Kauphallarblaðið by Goggur

Konur á verðbréfamarkaði

Lán til hlutafjárkaupa

n Konur sem hafa áhuga á verðbréfamarkaðnum, líta síður á

n Bóluvaldur eða eðlileg fjármálaþjónusta?

hlutabréf sem álitlegan fjárfestingarkost en horfa frekar til sjóða og ríkistryggðra fjármálagerninga. 4

Kauphallarblaðið maí 2013 »1. tbl. »1. árg.

Óskafélög inn í kauphöllina - hvaða félög vilja menn helst fá inn?

Matseðill f járfestanna n Hvaða félög eiga að skoða

skráningu að mati sérfræðinga.

Verðbréfamarkaðurinn á Íslandi er skilvirkur í dag. Mesta ávöxtunarkrafan er gerð til hlutabréfa, aðeins lægri ávöxtunarkrafa er gerð til skuldabréfa... Már Wolfgang Mixa, fjármálafræðingur

Ávöxtunarleikur Keldunnar n Það getur verið áhugavert að bregða á á ávöxtunarleikurinn sem gefur innsýn í fjármálaheiminn. 6

Útlendingar í Kauphöllinni n Færeysk félög hafa verið í íslensku kauphöllinni síðustu ár og verið ánægjuleg viðbót.

Hlutabréfamarkaður eflir hagvöxt n Aukið umfang hlutabréfamarkaðar leiði til aukins hagvaxtar og hærri landsframleiðslu. 19

K auphallarblaði ð

maí 2013

First North

Eini kvenforstjórinn n Sigrún Ragna Ólafsdóttir, forstjóri VÍS, er eini kvenforstjórinn í Kauphöllinni í kjölfar skráningar VÍS á markað. Síðasti kvenforstjóri á markaði var Hildur Petersen sem stýrði Hans Petersen (á markaði 1998-2000). Sigrún Ragna hafði áður gengt starfi framkvæmdastjóra fjármálasviðs hjá Íslandsbanka. Hún hóf störf hjá Íslandsbanka við stofnun hans í október 2008 er hún var ráðin framkvæmdastjóri fjármálasviðs og tók sæti í framkvæmdastjórn. Sigrún starfaði hjá Glitni Banka frá því síðla árs 2007 þar sem hún leiddi fjárhagssvið bankans. Sigrún Ragna starfaði um árabil hjá Deloitte hf. þar sem hún var meðal annars stjórnarformaður og einn eigenda. Sigrún Ragna er með víðtæka stjórnunar- og sérfræðireynslu en hún hóf störf hjá VÍS í september 2011.

n First North er hliðarmarkaður starfræktur af kauphöllunum innan NASDAQ OMX og hefur ekki sömu lagalegu stöðu og skipulegur verðbréfamarkaður sem lýtur ESB-löggjöfinni. Félög á First North lúta reglum First North en ekki lögbundnum skilyrðum fyrir skráningu á skipulegum verðbréfamarkaði. Áhætta af fjárfestingum þar kann því að vera meiri en á aðalmarkaði. Fjármálagerningar sem verslað er með á First North NOK markaðnum hafa verið teknir til viðskipta á öðrum skipulegum verðbréfamarkaði eða markaðstorgi fyrir fjármálagerninga (“MTF”) á grundvelli umsóknar útgefanda (“meginmarkaður”). Útgefanda fjármálagerninganna er því skylt að framfylgja kröfum meginmarkaðarins varðandi upplýsingagjöf ásamt löggjöf heimaríkis útgefanda. Reglur varðandi upplýsingagjöf á First North eiga ekki við um útgefandann. NASDAQ OMX mun hafa eftirlit með því að farið sé eftir viðskiptareglum og öðrum ákvæðum laga og reglna er eiga við um viðskipti á NASDAQ OMX.

Fjárfesting í verðbréfum n Þeir sem fjárfesta í verðbréfum ættu að huga vel að réttarstöðu sinni. Hægt er að finna margt um það í II. kafla laga númer 108/2007 um verðbréfaviðskipti. Í kaflanum sjáum við til dæmis á 14. grein að fjármálafyrirtækjum er skylt að veita nákvæmar upplýsingar og ef þau fjalla um hugsanlegan ávinning af verðbréfaviðskiptum skulu þau benda fjárfestum á hvers kyns áhættu sem því kann að tengjast á sanngjarnan og áberandi hátt. Upplýsingarnar til fjárfesta mega ekki hafa að geyma rangfærslur, draga úr eða dylja mikilvæg atriði. Önnur mikilvæg grein í kaflanum er 18. greinin. Hún segir að fjármálafyrirtækjum sé skylt að leita allra leiða til að tryggja besta mögulega árangur fyrir þegar þau framkvæma viðskiptafyrirmæli viðskiptavinarins. Með viðskiptafyrirmælum er átt við til dæmis þegar fjármálafyrirtæki er beðið að selja verðbréf viðskiptavina sinna.

Um Úrvalsvísitöluna n Núverandi Úrvalsvísitala, OMX Iceland 6 (OMXI6) var hleypt af stokkunum í ársbyrjun 2009. Hún er samsett af þeim sex félögum sem hafa mestan seljanleika á NASDAQ OMX Iceland. Vægi félaga í vísitölunni ræðst af flotleiðréttu markaðsvirði, sem þýðir að einungis það hlutafé sem ætla má að myndi grunn að virkum viðskiptum í Kauphöllinni er hluti af vísitölunni. Bréf tveggja félaga, Marel og Össurar hafa verið partur af vísitöluvalinu frá upphafi.

Páll Harðarson forstjóri NASDAQ OMX Iceland

Að virkja kraftinn í efnahagslífinu Þróttur hefur færst í uppbyggingu verðbréfamarkaðar undanfarna 18 mánuði. Sex fyrirtæki hafa verið skráð á hlutabréfamarkað NASDAQ OMX Iceland og eru skráð félög nú 17 talsins. Horfur eru á frekari fjölgun á næstu misserum og líf hefur einnig færst í útgáfu fyrirtækjaskuldabréfa. Fjárfestum á markaði fjölgar ört en mikið verk er þó óunnið. Grunnur að betri lífskjörum Í þeirri vinnu sem framundan er við áframhaldandi uppbyggingu íslensks verðbréfamarkaðar er okkur hollt að hafa í huga tilganginn með þessu starfi. Verðbréfamarkaður gegnir fyrst og fremst því hlutverki að greiða fyrir fjármögnun atvinnulífsins og stuðla þannig að auknum hagvexti og bættum lífskjörum. Jafnframt njóta fjárfestar, þar á meðal almenningur, góðs af auknum fjölbreytileika fjárfestingarkosta. Hluthafar fá hlutdeild í arði skráðra fyrirtækja. Þjóðfélagið allt nýtur góðs af í formi betri starfa og hærri tekna. Reynslan sýnir að þeim löndum sem hafa borið gæfu til að byggja upp verðbréfamarkað vegnar betur en öðrum. Öll lönd í fremstu röð hafa öflugan hlutabréfamarkað. Verðbréfamarkaður getur aukið stöðugleika í efnahagslífinu. Aukin lánsfjármögnun fyrirtækja í gegnum skuldabréfamarkað dregur úr kerfisáhættu í bankakerfinu. Hlutabréfmarkaður getur líka lagt sitt af mörkum í þeim efnum. Hagtölur sýna að eigið fé íslenskra fyrirtækja er að jafnaði nokkuð minna en gengur og gerist í þeim löndum sem við viljum bera okkur saman við. Með öðrum orðum, þá er skuldsetning íslenskra fyrirtækja mikil. Miðað við þær sveiflur sem þjóðarbúskapurinn býr við frá náttúrunnar hendi ætti þessu þó að vera öfugt farið. Virkur hlutabréfamarkaður gerir fyrirtækjum kleift að verða sér út um eigið fé á sanngjörnum kjörum og treysta þannig undirstöður efnahagslífsins. Traust eiginfjármögnun eykur einnig getu fyrirtækja til fjárfestinga og uppbyggingar. Mikil skuldsetning hefur án nokkurs vafa verið dragbítur á fjárfestingu undanfarin ár. Breytt fjármögnun getur því bæði gert þjóðarskútuna stöðugri og gefið henni vind í seglin. Eftir því sem fjárfestum og fyrirtækjum á markaði fjölgar batna skilyrði atvinnulífsins til fjármögnunar. Ef rétt er á málum haldið gæti verðbréfamarkaður skipt sköpum fyrir

vöxt okkar efnilegustu nýsköpunarfyrirtækja og gjörbreytt ásýnd íslensks atvinnulífs. Markaðurinn á að endurspegla þjóðina Til þess að verðbréfamarkaður geti gegnt hlutverki sínu sem best er heillavænlegast að hann endurspegli íslenskt efnahagslíf. Starf Kauphallarinnar á næstu árum mun miða að því að auka fjölbreytni þátttakenda og fyrirtækja á markaði. Nokkur árangur hefur náðst með skráningu nýrra fyrirtækja á hlutabréfamarkað en verðbréf fyrirtækja höfuðgreina

Verðbréfamarkaður gegnir fyrst og fremst því hlutverki að greiða fyrir fjármögnun atvinnulífsins og stuðla þannig að auknum hagvexti og bættum lífskjörum. Jafnframt njóta fjárfestar, þar á meðal almenningur, góðs af auknum fjölbreytileika fjárfestingarkosta.

atvinnulífsins s.s. sjávarútvegs, ferðamannaiðnaðar, orkuiðnaðar og bankastarfsemi eru enn einungis að litlu leyti að finna í Kauphöllinni. Breyting á þessu myndi ekki aðeins styrkja þessar greinar heldur verðbréfamarkaðinn sem fjármögnunarvettvang og þar með

atvinnulífið allt. Fjölbreytni meðal stjórnenda og fjárfesta er einnig styrkur fyrir atvinnulífið og verðbréfamarkað. Kauphöllin hefur í samstarfi við VÍB, FKA og NASKAR unnið að verkefni sem ætlað er að stuðla að aukinni þátttöku kvenna í atvinnulífinu. Af könnunum að dæma, sem og upplýsingum um eignaraðild í skráðum fyrirtækjum, virðast konur fjárfesta í mun minna mæli á hlutabréfamarkaði en karlar. Þessum viljum við breyta til að stuðla að virkari skoðanaskiptum á markaði enda benda rannsóknir til að kynin nálgist fjárfestingar með mismunandi hætti. Nú hyllir undir kynjajafnvægi í stjórnum skráðra íslenskra fyrirtækja. Er Ísland leiðandi á heimsvísu í þessum efnum og því ber að fagna. Á hinn bóginn er einungis ein kona forstjóri skráðs fyrirtækis á Íslandi. Væntum við þess að á komandi árum fjölgi konum í forystu fyrirtækja á hlutabréfamarkaði ört. Í þessu, eins og svo mörgu öðru, hafa fyrirmyndirnar mikið að segja. Fleiri vörur, meira val um fjárfestingar Eftir því sem markaðurinn vex skapast grundvöllur fyrir fjölbreyttari vöruframboð fyrir fjár Ein vara sem hefur notið vaxandi hylli í erlendum kauphöllum eru svokallaðir kauphallarsjóðir. Kauphallarsjóðir eru verðbréfasjóðir sem hægt er að eiga viðskipti með á markaði líkt og um hlutabréf (eða skuldabréf) væri að ræða. Hugmyndin með þeim er að búa til vöru sem gerir fjárfestum kleift að fjárfesta í dreifðu eignasafni með lágmarkstilkostnaði, en með dreifðri eign má alla jafna draga úr áhættu við fjárfestingu. Innan skamms verða slíkir sjóðir kynntir til sögunnar í Kauphöllinni og verður bæði um hlutabréfaog skuldabréfasjóði að ræða sem reknir verða af Landsbréfum. Rauði þráðurinn í uppbyggingarstarfinu framundan er því að treysta stoðir markaðarins, ekki síst með því að auka fjölbreytni fjárfestingarkosta og stuðla að heilbrigðum skoðanaskiptum. Mun Kauphöllin halda áfram vinna að og tala fyrir breytingum, t.d. á sviði regluverks, sem hún telur að geti eflt verðbréfamarkað sem fjármögnunarvettvang og styrkt fjárfestavernd

Útgefandi: Goggur ehf., Grandagarði 16 101 Reykjavík. Sími 445 9000. Ritsjóri: Sigurður Már Jónsson. Útgáfustjóri: Sædís Eva Birgisdóttir. Vefsíða: goggur.is. Tölvupóstur: goggur@goggur.is. Prentun: Landsprent.

H V Í TA H Ú S I Ð / S Í A - 1 3 - 1 3 5 1

MENTOR

NÁMS- OG KENNSLUKERFI NEYÐARLÍNAN 112 Í SJÖ LÖNDUM NÝTT SNJALLSÍMAFORRIT

EYKUR ÖRYGGI FERÐAFÓLKS

NÝSKÖPUN EYKUR VERÐMÆTI Fjölmörg fyrirtæki í viðskiptum við Arion banka hafa nýsköpun að leiðarljósi í sinni viðskiptaþróun og eru að ná eftirtektarverðum árangri. Arion banki styður við nýsköpun í atvinnulífinu.

Við bjóðum þér á námskeið Mörg framsæknustu fyrirtæki heims nota Business Model Canvas við að þróa starfsemi sína og efla nýsköpun. Við bjóðum þér á námskeið um Business Model Canvas í höfuðstöðvum Arion banka 30. maí nk. kl. 9–10.30. Skráning og nánari upplýsingar á arionbanki.is.

