Goniec, wydanie 746

W nowym wydaniu!

CZYTAJ ONLINE

50 Bal Polski - relacja na stronach 12-15

Na zawsze będziemy z Niej dumni - strona 10 NR 2 (746) 11 LUTY 2022 / ISSN 2754-2823

4 ~ w numerze

spis treści

LUTY 2022 22

A MOŻE ZOSTAĆ ROLNIKIEM?

Rzucić wszystko i jechać w Bieszczady – w ciągu ostatnich dwóch lat rekordowa liczba osób zaczęła żyć tego typu marzeniami. Również na Wyspach, gdzie przenosiny na wieś przestają być nierealnym celem

24

ULUBIONE KSIĄŻKI POLAKÓW

Co Polacy czytali najczęściej w 2021 roku i jakie będą ich ulubione pozycje w tym roku? Warto sprawdzić to na przykładzie list sprzedaży w Polsce i nie tylko.

26

Adres: Goniec Polski – The Polish Times 84 Uxbridge Road West Ealing London, W13 8RA

WŁASNY BIZNES W WIELKIEJ BRYTANII

Własna firma w Wielkiej Brytanii? Na to nigdy nie jest za późno.

Co mógłbyś zaoferować klientom? . Aby odnieść sukces lepiej skupić się na czymś, co lubisz.

Przeczytaj nasze pomysły na biznes, który nie wymaga dużych nakładów finansowych.

Wydawca (Publisher): 1MM Media Group Redakcja (Editorial): T: 020 7099 7106 T: 7974 9900 12 E: redakcja@goniec.com Zespół redakcyjny i współpracownicy: redaktor naczelny Dariusz Chrost

36 40

KICH FIRM

POLS CHINY SZANSĄ DLA

tu gospodarczego w XXI wieku Azja staje się motorem wzros

CZY NOWA GENERACJA POLSKICH PIŁKARZY PODBIJE PREMIER LEAGUE? Zawodnicy rodem znad Wisły oraz liga angielska to nie zawsze był udany związek.

46

OPIEKUJESZ SIĘ CHORYM NA ALZHEIMERA? PUŚĆ MU MUZYKĘ Z JEGO MŁODOŚCI

Słuchanie muzyki to doskonały trening mózgu i olbrzymia przyjemność, którą odczuwa się w każdym wieku.

Szczególnie ważne może być dla osób ze zmianami neurodegeneracyjnymi.

50

CIĄŻA I PORÓD W UK. RODZIĆ W DOMU? CZY LEPIEJ NIE? Każda ciąża w UK wiąże się z podejmowaniem bardzo ważnych decyzji, które mogą mieć wpływ na rodzaj i miejsce porodu.

Kobiety, szczególnie te, które urodziły pierwsze dziecko w Polsce, ciągle oczekują dokładnie tych samych zasad opieki, które obowiązują w Polsce

62 - 72

WIELKI IMPREZOWNIK Co, gdzie, kiedy? Lista koncertów na luty 2022

79 - 82

HOROSKOP SAMI SWOI MAGAZYN

Co Cię czeka w lutym? Może warto posłuchać głosu astrologów?

11 luty 2022

Dariusz Dzikowski Sonia Grodek Małgorzata Skibińska Łukasz Tymków Anna Zielińska Felietoniści: Barbara Adamczewska Wiktor Moszczyński Małgorzata Mroczkowska ks. Bartosz Rajewski Jacek Żakowski Krystyna Kotlińska Korekta: Elżbieta Marciniak Skład i grafika: MJ CREATIVE Redakcja portalu Goniec.com: redakcja@goniec.com Marketing i reklama: e-mail: marketing@goniec.com Michał Jaszewski e-mail: commercial.manager @1mmmedia.co.uk Bożena Szul e-mail: bozena.szul@goniec.com Administracja T: 020 7099 7105 T: 079 749 900 14 E: head.office@1mmmedia.co.uk Finanse: E: payments@1mmmedia.co.uk Dystrybucja: E: dystrybucja@goniec.com Tytuł zarejestrowany pod numerem: ISSN 2754-2823 Redakcja „Gońca Polskiego” nie ponosi odpowiedzialności za treść publikowanych ogłoszeń. Redakcja zastrzega sobie prawo odmowy publikacji ogłoszenia bez podania przyczyny.

polish news

~ 5

6 ~ od redakcji

WRACAMY DO NORMALNOŚCI? Powoli wracamy do normalności po trudnych covidowych miesiącach. Przynajmniej tak się wydaje. Kolejne kraje luzują obostrzenia, nakazy zamieniają na zalecenia, a i sytuacja epidemiologiczna zdecydowanie się poprawia. Czy będzie dokładnie tak, jak przed pandemią? Raczej nie. Wiele osób zmieniło styl życia, wiele firm przestawiło się na pracę zdalną i widzą korzyści z tego płynące. W kilku miejscach naszego magazynu przewija się ten temat, ale mamy nadzieję, że w kolejnych numerach będzie go coraz mniej.

O czym jeszcze piszemy? O tendencji do porzucania miast i wyprowadzaniu się na wieś.

Widać ją zarówno w Wielkiej Brytanii jak i w Polsce. Piszemy o tym, jakie książki najchętniej czytali Polacy w 2021 roku. Przedstawiamy też sporo pomysłów na własny biznes, który można otworzyć w Wielkiej Brytanii. Są też Walentynki, przypadające w połowie miesiąca Święto Zakochanych.

Znajdziecie u nas także porady kulinarne Barbary Adamczewskiej, a także satyry, dotyczące aktualnych wydarzeń politycznych i społecznych, przygotowane przez Petera Bielkowicza.

11 luty 2022

Jest sporo aktualności, którymi żyje Polonia. To przede wszystkim relacja z 50 Balu Polskiego, który jest najbardziej prestiżowym wydarzeniem kulturalnym w życiu polskiej społeczności emigracyjnej w Anglii. Piszemy też o nowym ambasadorze Polski w Wielkiej Brytanii, o kongresie polskich studentów w Oxfordzie i o zbliżających się wyborach polskiej Miss w UK. I oczywiście polecamy materiały naszych stałych felietonistów – Jacka Żakowskiego, księdza Bartosza Rajewskiego, Małgorzaty Mroczkowskiej i Krystyny Kotlińskiej. Jest co czytać i nad czym się zastanawiać.

Warto przeczytać materiały o zdrowiu, o tym, jak radzić sobie z samotnością i depresją, o zdrowym stylu życia i o systemie opieki nad kobietami w ciąży w UK. Mamy też, jak w każdym numerze, najważniejsze informacje, przydatne Polakom w Wielkiej Brytanii – dane i telefony najważniejszych instytucji, szkół, parafii itp. I oczywiście wielki imprezownik – czyli przydatne informacje o tym, jak można ciekawie spędzić czas w Londynie.

Zapraszamy do lektury

polish news

~ 7

NOW Y AMBASADOR POLSKI W LONDYNIE

foto: Tymon Markowski/MSZ

Piotr Wilczek,

Stanach Zjednoczonych, pokieruje polską misją dyplomatyczną w Wielkiej Brytanii. Odebrał nominację od szefa MSZ, Zbigniewa R aua. dotychczasowy ambasador

Na początku grudnia 2021 r. kandydaturę Wilczka zaaprobowała sejmowa Komisja Spraw Zagranicznych.

P. Wilczek zastąpi na stanowisku ambasadora RP w Wielkiej Brytanii Arkadego Rzegockiego, który został szefem Służby Zagranicznej w Ministerstwie Spraw Zagranicznych.

Piotr Wilczek urodził się 26 kwietnia 1962 r. w Chorzowie. Uzyskał stopień magistra, doktora i doktora habilitowanego na Uniwersytecie Śląskim w Katowicach.

Staże podyplomowe odbył na Uniwersytecie Oxfordzkim (St. Anne’s College) i na Uniwersytecie Londyńskim (The Warburg Institute). W 2006 roku Prezydent RP Lech Kaczyński nadał mu tytuł naukowy profesora.

Przed dołączeniem do służby zagranicznej ambasador Wilczek wykładał na Uniwersytecie Warszawskim jako

RP

w

profesor zwyczajny. W latach 2009-2016 pełnił tam funkcję dyrektora Kolegium Artes Liberales, innowacyjnego ośrodka badawczego i edukacyjnego, działając na rzecz wykształcenia typu liberal education, które łamie bariery między wąskimi dyscyplinami kształcenia, tradycyjnie preferowanymi na uniwersytetach europejskich. W latach 2002-2008 był dziekanem Wydziału Filologicznego Uniwersytetu Śląskiego.

Był koordynatorem i ekspertem w kilku międzynarodowych projektach badawczych, pracował jako profesor wizytujący i wygłaszał wykłady gościnne na czołowych uniwersytetach zagranicznych (takich jak Oxford, uniwersytety w Zurichu i Bolonii, Harvard, Boston College, Rice University i University of Chicago), a także był panelistą na prestiżowych konferencjach (m. in. Aspen Security Forum, US STRATCOM Deterrence Symposium, Wrocław Global Forum). Pełnił funkcje

kierownicze w instytucjach państwowych, samorządowych, pozarządowych i akademickich, był organizatorem kilkunastu konferencji międzynarodowych, redaktorem i autorem 10 książek i ponad 100 artykułów. W 2017 roku otrzymał tytuł doktora honoris causa na Cleveland State University. Od 25 lat wspiera kontakty międzynarodowe między różnymi instytucjami oraz promuje międzynarodową współpracę kulturalną i gospodarczą. W latach 2011-2016 był koordynatorem ds. Europy Środkowo-Wschodniej w Refo500, międzynarodowej sieci instytucji akademickich i kulturalnych zajmujących się badaniami nad religią. W latach 2014-2016 był przedstawicielem w Polsce Fundacji Kościuszkowskiej (The Kosciuszko Foundation), amerykańskiej organizacji non-profit założonej w 1925 r., która promuje relacje między Polską a Stanami Zjednoczonymi poprzez wymianę edukacyjną, naukową i kulturalną.

8 ~ polish news

Wybory Miss

to niesamowita przygoda

Coraz bliżej do wyborów Miss Polski UK & Ireland 2022! Nabór do 6 już edycji konkursu już trwa, na stronie www.misspolski.uk (facebook i instagram: @misspolskiuk), zgłoszenia można wysyłać do końca lutego. Finałowa gala odbędzie się 30 kwietnia 2022 r. w Klubie Orła Białego w Londynie.

W ubiegłorocznych wyborach główne tytuły zdobyły Sandra Salamon (Miss Polski UK & Ireland 2021) oraz Klaudia Kotlarz (Miss Polski Nastolatek UK & Ireland 2021).

- Ten czas od wyborów minął mi bardzo intensywnie. Wspaniały okres. Poznałam mnóstwo ciekawych osób, brałam udział w interesujących wydarzeniach, m.in. reprezentowałam nasz konkurs na finałach Miss Polski, 11 luty 2022

spotkałam wielu projektantów, wystąpiłam m.in. w telewizji Polsat. Wcześniej byłam osobą dosyć wstydliwą, konkurs pozwolił mi to przełamać, pomógł poszerzyć horyzonty i zrobić to, o czym marzyłam jako mała dziewczynka, ale nie sądziłam, że kiedykolwiek się na to odważę. Bo trzeba było wyjść, pokazać się ogromnej widowni i jeszcze zgodzić się na to, by mnie oceniali – mówi Sandra Salamon. - Udział w konkursie

to był mój wybór, interesowałam się wcześniej modelingiem, ale uważałam, że to nie dla mnie.

Przypadkowo zobaczyłam reklamę konkursu, a że akurat był czas covidu, siedziałam w domu i pomyślałam, że to dobry moment, by się przełamać.

Konkurs pozytywnie wpłynął na moje życie - uznałam, że nie ma znaczenia, co mówią inni, sama podejmuję decyzje. Niedługo oddam koronę, ale liczę, że będę mogła dalej się angażować przy

tym konkursie, pomagać kolejnym kandydatkom. W przyszłości chciałabym otworzyć własną agencję marketingową. A jeśli jakieś dziewczyny zastanawiają się nad udziałem - po prostu zróbcie to! Czeka was wspaniała przygoda. Sama miałam obawy, ale okazały się bezpodstawne.

Przy konkursie pracuje cudowna ekipa, fajni fotografowie, każdy sobie pomaga, nie ma stresu.

Równie pozytywnie o udziale w konkursie mówi Klaudia Ko-

polish news

~ 9

tlarz. - Rok minął interesująco, poznałam sporo wspaniałych ludzi. Finał był we wrześniu, potem byłam w Polsce na widowni w Wyborach Miss Polski, kibicowałam Sandrze, później rozdawałam nagrody na finale WOŚP. Dzięki konkursowi stałam się bardziej otwarta na ludzi. Co do planów na przyszłość - na razie uczę się, mam plan dostać się do armii i zostać oficerem. Mundur zawsze mnie interesował, wcześniej myślałam o policji. Ale najpierw muszę zdać maturę.

Organizacja konkursu to spore wyzwanie organizacyjne. - To będzie ciekawy konkurs, duże wyzwanie. W ubiegłym roku ludzie czekali na takie imprezy, byli stęsknieni, sami chętnie się zgłaszali. Teraz sytuacja się zmieniła. Zgłoszenia przyjmujemy w dwóch kategoriach, nastolatki od 15 do 18 roku życia i „duże” Miss od 18 do 27 lat. Czekamy na panny, bez mężów i dzieci, a także bez widocznych tatuaży. Dlaczego tylko panny? Bo to w końcu wybory Miss.

Szukamy dziewczyn naturalnych, prosimy, by pisały o sobie prawdziwe dane, związane z doświadczenie, wymiarami, zainteresowaniami. Zwyciężczyni pojedzie na wybraną wycieczkę zagraniczną, weźmie też udział w wyborach Miss Polski – zapowiada Paweł Majewski, organizator konkursu Miss Polski UK & Ireland oraz Miss Generation.

Pozostałe tytuły z 2021 roku 1st vice Miss Polski UK & Ireland - Katarzyna Kriger 1st vice Miss Polski Nastolatek UK & Ireland – Nikola Ładosz 2nd vice Miss Polski UK & Ireland – Nikolina Holuk 2nd vice Miss Nastolatek UK & Ireland – Jagoda Biegała Miss Foto Nastolatek – Wiktoria Tadej Miss Foto - Marta Chrostowska Miss Internetu Nastolatek – Wiktoria Tadej Miss Internetu – Sandra Salamon Miss Osobowości Nastolatek – Jagoda Biegała Miss osobowości – Anna Guzak Miss Uśmiechu – Nell Malczuk Miss Gracji – Daria Barambas

REKL AMA

10 ~ polish news

Na zawsze będziemy z Niej dumni Marek Stella-Sawicki i Polish Heritage Society UK przesłali nam wspomnienie, dotyczące zmarłej w grudniu Marzenny Schejbal. „Z wielkim smutkiem żegnamy przyjaciółkę, wielką legendę Marzennę Schejbal.

Wszyscy w Wielkiej Brytanii znali ją i jeśli nie spotkali jej osobiście, z pewnością słyszeli o jej niesamowitych wyczynach wojennych”. „Urodzona w Warszawie, przebywała tam w czasie okupacji niemieckiej i brała udział w Powstaniu Warszawskim. Jej ucieczka przez system kanalizacyjny jest częścią jej niewiarygodnej historii.

Niestety została schwytana i jako jeniec wojenny wywieziona do niemieckiego obozu Oberlangen.

Podczas obchodów swoich 95 urodzin mówiła o dniu wyzwolenia obozu: Dzisiaj chciałbym podzielić się z Wami moimi wspomnieniami sprzed 64 lat o nieoczekiwanym momencie wyzwolenia z obozu Oberlagen 12 kwietnia 1944 roku. Ni stąd, ni zowąd oddział żołnierzy wkroczył na teren obozu, po prostu rozbijając bramę i ogrodzenia z drutu kolczastego. Jedna z wież strażniczych natychmiast odpowiedziała serią strzałów z karabinów maszynowych, ale wkrótce potem ci żołnierze w angielskich mundurach zaczęli rozbrajać niemieckich strażników,

którzy nie stawiali żadnego oporu. Wszyscy byliśmy bardzo zaskoczeni głośnymi hałasami i wybiegliśmy z baraków, żeby zobaczyć, co się dzieje. Widzieliśmy żołnierza na motocyklu, który szybko jeździł po tym miejscu, a jego opalona twarz była dziwnie znajoma.

Wysiadł z pojazdu i krzyknął po polsku: „O Boże!

Mój Boże, łzy radości płynęły w obfitości po tym niespodziewanym spotkaniu i staliśmy tam obserwując tego młodego polskiego żołnierza w angielskim mundurze, który witał nas radośnie – Czołem.

Nasza dowódczyni, porucznik Armii Krajowej Jagna Milewska szybko przedzierała się przez tłum i szukała pułkownika Koszutskiego, który odpowiadał za wyzwolenie obozu. Ustawiliśmy się szybko i sprawnie, staliśmy nieruchomo i wyprostowani jak struny.

Potem nastąpiło polecenie musztry – „Uwaga, na prawo patrz”, a Jagna zameldowała pułkownikowi

foto: Piotr Apolinarski

Koszutskiemu: „Zgłaszam, pułkowniku, 1726 żołnierzy Armii Krajowej”. Biało-czerwona flaga została umieszczona wysoko na maszcie, wybuchły emocje, łzy radości, dumy i nadziei spływały nam po twarzach. W tym momencie wiedzieliśmy doskonale, że „wolność nie ma ceny i że Bóg jest sprawiedliwy”.

Marzenna była związana z wieloma Polskimi Organizacjami Weteranów, pełniła funkcję prezesa Koła Byłych Żołnierzy Armii Krajowej w Londynie, wspierała Polish Heritage Society UK, zajmowała ważne miejsce na Służbie Pamięci w 2019 roku w Albert Hal. Uczestniczyła corocznie w Paradzie Weteranów Cenotafu. Zawsze była gotowa wywiesić polską flagę z wielką dumą. Zawsze byliśmy i zawsze będziemy dumni, że pamiętamy Ją jako jedną z najjaśniejszych polskich postaci odgrywających ważną rolę w Anglii po II Wojnie Światowej.

Kwiaty dla Ireny Sendlerowej W Dniu Pamięci o Holokauście , 27 stycznia, złożono kwiaty i wieńce pod pomnikiem polskiej bohaterki wojennej Ireny Sendlerowej, znajdującym się w Fountain Gardens w Newark

Konsul Generalny RP Michał Mazurek przed pomnikiem Ireny Sendlerowej Foto: Newark Advertiser 11 luty 2022

Jest to dzień pamięci o sześciu milionach Żydów, którzy stracili życie podczas Holokaustu, ale i o milionach innych ludzi, którzy zginęli w prześladowaniach i ludobójstwach, które miały miejsce w Kambodży, Rwandzie, Bośni i Darfurze.

Wieńce pod pomnikiem bohaterki złożyli marszałek lotnictwa Sir Andrew Pulford, Konsul Generalny RP w Manchesterze Michał Mazurek, oraz Wicekonsul Patryk Gowin.

-Zgromadzenie Ogólne Narodów Zjednoczonych ustanowiło 27 stycznia Międzynarodowym Dniem Pamięci o Holokauście. Ta data jest kluczowym przypomnieniem o tym, jak czujni powinniśmy być w naszych wysiłkach na rzecz ochrony pojęć szacunku, pokoju i współistnienia różnych kultur – mówił P. Gowin.

Irena Stanisława Sendlerowa z domu Krzyżanowska, ps. „Jolanta” (ur. 15 lutego 1910 w Warszawie, zm. 12 maja 2008 tamże) to polska działaczka

społeczna i charytatywna, w czasie II wojny światowej kierowniczka referatu dziecięcego Rady Pomocy Żydom przy Delegaturze Rządu na Kraj („Żegoty”). Sprawiedliwa wśród Narodów Świata, dama Orderu Orła Białego i Orderu Uśmiechu. Od początku okupacji niemieckiej zaangażowała się w niesienie pomocy Żydom. W październiku 1943 została aresztowana przez Gestapo, jednak „Żegocie” udało się ją uwolnić. W czasie powstania warszawskiego była sanitariuszką w jednym z powstańczych punktów sanitarnych na Mokotowie. Po wojnie pracowała w opiece społecznej, administracji państwowej i średnim szkolnictwie medycznym. Przez długie lata jej działalność podczas okupacji niemieckiej była nieznana; została spopularyzowana przez grupę teatralną z amerykańskiej szkoły średniej około roku 2000. W latach 2007 i 2008 jej kandydatura została zgłoszona do Pokojowej Nagrody Nobla.

polish news

~ 11

DEBATY POLSKICH STUDENTÓW W OXFORDZIE

W miniony weekend blisko 400 uczestników odwiedziło Uniwersytet Oksfordzki, w którym odbył się XV Kongres Polskich Stowarzyszeń Studenckich w Wielkiej Brytanii - coroczna konferencja zrzeszająca ambitnych polskich studentów na Wyspach. Podczas dwóch dni wydarzenia uczestnicy mieli okazję uczestniczyć w rozmaitych panelach, dyskusjach oraz warsztatach, mających na celu stawienie czoła tematom kluczowym dla przyszłości Polski.

Jak co roku, Kongres gościł reprezentantów polskich i zagranicznych scen politycznych, biznesowych oraz kulturowych. Podczas tegorocznej edycji studenci uczestniczyli w panelach z Adamem Bodnarem, Elżbietą Bieńkowską, Agnieszką Holland oraz wieloma innymi gośćmi, będącymi topowymi reprezentantami swoich dziedzin. Dużym zainteresowaniem cieszyły się również warsztaty zawodowe, organizowane przez wiodące firmy i organizacje wspierające XV Kongres, takie jak Goldman Sachs, CCC, czy Polski Fundusz Rozwoju.

Uczestnicy mogli również brać udział w licznych spotkaniach towarzyskich, które dawały dodatkową okazję na integrację w bardziej kameralnych okolicznościach - piątkowe przyjęcie w zabytkowym Muzeum Historii Naturalnej, uroczysta kolacja w St. Edmund Hall oraz ikoniczny już sobotni bal w Ratuszu Miejskim, zwieńczający 2 dni intensywnych dyskusji i debat.

Na Kongresie odbyły się również wybory stowarzyszenia studenckiego organizującego kolejną edycję wydarzenia - XVI Kongres odbędzie się już za rok w King’s College London.

-Razem z drugą Project Leaderką - Natalią Rochmińską zdecydyowałyśmy się podjąć organizacji tej wyjątkowej, jubileuszowej edycji Kongresu, aby świętować to wydarzenie tam, gdzie się to wszystko zaczęło – w Oksfordzie. A przy okazji pozwolić studentom, dotkniętym przede wszystkim przez pandemię, doświadczyć studenckiego życia oraz tego, co polska społeczność ma do zaoferowania i co miałyśmy szczęście przez ubiegłe lata otrzymać od starszych kolegów i koleżanek – mówiła Weronika Lurka, Project Leader XV Kongresu. - Ostatni rok był dla nas istnym rollercoasterem. Jednego dnia byłam przekonana, że ta edycja Kongresu będzie lepsza niż wszystkie pozostałe. Drugiego, że konferencja się nie odbędzie. To, co wszyscy widzieliście na wydarzeniu, to tylko - i aż - zwieńczenie ogromu pracy, włożonego w Kongres przez cały nasz zespół.

12 ~ polish news

MAGICZNY WIECZÓR w

GUILDHALL

TO BYŁ MAGICZNY WIECZÓR W MAGICZNYM MIEJSCU – PODKREŚLAJĄ ZGODNIE GOŚCIE I ORGANIZATORZY 50 BALU POLSKIEGO, KTÓRY W TYM ROKU ZGROMADZIŁ W SZCZYTNYM CELU PONAD 400 OSÓB. 11 luty 2022

polish news Historyczny londyński budynek w biało-czerwonej iluminacji, specjalnie sprowadzony szampan z Szampanii, występ Natalii Kukulskiej, wieczorowe suknie głównie w bieli, czerwieni lub czerni, wykwintna kuchnia, duch dobroczynności, koszulka Roberta Lewandowskiego do wylicytowania, królewski patronat a wśród gości członek brytyjskiej rodziny królewskiej, ogromny, pyszny tort z The Polish Bakery, doskonała muzyka, profesjonalne prowadzenie – nie sposób jednym tchem wymienić wszystkich zalet tegorocznego Balu Polskiego.

Jak na jubileusz przystało był on wyjątkowy.

Bal Polski to cykliczne wydarzenie polonijne w Wielkiej Brytanii o najdłuższej tradycji. Łączy elegancką zabawę z dobroczynnym celem. Patronem honorowym tegorocznego wydarzenia był kuzyn królowej Elżbiety II, książę Kentu, Edward.

- Prośba o objęcie patronatem Balu Polskiego w jego jubileuszowej, 50 edycji, to dla mnie radość

~ 13

Piękny jubileusz zobowiązał organizatorów do przygotowania wielu niecodziennych atrakcji.

Wyjątkowe i godne jubileuszu okazało się miejsce wydarzenia. Bal odbył się w historycznym budynku Guildhall. To pochodząca z 1440 r. dawna siedziba władz miejskich gminy City of London. Polski akcent związany z Guildhall jest taki, że to tutaj, w sali koncertowej historycznego budynku, dał swój ostatni publiczny występ Fryderyk Chopin. W tych samych przestronnych murach przeszedł kilka dni temu korowód 400 gości prowadzony przez Annę Marię Anders, ambasador RP we Włoszech. Pierwsza niespodzianka na gości 50 Balu Polskiego czekała jeszcze przed wejściem do gmachu Guildhall i była nią biało-czerwona iluminacja na murach budynku. Na czerwonym tle białe litery napisu „Witamy 50 Bal Polski” były doskonale widoczne na dziedzińcu, jak i z ulicy w centrum Londynu.

W tym roku przygotowane na Balu aukcje, licytacje, loterie fantowe dedykowane zostały zbiórce funduszy dla Domu dla Matek z Małoletnimi Dziećmi i Kobiet w Ciąży w Łabuniach koło Zamościa.

- Czujemy się zaszczyceni mogąc gościć na Balu Polskim wśród tak znamienitych osobistości i reprezentować powiat zamojski – mówi Witold Marucha, starosta zamojski. – Powiat zamojski, jako samorząd, dużo uwagi poświęca na pomoc osobom najbardziej bezbronnym i potrzebującym. Wykonujemy te zadania przy pomocy podległym nam jednostkom, takim jak Dom dla Matek z Małoletnimi Dziećmi i Kobiet w Ciąży w Łabuniach, którego potrzeby zostały dostrzeżone przez Komitet Organizacyjny Balu, za co serdecznie dziękujemy. Powiat zamojski, którego stolicą jest piękne miasto Zamość, zwane Perłą Renesansu wpisane na listę Światowego Dziedzictwa i honor – przyznaje książę Kentu. – Przekazuję serdeczne gratulacje i najlepsze życzenia naszym polskim przyjaciołom z okazji tak znaczącego jubileuszu. Bal Polski od dawna cieszy się ugruntowaną pozycją w społecznym i kulturalnym życiu tak cennej dla nas polskiej społeczności w Wielkiej Brytanii.

Hojność uczestników Balu to cenny wkład dobroczynne działania zarówno w Polsce, jak i w Wielkiej Brytanii. Życzę organizatorom oraz uczestnikom Balu wspaniałego wieczoru i radości z przyjaźni naszych państw.

Rolę Balu Polskiego w umacnianiu relacji między społecznością polską i brytyjską podkreśla również Mateusz Stąsiek, konsul generalny RP w Londynie.

- Bal Polski to wydarzenie, które od lat integruje polską społeczność w Wielkiej Brytanii i brytyjskich przyjaciół. Okazałe zabytkowe wnętrza gościnnego Guildhall, gdzie odbył się 50, jubileuszowy, Bal Polski dodały temu wydarzeniu należytego splendoru – mówi Mateusz Stąsiek. - Cieszę się, że 50 Bal Polski odbywał się pod patronatem księcia Kentu, Edwarda.

