Útvegsblaðið 8. tbl 2012

»2

»4

Fullnýting sjávarafla hefur aukist mikið

»12

Góður gangur í bláskeljarækt

»6

Hefja málarekstur og vilja forkaupsrétt

Framleiðslan í fiskeldi eykst um tæp 50%

blaðsíður 16-22 »

útvegsblaðið Þ

jó

n

u

s

t

u

m

i

ð

i

l

l

sj

á

va

r

ú

t

vegs

i

n

s

Bætt meðferð afla Útvegsblaðið beinir sjónum að mikilvægi kælingar og tækninýjunga í bættri meðferð afla. Rætt er við

ok tóbe r 2 0 1 2 » 8 . tölu bl a ð » 1 3 . á rg a ng u r

ólíka aðila úr íslenskum sjávarútvegi um málið.

Fisktækniskóli Íslands fær ekki fjárveitingar frá ríkinu til að taka inn nemendur:

Fá ekki að taka inn nýnema Við höfðum fengið mjög jákvæð viðbrögð og stuðning frá hagsmunaaðilum í greininni og töldum viðurkenningu ráðuneytisins í raun staðfestingu og gæðastimpil á þriggja ára þróunarvinnu okkar. Þessi ákvörðun stjórnvalda kom því mjög á óvart.

Haraldur Guðmundsson skrifar: haraldur@goggur.is

Þann 20. júlí síðastliðinn fékk Fisktækniskóli Íslands í Grindavík formlega viðurkenningu mennta- og menningarmálaráðuneytisins sem skóli á framhaldsskólastigi. Þá gerði starfsfólk skólans ráð fyrir að geta innritað nemendur á haustönn og komið þannig skólastarfinu í fullan gang eftir þriggja ára þróunarvinnu. Þegar fjárlagafrumvarp ársins 2013 var kynnt kom hins vegar í ljós að skólinn fær ekki fjárveitingar til að taka inn nemendur. Fisktækniskólinn hefur undanfarna vetur boðið upp á nám á sviðum veiða, vinnslu og fiskeldis, og þannig fyllt upp í visst tómarúm sem myndaðist þegar gamli Fiskvinnsluskól»Ólafur Jón Arnbjörnsson. inn var lagður af. „Við höfðum fengið mjög jákvæð viðbrögð og stuðning frá hagsmunaaðilum í greininni og töldum viðurkenningu ráðuneytisins í raun staðfestingu og gæðastimpil á þriggja ára þróunarvinnu okkar. Þessi ákvörðun stjórnvalda kom því mjög á óvart,“ segir Ólafur Jón Arnbjörnsson, skólastjóri, í samtali við Útvegsblaðið.

Að hans sögn hefur mikill metnaður verið lagður í gerð námsefnis og námið skipulagt þannig að nemendur stundi bæði bóklegt og verklegt nám. Kennsla við skólann hefur fram að þessu verið í formi tilraunakennslu og nú er ljóst að engar breytingar verða á því fyrirkomulagi á yfirstandandi skólaári. „Við höfum fullan skilning á því að hér sé kreppa og að ríkið eigi til takmarkaða peninga.

En ef það á að fara í forgangsröðun á fjárveitingum frá ríkinu þá tel ég að þessi grein eigi tvímælalaust að fá stuðning frá hinu opinbera,“ segir Ólafur.

Ólafur Jón Arnbjörnsson, skólastjóri Fisktækniskóla Íslands.

sinni heimabyggð til að stunda nám í fisktækni. Þessi hugmyndafræði féll í góðan jarðveg hvar sem við komum.“

»Kennsla við Fisktækniskóla Íslands hefur fram að þessu verið í formi tilraunakennslu og nú er ljóst að engar breytingar verða á því fyrirkomulagi á yfirstandandi skólaári.

Hugmynd sem féll í góðan jarðveg Augljóst er að við þessa ákvörðun stjórnvalda dregst verkefnið á langinn og tefst um að minnsta kosti eitt ár. „Skólinn hefur verið í undirbúningi frá árinu 2007 þegar við komum á fundi í Grindavík með aðilum úr sjávarútvegi og sveitastjórnum og fræðsluaðilum á Suðurnesjum um að stofna félag sem myndi hefja fisktækninám til vegs og virðingar að nýju. Þá var stofnað undirbúningsfélag að stofnun Fisktækniskólans og farið var í að búa til náms-

efni frá grunni sem yrði unnið í nánu samstarfi við greinina,“ segir Ólafur og bætir því við að sú ákvörðun hafi verið tekin snemma að gera samninga við fyrirmyndar fyrirtæki úr íslenskum sjávarútvegi um að sjá um verklega þjálfun nemenda. „Við fórum síðan hringinn í kringum landið og kynntum skólann og þann möguleika að nemendur á landsbyggðinni geta stundað bóklegt nám í fjarnámi en verklegt hjá fyrirtækjum í sinni heimabyggð og þurfa þá ekki að flytja úr

Einkennileg staða Ólafur segir starfsfólk skólans vera í einkennilegri stöðu. Með áðurnefndri viðurkenningu mennta- og menningarmálaráðuneytisins má skólinn auglýsa eftir nemendum en fær á sama tíma ekki vilyrði fyrir að taka þá inn. „Sem þýðir einfaldlega að við stöndum undir öllum faglegum kröfum sem gerðar eru til framhaldsskóla en fáum á sama tíma ekki fjárveitingar. Það þykir okkur einkennilegt því við erum ekki að taka nein önnur gjöld en þau sem aðrir framhaldsskólar taka. Þetta vekur því spurningar um hvort námið þyrfti að fara í gegnum einhverskonar ímyndarbreytingu svo stjórnvöld geri sér grein fyrir mikilvægi greina eins og fiskvinnslu og grunnmenntunar í sjávarútvegi.“ Fisktækniskólinn stendur fyrir ýmsum endurmenntunarnámskeiðum fyrir starfandi fólk í sjávarútvegi og að sögn Ólafs mun fyrrgreind ákvörðun stjórnvalda ekki hafa veruleg áhrif á þann hluta starfseminnar, en komi til með að seinka nýliðun, sem mikil þörf sé á.

Vökvakerfislausnir Vökvadælur Vökvamótorar Stjórnbúnaður Danfoss hf

Skútuvogi 6 • 104 Reykjavík • Sími 510 4100 • www.danfoss.is

2

október 2012

útvegsblaðið Þ

jó

n

u

s

t

u

m

i

ð

i

l

l

sj

á

va

r

ú

t

vegs

i

n

útvegsblaðið

Staðan í afla einstakra tegunda innan kvótans:

s

leiðari »Þorskur

Fiskur á hvers manns disk

n Aflamark: 161.767

7.1%

n Afli t/ aflamarks: 11.492

»Ýsa n Aflamark: 39.080

6.4%

n Afli t/ aflamarks: 38.599

S

ennilega átta fáir sig á því að hægt er að segja ástföngnu pari á veitingastað við Römbluna í Barcelona að hausti til að saltfiskurinn, sem það er að borða, hafi verið veiddur af íslenskum bát á Selvogsbanka í febrúar. Vilji skötuhjúin fá frekari upplýsingar er einfalt mál að rekja allan feril þessa fisks frá miðunum á matardiskinn. Þegar við förum út að borða á íslenskum veitingastað standa okkur sömu upplýsingar til boða. Þegar fólk kaupir sér íslenskan fisk í stórmörkuðum á Bretlandseyjum til dæmis, getur það fengið sömu upplýsingar. Þegar Tjallinn fær sér fisk og franskar veit hann sennilega ekki að fiskurinn er að öllum líkindum veiddur af íslenskum frystitogara, hugsanlega á Halanum, en þær upplýsingar liggja að engu síður fyrir. Sennilega er ferlið frá fiskimiðum Íslands í fisk og franskar í vafið inn í breskt dagblað skýrara en ferlið frá byggi í bjórinn sem drukkinn er með. En skiptir þetta einhverju máli? Kannski er flestum sama hvaðan gott kemur. Líklega ekki. Fái maður góðan fisk, vill maður vita hvaðan hann kemur og fá meira af honum. Íslenskar fiskafurðir eru einhverjar þær bestu í heiminum og það skýrist af því að frá veiðum til vinnslu leggur sérhver sitt að mörkum til að svo megi vera.

»Ufsi n Aflamark: 43.617 n Afli t/ aflamarks: 33.858

8.8%

»Karfi n Aflamark: 41.463

6.4%

n Afli t/ aflamarks: 43.635

Hugur og hönd hafa byggt upp íslenskan sjávarútveg frá örófi alda. Á síðari árum hefur hugurinn, eða öllu heldur hugvitið, tekið mikið erfiði af höndinni. Tækniframfarir í sjávarútvegi frá því um miðja síðustu öld hafa verið hraðari og meiri en í flestum öðrum atvinnugreinum. Íslenskur sjávarútvegur er sannkallaður hátækniiðnaður og byggður á meiri menntun og þekkingu en ætla mætti í fyrstu. Íslensk fiskvinnsla er matvælaiðnaður á heimsvísu og þar hefur hugvit íslenskra frumkvöðla í samvinnu við atvinnuveginn skipað okkur í fremstu röð. Íslensk fyrirtæki sem sprottin eru upp úr þessum jarðvegi, hafa haslað sér völl um allan heim sem frumkvöðlar á sviði fiskvinnslu. Þessi fyrirtæki eru að byggja fiskiðjuver og selja vinnslukerfi, ekki bara á Íslandi, heldur um víða veröld. Íslenskur sjávarútvegur býður umheiminum ekki aðeins upp á besta fisk í heiminum, heldur líka besta búnaðinn til að vinna hann. Við eigum að vera hreykin af íslenskri fiskvinnslu og þeim frumkvöðlum og snillingum sem hafa gert okkur kleift að standa framar öllum öðrum þjóðum á þessu sviði.

Við Helga vitum hvað við kjósum helst í matinn og hvers vegna.

Hjörtur Gíslason Útgefandi: Goggur ehf. Kennitala: 610503-2680 Heimilisfang: Stórhöfða 25 110 Reykjavík Sími: 445 9000 Heimasíða: goggur.is Netpóstur: goggur@goggur.is Ritstjórar: Hjörtur Gíslason, Sigurjón M. Egilsson ábm. Aðstoðarritsjóri: Haraldur Guðmundsson Höfundar efnis: Haraldur Guðmundsson, Hjörtur Gíslason, Sigurjón M. Egilsson og fleiri. Auglýsingar: hildur@goggur.is Sími: 899 9964 Prentun: Landsprent. Dreifing: Útvegsblaðinu er dreift til allra áskrifenda Morgunblaðsins, útgerða, þjónustuaðila í sjávarútvegi og fiskvinnslustöðva.

»„Ísland er fremsta þjóðin þegar að þessu kemur þar sem meðalnýting mælist hæst.“

Framleiðsla á aukaafurðum á Íslandi hefur aukist um tæp 3000%:

Enn er mikið svigrúm Haraldur Bjarnason skrifar: haraldurb@goggur.is

M Sjófatnaður Starfsstöðvar Ísfells og Ísnets: • Ísnet Þorlákshöfn - Óseyrarbraut 28 • Ísnet Vestmannaeyjar - Flötum 19 www.isfell.is • Ísnet Húsavík - Barðahúsi • Ísnet Akureyri - Oddeyrartangi • Ísnet Sauðárkrókur - Háeyri 1 • Ísfell / Ísnet Hafnarfjörður Óseyrarbraut 28 • 220 Hafnarfjörður • Sími 5200 500 • isfell@isfell.is

eð rýrnun fiskistofna síðustu áratugi hefur þörfin á fullnýtingu sjávarafla aukist mikið og þar spila aukaafurðir lykilhlutverk. Framleiðsla á aukaafurðum á Íslandi hefur aukist um tæp 3.000 prósent frá því árið 1992. Íslenski sjávarklasinn vinnur nú að verkefni sem miðar að því að kanna nýtingu sjávarfangs í Norður-Atlantshafi. Þegar hefur verið unnin greining á nýtingu þorsks þar sem Ísland mælist með hæstu nýtingu. Mikið svigrúm er til bættrar nýtingar þar sem Íslendingar geta tekið sér leiðtogahlutverk og selt þekkingu sína um allan heim.

Fiskistofnar um allan heim hafa rýrnað stórlega síðustu áratugi og um leið aflatölur útgerða. Þorskurinn hefur ekki farið varhluta af þeirri þróun, en árlegur heimsafli þorsks minnkaði úr tæpum fjórum í eina milljón tonna milli áranna 1970-2010. En neyðin kennir nakinni konu að spinna.

Með minnkandi aflaheimildum hef-

ur þörfin á fullnýtingu sjávMár. „Ísland er fremsta þjóðarafla farið vaxandi og þar in þegar að þessu kemur þar spila svokallaðar aukaafurðsem meðalnýting mælist ir lykilhlutverk. Aukaafurðir hæst. Af þyngd hvers veidds eru vörur sem unnar eru úr þorsks er rúmum helming þeim óhefðbundnu hlutum að jafnaði fleygt í hafið eða fisksins sem áður þóttu ekki sóað í framleiðsluferlinu. Því álitlegir til framleiðslu. Samer augljóslega mikið svigrúm kvæmt athugun Sjávarklastil bættrar nýtingar, sér í lagi ans jókst framleiðsla auka- »Haukur Már með aukinni framleiðslu á afurða úr 1.667 tonnum árið Gestsson. aukaafurðum. Þar geta Ís1992 í 47.782 tonn árið 2010, lendingar hæglega tekið að sem samsvarar 2.766 prósent aukn- sér leiðtogahlutverk og selt þekkingu. Á meðal íslenskra aukaafurða ingu sína á þessu sviði um gjörvalleru lýsi, mjöl, þurrkaðir hausar og an heim.“ beingarðar, kavíar, fiskileður, húð Víða um land er unnið að uppvörur og gelatín en þessi listi fer sí- byggingu í fullvinnslu af ýmsu tagi. fellt stækkandi og tækifærin virðast Þurrkverksmiðjur eru m.a. starfóteljandi. ræktar um allt land en auk þess eru Haukur Már Gestsson hagfræð- ýmis sérhæfari fyrirtæki starfrækt ingur hjá Íslenska sjávarklasanum á þessu sviði. Þar er Lýsi stærst en segir í viðtali við Útvegsblaðið að mörg minni fyrirtæki hafa einnig vaxunnið sé að umfangsmiklu verkefni ið á undanförnum árum í ensími, roði, sem miðar að því að kanna nýtingu þurrkun o.fl. Haukur Már segir að stór sjávarafurða í Norður-Atlantshafi og hluti í nútímavæðingu atvinnuvega greina tækifæri til aukningar. „Þegar sé aukin fjölþætting afurða. „Tækihefur verið unnin tölfræðileg grein- færin í framleiðslu á aukaafurðum ing á nýtingu þorsks í fjórum löndum sjávarfangs eru greinilega á hverju á svæðinu, Færeyjum, Grænlandi, strái en Íslendingar eru leiðandi á Íslandi og Kanada,“ segir Haukur þessu sviði,“ segir Haukur Már.

ÍSLENSKA SIA.IS ICE 61218 09/12

SÍÐASTI SÖLUDAGUR. EIN STAÐFESTING ÞESS AÐ VIÐ ERUM ALLTAF Í KAPPHLAUPI VIÐ TÍMANN. Með öflugu og traustu leiðarkerfi komum við vörunni þinni hratt og örugglega á áfangastað. Þannig tryggjum hámarks ferskleika og verðmæti.

Því tíminn flýgur

4

október 2012

útvegsblaðið

Útvegsrekstrarfræði Tveggja ára nám á háskólastigi

Námið er 46 einingar (92 ECTS) og unnið í samstarfi við Háskólann í Reykjavík. Sömu námskröfur eru gerðar og á háskólastigi en boðið er upp á sveigjanleika í skipulagningu og skilum á verkefnum.