K auphallarblaði ð

Hinar ýmsu kauphallir

maí 2013

Kristín Jóhannsdóttir, samskiptastjóri NASDAQ OMX Iceland

n Þó flestum sé tamt að horfa á kauphöll sem vettvang til að kaupa og selja hlutabréf þá er allt eins hægt að setja upp fleiri tegundir viðskipta. Víða í nágrannalöndum okkar má finna orkukauphöll sem býður upp á viðskipti með orku á dagmarkaði. Segja má að þar gæti verið talsvert tækifæri fyrir Íslendinga. Um langt skeið hafa menn velt fyrir sér að setja upp sjávarútvegskauphöll. Allir vita að fjármagns er þörf til endurnýjunar og frekari uppbyggingar sjávarútvegs. Þá gæti þátttaka almennings orðið grundvöllur sáttar um greinina.

Konur á verðbréfamarkaði Velgengnissaga Marel n Marel hf.,fagnaði 20 ára skráningarafmæli sínu á síðasta ári. Ekkert félag hefur verið skráð jafnlengi í Kauphöllinni. Félagið hefur verið farsælt frá upphafi og notið mikils vaxtar á markaði. Upphaf fyrirtækisins má rekja til raunvísindadeildar Háskóla Íslands þar sem skoðað var hvernig nýta mætti tölvutækni til að bæta nýtingu og afköst í fiskiðnaði. Fyrirtæki utan um starfsemina var síðan stofnað 1983 undir nafninu Marel. Þegar Marel var skráð á markað 1992, störfuðu hjá félaginu um 160 manns. Nú 20 árum síðar starfa hjá félaginu um 3700 manns í um 40 löndum og er það í fararbroddi á heimsvísu í framleiðslu háþróaðs búnaðar og kerfis fyrir ýmiskonar matvælaframleiðslu og fullvinnslu matvæla. Markaðsvirði félagsins hefur margfaldast úr 300 milljónum íslenskra króna upp í rúmlega 100 milljarða króna virði. Það er ljóst að skráning á hlutabréfamarkað hefur reynst fyrirtækinu afar mikilvæg í þessu vaxtarferli.

Sigurður Már Jónsson

regnir berast af því að almenningur sé farinn að líta til fjárfestinga í hlutabréfum í auknum mæli. Þetta eru góðar fréttir þar sem þátttaka almennings í hlutabréfaviðskiptum er nauðsynleg til að renna frekari stoðum undir hlutabréfamarkaðinn. Það er líka fagnaðarefni að fyrirtæki séu farin að ná aftur til fjárfesta. Þau þurfa fjármagn til vaxtar og til að efla reksturinn, og fjárfestar vilja geta valið um leiðir til ávöxtunar á sparifé sínu. Að sögn Kristínar Jóhannsdóttur, samskiptastjóri NASDAQ OMX Iceland, hefur stundum verið vísað í könnun sem Viðskiptablaðið stóð fyrir árið 2011 þar sem fram kom sláandi munur á fjárfestingaráformum kvenna og karla. Samkvæmt niðurstöðum könnunarinnar hafði einungis 4% kvenna í hyggju að fjárfesta á hlutabréfamarkaði næstu 12 mánuði á eftir, samanborið við 17% karla. Kristín sagði þennan litla áhugi kvenna vera tilefni til frekari skoðunar. „Aðrir eigendur eru lífeyrissjóðir, verðbréfasjóðir, fyrirtæki og aðrir lögaðilar. Þessi staða endurspeglar ekki þann fjölbreytileika sem við viljum að markaðurinn beri vott um. Þrátt fyrir miklar breytingar á högum kvenna undanfarna áratugi með aukinni

menntun, þátttöku á vinnumarkaði og hærri launum, þá líta þær ekki til fjárfestinga á hlutabréfamarkaði í sama mæli og karlar til að ávaxta sparnað sinn til framtíðar eða taka þátt í uppbygginu atvinnulífs í gegnum viðskipti með skráð hlutabréf. Það hefur sýnt sig í könnunum erlendis að þær konur sem hafa áhuga á verðbréfamarkaðnum, líta síður á hlutabréf sem álitlegan fjárfestingarkost en horfa frekar til sjóða og ríkistryggðra fjármálagerninga. Það bendir því flest til þess að þær nálgist fjárfestingar á ann-

29%

mætu þekkingu sína á verðbréfamarkaði og hvort þær gætu hugsað sér að fjárfesta í hlutabréfum á næstu 12 mánuðum. Í stuttu máli voru niðurstöður þær að 59% kvennanna fjárfesta að einhverju marki - mest í séreignarlífeyrissparnaði (68%) og þar á eftir í skráðum hlutabréfum (33%). Jafnvel þó stór hluti þeirra hafi ekki í hyggju, eða sé óviss um, að fjárfesta á verðbréfamarkaðnum á næstunni (58%), er mikill meirihluti hópsins mjög eða nokkuð jákvæður gagnvart því að fræðast meira um mark-

57%

Kvenhluthafar eru af heildinni en karlar . Á hlutabréfamarkaðnum í dag (einstaklingar) eru karlar tvöfalt fleiri en konur í hluthafahópi fyrirtækja (janúar 2013 – skráð fyrirtæki). an hátt en karlar og er áhættusækni þeirra að jafnaði minni,” sagði Kristín. Konur horfa til séreignarlífeyrissparnaðar Í febrúar sendi NASDAQ OMX Iceland út könnun á meðal kvenkyns meistaranema í í Háskólanum í Reykjavík og félagskvenna í FKA, Félagi kvenna í atvinnulífinu, til að kanna afstöðu þeirra til verðbréfamarkaðarins. Um 1200 konur fengu könnunina og svarhlutfall var um 33%. Í könnuninni var meðal annars spurt í hverju þær fjárfestu, hvernig þær

Við viljum ryðja brautina og í samstarfi við FKA, NASKAR Investments (fjárfestingarfélag í eigu kvenna) og VÍB stöndum við fyrir verkefni þar sem sýnileiki og þátttaka kvenna á markaðnum og fræðsla verða aðalmarkmið.

aðinn, tækifæri á honum og hvað beri að varast (83%). Þær nefndu áhættufælni, varkárni og tímaskort sem helstu ástæður fyrir lítilli þátttöku kvenna á markaðnum, en einnig að konur væru hugsanlega ekki eins áhugasamar um efnið og að sterkar hefðir væru til staðar. „Við viljum ryðja brautina og í samstarfi við FKA, NASKAR Investments (fjárfestingarfélag í eigu kvenna) og VÍB stöndum við fyrir verkefni þar sem sýnileiki og þátttaka kvenna á markaðnum og fræðsla verða aðalmarkmið. VÍB mun bjóða upp á námskeið um verðbréfamarkaðinn fyrir byrjendur og lengra komna, hvort sem þær vilja byrja að fjárfesta, eða bara læra meira um markaðinn og fylgjast betur með hvernig lífeyrissjóðurinn þeirra og séreignalífeyrissjóðurinn vinnur,” sagði Kristín. Hún benti einnig á að það væri mjög mikilvægt að fá að heyra frá konum um hvernig þær nálgast fjárfestingar, hvað geti stuðlað að aukinni þátttöku þeirra og hvaða nálgun er farsælust. Líklegt er að niðurstöður úr þeim umræðum verði gagnlegar fyrir alla; fjárfesta og fyrirtæki, fjármálastofnanir, konur og karla. „Markaðurinn mun vafalaust njóta góðs af. Konur eru helmingur allra mögulegra fjárfesta framtíðarinnar, þeirra sjónarmið eru nauðsynleg til að auka fjölbreytt skoðanaskipti á markaði sem munu styrkja hann til frambúðar,” sagði Kristín.

Ábyrg ráðgjöf og persónuleg þjónusta Markaðir Landsbankans bjóða alla þjónustu sem snýr að fjárfestingaráðgjöf og miðlun verðbréfa, fyrirtækjaráðgjöf, eignastýringu og einkabankaþjónustu. Hjá okkur starfar reynslumikið starfsfólk sem þjónar breiðum hópi viðskiptavina. Við leggjum áherslu á persónulega þjónustu, ábyrga ráðgjöf og upplýstar ákvarðanir.

Jónsson & Le’macks

•

jl.is

•

sÍa

Velkomin í viðskipti

Hrefna Ösp Sigfinnsdóttir Framkvæmdastjóri Markaða Landsbankans

Landsbankinn

landsbankinn.is

410 4000

K auphallarblaði ð

Hvað er NASDAQ OMX Group? n NASDAQ OMX Group, Inc., er eigandi íslensku kauphallarinnar. Félagið er frumkvöðull í rafrænum kauphallarviðskiptum og býður upp á framsæknar tæknilausnir sem spanna allan viðskiptaferilinn – frá áhættustýringu til viðskipta, eftirlits og uppgjörs. Félagið starfrækir 24 verðbréfamarkaði, 3 uppgjörshús og 6 verðbréfaskráningar í Bandaríkjunum og Evrópu, sem þjónusta viðskipti með hlutabréf, valrétti, skuldabréf, afleiður, hrávörur, framtíðarsamninga og samsettar vörur. Kerfi NASDAQ OMX geta afgreitt meira en 1 milljón skilaboða á sekúndu á hraða sem er innan við 80 míkrósekúndur á hvert skeyti og státa af 99,999% uppitíma. Þau þjóna meira en 70 kauphöllum í 50 þróuðum löndum og nýmarkaðslöndum og afgreiða 1 af hverjum 10 verðbréfaviðskiptum í heiminum. Verðlaunuð markaðsgögn og vísitölur víðsvegar um heim eru lykilviðmið í fjármálageiranum. NASDAQ OMX Group er heimili 3.300 fyrirtækja með heildarmarkaðsvirði í kringum 6 milljarða Bandaríkjadala.

maí 2013

Ávöxtunarleikurinn gefur innsýn í fjármálaheiminn

Vinningar fyrir sigurvegara keppninnar eru m.a. ferð fyrir tvo til New York og 100.000 krónur í sjóðum hjá VÍB. Jafnframt hafa verið veitt verðlaun til hástökkvara mánaðarins hverju sinni, út keppnistímabilið og myndir birst af þeim á turninum á Times Squere.

7000 manns berjast í ávöxtun

vöxtunarleikurinn hóf formlega göngu sína 1. október síðastlinn og verður leikurinn gerður upp núna í lok maí mánaðar. Mikill áhugi hefur verið á leiknum síðan hann fór í loftið segir Ingibjörg Ásta Halldórsdóttir, markaðs- og sölustjóri hjá Keldunni. Keldan er eigandi leiksins en Kauphöllin Nasdaq OMX á Íslandi, VÍB eignastýringarþjónustu Íslandsbanka, Líbra og Vísir.is eru samstarfsaðilar leiksins. Í Ávöxtunarleiknum keppa þátttakendur í ávöxtun gervipeninga, svokallaðra Keldukróna, en innskráning í leikinn fer fram á Vísi. Þátttakendur geta ávaxtað í margvíslegum

eignaflokkum, s.s hlutabréfum, skuldabréfum, sjóðum og gjaldeyri. Leikurinn hefur nákvæmlega fylgt raunbreytingum á markaði og byggir ávöxtun þátttakenda á þeim. Markmiðið með leiknum er að stuðla að betra fjármálalæsi og skilningi á ávöxtunarmarkaði fyrir fjármuni hér á landi, og hefur því hentað mjög vel fyrir nemendur í viðskiptafögum, starfsfólk fjármálafyrirtækja og alla aðra landsmenn sem hafa áhuga

á að kynna sér heim fjármálanna betur. Hægt hefur verið að keppa í einstaklings- og liðakeppnum í leiknum. Heildarfjöldi þátttakenda leiksins á tímabilinu október – maí eru tæp 7000 manns. Um 75% þátttakenda leiksins eru strákar á aldrinum 18-35 ára. Heildarfjöldi viðskiptaleiksins eru 225.811 og heildarveltan í leiknum eru rúmlega 352 þúsund milljarðar. Vinsælustu eignirnar úr fjár-

Markmiðið með leiknum er að stuðla að betra fjármálalæsi og skilningi á ávöxtunarmarkaði fyrir fjármuni hér á landi.

festingum þátttakenda eru hlutabréf í Icelandair, Högum og Marel. Í sjóðum hefur síðan mest verið fjárfest í Úrval innlendra hlutabréfa – sjóður 10 og Alþjóðlega hlutabréfasjóðnum. Af gjaldmiðlum þá hafa þátttakendur mest fjárfest í evrum. Til mikils er að vinna fyrir þann þátttakenda sem skilar bestu ávöxtun þegar keppnin verður gerð upp núna í lok maí. Vinningar fyrir sigurvegara keppninnar eru m.a. ferð fyrir tvo til New York og 100.000 krónur í sjóðum hjá VÍB. Jafnframt hafa verið veitt verðlaun til hástökkvara mánaðarins hverju sinni, út keppnistímabilið og myndir birst af þeim á turninum á Times Squere.

Eignastýring fagfjárfestasjóða og ráðgjöf um uppbyggingu eiginfjár á neytendavörumarkaði Arev verðbréfafyrirtæki hf. Bankastræti 5 101 Reykjavík sími : fax :

551-2500 551-2501

www.arev.is info@arev.is

NÝSKÖPUN SP R E T TU R Ú R S AM S TA R F I

Undanfarin þrjátíu ár höfum við tengt saman það sem viðskiptavinir okkar og samstarfaðilar gera best og það sem við gerum best. Sameinaðir kraftar hafa skilað matvælaiðnaðinum og samfélaginu auknum verðmætum. Í tilefni af 30 ára afmæli Marel á Íslandi sendum við viðskiptavinum, samstarfsaðilum, starfsfólki og hluthöfum okkar þakkarkveðjur fyrir kraftmikið samstarf liðinna ára.

