Goniec, wydanie 739

goniec the polish times

polski

.com

CZYTAJ ONLINE

WAKACYJNE TEMATY: EURO, DZIEŃ WOLNOŚCI, POLACY NA WIMBLEDONIE I OLIMPIADA W TOKIO

LATO Z GRILLEM TONY HALIK W WERMAHCIE! NR 7 (739) 9 LIPCA 2021 / ISSN 2044-5202

4 ~ w NUMERZE

spis treści

LIPIEC 2021

30

goniec

W SEKRETNYM TUNELU

– Współczesna sztuka jest fascynująca i bardzo odważna. Oczywiście, nie brakuje negacji i destrukcji, jednak mnie to nie inspiruje. Najbardziej lubię, jak artysta słucha własnego talentu – mówi malarz Marcin Szuba.

32

ZBLIŻA SIĘ KONIEC „POSTOJOWEGO”

Program postojowy przedłużono już dwukrotnie, tym razem do września. Termin zbliża się wielkimi krokami. Czy rynek pracy jest gotowy na wstrzymanie wsparcia?

34

KOREPETYCJE ZA MILIARD FUNTÓW

Miliard funtów na korepetycje – tyle chce przeznaczyć rząd na to, by pomóc dzieciom powrócić do formy w szkole po zamieszaniu związanym z pandemią. Jakie są zasady, kto może się ubiegać?

NIEZBĘDNIK KIBICA XXXII LETNIE IGRZYSKA OLIMPIJSKIE W STOLICY JAPONII – TOKIO Przedstawiamy terminarz finałów i skład reprezentacji Polski

36

46

CZY WARTO INWESTOWAĆ W BITCOIN?

Jaka jest prawda o kryptowalutach? Bank of England rozważa, czy wprowadzić Britcoin, a tymczasem wokół Bitcoina pojawia się coraz więcej pytań. A to nie jedyna kryptowaluta.

62

38

NAUCZYĆ SIĘ ŻYĆ Z WIRUSEM...

– Wielka Brytania musi nauczyć się żyć z wirusem – przekonuje brytyjski minister zdrowia i zapowiada, że restrykcje związane z pandemią nie potrwają dłużej, niż do 19 lipca.

CZAS NA BBQ

NAJLEPSZE PRZEPISY, NAJSMACZNIEJSZE POTRAWY!

52

POLSKO BRYTYJSKIE RELACJE

Polsko-angielskie relacje dyplomatyczne sięgają XI wieku, kiedy pierwsze wstępne kontakty zostały nawiązane podczas panowania króla Anglii Etherelda II Bezradnego i króla Bolesława I Chrobrego.

56

Wydawca (Publisher): 1MM Media Group Redaktor naczelny: Karol Pomeranek E: karol.pomeranek@goniec.com Redakcja (Editorial): T: 020 7099 7106 T: 7974 9900 12 E: redakcja@goniec.com Zespół redakcyjny i współpracownicy: Karolina Barełkowska Dariusz Dzikowski Sonia Grodek Anna Paprzycka Adam Sochacki (rysownik) Małgorzata Skibińska Anna Zielińska Felietoniści: Małgorzata Mroczkowska Małgorzata Nowicka ks. Bartosz Rajewski Korekta: Elżbieta Marciniak Skład i gra�ika: Rafał Koczan Redakcja portalu Goniec.com: Karolina Barełkowska karolina.barelkowska@goniec.com Marketing i reklama: e-mail: marketing@goniec.com Ewa Sułkowska-Leśniara tel. 079 7499 0013 e-mail: commercial.manager @1mmmedia.co.uk Sylwia Bohatyrewicz tel. 079 7499 0011 e-mail: sylwia@goniec.com Bożena Szul e-mail: bozena.szul@goniec.com Administracja T: 020 7099 7105 T: 079 749 900 14 E: head.of�ice@1mmmedia.co.uk Finanse: E: payments@1mmmedia.co.uk Dystrybucja: E: dystrybucja@goniec.com

TADEUSZ BOY-ŻELEŃSKI

Pisarz, krytyk literacki i teatralny, satyryk i publicysta, tłumacz literatury francuskiej. Urodził się 21 grudnia 1874 r. w Warszawie, rozstrzelany z 3 na 4 lipca 1941 roku w czasie hitlerowskiej czystki.

60

ALEKSANDER FREDRO

Urodził się 20 VI 1793 w Surochowie koło Jarosławia. Syn rzutkiego ziemianina, dzięki któremu rodzina zyskała awans społeczny, kulturalny i majątkowy. Zmarł 15 lipca 1876 we Lwowie.

9 lipca 2021

Adres: Goniec Polski – The Polish Times 84 Uxbridge Road West Ealing London, W13 8RA

Tytuł zarejestrowany pod numerem: ISSN 2044-5202 Redakcja „Gońca Polskiego” nie ponosi odpowiedzialności za treść publikowanych ogłoszeń. Redakcja zastrzega sobie prawo odmowy publikacji ogłoszenia bez podania przyczyny.

6 ~ rysunek i KOMENATRZ

rysuje Adam Sochacki

O

kiem Sochackiego

S

zczepienie albo do widzenia. Wybór należy do ciebie.

redaktor Karolina Barełkowska

Jedno ma zamiar wprowadzić dwa rodzaje biletów...

9 lipca 2021

Rządy z całego świata zapewniają – szczepienia są dobrowolne.

Co prawda, prześcigają się w zachęcaniu ludzi do szczepienia się, ale nikt otwarcie nie mówi o przymusie. W ramach akcji jedni zaprosili do wspólnego działania największe portale społecznościowe, a inni organizują loterie, w której można wygrać telewizor, gotówkę czy samochód. Pytanie tylko, czy te fanty przekonują nieprzekonanych?

Ale nie o tym dzisiaj.

Jak już pisałam wcześniej, o czym zapewne większość z was wie, szczepienia są dobrowolne. Nie chcecie – nie szczepcie się, ale musicie uzbroić się w cierpliwość, bowiem, przed wami będą, niemal jak grzyby po deszczu, wyrastały kłody. Będziecie chcieli pojechać na wakacje, to będziecie musieli wyszukać kraj, który wpuszcza na swoje terytorium niezaszczepionych nieobowiązkową szczepionką.

No, chyba, że uśmiecha

wam się przechodzić obowiązkową kwarantannę lub chcecie wydawać pieniądze na testy (które zresztą nie wszędzie zwalniają z samoizolacji). Z czym jeszcze będą musieli mierzyć się niezaszczepieni? Niedawno jedno z polskich kin poinformowało, że ma zamiar wprowadzić dwa rodzaje biletów – dla zaszczepionych i nie. W innych państwach możecie nie zostać wpuszczeni do kina, teatru, na koncert,

a nawet do hotelu czy restauracji. I, oczywiście, nadal nikt was nie będzie przymuszał do zaszczepienia się.

To wasza wola i decyzja. I jeżeli macie powody, że wciąż tego nie zrobiliście, zostaje mi życzyć wam przede wszystkim cierpliwości i trzymać kciuki, żebyście pewnego dnia na drzwiach gabinetu lekarskiego nie zobaczyli kartki z napisem: „Wstęp tylko dla zaszczepionych”. <<

felieton ~

Gosia Nowicka

koro jest

tak dobrze,

to dlaczego jest

tak źle?

Za każdym razem, gdy oglądam mecz piłki nożnej, ogarnia mnie ogromne zdziwienie. Jakiż to mecz – zapytacie. Każdy jeden, bez wyjątku! Zdementuję już na wstępie – owa sytuacja zdarza się sporadycznie. Patrząc na dorosłych mężczyzn, śmiertelnie poważnie uganiających się za piłką, natychmiast przypomina mi się, jakże trafny cytat z Seksmisji: „Teza o tym, że mężczyźni są brakującym ogniwem w ewolucji pomiędzy nami a małpami, da się udowodnić”.

Przez tysiące lat, do samców należało zdobywanie pożywienia, polowanie.

Do kobiet zaś, przygotowywanie posiłków i wychowywanie dzieci. Wbrew pozorom, za wiele się nie zmieniło. Tyle że łowca zastąpił tropienie dzikiej zwierzyny, krwistą rywalizacją na boisku. Ogromne znaczenie w tej dla pozoru banalnie prostej grze, ma nieprzewidywalność sytuacji. To właśnie ona sprawia, że piłka nożna jest najbardziej ekscytującym na świecie sportem do oglądania (jak twierdzą faceci...). Oglądając mecz, wspomniany delikwent odczuwa przypływ adrenaliny i przyspieszone bicie serca, jego poziom testosteronu sięga zenitu. To wyjaśniać może przemianę kibica w zwyrodniałego barbarzyńcę. Za liczne burdy, demolki i bijatyki, odpowiedzialna więc

jest matka natura. Prehistoryczny samiec okazał się niereformowalny i tyle. Zatrzymał się w epoce kamienia łupanego i dobrze mu z tym. Życie na Ziemi toczy się swoim własnym tokiem, jakby nigdy nic. W niektórych zakątkach trwają wojny, w innych ludzie umierają z głodu. Trwa walka z koronawirusem, kryzysem klimatycznym, terroryzmem, narkotykami, niezdrowym żarciem, uciążliwym sąsiadem i całą resztą ziemskiego nieładu. Świat może się walić i palić, ale co piłka ma z tym wspólnego?

Na meczyk zawsze znajdzie się czas i ochota. Piękną prostotę gry, niezwykle pięknie podsumował Kazimierz Górski słowami: „Piłka jest okrągła a bramki są dwie”. Trudno się z nim nie zgodzić. Może właśnie tutaj leży pies pogrzebany! Zamiast głowić się nad przeróżnymi technikami i niepotrzebnie komplikować sprawę, należałoby posłuchać rad najwybitniejszego selekcjonera polskiej kadry piłkarskiej. Czyż nie miał racji mówiąc: „Dopóki piłka w grze, wszystko może się zdarzyć”. Albo też: „Co zrobić, żeby wygrać mecz? Strzelić jedną bramkę więcej niż przeciwnik”. Z mędrszymi przemyśleniami szanownego Pana Kazimierza, miałby szanse konkurować tylko prezydent Wałęsa. Myślę, że byłby za, a nawet przeciw.

Feministki zapewne chętnie pożarłyby mnie żywcem za moje herezje. Przecież kobiety też mają prawo do oglądania piłki nożnej! Ba! Nawet i do grania mają! Może i prawo mają, ale żeby zaraz chęci... Nikt mnie nie przekona, że piłka to także babska rzecz. Owszem, raz w roku, przy specjalnej

Komentuj! Goniec.com

okazji, można zerknąć. Aczkolwiek mówię Wam – nie ma co się za bardzo z nimi spoufalać... Szczególnie biorąc pod uwagę jakość polskiego futbolu. Jakieś parszywe fatum ciąży nad nami od lat i za cholerę nie pozwala nam wygrać. Zwykle nawet zremisować bydle nam nie da. Eh, serce się kraje, patrząc na tych naszych biedaków.

Nie dane im zaznać słodkiego smaku zwycięstwa i chwały narodu. Tacy, weźmy na to Anglicy, to się znają na rzeczy. Wygrani, dumni jak pawie tryumfalnie schodzą z boiska. Tak jak i na wiele innych tematów, na ten także mam własną teorię. Otóż sekret tkwi w tym, że nasi piłkarze przywykli do przegranej. Żeby wygrać, trzeba wierzyć, że jest to nie tylko możliwe, ale i pewne. Należy być święcie przekonanym, że przegrana nie wchodzi w grę. Najlepszym dowodem na to, że odpowiednia mentalność stanowi klucz do sukcesu, jest Cristiano Ronaldo. Czy ten facet wygląda Wam na kogoś, kto się zastanawia, próbuje, stara się? Bo jak dla mnie to on wie, nie ma wątpliwości. Zarówno Pan Górski, jak i Ronaldo wiedzą, że Piłka to gra prosta. Nie potrzeba do niej �ilozo�ii.

<<

Gosia Nowicka. Studiowała dziennikarstwo w Łodzi w latach 2001-2004. Od 2004 roku przebywa w Wielkiej Brytanii, gdzie ukończyła Dental College. Pasjonuje ją pisanie felietonów, w których przekornie komentuje otaczającą ją rzeczywistość.

7

8 ~ felieton

ks. Bartosz Rajewski

efleksje

bardziej

osobiste Jubileusz 10-lecia kapłaństwa skłania do re�leksji. Czymś naturalnym jest – tak mi się wydaje – rachunek sumienia z podjętych lub zaniechanych decyzji, dokonanych w tym czasie wyborów, obranych dróg. Niewątpliwie takie rozliczenie przed Bogiem, samym sobą, a może także i przed ludźmi jest potrzebne. Jubileusz to przecież swoisty czas przełomu, a co za tym idzie, także czas na rewizję myślenia i dokonanie ewentualnych zmian.

Dlatego też może być dla niektórych zaskakujące to, co chcę dzisiaj napisać.

Motywuje mnie jednak do tego nie tyle sam jubileusz, co dzisiejsze Słowo.

Minęły już dwa millennia, odkąd Jezus swoimi przypowieściami i czynami siał Królestwo Boże pośród ludzi. Przyrównał je do małego ziarna gorczycy wsianego w ziemię, kiełkującego i rosnącego niezależnie od wiedzy rolnika. W Jego zamierzeniu miało ono urosnąć, by przygarnąć wszystkie ptaki niebieskie, czyli stać się bezpiecznym schronieniem dla ludzi wielu ras, języków i narodów, a więc tak naprawdę schronieniem dla wszystkich. Czy taka wizja Królestwa Bożego pozostaje mi wciąż bliska? Po dziesięciu latach kapłaństwa czas sobie powiedzieć: „sprawdzam”.

Wiele razy krytykowałem Kościół.

Nie wszystko w Kościele mi się podobało i podoba. Są kwestie, które mnie bulwersują i ranią. Dlatego bardzo cenię ludzi, którzy krytykują Kościół, ale jednocześnie nie zatrzymują się na samej krytyce, lecz biorą odpowiedzialność za naszą wspólnotę i szukają dróg wyjścia z kryzysu. Praktyka mojego życia pokazuje jednak, że takich ludzi, także pośród 9 lipca 2021

wciąż narzekających na Kościół duchownych, jest stosunkowo mało.

Po dziesięciu latach kapłaństwa dochodzę do wniosku, że mam świetną para�ię (a nawet dwie – polską i angielską), wspaniałych para�ian, ludzkich, wrażliwych i mądrych przełożonych (z papieżem Franciszkiem na czele), a moja posługa wydaje konkretne owoce.

Tworzymy piękny Kościół. Doświadczam sukcesów i niepowodzeń; radości i smutków. Jedni do Kościoła wracają, inni od niego odchodzą.

Bilans jednak jest dodatni, więc nie mam wielu powodów do narzekań. O co więc chodzi?

Nie chciałbym nikogo urazić, bo rozumiem, że każdy ma inne doświadczenia i każdy inaczej przeżywa swoją obecność w Kościele.

Przyjrzałem się jednak wielu ludziom, którzy w spotkaniach ze mną potępiali w czambuł wszystko, co w Kościele jest i czego brakuje.

Po głębszej re�leksji doszedłem do wniosku, że wielu spośród nich to ludzie, którzy z Kościołem nie mieli i nie mają wiele wspólnego: często nie prowadzą życia duchowego (tak, pytałem ich o to), nie uczestniczą w życiu sakramentalnym, w żaden sposób nie są aktywni w Kościele, stronią od odpowiedzialności, nie szukają swojego miejsca. Czy to znaczy, że ich głos nie ma znaczenia? Oczywiście, że ma!

Znam mnóstwo ludzi, którzy krytykują Kościół, a jednocześnie kibicują mi i innym „fajnym” księżom, gratulują, a nawet wynoszą pod niebiosa. Chrzciłem dzieci, których nikt nie chciał ochrzcić. Przyjmowałem dzieci do I Komunii św., gdy żaden inny ksiądz w okolicy nie chciał ich przyjąć. Odprowadzałem na cmentarz takich ludzi, o których mówiono, że pogrzeb katolicki im „nie przysługuje”.

Towarzyszyłem ludziom w różnych życiowych sytuacjach. Ileż to razy słyszałem: „Gdyby takich księży było więcej, Kościół byłby zupeł-

Komentuj! Goniec.com

nie inny”; „Kościół przetrwa tylko dzięki takim księżom”; „Gdybym miała takiego proboszcza, nie opuściłabym żadnej mszy”. Mówiłem zatem do nich: zapraszam, przyjdźcie, dołączcie do nas. Tych, którzy dołączyli, mogę policzyć na palcach jednej ręki. Bo za daleko, bo nie ma czasu, bo „może ty jesteś ok, ale Kościół generalnie jest be”. Czy to znaczy, że ich głos nie ma znaczenia? Oczywiście, że ma!

Czy to, co piszę jest wynikiem mojej frustracji lub przejawem zniechęcenia? Żadną miarą.

Cały czas staram się pamiętać, i Wam też to polecam, że w Kościele obowiązuje dyscyplina zauważania „ziarnka gorczycy”. To zasada wzrostu Kościoła. Tym „ziarnkiem gorczycy” są właśnie ci wszyscy, których Jezusa nazywa „maluczkimi”. To ludzie ubodzy (także duchowo), chorzy, skrzywdzeni, zmarginalizowani.

To także ci, którzy od Kościoła odeszli i ci, którzy Kościół krytykują, choć sami nie zamierzają kiwnąć przysłowiowym palcem, by cokolwiek w nim zmienić. Oni wszyscy są owym „ziarnkiem gorczycy”. Ich głos ma fundamentalne znaczenie!

Nie frustruję się i nie tracę nadziei, ponieważ jestem chrześcijaninem. A chrześcijanin to ten, który przynosi nadzieję tam, gdzie jej brak. On ma jedynie wierzyć, że ziarno zakiełkuje tam, gdzie po ludzku nie powinno nic wyrosnąć. Tym, kto daje wzrost, jest sam Bóg. On „poniża drzewo wysokie, drzewo niskie wywyższa. Sprawia, że drzewo zielone usycha i zieloność daje drzewu suchemu” (Ez 17, 24). Sporo na tym świecie zależy od nas, ale naprawdę wszystko zależy od Boga. Dlatego każdego wieczoru, gdy kładę się do łóżka, modlę się słowami św. Jana XXIII, który ponoć zwykł mówić przed snem: „Panie Jezu, Kościół jest Twój. Ja idę spać”.

Ks. Bartosz Rajewski, proboszcz jednej z najstarszych polskich wspólnot katolickich w UK – para�ii pw. Św. Wojciecha na South Kensington w Londynie (Little Brompton Oratory).

felieton ~

9

Małgorzata Mroczkowska

gzamin

z życia w UK

Skoro mamy brexit, to przyszedł czas i na mnie, by złożyć aplikację o paszport i obywatelstwo brytyjskie. Ociągałam się z tym strasznie długo, bo jak wiadomo możemy aplikować o ten dokument już po sześciu latach stałego mieszkania w UK. A jakby nie było mieszkam w Londynie już lat siedemnaście!

Samo wypełnienie aplikacji, choć wcale nie łatwe, bo długie i wymagające podania szczegółowych informacji i tak jest najprostszym elementem w procesie ubiegania się o obywatelstwo brytyjskie. Najpierw bowiem trzeba dostać status osiedleńczy, następnie odczekać dwanaście miesięcy i dopiero wtedy można starać się o paszport UK. Do tego wszystkiego dochodzą jeszcze dwa egzaminy: z języka angielskiego i z życia w UK. Na wszystkie egzaminy umawiamy się online i z listy wybieramy takie miejsce, które najbardziej nam odpowiada. Postanowiłam zarezerwować pierwsze, wolne terminy jak najbliżej mojego miejsca zamieszkania. Okazało się, że na egzamin z angielskiego musiałam czekać miesiąc, a na test z życia w UK prawie dwa miesiące. Po prostu nie było wcześniejszych terminów.

Ponieważ wiem, że sporo Polaków również myśli o tych egzaminach, postanowiłam przybliżyć je nieco Państwu. Egzamin

z języka angielskiego jest ustny i polega na swobodnej konwersacji między zdającym, a egzaminatorem. Ponieważ zdawałam go w czasach Covida, mój egzaminator znajdował się w ekranie komputera, a ja siedziałam w sali w koledżu na Stratford, w Londynie. Sympatyczny pan zadawał mi pytania na temat mojej rodziny, rozmawialiśmy też o świętach i o wakacjach. Nie było pytań z gramatyki i uważam, że każdy, kto mieszka i pracuje na Wyspach i na co dzień posługuje się angielskim, powinien ten egzamin zdać bez większych problemów.

Zupełnie inna historia jest z egzaminem Life in the UK, który zaliczany jest do egzaminów trudnych. Przyznam, że ostatni raz tak zakuwałam chyba na studiach w Polsce, lata temu w dodatku! Aby zdać egzamin musiałam kupić podręcznik aprobowany przez Home Of�ice oraz książeczkę z pytaniami i odpowiedziami. Przykładowe pytania dały mi obraz trudności egzaminu.

Wiedza składała się nie tylko z informacji o współczesnej Wielkiej Brytanii, ale również z ogromnej historii tego kraju. Należało się więc nauczyć nie tylko o sukcesach sportowców z ostatnich stu lat, ale także o inwencjach w dziedzinie nauki, czy kultury, jak również o najważniejszych bitwach, nie mówiąc już o królach i królowych. Było tego całkiem sporo. Im dłużej się uczyłam, powtarzałam materiał i wypełniałam kolejne testy, tym mój stres rósł. Bo przecież pamięć już nie ta, co za młodych lat...

Do egzaminu podeszłam razem z sześcioma innymi osobami, w tym z pewną Finką i Bułgarką, które poznałam przed centrum, w którym zdawałyśmy egzamin. Zanim weszłyśmy na salę dokładnie sprawdzono, czy nie mamy nic napisane na rękach, należało pokazać, że ma się puste kieszenie, zaglądali nawet do uszu, bo przecież ktoś nieuczciwy mógł mieć tam słuchawki. Także nie dało się ściągać za żadne skarby.

W ciągu czterdziestu pięciu minut należało

Komentuj! Goniec.com

odpowiedzieć w komputerze na dwadzieścia cztery pytania. Czy były trudne? Były.

Lecz jeśli ktoś się nauczył, to musiał zdać.

Udało mi się zdać za pierwszym podejściem, podobnie Fince. Rezultaty można było sprawdzić w telefonie od razu po egzaminie.

Niestety, Bułgarka nie zdała. Powiedziała, że mimo, że się uczyła z tych samych podręczników, co ja, to pytania ją zaskoczyły i nie dała rady. Na szczęście tego rodzaju egzaminy można powtarzać do skutku. Oczywiście wiąże się to z dodatkową opłatą. Test z życia w UK kosztuje pięćdziesiąt funtów, a z angielskiego aż sto pięćdziesiąt.

A na koniec, jak już wszystko się ładnie zda i rubryczki wypełni, dopiero wtedy przychodzi pokonać jeszcze jedną barierę, tym razem �inansową. Koszt takiego paszportu jest ogromny, bo wynosi prawie dwa tysiące funtów dla jednej osoby! Jeśli do tego doliczymy dzieci, to kwota nam rośnie.

Kogo stać na takie wydatki?

Wydaje mi się, że prawo powinno uwzględnić obywateli Unii Europejskiej, którzy mieszkają w UK od lat i w związku z tym powinny przysługiwać im chociaż ulgi w pokryciu wysokich kosztów takiego paszportu. Przypominam, że decydując się na życie tutaj, nie braliśmy pod uwagę kosztów paszportu czy wizy. Właśnie dlatego wybraliśmy UK, bo nie wymagano powyższej, kosztownej papierologii. Niestety, sytuacja polityczna zmieniła się i wydaje się, że lepiej mieć drugie obywatelstwo, niż go nie mieć.

Nie chciałam też czekać na zmiany na lepsze, bo mogłoby się okazać, że koszt takiego paszportu zamiast zmaleć, może wzrosnąć.

Chciałam po prostu mieć to już za sobą.

Czego wszystkim życzę. << Małgorzata Mroczkowska, z wykształcenia politolog, od 2004 r. mieszka w Londynie. Autorka powieści obyczajowych, m.in. „Angielskie lato”, „Od jutra dieta! Zapiski niedoskonałej pani domu” i najnowsza „Dziennik przetrwania. Zapiski niedoskonałej matki”.

10 ~ news UK

DZIEŃ WOLNOŚCI OSTATNI ETAP ZNOSZENIA OBOSTRZEŃ W ANGLII

NIE MA CHYBA W ANGLII BARDZIEJ WYCZEKIWANEJ DATY NIŻ 19 LIPCA TEGO ROKU. NAZYWANY „DNIEM WOLNOŚCI” WIELU MIESZKAŃCOM WYSP JAWI SIĘ JAKO KONIEC UCISKU I NIEDOLI ZWIĄZANEJ Z RESTRYKCJAMI WYNIKAJĄCYMI Z PANDEMII. TERMIN CAŁKOWITEGO WYJŚCIA Z BLOKADY PIERWOTNIE PLANOWANY NA 21 CZERWCA ZOSTAŁ PRZEŁOŻONY O CZTERY TYGODNIE. POD KONIEC CZERWCA ZNIESIONO JEDYNIE CZĘŚCIOWO OBOSTRZENIA DOTYCZĄCE ORGANIZACJI WESEL, FUNKCJONOWANIA DOMÓW OPIEKI I DOMÓW/KAPLIC POGRZEBOWYCH. Do 19 lipca w Anglii wciąż obowiązują: dystans społeczny i nakaz noszenia maseczek zakrywających usta i nos – szczególnie w pomieszczeniach zamkniętych, w których jednocześnie przebywa wiele osób. Według aktualnych planów rządowych, po tej dacie ma zostać zniesiony dystans społeczny – a wraz z nim obostrzenia dotyczące organizacji dużych wydarzeń na masową skalę czy też ograniczenia limitu liczby gości weselnych (obecnie nie jest on wyznaczony odgórnie, ale zależy od możliwości zachowania dystansu społecznego w danym miejscu).

Wśród poluzowania obostrzeń jakie Boris Johnson ma ogłosić w Dzień Wolności najważniejsze to: • podwójnie zaszczepieni mieszkańcy Wielkiej Brytanii nie będą musieli poddawać się kwarantannie po przybyciu z krajów z bursztynowej listy; • sektor hotelarski nie będzie zobowiązany, by prosić klientów o zeskanowanie kodów QR; • szkoły zrezygnują z tzw. „baniek” na rzecz codziennego testowania uczniów; • maski na twarz nie będą już obowiązkowe – z wyjątkiem szpitali i innych placówek służby zdrowia.

9 lipca 2021

WOLNOŚĆ PIERWSZA: Zniesienie ograniczeń w podróży dla osób podwójnie zaszczepionych.

Boris Johnson ma ratować wakacje, z myślą o spragnionych słońca Brytyjczykach, likwidując kwarantannę dla zakłopotanych podróżnych powracających z Hiszpanii, Grecji i innych urlopowych krajów z bursztynowej listy – ujawnia The Mail on Sunday.

Premier jest zdeterminowany,

by Dzień Wolności oznaczał pełną ochronę urlopowiczów i ich rodzin, podczas zagranicznych wakacji bez konieczności izolowania się po powrocie do Wielkiej Brytanii.

Ta istotna zmiana będzie podwójnym impulsem dla rodzin desperacko poszukujących wakacji w krajach basenu Morza Śródziemnego, jak i dla branży turystycznej, która znajduje się w głębokim kryzysie na

skutek wytycznych i ograniczeń wynikających z wymogów pandemii.

Wciąż dopracowywane są szczegóły np. te dotyczące sytuacji dzieci, które nie są obecnie zaszczepione.

Należy podkreślić, że w pełni zaszczepieni podróżni nadal musieliby przestrzegać surowego reżimu dotyczącego testów na Covid przed podróżą i dwóch testów po powrocie – chociaż istnieje możliwość, że testy po podróży można by sprowadzić do jednego.

Plany, o których źródła rządowe mówią, że zostaną opracowane tak szybko, jak to możliwe, obejmują wykorzystanie „e-bramek” na lotniskach, aby uniknąć kolejek i maksymalnie ułatwić podróżowanie w pełni chronionym podróżnym.

Jednak po wejściu nowego systemu można spodziewać się dłuższych papierowych odpraw w przypadku przylotów, dopóki ulepszona technologia nie będzie mogła zostać szerzej rozpowszechniona.

WOLNOŚĆ DRUGA: Koniec ze skanowaniem kodów QR, aby napić się piwa w pubie!

Dzień Wolności w przypadku restauracji, pubów i sklepów oznacza koniec obowiązku podawania przez klientów swoich danych osobowych.

Wymóg prawny, aby ludzie logowali się w takich miejscach za pomocą kodu QR – zostanie zniesiony od 19 lipca, podobnie jak konieczność zapisywania przez klientów swoich personaliów.

Posunięcie to ograniczy biurokrację, szczególnie w branży hotelarskiej,

eventowej i detalicznej, które poniosły poważne straty �inansowe podczas pandemii.

Firmy będą jednak mogły pobierać dane kontaktowe klientów, jeśli zechcą, a aplikacja do śledzenia kontaktów NHS Covid-19 będzie nadal działać, aby ostrzegać ludzi, jeśli mieli bliski kontakt z kimś, kto uzyskał pozytywny wynik testu na obecność wirusa. Oczekuje się również, że w ciągu kilku dni premier Johnson ogłosi, że osoby, które otrzymały obie dawki szczepionki i które wejdą w kontakt z osobą, u której wynik testu na koronawirusa jest pozytywny, będą mogły normalnie funkcjonować bez konieczności izolowania się lub wykonywania codziennych testów.

Moment wprowadzenia nowych zasad nie został s�inalizowany, ale istnieje szansa, że będzie on obowiązywał od początku sierpnia.

Za namową doradców naukowych rządu testy na koronawirusa będą nadal oferowane, ale staną się dobrowolne, a obywatelom będzie można najwyżej zasugerować wykonanie testu, ale nie będzie to prawnie wymagane.

WOLNOŚĆ TRZECIA: Kontrowersyjne bańki w szkołach zostaną zastąpione codziennymi testami.

System szkolnych „baniek”, który zmusił setki tysięcy uczniów do samoizolowania się w domu, ma zostać zastąpiony codziennymi testami.

Według The Mail on Sunday Boris Johnson zamierza ogłosić, że dzieci nie będą już zmuszone do pozostania w domu, jeśli uczeń w ich „bańce” ma koronawirusa.

Osoby, które miały kontakt z uczniem, będą musiały być poddawane testom w szkole lub w domu.

Oczekuje się, że nowe zasady wejdą w życie 19 lipca, ale ponieważ w wielu szkołach rozpoczyna się przerwa wakacyjna, przepisy w praktyce zaczną obowiązywać, gdy uczniowie wrócą na semestr jesienny.

news UK ~ WOLNOŚĆ CZWARTA: Maski dobrowolnie w sklepach i autobusach.

Od 19 lipca noszenie masek będzie dobrowolne wszędzie z wyjątkiem szpitali i innych placówek służby zdrowia.

Zaproponowane nowe przepisy spowodują, że pasażerowie transportu publicznego, kupujący oraz odwiedzający puby, restauracje, kina i teatry nie będą już prawnie zobowiązani do zakrywania twarzy.

Przyjmuje się, że zakrywanie twarzy będzie dobrowolne we wszystkich sytuacjach, z wyjątkiem szpitali i innych placówek opieki zdrowotnej i społecznej, które zachowają wymóg prawny dotyczący masek.

Jednak nadal jest prawdopodobne, że pojawią się wskazówki zachęcające ludzi do noszenia masek w niektórych zamkniętych miejscach, w których ludzie mają ze sobą bliski kontakt.

Na tę zmianę czekają �irmy, szczególnie w branży hotelarskiej i rozrywkowej. W Anglii obecne regulacje wymagają, aby klienci nosili maskę w pubach, barach i restauracjach – a widzowie teatru i kina muszą ją nosić podczas seansu.

Szefowie NHS ostrzegają jednak, że „ponowne otwarcie” może zwiększyć liczbę przyjęć do szpitali.

Zatem pomimo zniesienia wszystkich obowiązkowych ograniczeń dotyczących masek i dystansu społecznego krajowe wytyczne mogą nadal zachęcać do ostrożności w obszarach wysokiego ryzyka, takich jak transport publiczny.

Rząd UK rozważa także pozostawienie w mocy takich zasad, jak obowiązkowa izolacja dla osób z

pozytywnym wynikiem testu lub z podejrzeniem zakażenia czy zalecenie pracy z domu (zdalnej), gdy tylko jest to możliwe. Niewykluczone są także dalsze ograniczenia dotyczące podróżowania.

Szefowie szpitali obawiają się, że całkowite zdjęcie blokady doprowadzi do nowego wzrostu liczby przyjęć z powodu Covid. NHS Providers, reprezentujący fundusze szpitalne w Anglii, ostrzegł, że może to skutkować anulowaniem planowanych operacji i ograniczeniem świadczenia pozostałej opieki medycznej. „Eksperci są pewni, że szczepionki przerywają łańcuch między infekcjami, poważnymi chorobami i zgonami. Ale, co zrozumiałe, obawiają się tego, co całkowite zniesienie ograniczeń 19 lipca może oznaczać dla NHS” – powiedział Saffron Cordery, zastępca dyrektora generalnego NHS Providers. „Myślę, że ważne jest, aby zwrócić uwagę na to, gdzie jesteśmy w tej walce z epidemią. To dzięki ciągłemu sukcesowi programu szczepień i szerszym działaniom łagodzącym jesteśmy w sytuacji, która pomimo znacznego wzrostu zachorowań nie przekłada się na duży wzrost liczby hospitalizacji i zgonów” – powiedział z kolei rzecznik premiera Johnsona.

Planuje się, że dalsze szczegóły dotyczące ostatecznego planowanego etapu odblokowania zaczną być podawane stopniowo.

Z kolei wszelkie porady dotyczące stosowania masek będą prawdopodobnie wskazówkami, a nie przepisami – twierdzą źródła rządowe. „Z każdym dniem staje się dla mnie i wszystkich naszych doradców naukowych coraz bardziej jasne,

11

że 19 lipca prawdopodobnie będziemy w stanie powiedzieć, że to naprawdę koniec i możemy wrócić do normalnego życia tak dalece, jak to możliwe” – powiedział Johnson dziennikarzom.

Nowy sekretarz zdrowia Sajid Javid, potwierdził tę decyzję w parlamencie, mówiąc, że spędził swój pierwszy dzień w pracy na studiowaniu danych, aby sprawdzić, czy kolejny etap złagodzenia ograniczeń, zwany krokiem czwartym, może zostać przeprowadzony wcześniej. „19 lipca pozostaje naszą docelową datą. Premier nazwał ją naszą datą końcową. Dla mnie 19 lipca to nie tylko koniec blokady, ale początek nowej, ekscytującej podróży dla naszego kraju” – powiedział Sajid Javid. Zdaniem źródła rządowego, na które powołuje się The Times, brytyjscy naukowcy twierdzą, że latem powinno się znieść jak najwięcej restrykcji, bo zimą będzie to znacznie trudniejsze.

Zmiana podejścia przedstawicieli rządu do problemu pandemii zbiegła się z powołaniem Sajida Javida na stanowisko sekretarza zdrowia, który zastąpił Matta Hancocka po jego rezygnacji wymuszonej złamaniem restrykcji związanych z pandemią.

Do poluzowania obostrzeń zmusza rządzących także coraz większa nonszalancja części społeczeństwa w przestrzeganiu restrykcji sanitarnych. Spragnieni towarzyskich spotkań mieszkańcy Anglii, w letnie wieczory, tłumnie wylegają na ulice wielkich miast. W popularnych dzielnicach, widok ludzi stłoczonych wokół stolików i przed pubami jest najlepszym dowodem na to, że nie ma co zwlekać z ogłoszeniem dnia wolności, bo dla sporej części Brytyjczyków lockdown już się skończył. <<

reklama

12 ~ news UK

POLACY NA

WIMBLEDONIE!

IGA ŚW IAT E

K, M AG DA LIN E

TT EI

HU BE RT HU RK AC Z, Ł UK AS ZK

Po pierwszym tygodniu turnieju tenisowego na trawiastych kortach Wimbledonu z rundą kwali�ikacyjną w grze nadal pozostawała czwórka reprezentantów Polski.

W środę 30 czerwca sklasy�ikowana na 44. pozycji światowej listy Magda Linette zmierzyła się z Amerykanką Amandą Anisimovą, rozgrywając swój pierwszy mecz tego turnieju. To było już trzecie ich spotkanie, po raz pierwszy stanęły naprzeciw siebie podczas poprzedniej edycji Wimbledonu. Wówczas w drugiej rundzie górą była poznanianka, a rywalka z USA zrewanżowała się jej w tym sezonie w pierwszej rundzie turnieju WTA w Charleston.

Tymczasem w środowych zmaganiach obu pań już pierwszy set pokazał, że Polce nie będzie 9 lipca 2021

UB OT

łatwo. Mimo dużo większego doświadczenia Magdy, to tenisistka ze Stanów Zjednoczonych była szybsza i przełamywała rywalkę. Ostatecznie wygrała 6:2, nie pozostawiając złudzeń, kto był lepszy w partii otwarcia. Inaugurujący gem kolejnej odsłony starcia był bardziej wyrównany (40:40). Zakończyła go w końcu Amerykanka.

W kolejnym rozdaniu Linette wyrównała (1:1) i remis trzymał się rywalizacji (2:2). Wtedy Magda przełamała rywalkę (4:2). Dzięki serwisowi i lepszej grze forhendem Polka wygrała 6:3. Od 3:0 Magda Linette zaczęła trzeciego seta. Anisimova nie była w stanie przeciwstawić się Polce, która chwilę później wyszła na prowadzenie 4:1.

Linette wygrała 6:1. W II rundzie Polka ponownie zaskoczyła po świetnej grze pokonując piątą

rakietę świata – Ukrainkę Elinę Switoliną 6:3, 6:4.

Na konferencji przyznała, że jeszcze nie jest w stanie w pełni ocenić swojego występu na kortach Wielkiego Szlema.

Niestety Linette odpadła z Wimbledonu po przegranej w III rundzie. Polka nie odniosła największego sukcesu w karierze w turnieju wielkoszlemowym. Choć zaciekle walczyła z Hiszpanką Paulą Badosą przez 2,5 godziny, to ostatecznie przegrała 7:5, 2:6, 4:6.

– „Sama na początku popsułam trochę piłek.

A końcówka... Jestem rozczarowana. Miałam tak naprawdę wszystko w swoich rękach, a nie wykorzystałam tego, więc to na pewno bardzo boli” – zaznaczyła nasza reprezentantka na konferencji prasowej.

news UK ~ Tegoroczne zmagania na kortach Wimbledonu to z kolei dla naszej najlepszej tenisistki Igi Świątek pierwsze tak dobre występy w tym prestiżowym turnieju. Iga rozpoczęła od starcia z rozstawioną z numerem 69. Su-Wei Hsieh z Tajwanu. Polka nie miała większych problemów, by wygrać ten pojedynek 2:0 (6:4, 6:4).

W drugiej rundzie również bez straty seta pokonała Wierę Zwonariową z Rosji (6:1, 6:3).

Po odniesieniu dość łatwych zwycięstw w dwóch pierwszych rundach Wimbledonu, w trzeciej rundzie Iga Świątek (9. WTA) zmierzyła się z Rumunką Iriną Begu (79. WTA).

Obie tenisistki stanęły naprzeciw siebie po raz pierwszy. 30-letnia Rumunka w tegorocznym Wimbledonie wyrównała swój najlepszy rezultat w tym turnieju z 2015 roku – również była w III rundzie. Jej największy sukces w turnieju wielkoszlemowym to IV runda w Australian Open w 2015 roku i Rolanda Garrosa rok później.

Tych atutów nie było jednak widać w meczu ze Świątek. Polka, która dominowała od początku starcia po zaledwie kwadransie prowadziła 5:0. Rumunka nie potra�iła wygrać żadnej piłki po drugim serwisie!

Begu nie miała zupełnie sposobu na agresywną grę Świątek. Co więcej w pierwszym secie często się myliła.

Drugiego seta Iga Świątek rozpoczęła od przełamania już w pierwszym gemie. Pomogła Begu, która popełniła w nim dwa podwójne błędy serwisowe. W trzecim gemie Świątek znów odebrała serwis Begu. Wygrała również najdłuższego w meczu, piątego gema, który trwał blisko dziesięć minut. Ostatecznie pokonała rywalkę w spotkaniu trwającym tylko 57 minut, tracąc zaledwie jednego gema. Świątek w wieku zaledwie 20 lat awansowała do IV rundy już szóstego turnieju wielkoszlemowego. A startowała dotychczas w nich dziesięć razy.

W tej fazie imprezy była dwa razy w Roland Garrosie (lata 2019-2021), w Australian Open (2020-2021) i właśnie w tym roku w Wimbledonie. Na przynajmniej IV rundę Polka wciąż czeka w turnieju US Open.

Niestety dobra passa Igi skończyła się w poniedziałek 5 lipca podczas meczu, w którym Polka zmierzyła się z Tunezyjką Ons Jabeur (24 w światowym rankingu). Faworytką spotkania była znacznie wyżej klasy�ikowana Świątek, jednak jej rywalka

okazała się być najtrudniejszą przeszkodą z jaką przyszło jej dotychczas spotykać się w tegorocznym turnieju.

Polce nie udało się awansować do ćwierć�inału. Nasza zawodniczka w dotychczasowych spotkaniach w rundzie kwali�ikacyjnej wygrała wszystkie swoje spotkania bez straty seta. W 1/8 �inału Tunezyjka Ons Jabeur przerwała tę serię. Mimo kapitalnej gry w pierwszym secie Polka przegrała z rywalką 7:5, 1:6, 1:6.

