#7diMag by Petra Kroon

# 7di

mag 7 Days of Inspiration: upgrading a country in zeven dagen

van 28 februari tot 6 maart 2011.

Lees wat Nederland nog meer kan bereiken zonder geld, maar met sociale overwaarde. FOOD FOR THOUGHT

WAAR IS DE (COM)PASSIE?

Gooi nooit meer eten weg. Ga kliekjeskoken met chef-koks

Omarm je medemens in jouw doe-het-zelf窶田ompassieloket

JEUGDZORG 2.0 Hoe social media de wereld van werken versimpelen #7dimag 1

coverfotografie: Ilya van Marle

#7dimag

Op de cover: Edgar, Mathilda, Patrick, Mark, Elles, Andrea en Joosje

voorwoord

tekst: Petra Kroon | fotografie: Jeroen Bouman

Het mag wat kosten! O akroon

@petr

p zo’n typische 'Indian summer'-avond, begin oktober 2010, fietste ik naar een bijeenkomst van 7 Days of Inspiration bij mij in Amsterdam; een goede vriendin had me uitgenodigd. "Echt iets voor jou, moet je ook komen", had ze gezegd. Van 7di had ik al eens gehoord, het sprak me aan, dus ik besloot naar De Balie te gaan waar die meeting zou plaatsvinden. Op weg daar naartoe vroeg ik me af wat ik zou kunnen bijdragen aan 7di. Waar liggen mijn capaciteiten om Nederland een beetje beter te maken? Lang hoefde ik niet na te denken als journalist en mediamaker: een blad maken natuurlijk. Enthousiast twitterde ik mijn voornemen en vanuit Den Haag reageerde @birgittwit dat ook zij dat idee had. We maakten een afspraak voor een week of wat later. En de rest is geschiedenis. En wat voor een geschiedenis. Samen met 11 journalisten, 8 fotografen, 4 illustratoren, 2 stylisten, 1 visagist, 1 columnist, 1 communicatiespecialist, 5 drukkers en 1 papierleverancier hebben Birgitta van Langeveld en ik een blad gemaakt in de beste traditie van 7di. Alles op basis van sociale overwaarde. Het kan. Dat blijkt. Voor iedereen is duidelijk welke waarde hij of zij toevoegt aan het blad en watvoor een waarde het blad toevoegt aan hen. 7di gaat over een week, 7 dagen waarin veel mensen laten zien hoe zij een steentje kunnen bijdragen aan een mooier Nederland. Met dit blad willen we je inspiratie geven voor een heel jaar, 365 dagen – of nog langer. Want wij vinden dat de gedachte van 7di niet slechts een week mag duren. Via interviews en reportages willen we je op ideeën brengen. Ideeën hoe ook jij een bijdrage kunt leveren aan een beter Nederland, zonder dat je hoeft te wachten tot een ander of de overheid dat doet. Wat je in je in je handen hebt, is meer dan een magazine. Het is bloed, zweet en tranen, 2 maanden keihard werken voor een prachtig resultaat. Al zeggen we het zelf. Via deze weg willen Birgit en ik iedereen bedanken die zo hard eraan meegewerkt heeft om 7dimag tot een succes te maken. Dank jullie wel allemaal!

@birg

ittwit #7dimag

12 p.12 Project 10101010 Arthur van de Graaf stuurt 10-jarigen over de hele wereld een camera toe en laat ze hun wereld vastleggen. Dat levert bijzondere kiekjes op.

p.20 Culinaire restjes 7 di-initiatief Nachtrestaurant houdt niet van overtollig afval. Want van leftovers kun je altijd nog pannenkoeken bakken. Compleet met receptenbijlage.

p.26 Favela Paintings P imp my neighbourhood, Brazilian style. Ofwel: hoe je je buurt een upgrade geeft met sociale overwaarde.

p.44 Knusse kubussen vol liefde aal je hart op in de compassieloketten van Bregje Paulussen. H Hier krijg je alle warme, aandacht en acceptatie die je nodig hebt. Nu speciaal met knutselinstructie!

p.48 Visionair Hans Eenhoorn V oormalig Unilever-topman en VN-Taskforcelid heeft dubbele dromen: een wereld zonder honger én zonder armoede. Dat moet toch kunnen?

p.53 Hoe laat jij de wereld achter? Vier generaties én mister Duurzaamheid Maurits Groen over hun nalatenschap. “Tegen klasgenoten zeg ik dat ze hun laptop moeten dichtdoen.”

#7dimag

inhoud 44

Verder:

Martijn Aslander

Ontmoeting met een verkenner.

11 #durftevragen 15 Column Hans Sibbel

Marathonman met ontspannen sluitspieren.

16 Visionair Han Mesters

Ontdek de werkwereld van straks.

19 #durftevragen 31 #durftevragen 32 Visionair Gemma Crijns

Van flessendoppenverzamelaar tot bruggenbouwer.

35 #durftevragen 36 Upgrade.nl

Bonte verzameling wensen voor Nederland.

38 Jeugdzorg 2.0

Hoe Skype de jeugdhulpverlening kan redden.

42 Wat is geluk?

E ssayist Daniel Gould definieert het ultieme welbehagen.

51 多Quanta costa?

7di heeft stiekem toch een kostenplaatje.

52 #durftevragen

58 Realiseer je droom

Co-creatie volgens 7di-makers.

60 Colofon #7dimag

#7dimag

tekst: Bruno van Elshout | fotografie: Henk Treur

Martijn Aslander

Ontmoeting met een verkenner G

ratis boeken weggeven en opdrachtgevers achteraf laten beslissen hoeveel ze bereid zijn je te betalen. Niet bepaald een strategie die je direct aan commercieel ondernemerschap doet denken. Toch brengt Martijn Aslander, verkenner in de netwerken informatiesamenleving, dit soort 足onconventionele principes al enkele jaren in de praktijk. Met succes. Aslander behoort tot de meest足 gevraagde sprekers van Nederland. Hij reist stad en land af om organisaties te helpen hun weg te vinden in de kennis- en netwerkeconomie. Daarbij wordt Aslander ook nog eens uitgenodigd aan te schuiven bij het ene na het andere inspirerende en vernieuwende initiatief. Als hij ze al niet zelf bedenkt, zoals in het geval van 7 Days of Inspiration.

#7dimag

#inspiratie

#versimpelen

n 2008 speelden 50.000 Esten het klaar om in een dag meer dan 10.000 ton zwerfvuil op te r uimen. Vrijwillig en onbetaald. Een megaproject dat laat zien dat je, door mensen op de juiste manier te betrekken, een bijna oneindige hoeveelheid energie kunt losmaken. Genoeg om bergen te verzetten. Wat in Estland kan, moet in Nederland ook kunnen en zo ontstond het idee voor 7 Days of Inspiration: een collectieve upgrade van Nederland, van 28 februari tot en met 6 maart 2011. Mede-initiatiefnemers Nils Roemen, Olga Plokhooij, Abdul Advany en Fanny Koerts hielpen het idee verspreiden. Inmiddels beschikken we over een netwerk van honderden enthousiaste mensen die in alle uithoeken van Nederland uiteenlopende projecten aan het voorbereiden zijn.”

De jonge jaren “Ik houd ervan om nieuwe dingen uit te proberen. Dat zat er al vroeg in. Op de basisschool organiseerde ik een sponsorloop voor Greenpeace. Een paar jaar later heb ik op mijn middelbare school een handtekeningenactie gestart voor het afschaffen van het walkmanverbod. Dat was zo’n stomme regel: de meeste leerlingen waren er niet blij mee, maar de leraren zelf ook niet. Tachtig procent was tegen, dus mocht de regel overboord. Een hele spectaculaire actie was het niet, maar ik heb er wel het besef aan overgehouden: als je als groep mensen iets wilt en daar je energie op richt, dan kun je veel meer gedaan krijgen dan je in eerste instantie zou denken. In 2002 heb ik onder de projectnaam ‘Gathering Stones’ met 14.000 enthousiastelingen in 16 dagen een hunebed nagebouwd. Gewoon om te kijken of het kon. Ja dus. Heel veel dingen blijken te kunnen als je je zinnen erop zet. Vooral in een context van naïviteit, lef en extreme nieuwsgierigheid.”

#7dimag

Falen bestaat niet “Ik werk al vanaf mijn 15e zo’n 60 tot 80 uur per week. Ik heb verschillende bedrijven gehad, waaronder een buitensportcentrum. Daar zou een ander bedrijf in investeren, maar achteraf bleek dat ik gewoon aan het lijntje gehouden werd. En dat terwijl de kosten gewoon doorliepen. Resultaat: mijn bedrijf ging failliet, het kostte mij een paar ton en drie jaar schuldsanering. Geen pretje, maar achteraf wel een van de meest waardevolle ervaringen ooit. Want in die tijd realiseerde ik me wat geld werkelijk waard is. En dat je met creativiteit veel verder komt dan met geld. Sindsdien beschouw ik nog maar weinig ervaringen als falen. Het gaat mij er vooral om wat ik ergens van kan leren en hoe ik dat om kan zetten in waarde. Tijdens mijn eerste publieke spreekbeurt viel ik flauw. Was dat falen? De tweede was in ieder geval zo’n beetje de beste die ik ooit gedaan heb. Maar zonder die eerste was die tweede er nooit gekomen. M’n hele lezingencarrière niet, trouwens.”

It's risky to be safe “Ik heb nog nooit een echte baan gehad. Ook geen studie afgerond. Ik heb wel rechten gestudeerd, maar na twee jaar had ik slechts vier studiepunten. Ik volgde wel colleges, maar tentamens maken? Dat deed ik niet. Daar had ik geen tijd voor, want ik was bezig met allerlei andere leuke dingen: buitensport, het organiseren van feesten, bestuursfuncties, vrijwilligerswerk... Ik geloof niet dat ik ooit een baan zou willen. Dat is mij te onzeker. Afhankelijk zijn van een partij. Schijnzekerheid. ‘It’s risky to be safe...’ Als er dan iets mis gaat... Ik heb minstens 30 inkomensstromen. Als daar eentje van wegvalt, dan zijn er nog 29 over en kan ik makkelijk een nieuwe 30ste aanboren. Vertrouwen dat je in je levensonderhoud kunt voorzien, is belangrijker

interview

" Sommigen vinden

mij een idealist. Zelf denk ik dat gezond verstand leuk combineert met de uitdagingen van deze tijd." dan een maandelijkse donatie, die voor een groot deel opgaat aan eveneens maandelijkse vaste lasten. Die hele ratrace is mij gelukkig vreemd. Ik zorg ervoor dat over de hele linie meer binnenkomt dan dat er uit gaat. Heerlijk overzichtelijk. Soms heb ik over, soms kom ik tekort. Als ik teveel heb, doe ik het even rustig aan. Kom ik tekort, dan doe ik wat extra klussen. Aangezien ik ook vaak in faciliteiten wordt uitbetaald, maak ik ook veel minder kosten, wat de druk op mijn inkomsten een stuk lager maakt. Fabrikanten sturen me producten, in de hoop dat ik er wat moois over schrijf. Dat doe ik ook wel eens, maar dan wel alleen als ik het zelf echt gaaf vind. Er wordt weleens gedacht dat ik door Apple wordt betaald, maar nee: ik vind hun producten wel gaaf, maar het bedrijf zelf helemaal niet.”

Geld remt creativiteit “Mijn ouders verklaarden me voor gek toen ik in 2002 vertelde dat ik mijn klanten achteraf liet bepalen hoeveel ze voor mijn diensten wilden betalen. Mijn vader is inmiddels overleden en als er een hemel bestaat, denk ik dat hij van daaruit kan zien dat ik het

best aardig doe. Mijn moeder vindt het nu geweldig. Voor mezelf betekent waardebepaling achteraf dat ik gedwongen word bij elke opdracht na te denken over waar ik mee bezig ben. Steeds opnieuw de uitdaging iets beter of handiger te maken. Sommige mensen vinden mij daarin heel commercieel, anderen denken dat ik een idealist ben, een wereldverbeteraar. Zelf denk ik dat gezond verstand heel leuk combineert met de uitdagingen van deze tijd. Er is veel ruimte voor nieuwe mogelijkheden. Meer dan ooit tevoren. Technologie is rijkelijk aanwezig en kost amper iets. Voeg wat boerenverstand toe en je kunt gewoon hele gave dingen doen. Veel geld is in dat proces niet eens handig. Voor creativiteit is geld zelfs een gevaar. Het kan je lui en onoplettend maken. Ik wil mezelf juist uitdagen aandachtig te zijn, lenig te zijn in mijn hoofd. Als overlevingsmechanisme bijna. Dat aanpassingsvermogen geeft mij vrijheid en vertrouwen. En rust. Die rust wil ik nu beter benutten. Ik sport meer, ben iets vaker thuis, zeg vaker ‘nee’ tegen opdrachten. Doorgaan tot ik omval, wat vroeger bijna een automatisme was, dat ben ik mezelf aan het afleren.”

Volledige naam: Martijn Alexander Aslander Geboren: 38 jaar geleden in Stadskanaal Woonachtig te: Groningen CV: Oprichter www.ecohacking.nl Oprichter Lifehacking Academy Oprichter Elvenstone Networks Mede-oprichter Stand-Up Inspiration Mede-oprichter www.lifehacking.nl Docent en spreker op seminars, masterclasses en openbare evenementen Eerder: Mede-oprichter Palace of Wisdom Initiator Gathering Stones Eigenaar Dunedain Buitensport Website: www.martijnaslander.nl

#7dimag

interview

chanisch. Ik zou willen dat ik er al een beter woord voor had. Minder zwart-wit in ieder geval. Zodat commercieel en idealistisch ook samen kunnen vallen. Idealistisch op basis van een gezonde markt, commercieel verweven met maatschappelijk verantwoordelijkheid. Als veelvuldig vreemde-eend-in-de-bijt komt die transitie mij niet slecht uit. Grenzen tussen disciplines vervagen en dan is het heel fijn om geen specialist te zijn. Bedrijven willen vaak hun problemen oplossen door zich blind te staren op andere bedrijven in hun eigen sector. Terwijl de oplossing in een andere sector voor het oprapen ligt. In zulke gevallen is het natuurlijk heel handig om van de ontwikkelingen in verschillende bedrijfstakken op de hoogte te zijn.”

De softe meerwaarde

Kwantummechanica 2.0 “Ik schijn weleens de indruk te wekken heel chaotisch te zijn of zelfs slecht te luisteren. Nu ben ik inderdaad vaak druk bezig en word ik vaak kort aangeschoten of opgebeld als ik met iemand in gesprek ben. Maar voor het grootste deel van de tijd ben ik hypergestructureerd en efficiënt. Van sommige gesprekken verdwijnt de helft in de grote vergaarbak omdat ik er op dat moment niets mee kan. En soms voorzie ik aan het begin van het gesprek al hoe het gaat eindigen en dan wil ik dat iemand snel to the point komt. Tegelijkertijd ken ik weinig mensen die evenveel geduld kunnen opbrengen als ik. Wat dat betreft komt het mooi uit dat we in de nabije toekomst gaan afstappen van het lineaire. Dat iets of het een is, of het ander. Veel dingen zijn allebei. Kwantumme-

#7dimag

“Je hebt tegenwoordig een iPhone-applicatie die het fluiten van vogels herkent. Dat is toch geweldig? Er zijn zoveel mooie toepassingen dat het wonderbaarlijk is dat de Nederlandse samenleving nog steeds georganiseerd is volgens de wetmatigheden uit de tijd van de industriële revolutie. Het is onbegrijpelijk hoeveel bestaande technologie en rijkdom we als werkende massa ongebruikt laten. We werken keihard om targets en deadlines te halen. Alsof we met z’n allen in één grote fabriek werken, maar dat is al bijna 100 jaar niet meer zo. Dit is de kenniseconomie. De netwerkeconomie zelfs. Efficiëntie biedt geen onderscheidend vermogen meer, het is een basisvoorwaarde. Het verschil maak je door op nieuwe manieren aan de slag te gaan. Te experimenteren. Jezelf opnieuw uit te vinden. Te begrijpen hoe je waarde kunt genereren of kunt toevoegen. Hoe transparanter informatie is, hoe meer beslissingen gaan afhangen van softe factoren als sympathie. Of van timing. Kun jij iets leveren, precies op het moment dat daar behoefte aan is? Dan heeft dat meerwaarde. Kun jij iets toevoegen aan een project,

waardoor het hele project exponentieel meer waard wordt? Dat is interessanter dan je afvragen hoe je meer salaris krijgt door jarenlang hetzelfde werk te doen.”

