Iðnaðarblaðið 4. tbl 2012 by Goggur

Mikilvægt atvinnusvæði

Efna til kjararáðstefnu

Gísli Gíslason, hafnarstjóri Faxaflóahafna, segir Grundartanga vera mikilvægt atvinnusvæði fyrir næsta nágrenni og höfuðborgarsvæðið. »8

Laun í málmiðnaði hafa ekki hækkað í takt við aukna eftirspurn atvinnulífsins eftir málmiðnaðarmönnum. »2

Verk að vinna Samtök afurðastöðva í mjólkuriðnaði skoða vernd vöruheita með uppruna eða staðarvísun en engin vöruheiti eru vernduð hér á landi. »14

September 2012 »4. tölublað »4. árgangur

Þrjú stórfyrirtæki skoða Bakka Erlendu iðnfyrirtækin PCC, Thorsil ehf. og Saint Gobain eru áhugasöm um að reisa verksmiðjur á Bakka við Húsavík. Bergur Elías Ágústsson, bæjarstjóri Norðurþings, segir verksmiðjurnar þrjár koma til með að geta skapað um 350 bein störf fyrir íbúa sveitarfélagsins. Myndin er tekin að loknum fundi með þáverandi iðnaðaðrráðherra Katrínu Júlíusdóttur. Bergur Elías er fyrir miðri mynd og til hægri er Gunnlaugur Stefánsson, forseti bæjarstjórnar.

»4

V i ð f á u m f u l l k o m n u s t u t æ k i s e m v ö l e r á t i l o s t av i n n s l u n n a r á A k u r e y r i , o s t a f r a m l e i ð s l a n v e r ð u r m j ö g ö f l u g . . . » 1 2 www.volkswagen.is

Volkswagen Caddy Mynd: ame

Góður vinnufélagi Caddy er áreiðanlegur, sparneytinn og þægilegur í allri umgengni. Lipur vinnuþjarkur með frábæra aksturseiginleika og ríkulegan staðalbúnað. Hann er fáanlegur með bensín-, dísil- og metanvélum frá framleiðanda.

Caddy* kostar aðeins frá *Miðað við Caddy TSI bensín, 86 hestöfl, beinskiptur. Aukahlutir á mynd, álfelgur og þokuljós.

Til afgreiðslu strax

2.950.000 kr. ( kr. 2.350.597 án vsk)

Fæst einnig fjórhjóladrifinn

Atvinnubílar

september 2012

Fimm stærstu framleiðendur hrástáls á fyrstu sjö mánuðum 2012:

leiðari

Rússland: 41,6 milljónir tonn

Kína: 417,9 milljónir tonn

Bandaríkin: 53,6 milljónir tonn

Orð skulu standa

amskipti manna á milli ganga best ef mark er takandi á orðum manna. Ítrekað, aftur og aftur tala forsvarsmenn launþega og atvinnurekenda sama máli, þegar rifjuð eru upp loforð og fyrirheit ríkisstjórnarinnar. Og nánast jafn oft reiðist forsætisráðherra og sakar þá sem gagnrýna, þá sem finna að, harkalega og segir þá fara með dylgjur og ósannindi. Þannig standa málin núna. Mörg stór orð hafa fallið. Ekki síst eftir að fjárlagafrumvarp fyrir næsta ár var kynnt. Atvinnurekendur segja það vera aðför að atvinnulífinu. Þeir segja að ríkisstjórnin hafi svikið áður gefin loforð. Sama segja formælendur launþega. Skoðum það ögn betur. Vilhjálmur Birgisson, formaður Verkalýðsfélags Akraness, er óspar á stóru orðin: „Ef ríkisstjórn Íslands hefði haft manndóm í sér til að standa við þau loforð sem hún gaf verkalýðshreyfingunni samhliða kjarasamningum bæði 17. febrúar 2008 sem og 11. maí 2011, loforð er lúta að hækkun atvinnuleysisbóta, þá væru grunnatvinnuleysisbætur í dag ekki 167.176 kr. heldur 179.023 kr. og er hér um að ræða mismun sem nemur tæpum 12.000 kr. á mánuði fyrir hvern þann einstakling sem þiggur grunnatvinnuleysisbætur.“ Stjórn Samtaka iðnaðarins segir meðal annars vegna frumvarpsins: „ Í yfirlýsingu ríkisstjórnarinnar frá 5. maí 2011 í tengslum við gerð kjarasamninga segir „miðað við spár um 5,5% atvinnuleysi gæti atvinnutryggingagjaldið lækkað um 0,3% til viðbótar í ársbyrjun 2013.“ Ekki verður annað séð en að ríkisstjórnin sé að ganga á bak orða sinna.“ Gylfi Arnbjörnsson, forseti Alþýðusambands Íslands, hefur sagt að hann hafi ekki áður kynnst slíkum svikum áður. Þrátt fyrir þetta mikla gagnrýni segir forsætisráðherra þetta allt vera dylgjur. Ekki er minnsti vafi, burtséð frá líðan forsætisráðherra, að gerðir, orð og athafnir ríkisstjórnar Jóhönnu Sigurðardóttir hafa leitt til þess að ókyrrð er vegna samskipta ríkisstjórnarinnar og þeirra sem einatt eru kallaðir aðilar vinnumarkaðarins. Sigurjón M. Egilsson

Útgefandi: Goggur ehf. Kennitala: 610503-2680 Heimilisfang: Stórhöfða 25 110 Reykjavík Sími: 445 9000 Heimasíða: goggur.is Netpóstur: goggur@goggur.is Ritstjóri: Sigurjón M. Egilsson ábm. Aðstoðarritstjóri: Haraldur Guðmundsson Höfundar efnis: Haraldur Guðmundsson, Hjörtur Gíslason, Sigurjón M. Egilsson og fleiri. Auglýsingar: hildur@goggur.is Sími: 445 9000 Prentun: Landsprent. Dreifing: Farmur. Dreifing: Iðnaðarblaðinu er dreift til allra áskrifenda Morgunblaðsins, verkfræðistofur, álverin og fleiri fyrirtækja. Iðnaðarblaðið kemur út ellefu sinnum á ári.

Japan: 63,3 milljónir tonn Indland: 44,6 milljónir tonn

Stálframleiðsla dregst saman Heimsframleiðsla á hrástáli nam 859 milljónum tonna á fyrstu sjö mánuðum ársins samkvæmt tölum sem Samtök alþjóðlegra stálframleiðenda (IISI) hafa birt á heimasíðu sinni. Þegar tölurnar eru bornar saman við sama tímabil í fyrra sést að framleiðslan dróst saman um 28 milljónir tonna á milli ára. Hafa ber þó í huga að árið 2011 var metár þegar kom að framleiðslu á hrástáli. Tölurnar eru byggðar á upplýsingum frá þeim 62 löndum sem skila mánaðarlega inn gögnum um framleiðslu.

Líkt og síðustu ár voru það Kínverjar sem framleiddu mest af stáli á umræddu tímabili, eða samtals um 49% af heildarframleiðslunni. Þar á eftir komu Japanir með 7,4%, Bandaríkjamenn með 6,2%, Indverjar 5,2% og Rússar með 4,8%. Þegar tölur um framleiðslumagn á milli heimsálfa eru skoðaðar sést að lönd Asíu framleiddu mest, eða samanlagt um 579 milljónir tonna. Þar á eftir komu lönd Evrópu með 125 milljónir tonna og Norður-Ameríka með 73 milljónir.