Wielką niespodziankę zgotował polskim fanom Hubert Hurkacz, który w 1/8 �inału zmierzył się z Rosjaninem Daniłem Miedwiediewem, drugą rakietą świata w rankingu ATP. Poniedziałkowy mecz lepiej rozpoczął Rosjanin (wygrał set otwarcia 6:2). W drugiej partii triumfatorem był Polak doprowadzając do remisu 1:1. Trzecia odsłona rywalizacji znów należała do Miedwiediewa (zwyciężył 6:2 i zbliżył się do awansu na odległość jednego seta). W czwartej partii, w siódmym gemie, przy wyniku 40:15 na korzyść Hurkacza mecz został o�icjalnie przerwany z powodu deszczu przełożony na dzień następny.

We wtorkowej rozgrywce Hurkacz już w pierwszym gemie przełamał

13

Rosjanina. Chwilę później, po dziewiątym w meczu asie serwisowym, wygrał seta. Decydującą partię Polak rozpoczął znakomicie, pewnie utrzymał prowadzenie i na koniec, jeszcze raz zabrał serwis faworytowi, pokonując wicelidera światowego rankingu Daniłła Miedwiediewa 2:6, 7:6 (7:2), 3:6, 6:3, 6:3.

To najlepszy wynik w karierze Huberta Hurkacza w turnieju wielkoszlemowym. Po raz pierwszy dotarł do ćwierć�inału tak wielkiej imprezy. W walce o pół�inał Wimbledonu zmierzy się w środę ze Szwajcarem Rogerem Federerem (8. ATP).

W turnieju debla mężczyzn dobrze radzi sobie polsko-brazylijska para Łukasz Kubot/Marcelo Melo. W 1/8 �inału wygrała walkowerem z angielsko-�ińskim duetem Lloyd Glasspool/ Harri Heliovaara i w 1/4 �inału zmierzy się z faworytami, chorwackim duetem Nikola Mektic/Mate Pavic.

O ile kapryśna angielska pogoda nie pokrzyżuje planów, to w niedzielę 11 lipca powinniśmy poznać zwycięzców we wszystkich kategoriach. Suma do podziału pomiędzy uczestników turnieju wynosi w tym roku 35 mln funtów, a zwycięzca w grze pojedynczej wzbogaci się o 1,7 mln funtów.

reklama

14 ~ news UK

SYNOWIE DIANY ODSŁANIAJĄ POMNIK KSIĘŻNEJ W SUNKEN GARDEN

TO WYDARZENIE OD MIESIĘCY ROZPALAŁO WYOBRAŹNIĘ WIELU PODDANYCH KORONY BRYTYJSKIEJ. A TO Z DWÓCH POWODÓW – PIERWSZYM BYŁ FAKT UPAMIĘTNIENIA ZMARŁEJ NIEMAL ĆWIERĆ WIEKU TEMU, „KRÓLOWEJ LUDZKICH SERC” W ROCZNICĘ JEJ 60 URODZIN. Drugim powodem, który sprawiał, że oczy opinii publicznej 1 lipca wpatrzone były w uczestników uroczystości zorganizowanej ku czci księżnej Diany był samo spotkanie jej synów Williama i Harry’ego. Zwaśnieni bracia mieli po wielu tygodniach rozłąki, w świetle kamer, wspólnie dokonać odsłonięcia pomnika swojej matki.

Jak będą wyglądały ich relacje, na ile zdołają ukryć ewentualne animozje, czy są w stanie zgodnie współpracować przy tym wspólnym projekcie i jak niedawny kon�likt pomiędzy nimi wpłynie na przebieg samej uroczystości – to pytanie jakie mnożyli, w oczekiwaniu na odsłonięcie pomnika, komentatorzy życia rodziny królewskiej.

Bracia świadomi ciążącej na nich presji i dostatecznie zmotywowani, by tego dnia jakość ich relacji nie przesłoniła pamięci należnej ich matce, spisali się bez zarzutu. Z wielkim profesjonalizmem i w pełnej zgodzie poprowadzili całą ceremonię. Zostali uchwyceni stojąc ramię w ramię, zanim odsłonili posąg. Monument został stworzony na cześć księżnej Diany przez Iana Rank-Broadleya i umieszczony w przebudowanym Sunken Garden, miejscu szczególnie jej bliskim. Brązowy odlew wykonany przez Iana Rank-Broadleya ukazuje Dianę w otoczeniu dwójki dzieci.

We wspólnym oświadczeniu książę Cambridge i książę Sussex powiedzieli: „Każdego dnia pragniemy, aby nadal była z nami i mamy nadzieję, że ten

posąg będzie na zawsze postrzegany jako symbol jej życia i jej dziedzictwa”.

Dodali: „Dzisiaj, w 60. urodziny naszej Mamy, wspominamy jej miłość, siłę i charakter – cechy, które uczyniły z niej symbol dobroci na całym świecie, zmieniającą niezliczone życia na lepsze”.

Braci, na co dzień rozdzielonych z powodu decyzji Harry’ego o opuszczeniu Wielkiej Brytanii, widziano rozmawiających na terenie Pałacu Kensington na chwilę przed odsłonięciem pomnika. Ale to, co pierwotnie zaplanowano jako wielkie święto, aby uczcić pamięć ich matki, zostało sprowadzone do rangi „prywatnego wydarzenia” – głównie z powodu napiętych stosunków pomiędzy Williamem i Harry’m, a także determinacji młodszego z braci, by kontrolować przebieg całej uroczystości w mediach: Harry chciał mieć wpływ na ilość dziennikarzy i fotografów, nie ufając brytyjskim komentatorom, którzy jego zdaniem przedstawiają w złym świetle działania jego i jego żony.

Jednak niezależnie od o�icjalnego wydźwięku uroczystości uważni obserwatorzy zdołali wychwycić w trakcie całej ceremonii szczegóły, które mogą rzucić nowe światło na prawdziwe relacje pomiędzy braćmi. I tak: okazało się, że Harry przybył na teren pałacu Kensington zaledwie 28 minut przed rozpoczęciem ceremonii, a kierując się z parkingu do Sunken Garden spędził jedynie 10 minut na wspólnej

rozmowie z bratem. Źródła podają, że w rzeczywistości powitał go nie William, ale James Holt, były rzecznik prasowy w Pałacu Kensington, który obecnie pracuje dla Sussexow i kieruje ich Fundacją Archewell. Obok posągu czekała rodzina Spencerów, która podniosła wzrok, gdy William i Harry wyszli z Oranżerii. Bracia postanowili wejść razem, czując się pewniej w towarzystwie Jamiego LowtheraPinkertona – niegdyś ich głównego prywatnego sekretarza, który do dziś cieszy się ich szczególnym zaufaniem.

Gdy tylko weszli, William powiedział do Harry’ego: „Świetne, czyż nie?

To niesamowite kameralne miejsce” – donosi „The Sun”.

Harry wyglądał na zdecydowanie bardziej rozluźnionego niż jego starszy brat, który podczas tej krótkiej ceremonii prezentował się poważnie i powściągliwie. Chociaż wiele mówi się o ujęciach przedstawiających uśmiechniętych Williama i Harry’ego, w rzeczywistości ich interakcja była bardzo subtelna. Zmieniło się to dopie-

ro w trakcie odsłaniania pomnika, kiedy zdawali sobie sprawę, że są bacznie obserwowani. Jednak nawet wtedy ich rozmowy były skupione wyłącznie wokół samego wydarzenia.

Kiedy dwaj książęta zajęli miejsca po obu stronach posągu, William rzucił w stronę Harry’ego: „Gotowy?”, zanim zdjęli materiał, a goście zaczęli klaskać. Nie było przemówień, zamiast tego bracia w zadumie przyglądali się pomnikowi przedstawiającemu ich matkę.

Na tarasie Pałacu Kensington Pavilion przygotowano poczęstunek w formie szampana, jednak jak zauważono Harry pozostał jedynie na uprzejmego drinka po zakończeniu imprezy i po 20 minutach opuścił bramy pałacu z wyraźną ulgą malującą się na twarzy.

Czy zatem ta wyjątkowa okazja do spotkania miała szansę ocieplić relacje pomiędzy braćmi? Im dalej od tego wydarzenia, tym jego obserwatorzy i komentatorzy wydają się być bardziej sceptyczni. <<

Sztuka „Pani Dulska” w POSKU PO WIELOMIESIĘCZNEJ PRZERWIE POLSKI OŚRODEK SPOŁECZNO-KULTURALNY POWRACA Z OFERTĄ TEATRALNĄ DLA RODAKÓW SPRAGNIONYCH RODZIMEJ KULTURY. NA INAUGURACJĘ SEZONU WYBRANO KLASYKĘ –SŁYNNĄ SZTUKĘ GABRIELI ZAPOLSKIEJ „PANI DULSKA”.

9 lipca 2021

„Jesteśmy szczęśliwi, że możemy otworzyć wrota teatru i zaprosić naszych widzów na genialną, błyskotliwą i absolutnie ponadczasową komedię, która bawi i jednocześnie przeraża” – cieszą się autorzy przedstawienia.

Sztuka, która znajduje się w kanonie lektur szkolnych, prezentuje domowe zacisze – miejsce idealne do skrywania niemoralnych sekretów i mrocznych tajemnic. Doskonale zdaje sobie z tego sprawę tytułowa bohaterka Moralności pani Dulskiej, która poza domem kreuje wyidealizowany wizerunek samej siebie i całej swojej rodziny. „Na to mamy cztery ściany i su�it, aby brudy swoje

prać w domu i aby nikt o nich nie wiedział” – poucza rodzinę, właścicielka kamienicy pani Aniela Dulska.

Każdy kto stęsknił się za dulszczyzną na najwyższym poziomie będzie miał okazję zetknąć się z nią w Londynie już od połowy lipca.

Premierowy spektakl w reżyserii Joanny Kańskiej i Magdaleny Włodarczyk będzie można oglądać na Scenie Polskiej UK w sobotę 10 lipca o 18.00. Kolejne przedstawienia zaplanowano na niedzielę 11 lipca (g.16.00) oraz w weekend 17 lipca o 18.00 i 18 lipca o 16.00. <<

news UK ~

15

Tablica i popiersie PO CEREMONII AMBASADOR ANNA MARIA ANDERS POWIEDZIAŁA PORTALOWI BRITISH POLES: „JESTEM NAPRAWDĘ SZCZĘŚLIWA I WZRUSZONA. WCZORAJ TABLICZKA W OGNISKU POLSKIM, DZISIAJ POPIERSIE W MUZEUM. MÓJ WSPANIAŁY OJCIEC ZOSTAŁ UHONOROWANY W KRAJU, GDZIE DOKONAŁ SWOJEGO ŻYWOTA! NATIONAL ARMY MUSEUM TO BARDZO PRESTIŻOWE PUBLICZNE MIEJSCE. KAŻDY, KTO DO NIEGO PRZYJDZIE, BĘDZIE MÓGŁ SIĘ DOWIEDZIEĆ O BOHATERSTWIE POLSKICH ŻOŁNIERZY. MOJE MARZENIA SIĘ SPEŁNIŁY”.

Ambasador Anna Maria Anders na tle popiersia ojca

„Jako dyrektor National Army Museum w Londynie mam zaszczyt móc przyjąć do narodowej kolekcji Zjednoczonego Królestwa to wspaniałe popiersie generała Władysława Andersa autorstwa Andrzeja Pityńskiego. Fakt, że to popiersie zostało ufundowane i podarowane przez Polonię i przyjaciół Polski, czyni go szczególnie silnym gestem.

Jest to żywy symbol głębokiej przyjaźni między naszymi dwoma krajami i naszej wspólnej historii walki o wolność. Jako syn polskiego żołnierza, który służył we Włoszech pod dowództwem gen. Andersa, ten przedmiot dotyka mnie głębiej, niż mogę wyrazić” – powiedział Justin Maciejewski. W jego żyłach płynie polska krew i dlatego dodał: „Nie znam dobrze języka polskiego, ale jestem dumny ze swojego dziedzictwa i moje serce bije dla Polski”.

George Byczynski, redaktor portalu British Poles powiedział: „Jesteśmy dumni, iż na mapie polskiego Londynu pojawi się kolejne ważne miejsce – popiersie gen. Andersa w National Army Museum.

To dzięki społecznej inicjatywie Polonii brytyjskiej i setek osób, które wsparły zbiórkę, udało się znaleźć godne miejsce upamiętniające jednego z najważniejszych i najbardziej zasłużonych generałów w polskiej historii. Polacy na Wyspach będą mieli dobry powód, żeby zabrać swoje dzieci do muzeum armii i opowiedzieć historię II Korpusu i polskobrytyjskiej współpracy. Wystawienie popiersia generała Andersa na stałej ekspozycji w tym niezwykle prestiżowym londyńskim muzeum będzie też potężnym symbolem bliskiej przyjaźni między Polską a Wielką Brytanią”. „Popiersie tego legendarnego polskiego dowódcy i bohatera narodowego w National Army Museum w Londynie to wspaniały hołd dla jednej z najwybitniejszych postaci w historii Polski, którego odwaga, wytrzymałość i dowództwo przyczyniły się do zwycięstwa aliantów podczas

ku czci Andersa

W piątek 25 czerwca miało miejsce odsłonięcie tablicy pamiątkowej dedykowanej dla Generała Władysława Andersa. Tablica znajduje się na budynku w Londynie w dzielnicy Willlesden. Generał Anders wykupił dom niedługo po zakończeniu wojny i mieszkał w nim do śmierci. W tym samym miejscu premier Winston Churchill po wojnie złożył mu wizytę.

Budynek, w którym mieszkał Generał Anders znajduje się pod adresem 78 Brondesbury Park.

Tablica powstała z inicjatywy Polish Heritage Society i Ambasady RP w Londynie. Upamiętnia ona rolę generała w wyzwoleniu 120.000 Polaków z ZSRR i zdobycia wzgórza Monte Cassino. Przypomina również, że Generał Anders był dowódcą II Korpusu Polskiego i członkiem Rządu RP na Uchodźstwie.

Intensywne prace nad projektem w czasie pandemii trwały 15 miesięcy. Wydarzenie było olbrzymim sukcesem.

– Generał Anders był genialnym dowódcą na polu walki, niezwykłym człowiekiem i polskim

II wojny światowej. Cieszę się, że postać generała jest uważana za ważną nie tylko przez Polaków, ale również Brytyjczyków, i jestem wdzięczny dyrektorowi Justinowi Maciejewskiemu za przyjęcie popiersia do muzeum” – powiedział ambasador Rzegocki w trakcie uroczystości.

bohaterem narodowym. Jako Polish Heritage Society cieszymy się, że mogliśmy odegrać swoją rolę w upamiętnieniu jego niezwykłego życia i wkładu zarówno dla Polski, jak i dla kraju, który po wojnie stał się jego domem – powiedział Marek Stella-Sawicki, prezes Polish Heritage Society.

W uroczystości wzięła udział m.in. córka Andersa – Anna Maria Anders, a także Bibar Ozdami, który jest obecnym właścicielem domu.

Sami Swoi Przekazy Pieniężne – największa polska instytucja �inansowa w Wielkiej Brytanii, której sztandarowym produktem jest, ciesząca się rekordowym zaufaniem, polska sieć przekazów pieniężnych, od lat wspiera najbardziej prestiżowe wydarzenia i projekty na Wyspach.

W ramach społecznej odpowiedzialności biznesu (CSR) czynnie uczestniczy w życiu codziennym brytyjskiej Polonii. Firma Sami Swoi Przekazy Pieniężne z dumą zaangażowała się również we wsparcie projektu tablicy pamiątkowej dedykowanej dla Generała Andersa.

16 ~ news UK

IRENA SENDLEROWA MA SWÓJ

POMNIK

W ANGLII

POSTAĆ IRENY SENDLEROWEJ I JEJ BOHATERSKA POSTAWA W CZASIE II WOJNY ŚWIATOWEJ DOCZEKAŁY SIĘ NALEŻNEGO IM HOŁDU TAKŻE NA BRYTYJSKIEJ ZIEMI. ODSŁONIĘTY W SOBOTĘ 26 CZERWCA 2021 ROKU W PARKU MIEJSKIM FOUNTAIN GARDENS W NEWARK MONUMENT JEST PIERWSZYM W WIELKIEJ BRYTANII I DRUGIM NA ŚWIECIE POMNIKIEM POLSKIEJ DZIAŁACZKI SPOŁECZNEJ, KTÓRA W CZASIE II WOJNY ŚWIATOWEJ URATOWAŁA SETKI ŻYDOWSKICH DZIECI. Pomnik, ufundowany m.in. przez Instytut Pamięci Narodowej, powstał z inicjatywy przedstawicieli Newark and Sherwood District Council, Newark Town Council i Instytutu Kultury Polskiej w Londynie, którzy pragnęli podzielić się historią Ireny Sendlerowej z mieszkańcami miasta, by stała się ona dziedzictwem, które nigdy nie zostanie zapomniane.

Ceremonia została zorganizowana z zachowaniem restrykcji związanych z COVID-19, dlatego udział w wydarzeniu możliwy był wyłącznie na zaproszenia.

Wśród gości uroczystości znaleźli się: marszałek lotnictwa Andrew Douglas Pulford, reprezentujący Newark w Izbie Gmin minister społeczności lokalnych Robert Jenrick, władze miejskie, a także ambasador RP w Wielkiej Brytanii Arkady Rzegocki i dyrektor Instytutu Kultury Polskiej w Londynie Marta de Zuniga.

– To naprawdę wzruszające móc odsłonić pierwszą rzeźbę Ireny Sendlerowej w Wielkiej Brytanii.

Irena Sendler to inspirująca bohaterka, której czyny mogą inspirować ludzi na całym świecie, a jej humanitaryzm może być przykładem dla młodych.

Jej historia przypomina nam, że nawet w najbardziej beznadziejnych czasach jedna osoba może zmienić losy wielu ludzi i dać godny naśladowania przykład – powiedziała Marta de Zuniga.

Irena Sendlerowa, jako pracownica Wydziału Opieki Społecznej i Zdrowia Publicznego Warszawy w okupowanej przez Niemców Polsce, pomagała żydowskim dzieciom i ich rodzinom, będąc częścią siatki pracowników i wolontariuszy, którzy ratowali dzieci uwięzione w Getcie Warszawskim. Przekazując im fałszywe dokumenty tożsamości, znajdując schronienie wśród polskich rodzin lub w sierocińcach i innych placówkach opiekuńczych, w tym katolickich klasztorach ratowali je przed zagładą.

Pomimo aresztowania przez Gestapo w 1943 roku, Irenie Sendler udało się ukryć listę nazwisk i

miejsc pobytu wszystkich uratowanych dzieci, dzięki czemu informacja ta nie dostała się w ręce nazistów. Nie ujawniła danych wytrzymując tortury oraz więzienie i choć została skazana na śmierć, cudem uciekła w dniu zaplanowanej egzekucji (pilnujący ją strażnicy zostali przekupieni przez Żegotę).

Po wojnie bohaterska społeczniczka nadal niosła pomoc najbardziej potrzebującym w swoim otoczeniu za co, podobnie jak za swoje wojenne dokonania, została odznaczona między innymi Złotym Krzyżem Zasługi oraz Orderem Orła Białego. Irena Sendlerowa jako jedna z pierwszych Polek została uhonorowana izraelskim tytułem Sprawiedliwej wśród Narodów Świata, przyznawanym przez Instytut Jad Waszem. Medal ten odebrała w 1965 roku. Zmarła w 2008 roku.

Nowe prawo dla producentów sprzętu RTV/AGD NOWE PRAWO „RIGHT TO REPAIR” WESZŁO W ŻYCIE 1 LIPCA. PODOBNE PRZEPISY OBOWIĄZUJĄ JUŻ W UNII EUROPEJSKIEJ I STANACH ZJEDNOCZONYCH. TERAZ DOŁĄCZYŁA DO NICH WIELKA BRYTANIA DOPEŁNIAJĄC ZOBOWIĄZAŃ ZAWARTYCH W UMOWIE BREXITOWEJ, ABY, MIMO WSZYSTKO, POZOSTAĆ W ZGODZIE Z UNIJNYMI DYREKTYWAMI. „Right to repair” to regulacja, która obejmuje sprzęt AGD i RTV – pralki, lodówki, zmywarki, telewizory (nie dotyczy komputerów i smartfonów).

Założeniem nowego prawa jest, by objęte nim urządzenia były tańsze w użytkowaniu i mogły być dłużej eksploatowane, co będzie miało pozytywny wpływ na �inanse konsumentów i na środowisko naturalne. „Right to repair” przewiduje bardziej rygorystyczne przepisy dla producentów, w 9 lipca 2021

ramach których pojawiają się dodatkowe, znacznie korzystniejsze zapisy dla konsumentów. Najważniejsze z nich to: • przedłużenie żywotności (od 7 do 10 lat) sprzętu RTV i AGD poprzez możliwość jego naprawy; jest to prawny obowiązek producenta; • zapewnienie klientom dostępu do części zamiennych; • zredukowanie konieczności zakupów nowych sprzętów poprzez ukró-

cenie praktyk nakłaniania do kupna nowego urządzenia (chodzi o długi czas oczekiwania na części zamienne, konieczność opłat za transport); • oszczędności dla konsumentów: średnio 75 GBP w przypadku jednego urządzenia w ciągu całego cyklu jego użytkowania (naprawa jest często tańsza, niż kupno nowego urządzenia); • pozytywny wpływ na środowisko naturalne: zmniejszenie ilości odpa-

dów elektromechanicznych, (obecnie to 1,5 miliona ton rocznie) i emisji CO2 związanych z produkcją nowych urządzeń.

Nowe prawo jest określane jako przełom oznaczający zwycięstwo konsumentów oraz kwestii związanych z ochroną środowiska nad interesami producentów, czyli bardzo często wielkich, międzynarodowych korporacji.

konkurs PIĘKNOŚCI~ 17

Gala Miss Polski 2021 i Miss Polski Nastolatek UK & Ireland 24.07

Sami Swoi Przekazy Pieniężne – Główny Sponsor Konkursu Miss UK&Ireland

2. Dominika Jasek

3. Klaudia Wojcieszczak

4. Anna Guzak

5. Daria Barambas

6. Patrycja Smola

7. Katarzyna Kriger

8. Milena Najmanowicz

9. Sandra Salamon

10. Iwona Bieniek

11. Magdalena Szwala

12. Marta Chrostowska

B. Nell Malczuk

C. Wiktoria Tadej

E. Klaudia Kotlarz

F. Jagoda Biegala

Miss Nastolatek - kandydatki

Miss Polski - kandydatki

1. Nikolina Holuk

9 lipca 2021

18 ~ wywiad KIEDY ŚWIAT OBIEGŁY ZDJĘCIA NOWOMIANOWANEGO POLSKIEGO AMBASADORA ARKADEGO RZEGOCKIEGO KARMIĄCEGO MARCHWEWKĄ KRÓLEWSKIE KONIE PODCZAS OFICJALNEJ WIZYTY SKŁADANEJ BRYTYJSKIEJ MONARCHINI, WIELU OBSERWATORÓW BYŁO ZACHWYCONYCH TYM SZCZEGÓLNYM GESTEM. „JEŚLI ISTNIEJE DROGA DO SERCA KRÓLOWEJ, TO WŁAŚNIE PRZEZ PODEJŚCIE DO JEJ ZWIERZĄT” – SKOMENTOWAŁ WÓWCZAS „DAILY MAIL”. ÓW OBRAZEK MÓGŁ POZOSTAWIĆ W GŁOWACH SPOREGO GRONA ODBIORCÓW WRAŻENIE BEZTROSKI TOWARZYSZĄCEJ KANDENCJI AMBASADORA RZEGOCKIEGO. Tymczasem jego urzędowanie nie tylko nie miało nic wspólnego z beztroskim czasem, ale wręcz przypadło na wyjątkowo trudny okres. Jako przedstawiciel polskiej dyplomacji w Zjednoczonym Królestwie musiał mierzyć się z ogromnymi wyzwaniami wynikającymi z problemów jakie niosły ze sobą brexit oraz pandemia i ograniczenia z nią związane. O tych szczególnych próbach, które towarzyszyły kolejnym etapom jego kadencji rozmawiamy z panem ambasadorem w przededniu jej zakończenia.

Brexit, pandemia, prezydenckie wybory korespondencyjne – które z tych wydarzeń zapamiętał Pan jako największe wyzwanie dla swojej kadencji?

9 lipca 2021

POŻEGNANIE

Z POLSKIM AMBASADOREM – Muszę powiedzieć, że ta kadencja pełna była wyzwań, pani wymieniła część z nich, ale mieliśmy przecież jeszcze związane z brexitem zwiększenie liczby przestępstw inspirowanych nienawiścią tzw. hate crimes i to często z tragicznymi skutkami. Mieliśmy liczne kryzysy związane z katastrofami, w tym z zamachami terrorystycznymi, a to, z powodu wielkości polskiej diaspory, nieomal zawsze sprawiało, że w tych wydarzeniach uczestniczyli, czy ich o�iarami byli, Polacy. Zatem tych wyzwań było rzeczywiście bardzo, bardzo dużo. Każde z nich zapamiętam, bo wszystkie one kosztowały bardzo dużo pracy i stresu, ale oczywiście całej mojej kadencji towarzyszyło też wiele bardzo przyjemnych wydarzeń.

Czy ma Pan wrażenie, że w którymś z tych obszarów nie udało się zrealizować wszystkiego zgodnie z planem? Jednym słowem, czy, wspominając realizowane przez siebie

zadania, towarzyszy Panu uczucie niespełnienia, czy nawet porażki?

– Raczej nie, a nawet wprost przeciwnie, to znaczy, można powiedzieć, że mieliśmy ogromną liczbę wyzwań, trudnych, często kryzysowych sytuacji, ale per saldo udało się te wyzwania pokonać. To rzeczywiście był niezwykle intensywny i trudny czas w wielu obszarach, począwszy od brexitu, gdzie samo brytyjskie społeczeństwo było bardzo mocno spolaryzowane, podzielone. Brytyjskie elity długo nie mogły dojść do porozumienia czy w ogóle do brexitu dojdzie, a jeżeli tak, to na jakich warunkach.

Ja ze swej strony cieszę się, że te najważniejsze postulaty, które Polska stawiała zostały w umowie zrealizowane i, że w ogóle do takiej umowy doszło. Rad jestem, że zostały zabezpieczone prawa polskich obywateli mieszkających w Wielkiej Brytanii i że to rozejście się następuje właśnie na podstawie umowy. Cieszę się ze zwiększonej wiedzy

na temat Polski i z wciąż rosnącej świadomości Brytyjczyków na temat naszego kraju. Cieszę się z bardzo intensywnej współpracy ekonomicznej – nasze obroty handlowe są większe niż obroty Wielkiej Brytanii z Kanadą, z Australią, z Indiami czy z Japonią, a więc jesteśmy już bardzo istotnym partnerem w wielu dziedzinach. I wreszcie cieszę się z zacieśnienia naszej współpracy na niwie politycznej, naukowej i, co bardzo ważne, także kulturalnej.

Czy ograniczenia i restrykcje wynikające z czasu pandemii sprawiły, że któraś z ważnych planowanych przez Pana inicjatyw nie doszła do skutku?

– Przede wszystkim pandemia spowodowała opóźnienia, na przykład bardzo mocno została opóźniona wystawa w National Gallery, podobnie wspaniała wystawa przygotowana przez Instytut Kultury Polskiej w Londynie w William Morris Gallery, ekspozycja, która ma

wywiad ~ być otwarta w październiku tego roku na temat Młodej Polski. Musieliśmy się także mocno przestawić jeśli chodzi o organizację Dni Polskiego Dziedzictwa, większość imprez w ramach tego wydarzenia musiała odbywać się online, a to po pierwsze jest bardzo trudne, a po drugie liczba uczestników tych wydarzeń musiała być mocno ograniczona.

Do tego doszły liczne sytuacje kryzysowe, które wymagały aktywności Polonii, a także naszej placówki w utrzymywaniu kontaktów, w szczególności w czasie lockdownu, z osobami starszymi, niepełnosprawnymi.

Wzajemna pomoc, solidarność naszych obywateli i organizacji polonijnych była imponująca.

Należy również pamiętać, że pandemia była jedną z przyczyn kryzysu w Dover, w którym utknęli kierowcy i ciężarówki, i gdzie dzięki wsparciu państwa polskiego, polskich żołnierzy udało się rozładować ten kryzys.

Czy ze względu na wymogi czasu pandemii wypracował Pan jakieś indywidualne formy aktywności i komunikacji, które pozwoliły Panu na realizację swoich obowiązków w nowych niesprzyjających warunkach?

– Tak, kwestia bezpieczeństwa i zdrowia były czymś najważniejszym, ale właściwie nasza placówka stosowała takie metody jak wiele innych instytucji, czyli właśnie: większa obecność w sieci, większe informowanie za pomocą internetu, no i więcej spotkań online, więcej webinarów, dyskusji, które mogły być powszechnie oglądane. Także współpraca z brytyjskimi czy polskimi organizacjami, bardzo często przenosiła się do internetu.

Pandemiczna rzeczywistość sprawiła, że zaistniała potrzeba przeprowadzenia egzaminów dojrzałości w budynku ambasady. Jakie ma Pan wspomnienia w związku z organizacją tego przedsięwzięcia?

– Przede wszystkim bardzo się cieszę, że znaleźli się, na razie ciągle jeszcze pojedynczy, absolwenci szkół średnich, którzy zdecydowali się zdawać polską maturę tutaj w Wielkiej Brytanii. Mieliśmy takie osoby w Londynie, ale także w Edynburgu. To jest oczywiście niezwykle wzruszające, bo jak widzi się maturzystę, jak można trzymać za niego kciuki, to siłą rzeczy, każdemu przypomina się jego własna matura.

Podczas całej swojej kadencji pokazywał Pan jak można łączyć patriotyzm z dbałością o pozycję naszego kraju w świecie. Które ze swoich działań w tym obszarze uważa Pan za szczególnie ważne?

– Tu znowu trzeba powiedzieć, że każde z tych działań, każdy z poziomów współpracy jest szczególnie ważny. Polska ma spory potencjał w Wielkiej Brytanii, podobnie jak Wielka Brytania w Polsce. Ja mam takie wrażenie, że z tego potencjału w coraz większym stopniu korzystamy, a tym naszym potencjałem jest oczywiście Polonia, liczna diaspora, która dzięki swojej aktywności coraz bardziej inspiruje Brytyjczyków. Potra�iła zachęcić ich do odwiedzin naszego kraju, czy też poznania jego historii, bądź też współczesnego oblicza Polski.

Mamy także ogromny atut w postaci naszej niesamowitej gospodarki, przedsiębiorczości, naszych ambicji.

Wizytówką Polski stała się również bardzo wysoka etyka pracy i bardzo się z tych pozytywnych skojarzeń cieszę.

Czy istnieją jakieś uniwersalne wartości i tematy, które Pana zdaniem mogą zespalać niejednolitą Polonię brytyjską?

– Jest taki jeden temat, wartość.

To coś, co łączy nas wszystkich, bez względu na różnice światopoglądowe czy religijne – to jest Polska, wiara w Polskę i wiara w to, że Polska jako idea

to jest coś niezwykłego, coś niezwykle potrzebnego i Europie, i światu. To jest chyba to przekonanie, które łączy nas ponad wszelkimi podziałami, a to, że jesteśmy zróżnicowanym społeczeństwem, o różnych poglądach, to znakomicie! To jest właśnie pluralistyczne społeczeństwo, społeczeństwo demokratyczne, które ma bardzo głęboko osadzone dziedzictwo republikańskie, wolnościowe i z tego należy się cieszyć.

Ale też pamiętajmy, że jest jeszcze jeden element, który nas wszystkich bardzo mocno łączy, czyli myślenie o Rzeczypospolitej jako o dobru wspólnym, dobru, które nas zespala, i które jest ponad wszelkimi podziałami.

W ciągu minionych pięciu lat miał Pan okazję spotkać się z wieloma przedstawicielami brytyjskiej po-

lityki. Które z tych kontaktów, rozmów wywarły na Panu największe wrażenie?

– Rzeczywiście okres brexitu sprzyjał zbliżeniu polsko-brytyjskiemu.

Mieliśmy coś co nasi premierzy, pani Beata Szydło i pani Teresa May, nazwali już w 2016 roku strategicznym partnerstwie. I trzeba przyznać, że obie strony bardzo mocno zabiegały o bliską współpracę w każdej dziedzinie, więc siłą rzeczy, spotkań z brytyjskimi politykami było bardzo wiele i muszę powiedzieć, że najbardziej utkwiły mi w pamięci te, w których brytyjscy politycy podzielali nasze opinie czy te dotyczące konieczności zacieśniania naszej współpracy gospodarczej, czy też te opinie dotyczące zagrożeń i bliskiej współpracy tam, gdzie te zagrożenia występują. Pamiętam wreszcie tych polityków, którzy byli zainteresowani po prostu polską historią czy kulturą naszego kraju. Nieraz okazywało się, że znaczący politycy mają wiele do powiedzenia na temat naszej wspólnej historii, na temat roli polskich pilotów czy na temat roli Polaków w obaleniu komunizmu. I choćby z tego względu zawsze były to bardzo interesujące spotkania i rozmowy.

Podczas całej Pana kadencji aktywnie wspierała Pana, Pana małżonka pani Jolanta Rzegocka, podejmując szereg społeczno-kulturalnych inicjatyw. Która z nich wydaje się Panu szczególnie istotna?

– Istotnie Joli znajomość kultury brytyjskiej – literatury angielskiej, teatru była bardzo pomocna w wielu momentach. Moja małżonka bardzo aktywnie działała wśród żon ambasadorów, które regularnie spotykały się w różnych formatach. Organizowała też wyjścia, a to do Instytutu Sikorskiego, a to do „Ogniska” czy wreszcie ostatnio do National Gallery, żeby pokazać wspaniały obraz Jana Matejki „Kopernik, czyli rozmowa z Bogiem”. Tutaj wsparcie mojej małżonki, nie tylko prywatne, ale podczas wielu wydarzeń publicznych, było bardzo, bardzo pomocne.

ROZMAWIAŁA ANNA KOLCZYŃSKA

19

Jako, że nie samą pracą żyje ambasador, proszę zdradzić jakie ma Pan najciekawsze wspomnienia z Anglii, niekoniecznie związane z aktywnością zawodową. Co udało się Panu zobaczyć, przeżyć w czasie wolnym od pełnienia obowiązków?

– Muszę powiedzieć, że ten pobyt był tak intensywny, że te dwa porządki mocno ze sobą się łączyły. Nawet kiedy mogłem odpocząć, to i tak właściwie byłem cały czas zaangażowany w jakieś zawodowe działania. Ale jak Pani wie, ja Wielką Brytanię odwiedzam od wielu lat i mam tu spore grono przyjaciół i mnóstwo ulubionych miejsc, i doceniam to, że mogłem także podczas mojej kadencji poznać nowe miejsca albo odwiedzić te stare. Cieszę się, że mogłem swoim dzieciom pokazać Walię i Szkocję, i najciekawsze regiony starej Anglii, chociaż odwiedziliśmy znacznie mniej niż to zakładałem pięć lat temu. Jednak intensywność tej pracy nie pozwalała na zbyt częste rodzinne wyjazdy. Mam też satysfakcję, że pomimo tego, iż lockdown nam bardzo mocno przeszkadzał w podróżowaniu, to udało mi się w ciągu ostatnich dwóch tygodni odwiedzić Cambridge i pokazać moim córeczkom Sidney Sussex College, czyli College, z którym czuję się związany.

Jakie w Pana ocenie są najważniejsze wyzwania, które stoją przed Pana następcą?

– Tak naprawdę wyzwania są ogromne, dlatego, że jesteśmy w takiej epoce po brexicie, kiedy dopiero kształtują się pewne relacje i zasady, kiedy podpisywane są nowe umowy.

Ja się bardzo cieszę, że mamy z Brytyjczykami podpisany w 2017 roku traktat obronny. Teraz także inne kraje zabiegają o podobny traktat w dziedzinie bezpieczeństwa. Cieszę się, że podpisaliśmy, jako bodajże jedno z czterech państw, umowę o uczestnictwie naszych obywateli w lokalnych wyborach, więc gorąco namawiam Polaków, którzy w Wielkiej Brytanii mieszkają do aktywnego uczestnictwa w życiu politycznym i społecznym tego kraju. Warto kandydować na radnych, warto głosować. Wtedy nasz głos jest lepiej widziany. Wtedy też chętniej Brytyjczycy realizują polskie postulaty, chociażby takie, o których cały czas trzeba przypominać, czyli na przykład, żeby była większa obecność informacji na temat Polski w szkołach i na uczelniach brytyjskich, żeby częściej język polski był językiem do wyboru w tutejszych szkołach. A zatem jak widać mamy sporo takich zadań do wykonania.

20 ~ warto WIEDZIEĆ

PODRÓŻOWANIE W PANDEMII Sezon urlopowy w pełni, tymczasem covidowa rzeczywistość sprawia, że nie wszystkie kraje stoją przed podróżnymi otworem. Przy tym trudno odnaleźć się w gąszczu nowych i ciągle zmieniających się restrykcji związanych z podróżami. Dlatego postanowiliśmy wyjść naprzeciw wszystkim zdezorientowanym urlopowiczom. Oto kilka najważniejszych wskazówek, o których trzeba pamiętać przed wyjazdem za granicę.

Do niedawna wakacyjne podróżowanie odbywało się bez większych problemów, wystarczyło tylko zaplanować termin urlopu, znaleźć bilet lotniczy w dobrej cenie, ewentualnie wyszukać atrakcyjną ofertę urlopową last minute.

Niestety wraz z pandemią i ograniczeniami, które ze sobą przyniosła, wszystko się skomplikowało.

Na szczęście wciąż istnieje możliwość podróżo-

wania z, i do Zjednoczonego Królestwa, choć wiąże się to z uciążliwymi restrykcjami i szeregiem formalności. Co więcej, większość z nich zmienia się wraz z kolejnymi aktualizacjami wprowadzanymi regularnie, najczęściej w odstępie dwóch tygodni. Zatem nie wystarczy poświęcić trochę czasu, by raz a dobrze zapoznać się z przepisami.

Jeśli chce się uniknąć przykrych niespodzianek,

przed lub w trakcie zaplanowanego urlopu, trzeba na bieżąco sprawdzać informacje na stronach rządowych: gov.uk. Dobrym pomysłem może być zapisanie się do rządowego newslettera, dzięki czemu będziemy informowani o wszelkich zmianach zachodzących w restrykcjach związanych z podróżowaniem.

SYGNALIZACJA ŚWIETLNA W TRZECH KOLORACH, CZYLI KRAJE NA GREEN/AMBER/RED LIST! Rząd Wielkiej Brytanii wprowadził specjalny system, na wzór drogowej sygnalizacji świetlnej, zgodnie z którym kraje Europy i świata są klasy�ikowane pod względem ryzyka epidemiologicznego i umieszczane na listach w trzech kolorach: czerwonym, bursztynowym i zielonym. Listy określają, kto nie musi poddać się kwarantannie po przyjeździe do Wielkiej Brytanii zza granicy, kogo obejmie kwarantanna domowa, a kogo – hotelowa. Nowe zasady dla podróżnych regulują też kwestie związane z testami koniecznymi w przypadku wjazdu na Wyspy.

AMBER

Podróżujący z krajów umieszczonych na bursztynowej liście przed wylotem do Zjednoczonego Królestwa muszą: • zrobić test spełniający standardy „�it to �ly” (w ciągu trzech dni przed przyjazdem). W Polsce można go wykonać w placówkach medycznych, a także w specjalnie wyznaczonych punktach na wielu lotniskach.

• zarezerwować i opłacić dwa testy PCR, które należy wykonać drugiego i ósmego dnia po przylocie (lista dostawców, u których można zamówić testy jest dostępna na stronie gov.uk). Dobra wiadomość jest taka, że większość linii lotniczych i przewożników oferuje testy w tańszych cenach.

• wypełnić tzw. „passenger locator form” na stronie gov.uk Po przybyciu do UK z krajów listy Amber podróżni muszą odbyć 10-dniową kwarantannę w domu/miejscu pobytu, następnie wykonać testy w drugim i ósmym dniu kwarantanny. Uwaga: istnieje możliwość skrócenia kwarantanny do pięciu dni i skorzystania z opcji “Test to release” – wówczas należy wykonać test PCR piątego dnia kwarantanny (szczegóły na stronie gov.uk) 9 lipca 2021

RED Osoba, która w ciągu ostatnich 10 dni przebywała na terenie kraju umieszczonego na tej liście, nie będzie mogła wjechać na terytorium Zjednoczonego Królestwa (chyba, że jest obywatelem UK/ Irlandi lub osobą posiadająca prawo pobytu). Na tym jednak nie koniec: • przed wylotem konieczne jest zrobienie testu (w ciągu trzech dni przed przyjazdem); • zarezerwowanie miejsca w hotelu na czas 10-cio dniowej kwarantanny wraz z dwoma testami PCR; • wypełnienie tzw. „passenger locator form” na stronie gov.uk.

Po przybyciu do UK: należy odbyć kwarantannę i wykonać dwa testy PCR w jej trakcie.

Uwaga: przepisy te obowiązują wszystkich podróżujących, nawet osoby w pełni zaszczepione.

GREEN Osoby przybywające z krajów umieszczonych na zielonej liście przed wylotem do UK powinny: • wykonać test (w ciągu trzech dni przed przyjazdem), • zarezerwować i opłacić test spełniający standardy „�it to �ly” • wypełnić tzw. „passenger locator form” na stronie gov.uk Po przybyciu do UK z krajów zielonej listy nie ma konieczności odbycia kwarantanny, trzeba tylko wykonać test, najpóźniej w drugim dniu kwarantanny.