7di is niet te stoppen! “Sociale overwaarde is het fundament onder 7 Days of Inspiration. In Estland konden ze in één dag kosteloos tonnen zwerfvuil opruimen. Als een ministerie een dergelijke actie op de begroting plaatst, kost dat al gauw een paar miljoen euro. Dan wil iedere tussenschakel er ook aan verdienen. Terwijl mensen een natuurlijke wens hebben om bij te dragen, zonder daar per se voor betaald te hoeven worden. Kijk naar Wikipedia. Ouderwetse encyclopedieën hadden batterijen aan goedbetaalde redactiemedewerkers en wetenschappers op de payroll staan. Wikipedia laat zien dat je hetzelfde werk voor niets kunt laten doen.

“Al hadden we 7di een maand tevoren afgeblazen, dan nog was het een succes” Ook 7 Days of Inspiration maakt gebruik van sociale overwaarde. Zelf levert het project tegelijkertijd evengoed sociale overwaarde op. Stel je voor dat we een maand tevoren het hele project hadden afblazen, dan nog is 7 Days of Inspiration een succes. Of als er geen enkel project doorging. De grap is dat niemand het kan tegenhouden. Het initiatief is decentraal. Niemand heeft mij ervoor nodig. Of welke persoon dan ook. 7 Days of Inspiration heeft zoveel opgebracht: kijk naar de diverse projecten. Maar ook naar al die nieuwe contacten tussen mensen. 7 Days of Inspiration heeft zoveel energie losgemaakt, zoveel sociale waarde aangesproken; dat is pure winst! En het mooie is, dat we er met z’n allen beter van zijn geworden.”

Zit te denken m’n muur een kleurtje te geven. Iemand suggesties? Combinatie met lila, grijs en zwart? #durftevragen @Char_SeeBe

illustratie: Maartje Schuurmans

tekst: Rob Bruintjes | fotografie: de kinderen in het 10101010 project

Project 10101010

De wereld van 10-jarigen Van 10/10/10 tot 10/10/11 verstuurt Project 101010 maar liefst 1010 camera’s de hele wereld over. Het doel? 10-jarigen hun wereld laten vastleggen. Volgens bedenker Arthur van de Graaf moet dit een uniek perspectief opleveren. "Het idee ontstond toen ik met mijn neefje door de stad liep", vertelt Van de Graaf. "Opeens had hij het gehad en ging hij midden op straat zitten. Ik vroeg hem niet door te lopen, maar ging naast hem zitten. En zag toen vanuit zijn perspectief de stad en de winkelende mensen. Ineens zag het er allemaal anders uit. Vervolgens gaf ik mijn neefje een camera mee voor tijdens de kerstinkopen in Chicago. Toen we thuiskwamen, zagen we alleen maar benen en tassen op de foto’s. Leuk! Ik speel graag met perspectief, vind het boeiend om vanuit een ander perspectief naar zaken te kijken."

Bouw mee aan de droom Met Project 10101010 vraagt Van de Graaf kinderen hun wereld met andere kinderen van over de hele wereld te delen. "Wat zien zij? Ook ouderen kunnen meekijken. Hoe keken wij zelf vroeger naar de wereld? Is er echt zoveel veranderd? Of kijken wij gewoon anders?" Als afsluiting wil Van de Graaf een boek publiceren van het project, genaamd ‘Droom’. Hij is al in gesprek met een uitgever en er wordt al nagedacht over de vormgeving. Ook zijn er plannen voor een expositie in onder meer Nederland en Londen. Voor het zover is, moeten er nog veel meer foto’s van 10-jarigen, van over de hele wereld binnenstromen. Wil jij daarbij helpen? Ga naar www.10101010.com en lever jouw bijdrage.

#7dimag

#onderwijs

#7dimag

project 10101010

10101010

Haagse spin-off Op de Haagse basisschool De Oase doet groep 7 mee aan Project 10101010. Karin Ramaker van 7di4kids zocht aansluiting bij het project van Van de Graaf. En dat kreeg ze. Inmiddels hebben de jonge Hagenezen hun leefwereld gefotografeerd met speciaal door Kodak geschonken cameraâ&#x20AC;&#x2122;s. Tijdens de 7di-week zijn de foto's al geĂŤxposeerd, maar nakijken kan altijd op www.7di070.nl

#7dimag

tekst: Hans Sibbel

COLUMN

ls er één gevoel is wat ik bij 7 Days of Inspiration krijg, dan is het De Kickstart. De Kickstart is het moment waarop de motor aanslaat. Die filmische piekervaring waarop de centrale karakters uit de film waaraan je gehecht bent geraakt, waarvan je hoopt dat ze gaan winnen, of in ieder geval overleven, in de vette shit zitten. Ze zitten in de speedboot, in het vliegtuigje of in de terreinwagen en de motor doet het niet. De vijand nadert, de allesverscheurende tyrannosaurus rex dendert op ze af, de moordlustige bende tot in de kruin vol met drugs en haat in de ogen, er volkomen ten onrechte op uit onze vrienden, want dat zijn het geworden, als een school uitgehongerde piranha’s in enkele seconden tot op het witte bot weg te schransen, en daar is ‘ie dan. O bevrijding. Oh heavenly joy. Sluitspieren ontspannen zich, billen gaan weer van elkaar, er worden grote hoeveelheden serotonine in hersenen vrijgemaakt: De Kickstart. Jahoe!!!! Daar gaan we. Kansen gekeerd. En nu zijn wij aan de beurt. Wegwezen, hulp halen en ze allemaal kapot maken. Zoiets. Dat gaan we met Nederland doen. Ik ken De kickstart. In langzame vorm. Want in de film is het natuurlijk minutenwerk, in het echt herinner ik me een weekend. Een heel weekend. De Kickstart voor de marathon. Om je lichaam wakker te schudden en weer in de 'lange trainingen, veel afzien en wat heb ik er zin in'-modus te krijgen, gingen we altijd een maand of zes voor de marathon een weekend in een huisje zitten. 'We' zijn andere atleten. Sommigen ook marathonlopers, anderen gewoon 800 meter en kogelgooien enzo. Ja, ik zeg dat, omdat wij van de marathon in dat weekend een enorme bewijsdrang hadden. Omdat we toch echt het aller-, aller-, aller zwaarste onderdeel van de atletiek beheersten. Misschien wel van alle sporten. Gelul natuurlijk, maar er was een tijd dat je dat soort dingen serieus nam, anders was 150 km per week hardlopen toch een beetje zinloos. Vrijdagavondloopje, 10 km beetje verkennen, dan 2 keer zoveel zuurkool eten als je normaal deed. Je moet geen last van je maag krijgen, maar je hebt brandstof nodig. Om tien uur slapen. Om zes uur weer op, theedrinken en dan 8 km lopen, vervolgens ontbijt met veel pap en vruchtensappen. Twee uur slapen. Lange duurloop van 22 km en daarna mijn geheime truc; een immense bak yoghurt met Fantomalt. Dat is dieetpoeder vol extra koolhydraten. Daar krijg je een anorexiapatiënt in 3 dagen mee op de Weight Watchers. Slapen. Tempo: 5 keer 1 km hard. Eten. Hutspot met Fantomalt, vla met Fantomalt, Fantomalt met Fantomalt. Slapen. En dan zondag tyfushard lopen totdat je flauwviel, dan kwam er iemand met ammoniak, die bracht je bij en dan liep je iets sneller terug naar het huisje. Kijk, dan is je lichaam wakker. Gewaarschuwd. Die kan die trainingen aan. En dat gaan wij met Nederland doen. 7 dagen De Kickstart en dan gaan we eens kijken wie hier de baas is!

Hans Sibbel #7dimag

Bril nodig? Jazeker. Onze visionairs zie je pas echt goed met 3D-bril. Zij zijn namelijk niet één keer weergegeven. Maar, volgens de anaglyphmethode, in rood én blauw. Met 3D-bril op zie je met elk oog één afbeelding: de rode door het blauwe glas of plastic, de blauwe door het rode glas of plastic. Je hersenen brengen vervolgens de twee afzonderlijke afbeeldingen samen tot één beeld. Doordat je dankzij de 3D-bril meerdere afbeeldingen registreert, krijgt deze foto diepte. Bril nodig? Kijk op pagina 32.

#7dimag

#visionair

#werk

tekst: Fenneke van der Aa | fotografie: Michel Mees

Han Mesters

" Van grote bedrijven gaat straks weinig overblijven" Als geen ander weet Han Mesters hoe de wereld van werken er straks uit gaat zien. De belangrijkste verandering volgens de sectorspecialist zakelijke dienstverlening? Onze mentaliteit. Met dank aan de generatie Einstein gaan zzp’ers de markt domineren en moeten grote bedrijven eens flink aan hun hoofd krabben wat hun bestaansrecht nog is.

“De wereld van werken verandert voortdurend. Vooral nu. We zitten in de overgang van de industriële naar de postindustriële samenleving. En dat gaat met allerlei pijn en moeite gepaard. Er wordt weleens gezegd: ‘Somebody hit the reset button.’ Het is alsof alles wat we voor vanzelfsprekend aannamen, nu opeens ter discussie staat. Die verandering zie je in de zeitgeist, wat er in de koppen van mensen afspeelt omtrent waarden en normen. Het platte, harde materialisme, het what’s in it for me, dat gaat op de schop.

Daarvoor in de plaats komt zingeving, dingen doen voor anderen, maatschappelijk verantwoord ondernemen en vrijwilligerswerk. Da’s andere koek dan wat je bij de snelle corporate jongens ziet. Bij hen draait het om geld, macht en prestige. Carrièrebeslissingen worden genomen op ‘goh, wat zouden mijn vriendjes ervan vinden’ en niet op basis van intrinsieke motivatie. Dat doet de jongste generatie juist wel. Zij gaat voor geluk. Of je in het weekend doorwerkt, of drie dagen niets doet, dat maakt niet uit. Ze hebben

een andere visie op zekerheid, zijn meer ondernemend en hebben vertrouwen in hun vaardigheden."

De vreetwoede van Pacman "De zaken veranderen niet alleen in het hoofd van mensen, ook bedrijven vragen zich af wat voor hen belangrijk is. Wat is de kernactiviteit? Wat is het wat we echt doen? Gevolg is dat er een soort Pacman door de organisatie gaat. Ondersteunende taken als catering, beveiliging en schoonmaak worden al extern ingehuurd. Maar die Pacman vreet door totdat alleen de eigen creatieve en specifieke waarden overblijven, zoals productontwikkeling, research & development en marketing. De rest kopen ze op de markt. Ik zie ook dat steeds meer grote bedrijven naar de markt kijken voor innovatie. De hoop

#7dimag

op interne innovaties is daarmee eigenlijk al opgegeven. Ze investeren in een boel kleine, externe projectjes. Gaat er één goed? Dan halen ze die binnen. In die zin zijn grote bedrijven dus afhankelijk van de innovatie van kleinere bedrijven.”

Einstein versus babyboom “De Pacman vreet dus door de werkzaamheden van een bedrijf, maar ook door de organisatiestructuur. En dat is hard nodig, omdat veel bedrijven nog werken met een organisatiestructuur uit de 19de eeuw. Die structuur is gebaseerd op het leger waarbij je grote groepen mensen moet beheersen. Die manier van organiseren is nu veel te log. Daardoor kunnen organisaties niet meer de snel veranderende omgeving bijbenen. Die 19de eeuwse gecentraliseerde hiërarchie moet langzaam veranderen in een impresariaatachtig model, dat mensen kan vinden, volgen en verbinden. De werknemer verandert namelijk ook. Vroeger was hij trouw, bleef hij tot aan zijn pensioen bij hetzelfde bedrijf. Maar de risicomijdende houding en dat consensusdenken van de trouwe babyboomer zie je niet terug bij de nieuwste generatie, de generatie Einstein. Deze jonge twintigers doen stoere dingen waar babyboomers slechts over kunnen dagdromen. Einstein is moeilijk grijpbaar en loopt makkelijk weg uit een sollicitatiegesprek. Simpelweg omdat hij er geen goed gevoel bij heeft. Het is deze generatie Einstein die de katalyst is voor verandering. Ze gaat de arbeidsmarkt flink opschudden. Daarbij verschuift de macht naar het individu toe. Dat zie je nu al langzaam gebeuren. Probeer maar eens een zzp’er een vast contract aan te bieden. Daar gaat hij niet voor. Zekerheid is steeds minder de motivatie. Geluk steeds meer. Het gevolg? De macht van organisaties neemt af en het individu wint aan macht.”

Managers zijn het struikelblok “Van grote bedrijven blijft straks weinig over. Ze verkeren volgens mij in grote problemen. Voor innovaties kijken ze al naar de markt en

#7dimag

je ziet dat het MKB gaat floreren. Zij hebben namelijk de korte lijnen, de specialisten en de focus. Daar zit dus veel meer potentie dan in de gecentraliseerde organisaties die op basis van processen werken. Als bedrijf kun je het dus beter klein houden. Zoals Eckart Wintzen al adviseerde: bij 75 tot 100 man moet je weer opsplitsen, zodat je je kracht blijft behouden. Ben je echter groter dan dat? Dan moet je heel hard de knop omdraai-

"De generatie Einstein doet stoere dingen, daar kunnen babyboomers slechts over dagdromen." en. Volop meegaan in het nieuwe werken, ruimte bieden, efficiënter werknemers inzetten en hen afrekenen op prestatie, niet op of ze om stipt acht uur aanwezig zijn. De grootste barrière daarbij is de manager. Het nieuwe werken vindt hij niks, van thuiswerkers wordt hij zenuwachtig. Maar hij heeft geen keuze. Het nieuwe werken is namelijk geen hype. De technologie is er, de uitdrukkelijke wens van de werknemer ook. En het is de enige manier om straks die nieuwe generatie binnen te krijgen.“

Lak hebben aan de baas is typisch Nederlands “De zelfstandige professional wint. Daarom is het geen wonder dat Nederland straks vol zit met zzp’ers. En die starten steeds jonger. De generatie Einstein heeft de flexibiliteit, mentaliteit en de vaardigheden waar bedrijven om zitten te springen. Bovendien heb je als zelfstandige altijd een hogere marktwaarde dan iemand met een vaste baan. Je hopt immers van project naar project, van bedrijf naar bedrijf. Daardoor heb je de meest actuele marktkennis. Alleen moeten bedrijven nog wennen aan het inhuren van zzp’ers. Geef ze even, dan zie je dat zzp’ers

echt de master of their destiny zijn. Zij kiezen zelf welke projecten ze aannemen en welke niet. Die krijg je op basis van je specialisatie, opdrachtenportfolio en unieke creatieve meerwaarde. Je moet je namelijk echt onderscheiden. Ook handig: verenig je op LinkedIn. Ik zie nu al groepen zzp’ers die samen opdrachten delen, en dus ook kosten en profijt. Dat past helemaal bij de nieuwe mentaliteit. Wat dat betreft zit je in Nederland goed qua kenniseconomie. Wij hebben namelijk de lage machtsafstand én het feminiene, het verzorgende, in huis. We kunnen iemand anders laten schitteren, lak hebben aan de baas en kennisdelen als geen ander land. Die overgang naar de kenniseconomie gaat ons dus een stuk minder pijn en moeite kosten. Al is daar wel slim overheidsbeleid bij nodig. Want we hebben dan wel een mooie voorsprong, we moeten ook die kennis kunnen leveren. Investeren in onderwijs, wat Rutte I nu weigert, is allesbehalve slim. De juiste mentaliteit is wel leuk, maar zonder inhoud komen we nergens.”