Námið er dreifnám, þ.e. blanda af fjarnámi og staðlotum.

Einn áfangi er kenndur í einu og lýkur með prófi/verkefni áður en kennsla í næsta áfanga hefst.

»Góður afli af bláskel úr Breiðafirði.

Góður gangur í bláskeljarækt og sjávargróðri við Stykkishólm:

Á bestu veitingastöðunum kelinni hér í Breiðafirði síðustu árin og það sem hefur skipt sköpum fyrir vöxt fyrirtækisins er að eiturþörungar hafa ekki látið sjá sig hér síðan við hófum starfsemi.“

Haraldur Bjarnason skrifar:

Skráning og nánari upplýsingar: Sími 514 9601 www.tskoli.is/endurmenntunarskolinn | amp@tskoli.is

www.tskoli.is

utvegsbladid.is

Sjálfvirkni til sjós og lands

· Iðntæknivörur · Mælitæki · Síritun á netinu · Sjálfvirkni · Fjarstýring www.samey.is · sími: 510 5200

haraldurb@goggur.is

F

yrirtækið Íslensk bláskel og sjávargróður ehf. í Stykkishólmi hefur náð góðum árangri í kræklingaræktun í Breiðafirði auk þess að bæta við ýmiskonar sjávargróðri sem aukaafurð.

Símon Már Sturluson, annar eigenda, var önnum kafinn við bláskeljauppskeru þegar talað var við hann en uppskorið er einu sinni í viku og þá er mikið að gera við hreinsun og pökkun. Bláskelin úr Hólminum þykir sérstaklega góð og holdmikil. Símon segir að í fyrstu hafi verið erfitt að koma bláskelinni á markað en nú séu mörg veitingahús landsins orðin að tryggum viðskiptavinum. „Við erum komnir inn á mörg bestu veitingahúsin á höfuðborgarsvæðinu og veitingahúsin hér á Vesturlandi hafa tekið okkur vel og eru með bláskel á matseðlinum yfir ferðamannatímann og reyndar sendum við um allt land. Núna er tæp þrjú ár síðan við fengum vinnsluleyfi og við höfum getað sent frá okkur ferska bláskel í hverri viku allan þennan tíma og hefur þetta stöðuga framboð aukið eftirspurnina.“ Símon segir mikið eftirlit vera með fram-

»Símon dregur bláskeljasokk sem síld hefur ánetjast.

leiðslunni og bláskelin sé lifandi afurð sem hafi takmarkað geymsluþol. „Það er að vísu hægt að geyma hana eins og gert hefur verið með humarinn á svokölluðum humarhótelum. Þá er henni haldið lifandi í kerjum en það er dýrt að koma upp svoleiðis búnaði og við höfum ekki lagt í þá framkvæmd en það væri gaman að koma því upp. Þegar skelin er á öðru ári setjum við hana í netsokka til framhaldsræktunar í uppskerustærð sem er um 50 mm. Við uppskerum vikulega það magn sem pantað er hverju sinni og búum svo vel hér í Stykkishólmi að það er alltaf hægt, vegna veðurs, að komast á sjó til að uppskera. Það hefur verið mjög góður vöxtur í blás-

Sjávargrænmetið var fyrst aukaafurð Ræktun beltisþara byrjaði sem aukaafurð hjá fyrirtækinu fyrir nokkru.

Mikið kom af honum á kræklingalínurnar og því var farið að kanna með markað. „Við erum núna með sérstakar línur sem við ræktum beltisþara á. Þá tínum við aðrar tegundir svo sem marinkjarna, söl, hrossaþara og bóluþang. Á síðasta ári keyptum við þurrkklefa sem við þurrkum sjávargróðurinn í. Sjórinn hér við Stykkishólm er A-vottaður sem þýðir að hann er ómengaður og hreinn. Þetta held ég að muni skipta sköpum fyrir okkur í útflutningi en það eru stöðugt að berast fregnir af svæðum erlendis sem hefur verið lokað til skelja og þararæktunar vegna mengunar,“ segir Símon Már Sturluson í Stykkishólmi og bætir við. „Málið er að 60-70% þeirra sem smakka bláskel hér á landi hafa aldrei smakkað hana áður en 90- 95% af þeim þykja hún góð og þannig stækkar neysluhópurinn smá saman.“

Við bjóðum fyrirtækjum sérþekkingu

Okkar vinna snýst um að þín vinna gangi vel. Við leggjum okkur fram um að setja okkur vel inn í það sem þú ert að gera, og þó að við þekkjum kannski ekki viðfangsefnin í þínu starfi jafn vel og þú, þá vitum við hvað starfið gengur út á.

Starfsfólk Íslandsbanka býr yfir áratugareynslu í þjónustu við sjávarútveginn og hjá bankanum starfar stór hópur fólks með sérþekkingu á greininni. Þannig getum við ávallt tryggt fyrirtækjum í þessari undirstöðuatvinnugrein þjóðarinnar þá bankaþjónustu sem hún þarfnast. Þekking sprettur af áhuga.

Við bjóðum góða þjónustu islandsbanki.is | Sími 440 4000

Hallgrímur Magnús Sigurjónsson hefur yfir 30 ára reynslu af sjávarútvegi og fjármögnun sjávarútvegs.

Magnús er útibússtjóri hjá Íslandsbanka.

6

oktĂłber 2012

ĂştvegsblaĂ°iĂ°

Umhverfisvottun ĂĄ eldisfiski frĂĄ Ă?slandi skilar hĂŚrra verĂ°i og lĂŠttir markaĂ°ssetningu erlendis:

FramleiĂ°slan Ă­ fiskeldi eykst HjĂśrtur GĂ­slason skrifar: hjortur@goggur.is

ÂťFiskeldi er fariĂ° aĂ° aukast hĂŠr viĂ° land og stefnir fljĂłtlega Ă­ aĂ° ĂžaĂ° fari yfir 10.000 tonn ĂĄ ĂĄri.

Hvert fer fiskurinn, hverjir kaupa? „Bleikjan er lítið Þekktur eldisfiskur å mÜrkuðunum og hana Þarf að kynna miklu betur. Hún er nú aðeins Þekkt å afmÜrkuðum svÌðum í Bandaríkjunum og Evrópu.

Heildarmarkaðurinn er Því lítill, en å honum erum við �slendingar stÌrstir. Svíar eru svo að sÌkja å okkur. Markaðurinn er takmarkandi Þåttur í bleikjunni. Laxinn er hins vegar Þekktur um allan heim enda skilar laxfiskeldi um 2 milljónum tonna å åri. Verðið å honum sveiflast alveg eftir framboði og er Því mjÜg viðkvÌmt fyrir aukningu. Laxinn sem við erum að framleiða fer aðallega å Bandaríkjamarkað og bleikjan sÜmuleiðis, meðal annars í verslanir Whole Food. � raun eru engir annmarkar å Því að selja lax, aðalmålið er að få nógu hått verð fyrir hann. Við Þurfum hÌrra verð en til dÌmis Norðmenn, sem eru

Hrogn og seiði flutt utan Hvað er svo framundan í Þessem målum? „Það er svolítið í pípunum. Fyrir austan er fyrirtÌki með í umsóknarferli með 7.000 tonna eldi, Laxar ehf. Það er í Reyðarfirði og umsóknir frå 15 smÌrri aðilum fyrir austan eru komnar í svipað ferli. à síðasta åri var �slandsbleikja stÌrsti einstaki framleiðandinn í fiskeldinu, en Fjarðalax verður sennilega stÌrri í år. Síðan må Þå nefna SilfurstjÜrnuna í Öxarfirði, Rifós í Kelduhverfi, Haukamýrargil við Húsavík og Hólalax. � Þorskinum er Hraðfrystihúsið GunnvÜr langstÌrst og reyndar eina stóra fyrirtÌkið í Þorskeldi.

slåtra Þar. Nú er verið að slåtra í Arnarfirði og búið að setja seiði í PatreksfjÜrð. Þetta er Það sem mest er að gerast í dag. Síðan er Stolt Seafood, sem er hluti af Stolt Nielsen samsteypunni, sem er skipafÊlag, að koma sÊr fyrir hÊr å landi með flatfiskeldi. Fyrsti åfanginn hjå Þeim er 500 tonna strandeldisstÜð å Reykjanesi. NÌsti åfangi Þar å eftir er stÌkkun í 2.000 tonn, en Þar munu Þeir rÌkta tegund sem nefnd er Senegal flundra.

Einnig eru komin inn Ă­ Ăžetta nĂ˝ fyrirtĂŚki eins og Matorka sem hefur hafiĂ° framleiĂ°slu ĂĄ bleikju Ă­ FellsmĂşla og GaltalĂŚk og Ăžar er svolĂ­til viĂ°bĂłt. FyrirtĂŚkin sem fyrir eru hafa einnig veriĂ° aĂ° auka framleiĂ°sluna og bĂŚta viĂ° kerjum. ViĂ° gerum ĂžvĂ­ rĂĄĂ° fyrir um 10% aukningu ĂĄ ĂĄri Ă­ bleikjunni, en hĂşn er nĂş um 40% af heildinni. VĂśxturinn er samt sem ĂĄĂ°ur aĂ° mestu leyti Ă­ laxinum.“

Senegal flundra å Reykjanesi Hvað er Það sem stendur undir Þessari miklu aukningu í år? „Aukningin er mest í laxinum og Þar er Fjarðalax, sem er með aðsetur í Patreksfirði, Tålknafirði og Arnafirði, fremstur í flokki.

Búið er að koma upp fyrstu kynslóðinni af laxi sem alin var í Tålknafirði og búið er að

G

ert er råð fyrir að framleiðsla í fiskeldi hÊr å landi verði um 7.400 tonn å Þessu åri. ÚtflutningsverðmÌti í fiskeldinu er å bilinu 4,5 til 5 milljarðar króna å Þessu åri. Auk Þess er sala innanlands å laxi og bleikju um Þúsund tonn sem skilar 850 til 1000 milljónum króna.

Aukningin Ă­ eldinu er fyrst og fremst Ă­ laxeldi, en einnig er eldi ĂĄ bleikju og regnbogasilungi aĂ° aukast. FiskeldiĂ° er ĂžvĂ­ aĂ° skila um 6 milljĂśrĂ°um krĂłna ĂĄ ĂĄri nĂşna sem er um tvĂśfĂśldun sĂŠ litiĂ° fĂĄ ĂĄr aftur Ă­ tĂ­mann. „FiskeldiĂ° hefur undanfarin ĂĄr veriĂ° Ă­ kringum 5.000 tonn, sem skiptist niĂ°ur ĂĄ lax og bleikju aĂ°allega og svo minna af Üðrum tegundum. ÂťGuĂ°bergur Reyndar var 2006 mjĂśg gott RĂşnarsson. ĂĄr en Þå voru tĂŚp 10.000 tonn framleidd. Mestu mĂĄli skipti Þå framleiĂ°sla Samherja Ă­ MjĂłafirĂ°i, en ĂĄriĂ° eftir fĂŠll framleiĂ°slan niĂ°ur Ă­ 5.000 tonn og viĂ° erum aĂ° koma okkur upp Ăşr Ăžeim sporum nĂşna,“ segir GuĂ°bergur RĂşnarsson, framkvĂŚmdastjĂłri Landssambands fiskeldisstÜðva.

með langlÌgstan kostnað við framleiðsluna í krafti hagkvÌmni stÌrðarinnar. Við Þurfum Því að leita å dýrari markaði. Þess vegna hafa menn farið Þå leið að nota aðeins lífrÌnt litarefni við framleiðsluna. Síðan eru notuð hugtÜk eins og einstakir firðir, einstakt umhverfi, lítil sem engin mengun, lítið sótspor, Þar sem nånast Üll orka sem notuð er við framleiðsluna er vistvÌn enda fengin út vatnsafli og engir sjúkdómar í eldinu. Fyrir vikið hefur fiskeldið, til dÌmis hjå �slandsbleikju og Fjarðalaxi fengist vottað af óhåðum aðila, sÊrstaklega fyrir hina virtu verslunarkeðju, Whole Food í Bandaríkunum og Þannig få Þeir hÌrra verð fyrir lax og bleikju.

HeilbrigĂ°i Ă­ bleikjueldi er mjĂśg gott og svipaĂ°ar aĂ°ferĂ°ir notaĂ°ar og Ă­ laxeldinu. Ăžar skiptir Þó miklu mĂĄli aĂ° notaĂ° er hreint vatn, sem uppfyllir strĂśngustu krĂśfur. Ekki eru notuĂ° lyf, Ăžar sem lĂ­til sem engin utanaĂ°komandi hĂŚtta er ĂĄ smiti. Hin hreina, tĂŚra og kalda Ă­mynd landsins hjĂĄlpar okkur Ăžar mjĂśg mikiĂ°,“ segir GuĂ°bergur.

Að sjå verðmÌti ... ‌ Þar sem aðrir sjå Þau ekki er einn dýrmÌtasti hÌfileiki sem fólk býr yfir. Okkar hlutverk er að auðvelda Þeim sem hafa Þennan hÌfileika að Þroska og framkvÌma hugmyndir sínar, samfÊlaginu Üllu til hagsbóta.

Að sjå verðmÌti‌ Þar sem aðrir sjå Þau ekki er einn dýrmÌtasti hÌfileiki sem fólk býr yfir. Okkar hlutverk er að auðvelda Þeim sem hafa Þennan hÌfileika að Þroska og framkvÌma hugmyndir sínar, samfÊlaginu Üllu til hagsbóta.

AĂ° sjĂĄ verĂ°mĂŚti ...

Matís er Üflugt ÞekkingarfyrirtÌki sem sinnir fjÜlbreyttu rannsókna-, Þjónustu og nýskÜpunarstarfi. www.matis.is Matís er Üflugt ÞekkingarfyrirtÌki sem sinnir fjÜlbreyttu rannsókna-, Þjónustu- og nýskÜpunarstarfi. www.matis.is

‌ Þar sem aðrir sjå Þau ekki er einn dýrmÌtasti hÌfileiki sem fólk býr yfir. Okkar hlutverk er að auðvelda Þeim sem hafa Þennan hÌfileika að Þroska og framkvÌma hugmyndir sínar, samfÊlaginu Üllu til hagsbóta.

AĂ° sjĂĄ verĂ°mĂŚti ...

‌ Þar sem aðrir sjå Þau ekki er einn dýrmÌtasti hÌfileiki sem fólk býr yfir. Okkar hlutverk er að auðvelda Þeim sem hafa Þennan hÌfileika að Þroska og framkvÌma

ÞREKHJÓL - HLAUPABRAUTIR - ÞREKÞJÁLFAR - ÆFINGASTÖÐVAR

8

október 2012

útvegsblaðið

Trúnaðarmannahópur stjórnmálaflokkanna skilar tillögum:

Samkomulag um ósamkomulag?

Hjörtur Gíslason skrifar: hjortur@goggur.is

���������� ������������

����������������

N

���������

�������������� ���������

���������������������� �������������� ������������ ������������� �������������� ������������

���������������������� ��������� ���������� ������� �������������� ������������

Farðu lengra!

Yamaha utanborðsmótorar eru þekktir fyrir áreiðanleika, endingu og þægindi og því koma vinsældir þeirra engum á óvart.

Arctic Trucks er umboðsaðili Yamaha á Íslandi og getur útvegað ýmsar stærðir og gerðir Yamaha utanborðsmótora, auk þess að bjóða viðgerða- og varahlutaþjónustu.