K a u p h a ll a rbl a ð i ð

maí 2013

VÍS skráð 24. apríl hófust viðskipti með hlutabréf Vátryggingafélags Íslands hf. (VÍS) á Aðalmarkaði NASDAQ OMX Iceland. VÍS tilheyrir fjármálageiranum og flokkast sem lítið félag (e. small cap). VÍS var annað félagið sem skráð er á NASDAQ OMX Nordic á árinu, en það fyrsta á NASDAQ OMX Iceland. Það er einnig fyrsta tryggingafélagið á íslenska markaðnum. Viðskipti með VÍS verða undir auðkenninu VIS. VÍS er leiðandi fyrirtæki á sviði vátrygginga á Íslandi. Félagið var stofnað í febrúar 1989 við samruna Samvinnutrygginga og Brunabótafélags Íslands og rekur því sögu sína til ársins 1917. VÍS nýtur sterkrar stöðu á íslenskum vátryggingamarkaði með liðlega þriðjungs markaðshlutdeild. Félagið býður upp á víðtæka vátryggingaþjónustu til viðskiptavina sinna þar sem rík áhersla er lögð á viðeigandi ráðgjöf um vátryggingavernd, gæði í þjónustu, skilvirkni og sveigjanleika. Félagið starfrækir 41 þjónustuskrifstofu víðsvegar um land og eru starfsmenn fyrirtækisins um 225 talsins í um 216 stöðugildum. VÍS leggur áherslu á að starfsmenn og umboðsmenn félagsins vinni eftir grunngildum félagsins sem eru umhyggja, fagmennska og árangur.

VÍS nýtur sterkrar stöðu á íslenskum vátryggingamarkaði með liðlega þriðjungs markaðshlutdeild.

TM skráð 8. maí hófust viðskipti með hlutabréf Tryggingamiðstöðvarinnar hf.,á Aðalmarkaði NASDAQ OMX Iceland. TM tilheyrir fjármálageiranum og flokkast sem lítið félag (e. small cap). TM er þriðja félagið sem skráð er á NASDAQ OMX Nordic á árinu og annað á NASDAQ OMX Iceland. Viðskipti með TM eru undir auðkenninu TM. TM er TM er íslenskt íslenskt vátryggingafélag sem veitir heildarlausnir í vátryggingafélag tryggingum til yfir 50.000 viðskiptavina og fyrirtækja. sem veitir TM hefur starfsleyfi á evrópska efnahagssvæðinu og í Færeyjum og tryggir erlendar og innlendar áhættur. heildarlausnir í Fjárfestingar eru sem afleiðing af tryggingastarfsemtryggingum til yfir inni, mikilvægur hluti af viðfangsefnum TM. Mark50.000 viðskiptavina mið TM er að veita viðskiptavinum sínum yfirburðaog fyrirtækja. þjónustu og skila hluthöfum góðum arði.

Lán til hlutabréfakaupa n Margt bendir til þess að bankar og fjármálafyrirtæki séu aftur farin að veita lán til hlutabréfakaupa. Það hefur orðið mörgum tilefni þess að rifja upp að skuldsett hlutabréfakaup eru alltaf áhættusöm og sjá mátti afleiðingarnar í eftirköstum bankahrunsins. Það er hins vegar augljóst að hlutabréfaviðskipti hafa aukist mjög að undanförnu og bjartsýni fjárfesta aukist, meðal annars vegna mikilla hækkanna. Það má meðal annars sjá á verðbreytingum á hlutabréfum frá áramótum. Mikil eftirspurn eftir bréfum í VÍS og TM bendir til líflegs markaðar en tíföld umframeftirspurn var eftir bréfum í VÍS, tilboð bárust fyrir 150 milljarða en ríflega 14 milljarða hlutur var í boði. Í tilfelli TM varð þetta enn meira sláandi. Alls bárust um 7 þúsund áskriftir

að heildarandvirði 357 milljarðar króna. Margir hafa orðið til að slá fram varúðarorðum vegna þessa en eftirspurnin slagar hátt í ein fjárlög. „Það að fólk hafi skráð sig fyrir stærri hlut en í sumum tilvikum hafi verið raunhæfur skýrist að sumu leyti af því að vitað var að margföld eftirspurn yrði staðreynd. Slíkt hefur verið ríkjandi í undanförnum útboðum. Auk þess hafa sjálfssagt margir talið að útboðsgengi tryggingarfélaganna væri lágt og því hafi hvatinn til skuldsetningar aukist. Það er auk þess langt síðan það spurðist út að lán til hlutabréfakaupa væri að ágerast hérlendis. Slík lán eru oft merki um að bólur væru að myndast en almennt tengist það einnig því að almenningur sé farinn að verða stór þátttakandi í slíkum viðskiptum. ég

veit ekki til þess að slíkt ástand sé ríkjandi á Íslandi í dag,” sagði Már Wolfgang Mixa, fjármálasérfræðingur og doktorsnemi við HR. Seðlabankinn hefur nú varað við þessari þróun, vonum seinna segja sumir. „Það er ánægjulegt að Seðlabankinn skuli loks vakna til lífsins

og vara við því sem margir hafa varað við: Gjaldeyrishöftin munu fyrr eða síðar leiða til eignabólgu sem engin innistæða er fyrir. Ég hef ítrekað varað við þessu ásamt mörgum öðrum. Við eðlilegar aðstæður er ekkert athugavert við skuldsett hlutabréfakaup – raunar eru þau nauðsynlegur hluti af gangverki opins fjármálamarkaðar. Í þjóðfélagi gjaldeyrishafta, þar sem eignabólur eru óhjákvæmilegar, er það í besta falli óskynsamlegt og í versta falli galið, að stunda skuldsett hlutabréfakaup. Verst af öllu er að við núverandi aðstæður mun hlutabréfamarkaður ekki byggjast upp – allra síst með þátttöku almennings,” sagði Óli Björn Kárason hagfræðingur og varaþingmaður Sjálfstæðisflokksins.

Íslenskt mínútuverð í útlöndum með Vodafone Euro Traveller Skráðu þig með því að senda SMS-ið „Euro“ í 1414. Þú færð SMS þegar þjónustan er orðin virk.

Þín ánægja er okkar markmið vodafone.is

BETRI KJÖR Á FERÐALÖGUM

TIL EVRÓPU UM 95% LÆKKUN

Á KOSTNAÐI VIÐ

15 MB NOTKUN

AÐEINS 690 KR.

DAGGJALD

SVO MÍNÚTUVERÐIÐ HEIMA

FYRIR MÓTTEKIN SÍMTÖL Nánar á vodafone.is/eurotraveller

K a u p h a ll a rbl a ð i ð

Sprotafyrirtæki í Kauphöllinni n „Ef ESA samþykkir drög að nýjum lögum um skattaafslátt vegna fjárfestinga í sprota- og nýsköpunarfyrirtækjum opnast leið fyrir einkarekna nýsköpunarsjóði til að safna fé til fjárfestinga. Það má vel hugsa sér að slíkir sjóðir styrki félögin sem þeir fjárfesta í þannig að þau hafi burði til að sækja sér vaxtarfé á markaði í gegn um kauphöll. Það mætti gera með hlutafé eða skuldabréfum,” sagði Þórarinn Stefánsson framkvæmdastjóri nýsköpunarfyrirtækisins Mobilitus. „Allt sem stuðlar að því að koma íslenskum peningum í vinnu við uppbyggingu og vöxt ungra fyrirtækja er af hinu góða. Það þarf þó að gæta vel að „grái markaðurinn“ endurtaki sig ekki. Þess vegna held ég að framtaks- og sprotasjóðir séu í raun vænlegri en bein þátttaka einstaklinga í slíkum fyrirtækjum. Það einfaldar utanumhald og upplýsingagjöf fyrir fyrirtækin og setur ákveðna síu á milli fjárfestanna og fyrirtækjanna sem ætti að tryggja fagmennsku og koma í veg fyrir að vitleysan með OZ og Decode bréfin endurtaki sig, en þar varð grái markaðurinn á endanum beinlínis skaðlegur fyrir fyrirtækin án þess að afla þeim nokkurntíman fjár (það voru aðrir sem settu bréfin í umferð). Það væri mjög gaman að sjá öflugan sprota- og vaxtarsjóð á hlutabréfamarkaðnum íslenska og gæti komið einhverjum lötum peningum í góða vinnu. Hvað hins vegar varðar skráningu á stökum fyrirtækjum þegar þau eru orðin nógu stór og burðug til þess, hugnast mér íslenski markaðurinn ekki fyrir fyrirtæki í alþjóðlegri starfsemi. Það er einfaldlega ekki gáfulegt að binda fjármögnungarmöguleika slíks fyrirtækis við íslenskar krónur á bakvið höft og óvissu þegar slík fyrirtæki þurfa og eiga að vera jafnfætis fyrirtækjum sem upprunnin eru í hinu alþjóðlega umhverfi,” sagði Hjálmar Gíslason framkvæmdastjóri Datamarket.

maí 2013

Skatturinn og hlutabréf

Arður A

rður einstaklinga af hlutum og hlutabréfum í félögum er skattskyldar fjármagnstekjur, enda sé um heimila arðsúthlutun að ræða. Til skattskylds arðs telst auk venjulegrar arðgreiðslu öll úthlutun verðmæta úr félaginu sem telja verður sem tekjur af hlutareign í því. Ef um er að ræða óheimila úthlutun arðs fer með þær tekjur annað hvort sem laun eða sem gjöf og miðast skattlagning þá við almenn tekjuskattshlutföll og útsvar. Arður telst til tekna á því tekjuári sem ákvörðun er tekin um úthlutun hans, þ.e. þegar krafa hefur myndast um greiðslu. Þeim félögum sem greiða arðinn ber að halda eftir staðgreiðslu fjármagnstekjuskatts og skila honum til ríkissjóðs með skilagrein fyrir það tímabil sem arðgreiðslan á sér stað á eða í síðasta lagi á skilagrein fyrir október-desember á ákvörðunarárinu, ef greiðsla arðsins fer ekki fram á því sama ár. Hagnaður af sölu hlutabréfa myndar stofn til fjármagnstekjuskatts og er skattlagður samkvæmt skattframtali. Heimilt er að draga tap af sölu hlutabréfa frá hagnaði af sölu annarra hlutabréfa á sama ári. Tap á hlutabréfum vegna gjaldþrots má ekki draga frá söluhagnaði af öðrum hlutabréfum. Almenna reglan er að hagnaður af sölu hlutabréfa er mismunur á kaupverði og söluverði án framreiknings. Hafi bréfin verið keypt fyrir árslok 1996 má á hinn bóginn velja milli tveggja leiða við að ákvarða kaupverð hlutabréfa við útreikning á söluhagnaði/sölutapi. Annars vegar kaupverðið framreiknað til ársloka 1996 og hins vegar jöfnunarverðmæti, sem fram kemur á hlutafjármiðum sem eigendur hlutabréfa fá eftir hver áramót. Ef seljandi hlutabréfa hefur eignast þau á árunum 1990-1996 getur hluti söluhagnaðar verið skattfrjáls. Þetta á við um hlutabréf í félögum sem hlotið höfðu staðfestingu ríkisskattstjóra til skattafsláttar og að bréfin hafi verið í eigu seljanda í full fjögur ár. Hámark skattfrjáls söluhagnaðar samkvæmt þessum reglum er 367.625 kr. fyrir hvern mann eða 735.250 kr. hjá hjónum.

Heimild: Ríkisskattstjóri

Er skemmst að minnast þess þegar Alþjóðagjaldeyrissjóðurinn hækkaði hagvaxtarspá sína fyrir heiminn á miðju ári 2010 tóku hlutabréfamarkaðir við sér.

Horfið á hagvöxtinn Sterkt samhengi er á milli hagvaxtar og verðmyndunar hlutabréfa. Þó mörgum finnist horfa þunglega um hagvaxtahorfur ársins þá er ljóst að eftir því sem niðursveiflan er meiri því betur slær til baka og uppsveiflan verður brattari. Því má leyfa sér að ætla að 2% hagvöxtur gæti skilað einhverri hækkun á hlutabréfamarkaðinum. Er skemmst að minnast þess þegar Alþjóðagjaldeyrissjóðurinn hækkaði hagvaxtarspá sína fyrir heiminn á miðju ári 2010 tóku hlutabréfamarkaðir við sér. En vitaskuld ættu menn að nálgast svo lítinn hlutabréfamarkað, sem þann íslenska, af varfærni. Lengi hefur því verið haldið fram að jafn lítill og grunnur hlutabréfamarkaður og sá íslenski skorti skilvirkni og því sé verðmyndun hans ófullkomin. Eins og staðan er í dag skortir tilfinnanlega fleiri valkosti sem geta leitt til þess að fjárfestar elta frekar þau fáu bréf sem bjóðast og bóla myndast. Núna á við hið fornkveðna að menn eigi ekki að starfa á hlutabréfamarkaði með aðra en þá peninga sem þeir

geti þolað að tapa. Líklegt er að fyrst um sinn verði markaðurinn laus við þær öfgar sem voru farnar að fylgja honum í aðdraganda hrunsins og regluverkið í kringum hann hefur verið hert verulega. Svo mikið að mörgum kann að þykja hann þunglamalegur. Að þessu verða fjárfestar að laga sig. Það hefur sýnt sig á tímum hárrar verðbólgu og neikvæðrar raunávöxtunar að fólk horfir lítið í kringum sig eftir fjárfestingakostum. Þegar verst lét, frá og með árinu 1972 til 1983 voru raunvextir neikvæðir öll árin og þess mátti sjá merki í fjárfestingum. Ef það fer hins vegar saman á árinu, að verðbólga verður lítil og vextir lágir, gæti fjárfesting í hlutabréfum orðið áhugaverð. Það er einnig augljóst að það getur verið ábatasamt að vera inni á markaðinum þegar áhugi fjárfesta beinist að honum þar sem magn hlutabréfa í umferð er lítið. Það eitt og sér gæti ýtt undir hækkun bréfa þó verðþróun til langs tíma hljóti að taka mið af rekstrarárangri fyrirtækjanna og ávöxtunarkröfu fjárfesta.