Niestety Polska wciąż pozostaje na bursztynowej liście. Obecne utrudnienia w podróżowaniu do naszego kraju potęguje wprowadzony niedawno przez polski rząd wymóg kwarantanny dla osób przyjeżdżających z Wielkiej Brytanii.

warto WIEDZIEĆ ~ Zjednoczonego Królestwa. Nie ma konieczności robienia testu i odbycia kwarantanny, jeśli podróż miała miejsce wewnątrz tzw. Common Travel Area (UK wraz z Irlandią Płn.; Irlandią oraz Channel Island, Isle of Man).

CO Z OSOBAMI ZASZCZEPIONYMI?

Przed decyzją o wylocie do Polski należy sprawdzić informacje na polskich stronach rządowych gov. pl dotyczące podróży z UK/Irlandii Płn. i Irlandii. Obecnie dla podróżnych przybywających z tych krajów znajdują zastosowanie przepisy dla krajów poza UE i strefą Shengen: • każdy przybywający musi przejść 10-dniową kwarantannę; • tylko test z wynikiem negatywnym wykonany w 7 dniu zwalnia z konieczności dalszego odbywania kwarantanny; • osoby w pełni zaszczepione są zwolnione z obowiązku odbywania kwarantanny.

Wciąż nieznany jest termin wprowadzenia przez ministerstwo transportu kolejnych zmian tak, by nasz kraj miał szansę tra�ić na zieloną listę.

Warto w tym miejscu zaznaczyć, że nie ma żadnego powiązania pomiędzy 19 lipca określanym jako „dzień wolności” (w którym ma zostać zniesiony ostatni stopień wewnętrznych restrykcji związanych z pandemią), a przepisami dotyczącymi podróży zagranicznych.

Przedstawiciele brytyjskiego rządu wciąż jednak przestrzegają mieszkańców Wielkiej Brytanii przed podróżowaniem do krajów z bursztynowej listy. Choć oczywiście podróże te pozostają legalne, o ile pasażerowie po powrocie poddawani są kwarantannie. Priti Patel – brytyjska minister spraw wewnętrznych zapowiedziała zwiększone kontrole, by zapewnić, że ci, którzy podróżują do krajów z listy bursztynowej, przestrzegają zasad kwarantanny.

Z danych ministerstwa wynika, że w każdym tygodniu przeprowadzanych jest kilkadziesiąt tysięcy kontroli domowych, a każdy, kto nie zostanie poddany kwarantannie, może zostać ukarany grzywną w wysokości do 10 000 funtów.

Aktualna klasy�ikacja krajów z podziałem na listy w trzech kolorach jest regularnie aktualizowana, dlatego przed podjęciem decyzji o wyjeździe do danego kraju należy sprawdzić jego aktualny status na stronach gov.uk.

Znacznie łatwiej jest, jeśli chodzi o podróżowanie po terytorium

Wszystko wskazuje na to, że rząd UK będzie ułatwiał osobom w pełni zaszczepionym podróżowanie za granicę.

I tak jeżeli otrzymało się dwie dawki szczepionki, można przedstawić swój status szczepienia w zależności od tego, do jakiego kraju się podróżuje.

Rząd Wielkiej Brytanii deklaruje, że w najbliższym czasie zostanie wprowadzona karta NHS COVID Pass. To dokument, który umożliwia bezpieczne udostępnianie wyników szczepień przeciwko koronawirusowi (COVID-19). Właściciel takiej karty może okazać ją jako dowód swojego statusu COVID-19 podczas podróży zagranicznych. Jest ona świadectwem, że przebyło się pełny cykl szczepionki COVID-19.

Osoby, które nie zostały w pełni zaszczepione powinny nadal przestrzegać wymagań wjazdowych kraju, do którego podróżują, takich jak dowód negatywnego wyniku testu na COVID-19 w dniu przyjazdu. Przed podróżą należy dokładnie zapoznać się z wymaganiami kraju docelowego.

Jak uzyskać dostęp do Kart NHS COVID Pass?

Może ją otrzymać osoba, która: • przeszła pełny cykl szczepionki COVID-19 (pełny cykl to obecnie 2 dawki dowolnej zatwierdzonej szczepionki); • została zaszczepiona w Anglii; • ma co najmniej 16 lat; Karta NHS COVID Pass jest dostępna w formacie cyfrowym lub papierowym.

Dostęp do karty NHS COVID Pass można uzyskać po dwóch tygodniach od przyjęcia drugiej dawki szczepionki.

UWAGA: Karta wizyt NHS z ośrodków szczepień nie może być wykorzystana do wykazania statusu szczepionki przeciw COVID-19.

UNIJNY CERTYFIKAT COVID. CO TO OZNACZA?

Od 1 lipca zaczął obowiązywać Unijny Certy�ikat COVID. To dokument, który w założeniu ma ułatwiać podróże po Europie. Zawiera informacje o szczepieniu, przejściu COVID19 lub o negatywnym teście.

21

W wielu krajach jego okazanie jest też warunkiem wstępu na imprezy masowe, takie jak mecze czy koncerty. I tak na przykład w Berlinie osoby nie posiadające certy�ikatu nie będą wpuszczane do restauracji, w Austrii nie będzie można zameldować się w hotelu, a we Włoszech – wybrać się na dyskotekę bez tego dokumentu.

Certy�ikat jest darmowy, może mieć formę papierową lub cyfrową (wyświetlany w aplikacji na smartfonie), posiada kod QR, który pozwala na jego sprawdzenie w całej UE. Wystawianie dokumentów organizują władze krajowe, które gwarantują także bezpieczeństwo związanych z nim danych. Każdy certy�ikat jest także dostępny w języku angielskim.

Podstawowym celem wprowadzenia certy�ikatów jest ułatwienie przemieszczania się po Europie. Jednolity dokument gwarantuje, że wyniki testów czy świadectwa szczepień będą uznawane w każdym państwie UE. Nie trzeba się martwić o to, czy np. badanie zrobione w konkretnym punkcie w Polsce zostanie uznane na granicy z innym europejskim państwem.

Wszyscy posiadacze każdego rodzaju certy�ikatu powinni móc swobodnie podróżować wewnątrz UE bez konieczności odbywania kwarantanny. Trzeba jednak pamiętać, że o regulacjach dotyczących wjazdu do poszczególnych krajów lub innych sytuacji, w których będą potrzebne zaświadczenia sanitarne, ostatecznie decydują władze państw lub regionów Unii. Dlatego zasady w różnych krajach mogą się między sobą nieznacznie różnić.

Widać już pierwsze konsekwencje wejścia w życie unijnej przepustki.

Wśród 27 państw Unii Europejskiej jest co najmniej 10 różnych sposobów wery�ikacji tego samego cyfrowego certy�ikatu COVID. Te niejednolite procedury mogą grozić paraliżem na lotniskach. Na wielu z nich odprawa wydłużyła się pięciokrotnie i obecnie każdy podróżny spędza przy niej około 12 minut. Niestety ryzyko jeszcze większego chaosu na lotniskach w krajach UE w nadchodzących tygodniach jest realne.

Wszystkie te komplikacje związane z podróżami sprawiają, że rząd Wielkiej Brytanii rekomenduje odłożenie zagranicznych wojaży do czasu opanowania pandemii i popiera idee „staycation”, czyli spędzenia urlopu na Wyspach.

O tym jak je zorganizować, gdzie się udać i jak spędzić wakacje na terenie Wielkiej Brytanii na kolejnych stronach.

Staycation Holiday 2021 Czy wakacje na brytyjskiej ziemi mogą być udane?

Kiedy rok temu Borys Johnson zachęcał mieszkańców Wielkiej Brytanii do spędzenia urlopu na terenie kraju, wielu z nas buntowało się przeciw takiej formie wakacji. Tymczasem okazuje się, że letni wypoczynek na Wyspach może być strzałem w dziesiątkę! Wystarczy skorzystać z rekomendacji naszych rodaków, którzy zdecydowali się polecić swoje wakacyjne trasy.

Czytelnicy POLECAJĄ~ 23

Wybrzeże Seven Sisters, A����� Moim ulubionym miejscem wypoczynku w Anglii jest przecudne wybrzeże Seven Sisters. Jeżdżę tam od trzech lat i za każdym razem ogarnia mnie ten sam zachwyt, kiedy widzę te białe klify nad morzem. Te wspaniałe

dzieła natury są położone pomiędzy miejscowościami Seaford a Eastbourne na terenie Seven Sisters Country Park. Nazwa Sewen Sisters pochodzi od siedmiu sióstr, które według legendy miały tam, pomiędzy wzgó-

rzami, swoje domy. Każde ze wzniesień ma swoją nazwę, a najwyższe z nich to Beachy Head. Na plaży pod nim znajduje się przepiękna latarnia morska. Motyw Seven Sisters pojawia się w wielu �ilmach, a także

Jezioro lyn Idwal,

w literaturze brytyjskiej i trudno się temu dziwić, bo każdy, kto tu przyjedzie, pozostaje pod wrażeniem tego miejsca. Najlepszą opcją zwiedzania jest piesza kilkugodzinna wycieczka wzdłuż wybrzeża na trasie

Seaford – Eastbourne. To trasa, na której można bez końca kontemplować piękno kredowych klifów, choć nie sposób się nim w pełni nasycić. Dlatego trzeba tam wracać i wracać...

Mariola, Activities Coordinator

P������� W���� � S�������� Kocham morze i góry, ale czy można mieć dwa w jednym? Okazuje się, że można.

Walia to właśnie takie moje „Dwa w Jednym:! Moją oazą spokoju i świetną bazą wypadową są Północna Walia i Snowdonia. Znajdziecie tu przyjazne rodzinne trasy, które można przejść z dziećmi. Ja dałam radę z całą moją trójką i będąc w ósmym miesiącu ciąży, więc wiem co mówię! Polecam wam szczególnie piękną trasę wokół jeziora llyn Idwal (LL57 3LZ). Warto wybrać się wcześnie rano, bo miejsca parkingowe są bardzo ograniczone. Wybierając się na wakacje do Walii i Snowdonii należy wziąć pod uwagę, że są to tereny malownicze, a przy okazji mało zasiedlone, dlatego dobrze wcześniej zaplanować trasę ze starannym uwzględnieniem noclegów, których w okolicy może być niewiele.

Aleksandra, mama na pełen etat

Aberystwyth i Aberaeron,

W����

Wychowałem się nad morzem i od zawsze wypoczynek znaczy dla mnie „woda”.

Wielka Brytania ma na szczęście mnóstwo wody dookoła i można przebierać w morzach i plażach. Są plaże piaszczyste, kamieniste, trawiaste, są klify, skały i górki.

Zwykle robię krótkie wypady – Brighton przynajmniej raz w miesiącu, poza tym Hastings, Herne Bay, Worthing raz w roku – to sympatyczne nieduże miasteczka. Z dalszych wypraw polecam Walię, szczególnie Aberystwyth i Abaraeron, które wciąż zachowują uroczy, lekko niedzisiejszy klimat.

Marcin, projektant biżuterii

24 ~ Czytelnicy POLECAJĄ

Trasa NC500: W���� S���, G��������� � F��� W�������, S������

Nc500 to trasa ciągnąca się wzdłuż północno-zachodniego wybrzeża Szkocji, około 516 mil (stąd jej nazwa – North Coast 500). Warto dać sobie na przejazd co najmniej trzy dni. Na mapie jest dość dużo punktów oznaczonych jako atrakcja turystyczna, takich jak zamki, latarnie morskie czy najbardziej wysunięty na północy punkt itd. Oczywiście jeśli jest na to czas można je zobaczyć, jednak to nie atrakcje czynią tę trasę niezwykłą. Celem tej podróży jest droga sama w sobie. To tam dzieje się najwięcej i najpiękniej. Zapierające dech w piersiach krajobrazy, klify, plaże, ogromne, ciągnące się pola zieleni, bądź całkowite pustkowie z wykarczowanym lasem – nigdzie „żywego ducha”. To doskonałe wakacje dla tych, którzy chcą się zresetować, przewietrzyć mózgi, odpocząć od ludzi i cywilizacji. Dla tych, którzy lubią ciszę, spokój, wędrówki, wspinaczkę i odpoczynek na łonie natury.

Irena, Sous Chef

Plaża Studland Bay, D����� Wielka Brytania ma wiele do zaoferowania i jest tak zróżnicowana, że każdy z pewnością znajdzie dla siebie idealne miejsce do odpoczynku – mają w czym wybierać zarówno ci, którzy wolny czas lubią spędzać aktywnie, jak i ci, którzy tak jak ja, cenią sobie chwile spokoju. Jednym z moich ulubionych miejsc na Wyspach, do którego zawsze chętnie wracam i będę wracać jest plaża w Studland Bay, Dorset, która również uchodzi za najbardziej chroniony secret Brytyjczyków. Ponad czterokilometrowy odcinek dziewiczych złotych piasków, które tworzą plaże otaczające zatokę Studland, jest po prostu piękny. Miękki biały piasek, czysta woda, wydmy, wszystko otulone wspaniałym rezerwatem przyrody i różowym wrzosem tworzy magiczny widok, wprost jak z pocztówki z egzotycznych wakacji. Oddalona zaledwie niecałe trzy godziny jazdy samochodem od centrum Londynu Studland Bay jest idealnym miejscem do odpoczynku i re�leksji. Nie znajdziesz tu mnóstwa kawiarni i rozrywki. W odległości dwóch minut spacerem od plaży znajduje się ładny, duży parking. Tuż przed plażą są czyste toalety z wytycznymi dotyczącymi dystansu społecznego, miejsce do zakupu jedzenia i drobiazgów. Na plaży znajduje się również karawan z lodami i punkt, w którym można wypożyczyć sprzęt do sportów wodnych.

Iwona, Creative Director 9 lipca 2021

Czytelnicy POLECAJĄ ~ 25

Wyspa St Michael’s Mount, K�������� Kiedyś, daleko od domu, za oceanem, ktoś zadał mi pytanie: „Co jest lepsze – być czy mieć?” Nie ukrywam, że dało mi to do myślenia. Właśnie od tej wyprawy zaczęła się moja i mojej partnerki Doroty przygoda z podróżowaniem w najbardziej odległe miejsca na Ziemi… do pewnego momentu. I nagle przychodzi coś, czego chyba nikt by się nie spodziewał – pandemia. To tak, jakby ktoś zabrał nam skrzydła, następna wyprawa planowana miesiącami – odwołana.

Po jakimś czasie zorientowałem się, że lata temu kupiłem książkę na carboot „THE BRITISH ISLES” i w tym monecie dotarło do mnie jakie uroki są w zasięgu ręki.

Tym razem zacząłem odkrywać zakątki Wielkiej Brytanii spędzając aktywnie czas z synem. Skupialiśmy się na tych miejscach, gdzie jest dużo dzikiej przyrody. Szczególnie polecam odwiedzić St Michael’s Mount. To wyspa pływowa u wybrzeży Kornwalii w zatoce Mount’s Bay. Ps.Teraz już wiem! Lepiej być, niż mieć!!! builder Denis, builder

New Forest, P��������� A����� Kiedy chcę uciec od zatłoczonych dróg, korków i zanieczyszczonego powietrza, a nie mam za dużo wolnego czasu, jadę do New Forest (zaledwie 1.5 godziny samochodem od Londynu). Z reguły są to wyjazdy weekendowe. Teren leśny tego rezerwatu przyrody obejmuje ogromny obszar, bo aż 571 km kw.

Często nazywany jest on lasem królewskim, bo tak nazwał te lasy Wilhelm Zdobywca. To prawdziwy raj dla miłośników przyrody. Idealny teren na spacery, przejażdżki rowerowe i nordic walking. Po tym lesie można poruszać się samochodem, jak po parku safari i podziwiać 50-metrowe i 800-letnie drzewa liściaste i iglaste. Niezależnie od pory roku można spotkać tu dziko żyjące konie i kucyki, a przy odrobinie szczęścia – jelenie albo borsuki.

Krowy i osły chadzają beztrosko i wolno po pobliskich wioskach, często zaglądając przez otwarte okna do wnętrza przejeżdżających samochodów. Burbush to teren, na którym znajdują się widowiskowe wodospady, malownicze wrzosowiska i urokliwe doliny rzeczne.

Z kolei w Moors Valley jest miejsce nad stawem przeznaczone na pikniki, gdzie można legalnie odpalić grilla i zjeść lunch, a potem wysłać dzieci do parku linowego, a samemu poleżeć na kocu na łonie natury. Na południu

tych terenów w Lepe Country Park (z pięknym widokiem na morze) można łowić ryby bez żadnego zezwolenia. Moje ulubione miejsce to niesamowity zamek Highcliffe Castle z 1831 roku, w którym można poczuć klimat minionej epoki i wypić prawdziwą angielską herbatkę.

Zamek jest otoczony pięknymi ogrodami, zwiedzający mogą delektować się wspaniałym widokiem na morze, odwiedzić malowniczą latarnię morską i pobliskie klify. Dużo czasu spędzamy zawsze na wyjątkowej i dlatego wartej zobaczenia plaży. Nigdy nie chce mi się stąd wracać do Londynu. Podobnie jak i moim dzieciom z oddalonego pół godziny drogi Peppa Pig World, który obowiązkowo musimy odwiedzić chociaż raz w roku. Często zostajemy na noc na jednym z wielu pól namiotowych.

A jeśli nie lubicie takiego rodzaju noclegu, to polecam superluksusowy Limewood hotel z imponującym spa, położony w lesie nad rzeką Tes. Pobliskie muzeum samochodów i motoryzacji to coś w sam raz dla mnie, bo jednak wybrałam mój zawód z pasji i dlatego nie tylko na co dzień, ale i na wakacjach odpoczywam w samochodzie, zdobywając przy okazji wiedzę na temat motoryzacji.

Emilia, instruktorka jazdy

26 ~ w sieci

TYM ŻYŁ PORTAL CZERWIEC. CO TO BYŁ ZA MIESIĄC? POLACY JADĄ DO DOMU, ALE PO ODBYCIU KWARANTANNY. TRUDNO UWIERZYĆ, ŻE MAMY JUŻ LIPIEC. NIEKTÓRZY Z NAS ZACZNĄ PLANOWAĆ, GDZIE WYJECHAĆ NA URLOP. CI, KTÓRZY JUŻ WYJECHALI, PRZEKONALI SIĘ, ŻE JEST TO TRUDNE JAK CHYBA JESZCZE NIGDY. A WSZYSTKO ZA SPRAWĄ DECYZJI, KTÓRE ZAPADŁY W CZERWCU. O CO CHODZI? PRZEDE WSZYSTKIM O FAKT, ŻE OSOBY, KTÓRE CHCĄ JECHAĆ Z UK DO POLSKI MUSZĄ PODDAĆ SIĘ DZIESIĘCIODNIOWEJ KWARANTANNIE, KTÓRĄ MOGĄ SKRÓCIĆ DOPIERO PO SIEDMIU DNIACH. OCZYWIŚCIE, JEŻELI WYKONANY PRZEZ NICH TEST WYKAŻE NEGATYWNY WYNIK. SYTUACJA DIAMETRALNIE ZMIENIA SIĘ JEŻELI MAMY ZA SOBĄ DWIE DAWKI SZCZEPIENIA. ZAPEWNE TYCH PLANUJĄCYCH UCIESZYŁ FAKT, ŻE BRYTYJSKI RZĄD DODAŁ DO ZIELONEJ LISTY ULUBIONE PRZEZ TURYSTÓW MADERĘ, MALTĘ CZY BALEARY. CZYM JESZCZE ŻYLIŚMY NA PORTALU?

Do obiegu wszedł nowo zaprojektowany 50-funtowy banknot Banku Anglii z portretem Alana Turinga. Data premiery zbiega się z datą urodzin pioniera komputerowego i łamacza kodów w czasie wojny. Oznacza to, że cała kolekcja obecnie drukowanych banknotów banku po raz pierwszy wykonana jest z tworzywa sztucznego. Papierowe banknoty 50funtowe i 20-funtowe nie będą już przyjmowane w sklepach od października przyszłego roku, chociaż urzędy pocztowe nadal będą je wymieniać.

Polsat news informuje, że podróżujący do Polski z Wielkiej Brytanii będą podlegali obowiązkowej siedmiodniowej kwarantannie, z której zwalniać będzie tylko negatywny wynik testu wykonywanego nie wcześniej niż po tygodniu, oraz pełne zaszczepienie. To odpowiedź na coraz więcej zakażeń wariantem Delta na Wyspach – czytamy. Projekt zmiany rozporządzenia epidemicznego powstał w resorcie zdrowia we wtorek.

Obowiązkowej kwarantanny dla przylatujących z Wielkiej Brytanii nie będzie można skrócić zrobieniem testu w ciągu 48 godzin od przylotu. Obecnie kwarantanna w Polsce trwa 10 dni. Rzecznik MZ Wojciech Andrusiewicz poinformował, że dotychczas w Polsce potwierdzono 90 przypadków zakażenia wariantem Delta.

Dostawcy telefonii komórkowej ponownie wprowadzają opłaty dla klientów podróżujących po Europie, mimo zapewnień, że brexit nie doprowadzi do nowych opłat roamingowych. EE potwierdziło, że nowi klienci będą musieli płacić 2 funty dziennie, jeśli będą chcieli korzystać ze swoich danych, minut i SMS-ów w 47 krajach europejskich od stycznia. Tymczasem O2 wprowadza limit danych w wysokości 25 GB dla klientów płacących miesięcznie, po czym będą musieli zapłacić 3,50 GBP za GB, korzystając z danych w Europie. Brexit oznacza, że wprowadzony w 2017 roku unijny zakaz opłat roamingowych nie obowiązuje już w Wielkiej Brytanii.

9 lipca 2021

w sieci ~

27

Sekretarz zdrowia Matt Hancock przyznaje, że rząd chce zrezygnować z kwarantanny dla osób, które wracają z krajów z bursztynowej listy.

Jest tylko jeden warunek, muszę być one w pełni zaszczepione. „To nie zostało jeszcze zalecone klinicznie, pracujemy nad tym” – powiedział Matt Hancock w Sky News. „Kiedy będę w stanie móc coś powiedzieć, zrobimy to. Ale to absolutnie coś, nad czym pracujemy i to jest coś, co chcę zobaczyć ”.

NHS przygotowuje się do „bardzo znaczącej” akcji szczepień , w której ludzie potencjalnie otrzymają jednocześnie dawki przypominające i szczepienia przeciw grypie, powiedział Matt Hancock. „Martwimy się o grypę tej zimy. Naturalna odporność ludzi będzie słabsza, ponieważ od 18 miesięcy nie mieliśmy żadnej poważnej grypy” – powiedział Times Radio. „Tej jesieni będziemy mieć bardzo ważną kampanię szczepień przeciw grypie i potencjalnie w tym samym czasie będzie można otrzymać szczepionkę przypominającą Covid. Obecnie testujemy, czy można tak to zorganizować” – tłumaczył minister zdrowia.

Cztery największe portale społecznościowe nawiązały współpracę z rządem w celu promowania akcji szczepień. Snapchat, TikTok, Reddit i YouTube zachęcają młodych ludzi do umawiania się do punktów. Jak czytamy na portalu standard.co.uk, dr Karan Rangarajan, chirurg NHS, który wykorzystuje media społecznościowe do walki z rozprzestrzenianiem się dezinformacji, powiedział agencji prasowej PA: „Jeśli naprawdę chcesz zdobyć przewagę nad dezinformacją i wyprzedzić grę, musisz iść do źródła, z którego pochodzi. A większość z nich pochodzi z mediów społecznościowych”.

Polacy przegrali ze Szwecją 2:3 w ostatnim grupowym meczu i odpadli z mistrzostw Europy. Kapitan „Biało-Czerwonych” Robert Lewandowski przyznał, że naszej kadrze zabrakło umiejętności.Lewandowski robił, co mógł, by wprowadzić reprezentację Polski do fazy pucharowej. W meczu ze Szwecją snajper Bayernu Monachium strzelił dwa gole, lecz to nie wystarczyło, by cieszyć się chociażby z jednego punktu.

CZYTAJ WIĘCEJ NA

redaktor naczelna Goniec.com Karolina Barełkowska

Urzędnicy zajmujący się egzekwowaniem prawa imigracyjnego, zaczną dawać obywatelom UE mieszkającym w Wielkiej Brytanii, 28-dniowe ostrzeżenie, wymuszając na nich, aby zaczęli starać się o pozostanie w kraju. Ministerstwo Spraw Wewnętrznych da ludziom nieokreślony czas na wypełnienie wniosku o status osoby osiedlonej, jednak tylko jeśli mają uzasadnione usprawiedliwienie opóźnienia. Do terminu nadsyłania zgłoszeń pozostał tydzień.

28 ~ kalendarium GOŃCA

LIPIEC 1 lipca 1911

Amerykański biochemik polskiego pochodzenia Kazimierz Funk użył po raz pierwszy określenia „witamina”.

3.07.1886

W Mannheim, na Ringstraße zaprezentowano pierwszy prototyp współczesnego samochodu: trzykołowy automobil z silnikiem spalinowym i elektrycznym zapłonem Benz Patent-Motorwagen Nummer 1, konstrukcji Karla Benza.

4.07.1776

Amerykański Kongres w Filadel�ii uchwalił Deklarację Niepodległości Stanów Zjednoczonych.

5.07.1946

W Polsce została wprowadzona cenzura prasowa: tego dnia wydano dekret o utworzeniu Głównego Urzędu Kontroli Prasy, Publikacji i Widowisk.

9 lipca 2021

7.07.1136

Papież Innocenty II wystawił bullę ogłaszającą restytucję archidiecezji gnieźnieńskiej. Potwierdził w ten sposób niezależność polskiej organizacji kościelnej od biskupstwa w Magdeburgu.

C

kalendarium GOŃCA ~

13.07.1521

Po raz pierwszy zabrzmiał dźwięk Dzwonu Zygmunta w katedrze na Wawelu; dzwon ufundowany przez króla Zygmunta I umieszczono na wieży katedry wawelskiej cztery dni wcześniej.

21.07.2011

July

18.07.1651

Egzekucja Aleksandra KostkiNapierskiego, przywódcy powstania chłopskiego na Podhalu.

29

Zakończyła się ostatnia misja promu kosmicznego Atlantis, kończąca 30-letni program NASA załogowych lotów orbitalnych odbywanych za pomocą kosmicznych wahadłowców.

22.07.2011

Norweg Anders Breivik zaatakował młodzież na wyspie Utøya.

26.07.1956 Dzień po kolizji ze statkiem pasażerskim Stockholm zatonął transatlantyk Andrea Doria.

28.07.1996 Na brzegu rzeki Kolumbia, niedaleko Kennewick, na południu stanu Waszyngton znaleziono prehistoryczny szkielet Człowieka z Kennewick.

30 ~ reportaż

W SEKRETNYM

TU NELU

– WSPÓŁCZESNA SZTUKA JEST FASCYNUJĄCA I BARDZO ODWAŻNA. OCZYWIŚCIE, NIE BRAKUJE NEGACJI I DESTRUKCJI, JEDNAK MNIE TO NIE INSPIRUJE. NAJBARDZIEJ LUBIĘ, JAK ARTYSTA SŁUCHA WŁASNEGO TALENTU – MÓWI MALARZ MARCIN SZUBA.

Pandemia. Słowo klucz obecnych czasów. Jak wpłynęła na artystyczną branżę? Marcin dostrzega plusy i minusy tej sytuacji. Z jednej strony twórcy, jak nigdy wcześniej, muszą sami budować swoją reputację dzięki mediom społecznościowym, co dla wielu z nich otwiera możliwości dotarcia do ludzi na całym świecie, umożliwiając sprzedawanie swoich prac bez pośrednictwa galerii, pobierających wysokie marże. Społeczność internetowa naciska i motywuje artystów do intensywniejszej działalności, niejako wymuszając kreowanie estetyki i stylu, jakiego sama oczekuje, a także wchodzenia z nią w interakcję, chociażby poprzez regularne publikowanie postów czy prowadzenie kursów online.

– To wszystko zmusza do wzmożonej aktywności i kreatywności, z drugiej jednak strony wirtualny świat nie zastąpi bezpośredniego kontaktu ze sztuką, bo tylko obcując z nią twarzą w twarz można w pełni poczuć jej ducha – mówi Szuba.

Brazylijskie słońce

26. Na tylu wystawach prezentował swoją twórczość – w Anglii, Polsce, Włoszech i Grecji. Ostatnio w czerwcu, we Fronteer Gallery w Shef�ield, gdzie jego „Summer Evening” znalazł się w gronie trzydziestu obrazów wystawionych przez artystów z całej Wielkiej Brytanii. Wcześniej, latem ubiegłego roku, zdobył główną nagrodę w wysokości dwóch tysięcy funtów podczas Harley Open Exhibition, gdzie jury doceniło jego „Pejzaż ze Swanecji”.

9 lipca 2021

Dariusz Dzikowski – Miałem sporą satysfakcję, gdyż to jeden z moich ulubionych obrazów, będący pokłosiem pierwszego wyjazdu do Gruzji w 2007 roku, kiedy wojna w tym kraju wisiała w powietrzu, tereny były poza kontrolą rządu, a ja pojechałem do Tbilisi wschodnią, właściwie polną drogą z Kutaisi, ciągnącą się nad pięknymi przepaściami, które później uwieczniłem na płótnie – wspomina Szuba, podkreślając, że cała jego twórczość jest formą dzielenia się z widzem osobistym doświadczeniem, reakcją na otoczenie, krajobrazy, kolory, siłę witalną przyrody. Ale to również dialog z samym sobą oraz postrzeganiem świata przez innych artystów. Często maluje z pamięci albo posiłkuje się wykonanymi przez siebie fotogra�iami, żeby uwypuklić jakiś wycinek rzeczywistości, nadając mu własny porządek. Jego prace są �iguratywne, z elementami surrealistycznymi i chociaż znacznie się od siebie różnią, to jednak istnieje jakiś sekretny tunel je łączący.

Styl Marcina ewoluował. W czasie studiów malował głównie martwe natury i postacie ludzkie, później, pod wpływem twórczości Arshile’a Gorky’ego, skierował się ku abstrakcji, a kolejny prze-

łom wiązał się z wizytami w Brazylii. Przebywał tam dwukrotnie, w czasie wakacji, odwiedzając znajomych w 2013 i 2015 roku, poznając ten kraj z różnych perspektyw. Był w Rio de Janeiro, Buzios, Salvador de Bahia, tropikalnym kurorcie Itacare oraz Parku Narodowym Chapada Diamantina, a wspaniałe światło, tropikalna przyroda, bogata kultura, literatura oraz muzyka stały się dla niego nową inspiracją. W rezultacie wrócił do malarstwa �iguratywnego, bardzo ekspresyjnego, gdzie kolory i linie miały zakorzenienie w atmosferze Brazylii.

Od tamtej pory, podczas kolejnych podróży po świecie, robi szkice, zdjęcia, zbiera pomysły na nowe prace. Był w Hiszpanii, Włoszech, Szwajcarii, Turcji, ponownie odwiedził Gruzję, a tuż przed ogłoszeniem lockdownu, w lutym 2020 roku, zdążył eksplorować południową Francję. Intensywne światło, które przyciągało impresjonistów, musiało zafascynować przybysza z szarej północnej Anglii. Pojechał do miasta Paula Cézanne’a Aix-en-Provence, dotarł do zamku Pabla Picassa u podnóża góry Sainte-Victoire, w Marsylii zwiedził Vieux Port, znany z obrazu Mojżesza Kislinga, w

reportaż ~ Antibes miejsce, w którym malował Claude Monet, a w Arles szpital, gdzie kurował się Vincent van Gogh.

To była niezapomniana wyprawa szlakiem wielkich mistrzów.

Rycerze i kowboje

Pochodzi z Torunia. Mama (lekarz stomatolog), tata (doktor historii, wykładowca akademicki), nie mieli większego kontaktu ze sztuką, ale oboje wspierali artystyczne wybory syna. Razem z rodzicami oraz trójką rodzeństwa Marcin mieszkał w małym mieszkaniu w bloku i jak przyznaje, całe otoczenie wydawało mu się szare, tandetne, smutne. Co innego u babci, u której nie brakowało pięknych pamiątek

– miniaturowe portrety prapradziadka pędzla Jana Chrzciciela Lampiego z końca XVIII wieku, pudełko z laki z postaciami siedzącymi na saniach zaprzężonych w trzy konie, antyczna chińska waza ze smokiem, talerze i �igurki, które pradziadek przywiózł z Harbinu, gdzie stacjonował przed I wojną światową. Były też zegary z Sevres i rokokowe �igurki z Miśni. To pobudzało zainteresowanie sztuką małego Marcina, który od dziecka wykazywał zdolności manualne. Sklejał plastikowe samoloty, papierowe okręty, dużo malował i rysował. Najchętniej rycerzy, kowboi, bitwy, strzelaniny; później tworzył też dłuższe komiksy. W szkole podstawowej pasjonował się historią, próbując wydarzenia z przeszłości uwieczniać za pomocą pędzla czy kredki. Jako członek kółka turystycznego zwiedzał krzyżackie zamki, a z ojcem często jeździł do Muzeum Wojska Polskiego i Muzeum Narodowego w Warszawie, gdzie jego wyobraźnię rozpalały starożytne zabytki, portrety trumienne, weduty Canaletta, XIX-wieczne malarstwo ze scenami z powstań pędzla Brandta i Gierymskiego, a także obrazy Chełmońskiego, Stanisławskiego, Matejki. Z kolei w Muzeum Książąt Czartoryskich w Krakowie najbardziej do gustu przypadły mu tureckie pamiątki spod Wiednia.

31

Jako że mama była lekarzem w przychodni kolejowej, rodzina mogła za darmo podróżować pociągami po Europie i skwapliwie z tego korzystała. W wieku 14 lat Marcin zwiedził Włochy (Wenecja, Rzym, Neapol), a później Hiszpanię i Portugalię (San Sebastian, Lizbona, Peniche, Wyspa Berlenga, Lagos w Algarve). Wielkie wrażenie zrobiło na nim Muzeum Prado, szczególnie Velazquez z jego „Las Meninas” i wspaniałymi portretami infantek, a także twórczość El Greca, Murilla i Goi. Z kolei Muzeum Reina Sophia to gigantyczna „Guernica” Picassa i obrazy Dalego.

Po ukończeniu liceum, gdzie uczęszczał do klasy humanistyczno-plastycznej, rozpoczął studia

spotkać ludzi niemal z całego świata i wspólnie z nimi pokonwersować.

Marcin zakotwiczył na Wyspach w 2005 roku.

W Polsce po ukończeniu studiów pracował jako gra�ik w agencji reklamowej, a potem w wydawnictwie taniej książki, ale nie miał własnego lokum, mieszkając pod jednym dachem z rodzicami, dlatego postanowił spróbować emigracyjnego chleba.

Najpierw w Worcester, by po pięciu latach przenieść się do Southampton. Imał się różnych zajęć – pracował w fabryce ciastek, magazynie ubrań, centrum telefonicznym, jako tłumacz, a z czasem zaczął prowadzić zajęcia z plastyki, malarstwa i rysunku w szkołach podstawowych oraz średnich, centrach

malarskie na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu (na gra�ikę się nie dostał). Po pierwszym roku tra�ił do pracowni prof. Mieczysława Ziomka, który miał na niego bardzo mobilizujący wpływ swoim surowym i wymagającym, ale jednocześnie entuzjastycznym stylem edukacyjnym. Pracując pod jego okiem po trzecim roku, po zakończeniu wystawy sprawozdawczej, która prezentowała prace studentów wydziału, otrzymał nagrodę im. prof. Stanisława Borysowskiego i stypendium Telekomunikacji Polskiej. To był dobry wstęp w dorosłe, artystyczne życie.

kultury, zakładach przysposobienia.

Artystyczną edukacją zajmuje się do dziś, również online, ale przede wszystkim maluje. Jak podkreśla, współczesna sztuka jest fascynująca i bardzo odważna, nie brakuje utalentowanych artystów, których prace są odzwierciedleniem ich osobistego stosunku do rzeczywistości, a nie przejściowej mody. I to właśnie ich twórczość robi największe wrażenie. Chociażby postacie malowane przez Claire Tabouret i Kaye Donachie, czy świat prezentowany przez Julesa de Balincourta, Mammę Andersson, Caroline Walker, Lu Songa, Yin Zhaoyanga.

– Wszyscy oni kreują swój wewnętrzny obraz rzeczywistości na wiele sposobów, wnosząc do sztuki powiew świeżości i kreatywności. Ich prace charakteryzują się wysoką estetyką, poprzez wyjątkowe zestawienia kolorów oraz ukazanie ludzkiej postaci w oryginalnym stylu, ale w taki sposób, że koresponduje to z dawnym malarstwem. Oczywiście, obecnie mamy też w sztuce wiele negacji i destrukcji, jednak mnie to nie inspiruje. Najbardziej lubię, jak artysta słucha własnego talentu – podkreśla Marcin… <<

W powiewie świeżości

Poza sztuką jego pasją są podróże – w czasie i przestrzeni, śladami przodków. Ostatnio razem z wujkiem Andrzejem Słowickim, historykiem i genealogiem, animatorem kultury �ilmowej, zgłębia przeszłość swojej rodziny. Uwielbia też uczyć się języków obcych. Poza angielskim zna hiszpański i francuski, potra�i się porozumieć po niemiecku, zgłębia tajniki japońskiego. Sprzyja temu brytyjska wielokulturowość oraz fakt, że można tu

32 ~ raport

ZBLIŻA SIĘ KONIEC

„POSTOJOWEGO” Przedłużony program postojowy

Nic dziwnego, że system postanowiono przedłużyć. W ramach tego programu można dostać do 80 proc. wysokości swojej pensji za nieprzepracowane godziny. Ograniczeniem jest wysokość postojowego – do 2500 funtów miesięcznie.

Wraz ze znoszonymi restrykcjami rząd przenosi część wydatków na pracodawców. Obecnie muszą oni dokładać się do tej pensji, opłacając składki emerytalne i zdrowotne pracownika. Od lipca rząd nadal będzie dopłacał 70 proc. wysokości pensji, ale pracodawca będzie już musiał pokryć pozostałe 10 proc. W sierpniu i wrześniu stosunek zmieni się na 60/20 proc. Plusem programu jest elastyczność, bo w czasie postojowego można przywrócić pracownikowi zatrudnienie na część etatu lub kilka godzin, i zwiększać je stopniowo. Wówczas pracodawca płaci standardowe stawki za prze9 lipca 2021

pracowane godziny, ale jeśli jest ich mniej niż przed pandemią, to koszty pozostałych pokrywa rząd.

Epidemia a rynek pracy

Liczba osób pobierających zasiłki dla bezrobotnych wzrosła w ciągu ostatniego roku o 1.4 mln. osób. Widząc zamknięte lub ledwo funkcjonujące miesiącami puby, restauracje i zakłady można się zastanawiać, dlaczego statystyki tego nie odzwierciedlają. To głównie zasługa rządowego programu postojowego. Skorzystało z niego 11.5 mln. pracowników. W listopadzie ruszyła trzecia transza wsparcia dla samozatrudnionych (SEISS), a do końca stycznia wniosek złożyło 2,2 mln. osób. Tym razem „załapali się” też ci, którzy �irmy założyli dopiero w roku 2019 i 2020 – wcześniejsze programy nie brały ich pod uwagę.

Bezrobocie wynosi dziś nieco ponad 4,5 proc., ale nie da się ukryć, że to głównie zasługa programu postojo-

PROGRAM POSTOJOWY PRZEDŁUŻONO JUŻ DWUKROTNIE, TYM RAZEM DO WRZEŚNIA. TERMIN ZBLIŻA SIĘ WIELKIMI KROKAMI. CZY RYNEK PRACY JEST GOTOWY NA WSTRZYMANIE WSPARCIA? wego. Pod koniec marca wciąż było 4.2 aktywnych bene�icjentów.

Na czym polega postojowe?

Forlough sheme dotyka pracowników, którzy nie mają nic do roboty przez restrykcje, ale też rodziców, którzy mogliby pracować, ale muszą zostać w domu i zajmować się dziećmi; tych, którzy muszą się zajmować bliską osobą i chorych, którzy nie

mogą ryzykować, chodząc do pracy z uwagi na duże ryzyko powikłań.

Postojowe miało zostać wygaszone w kwietniu. Jednak gdy okazało się, że do tego czasu większość obiektów zostanie zamknięta, przedstawiciele najbardziej dotkniętych branż poprosili o zmianę daty. Przykładowo w gastronomii i hotelarstwie z programu korzystało ok. miliona osób, czyli większość

raport ~

zatrudnionych. Już wcześniej raz przedłużono program w listopadzie.

Pracodawcy skarżyli się wówczas na pośpieszne ogłoszenie tej wiadomości, przez które niektórzy zdążyli już kogoś zwolnić. Przedstawiciele biznesu, związków i niektórzy politycy krytykowali też ostatnio rząd za to, że niedostatecznie wspierał osoby objęte kwarantanną. Okazuje się, że z postojowego mogliby skorzystać też pracodawcy, których pracownicy są właśnie w takiej sytuacji. Wówczas ci otrzymaliby rządowe 80 proc. wcześniejszej pensji. Tymczasem pobierając zasiłek chorobowy, należało im się tylko niecałe 100 funtów tygodniowo.

Kto może skorzystać?

Rządowa pomoc dotyczy zarówno osób zatrudnionych na pełen etat lub część etatu, jak i pracowników tymczasowych, zatrudnionych przez agencję, w systemie mieszanym lub na tzw. kontrakty zero godzin. Sytuacja jest prosta w przypadku tych pierwszych, a im luźniejszy system zatrudnienia, tym trudniej się zakwali�ikować. Niektórzy zostali objęci programem wiosną zeszłego roku, a po letniej przerwie postojowe się skończyło, a oni nie mieli już gdzie wracać. Jednak w wielu przypadkach udało się wypracować działający system – np. mimo kontraktu na zero godzin pracownik otrzymywał postojowe w wysokości ustalonej na podstawie średnich zarobków z ostatnich miesięcy.

