Iðnaðarblaðið 3.tbl 2013 by Goggur

Álframleiðendur góður kostur

Styrkja fræðslu og rannsóknir

n Pétur Blöndal, framkvæmdastjóri Samáls, segir það vera

n Vinir Vatnajökuls afla fjár til að sem flestir geti notið þeirrar einstöku náttúru og sögu sem Vatnajökulsþjóðgarður býr yfir. 14

þjóðarinnar að ákveða með hvaða hætti auðlindirnar séu nýttar. Ef ákvörðun verður tekin um að nýta orkuna, þá séu álframleiðendur ákjósanlegir sem kaupendur hennar. 20

ð a

september 2013 »3. tbl. »5. árg.

Hjalti Jón Sveinsson, skólameistari VMA, segir tækninám vanmetið

Kynna þarf tæknigreinar

Lítil endurskipulagning hefur átt sér stað, fjárfestingum verið frestað en svipuðu vinnulagi og fyrr haldið til streitu. Orri Hauksson,

framkvæmdarstjóri Samtaka Iðnaðarins

n Þrátt fyrir mikla umræðu undanfarin misseri um mikilvægi tæknináms og tæknistarfa er er tækninám stórkostlega vanmetið í þjóðfélaginu og hefur því miður átt undir högg að sækja.

Bætt eldsneytisnotkun flugvéla n Farþegaflutningar í heiminum hafa aukist um 53% á undanförnum ellefu árum en á sama tíma hefur eldsneytisnotkun aukist um 3%. 8

Stóriðjuskóli Norðuráls n Tilgangur skólans er sá að starfsfólk geti sótt sér aukna menntun samhliða starfi.

Gott að búa úti á landi n Friðrik Vader Jónsson sem flutti frá Reykjavík til Eskifjarðar fyrir þremur árum þegar honum bauðst vinna í álverinu á Reyðarfirði. 19

i ðnaða rbl aði ð

september 2013

Fleiri nýskráningar og færri gjaldþrot Bygging gasskiljustöðvar að hefjast n Nú er að hefjast bygging gasskiljustöðvar við Hellisheiðarvirkjun með það hlutverk að hreinsa brennisteinsvetni úr útblæstri virkjunarinnar. Það er fyrirtækjahópur undir forystu Héðins hf. sem vinnur verkið og á smíðinni að ljúka í mars 2014. Verkið kostar rúmar 290 milljónir króna. Gasskiljustöðin verður 12x8 metrar að flatarmáli, stálgrindarhús á steyptu gólfi auk um 13 metra hás þvottaturns við stöðina. Smíði gasskiljustöðvarinnar er þáttur í SulFix-verkefni Orkuveitunnar og hinna orkufyrirtækjanna á Íslandi sem vinna raforku úr jarðhita; Landsvirkjunar og HS Orku. Markmið þess er að þróa og byggja hagkvæmar lausnir svo starfsemi jarðgufuvirkjana fyrirtækjanna uppfylli ákvæði reglugerðar um brennisteinsvetni í andrúmslofti, sem sett var árið 2010.

n Í tölum Hagstofu Íslands má sjá að í júlímánuði voru nýskráð 146 einkahlutafélög, til samanburðar við 136 í ágúst 2012 og voru nýskráningar flestar í fjármála- og vátryggingastarfsemi. Fyrstu 7 mánuði ársins var fjöldi nýskráninga 1.169, en það er 10,5% aukning frá sama tíma í fyrra þegar 1.058 fyrirtæki voru skráð. Þá voru 49 fyrirtæki tekin til gjaldþrotaskipta í júlímánuði, flest í fasteignaviðskiptum. Fyrstu 7 mánuði ársins var fjöldi gjaldþrota 582, en það er rúmlega 5% fækkun frá sama tímabili í fyrra þegar 615 fyrirtæki voru tekin til gjaldþrotaskipta.

Framhaldsnám í Stóriðjuskóla Norðuráls

„Námið er þrjár annir og útskrifuðust fyrstu nemendurnir, 32 talsins, í maí.“

Mikil ánægja með námið meðal starfsfólks Sigrún Erna Geirsdóttir

orðurál býður starfsmönnum sínum upp á framhaldsnám í Stóriðjuskólanum í haust en mikill áhugi á náminu hefur verið meðal starfsmanna Norðuráls. Byrjað var að kenna í Stóriðjuskólanum í janúar 2012 og voru fyrstu nemarnir útskrifaðir í vor.

Eykur sjálfstraust nemenda Stóriðjuskóli Norðuráls var settur í fyrsta sinn á Grundartanga í janúar 2012 en skólinn er rekinn í samstarfi við Fjölbrautarskóla Vesturlands á Akranesi og Símenntunarmiðstöð Vesturlands. Námsskrá skólans er viðurkennd af mennta- og menningarmálaráðuneytinu og hefur verið mjög

mikill áhugi á skólanum meðal starfsmanna. Námið er þrjár annir og útskrifuðust fyrstu nemendurnir, 32 talsins, í maí. Við útskriftina sagði Gunnar Guðlaugsson, framkvæmdastjóri Norðuráls, að aukin þekking starfsmanna stuðlaði að gagnkvæmum skilningi á störfum hvers annars, bættri stjórnun og öruggara vinnuumhverfi. Þá gerði námið starfsmenn færari um að taka að sér aukna ábyrgð innan fyrirtækisins og opnaði þannig ný tækifæri. Mikil ánægja með námið Markmið grunnnámsins er að auka færni og þekkingu nemenda á lykilferlum við örugga og hagkvæma framleiðslu á áli og bæta þannig árangur í rekstri. ,,Tilgangur skólans er sá að þar geti starfsfólk okkar sótt sér aukna

Tilgangur skólans er sá að þar geti starfsfólk okkar sótt sér aukna menntun samhliða starfi sem það ætti að öðrum kosti ekki völ eða væri mun erfiðara fyrir það að gera.

menntun samhliða starfi sem það ætti að öðrum kosti ekki völ eða væri mun erfiðara fyrir það að gera,“ segir Sólveig Kristín Bergmann, fræðslustjóri Norðuráls. Í skólanum væri kennt ýmislegt sem sneri að starfsemi fyrirtækisins sem og almenn grunnþekking í ensku, stærðfræði og fleiri greinum. Fyrirkomulag námsins væri þannig að nemendur sinntu náminu að hluta í vinnutíma og að hluta í frítíma. Námsmenn gangast ekki undir formleg próf og ekki eru gerðar kröfur til lágmarksskólagöngu áður en grunnnám hefst. Nemendur eru á öllum aldri og hafa margir hverjir ekki setið á skólabekk í langan tíma. Við námslok í vor sögðust nemendurnir vera mjög ánægðir með námið og höfðu margir hverjir áhuga á framhaldanámi. Boðið verður upp á framhaldsnám í fyrsta sinn í haust, meðfram grunnnáminu, og verður það líka þrjár annir. Sem dæmi um námsefni má nefna stærðfræði, tölvur, gæðamál, rafefnafræði, efnafræði, vélfræði og umhverfismál.

Vísitala framleiðsluverðs lækkar n Samkvæmt Hagstofu Íslands var vísitala framleiðsluverðs í júlí 2013 203,1 stig (4. fjórðungur 2005 = 100) og lækkaði um 0,2% frá júní 2013. Vísitölur framleiðsluverðs fyrir sjávarafurðir, stóriðju og matvæli lækkuðu allar um 0,1% frá fyrri mánuði og vísitala fyrir annan iðnað lækkaði um 0,6% Vísitala framleiðsluverðs fyrir vörur sem

framleiddar voru og seldar innanlands lækkaði um 0,3% milli mánaða en vísitala fyrir útfluttar afurðir lækkaði um 0,1%. Miðað við júlí 2012 hefur vísitala framleiðsluverðs lækkað um 2,9% og verðvísitala sjávarafurða lækkað um 6,3%. Á sama tíma hefur verð á afurðum stóriðju lækkað um 4,5% en matvælaverð hefur hækkað um 2,4%.

Útgefandi: Goggur ehf., Grandagarði 16 101 Reykjavík. Sími: 445 9000. Útgáfustjóri: Sædís Eva Birgisdóttir. Ábyrgðarmaður: Hildur Sif Kristborgardóttir Vefsíður: idnadarbladid.is / goggur.is. Tölvupóstur: goggur@goggur.is. Prentun: Landsprent. ISNN 2298-2884

FRAMFARIR Í 50 ÁR

mynd: sigurJón einarsson

Árið 1963 hófst eldgos undir hafsbotni sem vitnar um hina gríðarlegu orku sem býr í jarðgrunni Íslands. Surtsey reis úr sæ og hefur nú staðið af sér brimrót í 50 ár. Þessa orku hefur Íslendingum tekist að beisla og nýta landi og þjóð til velferðar og hagsbóta.

