VIJA | 11 | LINE by GO2 Albania

NRD

Natural Resources in Development

Zonat e mbrojtura dhe parqet e r eja kombetare

Zonat e Mbrojtura dhe Parqet e reja Kombëtare Zonat e mbrojtura dhe parqet e r eja kombetare

ô Þ

POJENICE KUI I VERMOSHITLIQENET !

VERMOSH

! .

î Þ Kelmend k Kelmend

ï ï

Parku Kombetar “Lugina e lumit te Valbones”

KUI I VERMOSHITLIQENET

! .

VERMOSHÞ

SELCA 6

6 k Þ î

! T k

k ô 7 VUKEL

T !

OJENICE

® v ® v

KUI I VERMOSHITLIQENET Þ

! .

VERMOSH6 k

! .

! T k

T !

SELCA 6

ô 7 VUKEL ô

k Þî ïô k Þ

! .

T !

! .

ô TAMARE

p p

ô ô

Þ Þ Þ Þ ï ï Þî Þ

! .

BOGA

ÞÞ Þ T Þ ï ! Þî ÞÞ Þ ÞÞ Þ T ! Þ T ! k

Þ Þ ô ! T k k k T k Þ ! ô k 7 ! T ô ï Þ ô k k k

ô 7ô

T 6!

î ô

! .

ô Þ ô Þ ô ô 6 ô ô k ô k ô T !

ô 7 KEL

Þ Þ

Þ ô 7 kÞ VUC-KURTAJ k Þ k k k î k Þ k kBZHETA T ! k T Þ ! Þ ÞÞ T ! ÞÞ k Þ T ! T Þ ! 7 DEDAJ Þ Þ Þ k Þ Þ Þ kk Þ v®ZAGORA k ® k v

kÞ

Þ kÞ

! .

7 Þ

CEREM ! . ! . THETHI 7

ï ï k

! .

Þ 7

Þ Þ k

Þ k

! .

ÞTemal 7

RRAGAM 7

BRADOSHNICA

ï SHKELZENI KERRNAJA !

BRADOSHNICA ô

ô 7ô

T !

Þ k k

T !

Þ kÞ

k TÞ !

k k

kÞ !

T !

! .

T !

ÞÞ Þ ÞÞ Þ k

T !

k Þï Þ T k !

T !

BAJRAM CURRI

ï ï ï BLLATA !

! .

BABINA 6

® GEGAJ k v®v 6²¸ ¸ ² MARKAJ ï

PAPAJ BUCAJ ï MUHEJANIï 6

ï SHKELZENI KERRNAJA

KOCANAJ

! .

k Þ

MARGEGAJ

kÞ

¸ ² ¸ ²

7 Þ

7 k 6 kô T !

! . ! .

7 kÞ

p p 7 Þ

Þ k ô Þ !

6 KASAJ

ï ï

Þ ï

! . !

! . ! . 6

! .

66 6 !

! .

k 6 ô

Þ6

Þ ôÞ

! .

ï ï ï

! .

66 6

6 ô

! . k

6 66

6 ô

6 66

Aktivitete të AdZM në qarqet Kukës, Shkodër e Lezhë

6 66

6 66 6

6 ô

Þ 6

6 ô

6 66

ôÞ ï

ô k

ÞÞ

ô Þk

ô k

66 6

! .

ï ï ï

Þk

6 ï

ï ï ï

Þ ï

ï k

! .

! !

ïï k

® k v®v 6²¸ ¸ ²

6 6

66 6

ï ï 66 6

! . k

ôÞ

! . ! .

! . 6 Þ ï

7 ï 7 ô ï 6 !

ï ï 6

6 ô k k

! . !

® k v®v 6²¸ ¸ ²

6 k

! !

ô k ï

6Þ ô

Þ Þ6 6 ï k 6 Þ ï k ï 6 Þ ï Þ Þ ® ® ï k vv 6²¸ k ¸ ² ï ï ï ï

! .

ï ï ï ï ï k

66 6

! .

7 Þ

Þ 7 Þ6 76 k 6 Þ !

6 ï ï Þ Þ6 6 k 6 Þ

ï Þ

Þ Þk ® ® kÞvv 6²¸ ¸ ² ï

¸ k ² 6² ¸

kÞ

Þ k

7 ô

ïï 6 k !

Þô k 7

Þ6 6 !

ÞÞ

ï ï

! !

® v

! . ! . ® kv 6²¸ ¸ ²

ï ï k

Þï

ï k

Þ6 k

Þ 7 6Þ ! 66666666 6T 6 6 6 667 6 6666 6 6 666 666666 66 6 666 66666 666666 6666 66 66 666 6 7 7

ô Þk Þ k

7Þ

7ô

ï ô 7 k ô ï ï

ô 7

ï ï

ô k

kÞ ï ¸ k ² 6² ¸

6 k k T k ô ! ïÞ

Þ ô ! T

7 7

! . !

T k!

Þ ÞÞ 7Þ

T !

ôô

T ! 7

! !

7 7

! .

k 7 k 7 Þ Þ ÞÞ ô 6 Þ Þ Þ Þ Þ Þ Tk 6 ! Þ k k Þ Þï ï 7 Þ 6 ÞÞ 7 7 Þ

ô 7 7 7 k 7 ô Þk 7 7 Þï ï Þ

Þ Þ

k 7k ô Þ ô 6ô Þ 7

k ï ï

6 Þ Þ Þ

! .

6 ®ï v ® 7 v 66 Þ

p p Þ

Þ 7

. ! . !

Þ Þ6 6 k 6 Þ

T !

. ! . ! 7 Þ

! . !

p p Þ

7 7 7 ï 7 Þ Þ GIMAJ7LEKAJ 7 T ! ABATI ô 7 Þ 7 NENMAVRIQI PECAJ 7 k NICAJ-SHALA Þ 6 7 ! T Þ 7 ô LOTAJ 7 !

k 7 7 Þ Þ ô Þ Þ 7 Þ k k Þô Þô Þï ï 7 Þ Þ ÞÞ 7 Þ

7 k ! 7 T k Þ 7 Þ 7 ï 7 7 Þ Þ Þ Þ 7k T Þ ! Þ 7ï ÞÞ Þ7 k Tk 7 ! 7

Þ 7 ï ï

Þ k T Þ ! Þ k Þ

T !

Þ kÞ k Þ k 6 kô 7 T ïk ! T ! ï T Þ 7 k ! ï Þ Þ k Þ Þ

® v 66 7 Þ ® v

k kkÞ

T !

¸ ² ¸ ²

k k

Þ 6

ô6

! T 7

k 6 kô T !

® v ! T ® v 66 Þ

ïÞ

ï Þ k k Þ Þ

¸ ² ² ¸

! .î

! . ! .

ï ï

! .