Nýttu tækifærin á verðbréfamarkaði með eignastýringu MP banka Eignastýring MP banka er víðtæk ármálaþjónusta sem er sniðin að þörfum viðskiptavina sem eiga umtalsvert sparifé og vilja njóta sérfræðiaðstoðar við ávöxtun ármuna sinna. Sjóðsstjórar eignastýringar sjá um að stýra eignum viðskiptavina í samræmi við fyrirfram skilgreinda árfestingarstefnu með það að markmiði að hámarka ávöxtun í samræmi við áhættuþol. Hafðu samband og kynntu þér árangur eignastýringar MP banka.

�� Fjárfestingarleiðir í almennri eignastýringu

Áhætta

Skuldabréf og innlán

Hlutabréf

Leið 1 Ríkistryggt safn

Leið 2 Varfærið safn

Leið 3 Blandað safn

Leið 4 Hlutabréfasafn

Skuldabréf og innlán 100%

Skuldabréf og innlán 75–100%

Skuldabréf og innlán 50–100%

Skuldabréf og innlán 0–100%

Hlutabréf 0%

Hlutabréf 0–25%

Hlutabréf 0–50%

Hlutabréf 0–100%

Við bjóðum sérsniðnar lausnir fyrir lífeyrissjóði, stofnanir og aðra fag árfesta. Nánari upplýsingar um eignastýringarþjónustu MP banka, árfestingarleiðir og verðskrá má finna á www.mp.is eða í síma 540 3200. Kynntu þér þjónustu sérfræðinga eignastýringar MP banka og fáðu kynningarfund. Ármúli 13a / Borgartún 26 / 540 3200 / www.mp.is

K auphallarblaði ð

maí 2013

Óskafélög inn í kauphöllina - hvaða félög vilja menn helst fá inn?

Matseðill fjárfestanna Sigurður Már Jónsson

að er einhvernveginn þannig að félög eru oft metin með tilliti til þess hvaða möguleika þau hafa á skráningu í kauphöll. Vitaskuld er það ekki einhlítur vitnisburður en skráning er þó alltaf staðfesting á að félag hafi traustan fjárhag og skýra framtíðarsýn. Við fórum á stúfana og fengum nokkra álitsgjafa til að nefna félög sem höfðuðu til þeirra, annars vegar þau stóru félög sem þeir vildu fá inn í Kauphöllina og síðan álitleg vaxtarfélög. Auðvitað er það svo að vaxtarfélögin eru sum hver orðin ansi stór eins og CCP sem reyndar margir telja líklegra að leiti út fyrir landsteinanna að skráningu enda að hluta til í eigu bandarískra fjárfesta. Félagið státar af spennandi sögu, miklum vexti, áhugaverðri framtíðarsýn og góðri afkoma. Allt það sem prýða má eitt félag í kauphöll. Þær almennu ábendingar komu að vaxtafyrirtæki á Íslandi í dag eru mörg hver í ferðaþjónustu en þar eru flest fyrirtæki of lítil til að eiga erindi á markað. Bent var á að áhuga-

Stóru félögin: Landsbankinn Arion Íslandsbanki Olís Skeljungur N1 Samherji Landsvirkjun Promens Skipti Isavia Nathan & Olsen Icepharma eða Vistor Grandi Þorbjörn FISK Brim Kaupás Ölgerðin

vert væri að sjá t.d. Icelandair hótel sem sjálfstætt fyrirtæki á markaði. Þá eru mörg íslensk vaxtafyrirtæki einhvers konar hugbúnaðarfyrirtæki. Þar er erfitt að spá fyrir um árangur þegar fyrirtækin eru enn í uppbyggingu og það þarf að gæta þess að fyrirtæki fari ekki of snemma inn á markað eða á of veikum forsendum. En það eru mörg afar spennandi fyrirtæki sem gætu verið að ná þannig árangri á næstu 1-3 árum að þau ættu þá fullt erindi á markað. Bankar og sjávarútvegsfélög Vitaskuld er það svo að álitsgjafar setja fyrirvara á tillögur sínar, með tilliti til skulda og eigenda. Í flestum tilvikum var þó miðað við að úr því verði greitt áður en til skráningar kemur. En víkj-

um að félögunum. Það ætti ekki að koma neinum á óvart að allir stóru bankarnir eru nefndir til sögunnar. Flest mælir jú með því, stærð og umfang og ekki ættu velheppnaðar skráningar á tryggingafélögum að draga úr því. Einnig er augljóst að álitsgjafarnir vilja sjávarútvegsfyrtirtæki í Kauphöllina. „Ég er þeirrar skoðunar að stóru sjávarútvegsfélögin eigi að vera í Kauphöllinni. Prinsippið ætti að vera að eftir að fyrirtæki næði tiltekinni hlutdeild í kvótanum að þá ætti það að vera skyldugt til að skrá sig. Þannig næst meiri sátt um kerfið,” sagði Dr. Tryggvi Þór Herbertsson hagfræðingur. Flestir nefndu til Samherja, stærsta og traustasta sjávarútvegsfyrirtæki landsins en mikill erlend umsvif gera félagið enn áhugaverðara en ella.

Aðrir risar Ekki er langt síðan Eimskip stóð að velheppnaðri skráningu og því eðlilegt að horft sé til Samskipa. „Sjó- og landflutningar eiga að vera traustur rekstur sem sveiflast í takt við kaupmátt og hagvöxt, samkeppnisfélagið búið að vera á markaði áratugum saman og því þekking fjárfesta á slíku félagi nokkur,” sagði einn álitsgjafi. Sama gæti átt við um smásöluverslunarrisann Kaupás. Fjárfestar þekkja þegar helsta samkeppnisaðilann á markaði en verð bréfa Haga hafa tvöfaldast frá skráningu árið 2011. Sömuleiðis var móðurfélag Kaupás, Norvik, nefnt og þá sérstaklega vegna áhuga á að fá erlenda starfsemi inn í kauphöll. Innflutningsfyrirtæki voru einnig nefnd en við höfum rótgróin félög eins og Icepharma eða Vistor, sem hafa ágæta veltu með mikla framlegð. „Einu félögin

K a u p h a ll a rbl a รฐ i รฐ

maรญ 2013

ร g er รพeirrar skoรฐunar aรฐ stรณru sjรกvarรบtvegsfรฉlรถgin eigi aรฐ vera รญ Kauphรถllinni. Prinsippiรฐ รฆtti aรฐ vera aรฐ eftir aรฐ fyrirtรฆki nรฆรฐi tiltekinni hlutdeild รญ kvรณtanum aรฐ รพรก รฆtti รพaรฐ aรฐ vera skyldugt til aรฐ skrรก sig. ร annig nรฆst meiri sรกtt um kerfiรฐ.

Vaxtarfรฉlรถgin: Alvogen Nox Medical

CCP WPGP JQIGJ ร ร ย K?PQ ร ร ร ร Nรฝskรถpunarsjรณรฐur atvinnulรญfsins

Stjรถrnu-Oddi LS retail Blรกa lรณniรฐ Datamarket Plain vanilla AGR inventory MP-banki Gamma Carbon Recycling Orf lรญftรฆkni Marorka

รญ heilbrigรฐisgeiranum sem eiga

ELTGPI?P D_PQJSP mรถguleika รก รพvรญ aรฐ vera almenn-

GJJGGLLFCGKR? Blรกa Lรณniรฐ var nefnt af mรถrgum enda aรฐ skila eftirtektarverรฐum รกrangri um รพessar mundir. ร ar er um aรฐ rรฆรฐa fjรถlbreytta starfsemi sem gรฆti รพrรณast รญ รกttina aรฐ verรฐa lyfjafyrirtรฆki/snyrtivรถruframleiรฐandi meรฐ รถflugri nรฝskรถpun.

ingshlutafรฉlรถg eins og er,โ sagรฐi รญ einni รกbendingunni. Sama gรฆti รกtt viรฐ um Nathan & Olsen. ร aรฐ er rรณtgrรณiรฐ fรฉlag meรฐ gรณรฐa veltu og fjรกrfestinga fรฉlagsins. Sรถmuleiรฐis heildsalar telja fรกrra greina sem var Orkuveita Reykjavรญkur nefnd. hafa notiรฐ gรณรฐrar framlegรฐar und- ร aรฐ sรฉ allra hagur aรฐ lรฆkka skuldanfarin รกr. ร รพessum flokki รก ร l- ir t.d. meรฐ รบtgรกfu hlutafjรกr. ร รก sรฉ gerรฐin Egill Skallagrรญmsson heima. gott aรฐ draga รบr opinberu eignarร ar er um aรฐ rรฆรฐa hefรฐbundiรฐ haldi og gera skรฝrari arรฐsemisframleiรฐslufyrirtรฆki รก neytenda- krรถfu til fjรกrfestinga fรฉlagsins. vรถrumarkaรฐi og fjรกrfestar รฆttu aรฐ รพekkja starfsemina frรก t.d. Pepsico Vaxtarfรฉlรถgin PSKGLLFCGKR? og CocaCola erlendis. Fรฉlรถg sem ร egar kom aรฐ vaxtarfyrirtรฆkjum MRCLB?TCDSP skila gรณรฐum arรฐi og heilla fjรกrfesta voru รกlitsgjafar ekki vissir um aรฐ eins og Warren Buffett. aรฐstรฆรฐur bjรณรฐi upp รก รพaรฐ enn aรฐ ร รก voru stรฆrstu orkufyrirtรฆk- fรก รพau inn รก aรฐallista. Fyrst รพurfi in einnig tรญnd til. Landsvirkjun aรฐ byggja upp meira traust. Einn var nefnd sem gรณรฐur kostur fyrir รกlitsgjafi benti รก aรฐ leggja eigi รญhaldssama fjรกrfesta. Fรฉlagiรฐ er รกherslu รก aรฐ vera meรฐ nokkursstรณrt og margir telja heppilegt aรฐ skonar B-skrรกningu og voru nefnd Alskil 5x10 blada auglysing.pdf 1 15.4.2013 15:40:22 draga รบr opinberu eignarhaldi til sรถgunnar fรฉlรถg eins og OZ, CCP, og gera skรฝrari arรฐsemiskrรถfu til MP-banki, Gamma og Carbon Re-

cycling. Um leiรฐ kom รกbending um aรฐ til vaxtarfรฉlaga gรฆtu eins talist einhverjir sjรณรฐir sem fjรกrfestu รญ minni fyrirtรฆkjum. ร รก var Blรกa Lรณniรฐ nefnt af mรถrgum enda aรฐ skila eftirtektarverรฐum รกrangri um รพessar mundir. ร ar er um aรฐ rรฆรฐa fjรถlbreytta starfsemi sem gรฆti รพrรณast รญ รกttina aรฐ verรฐa lyfjafyrirtรฆki/snyrtivรถruframleiรฐandi meรฐ รถflugri nรฝskรถpun. En รพarna gรฆti margra forvitnilegra grasa. Fรฉlagi LS retail var nefnt sem รกhugavert fรฉlag meรฐ mikil sรณknarfรฆri รก erlendum mรถrkuรฐum. Sรถmuleiรฐis Datamarket, spennandi fรฉlag sem hefur komiรฐ sรฉr upp starfsstรถรฐ รญ Bandarรญkjunum. Plain vanilla, โ gรฆti slegiรฐ

รญ gegnโ sagรฐi รกlitsgjafi. Einnig var nefnt til fรฉlagiรฐ AGR inventory, ekki kannski svo รพekkt, en bรฝรฐur upp รก snjallar lausnir fyrir รถll รพau fjรถlmรถrgu fyrirtรฆki sem รพurfa aรฐ stjรณrna birgรฐunum hjรก sรฉr รก hagkvรฆmari hรกtt Fjรกrfestar hafa um nokkurn tรญma horft til Marorku sem virรฐist vera aรฐ skapa sรฉr sterka stรถรฐu รก upprennandi markaรฐi, mjรถg spennandi framtรญรฐarhorfur. Einnig var Creditinfo nefnt til. ร ar er um aรฐ rรฆรฐa gรณรฐa viรฐskiptahugmynd sem tryggir stรถรฐugan vรถxt erlendis. ร matseรฐlinum er einnig Orf lรญftรฆkni sem selur spennandi vรถru sem virรฐist vera aรฐ fรก afar gรณรฐar mรณttรถkur hjรก neytendum.