Kletthálsi 3 110 Reykjavík Sími 540 4900 www.yamaha.is

2012-07 Útvegsblaðið - Utanborðsmótor.indd 1

ú liggur fyrir enn eitt „samkomulagið“ um breytingar á stjórn fiskveiða. Þegar það leit dagsins ljós um miðjan mánuðinn, kom þegar í ljós að um það verður ekkert samkomulag frekar en um annað sem að þessu mikilvæga máli snýr. Samkomulag þetta byggir á vinnu trúnaðarmannahóps fulltrúa stjórnmálaflokkanna, sem skipaður var á grunni yfirlýsingar formanna stjórnarflokkanna, Jóhönnu Sigurðardóttur og Steingríms J. Sigfússonar um afgreiðslu og meðferð sjávarútvegsfrumvarpa frá því í vor. Í framhaldinu er stefnt að því að leggja fram nýtt frumvarp um stjórn fiskveiða á þessu þingi. Það verður þriðja frumvarpið sem fram kemur í stjórnartíð Samfylkingarinnar og Vinstri grænna. Tvö fyrri frumvörpin fengu ekki afgreiðslu. Auk þess lagði fyrrverandi sjávarútvegsráðherra Jón Bjarnason fram drög að breytingum á lögum um stjórn fiskveiða, en þeim var hafnað og voru þau aldrei lögð fram sem frumvarp. Þessi tilraun ríkisstjórnarinnar sem nú kemur fram er ekki sú fyrsta til að ná samstöðu um breytingar á lögunum. Á árdögum hennar var skipaður fjölmennur samráðshópur af fólki frá stjórnmálaflokkunum og fulltrúum sjávarútvegsins. Þar náðist breið samstaða um tillögur til breytinga á skipan sjávarútvegsmála. Þeirri niðurstöðu var umsvifalaust hafnað og lagt fram frumvarp, sem byggði á gjörólíkum grunni og fékk ekki, eins og áður sagði, afgreiðslu á Alþingi.

Lagt til grundvallar nýju frumvarpi Í yfirlýsingu forystumanna stjórnarflokkanna frá í vor segir svo: „Náist samkomulag á þessum vettvangi mun það verða lagt til grundvallar framlagningu frumvarps um stjórn fiskveiða af hálfu stjórnarflokkanna á nýju þingi næsta haust.“ Trúnaðarmannahópinn skipuðu Björn Valur Gíslason, Vinstri grænum, Kristján L. Möller, Samfylkingunni, Einar K, Guðfinnsson, Sjálfstæðisflokki og Sigurður Ingi Jóhannsson, Framsóknarflokki. Helstu niðurstöður hópsins eru að felld verði út nokkur ákvæði úr frumvarpinu frá í vor sem fjalla um hömlur á viðskiptum með aflaheimildir og færslu úthlutaðra aflaheimilda í flokk 2 sem hið opinbera fær til ráðstöfunar til sérstakra úthlutana og í hinn svokallaða leigupott hins opinbera. Trúnaðarmannahópurinn vill fella niður ákvæði þess efnis að fari leyfilegur heildarafli þorsk, ýsu, ufsa og steinbíts yfir ákveðin mörk, skuli 60% heimilda umfram þau mörk renna til

» Enn er deilt um fiskveiðistjórnun og hvernig staðið skuli að breytingum á lögum um hana.

n Trúnaðarmannahópinn skipuðu Björn Valur Gíslason, Vinstri grænum, Kristján L. Möller, Samfylkingunni, Einar K, Guðfinnsson, Sjálfstæðisflokki og Sigurður Ingi Jóhannsson, Framsóknarflokki.

þeirra sem aflahlutdeildir í þeim tegundum hafa, flokk 1, en 40% í flokk 2, sem stjórnvöld hafa til umráða til sérstakra úthlutana og í leigupottinn.

Hópurinn vill fella út ákvæði um skerðingu aflahlutdeildar við flutning hennar milli skipa, fella niður ákvæði á þak á framsal aflahlutdeildar og ákvæði um að fella niður allar heimildir til framsals við upphaf fiskveiðiársins 2023. Þá hafnar hópurinn ákvæði um að aflahlutdeild fiskiskips verði skert um 3% við flutning aflahlutdeildar milli skipa og að þessi 3% renni í flokk 2 eins og hann er nefndur í frumvarpinu. Loks vill hann fella niður ákvæði, sem gengið hefur undir nafninu „stillimyndin“. Það felur í sér að óheimilt verði að framselja aflaheimildir sem eru umfram það, sem viðkomandi útgerð réð yfir á síðasta fiskveiðiári. Það er, komi til aukningar á úthlutuðum heimildum, megi ekki framselja þá aukningu.

Hópurinn vill ekki að bætur vegna skel- og rækjuveiða verði skertar, en ekki náðist samkomulag um kvótaþing hins opinbera.

10.7.2012 10:40:04

sjomannaheilsa.is

Varnaglar slegnir „Hópurinn lagði upp með að fjalla ekki um efni hverrar einstakrar greinar frumvarpsins heldur aðeins um helstu ágreiningsefnin og stærstu athugasemdir sérfræðinga, t.a.m. Daða Más Kristóferssonar og Stefáns B. Gunnlaugssonar sem unnu fyrir atvinnuveganefnd Alþingis, og gagnrýni sem kom fram í umsögnum umsagnaraðila, t.d. Alþýðusambands Íslands, hagsmunaaðila í sjávarútvegi, sveitarfélaga, endurskoðendafyrirtækja, fjármálafyrirtækja og fleiri,“ segir í greinargerð hópsins. Þó samkomulag sé innan hópsins um ákveðin ákvæði, skila einstakir nefndarmenn athugasemdum um þau þar sem þeir skýra afstöðuna sína nánar. „Hér að framan hefur trúnaðarmannahópur stjórnmálaflokkanna reifað þau sjónarmið sem rædd hafa verið á fundum hans. Eins og fram hefur komið hefur hópurinn náð samkomulagi um ákveðin atriði. Um önnur atriði greindi meðlimi hópsins á.

Persónuleg og traust þjónusta um allan heim.

Hjá Samskipum fer saman sóknarhugur nýrrar kynslóðar og áratuga reynsla. Við bjóðum upp á heildarlausnir á sviði flutninga og leggjum stolt okkar í að uppfylla væntingar kröfuharðra viðskiptavina. Samhentur hópur starfsliðs tryggir skjóta og örugga þjónustu. Þinn farmur er í öruggum höndum.

www.samskip.is

Saman náum við árangri

10

október 2012

útvegsblaðið

Uppsjávarfiskiðjuverið á Tvöroyri í Færeyjum keyrir á 600 tonna afköstum á sólarhring:

Stefnan sett á þúsund tonn Hjörtur Gíslason skrifar: hjortur@goggur.is

V

ið erum sérlega ánægðir með nýju verksmiðjuna. Það hefur tekist á ná fullum afköstum í 600 tonnum á sólarhring á aðeins mánuði frá því byrjað var að keyra hana og það þykir okkur gott. Framleiðslan gengur mjög vel og væntingar okkar hafa allar verið uppfylltar,“ segir Arne Carlsen, verkefnisstjóri hjá Varðin Pelagic á Tvöroyri í Færeyjum í samtali við Útvegsblaðið. Þarf að auka frystigetuna Fiskiðjuver félagsins fyrir uppsjávarfisk hefur nú verið keyrt á fullum afköstum í um mánuð. Um 600 tonn af makríl og örðum afurðum eru fryst á sólarhring. Það voru Skaginn á Akranesi og Kælismiðjan Frost á Akureyri sem settu verksmiðjuna upp á mettíma eða fimm mánuðum. Arne segir að þeir séu það ánægðir með verksmiðjuna og gang mála að þegar sé byrjað að ræða um að auka afköst hennar úr 600 tonnum á sólarhring í 1.000 tonn.

Til þess þarf aðeins að auka frystigetuna, allt annað er til staðar. „Við notum nýja aðferð við að veiða fiskinn þar sem honum er dælt beint upp úr trollinu um borð í skip með öfluga kælingu, sem skilar afburða góðu hráefni í land. Tvö skip sjá um að draga trollið en eitt um að dæla aflanum um borð. Verksmiðjan sjálf og kæling í vinnsluferlinu skilar okkur svo einstaklega góðum afurðum, sem gengur mjög vel að selja og við fáum mjög gott verð fyrir þær.

Við seljum fiskinn jafnóðum og hann er framleiddur. Mest af honum fer til Hollands og Afríku,“ segir Arne.

Mikill kolmunnakvóti En hvað er framundan þegar makrílvertíðinni lýkur? „Fiskiðjuverið er byggt upp fyrir uppsjávarfisk, ekki sérstaklega makríl, þó við séum að vinna hann núna.

Varðin er með mjög mikinn kvóta

»Verksmiðjan í Færeyjum er sú fullkomnasta sinnar tegundar og afköstin verða senn aukin í þúsund tonn.

af kolmunna, en kolmunnastofninn er nú í örum vexti. Við munum því vinna mikið af kolmunna í verksmiðjunni, en hún hentar einstaklega vel til þess. Auk þess er mjög stutt á helstu kolmunnamiðin frá Tvöroyri.

Reyndar hefur áherslan verið á kolmunnann og makrílinn er í raun viðbót. Við eigum því að geta keyrt fiskiðjuverið allt árið á kolmunna, makríl og síld.

Þetta hefur gengið mjög vel en verksmiðjan er í raun byggð fyrir þúsund tonna framleiðslu en á fyrsta stigi eru afköstin 600 tonn og þau takmarkast af frystigetunni.

Við erum nú með 10 frysta og þurfum að bæta við sex frystum til að ná þúsund tonna markinu. Vegna þess hve vel hefur gengið erum við þegar farnir að ráðgera að bæta þeim við. Það myndum við ekki gera nema

vegna þess hve vel þetta allt hefur gengið. Varðin er með um 60% af kvóta Færeyinga í síld og kolmunna og því getum við verið svona stórtækir. Það er öðruvísi með makrílinn sem allir geta fiskað nú og framvindan þar er óljós.

Margir sem hristu hausinn Við erum mjög ánægðir með samstarfið við Skagann og Kælismiðj-

una Frost. Það var erfitt að ímynda sér þegar skrifað var undir samninga um verksmiðjuna í mars, að hún yrði komin í gang þegar í júlí fyrir makrílvertíðina og strax komin í 600 tonna afköst. Það er alveg ótrúlegt og margir hristu hausinn yfir þessum áformum en þau hafa gengið fullkomlega eftir og allt stefnir í stækkun. Þess vegna er ekki hægt annað en vera mjög sáttur,“ segir Arne Carlsen.

Tilboð í norskt fiskiðjuver Gunnar Larsen, framkvæmdastjóri Kælismiðjunnar Frosts, segir að yfirdrifið sé að gera hjá fyrirtækinu eftir að hinu mikla verkefni í Færeyjum lauk. „Auk verkefnis í Noregi erum við að fara í smá endurbætur í fiskiðjuverinu hjá Síldarvinnslunni í Neskaupstað. Þar er verið að auka afköstin. Svo er alltaf töluvert að gera í skipunum hjá okkur. Við erum að fá til okkar togara sem verið er að kaupa frá Noregi til Kanada. Hann kemur til Akureyrar þar sem gerðar verða endurbætur á honum á leiðinni vestur. Við höfum í ár breytt frystikerfinu í Örfirisey úr freoni í ammoníak og við erum með útistandandi tilboð í einn norskan togara og fleiri í sigtinu. Við erum líka að gera tilboð í aðra verksmiðju fyrir uppsjávarfisk af sama toga og í Færeyjum, sem verður í Noregi ef af verður. Samherjaskipið Oddeyrin var svo að koma frá Póllandi þar sem sett var í hana nýtt frystikerfi og við erum í lokafrágangi á því núna. Það er því nóg framundan,“ segir Gunnar Larsen.

ĂştvegsblaĂ°iĂ°

Hefur meira en tvĂśfaldast

oktĂłber 2012

MarkmiĂ°iĂ° 600 tonn Aldrei hefur hĂŚrra hlutfall leyfilegs heildĂ­ Ăžessum ĂĄfanga arafla Ă­ Ăžorski fariĂ° Ă­ pottana svokĂślluĂ°u HjĂśrtur GĂ­slason skrifar:

Sigurplast hefur hafiĂ° innflutning ĂĄ EURO brettum Ăşr plasti.

HLUTFALL AF Ăžau eru lĂŠtt og henta vel fyrir allan Ăştflutning Ă­ flug Cargo

hjortur@goggur.is

„VerksmiĂ°jan er komin Ă­ full afkĂśst, 600 tonn ĂĄ sĂłlarhring og keyrir en ĂĄ Ăžessu fiskveiĂ°iĂĄri. Leyfilegur heildĂĄ fullu. Ăžeir eru aĂ° frysta um 600 tonn af makrĂ­l ĂĄ sĂłlarhring, sem araflierĂžorsks ĂĄ Ăžessu ĂĄri er var markmiĂ°iĂ° Ă­ Ăžessum ĂĄfanga. ĂžaĂ° svo gert rĂĄĂ° fyrir aĂ° 177.000 fjĂślga tonn. frystum. Ăžeir eru meĂ° 10 frysta frĂĄFyrir okkur nĂşna oginnan fara upp Ă­ 16 og Þå Ăşthlutun aflahlutdeildarkerfverĂ°a afkĂśstin Þúsund tonn,“ segir IngĂłlfur Ă rnason, framkvĂŚmdaisins eru dregin frĂĄ ĂžvĂ­ magni 16.852 tonn. stjĂłri Skagans.

Samtals er úthlutuð aflahlutdeild 160.148 Upp í 1.700 tonn í einu tonn. Hlutfallið sem fer í pottana er Því um „Verksmiðjan tekur við fiskinum sem dÌlt er beint úr skipinuvar innÞetta å hlut9,5%. à síðasta fiskveiðiåri vinnslulínurnar. Þeir hafa verið að nýta Þessa nýju veiðitÌkni Þar fall 7,9% en fiskveiðiårin Þar åður var hlutsem móðurskip sýgur aflann upp úr trollinu jafnóðum og hann kemfallið mun lÌgra eðagera. í kringum 5%, lÌgst ur í Það líkt og Síldarvinnslan er að Hjå Þeim toga tvÜ skip og 2006/2007, eitt skip er å4,6%. sugunni.

MóðurskipHlutfall pottanna hefur in, sem koma með aflann í land, eru Finnur Fríði og Því meira en tvÜfaldast síðan Þå.

Þråndur í GÜtu. Þau eru að koma með ansi mikið í land hverju sinni, upp í 1.700 í einu, sem er kannski óÞÌgilega mikið Strandveiðar fyrir nýja verksmiðju, en allt hefur og Þetta samt gengið mjÜg vel. Það tekur tvo og hålfan VS-afli stÌrsti hlutinn til Þrjå sólarhringa að vinna úr skipinu, sem liggur Því aðHråefnið mun hÌrra við bryggjuna ÞarHelsta til alltskýringin er komið åí land. er hlutfall fer nú í pottana er annars vegar strandveiðekki geymt í landi í tÜnkum enda gengur Það ekki Ingólfur að meðhÜndla fiskinn mikið.

Fiskurinn beint à rnason. arnar,of sem teknar voru uppferå fiskveiðiårinu inn í flokkun og megnið af Þessu hefur verið unnið 2008/2009. ÞÌr eru fyrst dregnar frå fyrir heilt, 300 til 500 gramma makríll og 400 til 600. Það sem er undir å síðasta fiskveiðiåri.