Félag vélstjóra- og málmtæknimanna efnir til kjararáðstefnu:

Launin endurspegla ekki aukna eftirspurn Haraldur Guðmundsson skrifar: haraldur@goggur.is

VM - félag vélstjóra- og málmtæknimanna mun hefja undirbúning að endurnýjun kjarasamninga fyrir árið 2014 með kjararáðstefnu þann 2. nóvember nk. Þar mun félagsmönnum gefast kostur á að taka þátt í umræðum um fyrirkomulag kjarasamninga undanfarinna ára og skipaðir verða vinnuhópar eftir starfsgreinum félagsins sem munu fara yfir stöðu kjaramála. Félagið ráðgerir síðan að halda aðra ráðstefnu haustið 2013 þar sem niðurstöður vinnuhópanna verða kynntar. „Á kjararáðstefnunni nú í nóvember munum við taka umræðu um samræmda launastefnu og hvort tími hennar sé liðinn og skoða hvort svigrúm sé til að gera eðlilegar breytingar innan starfsgreina okkar í takt við breytingar á vinnumarkaði. Inn í þá umræðu munum við fá erindi frá Samtökum atvinnulífsins og Alþýðusambandi Íslands og einnig fá erlenda fyrirlesara til að flytja erindi um stöðuna og fyrirkomulag á þessum málum í þeirra heimalöndum,“ segir Guðmundur Þ. Ragnarsson, formaður VM, í samtali við Iðnaðarblaðið. Guðmundur segir að á kjararáðstefnunni verði einnig fjallað um þá einkennilegu stöðu að laun félagsmanna VM hafa ekki hækkað í takt

»VM ætlar að standa fyrir kjararáðstefnu í nóvember.

við aukna eftirspurn atvinnulífsins. „Það er mikil vöntun á fagmenntuðu fólki í vél- og málmtækni á Íslandi í dag. Með áframhaldandi þróun munum við ekki geta mannað þessar greinar til að tryggja eðlilegt viðhald og endurnýjun þeirra atvinnutækja sem eru starfrækt í dag. Fyrir hrun fengu þessar greinar ekki mikla athygli, en nú verður að fá viðurkenningu á mikilvægi þeirra. Sjávarútvegur, orkuframleiðsla, orkufrekur iðnaður og ýmiskonar verksmiðjurekstur byggir á vél- og málmtækni-

menntuðu fólki sem mikil vöntun er á í dag. Kjörin verður að bæta til að laða að fólk í þessar greinar og halda þeim sem fyrir eru. Markaðsmennirnir innan fyrirtækjageirans og Samtaka atvinnulífsins ættu að skilja manna best hvernig markaðslögmálið virkar um framboð og eftirspurn og hvernig það framkallast á markaði. Einnig verður að taka vinnutímafyrirkomulagið til rækilegrar endurskoðunar og vinda ofan af þeirri miklu yfirvinnu sem fylgt hefur störfum í þessum greinum.“

september 2012

»Fyrirtækin PCC, Thorsil ehf. og Saint Gobain eru áhugasöm um að reisa verksmiðjur á Bakka við Húsavík.

Erlend iðnfyrirtæki vilja skapa 350 bein störf í Norðurþingi:

Þrjú stórfyrirtæki skoða Bakka á Húsavík Haraldur Guðmundsson skrifar: haraldur@goggur.is

idnadarbladid.is Drifbúnaður

Smiðjuvegi 66 • 200 Kópavogi Sími 580 5800 • www.landvelar.is

Franska stórfyrirtækið Saint Gobain bættist nýverið í hóp þeirra erlendu iðnfyrirtækja sem eru áhugasöm um að reisa verksmiðjur á Bakka við Húsavík. Fulltrúar fyrirtækisins skoðuðu aðstæður á svæðinu og ræddu við heimamenn í annað sinn í síðasta mánuði og kynntu hugmyndir um að reisa þar verksmiðju sem herði »Bergur Elías málma. LandsÁgústsson. virkjun hefur nú þegar gert samninga um raforkusölu við tvö önnur fyrirtæki, PCC og Thorsil ehf., sem bæði hyggja á kísilmálmframleiðslu. Bergur Elías Ágústsson, bæjarstjóri Norðurþings, segir verksmiðjurnar þrjár koma til með að geta skapað um 350 bein störf fyrir íbúa Norðurþings, en varar á sama tíma við of mikilli bjartsýni. Yrði áttunda umhverfismatið „Viðræður við PCC eru komnar vel á veg og þar liggja nú fyrir lóðaleigu- og hafnasamningar. PCC hefur áhuga á að byggja kísilmálmverksmiðju í tveimur áföngum sem ætti á endanum að framleiða um 66.000 tonn af afurðum. Fyrri áfanginn myndi hljóða upp á 33.000 tonna

framleiðslu á ári, með 52 megavatta orkuþörf, en fullbyggð myndi verksmiðjan nota 104 megavött. Forsvarsmenn Thorsil ehf. eru einnig áhugasamir um að reisa kísilmálmverksmiðju á svæðinu og samkvæmt áætlunum þeirra mun sú verksmiðja framleiða 52.000 tonn af afurðum og nota um 80 megavött af orku. Á síðustu vikum og mánuðum höfum við einnig verið í viðræðum við franska fyrirtækið Saint Gobain sem vill reisa hér verksmiðju sem herði málma,“ segir Bergur Elías, aðspurður um stöðu mála. Saint Gobain var stofnað árið 1665 og heildarvelta fyrirtækisins nam sjö þúsund milljörðum króna á síðasta ári. Fyrirtækið er með umsvif í yfir 60 löndum og með 190.000 starfsmenn. Aðspurður um hvernig undirbúningi sé háttað varðandi hugsanlegar framkvæmdir á Bakka segir Bergur að unnið sé á þremur vígstöðvum. „Í fyrsta lagi þurfa fyrirhugaðar framkvæmdir að fara í hönnunar- og umhverfismat. Í öðru lagi þarf að horfa til skipulagsmála og fara í athugun á því hvort svæðið gæti geymt fornleifar. Að lokum er nauðsynlegt að fara í viðræður við hið opinbera um nauðsynlega innviði í sveitarfélaginu, s.s. vegtengingar við svæðið. Satt að segja erum við orðin nokkuð slípuð í þessum málum. Það sést best á þeirri staðreynd að ef Saint Gobain ákveður að fara í umhverfismat þá verður það áttunda umhverfismatið

sem við hér í Norðurþingi höfum farið í frá árinu 2006,“ segir Bergur. Hóflega bjartsýn „Stefnt er að því að umhverfismat fyrir framkvæmdir PCC liggi fyrir í desember og þremur mánuðum síðar fyrir Thorsil ehf. Hins vegar vitum við aldrei við hverju má búast enda með frekar dapra reynslu í þessum málum hvað varðar tímasetningar og annað. En það er mín von að við sjáum brátt árangur eftir erfiða og kostnaðarsama baráttu.“ Ljóst er að mikið er í húfi fyrir íbúa Norðurþings enda hefur samfélagið átt undir högg að sækja svo áratugum skiptir. Íbúum sveitarfélagsins hefur fækkað umtalsvert og krafan um fjölgun atvinnutækifæra verið hávær. Framkvæmdir við byggingar PCC og Thorsil myndu samkvæmt áætlunum skapa samanlagt um 500 störf og Saint Gobain um 200 störf. Fyrirtækin þrjú gætu á endanum myndað iðnaðarsvæði á Bakka þar sem boðið væri upp á 350 bein störf og fjölmörg afleidd. „Við leyfum okkur að vera hóflega bjartsýn. Blessunarlega hefur verið mikil samstaða í Þingeyjarsýslum um að nýta þá orku sem hér er að finna til að efla samfélagið. Ef þessar áætlanir ganga eftir verður það gríðarlega jákvætt fyrir okkar samfélag og sú mikla vinna sem í þetta hefur farið loksins skilað sér. Ef ekki þá standa menn frammi fyrir nýjum áskorunum.“

Allt til rafsuðu Rafsuðutæki Rafsuðuvír Fylgihlutir Danfoss hf

Skútuvogi 6 • 104 Reykjavík • Sími 510 4100 • www.danfoss.is

Árangur í verki

Mannvit er eitt öﬂugasta ráðgjafarfyrirtæki landsins á sviði verkfræði og tækni.