Þ k Þ T k ôô ! ï k ô ïk 6 ô k T ! k ï Þ ! T k

ô Þ

6 k k Þ

Rajoni i Alpeve Shqiptare bëhet me Plan Kombëtar Sektorial të Turizmit 2017-2030

Pas shpalljes së Alpeve Shqiptare si Parku TROPOJE më GRIA i madh E VJETER BUJANI î BEGAJ LEKURTAJ VICIDOLI Kombëtar në vend, lindi nevoja tëSHUMICE-AHMATA BETOSHA SHOSHANI îhartohej edhe një BABINA SELIMAJ KOCANAJ VALBONE CURRAJ LEKBIBAJ î menaxhimin vizion i qartë afatgjatë për MARGEGAJ SHENGJERGJI BAJRAM CURRIe Alpeve në GJONPEPAJ PLANI HE NENMAVRIQ drejtim të turizmit, ruajtur ekuilibrin midis natyrës RAZEM GJURAJ-BOKSI î CURRAJ I EPERM për të MARKAJ TA TETAJ . VUKSANAJ î SULBICE, DOBERDOL BRADOSHNICA î PAPAJ GEGAJ DUSHAJ î dhe zhvillimit. Ky prioritet kombëtar përîzhvillimin e î BLLATA MGULLAPOGU BUCAJ ! LOHJA SALCA VRITHI MUHEJANI RRAGAM PALCI î XHANI qëndrueshëm në këtë rajon nxiti hartimin e Planit KomVUC-KURTAJ OGA BRICA SHKELZENI ! . KASAJGRIA BUJANI KIRI NICAJ-SHOSHINDREJAJKERRNAJA CEREMGIMAJ LEKAJ î BZHETA RECIQAF-GRADAREPISHTI të Turizmit për Rajonin e Alpeve Shqiptare LEKURTAJ E SULBICE, DOBERDOL bëtar Sektorial BRASHTA TROPOJE VJETER KOPLIK I SIPERM ABATI BETOSHA î THETHI ! . SELIMAJ BEGAJ !NENMAVRIQIPECAJ 2017-2030. CURRAJ SHUMICE-AHMATAVICIDOLI LEKBIBAJ Nr. 11, 2017 KOK-PAPAJ î PALAJ ! .î SHOSHANI î NICAJ-SHALA PEPSUMAJ SERME-TOPLAN SHENGJERGJI BRUCAJ DEDAJ BABINA GJONPEPAJ KOCANAJ PLANI ORA TOPLANA Materiali që do të botojmë në numrat 11 dhe 12 të MARGEGAJ CEREM GJURAJ-BOKSI BAJRAM CURRI LOTAJ TETAJ VUKSANAJ î gazetës VIJA është ofruar nga Fondi Shqiptar i Zhvillimit ! î DUSHAJ . VALBONE NENMAVRIQ GURI I LEKES, LUMI I SHALES MGULLAPOGU MARKAJ ! .CURRAJ I EPERM LOHJA SALCA î (FSHZH) dhe paraqet një pjesë të këtij Plani që po harPALCI XHANI î BLLATA MALAGJI-KAJVALLI BRICA PAPAJ GEGAJ î KIRI NICAJ-SHOSHINDREJAJBRADOSHNICA tohet nga FSHZH dhe që është ende një draft. Përmes VALBONE BUCAJ RECIQAF-GRADAREPISHTI BRASHTA TELUME-KLLOGJENA GRIA BUJANI MUHEJANI RRAGAM î disa dëgjesave publike, ky draft i është paraqitur grupeve GIMAJ LEKAJ LEKURTAJ PALAJ KOK-PAPAJ ABATI BETOSHA SHKELZENIKERRNAJA ! . NENMAVRIQI KASAJ PEPSUMAJ SERME-TOPLAN BRUCAJ SELIMAJ VILA të interesit, komunitetit, pushtetit vendor, institucioneve SULBICE, DOBERDOL PECAJ BRADOSHNICA CURRAJ TROPOJE E VJETER PAPAJ LEKBIBAJ GEGAJ TOPLANA î ARREZA î THETHI SHENGJERGJI BUCAJ ! NICAJ-SHALA BEGAJ GJONPEPAJ PLANI VICIDOLI dhe shoqërisë civile që merren me aspekte të ndryshme MUHEJANI RRAGAM SHUMICE-AHMATA ! . î UKBIBAJ ISHOSHANI LEKES,îBABINA LUMI I SHALES î URAJ-BOKSI î LOTAJ SHKELZENI ! GURIKOCANAJ KERRNAJA TETAJ VUKSANAJ ! . QERRETI të zhvillimit në rajonin e Alpeve Shqiptare. KASAJ REM MARGEGAJ î DUSHAJ BAJRAM CURRI GULLAPOGU KOMAN TROPOJE E VJETER MALAGJI-KAJVALLI BENA î BARCOLLA Nisur nga këto problematika dhe nga rëndësia e sekî SALCAPALCI VUKJAKA-GEGAJ BEGAJ NENMAVRIQ VICIDOLI CURRAJ I EPERM MARKAJ BRICA SHOSHANI SHUMICE-AHMATA î TELUME-KLLOGJENA KIRI NICAJ-SHOSHINDREJAJ . torit turistik në zhvillimin ekonomik social dhe mjedisor, BABINA î î KOCANAJ BLLATA BRASHTA MARGEGAJ BAJRAM CURRI Drafti i “Strategjisë së Zhvillimit të Turizmit 2017-2022”, VILA î PALAJ î îî î ARREZA GRIA BUJANI CURRAJPEPSUMAJ I EPERM SERME-TOPLAN turizmi nixt një zhvillim të qëndrueshëm dhe vizioni për MARKAJ LEKAJ . GIMAJ TOPLANA î LEKURTAJ UKBIBAJ ABATI BETOSHA î î BRADOSHNICA PAPAJ GEGAJBLLATA Shqipërinë do të jetë njohja e saj si një destinacion turistik SELIMAJ NENMAVRIQIPECAJ QERRETI CURRAJ LEKBIBAJ î GURI IBUCAJ LEKES, LUMI I SHALES NICAJ-SHALA KOMAN MUHEJANISHENGJERGJI BENA î !GJONPEPAJ tërheqës, autentik dhe mikpritës në rajonin e Mesdheut BARCOLLA BUJANI GRIA VUKJAKA-GEGAJ SHKELZENIKERRNAJA KASAJ MALAGJI-KAJVALLILEKURTAJ LOTAJ dhe Evropë, bazuar në përdorimin e qëndrueshëm të poBETOSHA î VUKSANAJ TETAJ TROPOJE E VJETER î î DUSHAJ SELIMAJ BEGAJ TELUME-KLLOGJENA CURRAJ LEKBIBAJ î tencialeve natyrore, kulturore dhe historike të arritshme VICIDOLI SALCA LA SHUMICE-AHMATA SHENGJERGJI SHOSHANI î PALCI GJONPEPAJ î BABINA KOCANAJ lehtësisht nga tregjet ndërkombëtare. BRICA MARGEGAJ NDREJAJ VILA BAJRAM CURRI ARREZA SHOSHI TETAJ BRASHTA î DUSHAJ Zona që studion Plani Kombëtar Sektorial i Turizmit shtriERM BIBAJ PALAJ SALCA MARKAJ î PALCI het në pjesën Veriore të Shqipërisë dhe përfshin territorin PEPSUMAJ SERME-TOPLAN î BLLATA QERRETI BRICA TOPLANAKOMAN administrativ të 4 bashkive, brenda të cilave 12 njësi BENA BARCOLLA TA VUKJAKA-GEGAJ GRIA BUJANI administrative vendore: Pult, Shosh, Shalë (Bashkia ShkoGURI I LEKES, LUMI I SHALES LEKURTAJ ! OSHASERME-TOPLAN SELIMAJ dër), Shllak dhe Temal (Bashki Vau i Dejës), Kelmend dhe TOPLANA MALAGJI-KAJVALLI GJI Vizioni e orientimet Shkrel (Bashkia Malësi e Madhe) dhe Bajram Curri, Bujan, RI I LEKES, LUMI I SHALES TELUME-KLLOGJENA strategjike të Planit Margegaj, Lekbibaj, Tropojë e Vjetër (Bashkia Tropojë). î DUSHAJ KAJVALLI Kombëtar Sektorial VILA Ky Plan cek një sipërfaqe të përgjithshme prej 2.000 ARREZA E-KLLOGJENAtë Turizmit në Alpet km², me një gjatësi maksimale prej 64 km dhe një gjerësi Shqiptare 2017-2030 maksimale prej 60 km, duke përbërë gati 6.9 % të terriQERRETI KOMAN ARREZA BENA torit shqiptar. Zona përfshin brenda saj të gjithë Parkun GEGAJ Kombëtar të Alpeve Shqiptare, me luginat e sipërme të lumenjve kryesorë (nga veriperëndimi në lindje): lumi i MAN Produktet turistike Vermoshit, Cemit, Vuklit, Përroi i Thatë ("Lumi i Thatë"), Kirit, Shalës, Curraj i Epërm, Nikaj-Mërturit, Drinit (duke që mund të përfshirë liqenet artificiale të Komanit deri në Fierzë), zhvillohen në rajonin Valbonës, Gashit dhe Lumi i Tropojës. e Alpeve Shqiptare Pozicionimi i rajonit të Alpeve Shqiptare si pjesë e Alpeve Ballkanike dhe vlerat peisazhistike që mbart janë disa nga elementët më të fuqishëm që kanë ndikuar në formulimin e orientimeve strategjike, por në të njëjtën kohë rajoni Menaxhimi i Planit i Alpeve Shqiptare do dallojë nga pjesa tjetër përtej kufirKombëtar Sektorial it, përsa i takon tematikave dhe llojeve të turizmit, ofertës, të Turizmit për aktiviteteve, trashëgimisë kulturore, historisë, etj. Rajonin e Alpeve Pavarësisht cilësisë së lidhjeve fizike ky territor me dinShqiptare amikat e tij luan një rol të rëndësishm në rajon duke u tranformuar në një “urë lidhëse” midis Malit të Zi dhe Kosovës. Referuar PPK (Planit të Përgjitshëm Kombëtar) territori Aksesi në rajonin e identifikon tre zona funksionale: dy zona ekonomike Alpeve Shqiptare dhe Shkodër – Lezhë (porta perëndimore e rajonit malor veriitinerarët kryesorë or), Kukës – Has – Tropojë (porta lindore e rajonit turistik turistikë malor verior), si dhe një zonë funksionale e specializuar vijon në faqen 2 Malësi e Madhe – Shkodër – Tropojë. î

ÞNIKCI ï

! .

