Goniec Polski, wydanie 731 by SamiSwoi.news

goniec the polish times

polski

.com

CZYTAJ ONLINE

Raport

Koronawirus

[EXCLUSIVE] S.

MAGIA WRÓŻB ANDRZEJKOWYCH Jaki prezent

Polskie parafie

na Mikołaja

na Wyspach

W PAŁACU

Z KSIĘCIEM FILIPEM

NR 11 (731) 6 LISTOPADA 2020 / ISSN 2044-5202

4 ~ w NUMERZE

spis treści

LISTOPAD 2020

goniec

APEL ZWYKŁYCH KSIĘŻY ks. bartosz rajewski

Piszemy ten list jako księża na co dzień pracujący wśród zwykłych ludzi, starszych i dzieci, studentów, naukowców, twórców, lekarzy, chorych… Nie tworzymy żadnej formalnej struktury.

MORALNOŚĆ KOCIARZA gosia nowicka

Miałam nadzieję, że to już było i nie wróci więcej… A tu psikus! Kociarz i jego wierni paziowie próbują szczęścia po raz kolejny. Nieugięci obrońcy moralności, nie spoczną, dopóki nie zwyciężą walki ze złem!

PIEKŁO KOBIET małgorzata mroczkowska

Na szczęście zdecydowana większość Polek nie zgadza się na takie traktowanie i chce mieć prawo do podejmowania samodzielnych decyzji.

WRÓŻBY ANDRZEJKOWE PROSTE DO WYKONANIA W DOMU 14

SHROPSHIRE Z WYRÓŻNIENIEM MAMY Z KSIĄŻKĄ

W końcu postanowiły wydać wspólną książkę kucharską. A nóż, widelec się uda. I udało się!

Dyrektor wydawniczy: Samanta Kulpa E: s.kulpa@goniec.com Redaktor naczelny: Karol Pomeranek E: karol.pomeranek@goniec.com Redakcja (Editorial): T: 020 7099 7106 T: 7974 9900 12 F: 020 7099 6815 E: redakcja@goniec.com Zespół redakcyjny i współpracownicy: Karolina Barełkowska Dariusz Dzikowski Sonia Grodek Bartłomiej Kowalczyk Marta Mikulewicz Adam Sochacki (rysownik) Małgorzata Skibińska Anna Zielińska Felietoniści: Małgorzata Mroczkowska Małgorzata Nowicka ks. Bartosz Rajewski

Wyróżnienie od władz miasta i podziękowanie od reprezentanta królowej otrzymała Katarzyna Fejfer.

Adres: Goniec Polski – The Polish Times 84 Uxbridge Road West Ealing London, W13 8RA

W PAŁACU Z KSIĘCIEM FILIPEM

Aleksandra Dziekońska przyznaje, że zawsze przyświeca jej zasada: „Nigdy się nie poddawaj!”

JAK TO Z 11 LISTOPADA BYŁO… KILKA REFLEKSJI O NIEPODLEGŁEJ I ŚWIĘTOWANIU JEJ ODZYSKANIA

Korekta: Elżbieta Marciniak Skład i gra�ika: Rafał Koczan Redakcja portalu Goniec.com: Karolina Barełkowska karolina.barelkowska@goniec.com Marketing i reklama: (Advertising) ogłoszenia: T: 020 7099 7107 marketing@goniec.com Sylwia Bohatyrewicz T: 079 749 900 11 E: sylwia@goniec.com Łukasz Zawisza T: 079 749 900 12 E: lukasz.zawisza@goniec.com Bożena Szul E: bozena.szul@goniec.com Administracja i �inanse: T: 020 7099 7105 T: 079 749 900 14 E: of�ice@1mmmedia.co.uk Dystrybucja: E: dystrybucja@goniec.com T: 020 7099 7107 Prenumerata: T: 020 7099 7105

WYRWANE Z KONTEKSTU, CZYLI Z...

przmróżeniem oka. Zapraszamy do lektury nowej rubryki w „Gońcu”. Mamy nadzieję, że sprawi Wam choć odrobinę radości.

PYSZNE POTRAWY KUCHNI POLSKIEJ

Polska kuchnia jest wyjątkowa. Jako nacja absolutnie nie mamy się czego wstydzić. Nasze potrawy kochają miliony.

PREZENTY NA MIKOŁAJA

Spraw radość swoim najbliższym. Zamów upominek na Mikołaja. Nie przegap terminu – 6 grudnia. 6 listopada 2020

Wydawca (Publisher): 1MM Media Limited Tytuł zarejestrowany pod numerem: ISSN 2044-5202 Redakcja „Gońca Polskiego” nie ponosi odpowiedzialności za treść publikowanych ogłoszeń. Redakcja zastrzega sobie prawo odmowy publikacji ogłoszenia bez podania przyczyny.

6 ~ komentarz

rysuje Adam Sochacki

kiem Sochackiego

zanujmy się

pozostając przy swoim zdaniu

redaktor naczelny Karol Pomeranek

Kiedy pytają mnie, co tam panie z tą pandemią, odpowiadam... 6 listopada 2020

Kiedy pytają mnie, co tam panie z tą pandemią, odpowiadam... Tak zacząłem zapomnianym już trochę Bronisławem Komorowskim, bo sprawa jest szczególna i wymaga zgody, do której wspomniany zawsze namawiał. Chodzi o pandemię lub „pandemię”, jak kto woli. Szczerze powiedziawszy, bardziej niż niej, dość mam wojny, która jej towarzyszy. Między ludźmi. Ci podzielili się na dwa obozy: kowidowców i anty, przy czym tych

pierwszych wydaje się być więcej. Jedni i drudzy mają wyrobioną opinię na temat wirusa i do tego całkowitą rację. Pogląd przeciwny jest absolutnie nie do zaakceptowania. Jeśli tra�imy na dobry humor z drugiej strony, ktoś jedynie machnie ręką z politowaniem. Ale w dobie ogólnego napięcia społecznego, raczej o dobry nastrój trudno. Emocje sięgają zenitu i wystarczy iskra... Żeby zobaczyć, jak to działa w praktyce, proponuję

mały eksperyment. Na swojej tablicy w mediach społecznościowych piszemy komentarz na temat pandemii, wyraźnie opowiadając się po jednej ze stron. Albo takowy lokujemy pod tematycznym wpisem jednego z naszych poczytniejszych znajomych. Zapewniam, iż polecą nie tylko miłe naszemu sercu „lajki”, ale i dotkliwe obelgi, bo przecież mamy nierówno pod su�item. Z jednej strony będą nas (antykowidowców) jako

wolontariuszy wysyłać na oddziały zakaźne, bo w przeciwieństwie do innych przecież „łatwiej będzie nam biegać wśród chorych, bez maseczki”. Kowidowiec dowie się natomiast, że padł o�iarą międzynarodowego spisku. Co możemy zrobić w tym trudnym czasie? Przede wszystkim szanujmy cudze poglądy. Ludzie mają swoje zdania, wynikające z bagażu życiowego doświadczenia. Szanujmy się, pozostając przy nich. <<

8 ~ felieton

Ks. Bartosz Rajewski, proboszcz jednej z najstarszych polskich wspólnot katolickich w UK – para�ii pw. Św. Wojciecha na South Kensington w Londynie (Little Brompton Oratory).

Piszemy ten list jako księża na co dzień pracujący wśród zwykłych ludzi, starszych i dzieci, studentów, naukowców, twórców, lekarzy, chorych… Nie tworzymy żadnej formalnej struktury. Chcemy wyrazić nasze stanowisko w kilku sprawach, które budzą gniew i bunt Was, protestujących. My też mówimy NIE wobec nadużyć polityków i grzechów Kościoła – naszych grzechów. W imię EWANGELII powinniśmy niezwłocznie: • skończyć z używaniem religii do celów politycznych i porzucić przekonanie, że rozstrzygnięcia prawne mogą przynieść trwałą zmianę wrażliwości sumień, czego my pragniemy, głosząc Ewangelię, • przeciwstawić się radykalnie nierównemu traktowaniu kobiet i mężczyzn,

x NIE

x TAK

Apel zwykłych księży. Jesteśmy na progu nowego czasu! • zaprzestać wspierania sił szowinistycznych i ksenofobicznych zaprzeczających uniwersalizmowi chrześcijaństwa, • nie dopuszczać do dyskryminowania kogokolwiek z powodu orientacji czy rasy, co ostatnio pojawiało się w wypowiedziach przedstawicieli Kościoła, • zatrzymać dewastację naszej planety, dopóki jest jeszcze szansa na ocalenie jej dla następnych pokoleń. Jesteśmy przekonani, że Kościół powinien przede wszystkim realizować pozytywne cele wyznaczone przez JEZUSA. Mówimy TAK dla ważnych wyzwań naszego czasu, takich jak: • solidarna opieka nad słabszymi, niepełnosprawnymi, samotnymi – szczególnie ważna w czasie pandemii, • szczera i realna otwartość na myślących inaczej i dialog z nimi, w miejsce często spo-

tykanej postawy oskarżeń wrogów Kościoła i mentalności oblężonej twierdzy, • obrona zagrożonych prześladowaniami – szczególnie uchodźców i emigrantów, • jednoznaczne rozliczenie się z trudną przeszłością duchownych, którzy skrzywdzili powierzone im dzieci i młodzież, • tworzenie przestrzeni zaufania i nadziei dla zagubionych i poszukujących, co istotne w czasach niepewności i przełomów. Polska rewolucja solidarności, kilka dekad temu, miała swoją kulminację nie na ulicach płynących krwią, ale przy stole dialogu. Właśnie siła dialogu, a nie brutalna walka zdecydowała o najważniejszych przemianach społecznych Europy w minionym stuleciu. Teraz też chcemy wspólnie tworzyć nową jakość życia społecznego bez przemocy i agresji. Zapraszamy do dialogu i osobistej, otwartej rozmowy. W trudnych czasach kryzysu możemy razem odbudować naszą wspólnotę.

(podpisali: ks. Krzysztof Adamski, ks. Paweł Batory, ks. Kazimierz Bednarek, o. Tomasz Biłka OP, ks. Adam Bilski, o. Maciej Biskup OP, ks. Mariusz Biśta, ks. Adam Boniecki MIC, ks. Jan Czekalski, o. Tomasz Dostatni OP, ks. Damian Drop, ks. Rafał Dudała, o. Marcin Dyjak OP, ks. Jacek Dziel, ks. Rafał Figiel, o. Tomasz Golonka OP, ks. Mateusz Grochla, o. Jacek Granatowski SJ, dk. Mateusz Grzelczak OP, ks. Tomasz Grzywacz, ks. Jarosław Januszewski SdC, o. Dominik Jarczewski OP, o. Stanisław Jaromi OFM Conv., ks. Andrzej Jastrzembski, ks. Jacek Jezierski SAC, o. Wojciech Jędrzejewski OP, ks. Leszek Jędrzejewski SAC, ks. Maciej K. Kubiak, ks. Wojciech Kubisiak, o. Andrzej Kuśmierski OP, o. Paweł Koniarek OP, ks. Wojciech Koladyński, o. Mateusz Kosior OP, ks. Andrzej Kiełbowski SJ, o. Jan Andrzej Kłoczowski OP, dk. Łukasz Kowalski, ks. Tomasz Krzanicki, ks. Marek Krzyszto�iak SJ, ks. Arkadiusz Lechowski, ks. Jakub Lechniak, ks. Wojciech Lemański, o. Marcin Lisak OP, ks. Tomasz Liszewski, ks. Andrzej Luter, dk. Mateusz Maciejewski, ks. Czesław Marchewicz CR, ks. Grzegorz Michalczyk, ks. Łukasz Michalik, ks. Edward Jan Michowski SVD, br. Marcin Mistur, o. Marcin Mogielski OP, o. Mikołaj Mrówczyński OP, ks. Arkadiusz Napierała, ks. Krzysztof Niedałtowski, o. Tomasz Nowak OP, o. Piotr Oleś OP, ks. Łukasz Olszewski CM, ks. Vitaliy Osmolovskyy SJ, o. Wacław Oszajca SJ, o. Jarosław Pachocki OMI, ks. Andrzej Partyka, ks. Leonard Pawlak, ks. Andrzej Perzyński, ks. Andrzej Pęcherzewski, ks. Jacek Prusak SJ, o. Józef Puciłowski OP, ks. Dominik Poczekaj, ks. Mieczysław Polak, ks. Marcin Przybylski, ks. Wiesław Przyczyna, ks. Paweł Rakowski SJ, ks. Bartosz Rajewski, ks. Janusz Roman, ks. Robert Skrzypek, ks. Jacek Siepsiak SJ, ks. Jacek Socha, ks. Waldemar Sondka, ks. Piotr Sobczyński, ks. Kazimierz Sowa, ks.AndrzejStrama,ks.StanisławSzlassa,o.ZdzisławSzmańdaOP,ks.PiotrŚliżewski,ks.SławomirSzczyrba,ks.AndrzejSzostekMIC,o.AdamSzustakOP,ks.EdwardWieczorek, ks. Alfred Wierzbicki, ks. Rafał Wiśniewski, o. Marcin Wrzos OMI, o. Stanisław Wysocki O. Carm, o. Tomasz Zamorski OP, o. Dominik Zarychta OP, ks. Tomasz Michał Zieliński, o. Maciej Zięba OP, ks. Piotr Żelazko.

Komentuj! Goniec.com 6 listopada 2020

10 ~ felieton

Gosia Nowicka

orlaność

KOCIARZA Miałam nadzieję, że to już było i nie wróci więcej… A tu psikus! Kociarz i jego wierni paziowie próbują szczęścia po raz kolejny. Nieugięci obrońcy moralności, nie spoczną dopóki nie zwyciężą walki ze złem! Do trzech razy sztuka. Próbowali zmusić kobiety do rodzenia w 2016, 2018 i nadal dzielnie forsują swoje zamiary. Muszę przyznać, że sprytnie to sobie szubrawcy wymyślili. Fortel zaplanowany w najmniejszym szczególe. Zaczęli od przekupienia naiwnego ludu. Pięćset złotych od łebka kupiło im głosy, potrzebne do wygranej. Następnie wywalili na bruk niewygodnych sędziów. Pal sześć, że to powszechnie szanowane autorytety. Jeśli nie chcą tańczyć tak jak PIS im zagra – fora ze dwora. Zakaz zgromadzeń powyżej pięciu osób, zaknebluje gębę narodu i po sprawie! Czyż to nie zdumiewający zbieg okoliczności, że nasz Judaszy rząd wykorzystał szalejącą pandemię do przeforsowania swoich łajdackich zamierzeń? Władza, złożona w większości z mężczyzn, na siłę próbuje zakazać aborcji, nawet jeśli dziecko ma urodzić się ciężko chore czy upośledzone. Bo tak nakazuje wszechwiedzący Kościół. Dlaczego tak późno na to wpadli? Grzech się szerzył do 6 listopada 2020

tej pory, a oni bezczynnie się temu przyglądali. Ale dłużej już nie będą! Koniec tej sodomy i gomory! To jak zły sen, istna niedorzeczność. Pragnę zapytać każdego z posłów, co powiedziałby swojej żonie, gdyby ta sprzeciwiła się urodzeniu ciężko chorego dziecka? A co jeśli córka, któregoś z tych Panów, nie wyraziłaby zgody na wydanie na świat poważnie upośledzonego dziecka? Rozumiem, że narzuciliby im swoją chorą „moralność” i zadecydowali za nią? Mam lepszy pomysł, Panowie. Może byście tak nakazali przymusowe podwiązywanie nasieniowodów u parlamentarzystów PIS-u?! Nie bralibyście wtedy udziału w płodzeniu dzieci. A wszystkim innym pozostawcie prawo do decydowania o swoim rozmnażaniu! Mdli mnie na myśli o tej fałszywej moralności. Przypadki pedo�ilii w Kościele są tuszowane, zamiatane po cichu pod dywan. Niektórzy księża wykorzystujący seksualnie niewinne dzieci, przesunięci zostali do innych para�ii; bez żadnych innych konsekwencji. Na tym problemie powinni się skupić wszyscy święci parlamentarzyści. A szanowny Kościół, zamiast wtykać nos w politykę i prawodawstwo, mógłby się skupić na wyplenianiu grzechu z własnego podwórka. Praworządność, poszanowanie konstytucji (tej prawdziwej) i podstawowe prawa obywateli, PIS umieścił tam, gdzie plecy tracą swą szlachetną nazwę.

Komentuj! Goniec.com

W głębokim poważaniu mają tą całą komisję europejską i jej raport o porażającym stanie praworządności w Polsce. Co oni tam wiedzą. PiS cegiełka po cegiełce, konsekwentnie buduje ustrój totalitarny w Polsce. Kociarz, niczym cesarz stawia się ponad prawem, stanowi władzę absolutną. Już w 2017 roku Rzeczpospolita pisała: „W Polsce funkcja prezesa PiS została przekształcona w najważniejsze stanowisko w państwie. Jego wola ma moc prawa. Zatarta jest granica między wolą prezesa PiS a wolą państwa. Prezes uzyskał pełnię władzy niczym nieograniczonej”. Słowa niestety nadal aktualne… Jeszcze raz pytam – jakim cudem karłowaty, nieżonaty i bezdzietny dyktator, nakazuje kobietom, z którymi nie ma nic wspólnego, przymusowe rodzenie chorych dzieci? Łatwiej przyszłoby mi zrozumienie, gdyby starał się zmienić rozrodcze ustawodawstwo weterynaryjne. Przynajmniej z kotami ma coś wspólnego. Fakt posiadania futrzaka, tłumaczyłby poniekąd próbę kontroli jego reprodukcji. Dlaczego polski naród ponownie pozwala się zniewolić, a nawet sam się na to zniewolenie skazuje? A no dlatego, że Polacy prędzej pozwolą sobie zabrać wolność niż pięćset plus… << Gosia Nowicka. Studiowała dziennikarstwo w Łodzi w latach 2001-2004. Od 2004 roku przebywa w Wielkiej Brytanii, gdzie ukończyła Dental College. Pasjonuje ją pisanie felietonów, w których przekornie komentuje otaczającą ją rzeczywistość.

felieton ~

Małgorzata Mroczkowska

iekło

kobiet piekło polskie Demonstracje, które opanowały polskie ulice w odpowiedzi na dyskryminującą decyzję Trybunału Konstytucyjnego znowu podzieliły Polskę. Kościół i telewizja państwowa natychmiast zareagowały puszczając ckliwe �ilmy o cudzie narodzin i oskarżając demonstrantów o narażanie ludzi na śmiertelne niebezpieczeństwo w czasach covida. Jakiś czas temu będąc w Polsce razem z mężem oglądaliśmy magazyn reporterów w jednej ze stacji telewizyjnych. Rzuciła nam się w oczy historia pewnej rodziny żyjącej na wsi w ekstremalnie ubogich warunkach. Jednak nie to było najgorsze. Widok trójki ich synów, sparaliżowanych i leżących w jednym, ubogo urządzonym pokoiku powalił nas na kolana. No bo jak tak można, żeby w środku Europy, w nowoczesnym państwie, a nie gdzieś w dzikiej Afryce dochodziło do takich rzeczy? Jak to się dzieje, że nikt z lokalnych władz nie wpadł na pomysł, żeby pomóc tamtej rodzinie nie tylko �inansowo, ale również psychologicznie? Przecież w tak małej miejscowości wszyscy muszą ich znać? Na szczęście ktoś w końcu napisał list do telewizji i tak dowiedzieliśmy się o nędzy i biedzie, jaka spadła na tych młodych rodziców. A ile jest takich rodzin żyjących gdzieś na skraju Polski, o których nikt nie wie? Nawet nie chcę o tym myśleć.

I, żeby było jasne, nie piszę tu o rodzinach patologicznych. Jedynym odstępstwem od normy w przypadku takich rodzin są niepełnosprawne dzieci, głęboko upośledzone �izycznie i umysłowo, dzieci, które wymagają całodobowej opieki, doglądania i zmieniania pieluch do końca swojego życia. W przypadku rodzin dzieci z nieodwracalnymi upośledzeniami bieda przychodzi szybko i niespodziewanie. Prześledźmy ten proces w skrócie. Oto dwoje młodych i zdrowych ludzi postanawia założyć rodzinę. Rodzi się pierwsze dziecko. Szybko okazuje się, że rozwija się inaczej niż powinno, wkrótce otrzymuje druzgocącą diagnozę nieodwracalnych wad rozwojowych. Rodzice dowiadują się, że ich potomek jest nieuleczalnie chory, że nigdy nie będzie mówił, ani chodził. Mimo takiego wyroku decydują się na kolejne dziecko, wierząc, że tym razem się uda, że będzie zdrowe. Lekarze podczas ciążowych badań USG z pewnością widzą, że płód nie rozwija się prawidłowo, ale nie informują o tym matki dziecka. Kobieta rodzi chorego syna. Za jakiś czas kolejnego, który również jest poważnie chory. Pomimo, że rodzice tych chłopców są młodzi, zdrowi i pracowici, to szybko okazuje się, że nie mogą tak jak dotychczas chodzić do pracy, bo oto spadł na nich nowy obowiązek, jakim jest opieka nad dziećmi. W normalnej rodzinie zatrudniliby nianię albo posłali dzieci do żłobka czy przedszkola. Ale jak posłać dziecko, które cały czas leży podłączone do rurki z tlenem? Opieka nad synami jest pracochłonna, wyczerpująca �izycznie i �inansowo. Rodzice zdrowego dziecka odliczają czas, kiedy maluch usiądzie na nocniku, bo można w końcu zaoszczędzić na pieluchach. W przypadku dzieci niepełnosprawnych nocnik nie pojawi się prawdopodobnie nigdy. Do tego dochodzą leki, rehabilitacja, wizyty u specjalistów i tak dalej. Lista potrzeb jest bardzo długa. O zdrowiu psychicznym i komforcie

Komentuj! Goniec.com

życia samych rodziców nikt już nawet nie wspomina. Oni są na szarym końcu, to dzieciom trzeba pomagać. Mój mąż, który jest genetykiem, po obejrzeniu tego programu zadał jedno pytanie: dlaczego nikt nie zaproponował tym ludziom kompleksowych badań genetycznych, do wykonania których potrzebna jest tylko �iolka ich krwi? Takie badanie pomogłoby potwierdzić, że każde kolejne dziecko będzie obciążone tą samą nieuleczalną chorobą. Tak właśnie dzieje się na przykład w Wielkiej Brytanii, gdzie rodzicom oferuje się takie badania w przypadku podejrzenia choroby genetycznej. I nie chodzi tu o aborcję, ale również o przygotowanie psychiczne rodziców na to, co ich czeka. Jaki jest bowiem sens obarczania rodzin tak potwornym ciężarem, jakim jest wychowywanie niepełnosprawnych, upośledzonych dzieci? Proszę, wytłumaczcie mi gdzie tu jest miłość? Czy ktoś z nas chciałby mieć troje leżących dzieci, z którymi nie ma najmniejszego kontaktu i które za chwilę staną się dorosłymi osobami z głębokim upośledzeniem, dla których trzeba szukać miejsca w domu opieki społecznej? Jaką pomoc oferuje rząd takim rodzinom? Na jakie wsparcie mogą oni liczyć, skoro nie wolno będzie usunąć ciąży z potwierdzoną diagnozą głębokiego niedorozwoju płodu? A co jeśli po porodzie dziecko nie umrze i trzeba będzie się nim zajmować przez długie lata? Taka jest dzisiejsza Polska. Na szczęście zdecydowana większość Polek nie zgadza się na takie traktowanie i chce mieć prawo do podejmowania samodzielnych decyzji. To jest nieludzkie, że zamiast kobiety, to lekarz ma decydować za nią. „Masz urodzić i zajmować się tym, co urodziłaś”. Bez komentarza. << Małgorzata Mroczkowska, z wykształcenia politolog, od 2004 r. mieszka w Londynie. Autorka powieści obyczajowych, m.in. „Angielskie lato”, „Od jutra dieta! Zapiski niedoskonałej pani domu” i najnowsza „Dziennik przetrwania. Zapiski niedoskonałej matki”. Od lat prowadzi portal dla polskich rodziców www.mumsfromlondon.com.

12 ~ news UK reklama

BLIŻEJ KINA, BLIŻEJ SIEBIE — TO HASŁO TEGOROCZNEJ EDYCJI FESTIWALU FILMOWEGO PRZEŹROCZA. WSZYSTKICH MIŁOŚNIKÓW FILMÓW DOKUMENTALNYCH, KTÓRZY NIE MOGĄ OSOBIŚCIE UCZESTNICZYĆ W WYDARZENIU, ORGANIZATORZY ZAPRASZAJĄ NA POKAZY ONLINE.

5-8 LISTOPADA 2020

FESTIWAL FILMOWY PRZEŹROCZA — OGLĄDAJ RÓWNIEŻ ONLINE!

Tak naprawdę nie jest ważne gdzie mieszkacie, dzięki platformie www.mojeekino.pl bez wychodzenia z domu i całkowicie za darmo będziecie mogli zapoznać się z pieczołowicie wyselekcjonowaną kolekcją wielokrotnie nagradzanych dokumentów. Przeźrocza Festiwal Filmowy już po raz szósty przedstawia nowe nurty w kinie dokumentalnym, jednocześnie silnie odwołując się do �ilmowych tradycji. Festiwal łączy analogową przeszłość z cyfrową teraźniejszością, szukając alternatywnych środków wyrazu. Punktem wyjścia dla idei festiwalu jest twórczość zmarłego nie tak dawno bydgoszczanina Kazimierza Karabasza. Przeźrocza nawiązują do dokonań reżysera, a jednocześnie promują najnowsze, nowonurtowe produkcje dokumentalne z Polski (sekcje: „Nowe polskie kino dokumentalne”, „#DocFun”) i zagranicy („Panorama”, „Spojrzenie na wschód”). 6 listopada 2020

Anna Paprzycka

Online będziecie mogli zobaczyć: •„Zwyczajny kraj” w reżyserii Tomasza Wolskiego •„The Fantastic” w reżyserii Maiji Blä�ield •„Uścisków Twoich mi potrzeba” w reżyserii Andreja Kutsily •„Striptiz i wojna” w reżyserii Andreja Kutsily •„Autoportret” w reżyserii Margreth Olin •„Opus magnum” w reżyserii Filipa Bojarskiego •„Na górze Tyrryry” w reżyserii Renaty Kijowskiej •„Wieloryb z Lorino” w reżyserii Macieja Cuske •„Gruba Kaśka” w reżyserii Julii Pełki •„Jak pływać, żeby nie utonąć” w reżyserii Anny Pawluczuk •„Między nami” w reżyserii Doroty Próby Główna część festiwalu odbędzie się w bydgoskim Kinie Orzeł. Więcej informacji znajdziecie na stronie: www.przezrocza-festiwal.pl.

news UK ~

W WEEKEND W CAŁEJ POLSCE ODBYWAŁY SIĘ PROTESTY PO DECYZJI TRYBUNAŁU KONSTYTUCYJNEGO, KTÓRY ORZEKŁ, ŻE ABORCJA Z POWODU WADY PŁODY JEST NIEZGODNA Z KONSTYTUCJĄ.

TRYBUNAŁ KONSTYTUCYJNY ORZEKŁ ZAKAZ ABORCJI.

W weekend strajkowały kobiety oraz wspierający je mężczyźni. Protesty odbywały się nie tylko w dużych miastach, takich jak Poznań czy Warszawa. Na ulice wyszli również ludzie w mniejszych miejscowościach. Mieli ze sobą transparenty „Wybór nie Zakaz”, „Wkurzyliście kobiety”, „Nie będziemy o�iarami” czy „Wasza Wielka Wina”. W większości przypadków strajkujący przeszli ulicami miast, ale dochodziło również do sytuacji, gdzie ludzie udawali się pod kościoły czy pod siedziby archidiecezji. W niektórych miejscach dochodziło do starć z policją. Jak informuje portal wp.pl, emocje sięgały zenitu w Katowicach. – Przed Archikatedrą Chrystusa Króla musiała interweniować policja. Próbowała oddzielać demonstrantów od ok. 30 przedstawicieli Młodzieży Wszechpolskiej i innych środowisk narodowych, które stały na schodach katedry. Funkcjonariusze wyciągali z tłumu pojedyncze, najbardziej agresywne osoby. Policja użyła pałek i gazu pieprzowego. Niespokojnie było też w Poznaniu. Tam również policja użyła gazu w kierunku demonstrantów. Grupa około 20-30 osób miała rzucać w kierunku policjantów kamienie i butelki. W Warszawie protest odbywał się przed siedzibą warszawskiej Kurii Metropolitalnej, Pałacem Prezydenckim, a także siedzibą organizacji Ordo Iuris przy ul. Zielnej. Późnym wieczorem tłum przeszedł przed komisariat policji na ul. Wilczej i domagał się uwolnienia zatrzymanych osób. Po protestach w kościołach głos zabrał przewodniczący Konferencji Episkopatu Polski Stanisław Gądecki. – Stanowisko Kościoła katolickiego na temat prawa do życia jest niezmienne; proszę o wyrażanie swoich poglądów z poszanowaniem godności każdego

POLSKIE KOBIETY PROTESTUJĄ, RÓWNIEŻ NA WYSPACH

człowieka – oznajmił. Jak informuje polsatnews.pl, abp Gądecki zauważył, że to nie Kościół stanowi prawa w naszej Ojczyźnie i to nie biskupi podejmują decyzje o zgodności bądź niezgodności ustaw z Konstytucją. Kościół ze swej strony nie może jednak przestać bronić życia, ani też

zrezygnować z głoszenia, że każdą istotę ludzką trzeba chronić od poczęcia aż do naturalnej śmierci. W tej kwestii – jak często powtarza papież Franciszek – Kościół nie może iść na żaden kompromis, ponieważ stałby się winnym kultury odrzucania, która jest dzisiaj tak bardzo

rozpowszechniona, dotykając zawsze najbardziej potrzebujących i bezbronnych. Protestowały również Polki mieszkające na Wyspach. W piątek odbyły się manifestacje pod ambasadą RP w Londynie oraz pod konsulatem w Edynburgu.

14 ~ news UK Paczki żywnościowe potrzebującym Kasia wraz z grupą wolontariuszy działających w Shropshire European Organisation rozwozili jeszcze przed pandemią. Nie była to działalność na dużą skalę, bardziej skierowana do pojedynczych rodzin, które znalazły się w kryzysie i obejmowała około siedmiu rodzin tygodniowo. Gdy kraj został objęty wiosennym lockdownem liczba podopiecznych szybko wzrosła trzykrotnie i trzeba było przeorganizować siły i środki, aby podołać logistycznie wyzwaniu. – Gdy nastąpił lockdown, mój mąż,

żywności z prośbą, aby rozdysponować ją wśród potrzebujących Polaków. Z urzędu miasta otrzymali niewielkie, ale wystarczające środki na dokupienie artykułów spożywczych używanych w polskiej kuchni. Był to głównie polski chleb i wędliny. Tak przygotowane paczki, ubrani w odblaskowe kamizelki, z maseczkami, w rękawiczkach i z identy�ikatorami rozwozili po dwóch hrabstwach w północno-zachodniej Anglii. – Na początku rozwoziliśmy paczki wśród Polonii, ale bardzo szybko

Gdy pewnego dnia Katarzyna wraz z wolontariuszami stawiała przygotowane paczki pod jednym z domów opieki, stojące za przeszklonym portalem opiekunki machały z daleka w podziękowaniu i powiedziały, że to pierwsze wsparcie z zewnątrz, jakie ośrodek otrzymał od początku pandemii. Na przełomie marca i kwietnia w zespole wolontariuszy było już ponad 20 osób. Utworzyła się grupa kobiet, która regularnie piekła ciasta dostarczane do lokalnych szpitali, domów opieki, na policję. Regularnie, przez

Pierwsza informacja o tym, że działalność prowadzona przez Polkę została dostrzeżona i doceniona, nadeszła mailem. Była to informacja o nominacji do wyróżnienia burmistrza Shrewsbury za działalność na rzecz lokalnej społeczności. Niedługo potem skontaktowali się też urzędnicy z ratusza w Telford, informując o wyróżnieniu za działalność w walce z covid-19. Tymczasem kolejna niespodzianka nadeszła już dzień później i było to pisemne podziękowanie od lord Anny Turner, reprezentantki królo-

WYRÓŻNIENIE OD WŁADZ MIASTA I PISEMNE PODZIĘKOWANIE OD REPREZENTANTA KRÓLOWEJ BRYTYJSKIEJ OTRZYMAŁA KATARZYNA FEJFER, KTÓRA PROWADZI ORGANIZACJĘ SHROPSHIRE EUROPEAN ORGANISATION. POLKA WRAZ Z GRUPĄ WOLONTARIUSZY PRZEZ WIELE TYGODNI WSPIERAŁA W CZASIE PANDEMII POTRZEBUJĄCYCH W DWÓCH HRABSTWACH WEST MIDLANDS.

SHREWSBURRY WYRÓŻNIONE

który jest kierowcą medycznego ambulansu, na bieżąco orientował się w sytuacji domostw na naszym terenie, zwłaszcza w tym okresie, gdy ze sklepowych półek zaczęły znikać różne kategorie produktów. Wówczas zaczęły się do nas zgłaszać osoby, które ze względu na swój stan zdrowia były objęte ochroną i nie mogły wyjść z domu, a więc nie mogły zrobić najpotrzebniejszych zakupów, nie mogły zrealizować recepty. Chodziło o najprostsze potrzeby typu mleko, chleb czy herbata – wspomina początki pandemii Katarzyna Fejfer z Shrewsbury. Od brytyjskich organizacji i instytucji, z którymi prowadzona przez Polkę organizacja współpracuje, otrzymywali duże ilości

się okazało, że wśród potrzebujących są też Brytyjczycy. Teren, na którym działamy nie jest łatwy. To rozległy farmerski obszar i dotarcie do mieszkańców nie jest łatwe. Z czasem na naszej liście mieliśmy nawet po dwadzieścia kilka rodzin tygodniowo – mówi Kasia. – To były głównie osoby na kwarantannie, w izolacji, na przymusowym postoju z pracy czy pracujący w agencjach pracy, które czasowo zawiesiły swoją działalność. Mój mąż często w tym czasie jeździł ambulansem do domów opieki, wiedział więc, że ustały odwiedziny podopiecznych, a pomoc i wsparcie skierowana na szpitale, jakby omijała domy opieki, tymczasem maseczki, rękawiczki, fartuchy były tam bardzo potrzebne.

wiele tygodni kobiety piekły domowe ciasta z produktów kupionych we własnym zakresie i nie domagały się zwrotu tych kosztów. Pieczenie to był też ich sposób na nadmiar wolnego czasu, gdy przymusowe siedzenie w domu zmusiło do zmian dotychczasowej dziennej rutyny. Zaprzyjaźniona ekipa z restauracji szyła maseczki, które bezpłatnie były przekazywane potrzebującym. – Nasza organizacja od dawna współpracuje z lokalnymi władzami zarówno w Shrewsbury, jak i w Telford. Mamy dobry wzajemny kontakt, podpowiadają nam, przekazują nam informację, że gdzieś na podległym im terenie jest polska rodzina potrzebująca pomocy – mówi Kasia.

wej w tym regionie kraju. – To było naprawdę ogromne wyróżnienie i nie spodziewaliśmy się tego – przyznaje Katarzyna. – Naszą działalność prowadzimy nie dla nagród i naprawdę byłam zaskoczona wyróżnieniem. Wielokrotnie już słyszałam słowa podziękowania za czas, za pracę wolontariacką, ale to zasługa całego zespołu. To, że w tej chwili organizacja jest już rozpoznawalna w brytyjskim środowisku, to zasługa wspaniałych ludzi, z którymi wspólnie działamy. Po tym wyróżnieniu, w naszej działalności niewiele się zmienia, po prostu działamy dalej, nie zastanawiamy się, czy dostaliśmy nagrodę czy nie, mamy kolejne zadania w terenie. <<

MIESZKASZ W ANGLII I WYKONUJESZ PRACĘ PONIŻEJ OCZEKIWAŃ? POSTAW NA ROZWÓJ!

CZAS NA KOBIECY CHALLENGE „Kobiecy Challenge” to projekt dla Polek mieszkających w różnych zakątkach świata. Jego twórczynią jest Izabela Tomiczek-Pitlok, która inspiruje, motywuje do działania, rozwoju i realizacji marzeń o własnym biznesie. „Kobiecy Challenge” właśnie świętuje trzy lata swojego istnienia. Przez ten czas w ramach projektu 6 listopada 2020

zorganizowano 11 warsztatów rozwojowych dla Polek z udziałem ekspertów. Odbyły się one w Niemczech, Belgii, Holandii i Włoszech. W spotkaniach wzięło udział ponad 200 kobiet. – Wsparcie, inspiracja, motywacja – to nasze trzy podstawowe hasła – mówi Izabela Tomiczek-Pitlok. – Ideą projektu jest przywracanie kobietom

wiary we własne siły i możliwości oraz wspieranie początkujących kobiecych biznesów na emigracji. W ramach oferowanego pakietu wsparcia Polki budujące swoje �irmy mogą skorzystać z usług: gra�iczki, fotografa, copywriterki tworzącej treści oraz coacha. „Kobiecy Challenge” oferuje również promocję biznesów w swoich

kanałach komunikacji. – W ramach projektu wydawany jest także specjalny bezpłatny e-magazyn dla Polek. Stworzony dla kobiet, które pragną zmian w swoim życiu, szukają różnego rodzaju inspiracji i motywacji do działania. Poruszana jest w nim m.in. tematyka rozwoju osobistego, emigracji, podróży. Co jakiś czas przedstawiane są przedsię-

news UK ~

A NÓŻ WIDELEC MAMY Z KSIĄŻKĄ

ODPROWADZAŁY SWOJE DZIECI DO TEJ SAMEJ KLASY W SZKOLE NA EALINGU W LONDYNIE. SPOTYKAŁY SIĘ NA SZKOLNYCH IMPREZACH, DZIECIĘCYCH UROCZYSTOŚCIACH, POTEM NA KAWIE, A W KOŃCU POSTANOWIŁY WYDAĆ WSPÓLNĄ KSIĄŻKĘ KUCHARSKĄ. A NÓŻ WIDELEC SIĘ UDA. I UDAŁO SIĘ. Z założenia książka miała być pamiątką ich przyjaźni. Przepisy miały być szybkie i łatwe do przygotowania. Gdy spotykały się na porannej kawie, zawsze padało pytanie, „co dziś robicie na obiad”, albo „dajcie pomysł na szybki obiad” i wtedy dzieliły się przepisami. Tak powstał pomysł stworzenia książki z przepisami. Magda postanowiła podzielić się przepisem na leniwe kluseczki. Jak mówi, to szybkie, smaczne i treściwe danie zabieganych mam. A taka właśnie była idea pomysłu – minimalistyczna potrawa uwielbiana przez dzieci, nawet „niejadki”, gdzie nawet dorośli oblizują palce. Każda z autorek zamieściła w książce dwa wybrane przez siebie przepisy. Ania ze swojego domowego menu wybrała tort naleśnikowy i kawę, Eliza wegetariańskie curry i chleb bananowy, Sabina pożywną zupę-krem z soczewicy i rurki z kremem, a Beata, która kiedyś mieszkała we Włoszech, podzieliła się przepisem na pomidorowe sugo i ciasto czekoladowe, doprawiając włoskie smaki polską nutą. – Szpinakowa sałatka z truskawkami, którą zdecydowałam się dołączyć jest lekka, zdrowa, dzięki imbirowi ma wyrazisty smak, a przy tym może udekorować każdy stół – mówi Marzena. – Ten przepis zasługuje na uwagę. Z kolei danie z kurczaka, które również znalazło się w moich propozycjach jest moją ulubioną wersją. Trzeba poświęcić trochę więcej czasu na jego przyrządzenie, ale naprawdę warto. Autorkami książki „A nóż, widelec” są mamy, które poznały się dzięki swoim dzieciom uczęszczającym do tej samej klasy w St. Gregory’s Primary School na Ealingu w Londynie. Codziennie mijały biorcze Polki z powodzeniem prowadzące własne �irmy poza granicami kraju – wyjaśnia pomysłodawczyni projektu. Inicjatywę Izabeli Tomiczek-Pitlok wspierają ambasadorki działające w siedmiu krajach Europy – Niemczech, Holandii, Belgii, Anglii, Włoszech, Norwegii i Szwecji. W Anglii na rzecz kobiet działają: Karolina Richardson, która pierwsze lekcje biznesu pobierała przy rodzinnym stole. Pochodzi z rzemieślniczej rodziny i doskonale rozumie wyzwania mikroprzedsiębiorców. W 2000 roku wyjechała do Anglii, by zrobić międzynarodową maturę w

się, spotykały na szkolnym boisku, na klasowych uroczystościach, dziecięcych urodzinowych imprezach. Z czasem zaczęły chodzić wspólnie na kawę i coraz więcej rozmawiać. Zaczęło się od przedszkola, grupa „Mamusiek” co roku zmieniała swoją nazwę zależnie od nazwy klasy dzieci. Były więc Mamuśki 1RP, potem Mamuśki 2L, Mamuśki 3DA, Mamuśki 4JS, Mamuśki 5KP i w końcu Mamuśki 6MK. – Ten projekt jest kilkuletnim podsumowaniem naszych wspólnych doświadczeń, prac i oczywiście przyjaźni. Teraz dzięki moim super koleżankom, które włożyły swój czas w realizację tego pomysłu, mogę wziąć do ręki tę książkę, powspominać, uśmiechnąć się, a za kilka lat będzie to miało jeszcze większą wartość – przyznaje Marzena. Przyjaciółki podkreślają, że projekt jest grupowy, ale dużo motywacji i energii dała im Beata.

Cambridge, a następnie rozpocząć studia na University of Glamorgan. W wieku 24 lat zarobiła pierwszy milion funtów dla marki Serge Luton jako manager �irmy Harrods. 13 lat później wróciła do Polski, by pomóc mamie prowadzić restaurację i klub muzyczny. Tu również wykorzystywała wcześniejsze doświadczenia w obszarze �inansów i marketingu. Obecnie pracuje jako strateg biznesowy, marketingowiec i księgowa w jednej osobie. Chętnie dzieli się swoją wiedzą i doświadczeniem. Natomiast Magdalena Taylor to mama, żona, kobieta po 40-tce nastawiona na rozwój, a przede

– Życie dało mi w kość. I po takich zmianach tra�iłam na „Mamuśki” – wspomina początki znajomości Beata. – Poznałam dziewczyny i wiedziałam, że musimy coś zrobić, że nie możemy po tylu latach powiedzieć „pa” i już. Ten projekt po prostu musiał powstać i wszystko było nam przychylne. Nawet pandemia, paradoksalnie, nam pomogła. Okazało się, że możemy być zamknięci, a jednocześnie tak blisko. Jestem dumna, że dałyśmy radę. Koordynacją projektu zajęła się Agnieszka. Jej zadaniem była m.in. współpraca z gra�ikiem oraz czuwanie nad oprawą książki. – Mamy już kilka zamówień na książkę – przyznaje Agnieszka. – I to nie jest koniec projektu „Mamusiek”, to dopiero początek! Duże zainteresowanie naszą książką uświadomiło nam, że jest ogromna potrzeba motywowania Polek na obczyźnie. <<

wszystkim życiowa optymistka pełna pozytywnej energii. Zawodowo certy�ikowana kosmetolog-trycholog. Prowadzi własny salon kosmetyczny. Ponieważ bliska jest jej idea „Kobiecego Challenge’u” postanowiła zostać ambasadorką projektu, wspierać Polki w Anglii w działaniu oraz dzielić się swoimi doświadczeniami z prowadzenia własnego biznesu. Magdalena Madejska to natomiast spełniona 30-letnia kobieta, żona i mama. Mieszka w Londynie. Prowadzi blog pod nazwą „Moje myśli ukryte” oraz pisze powieści. Uwielbia czytać książki, przebywać na łonie natury i pomagać innym.

Nie wyobraża sobie świata bez przyjaciół, dziecięcego śmiechu i… słodyczy. W najbliższym czasie planowana jest organizacja cyklicznych spotkań dla Polek tzw. Kręgów Kobiecej Mocy. Będą one okazją do rozmowy w ojczystym języku, budowania relacji na gruncie prywatnym i biznesowym, wymiany doświadczeń i wzajemnego wspierania się. Polki, którym bliska jest idea projektu, współtworzą również facebookową grupę „Kobiecy Challenge. Świat Kobiecej Mocy”. Więcej informacji o projekcie na stronie kobiecychallenge.com. Karolina Barełkowska

16 ~ Rocznica odzyskania NIEPODLEGŁOŚCI

Jak to z tym 11 listopada było… Kilka refleksji o Niepodległej i świętowaniu jej odzyskania

Wielka Wojna, czyli pierwsza wojna światowa, przywróciła do życia państwo polskie. W wyniku jej rozstrzygnięć, upadku potęg zaborczych i własnych działań Polska po wielu dziesięcioleciach powróciła na mapy Europy. Wiele z przełomowych momentów wojny mogło stać się symbolem odzyskanej niepodległości. Jednak każdego roku świętujemy 11 listopada. Dlaczego? 6 listopada 2020

W listopadzie 1914 roku pierwotne koncepcje Piłsudskiego i rozwiązania tzw. sprawy polskiej poniosły �iasko, a mocarstwa rozbiorowe – Rzesza Niemiecka, Austro-Węgry i Rosja – na dobre stanęły w szranki. Na pytanie Mariana Kukiela – „co dalej?” – późniejszy Marszałek odpowiedział, że jeśli wypadki nadal będą szły tą drogą, to w wyniku toczącej się wojny być może jedynie Romanowi Dmowskiemu, czyli jego głównemu przeciwnikowi politycznemu, uda się utworzyć jakąś formę polskiej państwowości, najpewniej opartą na carskiej Rosji, ale autonomiczną. Piłsudski zdawał sobie sprawę, że działalność Dmowskiego, który obrał inny od niego kierunek ku Niepodległej, także przyczynia się do podnoszenia kwestii polskiej na arenie międzynarodowej i może być w jakimś stopniu skuteczna.

O tym przekonaniu świadczy też późniejsze współdziałanie piłsudczyków z narodowymi demokratami chociażby w porewolucyjnej Rosji.

Spory niepodległościowe

Jeszcze dobrze nie wysechł atrament na podpisanym 11 listopada 1918 r. w Compiègne rozejmie między państwami ententy a Niemcami kończącym zmagania wojenne, a w Polsce trwała już walka o rząd dusz wchodzącego w niepodległość społeczeństwa. Spierali się nade wszystko zwolennicy Piłsudskiego i Dmowskiego. Starając się udowodnić i przekonać, że to właśnie obrane przez nich ścieżki �inalnie doprowadziły do odrodzenia się Niepodległej, liczyli, że na zwycięzcę w tzw. „sporach niepodległościowych” czeka nagroda główna – legitymizacja

rządów w powracającym do życia państwie polskim. Do sporów tych dołączały, choć w znacznie mniejszym zakresie, inne środowiska, jak choćby posiadająca niemałe aspiracje lewica niepodległościowa (głównie Polska Partia Socjalistyczna) czy próbujący odsunąć w czasie swój polityczny upadek konserwatyści krakowscy, którzy podczas wojny popierali AustroWęgry. Jednak jesienią 1918 roku ani powracający z Magdeburga Piłsudski, ani czekający w Paryżu na rozpoczęcie konferencji pokojowej Dmowski, nie podpisaliby się pod słowami, które wiele lat później wyszły spod pióra Stanisława Cata-Mackiewicza. Ten publicysta i działacz konserwatywny twierdził, że w okresie Wielkiej Wojny obie orientacje – antyrosyjska Piłsudskiego i antyniemiecka Dmowskiego – spełniły swe zada-

Rocznica odzyskania NIEPODLEGŁOŚCI~ 17 nia i w równej mierze przyczyniły się do odzyskania przez Polaków własnego państwa. Spory prowadzono na wielu płaszczyznach. Namiętnie dyskutowano nad kolorem barw narodowych, zastanawiając się, czy ma być biało-czerwony, czy może biało-amarantowy. Roztrząsano problem wizerunku godła państwowego, debatując nad orłem białym z koroną i bez korony. Rozprawiano wreszcie o nazwie ciała przedstawicielskiego, które zostanie wyłonione w celu uchwalenia konstytucji. Przede wszystkim jednak teraźniejszość determinowana była sporem o tę najmniej odległą przeszłość. Toczące się wówczas dyskusje, często zwulgaryzowane, można było śledzić na kartach licznych publikacji, broszur, artykułów prasowych. Poszczególne obozy wychwalały swe przedwojenne koncepcje oraz działania z lat 1914–1918, dezawuując przy tym albo wręcz wyśmiewając programy strony przeciwnej. W przedstawianych argumentach odwoływano się do pierwszowojennych wydarzeń – zazwyczaj nadając im szerszy symboliczny kontekst – z czasem poddano je silnej mitologizacji i wokół nich próbowano tworzyć akt założycielski odrodzonej Polski. Kilka dat przy tym w sposób szczególny „pracowało” na rzecz środowisk, które wyniosły je na swe sztandary.