14 ~ polish news

UNESCO, to miejsce urokliwe i gościnne. Wszystkich państwa gorąco zachęcamy oraz zapraszamy do odwiedzenia gościnnych stron roztocza oraz Zamojszczyzny.

Kilka tygodni przed balem zainicjowane zostały lekcje poloneza pod okiem członków Zespołu Pie-

11 luty 2022

śni i Tańca Mazury. To właśnie ten zespół poprowadził korowód przez pomieszczenia Guildhall, a wcześniej malowniczo tworzył szpaler z szablami, na powitanie gości.

Gwiazdą Balu była Natalia Kukulska. Ubrana w specjalnie zaprojektowaną na ten wieczór suknię autorstwa Kuby Boneckiego, projektanta od kilku lat wspierającego Bal Polski, wykonała przed polonijną publicznością i brytyjskimi gośćmi między innymi przebój „Im więcej Ciebie, tym mniej”, „Piosenkę światłoczułą” i „W biegu”.

Wieczór współprowadziły Kasia Madera, brytyjska dziennikarka BBC o polskich korzeniach oraz Marzena Rogalska polska dziennikarka radiowa i telewizyjna.

Każdy Bal Polski ma też swój temat przewodni,

nawiązujący do kultury i historii Polski, promujący Polskę, polską historię i kulturę wśród Brytyjczyków. W tym roku tematem przewodnim była postać Marii Konopnickiej. W ten sposób organizatorzy upamiętnili 180 rocznicę urodzin polskiej pisarki i działaczki społecznej.

- Planując to jubileuszowe wydarzenie mieliśmy na uwadze, aby stworzyć magiczny nastrój i wrażenie, które pozostanie w pamięci na długie lata – mówi Marzena Konarzewska, przewodnicząca Komitetu Organizacyjnego Balu Polskiego. - Zdecydowaliśmy się użyć rezerwy zgromadzone z poprzednich lat, aby godnie przygotować oprawę Balu. Dzięki temu mieliśmy przepiękną iluminację budynku, jak i specjalnie zamówionego i sprowadzonego z winnicy w Szampanii szampana, którą prowadzi miłośnik win o polskich korzeniach. Lampką szampana witaliśmy gości oraz wznieśliśmy toast o północy. To, co dla mnie szczególnie ważne, to fakt, że przez 50 lat cele Balu pozostały niezmienne. Nieustannie pomagamy tym, którzy tej pomocy najbardziej potrzebują. 50 Bal Polski był zwieńczeniem 50 lat działalności i pracy wielu pokoleń Polaków w Wielkiej Brytanii.

Na jubileuszowym Balu Polskim obecny był członek brytyjskiej rodziny królewskiej, Mikołaj,

polish news nych restrykcji można będzie oficjalnie wychodzić na takie wydarzenia bez restrykcji i ograniczeń.

W połączeniu wyszła po prostu magia, którą obserwowałem z wielką przyjemnością – mówi Waldemat Rudnik.

hrabia St. Andrews, najstarszy syn księcia Kentu, patrona Balu Polskiego.

Nawiązując do najlepszych akcentów poprzednich edycji zaproszony został Grzegorz Wilk wraz z zespołem. To właśnie jego występy przez lata cieszyły się ogromną popularnością i sympatią gości.

Za dźwięk, światło, oprawę muzyczną i obsługę techniczną wydarzenia odpowiedzialny był Waldemar Rudnik, prowadzący firmę eventową Tempo Entertainment.

- Goście byli zafascynowani miejscem i do tego atmosfera długo wyczekiwanego dnia, gdy bez żad-

Podczas Balu zorganizowane były dwie licytacje – główna oraz cicha a także dwie loterie, w tym drzewko szczęścia. Do wylicytowania były m. in. koszulki Roberta Lewandowskiego i Łukasza Fabiańskiego oraz rakieta tenisowa olimpijczyka Mariusza Furstenberga. Tradycyjnie już dużym zainteresowaniem cieszyła się licytacja portretu autorstwa Barbary Kaczmarowskiej-Hamilton.

Znana portrecistka, która malowała m. in. członków brytyjskiej rodziny królewskiej od lat wspiera Bal Polski oferując swój talent w zamian za hojne wsparcie beneficjentów Balu. W tym roku licytację wygrał Karol Sieniuc, główny sponsor 50 Balu Polskiego.

- W dwóch ostatnich edycjach Balu nie uczestniczyłem, dlatego w tym roku postanowiłem wesprzeć

~ 15

wydarzenie w sposób szczególny, Zarówno jubileusz, jak i idea pomocy samotnym matkom oraz dzieciom sprawiły, że postanowiłem pomóc tak od serca – mówi Karol Sieniuc. – Widziałem prace Barbary Kaczmarowskiej-Hamilton i bardzo mi się spodobały.

W tym roku udało mi się wygrać licytację. Najprawdopodobniej pozować będzie moja córka, chociaż jeszcze o tym nie wie. Na sesję malarską już jesteśmy wstępnie umówieni na kwiecień. Wygrałem też licytację koszulki Roberta Lewandowskiego.

Kwota uzyskana z licytacji i loterii na wsparcie tegorocznego beneficjenta będzie przekazana podczas podsumowania 50 Balu Polskiego. Organizacja wydarzenia to każdego roku bezinteresowna praca i zaangażowanie wielu osób.

- Jestem wdzięczna i z całego serca dziękuję wszystkim członkom komitetów i podkomitetów, wolontariuszom i wszystkim zaangażowanym osobom za pomoc i czas, które bezinteresownie przeznaczyli na przygotowanie Balu. To dzięki nim 50 Bal Polski był wyjątkowy. Z ogromną radością obserwuję, jak coraz młodsze pokolenie angażuje się w pomoc przy Balu – mówi Marzena Konarzewska.

Komitet Organizacyjny 50 Balu Polskiego tworzyły: Marzena Konarzewska - przewodnicząca Komitetu, Dorota Sztorc, Ewa Cross oraz Anna Suchocka.

foto: Ryszard Szydło tekst: Małgorzata Skibińska

16 ~ felieton

ks. Bartosz Rajewski

APTIZATUS SUM JESTEM OCHRZCZONY PODOBNO LUTER NA BLACIE STOŁU, PRZY KTÓRYM PRACOWAŁ, WYRYŁ SŁOWA: „BAPTIZATUS SUM” – „JESTEM OCHRZCZONY”.

GDY TARGAŁY NIM WĄTPLIWOŚCI, GDY CZUŁ, ŻE GO PONIŻANO, POWTARZAŁ SOBIE TE DWA SŁOWA. BO NIEWAŻNE SĄ NASZE OSIĄGNIĘCIA, NASZE POTKNIĘCIA I UPADKI WOBEC TEGO, ŻE BÓG NAS BEZWARUNKOWO AKCEPTUJE. NIE TYLKO AKCEPTUJE. ON NAS BEZWARUNKOWO KOCHA. O TYM WŁAŚNIE PRZYPOMINA NAM OBCHODZONE COROCZNIE W STYCZNIU ŚWIĘTO CHRZTU PAŃSKIEGO.

11 luty 2022

16 lutego ukaże się moja książka, którą zatytułowałem „Zgorszeni Bogiem” (link poniżej). Bóg gorszy nas na wiele sposobów.

Gorszy nas, że obdarowuje szczęściem obcowania z Nim wszystkich, bez względu na pochodzenie, kondycję moralną, wyznawaną religię czy filozofię życia. Gorszy nas, że jest jednakowym Darem dla wszystkich. Gorszy nas swoim miłosierdziem, które często wydaje nam się niesprawiedliwe, nierozsądne, nielogiczne, a nawet krzywdzące. Gorszy nas, że choć zapewnia nas o swojej obecności, czasem, nierzadko nawet przez długie lata, Jego obecność jest niezauważalna, a On wydaje się bezdusznie milczący. Gorszy nas swoją Ewangelią, której wymaganiom rzadko kiedy jesteśmy w stanie sprostać.

Gorszy nas swoim krzyżem, którego sens najczęściej redukujemy do bólu, cierpienia i wszelkiego nieszczęścia.

Bóg od zawsze gorszył. Chrzest Jezusa zaszokował Jana Chrzciciela. Jezus stojący pomiędzy grzesznikami w kolejce do chrztu w wodach Jordanu gorszył pisarzy pierwszych wieków chrześcijaństwa. Ojcowie Kościoła musieli się sporo nagimnastykować, by przekonać swoich słuchaczy do obrazu Boga – Człowieka stojącego w jednym szeregu z grzesznikami. Bo obraz Boga stojącego pośród grzeszników musi wzbudzać sprzeciw. Musi gorszyć wszystkich uważających się za moralnie nieskazitelnych.

Bóg przypomina nam, że akceptuje i kocha nas bezwarunkowo. To także jest zapewne

Komentuj! Goniec.com

dla niektórych gorszące. Bóg mówi do każdej i każdego z nas: „Bez względu na to jaki jesteś, «jesteś moim Synem umiłowanym, w Tobie mam upodobanie»”. Bóg zna nasze najszczersze pragnienia. W każdym człowieku, w każdy z nas jest pragnienie świętości.

Chcielibyśmy się wznieść ku Bogu. Chcielibyśmy uciec jak najdalej od naszych podłości, intryg, małostkowości, nędzy. Patrzymy w niebiosa szukając tam pociechy i nadziei.

Patrzymy w siebie. Serca nasze wydają wprawdzie jakieś iskry miłości, ale daleko im do płomienia i żaru. A jednak On mówi do nas: „Ty jesteś moim Synem umiłowanym, w Tobie mam upodobanie”.

Nie tylko w Niedzielę Chrztu Pańskiego warto pomodlić się przed chrzcielnicą, a może nawet przenieść się w myślach do kościół własnego chrztu. Każdy z nas w momencie chrztu otrzymał nowe serce. Musimy tylko je odnaleźć. Niewątpliwie potrzebne jest do tego światło wiary. Poszukiwanie nowego serca może komuś zająć nawet całe życie.

Ważne, żeby mieć trochę odwagi by je rozpocząć. A gdy pojawią się wątpliwości, gdy grzech znowu nas upodli, a zgorszeni ludzie będą chcieli zlinczować, warto powtarzać, jak Luter, te dwa słowa: „Baptizatus sum” – „Jestem ochrzczony”.

Ks. Bartosz Rajewski, proboszcz jednej z najstarszych polskich wspólnot katolickich w UK – parafii pw. Św.

Wojciecha na South Kensington w Londynie (Little Brompton Oratory). www.parafia-kensington.uk

ferlieton

~ 17

Małgorzata Mroczkowska

przejmość

po brytyjsku, czyli dlaczego Polak nie umie się uśmiechać To miał być zwyczajny poniedziałkowy poranek. Jak zwykle szłam do pracy przez park, gdzie znajduje się mój przystanek, kiedy w pewnej chwili zobaczyłam małego psiaka biegnącego w moim kierunku.

Starałam się nie zwracać na niego uwagi, bo mój autobus miał za chwilę przyjechać.

Pies jednak był uparty i nie dość, że mnie obszczekał, to jeszcze dorwał się do mojej nogi, zaczął skakać i pobrudził mi błotem spodnie, niestety jasne. Właścicielka psa z daleka przepraszała mnie za pieska, na co ja odwróciłam się obrażona i bez słowa pobiegłam na przystanek. Angielka była moim zachowaniem tak zaskoczona, że nie przyjęłam przeprosin, że stała jak wryta, co widziałam jadąc autobusem, na który cudem zdążyłam. I dopiero wtedy zrozumiałam swój błąd. Zachowałam się księżniczka, której korona z głowy by spadła, gdyby odpowiedziała: Ależ nic się nie stało, piesek miał zabawę, a spodnie mogę wyprać. I jeszcze mogłabym angielskim zwyczajem dodać: Miłego dnia! Ale nie dodałam. Zamiast tego poprawiłam słowiańską koronę i odjechałam do pracy, w której jak można się domyślić po takim poranku również wesoło nie miałam.

Przy okazji tych zdarzeń przypomniał mi się pewien znaczący dla mnie film. „Szczęśliwego Nowego Jorku”, to kultowa już komedia o polskich emigrantach, w której jedną z głównych

ról zagrał Bogusław Linda. Jego słynne zdanie o tym, że Polacy powinni ćwiczyć uśmiech przed lustrem, by w ten sposób zmazać z naszych twarzy syndrom nieszczęśliwego Polaka, przeszło do historii. Linda powiedział dosłownie: „Ludzie, zróbcie coś z waszymi polskimi mordami, powiedziałem mordami, a nie twarzami!”. Bohater filmu twierdził, że na kilometr rozpoznają nas za granicą właśnie po mordach, a nie twarzach człowieka. Twarz miała być częścią ubrania, a nie obrazem stanu wewnętrznego niezadowolenia. I trzeba przyznać, że tak właśnie my, Słowianie wyglądamy. Co w sercu, to na widelcu. I ta nasza szczerość właśnie nas gubi, bo tutaj, czyli na Zachodzie nikogo nie interesują nasze problemy, nikt nie oczekuje, że będziemy się z nimi obnosić. Problemy należy zostawić w domu, a na ulicy, w sklepie, a zwłaszcza w pracy należy być pogodnym i uśmiechniętym. Bo jedyne, czego społeczeństwo od nas oczekuje i żąda to właśnie uśmiech. Bohater wspomnianego wyżej filmu opowiada nawet, jak zatrudnił się w amerykańskim sklepie i szef dał mu tydzień na to, by nauczył się uśmiechać. Powiedział, żeby sobie kupić lusterko kieszonkowe i ćwiczyć tak długo, aż się w końcu nauczy, bo inaczej wystraszy klientów. A tak będą myśleli, że uśmiecha się do nich i w ten sposób odniesie sukces. Niby prosta receptura, a jednak dla wielu z nas wciąż nie do osiągnięcia.

Dlaczego tak trudno nam być uprzejmymi?

Dlaczego ciągle uważamy, że tylko my mamy najgorzej na świecie, że jesteśmy strasznie, ale to strasznie nieszczęśliwi? Na koniec najgorsze: dlaczego uważamy, że o swoim nieszczęściu musi od razu wiedzieć cały świat? Co z nami jest nie tak? Dlaczego każda rozmowa

Komentuj! Goniec.com

dwojga Polaków prędzej, czy później schodzi na narzekanie? Kiedy wreszcie nauczymy się ogłady i zaczniemy cieszyć się tym, co mamy?

Kiedyś wydawało mi się, że angielski spokój i opanowanie to tylko umiejętna gra, że to wszystko jest niezwykle fałszywe, że nie ma tym prawdziwych emocji. Dopiero lata życia w tym kraju otworzyły mi oczy między innymi na to, że o wszystkim, nawet o najcięższych problemach można rozmawiać bez niepotrzebnych nerwów. Bo czyż, jak mówi również polskie stare przysłowie: tylko spokój może nas uratować? Ostatecznie to tylko słowa, i tylko mimika twarzy, ale właśnie to w człowieku zostaje najdłużej. Pamiętamy, w jaki sposób ktoś nas potraktował, jak niemiło odezwała się do nas pani w polskim urzędzie, i w jak kulturalny sposób nasz były brytyjski szef oznajmił, że nie przedłuży z nami umowy o pracę. Przyznacie, że skoro i tak miały na nas spaść niekorzystne decyzje, z którymi nic nie da się już zrobić, to lepiej, by na nasze barki spadł deszcz, a nie od razu lawina z błota.

Dlatego sytuacja z parku dała mi wiele do myślenia i do przepracowania w sobie. Nigdy nie jest za późno na to, by być łagodniejszym w stosunku do innych. Nawet jeśli ktoś nie jest wobec nas miły. Nic bowiem nie usprawiedliwia bycia gburem. I to jest właśnie najwyższa półka brytyjskiej uprzejmości, której osiągnięcia życzę wszystkim nam.

Małgorzata Mroczkowska, z wykształcenia politolog, od 2004 r. mieszka w Londynie. Autorka powieści obyczajowych, m.in. „Angielskie lato”, „Od jutra dieta! Zapiski niedoskonałej pani domu” i najnowsza „Dziennik przetrwania. Zapiski niedoskonałej matki”.

18 ~ felieton

Krystyna Kotlińska

ALENTYNKI LEKKO FEMINISTYCZNIE

Z BADANIA PRZEPROWADZONEGO PRZEZ SW RESEARCH (2018) WYNIKA, ŻE 42,1% POLAKÓW OBCHODZI WALENTYNKI A 42,7% BADANYCH OSÓB NIE OBCHODZI TEGO ŚWIĘTA. ZAŚ... 15,2% POLAKÓW NIE POTRAFIŁO SPRECYZOWAĆ SWOJEJ DECYZJI. Pomimo katolickiego patrona tego święta, Walentynki czasem kojarzone są ze starożytnym świętem rzymskim tzw. Luperkaliami, które obchodzone było 14 lutego ku czci Junony, rzymskiej bogini kobiet i małżeństwa.

Brytyjczycy jednak uważają to święto za własne z uwagi na fakt, że sir Walter Scott żyjący w latach 1771-1832 rozsławił je na cały świat. Podobno!?

Na kartach szekspirowskiego Hamleta znajdujemy opis żywcem odnoszący się do Walentynek. „Dzień dobry, dziś Święty Walenty, Dopiero co świtać poczyna, Młodzieniec snem leży ujęty A hoża doń puka dziewczyna” tak Ofelia śpiewa o tym dniu, w podtekście oczekując liściku od ukochanego. Bo trzeba dodać, że w owym czasie by taki liścik stworzyć trzeba było włożyć wiele serca, czasu i mnóstwo zaangażowania.

Dziś jednak sytuacja wygląda fatalnie. Magia świętego Walentego minęła bezpowrotnie. Bowiem w tym dniu króluje tandeta i plastik. Walentynki to najbardziej skomercjalizowane ze świąt i zajmują pierwszą pozycję na liście tandety ze swoimi lizakami, czekoladkami i wielkim napisem LOVE. ...a mogło być tak pięknie. Wspólny obiad, bo on ciągle w pracy i wraca zmęczony. Wspólny spacer, bo łabędzie pływają po wodzie sadzawki.

Wspólny film, bo Karolak znów gra w komedii romantycznej. Danie ukochanej osobie kilku godzin prawdziwego zainteresowania może okazać się najlepszym prezentem. My jednak idziemy na łatwiznę odwalając obowiązek: kwiaty, czekoladki, perfumy.

I tu mój lekko feministyczny głos. Bo według mnie... Walentynki niczemu nie służą. Są wywołanym sztucznie nowoczesnym społecznym 11 luty 2022

rytuałem. Bierzemy w nim udział pod presją dwóch czynników. Po pierwsze: konformizmu, bo jak potem w biurze powiedzieć, parafrazując klasyka, ...nie, nie lubię Walentynek. Po drugie: presji marketingowej. Ze wszystkich witryn sklepowych, portali społecznościowych a nawet z głośników w hipermarketach wyskakuje MIŁOŚĆ. Więc, jak psy Pawłowa z jego eksperymentu nad warunkowaniem zachowań, reagujemy na wszechwystępującą presję.

Mistrzami w celebrowaniu Walentynek są oczywiście Amerykanie. To oni, z okazji Walentynek, wysyłają co roku ok. 200 milionów kartek z serduszkami, a 20 miliardów dolarów to kwota jaką Amerykanie wydają z okazji tego święta.

Jak wypadają w tej konkurencji Brytyjczycy?

Oj słabiutko w porównaniu z Amerykanami. Wyspiarze, by uczcić dzień Św. Walentego, wyjmują z kieszeni corocznie tylko 1,3 miliarda funtów.

I tu właśnie nadszedł czas prawdy. Święty Walenty, o czym na pewno niewiele osób wie, jest również patronem chorych na epilepsję i choroby umysłowe. Doszukując się związku mogę zaryzykować teorię, że miłość jest trochę jak choroba (umysłowa). Jak dowodzi nauka, odpowiedzialnymi za czas miłości należy uczynić feromony, które naturalnie wydzielane przez organizm, podświadomie odbierane są przez zmysły partnerów wpływając na reakcje i nastawienie. W efekcie czujemy silne przyciąganie nie tylko fizyczne, ale też psychiczne. Nie bez kozery mówi się, że w powietrzu czuć zapach miłości, gdy w pobliżu znajdują się zakochani.

Przyziemną w tej sytuacji może okazać się wiadomość, że tuż przed Walentynkami, portale randkowe przeżywają istne oblężenie i rozkwita „miłość w sieci”. W ostatnim czasie nie tylko praca, ale i nasze uczucia śmigają online nie bacząc

Komentuj! Goniec.com

na „podrasowane” zdjęcia wybranek i wybranków.

Szacuje się, że w styczniu i lutym ilość logowań na portalach randkowych wzrośnie o 30%. Miłość w sieci rozkwita podobnie jak biznes, a wszystko po to by łączyć ludzi... czy aby na pewno?

Dzień Świętego Walentego nie jest najlepszym momentem na zawieranie związku a zakochanym nie przynosi szczęścia, kończąc się zazwyczaj rozwodem.

Ekonomistka z Uniwersytetu w Melbourne odkryła pewną prawidłowość. Mianowicie, że wybieranie szczególnych dat na dzień ślubu nie jest najlepszym pomysłem. Okazało się, że wiele z tych małżeństw nie przetrwało próby czasu.

Aż 11% związków, z przebadanego miliona par z całego świata, zakończyło się rozwodem już po 5 latach, a 23% par rozstało się po 9 latach małżeństwa.

Czy Walentynki zatem są nam do czegoś potrzebne? Czy nie lepiej świętować bez okazji, a wychodząc na spacer z psem usłyszeć: załóż szalik kochanie, bo zimno na dworze.

Okazywanie czułości, zaangażowanie we wspólne sprawy i bycie razem to najlepszy ze wszystkich prezentów i niezaprzeczalny afrodyzjak. Życzę Wam wszystkim Walentynek na co dzień.

Otwieram się na nieznane i tworzę życie na własnych zasadach. Gotuję doskonały bigos i trenuję zawijanie sushi. Lubię dobrą książkę i film, chociaż na ten ostatni rzadko mam czas. Uprawiam yogę i medytuję. Uczę się nawiązywać dobre relacje z ludźmi oraz poznaję trudną sztukę asertywności.

Jestem konkretna i zasadnicza, a ci którzy mnie znają twierdzą, że bardzo zyskuję po bliższym poznaniu.

Cenie niezależność finansową. Fascynuje mnie świat kryptowalut i trading. Oswajam tę bestię od jakiegoś czasu, bo wiem, że to waluta przyszłości.

Kocham Kretę.

Krystyna Kotlińska

ferlieton

~ 19

Jacek Żakowski

kleić albo

BĘDZIE WOJNA? ZASTANAWIACIE SIĘ NAD TYM. PRAWDA? WSZYSCY SIĘ ZASTANAWIAJĄ. BO JEST SIĘ CZEGO BAĆ.

PRZEZ 70 LAT BYŁO TAK BEZPIECZNIE, ŻE NAWET TRUDNO NAM SOBIE WYOBRAZIĆ, JAK MIAŁA

BY WYGLĄDAĆ WOJNA W EUROPIE. TO ZNACZY - W NASZEJ EUROPIE. UNIJNEJ I NATOWSKIEJ. CZY KTOŚ SOBIE DZISIAJ UMIE WYOBRAZIĆ KOZAKÓW POJĄCYCH KONIE W SEKWANIE? JA BYM MIAŁ Z TYM PROBLEM. NAWET GDYBY CHODZIŁO O CZOŁGI, A NIE O KONIE.

uznać Zresztą na razie Putin straszy głównie Ukrainę. I trochę jeszcze Mołdawię. Nie wspomina o bombardowaniu Londynu czy Paryża. I my też tego raczej nie rozważamy. To się wydaje nieprawdopodobne. I - na moje oko - jest nieprawdopodobne.

Ale… zła wiadomość też jednak do nas dociera. Bo widać, że prawdziwe zagrożenie jest bliżej, niż nam się wydawało. Nie w tym sensie, że Rosja jest silniejsza, bardziej agresywna i zdeterminowana, by podbić Europę, niż nam się wydawało. Pod tym względem nasza świadomość dużo się nie zmieniła. Niedoceniane dotychczas ryzyko ujawniło się nie po rosyjskiej, ale po naszej stronie.

Politycy starają się to ryzyko omijać łukiem tak szerokim, jak ten, którym omijali Niemcy brytyjscy piloci wiozący na Ukrainę broń i amunicję. Ale fakt, że politycy o jakimś problemie publicznie nie mówią, nie znaczy, że on znika. Może nawet przeciwnie. Gdy mówią, można się przynajmniej pospierać, co z tym problemem zrobić. A jak nie mówią, to raczej też nic nie robią, więc problem narasta.

Tym problemem jest spójność Zachodu. Bo niewielkie relatywnie napięcie, które wywołał Putin gromadząc armię przy ukraińskiej granicy, pokazało, że Zachód to teraz raczej byt wyobrażony, niż realny podmiot politycznym.

Jest, a jakoby go nie było.

Dotychczas dzieliły nas detale. Spieraliśmy się o pieniądze, oraz o tempo i aktualny zakres integracji. Teraz się nie spieramy, tylko się po prostu różnimy. Ale - gdy puścić mimo uszu puste deklaracje - różnimy się zasadniczo.

Komentuj! Goniec.com

Anglosasi i wschód europejskiego Zachodu (z krytycznym wyjątkiem Węgier) są po jednej stronie sporu z Rosją. Niemcy, Francja, Belgia są po drugiej, a europejskie południe (z wyjątkiem Hiszpanii) chce być neutralne, ale jest bliższe „państwom centralnym”. Na południowej france tylko Turcja jasno oświadczyła, że w razie ataku Rosji na Ukrainę zrobi to, co do członka NATO należy.

Jak piszę „państwa centralne”, to aż mi skóra cierpnie, bo to jest termin z I wojny światowej.

My na tym etapie szczęśliwie nie jesteśmy.

Ale pęknięcie zachęca Putina do rozgrywania różnic, więc niesie istotne ryzyko, że rysa zamieni się w wyrwę, która osłabi sojusz i sprowokuje atak.

Nikt nie wie, czy różnica polegająca dziś na tym, że Niemcy nie chcą udostępnić broni Ukrainie, ani pozwolić Litwie, by dała Ukraińcom broń wyprodukowaną w Niemczech, a USA, Wielka Brytania, Hiszpania, Czechy, Litwa, Polska - chcą i udostępniają, nie zamieni się w konflikt, jeśli Berlin np. odmówi Amerykanom zgody na przejazd ich wojska z Ramstein chociażby pod Poznań. I co wtedy?

Nie ma sensu rwać jeszcze włosów z głowy.

Ale nie dostrzeganie rysy też nie jest bardzo mądre. Bo ona jest. Albo trzeba ją skleić. Albo się liczyć z jej możliwymi skutkami.

Jacek Żakowski, kierownik Katedry Dziennikarstwa Collegium Civitas, publicysta Polityki i Gazety Wyborczej, prowadzi piątkowe poranki w TOK FM. Dziennikarz Roku 1997, laureat m.in. 2 Wiktorów, Superwiktora, Nagrody PEN Clubu im. im Prószyńskiego. Autor kilkunastu książek i programów TV. Ostatnio wydał: „Wirus 2020” (Sic! 2021).

20

ANGLIA BEZ OGRANICZEŃ?

Anglia zniosła obostrzenia związane z Omicronem.