Frá árinu 1963 hefur starfsfólk Mannvits og forverar þess verið leiðandi í ráðgjöf á fjölþættu sviði orkunýtingar, iðnaðar og mannvirkja á Íslandi.

sÍa

Jónsson & Le’macks

•

jl.is

•

Við þökkum samstarfsaðilum okkar og viðskiptavinum fyrir farsælt samstarf í hálfa öld. Megi næstu 50 ár leiða af sér aukna velferð með traust, víðsýni, þekkingu og gleði að leiðarljósi.

i ðnaða rbl aði ð

september 2013

Úttekt á samkeppnishæfni Norðurlanda

Styrkir til orkuskipta í skipum n Hanna Birna Kristjánsdóttir innanríkisráðherra afhenti nýverið styrki til verkefna á sviði orkuskipta í skipum. Verkefnin miða að því að auka notkun innlendra orkugjafa í skipum og draga þar með úr notkun jarðefnaeldsneytis, afla þekkingar á þessu sviði og auka rannsóknir og samstarf. Styrkirnir eru alls að upphæð 30 milljónir króna og verður 20 milljónum til viðbótar úthlutað síðar á árinu. Í stjórnarsáttmála ríkisstjórnarinnar segir meðal annars að mikilvægt sé að beita hvetjandi aðgerðum í efnahagslífinu til að ýta undir græna starfsemi, nýta beri vistvæna orkugjafa enn frekar við samgöngur og að hvatt verði til þess að dregið verði úr notkun jarðefnaeldsneytis. Eftirtaldir aðilar hlutu styrki að þessu sinni: • Varðeldur ehf. lífmassa breytt í hráolíulíki. • GPO ehf. endurvinnsla á plasti í olíu. • Véltak ehf. dregið út notkun smurolíu í skipum. • Norðursigling ehf. rafknúin hjálparvél í seglskipi.

Orri Hauksson framkvæmdastjóri SI skrifar

n Formenn og framkvæmdastjórar samtaka atvinnulífs og iðnaðar á Norðurlöndunum samþykktu á fundi í Reykjavík nýverið að ráðast í sameiginlega úttekt á samkeppnishæfni Norðurlanda. Markmið úttektarinnar er að finna leiðir til að efla atvinnulíf í löndunum og bæta lífskjör fólks sem þar býr, en kraftmikið atvinnulíf er forsenda öflugrar norrænnar velferðar. Þó að margt sameini Norðurlöndin er annað ólíkt. Í úttektinni verða nokkrir lykilþættir skoðaðir og það dregið fram sem best er gert, hvað megi betur fara og á hvaða sviðum er hægt að læra af reynslu annarra.

„Slælegt efnahagsástand dró úr umsvifum og verkefnum í hagkerfinu almennt. Þar við bættist samdráttur hjá þjónustu- og iðnfyrirtækjum sem áður höfðu sinnt þeim þörfum sem hið opinbera tók að innvista.“

Verðlaunabrauð bakarameistara n Landssamband bakarameistara og Matís tilkynntu fyrir stuttu verðlaunabrauð LABAK. Brauðið er afrakstur keppni sem efnt var til meðal félagsmanna fyrr í sumar og var valið úr ellefu innsendum brauðum. Höfundur uppskriftarinnar, Sigurður M. Guðjónsson hjá Bernhöftsbakaríi, tók við verðlaunum í húsakynnum Matís, þar sem viðstöddum gafst kostur á að smakka á brauðinu og kynna sér það nánar.

Ekki vernda störfin

egar efnahagssamdrátturinn skall á var það yfirlýst markmið stjórnvalda að vernda störfin. Stefnan var að halda eins mörgum á launaskrá hins opinbera og framast væri unnt og missa ekki fólk úr virkni í atvinnuleysi. Í sumum tilvikum fjölgaði störfum, t.d. færðu Reykjavíkurborg og ýmsar stofnanir ríkisins inn fyrir sína veggi verkþætti sem áður hafði verið sinnt utan þeirra. Kostnaðarliði á borð við „verktöku“ og „ráðgjöf“ bar að lágmarka en launaliðir og annar innri kostnaður mátti hækka á móti. Vandamálið við þessa stefnu er að til langs tíma litið leiðir hún fremur til þess að störfum fækkar í stað þess að fjölga. Slælegt efnahagsástand dró úr umsvifum og verkefnum í hagkerfinu almennt. Þar við bættist samdráttur hjá þjónustu- og iðnfyrirtækjum sem áður höfðu sinnt þeim þörfum sem hið opinbera tók að innvista. Aðferðirnar, sem valdar hafa verið við aðhald í rekstri, hafa í mörgum tilvikum ekki verið nægilega markvissar, heldur um of byggðar á flötum prósentum í niðurskurði. Stefnan varðandi framtíðarskipan hins opinbera kerfis hefur ekki verið skýr. Lítil endurskipulagning hefur átt sér stað, fjárfestingum verið frestað en svipuðu vinnulagi og fyrr haldið til streitu. Reynt hefur verið að halda í við hækkun kostnaðar frá misseri til misseris eða ná honum niður. Höfuðstóll ríkiseigna hefur þannig rýrnað, viðhaldsþörf aukist

Orri Hauksson.

Sú staðreynd veitir von um að hin nýja nefnd láti einskis ófreistað að koma opinberum rekstri á sjálfbært spor. Megnið af útgjöldum hins opinbera er launakostnaður og þess vegna verður að vera svigrúm til að endurskoða störf, færa þau til og leggja niður, sé þess þörf.

og margir hópar opinberra starfsmanna telja sig eiga inni myndarlegar kjarabætur eftir erfið ár. Þetta er ein af afleiðingum þess að reynt var að vernda störf, sem fyrir voru, í stað þess að hugsa alveg upp á nýtt aðferðafræðina við að veita ýmsa opinbera þjónustu. Ný ríkisstjórn hefur sett á laggirnar ýmsa hópa og ráð sem eiga að leggja til ýmsar umbætur, m.a. þingmannahóp til að gera tillögur um nýskipan ríkisrekstrarins. Samtök iðnaðarins hafa í nokkur ár bent á að slá megi þrjár flugur í einu höggi, þ.e. skerpa þjónustu við almenning, spara skattfé og bæta um leið umhverfi atvinnulífsins. Verkefnið „Betri þjónusta fyrir minna fé“ frá 2010 var liður í þeirri viðleitni og þáverandi stjórnvöld tóku því frumkvæði vel. Hins vegar hefur gengið mun hægar að koma því verkefni af stað en vonast var til. Þetta verkefni og ýmis önnur af sama meiði eru fólgin í að nýta gróskuna í íslenskum nýsköpunarfyrirtækjum til að leysa verkefni hins opinbera með nýjum og hagkvæmari hætti. Ríkið hefur verið rekið með mörg hundruð milljarða halla undanfarin ár og á engan annan kost en að spara í rekstri sínum. Sú staðreynd veitir von um að hin nýja nefnd láti einskis ófreistað að koma opinberum rekstri á sjálfbært spor. Megnið af útgjöldum hins opinbera er launakostnaður og þess vegna verður að vera svigrúm til að endurskoða störf, færa þau til og leggja niður, sé þess þörf.

Við bjóðum fyrirtækjum sérþekkingu

Okkar vinna snýst um að þín vinna gangi vel. Við leggjum okkur fram um að setja okkur vel inn í það sem þú ert að gera, og þó við kunnum kannski ekki viðfangsefnin í þínu starfi jafn vel og þú, þá vitum við um hvað starfið snýst.

Hjörtur Þór Steindórsson hefur margra ára reynslu á sviði orkumála, bæði innanlands og erlendis.

Hjá Íslandsbanka starfar hópur fólks sem býr að mikilli reynslu á sviði orku og hefur víðtæka sérþekkingu á fjárhagsumhverfi og þörfum fyrirtækja í orkugeiranum. Þannig getum við ávallt tryggt þeim þá bankaþjónustu sem þau þarfnast.

Hjörtur er viðskiptastjóri Orkuteymis Íslandsbanka.

Þekking sprettur af áhuga.