Um 400 sérfræðingar okkar vinna náið með iðnfyrirtækjum, sveitarfélögum, fjárfestum, verktökum, sjávarútvegs-, nýsköpunar- og orkufyrirtækjum.

Grensásvegi 1 I 108 Reykjavík

Við vitum að árangur í verki er aldrei tilviljun heldur niðurstaða af framúrskarandi samstarﬁ, fagþekkingu og reynslu.

s: 422 3000 I www.mannvit.is

september 2012

Gísli Gíslason hafnarstjóri segir Grundartanga vera mikilvægt atvinnusvæði:

Þar starfa þúsund manns Haraldur Bjarnason skrifar: haraldurb@goggur.is

Faxaflóahafnir eiga allt land á hafnar- og iðnaðarsvæðinu á Grundartanga. Landið tilheyrði áður jörðunum Klafastöðum og Katanesi á Hvalfjarðarströnd. Gísli Gíslason hafnarstjóri Faxaflóahafna segir mörg smærri fyrirtæki í þjónustu og framleiðslu hafa verið að hasla sér völl þar á síðustu árum í nágrenni við stóriðjur Norðuráls og Elkem. „Þarna eru Lífland, Hamar, Héðinn, Stálsmiðjan, GT-Tækni, Meitill og Klafi auk ýmissa þjónustufyrirtækja sem sinna daglegum verkefnum á svæðinu. Í þeim hópi eru Securitas og Landsnet ásamt fyrirtækjum í tölvuþjónustu, verkfræðiþjónustu og fleiru. Þá eru fyrirtækin Kraftur og GMR að byggja upp fyrir framtíðarrekstur í endurvinnslu. Faxaflóahafnir eru auðvitað líka með talsverða starfsemi í tengslum við skipakomur ásamt þróun og uppbyggingu lands á Grundartanga. Eimskip og Samskip eru með reglubundnar ferðir auk leiguskipa sem koma frá Nesskipum og fleiri skipafélögum. Daglega eru um eitt þúsund manns að vinna á Grundartanga, flestir hjá stóriðjufyrirtækjunum,“ segir Gísli og bætir við að í hverjum mánuði séu heimsóknir og fyrirspurnir til Faxaflóahafna vegna landkosta þar fyrir framleiðslufyrirtæki, gagnaver eða ýmis konar þjónustu. Gísli segir þrjú til fjögur verkefni til athugunar núna á Grundartanga en ekki sé neitt ákveðið með þau ennþá. Þá sé Landsnet með stórt verkefni til að styrkja raforkukerfið niður á Grundartanga og Lífland sé enn að auka við sig þar. „Við erum með fjórar lóðir tilbúnar til afhendingar og getum á stuttum tíma bætt fimm til tíu byggingarhæfum lóðum við. Kosturinn við skipulag og aðstæður á Grundartanga er að auðvelt er að gera lóðir byggingarhæfar í þeim áföngum sem þarf á skömmum tíma.“ Um framtíðaráform á Grundartanga segir Gísli að

»Gísli Gíslason hafnarstjóri segir Tangabakka verða lengdan á næsta ári og þar næsta og hann verði 520 metrar að lokum.

ætlunin sé að laða að hóflega stór fyrirtæki í framleiðslu eða flutningum. „Við gerum m.a. ráð fyrir svæði undir slipp á Grundartanga. Auknar gæðakröfur og ný tækni gera það að verkum að þar yrði hægt að taka upp stærri skip en áður hefur verið hægt hér. Hingað til hefur verið miðað við togara og skip í þeim stærðarflokki. Við leggjum mikla áherslu á umhverfið og að öll starfsemi á Grundartanga sé í

»Gísli Gíslason hafnarstjóri Faxaflóahafna segir mörg smærri fyrirtæki í þjónustu og framleiðslu hafa verið að hasla sér völl þar á síðustu árum í nágrenni við stóriður Norðuráls og Elkem.

sátt við það. Hún á líka að notast við umhverfisvæna og græna orku.“ Frekari hafnarframkvæmdir eru á döfinni á Grundartanga. „Við lengjum Tangabakka á næsta ári en hann er nú 400 metra langur. Hann fer í 520 metra á næstu tveimur árum. Þá eru viðlegukantar á Grundartanga komnir í alls 690 metra og auðvelt að lengja meira samkvæmt núverandi skipulagi.“ Gísli segir þessa viðbót tryggja rými fyrir skipakomur næstu árin. „Við erum líka að vinna að vatnsöflun á svæðinu en þar hefur verið vatnsskortur. Svo stendur yfir lagfæring gatna og opinna svæða. Ég má heldur ekki gleyma að segja frá endurheimt Kat-

anestjarnarinnar, sem er nánast þornuð upp og hefur að geyma merkilega sögu um Katanesdýrið. Það verkefni er líka liður í að vega á móti losun kolefnis. Við höfum einnig áhuga á því verkefni að endurnýta orku sem beisla má í útblæstri stóriðjufyrirtækjanna, einkum Elkem. Þar eru tækifæri sem nota má t.d. í hitaveitu eða raforku,“ segir Gísli. Grundartangi er í ljósi alls þessa framtíðar atvinnusvæði fyrir framleiðslu, þjónustu og hafnsækna starfsemi. Það er mikilvægt atvinnusvæði fyrir næsta nágrenni og reyndar höfuðborgarsvæðið allt. Þótt þjónusta við starfsfólk sé ekki mikil á svæðinu er stutt í hana bæði á höfuðborgarsvæðinu eða á Akranesi en þangað eru aðeins tíu kílómetrar.

Persónuleg og traust þjónusta um allan heim. Hjá Samskipum fer saman sóknarhugur nýrrar kynslóðar og áratuga reynsla. Við bjóðum upp á heildarlausnir á sviði ﬂutninga og leggjum stolt okkar í að uppfylla væntingar kröfuharðra viðskiptavina. Samhentur hópur starfsliðs tryggir skjóta og örugga þjónustu. Þinn farmur er í öruggum höndum.

www.samskip.is

Saman náum við árangri

september 2012

Vélsmiðjan Hamar hefur reist vel búna vélsmiðju á Grundartanga:

Framtíðin er spennandi enda er húsið hannað af véltæknimönnum fyrir véltæknimenn,“ segir Kári.

