Φυλλο νο 7 by gette vatsi

ΦΥΛΛΟ Νο 7

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ................................................................................... 2 ΟΔΟΙΠΟΡΙΚΟ ΣΤΟ ΝΟΜΟ ΔΡΑΜΑΣ : ΔΗΜΟΣ ΚΑΤΩ ΝΕΥΡΟΚΟΠΙΟΥ .................................................................................. 3 ΤΟ ΑΡΘΡΟ ΜΑΣ................................................................................11 ΓΕΩΦΥΣΙΚΑ ΦΑΙΝΟΜΕΝΑ ΣΤΟΝ ΚΑΜΠΟ ΤΗΣ ΔΡΑΜΑΣ Κ ΤΟ ΣΠΗΛΑΙΟ ΑΛΙΣΤΡΑΤΗΣ.........................................................16 ΑΠΟ ΤΗΝ ΜΥΘΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΔΡΑΜΑΣ.......................................19 ΑΝΘΟΛΟΓΙΟ ΠΟΙΗΣΗΣ ΔΡΑΜΙΝΩΝ ΔΗΜΙΟΥΡΓΩΝ............26 ΤΟ ΚΤΕΛ ΝΟΜΟΥ ΔΡΑΜΑΣ ..........................................................30 ΤΙ ΤΟ ΙΔΙΑΙΤΕΡΟ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΓΝΩΡΙΖΕΙ ΚΑΘΕ ΔΡΑΜΙΝΟΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΤΟΠΟ ΤΟΥ ........................................................................33 ΤΟ ΧΡΟΝΟΓΡΑΦΗΜΑ ΜΑΣ...........................................................36 ΔΡΑΜΙΝΕΣ ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΕΣ ΓΕΥΣΕΙΣ.......................................40 ΛΙΜΝΕΣ ΚΑΙ ΠΟΤΑΜΙΑ ΤΗΣ ΔΡΑΜΑΣ.....................................43 Η ΑΜΠΕΛΟΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ ΣΤΟΝ ΤΟΠΟ ΜΑΣ...........................49 ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΔΡΑΜΑΣ ......................................................52 ΤΟ ΒΗΜΑ ΤΩΝ ΝΕΩΝ .....................................................................55 ΔΗΜΟΙ ΤΟΥ ΝΟΜΟΥ ΣΕΡΡΩΝ ΣΤΟ ΝΟΜΟ ΔΡΑΜΑΣ; .........58 ΜΙΑ ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΑΝΑΔΡΟΜΗ .......................................................58 ΕΡΕΥΝΑ: ΤΟ ΑΛΟΓΟ ΚΑΙ Η ΔΡΑΜΑ...........................................68 ΟΔΟΙΠΟΡΙΚΟ ΣΤΟ ΝΟΜΟ ΔΡΑΜΑΣ : ΔΗΜΟΣ ΚΑΤΩ ΝΕΥΡΟΚΟΠΙΟΥ ................................................................................75

ΟΔΟΙΠΟΡΙΚΟ ΣΤΟ ΝΟΜΟ ΔΡΑΜΑΣ : ΔΗΜΟΣ ΚΑΤΩ ΝΕΥΡΟΚΟΠΙΟΥ Δ΄ ΜΕΡΟΣ Φεύγουμε από τη Βροντού μέσα από δημοτικό ασφαλτόδρομο και σε απόσταση μόλις 6 χιλιομέτρων, πάνω σε ανατολική ηλιόλουστη πλαγιά βρίσκουμε το ιστορικό κεφαλοχώρι Περιθώρι ή Στάρτιστα. Το Δημοτικό Διαμέρισμα Περιθωρίου του δήμου Νευροκοπίου, μόλις απελευθερώθηκε το 1913 από τους τούρκους και βουλγάρους ονομάστηκε κοινότητα Στάρτιστας, με διάταγμα, στις 13.11.1919. Με το νόμο 76/1.4.1927 μετονομάστηκε σε Περιθώρι. Στη κοινότητα τότε περιλαμβάνονταν και οι οικισμοί Κάτω Βροντού και Δασωτό (Κουμανίτσι). Ο πρώτος οικισμός αποσπάστηκε το νόμο 44/26.2.24 κι ο δεύτερος με το βασιλικό διάταγμα 144/6.6.47 και αποτέλεσαν αυτοτελείς κοινότητες. Το χωριό είναι χτισμένο πάνω σε λοφίσκο με παραδοσιακά σπίτια σε πολύ καλή κατάσταση. Έχει 833

κατοίκους με βάση την τελευταία

απογραφή, από 943 που είχε στην προηγούμενη του 1991 κι αποτελείται από φιλόξενους κατοίκους, κυρίως πρόσφυγες από την Μικρασία. Έχει πολλά ξωκλήσια, Νικολάου

αλλά και τη μεταβυζαντινή εκκλησία του Αγίου

οποία

αποπερατώθηκε

στις

7.3.1835.

Διαθέτει

ένα

εντυπωσιακό καμπαναριό κτισμένο το έτος 1911με λαξευτή πέτρα. Ο ναός έχει τοιχοποιία, αρμολογημένη και διακοσμημένη εξωτερικά με πλίνθινους σταυρούς. Τα ξυλόγλυπτα της εκκλησίας είναι του έτους 1847 και οι εικόνες από το 1859 και το 1864. Επίσης υπάρχει και ο μεταβυζαντινός ναός της Ζωοδόχου Πηγής, μια εκκλησία αξιόλογη με εικόνες του αγιογράφου Στέργιου Γεωργιάδη των ετών 1859, 1865 και 1877. Είναι τρίκλιτη βασιλική με καμαρωτή στέγη που

χτίστηκε το 1876 (13 σελ.5) Το Περιθώρι παράγει κυρίως πατάτες και φασόλια. Τα οχυρά Μεταξά στο Λεκανοπέδιο, στο οποίο ήταν εγκατεστημένη η 2η αμυντική ελληνική πυροβολαρχία της Δ΄ μοίρας πυροβολικού, και τα οποία οχυρά εποπτεύουν όλο τον κάμπο, κράτησε τον εχθρό από την 6η έως και την 9.4.1941. Χάρη στους ηρωικούς μαχητές και πυροβολητές της η 72α Γερμανική μεραρχία δέχτηκε βαριά πλήγματα και είχε τρομαχτικές απώλειες. Τα οχυρά δεν νικήθηκαν ποτέ. Αυτά τα ιστορικά οχυρά και οι στρατώνες, δημόσια κτίρια πολύτιμα, μένουν σήμερα ανεκμετάλλευτα και εγκαταλειμμένα. Ο Γερμανός στρατηγός Πάουλ Χασσέ παραδέχτηκε. «Τα επιτιθέμενα συντάγματά μας είχαν πείρα

διάσπασης οχυρωμένων γραμμών από

προηγούμενες εκστρατείες. Όμως οι Έλληνες φρουροί των οχυρών αμύνθηκαν, παρά τα φλογοβόλα και τις χειροβομβίδες μας, με σκληρό φανατισμό, ανάλογο των οποίων δεν συναντήσανε οι Γερμανοί στρατιώτες μας σε καμιά από τις προηγούμενες εκστρατείες τους. Έστω και ένας στρατιώτης έλληνας να έμενε μέσα στο οχυρό του, μας πυροβολούσε.» Οι Γερμανοί είχαν πεισθεί, καθώς επιχειρούσαν συνδυασμένες επιθετικές ενέργειες με ειδικές δυνάμεις πεζοπόρων τμημάτων, αρμάτων μάχης και αεροπορίας, ότι τα οχυρά του

Περιθωρίου, όπως ήταν

συνδεδεμένα αμυντικά, ήταν απόρθητα. Γιατί τα οχυρά, παρά την ισχυρά πίεση, δεν έπεφταν. Πράγματι, ενώ ορισμένα ήταν απομονωμένα μεταξύ τους, είχαν όμως τόσο καλά μελετηθεί από το Ελληνικό Γενικό Επιτελείο Στρατού ώστε η αλυσιδωτή αλληλοκάλυψή τους ήτανε ιδανικά αποτελεσματική. Άλλωστε σε όσα οχυρά δεν υπήρχε ανώμαλο έδαφος είχαν προβλεφθεί αντιαρματικά εμπόδια, βράχοι, τσιμεντένιες πυραμίδες

και

συρματοπλέγματα

καθιστώντας

δύσκολη

την

πρόσβαση

μηχανοκίνητων και πεζών. Στις 7.4.41 ο εχθρός άρχισε από τις 5 το πρωί καταιγιστικά πυρά πάνω στο οχυρό Περιθώρι. Τη νύχτα οι Γερμανοί κατόρθωσαν να διεισδύσουν στο χωριό και έτσι ήρθαν στα νώτα των υπερασπιστών του οχυρού, ενώ το πεζικό με πυκνά πυρά ετοιμάζεται για την τελική εξόρμηση. Οι αγωνιστές του οχυρού ανταπαντούν με καταιγιστικά πυρά από όλα του τα στόμια. Άλλα τμήματα του εχθρού, στις 8 το βράδυ, ανεβαίνουν πάνω στο δεξί τμήμα του οχυρού. Ρίχνουν χειροβομβίδες και φλογοβόλα μέσα στις στοές και ύστερα δοκιμάζουν να εισχωρήσουν κάτω στις αίθουσες. Διατάσσετε τότε από ελληνικής πλευράς να σβηστούν όλα τα φώτα μέσα στο φρούριο. Έπεσε βαθύ σκοτάδι. Οι Γερμανοί μπαίνουν και κατεβαίνουν μέσα στο φρούριο. Και τότε μέσα στα λαγούμια και τους διαδρόμους αρχίζει μάχη σώμα με σώμα. Εκρήξεις οβίδων να χτυπούν στα τοιχώματα, κλαγγές όπλων να στριγκλίζουν και να ακούγονται πυροβολισμοί και ουρλιαχτά χτυπημένων Γερμανών. Σε λίγο έχουν όλοι οι εισβολείς εξουδετερωθεί και εξοντωθεί. Οι αγωνιστές όμως συνεχίζουν απτόητοι. Βγαίνουν έξω στην επιφάνεια και αντεπιτίθενται με μανία. Οι Γερμανοί στρατιώτες εγκαταλείπουν άταχτα τις προσπάθειες κι απομακρύνονται. Στο πεδίο της μάχης και γύρω τριγύρω, αλλά και μέσα στο οχυρό εκατοντάδες τα πτώματα. Νεκροί Γερμανοί στρατιώτες και βαθμοφόροι. Και λάφυρα πολλά. Έξι πολυβόλα, τρία οπλοπολυβόλα, σαράντα τρία τουφέκια, μια συσκευή καπνογόνου και πάρα πολλά πυρομαχικά. Το οχυρό του Περιθωρίου είναι βορειοδυτικά του ομώνυμου χωριού στην ανατολική πλαγιά του Μαύρου βουνού. Ελέγχει τους δρόμους προς

τη Βροντού και Σέρρες και συνεργάζεται με τα οχυρά Παρταλούσκα, νοτιοανατολικά του χωριού και Μαλιάγκα βόρεια του χωριού . Στα τρία στεγανά συγκροτήματά του υπάρχουν 249 οπλίτες και 7 αξιωματικοί υπό την

διοίκηση

του

λοχαγού

Σπύρου

Δαράτου.

Διαθέτουν

τρία

αντιαρματικά των 37,2, δεκαοκτώ πολυβόλα, 3 οπλοπολυβόλα, λίγους όλμους και 11βομβιδοβόλα. Τα πυρομαχικά τους είναι περιορισμένα. Να πως περιγράφεται, συνοπτικά, η Γερμανική επίθεση της 8ης Απριλίου 1941 πάνω στα οχυρά Περιθωρίου από τη Διεύθυνση Ιστορίας Στρατού. «Προσπάθειες των Γερμανών,

κατά τη διάρκεια της νύχτας, να

εκπορθήσουν τα Οχυρά Μαλιάγκα και Περιθώρι απέτυχαν. Αντεπίθεση που εκτοξεύτηκε κατά των Γερμανικών τμημάτων που είχαν επικαθίσει στην επιφάνεια του Οχυρού Περιθώρι, προσέλαβε μορφή αγώνα σώματος προς σώμα και τελικά οι Γερμανοί υποχώρησαν άτακτα. Από τις 12.45 το Οχυρό, καθώς και τα παρακείμενα υψώματα, δέχτηκαν επίθεση δύο περίπου συνταγμάτων Πεζικού, τα οποία μετά τρίωρο αγώνα καθηλώθηκαν με σημαντικές απώλειες» (8 σελ.171). Αλλά στις τέσσαρες το πρωί οι επιδρομείς επανέρχονται κατά κύματα με πεζικό κι άρματα μάχης. Ένα άρμα αχρηστεύεται στην πλαγιά του οχυρού κι άλλα τρία ακινητοποιήθηκαν πιο κάτω. Οι Γερμανοί οπισθοχωρούν και πάλι, αλλά επανέρχονται δριμύτεροι στις 8.30 το πρωί. Αυτή τη φορά αδειάζουν πάνω στο απόρθητο οχυρό βροχή βλημάτων. Αιχμή πυρός τα άρματα, η αεροπορία και το πυροβολικό. Οι έλληνες μαχητές δεν έχουν καμία αεροπορική κάλυψη ή μηχανοκίνητα. Αλλά το οχυρό αντέχει και οι λεοντόκαρδοι αγωνιστές του αμύνονται αποτελεσματικά και πάλι καίτοι τα πυρομαχικά τους κοντεύουν να τελειώσουν. Το οχυρό δεν παραδίδεται. (2 σελ.199-200)

Τη νύχτα της 9.4.41 οι υπερασπιστές του οχυρού Περιθωρίου, πυροβολητές της Δ΄ μοίρας

πεδινού πυροβολικού, οπλισμένοι οι

περισσότεροι με παλιά τουφέκια λεμπέλ, διέθεταν ελάχιστες σφαίρες, ενώ βάλλονταν από τάγμα Γερμανών. Τότε τολμούν έξοδο με ξιφολόγχες, διαλύουν το γερμανικό τάγμα και πιάνουν 160 Γερμανούς αιχμαλώτους μεταξύ των οποίων και το γερμανό διοικητή. (3 σελ.194) Ήταν η τελευταία νίκη του Οχυρού Περιθωρίου. Γιατί στο μεταξύ η Γιουγκοσλαβική αντίσταση στα νότια της χώρας αυτής αμέσως κατέρρευσε και κύμα από ισχυρές μηχανοκίνητες Γερμανικές δυνάμεις της 2ας τεθωρακισμένης μεραρχίας μπήκαν από τη Δοϊράνη στο Ελληνικό έδαφος το οποίο δεν είχαμε επαρκώς οχυρώσει με την ελπίδα ότι οι Σέρβοι θα τους κρατήσουν μακριά από τα σύνορά μας. Στις 8.4.41 ο Διοικητής του Τμήματος Στρατιάς Ανατολικής Μακεδονίας αντιστράτηγος Κωνσταντίνος Μπακόπουλος ζήτησε από το Γερμανό Μέραρχο Φάιελ την κατάπαυση του πυρός σε όλο το μέτωπο. Επακολούθησε η συνθηκολόγηση. Έτσι αφού σε όλα τα άλλα μέτωπα τα πάντα είχαν πια χαθεί αναγκάστηκαν και οι υπερασπιστές των οχυρών μας να καταθέσουν κι αυτοί τα όπλα. Αλλά ανίκητοι. Γι' αυτό και τιμήθηκαν όπως τους έπρεπε, ως νικητές, από τους Γερμανούς αξιωματικούς που, προς τιμή τους, ξέρουν να τιμούν τους αληθινούς ήρωες. Ο στρατάρχης Φον Λίστ παραδέχτηκε. «Οι 'Έλληνες υπερασπίστηκαν την πατρίδα τους με γενναιότητα.» Και συνέστησε σε ημερήσια διαταγή του στους Γερμανούς στρατιώτες «να αντικρίζουν και να μεταχειρίζονται τους έλληνες αιχμαλώτους πολέμου όπως αξίζει σε γενναίους στρατιώτες».

Και ο Αδόλφος Χίτλερ όμως σε λόγο του στο Ράϊχστάγ είπε. «Η ιστορική δικαιοσύνη με υποχρεώνει να διαπιστώσω ότι, απ' όλους τους αντιπάλους που αντιμετωπίσαμε, ο έλληνας στρατιώτης πολέμησε με πολύ ηρωισμό κι αυτοθυσία. Συνθηκολόγησε μονάχα όταν διαπίστωσε ότι η αντίστασή του πια δεν ήταν δυνατή γιατί δεν είχε αντίκρισμα». Ο Νικόλαος Σχοινάς (1845-1921), ταγματάρχης μηχανικού που επισκέφτηκε το 1886 τη Μακεδονία γράφει. Η Στάρτσιστα «…κείται εις το δυτικό άκρον κοιλάδος και εις τους πρόποδας λόφων εχόντων δένδρα. Οικείται υπό 200 οικογενειών, ων τα μεν 3/4 εισί χριστιανοί ελληνόφωνοι και βουλγαρόφωνοι το δε 1/4 Οθωμανοί. Έχει εκκλησία, τέμενος, σχολείο αρρένων, δύο χάνια και καλά ύδατα.» (4 σελ.440) Ο Δραμινός δημοσιογράφος Νίκος Καπετανάκης μας πληροφορεί ότι επιτροπή του Ελληνικού

Υπουργείου Στρατιωτικών, που συστήθηκε με

βάση τον νόμο 4413/1937, τίμησε με δίπλωμα και μετάλλιο τους μακεδονομάχους της Στάρτιστας, ήτοι τον Ηλία Αβρυώνη, τον Ιωάννη Τοπάλη και τον Βλαχτάση. Τα χτυπήματα των τσεκουριών των κομιτατζήδων

στους

τοίχους

των

σπιτιών

τους

με

τα

οποία

κατακρεούργησαν τους γονείς των παραπάνω παλικαριών, γιατί αυτοί ήταν αντάρτες στο βουνό, σώζονται ακόμη. (5 σελ.37) Όμως και οι Αφοί Νάκου, Κώστας, Γιώργος και Γιάννης

όπως και ο Ιωάννης Ζιώγας

τιμήθηκαν επίσης, κατά τον ίδιο τρόπο, για την προσφορά τους στον Μακεδονικό αγώνα. (6 σελ.326) Ο Γεώργιος Χατζηκυριακού, που γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη το 1863, ως Επιθεωρητής των Σχολείων των Ελλήνων της Μακεδονίας, τοποθετημένος από το Ελληνικό κράτος στο Γενικό Προξενείο της Θεσσαλονίκης, έρχεται τα έτη 1905-1906 στην περιοχή μας και περιγράφει τις εντυπώσεις του. Ο εξαίρετος αυτός πατριώτης με την πλούσια

κλασσική παιδεία και φιλολογική κατάρτιση, γράφει σχετικά με το Περιθώρι, που τότε λεγόταν Στάρτσιστα. «Μετά από μιάμιση ώρα δρόμου από την Κάτω Βροντού, στη δύση του ήλιου, έφτασα στο χωριό Στάρτσιστα, που βρίσκεται στις υπώρειες μιας κορυφής συνεχόμενης νοτιοδυτικά του Καρά-Δαγ. Έχω συστατική επιστολή από τις Σέρρες να πάω στην πατριαρχική οικογένεια των Αφών Ζιώγα που διαθέτουν ξενώνα και παρέχουν άσυλο σε κάθε έλληνα που έρχεται στην περιοχή τους. Με δέχτηκαν με πολύ χαρά και με περιποιήθηκαν. Την μεθεπόμενη μέρα, πριν φύγω, περιεργάστηκα τη δική μας μικρή κοινότητα που αποτελείται από 28 οικογένειες Ορθοδόξων Ελλήνων Πατριαρχικών που ζουν ανάμεσα σε 300 σχισματικούς και 120 Οθωμανούς. Η δική μας κοινότητα διατηρεί εκκλησία σεμνή και καθαρή κι ένα καινούργιο σχολείο φτιαγμένο με μεράκι και ζήλο, ευάερο και με αρκετές αίθουσες που επαρκούν για να μαθαίνουν καλά τα παιδιά ελληνικά γράμματα. Οι κάτοικοι φιλόξενοι, όταν τους επισκέφτηκα στα σπίτια τους, έκαναν το παν να με κεράσουν και να με ευχαριστήσουν.(6 σελ.246 και 7 σελ. …) Ειδικότερα, αναφερόμενος στο σχολείο, λέει ότι «το νεόδμητο σχολείο» είναι το «ζηλουτότερο της εκκλησίας», διαστάσεων 15 επί 12 μέτρα το οποίο ανήγειρε η αδελφότητα ο «Ευαγγελισμός» με την ευεργετική προσφορά του καπνεμπόρου Δοξάτου κ. Αθανασίου Γεωργιάδη.(13 σελ.6) Από το βιβλίο της ιστορίας της Δράμας του εκλεκτού συγγραφέα Φώτη Τριάρχη, του οποίου η προσφορά στην ιστορική αυτογνωσία των Δραμινών είναι πολύτιμη κι ανεκτίμητη, παίρνω κάποια στοιχεία που παραθέτει κάποιος δημοσιογράφος που επισκέφτηκε την περιοχή και έστειλε ανταπόκριση στην Αθηναϊκή εφημερίδα «Άστυ» και δημοσιεύτηκε στο φύλλο της 3.5.1905. Γράφει.