Pracownicy nie mogą sami siebie zgłosić do programu – robi to pracodawca. O zakwali�ikowaniu się każdy zostaje powiadomiony listownie lub osobiście. W czasie postojowego nadal obowiązuje prawo do urlopu, w tym do urlopu rodzicielskiego.

Można też podjąć pracę, wolontariat lub naukę, o ile nie łamie to zasad kontraktu (np. zakaz pracy u konkurencji).

Jak się żyje na postojowym?

Niepewność nie sprzyja podejmowaniu odważnych kroków w życiu zawodowym. Świadczyć o tym mogą wyniki ostatnich badań, według których 4 na 5 Brytyjczyków na postojowym rozważa podjęcie pracy poniżej kwali�ikacji, jeśli szef nie przedłuży im umowy. To aż 88 proc. osób na postojowym w turystyce i niewiele mniej w hotelarstwie i przemyśle motoryzacyjnym.

62 proc. boi się, że z programu postojowego nie będzie już do czego wracać, bo szef po cichu zlikwiduje ich stanowisko. Promykiem nadziei może być informacja, że 52 proc. osób korzystających z programu uczy się już czegoś nowego on-line, zdając sobie sprawę z tego, że przebranżowienie się może być nie do uniknięcia.

Co po zakończeniu?

Z rządowego raportu na ten temat wynika, że jak dotąd na ograniczeniach związanych z wybuchem pandemii stracili najmocniej młodzi

pracownicy, przybysze zza granicy, kobiety, niepełnosprawni i ci na najniższych stanowiskach (takich prac nie można zwykle wykonywać z domu). Tak się złożyło, że zamknięto akurat te branże, gdzie pracowało najwięcej – jak to określa rządowy dokument – „przedstawicieli mniejszości etnicznych”. W hotelarstwie czy gastronomii stanowili oni 15 proc. wszystkich pracowników, podczas gdy na całym rynku pracy – 12 proc. Jeśli dodać do tego ruszający program wizowy, który znacznie zmniejszy ilość młodych zza granicy chętnych do pracy sezonowej, to po wygaśnięciu postojowego może nas czekać ciekawa sytuacja na rynku pracy. Przedstawiciele związków zawodowych ostrzegają też, że miejsc pracy może gwałtownie ubyć pod koniec lata. Wystarczy sobie wyobrazić sytuację pracodawcy, który nagle będzie musiał zacząć płacić 20 proc. pensji za nieistniejące stanowiska kilkudziesięciu czy kilkuset osób. Na razie końca restrykcji nie widać, a niektóre zmiany zaszły też w świadomości i zachowaniach mieszkańców Wysp.

Na łamach „The Independent” eksperci zastanawiają się, czy w związku z tym jest więc sens utrzymywać sztucznie miejsca pracy, które być może nie mają już racji bytu.

Wszystko zależy od pandemii

Przykładowo niezaszczepieni, chorzy lub strachliwi nie zdecydują

33

się pewnie na urlop w Londynie ani w tym, ani w przyszłym roku – restauracje wydadzą więc mniej posiłków, rolnicy dostaną mniej zamówień, a na końcu tego łańcucha niektórzy pracownicy polowi nie będą już potrzebni. Takie przykłady w różnych branżach – nie tylko dotkniętych najmocniej przez Covid – można mnożyć. W całym chaosie część �irm może też po prostu się zamknąć, bo jak wiadomo w niektórych branżach wymagających dalekosiężnych kalkulacji nie da się funkcjonować, gdy co chwilę dochodzą nowe obostrzenia i reguły.

Obostrzenia do jesieni?

Nie wiadomo też, czy jesienią znikną wszystkie obostrzenia, czy wraz z sezonem grypowym znów nie zacznie się paniczne zamykanie �irm i obiektów. Od 21 czerwca restrykcje miały praktycznie zniknąć. W mediach pojawiają się jednak nawet i takie głosy ekspertów i polityków, że trzeba będzie je utrzymać latem, bo podobno grozi nam kolejna fala epidemii. W takim wypadku wrześniowe zakończenie postojowego może okazać się przedwczesne. Wówczas premier będzie musiał wymyślić program postojowy 2.0. Rząd zresztą tego nie wyklucza. O przedłużenie programu już apelowała do Borisa Johnsona szefowa rządu Szkocji. <<

34 ~ raport

KOREPETYCJE ZA

M IL I A R D FUNTÓW

MILIARD FUNTÓW NA KOREPETYCJE – TYLE CHCE PRZEZNACZYĆ RZĄD NA TO,

BY POMÓC DZIECIOM POWRÓCIĆ DO FORMY W SZKOLE PO ZAMIESZANIU ZWIĄZANYM Z PANDEMIĄ. JAKIE SĄ ZASADY, KTO MOŻE SIĘ UBIEGAĆ I JAKICH PRZEDMIOTÓW BĘDZIE MOŻNA SIĘ UCZYĆ?

9 lipca 2021

O PROGRAM

• 100 mln godzin • 1-2 tygodnie zajęć • pomoc psychiatr • propozycja wydłu dziennie

raport ~ Jak nadrobić zaległości?

Nie musieć chodzić do szkoły – to spełnienie marzeń! Jednak jak to z marzeniami bywa, gdy już się spełniło, rzeczywistość okazała się nieco inna od wyobrażeń. Siedzenie całymi dniami w domu i klasówki on-line zdążyły już zbrzydnąć wielu dzieciom. Dla niektórych możliwość zostania w domu i czytania książek bez konieczności porannych podróży metrem, to błogosławieństwo. Inni przed komputerem nie mogą się skupić, pozostają w tyle jeszcze bardziej niż w klasie i po prostu się męczą.

Właśnie dlatego dla dzieci i młodzieży przygotowano 100 mln godzin darmowych lekcji dodatkowych. Na jakich zasadach?

Większość z tej kwoty tra�i do dzieci z trud-

MIE:

lekcji ć latem dla potrzebujących ryczna dla uczniów użenia zajęć o 30 min

Co dziesiąte dziecko w wieku 5-16 lat miało problemy emocjonalne. nościami w nauce (a kto ich nie miał w dobie pandemii?). Będą one mogły wziąć udział w 15-godzinnym dodatkowym kursie. Zostanie też rozszerzony program korepetycji z angielskiego i matematyki. 400 mln funtów pójdzie na szkolenie nauczycieli i możliwość powtarzania roku dla niektórych maturzystów.

Jeszcze wcześniej rząd obiecał 1,7 mld. funtów na tegoroczne letnie programy. Wielu dzieciom przepadły wakacje i wycieczki szkolne w 2020 roku, dlatego to lato ma być inne, a przyczynić się do tego ma rząd do spółki ze szkołami.

Letnie półkolonie

Takie letnie półkolonie będą trwały 1-2 tygodnie. Aby zachęcić dzieci do udziału, w planie jest nie tylko powtórka z angielskiego i matematyki, ale również zajęcia sportowe czy integracyjne w grupie. W niektórych szkołach nauczyciele z własnej inicjatywy zaczynają poświęcać np. godzinę w tygodniu na wsparcie dzieci w nauce. Wielu młodym ludziom właśnie tego brakowało najbardziej w ostatnich miesią-

cach. Szkoły same typują dzieci, którym należy się takie wsparcie i informują o tym rodziców.

Pod uwagę brane będą te, których zajęcia były najbardziej nieregularne i które najbardziej ucierpiały. Przyszli licealiści będą brani pod uwagę przez licea, bo stracili rok z przyjaciółmi ze „starej” szkoły, a do tego nie mieli okazji przygotować się na nowy etap edukacji. Taka sierpniowa aktywność ma więc pomóc im w socjalizacji. Letnie półkolonie nie są obowiązkowe, więc ci, którzy mają inne plany z rodziną i przyjaciółmi, mogą spokojnie wyjechać na wakacje. Autorzy projektu zachęcają jednak, by skorzystać, podkreślając, że to nie tylko nauka, ale przede wszystkim socjalizacja, zajęcia grupowe czy nawet wyjścia – o ile nie będzie wówczas żadnych ograniczeń.

Wsparcie dla nauczycieli i poprawkowiczów

Duży nacisk w programie kładzie się też na edukację... nauczycieli. Teraz o wiele łatwiej będzie dostać do�inansowanie do różnych programów treningowych, i to zarówno tym, którzy dopiero zaczynają, jak i osobom, które marzą o stanowisku np. dyrektorskim. Można też iść na kurs specjalizacyjny, np. z logopedii wczesnoszkolnej.

Kolejną niespodzianką są ułatwienia dla szkół w związku z uczniami, którzy będą repetować klasę. Zazwyczaj zostanie na drugi rok nie było powodem do dumy; w tym roku jednak było wyjątkowo, a niektórzy po prostu nie dali sobie rady w nowych, trudniejszych warunkach. Pieniądze rządowe pójdą więc na dodatkowe miejsca w klasach dla tych, którzy nie zdali tym razem egzaminu dojrzałości i jeszcze na rok zostaną w szkole.

Coś dla psychiki

W Szkocji latem odbywać się będą bezpłatne zajęcia mające na celu poprawić zszarganą psychikę młodzieży. Programy pojawią się głównie tam, gdzie sytuacja ekonomiczna nie jest najlepsza. Będą obejmowały młode osoby aż do 25. roku życia. Udział weźmie m.in. Mental Health Foundation czy Play Scotland, zapewniając zajęcia z rysowania, prac ręcznych czy naukowe.

Najwięcej pieniędzy pójdzie do Glasgow, Fife i North Lanarkshire.

Z taką inicjatywą wyszedł też NHS. Z pomocy psychiatrycznej w szkole skorzysta ponad milion dzieci i młodzieży. Ok. 400 zespołów odwiedzi do 2023 roku 3 tys. angielskich szkół.

Skupią się głównie na dzieciach, które mają depresję, są znerwicowane i przytłoczone ostatnimi wydarzeniami. NHS zwraca uwagę, że rok izolacji i spędzania czasu w toksycznym środowisku mediów społecznościowych może wydać owoce za kilka lub nawet kilkadziesiąt lat. Interwencja na wczesnym etapie może pomóc zminimalizować ten negatywny wpływ.

Przykładowo w Gloucestershire za pomocą smartfona do zespołu doradców mogą zgłaszać się same nastolatki. W innych częściach kraju kandydatów typują głównie nauczyciele i lekarze. Przypomnijmy wyniki badań, według których w 2017 roku co dziesiąte dziecko w wieku

35

5-16 lat miało problemy emocjonalne, a w ubiegłe lato – już co szóste. W czasie pandemii dodatkowo co czwarte dziecko miało problemy ze snem, a co dziesiąte przez cały czas lub najczęściej czuło się samotne.

Czy pomoc jest wystarczająca?

ITV News wylicza, że imponujące kwoty zaplanowane w programie przekładają się niestety tylko na 50 funtów rocznie na ucznia i średnio godzinę zajęć raz na dwa tygodnie, podczas gdy dzieci straciły w roku setki godzin zajęć. Zdaniem wielu aktywistów związanych z edukacją i zdrowiem dzieci, przydałoby się 10 razy wyższe wsparcie, by rzeczywiście poprawić sytuację. Poza tym BBC podaje, że nie obejmie to przedszkolaków i uczniów college’ów w wieku 16-19 lat, tak jakby ci byli wolni od problemów. Sekretarz ds. szkolnictwa Nick Gibb argumentuje jednak, że starsze nastolatki są przyzwyczajone do rozmów na Zoomie czy komunikowania się poprzez wiadomości, a dla młodszych dzieci ostatni rok był bardzo trudny. Dyrektorka jednej z podstawówek w Oxfordshire Anna Grice mówi na łamach „The Guardian”, że niektóre dzieci nie miały w rękach książki od początku lockdownu, a wielu rodziców nie dało rady łączyć domowego nauczania kilkorga dzieci z własną pracą zdalną.

Jej szkoła już oferuje subsydiowane korepetycje we współpracy z lokalną organizacją pozarządową. Dwa lata temu Partia Pracy przedstawiła własny projekt naprawy szkolnictwa, który miał kosztować ok. 15 mld funtów. Teraz przypominają ten projekt, w ramach którego miały powstać kluby śniadaniowe, wsparcie psychiatryczne i programy dla nauczycieli.

Efekty ubiegłorocznej strategii

Z kolei rząd wyliczył, że trwająca przez cały zeszły rok sytuacja zaowocowała średnio dwumiesięcznymi zaległościami z angielskiego i trzymiesięcznymi z matematyki. W związku z tym rząd planował ostatnio w wewnętrznym raporcie wydłużenie lekcji o dodatkowe pół godziny dziennie. Organizacje pozarządowe są sceptyczne do tego pomysłu, choć to na razie tylko projekt. Odzwyczajone od siedzenia na lekcjach, znudzone i przeciążone dzieci, ich zdaniem nie powinny kończyć lekcji jeszcze później, niż zwykle. Pojawiają się też zarzuty wobec organizacji biorących udział w programie korepetycji. W niektórych szkołach nauczyciele zmieniają się codziennie, co nie pomaga wczuć się w szkolną rzeczywistość i nadrobić zaległości. Keziah Featherstone, dyrektorka szkoły Q3 Academy w Tripton, twierdzi z kolei, że wielu nauczycieli oferuje głównie zajęcia on-line, a przecież nie taki był sens programu. Niekiedy organizacje oferują tylko zajęcia w ciągu dnia – uczniowie „tracą” więc jeden przedmiot, by nadrabiać w tym czasie zaległości w drugim. <<

36 ~ raport JAKA JEST PRAWDA O KRYPTOWALUTACH? BANK OF ENGLAND ROZWAŻA, CZY WPROWADZIĆ BRITCOIN, A TYMCZASEM WOKÓŁ BITCOINA POJAWIA SIĘ CORAZ WIĘCEJ PYTAŃ. A TO NIE JEDYNA KRYPTOWALUTA. Kryptowaluty mają otoczkę tajemnicy, która pobudza wyobraźnię. Dzięki nim można zostać milionerem niemal z dnia na dzień. Wśród fanów są tak charyzmatyczne postaci jak Elon Musk. Wielu widzi w nich odtrutkę na dyktat banków i powiew wolności.

A co z minusami?

Skąd się wziął Bitcoin?

Kryptogra�ia ma swoje początki w latach 80., a chiński inżynier Wei Dai twierdzi, że na „coś w rodzaju” kryptowaluty po raz pierwszy wpadł w 1998 roku. Jednak dopiero dekadę później świat dojrzał do tego, by zaakceptować Bitcoin. Stoi za nim do dziś nieujawniony twórca, który ukrywa się pod pseudonimem Satoshi Nakamoto. W 2009 roku świat był rozczarowany kryzysem, do którego rękę przyłożyły również duże banki. Gdy pojawiła się możliwość „wypisania się” z systemu i używania alternatywnego środka płatniczego, który nie byłby zależny od rządów, wielu zaczęło się to podobać. Za kryptowalutami stoi technologia blockchain. Dane o każdym coinie znajdują się na wielu serwerach jednocześnie, ale nikt nie ma w nie pełnego wglądu. Dzięki temu technologia dawała upragnione poczucie anonimowości.

Problemy prawne Bitcoina

To jednak zarówno atut, jak i wada Bitcoina. Skala takich transakcji w Darknecie, czyli niekontrolowanej części internetu, wzrosła od 2012 z 250 do ok. miliarda dolarów. Mogą na tym skorzystać np. mieszkańcy krajów, w których nie ma wolnego dostępu do internetu, ale też handlarze broni, narkotyków czy przestępcy seksualni. Kryptowaluty są nielegalne w Boliwii, Turcji czy Algierii. Korea Południowa nie pozwala używać niektórych tego typu walut, a Chiny i Indie rozważają wprowadzenie zakazu.

Rządy innych krajów wydają ostrzeżenia, by uchronić obywateli przed oszustami.

9 lipca 2021

CZY WARTO IN

W BITC

Kryptowaluty a zmiany klimatu

Co ma wspólnego Bitcoin z zanieczyszczeniem środowiska i emisją CO2? Pytanie może wydawać się absurdalne, a tymczasem coraz więcej osób odwraca się od kryptowalut właśnie z tego powodu. Do „kopania” kryptowalut potrzebne są komputery o potężnej mocy obliczeniowej.

To się opłaca, jeśli prąd jest tani, a cena Bitcoina – wysoka. 80 proc. „kopalni” Bitcoina znajduje się w Chinach, gdzie moce obliczeniowe są duże, a energia – tania. I tu pojawia się problem, ponieważ chińskie elektrownie nie są znane z nowoczesności i wysokich standardów środowiskowych. Większość z nich jest zasilana na węgiel, a pozostałe – dzięki szokującym projektom inżynieryjnym, jak np. megatamy. Aby je zbudować, trzeba przesiedlić każdorazowo miliony ludzi, a do tego nieodwracalnie rujnują eko-

system, starsze grożą zawaleniem, a największa Tamy Trzech Przełomów nieznacznie wpłynęła nawet na ruch obrotowy ziemi. A przecież kryptowaluty z czasem będą wymagać coraz więcej prądu... Być może nie zrobiłoby się o tym głośno, gdyby nie niezręczna sytuacja, w jakiej znaleźli się miłośnicy kryptowalut. To w przeważającej większości młodzi, progresywni, często również chcący wydostać się poza system – bankowy, ale nie tylko. Gdy okazało się, że ich pasja doprowadza środowisko do ruiny i jest zasilana głównie węglem, część musiała szybko zrewidować poglądy na temat Bitcoina. W tym miejscu można zapytać, czy przejście na odnawialne źródła energii nie rozwiązałoby problemu. Niestety takie rozwiązania są zwykle o wiele droższe od tradycyjnych, a przy „kopaniu” Bitcoina cena prądu ma kluczowe znaczenie. Przykład chińskich mega-elektrowni wod-

nych pokazał zresztą, że to nie takie proste.

Źródło problemów czy wybawienie?

Bitcoin miał przynieść wolność i prywatność. Dziś własną walutę cyfrową ma Facebook, a ostrzegają przed nią m.in. politycy z Francji czy USA. Zwracają uwagę, że zamiast kontrolowanych przez państwo banknotów, które dają bądź co bądź pewną prywatność i bezpieczeństwo, zyskamy prywatną walutę kontrolowaną przez nieprzewidywalnego miliardera. Facebook ma dane miliardów użytkowników na świecie i niejednokrotnie udowodniono, że na ich podstawie wpływa na zachowanie, nastroje, a nawet poglądy polityczne użytkowników. Posiada numery telefonów, umie rozpoznawać twarze i ma bazę tysięcy zdjęć, rozmów i adresów. Dodanie do tego własnej

raport ~

37

znaczone na ryzykowne inwestycje, a w żadnym wypadku ostatnie grosze czy oszczędności życia. Inwestor Mark Cuban ostrzega w wywiadzie dla CNBC, że trzeba być przygotowanym psychicznie, że waluta całkowicie straci na wartości choćby jutro.

Z drugiej strony w tej samej telewizji inny znawca rynku Chamath Palihapitiya prognozuje, że tak jak wartość Bitcoina dziś wynosi ok. 44 tys. dol., tak za kilka lat może wynieść 100, 150, a w końcu 200 tys. dol. Osoby, które mają problemy z hazardem, raczej powinny trzymać się z daleka od tej formy lokowania środków.

Jak inwestować?

NWESTOWAĆ

COIN? kryptowaluty może otworzyć puszkę Pandory, jeśli chodzi o cyberbezpieczeństwo i prywatność. Inne waluty tego typu są kojarzone z praniem brudnych pieniędzy, co nie jest trudne, gdy można anonimowo wpłacić dowolną kwotę na wirtualne konto, a wartość waluty rośnie lub spada bez nadzoru instytucji �inansowych. A co z plusami kryptowalut? Nadal rozpala wyobraźnię możliwość zostania milionerem bez żadnego wysiłku, szczególnie w czasie, gdy oprocentowanie lokat powoli zaczyna być ujemne. Media rozpisują się o tych, którzy kupili Bitcoina kilkanaście lat temu za grosze, a gdy w końcu sobie o nim przypomnieli, okazało się, są bogatsi o kilka milionów. Z drugiej strony nie brak też pouczających historii tych, którzy zgubili hasło do bitcoinowego konta lub wyrzucili do śmieci stary dysk, a tym samym „zgubili” swoje miliony.

Będzie brytyjska e-waluta narodowa?

Bank Anglii rozważa wprowadzenie Britcoina – brytyjskiej e-waluty narodowej. Jeśli o tym pomyśleć, to dziś taki pomysł nie wydaje się już tak egzotyczny, jak dekadę temu.

Już mniej niż 20 proc. transakcji na Wyspach odbywa się przy pomocy gotówki. Różnica pomiędzy płatnością za pomocą Britcoina przez aplikację, a płatnością Blikiem czy aplikacją banku dla wielu nie byłaby odczuwalna. Niektórzy widzą w tym koniec ery Dzikiego Zachodu, gdy każdy mógł wypuścić dowolną kryptowalutę i zostać milionerem.

Z drugiej strony to oznacza też bezpieczeństwo, bo Britcoin miałby jakiekolwiek pokrycie w gotówce czy złocie. Dla kontrastu: współpracownik twórców kontrowersyjnej kryptowaluty Tether przyznał w wywiadzie, że gdyby wszyscy użytkownicy

waluty chcieli naraz wypłacić swoje oszczędności, to tylko 74 proc. z nich mogłoby liczyć na pieniądze – reszta Tethera nie ma pokrycia w świecie realnych pieniędzy.

Eksperci o kryptowalutach

Wielu ekspertów, miłośników �inansów i nowinek technologicznych ma środki ulokowane w Bitcoinie i innych kryptowalutach. Zazwyczaj jednak są to dodatkowe pieniądze, zainwestowane na próbę. Jednocześnie te same osoby zauważają, że wartość Bitcoina była na przestrzeni czasu bardzo niestabilna, rosnąc np. do 20 tys. dol. w 2017 roku, jednego dnia tracąc 1/3 wartości, a w 2018 roku uzyskując niski poziom ok. 3 tys. dol. za coina. Nie ma żadnej gwarancji, że tak się znów nie stanie. Dlatego większość �inansistów uczula, by zainteresowani Bitcoinem lokowali tam tylko wolne środki prze-

Pozostaje więc pytanie, jak konkretnie dołączyć do szczęśliwców (lub ryzykantów...), którzy posmakowali handlu kryptowalutami? Bitcoin można kupić na internetowej giełdzie lub w kantorze. Tu pojawia się problem, bo żadne z nich nie jest o�icjalne czy w pełni bezpieczne. Eksperci radzą, by szukać tych, które mają wielu użytkowników, dobre opinie, a także są ulokowane w tym kraju, co inwestor – w razie problemów będzie nieco łatwiej dochodzić swoich praw. Jeszcze kilka lat temu kupno kryptowaluty było bardzo złożonym procesem. Dziś wystarczy założyć konto i przelać złotówki lub funty, by w zamian otrzymać Bitcoiny. Coiny w formie zaszyfrowanego klucza trzyma się w portfelu, który może mieć postać �izyczną (pendrive, dysk) lub wirtualną (specjalny program). Lepiej nie trzymać ich w internetowym kantorze ani na giełdzie. Zdarzało się już, że giełdy upadały, a wraz z nimi znikały środki użytkowników.

Czy Bitcoinem da się gdzieś płacić?

Bitcoin służy głównie do trzymania na koncie i obserwowania, jak zyskuje (lub traci) na wartości. Fani tej waluty wieszczą, że już niedługo świat się zmieni, a kryptowaluty wyprą pieniądze. Na razie jednak miejsc, w których można płacić Bitcoinem, nie jest zbyt wiele. W ostatnich latach faktycznie przybyło jednak miejsc, gdzie Bitcoinem da się płacić. W Warszawie jest ich już kilkadziesiąt, w Londynie i okolicach – kilkaset.

To już nie tylko małe biznesy prowadzone przez fascynatów kryptowalut, ale też hotele, linie lotnicze czy... hydraulicy. Pojawiają się też pierwsze bankomaty obsługujące tę walutę, a w Londynie można wyrobić sobie kartę VISA „podpiętą” pod bitcoinowe konto. <<

38

KORONAWIRUS

Małgorzata Skibińska

Czerwiec 2021

KORONARAP – WIELKA BRYTANIA MUSI NAUCZYĆ SIĘ ŻYĆ Z WIRUSEM – PRZEKONUJE BRYTYJSKI MINISTER ZDROWIA I ZAPOWIADA, ŻE RESTRYKCJE ZWIĄZANE Z PANDEMIĄ NIE POTRWAJĄ DŁUŻEJ, NIŻ DO 19 LIPCA. JEDNOCZEŚNIE BRYTYJCZYCY SĄ ZACHĘCANI DO SPĘDZANIA TEGOROCZNYCH WAKACJI W KRAJU.

– Żadna data złagodzenia ograniczeń nie jest wolna od ryzyka, a Wielka Brytania musi nauczyć się żyć z wirusem – powiedział Sajid Javid, nowy minister zdrowia w swoim pierwszym przemówieniu na nowym stanowisku. – Ludzie i �irmy potrzebują pewności, więc chcemy, aby każdy krok był nieodwracalny. Jesteśmy to winni Brytyjczykom, którzy tak wiele poświęcili, aby przywrócić ich wolności tak szybko, jak to tylko możliwe i nie czekać ani chwili dłużej, niż to konieczne.

W dniu przemówienia w Wielkiej Brytanii wykrytych zostało 22.868 zakażeń wirusem Sars CoV, co jest najwyższą liczbą od 30 stycznia. Po raz pierwszy od początku trzeciej fali dobowy bilans przekroczył 20 tys. Na szczęście liczba zgonów pozostaje na niskim poziomie. Pod koniec czerwca statystyki wskazywały na kilka-kilkanaście zgonów dziennie.

Od początku pandemii wykrytych zostało już ponad 4,8 miliona przypadków zakażeń, z powodu którego zmarło ponad 128 tysięcy osób.

Zmiana na stanowisku ministra zdrowia w czasie pandemii również miała związek z restrykcjami obowiązującymi w kraju. Matt Hancock zrezygnował z ministerialnej teki pod koniec czerwca, po tym, jak do opinii publicznej przedostało się zdjęcie, na którym całuje się z kobietą spoza gospodarstwa domowego i tzw. „bańki wsparcia”. Jak się okazało, kobietą ze zdjęcia była jego doradczyni, z którą miał 9 lipca 2021

romans, a fotogra�ia została wykonana na początku maja, gdy w kraju wciąż obowiązywał nakaz zachowywania dystansu społecznego.

Planowany termin zniesienia obostrzeń zbiega się z rozpoczęciem wakacji w Wielkiej Brytanii. George Eustice, minister środowiska, zachęca Brytyjczyków, aby w tym roku nie wyjeżdżali za granicę i zdecydowali się na poznawanie nowych miejsc w Wielkiej Brytanii i odwiedzanie rodzimych kurortów. Swoje zalecenia argumentował dynamiczną sytuacją na świecie w kwestii rozwoju epidemii i za przykład podał Portugalię, która, będąc jeszcze niedawno na zielonej liście, czyli krajów bezpiecznych do podróżowania, została w ostatnich dniach przesunięta na listę pomarańczową, czyli taką, gdzie po odwiedzeniu kraju z tej listy obowiązuje kwarantanna po powrocie do domu. Wielu Brytyjczyków, którzy podczas wprowadzania zmian na liście zielonej i pomarańczowej przebywali w Portugalii, w pośpiechu decydowali się na przyśpieszony powrót, aby uniknąć obowiązkowej kwarantanny.

Brytyjski rząd w swoich zaleceniach ostrzega, że każde państwo w każdej chwili może zamknąć swoje granice dla turystów lub wprowadzić przepisy utrudniające podróżowanie np. z powodu pojawienia się nowej odmiany wirusa. Hiszpania, czyli jeden z ulubionych celów turystycznych wypraw Brytyjczyków, wprowadziła właśnie ograniczenia w przekraczaniu granicy dla przyjezdnych z Wiel-

kiej Brytanii. Restrykcje sanitarne dotkną każdego, kto nie przedstawi zaświadczenia z negatywnym wynikiem testu na Covid-19 lub nie przyjął pełnego szczepienia przeciwko koronawirusowi. Pedro Sanchez, premier Hiszpanii argumentował decyzję rozprzestrzenianiem zakażeń wariantem Delta na Wyspach Brytyjskich. Również Hiszpania nie jest wolna od nowych ognisk zakażeń, jak choćby na cenionych przez turystów Balearach, gdzie w jednym z hoteli z powodu zakażeń odizolowana została grupa uczniów.

Metodą na ominięcie restrykcji sanitarnych podczas podróżowania może być pełne zaszczepienie się przeciwko koronawirusowi. Brytyjski rząd przypomniał, że od momentu podania pierwszej szczepionki minęło dokładnie pół roku.

– Sześć miesięcy temu Margaret Keenan stała się pierwszą osobą na świecie, która została zaszczepiona zatwierdzoną klinicznie szczepionką. Od tego czasu dostarczyliśmy 68 milionów dawek w całej Wielkiej Brytanii, uratowaliśmy tysiące istnień ludzkich, wyprowadziliśmy ten kraj na drogę do odbudowy – przypomniał brytyjski minister zdrowia.

Z tej liczby ponad 40,57 mln to pierwsze dawki, a prawie 28,23 mln – drugie. To oznacza, że przynajmniej jedną dawkę otrzymało 77 procent dorosłej populacji. Zgodnie z zapowiedzią brytyjskiego rządu, wszyscy dorośli mieszkańcy kraju mają mieć możliwość zaszczepienia się przynajmniej pierwszą

KORONAWIRUS

39

PORT dawką do końca lipca, zaś wszystkie osoby powyżej 50. roku życia powinny były mieć możliwość zaszczepienia się do 21 czerwca. Już wiadomo, że przy obecnym tempie podawania pierwszych dawek, pierwszy z tych celów nie zostanie osiągnięty.

W Walii i w Irlandii Północnej szczepić się mogą już wszystkie osoby powyżej 18. roku życia, w Anglii – powyżej 25. roku życia, a w Szkocji wszyscy powyżej 30 lat, ale także osoby powyżej 18 lat, które mieszkają na terenach będących ogniskami wirusa. Wielka Brytania zajmuje szóste miejsce na świecie i pierwsze w Europie pod względem liczby podanych szczepionek na 100 tysięcy mieszkańców.

Obecnie jest to 102 zaszczepionych na każde 100 tysięcy mieszkańców.

Szczepienia wyraźnie zmniejszyły liczbę zakażeń, hospitalizacji i zgonów, choć z powodu rozprzestrzeniającego się wariantu indyjskiego zwanego Delta, te bilanse, a zwłaszcza zakażeń, znów rosną.

Pojawienie się nowych bardziej zakaźnych wariantów COVID-19 wymusiło na producentach szczepionek przeprowadzenie badań nad dodatkową dawką preparatu, która byłaby skuteczną odpowiedzią na te szczepy.

Brytyjsko szwedzka �irma AstraZeneca oraz uniwersytet w Oksfordzie testują szczepionkę przeciwko wariantowi Beta koronawirusa, który po raz pierwszy wykryto w Republice Południowej Afryki. Do drugiej i trzeciej fazy testów zostanie

zrekrutowanych 2250 osób różnych nacji: z Wielkiej Brytanii, RPA, Brazylii i Polski. W szczepionce wykorzystano technologię wektorową (adenowirusową), którą stosuje się w szczepionkach przeciwko Covid-19 na całym świecie.

Dane z badań klinicznych zostaną przekazane do oceny organom regulującym dostępność szczepionek w trybie przyspieszonego procesu. Jeśli szczepionka zostanie zatwierdzona, będzie pierwszym preparatem, który będzie stosowany przeciwko konkretnemu wariantowi koronawirusa.

Rozpoczęto też badania kliniczne nad odpowiedzią immunologiczną organizmu na trzecią dawkę szczepionki przeciwko Covid-19. Naukowcy zalecają trzecią dawkę szczepionki seniorom oraz osobom z osłabioną odpornością.

– Zakładamy, że zaobserwujemy słabnącą odpowiedź immunologiczną u osób starszych, które otrzymały pierwsze i drugie szczepienie na początku tego roku – przewidują eksperci i ostrzegają, że w sezonie jesienno-zimowym może się zwiększyć liczba infekcji w domach opieki oraz domach seniora.

21 czerwca nastąpiło kolejne luzowanie restrykcji związanych z pandemią. Wciąż jednak obowiązuje szereg ograniczeń. Jeżeli jest to możliwe, należy kontynuować pracę z domu. Pracodawcy i pracownicy powinni omówić ustalenia dotyczące pracy, a pracodawcy powinni podjąć wszelkie moż-

liwe kroki w celu ułatwienia pracownikom pracy z domu, łącznie z zapewnieniem odpowiedniego wsparcia informatycznego i wyposażenia umożliwiającego pracę zdalną. Jeżeli praca zdalna nie jest możliwa, pracodawcy powinni podjąć kroki, aby miejsce pracy spełniało wytyczne bezpieczeństwa w zakresie COVID-19 oraz umożliwić pracownikom uniknięcie tras i pór wzmożonego ruchu w transporcie publicznym. Aktywność �izyczna na świeżym powietrzu nie podlega limitom, ale liczba osób, z którymi można ją wykonywać jest ograniczona. Ćwiczenia �izyczne na świeżym powietrzu można wykonywać w grupie nie większej niż 30 osób. Policja może podjąć odpowiednie kroki w odniesieniu do uczestników większych zgromadzeń. Kroki te obejmują rozproszenie nielegalnych zgromadzeń oraz wymierzenie grzywny (mandaty w ustalonej wysokości). Za pierwsze wykroczenie można otrzymać mandat wysokości 200 GBP, a za kolejne wykroczenia kwota będzie podwajana aż do maksymalnej kwoty 6400 GBP. Za udział w zgromadzeniach prywatnych w pomieszczeniach, np. przyjęcie w domu dla grupy powyżej 15 osób spoza własnego gospodarstwa domowego, może zostać nałożona kara grzywny w wysokości 800 GBP. W razie każdego ponownego wykroczenia kwota zostanie podwojona do maksymalnej wysokości 6400 GBP. (Małgorzata Skibińska)

40

KORONAWIRUS

Zakażenie wariantem Delta może manifestować się innymi objawami.

MIT, przynajmniej w świetle obecnych danych o tym wariancie. Póki co nie ma żadnych twardych dowodów na temat tego, czy zakażenie tym wariantem przebiega z innymi objawami niż w przypadku poprzednich mutacji wirusa. Opinie lekarzy z własnej klinicznej praktyki czy dane zgłaszane przez pacjentów przez aplikację Zoe COVID Symptom Study to za mało, by stawiać de�initywne wnioski.

Warto przy tym zauważyć, że zakażenia SARS-CoV-2 od samego początku wiązały się z bardzo szerokim spektrum objawów.

Oczywiście, dominowały te związane z drogami oddechowymi, ale od początku notowano również symptomy ze strony układu pokarmowego.

– Do zakażania komórek wirus wykorzystuje receptor konwertazy angiotensyny typu 2 (ACE-2), a zna-

Wariant Delta koronawirusa:

FAKTY I MITY

INTERNET ROZGRZEWAJĄ OSTATNIO INFORMACJE NA TEMAT WARIANTU KORONAWIRUSA DELTA – PRZYPISUJE MU SIĘ M.IN. INNE OBJAWY, A TAKŻE FAKT, ŻE MOŻE ON ULEGAĆ MUTACJI W KIERUNKU ZNACZNIE BARDZIEJ ŚMIERTELNEGO KORONAWIRUSA MERS (B L ISKOW S CH O D N I E G O ZE SP O ŁU NIE W Y D O LN OŚCI O D D ECH OW E J).

SPRAWDŹ, CO JEST PRAWDĄ, A CO MITEM, JEŚLI CHODZI O WARIANT DELTA. 9 lipca 2021

Po raz pierwszy podwójnie zmutowany wariant SARS-CoV-2 (znany jako B.1.617, a obecnie - wariant Delta) zidenty�ikowano w marcu bieżącego roku. Trzy miesiące później wariant Delta zaczął dominować – w połowie czerwca „The Guardian” informował, że patogen dotarł do 74 krajów i że rozprzestrzenia się szybciej niż inne warianty.

Wariant Delta jest bardziej zakaźny od innych dotychczas poznanych mutacji.

PRAWDA. Według analiz epidemiologicznych prowadzonych m.in. przez Instytut Zdrowia Publicznego w Wielkiej Brytanii (Public Health England) wariant Delta jest bardziej zaraźliwy niż znane wcześniej warianty; szacuje się, że o od 40 do 60 proc.

leźć go można na powierzchni różnych typów komórek. Nie ma obecnie żadnych dowodów, by wariant delta był w stanie infekować inne typy komórek niż pozostałe – prawdę mówiąc, to jest raczej mało realne.

Już bardziej możliwe, że zakażeni tym wariantem charakteryzują się wyższym stopniem wiremii, czyli cząstek wirusa w organizmie, stąd i łatwiej mu się wydostawać poza układ oddechowy. Ale i to twierdzenie wymagałoby wpierw oceny w ramach starannie zaplanowanych badań – mówi dr Piotr Rzymski.

By dowieść, że infekcja wariantem Delta wiąże się z inną częstością występowania poszczególnych objawów, konieczne byłoby przeprowadzenie analizy symptomatologicznej na dużej grupie zakażonych. W takim badaniu dla każdej pobranej próbki

KORONAWIRUS

wymazu trzeba przeprowadzić sekwencjonowanie genomu, by dokładnie określić, jakim wariantem pacjenci są zainfekowani. I dopiero wtedy, uwzględniając szereg parametrów, takich jak wiek, płeć i choroby towarzyszące, a nawet porę roku, można pokusić się o sensowne wnioski.

– Odnoszę wrażenie, że dziś formułujemy je posługując się dowodami anegdotycznymi. Gdy medialny stał się wariant alfa, czyli „brytyjski”, B.1.1.7, to wówczas również podnosiły się głosy o tym, że zakażenie nim powoduje inne objawy – rzadziej występować miało upośledzenie węchu, a częściej ból gardła. Przekonanie to powtarzano wielokrotnie, mimo braku jakichkolwiek ku temu wskazań. Wreszcie na łamach The Lancet Public Health opublikowano wyniki bardzo dużej, obejmującej tysiące pacjentów, analizy, która określała częstość objawów towarzyszących zakażeniu różnymi wariantami, w tym brytyjskim. Wniosek? Brak istotnych różnic – dodaje dr Rzymski.

Specjalista zwraca także uwagę, że obserwacji hinduskich lekarzy nie można wprost przenosić na sytuację w Europie. Mówimy bowiem o innej stre�ie klimatycznej, częstości występowania rozmaitych chorób, w tym pasożytniczych, różnicach w sytuacji socjoekonomicznej i dostępie do opieki medycznej. To wszystko może więc decydować o innym spektrum obserwowanych objawów.

Przy zakażeniu wariantem Delta częściej występuje gangrena MIT. Gangrena, inaczej zgorzel, to martwica tkanek spowodowana zakażeniem bakteriami beztlenowymi i trudno tu o jakikolwiek związek.

Wariant Delta może ulegać dalszej mutacji w kierunku koronawirusa MERS (bliskowschodniego zespołu niewydolności oddechowej).

MIT. To zupełnie inne wirusy.

– SARS i MERS należą do różnych podrodzajów tych patogenów: do sarbekowirusów (SARS) i merbekowirusów (MERS). W tej grupie są też jeszcze embekowirusy i nobekowirusy.

Mimo tej samej grupy różnice między tymi wirusami mogą być dość znaczne” – tłumaczy prof. Krzysztof Pyrć z Małopolskiego Centrum Biotechnologii UJ w Krakowie.

Zakażenie wariantem delta wiąże się z większym ryzykiem zgonu MIT. Nie ma na to żadnych de�initywnych dowodów.

Specjaliści zgodnie podkreślają, że wariant, który jest bardziej zakaźny –

a wszystko wskazuje na to, że wariant Delta takim jest – będzie siłą rzeczy powodował większą liczbę hospitalizacji, bo z większą łatwością może być rozniesiony na osoby z grup podwyższonego ryzyka.

Uwaga! W krajach, które mają znaczną część populacji zaszczepionej, w związku z postępem szczepień nie rośnie znacznie liczba zgonów; właśnie władze sanitarne USA ogłosiły, że zgony notuje się w przeważającej większości u osób niezaszczepionych.

Podobnie sytuacja przedstawia się w Wielkiej Brytanii, gdzie 4 lipca odnotowano 24 248 nowych infekcjach koronawirusem i 15 zgonów z powodu COVID-19.

Wariant Delta jest groźniejszy dla zaszczepionych MIT. Choć zdaniem ekspertów wariant Delta może przełamać odporność poszczepienną niektórych osób w pełni zaszczepionych przeciwko COVID19, osoby zaszczepione są chronione przed ciężkim przebiegiem COVID-19, hospitalizacją i zgonem.

Jak czytamy w raporcie Public Health England, szczepionka ogranicza ryzyko hospitalizacji z powodu COVID19, także w przypadku mutacji Delta.

Dlatego nie należy zwlekać, jeśli jeszcze nie przyjęło się szczepionki i udać się do punktu szczepień.

Dostępne szczepionki nie działają na wariant Delta MIT. Przeprowadzone badania i analizy potwierdzają, że obecnie stosowane szczepionki chronią także przed „indyjską” odmianą koronawirusa. Konieczne jest jednak pełne zaszczepienie dwoma dawkami (lub jedną przy szczepieniu preparatem Johnson & Johnson).