Han Mesters (1961) is economisch historicus en afgestudeerd aan de Universiteit van Amsterdam. Sinds 1991 is hij werkzaam in de financiële wereld als adviseur en analist. Als sectorspecialist zakelijke dienstverlening schrijft Mesters diverse rapporten over de (arbeids)markt en is hij veelgevraagd spreker op seminars over dit thema. Mesters richt zich in het bijzonder op Human Capital-vraagstukken.

Is het al bijna zomer? #durftevragen

@Nan2010

foto van Flickr: Valentina Carta / titti1982

#7dimag

#voeding

#duurzaamheid

tekst: Anne-Lot Hoek | fotografie: Jeroen Niezen | styling: Hanneke Boers | receptuur: Ingmar Niezen

Duurzaam eten is hot. Maar kunnen we ook niet wat minder eten weggooien? Sociaal ondernemer Marguerite Evenaar en student Dennis Beerdsen startten speciaal voor 7 Days of Inspiration het Nachtrestaurant: een project vol lekkere gerechten van overgebleven voedsel, bereid door topchefs. Beter voor milieu, portemonnee en het buurthuis.

Veel restaurants denken dat ze goed bezig zijn omdat ze duurzaam inkopen zeggen initiatiefnemers Marguerite Evenaar en Dennis Beerdsen in het kantoor van adviesbureau Evenaar en Partners aan de Nieuwezijds Voorburgwal in Amsterdam. “Om vervolgens de helft van het ingekochte biologische voedsel weer weg te gooien. Dan laat je een kans liggen”, aldus Evenaar. Het initiatief Nachtrestaurant gaat volgens haar over de bewustwording van sociale overwaarde in de maatschappij. “Kijk naar wat je al hebt en gebruik dat eerst.” “Nachtrestaurant is een concreet voorbeeld van hoe je gebruikmaakt van sociale overwaarde”, vult Beerdsen haar aan. Hun droom is ook de mevrouw achter de kassa bewust te maken over voeding. “Het moet geen elite-ding zijn.”

Doggy bag Met het initiatief, dat plaatsvond op 5 maart in Casa400 in Amsterdam, wil het duo zoveel mogelijk mensen gerechten laten proeven die met overgebleven voedsel zijn bereid. Dat voedsel komt van restaurants en wordt bereid door chef-koks. Ook allerlei tips passeerden tijdens het speciale diner de revue. Bijvoorbeeld het gebruik van doggy bags, zoals in Amerika, of een pizzeria die het nummer van het buurthuis in de keuken heeft hangen.

Culinaire restjes “Dan weten ze waar ze overgebleven eten naartoe kunnen brengen. Of ze organiseren daar eens per week een diner. Dat soort acties hopen wij te bereiken met Nachtrestaurant.”

Paardenbloem op het menu Het idee is niet nieuw; beeldend kunstenaar Martijn Engelbregt zette in 2007 al het initiatief Rest op: een mobiel restaurant dat gebruikmaakte van producten die bijna waren weggegooid. “Eén derde van ons voedsel wordt niet als voedsel gebruikt. Ik vind dat zo’n verspilling van overvloed”, zegt Engelbregt. Hij haalde daarom met kok Miguel Brugman overgebleven eten op bij volkstuintjes, marktkooplui, supermarkten en restaurants. “Het was een speels bewustwordingsproject. We hadden het restaurant midden in de natuur gezet en experimenteerden met ingrediënten zoals onkruid. Bijvoorbeeld de bladeren van paardenbloem; die smaken zoals rucola en zijn heel gezond. We wilden mensen weer verbinden met de natuur en hen inspireren bewuster met voeding om te gaan. Niet alleen nadenken over wat je nu consumeert, maar ook over wat er voor de volgende generatie overblijft.”

Gebutste appels zijn prima te pruimen “Er moet geen imago komen aan ‘restjes eten’”, zegt Evenaar. “Het gaat om goede, gezonde voeding die door slecht inkoopbeleid is overgebleven. Of voeding die wij er niet meer goed uit vinden zien, zoals een iets gebutste appel.” Daarvan kun je prima smakelijke en lekker ogende gerechten maken. Dat bewijst Nachtrestaurant. Restaurants en consumenten moeten ook meer gebruikmaken van wat het seizoen biedt. Berendsen: “Niet het hele jaar aardbeien op het menu, maar bijvoorbeeld peren als de aardbeien niet in het seizoen zijn.” Berendsen en Evenaar willen dat het bewust omgaan met eten langdurig onder de aandacht blijft. “Dit is geen eenmalig initiatief, we willen dat mensen doorpakken. Daarom organiseren we een half jaar na 7di een bijeenkomst met alle betrokkenen, waaronder ook restaurants, om te zien wat er met de bewustwording is gedaan”, zegt Evenaar.

#7dimag

Tips Foodstylisten Hanneke Boers en Ingmar Niezen laten voor #7dimag zien hoe je een heerlijke maaltijd van overgebleven voedsel kunt maken. Een nieuw servies is ook niet nodig, Boers maakt gebruik van tweedehandsservies. Die koop je bij de kringloopwinkel, op Marktplaats.nl, of bij de betere (zondagse) rommelmarkt bij jou in de buurt.

Schillenchips Hapje/voorgerecht bij een aperitiefje (4 personen) schillen van 3 bieten, 3 aardappels en 3 winterwortels frituurpan met frituurolie 2 eetlepels grof zeezout 1 eetlepel verse gemengde kruiden, fijngehakt extra: keukenpapier Verhit de frituurolie tot 180°C. Bak de schillen in 5 minuten knapperig en laat ze uitlekken op keukenpapier. Maal het zout grof en meng de gehakte kruiden erdoor. Laat het zout 10 minuten in een hete oven uitdrogen. Bestrooi de chips met het kruidenzout. Bereidingstijd: ca. 20 minuten

#7dimag

Lamsbotstoof

#7dimag

Vruchten panna cotta

#7dimag

culinair

Stampotpannenkoekjes

Lamsbotstoof

Vruchten panna cotta

Bijgerecht (4 personen)

Hoofdgerecht (4 personen)

Dessert/toetje (4 personen)

8 eetlepels restje stamppot 1 ei, losgeklopt 75 geraspte pittige kaas 1 eetlepel bloem 1 geraspt sjalotje peper uit de molen 25 g roomboter 4 eetlepels olijfolie

1 lamsbot, van geroosterde lamsbout, met restjes vlees 1 ui, gesnipperd 2 tenen knoflook 3 rijpe tomaten, in stukjes 1 blikje tomatenpuree 150 ml droge rode wijn 350 ml vleesbouillon 2 paprika's, in stukjes gesneden 1 aubergine, in blokken 1 courgette, in plakken een handje olijven verse kruiden

3 blaadjes gelatine 250 ml melk 75 g suiker 1 citroen 250 ml slagroom 2 bananen verschillende stukken fruit

Meng de koude stamppot met het losgeklopte ei, de geraspte kaas en de bloem. Rasp het sjalotje en roer het door het stampotmengsel. Breng op smaak met peper. Verhit de boter en olie in een grote koekenpan met antiaanbaklaag en schep een volle eetlepel van het mengsel in de pan. Druk een beetje plat met de bolle kant van de lepel en herhaal dit tot je meerdere pannekoekjes in de pan hebt. Bak in ca. 6 minuten bruin en knapperig. Keer de pannenkoekjes halverwege de baktijd. Lekker bij de lamsstoof. Bereidingstijd: ca. 20 minuten

Verhit de helft van de olie in een zware braadpan en schep de ui, knoflook en lamsbot in de pan. Bak op hoog vuur in 3-4 minuten bruin. Schep de tomaten en de puree erbij en schenk de wijn en bouillon in de pan. Laat 30 minuten zachtjes pruttelen. Verhit de rest van de olie in de pan en bak de paprika's en aubergine in ca. 10 minuten op matig vuur bruin. Schep bij het lam en laat nog 15 minuten garen. Schep de plakken courgette en de olijven in de pan en stoof nog 15 minuten. Haal het bot uit de pan en snij het vlees van het bot. Snij in stukjes en schep terug in de pan. Serveer de stoof in diepe borden met de stamppotpannekoekjes.

Week de gelatineblaadjes in koud water tot ze zacht worden. Rasp de schil van de citroen. Verwarm de melk in een pannetje met de citroenschil en de suiker. Roer tot de suiker is opgelost. Haal van het vuur, knijp de gelatine uit en laat ze oplossen in de melk. Zet de pan met melk in een kom met koud water zodat het sneller afkoelt. Roer af en toe goed door. Klop de slagroom halfstijf. Pers de citroen uit en pureer de bananen met de citroensap. Meng de bananen, slagroom en melk voorzichtig met elkaar. En schenk het in kopjes of puddingvormpjes en laat voor minstens 2 uur opstijven. Glijd met een nat mes langs de binnenkant van de puddingvormpjes om ze los te maken en doop de vormpjes een minuut (of net wat langer) in een kom met heet water. Stort de panna cotta op mooie bordjes. Maak de andere stukken fruit schoon en snij in stukjes. Garneer de panna cotta met het fruit. Bereidingstijd: ca. 30 minuten & 2 uur opstijven

Bereidingstijd: ca.1 uur

#7dimag

tekst: Cuny Stelpstra | fotografie: Favella Painting

Hoe je sámen je eigen buurt kunt opknappen en verbeteren

Brazilië hier Heeft jouw wijk een upgrade nodig? Trommel de buren op en ‘eigen je de wijk toe’. Kom met een constructief plan, betrek zo veel mogelijk mensen en ga aan de slag. Neem een voorbeeld aan de Braziliaanse sloppenwijken. Hier zorgen bewoners samen voor een wijk waar ze trots op zijn. Kijk, dat kan in Nederland ook.

#7dimag

Favela Painting

rots was één van de uitgangspunten van Jeroen Koolhaas (audiovisueel designer en illustrator) en Dre Urhahn (journalist, copywriter en art director), de bedenkers van Favela Painting. Deze twee creatievelingen maakten in 2004 een documentaire over de rol van hiphop voor jongeren in de Braziliaanse favela's (sloppenwijken) van Rio de Janeiro en São Paulo. Koolhaas en Urhahn: “Tijdens die reis hebben we veel favela’s gezien. We raakten geïnspireerd door de jongeren daar. Hun energie en het gevoel van trots dat ze hadden voor zichzelf, maar ook voor hun wijk, was bijzonder. Het stond in schril contrast met hoe de buitenwereld tegen deze wijken aankeek, namelijk als plekken van geweld en armoede. Wat als je een hele wijk zou transformeren tot

#7dimag

kunstwerk, als het ware een brug zou creëren, de discussie zou openen? We wilden ook laten zien dat wij die favela’s juist mooie plekken vinden, waar de bewoners de architecten zijn. We bedachten Favela Painting als manier om dat te communiceren.” Ze gingen aan de slag in het beruchte Vila Cruzeiro en knapten de wijk met de levensgrote schildering ‘Boy with a Kite’ op. “We wilden de favela-bewoners via kunst een stem geven. Ze niet alleen iets moois geven, maar ze er zelf ook aan laten meewerken. Hiermee kunnen ze hun trots en gevoel voor saamhorigheid aan de buitenwereld laten zien.”

Effecten Het effect was en is enorm. Koolhaas: “Onze projecten hebben veel aandacht gekregen in de media. Vila Cruzeiro is één van de meest beruchte favela’s van Rio en wordt bijna dagelijks in de media geschetst als een broedplek voor moordenaars en kidnappers. Doordat wij daar ruim een jaar hebben doorgebracht en sámen met de favela-bewoners een project hebben gedaan, wordt dat negatieve imago wat genuanceerd. Bovendien is ons

inspiratie

Haas&Hahn zijn continu op zoek naar financiering voor hun projecten. Naast particulieren zoekt het duo organisaties die graag hun maatschappelijke verantwoordelijkheid willen uitdragen. Niet door een ‘wijk over te nemen en deze project visueel en eenvoudig te fotograferen; er is niet veel uitleg nodig. Ineens kwamen er enorm veel media op de sloppenwijk af om verslag te doen over deze positieve ontwikkeling. Favela-bewoners kwamen naar ons toe om te vertellen hoe trots ze waren dat dit gebeurde. Ze vonden het fantastisch dat jongeren uit hun wijk op televisie kwamen als ‘artiest’, in plaats van als bendelid.” Een ander belangrijk effect van het project: Haas&Hahn – zoals het duo wordt genoemd – deden elk project in samenwerking met lokale jongeren. Die betaalden ze voor hun werk. Het is niet moeilijk je voor te stellen welk effect dat heeft.

Braziliaanse favela's versus Nederlandse krachtwijken

eens even grondig op te knappen’, maar door met het duo van onderaf de mensen uit de wijken of favela’s te benaderen en mee te doen. Favela Painting wil ook op zoveel mogelijk plekken ter wereld dit soort projecten doen. Ze ontwikkelen een methodiek om plekken die sociaal-economisch uitgesloten zijn weer positief op de kaart te zetten als aantrekkelijke en inspirerende plekken. In 2011 gaat het tweetal in Philadelphia aan de slag. Ook willen Haas&Hahn creatief onderwijs aanbieden op plekken waar ze hun projecten uitvoeren.

www.favelapainting.com

Hoe zijn de principes van een dergelijk project toe te passen in ons eigen land? Praten we met z’n allen teveel over krachtwijken, maken ‘we’ als overheid beleid voor dit soort probleemwijken, zonder voldoende op de hoogte te zijn wat er nu eigenlijk écht speelt? Of weten we wel wat er speelt, maar is het beleid daar niet op afgestemd? Alleen al omdat beleid veelal niet uitgaat van een ‘bottomupbenadering’?

#7dimag

inspiratie

Laten we niet wachten op hulp van de overheid. Je bent zélf ook verantwoordelijk. Vaak hebben wij Nederlanders het zó goed dat we denken dat we onze buren niet nodig hebben. Samen aanpakken is iets wat we lang geleden lijken te zijn verleerd. Terwijl we sámen echt verandering kunnen maken!