Við bjóðum góða þjónustu islandsbanki.is | Sími 440 4000

i ðnaða rbl aði ð

september 2013

Áprentaðir hlutir úr áli

Sjö lífeyrissjóðir þurfa að fjölga í stjórn

Miklir möguleikar með rafbrynjun

n Þann 1. september n.k. taka gildi hér á landi ný lög um kynjakvóta í einkahlutafélögum, hlutafélögum og lífeyrissjóðum en þau hafa þegar tekið gildi í opinberum hlutafélögum. Þessi löggjöf mun eiga við fyrirtæki þar sem 50 starfsmenn eða fleiri starfa að jafnaði á ársgrundvelli. Heildarhlutfall kvenna í stjórnum allra lífeyrissjóða er nú samtals um 44,4%. Sjö lífeyrissjóðir þurfa annað hvort að fjölga konum eða körlum í stjórn til að uppfylla skilyrði laga.

lverið ehf. í Garðabæ smíðar alls kyns hluti úr áli en hefur líka sérhæft sig í yfirborðsmeðhöndlun á áli, gjarnan í samvinnu við hönnuði og listamenn. Yfirborðsmeðhöndlunin felst í að rafbrynja hlutina en rafbrynjun er efnaferli sem umbreytir yfirborði áls í áloxið. Er þetta gert með því að meðhöndla hlutina með rafstraumi ofan í sýrubaði. Ál oxast að vissu marki í náttúrulegu umhverfi en eftir því sem oxíðlagið þykknar dregur úr myndun þess. Þegar álið er rafbrynjað getur oxíðlagið hins vegar orðið allt að því 400 sinnum þykkara en við náttúrulegar aðstæður. Þetta oxiðlag kallar fyrirtækið álbrynju.

Keramiklag en ekki málmur Álbrynjan sem þarna myndast er þó ekki málmur heldur keramiklag sem er svo fastbundið undirliggjandi málminum að það getur ekki

Drifbúnaður er sérgrein okkar

Það borgar sig að nota það besta!

- Kúlulegur - Rúllulegur - Nálalegur - Línulegur I›na›arhjól

Brunndælur Mi›flóttaaflsdælur

Skömmtunardælur I›na›ardælur

I›ntölvur - Skynjarar Hnappaefni - Spólurofar Aflrofar - Hra›ast‡ringar Töfluskápar

Keilulegur

Leguhús

- Drifke›jur - Tannhjól - Flutningske›jur - Ástengi

Rafmótorar

Ásflétti

Kílreimar - Tímareimar Viftureimar

Sími: 540 7000 • falkinn@falkinn.is • www.falkinn.is

smáholóttu yfirborði og eftir þurrkun er það viðkomu líkt og gips og hefur mikla viðloðun. Blautur fingur loðir við vegna hárpípukrafts. 2. Seinni áfanginn er í flestum tilfellum þétting þar sem áloxið umbreytist að hluta til í álhydroxið. Þá lokast holurnar og yfirborðið tekur á sig öndverðan eiginleika með lítilli viðloðun. Þetta skilti hefur verið álbrynjað með rafbrynjun og prentað á það.

flagnað af nema það brotni. Harka þess er sömuleiðis mikil og er einungis demantur harðari, enda hefur efnið verið notað sem slípiefni í steina og bönd. Álbrynjan sem myndast þarna gerir það í tveimur áföngum: 1. Fyrri áfanginn er uppbygging brynjulagsins. Þegar það hefur myndast einkennist það af mjög

Þessi tvískipting á ferlinu skapar ótrúlega fjölbreitt notkunarsvið. Mjög gott er t.d að mála brynjuna þegar hún hefur mikla viðloðun þar sem formeðferð fyrir málun á áli er torfundin. Á sama hátt má baða hlutinn í sérstökum litarefnum sem hafa nægilega litlar kornastærðir og lita allan flötinn fyrir þéttingu. Þannig lokast litarefnin inni í brynjunni. Á sama hátt má einnig prenta á brynjuna eða setja á hana letur eða mynstur.

ÍSLENSKA/SIA.IS ALC 65281 08/12

Fyrir samfélagið

Starfsmaður Alcoa, Hinrik Þór Oliversson, dorgar á Eskifjarðarbryggju með dóttur sinni, Ásdísi Iðu.

Öflug starfsemi í sátt við samfélagið Ál gefur okkur einstaka möguleika til að tryggja undirstöður atvinnulífs í landinu. Alcoa Fjarðaál hefur í starfsemi sinni markvisst unnið að því að ná jafnvægi milli umhverfis, efnahags og samfélags í anda sjálfbærrar þróunar. Með því að bjóða fjölskylduvænan vinnustað þar sem ýmis þjónusta stendur fjölskyldum starfsmanna til boða leggjum við áherslu á að vera virkur þátttakandi í að byggja upp sjálfbært samfélag til lengri tíma litið.

www.alcoa.is

Fyrir komandi kynslóðir

i ð n a ð a rbl a ð i ð

september 2013

Ál er notað í fleiri vörur en fólk gerir sér grein fyrir

Kemur við sögu á hverjum degi Sigrún Erna Geirsdóttir

ins og flestir vita eru þrjú álver á Íslandi: Norðurál í Hvalfirði, Rio Tinto Alcan við Hafnarfjörð og Alcoa við Reyðarfjörð. Ekki er þó víst að fólk viti hvernig framleiðsluferli áls er háttað.

fróðleikur um hluti úr áli:

Úr grjóti í súrál til áls Ál er til margra hluta nýtt og er unnið úr málmgrýtinu báxíti sem í eru áloxíð og hefur tekið milljónir ára að myndast. Báxít finnst víða um heim, aðallega í kringum miðbaug, og er reyndar þriðja algengasta frumefni jarðskorpunnar. Úr báxítinu er svo unnið hvítt púðurkennt efni sem er kallað súrál eða áloxíð. Súrálið er flutt með skipum til landsins og eru álverin með eigin hafnir fyrir þessi skip. Súrálinu er dælt úr gámum skipsins yfir í súrálstanka og síðan er dælt aftur úr þeim í ker álversins, eftir þörfum.

n Um fimmtungur álnotkunar er í byggingariðnaði. Brýr, þök, hvolf og íþróttahallir eru dæmi um mannvirki þar sem ál er notað. Þá er það mikið notað í þök, klæðningar, stiga, handrið, gluggakarma og hurðir. n Um fjórðungur álnotkunar heimsins er í flutninga- og farartækjaiðnaði: grindur, yfirbyggingar, blokkir, stimplar, lok, stuðarar, hjól o.s.frv. n Um fjórðungur álnotkunar er í framleiðslu á alls konar neytendavörum, svo sem húsgögnum, húsbúnaði og heimilistækjum, t.d: geisladiskum, speglum, teljósum (sprittkerti), reiðhjólum, pottum og pönnum.

4kg af báxíti gefur 1 kg af áli Til þess að framleiða 1 kg af áli þarf 2 kg af súráli sem er fengið úr 4 kg af báxíti. Vinnslan sjálf krefst svo 15 kW stunda af raforku og 0,5 kg af kolefni. Vinnsla álsins fer þannig fram að rafstraumi er hleypt á kerin en þá klofnar súrálið annars vegar í ál sem fellur til botns í kerinu og hins vegar í súrefni sem bindst kolefnum úr sérstökum rafskautum. Hvert ker er búið til úr stálskel sem er hitaeinangruð að neðan með múrsteinslögum og ofan á þau er lagður botn úr kolefni, sem myndar bakskaut. Álið er svo flutt erlendis þar sem það er notað til að búa til fjölbreytta hluti sem við notum flestöll daglega.

n Talsvert fer í alls kyns umbúðir, t.d áldósir. Inni í drykkjarfernum er líka gjarnan þunn álfilma.

„Vinnsla álsins fer þannig fram að rafstraumi er hleypt á kerin en þá klofnar súrálið annars vegar í ál sem fellur til botns í kerinu og hins vegar í súrefni sem bindst kolefnum úr sérstökum rafskautum.“

Lán til endurbóta og viðbygginga Íbúðalánasjóður veitir lán til endurbóta á húsnæði að innan og utan. Meðal annars eru veitt lán til lóðarframkvæmda og viðbóta við húsnæði. Lán geta numið allt að 80% af framkvæmdakostnaði. Hámarkslán eru 20 milljónir og lánstími 5 til 40 ár. Sömu vextir eru á þessum lánum og almennum lánum Íbúðalánasjóðs.