Haraldur Bjarnason skrifar: haraldurb@goggur.is

Vélsmiðjan Hamar hefur hafið starfsemi í nýju og vel búnu verkstæðishúsi á iðnaðarsvæðinu á Grundartanga. Bygging hússins hófst fyrir ári síðan en það er 1.300 fermetra vélaverkstæði og innan þess er 400 fermetra þjónustubygging. Hamar er með aðalstöðvar í Kópavogi en auk Grundartanga er starfsemi á Akur»Kári Pálsson. eyri, Eskifirði og Þórshöfn á Langanesi. Þá er Hamar með 1.300 fermetra verkstæði í Sandgerði, sem er tilbúið að taka við auknum verkefnum þegar álverið í Helguvík tekur til starfa. Aðbúnaður starfsmanna í nýja húsinu á Grundartanga er mjög góður en þar er m.a. heitur pottur og gufubað. Hamar hefur verið með starfsemi á Grundartanga síðan árið 2010 sem hýst var fyrst í 15 misstórum gámum. Kári Pálsson framkvæmdastjóri Hamars segir því nýja húsið vera algjöra byltingu frá því sem áður var. „Við vorum að vinna þarna úti í öllum veðrum, ef verið var að fást við stóra hluti en við héldum samt markmiðinu okkar og

Spennandi framtíð á Grundartanga Verkefni Hamars á Grundartanga eru fyrst og fremst tengd stóriðju og stærri verksmiðjum en einnig er þar unnið við skipaþjónustu. „Við erum með hörkutól í vinnu á flestum sviðum.“ Kári segir að starfsmenn verkstæðisins á Grundartanga komi af Vesturlandi og höfuðborgarsvæðinu en fyrirtækið sér um að aka þeim til og frá vinnu. Þeir fá líka mat á staðnum. „Í nýja verkstæðishúsinu er fyrsta flokks eldhús sem hefur enn ekki verið tekið í notkun en við erum að skoða rekstrarform þess til framtíðar. Þarna eru 25 starfsmenn í dag en oft er viðbótarmannskapur og stundum eru þarna 50-80 menn við störf.“ Kári segir uppbygginguna á Grundartanga hafa verið mikla á undanförnum árum og þar sé mikil samkeppni. „Framtíðin er mjög spennandi á þessu svæði.“

»Vélsmiðjuhús Hamars á Grundartanga.

vorum með gufubað í gámabyggðinni og skemmtum okkur ágætlega þar. Í nýja húsinu erum við að búa til verkstæði þar sem aðstaða

manna og öryggismál fara saman. Ég vil líka taka fram að starfsmenn Hamars komu að hönnun hússins og margir hlutir, sem hönnuðum

yfirsást, komu þá upp á yfirborðið. Nýja byggingin er með mjög fullkomið loftræstikerfi. Þar eru öflugir kranar og annar hjálparbúnaður,

Iðnnám ekki verið í tísku Að undanförnu hefur Hamar verið að auglýsa eftir starfsmönnum og Kári segir að fagmenn skorti í dag. „Við erum með fimm starfstöðvar á landinu og höfum stöðugt verið að auglýsa eftir starfsmönnum síðustu árin. Vandamálið sem við stöndum

KYNNING

Uppbygging og saga HRV verkfræðistofu er samofin uppbyggingu álvers Norðuráls á Grundartanga:

HRV virkur þátttakandi frá fyrsta degi HRV verkfræðistofa, sem er í sameiginlegri eigu verkfræðistofanna Mannvits og Verkís, var stofnuð árið 1996 en megintilgangur stofnunar fyrirtækisins var í upphafi að vinna að undirbúningi og framkvæmd við byggingu álversins við Grundartanga. HRV er sérhæft þekkingarfyrirtæki á sviði stóriðju og býr yfir mikilli reynslu í þjónustu við álver og hefur fyrirtækið komið að starfsemi allra álvera á Íslandi, ýmist sem hönnuðir, ráðgjafar eða framkvæmdaaðilar stórra áfanga í byggingum og endurbótum álveranna. Iðnaðarblaðið ræddi við Hafstein Þór Pétursson, viðskiptastjóra HRV hjá Norðuráli á Grundartanga, og fékk hann til að segja frá starfsemi HRV á svæðinu. „Álver Norðuráls við Grundartanga var hannað og byggt á mettíma en fyrsta skóflustunga álversins var tekin 29. mars 1997 og í júní 1998 var fyrsta kerið gangsett. Bygging álversins tók því aðeins 14 mánuði en slíkur byggingahraði hafði »Hafstein Þór ekki áður þekkst í þessum Pétursson. geira. Allt frá fyrsta degi hefur HRV verið virkur þátttakandi í starfsemi álversins við Grundartanga og hefur komið að öllum áföngum álversins með einum eða öðrum hætti. Því má segja að uppvaxtarár og þroski HRV séu samofin uppbyggingu atvinnustarfsemi á Grundartanga. Helstu verkefni HRV á byggingartíma álversins fólust í hönnun, ráðgjöf og umsjón vegna kaupa á búnaði sem og framkvæmdaeftirliti, en frá árinu 2007, eða í rúm 5 ár hefur HRV starfrækt verkefnaskrifstofu í álverinu sjálfu og er þjónusta við álver Norðuráls mikilvægur þáttur í heildarstarfsemi okkar,“ segir Hafsteinn.

»Núverandi hópur starfsmanna HRV í álveri Norðuráls á Grundartanga.

Að sögn Hafsteins eru að jafnaði fimm starfsmenn frá HRV á Grundartanga. „Þessi hópur stækkar og minnkar eftir umfangi verkefna hverju sinni. HRV hefur fyrst og fremst verið að aðstoða Norðurál við fjárfestingaverkefni, þ.e. við undirbúning, kostnaðargreiningu, gerð fjárfestingabeiðna og svo í framhaldi af því við umsjón, hönnun og framkvæmdareftirlit á verkefnunum. Einnig höfum við aðstoðað Norðurál við úrlausn verk-

efna sem tengjast rekstri álversins frá degi til dags og höfum tekið þátt í sex byggingarverkefnum, innkaupum og uppsetningu á ýmsum tækjum og búnaði, s.s. afsogsbúnaði, kranahurð, loftgæðaeftirlitsbúnaði og innkaupum á sérhæfðum búnaði og farartækjum.“ HRV og Norðurál hafa einnig sameinast um að þróa lausnir sem gagnast álverinu og er nú fyrsti búnaðurinn í þeirri samvinnu að verða að veruleika en nú í haust mun HRV skila af

sér svokallaðri kerréttingarvél. „Þróunarverkefni af þessu tagi eru mikilvæg fyrir HRV því ef vel tekst til þá er hér komin afurð sem hægt er að bjóða álverum bæði hér á landi sem og erlendis til kaupa.“ Það er mat Hafsteins að helsti styrkur fyrirtækisins liggi í því góða og sérhæfða starfsfólki sem það hefur aðgang að hjá móðurfélögunum, Mannviti og Verkís. „Með svo breiða sérþekkingu að baki er okkur kleift að leysa öll verkefni í þessum geira“

september 2012

»„Í nýja verkstæðishúsinu er fyrsta flokks eldhús sem hefur enn ekki verið tekið í notkun en við erum að skoða rekstrarform þess til framtíðar. Þarna eru 25 starfsmenn í dag en oft er viðbótarmannskapur og stundum eru þarna 50-80 menn við störf.“

frammi fyrir er að það hefur einfaldlega ekki verið í tísku hjá ungu fólki að fara í iðnnám. Það eru nánast engar stýringar í menntakerfinu sem miðast við þarfir atvinnulífsins og nánast engir stálsmiðir hafa útskrifast í Reykjavík síðustu áratugina. Skólarnir hafa ekki einu sinni tæki eða tól til að kenna þá námskrá sem þeim er ætlað að kenna eftir. Ég man ekki eftir öðru en að fyrir allar kosningar hafi sama tuggan hljómað frá frambjóðendum til Alþingis

um að byggja þurfi upp starfsnám. Þetta á við um alla stjórnmálaflokka. En um leið og frambjóðendurnir eru komnir á þing þá þarf helst að skera þessa skóla enn meira niður. Stundum held ég að fólk geri sér ekki grein fyrir því hve fjölbreytt og skemmtileg störf er hægt að vinna við með þessa menntun. Síðasti nemi sem útskifaðist úr stálsmíði í Reykjavík þurfti að fara til Ísafjarðar til að taka sveinspróf. Ekki er það vegna launana sem ungt fólk fer

ekki í þetta nám því launin í þessum geira eru mjög góð.“ Langstærsta þjónustunetið Kári segir styrkleika Hamars felast í því að fyrirtækið sé með langstærsta þjónustunetið á Íslandi í véltækniiðnaði. „Viðskiptavinir okkar geta vænst þess að fá sambærilega þjónustu á öllum verkstæðum okkar. Sérhæfðir starfsmenn fara mikið milli verkstæða til að stjórna verkefnum í samstarfi við viðskipta-

vini okkar og þannig getum við tekist á við mun flóknari verkefni en annars hefði verið. Eins erum við að starfa eftir ströngum gæðakerfum ISO 9001 á öllum verkstæðunum okkar og nú þegar hafa tvö af verkstæðunum fengið fulla úttekt. Við erum með eina tæknideild sem þjónar öllum verkstæðunum. Sama á við um renniverkstæði, þar sem við erum með hátæknimálmvinnsluvélar, sem ekkert eitt verkstæði gæti haldið úti.“

