Útvegsblaðið 9. tbl 2012

UpplýsingatÌk

ni

VĂŠltĂŚkni

Ă liĂ°naĂ°ur ByggingariĂ°naĂ°

ur

PrentiĂ°naĂ°ur MatvĂŚlaiĂ°naĂ°u

MĂĄlmtĂŚkni

r

LĂ­ftĂŚkni

Âť2

Âť6

FjĂśrugur aĂ°alfundur smĂĄbĂĄtasjĂłmanna

ListiĂ°naĂ°ur

Âť12

IOZ P Z IPMYVZ [ PZ MH PZ MI PZ MN PZ MP] PZ MU] PZ MYHL P Z MZO PZ

GrindavĂ­kurhĂśfn greiĂ°fĂŚrari og betri

2015 tĂŚkifĂŚri Lamandi landsbyggĂ°arskammtur MZZ PZ MZ\ PZ

/ = Ă? ;( /

Ă˜:0Ă° :Ă?(

LĂŠlegri hrefnuvertĂ­Ă° er nĂş lokiĂ°

Âť17

M]H PZ OP PZ OY PZ PKHU PZ PKUZR VSPUU PZ RSHR P Z TPZH PZ TR PZ ZPTL` PZ [ZRVS P PZ \UHR PZ ]H PZ ]TH PZ

ÂťiĂ°naĂ°arblaĂ°iĂ°

0óUHó\YPUU mYP ó }ZRHY LM[PY ]LS TLUU [\ó\ M}SRP [PS Z[ � U¤Z[\ mY\T HYMH ]LYóH ]H_[HYZ WYV[HY xZSLUZRZ x mSPóUHóP I`N NPUNHYPóUHóP H[]PUU\SxMZ SPZ[PóUHóP SxM[¤ TH[]¤SHPóUHó RUP P TmST VN ]t S[¤RUP WYLU[Pó VN \WWSÝZPUNH [¤RUP

UHóP 5mT x ]LYRTLU U[HZR}S\T Om TLUU[HZ[VMU\U ZR}S\T VN €óY \T LY ZR`UZHT \T Mikið ZPN \UKPY MQ€SIY SLN SLPó Ìvin [PS Hó I týri‚H L`[[ [¤RPM¤YP Mikill uppgangu r hefur verið

PĂŠtursdĂłt

hjå Lýsi hf.

undanfari

tir, forstjóri n år. Katrín fyrirtÌkisins, Mótu m eigin enda er ånÌgð með gang måla framt íð –eykst velta Lýsis år frå åri og stefnir Núna er rÊtti í sjÜ milljarða tímin n! í år. �6�7 I �

Þ J Ó N U S SamtÜk iðnaða T U M rins – www.s i.is

I

L

L

I

Ă?

N

A

Ă?

A

R

I

ĂştvegsblaĂ°iĂ° Ăž

j

Ăł

n

u

st

u

mi

Ă°

i

l

l

sjĂĄva

r

Ăş

tvegsins

Byggt upp frĂĄ grunni

S

� ���� �. ��� ���

�� �. ������

��

JarðlÜgin å DrekasvÌðinu eru å rÊttum stÌður eru aldri og allar til staðar til Þess að Þarna aðeða gas. Það megi finna å hins vegar kolvetni, olíu enn eftir að og prufukey bora rannsókn ra hana arholu Þar og gera mÌlingar til að finna út hvort Þarna er gas eða sem benda olía til Þess hve vetnum. Hvort mikið sÊ Þarna Þar sÊ vinnanleg af kolt magn eða ekki. �4

ViĂ° lĂśgĂ°um af staĂ° meĂ° ĂžaĂ° verkefn i

www.volks

wagen.is

að búa til vefsíðu Þar sem hÌgt vÌri að få MYND: à RD�S Þetta yfirlit à RMANNSDÓTTIR og nånari upplýsin gar ... �2

Saga og umsvif Lýsis hf. og olíuFyrir erfiðus verkefnin tu vinnsla å DrekasvÌðinu eru aðalumfjÜllunarefni Iðnaðarblaðsins. Katrín PÊtursdóttir, forstjóri Lýsis segir framleiðslu fyrirtÌkisins aukast Volkswagen Crafter

MYND: AME

Crafter fer lĂŠtt meĂ° aĂ° flytja mjĂśg Ăžungan fyrirhafnarlaust og er sterkbyggĂ°ur fyrirferĂ°armikinn farm.

Crafter sendiferðabíll einstaklega og er búinn sparneytnum dísilvÊlum með allri nýjustu tÌkni frå Volkswage åreiðanlegur, n. Crafter er sparneytinn og Þrått fyrir er hann mjÜg stÌrðina ÞÌgilegur í akstri og umgengni.

Crafter kostar

aĂ°eins frĂĄ

6.990.000

kr.

Til afgreiĂ°slu

ok tĂłbe r 2 0 1 2 Âť 9 . tĂślu bl a Ă° Âť 1 3 . ĂĄ rg a ng u r

N

DrekasvÌ ðið lofar gó ðu ������

3ja ĂĄra ĂĄbyrgĂ° og allt aĂ° 200.00 0 km akstur

strax

AtvinnubĂ­lar

stÜðugt í samrÌmi við samfellda aukningu eftirspurnar.

Fyrstu tĂşnfiskarnir Ă­ meira en ĂĄratug veiddir af Stafnesi KE suĂ°ur undir landhelgismĂśrkunum:

Tveggja metra og feitir fiskar HjĂśrtur GĂ­slason skrifar: hjortur@goggur.is

TĂşnfiskveiĂ°ar Odds SĂŚmundssonar ĂştgerĂ°armanns ĂĄ Stafnesinu fara vel af staĂ°. Ă fĂśstudag voru Ăžeir bĂşnir aĂ° fĂĄ fjĂłra fallega fiska Ă­ tveimur lĂśgnum og bĂşnir aĂ° legga lĂ­nuna Ă­ ĂžriĂ°ja sinn.

VeiĂ°arnar stunda Ăžeir langt suĂ°ur af landinu, 180 til 200 mĂ­lur frĂĄ landi. Ăžetta eru fyrstu tĂşnfiskarnir sem Ă­slenskt skip veiĂ°ir Ă­ ĂĄratug eĂ°a meira. SkipstjĂłri Ă­ Ăžessari veiĂ°ferĂ° er Gunnlaugur Ævarsson, en ĂştgerĂ°armaĂ°urinn er annar stĂ˝rirmaĂ°ur og ĂĄ dekki. KvĂłti Ă?slands Ă­ ĂĄr er 25 tonn og er Stafnes meĂ° hann allan, en einungis er heimilt aĂ° Ăşthluta einu skipi veiĂ°iheimildir Ă­ einu. FjĂłrar ĂştgerĂ°ir sĂłttu um, tvĂŚr voru ekki dĂŚmdar hĂŚfar og StafnesiĂ° fĂŠkk Ăşthlutunina meĂ° hlutkesti. „Þetta eru tveggja metra langir og feitir fiskar, sem hafa greinilega haft ĂžaĂ° gott Ă­ makrĂ­lveislunni hĂŠr Ă­ sumar,“ segir JĂłnĂ­na GuĂ°mundsdĂłttir, rekstrarstjĂłri Helgu ehf, sem gerir StafnesiĂ° Ăşt. „ViĂ° vissum ekkert hvaĂ° viĂ° vorum aĂ° fara Ăşt Ă­, ĂŠg held aĂ° Ăžessi veiĂ°i sĂŠ ĂĄsĂŚttanleg Ă­ byrjun aĂ° minnsta kosti, en kannski veriĂ° betra aĂ° geta byrjaĂ° ĂśrlĂ­tiĂ° fyrr.“ BĂ­Ă°a meĂ° Ăśndina Ă­ hĂĄlsinum HĂşn segir aĂ° Ăžeir hafi 7 til 8 daga frĂĄ ĂžvĂ­ fyrsti fiskurinn veiĂ°ist og Ăžar til hann Ăžarf aĂ° fara Ă­ flug. Fiskurinn er Ă­saĂ°ur um borĂ° og fluttur utan meĂ° flugi ĂĄ uppboĂ°smarkaĂ°inn Ă­ TĂłkýó. „ViĂ° erum bĂşin aĂ° semja viĂ° Iceland Air um flutninginn til EvrĂłpu og Ăžar tekur annaĂ° flugfĂŠlag viĂ°, en alls tekur flutningurinn um tvo sĂłlarhringa. Fiskurinn mĂĄ ekki vera meira en tĂ­u daga gamall Ăžegar hann kemur ĂĄ markaĂ°inn. MĂŠr skilst aĂ° Japanarnir bĂ­Ă°i meĂ° Ăśndina Ă­ hĂĄlsinum eftir Ăžessum fiskum, sem vonandi verĂ°a fleiri. Ăžeir eru mest aĂ° fĂĄ frystan tĂşnfisk og tĂşnfisk Ăşr eldi, en stĂłrir feitir villtir fiskar eru eftirsĂłttastir.“

Stafnesið var å fÜstudag komið með fjóra túnfiska og var å sjó fram til dagsins í dag. Fiskurinn verður fluttur ferskur utan með flugi å uppboðsmarkaði í Tókýó. Þar geta fengist allt að einni milljón króna fyrir einn fisk, ef saman fer góður fiskur og mikil eftirspurn.

SÊrstÜk líklÌði fyrir fiskinn Hafið Þið einhverjar hugmyndir um hvaða verð gÌti fengist fyrir hvern fisk å markaðnum ytra? „Nei, við vitum auðvitað ekkert um Það fyrr en å markaðinn kemur. Þetta er uppboðsmarkaður og verðið fer eftir framboði og eftirspurn og að sjålfsÜgðu eftir gÌðum fisksins. Þetta er dýr fiskur og verð å einstÜkum fiski getur nålgast allt að milljón króna ef Það fer saman að eftirspurn er mikil og gÌðin mikil. Það kostar

líka mikið að gera út å túnfiskinn. Við Þurfum að sÌkja langt og olían er dýr. Smokkfiskurinn sem notaður er í beitu er enn dýrari. Við kaupum hann sÊrpakkaðan í gulli slegnum Üskjum frå Argentínu, enda er hann Ìtlaður til manneldis. Svo hÜfum við låtið smíða sÊrstakar Üskjur með eins konar líklÌðum utan um fiskinn, sem eru sÊrstakar kÌlimottur og loks eru Üskjurnar fyllar af ís. MjÜg mikilvÌgt er að halda kÌlingu alla leið å markað og fylgst er með hitastiginu alla leið og bÌtt við ís ef ÞÜrf krefur í fluginu.

Japanir utan lĂśgsĂśgu Ăžetta er mjĂśg skemmtilegur og spennandi veiĂ°iskapur, svona eins og 50 fĂśld laxveiĂ°i,“ segir JĂłnĂ­na. Gera mĂĄ rĂĄĂ° fyrir aĂ° StafnesiĂ° verĂ°i aĂ° veiĂ°um Ăžar til Ă­ dag, mĂĄnudag. MikiĂ° hefur veriĂ° af japĂśnskum tĂşnfiskveiĂ°iskipum rĂŠtt utan viĂ° lĂśgsĂśguna og hafa Ăžau veriĂ° aĂ° fiska vel. Ăžau eru meĂ° 60 mĂ­lna langa lĂ­nu og frysta fiskinn um borĂ° og getur ĂşthaldiĂ° hjĂĄ Ăžeim ĂžvĂ­ veriĂ° miklu lengra en hjĂĄ skipum eins og Stafnesinu, sem Ă­sa aflann og selja ferskan ĂĄ uppboĂ°smarkaĂ°num.

MAKING MODERN LIVING POSSIBLE

Stjórn og gÌslubúnaður til notkunar å sjó og landi � nÌrri 70 år hefur Danfoss framleitt breiða línu af stjórnog gÌslubúnaði og byggir Því å mikilli reynslu í Þróun og framleiðslu å iðnaðarstýringum eins og hita- og Þrýstinemum, hita-og Þrýstistillum, hita- og Þrýstiliðum, spólurofum, spólulokum og fl.

Danfoss hf. • Skútuvogi 6 • 104 Reykjavík • Sími: 510 4100 • veffang: www.danfoss.is

2

október 2012

útvegsblaðið Þ

j

ó

n

u

st

u

mi

ð

i

l

l

sjáva

r

ú

útvegsblaðið

Staðan í afla einstakra tegunda innan kvótans:

tvegsins

leiðari »Þorskur

Erfið sambúð

n Aflamark: 160.449

14.8%

n Afli t/ aflamarks: 23.732

»Ýsa n Aflamark: 30.905

13.2%

n Afli t/ aflamarks: 4.070

M

argt er í deiglunni í sjávarútveginum þessa dagana. Að sjálfsögðu er það mismikilvægt. Sumt er hégómi, annað grafalvarlegt. Allt snýst það samt um sambúð sem að öllu jöfnu ætti að vera til fyrirmyndar, sambúð fólksins í landinu við sjávarútveginn. Svo einkennilegt sem það kann að virðast er ekki annað að sjá en sambúðin gangi illa. »Ufsi

Svo byrjað sé á því, sem léttvægara kann að virðast, má nefna að á undanförnum árum hefur það færst í vöxt að íbúðabyggð og starfsemi lítt skyld sjávarútveginum hefur gerst hafnsækin. Byggð hafa verið upp bryggjuhverfi og íbúðarhúsnæði reist á hafnarsvæðum.

Um það er ekki nema eitt gott að segja, búseta, þjónusta ýmiskonar, veitingahús, fiskvinnsla og útgerð eiga vel heima saman. Í þeirri sambúð endurspeglast virðiskeðja íslensks þjóðfélags. Öll eigum við sjávarútveginum að þakka hve framarlega við stöndum í lífsgæðum. Við verðum hins vegar að gæta þess að í þessari sambúð, eins og öðrum, verðum við að taka tillit til hvors annars. Sá sem vill búa í nábýli við höfnina verður að átta sig á því að við höfnina fer fram sú miklvæga starfsemi sem stendur undir lífsgæðum hans.

Eigi hann erfitt með svefn vegna sambúðarinnar, verður hann að átta sig á því að hann getur varla krafist þess að starfsemi við höfnina verði hætt. Það gæti, þegar upp er staðið, valdið meiri svefntruflunum en hitt.

n Aflamark: 42.125

15.1%

n Afli t/ aflamarks: 6.376

»Karfi n Aflamark: 45.012

14.4%

n Afli t/ aflamarks: 6.481

Og svo það sem er þyngra á metunum.

Afstaða af þessu tagi er vonandi ekki dæmigerð fyrir hug landsmanna, eða hvað?

Jú, svo virðist stundum vera. Núverandi stjórnvöld hafa verið í stríði við sjávarútveginn frá því þau tóku við stjórnartaumunum. Eitt helsta sameiginlega kosningaloforð þeirra var að ganga á milli bols og höfuðs á sægreifunum og bylta kvótakerfinu. Í vor tókst þeim að koma í gegn lögum sem hirða megnið af hagnaði sjávarútvegsins og lama fyrir vikið fyrirtækin, sem þar starfa og ekki síður bæjarfélögin á landsbyggðinni. Um 80% allra veiðiheimilda eru úti á landi. Í bígerð eru svo lög sem þrengja enn meira að möguleikum útgerðarinnar til að lifa af.

Eru virkilega að verða tvær þjóðir í þessu landi. Vonandi ekki, því saman vinnum við öll að sama markmiði, velferð lands og þjóðar. Þeir sem vinna við sjávarútveginn sinna sínu mikilvæga hlutverki og hinir, sem öðrum störfum sinna, gera það líka. Saman myndum við þá heild sem byggir upp gott og heilbrigt samfélag, sundruð vinnum við þjóðinni tjón.

Gott væri að sambúðin gengi betur.

Hjörtur Gíslason Útgefandi: Goggur ehf. Kennitala: 610503-2680 Heimilisfang: Stórhöfða 25 110 Reykjavík Sími: 445 9000 Heimasíða: goggur.is Netpóstur: goggur@goggur.is Ritstjórar: Hjörtur Gíslason, Sigurjón M. Egilsson ábm. Aðstoðarritsjóri: Haraldur Guðmundsson Höfundar efnis: Haraldur Guðmundsson, Hjörtur Gíslason, Sigurjón M. Egilsson og fleiri. Auglýsingar: hildur@goggur.is Sími: 899 9964 Prentun: Landsprent. Dreifing: Útvegsblaðinu er dreift til allra áskrifenda Morgunblaðsins, útgerða, þjónustuaðila í sjávarútvegi og fiskvinnslustöðva.

»Áhöfnin á hrefnuveiðiskipinu Hrafnreyði KÓ veiddi 31 dýr á vertíðinni.

Veidd voru 51 dýr á vertíðinni en kvótinn á árinu var 216 hrefnur:

Lélegri hrefnuvertíð lokið Haraldur Guðmundsson skrifar: haraldur@goggur.is

E

inni lélegustu hrefnuvertíð síðustu ára lauk nú um helgina þegar Hrafnreyður KÓ fór í síðustu veiðiferð ársins. Hrefnuveiðimenn veiddu samtals 51 dýr á vertíðinni en kvótinn á árinu var 216 hrefnur. Af þeim þremur skipum sem stunduðu veiðarnar kom Hrafnreyður KÓ inn með flest dýr, eða 31 talsins. Hafsteinn SK veiddi 18 hrefnur og Halldór Sigurðsson fyrir vestan tók tvö dýr. Í fyrra veiddist 61 hrefna, en það magn var einnig talsvert undir væntingum hrefnuveiðimanna. „Veiðarnar hafa gengið svo illa

Júpíter t4

flottrolls hleri

Húsi Sjávarklasans Grandagarði 16 Sími 568 50 80 Farsími 898 66 77 atlimarj@polardoors.com

www.polardoors.com

síðustu mánuði að það hafa verið jól í hvert sinn sem við höfum fengið dýr.

Til að mynda fór Hrafnreyður í tvær ferðir í september sem skiluðu engu.

Við erum því búnir að fara í margar fýluferðir á vertíðinni og það er mikið minna af hrefnu í Faxaflóanum en síðustu ár,“ segir Gunnar Bergmann Jónsson, framkvæmdastjóri Hrafnreyðar ehf. „Í fyrra veiddum við á Hrafnreyði um 50 dýr, jafn mikið og hrefnuveiðiskipin þrjú fengu samanlagt á þessari vertíð. Sá árangur þótti ekki neitt sérstaklega góður. Við settum okkur því markmið í vor um 80 dýr, en þegar komið var fram á haust var augljóst að því yrði ekki náð. Hrefnan hvarf nánast þegar makríllinn

kom í Faxaflóann í júlí og sá mánuður var alveg skelfilegur. Makríllinn étur fæðuna frá hrefnunni og þegar hann færir sig norðar þá má sjá sömu áhrif á Breiðafirðinum. Þetta makrílævintýri okkar er því að hafa víðtæk áhrif,“ segir Gunnar.

Aðspurður segir Gunnar augljóst að hrefnuveiðimenn nái ekki að anna eftirspurn eftir kjöti frá verslunum og veitingastöðum í vetur. „Staðan hefur aldrei verið svona slæm. Sem dæmi þá er ekki til neitt kjöt hjá okkur og frystikisturnar eru að tæmast í öllum verslunum. Kjötið frá vertíðinni í fyrra, um 50 tonn, kláraðist í janúar á þessu ári, en nú er kjötið að klárast á sama tíma og hrefnuvertíðinni er að ljúka.“

Sameiginlegt markaðsstarf Íslendinga?

Sjávarútvegsráðstefnan verður haldin í þriðja sinn á Grand hóteli 8.-9. nóvember og ber nú heitið „Horft til framtíðar“. Hugmyndin með ráðstefnunni er að skapa samskiptavettvang allra þeirra sem koma að sjávarútvegi á Íslandi. Á ráðstefnunni verða ýmsar málstofur og mun ein þeirra fjalla um það hvort Íslendingar eigi að vera með sameiginlegt markaðsstarf. „Þetta er spurning sem áhugavert er að ræða nú þegar íslenskur fiskur á í harðri og vaxandi samkeppni ekki síst vegna mikillar aukningar á þorskkvóta Rússa og Norðmanna í Barentshafi,“ segir Inga Jón Friðgeirsdóttir, framkvæmdastjóri hjá Brimi hf., en hún er ein af þeim, sem að ráðstefnunni standa. „Þó svo að íslenskar afurðir hafi lengi haft sterka stöðu á mörkuðum hefur lítið verið gert til að viðhalda þeirri stöðu. Ekki hefur verið unnið nógu markvisst að því undanfarin ár að markaðssetja íslenskan fisk og segja má að hver hafi verið að vinna í sínu horni sem stundum hefur leitt til þess að menn hafa lækkað afurðaverðið hver fyrir öðrum. Með því að standa saman að því að kynna uppruna og efla ímynd íslenskra sjávarafurða

gætum við náð betri árangri og skilað meiri verðmætum,“ segir Inga Jóna. Málstofunni um sameiginlegt markaðsstarf stýrir Bylgja Hauksdóttir útibússtjóri North Coast Seafoods á Íslandi og verða þar flutt þrjú áhugaverð erindi.