BEGAJ ï V Þ6 6 SHOSHANI SHUMICE-AHMATA k 6 î Þ

CURRAJ I EPERMï 7

PAPAJ 6 ï BUCA ï MUHEJANIï !

7 T !

7 ô

k 7 Þï 7ï

Kufiri i Zonës 7 Bërthamë Zona Mbështetëse

T !

SULBICE, DOBERDOL 7 7 k ! NENMAVRIQ ô 7 Þ ï Þ

7 7 ô

k Shllak k Þ6 Þkô ô6k T Þ ! Þ ÞÞ

p p Þ

7 7Þ 77 ô 7

! .

® v

7 Þ

7 7

7 Þ

! .î

7 k

7k 7

7 CEREM ï RRAGAM k

¸ ² ¸ ²

Þ 7

VALBONE 7 SULBICE, DOBERDOL k

k Shosh 7

Shllak

k 7 T !

7 Þ

THETHI ® VALBONE v 66

T !

Temal ï ï k

k k 7 Þ Þ Þ Þ Þ

Shosh

kÞ Þ

k T Þ ! 7 Þ k Þ 7

k 7 Þ Þ Þ Þ Þ Þ k Þ 7 ÞÞ Þ ôÞ6 7

SULBICE, DOBER k Þ

CEREM

Parku Natyror Rajonal “Nikaj-Mertur”

k Þ k

k T !

RAZEM

BOGA ô Þ VRITHI Þ

T !

T ! T !

T !

ÞPult Þ ô ! T k 7

KOPLIK

ÞNIKCI ï

TEPISHTA BROJA ïk k 7

KOZHNJA k

LEPUSHE

! .î

T ! ô ô ô ô ô ô ô k ô

® v ® v î k k 6

ÞÞ Þ ÞÞ Þ

7 7

kÞ

T !

KOPLIK

k ï

p p

k Þ

Parku Natyror Rajonal “Shkrel”

KOZHNJA TEPISHTA

BROJA ï 7

! .

Lekbibaj k

ï ï k

Parku Natyror Rajonal “Nikaj-Mertur”

T !

k Pult

Shkrel

Shalë

7 BAJRAM CURRI k 7 7

7 Bujan Þ

Lekbibaj

Þ Þ ÞÞ

BAJRAM CURRI

Shalë

k 7 Þ Þ Þ Þ Þ

7 7 Tropojë e Vjetër

Parku Kombetar “Theth”

ô ô ô ô ô ô ô k ô

Parku Natyror Rajonal “Shkrel”

ÞNIKCI ï

ô TAMARE k LEPUSHE

! .!.

k Tropojë e Vjetër

Bujan

Shkrel

Þ îKastrat

T !

TEPISHTA

Kastrat

Parku Kombetar i Alpeve Parku Kombetar “Theth”

ô Þ

Þ ï ï

LEPUSHE

Margegaj

Parku Kombetar i Alpeve

Parku Kombetar “Lugina e lumit te Valbones”

Margegaj

POJENICE

Rezerva Strikte Natyrore “Lugina e lumit te Gashit”

ô Þ

Fondit Shqiptar i Zhvillimit në kuadër të projektit “Përgatitja e Masterplanit dhe Studimeve të Fizibilitetit për Projekte Infrastrukturore në Zonën e Alpeve të Shqipërisë”, i financuar nga Banka për Zhvillim e Këshillit të Europës, në kuadër të asistencës teknike të “Kornizës së Investimeve për Ballkanin Perëndimor” (WBIF).

Itinerarët kryesorë unazorë janë: a. Unaza e jashme: Shkodër - (Postribë) - Koman - Grykëderdhja e Shalës - Dushaj - Bajram Curri - Tropojë e Vjetër - Sylbicë - Çerem - (Mali i Zi) - Vermosh - Tamarë Koplik - Shkodër. b. Unaza e brendshme: Shkodër - Koplik i Sipërm - Bogë Theth - Rragam - Valbonë - Bajram Curri - Dushaj - Lekbibaj - Vuksanaj Kir - Shkodër. c. Unaza Perëndimore: Shkodër - Koplik i Sipërm - Bogë Theth - Nënmavriq - Kir - Shkodër d. Unaza Lindore: Bajram Curri - Dushaj - Lekbibaj - Curraj i Epërm - Dragobi - Çerem - Sylbicë - Tropojë e Vjetër - Bajram Curri e. Itinerari vozitës: Vau i Dejës - Koman - Grykëderdhja e Shalës – Dushaj Këto itinerarë janë analizuar duke orientuar në to llojin e levizjes, nërhyrjet e nevojshme dhe rekomandime për transportin publik, terminalet, parkimet etj. Gjendja e rrugëve ekszistuese Të asfaltuara Të paasfaltuara Totali

Gjatësia (km) 103 419.4 522.4

% 19.72 80.28 100

Në plan paraqiten të gjitha udhëzimet e nevojme për ndërhyrje në disa akse e më pas në segmente të caktuar brenda secilit aks: a) Unaza e jashme e zonës: Shkodër - (Postribë) - Koman – Grykëderdhja e Shalës - Dushaj - Bajram Curri – Tropojë e Vjetër - Sylbicë – Çerem –Mali i Zi - Vermosh – Tamarë - Koplik –Shkodër. b) Unaza e brendshme: Shkodër (Koplik) – Bogë –Theth - Rragam Valbonë- Bajram Curri – Dushaj – Lekbibaj - Vuksanaj – Kiri – Postribë – Shkodër. c) Unaza Perëndimore: Shkodër – Koplik – Bogë – Theth – Nërlysaj – Kir – Shkodër d) Unaza Lindore: Bajram Curri – Dushaj – Lekbibaj – Curraj i Epërm – Dragobi - Çerem – Sylbicë-Doberdol – Tropojë e Vjetër - Bajram Curri e) Itinerari vozitës: Vau i Dejës Koman – Grykëderdhja e Shalës Dushaj (Fierzë) - Kukës • Në segmentet ujore Vau i Dejës – Koman dhe Dushaj – Kukës, PKS në përputhje me Planin e Përgjithshëm Kombëtar propozon vendosjen e linjës së re të tragetit për secilën

segment. Krahas itinerareve kryesorë, PKS ka evidentuar edhe akset kryesor hyrës, të cilat kanë nevojë për rehabilitim. Përveç kësaj, vëmendje kanë marrë edhe propozimi i 2 terminaleve dhe 10 parkimeve publike (stacione fundore ndalimi) dhe 10 limane përgjatë itinerarit vozitës. Këto terminale do të bëjnë një integrim më të mirë të linjave të transportit publik si: linjave ndërqytetëse, linjave urbane, linjave të transportit ujor, linjës hekurudhore, linjave të guidave turistike, etj. Terminalet intermodale duhet të pozicionohen në zona lehtësisht të aksesueshme, jashtë qendrave të qyteteve, si dhe duhet të jenë sipas standarteve, të pajisura më vende parkimi për autobusë, taksi dhe automjete private, biletari, dyqane, tualete, dhoma pritjeje, zyrë informacioni, etj. Terminalet e reja, si bazë e krijimit të një transporti multimodal, do të shërbejnë si nyje transferimi e udhëtarëve dhe turistëve në destinacione të ndryshme. Transporti intermodal konsiston në kombinimin efiçent të mënyrave të transportit, optimizimit të kohës së udhëtimit dhe zvogëlimit të kostos së udhëtimit, i cili ndihmon në zvogëlimin e emetimit të gazeve të dëmshme në mjedis. Shtigjet për këmbësorë e biçikleta Pejsazhi mahnitës që ofron kjo zonë i ka shndërruar Alpet Shqiptare në një ndër pikat më atraktive për eksploruesit, turistët, alpinistët, çiklistët apo të apasionuarit vendas dhe të huaj, të cilët duan të shijojnë këtë pejsazh, të vizitojnë shtëpitë tradicionale veriore shqiptare (kullat),

monumentet kulturore, zonat historike, të shijojnë ushqimin bio vendas, të ndjekin festivalet me muzikë dhe valle tradicionale, si dhe të njohin kulturën vendase Shqiptare. Për më tepër, këtë zonë akoma më tërheqëse e bën terreni i thyer me shtigje që përshkohen me këmbë, me kafshë, biçikleta malore, etj, të cilat të japin mundësinë të shijosh natyrën dhe të mbërrish në zona të virgjëra të saj. Banorët e zonës thonë se vite më parë, në mungesë të mjeteve motorrike dhe infrastrukturës rrugore, këto shtigje shërbenin si rrugë lidhëse ndërmjet fshatrave të ndryshëm brenda dhe jashtë kufirit. Këto shtigje kanë një shkallë vështirësie të ndryshme, duke filluar nga ato më të lehtat deri tek ato më të vështirat, të cilat mund të kalohen vetëm nga alpinistët profesionistë. Aktualisht, në këtë zonë ndodhen 699.3 km shtigje për këmbësorë nga të cilat 44 prej tyre janë të emërtuara në tabelën e mëposhtëme me një gjatësi prej 585.6 km dhe 13 shtigje për biçikleta me një gjatësi prej 172 km.

