Ferðablaðið 3. tbl 2012 by Goggur

Veitt í gegnum ís í hlýjum kofum »10

Vinsælar fjórhjólaferðir í Grindavík »10

Alhliða skipulagning ráðstefna og funda www.congress.is - 585 3900

ferðablaðið Þ j ó n u s t u m i ð i l l

f e r ð a þ j ó n u s t u n n a r

September 2012 » 3. tölublað » 1. árgangur

Samkvæmt könnun KPMG mun ferðamönnum á Íslandi fækka um tugi þúsunda og draga mun úr tekjum ríkisins ef stjórnvöld ákveða að hækka virðisaukaskatt á gistingu úr 7% í 25,5%. Aðilar úr ferðaþjónustunni sem Ferðablaðið ræddi við eru ósáttir við hugmynd stjórnvalda og segja hækkunina eiga eftir að hafa alvarlegar afleiðingar. »4-8

» Átakið Ísland allt árið hefur gengið vel en aukin skattheimta gæti sett strik í reikninginn:

Selja norðurljósin og myrkrið

takið Ísland allt árið hefur gengið vel. Við erum þar að leggja áherslu á vetrartímann og teljum okkur sjá umtalsverða aukningu. Icelandair er mikilvægasti hlekkurinn í íslenskri ferðaþjónustu og veruleg aukning var hjá okkur síðasta vetur og sama er uppi á teningnum nú. Áherslan í þessu er á tímabilið frá hausti til vors en er ekki mjög stór hluti þess sem við verjum í kynningar og auglýsingar úti í heimi, en er engu að síður að skila góðum árangri. Það eflir íslenska hagkerfið og þar á meðal ríkissjóð, segir Björgólfur Jóhannsson, forstjóri Icelandair Group í samtali við Ferðablaðið.

Minnka sveiflurnar „Það er erfitt að vera í atvinnurekstri sem sveiflast jafnmikið og ferðamennskan eftir árstíðum. Þess vegna vorum við farnir að horfa til vetrarins áður en Ísland allt árið kom til, en með aðkomu ríkisins jókst krafturinn í því. Við reynum að minnka sveiflurnar eins og hægt er enda er það mjög hagfellt fyrir fyrirtæki eins og okkur að það takist. Við þurfum líka að hafa tiltrú á því að við getum „selt“ Ísland hvort það er grænt gras eða snjór. Ferðamenn koma hingað til að njóta íslenskrar náttúru og upplifa menningu okkar. Það er það sem við getum selt. Einu sinni var talað

um að selja norðurljósin. Við erum að því núna og það eru líka tækifæri í því að selja myrkrið þó Einari Benediktssyni hafi ekki dottið það í hug líka á sínum tíma. Við eigum svo margt sem kannski er of nálægt okkur til að við sjáum það. Við höfum mjög mikil tækifæri til þess að efla ferðamennsku á landinu allt árið um kring.

Ísland selur sig ekki sjálft Ég tel ástæðu til að fagna því að ríkisvaldið skuli hafa verið þetta framsýnt að koma að þessu verki og hafa trú á því að þetta væri hægt. Þarna sá ríkið leið til aukningar tekna sem hefur verið að ganga eftir. Þetta er hægt, þegar rétt er að því staðið, en

svo er hægt að gera aðrar ráðstafanir sem eyðileggja það jákvæða, sem byggt hefur verið upp og það sýnist mér vera í uppsiglinu. Ég er sannfærður um að það er rétt að auka tekjustofna hins opinbera með því auka ferðamennsku til landsins allt árið, en að vinna gegn því með hækkun núverandi skatta er óskiljanlegt. Þá er verið að fara þvert á eftirspurnina og ögra henni. Hún kemur ekkert sjálfkrafa þó skatturinn verði lækkaður aftur. Það er bara vinna og aftur vinna. Ferðamaðurinn vill stöðugleika og veltir fyrir sér verðlagi og er mjög fljótur að snúa sér annað ef honum mislíkar,“ segir Björgólfur Jóhannsson. n

„Ég tel ástæðu til að fagna því að ríkisvaldið skuli hafa verið þetta framsýnt að koma að þessu verki og hafa trú á því að þetta væri hægt,“ segir Björgólfur Jóhannsson, forstjóri Icelandair Group.

september 2012

ferðablaðið Þ j ó n u s t u m i ð i l l

f e r ð a i ð n a ð a r i n s

leiðari

Sýnið sanngirni

form stjórnvalda um að hækka virðisaukaskatt á gistingu er ógnandi aðgerð. Stökkið er mikið og engum dylst að það mun hafa víðtæk áhrif. Fólk, sem starfar í ferðaþjónustu, er sannfært um að skaðinn af breytingunum kunni að verða mjög mikill og ef það mat er rétt er nokkuð víst að tekjuaukning ríkissjóðs verður ekki í takt við það sem stefnt er að. Færð hafa verið rök fyrir því að þessu geti verið öfugt farið. Að tekjur ríkissjóðs verði jafnvel minni en þær eru nú.

Norskir ferðamenn versla mest

amkvæmt tölum frá fyrirtækinu Tax Free Worldwide versluðu Norðmenn mest ferðamanna hér á landi á fyrstu sex mánuðum ársins. Þar á eftir komu Bandaríkjamenn, Danir, Svíar, Þjóðverjar, Bretar og Frakkar. Gylfi Einarsson, viðskiptastjóri hjá Tax Free Worldwide, segir ekki miklar breytingar á milli ára og bendir á að Norðmenn versluðu einnig mest á fyrstu sex mánuðum síðasta árs. „Hins vegar sjáum við að Bretar versluðu meira á tilteknu tímabili en í fyrra, enda hefur framboð á

flugferðum á milli Íslands og Bretlands aldrei verið meira. Hafa skal þó í huga að allir Íslendingar sem búsettir eru erlendis eru taldir með því landi sem þeir hafa búsetu í. Ef við skoðum hvað ferðamennirnir voru mest að kaupa á fyrri helmingi ársins þá tróna ull og minjagripir á toppi listans, og þar á eftir koma útivistarvörur, tískuvörur, úr og skartgripir. Verslun á helstu ferðamannastöðunum hefur aukist mikið og margir af þeim aðilum sem eru þar hafa stækkað búðirnar sínar og eru því að selja mun meira.“ n

Ferðaþjónustan er vaxandi atvinnugrein sem skiptir æ meira máli. Uppgangur hennar hefur verið mikill og framlag til almannasjóða er drjúgt. Ekki síst þess vegna er brýnt að ekkert verði gert sem skaðar það sem fyrir er og dregur úr áformum um áframhaldandi uppbyggingu og fjárfestingar. Viðkvæmt efnahagslíf okkar má ekki við að teknar verði rangar ákvarðanir sem skaða það sem mestu skiptir, það er öflun tekna og atvinnutækifæri. Ríkisvaldið verður að sýna sanngirni og það má aldrei gera svona miklar breytingar fyrirvaralaust eða fyrirvaralítið. Það hreinlega gengur ekki og það er ósanngjarnt. Íslensk ferðaþjónusta hefur þegar varið fjármunum, orku og tíma í markaðssetningar fyrir næsta ár og jafnvel þar næsta ár. Hugmyndir um stórkostlega hækkun munu því hafa mikil áhrif á rekstur fyrirtækjanna því með öllu er óvíst að unnt verði að hækka verð á gistingu. Það stefnir því í mun lakari afkomu í fyrstu og síðan blasa við erfiðleikar.

Verslun á fyrstu sex mánuðum 2012 eftir þéttbýlisstöðum: Akureyri 2% Vík 4% Kópavogur 6%

Ferðaþjónustan nýtur þess nú að gengi íslensku krónunnar er henni hagstætt. Ráðist hefur verið í mikla uppbyggingu víða um land og margir hafa fórnað miklu. Bjartsýni hefur ríkt. Það ber að vona að ríkisstjórnin fari sér hægt, hlusti á röksemdir, geri ekkert í óðagoti og gæti þess að skaða ekki atvinnugreinina og þá um leið sína eigin tekjustofna.

Selfoss 11%

Reykjavík 72%

Sigurjón M. Egilsson

Útgefandi: Goggur ehf. Kennitala: 610503-2680 Heimilisfang: Stórhöfa 25 110 Reykjavík Sími: 445 9000 Heimasíða: www.goggur.is Netpóstur: goggur@goggur.is Ritstjóri: Sigurjón M Egilsson ábm. Aðstoðarritsjóri: Haraldur Guðmundsson Höfundar efnis: Haraldur Guðmundsson, Hjörtur Gíslason, Sigurjón M Egillson og fl. Auglýsingar: hildur@goggur.is Sími: 445 9000 Prentun: Landsprent. Dreifing: Farmur. Dreifing: Ferðablaðinu er dreift til allra áskrifenda Morgunblaðsins, fyrirtækja og þjónustuaðila í ferðaþjónustu. Ferðblaðið kemur út fimm sinnum á ári.