Terje Martinussen framkvæmdastjóri Norwegian Seafood Council flytur erindi um það hvernig Norðmenn standa að sameiginlegu markaðsstarfi og hvaða árangri það hefur skilað. Norðmenn verja um 9 milljörðum íslenskra króna í markaðssetningu á norskum sjávarafurðum í ár og eru með skrifstofur í 12 löndum og vinna að markaðsverkefnum í 25 löndum sem öll miða að því að auka eftirspurn og neyslu á norskum sjávarafurðum. „Við fáum að heyra sjónarmið úr íslenskum sjávarútvegi í erindi Guðmundar Kristjánssonar forstjóra Brims þar sem hann mun segja frá sinni reynslu af markaðssetningu á íslenskum sjávarafurðum og tekur hann dæmi um markaðssetningu saltfisks á Spáni. Einnig verður fjallað um mögulegar leiðir í sameiginlegu markaðsstarfi í erindi Guðnýjar Káradóttur markaðsstjóra Iceland Responsible Fisheries,“ segir Inga Jóna.

Órofin kælikeðja – ferskur fiskur alla leið Klettakælir, ný fullkomin, ferskfiskmiðstöð

Verði þér að góðu!

Kælibíll tekur við ferskum fiski við skipshlið.

Kælikeðja 0 °C

FÍTON / SÍA

FISKVINNSLA

Kælibílar flytja ferskan fisk í fiskvinnslur eða til fisksala.

Hleðsluop undir skyggni sem tryggir hreinlæti og gæði Öll starfsemin er undir einu þaki Órofin kælikeðja frá móttöku til afhendingar á ferskum fiski Þjónustustig í fiskdreifingu verður enn betra Eimskip Flytjandi býður viðskiptavinum sínum einnig aðgang að fimm öðrum kæli- og frystigeymslum á svæði Eimskips í Sundahöfn og í Hafnarfjarðarhöfn.

FISKBÚÐ

Kælibílar dreifa fiski til fisksala.

Eimskip hefur opnað nýja, fullkomna ferskfiskmiðstöð, Klettakæli, á athafnasvæði Eimskips í Reykjavík. Þar er öll aðstaða fyrir lestun, losun og meðhöndlun á ferskum fiski í takt við þarfir markaðarins um órofna kælikeðju og fyrsta flokks vörumeðhöndlun:

Klettakælir – fullkomin ferskfiskmiðstöð.

Afferming og lestun undir skyggni.

2007/2008

7.378

5,70%

2008/2009

7.444

5,70%

2009/2010

7.888

5,30%

október 2012

útvegsblaðið

Strandveiðar og 2010/2011 12.762 7,90% VS-afli stærsti hlutinn Helsta skýringin á því að mun hærra hlutfall 2011/2012 16.852 9,50% fer nú í pottana er annars vegar strandveiðarnar, sem teknar voru upp á fiskveiðiárinu 2008/2009. Þær eru fyrst dregnar frá fyrir úthlutun á síðasta fiskveiðiári. Hins vegar og rækjuveiða, 1.226 tonn, og línuívilnun, Hönnum og smíðum háþrýst vökvakerfi, að svo kallaður VS-afli, sem áður gekk undir 2.531 tonn. Framlag í þann pott hefur verið dælustöðvar og stjórnbúnað. nafninu Hafró-afli er nú áætlaður og dreg- minnkað um 844 tonn, en fiskveiðiárin þar Áratuga reynsla og þekking. inn frá fyrir úthlutun innan aflamarks árs- á undan hefur þetta framlag verið óbreytt í ins samkvæmt upplýsingum frá sjávarút- 3.375 tonnum, eða allt frá því á línuívilnunvegs- og landbúnaðarráðuneytinu. Í þessa in var tekin upp árið 2003. VS-aflinn hefur tvo potta renna nú samtals 7.945 tonn af ekki til þessa verið dreginn frá fyrir úthlutþorski, 5.600 til strandveiðanna og 2.354 í un til aflamarks og frístundaveiðin heldVS-aflann, eða langleiðina í helmingur þess, ur ekki. Byggðakvótinn hefur undanfarin sem tekinn er útfyrir aflamarkskerfið. Auk ár verið nálægt 3.000 tonnum af þorski, þess eru nú tekin frá 300 tonn fyrir áætl- en fór niður í tæplega 2.700 tonn, þegar aða frístundaveiði. Loks er byggðakvótinn leyfilegur heildarafli af þorski var aðeins aukinn um 2.500 tonn frá árinu áður. Aukn- 130.000 tonn. ingin er samkvæmt bráðabirgðaákvæði laga»Hlutfall Á ungrækju síðasta fiskveiðiári leyfilegur var lægra en ívar fyrra og hefur Hafrannsóknastofnunin lagt til að opnað verði fyrir rækjuveiðar í meðaf 400 tonna aflamarki. númer 116 frá árinu 2006. Án þessa ákvæð-Skjálfanda heildarafli þorski 160.000 tonn. 12.672 is hefði byggðapotturinn aðeins orðið 2.341 tonn voru þá tekin frá fyrir úthlutun og tonn, en verður nú 4.841 tonn. Sama er að komu 147.328 tonn til úthlutunar. Þá voru á rækju í Skjálfanda og Arnarfirði: segja um aukninguna á strandveiðikvótan-Hafró 4.800 leggur tonn tekin til frá veiðar vegna strandveiðum, sem nemur 2.000 tonnum. Án hennar anna eða 3%, en á þessu fiskveiðiári er Loks er byggðakvótinn aukinn um 2.500 tonn frá árinu hefðu aðeins 3.600 tonn komið í hlut strand- hlutfall strandveiðanna 3,2% og magnið veiðiflotans í stað 5.600 tonna.

5.600 tonn. Á fiskveiðiárunum næst á und- Aukningin er samkvæmt bráðabirgðaákvæði laga númer 1 66 uppbætur • 200 Kópavogi AðrirSmiðjuvegi pottar eru vegna skelan, eða frá 2004/2005 eru frádráttarliðirnSími 580 5800 • www.landvelar.is árinu 2006. Án þessa ákvæðis hefði byggðapotturinn aðe ir aðeins þrír, skel- og rækjubætur, byggðaHjörtur Gíslason skrifar: en í fyrra og hefur Hafrannsókna- hækkaði töluvert frá fyrri árum en kvóti og línuívilnun og samanlagt hlutfall hjortur@goggur.is orðið 2.341 en verður núhefur 4.841verið tonn.

Sama er að seg stofnunin lagt til að opnaðtonn, verði fyrstofninn í lægð og ekkfrá 4,6% upp í 6%. ir rækjuveiðar í Skjálfanda með 400 ert hefur verið veitt úr honum síðan

Háþrýstar Dælustöðvar

Veiði á 850 tonnum lögð til

Ráðgjöf – sala – þjónusta

4

fall 7,9% en fiskveiðiárin þar áður var hlutfallið mun lægra eða í kringum 5%, lægst 2006/2007, 4,6%. Hlutfall pottanna hefur því meira en tvöfaldast síðan þá.

H

Ásafl hefur gott úrval af vélum, rafstöðvum og öðrum búnaði fyrir báta og stærri skip. Persónuleg þjónusta, snögg og góð afgreiðsla ásmat hagstæðum verðum gerir öll viðskipti við Ásafl ánægjuleg. Okkar helstu vörumerki eru Isuzu, Doosan, FPT, Westerbeke, Helac, Hidrostal, Hung Pump, Tides Marine, Halyard, ZF, BT-Marine, Ambassador Marine, Marsili Aldo, San Giorgi, Guidi, Wesmar, Isoflex ofl ofl.



aukninguna á strandveiðikvótanum, sem nemur 2.000 ton Án hennar hefðu aðeins 3.600 tonn komið í hlut strandvei ans í stað 5.600 tonna.

afrannsóknastofnunin tonna aflamarki.

2002. Mikið var af ungrækju og þar leggur nú til að leyfðar sem rækjan er mjög smá í Axarfirði Undirmálið ekki dregið frá verði veiðar á 400 tonn- Langt undir meðaltali hefur Hafrannsóknastofnunin lagt Árið 2001 sett heimild til að landa svoumvar af rækju í Skjálfanda Stofnvísitala rækju í Ísafjarðardjúpi til að ekki verði heimilaðar veiðar á kölluðum sem verðmæti og 450 tonn „Hafró-afla“ í Arnarfirði.þar Rækjan mældist langt undir meðallagi. Út- svæðinu. Niðurstöður leiðangursvirðist vera að að nástærstum sér á strik eftir breiðsla rækjunnar takmarkaðist ins sýndu að litlar breytingar voru aflans rann hluta til starfsemi lægð í langan tíma. Víða er töluvert við inndjúpið. Hlutfall hrognarækju á stærð rækjustofna í Húnaflóa og Hafrannsóknastofnunarinnar en seinna metnar og dregnar frá leyfilegum heildar- máli. Hver framvindan ve af smárækju. Meira fannst af smá hefur lækkað verulega frá því haust- Skagafirði og eru þeir enn í lægð. var ákveðið þessir fjármuniriðrynnu aflavar fyrirafúthlutun. málum er erfitt að spá. Í ský ýsu meir og þorski en í að undanförnum 2011. Mikið þorski ogSíðustu ýsu á fiskveiðiár heftil Verkefnasjóðs sjávarútvegsins og heimur um 1.300 tonnum af þorski verið landað umýsu endurskoðun á lögum leiðöngrum. svæðinu og einnig fannst fiskur inn Meira af þorski og Lokið að rækjusvæðunum í inndjúpinu. Almennt var meira af þorskýsu ildin er því árlegri kölluð stofnmælingu VS-heimild. Samkvæmt sem undirmáli. veiða frá þvíog í september 20 Hafrannsóknastofnunarinnar á Hafrannsóknastofnunin hefur lagt á stærðarbilinu 15-30 cm en á undþessari heimild er skipstjóra leyfilegt að Eins og áður sagði er VS-aflinn í fyrsta þessi mál og fjallað um mög rækju á grunnslóð vestan- og norð- til að engar rækjuveiðar verði heimil- anförnum árum. Ýsumagn var svipákveða að allt að 5% botnfiskafla reiknist sinn dreginn frá úthlutun til kvóta þessuá öllum á úthlutun í þessa anlands. Könnuð voru sex svæði: aðar í Ísafjarðardjúpi að sinni. að og áí fyrra svæðum nemapotta. ekki til aflamarks. Þeim afla skal landa á fiskveiðiári. ári var 2.100 tonnumþar sem magn ýsu var Arnarfjörður, Ísafjarðardjúp, HúnaStofnvísitala rækjuÁísíðasta Arnarfirði í Skagafirði flói, fiskmarkaði Skagafjörður, og Ax- varfara undir meðallagi en var samkvæmt hærri en þeim töluvert minna en á síðustu ogSkjálfandi 20% af aflaverðmæti af þorski landað heimildSkipt á milli árum. tveggja pott arfjörður.

Eitt milli helsta markmið Líkt og verið hefur meira eðameirihluta svipað starf til skipta útgerðar og leiðáhafnar.haustið 80% 2011. um og á fiskveiðiárinu þar á Magn undanþorsks 3.400 var„Það er mat angursins var að meta stofnstærð undanfarin ár var helsta útbreiðslu- á svæðunum fyrir Norðurlandi en  Að endurskoða eigi lagaák renna til Verkefnasjóðsins. tonnum.

Fiskveiðiárið rækju á þessum svæðum. Að Þessar auki heimildsvæði rækju innst í firðinum.

Magn2008/2009 í fyrra en var minna var af þorski í Ísaog festa þær í lögum sem h ir hafa verið nýttar í vaxandi mæli og mest 3.900 tonnum landað með þeim hætti. var allur aukaafli mældur. þorsks og ýsu var svipað og í fyrra, en fjarðardjúpi og Arnarfirði.

Mælingin Í þegar Skjálfanda var stofnvísitala þó mældist meira fiski.

Haf- hérfórfer fram á Dröfn arafla RE 35 íástað tímabilinu magntalna líkt líður á fiskveiðiárið og þrengist um Eins afog1 árs fram kemur hlutfall rækju svipuð og haustið en þátil löndunrannsóknastofnunin hefur til að 18. september 8. þessu október. mótiLeiðverði betur kvóta.

Jafnframt hafa2011, heimildir þorsks, sem tekiðlagt er frá fyrir úthlutun afla- tilMeð hafði stofnvísitalan hækkað tölu- leyfðar verði veiðar á 450 tonnum af angursstjóri var Ingibjörg G. Jónsum samdrátt í heildarafla e undirmálsfiski kvóta nýtt-fiskveiðiárið marks, vaxandi, enda teknir nýir þætti vertar frááfyrri árum og er utan nú yfir með-veriðrækju 2012/2013. dóttir og þar skipstjóri var Gunnar Jóar Hlutfall töluvert.ungrækju Þær heimildir hafa ekki verið inn og rækju skipta ístrandveiðarnar þar mestu hann jafnt niður á þeim se allagi. var lægra Stofnvísitala Axarfirði hannsson.

Ó

vissan um rekstrarumhverfi sjávarútvegsins er svo mikil að maður gerir engar langtímaáætlanir lengur. Þetta er bara rekið frá degi til dags. Þess vegna hefur ekki verið endanlega ákveðið hvernig við notum nýja skipið okkar, nema að því verður haldið til veiða,“ segir Guðmundur Kristjánsson, forstjóri Brims hf. þegar blaðamaður Útvegsblaðsins ræddi við hann um nýtt skip Brims sem væntanlegt er til landsins í desember. Skipið heitir Esperanza del Sur og hefur undanfarin ár verið gert út frá Argentínu. Skipið er frystiskip, smíðað árið 2003 og hét upphaflega Skálaberg og var gert út frá Færeyjum. Guðmundur segir að skipið sé mjög gott, sambærilegt og Brimnesið sem er í eigu Brims.

F

iskaflinn í september nam alls 108.453 tonnum samanborið við 105.765 tonn í september 2011. Botnfiskafli jókst um tæp 4.600 tonn frá september 2011 og nam um 35.300 tonnum. Þar af var þorskaflinn rúm 18.300 tonn, sem er 4.500 tonnum meiri afli en á fyrra ári. Ýsuaflinn nam rúmum 3.200 tonnum sem er rúmlega 500 tonnum minni afli en í september 2011.

Karfaaflinn jókst um 123 tonn samanborið við september 2011 og nam rúmum 4.900 tonnum.

Tæp 5.000 tonn veiddust af ufsa sem er rúmlega 1.100 tonna aukning frá september 2011. Annar botnfisksafli nam um 3.900 tonnum og dróst saman um 698 tonn frá fyrra ári.

Við bjóðum fyrirtækjum sérþekkingu

Okkar vinna snýst um að þín vinna gangi vel. Við leggjum okkur fram um að setja okkur vel inn í það sem þú ert að gera, og þó að við þekkjum kannski ekki viðfangsefnin í þínu starfi jafn vel og þú, þá vitum við hvað starfið gengur út á.

Starfsfólk Íslandsbanka býr yfir áratugareynslu í þjónustu við sjávarútveginn og hjá bankanum starfar stór hópur fólks með sérþekkingu á greininni. Þannig getum við ávallt tryggt fyrirtækjum í þessari undirstöðuatvinnugrein þjóðarinnar þá bankaþjónustu sem hún þarfnast. Þekking sprettur af áhuga.

Við bjóðum góða þjónustu islandsbanki.is | Sími 440 4000

Hallgrímur Magnús Sigurjónsson hefur yfir 30 ára reynslu af sjávarútvegi og fjármögnun sjávarútvegs.

Magnús er útibússtjóri hjá Íslandsbanka.

6

október 2012

útvegsblaðið

Arthur Bogason, formaður Landssambands smábátaeigenda, stóð af sér mótframboð á aðalfundi LS:

Hlýt að vera ánægður Hjörtur Gíslason skrifar:

Félagið sýnir það betur og betur hvað það er orðið vel skipulagt og hve samstilltur og þjálfaður hópurinn er orðinn.

hjortur@goggur.is

A

rthur Bogason, formaður Landssambands smábátaeigenda frá upphafi stóð af sér mótframboð frá Arnari Þór Ragnarssyni, formanni smábátafélagsins Hrollaugs og stjórnarmanni í LS á aðalfundi LS á föstudag. Arthur fékk 30 atkvæði til formanns, en Arnar Þór 19. „Það er eðlilegt í öllum félagsstörfum að sitjandi formenn geti átt von á mótframboði. Ég hef stundum undrast að það hafi ekki verið atast svolítið meira í mér en þetta. Ég hlýt að vera ánægður með það eftir að hafa verið kosinn 28 sinnum að ná þó þeim árangri í þessu að ná ennþá góðri kosningu,“ sagði Arthur í samtali við Útvegsblaðið að loknum fundinum.

Aðspurður um fundinn sagði Arthur að hann hefði verið bæði skemmtilegur og góður. „Félagið sýnir það betur og betur hvað það er orðið vel skipulagt og hve samstilltur og þjálfaður hópurinn er orðinn. Það var tekið hér á erfiðum málum og ályktað um þau. Stærstu málinn eru meðal annarra veiðigjaldsmálið. Menn hafa bara af því mjög miklar áhyggjur að það kunni að ríða fjölmörgum af þessum litlu útgerðum að fullu. Fyrir utan það hefur þetta mjög neikvæð áhrif á áhugamanna til að stunda sjóinn. Það er mjög alvarlegur hlutur út af fyrir sig. Ég ætla rétt að vona að þetta sé eitthvað sem eigi eftir að breytast og fara til betri vegar en horfir í augnablikinu,“ sagði Arthur.

En málin eru fleiri: „Síðan eru menn mjög harðorðir í garð Hafró. Það er ekki bara ég sem stend í því. Það eru fjölmargir félagsmenn sem eru alveg æfir út í stofnunina, sérstaklega fyrir ráðgjöfina í ýsunni núna. Það kom fram tillaga nú aftur, sem sást fyrir nokkrum árum, en fékk ekki brautargengi þá. Það er tillaga um að aflaheimildum verði úthlutað í þorskí-

»Arthur Bogason virðist vera að senda Steingrími J. Sigfússyni tóninn við upphaf aðalfundar Landssambands smábátaeigenda. Við hlið Steingríms situr Örn Pálsson, framkvæmdastjóri LS.

gildum. Ég segi fyrir mína parta að þetta er eitursnjöll hugmynd því hún myndi leysa til dæmis þennan vanda sem er á miðunum núna, að menn eru á harðaflótta undan ýsu á sama tíma og hún á ekki að vera til. Þetta er að mínu vita lausn á fjölmörgum málum, meðal annars umhverfismálum, því þá þyrftu menn ekki að keyra landshlutanna á milli til að ná kvótum í einhverri ákveðinni tegund.“ Grásleppuvertíðin í ár var smábátamönnum erfið vegna sölutregðu.

Um þá stöðu segir Arthur að samþykkt hefði verið að Landssambandið gæti samið um það til dæmis við Grænlendinga að draga úr veiðum sem svarar þriðjungi á næstu vertíð. Það væri nauðsynlegt fyrir þá sem færu til að tala við Grænlendingana að hafa slíka samþykkt í farteskinu. Það væri sannarlega átak fyrir menn að draga úr sókn um 30%, því ekki verði þar með sagt að veiðin yrði jafngóð og á síðasta ári. Það geti enginn vitað og þriðjungs fækkun veiðidaga

gæti þýtt en meiri samdrátt í veiðum, en auðvitað gæti hún líka orðið meiri. Fulltrúar LS fari til Grænlands í vikunni til að ræða við fiskimenn, útflytjendur og framleiðendu og vonandi náist þar einhver lending í þessum málum. „Við erum svo svolítið montnir yfir því hvað fundurinn gekk vel sem skýrist af því að við breyttum honum í rafrænan fund. Fyrir vikið var til dæmis strax að kvöldi fyrri dagsins hægt að sjá á heimsíðu okkar allar tillögur frá nefndunum. Við urðum varir við það að félagsmenn sem áttu ekki heimangengt, voru lesa síðuna og hafa samband og það er bara mjög ánægjulegt,“ sagði Arthur Bogason.