O rozwagę i noszenie maseczek apelują hipermarkety i transport publiczny. Brytyjczycy szczepią się coraz mniej, chociaż mają do wyboru już pięć różnych szczepionek przeciwko Covid-19.

foto: Shutterstock

Z końcem stycznia w Anglii przestały obowiązywać ostatnie restrykcje wprowadzone w związku z wariantem Omikron, a tym samym niemal wszystkie restrykcje covidowe. Anglia stała się w ten sposób krajem z najmniejszymi w Europie ograniczeniami. Zniesienie niemal wszystkich restrykcji covidowych jest symbolicznie ważnym momentem, ale w praktyce zmieniło niewiele. Choć zniesiono odgórny obowiązek, dopuszczalne jest, by np. organizatorzy imprez masowych nadal wymagali certyfikatów, a właściciele sklepów czy punktów usługowych noszenia maseczek. I część z nich to robi. Sieć supermarketów Sainsbury’s, jako pierwsza ogłosiła, że będzie prosić klientów, by nadal nosili maseczki w sklepach, a następnie zrobiła to większość jej konkurentów.

Dodatkowo władze Londynu poinformowały, że w maseczki pozostaną wymagane w środkach transportu publicznego w stolicy.

Wprawdzie zarówno w sklepach, 11 luty 2022

jak i w transporcie publicznym nie jest to ani tak przestrzegane, ani tak egzekwowane, jak było to podczas covidowych lockdownów, jest to drugim powodem, dla którego najnowsze zmiany nie spowodowały widocznej różnicy. Brak obowiązku noszenia maseczek nie znaczy, że one znikły. Część osób nosi je z własnego wyboru i trend ten będzie się na pewno utrzymywał i będzie widoczny na ulicach i w miejscach publicznych.

Jedynymi prawnie obowiązującymi restrykcjami pozostają izolacja osób zakażonych oraz te dotyczące podróży zagranicznych. W jednym i drugim przypadku wskazano terminy ich dalszego luzowania. Wymóg izolacji ma zostać zastąpiony zaleceniem najpóźniej 24 marca, lecz ta data może być przyspieszona, w zależności od statystyk covidowych. Odnośnie podróży, rząd brytyjski chce, aby od 11 lutego osoby w pełni zaszczepione nie musiały już wykonywać po przyjeź-

dzie z zagranicy testu na obecność koronawirusa.

Osoby, które nie są w pełni zaszczepione, mogą się ograniczyć do tylko jednego testu w drugim dniu po przyjeździe, a w oczekiwaniu na jego wynik nie muszą pozostawać na kwarantannie. Te nowe zasady podróżne obowiązywać będą nie tylko w przypadku przyjazdu do Anglii, ale także do pozostałych części Zjednoczonego Królestwa.

W Szkocji, Walii i Irlandii Północnej restrykcje, które wprowadzono w związku z Omikronem albo są stopniowo znoszone. Jednak pozostają w mocy te, które były tuż przed pojawieniem się tego wariantu. Chodzi głównie o wymóg noszenia maseczek w zamkniętych przestrzeniach publicznych, certyfikaty covidowe w klubach nocnych i na imprezach masowych powyżej określonej liczby uczestników oraz zalecenie pracy z domu.

Brytyjski rząd stoi na stanowisku, że nie da się całkowicie wyeli-

minować Covid-19, zatem trzeba zacząć traktować tę chorobę jak sezonową grypę. Wobec poprawiającej się sytuacją epidemicznej z początkiem lutego w Anglii przestały obowiązywać niemal wszystkie restrykcje covidowe, włącznie z nakazem noszenia maseczek w sklepach i transporcie publicznym.

Premier Wielkiej Brytanii wskazał tegoroczną Wielkanoc, jako termin, po którym brytyjski rząd zaprzestanie publikowania w obecnej formie codziennych statystyk na temat Covid-19. A jeśli obecny trend spadkowy będzie kontynuowany, to termin ten zostanie przyśpieszony.

W pozostałych częściach Zjednoczonego Królestwa te restrykcje, które obowiązywały bezpośrednio przed pojawieniem się wariantu Omikron, w większości nadal jeszcze pozostają w mocy.

Tymczasem publikując wciąż codzienne statystyki, w pierwszą środę lutego podano, że w ciągu ostatniej doby w Anglii, Walii i Irlandii Północnej wykryto 88 tys.

21 zakażeń i stwierdzono 534 zgony z powodu Covid-19. To oznaczałoby najwyższą dobową liczbę zgonów od końca lutego 2021 r., ale ten nieoczekiwanie wysoki bilans może być efektem dokonanej od wtorku zmiany w metodologii ich liczenia w Anglii. Łączne statystyki zakażeń i zgonów z ostatnich siedmiu dni – odpowiednio 624 tys. oraz 1806 są wciąż nieznacznie niższe niż były w poprzednich siedmiu dniach.

Równolegle do polityki obostrzeń i ich łagodzenia prowadzone są obserwacje na temat skutecznych dostępnych na świecie metod zapobiegania rozprzestrzeniania się koronawirusa. Wielka Brytania właśnie zatwierdziła do użycia szczepionkę przeciw COVID-19 opracowaną przez amerykańską firmę Novavax. To piąty preparat dopuszczony przez brytyjski urząd regulacji leków MHRA, ale pierwszy oparty na białkach. Produkowana przez Novavax szczepionka o nazwie Nuvaxovid w badaniach klinicznych miała 89 proc. skuteczności w zwalczaniu objawowej postaci Covid-19. Dotyczyły one pierwotnej wersji koronawirusa z Wuhanu, jak i późniejszego wariantu Alfa. W grudniu zeszłego roku

Novavax poinformował, że dwie dawki skuteczne generują odpowiedź immunologiczną także przeciw dominującemu obecnie wariantowi Omikron, a firma rozpoczęła prace nad wersją dostosowaną konkretnie do niego. W odróżnieniu od wcześniej dopuszczonych do użycia szczepionek firm Pfizer/ BioNTech, AstraZeneca, Moderna i Janssen, preparat Novavax jest oparty na technologii stosowanej od wielu lat w ochronie przed chorobami takimi jak żółtaczka czy półpasiec. Dostarcza ona kopie kolców białka znajdujących się na powierzchni wirusa bezpośrednio do komórek danej osoby, stymulując układ odpornościowy do produkcji przeciwciał i limfocytów T. Dodatkowy składnik, adiuwant, pomaga następnie wzmocnić odpowiedź immunologiczną. Naukowcy twierdzą, że taka metoda sprawia, że szczepionka jest prostsza w produkcji niż niektóre inne i łatwiejsza w przechowywaniu. Brytyjski rząd w sierpniu 2020 r. złożył zamówienie na zakup 60 mln dawek szczepionki firmy Novavax i po wydaniu zaleceń przez Wspólny Komitet ds.

Szczepień i Immunizacji (JCVI) mogłoby się zacząć jej podawanie. Nie

wiadomo jednak, czy tak się stanie, bo już dopuszczony kilka miesięcy temu produkt firmy Janssen wciąż nie jest stosowany, a od początku tego roku zainteresowanie szczepieniami wyraźnie spadło. W ostatnich kilku dniach podawanych jest zaledwie ok. 50 tys. dawek przypominających dziennie, a łączna liczba wszystkich dawek nie przekracza 100 tys. dziennie. Do tej pory w Wielkiej Brytanii podano 138,3 mln dawek szczepionek, z czego 37,4 mln to dawki przypominające.

Oznacza to, że przyjęło je 65 proc. osób w wieku powyżej 12 lat.

Szczepienia przypominające mogą być istotne dla sporej części Polaków mieszkających na Wyspach Brytyjskich, którzy podróżują do Polski. Od końca stycznia w UE obowiązują regulacje, zgodnie z którymi po szczepieniu podstawowym przeciw koronawirusowi unijny cyfrowy certyfikat Covid jest ważny przez dziewięć miesięcy (270 dni) do celów podróży wewnątrz UE, a nie jak wcześniej przez rok. Do przedłużenia ważności dokumentu jest wymagana właśnie dawka przypominająca.

Zgodnie z nowymi przepisami, jeśli data pełnego szczepienia pod-

stawowego (jedną dawką w przypadku szczepionki jednodawkowej lub drugą dawką w przypadku preparatu dwudawkowego) przypadnie po 1 lutego i minie od niego więcej niż 270 dni, to aplikacja mobilna używana do weryfikacji certyfikatu wskaże, że dokument wygasł. Aby go przedłużyć, potrzebne będzie szczepienie przypominające. Po zastrzyku przypominającym ważność certyfikatu COVID zostanie przedłużona bez ustalonego limitu, ponieważ - jak podała Komisja Europejska - obecnie nie ma wystarczających informacji na temat czasu trwania ochrony przed Covid-19 po dawce wzmacniającej.

Komisja Europejska wskazuje, że wszystkie państwa członkowskie Unii powinny stosować nowe regulacje dotyczące podróżowania bez dodatkowych wymogów. Ostateczna decyzja należy jednak do stolic unijnych i jeśli uznają one, że chcą wprowadzić bardziej restrykcyjne przepisy tłumacząc to trudną sytuacją pandemiczną u siebie w kraju, mogą to zrobić. Tak uczyniła m.in.

Belgia, która skróciła ważność certyfikatu do pięciu miesięcy.

Małgorzata Skibińska reklama

22 ~ raport

A MOŻE ZOSTAĆ ROLNIKIEM?

foto: Shutterstock

RZUCIĆ WSZYSTKO I JECHAĆ W BIESZCZADY – W CIĄGU OSTATNICH DWÓCH LAT REKORDOWA LICZBA OSÓB ZACZĘŁA ŻYĆ TEGO TYPU MARZENIAMI. RÓWNIEŻ NA WYSPACH, GDZIE PRZENOSINY NA WIEŚ PRZESTAJĄ BYĆ NIEREALNYM CELEM. 11 luty 2022

raport Od Jeremiego Clarksona po Paula McCartneya – gwiazdy coraz częściej można spotkać na roli, zamiast w telewizyjnym studio. Tymczasem na celebrytów wyrastają kucharze specjalizujący się w produktach organicznych jak Jamie Oliver i ogrodnicy. Filmy guru permakultury Charlesa Dowdinga z jego ogrodu z Somerset ogląda na Youtubie prawie 5 mln osób. W księgarniach działy poświęcone ekologii, przyrodzie i produkcji żywności rozrastają się i zaczynają obejmować książki kucharskie (począwszy od słynnego „Nose to tail eating”), kalendarze („Plant Lovers 2022 Weekly”) i beletrystykę. Moda na życie z dala od miasta trwa już dobrych kilka lat. Coraz bardziej zanieczyszczone powietrze, kiepska, coraz droższa żywność – aż się prosi, by uciec od tego wszystkiego na własną farmę.

Dla wielu taką decyzję przypieczętowały lockdowny. Kto miał własny kawałek ziemi, mógł przeżyć ostatnie dwa lata właściwie bez problemów, jakie były codziennością mieszkańców miast.

Nowy rządowy program ratuje planetę

Brytyjscy rolnicy, tak jak ich koledzy w Polsce, dostawali przez lata dopłaty z funduszy unijnych.

Przez wyjście z Unii to się wkrótce skończy. Rząd musi zastąpić te pieniądze nowym programem, co stało się okazją do wprowadzenia ważnych zmian. Teraz, obok produkcji rolnej, rządzący mają finansować również bardziej abstrakcyjne cele, takie jak tworzenie różnorodnych ekosystemów. W praktyce oznacza to więcej środków dla tych, którzy chcą zwrócić się w stronę bardziej naturalnych praktyk rolniczych.

Skąd ten nagły zwrot? Przemysłowe techniki rolne degradują nie tylko środowisko, ale i zdrowie. W sieci można trafić na przemawiające do wyobraźni dane, które zmuszają do tego, by działać bez zwłoki. Stąd możemy dowiedzieć się np. tego, że Albert Einstein powiedział, że gdy wyginą pszczoły, ludzkości zostaną jeszcze tylko 4 lata (a przemysłowe nawozy i techniki rolne prowadzą do wyginięcia pszczół), a także, że z danych ONZ wynika, że stosując obecne, degradujące glebę techniki rolne, pozostało nam jeszcze tylko 60 lat, zanim w ziemi nie będzie się już dało nic uprawiać. I choć to nie Einstein tak przejmująco mówił o pszczołach, a kwestia gleby jest trochę bardziej złożona, to jedno

pozostaje pewne: naturalne techniki rolne sprzyjają zachowaniu zdrowych ekosystemów, w tym zdrowia przyrody, zwierząt i ludzi. The Sustainable Farming Incentive (SFI) ma w tym pomóc.

Za co można dostać pieniądze od rządu?

W tej chwili prawie tysiąc rolników testuje nowe praktyki regeneracji gleby. W połowie roku dołączyć mają do nich wszyscy chętni na pieniądze z rządowego programu, które wynoszą od 20 do 58 funtów za hektar rocznie za uprawy i nawet 148 funtów rocznie za hektar bagien i łąk. Pieniądze będą wypłacane co kwartał. Plan ma objąć nawet 88 tys. rolników, czyli ok. 70 proc. tych, którzy pobierali wcześniej unijne dopłaty. Zgłaszać się mogą również ci, którzy dzierżawią ziemię. Ciekawą możliwością jest furtka dla niezdecydowanych, pozwalająca zgłosić do programu tylko jedno pole na próbę i na nim sprawdzić, czy przystąpienie do SFI się opłaca. Jednym z wymogów dla ziemi uprawnej jest to, by na zimę też obsiewać pola – w przeciwnym razie gleba wysycha i jest pozbawiona wiosną składników odżywczych. Przynajmniej 1/3 ziemi trzeba nawozić kompostem, a aby kwalifikować się do najwyższych dopłat, na 20 proc. ziemi powinny rosnąć chwasty. Przypomina to trochę znany nam od wieków płodozmian, gdzie jedno z trzech pól „odpoczywa”, a uprawy zmieniają się, by nie siać tego samego rok po roku w tym samym miejscu i nie doprowadzać do degradacji gleby.

W skrócie więc osobom, które spędzały kiedyś wakacje u babci na wsi w Polsce, większość z tych technik wyda się znajoma.

Jak zostać rolnikiem na Wyspach?

Nie jest tajemnicą, że wsie coraz bardziej wyludniają się. Samorządy oferują więc programy ułatwiające dzierżawę tym, którzy są chętni, by uprawiać rolę. Ostatnio takie okazje pojawiły się w Norfolk, ale każdego roku farmy pojawiają się też w innych częściach kraju. Co ciekawe, pierwszeństwo mają ci, którzy posiadają wiedzę teoretyczną lub doświadczenie, ale aktualnie nie prowadzą własnego gospodarstwa.

Może więc jest to idealne wyjście dla kogoś, kto wychowywał się w gospodarstwie rolnym w Polsce?

Innym sposobem może być skorzy-

stanie z systemu kojarzenia właścicieli ziemi z aspirującymi rolnikami The Land Partnerships Service.

Młodzi, którzy nie mają żadnego doświadczenia, mogą zacząć od stażu. The Farmers Apprentice to tylko jedna z dróg; można też bezpośrednio pomagać na okolicznej farmie i w ten sposób zdobyć pierwsze doświadczenia.

Największym problemem dla rolników jest obecnie znalezienie rąk do pracy. Nawet osoby, które nie interesują się życiem na roli, słyszały, że w tym roku na polach gniły truskawki czy szparagi, bo nie miał ich ktoś zebrać. Warto o tym pamiętać przed podjęciem decyzji o zatrudnianiu pracowników do prac polowych.

Ile kosztuje ziemia?

Drugim sposobem na karierę w rolnictwie jest zakup działki. Na początek dobra wiadomość: nie trzeba mieć wykształcenia rolniczego. Jeśli chodzi o dostępność, to rośnie ona od lat 70., wraz z przenoszeniem się

~ 23

scu przytoczyć tym razem autentyczny cytat Marka Twaina, który powiedział, że ziemia to najlepsza inwestycja, bo już jej nie produkują.

Coś w tym jest, bo ceny działek rolnych zarówno na Wyspach, jak i w Polsce od dziesięcioleci tylko rosną.

A może działalność rolnicza w Polsce?

Wśród Polaków na Wyspach wielu jest takich, którzy nie mają mieszkania w Warszawie, ale odziedziczyli spłachetek ziemi po przodkach. Może więc lepszym rozwiązaniem dla nich będzie zainteresowanie się działalnością rolną w... Polsce? Tu ceny gruntów też stabilnie rosną. Jeszcze w 1998 roku cena za 1 ha roli wynosiła 4095 zł.

Upadek PGR-ów, wejście do Unii, ustawa o ograniczeniu obrotem ziemi rolnej – wszystko to miało wpływ na stopniowe zwiększanie cen ziem. Obecnie każdy może kupić działkę mniejszą niż 1 ha. Nie może jej jednak sprzedać przez kolejne 5 lat. Większe grunty mogą kupić

foto: Shutterstock

młodych mieszkańców wsi do miast i zwiększającą się dominacją przemysłowych form produkcji. Średnio ceny ziemi rosną o 6 proc. w skali roku. Biorąc pod uwagę inflację, zwrot z tej inwestycji to stabilne 1 proc. rocznie. Przeciętne gospodarstwo ma 86 hektarów – dla porównania w Polsce to 11 hektarów, co wiele mówi zarówno o uwarunkowaniach historycznych, jak i stopniu uprzemysłowienia roli w jednym i drugim kraju. Średnio za akr ziemi uprawnej na Wyspach trzeba zapłacić ok. 7 - 9,4 tys. funtów, co w przeliczeniu na hektar wynosi ok. 16 tys. funtów. W Polsce hektar ziemi kosztuje 34 – 58 tys. zł, zależnie od klasy gruntów.

Jeśli chodzi o opłacalność takiego rozwiązania, to można w tym miej-

tylko rolnicy, to znaczy np. osoby po kursie rolnym lub posiadające już gospodarstwo.

W raporcie GUS z 2019 roku czytamy, że „średnia cena nieruchomości rolnych niezabudowanych wahała się od 39,5 tys. zł w województwie podkarpackim do 152,0 tys. zł w województwie wielkopolskim.” W tym samym czasie, co nowy program dopłat na Wyspach, w Polsce zaczyna obowiązywać tak zwany Zielony Ład. W dużej mierze dotyczy on rolnictwa, a założenia są podobne – płodozmian i inne bardziej naturalne techniki upraw.

Szczegóły jeszcze się klarują, bo program spotkał się ze sporym oporem rolników.

Sonia Grodek

24 ~ raport

ULUBIONE KSIĄŻKI POLAKÓW

foto: Shutterstock

Co Polacy czytali najczęściej w 2021 roku i jakie będą ich ulubione pozycje w tym roku? Warto sprawdzić to na przykładzie list sprzedaży w Polsce i nie tylko.

11 luty 2022

raport Poradniki, które robią furorę Mało co oddaje tak bardzo ducha epoki, jak lista najczęściej czytanych w danym roku książek. Lista bestsellerów z 2021 roku to szczególnie potwierdza. Na szczycie listy Empiku, jak i polskich księgarni w Paryżu i w Londynie, tytuły pozycji się powtarzają.

Triumfuje poradnik psycholożki Natalii de Barbaro „Czuła przewodniczka. Kobieca droga do siebie”. Pozycja jeszcze kilka lat temu zostałaby określona radykalną, niszową i feministyczną. Coś musiało się zmienić, by stała się codzienną książką, o której dyskutuje się w metrze i czyta w kolejce do dentysty. Polacy, a w szczególności Polki, zaczęli w ostatnim roku szczególnie intensywnie szukać sensu życia.

W pierwszej dziesiątce popularnych nad Wisłą tytułów zupełnie niespodziewanie znalazła się „Potęga podświadomości” Josepha Murphy’ego – książka ważna, ucząca o tym, jak ważne dla rozwoju są wewnętrzne przekonania, ale obecna na rynku od 1963 roku. Wśród hitów wydawniczych znajduje się też książka o tym, jak osiągnąć dobrostan Agnieszki Maciąg, poradnik „Jak mniej myśleć. Dla analizujących bez końca i wysoko wrażliwych” Christel Petitcollin i „Powrót z Bambuko” Katarzyny Nosowskiej, w którym autorka radzi, jak odnaleźć się w skomplikowanej codzienności.

Poradniki w koszykach zakupowych Polaków nie są niczym nowym. Zastanawia natomiast ciężar gatunkowy tematów. Jeszcze niedawno na tych samych miejscach list bestsellerów królowały raczej poradniki o tym, jak sprzątać (Marie Kondo, Małgorzata Rozenek), malować się (Ewa Grzelakowska-Kostoglu) czy gotować (Marta Dymek). Teraz Polacy chcą wiedzieć, jak żyć.

Ulubione książki Polaków

Ale lista bestsellerów to nie tylko poradniki. Poza nimi w Top 100 znajduje się kilka kryminałów popularnego Remigiusza Mroza.

Symptomatyczna jest też silna reprezentacja kobiet – poza wspomnianymi już poradnikami, pierwsze miejsca okupują książki autorek (B.A. Paris, P.S. Hetytiera) i koiece biografie („Prawdziwa historia Królowej Życia”, Dagmara Kaźmierska). Przyznajmy, że nie wszystkie pozycje są równie ambitne, bo wśród poważnych poradników i kryminałów ze średniej półki znaleźć można też biografie gwiazd reality-show czy romanse autorstwa internetowych autorów.

Listy bestsellerów mówią dużo, ale nie wszystko. Miliony tytułów dostępnych za grosze na czytnikach, portalach wymiany (np. Vinted) czy w serwisach aukcyjnych pozwalają każdemu eksplorować książkową rzeczywistość bez żadnych barier, w zgodzie z własnym gustem. Po części oddaje to obecność na listach bestsellerów autorów, którzy zaczynali od publikowania własnym sumptem w internecie. Rekomendacje w prasie, dostępność tytułu na sklepowej półce – powoli tracą

na znaczeniu, bo każdy z nas jest zanurzony w swoim, indywidualnym świecie cyfrowym.

Co się czyta na Wyspach?

W Wielkiej Brytanii najłatwiej poznać ważne nowości, czytając listy sprzedaży księgarni Waterstones i zestawienia The Sunday Times.

Powracając do tematu przewodników, w tym wypadku czytelnicy zdecydowanie woleli porządkować biurko czy lodówkę (książki o zdrowym odżywianiu Carolyn Suzuki, Kate Allinson i Kay Featherstone, a także nowy poradnik Marie Kondo) niż zajrzeć w głąb siebie. Poza tym nie brak lekkich czytadeł, takich jak kryminały komika Richarda Osmana czy powieści z epoki autorstwa Stacey Halls. Mocno trzyma się też sekcja powieści inicjacyjnych dla młodzieży, z których najlepiej sprzedawały się podejmujące poważne tematy „Normal People” i „Girl in pieces” i lżejsze książki Coleen Hoover, z których aż trzy trafiły do pierwszej dziesiątki. Na fali ruchów takich jak Black Lives Matter w USA również w brytyjskich księgarniach w ostatnich latach przybyło książek o tematyce rasowej. W 2021 roku widać było, że fala już opadła, ale tematyka kolonializmu wciąż pojawiała się w publikacjach. Dużą popularność zyskała książka „The Paradise”. Autorka Hanya Yanagihara kreśli tam alternatywne scenariusze dla amerykańskiej historii, w którym więcej jest równości. Bliżej brytyjskiego podwórka jest „Empireland” Sathnama Sanghery, który przekonuje, że Imperium Brytyjskie jeszcze się nie rozpadło, bo jest głęboko zakorzenione w umysłach jego mieszkańców. Śledząc wyniki sprzedaży, trzeba też wspomnieć o powieści „Shuggie Bain” szkocko-amerykańskiego autora Douglasa Stewarta, która sprzedała się jak dotąd na świecie w ok. 1,5 mln egzemplarzy.

To jedna z najambitniejszych pozycji z pierwszej brytyjskiej setki, w Polsce polecana przez czołówkę pisarzy: Dorotę Masłowską, Sylwię Chutnik czy Ignacego Karpowicza.

Polskie akcenty w brytyjskiej księgarni Polskie akcenty w brytyjskiej księgarni Dla nas to może być trudne, ale wielu Brytyjczyków kojarzy Polskę przede wszystkim z tematyką II wojny światowej. Niemiecka machina zagłady nie przestaje zadziwiać do dziś, stąd nie dziwią kolejne książki na podstawie wspomnień więźniów obozów koncentracyjnych. „A Delayed Life: The True Story of the Librarian of Auschwitz” to prawdziwa historia Dity Klaus, która w obozie na terenie Polski była bibliotekarką. Nad Wisłą rok wcześniej wyszła jej historia napisana przez Antonio González Iturbe. Inna książka o podobnej tematyce, która miała premierę na Wyspach w zeszłym roku, to „The touch of Angel” Henryka Schonkera. Opowiada o chłopcu, który przeżył Holocaust. Książka i film „Dotknięcie anioła” pojawiły się kilka lat temu w Polsce – teraz z

~ 25

tą historią będą mogli zapoznać się również nasi brytyjscy krewni i znajomi.

Kolejna ważna premiera zeszłego roku to brytyjskie wydanie „Ksiąg Jakubowych” Olgi Tokarczuk. Brytyjczycy czekali na nie siedem lat, bo tyle trwały prace nad tłumaczeniem ponad tysiącstronicowej powieści. Książka noblistki ukazała się w listopadzie. Dzięki kolejnym sezonom serialu o Wiedźminie z list bestsellerów nie schodzi też powieść Andrzeja Sapkowskiego. Baśniowe opowieści o paraśredniowiecznej krainie szczególnie sprawdzają się w formie słuchowiska i pewnie dlatego znajdują się wyjątkowo wysoko na liście najpopularniejszych audiobooków. Z pozycji, które nie przebiły się do świadomości Brytyjczyków, ale wyszły drukiem w zeszłym roku, można jeszcze wymienić historyczną książkę Elżbiety Cherezińskiej „The Widow Queen” i wybór wiecznie popularnych opowiadań Stanisława Lema.

Co czytają nasze dzieci?

O ile dorośli coraz częściej zwracają się w stronę audiobooków, seriali czy mediów społecznościowych, to nic nie zastąpi dzieciom bajki na dobranoc. Zresztą nawet znana brytyjska pisarka zauważyła kilka lat temu, że „jeśli uważasz, że dzieci nie czytają już książek, to jesteś Mugolem!” W księgarniach pojawiła się zresztą w zeszłym roku nowa pozycja od J. K. Rowling. Bogato ilustrowana książeczka o chłopcu, który szuka świnki, to coś zupełnie innego niż jej wcześniejsze powieści. Dzieci chętnie czytały też książkę Tamzin Merchant o wytwórcach magicznych kapeluszy, być może dlatego, że – jak informuje wydawca – to pozycja idealna dla fanów Harry’ego Pottera.

Wyszedł też kolejny tom „Dziennika cwaniaczka” Jeffa Kinney’a, który również trafił na najwyższe miejsca list sprzedaży.

W Polsce tymczasem królowała klasyka, z nowymi wydaniami „Mikołajka” i książek Aliny Centkiewiczowej na czele. Z nowości najlepiej sprzedawały się książeczki o Puciu Marty Galewskiej-Kustry.

Bestsellery 2021 – Polska 1.

2.

3.

Afekt. Joanna Chyłka, Remigiusz Mróz Nasz ostatni dzień, Adam Silvera Wybaczam ci, Remigiusz Mróz

1.

2.

3.

4.

The Sanatorium, Sarah Pearse Ariadne, Jenifer Saint It ends with us, Colleen Hoover The seven husbands of Evelyn Hugo, Tailor Jenkins Reid

Bestsellery 2021 – Wielka Brytania

Sonia Grodek

26 ~ raport

WŁASNY BIZNES W WIELKIEJ BRYTANII

foto: Shutterstock

WŁASNA FIRMA W WIELKIEJ BRYTANII? NA TO NIGDY NIE JEST ZA PÓŹNO. CO MÓGŁBYŚ ZAOFEROWAĆ KLIENTOM? ABY ODNIEŚĆ SUKCES LEPIEJ SKUPIĆ SIĘ NA CZYMŚ, CO LUBISZ. PRZECZYTAJ NASZE POMYSŁY NA BIZNES, KTÓRY NIE WYMAGA DUŻYCH NAKŁADÓW FINANSOWYCH. 11 luty 2022

raport Naprawianie rowerów

Jeżeli masz smykałkę do napraw, możesz wykorzystać swoje umiejętności i na nich zarobić. Otwórz punkt naprawy rowerów. Jeżeli będziesz dobry w swoim fachu, informacja o twoich usługach szybko się rozniesie. Odpowiednie pomieszczenie można wynająć za naprawdę niewielkie pieniądze. W zimie, gdy klientów będzie mniej, masz możliwość przechowywania w nich rowerów za drobną opłatą.