Lægsta fáanlega verðið á First Hotel Kong Frederik og morgunmatur í kaupbæti

TÚRISTI Lestu meira á Túristi.is

1. Norðmenn 2. Bandaríkjamenn 3. Danir 4. Svíar 5. Bretar 6. Þjóðverjar 7. Frakkar

» Hóteleigandi vill laða að ferðamenn með frumlegum hætti:

Dorgveiði í gegnum ís í sérsmíðuðum smáhýsum

Tilboð fyrir túrista í Kaupmannahöfn

Þær þjóðir sem versluðu mest á fyrstu sex mánuðum 2012:

oðið verður upp á dorgveiði í gegnum ís í sérsmíðuðum smáhýsum á Vesturhópsvatni í Húnaþingi Vestra í vetur. Erling Ellingsen, hóteleigandi á svæðinu, hefur undanfarna mánuði unnið að þróun verkefnisins. „Hugmyndin kom upp þegar ég fór að velta fyrir mér hvort ég gæti ekki nýtt mér eitthvað úr nærumhverfinu til að lengja ferðamannatímann. Í kjölfarið keypti ég mér ísbor og prófaði í vetur að veiða á vatninu með góðum árangri. Hins vegar fann ég fljótlega fyrir því hvernig kuldinn fer að segja til sín eftir dágóða stund úti á ísnum. Þá datt mér í hug að búa til litla veiðikofa sem yrðu dregnir út á ísinn, þar sem fólk gæti setið í skjóli, jafnvel við lítinn gasofn,“ segir Erling og bætir því við að í vatninu sé að finna stóran og bragðgóðan silung og að veiðin þar sé yfirleitt góð. Vesturhópsvatn er staðsett 230 km frá Reykjavík og er sjö kílómetrar að lengd og tveir og hálfur á breidd. Erling segist ætla að nota haustið í að smíða kofana og stefnir á að klára þá fyrir áramót. Aðspurður

segist hann ekki vita til þess að boðið hafi verið upp á þessa þjónustu áður hérlendis, þ.e. dorgveiði á ís í sérsmíðuðum veiðikofum. „Menn hafa auðvitað veitt í gegnum ís, en ég veit ekki til þess að menn hafi verið með svona litla veiðikofa sem hægt er að renna út á frosið vatn. Einnig langar mig að bjóða fólki upp á að láta matreiða og snæða fiskinn sem það veiðir á hótelinu,“ segir Erling, en hann rekur Hótelið Borgarvirki, sem er í nágrenni vatnsins. „Það er mín von að dorgveiðin muni draga fólk að svæðinu. Einnig hefur mér dottið í hug að bjóða upp á aðra afþreyingu tengda ísnum, eins og að bjóða fólki að ferðast á frosnu vatninu á sleða sem knúinn er með segli. Það vantar fjölbreyttari afþreyingu fyrir ferðamenn á veturna og því er mikilvægt að við sem störfum við ferðaþjónustuna nýtum okkur þá sérstöðu sem íslensk náttúru hefur upp á að bjóða og þróum nýjar leiðir í afþreyingu. Það þýðir ekki að láta stór hótel og gistiheimili standa auð átta til níu mánuði ári.“ n

ÍSLENSKA SIA.IS ICE 60434 08/12

BÆTTU SMÁ PARÍS Í LÍF ÞITT Verð frá 20.800 kr. Þessi ferð gefur frá 1.800 til 5.400 Vildarpunkta aðra leiðina.

Melatorg er bara brot af heiminum Þér þykir kannski vænt um Vesturbæinn. En þér á eftir að þykja ógleymanlegt að rölta um torgin í París, setjast þar niður með bolla af hnausþykku súkkulaði og horfa á mannlífið. París er seiðandi og fjörug og rómantíkin blómstrar ekki síður á Signubökkum en í sólarlaginu vestur á Nesi.

+ Bókaðu núna á icelandair.is

Innifalið: Flug aðra leiðina og flugvallar skattar.

Vertu með okkur

september 2012

» Hækkun á virðisaukaskatti myndi gera hótel órekstrarhæf og skila ríkinu minni tekjum:

Ferðaþjónustan yrði rekin með tapi Skelfilegar afleiðingar Erna Hauksdóttir, framkvæmdastjóri Samtaka ferðaþjónustunnar, segir niðurstöður könnunarinnar ekki koma sér á óvart og að þær séu í takt við það sem samtökin hafi sagt frá því málið kom fyrst upp í fjölmiðlum í ágústbyrjun. „Við hjá Samtökum ferðaþjónustunnar höfum mótmælt þessari hækkun harðlega og sagt að atvinnugreinin þoli hana ekki, hvernig sem reiknað er. Könnunin sýnir svart á hvítu að ef stjórnvöld ákveða að fara þessa leið munu afleiðingarnar verða skelfilegar. Þar get ég nefnt sem dæmi spá KPMG um að flugfarþegum til landsins muni fækka um 40.000. Samt sem áður notaðist fyrirtækið við mjög varfærna útreikninga og gerði einungis ráð fyrir helmingi minni áhrifum en nágrannalönd okkar hafa reiknað með.“ Hún segir það óskiljanlegt hvernig stjórnvöld fái það út að rúmlega 17% hækkun á virðisaukaskatti hafi engin áhrif á eftirspurn eftir gistirými hér á landi, eins og haldið hefur verið fram. „Ef að stjórnvöld hafa verið á þeirri skoðun að af-

h æk

koma greinarinnar væri heldur verði einnig að með þeim hætti að horfa til áhrifa hennirðisau ka áv hún gæti tekið á sig ar á fjölmargar n þessa hækkun þá tengdar greinar. sýnir könnunin að „Það verður verugreinin yrði rekin legur samdráttur með tapi miðað hjá flugfélögum, við núverandi afbílaleigum, ferðakomu hennar. skrifstofum, veitHækkunin mun ingahúsum, sameinnig skila ríkinu göngufyrirtækjum minni tekjum heldur og verslunum, og svo en við núverandi fyrirmætti lengi telja, enda komulag. Því er öllum til hagsbóta teygir ferðaþjónustan anga sína að horfa frekar til uppbyggingar inn í fjölmargar atvinnugreinar.“ í ferðaþjónustu í stað aukinnar Ýmsir aðilar innan ferðaþjónustskattheimtu. Sem dæmi má nefna unnar hafa gagnrýnt þann stutta var tekjuskattur starfsfólks Ice- fyrirvara sem ferðaþjónustunni er landair Group sjö milljarðar í fyrra gefinn með þessum fyrirhuguðu og skilaði tveimur milljörðum meira breytingum. Að mati Ernu er 18-20 í ríkiskassann en árið 2009. Þessar mánaða fyrirvari algjört lágmark. auknu tekjur ríkisins náðust vegna Hún bendir á að á næstu þremur aukinna umsvifa í ferðaþjónustu. mánuðum verða haldnar fjölmargÞað er með þessum leiðum sem við ar ferðasýningar víðs vegar um eigum að skila ríkinu meiri tekjum, heim þar sem íslensk ferðaþjónmeð auknum umsvifum sem eru ustufyrirtæki ætla að kynna það sprottin af vel heppnuðum mark- sem hér er í boði. Hún nefnir sem aðsherferðum. Ef við ætlum að dæmi ferðasýninguna Vestnorhalda áfram að þróa og efla þessa den, þar sem Ísland, Færeyjar og atvinnugrein þá getum við ekki Grænland munu kynna vörur og verið með allt önnur skattþrep en þjónustu. okkar helstu samkeppnislönd.“ „Það gefur auga leið að öll slík kynningarvinna er hulin algjörri Hækkunin hefði áhrif víða óvissu í núverandi ástandi. Núna Erna bendir á að í þessu samhengi eru fyrirtæki innan samtakanna megi ekki einungis horfa til áhrifa búin að skipuleggja næsta ár og hækkunarinnar á rekstur hótela, því er ekkert hægt að skella þessu

i att

etta er meðal þess sem kemur fram í nýrri könnun KPMG á áhrifum breytinga á virðisaukaskattslögum sem hugsanlega verða lagðar fram í fjármálafrumvarpi 2013. Gert er ráð fyrir hækkun á virðisaukaskatti úr 7% í 25,5% og að hún verði komin á um mitt næsta sumar. Könnun KPMG byggir á gögnum frá 35 hótelum og gististöðum sem samanlagt áttu um 80% af heildarveltu í hótelrekstri á landinu árið Erna 2011. Samkvæmt Hauksdóttir. út re i k n i n g u m fyrirtækisins á þeim gögnum getur íslensk ferðaþjónusta ekki starfað í óbreyttri mynd ef virðisaukaskatturinn verður hækkaður. Þá

skiptir engu máli hvort gistiaðilar tækju sjálfir á sig hækkunina, hún yrði sett út í gistiverð, eða henni yrði skipt jafnt á milli gistiaðila og viðskiptavina.

Ferðamönnum á Íslandi mun fækka um tugi þúsunda og draga mun úr tekjum ríkisins ef fyrirhuguð hækkun stjórnvalda á virðisaukaskatti á gistingu nær í gegn.

fram með þessum fyrirvara. Hins vegar er þessi hækkun svo mikil að ég efast um að það sé til sú atvinnugrein hér á landi sem gæti hækkað verð sitt um rúmlega 17% og komið út í plús.“

Horfi frekar á svörtu atvinnustarfsemina Samtök Ferðaþjónustunnar hafa ráðlagt stjórnvöldum að einbeita sér frekar að svartri atvinnustarfsemi innan greinarinnar enda fullyrðir Erna að stærstur hluti af þeim íbúðum sem leigðar séu út til ferðamanna séu óskráðar. „Það sýndum við fram á í fyrra með könnun á umfangi svartrar atvinnustarfsemi innan ferðaþjónustunnar. Þessi hugmynd um að hækka virðisaukaskattinn er því með öllu óskiljanleg og kom okkur á óvart því við höfum á undanförnum misserum átt í mjög góðu samstarfi við stjórnvöld um að fjölga ferðamönnum yfir veturinn með átakinu Ísland allt árið. Í kjölfarið komu rúmlega 40.000 fleiri ferðamenn til landsins í vetur heldur en á sama tíma á síðasta ári. Með slíkri samvinnu og samstilltu átaki gegn svartri atvinnustarfsemi getum við aukið bæði tekjur ríkisins og ýmissa fyrirtækja. Þannig náum við bestum árangri.“

haraldur@goggur.is

september 2012

» Framkvæmdastjóra Fosshótela líst illa á fyrirhugaða hækkun á virðisaukaskatti á gistingu:

„Lifum í algjörri óvissu“

Skattheimtan má ekki vera hærri en í samkeppnislöndunum „Það er ekkert óeðlilegt að ferðasem eru heiðarlegir og gefa allt upp. þjónustan borgi skatta. Hins vegar Við vitum að stór hluti af ferðaþjónþarf að gæta þess að skattheimtan ustunni er utan skattkerfisins og að verði ekki þannig að hún skili minni innan hennar er mikið um svarta tekjum fyrir bæði ríki og hótelatvinnustarfsemi, ekki síst í gisteigendur. Mér finnst vanta, í ljósi ingu.“ þess hversu lítill innanlandsmarkPétur segir að vegna starfs síns aður á gistingu er hér í Reykjavík, að hafi hann miklar áhyggjur af áhrifyfirvöld líti á hann sem hvern annan um fyrirhugaðrar hækkunar á ráðútflutning, og passi þá að skatt- Pétur J. stefnuhald hér á landi og tekur undir heimtan sé ekki hærri hér á landi Eiríksson. með orðum Árna Gunnarssonar, forheldur en í samkeppnislöndunum,“ manns Samtaka ferðaþjónustunnar, segir Pétur J. Eiríksson, stjórnaformaður tónsem sagði að það yrði erfiðara að koma Hörpu listar- og ráðstefnuhússins Hörpu, og fyrr- á kortið sem ráðstefnuhúsi ef af hækkuninni verandi stjórnarformaður Icelandair hótela, yrði. „Við hér í Hörpunni erum annars vegar aðspurður um skoðun sína á fyrirhugaðri að fjárfesta í innviðum fyrir ráðstefnuhald hækkun á virðisaukaskatti á gistingu. og hins vegar að leggja mikið í markaðssókn. „Ef yfirvöld vilja ná inn auknum tekjum Sama á um fjölmörg önnur ferðaþjónustuúr ferðaþjónustunni þá myndi ég ráðleggja fyrirtæki hér á landi og mér finnst að þessi þeim að snúa sér fyrst að þeim fyrirtækjum iðnaður eigi að fá að blómstra áður en við og aðilum sem borga ekki skatta í dag, í förum í meiri skattheimtu en tíðkast í okkar staðinn fyrir að skattleggja enn frekar þá samkeppnislöndum,“ segir Pétur.