Różne symbole

Niepodległościowa lewica, czyli wówczas Polska Partia Socjalistyczna (od Kongresu Zjednoczeniowego w kwietniu 1919 roku grupująca socjalistów również z zaboru pruskiego oraz PPSD Galicji i Śląska Cieszyńskiego), wraz z częścią środowisk włościańskich odwoływały się do utworzenia w nocy z 6 na 7 listopada 1918 roku w Lublinie Tymczasowego Ludowego Rządu Republiki Polskiej, na czele którego stał Ignacy Daszyński. Jego gabinet wydał manifest, w którym nie tylko gwarantowano odradzającej się Polsce republikański charakter, ale głoszono też zwołanie konstytuanty, kreśląc przy tym demokratyczną ordynację wyborczą. Ponadto w sposób szczegółowy zapowiadano przeprowadzenie postępowych reform społeczno-ekonomicznych. Obóz wszechpolski na plan pierwszy wysuwał datę 11 listopada 1918 roku – moment sym-

bolicznej klęski Niemiec w starciu z ententą i osobistego triumfu lidera narodowych demokratów Dmowskiego (który jeszcze przed upadkiem carskiej Rosji w swych politycznych kalkulacjach stawiał na Wielką Brytanię i Francję). W Polsce w tym dniu, co warto podkreślić, nie działo się nic nadzwyczajnego. W Warszawie trwało rozbrajanie niemieckiego okupanta, a przybyły dzień wcześniej do stolicy Piłsudski otrzymał zwierzchnictwo nad (będącą w zarodku) armią polską. Dostał je z poręki skompromitowanej i powszechnie uważanej za organ kolaborujący z Berlinem Rady Regencyjnej, czym piłsudczycy w następnych latach wcale się nie szczycili. Możemy mówić, iż od tego dnia pojawił się nad Wisłą ośrodek niezależnej władzy – czy też, że od tego czasu datować można ciągłość polskiej władzy

państwowej. Z łatwością jednak moglibyśmy wskazać inne momenty, które odpowiadałyby tym kryteriom. Piłsudczycy, co oczywiste, całą narrację budowali wokół osoby swego Wodza. Komendant, a wkrótce Pierwszy Marszałek Polski, był dla nich – jak ujął to Michał Sokolnicki – po prostu Polską. W oczach wiarusów legionowych i członków Polskiej Organizacji Wojskowej w osobie Piłsudskiego skupiała się cała tradycja irredentystyczna, niepodległościowa epopeja napoleońska oraz dziedzictwo powstania styczniowego. Kult żołnierza walczącego i ginącego za Polskę, wzbogacony o epizody dziejów wojny polsko-bolszewickiej, szedł w parze z wynoszeniem na piedestał żyjących jeszcze towarzyszy broni i szybko stał się najważniejszym elementem piłsudczykowskiej „polityki pamięci”.

Pełniła ona funkcję integracyjną oraz cementującą cały obóz. Jej fundamentem był wymarsz I Kompanii Kadrowej z krakowskich Oleandrów rankiem 6 sierpnia 1914 roku, obalenie słupów granicznych, wkroczenie do Królestwa i walka z carską Rosją.

W służbie piłsudczyków

Zamach stanu Józefa Piłsudskiego w maju 1926 roku i przejęcie faktycznej władzy w państwie otworzył przed jego obozem nieograniczone niemal możliwości wdrażania w życie własnej wizji najnowszej historii i celebrowania wydarzeń z nią związanych. Grunt pod ich „politykę pamięci” był już w wielu aspektach wcześniej przygotowany – zarówno w społeczeństwie, wojsku, jak i w instytucjach państwowych. „Święta” dla piłsudczyków data 6 sierpnia była

bliska jednak jedynie wybranym, z czego zwolennicy Marszałka świetnie zdawali sobie sprawę. Starano się przeto szukać innych rozwiązań. Zdecydowano, iż datą najbardziej odpowiadającą społecznym nastrojom będzie 11 listopada. Po pierwsze nikt nie kwestionował znaczenia przełomowości tej daty jako kończącej zmagania Wielkiej Wojny i porażki Niemiec. Po drugie data ta kojarzona była dotąd z narodową demokracją i sukcesem Dmowskiego w Paryżu. Pójście w tym kierunku byłoby podwójnym uderzeniem w obóz wszechpolski, co dla piłsudczyków również odgrywało niemałe znaczenie. Należało jednak dodatkowo postarać się, aby 11 listopada związać tylko i wyłącznie z Piłsudskim. Jego zwolennicy nie tracili czasu. W specjalnie wydanym przez Marszałka (pełniącego wówczas

także funkcję premiera) dokumencie z 8 listopada 1926 roku, w którym znalazły się słowa, że „w dniu 11 listopada państwo polskie obchodzić będzie ósmą rocznicę zrzucenia jarzma niewoli i uzyskania pełnej, faktycznej niezawisłości”, próżno by szukać wzmianki o rządzie lubelskim czy też o Compiègne. Nie był to przypadek. W tym samym czasie w prasie piłsudczykowskiej pojawiały się zdania, że „ósma rocznica wypędzenia z Polski okupantów oraz powrotu z więzienia magdeburskiego budowniczego Niepodległej Polski Józefa Piłsudskiego obchodzona będzie w tym roku uroczyście”. Komendant, jak wiadomo, powrócił z magdeburskiej twierdzy do Warszawy 10 – a nie 11 listopada. Narracja jednak była już przestawiona na odpowiednie tory i z każdym rokiem nabierała tempa. Na płaszczyźnie lokalnej mnożyły się szybko wprowadzane w życie pomysły powoływania kolejnych komitetów na rzecz budowy pomników upamiętniających poległych legionistów, POWiaków czy – z czasem – głównie z miejscowych inicjatyw, nazywania imieniem Piłsudskiego ulic, placów i skwerów polskich miast. Imię Marszałka starano się łączyć także z upamiętnianiem innych wydarzeń (nie tylko 11 listopada) oraz postaci polskiej historii, które niezależnie od ich rangi odgrywały jakąś rolę w piłsudczykowskich interpretacjach historii. Odpowiednia propaganda historyczna tra�iała także masowo pod strzechy szkół czy wojskowych garnizonów. Armia dość szybko zresztą wkroczyła na ścieżkę piłsudczykowskiej wizji dziejów. Piłsudczycy ściśle powiązali fakt odzyskania przez Polskę niepodległości z osobą swego Komendanta. Jego śmierć jedynie wzmogła personalną nutę w piłsudczykowskiej narracji. Ekpia pomajowa zajęła się dalszym pogłębianiem jego kultu. W ustawie sejmowej z 23 kwietnia 1937 r. wprost już uznano, że „dzień 11 listopada, jako rocznica odzyskania przez Naród Polski niepodległego bytu państwowego i jako dzień po wsze czasy związany z wielkim imieniem Józefa Piłsudskiego, zwycięskiego Wodza Narodu w walkach o wolność Ojczyzny – jest uroczystym świętem niepodległości”.

(autor: dr Krzysztof Kloc; niepodlegla.gov.pl)

18 ~ kalendarium GOŃCA

LISTO 5 listopada 1605

W Londynie udaremniono katolicki spisek mający na celu zamordowanie króla Jakuba I, lordów oraz członków Izby Gmin.

Novemb

7.11.1867

Urodziła się M. Skłodowska-Curie, polska �izyk, chemik, dwukrotna laureatka Nagrody Nobla (zm. 1934).

11.11.1918

Po 123 latach zaborów Polska odzyskała niepodległość.

13.11.1924

Władysław Reymont został ogłoszony laureatem Nagrody Nobla za powieść „Chłopi”.

6 listopada 2020

7.11.1917

Krążownik „Aurora” oddał wystrzał dając tym sygnał do rozpoczęcia rewolucji październikowej w Rosji.

OPAD 14.11.1910

kalendarium GOŃCA ~

22.11.1955

Amerykański pilot, pionier lotnictwa Premiera �ilmu Toy Story, pierwszego morskiego Eugene Ely po raz pełnometrażowego �ilmu animowapierwszy wystartował samolotem nego zrealizowanego całkowicie przy z pokładu okrętu.

ber 18.11.1655

Potop szwedzki: rozpoczęło się oblężenie Jasnej Góry.

20.11.1925

Zmarł Stefan Żeromski, polski pisarz, publicysta (ur. 1864).

użyciu techniki komputerowej.

28.11.1967 W FSO w Warszawie zjechał z linii montażowej pierwszy Fiat 125p.

29.11.1830 Słuchacze Szkoły Podchorążych Piechoty w Warszawie pod wodzą podporucznika Piotra Wysockiego wraz z cywilnymi spiskowcami szturmem na Belweder, rezydencję wielkiego księcia Konstantego, rozpoczęli antyrosyjską insurekcję, która do historii przeszła pod nazwą powstanie listopadowe.

30.11.1936 W Londynie doszczętnie spłonął Kryształowy Pałac.

20 ~ 1 LISTOPADA

1 LISTOPADA ~

22 ~ informator

Adresy parafii polskich w UK Ashton–under–Lyne Duszpasterz: ks. proboszcz Grzegorz Januszewski SChr – (0161) 339 3047; 13 Brompton Terrace, DUKINFIELD SK16 4JT; ashton@ pcmew.org; pcmashton.chrystusowcy.pl St Anne’s Church; Burlington Street, ASHTON–UNDER–LYNE, OL6 7DG; msze niedzielne: 13.00 St Peter’s Church; 16 Green Lane, STOCKPORT, SK7 4EA; msze niedzielne: sobota 18.30, niedziela 16.00 St Anne’s Church; Crescent Road, Manchester, M8 5UD; msze niedzielne: 8.30 Bedford Duszpasterze: ks. proboszcz Janusz Kopeć – 07704141192; ks. senior Grzegorz Aleksandrowicz; para�iabedford.uk Kościół Polski pw. Sacred Heart of Jesus & St Cuthbert; Mill Street, BEDFORD, MK40 3EU; msze niedzielne: sobota 19.00, niedziela 9.30, 11.00, 19.00

Birmingham Duszpasterze: Ks. prob. Krzysztof Kita – 0121 643 0940; ks. asyst. Artur Kozik – 0121 643 0940; para�iabirmingham.org.uk St Michael’s Church; Moor Street, BIRMINGHAM, B4 7UG; msze niedzielne: sobota 18.00, niedziela 9,30, 11.30, 18.00 Blackburn Duszpasterz: ks. prob. Robert Pytel – (01254) 57067; blackburn@pcmew.org; para�iablackburn.eu; St Anne’s Church; France Street, Blackburn, BB2 1LX; msze niedzielne: 10.00 – ZAWIESZONE DO ODWOŁANIA Kaplica Domu Polskiego pw. NMP Królowej Polski; 44 Preston New Road, Blackburn, BB2 6AH; msze niedzielne: sobota 19.00, niedziela 10.00 i 19.00 St Anne’s Church; Cobham Road, ACCRINGTON, BB5 0AH; msze niedzielne: 1. niedziela m–ca 13.00 – ZAWIESZONE DO ODWOŁANIA Holy Saviour Church; 2 Vulcan Street, Nelson, BB9 8HE; msze niedzielne: 2. i 4. niedziela m–ca 13.30 – ZAWIESZONE DO ODWOŁANIA

Bognor Regis Duszpasterz: o. prob. Antoni Prosowicz OFM – 07515 706 746; para�iabognorregis.com Our Lady of Sorrows Church; Clarence Road, Bognor Regis, PO21 1JX; msze niedzielne: sobota 18.00, niedziela 16.00 St Richard’s Church; Market Avenue, Chichester, PO19 1XB; msze niedzielne: 12.00 English Martyrs Church; Goring Way, Goring–by–Sea, BN12 4UH; msze niedzielne: 1. i 3. niedziela m–ca 18.00 6 listopada 2020

St. Anthony of Viareggio; Gossamer Lane, Aldwick, Rose Green, PO21 3HF; msze niedzielne: sobota 18.00, 2. i 4. niedziela m–ca 9.00

Bolton Duszpasterz: ks. prob. Paweł Stebel – (01204) 523563; para�ia–bolton.co.uk Kościół Polski pw. Dobrego Pasterza; 180 High Street, Bolton, BL3 6PL; msze niedzielne: 12.00 Kaplica Domu Polskiego pw. MB Królowej Polski; Back East Street, Bury, BL9 0RU; msze niedzielne: 10.00 St Mary’s Church; Mt Pleasant, Chorley, PR7 2SR; msze niedzielne: co dwa tygodnie – 14.00 Boston Duszpasterze: ks. prob. Stanisław Kowalski SChr. – (01205) 619921; ks. asyst. Damian Jędrzejak SChr. – (01205) 619921; boston@pcmew.org; para�iaboston.co.uk St. Mary Church; 24 Horncastle Road, BOSTON, PE21 9BU; msze niedzielne: 11.30, 13.00, 19.30 The Sacred Heart Church; Grosvenor Road, SKEGNESS, PE25 2DB; msze niedzielne: 15.00 The Immaculate Conception and St Norbert Church; 52 St Thomas Road, SPALDING, PE11 2XX; msze niedzielne: sobota 18.30

Bournemouth Duszpasterz: ks. prob. Łukasz Przewieślik SChr. – (01202) 619668; bournemouth@pcmew. org; Sacred Heart Church; 1 Albert Road, Bournemouth, BH1 1BZ; msze niedzielne: 12.30 – ZAWIESZONA DO ODWOŁANIA The Annunciation Church; 218 Charminster Road, Bournemouth, BH8 9RW; msze niedzielne: 9.00 St Edmund Campion Church; Castle Lane West, BOURNEMOUTH, BH8 9TN; msze niedzielne: sobota: 19.00; niedziela: 12.30; 19.00 Bradford Duszpasterz: ks. prob. Mirosław Sławicki – (01274) 720848; bradford@pcmew.org; para�iabradford.co.uk Kościół polski Matki Bożej Częstochowskiej i św. Maksymiliana Marii Kolbego; 29 Edmund Street, Bradford, BD5 0BH; msze niedzielne: sobota 18.00, niedziela 10.00, 11.15 St Marie’s Church; 2 Clarence Street, Halifax, HX1 5DH; msze niedzielne: 13.00 St Austin’s Church; 6 Wentworth Terrace, Wake�ield, WF1 3QN; msze niedzielne: 15.30 Brighton Duszpasterz: ks. prob. Tadeusz Białas COr. – (01273) 720069;

brighton@pcmew.org; para�iabrighton.org; St Mary Magdalen Church; 55 Upper North Street, Brighton, BN1 3FH; msze niedzielne: niedziela 9.00 Our Lady, Queen of Heaven Church; Stagelands, Langley Green, Crawley, RH11 7QD; msze niedzielne: niedziela 11.00 St. Agnes’ Church; 10 Whitley Road, Eastbourne, BN22 8NE; msze niedzielne: 2 i 3 niedziela m–ca 18.00 Our Lady Star of the Sea Church; 1 High Street, Hastings, TN34 3EY; msze niedzielne: 1. niedziela m–ca 18.00 St. George Church; Court Farm Road, Hove, BN3 7QR; msze niedzielne: sobota 18.30 Dom Polski w Hove; 78 Farm Road, Hove, BF3 1FD; msze niedzielne: poniedziałek 18.30; środa i piątek 10.30 St Augustine’s Church; Crescent Road, Tunbridge Wells, TN1 2LY; msze niedzielne: 4 niedziela m–ca 19.30

Bristol Duszpasterz: ks. prob. Jacek Michalski – (0117) 942 14 27; bristol@pcmew.org; para�iabristol.uk; Kościół Polski pw. MB Ostrobramskiej; Cheltenham Road, Bristol, BS6 5RH; msze niedzielne: sobota 19.00, niedziela 10.00, 12.30 i 15.00

Cambridge Duszpasterz: ks. prob. Waldemar Niewiński – (01223) 368539; cambridge@pcmew.org; para�ia–cambridge.co.uk; Our Lady & The English Martyrs Church; Hills Road, Cambridge, CB2 1JR; msze niedzielne: 12.45 Kaplica polska pw. MB Królowej Polski; 231 Chesterton Road, Cambridge, CB4 1AS; msze niedzielne: sobota 18.00 St Thomas of Canterbury Church; Weeting Road, Brandon, IP27 0PT; msze niedzielne: 9.00 St Michael the Archangel Church; 82 Hartford Road, Huntingdon, PE29 1XP; msze niedzielne: 15.30 Cardiff Duszpasterz: ks. prob. Michał Oszczudłowski – (029) 2025 3514; polskapara�iacardiﬀ.org; Our Lady of Lourdes; Gabalfa Avenue, Gabalfa, Cardiﬀ, CF14 2QQ; msze niedzielne: sobota 19.15, niedziela 10.30 i 12.00 St. David’s Church; Park Crescent, Newport, NP20 3AQ; msze niedzielne: niedziela 9.00 Our Lady Queen of Martyrs Church; Belmont Road, Hereford, HR2 7JR; msze niedzielne: 4. niedziela miesiąca 16.00 St Mary’s Church; Pontmorlais Road, Merthyr Tyd�il, CF47 8RG;

msze niedzielne: 1. niedziela miesiąca o 19.15

Corby–Kettering Duszpasterz: ks. prob. Ryszard Taraszka 01536 203 574; corby@pcmew.org; para�iacorby. co.uk Kościół pw. Św. Józefa Rzemieślnika; Rockingham Road, Corby, NN17 1AE; msze niedzielne: sobota 19.00, niedziela 10.30 i 16.00 St Edward the Confessor Church; 2 The Grove, Kettering, NN15 7QQ; msze niedzielne: 13.00

Coventry Duszpasterz: ks. prob. Romuald Szczodrowski – (024) 7622 2455; coventry@pcmew.org; para�ia–coventry.org.uk Kościół Polski pw. św. Stanisława Kostki; Spring�ield Road, Coventry, CV1 4GR; msze niedzielne: sobota 18.00, niedziela 9.00, 11.00, 18.00 Crewe Duszpasterz: ks. prob. Piotr Gardoń SChr. – (01270) 256284; crewe@pcmew.org; St Mary of the Immaculate Conception Church; 13 Gate�ield Street, Crewe, CW1 2JP; msze niedzielne: sobota 19.00, niedziela 12.45

Derby Duszpasterze: ks. prob. Roman Kossakowski SChr. – (01332) 364078; ks. Sebastian Ludwin SChr. – (01332) 364078; derby@ pcmew.org; para�iaderby.co.uk; Kościół Polski pw. św. Maksymiliana Kolbe; 9 Gordon Road, Derby, DE23 6WR; msze niedzielne: niedziela 9.00, 10.30, 12.00 (od września do lipca); 18:00 St Mary and Modwen Church; 78A Guild Street, Burton–upon– Trent, DE14 1NB; msze niedzielne: 14.00 – ZAWIESZONA DO ODWOŁANIA St. Joseph the Worker; Mount Street, Winshill; DE15 0JA; msze niedzielne: sobota 18:00 (od września do lipca) Doncaster Duszpasterz: ks. prob. Daniel Głoćko SChr. – 07564 413154; doncaster.epara�ia.pl; St Peter in Chains Church; St Peter in Chains, Doncaster, DN1 2AA; msze niedzielne: sobota 17.00, niedziela 8.00, 12.00 Sacred Heart Church; Market Street, Hemsworth, WF9 4LB; msze niedzielne: brak St Bede’s Church; Station Road, Rotherham, S60 1HF; msze niedzielne: 11.15 – ZAWIESZONA DO ODWOŁANIA

Dunstable Duszpasterze: ks. prob. Piotr Redliński SChr. – (01582) 662807;

ks. Krzysztof Sanda SChr.; ppld. co.uk; Kościół Polski pw. MB Częstochowskiej; 17 Victoria Street, Dunstable, LU6 3AZ; msze niedzielne: sobota 17.00, niedziela 9.00, 11.00, 17.30 – ZNIESIONA DO ODWOŁANIA, 19.00 OD 19 WRZEŚNIA SOBOTA 17:00 NIEDZIELA 8:30, 10:00, 11:30 ORAZ 19:00 The Holy Ghost Church; 33 Westbourne Road, LUTON, LU4 8JD; msze niedzielne: niedziela 19.00 – ZNIESIONA DO ODWOŁANIA St. Augustine’s Church; Langcliﬀe Drive, Heelands, MILTON KEYNES, MK13 7LA; msze niedzielne: niedziela 14.00 OD 19 WRZEŚNIA SOBOTA 19:00 NIEDZIELA 14:00

En�ield Duszpasterz: ks. prob. Maciej Michałek – 07470804568; en�ield@ pcmew.org; para�iaen�ield.org; Holy Family Chapel; 52 London Road, En�ield, EN2 6EN; msze niedzielne: sobota 18.00 i niedziela 9.00 St Monica’s Church; 1 Stonard Road, Palmers Green, London, N13 4DJ; msze niedzielne: niedziela 15.30

London – Forest Gate Duszpasterz: ks.prob. Cezary Kraczkowski SChr. – (020) 8599 1445; para�iailford.co.uk; GOODMAYES; High Road, Goodmayes, Ilford, IG3 8SH; msze niedzielne: 13.00 Immaculate Conception and St Joseph Church; 204 High Street, Waltham Cross, EN8 7DP; msze niedzielne: sobota 20.00, niedziela 10.00 Most Holy Redeemer; Peters�ield Avenue, Harold Hill, ROMFORD, RM3 9PB; msze niedzielne: 15.30 UPTON PARK; 555 GREEN STREET, E13 9BF, UPTON PARK; msze niedzielne: 18.00 Gloucester Duszpasterz: ks. prob. Dariusz Mazur – (01452) 523839; gloucester@pcmew.org St. Thomas More Catholic Centre; Princess Elizabeth Way, Cheltenham, GL51 7RA; msze niedzielne: 9.30 St Peter’s Church; London Road, Gloucester, GL1 3EX; msze niedzielne: sobota 19.30, niedziela: 12.30 Sacred Heart of Jesus and Mary Church; Moorend Road, Charlton Kings, Cheltenham, GL53 9AU; msze niedzielne: 16.15 Great Missenden Duszpasterz: ks. prob. Roman Werner SChr. – (01494) 868248; tchr.org/amersham Immaculate Heart of Mary Church; 23 High Street, Great Missenden, HP16 9AA; msze

informator ~ 23 niedzielne: 12.20 (oprócz 1. niedzieli m–ca) St Aidan’s Church; Finch Lane, Little Chalfont, HP6 5LF; msze niedzielne: 9.00 Holy Rood Church; Exchange Road, Watford, WD18 0PJ; msze niedzielne: 14.15 St. Columba Church; 432 Berkhamstead Road, CHESHAM, HP5 3HQ; msze niedzielne: 1. niedziela m–ca godz. 12.00

High Wycombe Duszpasterz: ks. prob. Andrzej Neblik – (01494) 462994; para�iahighwycombe.org.uk Our Lady of Lourdes Church; 69 Camborne Avenue, Aylesbury, HP21 7UE; msze niedzielne: 8.30 Polski Dom; High Wycombe, HP13 7JF; msze niedzielne: 12.00, 18.00 Hudders�ield Duszpasterze: ks. prob. Józef Wacławik CHS – (01484) 420474; ks. kapelan Jan Wojczyński SChr. (01484) 531452; hudders�ield@pcmew.org Kościół Polski pw. MB Częstochowskiej, Królowej Polski; 88 Fitzwilliam Street, Hudders�ield, HD1 5BB; msze niedzielne: niedziela: 11.15, 15.30, środa: 19.00, sobota: 12.00 Hull Duszpasterz: ks. prob. Mariusz Gutowski SChr. – (01482) 341472; para�ia.hull.pl

St Wilfrid’s Church; 200 The Boulevard, Hull, HU3 3EL; msze niedzielne: 17.00 St Vincent’s Church; Queens Road, Hull, HU5 2QP; msze niedzielne: sobota 18.30 St Peter’s Church; Castle Road, Scarborough, YO11 1TH; msze niedzielne: 9.30 St George’s Church; Peel Street, York, YO1 9PZ; msze niedzielne: 13.30

Ilford Park Duszpasterz: ks. prob. Marcin Wysocki – (01626) 332043; para�iawdevon.ucoz.net Kaplica pw. Chrystusa Króla i MB Ostrobramskiej Church; Ilford Park Polish Home, Stover, Newton Abbot, TQ12 6QH; msze niedzielne: 10.30 – we Mszy św. uczestniczą tylko rezydenci domu Ilford Park Polish Home The Sacred Heart Church; The Sacred Heart Church; 25 South Street, Exeter, EX1 1EB; msze niedzielne: 13.15 Assumption of Our Lady Church; 76 Abbey Road, Torquay, TQ2 5NJ; msze niedzielne: 18.30 St Joseph Church; 1 Stavordale Rd, WEYMOUTH, DT4 0AB; msze niedzielne: 15.00 (spowiedź od 14:30) Ipswich Duszpasterz: ks. prob. Paweł Nawłoka – 07486 880441; 82 Wellesley Road; IPSWICH, IP4 1PH; para�iaipswich.pl

St Mary’s Church; 322 Woodbridge Road, Ipswich IP4 4BD; msze niedzielne: sobota 18.00, niedziela 12.00 Our Lady Queen of Peace Church; The Avenue, Braintree, CM7 3HY; msze niedzielne: niedziela 16.30 St Edmund’s Church; 21 Westgate Street, Bury St Edmunds, IP33 1QG; msze niedzielne: 2. i 4. sobota m–ca godz. 16.00 St James the Less Church; 51 Priory Street, Colchester, CO1 2QB; msze niedzielne: niedziela 14.00 Jersey Duszpasterz: ks. prob. Jacek Małecki – 07797 778 786 St Mary’s and St Peter’s Church; Wellington Road, St Helier, JE2 4RJ; msze niedzielne: 9.00 St Thomas Church; 17 Val Plaisant, St Helier, JE2 4TA; msze niedzielne: 19.30

Kidderminster Duszpasterz: ks. prob. Marek Ogorzały SChr. – (01562) 745914; kidderminster@pcmew. org; para�iakidderminster. org.uk Kościół Polski pw.MB Ostrobramskiej; 50 Pitt Street, Kidderminster, DY10 2UN; msze niedzielne: sobota 18.00, niedziela 10.00, 18.00 St George Church; 1 Sansome Place, Worcester, WR1 1UG; msze niedzielne: niedziela 14.00

Lancaster Duszpasterz: ks. prob. Ryszard Sadecki SChr. – (01524) 39820; lancaster@pcmew.org; kosciolwlancaster.org.uk Kościół Polski pw. MB Królowej Polski; Nelson Street, Lancaster, LA1 1PT; msze niedzielne: sobota 18.30, niedziela 9.30 Our Lady and St Joseph Church; The Rectory, Warwick Square, CARLISLE, CA1 1LB; msze niedzielne: 13.00 St Patrick’s Church; St John’s Road, MORECAMBE, LA3 1EX; msze niedzielne: niedziela 18.30 St Catherine’s Church; Drovers Lane, PENRITH, CA11 9EL; msze niedzielne: 1. niedziela m–ca 15.30 – ZAWIESZONO DO ODWOŁANIA Our Lady of Windermere Church; Lake Road, WINDERMERE, LA23 2EQ; msze niedzielne: sobota 16.00 Laxton Hall Duszpasterze: ks. kapelan Andrzej Budzyński – (01780) 444242; ks. rezydent Jan Szponar Kaplica Polska pw. Niepokalanej Maryi, Matki Kościoła; Laxton Hall, Laxton, Corby, NN17 3AU; msze niedzielne: 12.00

Leeds Duszpasterz: ks. prob. Jan Zaręba – (0113) 262 3220; para�ialeeds. com Kościół Polski pw. MB Częstochowskiej i św. Stanisława

Kostki; Newton Hill Road, Leeds, LS7 4JE; msze niedzielne: sobota 18.30, niedziela 9.30, 11.00, 19.00 St Roberts Church; Robert Street, Harrogate, HG1 1HP; msze niedzielne: 1. i 3. niedziela miesiąca 16.30 St Joseph’s Church; Back Street, Pontefract, WF8 1NL; msze niedzielne: 2. niedziela m–ca 16.15 Leicester Duszpasterz: ks. prob. Tadeusz Kordys – (0116) 221 7006; leicester@pcmew.org; leicesterpolonia.co.uk Kościół polski pw. Nawrócenia św. Pawła; Wakerley Road, Leicester, LE5 4WD; msze niedzielne: sobota 18.00, niedziela 8.45, 11.15, 17.00

Letchworth Duszpasterz: Ks. Prob. Cezary Komosiński – 07519059276; letchworth@pcmew.org; para�ia–letchworth–albert.co.uk St Hugh of Lincoln Church; 84 Pixmore Way, Letchworth, SG6 3TP; msze niedzielne: 13.00 SS Alban’s and Stephens Church; 14 Beacons�ield Road, ST ALBANS, AL1 3RB; msze niedzielne: 2. i 4. niedziela m–ca 16.00 St Mary Church; 26 Salisbury Square, HATFIELD, AL9 5JD; msze niedzielne: 18.00 Our Lady Queen of all Creation; St Albans Road, Hemel Hempstead, HP3 8PG; msze niedzielne: 1. i 3. niedziela m–ca 16.00 reklama

24 ~ informator St Hilda Church; 9 Breakspear, Stevenage, SG2 9SQ; msze niedzielne: sobota godz. 17.00

London – Balham Duszpasterze: ks. prob. Władysław Wyszowadzki – (020) 8672 5070; ks. Aleksander Dasik (020) 8767 0358; ks. senior Teodor Bartnik; balham@pcmew. org; para�ia–balham.co.uk Kościół Polski pw. Chrystusa Króla; 232–234 Balham High Road, London, SW17 7AW; msze niedzielne: 9.30, 10.45, 12.00, 18.00 Kaplica polska osiedla św. Antoniego; 47–49 Foxbourne Road, London, SW17 7AW; msze niedzielne: 8.30 London – Croydon Duszpasterze: ks. prob. Jerzy Mikrut – (020) 8653 8701; ks. Bartosz Kasprzyszak; croydon@pcmew.org; para�ia–croydon.co.uk Kościół polski pw. Jezusa Miłosiernego; 6–8 Oliver Grove, London, SE25 6EJ; msze niedzielne: sobota 18.30, niedziela 8.30, 10.00, 18.00 Holy Innocents Church; 192 Selhurst Road, London, SE25 6XX; msze niedzielne: 12.00 London – Devonia Duszpasterze: ks. prob. Bogdan Kołodziej – 08444874288; ks. Tomasz Mężyk; devonia@ pcmew.org; para�ia–devonia. org.uk Kościół Polski pw. MB Częstochowskiej i św. Kazimierza; 2 Devonia Road, Islington, LONDON, N1 8JJ; msze niedzielne: sobota 18.00, niedziela 9.00, 11.00, 12.30 – ZAWIESZONA DO ODWOŁANIA, 15.00, 19.00

London – Ealing Duszpasterze: ks. prob. Michał Kozak MIC – (020) 8567 1746; ks. Wiktor Gumienny MIC (020) 8567 1746; ks. senior Jerzy Januszkiewicz – (020) 8621 5260; ks. Klaudiusz Rokicki MIC – (020) 8567 1746; ks. Piotr Szyperski MIC – (020) 8567 1746; ealing.of�ice@gmail.com; para�iaealing.co.uk Kościół polski pw. NMP Matki Kościoła; 2 Windsor Road, LONDON, W5 5PD; msze niedzielne: sobota 19.00, 20.30 (Windsor Hall) MSZA NA WINDSOR DLA NEOKATECHUMENATU ZAWIESZONA DO ODWOŁANIA, niedziela 8.30, 10.00, 11.30, 13.00, 14.30, 17.15, 19.00, 20.30 Uwaga! Kościół otwierany jest 15 minut przed Mszą Świętą i zamykany bezpośrednio po mszy do dezynfekcji. Kaplica domu polskiego, Kolbe House; 18 Hanger Lane, LONDON, W5 3HH; msze niedzielne: sobota 16.30 ZAWIESZONE DO ODWOŁANIA Divine Mercy Apostolate; 1 Court�ield Gardens, LONDON, W13 0EY; msze niedzielne: 10.00 ZAWIESZONE DO ODWOŁANIA 6 listopada 2020

Kaplica Sióstr Imienia Jezus; 57 Mount Park Road, LONDON, W5 2RU; msze niedzielne: sobota – 17.00 ZAWIESZONE DO ODWOŁANIA

London – Highgate–Finchley Duszpasterz: ks. prob. Marek Gałuszka – (020) 8371 0189; highgate@pcmew.org; �inchleyparish.co.uk St Joseph’s Retreat Church; Highgate Hill, LONDON, N19 5NE; msze niedzielne: 13.30 St Mary Magdalene Church; 6 Athenaeum Road, London, N20 9AE; msze niedzielne: 16:00 St Philip the Apostle Church; Gravel Hill, Finchley, LONDON, N3 3RJ; msze niedzielne: 18.30 London – Hammersmith Duszpasterze: ks. prob. Marek Reczek – (020) 8743 8848; ks. asyst. Zygmunt Zapaśnik 0208 743 88 48; hammersmith@ pcmew.org; bobola.church Kościół Polski pw. św. Andrzeja Boboli; 1 Leys�ield Road, LONDON, W12 9JF; msze niedzielne: sobota 18.00, niedziela 8.30, 10.00, 12.00, 18.00 Our Lady Queen of the Apostles Church; 15 The Green, HESTON, TW5 0RL; msze niedzielne: 15.00 – ZAWIESZONE DO ODWOŁANIA

London – Lewisham Duszpasterz: ks. prob. Dawid Jasiński – (+44) 07448583386; lewisham@pcmew.org St. William of York; 4 Brockley Park, Forst Hill, London, SE 23 1PS; msze niedzielne: sobota 19.30 Kaplica Domu Polskiego pw. św. Jana Bosko; 8A Waldram Park Road, Forest Hill, LONDON, SE23 2PN; msze niedzielne: 9.00 Our Lady Help of Christians; 127 Mottingham Rd, London, SE9 4ST; msze niedzielne: niedziela – godz. 13.00 London – South Kensington Duszpasterz: ks. prob. Bartosz Rajewski – 07449 801 752; chaplaincy@pcmew.org; para�ia–kensington.uk Little Brompton Oratory; Brompton Road, London, SW7 2RP; msze niedzielne: Z uwagi na pandemię COVID–19, Little Brompton Oratory pozostaje zamknięte od odwołania. Msze św. celebrowane są w następujących miejscach: Niedziela, godzina 12.00 – St. Patrick Church, 167 West Hendon Broadway, NW9 7EB (Msze św. także w poniedziałki i środy o godz. 19.00 – wcześniej od godz. 18.00 – adoracja); Niedziela, godzina 18.00 (od 4 października 2020 r. – godzina 14.00) – Maria Assumpta Chapel, 23 Kensington Square, W8 5HN. London – Putney Duszpasterze: ks. prob. Andrzej Zuziak SChr. – 020 8788 3933; ks. Leszek Rygiewicz SChr.;

putney@pcmew.org; para�iaputney.co.uk Kościół Polski pw. św. Jana Ewangelisty; St John’s Avenue, LONDON, SW15 6AJ; msze niedzielne: sobota 18.00, niedziela 8.30, 10.00, 11.30, 13.00, 18.00 Christ the King Church; The Crescent, Wimbledon Park, LONDON, SW19 8AJ; msze niedzielne: 12.45 – ZAWIESZONE DO ODWOŁANIA

London – Willesden Green Duszpasterze: o. prob. Adam Tomaszewski SJ – (020) 8452 4304; o. Leszek Szuta SJ; o. Adam Baczewski SJ; willesden. green@pcmew.org; polishjesuits.co.uk St. Francis of Assisi Church; Cullingworth Rd, LONDON, NW10 1NR; msze niedzielne: sobota 19.00, niedziela 9.00, 10.30, 12.00, 19.00 Kaplica domu polskiego pw. MB Miłosierdzia; 182 Walm Lane, LONDON, NW2 3AX; msze niedzielne: 10.30, 12.00

Manchester Duszpasterze: ks. prob. Karol Rogasik SChr. – (0161) 226 1588; ks. Wojciech Rożdżeński SChr. – (0161) 226 1588; ks. senior Edward Sopala SChr. – (0161) 226 1588; ks. senior Stanisław Leniart – (0161) 226 1588; para�iamanchester.pl Kościół Polski pw. Miłosierdzia Bożego; 196 Lloyd Street North, Manchester, M14 4QB; msze niedzielne: sobota 19.00, niedziela 8.00, 10.00, 12.00 oraz 19.00

Mans�ield Duszpasterz: ks. prob. Kazimierz Bidziński – (01623) 626470; mans�ield@pcmew.org; para�ia–mans�ield.co.uk/ Kościół Polski pw. Św. Barbary; Windmill Lane, MANSFIELD, NG18 2AL; msze niedzielne: sobota 18.30, niedziela 9.30, 11.15 St Joseph the Worker Church; 101 Win�ield Avenue, WORKSOP, S81 0SF; msze niedzielne: 16.00

Melton Mowbray Duszpasterz: ks. prob. Krzysztof Zalewski – (01664) 562101 Kościół Polski pw. MB Częstochowskiej; 82 Sandy Lane, Melton Mowbray, LE13 0AW; msze niedzielne: sobota 18.00, niedziela 11.00 Dom Polski; True Lovers Walk, Loughborough, LE11 3DB; msze niedzielne: 09.00 Godalming Duszpasterz: ks. prob. Tomasz Kocjan – 01483 497860; para�iamilford.org.uk St Edward the Confessor; Sutton Park, Sutton Green, GUILDFORD, GU4 7QN; msze niedzielne: Sobota o 18.00 St Joseph’s Church; Portsmouth Road, Milford, GU8 5DY; msze niedzielne: niedziela: 8.15; 18.00

St John the Evangelist Church; 3 Spring�ield Road, Horsham, RH12 2PJ; msze niedzielne: niedziela: 13.00 St Tarcicius Church; 227 London Road, Camberley GU15 3EY; msze niedzielne: 2. niedziela m–ca: 11.00

Newcastle–upon–Tyne Duszpasterz: ks. prob. Jan Świętek – (0191) 273 3575; newcastle@pcmew.org; para�ianewcastle.org.uk Kaplica Polska pw. MB Częstochowskiej; 2 Maple Terrace, Newcastle upon Tyne, NE4 7SF; msze niedzielne: 1 i 2 sobota m–ca godz. 18.00; 2, 3 i 4 niedziela m–ca godz. 09.00; wszystkie niedziele m–ca godz. 18.00 St Patrick Church; Victoria Road, CONSETT, DH8 5AX; msze niedzielne: 3 niedziela m–ca godz. 13.00 St Teresa Church; Harris Street, DARLINGTON, DL1 4NL; msze niedzielne: 1 niedziela m–ca godz. 08.45; 2 niedziela m–ca godz. 13.00; 4 sobota m–ca godz. 18.00 St Wilfrid Church; Sunderland Road, GATESHEAD, NE8 3QR; msze niedzielne: wszystkie niedziele m–ca godz. 11.00 The Sacred Heart Church; Linthorpe Road, MIDDLESBROUGH, TS5 6LD; msze niedzielne: 3 sobota m–ca godz. 18.00; ostatnia niedziela m–ca godz. 14.00 Northampton Duszpasterz: ks. prob. Janusz Zbroniec – 07758 689059; para�ianorthampton.pl Kościół Polski pw. św. Stanisława i św. Wawrzyńca; Duke Street, Northampton, NN1 3BA; msze niedzielne: 9,00, 10.30, 19.00 St Augustine’s Church; 32 London Road, Daventry, NN11 4BZ; msze niedzielne: sobota przed 1. i 3. niedzielą m–ca 18.30 Our Lady of the Sacred Heart Church; 82 Knox Road, Wellingborough, NN8 1JA; msze niedzielne: sobota przed 2. i 4. niedziela m–ca 20.00, niedziela 12.30

Northolt Duszpasterz: ks. prob. Witold Kapuściński – (020) 8993 0097; northolt@pcmew.org; para�iaojcapio.com St. Bernard Church; 17 Mandeville Road, NORTHOLT, UB5 5HE; msze niedzielne: 17.00 St Lawrence Church; 9 The Green, FELTHAM, TW13 4AF; msze niedzielne: 13.00 Holy Family Church; Vale Lane, London, W3 0DY; msze niedzielne: 10.00 Northwich Duszpasterz: ks. prob. Grzegorz Kozieński SChr. – (01606) 42877; liverpool.chrystusowcy. pl Kościół polski pw. MB Częstochowskiej; 107 London Road, Northwich, CW9 8AT; msze

niedzielne: sobota 18.00, niedziela 10.00 St. Patrick Church; Park Place, Liverpool, L8 5UX; msze niedzielne: niedziela 13.00 St Stephen, First Martyr Church; 101 Sandy Ln, Warrington WA2 9HS; msze niedzielne: 15.30

Norwich Duszpasterz: ks. prob. Waldemar Haręza – (01603) 928622; norwich@pcmew.org St John the Baptist Church; St Giles’ Gate, Norwich, NR2 2PA; msze niedzielne: sobota 16.00 Methodist Church; 72 High Street, WATTON, IP25 6AH; msze niedzielne: Sobota 18.30 – ZAWIESZONE DO ODWOŁANIA St Thomas of Canterbury Church; Brandon Road, IP27 0PT Brandon; msze niedzielne: niedziela 09.00 St. Williams Way – Church�ield Green Our Lady’s; Norwich NR7 0AH; msze niedzielne: niedziela 11.30

Nottingham Duszpasterze: ks. prob. Krzysztof Kawczyński – (0115) 960 4740; ks. Janusz Sroka – (0115) 962 37 13; nottingham@pcmew.org; para�ianottingham.org.uk Kościół Polski pw. MB Częstochowskiej; 2 Sherwood Rise, Nottingham, NG7 6JN; msze niedzielne: sobota 18.30, niedziela 9.30, 11.00, 12.30 i 18.30 Oxford Duszpasterz: prob. ks. dr Edward Rusin – (01865) 510354, 07842901275; oxford@pcmew. org; para�iaoxford.co.uk Corpus Christi Church; Margaret Road, Oxford, OX3 8AJ; msze niedzielne: środa, 1. piątek m–ca – godz. 19:00 i sobota – godz. 18:00 St. Anthony of Padua Church; 115 Headley Way, Oxford, OX3 7SS; msze niedzielne: 12.00 Our Lady & St. Edmund; 1 Radley Road, ABINGDON, OX14 3PL; msze niedzielne: 14.00 St John the Baptist Church; Alexandra Road, Andover, SP10 3AD; msze niedzielne: 2. i 4. niedziela m–ca 18.00 – ZAWIESZONE DO ODWOŁANIA Penrhos Duszpasterze: ks. kapelan Ryszard Hanaczewski – (01758) 461310; ks. senior Władysław Marmol; penrhos@pcmew.org Kościół osiedla polskiego pw. Our Lady and St Cyn�il; Penrhos Home, Pwllheli, LL53 7HN; msze niedzielne: niedziela 9.30

Peterborough Duszpasterze: ks. prob. Paweł Urbanek SChr. – (01733) 552726; ks. asyst. Arcenio Fialek SChr.; peterborough@pcmew.org; pmkpeterborough.pcmew.org Our Lady of Lourdes Church; Welland Road, Dogsthorpe, Peterborough, PE1 3SP; msze niedzielne: sobota 19.15, niedziela 10.45, 12.30, 19.15

informator ~ 25 Our Lady and St Charles Borromeo Church; 63 Queens Road, Wisbech, PE13 2PH; msze niedzielne: 15.30 (daty mszy: 01 i 15 listopada)

Preston Duszpasterz: ks. prob. Paweł Szatlewski – (01772) 700231; smgpreston.org.uk St Maria Goretti Church; Gamull Lane, PRESTON, PR2 6SJ; msze niedzielne: sobota 17.30, niedziela 12.00; dodatkowa msza św.: niedziela 17.30 St Marie–on–the–Sands Church; 25 Seabank Road, Southport, PR9 0EJ; msze niedzielne: 18.00 –tymczasowo zawieszona St Cuthbert’s Church; Lytham Road, South Shore, Blackpool, FY1 6BS; msze niedzielne: 15:30

Reading Duszpasterze: ks. prob. Rafał Jarosławski – (0118) 375 7587; ks. senior Edward Stachurski – (0118) 375 7587; reading@ pcmew.org; para�iawreading.net Kościół polski pw. Najśw. Serca Pana Jezusa; 61 Watlington Street, Reading, RG1 4RF; msze niedzielne: sobota 18.00, niedziela 9.00, 11.00, 18.00 The Holy Ghost Church; Sherborne Road, Basingstoke, RG21 5TD; msze niedzielne: 3 sobota m–ca 18.00 Rochdale Duszpasterz: ks. prob. Wojciech Świątkowski SChr – 01706 345 950; rochdale@pcmew.org Kaplica Polska pw. MB Częstochowskiej; Polish Catholic Centre, Manchester Road, Rochdale, OL11 4LX; msze niedzielne: 10.00 St Patrick’s Church; 40 Union Street West, Oldham, OL8 1DL; msze niedzielne: 12.30

Rugby Duszpasterz: ks. prob. Władysław Liptak – (01788) 560478 St Marie’s Church; Dunchurch Road, Rugby, CV22 5EL; msze niedzielne: 12.30 Kapilca polska pw Miłosierdzia Bożego; 17 Lawford Road, Rugby, CV21 2EB; msze niedzielne: 18.00 St Joseph’s Church; Avon Dassett, SOUTHAM, CV47 2AR; msze niedzielne: 1. i 3. niedziela m–ca 15.15 St Joseph the Worker Church; Edmunds Road, BANBURY, OX16 0PP; msze niedzielne: 2. niedziela m–ca 15.15 St John the Evangelist Church; 25 South Bar Street, BANBURY, OX16 9AF; msze niedzielne: ostatnia niedziela m–ca 15.15 Kaplica polska pw. Chrystusa Ukrzyżowanego; Polish Catholic Centre, 54 High Street, Leamington Spa, CV31 1LW; msze niedzielne: sobota 17.30 – ZAWIESZONA DO ODWOŁANIA, niedziela 10.15 Scunthorpe Duszpasterz: ks. prob. Włodzimierz Pająk SChr. – (01724) 855698

Holy Souls’ Church; Frodingham Road, Scunthorpe, DN15 7TA; msze niedzielne: 16.30 St Joseph and St Thomas of Canterbury Church; 143 Pasture Road, Goole, DN14 6DP; msze niedzielne: 1. sobota m–ca 20.00 – ZAWIESZONA DO ODWOŁANIA St. Mary on the Sea; Heneage Road, Grimsby, DN32 9DZ; msze niedzielne: 9.00 St Hugh’s Church; 34 Broadgate, Lincoln, LN2 5AQ; msze niedzielne: 12.15