Rajoni i Alpeve Shqiptare bëhet me Plan Kombëtar Sektorial të Turizmit 2017-2030

Aksesi në rajonin e Alpeve Shqiptare dhe itinerarët kryesorë turistikë

Si çdo territor, pjesë e rëndësishme mbetet aksesi në të dhe gjendja e rrugëve. Në të dallohen 5 akset kryesore të lëvizjes në formë unaze të cilat përfshijnë rrugët e brendshme dhe shtigjet natyrore të lira. Duke patur parasysh se aktualisht vetëm rreth 80 % e rrugëve përbërëse të zonës në studim janë të pasfaltuara, atëherë rikonstruktimi i tyre është i domosdoshëm në mënyrë që të kemi një zhvillim ekonomik dhe turistik të zonës.

vijon nga faqja 1

Këto zona janë konsideruar të tilla për shkak të karakterit unik dhe veçantive që mbartin, por gjithashtu për shkak të shfrytëzimit të potencialeve të tyre. Kështu mund të përmendim: zonat funksionale dhe ekonomike: Shkodra dhe Kukësi, zonat ekonomike kryesore të rajonit dhe gjithashtu të para si zhvillim hub – i logjistik, së bashku me Koplikun, qendrën kryesore të Bashkisë së Malësisë së Madhe. Shkodra shihet gjithashtu si qendër inovacioni ku do të përqendrohen të gjitha vendet e rajonit të Shqipërisë së Veriut. Zonat turistike krijojnë dinamika ekonomike duke u shtrirë në të gjithë zonën e PKST Alpe që nga Zonat e mbrojtura, Theth, Valbonë, për të zbritur më poshtë në Shkodër dhe pasuritë hidrike, natyrore, etj. Elementët e fortë natyrorë si zonat e mbrojtura në marrëdhënie me parqet e Malit të Zi dhe Kosovës, lumenjtë që krijojnë itinerarin ujor dhe itinerari alpino – liqenor, brezi i gjelbër apo korridori blu, janë faktorë që flasin për praninë e karakterit shumë dimensional të zonës, të fokusuar kryesisht në natyrë dhe me qëllim përdorimin e tyre sipas standardeve për ngritjen e ekonomisë dhe krijimin e poleve të qëndrueshëm dhe funksionalë të kësaj zone. Trashëgimia natyrore dhe kulturore Zonat e rëndësisë së veçantë me interes në territorin e PKST-së, përbëhen nga Parku Kombëtar Lugina e Valbonës, Parku Kombëtar i Thethit, tashmë edhe Qendra historike e fshatit Theth, Rezervati Strikt Natyror / Rezervat Shkencor “Lugina e lumit të Gashit”, monumente natyrore të shpërndara në territor, pasuri ujore, pyje e kullota, hidrocentrale dhe pika kufitare. Sot, si rezultat i një procesi riorganizimi dhe racionalizimi, janë formuar tre parqe të reja të cilat përbëjnë 61% të PKST. Këta janë Parku Kombëtar i “Alpeve Shqiptare” dhe 2 Parqet Natyrore Rajonale: Parku Rajonal Nikaj-Mërtur, kategoria IV e mbrojtjes, që korrespondon me të gjithë sipërfaqen e Njësisë Administrative Lekbibaj, duke u njohur edhe si “Parku Lekbibaj”dhe Parku Natyror Rajonal i Shkrelit, kategoria IV e mbrojtjes, që korrespondon me të gjithë sipërfaqen e Njësisë Administrative të Shkrelit.

Produktet turistike në Alpet Shqiptare

Vlerësohet se në zonën e Alpeve mund të zhvillohen pesë produkte turistike kryesore dhe 20 nënprodukte turistike të cilat i japin zonave të ndryshme një karakter unik. Produktet turistike që mund të zhvillohen ose përmirësohen mund të përmblidhen si më poshtë: - Turizmi natyror: i referohet turistëve që duan të eksplorojnë një shumëllojshmëri burimesh natyrore, duke përjetuar një eksperiencë ose aventura të pasura, lidhur me natyrën dhe traditën lokale. o Turizmi i qëndrueshëm / ekoturizëm / ekologjik : është i orientuar drejt ekosistemeve, biodiversitetit, ekologjisë. Turistët shfaqin një interes për edukimin dhe sensibilizimit ndaj problematikave mjedisore, duke praktikuar aktivitete që tentojnë të ruajnë ekuilibrin mes mjedisit dhe turizmit. • Turizmi malor dhe hapësirave natyrore: i referohet turistëve që duan të eksplorojnë, ndërmjet një eksperience aktive, peizazhe dhe masive malore, me vlera të larta natyrore dhe peizazhistike. • Turizmi i parqeve dhe zonave të mbrojtura : është i orientuar drejt vizitave të parqeve natyrore, zonave të mbrojtura me biodiversitet të lartë. • Turizmi ujor: është i orientuar drejt eksperiencës dhe aktiviteteve të praktikuar në liqene, lumenj, përrenj etj. - Turizmi kulturor : i referohet turistëve të interesuar në trashëgiminë kulturore të prekshme dhe të paprekshme të një territori. Turistët qe kërkojnë të zgjerojnë horizontin e tyre intelektual, falë kulturës, traditës, njohjes me stilin e jetesës, folklorin, festat kulturore lokale etj. • Turizmi i historisë dhe kulturës lokale : i referohet turizmit të interesuar në historinë, traditën, monumentet e kulturës, vlerat arkitektonike, folklorin dhe rregullat sociale, • Turizmi industrial dhe artizanal : i referohet turizmit të interesuar në kulturën prodhuese të shkuar, të tashme dhe të ardhshme, karakteristike ose specifike e territorit, si artizanati dhe industria. ( aktivitet prodhuese : uzina, fabrika, atelier, miniera, hidrocentrale) • Turizmi fetar dhe i objekteve të kultit : i referohet turizmit të interesuar në përmirësimin e gjendjes morale, shpirtërore të vizitorëve. • Turizmi shkencor: është i orientuar drejt shkencës, pedagogjisë dhe kërkimit në fusha të ndryshme të shkencës dhe natyrës. Turistë të cilët kërkojnë të zgjerojnë horizontin e tyre intelektual në fushën e shkencave ekzakte dhe natyrës . • Turizmi krijues :një turizëm i organizuar rreth aktivi-

teteve krijuese, bashkëpunuese, edukative, turistë të cilët kërkojnë të angazhohen në mësimin e traditave lokale valleve, veglave muzikore, artizanatit lokal, gatime, etj. - Turizmi rural : Forme turizmi e praktikuar në ambiente rurale, duke theksuar cilësinë e jetës në fshat dhe produktet vendore. • Agroturizmi / Turizmi i fermave bujqësore : është një formë e turizmit objekt i të cilit është zbulimi i prodhimit bujqësor dhe blegtoral të një territori, i ndërthurur me vlerat peizazhistike, traditën dhe karakter rural. • Turizmi i gastronomisë dhe i produkteve lokale : i referohet turizmit të interesuar në specialitetet gastronomike, produkteve ushqimore dhe pijeve lokale. - Turizmi i aventurës dhe sportit : i referohet turistëve të interesuar në aktivitete argëtuese, rekreative dhe sportive. • Turizmi i argëtues dhe rekreativ: i referohet turizmit që bazohet në nevojat për aventurë dhe adrenalinë. o Turizmi argëtues / rekreativ i “butë”, ku turistët kërkojnë një nivel të moderuar të përfshirjes fizike. • Turizmi argëtues / rekreativ “aktiv”, ku turistët kërkojnë një nivel të lartë përfshirjeje fizike, ku faktori rrezik i përgjigjet sfidës fizike personale. • Turizmi i aeronautikës: Parashutizëm / Paragliding / Sky-diving / Parapent • Turizmi i çiklizmit : është i orientuar drejt eksperiencës dhe aktiviteteve të lidhura me çiklizmin, • Turizmi i ecjes në natyrë dhe alpinizmin: është i orientuar drejt eksperiencës dhe aktiviteteve të ecjes, marshimit apo ngjitjeve në shpate malore në nivele të ndryshme vështirësie. • Turizmi i speleologjisë: i referohet turizmit të interesuar në vizita dhe eksplorimin e shpellave - Turizmi urban: i referohet turizmit që mbështetet në nevojat urbane. • Turizmi i evenimenteve : bazohet në evenimente të organizuara në një territor të caktuar • Turizmi shëndetësor : i referohet turizmit për qëllime shëndetësore dhe kurative, duke pasur për fokus shëndetin e vizitorëve dhe aktiviteteve kurative. • Turizmi biznesit ose profesional : i referohet turizmit që orientohet drejt aktiviteteve që lidhen ngushtë me formimin profesional ose kulturën e ndërmarrjes. o Turizmi social dhe i solidaritetit: orientohet drejt një turizmi, i cili mbështet popullsinë lokale në nevojë, dhe mundëson aktivitete turistike për popullsinë me të ardhura të ulëta.