ร litsgjafar: Mรกr Wolfgang Mixa, fjรกrmรกlafrรฆรฐingur Stefรกn Broddi Guรฐjรณnsson sรฉrfrรฆรฐingur hjรก Greiningardeild Arion banka Dรถgg Hjaltalรญn framkvรฆmdastjรณri FVH Dr. Tryggvi ร รณr Herbertsson hagfrรฆรฐingur ร rn Valdimarsson forstรถรฐumaรฐur greiningar hjรก Eyrir Invest

GREIร SLUMIร LUN - FRUMINNHEIMTA - MILLIINNHEIMTA - Lร GINNHEIMTA C

Lรกttu okkur um verkiรฐ - Viรฐ spรถrum รพรฉr tรญma, fรฉ og fyrirhรถfn

ร hrifarรญk greiรฐslumiรฐlun og um leiรฐ einfaldur og รณdรฝr valkostur.

CMY

Gagnvirkur gagnaflutningur milli viรฐskiptahugbรบnaรฐar krรถfuhafa og Alskila tryggir รถryggi , aukiรฐ hagrรฆรฐi og vinnusparnaรฐ.

Hafรฐu samband og pantaรฐu kynningu. Kynntu รพรฉr mรกliรฐ betur . . . .

Alskil - Suรฐurlandsbraut 30 - 108 Reykjavรญk - www.alskil.is - alskil@alskil.is JยฉGLLFCGKR?

515-7900

K auphallarblaði ð

að kemur engum á óvart að það séu miklar hækkanir í kauphöllin n i á Íslandi þessa stundina. Fjármagnshöft halda inni fjármunum og fjárfestingakostir ekki margir. Um leið eru félög að koma aftur inn í kauphöllina og flestir fjárfestar sjá tækifæri í nýskráningum enda miðast verðlagning félaga oft við það að kveikja í fjárfestum. Einnig verður að horfa til þess að eftir mikið fall í hlutabréfaverði, sem er líklega ekki ofsagt um það sem gerðist hér 2008, eru hækkanir miklar fyrst á eftir. Í það minnsta á meðan maðurinn leitar jafnvægis, en hvar er þetta jafnvægi? Undanfarið hafa verið að koma traust og áhugaverð félög inn í kauphöllina, sum á góðu verði að flestra mati. Augljóst er að fjárfestar sjá tækifæri í því. Þegar síðan kom að skráningu tryggingafélaganna fór allt á flug. Eftirspurn eftir hlutabréfum í VÍS var tíföld og nam heildarfjárhæð sem boðin var í hlutabréf fyrirtækisins um 150 milljörðum króna. Eftirspurn eftir skráðu innlendu félögunum sex eykst líka og hækkar safn hlutabréfa þeirra í vikunni til föstudags 19. apríl um 3,8%. Mest hækka hlutabréf

maí 2013

Hlutabréfaveltuna frá áramótum

annað virði að koma til, í tilfelli tryggingafélaga væri þetta annað virði afkoma tryggingarekstursins.

100 90 80 70 Milljarðar ISK

60 50 40 30 20 10 0

2009

2010

2011

2012

2013 jan.-apr.

Áhugaverð mynd um hlutabréfaveltuna frá áramótum. Núna í byrjun maí hafði hlutabréfaveltan frá áramótum náð veltu alls ársins 2012. Myndin sýnir einnig að hlutdeild veltumestu félaganna dregst eðlilega saman með auknum fjölda skráðra félaga. Markaðsvirði skráðra félaga hefur aukist um 87% frá árslokum 2010. Mikil viðskipti voru með hlutabréf í apríl, sérstaklega í síðari hluta mánaðarins í aðdraganda og kjölfar útboða VÍS og TM. Dagleg velta í mánuðinum var að meðaltali tæplega 1,4 milljarðar kr. og hafa hlutabréfaviðskipti ekki verið meiri frá árinu 2008. Heimild: NASDAQ OMX

í Icelandair um 6% en hlutabréf í Högum og Eimskip um 4,1% og 3,6%. Eftirspurnin gríðarleg En hafi einhverjum þótt mikið til um eftirspurn eftir bréfum VÍS þá var það ekkert á móts við það sem var í almennu hlutafjárútboði í Tryggingamiðstöðinni. Þá bárust 7.000 tilboð að heildarandvirði 357 milljarðar króna. Hér var um að ræða hálf fjárlög ríkisins eða á milli 30 og 40% af þjóðarframleiðslu. Mönnum var eðlilega brugðið. Augljóst var að fjárfestar höfðu skráð

sig fyrir mun hærri upphæðum en þeir gátu nokkurn tímann staðið undir. Einnig töldu menn sig sjá vísbendingar um að fjármálastofnanir væru aftur farnar að lána til hlutafjárkaupa. Flestir eru á því að það sé varhugaverð þróun sem ýtir undir óæskilega spákaupmennsku. Sú umræða sem hefur farið af stað hefur kýlt niður hlutabréfaverð síðustu daga. Það er eðlilegt að spurningar vakni þegar slíkar tölur fara að sjást og miklar hækkanir um leið. Á það ber þó að líta að mikið er nú af áhugaverðum fjárfestingakostum í kauphöllinni og fjárfestar ættu að geta fundið þar margt áhugavert.

Tryggingafélögin stukku Óhætt er að segja að skráning tryggingafélaganna TM og VÍS hafi hrist upp í fjárfestum enda hækkaði gengi bréfanna um þriðjung fyrst eftir skráningu. En þýðir þetta að það ríki bjartsýni varðandi tryggingarekstur hér á landi og er það að ýta undir hækkunum eða er þetta eitt merki bólumyndunar í kauphöllinni. Ef afkoma tryggingareksturs væri engin til lengri tíma þá má segja að tryggingafélög séu alveg eins og fjárfestingasjóðir. Í Morgunkorni Íslandsbanka var bent á að algengt sé að verð fjárfestingasjóða sé skoðað út frá hinu svokallaða V/I hlutfalli sem mælir markaðsvirði félags á móti bókfærðu virði eigin fjár. Segja má að eðlilegt V/I hlutfall fjárfestingasjóða sé í kringum 1,0 miðað við að bróðurpartur eigna er færður á gangvirði. Greiningardeild Íslandsbanka benti á að sé hlutfallið töluvert umfram einn þarf eitthvað

Er bóla í kauphöllinni?

Eftirspurn eftir skráðu innlendu félögunum sex eykst líka og hækkar safn hlutabréfa þeirra í vikunni til föstudags 19. apríl um 3,8%. Mest hækka hlutabréf í Icelandair um 6% en hlutabréf í Högum og Eimskip um 4,1% og 3,6%.

Skortsala til góðs eða ills? Skortsala hlutabréfa er að margra dómi mjög mikilvægur þáttur í fjármálakerfum allra landa þar sem skortsala kemur í veg fyrir verðbólur hlutabréfa, á sama tíma er einnig mjög mikilvægt að lánamarkaður hlutabréfa sé til staðar. Á Íslandi var mjög lítill lánamarkaður með hlutabréf sem gerði það að verkum að skortsala var lítið sem ekkert stunduð. Flestar greiningar ganga út í eðlilegu ástandi sé skortsala til góðs, það er eins og að það séu settar tvær akreinar á hraðbrautina. Þannig getur skortsala unnið gegn bólumyndun ef henni er beitt rétt. Undir vissum kringumstæðum getur hins vegar skortsala verið varasöm. Rannsóknir hafa sýnt að áhrif þess að banna skortsölu þegar markaðurinn er veikburða hefur að meðaltali lítil áhrif á verð hlutabréfa. Einnig sýna rannsóknir að þegar banni við skortsölu er aflétt aukast kaup og sölutilboð á markaði til muna. Skortsala getur þannig aukið veltu á markaði sem í flestum tilvikum dýpkar hann. Inn og út úr kauphöllinni Fyrstu hlutafélögin sem skráð voru á hlutabréfamarkað hér á landi voru Fjárfestingarfélag Íslands og Olíuverslun Íslands í nóvember 1990. Síðan þá hafa 115 önnur félög valið þessa leið af öllum stærðum og gerðum. Þrjú félög hafa verið skráð í tæplega 20 ár. Það félag sem lengst hefur verið skráð er Marel (skráð 29.6.1992) en á hæla þess kemur HB Grandi (skráð 15.12.1992) og Hampiðjan (skráð 17.2.1993). Af þeim félögum sem hafa verið afskráð átti Straumur fjárfestingarbanki lengsta sögu á markaði en félagið var upprunanlega skráð á markað sem hlutabréfasjóður þann 3. apríl 1992. Á hinum endanum er skráning Skipta en félagið var skráð 19. mars 2008 og afskráð innan við þremur mánuðum síðar eða 6. júní sama ár.

VIÐ BYGGJUM Á REYNSLU, ÁBYRGÐ OG ÁHUGA FRAMÚRSKARANDI STARFSFÓLKS

HB GRANDI HLÝTUR ÚTFLUTNINGSVERÐLAUN FORSETA ÍSLANDS ÁRIÐ 2013 Það er okkur mikill heiður að taka við útflutningsverðlaunum forseta Íslands um leið og það undirstrikar mikilvægi öflugra sjávarútvegsfyrirtækja fyrir íslenskt samfélag. Grunnurinn að árangursríku markaðsstarfi HB Granda og velgengni félagsins er áratuga reynsla og þekking starfsfólks sem stundar ábyrgar veiðar og vinnslu í sátt við náttúruna.

Í KAUPHÖLLINNI SÍÐAN 1992

www.hbgrandi.is

K auphallarblaði ð

maí 2013

Verðbréfaumræða í gerviveröld Már Wolfang Mixa

mræða, eða vöntun hennar, um bólumyndun á íslenskum verðbréfamarkaði hefur í gegnum tíðina verið undarleg. Vert er að rifja hana aðeins upp því í dag er hún enn eina ferðina stödd í gerviveröld, nema hvað nú er sú veröld á öndverðum meiði við þá gerviveröld sem áður ríkti.

Gerviveröld 1 engin varnaðarorð Árið 2003 hækkaði íslenska hlutabréfavísitalan um 54%, árið 2004 var hækkunin 57% og árið 2005 gerði hún enn betur og hækkaði um 60%. Þeir fáu sem í undanfara Hrunsins settu spurningarmerki um verðhækkanir íslensku hlutabréfavísitölunnar voru almennt úthrópaðir sem svartsýnisrausarar. Slíkar hækkanir áttu sér enga hliðstæðu í sögu alþjóðlegra hlutabréfa og má í því sambandi nefna að besta árlega (mælt frá upphafi til loka árs) sögulega ávöxtun hlutabréfa mæld í Dow Jones hlutabréfavísitölunni í Bandaríkjunum var 54%. Sú ávöxtun fékkst árið 1933 þegar að hlutabréfavísitalan hafði frá 5.9.1929 lækkað um næstum því 90% (þetta er ekki innsláttarvilla hjá mér).- Eftir örlítið bakslag árið 2006 í skugga orða frá öfundsjúkum

Dönum hófst ballið á nýjan leik árið 2007 og hafði hlutabréfavísitalan um miðbik ársins hækkað enn eina ferðina um rúmlega 50%. Á sama tíma styrktist íslenska krónanna sem gerði innfluttar vörur ódýrari sem tímabundið jók velsæld Íslendinga. Hér voru tekin lán tengd erlendum myntum til fasteigna- og hlutabréfakaupa og greiningardeildir hömuðust við að spá enn frekari verðhækkunum á gengi hlutabréfa og að krónan héldist stöðug. Heyrðust varnaðarorð? Það voru nokkur en þeir sem slíkt gerðu lentu almennt í svipaða stöðu og Paul Warburg, helsti arkitekt af stofnun Seðlabanka Bandaríkjanna árið 1913, þegar hann varaði 15 árum síðar við of mikilli áhættusækni rétt áður en Kreppan mikla skall á. Hann var úthrópaður fyrir að veitast að bandarískri hagsæld. Margir hins vegar komu fram með alls kyns útskýringar til að réttlæta slíkar hækkanir. Greiningardeild Glitnis spáði meira að segja hækkunum í upphafi árs 2008 sem námu á þeim tímapunkti sem spáin birtist almenningi um (aftur) 50% hækkun. Gerviveröld 1 sá fátt athugavert við árlega 50% hækkun, ár eftir ár. Gerviveröld 2 varnaðarorð í tíma og ótíma Nú er öldin önnur. Þegar að útboð Haga átti sér stað fússuðu margir

Már Wolfgang Mixa

Allt varð aftur á móti „vitlaust“ þegar að gengi hlutabréfa tveggja tryggingafélaga hækkaði nýlega um 25-30% í kjölfar útboðs. Þetta var sérstaklega áhugvert í ljósi þess að bréfin voru samkvæmt langflestum stöðlum frekar ódýrt verðlögð í útboðunum.