Shef�ield Duszpasterz: ks. prob. Leszek Seweryn – (0114) 263 1688; shef�ield@pcmew.org; lpcmshef�ield.com St Charles Borromeo Church; St Charles Street, Attercliﬀe, Shef�ield, S9 3WU; msze niedzielne: sobota 18.30, niedziela 09.00; 10.30; 12.00; 13.30 Church of the Holy Rood; George Street, Barnsley, S70 1AX; msze niedzielne: 16.00 – ZAWIESZONE DO ODWOŁANIA The Annunciation Church; 2 Spencer Street, Chester�ield, S40 4SD; msze niedzielne: 13.00 – ZAWIESZONE DO ODWOŁANIA Slough Duszpasterz: ks. prob. Leszek Buba – 01753 533 861; (01753) 533861; slough@pcmew.org; para�iaslough.org Kościół polski pw. Miłosierdzia Bożego i Matki Bożej Królowej Polski; 48 Pitts Road, Slough, SL1 3XH; msze niedzielne: sobota 18.00, niedziela 8.00, 10.00, 12.00, 18.00 St. Tarcisius Church; 227 London Road, Camberley, GU15 3EY; msze niedzielne: czwarta niedziela miesiąca o godz. 14.00 Southampton Duszpasterz: ks. Mariusz Urbanowski SChr. – (023) 8178 6316; southampton@pcmew.org; southampton.chrystusowcy.pl St Edmund’s Church; The Avenue, Southampton, SO15 2EQ; msze niedzielne: msze niedzielne: sobota 17.30 i 19.00 Holy Cross Church; 53 Leigh Road, Eastleigh, SO50 2EQ; msze niedzielne: msze niedzielne: 8.30 Holy Family Church; 4 Redbridge Hill, Millbrook, Southampton, SO16 4PL; msze niedzielne: msze niedzielne: 17:30 i 19:00 St. Joseph’s Catholic Church; 48 Bugle St, Southampton, SO14 2AH; msze niedzielne: czwartek i piątek 19.00 Southend–on–Sea Duszpasterz: ks. prob. Wojciech Mozdyniewicz – 07566 229 699; southend@pcmew.org The Most Holy Trinity; 71 Wickhay, Basildon, SS15 5AD; msze niedzielne: wszystkie niedziele za wyjątkiem 2. niedzieli m–ca 12.30 sobota przed 2. niedzielą m–ca 19.30

Our Lady Immaculate and Holy Name Church; 178 New London Road, Chelmsford, CM2 0AR; msze niedzielne: niedziela o 16.00 – ZAWIESZONA DO ODWOŁANIA Sacred Heart Church; 418 South Church Road, Southend on Sea, SS1 2QB; msze niedzielne: 9.00 Our Lady Help of Christians and St Helen; 27 Milton Rd, Westcliﬀ –on–Sea, SS0 7JP; msze niedzielne: sobota godz. 17.30

Stoke–on–Trent Duszpasterz: ks. prob. Jacek Jabłoński – (01782) 411195; stoke@pcmew.org; para�iastokeontrent.pcmew.org Our Lady of Perpetual Succour Church; Masterson Street, Fenton, STOKE–ON–TRENT, ST4 3QB; msze niedzielne: niedziela 11.00, 14.00 i 19.00 St Mary’s Church; Compton Road, Leek, ST13 5NH Msze niedzielne: sobota 16.30

Swansea Duszpasterz: ks. prob. Artur Strzępka 07549 325 521; swansea@pcmew.org Sacred Heart Church; School Road, Morriston, Swansea, SA6 6HZ; msze niedzielne: niedziela 14.00 Our Lady of Mount Carmel Church; Pontfaen Road, LAMPETER, SA48 7BS; msze niedzielne: soboty o godz. 17:30 przed 2 i 4 niedzielą m–ca. Our Lady of Peace Church; Waunt–lan–yr–afon Road, Llanelli, SA15 3AB; msze niedzielne: niedziela o 12.00 Swindon Duszpasterz: ks. prob. Jarosław Kozak – (01793) 531257; swindon@ pcmew.org; para�iaswindon.com Kościół katolicki p.w. św. Jana Pawła II; Whitbourne Avenue, Swindon; SN3 2JX; msze niedzielne: sobota 18.00, niedziela 8.00, 09.30, 10.30, 12.30 St Peter’s Church; 7 St Peter’s Road, Cirencester, GL7 1RE; msze niedzielne: 1. sobota miesiąca 16.00 – ZAWIESZONA DO ODWOŁANIA Taunton Duszpasterz: ks. prob. Wiesław Garbacz – (01934) 629865; tauntonpara�ia.co.uk St George Church; Billet Street, Taunton, TA1 3NN; msze niedzielne: 12.00 St Joseph Church; 9 Binford Place, Bridgwater, TA6 3NJ; msze niedzielne: sobota 18.30 The Holy Ghost Church; 73 Higher Kingston, Yeovil, BA21 4AR; msze niedzielne: 16.30 Corpus Christi; Ellenborough Park, WESTON SUPER MARE BS23 1XW; msze niedzielne: 9.00

Telford – Stafford Duszpasterze: ks. prob. Michał Łatuszyński – 07926 044 405; ks. senior Jan Główczyk 01785 748 891; staﬀord@pcmew.org; para�ia–staﬀord.pcmew.org Our Lady of Pity; Meadow Farm Drive, Harlescott, Shrewsbury, SY1 4JY; msze niedzielne: 9.00 – ZAWIESZONA DO ODWOŁANIA St Austin’s Church; 82 Wolverhampton Road, STAFFORD, ST17 4AW; msze niedzielne: niedziela 12.30 St Patrick’s Church; King Street, Wellington, TELFORD, TF1 3AP; msze niedzielne: 17.00

Trowbridge Duszpasterz: ks. prob. Zbigniew Zybała – (01225) 752930; trowbridge@pcmew.org Sala ośrodka Lokalnej PMK pw. MB Częstochowskiej; 6 Waterworks Road, Trowbridge, BA14 0AL; msze niedzielne: 10.00, 19.00 St John the Evangelist Church; South Parade, Bath, BA2 4AF; msze niedzielne: 12.30 St Catharine’s Church; 4 Park Road, Frome, BA11 1EU; msze niedzielne: 1. sobota m–ca 18.00 St Osmund’s Church; 95 Exeter Street, Salisbury, SP1 2SF;

msze niedzielne: 2. niedziela m–ca 16.00 St Michael’s Church; 6 Park Road, SHEPTON MALLET, BA4 5BP; msze niedzielne: 1. sobota m–ca 16.00 West Bromwich Duszpasterz: ks. prob. Ireneusz Maraszkiewicz – (0121) 532 4548; 18 Fitzguy Close, WEST BROMWICH, B70 6RU St Michael and the Holy Angels Church; 260 High Street, WEST BROMWICH, B70 8AQ; msze niedzielne: 14.00 i 16.00 St. Thomas of Canterbury; Dartmouth Avenue, WALSALL, WS3 1SP; msze niedzielne: 12.00 Wolverhampton Duszpasterz: ks. prob. Tomasz Maziarz – 01902 422833; Presbytery; 74 Green Drive, Wolverhampton, WV10 6DQ; wolverhampton@pcmew.org Kościół Polski pw. Trójcy Świętej; 265 Staﬀord Road, Wolverhampton, WV10 6DQ; msze niedzielne: sobota 18.00, niedziela 9.30, 11.30, 18.00

26 ~ reportaż

NIE MIAŁA ŻYCIA USŁANEGO RÓŻAMI, JEDNAK DZIĘKI SAMOZAPARCIU I DETERMINACJI POKONYWAŁA KOLEJNE PRZESZKODY. ALEKSANDRA DZIEKOŃSKA PRZYZNAJE, ŻE ZAWSZE PRZYŚWIECA JEJ ZASADA: „NIGDY SIĘ NIE PODDAWAJ!”. Na tę chwilę czekała z niecierpliwością. Jej córeczka Kaia Alexandra miała przyjść na świat na początku 2017 roku, tymczasem na 12 dni przed spodziewanym porodem trzykrotnie owinęła się pępowiną i zmarła. – Trudno mi było po tej tragedii dojść do siebie, ale wiem, że Kaia duchem jest przy mnie, dopingując i dodając sił do działania – nie ma wątpliwości Ola, która, chcąc uczcić pamięć córki, zorganizowała akcję charytatywną na rzecz dzieci chorych na raka. Dzięki swoim zawodowym kontaktom z piłkarskimi klubami otrzymała koszulki z autografami Francesco Tottiego (AS Roma), Rio Ferdinanda (Manchester United) oraz Andrésa Iniesty (FC Barcelona), które podczas licytacji zostały sprzedane za 15 tysięcy złotych.

Nowe rozdanie

Wyjechała z Polski zaraz po maturze, z 50 funtami w kieszeni. Był lipiec 2004 roku, chciała na własnej skórze posmakować życia w Londynie. Początkowo pracowała jako opiekunka do dzieci, ale po dwóch miesiącach znalazła zatrudnienie w sklepie odzieżowym na Oxford Circus. Najpierw jako sprzedawczyni, a następnie supervisor. Dwa lata później tra�iła do sieci siłowni Virgin Active, zostając tam konsultantem do spraw sprzedaży, a że pozyskiwała wielu nowych klientów szybko awansowała na pozycję menedżera. Dodatkową nagrodą była miesięczna wycieczka do Kapsztadu w Republice Południowej Afryki, gdzie miała okazję zobaczyć jak �irma funkcjonuje od podstaw. – Miło wspominam czas spędzony w Virgin, ale ponieważ potrzebuję nowych bodźców, żeby się rozwijać, szukałam kolejnych wyzwań. Ukończyłam psychologię sportu na East London University i podjęłam pracę w SportBusiness Group, jako konsultantka do spraw wizerunku i biznesu sportowego – wspomina Dziekońska, dodając, że dzięki temu miała możliwość koope6 listopada 2020

W PAŁACU z księciem

FILIPEM Dariusz Dzikowski

racji z Międzynarodowym Komitetem Olimpijskim, znanymi klubami piłkarskimi, w tym FC Barceloną, Manchesterem United, Arsenalem czy AS Romą, a także angielskim i południowoafrykańskim związkiem rugby oraz agencjami sportowymi. Wspierała też rząd Trynidadu i Tobago, który przez sport chciał rozwijać turystykę w swoim kraju. W tej branży spędziła cztery lata, po których przyszła pora na nowe rozdanie – tym razem w dziedzinie technologii �inansowych. Angielska �irma Quint rozpoczynała właśnie działalność na polskim rynku, co dla Oli wiązało się z częstymi podróżami między Warszawą a Cheshire, gdzie znajduje się główna siedziba �irmy. Wtedy

jeszcze nie wiedziała, że to wstęp do powrotu nad Wisłę na stałe.

Ciało i umysł

Pochodzi z Ćmielowa, małego miasteczka koło Ostrowca Świętokrzyskiego. Była bardzo chorowitym dzieckiem, miała poważne problemy ze wzrokiem, zapaleniem stawów, anginą. W wieku 10 lat lekarze zdiagnozowali duże prawdopodobieństwo późniejszego kalectwa, ale ona się nie załamała, biorąc sprawy w swoje ręce i stawiając na aktywność �izyczną. Dużo pływała, biegała, jeździła na rowerze, co okazało się najlepszym lekarstwem, gdyż po czterech latach dolegliwości całkowicie minęły.

reportaż ~

Idąc za ciosem

Ola podczas spotkania z księciem Filipem

Od tamtej pory sport jest stale obecny w życiu Oli, a jedną z jej największych pasji są maratony. Zaliczyła ich już 19, w różnych częściach świata, między innymi w Warszawie, Krakowie, Florencji, Paryżu, Kapsztadzie, Nowym Jorku oraz dwa razy w Londynie. I marzy o kolejnych. – Maraton to walka ciała i umysłu. Jest ból, są chwile zwątpienia, jednak satysfakcja z pokonania własnych słabości wszystko rekompensuje. Nigdy nie zeszłam z trasy, mimo że na przykład we Florencji mocno krwawiły mi uda. Dobiegłam jednak do mety, gdzie zajęli się mną medycy, a po kilku dniach wszystko było w porządku. Szczególnie w pamięci utkwił jej maraton nowojorski, w którym uczestniczyła w 2013 roku. 50 tysięcy zawodników, całe miasto pulsujące w rytm tego wydarzenia. Po drodze ktoś z kibiców wręczył jej biało-czerwoną �lagę, z którą biegła przez pół dystansu, do samej mety, podczas gdy ludzie krzyczeli: „Dawaj, Polsko!”. Na drugi dzień ręka bolała, ale co tam, przeżycie było niesamowite. Tym większe, że udział w biegu był formą zbierania pieniędzy na budowę schroniska dla 130 bezdomnych dzieci z Wybrzeża Kości Słoniowej. Akcję zorganizowała Fundacja Peace and Sport, działająca pod patronatem księcia Monako Alberta, z którą Dziekońska wówczas współpracowała. Ale nie tylko w maratonach próbowała swoich sił. Pracując w Virgin Active poznała założyciela tej �irmy Richarda Bransona, z którym znalazła się w jednej drużynie podczas zawodów triathlonowych rozgrywanych w Londynie. W ich ekipie wystąpił też słynny amerykański aktor i piosenkarz David Hasselhoﬀ.

W salonach Buckingham

Sport, w różnych odmianach, jest jej wielką pasją. Nie ma wątpliwości, że gdyby nie on, dziś z dużym

prawdopodobieństwem byłaby osobą niepełnosprawną. Aktywność �izyczna jest najlepszą terapią, ale połknęła też bakcyla aktywizowania do działania innych. Jako mówca motywacyjny zadebiutowała w Buckingham Palace, dzięki propozycji, jaką dostała po nowojorskim maratonie od dyrektora fundacji Duke of Edinburgh Awards, funkcjonującej pod patronatem księcia Filipa. Jej przemowa w słynnym londyńskim pałacu była jednym z punktów wydarzenia, w którym uczestniczyło około 100 młodych ludzi, razem z najbliższymi członkami rodzin. Zostali oni uhonorowani złotym medalem za działalność na różnych polach, związanych z kształtowaniem charakteru i pokonywaniem wyzwań, a z ust Polki mieli okazję usłyszeć o jej życiowej drodze, problemach, jakie na niej napotykała,

Jak dowiedział się, że pochodzę z Polski, zagadnął z czy z niej przybiegłam...

dążeniu do obranego celu. W Buckingham poznała też księcia Filipa. – Kiedy do mnie podszedł, a ja powiedziałam, że biorę udział w maratonach, zapytał czy jestem szalona. Natomiast jak dowiedział się, że pochodzę z Polski, zagadnął czy z niej przybiegłam. To bardzo sympatyczny, skory do żartów człowiek, później rozmawiałam z nim jeszcze dwukrotnie – mówi Dziekońska, która jako mówca motywacyjny występowała również w St James’s Palace oraz podczas spotkań sygnowanych przez Amnesty International. Robiła to wolontaryjnie, traktując jako ciekawą przygodę i odskocznię od zawodowej działalności.

Trzy lata. Tyle czasu kursowała między Polską i Anglią, reprezentując �irmę Quint, aż w końcu postanowiła zakotwiczyć w Warszawie na stałe, we wrześniu ubiegłego roku zaczynając pracę w Citibanku, jako menedżer do spraw operacyjnych w regionie EMEA dla klientów globalnych. Co ciekawe, przez długi okres mieszkając na Wyspach była przekonana, że już nie wróci do kraju, jednak stało się inaczej. Ojczysty klimat, rodzina, przyjaciele… Do tego wspaniała przyroda i stosunkowo zdrowe jedzenie, z czym na Zachodzie różnie bywa. Również rynek pracy, przynajmniej w stolicy, znacznie się poprawił. Ola nie ukrywa jednak, że po wielu latach pobytu na emigracji przystosowanie się do nowych realiów nie było łatwe. Największe problemy dotyczyły języka, gdyż całe jej wcześniejsze zawodowe życie opierało się na angielskim, a teraz trzeba było w szybkim tempie przestawić się na polski. Odrębna kwestia to mentalność ludzi, którzy w zderzeniu z uśmiechniętymi Anglikami wydają się bardziej sceptycznie nastawieni do innych, co przejawia się chociażby w podejściu do osób zmotywowanych i wyróżniających się. – Oczywiście, trudno generalizować, ale takie mam ogólne odczucie. Bynajmniej jednak nie zniechęca mnie to, gdyż na Wyspach nauczyłam się, że za wszelką cenę trzeba dążyć do celu, iść za ciosem i nie zrażać się niepowodzeniami. To lekcja, której zawsze się trzymam.

Z amstaffem przy nodze

Wabi się Kai i jest jej oczkiem w głowie. Ola z ukochanym amstaffem spędza większość wolnego czasu. Kiedy 1,5 roku temu wzięła go z hodowli, miał 6 miesięcy i wykazywał niepokojące oznaki agresji. Nieprzypadkowo – to rasa, która została sztucznie wyhodowana przez człowieka z przeznaczeniem do walki. – Moje życie nie było usłane różami, może dlatego ciągnie mnie do słabszych, tych, którym nie daje się szans i ocenia po wyglądzie. Tak jest również w tym przypadku – tłumaczy 35latka, podkreślając, że dużo czasu i wyrzeczeń zajęło jej przystosowanie Kaia do normalnego funkcjonowania. Wstawała o piątej rano, żeby go tresować, ucząc komend i wykonywania poleceń. Podczas ćwiczeń potrzeba konsekwencji oraz silnego charakteru, gdyż pies musi wiedzieć, kto tu rządzi i znać swoje miejsce. Zadanie nie jest łatwe, zważywszy na upartość tych stworzeń, dlatego większość ludzi, nie dając sobie rady z wychowaniem amstaffów, pozbywa się ich. – Z Kaiem też bywało różnie, ale nie zamierzałam się poddawać. Teraz jest spokojny, posłuszny i można powiedzieć, że rozumiemy się bez słów. Razem biegamy, średnio 50 kilometrów tygodniowo, a ja się dużo przy nim uczę, również pracy nad sobą – mówi Dziekońska, która ostatnio zdała ze swoim pupilem międzynarodowy egzamin posłuszeństwa, opracowany dla owczarków niemieckich. To duże osiągnięcie, gdyż niewiele amstaffów może się tym pochwalić. Teraz Ola marzy, żeby zostać ambasadorem tej rasy, edukując innych jak należy postępować z trudnymi psami… <<

28 ~ na luzie

WYRWANE

Z KONTEKSTU Zima się skończy

– Zima będzie trudna, cztery długie, trudne miesiące. Ale i ona się skończy – powiedziała kanclerz Angela Merkel na zakończenie swojego wystąpienia w Bundestagu. Niby wszystko jasne, a jednak pojawiają się pytania. Bo po pierwsze, zima trwa nie cztery, a trzy miesiące. To raz. Dwa – pani Angela nie sprecyzowała, „jaką” zimę ma na myśli. Bo dla półkuli północnej to okres mniej więcej od 22 grudnia do 21 marca. No ale jest jeszcze południe. Tam za miesiące zimowe uznaje się czerwiec, lipiec i sierpień. Więc jak to z tą zimą będzie, pani kanclerz?

Prezydent chce jakoś pomóc

– Daj mi znać, jeśli są rzeczy, które możemy zrobić dla Polski w obecnej sytuacji – zwrócił się w liście do prezydenta Andrzeja Dudy prezydent Niemiec Frank-Walter Steinmeier. Jeśli prezydent RP miałby tutaj zagwozdkę, portal wPolityce.pl spieszy z podpowiedzią. – Jak wynika z badania pracowni Social Changes na zlecenie portalu wPolityce.pl, rośnie poparcie dla starań Polski o reparacje ze strony Niemiec za straty poniesione przez nasz kraj w wyniku niemieckich zbrodni i zniszczeń wojennych. W naszym badaniu postulat ten poparło aż 66 proc. badanych, z czego 41 proc. wybrało odpowiedź „zdecydowanie tak”, a 25 proc. „raczej tak” – czytamy.

Wzrost wykładniczy

– Ostatnie dwa dni są bliżej charakteru wykładniczego, ale z kolei poprzednie 3–4 dni to były dni, gdzie byliśmy bliżej wzrostu liniowego – tłumaczył dziennikarzom 6 listopada 2020

minister zdrowia Adam Niedzielski. Dziennikarze z pewnością wiedzieli, że wzrost wykładniczy to zmiana w układzie dynamicznym określonym przez parametr x zależnym od czasu t, w taki sposób, że: x = Ae(do potęgi t/τ), a typowym przypadkiem występowania wzrostu wykładniczego jest istnienie prostego sprzężenia dodatniego, czyli że układ jest określony równaniem: dx/dt = x/τ. Dla stałej τ, ma się rozumieć, czego już oczywiście nawet nie wypada dodawać.

Z kamieniem u szyi

W jednym z ostatnich odcinków emitowanego na antenie TVP2 programu „Rodzinny ekspres”, lektor sugeruje ponowne wprowadzenie tortur dla kobiet, co jest oczywistym nawiązaniem do odbywających się w całej Polsce protestów. „– (...) a co szczególnie ciekawe, surowe kary groziły też kobietom za wszczęcie kłótni na forum publicz-

nym. Winowajczynie musiały się liczyć z tym, że będą musiały odbyć spacer wokół rynku z przywiązanym do szyi kamieniem. Kto wie, czy podobnych zasad nie byłoby warto wprowadzić w życiu publicznym obecnie?” zastanawia się lektor – cytuje fragment programu portal noizz. pl. Kontrowersyjny odcinek wkrótce zniknął z platformy internetowej TVP. Ta objaśniła przy tym, co i jak, z pewnością uspokajając zaniepokojone Polki: – W toku złożonych wyjaśnień okazało się, że odcinek nr 148 audycji z cyklu „Rodzinny ekspres” pod tytułem „Nowenna Pompejań-

na luzie ~ ska”, nagrywany był 11 września, a kolaudowany 7 października, na długo przed orzeczeniem Trybunału Konstytucyjnego w sprawie aborcji. Treść audycji nie ma zatem żadnego związku z najnowszymi wydarzeniami w kraju. Tyle TVP. Nie wiadomo co na to protestujące panie. (Fot. Adrian Grycuk, wikimedia.org)

Krótki lont

Na o�icjalnym pro�ilu Strajku Kobiet na Twitterze pojawił się wpis jednej z liderek organizacji, Marty Lempart, która w takich oto słowach zwróciła się do Szymona Hołowni. – Czy ktoś mógłby od nas powiedzieć panu Hołowni, żeby wyp***dalał? Bo my robimy rewolucję i nie mamy czasu zajmować się każdym politycznym palantem chętnym do powiezienia się na nas – czytamy. Wywołany do tablicy odpisał na Facebooku: – Czy ktoś mógłby powiedzieć pani Marcie Lempart, że pozdrawiam ją serdecznie – i naprawdę szczerze – ale nie skorzystam (przynajmniej na razie) z jej uprzejmego zaproszenia – odpisał. Po całym zamieszaniu feministka Marta Lempart „przeprosiła”. – Wszystkie mamy krótką ścieżkę reakcji, jeśli chodzi o polityków komentujących nasze protesty. Ja chyba najbardziej. Przepraszam, nie czas na to teraz. Dlatego usunęłyśmy twitta o @szymon_holownia i wracamy do roboty – zaćwierkała. – Sam miewam krótki lont, więc wiem, jak to jest – po raz drugi odpisał Hołownia. Zostawmy to, bo naprawdę nie wypada komentować.

Kozi ziobro

Ten sam Szymon Hołownia chyba jest fanem serialu „Janosik”. W programie „Jeden na jeden” (TVN) lider ruchu Polska 2050, ocenił, że „Kaczyński został zapędzony w KOZI róg” i „Ma w tym swój duży udział Zbigniew ZIOBRO”. Użyte jednym tchem określenia „KOZI” i „ZIOBRO” co niektórym z pewnością kojarzą się z legendarną rolą nieodżałowanego Marka Perepeczki. W sumie może KACZKI też...

„Święty spokój”

Serwis „Business Insider” dotarł do rozmowy Roberta Lewandowskiego z menedżerem Cezarym Kucharskim. Piłkarz Bayernu miał być w niej szantażowany przez byłego doradcę. – O jakiej my emocjonalnie mówimy kwocie – pyta „Lewy”. – To jest 20 milionów euro – odpowiada mu były menedżer i upewnia się: – Tyle jest jakby wart, myślę, twój spokój, nie – cytuje rozmowę tvn24.pl. Jeśli tej treści pogawędka rzeczywiście miała miejsce, to warto zwrócić uwagę na wyrażenie „Spokój”. Jeśli pan Czarek użył go w takim kontekście, to tylko pogratulować wokalistce Natalii Nykiel. „Spokój” to bowiem jej pierwszy singel z 2017 roku, promujący album „Discordia”. Ale żeby był aż tyle wart i wzbudzał zainteresowanie „Lewego” i Czarka?

Boris kanadyjskoaustralijski

– Biorąc pod uwagę, że odmawiali oni poważnego negocjowania przez większość ostatnich kilku miesięcy i że ten szczyt wydaje się wyraźnie wykluczać porozumienie w stylu kanadyjskim, doszedłem do wniosku, że powinniśmy przygotować się na 1 stycznia z rozwiązaniami, które są bardziej zbliżone do rozwiązań australijskich (...) – oświadczył premier Wielkiej Brytanii Boris Johnson. Co oznaczają wspomniane style? Z ratunkiem przychodzą portale domywstylu. pl oraz homesquare.pl. – Projekty domów w stylu kanadyjskim to kategoria niewielkich, praktycznych domów letniskowych lub mieszkalnych, wykonanych w lekkiej konstrukcji drewnianej. Odnaleźć tu można projekty o prostej, nieskomplikowanej formie, parterowe lub z poddaszem – tłumaczą. – Wnętrze w stylu australijskim to z kolei połączenie prostoty i funkcjonalności z niewymuszoną elegancją. Do jego stworzenia używamy materiałów występujących w naturze – produktów z drewna, kamienia, wikliny, ceramiki.

„Chichot diabła”

– Każda rewolucja miała swoje bojówki. To są już bojówki. Oni wykorzystują internet do zwoływania

się, podburzania się. (…) Im chodzi o zniszczenie naszej ojczyzny, o zniszczenie Kościoła. To chichot diabła w stulecie urodzin św. Jana Pawła II, w stulecie zwycięstwa Bitwy Warszawskiej – powiedział o. Tadeusz Rydzyk na antenie Radia Maryja, komentując odbywające się nad Wisłą protesty przeciwko wyrokowi Trybunału Konstytucyjnego ws. aborcji. Nie jest do końca pewne, lekturze jakiego rodzaju poezji o. Tadeusz się oddaje. Wiersz „Chichot diabła” znaleźć można na blogu dzikaakotka.wordpress. com. Oto jego fragment: Diabeł zachichotał / głośno zarechotał / skuszę panią i pana / bo z nich para dobrana / ledwo się poznali / a już chuciami zapałali / myśl jedna ich opanowała / żeby połączyć swoje ciała / ona gotowa już rozebrana (...). (Fot. Piotr Drabik, wikimedia.org)

W*******a Jola

– Jestem w*******a – powiedziała Jolanta Kwaśniewska na antenie TVN24. Być może pani prezydentowa przeczytała właśnie stary artykuł na portalu mowimyjak.se.pl, w którym zebrane zostały szlagierowe wpadki jej męża. – We wrześniu 1997 w czasie wizyty w Kaliszu prezydent również był nieco osłabiony – przy wychodzeniu ze śmigłowca Marek Siwiec kreślił w powietrzu znak krzyża w kierunku witających go działaczy partyjnych. (...) Pamiętamy 59. rocznicę zbrodni katyńskiej – Kwaśniewski, który w ramach obchodów tej tragicznej rocznicy pojechał na cmentarz w Piatichatkach w Charkowie – chwiał się na nogach, był blady, nie panował nad mimiką twarzy. (...) We wrześniu 2007 Kwaśniewski miał wykład w Kijowie. Na oczach studentów były prezydent chwiał się i miał kłopoty z mową. „Może wypiłem jeden kieliszek wina, a może dziesięć. Mam prawo robić co chcę, jestem wolnym człowiekiem” – skomentował swoje zachowanie. (...) Zmęczenie byłego prezydenta Aleksandra Kwaśniewskiego szybko rzuciło się w oczy obecnym na konferencji Europa+, zorganizowanej 12 kwietnia 2013 roku przez Kwaśniewskiego wraz z Januszem Palikotem i Markiem Siwcem. I tak dalej.

„Żydzi też je*** PiS”

Dwoje pracowników Instytutu Polskiego w Tel Awiwie dołączyło do protestu pod budynkiem Ambasady RP i pozowało do zdjęć z transparentem: „Żydzi też je… PiS”. Nie jest wykluczone, że to spóźniona reakcja na sierpniową (2016 r.) akcję kibiców w Łodzi na dworcu Łódź Kaliska, którzy byli uprzejmi rozwiesić transparent „19.08 – DZIŚ SĄ ŻYDÓW IMIENINY, NIECH SIĘ PALĄ S********Y”, oczywiście niczego nie wykropkowując. Oprócz transparentu kibole wywiesili również kukły mające symbolizować ich derbowych przeciwników. Ale żeby dopiero po ponad czterech latach odpowiadać? Pamiętliwi ci pracownicy Instytutu Polskiego, naprawdę.

Wirus atakuje wybiórczo

Dr Katarzyna Lubnauer analizuje na Twitterze wpływ skupisk ludzkich na rozprzestrzenianie się koronawirusa. „Co z 1 listopada? Komunikacja miejska w tych warunkach, szczególnie w miastach, to będzie, jak wielka wylęgarnia zarazy”. Tego samego dnia uprzejma była skomentować jedno ze zdjęć tłumu protestujących. „Jak zwykle pogodnie i radośnie mimo deszczu. Kilka tysięcy Łodzianek i Łodzian idzie Piotrkowską”. Ciekawe jakie wnioski pani doktor wyciągnie?

Najwyższy szacunek

– Polskie kobiety zasługują na najwyższy szacunek – powiedział w specjalnym orędziu marszałek Senatu Tomasz Grodzki (PO). Portal wp.pl opisywał swego czasu spotkanie wyborcze w Legionowie, podczas którego popierany wówczas przez PO ówczesny prezydent miasta przedstawiał kandydatki i kandydatów do rady miasta. – Kipiało tam od niesmacznych i seksistowskich żartów. Jedną z kandydatek określił mianem „pani od seksu”. – Przepraszam, ale tak pani mi się kojarzy – tłumaczył. Dwie kolejne zaś były jego zdaniem „najbardziej aktywne”. – Powiedziałbym wręcz, że napalone – próbował żartować.

nie tylko

BIZNES

w dobie koronawirusa

32 ~ „Raport Koronawirus” FINANSE

Branże

odporne

na wirusa Praca na chwilę i na dłużej

„The Guardian” zapytał o perspektywiczne miejsca pracy ekonomistę Simona French’a, który podzielił się swoją prognozą: „Są nowe stanowiska związane z dostosowaniem �irm do Covid-19. To zarówno oferty pracy tymczasowej, jak i powtarzalne zajęcia, trwające tak długo, jak długo będzie z nami wirus. Są też oferty w obsłudze klienta na odległość, czy to robiącego zakupy, czy pracującego zdalnie lub przebywającego na krajowych wakacjach. Jeśli po pandemii nowe zwyczaje pozostaną, te miejsca pracy też będą stałe. Wreszcie są branże związane z problemami w czasie pandemii, które na niej zyskują, jak odzyskiwanie długów. Takie oferty będą się pojawiać cyklicznie”. Poniżej przedstawiamy więcej informacji o branżach, w których można znaleźć pracę krótko- lub długoterminową.

Zakupy robimy już raczej w internecie Wiele �irm dopiero teraz otworzyło sklepy on-line. Inne je rozbudowały lub usprawniły. Specjaliści z �irmy rekrutacyjnej Amy radzą w BBC, by niezależnie od stanowiska, zgłaszać się w pierwszej kolejności do �irm, które działają on-line. To one miały najłatwiejsze życie podczas lockdownu i jest najmniejsza szansa, że dotkną je za chwilę nowe restrykcje. Więcej zamówień odnotowywały na przykład sklepy wnętrzarskie, militarne czy te z elektroniką. Nie mówiąc o aptekach i sklepach spożywczych. Potrzebują one teraz nowych opisów produktów i strategii

reklamowych. Następnie kogoś, kto skompletuje i zapakuje zamówienie.

Słodkie życie dostawcy

Na co dzień o niepewnym losie dostawców jedzenia na wynos mówi się ze współczuciem. Obecnie jednak ich praca jest doceniana, a liczba zamówień rośnie. To samo dotyczy kurierów, bez których nie działałby nie tylko handel. Sam Amazon szuka do centrów dystrybucji i uzupełniania łańcucha dostaw 15 tys. pracowników stałych i tymczasowych. 10 tys. osób szuka dostawca paczek Hermes, a 3 tysiące chętnych tymczasowo przed Świętami ma zatrudnić Yodel. W obu �irmach większość pracowników ma być samozatrudniona, to znaczy, że nie będą mogli liczyć na stałą umowę czy z góry ustaloną liczbę godzin. Manpower tak usilnie rekrutuje kierowców i magazynierów z okolic Farnborough i Reading, że wystarczy wysłać swój numer i imię, by oddzwoniono tego samego dnia. Choć wielu Polaków jeżdżących między Polską a Wyspami sygnalizuje kłopoty w branży transportowej, Konfederacja Rekrutacji i Zatrudnienia (REC) twierdzi, że liczba ofert dla TIR-owców rośnie ostatnio nawet o 10 proc. tydzień do tygodnia. Może więc chodzi o przewozy krajowe?

Supermarkety też rekrutują

Supermarkety zyskały na naszej skłonności do robienia dużych zapasów i pocieszania się jedzeniem. Nawet ci, którzy na co dzień kupowali

Niektórzy twierdzą, że możliwości zawodowe znikną tak szybko, jak się pojawiły. Jednak każdy widzi w swoim otoczeniu, że świat cyfrowy zaczyna coraz mocniej opanowywać nasze życie. w lokalnych delikatesach, w nowej rzeczywistości stawiają na rzadsze, ale większe zakupy w tańszych sklepach. W związku z tym Aldi i Lidl otwierają nowe sklepy. Obie niemieckie sieci do końca roku mają zatrudnić łącznie 2200 osób. Co ciekawe, ci giganci nadal nie oferują w pełni funkcjonalnych sklepów on-line. Tu uprzedziły je inne sieci; Morrisons szuka właśnie 20 tys. osób do pracy. Głównie chodzi o zastępstwo za pracowników chorych lub siedzących w domu z dziećmi, ale też o obsługę zamówień w sklepie internetowym. Z kolei Asda potrzebuje dostawców – również z uwagi na uruchomienie opcji dostawy do domu.

Medycyna ma się dobrze

Sklepy internetowe, które są nawet luźno powiązane z branżą medyczną, obserwują wzrost liczby zamówień. Boom przeżywają apteki, ale też sklepy z suplementami czy specjalistycznym

s b d z s s p

d s p b

S s

k w k w w n R

n k c

P c w z

sprzętem. To zainteresowanie obejmuje nawet branże, które nie mają żadnego związku z medycyną: kupujemy hełmy i rękawice w sklepach z odzieżą roboczą, a maski – w butikach. Warto szukać na styku dwóch sektorów, które radzą sobie dobrze. Przykładowo jako dostawca lub programista w aptece internetowej. Dziś prywatna służba zdrowia ma się bardzo dobrze. Chaos w publicznych przychodniach sprawia, że po przerwie pełne ręce roboty mają prywatni dentyści czy kardiolodzy. Już wcześniej brakowało opiekunów osób starszych.

Staże w publicznej i prywatnej służbie zdrowia

Dzięki akcjom publicznego doceniania wysiłków służb medycznych, do pracy w szpitalach w tym roku zgłosiły się setki tysięcy osób, a nie kilka tysięcy, jak rok temu. Nowi pracownicy wciąż jednak są potrzebni. W przypadku części wiosennych kandydatów był to słomiany zapał, a niektórzy nie mieli kwali�ikacji, by podjąć pracę. Rusza więc program staży dla pielęgniarek. W jego ramach pracę dostanie 2 tys. osób rocznie przez najbliższe 4 lata. Chodzi o to, że zamiast kończyć studia dzienne, można łączyć naukę fachu z pracą, która pozwala opłacić czesne. Pojawiły się nowe miejsca pracy w NHS, a w Polsce lekarze, pielęgniarki i ratownicy „pracujący przy Covidzie” dostaną dodatkowo 100 proc. wysokości pensji. Na stronie NHS Professionals znaleźć można listę szpitali, w których potrzebni

„Raport Koronawirus” FINANSE ~ 33

INFORMACJE O BRANŻACH, FIRMACH I JEDNOSTKACH, KTÓRE UCIERPIAŁY Z POWODU TRWAJĄCEJ OBECNIE SYTUACJI, SĄCZĄ SIĘ Z WIĘKSZOŚCI MEDIÓW I PRZEWIJAJĄ W CODZIENNYCH ROZMOWACH. TO MOŻE DLA ODMIANY COŚ POCIESZAJĄCEGO? OKAZUJE SIĘ, ŻE SĄ TEŻ SEKTORY, KTÓRE MAJĄ SIĘ OBECNIE CAŁKIEM DOBRZE, A NAWET LEPIEJ NIŻ PRZED PANDEMIĄ.

Sonia Grodek

są pracownicy. Niekoniecznie trzeba mieć wykształcenie medyczne. Szpitale potrzebują również sprzątaczy i portierów, a pogotowia szukają właśnie teraz 51 dyspozytorów linii alarmowych 111 i 999. Choć wymienianie tego jako plus w obecnej sytuacji może zabrzmieć cynicznie, psychiatrzy i psychologowie też mają pełne ręce roboty, a zapowiada się, że wraz z kolejnymi miesiącami ograniczeń pracy dla nich będzie coraz więcej.

Najlepszy czas na kurs informatyczny

Zorientowani w tym temacie od dawna powtarzali, że najlepszą inwestycją w siebie jest zrobienie kursu programowania. Pojawiały się nawet zajęcia specjalnie dla kobiet, osób starszych i dzieci, które miały tą dziedzinę odczarować. Dziś okazuje się, że te wezwania były słuszne. Branża IT ma się lepiej, niż kiedykolwiek. Wiele osób przed pandemią nie wiedziało, co to Zoom i ani razu nie korzystało z Net�lixa. Nowa rzeczywistość zmusiła ich do zakupów i rozrywki on-line, i to widać po statystykach. Brytyjski sektor gier komputerowych jeszcze nigdy nie był wart tyle co dziś, a w ciągu ostatniego roku rósł najszybciej od dekady. Związek niezależnych twórców gier (TIGA) podaje, że przybyło u nich 1740 miejsc pracy od zeszłego roku. Programiści są też na liście pracowników, którzy jako pierwsi dostaną wizę pracowniczą do Wielkiej Brytanii, gdyby była im potrzebna. Informatycy są potrzebni w �irmach, które muszą teraz skupić się na lepszej obsłudze klientów

i komunikacji ze współpracownikami, którzy pracują zdalnie. Dodatkowy plus pracy programisty to fakt, że wykonuje się ją zwykle z własnego domu. Jest więc odporna na różne ograniczenia nakładane na pozostałych pracowników. Ale uwaga – dostrzegli to już inni. Z danych agencji zatrudnienia CV-Library wynika, że na wieść o zakończeniu programu „postojowego” w październiku, już we wrześniu o 31 proc. wzrosła ilość aplikacji na stanowiska w tej branży. Najwięcej potrzeba obecnie inżynierów zajmujących się wdrożeniami, metodyką zespolenia rozwoju (devop), software developerów. 575 osób szuka obecnie np. Arm Holdings z Cambridge. Niektórzy twierdzą, że możliwości zawodowe w tej branży znikną tak szybko, jak się pojawiły. Jednak każdy widzi w swoim otoczeniu, że świat cyfrowy zaczyna coraz mocniej opanowywać nasze życie. Covid to przyspieszył, a po nim raczej nie będzie powrotu do tego, co było. <<

Top zawody na czas pandemii: • lekarz • programista • pielęgniarz • magazynier • kurier • dostawca posiłków

34 ~ „Raport Koronawirus” FINANSE

Koronaraport listopad 2020

Od 5 listopada do 2 grudnia Anglia objęta będzie całkowitym lockdownem. Taką decyzję podjął premier Boris Johnson w tygodniu, w którym łączna liczba zakażonych w UK osób przekroczyła milion.

6 listopada 2020

„Raport Koronawirus” FINANSE ~ 35 Szef brytyjskiego rządu tłumaczy, że ten krok ma na celu m.in. to, by lekarze nie musieli wybierać, kogo leczyć. Służba zdrowia na Wyspach jest bowiem na skraju wytrzymałości. – Musimy być pokorni wobec natury. Wirus rozprzestrzenia się szybciej niż wskazywali na to naukowcy w najgorszych scenariuszach – oświadczył Boris Johnson. – Święta Bożego Narodzenia będą w tym roku inne, ale mam szczerą nadzieję, że dzięki tym twardym krokom podejmowanym teraz, rodziny będą mogły je spędzić razem. Brytyjski premier zwracał uwagę, że szpitale są przepełnione i w najbliższych tygodniach wypełniłyby się całkowicie. – Lekarze i pielęgniarki musieliby wówczas wybierać, kogo leczyć, a kogo nie, kto ma żyć, a kto nie – podkreślał Johnson. – Lekarze i pielęgniarki byliby zmuszeni wybierać, których pacjentów należy leczyć, kto otrzyma tlen, a kto nie, kto będzie żył, a kto umrze. Żaden odpowiedzialny premier nie mógłby zignorować danych sugerujących, że bilanse zgonów sięgną kilku tysięcy dziennie i byłyby gorsze niż te w kwietniu. Restrykcje będą jednak nieco łagodniejsze niż podczas wiosennego lockdownu. Obowiązuje zalecenie, by pozostawać w domu, z wyjątkiem ważnych powodów, takich jak praca, jeśli nie może być wykonywana zdalnie, nauka, niezbędne zakupy, opieka nad osobą potrzebującą, czy ćwiczenia �izyczne. Osoby z różnych gospodarstw domowych nie będą się mogły spotykać w zamkniętych pomieszczeniach (z wyjątkiem kilku wyszczególnionych przypadków, jak opieka nad dzieckiem czy tzw. bańki wsparcia, tworzone przez osoby mieszkające samotnie). Na otwartych przestrzeniach możliwe będzie spotykanie się tylko z jedną osobą spoza gospodarstwa domowego. Zamknięte zostaną wszystkie puby, bary i restauracje, choć nadal będą mogły działać w systemie na wynos i z dostawą, a także wszystkie sklepy, z wyjątkiem tych, które sprzedają artykuły pierwszej potrzeby. W odróżnieniu od restrykcji, wprowadzonych pod koniec marca w odpowiedzi na pierwszą falę epidemii, nauka w szkołach i na uniwersytetach nadal będzie się odbywać w systemie stacjonarnym, a nie zdalnym, a zakłady przemysłowe i budowy mogą nadal działać. Nie będzie limitów, jeśli chodzi o wyjścia z domu w celu indywidualnej aktywności �izycznej, nadal będą się odbywać profesjonalne rozgrywki sportowe. Nie będzie też zalecenia dla osób, które z powodu schorzeń są szczególnie narażone na zachorowanie, by stale pozostawały w domach. Będzie to pozostawione w gestii ich wyboru i zaleceń lekarza rodzinnego. Brytyjski rząd do tej pory był niechętny, by wprowadzać ogólnokrajowy lockdown, nawet na stosunkowo krótki czas, trzymając się regionalnego podejścia, tzn. zaostrzając restrykcje na tych obszarach, gdzie rosła liczba infekcji. Jednak w świetle rosnących statystyk takie podejście było nie do utrzymania. Premier Boris Johnson powiedział, że jest mu bardzo przykro z powodu wpływu, jaki lockdown będzie miał na przedsiębiorstwa, ale zapowiedział, że w związku z tym wydłużony zostanie do końca listopada program wypłacania przez rząd 80 proc. pensji tym pracownikom, którzy nie mogą praco-

wać wskutek spowodowanych przez epidemię problemów ich pracodawców. Funkcjonujący od ośmiu miesięcy program miał się zakończyć w sobotę o północy. Po 2 grudnia restrykcje mają zostać rozluźnione i przywrócona zostanie trzystopniowa skala regionalnych restrykcji. Johnson wskazał, że jest kilka powodów do względnego optymizmu w porównaniu z pierwszą falą epidemii, między innymi dlatego, że zwiększono możliwości szpitali czy odkryto, że deksametazon zwiększa szanse chorych na przeżycie. Kilka dni wcześniej, przed ogłoszeniem lockdownu, liczba zakażeń w Wielkiej Brytanii przekroczyła 1 mln osób. Chorobę przeszedł w marcu także Boris Johnson. Jego stan był wówczas bardzo poważny, wymagał pobytu na intensywnej terapii. Ogłaszając lockdown Wielka Brytania wybrała drogę Francji, Niemiec, Belgii czy Irlandii – krajów, które zdecydowały się bardzo ograniczyć aktywność społeczną i gospodarczą. Dzień po ogłoszeniu jesiennego lockdownu minister Michael Gove przyznał, że reżim drugiego lockdownu może potrwać dłużej niż do 2 grudnia.

Kilka dni wcześniej, przed ogłoszeniem lockdownu, liczba zakażeń w Wielkiej Brytanii przekroczyła 1 mln osób. Chorobę przeszedł w marcu także Boris Johnson. Jego stan był wówczas bardzo poważny, wymagał pobytu na intensywnej terapii.