Vilja aukinn ýsukvóta Trillukarlar vilja að bæði þors- og ýsukvótinn verði aukinn verulega. Þeir vilja 50.000 tonna aukningu á ýsunni og aukna hlutdeild smábáta í úthlutunni og auk þess að þorskkvótinn verði aukinn í 230.000 tonn. Þetta er

meðal þess sem var samþykkt á aðalfundi þeirra fyrir helgi. Í greinargerð með samþykktinni um aukinn ýsukvóta segir svo: „Fundurinn er sannfærður um að Hafrannsóknastofnunin er á algerum villigötum varðandi mælingar sínar á stærð ýsustofnsins. Sú aðferðafræði sem stofnunin notar við þær mælingar stangast á við alla heilbrigða skynsemi. Fyrir það fyrsta er aðferðinni með öllu fyrirmunað að mæla nokkurn skapaðan hlut þegar komið er á grunnslóðina og hvað þá inn á flóa og firði. Í því sambandi bendir fundurinn á að til margra ára hefur verið himinn og haf á milli mælinga Hafrannsóknastofnunarinnar annars vegar og reynslu sjómanna sem stunda ýsuveiðar á grunnslóð hins vegar. Þekkingu sína byggja sjómenn á áratuga reynslu sinni við störf sín á grunnslóðinni, en vísindamenn á niðurstöðum úr togararalli. Undanfarin ár hafa krókabátar veitt um fjórðung ýsunnar á Íslandsmiðum, en raunveruleg hlutdeild þeirra er mun lægri. Handhafar þeirra ýsuveiðiheimilda sem dekkað hefur mismuninn nota þær til að leigja frá sér, og þá iðulega svo seint á fiskveiðiárinu að verðið er komið út úr öllu korti. Það er krafa fundarins að stjórnvöld viðurkenni raunverulega veiðihlutdeild krókabáta í ýsuveiðunum og tryggi þeim hana nú þegar.“ Smábátamenn vilja ennfremur að gerðar verið nokkrar breytingar á strandveiðikerfinu, meðal annars að strandveiðibátum verði heimilt að veiða alls 2.594 tonn að ufsa sem teljist ekki til viðmiðunar. „Aflamagnið er samanlagður afli strandveiðibáta 2011 og þess ufsaafla sem brann inni í krókaaflamarkskerfinu að meðaltali síðastliðin tíu fiskveiðiár, segir í þeirri samþykkt.

Veiðigjaldið mörgum ofviða Örn Pálsson, framkvæmdastjóri LS segir ljóst að hið sérstaka veiðigjald sé allt of hátt og muni verða mörgum ofviða. Það muni ennfremur leiða til meiri samþjöppunar í útgerð en nú er. Örn ræddi þetta á aðalfundinum ásamt fjölmörgum öðrum málefnum trillukarla. „Eitt af stærri málum sem félagið hefur glímt við rak á fjörur þess á sl. ári. Boðuð var stórhækkun á veiðigjaldi. Þar kæmi til afkomutengt sérstakt veiðigjald til viðbótar almennu veiðigjaldi. Fyrstu hugmyndir stjórnvalda voru fullkomlega óraunhæfar og ótrúlegt að þær hafi átt brautargengi gegnum ríkisstjórnina. LS tók að fullum krafti í mótmælum gegn veiðigjaldi bæði hér í Reykjavík með þátttöku í samstöðufundi á Austurvelli þar einn félaga ykkar Þorvaldur Garðarsson flutti stórgóða ræðu.

Eins var innlegg félagsmanna í landsbyggðarblöð mjög mikilvægt. Segja má að mótmælin hafi skilað árangri þar sem sérstaka veiðigjaldið var lækkað og afsláttur veittur í 5 ár til þeirra sem fjármagnað hafa kaup á aflahlutdeild með lánum. Heildarafsláttur sem þannig náðist nemur 7,5 milljörðum. Þó lækkun og afsláttur hafi litið dagsins ljós er deginum ljósara að gjaldið er allt of hátt og mun verða mörgum ofviða. Það mun valda meiri samþjöppun í útgerð en orðið er með tilheyrandi skuldsetningu.

Krafa LS í þessum málum var ávallt

skýr. Félagsmenn voru samþykkir að greiða sanngjarnt veiðigjald. Það gekk ekki eftir. Í stað fjórðungshækkunar fyrir 100 þorskígildi sem var undirliggjandi, var gjaldið hækkað um rúm 86% og miðað við 200 ígildi nemur hækkunin 166%. Þessi gjöld eru reiðarslag og brýnt að bregðast áfram við og krefjast þess að stjórnvöld lækki gjaldið nú þegar. Í orrahríðinni fór LS t.d. fram á að bátar sem hafa svipað veiðiheimilda mynstur og krókaaflamarksbátar yrðu reiknaðir sérstaklega. Þá væri sanngjarnt að taka einnig tillit til þess að bátarnir væru skyldaðir með lögum að nota eingöngu línu eða handfæri við veiðarnar. Vert er að geta þess að fyrir fundinum liggur tillaga frá Fonti um að hluta veiðigjaldsins verði varið í markaðsstarf sem hefur verið látið sitja á hakanum á undanförnum árum. Hvort tillagan fær brautargengi eður ei skal ósagt látið. Margir segja að með þessu sé verið að vinna með gjaldtökunni og mótmæla því harðlega, aðrir segja gjaldið komið á og því best að fá eitthvað til baka,“ sagði Örn. Ánægður með þróun strandveiða „Strandveiðarnar eru viðurkenning á þeim rétti sem ekki síst minni byggðirnar kringum landið eiga að hafa í réttlátu og framtíðarmiðuðu fiskveiðistjórnunarkerfi. Þær hafa fært líf í ýmsar hafnir þar sem var orðið ansi ömurlegt um að lítast. Ég er ánægður með þróun þeirra,“ sagði Steingrímur J. Sigfússon ráðherra atvinuvega og nýsköpunar, á aðafundi Landssambands smábátaeigenda.

Hann sagði að skoðaður hefði verið möguleiki á einhvers konar lágmarks dagafjölda, kannski sem valkvæðan kost fyrir þá sem það kjósa í upphafi hvers tímabils, sérstaklega þó vormánuðina í öryggis- og hagræðingarskyni. Fljótlega verði reynt að koma saman einhverjum tillögum um það. Til þessa hefur veiðunum verið stjórnað þannig að allir geta veitt þar til tilteknu heildarhámarki er náð. Hann ræddi einnig makrílveiðar og sagð að í aðalatriðum hafi tekist vel frá og með árinu 2010 að dreifa á allan fiskiskipaflotann möguleikum til að öðlast reynslu og að vera þátttakendur í nýtingu á þessum verðmæta stofni sem hafi geyst inn í lífríkið hjá okkur í stórauknum mæli. Hann ræddi svo makríldeiluna og sagði: Að sjálfsögðu skiptir máli að það sé samningur í gildi og stunduð ábyrg fiskveiðistjórnun á þessari tegund eins og öllum öðrum. Það horfir hins vegar ekki vel um lausn þessarar deilu og beiting viðskiptaþvingana gegn okkur, ég tala nú ekki um ef þær eru ólögmætar og ganga lengra en leyfilegt er samkvæmt EES-samningnum og reglun Alþjóða viðskiptastofnunarinnar, munu ekkert gera annað en að spilla möguleikunum á því að ná skynsamlegu samkomulagi.

Við verðum standa fast á okkar hagsmunum sem strandríki. Annað er okkur ekki leyfilegt.“ Ráðherrann nefndi einnig veiðileyfagjaldið og benti á að í hinu sérstaka veiðigjaldi væri tekið tillit til einingarkostnaðar og að afsláttur væri fyrir fyrstu 30 tonnin og 100 tonnin sem væri í og með hugsað til þess að styðja við bakið á minni útgerðum. „Veiðigjaldanefndin er tekin til starfa. Henni er ætlað að fara yfir hvort breytingar séu í afkomu greinarinnar sem kalli á það að endurskoðaðar verði upphæðir veiðigjaldanna og leggja síðan tillögur fyrir næsta ár.

Að sjálfsögðu geta allir komið sínum sjónarmiðum á framfæri við nefndina,“ Steingrímur J. Sigfússon.

útvegsblaðið

október 2012

kranesi eru afar álitlegir kostir fyrir alla sem ærri báta eða togara. Aðstaðan er nýupp-

7

F

axaflóahafnir hafa tekið í notkun löndunaraðstöðu á Skarfabakka í Sundahöfn. Aðstaðan er á afgirtu og malbikuðu afyrirtækja svæði fremst á hafnarbakkanum.

Aðstaða til að geyma frystigáma rafmagnerog vatn góð og tenglar fyrir rafmagn eru fyrir hendi. Sérstakt skýli er á m hjá svæðinu þér kostina á sem notast til að flokka og skoða afurðirnar sem koma á land af togurum og uppsjávarfiskiskipum. Aðstaðan á Skarfabakka er þriðja löndunaraðstaðan í Sundahöfn en fyrir er löndunarstöð á Vogabakka og Kleppsbakka en þær stöðvar tengjast frystigeymslum Samskips og Eimskips. Með aukinni löndun uppsjávarafla í Reykjavík, einkum makríl, er löndunarstöðin á Skarfabakka góð viðbót á álagstímum en stöðin er einnig hugsuð fyrir erlend skip þegar Matvælastofnun hefur viðurkennt stöðina sem landamærastöð.

síðu Faxaflóahafna að breytingarnar séu gerðar svo skipið skili betra hráefni til vinnslu. Verkið er unnið

af starfsmönnum Þorgeirs og Ellerts hf. og Vélaverkstæðis HB Granda, ásamt undirvertökum.

utvegsbladid.is »

Þ j ó n u st u m i ð i l l

sjáv a r útvegs i n s

GLORIA

®

V

ikuna 8.- 14. október hækkaði verð á útfluttum laxi frá Noregi um 9,8%. Samkvæmt tölum frá norsku hagstofunni nam útflutningur á ferskum laxi um 17.500 tonnum í vikunni, sem var aukning um 1,1 prósent frá vikunni á undan. Útflutningur á frosnum laxi fór hins vegar niður í 898 tonn úr 1.461 tonnum í vikunni á undan.

Þantroll

Nýr og léttari Helix þankaðall

Ú

flutningur sjávarafurða frá Færeyjum jókst lítillega á fyrstu átta mánuðum þessa árs. Nú fengust 3% fleiri krónur fyrir 4% meira magn, sé miðað við sama tímabil á síðasta ári. Aukningin er fyrst og fremst í eldisfiski.

Af honum hefur útflutningurinn á umræddu tímabili aukist um þriðjung í magni, en í verðmætum talið er aukningin aðeins 2%. Það skýrist af lækkuðu markaðsverði sem var í sögulegu hámarki í fyrra. Þrátt fyrir þetta skilar eldislaxinn 35% af heildarverðmæti útfluttra sjávarafurða. Næst koma makríll, þorskur og ufsi, hver tegund með 10% hlutdeild. Þegar litið er á magn, skilar makríllinn mestu eða 18%, en næst koma lax og kolmunni með 15% hvor tegund. Þorskur og ufsi standa undir 5% af magninu hvor tegund, en samtals nam útflutningur sjávarafurða frá Færeyjum 230.000 tonnum á fyrstu átta mánuðum ársins.

U

m miðjan október hófust umfangsmiklar endurbætur á fiskilestum aflaskipsins Víkings AK-100. Kristinn Helgason, verkstjóri vélaverkstæðis HB Granda á Akranesi, segir á heima-

Þanorkan þenur trolli› út.

Stærra trollop.

Trolli› heldur sér vel í miklum og strí›um straumi.

Myndin af trollopi helst sk‡r og stö›ug á sónarnum.

Au›veldara a› hífa og slaka trollinu.

– fyrir öll heimsins höf

8

október 2012

útvegsblaðið

Dynex ofurkaðlar hafa slegið í gegn í olíuiðnaðinum og Dynex togtaugar hafa sannað gildi sitt í sjávarúvegi:

70 skip með Dynex togtaugar Hjörtur Gíslason skrifar:

til 2.432 metrar, hafa slegið í gegn og má nefna að nær öll færeysku uppsjávarskipin eru komin með þau, sem og stór hluti íslensku skipanna. Makríltrollin okkar sem menn nota einskipa og eru frá 1.000 metrum upp í 1.800 metra, hafa einnig reynst mjög vel og eru mikið notuð hér heima sem og erlendis. Sömuleiðis hefur sala í karfatrollum og loðnutrollum gengið vel síðustu ár.

hjortur@goggur.is

D

ynex togtaugar eru að sanna gildi sitt. Við erum búnir að selja slíkar taugar í rúm 70 skip. Elstu taugarnar eru nú orðnar sex ára gamlar og eru enn í notkun. Við erum því búnir að sanna það sem við héldum, að endingin er alveg fimm ár og meira. Það voru margir hikandi í byrjun því þá var ekki vitað hve lengi þær myndu endast. Sömuleiðis komu upp vandamál með spilvindur, þær þoldu taugarnar illa sökum annara krafta sem urðu til þess að þær skemmdust og í sumum tilfellum illa. Nú liggur það fyrir að Dynex taugarnar endast alveg fjórum til fimm sinnum lengur en vírinn, og vandamálin með spilvindurnar höfum við leyst í góðu samstarfi við spilframleiðendur og útgerðamenn,“ segir Haraldur Árnason, sölu og markaðsstjóri hjá Hampiðjunni í samtali við Útvegsblaðið. „Að nota Apollo eða Thyboron flottrollshlerana við botntrollsveiðar er nýung sem er búin að ganga í nokkur ár með góðum árangri en, nú eru menn að byrja að nota Dynex togtaugar með þessari nýju aðferð einnig með mjög góðum árangri. Það hefur sýnt sig að þetta virkar mjög vel saman þar sem hlerarnir eru alltaf frá botni, en í staðinn eru menn með keðjubúnt til að halda trollinu niðri. Að nota Dynex taugar með þessari nýju aðferð léttir veiðarfærin, veiðarfærin festast síður og auðveldara er að losa festur. Þá sparar þessi samsettning olíu og auðveldar veiðarnar á margan annan hátt, til dæmis er hægt að nota flottroll líka sem eykur fjölbreytni veiðanna. Það eru nokkur skip komin með þessa samsetningu í dag og líkar hún mjög vel. Þetta eru aðallega viðskiptavinir okkar erlendis, sem eru með þessa samsetningu og næsta skref hjá okkur er að koma henni á hér heima.

Huginn fyrstur með Dynex togtaugar Annars er búið að nota Dynex togtaugar við flottrollið í mörg ár. Fyrsta skipið sem tók þær var Huginn VE, en hann er búinn að vera með þær í sex ár og byrjar sitt sjöunda eftir áramótin, en þá vonum við að hann fari að skipta yfir í nýjar! „þetta má ekki endast endalaust“. Stóru uppsjávarskipin hér í Norður-Atlantshafi eru í meira mæli byrjuð að nota þetta og er áhuginn mjög mikill sérstaklega meðal þeirra norsku útgerða sem eru að smíða nýju frysti- og uppsjávarskipin. Flest uppsjávarskipin í Færeyjum notast við Dynex togtaugar og mörg íslensku skipanna líka og hafa gert í mörg ár.

»Haraldur Árnason, sölu- og markaðsstjóri hjá Hampiðjunni er ánægður með ganginn í sölu á Dynex ofurtóginu og Mynd Hjörtur Gíslason togtaugunum.

Meðal þeirra nýjunga hjá okkur í Dynex togtaugum er að kápan er nú orðin ásteypt. Vandamálið áður var að ef kápan varð fyrir hnjaski eða slitnaði gat hún runnið eftir tóginu í sitthvora áttina og myndaði þá stóra gúlpa. Það leiddi til þess að öll innröðun á spilin varð röng. Nú, þegar kápan er ásteypt, rennur hún ekki til sem er mikil framför. Ef kápan skemmist vegna óhapps kemur bara á hana gat, sem hægt er að laga á mjög einfaldan hátt.

Annað sem má nefna er að í vor tók Hampiðjan Baltic í Lithaen í notkun eina stærstu kaðlafléttivél sinnar tegundar í heiminum. Með henni getum við nú framleitt allar algengustu stærðirnar í Dynex togtaugum í heilli lengd það er að segja engin splæs eru í tóginu. Þannig að til dæmis 3.000 metra löng togtaug er án splæsa, en var með 4-5 splæsum áður. Þetta er mikið forskot á keppinauta okkar sem hafa ekki slíkan búnað, og ekki síst erum við með sterkari taugar.

um, sem menn þekkja mjög vel og er enn notaður. Kápurnar í fyrstu kynslóð Helix-þankaðlanna áttu það til að slitna svolítið og var núningsþolið ekki eins gott og í PE/PA kaðlinum sem notaður hefur verið í mörg ár í Gloríutrollin okkar með miklum ágætum. Nú erum við búnir að ná sama þéttleika í kápuna og mikið betra núningsþoli eins og gamli PE/ PA-kaðallinn var og er.

Meðal þeirra nýunga sem má líka nefna er að kaðallinn kemur frá verksmiðjunni okkar í Litháen með tilbúnu auga með hlífðarkápu sem auðveldar alla uppsetningu.

Við setjum möskvana síðan saman með dynex-lás, þannig að ef kaðallinn slitnar, er mjög auðvelt að skipta um hann. Þetta gerir viðhald og viðgerðir við veiðarfærin um borð mun auðveldari. Síðan má ekki gleyma að þessi aðferð að gera splæst auga styrkir kaðalinn til muna því hnútur lækkar stlitstyrk kaðalsins en með þessari aðferð náum við 80-90% af styrk kaðalsins.

Helix Þan-kaðalinn Í Gloríutrollin okkar höfum við notað til margra ára Helix-þankaðla. Það nýjasta í þeim er að nú erum við búnir að uppfæra fléttivélarnar okkar til að framleiða Helix-þankaðlana með þéttari kápu, sem gerir það að verkum að við náum alveg sama styrk og þéttleika í kápuna eins og var í gamla PE/PA-kaðlin-

Dynex Data Loks ná nefna nýjung sem við höfum verið að kynna síðastliðin tvö ár. Það er Dynex Data kapallinn, sem er höfuðlínukapall úr Dynexi sem leysir af hólmi hefðbundin höfuðlínukapal. Hann hefur auðvitað sömu kosti og Dynex taugarnar, er mun léttari en vírinn, hann lendir aldrei inní trollinu, ef of mikill slaki myndast í

hífingu eða þegar snúið er, sem er klárlega kostur. Þá er sendistyrkurinn meiri í Dynex Data kaplinum en í hefðbundnum vírkapli. Annar kostur sem menn tala um, þá sérstaklega í yfirborðsveiði, er að kapallinn sekkur ekki ofan í torfuna eins og vírkapall gerir, heldur er fyrir ofan torfuna eða nánast í yfirborðinu. Þannig truflar hann ekki veiðina.

Fljótt að borga sig og betri verð Hingað til hafa Dynex togtaugar verið verið ansi dýrar. Þær voru fjórum sinnum dýrari á tímabili en togvírinn. Nú hefur fíberinn sem við kaupum frá DSM í Hollandi lækkað töluvert í verði og við höfum náð mjög góðum samningum við þá.

Fyrir vikið er orðið mun ódýrara að kaupa Dynex, sem er nú rétt rúmlega tvisvar sinnum dýrari en vír en endist fjórum til fimm sinnum lengur en vírinn. Þetta er því mjög fljótt að borga sig svo ekki sé talað um sparnað í olíunotkun, sem er klárlega rúsínan í pylsu endanum. Auk þess má nefna að Dynex togtaugar eru 10 sinnum léttari en vír í lofti og 40 sinnum léttari í sjó. Það munar um minna.

Botntroll Við höfum einnig verið síðari ár með nýjungar í botntrollum, svokölluðum T90 trollum (Hemmer). Þá snúum við netmöskvanum 90 gráður, setjum hann í raun á hlið. Þannig þarf minna efni í trollið til að ná sama ummáli, því venjulegur möskvi er að opnast um 18% en en í T90 trollinu opnast hann um 36%. Það gerir það að verkum að sama opnun næst í trollið með færri möskvum.

Með því að snúa netinu þannig næst bæði betra streymi í gegnum trollið og sömuleiðist verður það léttara í drætti vegna þess að það er efnisminna og meira streymi í gegnum möskvana. Þessi troll hafa reynst mjög vel og eru mörg skip hér heima að nota þau.

Gloríutrollin Þá hafa makríl- og síldarveiðarnar með Gloríutrollunum okkar gengið mjög vel. Stóru partrollin, Gloria 2048

Ekkert hættir í hlerum Þó Hampiðajn hafi selt Thyboron í Danmörku Poly-Ice hleradeildina, erum við ekkert hættir í hlerum.

Við erum með umboð fyrir Thyboron og seljum þeirra hlera og PolyIce hlerana okkar alls staðar í heiminum. Eini munurinn er í raun sá að þeir eru nú framleiddir í Danmörku.

Hlerarnir voru í langan tíma framleiddir á Spáni, en eftir hrun var það ekki lengur hægt vegna falls krónunnar. Þá fluttum við smíðina heim, en með aukinni samkeppni með miklum verðlækkunum keppinauta okkar var það ekki hægt lengur. Þess vegna var ákveðið að selja Poly-Ice framleiðsluna til Thyboron, en Hampiðjan er söluaðili á bæði Poly-Ice og Thyboron hlerum hér heima sem og erlendis. Þetta hefur í för með sér breiðara vöruval í toghlerum en Thyboron er eitt stærsta fyrirtæki sinnar tegundar í heiminum í smíði toghlera. Samstrafið hefur gengið einstaklega vel í alla staði.