Hins vegar 300 grĂśmmum er hausskoriĂ°. ĂžaĂ°Ăşthlutun kemur alltaf einhver sĂ­ld meĂ° lĂ­ka og hĂşn er flĂśkuĂ°. Sex vigtarrĂĄsir eru hĂşsinu, fjĂłrar hafa veriĂ° notaĂ°aĂ°Ă­svo kallaĂ°ur VS-afli, sem ĂĄĂ°ur gekk undir ar Ă­ heilan malkrĂ­l og ein Ă­ hausskorinn makrĂ­l og ein Ă­ er sĂ­ldina. nafninu HafrĂł-afli nĂş ĂĄĂŚtlaĂ°ur og dreg-

RåðgjÜf – sala – Þjónusta

inn frå fyrir úthlutun innan aflamarks årsHrÜð kÌling og frysting ins samkvÌmt frå sjåvarút� Þessu verkefni sem er aðeins Üðruvísi en í flestumupplýsingum verkefnum hÊrna heima, hÜfum við haft geymsluplåss í vinnsluråsinni til að kÌla fisk- � Þessa vegsog landbúnaðarråðuneytinu. inn, risavaxið krapakerfi. Þannig nåum við að kÌla fiskinn niður um tvo potta renna nú samtals 7.945 tonn af svona eina gråðu frå Því hann kemur inn og Þar til hann fer í frystÞorski, að 5.600 til strandveiðanna og 2.354 í inguna. Annars vÌri fiskurinn kannski hitna um eina til tvÌr gråður í ferlinu fyrir frystingu. Þarna getur eða Því langleiðina verið munur upp å Þess, VS-aflann, í helmingur Þrjår gråður og um Það munar miklu í frystingunni. Þeiraflamarkskerfið. eru með sex sem tekinn er útfyrir Auk pÜkkunarlínur og af Þeim fer fiskurinn pakkaður yfir å plÜtufrystana Þess eru nú tekin frå 300 tonn fyrir åÌtlog við erum mjÜg ånÌgðir að sjå hvað kÌlingin eykur frystihraðann aðafjórum frístundaveiði.

Loks er byggĂ°akvĂłtinn og gĂŚĂ°in. ViĂ° erum aĂ° frysta ĂĄ undir tĂ­mum, sem er alveg frĂĄbĂŚrt Ă­ eins feitum fiski og makrĂ­llinn er,“ segir IngĂłlfur. aukinn um 2.500 tonn frĂĄ ĂĄrinu ĂĄĂ°ur. AuknVerksmiĂ°jan var sett upp ĂĄ mettĂ­ma en Skaginn og KĂŚlismiĂ°jan ingin er samkvĂŚmt brĂĄĂ°abirgĂ°aĂĄkvĂŚĂ°i laga Frost voru stĂŚrstu aĂ°ilarnir Ă­ vinnslu- og frystibĂşnaĂ°i. Ăžetta var gert 116 frĂĄsjĂĄlfir ĂĄrinuheimsmet.

2006. Ă n Ăžessa ĂĄ fimm mĂĄnuĂ°um og ĂžaĂ° er eins ognĂşmer viĂ° segjum Ăžeg- ĂĄkvĂŚĂ°ar mest var voru um 70 Ă?slendingar frĂĄ fyrirtĂŚkjunum aĂ° aĂ°eins vinna viĂ° is hefĂ°i byggĂ°apotturinn orĂ°iĂ° 2.341 uppsetninguna,“ segir IngĂłlfur Ă rnason. tonn, en verĂ°ur nĂş 4.841 tonn. Sama er aĂ° „Verkinu var skilaĂ° ĂĄ rĂŠttum tĂ­ma eins og lagt var upp meĂ°. ViĂ° um aukninguna ĂĄ strandveiĂ°ikvĂłtanerum meĂ° sjĂĄlft frystikerfiĂ°, sem segja er hannaĂ° fyrir Þúsund tonna afum, semTilnemur Ă n hennar kĂśst en Ă­ dag er ĂžaĂ° keyrt ĂĄ 600 tonum. aĂ° aĂ°2.000 nĂĄ ĂžvĂ­tonnum. upp Ă­ Þúsund tonn Ăžurfa Ăžeir aĂ° bĂŚta viĂ° fjĂłrum Allt annaĂ° er strandhefĂ°u frystipressum. aĂ°eins 3.600 tonn komiĂ° Ă­ hlut gert fyrir Þúsund tonn svo ĂžaĂ° er ekki mikiĂ° mĂĄl aĂ° auka afkĂśstin og veiĂ°iflotans Ă­ staĂ° 5.600 tonna. ĂĄnĂŚgjulegt aĂ° Ăžeir skuli Ăžegar vera byrjaĂ°ir aĂ° huga aĂ° ĂžvĂ­,“ segir AĂ°rir pottar eruFrosts. uppbĂŚtur vegna skelGunnar Larsen, framkvĂŚmdastjĂłri KĂŚlismiĂ°junnar

à safl hefur gott úrval af vÊlum, rafstÜðvum og Üðrum búnaði fyrir båta og stÌrri skip. Persónuleg Þjónusta, snÜgg og góð afgreiðsla åsmat hagstÌðum verðum gerir Üll viðskipti við à safl ånÌgjuleg. Okkar helstu vÜrumerki eru Isuzu, Doosan, FPT, Westerbeke, Helac, Hidrostal, Hung Pump, Tides Marine, Halyard, ZF, BT-Marine, Ambassador Marine, Marsili Aldo, San Giorgi, Guidi, Wesmar, Isoflex ofl ofl.

ď Ž

11

HEIMILUĂ?UM ĂžORSKAFLA FiskveiĂ°iĂĄr

Magn

Hlutfall % Sigurplast er einnig

meĂ° aĂ°rar lausnir

HafĂ°u samband viĂ° sĂślumenn okkar og fĂĄĂ°u verĂ°tilboĂ°

2003/2004

10.924

5,20%

2004/2005

12.503

6,10% Ă­ Ăştflutning

2005/2006

11.959

6,00%

2006/2007

8.879

4,60%

2007/2008

7.378

5,70%

2008/2009

7.444

Sjómennt – frÌðslusjóður sjómanna og útgerðarfÊlaga 5,70%

2009/2010

7.888

5,30%

2010/2011

12.762

7,90%

2011/2012

16.852

FĂŠlagsmenn SjĂłmenntar sem unniĂ° hafa Ă­ aĂ° minnsta kosti sex 9,50% mĂĄnuĂ°i ĂĄ sĂ­Ă°astliĂ°num tĂłlf mĂĄnuĂ°um geta sĂłtt um styrk til fĂŠlagsins:

sem henta vel ĂĄ vĂśrum

- umbúðir 6ÚLUTEIGUR s -OSFELLSB�R www SIGURPLAST IS s 3ÓMI

à tt Þú rÊtt å styrk?

starfstengt nåm eða nåmskeið tómstundastyrkir • meirapróf og rÌkjuveiða, 1.226 tonn, og línuívilnun, • kaup å hjålpartÌkjum vegna lestrar- eða ritÜrðugleika • •

2.531 tonn. Framlag í Þann pott hefur verið SamtÜk minnkað um 844 tonn, en fiskveiðiårin Þaratvinnulífsins (SA), Landssamband íslenskra útvegsmanna (L�Ú) og Sjómannasamband �slands (SS�) standa að Sjómennt. å undan hefur Þetta framlag verið óbreytt í 3.375 tonnum, eða allt frå Því å línuívilnunKynntu ÞÊr rÊtt Þinn å in var tekin upp årið 2003. VS-aflinnwww.sjomennt.is hefur ekki til Þessa verið dreginn frå fyrir úthlutun til aflamarks og frístundaveiðin heldur ekki. Byggðakvótinn hefur undanfarin LANDSSAMBAND �SLENSKRA ÚTVEGSMANNA SJÓMANNASAMBAND �SLANDS år verið nålÌgt 3.000 tonnum af Þorski, en fór niður í Sjómennt tÌplega 2.700 tonn, Þegar – TÌkniskólinn, skóli atvinnulífsins – Håteigsvegi – 105 Reykjavík – sími 514 9000 leyfilegur heildarafli af Þorski var aðeins 130.000 tonn. à síðasta fiskveiðiåri var leyfilegur heildarafli af Þorski 160.000 tonn. 12.672 tonn voru Þå tekin frå fyrir úthlutun og komu 147.328 tonn til úthlutunar. Þå voru 4.800 tonn tekin frå vegna strandveiðanna eða 3%, en å Þessu fiskveiðiåri er Loks er byggðakvótinn aukinn um 2.500 tonn frå årinu åður. hlutfall strandveiðanna 3,2% og magnið 5.600 tonn. à fiskveiðiårunum nÌst å und- Aukningin er samkvÌmt bråðabirgðaåkvÌði laga númer 116 frå an, eða frå 2004/2005 eru frådråttarliðirnårinu 2006. à n Þessa åkvÌðis hefði byggðapotturinn aðeins ir aðeins Þrír, skel- og rÌkjubÌtur, byggðakvóti og línuívilnun og samanlagt hlutfall orðið 2.341 tonn, en verður nú 4.841 tonn. Sama er að segja um frå 4,6% upp í 6%.

UndirmĂĄliĂ° ekki dregiĂ° frĂĄ Ă riĂ° 2001 var sett heimild til aĂ° landa svokĂślluĂ°um „HafrĂł-afla“ Ăžar sem verĂ°mĂŚti aflans rann aĂ° stĂŚrstum hluta til starfsemi HafrannsĂłknastofnunarinnar en seinna meir var ĂĄkveĂ°iĂ° aĂ° Ăžessir fjĂĄrmunir rynnu til Verkefnasjóðs sjĂĄvarĂştvegsins og heimildin ĂžvĂ­ kĂślluĂ° VS-heimild. SamkvĂŚmt Ăžessari heimild er skipstjĂłra leyfilegt aĂ° ĂĄkveĂ°a aĂ° allt aĂ° 5% botnfiskafla reiknist ekki til aflamarks. Ăžeim afla skal landa ĂĄ fiskmarkaĂ°i og 20% af aflaverĂ°mĂŚti fara til skipta milli ĂştgerĂ°ar og ĂĄhafnar. 80% renna til Verkefnasjóðsins. Ăžessar heimildir hafa veriĂ° nĂ˝ttar Ă­ vaxandi mĂŚli og mest Ăžegar lĂ­Ă°ur ĂĄ fiskveiĂ°iĂĄriĂ° og Ăžrengist um kvĂłta. Jafnframt hafa heimildir til lĂśndunar ĂĄ undirmĂĄlsfiski utan kvĂłta veriĂ° nĂ˝ttar tĂśluvert. ÞÌr heimildir hafa ekki veriĂ°

aukninguna ĂĄ strandveiĂ°ikvĂłtanum, sem nemur 2.000 tonnum. Ă n hennar hefĂ°u aĂ°eins 3.600 tonn komiĂ° Ă­ hlut strandveiĂ°iflotans Ă­ staĂ° 5.600 tonna.

metnar og dregnar frĂĄ leyfilegum heildarafla fyrir Ăşthlutun. SĂ­Ă°ustu fiskveiĂ°iĂĄr hefur um 1.300 tonnum af Ăžorski veriĂ° landaĂ° sem undirmĂĄli.

Eins og ĂĄĂ°ur sagĂ°i er VS-aflinn Ă­ fyrsta sinn dreginn frĂĄ Ăşthlutun til kvĂłta ĂĄ Ăžessu fiskveiĂ°iĂĄri. Ă sĂ­Ă°asta ĂĄri var 2.100 tonnum af Ăžorski landaĂ° samkvĂŚmt Ăžeim heimildum og ĂĄ fiskveiĂ°iĂĄrinu Ăžar ĂĄ undan 3.400 tonnum. FiskveiĂ°iĂĄriĂ° 2008/2009 var 3.900 tonnum landaĂ° meĂ° Ăžeim hĂŚtti.

Eins og fram kemur hÊr fer hlutfall Þorsks, sem tekið er frå fyrir úthlutun aflamarks, vaxandi, enda teknir nýir ÞÌtti Þar inn og skipta strandveiðarnar Þar mestu

måli. Hver framvindan verður í Þes målum er erfitt að spå. � skýrslu starfsh um endurskoðun å lÜgum um stjórn f veiða frå Því í september 2010 er farið Þessi mål og fjallað um mÜgulegar úrbÌ å úthlutun í Þessa potta.

Skipt ĂĄ milli tveggja potta „ÞaĂ° er mat meirihluta starfshĂłpsins; ď Ž AĂ° endurskoĂ°a eigi lagaĂĄkvĂŚĂ°i um bĂŚ og festa ÞÌr Ă­ lĂśgum sem hlutfall af h arafla Ă­ staĂ° magntalna lĂ­kt og gert er MeĂ° Ăžessu mĂłti verĂ°i betur tryggt aĂ° Ăže um samdrĂĄtt Ă­ heildarafla er aĂ° rĂŚĂ°a k hann jafnt niĂ°ur ĂĄ Ăžeim sem bĂŚturna

12

október 2012

útvegsblaðið

Vestmanneyingar hefja málarekstur vegna sölunnar á BH og krefjast forkaupsréttar:

Ákvæði laga um forkaupsrétt g Hjörtur Gíslason skrifar: hjortur@goggur.is

S

ala Magnúsar Kristinssonar og meðeiganda hans á útgerðarfyrirtækinu Bergur-Huginn ehf., B-H til Síldarvinnslunnar hf. í Neskaupstað, SVN, hefur verið mikið til umræðu og kemur margt til. Fyrst má nefna kröfu bæjaryfirvalda í Vestmannaeyjum um forkaupsrétt að félaginu og að fá að ganga inn í gerðan kaupsamning og málsókn til að knýja þá kröfu fram. Í öðru lagi má nefna umræðuna um heildarkvótaeign fyrirtækja og hvernig skuli farið með tengd fyrirtæki í þeim efnum.

Loks er atvinnuöryggi þeirra 30 sjómanna sem eru í áhöfnum skipanna til umræðu.

Staðan lengi ljós Engum þarf að hafa komið á óvart að útgerðarfélagið væri til sölu.

Magnús Kristinsson hefur gert upp sín mál með samningum við bankakerfið og salan var óbeint hluti af þeim, en samkvæmt heimildum Útvegsblaðsins ekki þvinguð aðgerð af hálfu Landsbankans. Sjávarútvegsfyrirtækjum í Vestmannaeyjum og bæjaryfirvöldum hefur verið þessi staða ljós lengi án þess að hafa leitað eftir því að kaupa fyrirtækið, eða kanna hugsanlega möguleika á yfirtöku eða samruna við það. Eftir hverju var beðið er ekki ljóst, en kannski hefur það ekki hvarflað að mönnum þar að fyrirtækið yrði selt annað. Kannski vildu hugsanlegir kaupendur bíða „betri tíma“.

Hafa keypt mikinn kvóta ofan af landi Vestmannaeyjar standa nokkuð vel hvað aflahlutdeild eða varanlegan kvóta varðar. Þar eru vistuð ríflega 10% úthlutaðra aflaheimilda samkvæmt upplýsingum á heimasíðu Fiskistofu. Aðeins Reykjavík hefur hærra hlutfall. Hlutfallið í Vestmannaeyjum hefur verið svipað alla þessa öld og hefur þeim gengið vel að halda því. Eyjamenn hafa auk þess náð að auka hlutdeild sína með sameiningum við önnur fyrir-

»Elliði Vignisson bæjarstjóri í Vestmannaeyjum. Styr hefur staðið um sölu á útgerðarfyrirtækinu Bergur Huginn og vilja heimamenn allt til vinna til að halda því í sinni byggð. En Eyjamenn hafa á liðnum náð að auka hlutdeild sína í kvóta með sameiningum við önnur fyrirtæki eða kaupum á skipum og heimildum frá öðrum stöðum.

tæki eða kaupum á skipum og heimildum frá öðrum stöðum. Má þar nefna Grindavík, Sandgerði, Þorlákshöfn og Ólafsvík. Auk þess hefur útgerðin í Eyjum verið að auka kvóta sinn með beinum kaupum á aflahlutdeild. Vissulega munar um það að heimildir B-H færist á hend-

Parker Denison þjónusta Sérhæft verkstæði fyrir vökvadælur og mótora

Sala, varahlutir og viðgerðir

Smiðjuvegi 66 • 200 Kópavogi Sími 580 5800 • www.landvelar.is

ur SVN, en við það lækkar hlutdeild Eyjamanna um 1,6%. Benda má á það í þessu efni að B-H hefur einnig aukið umsvif sín á sínum tíma með kaupum á aflahlutdeild ofan af landi.