Decyzje będą zależały od wyników i ewentualnej regresji w przyrostach nowych zakażeń, na co rządzący mają nadzieję. – Musimy obniżyć wskaźnik R poniżej 1 – stwierdził minister Gove. – Gdy współczynnik R jest mniejszy niż 1, to znak, że epidemia wygasa i coraz mniej ludzi zaraża się od siebie. Według najnowszych danych, wskaźnik ten wynosi dla Anglii od 1,1 do 1,3, co oznacza, że pandemia się rozwija. Brytyjscy naukowcy ostrzegli Borisa Johnsona, że z ich wyliczeń wynika, że do 17 grudnia wszystkie łóżka w angielskich szpitalach będą zajęte. Eksperci wskazują, że tragedii można zapobiec poprzez surowe restrykcje i lockdown. Decyzja o lockdownie odnosi się tylko do Anglii. W Szkocji, Walii i Irlandii Północnej za służbę zdrowia odpowiadają tamtejsze rządy. Krótkie lockdowny w celu zatrzymania epidemii wprowadziły już rządy Irlandii Północnej i Walii. Całkowity lockdown Walia wprowadziła 23 października. Decyzja ta zbiegła się w czasie z jesiennymi feriami. Premier Walii decyzję o lockdownie nazwał przerwą w pożarze, który ma spowolnić wirusa i przyznał, że bez takich kroków NHS nie będzie w stanie sprawować opieki zdrowotnej w kraju. W

Irlandii Północnej lockdown wprowadzony został 17 października i również zbiegł się w czasie z tygodniową przerwą szkolną. Brytyjskie media, informują, że już teraz sytuacja w wielu szpitalach jest bardzo trudna. Ze względu na konieczność utrzymywania dystansu społecznego, wiele placówek służby zdrowia musiało zmniejszyć liczbę łóżek. To doprowadziło do stanu, w którym nie są przyjmowani nowi pacjenci potrzebujący leczenia niezwiązanego z Covid-19. W tym samym czasie do BBC wyciekł tajny raport rządowy naukowej grupy doradczej ds. sytuacji nadzwyczajnych SAGE, z którego wynika, że według najgorszego scenariusza, zimą można spodziewać się nawet 85 tys. zgonów, a scenariusz ten określony został, jako wysoce prawdopodobny. Przy takim nasileniu choroby może zabraknąć sprzętu i personelu medycznego, aby zająć się przypadkami nie związanymi z Covic-19. SAGE ostrzegła także, iż dobowa liczba zgonów w Anglii na razie jest zgodna z tym scenariuszem, ale, jak twierdzą naukowcy, jest prawie pewne, że przekroczy go w ciągu najbliższych dwóch tygodni. Naukowcy opracowujący raport szacują, że do połowy października każdego dnia w Anglii koronawirusem zakażało się od 43 tys. do 74 tys. osób – chodzi tu o liczbę faktycznych zarażeń, a nie wykrytych. Jak podaje raport, to znacznie przekracza projekcję rozsądnego najgorszego scenariusza, w którym liczba codziennych infekcji w Anglii pozostawała przez cały październik pomiędzy 12 tys. a 13 tys. Z kolei z badań przeprowadzonych na Imperial College London wynika, że każdego dnia w Anglii koronawirusem zakaża się 100 tys. osób, zaś liczba zakażonych podwaja się co 9 dni. Badanie React-1, podczas którego tylko w jednym dniu przetestowano pod kątem koronawirusa prawie 86 tys. ochotników, jest obecnie najbardziej aktualną oceną pandemii w kraju. Z analizy wynika, że liczba przypadków Covid-19 rośnie w każdej grupie wiekowej i w każdym regionie Anglii. Najwięcej zakażeń występuje na północy kraju, ale najszybszy rozwój pandemii ma miejsce na południu. Według naukowców, w Anglii może być teraz niemal 100 tys. zakażeń dziennie, mimo że najnowsze rządowe dane pokazują liczbę czterokrotnie niższą. Jednocześnie w brytyjskich laboratoriach trwają przyśpieszone prace nad szczepionką. Naukowcy przygotowują się do rozpoczęcia badania, w ramach którego zdrowi ochotnicy zostaną celowo zakażeni koronawirusem, co ma przyspieszyć opracowanie szczepionki. Metoda zaproponowana przez naukowców wzbudziła kontrowersje, ale jej zwolennicy wskazują, że może ona znacznie przyspieszyć prace. Standardowe badania polegają na oczekiwaniu, aż wolontariusze poddani eksperymentalnemu leczeniu sami zachorują. W nowej metodzie zarażenie nastąpiłoby celowo. Jeśli takie badania zostaną zatwierdzone przez organy regulacyjne i komisję ds. etyki, wyniki spodziewane są do maja 2021 roku. W szpitalach znajduje się obecnie nieco ponad 10 tys. pacjentów z koronawirusem. Przekraczając całkowitą liczbę zakażonych milion osób, Wielka Brytania stała się dziewiątym państwem na świecie i czwartym w Europie z taką liczbą zakażonych koronawirusem.

36 ~ „Raport Koronawirus” FINANSE PANDEMIA PRZYNIOSŁA ZALEW RYNKU PŁYNNOŚCIĄ FINANSOWĄ ZE STRONY BANKÓW CENTRALNYCH, W WYNIKU CZEGO RENTOWNOŚCI OBLIGACJI NIE DADZĄ JUŻ ZAROBIĆ. NISKIE STOPY PROCENTOWE SPRAWIAJĄ, ŻE WYNIK NA LOKATACH JEST REALNIE UJEMNY, CORAZ TRUDNIEJ TEŻ WYNAJĄĆ JEDNĄ Z ULUBIONYCH PRZEZ LATA INWESTYCJI POLAKÓW – NIERUCHOMOŚCI. W TEJ SYTUACJI ZOSTAJĄ PRZEMYŚLANE INWESTYCJE W AKCJE LUB OBLIGACJE INDEKSOWANE INFLACJĄ BĄDŹ KORPORACYJNE. TU TEŻ JEDNAK CZAI SIĘ RYZYKO NIEOSZACOWANEGO WPŁYWU KORONAKRYZYSU NA WYNIKI FIRM.

Coraz trudniej o pomnażanie kapitału na światowych rynkach – Obecnie na rynkach �inansowych jesteśmy w bardzo dziwnym momencie, bo z jednej strony wiemy, że gospodarka jednak zwolni, a z drugiej strony aktywa i ich wyceny tego nie pokazują – mówi agencji informacyjnej Newseria Biznes Grzegorz Chłopek, dyrektor zarządzający iWealth Management. – Panuje optymizm spowodowany tym, że banki centralne skupują aktywa. Odreagowaliśmy głębokie spadki, taką szybką panikę, na niektórych aktywach w zasadzie nawet nie widać, że jesteśmy w okresie pandemii, spowolnienia gospodarczego i zahaczamy o recesję. Maleją oszczędności polskich gospodarstw domowych, co spowodowane jest zarówno sytuacją na rynku pracy, jak i in�lacją. Z kolei stopy procentowe (referencyjna na poziomie 0,10 proc.) nie dają zarobić na depozytach. Jak widać z danych Analiz.pl, tylko w I kwartale oszczędności Polaków skurczyły się o 25 mld zł. Wprawdzie na początku II kwartału in�lacja nieco wyhamowała, ale w czerwcu znów okazała się zaskakująco wysoka, o 0,5 pkt proc. ponad prognozy (3,3 proc. vs. 2,8 proc. według wstępnego szacunku). Także majowy odczyt na poziomie 2,9 proc. ma się nijak do średniego oprocentowania lokat, które wyniosło wówczas zaledwie 0,58 proc. Nawet depozyty o krótkim terminie zapadalności oferują zwrot na poziomie 6 listopada 2020

ledwo przekraczającym 0,8 proc. Nic dziwnego, że większość tych, którzy nie chcą patrzeć, jak ich oszczędności topnieją w bankach, szuka innych sposobów inwestycji. – W czasach kryzysowych kapitał płynie głównie w bezpieczne miejsca. Są wśród nich głównie obligacje i wyraźnie widać, że Narodowy Bank Polski, który ogłosił obniżenie stóp procentowych, chcąc wesprzeć gospodarkę i trochę wyprzedzając to, co może się zdarzyć w najbliższych miesiącach, spowodował, że obligacje bardzo dobrze pracowały dla inwestorów. Trzeba jednak pamiętać, że te rentowności na przyszłe lata są bardzo niskie – podkreśla Grzegorz Chłopek. W jego opinii coraz więcej kapitału będzie przepływać w kierunku akcji, które są naturalnym zabezpieczeniem przed in�lacją. – Z drugiej strony z założenia mają one oczekiwaną stopę wyższą niż obligacje, chociaż z nieco większym ryzykiem. Ale ponieważ to ryzyko trzeba ograniczać, dlatego trzeba podchodzić do inwestycji dosyć oportunistycznie, czyli wykorzystywać pewne okazje – dodaje ekspert. Z giełd najmocniej zachowuje się rynek amerykański, zwłaszcza spółki technologiczne. Indeks NASDAQ wzrósł w ciągu pierwszego półrocza o niemal 10 proc. pomimo głębokiego spadku w po-

łowie marca. Kto wówczas zainwestował w spółki tego sektora, w trzy i pół miesiąca zarobił już ponad 48 proc. Także S&P 500 urósł od marcowych dołków o 34,5 proc., choć nie powrócił jeszcze do poziomów z początku roku. Jednak właśnie z tego powodu akcjom amerykańskim grozi korekta, co zwykle pociąga za sobą spadki i na innych rynkach, zwłaszcza tak słabo radzącym sobie jak indeks największych polskich spółek WIG20, który od początku roku stracił niemal 20 proc. i trudno oczekiwać poprawy przy wysokiej ekspozycji na banki i spółki uzależnione od decyzji politycznych. Znacznie lepiej radziły sobie małe spółki. – Następne miesiące przyniosą twarde dane z gospodarki. Spółki pokażą wyniki, które branże zyskały, a które straciły – mówi dyrektor zarządzający iWealth Management. – Najbezpieczniejszą alternatywą w stosunku do inwestycji na lokacie są obligacje skarbowe. Kolejną opcją, ale tutaj już należy być bardziej ostrożnym i bardziej selektywnym, są obligacje przedsiębiorstw. Należy jednak pamiętać, że w chwili obecnej emisje przedsiębiorstw mogą być obarczone takim ryzykiem, że przy pewnych kłopotach, które mogą się ujawnić później, kiedy spółki w końcu pokażą wszystkie raporty, że takie obligacje niekoniecznie muszą być wykupione w całości. <<

„Raport Koronawirus” FINANSE ~ 37 PANDEMIA KORONAWIRUSA ZNACZĄCO PRZYSPIESZYŁA CYFRYZACJĘ PRZEDSIĘBIORSTW – POKAZUJE NOWY RAPORT DELOITTE. TA NABIERZE JESZCZE SZYBSZEGO TEMPA WRAZ Z WDROŻENIEM SIECI 5G, KTÓRA MA BYĆ KATALIZATOREM DLA NOWEGO ETAPU GLOBALNEJ, CYFROWEJ REWOLUCJI. W POLSCE WDROŻENIE NOWEGO STANDARDU ZBLIŻA SIĘ WIELKIMI KROKAMI, ALE DUŻY WPŁYW NA NIE BĘDZIE MIEĆ NOWELIZOWANA WŁAŚNIE USTAWA O KRAJOWYM SYSTEMIE CYBERBEZPIECZEŃSTWA. ZNALAZŁY SIĘ W NIEJ ZAPISY, KTÓRE POZWALAJĄ NA WYKLUCZENIE NIEKTÓRYCH DOSTAWCÓW INFRASTRUKTURY, CO MOŻE OPÓŹNIĆ WPROWADZANIE TEJ TECHNOLOGII W POLSCE NAWET O TRZY LATA. – Cyfryzacja jest procesem, którego w tej chwili właściwie nie da się już zatrzymać ani cofnąć. Wirus, którego tak nie lubimy, okazał się największym cyfryzatorem w historii. Według badań dzięki pandemii COVID-19 przyspieszyliśmy proces cyfryzacji gospodarki globalnej o około sześciu lat, nie ma sensu się już cofać – podkreśla w rozmowie z agencją Newseria Biznes Rafał Jaczyński, dyrektor ds. cyberbezpieczeństwa w Europie Środkowo-Wschodniej i krajach nordyckich �irmy Huawei. Jeszcze przed wybuchem pandemii 94 proc. �irm wskazywało, że transformacja cyfrowa zalicza się do najważniejszych celów strategicznych w ich organizacji. W Polsce cyfryzację za priorytet uznała ponad połowa (58 proc.) menadżerów wysokiego szczebla – wynika z kwietniowego raportu Deloitte („Przemysł 4.0 w Polsce – rewolucja czy ewolucja”). COVID-19 przyspieszył procesy cyfryzacji w �irmach. W ciągu ostatnich sześciu miesięcy większość z nich podjęła w tym zakresie bardzo intensywne działania. Polskie przedsiębiorstwa skupiały się głównie na umożliwianiu telepracy (56 proc.) i przeniesieniu procesów wewnętrznych do świata on-line (51 proc.) – pokazuje z kolei wrześniowy raport „Trusted Economy w nowej rzeczywistości. Ograniczanie ryzyka związanego z szybką cyfryzacją”, przygotowany przez Deloitte we współpracy z Obserwatorium.biz i Asseco Data Systems. Firmy musiały w ekspresowym tempie cyfryzować swoje procesy między marcem a wrześniem, kiedy lockdown i ograniczenia związane z pandemią były najdotkliwiej odczuwalne. – Zyski, które przedsiębiorstwa dzięki temu uzyskały, są bardzo wymierne. Po pierwsze, klienci lubią i doceniają nowe, cyfrowe kanały kontaktu. 75 proc. klientów, którzy nawet pierwszy raz mieli do czynienia z takim cyfrowym światem, deklaruje, że będzie z tych kanałów dalej korzystać. Po drugie, cyfryzacja to oszczędności. Globalne dane wskazują na to, że można

COVID-19 przyspieszył cyfryzację ﬁrm o sześć lat oszczędzić mniej więcej 10–20 proc. w produkcji w łańcuchu dostaw, a kapitałochłonność biznesu można zmniejszyć o 15–30 proc. To są realne oszczędności. Do tej pory brakowało motywacji, żeby tę cyfryzację zacząć

i dokończyć, wirus po prostu pozwolił te bariery mentalne przełamać, nie pozostawiając �irmom i nam wyjścia – mówi Rafał Jaczyński. Jak podkreśla, cyfryzacja w sektorze przedsiębiorstw nabierze jeszcze

szybszego tempa wraz z wdrożeniem sieci 5G. Nowa technologia ma być katalizatorem, który zapoczątkuje w globalnej gospodarce nowy etap cyfrowej rewolucji. Tylko w Polsce – jak wynika z rządowej Strategii 5G dla Polski – ma ona przyczynić się do powstania blisko 0,6 mln nowych miejsc pracy i wygenerować dodatkowe przychody w wysokości 13 mld euro rocznie do 2025 roku, głównie w takich sektorach jak �inanse, motoryzacja i transport publiczny, opieka zdrowotna czy energetyka. – Technologii 5G potrzebujemy jak powietrza, zwłaszcza w Polsce. Gdyby w Kalifornii nie było internetu, nie powstałaby Dolina Krzemowa. Podobnie my – jako kraj i polskie �irmy – nie będziemy uczestniczyć w podziale przychodów i zysków z ekosystemu 5G, jeżeli u nas piątej generacji nie będzie. Ona musi powstać szybko i co ważne, bezpiecznie – wskazuje ekspert Huawei. Zgodnie z wymogami Komisji Europejskiej do 2025 roku kraje członkowskie UE powinny zapewnić szerokie pokrycie siecią 5G na głównych szlakach komunikacyjnych i w największych miastach. W Polsce – nie czekając na aukcję pasma 3,6 GHz – komercyjne wdrożenia nowego standardu przeprowadziły już Polkomtel, T-Mobile i Orange. Według Deloitte do końca tego roku ponad 100 �irm na całym świecie rozpocznie testowanie prywatnych wdrożeń 5G, inwestując w nie łącznie kilkaset milionów dolarów („Technology, Media and Telecommunications Predictions 2020”). – Według Deloitte ci, którzy jako pionierzy wdrożą piątą generację w sieciach komórkowych oraz �irmy, które jako pierwsze będą miały kontakt z tą technologią, mogą zapewnić sobie przewagę konkurencyjną przynajmniej na dekadę. To jest nie do przecenienia. W związku z tym jeżeli chcemy uczestniczyć w tym wyścigu i w podziale tego rynku, którego wartość jest szacowana nawet na tryliony dolarów, musimy w końcu uruchomić u nas 5G w pełnym zakresie – podkreśla Rafał Jaczyński. <<

38 ~ „Raport Koronawirus” FINANSE reklama

POPYT NA ROPĘ ZALEŻY OD TEGO, JAK BĘDZIE SIĘ ROZWIJAĆ PANDEMIA KORONAWIRUSA W NAJWIĘKSZYCH GOSPODARKACH, SZCZEGÓLNIE W STANACH ZJEDNOCZONYCH. – NA RAZIE POKAZAŁA, ŻE TRANSPORT CZY ZAKŁADY PRODUKCYJNE WCALE NIE POTRZEBUJĄ TEGO SUROWCA TYLE, ILE WYKORZYSTYWAŁY WCZEŚNIEJ – MÓWI JAKUB BOGUCKI Z E-PETROL.PL. MIMO WSZYSTKO ROPA JESZCZE PRZEZ DŁUGI CZAS POZOSTANIE WIODĄCYM SUROWCEM NA RYNKU PALIW.

– Jednym z czynników, które obecnie decydują o poziomie popytu na ropę, jest to, jak szybko uda się albo się nie uda uporać z koronawirusem. Przez pryzmat SARS-CoV-2 musimy patrzeć na to, jak dużo ropy będzie potrzebne w fabrykach czy transporcie – mówi agencji Newseria Biznes dr

sobie z dużą liczbą zakażeń, a w efekcie mniejszym popytem na paliwa i produkty ropopochodne. Do tej pory, zgodnie z danymi WHO, w USA odnotowano prawie 5,4 mln przypadków SARS-CoV-2, a codziennie przybywa kilkadziesiąt tysięcy nowych. W środę 19 sierpnia odnotowano ich prawie 40 tys. Na świecie już mamy prawie 22 mln przypadków tej choroby. – Dochodzą do nas sygnały z Chin, że sytuacja się poprawia i ropa jest do tego kraju zamawiana w większej ilości. Ale zapotrzebowanie ze strony Stanów Zjednoczonych, czyli jednej z kluczowych gospodarek świata, w ciągu najbliższych miesięcy na pewno będzie mniejsze – mówi ekspert. To też wpływa na decyzję światowych producentów ropy w sprawie wielkości wydobycia. W najbliższym czasie państwa zrzeszone w organizacji OPEC+ muszą się zastanowić, czy decyzja o zwiększeniu możliwości wydobywania ropy od początku sierpnia będzie korzystna i opłacalna dla jej członków. – Z jednej strony daje to możliwość dodatkowego zasilenia budżetów przez te państwa, a z drugiej im więcej ropy na rynkach światowych, tym jej cena jest niższa, więc będzie trzeba ją sprzedawać taniej – mówi Jakub Bogucki. Pod koniec kwietnia kraje OPEC+ porozumiały się w zakresie redukcji wydobycia ropy. Od maja miało ono zostać zmniejszone o 9,7 mln baryłek dziennie, czyli 10 proc. globalnej podaży surowca, ze względu na spadek popytu o ok. 30 proc. w efekcie pandemii oraz wojny naftowej pomiędzy Rosją i Arabią Saudyjską. Jednak od sierpnia wysokość cięć została obniżona do 7,7 mln baryłek dziennie. Część krajów nie przestrzegała jednak obowiązujących limitów w okresie od maja do czerwca, więc rzeczywista

Jakub Bogucki, analityk rynku paliw w e-Petrol.pl. W ostatnich miesiącach problem dotyczy przede wszystkim amerykańskiego rynku, który musi poradzić

redukcja będzie wynosić ok. 8,1–8,3 mln baryłek dziennie. Jak podkreślono podczas spotkania on-line, 19 sierpnia, widać stopniową poprawę sytuacji na rynku związaną

Popyt na ropę powoli się odbudowuje

6 listopada 2020

„Raport Koronawirus” FINANSE ~ 39 reklama

z wyrównywaniem popytu i podaży. Jednak tempo powracania do normalności jest wolniejsze niż przewidywano wcześniej, m.in. ze względu na dalszy wzrost zakażeń koronawirusem. To wszystko ma wpływ na notowania czarnego surowca na światowych rynkach. Ceny ropy Brent zaczęły spadać z poziomu ok. 68 dol. na początku stycznia poniżej 20 dol. za baryłkę w połowie kwietnia. Od tego momentu stopniowo pną się w górę. – Obecnie ceny są stabilne i oscylują w okolicy 45 dol. za baryłkę. Wydaje się, że w najbliższym czasie nie będą znacząco rosnąć. Czynnikiem, który mógłby odwrócić ten trend, byłoby pokonanie koronawirusa, powrót do popytu sprzed pandemii i wznowienie normalnej aktywności wydobywczej i produkcyjnej na świecie – mówi analityk rynku paliw w e-Petrol.pl. Na polskich stacjach też w najbliższym czasie nie zobaczymy spektakularnych zmian związanych z cenami paliw. – Zwykle w okresie wakacji ceny na stacjach paliw są stosunkowo wysokie. W tym roku są one dużo niższe, bo i notowania międzynarodowe są na

niższym poziomie – mówi Jakub Bogucki. – To nie jest konsekwencja wyłącznie wakacji, ale przede wszystkim odbudowy popytu po fatalnej sprzedaży na stacjach w okresie wiosennym i na początku lata. Jego zdaniem pandemia pokazała, że ludzie są w stanie z wielu rzeczy zrezygnować i w gruncie rzeczy transport czy zakłady produkcyjne nie potrzebują tak dużo ropy jak wcześniej. Nie ma jednak szansy na to, że gospodarki przestawią się całkowicie na alternatywne napędy. – Ropa naftowa jeszcze długo będzie dominującym paliwem na światowych rynkach – mówi ekspert e-Petrol.pl. Zwraca uwagę, że w efekcie spadku popytu na ropę koncerny naftowe zdecydowały o nieuruchamianiu nowych złóż, trudniejszych w eksploatacji. – W czasie pandemii i w obawie przed jej kolejną falą byłaby to decyzja ryzykowna ekonomicznie. To zrozumiałe, że najpierw będziemy korzystać z bardziej dostępnych i mniej kosztownych zasobów, a w razie potrzeby będzie można uruchomić te trudniej dostępne – mówi Jakub Bogucki. <<

40 ~ „Raport Koronawirus” FINANSE

Koronakryzys sprzyja przejmowaniu ﬁrm w problemach W II KWARTALE NASTĄPIŁ NIEWIELKI SPADEK FUZJI I PRZEJĘĆ, JEDNAK WRAZ Z WYGASANIEM NARZĘDZI POMOCOWYCH DLA FIRM RYNEK M&A MOŻE SIĘ PONOWNIE OŻYWIĆ. WPŁYW NA TO MOGĄ MIEĆ POJAWIENIE SIĘ PODMIOTÓW DO PRZEJĘCIA I ŁATWO DOSTĘPNE FINANSOWANIE. DOTYCZY TO TAKŻE OKAZJI ZAKUPÓW NA ZAGRANICZNYCH RYNKACH, DZIĘKI CZEMU POLSKIM PRZEDSIĘBIORSTWOM ŁATWIEJ BĘDZIE PROWADZIĆ EKSPANSJĘ ZA GRANICĄ. PREZES GPW PRZESTRZEGA JEDNAK, ŻE AKWIZYCJĘ TRZEBA UMIEJĘTNIE PRZEPROWADZIĆ, A POTEM ZINTEGROWAĆ FIRMY, BY KORZYSTAĆ Z EFEKTU SYNERGII LUB SKALI. – Fuzje i przejęcia to jest bardzo trudny rodzaj rozwoju �irmy, dużo łatwiej rozwija się �irmę organicznie – mówi agencji informacyjnej Newseria Biznes dr Marek Dietl, prezes Giełdy Papierów Wartościowych w Warszawie. – Z kolei przejęcie, szczególnie konkurenta, daje nam skokowy wzrost biznesu, a przejęcie komplementarnej �irmy dywersy�ikuje nasze ryzyko i pozwala osiągnąć synergię, czyli łącznie mamy większą sprzedaż, a jednostkowe koszty mniejsze. W tym sensie jest to szansa, ale tylko dla tych, którzy potra�ią taką fuzję zrobić, a co ważniejsze, jeszcze zintegrować przejęte podmioty. Na polskim rynku w II kwartale 2020 roku dokonano 52 fuzji i przejęć, o trzy mniej niż w I kwartale i o 11 mniej niż w II kwartale ubiegłego roku – wynika z M&A Index Poland, publikowanego przez Navigator Capital Group i Fordata. Największą 6 listopada 2020

transakcją między marcem a czerwcem było przejęcie Grupy Energa za kwotę ok. 2,8 mld zł przez PKN Orlen. Inną dużą umowę podpisano na zakup Tesco Polska przez Salling Group, prowadzącą dyskonty pod szyldem Netto. Na razie jednak według autorów raportu na rynku nie widać wyprzedaży spowodowanych pandemią. – Dzisiaj gospodarka post-COVID i ekspansja monetarna prowadzą do tego, że mamy zmniejszoną aktywność gospodarczą, konsumpcję, inwestycje, szczególnie na zachodzie Europy, a jednocześnie bardzo dużo wydrukowanego pieniądza, który nie znajduje zastosowania w realnej gospodarce, więc pojawia się na rynkach kapitałowych – i publicznych, i niepublicznych. Dzięki temu łatwiej po ten pieniądz sięgnąć i �irmy mają silny bodziec, żeby przejmować inne przedsiębiorstwa – wyjaśnia prezes GPW. – Jednak powinny to robić

ostrożnie, bo sytuacja gospodarcza jest wciąż dość niepewna. Nawet jeśli uda się pozyskać �inansowanie i wynegocjować w miarę dobrą cenę, to niekoniecznie fuzja przełoży się na wzrost wartości przedsiębiorstwa. Obecnie wciąż zmieniają się jeszcze globalne łańcuchy dostaw i trudno przewidzieć, jak będzie zorganizowana światowa gospodarka za kilka lat. Sytuacja związana z pandemią i lockdownem ujawniła słabości struktur opartych na produkcji w odległych od siebie rejonach świata. Natomiast szansą dla polskich przedsiębiorstw i innych krajów Europy Środkowo-Wschodniej i Południowo-Wschodniej mogą być – zdaniem prezesa GPW – przetasowania na rynku unijnym. Ponieważ obecnie polskim markom trudno się przebić na rynkach zachodnich, przedsiębiorstwa z polskim kapitałem mogłyby przejmować silne zachodnie marki od �irm, które ucierpiały przez

COVID-19, i wykorzystywać ich rozpoznawalność do sprzedawania swoich produktów „made in Poland”. – Mamy najlepsze w Unii Europejskiej relacje kosztów pracy do produktywności, jesteśmy bardzo konkurencyjni, a UE będzie się bardzo silnie starała, żeby dobra inwestycyjne były wytwarzane w jej ramach. Tym naturalnym miejscem jest właśnie Polska czy szerzej kraje Trójmorza – ocenia Marek Dietl. – Już w ostatnich latach między 60 a 80 proc. miejsc pracy w przemyśle w Unii Europejskiej było tworzonych w naszym kraju, a to może być jeszcze umocnione przez tzw. reshoring, czyli powrót i integrację produkcji na terenie UE. Ten powrót następuje i na poziomie zamówień publicznych, i na poziomie stabilności, i percepcji konsumentów oraz �irm, które chcą mieć dostawcę nawet trochę droższego, ale dużo bardziej odpornego na szoki takie jak COVID-19. <<

„Raport Koronawirus” FINANSE ~ 41

Pandemia napędza zielone inwestycje

W POLSCE POWSTANĄ INNOWACYJNE ROZWIĄZANIA, KTÓRE BĘDĄ OGRANICZAĆ MARNOTRAWIENIE WODY I ŻYWNOŚCI. TAKI CEL STAWIA SOBIE DANFOSS, ROZPOCZYNAJĄC BUDOWĘ FABRYKI, W KTÓREJ PRODUKOWANE BĘDĄ ROZWIĄZANIA DLA SYSTEMÓW CHŁODNICZYCH ORAZ ELEKTROMAGNETYCZNE ZAWORY ODCINAJĄCE DOPŁYW WODY. WYTWORZONE W GRODZISKU MAZOWIECKIM ZAWORY POZWOLĄ ZAOSZCZĘDZIĆ 9 MLN TON WODY ROCZNIE. FIRMA STAWIA TEŻ NA ROZWÓJ LOKALNYCH SPOŁECZNOŚCI.

– Pandemia to punkt zwrotny, żeby myśleć o zielonej transformacji – podkreśla w rozmowie z agencją Newseria Biznes Adam Jędrzejczak, prezes Danfoss Poland. – Dla nas to dobry moment na inaugurowanie inwestycji, ponieważ konsekwentnie realizujemy strategię długofalową. Mimo że otaczają nas różnego rodzaju kryzysy, klimatyczny i gospodarczy, jesteśmy na nie odporni, ponieważ myślimy w długiej perspektywie. Danfoss rozbudowuje swoją fabrykę w Grodzisku Mazowieckim, co pozwoli na zatrudnienie do końca 2021 r. 400 osób. – Będziemy dostarczali produkty w dużym stopniu przyczyniające się do tego, żeby działać w zgodzie z klimatem, oszczędzając wodę i zapobiegając marnowaniu żywności. Dzięki temu mamy pozytywny wkład w zieloną

transformację – mówi prezes Danfossu. W Grodzisku Mazowieckim będą produkowane rozwiązania, które zwiększą efektywność systemów chłodniczych w przemyśle spożywczym. To m.in. urządzenia do śledzenia temperatury produktów w czasie rzeczywistym podczas transportu czy cyfrowe rozwiązania dla rolników. To o tyle istotne, że problem marnowania żywności w ostatnich dekadach przybiera na sile, a dziś nawet 1/3 żywności na świecie ulega zniszczeniu. Jest to problem również dla środowiska. Zmarnotrawiona żywność zużywa ok. 1/4 całej wody wykorzystywanej przez rolnictwo i odpowiada za 8 proc. emisji spowodowanych działalnością człowieka. W samej UE blisko 40 proc. marnowanych produktów spożywczych jest traconych na etapie produk-

cji, transportu i przechowywania. Stosując odpowiednie technologie, można ten odsetek znacząco zredukować. – W Grodzisku Mazowieckim będziemy też wytwarzać zawory elektromagnetyczne, które odcinają dopływ wody w instalacji wodnej wtedy, kiedy jest to potrzebne, dzięki czemu będziemy w stanie oszczędzić ogromne ilości wody – wyjaśnia Adam Jędrzejczak. Produkowane w nowej hali zawory elektromagnetyczne pomogą ograniczać straty wody w budynkach, a dzięki odłączeniu dopływu wody zapobiegną jej marnotrawieniu, np. przez cieknące krany. Elektrozawory będą połączone z czujnikami ruchu – kilka minut po zarejestrowaniu ostatniego ruchu osoby w danym pomieszczeniu, elektrozawór odetnie dopływ wody.

Jeden kapiący kran może generować stratę rzędu nawet ok. 5 tys. litrów wody w skali roku. Szacuje się, że wszystkie zawory elektromagnetyczne wytworzone w nowo powstającej fabryce pozwolą zaoszczędzić nawet 9 mln ton wody rocznie. Sama fabryka będzie efektywna energetycznie. W budynku zostanie zastosowany m.in. system odzysku ciepła z agregatów wody lodowej oraz ze sprężarek powietrza, aby w ekologiczny sposób ogrzewać hale i biura. Tego typu rozwiązania wpisują się w politykę �irmy zakładającą dojście do neutralności klimatycznej do 2030 r. Jak wynika z raportu Danfoss Green Restart, poprawa efektywności energetycznej i usprawnienie procesów technologicznych w przemyśle może zwiększyć redukcję emisji o 40 proc.

artykuł sponsorowany

JK Advice Centre 71-75 Uxbridge Road, Ealing W5 5SL

020 3302 6682 polski 078 6470 7964

info@jkadvicecentre.co.uk http://www.jkadvicecentre.co.uk/

KOLEJNY LOCKDOWN – wielka niewiadoma. Co teraz robić? Dzień dobry, bardzo proszę się przedstawić. – Witamy serdecznie. Nazywam się Jerry i jestem doradcą z JK Advice Centre, prywatnego biura doradczego. Specjalizujemy się w udzielaniu porad związanych z zasiłkami, rentami zdrowotnymi oraz prawem pracy.

łek jest przyznawany również, gdy cały czas osiąga się dochody. Dzięki temu będziemy przygotowani na okres świąteczny i noworoczny, gdzie może pojawić się najwięcej zwolnień. Ci, którzy już dostają pomoc, powinni sprawdzić czy nie należy im się więcej, gdyż jest kilka jej rodzajów.

zdają sobie z tego sprawy. Ponieważ wnioski o renty chorobowe są skomplikowane i jedna zła aplikacja może wszystko przekreślić, warto skorzystać z pomocy specjalistów. Nasze biuro ma bardzo doświadczonych doradców, którzy w takich przypadkach udzielą niezbędnej pomocy

Mamy kolejny lockdown, możliwe, że będzie przedłużony. Co w tej sytuacji robić? – Należy jak najszybciej starać się o pomoc materialną, nawet jeśli się cały czas pracuje. Aplikowanie trwa kilka dobrych tygodni, a zasi-

A o co chodzi z rentami chorobowymi? – Warto zawsze sprawdzić czy przy danym schorzeniu nie przysługuje nam renta chorobowa. Jest wiele chorób, które do tego się kwalifikują, a nasi klienci często nie

Prawo pracy, a covid 19. Co robić, jeśli zostaje się zwolnionym bez wypowiedzenia, a pracodawca argumentuje to coronavirusem? – Należy jak najszybciej zgłosić się do specjalisty, zanim podejmie się jakieś decyzje. W takich wypad-

kach każdy dzień zwłoki może mieć duże konsekwencje jeśli chodzi o prawa, jakie nas chronią. Zapraszamy do naszego biura na konsultacje – natychmiast, kiedy dotyka nas taka sytuacja. Dziękuje serdecznie. Ostatnia porada na koniec dzisiejszej rozmowy. – Tak, zdecydowanie nie należy czekać z podjęciem działań, jeśli tracimy pracę czy dowiadujemy się od lekarza o schorzeniu. Należy jak najszybciej szukać pomocy. Dziękuję i pozdrawiam w imieniu JK Advice Centre.

42 ~ „Raport Koronawirus” FINANSE

Branża sprzedaży bezpośre notuje w 2020 roku rekordy

Po początkowym wahnięciu w marcu sprzedaż bezpośrednia zaczęła szybko rosnąć tylko te sprzedające środki do dezynfekcji, notuje nawet 60–80-proc. wzrosty. Branża downu i spowolnienia gospodarczego dzięki wysokiemu zaawansowaniu technolog kontaktów z klientami do internetu, także do mediów społecznościowych. Firmy sta W tym roku przybyło im wielu nowych sprzedawców. – W przeciwieństwie do oczekiwań z początku roku branża sprzedaży bezpośredniej ma się bardzo dobrze. Większość �irm raportuje dwucyfrowe wzrosty, rzędu nawet 60–80 proc., przy czym dotyczy to nie tylko �irm sprzedających np. suplementy czy płyny do dezynfekcji, bo tutaj wzrosty są oczywiste, ale również dystrybutorów innych produktów, w tym np. high tech z dziedziny AGD – mówi agencji informacyjnej Newseria Biznes Mirosław Luboń, dyrektor generalny Polskiego Stowarzyszenia Sprzedaży Bezpośredniej. – Dalsze perspektywy na razie są dobre. Tym bardziej, że raporty z innych krajów europejskich i pozaeuropejskich wskazują, że u nich sytuacja jest bardzo podobna. Zgodnie z danymi Światowej Federacji Stowarzyszeń Sprzedaży Bezpośredniej (WFDSA), przytaczanymi przez PSSB, w ubiegłym roku wartość sprzedaży bezpośredniej na świecie wyniosła ponad 180,5 mld dol. To rekordowy wynik, który – zgodnie z szacunkami – w tym roku zostanie pobity. Według danych PSSB od marca do maja branża odnotowała średnio 30-proc. wzrost wobec tego samego okresu w ubiegłym roku. – Minione miesiące dowodzą, że pandemia nie jest w stanie zahamować rozwoju sprzedaży bezpośredniej, ale musimy wziąć pod uwagę czynniki zewnętrzne. Jeżeli w zakładach produkcyjnych, które już nie nadążają z zamówieniami, zostałaby zdziesiątkowana załoga, to będą problemy z dostarczaniem odpowiedniej ilości produktu. Jeżeli �irmy kurierskie będą miały problemy z ludźmi, to my będziemy mieć problem z dostarczaniem produktów do klientów. Trzeci element to zasob6 listopada 2020

ność portfeli ludzi. Wiele osób straciło pracę, ma zmniejszone pobory, więc pytanie, czy będzie ich stać na kupowanie w takiej ilości, w jakiej oni by chcieli – mówi ekspert. Na dobre wyniki w branży wpłynęło m.in. to, że ten model sprzedaży, uważany za bardzo tradycyjny, w ciągu ćwierćwiecza wypracował sobie

Wg Światowej Federacji Stowarzyszeń Sprzedaży Bezpośredniej, w ub. roku wartość sprzedaży bezpośredniej na świecie wyniosła ponad 180,5 mld dol. To rekordowy wynik, który – zgodnie z szacunkami – w tym roku zostanie pobity.

różnorodne, także zaawansowane technologicznie i wirtualne formy, i kanały sprzedaży. Dzięki temu w momencie lockdownu branża była o krok przed innymi na drodze do digitalizacji. – Już od paru lat 75 proc. transakcji i komunikacji między sprzedawcami, klientami a �irmami odbywa się w świecie wirtualnym, w związku z tym pandemia nie zaskoczyła branży. Kierownic-

twa i biura bardzo szybko przeszły na pracę zdalną, ale postarały się również, żeby odpowiednio wyedukować swoich współpracowników, czyli sprzedawców – mówi Mirosław Luboń. – Organizowano setki, jeśli nie tysiące webinariów, konferencji czy spotkań online, gdzie mówiono, co i jak należy robić, jak się zachować w tym okresie. To wszystko zaczęło procentować. PSSB również zaangażowało się w organizację kursu pt. „Jak zorganizować stabilny biznes online”, który rozpoczął się w maju i potrwa do maja przyszłego roku. Osoby współpracujące z �irmami członkowskimi mogą się na nim dowiedzieć i praktycznie przećwiczyć, jak rozpocząć sprzedaż z wykorzystaniem internetu czy platform społecznościowych, jakich błędów unikać, jakie są pułapki tego typu dystrybucji czy jak dopasowywać formę przekazu do grupy docelowej. Szkolenia są o tyle potrzebne, że �irmy cały czas rekrutują, potrzebują konsultantów i partnerów, których trzeba na bieżąco wyposażać w wiedzę, zarówno merytoryczną, jak i marketingową. – Sprzedaż bezpośrednia jest jedną z niewielu branż, które zawsze potrzebują ludzi. Osoby, które w tej chwili tracą pracę, mogą tutaj znaleźć zajęcie. Nie ma takiej sytuacji, że ktoś przychodzi, mówi: „chciałbym zostać konsultantem, przedstawicielem handlowym”, a �irma mówi: „nie, nie potrzebujemy”. Zawsze znajdzie się praca – podkreśla dyrektor generalny Polskiego Stowarzyszenia Sprzedaży Bezpośredniej. – Jako jedna z nielicznych branż nie wstrzymaliśmy rekrutacji. Przeciwnie, rozpoczęliśmy współpracę z

„Raport Koronawirus” FINANSE ~ 43

edniej obrotów

ć, i to nie tylko w Polsce. Wiele ﬁrm, nie a dobrze poradziła sobie w okresie lockgicznemu i przeniesieniu dużej części ale rekrutują chętnych do współpracy.

tysiącami nowych osób chętnych do działania w tym biznesie – dodaje Mirosław Luboń. Co roku 17 października obchodzony jest Dzień Sprzedaży Bezpośredniej. Hasłem tegorocznego było: „Krok we własny biznes”, którym �irmy chcą przyciągnąć do siebie nowe osoby. Dane WFDSA wskazują, że blisko 120 mln osób działa obecnie w sektorze sprzedaży bezpośredniej na całym świecie. W Polsce jest to blisko milion. – Jako branża oferujemy przede wszystkim bezinwestycyjne wejście w biznes, bo nie trzeba właściwie mieć żadnego kapitału początkowego, lokali, maszyn czy instrumentów. Firmy kształcą początkujących, oferując im na ogół bezpłatne szkolenia, nie tylko produktowe, ale również z umiejętności miękkich, typu negocjacje, dobór grup docelowych, rozwój osobowości – wymienia. PSSB działa na polskim rynku od 1994 roku i zrzesza kilkadziesiąt �irm. Ich łączny udział w rynku przekracza 65 proc. Główne cele stowarzyszenia to m.in.: stanowienie etycznych standardów sprzedaży i monitorowanie ich przestrze-

gania przez �irmy członkowskie, w tym zasad „Kodeksu Sprzedaży Bezpośredniej PSSB”, promocja i stały rozwój tego kanału dystrybucji, podnoszenie poziomu wiedzy społeczeństwa na temat sprzedaży bezpośredniej, wyjaśnianie jej ekonomicznego znaczenia i zalet dla klientów. W tym kontekście – jak podkreśla dyrektor PSSB – jest jeszcze wiele do zrobienia. – Osoby, które zetknęły się ze sprzedażą bezpośrednią, kupowały od �irm albo z nimi współpracowały, mają bardzo dobre mniemanie o branży. Nasze badania pokazują, że wśród nich zadowolenie z kontaktów z �irmą albo ze sprzedawcą sięga dziewięćdziesięciu kilku procent. Ceni się profesjonalizm sprzedawców i ich doradztwo. Natomiast trzeba pamiętać o tym, że około 1/3 Polaków jeszcze nie miała kontaktu ze sprzedażą bezpośrednią. Wśród tych osób opinie są różne, ponieważ bardzo często spotykają się z publikacjami w mediach na temat nierzetelnych �irm, które psują wizerunek całej branży – mówi dyrektor generalny PSSB. reklama

44 ~ „Raport Koronawirus” FINANSE reklama

Rozmowy i wydarzenia

przeniosły się do i WIELU PRZEDSIĘBIORCÓW DOSTRZEGŁO ZALETY W PROWADZENIU ROZMÓW BIZNESOWYCH BEZ KONIECZNOŚCI OSOBISTYCH SPOTKAŃ. OSZCZĘDZAJĄ DZIĘKI TEMU CZAS ORAZ PIENIĄDZE WYDAWANE NA PODRÓŻE I ZWIĄZANĄ Z NIMI LOGISTYKĘ. TO OZNACZA, ŻE NAWET PO OPANOWANIU PANDEMII FIRMY BĘDĄ CHCIAŁY UTRZYMAĆ ZDALNE NEGOCJACJE. SPOTKANIA TWARZĄ W TWARZ JEDNAK CAŁKOWICIE NIE ZNIKNĄ. – CZĘŚĆ Z NICH WYMAGA OSOBISTEGO PODEJŚCIA I SZCZEGÓLNEJ POUFNOŚCI – MÓWI ADWOKAT PIOTR WALCZAK.

6 listopada 2020

– Przed pandemią byliśmy przyzwyczajeni, że ludzie się spotykali osobiście i wszystkie rozmowy były prowadzone twarzą w twarz. Teraz coraz więcej jest wideokonferencji, ale też częściej załatwiamy różne sprawy drogą mailową albo telefoniczną – mówi agencji Newseria Biznes Piotr Walczak, adwokat w Kancelarii Walczak Wasielewska Adwokaci. Takie zwyczaje mogą się utrzymać, ponieważ wielu przedsiębiorców dostrzegło w tym sporo zalet. Oszczędzają dzięki temu czas oraz pieniądze, wcześniej wydawane na podróże i związaną z nimi logistykę. Potwierdza to m.in. badanie Polskiego Instytutu Ekonomicznego (PIE). Pokazuje ono, że po pandemii 69 proc. �irm zamierza nadal komunikować się z klientami przy użyciu nowoczesnych technologii, a 45 proc. planuje wykorzystywać internetowe kanały sprzedaży i obsługi klienta. Podobnie sprawa się ma z większymi spotkaniami biznesowymi, takimi jak targi czy konferencje. Z badania agencji eventowych Everitum i KIKE Events wynika, że ponad 65

proc. polskich przedsiębiorców i ich pracowników uważa, że wirtualne wydarzenia mają przed sobą świetlaną przyszłość. Przy tym 87 proc. polskich �irm chce mieć możliwość uczestniczenia w wydarzeniach online, a także ich organizowania. Ponad 53 proc. ankietowanych deklaruje, że w przyszłości planuje organizować lub brać udział w wirtualnych wydarzeniach zamiast spotkań odbywających się tradycyjnie lub równolegle do nich. 12 proc. zamierza całą swoją aktywność eventową przenieść do sieci. Co piąta �irma potwierdza, że obecność online mogłaby być dobrym uzupełnieniem tradycyjnych imprez. W przypadku wydarzeń online’owych ich uczestnicy wskazują na takie zalety jak oszczędność czasu, możliwość łączenia obecności na takim evencie z obowiązkami służbowymi czy możliwość uczestniczenia w imprezach organizowanych na całym świecie. To, czy spotkania i wydarzenia biznesowe wrócą w „realu”, w dużej mierze zależy jednak od tego, jak będą wyglądały ograniczenia związane z pandemią koronawirusa.

a biznesowe

internetu

„Raport Koronawirus” FINANSE ~ 45 MIMO ŻE LOCKDOWN ZWIĄZANY Z PANDEMIĄ UTRUDNIŁ FUNKCJONOWANIE WIELU BIZNESÓW, CZĘŚĆ NAJBARDZIEJ INNOWACYJNYCH PRZEDSIĘBIORSTW WYKORZYSTAŁA OKAZJĘ, ABY ZMIENIĆ SWOJĄ METODYKĘ DZIAŁANIA. PRZEJŚCIE NA ZDALNY MODEL FUNKCJONOWANIA POZWOLIŁO PRZENIEŚĆ DZIAŁALNOŚĆ FIRM DO SIECI, A TAKŻE ROZWINĄĆ SIĘ W NOWYCH GAŁĘZIACH GOSPODARKI. PANDEMIA KORONAWIRUSA OKAZAŁA SIĘ ZACHĘTĄ DO UNOWOCZEŚNIENIA WIELU BIZNESÓW.

Pandemia

stymuluje innowacyjne pomysły

– W niektórych regionach takie spotkania wróciły po odmrożeniu lotów, ale są też takie miejsca, gdzie nadal nie można latać. Mamy np. duży problem, żeby porozmawiać osobiście z naszymi partnerami w Indiach czy Ameryce Południowej. Normalne rozmowy mogą już odbywać się w Niemczech, we Włoszech czy innych europejskich krajach. Często jest jednak tak, że przedsiębiorcy rezygnują z podróży w obawie o zdrowie, mimo że loty do danego miejsca są już możliwe – mówi adwokat w Kancelarii Walczak Wasielewska Adwokaci. Jego zdaniem w ciągu najbliższych miesięcy część rozmów na pewno będzie się odbywała zdalnie, ale na pewno nie wszystkie. – Część z nich wymaga osobistego podejścia i spotkania twarzą w twarz. Na pewno bezpośrednie rozmowy biznesowe nie znikną, choć mogą się odbywać rzadziej – mówi Piotr Walczak. – Są rozmowy, które wymagają szczególnej poufności, dyskrecji i delikatności. Obie strony czekają na odpowiedni moment, aż będą możliwe rozmowy face to face.