Hann segir að fram að þessu hafi gengið vel að kynna Hörpu sem ráðstefnuhús erlendis og að tekjur af ráðstefnuhaldi hússins séu nú á áætlun. „Við teljum okkur vera að ná góðum árangri. Húsið er vel þekkt víðast hvar í Evrópu og Bandaríkjunum og þar hjálpar margt til, s.s. glerhjúpur Ólafs Elíassonar og hinn frábæri hljómburður í tónleikasalnum. Það eru fáir spenntir fyrir því að halda viðamiklar ráðstefnur í hefðbundnum ráðstefnumiðstöðvum, vilja frekar vera í glæsilegum arkitektúr og frábæru tónlistarhúsi. Hins vegar tekur þetta vissan tíma því það eru fáar ráðstefnur bókaðar með stuttum fyrirvara.“

haraldur@goggur.is

„Við hér í Hörpunni erum annars vegar að fjárfesta í innviðum fyrir ráðstefnuhald og hins vegar að leggja mikið í markaðssókn.“

i att

» Pétur J. Eiríksson ráðleggur yfirvöldum að einbeita sér að svartri atvinnustarfsemi:

Of stuttur fyrirvari „Stjórnvöld hafa sett stefnuna á að taka ákvörðun um hvort af þessari breytingu verður í desember, og hækkunin tæki þá gildi 1. maí á næsta ári. Það sér hver maður að sá fyrirvari er alltof stuttur. Við hjá Fosshótelum erum búin að gera verðsamninga fyrir næsta ár og ef hækkunin gengur í gegn þá munu dynja yfir okkur afbókanir og þessi vaxandi straumur erlendra ferðamanna til landsins dragast saman. Fyrirtæki og aðilar í íslenskri ferðaþjónustu verða einfaldlega að fá lengri aðlögunarfrest ef stjórnvöld eru ákveðin í að fara í þessar breytingar. En þangað

Óvissan farin að segja til sín Að sögn Davíðs er sú óvissa sem kom upp í kjölfar þess að áðurnefnd áform ríkisstjórnarinnar láku í fjölmiðla, í byrjun ágústmánaðar, strax farin að hafa áhrif. „Við hjá Fosshótelum erum farin að fá fjölmargar fyrirspurnir frá viðskiptavinum okkar og þeir hafa lýst yfir miklum áhyggjum af þessum breytingum. Margir þeirra hafa gefið út yfirlýsingu þess efnis að ef af þessari hækkun verður þá þurfi þeir að endurskoða allar bókanir fyrir næstu ár og hugsanlega minnka þær niður. Það eru alveg hreinar línur að við þurfum að taka stóran hluta af þessu á okkur. Þrátt fyrir fyrirvara í samningum þá er enginn kaupandi tilbúinn að kyngja 17% hækkun fyrirvaralaust, um eitthvað sem þegar er búið að semja. Ef það á að hleypa þessum irðisau v ka á hækkunum út í n gistiverð þá mun draga hér úr bókunum. Sá hagnaður sem greinin er að berjast við að ná út úr þessu stutta tímabili sem ferðamannatíminn „Fyrirtæki og aðilar í íslenskri ferðaþjónustu verða einfaldlega að fá lengri aðlögunarfrest ef stjórnvöld eru er yfir sumarið, verður ákveðin í að fara í þessar breytingar,“ segir Davíð Torfi Ólafsson, framkvæmdastjóri Fosshótela. þá farinn, og menn til þetta kemst á hreint lifum við í virðisaukaskatti muni skila minni nvöld þurfa að gera sér grein fyrir komnir út í volæðisrekstur. Á algjörri óvissu,“ segir Davíð. tekjum í þjóðarbúið heldur en þeim gríðarlegu tekjum sem ferðaendanum mun ríkið hafa minna Hann undirstrikar skoðun greinin skilar með núverandi fyrirþjónustan er að skila og hvernig upp úr krafsinu en við núverandi sína að fyrirhuguð hækkun á komulagi virðisaukaskatts. „Stjórfyrirhuguð hækkun getur haft fyrirkomulag.“ n ku

ækkun á virðisaukaskatti úr 7% í 25,5%, og hinn stutti fyrirvari sem okkur í ferðaþjónustu er gefinn, munu skaða ferðaþjónustuna og væntanlega skila minni tekjum í ríkissjóð þegar upp er staðið,“ segir Davíð.

öfug áhrif þegar kemur að ríkiskassanum. Ráðamenn verða að spyrja sig hvort sé hagkvæmara að breyta vaskinum eða halda áfram að byggja þessa atvinnugrein upp.

h æk

Það þarf ekki að fara í neinar grafgötur með það að framkvæmdin á þessari fyrirhuguðu hækkun á virðisaukaskatti á gistingu er fyrir neðan allar hellur,“ segir Davíð Torfi Ólafsson, framkvæmdastjóri Fosshótela, sem reka níu hótel hringinn í kringum landið.

september 2012

» Forstjóri Icelandair Group segir mikið óráð hjá

stjórnvöldum að hækka virðisaukaskatt á gistingu:

Hækkun fækkar ferðamönnum „Ég er alveg klár á því að tekjur ríkisins af hækkun virðisaukaskattsins verða minni þegar upp er staðið, en ef hann verður ekki hækkaður. Fækkun ferðamanna leiðir beint til þess með öllum þeim afleiðingum sem því fylgja. Það er ekki bara að tekjustofninn minnkar, starfsemi ferðaþjónustunnar minnkar, færra fólk fær vinnu, fjárfesting verður minni og svo framvegis,“ segir Björgólfur Jóhannsson, forstjóri Icelandair Group í samtali við Ferðablaðið.

Allar nánari upplýsingar fást hjá Fasteignasölu Mosfellsbæjar í síma 586 8080.

i att

Sumarhús í Húsafelli við Klettsflöt 4. Ef þú vilt slappa af og þurfa ekki að hugsa um stóra lóð og mikið viðhald þá er þetta eignin. 22,2m2 sumarhús + ca. 8m2 svefnloft, heitt vatn, rafmagn, heitur pottur og sólpallur með skjólveggjum. Ekkert puð og vinna í 1.200 m2 gróinni leigulóð. Sundlaug, golfvöllur og verslun í mjög stuttu göngufæri og örstutt upp á jökul og Arnarvatnsheiði. Verð kr. 6.900.000,-

að miðað við reynsluna í þessu myndarlega að málum og tækifærin félagi sem tengist fyrst og fremst sem eldgosið í Eyjafjallajökli gaf Icelandair og Flugfélagi Íslands voru nýtt til að auka hróður Íslands er verulega mikil verðteygni hjá á erlendri grundu. Ég held að það neytandanum. Hækkun um 1% hafi bara sýnt sig að það átak skilaði þýðir einfaldlega fækkun um 1%. sér mjög vel. Síðan koma stjórnvöld Þegar verð á þeim þáttum sem einnig myndarlega að átakinu Ísferðamaðurinn kemur fyrst að, land allt árið. Það skýtur því skökku það er flugi og gistingu, hækkar, við að á sama tíma og við erum að fækkar ferðamönnum í beinu sam- berjast við það að fá fólk til að koma ræmi við hækkunina. Það frekar til Íslands en að fara er reynsla sem ekki eitthvað annað og fara irðisau er hægt að hrekja. í því skyni í verulega ka áv Sagan segir það fjárfestingu til að n einfaldlega. Við auka umsvifin í ferðaþjónustí starfseminni unni erum hrædd þannig að ríkið við að hækkun beri meira úr þessarar þjónbýtum en áður, ustu sem er tilað þá skuli það tölulega ofarlega í koma og ætla sér neyslukeðju ferðaað skella á skatti, sem mannsins, næst á eftir hefur verulega áhrif til fluginu, muni geta haft skamms tíma og svo áfram veruleg áhrif á eftirspurn eftir til lengri tíma. Okkur finnst þetta í ferðum til Íslands. Undanfarin ár besta falli undarlegt og mikið óráð höfum við lagt mesta áherslu á að að gera þetta í raun miðað við þær laða hingað fólk yfir veturinn og aðstæður sem við búum við í dag, teljum okkur þar hafa góð tækivegna þess að við trúum að við getfæri. Hækkun á gistikostnaði mun um stækkað þessa köku, sérstakfyrst bitna á þeirri starfsemi, frem- lega yfir veturinn við núverandi ur en sumrinu. Flugfélag Íslands aðstæður. Við sýndum það síðasta hefur einnig fundið verulega fyrir vetur og við sjáum það í eftirspurnhækkandi álögum hins opinbera inni eins og hún er að fara inn í vetá reksturinn og má þar til dæmis urinn núna, að við eigum mjög góð nefna tvöföldun kolefnisgjalds. tækifæri til þess að selja Ísland allt árið. En þau tækifæri munu minnka Gott átak sem skilar sér vel verulega við hækkun virðisaukaVið höfum reyndar átt alveg fráskattsins.“ bært samstarf með ríkisstjórninni, fyrst með átakinu Inspired by IceEkkert samráð haft land, þar sem stjórnvöld komu mjög Hvað með aðferðafræðina, var sk

að myndi skila ríkinu miklu meiri tekjum, beinum og óbeinum að örva ferðamennskuna í stað þess að auka skattheimtu af henni. Hækkun virðisaukaskatts er með vitlausari aðgerðum sem ríkið gæti farið út í og þegar litið er kannski tíu ár fram í tímann minnkar potturinn með tilheyrandi tekjutapi fyrir alla, einstaklinga, fyrirtækin og ríkissjóð og