Þegar Kári er inntur eftir því hvort fyrirtækið hyggi á frekari landvinninga segir hann að fyrirtækið hafi á undanförnum árum unnið um víða veröld. „Það er vinsælt hjá starfsmönnum okkar að fara utan í lengri eða styttri ferðir og við höfum meðal annars unnið í Angóla, Vestur-Sahara, Marokkó, á Kanaríeyjum, í Noregi, Danmörku og Póllandi,“ segir Kári Pálsson, framkvæmdastjóri Vélsmiðjunnar Hamars, en ríflega hundrað manns starfa hjá fyrirtækinu í dag.

september 2012

Ingólfur Árnason framkvæmdastjóri Skagans er ánægður með gang mála í nýrri verksmiðju í Færeyjum:

Markmiðið 600 tonn í þessum áfanga Hjörtur Gíslason skrifar:

hálfan til þrjá sólarhringa að vinna úr skipinu, sem liggur við bryggjuna þar til allt er komið í land. Hráefnið er ekki geymt í landi í tönkum enda gengur það ekki að meðhöndla fiskinn of mikið. Fiskurinn fer beint inn í flokkun og megnið af þessu hefur verið unnið heilt, 300 til 500 gramma makríll og 400 til 600. Það sem er undir 300 grömmum er hausskorið. Það kemur alltaf einhver síld með líka og hún er flökuð. Sex vigtarrásir eru í húsinu, fjórar hafa verið notaðar í heilan makríl og ein í hausskorinn makríl og ein í síldina.“

hjortur@goggur.is

Skaginn og Kælismiðjan Frost voru stærstu aðilarnir í vinnslu- og frystibúnaði nýrrar fullkominnar verksmiðju í Færeyjum. „Verkið var unnið á fimm mánuðum og það er eins og við segjum sjálfir, heimsmet. Þegar mest var voru um sjötíu Íslendingar frá fyrirtækjunum að vinna við uppsetninguna,“ segir Ingólfur Árnason framkvæmdastjóri Skagans. „Verkinu var skilað á réttum tíma eins og lagt var upp með. Við erum með sjálft frystikerfið, sem er hannað fyrir þúsund tonna afköst en í dag er það keyrt á 600 tonnum. Til að ná því upp í þúsund tonn þurfa þeir að bæta við fjórum frystipressum. Allt annað er gert fyrir þúsund tonn svo það er ekki mikið mál að auka afköstin og ánægjulegt að þeir skuli þegar vera byrjaðir að huga að því,“ segir Gunnar Larsen, framkvæmdastjóri Kælismiðjunnar Frosts. „Verksmiðjan er komin í full afköst, 600 tonn á sólarhring og keyrir á fullu. Þeir eru að frysta um 600 tonn af makríl á sólarhring, sem var markmiðið í þessum áfanga. Það er svo gert ráð fyrir að fjölga frystum. Þeir eru með 10 frysta frá okkur núna og fara upp í 16 og þá verða afköstin þúsund tonn,“ segir Ingólfur Árnason. Úr skipi á vinnslulínu „Verksmiðjan tekur við fiskinum

»Verksmiðjan í Færeyjum var sett upp á mettíma og náði strax tilætluðum afköstum.

sem er dælt er beint úr skipinu inn á vinnslulínurnar. Þeir hafa verið að nýta þessa nýju veiðitækni þar sem móðurskip sýgur aflann upp úr trollinu jafnóðum og hann kem-

ur í það líkt og Síldarvinnslan er að gera. Hjá þeim toga tvö skip og eitt skip er á sugunni. Móðurskipin, sem koma með aflann í landi, eru Finnur Fríði og Þrándur í Götu. Þau eru að

koma með ansi mikið í land hverju sinni, upp í 1.700 í einu, sem er kannski óþægilega mikið fyrir nýja verksmiðju, en allt hefur þetta samt gengið mjög vel. Það tekur tvo og

Með risavaxið krapakerfi „Í þessu verkefni sem er aðeins öðruvísi en í flestum verkefnum hérna heima, höfum við haft geymslupláss í vinnslurásinni til að kæla fiskinn, risavaxið krapakerfi. Þannig náum við að kæla fiskinn niður um svona eina gráðu frá því hann kemur inn og þar til hann fer í frystinguna. Annars væri fiskurinn kannski að hitna um eina til tvær gráður í ferlinu fyrir frystingu. Þarna getur því verið munur upp á þrjár gráður og um það munar miklu í frystingunni. Þeir eru með sex pökkunarlínur og af þeim fer fiskurinn pakkaður yfir á plötufrystana og við erum mjög ánægðir að sjá hvað kælingin eykur frystihraðann og gæðin. Við erum að frysta á undir fjórum tímum, sem er alveg frábært í eins feitum fiski og makríllinn er,“ segir Ingólfur.

Haukur Óskarsson, framkvæmdastjóri hjá Mannvit, kallar á breytingar í menntunarmálum:

Verðum að stórefla tæknimenntun Mannvit er stærsta ráðgjafarfyrirtæki landsins á sviði verkfræði og tækni. Starfsemi fyrirtækisins er skipt í þrjú meginsvið; orku, iðnað og mannvirki. Haukur Óskarsson er framkvæmdastjóri iðnaðar. „Margir af verk- og tæknifræðingum Mannvits eru sprottnir úr iðnmenntun áður en þeir héldu áfram námi í háskóla. Sjálfur er ég vélvirki, vélstjóri og véltæknifræðingur og iðnmenntunin hefur reynst mér gott vegarnesti. Þegar ég byrjaði á skipaverkfræðistofu »Haukur var ómetanlegt að hafa Óskarsson. starfað við skipaviðgerðir og verið á sjó, m.a. varðandi hönnun á vélarrúmum og við eftirfylgni verka. Við hjá Mannviti eigum mjög gott samstarf við iðnaðarmenn sem vinna verkin og hugmyndirnar flæða í báðar áttir.“ Suðupottur hugmynda Mannvit tekur þátt í klasasamstarfi, bæði innan jarðvarma og sjávarútvegs. „Klasahugmyndin gengur út á að með því að leiða saman fólk með mismunandi þekkingargrunn, myndist suðupottur hugmynda sem úr komi hagnýt verkefni. Það eru iðnfyrirtæki í klasanum og þau sjá sér hag í því að vera þarna á sömu forsendum og við. Þetta gefur þeim aukið tengslanet og aukin tækifæri. Tökum t.d. framleiðendur á ýmsum búnaði fyrir sjávarútveg sem dæmi. Með því að þessir framleiðendur slái sér saman um tiltekið verkefni eykst virðisaukinn úr því til muna. Verðmæti heildarlausna er mun meira en í sölu á tækjum hverju fyrir sig.“

»„Okkar stærsta áskorun á næstu árum er að fá hæft fólk til starfa,“ segir Haukur Óskarsson, framkvæmdastjóri hjá Mannvit.