Badania wykazały, że w przypadku napotkania wariantów koronawirusa skuteczność szczepionek spada tylko nieznacznie. Na przykład, z ustaleń Public Health England wynika, że po dwóch dawkach szczepionka P�izerBioNTech jest skuteczna przeciw wariantowi Delta w 96 proc., a szczepionka Oxford-AstraZeneca po dwóch dawkach jest skuteczna przeciw wariantowi Delta w 92 proc.

SARS-CoV-2 ciągle mutuje i nadal pojawiają się nowe warianty.

PRAWDA. Przykładami są choćby warianty: Delta i Delta Plus. Zdaniem ekspertów patogen ten może wciąż się zmieniać, dopóki będzie mógł atakować osoby, które nie są na niego odporne.

(Monika Wysocka, zdrowie.pap.pl)

41

reklama

42

KORONAWIRUS

Po szczepieniu

Dr Ernest Kuchar przyznaje, że szczepienie podane ozdrowieńcowi może spowodować bardziej nasilone ogólne niepożądane objawy poszczepienne takie jak gorączka, złe samopoczucie, bóle mięśni, osłabienie i senność.

– W pewnym uproszczeniu przez około 2 dni szczepiony ozdrowieniec czuje się jakby miał COVID-19.

Jednak objawy niepożądane po szczepionce ustępują po dwóch dniach, natomiast nabyta odporność zostaje na długo – podkreśla specjalista.

Efekty badań na ozdrowieńcach.

Garść istotnych faktów

OZDROWIEŃCY

Z COVID-19 A SZCZEPIENIA PRZEBYCIE COVID-19 W PRZESZŁOŚCI NIE STANOWI PRZECIWWSKAZANIA DO SZCZEPIEŃ, CO WIĘCEJ – SPECJALIŚCI NAMAWIAJĄ OZDROWIEŃCÓW DO SZCZEPIENIA. PRZECHOROWANIE NIE DAJE BOWIEM TRWAŁEJ ODPORNOŚCI. SPRAWDŹ, KIEDY NAJLEPIEJ ZASZCZEPIĆ SIĘ PO INFEKCJI I CZEGO MOŻNA SIĘ SPODZIEWAĆ.

– Odporność poszczepienna jest lepsza i silniejsza niż naturalna.

Po przebyciu COVID-19 jedni pacjenci zyskują odporność, natomiast niektórzy pozostają podatni na ponowne zachorowanie.

Szczepieni są praktycznie w 100 proc. chronieni przed ponownym zachorowaniem na ciężką postać choroby – tłumaczy prof. Ernest Kuchar, specjalista chorób zakaźnych, kierownik Kliniki Pediatrii z Oddziałem Obserwacyjnym WUM. Niedawno Gazeta Wyborcza opublikowała odpowiedź Ministerstwa Zdrowia na pytanie jej dziennikarzy o zgony na COVID-19 osób, które się zaszczepiły. Odsetek tych, które zmarły z powodu tej choroby pomimo szczepienia wyniósł 0,011, a dla osób z chorobami współistniejącymi – 0,036. Śmiertelność z powodu COVID-19 w Polsce wyniosła blisko 2,5 proc.

Zakażenia po szczepieniu w przypadku AstraZeneki, Moderny czy Johnson&Johnson stwierdzano średnio od 9 do 18 dni od

szczepienia. W przypadku P�izera, średni czas, w którym doszło do zakażeń w Polsce, wynosił od 21 do 27 dni po przyjęciu dawki. Cytowany przez Gazetę dr Tomasz Dzieciątkowski podkreślał, że dane udostępnione przez MZ wskazują na wysoką skuteczność szczepionek. Zaznaczał, że na infekcję koronawirusem po przyjęciu szczepionki wpływ mogło mieć kilka czynników: • do zakażenia mogło dojść przed przyjęciem szczepionki lub wkrótce po jej przyjęciu (od zaszczepienia do wytworzenia odporności po szczepieniu mija co najmniej kilka dni) • w populacji są osoby, które z przyczyn osobniczych nie wytwarzają odporności po szczepieniu (tzw. nonresponderzy) • w wytworzeniu odporności istotną rolę odgrywają indywidualne czynniki, takie jak wiek, choroby współistniejące itp.

Potwierdzają to badania kliniczne „Np. w badaniach klinicznych szczepionki Johnson&Johnson preparat otrzymało ponad 2 tys. ozdrowieńców. Chodziło o to, by sprawdzić reakcje układu odpornościowego osób, które przebyły zakażenie koronawirusem. Okazało się, że nie ma przeciwwskazań, by szczepić ozdrowieńców, a wręcz odwrotnie – wzmacnia to poziom ich ochrony.

Również w badaniach nad szczepionką �irmy P�izer/BioNTech do trzeciej fazy, oprócz osób, które nigdy nie przeszły infekcji koronawirusem, rekrutowano ozdrowieńców.

I tu także potwierdzono, że szczepienia zwiększają ich odporność na ponowne zakażenie. Jednocześnie badania kliniczne wykazały, że nie występują u nich nadmierne niepożądane reakcje” – mówi dr hab Pior Rzymski biolog medyczny z Uniwersytetu Medycznego w Poznaniu.

Jaki odstęp pomiędzy chorobą a szczepieniem?

17 maja rząd ogłosił zmiany w szczepieniu osób, które mają za sobą infekcję COVID-19. Zgodnie z nowymi wytycznymi ozdrowieńcy mogą zgłosić się do punktu szczepień na pierwszą (lub jedyną) dawkę już po 30 dniach od daty otrzymania pozytywnego wyniku testu na koronawirusa. Wcześniej odstęp ten wynosił obligatoryjnie 90 dni. Jak zwykle w medycynie są wyjątki.

Zmiana w długości odstępu między chorobą a szczepieniem wywołuje dyskusję i zrozumiałe u laików obawy, że takie działanie może wpływać na obniżenie odporności uzyskanej po szczepieniu czy niepożądane skutki. Eksperci uspokajają – szczepienie po miesiącu od zakażenia jest bezpieczne i daje

KORONAWIRUS

pozytywne rezultaty. Odpowiedź immunologiczna jest już ustabilizowana i podanie szczepionki pełni tylko rolę bustera, czyli wzmocnienia już istniejącej odpowiedzi.

– Należy zwrócić uwagę na drobny fakt. Codziennie stykamy się z o wiele większą liczbą antygenów i także ulegamy zakażeniu przez znaczną liczbę patogenów obecnych wśród osób z naszego otoczenia. Jeśli uodporniliśmy się w przeszłości to nie dzieje się nic poza wzmocnieniem odporności dla danego patogenu. Ponadto trzeba przypomnieć, że człowiek jako osobnik tylko w 40 proc. składa się z komórek ludzkich, pozostałą część stanowią inne elementy biologiczne: bakterie, wirusy, grzyby i inne „stwory”. Cały ten układ oddziałuje na elementy układu odpornościowego i dopóki panuje równowaga, pozostajemy zdrowi. Ilość antygenu podana w szczepionce u zdrowego człowieka stanowi tak małą część antygenów, z którymi codziennie się styka, że nie ma istotnego znaczenia poza pobudzeniem pamięci immunologicznej dla czynnika obecnego w szczepionce – tłumaczy prof. dr. hab. Włodzimierz Gut, wirusolog

z Narodowego Instytutu Zdrowia Publicznego – Państwowego Zakładu Higieny.

Szybsze szczepienie po przebyciu wirusa.

Proponowana zmiana z cyklu szczepień jest też zgodna z zaleceniami producentów szczepionek – Ten czas pozwala na uniknięcie „przestymulowania”, czyli nadmiernego pobudzenia układu immunologicznego, wskutek generowania odpowiedzi odpornościowej najpierw naturalnej, a następnie sztucznej – tłumaczy lek.

Bartosz Fiałek, specjalista w dziedzinie reumatologii.

Ze strony rządu skrócenie tych odstępów ma na celu m.in. przyspieszenie procesu wyszczepiania społeczeństwa w miarę jak szczepionki są coraz bardziej dostępne.

– Możemy sobie na to dzisiaj pozwolić – tłumaczył szef Kancelarii Prezesa Rady Ministrów Michał Dworczyk.

Zdaniem specjalistów odstęp od zakażenia SARS-CoV-2 do zaszczepienia powinien zależeć od tego, jak ktoś przechorował COVID-19.

– Jeśli skąpoobjawowo, bądź bezobjawowo, to najprawdopodobniej

wytworzone przeciwciała wytracą się w dość niedługim czasie – wtedy warto zaszczepić się w terminie cztery tygodnie od zakażenia (ale nie krótszym!). Po cięższym przebiegu odporność jest wytwarzana, jednak nadal warto się szczepić, warto jednak poczekać – istniejące rekomendacje wskazują terminy: od trzech do sześciu miesięcy – precyzuje prof. dr hab. n med. Joanna Zajkowska z Kliniki Chorób Zakaźnych i Neuroinfekcji UMB w Białymstoku.

Odroczenie szczepienia do minimum 90 dni zaleca się natomiast, jeżeli pacjent w trakcie terapii COVID19 otrzymywał osocze ozdrowieńców lub przeciwciała monoklonalne.

Chodzi o to, by uniknąć potencjalnych interferencji zastosowanego leczenia na immunogenność szczepionki (czyli po to, by zapewnić maksymalną jej skuteczność). Dlatego do punktu szczepień warto zabrać ze sobą wypis ze szpitala.

Odroczenie jest też wskazane także w przypadku osób, które przechorowały COVID-19 i w dniu szczepienia nadal czują się źle.

43

Pamiętajmy, że przed otrzymaniem szczepionki przechodzimy kwali�ikację lekarską. Jeżeli jesteśmy ozdrowieńcem, a w terminie naszego szczepienia wciąż czujemy się źle, skarżymy się na objawy oddechowe, neurologiczne bądź sercowo-naczyniowe, to powinniśmy to zgłosić lekarzowi w punkcie szczepień bądź lekarzowi prowadzącemu. Być może w niektórych przypadkach trzeba wpierw zadbać o unormowanie stanu zdrowia, zanim przystąpi się do szczepienia. Podobnie zresztą powinni postępować pacjenci z chorobą przewlekłą, której stan jest niestabilny: trzeba się wtedy skontaktować z lekarzem prowadzącym w celu ustabilizowania stanu klinicznego przed otrzymaniem szczepionki.

Bez względu na to, czy jesteśmy ozdrowieńcem czy nie, do szczepienia warto podejść z rozsądkiem i przeczytać, w jaki sposób każdy z nas może się do niego przygotować, tak by zwiększyć poziom swojego bezpieczeństwa i zmaksymalizować immunogenność wakcynacji.

(Monika Wysocka, zdrowie.pap.pl)

reklama

44

KORONAWIRUS

Wpływ pandemii na zdrowie W CIĄGU OSTATNICH KILKUNASTU MIESIĘCY PSYCHIATRZY ODNOTOWALI CZĘSTSZE WYSTĘPOWANIE DEPRESJI, STANÓW LĘKOWYCH, ZABURZEŃ NERWICOWYCH, PROBLEMÓW ZE SNEM I APETYTEM, A TAKŻE ZESPOŁU STRESU POURAZOWEGO (PTSD) WŚRÓD DZIECI I MŁODZIEŻY. W ZWIĄZKU Z TYM, SPECJALIŚCI APELUJĄ DO RODZICÓW, OPIEKUNÓW I PEDAGOGÓW O WZMOŻONĄ CZUJNOŚĆ.

9 lipca 2021

Niespodziewane, głębokie zmiany w dotychczasowym sposobie funkcjonowania, długotrwała izolacja, nauka zdalna, związane z tym ograniczenie kontaktów z kolegami i koleżankami, a także obawy o zdrowie swoje i bliskich czy też żałoba po ich stracie – m.in. z takimi stresorami musiały zmagać się w trakcie pandemii dzieci i młodzież, co negatywnie wpłynęło na stan psychiki wielu z nich. Świadczą o tym wyniki licznych badań oraz statystyki z wielu krajów świata, w tym także z Polski.

– Dane Komendy Głównej Policji wskazują, że w 2020 r. zanotowano wzrost liczby prób samobójczych ze skutkiem śmiertelnym podejmowanych przez osoby poniżej 18. roku życia – podkreślała Aleksandra Gozdanek z Kliniki Psychiatrii Dzieci i Młodzieży Instytutu Psychiatrii i Neurologii podczas niedawnej, III edycji Kongresu Zdrowia Psychicznego.

Samobójstwom można zapobiegać! Dowiedz się jak.

W 2020 r. życie odebrało sobie w Polsce aż 107 dzieci i nastolatków, wobec 98 – rok wcześniej. Ze statystyk policyjnych wynika, że problem

ten dotyczy przede wszystkim osób w grupie wiekowej 13-18 lat.

Niestety, wiele wskazuje, że powyższe dane to tylko czubek „góry lodowej”.

– W prowadzonym przez Fundację Dajemy Dzieciom Siłę telefonie zaufania dla dzieci i młodzieży w 2020 r. zarejestrowano 747 interwencji w przypadku bezpośredniego zagrożenia zdrowia i życia dziecka – o 43 proc. więcej niż w 2019 r. – informowała Aleksandra Gozdanek w czasie kongresu.

W tym kontekście psychiatrzy dodają, że obok prób samobójczych, istotny problem stanowią także m.in. samookaleczenia, a także doświadczanie przemocy. Oczywiście wpływ pandemii na psychikę dzieci i młodzieży nie zawsze przejawia się aż tak drastycznie. W praktyce może on przybierać bardzo różne formy – począwszy od utrzymującego się przez dłuższy czas gorszego samopoczucia, poprzez mniejsze lub większe problemy w relacjach z innymi lub nauką, aż po wystąpienie (lub nasilenie) objawów lęku uogólnionego, depresji czy też innego rodzaju (w tym m.in. wspomnianych już wcześniej) zaburzeń psychicznych.

Jedno jest pewne: żadnej istotnej zmiany w zachowaniu dziecka, ani innych niepokojących sygnałów, jakie mogą świadczyć o przeżywanych przez niego problemach nie można zlekceważyć! Psychiatrzy ostrzegają, że jeśli dziecko nie otrzyma na czas wsparcia ze strony swoich bliskich albo profesjonalistów, to z pozoru nawet błahe problemy mogą zacząć szybko narastać i doprowadzić do kryzysu psychicznego, co w efekcie może mieć bardzo poważne konsekwencje.

Jak wspierać dziecko w nowej rzeczywistości

Wspomniane problemy dzieci i młodzieży oraz związane z nimi zagrożenia spowodowały, że rządy wielu krajów na świecie, a także liczne organizacje pozarządowe i naukowe, opracowały w ostatnich miesiącach specjalne rekomendacje dla rodziców, opiekunów i pedagogów – instruujące, jak należy wspierać dzieci i młodzież w radzeniu sobie w „nowej rzeczywistości”, nie tylko w czasie lockdownu, lecz także między innymi w łagodzeniu trudności związanych z powrotem do stacjonarnej nauki w szkole oraz wychodzeniem z pande-

KORONAWIRUS

45

psychiczne dzieci i młodzieży micznej traumy.

Dr hab. Barbara Remberk, konsultant krajowy w dziedzinie psychiatrii dzieci i młodzieży, wskazała podczas III Kongresu Zdrowia Psychicznego kilka przykładów tego rodzaju opracowań z rekomendacjami ekspertów: • Wytyczne dotyczące działań skierowanych do uczniów i rodziców oraz kadry pedagogicznej po powrocie do szkół i placówek,

opublikowane przez Ministerstwo Edukacji Narodowej.

• Komunikat PARPA w sprawie realizacji programów pro�ilaktycznych dla dzieci i młodzieży w szkołach i społecznościach lokalnych.

• Returning to school after lockdown – opracowanie w języku angielskim opublikowane przez brytyjską organizację Mental Health Foundation.

• Supporting your children return to school during COVID-19: opracowanie opublikowane przez UNICEF. • Amerykańskie opracowania rządowe na temat strategii ponownego otwierania szkół po lockdownie: US Department of Education.

– Stres szkolny to jeden z głównych czynników spustowych problemów, które prowadzą do hospitalizacji psychiatrycznych wśród dzieci i młodzieży – podkreślała Barbara Rem-

berk podczas kongresu, uzasadniając wagę wprowadzania w życie wspomnianych rekomendacji dotyczących szkoły.

Oczywiście, poza samą szkołą i pracującymi w niej nauczycielami, pedagogami i psychologami, dużo miejsca poświęcono też we wspomnianych rekomendacjach roli rodziców oraz opiekunów dzieci i młodzieży, których wpływ i wsparcie odgrywają kluczową rolę. (zdrowie.pap.pl)

JAK ROZMAWIAĆ Z NASTOLATKIEM W DEPRESJI? OTO KILKA PRZYKŁADOWYCH, PRAKTYCZNYCH RAD DLA RODZICÓW, KTÓRE PRZYTOCZYŁA BARBARA REMBERK PODCZAS KONGRESU, DOTYCZĄCYCH TEGO, JAK WSPIERAĆ DZIECI I JAK OCENIĆ CZY DZIECKO SOBIE RADZI: r JOJDKPXBlj SP[NPXZ [ E[JFljNJ N JO OB UFNBU TZUVBDKJ X T[LPMF J USVEOPǯDJ [XJLJ[BOZDI [ QPXSPUFN EP OBVLJ TUBDKPOBSOFK PLB[ZXBlj

[BJOUFSFTPXBOJF J [SP[VNJFOJF BMF OJF CZlj OBUBSD[ZXZN r SP[NBXJBlj [ E[JFljNJ P TQPTPCBDI SBE[FOJB TPCJF [ FNPDKBNJ J USVEOZNJ TZUVBDKBNJ BMF VXBHB E[JFDJ VD[LJ TJǒ SFBLDKJ FNPDKPOBMOZDI PE EPSPT ZDI EMBUFHP XBȃOF KFTU BCZ QP[PTUBXBlj TQPLPKOZN SP[NBXJBlj ȃZD[MJXJF J [BQFXOJlj E[JFDLV QPD[VDJF CF[QJFD[FǤTUXB D[ZMJ OJF EBXBlj TJǒ QPOPTJlj X BTOZN FNPDKPN

r [BDIǒDBlj E[JFDLP EP SP[NPXZ [ [BVGBOZN EPSPT ZN X QS[ZQBELV QS[FǯMBEPXBOJB MVC JOOZDI OJFQSBXJE PXZDI TZUVBDKJ X T[LPMF

N JO VNJBSLPXBOJF X LPS[ZTUBOJV [ VS[LJE[FǤ DZGSPXZDI B UBLȃF P X BǯDJXZ CF[QJFD[OZ TQPTÓC LPS[ZTUBOJB [ JOUFSOFUV

r CZlj EPTUǒQOZN EMB E[JFDLB UBL CBSE[P KBL UP UZMLP NPȃMJXF m [HPEOJF [ NBLTZNLJ UXÓK D[BT KFTU OBKMFQT[ZN QSF[FOUFN EMB E[JFDLB

r SP[NBXJBlj [ E[JFDLJFN P QP[ZUZXBDI [XJLJ[BOZDI [ OBVLLJ X T[LPMF J DFMFCSPXBlj KFHP TVLDFTZ

r [BECBlj P IJHJFOǒ TOV E[JFDLB B UBLȃF P U[X IJHJFOǒ DZGSPXLJ D[ZMJ

r [BDIǒDBlj E[JFDJ EP BLUZXOPǯDJ LSFBUZXOZDI LUÓSF QPNBHBKLJ XZSB[Jlj VD[VDJB

46 ~ igrzyska olimpijskie w TOKIO TOKIO 2021 (w nawiasach zawodnicy, którzy zdobyli kwalifikację, ale nie zostali jeszcze wybrani do kadry, ponieważ te kwalifikacje nie są imienne):

– Karolina Naja/Anna Puławska/ Katarzyna Kołodziejczyk/ Helena Wiśniewska C1 mężczyzn (1000 m) – Mateusz Kamiński C2 mężczyzn (1000 m) – Wiktor Głazunow/Tomasz Barniak rezerwowa: Justyna Iskrzycka

Boks

-51 kg kobiet – Sandra Drabik -69 kg kobiet – Karolina Koszewska -75 kg kobiet – Elżbieta Wójcik -63 kg mężczyzn – Damian Durkacz

Kajakarstwo górskie

K1 kobiet – Klaudia Zwolińska C1 kobiet – Aleksandra Stach K1 mężczyzn – Krzysztof Majerczak C1 mężczyzn – Grzegorz Hedwig

Kolarstwo szosowe

Gimnastyka sportowa

jazda indywidualna na czas kobiet – 1 miejsce wyścig ze startu wspólnego kobiet – 2 miejsca jazda indywidualna na czas mężczyzn – 1 miejsce wyścig ze startu wspólnego mężczyzn – 3 miejsca

wielobój kobiet – Gabriela Sasnal (Janik) skok kobiet – Gabriela Sasnal (Janik) równoważnia kobiet – Gabriela Sasnal (Janik) ćwiczenia wolne kobiet – Gabriela Sasnal (Janik) poręcze asymetryczne kobiet – Gabriela Sasnal (Janik)

Kolarstwo górskie

Golf

mężczyźni – Adrian Meronk

Jeździectwo

WKKW indywidualnie – 3 miejsca WKKW drużynowo – 1 miejsce (drużyna: Spisak, Pawlak, Warszawski)

Judo

-52 kg kobiet – Agata Perenc -57 kg kobiet – Julia Kowalczyk -63 kg kobiet – Agata Ozdoba-Błach -78 kg kobiet – Beata Pacut -90 kg mężczyzn – Piotr Kuczera – +100 kg mężczyzn – Maciej Sarnacki

Kajakarstwo

C1 kobiet (200 m) – Dorota Borowska K1 kobiet (200 m) – Marta Walczykiewicz K2 kobiet (500 m) – Karolina Naja/Anna Puławska K4 kobiet (500 m) 9 lipca 2021

SKŁAD POLSKIEJ REPREZENTACJI NA IGRZYSKA OLIMPIJSKIE

wyścig indywidualny kobiet – 1 miejsce wyścig indywidualny mężczyzn – 1 miejsce

Kolarstwo torowe

sprint indywidualny kobiet – 2 miejsca* sprint drużynowy kobiet – 1 miejsce keirin kobiet – 2 miejsca* madison kobiet – 1 miejsce omnium kobiet – 1 miejsce sprint ind. mężczyzn – 2 miejsca* sprint drużynowy mężczyzn – 1 miejsce keirin mężczyzn – 2 miejsca* madison mężczyzn – 1 miejsce omnium mężczyzn – 1 miejsce * Polska ma prawo do wystawienia drugiego zawodnika w sprincie i keirinie, jeśli zostaną spełnione następujące warunki: a. wybrany zawodnik będzie zakwalifikowany także do innej konkurencji, b. Polska nie przekroczy maksymalnej liczby 8 kolarzy i 7 kolarek

Koszykówka 3x3

Turniej drużynowy – Polska

Lekkoatletyka

100 m kobiet – Ewa Swoboda

igrzyska olimpijskie w TOKIO ~ 47 400 m kobiet – Justyna Święty-Ersetic, Iga Baumgart-Witan, Natalia Kaczmarek 100 m ppł kobiet – Karolina Kołeczek, Klaudia Siciarz, Pia Skrzyszowska 400 m ppł kobiet – Joanna Linkiewicz 300 m z przeszkodami kobiet – Alicja Konieczek, Aneta Konieczek 800 m mężczyzn – Marcin Lewandowski, Patryk Dobek, Mateusz Borkowski* 1500 m mężczyzn – Marcin Lewandowski, Michał Rozmys 400 m ppł mężczyzn – Patryk Dobek maraton kobiet – Karolina Nadolska, Aleksandra Lisowska, Angelika Mach, Izabela Paszkiewicz* chód na 20 km kobiet – Katarzyna Zdziebło maraton mężczyzn – Marcin Chabowski, Adam Nowicki, Arkadiusz Gardzielewski, Kamil Karbowiak, Krystian Zalewski* chód na 50 km mężczyzn – Rafał Augustyn, Artur Brzozowski, Dawid Tomala pchnięcie kulą kobiet – Paulina Guba, Klaudia Kardasz rzut oszczepem kobiet – Maria Andrejczyk rzut młotem kobiet – Joanna Fiodorow, Anita Włodarczyk, Malwina Kopron pchnięcie kulą mężczyzn – Michał Haratyk, Konrad Bukowiecki rzut dyskiem mężczyzn – Piotr Małachowski rzut oszczepem mężczyzn – Marcin Krukowski rzut młotem mężczyzn – Paweł Fajdek, Wojciech Nowicki skok o tyczce mężczyzn – Piotr Lisek, Paweł Wojciechowski skok wzwyż kobiet – Kamila Lićwinko sztafeta 4x100 m kobiet – Polska sztafeta 4x400 m kobiet – Polska sztafeta 4x400 m mieszana – Polska * w każdej konkurencji indywidualnej może wystartować max. 3 reprezentantów kraju

Łucznictwo

kobiety indywidualnie – 1 miejsce (Zyzańska) mężczyźni indywidualnie – 1 miejsce (Napłoszek) mikst – 1 miejsce dla kraju

Pięciobój nowoczesny

kobiety indywidualnie – Anna Maliszewska mężczyźni indywidualnie – Łukasz Gutkowski, Sebastian Stasiak

Pływanie

50 m st. dowolnym kobiet - Katarzyna Wasick 100 m st. dowolnym kobiet – Alicja Tchórz 200 m st. dowolnym kobiet – Aleksandra Polańska 100 m st. grzbietowym kobiet – Paulina Peda 200 m st. grzbietowym kobiet – Laura Bernat 100 m st. motylkowym kobiet – Paulina Peda 50 m st. dowolnym mężczyzn – Paweł Juraszek, Konrad Czerniak 100 m st. dowolnym mężczyzn – Jakub Kraska 100 m st. grzbietowym mężczyzn – Kacper Stokowski 200 m st. grzbietowym mężczyzn – Radosław Kawęcki, Jakub Skierka 100 m st. motylkowym mężczyzn – Jakub Majerski, Paweł Korzeniowski 200 m st. motylkowym mężczyzn – Krzysztof Chmielewski, Jakub Majerski 100 m st. klasycznym mężczyzn – Jan Kozakiewicz sztafeta 4x100 m st. dowolnym kobiet – Polska sztafeta 4x100 m st. dowolnym mężczyzn – Polska sztafeta 4x200 m st. dowolnym mężczyzn – Polska sztafeta 4x100 m st. zmiennym mężczyzn – Polska sztafeta mieszana 4x100 m st. zmiennym – Polska

Podnoszenie ciężarów -53 kg kobiet – Joanna Łochowska - 96 kg mężczyzn – Bartłomiej Adamus - 109 kg mężczyzn – Arkadiusz Michalski

Siatkówka

turniej mężczyzn – Polska (Fabian Drzyzga, Grzegorz Łomacz, Bartosz Kurek, Łukasz Kaczmarek, Mateusz Bieniek, Piotr

Nowakowski, Jakub Kochanowski, Wilfredo Leon, Michał Kubiak, Aleksander Śliwka, Kamil Semeniuk + libero)

Siatkówka plażowa

turniej mężczyzn – Grzegorz Fijałek/Michał Bryl , Piotr Kantor/Bartosz Łosiak

Skateboarding park kobiet – Amelia Brodka

Strzelectwo

karabin trzy postawy 50 m kobiet – Aneta Stankiewicz karabin pneumatyczny 10 m kobiet – Aneta Stankiewicz karabin trzy postawy 50 m mężczyzn – 1 miejsce (Bartnik) karabin pneumatyczny 10 m mężczyzn – 1 miejsce (Bartnik)* pistolet pneumatyczny 10 m kobiet – 1 miejsce (Breś) pistolet sportowy 25 m kobiet – 1 miejsce (Breś)* trap kobiet Sandra Bernal skeet kobiet – 1 miejsce (Jarmolińska) * Tomasz Bartnik wywalczył kwalifikację w karabinie trzech postawach. Z tego względu Polska może też wystawić zawodnika w karabinie pneumatycznym 10 m, o ile ten wypełni minimum w tej konkurencji. * Klaudia Breś wywalczyła kwalifikację w pistolecie pneumatycznym 10 m. Z tego względu Polska może też wystawić zawodniczkę w pistolecie sportowym 25 m, o ile wypełni minimum w tej konkurencji.

Szermierka

szpada kobiet indywidualnie – Aleksandra Jarecka, Ewa Trzebińska, Renata Knapik-Miazga szpada kobiet drużynowo – Polska (Jarecka, Trzebińska, Knapik-Miazga, Magdalena PiekarskaTwardochel) floret kobiet indywidualnie – Martyna Jelińska

Taekwondo

-57 kg kobiet – Patrycja Adamkiewicz

+67 kg kobiet – Aleksandra Kowalczuk

Tenis stołowy

kobiety indywidualnie – 2 miejsca kobiety drużynowo – 1 miejsce (Qian, Partyka, Bajor)

Wioślarstwo

czwórka podwójna kobiet – 1 miejsce (Kobus-Zawojska, Wieliczko, Springwald, Zillmann) czwórka bez sternika kobiet – 1 miejsce (Dittmann, Michałkiewicz, Chabel, Wierzbowska) dwójka podwójna mężczyzn – 1 miejsce (Ziętarski, Biskup) dwójka podwójna wagi lekkiej mężczyzn – 1 miejsce (Kowalski, Mikołajczewski) czwórka podwójna mężczyzn – 1 miejsce (Czaja, Chabel, Pośniak, Barański) czwórka bez sternika mężczyzn – 1 miejsce (Wilangowski, Burda, Brzeziński, Szpakowski)

Wspinaczka

kombinacja kobiet – Aleksandra Mirosław

Zapasy

styl wolny kobiet -53kg – Roksana Zasina styl wolny kobiet -57kg – Jowita Wrzesień styl klasyczny mężczyzn -97kg – Tadeusz Michalik styl wolny mężczyzn -74kg – Kamil Rybicki styl wolny mężczyzn -65 kg – Magomedmurad Gadżijew

Żeglarstwo

RS:X kobiet – Zofia Noceti-Klepacka Laser Radial kobiet – Magdalena Kwaśna 470 kobiet – Agnieszka Skrzypulec/Jolanta Ogar 49er kobiet – Aleksandra Melzacka/Kinga Łoboda RS:X mężczyzn – Piotr Myszka 49er mężczyzn – Łukasz Przybytek/Paweł Kołodziński

52 ~ raport

POLSKO BRYTYJSKIE RELACJE OD CZASÓW CHROBREGO

POLSKO-ANGIELSKIE RELACJE DYPLOMATYCZNE SIĘGAJĄ XI WIEKU, KIEDY PIERWSZE WSTĘPNE KONTAKTY ZOSTAŁY NAWIĄZANE PODCZAS PANOWANIA KRÓLA ANGLII ETHERELDA II BEZRADNEGO I KRÓLA POLSKI BOLESŁAWA I CHROBREGO. Przez wiele wieków wymiana handlowa była głównym �ilarem relacji między dwoma królestwami. Polityka zaczęła grać ważniejszą rolę dopiero w XV wieku. Monarchowie z obydwu stron zaczęli wysyłać swoich przedstawicieli do drugiego kraju, zazwyczaj w konkretnych sprawach bardziej, niż w celu utrzymania stałych stosunków dwustronnych.

Z początkiem XVII wieku nasiliła się ilość ciągłych kontaktów dyplomatycznych, szczególnie ze strony angielskiej, a następnie brytyjskiej.

Mianowano półstałych i stałych przedstawicieli, a wysłannicy o randze ambasadora byli stosowani w przypadku misji specjalnych. Mimo braku stałego wysłannika w Londynie kontakty dyplomatyczne były utrzymywane także po stronie polskiej.

W roku 1769 w Londynie powstało pierwsze stałe przedstawicielstwo dyplomatyczne Rzeczpospolitej Obojga Narodów – niegdyś największego i jednego z najbardziej zaludnionych i zróżnicowanych etnicznie państw Europy. Początki jego misji zbiegły się z rozbiorami Polski przez Rosję, Prusy i Austrię. Bliskie relacje polsko-brytyjskie utrzymane przez ostatniego króla Rzeczpospolitej Obojga Narodów, Stanisława Augusta Poniatowskiego, pozwoliły na szybką reakcję ze strony Wielkiej Brytanii na uchwalenie Konstytucji 3 Maja, pierwszej w Europie i drugiej na świecie demokratycznej konstytucji. Dzięki ambasadorowi Polski w Wielkiej Brytanii Franciszkowi Bukatemu została ona przetłumaczona na język angielski niemal natychmiast po obwieszczeniu. Brytyjska prasa poinformowała o konstytucji 20 maja. Nawet Edmund Burke, wielki brytyjski myśliciel i polityk wigowski, ją chwalił.

Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości 11 listopada 1918 r. polsko-brytyjskie relacje zaczęły kwitnąć. Wielka Brytania uznała odzy9 lipca 2021

skanie niepodległości przez Polskę 26 lutego 1919.

Tego dnia sir Esme Howard, brytyjski wysłannik przy Komisji Międzysojuszniczej dla Polski, napisał do marszałka Józefa Piłsudskiego: „Rząd Jego Królewskiej Mości uznaje i potwierdza niepodległość Polski”, dodając, iż „była to najbardziej honorowa i przyjemna wiadomość, jaką kiedykolwiek musiałem przekazać”. 15 lipca 1919 r. stosunki dyplomatyczne między Polską a Wielką Brytanią zostały o�icjalnie odnowione. Książę Eustachy Sapieha został pierwszym o�icjalnym wysłannikiem niepodległej Polski w Londynie, a Percy Wyndham został ministrem pełnomocnym Zjednoczonego Królestwa w Polsce.

Duch braterstwa między Polską a Wielką Brytanią był dostrzegalny przed i w trakcie II wojny światowej. 31 marca 1939 r., w odpowiedzi na sprzeciw Niemiec wobec układu monachijskiego, Wielka Brytania wraz z Francją zadeklarowały poparcie dla zapewnienia polskiej niepodległości. Kiedy po wybuchu wojny część Polskich Sił Zbrojnych przybyła na Wyspy Brytyjskie z okupowanej ojczyzny, Polacy i Brytyjczycy stanęli ramię w ramię w bitwie o Wielką Brytanię, która odmieniła losy wojny. Dywizjon 303,

walczący pod dowództwem brytyjskim, stał się najskuteczniejszą jednostką w bitwie, a prawie 20,000 polskich lotników i lotniczek walczyło w 16 polskich dywizjonach w Wielkiej Brytanii. O�icer Królewskich Sił Lotniczych (Royal Air Force) i ich naczelny dowódca podczas bitwy sir Hugh Dowding napisał: „Gdyby nie wspaniałe polskie dywizjony i ich niedościgłe męstwo, nie zaryzykowałbym twierdzenia, że wynik tej bitwy byłby taki sam”.

Polsko-brytyjskie osiągnięcia wojenne obejmują również współpracę nad łamaniem szyfru Enigmy.

Polscy matematycy rozszyfrowali kod jako pierwsi w 1932 r. i przekazali wyniki swoich prac kryptologowi Alanowi Turingowi i brytyjskiemu wywiadowi, co umożliwiło odczytywanie niemieckich szyfrogramów na masową skalę w Bletchley Park i przyczyniło się do skrócenia wojny o ok. 2 lata.

Bratanek Turinga, sir Dermot Turing, podkreśla, że bez osiągnięć polskich naukowców, prace i odkrycia jego wujka byłyby znacznie spowolnione, o ile w ogóle możliwe.

W trakcie wojny Londyn był siedzibą prawowitego przedstawicielstwa państwa polskiego, w tym

raport ~ Rządu RP na Uchodźstwie. Mimo braku uznania po przejęciu w Polsce władzy przez komunistów, przetrwało ono okres powojenny. Wielu polskich emigrantów również osiedliło się w Wielkiej Brytanii po wojnie.

22 grudnia 1990 r. ostatni prezydent Rzeczypospolitej Polskiej na Uchodźstwie Ryszard Kaczorowski przekazał insygnia władzy państwo-

Londynie w 1991 r. Wielka Brytania wspierała polskie przemiany systemowe i popierała polskie aspiracje do członkostwa w Sojuszu Atlantyckim (NATO), co nastąpiło w marcu 1999 r. Polska otrzymała także mocne brytyjskie wsparcie w procesie akcesji do Unii Europejskiej. Dla Polski i Polaków bardzo ważne znaczenie miała decyzja rządu brytyjskiego o otwarciu rynku

wej przechowywane od wybuchu II wojny światowej pierwszemu demokratycznie wybranemu prezydentowi III RP Lechowi Wałęsie. Po 45 latach sowieckiej okupacji Polska po raz drugi w przeciągu 72 lat w pełni odzyskała niepodległość i suwerenność, rozpoczynając tym samym nowy etap w relacjach polsko-brytyjskich.

pracy dla polskich obywateli, bez okresów przejściowych, natychmiast po przystąpieniu do UE, co stało się faktem 1 maja 2004 r. Dzięki temu liczna rzesza Polaków rozpoczęła pracę i edukację w Wielkiej Brytanii, powodując, że Polacy są obecnie największą grupą narodowościową w Zjednoczonym Królestwie. Polskę i Zjednoczone Królestwo, także jako państwa członkowskie NATO i UE (do czasu brexitu), łączy tożsamość poglądów w wielu kwestiach z zakresu agendy europejskiej, gospodarczej, bezpieczeństwa.

Dwustronna współpraca polityczna, prowadzona głównie w formie spotkań szefów rządów, ministrów, czy parlamentarzystów, a także na szczeblu roboczym, tworzy dobry klimat, ważny dla współdziałania w innych dziedzinach.

W okresie III RP

Polska i Zjednoczone Królestwo Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej (UK) niezmiennie pozostają ważnymi partnerami. Zmiany polityczne w Europie Środkowej po 1989 r. nadały naszym kontaktom dwustronnym nowej dynamiki. Umożliwiły one powrót do bliskiej współpracy obu państw, jaka nas łączyła podczas II wojny światowej. Symbolicznym potwierdzeniem tej zmiany była o�icjalna wizyta prezydenta Lecha Wałęsy w

czytaj na str. 54

53

reklama

54 ~ raport dokończenie ze str. 53

Na przykład dla utrzymania dodatniego dla Polski bilansu we wzajemnych obrotach handlowych, intensywnej współpracy naukowo-akademickiej, czy zapewnienia odpowiedniego traktowania Polaków przebywających na Wyspach Brytyjskich, co jest szczególnie ważne obecnie, w kontekście negocjacji wokół brexitu. W ostatnim okresie miało miejsce szereg ważnych wizyt. 5 czerwca 2019 r. premier Mateusz Morawiecki wziął udział w obchodach 75. rocznicy lądowania aliantów w Normandii w Portsmouth.

Przed o�icjalnymi obchodami spotkał się z ówczesną premier Wielkiej Brytanii Theresą May. 18 marca 2019 r. minister gospodarki morskiej i żeglugi śródlądowej Marek Gróbarczyk spotkał się z ministrem transportu UK Chrisem Graylingiem, a 15 lutego 2019 r. wiceminister nauki i szkolnictwa wyższego Piotr Dardziński spotkał się w brytyjskim Departamencie Biznesu, Energii i Strategii Przemysłowej z ministrem ds. uniwersytetów, nauki, badań i innowacji Chrisem Skidmorem. 20 grudnia 2018 r. odbyły się trzecie konsultacje międzyrządowe z udziałem premiera Mateusza Morawieckiego, ministrów spraw zagranicznych, spraw wewnętrznych i administracji, obrony oraz przedsiębiorczości i technologii, a także wiceministra �inansów. Podczas spotkań z ich brytyjskimi odpowiednikami miały miejsce rozmowy dot. najistotniejszych kwestii z zakresu agendy dwustronnej, gospodarczej, bezpieczeństwa oraz międzynarodowej, w tym europejskiej. Dopełnieniem tego intensywnego dialogu są regularne rozmowy szefów dyplomacji obu krajów, ministrów ds. europejskich oraz szefów i wiceministrów pozostałych resortów. W tym miejscu należy podkreślić wypracowanie przez Polskę i Zjednoczone Królestwo rzadko stosowanej formuły współpracy, jaką są wspólne spotkania ministrów spraw zagranicznych i obrony (tzw. Kwadryga; ostatnie takie spotkanie odbyło się w czerwcu 2018 r. w Warszawie) oraz zapoczątkowanie unikalnej formuły konsultacji międzyrządowych (ostatnie spotkanie – grudzień 2018 r., Londyn). Ważne miejsce w kontaktach dwustronnych ma również współdziałanie między parlamentami, zwłaszcza aktywność grup dwustronnych: polsko-brytyjskiej i brytyjsko-polskiej oraz kontakty między poszczególnymi komisjami parlamentarnymi, a także społeczeństwami obywatelskimi Polski i Wielkiej Brytanii podczas dorocznego Forum Belwederskiego, które ma miejsce naprzemiennie w Warszawie i

Londynie. Obecnie jednym z ważniejszych tematów wzajemnych rozmów są negocjacje dot. opuszczenia Unii Europejskiej przez Wielką Brytanię, w tym zwłaszcza zagwarantowanie praw nabytych obywatelom Polski.

Bardzo ważne będzie także określenie przez Wielką Brytanię jej oczekiwań wobec swoich przyszłych relacji z UE. Dla Polski istotne jest, by dostęp do jednolitego rynku był uwarunkowany przestrzeganiem wszystkich czterech swobód, tj. swobody przepływu towarów, kapitału, usług i osób. Mimo wyrażonej w dniu 23 czerwca 2016 r. decyzji o opuszczeniu UE przez Zjednoczone Królestwo wciąż bardzo ważnym elementem współpracy są konsultacje w bieżących sprawach Unii Europejskiej. W tym obszarze wiele nas łączy – poparcie dla skuteczności działań UE i skoncentrowanie jej działań na praktycznych projektach, dokończenie tworzenia Jednolitego Rynku, także rynku cyfrowego, wsparcie dla poszerzenia UE i jej aktywności w najbliższym sąsiedztwie, w tym wobec państw Europy Wschodniej w ramach Partnerstwa Wschodniego, przezwyciężenie kryzysu �inansowogospodarczego w stre�ie euro i całej UE, skuteczna polityka energetyczna,

stanowiska są odmienne. Przykładowo, są to tempo redukcji emisji dwutlenku węgla, realizacja Wspólnej Polityki Zagranicznej i Bezpieczeństwa oraz rozwój Europejskiej Służby Działań Zewnętrznych, rozwijanie współpracy w ramach Wspólnej Polityki Bezpieczeństwa i Obrony, czy też znaczenie zasady Swobodnego Przepływu Osób. Istotnym aspektem współpracy jest także współdziałanie w ramach NATO, mimo istniejących różnic w potencjale polityczno-obronnym (np.