– Dla edukacji zdalnej czy telemedycyny pandemia była dobrym czasem, żeby wdrażać swoje pomysły. COVID-19 był dodatkowym bodźcem, pojawiło się wielkie zapotrzebowanie na pomysły ze strony innowatorów. Trzeba także pamiętać o infodemii, czyli walce z fake newsami koronawirusowymi – mówi agencji informacyjnej Newseria Innowacje Justyna Orłowska, dyrektor Departamentu GovTech Polska z Kancelarii Prezesa Rady Ministrów. Projekt społeczny Fake Hunter realizowany pod egidą GovTech Polska był okazją do wypracowania nowych metod walki z dezinformacją w sieci i udowodnił, że restrykcje pandemiczne mogą być okazją do stworzenia nowych, innowacyjnych biznesów. Twórcy aplikacji stworzyli narzędzie, które znacząco ułatwia wery�ikację informacji znalezionych w sieci. Internauci mogą wysyłać za jej pośrednictwem linki do treści budzących kontrowersje, a zespół ekspertów ocenia je na podstawie wiarygodnych źródeł i odsyła zainteresowanym raport oceniający prawdziwość danych informacji. Choć Fake Hunter powstał w dobie pandemii koronawirusa i ma ułatwić wykrywanie fake newsów dotyczących COVID-19, jego wpływ na internetową rzeczywistość może okazać się znacznie większy. Równie sprawnie w czasie restrykcji pandemicznych pora-

dził sobie wrocławski start-up Infermedica, któremu udało się pozyskać 10,25 mln dol. wsparcia od inwestorów. Firma postanowiła wykorzystać okazję i zachęcić m.in. Europejski Bank Odbudowy i Rozwoju do s�inansowania opracowania narzędzi do przeprowadzania wstępnej diagnozy medycznej za pośrednictwem sztucznej inteligencji. Koronawirus zauważalnie zwiększył zainteresowanie części inwestorów technologią, która pozwala bezpośrednio walczyć z ograniczeniami związanymi z restrykcjami pandemicznymi. Inne branże także musiały poradzić sobie z nagłym lockdownem. – Branże takie jak beauty, które ucierpiały w momencie zamknięcia gospodarki, musiały się zastanowić, z czym ruszyć w momencie jej odblokowania. Były też takie, które musiały zmienić swoją strategię, jak np. branże restauracyjne. Tutaj był przeskok na dowożenie jedzenia czy innych produktów gastronomicznych. Czyli z jednej strony było zamknięcie, ale była też szansa na znalezienie różnych nisz, które wspierały te rozwiązania w branży foodtech – wskazuje ekspertka. Okazję do rozszerzenia działalności wykorzystał m.in. start-up Cateringoo wyspecjalizowany w dostarczaniu posiłków. W czasie pandemii pojawiło się zapotrzebowanie ze strony klientów na stworzenie Wirtualnej Stołówki, czyli rozwią-

zania, które ułatwiłoby zarządzanie posiłkami w przedsiębiorstwie. Narzędzie to pozwala zdalnie zamawiać posiłki od sprawdzonych dostawców i zamawiać je na z góry ustaloną godzinę. Ciekawym przykładem przystosowania się do rzeczywistości pandemicznej były także działania �irmy Plenti wyspecjalizowanej w wypożyczaniu elektroniki użytkowej. Start-up postanowił zaangażować się w usprawnienie zdalnej edukacji i udostępnił nauczycielom �irmowe komputery i monitory, aby mogli nauczać ze swoich domów. Dzięki temu zaprezentowali potencjał drzemiący w narzędziach do pracy zdalnej szerokiemu gronu potencjalnych odbiorców. – Okres pandemii był czasem nowych pomysłów. Od marca ucierpiały tysiące osób nie z powodu samego koronawirusa, co przez dezinformację na jego temat. W każdej branży można znaleźć elementy, które były bodźcem do tego, aby zastanowić się nad swoją strategią. Pojawił się ogromny wzrost zainteresowania zakładaniem swoich sklepów w internecie, na portalach aukcyjnych. Różne organizacje wspierały przedsiębiorców w przejściu do online’u. Wiele takich spółek znalazło swoją szansę i weszło w obszary, w które do tej pory nie myślało, że będzie chciało wchodzić – podkreśla Justyna Orłowska z Kancelarii Prezesa Rady Ministrów.

„Raport Koronawirus” strefaFINANSE KOBIET ~~ 47

Aktywność

cyberprzestępców PANDEMIA ZWIĘKSZA AKTYWNOŚĆ CYBERPRZESTĘPCÓW. W REJESTRZE STRON ZAKAZANYCH JEST JUŻ PRAWIE 4 TYS. WITRYN WYŁUDZAJĄCYCH PIENIĄDZE.

KRYZYS PANDEMICZNY SPOPULARYZOWAŁ MODEL PRACY ZDALNEJ I PRZYSPIESZYŁ CYFRYZACJĘ SPOŁECZEŃSTWA. TO Z KOLEI ZAOWOCOWAŁO WZROSTEM ZAGROŻENIA ATAKAMI, WYMIERZONYMI ZARÓWNO W PRYWATNE PRZEDSIĘBIORSTWA, ADMINISTRACJĘ PUBLICZNĄ, JAK I OSOBY PRYWATNE. W ODPOWIEDZI NA TO ZAGROŻENIE ZWIĘKSZONO ZATRUDNIENIE W SEKTORZE IT, A POLSKI RZĄD PLANUJE ZNOWELIZOWAĆ KRAJOWY SYSTEM CYBERBEZPIECZEŃSTWA, ABY LEPIEJ PRZYSTAWAŁ DO NOWEJ RZECZYWISTOŚCI PRACOWNICZEJ.

– Im więcej aktywności przenosi się do sieci, tym więcej jest tych, którzy chcą na tym korzystać, niekoniecznie w sposób uczciwy. Zjawiskiem najbardziej wykorzystywanym przez przestępców jest phishing, czyli podszywanie się pod inne strony – wskazuje w rozmowie z agencją informacyjną Newseria Innowacje Marek Zagórski, pełnomocnik rządu ds. cyberbezpieczeństwa i sekretarz stanu w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów. Z „Raportu o cyberbezpieczeństwie pracy zdalnej 2020” zaprezentowanego przez ekspertów z �irmy Fortinet wynika, że na początku pandemii jedynie 55 proc. �irm dysponowało kadrą pracowniczą z sektora IT, która umożliwiała płynne przejście na model pracy zdalnej. Zmiana sposobu świadczenia pracy okazała się dla wielu przedsiębiorców sporym wyzwaniem logistyczno-organizacyjnym, wpłynęła także na zwiększenie zagrożenia ze strony cyberprzestępców. Aż 60 proc. �irm dostrzegło wzrost liczby naruszeń bezpieczeństwa, a 34 proc. padło o�iarą ataków, których bezpośrednią przyczyną było przejście na model pracy zdalnej. Efektem wzrostu zagrożeń ze strony cyberprzestępców jest przyspieszenie wdrożenia nowych technologii z zakresu cyberbezpieczeństwa. Blisko połowa przedsiębiorców zainwestowała w VPN bądź zwiększenie bezpieczeństwa �irmowej chmury obliczeniowej, zaś niemal 40 proc. zwiększyło zatrudnienie specjalistów

IT bądź zainwestowało w systemy NAC (Network Access Control). – Jesteśmy na etapie nowelizacji ustawy o krajowym systemie cyberbezpieczeństwa, co jest po części związane z wzmocnieniem całego systemu oraz sieci telekomunikacyjnych nowej generacji. Na ukończeniu jest platforma S46, która będzie łączyła COK-i, czyli centra cyberbezpieczeństwa, którymi zarządzają zarówno �irmy, jak i administracja. Prowadzimy też dużą aktywność w zakresie edukacji i kompetencji. Bardzo ważnym elementem jest projekt Wspólna Infrastruktura Informatyczna Państwa, czyli przeniesienie administracji do chmury, zwłaszcza tych instytucji, które nie są na tyle duże czy zasobne, żeby budować te systemy samodzielnie – tłumaczy Marek Zagórski. O tym, jak istotne są inwestycje w systemy bezpieczeństwa w dobie masowej pracy zdalnej, przekonuje raport „Securing the Pandemic-Disrupted Workplace” opracowany przez ekspertów z Trend Micro. W pierwszej połowie 2020 roku narzędzia bezpieczeństwa od tej �irmy zablokowały 8,8 mln zagrożeń bezpośrednio związanych z pandemią, z czego aż 93 proc. stanowiły ataki za pośrednictwem poczty elektronicznej. Zanotowano też 19-proc. wzrost ataków Business Email Compromise, czyli

przestępstw polegających na infekowaniu �irmowych skrzynek e-mail. Z kolei eksperci z Check Point Research zauważyli, że w trzecim kwartale 2020 roku aż 19 proc. ataków phishingowych wykorzystywało wizerunek Microsoftu, aby wyłudzić dane od internautów. W trakcie ataków cyberprzestępcy tworzyli fałszywe witryny takich usług jak Of�ice czy Teams, powszechnie wykorzystywanych w pracy zdalnej. Dużą popularnością wśród nich cieszyły się także �irmy DHL oraz Google. – Z UKE oraz NASK na początku roku w pierwszej fazie pandemii przygotowaliśmy rejestr stron zakazanych, czyli takich, które powstały tylko po to, żeby wyłudzać środki. Stron, które zostały w ten sposób wychwycone i zablokowane, jest już blisko 4 tys. W tym obszarze nie tylko musimy realizować to, co mieliśmy zaplanowane, ale też przyspieszamy pewne działania – podkreśla pełnomocnik rządu ds. cyberbezpieczeństwa.

W trzecim kwartale 2020 r. aż 19 proc. ataków phishingowych wykorzystywało wizerunek Microsoftu, aby wyłudzić dane od internautów.

48 ~ „Raport Koronawirus”

Co jest groźniejsze Mnożą się w popularnej prasie artykuły na temat tego, co jest groźniejsze: grypa czy COVID-19. Zestawia się w nich dane o tym, która choroba jest bardziej zakaźna i która jest bardziej śmiertelna, traktując zresztą stosowne dane z pewną nonszalancją, czyli nie wnikając w metodologiczną poprawność. Abstrahując nawet od żonglerki statystykami, czemu te porównania służą?

Można pociągnąć tę zabawę dalej. Dlaczego koncentrować się li tylko na grypie i COVID-19? Co jest groźniejsze: Rak płuca czy rak piersi? Zapalenie płuc wywołane przez pneumokoki czy posocznica meningokokowa? Dżuma czy cholera? Depresja czy lęk uogólniony? HIV czy kiła? Schizofrenia czy choroba afektywna dwubiegunowa? Albo jeszcze dalej: dżuma czy HIV? Posocznica meningokokowa czy rak piersi? Można też w tych „analizach” wejść na poziom rozważań etycznych i światopoglądowych. Pozostając przy COVID-19 i grypie: którą z tych chorób ogłosimy groźniejszą biorąc pod uwagę to, że w COVID-19 ryzyko ciężkiego przebiegu i śmierci związane jest z zaawansowanym wiekiem i chorobami współistniejącymi takimi jak na przykład cukrzyca, a w przypadku grypy – to ryzyko rośnie też w innych grupach: w populacji kobiet w ciąży oraz małych dzieci?

Zastanówmy się zatem:

co decyduje o tym, że uznajemy jakąś chorobę za groźniejszą od innych? Odsetek zgonów wśród chorych? Odsetek osób, które po jej przechorowaniu zostają inwalidami? A może odsetek populacji, który na tę chorobę zachoruje? Czy też wiek populacji, w której choroba ta czyni spustoszenia? A może cena, którą trzeba zapłacić za wyleczenie? 6 listopada 2020

Grypa czy COVID-19 Idźmy jeszcze dalej. Załóżmy, że z jakiegoś powodu przyjmujemy, iż COVID-19 jest groźniejszy niż grypa. Czy nieszczęśnik, który na grypę zachoruje i wyląduje w szpitalu pod respiratorem, będzie miał lepsze samopoczucie, bo przytra�iła mu się rzekomo mniej groźna choroba? Jego rodzina na wieść o tym, że doszło do ciężkich powikłań grypy odetchnie z ulgą z tego powodu, że „To na szczęście nie ten straszny COVID-19”? Są tysiące chorób. Ta sama jednostka chorobowa może u różnych ludzi przebiegać różnie. Niektóre choroby są statystycznie bardziej śmiertelne niż inne. Niektóre są mniej śmiertelne, ale powodują kalectwo albo uniemożliwiają normalne funkcjonowanie. Jednak lekarz – jak mawia hematolog i onkolog prof. Wiesław Jędrzejczak – leczy nie statystykę, a konkretnego pacjenta.

I ten konkretny pacjent zmaga się z konkretnymi dolegliwościami. Czy zatem porównania pomiędzy różnymi chorobami nie mają znaczenia? Ależ mają! Przede wszystkim na dwóch płaszczyznach:

Na poziomie polityki zdrowotnej wobec danej społeczności:

analiza danych o zapadalności i śmiertelności w wielkich grupach ludzi jest jednym z czynników (podkreślam: jednym z wielu czynników), które bierze się pod uwagę w planowaniu budżetów, tj. pozwala kierować większe zasoby w tym kierunku, z którego spodziewać się można największych strat w danej populacji;

Na poziomie indywidualnym: takie porównania mogą u konkretnej osoby łagodzić lub

wzmagać uczucie lęku, a to może się przekładać na jego reakcje �izjologiczne, nastawienie do choroby i zdrowienia oraz wpływać na to, jakie podejmuje decyzje. Mogą takie porównania tego pacjenta stygmatyzować lub napełniać lękiem przed stygmatyzacją, a przez to opóźniać lub wręcz uniemożliwiać zgłoszenie się po fachową pomoc.

Z indywidualnej perspektywy liczą się dwie kwestie:

• Znajomość objawów alarmowych, które powinny skłonić do szukania pomocy medycznej, niezależnie od tego, o jakich chorobach mogą świadczyć. Tylko ta wiedza pozwoli bowiem na to, by w odpowiednim czasie zgłosić się do lekarza i w ten sposób zwiększyć szanse na skuteczną pomoc. • Wiedza, jak minimalizować ryzyko zachorowania na różne choroby: czy poprzez styl życia, szczepienia, badania przesiewowe czy nawyki higieniczne.

Każda choroba może się bowiem łączyć z olbrzymim cierpieniem, niezależnie od tego, czy media ogłoszą ją mniej czy bardziej groźną. (zdrowie.pap.pl)

„Raport Koronawirus”~ 49

Maseczki ochronne

na twarz

Zasłanianie ust i nosa za pomocą maseczek chirurgicznych lub innych, np. własnoręcznie wykonanych zakryć, od początku pandemii wywołuje sporo kontrowersji. Pomimo różnic w zaleceniach dotyczących stosowania maseczek, które obowiązują w różnych krajach, eksperci zgodnie jednak przekonują, że ich używanie – we właściwy sposób – może pomóc w walce z COVID-19. Faktem jest, że zalecenia ekspertów, m.in. ze Światowej Organizacji Zdrowia (WHO), dotyczące stosowania maseczek, istotnie się w tym roku zmieniały. Jednak obecnie w kwestii zasłaniania ust i nosa mamy już dość powszechnie akceptowany międzynarodowy konsensus.

Maseczki: fetysz czy skuteczna ochrona

Eksperci podkreślają, że maseczki są jednym z wielu istotnych elementów kompleksowej strategii mającej na celu walkę z pandemią oraz pro�ilaktykę zakażeń nowym koronawirusem. – Samo stosowanie maseczek nie zapewnia odpowiedniego poziomu ochrony przed COVID-19. Oprócz tego konieczne jest także: utrzymywanie dystansu społecznego – odległości od innych wynoszącej minimum 1 metr, częste mycie rąk, a także unikanie dotykania twarzy oraz maseczki – czytamy w aktualnie obowiązujących zaleceniach WHO. Dodajmy, że na długiej liście sposobów ochrony przed zakażeniem (siebie oraz innych ludzi) są także: unikanie zatłoczonych miejsc, przestrzeganie etykiety kaszlu i kichania (poprzez zasłanianie ust i nosa łokciem lub chusteczką), a także pozostawanie w domu w ramach samo-izolacji w razie wystąpienia nawet łagodnych objawów wskazujących na infekcję układu oddechowego. Jednocześnie WHO przypomina, że w razie wystąpienia silnych objawów infekcji, takich jak m.in. wysoka gorączka i trudności z oddychaniem, należy

– fakty, które trzeba znać skontaktować się z lokalnymi służbami medycznymi, ale najlepiej, jeśli to możliwe, najpierw zdalnie, czyli korzystając z dostępnych rozwiązań telekomunikacyjnych.

Maseczki: chirurgiczne czy własnej roboty

Co ciekawe, WHO wyróżnia w tej sprawie dwie ścieżki postępowania, w zależności od… rodzaju maseczek. Pierwsza rekomendacja dotyczy stosowania maseczek medycznych (czyli tzw. chirurgicznych). – Maseczki medyczne mogą ochronić osoby je noszące przed zakażeniem się, a także zapobiegać rozprzestrzenianiu wirusa przez osoby zakażone – podkreśla WHO w aktualnej wersji zaleceń dotyczących maseczek. Światowa Organizacja Zdrowia rekomenduje stosowanie maseczek medycznych następującym grupom osób: • pracownikom służby zdrowia • osobom mającym symptomy COVID-19, w tym również łagodne • opiekunom osób chorych na COVID-19 lub podejrzewanych o tę chorobę, działających poza służbą zdrowia

• osobom z grup ryzyka (w wieku 60+, a także wszystkim osobom z chorobami współwystępującymi). Druga rekomendacja dotyczy stosowania zakryć ust i nosa innych niż maseczki medyczne, czyli np. wykonanych własnoręcznie. Eksperci WHO popierają ich powszechne stosowanie w miejscach publicznych, w których istnieje duże ryzyko zakażenia i gdzie trudno jest zachować dystans społeczny, takich jak np. komunikacja publiczna czy sklepy. Jednocześnie WHO podpowiada, jak powinny być wykonane maseczki niemedyczne, aby jak najlepiej spełniały swoją ochronną rolę. Chodzi o ich odpowiedni, ergonomiczny kształt, dzięki któremu zakrywają usta, nos i brodę, i jak najściślej przylegają do twarzy, m.in. dzięki

Z czego najlepiej zrobić maseczkę?

Jeśli ktoś zdecyduje się na samodzielne uszycie maseczki ochronnej wielokrotnego użytku, to WHO podpowiada, że najlepiej nadają się do tego następujące materiały: • wewnętrzna warstwa: bawełna • środkowa warstwa: włóknina polipropylenowa • zewnętrzna warstwa: włóknina poliestrowa.

odpowiednim gumkom lub wiązaniom mocującym. Kolejna ważna rzecz to ich wielowarstwowość – powinny składać się przynajmniej z 3 warstw różnych materiałów, które z jednej strony umożliwiają swobodne oddychanie, a z drugiej jak najlepiej wyłapują z powietrza drobinki (kropelki) mogące przenosić patogeny.

Maseczki: jak bezpiecznie używać

Eksperci WHO ostrzegają, że nieumiejętne stosowanie maseczek może przynieść więcej szkody niż pożytku! Dlatego warto znać podstawowe zasady higieny związane z używaniem maseczek, które obejmują m.in.: • dokładne mycie rąk przed ich zakładaniem i po ich zdjęciu • unikanie dotykania maseczki dłońmi w trakcie jej noszenia • zmianę maseczki na nową, gdy się zabrudzi lub mocno zawilgoci • ostrożne zdejmowanie maseczek (jedynie za gumki / sznurki mocujące) • w przypadku maseczek wielokrotnego użytku należy je prać / dezynfekować przynajmniej raz dziennie (najlepiej w gorącej wodzie, z dodatkiem detergentu lub mydła). (zdrowie.pap.pl)

50 ~ „Raport Koronawirus”

Choroby przewlekłe, które stanowią szczególne ryzyko

w razie COVID-19 Wiadomo już, jakie współistniejące choroby przewlekłe stanowią większe ryzyko dla osoby, która złapie COVID-19. Choć wszyscy powinniśmy obecnie stosować środki ochrony przed nowym koronawirusem, tego rodzaju wiedza powinna skłonić pacjentów z określonymi przewlekłymi chorobami do rzetelnego ich leczenia i zachowywania szczególnej ostrożności. Wiedza ta przydaje się też lekarzom w decydowaniu, jakie działania podejmować wobec zainfekowanego pacjenta z określonymi problemami zdrowotnymi. Będzie też miała duże znaczenie także wtedy, gdy pojawi się już szczepionka przeciwko SARS -CoV-2, stanowiąc istotną przesłankę dla ułożenia listy osób, które w pierwszej kolejności powinny być zaszczepione. Obszerna analiza sprawdzająca, które choroby przewlekłe najbardziej narażają na śmierć w przebiegu COVID-19, obejmująca badania z czterech kontynentów, została niedawno opublikowana w „PLOS ONE”. Zespół naukowców z Penn State College of Medicine sprawdził wpływ 11 przewlekłych chorób na śmiertelność z powodu zakażenia koronawirusem. Do przeglądu włączyli następujące schorzenia: choroba niedokrwienna serca, cukrzyca, nadciśnienie, nowotwory, przewlekła choroba nerek, przewlekła obturacyjna choroba płuc (POChP), choroba naczyniowo-mózgowa, nie6 listopada 2020

wydolność serca, astma, przewlekła choroba wątroby HIV/AIDS. Naukowcy do analizy włączyli 25 badań, które objęły łącznie 65 tys. pacjentów leczonych w szpitalach z powodu COVID-19. Średni wiek chorych wyniósł 61 lat. Grupę kontrolną stanowili hospitalizowani pacjenci z COVID-19, którzy nie cierpieli na żadną z powyższych chorób przewlekłych.

Kiedy wzrasta zagrożenie?

Okazało się, że ryzyko śmierci w przebiegu COVID-19 najbardziej wzrasta w razie współistniejących: • przewlekłej choroby nerek • choroby wieńcowej • nadciśnienia • niewydolności serca • cukrzycy • nowotworu Nie znaleziono statystycznie istotnego wzrostu ryzyka zgonu w porównaniu z grupą kontrolną w

przypadku pozostałych analizowanych chorób przewlekłych. – Badanie to sugeruje, że schorzenia te nie są po prostu częste u pacjentów z COVID-19, ale ich obecność to znak ostrzegawczy, który mówi o zwiększonym ryzyku zgonu – wyjaśnia jeden z autorów analizy dr Paddy Ssentongo. Do powyższego wykazu chorób należałoby dodać otyłość. Wprawdzie w tym badaniu nie została uwzględniona, ale są inne doniesienia, które wskazują na wysokie ryzyko ciężkiego przebiegu COVID-19 i zgonu z jego powodu w sytuacji, gdy chory ma jeszcze diagnozę otyłości.

Choroba przewlekła w czasie pandemii: co robić

Prof. Artur Mamcarz, internista i kardiolog, szef III Kliniki Chorób Wewnętrznych i Kardiologii Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego podkreśla, że podstawową zasadą jest obecnie „rzetelne leczenie chorób przewlekłych”. – Są analizy wskazujące na to, że jeśli choroby przewlekłe, takie

jak nadciśnienie czy cukrzyca są leczone prawidłowo i są trzymane przez to w ryzach, zmniejsza się ryzyko ciężkiego przebiegu COVID19 – podkreśla. Rzetelne leczenie to ścisłe przestrzeganie zaleceń lekarskich, a zatem przyjmowanie o odpowiednich porach i w zaleconych dawkach przepisanych leków, stosowanie rekomendowanej przez specjalistę diety i aktywności �izycznej, regularne dokonywanie pomiarów ciśnienia i/lub cukru, higiena snu. Ponadto profesor radzi wszystkim wdrożyć zasady zdrowego trybu życia. Sam może tu świecić przykładem: kiedy do niego zadzwoniłam, właśnie kończył 26. kilometr na rowerze. – Trenuję, prawidłowo się odżywiam – mówi lekarz. Zwraca uwagę, że w obecnych czasach, które są szczególnie trudne także dla kadry medycznej, taki zdrowy tryb życia stanowi ochronę nie tylko przed patogenami, ale i złym nastrojem.

(zdrowie.pap.pl)

„Raport Koronawirus” ~ 51

u młodych COVID-19 dorosłych

Zakażenie SARS-CoV-2 stanowi szczególne zagrożenie dla osób powyżej 65. roku życia. Ale na ciężki przebieg COVID-19 mogą być narażeni też młodzi, a ryzyko to szczególnie dotyczy osób z otyłością. W Polsce ta choroba dotyczy statystycznie 25 proc. mężczyzn i 23 proc. kobiet całej populacji w wieku powyżej 15 lat. Lepiej, by – obok seniorów – w czasie pandemii podejmowali szczególne środki ostrożności. Na stronie periodyku JAMA została we wrześniu opublikowana analiza amerykańskiego zespołu naukowców z Brigham and Women’s Hospital (USA), którzy postanowili przyjrzeć się temu, jak na COVID-19 chorują młodzi dorośli, którzy z jego powodu musieli być leczeni w szpitalu. Pod lupę badacze wzięli dane z 419 amerykańskich szpitali, do których z powodu COVID-19 w okresie od 1 kwietnia do 30 czerwca tra�iło 3222 pacjentów w wieku 18-34 lata. Badacze z powodów metodologicznych wykluczyli z analizy ponad 1500 pacjentek w ciąży – mogły tra�ić do szpitala nie dlatego, że ciężko chorowały na COVID-19, a po to, by np. urodzić dziecko lub z powodu powikłań ciąży. W podanym przedziale czasowym włączeni do analizy młodzi dorośli stanowili jedynie 5 proc. wszystkich hospitalizowanych z powodu nowej choroby pacjentów. Ponad połowę z tych młodych dorosłych (57 proc.) stanowili mężczyźni.

Jak na COVID-19 chorują młodzi dorośli

– Zauważyliśmy wysoką częstość ciężkiego przebiegu choroby. Mimo, że śmiertelność na poziomie 2,7 proc. jest niższa niż wśród starszych pacjentów, jest ona wysoka jak na młodych ludzi, którzy zwykle dobrze sobie radzą, jeśli są hospitalizowani z innych powodów – podkreśla dr Jonathan Cunningham, główny autor

Jest się czego bać? pracy. Naukowcy wyodrębnili czynniki ryzyka, które mogły wpłynąć na ciężkość przebiegu choroby. W całej badanej grupie ponad 3 tysięcy młodych kobiet i mężczyzn aż prawie 40 proc. (1187 osób) cierpiało z powodu otyłości, przy czym 789 pacjentów i pacjentek chorowało na otyłość olbrzymią. Otyłość stwierdza się wówczas, gdy wskaźnik BMI wynosi lub przekracza 30; o otyłości olbrzymiej mówimy wtedy, gdy wskaźnik ten jest równy lub większy niż 40. Ponadto 588 młodych pacjentów miało cukrzycę, zaś 519 – nadciśnienie. Wszystkie trzy współistniejące choroby miały istotne znaczenie w przebiegu COVID-19, szczególnie zaś – otyłość, zwłaszcza wtedy, gdy była otyłością olbrzymią. Okazało się, że w badanej grupie 331 osoby (10 proc.) wymagały wspomagania oddechu, zaś 88 (2,7 proc.) – zmarło, przy czym spośród owych pacjentów, którzy zmarli lub wymagali mechanicznej wentylacji, aż 140 – a

zatem około 40 proc. – cierpiało z powodu otyłości olbrzymiej. Badacze zauważyli ponadto, że otyłość, nadciśnienie i cukrzyca stanowią istotne czynniki ryzyka ciężkiego przebiegu COVID-19 u młodych dorosłych, a im większa otyłość oraz im więcej wszystkich czynników ryzyka, tym ryzyko ciężkiego przebiegu jest wyższe. Autorzy pracy zaznaczają przy tym, że ich badanie obejmowało jedynie te osoby, które były hospitalizowane, a zatem tylko niewielką grupę wśród wszystkich młodych zakażonych nowym koronawirusem. – Nie wiemy nic na temat wspólnych cech pacjentów, którzy zostali zainfekowani. Uważamy, że u większości osób w tym wieku choroba zostaje samoistnie opanowana i ludzie ci nie potrzebują hospitalizacji. Jednak jeśli już muszą być przyjęci do szpitala, ryzyko jest znaczące – twierdzi jeden z badaczy, dr Scott Solomon.

BMI powyżej 30: czas zacząć się odchudzać?

Zawsze warto podjąć wysiłek zmierzający do zrzucenia nadprogramowych kilogramów, a teraz tego rodzaju zalecenie nabiera szczególnej mocy. O ile jednak podjęcie ćwiczeń i mody�ikacja diety na zdrową w myśl zaleceń podawanych na przykład na stronie Centrum Edukacji Żywieniowej ma sens w przypadku niewielkiej nadwagi, to jednak tego rodzaju problem nie jest tym samym, co otyłość – sklasy�ikowana jako choroba, przy czym trzeba pamiętać, że otyłość to złożony problem medyczny. Powinna być leczona w konsultacji z zespołem profesjonalistów – lekarzem, dietetykiem klinicznym, psychologiem oraz �izjoterapeutą, a terapia może być związana także z interwencjami chirurgicznymi. Samodzielne, bez jakiejkolwiek konsultacji z medykiem leczenie otyłości może nieść ze sobą spore ryzyko dodatkowych komplikacji zdrowotnych. (zdrowie.pap.pl)

52 ~ „Raport Koronawirus”

Ekspert radzi, kiedy wykonać test na koronawirusa

Test, który ma sprawdzić, czy doszło do zakażenia patogenem, należy wykonać w odpowiednim czasie. Jeśli zostanie przeprowadzony wcześniej lub dużo później niż ten optymalny, otrzymamy niewiarygodny wynik. Warto przy tym pamiętać, że objawy COVID-19 to nie zawsze i nie tylko kaszel, gorączka i zmęczenie. Prof. Włodzimierz Gut z Zakładu Wirusologii Narodowego Instytutu Zdrowia Publicznego – Państwowego Zakładu Higieny zaznacza, że w każdej infekcji obowiązuje ta reguła: testujemy wtedy, kiedy mamy pewność, że otrzymamy wiarygodny wynik. – W przypadku koronawirusa SARS-CoV-2 jest to piąty, a jeszcze lepiej – szósty dzień od zakażenia – podkreśla ekspert. A zatem należy prześledzić swoje kontakty i zastanowić się, kiedy mogło dojść do zakażenia i odliczyć pięć – sześć dni, zanim poddamy się testowi.

Objawy infekcji: co robić

Przy wszelkich infekcjach, którymi możemy zarażać innych, podstawową zasadą jest izolacja. Innymi słowy: nie należy kontaktować się w ogóle z innymi osobami, a jeśli to nie jest możliwe, bo są jeszcze domownicy, ograniczyć w miarę możliwości kontakty z nimi, często wietrzyć pomieszczenia i wzmocnić czynności higieniczne (mycie rąk wodą z mydłem, częste mycie powierzchni, które są dotykane). Prof. Gut dodaje, że ponieważ jesteśmy obecnie w czasie pandemii, w razie objawów infekcji (jakiejkolwiek) warto ponadto rozważyć wykonanie testu 6 listopada 2020

na obecność koronawirusa. W tym celu lepiej skontaktować się telefonicznie ze swoim lekarzem lub SANEPID-em, by uzyskać pewność co do konkretnego dnia wykonania takiego testu. Trzeba też pamiętać, że choć przy rozwoju COVID-19 najczęściej występuje triada objawów: kaszel, gorączka i zmęczenie, nie oznacza to, że można mieć tę chorobę i zupełnie inne, albo dodatkowo inne symptomy. Oto lista objawów COVID-19, jaką ułożyli naukowcy na podstawie zebranych danych z całego świata: • gorączka (83–99 proc. pacjentów z COVID-19) • kaszel (59–82 proc.) • zmęczenie (44–70) • duszność (31–40 porc.) • odkrztuszanie plwociny (28–33 proc.) • bóle mięśni i stawów (11–35 proc.) • bóle głowy (10-15 proc.) • nieżyt nosa i ból gardła (14-15) • krwioplucie (mniej niż 10 proc.) • nudności, wymioty (5,8 proc.) • biegunka (3,8-4,2 proc.)

Ponadto, w literaturze fachowej zwraca się uwagę na to, że część pacjentów z COVID-19 doświadczała utraty węchu i smaku, także przed wystąpieniem innych objawów tej choroby. (zdrowie.pap.pl)

Szczepionka przeciwko gruźlicy

a COVID-19

Już kilka zespołów badawczych sprawdza, czy szczepionka przeciwko gruźlicy może chronić przed zakażeniem SARSCoV-2 i/lub ciężkim przebiegiem COVID-19. Są przesłanki, które skłoniły naukowców do zajęcia się takimi badaniami. Początkowy entuzjazm z pierwszych badań obserwacyjnych może być jednak przedwczesny. Już jakiś czas temu w Gwinei-Bissau zauważono, że szczepionka przeciwko gruźlicy (BCG) o 38 proc. zmniejsza ryzyko zgonu u noworodków, najprawdopodobniej dzięki temu, że bardziej chroni przez zapaleniem płuc oraz sepsą, która u dzieci częściej ma gwałtowny przebieg. Badania w Afryce Południowej wykazały z kolei, że BCG istotnie zmniejsza ryzyko zakażenia górnych dróg oddechowych oraz płuc. Z kolei testy wykonane w Holandii sugerują, że szczepionka przeciwko gruźlicy zmniejsza ryzyko zakażenie żółtą febrą. W lipcu tego roku na stronie PNAS opublikowany został artykuł zespołu trojga amerykańskich naukowców na temat potencjalnych związków między szczepionką przeciwko gruźlicy a śmiertelnością z powodu COVID-19. Badacze w analizach zaobserwowali „silną korelację” między poziomem zaszczepienia danej populacji szczepionką BCG a śmiertelnością z powodu COVID-19 w „różnych, ale podobnych społecznie państwach europejskich”. Ich zdaniem każde 10 proc. więcej zaszczepionej przeciwko gruźlicy populacji przekłada się na zmniejszenie o 10,4 proc. śmiertelności z powodu COVID-19. Autorzy byli zdania, że związek jest silny, ale wymaga badań, by wyjaśnić jego mechanizm, przy czym siłą rzeczy musieli opierać się na dostępnych danych z pierwszej fazy pandemii w Europie.

Ostrożnie z twardymi wnioskami na podstawie hipotez

– To mogła być koincydencja, zwłaszcza że widzimy obecnie, co teraz dzieje się w krajach takich jak Słowacja, Czechy czy Polska – mówi o publikacji z PNAS prof. Kazimierz

Roszkowski-Śliż z Instytutu Gruźlicy i Chorób Płuc. Na początku pandemii w tych krajach obserwowano zarówno mniejszy poziom zakażeń w populacji, jak i niższą śmiertelność niż w krajach Europy Zachodniej. Naukowcy, poszukując możliwych wyjaśnień, zwrócili uwagę na to, że w Europie Zachodniej już wiele lat temu zaniechano powszechnych szczepień BCG, a w Europie Środkowej i Wschodniej wciąż są one prowadzone. Niewykluczone jednak, że różnica w zapadalności i śmiertelności na początku pandemii wynikała w naszym regionie z mniejszej mobilności i szybkiego wprowadzenia lock-downu. Jednocześnie profesor zwraca uwagę na to, że istotnie, szczepionka BCG ma działanie immunopotencjalizujące, czyli stymulujące układ odpornościowy. – To zjawisko jest znane od lat, a nawet wciąż jeszcze czasem wykorzystywane. Na przykład w raku pęcherza nadal czasem wykorzystuje się wlewy BCG jako metodę leczenia uzupełniającego – wyjaśnia. Na razie nie ma organizacji (na czele z WHO), która postuluje szczepienia przeciwko gruźlicy w celu ochrony przed SARS-CoV-2, choć kolejne zespoły badawcze analizują mechanizm wytwarzania nieswoistej odpowiedzi immunologicznej po szczepieniu BCG, ewentualnym jej wpływie na zakażenie nowym koronawirusem oraz (ewentualnie) czas trwania tej ochrony. W czasie, gdy na całym niemal świecie przybywa zakażonych, na razie pozostaje nam zachowywanie dystansu społecznego, częste mycie rąk, noszenie maseczek oraz bezwzględne stosowanie się do zaleceń lekarskich w razie choroby – także w razie tej przewlekłej. (zdrowie.pap.pl)

„Raport Koronawirus” ~ 53 W związku z pandemią COVID-19 Europejska Rady Resuscytacji wprowadziła niewielkie zmiany zasad udzielania pierwszej pomocy, także tej przed podjęciem czynności profesjonalistów medycznych. Sprawdź, jak się chronić przed zakażeniem nowym koronawirusem i jednocześnie uratować kogoś w razie zagrożenia życia.

Pierwsza pomoc w pandemii bez metody usta-usta Na każdym ciąży obowiązek udzielenia pomocy, gdy jest ona niezbędna dla ratowania życia bądź zapobieżenia ciężkiemu uszczerbkowi na zdrowiu poszkodowanego. Zaniechanie wypełnienia tego obowiązku powoduje, że narażamy się na odpowiedzialność karną za przestępstwo nieudzielenia pomocy zagrożone karą pozbawienia wolności do 3 lat. Wyjątkiem jest sytuacja, gdy udzielenie pomocy może poskutkować poważnym uszczerbkiem dla zdrowia lub utratą życia ratownika – świadka zdarzenia. Tym samym nie mamy na przykład obowiązku wchodzenia do pomieszczenia ogarniętego pożarem, by pomóc ludziom tam się znajdującym. Koronawirusem SARS-CoV-2 zakażamy się drogą kropelkową, a zatem wirus o potencjale zakaźnym może się znajdować w ślinie oraz wydychanym aerozolu osoby zakażonej. Jednocześnie nie wszystkie osoby zakażone mają objawy infekcji, stąd może się zdarzyć, że sam nosiciel wirusa nie jest świadomy zakażenia. Europejska Rada Resuscytacji stoi na stanowisku, że powstawanie aerozolu w trakcie uciśnięć klatki piersiowej jest jednak niewielkie, „ponieważ generują one niewielką, choć mierzalną objętość oddechową”. Wyjaśnia, że

uciśnięcia klatki piersiowej podczas przywracania krążenia są podobne do niektórych technik �izjoterapeutycznych generujących aerozol u osoby uciskanej. Rada zwraca też uwagę, że osoba wykonująca uciśnięcia klatki piersiowej znajduje się blisko dróg oddechowych pacjenta. Dlatego postanowiła w niewielkim stopniu zmody�ikować zasady przywracania krążenia przez osoby bez wykształcenia medycznego.

Pierwsza pomoc w czasie pandemii

– Najpierw trzeba się zorientować, czy doszło do zatrzymania krążenia. Należy to podejrzewać, jeśli poszkodowany jest nieprzytomny i nie oddycha prawidłowo. W czasie pandemii Rada nakazuje zredukowanie sytuacji, gdy jesteśmy blisko twarzy osoby poszkodowanej, dlatego zaleca, by ocenę przytomności wykonać poprzez potrząśnięcie poszkodowanym i zawołanie. – Odstępujemy od oceny oddechu metodą „widzę-słyszę-czuję”. Zgodnie z najnowszymi zaleceniami nie przystawiamy ucha do ust i nosa poszkodowanego. Rada zaleca, by oceniając oddech, wyłącznie obserwować klatkę piersiową i brzuch poszkodowanego poszukując ruchów świadczących o prawidłowym oddechu.

Rada zaleca:

• Aby zminimalizować ryzyko infekcji, nie udrażniaj dróg oddechowych i nie umieszczaj swojej twarzy przy ustach / nosie poszkodowanego. • Jeśli poszkodowany nie reaguje i nie oddycha normalnie, należy zadzwonić po pogotowie ratunkowe. Warto, zwłaszcza wtedy, gdy nie możemy prosić o pomoc kogokolwiek w otoczeniu, włączyć telefon na tryb głośno mówiący – pozwoli to na wykonywanie czynności ratunkowych i jednocześnie konsultacje na bieżąco z dyspozytorem pogotowia. Są oni przeszkoleni w pomaganiu w takich sytuacjach. • Rada zaleca, by osoby udzielające pomocy „rozważyły” zasłonięcie ust poszkodowanego szmatką lub ręcznikiem przed rozpoczęciem uciskania klatki piersiowej i de�ibrylacją z użyciem automatycznego de�ibrylatora zewnętrznego (AED). Może to zmniejszyć ryzyko rozprzestrzeniania się wirusa w powietrzu podczas uciśnięć klatki piersiowej.

Nie zaleca się:

• Wykonywania oddechów ratowniczych (usta-usta) u osób dorosłych. Jeśli jesteśmy przeszkoleni, możemy je wykonywać jedynie u dzieci w połączeniu z uciśnięciami

klatki piersiowej (o ile potra�imy i chcemy to zrobić). • Po zakończeniu resuscytacji należy jak najszybciej umyć ręce wodą z mydłem lub zdezynfekować ręce żelem do rąk na bazie alkoholu i skontaktować się z lokalnymi władzami medycznymi w celu uzyskania informacji na temat badań przesiewowych po kontakcie z osobą z podejrzeniem lub potwierdzeniem COVID-19. – Udzielanie pierwszej pomocy wiąże się wielokrotnie z uratowaniem czyjegoś życia, ale nie może przekładać się to na zagrożenie dla osób postronnych, świadków zdarzenia. Nauczanie pierwszej pomocy zawsze wskazuje, że najważniejsze jest bezpieczeństwo własne. Zmiany w wytycznych pozwalają na osiągnięcie w dużym stopniu bezpieczeństwa dla osób, które udzielają pierwszej pomocy, zaś z drugiej dają też szansę na to, że jeżeli w sposób bezpieczny będziemy tej pomocy udzielać, może to się przełożyć na poprawę zdrowia lub uratowanie osoby w nagłym stanie zagrożenia życia – komentuje Paweł Świniarski, ratownik medyczny i wykładowca w Wyższej Szkole Rehabilitacji w Warszawie, członek Legionowskiego WOPR.

(zdrowie.pap.pl)

54 ~ Andrzejki 2020 WROZBYONLINE.PL

Tradycja wrozb

ANDRZEJKOWYCH

Sięga, prawdopodobnie czasów pogańskich. Pierwsza znana wzmianka o wróżbach andrzejkowych, pojawiła się w 1555 roku. Wiadomo, iż wróżby te odbywały się w wigilię św. Andrzeja. Patronem tego dnia jest Św. Andrzej z Galilei. Z zawodu rybak, później podróżnik. Życie zakończył na krzyżu. Imię Andrzej pochodzi z greckiego, oznacza siłę i odwagę. Wróżby andrzejkowe od początku miały na celu, jak dziewczęta mają poznać kandydata na męża. Gdy powstawała ta tradycja, wieczorem w wigilię imienin Andrzeja spotykały się panny. Kobiety zamężne nie brały w tym udziału, ponieważ ich los był już przesądzony. Wierzono, że przyszłość objawiają duchy, które zstępują na ziemię. Uważano, aby w obrzędach nie brały udziału kobiety w błogosławionym stanie, ponieważ duchy mogłyby zaszkodzić dziecku. Kawalerowie nie brali udziału w andrzejkowych wróżbach, ponieważ mieli swój własny wieczór. Mężczyźni wróżyli sobie w noc poprzedzającą dzień Św. Katarzyny – męczennicy – który przypadał na 25. dzień miesiąca.

6 listopada 2020

Andrzejki 2020 WROZBYONLINE.PL~ 55 Standardową wróżbą jest lanie wosku. Najlepiej wykorzystać stary klucz, należący do babci, a jeszcze lepiej użyć klucza od drzwi kościoła, można także wcześniej poświęcić zwykły klucz, podczas mszy. Kształt wylanego wosku miał zdradzać cechy przyszłego męża np. kształt góry – skały mówił o jego gwałtowności, a kształt psa lub kota, że będzie dobrym przyjacielem. Ważne są również sny, jeżeli w andrzejkową noc przyśni się coś dobrego, to właśnie tego można się spodziewać. Przed snem warto spalićpalmywielkanocne,dawni mistrzowiemagiizalecali,abystanąć tak,abybyłoczućdym.Tenrytuał pomagałwsprowadzaniudobrych snów. Równie dobrze jak ze snu, możnawróżyćzkart.Askieroznaczaspokojnyiciepłydom.Askaro zapowiada dobrą wiadomość w sprawachmiłości.Astreflmówi,że możnaspodziewaćsięniespodzianki wmiłości.Aspikzapowiadapartnera władczego i solidnego. Do wielu wróżbwykorzystywanebyłyrównież

zwierzętanajczęściejbyłytopsy,jednakwłaścicielkapsaniemogłabrać udziałuwewróżbie,abyniemogło dojść do żadnej manipulacji z jej strony.Paniennajczęściejbyłodwanaście,stawaływkręgutrzymającw rękachkawałkikiełbasylubplacuszki posmarowane tłuszczem. Od którejpannypieszabrałsmakołyk,ta pierwszamiaławychodzićzamąż. Jeślipieszjadłrarytasnamiejscu,to pannajeszczerokmusiałapoczekać, ajeśliwyniósłzdomutooznaczało ślub jeszcze w tym samym roku. Zdarzałosię,żedoizbywpuszczano gąsiorazzawiązanągłową,którą pannępierwsząuszczypnął,tamiała pierwsza wychodzić za mąż. Był też zwyczaj, iż panny rozbierały się do naga i wybiegały do drewutni, ta z nich, która najszybciej powróciła do izby z całym naręczem drewna mogła szykować się do ślubu. Podczas tego rytuału było bardzo wesoło, a śmiechom nie było końca. Japroponujędzisiejszympannom, abywwieczórandrzejkowyzerwały gałązkęwiśniiwstawiłydowazonu zwodą,jeślizakwitniewBożeNa-

rodzeniebędziezwiastowałarychłe wesele. Obecnie andrzejki to świetna zabawa i okazja do spotkań towarzyskich, dawniej jednak obchodzono ją z wielką powagą. Pomimo zmian kulturowych i różnych obyczajów przejętych od innych narodów lanie wosku i wróżenie z kart, to wciąż najważniejsze zajęcie Polaków w andrzejki, bez względu na wiek, wykształcenie czy wykonywany zawód.

To odwieczna cecha ludzkości – dążyć do poznania rzeczy nieznanych, dowiedzieć się, co czeka nas w przyszłości. Ten jedyny wieczór w roku ma magiczną moc, więc rośnie szansa jej zaspokojenia. Trzeba więc dać szansę wróżbitom i powróżyć sobie w ten wieczór oraz wspomóc wróżbę silnym pragnieniem spełnienia. To takie prawdziwe zaklinanie losu – im bardziej czegoś pragniecie, tym większa szansa spełnienia i realizacji marzeń. (Wróżka Elizabeth, wrozbyonline.pl)

Przysłowia and

rzejkowe:

Gdy święty And rzej ze sto dni śnieg naśniegiem przybieży, polu leży.

Gdy w Andrzeja de w grudniu drogi szcz lub słota, bez błota. Jeżeli na święte to od Bożego Nargo Andrzeja wiatr i mgła, odzenia będzie sr oga zima. Której but na pr og u stanie, pier w sza panna na w ydanie. Miękko na And rzeja, to dobra na dzieja. Na noc św. And rzeja dziewkom z wróżb nadzieja . Noc Andrzeja św iętego przyniesie nam narzeczoneg o. Dziś cień wosku ci ukaże, co ci ży cie niesie w darze . Na Świętego And rzeja trza kożuch a dobrodzieja. Święty Andrzej wróży szczęście i szybkie zamęści e. Na świętego And rzeja błyska pann om nadzieja. W wigiliją Jędrz eja świętego – uj rzy oblubieńca sw ego. Święty Jędrzej ad w en t przytwierd Nie jędrusić, ale na koszule gnus zi. ić. Na święty Jędrz ej sz uk aj ą ba by przędzy. Gdy Andrzej się zjawi, to i zimę po stawi. Gdy Andrzej zw iąże ziemię łyczki em, to Katarzyna rze myczkiem. Kiedy na Andrze ja poleje, poprósz cały rok nie w po rę moczy, suszy. y,

56 ~ Andrzejki 2020 WROZBYONLINE.PL

e Andrzejkroozbw y w

ŁUPINY ORZECHA

wkłaChłopiec i dziewczynka dą wo z dają do miednicy echa. dwie połówki łupiny orz siebie, do ną pły do iny łup li Jeś w lom icie aśc wł wróżą swoim li Jeś . wo ńst łże ma ci łoś przysz ć eka zacz eba łupinki zatoną, trz u. rok o łeg do przysz

LUSTRO

Aby w magiczną noc andrzejkową wolnym pannom ukazała się twarz przyszłego męża, dziewczyna powinna być sama w pokoju, mieć przygotowane wcześniej nowe lustro i zapalić czerwoną świecę w intencji, aby święty Andrzej sprawił, że ujrzy twarz swego męża. Jeśli zostaną spełnione wyżej wymienione warunki, powinna usiąść naprzeciwko lustra i wpatry wać się w nie tak długo, aż ukarze się jej twarz przyszłego oblubieńca.

Magiczn e kubeczk i 6 listopada 2020

Potrzebne Ci będą małe prz edmioty: figu ka psa, konia r, kota, lalki i węża, ale za węża możesz miast użyć sznurka . Samochod obrączkę, gros zik, ik, klucz, łyże czka, troszkę troszkę soli. Przedmioty cu kru, pojedynczo po pod kubeczki , a ch le ow je aj den kubeczek szaj kubeczki zostaw pust i losuj. Podn y. Pomieosząc kubecz czeka: Pies – ek dowiesz si Przyjaciel, K ę, co Cię oń – Wolnoś Dziecko, Wą ć, Kot – Magi ż – Zazdrość a , Lalka – , S amochodzik ka – Małżeń – Samochód stwo, Grosik , Obrącz– Bogactwo, K – Dobroby t, lucz – Dom, Ł Troszkę Cuk y żeczka ru – Słodkie Chw Kłótnie, Pust ile, Troszkę S y Kubeczek – oli – Niespodzian ka od Losu.