Útflutningur á þekkingu „Enn er biðstaða hér heima varðandi stór verkefni á sviði orku og orkufreks iðnaðar, t.d. álver í Helguvík, sem mun hafa gríðarlega þýðingu fyrir þjóðfélagið þegar það fer af stað. Þess vegna höfum við leitað enn frekar út fyrir landsteinana í seinni tíð. Sú þekking sem við seljum þar er mest orkutengd, þekking tengd jarðvarma til Evrópu og Afríku og svo vatnsaflsverkefni í Noregi. Við höfum líka flutt út mjög sérhæfða verkfræðiþekkingu varðandi ammóníakgeyma, t.d. til Svíþjóðar og Ástralíu,

en nýjasta verkefnið þessu tengt er í Póllandi. Svo er hlutdeildarfélag okkar, HRV, búið að stofna fyrirtækin HRV Engineering í kringum áliðnaðinn í Noregi og einnig fyrirtækið HRV Oil and Gas sem ég starfa með. Við sjáum ekkert annað en spennandi tækifæri framundan á þessum vettvangi.“ Menntakerfinu verður að breyta „Okkar stærsta áskorun á næstu árum er að fá hæft fólk til starfa. Það er skortur á tæknimenntuðu fólki, hvort sem er á

framhaldsskólastiginu: iðnaðarmenn eða á háskólastiginu: verk- og tæknifræðingar. Það er skammsýni að byggja ekki hraðar undir tæknimenntun miðað við það sem er í spilunum hér á Íslandi. Við verðum að hækka hlutfall tæknimenntunar á háskólastigi. Til dæmis er mun hærra hlutfall finnskra háskólanema í verkfræði heldur en hér á landi. Í kreppunni juku Finnar við verk- og tæknifræðinám. Það höfum við ekki gert, þvert á móti höfum við skorið þetta nám niður. Þessu verður að breyta.“

september 2012

Heilkorna Hjartabrauð Félagsmenn í Landssambandi bakarameistara (LABAK) og Hjartavernd hafa í septembermánuði staðið að sölu á Hjartabrauðinu í bakaríum sambandsins. Brauðið er alfarið bakað úr möluðu heilkorni og inniheldur mikið af trefjum en lítið salt og sykur. Sextíu krónur af hverju seldu brauði renna til Hjartaverndar og áætlað er að söfnunarfénu verði varið til kaupa á nýju ómtæki. Í tilkynningu frá Landssambandi bakarameistara og Hjartavernd segir að átakinu sé einnig ætlað að stuðla að heilsusamlegri brauðneyslu þjóðarinnar og vekja athygli á hollustu heilkornabrauða. Þar segir að það sé við hæfi að hefja sölu á brauðinu í septembermánuði, en alþjóðlegi hjartadagurinn er 29. september. „Í heilkorni eru allir hlutar kornsins malaðir saman og þess vegna er það ríkt af mörgum mikilvægum næringar- og hollustuefnum. Í hýðislögum eru trefjar og vítamín, steinefni og snefilefni og í kíminu hollar olíur og vítamín. Brauðvörur úr heilkorni búa því yfir margvíslegum eiginleikum sem eru góðir fyrir heilsuna. Heilkornavörur eru mettandi og örva meltinguna,“ segir í tilkynningunni.

MS byggir upp ostaframleiðslu á Akureyri:

Milljarður í Samlagið Stjórn Mjólkursamsölunnar hefur ákveðið að ganga að tilboði danska tækjaframleiðandans APV um smíði á nýrri ostaframleiðslulínu og öðrum nauðsynlegum tækjum fyrir mjólkurbúið á Akureyri. Áður hafði verið gengið frá kaupum á tækjum til forvinnslu mjólkur fyrir ostaframleiðsluna. Einar Sigurðsson forstjóri Mjólkursamsölunnar segir að endurnýjun ostaframleiðslunn-

ar fyrir norðan sé stærsta einstaka fjárfestingin í endurnýjunaráætlun fyrirtækisins og sennilega ein af stærstu fjárfestingum MS til þessa. „Í heild kosta tækin, forvinnsla, ostatankar, pressubúnaður og gerjunarfilmubúnaður í þessari endurnýjun ostaframleiðslu um 660 milljónir króna. Við stefnum að nýja framleiðslulínan verði tekin í gagnið fyrir mitt næsta ár. Frá 2008 verða

heildarfjárfestingar MS í endurnýjun mjólkurbúsins á Akureyri nokkuð á annan milljarð króna.“ Einar segir að endurnýjun ostaframleiðslunnar marki kaflaskil. „Við fáum fullkomnustu tæki sem völ er á til ostavinnslunnar á Akur-

eyri, ostaframleiðslan verður mjög öflug og getur þjónað innanlandsmarkaði og jafnframt tekist á við útflutning.“

KYNNING

Vilko - einfalt, fljótlegt og þægilegt í yfir 50 ár:

Við viljum Vilko! Landsmenn muna líklega margir eftir þessu slagorði sem íslensk börn hrópuðu hvert í kapp við annað hér á árum áður. Þá voru það einkum Vilko súpur og grautar sem kallað var eftir en Vilko hefur einnig þróað nýjar vörulínur í takt við breyttan smekk þjóðarinnar. Súpur og grautar eru þó framleidd sem aldrei fyrr en einnig ýmiss konar bökunarvörur s.s. vöfflu-, pönnuköku- og marengsdeig, sem og ljúffeng súkkulaðidýfa og brauðraspur. Að auki framleiðir fyrirtækið um 80 tegundir af kryddi undir vörumerkinu PRIMA. „Fyrirtækið okkar er komið vel á legg en það var í raun stofnað sem efnagerð árið 1949 en eiginleg starfsemi hófst ekki undir merkjum Vilko fyrr en 20 árum síðar,“ segir Kári Kárason, framkvæmdastjóri Vilko, sem hefur höfuðstöðvar sínar á Blönduósi. Árið 1969 hóf stofnandi Vilko, Jón Ingimarsson, að blanda sjálfur súpuduft í pakka í samkeppni við erlendar pakkasúpur og framleiðslan fór fram í Auðbrekku í Kópavogi. Fyrirtækið skipti um eigendur árið 1971 þegar Hallgrímur Marinósson og Þórður Halldórsson keyptu Vilko af Jóni. Starfsstöð þess var þá flutt úr Kópavogi til Reykjavíkur. Nýr eigandi, Árni Bergur Eiríksson, tók svo við fyrirtækinu 1975, átti það og rak í 10 ár. Fyrirtækinu óx þá fiskur um hrygg og stóð um tíma í útflutningi á súpum og grautum til Færeyja og Danmerkur þar sem vörurnar voru seldar í verslunum Irma.

»Vilko hefur þróað nýjar vörulínur í takt við breyttan smekk þjóðarinnar.