Nýja húsið okkar og frábært starfsfólk.

Hér heima framleiðum við öll veiðarfæri, botntroll og flottroll og nætur. Við erum með mjög góða aðstöðu til að setja upp bæði nætur og troll hér í nýja húsinu okkar, en öll efnin í veiðarfærin eru framleidd í verksmiðju okkar í Litháen. Eftir að við fluttum hingað á Skarfabakkann er orðin mikil breyting að vera komnir með alla starfsemina á einn stað. Vinnuaðstaðan er mikið betri og léttari fyrir starfsfólk okkar. Við vorum á fjórum stöðum áður á höfuðborgarsvæðinu og með verkstæði á Akranesi svo það er algjör bylting að fá alla starfsemina á einn stað.

Ekki má gleyma að Hampiðjan hefur yfir að ráða frábærum mannskap sem kann sitt fag, og erum við hér svo heppnir að starfsaldur er hár, menn vinna lengi hjá okkur sem er mikill styrkur fyrir fyritækið og viðskiptavini okkar.

Aðrir markaðir Við erum líka að framleiða mikið af Dynex ofurköðlum fyrir olíuiðnaðinn. Hátt í 25% af veltu Hampiðjunnar fer í sölu inn í þann iðnað, en það eru Dynex ofurkaðlar og allskonar sérlausnir sem eru notuð við bergmálsmælingar á jarðlögum á hafsbotni, en þá er flókinn og þungur búnaður dreginn yfir svæðin sem mæld eru. Sömuleiðis framleiðum við ýmis konar lyftibúnað fyrir gríðarstór olíurigg sem komið er fyrir á hafsbotni. Þar kemur styrkur og léttleiki Dynex ofurkaðla að góðum notum, en Dynex ofurkaðlar eru í meira mæli að leysa af hólmi vír og keðjur. Áður fyrr var starfsemi Hampiðjunnar einskorðuð við sjávarútveginn, en á síðustu tveimur áratugum hefur verið skotið fleiri stoðum undir reksturinn. Fyrir vikið er staðan sterkari með fleiri mörkuðum og vörutegundum, en sjávarútvegurinn er ennþá okkar stærsti og tryggasti markaður,“ segir Haraldur Árnason.

S T Æ R S T I

V E T T VA N G U R

A L L R A

S E M

S TA R FA

Í

S J Á VA R Ú T V E G I N U M

HORFT TIL FRAMTÍÐAR Grand Hótel Reykjavík 8.– 9. nóvember Skráning á www.sjavarutvegsradstefnan.is

9:00 Afhending gagna Fimmtudagurinn 8. nóvember

10:00-12:00

Íslenskur sjávarútvegur ;jcYVghi_ g^/ HkZ^cc BVg\Z^ghhdc Decjc! Vik^ccj" d\ cÅh` ejcVgg{Â]ZggV N[^ga^i n[^g haZch`Vc h_{kVg ikZ\ '%&' d\ ]Z^bhV[aV! Kristján Hjaltason Jb ]j\hVcaZ\ {]g^[ WgZniigV jb]kZg[^hh`^angÂV { c¨hij {gVij\jb { [gVbWd V[ [^h`^ [g{ ÏhaVcY^! Jóhann Sigurjónsson H_{kVgÄdge^ '%(%! Anna Karlsdóttir 6[]ZcY^c\ [gVb ghiZ[cjkZgÂaVjcV! Hjálmar Sigþórsson Jbg¨Âjg 12:00-13:30 Matur

Málstofa A: Gullteigur Málstofa B: Hvammur

Fimmtudagurinn 8. nóvember

Föstudagurinn 9. nóvember

Málstofa A1 |

13:30-15:00

Eiga Íslendingar að vera með sameiginlegt markaðsstarf?

B{ahid[jhi_ g^/ :gaV @g^hi^chY ii^g ?d^ci bVg`Zi^c\ d[ CdglZ\^Vc HZV[ddY! Terje E. Martinussen H_ cVgb^ g haZch`jb h_{kVg ikZ\^! Guðmundur Kristjánsson HVbZ^\^caZ\i bVg`VÂhhiVg[! Friðrik Pálsson Jbg¨Âjg 15:00-15:30 Kaffi

Málstofa B1 | Framtíðartækifæri

í fiskeldi

B{ahid[jhi_ g^/ Ìhi]^aYjg HijgajY ii^g =kZgc^\ { aVmZaY^ V \ZiV \Zc\^ { ÏhaVcY^4 Höskuldur Steinarsson :aY^ ]aÅh_{kVgiZ\jcYV! Steindór Sigurgeirsson HVbZaY^ ]aÅkVich" d\ `VaYkVichiZ\jcYV! Sjöfn Sigurgísladóttir I]Z Veea^XVi^dc d[ \ZcZi^Xh id VfjVXjaijgZ! Sarah Helyar Jbg¨Âjg 15:00-15:30 Kaffi

Fimmtudagurinn 8. nóvember Málstofa A2 |

15:30-17:00

Allt hráefni á land?

Málstofustjóri: Ólöf Ýr Lárusdóttir =kV Zg i¨`c^aZ\V [gVb`k¨bVaZ\i V cÅiV Vj`V]g{Z[c^ jb Wdg [^h`^h`^ejb4 Sigurjón Arason I a[g¨Â^aZ\jg hVbVcWjgÂjg { cÅi^c\j Ädgh`h CdgÂjg 6iaVcih]V[^! Haukur Már Gestsson =kZg Zgj i¨`^[¨g^c d\ ]^cYgVc^g k^ cÅi^c\j Vj`V]g{Z[c^h4 ¶ K^Â]dg[ i\ZgÂVbVccV! Hjörtur Gíslason I¨`^[¨g^ k^ k^cchaj { Vj`V]g{Z[c^! Hólmfríður Sveinsdóttir Jbg¨Âjg 17:30-19:00 Móttaka

Málstofa B2 |

Er framtíð í fullvinnslu á Íslandi?

B{ahid[jhi_ g^/ 6ccV =# ÃdghiZ^chY ii^g :gj [dghZcYjg [ng^g [jaak^cchaj [gnhigV [aV`VV[jgÂV { ÏhaVcY^4 Lárus Ásgeirsson =kVÂV i¨`^[¨g^ Zgj [jaak^cchaj { jeeh_{kVg[^h`^ { ÏhaVcY^4 Vigfús Þórarinn Ásbjörnsson HVai[^h`jg! ]kVg a^\\_V i¨`^[¨g^c4 Magnús B. Jónsson <ZiV i^aW c^g g ii^g ;na\^[^h`V dgÂ^ i[ajic^c\hV[jgÂ^g { c¨hij {gjb4 Guðbjörg Glóð Logadóttir 8dYaVcY! Arnar Jónsson Jbg¨Âjg 17:30-19:00 Móttaka

Aðal styrktaraðilar Sjávarútvegsráðstefnunnar 2012

2012 Málstofa A3 |

09:00-10:30

Heimsframboð helstu botnfisktegunda

Málstofustjóri: Alda Möller =Z^bh[gVbWd ]Zahij Wdic[^h`hiZ\jcYV h Âjhij {g d\ ]dg[jg [ng^g '%&(! Lúðvík Börkur Jónsson HidX` hiVijh VcY gZXZci Xdchjbei^dc igZcYh d[ bV_dg \gdjcY[^h] heZX^Zh! Yimin Ye :gj cÅ^g bVg`VÂ^g V iV`V k^ Vj`cj [gVbWdÂ^ Wdich[^h`h4 Helgi Anton Eiríksson =V[V d``Vg g i\g cj bVg`VÂ^g :kg ej ]VaY^ h cj Äg{ii [ng^g kVmVcY^ [gVbWd d\ Z[cV]V\h`gZeej4 Óskar Sigmundsson Jbg¨Âjg 10:30-11:00 Kaffi

Málstofa B3 | Framboð

samkeppnistegunda uppsjávarfiska í N-Atlantshafi

B{ahid[jhi_ g^/ <g bjg KVaY^bVghhdc HiVÂV d\ ]dg[jg kZ^Â^ jeeh_{kVgiZ\jcYV C"6iaVcih]V[^! Þorsteinn Sigurðsson G{Âhi [jc d\ bVg`VÂhhZic^c\ jeeh_{kVgV[aV CdgÂjg"6iaVcih]V[^! Teitur Gylfason IgZcYh ^c hjeean VcY YZbVcY [dg [^h] bZVa VcY [^h] d^a!

Andrew Mallison Jbg¨Âjg 10:30-11:00 Kaffi

Föstudagurinn 9. nóvember

11:00-12:45

Fisheries management and harvesting in Iceland and the EU 8]V^geZghdc/ @g^hi_{c =_VaiVhdc I]Z :J 8dbbdc ;^h]Zgn Eda^Xn VcY egdedhVah [dg X]Vc\Z! Bernhard Friess I]Z Zck^gdcbZci id deZgViZ V hZV[ddY XdbeVcn ^c >XZaVcY, Pétur H. Pálsson EVcZa Y^hXjhh^dc l^i] heZV`Zgh VcY ' di]Zg eZghdch [gdb i]Z ^cYjhign ^c >XZaVcY 12:45 Conference closes

Föstudagurinn 9. nóvember

Hluthafafundur Sjávarútvegsráðstefnunnar ehf. @dhc^c\ Äg^\\_V cÅggV [jaaig V hi_ gc# H`^ejaV\ H_{kVg ikZ\hg{ÂhiZ[cj '%&( d#[a#

13:00

10

október 2012

útvegsblaðið

Pólar togbúnaður er að setja á markað fjarstýranlega toghlera og umsókn um einkaleyfi komin í ferli:

Aukin veiðihæfni og minni Hjörtur Gíslason skrifar: hjortur@goggur.is

Þ

að sem við erum að vinna með núna eru stýranlegir hlerar. Við sjáum framtíðina þannig fyrir okkur að hlerunum verði stjórnað úr brúnni þannig að skipstjórinn ákveði hvað hann vilji fá mikið hlerabil og hvar hann staðsetur trollið í sjónum, á stjórn- eða bakborða og hversu djúpt hann vill hafa það, í yfirborðinu eða dýpra. Með þessu er hvort tveggja í senn hægt að auka veiðihæfni trollins og spara mikla orku,“ segir Atli Már Jósafatsson, framkvæmdastjóri Pólar togbúnaðar í samtali við Útvegsblaðið. „Þetta er verkefni sem við erum búnir að vinna að í rúm þrjú ár og erum loksins komnir það langt að við erum búnir að prufa líkan í veiðarfæratankinum í miðstöðinni í Hirtshals og það reyndist mjög vel.

Við vorum með skipstjóra með okkur þegar við vorum þarna frá Hollandi, Noregi og Íslandi. Þeir voru mjög hrifnir af því að sjá hvernig við gátum fært hlerana til. Þetta byggist á því að stjórna sjóflæðinu í gegnum hlerana. Hlerinn er byggður upp á þremur vængjum og stór hluti þeirra er stjórnanlegur. Við getum stjórnað stöðu vængjanna og hleypt ákveðnu magni af sjó í gegnum hlerana. Ef við opnum þá eins og hægt er flæðir mikill sjór í gegn og hlerinn missir kraft og skverar ekki, ef við lokum honum svo eykst krafturinn og hlerinn skverar meira.

»Atli Már Jósafatsson kynnir gestum á síðustu sjávarútvegssýningu þær nýjungar, sem Polar togbúnaður bjóða upp á.

Sjálfstæð stjórnun Hlerinn er hannaður þannig að hægt era ð stjórna efri og neðri hluta sjálfstætt hvorum fyrir sig. Þannig getum við fært hlerana upp og niður.

Við erum með vélbúnað í hlerunum sem eru knúnir af rafhlöðu sem í þeim er. Við erum þessa dagana að smíða fjögurra fermetra hlera, sem eiga að fara í prufu á Árna Friðrikssyni, vonandi í nóvember eða desember á þessu ári. Við verðum með kapal í því tilfelli til að gefa skipunina um opnunina á hlerunum en í framtíðinni verður þeim stjórnað þráðlaust og hægt verður að fá svörun frá hlerunum sjálfum. Við erum að vinna í þeirra lausn. Í dag er hægt að sjá allar hreyfingar á hlerunum í gegnum þá nema sem eru á trollinu.“

Nýtist einnig við olíuleit En hvað er unnið með þessu? „Þetta eru fjarstýranlegir hlerar sem hægt er að beita nánast eins og menn vilja. Nú sjá menn fiskitorfurnar fyrir framan sig og með nýju hlerunum getur skipstjórinn keyrt að torfunni með lítið hlerabil til að spara orku. Þegar þeir nálgast torfuna skvera þeir svo út og galopna trollið og gleypa torfuna. Með þessu er hægt að gera togveiðar hagkvæmari, auka veiðihæfni trollsins og spara gífurlega mikla orku í leiðinni og draga úr olíunotkun. Þeir sem hafa sýnt þessum stýranlegu hlerum mestan áhuga er skipstjórarnir sem eru á flottrollsveiðum. Þeir hafa reynslu af því að vera að toga á móti miklum straum, sem leiðir til þess að hlerabilið verð-

ur alltof mikið og viðnámið eykst og þar með olíueyðslan, en aflinn kannski sá sami. Svo snúa þeir kannski og toga undan straumnum en þá verður hlerabilið of lítið. Með stýranlegu hlerunum verður þessi vandi úr sögunni.

En þessi hugmynd á ekki aðeins við um fiskveiðar, heldur nýtist hún einnig mjög vel við rannsóknir og olíuleit. Þar eru mjög stór og öflug skip að draga mjög stóra hlera og alls kyns mælibúnað þar fyrir aftan. Stýranlegir hlerar myndu nýtast mjög vel þar.

Við höfum notið góðs fjárhags stuðnings frá Nýsköpunarmiðstöð Íslands og Tækniþróunarsjóði við þetta verkefni. Við erum þakklátir fyrir þann góða stuðning við verkefnið. Við erum komnir langleiðina.

Hlerinn er að virka og verið að vinna

að rafbúnaðinum. Við erum því komnir það langt að hugmyndin er í einkaleyfisferli,“ segir Atli Már.

Hlerar af öllum stærðum og gerðum Við erum í öllum stærðum og gerðum af hlerum. Við vorum að smíða 0,7 fermetra flottrollshlera í Portúgal um daginn fyrir útgerð á Írlandi og það er sennilega minnsta parið sem við höfum smíðað en stærsta parið er 16 fermetrar, flottrollshlerar fyrir norska útgerð. Grunnhönnunin er ný og við höfum lagt mesta áherslu á hlera, sem skvera án þess að þurfa botnviðnám. Þeir eru þá í hærri kantinum en hefðbundnir botnhlerar og við erum með þá í fimm mismunandi útfærslum, eftir því hvað hentar hverju markaðs-

svæði. Við erum með hlera, sem eru í raun flottrollshlerar, en útbúnir til þess að geta farið niður á botn og eru notaðir við botntroll. Þeim er þá stjórnað þannig að þeir eru bara rétt fyrir ofan botninn. Það hafa orðið miklar framfarir í rafeindabúnaði fyrir togveiðar og því geta skipstjórarnir stjórnað hlerunum miklu betur og geta haft þá eins og þeir vilja.”

Hvað með notkun á hlerunum frá ykkur hér heima? „Vestmannaey er til dæmis með par af Hercules hlerum frá okkur og þeir nota þá að mestu án botnviðnáms og stjórna fjarlægð hleranna frá botni miðað við hvaða veiðar og á hvaða dýpi þeir eru að vinna. Við erum með mörg pör af hlerum í gangi hér heima. Meðal annars með Neptúnus botnhlera á Björgúlfi, Björg-

útvegsblaðið

október 2012

11

kostnaður Í Kína smíðum við til dæmis fyrir Asíu, Austur-Rússland og fyrir Nýja Sjáland og mikið af litlum hlerum fyrir rækjubátana í Texas. Við erum búnir að selja hátt í 300 pör af eins og hálfs til tveggja fermetra rækjuhlerum, sem eru smíðaðir í Kína. vin, Frera, Gullberginu, Múlaberginu, Sigurbjörginni, Sturlaugi H Böðvarssyni og Vigra. Júpiter flottrollshleranir okkar hafa komið mjög vel út á makríl veiðum hjá Oddeyrinni, Frera, Frosta, Fróða, Málmey, Sigurbjörginni, Vestra, Vigra og Árna Friðrikssyni. Beta og Geysir eru með Júpiter hw hlera við veiðar í Afríku og þar eru einnig nokkrir rússneskir togarar með Júpiter hlera,“ segir Atli.

Mikil sala til Texas og Madagaskar En það er meira í gangi en þessi gagnmerka hönnun. „Þó við einbeitum okkur að hlerasmíði eru við að selja margt annað. Við erum að selja töluvert af járnavöru, togvírum og flottroll frá Rússlandi gengur bara nokkuð vel með þau. Rússarnir kunna aldeilis að hanna og setja upp flottroll. Við smíðum svo hefðbundna hlera hér heima og gerum það líka í Portúgal, Argentínu og í Bangladesh, en

þar erum við í samvinnu við Dani, sem eru þar í útrás. Við smíðum einnig töluvert af hlerum í Kína og er starfsemin í þessum löndum sniðin að þörfum útgerðarinnar á þeim svæðum. Í Kína smíðum við til dæmis fyrir Asíu, Austur-Rússland og fyrir Nýja Sjáland og mikið af litlum hlerum fyrir rækjubátana í Texas. Við erum búnir að selja hátt í 300 pör af eins og hálfs til tveggja fermetra rækjuhlerum, sem eru smíðaðir í Kína. Við erum svo komnir víðar inn því á þessu ári höfum við selt hátt í 50 pör til Madagaskar, við erum núna að smíða í Kína átta pör fyrir Marokkó, allt litla hlera. Þetta er flott smíði hjá Kínverjunum og á því verði sem þeir framleiða hlerana getum við komist inn á markaði sem við kæmumst ekki með smíði hér á landi.

Við höfum lítið flutt út af hlerum héðan, en erum þá að horfa á nálæg svæði eins og Noreg,” segir Atli Már Jósafatsson.

SÍMI: 561 5760 - FAX: 561 5665 - FISKISLÓÐ 49 - 51 - 101 REYKJAVÍK www.hlerar.is - email: hlerar@hlerar.is

utvegsbladid.is

12

október 2012

útvegsblaðið

fréttaskýring

Innheimta sérstaks veiðigjalds hrekur fyrirtæki úr útgerð og neyðir þau til að leigja frá sér heimildir:

Lamandi landsb Nú hafa útgerðarfyrirtækin fengið álagningarseðla vegna sérstaks veiðigjalds og er eðlilega ekki skemmt. Fyrirsjáanlegar afleiðingar koma strax í ljós. Stjórnendur útgerðarfyrirtækja ákveða ýmist að hætta rekstrinum og selja heimildir sínar eða leigja þær frá sér í stórum stíl til að eiga fyrir reikningnum, sem er á eindaga í desember. Það er sama hvar borið er niður, hjá einstaklingsútgerðum, smærri útgerðum eða stærri. Niðurstaðan er alls staðar sú sama. Gjaldið er alltof hátt og auk þess ranglega reiknað út. Það leiðir strax til mikilla þrenginga sem valda því að þeir, sem lakar standa selja frá sér heimildirnar og þeir fáu stóru eru þeir einu, sem geta keypt. Afleiðingin er enn frekari samþjöppun aflaheimilda og veiking þeirra byggðarlaga sem byggt hafa afkomu sína á sjávarútvegi. Þá má benda á að leiguverð á þorski lækkaði umtalsvert þegar reikningarnir bárust viðtakendum.

Hjörtur Gíslason skrifar: hjortur@goggur.is

Þ

etta á ekki að koma neinum á óvart. Ekki skorti varnaðarorðin þegar frumvarpið um veiðigjöldin var til umfjöllunar á Alþingi. Um 90 aðilar, sveitarfélög, félagasamtök, bankar, hagsmunafélög og sérfræðihópar sendu atvinnuveganefnd umsagnir um bæði frumvörpin, sem fram komu í haust. Nánast allir þessir aðilar vöruðu alvarlega við afleiðingum frumvarpsins um veiðigjöldin, yrði það að veruleika.

Ekkert tillit var tekið til þessara viðvarana, jafnvel þó þær kæmu frá sérfræðingum sem stjórnvöld skipuðu sjálf. Í fyrstu grein frumvarps til laga um stjórnun fiskveiða, sem var lagt fram í vor samhliða veiðigjaldafrumvarpinu, segir meðal annars að markmið þeirra sé að stuðla að farsælli samfélagsþróun með hagsmuni komandi kynslóða að leiðarljósi, að treysta atvinnu og byggð í landinu, að hámarka þjóðhagslegan ávinning af sjávarauðlindinni og tryggja þjóðinni eðlilega auðlindarentu og að sjávarútvegurinn sé arðsamur og búi við hagstætt og stöðugt rekstrarumhverfi.