«Κατά την επιστροφή μου στην Αθήνα από τις Σέρρες που βρισκόμουν, πέρασα κι από την κωμόπολη Στάρτιστα την οποία ήθελα να γνωρίσω και από κοντά. Γιατί πολλά λέγονταν κι ακούγονταν δια την ευγένεια και την φιλοξενία των χριστιανών κατοίκων της και για τη δυναμική αντίσταση και πάλη των ελλήνων βλάχων με τους Βουλγάρους.» Και συνεχίζει ο δημοσιογράφος «Δε θυμάμαι ποιος Έλληνας πρόξενος έχει ονομάσει την ελληνική αυτή κοινότητα το «Σούλι της Μακεδονίας», γιατί είναι πράγματι, μετά το Νευροκόπι, ο τελευταίος προμαχώνας άμυνας των ελλήνων κατά των Βουλγάρων. Το ανεκπλήρωτο όνειρο της ελληνικής κοινότητας του χωριού, ήταν να κτίσει ένα σχολείο. Μέχρι τότε χρησιμοποιούσαν το νάρθηκα της εκκλησίας ή ένα δωμάτιο ενός σπιτιού, ως διδακτήριο. Η άδεια επιτέλους δόθηκε από τις τουρκικές αρχές. Το πρωί της Κυριακής των Μυροφόρων βρέθηκα στην αρχιερατική λειτουργία στο μικρό ναό όπου ο Επίσκοπος κήρυξε τον θείο λόγο. ΣΥΝΕΧΙΖΕΤΑΙ

ΤΟ ΑΡΘΡΟ ΜΑΣ Από την Σύνταξη

Η απαξίωση των εθνικών μας βάθρων έφερε την υπανάπτυξη

«Και την ειωθυίαν αξίωσιν των ονομάτων ες τα έργα αντήλλαξαν τη δικαιώσει» (Για να δικαιολογούν τις πράξεις τους άλλαξαν ακόμα και την σημασία των λέξεων) Θουκυδίδης Γ 82,4

Οι μεγάλοι πόλεμοι μέσα στον 21ο αιώνα έπαψαν να γίνονται με τη βία και τα όπλα. Τα ανίερα σχέδια των σκοτεινών δυνάμεων που επιδιώκουν να καταδυναστεύουν τους λαούς, άλλαξαν μεθόδους. Η διάλυση των κρατών – εθνών, που τους βολεύει για το διαίρει και βασίλευε, γίνεται μεθοδικά μέσα από τη νέα τάξη πραγμάτων, την παγκοσμιοποίηση, την πολυπολιτισμικότητα και την «προοδευτικότητα», την ελευθεριότητα, το εκχυδαϊσμό και τον διεθνισμό. Όργανά τους είναι αφελείς «δημοκράτες», εκσυγχρονιστές, νεοφιλελεύθεροι και «προοδευτικοί» με φαρδιές δεξιές τσέπες.

Η προσήλωση στο ήθος και την ηθική ζωή. Η αγάπη στην προγονική μας κληρονομιά. Οι διαχρονικές αξίες του ελληνισμού και του χριστιανισμού. Η έννοια της πατρίδας και της οικογένειας. Η αγάπη και η συμπαράστασή μας στον πάσχοντα έλληνα συμπατριώτη. Η υπεράσπιση της πατρώας γης και των αδούλωτων ελλήνων αδελφών μας στην Αλβανία, στα Σκόπια, τη Βουλγαρία, την Τουρκία, την Κύπρο κι όπου γης. Αλλά και η υπεράσπιση των ιδανικών, των συμβόλων και των συνόρων μας, άλλαξαν έννοια. Εφεξής λέγονται ρατσισμός, εθνικισμός, ιμπεριαλισμός, συντηρητισμός, καπιταλισμός και φασισμός. Ενώ οι έλληνες πολίτες με εθνική συνείδηση κι ορθόδοξη πίστη, είναι αντιδραστικοί, χαφιέδες, προβοκράτορες, αντιδημοκράτες, θεόπληκτοι, κλπ. Ποιος μπορεί να μιλάει σήμερα για πατρίδα, ελληνισμό, ορθοδοξία. Για εθνικές αξίες, όνειρα και προσδοκίες. Για προοπτική και στόχους εθνικής ανάδειξης και ιστορικής αίγλης της αρχαιοελληνικής μας κληρονομιάς; Τολμάει κανείς να σηκώσει ανάστημα την ώρα που διαλύουν με τα ναρκωτικά το στρατό και τη νεολαία μας; Κάθε μέρα που βιάζεται η γλώσσα και η ιστορία μας; Τα πολιτικά κόμματα της χώρας, για να αποσπάσουν ψήφους, αγκαλιάζουν και χρηματοδοτούν τους εχθρούς και βιαστές του ελληνισμού που ιδρύουν «νόμιμες» αντεθνικές οργανώσεις μέσα στην πατρίδα μας. Σήμερα η διαπόμπευση των πάντων αποτελεί στοιχείο προόδου και δημοκρατικό δικαίωμα των μέσων μαζικής παραπληροφόρησης, ενώ η προστασία του πολίτη από την γεωμετρικά αυξανόμενη ασυδοσία και παρανομία, ξένων και ημεδαπών, αφέθηκε στην καλή του τύχη.

Μέσα σε αυτό το χάος, της αναξιοκρατίας και της εθνικής ευτέλειας, ενώ ζούμε έντονα τη λειψανδρία πολιτικών μεγεθών και σωφρόνων ανδρών στην πολιτική ζωή του τόπου, σε μια δύσκολη εποχική συγκυρία, καλούμαστε να αλλάξουμε την εξαθλιωμένη μοίρα της τοπικής μας κοινωνίας. Να ξεκινήσουμε, δηλαδή, την ανασυγκρότηση από την αρχή, από τα θεμέλια, από εκεί που την άφησαν τη χώρα οι ένδοξοι μαχητές του 1821, οι μακεδονομάχοι της 10ετίας του 1900, οι απελευθερωτές του 1912-13, οι γιγαντομάχοι της εποποιίας του 1940-41 και οι αντιστασιακοί του 1941-44. Όλοι εκείνοι οι άξιοι της πατρίδας, οι θερμοί πατριώτες πρόγονοί μας. Αυτοί που με το άλικο αίμα τους μας παρέδωσαν μια ελεύθερη πατρίδα με την παρακαταθήκη, να την διαχειριστούμε συνετά, με αίσθημα εθνικής ευθύνης και δημοκρατικής συνέπειας και να την παραδώσουμε στις νέες γενιές ακέραια, καλλίτερη και ευτυχέστερη. Και να πούμε στους προγόνους. «Άμες δε γ’ εσόμεθα πολλώ κάρρονες». (θα γίνουμε πολύ καλλίτεροι από σας). Ο λαός και η πατρίδα, η ιστορία και η μυθολογία, τα σύμβολα και η κληρονομιά μας, η ελευθερία, η ισοπολιτεία και η ισονομία, είναι τα όσια και οι αξίες μας, το ήθος και η αξιοπρέπειά μας, τα όνειρα και οι ελπίδες μας. Πάνω σε αυτά θα πρέπει να θεμελιώσουμε το ιστορικό μας μέλλον και την ευτυχία του λαού μας. Είναι αξίες διαχρονικές και αναλλοίωτες. Είναι αξίες που κληρονομήσαμε από τους μακρινούς μας προγόνους. Είναι θεσμοί και οράματα ρεαλιστικά για τους λαούς και τα έθνη όλου του κόσμου κι αξίες ζωής για τα έθνη που θέλουν να ζήσουν και να μη χαθούν. Εμείς οι Έλληνες δεν χρειαζόμαστε ξένα πρότυπα. Δεν θέλουμε νεωτερισμούς και εκ μοντερνισμούς τύπου Big Brother και yes man.

Είναι ευτέλεια του χειρίστου είδους να ανέχεται, ο από πάντα ελεύθερος έλληνας, να προσβάλλεται και να διαβάλλεται, από τους «φίλους» γείτονες, Αλβανούς, Σκοπιανούς, Βουλγάρους και Τούρκους. Γείτονες που εμείς ως πολιτισμένος λαός τιμούμε και βοηθούμε με κάθε μέσο κι αυτοί, όπως πάντα αγνώμονες, απεργάζονται δεινά για τον τόπο μας, όταν δεν οργιάζουν σε βάρος της ιστορίας μας, της φυλετικής μας καταγωγής, της εδαφικής ακεραιότητας της χώρας και της εθνικής μας επιβίωσης, συνέχειας και κυριαρχίας. Είναι ντροπή να ανεχόμαστε με τα λεφτά μας δημοσιοσυντήρητους πράκτορες

και «προσκυνημένους» δούρειους ίππους, κατά τον

Κολοκοτρώνη, που υπονομεύουν την πατρίδα μας. Είναι κατάντια να καταπίνουμε προσβολές για αυτονόητα εθνικά μας δικαιώματα και συμφέροντα, κατά παράβαση κάθε πανανθρώπινων ηθικών κανόνων ή διμερών συμβάσεων και διεθνών συνθηκών. Μήπως, εμείς οι σύγχρονοι έλληνες απωλέσαμε τον αυτοσεβασμό και την αξιοπρέπειά μας; Μήπως ξεχάσαμε πως ότι μας κράτησε στο προσκήνιο της ιστορίας ήταν τα αποθέματα ηθικής αξίας κι αξιοπρέπειας του λαού μας; Όμως οι Δραμινοί, ως επαρχία και περιοχή, πρέπει να βρούμε το βηματισμό μας για φως, πνοή ζωής κι ανάπτυξη. Να ανακαλύψουμε την πυξίδα που χάσαμε για να βγούμε από τη φουρτουνιασμένη θάλασσα μέσα στην οποία μόνοι μας ρίξαμε το σκάφος στο οποίο προσωρινά επιβιώνουμε. Και πρέπει να το συνειδητοποιήσουμε. Γιατί «οι μεγάλες αλήθειες είναι πολύ απλές», γράφει ο Γκαίτε. Στο προηγούμενο φύλλο μας είπαμε κάποια αυτονόητα πράγματα, αλήθειες όμως που δεν άγγιξαν το σκληρό πυρήνα εκείνων που διαμορφώνουν τη ζωή και την κοινωνία του τόπου μας. Στου κουφού την πόρτα, όσο θέλεις βρόντα. Νεκρική σιωπή.

Παράλληλα ξεκινά στη Νομαρχία ένα αναπτυξιακό συνέδριο για τη Δράμα. Ευχόμαστε οι οργανωτές να θέλουν να κάνουν ότι μπορούν, για να γίνει, έστω την τελευταία στιγμή, αυτό που πρέπει, για τον τόπο. Όμως, θα πούμε ευθαρσώς στους διοργανωτές, πως, δεν ζυμώνεις χωρίς φούρναρη και ζυμάρι και δεν σπέρνεις σε χωράφι που δεν γνωρίζεις και δεν όργωσες ποτέ. Το να θεωρητικολογούμε είναι πολύ εύκολο, όμως η θεωρία πρέπει να συνοδεύεται κι από τη δράση. Και βέβαια ο νομός μας έχει τα πάντα. Αρκεί να θέλουμε να βγούμε από το βάλτο και την ομίχλη στο φως και στο δρόμο της ιστορικής μας μοίρας.

ΓΕΩΦΥΣΙΚΑ ΦΑΙΝΟΜΕΝΑ ΣΤΟΝ ΚΑΜΠΟ ΤΗΣ ΔΡΑΜΑΣ Κ ΤΟ ΣΠΗΛΑΙΟ ΑΛΙΣΤΡΑΤΗΣ του κ. Γιώργου Γουδάκη, τοπογράφου

Συνίζηση λέγεται η με αργό ρυθμό κατακόρυφη κίνηση του φλοιού της γης σε πολλά σημεία της επιφανείας της, με διεύθυνση προς τα κάτω. Έξαρση λέμε, την κατακόρυφη κίνηση του φλοιού της γης, αλλά προς τα άνω. Παράδειγμα, συνίζηση υφίσταται το έδαφος της Ολλανδίας. Έτσι η επιφάνεια του εδάφους έφτασε να βρίσκεται κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας. Παλαιοί Δραμινοί,

Καβαλιώτες και Σερραίοι θα θυμούνται τις

νεροφαγάνες των Αμερικανικών εταιρειών Μονκς και Ούλεν που το 1930 έκαναν την αποξήρανση της Πρασιάδας λίμνης. Μια λίμνη που λεγόταν του Πραβίου, Μπερεκετλή Γκιολ από τους Τούρκους, Ιολίτιδα από τους Ρωμαίους, Τενάγη των Φιλίππων ή Βάλτα, από τους Καβαλιώτες και τους Δραμινούς. Από παιδιά θυμόμαστε ότι ο κάμπος μετά την αποξήρανση ήταν σχεδόν μια επίπεδη επιφάνεια. Όμως με τον καιρό δημιουργήθηκε μια κλίση προς την κεντρική τάφρο ώστε στο κέντρο του τυρφώνα, μέσα σε 25 χρόνια από την αποστράγγιση της λίμνης, να έχει «βουλιάξει» το έδαφος κατά 3 μέτρα. Το 1960 το ελληνικό κράτος ανέθεσε σε ειδική Ολλανδική εταιρεία να ερευνήσει το φαινόμενο και να συντάξει εδαφολογική μελέτη ώστε να προσδιοριστεί και να αντιμετωπιστεί η μελλοντική συνίζηση του

εδάφους. Το 2005, μετά από 3 εικοσιπενταετίες η κλίση έφτασε τα 6,50 μέτρα… Εδώ πρέπει να πούμε ότι από το 323 π.Χ. μέχρι το 1930, έτος που ξεκίνησε η αποξήρανση, το βάθος της λίμνης ήταν 6,50 μέτρα. Τι σημαίνει λοιπόν; Μήπως θα ξαναδημιουργηθεί, ή θα αναγεννηθεί και πάλι η Πρασιάδα λίμνη του Ηροδότου; Μη φοβάστε, τέτοιο ενδεχόμενο, με τα μέσα που υπάρχουν σήμερα, δεν θα δούμε. Γι’ αυτό και οι προτάσεις των Ολλανδών επιστημόνων, που ήταν καλά μελετημένες, εκτελέστηκαν κατά γράμμα τα επόμενα χρόνια. Το 2003 η ΔΕΚΕ της Καβάλας με τεράστιες φαγάνες έκανε καθαρισμό και εκβάθυνση της κεντρικής τάφρου των τεναγών των Φιλίππων, ως και δευτερευουσών τάφρων και συγχρόνως δημιούργησε βαθύ φράγμα στη γέφυρα της Νικήσιανης ώστε να πέσει η στάθμη του πυθμένα της τάφρου. Κατασκεύασε επίσης στραγγιστικά και ρυθμιστικά αντλιοστάσια σε χαμηλές περιοχές και δημιούργησε νέα θυροφράγματα. Κατά τον καθηγητή σπηλαιολογίας κ. Βασ. Γιαννακόπουλο το Σπήλαιο Αλιστράτης, την εποχή του Πλειοκαίνου, ήταν κοίτη ποταμού. Τα νερά του Μααρά, της Αγίας Βαρβάρας, των πηγών του Κεφαλαρίου, του Ντικιλί-Τας και των βουνών του λεκανοπεδίου, αυτά που δημιούργησαν την Πρασιάδα λίμνη, έβρισκαν διέξοδο στις ποτάμιες ρωγμές και τα πηλώδη υπεδάφη του Σπηλαίου. Με την έξοδό τους όμως από το σπήλαιο, που έχει υψόμετρο 120 μέτρα, δημιουργούσαν καταρράκτες 110 μέτρων μέχρι την λίμνη του Αχινού όπου κατέληγαν και που είχε υψόμετρο 10 μέτρα. Τα νερά με τα χρόνια υποχώρησαν, έφτασαν στο υψόμετρο του Μααρά κι έτσι δημιουργήθηκε το φαράγγι του Αγγίτη.

Στις πλαγιές της Καλλιθέας, με απόλυτο υψόμετρο 400 μέτρα, βρέθηκαν χαλκάδες που οι ψαράδες της μεγάλης λίμνης έδεναν τις βάρκες τους. Άρα η λίμνη Πρασιάδα ξεπερνούσε σε βάθος τα 350 μέτρα. Την εποχή της Αιγηίδας, 12.000 με 15.000 χρόνια π.Χ., που δεν υπήρχε Αιγαίο πέλαγος, η λίμνη είχε τις δόξες της στο λεκανοπέδιο της Δράμας και ως διέξοδο στα νερά της είχε το ποτάμι-σπήλαιο της Αλιστράτης. Οι Μακεδόνες βασιλείς Φίλιππος Β’ και Μ. Αλέξανδρος επιχείρησαν να αποξηράνουν τη λίμνη, διότι ήταν και εστία ελών κάνοντας τη ζωή στην περιοχή του κάμπου προβληματική. Όμως δεν μπόρεσαν, με τα μέσα που διέθεταν την εποχή τους, να την αποξηράνουν.

ΑΠΟ ΤΗΝ ΜΥΘΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΔΡΑΜΑΣ ΤΡΕΙΣ ΔΡΑΜΙΝΕΣ ΜΟΥΣΕΣ Γ΄ ΜΕΡΟΣ

Συνεχίζουμε με την παρουσίαση των τριών Μουσών που ήταν σύζυγοι Ηδωνών βασιλέων που ήταν και πρόγονοι των Δραμινών και των Καβαλιωτών.

ΜΟΥΣΑ ΚΛΕΙΩ Το όνομα της μούσας Κλειούς προήλθε από το κλέος, από τη δόξα που προσάπτουν οι ποιητές με τα εγκώμιά τους σε όσους το αξίζουν. Είναι η μητέρα του Ορφέα που τον απόκτησε από τον Απόλλωνα. Θεά του τραγουδιού την είπαν ο Βακχυλίδης και ο Πίνδαρος και των πηγών ο Σιμωνίδης. Όμως όλοι την θεωρούν και εφευρέτη της κιθάρας. Ένα επίγραμμα μάλιστα την κάνει και θεά της μαντικής. Το όνομά της συμβολίζει το κλέος, τη μεγάλη δόξα. Η Μούσα Κλειώ αφηγείται τη δόξα των ηρώων, τις ηρωικές πράξεις των πολεμιστών και τη φήμη των ηρώων με βάση τους επαίνους και τα εγκώμια που τους ψάλλουν με στίχους οι ποιητές. Και βέβαια επιβραβεύει με δόξα όσους την αξίζουν. Κατά τον Απολλώνιο το Ρόδιο είναι η προστάτιδα Μούσα της ιστορίας και της μαντοσύνης και έχει ως σύμβολά της την σάλπιγγα και την κλεψύδρα.

Πάντα κρατάει στο χέρι της ένα χειρόγραφο

ανοιχτό.

Κάποτε η Κλειώ στηλίτευσε τον έρωτα της Αφροδίτης με τον θνητό Υάκινθο και η θεά της ομορφιάς θύμωσε πολύ. Για να την τιμωρήσει της πέρασε την επιθυμία να ερωτευθεί τον Πίερο, το βασιλιά των Πιέρων Θρακών. Έτσι η Κλειώ κοιμήθηκε με τον θνητό βασιλέα κι από την ένωση αυτή γεννήθηκε ο Λίνος, ο Ορφέας, και ο Υμέναιος. Οι Αμφιπολίτες και γενικά οι Θράκες λάτρευαν την Κλειώ και της έκτισαν ένα μνημείο απέναντι από αυτό του Ρήσου. Η Κλειώ, ήταν μια νέα και πολύ ωραία γυναίκα. Έφερε στο κεφάλι της δάφνινο στεφάνι. Στο δεξί της χέρι κρατούσε σάλπιγγα και στο αριστερό ένα βιβλίο ή χάρτινο κύλινδρο. Άλλοτε κρατούσε κιθάρα και πλήκτρο, ή και κιβώτιο και βιβλίο. Ως προστάτιδα της ιστορίας και των ιστορικών συγγραφέων έχει δώσει το όνομά της στο πρώτο βιβλίο του Ηροδότου. Παραστάσεις της υπάρχουν στο μουσείο της Φλωρεντίας, του Βατικανού, στη γλυπτοθήκη της Κοπεγχάγης, κλπ. και τοιχογραφία της στην Ηράκλεια Ιταλίας. Αγάλματά της έχουμε στο μουσείο του Βατικανού. ΜΟΥΣΑ ΜΕΛΠΟΜΕΝΗ Το όνομα της μούσας Μελπομένης, προήλθε από τη μελωδική μυσταγωγία που προσφέρει στους ακροατές της. Είναι κόρη του Δία και της Μνημοσύνης και μητέρα του Ηδωνού βασιλιά Λυκούργου, που είχε άδοξο και οικτρό θάνατο από την εκδικητική μανία του θεού Διονύσου. Θαυμάσια μελωδός, ευαισθητοποιεί και ψυχαγωγεί όσους αγαπούν τη μουσική. Προστάτιδα της μουσικής και της θεατρικής τραγωδίας. Σύμβολά της το κλήμα της αμπέλου, το ρόπαλο του Ηρακλή, το τραγικό προσωπείο και οι κόθορνοι (παπούτσια). Το όνομα της Μούσας προήλθε από το τραγούδι (μολπή), από τη μελωδία.