Polskie jedzenie

Polacy mieszkający na terenie UK masowo korzystają zarówno z polskich sklepów, w których można kupić typowe polskie produkty, jak i restauracji oferujących rozmaite dania kuchni polskiej. Restauracji nie jest zbyt wiele, dlatego ten sektor może być uważany za naprawdę bardzo perspektywiczny. Co ważne, klientami będą też Brytyjczycy również coraz bardziej rozsmakowują się w polskiej kuchni. Na początek najlepsze wydają się usługi cateringowe, które nie wymagają takich nakładów jak restauracja.

kujących przedsiębiorców z chęcią zleci to zadanie profesjonaliście.

Wydaje się, że to bardzo dobry pomysł na biznes, szczególnie, że swoją działalność możesz rozszerzyć o pisanie przeróżnych wniosków.

Naprawianie komputerów

Jeżeli wiesz o komputerach więcej, niż przeciętny człowiek, dobrym pomysłem jest własna działalność w UK. Komputer ma prawie każdy i prawie każdemu czasem się on psuje. Oczywiście, potrzebujesz do tego szerokiej wiedzy, zarówno o oprogramowaniu jak i częściach i ich konserwacji. Jeżeli jednak znasz podstawy, możesz udać się na odpowiednie szkolenie, a nawet samemu się wykształcić wchodząc na odpowiednie strony WWW.

znaleźć coś co można kupić taniej, a sprzedać drożej. Zwykle, prowadząc skup czegokolwiek (np. telefonów), nie musisz płacić sprzedającemu ceny rynkowej. A na eBayu po takiej możesz to sprzedać. Ważne abyś znał się na danych towarach i potrafił je odpowiednio wycenić.

Usługi dla portali i prasy

Jeżeli masz talent językowy, dobrym pomysłem jest własna działalność w UK. Po pierwsze możesz pisać artykuły. Jeżeli na czymś się znasz, zgłoś się do portali czy gazet.

Z drugiej strony każda firma ma stronę internetową, a każda strona musi mieć jakąś treść. Dlatego wciąż poszukiwani są content writerzy, którzy wypełniają treścią czytane przez nas portale.

Rękodzieło

To ciekawy, a zarazem nieszablonowy pomysł na biznes w UK. Okazuje się bowiem, że Brytyjczycy wręcz uwielbiają polskie wyroby rękodzielnicze, zwłaszcza drewniane, zawierające rozmaite motywy kultury ludowej. Warte polecenia ludziom, którzy znają się na sztuce i są w stanie skompletować naprawdę dobrą ekipę hand-makerów.

Pisanie biznes planów

Jeżeli wypełnianie różnych formularzy i tabelek nie stanowi dla ciebie problemu, a do tego jesteś kreatywny i masz zdolności językowe, to pomyśl o pisaniu biznes planów za pieniądze. Musi go mieć praktycznie każda firma, która rozpoczyna swoją działalność. Szczególnie, jeżeli jej właściciel stara się o dotacje lub kredyty. Wielu począt-

to rzeczy niezbędne przy wielu konferencjach, a nie zawsze właściciel lokalu je zapewnia.

Handel - import/eksport

Ceny poszczególnych towarów często bardzo się różnią w zależności od kraju. Możesz zatem kupować tam gdzie jest taniej, a sprzedawać do kraju, w którym dostaniesz lepszą cenę. Nawet uwzględniając wszelkie koszty dodatkowe, takie jak cło czy transport. Oczywiście, potrzebna jest do tego odpowiednia wiedza.

Dekorowanie wnętrz

Dobrym pomysłem na własny biznes w UK jest dekorowanie wnętrz.

Jeśli masz gust i pewną wiedzę, twoja firma, może pomagać klientom urządzić mieszkanie. Może być w tym celu wymagane jakieś szkolenie albo licencja. Ludzie lubią mieszkać w ładnej przestrzeni, ale nie zawsze mają odpowiedni talent, aby ją urządzić. Często powierzają więc to osobie, która ma odpowiedni zmysł artystyczny.

Trener fitness

Usługi sprzątające

Firma sprzątająca to dobry pomysł na biznes w UK dla ludzi z umiejętnościami organizacyjnymi.

Pracowników można znaleźć wśród Polaków, a i o klientów nie powinno być trudno. Gdy znajdziesz pierwszych, jest duża szansa na to, że kolejni sami się do ciebie zgłoszą.

Szczególnie, gdy chcesz pracować poza godzinami zwykłego etatu.

Biura sprząta się zwykle w nocy, restauracje, gdy nie ma w nich gości.

~ 27

foto: Shutterstock

Hodowla psów lub kotów Popyt na psy lub koty nie słabnie.

Ludzie, szczególnie w trudnych czasach pandemii, chcą mieć czworonożnego przyjaciela. Część z nich udaje się w tym celu do schroniska.

Wiele osób chce mieć jednak rasowego psa lub kota. Możesz więc założyć ich hodowlę. W tym celu może być jednak wymagana odpowiednia licencja. Szczególnie ważne jest, abyś wyrobił sobie renomę hodowcy, który dba o swoje zwierzęta. W tej branży głośno od czasu do czasu o nadużyciach. A w końcu tu nie chodzi o zwykły towar, lecz żywe stworzenia.

Sprzedaż za pośrednictwem serwisu eBay

Na pewno masz w domu jakieś przedmioty, których nie używasz, a które mogą przydać się komuś innemu. Wystarczy, że je zbierzesz i wycenisz. Możesz na tym nieźle zarobić. To oczywiście nie jest pomysł na stały dochód, ale możesz zostać profesjonalnym sprzedawcą. Musisz

Naprawa sprzętu elektronicznego

Jeśli znasz się na elektronice, ale niekoniecznie na komputerach, możesz zacząć naprawiać przeróżne sprzęty. Wymaga to oczywiście fachowej wiedzy. Warto zaoferować odbiór i przywiezienie z powrotem zepsutego sprzętu. Ludzie często narzekają na brak czasu, poza tym lubią najwygodniejsze rozwiązania.

Pomyśl też o skupowaniu zepsutych urządzeń. Dzięki temu będziesz mieć części na wymianę za niewielkie pieniądze, a czasem nawet za darmo.

Organizacja spotkań

Firmy bardzo często potrzebują zorganizować jakieś spotkanie czy konferencję. Nie zawsze mają do tego osobnych pracowników. Często więc zlecają ich organizację komuś z zewnątrz. Musisz dowiedzieć się o wszelkich lokalach w okolicy oraz co oferują. Możesz też zapewnić we własnym zakresie takie udogodnienia jak wi-fi, catering czy rzutnik. Są

Jeżeli fitness i siłownia są twoją pasją i potrafisz dobrać odpowiedni trening każdemu, rozpocznij działalność jako trener osobisty. Musisz w tym celu mieć też umiejętności odpowiedniego zmotywowania klienta. Dbanie o sylwetkę jest znakiem naszych czasów, więc popyt na usługi trenerów osobistych jest duży.

Drobne naprawy

Jeśli znasz się na majsterkowaniu, ale nie masz odpowiedniego wykształcenia, możesz założyć własną działalność w UK, polegającą na naprawie drobnych sprzętów. Nie musisz kończyć żadnej szkoły, wystarczy odpowiedni kurs w lokalnej szkole zawodowej. Możesz też nauczyć się tego fachu jako praktykant w warsztacie. Chodzi o naprawę kosiarek, pił spalinowych, ale i drobnych sprzętów agd. Na tego typu usługi zawsze jest zapotrzebowanie.

Tapicer

Jeśli masz talent do szycia, rozpoczęcie działalności jako tapicer, to idealny pomysł na biznes w UK. W Internecie bardzo łatwo znajdziesz materiały, dzięki którym wyszkolisz się w tej dziedzinie. Możesz spróbować swoich sił na własnych meblach.

28 ~ podatki Organizacja wesel i ślubów

Ślub i wesele to często najważniejsze momenty naszego życia.

Ludzie zwykle chcą, aby wszystko w tym dniu poszło idealnie. Często nie mają też czasu ani ochoty organizować wszystkiego samemu. Wolą powierzyć to specjaliście, który zna się na trendach i ma umiejętności organizatorskie. Pamiętaj jednak, że musisz umieć zadbać o każdy szczegół, od wynajęcia sali, aż po kolor kwiatów.

niszczy w ten sposób budynki, a nie każdy ma talent Banksiego, więc właściciele chcieliby pozbyć się tego typu „dzieła”. Musisz zaopatrzyć się we wszelkie możliwe środki czyszczące do usuwania farby ze wszystkich powierzchni. Możesz zdobyć stałych klientów, którym będziesz czyścił ściany na przykład raz w miesiącu.

Usługi fryzjerskie

Ludzie lubią dobrze wyglądać i w najbliższym czasie raczej to się nie

Koszenie trawników i żywopłotów

Ogrodów w Wielkiej Brytanii jest co niemiara. Niektórzy bardzo lubią samodzielnie o nie dbać, jednak wielu się po prostu nie chce. Możesz zatem ich w tym wyręczyć. Oczywiście za odpowiednią opłatą. Do koszenia trawników raczej nie trzeba specjalistycznych umiejętności, jednak do przycinania żywopłotów już tak. Nic jednak nie stoi na przeszkodzie, abyś z czasem się tego nauczył.

Masaże

Jeżeli ukończyłeś odpowiednie szkolenie, możesz otworzyć firmę zajmującą się masażami. Do odmian leczniczych będziesz potrzebował odpowiedniego certyfikatu.

Lekcje muzyki

foto: Shutterstock

Szkolenia komputerowe

Kolejny pomysł na biznes dla osób, które znają się na komputerach. Tym razem nie chodzi o stronę sprzętową, ale znajomość działania programów. Jeżeli znasz się na Wordzie, Excelu czy Photoshopie lepiej niż inni, możesz zacząć organizować szkolenia. Obsługa programów biurowych potrzebna jest w wielu pracach, więc potencjalnych klientów jest sporo.

zmieni. Możesz zatem spróbować swoich sił jako fryzjer. Na początek, nie musisz mieć nawet stałego miejsca. Możesz wykonywać swoje usługi w domach klientów. Niektóre salony mogą zgodzić się wynająć ci stanowisko do pracy.

To coś dla tych, którzy mają talent muzyczny. Wiele osób chce, aby ich dzieci rozwijały się w różnych kierunkach. Zajęcia pozalekcyjne są obecnie bardzo popularne. Jeżeli zatem potrafisz grać na jakimś instrumencie, możesz uczyć tego innych.

Oczywiście musisz mieć do tego odpowiednie umiejętności, najlepiej potwierdzone wykształceniem.

Projektowanie stron WWW Jeżeli znasz się trochę na programowaniu, a do tego masz zmysł estetyczny, możesz projektować strony WWW. Własną witrynę ma

praktycznie każda firma, więc popyt na takie usługi jest duży. Istnieje też wiele kursów, także online, na których zdobędziesz niezbędną wiedzę.

Wynajem pokoi

Jeśli masz wolne pokoje, a najlepiej całą nieruchomość, możesz zająć się wynajmem. Szczególnie, jeżeli mieszkanie znajduje się w atrakcyjnym dla turystów miejscu. Wynajmując na dni, czy tygodnie zarobisz znacznie więcej, niż na dłuższy okres. Jest wiele specjalnych serwisów, np. Airbnb czy Booking, dzięki którym jest to bardzo proste.

Opiekunka do dzieci i osób starszych

Jeśli lubisz dzieci, możesz zacząć się nimi opiekować i na tym zarabiać. W końcu wiele kobiet w dzisiejszych czasach nie decyduje się na rezygnację z pracy po narodzinach dziecka. To sprawia, że popyt na takie usługi jest spory. Z drugiej strony, w UK jest wiele osób starszych, które wymagają opieki. Możesz się nimi zajmować.

Lista jest całkiem pokaźna i każdy może znaleźć coś dla siebie. Można zacząć w wolnych chwilach i sprawdzić, czy jest popyt na nasze usługi.

Warto też szkolić się z prowadzenia biznesu, by zdobyć odpowiednią wiedzę biznesowo-podatkową oraz z marketingu.

Grafik komputerowy

Jeżeli jednak założysz własną działalność w UK, masz szansę zarobić o wiele więcej niż na etacie.

Oczywiście, jeśli będziesz miał klientów. W pracy tej będziesz wykonywać wszystko co związane z grafiką, a więc ulotki, biuletyny, ilustracje itd. Każda strona WWW musi mieć szatę graficzną, więc tutaj również masz duże pole do popisu.

Oczyszczanie ścian z graffiti

Graffiti są zmorą miast. To jednak oznacza, że ich usuwanie, to dobry pomysł na biznes. Popytu na takie usługi raczej nie zabraknie w najbliższym czasie, bo wciąż wiele osób 11 luty 2022

foto: Shutterstock

podatki

~ 29

30 ~ biznes

CZEKA NAS FALA UPADŁOŚCI PRODUCENTÓW ŻYWNOŚCI

foto: Shutterstock

Wysokie ceny prądu i gazu, podwyżki cen surowców i obniżka VAT – te wyzwania spędzają sen z powiek wielu producentów żywności w Polsce. Jeszcze przed tymi rynkowymi zawirowaniami wiele sektorów, np. branża mięsna, zmagało się z niską albo wręcz ujemną rentownością. Firmy alarmują, że nie będą w stanie pokryć bardzo gwałtownie rosnących kosztów wzrostem cen produktów. – Wtedy część producentów znajdzie się w bardzo poważnych tarapatach i być może czeka nas pewna fala upadłości zakładów przetwórczych – prognozuje Andrzej Gantner, dyrektor generalny i wiceprezes Polskiej Federacji Producentów Żywności.

biznes – Kondycja sektora przetwórczego nie jest niestety dobra, ponieważ on nie operuje na marżach rzędu 100, 200, 300 proc. W niektórych kategoriach, chociażby mleko i jego przetwory, mięso i jego przetwory, owoce i warzywa, operuje on relatywnie na niewielkich marżach, rzędu 2, 3, 4 proc.

A branża mięsna właściwie co jakiś czas zmaga się wręcz z ujemną rentownością.

Jeżeli teraz nałożymy na to bardzo wysoki wzrost kosztów produkcji, surowca i pracy, to myślę, że możemy mieć bardzo poważny problem. Część przedsiębiorstw zacznie przynosić relatywnie trwałe straty – ocenia w rozmowie z agencją Newseria Biznes Andrzej Gantner.

W wielu przypadkach jedynym wyjściem będzie przerzucenie wyższych kosztów produkcji na cenę produktu, co boleśnie odczują konsumenci w swoich portfelach. Już dane GUS za grudzień 2021 roku pokazują skalę podwyżek – ceny żywności były o 8,6 proc. wyższe niż przed rokiem. W kilku kategoriach produktów wzrosty są jednak znacząco wyższe. Za mięso drobiowe trzeba płacić o 30 proc. więcej, za wołowe – 19 proc.

Cukier zdrożał o 22 proc., tłuszcze roślinne o 24,5 proc., a zwierzęce o 18,6 proc. Dwucyfrowo wzrosły także ceny innych podstawowych produktów, takich jak pieczywo (14,3 proc.), jaja (11,5) czy warzywa (11,6). Zdaniem eksperta w tych wzrostach nie widać jeszcze podwyżki producentów, tylko samego handlu.

tygodniu. Za negatywne praktyki firmom grozi kara do 10 proc. obrotu.

Nawet jednak producenci, którzy będą mogli rekompensować wyższe koszty podwyżką cen, muszą uzbroić się w cierpliwość.

– W handlu nie jest tak, że przedsiębiorca produkujący żywność pstryknie i nagle ma wyższe ceny w handlu detalicznym.

Trzeba mieć pieniądze, żeby takie wysokie wzrosty kosztów pokryć. Może się okazać, że część małych firm, szczególnie tych z mniejszą zasobnością portfela, z mniejszą poduszką finansową, lub firm, które dużo zainwestowały, mają duże kredyty, których koszt notabene też rośnie, może tego nie wytrzymać i możemy mieć do czynienia z całkiem sporą liczbą upadłości już w I kwartale – podkreśla Andrzej Gantner.

– Efektem tego mogą być niedobory niektórych produktów na rynku, a to również podbija inflację.

PGNiG stosuje w cenniku biznesowym 25- proc. upust stawek. Ma on obowiązywać do końca lutego br. Rząd pracuje też nad rekompensatami za wyższe koszty dla branż energochłonnych.

– Trudno teraz wymagać, żeby państwo zaczęło nagle dotować wszystko i wszystkich, bo właściwie do tego musiałoby się to sprowadzić. Żeby koszt gazu w przedsiębiorstwie nie wzrósł o 800 proc., to ktoś musiałby za to zapłacić. W ekonomii nie

~ 31

ma darmowych lunchów, więc albo zapłacimy my jako konsumenci w cenie, albo zapłaci przedsiębiorca i poniesie stratę, bo nie uzyska pokrycia kosztu, albo zapłaci państwo. Ale pamiętajmy, że jeżeli zapłaci państwo, to tak naprawdę zapłacimy my jako konsumenci – mówi wiceprezes PFPŻ.

Jak podkreśla, część obserwowanych podwyżek cen żywności to pokłosie sytuacji na światowych rynkach, np. przerwanych łańcuchów dostaw. Przykładowo w ciągu ostatniego roku ceny kawy na giełdach wzrosły o 91 proc., rzepaku – o 61 proc. Cukier kosztuje 16 proc. więcej, podobnie jak mleko i pszenica.

– W tej chwili trudno dać jakąś receptę na powstrzymanie wzrostu kosztów, ponieważ te błędy systemowe, które wiążą się z łańcuchem produkcji żywności, chociażby brakiem rolniczych giełd spółdzielczych, brakiem nowoczesnego handlu surowcami rolnymi, brakiem nowoczesnych linii energetycznych i wielu innych braków, to właściwie jest to recepta na spiralę inflacyjną. Tym bardziej jeśli nałożymy na to potężną biurokrację, która niszczy polskie przedsiębiorstwa i która powoduje potężne koszty, bardzo duży bałagan legislacyjny i niestabilność prawa, a także ciągle pojawiające się nowe podatki i opłaty. To nie jest recepta na zduszenie inflacji – podsumowuje Andrzej Gantner.

Newseria.pl

– Podwyżki prądu i gazu, z jakimi mamy w tej chwili do czynienia, są tak wysokie, że żaden przedsiębiorca nie mógł ich zaplanować ani ująć w żadnym rozsądnym biznesplanie. W skrajnych przypadkach mogą powodować, że część przedsiębiorstw nie będzie w stanie podnieść aż tak wysoko cen swoich produktów, chociażby ze względu na skalę produkcji i konkurencję na rynku. To już sygnalizuje część mniejszych przedsiębiorców – mówi dyrektor generalny PFPŻ.

Poza tym przed wzrostem cen żywności konsumentów mają chronić zmiany w podatku VAT, które weszły w życie 1 lutego. Produkty opodatkowane 5-proc. stawką od od 1 lutego są objęte stawką 0 proc. Wśród nich są mięso, ryby, produkty mleczarskie, wyroby piekarnicze, warzywa, owoce i produkty spożywcze dla niemowląt. Prezes Urzędu Ochrony i Konsumentów Tomasz Chróstny zapowiedział już monitorowanie cen po wprowadzeniu zmian. Spotkał się w tej sprawie z przedstawicielami sieci handlowych i organizacji handlu, zamierza spotkać się też z producentami i dostawcami. Inspekcje rozpoczną się także w przyszłym

foto: Shutterstock

32 ~ biznes

ROBOTY DEZYNFEKUJĄ SZPITALE

Roboty coraz częściej stosowane w obszarze niebezpiecznych dla człowieka zadań. W kilka godzin potrafią zdezynfekować cały szpital Raport Światowego Forum Ekonomicznego wskazuje, że w 2025 roku roboty będą wykonywać 47 proc. potrzebnej pracy. Rok temu ten odsetek wynosił 33 proc. To nie musi jednak oznaczać, że roboty pozbawią pracy ludzi. – W gospodarce potrzebni są ludzie, a roboty to tylko wspomagające ich maszyny. Nie służą do tego, żeby nas zastąpić – uważa Deepjyoti Nath, student Uniwersytetu Łódzkiego i dyrektor generalny firmy City Robotics.

Jego zdaniem roboty zastąpią pracę człowieka w obszarach niebezpiecznych zadań. Przykładem może być dezynfekcja placówek medycznych.

Robo-UV, pierwsza maszyna City Robotics, już dziś sprawdza się w szpitalach, które są na pierwszym froncie walk z pandemią, a wkrótce ma trafić do komercyjnej sprzedaży.

– Naszym mottem jest tworzenie robotów społecznych, które nie mają na celu zastąpienia ludzi. Jeśli buduje się robota dla gospodarki, to kiedy usuniemy z niej główny czynnik, czyli człowieka, to dla kogo będzie wtedy cała gospodarka? Nie miałoby to sensu. W gospodarce potrzebni są ludzie, a roboty to tylko wspomagające nas maszyny – podkreśla w rozmowie z 11 luty 2022

agencją Newseria Biznes Deepjyoti Nath, podając za przykład Google, która nie jest samodzielną maszyną, tylko narzędziem. – To tylko rozwiązanie, które usprawnia sposób, w jaki pracujemy. Nie służy do tego, żeby nas zastąpić.

Jak podkreśla, tym właśnie różni się podejście City Robotics od innych firm zajmujących się robotyką. Najpierw potrzebne jest zastosowanie, a dopiero potem maszyna, a nie odwrotnie. W ten sposób można zapewnić rentowność danego produktu.

Pierwszy robot firmy, Robo-UV, powstał z myślą o dezynfekcji pomieszczeń. Używa do tego promieniowania ultrafioletowego (UV-C).

Oczyszczenie z patogenów całego szpitala zajmuje mu kilka godzin, robi to znacznie szybciej i skuteczniej niż człowiek.

– Obecnie konieczne jest dezynfekowanie całego szpitala w porze nocnej, co nie jest w pełni możliwe przy wykorzystaniu roztworów na bazie alkoholu rozpylanych przez ludzi. Robot wyjeżdża, dezynfekuje całe otoczenie, a następnie wraca do stacji dokującej, gdzie jest ładowany. Nie widać więc, jak pracuje w ciągu dnia,

ale rano dzięki niemu wszystko jest czyste – mówi Deepjyoti Nath, pochodzący z Indii student informatyki na Wydziale Matematyki i Informatyki Uniwersytetu Łódzkiego.

Przejęcie tego zadania przez maszynę oznacza też mniejsze ryzyko dla zdrowia i życia człowieka. Promieniowanie szkodzi człowiekowi, ale robot jest na nie odporny. Zdaniem eksperta to właśnie w takich obszarach roboty sprawdzą się najlepiej.

– Roboty będą wykonywać więcej zadań, które usprawnią pracę ludzi.

Nasz Robo-UV, czyli robot do dezynfekcji, może dezynfekować bardzo rozległe przestrzenie w krótkim czasie i robi to bardzo wydajnie. Dzięki nocnej pracy tego robota ludzie mogą zająć się innymi zadaniami – mówi dyrektor City Robotics.

Maszyna powstała z myślą o placówkach ochrony zdrowia, ale znajdzie zastosowanie również w hotelach lub w branży zajmującej się zarządzaniem infrastrukturą. Robo-UV nie jest jeszcze dostępny w regularnej sprzedaży, trwa uzyskiwanie stosownych certyfikatów.

– Komercyjne wdrożenie planujemy w lutym. Mamy jednak klientów,

którzy już korzystają z tych robotów w całej Polsce – są to szpitale publiczne i prywatne. Mamy też klientów w Hiszpanii chętnych na te polskie rozwiązania – mówi Deepjyoti Nath.

Prowadzone pod koniec 2020 roku badania naukowców Uniwersytetu Łódzkiego nad skutecznością Robo-UV wykazały, że bezpośrednia ekspozycja bakterii gronkowca złocistego (S. aureus) na promieniowanie robota doprowadziła do całkowitego wysterylizowania już po trzech minutach. Pacjenci z COVID-19 są jeszcze bardziej narażeni na zakażenie innymi mikroorganizmami znajdującymi się w środowisku szpitalnym. Deepjyoti Nath podkreśla, że badania przeprowadzone na pacjentach z ostrym przebiegiem choroby wykazały, że u 40,7 proc. z nich rozwinęły się infekcje towarzyszące nabyte w placówkach szpitalnych. Jak wyjaśniają eksperci Uniwersytetu Łódzkiego, dezynfekcja jest konieczna nie tylko w dobie pandemii. Dane Europejskiego Centrum ds. Zapobiegania i Kontroli Chorób z 2018 roku wskazywały, że w UE ok. 90 tys. osób rocznie umiera na skutek zakażeń szpitalnych.

Newseria.pl

biznes

APLIKACJA DL A METEOPATÓW

~ 33

foto: Shutterstock

Gwałtowne zmiany temperatur i zachmurzenia, wahające się ciśnienie atmosferyczne, nagłe wichury lub gęste mgły to w ostatnich latach coraz powszechniej występujące zjawiska. Potwierdzają to synoptycy, którzy prognozują, że i w kolejnych latach będziemy się z tym zmagać coraz częściej. Huśtawka pogodowa może negatywnie odbić się na naszym samopoczuciu, a u meteopatów, czyli osób, które wykazują nadwrażliwość na zmiany warunków atmosferycznych, zjawiska te wywołują przykre i uciążliwe reakcje organizmu. Start-up z siedzibą w Polsce udoskonala pierwszą aplikację, która zależnie od prognozy pogody będzie przewidywać nasze samopoczucie i radzić, jak je poprawić.

– Tworzymy pierwszą aplikację pogodową skupioną na zdrowiu. Nie tylko więc prognozujemy warunki pogodowe, ale staramy się także przewidywać i ograniczać negatywne oddziaływanie pogody na ludzi – mówi Nikita Abrosimov, dyrektor generalny i współzałożyciel WeatherWell.

Według badań przywołanych przez start-up od 50 do 76 proc. ludzi przyznaje, że zmiany pogodowe wpływają na ich zdrowie. Szczególnie narażeni na ten wpływ są meteopaci. Meteopatia nie jest zjawiskiem sklasyfikowanym jako choroba, ale jej objawy mogą być dokuczliwe.

Aplikacja WeatherWell korzysta z danych pogodowych i dostarcza użytkownikom porady lekarzy dotyczące tego, jak utrzymać formę i radzić

sobie z pogarszającym się w wyniku aury samopoczuciem.

– Mamy oczywiście część pogodową i prognozy, ale główną oferowaną wartością pozostaje aspekt zdrowotny i prognozy naszego samopoczucia – wskazuje Nikita Abrosimov w odpowiedzi na pytanie o różnice między WeatherWell a innymi aplikacjami pogodowymi.

WeatherWell to znajdujący się na wczesnym etapie start-up, wspierany przez firmę Palta, jeden z największych ekosystemów mobilnych na świecie. Palta oferuje produkty technologiczne z zakresu zdrowia i dobrego samopoczucia, m.in. w Wielkiej Brytanii, USA, Unii Europejskiej, Rosji, Białorusi, Ukrainie, współpracując z ambitnymi założycielami i talentami oraz przekształcając

pomysły w zmieniające życie aplikacje. WeatherWell to nowy produkt w portfolio Palty.