Menaxhimi i Planit Kombëtar Sektorial të Turizmit për Rajonin e Alpeve Shqiptare 2017 - 2030

9 Korrik: Alpin Fest Valbona i organizuar me nismën e Agjencisë Kombëtare të Turizmit në bashkëpunim me Shoqatën Dajti Alpino Turistik dhe me Shoqatën Bjeshkëtare Pashtriku nga Gjakova dhe që u zhvillua në qendër të Valbonës, në datat 7-9. 07.2017. Qëllimi i këtij aktiviteti të gjërë është t’i bashkojë të gjithë dashamirësit e natyrës me moton “në mal dhe të gjithë për malin”. Gjithashtu të krijojë mundësinë e këmbimit të eksperiencave të shoqatave dhe grupeve të ndryshme për natyrën, promovimin e traditës, turizmit, promovimin dhe nxitjen e aktiviteteve sportive që lidhen me natyrën e malin si alpinizëm, ecje në natyrë, ngjitje në mal, ngjitje në shkëmb, etj 12 Korrik: Takim në Njësinë Administrative Bicaj, Bashkia Kukës e cila ka nën juridiksion administrativ pjesë të ekonomisë pyjore Gjallica e Lumës dhe Bicaj-Kolesjan. Në këtë takim u trajtuan probleme të bashkëpunimit e koordinimit të veprimeve për masat organizative e parandaluese për mbrojtjen kundra zjarrit, prerjet e paligjshme në pyje, në zbatim të Moratoriumit të Pyjeve.

Sfida e radhës mbetet menaxhim i këtij Plani Kombëtar Sektorial për Rajonin e Alpeve Shqiptare, prandaj në Plan janë propozuar 2 alternativa si më poshtë: 1. Ngritja e një Bordi Menaxhimi, i cili do të ketë për detyrë parësore menaxhimin dhe monitorimin e zbatimit të këtij Plani, si dhe investimeve në mbështetje të kuadrit rregullores së PKST -së dhe kuadrit ligjor në fuqi. Në përbërje të këtij bordi propozohet të ketë përfaqësues të tre niveleve: - niveli qëndror (përfaqësues të MZHETTS); - niveli vendor (përfaqësues të Qarqeve dhe Bashkive të prekura nga PKST -ja); - profesionistë të fushave me ndikim në sektorët e Turizmit. Gjithashtu, funksionimi i Bordit propozohet të rregullohet me një rregullore të veçantë. Bordi i Menaxhimit edhe pse është një propozim administrative prek aspekte të ndryshme ligjore. 2. Delegimi i funksioneve të tij Agjencisë së Zhvillimit Rajonal 1, Agjenci e cila ka tashmë të ngritur bazën Ligjore me VKM datë 2 dhjetor 2015 “Për Krijimin, Organizimin dhe Funksionimin e Agjencisë Kombëtare për Zhvillimin Rajonal, të Agjencive të Zhvillimit Rajonal dhe Agjencisë së Zhvillimit Ekonomik Rajonal”. Kjo VKM parashikon si një ndër organet drejtuese të AZHR – ve, Bordin e Partnerëve të Zhvillimit një organ kolegjial i përbërë nga 9 anëtarë me përfaqësues të dy niveleve. Një tjetër mundësi parashikohet edhe “Shërbimi vullnetar”i cili do të ketë këto detyra: 1. Vullnetar mund të jetë çdo shtetas shqiptar, që ka mbushur moshën 18 vjeç, që ka kryer arsimin dhe trajnimin bazë në përgjigje të situatave të emergjencës ose pranon të marrë pjesë vullnetarisht për përballimin e emergjencës civile. 2. Për përballimin e emergjencave civile organizohen dhe veprojnë shërbimet vullnetare. 3. Për përballimin e emergjencave civile pranohen vullnetarë edhe shtetas të huaj. Në funksion të parashikimeve ligjore të cituara më sipër dhe duke marrë në konsideratë shtrirjen e gjerë të territorit të prekur nga PKST dhe mungesën e personelit mjekësor, aksesit të disa zonave të banuara për shkak të infrastrukturës rrugore dhe të klimës, propozohet ngritja e një Skuadre të specializuar “Kërkim Shpëtimi”. Kjo skuadër do të bëjë të mundur ofrimin e një shërbimi cilësor dhe në kohë, duke bërë efektive parashikimet ligjore.

4 Korrik: Pjesëmarrës në takimin e tretë mbi diskutimin e Planit Kombëtar Sektorial për Rajonin e Alpeve Shqiptare. 5 Korrik: Në bashkëpunim me Koalicionin Të shpëtojmë Arinjtë Shqiptarë, nën udhëheqjen e shoqatës “Katër putrat” (Four pows”) dhe me mbështetjen e Associazione Salviamo gli Orsidella Luna (Itali) si dhe në kuadër të marrëveshjes mes Katër Putra dhe Ministrisë se Mjedisit, u krye një inspektim në Parkun Kombëtar Theth ku ishte sinjalizuar ekzistenca e dy arinjve në gjendje robërie. Arinjtë u vaksinuan dhe ju vendosën mikrocipat. 10 Korrik: Analiza e punës nga Sektori i Monitorimit. Qëllimi kryesor i takimit ishte marrja e masave për parandalimin e zjarreve në pyje. 11 Korrik: Pjesëmarrës në diskutimin e Planeve të Përgjithshme Vendore të Bashkive Malësi e Madhe, Vau Dejës dhe Tropojë. 13 Korrik: Pjesëmarrës në Prezantimin e Planit Kombëtar Sektorial të Turizmit për Rajonin e Alpeve Shqiptare, në Razëm. 21 Korrik: Pas 5 orësh luftë me zjarrin arrihet izolimi i zjarrit në Mali-Kolaj, Njësia Administrative Velipojë, pjesë e Peisazhit Ujor/Tokësor të Mbrojtur Lumi Buna-Velipojë. 21 Korrik: Pjesëmarrës në trajnimin e INCA, të zhvilluar në Shkodër mbi "Aspektet ligjore që lidhen me menaxhimin e Zonave të Mbrojtura dhe të burimeve natyrore në Shqipëri". Në trajnim morën pjesë përfaqësues të AdZM-ve Shkodër, Durrës, Kukës dhe Diber, OJF, si dhe përfaqësues të pushtetit vendor. 22 Korrik: Informim i turistëve mbi vlerat dhe resurset e Parkut Kombëtar të Thethit dhe realizim i censusit mbi numrin e turistëve vendas e të huaj që vizitojnë Parkun.

13 Korrik: Monitorim në Zonën e Mbrojtur Bjeshka e Oroshit. 14 Korrik: Punonjësit e AdZM Qarkut Lezhë në bashkëpunim me banorët e fshatit Nënshejt, në Zonën e Mbrojtur Bjeshka e Oroshit, izolojnë zjarrin që kishte rënë në këtë sipërfaqe.