Enn urðu kaflaskipti hjá Vilko árið 1985 þegar Kaupfélag Húnvetninga keypti fyrirtækið og flutti verksmiðjuna norður á Blönduós. Vilko var gert að einkahlutafélagi

um aldamótin og bættust þá fleiri í eigendahópinn, s.s. Auðhumla, Byggðastofnun, Húnavatnshreppur og O. Johnson & Kaaber, sem um árabil hefur séð um sölu og dreifingu á Vilko-vörunum. Einnig eiga nokkrir starfsmenn og einstaklingar lítinn hlut í fyrirtækinu. „Árið 2008 festi Vilko kaup á PRIMA kryddlínunni frá fyrirtækinu Tindafelli í Kópavogi. Starfsemin var flutt norður og aukinn kraftur settur í framleiðsluna. Nú framleið-

um við 80 tegundir af PRIMA kryddi, bæði í neytendaumbúðum og stórnotendapakkningum. Markmið okkar er að halda áfram að framleiða gæðavöru sem er fljótleg, þægileg og einföld til hagsbóta fyrir íslenska neytendur og bæta við þá flóru jafnt og þétt. Við erum líka alltaf að spá í einhverjar nýjungar, hvort sem er í bökunarvörum eða í kryddhilluna. Við getum einnig sérpakkað þurrvöru í duftformi fyrir viðskiptavini okkar og tökum fagnandi öllum slíkum verkefnum,“ segir Kári að lokum.

Jónína Hrólfsdóttir framleiðslustjóri

UMHVERFISVOTTUÐ PRENTSMIÐJA

40.000 öskjur utan um verðmætar afurðir fyrir markaði erlendis.

Oddi fyrir þig, þegar hentar, eins og þér hentar.

Oddi – umhverfisvottuð prentsmiðja. Höfðabakka 7, 110 Reykjavík, sími 515 5000, www.oddi.is

Prentun frá A til Ö

september 2012

Samtök afurðastöðva í mjólkuriðnaði skoða vernd vöruheita með uppruna eða staðarvísun:

Hér er verk að vinna matavælaland. Við lifum fyrst og fremst á því að flytja út matvæli. Nú er reyndar álið komið til viðbótar og við fáum miklar gjaldeyristekjur af erlendum ferðamönnum. Þetta er okkar stóra sýn fyrir utan hitt að við eigum auðvitað frábært fólk á mörgum sviðum. Það má svo í þessu samhengi taka dæmi um íslenska hestinn. Það var hörð barátta þegar ég var landbúnaðarráðherra að ná því fram að hann væri íslenskur, upprunalandið væri Ísland. Þjóðverjar börðust við okkur um það. Þeir töldu hann upprunninn hjá sér. Að vísu var það þannig að Gunnar vinur minn Bjarnason, sem var hugsjónamaður og gerði íslenska hestinn frægan, sagði Þjóðverjum að þetta væri gamli germanski hesturinn að koma heim, þegar hann var að selja þeim hesta. Þegar Þjóðverjar sáu svo Höskuld á Hofstöðum í för Gunnars, frægasta hestamann sögunnar og landsfrægan bruggara og snilling, héldu þeir að þetta væri gamli germannski bóndinn. Svona verðum við að verja okkar reit. Það er auðvitað gaman að finna það að margar þjóðir eiga margt mjög gott og góð matvæli. Við eigum hér á mörgum sviðum mikla möguleika.

Hjörtur Gíslason skrifar: hjortur@goggur.is

„Þegar ég var lítill drengur var gengið í kringum jólatréð og sungið Gekk ég yfir sjó og land. Nú er verið að ganga yfir sjó og land, ganga yfir landbúnaðinn og sjávarútveginn og Íslendingar vita ekki lengur að þetta eru dýrmætustu auðlindir þeirra og matarkistur heimsins. Við eigum frábært land og bestu og heilnæmustu matvæli í heimi. Þess vegna hef ég áhyggjur af því, þegar þegar menn leika sér að því með útlendingum að breyta um nafnið á Íslandi. Hver leyfir sér það. Nafnið Ísland vísar á hreinleika jöklanna. Við fáum 100.000 ferðamenn á hverju ári til viðbótar, áhuginn fyrir landinu er gríðarlegur, svo fer einhver opinber stofnun að velta því fyrir sér hvort ekki eigi að skíra landið upp á nýtt og spyrja ferðamenn út í það,“ segir Guðni Ágústsson, framkvæmdastjóri Samtaka afurðastöðva í mjólkuriðnaði, í samtali við Iðnaðarblaðið.

»Hingað koma um 600.000 ferðamenn í ár og þeir spyrja ábyggilega áður en þeir koma, hvað þeir fái að borða og hvernig maturinn í þessu landi sé. Þeir fara heillaðir til baka.

Ýmislegt er á döfinni þessa dagana. Verið að leyfa innflutning á lambakjöti, verið að ræða vernd vöruheita eins og skyr og fleira. Þess vegna leitaði Iðnaðarblaðið til Guðna, sem þekkir íslenskan landbúnað líklega betur en nokkur önnur manneskja. Hann er ekki sáttur við núverandi ráðherra landbúnaðarmála. Einhver mesta auðlind sem við eigum „Ríkisstjórnin og landbúnaðarráðherrann leyfa sér að flytja inn og bjóða út 345 tonn af nýsjálensku lambakjöti,“ segir Guðni. „Íslenska lambakjötið er kannski einhver mesta auðlind sem við eigum og einhver viðurkenndasta vara í heiminum, sem við getum gert miklu meira úr. Ákvæði um innflutning á lambakjöti er vissulega í GATT-samningum en sex ráðherrar á undan stóðust prófið og buðu aldrei út. Engin þjóð erlendis gerði athugasemdir við það. En ég vona bara að þjóðin standi með sínum bændum og sínu lambi, því það er einstakt. Auðvitað er víða til gott kjöt í veröldinni, en við eigum þetta ómengaða land og frábæra kjöt af lömbum sem hvorki hafa étið gras sem er mengað af eiturefnum né hefur verið sprautað í lyf. Enda eru engir sjúkdómar að ráði til á Íslandi. Þeir skipta hundruðum í Evrópu og á Nýja Sjálandi, sem við erum núna að fá

lambakjöt frá, eru til sjúkdómar sem ekki finnast hjá okkur. Við getum því með kæruleysi eyðilagt þessa auðlind. Franskir ostar úr ógerilsneiddri mjólk geta leitt til þess að berklar berist til landsins á ný. Við sigruðumst á þeim á sínum tíma og ein af auðlindum okkar er þetta frábæri heilbrigðiskerfi og fólk innan þess sem getur tekist á við svo margt.“ Engin vöruheiti vernduð hér Svo það er að mörgu að huga ekki satt? „Það sem mér er efst í huga hvað bændur landsins og vörurnar frá þeim eru vinsælar og viðurkenndar í landinu. Við höfum því hér í Samtökum afurðastöðva í mjólkuriðnaði skoðað vernd vöruheita með uppruna eða staðarvísun. Samtökin fengu Einar Karl Haraldsson til að gera um þetta skýrslu og Samtök