Skip B-H hafa á undanförnum árum lagt áherslu á útflutning aflans í gámum og hefur um 65% aflans verið ráðstafað þannig.

Hitt hefur farið til vinnslu hjá fiskvinnslufyrirtækinu Godthaab í Eyjum. Vissulega mun Godthaab muna um þennan fisk til vinnslu, en auðvitað geta þeir sótt hann annað, standi hann ekki lengur til boða.

Ekki liggur heldur fyrir hvernig aflaheimildir SVN verða nýttar eftir kaupin á B-H, hvort þeim verður beint til vinnslu í landi og þá hvar eða hvort áfram verður lögð áhersla á löndun í gáma. En ljóst er að minnsta kosti annað af skipum B-H verður gert út áfram og engum hefur enn verið sagt upp í áhöfnum skipanna.

Aðeins tvö fyrirtæki fær um kaupin Auðvitað liggur heldur ekki fyrir hvernig farið yrði með útgerð og aflaheimildir B-H ef til þess kæmi að Eyjamenn neyttu forkaupsréttar eins og þeir hafa krafist. Það hefur hvergi komið fram. Spyrja má hverjir væntanlegir kaupendur gætu verið og svarið virðist augljóst. Þar koma aðeins til greina stóru fyrirtækin tvö, Ísfélagið og Vinnslustöðin. Yrði það niðurstaðan er líklegt að meiri fiskur kæmi til vinnslu í Eyjum, en jafnframt ljóst að kaup-

in hljóti að kalla á hagræðingu sem felst í því að fækka þeim skipum, sem fiskinn veiða. Hvaða skip það yrðu liggur auðvitað ekki fyrir, en bæði Ísfélagið og Vinnslustöðin búa yfir skipakosti sem ræður við auknar veiðiheimildir. Önnur útgerð í Eyjum getur svo vafalítið bætt við sig einhverjum heimildum.

Má að ósekju fella ákvæðið niður Hvað varðar kröfu bæjaryfirvalda í Eyjum um að bæjarfélagið eigi forkaupsrétt að útgerðarfélaginu er rétt að líta á þá grein, sem um það fjallar í gildandi lögum um stjórnun fiskveiða. „Eigi að selja fiskiskip, sem leyfi hefur til veiða í atvinnuskyni, til útgerðar sem heimilisfesti hefur í öðru sveitarfélagi en seljandi á sveitarstjórn í sveitarfélagi seljanda forkaupsrétt að skipinu,“ segir í 12. grein laganna. Samkvæmt þessu er aðeins átt við sölu skips, en í þessu tilfelli er verið að selja hlutafélag. Árið 2010 kom út skýrsla starfshóps Sjávarútvegs- og landbúnaðarráðuneytisins um endurskoðun á lögum um stjórn fiskveiða. Meirihluti starfshópsins komst að þeirri niðurstöðu að ákvæðið væri í raun tilgangslítið eins og það stendur. Í því samhengi bendir starfshópurinn á að ákvæðið gildi aðeins um skip en ekki við aflaheimildirnar sem við það eru bundnar. Því getur útgerð skips ávallt framselt aflaheimildir án þess að sveitarstjórn hafi forkaupsrétt að þeim.

Hins vegar ef útgerð er að selja skip

með þeim aflaheimildum sem við það eru bundnar getur sveitastjórn neytt forkaupsréttar að skipinu ef önnur skilyrði þess eru uppfyllt og fær þá einnig yfirráð þeirra aflaheimilda sem við það eru bundnar. Í þessu tilliti komst starfshópurinn að því að vegna ofangreinds skilyrðis um að forkaupsrétturinn nái aðeins til skipsins sé ákvæðið í 12. gr. gagnslaust eins og það stendur og megi að ósekju fella það niður.

Hafa oftast nýtt forkaupsrétt Þrátt fyrir þetta hafa komið upp tilvik þar sem forkaupsrétturinn hefur verið nýttur. Í apríl árið 2000 höfðu sjö sveitarfélög nýtt sér þennan rétt. Oftast hefur Vestmannaeyjarbær neytt forkaupsréttar á þessum tíma eða alls fimm sinnum. Eftirtalin skip voru keypt og seld aftur innan bæjar: Sigurvík, Sjöstjarnan, Sindri, Helga Jóh. og Suðurey. Það er svo spurning hvort Vestmanneyingar eiga þarna nokkurn kröfurétt, þar sem allir eigendur B-H eru skráðir með heimilisfesti í Reykjavík samkvæmt fréttatilkynningu frá félaginu. Því sé verið að selja hlutafélag frá Reykjavík til Neskaupstaðar. En breytir það einhverju? Því svarar Elliði Vignisson, bæjarstjóri Vestmannaeyja svo í samtali við Eyjafréttir: „Nei, ekki nema það gæti orðið til að styrkja málarekstur okkar verulega ef að í ljós kemur að eignarhaldið hafi verið flutt á leynd héðan í burtu til að svipta okkur á markvissan máta þeim forkaupsrétti sem lögin ætla

útvegsblaðið

október 2012

13

gagnslaust? Í lögunum um stjórnun fiskveiða segir svo: „Tengdir aðilar teljast:

1. Aðilar, þar sem annar aðilinn, einstaklingur eða lögaðili, á beint eða óbeint meiri

hluta hlutafjár eða stofnfjár í hinum aðilanum eða fer með meiri hluta atkvæðisréttar.

Fyrrnefndi aðilinn telst móðurfyrirtæki en hinn síðarnefndi dótturfyrirtæki.

2. Aðilar, þar sem annar aðilinn, einstaklingur eða lögaðili, hefur með öðrum hætti en greinir í 1. tölul. raunveruleg yfirráð yfir hinum. Fyrrnefndi aðilinn telst móðurfyrirtæki en hinn síðarnefndi dótturfyrirtæki.“ Þessi ákvæði virðast ekki eiga við í þessu tilfelli og þá skiptir ekki máli hver heildarkvóti þessara félaga er. Vissulega eru félögin tengd, en ekki að sjá með þeim hætti að það falli undir þessi ákvæði laganna, enda enginn einn aðila með meirihluta atkvæða í SVN. Það verður dómstóla að skera úr um framvindu þessara mála eins og þeim er komið nú. Hér skal engu spáð um niðurstöðu þeirra.

okkur.“ Ekki fer á milli mála að Eyjamenn ætla í hart vegna þessa til að tryggja sér skip og aflaheimildir BH. Sú afstaða er í fyllsta máta skiljanleg.

Tengdir aðilar?

Einn angi þessa máls er spurningin hvort með þessu fari Samherji og tengd félög yfir hámarkið í veiðiheimildum, sem er 12% af heildinni. Stærsti hluthafi SVN er Samherji með 44% og sá næsti er Gjögur með 34%. Þriðji stærsti hluthafinn er Samvinnufélaag útvegsmanna í Neskaupstað. Samherji, Gjögur og SÚN eiga hvert sinn stjórnarmann, en stjórn er skipuð

þremur mönnum. Formaður stjórnar er Þorsteinn Már Baldvinsson, forstjóri Samherja. Í þessu sambandi skiptir máli að Samherji á Útgerðarfélag Akureyringa. Samherji er með 6,45% úthlutaðra heimilda á þessu fiskveiðiári samkvæmt upplýsingum Fiskistofu, ÚA er með 2,12%, SVN 1,68, B-H 1,57%. Samtals gerir þetta 11,82%, sem er undir umræddum mörkum. Einhverjir hafa vilja taka Gjögur með í þessu dæmi, sem varla getur talist rétt, því Samherji er ekki hluthafi í Gjögri. Félögin tengjast aðeins sem eigendur í SVN. Aflahlutdeild Gjögurs er 1,32% og sé það talið með er samtalan 13,14%.

utvegsbladid.is

BJÖRGVINSBELTIÐ :^ii WZhiV d\ [a_ ik^g`VhiV gn\\^hi¨`^Â i^a VÂ c{ bVcc^ g h_ # 7_ g\jcVgWZai^Â ]Z[jg kZg^Â i^a ]VaYh d\ igVjhih h Âjhij '* {g [ng^g h_ bZcc { ÏhaVcY^# Ì ÄZ^b i bV ]Z[jg ÄVÂ gZnchi kZa k^Â W_ g\jc g h_ k^Â ÏhaVcYhhigZcYjg d\ Zgj ÄZhh [_ ab g\ Y¨b^ VÂ WZai^Â ]V[^ W_Vg\VÂ bVccha [jb# 7_ g\k^chWZai^Â Zg a c\j k^Âjg`Zcci hZb [aj\i W_ g\jcVgi¨`^ d\ ]ZciVg kZa h`^e! k^Â ]V[c^g! hjcYaVj\Vg! {g d\ k ic d\ W ajb# ÃZiiV Zg Z^ii ]VcY]¨\VhiV i¨`^Â hZb k a Zg { k^Â W_ g\jc [ a`h hZb [Vaa^Â ]Z[jg iWngÂ^h#

H ajVÂ^a^ Zg HanhVkVgcV[ aV\^Â AVcYhW_ g\ hZb ]kZijg VaaV i^a ÄZhh VÂ iV`V kZa { b i^ W_ g\jcVghkZ^iVg[ a`^ Zc ÄVÂ Zg VÂ `nccV d\ hZa_V WZai^Â h^cc^ ]Z^bVWn\\Â# :^cc^\ Zg ]¨\i VÂ ]V[V hVbWVcY h bV *,% *.%% d\ [{ VaaVg c{cVg^ jeeaÅh^c\Vg# 6aajg {\ Â^ gZccjg W_ g\jcVgW{iVh_ Â [ aV\h^ch#

H_ k{ Zg WV`]_Vga hanhVkVgcVkZg`Z[c^h^ch jb cÅii 7_ g\k^chWZai^ d\ hidaijg VÂVahing`iVgVÂ^a^ HanhVkVgcV[ aV\h^ch AVcYhW_Vg\Vg

14

október 2012

útvegsblaðið

„Styrkir hamla japönskum sjávarútvegi“ Aflaþróun síðustu 25 ára í Japan: n Á landsvísu n Norður-Kyrrahaf

í þúsundum tonna

Dr. Masayuki Komatsu er Íslendingum að góðu kunnur sem einn helsti samningamaður Japana í Alþjóðahvalveiðiráðinu um árabil. Sömuleiðis hefur Komatsu verið einn helsti ráðgjafi japanskra stjórnvalda á sviði sjávarútvegsmála. Hann starfar nú sem prófessor við háskóla í heimalandi sínu auk þess sem hann sinnir ráðgjafastörfum fyrir Niigata hérað í Norðvesturhluta Japan. Hann kom hingað til lands nýverið og hélt fyrirlestur á vegum Hagfræðideildar HÍ þar sem hann fjallaði um möguleika á innleiðingu framseljanlegra aflaheimilda í Japan auk áhrifa jarðskjálftans mikla árið 2011 á sjávarútveg í landinu. „Óstjórn í japönskum sjávarútvegi hefur gert það að verkum að greinin í dag er ekki svipur hjá sjón miðað við það sem hún var fyrir um 20-30 árum. Framleiðsla er þriðjungur af því sem hún var í byrjun níunda áratugarins, hagnaður er enginn og greinin er háð styrkjum frá hinu opinbera. Styrkirnir, sem nema þriðjungi af veltu greinarinnar, gera það svo að verkum að hvatinn til að losa sig undan þeim er lítill sem enginn. Þetta er þekkt víða um heim og ekki bara í sjávarútvegi. Það sem meira er að þrátt fyrir styrkina eru launin í japönskum sjávarútvegi lág og endurnýjun í greininni lítil,“ segir Komatsu. Japanskur sjávarútvegur er þannig upp byggður að hluti lögsögunnar er á forræði japanskra stjórnvalda en miðin næst landi á forræði héraðsstjórna. Kerfið er byggð á gömlum grunni, löggjöf frá árinu 1949. „Til þess að vinda ofan af þeirri neikvæðu þróun sem átt hefur sér stað í Japan á síðustu áratugum verður að hugsa stjórnun fiskveiða upp á nýtt. Í grunninn er vandamálið það að í japan snýst sjávarút-

n Dr. Masayuki Komatsu er með doktorsgráðu í bú- og lífvísindum. Hann starfar nú sem gestaprófessor hjá National Graduate Institute for Policy Studies í Japan auk þess sem hann starfar sem sérstakur ráðgjafi Niigata héraðsins í Japan. Frá 1984 starfaði Dr. Komatsu í samninganefndum Japana á sviði fiskveiðistjórnunnar og umhverfismála. Um tíma var hann formaður fiskveiðinefndar Matvæla- og landbúnaðarstofnunar Sameinuðu þjóðanna (FAO). Þá var hann til margra ára fulltrúi Japans í Alþjóðahvalveiðiráðinu þar sem hann vakti athygli fyrir framgöngu sína. Árið 2005 var hann valinn af tímaritinu Newsweek sem einn af 100 virtustu Japönum í heimi. Árið 2008 til 2011 starfaði hann sem sérfræðingur í stjórnunar- og umbótaráði stjórnarráðs Japana, skipaður af forsætisráðherra landsins.

vegurinn um sóknarstýringu. Aflakvótar á skip er mun betri aðferð en sóknastýring. Það er nauðsynlegt að taka upp aflakvótakerfi í Japan, helst framseljanlegar aflaheimildir til að auka hagkvæmni veiðanna og til að tryggja að greinin skili viðunandi hagnaði.“ Engin viðurlög við ofveiði „Í dag eru engin viðurlög við ofveiði í Japan. Enda er erfitt að halda utan um það ef ekki eru gefnir út aflakvótar á skip,“ segir Komatsu. „Á Íslandi eru til staðar eftirlitsaðilar sem fylgjast með atvinnugreininni sem ekki eru háðir stjórnmálunum

eins og tilfellið er í Japan. Slíkt eftirlit er til staðar í flestum löndum sem tekið hafa upp kvótakerfi eins og á Íslandi, Noregi, Nýja Sjálandi og í Bandaríkjunum.“ „Íslenskur sjávarútvegur er til fyrirmyndar á heimsvísu. Því miður er það ekki svo með japanskan sjávarútveg. Vegna þeirra þrenginga sem sjávarútvegurinn í Japan hefur gengið í gegnum síðustu áratugi er hugarfarsbreyting nauðsynleg, bæði innan stjórnkerfisins og innan greinarinnar.“ Komatsu segir Japani geta lært mikið af Íslendingum. Hann vinnur nú að því í samvinnu við Niigata hér-

að að endurskipuleggja rækjuveiðar á svæðinu. Fyrir ári var settur kvóti á veiðarnar. Breytingarnar eru unnar í samvinnu við sjómenn á svæðinu og eru að segja má fyrsta tilraunin þar í landi til að kynna kerfi sem byggist á úthlutun aflaheimilda. „Þetta hefur reynst mjög vel þótt það hafi verið erfitt að fá sjómennina til að aðlaga sig breyttum hugsunarhætti,“ segir Komatsu. „Algjör eyðilegging“ Komatsu er fæddur og uppalinn í bænum Rikuzentakata, sem er í Norðausturhluta Japan. Segja má að bærinn hafi þurrkast út við jarðskjálftann og flóðbylgjuna sem fylgdi í kjölfarið. „Sjávarútvegurinn á þessu svæð varð mjög illa úti við þessar náttúruhamfarir. Eyðilegginginn var ekki bara á flotanum heldur sömuleiðis á bryggjum, vinnslum og allri aðstöðu. Tugir þúsunda báta eyðilöggðust og

hundruð bryggja. Eftir hamfarirnar töldu margir að nýta ætti tækifærið til að endurskipuleggja sjávarútveg á svæðinu. Eftir því sem mánuðurnir liðu kom hins vegar í ljós að sjómennirnir báðust undan öllum breytingum þar sem þeir töldu það ekki á þá leggjandi á sama tíma og þeir væru að koma undir sig fótunum að nýju. Þar spilaði líka inn í hár aldur sjómanna sem er mikið vandamál í Japan þar sem endurnýjunin er lítil meðal annars vegna lágra launa í greininni.