Κόρες της θεωρούνται οι Σειρήνες που αναφέρονται στην Οδύσσεια και βρίσκονται σε ένα νησί, η Πεισινόη που παίζει κιθάρα, η Αγλαόπη που θέλγει με τη φωνή της και η Θελξιέπεια που σε καθηλώνει με την τέχνη του αυλού της. Με τις μελωδίες τους μαγεύουν τους ναυτικούς και τους αναγκάζουν να μένουν στο νησί κοντά τους. Ο Οδυσσέας γλίτωσε τους συντρόφους του βάζοντας κερί στα αυτιά τους ενώ ο Ορφέας με τους Αργοναύτες, ξεπερνώντας σε μελωδία με την κιθάρα του τις σαγηνεύτρες και πανέμορφες Σειρήνες που κάτω από τους μηρούς τους είχαν σχηματισμό πουλιών, έσωσε τους συντρόφους του. Η Μούσα Μελπομένη περιστοιχίζεται από τις Χάριτες (Πασιθέα, Θαλλώ, Ευφροσύνη, Αυξώ, Αγλαϊα), τις Ώρες (Ευνομία, Δίκη και Ειρήνη) και κουστωδία Νυμφών, που είναι πάρα πολλές. Σε παραστάσεις αγγείων, κλπ, θα την δούμε με τον θεό Απόλλωνα, τον θεό Διόνυσο κι άλλους θεούς. Έχει αγγειογραφηθεί με τον Διόνυσο, την βλέπουμε μόνη να κρατά προσωπείο ή ρόπαλο ή και παπούτσια θεατρικά. Στα γλυπτά έργα την παρουσιάζουν οι καλλιτέχνες όρθια να κρατά την προσωπίδα με το αριστερό της χέρι, ή να στηρίζει το δεξί της χέρι πάνω σε ρόπαλο. Αλλού πατάει με το αριστερό της πόδι πάνω σε βράχο. Σε άλλο γλυπτό με το αριστερό της χέρι ακουμπά στην ωμοπλάτη της και με το δεξί κρατά την προσωπίδα. Σε άλλου γλύπτη το έργο κρατά προσωπίδα, ρόπαλο και ξίφος μαζί. Σε ένα αγγείο τέσσαρες μούσες είναι μαζί, η Μελπομένη, η Κλειώ, η Ευτέρπη και η Θάλεια που συνοδεύουν τον Ποσειδώνα και την Αμφιτρίτη. Υπάρχουν αγάλματά της στα μουσεία της Νεάπολης, του Βερολίνου, του Λούβρου, του Βατικανού, των Αθηνών, κλπ.

Η Μελπομένη έχει στενή συνεργασία με το θεό Διόνυσο, διότι μεριμνά για την πραγματοποίηση των τραγωδιών του κατά τις Διονυσιακές γιορτές.

ΜΟΥΣΑ ΚΑΛΛΙΟΠΗ Το όνομά της είναι συνθετικό του ωραίου και της φωνής της. Η Μούσα Καλλιόπη έχει θαυμάσια φωνή, από την οποία και πήρε το όνομά της (όπα=φωνή). Η πιστότητα της φωνής της, η γλύκα και η σαγήνη που αποπνέει σε κατακτά από την πρώτη στιγμή. Όμως εκτός από καλλίφωνη είναι και η ωραιότερη απ’ όλες τις μούσες, είναι η δυνατότερη και η πιο ευγενική. Γι’ αυτό και είναι η αρχηγός των Μουσών. Η Καλλιόπη είναι η βιτρίνα όλων των Μουσών θα λέγαμε σήμερα. Την θεωρούμε λοιπόν Πρύτανη των Μουσών και είναι γυναίκα του Ηδωνού βασιλιά Οιτονέα και μητέρα του βασιλιά Ρήσου. Είναι γυναίκα που αιχμαλωτίζει με το λόγο της τους ακροατές της. Θεωρείται σύμβουλος όλων των βασιλιάδων της γης, όλων όμως εκείνων των ηθικά ακέραιων, των βασιλέων που διακρίνονται για την χρηστή, αξιοκρατική και δημοκρατική διοίκησή τους, οι οποίοι και έχουν την εύνοια του Δία. Έχει καθιερωθεί από τους Αλεξανδρινούς γραμματικούς ως η προστάτιδα των ποιητών και ιδιαίτερα του ηρωικού έπους και της επικής ποίησης, της ρητορικής και των Καλών Τεχνών γενικά. Οι αρχαίοι ραψωδοί επικαλούνταν την καλλίφωνη και εύγλωττη μούσα Καλλιόπη όταν ήθελαν να εμπνευσθούν.

Κατά τον Ησίοδο είναι «η πρεσβυτέρα και ευγενεστέρα των εννέα μουσών». Η μούσα

Καλλιόπη, είναι μια από τις εννέα κόρες του

βασιλέα Πιέρου και της Ευϊππης που είναι και γεννήτορας των Πιέρων θρακών, όπως μας πληροφορεί ο Παυσανίας. Κάποιοι μυθογράφοι την βάζουν κριτή στη διαμάχη της Αφροδίτης και της Περσεφόνης σχετικά με την κηδεμονία του Άδωνη. Το ιστορικό έχει ως εξής. Η Αφροδίτη εμπιστεύθηκε μυστικά το μικρό θετό γιο της Άδωνη, που γεννήθηκε μέσα από το φλοιό του δένδρου Μύρρα, στην Περσεφόνη, για να το αναθρέψει με τις καλλίτερες προϋποθέσεις. Εκείνη όμως βλέποντας την εκπληκτική ομορφιά του παιδιού, όταν μεγάλωσε, προτίμησε να κρατήσει το παιδί για δικό της και δεν της το επέστρεφε. Τότε οι δυο θεές τσακώθηκαν για τα καλά. Τη Σολομώντια λύση για να διευθετηθεί η διαφορά μεταξύ τους την έδωσε η Καλλιόπη. Και οι δυο είχαν δικαιώματα στο παιδί, αλλά περισσότερο εκείνη που το μεγάλωσε σαν παιδί της. Έτσι συμφώνησαν η Αφροδίτη να έχει το παιδί τέσσαρες μήνες το χρόνο κοντά της και η Περσεφόνη που το ανάστησε από μωρό να το έχει κοντά της οκτώ μήνες. Η Μούσα Καλλιόπη έχει ως σύμβολά της το μολύβι και το χαρτί. Γιοι της, από παράνομο έρωτα με το θεό Απόλλωνα, είναι ο ποιητής Ιάλεμος και ο Υμέναιος. Ο πρώτος είναι ο ποιητής που πρωτοδημιούργησε τους πένθιμους θρηνητικούς στίχους στους πρόωρους θανάτους των νέων ανθρώπων, τους λεγόμενους ιάλεμους στίχους. Λέγεται μάλιστα ότι πρωτοέγραψε τέτοιους στίχους κατά τον πρόωρο θάνατο του Λίνου. Ο δεύτερος είναι ο προστάτης θεός του γάμου, είναι καλός μουσικός και τραγουδιστής, οδηγεί τη νυφική πομπή και χαίρεται με την ευτυχία

των ερωτευμένων ζευγαριών. Πολλά, πάρα πολλά μυθικά ιστορήματα έχουν καταγραφεί για τη δράση του Υμέναιου. Άλλοι συγγραφείς θεωρούσαν γιους της Καλλιόπης και τον Λίνο και τον Όμηρο. Η μούσα Καλλιόπη ως γυναίκα είναι μεγαλοπρεπής και επιβλητική απεικονίζεται σε παραστάσεις από αρχαίους καλλιτέχνες με δάφνινο ή χρυσό στεφάνι στο κεφάλι, ενώ κρατάει στα χέρια της βιβλίο σε κύλινδρο, ή κονδύλι και πινάκιο κι άλλοτε κάτω στα πόδια της έχει τα έπη του Ομήρου. Για όλες τις Μούσες υπάρχουν αγάλματα και παραστάσεις σε διάφορα μουσεία της Ευρώπης, όπως στο μουσείο του Βατικανού, του Βερολίνου, των Παρισίων κι αλλού. Υπάρχουν όμως και σε διάφορες σύγχρονες πόλεις στην Ελλάδα, όπως π.χ. στη Καρδίτσα, μια πλατεία στολίστηκε με αγάλματα των 9 μουσών και ονομάστηκε πλατεία των Μουσών. Μόνο στον τόπο μας, στη Δράμα, αλλά και την Καβάλα, δεν υπάρχουν αγάλματα των Μουσών, τουλάχιστον αυτών των τριών που μας αφορούν, αυτές που φυσιολογικά και μυθολογικά ανήκουν στην Ηδωνική χώρα, την περιοχή μας.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ 1.

Υγίνος Γάιος Ιούλιος: Βιβλίο Μύθων & Αστρολογική

Αλεξανδρινή μυθολογία 2, 7

Απολλόδωρος ο Αθηναίος: Βιβλιοθήκη 1, 3, 4.

Ησίοδος: Θεογονία

Jean Pichepin “Η Ελληνική Μυθολογία” τόμος β΄

εκδόσεις Περγαμηναί μετάφρ. Νικολάου Τετενέ 5.

Εγκυκλοπαίδειες: Ελευθερουδάκη, Ηλίου, Γενική

Παγκόσμιος Εγκυκλοπαίδεια, κλπ. 6.

Όμηρος: Ιλιάδα

Πίνδαρος: Επινίκια

Παυσανίας:Περιηγήσεις

Διόδωρος Σικελιώτης: Ιστορική Βιβλιοθήκη τόμοι 16

ΑΝΘΟΛΟΓΙΟ ΠΟΙΗΣΗΣ ΔΡΑΜΙΝΩΝ ΔΗΜΙΟΥΡΓΩΝ ΑΓΙΑ ΒΑΡΒΑΡΑ Κοντά στην ακροποταμιά χτίσαν ένα ξωκκλήσι της Δράμας οι Χριστιανοί, για την Αγια-Βαρβάρα. Ήταν τριγύρα όμορφα οι λεύκες, τα πλατάνια κι οι γάργαρες δροσοπηγές με τα πολλά νερά τους. Μα ήρθαν χρόνια δίσεκτα, χρόνια καταραμένα κι ήρθανε Τούρκοι, αντίχριστοι και πάτησαν τον τόπο. Πήγαν στο σπίτι του παπά, χοτζάδες και ζαπτιέδες κι είπαν με άγριες φωνές, που λόγο δε σηκώναν. -Δόσ’ τα κλειδιά, γκιαούρ παπά, απ’ την Αγια-Βαρβάρα, δε θάναι άλλο εκκλησιά, ταχιά τζαμί θα γένει… Σαν τόμαθαν οι Χριστιανοί φόβος πολύς τους πιάνει, κλειστήκανε στα σπίτια τους και χύσαν μαύρο δάκρυ κι ολονυχτίς προσεύχονταν, θερμοπαρακαλούσαν. -Κάνε Θεέ το θαύμα σου, βόηθα Άγια Βαρβάρα να μη τουρκέψ’ η εκκλησιά, μη τη μολύνει ο Τούρκος … Κατά τα ξημερώματα εσείστηκεν ο τόπος. Κι άνοιξ’ η γης κι εβούλιαξε κι έγιν’ εκεί μια λίμνη Και στο βυθό εκάθισε η εκκλησιά ολόρθη, κι αχνογελούσε βλέποντας τη θάμαξη των Τούρκων… Έτσι, δε γένηκε τζαμί τόμορφο το εκκλησάκι. Στη λίμνη εβυθίστηκε, μα Τούρκα δεν εγίνει… Διονύσης Αναγνωστόπουλος

ΜΑΝΑ Μάνα μου η ανασεμιά της γης – του πόνου μου γιοφύρι Το φτερωτό σου αγκάλιασμα – δροσοσταλιά στα χείλη. Μάνα μου έφυγες και πας – κι ο πόνος μου μεγάλος. Τώρα που λείπεις, στην αυλή, - o βασιλικός ανθίζει Και μες τη νύχτα τ’ άρωμα- πως, ήρθες, μου θυμίζει… Μάνα μου αναντικατάστατη – της γης μαργαριτάρι. Ατέλειωτη η αγάπη σου – δυσεύρετη η στοργή Κι έφυγες και μου άφησες – αγιάτρευτη πληγή. Μάνα, γλυκιά μου μάνα – όλων των πονεμένων μάνα. Η θύμησή σου ως βάλσαμο – πολύ βαθιά μ’ αγγίζει. Βαρβάρα Μιχαηλίδου-Παπαδοπούλου

Ο ΚΟΣΜΟΣ ΜΑΣ Άδειασε η πόλη. Νεκροταφείο ο τόπος μας Φωνή καμιά Η ζωή απουσιάζει. -Τι έγιναν, που κρύφτηκαν οι άνθρωποι; Μόνη η δική μου παρουσία στο πλακόστρωτο. Τώρα είμαι καθισμένη

Κάτω από ένα θεόρατο πλάτανο κι οι πηγές στον κήπο αστείρευτες. Ξεκουράζομαι πάνω σε πυρωμένη πέτρα. Τα πουλιά από τα δένδρα απουσιάζουν κι αυτά. Η ζέστη και η μοναξιά είναι ανυπόφορες. Έμεινα ώρες να απορώ -Τι έγιναν τα πουλιά, που πήγαν οι άνθρωποι; Βράδιασε. Μελαγχόλησα. Σηκώθηκα, πήρα τους άδειους δρόμους. Τραγούδαγα. Ίσως, περιμένοντας μια ανταπόκριση. Ήλπιζα και ποθούσα, να δω να γεννιέται μια ζωή. Να φανεί, εκεί, στη στροφή του δρόμου. Και δεν ήρθε… Χρυσάνθη Ζαβούρα *

ΠΑΡΑΚΛΗΣΗ Ζωή, που κάθε μέρα μ’ αγκαλιάζεις Και να με σώσεις προσπαθείς, Άσε με, πόνους μη μου βάζεις, Να φύγω, να λευτερωθείς…

ΚΑΠΟΤΕ Κάποτε ήταν ένας πίνακας Τώρα όπλο έχουν γίνει Τα μάτια του Για να προστατέψουν το πρόσωπό του απ΄ τους εχθρούς να μη δουν τη αλήθεια. Δημήτρης Παπαθεοδώρου Από τη συλλογή «Ποιήματα»

ΤΟ ΚΤΕΛ ΝΟΜΟΥ ΔΡΑΜΑΣ

Ρεπορτάζ: της Φωτεινής Γκόγκου

Ανάσα οικονομικής ζωής είναι τα μέσα μαζικής μεταφοράς ανθρώπων και προϊόντων για μια περιοχή. Τις δύσκολες στιγμές της ανασυγκρότησης της χώρας μετά τον μεγάλο πόλεμο και τον εγκληματικό εμφύλιο που άφησε τον τόπο 50 χρόνια πίσω και πληγές αγιάτρευτες, οι οδηγοί και ιδιοκτήτες των λεωφορείων έδιναν αγώνα άνισο, με αυτοθυσία, για να συνδέσουν την περιφέρεια με τα αστικά κέντρα. Ποιος μπορεί να ξεχάσει εκείνη την επώδυνη εποχή. Με τη λήξη του πολέμου οι παλιοί λεωφορειούχοι πήραν τις δικαιούμενες άδειες από την Πολιτεία και δρομολόγησαν παλαιά ή καινούργια λεωφορεία στις γραμμές που εκμεταλλεύονταν προπολεμικά. Σταθμοί λεωφορείων υπήρχαν πολλοί. Στην οδό Βενιζέλου στο στενό του καφενείου «Ελευθερία» ήταν το πρακτορείο της Προσοτσάνης και των γύρω χωριών. Κοντά στη Δημόσια Βιβλιοθήκη ήταν το πρακτορείο Νευροκοπίου. Αργότερα μαζεύτηκαν εκεί το πρακτορείο της Προσοτσάνης και της περιοχής Παγγαίου, δηλαδή, Νέας Μπάφρας, Ηλιοκώμης και Κορμίστας.

Στο φούρνο του Τοσουνίδη δρομολογούνταν λεωφορεία για την περιοχή Σιδηρονέρου, Καλαμπακίου και της περιοχής Νικηφόρου και Παρανεστίου.

ο πρόεδρος του ΚΤΕΛ κ. Τάσος Ζηρίνογλου Στην οδό Βεργίνας, λίγο πριν στρίψουμε για τους 12 Αποστόλους, ήταν το σταθμαρχείο Δράμας-Καβάλας. Το εκμεταλλεύονταν Καβαλιώτες λεωφορειούχοι. Αργότερα έγινε συνεκμετάλλευση με Δραμινούς και μεταφέρθηκε στην οδό Κολοκοτρώνη 3. Κάτω από το ξενοδοχείο Εμπορικό, στη γωνία, ήταν το πρακτορείο με τα λεωφορεία που πηγαινοέρχονταν στη Θεσσαλονίκη. Αργότερα μετακόμισε επί της οδού Λαμπριανίδη, μετά την Εθνική Τράπεζα, στο πρακτορείο του Σωτηρέλη και τελικά κατέβηκε δίπλα στο σημερινό Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο. Στη Θεσσαλονίκη στεγάζονταν στην οδό Αντιγονιδών,έφυγε στα λεμονάδικα της οδού Διοικητηρίου, μεταφέρθηκε στην οδό Λαγκαδά στις εργατικές πολυόροφες κατοικίες οδός Ιβάνωφ και κατέληξε οριστικά στον Δενδροπόταμο το γνωστό κεντρικό πρακτορείο Μακεδονίας. Κάποια χρονιά, όλα τα πρακτορεία μαζί, πλην της Καβάλας, συγκεντρώθηκαν στην πολυκατοικία Μοχωρίδη Βίτσι 1 δυτικά του σημερινού ΚΤΕΛ. Το 1965 δημιουργήθηκε κοινό ταμείο λεωφορειούχων με

πρόεδρο τον Δημήτριο Κοτζιά που θήτευσε μέχρι το 1967. Από το 1967-1969 πρόεδρος ορίστηκε ο δικηγόρος Κώστας Ευμοιρίδης. Τον αντικατέστησε την ίδια χρονιά, μέχρι το 1973, ο Καβαλιώτης Νικόλαος Παπανικολάου καθώς έγινε σύμπραξη των νομών Δράμας , Καβάλας και Θράκης με έδρα την Καβάλα στο 7ο ΚΤΕΛ.

Γραφείο τουρισμού του ΚΤΕΛ Όμως από 17.12.1973 με το νόμο 102/1973 διαλύεται το 7ο ΚΤΕΛ και γίνονται πάλι νομαρχιακά ΚΤΕΛ. Πρώτος πρόεδρος είναι ο Παναγιώτης Τσαπακίδης με θητεία μέχρι το 1998. Από το 1999 μέχρι το 2004 πρόεδρος του ΚΤΕΛ, που έγινε πια Ανώνυμη Εταιρεία είναι ο Θεολόγος Μπισδικιάν. Το 2004 αναλαμβάνει προεδρεία ο Τάσος Ζηρίνογλου και ξεκινούν καινοτομίες στο ΚΤΕΛ .