atvinnustigið í landinu lækkar,“ segir Björgólfur. Ég ræði við hann um þær fyrirætlanir stjórnvalda að hækka virðisaukaskatt á gistingu úr 7% í 25,5% og hugsanlegar afleiðingar þess. „Auðvitað er fyrir höndum töluverður vandi hjá ríkissjóði og þar þarf að leita tekna og skera niður kostnað, en við hefðum viljað vinna með þeim í því að finna tækifæri til að auka tekjurnar en ekki taka þessa áhættu á að þær minnki. Það er einfaldlega þannig

hjortur@goggur.is

h æk

Hjörtur Gíslason skrifar:

haft samráð við ykkur um þessi mál? „Nei, það var ekki gert. Ég held að þessi áform hafi lekið út úr kerfinu og þannig komu þau upp á borðið til okkar. Auðvitað finnst manni það út af fyrir sig svolítið sérkennilegt. Maður vill ekki trúa að svona gerist þegar búið er að leggja á borðið hvaða áhrif það getur raunverulega haft. En pólitíkin er stundum þannig að maður getur ekki reiknað með öllu. Við höfum nú sagt okkar skoðun en erum ekki að setja þetta fram beinlínis til að gagnrýna ríkisstjórnina. Við erum bara að setja fram staðreyndir. Það er eins og menn vilji prófa þetta, sjá hver áhrifin verða, en staðreyndin er sú, að slík tilraun getur skaðað okkur til svo margra ára. Leiði þetta til samdráttar í eftirspurn, sem við teljum að reynslan sýni, þarf að fara í átak til að byggja upp aftur og það er bæði dýrt og fyrirhafnarmikið. Manni finnst líka mjög sérkennilegt að engin aðlögun sé gefin að þessari fyrirhuguðu skattheimtu og í því felst ef til vill ákveðið þekkingarleysi á starfseminni og það kannski ýtir undir þá spurningu af hverju þessi hugmynd hafi ekki verið rædd við þá aðila, sem eru að vinna í ferðamálunum. Hjá okkur er nú verið að vinna að því af fullum krafti að selja fyrir næsta sumar. Við erum búin að ráðstafa allt að 70% af okkar hótelherbergjum fyrir sumarið og þar liggur til grundvallar ákveðið verð og ákveðin skattlagning, sem á

„Hækkun virðisaukaskatts er með vitlausari aðgerðum sem ríkið gæti farið út í og þegar litið er kannski tíu ár fram í tímann minnkar potturinn með tilheyrandi tekjutapi fyrir alla, einstaklinga, fyrirtækin og ríkissjóð og atvinnustigið í landinu lækkar,“ segir Björgólfur Jóhannsson, forstjóri Icelandair Group.

skila því í bullandi plús. Það er ekki eins við séum á meðgjöf frá ríkinu. Þvert á móti, við erum að skapa því miklar tekjur og það er bara gott. Það má nefna annað í þessu, því þessu er svolítið stillt upp eins og einhverju hanaslag. Við séum bara að rísa upp á afturlappirnar og rífa kjaft við ríkið og hafna aukinni skattheimtu. Það er mjög mikilvægt fyrir starfsemi þessa félags að ríkissjóður sé sterkur og rekstur hans góður. Það hefur áhrif á kjör okkar á hinum alþjóðlega lánamarkaði hvernig ríkissjóður stendur. Þarna eigum við samleið með fjármálaráðuneytinu og ríkisvaldinu.“

Hækkanir leiða til samdráttar Hefur ríkisstjórnin að þínu mati ekki nægilegt samráð við atvinnuvegina þegar kemur að lagasetningum sem geta haft veruleg áhrif á afkomu viðkomandi atvinnugreinar? „Þegar uppi voru hugmyndir um aukningu tekna ríkisins af Keflavíkurflugvelli fyrir um þremur árum, vorum við í mjög góðu sambandi við fjármálaráðuneytið. Þá vorum við í svipaðri baráttu og núna og reyna að sýna fjármálaráðherra fram á að án aukinnar gjaldheimtu myndi kakan stækka svo mikið að ríkissjóður yrði betur

staddur eftir á. Þá áttum við ágæt samskipti við stjórnkerfið, sem hlustaði á rök okkar og ég er sannfærður um að þá hafi verið farin rétt leið með því að auka ekki gjöldin. Við gátum bent á hvernig fór hjá Írum og Hollendingum sem hækkuðu gjöldin á flugvöllunum, sem leiddi til mikils samdráttar. Alls staðar þar sem menn hafa reynt að auka gjöldin á einhverja meginþætti ferðaþjónustunnar hefur það leitt til samdráttar. Nýjasta dæmið er hækkun á gjöldum á hótel í Danmörku, sem hefur nánast leitt til hruns. Þetta eru ekki flókin fræði, þetta er bara

svona. Ferðamenn eru alls staðar viðkvæmir fyrir verðhækkunum. En það eru ekki einstaklingarnir sem bregðast fyrst við, heldur eru það ferðaskrifstofurnar sem ráða ferðinni. Þegar þær heyra af svona fyrirætlunum fara þær strax að leita að öðrum möguleikum og hafna Íslandi. Annars höfum átt gott samstarf við núverandi stjórnvöld frá því þau tóku við völdum. Það hefur allt gengið mjög vel. Nú virðist annað uppi á teningnum hvort sem það er vísvitandi eða ekki. Þetta á allt eftir að koma betur í ljós,“ segir Björgólfur Jóhannsson. n

Við hvetjum stjórnvöld til að falla frá áformum um hækkun virðisaukaskatts á gistingu og að þau kanni betur raunverulegar afleiðingar slíkra aðgerða.

að breytast núna. Við höfum sagt sagt að það sé nánast ógerlegt að breyta verðlagningunni eftir á og því verður hótelreksturinn að taka á sig þessa auknu álagningu. Afkoman hingað til hefur ekki verið neitt til að hrópa húrra fyrir og ekki bætir þetta úr skák.

Reynt að blekkja almenning Það er einnig í öðru sem manni finnst gæta nokkurrar vanþekkingar á gangi mála. Virðisaukaskattur er gegnumstreymiskerfi og það kom fram hjá stjórnvöldum að endurgreiðsla til hótelrekstrarins væri meiri en skatturinn sem hann hefði skilað. Í eðli sínu er það þannig í grein sem er að vaxa og mikil fjárfesting er í. Við getum tekið fjárfestinguna sem við fórum í á gamla Loftleiðahótelinu, sem heitir nú Hótel Natura og á Marina niðri í bæ og Icelandair Hótelinu á Akureyri. Þar var um að ræða fjárfestingu langt fram í tímann en virðisaukaskatturinn var endurgreiddur á einu ári. Það á svo eftir að skila virðisaukaskatti til ríkisins árum saman af þessari fjárfestingu. Því er það mjög villandi fyrir almenning að stilla þessu upp eins og gert var af stjórnvöldum. Þar var reynt að blekkja fólk svo það héldi að það væri bara sanngjarnt að hækka skattinn. Þá er líka rétt að benda á að stærsti kostnaðarliður hótelrekstrar er laun og þau bera ekki virðisaukaskatt. Sé fjárfestingin tekin út og horft á reksturinn þá er það sem við erum að rukka fyrir ríkið af sköttum og skyldum og

AÐALFUNDUR SAMTAKA FERÐAÞJÓNUSTUNNAR Hilton Reykjavík Nordica, 22. mars 2012

DAGSKRÁ: kl.9:00-12:00 FUNDIR FAGHÓPA Afþreyingarfyrirtæki Ferðamennska á hálendinu. Framboð og þróun á afþreyingu í ferðaþjónustu Bílaleigur Öryggismál. Samskipti bílaleigufyrirtækja og annarra ferðaþjónustuaðila Ferðaskrifstofur Verkfærakista í markaðsmálum. Þjónustugæði. WOW air, hvað er framundan? Flugfélög Routes Developement Fund Gististaðir Þróun gistingar. Tækifæri í ferðaþjónustu. Forsendur fjárfestinga Hópbifreiðafyrirtæki Trackwell kerfið. Rekstrarumhverfi hópbifreiða Veitingastaðir Lykiltölur í veitingarekstri. Mikilvægi hönnunar kl. 13:00-15:15 AÐALFUNDUR Setning, Árni Gunnarsson, formaður SAF. Ávarp, Oddný G. Harðardóttir, ráðherra ferðamála Marketing to high net worth travellers Stuart Shield, MD International Hotel Awards ÍSLAND ALLT ÁRIÐ Er þolmörkum yfir sumartímann náð? Staðan – hvað þarf að gera? Dr. Anna Dóra Sæþórsdóttir, dósent í ferðamálafræði HÍ Sævar Skaptason, framkvæmdastjóri Ferðaþjónustu bænda Gunnar Rafn Birgisson, framkvæmdastjóri Atlantik Almenn aðalfundarstörf skv. lögum SAF Kvöldverðarhóf félagsmanna Aðalfundur Samtaka ferðaþjónustunnar er opinn fulltrúum frá aðildarfélögum SAF og eru nánari upplýsingar um aðalfundinn á heimasíðunni www.saf.is. SAMTÖK FERÐAÞJÓNUSTUNNAR eru hagsmunasamtök fyrirtækja í ferðaþjónustu og geta öll fyrirtæki eða einstaklingar sem hafa með höndum rekstur á sviði ferðaþjónustu sótt um aðild. Samtökin voru stofnuð 11. nóvember 1998 og hafa því starfað nú í 13 ár. Megintilgangur samtakanna er að gæta sameiginlegra hagsmuna félaganna og vinna að því að fyrirtækin búi við starfsskilyrði sem gera þau samkeppnishæf og auka arðsemi í greininni. Starfsemi SAF felst því að mestu í almennri hagsmunagæslu, funda- og fræðslustarfsemi, gerð og túlkun kjarasamninga, markaðsstarfi, ráðgjöf, leiðbeiningum og upplýsingagjöf. Samtök ferðaþjónustunnar hafa það í stefnu sinni að ferðaþjónustufyrirtæki verði arðbær og talin áhugaverður fjárfestingarkostur, enda búi þau við heilbrigða samkeppni og samkeppnishæf rekstrarskilyrði. SAF á aðild að Samtökum atvinnulífsins. Samtök ferðaþjónustunnar www.saf.is