Vizioni dhe orientimet strategjike të Planit Kombëtar Sektorial të Turizmit në Rajonin e Alpeve Shqiptare 2017-2030

Në 2031, Alpet e Shqipërisë do të jenë një rajon që manifeston ekuilibrin midis njeriut dhe natyrës, që ruan vlerat mjedisore dhe promovon identitetin, trashëgiminë kulturore e historike, duke zhvilluar një turizëm të qendrueshëm që i përgjigjet tregut dhe nevojave socio-ekonomike, duke u bazuar në hiearkinë e qendrave të specializuara që funksionojnë si një rrjet organik. Kështu, “Bjeshkët e Namuna”, do të jenë një rajon, ku kërkuesit e eksperiencave, udhëtarët, vizitorët dhe banorët e zonës do të sigurohen që malet janë vendi nga ku shikojmë si ka qenë bota pa ne dhe si do të jetë në të ardhmen ” - “Manifeston ekuilibrin midis njeriut dhe natyrës” – qëllimi i këtij plani është zhvillimi i një turizmi të qëndrueshëm që do jetë në harmoni mes mbrojtjes së mjedisit, trashëgimisë kulturore dhe mirëqenies së komunitetit vendas. - “Ruan, promovon, zhvillon” – Alpet e Shqipërisë janë një rajon i cili ka mundësi të konkurrojë në rang vendi dhe rajoni, duke bashkëpunuar me aktorët vendas dhe ndërkufitarë për të arritur një ekonomi dhe turizëm të qëndrueshëm. Në të njëjtën kohë, ky rajon ruan vlerat kulturore dhe trashëgiminë, së bashku me potencialet natyrore që kanë zonat e mbrojtura duke i promovuar dhe zhvilluar në bazë të karakterit dhe identitetit që mbartin. - “Hierarkinë e qendrave të specializuara” – Në zonën e PKST Alpe mendohet të krijohet një hierarki qendrash të cilat do të shpërndajnë flukset e shërbimeve dhe komunitetit në territor, bazuar në specializimin e tyre sipas karakterit që mbartin. - “Rrjet organik” – pavarësisht shumëllojshmërisë së sistemeve territoriale, zona e Alpeve të Shqipërisë do të funksionojë si një sistem organik i mirë-koordinuar duke kontribuuar në nivel rajonal dhe vendor. - “Kërkuesit e eksperiencave, udhëtarët, vizitorët dhe banorët e zonës” – do të jenë të shumtë personat që frekuentojnë Alpet e Shqipërisë, gjë që flet për një rajon ku mund të gjesh natyrën, pushimin dhe kushte të veçanta jetese dhe turizmi. - “Si ka qenë bota pa ne dhe si do të jetë në të ardhmen” – qëllimi i këtij plani është që rajoni i Alpeve të Shqipërisë ti shërbejë jo vetëm komunitetit dhe vizitorëve të sotëm, por gjithashtu të sigurohet që brezat e ardhshëm do të kenë mundësinë të shijojnë këtë zonë dhe njihen me historinë, vlerat dhe traditat e saj. Alpet Shqiptare do të hyjnë në një cikël të ri të zhvillimit të turizmit me një qasje tjetër territoriale më të ekuilibruar, me qëllim ruajtjen e mjedisit, një ekonomi lokale të integruar me industrinë e turizmit dhe një industri të suksesshme turistike të fokusuar në segmentet e turizmit natyror dhe kulturor. Deklarata e mësipërme për vizionin e Alpeve Shqiptare është gjithashtu në përputhje me Strategjinë Kombëtare të Turizmit 2017-2022 ku zona e Alpeve është identifikuar për segmentet e sipërpërmendura të kërkesës për turizëm. Për më tepër, e njëjta gjë vjen nga analiza e situatës aktuale si dhe nga vlerësimi i kërkesës së tregut të turizmit të kryer nga ekipi i punës në verën e vitit 2016. Vizioni i zhvillimit ka për qëllim parashikimin e të ardhmes së planifikuar të Alpeve, i cili përshkruan se si do të duken Alpet Shqiptare për sa kohë

që ky plan do të përmbushet me sukses. Konkretisht, Alpet Shqiptare do të presin çdo vit një numër shumë më të lartë turistësh me një përmirëLegjenda: sim të cilësisë së mirëpritjes, duke Zona berthame siguruar një gamë të gjerë të seginfrastrukture Hidrik menteve sipas kërkesës në ato Rrjeti zona Lumenjt dhe vende që janë të përshtatshme Vendbanime brenda një kuadri turistik mjedisNiveli i lokaliteteve or-kulturor. Vizioni ynë synon Alpe lehtësisht 1 të aksesueshme, të përmirsuara në aspektin e shërbimeve dhe cilësisë, si 2 për turistët ashtu edhe për banorët 3 ! . vendas. Ndërkohë Zonat Qendrore ! 4 natyrore të mbrojtura, do tëItineraret ako-e levizjes modojnë segmente të veçantashtigje të unaza lindore “turizmit elitar”. Për turizmin elitar, unaza perendimore synohen segmente të turizmit kulunaza e brendshme unaza e jashtme turor, turizmit të legjendave, miteve, Sherbime historisë, mjedisit dhe natyrës. Kydhe aktivitete fshat ! segment i turizmit elitar do tëp jetë në kajak 6 monumente kulture përputhje me ofertën e kapaciteteve Þ monumente natyre akomoduese brenda një pragu të ¸ muze ² T ! ngjitje shkembore qendrueshëm. Segmenti i synuar î objekte kulti mund të jetë më i vogël për nga k pika vrojtimi v® qender numri i turistëve por më i lartë përshendetesore shpella nga shpenzimet, vetëdijen mjedisore 7 stane varreza dhe nevojat specifike për njëïofertë të përshtatshme. Vizioni i mësipërm do të zbërthehet në 3 objektiva specifikë:

! . ! .

1. Ekuilibër midis natyrës dhe zhvillimit të turizmit Turizmi shpeshherë stimulon masat për të mbrojtur ose ruajtur natyrën, por në të njëjtën kohë, dhe në mënyrë paradoksale, paraqet një rrezik të konsiderueshëm mjedisor për shkak të kërkesave të këtij sektori drejt mjedisit natyror. Turizmi është i lidhur ngushtë me parqet dhe sistemin natyror, por rreziqet lidhur me to po intensifikohen pasi kërkesa ndaj tyre po rritet. Kështu turizmi mbetet një aktivitet i varur ndaj mjedisit, dhe anasjelltas. Ka disa lloje marrëdhëniesh ndërmjet turizmit dhe mbrojtjes së natyrës: marrëdhënie konfliktuale, bashkëjetuese dhe simbiotike. - Marrëdhënia konfliktuale ndodh kur konservatorët shohin se turizmi mund të ketë vetëm efekte të dëmshme në mjedis - Bashkëjetesa ndodh kur të dyja palët përfitojnë efekte pozitive, megjithatë kjo bashkëjetesë duket e rrallë për t’u arritur, sidomos për raste si ai i turizmit malor në Alpe, kërkesa për të cilin vjen gjithmonë duke u rritur. - Marrëdhënia simbiotike, arrihet kur përfitimet si për turizmin dhe ruajtjen e natyrës arrijnë në një ekuilibër. Turizmi dhe zonat e mbrojtura në këtë rajon, do të synojnë një marrëdhënie simbiotike, pasi zona të tilla ofrojnë vlera, mjedis dhe burime tërheqëse për vizitorët. Turizmi i qëndrueshëm kërkon medoemos ruajtjen e natyrës dhe në këtë mënyrë mund të mbështesë mirëmbajtjen ose përmirësimin e zonave natyrore dhe rritjen e parashikuar të tërheqjes së vizitorëve. Nga ana tjetër, burimet apo potencialet natyrore nuk do mund të promovoheshin dhe të vlerësoheshin nëse nuk ka turizëm. Një objektiv i tillë është jetik si për sektorin dhe përfitimet që lindin nga ai, ashtu edhe për asetin kryesor, natyrën, dhe është një nga prioritetet kryesore të zhvillimit të rajonit. Ky objektiv citon mbështetjen e zhvillimit të turizmit me një perspektivë strategjike për të gjithë rajonin e Alpeve Shqiptare duke siguruar kontrollin e presionit njerëzor në mjedisin natyror. Prurjet e turizmit, veçanërisht të huaj (rreth 65%), vijon në faqen 6

Itineraret e lëvizjes dhe nivelet e lokaliteteve në rajonin e Alpeve Shqiptare ô Þ

POJENICE KUI I VERMOSHITLIQENET !

VERMOSH

! .

î Þ k

Þ ï 7

ï ï

LEPUSHE

6 k î

T !

! T k

TEPISHTA

! .

Þî

! .

T !

! .

Þ Þ

î BZHETA

T !

ï ï

T !

GIMAJ LEKAJ !

DEDAJ

! .

KOPLIK I SIPERMRECI

T !

! .

! . Legjenda:

NICAJ-SHOSHI

KOK-PAPAJ

BRUCAJ

! .

BETOSHA

Legjenda:

! . !

ï GJONPEPAJ ï

TETAJ

! .

SERME-TOPLAN

! GURI I LEKES, LUMI I SHALES

Zona berthame

! .

¸ k ² 6² ¸

Lumenjt

k Rrjeti Hidrik

Lumenjt

BARCOLLA

VUKJAKA-GEGAJ

Vendbanime

Niveli i lokaliteteve

Niveli i lokaliteteve vijon nga faqja 5

! . 1

! .