www.ils.is

Borgartúni 21 | 105 Reykjavík | Sími : 569 6900, 800 6969

Boston MA, Bandaríkin

Nuuk

Portland

Grænland

Maine, Bandaríkin

St. Anthony Nýfundnaland

Halifax Nova Scotia

Grundarfjörður Ísland

Bíldudalur Grundartangi

Argentia

Ísland

Ísafjörður Ísland

Nýfundnaland

Sauðárkrókur Ísland

REYKJAVÍK

Akureyri

Ísland

blá leið

Ísland, Færeyjar, Holland, Pólland, Svíþjóð, Noregur, Danmörk, Færeyjar, Ísland

Vestmannaeyjar

gul leið

Ísland

Húsavík Ísland

Ísland, Færeyjar, England, Holland, Þýskaland, England, Ísland

Norðfjörður

rauð leið

Ísland

Ísland, Færeyjar, Skotland, Holland, Ísland

Reyðarfjörður Ísland

græn leið

Noregur, Ísland, Nýfundnaland, Nova Scotia, Bandaríkin, Nýfundnaland, Ísland

Klakksvík

brún leið

Færeyjar

Rússland, Noregur, Holland, England, Skotland, Noregur

mögulegar norðurheimskauts leiðir

ÞÓRSHÖFN

Vágur

Færeyjar

möguleg viðkoma / árstíðabundnar siglingar

Bergen

Aberdeen

stórtengihöfn

Noregur

Maaloy

Skotland

Grimsby

Noregur

England

tengihöfn

Álasund Noregur

Immingham viðkomur

Sortland Noregur

England

Stavanger Noregur

ROTTERDAM

Tromsö

Danmörk

Noregur

Fredrikstad

Holland

Noregur

Velsen Holland

Helsingjaborg

Hamborg Þýskaland

Árósar

Svíþjóð

Hammerfest Noregur

Noregur

Kirkenes

Swinoujscie Pólland

Båtsfjord

Murmansk

Noregur

Rússland

nýtt leiðakerfi eimskips FÍTON / SÍA

– með strandsiglingum við Ísland í beinni tengingu við Evrópu Vikulegar strandsiglingar með beinni tengingu við Færeyjar, Bretland og meginland Evrópu.

Tíðari ferðir og styttri siglingartími til og frá Bandaríkjunum.

Siglt með ferskan fisk vikulega frá Íslandi og Færeyjum

Ný höfn í Bandaríkjunum, Portland, Maine

Aukin þjónusta við olíuiðnaðinn með siglingum til og frá Skotlandi

Möguleg viðkoma á Ísafirði og Akureyri á leiðinni frá Noregi Ný viðkoma í Vágur í Færeyjum og Hamborg í Þýskalandi

Korngarðar 2 | 104 Reykjavík | 525 7000 | www.eimskip.is

i ð n a ð a rbl a ð i ð

september 2013

Miklar tækniframfarir í flugvélaiðnaði minnka eldsneytisþörf

Eldsneytisnotkun stendur í stað Sigrún Erna Geirsdóttir

rátt fyrir mikla aukningu í farþegaflutningum síðustu ár hefur eldsneytisnotkun einungis aukist um 3%. Auknar kröfur til flugfélaga um að draga úr losun gróðurhúslofttegunda og auka hagkvæmni í rekstri hafa ýtt undir tæknilega þróun flugvéla og þar með dregið úr eldsneytisnotkun þeirra.

Flugiðnaðurinn hefur brugðist við þessu með því að þróa lausnir, t.d. hreyfla sem nýta eldsneyti betur, þróun í efnistækni sem gerir kleift að gera flugvélar léttari en áður og með annarri tækniþróun sem eykur hagkvæmni og afkastagetu flugvéla.

Auknar kröfur til iðnaðarins Farþegaflutningar hafa aukist um 53% á undanförnum ellefu árum en á sama tíma hefur eldsneytisnotkun einungis aukist um 3%. Örn Valdimarsson, forstöðumaður hjá Eyri Invest, segir skýringuna á þessari þróun liggja fyrst og fremst í góðum árangri flugiðnaðarins í að bregðast við breyttum kröfum markaðarins á þessum tíma. Þessar kröfur snúist annars vegar um að draga úr losun gróðurhúslofttegunda og hins vegar um að auka hagkvæmni í flugrekstri með því að lækka eldsneytiskostnað flugrekenda. ,,Flugiðnaðurinn hefur brugðist við þessu með því að þróa lausnir, t.d. hreyfla sem nýta eldsneyti betur, þróun í efnistækni sem gerir kleift að gera flugvélar léttari en áður og með annarri tækniþróun sem eykur hagkvæmni og afkastagetu flugvéla.“ Innanlandsflug í Kína umfangmeira en Evrópuflug Eyrir Invest er 17% hluthafi í Fokker Technologies sem er undirverktaki fyrir framleiðendur svo sem Boeing, Airbus, Gulfstream og Lockheed Martin. Hjá Fokker starfa um 3.700 starfsmenn í þremur deildum sem hanna og framleiða íhluti og rafeindakerfi fyrir flugiðnað, auk þess að þjónusta flugflota. ,,Þegar Eyrir hóf að fjárfesta í Fokker var horft til þess að langtímahorfur í flugiðnaði væru góðar, þar sem saman fer annars vegar undirliggjandi vöxtur vegna hagvaxtar og fólksfjölgunar á nýmörkuðum, og hins vegar endurnýjunarþörf á eldri flugflotum vegna aukinnar rekstrarhagkvæmni og aukinna krafna um umhverfisvernd,“ segir Örn. Hann segir að þrátt fyrir allt það sem gengur hafi á í heimsbúskapnum undanfarin ár hafi þessi þróun í flugiðnaði gengið eftir í öllum aðalatriðum. ,,Á næstu árum er áfram spáð vexti í flugrekstri á nýmörkuðum, og má nefna sem dæmi að innan einhverra ára er reiknað með að innanlandsflug í Kína verði orðið umfangsmeira en allt flug innan Evrópu er í dag,“ segir Örn að lokum.

Þróun farþegaflutninga í flugi samanborið við eldsneytisnotkun 160 150 140

Flugvélar

130 120 110

Eldsneyti

100 90 80

2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 Kvarðinn til vinstri er vísitala, báðar mælieiningar eru stilltar í 100 í upphafi og síðan sýnt hvernig sú vísitala þróast áfram.

i ð n a ð a rbl a ð i ð

september 2013

Nauðsynlegt að kynna tæknigreinarnar betur

Þörf á hugarfarsbreyti Sigrún Erna Geirsdóttir

erkmenntaskólinn á Akureyri hefur verið starfandi frá árinu 1984 og fagnar því 30 ára afmæli næsta vor. Við skólann eru nú rúmlega 1300 nemendur en auk þess stunda 4-500 nemendur fjarnám við skólann á hverju skólaári. Námsval skólans er fjölbreytt, þar er t.d hægt að fara í matvælanám, sjúkraliðabraut, vélstjóranám og rafiðnaðar- og málmgreinar en líka bóklegt nám eins og félags- og náttúrufræði eða viðskipta- og hagfræðibraut. Einnig geta nemendur lokið stúdentsprófi með eða að loknu starf-, iðn- og tækninámi við skólann. Hjalti Jón Sveinsson, skólameistari VMA, segir tækninám vanmetið í samfélaginu.

Hugarfarsbreyting nauðsynleg „Það er mjög góð aðsókn í allt starfs- og tækninám sem við bjóðum upp á. Meira að segja byggingadeildin hefur verið að ná vopnum sínum aftur eftir lægð í kjölfar efnahagshrunsins. Hins vegar finnst mér að þrátt fyrir miklar umræður undanfarin misseri um mikilvægi tæknimenntunar og tæknistarfa sé tækninám stórkostlega vanmetið í samfélaginu og það hefur því miður átt undir högg að sækja,“ segir Hjalti. Hann segir að svo þetta breytist þurfi að verða hugarfarsbreyting í samfélaginu en mikilvægt sé að tæknigreinum sé gert hátt undir höfði þar sem atvinnulíf landsins þurfi á því að halda. ,,Það verður hins vegar að segjast alveg eins og er að við Íslendingar erum mjög Latínuskólasinnaðir sem er reyndar skrýtið því við erum að upplagi bænda- og veiðimannasamfélag og hér á Akureyri hefur frá fornu fari verið mikil iðnaðarstarfsemi sem hefur að hluta til byggt á tæknimenntuðu fólki.“ Nauðsynlegt sé að kynna ungu fólki betur tæknigreinarnar og þeim störfum sem ungu fólki stendur til boða á þessu sviði. Hjalti segir að að ágætt sé að líta til Háskólans í Reykjavík í þessu samhengi, síðan að hann hafi tekið yfir starfsemi Tækniskólans hafi tæknigreinunum vaxið

Hjalti Jón Sveinsson.