CMY

58 80% 40%

september 2012

» Friðrik Pálsson, hótelhaldari er ósáttur við fyrirhugaða hækkun á virðisaukaskatti á gistingu:

Órökrétt og heimskulegt „Ég held að það sé nokkuð ljóst að fá fyrirtæki í greininni myndu þola það að taka á sig hækkun virðisaukaskatts úr 7% í 25,5% sem þýðir að 15% yrðu klippt af gistitekjum þeirra. Þau myndu þá verða að setja þetta út í verðlagið,“ segir Friðrik Pálsson, hótelhaldari Hótels Rangár, í samtali við Ferðablaðið. „Að kasta því fram að ríkið hafi endurgreitt ferðaþjónustunni meira í virðisaukaskatt en hún hafi greitt er bara hrein rökleysa.“

skattstofninn minnki og mjög líklega meira en þessum áætluðu tekjum af honum nemur. Niðurstaðan verður því neikvæð. Mest áhrifin af þessari skattheimtu leggjast svo eins og alltaf þyngst á þá sem verst standa. Það eru þessir dýrmætu vaxtarsprotar sem eru að spretta upp svo víða, sérstaklega úti á landi, sem mest verða fyrir barðinu á þessu. Að þessu sögðu, geng ég út frá því að þetta verði ekki irðisau v ka á að veruleika. Það n getur ekki verið, að svona vitleysa fari í gegnum f j á r laga nef nd Alþingis. Þetta er eins og slátra mjólkurkúnni. En jafnvel bara fréttir sk

i att

Bitnar á vaxtarsprotunum En hverjar verða afleiðingar hækkunar skattsins, verði hún að veruleika? „Til skamms tíma myndi þetta leiða til þess að

heimskuleg. Þegar það svo bætist ofan á að þessi umræða fer út á markaðinn og ferðaheildsalar og umboðsaðilar Íslendinga, sem skipta hundruðum eða þúsundum erlendis, fara að spyrjast fyrir um hverju þetta sæti, eru svörin við því afskaplega rýr. Svo ganga sögur um það núna að ákveðið hafi verið inni í ráðuneytinu að henda þessu út til að sjá viðbrögðin. Ef svo er, er það í meira lagi vanhugsuð aðgerð, sem er þegar farin að valda skaða,“ segir Friðrik enn fremur.

h æk

jöldi aðila og fyrirtækja hafa lýst því yfir, að þau geri sér grein fyrir því að hækkanir af þessu tagi munu hafa gríðarlega neikvæð áhrif á aðsóknina, á fjölda ferðamanna og þá um leið tekjur þjóðarinnar af fe rð a me n ns kunni. Það sem mér finnst alvarlegast í þessu er að það skuli vera sú vanþekking eða lítilsvirðing á þessari atvinnuFriðrik Pálsson. grein til staðar í fjármálaráðuneytinu, að mönnum detti í hug að slá svona fram, og ég tala nú ekki um ef þeim er alvara,“ segir Friðrik. „Verðbreyting með þessum hætti út í markaðinn er túlkuð af alvöru fólki í þessari atvinnugrein sem fullkomlega órökrétt og

af því að svona hækkun vofi yfir er afar skaðlegt. Við höfum verið að reyna að sannfæra samstarfsaðila okkar erlendis að okkur væri alvara með Ísland allt árið og önnur sértæk átaksverkefni, en þetta hefur á sér yfirbragð þess að við vitum ekki hvert við ætlum að stefna. Þetta kemur illa við þá sem hafa lagt allt sitt í að byggja upp heilsárs atvinnu úr ferðamennskunni; byggt up atvinnugrein, sem geti borgað þau laun að hún geti fengið til sín gott fólk og skapað þá atvinnu og atvinnuöryggi sem fólk er að sækjast eftir. Allt af þessum toga slær á möguleika og þar með áhuga fólks á að vinna að því markmiði. Svona skilningsleysi hjá stjórnvöldum vekur fólk til umhugsunar um hvers vegna það sé að berjast í þessu.“

Kasta ryki í augu almennings En hvað með þá fullyrðingu að ríkið hafi endurgreitt ferðaþjónustunni meira af virðisaukaskatti, en hún hafi skilað? „Að kasta því fram að ríkið hafi endurgreitt ferðaþjónustunni meira í virðisaukaskatt en hún hafi greitt er bara hrein rökleysa. Þar er vísvitandi verið að senda frá sér rangar upplýsingar. Ef menn skilja eðli virðisaukaskatts, þá vita þeir að mismunur á inn- og útskatti, hefur ekkert með þetta að gera. Þarna er vísvitandi verið að kasta ryki í augu almennings eða að vankunnáttan á því hvernig virðisaukinn virkar er svona alger. Þetta er innheimta af skatti fyrir ríkið, en ekki skattur á tekjur fyrirtækjanna. Eins og ég sagði áðan geng ég út frá því, að þessi endaleysa fari ekki í gegnum fjárlaganefnd Alþingis og því höldum við okkar striki og reynum að sannfæra viðskiptavini okkar um að íslenskum stjórnvöldum sé alvara með að ferðaþjónustan á Íslandi muni búa við sanngjarnt samkeppnisumhverfi á við önnur lönd og því sé mönnum óhætt að halda áfram að selja ferðir til Íslands í góðri trú,“ segir Friðrik Pálsson.

hjortur@goggur.is

» Skíðað, gengið og hjólað um fjölbreytta náttúru Norðausturlands:

Ævintýraferðir í allan vetur

ývatnssveit að vetri til getur verið töfrum líkust. Þá klæðast tröllin í Dimmuborgum vetrarbúningi og frost og funi kallast á þegar gengið er um jarðhitasvæðið við Leirhnjúk. Ferðaþjónustan Hike & Bike mun bjóða upp á fjölbreyttar ferðir um svæðið í vetur fyrir einstaklinga og hópa. „Við bjóðum upp á gönguferðir, hjólaferðir, gönguskíðaferðir og ferðir á snjóþrúgum. Jafnframt höfum við gert þó nokkuð af því að útbúa skemmtilega viðburði fyrir starfsmannahópa, ratleiki og ýmiskonar uppákomur fyrir vina- og saumaklúbba,“ segir Eyrún Björnsdóttir, leiðsögumaður og eigandi Hike & Bike.

Vetrarríki við Mývatn Eyrún mælir með að fjölskyldur og vinahópar komi að vetrarlagi í Mývatnssveit. „Mörg hótelanna þar bjóða upp á ýmis pakkatilboð á gistingu og mat og fátt er betra í góðra vina hópi en að taka dekurhelgi í vetrarríkinu, stunda útivist, slaka á í Jarðböðunum og njóta góðra veitinga.“ Að sögn Eyrúnar eru vetrarferð-

Eyrún segir vetrarferðirnar sérsniðnar að hópum miðað við áhugasvið þeirra og aðstæður hverju sinni. irnar sérsniðnar að hópum miðað við áhugasvið þeirra og aðstæður hverju sinni. Yfir sumarmánuðina er boðið upp á daglegar brottfarir í 3-4 tíma göngu- og fjallahjólaferðir með leiðsögn, um rómaða náttúru Mývatnssveitar. „Í þessum ferðum eru helstu kennileiti Mývatnssveitar heimsótt, hverasvæði og gufusprungur skoðaðar, leitað að tröllum og öðrum kynjaverum, litið á rúgbrauðsholur og hleðslur gamalla gufubaða og slakað á í Jarðböðun-

um við Mývatn. Á sumrin leigjum við einnig út fjallahjól fyrir þá sem vilja halda á eigin vegum á vit ævintýra. Boðið er upp á hjól í ýmsum stærðum; barnahjól, tengihjól og barnastóla, þannig að öll fjölskyldan getur notið útivistar saman,“ segir Eyrún.

Lengri ævintýraferðir „Yfir sumartímann bjóðum við líka upp á lengri ævintýraferðir um leyndardóma norðausturhornsins. Má þar helst nefna fimm daga

fjallahjólaferð um stórfenglegt svæði Gjástykkis og Jökulsárgljúfra. Haldið er úr Mývatnssveit norður með eldfjallinu Kröflu allt norður í Kelduhverfi þar sem gist er í bændagistingu. Næsta dag eru Jökulsárgljúfur heimsótt og hjólað um skemmtilega slóða í Ásheiði. Því næst er haldið um Þeistareykjaheiði og gist í fjallaskála. Næsta dag er flottasta „Víti“ landsins skoðað en fáir vita af þessum magnaða sprengigíg sem teygir sig 75 metra lóðrétt niður

í iður jarðar – en það er svipað og hæð Hallgrímskirkju í Reykjavík á hvolfi. Síðasta daginn er hjólað umhverfis Mývatn, gervigígar skoðaðir, litið á hraunmyndanir við Höfða og í Dimmuborgum, áður en haldið er í Jarðböðin við Mývatn í slökun eftir fimm daga ferð um einstakt landsvæði sem fáir hafa farið um,“ segir Eyrún, og hvetur lesendur Ferðablaðsins til að koma og njóta íslenskrar náttúru með Hike & Bike allt árið um kring.

www.hikeandbike.is

september 2012

„Mér þótti nokkuð merkilegt að hingað komu fleiri erlendir ferðamenn á eigin vegum í stað þess að koma með skipulögðum rútuferðum.“ svona snemma, því það er ennþá fullt af fólki sem vill fara þessa leið en treystir sér ekki. Hins vegar skil ég vel að sumarið í ár var eitt það þurrasta á Norðausturlandi frá upphafi mælinga og því er lítið við-

hald á vegum hér á svæðinu skiljanlegt, í ljósi þess hversu erfitt er að hefla vegina við slíkar aðstæður. Við verðum bara að taka þessu og erum að sjálfsögðu ánægð með sumarið. Aðspurður segist Ísak

hafa þurft að fjölga starfsfólki í sumar en nú þegar skólarnir eru byrjaðir, og sumarstarfsfólkið farið, stendur hann einn vaktina frá morgni til kvölds.