ΤΙ ΤΟ ΙΔΙΑΙΤΕΡΟ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΓΝΩΡΙΖΕΙ ΚΑΘΕ ΔΡΑΜΙΝΟΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΤΟΠΟ ΤΟΥ Από την Περιηγητική Λέσχη Η Δράμα και ο νομός της δεν έχουν τίποτε να ζηλέψουν από οποιοδήποτε νομό της Νότιας Ελλάδας σε Μυθολογία και ένδοξη Ιστορία, παλαιά και σύγχρονη. Απλά εμείς ποτέ δεν την διδαχτήκαμε γιατί μόλις τώρα την ανακαλύπτουμε, αφού ως γνωστό ήμασταν σκλαβωμένοι 540 χρόνια στους Τούρκους και 8 στους Βουλγάρους. Μπορούν λοιπόν οι Δραμινοί να καυχώνται για τους προγόνους τους Ηδωνούς Θράκες οι οποίοι ήταν και το εκλεκτό ιππικό στο στράτευμα του Μ. Αλεξάνδρου. Οι Ήδωνες είχανε δικά τους νομίσματα και εκλεκτούς διάσημους βασιλείς, όπως, τον Παγγαίο ο οποίος αυτοκτόνησε πάνω στο σημερινό Φαλακρό, τον Χάροπα ο οποίος ήταν μύστης Διονυσιακών Μυστηρίων, τον Οίαγρο πατέρα του Ορφέα, τον Οιτονέα πατέρα του επίσης βασιλέα Ρήσου, τον βασιλέα Δρύαντα και τον γιο του βασιλέα Λυκούργο, τον προοδευτικό βασιλιά Γέτα που έκοψε χρυσά εξάδραχμα νομίσματα το 520 π.Χ. και που φέρουν τόνομά του, αλλά και τον τελευταίο βασιλιά τους Πιττακό που είχε πρωτεύουσα τη Μύρκινο και δολοφονήθηκε το 422 π.Χ. ως φιλοΑθηναίος από τους πολιτικούς του αντιπάλους. Ο μεγάλος ιστορικόςκαι στρατηγός Θουκυδίδης (471-394 π.Χ.) γιος του Ολόρου και της Ηγησιπύλης από τον Δήμο Αλιμούντα της Αττικής το 422 π.Χ. παρέμεινε αυτοεξόριστος στην περιοχή μας μέχρι το θάνατό του κι εδώ έγραψε τον Πελοποννησιακό πόλεμο 431-404 π.Χ.

Ήταν από πατέρα συγγενής του Μιλτιάδη και του Κίμωνα. Το έργο του διέσωσε ο Ξενοφώντας όταν περνώντας από εδώ φιλοξενήθηκε από τους Ηδωνούς βασιλείς. Την ολοκλήρωση των κεφαλαίων της ιστορίας έκανε ο Κράτιππος σύγχρονος του Θουκυδίδη. Χειρόγραφα του έργου υπάρχουν στη Φλωρεντία στη βιβλιοθήκη των Μεδίκων. Ο Θεός Βορέας έκλεψε την μικρή κόρη του πρώτου Αθηναίου βασιλέα Ερεχθέα και έφερε την Ωρείθυια από τον Ιλισό ποταμό στη Xιονότρυπα όπου το άντρο του. Απόκτησε παιδιά το Ζήτη και τον Κάλαη, την Κλεοπάτρα και τη Χιόνη. Οι νέοι άνδρες συμμετείχαν στην Αργοναυτική εκστρατεία στην Κολχίδα, όπως και ο Ορφέας, με αρχηγό τους τον Ιάσονα. Ο Βορέας είναι ο κατεξοχήν θεός των ερωτευμένων κατά την αρχαία Ελλάδα. Ο Θρακιώτης θεός Διόνυσος που τον έφερε ο Ερμής με εντολή του Δία βρέφος ακόμη στην περιοχή μας, στο Νύσιο πεδίο, σύμφωνα με τον Όμηρο και τον μεγάλωσαν, τον εκπαίδευσαν και τον περιέθαλψαν οι Νύμφες και οι Μούσες. Όταν μεγάλωσε τσακώθηκε με τον Ηδωνό βασιλέα Λυκούργο. Οι δωδεκάθεοι όμως τιμώρησαν το βασιλιά με την ποινή να κατασπαραχθεί από τα άγρια άλογα πάνω Νύσιο όρος (ή Καρμάνιο, Αργένταρο, Παγγαίο, Εγριαζόν Κασταγνιά, Μποζ Δαγ) το σημερινό Φαλακρό. Πολλοί τραγικοί ποιητές έγραψαν έργα για τον «κρατερό» (γενναίο) βασιλιά Λυκούργο όπως ο Όμηρος, ο τραγικοί ποιητές

Πολυφράδμων

και Αισχύλος.

Επίσης για

τον

τραγικό

πάμπλουτο βασιλέα Ρήσο, γιο του Ηονιά, τον οποίο αναφέρει ο Όμηρος ντυμένο με «ασήμια και χρυσάφια» κι αρματωμένο τόσο εντυπωσιακά που μόνο οι αιώνιοι Θεοί ντύνονται έτσι, συμπληρώνει ο ποιητής. Γι’ αυτόν έγραψε ο Ευριπίδης, ο Πίνδαρος και πολλοί συγγραφείς.

Ο Διόνυσος είναι γιος της θνητής Σεμέλης κόρης του ήρωα Κάδμου. Ο Κάδμος ήρθε από τη Φοινίκη στη Θράκη ψάχνοντας με τη μάνα Τηλέφασσα την χαμένη αδελφή του Ευρώπη κι έμεινε φιλοξενούμενος των Ηδωνών Θρακών για χρόνια και θεωρείται ευεργέτης των Ηδωνών Θρακών, για όσα πολλά τους προσέφερε σε γνώσεις σύγχρονες. Πρέπει να πούμε ακόμη ότι πολλά χρόνια μετά ο Διόνυσος κατέβηκε στη Νότια Ελλάδα κι εκεί τον υποδέχτηκε στο Πεντελικό του Δήμου Ικαρίας Αττικής ο βασιλέας Ικάριος με την ποιήτρια γυναίκα του Φανοθέα, ενώ αυτή την εποχή βασιλέας των Αθηνών είναι ο Πανδίονας. Στον Ικάριο ο Διόνυσος δίδαξε την καλλιέργεια της αμπέλου και την τέχνη να παρασκευάζει κρασί, ώστε να αναδειχτεί ως ο πρώτος οινοποιός της Νότιας Ελλάδας. Ο

ψυχοπομπός

Νέσσος

των

αρχαίων

είναι ο

ποταμός

Νέστος. Κατά την μυθολογία ο Νέστος με την θεά Αφροδίτη απόκτησε την όμορφη Νύμφη των καθαρών νερών Καλλιρρόη κι αυτή με τον θεό Άρη τους γενάρχες των αντίστοιχων θρακικών φύλων, Ήδωνα, Οδόμαντα, Βίστονα και Μύγδονα. Τις πληροφορίες έχουμεαπό έργα διαφόρων αρχαίων συγγραφέων. Μεταξύ των οποίων, ο Όμηρος, ο Πίνδαρος, ο Καλλίμαχος, ο Απολλόδωρος, ο Απολλώνιος ο Ρόδιος, ο Παυσανίας, ο Ησίοδος, ο Φερεκύδης, ο Ηρόδωρος, ο Βακχυλίδης, ο Ευφορίωνας, ο Δημάρατος, ο Διονύσιος από την Αλεξάνδρεια, ο Ηρόδοτος, κλπ.

ΤΟ ΧΡΟΝΟΓΡΑΦΗΜΑ ΜΑΣ Μια επέτειος εθνικού φρονηματισμού Του Δραμινού Όλοι οι λαοί που είναι αποφασισμένοι να συνεχίσουν να υπάρχουν και να προοδεύουν οικονομικά, πολιτιστικά και κοινωνικά, όλα τα έθνη που έχουν ως στόχο τη διαχρονική τους επιβίωση και παρουσία μεταξύ των πολιτισμένων εθνών κι όλες οι φυλές που επέζησαν στους αιώνες και διέγραψαν τη δική τους συμβολή και πορεία στην ιστορία της ανθρωπότητας, ποτέ τους δεν απαρνήθηκαν , ποτέ τους δεν περιφρόνησαν και ουδέποτε πρόδωσαν την προγονική τους κληρονομιά. Λαοί που δεν θέλουν να εξαφανιστούν δεν εγκαταλείπουν τις νέες γενιές μέσα σε φουρτουνιασμένη θάλασσα χωρίς πυξίδα, χωρίς ιδανικά και μελλοντικούς στόχους, χωρίς πρότυπα και ήθος δίχως στόχους και προοπτική. Πολιτικοί και στρατιωτικοί ηγέτες, πνευματικοί και θρησκευτικοί ταγοί επαγρυπνούσαν πάντα να μη σβήσει ή να μη παραχαραχθεί κι απαξιωθεί η ιστορική μνήμη και η φωτεινή πορεία του έθνους, ώστε οι εθνικές αξίες να συνεισφέρουν θετικά στο φρονηματισμό των νέων ανθρώπων οι οποίοι θα χαράξουν το μέλλον του έθνους. Και η ιστορική μνημοσύνη συνιστά ως απαράγραπτα τα ιδανικά των Ελλήνων, την αγάπη και θυσία για την Πατρίδα και την προσήλωση στο Δίκαιο και την Αλήθεια. Στις 13 Δαισίου μηνός (Ιουνίου) του 323 σταμάτησε να χτυπάει η καρδιά του νεαρότερου και του διαπρεπέστερου έλληνα ηγέτη όλων των εποχών, του εκπολιτιστή της ανθρωπότητας Μακεδόνα στρατηλάτη και

ίνδαλμα όλων των λαών της γης Μεγάλου Αλεξάνδρου. Το τι σημαίνει και τι σηματοδοτεί αυτή η επέτειος για τον ελληνισμό και την Ευρώπη είναι σε όλους γνωστό. Η πορεία των Ευρωπαϊκών λαών θα ακολουθήσει τα βήματα του Μ. Αλεξάνδρου και θα φωτιστεί από τη λαμπρή φυσιογνωμία του ανδρός που δεν συμπλήρωσε ούτε τα τριάντα τρία χρόνια ζωής και δράσης. Όμως όλα τα φώτα θα στραφούν πάνω στο βίο, την πολιτεία και την ιστορική διαδρομή του νεαρού μαθητή του φιλοσόφου Αριστοτέλη. Είδε το φως της ζωής στις 22 Ιουλίου του έτους 356 και αποτέλεσε πρότυπο δημοσίου ανδρός για κάθε νεοέλληνα. Ένας

νέος,

θρησκευόμενος

και

μελετηρός,

άτρομος

κι

αποφασιστικός και που λάτρευε την ιστορία και τη μυθολογία της πατρίδας του. Που έβαζε πάνω από όλα την αγάπη στην πατρίδα κι ύστερα τους γονείς και την προκοπή των συμπατριωτών του. Που δεν περιφρονούσε, αλλά σέβονταν και εκτιμούσε τους εχθρούς του. Που ήταν τίμιος και ειλικρινής, αξιοπρεπής και δίκαιος. Που ασκείται διαρκώς πνευματικά και σωματικά, έχει άποψη για τη ζωή κι αξιοποιεί τον χρόνο και τον πλούτο για την υπηρέτηση του λαού του. Που είναι ανιδιοτελής κι έχει υψηλούς στόχους και προσγειωμένες φιλοδοξίες. Που καθιέρωσε ως τρίπτυχο των ιδανικών του την αγάπη στην Πατρίδα, το Θεό και την Οικογένεια. Ένας ηγέτης που δεν ανέχτηκε ποτέ την προσβολή, την υποβάθμιση και την παρακμή, και σεβάστηκε όσο κανείς άλλος τις ιερές παρακαταθήκες και τις ηθικές αξίες του γένους των ελλήνων. Σήμερα που η παγκόσμια κοινωνία διέρχεται κρίση αξιών και θεσμών, σήμερα που ο φαρισαϊσμός και η αφερεγγυότητα κρατών και προσώπων δεν προοιωνίζουν ένα καλλίτερο μέλλον για τις επόμενες γενεές, έχουμε ανάγκη, μεγάλη ανάγκη, να θωρακίσουμε το λαό μας με

τις προγονικές μας διαχρονικές αξίες. Να σφυρηλατηθεί ο νέος με τα ελληνοχριστιανικά ιδεώδη του αρχαιοελληνικού ανθρωπισμού. Γιατί ο εκσυγχρονισμός δεν συμβαδίζει απαραίτητα με τις αρχές δικαίου και τις δεδομένες ηθικές αξίες. Ο κάθε έλληνας, σήμερα, έχει την ευκαιρία, να αναδειχτεί σε μονάδα πολιτισμική και φάρος αξιών δικαίου και υψηλού ήθους. Αυτά άλλωστε αποτελούν και το εθνικό μας πολιτισμικό κεφάλαιο. Σε μια ιστορική καμπή της ανθρωπότητας που οι κοινωνίες μαστίζονται από την ιδιοτέλεια, τη φιλαυτία και τον υπέρμετρο αλληθωρισμό, διανοίγεται για τους έλληνες ο δρόμος του αλτρουισμού, της ανιδιοτελούς προσφοράς, της αγάπης και του ενδιαφέροντος για τον άνθρωπο. Ο ωχαδερφισμός για τα όσα συμβαίνουν γύρω μας δεν συμβιβάζονται με τους αγνούς νέους που προσδοκούμε να σηκώσουν τη σημαία του αντικονφορμισμού. Και βέβαια μια τέτοια λαμπρή νεολαία θα στηριχτεί και θα ανδρωθεί μέσα στην ελληνική οικογένεια και το δημόσιο σχολείο για να αποτελεί γεραρά ελπίδα της κοινωνίας και βωμός των ιδανικών της πατρίδας. Ο Μέγας Αλέξανδρος είχε ακμαίο φρόνημα κι εφοδιάστηκε με τις βασικές ηθικές δυνάμεις των οποίων έγινε φορέας και πομπός. Άξιος και προσγειωμένος ηγέτης, που οραματίζεται μια πατρίδα κι έξω από τα στενά όρια της Ελλάδας, πατρίδα με πολίτες όλων των εθνών σε ισότιμη βάση. Μια ενωμένη Πολιτεία των τριών Ηπείρων. Όνειρο απλησίαστο για τους κοινούς θνητούς. Αλλά για τον Αλέξανδρο, που υπερέβαινε τα λογικά μέτρα και είχε και τη δύναμη και την αποφασιστικότητα, ήταν εφικτό και πραγματοποιήθηκε το κράτος των 56 εθνών. Οι λαοί έπρεπε να συνενωθούν, να συμφιλιωθούν και να

σταματήσει ο αλληλοσπαραγμός των εθνών. Η διακήρυξή του στην Ώπιδα το 323 δεν αφήνει καμιά αμφιβολία. « Όλοι οι θνητοί από δω και πέρα θα ζήσουν σαν ένας λαός, μονιασμένοι κι αγαπημένοι για κοινή προκοπή. Θεωρήστε την Οικουμένη πατρίδα σας, με κοινούς νόμους, όπου θα κυβερνούν οι άριστοι, ανεξάρτητα από φυλή.» Οικουμενικός,

μεταρρυθμιστής, πανανθρώπινος. Αλλά τον

πρόλαβε ο θάνατος. Το όνειρο των Ενωμένων Πολιτειών της γης δεν πραγματοποιήθηκε. Όμως ο θάνατος του Αλεξάνδρου συγκλόνισε τον κόσμο. Τον έκλαυσαν έλληνες και ξένοι. «Τον θρήνησαν όλα τα έθνη που κατακτήθηκαν από αυτόν, τον έκλαυσε κι ο βασιλικός οίκος τον οποίο καθαίρεσε...», γράφει ο Μοντεσκιέ. Όμως η ανασυγκρότηση της απέραντης Κοινοπολιτείας του Μεγάλου Αλεξάνδρου ξεκίνησε από την πρώτη μέρα που πάτησε το πόδι του στη Μικρά Ασία. Παράλληλα με το πολιτικό και στρατιωτικό του ενδιαφέρον προωθούσε τις επιστήμες, τις καλές τέχνες και τον ελληνικό πολιτισμό στις νέες χώρες. Χιλιάδες επιστήμονες μελετούσαν και δημιουργούσαν καλλίτερες συνθήκες ζωής μέσα στην πανσπερμία των φυλών κι εθνών του απέραντου κράτους. Έλληνες κατέφταναν από την Ελλάδα κι οργάνωναν τη διοίκησε και έκαναν μικτούς γάμους με τους εντοπίους, με την παρότρυνση του ηγέτη τους, εδραιώνοντας την ειρήνη, τη γαλήνη και την από κοινού προσπάθεια για ανάπτυξη και πρόοδο. Τιμούμε τη μνήμη του μεγάλου Έλληνα Μακεδόνα. Τον τιμούμε και τον επαναφέρουμε στη μνήμη των νεωτέρων για αισιοδοξία κι ελπίδα ότι ο ελληνισμός δεν κιότεψε κι ότι οι πηγές της φυλής δεν στέρεψαν. Άσχετα αν οι ηγέτες της σύγχρονης Ελλάδας αποδείχνονται κατώτεροι των περιστάσεων.

ΔΡΑΜΙΝΕΣ ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΕΣ ΓΕΥΣΕΙΣ ΔΡΑΜΙΝΗ ΚΟΥΖΙΝΑ

Της Ανώνυμης Δραμινής Μπήκαμε στο 2006 κι έγινε αλλαγή σκυτάλης στη στήλη. Μια άλλη Δραμινή, που δεν θέλει δημοσιότητα, θα σας δώσει τις δικές της εκδοχές για το τραπέζι της καθημερινότητάς μας. Αγαπητές μου φίλες. Καλώς σας βρίσκω κι εύχομαι από καρδιάς μια δημιουργική, ειρηνική και ευτυχισμένη χρονιά. Όλες, λίγο πολύ, έχουμε την ίδια μαγειρική, όμως καμιά φορά η «αύρα» της κάθε μιας μας ενδέχεται να διαφέρει. Έτσι καίτοι όλες οι συνταγές ταιριάζουν το τελικό αποτέλεσμα της «Παντζουροσαλάτας» και της «Μηλόπιτας» της «Ανώνυμης» μπορεί …να σας αρέσει. Θα ήθελα με την ευκαιρία, να μας έλεγαν όλοι, καλές νοικοκυρές. Όμως κι εμείς να προσπαθούμε να γινόμαστε ευχάριστες με τις πρωτοτυπίες μας. Ένα καλό στρώσιμο τραπεζιού προδιαθέτει ευχάριστα. Οι καλές αγορές – επιλογές από την λαϊκή και η συνετή διαχείριση των υπολοίπων της κουζίνας μας, μαγειρευμένων ή αμαγείρευτων, εξασφαλίζουν πρόσθετα οικονομικά στην οικογένεια. Πρέπει όλα έγκαιρα να αξιοποιούνται και να ανανεώνονται. Και να θυμάστε: Ποτέ, μα ποτέ δεν πετούμε οποιοδήποτε φαγώσιμο στο καλάθι των αχρήστων. Τι κάνουμε π.χ. για τα μακαρόνια περίσσεψαν;

Α. Κάνουμε παστίτσιο. Ανακατεύουμε αυγά, γάλα και τυρί και το ρίχνουμε στο φούρνο. Β. Τα βάζουμε συμπλήρωμα στο πιάτο της επομένης ημέρας με μπιφτέκια, μπριζόλα, κλπ. Γ. Κάνουμε μακαρόνια με κιμά, πολύ πρακτικό. Καλή επιτυχία. Παντζουροσαλάτα Υλικά: 1 κιλό παντζάρια, αλάτι, ξύδι, 1 κούπα καρύδι τριμμένο, 1 κούπα γιαούρτι, 1 κούπα μαγιονέζα Εκτέλεση: Βράζουμε τα παντζάρια και μετά τα τρίβουμε στο ρεντέ, τα αλατίζουμε, και τα ανακατεύουμε με λίγο ξύδι. Μετά σε μια κούπα βάζουμε μια στρώση από το υλικό, από πάνω καρύδι και μετά μια στρώση με γιαούρτη και μαγιονέζα. Το ίδιο μέχρι να τελειώσουν. Η τεχνική και η καλαισθησία δική σας. Μηλόπιτα Υλικά: 4 αυγά, 2 ποτήρια ζάχαρη, 1 ποτήρι σπορέλαιο, 1 κούπα γιαούρτη, 3 ποτήρια αλεύρι, 2 κουτιά μπέικεν, 4 μήλα. Εκτέλεση: Χτυπάμε τα αυγά με τη ζάχαρη, μετά ρίχνουμε το λάδι, το γιαούρτι, το αλεύρι και το μπέικον και τα χτυπάμε. Το μίγμα μπαίνει στο ταψάκι. Από πάνω βάζουμε φέτες τα μήλα και το βάζουμε στο φούρνο σε 180

βαθμούς

για

μια

ώρα.

Καλή

επιτυχία.

Αυτά τα ξέρετε;

*Το γλυκό κουταλιού γίνεται. α. με ζάχαρη και φρούτα β. με ζάχαρη και χυμό φρούτων γ. με ζάχαρη σκέτη. Η αναλογία ζάχαρης και φρούτων είναι, ίδια ποσότητα αμφοτέρων. Η πολύ ζάχαρη εκτός του ότι ζαχαρώνει το γλυκό, αφαιρεί και το άρωμα του φρούτου. * Ο μούστος είναι ότι καλλίτερο σαν ποτό και φάρμακο. Το ευλογημένο αυτό υγρό είναι πολύ χρήσιμο για την υγεία μας . Είναι φάρμακο κατά της παχυσαρκίας, της λιθιάσεως, κατά του κατάρρου του πεπτικού συστήματος και της κύστης, της χρόνιας διάρροιας, της δυσκοιλιότητας. Είναι καθαρτικός και αποτοξινώνει τον οργανισμό. Βοηθάει στα αρθριτικά και τις νευρικές παθήσεις.