Hvernig sem reynt er er ómögulegt að sjá að lögin um veiðigjöldin samræmist þessum markmiðum. Það getur ekki talist farsæl samfélagsþróun að raska afkomugrundvelli sjávarbyggðanna með óhóflegri skattheimtu, það getur heldur ekki talist vænlegt til að treysta atvinnu og byggð í landinu að skattleggja helsta atvinnuveg landsbyggðarinnar með þess-

Benóný Benónýsson:

Drepur smáútgerðirnar „Viðbótargjaldið drepur alveg niður svona smá útgerðir eins og hjá okkur.

Gjaldið sem fyrir var var alveg nóg. Við höfum ekki lengur efni á að gera út, þegar þetta sérstaka veiðigjald er komið á. Reikningurinn sem við fengum nú í haust var mjög hár á okkar mælikvarða því við erum með svo lítinn kvóta, bara um 250 þorskígildistonn,“ segir Benóný Benónýsson, útgerðarmaður og eigandi Portlands í Vestmannaeyjum. „Maður hefur rétt náð að halda þessu á núllinu og skapa sér vinnu með þessu í gegnum árin. Það hefur aldrei verið neinn afgangur til að gera neitt, varla til að skvera bátinn og mála. Þessu er einfaldlega sjálfhætt og við erum ákveðnir í að selja ef einhver vill kaupa, sem við það ræður. Það gengur ekki að safna skuldum á útgerðina. Ég er reyndar að hætta í þessu hvort eða er, búinn að vera í útgerð síðan 1970. Strákarnir mínir eru að mestu teknir við þessu, en þeir eru alveg sammála því að selja þetta núna. Það er búið að stuðla að þessu að undanförnu með auknum gjöldum sem hafa verið lögð á útgerðina. Kostnaðurinn hefur stöðugt verið að aukast og stöðugar kvótaskerðingar verið í gegnum árin, þó það hafi verið smá aukning í þorskinum núna. Tímabil skerðinga hefur staðið svo lengi yfir og svo loks þegar eitthvað á að koma til baka, rennur það bara í einhverja potta. Maður var að reyna að hanga á þessu meðan maður hélt að kvótinn myndi aukast eitthvað, en það er ekkert útlit fyrir að þeir sem hafa orðið fyrir skerðingu fái neitt til baka þrátt fyrir kvótaaukningu. Þetta er svo sannarlega ekki til að styrkja byggðir landsins og viðhalda smærri útgerðum. Það stefnir allt í að það verði bara fá stór fyrirtæki í þessu á hverjum stað og þeir smærri hætti. Manni skilst það á fleiri smærri útgerðarmönnum þetta komi mjög illa við þá. Þetta sérstaka veiðigjald drepur einstaklingsútgerðirnar niður,“ segir Benóný.

um hætti og loks getur það ekki talist hagstætt og stöðugt rekstrarumhverfi að megnið af hagnaði útgerðarinnar sé tekið beint í ríkiskassann.

Lögin um veiðigjöldin eru í hreinni þversögn við þessi markmið. Það geta varla verið markmið stjórnvalda að knýja útgerðarfyrirtæki til að hætta rekstri og selja aflahlutdeildir sínar, þar sem þau standa ekki undir skattlagningunni. Það getur heldur varla verið markmiðið að knýja þær til að leiga frá sér heimildir til að eiga fyrir reikningnum.

Skapa 1.000 bein störf í sjávarútvegi Tökum dæmi um byggðarlag eins og Grindavík. Í umsögn bæjarstjórnar Grindavíkur um veiðigjaldafrumvarpið segir meðal annars svo: „Sjávarútvegsfyrirtækin í Grindavík skapa um 1.000 bein störf við veiðar og vinnslu á Íslandi, sem eru álíka mörg störf og eru í áliðnaði á Íslandi. Varlega áætlað hleypur fjöldi afleiddra starfa sem sjávarútvegur í Grindavík skapar á fleiri hundruðum. Þessi störf eru mönnuð starfsmönnum sem búa um allt land. Áhrif sjávarútvegs í Grindavík ná því víða.“ Og „Búast má við að stóraukin gjaldheimta af sjávarútvegsfélögunum leiði til þess að fyrirtækin reyni að draga úr kostnaði annarsstaðar, m.a. með því að endursemja við sjómenn og annað starfsfólk, fækka stöðugildum og draga úr þjónustukaupum. Lækkun á launakostnaði fyrirtækjanna og minnkandi þjónustukaupum mun skila sér í enn frekari lækkun útsvarsstofns Grindavíkurbæjar og samdrætti í tekjum hafnarinnar.“ Í raun má taka Grindavík sem samnefnara fyrir sjávarbyggðir landsins. Þeg-

útvegsblaðið

október 2012

13

að er rétt að taka fram til laga um veiðigjöld arp mv , fru irra r þe rða na va eig að útgerða og veðhæfni Byggðastofnun: „Hv leika áhrif á greiðslugetu gu fa mö ha á n rif mu a áh fi jald ha ð ðig álagning vei Ætla má að gjaldi t mat á afleiðingarnar. benda á að skv. 12. en ekki hefur verið lag r, má í því sambandi na flu árö sfj lán til ja æk rirt andi skipi, og gangi sfy veg kom rút við minni sjáva njóti lögveðréttar í jald ðig vei gt jöld séu ála að ir fyrir því rök að veiðig gr. frv. er gert ráð fyr um í veðröð. Færa má röf eðk r.“ þa gsv m nin kju sam r irtæ þannig frama eimilda bundinn fyr enda stór hluti aflah landsbyggðarskattur,

Langanesbyggð „Sveitarstjórn Langanesbyggðar lýsir yfir þungum áhyggjum vegna frumvarps sjávarútvegsráðherra um veiðigjöld. Er einsýnt að verði frumvarpið samþykkt í óbreyttri mynd mun það hafa veruleg neikvæð áhrif á atvinnuþróun í Langanesbyggð sem og öðrum byggðum landsins sem byggja afkomu sína á sjávarútvegi. Það er mat Langanesbyggðar að sú gríðarlega skattheimta sem frumvarpið boðar muni á skömmu tíma lama íslenskan sjárvarútveg og nánast þurrka út í einu vetfangi þá hagræðingu sem hefur náðst í greininni á undanförnum árum og áratugum, hagræðingu sem hefur kostað landsbyggðina mikið.“

byggðarskattur Grindavík: „Ekki er samræmi milli markmiða frumvarpanna og einstakra ákvæða eins og rakið hefur verið í umsögninni. Að mati bæjarráðs felst í frumvörpunum fyrst og fremst umtalsverð aukin gjaldheimta á fyrirtæki og samfélög á landsbyggðinni. Gjaldheimta sem er í algerri andstöðu við markmið um að efla byggð og atvinnu í landinu og skilar líklega engu öðru en að flytja byggðavanda milli svæða.“

ar megnið af hagnaði fyrirtækja sem bera uppi atvinnulífið á staðnum er gert upptækt í ríkissjóð, lamar það starfsemi fyrirtækjanna og dregur um leið máttinn úr bæjarfélaginu vegna minni umsvifa fyrirtækjanna. Þetta fé mun ekki skila sér aftur til staðanna sem leggja ríkissjóði það til.

Hið sérstaka veiðigjald er lamandi landsbyggðarskattur.

Fjármagnsþörfin vanmetin Enginn vafi virðist á því að gjaldið sé of hátt og leggist af mjög mismiklum þunga á útgerðarfyrirtækin, bæði eftir útgerðarflokkum og fjárhagslegri stöðu þeirra. Í fjölmörgum athugasemdum við frumvarpið kom það fram að fjármagnsþörf útgerðarinnar væri vanmetin og allt of hátt hlutfall reiknaðs hagnaðar yrði af henni tekin. Þetta kemur skýrt fram í áliti sérfræðihóps sem sjávarútvegsráðuneytið skipaði: „Mat frumvarpsins á fjármagnsþörf er vanmat á raunverulegri fjármagnsþörf í veiðum og vinnslu. Þetta vanmat leiðir til ranglega metinnar auðlindarentu og þar með ranglega ákvarðaðs sérstaks veiðigjalds. Mat frumvarpsins á fjármagnskostnaði virðist tilviljanakennt. Betur hefði farið á því að fjármagnsþörf yrði metin af sérfræðingum á grundvelli markaðsgagna, eins og gert er fyrir flutning og dreifingu á rafmagni, samkvæmt raforkulögum.“ Þetta kom einnig fram hjá endurskoðunarfyrirtækjum, bönkum og bæjarfélögum um allt land. Ekkert tillit var til þessa tekið, þegar upp var staðið.

Búast má við að stóraukin gjaldheimta af sjávarútvegsfélögunum leiði til þess að fyrirtækin reyni að draga úr kostnaði annarsstaðar, m.a. með því að endursemja við sjómenn og annað starfsfólk, fækka stöðugildum og draga úr þjónustukaupum.

Hornafjörður: „Það er mat bæjarráðs Hornafjarðar að ekki séu forsendur fyrir því að samþykkja núgildandi frumvörp óbreytt.Taka þarf mál 657 um frumvarp til laga um stjórn fiskveiða til gagngerrar endurskoðunar og sníða af því þá verulegu meinbugi sem eru á frumvarpinu. Þá þarf að koma til veruleg lækkun á veiðigjaldi eins og það er kynnt í máli nr. 658 um frumvarp til laga um veiðigjöld. Óbreytt lamar það fjárfestingu í sjávarútvegi, kæfir nýsköpun og framþróun greinarinnar og þar með þær byggðir sem byggja afkomu sína að verulegu leyti á sjávarútvegi.“

Gylfi Gunnarsson:

Grundvöllur fyrir búsetu brostinn „Auðvitað kemur þetta gjald ekki vel við okkur frekar en aðra. Það er líka verst að þeir skuli vera að dengja þessu á mann án þess að vera búnir að útfæra það á nokkurn hátt. Þessi litla útgerð okkar hérna í Grímsey þarf að punga út með um 28 milljónir króna fyrir um 800 þorskígildi. Maður er ekkert bjartur þessa dagana,“ sagði Gylfi Gunnarsson útgerðarmaður og skipstjóri í Grímsey, þegar Útvegsblaðið heyrði í honum úti á sjó í vikunni.

Gylfi rekur ásamt öðrum útgerðarfélagið Sigurbjörn í Grímsey og gerir það úr þrjá báta, Þorleif, Konráð og Nunna. „Við höfum keypt megnið af okkar aflaheimildum, við fengum þær ekki á neinu silfurfati. Okkur var ekki fært neitt, heldur hirt af okkur. Við eigum ekki fyrir svona reikningi, allra síst eins og útlitið er á þessu öllu saman. Margfalda á okkur álögurnar og hirða af manni kvótann á sama tíma og við erum að reyna að halda uppi vinnu í eyjunni. Auk þess er hrun á öllum saltfiskmörkuðum. Ég veit ekki hvernig í andskotanum þessir fyrirhyggju postular þarna í Reykjavík ætla að koma þessu fyrir. Ég held þeir hugsi bara um að halda hinni þjóðinni góðri, þessari sem býr í borginni. Það eru tvær þjóðir í landinu, önnur sem situr við kjötkatlana

í Reykjavík og hreyfir enga vöðva í líkamanum nema hringvöðvana og svo við hin, þessir ræflar sem erum úti á landi að reyna að gera eitthvað. Ég held að það sé ekkert annað í stöðunni, ef við ætlum að borga reikninginn, en að leigja frá okkur heimildir. Hvernig sem það fer svo. Það verða ábyggilega margir sem þurfa að gera það sem ætla sér ekki hreinlega að ganga frá þessu, hætta þessu. Þá lækkar náttúrlega verðið á þessu. Það er svo fáránlega vitlaust að vera að setja á svona álögur án þess að það sé nokkuð útfært og ekkert hugað að afleiðingunum. Þetta er hreinlega dauðadómur yfir mörgum útgerðum. Ég get ekki með neinu móti séð hvernig menn fá það út að þetta geti komið landsbyggðinni vel. Það er alveg fáránlegt hvelvíti og hlýtur að þurfa alveg sérstaka snillinga til að geta fundið það út. Það er verið að leggja á þetta litla samfélag í Grímsey um milljón á hvern íbúa í svona gjöld. Þetta kippir grundvellinum undan útgerð héðan og um leið búsetu í eyjunni. Við förum ekkert að keyra leigubíla eða selja hvort öðru pylsur eða ís. Það er alveg fyrirsjáanlegt að byggð í Grímsey leggst af ef þetta gengur eftir,“ segir Gylfi Gunnarsson. » Framhald á næstu opnu

14

október 2012

Rangur mælikvarði Annað sem harðlega hefur verið gagnrýnt er hvernig þorskígildisstuðlar ráðuneytisins eru notaðir við álagningu gjaldsins. Þeir taka mið af því hvert verðmæti tegundanna er, en ekki hvaða framlegð er úr veiðum á hverri tegund fyrir sig.

Sumar tegundir borgar sig hreinlega ekki að veiða og séu einhverjar heimildir ekki nýttar, verður samt að borga af þeim. Sérfræðihópurinn sagði svo um það mál: „Bæði almennt og sérstakt veiðigjald er lagt flatt sem föst krónutala á þorskígildiskíló. Eini breytileikinn felst í mismunandi mati á sérstöku veiðigjaldi fyrir botnfiskveiðar og uppsjávarveiðar. Mikill munur er hins vegar á afkomu útgerðarflokka innan hvors flokks fyrir sig. Sérstaklega á þetta við botnfiskveiðar. Flöt álagning gæti leitt til þess að sérhæfing í veiðum yrði erfið ef afkoma afmarkaðra útgerðarflokka sveiflast úr takti við almenna afkomu í greininni. Gagnrýna verður þá ofurtrú á þorskígildisstuðla sem sjá má í frumvarpinu. Þorskígildisstuðlar mæla hlutfallslegt verð ólíkra fisktegunda. Ósannað er að þeir séu skynsamlegur mælikvarði á ábata af veiðum eða kostnað við að stýra þeim.“ Niðurstaðan virðist nokkuð skýr. Nánast allt sem varað var við er komið fram. Ekkert tillit var tekið til varnaðarorðanna og veiðigjöldin keyrð í gegnum Alþingi.

Svo virðist að þeir sem ferðinni réðu, hafi annað hvort ekki gert sér grein fyrir afleiðingum gerða sinna, eða verið sama um þær.

Hvort tveggja er jafnslæmt.

Er leið út úr ógöngunum?

En er einhver leið út úr ógöngunum, sem stjórnvöld eru að koma undirstöðuatvinnugrein þjóðarinnar í? Jú, þessa skattheimtu er auðvitað hægt að leiðrétta síðar

Bæði almennt og sérstakt veiðigjald er lagt flatt sem föst krónutala á þorskígildiskíló. Eini breytileikinn felst í mismunandi mati á sérstöku veiðigjaldi fyrir botnfiskveiðar og uppsjávarveiðar. verði til þess vilji á Alþingi. En er hægt að vinda ofan af þessu nú í haust, þegar búið er að gera ráð fyrir þessum tekjum til ríkissjóðs á fjárlögum næsta ár, sem Alþingi er nú að ræða? Það er spurning sem vert er að spyrja sig. Samkvæmt lögunum um veiðigjaldið hefur ráðherra atvinnuveganna skipað nefnd sem skal „gera tillögur um lækkun sérstaks veiðigjalds eða undanþágur frá greiðsluskyldu þess, sbr. 3. mgr. 9. gr. Nefndin skal skipuð mönnum sem hafa þekkingu á sviði hagfræði, sjávarútvegsmála og reikningshalds.“ Svaða svigrúm nefndin hefur til að leggja til lækkun liggur ekki alveg ljóst fyrir, því henni ber að fara að lögunum um veiðigjaldið, en þar er kveðið nokkuð skýrt á um það hvernig gjaldið skuli ákvarðað og hefur það þegar verið gert fyrir yfirstandandi fiskveiðiár.

Hennar er því að meta gjaldtökuna fyrir næsta fiskveiðiár. Hugsanlega getur nefndin komist að þeirri niðurstöðu að endurreikna beri þorskígildisstuðla til lækkunar og jafnframt að fjármagnsþörf útgerðarinnar verði endurmetin til lækkunar. En í ljósi þess sem á undan er gengið verður það að teljast ólíklegt að gjaldið verði lækkað, jafnvel þó nefndin kynni að leggja það til. Það hefur ekki verið vinnuregla hjá ríkisstjórninni að taka tillit til ábendinga um annað en það, sem henni hentar.

Sigurður Viggósson:

Atlaga að landsbyggðinni

Löndun ehf sér um skipaafgreiðslu í Reykjavík og Hafnarfjarðarhöfn. Fyrirtækið veitir vandaða og skjóta þjónustu. Býður einnig upp á nauðsynlegan tækjabúnað og úrval manna sem reiðubúnir eru með stuttum fyrirvara að landa úr skipum.

Löndun ehf ehf sér sérum umskipaafgreiðslu skipaafgreiðsluí Reykjavík í Reykjavík Löndun ogog Hafnarfjarðarhöfn.

Fyrirtækiðveitir veitirvandaða vandaðaogog skjóta Hafnarfjarðarhöfn. Fyrirtækið skjóta þjónustu.

Býður einnig einnigupp uppáánauðsynlegan nauðsynlegantækjabúnað tækjabúnað þjónustu. Býður og úrval úrval manna mannasem semreiðubúnir reiðubúnireru erumeð meðstuttum stuttum og fyrirvaraað aðlanda landaúrúrskipum. skipum. fyrirvara

Löndun ehf sér um skipaafgreiðslu í Reykjavík og

Löndun ehf sér skipaafgreiðslu í Reykjavík og Löndun ehf sérehf. um skipaafgreiðslu í Reykjavíkí og Löndun sér um um skipaafgreiðslu Hafnarfjarðarhöfn.

Fyrirtækið veitir vandaða og og skjóta skjóta Hafnarfjarðarhöfn.

Fyrirtækið veitir vandaða ogveitir skjóta vandaða Reykjavík og Hafnarfjarðarhöfn.

Fyrirtækið Hafnarfjarðarhöfn.

Fyrirtækið þjónustu. einnigog upp á nauðsynlegan veitirBýður vandaða skjóta þjónustu.

Býður þjónustu.

Býður einnig upp áátækjabúnað nauðsynlegan tækjabúnað tækjabúnað þjónustu.

Býður einnig upp nauðsynlegan og úrvalupp manna sem reiðubúnir eru með stuttum einnig á nauðsynlegan tækjabúnað og og úrval manna sem reiðubúnir eru með stuttum fyrirvaramanna að landa úr skipum. og úrval sem reiðubúnir eru með stuttum úrval manna sem reiðubúnir eru með Fyrirhyggja, lipurð ogúr fyrirvara aðútlanda landa úrsamviskusemi skipum. stuttum fyrirvara að landa skipum. fyrirvara að skipum.

Fyrirhyggja, lipurð og samviskusemi

Fyrirhyggja, lipurð og samviskusemi einkenna þá þjónustu sem við veitum einkenna þá einkenna þáþjónustu þjónustusem semvið viðveitum veitum

Löndun ehf. - Kjalarvogi 21, 104 Reykjavík - Sími 552 9844 - Fax 562 9844 - londun@londun.is

Löndun ehf. - Kjalarvogi 21, 104 Reykjavík - Sími 552 9844 - Fax 562 9844 - londun@londun.is

Fyrirhyggja, lipurð og samviskusemi einkenna þá þjónustu sem við veitum

Löndun ehf. - Kjalarvogi 21, 104 Reykjavík - Sími 552 9844 - Fax 562 9844 - londun@londun.is

Fyrirhyggja, lipurð lipurð og og samviskusemi samviskusemi Fyrirhyggja, einkenna þá þá þjónustu þjónustu sem sem við við veitum veitum einkenna

Löndun ehf. - Kjalarvogi 21, 104 Reykjavík - Sími 552 9844 - Fax 562 9844 - londun@londun.is

Löndun ehf. - Kjalarvogi 21, 104 Reykjavík - Sími 552 9844 - Fax 562 9844 - londun@londun.is Löndun ehf. - Kjalarvogi 21, 104 Reykjavík - Sími 552 9844 - Fax 562 9844 - londun@londun.is

„Sérstaka veiðigjaldið kemur illa við okkur eins og aðra. Þetta er einfaldlega auka skattlagning, sem tekur mjög stóran hluta af hagnaði okkar, því miður. Við þurfum að skera niður kostnað þó ekki hafi verið tekin endanlega ákvörðun um með hvaða hætti það verður. Það ræðst á næstu vikum og mánuðum, en það verður ekki um stórvægilegar breytingar að ræða. Við leitum bara leiða til að hagræða til að eiga fyrir þessu,“ segir Sigurður Viggósson, framkvæmdastjóri Odda á Patreksfirði. „Þetta mun veikja aðalatvinnuveg landsbyggðarinnar verulega. Þessi skattur er ein atlagan enn að landsbyggðinni eins og margbúið er að koma fram. Það er hægt að sækja um einhverjar endurgreiðslur vegna kostnaðar við kvótakaup, en maður veit aldrei hvernig því verður svarað. Ég vona að við þurfum hvorki að leigja frá okkur aflaheimildir né selja til að standa undir þessu, en allar fjárfestingar verða settar á bið og maður verður bara að þrauka þennan erfiða tíma sem er af mannavöldum.