og bentu (réttilega) á að hlutabréf væru áhættusöm. Hins vegar var verið að bjóða út bréf sem voru tiltölulega ódýrt verðlögð og rekstur fyrirtækja í smásölu eins og eignasafn Haga er byggt upp verður vart stöðugri. Einhverra hluta vegna fylgdi því lítil umræða þegar að bréf í Eimskip og Vodafone voru boðin út á gengi sem ég taldi vera heldur dýru verði keypt (það á sérstaklega við Vodafone) og gengi hlutabréfa í Högum hafði meira en tvöfaldast frá útboðsgenginu á rétt rúmlega ári. Það hefur þó verið umræða um hækkunum á gengi Icelandair en virði þeirra hafa margfaldast á nokkrum árum. Gengi bréfa í flugfélögum hafa aftur á móti sveiflast mikið í gegnum tíðina og því er í tilfelli Icelandair ekkert nýtt um að ræða. Allt varð aftur á móti „vitlaust“ þegar að gengi hlutabréfa tveggja tryggingafélaga hækkaði nýlega um 25-30% í kjölfar útboðs. Þetta var sérstaklega áhugvert í ljósi þess að bréfin voru samkvæmt langflestum stöðlum frekar ódýrt verðlögð í útboðunum. Í framhaldi af því kom fram yfirlýsing um að Seðlabankinn hefði verulegar áhyggjur af hækkunum á hlutabréfamörkuðum. Það hlýtur að vera einsdæmi að Seðlabanki einvers ríkis gefi út slíka yfirlýsingu af því að bréf í tveimur trygg-

ingarfélögum hækki í virði um 30%. Fleiri hafa bæst í hópinn. Nú virðast „allir“ vera sammála um að hér hafi eignarbóla myndast á verðbréfamörkuðum Íslands. En er það svo? Hlutabréfabólan Eins og ég hef skrifað um áður þá tel ég gengi nokkurra félaga á Íslandi vera orðið nokkuð hátt metið. Rétt er að taka það fram að þessi umræða á við um örfá félög, ekki safn fjöldamargra bréfa. Að segja að gengi þeirra hafi fjarlægst öllum raunveruleika er hins vegar fjarstætt. Ég fæ ekki betur séð en að raunhæf árleg ávöxtun af bréfum tryggingarfélaganna, eftir undanfarnar hækkanir, sé í kringum 9-10%. Hún er töluvert lægri af öðrum bréfum en af þeim (afar fáu) hlutabréfum sem eru nú í boði fyrir almenning þá virðist ávöxtunarkrafan sem gerð er til þeirra eilítið hærri en til skuldabréfa. Einn af þeim aðilum sem líklegast hefur bestu hugmynd um þetta er einn af forstjórum annars tryggingarfélagsins, sem keypti bréf í útboðinu fyrir 40 milljónir króna. Forstjórinn hlýtur að hafa góða hugmynd um núverandi rekstur fyrirtækisins og vænta afkomu þess í framtíðinni. Eðlilegt er að spyrja hvort að það sé líklegt að hann hafi fjárfest svo mikið ef

K auphallarblaði ð

maí 2013

bréfum og einnig verða langtímafjárfestingar í hlutabréfum enn meira aðlaðandi kostur. Út vil ek, eða hvað? Hvað gerist þegar að gjaldeyrishöft eru afnumin? Víðtæk skoðun er að íslenska krónan veikist mikið (ég tel að hún veikist hreint alls ekki það mikið en er í minnihluta). Ef hún veikist verður aftur á móti eftirfarandi spurning nærtæk: Ætla lífeyrissjóðir landsins virkilega að æða út með innlent fjármagn, veikja krónuna enn meira og með dýrkeyptustu krónum sögunnar kaupa erlendan gjaldeyri til að fjármagna kaup á erlendum hlutabréfum, sem eru til dæmis nú í methæðum í Bandaríkjunum, og skuldabréfum sem eru með töluvert lægri ávöxtunarkröfu en íslensk skuldabréf?

Í framhaldi af því kom fram yfirlýsing um að Seðlabankinn hefði verulegar áhyggjur af hækkunum á hlutabréfamörkuðum. Það hlýtur að vera einsdæmi að Seðlabanki einvers ríkis gefi út slíka yfirlýsingu af því að bréf í tveimur tryggingarfélögum hækki í virði um 30%. mynd: isb.is

hann teldi fyrirtækið ekki hafa verið töluvert vanmetið í útboðinu? Ef góð rök væru færð fyrir því að núverandi hagnaðarmyndun þessara fyrirtækja sé byggð á sandi þá væri ef til vill mark takandi á varnaðarorðum um gengi hlutabréfa; ég hef hreinlega ekki enn séð þau. Þangað til má vera að sum hlutabréf séu háu verði keypt, en gengi hlutabréfa er almennt samkvæmt núverandi hagnaðartölum ekki nálægt bóluhæðum. Bólur í verðbréfum með föstum tekjum Ávöxtunarkrafa íslenskra skuldabréfa er almennt sögð hækka (og gengi þeirra því lækka) þegar að gjaldeyrishöft eru afnumin. Rökin eru að erlendir og jafnvel innlendir fjárfestar rjúki upp til handa og fóta og selji þau með miklum afföllum þegar að höftin eru afnumin. Með þessu er gefið sterklega í skyn að þau séu nálægt einhverskonar verðmyndum sem líkja megi við bólu sem óhjákvæmilega hjaðni. Þó skipta ríkistryggð verðbréf enn hendur sem veita verðtryggða ávöxtun til fjölda ára sem er nálægt 3%. Þetta er að mínu mati allt of há ávöxtun í umhverfi þar sem að hagvöxtur hefur dregist saman og ólíklegt að nái þeim „gullaldarhæðum“ sem hann náði í 25 í kjölfar seinni heimsstyrjaldar-

350 300 250 200

Þetta væri í algjörri andstöðu við hina einföldu Buy Low - Sell High regluna. Ég leyfi mér því að efast um að lífeyrissjóðir fari að rjúka upp til handa og fóta að fjárfesta í erlendum áhættusömum fjárfestingum. Nær væri að fjárfesta í innlendum iðnaði sem skapar gjaldeyristekjur til að mynda á ný jafnvægi í þjóðarbúskap Íslands.

n íslenska úrvalsvísitalan n omx copenhagen 20 n omx stockholm 20 index n bandaríska s&p 500

150 100 100 50 0 -50

1/5/04

1/5/05

innar (hagvöxtur sem auk þess náðist aldrei fyrir þann tíma). Ég fæ raunar ekki séð að jafn skuldugt ríki og Ísland geti greitt svo háa vexti til lengri tíma. Slík bréf eru því ef eitthvað er afar hóflega verðlögð; af hverju ættu menn að selja þau með frekari afföllum? Óverðtryggð bréf veita í kringum 6% ávöxtun sem (aftur) er að mínu mati hærri ávöxtun en raunhæft að ríki geti til lengri tíma greitt án greiðsluþrots (nema að hagvöxtur aukist töluvert meira en raunhæft má ætla). Í dag eru ríkisskuldabréf útgefin af Bandaríkjunum að veita rétt

1/5/06

1/5/07

rúmlega 3% óverðtryggða vexti og verðtryggð ríkisskuldabréf eru einfaldlega ekki að veita neitt annað en verðtryggingu og styttri bréfin jafnvel neikvæða raunvexti! Slíkar ávöxtunarkröfur til íslenskra ríkisskuldabréfa geta því vart talist til bóla. Ef eitthvað er þá eru ríkistryggð innlend bréf að veita afar góða ávöxtun. Ef innstæður eru flokkaðar sem verðbréf með fastar tekjur þá hefur sá flokkur færst nær því að veita viðunandi ávöxtun þar sem að bankar hafa í auknum mæli hækkað innlánsvexti fyrir þá aðila sem eru reiðubúnir til að binda pening

1/5/08

sinn í 6 mánuði eða lengur. Almennt veita slíkir reikningar rúmlega 5% ef upphæðin er bundin allt að 36 mánuði. Af ofangreindu má ráða að verðbréfamarkaðurinn á Íslandi sé frekar skilvirkur í dag. Mesta ávöxtunarkrafan er gerð til hlutabréfa, aðeins lægri ávöxtunarkrafa er gerð til skuldabréfa og innstæður veita svo minnstu ávöxtunina en þó ekki afbrigðilega lága ávöxtun. Munurinn á ávöxtunarkröfu þessara flokka er innan eðlilegra marka. Ef eitthvað er þá er vaxtastig enn of hátt og lækki það leynast nú kauptækifæri í skulda-

Verðlagning ekki hluti af gerviveröld Gengi hlutabréfa er á frekar eðlilegum slóðum á Íslandi. Sum félög eru að mínu mati dýr en slíkt á ekki við um gengi allra skráðra hlutabréfa. Gengi bréfa í tryggingarfélögunum er innan skekkjumarka þess sem teljast má vera eðlileg verðlagning. Ef eitthvað er þá eru skuldabréf tiltölulega ódýrt verðlögð og tel ég til dæmis að eðlileg ávöxtunarkrafa íslenskra verðtryggðra ríkisbréfa ætti að vera í kringum 1,5% til 2,0%. Þó svo að skammtímasveiflur eigi sér stað við afnám gjaldeyrishafta þá eru engar forsendur fyrir því að verðlagningin breytist mikið til lengri tíma. Helsta skekkjan tengist því ekki verðlagningu verðbréfa Íslands. Það er frekar umræðan í kringum hana sem er stödd í gerviveröld sem er ekki til í alvörunni.

K a u p h a ll a rbl a ð i ð

maí 2013

Hvað hugsa fjárfestar - hverjir njóta ávaxtanna

Útboðshegðun hlutabréfamarkaðarins

egðun hlutabréfamarkaðarins hér á landi er oftast með svipuðum hætti þegar útboð á nýjum félögum fer fram, bæði er varðar þróun úrvalsvísitölunnar og umfang viðskipta. Í stærstu útboðunum hegðar markaðurinn sér yfirleitt með svipuðum hætti en fljótlega í aðdraganda útboðs gefur úrvalsvísitalan eftir en samhliða lokum útboðsins hækkar vísitalan að nýju og í talsverðum viðskiptum. Þegar verðhreyfingar og velta í kringum útboð eru skoðuð sést þetta vel. Greiningardeild Íslandsbanka benti á að skýringin á þessari þróun sé eflaust sú að í aðdraganda útboðs eru fjárfestar að losa um hlutabréfastöður til að eiga laust fé til að taka þátt í útboðinu. Þegar niðurstaða útboðsins er ljós og sér-

staklega þegar umframáskrift er mikil líkt og verið hefur í síðustu útboðum er þetta sama fjármagn hlutabréfamarkaðarins að nýju sem veldur þá bæði aukinni veltu og verðhækkun. Er það að vissu marki merki um óvirkan markað að endurtekinn hegðun sem þessi geti haft áhrif á gengi hlutabréfanna. Þessi áhrif eru eðlilega ekki jafn skýr í smærri útboðum. Útboð á Vodafone sker sig þannig úr í samanburðinum varðandi þróun vísitölunnar. Hinsvegar urðu töluverð viðskipti á hlutabréfamarkaðinum fljótlega eftir að því útboði lauk. M.v. þróunina síðustu daga á hlutabréfamarkaðinum virðist hegðun markaðarins í kringum skráningu VIS vera með svipuðum hætti og greina mátti í útboðum Eimskips og Regins.

Velta enn lítill í sögulegu tilliti Velta hlutafjármarkaðar hér á landi hefur aukist nokkuð samfellt frá ársbyrjun 2009. Á sama tíma hefur gengi Úrvalsvísitölunnar hækkað jafnt og þétt frá því að hin nýja vísitala, OMXI6, leit dagsins ljós. Við lok fyrsta ársfjórðungs 2013 nam heildar hækkun vísitölunnar frá ársbyrjun 2009 um 20%. Bróðurpartur þessara hækkunar er þó frá fyrsta fjórðungi þessa árs en á því tímabili hækkað vísitalan um 13%.

Velta íslenska hlutabréfamarkaðarins er þó enn lítill í sögulegu tilliti. Velta í fyrra var svipuð og velta ársins 1998 sé leiðrétt fyrir verðlagsáhrifum og nemur aðeins um 3% af veltu ársins 2007, leiðrétt fyrir fyrrnefndum verðlagsáhrifum. Í samanburðinum við árið 2007 verður samt að horfa til þess að þá var velta hlutabréfamarkaðar í sögulegu hármarki og hlutabréfaverð hér á landi í hæstu hæðum.

Við lok fyrsta ársfjórðungs 2013 nam heildar hækkun vísitölunnar frá ársbyrjun 2009 um 20%. Bróðurpartur þessara hækkunar er þó frá fyrsta fjórðungi þessa árs en á því tímabili hækkað vísitalan um 13%.

Hverjir njóta ávaxtanna? Eftir bankahrunið hefur verið mikil umræða um hvernig eigi að ráðstafa arði félaga. Það er skoðun margra að arður fyrirtækja eigi að renna til hluthafa en ekki í ofurlaun og bónusa stjórnenda. Þetta sé nauðsynlegt til að það skapist traust á hlutabréfamarkaði. Í stað þess að greiða ofurlaun og bónusa ætti hagnaður fyrirtækja að renna í arð til hluthafa. Þetta er að margra dómi lykilpunktur í því að fá almenning til að fjárfesta í hlutabréfum á ný. Í því sambandi má horfa til könnunar sem MMR gerði fyrir Viðskiptablaðið í nóvember í fyrra þar sem fram kom að tæplega 90% landsmanna hafi lítinn áhuga á því að fjárfesta í hlutabréfamarkaði hér á landi. Áhugavert væri að sjá nýja könnun um það en líklegt er að þetta hafi breyst eitthvað.