Við höfum verið að bæta við greinum eins og bifvélavirkjun sem er kennd úti í bæ og listnámið hefur eflst mjög og nánast frá upphafi hefur það verið í of þröngu húsnæði. Vélstjórnargreinarnar hafa sömuleiðis búið við þrengsli og svo má áfram telja.

fiskur um hrygg. Þar hafi verið blandað saman hefðbundnu bóklegu tækninámi og tæknigreinum og í framhaldinu orðið til spennandi lærdóms- og vísindasamfélag. Margir af nemendum VMA hafi enda farið þangað til frekara náms. ,,Vöxtur HR er til marks um að tæknigreinarnar eru þrátt fyrir allt að rétta úr kútnum og það er mjög mikilvægt,“ segir Hjalti. Skólinn sífellt í þróun Hjalti segir skólann sífellt vera í þróun og kröfur um sérhæfðara húsnæði og búnað alltaf að aukast. ,,Við höfum verið að bæta við greinum eins og bifvélavirkjun sem er kennd úti í bæ og listnámið hefur eflst mjög og nán-

ast frá upphafi hefur það verið í of þröngu húsnæði. Vélstjórnargreinarnar hafa sömuleiðis búið við þrengsli og svo má áfram telja,“ segir hann. Skólinn sé því farinn að reka sig utan í víða og

auk þess vanti betri aðstöðu fyrir nemendur. Búið sé að ræða það við bæjaryfirvöld á Akureyri að mögulegt sé að skólinn þurfi enn að bæta við húsnæði og því hafi verið vel tekið. Hins vegar

þurfi ríkið líka að koma að því borði. Innan skólans sé starfandi vinnuhópur sem sé að fara yfir húsnæðisþörfina og niðurstöðurnar verði lagðir fyrir hlutaðeigandi sveitarfélög og ráðu-

i ð n a ð a rbl a ð i ð

september 2013

Það verður hins vegar að segjast alveg eins og er að við Íslendingar erum mjög Latínuskólasinnaðir sem er reyndar skrýtið því við erum að upplagi bænda- og veiðimannasamfélag og hér á Akureyri hefur frá fornu fari verið mikil iðnaðarstarfsemi sem hefur að hluta til byggt á tæknimenntuðu fólki.

ingu í samfélaginu „Skólinn sé því farinn að reka sig utan í víða og auk þess vanti betri aðstöðu fyrir nemendur. Búið sé að ræða það við bæjaryfirvöld á Akureyri að mögulegt sé að skólinn þurfi enn að bæta við húsnæði og því hafi verið vel tekið.“

Lítið sem ekkert fé til tækjakaupa

neyti. Kjarasamningar kennara eru lausir snemma næsta árs og segir Hjalti Jón það vera einlæga von sína að ríkið og félög kennara nái saman um nýjan kjarasamning. „Í síðasta kennaraverk-

falli sem var um síðustu aldamót skapaðist mjög alvarlegt ástand og ég vona sannarlega að það gerist ekki aftur. Þá hættu margir nemendur námi og byrjuðu ekki aftur.“

Hjalti segir að Verkmenntaskólinn þurfi að fylgjast vel með þróuninni og bæta sig á ýmsum sviðum, t.d þurfi að fara að huga að því að bjóða upp á aukið nám á sviði upplýsingatækni, margmiðlun og fleira því tengdu. Niðurskurður í mörg undanfarin ár í framhaldsskólakerfinu hafi þó á vissan hátt hamlað framþróun í tækninámi, enda sé það töluvert dýrara en hefðbundið bóknám. „Það er vissulega ódýrast að kenna bóklegu greinarnar þar sem unnt er að hafa allt að þrjátíu nemendur í hóp

á sama tíma og ekki er mögulegt að hafa fleiri en tólf til fjórtán nemendur í hóp í verknáminu. Það þarf fleiri kennara til þess að sinna verklegu námi og það þarf sömuleiðis góðan tækjabúnað sem kostar peninga.“ Undanfarin ár hafi þrengt svo að rekstri framhaldsskólanna að lítið sem ekkert sé eftir til tækjakaupa. Það hafi hins vegar hjálpað mikið að skólinn hafi notið velvilja félagasamtaka og fyrirtækja sem hafi gefið skólanum tækjabúnað. Fyrir það sé skólinn afar þakklátur.

i ðnaða rbl aði ð

september 2013

Hollvinasamtök Vatnajökulsþjóðgarðs styðja við þjóðgarðinn

Vinir Vatnajökuls buðu upp á kvikmyndasýningu

ljótlega eftir að ljóst varð að stofna átti Vatnajökulsþjóðgarð kviknaði sú hugmynd að stofna samtök til styrkar þjóðgarðinum sem myndu styrkja ýmis málefni er vörðuðu hann. Vel hefur gengið að afla vina og fjölmörg verkefni hafa verið styrkt. Nýverið var frumsýnd kvikmynd um þjóðgarðinn.

Fjölþætt verkefni styrkt Markmið Vina Vatnajökuls, hollvinasamtaka Vatnajökulsþjóðgarðs, er að afla fjár til að styrkja rannsóknir, kynningarog fræðslustarf sem stuðlar að því að sem flestir geti notið þeirrar einstöku náttúru og sögu sem þjóðgarðurinn býr yfir. Samtökin telja að með sameiginlegu framlagi innlendra og erlendra einstaklinga, fyrirtækja, félaga og

stofnana geti Vinir Vatnajökuls styrkt góð og mikilvæg verkefni sem stuðla að þekkingu, leiða af sér tekjur og auka almenna vitund á sérstöðu og mikilvægi Vatnajökulsþjóðgarðs, stærsta þjóðgarðs í Evrópu. Allt frá stofnun samtakanna hefur fjöldi einstaklinga, fyrirtækja, stofnana og félaga sýnt þeim velvilja og styrkt á ýmsan hátt og hefur t.d Alcoa verið einn af stærstu styrktaraðilunum. Samtökin auglýsa árlega eftir umsóknum um styrki og fer sérstök fagnefnd yfir umsóknirnar og leggur fram tillögur fyrir stjórn samtakanna. Þau verkefni sem hafa verið styrkt stuðla að aukinni þekkingu almennings á þjóðgarðinum, samspili byggðarlaga innan garðsins, samspili útivistar, menningar og Vatnajökulsþjóðgarðs, tengslum barna og unglinga við náttúruna

og auknum skilningi umheimsins á mikilvægi Vatnajökulsþjóðgarðs og einstakri náttúru hans á heimsvísu. Árið 2012 voru þrjátíu verkefni styrkt og nam styrktarupphæðin alls 50 milljónum. Um þessar mundir er hægt að senda inn umsókn um styrk og stendur „Markmið Vina Vatnajökuls, hollvinasamtaka Vatnajökulsþjóðgarðs, er að afla fjár fresturinn yfir til 30.september. til að styrkja rannsóknir, kynningarog fræðslustarf sem stuðlar að því að sem Færri komust í bíó en vildu Á Menningarnótt buðu Vinir Vatnajökuls og Vatnajökulsþjóðgarður upp á sýningar á kvikmynd um Vatnajökulsþjóðgarð í kvikmyndahúsinu The Cinema við Geirsgötu, en Valdimar Leifsson hlaut styrk til gerðar hennar árið 2011. Boðið var upp á tíu sýningar, á ensku eða íslensku, og var svo mikil aðsókn að sýningunni að fólk varð frá að hverfa. Kvikmyndin sem er 48 mínútna löng fjallar um fegurð og

flestir geti notið þeirrar einstöku náttúru og sögu sem þjóðgarðurinn býr yfir.“

fjölbreytileika þjóðgarðsins. Samtökin hafa að auki gefið út ýmislegt fræðsluefni og má nefna bókina Leiðsögn um Vatnajökulsþjóðgarð en hún var gefin á íslensku, ensku og þýsku, og bókina Upplifðu náttúru Vatnajökulsþjóðgarðs með barninu þínu en höfundar hennar fengu styrk til útgáfunnar árið 2011. Er bókin ætluð fjölskyldum sem heimsækja m.a Ásbyrgi og Skaftafell og hafa áhuga á að skoða og

upplifa þjóðgarðinn saman. Auk fróðleiks um náttúru og sögu þjóðgarðsins er líka að finna í bókinni hugmyndir um það sem hægt er að gera í náttúrunni, svo sem að fylgjast með dýralífi, skoða plöntur, segja sögur og fara í leiki. Þeim sem hafa áhuga á að styðja við uppgang Vatnajökulsþjóðgarðsins og gerast Vinur Vatnajökuls er bent á heimasíðu samtakanna, http://www.vinirvatnajokuls.is.

123671 •

SÍA •

PIPAR\TBWA

Liðsheild, uppbygging, árangur

ÍSTAK hf.

Bugðufljóti 19

270 Mosfellsbæ

Sími 530 2700

Fax 530 2724

www.istak.is

istak@istak.is

i ð n a ð a rbl a ð i ð

september 2013

Flutti út á land til að vinna í álverinu

Frábærir vinnufélagar var óvæntur bónus Sigrún Erna Geirsdóttir

umum vex það mögulega í augum að rífa sig upp og flytja út á land vegna vinnunnar. Það var þó ekki tilfellið fyrir Friðrik Vader Jónsson sem flutti frá Reykjavík til Eskifjarðar fyrir þremur árum þegar honum bauðst vinna í álverinu á Reyðarfirði.