Wielka Brytania posiada potencjał nuklearny i dysponuje stałym miejscem w Radzie Bezpieczeństwa ONZ).

Decyduje o tym bliskość poglądów na sprawy wojskowości, bezpieczeństwa regionalnego, europejskiego i globalnego, przeciwdziałanie współczesnym zagrożeniom, w tym zwalczanie terroryzmu czy też modernizacja sił zbrojnych. Wieloletnią tradycję ma udział polskich i brytyjskich jednostek we wspólnych manewrach wojsk lądowych, sił powietrznych czy marynarki wojennej. Współpracę nawiązały także przemysły zbrojeniowe obu państw.

Współdziałanie to nawiązuje do chlubnej tradycji sojuszu polsko-brytyjskiego w czasie II wojny światowej.

W kontekście bezpieczeństwa mię-

dlowe. Wielka Brytania jest trzecim najważniejszym partnerem handlowym Polski, z systematycznie od 1990 rosnącymi obrotami handlowymi. We wrześniu 2018 r. polska gospodarka została zaliczona do grona rynków rozwiniętych przez London Stock Exchange FTSE Russell. Brytyjski model ekonomiczny i doświadczenia z okresu prywatyzacji były jednymi z punktów odniesienia dla Polski podczas przemian wolnorynkowych w latach 90. Przez lata Polska dostawała duże wsparcie od brytyjskiego rządu.

Wielka Brytania wspierała Polskę w jej staraniach o redukcję zadłużenia zagranicznego oraz działała na rzecz polskiej akcesji do Unii Europejskiej.

Przystąpienie do Unii Europejskiej w 2004 otworzyło także drogę do bliższej współpracy między oboma krajami. Polska i Wielka Brytania miały wspólną wizję planu gospodarczego UE – oba kraje miały podobną perspektywę na konkurencyjny rynek wewnętrzny UE, regulacje rynku pracy, budowę europejskiego rynku cyfrowego, czy otwartej i globalnej polityki handlowej. Wraz ze zwiększającą się liczbą Polaków migrującą do Wielkiej Brytanii, UK było jednym z pierwszych państw, które w UE otworzyło swój

także z jej wymiarem zewnętrznym, stosunki UE z partnerami pozaeuropejskimi, szczególnie USA, Chinami, Indiami czy Brazylią, udział UE w operacjach stabilizacyjnych i pokojowych w regionach objętych kon�liktami.

Z drugiej strony dostrzegamy, że istnieje katalog spraw, w których nasze

dzynarodowego należy także zwrócić uwagę na podobieństwo poglądów Polski i Wielkiej Brytanii w ramach OBWE.

rynek pracy dla polskich obywateli.

Po globalnym kryzysie �inansowym z 2007-09, zarówno Polska, jak i Wielka Brytania wzmacniały europejskie wysiłki walki ze skutkami globalnego kryzysu �inansowego. Wymiana handlowa jest ważną częścią współpracy polsko-brytyjskiej. Bliskie relacje

Współpraca ekonomiczna

Polskę i Wielką Brytanię łączą bliskie stosunki ekonomiczne i han-

raport ~ krajów zachęciły �irmy brytyjskie do inwestowania w Polsce już na początku lat 90. Przykładem może być Tesco, które otworzyło swoje pierwsze sklepy w 1996. Obecny roczny obrót �irmy wynosi około 2 miliardów funtów, Tesco ma 5 milionów klientów tygodniowo i około 400 sklepów w całym państwie. Co więcej, Wielka Brytania stała się drugim największym zagranicznym rynkiem zbytu dla polskich dóbr i serwisów. Obecnie, około 60 tysięcy przedsiębiorstw zostało założonych przez Polaków i jest na Wyspach (np. Black red White, Kulczyk Investements SA, Inglot). Polska stała się także ważnym odbiorcą bezpośrednich inwestycji zagranicznych (FDI) brytyjskich przedsiębiorstw. Wartość brytyjskich bezpośrednich inwestycji zagranicznych wynosi ponad 10 miliardów euro, co czyni Wielką Brytanię szóstym największym inwestorem w Polsce. Największe brytyjskie �irmy operujące w Polsce to np. Imperial Tobacco Group PLC, GlaxoSmithKline, AVIVA czy Shell Overseas Holding.

Warto zaznaczyć, że wartość brytyjskiego eksportu do Polski podwoiła się od 2006, natomiast polski eksport do Wielkiej Brytanii potroił się. Polska i Wielka Brytania współpracują w

Globe w 150-lecie urodzin Stanisława Wyspiańskiego czy uroczysta Gala i koncert w Guildhall z okazji 100-lecia odzyskania przez Polskę niepodległości w 2018 roku. IKP wspiera też liczne koncerty, promuje polską literaturę, polskie dziedzictwo oraz sztukę współczesną. Planowe są już także wydarzenia na rok 2021, jest to między innymi wystawa obrazu „Astronom Kopernik, czyli rozmowa z Bogiem” Jana Matejki w Muzeum Narodowym oraz wystawa „Malarze Młodej Polski”, która będzie miała miejsce w roku 2021.

Współpraca naukowa

Ambasada PL w Londynie ściśle współpracuje z Ministerstwem Nauki i Szkolnictwa Wyższego, realizując najważniejsze cele promocji polskiej nauki w Wielkiej Brytanii oraz zachęcając uczelnie wyższe oraz ośrodki badawcze do ścisłej współpracy we wszystkich najważniejszych obszarach. W tym celu organizowane są fora naukowe oraz konferencje naukowe mające na celu promocję polskiej nauki w Wielkiej Brytanii, budowanie platformy do wzmocnienia współpracy akademickiej i naukowej.

Zgodnie z obowiązującym prawem, wszystkie dzieci w Zjednoczonym Królestwie Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej UK było jednym (UK) podlegają obowiązkowi , państw zych z pierws edukacji pomiędzy 5. (w które otworzyło swój rynek pracy.

Irlandii Północnej – 4) a 16. rokiem życia. Należy przy tym mieć na uwadze, że obwielu dziedzinach, między innymi w szar oświaty jest kwestią przekazaną zakresie innowacyjności, gospodarki na poziom krajów wchodzących w cyfrowej, nowych technologii w �inan- skład Zjednoczonego Królestwa – Ansach, wsparcia sektora usług, wyglii, Irlandii Północnej, Szkocji i Walii. miany naukowej pomiędzy polskimi i Jest to o tyle ważne, że pomiędzy brytyjskimi uczelniami na polu badań systemami oświaty w każdym z tych i rozwoju, czy w wymianie doświadczterech krajów mogą występować czeń we wspieraniu małych i średnich drobne różnice. przedsiębiorstw. Współpraca ma też Ze względu na różnice regionalne miejsce w zakresie energii, zwłaszcza i specy�iczne rozwiązania o charakw odniesieniu do bezpieczeństwa terze historycznym, system edukacji energetycznego, rozwoju energetyki w UK jest dość skomplikowany. Stąd jądrowej i poszukiwania węglowodosugerujemy sięgnięcie po szczegółowe rów niekonwencjonalnych. Istnieje informacje na temat konkretnego wiele możliwości rozwoju dla brytyjmodelu i ścieżki edukacji w lokalnej skich i polskich przedsiębiorstw w gminie oraz na stronach internetozakresie energii odnawialnej, w tym wych danych władz regionalnych. morskiej energii wiatrowej.

Szczegółowy opis brytyjskiego systemu oświaty na poziomie podstawowym można znaleźć w przewodWspółpraca kulturalna niku dla rodziców „Polskie dzieci w Ważną instytucją kulturalną odpowiedzialną za współpracę polsko-bry- brytyjskich szkołach podstawowych” przygotowanym przez Magdalenę tyjską jest Instytut Kultury Polskiej w Londynie. Popularyzuje on dorobek Lopez Rodriguez, Rosemary Sales, kultury polskiej poprzez organizację Alessio D’Angelo i Louise Ryan. Zatakich wydarzeń jak coroczny festiwiera on także ogólne informacje nt. wal kina Kinoteka, Festiwal „Shaszkolnictwa na poziomie średnim. kespeare and Poland” w teatrze the (gov.pl)

55

reklama

56 ~ z kart HISTORII Był synem kompozytora Władysława Żeleńskiego i Wandy z Grabowskich, uczennicy i przyjaciółki Narcyzy Żmichowskiej. Rodzice pisarza prowadzili „dom otwarty”, w którym gościli m.in.: Oskar Kolberg, Władysław Mickiewicz czy Ignacy Paderewski. Żeleńscy przeprowadzili się do Krakowa w 1881 roku; przyszły satyryk uczęszczał tam do gimnazjum św.

Anny, a następnie kontynuował naukę na studiach medycznych na Uniwersytecie Jagiellońskim.

Do tych wyznań trzeba jednak odnosić się z rezerwą. O zainteresowaniu Boya medycyną świadczy fakt, że po uzyskaniu dyplomu w 1900 roku kilkakrotnie wyjeżdżał on na stypendia naukowe (Wrocław, Paryż). W 1901 roku rozpoczął pracę w Klinice Pediatrycznej Uniwersytetu Jagiellońskiego.

W latach 1902-1906 opublikował w fachowych czasopismach lekarskich kilkanaście prac naukowych z zakresu pediatrii, np. „O pojawieniu się ciałek szpiku kostnego (myelocytów) we krwi niemowlęcej” czy „O pasteryzacji

DODATEK HISTORYCZNY

Tadeusz

Boy-Żeleński

mleka dla niemowląt”. Założył też organizację Kropla Mleka, zajmującą się higieną żywienia, pielęgnacją i ochroną niemowląt. W latach 1908-1919 pracował jako lekarz kolejowy, choć najprawdopodobniej robił to tylko przez konieczność utrzymania stabilizacji materialnej. Z karierą lekarską de�initywnie rozstał się w roku 1919.

Andrzej Makowiecki w biogra�ii Boya-Żeleńskiego pisze o dwoistości charakteru pisarza: „stałej oscylacji między trzeźwym życiowym realizmem, (...) a wyraźnymi tęsknotami „cygana” przedkładającego ponad konwenanse zasadę swobody duchowej”.

Z jednej strony Boy uczestniczy w życiu cyganerii, fascynuje się Stanisławem Przybyszewskim, a nawet pała młodzieńczą miłością do jego żony.

Z drugiej – o potrzebie stabilizacji świadczy praca lekarza, ślub z Zo�ią Pareńską (1904), a także racjonalność i precyzja jego utworów. Ta dwoistość zdaje się konstytutywnym elementem osobowości pisarza. Boy odrzucał też młodopolską koncepcję języka literackiego. Słowo powinno być dla niego wierne rzeczy, którą nazywa. „Słówka” postulują więc odrzucenie dekoracyjności i manieryzmu, a zwrot w stronę codzienności i prozy życia, 9 lipca 2021

Pisarz, krytyk literacki i teatralny, satyryk i publicysta, tłumacz literatury francuskiej. Urodził się 21 grudnia 1874 roku w Warszawie.

Został rozstrzelanyw nocy z 3 na 4 lipca 1941 roku w czasie hitlerowskiej czystki lwowskiej inteligencji.

uproszczenie formy, wreszcie – wprowadzenie do literatury języka potocznego. Krytyce poddane są za to modernistyczne wyobrażenia o wzniosłości twórcy, a zwłaszcza – wyobrażanie sobie jego życia na ich modłę. Jednak stosunek autora „Słówek” do Młodej Polski nie jest jednoznacznie negatywny. Choć wyśmiewał on pustą frazeologię, pozorny bunt, oderwanie od rzeczywistości oraz zapatrzenie w mistycyzm, to dostrzegał także pozytywne strony rewolucji modernistycznej.

Odświeżyła ona mianowicie atmosferę intelektualną, twórczą i obyczajową, stwarzając klimat dogodny dla postępu. W tekście „O bardzo niegrzecznej literaturze polskiej i jej strapionej ciotce” wykpiona jest zarówno moderna, jak i konserwatyści w rodzaju Stanisława Tarnowskiego, któremu utwór przewrotnie jest dedykowany.

Boy w swej satyrze dotyka przywar ogólnoludzkich, uniwersalnych.

Od 1919 roku stał się Boy tłumaczem przede wszystkim Balzaca i Stendhala. Pod koniec „romansu z Francją”, który trwał do roku 1939, ukazały się jeszcze m.in. „W poszukiwaniu straconego czasu” Prousta, „Król Ubu” Jarry’ego czy „Lochy Watykanu” Gide’a. Pozycje te odbiegają od wyraźnie nakreślonych preferencji literackich Biblioteki Boya. Ten wybierał bowiem głównie twórców wyznających klasyczną, przejrzystą formę oraz racjonalizm. Sięgał więc po francuskich encyklopedystów – Diderota, Woltera, Monteskiusza i Rousseau, twórców renesansowych, jak Villon czy Montaigne, po przedstawicieli XVII wieku – Kartezjusza, Pacala, Moliera, wreszcie po wielkich realistów – Balzaca i Stendhala.

Boy dość ostro oceniał literaturę polską. Jego szkice krytyczne pisane w latach 1927-1928 zostały zebrane w książce „Ludzie żywi”. Znalazły

się tam m.in. artykuły dotyczące takich twórców, jak Narcyza Żmichowska, Stanisław Przybyszewski, Stanisław Wyspiański czy Adam Mickiewicz. Boy miał świadomość wyczerpania się formuły tradycyjnej biogra�istyki, mającej przede wszystkim cele dydaktyczne, tworzącej z ludzi pomniki. Zamiast tego postulował odbrązowienie życiorysów. (...) Gdy wybuchła II wojna światowa pisarz wyjechał do Lwowa, gdzie na tamtejszym uniwersytecie (przemianowanym na Uniwersytet im. Iwana Franki) objął katedrę romanistyki. Kontynuował tam swe wcześniejsze formy aktywności literackiej: tłumaczył, pisał recenzje i teksty publicystyczne, jednak brakowało im dawnej ostrości. Artykuły publikował w „Czerwonym Sztandarze”, w 1941 wszedł w skład redakcji „Nowych Widnokręgów”.

Po zajęciu Lwowa w czerwcu 1941 roku przez wojska niemieckie został wraz z innymi przedstawicielami inteligencji lwowskiej aresztowany i rozstrzelany w nocy z 3 na 4 lipca 1941 roku na Wzgórzach Wóleckich.

(za: culture.pl, boy-zelenski.pl)

imprezownik GOŃCA ~

57

DODATEK HISTORYCZNY

z kart HISTORII~ 59

Urodziła się 24 listopada 1891 r. w Krakowie. Poetka, dramatopisarka, malarka - dziedziczka wspaniałej tradycji artystycznej. Była córką Wojciecha Kossaka, wnuczką Juliusza - czołowych malarzy batalistów oraz siostrą pisarki satyrycznej: Magdaleny Samozwaniec i malarza Jerzego Kossaka. Zmarła 9 lipca 1945 r., w wieku 54 lat, po ciężkiej chorobie w szpitalu w Manchester, otoczona troskliwą opieką męża.

Maria J.

Pawlikowska - Jasnorzewska Ustalenie dokładnej daty urodzenia poetki stanowiło dla badaczy pewną trudność, bowiem Maria wraz z siostrą „zafałszowywały” swoje daty urodzenia chcąc się odmłodzić. Podawały więc do wszelkich publikacji daty roczne o kilka lat późniejsze, te z kolei dostały się też do encyklopedii i słowników, do książek, artykułów i stały się przyczyną sporego zamieszania. Kossakówny wymogły nawet na ojcu, aby na znanym portrecie Córki artysty na bryczce przemalował datę z 1906 na 1911 r., jako że obraz był przecież malowaną metryką ich urodzenia. Ostatecznie z ksiąg kościelnych ustalono, iż data urodzin Marii przypada na rok 1891.

Maria Pawlikowska-Jasnorzewska, nazywana przez domowników „Lilką”, nie miała łatwego życia.

Zmagała się bowiem z przykrą ułomnością kręgosłupa. Kiedy w wieku 8 lat złamała prawą rękę, nauczyła się pisać i malować lewą, siedząc przy tym w skrzywionej pozycji. Efektem tego była wystająca lewa łopatka kręgosłupa, a niewłaściwe leczenie wzmagało defekt i przyczyniło się do wtłoczenia Lilki w twardy gorset-pancerz, w którym musiała chodzić przez cały dzień. Tą przykrą ułomność maskowała odzieżą, szalami i włosami, tuszowała ruchem.

Artystyczna atmosfera rodzinnego domu Kossakówki, gdzie bywało wielu znakomitych gości ze świata sztuki, przyczyniła się do rozwoju zainteresowań Lilki. Od wczesnego dzieciństwa przejawiała talenty artystyczne: układała wierszyki, grała na fortepianie, tańczyła balet, posiadała również zdolności malarskie. Przez kilka miesięcy była nawet wolną słuchaczką ASP w Krakowie.

Zgodnie z ówczesną modą, Maria nie uczęszczała do szkół (aby nie przynosić chorób do domu), a swą znaczną kulturę umysłową zawdzięczała starannej edukacji domowej z pomocą nauczycielek i guwernantek. Pobierała też lekcje języka francuskiego, niemieckiego i angielskiego. Na jej poziom intelektualny wpływało znacznie samokształcenie i czytanie książek w zakresie przyrodoznawstwa, �ilozo�ii i literatury. Na rozwój kulturalny poetki wpływały zapewne oprócz podróży zagranicznych do Francji, Włoch, Turcji i Afryki Płn., także przyjaźnie literacko-artystyczne m.in. ze skamandrytami, rodziną Morstinów i Pawlikowskich, Stanisławem Ignacym Witkiewiczem, Antonim Słonimskim, Janem Lecho-

niem, Jarosławem Iwaszkiewiczem, Stefanem Żeromskim czy Kazimierą Iłłakowiczówną.

Poetka trzykrotnie wychodziła za mąż. W 1915 r. w wieku 24 lat poślubiła Władysława Janotę Bzowskiego (nazywanego przez nią „Bzunio”) – o�icera armii austriackiej. Nie był to związek udany, pojawiły się kon�likty i niechęć do męża, który nie rozumiał artystycznej natury Lilki. Po kilku latach nastąpiło unieważnienie ślubu kościelnego (co jak głosiła fama kosztowało Wojciecha Kossaka fortunę) i powrót poetki do Krakowa. W 1919 r. Maria wyszła za mąż po raz drugi za Jana Gwalberta Henryka Pawlikowskiego, zwanego „Gwasiem”, prozaika, znawcę folkloru podhalańskiego i zamieszkała z nim w Zakopanem w willi „Pod Jedlami” na Kozińcu. To uczucie zaowocowało znakomitymi erotykami i oryginalną liryką miłosną oraz prozą jej listów do męża. Związek ten choć zawarty z wielkiej miłości, także nie okazał się trwały. Mąż porzucił ją i wyjechał do Wiednia, wiążąc się z nastoletnią baletnicą. Po rozwodzie, który nastąpił w 1929 r. Pawlikowska wróciła do Krakowa.

Po raz trzeci poetka wyszła za mąż w 1931 r. za Stefana Jerzego Jasnorzewskiego zwanego „Lotkiem” – blisko o dziesięć lat młodszego od siebie o�icera lotnictwa. Poznali się w szpitalu, gdzie Lotek przebywał po wypadku lotniczym i jak twierdzili oby-

dwoje była to miłość od pierwszego wejrzenia. Ten wybór Marii okazał się trafny – małżeństwo okazało się szczęśliwe i trwałe. Początkowo Jasnorzewscy mieszkali w Krakowie, potem w Dęblinie, a tuż przed wojną w Warszawie. W 1939 r. opuścili Polskę i przez Rumunię i Francję udali się do Anglii, gdzie artystka pozostała już do końca swojego życia. Maria Pawlikowska-Jasnorzewska zmarła 9 lipca 1945 r.,w wieku 54 lat, po ciężkiej chorobie na raka w szpitalu w Manchester, otoczona troskliwą opieką męża. Została pochowana na miejscowym cmentarzu.

Maria Pawlikowska-Jasnorzewska była jedną z najwybitniejszych poetek okresu międzywojennego.

Jako pierwsza kobieta w poezji polskiej wtargnęła na niwę liryki miłosnej, uważana jest za polską Safonę (najsławniejsza grecka poetka liryczna). Zadebiutowała w 1922 r. zbiorem Niebieskie migdały.

Poetka podejmowała w swoich wierszach tematykę związaną z miłością, przemijaniem i śmiercią oraz prawami natury. Wpływ na jej twórczość miało niewątpliwie życie osobiste. W pierwszym okresie jej twórczości, do ok. 1923 r., przeważała poezja o tonacji jasnej, radosnej i żartobliwej. W następnych latach, począwszy od zbioru Cisza leśna (1928), gdy w jej życiu miłość zawiodła po raz kolejny Pawlikowską zaczęły coraz silniej fascynować zjawiska przemijania, starzenia się oraz śmierci. Z poetki miłości przekształciła się w poetkę natury, zbuntowaną przeciw niej, ale i urzeczoną. Z kolei wiersze z lat trzydziestych świadczą o głębokich re�leksjach �ilozo�icznych oraz fascynacja przyrodoznawstwem i okultyzmem. Pisała fraszki, epigramy, dramaty i satyry, a przede wszystkim czterowierszowe miniatury zakończone niespodziewaną pointą. Maria Pawlikowska-Jasnorzewska publikowała swoje utwory najpierw na łamach czasopisma „Skamander” (1922), potem także w „Bluszczu”, „Wiadomościach Literackich”, „Tygodniku Ilustrowanym”, „Świecie”, „Cyruliku Warszawskim”, „Czasie” oraz „Gazecie Polskiej”. Współpracowała także z Polskim Radiem jako autorka słuchowisk radiowych. Równocześnie z twórczością liryczną rozwijała się twórczość dramaturgiczna poetki. Występowały w niej podobne motywy jak w poezji: miłość i walka o „równouprawnienie w miłości”, wrogość wobec nieubłaganych praw natury, problem starości.

(za: bg.agh.edu.pl)

60 ~ z kart HISTORII W 1809 wstąpił do armii Księstwa Warszawskiego, 1812 brał udział w kampanii moskiewskiej, 1813–14 o�icer ordynansowy w sztabie Napoleona I, odznaczony m.in. Orderem Wojennym Virtuti Militari. W 1815 podał się, w stopniu kapitana, do dymisji, osiadł najpierw w Jatwięgach, następnie w majątku rodzinnym w Beńkowej Wiszni (Samborskie). Gospodarując na wsi, utrzymywał stale dom we Lwowie (od 1848 dworek na Chorążczyźnie).

Mizantrop i introwertyk, towarzysko i społecznie udzielał się niechętnie.

W 1828 zawarł bardzo szczęśliwe małżeństwo z Zo�ią z hrabiów Jabłonowskich hrabiną Skarbkową, poprzedzone wieloletnimi staraniami o uzyskanie przez nią rozwodu z pierwszym mężem, jednym z nabogatszych mieszkańców Galicji. Od 1829 członek TPN; 1832–45 poseł do Sejmu Stanowego w Galicji, 1839 wyróżniony honorowym obywatelstwem Lwowa. W czasie Wiosny Ludów 1848 zabiegał o autonomię dla zaboru austriackiego; 1852 za krytykę rządów austriackich oskarżony o zdradę stanu (śledztwo umorzono dzięki wstawiennictwu namiestnika A. Gołuchowskiego). W 1849–56 wiele podróżował po Europie (dwukrotne 1850–55 dłuższe pobyty w Paryżu, Ostenda, Londyn, Wiedeń, Wrocław), co m.in. przyczyniło się do odbudowania jego kontaktów z francuskim i niemieckim teatrem, nawiązanych pod koniec kariery wojskowej. W 1857 Fredro osiedlił się na stałe we Lwowie, gdzie prowadził życie odludka domatora, wyrzekając się jakiejkolwiek działalności publicznej i niechętnie przystając na dowody uznania: członkostwo TNK, przeistoczone (od 23 VII 1872) w członkostwo AU, 1860 ucztę w Krakowie, 1865 wręczenie medalu „dobrze zasłużonemu w narodzie”.

W 1861 posłował krótko do pierwszego Sejmu Krajowego. Zmarł 15 VII 1876 we Lwowie.

Twórczość dramatyczna, zasadnicza część dorobku Fredry, podzielona latami milczenia na 2 okresy (1815–1835, 1852–1872), współtworzy kulturę XIX w., nie przynależąc do żadnego z prądów epoki. Wczesne komedie (Pan Geldhab, wystawienie 1821, Mąż i żona, wystawienie 1822, Cudzoziemczyzna, wystawienie 1824) noszą znamię nowatorstwa dzięki wyzwoleniu intrygi ze służebności moralizatorskich i dydaktycznych, akcentowaniu naturalnej zabawy przy jednoczesnym (zgodnym z konwencjami gatunku) przywróceniu w zakończeniu oczekiwanego przez widza ładu moralnego. Pełnospektaklowe farsy (m.in. Damy i huzary, wystawienie 1826, Gwałtu, co się dzieje!, 9 lipca 2021

DODATEK HISTORYCZNY

Komediopisarz, bajkopisarz, pamiętnikarz, poeta.

Hrabia herbu Bończa. Honorowy mieszkaniec Lwowa.

Był członkiem lubelskiej loży wolnomularskiej, Towarzystwa Przyjaciół Nauk oraz Akademii Umiejętności. Urodził się 20 czerwca 1793 w Surochowie w zamożnej rodzinie szlacheckiej.

Zmarł 15 lipca 1876 we Lwowie.

Aleksander Fredro

wystawienie 1832) oraz jednoaktówki (Intryga na prędce, wystawienie 1817, Zrzędność i przekora, wystawienie 1822, Pierwsza lepsza, wydana 1824) nawiązywały najczęściej do tradycji plebejskiej zabawy świata na opak.

Na twórczość Fredry w początkowym okresie istotny wpływ wywarły stałe kontakty z teatrem lwowskim, gdy tworzył z myślą o konkretnych cechach osobowych i warsztatowych

aktorów. Tworzył teatr popularny, który bawiąc ośmieszał jednocześnie głupotę, zło, nietolerancję, przywracając ostatecznie właściwy porządek rzeczy. Arcydzieła komediowe Fredry powstałe przed 1835: Pan Jowialski (wyst. 1832), Śluby panieńskie, czyli Magnetyzm serca, Zemsta – prezentują typ komedii zanurzonych w rodzimej kulturze, uniezależnionych od spraw zewnętrznych. Utwory te,

zachowując ciągłość tradycji gatunkowej, mieszały mistrzowsko różne odmiany komedii. Wyznacznikiem ich komizmu był zawsze niezłośliwy humor i dowcip, wyznacznikiem wiersza i języka – jasność, prostota, szybkość ripost, nasycenie języka postaci wyrażeniami gnomicznymi i przysłowiowymi. Śluby panieńskie, czyli Magnetyzm serca powstały w 1. redakcji w 1827, w redakcji de�initywnej 1832, wystawione we Lwowie 15 II 1833, wydane 1834. Głównym tematem utworu, którego akcja rozgrywa się w średnio zamożnym dworze pod Lublinem w latach młodości pisarza, jest budzenie się uczucia, ukazane w dwóch odmiennych stylach obyczajowych i dwóch odmiennych parach młodych – potulnej Anieli i trzpiota Gustawa oraz energicznej, zadzierzystej Klary, inicjatorki „panieńskich ślubów” („nienawidzić ród męski, nigdy nie być żoną”) i wzdychającego do niej na modłę sentymentalną Albina; podwójne zaręczyny ułatwia brak przeszkód natury towarzysko-majątkowej.

Podtytuł nawiązuje do modnej wówczas teorii magnetyzmu (mesmeryzmu), której znajomość zdradza w dialogach Gustaw. Śluby panieńskie są wybitnym dziełem komedii europejskiej dzięki świetnej charakterystyce postaci, lekkości intrygi, subtelnemu humorowi.

Geneza i pierwotna lokalizacja Zemsty, powstałej zapewne w 1833, wystawionej we Lwowie 17 II 1834, wydanej 1838 (w zaborze rosyjskim na żądanie cenzury wystawiona i wydana pt. Zemsta za mur graniczny) wiąże się z zamkiem w Odrzykoniu koło Krosna, który należał do posagu Z. Fredrowej; de�initywny tekst nie pozwala na odpowiedź, w jakiej części kraju i kiedy dokładnie rozgrywa się akcja – zapewne niedługo po rozbiorach, gdy na głębokiej prowincji szlachetczyzna była jeszcze żywotna.

Osnowę intrygi stanowi spór dygnitarzy szczebla powiatowego: Cześnika Raptusiewicza i Rejenta Milczka (nazwiska znaczące), sąsiadujących ze sobą w podzielonym na dwie części zrujnowanym zamczysku. (...).

Wielką wagę przywiązywał Fredro do pisarstwa pozakomediowego, które uprawiał przez całe życie.

Spisywał aforyzmy, zwroty przysłowiowe, fraszki. Tworzył różnogatunkowe wiersze, m.in. popularne bajki wplatane w teksty sztuk (np. Pana Jowialskiego). Bajki Fredry świetnością języka i trafnościa kompozycji nie ustępują bajkom I. Krasickiego i S. Trembeckiego (...). (encyklopedia.pwn.pl)

DODATEK HISTORYCZNY

z kart HISTORII ~

61

Wiara w wartości trwalsze niż doraźne sytuacje i układy polityczne, wiara w idee i sens naszego życia dla innych, wiara w wartości i według wartości – jak kiedyś napisał ksiądz Tischner – była i jest moją wiarą przez całe życie (Gustaw Herling-Grudziński, „Najkrótszy przewodnik po sobie samym”).

GUSTAW HERLING-GRUDZIŃSKI

Pielgrzym wolności Gustaw Herling-Grudziński (1919–2000) – pisarz, eseista, krytyk literacki, więzień Gułagu, żołnierz Armii gen. Władysława Andersa – urodził się 20 maja w Kielcach, w spolonizowanej, ale wyznającej judaizm rodzinie żydowskiej, jako Gecel (vel Gustaw) Herling (vel Grudziński), syn Doroty (Dobrysi) z Bryczkowskich i Jakuba (Joska) Herlinga vel Grudzińskiego. Dzieciństwo i młodość spędził w majątku rodzinnym w Suchedniowie i w Kielcach. Ukończył Gimnazjum im. M. Reja w Kielcach, do którego uczęszczał wcześniej Stefan Żeromski.

W „Najkrótszym przewodniku po sobie samym” wspominał: Wychowałem się w rejonie Gór Świętokrzyskich. Do dziś nie przestaję ich wspominać z największym wzruszeniem, chociaż wiele w życiu podróżowałem i widziałem wiele niezwykłych miejsc. […] W czasach młodości chodziłem po tamtych szlakach bardzo często. Święty Krzyż, Nowa Słupia, Święta Katarzyna były moimi ukochanymi trasami wędrówek. […]

Obrazy i krajobrazy z dzieciństwa ciągle do mnie wracają, a jeśli wracają – to znaczy, że tkwią we mnie gdzieś bardzo głęboko.

Jako szesnastoletni gimnazjalista zadebiutował reportażem „Świętokrzyżczyzna” w warszawskim piśmie młodzieży szkolnej „Kuźnia Młodych” w 1935 roku.

Studia

W latach 1937–1939 studiował �ilologię polską na Uniwersytecie Warszawskim im. Józefa Piłsudskiego, uczęszczając na wykłady m.in. profesorów Wacława Borowego, Juliusza Krzyżanowskiego, Tadeusza Kotarbińskiego. Publikował teksty w tygodnikach literackich i społecznych, m.in. w: „Ateneum”, „Pionie”, „Piórze”. Redagował kolumnę literacką w dwutygodniku „Przemiany” na przełomie 1937 i 1938 r., a następnie dział literacki w tygodniku „Orka na Ugorze” od lutego 1938 r.

Wojna i „Inny świat”

Po wybuchu wojny w 1939 r. nie został zmobilizowany. Należał do współzałożycieli jednej z pierwszych warszawskich organizacji konspiracyjnych – Polskiej Ludowej Akcji Niepodległościowej (PLAN). W listopadzie wyruszył jako emisariusz na Zachód przez Litwę, by poinformować państwa zachodnie o tym, co się działo podczas okupacji niemieckiej w Polsce. W 1940 r. został aresztowany przez NKWD, oskarżony o szpiegostwo i skazany na pięć lat obozu pracy.

torem wraz z Jerzym Giedroyciem pierwszego numeru „Kultury”.

Londyn, Monachium, Neapol

Tra�ił do obozu w Jercewie koło Archangielska nad Morzem Białym, gdzie był tragarzem w bazie żywnościowej. Po podpisaniu układu Sikorski-Majski na próżno czekał na zwolnienie. Dopiero 20 stycznia 1942 roku, po proteście głodowym, mógł opuścić łagier i 12 marca dotarł do miejscowości Ługowoje, gdzie wstąpił do formującej się Armii Polskiej gen. Władysława Andersa na terenie Związku Sowieckiego. W 1942 r. przeszedł z nią na Środkowy i Bliski Wschód. Swoje przeżycia z obozu pracy opisał w „Innym świecie”, jednym z najważniejszych świadectw literatury łagrowej. W 1943 r. nawiązał współpracę i zaprzyjaźnił się z Józefem Czapskim i Jerzym Giedroyciem. Jako żołnierz 3 Dywizji Strzelców Karpackich 2. Korpusu Polskiego walczył w bitwie o Monte Cassino jako radiotelegra�ista i został odznaczony krzyżem Virtutti Militari. Po latach wyznał: […] bardzo chcieliśmy brać udział w tej bitwie, i ja sam, i wszyscy moi koledzy, bo mieliśmy ogromną potrzebę bicia się z Niemcami.

Po zakończeniu wojny przeniósł się do Rzymu, gdzie kierował działem literackim tygodnika „Orzeł Biały”. W 1945 r. ukazał się drukiem zbiór szkiców „Żywi i umarli” z przedmową Józefa Czapskiego w serii Biblioteka „Orła Białego”. Publikował teksty w prasie wojskowej, m.in.: „Kurierze Polskim”, „W drodze”, „Dzienniku Polskim APW”. Należał do pierwszej redakcji Instytutu Literackiego, który został założony przy 2. Korpusie Polskim w Rzymie w 1946 r. Był współtwórcą i współredak-

W 1947 r., po rozwiązaniu PSZ na Zachodzie, wyjechał wraz żoną, malarką Krystyną Domańską, do Londynu. Mieszkali w Domu Pisarza Polskiego w latach 1948–1952, żyli bardzo skromnie. Herling-Grudziński współpracował m.in. z londyńskimi „Wiadomościami” pod kryptonimem „Lector”. W latach 1949–1950 napisał „Inny świat”. W 1953 r. książka została wydana w języku polskim. Stała się bestsellerem, wydarzeniem na ówczesnym emigracyjnym rynku wydawniczym. Po samobójczej śmierci żony (4 listopada 1952) Herling-Grudziński przeniósł się do Monachium i pracował w Radiu Wolna Europa, prowadził audycje „List do komunisty” i przegląd nowości krajowych. W listopadzie 1955 r. osiadł w Neapolu i ożenił się z Lidią Croce, córką sławnego �ilozofa włoskiego Benedetto Croce. Publikował w pismach włoskich, m.in. „Tempo Presente”, „Il Corriere della Sera”, „Il Giornale”, „L’Espresso”. W 1956 r. wysłał do Jerzego Giedroycia opowiadanie „Książę niezłomny” o Benedetto Croce, nawiązując ponownie współpracę z Instytutem Literackim po niemal dziewięcioletniej przerwie.

W „polskim Soplicowie”, w paryskiej „Kulturze”

Z Instytutem Literackim był związany od jego powstania. Należał do najbliższych współpracowników Jerzego Giedroycia, do najważniejszych autorów „Kultury”. W miesięczniku publikował eseje, opowiadania, a także artykuły z zakresu literatury zachodniej i bloku wschodniego, komentarze polityczne, recenzje książek, tłumaczył teksty. Instytut Literacki stał się jego podstawowym miejscem aktywności zawodowej pisarza, przyjeżdżał systematycznie kilka razy w roku do Maisons-Laf�itte. W 1966 r. został stałym korespondentem włoskim „Kultury”.

W czerwcu 1971 r. rozpoczął w „Kulturze” druk Dziennika pisanego nocą, który po raz ostatni ukazał się w styczniowym numerze miesięcznika w 1996 r. Później – aż do śmierci pisarza – publikowany był na łamach warszawskiej „Rzeczpospolitej”. W latach 1974–1992 należał do redakcji pisma „Kontinient”. W 1996 r. doszło do ponownego, de�initywnego rozstania z paryską „Kulturą”. (ipn.gov.pl; Fot. encyklopedia.pwn.pl)

62 ~ czas na BARBECUE

JAK GRILLUJE SIĘ GRILL DLA AMERYKANÓW TO PRZYRZĄDZANIE DUŻYCH I SOCZYSTYCH KAWAŁKÓW MIĘSA. Z KOLEI BRAZYLIJCZYCY PREFERUJĄ SŁODKI SMAK GRILLOWANYCH OWOCÓW. ZUPEŁNIE INNE PREFERENCJE KULINARNE MAJĄ NATOMIAST CHIŃCZYCY, KTÓRZY NA RUSZT WRZUCAJĄ LARWY OWADÓW, INSEKTY CZY PTAKI. JAK ROBIĄ TO POLACY I JAK DO GRILLOWYCH REWOLUCJI KULINARNYCH PODCHODZĄ MIESZKAŃCY INNYCH NACJI? O PREFERENCJACH SMAKOWYCH POLAKÓW I NIE TYLKO OPOWIADA KATARZYNA ZADKA, SPECJALISTA DS. ŻYWIENIA PROGRAMU EDUKACYJNEGO „ŻYJ SMACZNIE I ZDROWO”.

NA ŚWIECIE? KRÓLOWA POLSKIEGO RUSZTU

„Co kraj, to obyczaj, co rodzina to zwyczaj”, mówi znane polskie przysłowie. Odnosi się ono do wszystkich dziedzin życia, również do uznawanego za nasz „sport narodowy” – grillowania. Według badań IPSOS, w sezonie grillowym, czyli okresie od wiosny do jesieni, aż połowa z nas deklaruje, że bywa na nim średnio dwa razy w miesiącu, a tylko co piąty potwierdza, że nie robi tego wcale. Gdy rozpalamy rożen, nasz gust kulinarny najczęściej kieruje się ku standardowym i dobrze znanym smakom. Wśród wszystkich dostępnych dań przyrządzanych na grillu aż 87% Polaków najchętniej wybiera oczywiście kiełbasę. Najczęściej dodajemy do niej musztardę (80%), keczup (81%) oraz pieczywo (70%). Również chętnie grillujemy mięso wieprzowe lub wołowe (77%), mięso drobiowe (62%) oraz ryby (21%). Upodobania 9 lipca 2021

Polaków wobec miejsc spotkań przy ruszcie są niezmienne. Najchętniej grillujemy bowiem w domu, ogrodzie, bądź na działce. Młodsi czas przy ruszcie spędzają najczęściej ze znajomymi, raczej w większym gronie, starsi wolą te chwile spędzać wspólnie z rodziną.

MIĘDZYKONTYNENTALNE SMAKI GRILLOWANYCH MIĘS

Tak jak w Polsce, tak i na świecie przyzwyczajenia kulinarne innych nacji są zakorzenione w tradycji.

Zupełnie inne dania z grilla znajdziemy np. w Meksyku czy Stanach Zjednoczonych. Tam częściej na ruszt wędrują duże kawałki mięsa, które przyrządza się w całości na wolnym ogniu, nawet przez kilka godzin.

Dopiero tak zrobione mięso kroi się na mniejsze porcje np. na steki. Meksykanie uwielbiają grillować

duże kawałki wołowiny, które później kroją na cieniutkie paseczki i jedzą zawinięte w Burritos lub Tacos z dodatkami takimi jak pasta guacamole, kwaśna śmietana czy grillowana czerwona cebula. Oprócz mięs, na amerykańskim i meksykańskim ruszcie pojawia się także kukurydza. Całe jej kolby obiera się z liści i doprawia solą z odrobiną cukru, a następnie podlewa łyżką wody. Następnie kukurydzę zawija się w folię aluminiową i grilluje na ruszcie przez około godzinę. Oprócz dobrze znanych nam amerykańskich smaków, na całym świecie możemy znaleźć również produkty z grilla, których nazwy przyprawiają o gęsią skórkę, choć zachwycają one podniebienia tysięcy turystów. W Chinach, poza grillowaniem wieprzowiny, drobiu czy wołowiny, przygotowuje się takie specyfiki jak: larwy owadów, insekty czy ptaki.

Na dodatek bardzo często ekscentryczne smakołyki

czas na BARBECUE ~ Azji można skosztować przechadzając się ulicami miast. Dla Chińczyków grillowanie w zatłoczonym, miejskim centrum nie jest niczym obcym.

WARZYWA I OWOCE PROSTO Z… BRAZYLII

Grill to nie tylko nieograniczony wybór mięs. Przykładowo Brazylijczycy uwielbiają przygotowywać

dużego wazonu wkopanego w ziemię. Na jego dnie rozpala się drzewo, które rozgrzewa całą konstrukcję.