Sámen de schouders eronder Haas&Hahn vinden stellig dat een dergelijk project door de wijk moet worden gedragen. “Buurtbewoners moeten zich mede-eigenaar voelen van het project. Zij kunnen ervoor zorgen dat de straat schoon blijft en dat er liefde is voor de eigen omgeving. De overheid kan dit ondersteunen. Wij geloven in stimulering en ondersteuning vanuit het midden- en kleinbedrijf in dit soort wijken. Als mensen werken en winkelen in hun eigen wijk hebben ze er direct baat bij dat hun wijk vooruit gaat. Hetzelfde geldt voor het kopen en opknappen van woningen. De overheid kan mensen daarbij helpen, door ze onder meer te steunen met subsidies, maar ook met het versoepelen van regelgeving.” Haas&Hahn geven nog een laatste tip voor bewoners van krachtwijken: “Leer je buren kennen. Als er een probleem is, los het samen op. Praat over je omgeving, over wat beter zou kunnen. Leer je kinderen geen rotzooi op straat te gooien.” Wat ons betreft zijn Haas&Hahn echte bruggenbouwers. Laten we van hen leren en samen onze schouders eronder zetten om ook de Nederlandse krachtwijken een mooier uiterlijk en daarmee een betere leefomgeving te geven! Vele handen maken licht werk…

#7dimag

Editie NL Is een Nederlandse editie van Favela Paintings mogelijk? Justus Uitermark, docent stadssociologie Erasmus Universiteit Rotterdam, geeft zijn mening. "In Nederland wordt dit soort projecten niet op grote schaal toegepast. Ik ken wel enkele voorbeelden waar de jeugd aan de slag ging met eigen foto’s en tekeningen in de wijk. Het zich op die manier toe-eigenen van de openbare ruimte is een positieve ontwikkeling. Veel wijken in Nederland als de Bijlmer, de Westelijke Tuinsteden en Hoogvliet, zijn gemaakt door 'plannenmakers'. De opzet van die wijken (gescheiden functies, minimalistisch) is echter inmiddels achterhaald. De gezinnen waarvoor deze wijken werden gebouwd, wonen er allang niet meer. Nu zijn er vaak grote en kleine problemen in de openbare ruimte - mensen voelen zich niet veilig of verantwoordelijk. Het huidige antwoord van de overheid is 'schoon, heel en veilig'. Dit betekent echter nog niet dat er een prettige wijk ontstaat waarmee bewoners zich identificeren. Favela-achtige projecten kunnen hier zeker wat betekenen. Laat buurtbewoners samen hun wijk inkleuren als ze dat willen. Het is uiteraard geen antwoord op structurele problemen in de wijk. Maar het raakt wel een onderdeel ervan. En als het bewoners lukt om zich een wijk tijdelijk positief toe te eigenen, dan is dat geen geringe prestatie, zelfs als het effect na een tijdje ‘verdampt’ is! Over effect gesproken: wil je uitsluitend naar buiten toe een beter imago creëren? Dan is het effect na één dag al weg. Maar als je bewoners écht grip op hun wijk teruggeeft, dan zijn de effecten waarschijnlijk langduriger. Dit soort ideeën moet zich als een virus verspreiden onder groepen enthousiaste bewoners. Laat hen met plannen komen. De overheid faciliteert slechts; bijvoorbeeld met financiering of soepeler regelgeving."

Wie wil met mij een vreugdedansje maken? #durftevragen @_ESMEEEEEEEEEEE

illustratie: Ellen Vesters

#7dimag

Bril nodig? Absoluut. Met 3D-bril komen onze visionairs namelijk tot leven. Hoe dat kan, lees je op pagina 16. Een 3D-bril schaf je online aan via bijvoorbeeld www.3dstore.nl of www.fotografie-in-3d.nl. Zelf een 3D-bril maken? Kijk op pagina 48.

#7dimag

#visionair

#duurzaamheid

tekst: Monique Janssens | fotografie: Michel Mees

Gemma Crijns

"Samenwerken

heeft twee kanten: vertellen en luisteren" Gemma Crijns is een Nederlands boegbeeld van maatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO). Decennialang stopte ze haar tijd en energie in het vormen van een brug tussen ontwikkelingssamenwerking en bedrijfsleven. En dat doet ze nog altijd. De bruggenbouwer kijkt terug op haar wonderlijke carriĂ¨re en geeft bouwtips voor die samenwerking. "Het armoedevraagstuk heeft mij altijd beziggehouden. Ondanks de magere jaren vijftig leerden wij thuis dat we aan de goede kant van de streep geboren waren, dat veel mensen het minder goed hadden. Ik had ooms die priester waren in Pakistan en Afrika en daar indrukwekkend over konden vertellen. Zelf wilde ik dokter worden in Afrika. Tijdens mijn studie medicijnen ging ik een jaar naar Guatemala. Daar zag ik voor het eerst met eigen ogen wat het betekent als je arm bent. Het gaat mij om rechtvaardigheid, gelijke

kansen, ook al moet iedereen het uiteindelijk allemaal zelf doen. Daar is later de overtuiging bij gekomen dat we moeten stoppen met het plunderen van de aarde. Daarmee benadelen we de mensen die na ons komen. Waar ik naar op zoek ben, is een rechtvaardige wereld die we met zorg behandelen."

Bungelende burgers "Bedrijven hebben geen verstand van ontwikkelingssamenwerking, maar willen wel op een nette manier ondernemen. Ze zoeken samenwerking met organisaties die daar

verstand van hebben, en met de overheid. Ik heb vijftien jaar lang veel energie in gestopt in het voor elkaar krijgen van die samenwerking. Het zijn heel verschillende culturen. Maar zo gauw er concrete gezamenlijke projecten ontstaan, gaat het lopen. De driehoek van overheid, bedrijfsleven en burgers moet in evenwicht zijn. In de praktijk is dat nooit zo. De machtigste partijen zijn de overheid en het bedrijfsleven. Ik vind het echt heel belangrijk dat er burgers zijn die zeggen: wij kijken mee of jullie nog op de goede weg zijn, wij praten mee over hoe het verder moet met de wereld."

Worsteling "Voor mij is dialoog essentieel. Als je naar elkaar luistert, word je inventiever. Toen ik bij Amnesty International verantwoordelijk

#7dimag

was voor de relatie met het bedrijfsleven, heb ik ervoor gezorgd dat we in gesprek gingen met grote bedrijven. Ik vroeg en luisterde. Hoe zorg je dat je niet betrokken raakt bij schendingen van mensenrechten? Welke rol zie je voor jezelf? Hetzelfde kun je natuurlijk doen met het armoedevraagstuk. De dialoog is een moeilijk maar krachtig middel om andere partijen tot nadenken te stemmen. Als partijen echt niet willen, is actievoeren soms ook nodig, maar ik ben zelf steeds meer naar de overlegkant geschoven. Sommigen gaan ervan uit dat het bedrijfsleven niet deugt, maar als je de mensen in die bedrijven leert kennen, blijken ze vaak hetzelfde te willen als jij en ik. Ze werken alleen in een context waarin dat moeilijk te realiseren is. Ik heb altijd getracht ze te helpen in hun worsteling. Daarbij realiseerde ik me dat een bedrijf nooit dezelfde beweegredenen heeft als een actiegroep. Ook vanuit een winstdoelstelling kan een bedrijf het belangrijk vinden armoede te bestrijden, al was het maar om de markt te vergroten. Je kunt vanuit ieders eigen motivatie toch een gezamenlijk doel vinden. Doordat je zo uit verschillende hoeken komt, is die samenwerking vaak lastig. Maar dat is wel aan het veranderen. Bedrijven richten foundations op, en hun medewerkers willen ook wel eens aan de andere kant werken. Daardoor vloeien de culturen meer in elkaar over. Winst is niet meer het enige. En maatschappelijke organisaties worden zakelijker."

Wees een missionaris met goede oren "Ik denk dat MVO binnenkort voornamelijk plaatsvindt in de foundations van het bedrijfsleven, op het snijvlak van bedrijf en maatschappij. De grote vooruitgang zit niet bij de overheid, die in de aard conservatiever is. Ik zou tegen elke werknemer of zelfstandige willen zeggen: zorg dat het bedrijf niet alleen het smalle pad van de winst loopt, maar maak werk van MVO. Maak er je missie

#7dimag

van en ga op pad. Praat over wat jij denkt dat moet gebeuren. Dat werkt, echt waar. Al ben je in het begin misschien een ‘missionaris’, uiteindelijk vind je medestanders. Zoek samenwerking. Dat kun je met iedereen doen: huisgenoten, buren, mensen op je werk. En verlies niet de moed als het niet meteen lukt.

"Praat over wat jij denkt dat moet gebeuren. Dat werkt, echt waar." Samenwerken heeft twee kanten: vertellen en luisteren. Als je goed luistert, hoor je hoeveel er in een ander zit. Ik krijg daar veel ideeën van. Dat is iets wat ik in de huidige, luidruchtige jongerencultuur weleens mis – maar dat is misschien typisch een opmerking van een zestiger."

Gemma Crijns (1949) groeide

Van Compostela naar Amsterdam

missie. Die aandacht voor de ander was

Ik practise wat ik preach. Ik ben een echte openbaarvervoerreiziger en kies heel zorgvuldig wat ik koop of niet koop. Maar een ‘heilige’ ben ik niet – mijn man en ik reizen ook graag met ons camperbusje door Europa. Binnenkort lopen we naar Santiago de Compostela. Het lijkt me heerlijk om zo lang samen op pad te zijn, weg van alles, en je alleen druk te hoeven maken over eten en slapen. Het is ook een manier om mijn werk af te ronden. Dit is het laatste stuk van mijn leven. Als ik nog iets anders wil doen, moet ik dat nu doen. Ik heb me mijn hele leven op vrij abstract niveau bezighouden met verre oorden. Misschien ga ik straks iets doen in Amsterdam met ouderen, kinderen of zwervers: concreet en dichtbij. Verder wil ik me gaan verdiepen in architectuur. Ook zal ik in besturen van maatschappelijke organisaties blijven zitten. Weer dat samenwerken om te kijken of je met de kennis en ervaring die je hebt, organisaties verder kunt brengen. Daar stop ik echt niet mee. Tja, ik blijf toch een doener."

op in de Achterhoek in een katholiek gezin dat aluminium flessendoppen spaarde om geld in te zamelen voor de bepalend in haar verdere leven. Ze studeerde medicijnen en vertrok met haar man, ook arts, naar Curaçao. Daar hielp ze een opleiding voor verpleegkundigen opzetten. Terug in Nederland werd ze keuringsarts en arts bij een consultatiebureau. Bij Amnesty International was Crijns verantwoordelijk voor de samenwerking met bedrijven. Ze werd directeur van het Instituut voor Bedrijfsethiek van Nyenrode Universiteit en hielp bij de oprichting van het Partnerships Resource Center aan de Erasmus Universiteit. In de tussentijd was ze medeoprichter van de CSR Chicks in Nederland. Momenteel bekleed ze diverse bestuursfuncties bij maatschappelijke organisaties. Zo is ze voorzitter van de Adviesraad van het Netwerk Bedrijfsethiek Nederland.

Drinkt een vis?? #durftevragen

@wickylover

foto van Flickr: Federico Borghi

#7dimag

“De ontspannenheid en betrokkenheid die mensen beleven wanneer ze op reis gaan, die zou ik willen kopiëren naar het dagelijkse leven hier in Nederland. Die extra aandacht en compassie kunnen we goed gebruiken.” - Richard (37)

tekst: Bruno van Elshout

“Iedereen zou moeten doen waar hij of zij zich het prettigst bij voelt. Dan wordt Nederland socialer en hebben we meer oog voor elkaar. Nu rennen we in een ratrace langs elkaar heen om nog sneller, nog meer te verdienen.” - Marius (40)

“Ik zou het gaaf vinden als meer mensen zich, hardop of niet, aan elkaar of aan zichzelf zouden afvragen hoe Nederland gaver kan.” - Anneke (23)

“De Balkenende-norm mag in het bedrijfsleven ook wel gaan gelden, vooral voor Dhr. Balkenende zelf.” - Henk (58)

upgrade.nl Het kan allemaal nog een stuk leuker in Nederland. Maar hoe? Daarover zijn de meningen verdeeld. Een greep uit de bonte wensen... “We moeten beter leren plannen, want in Nederland worden we steeds gehaaster. Kunnen we de dagen niet gewoon langer maken?” - Suze (22)

“Meer aandacht voor elkaar. Op Cuba hebben mensen niks en zijn ze toch gelukkig. Hier hebben mensen alles en worden ze boos als er in de winkel een keer iets niet op voorraad is.” - Ingeborg (57)

#7dimag

“Iedereen met een eigen website zou daar de widget van Thepositiveweb.com op moeten zetten ter inspiratie.” - Ilonka (44)

“Ik wil dat er een groot sportevenement in Nederland komt. Dan komen er meer toeristen, dat levert geld op en is goed voor de werkgelegenheid.” - Azzedin (26)

“Ik wil meer aandacht voor de publieke ruimte. Nederland kan er zoveel mooier uit zien, maar in de tussentijd wordt veel ruimte onnadenkend volgebouwd met brave, middelmatige gebouwen.” - Lianne (25)

“Veel Nederlanders zijn alleen maar bezig met wat anderen van hen denken. Als we dat nou loslaten en gaan doen wat we echt willen, dan wordt het een stuk gezelliger.” - Marije (25) “De waarde van cultuur wordt zwaar onderschat omdat het meestal niet à la minute tastbaar rendement oplevert. Maar cultuur levert wel heel veel energie en die hebben we in Nederland hard nodig.” - Marne (23)

“Het lijkt wel of het mensen niet lukt om te zien hoe goed we het in Nederland hebben. Dat verwende mag wel wat minder. En als je denkt dat Nederland vol is, moet je eens in Hong Kong gaan kijken.” - Chantal (22)

“Het openbaar vervoer kan beter en vooral de informatievoorziening op het moment dat er iets misgaat.” - Yuvraj (22)

“Nederland mag eerlijker. Ik heb het idee dat arme mensen in Nederland door de huidige bezuinigingen worden geplunderd, terwijl mensen die toch al rijk zijn, worden ontzien.” - Marga (56)

“Een achtbaan middenin de stad, in elke provincie één, zodat je het plezier boven het verkeer uit hoort. Stap erin voordat je gaat werken, dan ben je meteen wakker en berecreatief, want je bent goed door elkaar geschud. Doe je het na je werk, dan ben je in 1x al je stress kwijt voordat je de trein instapt. Nederland is al serieus genoeg, we hebben meer lol nodig.” - Wendelien (26)

Heb je zelf een goed idee om Nederland ‘gaver’ te maken: vertel erover, schrijf erover, maak het zichtbaar. Waar? Up to you! #7dimag

#7dimag

#zorg

tekst: Saskia Hinssen | fotografie: Jacqueline Dersjant

Laurens Waling

Maak het verschil, deel je kennis op Jeugdzorg 2.0 De jeugdzorg is op drift geraakt. Professionele hulpverleners zijn er, maar ze zijn onzichtbaar geworden in het waterhoofd van de bureaucratie. En wat is het nut van miljoenen investeren in een sector die inefficiĂŤnt omgaat met haar sociaal kapitaal? Jeugdzorg 2.0 brengt professionals in beweging. Via social media nemen hulpverleners zelf het initiatief voor vernieuwing.