Vaktir henta mér vel ,,Ég var að leita mér að vinnu og sá auglýsingu um störf á álverinu í Reyðarfirði og sótti bara um. Ég fékk síðan vinnuna og ákvað að slá bara til og flytja austur,“ segir Friðrik sem segist ánægður Friðrik Vader með þá ákvörðJónsson. un. Aðspurður segist hann ánægður með vinnuna. ,,Ég vinn á tólf tíma vöktum og kann vel við það fyrirkomulag þótt það geti auðvitað tekið á. Maður fær hins vegar fín frí á milli og það hentar mér vel.“ Friðrik vinnur á

,,Það eru svona 30 á vakt í einu og vinnufélagarnir eru frábærir. Fólk hittist mikið utan vinnu og gerir eitt og annað saman. Þetta er mjög fjölbreyttur hópur, ætli sá yngsti sé ekki 18 ára og sá elsti fimmtugur.“

vegum Launafls í kerskála álversins og segir að stærsti kosturinn við vinnuna sé góður starfsandi. ,,Það eru svona 30 á vakt í einu og vinnufélagarnir eru frábærir. Fólk hittist mikið utan vinnu og gerir eitt og annað saman. Þetta er mjög fjölbreyttur hópur, ætli sá yngsti sé ekki 18 ára og sá elsti fimmtugur.“ Friðrik segir að þetta sé ómetan-

legt, ekki síst með tilliti til þess að skemmtanalíf Eskifjarðar sé talsvert fábreyttara en í Reykjavík. Gott að prófa að búa úti á landi Friðriki segir að margt hafi komið sér á óvart þegar hann byrjaði í álverinu en hann hafi fljótt komist inn í hlutina.,,Það var síðan óvæntur bónus að það myndaðist

góður vinahópur þarna. Ég þekkti engan á staðnum þegar ég flutti nema eina stelpu og ég flutti inn á hana og kærastann hennar. Við leigjum hins vegar núna, Móna kærastan mín og ég. Hún er líka úr Reykjavík og ég sannfærði hana um að flytja hingað með mér.“ Friðrik, sem er 25 ára, hafði alltaf búið í Reykjavík en segir fínt að

búa í svo litlu samfélagi sem Eskifjörður er. ,,Þetta var mikil breyting í fyrstu en þetta vandist fljótt. Auðvitað saknar maður Reykjavíkur stundum, þar sem fjölskyldan og aðrir vinir búa, en Alcoa býður ódýrari flug svo maður fer reglulega þangað í heimsókn.“ Friðrik segist mæla með því að fólk prófi að flytja út á land, það myndi eflaust gera mörgum Reykvíkingum gott. ,,Maður lærir að meta hér hluti sem maður hugsaði kannski lítið um áður. Hér er t.d náttúran allt í kring og maður er farinn að fara í gönguferðir og stökkva í sjóinn þegar vel viðrar!“ Kostir þess að búa í dreifbýlinu séu ótvíræðir, þarna séu rólegheit og fólkið vingjarnlegt. Oft hefur verið að sagt að erfitt sé fyrir aðkomufólk að komast inn í bæjarlífið á landsbyggðinni en Friðrik er ekki sammála því. Reyndar sé mikið af aðkomufólki á svæðinu vegna álversins og það hafi kannski áhrif. Friðrik hefur mörg húðflúr, reyndar svo mörg að hann hefur ekki á þeim tölu. Sker hann sig ekki nokkuð úr á götum bæjarins? ,,Jú, jú, því er ekki að neita. Húðflúrmenningin er ekki alveg komin hingað til Eskifjarðar!“

FAGVERSLUN FYRIR FAGMENN

50 ár

• Veituefni • Foreinangruð hitaveiturör • Dælur, allar gerðir • PPR rör og fittings • Danfoss stýringar • Ryðfrí rör og fittings • Álpex rör og fittings • Svart/Galv rör og fittings • Festingar allar gerðir

Smiðjuvegi 11, 200 Kópavogur | Sími: 510 1400 | Fax: 510 1499 | www.vatnsvirkinn.is

Notað‘ann eins og þú hatir hann

Samsung GALAXY XCOVER 2

Bráðsnjall sími sem er kröftugri en gengur og gerist! Öflugur snjallsími í kröftugum umbúðum. Xcover 2 er með stóran snertiskjá, Android 4.1.2 stýrikerfi, 5MP myndavél og að sjálfsögðu íslenska valmynd. Einnig er síminn með IP67 staðal sem þýðir að hann sé bæði vatns-, og rykvarinn. Galaxy Xcover 2 er fullkominn sími fyrir krefjandi aðstæður og því tilvalinn fyrir íslenskt veðurfar.

i ð n a ð a rbl a ð i ð

september 2013

Leiðandi dreifingaraðili á vélarhlutum

Brammer býður heildstæða þjónustu

rammer hefur verið starfrækt á Íslandi síðan árið 2006 en fyrirtækið er leiðandi dreifingaraðili í Evrópu á vörum fyrir iðnaðarviðhald, viðgerðir, enduruppgerðir og þjónustu. Er Brammer eini birgirinn með öll helstu vörumerkin í heiminum. Á lager fyrirtækisins er t.d að finna legur, vélrænar skiptingar, lofþrýstikerfi, vökvaþrýstikerfi og verkfæri, ásamt heilsu- og öryggisbúnaði. Brammer samsteypan er nú staðsett á 300 stöðum í fimmtán löndum. Sérsniðnar lausnir Steve Winslade, ráðgjafi hjá Brammer, segir það markmið fyrirtækisins að halda hjólum fyrirtækja gangandi og koma í veg fyrir kostnaðarsamar tafir sem skapist þegar eitthvað bilar. Hann segir að Brammer sem var stofnað í Bretlandi árið 1920 búi yfir mikilli reynslu af því að vinna með framleiðendum og finna lausnir sem henta hverjum og einum. ,,Þegar kemur að stærri viðskiptavinum þá felst okkar framlag ekki eingöngu í því að sjá fyrir varahlutum eða viðgerðum heldur ekki síst að finna leiðir til þess að minnka kostnað þeirra.“ Þessi þjónusta getur falið í sér sérsniðna framleiðslu, viðgerðir og enduruppgerð sem og ýmsar virðisaukandi rekstrarlausnir sem gerðar eru til að bæta framleiðslunýtingu, draga úr veltufé og draga úr heildarkostnaði við að afla íhluta. Enginn annar á markaðinum bjóði slíkt þjónustusvið né svo djúpstæða sérkunnáttu. Þá megi nefna sem annað dæmi að ef ákveðinn hlutur bilar t.d mjög oft sé litið á hann og reynt að ákvarða hvers vegna það sé og hvort hægt sé að koma í veg fyrir þessar tíðu bilanir. Sömuleiðis sé þessum viðskiptavinum boðið að farið sé yfir ferla í þeim tilgangi að straumlínulaga þá.,,Fyrir okkur er það mjög mikilvægt að gefa viðskiptavininum þannig eitthvað til baka.“

Minni umsýsla Þar sem Brammer er birgir fyrir öll helstu vörumerki i heiminum á sviði varahluta og er að auki með viðgerðar- og endurnýjunarþjónustu býður það upp á mikla hagræðingu fyrir fyrirtæki. ,,Það hefur ótvíræða kosti fyrir fyrirtæki að fækka þjónustuaðilum sínum, að geta átt viðskipti við einn í stað margra. Það minnkar bæði tafir sem skapast vegna viðhalds eða bilana og eins er það mun þægilegra að greiða bara einn reikning. Öll umsýsla verður mun hagkvæmari,“ segir Steve. Hraður vöxtur Brammer kom til Íslands fyrir sjö árum, eftir að hafa unnið útboð af hálfu Alcoa Fjarðaráls. ,,Við vorum ekki komnir með skrifstofu þegar við hófum starfsemina og deildum með þeim skrifstofu á Eskifirði fyrst í stað. Við vorum átta og höfðum þrjú skrifborð í litlu herbergi. Það var ansi

bygging fyrirtækisins hefur verið hröð síðan. Starfsmannafjöldi hefur t.d vaxið frá því að vera átta í upphafi til að vera 50 í dag. Fyrirtækið er með höfuðstöðvar sínar í Borgartúni í Reykjavík og hefur vöruhús í Hafnarfirði en rekur að auki starfsstöðvar hjá bæði Rio Tinto og Alcoa. Margvíslegur ávinningur Auk þægindanna sem skapast við að fá alla nauðsynlega varahluti og þjónustu á einum stað er ýmis annar rekstrarlegur ávinningur sem hlýst af því að eiga viðskipta við Brammer: n Heildarinnkaupakostnaður