Ó Johnson & Kaaber ehf Tunguhálsi 1, 110 Reykjavík Sími 5354000 www.ojk.is

iðnaðarins stóðu að því með mér. Einar hefur unnið frábæra skýrslu um verndun vöruheita og hvaða möguleika við eigum og hvernig þetta er í öðrum löndum. Þetta er auðvitað mjög viðurkennt innan Evrópusambandsins. Þar eru 1.000 vöruheiti með uppruna eða staðarvísun, en ekkert hér. Við erum á núlli. Og þó eigum við þetta land og þetta skyr, þetta vatn og hitt og þetta sem væri ástæða til að væri verndað. Skyrið viðurkennt Skyrið okkar er löngu orðið mjög viðurkennt. Mjólkursamsalan hefur samið við norskt mjólkurbú, sem framleiðir skyr undir okkar formerkjum og hingað koma auðvitað tekjur heim fyrir það. Norðmenn týndu skyrinu niður. Þess er getið í fornbókmenntum og Njálu að skyrið okkar komum við með frá Noregi og varðveittum hér. Við seljum svo íslenskt skyr til Finnlands og Hleðslu og svo er skyrið auðvitað í Whole Foods búðunum í Bandaríkjunum. Skyrið er mjög vinsælt og eftirsótt og er því í sjálfu sér auðlind. Þetta getur orðið mun dýrmætari auðlind. Steingrímur J. Sigfússon sendi þau skilaboð inn á morgunfund hjá okkur að hann er að skipa nefnd um vernd vöruheita, fara yfir hvort beri að setja löggjöf um þetta hér og standa kannski að þessu eins og margar aðrar Evrópuþjóðir. Þá fær hin viðurkennda vara betra hillupláss og hærra verð. Þú getur ímyndað þér lambakjötið í Evrópu núna. Það er sennilega bara sett innan um annað kjöt og selst ekki undir okkar merki. Ég held að matarkistan íslenska eigi gríðarlega möguleika, ef við virðum hvað við eigum í þessari miklu auðlind, sem matarkistan Ísland er og setjum vinnu í gang í kringum það. Maturinn er náttúrlega það sem skiptir mannfólkið mestu máli í lífinu fyrir utan svefninn.“ Við getum þá bæði nýtt þessa auðlind, sem útflutningsvöru og góðan kost fyrir útendinga og koma

hingað og njóta í einstöku umhverfi, er það ekki? „Já, það getum við svo sannarlega. Hingað koma um 600.000 ferðamenn í ár og þeir spyrja ábyggilega áður en þeir koma, hvað þeir fái að borða og hvernig maturinn í þessu landi sé. Þeir fara heillaðir til baka. Íslenski fiskurinn gerði Íslendinga ríka á síðustu öld og bjó hér til þetta kraftmikla samfélag. Nú erum við búnir að selja frá okkur vörumerki eins og Iceland Seafood sem mér skilst að Kanadamenn séu búnir að eignast og fleiri stórveldi sem gerðu Íslendinga ríka og að þjóð á síðustu öld. Nú selur þriðja kynslóðin þetta burt frá landinu. Það er engin virðing að verða fyrir neinu þannig að hér er verk að vinna.“ Stjórnvöld eru kærulaus Hvernig er staðan þá nú og hvað er framundan? „Við þurfum að vekja fólk til vitundar um að kæruleysi í þessum málum gengur ekki. Stjórnvöld eru kærulaus. Embættismannakerfið því miður er mjög smitað af því að við eigum að gefa allt eftir. Franskir ostar úr ógerilsneiddri mjólk geta borið hingað berkla. Af hverju leyfum við þetta í landi hreinleikans? Ef þú færir til Nýja Sjálands þar sem landbúnaðurinn er auðlind þeirra. Þeir búa við fleiri sjúkdóma en við, en þeir búa við einstakan landbúnað á margan hátt. Þeir taka fastar á þeim sem smygla inn landbúnaðarvöru, hráu kjöti og einhverju slíku, en dópistum af því þetta er þeirra auðlind. Við þurfum að upplýsa miklu meira hérna í flugvélum og til ferðamanna hvað Ísland er hreint. Við erum að fá hér í náttúruna hjá okkur innflutta sjúkdóma, plöntur sem ekki passa og bera með sér sjúkdóma og valda skaða. Það er auðvitað mikið verk að setja í gang hreinleikans baráttu og viðurkenna þessa auðlind, sem land og þjóð er á Íslandi. Ég er ekki viss um að þjóðin viti það að við erum fyrst og fremst

Besti dökki bjórinn í veröldinni Brugghúsið í Ölvisholti, sem er lítið brugghús í gömlu fjósi austur í Flóa, hefur hlotið stórbrotinn heiður fyrir Lava-bjórinn sinn. Lava er hraun ekki satt. Þessi bjór vekur mikla athygli sem besti dökki bjórinn í veröldinni. Það er mikil auglýsing og viðurkenning. Svo eigum við þetta land, þetta vatn og þetta loft, allan þennan hreinleika. Ég hygg að það geti verið mikill áhugi á þessum auðlindum okkar, því það verður bara spurt um mat í framtíðinni. Auðlindirnar liggja í matvælum og hreinu vatni og hreinu loft. Ég held líka að við ættum að huga að nýrri áburðarverksmiðju sem gæti verið alþjóðleg. Þar höfum við stórbrotið tækifæri til að framleiða aftur áburð úr hreinu vatni og hreinu lofti eins og hér var gert áður og fá alþjóðleg fyrirtæki með okkur í þetta. Þá er þetta mikill styrkur fyrir matvælahugsjón Íslendinga til framtíðar. Vel getur komið til áburðarskorts því mannkyninu fjölgar alltof ört. Eigum að leita að sælkerunum Ég held að Íslendingar geti verið nokkuð stoltir af sínu matvælaborði þó við þurfum alltaf að flytja eitthvað inn. Það hefur þó breyst með blómlegri kornrækt á síðustu árum og þar eigum við mikla möguleika. Þó íslenski landbúnaðurinn sé ekki stór í sniðum, þykir Íslendingum vænt um hann, alveg eins í þéttbýli og sveitinni. Þess vegna ofbýður mér þetta kæruleysi margra og hvað við höfum staðið vaktina illa, sérstaklega með tilliti til þess hve Norðmenn hafa náð langt á þessu sviði með afurðir úr landbúnaði og sjávarútvegi. Við erum komin með íslenska skyrið inn í verslanir Whole Foods, íslenska osta, íslenska smjörið, sem meistarakokkarnir segja það besta í heimi, bleikjuna, laxinn og lambakjötið og jafnvel súkkulaði vegna þess að í því er íslensk mjólk. Við mettum aldrei allan heiminn, en við eigum að leita að sælkerunum og leyfa þeim að njóta þessara afurða. Þá erum við að hafa meira út úr því og það auglýsir landið betur. Við eigum ekki að kynna matvöruna okkar sem verksmiðjuvörur, heldur hágæða sérvöru af þeim ástæðum sem ég hef verið að rekja,“ segir Guðni Ágústsson.

Upplýsingatækni Véltækni

Áliðnaður Byggingariðnaður

Prentiðnaður

Málmtækni

Matvælaiðnaður Líftækni

Listiðnaður

IOZ PZ IPMYVZ[ PZ MH PZ MI PZ

/ = Ð ;( / Ø : 0 ð : Ð (

MN PZ MP] PZ MU] PZ MYHL PZ MZO PZ MZZ PZ MZ\ PZ M]H PZ OP PZ OY PZ PKHU PZ PKUZRVSPUU PZ RSHR PZ TPZH PZ TR PZ ZPTL` PZ [ZRVSP PZ \UHR PZ ]H PZ ]TH PZ

2015 tækifæri 0óUHó\YPUU mYPó }ZRHY LM[PY ]LS TLUU[\ó\ M}SRP [PS Z[HYMH Í U¤Z[\ mY\T ]LYóH ]H_[HYZWYV[HY xZSLUZRZ H[]PUU\SxMZ x mSPóUHóP I`NNPUNHYPóUHóP SPZ[PóUHóP SxM[¤RUP TH[]¤SHPóUHóP TmST VN ]tS[¤RUP WYLU[PóUHóP VN \WWSûZPUNH[¤RUP 5mT x ]LYRTLUU[HZR}S\T OmZR}S\T VN óY\T TLUU[HZ[VMU\U\T LY ZR`UZHTSLN SLPó [PS Hó I H ZPN \UKPY MQ SIYL`[[ [¤RPM¤YP

Mótum eigin framtíð – Núna er rétti tíminn! Samtök iðnaðarins – www.si.is