Następnie do środka wkłada się nabite na szpikulce zamarynowane mięso lub warzywa. Hindusi wypiekają w nich również chleb o nazwie Naan. Proces jego wypiekania polega na rozwałkowaniu ciasta na cienkie placki, który następnie przykleja się do ścian rozgrzanego pieca przy pomocy specjalnej „podu-

63

warzyw, mięs takich jak wołowina, kurczak i jagnięcina oraz owoców morza. W zaciszu japońskich domów, sposobem na grillowanie dań jest natomiast tzw. Yakimono. Produkty są poddawane obróbce termicznej na ruszcie lub bambusowych patyczkach. Zawieszane na nich potrawy dochodzą nad żarzącym się w garnku węglu drzewnym, nadając potrawie głęboki, dymny smak.

GRILL – ŚWIĘTE MIEJSCE DLA OGNIA

w ten sposób owoce. Do ich faworytów zaliczają się ananasy i brzoskwinie. Mieszkańcy największego kraju Ameryki Południowej bardzo często grillują również szaszłyki z przeróżnych typów owoców. Taka forma deseru jest znakomitym pomysłem na gorące, letnie popołudnie. Gusta kulinarne Brazylijczyków podzielają mieszkańcy krajów śródziemnomorskich.

Na francuskiej Riwierze bardzo popularne jest np. grillowanie bananów. Wysoka temperatura niszczy część witamin zawartych w owocach, dlatego chcąc te straty zminimalizować warto odpowiednio je zabezpieczyć. Przygotowane produkty należy owinąć w folię aluminiową lub umieścić je na specjalnych tackach do grillowania. Taki sposób obróbki termicznej wskazany jest również w przypadku warzyw, uwielbianych przez m.in. Włochów i Greków.

TECHNIKA WYWODZĄCA SIĘ Z TRADYCJI Różnice kulinarne nie wynikają tylko ze składników przygotowywanych na grillu, ale także z samej jego formy. W Polsce przyjęło się, że jest to najczęściej metalowy lub żeliwny pojemnik na węgiel, na którym kładzie się ruszt. W Indiach na przykład używa się Tandoori, czyli glinianego pieca o kształcie

szeczki”. Inną ciekawą techniką grillowania jest tzw.

Jerk, używany m.in. przez Jamajczyków. Określenie to oznacza zarówno sposób przyrządzania potraw, jak też marynatę używaną do tego celu. Marynata może mieć postać suchej lub mokrej pasty, którą wciera się w uprzednio nacięte mięso. Tradycyjną zalewę przygotowuje się z ziela angielskiego, papryki Scotch Bonnet lub Habanero, szalotek, tymianku, czarnego pieprzu, cynamonu, gałki muszkatołowej oraz soli. Gdy mięso odczeka w marynacie odpowiednią ilość czasu, zaczyna się proces gotowania. Technika Jerk polega na powolnym przyrządzaniu dania na małym ogniu z palącego się zielonego drewna (najczęściej ziela angielskiego lub innych lokalnie występujących drzew np. pomarańczy i guavy). Użyty chrust spełnia bardzo ważną rolę, gdyż to on dodaje specyficznego, głębokiego smaku.

Nietypowy sposób na uzyskanie intensywnego smaku grillowanych dań stosują również Japończycy.

Do obróbki termicznej używają oni tzw. Tepanu, czyli dużej płyty grzewczej, zastępującej stół. Najczęściej taki sposób grillowania dań można spotkać jedynie w restauracjach, w których kucharze wykazują dużą zręczność podczas przygotowywania posiłków. Technika Teppanyaki pozwala na przygotowanie m.in. ryżu,

Historia grillowania sięga czasów prehistorycznych. Już nasi praprzodkowie odkryli, że mięso przyrządzane na ogniu smakuje lepiej.

Choć grille z rusztem pojawiły się dopiero w latach 60 XX wieku, to sama technika przyrządzania dań na żywym ogniu w plenerze sięga daleko wstecz. Grillowanie przyszło do nas ze Stanów Zjednoczonych i zyskało ogromną popularność, którą cieszy się do dziś. Amerykanie nazywają je barbecue, czyli ogrodowe party z pieczeniem mięsa. Nazwa ta wzięła swoje pochodzenie od słowa „barabicu”, co na Wyspach Karaibskich oznacza mniej więcej „święte miejsce dla ognia”. Sama nazwa barbecue wywodzi się z języka amerykańskich Indian, które oznacza, tak jak w języku angielskim oraz francuskim „grille”, czyli kratę.

HISTORIA GRILLA

Moda na grillowanie zagościła w Europie w XX wieku, a wszystko to za sprawą George’a Stephena, który zaprojektował pierwszy metalowy ruszt na okrągłej podstawie. W pewnym momencie historia grilla węglowego zbiegła się także z produkcją samochodów marki Ford. Ale co wspólnego ma grill z samochodem? Otóż ma, jeden ze współpracowników Henry’ego Forda wpadł na pomysł, aby do opalania grilla wykorzystać kawałki węgla drzewnego, które były zwykłymi odpadami powstałymi przy produkcji modelu Forda „T”. (grill360.pl)

64 ~ czas na BARBECUE

SZASZŁYKI

Z KIEŁBASKĄ, CUKINIĄ I PAPRYKĄ Składniki:

t PLP P H EPCSFK LJF CBTZ t DVLJOJB t QBQSZLB t OJFEVLJF DFCVMF t TØM QJFQS[ t T PELB QBQSZLB [JP B QSPXBOTBMTLJF t PMFK t LFUDIVQ J NVT[UBSEB

Sposób przygotowania:

1BUZD[LJ EP T[BT[ ZLØX OBNBD[BNZ X [JNOFK XPE[JF E[JƬLJ UFNV OJF CƬEƤ TJƬ QS[ZQBMBƥ OB HSJMMV $VLJOJƬ J LJF CBTƬ LSPJNZ X QMBTUSZ QBQSZLƬ J DFCVMƬ X LBXB LJ 1S[FL BEBNZ XT[ZTULP EP NJTLJ QPTZQVKFNZ TPMƤ QJFQS[FN T PELƤ QBQSZLƤ J [JP BNJ %PEBKFNZ ZLJLJ PMFKV J NJFT[BNZ /B QBUZD[LJ OBE[JFXBNZ OBQS[FNJFOOJF XBS[ZXB [ LJF CBTLƤ (SJMMVKFNZ [ LBLJEFK TUSPOZ BLJ XBS[ZXB J LJF CBTLB TJƬ QS[ZSVNJFOJƤ 1PEBKFNZ [ LFUDIVQFN J NVT[UBSEƤ NHPUVKF QM

BIAŁA

KIEŁBASA Z GRILLA Składniki:

t H DJFOLJFK LJF CBTZ CJB FK TVSPXFK t QBUZD[LJ EP T[BT[ ZLØX

Sposób przygotowania:

0UXJFSBN PQBLPXBOJF [ LJF CBTƤ 0EDJOBN QP EXJF LJF CBTLJ /BE[JFXBN KF OB QBUZD[LJ EP T[BT[ ZLØX .PHƤ CZƥ ESFXOJBOF MVC NFUBMPXF 6L BEBN OBE LJBSFN OJF NPLJF CZƥ PHJFƵ CP LJF CBTLJ TJƬ TQBMƤ 6L BEBN KF OB SVT[DJF J QS[ZLSZXBN QPLSZXLƤ 1JFLƬ PLP P US[FDI NJOVU QS[FL BEBN OB ESVHƤ TUSPOƬ ,JF CBTLJ NVT[Ƥ TJƬ [NOJFKT[Zƥ J CƬEƤ TLXJFSD[Fƥ 5P [OBL LJF CJB B LJF CBTB [ HSJMMB KFTU HPUPXB PMHBTNJMF DPN

9 lipca 2021

czas na BARBECUE ~

Składniki:

t H ë MFUØX [ PTPTJB t H PCSBOFHP BOBOBTB t ZLJLJ QPTJFLBOFK OBULJ QJFUSVT[LJ Glazura: t [ƤCLJ D[PTOLV X VQJOLBDI t NB B DFCVMLB t ZLJFD[LJ QPTJFLBOFK QBQSZD[LJ DIJMMJ t NM CJB FHP PDUV XJOOFHP t ZLJLJ CSƤ[PXFHP DVLSV t ZLJFD[LJ TPMJ Sos: t H ƽNJFUBOZ t DZUSZOZ

65

SZ ASZŁYKI

Z ŁOSOSIA I ANANASA

Sposób przygotowania:

; PTPTJB PEDJƤƥ TLØSƬ VNZƥ J PTVT[Zƥ 4QSBXE[Jƥ D[Z OJF NB PƽDJ QPLSPJƥ X DN LPTULƬ 5BL TBNP QPLSPJƥ BOBOBTB PTPTJB J BOBOBTB OBE[JBƥ OB QB UZD[LJ T[BT[ ZLPXF 1S[ZHPUPXBƥ HMB[VSƬ $[PTOFL X VQJOLBDI PSB[ PCSBOƤ J QS[FQP PXJPOƤ DFCVMLƬ

[SVNJFOJƥ OB TVDIFK QBUFMOJ $[PTOFL PCSBƥ J XSB[ [ DFCVMLƤ QBQSZD[LƤ DIJMMJ PDUFN DVLSFN J TPMƤ [NJL TPXBƥ CMFOEFSFN (MB[VSƤ QPTNBSPXBƥ T[BT[ ZLJ %PCS[F SP[HS[Bƥ QBUFMOJƬ HSJMMPXƤ J V PLJZƥ T[BT[ ZLJ (SJMMPXBƥ OB EPƽƥ EVLJZN PHOJV [ LBLJEFK TUSPOZ QP

PIECZARKI GRILLOWANE

Z SEREM Składniki:

t QJFD[BSFL t ZLJLJ PMFKV t PQBLPXBOJF $BNFNCFSU OBUVSBMOZ t T[U EZNLJ [F T[D[ZQJPSLJFN t TPT D[PTOLPXZ t TØM t QJFQS[

Sposób przygotowania:

0D[ZƽDJƥ QJFD[BSLJ J X PLJZƥ EP XJƬLT[FK NJTLJ -FLLP PQSØ T[Zƥ TPMƤ J QJFQS[FN J TLSPQJƥ PMFKFN %FMJLBUOJF QS[FNJFT[Bƥ J PETUBXJƥ OB NJOVU ; QJFD[BSFL XZLSƬDJƥ OØLJLJ J KF QP TJFLBƥ B LBQFMVT[F V PLJZƥ OB SVT[DJF TQPEFN EP LJBSV OB HSJM MV (SJMMPXBƥ QS[F[ NJOVU 8 UZN D[BTJF QPTJFLBƥ DFCVMLJ SB[FN [F T[D[ZQJPSFN %PEBƥ EP OJFK QPDJƬUF OØLJLJ HS[ZCØX 8ZNJFT[Bƥ 4FS DBNFNCFSU QPLSPJƥ OB PTJFN LBXB LØX ,B QFMVT[F OB SVT[DJF PEXSØDJƥ EP LBLJEFHP OB PLJZƥ TB BULJ HS[Z CPXP DFCVMPXFK B OB XJFS[DI QP PLJZƥ LBXB FL TFSLB DBNFN CFSU (SJMMPXBƥ EP D[BTV BLJ TFSFL TJƬ SP[UPQJ 1PEBXBƥ HPSƤDF [BSB[ [ HSJMMB 1S[FE QPEBOJFN OB LBLJEƤ QJFD[BSLƬ XZDJTOƤƥ TQPSFHP LMFLTB TPTV [JP PXFHP 8JOJBSZ XJOJBSZ QM

PLP P NJOVDJF ƖNJFUBOƬ XZNJFT[Bƥ [ XZDJƽOJƬUZN TPLJFN [ DZUSZOZ J TUBSUƤ TLØSLƤ 4[BT[ ZLJ QPTZQBƥ QPTJFLBOƤ OBULƤ QJFUSVT[LJ J QPEBXBƥ [F ƽNJFUBOƤ DZUSZOPXƤ

LXFTUJBTNBLV DPN

66 ~ czas na BARBECUE Składniki:

t ëMFU [ PTPTJB PLP P H

Sos BBQ: t ZLJLJ CSƤ[PXFHP DVLSV t NM TPTV TPKPXFHP t ZLJLJ XPEZ t H LFUDIVQV t ZLJLB NVT[UBSEZ EFMJLBUFTPXFK TUP PXFK t ZLJFD[LB T PELJFK XƬE[POFK QBQSZLJ t ZLJFD[LJ PTUSFK QBQSZLJ t TØM t QJFQS[

ŁOSOŚ W SOSIE

BBQ Składniki:

t QMBTUSZ XP PXJOZ t ZLJLJ TPLV [ DZUSZOZ t ZLJLJ XPEZ t ZLJLB QPTJFLBOFK OBULJ QJFUSVT[LJ t [ƤCLJ D[PTOLV QS[FDJƽOJƬUF QS[F[ QSBTLƬ t ZLJFD[LJ [NJFMPOFHP LNJOLV t QJFQS[

Sposób przygotowania:

8T[ZTULJF TL BEOJLJ NBSZOBUZ XZNJFT[B FN SB[FN J XMB FN EP T[D[FMOFK GPMJPXFK UPSFCLJ X PLJZ FN TUFLJ EPL BEOJF PCUP D[Z FN X NBSZOBDJF J PE PLJZ FN OB LJMLB HPE[JO NJƬTB OJF US[ZNBNZ X MPEØXDF

3P[HS[B FN NPDOP HSJMM V PLJZ FN TUFLJ OB SVT[DJF [BNLOƤ FN QPLSZXƬ J OB NPDOZN PHOJV HSJMMPXB FN NJOVU 4[D[ZQDBNJ BCZ OJF OBL Vƥ NJƬTB PEXSØDJ FN QP UZN D[BTJF TUFLJ QS[FTVOƤ FN X NOJFK SP[HS[B OF NJFKTDF J HSJMMPXB FN KFT[D[F NJOVU 4UFLJ CZ Z HPUPXF EP [KFE[FOJB QP NJOV UBDI PE [EKƬDJB [ HSJMMB TNBLFS QM

9 lipca 2021

Sposób przygotowania:

; SZCZ [EFKNVKFNZ TLØSƬ Q VD[FNZ QPE XPEƤ PTV T[BNZ LSPJNZ OB NOJFKT[F D[ƬƽDJ V NOJF LBXB LJ

3ZCƬ QPMFXBNZ TPTFN ##2 PEL BEBNZ OB HPE[JOƬ EP MPEØXLJ 4PT ##2 %P HBSOLB XTZQVKFNZ DVLJFS QPE HS[FXBNZ EP NPNFOUV V[ZTLBOJB LBSNFMV %PEBKFNZ XPEƬ PSB[ TPT TPKPXZ NJFT[BNZ /BTUƬQOJF EPEBKFNZ LFUDIVQ NVT[UBSEƬ PSB[ XT[ZTULJF QS[ZQSBXZ (PUV KFNZ OB NB ZN PHOJV QS[F[ LJMLB NJOVU 8ZLPOBOJF PTPTJB XZKNVKFNZ [ NBSZOBUZ J HSJMMVKFNZ OB QBUFMOJ MVC OB HSJMMV 1PEBKFNZ [ VMVCJPOƤ TB BULƤ NHPUVKF QM

STEK

Z WOŁOWINY

AMERYKAŃSKIE BURGERY

czas na BARBECUE ~

67

Z PIECZARKAMI I SADZONYM JAJEM Składniki:

t HSBNØX NJƬTB XP PXFHP [ VEdžDB t ZLJLJ QS[ZQSBXZ EP HSJMMB t ZLJLJ TPTV )FMMNBOO T 4UFBL t QMBTUSØX CPD[LV XƬE[POFHP t CV LJ EP IBNCVSHFSØX t QJFD[BSFL QPLSPKPOZDI X QMBTUSZ t DFCVMB CJB B QPLSPKPOB X QJØSLB t HBSTULJ SVLPMJ t KBKLB t ZLJLJ NBKPOF[V t ZLJLJ PMFKV t T[D[ZQUB QJFQS[V D[BSOFHP

Sposób przygotowania:

Mięso oczyść z błon, pokrój na mniejsze kawałki i zmiel w maszynce.

Dodaj przyprawę Knorr i dokładnie wyrób mięsną masę. Uformuj cztery, jednakowej wielkości burgery. Pieczarki przesmaż wraz z cebulą na rozgrzanej oliwie, dopraw solą i pieprzem. Burgery ułóż na rozgrzanym grillu i smaż 8-10 minut przewracając co jakiś czas. Podczas grillowania smaruj je sosem Hellmann’s Steak. Plastry boczku również ułóż na grillu. Bułki przekrój na połówki, opiecz na grillu i posmaruj majonezem.

W tym samym czasie rozgrzej olej na patelni i usmaż 4 jajka sadzone.

Gotowe kotlety ułóż na bułkach z majonezem oraz rukolą, nałóż następnie boczek, pieczarki oraz sadzone jajka. Wierzch hamburgerów przykryj pozostałą bułką. Gotowe burgery zepnij długimi wykałaczkami i podawaj z frytkami i sałatką colesław. (przepisy.pl)

KASZANKA GRILLÓWKA Składniki:

t LBXB LJ LBT[BOLJ t QS[ZQSBXB EP HSJMMB t NB F DFCVMLJ t PMFK t GPMJB BMVNJOJPXB

Sposób przygotowania:

Folię aluminiową pociąć na cztery równe kawałki. Pokroić cebulę w talarki i rozdzielić je trochę. Kaszankę i cebulkę posypać przyprawą grillową według uznania. Folię lekko wysmarować olejem, położyć na nią cebulkę, kaszankę i zawinąć. Położyć całość na grillu. Grillować kaszankę, zerkając co parę minut, czy cebulka już zmiękła. Grillowana kaszanka najlepiej smakuje z lekko przyrumienionym chlebkiem tostowym. (beszamel.se.pl)

68 ~ czas na BARBECUE

SOUVLAKI DROBIOWE

Składniki:

t QJFSTJ [ LVSD[BLB t NM XPEZ t DZUSZOB t ZLJLJ NJPEV t MJƽDJF MBVSPXF t LJMLB LVMFL QJFQS[V D[BSOFHP t QBQSZD[LB DIJMJ t TØM t ƽXJFLJZ UZNJBOFL t ƽXJFLJZ SP[NBSZO t [ƤCLJ D[PTOLV t D[VCBUB ZLJLB PSFHBOP t PMJXB

Sposób przygotowania:

Do rondelka wlewamy wodę, dodajemy miód, sok z cytryny i startą z niej skórkę, dorzucamy liście laurowe, całe ząbki czosnku, pieprz, oregano, papryczkę i gałązki ziół. Całość doprawiamy 1 czubatą łyżeczką soli i zagotowujemy. Marynatę pozostawiamy do wystudzenia.

W tym czasie kroimy piersi z kurczaka w grube kawałki albo w długie, grube paski. Przekładamy je do wystudzonej

marynaty i pozostawiamy na co najmniej godzinę (lub całą noc). Następnie odcedzamy mięso, nadziewamy na patyczki do szaszłyków, skrapiamy oliwą.

Patelnię grillową rozgrzewamy bardzo mocno, układamy na niej patyczki z mięsem i grillujemy do czasu, aż pojawią się ładne, brązowe paski. Obracamy, co jakiś czas i serwujemy z podgrzanymi w piecu plackami pita oraz z sałatą, krążkami cebuli i jogurtem. (canalpluskuchnia.pl)

reklama

Pomidory zapiekane z serem feta Składniki:

t QPNJEPSZ t TFS GFUB t T[D[ZQJPSFL t [ƤCLJ D[PTOLV t [JP B QSPXBOTBMTLJF t TØM t QJFQS[

Sposób przygotowania:

Przygotuj kilka pomidorów i dokładnie je umyj. Odkrój górną część i wydrąż pomidory tak, by przypominały małe miseczki, które można nafaszerować. Odkrojone części pomidorów pokrój w kostkę i dodaj do rozdrobnionego sera feta. %P NJTFD[LJ [F TL BEOJLBNJ EPEBK KFT[D[F QPTJFLBOZ T[D[ZQJPSFL XZDJƽOJƬUF ząbki czosnku, przyprawy i suszone zioła prowansalskie. Tak przygotowanym farszem nadziej wydrążone warzywa. Każdego pomidora owiń folią aluminiową J HSJMMVK QS[F[ PLP P NJOVU (garneczki.pl)

9 lipca 2021

czas na BARBECUE~

BURGER

69

RYBNY

Składniki:

t T[U H ë MFUV [ PTPTJB t ZLJFD[LJ LVSLVNZ t ZLJLJ PMFKV SPƽMJO OFHP t PHØSLJ HSVOUPXF t DFCVMB T[BMPULB t H TPMPOZDI PS[FT[LØX [JFNOZDI t QBQSZD[LJ DIJMJ t HBSƽƥ ƽXJFLJFK LPMFOESZ t MJNPOLB t ZLJLB TZSPQV LMPOPXFHP t ZLJFD[LB PMJXZ [ PMJXFL t TB BUB S[ZN TLB NJOJ t QƬD[FL T[D[ZQJPSLV t ZLJFD[LJ TPMJ t CV LJ OB HSJMMB t PMFK o EP QPTNBSPXBOJB SVT[UV HSJMMB

Sposób przygotowania:

,VSLVNƬ J PMFK XDJFSBNZ [ PCV TUSPO X ë MFUZ [ PTPTJB 3VT[U HSJMMB TNB SVKFNZ PESPCJOƤ PMFKV 'JMFUZ VL BEBNZ OB SVT[DJF J QS[ZLSZXBNZ (SJM MVKFNZ [ LBLJEFK TUSPOZ QP PL NJOVU 1PLSPKPOZ OB ƥXJBSULJ PHØSFL CF[ HOJB[E OBTJFOOZDI T[BMPULƬ QPLSPKPOƤ X ESPCOƤ LPTULƬ SP[HOJFDJPOF OPLJFN TPMPOF PS[FT[LJ [JFNOF QPTJFLBOƤ OB ESPCOP QBQSZD[LƬ DIJMJ SB [FN [ HOJB[EBNJ OBTJFOOZNJ QS[FL BEBNZ EP NJTLJ ƖXJFLJƤ LPMFOESƬ TJFLBNZ J EPEBKFNZ EP NJTLJ %PEBKFNZ TLØSLƬ TUBSUƤ [ MJNPOLJ J TPL XZDJƽOJƬUZ [ DB FK MJNPOLJ /B LPOJFD EPEBKFNZ TZSPQ LMPOPXZ PMJ XƬ [ PMJXFL J TØM $B Pƽƥ EPL BEOJF NJFT[BNZ 0ESZXBNZ MJƽDJF TB BUZ S[ZNTLJFK 4[D[ZQJPSFL LSPJNZ X [BQB LƬ #V LJ L BE[JFNZ OB SVT[DJF HSJMMB OB PL NJOVUZ /B TQPEOJF D[ƬƽDJ CV FL XZL BEBNZ ZLJLƬ TBMTZ TB BUƬ J LPUMFU SZCOZ B OBTUƬQOJF [OØX ZLJLƬ TBMTZ 1PTZQVKFNZ T[D[Z QJPSLJFN J QS[ZLSZXBNZ HØSOƤ D[ƬƽDJƤ CV LJ LVDIOJBMJEMB QM

SAŁATKA

Z GRILLOWANYM SEREM I ANANASEM

Składniki:

t TB BUB SPT[QPOLB DB F PQBLPXBOJF

t PQBLPXBOJF TFSB IBMMPVNJ H

t LJMLB QMBTUSØX BOBOBTB t HBSƽƥ PS[FDIØX X PTLJDI Sos: t ZLJLB NJPEV t TPL [ QP PXZ DZUSZOZ t ZLJFL PMJXZ t TØM t QJFQS[

Sposób przygotowania:

4FS IBMMPVNJ LSPJNZ OB QMBTUSZ P T[FSPLPƽDJ PLP P DN 1MBTUSZ BOBOBTB LSPJNZ OB NOJFKT[F LBXB LJ 1BUFMOJƬ HSJMMPXƤ SP[HS[FXBNZ 6L BEBNZ OB OJFK QMBTUFSLJ BOBOBTB (SJMMVKFNZ QP LJMLB NJOVU [ LBLJEFK TUSPOZ /BTUƬQ OJF OB UFK TBNFK QBUFMOJ HSJMMVKFNZ TFS IBMMPVNJ [ PCV TUSPO QP LJMLB NJOVU EP [SVNJFOJFOJB 1PTJFLBOF PS[FDIZ QSBLJZNZ OB TVDIFK QBUFMOJ 0EL BEB NZ /B UBMFS[BDI VL BEBNZ SPT[QPOLƬ OB XJFS[DIV VL BEBNZ QMBTUSZ TFSB J BOBOBTB 8JFS[DI QPTZQVKFNZ PS[FDIBNJ J QPMFXBNZ TPTFN 4PT XT[ZTULJF TL BEOJLJ TPTV NJFT[BNZ [F TPCƤ X NJTFD[DF EPQSBXJBNZ NHPUVKF QM

70 ~ czas na BARBECUE Składniki:

t TLS[ZEF LB [ LVSD[BLB PLP P LH t DFCVMF t D[PTOFL TPMP t NM PMJXZ [ PMJXFL t ZLJLJ TPJ t ZLJLB GSBODVTLJFK NVT[UBSEZ t ZLJLJ QS[FDJFSV QPNJEPSPXFHP t DN ƽXJFLJFHP JNCJSV t ZLJLJ NJPEV t ZLJLJ PDUV CBMTBNJD[OFHP t ZLJLB TPMJ t DIJMJ V NOJF D[FSXPOF J [JFMPOF

t ZLJLB T PELJFK QBQSZLJ X QSPT[LV

Sposób przygotowania:

4LS[ZEF LB PD[Zƽƥ VNZK J PTVT[ 1S[ZHPUVK NB Z SPOEFMFL 8MFK PMJ XƬ 1PLSØK DFCVMƬ D[PTOFL DIJMJ J JNCJS X LPTULƬ ;FT[LMJK OB PMJXJF QP D[ZN EPEBK SFT[UƬ TL BEOJLØX FXFOUVBMOJF ZLJLJ XPEZ (PUVK NBSZOBUƬ QS[F[ NJOVU /BTUƬQOJF [NJLTVK NBSZOBUƬ 1S[FMFK EP NJ TLJ [F TLS[ZEF LBNJ %PL BEOJF XZNJFT[BK NJƬTP [ NBSZOBUƤ XTUBX EP MPEØXLJ OB HPE[JOZ MVC NBSZOVK QS[F[ OPD 5BL [BNBSZOPXBOF TLS[ZEF LB NPLJOB HSJMMPXBƥ OB HSJMMV MVC X QJFLBSOJLV +B HSJMMPXB BN X QJFLBSOJLV OBTUBXJPOZN OB GVOLDKƬ HSJMMPXƤ $ QS[F[ NJOVU QPUFN [NOJFKT[Z BN UFNQFSBUVSƬ EP $ J HSJMMPXB BN KFT[ D[F QS[F[ HPE[JOƬ 1PED[BT HSJMMPXBOJB PEXSBDB BN TLS[ZEF LB LJMLB LSPUOJF BCZ SØXOP TJƬ QPLSZ Z NBSZOBUƤ LUØSB [ D[BTFN QJƬLOJF TJƬ LBSNFMJ[VKF 1PEBK TLS[ZEF LB [ QS[ZTUBXLBNJ OB [JNOP MVC OB DJFQ P

DPEPKFE[FOJB QM

SKRZYDŁKA Z KURCZAKA

GRILLOWANE POLĘDWICZKI Składniki:

t QPMƬEXJD[LJ XJFQS[PXF t TØM t QJFQS[ Marynata: t ZLJLJ TPTV TPKPXFHP t ZLJLJ NVT[UBSEZ t ZLJLB NJPEV t ZLJLJ PMFKV t [ƤCLJ D[PTOLV MVC ZLJLB D[PTOLV HSBOVMPXBOFHP

t ZLJLJ XPEZ t ZLJLB NBKFSBOLV

Sposób przygotowania:

1PMƬEXJD[LJ NZKFNZ PTVT[BNZ LSPJNZ OB HSVCF QMBTUSZ EFMJLBUOJF SP[CJKBNZ J PQSØT[B NZ TPMƤ PSB[ QJFQS[FN 4L BEOJLJ NBSZOBUZ EPL BEOJF NJFT[BNZ 3P[CJUF QPMƬEXJD[LJ [B MFXBNZ NBSZOBUƤ J PETUBXJBNZ EP MPEØXLJ OB PLP P HPE[JOZ 1P UZN D[BTJF TNBLJZNZ NJƬTP LSØULP OB NPDOP SP[HS[BOZN HSJMMV MVC QBUFMOJ HSJMMPXFK [ EXØDI TUSPO OB SVNJBOZ LPMPS CMPH[BQFUZUFN QM

9 lipca 2021

czas na BARBECUE ~ Składniki:

t LH JOEZLB X DB PƽDJ

t DZUSZOZ t QPNBSBƵD[F t KBC LB t DFCVMF t HB Ƥ[FL ƽXJFLJFHP SP[NBSZOV t HB Ƥ[FL ƽXJFLJFHP UZNJBOLV t ZLJLB QJFQS[V t PMFK EP QPTNBSPXBOJB NJƬTB Składniki na solankę 5-litrową: t M XPEZ t M TPLV KBC LPXFHP t H TPMJ t MJƽDJF MBVSPXF t [JBSFOFL [JFMB BOHJFMTLJFHP Dodatkowo: t PQBLPXBƵ XJØSLØX EP QPEXƬE[BOJB OQ KBC LPXZDI

t SƬD[OJLJ QBQJFSPXF EP XZUBSDJB NJƬTB

Sposób przygotowania: %[JFƵ XD[FƽOJFK VNJFT[D[BNZ JOEZLB X TPMBODF OB HP E[JOZ 4PMBOLƬ OB LH JOEZLB QS[ZHPUPXVKFNZ NJFT[BKƤD M XPEZ M TPLV KBC LPXFHP PSB[ H TPMJ %P UFHP EPEBKFNZ QS[ZQSBXZ MJƽDJF MBVSPXF J [JFMF BOHJFMTLJF 8 DB PƽDJ VNJFT[D[BNZ JOEZLB J PEL BEBNZ X DI PEOF NJFKTDF 1P HPE[JOBDI XZDJƤHBNZ JOEZLB [ TPMBOLJ J VL BEBNZ OB SƬD[OJLBDI QBQJFSPXZDI BCZ PTVT[Zƥ NJƬTP *OEZLB EFMJ LBUOJF QS[FDJFSBNZ SƬD[OJLBNJ QBQJFSPXZNJ 1P PTVT[FOJV NJƬTB OB EFTDF LSPJNZ X ƥXJBSULJ DZUSZOZ QPNBSBƵD[F J KBC LB 1PLSPKPOZNJ PXPDBNJ GBT[FSVKFNZ JOEZLB /BTUƬQ OJF VNJFT[D[BNZ X ƽSPELV HB Ƥ[LJ ƽXJFLJZDI [JØ UZNJBOLV J SP[NBSZOV .JƬTP PE HØSZ QPTZQVKFNZ ƽXJFLJP [NJFMPOZN QJFQS[FN PSB[ TNBSVKFNZ PMFKFN 1Ø HPE[JOZ QS[FE SP[ QPD[ƬDJFN HSJMMPXBOJB OBNBD[BNZ XJØSLJ EP QPEXƬE[BOJB JOEZLB NZ VLJZMJƽNZ XJØSLØX KBC LPXZDI 8JØSLJ NPD[Z NZ X XPE[JF NJOVU 5FSB[ QS[ZHPUVKFNZ HSJMM XƬHMPXZ HSJMM SP[QBMBNZ [B QPNPDƤ LPNJOB V[VQF OJBKƤD HP CSZLJF UFN X LJFCZ UFNQFSBUVSB OJF CZ B [CZU XZTPLB ƠBS[Ƥ DZ TJƬ CSZLJFU QS[FTZQVKFNZ EP LPT[Z DIBS CBTLFU X HSJMMV 8FCFS .BTUFS 5PVDI TƤ POF X TUBOEBSEPXZN XZQPTBLJF OJV 6TUBXJBNZ KF OB CPLBDI o JOEZLB CƬE[JFNZ HSJMMPXBMJ NFUPEƤ QPƽSFEOJƤ %P EVLJFK UBDLJ BMVNJOJPXFK OBMFXBNZ XPEƬ J VNJFT[D[BNZ KƤ NJƬE[Z LPT[BNJ DIBS CBTLFU 5FO [BCJFH NB OB DFMV [BDIPXBƥ PEQPXJFEOJƤ XJMHPUOPƽƥ NJƬ TB J [BQPCJFD KFHP XZTVT[FOJV 8PEB PEQBSPXVKƤD CƬE[JF OBXJMLJBƥ JOEZLB E[JƬLJ D[FNV NJƬTP QP[PTUBOJF TPD[Z TUF /BNPD[POF XD[FƽOJFK XJØSLJ VNJFT[D[BNZ X LPT[BDI DIBS CBTLFU /BE DB PƽDJƤ [BL BEBNZ SVT[U J L BE[JFNZ OB OJN JOEZLB o NJƬTP VL BEBNZ OB TBNZN ƽSPELV SVT[UV BCZ HSJMMPXB P TJƬ NFUPEƤ QPƽSFEOJƤ 8 NJƬTJF VNJFT[ D[BNZ TPOEƬ [ UFSNPNFUSFN J(SJMM BCZ KBL OBKEPL BEOJFK LPOUSPMPXBƥ UFNQFSBUVSƬ 4POEƬ XCJKBNZ X QJFSƽ JOEZLB OBMFLJZ VXBLJBƥ BCZ OJF XCJƥ KFK QS[ZQBELPXP X LPƽƥ $B Pƽƥ [BNZLBNZ QPE QPLSZXƤ J PUXJFSBNZ XZXJFUS[OJLJ HSJMMB ,POUSPMVKFNZ UFNQFSBUVSƬ OB HSJMMV BCZ OJF QS[FLSPD[Zƥ TUPQOJ .JƬTP [PTUBXJBNZ OB HSJMMV OB HPE[JOZ VUS[Z NVKƤD X USBLDJF HSJMMPXBOJB UFNQFSBUVSƬ TUPQOJ 8 USBLDJF HSJMMPXBOJB DB Z D[BT EPTZQVKFNZ XJØSLØX NBY KFEOP PQBLPXBOJF DP NJOVU BCZ JOEZL OBCSB DIBSBL UFSZTUZD[OFHP QPEXƬE[BOFHP BSPNBUV (PUPXZ JOEZL QP XJOJFO NJFƥ PEQPXJFEOJ [BLSFT UFNQFSBUVSZ QJFSƽ JOEZLB PLP P TUPQOJ OPHB JOEZLB PLP P TUPQOJ XØXD[BT NJƬTP CƬE[JF JEFBMOF HSJMM QM

INDYK Z GRILLA W CAŁOŚCI

71

72 ~ czas na BARBECUE

Grillowa kompania

TK

M

ax

x.

TK

M

ax

x.

F TK W ly i n ait M ro g Ti ax se ge x. r

Na początku wystarczyły kiełbasa, chleb, musztarda i ketchup.

Z czasem grillowe menu ewoluowało, przybierając coraz bardziej wyszukane formy. A teraz także dodatki towarzyszące grillowej uczcie muszą sprostać nowym wymogom, czyli podążać za modą i prezentować się równie apetycznie!

Taca z tworzywa, £6.99 dzbanek z tworzywa, £7.99 komplet kubków z matowego tworzywa, £5.99/ 4 szt.

9 lipca 2021

Fartuch kuchenny w pasy, £7.99 Rękawice z printem zwierzęcym, £5.99 Deska drewniana, £5 Bambusowe patyczki do szaszłyków, dł. 25 cm, £3/ 50 szt.

Taca z tworzywa, £6.99 Dzbanek z tworzywa, £7.99 Komplet kubków z matowego tworzywa, £5.99/4 szt.

Miseczka ceramiczna, £6 Sztućce z ekologicznej sklejki, noże, £1/ 8 szt.

Talerzyk z matowego tworzywa, £6.99/ 4 szt.

Turkusowy kubek z matowego tworzywa, £5.99/ 4 szt.

Papierowe słomki z truskawkowym dekorem, £1.50/ 12 szt.

Dziecięcy kubek z rurką ze zwierzęcym motywem, £6 Słoik z rurką z barwionego szkła, £3

ing

W ait ro Ti se ge r

Ceramiczna miseczka John Lewis, £4

F ly

Ne o

nS he

ep

TK

M

ax

x.

TK

M

ax

x.

F ly

ing

Ti ge r

Ne o

nS he

ep

czas na BARBECUE ~ 73

Sztućce z ekologicznej sklejki, widelce, £1/ 8 szt.

74 ~ horoskop

WROZBYONLINE.PL

Baran

Miłość: Baranki, w lipcu będziecie mieli ochotę na przygody, również te miłosne. To dobrze, należy wam się trochę rozrywki w formie flirtu.

Barany w związkach mogą spać spokojnie, nie czeka was żaden sztorm, wszystko będzie po sta-

remu. Czekają was chwile godne sceny filmowej, będzie po prostu bosko. Zorganizujecie sobie też jakiś weekendowy wypad, będzie to świetna okazja na reset. Zwłaszcza końcówka miesiąca zaznacza się bardzo przyjemnie. Wolne Barany

Byk

Miłość: Lipiec dla Byków będzie owocnym miesiącem, jeżeli chodzi o sprawy miłosne. Dojdziecie wspólnie z drugą połówką do ważnych wniosków, podejmiecie kluczowe decyzje dotyczące waszej wspólnej przyszłości, a także spraw dotyczących waszych bliskich.

Będą to dobre plany, coś, co oboje 9 lipca 2021

chcecie od pewnego czasu osiągnąć. Jednakże napotkacie również kilka przeszkód. Będziecie musieli razem pomyśleć nad rozwiązaniami i myślę, że uda się ominąć burzę, ale razem, decydujcie razem. Wolne Byki, to jest wasz czas! Mam tu karty podróży, wycieczek, wyjazdów – karty ruchu i przemieszcza-

będą miały zbyt dużo na głowie, by szukać sobie pary. Karty pokazują skupienie na pracy, samorozwoju i odpoczynku. I nie zrozumcie mnie źle, to właśnie super! Będzie to czas tylko dla was, a miłością będziecie zajmować się za jakiś czas.

Finanse: W lipcu będziecie poproszeni przez znajomego o pomoc finansową. Wasza sytuacja nie będzie zbyt dobra, jednak będzie was na to stać. Musicie zdecydować.

Karty mówią oczywiście o zwrocie tych pieniędzy w niedługim czasie, jednak nigdy nie wiadomo, czy zaraz nie zabraknie wam… Musicie to przemyśleć. Mała uwaga na zgubione papiery, dokumenty, pilnujcie teczki z dokumentami.

Praca: W pracy ważne będzie, abyście zorganizowali się tak, żeby znaleźć balans pomiędzy zadaniami do wykonania i czasem na nie przeznaczonym. Karty ostrzegają przed zabawą w nadgodziny. Nie róbcie sobie tego, nie wyjdzie wam to na plus. Jeśli zostaniecie w pracy dłużej, żeby dokończyć zadania, nikt nie doceni tego jako dodatkowe poświęcenie. Po prostu ułóżcie sobie plan pracy i zróbcie wszystko w wyznaczonych godzinach prze-

bywania w biurze. Podziękujecie sobie za to! Barany poszukujące zatrudnienia – na dniach, pojawią się telefony odnośnie wysyłanych przez was CV. Ktoś zadzwoni, ktoś wyśle maila i w efekcie będziecie mieli kilka ofert, z których będziecie mogli wybrać tę najprzystępniejszą. To naprawdę świetna wiadomość, warto się teraz przygotować na nadchodzące spotkania.

Zdrowie: Uwaga na choroby zwyrodnieniowe stawów, uwaga na kości. Karty zalecają sięgnięcie po jakieś naturalne sposoby, ćwiczenia na stawy, więcej kolagenu z naturalnych źródeł, może jakieś domowe rehabilitacje. Nawet w młodym wieku stawy, o które się nie dba, mogą dać o sobie znać!

Rada z karty Tarota: W lipcu możecie odbyć ważne spotkanie, możecie stanąć przed osobą dla was ważną. Karta ta także mówi o urzędach szeroko rozumianych i o hierarchii władzy. Warto załatwić teraz ważne dla was sprawy – sytuacja będzie wam sprzyjać.

Zwróćcie uwagę na osoby starsze wokół was.

nia się, owszem – może z pracy, a może prywatnie, ale w każdym razie będzie to świetna okazja do tego, by poflirtować, poznać kogoś nowego, nowe, ciekawe osoby. A na pewno okazja, by dobrze się bawić.

Finanse: Lipiec będzie świetnym miesiącem do spłacania długów.

Czy to jakaś nadpłata kredytu, czy oddanie znajomemu pożyczki, będzie to bardzo dobry moment na to, bowiem ta nadwyżka na waszym koncie, która pojawi się w lipcu nie będzie wam do niczego innego potrzebna. Naprawdę wykorzystajcie ją teraz na to, by potem mieć po prostu lżej. Dodatkowo mam pokazane karty możliwej premii, wypłaty dywidendy, dodatkowe pieniądze. Warto za to kupić coś co posłuży na lata.

Praca: W pracy atmosfera będzie leniwa, większość współpracowników będzie w nastroju wakacyjnym. To samo tyczyć się będzie szefostwa, dlatego chwila relaksu w pracy nie będzie niczym złym. Skorzystajcie z tego, pracujcie trochę lżej, dajcie sobie odpocząć. Spróbujcie prosić o pomoc, wspólna praca zawsze jest lepsza. Kochane Byki – lato latem, ale nie zapominajcie jednak o swoich obowiązkach całkowicie! Karty przestrzegają przed lenistwem i jego wpływem

na przyszłość waszej kariery. Mała uwaga na pomyłkę, na źle wpisane, pomylone dane. Byki szukający pracy powinni popracować trochę nad swoimi kwalifikacjami. Posada, która was interesuje wymagać będzie większego doświadczenia w branży lub jakichś kursów praktycznych.