Draga úr kostnaði og fjárfestingum og þrauka þó mikil óvissa sé framundan. Ég trúi því ekki að svona skattglöð ríkisstjórn verði við völd að þessari genginni. Menn hljóta að átta sig á því að það er ekki hægt að leggja svona mikið á eina atvinnugrein. Ég held að menn muni sjá það fyrr en síðar að svona skattlagning stenst ekki. Maður veit ekki um lögmæti gagnvart stjórnarskrá en það verður eins og annað að koma í ljós. Það getur ekki verið líklegt að ný ríkisstjórn, hvernig sem hún verður skipuð muni ganga svona hart að þessum atvinnuvegi og landsbyggðinni.“ En hvers vegna er verið að ganga svona hart að sjávarútveginum? Ég held að stjórnvöld ein geti svarað því. Kannski er það vegna þess að valdahlutfallið í landinu er að breytast. Völdin hafa færst svo mikið á þéttbýlið að menn sú að sjá tækifæri til þess að leggja skatta á þá sem ekki eru nálægt sér, eins og oft er gert. Því miður held ég að þetta sé þannig að völdin í þjóðfélaginu séu öll komin til Reykjavíkur og þar líti menn bara á sjávarútveginn og landsbyggðina eins og nýlendu til að framleiða fyrir sig peninga. Þetta er eins og á miðöldum þegar Íslendingar voru í því hlutverki útvega Dönum fjármuni. Nú er það höfuðborgin en ekki danski kóngurinn,“ segir Sigurður Viggósson.

útvegsblaðið

Eiríkur Tómasson:

Vá fyrir dyrum „Það getur ekki verið að ríkisstjórnin hafi hugsað hverjar afleiðingar margfaldaðs veiðigjalds yrðu. Það er tekið út úr flestum fyrirtækjum allt lausafé, sem myndast í rekstrinum, og í mörgum tilfellum langt umfram það. Fjárfesting í greininni mun almennt hrynja á skömmum tíma. Skatttekjur ríkissjóðs munu ekki vaxa til lengri tíma vegna samdráttar, sem er óhjákvæmileg afleiðing,“ segir Eiríkur Tómasson, framkvæmdastjóri Þorbjarnar hf í Grindavík. „Ég hef heyrt það á mörgum smærri aðilum, einyrkjum, að þeir muni ekki geta borgað veiðigjaldið, þrátt fyrir að þeir njóti þess margir að fyrstu 30 tonnin eru skattfrjáls og næstu 70 tonnin eru skattlögð að hálfu. Þeir eru, eins og yfirleitt allir í sjávarútvegi, forviða yfir því að skattlagning svokallaðs „umframhagnaðar auðlindarinnar“, auðlindarenta er fínna orð sem einnig er notað, nái ekki til þeirra sem veiða í strandveiðikerfinu. Umræddir aðilar sem nú stunda strandveiðar seldu sinn kvóta fyrir milljónir veiða nú við hlið þeirra sem keyptu. Þessir einstaklingar, taka sér gjarnan frí frá annarri vinnu til að stunda veiðarnar.

Ekki er nóg með að þeir hafi selt fyrir milljónir heldur eru þeir auk þess undanþegnir þeim ofurskatti sem nú er lagður á þá sem stunda útgerð sér til lífsviðurværis. Það kom fram í erindi Þorvarðar Gunnarssonar frá Deloitte á aðalfundi Samtaka Fiskvinnslustöðva að einyrkjar og útgerðir án vinnslu eigi sér vart viðreisnar von eftir að skattlagningin er komin á. Fyrirtæki sem stunda bæði útgerð og vinnslu bolfisks muni eiga erfitt með að greiða gjaldið, og geti ekki endurnýjað skip og búnað, og að fyrirtæki í blönduðum rekstri bolfisks og uppsjávarfisks þoli gjaldið að einhverju leyti, en það verður að líta til þess að sá rekstur er mjög sveiflukenndur og nú hefur verið góðæri þar, segir Eiríkur.

Hvernig snýr þetta beint að ykkur? „Hjá okkur er þetta þannig að við höfum endurnýjað flotann með endurbyggingum og lagfæringum á gömlum skipum.

Við höfum einbeitt okkur að því undanfarin 15 ár að auka veiðiheimildir með kaupum til að styrkja grundvöll fyrirtækisins. Það leiddi af sér skuldsetningu, sem hefur náðst að greiða verulega niður síðustu 7 árin. Þetta hefur verið gert í samræmi við lög sem sett voru 1990, af sama fólki og nú leiðir ríkisstjórnina í árásum á sjávarútveginn. Nú er svo komið að veruleg fjárfestingarþörf er í skipunum. Upphæðin, sem okkur er nú gert að borga, er það há hver tvö ár að hún jafngildir nývirði fullkomins línubáts. Þetta er svona svipað og við tækjum ákvörðun um smíði á nýjum línubát, sem síðan yrði sökkt, ótryggðum á heimleið, annað hvert ár. Við viljum gjarnan geta byggt slík skip, og þá til að nota og endurnýja þau gömlu. Þessi ofurskattlagning dregur allan mátt úr sjávarútveginum og úr sjávarbyggðunum. Verðmæti munu streyma af landsbyggðinni í ríkiskassann, sem er staðsettur við Arnarhól. Skatturinn er landsbyggðar skattur. Sjávarútvegurinn er stóriðja landsbyggðarinnar. Það er viðunandi afkoma hjá fyrirtækjum í bolfiski, en hefur verið góð í uppsjávarfiski síðustu ár. Þar hafa alltaf skipst á skin og skúrir. Oft hefur uppsjávarfiskurinn skilað mjög miklu en á milli koma tímabil þar sem lítið er að hafa. Þar eru rekstrar sveiflur mun meiri en í bolfisk veiðum og vinnslu. Því er ekki hægt að miða við bestu rekstrar árin, sem koma þegar verið er að skattleggja á þennan hátt.

Afleiðingin verður sú að fyrirtækin draga saman seglin og mjög margir smærri aðilar gefast upp. Það er ekki komið í ljós hvað þessi boðaði vaxtaafsláttur vegna kaupa á aflaheimildum getur dregið úr sársaukanum, en hann getur aldrei orðið mikill því hann er áætlaður um 1,5 milljarður króna. Hann hjálpar ekki mikið nema hjá þeim sem eru mjög skuldugir, en þá eru þeir hvort sem er líklega í vanda fjárhagslega, og gætu ekki borgað skattinn. Ég sé ekki annað en að vá sé fyrir dyrum. Þegar fyrsti gjalddaginn á veiðigjaldinu átti að vera snarlækkaði leiguverð á þorski, þar sem framboð jókst vegna þess að menn ætluðu að leigja frá sér til að geta borgað. Það væri eins og að éta útsæðið áður en setja á niður í garðinn. Þetta er mesta árás sem gerð hefur verið á sjávarútveginn af stjórnvöldum sem eigendur og starfsfólk í greininni hefur upplifað. Sjávarútvegurinn er að fara tvo til þrjá áratugi aftur í tímann hvað framlegð og afkomu snertir. Staðan nú er sú að atvinnugreinin þolir illa verðlækkun afurða á erlendum mörkuðum, hún þolir ekki sölutregðu, eða áföll. Það eru örfá fyrirtæki sem geta lifað með skattlagningunni, en þau verða ansi máttlítil. Samþjöppun veiðiheimilda á færri hendur er óhjákvæmilega afleiðing.

Reynt er að telja fólki trú um að það sé svo gríðarlega mikill auður í garði útgerðanna og er hluti af áróðrinum, sem er notaður til að réttlæta skattlagninguna. Við höfum ekki talið eftir okkur að greiða sérstakt veiðigjald árum saman, einir atvinnugreina. Það verður hins vegar jafnt yfir alla að ganga sem nýta náttúruauðlindir, og gjaldið verður að vera hóflegt, þannig að það skaði ekki viðkomandi atvinnugrein. Ég hef aldrei kynnst öðru en því að það hafi skipst á skin og skúrir í sjávarútvegi en brotsjóir koma sjaldan af mannavöldum eins og nú. Fyrir utan þetta er búið að gera ýmislegt af núverandi stjórnvöldum, sem dregur úr hagkvæmni, og þau ætla augsýnilega að halda því áfram. Við vorum farnir að gæla við þá hugmynd að endurnýja skipin en það verður að bíða betri tíma,“ segir Eiríkur Tómasson.

ĂştvegsblaĂ°iĂ°

oktĂłber 2012

15

Âť SĂłkn ĂĄ miĂ° utan lĂśgsĂśgu hefur yfirleitt tengst erfiĂ°leikum heima fyrir eins og niĂ°urskurĂ°i aflaheimilda eĂ°a aflabresti.

LjĂłsmynd/Ă&#x17E;orgeir Baldursson

SjĂś skip hafa stundaĂ° veiĂ°ar Ă­ Barentshafi innan lĂśgsagna RĂşsslands og Noregs ĂĄ Ăžessu ĂĄri:

Ă ĂŚtlaĂ° aflaverĂ°mĂŚti 3,5 milljarĂ°ar HjĂśrtur GĂ­slason skrifar: hjortur@goggur.is

A

flaverĂ°mĂŚti Ă­slenskra skipa Ăşr Barentshafi ĂĄ Ăžessu ĂĄri gĂŚtu veriĂ° um 3,5 milljarĂ°ar krĂłna.

VeiĂ°iheimildir Ăžar innan lĂśgsagna Noregs og RĂşsslands eru um 11.000 tonn af Ăžorski upp Ăşr sjĂł. Ă&#x17E;ĂĄ mĂĄ gera rĂĄĂ° fyrir aĂ° meĂ°afli af Ă˝su geti veriĂ° um Þúsund tonn og eitthvaĂ° af Üðrum tegundum slĂŚĂ°ist meĂ°. VeiĂ°iheimildir Ă?slendinga Ă­ Barentshafinu hafa fariĂ° vaxandi sĂ­Ă°ustu ĂĄrin Ă­ samrĂŚmi viĂ° aukinn ĂžorskkvĂłta Ăžar, en fiskveiĂ°iĂĄriĂ° 2006/2007 var Ăžorskafli Ă?slendinga Ă­ Barentshafi 6.600 tonn. Ă? fyrra var hann 10.000 tonn og um 11.000 Ă­ hitteĂ°fyrra.

Kleifaberg og Venus fiska mest TĂŚplega 30 skip hafa leyfi til veiĂ°anna en aĂ°eins um fjĂłrĂ°ungur Ăžeirra sĂŚkir ĂžangaĂ°. MĂśrg skipanna hafa ĂžaĂ° litlar heimildir aĂ° ekki borgar sig aĂ° sĂŚkja ÞÌr. Ă&#x17E;vĂ­ eru heimildirnar sameinaĂ°ar ĂĄ fĂŚrri skip og Ă­ ĂĄr hafa aĂ°eins ĂĄtta skip stundaĂ° Ăžessar veiĂ°ar. Aflaheimildir Ăžeirra hafa veriĂ° mjĂśg vel nĂ˝ttar og lĂ­tiĂ° sem ekkert skiliĂ° eftir Ăłveitt. AflahĂŚsta skipiĂ° Ă­ ĂĄr samkvĂŚmt aflastÜðulista Fiskistofu er KleifabergiĂ° meĂ° rĂ­flega 2.000 tonn af Ăžorski auk meĂ°afla af Ă˝su og Üðrum tegundum. Venus fylgir fast ĂĄ eftir meĂ° tĂŚp 2.000 tonn af Ăžorski. Ă&#x2013;nnur skip sem stundaĂ° hafa veiĂ°arnar eru Kaldbakur EA, SigurbjĂśrg Ă&#x201C;F, GnĂşpur GK, MĂĄlmey SK, Ă&#x17E;Ăłr HF og Arnar HU. AflaverĂ°mĂŚti Kleifabergsins Ăşr Barentshafinu ĂĄ Ăžessu ĂĄri eru 712 milljĂłnir krĂłna.

SĂłkn Ă­slenskra fiskiskipa Ăştfyrir lĂśgsĂśguna hefur veriĂ° mismikil, eĂ°a Ăśllu heldur mislĂ­til Ă­ tĂ­mans rĂĄs. HĂşn hefur aĂ° mestu leyti rĂĄĂ°ist af aflabrĂśgĂ°um og aĂ°stĂŚĂ°um ĂĄ heimamiĂ°um frekar en mĂśguleikum ĂĄ fjarlĂŚgum miĂ°um. Ă&#x17E;egar nĂłg hefur veriĂ° aĂ° hafa heima fyrir, hef-

ur sóknin å fjarlÌgari mið að mestu legið niðri. à kveðin tímabil skera sig nokkuð úr. à fyrri hluta síðustu aldar må nefna sókn íslenskra togara å miðin við Nýfundnaland, GrÌnland og í Barentshaf. Stafaði hún bÌði af aflatregðu heima fyrir og Því að við útfÌrslu landhelginnar upp að 12 mílum var togurunum ýtt út fyrir og misstu Þeir Þå fengsÌl mið nÌr landi.

SamdrĂĄttur heima fyrir Ă˝tir skipunum Ăşt NĂŚsta tĂ­mabil hefst undir lok sjĂśunda ĂĄratugarins Ăžegar norsk-Ă­slenski sĂ­ldarstofninn hrundi. Ă&#x17E;ĂĄ streymdu nĂłtaskipin niĂ°ur Ă­ NorĂ°ursjĂł til veiĂ°a ĂĄ sĂ­ld og makrĂ­l, en auk Ăžess reyndu Ăžau fyrir sĂŠr viĂ° ĂĄ sĂ­ld viĂ° BandarĂ­kin, loĂ°nu viĂ° NĂ˝fundnaland, kolmunna viĂ° FĂŚreyjar og hrossamakrĂ­l viĂ° AfrĂ­ku. Ă&#x17E;essari ĂştrĂĄs lauk aĂ° mestu undir lok ĂĄttunda ĂĄratugarins, Ăžegar skipin komu heim ĂĄ nĂ˝, meĂ°al annars til loĂ°nuveiĂ°a en Ă­slenska sumargotssĂ­ldin var Þå lĂ­ka farin aĂ° braggast. Ă&#x17E;riĂ°ja tĂ­mabiliĂ° mĂĄ segja aĂ° hefjist upp Ăşr 1990, Ăžegar ĂžorskveiĂ°iheimildir voru skornar verulega niĂ°ur ĂĄ heimamiĂ°um og togararnir settu kĂşrsinn Ă­ Smuguna Ă­ Barentshafi og mokuĂ°u Ăžar upp Ăžorski, mest um 60.000 tonnum ĂĄ einu ĂĄri. VeiĂ°arnar voru ĂĄ alĂžjóðlegu hafsvĂŚĂ°i en Ă­ trĂĄssi viĂ° hagsmuni NorĂ°manna og RĂşssa og leiddi ĂžaĂ° til samninga um varanlegar heimildir innan lĂśgsĂśgu beggja landanna. Ă&#x17E;ĂŚr voru miklu minni en ĂžaĂ° sem mest var, en taka miĂ° af heildarĂžorskkvĂłta Ă­ Barentshafinu. Ă&#x17E;ĂĄ er rĂŠtt aĂ° nefna sĂłkn Ă­slenskra togskipa Ă­ rĂŚkju ĂĄ FlĂŚmska hattinum rĂŠtt utan lĂśgsĂśgu NĂ˝fundnalands upp Ăşr 1990, en Þå jĂłkst sĂłkn Ă­ rĂŚkju ĂĄ heimamiĂ°um og utan lĂśgsĂśgu mikiĂ° vegna minnkandi ĂžorskveiĂ°iheimilda. SĂ­Ă°ar voru gerĂ°ir fjĂślĂžjóðlegir samningar um nĂ˝tingu rĂŚkjunnar ĂĄ

Þessum slóðum. Veiðin stóð fram å tíunda åratuginn, en var Þå hÌtt Þar sem veiðarnar reyndust óhagkvÌmar vegna verðfalls å rÌkju.

SĂ­ld og kolmunni SĂ­Ă°asta ĂştrĂĄsin hefur svo veriĂ° Ă­ uppsjĂĄvarfiskinum, fyrst Ă­ norsk-Ă­slenskri sĂ­ld og kolmunna, en ÞÌr veiĂ°ar voru stundaĂ°ar bĂŚĂ°i innan og utan lĂśgsĂśgu, Ăžegar bĂĄĂ°ar Ăžessar tegundir fĂłru aĂ° ganga Ă­ verulegum mĂŚli inn Ă­ landhelgina. Ă&#x17E;annig ĂśfluĂ°u ĂştgerĂ°ir sĂŠr aflareynslu, sem sĂ­Ă°an leiddi til samninga um nĂ˝tingu Ăžessara fiskistofna viĂ° aĂ°rar Ăžjóðir sem veiĂ°arnar stunduĂ°u. Loks kom aĂ° makrĂ­lnum meĂ° sama hĂŚtti, Ăžegar hann byrjaĂ°i aĂ° koma inn Ă­ lĂśgsĂśguna Ă­ ĂŚtisgĂśngur. Eins og kunnugt

AflahÌsta skipið í år samkvÌmt aflastÜðulista Fiskistofu er Kleifabergið með ríflega 2.000 tonn af Þorski auk meðafla af ýsu og Üðrum tegundum. er, er ekkert samkomulag milli veiðiÞjóðanna um makrílinn, en Evrópusambandið og Noregur hafa tekið hÜndum saman til að reyna að koma í veg fyrir makrílveiðar �slendinga og FÌreyinga.

Mest tekiĂ° innan lĂśgsĂśgu Fyrir utan ĂžorskveiĂ°ar Ă­ Barentshafi og rĂŚkjuveiĂ°ar viĂ° SvalbarĂ°a hafa veiĂ°ar utan lĂśgsĂśgu eingĂśngu veriĂ° stundaĂ°ar Ăşr deilistofnum, sem eru Ăşthafskarfi ĂĄ Reykjaneshrygg og austur af landinu, makrĂ­ll, norsk-Ă­s-

lensk síld og kolmunni. Síðustu årin hefur karfinn eingÜngu veiðst innan lÜgsÜgu. SÜmu sÜgu er að segja af makrílnum, aðeins brot af aflanum hafa verið tekin innan lÜgsÜgu FÌreyja og å alÞjóðlegu hafsvÌði.

Norsk-íslenska síldin er að mestu leyti veidd innan lÜgsÜgu en nokkuð er Þó veitt innan lÜgsÜgu Noregs og FÌreyja samkvÌmt samningum Þar að lútandi. Undanfarin år hefur mjÜg lítið verið tekið af kolmunna innan lÜgsÜgunnar, megnið hefur verið tekið í lÜgsÜgu FÌreyja.

Sigurplast hefur hafiĂ° innflutning ĂĄ EURO brettum Ăşr plasti. Ă&#x17E;au eru lĂŠtt og henta vel fyrir allan Ăştflutning Ă­ flug Cargo Sigurplast er einnig meĂ° aĂ°rar lausnir

HafĂ°u samband viĂ° sĂślumenn okkar og fĂĄĂ°u verĂ°tilboĂ°

sem henta vel Ă­ Ăştflutning ĂĄ vĂśrum

- umbúðir 6Ă&#x161;LUTEIGUR s -OSFELLSBÂ?R www SIGURPLAST IS s 3Ă&#x201C;MI

16

október 2012

útvegsblaðið

Lifði af gosið, hrunið en óvíst hvort ég lifi af veiðigjaldið

S

igurjón Óskarsson og fjölskyldu þarf vart að kynna. Þessi aflakónur á Þórunni Sveinsdóttur VE og fjölskylda hans hefur stundað útgerð rúm 65 ár. Fjölskyldan starfar öll við útgerðina, synirnir á sjó og dóttirin á skrifstofunni. Sigurjón segist þrjóskari en svo að hann láti stjórnmálamenn hrifsa af sér lífsviðurværið þótt hann viðurkenni að útlitið sé dökkt. „Manni finnst það mjög hart að maður skuli þurfa að hafa áhyggjur af því að vera skattlagður út úr greininni eftir öll þessi ár. Maður getur ekkert gert annað en að bíða og vona að menn sjái að sér,“ segir Sigurjón. „Meira að segja er þetta svo skrítið að gíróseðillinn kemur, og ef ég get ekki borgað hann fer hann framfyrir veðin hjá bankanum sem lánaði mér fyrir bátnum. Það er ekki víst að bankinn hefði lánað mér fyrir bátnum ef þeir hefðu vitað að sett yrðu lög sem færu framfyrir veðin þeirra. Ég er reyndar ekki löglærður, en þetta getur bara ekki verið rétt.“

„Ef stefnan er að drepa einstaklingsúgerð á ríkisstjórnin bara að viðurkenna það“ „Fyrirtækin sem eru eingöngu í útgerð eru látin borga arðinn af fiskvinnslunni. Það verður að hugsa betur um minni og meðalstóru fyrirtækin. Þau eru skattlögð í drep með veiðigjöld-

Manni finnst það mjög hart að maður skuli þurfa að hafa áhyggjur af því að vera skattlagður út úr greininni eftir öll þessi ár. Maður getur ekkert gert annað en að bíða og vona að menn sjái að sér. unum. Þetta eru fyrirtækin sem hafa verið skert mest í kvótanum, og hafa ekki haft tök á að bæta við sig heimildum. Þannig að þessi fyrirtæki blæða út og hverfa á næstu árum. Ef þetta er stefnan þá eiga þau bara að segja það.