» Stöðugur straumur ferðamanna með

hverri draumahelginni af fætur annarri:

Frábært sumar sem endaði of snemma

ikill fjöldi ferðamanna lagði leið sína í Ásbyrgi í sumar enda var veðrið á Norðausturlandi með eindæmum gott. Ævar Ísak Sigurgeirsson rekur Verslunina Ásbyrgi og hann segist vera hæstánægður með sumarið og þakkar fyrir að veðrið var ekki eins og í fyrrasumar þegar íbúar landshlutans urðu vitni að einu lélegasta sumri síðustu áratuga. „Fyrstu hóparnir komu hingað um hvítasunnuhelgi í lok maí og mánuðina á eftir var stöðugur straumur ferðamanna með hverri draumahelginni af fætur annarri. Mér þótti nokkuð merkilegt að hingað komu fleiri erlendir ferðamenn á eigin vegum í stað þess að koma með skipulögðum rútuferð-

um. Viðskiptavinum okkar fækkaði hins vegar snarlega í kringum 20. ágúst og hér varð einskonar spennufall,“ segir Ísak. Hann telur að lengja hefði mátt ferðamannasumarið í Ásbyrgi með því að bæta úr vegamálum norðanmegin við Dettifoss. „Stór hluti okkar viðskiptavina kemur hingað yfir malarvegina tvo norðanmegin við Dettifoss og eftir að þeir urðu óökufærir, í kjölfar mikilla þurrka í sumar, hefur ferðamannafjöldinn hér í Ásbyrgi verið í frjálsu falli. Yfirleitt hefur ferðamannastraumurinn minnkað jafnt og þétt eftir því sem líður á haustið og þangað til fer að snjóa. En nú snýr fólk við því vegirnir eru ónýtir. Ég vil ganga svo langt að segja að þetta sé pólitísk ákvörðun að enda sumarið

VELJUM ÍSLENSKT EITTHVAÐ FYRIR ALLA

WWW.VARMA.IS

haraldur@goggur.is

september 2012

» Grindvíkingar bjóða upp á ævintýraferðir á fjórhjólum og aðra afþreyingu allan ársins hring:

Útlendingum að fjölga yfir veturinn Við leggjum áherslu á góðan búnað og öryggi, fjölbreytni og þjónustulund. Við viljum skila viðskiptavininum ánægðum á leiðarenda og þá er markmiðinu náði,” segir Jakob Sigurðsson, starfsmaður fyrirtækisins Fjórhjólaævintýris í Grindavík í samtal við Ferðablaðið.

nægður viðskiptavinur er besta auglýsingin og það hefur skilað sér vel. Aðsóknin hjá okkur eykst stöðugt. „Við erum með 23 tveggja manna hjól núna og bætum síðan sjö við í september og verðum þá með 30 tveggja manna hjól í gangi og einn fjögurra manna buggy bíl,” segir Jakob.

Geta tekið hundrað manna hópa Fyrirtækið býður bæði upp á fastar „áætlunarferðir“ um nágrenni Grindavíkur og sérstakar ferðir fyrir hópa, allt að hundrað manns í einu. „Við erum bjóða margs konar ferðir yfir sumarið sem eru sniðnar að þörfum útlendinga. Þær eru frá klukkutíma upp í 7 tíma og við sækjum þá fólk til Reykjavíkur ef þess er óskað og við getum svo tengt túrinn við ferð í Bláa Lónið og flugvöllinn. Við erum svo með mjög svipaðan pakka fyrir Íslendinga, ferðir klukkan 10, 12, 14 og 17 alla daga í áætlun og loks bjóðum við upp á hópa, en þá er meiri sveigjanleik í tímalengd. Við gerum þá bara tilboð í hópinn og fólk getur ráðið tímanum sjálft. Þetta er mjög vinsælt hjá starfsmannahópum, vinahópum og fjöl-

skyldum. Starfsmannahóparnir eru að byrja um þessar mundir og fram á veturinn og svo fram á vorið. Starfsmannahóparnir taka líka hópefli oft inn í dæmið. Ef hóparnir eru mjög stórir getum við skipt þeim upp og haft afþreyingu af ýmsu tagi fyrir alla. Þannig getum við tekið hundrað manna hópa og jafnvel fleiri með því að vera með fleiri stöðvar. Við bjóðum þá upp á hellaskoðun, reiðhjól, hópefli og fleira sem hægt er að flétta saman. Við sjáum líka um ýmsa þætti aðra fyrir hópana, eins og að panta sali, rútur og fleira. Þannig þurfa menn bara eitt símtal til okkar og við klárum svo að skipuleggja allan pakkann fyrir þá. Við röðum þessu þá öllu saman án þess að taka sérstaklega fyrir það. Við bjóðum líka upp á nestispakka og hvað annað sem viðskiptavinurinn óskar eftir.“ Hvert er svo ekið á hjólunum? „Við keyrum eftir slóðakerfi sem er í aðalskipulagi Grindavíkurbæjar. Við erum því að keyra í sátt og samlyndi við alla og höfum undirskrifaðan samning við hestamenn vegna þessa. Þetta hefur því gengið mjög

Dekurferð til Seychelleseyja!

16 dagar á Seychelleseyjum í Indlandshafi 12. til 28. apríl 2013 Gestamóttakan heldur nú í annað sinn til Seychelles, sem er eyjaklasi í miðju Indlandshafi um 5° sunnan við miðbaug. Þessi paradís lætur engan ósnortinn; blár himinn og haf, hvítar strendur og sandur eins og púður. Loftslagið er notalegt, hitinnn milli 24°C - 30°C allan ársins hring. Íslenskur farastjóri sem þekkir vel til eyjanna ásamt þarlendri fararstjórn. Takmarkaður fjöldi.

Algjör dekurferð. Hafið samband við Gestamóttökuna s. 551 1730

Gestamóttakan ehf – Your Host in Iceland gestamottakan@gestamottakan.is | www.gestamottakan.is

vel saman vegna þess að allir sýna hvorum öðrum gagnkvæma virðingu og þá gengur þetta allt vel. Slóðarnir eru í kringum Grindavík, út á Reykjanes og austur í Krýsuvík. Við erum mjög góða aðstöðu fyrir þessa útgerð. Með um 100 galla og lokaða hjálma, hanska og stígvél og allan búnað fyrir fólk sem þörf er á. Við erum með upphitaða aðstöðu og höldum búnaðinum þurrum og hreinum.

Góð aðsókn í sumar Þetta er opið allt árið. Við erum með fasta áætlun alla daga og fólk þarf því yfirleitt ekki langan fyrirvara. Það eru alltaf starfsmenn á staðnum og má nánast segja að fólk geti einfaldlega bara mætt á staðinn og skellt sér á hjól en við mælum með því að fólk panti áður. Nálægðin við Bláa Lónið og Reykjavík er okkur í hag og svo er Suðurstrandarvegurinn kominn. Við erum því komnir inn á hring á Reykjanesinu sem Reykvíkingar og nágrannar eru farnir að nota sér. Fólk er farið að leita í styttri ferðir vegna hás eldneytisverðs og blandar þessu

kannski saman við ferð í Lónið og borðar á einhverjum af þessum góðu veitingastöðum sem eru hér í Grindavík. Vinsældirnar eru því alltaf að aukast. Aðsóknin hefur verið mjög góð í sumar og starfsmannahópavertíðin fyrir sumarið var bara met hjá okkur og útlitið er gott fyrir haustið. Það er greinilegt að fólk fréttir af okkur og þá verður þetta eins og bolti sem rúllar áfram. Yfir sumarið eru þetta meira útlendingar og lausatraffík og þá erum við með frekar margar ferðir yfir daginn og traffíkin dreifist vel yfir alla vikuna. Á veturna erum við meira með hópa og þá færist þetta nær helginni. Reyndar hefur aðsókn útlendinga verið að aukast verulega yfir veturinn tvö síðustu ár. Við finnum fyrir því að fólk kemur í styttri tíma með lággjaldaflugfélögunum og ferðast svolítið eins og við Íslendingar. Það ákveður bara þegar komið er á staðinn hvað eigi að gera. Þá fáum við mikla aðsókn með mjög stuttum fyrirvara, allt niður í klukkutíma.“ Hvernig komið þið ykkur á framfæri? „Við vinnum með ferðaskrifstofum í miðbæ Reykjavíkur eins og ITM og ITA og við erum í bæklingum og kynningarefni hjá Allrahanda og erum að fara inn í bæklinga hjá Kynnisferðum og á Netið. Við kynnum okkur líka sjálfir með auglýsingablöðum og auglýsingum í blöðum fyrir starfsmannahópa og við erum líka í samstarfi við ferðaskrifstofur erlendis. Til þess að ná sambandi við þær notum við t.d Ferðaráðstefnuna VestNorden sem haldin er árlega á norðurlöndunum. Þar erum við bæði að styrkja tengsl við viðskiptavini okkar og afla nýrra. Annars er besta auglýsingin að skila viðskiptavininum ánægðum heim. Ánægður kúnni er besta auglýsingin,“ segir Jakob Sigurðsson.

hjortur@goggur.is

Skipuleggja sérferðir til fjarlægra áfangastaða

erðaþjónustufyrirtækið Gestamóttakan ehf. skipuleggur sérferðir til fjarlægra áfangastaða og nú er stefnan sett á Seychelles-eyjar í Indlandshafi. Fyrirtækið hefur starfað við ferðaskipulagningu undanfarin 18 ár, og þá einkum í kringum ráðstefnuhald. „Starfsemi fyrirtækisins hefur að mestu leyti verið hér innanlands en nú höfum við einnig bætt við Inga Sólnes. skipulögðum sérferðum með smærri hópa til Seychelles-eyja og Perú. Fleiri staðir eiga eflaust eftir að bætast við,“ segir Inga Sólnes, framkvæmdastjóri Gestamóttökunnar. Fyrirtækið er að sögn Ingu sprottið úr hennar eigin áhuga á ferðalögum. „Þetta byrjaði allt með því að ég fór að skipuleggja sérferðir með vinum og kunn-

ingjum sem heppnuðust afar vel. Síðan þá höfum við farið til Króatíu, Kenýa, Madeira og nú síðast í skemmtilega ævintýraferð til Seychelles-eyja.“ Eyjarnar eru að hennar sögn algjör paradís, með púðursandi, himnesku veðri, fámennum ströndum, vanilluekrum og

vinalegum eyjaskeggjum. „Við ætlum þó að halda áfram með ráðstefnurnar en þetta er skemmtileg viðbót við okkar starfsemi og víkkar sjóndeildarhringinn. Við stefnum á Perú og Indland í náinni framtíð og leggjum áherslu á fámenna og góðmenna hópa.“ n

JARÐBÖÐIN VIÐ MÝVATN Slökun

Vellíðan

Upplifun

Átt þú leið um norðurlandið? Gefðu þér tíma til að slaka á... ... komdu í JARÐBÖÐIN

Opnunartími:

sumar 9:00-24:00 vetur 12:00-22:00

VIÐ MÝVATN

Kafﬁ Kvika Alltaf heitt á könnunni, súpa dagsins, kökur og léttir réttir. Kíktu við á leið þinni um norðurlandið!