#7dimag

#versimpelen

ls er één sector volop kan profiteren van de mogelijkheden van moderne informatie- en communicatietechnologie, dan is het de jeugdzorg”, vindt Laurens Waling, senior adviseur bij adviesbureau Alares. Daar zijn veel hulpverleners het mee eens, zo bleek tijdens het eerste landelijke symposium over Jeugdzorg 2.0 op 3 juni 2010. Een oproep via LinkedIn leidde toen tot ruim tweehonderd bezoekers. Sindsdien verspreidt Jeugdzorg 2.0 zich als een olievlek over Nederland. De beweging wordt vooral gevoed door een gezamenlijke drive: met medestanders goede ideeën over de bühne brengen en gelijkgestemden vinden die het jeugdbeleid willen veranderen. Waling: “Dat is hard nodig binnen deze sector. De afgelopen jaren is de neiging ontstaan om alles maar vast te leggen in dossiers. Er is een situatie ontstaan waarin het makkelijker is je te verschuilen achter regels, dan keuzes te maken die goed zijn voor mensen.”

Durf online te vragen Hulpverleners wachten niet langer op het moment dat de jeugdzorg zich door haar zoveelste reorganisatie heen worstelt, maar willen van binnenuit vernieuwen. Op eigen initiatief. Ze willen weer zichtbaar en bereikbaar zijn en zo efficiënt mogelijk samenwerken. Social media helpen hen dat doel te bereiken. In elk geval als het gaat om het uitwisselen van informatie en het optuigen van kennisnetwerken. Lisanne Korteling onderzocht bij Alares de mogelijkheden van Jeugdzorg 2.0. Ze wijst op relatief eenvoudige manieren om slimmer te communiceren. “Bijvoorbeeld via Skype in plaats via de telefoon en online samenwerken aan dossiers via Google Docs. Of via Prezi presentaties delen en via Google Sites agenda’s beheren. Dankzij de zogeheten sociale innovatie kunnen organisaties in de jeugdzorg bovendien makkelijker van elkaar leren en op de hoogte blijven van succesvolle experimenten van branchegenoten. Steeds meer hulpverleners gebruiken hun netwerk op LinkedIn bijvoorbeeld bij het zoeken naar oplossingen voor coördinatievraagstukken. Duurt het nu nog een eeuwigheid om de juiste hulpverlener voor een specifiek gezin te vinden, via LinkedIn, Twitter of Yammer kun je die vraag snel uitzetten. Online kom je makkelijker in contact met een bestaand (betrouwbaar) aanbod van hulpverleners.”

Chatten met de adviseur Als mensen slimmer met elkaar kunnen communiceren, levert dat direct kostenbesparing op. Spenderen mede-

#7dimag

werkers nu vaak nog een aantal telefoontjes om iemand te bereiken, bij Skype zie je direct of iemand online is. Desondanks zien Korteling en Waling de inzet van nieuwe media niet als doel op zich, maar als aanvulling op de bestaande zorgverlening. “Van de tien cliëntafspraken kun je bijvoorbeeld vier vervangen door chatsessies. De praktijk leert namelijk dat jongeren openlijker communiceren over hun problemen via bijvoorbeeld Hyves, Facebook of Habbo Hotel. De efficiencywinst zit ‘m vooral in het aantal interactiemomenten. Je kunt daardoor meer cliëntafspraken maken of meer tijd voor één-opééngesprekken inlassen, zonder dat daar extra reistijd mee gemoeid is", zegt Waling.

Social wantrouwen Hoewel de LinkedIn Group Jeugdzorg 2.0 momenteel bijna 1.800 leden telt en er ongeveer zeshonderd mensen actief twitteren via #JZ20, zet een grote groep hulpverleners nog vraagtekens bij het effect van social media. “Veel mensen zien Twitter of LinkedIn nog als communicatiemiddelen die je vooral in de privésfeer gebruikt. Ze vrezen voor ruis in de communicatie vanwege mogelijke kletspraat die mensen de wijde wereld insturen”, verklaart Waling. “Een andere reden om social media te weren is dat hulpverleners liever niet online communiceren over privacygevoelige onderwerpen. Vooral op Twitter posten mensen algemene tweets. Dat komt ook doordat mensen het lastig vinden zelf tips en trucs te vragen aan andere professionals in het netwerk. Het wantrouwen is vooral gestoeld op onbekendheid en onzekerheid. Bij Alares proberen we die drempels weg te nemen. Maar dat kan alleen als organisaties dit ook echt willen”, zegt Waling.

Een wereld te winnen “Bestuurders beseffen nog niet altijd hoe effectief social media kunnen zijn in de (preventieve) hulpverlening”, zegt Waling. “Een vergrijzende sector is wellicht één van de oorzaken. Er werken relatief weinig jonge mensen in de jeugdzorg, bovendien haken ze snel af. Daardoor gaat veel kennis en kunde verloren. Medewerkers zien het delen van kennis nu als extra taak waarvoor, vanwege de hoge werkdruk, geen tijd is. Van professionals wordt immers verwacht volgens strakke protocollen, met een uitputtende registratie, aan zo veel mogelijk kinderen hulp te verlenen. Hier is nog een wereld te winnen. Bijvoorbeeld door te investeren in een goede organisatiestructuur waarin kennisdelen centraal staat. Dit kan

achtergrond

je realiseren door technische innovaties zoals een online kennisomgeving. Om het vak jeugdhulpverlening aantrekkelijk te houden voor jonge professionals moet je hen de ruimte geven naar eigen inzicht te werken en daarvoor moderne online communicatiemiddelen in te zetten. Sta open voor een online collectief waar mensen met dezelfde ideeën hun ei kwijt kunnen.”

Experimenteren met social media Is het upgraden van de jeugdzorg vooral een kwestie van een cultuuromslag? Volgens Waling en Korteling wel. “Organisaties als Bureau Jeugdzorg, Centra voor Jeugd en Gezin en Veiligheidshuizen zouden een tweesporenbeleid moeten volgen. Enerzijds moeten zij gericht werken aan visievorming. Bestuurders kunnen zich meer afvragen of het huidige beleid en management voldoende is toegespitst op deze nieuwe ontwikkelingen. Wat is nodig om deze omslag zo goed mogelijk aan te sturen? Anderzijds is het vooral een kwestie van experimenteren en zelf ontdekken of social media als Twitter of Yammer helpen tot nieuwe inzichten te komen. Pas als dat kwartje valt, dan kunnen we bouwen aan vernieuwing, aan sociale innovatie”, aldus Waling.

All in the game “Het 2.0-denken is overigens ook nodig bij de overheid. Zeker nu gemeenten verantwoordelijk worden voor de jeugdzorg. Wat ambtenaren vooral niet moeten doen, is Jeugdzorg 2.0 subsidiëren. Want dan bloedt de beweging dood”, zegt Waling. Alares hoopt dat ambtenaren die jeugdzorg in hun portefeuille hebben, zelf participeren. Daarin ziet het adviesbureau ook een taak voor zichzelf weggelegd. Waling: “Als initiator proberen we meer en meer mensen bewust te maken van het bereik van social media. Op dat vlak staat er veel op stapel. Sinds het eerste symposium zijn er elf regionale initiatieven ontstaan vanuit subgroepen op LinkedIn. En er hebben zich al gemeenteambtenaren gemeld die Jeugdzorg 2.0 een interessante visie vinden. Voor hen, en andere geïnteresseerden, werken we aan een academy en een proeftuin Jeugdzorg 2.0. En denken we samen met de Vereniging van Nederlandse Gemeenten na over een serious game, waarin professionals online kunnen ervaren wat Jeugdzorg 2.0 inhoudt. Al die verschillende initiatieven blijven levend, zolang betrokkenen zelf het voortouw nemen en zich durven los te maken van de heersende bureaucratie. Met andere woorden: maak het verschil en deel je kennis met elkaar. Dat is een oproep aan iedereen die te maken heeft met de jeugdzorg!”

‘Er is een situatie ontstaan waarin het makkelijker is je te verschuilen achter regels, dan keuzes te maken die goed zijn voor mensen’ #7dimag

tekst: Daniel Gould

Wat is geluk? " Een Happy Meal van McDonald’s! Dat zeggen ze op de tv." En als het op de tv is geweest, moet het waar zijn. Nietwaar?

aten we eens kijken wat je krijgt als je een Happy Meal bestelt: een stuk droog smakeloos vlees; suikerachtig smakende tomaten (als dat al t omaten zijn); saus met frietjes, doortrokken van verzadigd vetzuur; suikerwater (lees: cola); toetje (wie weet waar ze dat van maken) en een speelgoedje, waarschijnlijk gemaakt in een sweatshop ergens in Azië. Maar kinderen WILLEN een Happy Meal. Ze vertrekken uit McDonald's al dan niet gelukkig, waarschijnlijk wel gelukkig omdat ze hun speelgoedje hebben. En ze koppelden al voor de maaltijd een Happy Meal aan geluk. Ze hebben het ten slotte op tv gezien. Want daar zagen ze glimlachende gezichten van andere kinderen van hun leeftijd, ouders zoals ze die zelf hebben en opa's en oma’s zoals ze die zelf graag gehad zouden hebben. En, niet te vergeten, Ronald McDonald. Zou een clown met een ‘gelukkig gezicht’ niet echt zijn? Nooit. Het was op tv! Tegenwoordig wordt alles via tv, reclameborden en gedrukte media verkocht: van hamburgers tot juridisch advies. Allemaal met glimlachende gezichten en mooie

#7dimag

mensen die vertellen een bepaald product te kopen. Of ze worden geadviseerd door een bepaalde ‘expert’ over een bepaalde haartransplantatie, plastische chirurgie of een goedkope persoonlijke lening "..... die maar 1,5% rente per maand kost". Dat is MAAR 18% per jaar. Maar, hé, wat doet het ertoe? Het maakt je GELUKKIG, want je hebt deze lening afgesloten en een SUV Toyota gekocht (die je over een tijdje niet meer kunt gebruiken omdat de benzine te duur is geworden en omdat je ‘m binnen een jaar weer moet verkopen vanwege de 18% rente op de lening). Al de reclameboodschappen hebben ‘onderhuidse’ beelden verwerkt. De meesten zijn ontwikkeld door psychologen, verfijnd door marketingexperts en aantrekkelijk gemaakt door personeel van het reclamebureau. Je ziet de Gouden Bogen en je voelt je hongerig. Je ziet de neonreclame voor een bepaald biermerk en je denkt: seks, mooie mensen, opwinding (lees: sportsponsoring), verfrissing en opluchting voor de uitgedroogde keel. Maakt niet uit dat het januari is en tien graden onder nul. Je voelt de wens, de behoefte. Je wil het nu. En, met meer dan 40.000 vestigingen over de wereld, kan McDonald's altijd leveren. En met de wereldwijde aanwezigheid van Heineken of Budweiser doet het er niet toe of je in Rusland, Japan of Fargo (Noord-Dakota) bent, je hebt het NU. De reclame-industrie geeft elk jaar miljarden euro's, dollars en ponden uit om ons te laten ‘weten’ dat als wij die kankerstokjes (sigaretten) roken, bier, breezers en andere soorten drank naar binnen klokken, plus onze haren wassen met de nieuwste ‘tovershampoo’, dat dit ons onweerstaanbaar zal maken. En DAT zal levenslang geluk opleveren. Een paar jaar geleden had ik bij de opening van een galerie de volgende ervaring. Ik sprak met een man en een vrouw. Ik had ze net aan elkaar voorgesteld. Op gegeven moment pakt de vrouw een pakje Gauloises sigaretten. Meteen greep de man in zijn zak en haalde er ook een pakje Gauloises uit. Uit zijn ogen sprak: "Wij zijn zielsverwanten. Voor elkaar bestemd. Geluk!" Ik weet niet

essay

of die ontmoeting nog iets opgeleverd heeft. Maar wat ik wel weet, is dat ik drie jaar later hoorde dat de dame is overleden. Op 36-jarige leeftijd, aan longkanker. Dat wat betreft levenslang geluk. Natuurlijk begint het klaarstomen van je verwachtingen over levenslang geluk al in je familie. Je moeder vertelde de eerste achttien jaar van je leven: "Jij gaat naar de universiteit en je wordt een dokter!" Vergeet het feit dat je naalden en de geur van ziekenhuisalcohol verafschuwt. En dat je het woord ‘pneumonia’ niet goed kunt uitspreken. Om niet te spreken over al die andere woorden uit het farmaceutische woordenboek. Jij WORDT een dokter. Zelfs in de lagere sociale klassen stomen ouders hun kinderen klaar op een manier waarvan zij denken dat die het best, het meest wijs of het meest authentiek is. Al een aantal jaar geleden hoorde ik in Amerika een kort gesprek. Een dertienjarige jongen zei: "Ik word loodgieter als ik groot ben!" Een vijftienjarig meisje, ik veronderstel dat het zijn zusje was, zei, bijna in het voorbijgaan: "Daar ga je goed mee verdienen!" Ik veronderstel dat zij dat niet zelf bedacht had, maar dat ze dat tot treurens toe van haar ouders aan de eettafel had gehoord. In feite is het een goed uitgangspunt voor het opvoeden van kinderen: wijzen op zaken die ze helemaal kunnen vervullen en waarmee ze in ieder geval wel hun rekeningen kunnen betalen. Maar voor bepaalde ouders geldt dat de wensen voor hun kinderen eigenlijk hun eigen wensen zijn. Zie de trotse moeder zeggen: "Mijn zoon is een DOKTER!" Vaak slagen zowel de gestudeerde als de minder gestudeerde ouders er niet in de vaardigheden en talenten van hun kinderen goed te definiëren en ze in die richting te laten ontwikkelen. Natuurlijk zijn er mensen die eerlijk zijn ten opzichte van zichzelf en uiteindelijk (na tien jaar universiteit, plus een dokterstraining) al die bagage overboord gooien en artiest worden. Weg is de belofte van een BMW of

Saab en het tweede huisje in Italië. Daar is de nieuwe werkelijkheid: een handige fiets en een bescheiden huis (en dan ga ik niet in op de vraag of elke maand de huur wel betaald kan worden). Maar op een bepaalde manier voelen ze zichzelf tevreden met wat ze doen of proberen te doen. Ik ken iemand die, toen hij vijftig was, koos voor een artistieke carrière. Hij gaf zijn medische praktijk na bijna twintig jaar op. Waarom? Simpel, omdat hij niet gelukkig was. Is hij nu wel gelukkig? Alleen als hij achter zijn schildersezel zit. Hoe hij in de kunstwereld moet overleven, is voor hem een complexe en frustrerende zaak. Want zijn werk wordt nog niet goed herkend of erkend. Maar hij is NIET van plan terug te keren naar zijn medische praktijk. Wat is de les? Geluk komt voor degenen die de stap zetten. En niet voor hen die alleen maar geluk zoeken. Daniel R. Gould

Gouden zondagen ‘Gouden zondagen, 16 essays over Geluk’ is een serie essays die eerder verschenen op de website www.inspirerendleven. nl. Auteur Daniel Gould komt uit Amerika, waar hij op de Saint Louis Universiteit in St. Louis Missouri zijn doctoraal politieke wetenschappen, geografie en communicatie behaalde. Op diezelfde universiteit werkte hij bij de sectie Amerikaanse Studies en hij gaf er het college ‘Spreken in het openbaar’. Inmiddels woont Gould al 33 jaar in Amsterdam en is hij freelance journalist op het gebied van kunst en architectuur. De 16 essays schreef Gould op verzoek van de website Geluk. Deze website is inmiddels gestopt, maar Gould schrijft nog altijd op zijn blog: www.gould3dlist. blogspot.com.