Við viljum bara fá að heyra það.“ „Við sjáum það strax í dag að menn eru byrjaðir að auglýsa fyrirtæki sín til sölu. Þetta heyrir maður ekki bara í Eyjum heldur einnig t.d. af Snæfellsnesinu. Ég spái því að eftir örfá ár verði ekki lengur 13 útgerðarfyrirtæki í Eyjum heldur um það bil 5.“ „Að óbreyttu mun þetta hafa mikil áhrif á lífið hér í Eyjum. Það verður erfiðara að halda fólkinu heima. Þetta er fiskimannasamfélag.

Við sjáum það að ef ég á að taka út 80-100 milljónir á ári út úr mínu fyrirtæki segir það sig sjálft að fyrirtækinu blæðir smám saman út að öllu óbreyttu.“

Um Sigurjón og fjölskyldu: Sigurjón Óskarsson kemur úr þekktri útgerðarfjölskyldu í Vestmananeyjum. Faðir Sigurjóns, Óskar Matthíasson, stofnaði útgerðarfyrirtæki í Vestmannaeyjum árið 1947 og gerði hann út bátinn Nönnu sem var keyptur af Einari Sigurðsyni ríka, eins og hann var kallaður. Óskar Matthíasson og Sigurjón stofnaðu útgerðarfyrirtæki sitt Ós árið 1969. Árið 1971 keypti fyrirtækið Þórunn Sveinsdóttir VE sem átti eftir að reynast mikill happafengur. Sigurjón var sjálfur skipstjóri á Þórunni til 49 ára aldurs. Öll fjölskyldan tekur þátt í rekstri fyrirtækisins. Synirnir, Viðar og Gylfi eru stýrimenn á Þórunni Sveinsdóttur og skiptast á að vera skipstjórar á móti Guðmundi Guðlaugssyni yfirskipstjóra. Dóttirin, Þóra Hrönn, er vinnur á skrifstofunni og nú eru sonarsynirnir einnig komnir um borð. Bróðir Sigurjóns, Matthías Óskarsson, er einnig í útgerð en hann gerir út Bylgjuna.

Þrátt fyrir erfiðleika er alltaf jafn gaman „Það er alveg svakalega gaman að vera í útgerð ef við fengjum að vera í friði. Fiskeríið er það gott, það er búið að vernda svo mikið og nú erum við að uppskera eftir að hafa haldið skynsamlega á málum varðandi nýtingu auðlindarinnar. Það er þetta sem hefur verið að skapa góðærið í þessu. Það er frábært að verða vitni að þeirri þróun sem hefur orðið í greininni undanfarna áratugi. Þegar maður var að byrja pældi maður ekki í því hvað maður var að koma með að landi. Þessu var ausið á land og maður pældi ekki í því hvað maður fengi fyrir aflann því við fengum nánast alltaf sama verð alveg sama hvernig fiskurinn leit út. Svona var þetta. Í dag er þetta allt út pælt.

Menn spá gríðarlega mikið í hvað menn fá fyrir aflann. Vita hvert verðið er í dag og hvert útlitið er fyrir næstu viku. Bátarnir veiða eftir því hvar mesta verðmætið er. Kvótakerfið hefur stuðlað að þessari jákvæðu þróun. Ég er ekki að segja að það sé allt dásamlegt við kerfið. En þetta er ótrúlega jákvæð breyting frá því sem áður var. Þetta er bara orðin fagmennska út í eitt. Það er bara ekki leyfilegt í dag að rusla bara einhverjum afla á land.“ „Áður fyrr var umhverfið mikið verra en er núna. Þá réðu verðlagsráðsverð og umhverfið allt verra. Svo með kvótakerfinu, hækkandi afurðaverði og markaðssetningu hefur útgerðin orðið hagkvæm. En útgerðin sjálf var látin bera þann kostnað sjálf til þess að gera þetta arðbært. Ríkið kom ekkert þar að nema með því að búa til kerfið.“ „Of þrjóskur til að hætta“ „Maður er nú þrjóskari en svo að maður gefist upp. Ég ætla aðeins að doka við. Það er náttúrulega ekki nema að maður neyðist til að hætta. Þá gerist það hjá mér eins og öðrum. Það er rosalega skrítið að fylgjast með umræðum á Alþingi og finna fyrir því hversu mikið hatur er í garð okkar útgerðarmanna. Vissulega er misjafn sauður í mörgu fé í þessum geira eins og öðrum. Staðreyndin er engu að síður sú að lang flestir útgerðarmenn eru bara venjulegt fólk sem hefur starfað í þessu alla tíð og reyna að reka sín fyrirtæki með sómasamlegum hætti.“

„Fyrirtækið er stofnað 1967. Við fáum nýtt skip 1971 og síðan þá höfum við gert út þessa útgerð. Það er alltaf verið að tala um gjafakvóta – en staðreyndin er samt sú að ef við hefðum ekkert keypt værum við ekki með neinar heimildir í dag. Og það er meira að segja svo að þær heimildir sem við höfum keypt hafa verið skertar. Við fengum kvóta á grundvelli veiðireynslu, við báðum ekki um þetta kvótakerfi en auðvitað eru þetta réttindi sem við unnum okkur inn fyrir með áratugalangri sjósókn fyrir daga kerfisins. En auðvitað hefur aðlögunin að kvótakerfinu ekki verið sársaukalaus. Það voru margir sem fóru út úr greininni með gríðarlega fjármuni sem fólki fannst ósanngjarn. En það eru alltaf við sem viljum stunda áfram útgerð sem erum blórabögglarnir.

Mælir enn með að ungt fólk stofni útgerð „Ég vona að við séum nú að upplifa óvenjulegt ástand sem undið verður ofan af á endanum.

Annað gengur ekki upp. Veistu, já, þrátt fyrir allt mæli ég enn með að ungt fólk feti sig áfram í útgerð. Það er náttúrulega ekkert auðvelt að komast inn í greinina. En það hefur svo sem aldrei verið auðvelt. Fyrirtæki mitt er 45 ára, en það er líka búið að taka 45 ár að byggja þetta upp með varkárnina að vopni. En þetta er ekkert frábrugðið öðrum rekstri. Maður byrjar smátt og byggir ofan á það sem fyrir er. Þetta á við um sjávarútveg eins og aðrar greinar. Það er misskilningur ef menn halda að þeir verði ríkir bara með því að stofna útgerðarfyrirtæki – en þetta er bara ekkert svo auðvelt.

Landssamband íslenskra útvegsmanna

útvegsblaðið

október 2012

17

Miklar endurbætur gerðar á höfninni í Grindavík með dýpkun og breikkun rennu inn að bryggjum:

Greiðfærari og betri höfn Hjörtur Gíslason skrifar: hjortur@goggur.is

N

ú er að ljúka umtalsverðum endurbótum á höfninni í Grindavík. Eftir þær verður svigrúm fyrir stærri skip eins og togara og flutningaskip meira en áður. „Við erum búnir að vera að breikka innri rennuna okkar um 25%, úr 35 metrum í 45 sem er svipað eins og að fara af einbreiðri brú yfir á tvíbreiða. Það er gríðarlegur munur að fá þessa breikkun, sérstaklega þegar vindur stendur á hliðina á stóru skipunum. Þá hafa þau meira svigrúm. Snúningssvæðin hérna innan hafnar þar sem við snúum stóru frögturunum voru rýmkuð líka og loks svæðið í austurhöfninni þar sem togararnir leggjast að. Við sjáum því að í framtíðinni geti þeir komið að bryggju einir og óstuddir en til þess höfum við notað lóðsbátinn til að koma þeim að bryggju. Nú verður það rúmt um þá að þeir eiga ekki að þurfa aðstoð, þegar þeir leggjast að og taka frá bryggju,“ segir Sigurður A. Kristmundsson, hafnarstjóri í Grindavík, í samtali við Útvegsblaðið.

Kostnaður um 180 milljónir „Við erum að leggja um 180 milljónir króna í þessi verkefni. Höfnin stendur ekki ein undir þessum framkvæmdum þó hún standi vel. Hluti af þessu er því lán frá bæjarsjóði, hluti afgangur sem við áttum í samgönguáætlun og loks okkar eigið ráðstöfunarfé. Við teljum hverri krónu vel varið í þessar endurbætur. Það hefur alltaf verið okkar Akillesarhæll að vera með frekar þröngt rými og því hafa menn ekki verið alveg öruggir með sig, en þessar breytingar ættu að ríða baggamuninn. Nú er höfnin mun betri og greiðfærari fyrir stærri skipin,“ segir Sigurður.

En er eitthvað meira að gerast hjá ykkur? „Já, við erum svo að búa okkur undir að stækka athafnasvæðið við Suðurgarð, sem er nýleg bryggja. Þar ætlum við að stækka athafnasvæðið um 7.000 fermetra. Þá fæst rými til að taka á móti varningi, bæði gámum og salti svo dæmi sé tekið. Við sjáum það í kringum okkur að þær bryggjur sem bjóða upp á mikið athafnarými eru eftirsóknarverðar og menn vilja helst leggja skipum sínum þar og fá

»Höfnin í Grindavík hefur verið mikið endurbætt og er vonast eftir meiri umferð um hana eftir breytingarnar.

gott rými til að vinna við þau. Allt sem er í kringum þetta er stórt í sniðum eins og bílar með tengivagna, kranar og lyftarar. Við erum líka að skipta út gömlum tréflotbryggjum sem eru farnar að gefa eftir svo við verðum færari um að taka á móti flotanum þegar hann kemur.

Vilja gjarnan fleiri fiskibáta Með þessu erum við að bjóða upp á betri aðstöðu fyrir frystitogara og vöruflutningaskip. Í því felast tækifæri fyrir okkur og viðskiptavini okkar til að skoða það betur. Við viljum líka gjarnan fá fleiri fiskibáta til að landa hjá okkur. Við sjáum það þegar bátarnir frá stóru fyrirtækjunum okkar, Þorbirni og Vísi, eru að veiðum til dæmis fyrir austan, landa þeir auðvitað fiskinum þar til að spara sér siglingu heim. Á sama hátt sjáum

við tækifæri í því að aðrir bátar komi til okkar þegar veiðarnar eru hér fyrir utan eins og á vetrarvertíð. Þá er styst fyrir bátana að koma hingað og það er þá gagnkvæmur hagnaður að því bæði fyrir okkur og þá.

Stóru útgerðirnar hérna hafa séð alveg sjálfar um löndun úr eigin skipum og því hefur ekki verið grundvöllur fyrir aðra til að stofna löndunarþjónustu. Ég hef rætt þetta við stjórnendur Þorbjarnar og Vísis og þeir eru tilbúnir að opna á það að löndunarþjónusta þeirra standi öllum opin. Því er skortur á löndunarþjónustu ekki lengur í vegi fyrir því að bátar frá öðrum stöðum komi hingað til löndunar,“ segir Sigurður.

Hafnir landsins voru fyrir nokkru teknar út af samgönguáætlun sem þýðir að þeim stendur ekki til boða lengur fé frá hinu opinbera til betr-

Ljósmynd/ÞGK

umbóta og lagfæringa. Sigurður segir að mjög mikilvægt sé að hafnirnar komist þangað inn aftur því hafnir eins og Grindavík sem þar sem ekki sé mikið um vöruflutninga og hafi nánast eingöngu tekjur vegna aflagjalda, standi hreinlega ekki undir viðhaldskostnaði. „Við erum til dæmis með bryggju hér sem heitir Miðgarður. Hann er kominn til ára sinna og komið að því að gera hann upp. Það kostar okkur um 600 milljónir króna með þeim dýpkunum, sem óhjákvæmilega verða að fylgja endurbótunum. Við stöndum ekki undir því nema við fáum eitthvað af þessum sérstöku veiðigjöldum til baka, eða komumst inn á samgönguáætlun á ný,“ segir Sigurður.

Mikil breyting fyrir okkur Hilmar Helgason er skipstjóri á Hrafni

Sveinbjarnarsyni og hefur verið með hann í tæp 23 ár. „Rennan fyrir þessar breytingar var frekar þröng og grunn þannig að við þurftum að sæta sjávarföllum, þegar við vorum að koma inn. Við á togurunum höfum verið að berjast fyrir því lengi að fá hana breikkaða, sérstaklega inni við Eyjabakka. Nú verður mun betra fyrir togarana að koma að og alls staðar verður 7 metra dýpi þannig að við þurfum ekki lengur að sæta sjávarföllum eftir að þessi framkvæmd verður búin nú í haust. Þetta verður mikil breyting fyrir okkur. Þegar við erum að fara út í vindi er ekki eins þröngt um okkur, en þessi stóru skip drifta dálítið í austan og suðaustan áttunum og eftir þetta erum við ekki eins aðþrengdir og áður og aðgengi alls staðar orðið betra í höfninni,“ segir Hilmar.

Malbik mýkt með lýsi Lífolía er aukaafurð sem fellur til við framleiðslu á Omega-3 þykkni hjá Lýsi hf. Hún hefur verið notuð með mjög góðum árangri í mýkingu á biki til vegaklæðninga og fara um 500.000 lítrar frá Lýsi í þessa notkun hérlendis á hverju ári. Lífolían leysir þar af hólmi innflutta efnið white spirit sem er skaðlegt bæði náttúru og mönnum. Þetta verkefni hlaut svo fyrstu verðlaun í flokki rannsókna og þróunar á norrænni ráðstefnu um vegagerð sem haldin var í Hörpu í sumar. Það er Arnar Halldórsson, rannsókna- og þróunarstjóri Lýsis, sem hefur staðið að þessu verkefni. „Í byrjun árs 2008 hóf Lýsi framleiðslu á svokölluðu Omega-3 þykkni (Omega forte) sem var þá alger nýjung hjá fyrirtækinu. Við framleiðsluna fengum við nýja aukaafurð sem við köllum lífolíu og hentar mjög vel til brennslu, líkt og lífdísel,“ segir Arnar í samtali við Útvegsblaðið.

Töluvert safnast upp af þessari aukaafurð við frameiðsluna. Í fyrstu nýttum við lífolíuna til gufuframleiðslu innan fyrirtækisins og í samstarfi við Malbikunarstöðina Höfða var hún einnig notuð til upphitunar á malbiki í stað gasolíu. „Við vissum líka af blæðingavandamálum í vegklæðningum og að tilraunir með notkun repjuolíu sem mýkingarefni í biki í stað white spirit gengu ekki nógu vel. Við snérum okkur þá til Vegagerðarinnar með samstarf um að nýta lífolíuna sem mýkingarefni. Til þess fékkst styrkur frá Vegagerðinni og gátum sýnt fram á að lífolían virkaði mjög vel með lagningu tilraunakafla í júlí 2010. Í framhaldinu fór þetta á flug og hefur aðeins lífolía verið notuð síðan í vegaklæðningar hér á landi. Lífolían hafði leyst þau tæknilegu vandamál sem sköpuðust með notkun repjuolíunnar og hefur notkun white spirit einnig verið hætt þar sem lífolían er miklu umhverfis-

vænni kostur. Annar kostur lífolíunnar er að hún rýrnar ekki eftir að klæðningin hefur verið lögð eins og white spirit sem gufar upp. Fyrir vikið sparast innflutningur, bæði á biki og white spirit. Þetta er því mjög jákvætt fyrir Ísland,“ segir Arnar.

Allar aukaafurðir sem falla til við framleiðsluna hjá Lýsi eru í dag seldar, ýmist innanlands eða utan svo ekkert fer til spillis. „Það geta verið nokkrar sveiflur á því hve mikið fellur til af lífolíunni en það gerir í sjálfu sér ekkert til, því ef við höfum ekki nóg er hægt að flytja hana inn og ef við framleiðum meira en Vegagerðin getur nýtt, flytjum við lífolíuna einfaldlega út. Þetta hefur gengið mjög vel og um 80% af því sem notað er hjá Vegagerðinni kemur frá Lýsi. Í þessu ljósi er það líka athyglisvert að í raun er Lýsi að vinna úr aukaafurð úr fiski, lifrinni. Við erum að taka hér inn nærri

»Arnar Halldórsson rannsókna- og þróunarstjóri Lýsis hf. með sýnishorn af lífolíunni.

Hún er tær eins og vatn.

12.000 tonn af hrálýsi á ári, en nærri 25% af því er þorskalýsi. Þetta er mikið af lýsi og við framleiðsluna fellur til töluvert af aukaafurðum, á fjórða þúsund tonn. Okkur hefur tekist að gera umtalsverð verðmæti úr öllu því sem þannig fellur til og ýmist flutt það út eða selt innanlands. Þannig erum við í raun að selja aukaafurð úr aukaafurð og ekkert fer því til spillis,“ segir Arnar.

18

október 2012

útvegsblaðið

Brúarstólar fyrir skip og báta Með eða án loftfjöðrunar

Fiskislóð 57-59

101 Reykjavík

s. 5622950

www.reki.is

Dr. Björn Björnsson hjá Hafrannsóknastofnuninni skrifar:

Útópía eða raunhæfur möguleiki?

T

utvegsbladid.is Þ j ó n u st u m i ð i l l

sjáv a r útvegs i n s

ER

T Á LA ND

M H V

»

Kúlurnar eru 9,5” í þvermál, veita minna viðnám og eru léttari í drætti.

DU

SEM

Þvermál mm

Þvermál tommur

Gat

Uppdrift

Hámarks dýpi

N-240/13A

Gul

240

9,5

24mm

5000 gr

1.300 mtr

Titanium24/20

Grá

240

9,5

24mm

4500 gr

2.000 mtr

!

Litur

Vinnudýpi (4 klst)

ER

SE

N

Tegund

910 mtr 1.400 mtr

9,5” trollkúlur Hydro Dynamic

Starfsstöðvar Ísfells og Ísnets: • Ísnet Þorlákshöfn - Óseyrarbraut 28 • Ísnet Vestmannaeyjar - Flötum 19 www.isfell.is • Ísnet Húsavík - Barðahúsi • Ísnet Akureyri - Oddeyrartangi • Ísnet Sauðárkrókur - Háeyri 1 • Ísfell / Ísnet Hafnarfjörður Óseyrarbraut 28 • 220 Hafnarfjörður • Sími 5200 500 • isfell@isfell.is

ilraunir Hafrannsóknastofnunar með hjarðeldi á þorski, fyrst í Stöðvarfirði 1995-1996 og síðan í Arnarfirði 2005-2006, sýna að hægt er með reglubundinni fóðrun, t.d. með loðnu, að laða þúsundir villtra þorska að fóðrunarstöðvum. Þessir tömdu fiskar éta meira, hreyfa sig minna, vaxa margfalt hraðar og nýta fóðrið betur en villtir þorskar. Tilraunirnar sýna ennfremur að fiskarnir halda sig við fóðrunarstöðvarnar allt sumarið en yfirgefa þær um haustið. Það er með ólíkindum hve sumarvöxtur hjarðeldisfiskanna er mikill. Fiskar sem merktir voru í hjörðunum í Arnarfirði í júlí 2006 þyngdust að meðaltali um 490 g á mánuði meðan villtir þorskar sem merktir voru annars staðar í Arnarfirði þyngdust aðeins um 50 g á mánuði (Björn Björnsson 2011). Þetta sýnir svo ekki verður um villst að vaxtarhraði hjá villtum þorski takmarkast af fæðuframboði.

Er hægt að nýta þessar niðurstöður fyrir atvinnulífið? Þó að óumdeilt sé að auka megi afrakstur þorskstofnsins með auknu fæðuframboði er ekki jafn augljóst að hægt sé að framkvæma fóðrunina á nægilega hagkvæman hátt. Gerðir hafa verið arðsemisútreikningar sem byggja á niðurstöðum Arnar-

»Firðir sem gætu hentað til tilrauna með hjarðeldi. Fóðurpokar eru hengdir 5-10 m frá botni. Hljóðgjafa má nota til að kalla á fiska.

fjarðarverkefnisins. Grein um þetta efni sem birtist í alþjóðlegu tímariti á árinu (Jón E. Halldórsson o.fl.