ΛΙΜΝΕΣ ΚΑΙ ΠΟΤΑΜΙΑ ΤΗΣ ΔΡΑΜΑΣ ΠΡΑΣΙΑΔΑ ΛΙΜΝΗ ΜΕΡΟΣ Α' Του Τηλέμαχου Τσελεπίδη

Από το ύψος του καμένου βουνού της Καβάλας, το λόφο του Αι-Σίλα, το γνωστό «γεντίκι», το μάτι του ταξιδιώτη αγκαλιάζει βορειοδυτικά ένα κατάσπαρτο, γραφικό και πλούσιο κάμπο. Ένα ειδυλλιακό τοπίο, χιλιόπλουμο, με πανέμορφους οικισμούς και πηγαία νερά. Τα νερά της «χρυσής πεδιάδας», όπως την ονόμαζαν οι τούρκοι κατακτητές. Πηγές γάργαρες που σήμερα δροσίζουν και ποτίζουν την πόλη της Καβάλας και τα προάστιά της. Γύρω-τριγύρω ορεινοί όγκοι. Μπροστά μας ξανοίγεται το περίγραμμα των Ηδονικών βουνών που σχηματίζουν ένα κλειστό κάμπο, το λεκανοπέδιο της Δράμας. Στη βορινή πλευρά είναι το Φαλακρό όρος, το αρχαίο Παγγαίο, που εκτείνεται ανατολικά μέχρι τον Πιερικό κόλπο (Καβάλας) και η ψηλότερή του κορυφή, ο Προφήτης Ηλίας ύψους 2.232 μέτρων, βιγλίζει πάνω στον απέραντο Ηδονικό κάμπο. Νότια προς τη θάλασσα η οροσειρά του Συμβόλου με ψηλότερη κορυφή το Πιλάφ-Τεπέ ή Κουσνίτσα ύψους 1956 μέτρων και δυτικά δεσπόζει η κορυφή Καραγκιόζ-Γκιόλ του Μενοικίου όρους ύψους 1963

μέτρων. Μια οπτική πανδαισία πράσινης ομορφιάς και υποβλητικής μεγαλοπρέπειας.

Μέσα σε αυτό το λεκανοπέδιο, μέχρι το 1935, απλώνονταν ελώδεις εκτάσεις και μια τεράστια λίμνη 120 χιλιάδες στρέμματα. Το μυθικό της όνομα, κατά τον Όμηρο είναι Θεστίδια λίμνη. H λίμνη πήρε το όνομά της από τον Θέστιο, το νόθο γιο του Θρακιώτη θεού Άρη και της θνητής Δημοδίκης. Τα νερά της λίμνης κατά την περίοδο των βροχοπτώσεων «φουσκώνουν» και καταλαμβάνουν έκταση πάνω από 135.000 στρέμματα. Η λίμνη την εποχή της δόξας της διέθετε πλούσιο απόθεμα αλιευμάτων. Έχουμε πάρα πολλά στοιχεία γι’ αυτό. Από τους Θράκες Πρασιείς μετονομάστηκε σε Πρασιάδα. Νότια της λίμνης ζούσε το δραστήριο αυτό θρακικό φύλο, οι Πρασιείς. Αποζούσαν από το ψάρεμα στην πλούσια και τεράστια λίμνη. Αυτή είναι η πολύ γνωστή ψαροφόρα Πρασιάδα λίμνη του Ηροδότου, όπως χαρακτηριστικά την περιγράφει ο μεγάλος ιστορικός μας. Έριχνες, λέει το καλάθι και γέμιζε ψάρια. Αργότερα όταν έφτασαν οι κατακτητές Ρωμαίοι ήρθε και εγκαταστάθηκε στην περιοχή μας μεγάλος αριθμός ρωμαίων εποίκων από την Ιολίτιδα της σημερινής Ιταλίας. Και για να θυμούνται την πατρίδα τους οι Ρωμαίοι νέοι έποικοι μετονόμασαν την Πρασιάδα λίμνη «Ιολίτιδα». Οι Έλληνες, όμως συνήθιζαν να δίνουν στη λίμνη το όνομα της κοντινότερης με αυτή παραλίμνιας πόλης. Έτσι μετά τους αρχαίους Πρασιείς και οι Πραβιώτες την έλεγαν λίμνη του Πραβίου, οι Δραμινοί λίμνη της Δράμας, οι κάτοικοι των Φιλίππων, λίμνη των Φιλίππων, κλπ. Τη λίμνη αυτή, όταν οι Τούρκοι κατάκτησαν το 1373 την περιοχή μας και είδαν πόσο πλούσια σε ψάρια ήταν, την ονόμασαν ΜπερεκετλήΓκιόλ, που σημαίνει πλούσια λίμνη, ευλογία Θεού λίμνη και πολύφερνη λίμνη. Βάλτα την έλεγαν οι ραγιάδες έλληνες κατά την τουρκοκρατία κι αργότερα.

Όμως, όλος ο κάμπος την εποχή των βροχοπτώσεων, Άνοιξη και Φθινόπωρο, ήταν πάντα κατακλυσμένος με πολλά νερά. Και όταν αποσύρονταν τα βροχόνερα, το καλοκαίρι και την εποχή της ξηρασίας, σχηματίζονταν γύρω από τη λίμνη έλη. Τα κουνούπια έβρισκαν μέρος να αναπαραχθούν και η ελονοσία το καλοκαίρι έστηνε χορό μέσα στη Βάλτα στέλνοντας στο θάνατο εκατοντάδες Δραμινούς. Γι' αυτό ο πληθυσμός εγκατέλειπε τον κάμπο και κατέφευγε στα ορεινά, στα μεσόγεια του νομού, όπου και είχαμε εντυπωσιακή πληθυσμιακή και οικονομική ανάπτυξη, ενώ δημιουργήθηκαν στην ενδοχώρα και αξιόλογα κεφαλοχώρια. Η μεγάλη Πρασιάδα λίμνη, τότε, έβρεχε την Ελευθερούπολη (Πράβι) και τα νερά της έφταναν μέχρι τον Αμυγδαλεώνα και χτυπούσαν πάνω στα τείχος των Φιλίππων. Η αγαπημένη γραφική Ιολιανή λίμνη των Ρωμαίων έγλυφε με τη δροσιά της τα πόδια του Ματίκιου όρους, του σημερινού Παγγαίου και τα απόνερά της σχημάτιζαν θανατηφόρα έλη γύρω από το καλυβοχώρι Καλαμπάκι, ενώ ήταν πλημμυρισμένο το σημερινό χωριό Μαυρολεύκη. Μια λίμνη εξαιρετικά θεαματική και απέραντη. Αλλά και μια λίμνη κυρίαρχη με το υγρό μεγαλείο της πάνω στο μεγάλο κάμπο της Ηδωνίδας χώρας από την ομίχλη των προϊστορικών χρόνων και μέχρι πριν από εβδομήντα χρόνια. Τις όχθες της λίμνης και τα βαλτόνερα κάλυπταν τεράστιοι καλαμιώνες

και πλατύφυλλα

αιωνόβια

δένδρα. Ένα

αληθινά

οργιαστικό και σύνωρα μαγευτικό κι ευφρόσυνο φυσικό τοπίο, μέσα κι έξω από τη λίμνη. «Λαπατιές χονδρόφυλλες, παχιές, με μεγάλα άπλυτα σκληρά φύλλα πλάι σε ραγάζια, δύο μέτρα ψηλά πάνω από τα σκούρα νερά, θροούσαν σφυρίζοντας στο πρώτο αεράκι. Πλατύφυλλες νυμφαίες, άπλωναν νωχελικά όλη τη μεγαλοπρέπειά τους γεμάτες μυστήριο κι ύποπτη σιωπή. Και καλαμιές... καλαμιές... Πολλά καλάμια, τεράστια, ως τέσσερα μέτρα, υψώνονταν σαν απροσπέλαστο ολοπράσινο τείχος το

Καλοκαίρι και σαν χρυσοκίτρινο αποτρεπτικό κάστρο-σύνορο το Χειμώνα. Κι εδώ κι εκεί βάγιες, τα σεκίτια των τούρκων, που με τις βέργες τους οι παραλίμνιοι οικιστές πλέκοντας με δεξιοτεχνία κατασκεύαζαν τα περίφημα και γερά κοφίνια. Ήταν απαραίτητα για άχυρα και καπνά και για εργαλεία στο ψάρεμα. Αλλά κατασκεύαζαν κι άλλα πράγματα, μια ποικιλία από αντικείμενα

για πολλαπλές

χρήσεις.» (1 σελ.2) Βέβαια δεν έλειπαν οι λεύκες και οι ιτιές του νερού. Και μαζί οι κρεμοκλάδες κλαίουσες, σα νύφες πανέμορφες και ντροπαλές, που στόλιζαν τις ακρολίμνιες παραλίες. Πράγματι οι όχθες της λίμνης, σε όλο το απέραντο μήκος της, ήταν καταπληκτικά όμορφες και γραφικές. Και τις αστροφεγγιές ο ουρανός καθρεπτίζονταν μέσα στη μυστηριακή και σαγηνευτική αγκαλιά της Πρασιάδας λίμνης. Λες και σε καλούσε να βυθιστείς στα σπλάχνα της κι εκεί να αναζητήσεις το ιστορικό μεγαλείο του τόπου σου. Να αναβαπτιστείς στην ένδοξη ιστορική πορεία των προγόνων σου ώστε να πληρωθεί η απογυμνωμένη ψυχή σου από ιδανικά κι αρχές που μας έλειψαν τόσο πολύ. Την ημέρα καθώς ταξίδευες με τις ιδιόμορφες βάρκες για το Πράβι, έβλεπες μέσα στα διάφανα νερά να καθρεπτίζονται οι επιβλητικές δασωμένες πλαγιές με τις οξιές και τις καστανιές, τα έλατα και τις βελανιδιές και τα πλατύφυλλα τεράστια πλατάνια που αγκάλιαζαν, τότε, όλη τη βορινή πλευρά του Συμβόλου όρους, του Βίβλινου βουνού, όπως το αποκαλέί ο ποιητής Επίχαρμος ο Κείος (5ος αιώνας π.Χ.). Σύμβολο λεγότανε το σημερινό Παγγαίο. Έτσι αναφέρεται από το διάσημο έλληνα ιστορικό Δίωνα τον Κάσιο (155-235 π.Χ.) κι έτσι το ονομάζουν όλοι οι χαρτογράφοι-γεωγράφοι έλληνες και ξένοι, από αρχαιοτάτων χρόνων. Ο Νικησιανιώτης συγγραφέας Τριαντάφυλλος Ράντσιος, που ευτύχισε να χαρεί τα διάφανα νερά της Πρασιάδας λίμνης γράφει.

«Οι κάτοικοι της Νικήσιανης ασχολούνταν με το ψάρεμα στη Βάλτα. Είχε πολύ καλά ψάρια, κυρίως μικρόψαρα, αγριβάδια και τούρνες κι ολίγα χέλια και γουλιανούς. Οι κάτοικοι επίσης ασχολούνταν με τις ψάθες. Ένα ειδικό χόρτο που φύτρωνε στη λίμνη. Κι εκτός από τις σπιτικές ανάγκες στρώνανε τις ψάθες και στα δωμάτια αντί για χαλιά.» (2) Τόσο

όμορφα

και

πλουμιστά

ήταν!...

Και

συνεχίζει.

«Και

τροφοδοτούσαν με χαλιά όλα τα χωριά του κάμπου κι έφταναν, τα έργα των χεριών τους, μέχρι το Νευροκόπι και την Άνω Βροντού. Επίσης χρησιμοποιούσαν τις ψάθες για να σκεπάσουν τον καπνό, αλλά ήταν χρήσιμες και στην επεξεργασία του καπνού, στην συσκευασία και στην δεματοποίησή του, καθώς και σαν περιτύλιγμα στις ντάνες, προκειμένου να τις κάνουν εξαγωγή σε όλο τον κόσμο.» Και κλείνει λέγοντας. «...η Βάλτα ήταν και εστία κουνουπιών... έκανε θραύση η θέρμη... όλα τα σπίτια είχαν ένα δύο άτομα το καλοκαίρι ξάπλα.» (2) ΣΥΝΕΧΕΙΑ

Η ΑΜΠΕΛΟΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ ΣΤΟΝ ΤΟΠΟ ΜΑΣ ΟΙΝΟΠΟΙΕΙΑ Ν. ΛΑΖΑΡΙΔΗ ΝΙΚΟΣ ΛΑΖΑΡΙΔΗΣ Ο.Β.Γ.Ε. ΑΕ Έδρα Αγορά Δράμας Τηλ. 25210-82049-50 φαξ 82047 e-mail: n-Lazaridi @otenet.gr website:www.chateau-Lazaridi.gr www.mackedon-winery.gr www.mykonos-wines.gr Έρευνα: Τηλ. Τσελεπίδης

Το 1987 ο Νίκος Λαζαρίδης ιδρύει την οινοποιία Ο.Β.Γ.Ε. Α.Ε. στην κοινότητα Αγοράς και δημιουργεί βιομηχανικές

και διοικητικές

εγκαταστάσεις συνολικού εμβαδού 4.000 τ.μ., μέσα σε αμπελώνα 350 στρεμμάτων, που ολοκληρώθηκαν το 1997. Ξεκινώντας με την αγάπη και συμπαράσταση της οικογένειας Φεδερίκου Λαζαρίδη την παραγωγή εκλεκτών σταφυλιών και με την επιστημονική παρακολούθηση του οινολόγου Μπάκη Τσάλκου ο Νίκος Λαζαρίδης έκανε την τολμηρή επένδυση το 1996 και ανέπτυξε τη δραστηριότητά του σε όλη την έκταση των επιχειρηματικών του σχεδίων. Σκοπός του η τότε παραγωγή των 160.000 φιαλών να ξεπεράσει τα 500.000 μπουκάλια ενός άψογου από κάθε πλευρά

προϊόντος, αφού η εσωτερική και η εξωτερική αγορά για τα κρασιά εκλεκτής ποιότητας ήταν πλέον ανοιχτή. Σήμερα η παραγωγή έφτασε τις 680.000 φιάλες από τα οποία εξάγεται το 25%. Όλα συνηγορούσαν ευνοϊκά. Το μικροκλίμα της περιοχής και οι γραμμικοί ξηρικοί αμπελώνες αποδίδουν θαυμάσιο αρωματικό προϊόν αρίστης ποιότητας και κυρίως κρασιά βιολογικά απολύτως ελεγχόμενα. Μεγάλη σημασία δόθηκε στον μηχανολογικό εξοπλισμό της εταιρείας

οποία

προμηθεύτηκε

μηχανήματα

τελευταίας

τεχνολογίας, στην παραγωγή διαδικασία, την αποθήκευση του συλλεγόμενου προϊόντος, την οινοποίηση και εμφιάλωσή του, την αποθήκευσή του σε χώρους υπέργειους ή υπόγειους σε κάβες, κλπ. Και βέβαια

οι

κτιριακές

εγκαταστάσεις

αποτελούν

ενοποιημένο

συγκρότημα αισθητικής και λειτουργικής ομορφιάς με γραφεία άνετα, κατάστημα λιανικής πώλησης, χώροι δοκιμασιών των κρασιών και αίθουσα πολλαπλών λειτουργιών στην οποία εκτίθενται και πίνακες που κοσμούν τις παραγόμενες ποικιλίες προϊόντων. Έτσι η ζήτησης των προϊόντων στο εσωτερικό και εξωτερικό είναι μεγάλη, στην αρχή σε ποσοστά 80% και 20% αντίστοιχα και σήμερα σε … και … Το 1997 ο συνολικός τζίρος ανήλθε στο ποσό των 345 εκατομμυρίων δραχμών και 65 εκατομμύρια κέρδος και το έτος 2003 έφτασε τα …. εκατομμύρια ή …. Ευρώ και τα … κέρδος. Αν εξετάσουμε τις ετικέτες θα διαβάσουμε Chateau Nico Lazaridi που είναι λευκό, ροζέ και ερυθρό. Το Agora Lazaridis και το περίφημο Meriot Nico Lazaridi με ρουμπινί χρώμακι αρώματα κερασιού και μπαχαρικών, γλυκόπιοτο κι ευχάριστο, Trebbiano Nico Lazaridi και το Moushk Lazaridis οίνος λευκός και ερυθρός φυσικός γλυκός, το κρασί Μελισσουργός, και το Μαγικό Βουνό. Είναι επίσης το κρασί «Μακεδών» σε λευκό, ροζέ, ερυθρό και την ποικιλία Cabernet

Sauvignon και ο Παγγαιορίτικος οίνος στις ποικιλίες Ασύρτικο, Ροδίτη και Sauvignon Blanc. Οι εξαγωγές συνεχίζονται στις ΗΠΑ, Καναδά και χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Στον οινοποιητικό Όμιλο του Νίκου Λαζαρίδη ανήκουν και οι εταιρείες «Μακεδών Α.Β.Ο.Ε. ΑΕ» με έδρα τον Πλατανότοπο Καβάλας και το «Οικολογικό Αγρόκτημα-Οινοποιία Μυκόνου ΑΕ» με έδρα το νησί του Μυκόνου, που παράγουν τα κρασιά με τις ονομασίες «Μακεδών», «Χρυσός λέων», «Παραπορτιανό» και «Syrah».

ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΔΡΑΜΑΣ Του Τόλη Αποστολίδη

Συνεχίζουμε τις αθλητικές μας παρουσιάσεις με ομάδες και ομίλους που έχουν επιτυχίες. ΚΑΟΔ καλαθοσφαιρική ομάδα καύχημα της Δράμας Ενώ διανύουμε το 1/3 του πρωταθλήματος της Α2 κατηγορίας μπάσκετ του εθνικού πρωταθλήματος, η ομάδα μας, σε 12 αγωνιστικές μετράει 9 νίκες και τρεις ήττες εκτός έδρας. Καλή και επιτυχημένη συγκομιδή και πορεία με ισχυρή έδρα στο κλειστό του «Δ. Κραχτίδη» όπου είχαμε 6 νίκες εντός και τρεις εκτός έδρας. Παρά ταύτα ο προπονητής κ. Νίκος Γρηγοριάδης κρατάει χαμηλούς τόνους και φροντίδα του είναι το καλό μπάσκετ της ομάδας, κάτι που πιστεύει πως ανεβάζει την εκτίμηση κι αξιολόγηση της ομάδας

της Δράμας

πανελλήνια. Μεγάλο ρόλο στη φετινή καλή αγωνιστική διαδρομή παίζει και η σταθερή χορηγία της ΑΒΕΕ Αγγελίδης και Γεωργακόπουλος, όπως και η φόρμα του αρχηγού της ομάδας Βασίλη Μουλάκη που είναι μέχρι στιγμής δεύτερος σκόρερ στο πρωτάθλημα. Σε καλή κατάσταση βρίσκονται και οι Κροάτες της ομάδας Γκόραν Στάρτσεβιτς και Ζέλικο Ζούπιτς αφού είναι μέσα στη δεκάδα των παικτών στα στατιστικά των ριμπάουντ και ασιστ. Από την άλλη οι Κώστας Κακαρούδης και Λάζαρος Σεφερίδης κάνουν από τα καλλίτερα πρωταθλήματά τους, χωρίς να στερήσουν βέβαια και τα άλλα παιδιά, Κώστας Λαμπράκης, Παναγιώτης Χατζηνικολάου, Κώστας Καρακασίδης, Κώστας Βάθης, Βασίλης Εξουζίδης και Λάζαρος Μελισσαρίδης. Μέσα στις 16 ομάδες

του πρωταθλήματος ο ΚΑΟΔ βρίσκεται στη πρώτη θέση με συγκάτοικο το Αιγάλεω, ενώ απέχουν 7 βαθμούς από τις τελευταίες Δούκα και Άλιμο. Καλή δουλειά γίνεται και στο επιτελείο της ομάδας με το βοηθό προπονητή Γιάννη Καλφόπουλο, το φυσιοθεραπευτή Χρήστο Κεφαλά και το γενικό αρχηγό Αριστείδη Ιωαννίδη. Οι 12 αγωνιστικές: 1. Ξάνθη-ΚΑΟΔ 88-71 2. ΚΑΟΔ- Χαλκίδα 85-78 3. ΜΕΝΤ-ΚΑΟΔ 99-91 4. ΚΑΟΔ- Ολυμπιάδα Π. 87-79 5. Νήαρ Ήστ -ΚΑΟΔ 7891 6. ΚΑΟΔ- Δάφνη 93-88 7. Μίλων-ΚΑΟΔ 76-97 8. ΚΑΟΔ- Δούκας 87-71 9. Ηλυσιακός -ΚΑΟΔ 92-77 10. ΚΑΟΔ-ICBS 74-62 11. Άλιμος – ΚΑΟΔ 74-80 12.ΚΑΟΔ – Ρέθυμνο 91-75

Αήττητοι οι ΤΙΤΑΝΕΣ στο τοπικό μπάσκετ Η πολύ καλή ομάδα των Τιτάνων που αγωνίζεται στο τοπικό πρωτάθλημα Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης με 11 ομάδες μετά από ένδεκα αγωνιστικές βρίσκεται στην πρώτη θέση με 20 βαθμούς με δεύτερη την καλή Ελευθερούπολη την οποία νικήσαμε εύκολα. Στους Τιτάνες γίνεται μια πολύ καλή δουλειά από τον προπονητή κ. Θόδωρου Μπέσσα και τη Διοίκηση που απέφερε καρπούς και η ομάδα μας πάει φαβορί για την κατάκτηση της πρώτης προνομιούχου θέσης. Από τις 11 αγωνιστικές την 9η είχαμε ρεπό. 1.Τιτάνες- Α.Ε. Σερρών 96-68 2. Έβρος- Τιτάνες 58-63 3. ΤιτάνεςΚαβάλα 87-66 4. Κομοτηνή-Τιτάνες 72-73 5. Τιτάνες- Ν.Σκοπός 62-48 6. Τιτάνες-Μάγγανα 73-65 7. Ηράκλεια- Τιτάνες 63-85 8. ΤιτάνεςΕλευθερούπολη 81-70

9. ρεπό 10. Τιτάνες-Θύελλα Φερών 79-67 11.