Aplikacja dostarcza prognozy pogody z każdego miejsca na świecie oraz ich aktualizacje w czasie rzeczywistym dla maksymalnej dokładności. Dane pogodowe są zaawansowane, zawierają np. dane dotyczące pyłków w powietrzu czy poziomu promieniowania UV. Jeśli chodzi o informacje zdrowotne, są to naukowo poparte wskazówki dostosowane do pogody, zalecenia i alerty. Każde z nich jest oparte na recenzowanych badaniach i nadzorowane przez Radę Medyczną WeatherWell.

– Za pomocą WeatherWell można będzie sprawdzić swoją prognozę zdrowotną i zapoznać się z tym, jakie negatywne czynniki pogodowe mogą

na nas oddziaływać i w jaki sposób można je ograniczać. Chcemy też przewidywać pozytywne scenariusze i na ich podstawie przekazywać odpowiednie zalecenia, w jaki sposób wykorzystać te pozytywne efekty, by zapewnić sobie dobre samopoczucie – tłumaczy dyrektor generalny WeatherWell.

Firma pozyskuje dane, korzystając z różnych źródeł i od płatnych dostawców informacji pogodowych.

– Korzystamy też z odnotowywanych przez użytkowników symptomów oraz z własnych rozwiązań analitycznych i algorytmów poddanych ocenie naszego kierownika ds. medycznych i zespołu analityków danych – informuje Nikita Abrosimov.

Newseria.pl

34 ~ raport

foto: Shutterstock

POLSKA FIRMA BĘDZIE PRZETWARZAĆ WIRNIKI Z WIATRAKÓW Stowarzyszenie WindEurope szacuje, że w całej Europie do 2023 roku nawet około 14 tys. turbin wirników elektrowni wiatrowych może zostać wycofanych z eksploatacji. Łopaty wirników, wykonane z materiałów kompozytowych, są bardzo trudne w recyklingu, a ich zagospodarowanie stwarza problem dla całej branży.

Jak ocenia WindEurope, w sektorze energii wiatrowej na całym świecie jest obecnie w użyciu nawet 2,5 mln ton materiałów kompozytowych. Polska spółka 2loop Tech pracuje nad metodą ich przetwarzania, aby można było odzyskać z nich surowce do ponownego wykorzystania, np. w budownictwie. Spółka jest w przededniu złożenia wniosku patentowego na opracowaną przez siebie technologię.

11 luty 2022

biznes – Po tym, jak turbiny wiatrowe zakończą działanie, muszą trafić do zagospodarowania jako odpady.

I to, co się z nimi dalej dzieje, zależy od regionu świata. W USA dosyć częstą praktyką jest zakopywanie tych turbin na bardzo dużych obszarach, na specyficznych wysypiskach śmieci. W Europie to nie jest legalne. Powstało już trochę firm, które próbują przetwarzać łopaty od turbin wiatrowych poprzez pocięcie ich na mniejsze kawałki i wykonanie z nich jakichś przedmiotów, jak np. ławek. Jednak te łopaty są wykonane z kompozytów nierozerwalnie ze sobą połączonych. To powoduje, że one są bardzo wytrzymałe w czasie pracy, ale i odporne na wszelkie próby rozdzielenia surowców. Dlatego tak ciężko je recyklingować – wyjaśnia Marcin Karbowniczek, prezes zarządu 2loop Tech.

80 do 90 proc. instalacji może więc zostać poddane recyklingowi. Problem stwarza jednak pozostałe 10–20 proc., czyli łopaty wirnika, wykonane z materiałów kompozytowych. Dzięki wysokiej wytrzymałości idealnie spełniają one swoją funkcję, za to są problematyczne w przetworzeniu. WindEurope szacuje, że obecnie w sektorze energii wiatrowej na całym świecie jest w użyciu nawet 2,5 mln ton materiałów kompozytowych.

– Szacuje się, że w tym roku i nadchodzących latach w Unii Europejskiej ok. 4 tys. turbin zostanie wycofanych z użytku. To dość dużo, biorąc pod uwagę rozmiary każdej pojedynczej łopaty. W tej chwili one się marnują albo są wykorzystywane właśnie do produkcji innych wyrobów, ale nie jest to najbardziej optymalny sposób ich zagospodarowania – mówi Marcin Karbowniczek.

2loop Tech pracuje obecnie nad rozwiązaniem problemu recyklingu łopat turbin wiatrowych, aby można było odzyskać z nich surowce do ponownego wykorzystania. Spółka jest w przededniu złożenia wniosku patentowego na opracowaną przez siebie technologię.

Standardowy okres eksploatacji turbin wiatrowych wynosi 20–25 lat, a w niektórych przypadkach do 35 lat. Pierwsza generacja turbin właśnie zbliża się do kresu swojej żywotności albo jest zastępowana przez efektywniejsze, bardziej nowoczesne. Stowarzyszenie WindEurope szacuje, że do 2023 roku z eksploatacji może zostać wycofanych w sumie nawet ok. 14 tys. turbin wirników, co odpowiada masie 40–60 tys. ton (raport „Accelerating Wind Turbine Blade Circularity” 2020).

Jak wyjaśnia, typowa turbina wiatrowa składa się z fundamentu, wieży, gondoli z przekładnią, generatora i układów sterowania oraz łopat wirnika.

Fundamenty są zbudowane z betonu i stali, z której wykonana jest też sama wieża. Elementy gondoli są z kolei wykonane ze stali, miedzi i krzemionki. Od

– Turbina to tak naprawdę mała elektrownia wiatrowa. W dużej mierze składa się z betonu, który stanowi podporę. To się da wykorzystać np. w budownictwie. Turbiny i łopaty zawierają z kolei elektronikę, a więc jest tam dość dużo cennej miedzi, chociażby w silnikach ustawiających nachylenie łopat czy w generatorze prądu, który znajduje się w środku turbiny. W końcu dochodzimy do samych łopat, które rozmiarami potrafią przekraczać wymiary skrzydeł największych samolotów. Te łopaty są zbudowane z kompozytów, najczęściej z włókien szklanych albo węglowych. Zasadniczą kwestią jest opracowywanie technologii przetworzenia takich kompozytowych łopat – mówi prezes 2loop Tech. – Kompozyty są zbudowane z różnych substancji, które zostały ze sobą na trwałe połączone, to są z założenia elementy nierozdzielne. Próba ich rozdzielenia jest po prostu bardzo trudna albo kosztowna.

– Sprowadza się to do rozdzielania kompozytu na części i pozyskania z nich włókien, aby wykorzystać je ponownie. Mogą one zostać wykorzystane m.in. w budownictwie, do wzmacniania betonu jako zbrojenie rozproszone. Dodanie włókien szklanych bądź węglowych do mieszanki betonowej sprawia, że jest on znacznie bardziej wytrzymały na ściskanie i rozciąganie – tłumaczy Marcin Karbowniczek. – Jeśli

~ 35

dodamy włókna węglowe – najcenniejsze w całym tym procesie, uzyskujemy beton o znacznie lepszych parametrach, który wykorzystywany jest w najbardziej wymyślnych koncepcjach architektonicznych.

Tak naprawdę niewiele budowli na świecie jeszcze z tego korzysta. Natomiast włókna szklane są często stosowane przy budowie tuneli, do zwiększania wytrzymałości betonu, który nie może być zbyt gruby ani zbyt ciężki, a dzięki włóknom takie właściwości uzyskuje.

Lądowa energetyka wiatrowa to w Polsce wciąż największy segment OZE pod względem mocy zainstalowanej, jak i produkcji energii elektrycznej.

Według danych Polskich Sieci Elektroenergetycznych na początku stycznia br. moc zainstalowana ok. 1,24 tys. farm wiatrowych wyniosła 7306 MW (co stanowi ok. 44 proc. całkowitej mocy zainstalowanej OZE w polskim systemie). Eksperci wskazują, że potencjał tego segmentu wciąż jest jednak w dużym stopniu niewykorzystany. Do boomu w energetyce wiatrowej na lądzie ma się przyczynić liberalizacja tzw. ustawy odległościowej i złagodzenie obowiązującej od 2016 roku zasady 10H, zgodnie z którą odległość wiatraka od zabudowy musi wynosić 1,5–2 km. Ten przepis na kilka lat całkowicie zablokował w Polsce rozwój nowych projektów farm wiatrowych na lądzie. Tymczasem

segment ten uchodzi za jedną z najtańszych i najbardziej przyjaznych środowisku form wytwarzania energii elektrycznej.

– Turbiny wiatrowe zasadniczo są uważane za nieszkodliwe dla środowiska. Co prawda generują pewien hałas, przez co mamy w Polsce przepisy ograniczające stawianie tych turbin w pobliżu domostw, mogą też wpływać na ptaki czy migrację zwierząt.

Niemniej uważa się je za bardzo ekologiczne źródło energii – mówi prezes 2loop Tech.

Newseria.pl

36 ~ biznes

CHINY

foto: Shutterstock

SZANSĄ DLA POLSKICH FIRM – Azja staje się motorem wzrostu gospodarczego w XXI wieku – mówi Andrzej Juchniewicz, szef biura zagranicznego Polskiej Agencji Inwestycji i Handlu w Szanghaju. Jak podkreśla, zwłaszcza Chiny – które już w tej chwili są dla Polski głównym partnerem handlowym w tamtejszym regionie – stwarzają ogromny potencjał rozwoju polskim firmom. Ekspansja wiąże się jednak z szeregiem barier, niuansów i formalności, przez co nie jest tak łatwa jak prowadzenie działalności w obrębie UE. Rodzime przedsiębiorstwa nie powinny jednak rezygnować z ekspansji w Chinach, która może przynieść duże korzyści, zwłaszcza firmom z sektora spożywczego, kosmetycznego czy branży nowych technologii.

11 luty 2022

biznes

~ 37

foto: Shutterstock

– Chiny są już drugą największą gospodarką świata. Stają się w pewien sposób języczkiem u wagi – mówi Andrzej Juchniewicz, kierownik biura Polskiej Agencji Inwestycji i Handlu (PAIH) w Szanghaju. – Sektory, w których widzimy największe możliwości dla polskiego eksportu, to przede wszystkim branża spożywcza i kosmetyczna, które już w tej chwili dość dobrze radzą sobie na chińskim rynku. To też automotive, hi-tech i technologie. Z całą pewnością produkty, które mają pewną markę, renomę i mieszczą się w kategorii FMCG, można sprzedawać do tej szeroko rozumianej klasy średniej w Chinach.

Według danych, które podał chiński urząd celny, w 2021 roku wyraźnie wzrosła wartość wymiany handlowej między Polską i Chinami i przekroczyła już 42 mld dol. (wzrost o 35,7 proc. r/r). Tradycyjnie główny udział miał w niej import z Chin do Polski – jego wartość wyniosła 36,6 mld dol. i była wyższa o prawie 37 proc. r/r. Z kolei polskie firmy sprzedały do Państwa Środka towary i usługi warte 5,5 mld dol., czyli o 28,3 proc. więcej niż jeszcze rok wcześniej. To zaś przełożyło się na rekordowy deficyt w bilansie handlowym, który przekroczył 31 mld dol. (wobec 22,4 mld dol. w 2020 roku).

– Co roku widzimy wzrosty polskiego eksportu do Chin. Jednak wejście na tamtejszy rynek pociąga za sobą pewne problemy. Polskie firmy zazwyczaj nie mają pod ręką informacji dotyczących chińskiego rynku, nawiązanej współpracy z chińskimi firmami, zwykle nie mają też własnego teamu osobowego, który jest zaznajomiony z rynkami azjatyckimi – mówi Andrzej Juchniewicz. – Nie ma co oczekiwać, że w ciągu dwóch czy trzech miesięcy zrobię biznes z Chińczykami, ale trzeba myśleć długofalowo, że to raczej będzie perspektywa roku, dwóch, póki

pojawią się we współpracy większe wolumeny eksportowe.

Wśród barier w ekspansji na chiński rynek eksperci wymieniają nie tylko odległość i związane z tym utrudnienia w logistyce, lecz także m.in. różnice kulturowe, które sprawiają, że rozpoczęcie działalności na chińskim rynku nie należy do najłatwiejszych. Wiąże się ono także z koniecznością dopełnienia szeregu formalnych procedur, które chińskie władze stawiają dla zagranicznych produktów.

– Jeżeli firma rzeczywiście ma potencjał i myśli perspektywicznie o ekspansji, to na pewno bierze pod uwagę rynek chiński. Jednak on gra według swoich zasad. To nie wygląda tak jak w Unii Europejskiej, gdzie podniesiemy słuchawkę, wyślemy maila, znajdziemy klienta w Niemczech, we Włoszech czy Francji i będzie można szybko, bez papierkowej roboty, rozpocząć eksport. Niestety eksport poza Unię Europejską – zwłaszcza do krajów takich jak Chiny, gdzie wielu producentów musi być precertyfikowanych, produkty muszą być sprawdzone, certyfikowane i dopuszczone na rynek – jest trudniejszy, co powoduje, że wolumen tego eksportu nie jest aż tak znaczący jak w przypadku krajów ościennych i innych państw UE – wyjaśnia kierownik biura PAIH w Szanghaju.

Polskim przedsiębiorcom często umykają też niuanse tamtejszego rynku, które mogą utrudnić im start. Dlatego ekspansję warto zaplanować w szczegółach, z wyprzedzeniem i już na etapie przygotowań dokładnie zapoznać się m.in. z wymaganymi procedurami i formalnościami, certyfikacją czy kwestiami dotyczącymi ochrony znaków towarowych i patentów.

– Ważne jest przede wszystkim przygotowanie do tego rynku. Jeżeli mamy produkt bądź usługę,

trzeba sprawdzić, czy wymagana jest certyfikacja tego produktu albo całego zakładu. To wszystko są przygotowania przed pierwszym eksportem. Dodatkowa kwestia to rejestracja znaków towarowych i patentów na miejscu, w Chinach, żeby być w pełni chronionym przy współpracy z chińskimi klientami i partnerami – mówi Andrzej Juchniewicz.

Co istotne, rozpoczęcie ekspansji na tak dużym rynku jak Chiny niejednokrotnie wiąże się z koniecznością posiadania w strukturach firmy dedykowanego zespołu i środków finansowych na pokrycie wszystkich początkowych kosztów. Firmy, które zdecydują się na taki krok, mogą ubiegać się o wsparcie PAIH, która – jako część Grupy Polskiego Funduszu Rozwoju – oferuje szereg bezpłatnych narzędzi pomocowych.

– Mamy w tej chwili dwa biura handlowe: w Szanghaju oraz na zachodzie Chin w Chengdu – mówi ekspert PAIH. – Po pierwsze, dokonujemy weryfikacji potencjalnych partnerów na miejscu, mamy dostęp do bazy rejestrowej firm działających na chińskim rynku. Jeżeli kontaktuje się z nami polski przedsiębiorca, oferujący usługę czy produkt, możemy go wesprzeć w znalezieniu potencjalnego dystrybutora. W kwestiach prawnych – dotyczących np. ochrony znaków towarowych – możemy z kolei pokierować do odpowiednich usługodawców. Dodatkowo, już po kontakcie z potencjalnym dystrybutorem, możemy wesprzeć polskiego przedsiębiorcę w negocjacjach umowy. Jeżeli dochodzi do sporu na tle umowy, jako instytucja możemy wesprzeć negocjacje oraz mediacje z obydwu stron.

PAIH prowadzi także cykl bezpłatnych szkoleń dla przedsiębiorców „Twoja marka w Chinach. Cykl praktycznych wykładów”.

Newseria.pl

38 ~ BIZNES

POLSKIE FIRMY PRZENOSZĄ SIĘ

DO ESTONII

Przybywa polskich firm, które planują przeniesienie działalności do Estonii. To kraj, który ze względu na przejrzysty system podatkowy czy niskie koszty prowadzenia działalności coraz częściej staje się pierwszym wyborem. Często decyduje o tym także potencjał tego rynku jako bramy do Skandynawii.

Inna zaleta to łatwość założenia firmy w Estonii. Najprostszą metodą na przeniesienie działalności jest uzyskanie e-rezydencji. Z tego rozwiązania chętnie korzystają również Polacy, którzy założyli w Estonii już 450 firm.

– Polskie firmy coraz przychylniej patrzą na estoński rynek jako rynek docelowy, ale też tranzytowy. Rynek docelowy jest przez nas jeszcze trochę nieodkryty, ale posiadający ogromny potencjał. Mówimy tutaj o sektorze chociażby nowych technologii, infrastrukturze, budowlance – wskazuje w rozmowie z agencją Newseria Biznes Artur Kuczmowski, członek zarządu Polsko-Estońskiej Izby Gospodarczej.

Coraz więcej polskich przedsiębiorstw postrzega Estonię jako atrakcyjny rynek zbytu dla swoich produktów czy usług. Obroty handlowe między Polską a Estonią w 2020 roku wyniosły ok. 1,3 mld euro.

Raport KUKE i SpotData wskazuje, że Estonia jest jednym z krajów o największym wzroście udziału w polskim eksporcie w ostatnich dwóch dekadach.

Wciąż udział ten jest jednak niewielki i wynosi ok. 0,5 proc. (import z Estonii to 0,1 proc. importu Polski).

Najpopularniejsze kategorie eksportowanych produktów to pojazdy, samoloty, statki i inne środki transportu, metale nieszlachetne oraz produkty przemysłu 11 luty 2022

chemicznego. Z kolei w ramach importu z Estonii na polski rynek trafiają maszyny i urządzenia mechaniczne, elektryczne, drewno i artykuły z drewna oraz kamienie szlachetne i półszlachetne, a także metale szlachetne.

Strategiczne inwestycje energetyczne realizują w tym kraju Grupa Azoty oraz Control Process. Z kolei Orlen Eesti, czyli estońska spółka Orlenu, jest największym hurtowym dostawcą paliw w regionie.

– Polskie firmy patrzą na Estonię z perspektywy potencjalnych możliwości rozwoju, mówimy tutaj o dużych inwestycjach infrastrukturalnych, takich jak chociażby Rail Baltica, Via Baltica. Te projekty nas czekają w ciągu najbliższych pięciu–sześciu lat – zaznacza Artur Kuczmowski. – Nie ma jednak jednej, specyficznej branży, która wybiera Estonię. Spośród całej masy branż szczególnie wybijają się firmy związane z nowymi technologiami, kryptowalutami, dlatego że one są uregulowane w Estonii w określony sposób.

Zresztą ten kraj słynie z tego, że licencjonuje podmioty funkcjonujące w branży krypto.

Wielu przedsiębiorców postrzega Estonię jako ważny przyczółek w regionie oraz drzwi do ekspansji na rynki skandynawskie.

– Estonia jest stosunkowo małym państwem i 1,3 mln obywateli może nie robić wrażenia jako rynek docelowy, ale to jest świetna piaskownica testowa dla nowych technologii, wdrażania nowych inwestycji i dla firm, które chcą szczególnie się rozwijać w sektorze cyfrowym. To świetne miejsce, w którym można bardzo łatwo, w bardzo czytelny sposób komunikować się

z administracją państwową – wyjaśnia członek zarządu Polsko-Estońskiej Izby Gospodarczej.

Estonię określa się jako europejski hub blockchainu. Dzięki odpowiednim regulacjom można tam prowadzić działalność gospodarczą zupełnie online, a sukcesem okazał się program e-rezydencji wprowadzony w 2014 roku.

– E-rezydencja to zasadniczo cyfrowy dowód osobisty wydawany przez rząd osobom niebędącym obywatelami w Estonii, który daje im dostęp do estońskich e-usług oraz możliwość podpisywania niezbędnych dokumentów podpisem cyfrowym – tłumaczy Sergei Zunajev z Enterprise Estonia, rządowej agencji wspierającej eksport i inwestycje.

– Działa to na podobnej zasadzie jak uzyskanie tamtejszego dokumentu tożsamości. Daje nam dostęp do środowiska elektronicznego, które zasadniczo jest tym, czego potrzebujemy, aby uruchomić działalność gospodarczą w Estonii. Jeśli przenosimy do Estonii działalność, możemy założyć firmę, która będzie działać operacyjnie jako zupełnie nowa spółka, albo możemy też połączyć polską spółkę z estońską, czyli w Estonii zakładamy holding, który jest właścicielem polskiej spółki – wymienia Dawid Wiktor, dyrektor generalny Media Scope Group.

Republika Estońska jest pierwszym krajem na świecie oferującym e-rezydencję. W celu jej uzyskania wystarczy wypełnić wniosek online. Decyzja w tej sprawie jest podejmowana w ciągu 30 dni. Kilka tygodni później wymagane jest spotkanie i osobisty odbiór karty np. w jednej z estońskich placówek dyplomatycznych.

– Główne korzyści odnoszą przedsiębiorcy, którzy chcieliby rozszerzyć swoją działalność poza Polskę.

E-rezydencja umożliwi im włączenie swojego podmiotu gospodarczego pod estońską jurysdykcję, w pełni zdalnie, bez konieczności przyjazdu na miejsce.

Dzięki e-rezydencji możliwe jest też zdalne zarządzanie firmą z każdego miejsca na świecie – wyjaśnia Sergei Zunajev.

E-rezydent może całkowicie online zarejestrować w Estonii firmę, a cały proces zajmuje do trzech dni roboczych. Najczęściej o e-rezydencję występują Rosjanie (5,8 tys.), Finowie (5,3 tys.), Niemcy i Ukraińcy (po ok. 5 tys.) oraz Chińczycy (4,3 tys.). Rosjanie także przodują pod względem liczby założonych w Estonii firm (1,6 tys.), przed Ukraińcami, Niemcami i Turkami. W statystykach programu Polska jest na 16. miejscu. Do tej pory e-rezydencję uzyskało ponad 1,7 tys. osób, które założyły w Estonii 450 firm.

W rankingu Banku Światowego Doing Business 2020 Estonia zajęła 18. miejsce na 190 państw (dla porównania Polska znalazła się na 40. pozycji) pod względem łatwości prowadzenia działalności. W kategorii rozpoczynania biznesu sklasyfikowana została na 14. miejscu, a w kategorii dotyczącej podatków – dwa oczka wyżej (Polska w tych kategoriach zajęła odpowiednio 128. oraz 77. pozycję).

Newseria.pl

40 ~ sport

CZY NOWA GENERACJA POLSKICH PIŁKARZY PODBIJE PREMIER LEAGUE?

Jakub Moder

foto: Shutterstock

Zawodnicy rodem znad Wisły oraz liga angielska to nie zawsze był udany związek.

Przeobrażenia ustrojowe, ewolucja angielskiej ekstraklasy - wiele czynników może wskazywać długą drogę do docenienia Polaków na Wyspach Brytyjskich. Czy w niedalekiej przyszłości głównym kierunkiem piłkarskiej emigracji może zostać najwyższa klasa rozgrywkowa w Anglii? Jakie przeszkody stoją na drodze do transferu poza Unię Europejską?

Pierwsi polscy zawodnicy na angielskich boiskach

22 listopada 1978. Kazimierz Deyna w wieku 31 lat wraz ze swoim menedżerem Tedem Miodońskim podpisują pierwszy profesjonalny kontrakt z Manchesterem City. Po kilku latach starań o transfer były zawodnik 11 luty 2022

Legii Warszawa dopiął swego, choć jako oficer Ludowego Wojska Polskiego nie miał prawa wyjechać do krajów NATO. Zresztą, dla większości najwybitniejszych kadrowiczów kraju z bloku wschodniego zagraniczny wyjazd był czymś w rodzaju zwieńczenia kariery, nagrodą za zasługi dla Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej. Kapitan naszej reprezentacji jako

pierwszy Polak i zarazem drugi piłkarz z Europy Wschodniej zagrał w lidze angielskiej.

Być może zakaz wyjazdu na Zachód spowodował brak wyrobienia marki polskiego piłkarza w Anglii, bo musieliśmy czekać aż 13 lat do następnego transferu. Robert Warzycha, już jako zawodnik Evertonu strzelił bramkę na Old Trafford w Manchesterze, przechodząc do

sport historii nowopowstałej Premier League. Były piłkarz Górnika Zabrze został pierwszym strzelcem spoza UK w historii przekształconej ligi. Gol odebrany z dużym entuzjazmem w już wolnej Polsce odbił się szerokim echem - niestety od 19 sierpnia ‘92 roku przez następne 23 lata nie doczekaliśmy się gola polskiego zawodnika w angielskiej ekstraklasie. Na szczęście chwilę później zaczęła się era polskich bramkarzy w Anglii.

Polska bramkarzami stoi

Tomasz Kuszczak w świadomości niejednego polskiego kibica zapamiętany został przez pryzmat kuriozalnego gola wpuszczonego przeciwko Ekwadorowi. Miał on jednak ogromny wpływ na kreowaną powoli markę piłkarzy znad Wisły. Wyważony i pracowity zawodnik nigdy nie sprawiał problemów, jednocześnie zawsze wspierał kolegów na boisku, nawet będąc rezerwowym w późniejszym czasie jako bramkarz Manchesteru United. Po drugiej stronie barykady na Merseyside Jerzy Dudek zdobył Puchar Europy, będąc bohaterem serii rzutów karnych, i dając upragniony tytuł Ligi Mistrzów Liverpoolowi. Rywalizacja Łukasza Fabiańskiego i Wojciecha Szczęsnego w bramce stołecznego Arsenalu jest już zakończona, natomiast tydzień w tydzień kapitalne występy Polaków dawały wiele radości kibicom Kanonierów. Ten pierwszy został w Londynie i jako jedynka West Ham United walczy wraz z zespołem Davida Moysa o topową czwórkę ligi dającą upragniony awans do Ligi Mistrzów. Szczęsny wciąż strzegący bramki reprezentacji Polski przeszedł do Juventusu Turyn, kończąc jednocześnie ośmioletnią rywalizację z polskim kolegą. Artur Boruc rozpoczynał swoją przygodę w Bournemouth FC jako zmiennik Asmira Begovicia, “Borubar” szybko przekonał Eddiego Howa swoimi umiejętnościami i nie oddał miejsca w bramce “Wisienek” przez następne kilka sezonów. Jednocześnie został wybrany najlepszym zawodnikiem drużyny debiutującej w Premier League. Polscy bramkarze zostawili w Anglii pokaźny dobytek grając dla tutejszych klubów kilkaset spotkań, wygrywając kilka mistrzostw kraju wraz z paroma pucharami Ligi Mistrzów, przygotowując w ten sposób miejsce dla następnych zawodników przychodzących z PKO Ekstraklasy

trwającą niemal 23 lata. Były reprezentant Polski pokazał, że będąc underdogiem można zostać mistrzem Anglii jednocześnie grać w polu jako obrońca i strzelać bramki potentatom. Od 2016 roku do Premier League powoli zaczęto sprowadzać polskich zawodników z pola.

Moda na Polaków

Aktualnie w najwyższej klasie rozgrywkowej mamy czterech Polaków, regularnie grających w polu oraz Łukasza Fabiańskiego - bramkarza WHU. W każdym kolejnym sezonie liczba ta się zwiększa i nic nie zapowiada, by coś się miało zmienić. Najaktywniejszym obserwującym polski rynek wydaje się Brighton & Hove Albion. Na początku stycznia do “Mew” dołączył Kacper Kozłowski, tworząc tam wraz z Jakubem Moderem i Michałem Karbownikiem polskie trio. Moder w tym sezonie stał się jednym z kluczowych ogniw układanki Grahama Pottera. Początkowo ustawiony na lewym skrzydle Polak płynnie został dziesiątką, kierując grą zespołu. Gra byłego zawodnika Lecha Poznań na tyle przypadła fanom do gustu, że stworzyli na jego cześć piosenkę śpiewaną podczas meczów.

Michał Karbownik jest wypożyczony do greckiego Olympiakosu i tam ma zbierać jakże potrzebne minuty na najwyższym poziomie.