#7dimag

tekst: Marleen Vos | illustraties: Klaartje Berkelmans

Compassie loketten Knusse kubussen vol liefde

Als het aan Bregje Paulussen ligt, nemen we allemaal een keer plaats in een compassie loket. Een persoonlijk ontworpen knusse kubus waarin we er bewust voor kiezen iemand anders – maar ook onszelf – volledig te accepteren en écht te luisteren. Zonder te oordelen. Maar kunnen we dit eigenlijk wel? Ik zit hier net enigszins schuldbewust over te twijfelen, als er een vrolijke bos krullen het café binnenwaait. Bregje Paulussen, dit kan niet missen. Vanaf de eerste minuut is haar enthousiasme aanstekelijk. Ondanks dat we hadden afgesproken extra snel te praten vanwege de beperkte tijd, is dan ook al vlug duidelijk dat het vooral extra véél wordt. Paulussen: “Al jaren zit ik in netwerken van sociale pioniers en sociale motivatie. Ik ga voor

#7dimag

#zorg

Hier kunnen ze hun verhaal kwijt, even bijtanken en genieten van 100% liefdevolle aandacht”

”

een optimistische, liefdevolle wereldbenadering. Maar het balletje voor de compassieloketten is gaan rollen na het lezen van een interview met Karen Armstrong die een oproep deed voor een Charter for Compassion. Haar passie en missie inspireerden me enorm. Karen wilde het basisprincipe ‘behandel anderen zoals je zelf behandeld wilt worden’ nieuw leven inblazen. Eigenlijk is dit zo basaal dat we het massaal vergeten. Het gaat om elkaar echt zíen en geen kwaad doen, ook niet verbaal. En ook jezelf niet neerhalen. Want daar zijn we natuurlijk ook goed in met z'n allen.”

Weg met die klaagzang! “Ik was snel besmet met het gedachtegoed. Na de lan cering van het handvest in Nederland heb ik ter ere hiervan zelf een event georganiseerd. Sinds vorig jaar ben ik ook lid van het Nederlandse Charter for Compassionteam. Dit zet zich via allerlei methodieken en events – zoals concerten – in voor het voortzetten van het compassiebeginsel." “Op een gegeven moment kwam ik in aanraking met de mensen van 7di. Tijdens de eerste meeting stond de ooit gedeponeerde vraag ‘wat zou ik doen als ik burgemeester van Amsterdam was?’ centraal. Het gros van de statements bleek één grote klaagzang. Er is te weinig dit, we doen te weinig dat. Wij besloten dit om te draaien en het tegendeel te bewijzen. Amsterdammers zorgen niet goed voor elkaar?! Echt wel! Zorg draait in feite altijd om empathie en aandacht. Zorg is aandacht, en liefdevolle aandacht is compassie. Hoe mooi zou het zijn om dit samen te voegen in een loket? Een loket waarin aandacht wordt gegeven en gekregen.”

Zendmastmaatschappij “Voor mij betekent compassie een ander volledig erkennen zoals hij of zij is, zonder te oordelen en er bewust voor te kiezen diegene geen kwaad te doen. Noch verbaal noch fysiek. Ook al snap je niks van die persoon. Op de 7di-themadag van de Zorg, dinsdag 1 maart 2011, kon elke Amsterdammer dan ook ‘een portie liefdevolle aandacht’ krijgen in een compassieloket. Hier konden ze hun verhaal kwijt, genieten en bijtanken. Gratis en voor niets. We leven in een zendmastmaatschappij: veel praten, veel

aandacht trekken. We zijn slecht in geven en luisteren. Ik wil mensen laten zien wat luisteren en aandacht geven los kan maken. En hoe makkelijk het is. Je kunt het een bewustzijnscampagne noemen, met een fysiek loket – speciaal gedecoreerd, met stoel en tafel erin – laten zien hoe we weer voor elkaar kunnen leren zorgen. Arnhem is er al druk mee bezig; de focus ligt momenteel op Amsterdam. Ik zie ze graag verschijnen bij culturele centra, ziekenhuizen, stadsdeelkantoren, scholen – het lijkt me fantastisch als ook kinderen meedoen – en natuurlijk de Dam. Vooralsnog een droom, maar wie weet straks realiteit.”

Sociale overwaarde Een belangrijk principe van 7 Days of Inspiration is sociale overwaarde. We leven in een wereld van overvloed en veel dingen liggen nutteloos op de verkeerde plek. Door deze zaken samen te brengen, ontstaat er weer nut: veel losse latjes maken samen een tafel. Ook de loketten worden gemaakt volgens dit principe. Paulussen: “Het uitgangspunt is een gesloten portemonnee en hergebruik van materialen. Maar sociale overwaarde kan ook in het zonder tegenprestatie inzetten van talent.

“Ik wil mensen laten zien hoe belangrijk het is om te luisteren en aandacht te geven – en hoe makkelijk het is” Zo ben ik verbaal sterk en kan ik mensen goed verbinden. En door dit weer te koppelen aan talenten van anderen, kunnen mooie dingen ontstaan. Zo ontstond samen met Marrije Prins – zij bedenkt en leidt Community Art – het idee om de loketten te koppelen aan kunstenaars. Kunst komt van binnenuit en roept emoties op; een betere manier om te verbinden bestaat bijna niet. Uiteraard moeten de loketten biologisch afbreekbaar zijn, maar ik hoop op langdurig gebruik. Het zou toch geweldig zijn als er in de toekomst op allerlei openbare plaatsen permanent compassieloketten staan en we weer echt aandacht aan elkaar geven?” Geweldig? Zeker. En échte aandacht geven? We kunnen het allicht proberen!

#7dimag

Die vind je op www.handvestvoorcompassie.nl. Een compassieloket is een manier om empathie en aandacht, enkele basisvoorwaarden voor compassie, gestalte te geven.

zien en hoe Hoe zou dit eruit ten? zou je het inrich

Knip het schaalmodel uit (werkelijke afmeting: 2,5 x 2,5 x 2,5m). Vergeet de deur niet, je moet wel iemand kunnen ontvangen!

het loket op Maak alleen of met anderen gebruikt van ld bee ware grootte (bijvoor teriaal tma res met in het t karton) en rich incipe. epr volgens het sociale overwaard

#7dimag

Vergeet hierbij ook jezelf niet.

lf na hoe je Ga eens bij jeze epast of zou dit in je leven to n. willen toepasse

Voor wie (of welke doelgroep) zou jij een compassieloket willen maken?

Versier het loket naar eigen inzicht met kleur en/of accessoires.

Geef het loket cadeau aan jezelf (om je aa n je medemenselijkheid te herinneren en stop er bijvoo rbeeld een foto van iemand in die jouw compa ssie goed kan ge bruiken), aan diegene die je hierboven hebt bedacht óf aa n iemand ander s die jouw compa ssie verdient.

Denk bij elke vouw aan iemand bij wie compassie geven je het meeste moeite zou kosten – en vouw vervolgens met liefde.

Laat je inspireren door andermans verhalen, ideeën, dromen en plannen, ook als je ze niet direct begrijpt of herkent. De wegen der inspiratie zijn ondoorgrondelijk!

#7dimag

Bril nodig? Uiteraard. Want zonder 3D-bril lijken onze visionairs wat wazig. Waarom? Dat lees je op pagina 16. Een 3D-bril kun je online bestellen (zie pagina 32) of zelf maken met blauw en rood cellofaan. Dat koop je op kleur, maar inkleuren kan ook met marker of stift. Pak een oude zonnebril, klik de glazen eruit en knip de vorm van de glazen uit het rode en blauw cellofaan. Pak lijm of plakband en plak de nieuwe â&#x20AC;&#x2DC;glazenâ&#x20AC;&#x2122; in de zonnebril, rood links en blauw rechts. Of andersom.

#7dimag

#voeding #visionair

tekst: Sigrid van Iersel | fotografie: Michel Mees

De dubbele droom van Hans Eenhoorn:

"Iedere boer in

Afrika op eigen benen, ieder kind een volle maag" Oud-ondernemer Hans Eenhoorn zet zich in om de voedselschaarste te bestrijden, onder meer door het opzetten van een ambitieus schoolvoedselprogramma in Ghana. “Er is geen enkele reden waarom mensen honger moeten lijden in de wereld van vandaag.” "In 2003 zag ik in Malawi voor het eerst mensen letterlijk dood neervallen van de honger. Stukken boombast en levende dieren: alles wat maar enigszins eetbaar was, was weg. Dat gaf mij zo’n machteloos gevoel. De massale chronische honger werd mij toen pas in alle omvang duidelijk. Er leven één miljard zeer arme mensen op de wereld met een chronisch gebrek aan voedsel, waardoor ze geen menswaardig bestaan hebben. Tegelijkertijd zijn op onze wereld ongeveer één miljard mensen, die ziek kunnen worden door teveel voedsel en een verhoogd risico hebben ops obesitas, diabetes en hart- en vaatziekten. Dat vind ik

moreel verwerpelijk. Veel conflicten komen voort uit armoede en ongelijke toegang tot voedsel en water, honger brengt vluchtelingenstromen op gang en leidt tot verlies aan biodiversiteit. Wie niet genoeg eet, kan niet werken en niet leren, is extra bevattelijk voor ziektes en blijft daardoor in het kringetje van de armoede ronddraaien. Honger is de bron van alle ellende in de wereld. De komende decennia zal de vraag naar voedsel aanzienlijk toenemen. De wereldbevolking groeit naar ongeveer 9 miljard in 2050, vooral de groei in ontwikkelingslanden is groot. De totale voedselproductie

moet verdubbelen om die groei bij te benen, maar we krijgen de komende jaren juist een grote schaarste aan grondstoffen, goede landbouwgrond en kunstmest. Armoede wordt daarmee een grote risicofactor voor de stabiliteit in de wereld."

Ondernemerschap stimuleren "In 1972 werd ik geraakt door het rapport 'Limits to growth' van de Club van Rome, waarin het belang van voedselproductie voor een sterk groeiende wereldbevolking heel nadrukkelijk aan de orde komt. Voor mij is dit punt na veertig jaar nog steeds verrassend actueel. Want wat je ook doet of onderneemt, het is van het grootste belang om het ondernemerschap in de voedselketen te stimuleren. Iedere boer is een zelfstandig ondernemer. Daar ligt voor mij de sleutel voor een oplossing voor het mondiale probleem van

#7dimag

voedselschaarste. Er is genoeg kennis en geld om ook de allerarmsten te helpen voldoende voedsel te produceren voor eigen behoeften en voor de markt. Maar dat geld en die technologie zijn nog niet beschikbaar voor de arme boeren in ontwikkelingslanden. We ontkomen er niet aan daar vanuit het westen geld in te steken. Onze open economie is immers ontzettend gebaat bij stabiliteit in de wereld. Natuurlijk spreek je over veel geld, maar wat kost conflictbeheersing ons? De Verenigde Naties spenderen tientallen miljarden aan vredesoperaties in de wereld. Dan denk ik nog niet eens aan de oorlogen in het Midden-Oosten en Afghanistan."

Volwaardige maaltijd "Na mijn pensionering bij Unilever vroeg secretaris-generaal Kofi Annan van de Verenigde Naties mij deel uit te maken van de Millennium Taskforce on Hunger. Eén van onze praktische voorstellen is het opzetten van schoolvoedselprogramma’s met lokaal geproduceerd voedsel. Daarbij krijgen kinderen op school een volwaardige maaltijd. Dat is een stimulans voor ouders om zowel hun zonen als hun dochters naar school te sturen. Met goed voedsel in hun maag kunnen de kinderen beter leren. Lokale boeren krijgen daarvoor een vaste prijs en zijn dus zeker van inkomsten. De boeren durven hierdoor te investeren in zaaigoed, in kunstmest en beter materiaal, zodat er meer voedsel kan worden geproduceerd. Zo kunnen we de negatieve spiraal doorbreken. Maandenlang heb ik politici, ngo’s, ministeries en het bedrijfsleven afgelopen geld binnen te halen voor de uitvoering van het project in het arme noorden van Ghana, één van de hunger-hotspots in de wereld. Iedereen wilde wel wat goeds doen voor Ghana. Met steun van de Nederlandse regering besloot de Ghanese regering dit programma in te voeren. Helaas ontkomen we ook bij ons project

#7dimag

niet aan inefficiëntie en corruptie. Wat we in Ghana bovenin de pijplijn stopten, lekte er onderweg aan alle kanten uit. Het leidde er zelfs toe dat we het programma in 2008 moesten opschorten. Inmiddels is er een betere beheerder aangesteld. Officieel krijgen nu 700.000 kinderen via dit programma dagelijks een warme maaltijd op school. Eind dit jaar moeten het er één miljoen zijn."

Boeren "Het zwakke punt in het hele programma zijn de boeren: het blijft de vraag of zij wel genoeg van het programma profiteren. Daarvoor is zeker nog een volgende slag nodig. Mijn dubbele droom van fatsoenlijk eten én voedselproductie door de eigen boeren is niet zo snel te realiseren als gehoopt, maar het gaat wel de goede kant op.

"Of ik optimistisch ben? Dat durf ik niet te zeggen, maar er zijn meer dan voldoende redenen om door te gaan. We moeten wel."

Daarom kon ik het doen. Of ik optimistisch ben? Dat durf ik niet te zeggen, maar er zijn meer dan voldoende redenen om door te gaan. We moeten wel. Malawi maakte de afgelopen jaren een omslag van hongersnood naar deze voedseloverschot. De eigen regering heeft met ondersteuning van de Wereldbank de kleine boeren geholpen met subsidies voor zaad en kunstmest. Er kwam hulp bij irrigatie en de overheid gaf garantieprijzen, zoals wij in Europa ook al tientallen jaren doen. De Club van Rome besloot zijn rapport met de zinsnede dat er reden was tot grote zorg, maar ook reden tot hoop. Dat is voor mij nog steeds actueel. We hebben nog nooit zoveel geld en technologie gehad om deze problemen op te lossen. Maar de politieke wil om deze problemen krachtdadig aan te vatten, ontbreekt nog teveel. Boven alles is er een mentaliteitsverandering nodig.”

Hans Eenhoorn (1941) is voormalig senior vicepresident van de Foods Division van Unilever. Na zijn

Medemenselijkheid, rentmeesterschap en zelfredzaamheid zijn voor mij belangrijke waarden. Daar kunnen we ook in Nederland onze bijdrage aan leveren. We moeten onze ecologische voetafdruk dramatisch verkleinen, bijvoorbeeld door veel minder voedsel weg te gooien en minder vlees te eten. Stem op politici die medemenselijkheid wel een kans geven. Neem je leefpatronen onder de loep: wat betekent je gedrag voor andere mensen in de wereld? Over mijn eigen rol wil ik bescheiden zijn. Ik ben ervan overtuigd dat ik het in de allereerste plaats voor mezelf doe en dan pas voor een ander. Ik had de contacten en de financiële middelen om de oprichting van de Nederlandse organisatie SIGN te ondersteunen. Ik ben onafhankelijk en niemand verantwoording schuldig.

pensionering in 2001 werd hij lid van de Millennium Taskforce on Hunger van de Verenigde Naties om realistische actieplannen te ontwikkelen ter bestrijding van chronische honger in de wereld. In 2005 nam hij het initiatief tot de oprichting van het Nederlands platform SIGN (Schoolfeeding Initiative Ghana Netherlands) dat het schoolvoedingsprogramma ondersteunt. Sinds 2006 is hij actief binnen de Worldconnectors, een denktank van prominente en betrokken Nederlanders over internationale samenwerking.