Ρούπελ – Τιτάνες 55-62 Οι παίκτες μας: Πάνος Χατζηνικολάου, Στέλλιος Μελισσαρίδης, Γιάννης

Τασιούδης,

Σ.

Χριστοφορίδης,

Στέφανος

Τοσουνίδης,

Θεόδωρος Τερζόγλου, Γιάννης Τσοχατζής, Σωτήριος Γουδούτσης,

Σίμος Γούναρης, Γιάννης Γιάντσιος, Γρηγόρης Αδαμόπουλος, Κώστας Παπαγεωργίου, Χρήστος Γεμενετζής και Δημήτριος Λουλόπουλος. Η γυναικεία ομάδα Βόλεϊ «ΕΡΜΗΣ» καλπάζει στη Β’ Εθνική Μετά από 9 αγώνες η νεοφώτιστη ομάδα μας στη Β’ Εθνική κατηγορία του Βόλεϊ πρωταγωνιστεί. Μια ανέλπιστη συγκομιδή βαθμών την φέρνει στην δεύτερη θέση με 20 βαθμούς και πρώτη την Ανατόλια με 21. Το γεγονός ανάγκασε τον ομοσπονδιακό προπονητή να καλέσει τρεις παίκτριές μας στο εθνικό συγκρότημα κορασίδων, τις Χ. Σαββίδου, Ε. Κυριαζίδου και την Ι. Γκιουζέλη. Το ρόστερ συμπληρώνουν

Τοτσίδου,

Τυχάλα,

Χατζηκωνσταντίνου,

Π.

Σαββίδου, Κλίκη, Αυγητίδου, Μαυροπούλου, Τσεσμετζή, Σάντουλη, Θεοδοσιάδου, Κωστή Μαρία και λίμπερο Ιωαννίδου. Προπονητής της ομάδας ο κ. Χρ. Κυριαζίδης και πρόεδρος του Ερμή ο κ. Μαρίνος Χατζηκωνσταντίνου. Η ομάδα μας έπαιξε: 1. Πρέβεζα - Ερμής 2-3 2. Ερμής – Γιαννιτσά 3-0 3. Λαμία - Ερμής 1-3 4. Ερμής – Αρχέλαος 3-0 5. Σταυρούπολη Ερμής 3-0 6. Ερμής – Παναθλητικός 3-0 7. Χαραυγή – Ερμής 1-3 .8. Ρεπό. 9.Ερμής- Κομοτηνή 3-0

ΤΟ ΒΗΜΑ ΤΩΝ ΝΕΩΝ Επιμέλεια: Από τη Σύνταξη Αγαπητά μας παιδιά, Η

πιο

όμορφη,

υγιεινή

και

πλουσιοπάροχη

ερασιτεχνική

απασχόληση είναι η γεωργία. Ασκήστε την στο μέτρο που μπορείτε. Στο χωριό, στο εξοχικό, ακόμη και στη μικρή αυλή του σπιτιού σας. Ο «πάντων σοφότατος» φιλόσοφος Σωκράτης έλεγε πως πλούσιοι και φτωχοί μπορούν να ασχολούνται με τη γεωργία η οποία προσφέρει ευθυμία και χαρά, μας συνηθίζει στους κόπους, στο κρύο και τη ζέστη, μας συνηθίζει να ξυπνάμε πρωί και να περπατάμε πολύ. Δυναμώνει το σώμα μας, μας κάνει γερούς και εύρωστους και ικανούς να υπερασπιζόμαστε την πατρίδα. Ο άνθρωπος που ασχολείται με τη γη μαθαίνει να αγαπά, να διασκεδάζει και να είναι δίκαιος. Ο Πλούταρχος έλεγε πως ο γεωργός είναι φίλος της ειρήνης, της τάξης και της ευνομίας, είναι ανδρείος, εχθρός της αδικίας και πλεονεξίας και πολύ φιλόπατρις. Ο μεγάλος Ρωμαίος νομοθέτης Νουμάς, συνιστούσε στους συμπατριώτες του να απασχολούνται με τη γεωργία γιατί αυτή καλλιεργεί ήθος στους πολίτες και είναι το φίλτρο της ειρήνης κι ευνομίας. Ο Αίσωπος από την Φρυγία Ο μεγαλύτερος μυθοποιός της αρχαιότητας που έζησε τον 7ο αιώνα π.Χ. και πέρασε το ωφέλιμο και το τερπνό, τις ηθικές, κοινωνικές και πολιτικές του αντιλήψεις, μέσα από συμβολικές κι αλληγορικές

διηγήσεις δίδοντας φωνή σε ζώα, πτηνά και φυτά. Πάντα με ένα επιμύθιο κατανοητό από τα παιδιά και το λαό. Υπήρξε δούλος του Σαμίου

φιλοσόφου

Ιάδμονος.

Πανέξυπνος,

τύπος

σκωπτικός,

διακρινότανε για τις ευφυολογίες κι αστειότητές του. Υπάρχει μεγάλη μυθιστορία για τη ζωή και το θάνατό του. Τον διαβάζουν όλοι οι λαοί. ΓΙΑ ΝΑ ΜΑΘΑΙΝΕΤΕ: Ο βασιλιάς της Σπάρτης Παυσανίας, κάπου το 400 π.Χ., είπε. Οι νόμοι του κράτους πρέπει να είναι κύριοι των πολιτών κι όχι οι πολίτες κύριοι των νόμων. Α. ΨΑΞΤΕ ΝΑ ΤΟΥΣ ΒΡΕΙΤΕ Έχετε 35 τετράγωνα με λέξεις και συλλαβές. Με το υλικό αυτό αναστήστε 10 έλληνες ποιητές. Ηλίας Αρμένης Β. ΜΑΓΙΚΗ ΕΙΚΟΝΑ ΧΩΡΙΣ ΕΙΚΟΝΑ Μητέρα: Λόλα, Μπάμπη, φέρτε την γρήγορα. Λόλα: Τι να φέρουμε καλέ μαμά; Μητέρα: Μα σας το είπα παιδί μου. Γιώργος Μπαρμπερόπουλος Γ. ΠΟΙΟΣ ΗΤΑΝ; Η Όλγα ρώτησε τη Μαρία με ποιο μιλούσε τόση ώρα πίσω από την πόρτα. Κι εκείνη απάντησε σαν Πυθία γελώντας. «Μάντεψε με ποιον. Η μητέρα του ήτανε πεθερά της μητέρας μου.» Φωτεινή Κωστάκη Δ. ΚΥΒΟΛΕΞΟ 1. * * * Α 2. * * Α * 3. * Α * *

4. Α * * * 1. Ψάξτε την στο παπούτσι 2. Είναι στη φαντασία μας (αρχαίο)3. Καίει πολύ, πάρα πολύ. 4. Μια φυλή απ’ όλες Ε. ΑΚΡΟΣΤΙΧΙΔΑ Με το πρώτο γράμμα κάθε λέξης σχηματίζουμε γνωστό βουνό. 1.Νησί του Αιγαίου 2. Βουνό της Κρήτης 3. Περίφημος καταρράκτης 4. Έγιναν Ελληνικά… 5.

Βασιλιάς της Ιθάκης

Ποταμός της Μακεδονίας. ΛΥΣΕΙΣ: Α. Σολωμός- Παλαμάς- Δροσίνης- Βιζυηνός- ΓρυπάρηςΣικελιανός- Πάλλης- Μαρκοράς- Μαλακάσης- Προβελέγγιος. Β. λάμπα Γ. ο πατέρας της Δ. σόλα- όναρ- λάβα- άραψ. Ε. ΠάροςΊδη- Νιαγάρας- Δωδεκάνησα- Οδυσσέας- Στρυμόνας. ΜΥΘΟΙ ΤΟΥ ΑΙΣΩΠΟΥ Ένας γεωργός έστησε βρόχια κι έπιασε αετό.

Πανέμορφο,

περήφανο πουλί, το λυπήθηκε και το άφησε λεύτερο. - Σε ευχαριστώ πολύ, του είπε ο αετός. Ελπίζω κάποτε κι εγώ να σου φανώ χρήσιμος. - Πάνε τώρα στο καλό, γιατί εσένα ο τόπος σου είναι οι ουρανοί. Αλλά από εκεί που θα είσαι πώς θα σου δοθεί ευκαιρία να μου κάνεις καλό; Ο αετός πέταξε αμίλητος. Πέρασε ο καιρός και μια μέρα ενώ ο γεωργός καθότανε πάνω σένα τοίχο μένα μαντήλι στο κεφάλι, να προφυλαχτεί από τον ήλιο, ένας αετός πέρασε και του άρπαξε το μαντήλι. Έξω φρενών ο γεωργός πήδηξε από τον τοίχο να κυνηγήσει ενστικτωδώς τον «κλέφτη». Μόλις όμως απομακρύνθηκε ο τοίχος, που ήταν ετοιμόρροπος, γκρεμίστηκε με πάταγο. Ο αετός τον είχε γλιτώσει από βέβαιο θάνατο.

ΔΗΜΟΙ ΤΟΥ ΝΟΜΟΥ ΣΕΡΡΩΝ ΣΤΟ ΝΟΜΟ ΔΡΑΜΑΣ; ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΓΙΝΟΥΝ ΔΙΟΡΘΩΤΙΚΕΣ ΑΛΛΑΓΕΣ ΣΤΑ ΟΡΙΑ ΤΩΝ ΝΟΜΩΝ; Β’ ΜΕΡΟΣ ΔΗΜΟΣ ΑΛΙΣΤΡΑΤΗΣ Εμείς, συνεχίζοντας την παρουσίαση των παράλληλων οικισμών που βρίσκονται μέσα στον Ηδονικό κάμπο της Δράμας, θα δώσουμε σήμερα, ως πρώτο, τον ιστορικό δήμο Αλιστράτης. Ένα δραστήριο και πανέμορφο δήμο του Νομού Σερρών, ο οποίος όμως φυσικά και ουσιαστικά αποτελεί οργανικό μέρος του νομού Δράμας, ενώ μονάχα τυπικά ανήκει στις Σέρρες. Για να εξυπηρετεί, ίσως, έτσι, πολιτικές σκοπιμότητες, συμφέροντα και εγωισμούς υπηρεσιακών παραγόντων, ενώ δεκαετίες ταλαιπωρείται ένας ολόκληρος λαός της περιοχής, άλλοτε 6.500 κάτοικοι και τώρα 4.000. Ίσως σε μια μεγαλύτερη συνένωση δήμων και κοινοτήτων, αργότερα, που θα είναι πολύ επωφελής για τους δυο όμορους νομούς, της Δράμας και των Σερρών, να φανεί πόσο εγκληματικοί υπήρξαμε όλοι, όταν κρατούσαμε σε επιζήμια ομηρία έναν ολόκληρο κόσμο της περιοχής, στερώντας του βασικά κοινωνικά αγαθά άμεσης κι απρόσκοπτης εξυπηρέτησης, αγαθά που δικαιωματικά του ανήκουν. Μια ιστορική αναδρομή «… διαβαίνουσα δε ρεύματα τινα, φέρει εις την κωμόπολιν Αλιστράτη κειμένην επί ομαλής κλινουσών κλιτύων εκτενούς ρευματιάς και έχουσαν περί τας 350 οικογενείας χριστιανικάς, 100 οθωμανικάς, μικράν αγοράν, 2 σχολεία αρρένων, παρθεναγωγείον, ύδατα εξαίρετα, 10 χάνια και εβδομαδιαίαν αγοράν εκάστην

Παρασκευήν.» (8 σελ.447) Αυτή είναι η εικόνα της Αλιστράτης του 1888. Η Αλιστράτη, μια όμορφη, χαρισματική και ελκυστική κωμόπολη με ζεστούς και ευγενικούς κατοίκους, από 1.1.1825, με πρακτικό της Ιεράς Μητρόπολης Δράμας του

επισκόπου Νικόδημου, γίνεται η

θρησκευτική Μητρόπολη ολοκλήρου του Νομού Δράμας. Αυτό έγινε επειδή μειώθηκε επικίνδυνα ο χριστιανικός πληθυσμός της πόλης Δράμας, σε σχέση με τους τούρκους κατοίκους της, ενώ αντίθετα η κωμόπολη της Αλιστράτης είχε πολύ μεγαλύτερο χριστιανικό ποίμνιο. Η αποψίλωση της περιοχής και η φυγή των ελλήνων έγινε με αφορμή τις αγριότητες των Οθωμανών, κυρίως μετά από την επανάσταση των ελλήνων στη νότια Ελλάδα. Με τις εγκληματικές τους πράξεις οι Τούρκοι, έδιωξαν κυριολεκτικά τους δημιουργικούς Δραμινούς από τη γενέθλια πατρίδα τους. Έξω από τον εκατόχρονο μητροπολιτικό ναό του Αγίου Αθανασίου Αλιστράτης, ρυθμού βασιλικής τρίκλιτο, με το περίφημο κωδωνοστάσιο με τη λαξευτή λευκή πέτρα, στον αυλόγυρο, υπάρχουν οι τάφοι των επισκόπων που έζησαν στην κωμόπολη και είχαν για μητροπολιτική έδρα τους την Αλιστράτη. Πάνω στη μαρμάρινη πλάκα γράφει.

«Κοιμηθέντες εν Αλιστράτη αναπαύονται ώδε εν Κυρίω οι αοίδημοι Μητροπολίται Δράμας και Ζίχνης.» Αθανάσιος 1846-1850 Ιωαννίκειος 1872-1879 Γερμανός

1879-1883

Ο επίσκοπος Νικόδημος Καϊρης από τη Μεσσαρά Άνδρου τοποθετήθηκε στη μητρόπολη Δράμας, Φιλίππων και Ζιχνών και Νευροκοπίου, από τον Σεπτέμβριο του 1817 και έμεινε στο θρόνο μέχρι το Γενάρη του 1825. Είναι αυτός ο οποίος εγκαινίασε την καλλιμάρμαρη κρήνη με το δικέφαλο αετό, στην αυλή της μητρόπολης Δράμας, με την επιγραφή. «Εσείς που διψάτε πολύ, ορίστε, χορτάσετε το ωραίο τρεχούμενο γλυκό νερό κι ίσως να ευχαριστηθείτε από την πηγή την οποία έκτισε ο μητροπολίτης Δράμας Νικόδημος μαζί με τους επιτρόπους Αντωνίου και Γεωργίου στις 27.3.1819» (13 σελ.237) Και βέβαια ο ίδιος, ως μητροπολίτης, μετέφερε την έδρα του στην Αλιστράτη με εντολή του Πατριαρχείου και παρέμεινε στην κωμόπολη μέχρι το 1846 οπότε πήρε μετάθεση στην Προύσα.

Αθανάσιος Καϊρης, που ανέλαβε μετά την μητρόπολη,

κατάγονταν από την Άνδρο. Αφού διαποίμανε το λαό της Δράμας, με κέντρο την Αλιστράτη, αποδήμησε στον Κύριο το 1857. Ο μητροπολίτης

Ιωαννίκειος

Οικονόμου,

που

ακολούθησε,

ήταν

προηγούμενα μητροπολίτης Άγκυρας και έμεινε μητροπολίτης Δράμας και Νευροκοπίου μέχρι την αποδημία του το 1879. Είναι ο επίσκοπος που ξεσήκωσε τους Δραμινούς όταν έγινε η Μεγάλη Βουλγαρία του Αγίου Στεφάνου, με υπομνήματα στις Μεγάλες Δυνάμεις. Ο επίσκοπος Γερμανός Δ’ Μιχαηλίδης, που τον διαδέχτηκε, ποίμανε τη μητρόπολη μέχρι το 1883, οπότε μετατέθηκε. Αργότερα, το 1896, δολοφονήθηκε από τους βουλγάρους κομιτατζήδες στην Καλή Βρύση.(11 σελ.101) Μετά και τον τρίτο επίσκοπο της Αλιστράτης, το μητροπολίτη Γερμανό, στον επισκοπικό θρόνο της μητροπόλεως Δράμας θα χειροτονηθεί από τον Πατριάρχη Ιωακείμ Γ', στις 23.5.1902, ο χαλκέντερος

35χρονος

Χρυσόστομος

από

την

Τρίγλια

της

Καππαδοκίας. Στην πόλη της Δράμας θα τον υποδεχθούν λαός και αρχές στις 22.7.1902. Η Αλιστράτη, που απέχει από τη Δράμα μόλις 20 χιλιόμετρα και ανήκε στον Καζά της Ζίχνης, στο Σαντζάκι των Σερρών και στο Βιλαέτι της Θεσσαλονίκης, στις αρχές του 20ου αιώνα είχε περίπου 3.000 έλληνες και 500 Οθωμανούς κατοίκους. Η εκκλησία του Αγίου Αθανασίου, πρωτοπόρα στους εθνικούς αγώνες, εξέδωσε το 1910 κέρματα υποδιαιρέσεις της τούρκικης λίρας. Έπεσε στο χέρι μας ένα κέρμα των 10 παράδων με ελληνική γραφή. Η λίρα είχε 100 γρόσια και ένα γρόσι 40 παράδες. Την εποχή εκείνη αγόραζες μια οκά κρέας με 4 γρόσια.

Το πρώτο μακεδονικό αντάρτικο στην Αλιστράτη δημιουργείται το 1903. Καπετάνιος είναι ο Κρητικός Αντώνης Ντούρας και υπαρχηγός του ο Σερραίος Αθανάσιος Θάνος. Στο αντάρτικο εντάχτηκε ο Νικόλας Γιώτας ή Γκόλτσιος, περίφημος για την τόλμη και την αντρειοσύνη του. Ο Γκόλτσιος επικηρύχτηκε και κυνηγήθηκε από τους τούρκους και φυλακίστηκε από τους βουλγάρους, αλλά επέζησε της βίας και των δύο κατακτητών. Αγνός κι απέριττος, αποσύρθηκε στις αγροτικές του εργασίες. Η πατρίδα τον τίμησε με παράσημα και έπαινο για τα

ανδραγαθήματά του. Τον επόμενο χρόνο εμφανίζεται στα βουνά ο Δούκας Ζέρβας, αφού στρατολογήθηκε από τον καπετάν Βαρδή. Ο Δημήτρης Βαρδής συνεργάζεται στενά με το μητροπολίτη Δράμας Χρυσόστομο. Ο καπετάν Δούκας Ζέρβας γίνεται τότε το φόβητρο των κομιτατζήδων οι οποίοι φώλιαζαν στο κοντινό χωριό Σκρίτζοβα και επιχειρούσαν ληστρικές επιδρομές στην Αλιστράτη και την γύρω περιφέρεια.