Dlaczego wypożyczono Kozłowskiego do Royale Union Saint Gilloise?

historii Mistrzostw Europy, prawdopodobnie jawi się większym potencjałem niż jego kolega z zespołu. Dlaczego już teraz nie został dołączony do kadry pierwszego zespołu? Czynników jest wiele - trener Potter nie chce wpuścić “Koziołka” na głęboką wodę cotygodniowymi występami w Premier League. Drugim powodem może być jego wiek - w momencie transferu Polak miał 18 lat i jedną pełną rundę rozegraną w Ekstraklasie. Dla porównania Moder był dwa lata starszy oraz rozegrał dwa pełne sezony w seniorskiej piłce. Ostatnią przyczyną wpływającą na decyzję włodarzy Brighton był Brexit. Nowe zasady dotyczące transferów zawodników do Anglii z krajów UE zostały uzgodnione w porozumieniu pomiędzy The FA (Angielski Związek Piłki Nożnej), Premier League oraz EFL Championship.

Zmiany obowiązują już od 1 stycznia 2021 roku. Piłkarze podpisani przez angielskie kluby zobowiązani będą do uzyskania Governing Body Endorsement (GBE), czyli upoważnienia zezwalającego do pracy na terenie Wysp. Jest to skala punktowa, działająca w taki sam sposób, jak ta, przy której pozyskuje się piłkarzy spoza UE – najczęściej dla graczy z innych kontynentów. Warto podkreślić, że w nowych regulacjach The Football Association (The FA) wyróżnia dwie kategorie zawodników.

W ramach nowych przepisów przez “Zawodnika”, rozumie się gracza, który ukończył 21 lat, a także nie jest obywatelem Wielkiej Brytanii i nie nabył prawa stałego pobytu w Zjednoczonym Królestwie. Natomiast druga kategoria to „Zawodnik Młodzieżowy” (Youth Player), a więc zawodnik, który w dniu złożenia wniosku o pozwolenie na grę w Anglii nie ukończył 21. roku życia. Kozłowski, jako piłkarz U-21 grający w polskiej Ekstraklasie nie przekroczył wymaganego piętnastopunktowego progu GBE, dlatego w Brighton zdecydowano o wypożyczeniu do zaprzyjaźnionego belgijskiego klubu. Jupiler League jest ceniona wyżej w rankingu niż polska ekstraklasa. Po sezonie polski talent będzie mógł zgodnie z przepisami zadebiutować na angielskich boiskach, spełniając wszystkie warunki narzucone przez FA.

Przyszłość

Sezon 2015/2016 przełomem dla stranierich

Sezon zakończony sensacyjnym mistrzostwem Leicester City był również rokiem przełomu za sprawą Marcina Wasilewskiego.

Obrońca podczas jednej kampanii zdobył w barwach “Lisów” tytuł - mimo ledwie czterech występów. Często początki i końce serii mają swój wspólny mianownik i w tej historii możemy taki wątek znaleźć. Polak zdobywając bramkę, (a jakże!) na Old Trafford przeciwko Manchesterowi United strzelił gola głową przerywając jednocześnie klątwę Warzychy

~ 41

foto: Shutterstock

Kacper Kozłowski

Nowy nabytek “Mew” wyrównał rekord transferowy Jakuba Modera - klub zapłacił za pomocnika Pogoni Szczecin 11 milionów euro. Kozłowski, jako najmłodszy debiutant w

W najbliższym czasie możemy spodziewać się kolejnych transferów polskich zawodników na Wyspy Brytyjskie. Śladem Modera czy też Kozłowskiego mogą pójść kolejni młodzi piłkarze debiutujący na rodzimych stadionach. Z każdym kolejnym rokiem rośnie finansowa przewaga Premier League nad innymi ligami z TOP 5, dlatego kluby niemieckie i włoskie mogą przegrać walkę o nasze talenty właśnie z klubami angielskimi. Rynek polski jest coraz lepiej rozpracowywany przez scoutów, nie tylko Brighton - prawdopodobnie już nigdy nie będziemy musieli czekać kolejnych 23 lat na następną bramkę Polaka w Anglii, i niech tak już pozostanie.

Cyprian Gibuła

42 ~ zdrowie

PSYCHOLOGIA I MIŁOŚĆ

foto: Shutterstock

WALENTYNKI, A BLISKOŚĆ NIE TYLKO OD ŚWIĘTA? Kreowany od wieków ideał miłości romantycznej w zderzeniu z dorobkiem współczesnej nauki zdaje się być bliższy mitologii, niż prawdziwemu życiu. Jednak nie oznacza to, że miłość nie istnieje. Wręcz przeciwnie. Obejmuje ona jednak znacznie szersze spektrum relacji, które dodatkowo ewoluują i zmieniają się w zależności od etapu życia, na jakim jesteśmy. O tym, jak z psychologicznego punktu widzenia wygląda najbardziej idealizowane i upragnione przez nas uczucie, jakim jest miłość, opowiada dr Beata Rajba z Dolnośląskiej Szkoły Wyższej.

11 luty 2022

zdrowie Czy jako psycholog można być Grinchem psującym walentynki?

Jeśli tak, to dlaczego?

Pop-kultura, a przed nią romantyzm, usiłują nam wmówić ideał miłości aż po grób. Nie bez powodu wszelkie komedie romantyczne kończą się na „i żyli długo i szczęśliwie”, pozostawiając niedomowienie w kwestii dalszej prozy życia, przysłowiowej niedokręconej tubki pasty do zębów czy zlewu pełnego naczyń, których nikt nie chce pozmywać.

Niektóre zwierzęta, jak łabędzie, gęsi, lisy czy bobry, łączą się w pary na całe życie. Człowiek jako gatunek do nich nie należy. Można powiedzieć, że jest seryjnym monogamistą – z punktu widzenia natury miłość pojawia się po to, żeby dziecko przez pierwsze lata, gdy najbardziej potrzebuje opieki, otrzymywało ją od obojga rodziców. W ten sposób zwiększają się jego szanse przeżycia, bo w tradycyjnych kulturach ojciec dba o wyżywienie zarówno dziecka, jak obaczonej nim matki.

Jednak miłość po kilku latach się kończy, a partnerzy wiążą się z nowymi osobami?

Dokładnie tak. Wielu moich pacjentów przychodzi do psychologa, bo uważa, ze ich związek się „zepsuł”, nie jest już taki, jak był na początku, a to sprawia, ze czują się odrzuceni, zawiedzeni i nieważni. Zapewne ich partnerzy również. Tymczasem problem leży głównie w nierealistycznych oczekiwaniach, nie uwzględniających faktu, że związek ewoluuje, zmienia się w czasie.

Dynamika tych zmian opracowana przez prof.

Bogdana Wojciszke zakłada najpierw intensywną, przypominającą obsesję fazę zakochania, która w razie odwzajemnienia uczucia przez druga stronę przechodzi w pełen namiętności i intymnej bliskości związek romantyczny. Ten wraz ze wzrostem zaangażowania przeradza się w związek kompletny, w którym namiętność, intymność i zaangażowanie pozostają na wysokim poziomie. Do czasu… Namiętność zanika, intymność spada, związek przeradza się w najlepszym przypadku w relację przyjacielska, a w gorszym scenariuszu, gdy braknie tez zaangażowania, w związek pusty, w którym partnerzy żyją obok siebie. Stąd już tylko krok do rozstania.

Badania pokazują, że tak jak złodzieja, to okazja czyni zdradzającego partnera. Pcha go do niej potrzeba potwierdzenia swojej wartości, zaznania namiętności, która zawsze jest większa w nowym związku, wreszcie odmiany, a czasem nawet złości na partnera, który już nas nie zauważa. W Polsce do zdrady przyznaje się 12% partnerów, przy czym 2x częściej zdradzają mężczyźni. Może to być jednak wierzchołek góry lodowej i wiele osób po prostu do zdrady się nie przyznaje. W krajach takich jak Wielka Brytania zdradza 1 na 4 badanych, bez względu na płeć.

Czy tak musi być?

Nie, i w wielu przypadkach nie jest. Z pomocą przychodzi kultura, która nakłada na nas powinność trwania w małżeństwie, troska o dobro dzieci, wyznawane wartości, nawet kredyt.

Co czwarty Polak uważa, że spaja on związek lepiej niż sakrament.

Kochanej Madzi najlepsze życ zenia z okazji Walentynek Damian

tem! moich świa Jesteś całymcham Cię!

Ko Andrzej

się wst ydzę.

Gdy Cię widzę, toTwój głos, zę ys sł Gdy się nos. to czer wieni mi mówię, ką Więc tą kart lubię. że Cię bardzo otr Kochanej Ani - Pi

~43

Bywa też, że partnerzy po prostu umieją docenić dalsze fazy związku, staja się swoimi najbliższymi przyjaciółmi, dbają o intymność i namiętność. Walentynki są do tego doskonałą okazją.

Jaki jest przepis na idealne walentynki?

Przede wszystkim warto się zastanowić, jakim językiem komunikujemy miłość my, a jakim partner. Te języki to kolejno: słowa, czyli prawienie komplementów i zapewnianie o miłości, przysługi i opiekowanie się, czas spędzony wspólnie, ale razem, a nie obok siebie, prezenty i bliskość fizyczna. Bardzo często rozmijamy się w tym zakresie, jesteśmy tak wychowywani, że kobiety wyrażają miłość karmiąc swoich wybranków albo mówiąc o swojej miłości, snując plany wspólnej przyszłości, oni zaś mówią „kocham Cię” poprzez seks. Na tym polu łatwo o nieporozumienia, na przykład ona czuje się niedoceniana i wykorzystana, bo partner przełknął szybko obiad, w który włożyła całe serce, pochwalił go zdawkowo i chce seksu, on zaś jej naburmuszenie traktuje jak odrzucenie. Bywa, że bez pomocy tłumacza, na przykład psychologa, partnerzy nie są w stanie usłyszeć, jak bardzo się kochają. Warto więc obserwować, jak partner okazuje miłość, i założyć, że sam oczekuje tego samego.

Warto też sięgnąć po konwencjonalne, znane i często oczekiwane symbole miłości – prezenty, róże, romantyczna kolacja we dwoje, niekoniecznie w zatłoczonej restauracji – to zwykle działa i pozwala zbudować magię. A ta spaja lepiej od kredytu, szczególnie gdy zadbamy o nią nie tylko od święta.

Dzień Św To dzień d iętego Walentego W tym dn obr y dla każdego iu w ! Że chcą ko szyscy to w yznają, chać i koch Dużo miło ają! ści z o Kocham C kazji Walentynek ię - Ryszar d

foto: Shutterstock

44 ~ zdrowie

JAK ŻYĆ W CZASIE ZATRWAŻAJĄCYCH WIADOMOŚCI

foto: Shutterstock

PRZEDŁUŻAJĄCA SIĘ PANDEMIA DO CODZIENNYCH PROBLEMÓW DOKŁADA LĘK O ZDROWIE, KTÓRY CZASEM MOŻE ZAMIENIĆ SIĘ W PANICZNY STRACH O ZDROWIE I ŻYCIE SWOJE LUB SWOICH BLISKICH. PROBLEM ZOSTAŁ JUŻ DOSTRZEŻONY PRZEZ SPECJALISTÓW - ZAUWAŻONO, ŻE WZROSŁO ROZPOWSZECHNIENIE OBJAWÓW DOŚWIADCZANEGO LĘKU ORAZ SYMPTOMÓW DEPRESJI - ZWŁASZCZA U KOBIET I U MŁODYCH LUDZI. NA DOŚWIADCZANE ODCZUCIE LĘKU SĄ JEDNAK SPOSOBY. 11 luty 2022

zdrowie Silny i długotrwały stres, a takiego może w czasie pandemii doświadczać wiele osób, często prowadzi do zaburzeń psychicznych, w których dominującą rolę odgrywają różnego rodzaju zaburzenia lękowe, w tym przede wszystkim: lęk paniczny, lęk uogólniony oraz tzw. stres pourazowy.

- Skala bolesnego doświadczenia jest zróżnicowana: od zachorowania i bezpośredniego zagrożenia życia, przez bycie świadkiem tego typu sytuacji, bycie w grupie szczególnego ryzyka, pozostawanie w kwarantannie, aż po konfrontowanie się z informacją o śmierci bliskiej osoby lub jej groźbie. Obszar traumatycznych doświadczeń obejmuje jednak również wydłużone w czasie narażenie na skutki wprowadzanych regulacji sanitarno-epidemiologicznych ograniczających swobodę działania, dostęp do posiadanych dóbr, możliwości egzystencjalnych czy wsparcia medycznego w schorzeniach niepandemicznych – wymieniał psychiatra dr n. med. Sławomir Murawiec podczas wykładu na temat wpływu pandemii na zdrowie psychiczne.

Specjaliści zwracają uwagę, że jedną z przyczyn natrętnych, powracających myśli – nie tylko w sytuacji epidemii, ale w ogóle w sytuacji choroby, jaka może dotknąć nas albo najbliższych - jest to, że przez ostatnie lata wypchnęliśmy z naszej świadomości fakt, że nie jesteśmy nieśmiertelni, że nie zawsze będziemy zdrowi.

- Weszliśmy w świat internetu, mediów społecznościowych, gdzie wszyscy są piękni, młodzi i bogaci. Tymczasem życie składa się z większej gamy barw, i zdarza się w nim także choroba.

Gdy nagle musimy zmierzyć się z tą realnością, z tym że nie jest jak na nieustających wakacjach, bo ktoś z naszego otoczenia może zachorować, bo my możemy zachorować, bo ludzie wokół nas chorują, czasem prowadzi to do odwrotnej sytuacji: zaczynamy się zapętlać wokół tej choroby, przestajemy zauważać dobre strony życia i myślimy tylko o chorobie i o tym co z nią związane – wyjaśnia psycholog Dorota Minta.

Drugi aspekt to poczucie utraty wolności, o której nie myśleliśmy na co dzień, traktując ją jako coś naturalnego. Przyzwyczailiśmy się do tego, że decydujemy o tym co robimy i kiedy to robimy: wsiadamy w auto albo kupujemy tani bilet lotniczy i wyjeżdżamy na weekend do Pragi lub Gdańska.

Pandemia spowodowała, że to przestało być możliwe - teraz nagle ktoś za nas decyduje, co będziemy robić. Pandemia COVID-19 stała się powodem wprowadzenia licznych restrykcji. Zakazy, obostrzenia, lockdowny, co oznacza: odwoływane wyjazdy, samotnie spędzane święta, trudności z planowaniem wakacji. Wielu z nas ma poczcie utraty niezależności, ograniczonej wolności, wpływu na to co dzieje się wokół nas. Źle to znosimy.

- To bardzo trudne. Najważniejsze w takiej sytuacji, żeby nie rozpamiętywać tego, na co

nie mamy wpływu. Zastanówmy się raczej, co konkretnego możemy zrobić, zaplanujmy na najbliższe dwa, trzy dni działania, które będą dawały konkretne efekty. Pomyślmy też o tym, co możemy zrobić dla innych, bycie pomocnym pozwoli nam przetrwać trudny czas epidemii – radzi specjalistka.

PANICZNY LĘK PRZED CHOROBĄ

Choroby towarzyszyły nam od zawsze i to, że się ich obawiamy jest zupełnie naturalne. Specjaliści zwracają jednak uwagę, że w ostatnich dekadach przed pandemią nasze podejście do nich się zmieniło, ponieważ część chorób przestała być zagrażająca (wiele zakaźnych zniknęło lub zdarzało się sporadycznie dzięki szczepieniom, a wiele innych dzięki lekom ze śmiertelnych stały się przewlekłe).

- Siłą rzeczy trochę odsunęliśmy to niebezpieczeństwo od siebie. W pandemii nagle musimy się z nim skonfrontować - wyjaśnia psycholog.

Czasami lęk o zdrowie staje się wręcz przesadzony. Pandemia może wywołać silne emocje i nawet jeśli wcześniej nie mieliśmy skłonności hipochondrycznych, możemy im ulec. Jak zorientować się, że zawładnął nami przesadny strach o własne zdrowie?

- Paradoksalnie zaczynamy wtedy coraz bardziej siebie obserwować: analizujemy wszystkie objawy ze strony naszego ciała, sprawdzamy po kilka razy dziennie temperaturę i tętno, przyglądamy się swojej twarzy, sprawdzamy czy mamy suche czy spocone ręce i tak dalej. Czyli koncentrujemy się na realnych bądź domyślnych objawach choroby i to kompletnie wybija nas z normalnego funkcjonowania – mówi Dorota Minta.

Jej zdaniem warto pamiętać, że sposób myślenia wpływa na nasze emocje. Więc jeśli mamy dużo obaw, wyobrażamy sobie, że stanie się coś złego, że zachorujemy albo ktoś z naszej rodziny się zarazi, to nakręcamy szkodliwą dla nas machinę.

- By obniżyć poziom lęku warto sprawdzić, czy stosujemy się do procedur. Zwróćmy uwagę na bliskich, porozmawiajmy z nimi. Postarajmy się zająć umysł czymś zupełnie dalekim od zagrożenia, skorzystać z metod relaksacyjnych, poćwiczmy oddech. Bardzo dobrą metodą walki z lękiem jest powiedzenie swoim przestraszonym myślom: „stop!” i zajęcie się czymś, co wymaga od nas aktywności poznawczej. Myśli, które nie chcą nas opuścić, jak wizja zachorowania i śmierci, warto odsunąć, szukając dowodów, które by za tym przemawiały i dowodów, które by temu przeczyły oraz znaleźć jakąś myśl zrównoważoną. Każda emocja jest pewną informacją dla człowieka.

Stan lękowy warto zrozumieć, zaakceptować go, bo zapieranie się, że jesteśmy spokojni, a nie jesteśmy, zadziała odwrotnie. Emocje zauważone tracą na mocy. Dlatego obserwujmy się, mówmy o emocjach i starajmy się myśleć racjonalnie –

~ 45

radzi dr Ewa Pragłowska, psycholog kliniczny i psychoteraputka ze Szkoły Psychoterapii Poznawczo-Behawioralnej Uniwersytetu SWPS. To czy bardziej martwimy się o siebie czy o swoich bliskich zależy od sytuacji, w jakiej jesteśmy: osoby samotne częściej ulegają natrętnym myślom o sobie samych. Ale jednak większość z nas ma rodziców, rodzeństwo, dzieci.

- Najtrudniejszy jest lęk o dzieci. Spotkałam się z taką metaforą, że w którymś momencie życia, kiedy jesteśmy dojrzali, czujemy się trochę jak kotlet w hamburgerze: na górze są dzieci, które nas przyciskają, na dole są rodzice, o których się martwimy, a my jesteśmy w środku: dręczy nas lęk, zarówno gdy pomyślimy o dzieciach, jak i o rodzicach i wokół tego krążą nasze natrętne myśli. Bardziej martwimy się o innych niż o siebie i to zmartwienie o innych czasem bywa naszą pułapką – zwraca uwagę Dorota Minta.

LĘK ODBIERA ROZUM

Zawsze, a już szczególnie w czasie pandemii warto mądrze dbać o swoje zdrowie, aby jak najskuteczniej zminimalizować ryzyko zakażenia COVID-19 oraz rozwoju innych chorób. Służyć temu mogą: zdrowy styl życia, regularny wysiłek fizyczny, zbilansowana dieta, wysypianie się oraz badania profilaktyczne, dzięki którym pacjent uzyskuje informacje na temat ogólnego stanu swojego zdrowia.

KIEDY CHOROBA SIĘ POJAWIŁA Specjaliści podkreślają, że panika tylko pogorszy sytuację. Jeśli mamy do czynienia z chorobą przewlekłą, rozmawiajmy szczerze z lekarzem, dyskutujmy z nim, zadawajmy mu pytania i domagajmy się współdecydowania o tym, jak będzie wyglądała terapia.

Warto w tym celu zapisywać na kartce pytania do lekarza, ale też objawy, które kojarzą nam się z chorobą. Może się okazać, że łatwo im zaradzić, a diagnostyka wykaże, że nie ma się czym martwić. Dorota Minta zachęca też, by zaufać lekarzowi - w końcu to profesjonalista przez lata kształcony, by leczyć ludzi.

Specjaliści podkreślają, że jeżeli czujemy, że sytuacja nas przerasta, że lęk nas zaczyna paraliżować, że nie radzimy z nim sobie to - szczególnie jeżeli mamy do czynienia z chorobą zagrażającą życiu lub przewlekłą zadbajmy o wsparcie przyjaciół, a także profesjonalne psychologiczne. Wykwalifikowani specjaliści mogą okazać się doskonałym wsparciem, a ich wiedza i doświadczenie pomoże nam przejść przez ten trudny dla nas czas.

Monika Wysocka, zdrowie.pap.pl

46 ~ zdrowie

OPIEKUJESZ SIĘ CHORYM NA ALZHEIMERA?

foto: Shutterstock

PUŚĆ MU MUZYKĘ Z JEGO MŁODOŚCI? Słuchanie muzyki to doskonały trening mózgu i olbrzymia przyjemność, którą odczuwa się w każdym wieku. Szczególnie ważne może być dla osób ze zmianami neurodegeneracyjnymi. Jak wynika z badań naukowców z Uniwersytetu w Toronto regularne słuchanie muzyki, która ma osobiste znaczenie dla pacjenta, ma pozytywny wpływ na plastyczność mózgu i może być pomocna w terapii osób z wczesnym stadium choroby Alzheimera lub łagodnymi zaburzeniami poznawczymi.

11 luty 2022

zdrowie W badaniach wzięło udział 14 osób z łagodnymi zaburzeniami poznawczymi lub wczesną demencją, z których sześcioro stanowili muzycy. Uczestnicy przez godzinę dziennie przez trzy tygodnie słuchali utworów, które przypominały im ważne chwile w ich życiu. Przed rozpoczęciem eksperymentu i po jego zakończeniu u uczestników badania wykonano rezonans magnetyczny, aby ocenić ewentualne zmiany w mózgu. Podczas rezonansu puszczano im zarówno muzykę mającą dla nich osobiste znaczenie, jak i nową, podobną gatunkowo, jednak bez podtekstów osobistych.

- Okazuje się, że muzyka mająca dla danej osoby szczególne znaczenie, na przykład piosenka, do której tańczyła na swoim ślubie, stymuluje sieć połączeń międzyneuronalnych, sprzyjając lepszej pracy mózgu – mówi dr Michael Thaut, autor analizy.

Jak poinformowali badacze, gdy uczestnicy słuchali nowej dla siebie muzyki, aktywność mózgu widoczna była głównie w korze słuchowej. Jednak gdy odtwarzana była muzyka dla nich ważna, „zaobserwowano silną aktywację neuronów kory przedczołowej, co wskazywało na zaangażowanie funkcji poznawczych, a także zmiany w obrębie istoty białej i połączeń

między komórkami nerwowymi. Korelowało to z lepszymi wynikami podczas testów neuropsychologicznych, zwłaszcza tych badających pamięć”. Korzyści dotyczyły zarówno muzyków, jak i pozostałych uczestników. „To prosta metoda stymulująca gimnastykę mózgu u osób z wczesnymi objawami pogorszenia funkcji poznawczej. Wystarczy często odtwarzać ulubione utwory, które kojarzą się z ważnymi momentami w życiu” - komentują autorzy badania.

Podczas słuchania muzyki aktywuje się prawie cały mózg. Badania neuroobrazowe i elektrofizjologiczne pokazują, że pod jej wpływem pobudzona zostaje nie tylko kora słuchowa, lecz także wiele innych jego obszarów stąd próby wykorzystania muzyki w rehabilitacji pacjentów, m.in. w terapii pacjentów z demencją i chorobą Alzheimera. Pozytywne emocje związane ze słuchaniem ulubionej muzyki słuchanej w młodości sprzyjają efektywności terapii.

Podobne badania jak kanadyjscy badacze przeprowadził też zespół japońskich naukowców pod kierunkiem polskiego uczonego, prof. dr hab. inż. Andrzeja Cichockiego. U pacjentek w wieku powyżej 90 lat przebywających w japońskich szpitalach z powodu silnej demen-

~ 47

cji lub we wczesnej fazie choroby Alzheimera przeprowadzono testy psychologiczne. Wykorzystano w nich test rysowania zegara, który jest prostą metodą wczesnego rozpoznawania zaburzeń sprawności poznawczej u osób w wieku podeszłym.

- Przed 40-minutowym treningiem muzycznym rysunki badanych w ogóle nie przypominały zegarów. Po treningu efekty były zdecydowanie lepsze.

Niestety, osiągnięta poprawa nie była trwała – po 2-3 godzinach osoby badane ponownie wpadały w letarg – informuje biocybernetyk prof. dr hab. inż. Andrzej Cichocki, kierujący zespołem badawczym w Brain Science Institute (RIKEN) w Japonii.

Badań dotyczących wpływu muzyki na ludzki mózg przeprowadzono już wiele. Szuka się w nich wyjaśnień, jakie procesy zachodzą w mózgu pod wpływem muzyki i jakie jest źródło emocji towarzyszących jej słuchaniu. Szuka się określonych sieci w mózgu, tzw. networku lub subnetworku, które są odpowiedzialne za jej przetwarzanie.

- Dotychczas uważano, że prawa półkula funkcjonalnie odpowiedzialna jest za zdolności muzyczne, myślenie abstrakcyjne, wyobraźnię, kreatywność i pamięć, z kolei lewa za język, myślenie analityczne, matematykę i logikę. Najnowsze badania dowodzą jednak, że to duże uproszczenie. W komunikację językową, odbiór muzyki czy rozwiązywanie zadań matematycznych angażuje się bowiem cały mózg. Przykładowo podczas słuchania muzyki kora słuchowa, która dokonuje wstępnej percepcji, komunikuje się następnie z innymi sieciami, m.in. z hipokampem odpowiadającym za długoterminowe wzorce pamięciowe, w tym za pamięć muzyczną. Jeszcze bardziej aktywny jest mózg podczas gry na jakimś instrumencie, wymagającej zaangażowania hipokampa, kory słuchowej, motorycznej i wzrokowej - mówi polski uczony.

Prowadzone są także badania na temat wykorzystania muzyki w diagnostyce wykrywania patologii w funkcjonowaniu ośrodkowego układu nerwowego. Badanym puszczano w tym celu ten sam utwór muzyczny.

- Stwierdzono, że pacjentom z demencją lub chorobą Alzheimera, w przeciwieństwie do osób zdrowych, muzyka wydawała się spowolniona, nieregularna. Wyniki tych badań mają istotne znaczenie w kontekście niekorzystnych zjawisk demograficznych – starzenia się społeczeństw, a tym samym zwiększenia częstości występowania chorób otępiennych – zauważa specjalista.

Monika Wysocka, zdrowie.pap.pl

foto: Shutterstock

48 ~ zdrowie

KONTAKT Z NATURĄ MA LECZNICZE DZIAŁANIE

foto: Shutterstock

Dorośli zauważają, że współczesne dzieci mają mniej kontaktu z naturą i rzadziej bawią się na świeżym powietrzu niż oni w ich wieku. Intuicja zaś podpowiada, że przebywanie w otoczeniu dzikiej przyrody ma korzystne działanie na wiele sfer życia. Nauka potwierdza to przekonanie. Dowiedz się, co daje kontakt z naturą.

Ukuta została nawet nazwa: „zaburzenie deficytu naturalnego”, która jednak nie jest terminem medycznym. Niemniej jednak coraz więcej specjalistów ostrzega, że brak częstego kontaktu z naturą ma realne konsekwencje dla ludzi, zwłaszcza dla dzieci. Nic dziwnego; z wielu badań wynika, że kontakt z przyrodą wspomaga terapię poważnych zaburzeń, takich jak ADHD czy zaburzenia ze spektrum autyzmu, poprawia 11 luty 2022

koncentrację i koordynację ruchową, regeneruje umysł i ciało.