þröngt!“ segir Steve. Nokkrum mánuðum síðar var fyrirtækið þó komið með aðstöðu í gamalli rækjuvinnslu í bænum og upp-

minnkar n Bætt framleiðslunýtni n Aukning á hreinu veltufé n Vettvangsþjónusta n Stýrð birgðaþjónustu n Orkusparnaður Svo stýrð birgðaþjónusta sé t.d útskýrð betur þá geta sérfræðingar Brammer í birgðahaldi greint ferla, straumlínulagað birgjagrunninn og komið á aðgengilegu geymslukerfi sem inniheldur lykilvöru. Að bjóða út utanumhald á ódýrum vörum hefur margs konar ávinning í för með sér, ekki síst að gera innkaupateyminu fært að einbeita sér að mikilvægari atriðum. Þetta hafi í för með sér: n Betri innkaupanýtingu: Með færri birgjum, pöntunum og reikningum er dýrmætur tími starfsmanna nýttur betur. n Bætt geymslu-/lagerstýring: Með því að hagræða lager og laga hann að neyslu næst betri stjórn

á lagernum og umsetningu, auk þess að losa pláss. n Bætta framleiðni: Það fækkar fjölda heimsókna í verslanir, aðflutningsgjöld lækka og hægt er að útrýma alveg staðbundnum innkaupum án eftirlits.

Áhersla á umhverfisvernd Hjá Brammer er lögð áhersla á umhverfisvænt verklag og vill fyrirtækið þar með stuðla að velferð starfsmanna, viðskiptavina og samfélagsins í heild. Sem dæmi um þetta hefur Brammer: n Dregið úr kolefnislosun: Hæfni til að knýja fram betri nýtingu og orkusparnað þvert á framleiðslulínur er lykilatriði í ábyrgri framleiðslu. Hjá fyrirtækinu er beitt heilbrigðum starfsreglum við eigin vinnu og hugsanleg umhverfisáföll vegna ákvarðana og fjárfestinga eru ávallt höfð í huga. n Bætt orkunýting. n Dreifinet hefur verið gert eins skilvirkt, öruggt og umhverfisvænt og hægt er. Brammer leggur áherslu á að draga úr eldsneytisnotkun og notar því næturafgreiðslu þar sem því verður við komið og vinnur með birgjum að gagnkvæmum umbótum. Fyrirtækið hvetur til notkunar á fyrirtækisbílum með lítilli kolefnislosun og hvetur starfsmenn með virkum hætti til að nota reiðhjól, aka saman í bíl og nota almenningssamgöngur eftir föngum. n Lágmarkað umbúðir og beint úrgangi frá urðunarstöðum.

i ð n a ð a rbl a ð i ð

september 2013

Meirihluti landsmanna hlynntur vindmyllum

SMS frá OR ef bilanir verða n Fulltrúar Orkuveitu Reykjavíkur og Neyðarlínunnar 1-1-2 skrifuðu á dögunum undir samning um að 1-1-2 sendi íbúum SMS-skilaboð verði bilanir í veitukerfum Orkuveitunnar. Með þessari auknu þjónustu vill Orkuveitan tryggja sem kostur er að íbúar fái sem fyrst glöggar upplýsingarnar þegar lokað er fyrir vatn eða rafmagn því við þær aðstæður getur skapast hætta. Mikil áhersla er lögð á öryggismál meðal starfsfólks Orkuveitunnar og með þessari nýju þjónustu er ætlunin að auka öryggi viðskiptavina. Orkuveitan þjónar um tveimurþriðju hlutum landsmanna.

n Samkvæmt nýlegri könnun Capacent Gallup er mikill meirihluti landsmanna hlynntur því að reisa vindmyllur á Íslandi og eru aðeins 7% andvíg. Rekstur rannsóknarvindmyllanna tveggja sem reistar voru í desember 2012 á Hafinu hefur gengið vel og ljóst er að miklir möguleikar eru á raforkuvinnslu úr vindorku hér á landi. Landsvirkjun hyggst halda rannsóknum sínum áfram en vonir standa til að vindorka geti orðið þriðja stoðin í raforkukerfi fyrirtækisins. Næstu skref eru að meta hvort Hafið og nágrenni þess sé raunhæfur og hagkvæmur staður fyrir uppsetningu vindlunda. Skrifað hefur verið samninga við verkfræðistofurnar Mannvit og Eflu um ráðgjafaþjónustu vegna mögulegrar uppbyggingar þessara vindlunda.

Júlíus Karlsson: Júlíus þekkir betur til orku og iðnaðar en flestir aðrir enda með áratuga reynslu af verkefnum á þeim sviðum. Svo er hann mikill laxveiðimaður og kann auk þess að virkja vindinn á seglskútunni sinni.

Möguleg notkun á afmælismerkingu.

Samstarf um nýsköpunarhelgi n Fimmtudaginn 29. ágúst 2013 skrifuðu fulltrúar Háskólans á Akureyri, Stefnu hugbúnaðarhúss, Tækifæris fjárfestingasjóðs og Akureyrarstofu undir samstarfssamning um framkvæmd og þróun Atvinnu- og nýsköpunarhelgarinnar á Akureyri. Samningurinn felur í sér samstarf til næstu þriggja ára. Atvinnu- og nýsköpunarhelgin á Akureyri hefur verið haldin undanfarin þrjú ár við góðan orðstír en henni er ætlað að stuðla að nýsköpun fyrirtækja og einstaklinga á efnahagssvæði Akureyrar. Markmiðið er að gefa frumkvöðlum kost á sérhæfðri ráðgjöf í þróun og markaðssetningu viðskiptahugmynda undir stjórn sérfræðinga.

Útfgáfa 1

A V

Við eflum samfélagið EFLA verkfræðistofa hefur það að markmiði að skapa lausnir sem stuðla að framförum og efla

A A

samfélagið. Starfsfólkið er dýrmætasta auðlindin okkar og býr yfir yfirgripsmikilli þekkingu á öllu milli himins og jarðar. Það eru hæfileikar þess sem gera fjölbreytileg verkefni um allan heim að veruleika á degi hverjum.

EFLA

H F.

•

HÖFÐABAKKI

•

110

R E YK J AV Í K

•

412

6000

•

W W W. E F L A . I S

•

ÍSLAND

•

DUBAI

•

FRAKKLAND

•

NOREGUR

•

PÓLLAND

•

RÚSSLAND

• TYRKLAND

i ðnaða rbl aði ð

september 2013

Skynsamleg nýting náttúruauðlinda er mikilvæg efnahagsstoð

étur Blöndal tók nýverið við sem framkvæmdastjóri Samáls, samtaka álframleiðenda á Íslandi en hann hefur starfað sem ritstjórnarfulltrúi á Morgunblaðinu frá árinu 2006. Pétur er mikill útivistarmaður og náttúruunnandi og telur það ekki í mótsögn við starfssviðið.

Fjölbreytt ferilskrá Pétur byrjaði á Morgunblaðinu árið 1994 og hefur starfað þar með hléum síðan. Hann varð ritstjórnarfulltrúi árið 2006 og stýrði menningardeild blaðsins auk þess sem hann ritstýrði Sunnudagsmogganumum árabil. Pétur er líka stjórnarformaður Stofnunar um fjármálalæsi og stundakennari við HÍ auk þess sem hann situr í stjórn Forlagsins. Þá hefur hann líka starfað sem forstöðumaður kynningarmála og fjárfestatengsla hjá Íslandsbanka og stýrt almannatengsladeild auglýsingastofunnar Góðs fólks. Hann kemur því víða við. Vísnaáhuga hefur hann líka mikinn og mun hann vera áfram með Vísnahorn Moggans ásamt föður sínum, Halldóri Blöndal. Fjölskylduhagir Pétur sem er giftur Önnu Sigríði Arnardóttur, lögfræðingi, á tvö börn; Ólöfu Kristrúnu, 12 ára og Örn Óskar, 8 ára. ,,Ólöf Kristrún var einmitt að byrja í Való sem er minn gamli gagnfræðaskóli og það vill svo skemmtilega til að hún hefur sama íslenskukennara og ég hafði á sínum tíma og var í miklu uppáhaldi. Ég orti meira að segja ljóð til hennar!“ Pétur segist hafa átt dásamlegt sumar með fjölskyldunni. Árlega fari fjölskyldan saman í ferðalag um landið í júlí og í ár hafi tekist að fylgja sólinni allan hringinn. ,,Við fórum t.d á Bræðsluna á Borgarfirði eystri og á ógleymanlega hlöðutónleika á Halldórsstöðum. Við fórum líka í fyrsta sinn í Laugarvalladal og böðuðum okkur í heitum fossi í 28 stiga hita og sól. Þetta er ótrúlega fallegt land sem við eigum og það er sama hvert maður fer, alls staðar sér maður eitthvað nýtt og dásamlegt.“ Útivist, fótbolti og bókmenntir Frá því að Pétur fór á fjallaskíðanámskeið með skíðagengi Íslenskra fjallaleiðsögumanna í vetur hefur hans helsta afþreying verið að fara á fjallaskíði. ,,Það er mikil upplifun að fara í ferðir með þeim, t.d á Sveinstind eða