Η Αλιστράτη, που είναι κτισμένη σε λόφο ύψους 260 μέτρων και δεσπόζει στον κάμπο της Δράμας, υπήρξε η πνευματική κοιτίδα της Ανατολικής Μακεδονίας. Την σκοτεινή εκείνη εποχή είχε σχολεία υψηλής πνευματικής στάθμης και συλλόγους και ομίλους με εθνικούς προσανατολισμούς. Ο Δραματικός Όμιλος της πόλης ανέβαζε θεατρικά έργα με έντονα εθνικό περιεχόμενο. Η Συντηρητική Αδελφότητα η «Αμφίπολη», που ιδρύθηκε το 1877, συντηρούσε το οικοτροφείο της κωμόπολης και ήταν παρόν και ευαίσθητη σε θέματα κοινωνικής πρόνοιας. Ο έλληνας Πρόξενος των Σερρών Αντώνης Σαχτούρης, που ήρθε στις Σέρρες το 1904, τοποθέτησε τον υπίλαρχο Δημήτρη Βαρδή ως διευθυντή στην Κεντρική Ελληνική Σχολή της Αλιστράτης με το όνομα Γουναρίδης.(15 σελ. 7-8) Στην ουσία όμως ήρθε για να οργανώσει την κωμόπολη και να μυήσει τους κατοίκους της στον μακεδονικό αγώνα που ήδη είχε για καλά ξεκινήσει. Δυστυχώς πολύ σύντομα οι τούρκοι πληροφορήθηκαν ότι ο νέος δάσκαλος είχε κι άλλη ιδιότητα και αποστολή, εκτός του εκπαιδευτικού κι αποφάσισαν να τον συλλάβουν. Όμως τις προθέσεις των τούρκων έγκαιρα πληροφορείται, από ένα τούρκο αξιωματικό, ο Αλιστρατινός Βασίλης Βογιατζής και τον ειδοποιεί. Στην αρχή ο Βαρδής κρύβεται στο σπίτι του Γιώργου Στοϊμενίδη.

Μετά μεταμφιέζεται σε αγωγιάτη

χωρικό και μαζί με το Μητρούση Καπλάνη, που χρησιμοποιήθηκε σαν οδηγός του, πέρασε σώος και αβλαβής στην περιοχή Καβάλας και φιλοξενείται στο Ελληνικό Προξενείο της Καβάλας. (8 σελ. 27) Άλλωστε ο λαός της Αλιστράτης έχει έντονα υψηλό εθνικό φρόνιμα που επανειλημμένα το έδειξε στην πράξη. Είτε διαδηλώνοντας κατά των βουλγάρων είτε καλύπτοντας την διαφυγή των μακεδονομάχων ή ενισχύοντάς τους παντοιοτρόπως. Η Κεντρική Σχολή της Αλιστράτης ιδρύεται στις 18.2.1841. Εγκαθίσταται σένα ευρύχωρο και μεγαλοπρεπές οίκημα το οποίο

αργότερα αγοράστηκε. Η Σχολή, που θα μετονομαστεί Κεντρική Ελληνική Σχολή και αργότερα Αστική Σχολή, θα γίνει πολύ διάσημη και θα εφοδιάσει με δασκάλους όλη τη Μακεδονία. Κατά τον Γ. Χατζηκυριακού, ήταν η «πνευματική φωταυγή του Γένους Εστία, τασσομένη εν τη δευτέρα, μετά τας Σέρρας, βαθμίδι, εν τω ανατολικώ εκείνω τμήματι της Μακεδονίας.» (6 σελ.128) Την Σχολή διεύθυνε μια επιτροπή δημογερόντων με πρόεδρο τον εκάστοτε Μητροπολίτη Δράμας. Πρώτος σχολάρχης της ήταν ο Δημήτριος Καλαβακίδης από το ιστορικό Μελένικο, που βρίσκεται σήμερα στην επικράτεια της Βουλγαρίας. Διάσημοι καθηγητές της σχολής υπήρξαν ο Ιωάννης Χαρίδημος μέχρι το 1848, ο Χριστόφορος Προδρομίδης, θεολόγος, από το 1849 έως το 1859, που έγινε και ηγούμενος της Μονής του Τιμίου Προδρόμου Σερρών. Ο Αστέριος Γούσιας το 1904, ο Χαρίλαος Παπαντωνίου το 1906, ο Διόδωρος Καράτζης που έγινε μητροπολίτης Σιάτιστας και πολλοί άλλοι. (14 σελ. 21-22 & 10 σελ. 15) Αξίζει να αναφέρουμε κι ένα μεγάλο ευπατρίδη Αλιστρατινό, που ήταν έμπορος στη Σερβία και βοηθούσε με σημαντικά ποσά τη Σχολή. Ήταν ο Θωμάς Ευαγγέλου, ο χρηματοδότης της Αστικής Σχολής.

Ο τάφος του είναι στο κοιμητήριο του

Βελιγραδίου. Στη σχολή φοιτούσαν νέοι, για μια πενταετία, από 12 χρονών και άνω. Ήταν εσωτερικοί. Έμεναν στο ίδρυμα όλο το έτος και δεν υπήρχαν καλοκαιρινές διακοπές, παρά μόνο για 20 μέρες τα Χριστούγεννα και το νέο έτος και για 15 του Πάσχα, ενώ ο σχολάρχης επέβαλε πολύ αυστηρή πειθαρχία και τάξη. Οι μαθητές διδάσκονταν γραμματική, λογική, μεταφυσική, αριθμητική, γεωγραφία, ηθική, ιερή κατήχηση, ιερή ιστορία, ρητορική, ποιητική, γερμανικά και ιταλικά. Οι απόφοιτοι της σχολής διορίζονταν αμέσως ως δάσκαλοι στα τότε δημοσυντήρητα σχολεία του υπόδουλου γένους.

Με εντολή του Πατριαρχείου, το 1843, οι δόκιμοι της μονής της Εικοσιφοίνισσας μπήκαν ως μαθητές για εκπαίδευση στη σχολή και το μοναστήρι πλήρωνε κάθε μήνα στη δημογεροντία τα δίδακτρά τους. Ένα βιβλίο, το οποίο χρησιμοποιήθηκε ως ιερή ιστορία, ανήκει στο συγγραφέα Γρηγόριο Α. Γούναρη κι επιγράφεται. «Εγχειρίδιον Εκκλησιαστικής Ιστορίας μετά Λειτουργικής» προς χρήσιν των Αστικών Σχολών. Εκδόθηκε στη Θεσσαλονίκη στο τυπογραφείο του Ν. Χριστομάνου οδός Φραγκομαχαλά 12, πλησίον της Οθωμανικής Τραπέζης, το 1898. Από τις σελίδες του 141-144 διαπιστώνουμε ότι αποδέκτες-συνδρομητές του βιβλίου είναι πολλοί κάτοικοι από τα χωριά της περιοχής μας, την Αλιστράτη, το Ροδολίβος, το Δεμίρ-Ισάρ (Σιδηρόκαστρο), την Καβάλα, την Προσοτσάνη, το Εγρί-δερέ (Καλλιθέα), τη Γόρνιτσα (Καλή Βρύση), την Κρομύστα (Κορμίστα), τη Δράμα, τη Νιγρίτα, τη «Νικησιάνη», το Δοξάτο και το Κιούπ-κιοϊ (Πρώτη). Το βιβλίο είχε 138 σελίδες θρησκευτικής ιστορίας χωρισμένο σε 43 κεφάλαια. Το επίπεδο των σπουδών, γενικά, σε όλα τα μαθήματα, ήταν πολύ υψηλό. Η ελληνικότητα της Αλιστράτης ήταν αναμφισβήτητη και οι Βούλγαροι το μόνο που επιδίωκαν τώρα ήταν η καταστροφή της. Η Μαρία Χατζηκαλού που επισκέφθηκε την Αλιστράτη γράφει τις εντυπώσεις της. Βρίσκεται, γράφει, σε μαγευτικό οροπέδιο, είναι εξαίσια πόλη, αλλά δυστυχώς έχει πολλούς Βουλγάρους που είναι πολύ επικίνδυνοι για τους έλληνες. Μισή ώρα από την Αλιστράτη είναι το χωριό Σκρίτζιοβα (Σκοπιά) που είναι το κέντρο και η φωλιά των κομιτατζήδων, από το οποίο ορμώμενοι λυμαίνονται όλη την περιοχή. Εξαίρει την φιλοξενία των κατοίκων, επαινεί την Φιλόπτωχο Αδελφότητα των γυναικών, την οργάνωση του Παρθεναγωγείου και του Ορφανοτροφείου της Κοινότητας των Ελλήνων και μας

πληροφορεί

πως

οι

Αλιστρατινοί

παράγουν

εκλεκτό

κρασί

διατηρώντας εκλεκτούς αμπελώνες και παράγοντας καλό καπνό. (5) Με ορμητήριό τους το χωριό Σκρίτζοβο στις 10.10.1906 τριάντα κομιτατζήδες ενισχυμένοι και με εκατό ένοπλους σχισματικούς, τους οποίους επιστράτευσαν από τα γύρω χωριά και με αρχηγό τους τον αιμοβόρο αρχικομιτατζή Δάεφ κι άλλους τρεις βοϊβόδες μπαίνουν από τρεις πλευρές στην πόλη και καθηλώνουν τους 15 τούρκους στρατιώτες στους στρατώνες τους. Ύστερα πηδούν στη αυλή του Οικοτροφείου κι ετοιμάζονται να το πυρπολήσουν. Στο κτίριο τότε στεγάζονταν πάνω από σαράντα ορφανά, τα περισσότερα από τα οποία ήταν παιδιά μακεδονομάχων αγωνιστών. Διευθυντής του οικοτροφείου ήταν ο δραστήριος γιατρός Βασίλειος Καφταντζής και το κτίριο φυλάγονταν πάρα πολύ καλά. Κάποια στιγμή ο δάσκαλος Αχιλλέας βλέπει να ανεβαίνουν τον τοίχο ο ένας πίσω από τον άλλο οπλισμένοι κομιτατζήδες. Ρίχνει τον πρώτο πυροβολισμό κι ακολουθούν οι υπόλοιποι υπερασπιστές. Έτσι η αποφασιστικότητα και ο ηρωισμός των φρουρών του, και η άμεση συμμετοχή των γειτόνων συμπολιτών τους, που άρπαξαν τα όπλα τους και έτρεξαν σε επικουρία των φυλάκων, απέτρεψαν τους εισβολείς από το να κατακάψουν τα παιδιά μέσα στους κοιτώνες τους. Μπροστά στη σθεναρή αυτή αντίσταση και την αντεπίθεση των ελλήνων οι βούλγαροι υποχώρησαν ντροπιασμένοι κι αποκαρδιωμένοι. (1 σελ.231) Στο μεταξύ έφτασε κι ο τουρκικός στρατός και ο καϊμακάμης της Ζίχνης που κατεδίωξε τους εισβολείς κι άλλους πρωταγωνιστές ή συνένοχους όργανα των βουλγάρων τους συνέλαβε και τους έκλεισε στη φυλακή. (11) ΣΥΝΕΧΙΖΕΤΑΙ

ΕΡΕΥΝΑ: ΤΟ ΑΛΟΓΟ ΚΑΙ Η ΔΡΑΜΑ Β’ ΜΕΡΟΣ

Του Τηλ. Τσελεπίδη

Ο Ηδωνός βασιλιάς Ρήσος εμφανίζεται πάνω σε παραστάσεις αγγείων και θεωρείται κι ως ο ήρωας Ιππέας των Θρακών. Τον ταυτίζουν με τους Ολύμπιους θεούς, όπως φαίνεται και από αναθήματα πιστών θρακών σε χάλκινα κι ανάγλυφα πλακίδια κι οξυπύθμενους αμφορίσκους. (6) Άλλωστε ο Όμηρος εξύμνησε τον Ηδωνό βασιλιά και τα περίφημα άλογά του. «Να! οι Θράκες νιοφερμένοι εκεί στην άκρη, χώρια απ' όλους κι' ο Ρήσος, γιος του Ηιονιά, στη μέση, ο βασιλιάς τους. Σαν τ' άλογά του εγώ όμορφα δεν είδα ή πιο μεγάλα, χιόνι δεν είναι ασπρύτερο, άνεμοι πιο δεν τρέχουν. Τ' αμάξι του είναι τεχνικά μ' ασήμια δουλεμένο και με χρυσάφια. Μ' αρματωσιά χρυσή ήρθε αρματωμένος, θεόρατη, αριστούργημα. Τέτοια άρματα δεν πρέπει άντρες να τα φορούν θνητοί, μόνο οι θεοί οι αιώνιοι.» (3 σελ. 197-198 στίχοι 434-441 ραψωδία Κ) Ο Ξενοφώντας (445-354 π.Χ.) που γεννήθηκε στα Σπάτα και πέθανε στην Κόρινθο, στρατηγός και ιστορικός συγγραφέας, έγραψε και δυο βιβλία για το άλογο, το «Περί ιππικής» και το «Ιππαρχικό». Όπως γνωρίζουμε μετά την επιστροφή του από την Ασία με τους μυρίους του, αφού διένυσε 5 χιλ. χιλιόμετρα από τον Ευφράτη στη Μαύρη θάλασσα

και φιλοξενήθηκε στη χώρα των Ηδωνών, εκεί βρήκε και διέσωσε το ιστορικό έργο του Θουκυδίδη και βέβαια γνώρισε συγχρόνως και τους περίφημους ιππότροφους Θράκες. Ο Ξενοφώντας, κατ΄ εξοχήν φίλιππος, έζησε καβάλα πάνω στα άλογα και ως εκ τούτου είχε την εμπειρία του αναβάτη και γνώριζε την συμπεριφορά του ζώου. Έλεγε. Ένας ιππέας δεν πρέπει να χάνει τον έλεγχό του όταν ιππεύει. Το άλογο θέλει αγάπη, καλοσύνη κι έπαινο όταν κάτι καταφέρνει. Με το μαστίγιο τίποτε δεν επιτυγχάνεις. Στην περιοχή του Δοξάτου υπήρχαν από την αρχαιότητα ιπποφορβεία με δασκάλους στα οποία μάθαιναν οι νέοι της εποχής να αθλούνται και να ιππεύουν σωστά τα άλογα. Ένας δάσκαλος ιππότροφος, ο Λάμπος, κατέβηκε το 304 π.Χ. στην 119η Ολυμπιάδα κι έλαβε μέρος στο αγώνισμα του τέθριππου και πήρε πρώτη Ολυμπιακή νίκη. Αγώνισμα που έγινε Ολυμπιακό άθλημα το 384 π.Χ. στην 99η Ολυμπιάδα. (5 σελ.17) Ο Παυσανίας στα Ηλιακά β’ παράγρ. 4 αναφέρει και περιγράφει το άγαλμα του Λυσίππου που στήθηκε στους Δελφούς προς τιμή του Λάμπου και της συναθλήτριάς του, γιατί πλάι του κάθεται και ένα νέο κορίτσι ανύπαντρο που έτρεξε μαζί του εκτός συναγωνισμού. Δεν ξέρουμε αν ήταν κόρη του ή μαθήτριά του. Ο Στράβων (8 σελ. 62) σημειώνει. «… κοντά στον ανδριάντα του Ευάνθη είναι το άγαλμα ενός ιδιοκτήτη αλόγων ιπποδρομίας με τ’ άλογά του και το άρμα, και ανεβασμένο πάνω στο άρμα κάθεται κορίτσι ανύπαντρο. Το όνομα του άνδρα είναι Λάμπος και πατρίδα του η νεώτερη από τις πόλεις της Μακεδονίας, αυτή που έχει το όνομα του οικιστή της, του Φιλίππου , γιου του Αμύντα.» (Πεποίηται δε παρά τον Ευάνθη ανήρ τε ιπποτρόφος και το άρμα, αναβεβηκυία δε επί το άρμα παις παρθένος, όνομα μεν Λάμπος τω ανδρί, πατρίς δε ην αυτώ νεωτάτη των εν Μακεδονία πόλεων, καλουμένη δε από του οικιστού Φιλίππου του Αμύντου).

Άλλωστε το 268 π.Χ. μια Μακεδονίτισσα από μια παραλιακή πόλη, η Βελιστίχη, πρώτευσε στο πολικό τέθριππο και έγινε η δεύτερη γυναίκα ολυμπιονίκης, μετά την Κινύσκα Αρχιδάμου, αδελφή του βασιλιά της Σπάρτης Αγησιλάου που νίκησε στους Ολυμπιακούς σε αρματοδρομία με δύο πώλους. (8 σελ. 62) Κατά τον Βάρωνα, που έζησε το 116 π.Χ., υπήρχαν υπίατροι που επιμελούνταν την υγεία των ίππων, τους οποίους αποκαλεί κτηνιάτρους και τους διακρίνει σε εμπειρικούς και επιστήμονες. Την περίοδο της Ρωμαιοκρατίας ο αυτοκράτορας της Ρώμης Γάιος Οκτάβιος Αύγουστος (64 π.Χ.-14 μ.Χ.) τοποθέτησε στην περιοχή μας πολιτικό και στρατιωτικό Διοικητή αποκλειστικά τον πρώτο στην τάξη στρατηγό του Ρωμαϊκού ιππικού και φίλο του, τον Αυρήλιο Νέστορα, με έδρα τους Φιλίππους. Τότε ήρθαν πολλοί έποικοι κάτοικοι της Ιολίτιδας, μια περιοχή της Ιταλίας και κατοίκησαν οικογενειακά στην περιοχή, ενώ έφτασαν και μαζί τους πολλοί βετεράνοι στρατιωτικοί του ιππικού. ( υπάρχει επιτύμβια στήλη του Τιβέριου Κλαύδιου που βρέθηκε στη Γραμμένη, ανδριάντας ρωμαϊκός στη Μικρομηλιά, κλπ). Και ασφαλώς αν αναζητήσει κανείς ιστορικά στοιχεία θα βρει να διοργανώνονται κι εδώ ιπποδρομίες και αρματοδρομίες

από την

Ρωμαϊκή εποχή. Δεν πρέπει ακόμη να ξεχνάμε ότι τα άλογα του ιππικού και της κούρσας ήταν και πηγή κέρδους. Πάντως είναι γνωστό πως στον Εμφύλιο των Ρωμαίων που διεξήχθη στον κάμπο της Δράμας το 42 π.Χ. η αποφασιστική σύγκρουση έγινε με το ιππικό κι από τις δυο παρατάξεις. Το ιππικό έπαιξε κυρίαρχο ρόλο στην έκβαση της μεγάλης μάχης των στρατευμάτων Δημοκρατικών και των Αριστοκρατικών που ξεπερνούσαν συνολικά, πεζοί και ιππείς, τους 230 χιλιάδες. Ο Κλαύδιος Γαληνός (131-201) από την Πέργαμο αναφέρει δυο ονόματα κτηνιάτρων του Βαινέστου και του Πρασίνου που ήταν δάσκαλοι κτηνίατροι και είχαν σχολές με πολλούς μαθητές στις οποίες φοιτούσαν πολλοί νέοι φοιτητές.(2)

Ειδικά για την περιοχή μας ο έλληνας ποιητής Οππιανός ο Απαμεύς από το Κωρύκο της Κιλικίας, που έζησε στην Συρία την εποχή του αυτοκράτορα Μάρκου Αυρήλιου (121-180) γράφει στα «Αλιευτικά» του. «Κατά την αρχαιότητα τα άλογα των Θρηϊκων ήταν τα καλύτερα.» Τη Βυζαντινή περίοδο ο υπίατρος Άψυρτος, που το 322 ήταν γιατρός στο ιππικό του αυτοκράτορα Μεγάλου Κωνσταντίνου, από τους πιο σημαντικούς της εποχής του, θεωρεί εξαιρετική γενιά τα άλογα των Θρακών, τα λεγόμενα και Νησαία άλογα. Άλλωστε το βουνό Φαλακρό λεγόταν και Νησαίο όρος, κατά τον Όμηρο, πάνω στο οποίο κυρίως ζούσαν πολλά άγρια άλογα. Δεν είναι τυχαίο ότι οι Θράκες λάτρευαν ως θεότητα τον «Ιππέα Θράκα» και για τον οποίο είχαν μνημείο σε κάθε θρακική πόλη. Τον θράκα Ιππέα, ταύτιζαν με διάφορες θεότητες και τον θεωρούσαν εθνικό τους ήρωα. Κατά την βυζαντινή περίοδο ο Άψυρτος αναφέρει τουλάχιστο 20 υπίατρους, όπως το Δάμαντο, το Διονύσιο, τον Εύδοξο, τον Άρτεμη, και άλλους. Και ο Υγίνος μας πληροφορεί πως υπήρχαν στρατιωτικοί κτηνίατροι και νοσοκομεία ζώων. Για το άλογο έγραψαν βιβλία τον 4ο αιώνα ο ρωμαίος ιππίατρος Βαγέτιος και ο έλληνας Πελαγόνιος που μεταφράστηκαν σε πολλές χώρες. Την εποχή της Τουρκοκρατίας η Δράμα ήταν κέντρο διοίκησης των σπαχήδων του Οθωμανικού στρατού. Διατρέφονταν εδώ άλογα, αλλά και καμήλες και οι εκπαιδευτές με όλο το προσωπικό ονομαστικά είχαν ειδικά προνόμια από τον σουλτάνο. Με φιρμάνι της Πύλης στις 15.6.1707 οι ιππότροφοι είχαν απαλλαγεί από κάθε είδους φόρο. Δύο σουλτάνοι ήρθαν ως επισκέπτες να δουν από κοντά τα ιπποφορβεία της περιοχής. Εξ άλλου ο Ταήρ Μπέης πασάς, γιος του Δράμαλη, έστειλε το 1878 δύο χιλιάδες ιππείς, έτοιμους πολεμιστές έφιππους, σαν πεσκέσι, στο σουλτάνο Αχμέτ Γ΄(1703-1730). Το ότι γίνονταν ιπποδρομίες την εποχή αυτή στην περιοχή μας, μας το διαβεβαιώνουν τα υπάρχοντα δείγματα. Υπήρχε «δρόμος του