Jarðböðin við Mývatn Jarðbaðshólum, 660 Mývatn sími 464-4411, info@jardbodin.is

www.jardbodin.is

september 2012

» Gunnar Valur Sveinsson, verkefnastjóri hjá Samtökum ferðaþjónustunnar, skrifar:

Fyrir hvern er strætó væðing landsins?

ndafarið hefur verið mikil umræða um akstur almenningsvagna og þykir mörgum málið ruglingslegt. Aukning á almenningsakstri með það að markmiði að þjóna betur íbúum landsins er af hinu góða. Þessi þróun má þó ekki vera á kostnað reglubundinna ferða með ferðamenn sem kjósa að nýta sér virðisaukandi þjónustu. Engin aðgreining er í íslenskum lögum á akstri með almenning og akstri með ferðamenn. Þó segir í tilskipun Evrópusambandsins sem innleidd hefur verið hér á landi að almenningssamgöngur eigi ekki við þjónustu sem starfrækt er vegna sögulegs gildis eða vegna ferðamennsku. Samtök sveitarfélaga, sem eru með einkaleyfi á almenningssamgöngum, hafa nýtt sér skilgreiningaleysið og gengið hart á eftir því að banna ferðaþjónustuaðilum að aka innan svæðis með ferðamenn nema gegn greiðslu í vissum tilfellum. Einnig sýnir tímatafla Strætó að á veturna, þegar íbúar landsins þurfa mest á strætó að halda, þarf að panta hann á vissum leiðum

Gunnar Valur Sveinsson.

en á sumrin er sama leið ekin tvisvar á dag og því verður maður að spyrja um hvaða viðskiptavini strætóvæðingin snúist? Miðað við lagaumhverfi í dag geta sveitarfélög og samtök þeirra í gegnum einkaleyfi ákveðið hvaða ferðamannaleiðir falla innan ramma laganna og hvaða ferðamannaleiðir falla utan þeirra. Þau eru nú þegar að taka gjald af ferðaþjónustufyrirtækjum fyrir að sinna virðisaukandi þjónustu sem fellur til innan svæðis og geta þar af leiðandi útilokað þau fyrir-

tæki sem ekki vilja greiða uppsett verð. Þetta mun hafa þau áhrif að ferðaþjónustufyrirtækin hafa síður bolmagn til að markaðssetja Ísland sem áfangastað og þróa nýjar leiðir þar sem einokun ríkir. Forsvarsmenn Strætó hafa verið duglegir við að vekja athygli á kostum almenningssamgangna ásamt því að benda á að strætóar séu öruggari í roki en rútur og að standandi farþegum sé heimilt að ferðast með strætisvögnum á milli byggðalaga, kjósi þeir að gera það. Þetta er gagnrýnivert þar sem strætisvagnarnir eru lágir og hliðarvindur tekur því vagninn og feykir honum til þar sem vindurinn kemst ekki undir. Farþegum er einnig heimilt að standa í strætó sem er ámælisvert og ætti það ekki að vera löglegt miðað við aðstæður hér á landi, sem eru mjög frábrugðnar aðstæðum í öðrum löndum. Það vill enginn sitjandi farþegi fá standandi farþega yfir sig á fullri ferð. Ljóst er að skýr aðgreining verður að vera í lögum um almenningssamgöngur og nauðsynlegt er að skilgreina reglubundinn akstur með ferðamenn. Almenningssamgöngur eru sjálfsögð þjónusta og eiga bæði almenningur og ferðamenn að geta nýtt sér þá þjónustu. Á sama hátt verða ferðamenn og almenningur að eiga val um að nýta sér virðisaukandi þjónustu til að komast á þá staði sem áhugaverðir eru þrátt fyrir að ekið sé samkvæmt tímatöflu. Sú þjónusta er best ef um hana ríkir opin samkeppni. n

» Ísland gestgjafi á fundi hópbifreiðafyrirtækja:

Norræn samtök hópbifreiðafyrirtækja hittust í Reykjavík Norræn samtök hópbifreiðafyrirtækja hafa hist tvisvar á ári undanfarin ár til að bera saman bækur sínar varðandi rekstrarumhverfi hópbifreiðafyrirtækja í hverju landi fyrir sig. Fyrir utan hin hefðbundnu Norðurlönd er Eistland einnig með í hópnum og von á að fleiri Eystrasaltslönd bætist í hópinn þegar fram líða stundir. Ísland var gestgjafi síðasta fundar sem fram fór föstudaginn 31. ágúst og var dagskráin mjög þétt. Rætt var um innleiðingu ríkjanna á Ísland var gestgjafi síðasta fundar norræna samESB reglugerð 1370/2007 sem taka hópbifreiðafyrirtækja sem fram fór föstudaginn 31. ágúst. einnig er mikið hitamál hér á landi þar sem almenningssamgöngur eru að sækja inn á svið ferðaþjónustu í gegnum einkaleyfi innan svæðis og á milli svæða. Fram kom að í öðrum löndum er mun meira frjálsræði í akstri með ferðamenn en stefnir í hér á landi. CO² svæði (Low Emisson Zone) í borgum Evrópu voru rædd og skortur á sameignlegri skilgreiningu ESB í þessum efnum sem gerir rekstraaðilum erfitt um vik að vita hvenær þeir eru innan löglegra marka og hvenær ekki. Einnig var rætt um ESB reglugerð um réttindi farþega í hópbifreiðum, beiðni Íslands um að bílstjórar geti ekið í 12 daga án hvíldardags, starfsemi erlendra hópbifreiðafyrirtækja í löndunum ásamt kannanir sem gerðar hafa verið um ánægju farþega í einkareknum almenningssamgöngum. n

» Erna Hauksdóttir, framkvæmdastjóri Samtaka Ferðaþjónustunnar, skrifar:

Starfshópur fjármálaráðuneytis um skattlagningu, svarta atvinnustarfsemi o.fl.

jármálaráðuneytið hefur ákveðið að skipa starfshóp um skattlagningu ferðaþjónustugreina, þar sem sérstaklega verða skoðuð áhrif þess að breyta álagningu virðisaukaskatts á gistiþjónustu. Ennfremur skal skoða samkeppnisstöðu og leyfisveitingar og aðgerðir til að koma í veg fyrir undanskot frá skattgreiðslum og til að styrkja stöðu ferðaþjónustunnar. Í hópnum verða fulltrúar fjármálaráðuneytis, iðnaðarráðuneytis, innanríkisráðuneytis, ríkisskattstjóra og SAF, en full-

Erna Hauksdóttir.

trúar SAF verða Erna Hauksdóttir og Kristófer Oliversson. Ljóst er að með skýrslu KPMG hafa verið lögð fram gögn sem meta áhrif þess að hækka virðisaukaskatt á gistingu úr 7% í 25.5% og mun skýrsla Hagfræðistofnunar Háskóla Íslands, sem fjármálaráðuneytið hefur óskað eftir um sama mál, líta dagsins ljós næstu daga. Má því líta svo á að því verkefni sé lokið. Samtökin fagna þó þessum starfshópi sem vonandi tekur starta atvinnustarfsemi og leyfisleysi fyrirtækja föstum tökum. n

ÍSLAND ALLT ÁRIÐ – AUKINN SÝNILEIKI ÞÁTTTAKENDA Nýr vefur hefur verið tekinn í notkun fyrir verkefnið ÍSLAND ALLT ÁRIÐ og bjóðast þátttakendum nú aukin tækifæri til að koma upplýsingum um þjónustu sína á framfæri. Samtök ferðaþjónustunnar hafa lagt mikla áherslu á að sýnileiki þátttakenda verði aukinn og eru mun betri tækifæri til þess á þessum nýja vef en á hinum gamla sem var í raun ekki hannaður til þess. Breytingin mun líka mæta þörfum þeirra fjölmörgu sem skoða netið í spjaldtölvum og farsímum. www.inspiredbyiceland.is

Hellaferรฐ

Skรณgafoss

River rafting

ร UYDO GDJVIHUรจD IUi 5H\NMDYtN HNNL EDUD I\ULU HUOHQGD IHUรจDPHQQ KHOGXU OtND I\ULU รฌLJ Blue Ice tour

Bรณkaรฐu รญ sรญma 540 1313

Keflavรญ

Reykjavรญk

Iceland Excursions Allrahanda er alhliรฐa ferรฐaรพjรณnustufyrirtรฆki รญ รถrum vexti. Viรฐ bjรณรฐum rรบtur รญ รถllum stรฆrรฐum, dagsferรฐir, pakkaferรฐir og รกรฆtlunarferรฐir til og frรก Keflavรญkurflugvelli. Ferรฐaskrifstofa

www.allrahanda.is

/H\ILVKDIL )HUรคDPiODVWRIX

Sögu Strandarkirkju má rekja aftur til tíundu aldar í kveðskap Gríms Thomsens.