K auphallarblaði ð

maí 2013

Hlutabréfamarkaður eflir hagvöxt

ý rannsókn bendir til marktækra og jákvæðra áhrifa hlutabréfamarkaðar á þjóðarhag (Nonlinear growth effects of financial development in Euro Area eftir Maher Asal). Rannsóknin náði til 11 evruríkja auk Bretlands, Svíþjóðar, Danmerkur, Noregs og Bandaríkjanna og tímabilsins 1989 til 2011. Í henni er komist að þeirri niðurstöðu að aukið umfang hlutabréfamarkaðar leiði til aukins hagvaxtar og hærri landsframleiðslu. Af rannsókninni má ráða að hlutabréfamarkaðir stuðli að aukinni fjárfestingu og meiri framleiðni vinnuafls og fjármagns og leiði þannig til betri lífskjara. Þessar niðurstöður sýna fram á mikilvægi hlutabréfamarkaðar við miðlun fjármagns til þeirra verkefna sem gagnast þjóðfélaginu best hverju sinni. Þær sýna jafnframt að aðrar miðlunarleiðir geta ekki þjónað sama hlutverki ef hlutabréfamarkaður stendur höllum fæti. Hlutabréfamarkaðir hafa átt undir högg að sækja beggja vegna Atlantsála síðastliðinn áratug. Tiltölulega lítið hefur verið um nýskráningar og dregið hefur úr umfangi hlutabréfamarkaðar. Telur

EIGNASTÝRING

Rannsóknin náði til 11 evruríkja auk Bretlands, Svíþjóðar, Danmerkur, Noregs og Bandaríkjanna og tímabilsins 1989 til 2011. Í henni er komist að þeirri niðurstöðu að aukið umfang hlutabréfamarkaðar leiði til aukins hagvaxtar og hærri landsframleiðslu. mynd: Magnus Fröderberg/norden.org

höfundur rannsóknarinnar þessa þróun hafa verið dragbít á hagvöxt. Fyrri rannsóknir hafa einnig sýnt fram á þjóðhagslegt mikilvægi hlutabréfamarkaðar. Rannsókn Atje og Jovanovic frá árinu 1993 sýndi að þjóðir með þróaðan hlutabréfamarkað gátu vænst

meiri hagvaxtar en aðrar þjóðir. Rannsókn Levine og Zervos frá árinu 1998 kemst að svipaðri niðurstöðu en hún studdist við gögn frá 42 löndum. Þau lönd sem bjuggu við virkan hlutabréfamarkað nutu þess í meiri fjárfestingu, framleiðnivexti og hagvexti til lengri tíma litið.

FRAMTAKSSJÓÐIR

Af rannsókninni má ráða að hlutabréfamarkaðir stuðli að aukinni fjárfestingu og meiri framleiðni vinnuafls og fjármagns og leiði þannig til betri lífskjara.

MARKAÐSVIÐSKIPTI

FYRIRTÆKJARÁÐGJÖF

ÞJÓNUSTA Eignastýring

Markaðsviðskipti

FAGLEG RÁÐGJÖF UM FJÁRFESTINGAR

GJALDEYRISUPPBOÐ SEÐLABANKA

Sérsniðin þjónusta fyrir efnameiri einstaklinga og fagfjárfesta.

Þjónusta við fjárfesta sem vilja taka þátt í fjárfestingaleið Seðlabankans.

Fyrirtækjaráðgjöf

Framtakssjóðir

FJÁRMÖGNUN

EDDA

Ráðgjöf um fjármögnun fyrirtækja og aðstoð við sölu hlutafjár og öflun lánsfjár.

Nýr og áhugaverður kostur fyrir fagfjárfesta.

WWW.AUDUR.IS AUÐUR CAPITAL | BORGARTÚNI 29 | 105 REYKJAVÍK | S. 585 6500 | E. AUDUR@AUDUR.IS

K auphallarblaði ð

maí 2013

Útlendingar í Kauphöllinni

ó að NASDAQ OMX Iceland sé að mestu íslensk kauphöll og fyrir íslensk fyrirtæki þá hafa um lengri og skemmri tíma verið skráð þar nokkur færeysk félög og þegar mest var voru þau fjögur talsins; Føroya Banki, Eik Banki, Atlantic Airways og Atlantic Petroleum. Atlantic Petroleum reið á vaðið með skráningu árið 2005 og hin þrjú fylgdu í kjölfarið árið 2007. Félögin fjögur eru öll skráð tvíhliða, þ.e. á markaði hérna heima og svo einnig í kauphöllina í Danmörku. Færeysku félögin í íslensku Kauphöllinni eru undanþegin gjaldeyrishöftunum en skilaskylda er á söluandvirði þeirra. Einnig eru tveir skuldabréfaútgefendur skráðir. Føroya Banki eða BankNordik eins og hann kallast í dag var skráður í íslensku kauphöllina árið 2007. Eik banki var einnig skráður í kauphöllina en hann varð illa út úr bankakreppunni. Atlantic Airways er minnst færeysku félaganna í Kauphöll Íslands en hefur haft athyglisverðan rekstur í Færeyjum þar sem það hefur náð góðum árangri.

Velta með hlutabréf í færeysku félögunum hefur verið með minnsta móti og fátítt er að hlutabréf í félögunum sé að finna í íslenskum hlutabréfasjóðum.

Janus Petersen og Páll Harðarson.

Því miður er það svo að áhugi fjárfesta á færeysku félögunum er lítill í samanburði við áhuga á ís-

lensku félögunum. Velta með hlutabréf í færeysku félögunum hefur verið með minnsta móti og fátítt

er að hlutabréf í félögunum sé að finna í íslenskum hlutabréfasjóðum. Mest viðskipti hafa verið með

Sterk liðsheild öflugra fyrirtækja

bréf BankNordic en þó aðeins brot í samanburði við íslensku félögin. Líklega eru það nokkrir samverkandi þættir sem gera það að verkum að áhugi á færeysku félögunum hefur ekki verið meiri en raun ber vitni. Þrátt fyrir sérstaka undanþágu sem viðskipti með bréfin njóta á eftirmarkaði þá hefur virst sem gjaldeyrishöftin hafi hamlandi áhrif á viðskipti með bréf þeirra. Þrátt fyrir að regluverkið hafi verið sniðið þannig að það ætti ekki að spilla fyrir hefur það ekki dugað. Einnig virðast íslenskir fjárfestar horfa síður til þeirra og seta sig minna inn í starfsemi þeirra og möguleika. Þetta er auðviað miður því færeysk félög eru mörg hver sterk og hafa forvitnileg tækifæri, ekki síður en íslensk félög.

ent

lut

ion

investm

ll bri

ian

MótuM fraMtíðina opp

innovation

ort

unit

at io

growth

Þú getur tekið þátt í að móta framtíð íslenskra fyrirtækja – og í leiðinni mótað þína eigin fjárfestingarstefnu. Með því að fjárfesta í hlutabréfum, skuldabréfum og kauphallarsjóðum veitirðu fyrirtækjum tækifæri til að vaxa, fjárfesta og skapa störf.

Viltu vita meira? Kíktu við á nasdaqomx.com/createthefuture eða á facebook.com/naSDaQOMXiceland og kynntu þér málin.

K auphallarblaði ð

maí 2013

Markaðsvirði skráðra félaga í lok dags 15. maí 2013

Dags. Markaður Félag

Þróun Úrvalsvísitölunnar (OMXI6) frá ágúst 2012 til 15. maí 2013

Auðkenni

Markaðsvirði

15.5.2013

Aðalmarkaðurinn

Marel hf.

MARL

104.450.797.574

OMXI6ISK

15.5.2013

Aðalmarkaðurinn

Össur hf.

OSSRu

82.355.625.000

1/ 8/ 2012/

994.43

1/ 11/ 2012/ 971.73

7/ 2/ 2013/

1.186.97

63.800.000.000

2/ 8/ 2012/

998.07

2/ 11/ 2012/ 979.70

8/ 2/ 2013/

1.201.45

997.90

5/ 11/ 2012/ 966.96

11/ 2/ 2013/ 1.198.26

15.5.2013

Aðalmarkaðurinn

Icelandair Group hf.

ICEAIR

15.5.2013

Aðalmarkaðurinn

Eimskipafélag Íslands hf.

EIM

52.000.000.000

3/ 8/ 2012/

15.5.2013

Aðalmarkaðurinn

Hagar hf.

HAGA

33.483.610.600

7/ 8/ 2012/

995.77

6/ 11/ 2012/ 972.51

12/ 2/ 2013/ 1.195.20

15.5.2013

Aðalmarkaðurinn

Vátryggingafélag Íslands hf.

VIS

24.902.432.548

8/ 8/ 2012/

1.001.46

7/ 11/ 2012/ 968.83

13/ 2/ 2013/ 1.215.50

24.639.267.980

9/ 8/ 2012/

1.008.17

8/ 11/ 2012/ 959.72

14/ 2/ 2013/ 1.219.83

19.390.044.144

10/ 8/ 2012/ 1.013.26

9/ 11/ 2012/ 978.05

15/ 2/ 2013/ 1.221.23

12/ 11/ 2012/ 968.88

18/ 2/ 2013/ 1.218.46

15.5.2013 15.5.2013

Aðalmarkaðurinn

BankNordik P/F

Aðalmarkaðurinn

BNORDIK

Tryggingamiðstöðin hf.

15.5.2013

Aðalmarkaðurinn

Reginn hf.

REGINN

16.614.000.000

13/ 8/ 2012/ 1.013.09

15.5.2013

Aðalmarkaðurinn

Atlantic Petroleum P/F

FO-ATLA

11.438.890.636

14/ 8/ 2012/ 1.015.56

13/ 11/ 2012/ 981.75

19/ 2/ 2013/ 1.213.96

11.228.206.717

15/ 8/ 2012/ 1.014.11

14/ 11/ 2012/ 987.78

20/ 2/ 2013/ 1.219.56

3.831.176.968

16/ 8/ 2012/ 1.008.32

15/ 11/ 2012/ 981.96

21/ 2/ 2013/ 1.230.39

16/ 11/ 2012/ 990.10

22/ 2/ 2013/ 1.224.70

15.5.2013 15.5.2013

Aðalmarkaðurinn

Fjarskipti hf.

Aðalmarkaðurinn

VOICE

Atlantic Airways P/F

FO-AIR

15.5.2013

Aðalmarkaðurinn

Nýherji hf.

NYHR

1.464.000.000

17/ 8/ 2012/ 1.015.62

15.5.2013

First North Iceland

HB Grandi hf.

GRND

27.134.987.700

20/ 8/ 2012/ 1.005.63

19/ 11/ 2012/ 987.81

25/ 2/ 2013/ 1.219.81

5.000.000.000

21/ 8/ 2012/ 1.006.23

20/ 11/ 2012/ 986.26

26/ 2/ 2013/ 1.215.38

2.182.125.000

22/ 8/ 2012/ 1.003.77

21/ 11/ 2012/ 987.80

27/ 2/ 2013/ 1.210.82

SFS B

250.000.000

23/ 8/ 2012/ 1.003.20

22/ 11/ 2012/ 992.63

28/ 2/ 2013/ 1.214.34

Samtals

484.165.164.867

24/ 8/ 2012/ 999.01

23/ 11/ 2012/ 992.99

1/ 3/ 2013/

1.217.23

27/ 8/ 2012/ 1.000.03

26/ 11/ 2012/ 1.001.19

4/ 3/ 2013/

1.210.95

28/ 8/ 2012/ 1.006.89

27/ 11/ 2012/ 994.00

5/ 3/ 2013/

1.213.98

29/ 8/ 2012/ 997.98

28/ 11/ 2012/ 995.97

6/ 3/ 2013/

1.226.31

30/ 8/ 2012/ 1.000.50

29/ 11/ 2012/ 997.93

7/ 3/ 2013/

1.224.98

31/ 8/ 2012/ 994.37

30/ 11/ 2012/ 1.003.02

8/ 3/ 2013/

1.226.27

15.5.2013 15.5.2013 15.5.2013

First North Iceland

Hampiðjan hf.

First North Iceland

HAMP

Century Aluminum Company

First North Iceland

Sláturfélag Suðurlands svf.