Álframleiðendur góður kostur sem kaupendur orku

Móskarðshnúka. Þarna sameinast það að ferðast um fallega náttúru og heilbrigð hreyfing,“ segir Pétur. Fjölskyldan hjólar einnig mikið saman og voru fjögur hjól með í för um landið í sumar. Fótbolti er líka vinsæl tómstund og spilar Pétur fótbolta með nokkrum félögum, t.d öldungaliði Gróttu. Bókmenntir liggja nærri hjarta Péturs og gegnir hann því virðingarembætti að vera formaður lestrarfélagsins Krumma sem hittist einu sinni í mánuði og ræðir bókmenntir af öllum toga, hvort sem það eru skáldsögur,

ljóð eða bókmenntir sem taka á þjóðmálum. Krummi hefur verið starfræktur í bráðum áratug og er sennilega þekktastur fyrir að veita árlega hin virðulegu verðlaun Rauðu hrafnsfjöðrina en hún er veitt fyrir athyglisverðustu kynlífslýsingu í bókmenntum liðins árs. Segir Pétur þann íslenska höfund vandfundinn sem ekki hefur verið tilnefndur. Höfundarnir hafa undantekningarlaust verið afar upp með sér af verðlaununum og iðulega mætt á árshátíðina og lesið krassandi lýsingar úr verkum

sínum. ,,Við höfum jafnvel heyrt því fleygt að þetta varði veginn að bókmenntaverðlaunum Nóbels!“ segir Pétur. Hvort það sé rétt muni tíminn einn leiða í ljós. Talsmaður virkjana en ann náttúrunni Nýverið kom út bókin Fjallaland með myndum eftir Rax og skrifaði Pétur textann í bókinni með honum. ,,Það var ógleymanleg reynsla að kynnast þessum stórbrotnu karakterum í hópi fjallamanna og fara inn Jökulgil við Landmannalaugar.

Náttúran þar er hreint ótrúleg; auðnirnar, hamrarnir, sandarnir og litadýrðin. Hún er reyndar slík að prentararnir sem prentuðu bókina á Ítalíu héldu að litirnir hefðu brenglast í myndunum og hringdu til að tilkynna það. Þeir höfðu aldrei séð svona liti í náttúrunni áður,“ segir hann. Mikilvæg stoð í efnahagslífi landsins Pétur hefur í gegnum tíðina skrifað mikið bæði um pólitík og atvinnulíf og ekki legið á þeim skoðunum

i ð n a ð a rbl a ð i ð

Auðvitað vill enginn Íslendingur að allir virkjanakostir séu nýttir. En ég hef alla tíð talið mikilvægt að við finnum farveg fyrir orkuna þannig að hún geti verið mikilvæg stoð í efnahagslífi landsins. að hann sé fylgjandi skynsamlegri nýtingu á auðlindum landsins. ,,Sjálfbærar og endurnýjanlegar auðlindir getum við vel nýtt með skynsamlegum hætti,“ segir hann. ,,Auðvitað vill enginn Íslendingur að allir virkjanakostir séu nýttir. En ég hef alla tíð talið mikilvægt að við finnum farveg fyrir orkuna þannig að hún geti verið mikilvæg stoð í efnahagslífi landsins.“ Þrátt fyrir að hafa í gegnum tíðina verið fylgjandi skynsamlegri nýtingu náttúruauðlinda er Pétur mikill náttúruunnandi og útivistarmaður og telur enga mótsögn í því fólgna. ,,Það er þjóðarinnar að ákveða með hvaða hætti auðlindirnar eru nýttar. Ef ákvörðun er tekin um að nýta hana, þá eru álframleiðendur einn af þeim kostum sem blasa við sem kaupendur þeirrar orku, enda hafa þeir staðið við sínar skuldbindingar hingað til og raforkunet Landsvirkjunar hefur verið byggt upp með þeim viðskiptum,“ segir hann. Fjölbreyttar starfsskyldur Við spurðum Pétur hvernig nýja starfið leggðist í hann? ,,Bara mjög vel. Hér er nóg af verkefnum svo mér mun ekki leiðast í vinnunni og svo er góður andi hér í Húsi atvinnulífsins. Það er gott fólk á öllum hæðum.“ Aðspurður um starfsskyldurnar svarar Pétur því til að þær séu fjölbreyttar. Samál séu samtök álframleiðenda og þau fáist því við allt sem lýtur að iðnaðinum í heild, hvort sem það er fræðsla og upplýsingagjöf um iðnaðinn eða annað sem varðar starfsemi og framþróun greinarinnar. Þá komi inn á hans borð ýmislegt sem varði framþróun í öryggisog umhverfismálum, jafnt innanlands sem á heimsvísu.“

september 2013

Fagmenn til sjós og lands

kynntu þér málið á www.vm.is F é l ag v é l st jór a o g m á l m t æ k n i m a n na Stórhöfða 2 5 - 1 1 0 Rey k j avík - 575 9 800 - www.vm.is

MAKING MODERN LIVING POSSIBLE

Danfoss stjórnbúnaður fyrir íslenskan iðnað Rofabúnaður • Mjúkræsar • Segullokar Hitaliðar • Hitastillar • Hitanemar Þrýstiliðar • Þrýstistillar • Þrýstinemar Stjórnbúnaður með áratuga reynslu við íslenskar aðstæður

Danfoss hf. • Skútuvogi 6 • 104 Reykjavík • Sími: 510 4100 • veffang: www.danfoss.is

i ðnaða rbl aði ð

september 2013

Álverin skipta efnahag þjóðarinnar miklu. Til að verðmæti verði til þarf margt að koma saman, ekki síst gott og dugandi starfsfólk. Álverin hafa öll haft góð og afgerandi áhrif í sínum samfélögum. Fjöldi fólks og fyrirtækja hafa atvinnu af þjónusta álverin.

Þekkingarfyrirtæki í véltækni og málmiðnaði Gjáhella 4 • 221 Hafnarfjörður • Sími 569 2100 • hedinn.is

Upplýsingatækni Véltækni

Áliðnaður Byggingariðnaður

Prentiðnaður

Málmtækni

Matvælaiðnaður Líftækni

bhs.is bifrost.is fa.is fb.is

HVÍTA HÚSIÐ/SÍA – 09-0066

fg.is fiv.is fnv.is frae.is fsh.is fss.is fsu.is fva.is hi.is hr.is idan.is idnskolinn.is klak.is misa.is mk.is simey.is tskoli.is unak.is va.is vma.is

Listiðnaður

2016 tækifæri Iðnaðurinn árið 2016 óskar eftir vel menntuðu fólki til starfa. Á næstu árum verða vaxtarsprotar íslensks atvinnulífs í áliðnaði, byggingariðnaði, listiðnaði, líftækni, matvælaiðnaði, málm- og véltækni, prentiðnaði og upplýsingatækni. Nám í verkmenntaskólum, háskólum og öðrum menntastofnunum er skynsamleg leið til að búa sig undir fjölbreytt tækifæri.

Mótum eigin framtíð – Núna er rétti tíminn! Samtök iðnaðarins – www.si.is

Ég græði auðvitað á þessu því Ég veiði sjálfur í soðið Báturinn hans Eysteins heitir bara Bátur. Í frítíma sínum setur hann Bát út og veiðir. Þorskurinn tekur mest á hjá Eysteini og ýsan en stundum fær hann lýsu og á vissum tíma ársins fyllast öll net af makríl. Og hann Eysteinn vill gera sínar eigin fiskibollur. Í þær notar hann lítið af hveiti en mikinn lauk. Eysteinn hefur unnið á vélaverkstæði Norðuráls í sex ár. Þessa dagana er hann að gera upp brjóta. Hann vinnur dagvinnu þannig að í eftirmiðdaginn og um helgar fer hann á sjó, veiðir í soðið og leitar uppi frelsi hafgolunnar. Gangi þér vel Eysteinn og góða skemmtun!

Hagsýni

Liðsheild

Heilindi

nordural.is