Landssamband íslenskra útvegsmanna

útvegsblaðið

október 2012

15 KYNNING

Rán Bátasmiðja á Djúpavogi smíðar báta úr endingargóðu og sterku plasti:

Smíða báta úr PE plasti Fyrirtækið Rán Bátasmiðja á Djúpavogi var stofnað haustið 2010 af þeim Arnóri Magnússyni, Óskari Ragnarssyni og Vilhjálmi Benediktssyni. Þeir höfðu starfað saman við smíðar á fiskeldiskvíum í Noregi um árabil og á þeim tíma fengið hugmynd um að stofna bátasmiðju.

Efni með mikla seiglu og slagþol „Við fórum að velta því fyrir okkur hvort við gætum ekki nýtt þekkingu okkar, menntun og reynslu af smíði úr PE plasti. Uppistaðan í þeim u.þ.b. 500 fiskeldiskvíum sem við höfum smíðað er einmitt PE plast og við sóttum okkur menntun hjá Teknologisk Institutt til að uppfylla þær ströngu kröfur sem gerðar eru til þeirra sem starfa við plastsuðu á fiskeldiskvíum í Noregi,“ segir Arnór Magnússon, aðspurður um hvernig bátasmiðjan kom til sögunnar.

PE plast hefur að hans sögn verið notað í mörg ár í ýmsum iðnaði og má þar nefna umbúðir, vatnslagnir og fleira. „Undanfarin ár hefur notkun efnisins aukist jafnt og þétt og á sama tíma hefur það þróast mikið hvað varðar styrk og endingu. Plastið hefur mikla seiglu og gríðarlegt slagþol. Því hentar það vel sem smíðaefni í báta sem verða fyrir mikilli ánýðslu. Þar að auki er viðhald í lágmarki og viðgerðir á skemmdum fremur auðveldar fyrir þá sem hafa þekkingu og búnað til vinnslu á plastinu,“ segir Arnór.

Frumsmíðin 7,2 metra opinn bátur „Önnur ástæða fyrir því að við ákváðum að fara út í smíði á bátum úr PE plasti er sú að við sáum tækifæri fyrir báta með þessa eiginleika hjá hinum ýmsu aðilum, t.d. hjá björgunarsveitum, ferðaþjónustunni og öðrum sem gera kröfu um sterka og endingargóða vinnubáta.“

»Fenrir 720 er 7.2 metrar að lengd og 2.5 metrar á breidd. Hann er 1270 kg án mótors og með 153 lítra eldsneytisrými. Vélin er 200 hestafla Yamaha utanborðsmótor með hámarkshraða upp á 40 sjómílur.

Í framhaldi af stofnun fyrirtækisins var ráðist í þróunar og hönnunarvinnu. Þeir félagar fengu til liðs við sig Stefán Guðsteinsson, skipatæknifræðing, og farið var í hönnun á 9 metra löngum báti með stýrishúsi og innanborðsvél. „Í framhaldi af því var þróaður minni bátur, 7.2 metrar að lengd, sem er opinn og með utan-

borðsmótor. Mikil vinna var lögð í að gera sjóeiginleika sem besta og var hönnun á botnslögun stærstur hluti þeirrar vinnu. Á þessu stigi er þessi frumsmíði okkar, 7.2 metra opinn bátur með 200 hestafla Yamaha utanborðsmótor, fullkláruð og fer á næstu vikum í lokaúttekt hjá Siglingamálastofnun Íslands.

Fyrstu prófanir á bátnum voru í samræmi við

væntingar okkar hvað varðar sjóeiginleika og annað.“ Arnór segir næsta skref bátasmiðjunnar fólgið í markaðssetningu á bátnum, en hann hefur fengið nafnið Fenrir 720. „Samhliða því byrjar frumsmíði á Fenrir 900, ásamt áframhaldandi hönnunarvinnu á fleiri stærðum og gerðum.“

KYNNING

Akraborg stækkar og býður fjölbreyttar sjávarafurðir:

Farið inn á dýrari markaði Niðursuðuverksmiðjan Akraborg á Akranesi vinnur úr lifur og ýmsum öðrum sjávarafurðum og hefur verið starfrækt allt frá árinu 1989 þegar feðgarnir Þorsteinn Jónsson og Jón Þorsteinsson stofnuðu fyrirtækið Jón Þorsteinsson ehf. Árið 2009 var nafni fyrirtækisins breytt í Akraborg og nýir eigendur höfðu tekið við. Hrogn eru ekki lengur soðin niður, lifrin er uppistaðan en loðna og fleira hafa bæst við og allt er soðið niður í dósir, aðallega á útlendan markað, fyrir þekkt vörumerki þar. Rolf Hákon Arnarson tók við framkvæmdastjórn fyrirtækisins árið 2006 en Akraborg er nú í meirihlutaeigu íslenska útflutningsfyrirtækisins Triton og danska fyrirtækisins Bornholm.

Framleiðsla Akraborgar hefur aukist mikið á síðustu árum en Rolf segir áhersluna hafa verið á gæði og gæðavottun. „Við höfum farið inn á dýrari markaði. Árið 2008 setti Evrópusambandið nýjar reglur um innihald díoxíns í matvælum og þá hurfu mörg fyrirtæki af markaði sem voru að framleiða úr þorsklifur úr Eystrasaltinu en þar eru eiturefni sem safnast upp í lifrinni.

Díoxín var þar langt yfir leyfilegum mörkum. Þetta gaf okkur forskot og framleiðslan færðist aðallega hingað og til Norður-Noregs. Allt snýst þetta um hreinan sjó.“ Framleiðsla Akraborgar er seld undir ýmsum þekktum merkjum víða um heim en nafnið Akraborg er eingöngu notað

»Mestur hluti framleiðslu okkar fer til Vestur-Evrópu en aðeins til Austur-Evrópu líka. Við höfum einnig selt til Bandaríkjanna og smávegis til Asíu,“ segir Rolf Hákon Arnarson framkvæmdastjóri.

á innlendum markaði sem er brot af heildarframleiðslunni. „Við höfum fyrst og fremst gaman af að kynna þessar vörur hér á landi eins og lifrina og niðursoðna loðnu. Mestur hluti framleiðslu okkar fer til Vestur-Evrópu en aðeins til AusturEvrópu líka. Við höfum einnig selt til Bandaríkjanna og smávegis til Asíu,“ segir Rolf.

Lengi vel var erfitt að ná í lifur. Hráefnið var ekki auðfengið. „Ég held að menn hafi litið á lifrina sem verðlausan úrgang sem ekkert ætti að gera annað við en henda.

En þetta hefur breyst mikið undanfarin ár. Svo voru sett lög um að öll lifur ætti að koma í land. „Við lögðum mikla vinnu í það hér að sýna sjómönnum að þetta væru matvæli

og verðmæti. Á sama tíma hækkaði verðið þannig að menn fóru að sjá fjárhagslegan hag í að hirða lifrina og ganga vel um hana. Nú er borin virðing fyrir lifrinni.“ Rolf segir lifrina koma víða af landinu. Hún þurfi hins vegar að berast fljótt til þeirra í Akraborg því þetta sé viðkvæmt hráefni. „Löggjöfin ýtti þeim síðustu af stað til að hirða lifrina en

meirihluti sjómanna var byrjaður á þessu áður. Við vinnum úr 2.000 til 2.500 tonnum á ári og þetta eru um ellefu milljónir dósa sem við sjóðum niður. Það er alltaf einhver rýrnun og þegar líður á vorið verður nýtingin minni. Kælingin er aðalatriði eins og er með allt hráefni úr sjónum.“ Það er lifur í öllum fiski en Rolf segir nær eingöngu markað fyrir þorsklifur þegar kemur að niðursuðu. „ Það er búið að reyna ufsalifur og fleira en þorsklifur er það sem gengur á markaðinum. Við notum hrogn með lifrinni í paté.“ Svil úr þorski eru líka soðin niður hjá Akraborg. „Þau eru verkuð á svipaðan hátt og lifrin en aðalmarkaðurinn er á Bretlandi. Heitreykt hrognafull og hausuð loðna er líka nokkuð sem gengur vel og við höfum líka prófað að setja á innanlandsmarkað. Uppskriftin er ekki ný því niðursuðuverksmiðja K. Jónssonar var með þessa framleiðslu fyrir tuttugu árum eða meira. Við höfum líka verið að leika okkur með makrílinn en höfum ekkert sett hann á markað,“ segir Rolf.

Starfsmenn Akraborgrar eru um fjörutíu og fyrirtækið er vel tæknivætt. „Það varð mikil uppbygging hjá okkur 2009. Þá fórum við í gegnum mikið endurnýjunartímabil með tækin, húsið og umhverfið. Nú er húsplássið að aukast og stefnan er upp á við,“ segir Rolf Arnarson, framkvæmdastjóri Akraborgar.

16

október 2012

útvegsblaðið

Niðurstöður úr rannsóknarverkefni Icelandair Cargo sýna að huga þarf betur að kælingu á fiski:

Algengt að hitastig sé of hátt Haraldur Guðmundsson skrifar: hjortur@goggur.is

I

celandair Cargo vann í sumar að rannsóknarverkefni þar sem farið var rækilega yfir kerfi og kælikeðju fyrirtækisins í þeim tilgangi að viðhalda og bæta verkferla. Verkefnið var unnið í samstarfi við háskólanema í iðnaðarverkfræði og á þann hátt að fyrirtækið heimsótti mikinn fjölda fiskvinnslufyrirtækja sem framleiða ferskar afurðir og setti hitasírita utan á og innan í »Mikael Tal fiskikassa. ÞannGrétarsson. ig var hægt að sjá hvernig innra og ytra hitastig þróuðust í flutningsferlinu. „Þetta var gert í tugum sendinga sem fóru á alla okkar helstu áfangastaði, bæði með frakt- og farþegaflugum. Niðurstöður þessarar greiningar voru nokkuð góðar. Við vorum með um 94,8% árangur þar sem fiskur hélst innan þeirra marka sem við setjum okkur, þ.e. að fiskur hækki ekki um meira en eina gráðu í okkar meðhöndlun, og við fundum veiku punktana í kerfinu okkar og stefnum á að laga þá. Markmið okkar að loknu verkefninu er því sett á 100% árang-

á afurðunum hafi oft verið talsvert hærri. „Mjög algengt var að fiskur væri um +4 og jafnvel +7°C. Hæsti hiti sem við sáum var +11°C, sem er í sjálfu sér óhæft til útflutnings. Því virðist eins og skýrar niðurstöður Matís um mikilvægi þessa þáttar séu ekki að skila sér nægjanlega vel til allra, en eflaust vegur þyngst að huga þarf betur að tæknilegum lausnum til að aðstoða fiskvinnslur við að ná niður hita í fiski við og eftir vinnslu. Tæknilegar lausnir og rétt vinnubrögð eru eitthvað sem hugsanlega ætti að beina augum að, því flestir sem spurðir voru af hverju hitinn væri svo hár báru við illa kældu hráefni, sérstaklega af minni bátum og strandveiðibátum. Algengasta ástæðan var oftast sögð vera hraðinn, að það sé svo stuttur tími frá því hráefni berst til ð r e a f fl vinnslu og þangað til það eð a m fer úr húsi sem afurð að ekki gefist tími til að ná »Icelandair Cargo ætlar í ljósi niðurstaðna rannsóknarinnar að setja mikið magn af hitanemum í hitanum niður í ákjóssendingar fyrirtækisins til að geta tekið á vandamálum sem hugsanlega geta myndast hjá anlegt hitastig.“ þjónustuaðilum fyrirtækisins.

Mikael segir að Iceur,“ segir Mikael Tal Grétarsson, for- veldur áhyggjum. Það var hvað upp- var einnig alltof landair Cargo ætli í ljósi hafshiti fisksins var hár hjá mörgum hátt í mörgum tilvikstöðumaður hjá Icelandair Cargo. þessara niðurstaðna að fiskvinnslum. Það virðist vera mjög um,“ segir Mikael. setja mikið magn af hitaEkki alltaf farið eftir víðtækt vandamál að óunninn fiskSamkvæmt ráðleggnemum í sendingar fyrirtækráðleggingum Matís ur sé að berast vinnslum heitur, mis- ingum Matís á fiskur að vera isins til að geta tekið á vandamálum „Það var þó eitt atriði sem sló okk- vel ísaður og jafnvel ekki forfluttur í sem næst -0,5 til -1,0°C þegar hon- sem hugsanlega geta myndast hjá ur hvað mest við þessa skoðun og kældum bílum. Hitastig eftir vinnslu um er pakkað. Mikael segir að hitinn þjónustuaðilum fyrirtækisins.

útvegsblaðið

október 2012

17

KYNNING

SF Seafresh með umboð fyrir Xyrex hreinlætisvörur Xyrex Ltd., sem er leiðandi framleiðandi á hreinlætisvörum fyrir fyrirtæki í sjávarútvegi hefur ákveðið að velja Seafresh ehf. sem umboðsog dreifingaraðila sinn á Íslandi. „Ákvörðunin mun gera íslenska uppsjávarflotanum og vinnslustöðvum kleift að njóta hins góða og umhverfisvæna vöruúrvals sem XyRex býður upp á, þ.á.m. XyRex P3 Plús, sem er sérstaklega þróað til notkunar í kælitönkum til að minnka fjölda baktería sem geta haft áhrif á gæði afurðarinnar,“ segir Bjarni Hilmar Jónsson, talsmaður SF Seafresh ehf. „Við erum hæstánægð með samkomulag okkar við XyRex um að dreifa vörum fyrirtækisins. Við erum fullviss um að þær munu skila umtalsverðum ávinningi fyrir fe r ð a fl íslenskan sjávarútveg og ð e a skipa mikilvægan hluta af m stefnu okkar í að bæta hreinlæti innan íslenska fiskiskipaflotans og verksmiðjum hans og um leið stíga stórt skref í umhverfismálum þar sem sterkum kemískum efnum verður ýtt til hliðar. Yfirburðir Xyrex eru gríðarlegir og munu m.a. auka öryggi sjómanna og annarra sem starfa í lestum fiskiskipaflotans. Okkar markmið er að fyrirtækin geti skilað ferskustu mögulegu afurð og það markmið byggir á áralangri reynslu okkar af þjónustu við atvinnugreinina,“ segir Bjarni.

Af öðrum vörum frá XyreX sem SF Seafresh hefur nú hafið sölu á má nefna XyRex© Ice-Active, sem eykur geymsluþol við kælingu með ís með því að hægja á vexti baktería, og XyRex© U500, sem heftir útbreiðslu baktería í fiskimögum um leið og fiskurinn er veiddur og drepinn. „Einnig má nefna Xyresan, sem er ein sterkasta sápa sem hægt er að fá í dag og um leið umhverfisvæn og hættulaus, og síðast en ekki síst Prawnfresh, sem eykur endingu og ferskleika rækju til muna.“ Nánari upplýsingar um vörur og þjónustu fyrirtækjanna má finna á www.seafresh.is og www.xyrex.com.

Kæling í vinnslu og flutningi ferskfiskafurða lengir „líftímann“:

Forkæling er mikilvæg

tum ahlu p á r a v af up horn ðum Sýnis við bjó sem

Hjörtur Gíslason skrifar: hjortur@goggur.is

R

fyrir Baader flökunar- og roðflettivélar Við framleiðum gæða varahluti á góðu verði.

Varahlutir okkar eru gerðir úr fyrsta flokks hráefni og framleiddir samkvæmt þörfum viðskiptavina okkar.