Dagleg meðalfjárhæð viðskipta á NASDAQ OMX Iceland eftir mánuðum

Hlutabréf Skuldabréf

CENX

Markaðsvirði skráðra bréfa á NASDAQ OMX Iceland

Hlutabréf Skuldabréf

Jan-10 174.661.962 9.221.476.111

Jan-10

198.283.785.291 1.372.737.488.812

3/ 9/ 2012/

989.27

3/ 12/ 2012/ 1.003.65

11/ 3/ 2013/ 1.229.48

Feb-10 88.848.918 9.893.669.307

Feb-10

214.644.368.962 1.403.138.149.963

4/ 9/ 2012/

976.63

4/ 12/ 2012/ 1.005.79

12/ 3/ 2013/ 1.231.75

Mar-10 99.079.359

Mar-10 237.386.009.053 1.329.880.174.046

5/ 9/ 2012/

985.10

5/ 12/ 2012/ 1.006.20

13/ 3/ 2013/ 1.235.76

Apr-10 71.343.371 10.149.268.426

Apr-10

254.067.580.814 1.415.447.416.862

6/ 9/ 2012/

989.14

6/ 12/ 2012/ 1.008.65

14/ 3/ 2013/ 1.229.97

May-10 71.807.391

May-10 230.714.227.676 1.649.100.318.336

7/ 9/ 2012/

996.82

7/ 12/ 2012/ 1.009.22

15/ 3/ 2013/ 1.231.28

Jun-10 58.144.627 11.333.189.719

Jun-10

235.018.370.732 1.654.119.554.206

10/ 9/ 2012/ 992.03

10/ 12/ 2012/ 1.004.93

18/ 3/ 2013/ 1.231.50

Jul-10 30.051.659 5.287.794.041

Jul-10

244.231.048.389 1.671.253.617.157

11/ 9/ 2012/ 992.45

11/ 12/ 2012/ 1.005.16

19/ 3/ 2013/ 1.229.12

Aug-10 44.529.243

Aug-10 246.795.188.812 1.745.252.957.240

12/ 9/ 2012/ 993.42

12/ 12/ 2012/ 1.007.06

20/ 3/ 2013/ 1.232.45

Sep-10 105.716.873 22.134.568.460

Sep-10

234.920.961.185 1.713.265.854.853

13/ 9/ 2012/ 994.73

13/ 12/ 2012/ 1.012.67

21/ 3/ 2013/ 1.228.54

Oct-10 132.103.645 11.761.368.195

Oct-10

246.932.865.188 1.702.766.837.650

14/ 9/ 2012/ 1.005.78

14/ 12/ 2012/ 1.009.71

22/ 3/ 2013/ 1.217.66

Nov-10 77.120.741

Nov-10 255.188.923.899 1.741.810.973.631

17/ 9/ 2012/ 1.004.89

17/ 12/ 2012/ 1.014.20

25/ 3/ 2013/ 1.219.26

Dec-10 269.979.628 11.385.932.600

Dec-10

250.966.723.091 1.720.741.355.059

18/ 9/ 2012/ 1.003.06

18/ 12/ 2012/ 1.017.86

26/ 3/ 2013/ 1.214.96

Jan-11 136.503.523 9.579.726.232

Jan-11

274.676.862.486 1.726.474.152.575

19/ 9/ 2012/ 1.004.25

19/ 12/ 2012/ 1.021.23

27/ 3/ 2013/ 1.211.94

Feb-11 276.759.794 9.683.384.450

Feb-11

276.576.439.537 1.725.032.472.531

20/ 9/ 2012/ 1.010.31

20/ 12/ 2012/ 1.036.48

2/ 4/ 2013/

1.202.79

Mar-11 817.345.113 8.771.884.630

Mar-11 275.944.304.337 1.740.002.660.709

21/ 9/ 2012/ 1.009.16

21/ 12/ 2012/ 1.045.36

3/ 4/ 2013/

1.187.55

Apr-11 93.488.683 9.302.701.751

Apr-11

275.758.323.035 1.737.062.478.134

24/ 9/ 2012/ 1.009.29

27/ 12/ 2012/ 1.046.00

4/ 4/ 2013/

1.185.38

May-11 532.711.406 9.835.702.169

May-11 273.880.922.259 1.727.359.989.653

25/ 9/ 2012/ 1.005.09

28/ 12/ 2012/ 1.059.36

5/ 4/ 2013/

1.171.62

Jun-11 49.288.434 12.102.199.136

Jun-11

267.993.199.182 1.719.403.285.019

26/ 9/ 2012/ 1.001.76

2/ 1/ 2013/

1.072.15

8/ 4/ 2013/

1.188.40

Jul-11 61.889.464 8.830.853.551

Jul-11

275.938.855.604 1.711.495.164.803

27/ 9/ 2012/ 997.37

3/ 1/ 2013/

1.098.85

9/ 4/ 2013/

1.187.82

Aug-11 93.672.692

Aug-11 264.183.573.326 1.728.315.070.013

28/ 9/ 2012/ 999.01

4/ 1/ 2013/

1.090.44

10/ 4/ 2013/ 1.181.59

Sep-11 69.628.772 10.401.190.892

Sep-11

257.139.263.516 1.747.071.580.939

1/ 10/ 2012/ 1.000.98

7/ 1/ 2013/

1.120.03

11/ 4/ 2013/ 1.181.97

Oct-11 461.516.657 10.430.841.723

Oct-11

266.735.638.084 1.802.958.912.594

2/ 10/ 2012/ 1.001.81

8/ 1/ 2013/

1.113.29

12/ 4/ 2013/ 1.169.42

Nov-11 385.402.998 13.280.982.664

Nov-11 255.948.422.499 1.813.865.118.614

3/ 10/ 2012/ 1.008.95

9/ 1/ 2013/

1.117.47

15/ 4/ 2013/ 1.157.21

Dec-11 186.269.332 9.856.303.043

Dec-11

280.308.865.310 1.826.833.088.646

4/ 10/ 2012/ 999.99

10/ 1/ 2013/ 1.135.13

16/ 4/ 2013/ 1.179.66

Jan-12 149.341.147 13.715.973.685

Jan-12

293.205.847.536 1.850.292.697.529

5/ 10/ 2012/ 995.68

11/ 1/ 2013/ 1.136.54

17/ 4/ 2013/ 1.197.01

Feb-12 183.000.073 15.387.592.104

Feb-12

301.211.969.129 1.885.194.357.081

8/ 10/ 2012/ 996.63

14/ 1/ 2013/ 1.150.67

18/ 4/ 2013/ 1.204.35

Mar-12 766.451.832 12.695.235.751

Mar-12 320.926.213.780 1.868.294.994.309

9/ 10/ 2012/ 994.05

15/ 1/ 2013/ 1.151.27

19/ 4/ 2013/ 1.207.39

Apr-12 216.173.307 5.322.715.561

Apr-12

334.985.039.772 1.858.988.045.562

10/ 10/ 2012/ 991.70

16/ 1/ 2013/ 1.164.17

22/ 4/ 2013/ 1.188.72

May-12 234.331.339 11.064.340.154

May-12 329.378.698.217 1.847.646.166.712

11/ 10/ 2012/ 991.90

17/ 1/ 2013/ 1.160.19

23/ 4/ 2013/ 1.196.70

Jun-12 455.820.493 11.124.801.100

Jun-12

325.958.391.073 1.858.387.769.854

12/ 10/ 2012/ 993.48

18/ 1/ 2013/ 1.148.98

24/ 4/ 2013/ 1.195.34

Jul-12 129.337.637 4.976.930.845

Jul-12

321.323.761.252 1.883.466.631.893

15/ 10/ 2012/ 993.38

21/ 1/ 2013/ 1.143.44

26/ 4/ 2013/ 1.204.13

Aug-12 200.172.832 11.524.337.256

Aug-12 322.237.321.347 1.851.550.591.719

16/ 10/ 2012/ 989.77

22/ 1/ 2013/ 1.136.58

29/ 4/ 2013/ 1.184.68

Sep-12 251.262.108 7.068.777.725

Sep-12

324.171.930.086 1.863.844.538.358

17/ 10/ 2012/ 993.68

23/ 1/ 2013/ 1.132.72

30/ 4/ 2013/ 1.177.85

Oct-12 407.308.802 5.122.527.191

Oct-12

316.335.743.794 1.871.658.195.775

18/ 10/ 2012/ 995.45

24/ 1/ 2013/ 1.136.59

2/ 5/ 2013/

1.173.14

Nov-12 583.419.062 7.987.784.714

Nov-12 368.750.918.807 1.850.469.813.191

19/ 10/ 2012/ 1.000.12

25/ 1/ 2013/ 1.137.05

3/ 5/ 2013/

1.184.82

Dec-12 715.004.427 4.472.531.600

Dec-12

398.426.582.675 1.866.179.852.091

22/ 10/ 2012/ 991.34

28/ 1/ 2013/ 1.157.83

6/ 5/ 2013/

1.183.42

Jan-13 1.245.203.660 7.719.973.883

Jan-13

436.018.563.337 1.889.599.414.743

23/ 10/ 2012/ 994.95

29/ 1/ 2013/ 1.159.28

7/ 5/ 2013/

1.189.69

Feb-13 1.006.114.661 8.132.862.180

Feb-13

452.310.368.405 1.897.318.796.201

24/ 10/ 2012/ 993.44

30/ 1/ 2013/ 1.178.28

8/ 5/ 2013/

1.182.38

Mar-13 731.895.790 15.616.440.037

Mar-13 455.991.827.605 1.899.290.807.555

25/ 10/ 2012/ 977.90

31/ 1/ 2013/ 1.172.96

10/ 5/ 2013/ 1.184.68

Apr-13 1.356.052.679 5.581.687.911

Apr-13

26/ 10/ 2012/ 975.51

1/ 2/ 2013/

1.182.36

13/ 5/ 2013/ 1.165.08

Apr-13 2.542.651.807 9.050.653.687

May-13 484.165.164.867 1.928.573.035.145

29/ 10/ 2012/ 976.65

4/ 2/ 2013/

1.178.34

14/ 5/ 2013/ 1.168.03

30/ 10/ 2012/ 973.29

5/ 2/ 2013/

1.187.35

15/ 5/ 2013/ 1.150.28

31/ 10/ 2012/ 972.44

6/ 2/ 2013/

1.177.11

10.813.758.334 8.784.649.853

9.638.193.385

14.927.295.757

11.781.185.506

Meðaltal til og með 15. maí

472.003.118.293 1.886.955.818.597

Markaðsvirði í lok dags 15. maí

FRÁBÆR ÁVÖXTUN E N N E M M / S Í A / N M 578 6 0

30,7% hækkun síðustu 12 mánuði*

HLUTABRÉFASJÓÐURINN** HEFUR TEKIÐ ÞÁTT Í ÚTBOÐUM NÝRRA FÉLAGA Í KAUPHÖLL ÍSLANDS Síðasta ár var gjöfult á hlutabréfamarkaði. Fyrirhugaðar nýskráningar fyrirtækja í Kauphöll Íslands gefa fyrirheit um áframhaldandi endurreisn íslenska hlutabréfamarkaðarins. Fjárfesting í Hlutabréfasjóðnum er áhrifarík leið til þátttöku í hlutafjárútboðum og virkrar eignastýringar í íslenskum hlutabréfum. Nú getur þú tekið þátt í þeirri uppbyggingu í gegnum Hlutabréfasjóðinn sem hefur skilað hæstu ávöxtun allra íslenskra hlutabréfasjóða síðastliðin 1, 2 og 3 ár.*

Nánari upplýsingar á www.vib.is

Pantaðu viðtal við ráðgjafa í 440 4900

Árleg ávöxtun sjóðsins Skv. sjodir.is 30. apríl 2013

1 ár

30,7%

2 ár

24,0%

3 ár

21,8%

4 ár

28,0%

5 ár

-23,1%

Meðal félaga sem sjóðurinn hefur fjárfest í eru: Icelandair, TM, Hagar, Eimskip, N1, EIK fasteignafélag, Reginn, Fjarskipti hf., Marel og Össur.

* Skv. sjodir.is 30. apríl 2013 **Sjóðurinn er fjárfestingarsjóður skv. lögum nr. 128/2011 um verðbréfasjóði, fjárfestingarsjóði og fagfjárfestasjóði. Ávöxtun í fortíð er ekki ávísun á ávöxtun í framtíð. Hafa ber í huga að eign í fjárfestingarsjóði getur bæði hækkað eða lækkað, allt eftir þróun á markaðsverði þeirra. Íslandssjóðir hf. er rekstrarfélag sjóðsins. Útboðslýsingu og nánari upplýsingar er hægt að nálgast á heimasíðu Íslandssjóða, www.islandssjodir.is. Fjárfestar eru hvattir til að kynna sér útboðslýsingu sjóðsins og þá sérstaklega umfjöllun um áhættuþætti.

Finndu okkur á Facebook

Boston MA, Bandaríkin

Nuuk

Portland

Grænland

Maine, Bandaríkin

St. Anthony Nýfundnaland

Halifax Nova Scotia

Grundarfjörður Ísland

Bíldudalur Grundartangi

Argentia

Ísland

Ísafjörður Ísland

Nýfundnaland

Sauðárkrókur Ísland

REYKJAVÍK

Akureyri

Ísland

blá leið

Ísland

Vestmannaeyjar

Ísland, Færeyjar, Holland, Pólland, Svíþjóð, Noregur, Danmörk, Færeyjar, Ísland

Húsavík

Ísland

Norðfjörður

gul leið

Ísland, Færeyjar, England, Holland, Þýskaland, England, Ísland

Ísland

Reyðarfjörður

rauð leið

Ísland

Ísland, Færeyjar, Skotland, Holland, Ísland

Klakksvík

græn leið

Færeyjar

Noregur, Ísland, Nýfundnaland, Nova Scotia, Bandaríkin, Nýfundnaland, Ísland

ÞÓRSHÖFN

Vágur

brún leið

Færeyjar

Rússland, Noregur, Holland, England, Skotland, Noregur

Bergen

Aberdeen

for– og áframflutningar

Grimsby

Noregur

Maaloy

Skotland

Noregur

England

möguleg viðkoma / árstíðabundnar siglingar

Álasund Noregur

Immingham

stórtengihöfn

Sortland Noregur

England

Stafangur Noregur

tengihöfn ROTTERDAM

viðkomur

Tromsö

Danmörk

Noregur

Fredrikstad

Holland

Noregur

Velsen Holland

Helsingjaborg

Hamborg Þýskaland

Árósar

Svíþjóð

Hammerfest Noregur

Murmansk Rússland

nýtt leiðakerfi eimskips FÍTON / SÍA

– með strandsiglingum við Ísland í beinni tengingu við Evrópu Vikulegar strandsiglingar með beinni tengingu við Færeyjar, Bretland og meginland Evrópu.

Tíðari ferðir og styttri siglingartími til og frá Bandaríkjunum.

Siglt með ferskan fisk vikulega frá Íslandi og Færeyjum

Ný höfn í Bandaríkjunum, Portland, Maine

Aukin þjónusta við olíuiðnaðinn með siglingum til og frá Skotlandi

Möguleg viðkoma á Ísafirði og Akureyri á leiðinni frá Noregi Ný viðkoma í Vágur í Færeyjum og Hamborg í Þýskalandi

Korngarðar 2 | 104 Reykjavík | 525 7000 | www.eimskip.is

Noregur

Kirkenes

Swinoujscie Pólland

Båtsfjord Noregur