Tymczasem na całym świecie – nie tylko w krajach rozwiniętych – wzrasta liczba osób, których kontakt z naturą ograniczony jest do minimum. Wielu dorosłych wspomina urok swojego dzieciństwa bez dostępu do technologii, czas spędzany na podwórkach, wakacje na wsi.

Jednak choć sami tęsknimy za tym, współcześni rodzice często nie potrafią zapewnić tego własnym dzieciom.

Richard Louv, autor książki „Ostatnie dziecko lasu. Jak ocalić nasze dzieci przed zespołem deficytu natury” przekonuje, że zurbanizowanie stylu życia, w tym coraz mniej przestrzeni naturalnych, coraz większa liczba samochodów,

zdrowie więcej czasu spędzanego przed ekranem, mniej czasu wolnego i zwiększona presja czasu w pracy lub szkole, znacząco zmniejszają kontakt z naturą zarówno dla dorosłych, jak i dzieci. Louv jest współzałożycielem organizacji Children and Nature Network (C-NN), której celem jest promocja zabawy w naturze.

• słabą koncentracją uwagi • niższym samopoczuciem.

I odwrotnie, meta-przegląd 143 innych badań opublikowanych w czasopiśmie Environmental Research wykazał, że ludzie z dostępem do terenów zielonych mają na ogół wolniejsze tętno,

~ 49

wa widok zachodzącego słońca. Środowisko, które nie wymaga niepodzielnej uwagi człowieka może też mentalnie go wyciszać. To z kolei może nasilać współczucie do samego siebie, szacunek do ciała i docenienie tego, że jest ono częścią szerszego ekosystemu wymagającego ochrony i opieki. Dostęp do natury może też oznaczać, że dana osoba spędza

foto: Shutterstock

Badanie American Institutes for Research (AIR) przeprowadzone już w 2006 r. wykazało, że uczniowie szóstej klasy, którzy uczestniczyli w trzech programach edukacji na świeżym powietrzu, mają lepsze umiejętności rozwiązywania konfliktów.

Badanie przeprowadzone w Chinach w 2013 r., które objęło 60 000 dzieci w wieku od 2 do 17 lat wykazało, że regularna ekspozycja na naturę lub „zieleń” wokół ich szkół zmniejszyła częstość występowania zespołu nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi (ADHD). Nowsze badanie na Uniwersytecie Illinois przyniosło podobne wyniki.

Inne badania powiązały brak czasu na świeżym powietrzu u dzieci z: • zwiększonym wskaźnikiem otyłości • niedoborem witaminy D • wyższym poziomem agresji • zwiększonym wskaźnikiem depresji • słabymi wynikami w nauce • mniejszą zdolnością radzenia sobie ze stresem

niższe ciśnienie krwi i niższy poziom we krwi hormonu stresu – kortyzolu.

Naukowcy z Anglia Ruskin University zauważyli natomiast, że kontakt z przyrodą ma korzystny wpływ na obraz samego siebie. Co więcej, ich zdaniem korzyści odnosi się nawet dzięki patrzeniu na zdjęcia przyrody.

- Istnieje kilka powodów, dla których kontakt z przyrodą może wywierać pozytywny efekt na postrzeganie przez człowieka jego ciała. Może być tak, że pozwala ludziom fizycznie oraz mentalnie zdystansować się od sytuacji, które nasilają ich negatywny obraz siebie - wyjaśniał autor badania prof. Viren Swami Anglia Ruskin University.

Jak dodawał, możliwe jest także, „że kontakt ze środowiskiem o dużej głębi i złożoności ogranicza myśli związane z negatywnym postrzeganiem siebie”.

- Precyzyjniej mówiąc, naturalne środowisko bez wysiłku przykuwa uwagę człowieka poprzez tzw. ‘miękką fascynację’. Często towarzyszy temu odczucie przyjemności, np. gdy czyjś wzrok przyku-

więcej czasu na dworze, angażując się w aktywności wymagające koncentracji na funkcjonalności ciała, a nie na jego walorach estetycznych - mówił.

Wyniki badań zrealizowanych przez jedną z firm w ramach kampanii „HEAD UPPERS 2021” wykazują, że 86 proc. rodziców uważa, że będąc z dziećmi chętnie przebywali na zewnątrz - o wiele chętniej, niż robią to ich własne dzieci. Zdaniem 63 proc. rodziców nie dzieje się tak w pokoleniu ich dzieci z powodu uzależnienia młodego pokolenia od technologii.

Doświadczenie C-NN, a także organizatorów harcerskich obozów i wydarzeń czy obozów jeździeckich pokazuje jednak, że dzieci uwielbiają zajęcia i wypady w przyrodę i niemal w magiczny sposób zapominają o swoich smartfonach. Może więc do noworocznych postanowień warto dodać to o wyprawach do lasu czy parku w weekendy?

Monika Wysocka, Justyna Wojteczek, zdrowie.pap.pl

50 ~ zdrowie

CIĄŻA I PORÓD W UK

foto: Shutterstock

RODZIĆ W DOMU? CZY LEPIEJ NIE? Każda ciąża w UK wiąże się z podejmowaniem bardzo ważnych decyzji, które mogą mieć wpływ na rodzaj i miejsce porodu. Kobiety, szczególnie te, które urodziły pierwsze dziecko w Polsce, ciągle oczekują dokładnie tych samych zasad opieki, które obowiązują w Polsce np. regularne spotkania z ginekologiem, comiesięczne USG itp. mimo, że nie mają one żadnych medycznych wskazań albo chorób współistniejących, które by wskazywały, że taki plan opieki jest konieczny. Przecież opieka w UK nie może różnić się bardzo od tej, co jest w Polsce. I co jest bardzo zrozumiałe, czasami Polki mają poczucie, ze nie otrzymują wystarczającej opieki od NHS. Pewnie sama zastanawiałaś się, dlaczego polski system opieki prenatalnej jest tak różny od angielskiego. Pozwól, że Ci wytłumaczę i mam nadzieję, że będzie Ci o wiele łatwiej zrozumieć obecny zindywidualizowany plan Twojej opieki i da Ci to poczucie, że czasami mniej oznacza więcej I bezpieczniej.

11 luty 2022

zdrowie Podczas Twojego pierwszego spotkania położna zada/zadała Ci bardzo wiele pytań, praktycznie z każdej dziedziny Twojego życia. Nie jest to kierowane naszą wścibskością (mimo, ze większość z nas to kobiety), jednak chcemy się upewnić, ze każdy aspekt Twojego życia jest poprawny. Naszym celem jest polepszenie jakości Twojego życia w ciąży, aby dać Ci jak najlepszy start w macierzyństwie oraz Twojemu dziecku, którego zdrowie i prawidłowy wzrost przez 9 miesięcy zależy tylko i wyłącznie od Twoich nawyków zdrowotnych, fizycznych I socjalnych. Jeśli palisz- pomożemy Ci rzucić, masz problemy finansowe? - skierujemy Cię do odpowiedniej pomocy, doradzimy Ci na temat zdrowej diety i suplementów podczas ciąży, przedyskutujemy ćwiczenia i plan opieki. Rola położnej w UK jest o wiele obszerniejsza niż w Polsce i charakteryzuje się specyficzną niezależnością, która jest regulowana przez Royal College of Midwives (RCM). Dlatego też położna jest w stanie skutecznie i efektywnie prowadzić Twoją ciążę bez angażowania lekarza (oczywiście, jeśli nie jest to konieczne). Jeśli opieka doktora jest nieunikniona, wtedy położna I lekarz pracują wspólnie, razem prowadzą ciążę. Położna ma główną rolę przy prowadzeniu ciąży u kobiet, które nie mają żadnych współistniejących chorób, tzn. “low risk pregnancies” albo ciążę “niskiego ryzyka”. Ze względu na brak komplikacji, nie ma potrzeby aby wykonać więcej niż dwa regularne USG, które są rutynowo planowane pomiędzy 10 a 14 tygodniem oraz 18 a 21 (NHS, 2020). Położna jest kompetentna, aby rozpoznać potencjalne komplikacje I jest w stanie zlecić dodatkowe USG albo skierowanie do lekarza, jeśli jest taka potrzeba.

Dlatego też, odpoczywajcie zapewnione, ze jesteście w dobrych rękach.

Standardowy plan opieki w UK sugerowany przez the National Institute for Health and Care Excellence (NICE, 2019) dla kobiet, które oczekują pierwszego dziecka, powinien zawierać 10 spotkań, jednak dla kobiet, które oczekują kolejnych dzieci, liczba tych spotkań spada do 7. Jednak warto wiedzieć, że każdy szpital w UK posiada swoje wewnętrzne regulacje I zasady, które mogą wpływać na liczbę spotkań w zależności od różnych uwarunkowań. Pamiętaj, że każde spotkanie to wyjątkowa okazja aby poznać swoją położną i zadać jej jak najwięcej pytań, szczególnie tych, które najbardziej Cię zastanawiają. Rolą położnej jest pomagać, informować, edukować i wspierać kobietę oraz jej nienarodzone dziecko. Jeśli uważasz albo obawiasz się, że nie do końca będziesz w stanie zrozumieć położną, zawsze poproś o niezależnego tłumacza- położna ma możliwość szybkiej telefonicznej konsultacji z tłumaczem, który bez problemu w ojczystym języku będzie mógł wytłumaczyć Ci różne aspekty opieki, jak również będzie w stanie odpowiedzieć na wszystkie Twoje pytania.

Pomiędzy 34-36 tygodni Twoja położna będzie chciała przedyskutować z Tobą plan porodu. Jest to bardzo ważna część Twojej podróży i warto ją wcześniej przygotować. Trzeba usiąść i przemyśleć, jakie kwestie wzięłabyś pod uwagę podczas porodu. Na co zwrócić uwagę?

- Środowisko (Chcesz rodzić w wodzie czy na lądzie? Preferujesz poród w domu, na MLU, czy może na oddziale położniczym? Jaki preferujesz klimat w pokoju? Jasne czy przyciemnione światła? A może

chcesz użyć lampki na baterie? Chciałabyś słuchać swojej muzyki, radia a może masz ochotę na oglądanie telewizji?) Nie zapomnijmy, ze każda kobieta ma inne preferencje i co jest zakwalifikowane jako „norma” dla jednej kobiety, może nie być normą dla innej.

Pamiętaj, zawsze możesz wykorzystać otoczenie do swoich potrzeb. Spraw, aby środowisko wokół Ciebie było spokojne i takie, aby nie wywoływało u Ciebie niepotrzebnego stresu. Im przyjemniej jest dla Ciebie, tym lepiej będzie to wpływało na sam proces porodu.

• Sztuczne wywoływanie porodu, jeśli jest to konieczne (zadaj pytania na temat warunków i powodów sztucznego wywoływania porodu, terminów, zasad, które wiążą się z tym procesem) • Osoby obecne podczas porodu (Ilu partnerów ma towarzyszyć Ci podczas porodu, biorąc pod uwagę restrykcje panujące w szpitalu ze względu na COVID, czas wizyt, liczba obecnych doktorów i położnych, czy nie miałabyś nic przeciwko, aby studenci położnictwa asystowali położnej?)

Pomyśl również nad słowami, jakie chciałabyś, aby były używane. Niektóre kobiety nie lubią zwrotu „bole porodowe” i preferują zwrot np. ‘fale porodowe’, które kojarzą im się bardziej przyjemnie i nie sugerują nieprzyjemnych uczuć, które wiążą się z bólem, a pozwalają odbierać skurcze jako pozytywne doświadczenie, które zbliża je do pierwszego kontaktu z dzieckiem.

• Opcje przeciwbólowe (naturalne- hypnoporod, immersja wodna, TENS machine, aromaterapia i farmokologiczne- Paracetamol, Entonox, Pethidine, Epidural). Warto poczytać o wadach i zaletach dostępnych opcji przeciwbólowych. Ułatwi Ci to podjęcie decyzji podczas samego porodu.

• Jeśli planowane jest cesarskie ciecie, przedyskutuj z położną możliwości spersonalizowania swojego doświadczenia • Monitorowanie zdrowia dziecka I matki podczas porodu • Plan po porodzie (Bierzesz pod uwagę kontakt skóra do skóry z dzieckiem? Słyszałaś o zaletach opóźnienia zaciskania pępowiny? Wolałabyś urodzić łożysko silami natury czy z pomocą farmakologiczną? Czy chciałabyś, aby Twoje dziecko otrzymało witaminę K po porodzie?)

Jak widzisz, bardzo dużo czynników podczas samego porodu zależy właśnie od Ciebie. To są jedne z głównych punktów, które warto wziąć pod uwagę, ale uwierz mi, jest ich o wiele więcej. Im więcej wysiłku włożysz w stworzenie swojego własnego planu porodu, tym łatwiejsze i przyjemniejsze będzie samo rodzenie. Zawsze warto ująć czego oczekujesz i jakie są Twoje potrzeby, nawet wtedy, jeśli jest to Twoje pierwsze doświadczenie. Osobiście ja zawsze zachęcam kobiety, którymi się opiekuję, aby również wpisywały pytania, na które nie znają odpowiedzi albo tematy, na które chciałyby otrzymać więcej informacji. W ten sposób mam możliwość uświadomienia kobiet w różnych kwestiach i mogę pomóc im podjąć jak najlepszą decyzję.

Jedną z najważniejszych decyzji podczas planowania porodu jest jego miejsce. Masz prawo nie tylko wybrać dowolny szpital w kraju, ale również możesz zdecydować się rodzić w domu albo na Midwifery Led Unit (MLU), który jest bardzo często opisywany jako miejsce pomiędzy domem a typową

~ 51

porodówką. MLU może być niezależne, ale i takie, które jest bezpośrednio ulokowane w szpitalu. Jest to oddział, który promuje naturalność i normalność podczas porodu i jest prowadzony tylko przez położne. Zadaniem takiego oddziału jest promowanie normalnego cyklu porodu u kobiet z minimalnym wykorzystaniem środków przeciwbólowych, które nie mają chorób współistniejących albo komplikacji, które pojawiły się podczas ciąży, które uniemożliwiają poród na oddziale. Warto wspomnieć, że jak każda kobieta masz wybór jeśli tylko znasz wszystkie zalety i ryzyka, związane w wybranym przez siebie miejscem. Ze względu na zmedykalizowaną opiekę przedporodową szczególnie w Polsce, która jest bardzo popularna wśród Polek, poród domowy nie jest nawet brany pod uwagi. Z opiniami, z którymi się spotkałam wśród rodaczek, poród domowy jest postrzegany jako niebezpieczny i kobieta nigdzie nie będzie bezpieczniejsza jak podczas porodu w szpitalu. Polski system opieki nie jest jeszcze w pełni przygotowany na porody domowe, dlatego też Polki mogą nie mieć świadomości o zaletach takiego porodu. W przeciwieństwie do polskiego system położniczego, NHS stara się promować porody domowe w oparciu na zalety, które są z takim porodem związane: 1. Kobieta rodząca posiada pełną kontrolę nad procesem porodu 2. Znajduje się w środowisku, które zna najlepiej, co pozwala jej się zrelaksować I wpłynąć pozytywie na proces porodu 3. Jest otoczona tylko przez osoby, które ją wspierają i które kobieta chce mieć obok siebie w tym wyjątkowym procesie. Redukuje to liczbę ludzi, którzy wchodzą i wychodzą z pomieszczenia, co jest bardzo trudne do osiągniecia w szpitalnych warunkach 4. Położna stara się ograniczyć procedury do minimum, aby nie zakłócać spokoju 5. Kobieta nie musi radykalnie zmieniać otoczenia, w którym się znajduje np. ze względu na transport do szpitala Każda kobieta w ciąży ma inne preferencje i wizję swojego porodu. Rzeczy, które są łatwe do zaakceptowania dla jednej kobiety, mogą być nie do zaakceptowania dla innej i jako położne jesteśmy tego bardzo świadome. Dlatego też tak ważne jest, aby każda kobieta w ciąży otrzymała opiekę, która jest spersonalizowana I dostosowana do każdej indywidualnej kobiety. W ten sposób uda nam się zapewnić Ci poczucie bezpieczeństwa, wiary i zaufania, niezależnie od miejsca porodu, ale również doda Ci to pewności siebie I przekonania, ze każda decyzja, jaką podjęłaś, jest jak najlepsza dla Ciebie I Twojego dziecka.

Julia Bull, położna

Jestem położną w jednym ze szpitali w West Midlands. Polki są narażone na doświadczanie nierówności w dostępie do opieki zdrowotnej ze względu na swoje pochodzenie i socjo-ekonomiczny status w UK. Obrałam sobie za cel jako polska położna w UK, aby edukować Polki mieszkające poza granicami Polski w zakresie opieki prenatalnej i poporodowej. Jestem świadoma, że niektóre kobiety nie mają możliwości otrzymania wszystkich informacji do podjęcia najlepszej dla siebie i swojego nienarodzonego dziecka decyzji ze względu na czynniki niezależne od siebie na np. brak czasu na spotkanie z położną, brak tłumacza albo brak znajomości angielskiej służby zdrowia. Jeśli jest coś, o czym chciałabyś wiedzieć więcej, napisz do mnie na e-mail poloznawuk@gmail.com.

52 ~ kuchnia

NA SZYBKI OBIAD

Spieszycie się? Oczywiście, wszyscy mamy powody do pośpiechu. Ale i tak najważniejszy pewnie pojawia się wówczas, kiedy wracamy do domu i czujemy wilczy apetyt. Chcemy jak najszybciej zasiąść przy stole. Wtedy potrzebujemy przede wszystkim pomysłu.

Jasne, że doceniamy znakomitą pomoc w gotowaniu, jaką są domowe zapasy, czy

szybkie zakupy po drodze do domu, ale i tak pomysł jest najistotniejszy. Drodzy Czytelnicy, przedstawiam kilka pomysłów na naprawdę ekspresowe dania. Jeśli macie składniki w domowej lodówce lub zdołacie je szybko kupić - wystarczy najwyżej pół godziny, aby smakowity obiad stał na stole. A więc życzymy smacznego !

Na początek - zupy. Utarł się pogląd, że dobra zupa wymaga długiego gotowania. Nie mamy na to czasu. Ale przecież doskonałą zupę można przygotować szybciutko. Oto na przykład

POMIDOROWA ZAWIESISTA

Składniki: 4 szklanki wywaru, rosołu lub rosołu z kostki, 1 puszka obranych pomidorów w soku pomidorowym, 2 winne jabłka, 2 ząbki czosnku, 2 łyżki siekanej zielonej pietruszki lub koperku, cukier, sól Do wywaru wrzucamy obrane i pokrojone na drobne kawałki jabłka; zagotowujemy, dodajemy puszkę pomidorów w soku, rozdrobniony czosnek i wszystko razem miksujemy, po czym doprowadzamy do wrzenia doprawiając solą i cukrem do smaku.

Każdą porcję posypujemy siekaną zieleniną, a jako dodatek mogą być podane jakiekolwiek krakersy, paluszki lub inne słone ciastka czy wypieki.

ZUPA

Z PORÓW Składniki: 2 duże pory, 4 szklanki wywaru warzywnego lub bulionu z kostki, łyżka masła, 1/2 szklanki niskoprocentowej śmietanki, po szczypcie pieprzu, soli i cukru do smaku.

Jako dodatek możemy podać grzanki, przyrumienione tosty z tostera lub nieco tartego sera Pory czyścimy, odcinamy części najintensywniej zielone. Te jasne przekrawamy na pół i myjemy usuwając spomiędzy listków resztki piasku. Kroimy w makaronik.

Masło rozgrzewamy w garnku, dodajemy pokrojone pory i dusimy, mieszając, aż pory staną się miękkie. Uwaga: nie powinny się zrumienić!

Do miękkich porów wlewamy wywar lub bulion, miksujemy na gładki krem i zagotowujemy doprawiając solą, pieprzem i cukrem. Na koniec, już po zagotowaniu, dodajemy śmietankę i mieszamy zupę.

Podajemy posypaną tartym serem lub z dodatkiem grzanek albo rumianych tostów.

11 luty 2022

foto: Shutterstock

ZUPA SEROWA Składniki: 20 dag topionego serka o ulubionym smaku, 4 szklanki rosołu lub bulionu z kostki czy domowego wywaru, 4 łyżki kwaśnej śmietany, sól, pieprz, ewentualnie szczypta cukru do smaku; 2 łyżki siekanej zielonej pietruszki

foto: Shutterstock

Wywar lub bulion zagotowujemy.

Do wrzącego dodajemy topiony ser pokrojony na kawałki, mieszamy, aż się dokładnie rozpuści. Każdą porcję posypujemy siekaną zieloną pietruszką i ozdabiamy połową łyżki śmietany.

kuchnia

~ 53

Zaprasza Barbara Adamczewska Kilka minut więcej zajmie przyrządzenie innej zupy. Ale warto wypróbować i ten smak.

foto: Shutterstock

ZUPA Z ZIELONEGO GROSZKU Z KLUSECZKAMI Składniki: Puszka zielonego groszku(0,4 kg), 3 szklanki wywaru lub bulionu z kostki, 2 łyżki siekanej zielonej pietruszki, ewentualnie sól do smaku

Na kluseczki lane: jajko i 2 łyżeczki mąki (trzeba mąkę dodawać powoli, ponieważ niekiedy trzeba jej dodać szczyptę więcej, niekiedy odrobinę mniej; ciasto powinno mieć lejącą się konsystencję).

Do garnka wlewamy zawartość puszki, dodajemy domowy wywar lub przygotowany z kostki rosół; zagotowujemy.

Mieszamy jajko z mąką i powoli, na wrzącą (niezbyt gwałtownie!) zupę wlewamy cienkim strumieniem ciasto. Kiedy skończymy, dodajemy posiekaną zieloną pietruszkę

54 ~ kuchnia Jeśli

obiad ma być naszym głównym posiłkiem, warto przygotować drugie danie.

propozycje prostych dań bezmięsnych.

Najpierw

Coraz częściej rezygnujemy z różnych przyczyn z mięs. A dania bezmięsne mogą być co najmniej równie smaczne jak i sycące .Na przykład

FASZEROWANE JAJKA ZAPIEKANE W KOKILKACH

6-8 jaj ugotowanych na twardo, 3 łyżki posiekanego szczypiorku lub koperku lub obu tych zielonych przypraw, 2 łyżki śmietany, 2 łyżki masła, pieprz, sól, tarta bułka

Ugotowane jajka obieramy ze skorupek, siekamy około 3 minut (najwygodniej w dużej misce, przy pomocy długiego noża). Dodajemy zieleninę, śmietanę, sól i pieprz do smaku.

Do posmarowanych masłem niedużych żaroodpornych kokilek na-

PRAWIE RUSKIE PIEROGI 1 kg ugotowanych (najlepiej wcześniej) ziemniaków, około 30 dag białego twarogu, jajko, cebula, łyżka masła (najlepiej klarowanego), 4 łyżki oleju, 1/2 szklanki tartej bułki, pieprz, sól

Ziemniaki i ser najlepiej zmielić w maszynce lub, co jest znacznie szybsze, razem przepuścić przez praskę do puree.

Drobno posiekaną cebulę podsmażamy na złoto na maśle. Podsmażoną cebulę, jajko oraz sól i pieprz dodajemy do zmielonej masy serowo-ziemniaczanej, mieszamy.

Formujemy okrągłe lub owalne kotlety, które obtaczamy w tartej bułce i smażymy na rozgrzanym oleju.

Najczęściej karp kojarzy nam się z Wigilią. Ale przecież jest to świetna ryba i na powszedni, pyszny obiad.

W dodatku szybki.

KARP W ŚMIETANIE 2 filety z karpia, ok. 60-80 dag wagi, 2 łyżki mąki, sól, pieprz, łyżka masła klarowanego, 1/2 szklanki niezbyt gęstej kwaśnej śmietany

Filety dzielimy na połówki, solimy i obsypujemy z obu stron mąką, odrobiną pieprzu. W obszernej patelni układamy na rozgrzanym

maśle. Smażymy z obu stron po 5 minut, po czym zalewamy śmietaną wymieszaną z ½ łyżeczki pozostałej mąki i szczyptą soli. Podgrzewamy pod pokrywką chwilę, a kiedy sos się zagotuje, mieszamy go, aby zebrać całe masło z patelni i polewamy dokładnie kawałki ryby.

Doskonale smakuje z ziemniakami z wody.

kładamy rozdrobnione jajka, wyrównujemy wierzch, posypujemy tartą bułką i na każdej kokilce kładziemy wiórek pozostałego masła.

Zapiekamy w gorącym piekarniku aż bułka nieco się zrumieni. Doskonale danie to smakuje z sałatką przygotowaną z młodych listków

szpinaku, polaną oliwą i octem balsamicznym i posypaną solą, pieprzem i kilkoma wiórkami żółtego sera.

Równie prostą i smakowitą potrawą są

foto: Shutterstock

Smakowite połączenie ryby z

mięsem to :

PSTRĄG NA BEKONIE Po 1 pstrągu na osobę, tyleż plasterków bekonu lub boczku wędzonego, pęczek zielonej pietruszki, sól, 1/2 łyżeczki mielonej gałki muszkatołowej

Oczyszczone i umyte pstrągi osuszamy papierowym ręcznikiem solimy, do brzuszków wkładamy po gałązce zielonej pietruszki i po szczypcie gałki muszkatołowej.

Na żaroodpornym półmisku lub płaskiej blaszce układamy plasterki bekonu, na nim pstrągi, a na wierzchu kładziemy gałązki zielonej pietruszki.

Pieczemy w nagrzanym piekarniku 25 minut. Polewamy w tym czasie kilkakrotnie wytwarzającym się sosem. Szczególnie smaczne są upieczone na chrupko listki ułożone na rybach!

Przed wiekami polski przepis na gotowaną rybę stał się bardzo znany na świecie, potrawa ta trafiała na snobistyczne stoły. Choć ma wyjątkowy smak jest bardzo prosta w wykonaniu.

RYBA PO POLSKU 11 luty 2022

Ok.80 dag filetu z sandacza (ale może to być także dorsz!), 4 szklanki rosołu warzywnego z kostki lub domowego wywaru z warzyw, 1 cebula, 3-4 łyżki masła, 2 jajka na twardo, łyżka zielonej siekanej pietruszki Wywar zagotowujemy z pokrojoną drobno cebulą, wkładamy do niego kawałki ryby i gotujemy powoli około 10-15 minut.

Ugotowane na twardo jajka dość drobno siekamy, dodajemy siekaną zielona pietruszkę.

Masło rozpuszczamy.

Kawałki ryby wyjmujemy z wywaru, posypujemy siekanym jajkiem i polewamy rozpuszczonym masłem. Podajemy z ugotowanymi ziemniakami.

kuchnia

~ 55

Ale oto propozycje dla tych, dla których obiad bez I jeszcze proste a smaczne danie, które można mięsa nie istnieje. Jeżeli z poprzedniego dnia zostało uznać za „ ratunkowe”, kiedy czas bardzo nas goni. nam nieco mięsa - możemy przygotować smakowitą potrawę:

DANIE W JEDNYM RONDLU 4 plasterki wieprzowej pieczeni lub pieczonego schabu czy tyleż porcji upieczonego poprzedniego dnia kurczaka, 3 łyżki oliwy lub oleju, pół czerwonej papryki, 2-3 duże pomidory lub dobry przecier pomidorowy, cebula, sól, pieprz, odrobina ostrej papryki.

Na kluski: 1,5 szklanki mąki,1 jajko

W szerokim płaskim garnku podduszamy pokrojoną w piórka cebulę, dodajemy pokrojoną drobno paprykę i pomidory. Dusimy wszystko razem 10 minut, dodajemy sól , pieprz, ostrą paprykę do smaku.

Do przygotowanego sosu dodajemy porcje mięsa.

Teraz pora na przygotowanie klusek kładzionych. Najpierw nastawiamy w garnku 2 litry lekko osolonej wody.

W czasie jej grzania mieszamy mąkę z jajkiem i dodajemy tyle wody, aby powstało gęste ciasto. Do wrzącej wody wkładamy, nabierane na brzeg łyżki, podłużne kluski.