F-189-P-165

F-402-P-163

F-940-P-901

F-189-Y-401 F-189-P-488

1890610008

F-189-G-237

35127-7

F-189-P-243

35315-7 1894410010

35166-7

35136-7

Hugvit – Hönnun – Verkkunnátta EGILL » Miðhrauni 2 » 210 Garðabæ Sími: 554 4445 » Fax: 554 4476 Netfang: egill@egill.is » www.egill.is

F-1890310006

F-1890312000

37230014

92272530

92102030

1894410021

1894410011

1891610003

92162020

1870620905

F-189-P-231

1890770001

1890620001 35139-7

1894410009

35162-7

F-189-P-115

Frauðkassar rannsakaðir Í doktorsverkefni Björns var þrívítt líkan af horn-rúnnuðum (kringdum)

1870210009

að 10,5 °C hitastigsmun innan heillar brettastæðu af ferskum flökum í illa hitastýrðum flugflutningi. Gera má ráð fyrir að þessi hitamunur valdi því að geymsluþol afurða í horn-kössum brettastæðunnar verði allt að 1–1,5 dögum styttra en afurða í miðju stæðunnar.“

F-189-A-914

»Roð- og snertikæling.

frauðkassa þróað í ANSYS FLUENT hugbúnaðinum með bættri einangrun kassa, sem leitt getur af sér 1 – 2 dögum lengra geymsluþol miðað við dæmigerðar umhverfishitasveiflur í flugflutningi. Greining með líkani var grunnur nýs 5 kg frauðkassa, sem nú er framleiddur af Promens Tempra ehf. Önnur varmaflutningslíkön, sem þróuð voru í verkefninu, eru m.a. af kælimottu ofan á ofurkældum þorskhnökkum í tveimur gerðum EPSkassa og kældum flökum í CP-kassa án kælimottu. Enn fremur voru þróuð líkön af brettastæðum með kældum eða ofurkældum fiski til að rannsaka áhrif staðsetningar á bretti, stærðar brettastæða og forkælingar á þróun fiskhita undir hitaálagi.

Doktorsverkefni Björns er um þessar mundir fylgt eftir með samanburðarrannsókn á frauðkössum og einangruðum kerum til útflutnings ferskfiskflaka með skipum. Með því að pakka flökum og flakabitum í „vakúm“ í krapaís í kerin má enn frekar tryggja jafnt og hæfilega lágt hitastig í flutningi auk þess sem þættir á borð við afurðagæði, vinnuhagræðing, kostnaður og umhverfisáhrif eru til skoðunar.

F-940-P-001

»Niðurstöður ANSYS FLUENT varmaflutningslíkans: hitadreifing í láréttu þversniði frauðplastkassa með ferskum þorskflökum, sem í upphafi voru við 1 °C og voru geymd við 15 °C í 4 klst. Hiti flaka í hornum eldri kassans er um 1 – 2 °C hærri en á sama stað í nýja kassanum.

F-189-P-030

Doktorsritgerð um kælingu Hitastýring í flutningi ferskra fiskafurða frá vinnslu til markaðar hefur afgerandi áhrif á skemmdarferla vörunnar, sem birtist m.a. í að geymsluþol hvítfiskflaka og –bita er um 2 – 3 dögum lengra við –1 °C en 0 til 1 °C. Ferskar fiskafurðir eru viðfangsefni doktorsritgerðar Björns Margeirssonar fagstjóra á sviði vinnslu, virðisaukningar og eldis hjá Matís, sem hann varði í maí sl. Ritgerðin ber titilinn „Hermun hitastigsbreytinga í flutningi ferskra fiskafurða“ og var markmið hennar að greina og bæta hitastýringuna í kælikeðjum ferskra fiskafurða frá vinnslu til markaðar með tilraunum og stærðfræðilegum varmaflutningslíkönum. „Niðurstöður mínar benda til töluverðra vandamála í hitastýringu í flugflutningi, einkum í tilfelli farþegaflugvéla, en síður í gámaflutningi með skipum. Þó er enn þörf fyrir endurbætur í sumum sjóflutningskeðjum,“ segir Björn. „Sýnt er fram á mikilvægi forkælingar fyrir pökkun til að viðhalda réttum fiskhita í flutningi, einkum í flugi. Það sama á við um frosnar kælimottur, sem ráðlagt er að dreifa sem mest kringum fiskflök eða -bita í pakkningum og jafna þannig kæliáhrif þeirra. Mælingar gefa til kynna að búast megi við allt

Varahlutir F-940-P-002

annsóknir Matís á forkælingu flaka síðastliðin ár hafa bent til þess að roðog snertikælir Skagans og Marels er ein fljótvirkasta og áreiðanlegasta leiðin til að ofurkæla fiskflök niður í um –1 °C fyrir flutning, sem er rétt undir upphafsfrystihita magurs hvítfisks (–0,9 °C). Vökvakæling í saltpækli, krapaís eða vökvaís eru aðrar aðferðir, sem krefjast vanalega lengri kælitíma enda er hitastig kælimiðilsins jafnan hærra en við roð- og snertikælinguna. Góð forkæling og stöðugt flutningshitastig og umbúðir sem viðhalda kælingunni eru undirstaða mikilla gæða og langs „líftíma“ ferskra fiskafurða við útflutning þeirra.

Við gerum gott betur!

18

október 2012

útvegsblaðið

Góð kæling fisks og blóðgun um borð skiptir sköpum fyrir gæði aflans og gæði afurðanna úr honum:

Krapinn kælir fiskinn hraðar Hjörtur Gíslason skrifar: hjortur@goggur.is

A

flameðferð fyrstu tímana eftir að fiskurinn kemur um borð skiptir sköpum varðandi gæði og geymsluþol afurðanna sem unnar eru úr aflanum. Kæling skiptir þar öllu máli. Kælingin dregur úr örveruvexti og hægir á dauðastirðnun. Fiskur sem er illa kældur gengur hratt og af miklum krafti í gegnum dauðastirðnun fe r ð a fl og við það myndast eð a m los í holdinu. Fiskur fer í raun ekki að skemmast fyrr en eftir að dauðastirðnun lýkur og því skiptir töluverðu máli hvort um dauðastirðnunina, má »Jónas R. dauðastirðnunin lágmarka þessa styttingu og Viðarsson. gengur yfir á einum eða þyngdartap verður þar að auki þrem sólahringum,“ segir Jónas. R. Viðarsson, óverulegt. Bestu aðstæðurnar eru fagstjóri hjá MATIS. þó að lofa stirðnuninni að ganga yfir áður en fiskurinn fer í vinnslu. En sá kostur er þó ekki Flökin styttast talinn nægilega góður af þeim sem kaupa fisk „Sé fiskur flakaður fyrir dauðastirðnun þá til að vinna í fersk flök til útflutnings þ.s. þeir styttist flakið í dauðastirðnuninni og gengur eru alltaf að keppa við tímann,“ segir Jónas. sú stytting ekki til baka. Kraftur dauðastirðnunarinnar, þ.e. styttingin og sá tími sem hún Töluvert hefur áunnist tekur, fer eftir ýmsu svo sem kælingu, nær- Hvernig er staðan í þessum málum nú? „Um borð í útilegubátunum er kælingin yfiringarástandi og því hvort fiskurinn hafi verið þreyttur þegar hann var blóðgaður. Við leitt til fyrirmyndar og hafa til dæmis marg„verstu“ aðstæður getur flakið styst um allt ar útgerðir lagt í umtalsverðan kostnað við að að 24%. Þrátt fyrir styttinguna á flökunum koma upp forkælingu á millidekki til að tryggja þá missir flakið ekki mikla þyngd, aðeins um góða kælingu áður en aflinn er ísaður í ker.

0,5%. Sé fiskurinn heill þegar hann gengur í Töluvert hefur einnig áunnist á síðustu missgegnum dauðastirðnunina þá skiptir kraftur- erum varðandi kælingu um borð í smábátum, inn jafnvel enn meira máli þ.s. fiskholdið rifnar en eins og menn kannski kannast við þá var ástandið hvað það varðaði alls ekki nægilega ef þetta gerist hratt og við fáum los í holdið.

Algengt er að afli dagróðrabáta sé unninn gott fyrir 2-3 árum síðan. Sérstaklega voru þá fyrir eða á meðan að á dauðastirðnun stend- strandveiðibátarnir sem þurftu að taka sig á og ur. Eins og áður segir þá má búast við að við með samstilltu átaki Matís, MAST, Fiskistofu og þær aðstæður styttist flakið eitthvað, en með Landssambands smábátaeigenda hefur tekist því að halda kælingunni góðri allt frá blóðgun að bæta heilmikið úr ástandinu. Það hefur verþar til flakið er búið að ganga að fullu í gegn- ið gaman að fylgjast með hversu sjómenn eru

almennt áhugasamir um að bæta aflameðferð. Þeir eru almennt mjög opnir fyrir að fræðast um hvað þurfi að hafa í huga til að tryggja gæði aflans.“ Menn hafa mikið spáð í hvort krapi sé betri en flöguís. Hvort kælir betur? „Rannsóknir okkar hafa sýnt að sé sambærilegt magn af kælimiðli notaður þá kælir krapinn ívið hraðar, auk þess sem fiskurinn raðast betur í kerin og verður því síður undinn.

Við höfum verið að rannsaka ýmsar útgáfur af kælimiðlum með það í huga að gera kælinguna sem skilvirkasta. Sem dæmi má nefna að ein rannsókn sem við gerðum sýndi að fiskur, sem í þessu tilfelli var meðalstór ufsi, var í 2 tíma að ná 0°C í krapa en eftir fjóra tíma í flöguís hafði fiskurinn aðeins náð 2°C. Við þessar mælingar var tekið meðalhitastig úr 12 fiskum sem var dreift um kerið. Aflinn í þessari tilraun var í raun kafísaður þ.s. hlutfall íss á móti fiski var um um 40%. Það má hins vegar segja að það skipti kannski ekki öllu hvort fiskurinn er í 2 eða 5 tíma að ná 0°C, það þarf bara að ná hitastiginu niður á hraðan og öruggan hátt og það skiptir öllu að koma fiski úr 12-14°C, eins og sést gjarnan á sumrin, niður í a.m.k. 4°C; en það eru þau

viðmiðunarmörk sem eftirlitsaðilar hafa sett kröfur um að aflinn hafi náð innan sex klukkustunda frá því hann er veiddur.

Varðandi samanburðinn á krapa og flöguís þá hafa rannsóknir okkar sýnt að sé ætlunin að geyma aflann í kerinu lengur en einn sólahring þá er betra að notast við flöguísinn eða umísa aflann við löndun. Þetta er vegna þess að örveruvöxtur fer fyrr af stað í krapanum, enda er krapinn oft mjög blóðmengaður.

Blóðgunin skiptir líka umtalsverðu máli.

Blóð í flaki telst til útlitsgalla, en flök af illa blóðguðum fiski verða með dökkt heildarútlit, blóðsprungin og jafnvel með mar. Blóð er auk þess góð næring fyrir skemmdargerla, þannig að geymsluþolið styttist umtalsvert. Jafnframt eru ensím í blóði sem stytta geymsluþol frosinna afurða, og járn í blóði hvatar þránun og gulumyndun í saltfiski.

Hanna blóðgunarkerfi fyrir smábáta Blóðgun um borð í smábátum hefur í gegnum tíðina verið visst „vandamál“ þar sem aðstaðan um borð leyfir ekki að hægt sé að koma fyrir almennilegum blóðgunarkerum. Reyndar er partur af „vandamálinu“ sá að kaupendur á fiskmörkuðum hafa ekki verið að fara fram á betri blóðgun og þeir sem eru að reyna að blóðga vel fá það ekki til baka í hærri verðum.

Nú erum við að vinna saman í verkefni með 3X þar sem verið er að útbúa og prófa rótax búnað fyrir smábáta, það er blóðgunarker með snigilbúnaði sem er sérhannaður fyrir smábáta. Vonir standa til að þessi búnaður muni sanna gildi sitt um borð í smábátum og þá munum við væntanlega sjá miklar framfarir í blóðgun um borð í smábátaflotanum. Það er mjög pirrandi að sjá það í fréttunum þegar verið er að sturta afla milli kera við löndun úr smábátum. Sumir bátar hafa látið sérsmiða ker fyrir lestarnar hjá sér og því verða þeir að sturta afla á milli kera. En jafnvel þó menn séu að nota Umbúðamiðlunarker, þá þurfa menn samt að sturta aflanum á milli kera á bryggjunum og oft virðast menn alls ekki vera að reyna að lágmarka hnjaskið,“ segir Jónas R. Viðarsson.

KYNNING

Með Rotex búnaðinum er blóðgunarferlinu stýrt áður en gengið er frá fiskinum:

Fyrstu niðurstöður sína afgerandi gæðamun 3X Technology, Matís og fiskvinnslan Jakob Valgeir ehf. hafa sameiginlega staðið fyrir rannsóknarverkefni í sumar þar sem nýr búnaður, Rotex, hefur verið prófaður við blóðgun á þorski. Nú liggja fyrir fyrstu niðurstöður sem sýna með afgerandi hætti gæðamun á lönduðum fiski sem hefur verið látinn blæða út í Rotex búnaði. Hefðbundin blóðgun um borð í línubátum í smábátakerfinu er með þeim hætti að fiskur er blóðgaður í krapa í keri sem er síðan losað við löndun yfir í annað ker, áður en fiskurinn er tekinn til slægingar. 3X Technology hefur þróað blóðgunarbúnað, Rotex, þar sem blóðgunarferli er stýrt áður en gengið er frá fiski í krapaker í lest og hefur fyrirtækið þegar fengið einkaleyfi á búnaðinum.

Eykur gæði landaðs afla „Nú liggja fyrir niðurstöður rannsókna á ferskum afurðum sem benda allar til þess að Rotex búnaðurinn geti aukið gæði landaðs afla verulega. Fiskurinn var hvítari, minna blóð mældist í honum og gæði þess hráefnis sem fór í gegnum búnaðinn reyndust mun jafnari. Þrjár aðferðir eru notaðar til að

félagið miklu máli. Lífsgæði þjóðarinnar eru að miklu leyti byggð á afkomu mikilvægustu auðlindar hennar, og því er mikilvægt að hámarka þau verðmæti sem sjávarútvegurinn gefur af sér.

»Hér má sjá muninn á því þegar Rotex búnaðurinn er notaður (til hægri) og þegar hann er ekki notaður.

meta gæðin; skynmathópur sem treystir á huglægt mat sérfræðinga, litgreining með sérstökum búnaði þar sem treyst er á hlutlægt mat á gæðum og að síðustu nýjustu aðferðir við mat á blóðtæmingu, mælingar á rauðublóðkornum. Áfram verður fylgst með áhrifum blóðgunar á frosnar afurðir næstu átján mánuðina og þær niðurstöður birtar seinna,“ segir Gunnar Þórð-

arson, stöðvarstjóri Matís á Ísafirði.

Augljóst er að hér er um mikla hagsmuni að ræða þar sem landaður afli smábáta er upp undir 100 þúsund tonn á ári, og aukin gæði þess afla skipta sjávarútveg og sam-

Framtíðin byggir á rannsóknum og þróun „Segja má að samvinna aðila á markaði sé burðarás árangurs í slíkum verkefnum. Í þessu tiltekna verkefni hafa unnið saman; tækjaframleiðandinn 3X Technology, fiskframleiðandinn Jakob Valgeir ehf. og rannsóknarfyrirtækið Matís. Slík verkefni verða hins vegar ekki til án aðkomu rannsóknasjóða en

verkefnið er styrkt af AVS rannsóknasjóði og Vaxtarsamningi Vestfjarða. Framtíð íslensk sjávarútvegs mun byggja á rannsóknum og þróun til að treysta samkeppnishæfni á markaði og tryggja sölu á mörkuðum í framtíðinni.