Skórka z jabłka Całe jabłk o obieram y cieniutk w taki sp o, osób, żeby p o w stała jed długa skó na rka. Kied y udało si skać dług ę uzyą obierkę , stanąć trz wziąć ją w eba, rękę i rzu cić za sieb lewe ram ie przez ię. Zobacz , w jaką li ułożyła. te rę się To będzie litera im Twojej po ie n ia łóweczki.

Most Był zw yczaj st awiania przez dziewczęt a koło łóżka naczynia z w odą, przez które w poprzek kładziono deseczkę. Przed zaśnięciem dziewczęt a prosiły narzeczonego, by je przez ten mostek prz eprowadził. Jeżeli we śnie sp ełnił to życzenie, wróży ło to szczęśliwe małżeńs two.

Andrzejki 2020 WROZBYONLINE.PL~ 57

KR SZC ĄG ZĘ ŚC IA

Dzi e sw wczy oje n ze s go z y posz am wo ich i ążp ukują w ch prz ska wspó ójści ce wi ln a z e e czy czuci ujący ych , mog dzy o zna e. A ąp ny m, ter mi ędz stają by do zdają jomy opros mini c i wk nim y n kon c si h, a ć je e ę i o d chw zakr mi, z z le, a ać tej na lo by sta nego c ę s a w h c ł i o róż raz się dzi lę or ić ki wią łopi b z e e l i j na wczy entac kakro anym c w śr y, dzi ego e n s o j sym woją a sto ę w k tnie, t i ocza dku, wi m i p i a będ patii ntuic i aby erunk k ab i. Na oy j i a m z l ę e i a s c , ży tra poz ógł h, g run e na nty c z b d z kr ku dz jtrafn patii. awia dać s zie k ił na i ię tó ę Wt j wy g u w ewczy iejsza en ąc się całk ra szy jśc . n o s o U p w y so d , o ie z s a m tkich wy w ając sób w bisty icie ch ucz róży się w róż ą ż. est b nicz jej ja tedy a ący ko p w k i i ch we er wsz ewr e j óżb , ie,

Drzewko Szczęści a Prowadząca w chodzi do ucz przebraniu kominiarza es kiem szczęści tników zabaw y z drzew a różne karton , na k tórym zawieszone są ik i odczy tuje prz i. Uczestnik w ybiera ka rtonik – Koło (sym epowiednię. bol wiecznoś ci, zmiany, ru cię fortuna, za chu, czeka – Jabłko (sy graj w loterii) mbol zdrow ia, wiecznej być czujny, b mło o – Klucz (sym pokłócisz się z kimś blis dości). Musisz kim bol powagi, wła sisz użyć wła ściwego klucz dzy). Czeka cię przeszko – Serce (sym a do jej poko da i mub szczęście i m ol miłości, uczuć ). Czeka nania iłość cię wielkie – Książka (s y w yniki w na mbol wiedzy, tajemnej mądrości). C uc zekają cię d – Słońce (sy e, su kcesy w pracy obre mbol światł a, źródło ener Przed tobą po gi cz i) ą . te Z y k sk ka a ri sz ery – Księżyc (sy sławę i popu larność. m Jesteś podatn bol tęsknot, tajemniczy ch y n ob a rz w ęd pł ów y w innych, cz , opiekun snu – Wąż (symb asa ol i marzeń ). wieczności). sił kosmicznych, odnow mi leniuchujesz Jesteś osobą y, em bl em a t nieco skąpą . Nie w ydaje lekarzy, bóstw, długosz pieniędzy na byle co.

pod-

58 ~ Andrzejki 2020 WROZBYONLINE.PL

Gotowa nie klus eczek Należy p seczki. rzyrządzić cia Może b sto na yć k lub np. ziemnia różne, pierog luo py tka cz we, a n e ja czy łych ka kluski śląsk k na koie rt najlep eczkach wyp . Na maiej dłu isać im g opisem iona, ołówki lu em klusecz , złożyć cias b mięk kim no ki sami. K , nadziewają i zrobić c je tym luseczk i wrzuc i loa imię uk ić ta, k tó ochanej osob na wrzątek, ra y powierz pier wsza wy wy wróży płynie chnię. na

WŁOS Na własnym włosie odmierz palcami kolejne litery alfabetu. Jesli włos jest długi, trzeba powtórzyć liczenie aż do skutku. Litera która wypadnie na końcu włosa to inicjał imienia lub nazwiska przyszłego partnera. LICZENIE KOŁKÓW W PŁOCIE Chcąc odkryć stan cywilny przyszłego męża panny liczyły kołki w płocie, szczeble w drabinie, drewienka na opał przyniesione do kuchni lub inne przedmioty, powtarzając: kawaler, wdowiec, kawaler, wdowiec... przy ostatnim dowiadywały się, jakiego stanu będzie ich przyszły mąż. Wygląd ostatniego kołka miał też wywróżyć, czy ukochany będzie gruby, chudy, krzywy czy stary.

6 listopada 2020

Ryt uał mił ośc i

Ry cho tuał w d drz zie sło ykonu ew n j ń łym ego ca. Prz emy w , , y 1 3 zi olejek świe gotu wigili j ę o c susz ła: ba z drzew ę w ko mały Andrz kaw zyli lorz ejek one k a a e Zró a b m płatk – 1 sz różane czer w łek w po za cz i ony ę nam iesz go l czer y pt a m l giel ka u ub b roo aść 3 k nkę z wonej a, lub b cyn cz a z d i r serc porne roplam iół. Sp óży (p yk – 1 mono awy, osó sz o e i u j p od i k cz o r usz y pt odd my sta lejku b wy 3 a e pow chów, sł przy wce. Z , zapa konan płatk , i l i a w p ) a i i . zna edz: „ eź szcz omoc pal w posta : Świ ęgie m” – Twa w n ecę y p t y po le w rz a ę rz „Le uć szcz y meg miesza olnych k, uspo żao cz w k y kró ptę zi ukoch nki zió i głębo ój ziół tce ją ół na p anego ł w pa kich poz lce jesz alą na n i p cz mn alący am” – cy się w e nie rzuć ie m się ę g rzuć oja p węgie 2 szcz ielek, raw y pt lek, 3 sz ę „Ch węg czyp dziw od a tę ie będ lek i d ziół n miłośc ź do a o zie. i Dok daj „T paląc ” – a ona k je y się ło s ię.” st i tak

Kębuszki kądzieli Oder wane od kądz ieli i skręcone niewiel kie kł ębuszki symbolizujące dziewczy nę i miłego jej sercu chłopca uk ładano w kilkucentymetrowe j odległości od siebie i równocz eśnie podpalano. Jeśli uleciały w górę i łącząc się płonęły razem, był to znak dozgon nej miłości. Jeśli jedna k ulecą lub opadną w str ony przeciwne i płomien ie nie skojarzą się, to znak , że nic z tego nie będzie. Dz iś kądziel zastępuje się wełn ą.

Andrzejki 2020 WROZBYONLINE.PL~ 59

Buty przed progiem Wróżba andrzejkow a związana z ustawianiem bu tów, jak wszystkie, dotyczy znalez ienia partnerki czy partnera. Odby wa się to zazw yczaj w licznym gronie osób, które zdejmują po jednym bucie z nogi i w rzędzie us tawiają je jeden za drugim w stron ę prog u. But, który znajdzie się na prog u lub go przekroczy – to „but zw ycięski ”. Jego właściciel ka lub właściciel albo najszybciej (sp ośród wszystkich obecnych i ucz estniczących w zabawie) znajdzie partnera albo weźmie ślub z osob ą, z którą jest związany.

Serce

z papieru By wykonać tę wróżbę należy wyciąć serce z papieru i napisać na nim wszystkie litery od A do Z. Następnie trzeba serce odwrócić zapisaną stroną do dołu i przekłuć je igłą. Litera, na które natrafimy, to pierwsza litera imienia naszego przyszłego ukochanego/ukochanej. Jeżeli nie przekłujemy żadnej z literek – to oznacza, że na miłość trzeba jeszcze poczekać...

Gałązka wiśni ewa wiśnioUtnij gałązki z drz dy. Postaw wego i wstaw do wo o to pomieszwazon w kuchni, (b za ognisko czenie odpowiada rpliwie, aby miłości). Czekaj cie i, albo listwypuściły kwiatk ie, to może ki. Czekaj cierpliw dni. Kiedy potr wać kilka tygo możesz mieć ż ju puszczą listki, to że Twoja ą, tn pewność absolu już gdzieś bą połówka też za To ... Jeżeli nie no tęskni bardzo moc znak, że mróz puszczą listków, to połówka już je uśpił. Twoja życiu, gdy zjawi się w Twoim rozg rzejesz serca.

60 ~ Andrzejki 2020 WROZBYONLINE.PL

Kram z marze nia

Na sto liku cie g wia leżą kartecz ki zd. Ucz estnicy w kształg wiazd losują k ę i od jedną czy tują odwro u kry ty tne na zycje w j stronie napi s. Prop róż osportow b: „ Zostanie sz słyn cem i b nym ędziesz olimpi niósł zn jski ”; „ Z i ostani filmow esz g wia cz ą i zmi zdą eszasz „Będzie w Ho sz najb ogatszy l ly wood ”; kiem n m człow a świe cie”; „ Z ierek tore ostani m nasz esz dyej szko miss/m ły”; „ Zo ist s ta n wasz w erem świata ”; „ Zaśp iesz szansie ie na su k obiad z ces”; „ Z Adam j e e sz m Mał grasz g ysze łów ku”; „Prz ną nagrodę w m”; „Wyez cały Toto L otrok będ miała wiel kie ziesz m iał/ szczęśc ie”.

Wró żby z bu tel

Na t ek um tur iesz ow ym cz ona but kol el k jes ew ą t je ydz zw ka m d y n ielo ma aw iio no l r d o but óżb czy wa 6p el k a t n ól, u . y U j i m e na np. cz w Cię i e n ka ż róż s : cz a t w iz n szk b e i dy k ę k y ta aC le „ – tą zab m pre ma ię n a , kt u st zen w g i y ó i o e t r cz ; k s m ą pod cze się ręc nym at o wsk ka z no i zie log i” z aza Cię wa wą a; n nał m a n oso y i i sz e ł w baw an yjk bą; yja ies a em wy zd; pod g ra dos cz z e ka ian sz n ta n ka; ag r iesz zap odę pię rzy kny pie jaź nię n żną isz .

Licz enie kołk ów w

ką

Ch cąc licz od k ył y ryć ko ł na k i w s ta n c opa yw pło ł prz il n p ow cie yni yp , tarz sz rzy e cz s ion ebl ają prz szłe ew ed yo c: k go m o s ta d a kuc rab wa ęża ich tni hni ler, ini prz md pan e, d lub wd ysz o ny w wy rew ow in n ły m iad wró i i e e e y c, k ą ż. p n w rz ż k ały yć, a aw edm czy Wy czy ale s ta glą się, iot r, w u ko do ry. y j a , k dow s ta cha ieg tni o st ny iec ego ... bę d an k u zie ołk b ędz gru am ie by, iał chu też dy, krz yw y

płoc ie

Wróżba z kolorami Ze szklanego naczy nia uczestnicy zabawy losuj ą jeden z kolorow ych karto ników. Po wylosowaniu pokazu ją go wróżce, która odczy tuje wr óżbę: Kolor zielony – spełnią się Twoje marzenia; Kolor szary – smutek; Kolor fioletow y – czeka Cię kłótnia z bliską os obą; Kolor żółty – uważaj – za zdroszczą ci su kcesów; Ko lor biały – szczęście; Kolor cze rwony – jesteś lubianą os obą; Kolor czarny – pech; Kolo r niebieski – powodzenie. 6 listopada 2020

Andrzejki 2020 WROZBYONLINE.PL~ 61

Wróżymy

z kości

Na podłodze lub sto le zakreślamy biał ą kredą krąg. Rzucam y trzema kośćmi do gry lewą ręką na środ ku koła. Sumujem y wyrzucone oczka, nie biorąc pod uwagę tych kości, które wy toczy ły się poza „zaczaro wany” krąg. Jeśli licz ba wyrzuconych ocz ek wynosi: 1 – Uważaj ! Czekają cię jakieś niesnaski zarówn o w szkole, jak i w domu; 2 – Możesz liczyć na miłą niespodziank ę. Może wygrasz na loterii?; 3 – Dzięki jakiemuś zbiegowi ok oliczności spełni się któreś z twoich ma rzeń; 4 – Poznasz no wą koleżankę lub koleg ę; 5 – Osiągniesz do kładnie to, co plan owałeś; 6 – Już moż esz się cieszyć. Szczęśc ie jest tuż za progiem ;7– Ktoś rozpowszechni a plot ki na twój te mat; 8 – Niestety masz pecha, ale los się jesz cze odwróci; 9 – Twój su kces będzie napr awdę wspaniały; 10 – Prz ez dłuższy czas cze kają cię drobne kłopoty; 11 – Czeka cię dług a i ciekawa podróż; 12 – Wkrótce pozn asz kogoś, kogo polubi sz; 13 – Spot ka cię coś przyjemnego; 14 – Twoje życzenie ma niewiel kie szanse na spełnienie; 15 – M ożesz liczyć na długotrw ały uśmiech losu; 16 – Postępuj ostrożn ie i rozważnie, a un ikniesz kłopotów; 17 – Uważaj, ktoś ci ch ce podstawić nogę; 18 – Już wkrótce czeka cię wiel kie szczęście i mnóstwo pieniędzy .

Napój miłości Składniki: 1 butelka czerwonego gronowego wina lub herbata z dzikiej róży; 3 szczypty goździków przyprawowych; 3 szczypty cynamonu; 1 szczypta tymianku; 3 łyżeczki miodu lub brązowego cukru. Przygotowujemy go w wieczór Andrzejkowy i pijemy razem z partnerem lub sami, jeżeli jeszcze partnera nie mamy. Sposób przygotowania: Wino zagotować, odstawić na 10 minut. Po tym czasie dodać wszystkie pozostałe składniki w czasie dodawania wymówić 3 razy imię. osoby, z którą będziemy pili napój. Jeżeli jeszcze nie znamy osoby mówimy „Nich Ta lub Ten, który jest mi przeznaczony przyjdzie do mnie – tak jest i tak będzie”.

Wróżby z kartami ik ne są karty, uczestn Na stoliku rozłożo i wybiera jedną z nich, i zabawy podchodz je związaną z tą kartą zaś wróżka odczy tu lepiej wróżbę: atmosferę w szkole 6 – aby poprawić nie plot kuj iłe lub niespodzianki. M 7 – szykują się na ało od Ciebie. Może złe. To będzie zależ lęk. Nie bój się. Ciesz się ogarnąć Cię nagły ło w tym, co masz t dobrze Ci się wiod 8 – ostatnio niezby awaj się. Koniec kłoposzkole, ale nie podd tów blisko nudzić, narzekać. 9 – możesz trochę się psze dni wciąż przed jle Rzeczywiście te na się na odrabianiu lekj ru nt ce on Sk . bą To bić jutro – zrób dziś! cji. To co masz zro wiele rozry wek. Jakieś ci y óż film 10 – karta wr skoteka, ciekawy miłe spot kanie, dy ożesz w kinie podczas zabaw – m Walet – nie szalej złamać nogę! pracowity i trzeDama – rok będzie ać z niek tórych ow ba będzie zrezygn ięć i przyjemności. j niepotrzebnych sp Król – nie wy wołu ką lub kolegą ni kłóć się z koleżan i pracowitość doczeły AS – dobre pomys szkole / pracy w postaw a ni na uz się kają ci nagrody.

62 ~ Andrzejki 2020 WROZBYONLINE.PL

Wykorzystanie symboliki cyfr

Podstawą do wyliczeń jest data urodzenia, ale musi być ona wyrażona tylko jedną cyfrą (należy kolejno sumować cyfry tworzące pełną datę, otrzymana cyfra stanie się podstawą wróżby). (1) Jedynka jest symbolem Słońca. Urodzeni pod tą cyfrą są ambitni i pewni siebie. Są to osoby wytrwałe w dążeniu do celu, godne zaufania, ale lubiące dominować. Często są to urodzeni wodzowie. Ich kolory to: żółty, złoty, pomarańczowy. Szczęśliwy kamień: bursztyn. (2) Dwójka jest symbolem Księżyca. Są to osoby łagodne i wrażliwe, mają wiele fantazji, są uzdolnione artystycznie. Ich szczęśliwymi kolorami są odcienie zieleni i barwy od jasnożółtej do białej. Pomyślność przynosi im perła. (3) Trójka jest symbolem Jowisza. Osoby spod tej cyfry są dynamiczne i godne zaufania. Są bardzo ambitne i odpowiedzialne. Ich kolory to: fiolet, wszystkie odcienie głębokiego błękitu i czerwieni. Szczęśliwy kamień to ametyst. (4) Czwórka jest związana z Uranem. Urodzeni pod czwórką są uparci i sentymentalni. Mają duże poczucie sprawiedliwości. Są godnymi zaufania i wiernymi przyjaciółmi. Szczęśliwe kolory: jasny błękit, odcienie szarości i szaro–srebrzystości. Kamienie: szafir i opal.

Urodzeni pod cyfr ą Numerologia jest najstarszą wiedzą magiczną; z daty urodzenia m ożna odczy tać cech ę ch arak teru (gdy data urodzeni a składa się z dwóc h cy fr to je sumujemy np. 29 czy li 2+9 = 11 = 1+1 = 2) Po da dzień swojego urod j mi zenia, a ja podam ci po obliczeniach cechy tw ojego charak teru: Urodziłaś się pod cyfrą ..... , zate m według naszej wr óżby jesteś: 1 – ambitny i pewn y siebie; 2 – łagodn y i wrażliw y; 3 – dynamiczny i go dny zaufania; 4 – uparty i sentymentalny; 5 – pogo dny i impulsy wny; 6 – serdeczny i towarzyski; 7 – roma ntyczny i trudny we współżyciu; 8 – zamknięty w so bie i niedoceniany ; 9 – niezależny i pełen pasji.

6 listopada 2020

(5) Piątka jest symbolem Merkurego. Ludzie spod znaku piątki są pogodni, impulsywni, żywotni, inteligentni, towarzyscy i wszechstronni. Ich kolor to biały i wszystkie jasne odcienie różnych barw. Kamień – diament. (6) Szóstka jest symbolem planety Wenus. Są to osoby serdeczne, spokojne, towarzyskie. Ich najszczęśliwszymi kamieniami są turkusy, a kolorami– wszystkie odcienie niebieskiego, fioletu i czerwonego. (7) Siódemka jest symbolem Neptuna. Są to romantyczne, niespokojne duchy, tęskniące za przygodą. Szczęśliwe kolory tej cyfry to wszystkie odcienie zieleni. Kamienie – opal, agat. (8) Ósemka jest symbolem Saturna. Ósemki są zamknięte w sobie i przez to często niedoceniane. Często, gdy stają przed trudnościami, rezygnują z działania, ale gdy uda im się przebrnąć przez nie – dochodzą do sukcesów i zaszczytów. Kolory to: ciemnozielony, ciemnoniebieski, purpurowy, czarny. Szczęśliwy kamień – granatowy szafir. (9) Dziewiątka jest symbolem Marsa. Są niezależne i pełne pasji. Natury wojownicze, nie bojące się konfliktów. Szczęśliwe kolory to wszystkie odcienie czerwieni. Kamienie: rubin, granat, koral.

w ó k cz e b u k a n a i Zam emu, ale przed zamianą Można wróżyć sobie sam leży trzeba zamknąć oczy. Na kubeczków miejscami – mi ka kub eczki. Pod trzema mieć cztery identyczne kub monetę i listek. Czwarty należy położyć: obrączkę, stępnie należy kubeczki kubek pozostaje pusty. Na eli z wybrać jeden z nich. Jeż zamienić miejscami ora b, ka nas miłość, listek – ślu trafimy na obrączkę – cze aozn ek tomiast pusty kub monetę – pieniądze. Na m iesie nic nowego w naszy cza, że now y rok nie przyn życiu.

Wróżby z talerzami Wróżba z wykorzystaniem 3 talerzy. Pod talerzami leżą: obrączka, listek, różaniec. Nauczyciel za każdym razem „tasuje” talerze. Wylosowany symbol oznacza: Obrączka – rychłe zamążpójście; Listek – długotr wałe panieństwo; Różaniec – pójście do klasztoru. II Wróżba z wykorzystaniem 3 talerzy: Pod talerzami ukryte są słoneczka z wymalowanymi buziami. Wylosowany kartonik wróży, jakich słoneczek (oznaczających wyniki edukacji) w tym

roku szkolnym losujący będzie miał najwięcej. Wróżba z wykorzystaniem 5 talerzy: Pod talerzami znajdują się: cukierek, piórko, ziarenko pieprzu, muszelka, kamyk. Każdy z rekwizytów ma swoje tajemnicze znaczenie: Cukierek – życie słodkie i wesołe; Piórko – życie lekkie i przyjemne; Ziarenko pieprzu – życie pełne przygód; Muszelka – życie na morzu lub w dalekim kraju; Kamyk – życie pracowite i pożyteczne.

Wróżby z karteczkami szką. ZaKarteczka pod podu , należy ać nim pójdziemy sp sać na pi na iec przy ogniu św ób, os a ion im h karteczkac (zają ba do po się m które na óżył: wr ie leży, kto sobie będz więc k, pa ło dziewczyna czy ch skie m da a ion im wypisujemy apl i m óry kt z i e) albo męski . ść ło ysz nujemy wspólną prz , em sn ed Następnie, tuż prz szkę i rano du po d po je yć oż wł jedną z ąć gn musimy wycią nazyie dz bę k Ta karteczek. pa ły rtner. wał się Twój przysz

Andrzejki 2020 WROZBYONLINE.PL~ 63

k (wróżba, Rzucanie kartecze w dużym która odby wa się y przygoleż Na ). gronie osób k z imiotować dużo kartecze iewcząt. dz b lu ów nami chłopc lub świeczki Stajemy przodem e garść i rzucamy za siebi one być ny in ow karteczek (p kach lub ur kt te wypisane na rteczka, Ka e). erz grubym papi nas ej liż jb na która upadła niej na ię im ze mówi o tym, iem ien im ie dz napisane – bę y. ob ukochanej os

rza. Można Imiona z kalenda zapisanych też wróżyć z imion eba zamknąć w kalendarzu. Trz zie są zapaoczy i w pokoju, gd ć na chybił lone świece, otworzy ionami. im trafił kalendarz z ny – ien śc Jeśli to kalendarz , jeśli ną jed ć mamy możliwoś rzem da len ka posługujemy się nić sło za y im us m książkow ym, dzień. W ten palcem określony y sobie imię sposób wy wróżym ka. Najczęprzyszłego wybran ch jest kilka ściej w kalendarza iu, liczy się imion w danym dn lub męskie pier wsze damskie określoną imię, zapisane pod nie ma żaddatą. Uwaga! Data nego znaczenia!

64 ~ Andrzejki 2020 WROZBYONLINE.PL

Horoskop klasyczny opracowała Mira Wróżka

Baran Miłość:

Barany z początkiem miesiąca mogą zostać zaskoczone. To dotyczy Baranów zarówno wolnych, jak i w stałych związkach, karta dużej niespodzianki. Barany w stałych związkach mogą odczuwać osamotnienie, bo Partner zwrócił się w kierunku pracy i gromadzenia dóbr. Jeżeli pozwolicie sobie na otwartą szczerą rozmowę z ukochaną osobą, to dosłownie wszystko ma możliwość powrotu na właściwe tory i odczujecie już bliskość w związku w trzecim kwartale miesiąca. Więc myślę, że to będzie to zaskoczenie – poczujecie tak skrajne emocje. Single uważajcie na powroty z przeszłości. Karty wskazują na oszustwo, manipulacje, na łzy i na to, że osoba

z przeszłości może chcieć wykorzystać i będzie to doświadczenie bardzo bolesne. Gdzieś za zakrętem czeka bardzo fajna osoba do przyjaźni, może być ciut młodsza od was.

Finanse:

Pokazuje się gromadzenie pieniędzy, celem większych późniejszych wydatków. Tak jakby już w waszej głowie było zaplanowane gromadzenie i był zaplanowany późniejszy spory wydatek. Karty wskazują także pewnie nie dla wszystkich z was, że warto rozważyć inwestycje w nieruchomość. Jeśli posiadacie wolne środki karty pokazują, że możecie pomyśleć o zakupie nieruchomości w celach inwestycyjnych, gdyby udało się to zrobić w listopadzie, byłby to świetny ruch.

na listopad 2020 r.

Praca:

Karty wskazują, że początek miesiąca będzie dosyć trudny, mogą piętrzyć się kłopoty, mogą piętrzyć się nieporozumienia ze współpracownikami. Tak jakby każdy z was dany problem widział odmiennie. Nie ukrywam, że może jedna, może dwie osoby mogą dosłownie pożegnać się z pracą, bo karty wskazują na rozstanie. Bardziej tą informację kieruje do kobiet w wieku 40 do 45 lat, te panie Barany powinny zwrócić szczególną uwagę na pracę. Na pewno rada od kart jest taka nie prowokujcie sporów, nie zaczynajcie awantur, nie szukajcie wrogów, bo kto sieje wiatr ten zawsze zbiera burzę.Będzie to chwilowy wybuch i druga połowa miesiąca już powinna być spokojna. Barany, które poszukują zatrudnienia – oba-

wiam się, że nie uda się znaleźć pracy w listopadzie, ale to nie oznacza, że nie powinniście przeglądać i monitorować rynku. Trzymajcie rękę na pulsie.

Zdrowie:

Bardzo dobre zdrowie, dobra energia, dobra witalność, wprost pokazany ruch i sport. Bardzo polecam ruch w listopadzie dla każdego Barana.

Rada z karty tarota

Wokół was mogą pojawić się różne pokusy i to tylko od was będzie zależało czy im ulegniecie. Wokół was mogą się pojawić także osoby toksyczne, które będą was próbowały przeciągnąć na swoją stronę. Nie wolno wam w tym miesiącu ulegać takim osobom.

Byk Miłość:

Panie Byki powiem tak, uważajcie na rywalkę zwłaszcza jeśli jesteście w związku, który dopiero co się rozpoczął. Karty wskazują, by przyjrzeć się uważniej partnerowi czy przypadkiem jeszcze nie prowadzi rozmów z osobą z przeszłości. Nie są to karty niepokojące, są to karty, które mówią o tym, że swojego warto pilnować. Byki w długim związku, mam karty mówiące o tym, że pod koniec miesiąca możecie mieć nieporozumienie co do, czy też wychowywania swoich dzieci, czy też wnuków. Karty wskazują na to, że lampka dobrego wina, kocyk, skutecznie was pogodzi. 6 listopada 2020

Wolne Byki, szykujcie się na podboje miłosne. Macie szansę dosłownie w ostatnich dniach listopada, poznać bardzo interesującą osobę. Spędzaj listopad w gronie znajomych i przyjaciół, bo tam możecie trafić na istotną wskazówkę, która ma szansę odmienić wasze życie.

Finanse:

Początek miesiąca przyniesie może coś na kształt premii, może drobną wygraną, a na pewno dodatkowe pieniądze. Może wypłata zaległego świadczenia. Zwłaszcza jeżeli mówimy o panu Byku. Panie Byki proszę o rozwagę na zakupach, bo karty wskazują na to, że ręka może być lekka i pieniądze będą wam przeciekać przez palce. Tak czy tak, każdemu Bykowi polecam dziewiątego

listopada zagranie w grę liczbową bądź kupno zdrapki.

Praca:

Drobne nieporozumienie co do pracy, co do sposobu wykonania zadania, drobne nieporozumienie co do polecenia. Ale podkreślam, bardzo szybko sprawa zostanie wyjaśniona. Co ważne, w drugiej połowie miesiąca czeka sukces, może nawet spory sukces, który co ważne będzie poprzedzony pewną niewiadomą. Tak, jakbyście do końca nie wiedzieli, jak potoczą się sprawy, a okaże się, że czeka was nagroda za wasze osiągnięcia. Naprawdę jedne z lepszych kart. Byki, które poszukują zatrudnienia – chciałabym wam wskazać firmę, bądź miejsce, w którym pracują młode osoby lub firma

ta świadczy usługi dla młodych. Wydaje mi się, że może to być coś wspólnego z edukacją, ze szkoleniami, z kursami.

Zdrowie:

Karty mówią o tym, że należy zwrócić uwagę zdecydowanie na układ krążenia, jeżeli macie żylaki to radzę nie czekasz, tylko udać się na konsultację jak najszybciej. Dla niektórych z was badania krwi, pobieranie krwi i oczekiwanie na wyniki.

Rada z karty tarota

Możecie otrzymać bądź bardzo atrakcyjną propozycję, bądź bardzo dobrą ofertę, możecie otrzymać także jakąś sumę pieniędzy, bądź wartościowy prezent. Warto szczęściu pomóc.

Andrzejki 2020 WROZBYONLINE.PL~ 65

Bliźnięta Finanse:

Miłość:

Bliźnięta – może jedna, może dwie, może kilka osób spod znaku Bliźniąt w listopadzie powie sakramentalne „tak”. Wiem, że są gdzieś Bliźnięta, które przypieczętują ślubem długoletni związek. Gratuluję i wszystkiego najlepszego, niech wam się szczęści. Bliźnięta, które nie planują ślubu w listopadzie, albo już są dawno po ślubie, karty wskazują na to, że miesiąc ten będzie pod znakiem odwiedzin członków rodziny. Może być tak, że to wy będziecie jeździć do rodziny, a może być tak, że rodzina przyjedzie do was. Single mają szansę spotkać osobę od siebie starszą. Tak, moi drodzy, czy z tego będzie coś więcej, to już czas pokaże, natomiast osoba ta ma szansę pokazać się wam zaraz na początku miesiąca. Osoba ta będzie bardzo interesująca, inteligentna, fascynująca i zamożna. Czego chcieć więcej?

Bliźnięta uprasza się o pilnowanie gotówki. Karty wskazują na to, że możecie ponieść pewnego rodzaju stratę w listopadzie. Karty proszą o to, by raczej nie rzucać się w wir zakupów, a będzie wam trudno, bo młode osoby mogą mieć zachcianki. Jeżeli uda się wam pierwsze dwa tygodnie miesiąca nie wydać wszystkiego, to końcówka miesiąca pokazuje spory przypływ. Nie mówię, że jest to wygrana, ale karty wskazują na to, że możecie otrzymać niespodziewane pieniądze, które mogą być całkiem niezłe.

Praca:

Od razu spieszę napisać, że spore sukcesy, absolutnie. Część z was otrzyma i awans, i podwyżkę. Wszystko rozegra się w pierwszych dniach miesiąca. Wasza ciężka praca wreszcie zostanie zauważona i sowicie wynagrodzona. Szykujcie się na same dobre wieści, same

dobre wiadomości. Zostanie to także podparte odpowiednią kwotą finansową. Możecie śmiało planować, rozwijać skrzydła, uda się wam wszystko. Zwłaszcza jeśli pracujecie w handlu, będzie to jeden z lepszych miesięcy. Bliźnięta bez pracy mają szansę otrzymać zatrudnienie dosłownie z początkiem miesiąca. Nie bójcie się wracać do rozmów, które wydawały wam się już zakończone. Tak, jakby można było do pewnych osób, do pewnych miejsc, czy też do pewnych rozmów, powrócić, ale – podkreślam – inicjatywa musi wyjść z waszej strony. Macie szansę na pracę zaraz w pierwszych dniach listopada, bardzo interesującą, nie chcę mówić pracę marzeń, ale na to wskazują karty.

Zdrowie:

Jeśli mówimy o zdrowiu to karty wskazują na okresowe badania, także na pobrania krwi. Uwaga na skórę, na opa-

rzenia, na wysypkę. Bardzo uważajcie na poparzenia, radzę nie robić nic z ogniem. Jeżeli coś będzie się działo, nie czekajcie tylko jak najszybciej udajcie się po poradę do lekarza. Nawet mam tutaj zaznaczoną prywatną konsultacje.

Rada w karty tarota

Przyglądajcie się sytuacji, która jest wokół was, przyglądajcie się ludziom, którzy są blisko was. Obserwujcie otoczenie, zadajcie sobie trud i spróbujcie zobaczyć więcej. Gdzieś wokół was będzie informacja, która nie może wam umknąć, gdzieś przy was jest jakaś ważna wiadomość, którą wy musicie dostrzec. Wzrok, zmysł wzroku będzie teraz ważny, a uszy pomogą wam wyłapać istotne informacje. Ale uwaga na plotki, nie bawcie się w plotki dlatego, że kto mieczem wojuje od miecza ginie. Słuchajcie, patrzcie, zgromadźcie informacje. Nie plotkujcie.

Rak Miłość:

Moje miłe ulubione Raki, jeżeli mówimy o kwestiach związkowych, kwestiach uczuć, to muszę powiedzieć, że listopad może być miesiącem w kratkę. Co to oznacza? Oznacza to, że będzie trochę śmiechu, trochę zabawy, trochę łez i trochę zazdrości, troszeczkę może uzasadnionej zazdrości, ale to za chwilkę. Karty pokazują, że początek miesiąca macie szansę spędzić w gronie znajomych osób i tam może zaistnieć taka sytuacja, że partner, czy też partnerka, mąż czy też żona może troszeczkę za dużo czasu spędzać z inną osobą. Tutaj mogą z tego powodu pojawić się nerwy, będzie odrobinka zazdrości. Ale, powtarzam wszystko wróci do normy i wszystko uda się wam bardzo ładnie sobie wyjaśnić. Więc,

Raki, nie ma co wyciągać armaty na muchę. Koniec miesiąca wręcz bajkowy. Wolne Raki mogą wdać się w krótki, ale bardzo intensywny romans. Krótki romans albo aż romans, to już musicie sami ocenić. Przestrzegam tylko, żeby nie romansować z mężem przyjaciółki, to jest rada dla pań Raków. Natomiast wszystkie Raki mają szansę w samej końcówce miesiąca poznać bardzo wartościową osobę do związku.

Finanse:

Całkiem przyjemne karty, po pierwsze pokazuje się informacja taka, że możecie otrzymać jakieś pismo urzędowe czy też bankowe, może sądowe podpisane przez kobietę mówiące o pieniądzach – albo dla was, albo na wasze dzieci. To zaraz na początku miesiąca, a następnie mam pokazane wydat-

ki związane z drogą, z poruszaniem się, z przemieszczaniem się, bądź też wyjazdem, wycieczką. Ale to tak jakby było to w ostatnich dniach miesiąca.

Praca:

Wiadomości z daleka, informacje z zagranicy, kontakty z zagranicą, wymiana handlowa z zagranicą. Wszystko co dotyczy dużej odległości będzie teraz ważne. Wasza pozycja w pracy nie jest zagrożona, natomiast uważajcie na pewną kobietę, która może plotkować na wasz temat, a powodem do tego będzie zazdrość. Nie bójcie się, powtarzam wasza pozycja nie jest zagrożona. Dobre wieści, dobre informacje także pod koniec miesiąca. Tak jakby dla was ostatnie 10 dni listopada w każdej materii było bardzo, bardzo ważne.

Zdrowie:

Raki – jest pokazany kontakt z lekarzem mniej więcej w połowie miesiąca. Uważajcie na układ moczowy, na nerki, uważajcie, żeby nie zaniedbać, nie zaziębić pęcherza. Panowie – układ krążenia, serduszko. Za bardzo się nie ekscytować.

Rada z karty tarota

Będzie was prowadzić dobra energia, dużo fajnych rzeczy ma szansę się wydarzyć w listopadzie. Mówi się, że to taki ponury miesiąc, natomiast karta podpowiada, że możecie liczyć na pewnego rodzaju szczęśliwy znak, może zbieg okoliczności, dobrą wiadomość, dobrą informację. Tak czy tak, spełni się coś dobrego dla was, może to być jakieś marzenie. Bardzo gorąco tego wam życzę.

~ Andrzejki 2020 WROZBYONLINE.PL

Lew

Miłość:

Lwy, spieszę donieść, że w listopadzie macie szansę otrzymać drogi, elegancki, fantastyczny prezent od ukochanej osoby. Karty mówią, że w stałych związkach będzie to czas, który spędzicie razem, bardzo domowo i – tak jak powiedziałam, macie szansę otrzymać bardzo przyjemny prezent. Miesiąc sprzyja podejmowaniu wspólnych decyzji. Decyzji długofalowych, odważnych decyzji finansowych, budowaniu wspólnej przyszłości. Spokojny stabilny czas, czas budowania i planowania. Wolne Lwy mają szansę spotkać osobę do bardzo stabilnego, stałego związku. Może to być osoba pracująca na wysokim stanowisku, na pewno jest to osoba dobrze zarabiająca. Oglądajcie się gdzieś w sąsiedztwie waszego

miejsca zatrudnienia, waszej pracy. Dodatkowa wskazówka jest taka, że osoba ta może mieć bardzo interesującą pasje.

Finanse:

Nie chciałabym przesadzać, ale uważam, że w listopadzie będą pieniądze przepływać do was wszystkimi możliwymi kanałami. Dzięki temu będziecie mogli – tak jak wspomniałam wyżej – zacząć planować pewne sprawy, duże sprawy. Uważam, że część z was pomyśli o zakupie mieszkania, czy też o dawno odkładanym remoncie. Zdecydujcie się na to absolutnie, karty podpowiadają, że to jest najlepszy czas.

Praca:

W pracy pokazują się możliwe zwolnienia, redukcje, ale nie was. Podkreślam. Karty wskazują na to, że początek miesiąca będzie bardzo nerwowy, i tak

jak wspomniałam, mogą być zwolnienia lub też redukcje, ale ominą one waszą osobę. To nie oznacza, że w waszej pracy nie zajdą pewne zmiany, bo w mojej ocenie zajdą, ale nie mam dla was utraty pracy. Nie pozostaje nic innego jak przystosować się do nowych warunków. Jeżeli spojrzymy na Lwy, które poszukują pracy, to niestety nie będę mogła wskazać wam jej w listopadzie. Karty wskazują, że tak naprawdę możecie się odbijać od zamkniętych drzwi. Ale jest pokazany czas, który będzie wam potrzebny na to, by przyjrzeć się co jeszcze znajduje się na rynku pracy i by pomyśleć, czy nie chcielibyście się przebranżowić, nie zacząć czegoś zupełnie nowego. Pomyślcie o tym.

Zdrowie:

Karty wskazują na problemy z układem krążenia,

może na konieczność zbadania poziomu cholesterolu, ponieważ pokazują mi się tutaj zatory żylne i – tak jak mówię – układ krążenia. Jeżeli zaczynają się u was nawet minimalne kłopoty związane z układem krążenia, nie czekajcie. Kolejna sprawa pokazana jest w przypadku pań – mogą to być żylaki, warto właśnie jesienią zająć się tym tematem. Dla młodych Lwów przestroga przed kontuzją.

Rada z karty tarota

Dużo patrz, dużo obserwuj, dużo słuchaj. Gdzieś przy tobie ktoś może powiedzieć informację, która za jakiś czas będzie bardzo ważna. Nie bój się obserwować, ale na razie zostaw obserwacje dla siebie. Nie wszyscy muszą wiedzieć co myślisz w danym momencie.

Panna Finanse:

Miłość:

Miłe Panny w stałych związkach, w listopadzie mogą was czekać, zwłaszcza jeżeli jesteście panią Panną – małe zazdroski o partnera. Tak jakbym wasza wyobraźnia troszkę za mocno pracowała i panie Panny zaczynały mieć pewnego rodzaju podejrzenia. A podejrzenia są całkowicie bezpodstawne. Karty radzą otworzyć swój dom na gości i na znajomych, karty podpowiadają, że warto spędzać wspólnie w gronie sympatycznych osób wieczór. Wolne Panny – karty wskazują na to, że osoby, które mogą pojawić się w waszym otoczeniu nie będą pasowały do was. Jeśli nowo poznana osoba nie odpowiada wam pod względem charakteru, zachowania, czy nawet wyglądu, to lepiej rozstać się w pokoju.

6 listopada 2020

Karty pokazują, że część z was może otrzymać pieniądze od osoby z rodziny, mam tu pokazaną mamę, babcię, ciocię. Jeżeli potrzebujecie pilnie gotówki, to najpierw spróbujcie poprosić kobietę z rodziny. Karty wskazują, że ta osoba może was poratować w nagłej sytuacji. Karty pokazują także, że część z was może mieć wydatek na dzieci bądź wnuki, związany z edukacją, z kursem, ze szkoleniem. Ale informuję, że spokojnie na wszystko wam wystarczy, tylko proszę o rozwagę przy zakupach.

Praca:

Pracy będzie dużo, w pracy spędzicie bardzo dużo czasu. Karty mówią o czymś co możemy nazwać chaosem, brakiem przepływu informacji. Tak naprawdę nikt nie będzie wiedział co ma robić w tym momencie, polecenia mogą się zmieniać

dosłownie z minuty na minutę. Wokół was będzie bardzo dużo ludzi, będziecie musieli biegać od jednej osoby do drugiej. Ilość osób, ilość informacji, ilość zadań, to istotne wskazówki na listopad. Natomiast trzeba będzie niestety spróbować zapanować nad chaosem informacyjnym i jestem przekonana, że właśnie Panna potrafi zrobić to najlepiej. Panny, uspokójcie nerwy, uspokójcie emocje i spróbujcie wygładzić przynajmniej przestrzeń bezpośrednio wokół was. Natomiast Panny, które poszukują pracy, mogą dosłownie biegać ze spotkania na spotkanie, mogą biegać z rozmowy na rozmowę. Natomiast podpowiem, że pracę możecie otrzymać bliżej końca miesiąca i może to być praca blisko waszego domu, waszego miejsca zamieszkania.

Zdrowie:

Panny, uwaga na układ ruchu, uwaga na kości, na nogi,

na skręcenia, złamania. Karty wskazują, że niestety możecie tego doświadczyć. Patrzcie więc, gdzie stawiacie stopy i w tym całym ruchu, który będzie wam towarzyszył w listopadzie, starajcie się po prostu nie upaść.

Rada z karty tarota

Myślę, że trzeba będzie nad pewnymi sprawami popracować, mogą to być sprawy, o których myślicie już od dawna. Listopad jest idealnym miesiącem do tego, żeby te odłożone na półkę sprawy wyciągnąć teraz i raz na zawsze się nimi zająć. Informacja jest taka, że wszystko czym zajmujecie się teraz, uda wam się. Karta ta czasem też mówi o nauce i konieczności poszerzania swojej wiedzy, ale może to być oczywiście nowe hobby. Natomiast nauka, wiedza, poszukiwanie rozwiązań będą przyświecać w tym miesiącu.

Andrzejki 2020 WROZBYONLINE.PL~ 67

Waga Miłość:

Wagi w stałych związkach karty chcą ostrzec przed możliwym gorącym romansem. Głównie są tutaj pokazane panie Wagi, które mogą zdecydować się na ognisty skok w bok, może to być osoba powracająca do was, osoba z waszej przeszłości. Zaznacza się to w formie możliwości, więc to wy podejmiecie decyzję czy jesteście zainteresowani taką formą spędzania wieczorów. Jeśli mam być szczera, to karty absolutnie nie polecają tej formy rozrywki. Pozostałe Wagi, które nie szukają atrakcji na boku, mają szansę w połowie miesiąca na dosłownie bardzo krótki wypad we dwoje, jest tutaj pokazany hotel, pensjonat, może to być miejsce blisko waszych rodzinnych stron. Wolne Wagi mają szansę udać się

na wieczorne wyjścia, gdzieś wśród przyjaciół i znajomych. Macie szansę poznać naprawdę bardzo ciekawą osobę, ale karty na razie wskazują tutaj romans. Natomiast nie przekreślam szans na coś więcej w późniejszym czasie.

Finanse:

Początek miesiąca dobry, tak jakby w pierwszych dniach listopada wpływało wam wynagrodzenie, czy też jakieś pieniądze na konto, czy też może zakończyła się jakaś długoterminowa lokata. Druga połowa miesiąca pokazana jest w wydatkach i mogą to być wydatki związane z kobietami w waszej rodzinie. Dodatkowo karty wskazują, że pod sam koniec listopada zaczniecie planować remont, ale mam wrażenie, że będzie to remont jednego pomieszczenia, pokoju. Tu zaznacza się końcówka miesiąca.

Praca:

Zdrowie:

Dużo spotkań i rozmów, może być narada z szefem, może być nagła zmiana strategii. Praca może wam się trochę dłużyć, ale uwierzcie mi, że może być tyle zmian wokół was, że nie zdążycie zanotować co jest dzisiaj, bo za chwilę może być zmiana. Karty wskazują na konieczność bycia blisko szefostwa, tak, żeby być na pierwszej linii informacji. Pojawi się pewien mężczyzna, warto z nim współpracować. Karty wskazują na to, że jest to blondyn o jasnych oczach. Wagi, które poszukują zatrudnienia radzę przyłożyć się w pierwszych dwóch tygodniach miesiąca. Karty wskazują na spotkania, może nawet nieoczekiwane zwroty akcji, może być powrót do pewnej rozmowy, która już się odbywała. Dużo zależy od was.

Karty wskazują na dwie sprawy – pierwsza to skóra, wszelkiego rodzaju alergie, skórne wysypki, ale i czasem też oparzenia. Chrońcie teraz swoją skórę. A druga sprawa, która tutaj się pokazuje, to szeroko rozumiany układ kostny i kręgosłup. Karty wskazują na przeciążenie kręgosłupa i możliwe w związku z tym bóle promieniujące do rąk, nóg, szyi.

się wtedy, że nie była to zła wola, tylko fizycznie brak warunków do wykonania zobowiązania. Tak czy tak, trzeba będzie pewne tematy przegadać. Uważajcie na osoby o mocno, ciemnych włosach, ale są to osoby, z którymi już wcześniej mogliście mieć problemy. Osoby te nie ustają w plotkowaniu na wasz temat. W listopadzie mogą troszeczkę zagrozić. Ostatnie dni miesiąca możecie liczyć na spotkanie z szefostwem i rozmowę o nowym projekcie, nowym zadaniu, czy też nowych obowiązkach. Skorpiony, które poszukują pracy radzę zwrócić się do instytucji publicznych. Karty wskazują, że gdzieś w internecie, na stronach, mogą być ogłoszenia, które was interesują i będzie to nabór do administracji państwowej. Może nie są tam pokazane duże pieniądze, ale miejsce to zaoferuje wam stabilną posadę. Trzymam kciuki.

się panie. A o możliwości zajścia w ciążę pisałam wyżej, więc nie będę się powtarzać, ale układ kart mówiących o ciąży pojawia się po raz drugi. Panowie, uwaga na to co jecie, jedzenie może być albo za tłuste, albo za mocno przyprawione, albo za gorące.

Rada z karty tarota

Karta mówi o odwadze, którą teraz trzeba będzie mieć. Karta mówi o tym, że pewna rzecz niespodziewanie może się dla was zakończyć, ale otworzy się całkiem dobra, nowa perspektywa. Tylko od was będzie zależało czy odważycie się po nią sięgnąć. Odwaga – zdecydowanie to słowo na ten miesiąc.

Skorpion Miłość:

Skorpiony, bardzo fajny miesiąc. Mimo, że jest to listopad, macie naprawdę wiosenne karty. W stałych związkach sielanka, dawne spory idą w niepamięć, odbudowa związku na nowo. Część z was, jeśli jesteście już na tym etapie, możecie zacząć myśleć o małżeństwie. Karty wskazują, że Skorpiony będą w listopadzie budować związek, wzbogacać siebie i związek. Jedna z kart wskazuje tutaj na możliwość zajścia w ciążę, więc proszę o tym pomyśleć. Wolne Skorpiony natomiast mogą wybierać i przebierać. Karty wskazują na to, że wśród was pojawi się kilka bardzo fajnych osób, a na pewno dwie z tych osób zwrócą waszą uwagę. Malutka tylko przestroga, nie zastanawiajcie się zbyt długo.