τρεξίματος» στην περιοχή του Καλαμώνα, δρόμος που περνούσε τον ξεροχείμαρρο του Δοξάτου και λίγο έξω από το Καλαμπάκι κι έφτανε ως την πόλη του Δοξάτου και λεγόταν τουρκικά «κουσού γιολού». Τις προετοιμασίες των ιππικών αγώνων οι Τούρκοι τις έλεγαν «ικμάνι» και στις οποίες συμμετείχαν και νεαροί τούρκοι ιππείς. Ο Δοξατινός δημοσιογράφος κ. Γιώργος Θεοφανίδης που ασχολήθηκε με την ιστορία των ιπποδρομιών, γράφει ότι οι τούρκοι ένα μήνα πριν τις ιπποδρομίες, για να φέρουν το άλογό τους σε φόρμα, δηλαδή να χάσει μερικά περιττά κιλά και να γίνει ελαφρότερο, το εξέθεταν σε χαμηλή φωτιά που άναβαν πλάι του. Την περίοδο του Μακεδονικού Αγώνα οι ιπποδρομίες έγιναν αφορμή να συναντώνται στη γιορτή του Δοξάτου οι οπλαρχηγοί όλων των γύρω περιοχών και ως καβαλάρηδες αθλητές να λαμβάνουν μέρος στους αγώνες. Αυτή η επαφή μεταξύ τους ήταν πολύ χρήσιμη. Μέρα ορόσημο ήταν η γιορτή του Αγίου Αθανασίου 2 Μαΐου που γιόρταζε και ο ομώνυμος ναός της πόλης του Δοξάτου. Στην περιοχή του Δοξάτου Δράμας, διαχρονικά, διατηρείται αυτή η ιστορική συνέχεια ως προγονική κληρονομιά σε βάθος χρόνου, που κανείς δεν ξέρει ως που φτάνει. Γίνονται ιπποδρομίες εδώ και εκατοντάδες χρόνια, ενώ η περιοχή διατρέφει άλογα, τόσα πολλά, που όταν ήρθαν οι Βούλγαροι κατακτητές, στην τρίτη κατοχή (14.04.1941 έως 31.10.1944) έκαναν ολόκληρο ιππικό από την δήμευση όλων των αλόγων των κατοίκων του Δοξάτου. Βέβαια τα άλογα ήταν και εργαλεία στην έντονη καπνοκαλλιέργεια της περιοχής, αφού το Δοξάτο θεωρούνταν αποκλειστικά ως περιοχή παραγωγής του εκλεκτού καπνού μπασμά. Γενικά οι ιπποδρομίες του Δοξάτου είναι ιερή παρακαταθήκη των Δοξατινών και γίνονται πάντα, κάθε χρόνο,

ενώ ακολουθεί ένα

ατέλειωτο πανηγύρι στο οποίο η συμμετοχή του κόσμου από όλη την περιφέρεια είναι εντυπωσιακή. Τις όλες εκδηλώσεις υποστηρίζει ο

Ιππικός Όμιλος του Δοξάτου ο οποίος ιδρύθηκε το 1982 για να διατηρήσει την παράδοση και την ιστορική συνέχεια. Πρέπει όμως να αναφερθούμε και λίγο στο άλογο. Τον θαυμάσιο αυτόν σύντροφο του ανθρώπου. Ένα ζώο ανοιχτό και καλόπιστο, δεκτικό στους ήρεμους ψιθύρους και τις κατευναστικές λέξεις στοργής, με υψηλή νοημοσύνη. Άλογο με καλοσυνάτη διάθεση που καταλαβαίνει την αγάπη του ανθρώπου. Τα άλογα δεν μπορούν να δεχτούν κακοποίηση και να ανεχτούν δυνάστες. Φοβούνται τους τυράννους τους κι όσους τα κακοποιούν και τα πονούν και δείχνουν τη δυσαρέσκειά τους. Όταν πληγώνονται και τρομοκρατούνται τα ζώα από βίαια χτυπήματα, μαστιγώματα, φωνές και απότομες επεμβάσεις, αντιδρούν με το σώμα, τις κινήσεις και τα χλιμιντρίσματά τους. Αυτό όμως δεν σημαίνει για κανένα λόγο ότι είναι δύστροπα, ότι είναι χαζά και πεισματάρικα, ότι είναι κακά κι άγρια ή και ιδιόρρυθμα. Τα αγέρωχα και περήφανα αυτά ζώα, που κανείς δεν αμφισβητεί τη δύναμη και την πραότητά τους, πληγώνονται στην ψυχή από τέτοιες κακές συμπεριφορές. Ο γητευτής των αλόγων, με υπομονή και καλοσύνη, με συμπόνια και ηρεμία, ψυχολογεί το ζώο και με άριστες τεχνικές γνώσεις επικοινωνεί με το περήφανο ζώο και κερδίζει την εμπιστοσύνη του. Από εκεί και πέρα όλα είναι εύκολα. Γιατί το άλογο είναι πανέξυπνο και μαθαίνει γρήγορα. Κι ενώ είναι ευγενικό, αρχοντικό, μεγαλόθυμο, ανεξίκακο και αξιοπρεπές, έχει ψυχή αθώου μικρού παιδιού.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ: 1.

Γ.Ν. Πιλάβιος (1851-1924): Η Κτηνιατρική παρά τοις

αρχαίοις Έλλησι Αθήναι 1894

Δρ. Αναστ. Αθ. Τσακνάκης: Ιστορία της Ελληνικής

Κτηνιατρικής τόμος α’ Θεσσαλονίκη 1994 3.

Αρχαία κείμενα διαφόρων Ελλήνων και Ρωμαίων

συγγραφέων, γενικά. 4.

Τηλ. Τσελεπίδης: Δράμα, Ηδωνίδα Γη και Πρασιάδα

λίμνη εκδόσεις Αφών Κυριακίδη Θεσσαλονίκη 1995 και 2000 5.

Ζ. Πιτσούλης – Α. Καρατόλιας: Θεσσαλοί Ολυμπιονίκες

έκδοση Δήμου Λαρισαίων 2004 6.

Θράκη: Έκδοση γενικής Γραμματείας Περιφέρειας

Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης Κομοτηνή 1994 7.

Όμηρος Ιλιάδα εκδόσεις Ι. Κολλάρου και Σία Α.Ε. μετάφραση Αλέξανδρου Πάλλη Αθήναι 1955

Στράβων: Η αρχαία Μακεδονία κατά τον Στράβωνα

εκδόσεις Μαλλιάρης-Παιδεία Θεσσαλονίκη 1993

ΟΔΟΙΠΟΡΙΚΟ ΣΤΟ ΝΟΜΟ ΔΡΑΜΑΣ : ΔΗΜΟΣ ΚΑΤΩ ΝΕΥΡΟΚΟΠΙΟΥ Ε΄ ΜΕΡΟΣ Μετά τη θεία λειτουργία επισκέφτηκα, μαζί με τον εξαίρετο Μητροπολίτη, τους πρόκριτους της Ορθόδοξης Κοινότητας. Θαύμασα τη σύνεση και τη φρονιμάδα, αλλά και τον πατριωτισμό και τη δραστηριότητά τους. Μετά, το μεσημέρι, ο Σεβασμιότατος κ.κ. Θεοδώρητος έλεγξε τους λογαριασμούς της εκκλησίας και ύστερα διόρισε μια τετραμελή επιτροπή από τα αδέλφια Νάκου, τον Κώστα, τον Γιώργο και τον Γιάννη και τον Ζιώγα Ιωάννη, η οποία επιτροπή θα διευθύνει και θα εποπτεύει στην ανέγερση του σχολείου.

Την

μεθεπομένη

και

παρουσία

των

προκρίτων

χριστιανών, του στρατιωτικού διοικητή του εδρεύοντος εκεί Αυτοκρατορικού στρατού υπολοχαγού Πελεαζήμη και επισήμων μωαμεθανών, διαβάστηκε από το στρατιωτικό εκπρόσωπο το φιρμάνι του σουλτάνου που έδινε την άδεια για την ανέγερση του σχολείου. Ο μητροπολίτης Θεοδώρητος τοποθέτησε το θεμέλιο λίθο και έβγαλε λόγο στα τουρκικά, κατάλληλο για την περίσταση, μέσα σε μεγάλη χαρά και συγκίνηση όλων των παρισταμένων.» (6 σελ.219-220) Και συνεχίζει ο ανταποκριτής της εφημερίδας με έμφαση. «Δεκαπέντε οικογένειες ελλήνων του χωριού, εδώ και τριάντα χρόνια, αντιμάχονται ανταγωνιζόμενοι πολυάριθμες οικογένειες βουλγάρων σχισματικών και έχω την εντύπωση ότι μπορεί να παλέψουν για αιώνες χωρίς να υπάρχει φόβος, έστω κι ένας Έλληνας, να εκβουλγαριστεί.» (6 σελ.219-220)

Φαίνεται, συμπληρώνει ο Φώτης Τριάρχης, οι Τούρκοι της Στάρτιστας συμπαθούσαν τους Έλληνες ομοχώριούς τους γιατί

Χουσεϊν Αγάς, ένας από τους τούρκους προύχοντες του χωριού, ενήργησε ο ίδιος προσωπικά στην Υψηλή Πύλη ώστε να εκδοθεί ο σχετικός «μαλβατάς» για την ανέγερση του ελληνικού σχολείου του Περιθωρίου. Όμως τα επόμενα έτη οι ανταγωνισμοί και οι φανατισμοί μεταξύ των δύο υπόδουλων στους τούρκους κοινοτήτων, των Ελλήνων και των Βουλγάρων, θα οξυνθούν επικίνδυνα. Οι Βούλγαροι θα δημιουργήσουν έκτροπα και κακουργήματα με πρωταγωνιστές πάντα τους κομιτατζήδες οι οποίοι δρούσαν ασύδοτοι. «Τη νύχτα της 20.6.1907 Εξαρχικοί δολοφονούν τον έλληνα πρόκριτο Κωνσταντίνο Τοπάλη, ετών 67, μαζί με τον ανεψιό του Δημήτριο Ναθαναήλ ετών 28, μέσα στο σπίτι τους.» (6 σελ.221) Το Περιθώρι, που παλαιότερα ήταν καπνοχώρι, την πενταετία 192630 είχε ετήσια, μέσον όρο, 370 άδειες καπνού και περί τις δύο χιλιάδες στρέμματα καλλιεργούμενα καπνοχώραφα. (10 σελ. 118-119) Τη δεκαετία του 1900 στη Στάρτιστα λειτουργούσε ελληνικό σχολείο με 45 μαθητές και μαθήτριες. Το 1901 υπήρχε στο χωριό πολιτιστικός σύλλογος ο «Ευαγγελισμός». Τη μισθοδοσία των δασκάλων κάλυπτε η ελληνική κοινότητα μαζεύοντας κάθε χρόνο 40 λίρες.(9) Εδώ πρέπει να πούμε ότι το Περιθώρι είχε υψηλό πολιτιστικό επίπεδο. Στη Δυτική Μακεδονία διέπρεψε ένας σημαντικός ζωγράφος και αγιογράφος που κατάγονταν από το Περιθώρι. (11 σελ. 68) Όμως από τον μητροπολίτη Νικόδημο (1900-1903) πληροφορούμαστε ότι το 1900 που υπήρχε μεγάλη οικονομική κρίση δυσκολεύονταν οι κάτοικοι να μισθοδοτήσουν το δάσκαλο ο οποίος είχε 40 μαθητές. «Ένα Περιθώρι που θα μπορούσε να είναι κέντρο ολόκληρης της περιφέρειας ώστε να επανέλθουν οι σχισματικοί στην Ορθοδοξία. Να

διαδοθεί εκτός από το Περιθώρι κι αλλού η ελληνική γλώσσα, διότι καίτοι έλληνες οι Περιθωριώτες ομιλούν την Βουλγαρική, ιδίως οι γυναίκες.

Γι'

αυτό,

γράφει

μητροπολίτης

Νικόδημος,

δραστηριοποιήθηκε η Ελληνική Κοινότητα της Στάρτιστας μαζί με την αδελφότητα «Ευαγγελισμός» και έκτισαν σχολικό κτίριο για να πάνε σχολείο τα παιδιά της κωμόπολης.(9) Άλλωστε αυτή η φοβερή διείσδυση των βουλγάρων έκανε τον D. M. Brancoff να δημοσιεύσει ότι δεν υπάρχουν σχεδόν έλληνες στην περιοχή Νευροκοπίου.(12) Το τέλος της 10ετίας των πρώτων δέκα χρόνων του 19ου αιώνα βρίσκει το Περιθώρι με 200 οικογένειες χριστιανικές από τις οποίες οι 50 είναι βουλγαρόφωνες. Έχουν ένα παλιό ελληνικό σχολειό με αρκετούς μαθητές στο δημοτικό και το νηπιαγωγείο. Κύρια παραγωγή του χωριού είναι ο καπνός, κάπου 80 χιλιάδες οκάδες το χρόνο. Ο Πολιτιστικός σύλλογος του χωριού «Ηώς του Όρβηλου» φρόντιζε για τη διάδοση των ελληνικών γραμμάτων και στις προθέσεις των μελών του ήταν να χτίσουν και παρθεναγωγείο. Το σχολειό του χωριού επιχορηγούσε από το 1880 ο Άγγλος πρόξενος στη Δράμα και μεγαλέμπορος Κάρολος Ασλάν. Από το Περιθώρι είναι ο μακεδονομάχος καπετάνιος Θεόδωρος Βλαχτάτσης που σχημάτισε ένοπλη ομάδα κι από το 1902 μέχρι το 1908 έγινε ο φόβος κι ο τρόμος των κομιτατζήδων. Όταν με την εκεχειρία των Νεότουρκων παρέδωσαν τα όπλα όλοι οι μακεδονομάχοι ήρθε και κατοίκησε κι έζησε στην Προσοτσάνη μέχρι τον θάνατό του. Στην κωμόπολη αυτή άνοιξε για βιοπορισμό καφενείο με το όνομα «Στάρτιστα». Όλοι γνώριζαν τον μακεδονομάχο μπαρμπα-Θόδωρο με το αυλακωμένο, αυστηρό και

περήφανο πρόσωπο και τα

ανασκουμπωμένα μανίκια Χειμώνα-Καλοκαίρι και τιμούσαν τον

άνθρωπο. Ήταν πολύ στενός συνεργάτης του μητροπολίτη Ζιχνών και Νευροκοπίου Θεοδώρητου και πολύ ανδρείος άνδρας. (84 σελ.62) Το Περιθώρι, σαν μεγάλο χωριό, ήταν πάντα στο στόχαστρο των κομιτατζήδων σε όλο το Μακεδονικό αγώνα αλλά και πριν και μετά. Οι κάτοικοί του, φλογεροί πατριώτες αντιστέκονταν στις πιέσεις, τους εκβιασμούς και ενίοτε τις δολοφονίες των οργάνων της Σόφιας ιδιαίτερα από την ίδρυση της Βουλγαρικής Εξαρχίας στις 27.02.1870 και κυρίως τη δεκαετία του 1880 και μετά. Αξιόλογοι άνδρες πολλοί, αναφέρουμε στην παραπάνω 10ετία τους Αθανάσιο Γεωργιάδη, τον Αθανάσιο Νάκο, το δάσκαλο Χρήστο Γεωργιάδη, το Θεόδωρο Γεωργιάδη, τον Παπαδημήτρη από τα Τρίκαλα και άλλους. Ο τελευταίος κατέληξε το 1903 στο Μοναστηράκι ύστερα από πολλές περιπέτειες με τους κομιτατζήδες και κατά τον ερευνητή κ. Βασίλη Πασχαλίδη δισέγγονός του είναι ο γιατρός στο Γενικό Νοσοκομείο Δράμας κ. Κώστας Παπαδημητρίου. (Πρωινός Τύπος φύλλο 8530 3.11.2005) Η ελληνική κοινότητα του Περιθωρίου είχε αρκετά θύματα από τους κομιτατζήδες και τους φανατικούς σχισματικούς βουλγαρίζοντες κατοίκους του. Ο οικτρός θάνατος του δολοφονημένου ιερέα του χωριού παπα-Γιάννη το 1901 από τους κομιτατζήδες σοκάρισε κυριολεκτικά και φόβισε τόσο πολύ τους έλληνες, ώστε το χωριό το 1905 παραδόθηκε αμαχητί στη βουλγαρική διείσδυση.(13 σελ.5) Σήμερα στο Περιθώρι δραστηριοποιείται ο Πολιτιστικός Σύλλογος Περιθωρίου τηλ. 25230-31256 και ο Αθλητικός Ποδοσφαιρικός Σύλλογος Περιθωρίου «ο Ατρόμητος» τηλ. 2530-31324. Η ομάδα του Περιθωρίου είναι σήμερα στο δεύτερο όμιλο της τρίτης ερασιτεχνικής κατηγορίας του νομού Δράμας. Ιδρύθηκε το 1970 και μέχρι το 1998 που ήταν πρόεδρος και προπονητής του συλλόγου ο Γιώργος Ζυμπίδης

συμμετείχε 9 φορές στη β’ ερασιτεχνική και 6 φορές στην γ’ ερασιτεχνική κατηγορία. Το 2001 ήρθαν και εγκαταστάθηκαν στο χωριό 32 ελληνικές οικογένειες, παλιννοστούντες από τη Γεωργία, ήτοι άτομα 107. Απογραφικά πληθυσμιακά στοιχεία: 1920=1.539 1928=1.377 1940=2.579 1951=1.290 1961=1.431 1971=1.163 1981=982 1991=943 2001=833 Ταξιδεύοντας περνάμε στο φυτώριο του Δασαρχείου Νευροκοπίου και στρίβουμε αριστερά για να φτάσουμε σε υψόμετρο 680 μέτρων στο Δημοτικό Διαμέρισμα του Βαθύτοπου ή Τερλίς. Το χωριό σε υψόμετρο 680 μέτρων παράγει τους γίγαντες τα φασόλια, σκληρό σίτο και την εκλεκτή πατάτα σπούντα. Έχει 416 πρόσφυγες κατοίκους ενώ στην απογραφή του 1991 ήταν 582. το 2001 ήρθε και εγκαταστάθηκε μόνιμα στο χωριό μια οικογένεια 5 ατόμων ελλήνων παλιννοστούντων από τη Γεωργία. Υπάρχει ένας πανέμορφος μεταβυζαντινός ναός, του Αγίου Νικολάου, που κατασκευάστηκε το έτος 1813. Σώζεται το ξυλόγλυπτο τέμπλο με τις αρχικές του εικόνες εικονογραφημένες από το 1850, αλλά έχει και έργα του αγιογράφου Κυριαζή από την Αίνο της Ανατολικής Θράκης που ανάγονται στα έτη 1813 και 1814. (14 σελ.82). Το χωριό απέχει 14 χιλιόμετρα από το Νευροκόπι κι έχει ένα δραστήριο πολιτιστικό σύλλογο τον «Ιωάννη Συμεωνίδη» τηλ. 2523041304 με τμήμα παραδοσιακών χορών και με πλούσια δράση. Ποδοσφαιρική ομάδα τον «Αετό» Βαθυτόπου που το 1998 ήταν στην Γ’ ερασιτεχνική του νομού τηλ. 25230-41258. Ιδρύθηκε το 1977 και τα χρώματα της ομάδας είναι λευκό και μαύρο. Το 1998 είχε πρόεδρο τον κ.

Ελευθέριο

Νικολάου

και

προπονητή

τον

κ.

Γεώργιο

Παναγιωτόπουλο. Κατά το παρελθόν, στην τουρκοκρατία, τον Βαθύτοπο τον αποκαλούσαν (Κιουτσούκ Σταμπούλ), Μικρή Κωνσταντινούπολη,

αποτυπώνοντας έτσι την περίσσια ομορφιά, τον πλούτο και το ενδιαφέρον που παρουσίαζε ως οικισμός. ΣΥΝΕΧΙΖΕΤΑΙ