Fyrir utan blóðgun getur kæling á hráefni, strax eftir veiðar, skipt miklu máli. 3X Technology hefur þróað, í samvinnu við Íslandssögu á Suðureyri, krapabúnað fyrir stærri báta til að snöggkæla aflann eftir blóðgun. Slíkt seinkar dauðastirðnun, en engir skemmdaferlar hefjast fyrr en eftir að henni lýkur. Með seinkun á dauðastirðnun er hægt að tryggja að slæging, sem er framkvæmd í landi, eigi sér ekki stað á meðan hún stendur yfir, en slíkt veldur mikilli gæðarýrnun á hráefni. Fyrirtækið mun einnig þróa áfram búnað sem hentar um borð í bátum í smábátakerfinu,“ segir Gunnar að lokum.

Heildarlausnir fyrir sjó- og landvinnslu

• • • • •

Kassar Öskjur Arkir Pokar Filmur

• • • • • • • •

Skór Stígvél Vettlingarr naður, ð Vinnufatnaður, Hnífar Brýni Bakkar Einnota vörur o.fl.

Kassar læsast saman stöf lun og brettið við stöflun ð stöðugra öð verður

Suðurhrauni 4 • 210 Garðabæ • Furuvellir 3 • 600 Akureyri • Sími: 575 8000 • Fax: 575 8001 • www.samhentir.is

20

október 2012

útvegsblaðið

Samey kynnir nýjung í skráningu upplýsinga og vistun þeirra á netinu:

Fjarstýring, fjargæsla og síritun á „skýi“

N

etbiter Argos netgáttin er hvað klikkar einhvers staðar, fær nýjung sem Samey býður sá sem málið varðar viðvörun í SMS nú upp á en hún einfaldar eða tölvupósti. Þetta felst því bæði til muna fjarstýrí síritun upplýsinga, sem er ingu, fjargæslu og síritun gæðamál og hluti af ferilaf flestu tagi. Netbiter skráningu vörunnar, rð af e f la er einföld gátt sem og viðvörunarkerfi. eð m bæði getur dregið Tækinu, sem er er á gögn frá tækjum stærð við eldspýtu(modbus) og skynjstokk, er komið fyrurum. Gögnin fara ir í kæligeymslu eða beint á skýið (netfrystiklefa til dæmis þjón) í aðgengilega og sendir þá frá sér vefþær mælingar sem síðu óskað er eftir. Kerfið er sem býðeinfalt í allri uppsetningu ur upp á skjáog aðlögun. Það kostar lítið og myndakerfi, línurit, leysir í raun allt málið. Sambærilegar skýrslugerð og að- lausnir eru til sem áskriftarkerfi, með varanir. mánaðarlegri áskrift á skráningar„Þetta er í eðli þjónustu. Við förum aðra leið. Menn sínu nokkur nýj- kaupa aðeins búnaðinn og eiga eftir ung,“ segir Þor- það pláss á þessu skýi fyrir mælingar »Þorkell kell Jónsson, fram- sínar og línurit. Það skoða menn svo Jónsson. kvæmdastjóri þegar þeir vilja í tölvu eða snjallsíma.

Sameyjar, „því gögnin fara beint Þetta er í raun allt í senn fjarstýring, upp á netið og eru vistuð þar. Not- fjargæsla og síritun á netinu,“ segir andinn nálgast svo gögnin þar eftir Þorkell. þörfum inn á heimasíðu sem þar er „Áður fyrr voru menn með rakavistuð auk þess sem skýrslu á pdf- eða hitamæla sem þeir skráðu uppformi er skilað mánaðarlega. Ef eitt- lýsingar af með ákveðnu millibili og

»Teikningin sýnir vel hvernig kerfið virkar. Það sendir þær upplýsingar, sem óskað er upp á skýið, þar eru þær geymdar og þangað er hægt þær á ýmsa vegu hvenær sem er.

skrifuðu á blað og settu í bók. Svo komu til sögunnar alls konar síritar, sem voru settir upp og af þeim þurfti að sækja gögn, fara með í tölvu og lesa upp úr græjunni og koma síðan í exel og loks út á pappír. Þessari fyrirhöfn hefur nú allri verið eytt því allt gerist þetta sjálfkrafa, er varðveitt á netinu og aðgengilegt hvenær sem er,“ segir Þorkell.

Samey býður auk þessa upp á fleiri lausnir á síritum af ýmsu tagi.

Ein þeirra felst í einnota síriturum, ITAG. Það er lausn sem einfaldar eftirlit með vörum í geymslu og flutningi. Engan hugbúnað þarf til að stilla eða nota þessa sírita. Síritaranum, sem er mjög smár í sniðum, eins og kreditkort, er komið fyrir á pakkningum sem fluttar eru. Þegar komið er á leiðarenda, er stykkinu stungið í USB „port“og þá er skýrsla um skráningu hitastigs og fleiri þátta tilbúin í PDF formi. Síritarnir fást forstilltir fyrir 24 tíma til 60 daga tímabil. Hægt er að fá stillt aðvörunarljós á hitamörk. Umbúðirnar eru vottaðar til notkunar í matvælaframleiðslu, skráningar vottaðar og hvorki þarf snúrur, lesara eða hugbúnað til að nálgast gögnin.

Löndun ehf sér um skipaafgreiðslu í Reykjavík og Hafnarfjarðarhöfn. Fyrirtækið veitir vandaða og skjóta þjónustu. Býður einnig upp á nauðsynlegan tækjabúnað og úrval manna sem reiðubúnir eru með stuttum fyrirvara að landa úr skipum.

Löndun ehf ehf sér sérum umskipaafgreiðslu skipaafgreiðsluí Reykjavík í Reykjavík Löndun ogog Hafnarfjarðarhöfn.

Fyrirtækiðveitir veitirvandaða vandaðaogog skjóta Hafnarfjarðarhöfn. Fyrirtækið skjóta þjónustu.

Býður einnig einnigupp uppáánauðsynlegan nauðsynlegantækjabúnað tækjabúnað þjónustu. Býður og úrval úrval manna mannasem semreiðubúnir reiðubúnireru erumeð meðstuttum stuttum og fyrirvaraað aðlanda landaúrúrskipum. skipum. fyrirvara

Fornubúðir 3 Hafnarfjörður Sími 555 6677 Fax 555 6678

Löndun ehf sér um skipaafgreiðslu í Reykjavík og

Löndun ehf sér skipaafgreiðslu í Reykjavík og Löndun ehf sérehf. um skipaafgreiðslu í Reykjavíkí og Löndun sér um um skipaafgreiðslu Hafnarfjarðarhöfn.

Fyrirtækið veitir vandaða og og skjóta skjóta Hafnarfjarðarhöfn.

Fyrirtækið veitir vandaða ogveitir skjóta vandaða Reykjavík og Hafnarfjarðarhöfn.

Fyrirtækið Hafnarfjarðarhöfn.

Fyrirtækið þjónustu.

Býður einnigog upp á nauðsynlegan tækjabúnað veitir vandaða skjóta þjónustu.

Býður þjónustu.

Býður einnig upp á nauðsynlegan tækjabúnað þjónustu.

Býður einnigeru upp nauðsynlegan tækjabúnað og úrvalupp manna sem reiðubúnir meðástuttum einnig á nauðsynlegan tækjabúnað og og úrval úrval manna sem reiðubúnir eru með með stuttum stuttum fyrirvara að landa úr skipum. og manna sem reiðubúnir eru úrval manna sem reiðubúnir eru með Fyrirhyggja, lipurð ogúr fyrirvara aðútlanda landa úrsamviskusemi skipum. stuttum fyrirvara að landa skipum. fyrirvara að skipum.

Fyrirhyggja, lipurð og samviskusemi

Fyrirhyggja, lipurð og samviskusemi einkenna þá þjónustu sem við veitum einkenna þá einkenna þáþjónustu þjónustusem semvið viðveitum veitum

Löndun ehf. - Kjalarvogi 21, 104 Reykjavík - Sími 552 9844 - Fax 562 9844 - londun@londun.is

Löndun ehf. - Kjalarvogi 21, 104 Reykjavík - Sími 552 9844 - Fax 562 9844 - londun@londun.is

Fyrirhyggja, lipurð og samviskusemi einkenna þá þjónustu sem við veitum

Löndun ehf. - Kjalarvogi 21, 104 Reykjavík - Sími 552 9844 - Fax 562 9844 - londun@londun.is

Fyrirhyggja, lipurð lipurð og og samviskusemi samviskusemi Fyrirhyggja, einkenna þá þá þjónustu þjónustu sem sem við við veitum veitum einkenna

!

Löndun ehf. - Kjalarvogi 21, 104 Reykjavík - Sími 552 9844 - Fax 562 9844 - londun@londun.is

Löndun ehf. - Kjalarvogi 21, 104 Reykjavík - Sími 552 9844 - Fax 562 9844 - londun@londun.is Löndun ehf. - Kjalarvogi 21, 104 Reykjavík - Sími 552 9844 - Fax 562 9844 - londun@londun.is

FORNUBÚÐIR 1, PÓSTHÓLF/P.O. BOX 470, IS -222 HAFNARFJÖRÐUR, ICELAND SÍMI/TEL: 354-555-6677 FAX: 354-555-6678 GSM/MOBILE: 894-4532, 898-2407 KENNITALA/REG NUMBER: 540896-2249 VSK. NÚMER/VAT. NUMBER: 53549 BANKI/BANK: ÍSLANDSBANKI 545-26-2249

Makríll... Ætlar þú ekki að gera eitthvað

við

Makrílinn? Þá þarftu að

Hafðu samband við

af viti

svellkælann!

okkur , við höfum lausnina!

Ísþykknisvélar

Tryggir gæðin alla leið!

Optim-Ice® ísþykknið getur orðið allt að 43% þykkt

BP - 120 Framleiðslusvið er frá 920 L/klst með 40% íshlutfalli til 2.210 L/klst með 10% íshlutfalli.

BP - 105 Framleiðslusvið er frá 230 L/klst með 40% íshlutfalli til 490 L/klst með 10% íshlutfalli.

Framleiðslugeta: 14.5 kW/12.470 kcal/klst sem jafngildir 299.000 kcal/sólarhring.

Framleiðslugeta: 65.0 kW/55.900 kcal/klst sem jafngildir 1.341.000 kcal/sólarhring.

BP - 130

BP - 140

Framleiðslusvið er frá 1.380 L/klst með 40% íshlutfalli til 3.070 L/klst með 10% íshlutfalli.

Framleiðslusvið er frá 1.780 L/klst með 40% íshlutfalli til 3.650 L/klst með 10% íshlutfalli.

Framleiðslugeta: 90.0 kW/77.400 kcal/klst sem jafngildir 1.857.000 kcal/sólarhring.

Framleiðslugeta: 107.0 kW/92.000 kcal/klst sem jafngildir 2.208.000 kcal/sólarhring. Ísþykknisvélarnar eru til í fimm mismunandi útgáfum: B útgáfa er venjuleg vél, BP með innbyggðum forkæli, BPH þar sem H stendur fyrir Hydraulic (glussadrifin), BT er hönnuð fyrir hitabeltisnotkun, þar sem sjóhiti er allt að +32°C og BR þar sem R stendur fyrir Rekkakerfi.

OPTIMAR Iceland

|

Stangarhyl 6

|

110 Reykjavík

|

Sími 587 1300 |

Fax 587 1301

| www.optimar.is

22

október 2012

útvegsblaðið

KYNNING

Marine Harvest í Skotlandi keypti íslenskar ískrapavélar af Thor-Ice:

Framleiða 240 tonn af ískrapa á sólarhring „Það hefur verið þekkt lengi, að kæling á hráefni, hvort heldur það er fiskur, kjöt, grænmeti, deig eða annað hráefni til matvælaframleiðslu, hefur afgerandi áhrif á gæði þess og líftíma. Með hækkandi sjávarhita, auknum strandveiðum og fjölgun smábáta í greininni, hefur þessi umræða aukist verulega sl. 2-3 ár. Nú er það almennt viðurkennt að hröð kæling strax eftir að fiskurinn er tekinn um borð, er besta leiðin til að viðhalda ferskleika og gæðum fisksins og lengja þannig líftíma hráefnisins. Hröð kæling strax í upphafi seinkar dauðastirðnun og sér einnig til þess að hún vari lengur þegar hún hefst. Allt þetta lengir líftíma hráefnisins um nokkra daga,“ segir Þorsteinn Ingi Víglundsson, eigandi og stofnandi Thor-Ice, sem hefur frá árinu 2003 framleitt ískrapavélar og kerfi til útgerða á Íslandi og um allan heim.

Thor-Ice fékk viðurkenningu frá Vaxtarsprotanum í maí 2012 og hafði þá náð að þrefalda veltu sína á milli áranna 2010 og 2011, en 90% af veltu félagsins er erlendis.ThorIce, sem nýlega flutti í Hús Sjávarklasans við Grandagarð, hefur einnig selt vélar og kerfi til fiskeldisgeirans, og nú nýlega afhenti fyrirtækið stóra einingu til stærsta fiskeldisfyrirtækis í heimi; Marine Harvest, í Skotlandi. „Þar er um að ræða mikla einingu sem framleiðir 8-10 tonn af ískrapa á klukkustund.

Kaupin á ískrapakerfinu fylgdu í kjölfarið á tilraunum og rannsóknum sem Thor-Ice og Marine Harvest unnu á síðasta ári. Markmið Marine Harvest var að lengja líftíma laxins

m

fe r ð a fl eð a

»Kerfið sem Marine Harvest keypti var afhent í 40 feta gámi sem stendur nú við verksmiðju fyrirtækisins í Skotlandi.

með því að kæla hann hratt strax eftir slátrun og ná þannig ferskari vöru sem endist mörgum dögum lengur. Með tilkomu kerfisins nást í fyrsta sinn markmið Marine Harvest hvað varðar kælingu,“ segir Þorsteinn. „Ískrapavélin er „turn-key“ lausn þar sem öllum vélbúnaði er komið fyrir í gámi og eingöngu þarf að tengja vatn og rafmagn að gáminum og út kemur ískrapi. Framleiðslan er 8-10.000 lítrar á klst. af ískrapa, eða 240 tonn á sólarhring. Ískrapabúnaðurinn notar

vistvæna kælimiðla og er Thor-Ice einn fárra framleiðanda ískrapavéla sem hafa fengið sinn búnað vottaðan til þess. Búnaðurinn þarf að standast hönnunarkröfur og hljóta svokallaða CE-PED vottun til þess að geta notað vistvæna kælimiðla.“ Thor Ice ehf. framleiðir jafnframt minnstu ískrapavélarnar á markaðinum í dag. Vélarnar fást m.a. glussadrifnar eða 220 volt eins fasa og henta vel í smábáta. „Þau fyrirtæki sem nota ískrapastrokka frá Thor-Ice í sam-

starfi vid Kælingu ehf, eru m.a.; Ísfélag Vestmannaeyja, Skinney Þinganes, Rammi, Þorbjörn Fiskanes, BRIM, Vinnslustöðin, Katla Seafood og tvö af stærstu útgerðarfyrirtækjum heims; PP og van Swan í Hollandi, svo dæmi séu tekin,“ segir Þorsteinn.

securing longer shelf life

securing longer shelf life

UMHVERFISVOTTUÐ PRENTSMIÐJA

Óskum sjómönnum og fjölskyldum þeirra til hamingju með daginn.

Oddi fyrir þig, þegar hentar, eins og þér hentar.

Oddi – umhverfisvottuð prentsmiðja.

Höfðabakka 7, 110 Reykjavík, sími 515 5000, www.oddi.is

Prentun frá A til Ö

- tryggir þér samkeppnisforskot

Sjávarútvegslausnir

Gæðastjórinn: „Hlutverk mitt er að tryggja gæði og rekjanleika vörunnar.“ Maritech býður lausnir í sjávarútvegi sem spanna alla virðiskeðjuna.

Maritech sérhæfir sig í Microsoft Dynamics NAV viðskiptalausnum.

TM

Borgartún 26, 105 Reykjavík » Hafnarstræti, 600 Akureyri sími: 545 3200 » sala@maritech.is » www.maritech.is

Gold Enterprise Resource Planning Silver Independent Software Vendor (ISV)