Finanse:

Oj, Skorpiony, krucho będzie z kasą. Przykro mi niezmiernie prze-

kazywać te wieści, ale kieszenie będą puste i nie będzie skąd nawet ich zapełnić. Mam pokazane fiasko rozmów z bankiem, czy też z urzędem, który miałby was finansowo wspomóc. Karty mówią, że musicie gospodarować jedynie tym co macie. Tak więc jakiekolwiek duże zakupy czy też inwestycje finansowe będą zakazane dla was w listopadzie. Mała uwaga, ale myślę, że bardzo ważna. Jeżeli prowadzicie działalność gospodarczą, część z was może spodziewać się nieprzyjemnej kontroli. Karty wskazują, że trzeba będzie zasięgnąć pomocy osoby, która jest biegła w tym temacie.

Praca:

Początek miesiąca może wam dosłownie przynieść rozczarowanie, tak jakby ktoś wam coś obiecał i nie dotrzymał słowa. Może być to dosyć trudna dla was sytuacja, a na pewno nie zrozumiała. Może pewne rzeczy będzie trzeba sobie na spokojnie wyjaśnić, a okaże

Zdrowie:

Uwaga na układ krążenia i na serduszko, tutaj pokazują mi

Rada z karty tarota

Naprawdę muszę to powiedzieć, uwaga, uwaga! Moje miłe panie, po raz trzeci mam kartę ciąży. Więc pozwala mi to powiedzieć, że ciąża i tematy związane z ciążą może z małymi dziećmi, z porodem mogą być w końcówce roku dla was, panie Skorpiony, ważne. Natomiast dla pozostałych Skorpionów, pań i panów karta wskazuje także na to, że pora zająć się pewnymi sprawami, które do tej pory odkładaliście na półkę, pora zadbać o siebie, o swoje zdrowie, o wygląd i o swoje otoczenie. Karta także wskazuje na to, że możecie odkryć nową pasję, bądź też hobby, które zostanie z wami na bardzo, bardzo długo.

~ Pagina PAGINA ~ Andrzejki 2020 WROZBYONLINE.PL

6868

Strzelec

Miłość:

Miłe Strzelce, mam wrażenie, że w listopadzie będziecie się rozglądać za nowościami. Będziecie próbowali odświeżyć waszą znajomość, możecie wpaść na świetny pomysł. Karty wskazują, że dawne spory, jeśli były, pójdą w niepamięć. I jedyne na co zwracam uwagę to to, że trzeba będzie zwrócić uwagę na dzieci, bądź wnuki. Wolne Strzelce mają szansę upolować grubą zwierzynę. Będzie to osoba, która bardzo wam się podoba. Szukajcie tej osoby w tłumie ludzi, gdzieś gdzie jest duży ruch i duże zamieszanie. Mała wskazówka, nie wiem czy przydatna, ale to kolor czerwony. Interpretację pozostawiam wam.

Finanse:

Podobnie jak wyżej trochę wydatków na młode osoby,

wskazują karty także na potrzebę wydatków czy też na zdrowie, czy też na lekarza, czy też na leki. Karty wskazują, że trzeba będzie zaplanować budżet na listopad i już dziś myśleć o grudniu. Karty wskazują także, że ktoś z was może otrzymać bardzo atrakcyjny prezent. Planujecie budżet, bo grudzień już zapowiada się z wydatkami po waszej stronie.

Praca:

Spokojnie, bardzo spokojnie. To chwilowe zawirowania, które miną szybciej niż się pojawiły. Mam tutaj informację taką, że może być trochę nieporozumień, może być trochę sporów, ale to wszystko uda się wyjaśnić i będą to wyjaśnienia na waszą korzyść. Absolutnie nie mam tutaj złych kart. Muszę zwrócić tylko uwagę na zły przepływ informacji i niedomówienia, bądź też niezrozumienia, które się szybko uda

wyjaśnić. Uważajcie, ostatnie dni miesiąca, ktoś z waszych kolegów w pracy może mieć bardzo kłopotliwą i trudną sytuację. Pilnujcie swojego nosa i nie plotkujcie. Osoby, które poszukują pracy będą chodzić na rozmowy, będą zastanawiać się tak naprawdę, która opcja będzie najkorzystniejsza. Karty wskazują, że tak naprawdę będziecie musieli obrać jeden kierunek i w tym momencie, w tym miesiącu chaos w poszukiwaniach nie będzie korzystny. Skupcie się na jednej drodze, na jednej ścieżce.

Zdrowie:

Karty podpowiadają bardzo wyraźnie nos, gardło, zatoki, uszy. Wiem, że jest to sezon przeziębień, który już od jakiegoś czasu właśnie się rozpoczął, ale w waszym przypadku karty aż krzyczą. Więc – szalik, czapka, rękawiczki i dużo ciepłych napojów. Gdyby coś się działo

od razu proponuje działać, dlatego, że może się przyplątać naprawdę poważna infekcja. Powtarzam zatoki, uszy, nos, gardło to najważniejsze słowa na ten miesiąc dla was. I jeszcze jedna uwaga, może do kilkorga z was. Uważajcie, jeżeli chodzi o wasze dzieci, bo jest pokazane stłuczenie bądź złamanie, które mogłoby się wydarzyć w szkole lub na zajęciach sportowych. Może to być skręcenie stłuczenie lub złamanie. Pilnujcie dzieciaków.

Rada z karty tarota

Tak naprawdę listopad przyniesie wam dużo miłego i dobrego czasu, który spędzicie w domu, w domowym zaciszu, z osobami wam bliskimi. Miesiąc ten sprzyja budowaniu więzi z najbliższymi, rozmowom. Teraz określenie „mój dom jest moim azylem” nabiera bardzo głębokiego znaczenia.

Koziorożec Miłość:

Koziorożce będące w stałych związkach mogą szykować się do bardzo intensywnego miesiąca. Będziecie dużo czasu wspólnie spędzać z przyjaciółmi, na spotkaniach rodzinnych, na spotkaniach z bliskimi. Malutkie tylko smuteczki w pierwszych dniach miesiąca, ale szybko sytuacja się wyjaśni. Wolne Koziorożce mają szansę poznać nowych znajomych. Nie stawiałabym od razu na związek czy też na romans, raczej stawiałabym na to, że macie szansę poznać całkiem miłe grono znajomych. Szukajcie osób, które dzielą podobne zainteresowania do was.

Finanse:

Wydatki w pierwszym tygodniu na rzeczy związane z domem oraz rzeczy związane 6 listopada 2020

z młodymi osobami z waszej rodziny bądź z dziećmi. Karty wskazują na to, że macie pewne oczekiwania finansowe i wydaje mi się, że one mogą się spełnić, ale bliżej końca miesiąca, bądź na przełomie listopada i grudnia. Jeżeli macie jakieś plany finansowe, to bezpieczniej będzie je zrealizować pod koniec miesiąca. Początek miesiąca – tak jak mówię – wydatki związane z domem, może z upiększaniem i zakupy dla młodych osób. Planujecie końcówkę miesiąca mądrze.

Praca:

Bardzo fajne karty mówiąc o tym, że macie szansę otrzymać podwyżkę bądź awans. Przeszeregowanie, nowe obowiązki, nowe zadania. Karty wskazują, że właśnie w listopadzie możecie zostać docenieni przez szefostwo, możecie otrzymać tak długo oczekiwaną promocje, karty wskazują, że dosłow-

nie zmieciecie konkurencję. Nie bójcie się mówić głośno o waszych pomysłach, bo sądzę, że któryś z nich może znaleźć realizację. Teraz jest czas wspinania się po drabinie i uda wam się to bardzo dobrze. Może tylko mam tutaj wskazane drobne nieporozumienia z mężczyzną starszym od was, może nawet sporo starszym od was. Ale to tak naprawdę są tylko i wyłącznie nieporozumienia z odrobiną zazdrości o wasze sukcesy. Koziorożce, które poszukują pracy mają szansę otrzymać bardzo dobrą propozycję, może nawet propozycje, na którą tak długo czekaliście. Byłaby to praca wśród ludzi, w miejscu gdzie wokół was byłaby spora grupka osób. Szukajcie pracy, która może być powiązana z usługami, handlem. Karty wyraźnie wskazują na te branże. Tam gdzie są pieniądze, dobre pieniądze tam będzie dla was praca.

Zdrowie:

Uwaga na zapalenia płuc lub oskrzeli i uwaga na zaostrzenie się alergii, może astmy. Karty wskazują, że może warto by było z końcem roku rzucić palenie, bo naprawdę wasze płuca nie pokazują się ciekawie. Panie Koziorożce – mam pokazane badanie USG. Na pewno także dla wszystkich Koziorożców – uwaga na złamania bądź zwichnięcia nogi lub stopy.

Rada z karty tarota

Karty mówią, żeby nie brać na siebie zbyt wielu obowiązków, żeby nie mieszać spraw i wątków, bo tak naprawdę jeżeli zajmujecie się dziesięcioma sprawami w jednym momencie, to nie uda wam się załatwić nic. Karty wyraźnie wskazują – dokończ jedną czynność i dopiero wtedy rozpocznij następną. Ale w tym całym zamieszaniu pamiętajcie o najbliższych. To są sprawy ważne.

Andrzejki 2020 WROZBYONLINE.PL~ 69

Wodnik Wodnik Miłość:

Wodniki będące w stałych związkach, w małżeństwie – karty początkowe już ostrzegają przed tym, by nie pozwalać sobie na to, by ktoś ingerował w wasze sprawy. Karty wskazują na to, że może być w waszym otoczeniu osoba, która chce mieszać w waszych prywatnych sprawach, uczestniczyć w waszych decyzjach, wpływać na wasze małżeństwo czy też wasz związek. Karty wskazują na to, że trzeba będzie podjąć pewne decyzje, mogą to być poważne i odważne decyzję. Trzymajcie doradców z daleka od siebie, niech każdy zajmuje się swoimi sprawami. Druga połowa miesiąca znacznie spokojniejsza. Wodniki, które poszukują drugiej połowy mają szansę poznać naprawdę interesującą osobę. Osoba ta będzie

poznana w towarzystwie; karty sugerują, że możecie zostać gdzieś zaproszeni i tam w towarzystwie znajduje się wspomniana osoba. Zaznaczam też, że ta osoba może mieć pewnego rodzaju znak szczególny bądź szczególną cechę.

Finanse:

Karty wskazują na to, że część z was może mieć długi, które trzeba będzie w tym miesiącu albo oddać, bo ktoś czeka na te pieniądze lub też dogadać się z osobami, od których pożyczaliście pieniądze. Karty nie wskazują niestety przypływów. Zaznacza się tutaj instytucja małżeństwa, która może podpowiadać, że pora uzgodnić ze współmałżonkiem, współmałżonka dalsze plany finansowe, bądź też jest to informacja o tym, że małżeństwo czeka na zwrot długu. Karty wskazują, że warto będzie spróbować umówić się z bankiem na spotkanie

celem renegocjacji warunków umowy, jeśli oczywiście posiadacie kredyt w banku.

Praca:

Karty wskazują, że początek miesiąca może być spokojny, natomiast druga połowa to wejście chaosu. Możecie trafić na osoby, które nie będą rozumiały co mówicie, możecie trafić na sytuację taką, że nie będzie wiadomo co należy do waszych obowiązków, możecie być zasypywani często zmianą zdania. Karty próbują podpowiedzieć, żeby szukać w pracy sojuszników i próbować wspólnie wyjaśnić w czym tak naprawdę jest problem. Współpraca z osobami podobnymi do was jest wskazówką w tym miesiącu. Nie bójcie się kilka razy pytać, co dokładnie ktoś ma na myśli, nie bójcie się poszukiwać informacji i wyjaśniać spory od razu w zarodku. Osoby, które poszukują pracy mogą nie znaleźć interesującej oferty. Ale

już od pierwszych dni listopada radzę bardzo intensywnie przeglądać ogłoszenia, zwłaszcza ogłoszenia prasowe – mam tutaj wyraźnie zaznaczone karty tekstu pisanego.

Zdrowie: Uwaga na przeziębienie dolnej części pleców, uwaga na korzonki. Uważajcie także przy podnoszeniu ciężkich przedmiotów. Panie Wodniki mogą w połowie miesiąca zadbać o urodę, są pokazane zabiegi kosmetyczne. Mała wskazówka dla pań, mam tu pokazane USG, myślę, że może być to USG piersi. Rada z karty tarota

Możecie oczekiwać miłej i dobrej informacji, osoba młoda może zaskoczyć was bardzo pozytywnie, możecie poczuć, że coś dobrego przypływa do was. Jest to na razie zalążek dobrych wydarzeń, ale każdy ocean gdzieś ma swoje małe źródełko.

Ryby Miłość:

Ryby w stałych związkach – mogę powiedzieć jedno – sielanka. Początek miesiąca spędzicie naprawdę bardzo miło, będzie dużo okazji do wspólnych rozmów, do planowania najbliższych wydarzeń. Natomiast końcówka miesiąca może przynieść niewielkie rozczarowanie, którego źródłem mogą być albo wasze dzieci, albo wnuki. Tak, jakby dzieci nie mówiły wam całej prawdy, tak jakby mogły mieć kłopoty, sytuacja może trochę wymknąć się spod kontroli. Natomiast wszystko jest do załatwienia, tylko proszę, żebyście na pewne sprawy reagowali wcześniej. Wolne Ryby, single mogą nie mieć okazji w listopadzie do poznania miłości życia. Natomiast karty wskazują na szczere i przyjemne rozmowy w gronie znajomych, będą to roz-

mowy za pośrednictwem komunikatorów internetowych.

Finanse:

Karty wskazują dosłownie na wydatki na rodzinę, na młode osoby, trzeba będzie szybko coś zapłacić, szybko coś kupić, dużo wydawania na najbliższe osoby. Natomiast chcę was zapewnić, na wszystko wam wystarczy pieniędzy, uda się zaspokoić potrzeby każdego członka rodziny, nie zapominajcie tylko o osobach starszych w waszym otoczeniu. Zapytajcie, czego osoby starsze potrzebują, bo mam zaznaczone, że może wstydzą się powiedzieć. Nie polecam w tym miesiącu gier hazardowych, nie polecam zdrapek.

Praca:

W pracy zaznacza się papier, umowa, zmiany. Karty mówią, że możecie otrzymać aneks do umowy, możecie otrzymać

jakieś zmiany w kontrakcie, bądź też zmianę warunków. Nie jest to raczej zmiana finansowa, a bardziej zmiana organizacyjna, która będzie wymagała podpisania stosownego aneksu. Może być chwilowo nerwowo co do przebiegu dalszej pracy, ale wszystko w połowie miesiąca się wyjaśni. Część z was będzie pracowała zdalnie, pokazuje się praca przez internet. Tego raczej nie unikniecie. Ryby poszukujące zatrudnienia – obawiam się, że może być trudno. Karty wskazują, że należy dokładnie sprawdzić wasze CV, sprawdzić list, który wysyłacie potencjalnym pracodawcom, przyjrzeć się dokumentom, a może gdzieś brakuje świadectwa pracy, może zaświadczenia. Karty wskazują, że trzeba przyjrzeć się dokumentom. Ale nie mam podpisania umowy w tym miesiącu, mam natomiast przeglądanie ofert w internecie.

Zdrowie:

Karty mówią o dwóch sprawach, jedna to sezonowe przeziębienie, stany grypowe, którym trzeba od pierwszych dni zaradzić, położyć się do łóżka, zadbać o siebie. Kolejna sprawa, która się tutaj pokazuje, to kręgosłup, bóle kręgosłupa bóle szyi i rąk. Ale to także może być skutek wychłodzenia organizmu. Jeżeli sytuacja się pogorszy, nie wahajcie się skorzystać z porady lekarza, mam tutaj mężczyznę z dużym doświadczeniem, lekarza o szerokim podejściu do sprawy. I takiego w razie konieczności poszukajcie.

Rada z karty tarota

Karta wskazuje na to, że powoli małymi krokami, ale do celu przychodzi do was dobra energia. Jedna z najlepiej wróżący kart, wszystko idzie ku dobremu, wszystko się ułoży. Czekajcie cierpliwie.

70 ~ kuchnia Skล adniki:

t XPEB t NJฦฌTP NJฦฌTP XPย PXF o SPTUCFFG o EP HSBN t LH QPSDKJ SPTPย PXFK [ LVSD[BLB QMVT FXFOUVBMOJF LJMLB TLS[ZEFย FL

t T[ZKB JOEZLB t Xย PT[D[Z[OB EVว B NBSDIFX KFว FMJ EPEBT[ XJฦฌDFK NBSDIXJ SPTร ย CฦฌE[JF Tย PET[Z QJFUSVT[LB LPS[Fฦต LBXBย FL TFMFSB NBย Z QPS OJFXJFMLJ LBXBย FL LBQVTUZ Xย PTLJFK DFCVMB [ ย VQLฦค EMB V[ZTLBOJB MFQT[FHP LPMPSV

t QS[ZQSBXZ MJฦฝDJF MBVSPXF [JBSFO [JFMB BOHJFMTLJFHP [JBSFO QJFQS[V D[BSOFHP Tร M t LJMLB NBย ZDI TVT[POZDI HS[ZCร X t OBULB QJFUSVT[LJ

Sposรณb przygotowania:

;BD[ZOBN PE QS[ZHPUPXBOJB HBSOLB [ [JNOฦค XPEฦค EP LUร SFHP XLย BEBN DBย F QS[ZHPUPXBOF NJฦฌTP J [BD[ZOBN HPUPXBOJF ,JFEZ XPEB [ NJฦฌTFN [BD[OJF TJฦฌ HPUPXBฦฅ OB QPXJFS[DIOJ QPLB[VKฦค TJฦฌ U[X T[VNPXJOZ LUร SZDI PE KBLJFHPฦฝ D[BTV OJF [CJFSBN o POF J UBL PQBEOฦค OB EOP HBSOLB [BOJN SPTร ย TJฦฌ VHPUVKF J OJF XQย ZOฦค OFHBUZXOJF OB KFHP LMBSPXOPฦฝฦฅ 8 UZN NPNFODJF [NOJFKT[BN PHJFฦต UBL BCZ XZXBS CBSE[P EFMJLBUOJF CVMHPUBย %P HBSOLB XS[VDBN VNZUF J

TRADYCYJNY

ROSร ล

PCSBOF XD[FฦฝOJFK XBS[ZXB 1S[ZQPNJOBN ว F DFCVMJ OJF PCJFSBNZ [ XT[ZTULJDI XBSTUX ย VQLJ B KFEZOJF VTVXBNZ [FXOฦฌUS[OF CSVEOF D[ฦฌฦฝDJ J PQBMBNZ OBE QBMOJLJFN MVC X QJFLBSOJLV %[JฦฌLJ UFNV SPTร ย CฦฌE[JF CBSE[JFK LMBSPXOZ J CฦฌE[JF NJBย MFQT[Z LPMPS ;BSB[ QP XBS[ZXBDI EPEBKฦฌ XT[ZTULJF QS[ZQSBXZ D[ฦฌฦฝDJPXP QS[ZLSZXBN HBSOFL [ SPTPย FN QS[ZLSZXLฦค J LPOUSPMVKฦฌ UFNQFSBUVSฦฌ X UBLJ TQPTร C BCZ HPUVKฦคDB TJฦฌ [VQB QS[F[ DBย Z D[BT UZMLP EFMJLBUOJF CVMHPUBย B /BTUฦฌQOJF

ลปUREK

HPUVKฦฌ Eย VHP Eย VHP SB[ OB KBLJฦฝ D[BT [BHMฦคEBKฦคD EP HBSOLB X DFMV TQSBXE[FOJB D[Z SPTร ย OJF XS[F [CZU NPDOP 8FSTKB EMB OJFDJFSQMJXZDI [BLย BEB HPUPXBOJF QS[F[ EXJF HPE[JOZ +B OBUPNJBTU [BXT[F US[ZNBN SPTร ย vOB HB[JFw QS[F[ NJOJNVN US[Z HPE[JOZ 1P [BLPฦตD[FOJV HPUPXBOJB QS[FMFXBN SPTร ย QS[F[ NFUBMPXF TJULP EP NOJFKT[FHP HBSOLB QP[CZXBKฦคD TJฦฌ X UFO TQPTร C XT[FMLJDI NBย ZDI v[BOJFD[ZT[D[Fฦตw /BTUฦฌQOJF [ SFT[UFL XZCJFSBN UF TLย BEOJLJ LUร SF

Skล adniki:

Wywar: t NBSDIFXLJ t LPS[FOJF QJFUSVT[LJ t DFCVMB t QPS t M XPEZ t TFMFSB %PEBULPXP t CJBย F LJFย CBTZ t TVT[POF HS[ZCZ t [JFNOJBLร X t KBKFL VHPUPXBOZDI OB UXBSEP t ย Zว FD[LJ DIS[BOV t ย Zว FD[LB NBKFSBOLV t NBย F PLSฦคHย F DIMFCZ t Tร M t QJFQS[ t T[LMBOLJ [BLXBTV [BMFว Z PE KFHP NPDZ J JOEZXJEVBMOZDI QSFGFSFODKJ

Sposรณb przygotowania:

6NZUF PCSBOF XBS[ZXB [BMFK XPEฦค J HPUVK QPE QS[ZLSZDJFN 1P NJOVUBDI XZDJฦคHOJK XBS[ZXB EPEBK QPLSPKPOF HS[ZCZ [JFNOJBLJ LJFย CBTฦฌ J NBKFSBOFL HPUVK PLPย P NJOVU 1P UZN D[BTJF XZDJฦคHOJK LJFย CBTฦฌ EPEBK QS[FDFE[POZ [BLXBT [BHPUVK EPQSBX EP TNBLV DIS[BOFN J NBKFSBOLJFN $IMFCLJ XZESฦคว NPว FT[ MFLLP QPEQJFD X QJFLBSOJLV $IMFCLJ OBQFย OJK ว VSLJFN QPEBXBK [ KBKLJFN OB UXBSEP J LBXBย LBNJ LJFย CBTZ BOJBTUBSNBDI QM

6 listopada 2020

DIDฦฌ [BD QS[ZDIPE XPEOJTUZ XPEZ PE DF [BNJF NPDOZ N LJN KBKF NBSDIXJ

OGร RK

Skล adniki:

t ย Zว LB NBTย B t ย Zว LB PMJXZ t NBย B DFCVMB t NBSDIFXLB t MJUSB CVMJPOV OQ ESPCJPXZ XBS[ZXOZ SPTร ย

t H [JFNOJBLร X T[UVLJ

t ฦฝSFEOJF LJT[POF PHร SLJ t H ฦฝNJFUBOZ t ย Zว LJ QPTJFLBOFHP T[D[ZQJPSLV

Sposรณb przygotowania:

8 HBSOLV OB NBฦฝMF J PMJXJF [FT[LMJฦฅ QPLSPKPOฦค X LPTUFD[Lฦฌ DFCVMฦฌ %PEBฦฅ PCSBOฦค J QPLSPKPOฦค X LPTUFD[Lฦฌ NBSDIFXLฦฌ J NJFT[BKฦคD TNBว Zฦฅ QS[F[ PL NJOVUZ 8MBฦฅ HPSฦคDZ CVMJPO J [BHPUPXBฦฅ 1S[ZLSZฦฅ [NOJFKT[Zฦฅ PHJFฦต J HPUPXBฦฅ QS[F[ PL NJOVU %PEBฦฅ PCSBOF J QPLSPKPOF X LPTUFD[Lฦฌ [JFNOJBLJ J HPUPXBฦฅ QS[F[ PL NJOVU %PEBฦฅ TUBSUF OB UBSDF PCSBOF PHร SLJ NBย ZDI OJF US[FCB

kuchnia ~

SkÅ&#x201A;adniki:

t Æ¥XJBSULB LVSD[BLB MVC TLS[ZEFÂ&#x2019;LB t MJUSZ XPEZ t NBÂ&#x2019;F MJTULJ MBVSPXF t [JFMB BOHJFMTLJF t NBSDIFXLJ t TFMFS t LBXBÂ&#x2019;FL QPSB t QJFUSVT[LJ t NM EPNPXFHP QS[FDJFSV QPNJEPSPXFHP MVC H LPODFOUSBUV QPNJEPSPXFHP t NM Æ½NJFUBOZ OBKMFQJFK t T[D[ZQUB [NJFMPOFHP QJFQS[V t Â&#x2019;ZÇ&#x2021;FD[LJ TPMJ %PEBULPXP t VHPUPXBOZ CJBÂ&#x2019;Z SZÇ&#x2021; MVC NBLBSPO t QPTJFLBOB [JFMPOB QJFUSVT[LB MVC LPQFSFL

SposÃ³b przygotowania:

DIPXBÆ¥ EP TQPÇ&#x2021;ZDJB OQ NBSDIFXLÆ¬ 5FSB[ E[J D[BT OB QSÃ&#x2DC;CPXBOJF +FÇ&#x2021;FMJ SPTÃ&#x2DC;Â&#x2019; KFTU [CZU UZ UP HPUVKÆ¬ EBMFK CF[ QS[ZLSZDJB BCZ OBENJBS Z UP HPUVKÆ¬ EBMFK CF[ QS[ZLSZDJB BCZ OBENJBS EQBSPXBÂ&#x2019; UBLJ SPTÃ&#x2DC;Â&#x2019; QP TDIÂ&#x2019;PE[FOJV X MPEÃ&#x2DC;XFOJB TJÆ¬ X HBMBSFULÆ¬ +FÇ&#x2021;FMJ XZXBS KFTU [CZU NPÇ&#x2021;OB HP SP[DJFÆµD[ZÆ¥ 3PTÃ&#x2DC;Â&#x2019; QPEBKÆ¬ [ DJFOFD[OZN NBLBSPOFN LBXBÂ&#x2019;LJFN VHPUPXBOFK J J QPTZQVKÆ¬ QPTJFLBOÆ¤ OBULÆ¤ QJFUSVT[LJ

.JÆ¬TP NZKFNZ QPE XPEÆ¤ J XLÂ&#x2019;BEBNZ EP HBSOLB %PEBKFNZ MJÆ½DJF MBVSPXF [JFMF BOHJFMTLJF T[D[ZQUÆ¬ TPMJ J DBÂ&#x2019;PÆ½Æ¥ [BMFXBNZ [JNOÆ¤ XPEÆ¤ HPUVKFNZ ;EFKNVKFNZ XZUSÆ¤DPOF OB QPXJFS[DIOJ vT[VNPXJOZw ;NOJFKT[BNZ PHJFÆµ J HPUVKFNZ PL NJOVU 8BS[ZXB PCJFSBNZ QÂ&#x2019;VD[FNZ XLÂ&#x2019;BEBNZ EP HBSOLB J HPUVKFNZ QS[F[ OBTUÆ¬QOF NJOVU .JÆ¬TP XZKNVKFNZ [ XZXBSV EPEBKFNZ QS[FDJFS MVC LPODFOUSBU "CZ [VQB OJF CZÂ&#x2019;B [CZU LXBÆ½OB EPEBÆ¥ NOJFK QS[FDJFSV TQSÃ&#x2DC;CPXBÆ¥ D[Z [VQB KFTU EPCSB J X SB[JF QPUS[FCZ EPEBÆ¥ KFT[D[F LJMLB Â&#x2019;ZÇ&#x2021;FL 0HJFÆµ [NOJFKT[BNZ J TUPQOJPXP EPEBKFNZ Æ½NJFUBOÆ¬ /BKQJFSX EPEBKFNZ QPÂ&#x2019;PXÆ¬ QPSDKJ "CZ VOJLOÆ¤Æ¥ [XBS[FOJB [VQZ XBSUP XD[FÆ½OJFK XZNJFT[BÆ¥ Æ½NJFUBOÆ¬ X PTPCOZN OBD[ZOJV OQ NJTFD[DF T[LMBODF LVCLV [ LJMLPNB Â&#x2019;ZÇ&#x2021;LBNJ [JNOFK XPEZ B OBTUÆ¬QOJF XZNJFT[BÆ¥ [F TUPQOJPXP EPEBXBOZN HPSÆ¤DZN XZXBSFN PLPÂ&#x2019;P T[LMBOLJ $BÂ&#x2019;PÆ½Æ¥ EPQSPXBE[BNZ EP XS[FOJB DJÆ¤HMF NJFT[BKÆ¤D %PQSBXJBNZ EP TNBLV QJFQS[FN 1PEBXBÆ¥ [ SZÇ&#x2021;FN MVC NBLBSPOFN ,BÇ&#x2021;EÆ¤ QPSDKF [VQZ QPTZQVKFNZ [JFMPOÆ¤ QJFUSVT[LÆ¤ MVC LPQFSLJFN XFEÂ&#x2019;VH V[OBOJB QS[ZTMJKQS[FQJT QM

POMIDORÃ&#x201C;WKA BARSZCZ CZERWONY KOWA [BKBEBN QM

SkÅ&#x201A;adniki:

t T[D[ZQUB TPMJ QJFQS[V J NBKFSBOLV t NM [BLXBTV [ CVSBLÃ&#x2DC;X t M XPEZ t T[U NBÂ&#x2019;ZDI CVSBD[LÃ&#x2DC;X t T[U MJÆ½DJB MBVSPXFHP t T[U [JBSFOFL QJFQS[V t T[U [JFMB BOHJFMTLJFHP t T[U TVT[POZDI HS[ZCÃ&#x2DC;X t T[U DFCVMJ t T[U TFMFSB t T[U QJFUSVT[LJ t T[U NBSDIFXFL

SposÃ³b przygotowania:

PCJFSBÆ¥ PSB[ T[LMBOLJ TPLV [ LJT[POZDI PHÃ&#x2DC;SLÃ&#x2DC;X [BMFXZ (PUPXBÆ¥ QS[F[ PL NJOVU 0ETUBXJÆ¥ [ PHOJB %PEBÆ¥ T[D[ZQJPSFL PSB[ [BQSBXJPOÆ¤ Æ½NJFUBOÆ¬ OBKQJFSX XZNJFT[BOÆ¤ [ Â&#x2019;ZÇ&#x2021;LBNJ XPEZ QPUFN [ LJMLPNB Â&#x2019;ZÇ&#x2021;LBNJ XZXBSV LXFTUJBTNBLV DPN

8Â&#x2019;PT[D[Z[OÆ¬ NBSDIFXLÆ¬ QJFUSVT[LÆ¬ TFMFS NZKÆ¬ PCJFSBN J LSPKÆ¬ OB Æ¥XJBSULJ /B QBMOJLV PQJFLBN DFCVMF %P HBSOLB [ [JNOÆ¤ XPEÆ¤ EPEBKÆ¬ QPLSPKPOÆ¤ XÂ&#x2019;PT[D[Z[OÆ¬ QJFQS[ MJÆ½Æ¥ MBVSPXZ DFCVMF LJMLB LVMFL [JFMB BOHJFMTLJFHP TVT[POF HS[ZCZ J CVSBD[LJ QS[FLSPKPOF OB QPÂ&#x2019;Ã&#x2DC;XLÆ¬ /BTUBXJBN Æ½SFEOJ HB[ J HPUVKÆ¬ QPE QS[ZLSZDJFN PL HPE[ BÇ&#x2021; XT[ZTULJF XBS[ZXB CÆ¬EÆ¤ NJÆ¬LLJF +FEOFHP NBÂ&#x2019;FHP CVSBD[LB PCJFSBN J USÆ¬ OB UBSDF P Æ½SFEOJDI PD[LBDI +BL UZMLP XBS[ZXOZ XZXBS TJÆ¬ [BHPUVKF J XBS[ZXB CÆ¬EÆ¤ NJÆ¬LLJF EPEBKÆ¬ [BLXBT [ CVSBLÃ&#x2DC;X 5VUBK XBÇ&#x2021;OF KFTU Ç&#x2021;FCZ EPEBXBÆ¥ [BLXBTV EP TNBLV o XMFKNZ T[LMBOLÆ¬ J TQSÃ&#x2DC;CVKNZ D[Z PEQPXJBEB OBN QP[JPN LXBÆ½OPÆ½DJ +B XMFXBN PL

NM [BLXBTV %PEBKÆ¬ TUBSUF XD[FÆ½OJFK CVSBD[LJ %[JÆ¬LJ OJN OBT[ CBST[D[ [BDIPXB JOUFOTZXOZ LPMPS 0QDKPOBMOJF OB UZN FUBQJF CBST[D[ NPÇ&#x2021;OB [BQSBXJÆ¥ Â&#x2019;ZÇ&#x2021;LÆ¤ NBTÂ&#x2019;B SP[US[FQBOFHP [ NÆ¤LÆ¤ .PJN [EBOJFN KFEOBL OJF QPMFQT[B UP TNBLV CBST[D[V B UZMLP QTVKF KFHP JOUFOTZXOZ LPMPS %PEBKÆ¬ DVLJFS J TÃ&#x2DC;M EP TNBLV %PEBKF UFÇ&#x2021; NBKFSBOLV 8BÇ&#x2021;OF KFTU UP Ç&#x2021;FCZ PE NPNFOUV KBL EPEBNZ [BLXBT OJF EPQVÆ½DJÆ¥ EP XS[FOJB #BST[D[ OBKMFQJFK KFTU DBÂ&#x2019;LPXJDJF TDIÂ&#x2019;PE[JÆ¥ J QPTUBXJÆ¥ X DIÂ&#x2019;PEOZN NJFKTDV OB DP OBKNOJFK HPE[JO o OBCJFS[F PO KFT[D[F XJÆ¬DFK JOUFOTZXOFHP LPMPSV J XZSB[JTUFHP TNBLV 1S[FE QPEBOJFN QS[FDFE[BN CBST[D[ZL J QPEBKÆ¬ HP [ VT[LBNJ QS[FQJTZUSBEZDZKOF QM

72 ~ kuchnia

Placki ZIEMNIACZANE

SkÅ&#x201A;adniki:

t LH [JFNOJBLÃ&#x2DC;X t Æ½SFEOJB DFCVMB t Â&#x2019;ZÇ&#x2021;LJ NÆ¤LJ [JFNOJBD[BOFK t Â&#x2019;ZÇ&#x2021;LB HÆ¬TUFK Æ½NJFUBOZ t KBKLP t TÃ&#x2DC;M J QJFQS[ t PMFK MVC TNBMFD EP TNBÇ&#x2021;FOJB

SposÃ³b przygotowania:

PIERO z miÄ&#x2122;sem

SkÅ&#x201A;adniki:

;JFNOJBLJ EPLÂ&#x2019;BEOJF VNZÆ¥ PCSBÆ¥ J PQÂ&#x2019;VLBÆ¥ %XB [JFNOJBLJ [FUS[FÆ¥ OB HSVCZDI PD[LBDI SFT[UÆ¬ OB OBKNOJFKT[ZDI PD[LBDI UBSLJ OB QS[ZTÂ&#x2019;PXJPXÆ¤ vQBÆ¥LÆ¬w $FCVMÆ¬ PCSBÆ¥ J UBLÇ&#x2021;F [FUS[FÆ¥ OB UBSDF CF[QPÆ½SFEOJP EP QVMQZ [ [JFNOJBLÃ&#x2DC;X "CZ VOJLOÆ¤Æ¥ DJFNOJFOJB [JFNOJBLÃ&#x2DC;X EP QVMQZ EPEBÆ¥ Â&#x2019;ZÇ&#x2021;LÆ¬ Æ½NJFUBOZ J EPCS[F XZNJFT[BÆ¥ %PEBÆ¥ KBKLP NÆ¤LÆ¬ TÃ&#x2DC;M J QJFQS[ $BÂ&#x2019;PÆ½Æ¥ EPLÂ&#x2019;BEOJF XZNJFT[BÆ¥ "CZ QMBDLJ CZÂ&#x2019;Z DISVQLJF DJBTUP OBMFÇ&#x2021;Z QS[FÂ&#x2019;PÇ&#x2021;ZÆ¥ OB ESPCOF TJULP J PETÆ¤D[ZÆ¥ OB NJTDF 8PEB LUÃ&#x2DC;SB PEE[JFMJ TJÆ¬ PE [JFNOJBLÃ&#x2DC;X QPXJOOB USBÃ«Æ¥ EP NJTLJ HEZÇ&#x2021; QPTJBEB POB OJF[CÆ¬EOÆ¤ TLSPCJÆ¬ PTJBEBKÆ¤DÆ¤ TJÆ¬ OB EOJF LUÃ&#x2DC;SB OBEB EPEBULPXFK DISVQLPÆ½DJ 1S[FE TNBÇ&#x2021;FOJFN QMBDLÃ&#x2DC;X [JFNOJBD[BOZDI XPEÆ¬ OBMFÇ&#x2021;Z PETÆ¤D[ZÆ¥ B PTBE QP[PTUBÂ&#x2019;Z OB EOJF NJTLJ EPEBÆ¥ [ QPXSPUFN EP DJBTUB /B QBUFMOJ SP[HS[BÆ¥ PMFK MVC TNBMFD $JBTUP OBLÂ&#x2019;BEBÆ¥ Â&#x2019;ZÇ&#x2021;LÆ¤ EP V[ZTLBOJB QPÇ&#x2021;Æ¤EBOFK HSVCPÆ½DJ J XJFMLPÆ½DJ 5SBEZDZKOF QMBDLJ [JFNOJBD[BOF TNBÇ&#x2021;ZÆ¥ [ PCV TUSPO EP V[ZTLBOJB [Â&#x2019;PDJTUFHP LPMPSV LVSLBOJFMPULB QM

ciasto: t T[LMBOLJ NÆ¤LJ QT[FOOFK KBTOFK UZQ PL NPÇ&#x2021;F CZÆ¥ SÃ&#x2DC;XOJFÇ&#x2021; PSLJT[PXB OBXFU MFQJFK

t T[LMBOLB HPSÆ¤DFK XPEZ PL TU $ t Â&#x2019;ZÇ&#x2021;FD[LJ TPMJ farsz: t PL H NJÆ¬TB VHPUPXBOFHP OQ [ SPTPÂ&#x2019;V D[Z LSVQOJLV MVC PL TVSPXFHP VHPUPXBOFHP [ MJTULBNJ MBVSPXZNJ J LVMLÆ¤ [JFMB BOHJFMTLJFHP

SposÃ³b przygotowania:

$FCVMÆ¬ TJFLBN J QPETNBÇ&#x2021;BN OB NBÆ½MF .JÆ¬TP +FÆ½MJ OJF NBT[ NJÆ¬TB VHPUPXBOFHP UP BMCP T[ZCLP VHPUVK KBLÆ¤Æ½ [VQÆ¬ BMCP [BHPUVK NJÆ¬TP [ MJÆ½DJFN MBVSPXZN TPMÆ¤ LVMLÆ¤ [JFMB BOHJFMTLJFHP B QPUFN EPEBT[ TPCJF EP X ZXBSV XBS[ZXB J CÆ¬E[JF SPTÃ&#x2DC;Â&#x2019; 5BL D[Z UBL VHPUPXBOF NJÆ¬TP NJFMÆ¬ EXB SB[Z X NBT[ZODF NJFMÆ¬ UFÇ&#x2021; OBNPD[POÆ¤ CVÂ&#x2019;LÆ¬ J EPEBKÆ¬ DFCVMÆ¬ %PQSBXJBN QJFQS[FN J TPMÆ¤ $JBTUP OB QJFSP HJ NÆ¤LÆ¬ EPQSBXJBN TPMÆ¤ J [BMFXBN OJFNBM

SkÅ&#x201A;adniki:

IDEALNE

t H TDIBCV t NM NMFLB t EVÇ&#x2021;B DFCVMB t KBKLB SP[NÆ¤DPOF [ Â&#x2019;ZÇ&#x2021;LBNJ XPEZ t NÆ¤LB QT[FOOB J CVÂ&#x2019;LB UBSUB EP QBOJFSPXBOJB t TÃ&#x2DC;M t QJFQS[ t TNBMFD EP TNBÇ&#x2021;FOJB MVC JOOZ UÂ&#x2019;VT[D[

schabowe

SposÃ³b przygotowania:

4DIBC QPLSPJÆ¥ OB D[UFSZ HSVCF QMBTUSZ ,BÇ&#x2021;EZ QMBTUFS NJÆ¬TB SP[CJÆ¥ UÂ&#x2019;VD[LJFN OB EPÆ½Æ¥ DJFOLJ LPUMFU $FCVMÆ¬ QPLSPJÆ¥ X UBMBSLJ 8 OBD[ZOJV PCÂ&#x2019;PÇ&#x2021;ZÆ¥ LPUMFUZ DFCVMÆ¤ .JÆ¬TP [ DFCVMÆ¤ [BMBÆ¥ NMFLJFN QS[ZLSZÆ¥ J PETUBXJÆ¥ EP MPEÃ&#x2DC;XLJ OB DP OBKNOJFK US[Z HPE[JOZ MVC KFT[D[F MFQJFK OB DBÂ&#x2019;Æ¤ OPD 1P US[FDI HPE[JOBDI XZKÆ¤Æ¥ LPUMFUZ TDIBCPXF [ [BMFXZ J EPLÂ&#x2019;BEOJF KF PTVT[ZÆ¥ [BMFXÆ¬ XZMBÆ¥ EPQSBXJÆ¥ EP TNBLV TPMÆ¤ J QJFQS[FN /BTUÆ¬QOJF LBÇ&#x2021;EZ LPUMFU PCUPD[ZÆ¥ X NÆ¤DF SP[NÆ¤DPOZN KBKLV B OB LPOJFD X CVÂ&#x2019;DF UBSUFK /B QBUFMOJ SP[HS[BÆ¥ TNBMFD MVC JOOZ UÂ&#x2019;VT[D[ QS[F[OBD[POZ EP TNBÇ&#x2021;FOJB X XZTPLJDI UFNQFSBUVSBDI ,PUMFUZ TNBÇ&#x2021;ZÆ¥ QP D[UFSZ NJOVUZ [ LBÇ&#x2021;EFK TUSPOZ EP [SVNJFOJFOJB CFT[BNFM TF QM

6 listopada 2020

OGI t DFCVMB t ย Zว LB NBTย B MVC PMFKV t ย Zว FD[LJ QJFQS[V t ย Zว FD[LJ TPMJ t PQDKPOBMOJF LBK[FSLB OBNPD[POB MVC NBSDIFXLB VHPUPXBOB [ SPTPย V XS[ฦคDฦค XPEฦค NJFT[BN J XZSBCJBN %[JFMฦฌ OB EXJF D[ฦฌฦฝDJ ย BUXJFK XBย LPXBฦฅ NOJFKT[F QPSDKF DJBTUB Uฦฌ OJFVว ZXBOฦค PXJKBN X GPMJฦฌ CZ OJF PCFTDIย P 8Bย LVKฦฌ DJFOLP J XZDJOBN Lร ย LB T[LMBOLฦค /BLย BEBN GBST[ ;MFQJBN J UXPS[ฦฌ GBMCBOLJ (PUVKฦฌ QBSUJBNJ XF XS[ฦคDFK PTPMPOFK XPE[JF o PL NJO PE XZQย ZOJฦฌDJB OB QPXJFS[DIOJฦฌ 1PUFN QPETNBว BN OB OJFXJFMLJFK JMPฦฝDJ PMFKV MVC NBTย B Bว CฦฌEฦค XZSBว OJF SVNJBOF LPUMFU UW

strefa kuchnia DZIECI ~ Skล adniki:

t H NJFMPOFHP NJฦฌTB XJFQS[PXFHP t H CJBย FHP SZว V t M EPNPXFHP HฦฌTUFHP QS[FDJFSV QPNJEPSPXFHP MVC LVQOFK QBTTBUZ QPNJEPSPXFK

t M CVMJPOV SPTPย V XPEZ t Hย ร XLB LBQVTUZ t ย Zว LB NBTย B t ย Zว LJ ฦฝNJFUBOZ t DFCVMF t Tร M t QJFQS[

GOล ฤ BKI

W SOSIE POMIDOROWYM Sposรณb przygotowania:

$FCVMF QS[FTNBว OB NBฦฝMF 3Zว VHPUVK BM EFOUF o NJO LSร DFK OJว XTLB[VKF JOTUSVLDKB OB PQBLPXBOJV 8 NJTDF XZNJFT[BK NJฦฌTP [ XZTUVE[POZN SZว FN J DFCVMฦค %PEBK Tร M QJFQS[ XZNJFT[BK ; NBTZ VGPSNVK NBย F LSPLJFUZ ,BQVTUฦฌ QPE[JFM OB MJฦฝDJF 8 EVว ZN HBSOLV [BHPUVK XPEฦฌ XS[VDBK EP OJFK MJฦฝDJF J HPUVK PLPย P NJOVU Eย Vว FK KFฦฝMJ Tฦค CBSE[P HSVCF ;B QPNPDฦค NBย FHP OPว ZLB PEFUOJK [HSVCJFOJB MJฦฝDJ /B ฦฝSPELV MJฦฝDJB Vย ร ว VGPSNPXBOF

Skล adniki:

t LH LJT[POFK LBQVTUZ t Hย ร XLJ CJBย FK LBQVTUZ t H CPD[LV XฦฌE[POFHP t LH ย PQBULJ CF[ LPฦฝDJ t H XPย PXJOZ t MBTLJ LJFย CBTZ QPEXBXFMTLJFK

t DFCVMF QPLSPKPOF X Qร ย QMBTUFSLJ

t HBSฦฝฦฅ HS[ZCร X TVT[POZDI t ฦฝMJXLJ TVT[POF PLPย P T[UVL

t HBSฦฝฦฅ SPE[ZOFL t KBCย LB XJOOF t QPNJEPSร X t QS[FDJFS QPNJEPSPXZ t LPTULJ TNBMDV t MJฦฝDJF MBVSPXF t [JBSFO [JFMB BOHJFMTLJFHP t [JBSFO KBย PXDB t ย Zว LB NBKFSBOLV t ย Zว LB TVT[POFHP MVCD[ZLV t ย Zว LB QBQSZLJ Tย PELJFK t Tร M t QJFQS[ EP TNBLV

t T[LMBOLB D[FSXPOFHP XJOB

Sposรณb przygotowania:

,BQVTUฦฌ LJT[POฦค PEDJTOฦฌย BN QPLSPJย BN J XS[VDJย BN EP XJฦฌLT[FHP HBSOLB ;BMBย BN XPEฦค PL M LBQVTUฦฌ CJBย ฦค QPT[BULPXBย BN J EPS[VDJย BN EP LBQVTUZ LJT[POFK $FCVMฦฌ PCSBย BN QPLSPJย BN X Qร ย QMBTUFSLJ LJFย CBTฦฌ X QMBTUFSLJ J QPETNBว Zย BN OB EXร DI ย Zว LBDI TNBMDV OBTUฦฌQOJF EPS[VDJย BN EP HBSOLB [ LBQVTUฦค ย PQBULฦฌ J XPย PXJOฦฌ QPLSPJย BN OB NOJFKT[F LBXBย LJ J UFว QPETNBว Zย BN OB EXร DI ย Zว LBDI TNBMDV J EPEBย BN EP LBQVTUZ #PD[FL XฦฌE[POZ QPLSPJย BN X QMBTUFSLJ J XS[VDJย BN EP CJHPTV +BCย LB PCSBย BN QPLSPJย BN X ฦฅXJBSULJ QPNJEPSZ TQBS[Zย BN PCSBย BN [F TLร SLJ UFว QPLSPJย BN X ฦฅXJBSULJ J XT[ZTULP EPS[VDJย BN EP CJHPTV %PEBย BN MJฦฝDJF MBVSPXF [JFMF BO