0 ¿Quanta costa? tekst: Fenneke van der Aa

cent

7 Days of Inspiration werkt aan 6 thema’s in 7 dagen in 22 steden via zo’n 70 initiatieven, met talloze upgraders en een bulk aan sociale overwaarde. Leuk, maar wat zit er nog meer achter zo’n initiatief?

842 pennen (slechts 31 stukgebeten)

176.732

kopjes koffie waarvan 53.555 fair trade

18.366 minuten overleg op Skype

Upgrade aan

16.672.649 mensen #7dimag

illustratie: Aleid Landeweerd

Waar koop ik lava voor mijn prairietuin? #durftevragen @ClaudiaRoskam

#7dimag

#duurzaamheid

tekst: Elske de Boer | fotografie: Jeroen Bouman

Hoe laat jij de wereld achter? Duurzaamheid is voor veel mensen een abstract begrip. Want hoe zorgen we dat we zelf prettig leven, maar onze kinderen en kindskinderen ook? En zijn we daar zelf verantwoordelijk voor of gaan we wachten op de politiek en het bedrijfsleven? Maurits ‘Mister Duurzaamheid’ Groen en vier generaties praten over duurzaamheid. Werken ze zelf aan een duurzamer wereld? En houden ze rekening met de behoeften van de generatie na hen?

'Mister Duurzaamheid': Maurits Groen

Maurits Groen is oprichter van het eerste milieucommunicatiebureau in Nederland (MGMC). Hij haalde Al Gore (An Inconvenient Truth) naar Nederland en is volgens dagblad Trouw een van de meest invloedrijke duurzame Nederlanders. “Als we blijven consumeren zoals nu, hebben we binnenkort twee wereldbollen nodig om in onze behoeften te voorzien. Er zijn allerlei veranderingen in gang gezet, maar we zijn nog niet erg duurzaam bezig."

Bedrijfsleven ziet de noodzaak “Veel grote duurzame initiatieven komen op dit moment uit het bedrijfsleven. Multinationals weten dat duurzame ontwikkeling de enige manier is om commercieel succesvol te blijven. Ze beseffen dat de ecologie de basis is van een gezonde economie en niet andersom. Ahold wil vanaf 2015 alleen nog duurzame

huismerken in de schappen hebben. En Unilever nam jaren geleden al het initiatief voor duurzame visserij. Als ‘s werelds grootste viskoper dat niet had gedaan, dan was er nu misschien nog niet eens een begin gemaakt met verstandiger vissen. En dan zou Kapitein Iglo binnenkort niets meer hebben om vissticks van te maken. Bedrijven moeten het niet van de politiek hebben. Die is te traag door de lange beslistermijnen en staat duurzame innovaties soms juist in de weg met ouderwetse weten regelgeving.”

Mensen leven niet om het milieu te redden “Voor een duurzamer wereld is een mentaliteitsverandering zeker nodig. Maar veel mensen zijn bang dat duurzaam leven achteruitgang betekent. Dat ze nooit meer lekker kunnen eten, niet met het vliegtuig op vakantie mogen en dat het leven een stuk duurder wordt. Die angst is pure misperceptie. Daarom moet je wat doen aan de kennis over duurzaamheid. En je moet het mensen makkelijk maken. Zorg ervoor dat ze weten wat het oplevert als je duurzame vis eet en bied het aan in de supermarkt. Leg uit wat de voordelen zijn van windenergie en maak

de overstap naar groene stroom makkelijker. Mensen leven niet om het milieu te redden, maar ze willen wel een bijdrage leveren als ze weten dat het zin heeft. En als ze ondervinden dat een biologisch stukje vlees heel erg lekker kan zijn. Zelf reis ik bijna altijd met mijn vouwfiets en of met de trein: gezond, snel en lekker de tijd om te lezen. Op individueel niveau kunnen we kleine dingen doen. Maar bij elkaar maken ze een groot verschil."

Begin bij je kinderen “Kinderen van nu zijn de consumenten van de toekomst. Dus moet je de jeugd bewustmaken van de klimaatverandering en het belang van duurzame ontwikkeling. Leer ze thuis en op school dat duurzaam leven normaal is en stimuleer ze erover na te denken. Een voorbeeld hiervan is het theaterstuk ‘Hoe word ik een milieuheld’, uitgevoerd door de Milieubende. Dat prikkelt kinderen oplossingen te bedenken voor duurzaamheidproblemen. Die mogen ze in de praktijk brengen bij echte bedrijven. Het mes snijdt aan twee kanten: kinderen krijgen duurzaamheid in hun DNA en bedrijven zien de wensen van hun toekomstige klanten voor een betere wereld."

#7dimag

“Grote gevechten met de natuur verlies je altijd.” Gerard Rutten, 59 jaar. Sinds 2008 met de VUT na 40 dienstjaren bij KPN. Woont met zijn vrouw net buiten Den Haag. “Duurzaamheid is een huis dat 200 jaar meegaat, dat je kunt aanpassen aan je levensfase en dat op termijn voldoet aan de energie-eisen. De meeste tijd breng je thuis door, daarom vind ik een duurzaam huis belangrijk. In ons huis heb ik overal dubbel glas laten plaatsen, het dak is geïsoleerd en we hebben een energiezuinige CV-ketel. Maar dat is iets van de laatste jaren. Vroeger was duurzaamheid geen hot item en bovendien hadden we er niet het geld voor over. Ik vind dat ik mijn steentje aan duurzaamheid wel heb bijgedragen. Privé en zakelijk. Bij KPN was ik er altijd scherp op dat de nieuwe telecomproducten minder energie verbruikten dan hun voorgangers. Hoe de wereld er over 100 jaar uitziet? Misschien is dan een groot deel van de wereldbevolking verhuisd. We leven nu soms op plekken die vanuit duurzaamheidsperspectief volstrekt onlogisch zijn. Bijvoorbeeld omdat het er te warm is om te functioneren. Verder verwacht ik dat we dan veel gebruikmaken van kernenergie. Kernenergie is veilig, je hebt geen CO2-uitstoot en je houdt relatief weinig afval over. Maar dat zal lang niet iedereen met me eens zijn. Aan de volgende generaties wil ik meegeven dat veel natuurprocessen sterker zijn dan de mens. Ons handelen mag de natuurlijke processen dan ook niet nadelig beïnvloeden. Zo voorkom je verdere instabiliteit en houd je de wereld leefbaar.”

#7dimag

“Duurzaam leven zit in kleine dingen” Paulette van den Berg, 42 jaar, communicatieadviseur. Woont met man en twee kinderen in Den Haag. “Duurzaamheid vind ik een abstract begrip. Voor mij gaat het om gedrag. Hoe je woont, wat je eet en wat je koopt. Duurzaamheid zit in kleine dingen: het licht niet onnodig laten branden, de verwarming iets lager zetten en de wasmachine niet laten draaien voor drie shirtjes. Tijdens onze vakantie op het Spaanse eiland Formentera werd het water dagelijks van buitenaf aangevoerd. Als je dan thuis de kraan aanzet, besef je pas hoeveel water je hier verspilt. Sinds ik kinderen heb, leef ik bewuster. De wereld moet voor mijn jongens ook nog leefbaar zijn. Toen ik klein was, belandde alle afval in de vuilnisbak. De glasbak was al bijzonder. Mijn jongens weten niet beter. Ik probeer ze ook een stukje verantwoordelijkheid bij te brengen, bijvoorbeeld door korter te douchen. Maar we pakken nog wel vaak de auto. Een stuk gemak dat ik niet graag opgeef. Hoe we moeten werken aan een duurzamer wereld? Het begint met bewustwording: we moeten beseffen dat we niet zo kunnen doorgaan. Vervolgens moeten we ons gedrag aanpassen. De auto kopen die het milieuvriendelijkst is. Alleen biologisch vlees eten. Maar zo breng je nog geen grote veranderingsprocessen op gang; daarvoor moet je bijvoorbeeld op een partij stemmen die staat voor duurzame ontwikkelingen. Ik ben alleen bang dat innovaties worden tegengehouden omdat ze te weinig winst opleveren. De wereld draait nog steeds vooral om geld.”

#7dimag

“Duurzaam leven is een modus operandus voor mij” Niek Eijsbouts, 27 jaar, copywriter bij communicatiebureau KesselsKramer. Woont in Amsterdam “Ik ben opgegroeid in Brabant, waar je binnen een paar minuten in de natuur zit. Milieu en duurzaamheid waren toen ik klein was nog geen issue, waarschijnlijk doordat groen op het platteland normaal is. Sinds ik in Amsterdam woon, leef ik duurzamer. Ik denk omdat je het groen dat hier nog is, meer gaat waarderen. Duurzaam leven is voor mij inmiddels een modus operandus. Je kunt bijna altijd kiezen voor een duurzaam alternatief; iets anders kiezen is bijna abnormaal. Ik reis veel per trein of stap op de fiets. En de nieuwe ketel is een HR-ketel geworden. Ik eet vooral biologische producten en voordat ik boodschappen ga doen, kijk ik eerst in de koelkast om te zien wat we nog in huis hebben. Er wordt al zoveel voedsel onnodig weggegooid. Ik hoop dat iedereen vaker gaat kiezen voor duurzame oplossingen en dat er uiteindelijk geen alternatieven meer zijn. Maar ik weet niet of dat haalbaar is voor de hele wereld. Niet iedereen heeft er geld voor over. Ook al is de hogere prijs van bijvoorbeeld biologisch vlees eerlijker dan die van de goedkope kiloknallers. Wat ik wil doorgeven aan de volgende generaties? Lastige vraag. Ik leef in het nu en weet niet wat het effect van mijn gedrag op de lange termijn is. In ieder geval hoop ik, door nu duurzaam te leven, de volgende generaties niet te beperken in hun manier van leven.”

#7dimag

“Schuif de schuld niet af. Kom zelf in actie.” Kyo Gerrits, 13 jaar, eersteklasser Cygnus Gymnasium. Woont in Amsterdam. “Duurzaamheid betekent goed omgaan met de wereld. Dat producten met minder energie geproduceerd worden en beter zijn voor het milieu. Op school hebben we het niet vaak over duurzaamheid. Je kunt er ook geen biologische spullen kopen. Thuis praten we er wel vaak over, dat komt ook doordat mijn moeder er veel mee bezig is. Ik let erop dat ik het licht niet onnodig laat branden. Ik doe mijn laptop dicht als ik ‘m niet gebruik. En als ik vlees eet, dan is het biologisch. Want wat ze in de bio-industrie doen met de dieren en het milieu, kan echt niet. Ik denk dat mensen steeds meer nadenken over duurzaamheid en er ook wat aan doen. Ze spreken elkaar meer aan op elkaars gedrag. Soms zeg ik tegen klasgenoten dat ze hun laptop moeten dichtdoen, omdat het energie scheelt. Over 100 jaar is er nog steeds veel vervuiling, maar ziet de wereld er wel beter uit dan nu. Ik denk dat ik wel meehelp aan die wat betere wereld. Iedereen moet meewerken aan een duur zamer wereld. Misschien gaat het nieuwe kabinet er niet veel aan doen, maar daar moeten we ook niet op wachten. Ik vind namelijk dat je de schuld niet moet afschuiven. Niet op de politiek en ook niet op bedrijven. Want dan gebeurt er nooit iets. Je moet er zelf wat aan doen.”

#7dimag

tekst: Lennert Ras

Realiseer je droom durf te vragen en co-creëren

7 Days of Inspiration duurde één week: van 28 februari tot 6 maart 2011. Maar gemiddeld telt een jaar nóg 51 weken. Genoeg tijd dus om Nederland nog meer en nog beter te upgraden. Hoe pak je dat aan? Hoe krijg je mensen zo gek dat ze zich belangeloos en kosteloos inzetten? Hoe maak je gebruik van die sociale overwaarde? Een aantal meemakers van 7di geeft quick tips voor de verdere upgrade. “Een idee of plan is niet genoeg”, zegt Marguerite Evenaar van Evenaar & Partners en het 7di-project Nachtrestaurant. “Juist omdat er bij 7di-projecten geen geld gemoeid is, is het belangrijk dat mensen vanuit hun eigen kern en drive meedoen. Plezier is belangrijk. Je moet dus zeker niet gaan commanderen van doe dit en dat.” Coach Lisa Portengen van Smart en Sexy bevestigt dat: “Vraag potentiële teamleden waar je ze ‘s nachts voor wakker kunt maken. Wat doen ze het liefst? En maak daar ook gebruik van.”

Lekker en transparant “Hoe kom je van droom tot doen”, vraagt Evenaar zich af. “Essentieel is dat je je droom kan beschrijven. Je moet niet alleen je doel voor ogen houden, maar ook de weg daar naartoe. Op die weg liggen lessen, ontmoetingen. Bij dit soort projecten moet je niet strikt je eigen koers varen, maar openstaan voor tips, hulp en talent van andere mensen. Kijk eens in je netwerk of je contacten hebt die iets soortgelijks gerealiseerd hebben. Het is heel belangrijk om je oren open te houden, te luisteren naar ideeën van anderen. Toets je plan bij kritische mensen, laat mensen meepraten en meeschrijven. Maak het lekker en transparant.”

#7dimag

#inspiratie

“Denk niet dat je niks kunt eisen omdat iedereen gratis meedoet. Zo’n project is keihard werken. Daar mag je best afspraken over maken.” Maak een businessplan. En zorg dat deze authentiek is, dat het dichtbij jezelf staat. Plannen die niet bij je passen, daar steek je moeilijk energie in. Een plan op papier hoeft niet sober en zakelijk te zijn. Het moet dezelfde kwaliteiten hebben als het project zelf. Dan wordt het overtuigend en verleidelijk. Is je droom brutaal, maak dan je plan brutaal. Hoe krachtiger je plan, hoe beter je met externe factoren kunt omgaan. Kijk ook buiten de kaders van je plan en wees niet te formeel of gedetailleerd. Zo laat je ruimte over voor mensen die met je willen samenwerken. Je plan moet lezen als een verhaal.

Be a buzzer Gijs van Bilsen van 7di Enschede leert bedrijven improviseren. “Als je improviseert, kun je snel reageren op wat er op je afkomt. Krijg je een kans, dan kun je er meteen op inspringen. Be aware, in het hier en nu. Flexibiliteit, lenigheid, dat is belangrijk. Werk daarom aan je improvisatievaardigheden.” “Je moet een beetje buzzen, je boodschap uitdragen via bijvoorbeeld Twitter of andere social media”, vertelt Evenaar. “Je droom zal stakeholders krijgen, mensen die zich verbinden aan je project: zij zijn je ambassadeurs.” “Als je je droom uitdraagt”, zegt Fanny Koerts, mede-initiatiefneemster van 7di, “dan krijg je tips. Durf te vragen! Dan kom je erachter dat er heel veel is. Laat zoveel mogelijk mensen deel uitmaken van je

#versimpelen

project. Dan hoef je ook steeds minder PR te doen, want iedereen praat erover. Je betrekt mensen bij je project, door ze te laten schitteren.”

meehelpen, hoe brak ze ook waren. “Er moet wel een balans zijn tussen idealisme en realisme”, waarschuwt Evenaar. “Je kan heel positief zijn, maar het is fijn als je plan realistisch is. Leer daarom ook van tegenslagen. Luister naar teamgenoten. Check of je niet te veel je eigen koers vaart. Wat zit erin voor de ander? Sta daar eens bij stil. Denk vanuit de ander. Welk ‘voordeel’ krijgt hij of zij door mee te doen aan je project? En denk niet alleen: wat haal ik er zelf uit?”