Sýn í líki ljósengils Við svonefnda Engilsvík stendur kirkja Selvogsbúa, Strandarkirkja. Strandarkirkja er þjóðfræg vegna almennra áheita. Kirkjan stendur við skerjótta Suðurströndina, leiðarljós þeirra er um sjávarslóð fara. Kirkjan er eins og kunnugt er vinsæl til áheita og um tilurð kirkjunnar hafa myndast helgisagnir sem vitna um þann lífsháska sem sjómönnum var búinn úti fyrir þessari klettóttu, hafnlausu úthafsströnd. Fyrsta helgisögnin er að Gissur hvíti á 10. og 11. öld hafi fyrst gert kirkju á Strönd og þá úr kirkjuviðnum sem Ólafur Noregskonungur sendi hann hingað með. Gissur ásamt Hjalta Skeggjasyni tengdasyni sínum átti ríkan hlut að kristnitökunni árið 1000. Þessi skoðun byggir eingöngu á kvæði Gríms Thomsens um kirkjuna þar sem segir m.a. ,,Gissur hvíti gjörði heit guði hús að vanda hvar sem lífs af laxareit lands hann kenndi stranda.“ Önnur sögn er að kirkjuna hafi reist Árni nokkur formaður þegar hann var að koma með timburfarm frá Noregi. Um þennan Árna yrkir séra Jón Vestmann er hann orti um Strandarkirkju árið 1843. Í kvæðinu er Árni Þorláksson biskup í Skáholti nefndur og sagður gefa honum heimild til kirkjubyggingar á Strönd. Árni var biskup 1269 til 1298 og ætti því Strandarkirkja samkvæmt þessari sögn að hafa verið reist í fyrsta skipti á síðari helmingi 13. aldar. Í kirknatali Páls biskups Jónssonar í Skálholti (1195-1211) sem að stofni til er frá árinu 1200 er kirkjan á Strönd hins vegar nefnd. Þriðja helgisögnin er á þessa leið: ,,Fyrir langa löngu gerði ungur bóndi úr uppsveitum Árnessýslu för sína til Noregs á sínu eigin skipi. Var ferð þessi farin til að sækja valinn við til húsagerðar. Segir nú ekki af ferðum bónda fyrr en hann hefur verið lengi á hafi úti á leið sinni til Íslands. Lendir hann þá í sjávarháska og hafvillu í dimmviðri og veit ekki lengur hvert skip hans stefnir. Í örvæntingu sinni heitir hann því þá að gefa allan húsagerðarvið sinn til kirkjubyggingar á þeim stað er hann næði landi heilu og höldnu. Að þessu heiti unnu birtist honum sýn í líki ljósengils framundan stefni skipsins og verður nú ljósengill þessi stefnumið er hann stýrir eftir. Segir ekki frekar af siglingu þessari fyrr en skipið kennir grunns í sandvík milli sjávarklappa. Hvarf þá engillinn og birta tók af degi. Sáu þá skipsmenn að þeir höfðu verið leiddir eftir bugðóttu lendingarsundi milli boðaskerja á úthafsbrimströnd. Þar skammt fyrir ofan var hin fyrsta Strandarkirkja reist úr fórnarviðnum.“ Sameiginlegt þessum frásögnum er að menn hafi verið á leið til Íslands og lent í hafvillum og sjávarháska úti fyrir þessari hafnlausu strönd og unnið Guði sínum það heit að reisa kirkju þar sem þeir næðu landi. Sennilega hefur lendingin verið um Strandarsund sem er suður og austur af kirkjunni. Kunnugir segja að oft sé kyrrt í Standarsundi þó að haugasjór sé allt um kring. Núverandi kirkja er frá 1888. Hún var endurvígð eftir endurbætur 14. júlí 1968 og enn endurbætt og endurvígð 13. okt. 1996. Vorið 1950 var reistur minnisvarði um kraftaverkið í Engilsvík norðvestan við kirkjuna. Er það standmynd á stalli eftir Gunnfríði Jónsdóttur myndhöggvara og nefnist Landsýn. Sýnir hún hvítklædda konu sem heldur á skínandi krossmarki og bendir sjómönnum í lífsháska inn í Engilsvík. Þjónustuhús var reist nálægt kirkjunni 1988. Í jarðhýsi er snyrtiaðstaða fyrir gesti og gangandi. Umhverfi kirkjunnar er allt til mikillar fyrirmyndar. n

september 2012

» Margir áhugaverðir staðir eru við Suðurstrandarveg:

Útræði, galdrar og glæsileg kirkja Marga áhugaverða staði er að finna við Suðurstrandarveg á milli Þorlákshafnar og Grindavíkur. Vegurinn hefur verið endurgerður og lagt á hann bundið slitlag. Þegar ekið er frá Þorlákshöfn til Grindavíkur verður Selvogur fyrsti viðkomustaðurinn, en þar er meðal annars að finna Strandarkirkju og Vogsósa.

á er komið að Herdísarvík, síðan Krísuvíkurbergi og Selöldu, Húshólma og Selatöngum. Upplýsingarnar hér á eftir eru fengnar af heimasíðu sveitarfélagsins Ölfuss og úr bók Reynis Guðbjartssonar um gönguleiðir á Reykjanesskaga.

Selvogur Selvogur er lítil sveit og landkostir þar rýrir. Selvogurinn var lengst af fremur einangrað byggðarlag. Rafmagn komst ekki í sveitina fyrr en eftir 1970 og eingöngu malarvegur lá þangað. Fyrr á öldum var byggðin í Selvogi miklu fjölmennari en nú og var útræði stundað þar mjög mikið á vetrum. Húsarústir, tættur og túngarðar gægjast upp úr jörðinni og gefa innsýn í líf fyrri alda en nú er þar föst búseta á þremur bæjum. Strandakirkja er í Selvogi en hún á sér langa og merkilega sögu. Í Selvogi er hægt að kaupa veitingar á tveimur stöðum og þar er tjaldsvæði. Eiríksvarða Séra Eiríkur Magnússon (16381716), oft nefndur galdrapresturinn, tók við Strönd í Selvogi árið 1677. Hann fór þá að Vogsósum við Hlíðarvatn, en þar höfðu Selvogsprestar haft ábýlisréttindi frá siðaskiptum. Á þessum tíma voru í Selvoginum 42 búendur og sjö búendur á höfuðbólinu Strönd. Séra Eiríkur þurfti að horfa upp á höfuðbólið Strönd fara í eyði á tíunda áratug 17. aldar og sandáganginn teygja sig upp að Strandarkirkjugarði. Margar sögur eru varðveittar af séra Eiríki, m.a. þegar hann létti af sóknarbörnum sínum viðvarandi ótta við landgöngu erlendra ránsmanna á úthafsströnd með því, að taka með sér hleðslumenn upp á Svörtubjörg. Hann lét þá bera hleðslusteina langt að svo varða hans nyti uppstreymis vind-

Á Selatöngum var oft fjölmennt fyrr á öldum, en þarna má sjá tóftir sjóbúða fallegar hraunmyndir, hrauntjörn, kletta og minjar fyrri tíma.

brots á ystu bjargbrún. Hún var og er enn ílöng eftir bjargbrún og gengur upp til einhleðslu efst. Að verki loknu afhenti séra Eiríkur Selvogsbyggð verndartáknið með eftirfarandi orðum: „Meðan enn stendur steinn yfir steini í vörðu þessari verður ekki aðsteðjandi ófriður í Selvogi.“ Þar með blasti Eiríksvarða á ystu brún Svörtubjarga við augum Selvogsmanna á úthafsströnd frá morgni til kvölds, ásamt með vitneskjunni um verndarhlutverk það er hún skyldi þjóna. Og sóknarbörnin minnast sálusorgara síns í þakklátum huga, leyst úr hlekkjum óttanns. Að 300 árum liðnum, stendur Eiríksvarða enn í fullri reisn sinni og aldrei á hinum mörgu liðnu árum steðjaði ófriður að Selvogsbyggð.

Herdísarvík Herdísarvík var áður stórbýli í Selvogi en nú komið í eyði. Herdísarvík stendur við samnefnda breiða og opna vík. Fyrir ofan bæinn er Herdísarvíkurfjall (329 m). Herdísarvík var fyrrum kunn verstöð með fjölda sjóbúða og sér enn fyrir rústum margra þeirra. Sömuleiðis sjást vel grjótgarðar í hrauninu þar sem fiskurinn var þurrkaður.

Þessar minjar voru allar friðlýstar árið 1973. Þjóðsögur segja að Herdísarvík heiti eftir Herdísi sem bjó þarna, en systir hennar Krýs, eða Krýsa bjó í Krýsuvík. Áttust þær illt við og lögðu hvor á aðra. Mælti Krýs svo um að tjörnin í Herdísarvík skyldi éta sig út og eyða úr sér störinni og brjóta bæinn en allur silungur verða að hornsílum. Herdís mælti aftur svo um að allur silungur í Kleifarvatni yrði að loðsilungi. Einar Benediktsson (18641940) skáld bjó í Herdísarvík síðustu æviár sín. Hann gaf Háskóla Íslands jörðina árið 1935. Einar Ben var skáld, ritstjóri, lögfræðingur, embættis- og athafnamaður. Hann hefur oft verið nefndur athafnaskáld og er talinn í hópi nýrómantískra skálda. Herdísarvík var lýst friðland árið 1988.

Selatangar Þegar haldið er áfram vestur eftir Suðurstrandarvegi er komið fyrst í land Hafnarfjarðar og síðan Grindavíkur. Margir áhugaverðir staðir eru á leiðinni, vert er að stoppa við Krísuvíkurberg og Selöldu, Húshólma og Selatanga. Á Selatöngum var oft fjölmennt fyrr á öldum, en þarna má sjá tóftir sjóbúða fallegar hraunmyndir, hrauntjörn, kletta og minjar fyrri tíma. Í bókinni Gönguleiðir á Reykjanesskaga er sagt fra draugnum Tanga-Tómasi sem hafðist við á Selatöngum og átti það til að bregða fæti fyrir fólk. Hvorki dugði að skjóta á hann blý- né silfurkúlum, en lambaspörð reyndust best. Til eru skrásetningar um 70 manns í sjóbúðunum á sama tíma og hétu 21 þeirra Jón.

hjortur@goggur.is

Við bjóðum fyrirtækjum sérþekkingu

Okkar vinna snýst um að þín vinna gangi vel. Við leggjum okkur fram um að setja okkur vel inn í það sem þú ert að gera, og þó að við þekkjum kannski ekki viðfangsefnin í þínu starfi jafn vel og þú, þá vitum við hvað starfið gengur út á. Hjá Íslandsbanka starfar hópur fólks sem býr að áratuga reynslu af ráðgjöf við stór og smá fyrirtæki í ferðaþjónustu og hefur víðtæka sérþekkingu á fjárhagsumhverfi þeirra. Þannig getum við ávallt tryggt þeim þá bankaþjónustu sem þau þarfnast. Þekking sprettur af áhuga.

Við bjóðum góða þjónustu islandsbanki.is | Sími 440 4000

Kristín Hrönn Guðmundsdóttir hefur veitt ferðaþjónustuaðilum og öðrum fyrirtækjum fjármálaþjónustu í meira en 10 ár. Kristín Hrönn er viðskiptastjóri hjá Íslandsbanka.