NJฦฌTP [XJKBK QPEPCOJF KBL LSPLJFUZ /B EOP HBSOLB P HSVCZN EOJF Xย ร ว LJMLB MJฦฝDJ LBQVTUZ OB OJDI Vย ร ว VMFQJPOF HPย ฦคCLJ $Bย Pฦฝฦฅ [BMFK QPEHS[BOZN CVMJPOFN (PUVK PL HPE[JOZ KFฦฝMJ HPย ฦคCLJ Tฦค EVว F o I 1P VHPUPXBOJV PEMFK D[ฦฌฦฝฦฅ CVMJPOV [ HPย ฦคCLร X (PUVK HP BCZ PEQBSPXBฦฅ OBENJBS XPEZ J XZEPCZฦฅ TNBL %P CVMJPOV EPEBK QS[FDJFS QPNJEPSPXZ [BCJFM HP ฦฝNJFUBOฦค EPQSBX EP TNBLV (PUPXF QPEBXBK [ TPTFN BOJBTUBSNBDI QM

TRADYCYJNY

bigos HJFMTLJF [JBSOB KBย PXDB ฦฝMJXLJ TVT[POF J SPE[ZOLJ 8T[ZTULP HPUPXBย BN DBย Z D[BT OB NBย ZN PHOJV %P NPKFHP CJHPTV XMBย BN T[LMBOLฦฌ XJOB QPE LPOJFD EPEBย BN QS[FDJFS QPNJEPSPXZ PSB[ SFT[Uฦฌ QS[ZQSBX Tร M QJFQS[ EP TNBLV QBQSZLฦฌ Tย PELฦค X QSPT[LV NBKFSBOFL MVCD[ZL TVT[POZ .ร K CJHPT HPUPXBย TJฦฌ PL HPE[JO QPETNBว BOJF CJHPTV QPXUBS[Bย BN KFT[D[F QS[F[ LJMLB EOJ BMF KVว UZMLP QS[F[ DIXJMฦฌ #JHPT KFTU XZฦฝNJFOJUZ UBLJ CJHPT SPCJฦฌ KVว PE LJMLVE[JFTJฦฌDJV MBU /BENJBS CJHPTV XLย BEBN EP Tย PJLร X J QBTUFSZ[VKฦฌ NJO PE NPNFOUV [BHPUPXBOJB XPEZ QS[FQJTZKPMJ DPN

74 ~ kuchnia

PÄ&#x2026;czki SkÅ&#x201A;adniki:

Ciasto droÅ¼dÅ¼owe: t H NÆ¤LJ QT[FOOFK t H Æ½XJFÇ&#x2021;ZDI ESPÇ&#x2021;EÇ&#x2021;Z MVC H ESPÇ&#x2021;EÇ&#x2021;Z JOTUBOU t H NBTÂ&#x2019;B MVC NBSHBSZOZ t H DVLSV t Ç&#x2021;Ã&#x2DC;Â&#x2019;ULB t KBKLP t NM NMFLB t Â&#x2019;ZÇ&#x2021;LB TQJSZUVTV XÃ&#x2DC;ELJ MVC SVNV Dodatkowo: t EÇ&#x2021;FN MVC QPXJEÂ&#x2019;B V NOJF QPXJEÂ&#x2019;B Æ½MJXLPXF t PMFK EP TNBÇ&#x2021;FOJB MJUSB

SposÃ³b przygotowania:

1S[ZHPUPXBÆ¥ [BD[ZO -FLLP DJFQÂ&#x2019;F NMFLP XZNJFT[BÆ¥ [ Â&#x2019;ZÇ&#x2021;FD[LÆ¤ DVLSV QPLSVT[POZNJ ESPÇ&#x2021;EÇ&#x2021;BNJ J PL Â&#x2019;ZÇ&#x2021;LBNJ NÆ¤LJ 1S[ZLSZÆ¥ Æ½DJFSFD[LÆ¤ J PETUBXJÆ¥ X DJFQÂ&#x2019;F NJFKTDF EP XZSPÆ½OJÆ¬DJB OB PL NJOVU 3P[UPQJÆ¥ NBTÂ&#x2019;P MVC NBSHBSZOÆ¬ Æ Ã&#x2DC;Â&#x2019;ULB KBKLP J SFT[UÆ¬ DVLSV VCJÆ¥ OB QBS[F X LÆ¤QJFMJ XPEOFK 6CJKBÆ¥ PL NJOVU 3FT[UÆ¬ NÆ¤LJ XTZQBÆ¥ EP EVÇ&#x2021;FK NJTLJ %PEBÆ¥ XZSPÆ½OJÆ¬UZ [BD[ZO J NBTÆ¬ KBKFD[OÆ¤ ;BD[Æ¤Æ¥ XZSBCJBÆ¥ DJBTUP 1PED[BT XZSBCJBOJB EPEBXBÆ¥ SP[UPQJPOF NBTÂ&#x2019;P 8ZSPCJÆ¥ DJBTUP OB HÂ&#x2019;BELÆ¤ FMBTUZD[OÆ¤ NBTÆ¬ 1PE LPOJFD EPEBÆ¥ TQJSZUVT J QPOPXOJF XZSPCJÆ¥ DJBTUP KFTU CBSE[P LMFKÆ¤DF OBKMFQJFK OJF EPEBXBÆ¥ XJÆ¬DFK NÆ¤LJ .JTLÆ¬ [ DJBTUFN QS[ZLSZÆ¥ Æ½DJFSFD[LÆ¤ J QP[PTUBXJÆ¥ X DJFQÂ&#x2019;ZN NJFKTDV OB PL NJOVU BÇ&#x2021; QPEXPJ TXPKÆ¤ PCKÆ¬UPÆ½Æ¥ 8ZSPÆ½OJÆ¬UF DJBTUP QS[FÂ&#x2019;PÇ&#x2021;ZÆ¥ OB QPTZQBOZ HSVCP NÆ¤LÆ¤ CMBU J SP[XBÂ&#x2019;LPXBÆ¥ OB HSVCPÆ½Æ¥ PL DN 8ZLSBXBÆ¥ [ OJFHP LSÆ¤Ç&#x2021;LJ P Æ½SFEOJDZ DN 6Ç&#x2021;ZÂ&#x2019;BN T[LMBOLJ /B QPÂ&#x2019;PXÆ¬ LSÆ¤Ç&#x2021;LÃ&#x2DC;X OBÂ&#x2019;PÇ&#x2021;ZÆ¥ OBE[JFOJF J QS[ZLSZÆ¥ QP[PTUBÂ&#x2019;ZNJ LSÆ¤Ç&#x2021;LBNJ

#S[FHJ EPCS[F [MFQJÆ¥ 1Æ¤D[LJ VLÂ&#x2019;BEBÆ¥ OB QPTZQBOZN NÆ¤LÆ¤ CMBDJF QS[ZLSZÆ¥ Æ½DJFSFD[LÆ¤ J QP[PTUBXJÆ¥ EP XZSPÆ½OJÆ¬DJB OB PL NJOVU 1Æ¤D[LJ QPXJOOZ CZÆ¥ MFDJVULJF J QVT[ZTUF 4NBÇ&#x2021;ZÆ¥ QBSUJBNJ OB SP[HS[BOZN UÂ&#x2019;VT[D[V X EVÇ&#x2021;ZN HBSOLV [ PCV TUSPO UÂ&#x2019;VT[D[V NVTJ CZÆ¥ EVÇ&#x2021;P BCZ QÆ¤D[LJ TXPCPEOJF X OJN QÂ&#x2019;ZXBÂ&#x2019;Z +FÆ½MJ QÆ¤D[LJ CÆ¬EÆ¤ EPCS[F OBQVT[POF QPED[BT QJFD[FOJB QPKBXJ TJÆ¬ DIBSBLUFSZTUZD[OB CJBÂ&#x2019;B PCXÃ&#x2DC;ELB 5FNQFSBUVSB UÂ&#x2019;VT[D[V QPXJOOB XZOPTJÆ¥ PL TU $ 1Æ¤D[LJ XLÂ&#x2019;BEBÆ¥ XZSPÆ½OJÆ¬UÆ¤ TUSPOÆ¤ X EÃ&#x2DC;Â&#x2019; J TNBÇ&#x2021;ZÆ¥ PL NJO [ KFEOFK TUSPOZ 1Æ¤D[LJ VLÂ&#x2019;BEBÆ¥ OB SÆ¬D[OJLBDI QBQJFSPXZDI BCZ UÂ&#x2019;VT[D[ PDJFLÂ&#x2019; 1Æ¤D[LJ QPTZQBÆ¥ DVLSFN QVESFN MVC QPMVLSPXBÆ¥ /BKTNBD[OJFKT[F TÆ¤ Æ½XJFÇ&#x2021;F $IDÆ¤D [SPCJÆ¥ MVLJFS OBMFÇ&#x2021;Z T[LMBOLÆ¬ QS[FTJBOFHP DVLSV QVESV VUS[FÆ¥ [ UBLÆ¤ JMPÆ½DJÆ¤ HPSÆ¤DFK XPEZ BCZ PUS[ZNBÆ¥ MVLJFS P QPÇ&#x2021;Æ¤EBOFK HÆ¬TUPÆ½DJ +FÆ½MJ KFTU [B S[BELJ EPEBÆ¥ XJÆ¬DFK DVLSV QVESV B KFÆ½MJ [B HÆ¬TUZ USPT[LÆ¬ XPEZ EPNPXF XZQJFLJ QM

Szarlotka z kratkÄ&#x2026; SkÅ&#x201A;adniki:

Ciasto: t T[LMBOLJ NÆ¤LJ t T[LMBOLJ DVLSV t Â&#x2019;ZÇ&#x2021;LB DVLSV XBOJMJPXFHP t H NBTÂ&#x2019;B t KBKLP Dekoracja: t H EÇ&#x2021;FNV NPSFMPXFHP t DVLJFS QVEFS Nadzienie: t LH KBCÂ&#x2019;FL t Â&#x2019;ZÇ&#x2021;FD[LB DZOBNPOV t HBSÆ½Æ¥ SPE[ZOFL OBNPD[POZDI X SVNJF t HBSÆ½Æ¥ QSBÇ&#x2021;POZDI PS[FDIÃ&#x2DC;X XÂ&#x2019;PTLJDI

SposÃ³b przygotowania:

.Æ¤LÆ¬ QS[FTJBÆ¥ EPEBÆ¥ DVLJFS DVLJFS XBOJMJPXZ J T[D[ZQUÆ¬ TPMJ 8ZNJFT[BÆ¥ %PEBÆ¥ SP[ESPCOJPOF [JNOF NBTÂ&#x2019;P 8ZTJFLBÆ¥ (EZ [BD[OÆ¤ QPXTUBXBÆ¥ vLMVDIZw [SPCJÆ¥ EPÂ&#x2019;FD[FL J XCJÆ¥ KBKLP %FMJLBUOJF SP[NJFT[BÆ¥ OPÇ&#x2021;FN OBTUÆ¬QOJF T[ZCLP XZSPCJÆ¥ DJBTUP 6GPSNPXBÆ¥ LVMÆ¬ PXJOÆ¤Æ¥ GPMJÆ¤ J XÂ&#x2019;PÇ&#x2021;ZÆ¥ EP MPEÃ&#x2DC;XLJ OB DP OBKNOJFK HPE[JOÆ¬ +BCÂ&#x2019;LB PCSBÆ¥ J QPLSPJÆ¥ OB LBXBÂ&#x2019;LJ 0QSÃ&#x2DC;T[ZÆ¥ DZOBNPOFN %PEBÆ¥ SPE[ZOLJ J HSVCP QPTJFLBOF PS[FDIZ 8ZNJFT[BÆ¥ 4DIÂ&#x2019;PE[POF DJBTUP QPE[JFMJÆ¥ OB EXJF OJFSÃ&#x2DC;XOF D[Æ¬Æ½DJ 8JÆ¬LT[Æ¤ DJFOLP SP[XBÂ&#x2019;LPXBÆ¥ J T[D[FMOJF XZÂ&#x2019;PÇ&#x2021;ZÆ¥ OJÆ¤ EOP PSB[ CPLJ UPSUPXOJDZ QPTNBSPXBOFK NBTÂ&#x2019;FN J XZTZQBOFK NÆ¤LÆ¤ 3P[Â&#x2019;PÇ&#x2021;ZÆ¥ OBE[JFOJF .OJFKT[Æ¤ D[Æ¬Æ½Æ¥ SP[XBÂ&#x2019;LPXBÆ¥ OB HSVCPÆ½Æ¥ LJMLV NJMJNFUSÃ&#x2DC;X 1PDJÆ¤Æ¥ X QBTLJ P T[FSPLPÆ½DJ QBMDB J OB KBCÂ&#x2019;LPXZN OBE[JFOJV [SPCJÆ¥ [ OJDI vLSBULÆ¬w %MB V[ZTLBOJB MFQT[FHP FGFLUV QBTFD[LJ VÂ&#x2019;PÇ&#x2021;ZÆ¥ UFÇ&#x2021; OB CS[FHV DJBTUB 1JFD X QJFLBSOJLV SP[HS[BOZN EP TU $ QS[F[ PL NJOVU FXBXBDIPXJD[ QM

6 listopada 2020

Sernik SkÅ&#x201A;adniki:

t LH TFSB CJBÂ&#x2019;FHP EXV MVC US[ZLSPUOJF NJFMPOFHP

t KBKFL t Â&#x2019;ZÇ&#x2021;LJ NÆ¤LJ t H ESPCOFHP DVLSV t Â&#x2019;ZÇ&#x2021;LJ DVLSV XBOJMJPXFHP t H NJÆ¬LLJFHP NBTÂ&#x2019;B t HBSÆ½Æ¥ TVT[POFK Ç&#x2021;VSBXJOZ t HBSÆ½Æ¥ SPE[ZOFL t Â&#x2019;ZÇ&#x2021;LJ NJHEBÂ&#x2019;Ã&#x2DC;X X QÂ&#x2019;BULBDI t SP[CFÂ&#x2019;UBOF KBKLP

SposÃ³b przygotowania:

Æ Ã&#x2DC;Â&#x2019;ULB PEE[JFM PE CJBÂ&#x2019;FL Æ Ã&#x2DC;Â&#x2019;ULB VUS[ZK [ H DVLSV J DVLSFN XBOJMJPXZN %PEBK NJÆ¬LLJF NBTÂ&#x2019;P B QP DIXJMJ Â&#x2019;ZÇ&#x2021;LJ NÆ¤LJ %P NBTZ Ç&#x2021;Ã&#x2DC;Â&#x2019;ULPXFK EPEBK NJFMPOZ CJBÂ&#x2019;Z TFS XZNJFT[BK DBÂ&#x2019;PÆ½Æ¥ NJLTFSFN %PEBK SPE[ZOLJ J Ç&#x2021;VSBXJOÆ¬ XZNJFT[BK Â&#x2019;ZÇ&#x2021;LÆ¤ #JBÂ&#x2019;LB VCJK OB T[UZXOÆ¤ QJBOÆ¬ EPEBK H DVLSV +FEOÆ¤ US[FDJÆ¤ CJBÂ&#x2019;FL EPEBK EP NBTZ TFSPXFK J XZNJFT[BK EPLÂ&#x2019;BEOJF Â&#x2019;ZÇ&#x2021;LÆ¤ 1PUFN EPEBK SFT[UÆ¬ QJBOZ J NJFT[BK CBSE[P EFMJLBUOJF UBL BCZ NBTB QP-

kuchnia ~

MAKOWIEC

SkÅ&#x201A;adniki:

Ciasto droÅ¼dÅ¼owe: t H NÆ¤LJ QT[FOOFK t H Æ½XJFÇ&#x2021;ZDI ESPÇ&#x2021;EÇ&#x2021;Z t H DVLSV t NM NMFLB t Ç&#x2021;Ã&#x2DC;Â&#x2019;ULB t H NBTÂ&#x2019;B Masa makowa: t H HPUPXFK NBTZ NBLPXFK t Â&#x2019;ZÇ&#x2021;LJ CVÂ&#x2019;LJ UBSUFK t CJBÂ&#x2019;LB Lukier: t TPL [ DZUSZOZ t PL T[LMBOLB DVLSV QVESV t Â&#x2019;ZÇ&#x2021;LJ TNBÇ&#x2021;POFK MVC LBOEZ[PXBOFK TLÃ&#x2DC;SLJ QPNBSBÆµD[PXFK t H PS[FDIÃ&#x2DC;X t H TVT[POFK Ç&#x2021;VSBXJOZ MVC SPE[ZOFL

SposÃ³b przygotowania:

%P NJTLJ XTZQBÆ¥ NÆ¤LÆ¬ [SPCJÆ¥ EPÂ&#x2019;FL XLSVT[ZÆ¥ EP OJFHP ESPÇ&#x2021;EÇ&#x2021;F J QPTZQBÆ¥ DVLSFN 4UPQOJPXP XMFXBÆ¥ EP EPÂ&#x2019;LB DJFQÂ&#x2019;F NMFLP NJFT[BKÆ¤D KF [ ESPÇ&#x2021;EÇ&#x2021;BNJ J [BHBSOJBKÆ¤D EP Æ½SPELB LJMLB Â&#x2019;ZÇ&#x2021;FL NÆ¤LJ 0ETUBXJÆ¥ OB NJO %PEBÆ¥ KBKLB J EFMJLBUOJF NJFT[BÆ¥ TLÂ&#x2019;BEOJLJ Â&#x2019;ZÇ&#x2021;LÆ¤ %PEBÆ¥ SP[UPQJPOF DJFQÂ&#x2019;F NBTÂ&#x2019;P J XZSBCJBÆ¥ DJBTUP QS[F[ PL NJO 6GPSNPXBÆ¥ LVMÆ¬ PETUBXJÆ¥ X DJFQÂ&#x2019;F NJFKTDF OB PL HPE[ Masa makowa: .BTÆ¬ NBLPXÆ¤ XZNJFT[BÆ¥ [ CVÂ&#x2019;LÆ¤ UBSUÆ¤ J QPTJFLBOZNJ PS[FDIBNJ D[Z Ç&#x2021;VSBXJOÆ¤ #JBÂ&#x2019;LB VCJÆ¥ OB T[UZXOÆ¤ QJBOÆ¬ EFMJLBUOJF XZNJFT[BÆ¥ [ NBTÆ¤ NBLPXÆ¤ $JBTUP XZÂ&#x2019;PÇ&#x2021;ZÆ¥ OB TUPMOJDÆ¬ QPE[JFMJÆ¥ OB EXJF D[Æ¬Æ½DJ

k [PTUBÂ&#x2019;B QVT[ZTUB .BTÆ¬ QS[FÂ&#x2019;Ã&#x2DC;Ç&#x2021; EP XZTNBSPXBOFK NBTÂ&#x2019;FN J PCTZQBOFK NÆ¤LÆ¤ UPSUPXOJDZ P Æ½SFEOJDZ DN XJFS[DI DJBTUB XZTNBSVK SP[CFÂ&#x2019;UBOZN KBKLJFN 8TUBX EP QJFLBSOJLB P UFNQ TUPQOJ 1P NJOVUBDI [NOJFKT[ UFNQFSBUVSÆ¬ EP TUPQOJ J QJFD[ KFT[D[F HPE[JOÆ¬ J NJOVU 4UVEÇ&#x2020; X VDIZMPOZN QJFLBSOJLV E[JÆ¬LJ UFNV TFSOJL PQBEOJF KFEZOJF OJF[OBD[OJF (PUPXZ TFSOJL QPTZQ DVLSFN QVESFN J NJHEBÂ&#x2019;BNJ BOJBTUBSNBDI QM

3P[XBÂ&#x2019;LPXBÆ¥ KFEOÆ¤ D[Æ¬Æ½Æ¥ DJBTUB OB QSPTUPLÆ¤U P XZNJBSBDI PL Y DN XZÂ&#x2019;PÇ&#x2021;ZÆ¥ QPÂ&#x2019;PXÆ¬ NBTZ NBLPXFK [BDIPXVKÆ¤D PL DN XPMOFHP CS[FHV ;XJOÆ¤Æ¥ SPMBEÆ¬ X[EÂ&#x2019;VÇ&#x2021; EÂ&#x2019;VÇ&#x2021;T[FHP CPLV J [MFQJÆ¥ CS[FHJ QPÂ&#x2019;PÇ&#x2021;ZÆ¥ OB QBQJFS[F EP QJFD[FOJB ;BXJOÆ¤Æ¥ TUSVDMÆ¬ X QBQJFS [PTUBXJBKÆ¤D X Æ½SPELV PL DN XPMOFK QS[FTUS[FOJ OB XZSPÆ½OJÆ¬DJF DJBTUB 1PXUÃ&#x2DC;S[ZÆ¥ [ ESVHJN LBXBÂ&#x2019;LJFN DJBTUB 0CZEXB NBLPXDF QPÂ&#x2019;PÇ&#x2021;ZÆ¥ Â&#x2019;Æ¤D[FOJFN EP EPÂ&#x2019;V OB EVÇ&#x2021;FK CMBT[DF J PETUBXJÆ¥ OB PL NJO 1JFD QS[F[ NJO X QJFLBSOJLV OBHS[BOZN EP TU $ 1P QS[FTUVE[FOJV QPMBÆ¥ lukrem HPSÆ¤DZ TPL [ DZUSZOZ XZNJFT[BÆ¥ [F TLÃ&#x2DC;SLÆ¤ QPNBSBÆµD[PXÆ¤ J DVLSFN LXFTUJBTNBLV DPN

PIERNIK

STAROPOLSKI

SkÅ&#x201A;adniki:

Ciasto: t NBTÂ&#x2019;P o H t NJÃ&#x2DC;E o H t QS[ZQSBXB EP QJFSOJLB o H t LBLBP o H t LBSEBNPO NJFMPOZ o T[D[ZQUZ t DZOBNPO o Â&#x2019;ZÇ&#x2021;FD[LJ t KBKB SP[NJBS - o T[U t DVLJFS US[DJOPXZ o H t NÆ¤LB Ç&#x2021;ZUOJB QFÂ&#x2019;OP[JBSOJTUB o H t NÆ¤LB QT[FOOB UPSUPXB o H t NÆ¤LB [JFNOJBD[BOB o H t QSPT[FL EP QJFD[FOJB o Â&#x2019;ZÇ&#x2021;FD[LJ t TPEB o Â&#x2019;ZÇ&#x2021;FD[LB t PS[FDIZ XÂ&#x2019;PTLJF o H PowidÅ&#x201A;a do przeÅ&#x201A;oÅ¼enia: t QPXJEÂ&#x2019;B o H t NJÃ&#x2DC;E o H Polewa czekoladowa t Æ½NJFUBOLB 6)5 o NM t NJÃ&#x2DC;E o H t D[FLPMBEB EFTFSPXB o H t D[FLPMBEB NMFD[OB o H t NBTÂ&#x2019;P o H t NBTB NBSDFQBOPXB o H t PS[FDIZ XÂ&#x2019;PTLJF o H SposÃ³b przygotowania: 1S[ZHPUVK CMBT[LÆ¬ P XZNJBSBDI Y DN 1JFLBSOJL SP[HS[B- XZTUVE[FOJB /B QBUFMOJÆ¬ QS[FLÂ&#x2019;BEBNZ QPXJEÂ&#x2019;B PSB[ NJÃ&#x2DC;E OZ EP UFNQFSBUVSZ TU $ UFSNPPCJFH MVC TU $ CF[ TNBÇ&#x2021;ZNZ QS[F[ LJMLB NJOVU 8ZTUVE[POZ QJFSOJL PE HÃ&#x2DC;SZ XZUFSNPPCJFHV 8 HBSOLV SP[UBQJBNZ NBTÂ&#x2019;P PSB[ NJÃ&#x2DC;E %PEB- SÃ&#x2DC;XOVKFNZ Æ½DJOBKÆ¤D XJFS[DI 0EXSBDBNZ HP TQPEFN EP HÃ&#x2DC;SZ KFNZ QS[ZQSBXÆ¬ QJFSOJLPXÆ¤ LBLBP LBSEBNPO PSB[ DZOBNPO QS[FLSBXBNZ OB US[Z SÃ&#x2DC;XOF D[Æ¬Æ½DJ LBÇ&#x2021;EÆ¤ [ OJDI QS[FLÂ&#x2019;BEBNZ J QPEHS[FXBNZ EP UFNQ PL TU $ o OJF EPQSPXBE[BNZ HPSÆ¤DZNJ QPXJEÂ&#x2019;BNJ 1PXJEÂ&#x2019;BNJ TNBSVKFNZ UBLÇ&#x2021;F XJFS[DI EP [BHPUPXBOJB ;FTUBXJBNZ [ PHOJB J TUVE[JNZ EP UFNQ PSB[ XT[ZTULJF CPLJ .BTÆ¬ NBSDFQBOPXÆ¤ SP[XBÂ&#x2019;LPXVKFNZ OB QPLPKPXFK +BKLB VCJKBNZ [ DVLSFN US[DJOPXZN OB QVT[ZTUÆ¤ HSVCPÆ½Æ¥ PL NN J PCLÂ&#x2019;BEBNZ OJÆ¤ XD[FÆ½OJFK QPTNBSPXBOZ NBTÆ¬ .Æ¤LÆ¬ Ç&#x2021;ZUOJÆ¤ Â&#x2019;Æ¤D[ZNZ [ QT[FOOÆ¤ J [JFNOJBD[BOÆ¤ PSB[ QPXJEÂ&#x2019;BNJ QJFSOJL 8TUBXJBNZ EP MPEÃ&#x2DC;XLJ OBKMFQJFK OB DBÂ&#x2019;Æ¤ QSPT[LJFN EP QJFD[FOJB J TPEÆ¤ .JFT[BNZ [ VCJUZNJ KBKLBNJ OPD Æ&#x2013;NJFUBOLÆ¬ [BHPUPXVKFNZ [ NJPEFN OBTUÆ¬QOJF EPEBKFNZ %PEBKFNZ QS[FTUVE[POÆ¤ NBTÆ¬ [ NBTÂ&#x2019;B NJPEV J QS[ZQSBX QPLSVT[POF UBCMJD[LJ D[FLPMBEZ 8TZQVKFNZ EP HPUVKÆ¤DFK TJÆ¬ .JFT[BNZ /B LPÆµDV EPEBKFNZ ESPCOP QPTJFLBOF PS[FDIZ Æ½NJFUBOLJ NJFT[BNZ EP NPNFOUV SP[QVT[D[FOJB TJÆ¬ D[FLPMBXÂ&#x2019;PTLJF $BÂ&#x2019;PÆ½Æ¥ XMFXBNZ EP CMBT[LJ XZTNBSPXBOFK NBTÂ&#x2019;FN EZ ;EFKNVKFNZ [ PHOJB %PEBKFNZ NJÆ¬LLJF NBTÂ&#x2019;P NJFT[BNZ J PQSÃ&#x2DC;T[POFK NÆ¤LÆ¤ 8TUBXJBNZ EP QJFLBSOJLB OBHS[BOFHP EP %PCS[F TDIÂ&#x2019;PE[POZ QJFSOJL PCMFXBNZ QPMFXÆ¤ D[FLPMBEPXÆ¤ J UFNQ TU $ UFSNPPCJFH MVC TU $ CF[ UFSNPPCJFHV QPTZQVKFNZ VQSBÇ&#x2021;POZNJ J QPTJFLBOZNJ PS[FDIBNJ XÂ&#x2019;PTLJNJ OB PL NJO 8ZKNVKFNZ [ QJFLBSOJLB J PETUBXJBNZ EP LVDIOJBMJEMB QM

76 ~ pomysły na MIKOŁAJKI

Prezenty dla dzieci 0-3

Psi Patrol

Robo Pies

Śpiewający nocniczek

Ten wesoły nocniczek naśladuje prawdziwą toaletę (wygląd, efekty dźwiękowe) i przyspiesza naukę samodzielnego załatwiania się poprzez naśladowanie. Zaznajamia dziecko z wyglądem i funkcjami prawdziwej toalety, ma błyszczącą spłuczkę, uchwyt na papier toaletowy i klapę. Dziecko jest motywowane 5 zachęcającymi zdaniami i nagradzane 2 piosenkami. Nocniczek mówi i śpiewa po polsku. Edukacyjny nocniczek: – uczy załatwiania się, nagradzając dziecko w zabawny sposób i zachęca do kolejnych sukcesów, – może być używany jako w pełni funkcjonalny nocniczek z klapką i wyjmowanym pojemnikiem oraz jako nakładka na prawdziwy sedes, – w komplecie posiada ochronną nakładkę ułatwiającą załatwianie się chłopcom. £30.00

Wyrusz na misję ratunkową z Patrolowcem Psi Patrol dla pojazdów Psi patrol z serii Die –Cast! Otwórz centralę Patrolowca i ciesz się z zabawy! Uruchom pojazdy i rozpocznij różne misje ratunkowe! W zestawie 1 pojazd Die–Cast – Robo Piesek. Wszystkie łapki na pokład! Patrolowiec Psiego Patrolu to idealny pojazd ratunkowy umożliwiający transport kilku pojazdów. Przechowuj swoje pojazdy Psiego Patrolu wewnątrz patrolowca i ruszaj w poszukiwaniu przygód! Patrolowiec po rozłożeniu tworzy zjeżdżalnię – wyrzutnię autek. Zestaw zawiera �igurkę – pojazd Robo Pieska! Wyobraźnia twojego dziecka wkroczy do świata psich misji ratunkowych pełnych przyjaźni, współpracy oraz odwagi. Psi Patrol wkracza do akcji wraz ze swoim Patrolowcem! £39.00

Zabawka Edukacyjna

Arka Noego

6 listopada 2020

Liczne dźwięki i ruchome elementy zabawki wpływają korzystnie na rozwój poznawczy Malucha, pobudzają jego ciekawość i ćwiczą koordynację ruchową. Arka Noego składa się 9 zwierzątek. Każdemu ze zwierzątek przypisany jest odpowiedni kształt – po włożeniu zwierzątka w odpowiedni kształt – usłyszymy dźwięki jakie owe zwierzątko wydaje. Dodatkowo z boku arki znajduje się kogucik, który po naciśnięciu pieje. Za sterami Arki znajduje się Noe – gdy Maluch umieści �igurkę Noego w odpowiednim miejscu usłyszy dźwięk morskiej syreny. Na dachu Arki umieszczone jest kolorowe pianinko z gamą C–dur. Na łodzi umieszczone są dwa wiadra z imitacją wody – po naciśnięciu na wiaderko usłyszymy kilka wesołych melodyjek. Od spodu arka ma kółeczka, które pozwalają dziecko na jej popychanie. £27.00

pomysły na MIKOŁAJKI~

Myjnia dla koni Przed ważnymi zawodami warto poświęcić chwilę na pielęgnację swojego wierzchowca. Zaprowadź konia do specjalnej myjni, w której wyczyścisz i wyczeszesz jego piękną sierść. Wodę musimy nosić w blaszanym wiaderku, a pozostałe akcesoria znajdziemy w jasnoróżowej skrzyni. Obok stoi drewniany stojak na siodło i uprząż. W zestawie: – Myjnia – Figurka konia – Figurka dziewczyny – Akcesoria: stojak, wiadro, skrzynia – 2 x zgrzebło – Elementy uprzęży i siodło. Figurki Schleich to gwarancja wysokiej jakości i wyjątkowe zabawki edukacyjne, które rozwijają kreatywność i samodzielność dzieci! Począwszy od projektu, przez modelowanie, a na malowaniu kończąc – na każdym etapie pracy szczególny nacisk kładziony jest na dbałość o detale. Wszystkie �igurki Schleich są ręcznie malowane. £16.00

MOVI Interaktywny robot edukacyjny, który zaprasza do ruchowej zabawy! „Pobawmy się!”. Ten uroczy robot zachęci malucha do ruchu i nauki! Dzięki możliwości ruchu w każdym kierunku Movi Mistrz Zabawy zachęca dzieci do aktywnej zabawy, ucząc je przestrzegania instrukcji, myślenia oraz rozwiązywania problemów, wspomagając przy tym rozwój zdolności ruchowej! Maluchy mają do dyspozycji 3 tryby i 6 wspaniałych gier, które rozwijają umysł i ciało. Robot zadaje pytania rozwijające umiejętności krytycznego myślenia, uczy dzieci wykonywania poleceń w ramach zabawy, a nawet tańczy i wykonuje wygibasy na parkiecie – to prawdziwy mistrz zabawy! Ten interaktywny robot zapewni Twojemu maluchowi moc zabawy, ucząc go słuchania i tańca! £44.00

Karuzela elektryczna Karuzela z nowej kolekcji „Piraci” (Canpol Pluszowa Karuzela PIRACI Do Łóżeczka 12 Melodii 0m+ 68/036) jest wykonana z najwyższej jakości super miękkiego pluszu. Powstała z bezpiecznych, przeznaczonych do kontaktu z dzieckiem materiałów. Karuzela jest wyposażona w cztery lekkie, miłe w dotyku odczepiane zabawki, które zawierają piszczałki i grzechotki. Wyposażona w pałąk z lusterkiem z mocowaniem do łóżeczka i nową pozytywkę. Delikatne dźwięki aż 12 kołysanek do wyboru uspokajają dziecko, ułatwiając zasypianie, a żywe kolory rozwijają koordynację wzrokową i motoryczną małego dziecka. £22.00

78 ~ pomysły na MIKOŁAJKI

Prezenty4-11 dla dzieci Domek Barbie - Malibu

Jeździk

i hulajnoga

Highwaykick 1 marki Scott & Ride to innowacyjny pojazd 2w1, spełniający funkcje jeździka i trzykołowej hulajnogi balansowej. To idealne rozwiązanie dla aktywnych dzieci już od 1. roku życia, które w dodatku „rośnie” razem z nimi. Wysokość siedziska w jeździku/kierownicy w hulajnodze, można regulować, dzięki czemu Highwaykick 1 stanie się towarzyszem zabaw Twojego dziecka na wiele lat! Najniższa pozycja siedziska znajduje się na wysokości 22,5 cm i dostosowana jest do wzrostu stawiających pierwsze kroki maluszków, a z hulajnogi skorzysta nawet 5-latek! W zaledwie kilka sekund, bez używania narzędzi, można zamienić jeździk w trzykołową hulajnogę! Obrócone siedzisko staje się jej przednią ramą. Wystarczy jeszcze tylko przenieść kierownicę (montowana na klik) i gotowe! Twoje dziecko może rozpocząć swoją przygodę z hulajnogą. Hulajnoga jest doskonale zbalansowana i stabilna. Wyposażona została w opatentowany system safety-pad – specjalną szeroką podkładkę, umieszczoną w dole przedniej części podestu, która zapobiega m.in. przewróceniu się na nierównym terenie czy utknięciu kół. Jej pozycję w razie potrzeby można regulować. £88.00

Zegarek Polar M430

Wyjątkowy, wykonany z drewna domek dla lalek doskonały na wielogodzinną zabawę dla każdej dziewczynki i jej koleżanek. Domek idealnie nadaje się dla dużych lalek typu Barbie, które w tej rezydencji będą czuły się jak w pałacu. Produkt wykonany został nie tylko z dbałością o precyzję wykonania, ale również bezpieczeństwo zabawy dziecka, co potwierdzają certy�ikacje. Nie musisz martwić się o montaż domku – całość zapakowana jest w odpowiednio zabezpieczone, ozdobne pudełko, czytelna polska instrukcja z obrazkami oraz numeracja wszystkich elementów pozwolą Ci szybko i sprawnie skręcić domek (czas montażu ok 60 min.). Domek ma 3 niezależne poziomy, w których znajdują się łącznie 4 pomieszczenia – wszystko doskonale imituje prawdziwy dom mieszkalny. Każde pomieszczenie wykończono w innej stylistyce, dopasowując meble do charakteru i przeznaczenia danego pokoju. Zestaw obejmuje również komplet 10 mebli, które można dowolnie wyjmować i przestawiać bez żadnych ograniczeń. Każdy mebelek został wykonany ręcznie, z dużą dbałością o detale i najwyższą jakość wykończenia oraz troską o całkowity brak ostrych krawędzi, które są kluczowe dla bezpieczeństwa Twojego dziecka. £71.00 6 listopada 2020

Sportowy zegarek Polar M430 to nowoczesny zegarek z GPS i nadgarstkowym pomiarem tętna, który znakomicie sprawdzi się podczas biegania, a także wszelkich innych aktywności �izycznych, dzięki zaawansowanym funkcjom treningowym. Dodatkowo jest całodobowym monitorem aktywności i snu, zatem w każdej chwili rejestruje Twoje kroki i działania, i tym samym motywuje w prowadzeniu aktywnego trybu życia. Wyróżnia go pomiar tętna z nadgarstka, dzięki pulsometrowi optycznemu, dzięki czemu nie jest potrzebny pas na klatkę piersiową. Dzięki sensorowi GPS Polar M430 daje możliwość mierzenia tempa, dystansu i wysokości n.p.m. w trakcie sportów outdoorowych, a przebyte trasy możesz przeglądać w serwisie Polar Flow. Podczas treningu w pomieszczeniu zamkniętym mierzy on prędkość i pokonany dystans na podstawie ruchów nadgarstka! £118.00

pomysły na MIKOŁAJKI~

Wielki garaż Ultimate Hasbro Nerf

N-Strike Elitte Rapidstrike

Nerf N-Strike to seria dla chłopców. Uzbrój się w jedną z wyrzutni i ruszaj na plac manewrowy! Ćwicz swoją celność i re�leks strzelając bezpiecznymi strzałkami. Tylko od Ciebie zależy, gdzie znajdzie się Twój poligon – stwórz własne cele, a następnie prowadź ostrzał z nawet 25 metrów! Uderz w przeciwników z zawrotną szybkością używając w pełni automatycznej wyrzutni Rapidstrike! Dzięki elektrycznemu zasilaniu ten niesamowity blaster pozwoli Ci na wystrzelenie całej amunicji w zaledwie 6 sekund! A to wszystko za jednym pociągnięciem spustu. Dodatkowo wyrzutnia NERF zapewnia niezwykłą precyzję i ogromny zasięg strzału (aż do 27 metrów). Wejdź do akcji i baw się dobrze podczas rywalizacji ze znajomymi. Rapidstrike utrzymany jest w granatowo-pomarańczowej kolorystyce charakterystycznej dla serii Elite. Cechą charakterystyczną wyrzutni jest przezroczysty magazynek na 18 piankowych strzałek, dzięki czemu zawsze będziesz wiedział, ile amunicji Ci pozostało. Regulowana kolba zagwarantuje dodatkową stabilność podczas celowania, a 5 szyn taktycznych pozwoli Ci na zamontowanie dodatkowych akcesoriów (sprzedawane oddzielnie). To połączenie oznacza nieskończone możliwości akcji! £48.00

Teraz wszystkie Twoje samochody Hot Wheels będą miały wspaniałe miejsce do parkowania! Mega garaż Ultimate posiada 4 poziomy z 36 miejscami parkingowymi, windy, rampy, a także całe miasteczko. Dużo detali i szczegółów oraz towarzyszące zabawie światła i dźwięki uatrakcyjnią przeżywanie motoryzacyjnych przygód. Zestaw posłuży nie tylko do przechowywania kolekcji resoraków, ale również zapewni mnóstwo fantastycznej zabawy. Zaproś kolegów, odkrywajcie wszystkie sekrety parkingu i urządzajcie szalone wyścigi! Mega garaż Ultimate to największy zestaw z serii Hot Wheels �irmy Mattel. Umieść pojazdy na miejscach i zacznij przygody! Zestaw oferuje bardzo dużo miejsca do zabawy - 2 windy, którymi samochodziki mogą jeździć w górę i w dół, 2 rampy oraz miasteczko. W mieście na samym dole znajdziesz warsztat samochodowy i stację benzynową. Dołączony do zestawu helikopter ma swoje miejsce na specjalnym lądowisku. Po prawej stronie parkingu, przy wyjeździe, tor zmienia się w żarłocznego rekina. £91.00

Pierwszy słownik przedszkolaka Naukę języków obcych czas zacząć! Pierwszy słownik polsko-angielski dla Twojego Przedszkolaka! Pierwszy Słownik Przedszkolaka to wyjątkowa, interaktywna zabawka dla najmłodszych. Twoje dziecko pozna ponad 100 słów w języku polskim oraz angielskim! Czas rozpocząć naukę języków obcych! Otwórz Słownik Przedszkolaka, znajdziesz w nim aż 12 różnych kategorii tematycznych! Lubisz zwierzątka? Świetnie! Zapoznasz się zarówno z tymi domowymi, jak i dzikimi. Interesujesz się motoryzacją? Jest i karta dla Ciebie! Pojazdy nie będą już zagadką. Jesteś łasuchem? Dowiesz się, jakie pyszne smakołyki poukrywały się w słowniku. Nie masz pomysłu na zabawę? Ten wyjątkowy słownik podpowie Ci kilka czynności! Dotknij obrazka! Nos! To samo możesz usłyszeć w języku angielskim! Czas na ciekawostki! Zaskocz mamę swoją wiedzą! Przyciski na karcie aktywują ciekawe informacje na temat obrazków. Słownik opowie Ci wiele interesujących ciekawostek. A każdą z nich odsłuchasz również w języku angielskim. Będziesz mógł się nimi podzielić z mamą! Na pewno będzie dumna! £21.00

80 ~ pomysły na MIKOŁAJKI

Prezenty12-17 dla dzieci i nastolatków Logitech MX Master

2S Wireless

Nowoczesna mysz �irmy Logitech jest stworzona dla zaawansowanych użytkowników i mistrzów swojego rzemiosła. MX Master 2S zapewnia ogromne możliwości dzięki technologii Logitech Flow, która pozwala płynnie pracować na dwóch komputerach przy użyciu jednej myszy, kopiować i wklejać treści między nimi. Ta mysz zapewnia wyjątkowy poziom komfortu, kontroli, precyzji i możliwości dostosowania. Po pełnym naładowaniu mysz będzie działać ponad 70 dni. £72.00

SteelSeries

Dron DJI Tello Jesteś nowy w świecie dronów? Rozpoczęcie zabawy z latającymi pojazdami nigdy nie było prostsze. Wyciągnij smartfona z kieszeni i podrzuć wyjątkowego drona DJI Tello w powietrze. Dzięki wszystkim wyjątkowym technologiom oraz łatwej w obsłudze aplikacji Tello App, możesz sterować dronem jak profesjonalista i wykonywać rozmaite akrobacje za jednym dotknięciem ekranu. I to niezależnie od Twojego wieku. Wykonuj przy tym wyjątkowe zdjęcia i nagrania wideo, a także połącz smartfona z zestawem do VR. Dzięki wysokiej jakości procesorowi Intel oraz kamerze o rozdzielczości 5 Mpix, DJI Tello może nagrywać wyraźne i płynne �ilmy oraz wykonywać wyjątkowe zdjęcia. Nagrania z powietrza w jakości HD 720p będą przy tym wyjątkowo stabilne, dzięki wbudowanej elektronicznej stabilizacji obrazu. Możesz nakazać dronowi wykonanie wyjątkowego ujęcia według kilku wbudowanych ustawień. I z łatwością podzielisz się nagraniami i zdjęciami poprzez swojego smartfona. £94.00

Arctis Pro Wireless

6 listopada 2020

Wydajne membrany oraz brak przerw w transmisji audio sprawiają, że Arctis Pro Wireless to jedyne prawdziwe, bezprzewodowe słuchawki o wysokiej wierności oddawanego dźwięku. Arctis Pro Wireless oferuje solidny, bezprzewodowy sygnał 2.4G do gier, w połączeniu z łącznością Bluetooth dla urządzeń mobilnych. Możesz użyć obu połączeń jednocześnie, dzięki czemu zyskasz niespotykaną elastyczność. Słuchawki Arctis Pro łączą się ze stacją bazową transmitera za pośrednictwem sprawdzonego połączenia SteelSeries 2.4G. Rozwiązanie to zapewnia bezstratną transmisję dźwięku z zasięgiem do 12 metrów bez zakłóceń. Ekskluzywny system dwóch baterii oznacza, że nigdy nie będziesz musiał siedzieć obok gniazdka, aby naładować baterie w słuchawkach. Słuchawki Arctis Pro są wyposażone w membrany najwyższej klasy z magnesami neodymowymi, które odtwarzają dźwięk Hi–Res na poziomie 40 000 Hz, czyli prawie dwukrotnie więcej niż większość standardowych słuchawek (22 000 Hz). £296

pomysły na MIKOŁAJKI~

Horizon Hydrocar FCJJ–20 FCJJ–20

Pocketbook InkPad 3 Pro Daj się ponieść wyjątkowej lekturze z PocketBook InkPad 3 Pro. Relaks na plaży z ulubioną książką? Czy może podcast podczas drogi do pracy lub szkoły? PocketBook InkPad 3 Pro to czytnik e–booków wyposażony w 7,8–calowy ekran, który może Ci towarzyszyć bez względu na okoliczności. Wszystko to za sprawą wodoodporności, obsługi plików audio oraz podświetleniu z technologią SMARTlight. Ekran, który podoła każdej sytuacji. Marzysz o większym ekranie, na którym wygodnie przeczytasz zarówno beletrystykę, jak i dokumenty w formacie PDF? Poznaj niesamowity 7,8–calowy ekran PocketBook InkPad 3, o najwyższej rozdzielczości 300 dpi, bez trudu dostrzeżesz nawet najdrobniejszy szczegół. Komfortowe czytanie PDF gwarantują dedykowane tryby, dzięki którym swobodnie dostosujesz plik do własnych preferencji. Z PocketBook InkPad 3 Pro nie musisz się martwić konwersją. Czytnik sprosta obsłudze wszystkich formatów e–książek. £217.00

Hydrosamochód symbolem nowej ery! Odznacza się nie tylko starannym wykonaniem, ale również napędem paliwowym wyposażonym w ogniwo odwracalne PEM. Jedyne co potrzeba to woda destylowana, która jest zamieniana na paliwo wodorowo–tlenowe przy użyciu energii elektrycznej. Zestaw zawiera ogniwo słoneczne do generowania niezbędnej energii elektrycznej. To sprawia, że napęd pojazdu jest całkowicie przyjazny środowisku. W przypadku gdy nie jest dostępna energia słoneczna bądź świetlna, przydatny może się okazać magazynek z bateriami (w zestawie). Hydrosamochód wyróżnia się przede wszystkim swoją sterownością: jak tylko natra�i na przeszkodę, zawraca w celu uzyskania wolnego przejazdu. Wymiary (dł. x szer. x wys.): 220 x 130 x 80 mm; klasa wiekowa – od 14 lat; alternatywne źródła energii; samochód z ogniwem paliwowym. £75.00

JBL PartyBox 300 JBL PartyBox 300 to mocny głośnik z Bluetooth zapewniający jakość dźwięku JBL i wyraziste efekty świetlne. Dzięki akumulatorowi i wejściu 12 V DC możesz zorganizować imprezę w dowolnym miejscu. Wystarczy podłączyć mikrofon lub gitarę i wejść na scenę lub odtwarzać utwory przez Bluetooth bądź z USB. Podłącz dwa głośniki PartyBox bezprzewodowo dzięki funkcji TWS lub przewodowo, łącząc wyjście RCA z wejściem RCA. Zaczynajmy imprezę! Legendarne brzmienie JBL – Poczuj do reszty pochłaniające doświadczenie muzyczne, które może dostarczyć tylko JBL, bawiąc się w domu lub na imprezie. Efekty świetlne – Oświetlenie na każdy nastrój: tryby Meter, Pulse i Party. Przenośny głośnik z wbudowanym akumulatorem – Podłącz do wyjścia 12 V DC w samochodzie lub wykorzystaj wbudowany akumulator 10 000 mAh wystarczający na 18 godzin odtwarzania. Gniazda na mikrofon i gitarę – Podłącz mikrofon lub gitarę i wejdź na scenę. Bezprzewodowe przesyłanie strumienia audio przez Bluetooth – Bezprzewodowo przesyłaj wysokiej jakości strumień audio ze swojego smartfona lub tabletu. £336.00

82 ~ mikołajkowo

ZNAJDŹ 7 RÓŻNIC

POLICZ RĘKAWICZKI I CZAPKI

6 listopada 2020

mikołajkowo ~

POKOLORUJ OBRAZEK