! . ! . ! .

ï ï

kajak

shtigje

! T k

ï ï

6 k î

T !

! .

ô 7 TEPISHTA

ïô k Þ

ô® v

! .

stane

k varreza î BZHETA

k Þ Þ Þ !

ïô shendetesore ô î ô

BOGA

ï ! Þ T ÞÞ ÞÞ 6k T ! Þ T ! ! T Þ k T ! Þ k Þ Þ kÞ k k

k KOPLIK I SIPERM Þ k Þ BOGA T Þ !

VUC-KURTAJ ô

Þ k Þ 7 Þ ZAGORA ®v® v k

®v® k v

k ï

ô ô

shpella

TEPISH

ô ô ô Þ Þ ô ï Þ Þô ï k Þ Þ ô

Þ ÞNIKCI ïk

ï7

objekteô kulti ô

ô Þ VRITHI

LEPUSHE

7 k 6ô qender

Þk

! .î VUKEL ngjitje ! . shkembore î muze

pika vrojtimi

SELCA 6

! .î

LEPUSHE ôî

NIKCI

T !

LEPU

îï

! . kapacitetin për të krijuar vende pune dhe për të p p

k k

ï ô ïk k ô vrojtimi ô k pika îô 7 KOZHNJA VUKEL ô 7ô k k ô T ï 6 qender shendetesore ô î! RAZEM ® Þ Þ v ï

k k ô monumente natyre k 6

T T !!

SELCA 6

ô ô TAMARE ô î

® v ® v

TAMARE

¸ ²

6 î Þkî 6 T ! Þ kulture Þ Tmonumente ! k Þ ô BROJA Þ ï p monumente natyre p ï 7® v ® v kKOZHNJA muze î k î 6 k ô shkembore k T ! ï ngjitje 6 ïô k BROJA ï 6 î Þ objekte kulti T ! TEPISHTA k Þ

KOZHNJA

monumente Þkulture

¸ ²

! .!.

k 6 k î ï T ! ïô k Þ

! T k

BROJA ï ïp kajak p

k kajak

® v

fshat

SELCA T 6 !

VERMOSH T !

T ! k

! . ! .

fshat

unaza e jashtme

KUI I VERMOSHITLIQENET 6 k

unaza e brendshme

ïô

! .

T !

Þ Sherbime dhe aktivitete

unaza lindore

Itineraret e levizjes

POJENICE

shtigje

unaza e jashtme LIQENET KUI I VERMOSHIT T !

Þ Þî Þ 6

ôï VERMOSH TAMARE k 7 ï Sherbime dhe aktivitete ® ïv

Itineraret e levizjes

unaza e jashtme ô

! .

unaza

POJENICE6 !

unaza e brendshme

Þ k T ! ! T e kbrendshme

! . ! .

Sherbime dhe aktivitete

Þ unaza perendimore

unaza perendimore

POJENICE

KUI I VERMOSHITLIQENET SELCA 6

unaza lindore

Þ 6 ô

shtigje

ô Þ

7 ô 6 k unaza perendimore î VERMOSH 6 66

ARREZA

k KOMAN

î6

Niveli i lokaliteteve

QERRETI

! .

66 6 66666î 66î 6 6 666 î 6î 6 66 6 6 66 666666 66 6 6 666 6666666 666666 6 66 6 66 666666

BENA

ï ï

unaza 6 6lindore Þ

Itineraret e levizjes

shtigje

VILA

! .

Vendbanime

TELUME-KLLOGJENA

UKBIBAJ

Itineraret e levizjes

ô MALAGJI-KAJVALLI

ôÞ

Rrjeti Hidrik

k infrastrukture î

DUSHAJ

TOPLANA Niveli i lokaliteteve Þ

! .

LEKURTAJ

SELIMAJ

BRASHTA

! .

ï k

SALCA PALCI BRICAï

SHENGJERGJI

PALAJ PEPSUMAJ

î Þô infrastrukture k

Vendbanime

NDREJAJ !

Lumenjt

Rrjeti Hidrik

Zona berthame

Rrjeti Hidrik

® k v®v 6²¸ ¸ ² MARKAJ ï î ïï ï BLLATA

BUJANI ï GRIA 66 6 ï

LOTAJ VUKSANAJ

XHANI

Zona berthame

BABINA

infrastrukture

6 BAJRAM CURRI

Niveli i lokaliteteve k Þ

Lumenjt ï

Legjenda:

NICAJ-SHALA

KIRI

QAF-GRADAREPISHTI

! .

KASAJ

TROPOJE E VJETER

CURRAJ LEKBIBAJ î infrastrukture

MGULLAPOGU Þ

ï LOHJA

ABATI

PLANI GJURAJ-BOKSI !

KOCANAJ

! .

Zona berthame Þ

k T !

ï 6 ï

! .

k Þ

Niveli i lokaliteteve

GEGAJ

Vendbanime Þ

.CURRAJ I EPERM

NENMAVRIQIPECAJ Þ k Þ Þ v®ZAGORA ® v

MARGEGAJ

VUC-KURTAJ ô

Lumenjt

p p Þ

! .

KERRNAJA

BEGAJ ï Þ k VICIDOLI Þ6 6 SHOSHANI SHUMICE-AHMATA k 6 î Þ

7 7

k Rrjeti Hidrikî

PAPAJ 6 ï BUCAJ ï MUHEJANIï 6 !

î infrastrukture ï SHKELZENI

T !

! . Legjenda:

T ! ï

ô Zona berthame BRADOSHNICA

k ï

7 T !

NENMAVRIQ

ô ô

! .

k 6 kô T !

T !

RAZEM

® v 66 Þ

Vendbanime

Þï

® v

ô Þ VRITHI

THETHI

¸ ² ² ¸

7 7

ï RRAGAM

Lumenjt

! .î

k ô6

Þ k

Rrjeti Hidrik

7 7

Legjenda:

VALBONE

Þ Þ kÞ

! .

k T Þ ! Þ k Þ

7 Þ

k Þ k

k ô 7ô

BOGA

Þ Þ ï Þî Þ

ô k

T !

ÞÞ Þ ÞÞ Þ

infrastrukture

T !

Þ Þ ô ! T k

Þ Þ

kÞ

T !

Zona berthame

SULBICE, DOBERDOL k Þ

7 CEREM

KOZHNJA

ïô k Þ

! .

T !

k ô

ï ï k

BROJA ï

Þ Þ ÞÞ

ÞNIKCI ï

k !

ô ô ô ô ô ô ô k ô

ô 7 VUKEL

ô TAMARE

® v ® v k 6

k 7 Þ Þ Þ Þ Þ

T !

SELCA 6

T !

! . p p

T !

! .î

Legjenda:

! .

ô ! T k k 7 k Þ k k

Þ kÞ T ! Þ Þ ï Þ DEDAJ Tî !