Dromen, denken, doen

Co-creëren

En dan is er een gat tussen dromen, denken en doen. Evenaar: “Als je zelf een dromer bent, maar geen doener, zoek dan doeners. Je hoeft niet alles zelf in huis te hebben. Zorg wel voor een duidelijk plan; mensen willen weten wat ze kunnen doen. Is je plan te vaag? Dan kan een ander daar ook niks mee.” Evenaar gebruikt het 7di-project Nachtrestaurant als voorbeeld: “Ik heb koks nodig, bestek en een locatie. Kijk, dat is duidelijk. Daar kunnen mensen wat mee. Stuur daarom een duidelijk verlanglijstje de wereld in.” “Mensen komen in beweging als je precies zegt wat je nodig hebt”, voegt Koerts toe. “Vraag wat je wél wil, en niet wat je niet wil”, zegt Portengen daarop. “Woorden zijn energie. En als die creërend zijn, dan komt dat bij je terug.”

“Maak goede afspraken met teamleden”, tiptPortengen. “Denk niet dat je niks kunt eisen omdat iedereen gratis meedoet. Zo’n project is keihard werken. Daar mag je best afspraken over maken. En kill your darlings: neem afscheid van ideeën of mensen als ze niet werken.” Het belangrijkste voor Evenaar is geduld. “Je moet een lange adem hebben. Geef je project tijd om te groeien. Het staat en valt bij jezelf én de openheid anderen toe te laten met je te co-creëren.”

Walk the talk Een andere tip van Evenaar is ‘walk the talk’. Ofwel: “Zeg wat je doet, en doe wat je zegt. Goed voorbeeld doet namelijk volgen.” Koerts vertelt hoe zij een keer vroeg in de morgen in een tent vol nachtbrakers begon op te ruimen. Toen de feestvierders haar zo bezig zagen, konden ze niets anders dan

Tien turbotips: 1. Denk en doe vanuit jouw kern en drive 2. Betrek anderen en laat ze schitteren 3. Maak een authentiek & transparant businessplan 4. Durf te vragen 5. Walk the talk 6. Improviseer 7. Balanseer tussen idealisme en realisme 8. Zoek de benefit voor de ander 9. Maak goede afspraken 10. And last but not least: heb geduld

#7dimag

colofon

tekst beeld redactie en organisatie

Hoofdredactie

zij maakten dit blad

Petra Kroon Beeldredactie en vormgeving

Birgitta van Langeveld Grafisch ontwerper met een grote liefde voor magazinedesign. En waarom die liefde en kunde niet inzetten voor 7di? Vandaar dat ik dit initiatief ben gestart. 7di magazine heeft me veel gebracht: een herontdekking van mijn organisatietalent, een prachtig netwerk gelijkgestemde creatieven, veel enthousiasme, inspiratie en de kick dat we het samen voor elkaar hebben gekregen! Een inspirerend magazine, zonder een cent uit te hebben gegeven! www.birgittavanlangeveld.nl

Mede-initiatiefnemer en -maker #7dimag, lanceerde eerder 's werelds eerste glossy over sociaal ondernemen QPQ en is drijvende kracht achter onder meer sociaalondernemen.nu, GoedGeefs en andere initiatieven die sociaal ondernemen op de kaart zetten: "Ik zie dat we niet van overheid of andere financiers afhankelijk hoeven zijn. Sociaal ondernemers maken samen echt het verschil."

Eindredactie en journalist

Fenneke van der Aa Interviewt, leest, luistert, schrijft, schrapt, herschrijft, redigeert en zo nog meer. Want ze is freelance journalist, tekstschrijver of –desgewenst(eind)redacteur. Fenneke maakt diverse teksten: van voor het web tot in het informatierek. Maar het liefst maakt ze bladen. www.fenneque.nl @fenneque

p.6/36 Bruno van den Elshout Communicatie

Jenny Huttinga Jenny Huttinga is een communicatiestrateeg met een voorliefde voor complexe projecten. Haar talent? Ze komt snel tot praktische, strategische oplossingen, die altijd origineel en to-the-point zijn. En liefst het gebaande pad verlaten. Jenny houdt zich vooral bezig met grote projecten voor overheden en NGO’s. www.kadecommunicatie.nl

#7dimag

p.3/53 Jeroen Bouman "I shoot people" www.jeroenbouman.com

Europa-expert, snelwegportrettist, duider en veeltalig essentieliefhebber. Verhalenverteller en duider van alledaagse zaken. www.photologix.nl @photologix

p.52 Aleid Landeweerd Afgestudeerd als illustratief vormgever. Inmiddels gespecialiseerd in illustraties voor educatieve uitgaven, vakbladen, tijdschriften en kranten. Werkt vanuit een gezamenlijke studio met vijf andere ZZP'ers in hartje stad Den Haag. www.aleidland.nl

p.20 Anne-Lot Hoek Freelance tekstschrijver/ journalist en historica. Ook werkte ze vijf jaar in de ontwikkelings/duurzaamheidssector. Ze houdt zich graag bezig met maatschappelijke onderwerpen en is bedreven in het doen van onderzoek, afnemen van interviews en schrijven van verfrissende artikelen. In haar vrije tijd doet ze aan lezen, schilderen en reizen.

p.53 Elske de Boer Woont en werkt in Groningen. Is daar communicatieadviseur bij TKP Pensioen. Werkte eerder als redacteur voor de RDW, UWV en de Belastingdienst. Specialist op het gebied van administratieve communicatie (brieven & formulieren), maar zeker te porren voor journalistiek werk (en ABBA).

p.58 Lennert Ras cover Ilya van Marle Fotograaf & Co-founder van Cheers to your Eyes. Het beeldcollectief 'Cheers to your Eyes' heeft één uitgangspunt; communiceren vanuit echt contact met mensen en ideeën. Sinds 2009 verkent het 'dream team' zodoende de vele mogelijkheden van fotografie, film en de digitale bewerking ervan. In hechte samenwerking met hun opdrachtgevers ontstaan verassende en krachtige beeldconcepten. De studio van 'Cheers to your Eyes' bevindt zich in het inspirerende complex Labs55 in Den Haag; een industriële ruimte waarbinnen desgewenst elke microkosmos kan worden gecreëerd. www.cheerstoyoureyes.nl

Tekstschrijver, journalist en camerajournalist. In zijn vrije tijd schrijft hij gedichten, die hij zo nu en dan voordraagt op verschillende podia in Amsterdam. Ras heeft een breed interesseveld en grote betrokkenheid bij mensen die het moeilijk hebben in de samenleving, en bij alles wat met kunst en cultuur te maken heeft. Hij maakte onder meer videoreportages over activiteiten in Amsterdam Noord voor het project Noord Verandert. www.rasmedia.nl www.noordverandert.nl www.lennertras.nl

p.26 p.16/32/48 Michel Mees Is al zo'n tien jaar professioneel fotograaf. Gevestigd in Den Haag werkt hij voor diverse opdrachtgevers, zoals bladen, platenmaatschappijen en ontwerpbureaus. Hij houdt zich voornamelijk bezig met portretten, met uitstapjes naar modeen reportagefotografie. Zijn kenmerkende rauwe stijl beweegt zich tussen een reportageachtige werkelijkheid en een strakke stilering waarin licht en compositie een belangrijke plaats innemen. De laatste tijd verdiept Michel Mees zich in 3D-fotografie. Een oude technologie (denk aan de Viewmaster) die dankzij 3D-films weer in de belangstelling staat. www.michelmees.nl

p.44 Klaartje Berkelmans Houdt van de stilte en van de onverwachte ideeën die dan plotseling verschijnen. Van taartjes waarvan de ingrediënten net zo’n mooie compositie vormen als een goed gelukte illustratie. Van nieuwe dingen ontdekken om zo zichzelf (en anderen) te verrassen. Van de nuances die het leven kleur geven. www.klaartjeberkelmans.nl

p.38 Saskia Hinssen Werkt als (eind)redacteur voor Bureau Karin de Lange, bureau voor communicatie in tekst en beeld. Journalistieke producties en sociaal ondernemerschap passen perfect bij de focus van het bureau: door inhoud gedreven en met een brede maatschappelijke scope. Wij geloven in de kracht van social media als katalysator om zaken in beweging te brengen. Social media binnen de jeugdzorg fascineert ons vanwege de actuele relevantie en de kansen die Twitter, LinkedIn en andere nieuwe media bieden in deze sector. www.karindelange.nl

#7dimag

colofon

p.32 Monique Janssens

p.38 Jacqueline Dersjant Woont met Frank en zonen Fokke en Eise in Amsterdam. ‘Na mijn afstuderen aan de fotoacademie was het eerst even zoeken naar een richting, er zijn er zoveel en fotograferen is zo leuk! Inmiddels is het me helemaal duidelijk: ik hou ervan om mensen, momenten, emoties vast te leggen op een journalistieke manier. Heerlijk om voor bijvoorbeeld QPQ 'het nieuwe ondernemen' te mogen vastleggen (dat is zo leuk, je komt nog eens ergens!), maar ook het fotograferen van huwelijken vind ik geweldig. Al mag ik dat eigenlijk niet hardop zeggen. 'Not done' als je aan de FotoAcademie hebt gestudeerd..... Maar ik doe het lekker toch, met veel plezier.’ www.phtgrphr.com

#7dimag

p.20 Hanneke Boers Koken, proeven, stylen en shoppen. Fotograferen op lokatie, dan weer in een studio. Voor verpakking, kookboek, magazine, commercial of speelfilm. Kortom elke culinaire klus is weer een uitdaging, om weer het ultieme beeld te maken met het creatieve team. En daarom ben ik styliste en foodstyliste. www.hannekeboers.nl

p.44 Marleen Vos Freelance reisjournalist en copywriter. Een paar jaar geleden ben ik eindelijk gaan doen wat ik altijd al wilde: schrijven. Voor magazines, kranten, bedrijven en puur voor mezelf. Inmiddels combineer ik het met mijn andere passie: reizen. Gewoon weggaan en zien waar het schip strandt; elke ontmoeting kan de basis zijn voor een mooi verhaal! www.fox-trotter.com

p.11 Maartje Schuurmans Als zelfstandig grafisch ontwerper geef ik vorm aan drukwerk en websites. Ik heb een passie voor papier en ingenieuze vouwvellen. Daarnaast verwerk ik graag eigen illustraties en handmatige typografie in mijn ontwerpen. Samen met 5 andere creatieven deel ik een prachtige studio aan het Haagse Anna Paulownaplein. www.maartjeschuurmans.nl

p.48 Sigrid van Iersel Als journalist en schrijver is Sigrid van Iersel gespecialiseerd in persoonlijke verhalen van mensen: wat zijn je drijfveren? Waarom doe je wat je doet? Hoe raak jij geïnspireerd? Deze elementen komen terug in bijna alle verhalen die zij schrijft voor diverse opdrachtgevers: mensen die hun eigen levensverhaal willen vastleggen, bedrijven en maatschappelijke organisaties. Daarnaast schrijft ze veel over creatief denken, onder meer via haar weblog en in het recent verschenen boek Lenig Denken. www.verhaallijnen.nl

p.20

JT&P Communicatie, is communicatieadviseur, ethicus en schrijver. Ze identificeert de kernwaarden van bedrijven en organisaties, en adviseert op basis daarvan over authentiek en passend MVO-beleid, inclusief oprechte, geloofwaardige communicatie daarover. Ze geeft trainingen op dit gebied. Monique steekt graag de handen uit de mouwen voor een betere wereld. www.JTenP.nl

Ingmar Niezen Werkt als foodstylist en receptenschrijver. Leukste opdrachten: aan kinderfilm Dik Trom, want alles in de overtreffende trap; heel veel, heel kleurrijk, extreem gezond of ongezond. Receptuur geschreven en foodstyling gedaan voor 'Buku KIta', een Indisch kookboek. Werkt momenteel aan eigen Afrikaanse kookboek. Inspiratie: in buitenlandse eetwinkels zoeken naar onbekende ingrediënten en op de markt naar dagverse, seizoensgebonden ingrediënten. www.ingmarniezen.nl

p.20 Jeroen Niezen "Als fotograaf ben ik op zoek naar de esthetiek, de imperfectie." www.jeroenniezen.nl

cover Anoek van Nunen

p.6 Henk Treur Houdt van lekker eten in het samenzijn van een goed gezelschap. Daarnaast is hij fotograaf. www.henkfotografie.nl

Anoek van Nunen, hair & make-up artist, is al ruim 13 jaar actief als visagist voor film, TV, fotografie en fashionshows. Daarnaast werkt zij vast voor verschillende tv-persoonlijkheden en artiesten zoals bijvoorbeeld Caro Emerald. Met haar jarenlange ervaring, passie en oog voor detail heeft Anoek haar sporen in de wereld van beauty ruim verdient. www.anoekvannunen.nl

p.31 Ellen Vesters Is illustrator. Haar werk onderscheidt zich door een speelse, humoristische stijl. In de expressie die zij haar karakters weet mee te geven, is haar achtergrond als psycholoog terug te zien. Naast illustratiewerk in al zijn facetten, werkt ze ook regelmatig met veel plezier aan uitdagende opdrachten rond vormgeving. www.ellenvesters.nl

p.12 Rob Bruintjes Ooit, met 2,21 m, was ik de langste man van Nederland. Sinds 1984 behartig ik de belangen van lange mensen. Sinds 1997 bestaat Uniform, waarmee ik nu twee tijdschriften exploiteer, producten promoot, gastcolleges geef, mediation doe en nog veel meer. robbruintjes.wordpress.com

Met bijzondere dank aan: Martine Dijkstra Jenna Bergen Hans Sibbel Daniel Gould Marlies de Gooijer Edgar Neo Andrea Bosch Joosje Bosch Annemarie Sybrandy Elles van Velzen Mark Slegers Patrick Bömer Mathilda Jonker Dokummer Vlaggen Centrale

De helden van het drukwerk en het papier! Duurzaamheidskring West Nederland De productie van dit magazine is gerealiseerd door grafische bedrijven uit de Duurzaamheidskring West Nederland. Deze bedrijven zijn zich bewust van hun maatschappelijke verantwoordelijkheid en werken aan een beter milieu en meer welzijn van de medewerkers en de maatschappij. De drukkerijen Ecodrukkers, Opmeer Drukkerij, DeltaHage, Drukkerij Verweij en Drukkerij Rutgers hebben ieder een deel van dit magazine geproduceerd. Bosboom Finishing heeft alle gezamenlijke producties verwerkt tot één magazine.

BührmannUbbens Dit magazine is geprint op IJsselprint, dat beschikbaar is gesteld door BührmannUbbens. Net als het merendeel van de papiersoorten van BührmannUbbens is IJsselprint een FSC-gecertificeerde papiersoort. Door dit papier te gebruiken, geven we een positieve stimulans aan de verbetering van de natuur. Het FSC-keurmerk omvat alle facetten van de papierproductie en biedt de garantie dat ons papier vervaardigd is uit duurzaam geproduceerd hout. Het papier is van een hoogstaande kwaliteit, geschikt voor uiteenlopende toepassingen. Bedrijven en organisaties kunnen door bewust papiergebruik een bijdrage leveren aan verantwoord bosbeheer, zonder concessies te hoeven doen aan kwaliteit of mogelijkheden. Is bij jou het groene licht al gaan branden? Kijk op www.buhrmannubbens.com. Daar vind je uitgebreide informatie over verantwoorde papierproductie, -soorten en mogelijkheden.

#7dimag

www.7dimag.nl

#7dimag