2012) vakti nokkra athygli í vísindaheiminum. Þar kemur fram að unnt sé að ná meiri arðsemi í hjarðeldi en við (1) hefðbundnar þorskveiðar, (2) áframeldi á villtum þorski í sjókvíum og (3) aleldi á þorski með eldisseiðum. Í útreikningunum var gert ráð fyrir að sjávarútvegsfyrirtæki ætti bát og hefði yfir að ráða 200 tonna þorskkvóta. Síðan var gerður samanburður á því að veiða fiskinn sem smáan innfjarðafisk eða að stríðala hann yfir sumarið í hjörðum og gera þannig meira úr kvótanum.

Í útreikningunum var gert ráð fyrir að unnt væri í hjarðeldinu að auka kvótann um 80% á einu sumri. Í lok sumars var gert ráð fyrir að veiða með hringnót heilu hjarðirnar með hagkvæmum hætti. Ástæðan fyrir því að hjarðeldið er hagkvæmara en áframeldi á þorski er að kostnaður við sjókvíar er enginn eða óverulegur í hjarðeldi. Kostnaður við aleldið er enn meiri vegna seiðakostnaðar og að þurfa að fóðra fiskinn allt frá seiðastigi í stað frá 1-2 kg þyngd eins og gert er í hjarðeldi og áframeldi í sjókvíum.

Dregið úr afföllum og afráni. Ekki var í þessum útreikningum lagt

útvegsblaðið

október 2012

19

Þó að óumdeilt sé að auka megi afrakstur þorskstofnsins með auknu fæðuframboði er ekki jafn augljóst að hægt sé að framkvæma fóðrunina á nægilega hagkvæman hátt. efnisstjórinn Dr. Alistair Jerrett hefur við undirbúning verkefnisins heimsótt Hafrannsóknastofnunina til að kynna sér hjarðeldistilraunir á Íslandi og óskað eftir samstarfi. Verkefnið verður unnið í náinni samvinnu við stærsta útgerðarfélag Nýja Sjálands (Sealord Ltd.). Þarlendum útgerðarmönnum finnst spennandi sú hugmynd að

»Höfundur um borð í Höfrungi BA 60 í Arnarfirði. Vinstra megin við hann er fóðurpoki með loðnu.

Mynd: Unnar Reynisson.

mat á viðbótar hagkvæmni hjarðeldis vegna minni affalla við veiðar og minna afráns á nytjastofnum. Óhjákvæmilega fylgja flestum hefðbundnum veiðiaðferðum óæskilegur meðafli og nokkur afföll á smáfiski. Með því að taka um haustið hverja hjörð fyrir sig í hringnót og dæla henni upp í sérhæfðan brunnbát mætti flokka frá allan óæskilegan afla og sleppa honum aftur án teljandi affalla. Þá er einnig vitað að villtur þorskur étur talsvert magn af verðmætum tegundum, svo sem rækju, þorski, ýsu o.fl. nytjastofnum. Við hjarðeldið hverfur þetta afrán að mestu hjá tömdu fiskunum og getur það stuðlað að meiri nýliðun og afrakstri viðkomandi nytjastofna.

Auðlindarenta. Það gengur að sjálfsögðu ekki upp að ákveðið fyrirtæki laði að fisk með reglubundinni fóðrun en síðan geti hver sem er hirt fiskinn jafnóðum. Því er ljóst að hjarðeldi verður ekki stundað nema viðkomandi sjávarútvegsfyrirtæki verði úthlutað til einkaafnota strandsvæði þar sem aðrar bolfiskveiðar yrðu bannaðar. Það er jafnframt líklegt að fyrirtæki sem fær slíkan aðgang að fiskimiðunum yrði að greiða hærri auðlindarentu en fyrirtæki sem stunda hefðbundnar veiðar. Því er nauðsynlegt að setja sérstök lög um hjarðeldi. Meistaraprófsnemi við Háskólasetur Vestfjarða vinnur nú að því að rannsaka þennan þátt hjarðeldis.

Aukinn áhugi annarra þjóða.

Matvælastofnun Nýja Sjálands (The New Zealand Institute for Plant & Food Research) hefur ákveðið að gera viðamiklar tilraunir með hjarðeldi á verðmætum fiski (red snapper) sem standa munu í 6 ár. Verk-

auka kvótann með fóðri gerðu úr úrgangi sem fellur til við fiskveiðar. Á Nýja Sjálandi er andstaða við þá sjónmengun sem fylgir hefðbundnu kvíaeldi. Hjarðeldið hefur aftur á móti þann kost að sjónmengun af því er nær engin. Þróun á hjarðeldi. Skiptar skoðanir munu vera á því hvort þessi byltingarkennda hugmynd um

hjarðeldi sé raunhæfur möguleiki.

Hjarðeldi er enn á tilraunastigi og verður ekki þróað og gert að alvöru atvinnuvegi nema í góðu samstarfi og sátt við íslenskan sjávarútveg.

Mætti hugsa sér að taka frá einhvern ákveðinn fjörð í nokkur ár þar sem hjarðeldið yrði prófað rækilega af einu sjávarútvegsfyrirtæki í nánu samstarfi við Hafrannsóknastofnunina. Slík prófun gæti betur skorið úr um það hvort hjarðeldi sé raunhæfur möguleiki. Jafnframt er líklegt að stuðningur við rannsóknir sem miða að betri umgengni við auðlindir sjávar verði til að bæta ímynd greinarinnar.

20

október 2012

útvegsblaðið

»Guðmundur Nikulásson, framkvæmdastjóri innanlandssviðs hjá Eimskip, fyrir utan nýju þjónustumiðstöðina.

Þjónustumiðstöð fyrir ferskan fisk Ný þjónustumiðstöð

skiptavina um aukin gæði og hraðari afgreiðslu fara stöðugt vaxandi. Eimskip Flytjandi er með daglegar áætlunarferðir til og frá um 80 áfangastöðum á landinu og flutningar frá landsbyggðinni til Reykjavíkur eru að stórum hluta ferskur fiskur frá fiskmörkuðum á landsbyggðinni. Til að mæta auknum kröfum um órofna kælikeðju í flutningum frá móttöku á fiskmörkuðum til afhendingar í hús viðskiptavinar þá er nauðsynlegt að slík aðstaða sé fyrir hendi hjá flutningsaðilum í takt við þarfir markaðarins. Að mati Eimskips Flytjanda var orðið löngu tímabært að geta boðið upp á svo fullkomna aðstöðu. Með byggingu Klettakælis er fyrirtækið að sýna mikinn metnað,“ segir Guðmundur.

Eimskips hlaut nafnið Klettakælir.

U

m miðjan október tók Eimskip Flytjandi í notkun nýja þjónustumiðstöð fyrir ferskan fisk að Klettagörðum 15 í Reykjavík sem hefur hlotið nafnið Klettakælir. Um er að ræða 450 fermetra hús sem er kælt rými með afar fullkominni aðstöðu til móttöku og afhendingar á ferskum fiski. Húsið er sérhannað fyrir meðhöndlun á ferskum fiski og á því eru bæði stórar innkeyrsludyr ásamt hleðsluopum sem tryggir að öll vörumeðhöndlun sé eins og best verður á kosið.

Guðmundur Nikulásson, framkvæmdastjóri innanlandssviðs hjá Eimskip, segir að Klettakælir muni að stærstum hluta verða nýttur fyrir móttöku á ferskum fiski frá fiskmörkuðum á landsbyggðinni, sem síðan er dreift áfram til fiskkaupenda á Suðvesturlandinu í

EIMSKIP KORNGARÐAR 2 104 REYKJAVÍK SÍMI: 525 7000 INFO@EIMSKIP.IS WWW.EIMSKIP.IS

» „Með tilkomu Klettakælis verður afgreiðslan hraðari og aðstaðan betri en áður. Þannig skapast möguleikar á að viðskiptavinir fái fiskinn fyrr í hús en áður.“

tengslum við áætlunarflutninga Eimskips Flytjanda um allt land. Einnig mun að hans sögn fara fram lestun og losun á ferskfiskgámum í Klettakæli þar sem öll aðstaða verður mun betri en áður. Órofin kælikeðja frá móttöku til afhendingar ,,Með tilkomu Klettakælis verður öll aðstaða varðandi lestun, losun og

meðhöndlun á ferskum fiski stórbætt og í takt við þarfir markaðarins um órofna kælikeðju og fyrsta flokks vörumeðhöndlun. Nú getum við boðið upp á órofna kælikeðju frá móttöku til afhendingar á ferskum fiski. Þjónustustigið í fiskdreifingu verður þannig enn betra en áður. Í Klettakæli er öll starfsemi undir einu þaki og þar er meðal annars hleðsluop undir skyggni sem tryggir hreinlæti og gæði,“ segir Guðmundur. Hann segir einnig afar hagkvæmt og hentugt að nýja húsið sé staðsett á athafnasvæði Eimskips við Klettagarða og þannig tengt beint við aðalflutningamiðstöð félagsins sem gegnir mikilvægu hlutverki í öllum flutningum til og frá landsbyggðinni. „Meginástæður fyrir því að ráðist var í byggingu á Klettakæli eru að kröfur við-

Vörumeðhöndlun og afhendingaröryggi skipta máli Aðstaðan verður í takt við þarfir markaðarins, en hvernig verða fiskkaupendur varir við þessar breytingar í framhaldinu? ,,Það sem skiptir viðskiptavini okkar máli er að vörumeðhöndlun sé í samræmi við þær kröfur sem eru gerðar til meðhöndlunar á ferskum fiski og að hitastigið sé stöðugt frá því að við tökum á móti fiskinum á fiskmörkuðum á landsbyggðinni og þangað til hann er afhentur til kaupenda.

Og í Klettakæli er boðið upp á fullkomnustu aðstöðu á Íslandi til að meðhöndla ferskan fisk fyrir dreifingu,“ segir Guðmundur og bætir við að afhendingaröryggi skipti einnig verulegu máli fyrir viðskiptavini, þ.e. að fá fiskinn í hús á réttum tíma í réttu ásigkomulagi. ,,Fiskur sem er veiddur í dag á Vestfjörðum, Norðurlandi, Austurlandi og í Vestmannaeyjum er venjulega móttekinn á fiskmörkuðum um kl: 17 og búið er að afhenda hann snemma morguninn eftir í hús fiskkaupenda hvar sem er á suðvesturlandinu. Með tilkomu Klettakælis verður afgreiðslan hraðari og aðstaðan betri en áður. Þannig skapast möguleikar á að viðskiptavinir fái fiskinn fyrr í hús en áður.“

útvegsblaðið

október 2012

21

Kraf tmikill og stílhreinn fjölskyldubíll Bjarni Auðunsson, háseti á Guðmundi í Nesi, reynsluók nýjum Land Rover Discovery SE.

F

yrsti Land Rover bíllinn var smíðaður árið 1948 og frá þeim tíma hefur verið lögð áhersla á einfaldleika og notagildi við hönnun bílanna. Land Rover hefur skapað sér nafn fyrir seiglu og hæfileika til að takast á við fjölbreytt verkefni og nú rúmum 65 árum síðar virðast upphafsgildi framleiðandans enn halda sér.

Undirritaður fór í reynsluakstur á Land Rover Discovery 4 SE með 3.0 lítra dísilvél. Ég verð að viðurkenna að ég hef alltaf verið með svolitla fordóma gagnvart Land Rover bílum og talið þá vera hálfgerð landbúnaðartæki, nema þá kannski Range Rover. En eftir að hafa reynsluekið þessum frábæra Discovery 4 hefur viðhorf mitt gagnvart Land Rover gjörbreyst.

Bíllinn er drifinn áfram af hljóðlátri 3.0 lítra V6, 255 hestafla dísilvél. Hann er með 8 þrepa CommandShift sjálfskiptingu sem getur tengt og aftengt sérstaka sportstillingu eftir því hvernig ekið er og skiptir hún sér upp og niður eins og hugur manns. Bíllinn er með tog upp á 6000Nm, sem er með hámarksþyngd í drætti upp á 3500kg og fer þessi 2500kg lúxusbíll úr 0 í 100km/klst á aðeins 9,3 sekúndum og er eyðslan 8,8 lítrar á hverja 100 km í blönduðum akstri. Í bílnum er tveggjahraða rafstýrður millikassi og læsanlegt drif að framan og á miðdrifi allt sem hæfir góðum jeppa.

Að auki er í bílnum ein mesta snilld sem ég hef séð lengi en það er dísilvörn sem virkar þannig að ekki er hægt að taka bensín á dísilbílinn.

Ef ég á að setja út á eitthvað þá fannst mér vanta rafmagn í framsætin og ég sakna svolítið gírstangarinnar sem búið er að skipta út fyrir hnúð sem kemur upp þegar bíllinn fer í gang.

Stílhrein og vönduð innrétting Þegar sest er inní bílinn tekur við stílhrein og vönduð innrétting með 8 tommu snertiskjá þar sem hægt er að skoða og breyta fjölmörgum stillingum bílsins, t.d. drifbúnaði og hljómflutningskerfi. Talandi um hljómkerfið þá er tengi fyrir iPod í hólfi á milli framsætanna sem tengt er við magnaðar Harman/Kardon hljómflutningsgræjur og svo er auka usb tengi sem er mikill kostur fyrir tækjaóða sjómenn nútímans. Aðgerðastýri er í bílnum með öllum helstu aðgerðum ökumanns ásamt CommandShift sem þrælvirkar til að handskipta bílnum. Hiti er í stýri og framrúðu sem og fram/ aftursætum sem hentar einstaklega vel í vetrarkuldanum.

Mikið pláss og gott útsýni einkennir þennan frábæra fjölskyldujeppa. Gott aðgengi er um bílinn og skottið sem er 1260 lítra og er stækkanlegt í 2558 lítra þegar aftursætin eru lögð niður, hefur mikið af geymsluhólfum og búnaði til að skorða allt af eins og sjómenn sem gera allt sjóklárt í kringum sig af góðum sið.

Land Rover Discovery SE Tækniupplýsingar: n

8 þrepa Commandshift sjálfskipting.

n

Dráttargeta: 3.500kg.

n

3.0 lítra V6 dísilvél.

n

Hestöfl: 255

n

Hröðun: 0-100 km/klst: 9,3 sekúndur.

n

Tog: 6000 nm.

n

Eyðsla: 8,8 lítrar á hverja 100 km í

blönduðum akstri.

Kostir: 1. Plássmikill 2. Stöðugur 3. Gott útsýni úr bílnum 4. Hljóðlátur Ókostir: 1. Vantar rafmagn í sætin.

Hentar innanbæjar sem utan Bíllinn er að auki mjúkur en samt gríðarlega stöðugur (eins og gott sjóskip á að vera) enda stjórnað af rafstýrðri loftpúðafjöðrun og „terrain response“ tölvufjöðrunarkerfi sem byggir á 60 ára reynslu Land Rover. Með kerfinu er hægt að stjórna fjöðruninni eftir aðstæðum hverju sinni og svo skemmir ekki fyrir að það er líka veltivörn.

Að utan hefur bíllinn tekið góðum breytingum. Til að mynda hefur hann fengið nýja stuðara, grill og brettakanta. En hann heldur enn þessum háa kassalaga afturenda sem hefur einkennt útlit á þessum bíl og það mætti jafnvel fara að breyta honum aðeins. Þannig að heilt yfir, eftir akstur og skoðun á bílnum, þá tel ég þetta vera frábæran fjölskyldubíl sem hentar jafnt innanbæjar sem utan, á malbiki og utan þess.

Landrover Discovery SE er stöðugur, kraftmikill, einfaldur og hljóðlátur bíll sem ég gef 4 ½ stjörnu af 5 mögulegum.

22

október 2012

útvegsblaðið

»Sigurður Óli Þórleifsson sölumaður, Haraldur Guðfinnsson sölustjóri, Egil Moe frá Fiskevegn, Þórleifur Ólafsson framkvæmdastjóri og Arne Tennöy sölustjóri frá Mustad.

Tobis tekur við Mustad beitningavélum TOBIS einbeitir sér að línuveiðum og selur beitningavélar, króka og beitu af ýmsu tagi.

»Mustad framleiðir tvennskonar gerðir beitningavéla.

Annars vegar svokallað strandkerfi fyrir smærri báta og hins vegar djúpsjávarkerfi fyrir stærri línubáta.

T

obis tók nýverið við söluumboðinu fyrir Mustad Longline AS í Noregi, en fyrirtækið er þekktast fyrir framleiðslu á beitningavélum fyrir línuskip. Um leið tók Tobis að sér söluumboð fyrir O.Mustad & sons AS, sem er þekktasti framleiðandi á fiskikrókum í heiminum. Áður hafði Tobis ehf. tekið við umboði fyrir hina sívinsælu Fiskevegn línu frá Noregi. Þá er Tobis ehf í mjög nánu samstarfi við Seafreeze ltd. í Bandaríkjunum, stærsta seljanda á beitu til línuskipa í Ameríku. Þórleifur Ólafsson framkvæmdastjóri Tobis segir að yfir fimmtíu skip í íslenska línuflotanum séu með beitningavélar frá Mustad. Framleiðandinn er með tvennskonar gerðir í boði. Annars vegar

Tobis ehf Hvaleyrarbraut 2 220 Hafnarfjörður Sími: 527 5599 Fax: 421-5989 tobis@tobis.is www.tobis.is

svokallað coastal kerfi fyrir smærri báta sem nota allt að 30.000 króka línu. Hinsvegar er djúpsjávarkerfið með svonefndum SuperBaiter, en sú beitningavélasamstæða gefur kost á að vera með allt að 52.000-55.000 króka um borð. SuperBaiter vélin nær að beita allt að 6 króka á sekúndu.

Meðal nýjunga frá Mustad sem nú eru á döfinni er nýtt línuspil, H3200,sem er með 50% stærri dráttarskífu en hið þekkta H3000. Með því að hafa skífuna svona mikið stærri, er minni hætta á að línan slúðri í dráttarskífunni og átakið verður allt jafnara.

Sem fyrr mun Ragnar Aðalsteinsson hjá Línusspili ehf annast alla þjónustu við Mustad beitningavélarnar. Þá er Tobis að hefja sölu á línu og handfærakrókum frá O. Mustad og söns AS, sem er þekkasti framleiðandi á fiskikrókum í heiminum. En nú eru liðin vel á annað

hundrað ár frá því að O. Mustad & söns hóf framleiðslu á fiskikrókum.

Beita frá Seafreeze Ltd Tobis var stofnað fyrir sjö árum í þeim tilgangi að flytja inn og selja beitu. Fyrirtækið er í samstarfi við Seafreeze Ltd. í Bandaríkjunum sem er stærsta beitusölufyrirtæki í Norður-Ameríku en það selur t.d. mjög mikið til fiskiskipaflotans í Alaska.

Stór hluti af beitusölu Tobis hefur jafnan verið smokkfiskur og bíður fyrirtækið hvort heldur handfæraveiddan Falklandseyjasmokkfisk og trollveiddan smokkfisk frá Bandaríkjunum. Þá flytur Tobis í samstarfi við Seafreeze inn sára frá Tævan og Kóreu. Ávallt er reynt að vera með sára sem veiddur er snemmsumars, en þá er sárinn vel feitur og fullur af átu og hentar því afar vel sem beita. Einnig flytur Tobis inn sandsíli frá Noregi auk loðnu og síld sem félagið kaupir og selur innanlands.

Lína frá Fiskevegn Að sögn Þórleifs , framkvæmdastjóra Tobis er fyrirtækið með söluumboð á Íslandi fyrir línu frá Fiskevegn í Noregi. Fiskevegn línan er ein sú þekktasta í heiminum og gildir einu hvort er um ræða granna línu fyrir smábátaflotann, millisvera fyrir stærri línuskip eða þá sverustu 11.5 mm, sem tannfiskskip í suðurhöfum nota og nokkur af norsku línuskipunum.

Tvö öflugustu línuskip Norðmanna Fröyanes og Geir 2. nota nú bæði 9 mm fiskilínu frá Fiskevegn. Það hefur færst í vöxt hjá norsku línuskipunum að nota nú 11,5 mm línu i stað 9 mm eins og algengast er á Íslandi. Segja skipstjórar norsku skipanna, að þótt sú lína sé dýrari í innkaupum, þá sé hún ódýrari til lengri tíma litið, þar sem sverari línan slitni mikið sjaldnar, átak á hana sé jafnara og að hún endist mikið lengur.

Erlendur Arnaldsson framleiรฐslustjรณri UMHVERFISVOTTUร PRENTSMIร JA

Oddi โ umhverfisvottuรฐ prentsmiรฐja.

Hรถfรฐabakka 7, 110 Reykjavรญk, sรญmi 515 5000, www.oddi.is

Prentun frรก A til ร

Persónuleg og traust þjónusta um allan heim.

Hjá Samskipum fer saman sóknarhugur nýrrar kynslóðar og áratuga reynsla. Við bjóðum upp á heildarlausnir á sviði flutninga og leggjum stolt okkar í að uppfylla væntingar kröfuharðra viðskiptavina. Samhentur hópur starfsliðs tryggir skjóta og örugga þjónustu. Þinn farmur er í öruggum höndum.

www.samskip.is

Saman náum við árangri