î mbështeCE zgjeruar shërbimet e produktet të cilat janë gjithnjë në rritje dhe deri më tani zhvillimi i kulture shpella ô î 6 monumente VUKEL unaza lindore 1 î LOHJA THETHI ! . î sin si turistët po ashtu dhe njerëzit vendas, për të turizmit në këtë Itineraret zonë tëe levizjes ndjeshme dhe të brishtë monumente natyre î ! . stane Þ XHAN 7 RAZEM NIKCI unaza perendimore ! .î TAMARE shtigje menaxhuar me iniciatidhe për të ofruar alternativa QAF-GRADAREPISHTI për nga ana mjedisore është ¸ muze krijuar vende pune ï varreza unaza e brendshme ² KOPLIK I SIPERMRECI î KOZHNJA î VALBONE VRITHI ngjitje shkembore lindore T ! 2 aktivitetet ekzistuese ekonomike dhe mjetet KOK-PAPAJ tradiva individuale pa njëunaza qasje të gjerë, unaza përveç e jashtme disa î î NENMAVRIQ kulti RAZEM VUC-KURTAJ unaza perendimore BRUCAJ BROJA cionale të jetesës që mund të veprimtarish apo aktivitetesh nga donatorë eî objekte î jenë të kërcënuara BZHETA 3 Sherbime dhe aktivitete k pika vrojtimi unaza e brendshme ! . î nga konkurrenca globale. Përmirësimi i produktiaktorë të ndryshëm të cilët kanë përkrahur zhvilVRITHI unaza e jashtme v® qenderî shendetesore fshat ! RRAGAM ! 4 e turizmit. Veprimet DEDAJ VUC-KURTAJ synon reduktimin vitetit të turizmit e sezonalitetit. limin e këtyre të fundit kanë PLANI BOGA î ZAGORA shpella ô ! . BZHETA p kajak GJURAJ-BOKSI GIMAJ LEKAJ î ABATI Produktiviteti ka të bëjë me të bërit shumë, duke qenë efektive në shkallë lokale dhe kryesisht në Sherbime dhe aktivitete î 7 stane Itineraret e levizjes THETHI NENMAVRIQIPECA î 6 monumente kulture î MGULLAPOGU shfrytëzuar elementët e pakta që zotërojmë, dhe disa nga zonat kyçe (si Thethi), megjithatë duke LOHJA NICAJ-SHA varreza fshat ! ! .î DEDAJ î Þ monumente natyre ï XHANI shtigje PLANI îî ZAGORA arrihet nga bashkëpunimi i një sërë ak- LOTAJ filluar nga sezonipi ardhshëm është e nevojshme î rritja e tij kajak GJURAJ-BOKSI KIRI NICA QAF-GRADAREPISHTI unaza lindore ¸ muze ² VUKSANA î RECI KOPLIK I SIPERM kulture îglobale për të ekonomi - punonjës e MGULLA biznese, investitorë të unaza hartohet një qasje strategjike î torësh në 6 monumente NENMAVRIQ RAZEM POGU perendimore T ! ngjitje shkembore CURRAJ I EP LOHJA U . î KOK-PAPAJ monumente natyre Þ negative î XHANI për të përmirësuar dhe qeverisës. Në fund të fundit, zvogëluar ndikimet të rritjes së presionit objekte kulti unaza e brendshme BRUCAJ î NDREJAJ VRITHI KIRI muze ¸ në të njëjtën ² produktivitetin, duhet ideve, njerëzor duke rritur kohë REPISHTIpërmirësuar cilësia e NICAJ-SHOSHI vrojtimindikimin unaza e jashtme RECIQAF-GRADA k pika BRASH î VUC-KURTAJKOPLIK I SIPERM T ! ngjitje shkembore për të shtuar vlerën e mallrave/produkteve dhe PALAJ pozitiv dhe të ekuilibruar në v cilësinë e jetës për BZHETA î LEKAJ ® qender shendetesore GIMAJ KOK-PAPAJ ABATI Sherbime dhe aktivitete î objekte kulti PEPSUMAJBE BRUCAJ shpella ô shërbimeve. banorët vendas. Kjo gjë realizohet duke ruajtur NENMAVRIQIPECAJ CURRAJ LEKBIBAJ î NICAJ-SHALA pika vrojtimi ! fshat SHENGJE î î DEDAJ î îî î GJONPEPAJ si asetet natyrorekashtu edhe7atostane kulturore, etj, PLANI ZAGORA GU p kajak GJURAJ-BOKSI ® qender shendetesore î varreza LOTAJ v ! ï TETAJ 3. Promovimi dhe marketimi i VUKSANAJ Alpeve pra ato të cilat janë tërheqëset më të mëdhaî shpella î ô 6 monumente kulture MGULLAPOGU MALAGJI LOHJA SALCA si një destinacion i veçantë turistike. Ekuilibri 7i presionit njerëzor në mjedisin î stane PALCI Þ monumente natyre XHANI BRICA TELU Bizneset turistike, krahas operatorëve të ndryshëm është qëllimi kryesor dhe një mundësiQAF-GRADAREPISHTI NDREJAJ KIRI NICAJ-SHOSHI muze ¸natyror ² UKBIBAJ ï varreza î BRASHTA I SIPERMRECI turistik, qeverisjes vendore dhe sektorëve përkatës, ngjitje shkembore pikërisht në këtë fazë të KOPLIK zhvillimit të turT !unike PALAJ VILA KOK-PAPAJ PEPSUMAJ përgjegjësitë SERME-TOPLAN BARCOLLA objekte îizmit siç ështëBRUCAJ transporti, duhet të ndajnë nëkultizonat më natyrore të Alpeve Shqiptare VUKJAK TOPLANA UKBIBAJ k pika vrojtimi î për krijimin e një ekperience autentike e të suskQERRET shendetesore LEKES, LUMI I SHALES v®2. qender sesshme në rajonin e Alpeve. Përvojat Rritja e produktivitetit të turizmit ! GURI Ikulturore, KO BENA BARCOLLA îî shpella ô îî mjediset historike îdhe peisazhet MALAGJI-KAJVALLI natyroreî VUKJAKA-GEGAJ në Turizmi sot është një nga sektorët më të ekuili7 stane rajon, duke qenë elementët kryesorë tërheqës për bruar dhe të qendrueshëm ndaj ndryshimeve TELUME-KLLOGJENA ï varreza î vizitorët, larta menaxhimi. ekonomike dhe sociale. Një sektor i tillë ka î îîkërkojnë standarte të î ô

! .

T !

k ô 7 6

ï Þ

T !

ïï Þ Þ ï

! .

ï ï

ô Þ

ô 7ô ï ï

k T !

ï ï

Þ Þ k

Þ T !

T !

. !! . p Þ

! .

kÞ

¸ k ² 6² ¸ k

66 666666 666 6 666 6 6666 6 6 666 666666 66 6 6 666 66666 666666 6 66 66 666666

ï k k ï

ô Þ

Þô ï

¸ k ² 6² ¸ Þ

Þk

¸ k ² 6² ¸

k 66 ô 666666 666 6 666 6 6666 6 6 6 6 6 66 6 6 6 6 6 6 66 66666 6666 66ô k 666 66 66 666 Þ666

î 6 ²¸

¸k ²

ARREZA

UKBIBAJ

BARCOLLA

VUKJAKA-GEGAJ

BENA

k 6 Þ

VILA

Þ k

QERRETI

! . k

k KOMAN

Þ 6 ô

Þ 66 66666î 666 6 6 6 666 î 6 6î 66 î 6 66 6 6 666666 666 6666666 666666 66666 6 66 6 666

î6

Þ 6

PERIODIKE PËR ZONAT E MBROJTURA TË QARQEVE TË VERIUT Nr. 11, 2017 Botohet në kuadër të projektit EcoNord të mbështetur nga Bashkimi Europian dhe të zbatuar nga Albanian Local Capacities Development Foundation. Përmbajtja e këtij publikimi është përgjegjësi vetëm e NRD dhe GO2 dhe në asnjë mënyrë nuk mund të konsiderohet si pasqyrim i pikëpamjeve të Bashkimit Europian.

NRD

! .

ô k6

ôÞ

66 666666 666 6 6 666 6 6666 Þ 6 666 666666 66 6 6 666 66666 666666 6 6 6 66 666666

ôÞ

6 Þ

ï k

Þô

! . k

! .

T !

6 666666 66 6 666 6 66 6 666 6 6 666 666666 6666Þ 6 6 66 666 66666

! .

!Þ T

Þ 6 Þ Þk

ô k

ôÞ

T !

ô6

T !

k 6 kô T !

Þ Þ

6 kô k Þ T ! k

k p Þ Þp

® v

ï 6 ï

k T Þ ! Þ k

T6 ! 6

®v® v

® v 66 Þ

T !

7 Þ k

k! T

® v ® v 66 ! T Þ

! . ! .! . T !

7Þ

kï ï k k

¸ ² ¸ ²

k! T kÞ

TÞ !

! .

Þ6

! . ! .

Þ ï7

Þ k kÞ k T ! k k

T !

Þ kÞ ï k Þ k k

T !

! . !

ô ô

T !

! .

Þ k

ô ô

®v® v

T !

ÞÞ ®v® v Þ kÞ !

! .

k ô Þ

ô k

Þ Þk ïÞ ï 6 ï Þ

! .

Þ Þï Þ Þ ï T ! Þ Þ

ô ô !ô Þ T Þ TÞÞÞ ! Þ ! k T Þ k ô Þ kÞ Þ kk ô T TÞ ! ! kï k kÞ k Þ k

Þô Þ

ïô k Þ

ô ô k ï 6 ôô ô ï k ô 7ô

ô 7ô

k ï

® v ® v k 6

p p

ÞÞ

Natural Resources in Development Organizatë për Planifikim Urban të Qëndrueshëm Resurset Natyrore në Zhvillim Sustainable Urban Planning Organization Natural Reources in Development Bulevardi “Skënderbeu”, Pallati Nr. 168, Hyrja 1, Ap. 1 Lagjja “Qemal Stafa”, Rruga “Musa Juka” Lagjja “Vasil Shanto”, 4001, Shkodër, Albania Nr. 16, Shkodër, Albania www.go2albania.org, vija@go2albania.org resourcesindevelopment@gmail.com +355(0)696728877, +355(0)695590290 +355(0)676035803