Warto się tym zainteresować. Staże czy właśnie kursy umiejętności praktycznych mogłyby wam teraz bardzo pomóc. Poszukajcie kursów, także kursów online. Dopiero po nadrobieniu wiedzy może otworzyć się dla was nowe okno w karierze.

Zdrowie: Dopisze, kondycja, energia – super. Uwaga jest jedna – uważajcie na skórę! Może ona nie dostawać tyle nawilżenia ile potrzebuje.

Zaopatrzcie się w krem albo balsam, a szybko zobaczycie zdumiewające efekty! Uwaga na słoneczko, bo mam pokazane poparzenia skóry.

Panie Byki – latem czeka was metamorfoza, coś zmienicie w swoim wyglądzie, zmiana będzie na duży plus.

Rada z karty Tarota: Karta wieści, wiadomości, nowych informacji.

Karta pomysłów, inspiracji, karta oglądania się i obserwacji nowości. Ktoś „sprzeda” wam fajny pomysł pod rozważenie. Oczy i uszy otwarte.

horoskop ~ Miłość: W lipcu Bliźnięta mogą spotkać się z chłodem ze strony swoich bliskich. Może być to spowodowane ich problemami, natłokiem pracy, mogą wkraść się nieporozumienia.

Po prostu wasze starania, komplementy, zaproszenia przyjmowane będą z rezerwą. Nic nie poradzicie.

Jedyne co możecie zrobić, to to wykorzystać. Skupić się na sobie, zająć się czymś, czym chcieliście, ale brakło wam czasu. Natomiast chcę podkreślić, że pojawi się przestrzeń do porozumienia – mam pokazany wspólny wyjazd i jest to końcówka lipca lub też przełom miesiąca. Warto zaskoczyć najbliższych i zaplanować choćby krótką eskapadę. Wolne Bliźnięta – randki, na które będziecie chodzić będą udane, ale nigdy aż tak udane, by spotkać się ponownie. Tak jakby kończyło się na jednej, dwóch randkach (spotkaniach). Możecie poczuć się w pewnym momencie, jakbyście tracili swój cenny czas.

Nie do końca tak jest. Będzie to cenna nauka, czego szukacie w potencjalnym partnerze, a czego wolicie unikać na przyszłość…

Finanse: W tym miesiącu czekają was wydatki pod hasłem DOM. Dom, rodzina, coś potrzebnego właśnie tym instytucjom. Może naprawa instalacji, może nowy zestaw kina domowego, nowa wyprawka do szkoły dla dziecka, coś w tym temacie. Coś

do domu, dla domowników. Wydatki mogą być spore i rzeczywiście będziecie się głowić, jak to wszystko zorganizować, aby wydać jak najmniej, ale kupić i zrobić wszystko, co potrzeba. Z pomocą przyjdzie wam jakiś znajomy, który kiedyś był w podobnej sytuacji. Będzie miał dla was kilka dobrych rad. Wszystko uda się kupić.

Praca: W pracy czeka was wyzwanie.

Ktoś wystawi was na próbę. Od tego kogoś zależy wasza pozycja i to, czy będziecie się piąć wzwyż, dlatego karty doradzają włożyć w to 110%, drogie Bliźniaki. Nie będzie to test odnośnie tego, czy nadajecie się, by zostać w firmie, a tego czy nadajecie się do awansowania. Na końcu czeka nagroda... Będzie to stresujący dla was czas, współpracownicy dodatkowo będą zazdrościć wam takiej szansy, jednak macie te cechy charakteru, aby to przetrwać. Z końcem miesiąca wszystko wróci do normy.

Dobry czas dla osób pracujących w handlu i usługach. Nagły przypływ klientów, zleceń, ruch w interesie, ruch pełną gębą. Szukające pracy Bliźniaki – kiepska wiadomość.

Wasza skrzynka mailowa będzie świecić pustkami. Ani jednej oferty.

Uzbrójcie się w cierpliwość, podkręćcie CV, poszukajcie ciekawych ofert na innych niż dotychczas portalach.

Tu potrzebna jest zmiana.

Miłość: Raki w stałych związkach – renesans uczuć, wspólne kolacje, śniadania, wspólny wyjazd tylko we dwoje. Teraz właśnie jest wasz czas, dla was zaświeci Słońce. Możecie planować przyszłość. Karty pokazują możliwość zajścia w ciążę, więc...

Końcówka miesiąca – sprawa do przemyślenia, trzeba będzie się zająć pewnym tematem. Będzie to dotyczyło spraw członków rodziny. Wolne Raki – pierwsze karty pokazują wyjazd, uroczystość rodzinną, a tam…

Jest ktoś bardzo ciekawy, wart uwagi. Zainteresujcie się tą osobą. Nie mówię, że jest to osoba na długi, stały związek, ale na pewno jest to osoba na wakacje. Warto wejść w tą znajomość, warto poznać tą osobę.

Finanse: Karty wskazują na dobre dochody u osób na własnej działalności gospodarczej. Będziecie teraz mieli trochę więcej pracy, ale i więcej pieniędzy. Nie wykluczam większego zakupu do firmy, nawet może to być maszyna, urządzanie sporych rozmiarów, samochód. Śmiało inwestujcie środki, przy was są pokazane dobre pieniądze. Dodatkowo karty wskazują na wydatki związane z podróżą.

Praca: Tak jak wyżej napisałam – jeśli pracujecie na własnej działalności będzie to miesiąc wypełniony pracą, będzie dużo spraw do załatwienia, ruch w interesie, ale i pieniądze. Raki pracujące na umowach – karty wskazują na konieczność przyjrzenia się pewnemu tematowi, który dopiero kiełkuje, coś może was w późniejszych dniach, tygodniach zaskoczyć. Pilnujcie swojej pracy, uważajcie na plotki.

Koniec miesiąca – lenistwo, czas urlopów. Raczki, które szukają zatrudnienia będą musiały uzbroić się w cierpliwość lub też pomyśleć czy jest coś, co możecie robić w ramach własnej działalności, tak, tak – karty podpowiadają, by odkopać zakurzony pomysł, bo może to być strzał w „10”.

Zdrowie: Na pewno karty dbania o układ pokarmowy, na pewno karty dbania o dietę, o jelita, żołądek.

Coś co jecie (pijecie) nie jest dla was dobre. Może warto wykonać testy alergiczne, pokarmowe. Karty wskazują także dla części z was na sprawy naczyniowo – krążeniowe; dbajcie o serduszko!

75

Bliźnięta

Zdrowie: UWAGA – żołądek może się wam dać we znaki. Warto zadbać o odpowiednią dietę, lekką dla tego narządu. Dodatkowo chociaż chwilowo zrezygnować z mocnych trunków, które dodatkowo by go obciążyły. Witaminy mile widziane!

Panowie, uwaga na kontuzję przy uprawianiu sportu, karty pokazują możliwe uszkodzenie, wypadek, kontuzję, która może wam popsuć plany

wakacyjne, nawet bardzo. Panowie UWAŻAJCIE. Rada z karty Tarota: Wybór, zastanawianie się, myślenie, decydowanie czy–czy. Trzeba będzie zważyć, co jest dla was lepsze, co atrakcyjniejsze i czego potrzebujecie. Decyzja będzie KONIECZNA. A – UWAGA – ważcie słowa, myślcie co mówicie, tak by nikogo za szybko wypowiedzianym słowem NIE zranić.

Rak

Rada z karty Tarota: Karta porozumienia, karta dobrych układów towarzyskich, karta współdziałania, wspólnoty, karta porozumienia na każdej płaszczyźnie. Także karta

firmy, spółki! Karta mówi o tym, że warto teraz się godzić, warto wyciągnąć rękę na zgodę. Karta dobrego związku.

76 ~ horoskop

WROZBYONLINE.PL

Lew

Miłość: Zajęte, zaobrączkowane Lwy – w lipcu czeka was sielanka miłosna, dużo chwil tylko dla was dwojga, nikt wam nie będzie wchodził w paradę, przeszkadzał, mówił co i jak macie robić. Znajomi będą cieszyć się waszym szczęściem i zapraszać was na spotkania. Dużo się będzie

działo na polu towarzyskim. Szykuje się wspólny wyjazd ze znajomymi, przyjaciółmi. Będzie to naprawdę dobry miesiąc jeżeli chodzi o życie towarzyskie. Tak trzymać, korzystajcie!

Wolne Lwy wybiorą się na łowy i już niebawem upolują swoją pierwszą ofiarę. Nie będzie to jednak to, na co

Panna

Miłość: Panny w stałych związkach – uwaga – poznają nową, ciekawą osobę. Będziecie mieli sporą ochotę na tak zwany „skok w bok”. Karty mocno odradzają, osoba ta zniknie równie szybko jak się pojawi. Jesteście w bardzo dobrym związku, nie rujnujcie tego. Oczywiście przyjacielskie 97 lipca maja2021 2021

stosunki z tą osobą są mile widziane, jednak powstrzymajcie ochotę na zdradę. Dobrze wam radzę. Podobnie wolne Panny, spotkacie osobę, która już kiedyś była w waszym życiu. Byliście z nią bardzo blisko i ta osoba znowu wejdzie w wasz świat.

To może być dobry pomysł, gdy nie

czekaliście i szybko ta znajomość się zakończy. Chwilę później jednak przypadkiem spotkacie kogoś, z kim będzie wam się bardzo dobrze przebywało, ale wydarzy się to w nieoczekiwanym momencie. Jakby ktoś wam specjalnie zesłał tę osobę, by relacja zaczęła się naturalnie, bez intencji szukania partnera na siłę.

Finanse: Karty pokazują inwestycje, pomnażanie kapitału. Nie muszą być to ogromne mieszkania w centrum miasta. Zwykła mała kawalerka na wynajem byłaby dla was wystarczającą pomocą finansową. Zastanówcie się nad tym, bo karty zaznaczają nadchodzące chmury burzowe, nadchodzi informacja, nadchodzą papiery i może zaistnieć sytuacja, że będziecie potrzebować większej kwoty pieniędzy. Zajmijcie się tym już teraz.

Praca: W pracy czeka na was konfliktowy współpracownik. Będzie was kontrolował, nadzorował, szukał błędu, potknięcia, byleby móc to komuś zgłosić. Karty doradzają zająć się tą sprawą dojrzale, porozmawiać ze współpracownikiem, a jeżeli nie zadziała, to zgłosić do odpowiednich ludzi, gdyż na dłuższą metę będzie wam to mocno przeszkadzało w wydajnej i efektywnej pracy. Nie bójcie się „skarżyć”, jeżeli ktoś wam prze-

szkadza i pomimo rozmowy nie przestaje, to należy mu się reprymenda.

Koniec miesiąca spokojny, tak jakby zaczynał się wasz zasłużony urlop.

Szukające nowej posady Lwy będą musiały podrasować nieco swoje CV. Spróbujcie pousuwać zbędne elementy, za to skupić się na ważnych kwalifikacjach, które posiadacie, umiejętnościach, językach, przeszłych pozycjach. Wasze CV są po prostu zawalone zbędnymi informacjami, których potencjalnemu pracodawcy nie chce się słuchać.

Zdrowie: Lwy – głowa, bóle głowy, migrena, zatoki. Będzie to chwilowa dolegliwość, ale warto odpoczywać w cieniu, zadbać o siebie, więcej pić wody, a w razie większych problemów nie wahać się i udać się do lekarza.

Może trzeba wykonać badania.

Rada z karty Tarota: Jedna z najlepszych kart. Karta spełnienia, karta niosąca radość i ukojenie po trudach.

Karta mówi nie bój się, śmiało idź po swoje, jest nagroda przewidziana. Karta podpowiada dodatkowo spędzać więcej czasu z dziećmi, by zwracać uwagę na dzieci i cieszyć się razem z nimi z każdej, nawet najmniejszej sprawy. To będzie dobry miesiąc.

będziecie w nastroju na coś super poważnego, a raczej na chwilę zabawy.

Ta osoba wam to zapewni. Czasem warto otworzyć coś na nowo i poobserwować siebie.

Finanse: Dawno temu ktoś wam obiecał premię, jakiś bonus, jakąś podwyżkę pensji. Pewnie zdążyliście już o tym zapomnieć, jednak już niebawem ona do was trafi. Ten ktoś dotrzyma obietnicy i za chwil kilka dostaniecie szczęśliwą wiadomość o właśnie jakiejś premii. W naturze nic nie ginie, po prostu musieliście poczekać. Dodatkowo wypatrujcie pieniędzy typowo urzędowych lub też bankowych. Jest pewnego rodzaju dla was zwrot, nadpłata, informacja o pieniądzach dla was.

Praca: W pracy będziecie spędzać coraz więcej czasu, zostawać na nadgodziny. Wszyscy dookoła zaczną zauważać w was przepracowanie.

Weźcie sobie ich zmartwienie do serca, naprawdę potrzebujecie odpoczynku. Dajcie sobie spokój z tym natłokiem pracy, spróbujcie chociaż chwilę na spokojnie popracować, wykonać swoje zadania i zamknąć komputer, iść do domu, wyłączyć się z rozmowy na skypie. Po prostu pracujcie normalnie, bez pracoholizowania. Naprawdę nie jest to zdrowe.

Uwaga Panny – jeśli rozglądacie się za zmianą pracy to teraz, właśnie w wakacje otwiera się fajne okienko transferowe. Panny szukające nowej pracy znajdą ją właśnie latem. Może to być coś związanego z zarządzaniem finansami, może jakiś PR, organizacja czegoś, nadzór. Może to mieć coś wspólnego z branżą restauracyjną, gastronomią.

Zdrowie: Tak jak napisałam wyżej, przemęczenie i przepracowanie da się wam we znaki. Zróbcie sobie przerwę, porozciągajcie się, idźcie na pilates, zjedzcie ciepły domowy posiłek, poranny basen, spacer z rodziną.

Mniej siedzenia, więcej ruchu, taniec, sport. Jesteście Panny przemęczone.

Zróbcie to wszystko, na co nie mieliście czasu, będąc prawie cały dzień w pracy! Teraz – właśnie w lipcu.

Rada z karty Tarota: Karta zamykająca stare sprawy – z pozytywnym rezultatem, karta podsumowań, karta zbierania zapłaty za wykonaną pracę.

Kończy się z sukcesem pewien etap w waszym życiu, przychodzi nagroda. Dodatkowo karta ta podpowiada, by patrzeć szerzej na pewne sprawy, sięgać okiem dalej i planować na wielką skalę.

horoskop ~ Miłość: Wagi w miłości powinny unikać sekretów, tajemnic, dawania partnerowi powodów do podejrzeń.

Chyba dobrze wiecie, że jeśli coś się stanie, to zawsze można porozmawiać, prawda? Tak twierdzą karty i wskazują na to, że może czekać was trudna rozmowa, jednak zakończona pomyślnie. Pewien temat trzeba obgadać, trzeba wyjaśnić.

Tylko, jak mówię, nie udawajcie, nie kłamcie, nie wypierajcie się. Rozmowa, szczerość. Wkrótce też sprawy dzieci, wnuków będą ważne, kwestie dalszej edukacji, kursów, nauki, coś z młodym pokoleniem. Wolne Wagi wkrótce poznają kogoś z zagranicy.

Z cieplejszych regionów, takich jak Włochy, Hiszpania, Turcja, jednak będzie to osoba z korzeniami polskimi, z kontaktami z Polską. Nawiążecie kontakt po polsku i wasza znajomość mocno się rozwinie.

Finanse: Odkładajcie, odkładajcie i jeszcze raz odkładajcie. Co przyjdzie „górką”, niech będzie na oszczędności. Mówię poważnie, karty pokazują konieczność wręcz chomikowania pieniędzy. Szykuje się dla was coś potrzebującego sporych nakładów pieniędzy, będą przed wami wydatki. Jednak karty nie mówią o niczym szczególnym, zaznaczają jedynie

właśnie to oszczędzanie, konieczność zbierania pieniędzy. Dodatkowo dla zapewne kilkorga z was – staniecie przed koniecznością zakupu sprzętu medycznego, coś związane z leczeniem, rehabilitacją, poprawą zdrowia.

Praca: W pracy czekają was nowe zadania, które dotychczas były poza waszym zasięgiem. Ktoś wam chyba zaufał i zdecydował, że nadajecie się do trudniejszych wyzwań. To dobrze! Wiązać się będzie to oczywiście z większą odpowiedzialnością, zapewne pieczą nad jakimś zespołem, jednak jesteście stworzeni do tej roli i bardzo szybko odnajdziecie się w nowej sytuacji. Będzie to miła odmiana, ale i sporo nauki przed wami. Uczcie się od najlepszych.

Wagi szukające pracy – uwaga, dostaniecie ofertę marzeń, co będzie wiązało się z walką o stanowisko, nie tylko wy o nim marzyliście. Jeszcze jedna osoba starać się będzie o tę posadę. Nie będzie to łatwe starcie, dlatego dajcie z siebie wszystko i zaprezentujcie się z absolutnie najlepszej strony.

Zdrowie: Uważajcie na bóle głowy, karku, na rozregulowany sen! Coraz bardziej zmierzacie w tym kierunku, kładzenie się raz o 19:00 raz o 1:00 w

Miłość: Dla was, Skorpiony, mam trudniejszy miesiąc. Czeka was sporo kłótni z rodziną, nieporozumień.

Nie będą się oni zgadzać z pewnymi waszymi poglądami, co wywoła spięcia. Partner będzie w tej sytuacji dla was ostoją spokoju, wsparciem. Pamiętajcie, by wyrazić wdzięczność i zaznaczyć, że zrobilibyście to samo.

Przetrwacie to, a kontakty z rodziną naprawią się, jednak będzie to taki stresujący okres dla was, zwłaszcza początek i połowa miesiąca. Siły!

Skorpiony bez pary będą miały cudowny miesiąc i nie spędzą go na szukaniu kogoś nowego. Skupicie się przede wszystkim na doskonaleniu samych siebie, przeznaczycie czas na dawno porzucone hobby, do których planowaliście wrócić, odpoczniecie przede wszystkim mentalnie i zdobędziecie pewność siebie, której nie mieliście przedtem. Naprawdę super czas się dla was szykuje. Dodatkowo karty zaznaczają, że warto będzie udać się w podróż, wyjechać na weekend samej/samemu. By naładować akumulatory i spróbować zrobić coś tylko dla własnej przyjemności.

Finanse: W tym miesiącu poczujecie, jakby pieniądze gdzieś wam uciekały.

Jakby była jakaś mała dziurka w portfelu czy karcie i pieniądze się tamtę-

dy wylewały złotówka po złotówce.

Karty zalecają kontrolować wydatki, brać rachunki ze sobą po zakupach i analizować w domu, zdecydować, co jest zupełnie potrzebne, a czego mogliście nie kupować.

Praca: W pracy skupcie się przede wszystkim na jakości, nie ilości. Będzie wam się mogło wydawać, że jeśli zrobicie szybciej, mniej uważnie i przejdziecie do następnego zadania, w efekcie robiąc więcej, to ktoś to zauważy, pochwali. Niestety nie, szefostwu bardzo zależy obecnie na jakości waszej pracy, na dostarczeniu jak najlepiej wykonanego produktu, napisanego raportu, wykonanej usługi.

Weźcie na to poprawkę, w ten sposób na pewno zostaniecie zauważeni. I nie bójcie się prosić o pomoc jeśli coś jest nie do końca dla was czytelne.

Bezrobotne Skorpiony już niebawem dostaną propozycję pracy w miejscu, gdzie już kiedyś mieliście przyjemność pracować. Piszę „przyjemność”, bo było to miejsce, które wspominacie naprawdę dobrze. Ktoś zauważy wasze starania o nową posadę i zdecyduje się wam takową zaoferować w dobrze znanym już miejscu.

Zdrowie: Karty zaznaczają problemy z oddychaniem, z kaszlem, z oskrzelami, z płucami. Uwaga na różnego

77

Waga

nocy wam nie służy, a waszemu organizmowi jeszcze mniej. Zastanówcie się nad tym, ustalcie sobie mniej więcej pory chodzenia do łóżka.

Rada z karty Tarota: Karta powrotu do pewnych spraw, osób, miejsce, karta powrotów także sentymentalnych, w myślach, wspomnieniach. Karta dzie-

ciństwa, dzieci. Karta dobrego domu, radości i zapachu ciasta. Może być tak, że jest przy was ktoś taki, kto przywołuje takie wspomnienia lub też wy tęsknicie za rodzinnym domem, za latami beztroski. Karta mówi – wspominaj, dbaj o historię rodziny, spędzaj czas z rodziną.

Skorpion

rodzaju infekcje dróg oddechowych, przeziębienia. Palacze, skierujcie się na badania, a już na pewno rzućcie palenie. Nie w Sylwestra, tylko teraz, sprzyja temu wyjazd, wakacje, odpoczynek. Nie jest to tak trudne jak myślicie, tak naprawdę strach ma wielkie oczy.

Rada z karty Tarota: Karta zwycięstwa, radości, pokonania trudów, karta triumfu. Teraz jest wasz czas, czas na nagrodę i podziw innych. Zasłużyliście na to co jest dobre. Jedna z moich ulubionych kart. Wszystko się wam uda, moje miłe Skorpiony!

78 ~ horoskop

WROZBYONLINE.PL

Strzelec

Miłość: Strzelce, czekają was w tym miesiącu spore zakupy do domu. Zdecydujecie się na odświeżenie swojego wnętrza, a co za tym idzie emocji i atmosfery panujących w nim. Będzie to bardzo przyjemny moment, na spokojnie skompletujecie nowy wystrój, może kupicie nowe sztućce, nowe ręczniki czy pościel. Będzie to oczywiście obciążające finansowo,

jednak efekt będzie tego warty. Wybierajcie razem z partnerem, bo to was zbliży, będzie czas do wymiany myśli, czas na rozmowę. Wolne Strzelce spodziewać się mogą sukcesów w podbijaniu serc. Wasz urok osobisty przyciągnie wielu potencjalnych kandydatów. Będzie z czego wybierać, jednak zabraknie wam czasu, by poznać każdego z osobna. Wasz zapał opadnie i tylko

Koziorożec Miłość: Lipiec będzie gorącym miesiącem, w obu znaczeniach tego słowa. Będziecie rozchwytywani, karty pokazują bardzo dużo spotkań, o charakterze przyjacielskim, 97 lipca maja2021 2021

rodzinnym, ale i randek! Dla tych w stałych związkach mam wieści dobre i złe. Z jednej strony idzie do was dużo beztroskich chwil, chwil odpoczynku z drugą połów-

jeden z kandydatów będzie równie zaangażowany i zainteresowany co na początku. To wam zaimponuje. Spędzicie więc ze sobą trochę czasu i przekonacie się, że to jest całkiem fajna osoba. A – tu mała podpowiedź – spróbujcie zwłaszcza na wyjazdach, na wakacjach – tam was sexapil eksploduje.

Finanse: Jak wyżej mówiłam, czekają was wydatki na dom, na upiększanie wnętrza. Pójdzie na to dość spora suma, jednak będzie was stać, ponieważ będziecie kupować z głową i patrzeć na metki i ceny. Karty podpowiadają także, by przejrzeć ofertę banków, by znaleźć dobre konto osobiste, atrakcyjną lokatę.

Praca: W pracy czeka was kontrola.

Ludzie z góry będą sprawdzać pracę w waszym zespole, dlatego musicie dać z siebie 110%. Karty pokazują możliwość zwolnienia kogoś z waszego grona, jakiejś kobiety, brunetki, po czterdziestce, po pięćdziesiątce. Pilnujcie się naprawdę, będzie to miesiąc napięcia w pracy.

Pilnujcie terminów dostarczenia czegoś, napisania czy wysłania pism. Mocno na to będą patrzeć ludzie kontrolujący, dlatego wy musicie patrzeć na to jeszcze mocniej. Powodzenia. Strzelce bez pracy ustrzelą sobie nową posadkę.

Podczas rutynowego przeglądania

ofert znajdziecie perełkę, która, na całe szczęście, dalej będzie wolna.

Wyślecie CV i bardzo szybko dostaniecie informację o zaproszeniu na spotkanie. Reszta już jest w waszych rękach. Postarajcie się, bo ta praca, ta oferta jest tego warta.

Zdrowie: Mam tu bardzo dobre karty na zdrowie ogólne, mam pokazaną troskę o profilaktykę. Bardzo dobre. Zaznaczyć mogę – zapewne nie dla wszystkich – zadbajcie o oczy. Może warto zbadać wzrok, może wymienić moc okularów, a może poszukać dobrych kropli nawilżających. Jeśli widzicie, że wasz wzrok mógł się pogorszyć, to idźcie to sprawdzić.

Rada z karty Tarota: Karta nowych początków, karty nowych umiejętności, karta nauki, wiedzy i poznania. Karta zbiegów okoliczności, karta magii. A może warto zadzwonić do wróżki, wróżbity? A może umówić się na czytanie z kart? Co myślicie o takim pomyśle?

ką, wspólny czas, wyjazd, relaks, jednak dostaniecie też jakieś złe informacje, jakby z zakresu spraw rodzinnych, dalszej rodziny. Korzystajcie zatem z tych momentów spokoju! Wolne Koziorożce – sielanka, spotkania, plener, randki, dużo spotkań na otwartej powierzchni, na powietrzu. Na pewno uda wam się poznać przyjaciół, nowe grono znajomych.

Finanse: Na lipiec sytuacja finansowa będzie dla was wystarczająco dobra, aby pozwolić sobie na chwilę wypoczynku. Czy to za miastem, nad morzem czy za granicą, wybierzecie sobie coś przystępnego i zażyjecie trochę relaksu. Uważajcie jednak na miejscu, pamiętajcie, że po powrocie też musicie coś jeść i w co się ubrać. Starajcie się nie wydawać wszystkiego na wyjazd, tak będzie po prostu rozsądniej.

Poszukajcie w miarę możliwości ofert last minute.

Praca: W pracy, jak to latem, nie będzie takiego ruchu, będzie więcej spokoju, oddechu. Może wam się udzielić ten letni nastrój i sami oddacie się lenistwu – co nie będzie

dobre, bo szef może was przyłapać na przeglądaniu internetu. Upewnijcie się, że wasza praca jest wykonana 200%, tak by nikt wam nic nie zarzucił, a relaks zapewnijcie sobie po powrocie do domu i tu zapewnijcie sobie ciszę i spokój. Szukające pracy Koziorożce powinny zainteresować się branżami, które dotychczas omijały. Karty mówią o otwieraniu się na nowe możliwości, szukaniu innych dróg rozwoju. Z dziedziną preferowaną może być krucho i po prostu żadnej ciekawej oferty nie znajdziecie.

Zdrowie: Uwaga na nerki, pęcherz i przewód moczowy! Jeżeli miewaliście ostatnio bóle w okolicach nerek, warto iść się przebadać, zrobić badanie moczu, USG. To na początek wystarczy. Dbajcie także o to, co i ile pijecie.

Rada z karty Tarota: Bardzo dobra karta – karta radości, spełnionych marzeń, sukcesów, karta szczęścia na każdym polu. Nie bójcie się sięgać dalej, nie bójcie się planować z rozmachem. Uda się wszystko tak jak planujecie.

horoskop ~ Miłość: W stałych związkach popracować musicie nad komunikacją. Większość ostatnich konfliktów brało się właśnie z braku zdrowej komunikacji. Zdecydujcie z partnerem, czy chcecie rozmawiać o problemach, czy wolicie kontynuować konfliktową atmosferę. Prosta sprawa, tak czy nie... Zobaczycie, że rozwiąże to wiele waszych problemów i jest szansa na to, że lipiec przyniesie rozwiązanie problemów, pojawi się światełko w tunelu. Coś ruszy do przodu. Szukający pary będą mieli ciężki orzech do zgryzienia, ponieważ kandydatów będzie wielu, jednak żaden idealny. Będą mieli naprawdę fajne cechy, rozmowa będzie się kleiła, jednak każdy będzie miał jakiś mały „szkopuł”, który będzie wam trochę przeszkadzał. Do was należy decyzja, czy to zaakceptujecie, czy chcecie poczekać i jeszcze poszukać. Rada od kart jest taka, by szukać osoby o ciekawym zainteresowaniu, hobby.

Finanse: Pokazują mi się problemy z jakimś przelewem, przesłaniem pieniędzy, wysłaniem. Ktoś będzie miał wam za coś zapłacić, usługę, rzecz, coś takiego. I zapłaci, jednak będzie problem z przetworzeniem

przelewu, więc będziecie musieli kombinować, kontaktować się z bankiem. Będzie to stresująca sytuacja, ale się rozwiąże i dostaniecie swoje pieniądze. Ot, taka przestroga, ale miesiąc dobry.

Praca: Końcówka miesiąca będzie dla was bardzo dobra, osoby pracujące w usługach będą miały więcej klientów niż zazwyczaj, a co za tym idzie trochę więcej wpadnie do waszej kieszeni, głównie dzięki napiwkom. Zawsze coś, prawda? Początek i środek lipca będą spokojniejsze, głównie z powodu wyjazdów.

Będzie mniej klientów, mniej pracy, mniej zleceń, karty zalecają na ten czas większy odpoczynek, bo po prostu będziecie mieli na to czas.

Wodniki – w tym miesiącu na rynku pracy nie pojawi się wiele nowych ofert, raczej będziecie musieli szukać nowych dróg dotarcia do pracodawcy. Jeżeli nie zależy wam aż tak bardzo, to możecie poczekać i spróbować za miesiąc, wtedy powinno być tego więcej. Teraz karty pokazują szukanie nowych ścieżek.

Zdrowie: Może czekać was wizyta u alergologa. Obudzi się jakaś nowa alergia, której wcześniej nie doświadczyliście. Ciężko będzie

Miłość: Ryby, w lipcu spotkacie się z osobą z waszej przeszłości, będzie ona kuszącym „zakazanym owocem”. Partner nie będzie was o nic podejrzewał, jednak karty doradzają, aby nie miał o co. Chwilowy romans byłby teraz złym ruchem.

Pilnujcie się, Rybki! Ewentualna wpadka grozi katastrofą. Karty podpowiadają wręcz, by zatroszczyć się o ukochaną osobę, okazać zrozumienie, zaplanować coś tylko dla was, wasze szczęście jest w domu, obok was, nie jest to osoba z przeszłości. Za dużo możecie stracić.

Wolne Ryby będą miały wiele okazji, aby właśnie teraz poznać kogoś wartego uwagi. Wolne, ciepłe wieczory będą was wypychać z domu, a single przy barze czy kawiarnianym stoliku będą idealną okazją, by poznać kogoś wartościowego.

Będzie to osoba otoczona ludźmi, otoczona wianuszkiem – szukajcie w grupie osób.

Finanse: Uważajcie na problemy z ubezpieczeniem, czy to jakimś związanym z wyjazdem, czy takim wieloletnim. Zanim dokonacie zakupu, przefiltrujcie oferty w poszukiwaniu potencjalnych rabusiów, tych, co chcą was naciągnąć, mówiąc wprost. Warto będzie poradzić się specjalisty, może macie

znajomego, w rodzinie, bądź po prostu w jakimś biurze doradztwa ubezpieczeniowego. Nie dajcie się oszukać i naciągnąć na coś, co jest bublem.

Praca: Ten miesiąc będzie dla was jednym z najtrudniejszych w tym roku. W pracy wszystko stanie na głowie, a sporo złości przełożeni wyładują właśnie na pracownikach – was. Przykro mi to pisać.

Będziecie musieli to znieść najlepiej jak potraficie. Tak jak obecnie pracujecie, jest wystarczająco, dlatego nie musicie nagle „gnać”, żeby udowodnić szefom, że jesteście najlepsi. Nie zmieni to sytuacji, atmosfera będzie nerwowa, mimo to zachowajcie spokój, oddech. Nie rzucajcie papierami, bo oberwiecie najwięcej. Dla osób bez pracy mam tutaj szansę na coś naprawdę fajnego, jednak będziecie musieli poszukać po znajomych czy rodzinie, popytać, czy nie mają jakiejś wolnej posady. Karty pokazują mi właśnie znalezienie pracy poprzez kontakty. Może to być coś o czym wcześniej, kiedyś już słyszeliście.

Zdrowie: W lipcu mogą wam mocno doskwierać oczy, zarówno alergia, jak i wada wzroku, słońce, jak i uwaga na ciśnienie w oczach – zwłaszcza osoby leczące się. Tak czy tak

79

Wodnik

znaleźć przyczynę problemu samemu, więc niestety chcąc nie chcąc ta wizyta będzie musiała się odbyć.

Panie Wodniki, uwaga na dłonie, palce u ręki.

Rada z karty Tarota: Tarot wskazuje na zadumę, na czas, gdzie dużo

będzie marzeń, powrotów do dawnych spraw i tematów. Mniej działania, więcej fantazji. Ale nie ma w tym nic złego, wprost przeciwnie – gdzieś coś wam się przypomni bardzo miłego. Karta wyciszenia.

Ryby

– czy to ciśnienie, zapchanie czy nawet jakieś mechaniczne podrażnienia, trzeba będzie się wybrać do specjalisty, drogie Ryby. Młode Rybki – tak do 30. roku życia – uwaga na kontuzje na wyjazdach.

Rada z karty Tarota: Karta matki, kobiety z rodziny, karta władzy reprezentowanej przez kobiety. Trze-

ba będzie zmierzyć się z silną, ale sprawiedliwą kobietą. Niech przemówią argumenty, to osoba, która uznaje prawdziwe argumenty, rozmawia merytorycznie. A może to o was, Ryby, może karta wskazuje, by być władczą, ale sprawiedliwą osobą w pewnej sprawie?

80 ~ ŁAMIGŁÓWKI

ZNAJDŹ 10 OBIEKTÓW POŁĄCZ KROPKI

9 lipca 2021

ŁAMIGŁÓWKI ~

ODSZUKAJ 10 RÓŻNIC

81

82 ~ niezbędnik POLAKA W UK

Telefony alarmowe i infolinie P������, ����� �������, ��������� - 112, 999 I��������� �������� 0845 748 4950

O���� ����������� - wiadomość tekstowa pilna - 18000 NHS H������� - 0800 22 44 88 Post Of�ice 0845 722 3344

I��������� ������������ � L������� - 020 7222 1234 P��������� ���������� 0870 6082 608

I��������� � �������� ��������� � ���������������� - 192

I��������� � �������� ���������������� - 153

AMBASADA RP W LONDYNIE 47 Portland Place, Londyn W1B 1JH, tel. 0 207 2913 520, e-mail: london@msz.gov.pl

WYDZIAŁ KONSULARNY AMBASADY RP W LONDYNIE 10 Bouverie Street, City of London EC4Y 8AX, tel. 0 207 8228 900, e-mail: londyn.konsulat@msz.gov.pl

KONSULAT GENERALNY RP W MANCHESTERZE Manchester One, 51 Portland Street, Manchester M1 3LD, tel. 0 161 245 4130, e-mail: manchester@msz.gov.pl

KONSULAT GENERALNY RP W EDYNBURGU 2 Kinnear Road, Edynburg EH3 5PE, tel. 0 131 552 0301, e-mail: edinburgh@msz.gov.pl

KONSULAT GENERALNY RP W BELFAŚCIE 67 Malone Road, BT9 6SB , Belfast, tel. 0 28 96209500, e-mail: belfast.kg.sekretariat@ msz.gov.pl

Londyn

INSTYTUT JÓZEFA PIŁSUDSKIEGO W LONDYNIE

Adres: Widecombe Lodge, 2, Brentham Lodge, Lond. W5 1BJ

Lewisham

Strona: opaoxford.org Telefon: 07585442696 Adres: Blackbird Leys Road, Oxford, OX4 6HW

Ambasada i konsulaty

Polskie instytucje i organizacje

POLSKA MISJA KATOLICKA W ANGLII I WALII Strona: www.pcmew.org Telefon: 020 7226 3439 Adres: 2-4 Devonia Road, Islington, London, N1 8JJ

ZJEDNOCZENIE POLSKIE W WIELKIEJ BRYTANII Strona: www.zpwb.org.uk Telefon: 0 208 741 16 06 Adres: 240 King Street, Hammersmith W6 0RF London

POSK (Polski Ośrodek Społeczno-Kulturalny) Strona: www.posk.org Telefon: 020 8741 1940 Adres: 238-246 King Street, London W6 0RF

POLSKA MACIERZ SZKOLNA

Strona: polskamacierz.org/en/ Telefon: 020 8742 6431 Adres: 238 King Street London, W6 0RF

FUNDACJA VERITAS

Strona: veritasfoundation.co.uk Telefon: 020 3740 8350 Adres: 63 Jeddo Road, London W12 9EE

ZWIĄZEK HARCESTWA POLSKIEGO W WIELKIEJ BRYTANII Strona: www.zhpwb.org.uk Telefon: 020 8748 8006 Adres: 23-31 Beavor Lane, London W6 9AR

INSTYTUT POLSKI i MUZEUM im. Gen. SIKORSKIEGO Strona: www.pism.co.uk Telefon: 020 7589 9249 Adres: 20 Prince’s Gate, London, SW7 1PT 9 lipca 2021

Strona: www.pilsudski.org.uk Telefon: 020 8748 6197 Adres: 238-246 King Street, London W6 0RF

BIBLIOTEKA POLSKA – POSK

Strona: polishlibrarylondon. co.uk/biblioteka Telefon: 020 8741 1940 Adres: 238-246 King Street, London W6 0RF

POLSKI UNIWERSYTET NA OBCZYŹNIE Strona: www.puno.edu.pl Telefon: 020 8846 9305 Adres: 238-246 King Street, London W6 0RF

FUNDACJA STOWARZYSZENIE POLSKICH KOMBATANTÓW W WIELKIEJ BRYTANII

Strona: www.spk-wb.com Telefon: 020 8741 1911, Adres: 238-246 King Street, London W6 0RF

ZJEDNOCZENIE POLEK NA EMIGRACJI

Email: charity@polishwomensba. org.uk Telefon: 020 8563 1893 Adres: 238-246 King Street, London W6 0RF

POLISH YMCA LONDON ASSOCIATION

Strona: polskaymcalondon.com Telefon: 020 8992 5699 Adres: 20 Gunnersbury Ave, London W5 3QL

POLISH HERITAGE SOCIETY UK

Strona: www.polishheritage. co.uk

OGNISKO POLSKIE

Strona: ogniskopolskie.org.uk Telefon: 020 7589 4670 Adres: 55 Princes Gate, London, SW7 2PN

EAST EUROPEAN RESOURCE CENTER

Strona: www.eerc.org.uk Telefon: 020 8741 1288 Free Advice Line: 0800 121 4226 Adres: 238-246 King Street, London W6 0RF

POLISH PSYCHOLOGIST’S ASSOCIATION Strona: polishpsychologists.org Adres: 238-246 King Street, London W6 0RF

POLISH PROFESSIONALS IN LONDON Strona: polishprofessionals. org.uk Adres: 55 Exhibition Road London SW7 2PN

POLES IN NEED UK CIC & CENTRUM POMOCY FAMILIA Strona: www.pinuk.online Telefon: 07809904386 Adres: 238-246 King Street, London W6 0RF

PEEC CENTRUM RODZINIE – Haringey Strona: www.peec.org.uk Telefon: 0208 365 9090, 07956574274 Adres: Pretoria Road, Tottenham, N17 8DX

INSTYTUT KULTURY POLSKIEJ W LONDYNIE Strona: www.polishculture. org.uk Telefon: 020 7822 8990 Adres: 10 Bouverie Street, London EC4Y 8AX

Polski Ośrodek Levisham

Strona: osrodeklpc.com Adres: 8 Waldram Park Road, London, SE23 2PN

Birmingham

Haringey

Strona: polishmillenniumhouse. org.uk Telefon: 0121 643 3577 Adres: Bordesley St, Birmingham B5 5PH

PEEC Centrum Rodzinne Strona: peec.org.uk Telefon: 0208 365 9090, 07956574274 Adres: Pretoria Road, Tottenham, N17 8DX

Merton Stowarzyszenie „PYZA” Strona: polishfamily.org.uk Adres: 66-72 High Street, SW19 2BY Colliers Wood

Stockwell POLES CONNECT Project Partnership Strona: stockwell.org.uk Telefon: 020 7793 7730 Adres: Lambeth, 157 South Lambeth Road, Lond. SW8 1XN

Bedford Ośrodek Integracji Polsko-Brytyjskiej

Polish Millenium House

– Polish Expats Association (Erdington) Strona: polishexpats.org.uk Telefon: 0121 382 2568 Adres: 109 High St, Birmingham B23 6SA

Walsall Europeans Association Welfare INC

Strona: ewacic.com/pl Telefon: 0787 525 8192 Adres: Joseph Leckie Academy, Walstead Rd, Walsall, WS5 4PG

Southampton SOS Polonia

Strona: sospolonia.net Telefon: 02380 233722 Adres: 32 Queen’s Terrace, Southampton SO14 3BQ

Strona: pbic.org.uk Telefon: 01234 328100 Adres: Bradgate Road, Bedford, MK40 3DE

Liverpool

Luton

Strona: merseysidepolonia.com Adres: 1st Floor, 5 Covent Garden, Liverpool L2 8UD

POLONIA – Polish Community Group

Strona: poloniapcg.org.uk Telefon: 07969254578

Oxford

Oxford Polish Association

Meyerside Polish Community

Nottingham Signpost to Polish Succes Strona: empp.co.uk Telefon: 0115 978 1396 Adres: Tennyson, Unit B, Forest Road West, NG7 4EP Nottingham