Kiedy już wszystkie są w garnku ,mieszamy i czekamy, aż wypłyną na wierzch.

Po minucie odcedzamy je i dodajemy do garnka z mięsem w sosie.

Lekko mieszamy i podajemy.

KIEŁBASIANE MISECZKI

Składniki: 4 grube ,centymetrowe plastry grubej kiełbasy (w typie polskiej kiełbasy „szynkowej”), 25 dag pieczarek łyżka masła klarowanego, a w razie nadzwyczajnego pośpiechu puszka (40 dag) zielonego groszku, 2 łyżki oleju, sól, pieprz

Kroimy pieczarki w plasterki i na rozgrzanym maśle klarowanym podsmażamy je, dodając pieprz i sól do smaku.

Na drugiej patelni rozgrzewamy olej i układamy plastry kiełbasy, która w czasie podsmażania uformuje się w wypukłe miseczki. Napełnimy je albo przygotowanymi pieczarkami albo podgrzanym zielonym groszkiem.

Do każdej potrawy potrzebujemy dodatku.

Może warto przygotować ten najprostszy,

BEFSZTYKI ZIEMNIAKI WIEJSKIE PODSMAŻANE 40 dag wołowego mięsa mielonego, 1 nieduża sucha bułka, jajko, 2 łyżki mąki, łyżka masła klarowanego, 2 łyżki oleju, pieprz, sól

Namaczamy suchą bułkę, po czym kiedy już namoknie, odciskamy ją z wody, rozdrabniamy dokładnie widelcem i dodajemy do mielonego

foto: Shutterstock

mięsa. Dodajemy też jajko, pieprz, sól.

Dokładnie mieszamy mięso z dodatkami, po czym formujemy płaskie kotlety - ”befsztyki”, obsypując je z obu stron mąką.

Na rozgrzanym maśle z olejem podsmażamy na szklisto pokrojoną w piórka cebulę, odkładamy ją na talerz Na tym samym tłuszczu smażymy befsztyki. Kiedy po nakłuciu ukazuje się przejrzysty sos - są już gotowe.

Na koniec nakładamy na befsztyki usmażoną cebulę.

Składniki: 1 kg ziemniaków, 4 łyżki posiekanej zielonej pietruszki, 2 ząbki czosnku, łyżeczka mielonej słodkiej papryki, 3 łyżki oleju, sól

foto: Shutterstock

Kroimy pieczarki w plasterki i na rozgrzanym maśle klarowanym podsmażamy je, dodając pieprz i sól do smaku.

Na drugiej patelni rozgrzewamy olej i układamy plastry kiełbasy, która w czasie podsmażania uformuje się w wypukłe miseczki. Napełnimy je albo przygotowanymi pieczarkami albo podgrzanym zielonym groszkiem.

56 ~ kuchnia Najłatwiejszym dodatkiem jest z pewnością

Zimowe, zdrowe smaki dla małych i dużych smakoszy

MARCHEWKOWY MINI NALEŚNIKI PRZYSMAK ORKISZOWE Z MIODEM 2-3 duże marchwie, 1 pomarańca, 1/2 cytryny, 2 łyżki oleju np. z pestek winogron, szczypta soli i jeśli uznajemy to za konieczne, do smaku odrobina cukru

A czy możemy obyć się bez

Obraną marchew ścieramy na grubej jarzynowej tarce. Dodajemy wyciśnięty sok z całej pomarańczy i z połówki cytryny, sól, jeśli potrzeba cukier oraz olej. Dokładnie mieszamy.

deseru, nawet jeśli przygotowujemy ekspresowy obiad? Przecież i on może być prosty i szybki. Tak , jak na przykład

PIECZONE JABŁKA Z MIODEM 4 dorodne jabłka, 4 łyżeczki miodu

Z umytych jabłek odkrawamy wierzchy, wydrążamy gniazda nasienne i w ich miejsce wkładamy po łyżeczce miodu.

Pieczemy w nagrzanym piekarniku (lub kuchence mikrofalowej) około 20 minut, aż wierzchy jabłek będą lekko zrumienione, a nakłute patyczkiem okażą się miękkie.

foto: Shutterstock

Składniki na ok 15 szt: 1 pełna szklanka mąki orkiszowej (250 gr) 1 jajko 1 szklanka mleka ½ szklanki pełnoziarnistej kaszki orkiszowej Holle 1 łyżka oleju kokosowego (lub innego dowolnego) 1 łyżeczka miodu Pół płaskiej łyżeczki cynamonu Migdały, jabłka do wycięcia gwiazdek (opcjonalne) Olej kokosowy do delikatnego podsmażenia (lub inny dowolny)

foto: Shutterstock

Jeszcze prostszy deser to

BRZOSKWINIE Z BORÓWKAMI 4 -8 połówek brzoskwiń z puszki, tyleż łyżeczek borówek do mięsa (ze względu na wyraźny kwaskowy smak)

Do wgłębienia każdej połówki wkładamy łyżeczkę borówek - i już.

Życzę smakowitych szybkich obiadów !

Barbara Adamczewska

11 luty 2022

Przygotowanie: Suche składniki wymieszać w jednej misce, mokre w drugiej. Połączyć zawartość obu misek i delikatnie wymieszać. Nakładać łyżką na rozgrzaną patelnię z niewielka ilością tłuszczu. Smażyć na małym ogniu do zarumienienia. Polać miodem lub jogurtem, przybrać jabłkowymi gwiazdkami lub innymi ulubionymi owocami czy dodatkami dostosowanymi dla dzieci i dorosłych.

Np. kruszoną czekoladą, skórka pomarańczową, rodzynkami itp. Gotowe!

Smacznego!

Porada: Olej kokosowy można zastąpić innym dowolnym. Przed połączeniem z innymi składnikami należy go delikatnie rozpuścić, aby zmienić jego konsystencję na płynną. Mini naleśniki w wersji dla dorosłych podsmażyć na większej ilości tłuszczu i bardziej przyprawić, będą bardziej chrupiące i wyraziste w smaku.

Smacznego!

Więcej o diecie maluchów na Holle.pl

kalendarium

KALENDARIUM LUTY

1 luty 1327 – Edward III został koronowany na króla Anglii.

1811 – U wschodniego wybrzeża Szkocji uruchomiono latarnię morską Bell Rock.

1814 – Rozpoczął się ostatni jarmark na zamarzniętej Tamizie w Londynie. Jarmarki organizowano od XV wieku podczas tzw. małej epoki lodowej.

2 lutego 1626 – Karol I Stuart został koronowany na króla Anglii.

1709 – Na bezludnej wyspie należącej do archipelagu Juan Fernández na Pacyfiku odnaleziony został szkocki rozbitek Alexander Selkirk, który prawdopodobnie zainspirował Daniela Defoe do napisania powieści Robinson Crusoe.

3 lutego 1537 – W londyńskim Tyburn wykonano wyrok śmierci na Thomasie FitzGeraldzie, przywódcy zdławionej rebelii w Irlandii z roku 1534.

1830 – Na konferencji londyńskiej przyznano niepodległość Grecji.

4 lutego 1555 – W Londynie został spalony na stosie John Rogers, duchowny anglikański, tłumacz i komentator Biblii, pierwszy męczennik protestancki w okresie rekatolicyzacji Anglii za panowania królowej Marii Tudor.

1971 - Zbankrutowało brytyjskie przedsiębiorstwo Rolls-Royce, co doprowadziło do jego nacjonalizacji.

1974 – W hrabstwie Yorkshire w północnej Anglii 12 osób zginęło (w tym 9 żołnierzy), a 38 zostało rannych w wyniku wybuchu bomby zegarowej podłożonej w autobusie przez IRA. 5 lutego 1811 – Książę Walii i przyszły król Wielkiej Brytanii Jerzy IV został księciem-regentem, przejmując władzę od odsuniętego z powodu popadnięcia w obłęd ojca Jerzego III. 6 lutego 1952 – Po śmierci ojca Jerzego VI Elżbieta II została królową Wielkiej Brytanii.

8 lutego 1956 – W Londynie odbyła się prezentacja autobusu piętrowego Routemaster.

~ 57

9 lutego 1920 - Wojska brytyjskie zdobyły Taleex, stolicę leżącego na Półwyspie Somalijskim Państwa Derwiszów, kładąc kres jego istnieniu.

1996 – 2 osoby zginęły, a 40 zostało rannych w przeprowadzonym przez IRA zamachu bombowym w londyńskiej dzielnicy portowej Docklands.

11 lutego 1963 – Zespół The Beatles nagrał w londyńskim studiu Abbey Road swój debiutancki album Please Please Me. 14 lutego 1895 – W londyńskim St. James’s Theatre odbyła się premiera komedii Bądźmy poważni na serio (The Importance of Being Earnest) Oscara Wilde’a.

17 lutego 1843 – Zwycięstwo wojsk brytyjskich nad siłami emirów prowincji Sindh w bitwie o Miani w Indiach.

18 lutego 1965 – Proklamowano niepodległość Gambii (od Wielkiej Brytanii).

22 lutego 1948 – 58 osób zginęło, a 123 zostały ranne w zamachu bombowym na brytyjskie samochody wojskowe w Jerozolimie, przeprowadzonym przez żydowską organizację terrorystyczną Irgun.

24 lutego 1711 – W Londynie odbyła się premiera pierwszej wersji opery Rinaldo Georga Friedricha Händla.

25 lutego 1570 – Papież Pius V ekskomunikował królową Anglii Elżbietę I Tudor.

26 lutego 1789 – Padł angielski ogier-reproduktor Eclipse, będący przodkiem 80% obecnie żyjących koni wyścigowych.

28 lutego 1825 – Zawarto układ rosyjsko-brytyjski ustalający granicę między Alaską a Kanadą.

29 lutego 1964 – Należący do British Eagle International Airlines samolot Bristol Britannia 312, rozbił się w Alpach, w wyniku czego zginęły 83 osoby (75 pasażerów i 8 członków załogi).

58 ~ satyra

PRZEZ OKULARY PIOTRA BIELKOWICZA

foto: Shutterstock 11 luty 2022

satyra

~ 59

Imprezy na Downing Street w czasie pandemii

Australian Open 2022 czyli S Morrison vs N Djokovic

O kłamstwach w polityce (cd) czyli o polskich Pinokiach

Copyright Piotr Bielkowicz 2022

Copyright Piotr Bielkowicz 2022

Copyright Piotr Bielkowicz 2022

Przez Covida nasze życie Boris zamknął należycie i świat stał się taki szary – puste puby, puste bary.

Wszędzie restrykcje, zakazy, by nie złapać tej zarazy.

Nie chodziłeś już na tańce.

Miałeś siedzieć w jednej bańce.

Nie odwiedzałeś nikogo, bo to kosztowało drogo.

Nawet William i Królowa znosili areszt bez słowa.

Smutno wyglądały sprawy..., ale był też dom zabawy.

A tam tańce, jadło, picie.

W skrócie –wesolutkie życie!

Przemycano tam walizki pełne wina oraz whisky.

No i teraz jest afera – bo to dom Bo Jo – premiera!

Bo Jo więc udaje Greka, kłamie, z wyjaśnieniem zwleka, więc się nad nim chmura zbiera.

Na dodatek jakiś gość w Bo Jo domu, jak na złość, połamał dziecka zabawki.

Takie tam się działy sprawki!

Czy przez problemy z synka huśtawką Bo Jo zapozna się z zieloną trawką?

foto: Shutterstock

Szybki serwis, lob i smecz i już jest gem, set i mecz.

Niestety nie dla Novaka – więc to może jakaś draka?

W co tu grają? W czym jest rzecz?

Scott Morrison do gry skory, bo za pasem są wybory.

Chce pokazać swym wyborcom, że ich zdrowia jest dozorcą.

Niechętnie więc daje fory antyvax’om, covidiotom – nawet tym z kolekcją złotą.

Pod kontrolą pragnie mieć wszystkich ludzi – taki cieć!

Novak wpadł więc tu jak w błoto!

Nie ma dowodu szczepienia; daje mętne wyjaśnienia, ale za to (tu uwaga!) – w Imigracji jest bałagan Scott też winny, bez wątpienia!

Z odmowy wizy wynika, że rząd nie chce buntownika w Melbourne mieć, bo nie daj Boże rewolucję zacząć może.

Lepiej więc niech Novak znika.

Wnioski: 1. Australia powoli się wciela w świat według George’a Orwella.

2. Przegrali tenis i polityka, a Covid wygrał.

Wnioski zamykam.

W Polsce nowego mamy wirusa – zmutowanego Pegasusa.

On jak Pegasus w smartfonie siedzi i podsłuchuje ludzi i śledzi.

Z Polskim wariantem sporo zamętu, gdyż on nie tylko jest na agentów i terrorystów jeszcze do tego.

On jest praktycznie na każdego! (a autentyczny z Izraela mija zwykłego obywatela) Rząd ze specjalnych służb pomocą szpiegował ludzi dniem i nocą i z wyjaśnieniem długo zwlekał, a w międzyczasie udawał Greka (choć to nie było mądre takie, bo Pegaz jest greckim rumakiem) Jaki Pegasus? O co tu biega?

My nic nie wiemy. Jakiego szpiega?

Pełna Pinokiów ława rządowa i każdy nos swój pod pulpit chowa.

I każdy myśli :-„Czy było warte pójście z Pegazem w takie zaparte, albo lecenie w kłamstwa oparach?”.

Lecz szpiegowanie to strefa szara, więc może im się opłacało widzieć w całości Giertycha ciało, albo odwiedzić Brejzy sypialnię, ale dyskretnie, nie nachalnie?

A ‘grzeczne’ służby w nagrodę za to śledziły panią prokurator.

Wśród polityków teraz panika – każdy swój smartfon z trzaskiem zamyka (ja temu wcale się nie dziwię – kto chce mieć teczkę w Tel Avivie?) i każdy chce być testowany na to czy był podsłuchiwany.

Do testów kolejka niekrótka Hołownia, Tusk, Kamysz i Budka.

A może jest już ich czterdziestu do tych anty-szpiegowskich testów. ......

Podsumowując – dwa wirusy już teraz robią w Polsce newsy.

A Opozycja sieje hejt wołając :-„ Drugi Watergate!”.

Nie chce zrozumieć, że rząd chciał dobrze: 1. Dając fundusze panu Ziobrze, by on przy pomocy Pegaza ofiary przestępstw wynagradzał (bo on współczesny Robin Hood bierze przestępców pod swój but); 2. Pegasus też może się przyda w zwalczaniu wrednego Covida; 3. A jeśli nie, czy to różnica?

W najgorszym razie Szef na Pegazie poleci dumnie w stronę Księżyca ( i choć to Opozycję złości pokona jakoś stan niemożności)

60 ~ strefa dzieci

ZNAJDŹ ROZWIĄZANIE

OBLICZ

11 luty 2022

KRZYŻÓWKA

strefa dzieci

OBLICZ

ROZWIĄŻ REBUS

~ 61

co w trawie piszczy... foto: Shutterstock

POLECAMY!

The Dandy Warhols

Amerykański zespół muzyczny, grający rocka alternatywnego, założony w 1993 w Portland. Nazwa zespołu jest hołdem dla Andy Warhola. Grupa została założona przez wokalistkę i gitarzystkę Courtney Taylor-Taylor oraz gitarzystę Petera Holmströma. Później dołączyli do nich klawiszowiec Zia McCabe i perkusista Eric Hedford. Hedford odszedł w 1998 roku i został zastąpiony przez kuzyna Taylora-Taylora, Brenta DeBoera. Zespół zyskał uznanie po wydaniu debiutanckiego albumu,... The Dandy Warhols Come Down, w 1997 roku. W 2001 roku ich piosenka „Bohemian Like You” pojawiła się w reklamie Vodafone.

Do tej pory wydali 10 albumów studyjnych, dwa albumy kompilacyjne i 27 singli. kiedy: niedziela, 13 lutego 2022 r., godz. 19:00 gdzie: Roundhouse, London

MAGAZYN kulturalny Lloyd Cole brytyjski piosenkarz i autor tekstów, znany z roli wokalisty Lloyd Cole and the Commotions w latach 1984-1989, a także z późniejszej kariery solowej.

Ostatnie albumy sfinansowali jego fani, m.in. Broken Record,wydany we wrześniu 2010 roku, czy Standards, wydany w czerwcu 2013 roku. W 2016 roku Cole wyruszył w trasę koncertową z The Leopards, aby uczcić wydanie box setu Lloyd Cole and the Commotions Collected Recordings 1983–1988. Album koncertowy Lloyd Cole and the Leopards – Live at Brooklyn Bowl został wydany za pośrednictwem jego strony internetowej wraz z kilkoma nagraniami na żywo koncertów, które wykonywał ze swoim synem Williamem na gitarze. kiedy: piątek, 11 lutego 2022 r., godz. 19:00 sobota, 12 lutego 2022 r., godz. 19:00 gdzie: Cadogan Hall, London 11 luty 2022

KALENDARIUM WYDARZEŃ: luty 2022 Palace

Yann Tiersen

Tayc

to brytyjski zespół z Londynu, grający rock alternatywny i blues rock. Palace rozpoczęli działalność w 2014 roku, wydając swoją debiutancką EP-kę zatytułowaną Lost in the Night. W 2015 roku wydali swój drugi minialbum zatytułowany Chase The Light. W 2016 roku wydali swój pierwszy pełnometrażowy album zatytułowany So Long Forever, a w 2019 roku – drugi, zatytułowany Life After.

francuski kompozytor, muzyk multiinstrumentalista i minimalista oraz wokalista. W swoich utworach wykorzystuje instrumenty takie jak pianino, akordeon i rozmaite typy instrumentów smyczkowych oraz strunowych.

Znany głównie dzięki ścieżkom dźwiękowym do filmów Wyśnione życie aniołów (1998, reż. Érick Zonca), Amelia (2001, reż. Jean-Pierre Jeunet) oraz Good bye, Lenin! (2003, reż. Wolfgang Becker). Jego utwory są łatwo rozpoznawalne dzięki prostej linii melodycznej i użyciu niewielu instrumentów (minimalizm).

a właściwie Julien Bouadjie, jest kameruńsko-francuskim piosenkarzem.

Urodzony w Marsylii w kameruńskiej rodzinie, rozpoczął karierę muzyczną w 2012 roku po przeprowadzce do Paryża. Studiował teatr i taniec, zanim przeniósł się do piosenki i pisania.

Jego pierwszym wydawnictwem był 10-utworowy mixtape, Alchemy 30 maja 2017 roku, a następnie drugi mixtape H.E.L.I.O.S 27 lipca 2018 roku. W lutym 2019 roku Tayc wydał debiutancki album NYXIA, który miał kolejne części Tome II i Tome III

kiedy: sobota, 12 lutego 2022 r. godz. 18:30 gdzie: Roundhouse, London

kiedy: sobota, 12 lutego 2022 r. godz. 18:30 gdzie: Indigo at The O2, London

kiedy: piątek, 11 lutego 2022 r., godz. 19:00 gdzie: O2 Academy Brixton, London

wielki imprezownik

POLECAMY!

~ 63

foto: Shutterstock

Belle and Sebastian

szkocki zespół indie pop założony w Glasgow w 1996 roku przez Stuarta Murdocha i Stuarta Davida, którzy zapisali się do programu Beatbox Stow College dla bezrobotnych muzyków. Razem z profesorem muzyki Alanem Rankine’em nagrali kilka piosenek, a zaraz potem pełnowymiarowy album, zatytułowany Tigermilk. Murdoch opisał kiedyś zespół jako „produkt nieudanego kapitalizmu”. Zespół wziął swoją nazwę od opowiadania, które napisał Murdoch, zainspirowany telewizyjną adaptacją francuskiej powieści Belle et Sébastien o sześcioletnim chłopcu i jego psie. Debiutancki album wyszedł w nakładzie tysiąca egzemplarzy. Dziś te oryginalne kopie są wyceniane na 400 funtów! Po sukcesie debiutanckiego albumu, Belle i Sebastian podpisali kontrakt z Jeepster Records If You’re Feeling Sinister, ich drugi album, został wydany 18 listopada. Powszechnie uważany jest za arcydzieło i regularnie trafia na listy najlepszych brytyjskich płyt. W 1999 roku zespół został nagrodzony nagrodą Best Newcomer (za trzeci album) na BRIT Awards. W tym samym roku zespół zorganizował własny festiwal, Bowlie Weekender. Albym Dear Catastrophe Waitress, wydany w 2003 roku, został wyprodukowany przez legendarnego producenta Trevora Horna i został ciepło przyjęty przez krytyków i publikę. W styczniu 2005 roku B&S został wybrany najlepszym szkockim zespołem w ankiecie The List, pokonując między innymi Simple Minds, Idlewild, Travisa, Franza Ferdinanda i The Proclaimers. W sierpniu 2019 roku, aby uczcić 20. rocznicę pierwszego festiwalu Bowlie Weekender, Belle & Sebastian zorganizował trzeci festiwal, nazwany Boaty Weekender. W przeciwieństwie do poprzednich dwóch festiwali, Boaty Weekender odbywał się na statku wycieczkowym na Morzu Śródziemnym zamiast w brytyjskich parkach wakacyjnych. kiedy: poniedziałek, 14 i 15 lutego 2022 r., godz. 19:00 gdzie: Roundhouse, London

Example

a właściwie Elliot Gleave, to brytyjski piosenkarz i raper. Jego inicjały, E.G., to skrót łacińskiej frazy exempli gratia („na przykład”). Example uczęszczał do ADT College (obecnie Ashcroft Technology Academy) w Wandsworth.

Jak twierdził w wywiadach, że głównym powodem, dla którego zaczął rapować, były niesamowite albumy Wu-Tang Clan i Snoop Dogga. kiedy: sobota, 12 lutego 2022 r., godz. 19:00 gdzie: O2 Academy Brixton, London

Nina Conti

to brytyjska aktorka, komik i brzuchomówczyni. Na scenie od 1996 roku. Pojawiła się w kilku programach telewizyjnych, m.in. Black Books, Holby City, Single oraz australijskim programie panelowym Spicks and Specks.Otrzymała nagrodę „Best Performance” w Maverick Movie Awards za film Her Master’s Voice z 2012 roku.

Regularnie pojawia się w londyńskich lokalach komediowych.

kiedy: sobota, 12 lutego 2022 r., godz. 21:30 gdzie: Arts Theatre London, London

Matt Maltese

to angielski piosenkarz i autor tekstów.

Jego styl łączy elementy indie popu, indie rocka i kameralnego, melodyjnego popu. Zadebiutował singlem „Even If It’s a Lie” w 2015 roku. Od tego czasu wydał trzy albumy studyjne, dwa minialbumy i dziewiętnaście singli.

W lipcu 2021 roku ukazała się płyta Good Morning It’s Now Tomorrow. kiedy: poniedziałek, 14 lutego 2022 r., godz. 19:30 gdzie: Village Underground, London

Jaga Jazzist

norweski eksperymentalny kolektyw jazzowy. BBC ogłosiło ich drugi album, A Livingroom Hush, wydany przez Ninja Tune, najlepszym albumem jazzowym 2002 roku. Trzon zespołu stanowią bracia Lars i Martin Horntveth.

Martin założył Jaga Jazzist wraz z

Ivarem Christianem Johansenem w 1994 roku, gdy byli jeszcze nastolatkami. Debiutancki album Jævla Jazzist Grete Stitz zawierał zabawny, humorystyczny jazz z elementami rapu. A wydawnictwo Livingroom Hush zdobyło norweską nagrodę muzyczną Alarm Prize w 2002 roku.

Zespół składa się z trąbek, puzonu, gitary elektrycznej, basu, perkusji, tuby, klarnetów basowych, wibrafonu i elektroniki. Inspirują ich Talk Talk, Soft Machine, John Coltrane, Don Cherry, Aphex Twin, Stereolab, Squarepusher i Tortoise. The Mars Volta wymienia Jaga Jazzist jako jeden ze swoich ulubionych zespołów. kiedy: wtorek, 15 lutego 2022 r., godz. 19:00 gdzie: Islington Assembly Hall, London

Snoh Aalegra

szwedzka piosenkarka i autorka tekstów. Pochodzi z rodziny perskiej.

Zaczęła pisać muzykę w wieku 9 lat, a już w 2001 roku, w wieku 13 lat, podpisała kontrakt z Sony Music Sweden.

W 2009 roku rozpoczęła profesjonalną karierę muzyczną jako Sheri. Wydała debiutancki singiel „Hit and Run”, który osiągnął 12 miejsce na szwedzkiej liście przebojów; drugi singiel „U Got Me Good” dotarł do 2 miejsca. W lipcu 2014 roku zadebiutowała pod swoim nowym nazwiskiem, Snoh Aalegra.

Zaraz potem skontaktował się z nią Prince. Był jej mentorem aż do śmierci w 2016 roku. 20 października 2017 roku Aalegra wydała swój debiutancki album Feels, na którym wystąpili Vince Staples, Vic Mensa, Logic i Timbuktu. Album jest „nostalgiczną mieszanką soulu i R&B”. Uważa się, że artystka czerpie z Jamesa Browna, Michaela Jacksona, Whitney Houston, Prince’a, Brandy, Lauryn Hill, Missy Elliott, Robyn i Mariah Carey. Ale robi to w niesamowity sposób. kiedy: środa, 16 lutego 2022 r., godz. 19:00 gdzie: O2 Academy Brixton, London

64 ~ wielki imprezownik

co w trawie piszczy...

POLECAMY!

foto: Shutterstock

The Kooks

angielski indie rockowy zespół z Brighton. Ich muzyka łączy w sobie elementy rocka, punku, ska, reggae, funku i bluesa. Stylem nawiązują do twórczości takich zespołów, jak The Police, The Strokes, The Everly Brothers, Funkadelic, The Undertones, The Smiths, The Beatles czy The Cure.

Zespół zaistniał na rynku muzycznym w roku 2006, wydając pierwszy album Inside In/Inside Out, który rozszedł się na świecie w ponad 1,5 milionach kopii.

Dwa lata później zespół wydał Konk, następnie Junk of the Heart, a w 2014 roku swoją premierę miał album Listen (The Kooks album).

Nazwa grupy została zainspirowana tytułem Davida Bowiego pt. Kooks (piosenka pochodzi z albumu Hunky Dory z roku 1971). Bowie napisał ją dla swego nowo narodzonego syna – Duncana Jonesa. Z kolei tytuł pierwszego krążka (Inside In/Inside Out) jest hołdem dla przedstawicieli amerykańskiego proto punka lat sześćdziesiątych – Velvet Underground (nawiązuje do albumu White Light/White Heat).

The Kooks jest obecnie uważany za jeden z najciekawszych zespołów rockowych współczesnej sceny muzycznej w Wielkiej Brytanii. Inside In/Inside Out spędziło ponad pół roku na brytyjskiej liście 20 najpopularniejszych albumów i sprzedało się w ponad milionowym nakładzie egzemplarzy, zapewniając zespołowi platynową płytę. kiedy: czwartek, 17 lutego 2022 r., godz. 19:00 gdzie: O2 Academy Brixton, London

Melanie C lub Mel C, to Melanie Jayne Chisholm – brytyjska wokalistka, jedna z członkiń grupy muzycznej Spice Girls.

Obecnie zajmuje się karierą solową.

Jak zaczęła się jej kariera? W 1994 magazyn Stage opublikował ogłoszenie: „Poszukuje się pięciu pełnych życia dziewczyn w celu sformowania pop grupy”. Melanie C, Geri, Mel B., Victoria i Emma, które zostały wybrane spośród setek innych dziewcząt, rozpoczęły współpracę z Bobem i Chrisem Herbertami. W lipcu 1996 roku ich pierwszy singiel, „Wannabe”, zawojował listy przebojów w ciągu jednego tygodnia. Drugi singel „Say 11 luty 2022

You’ll be There”, wydany w październiku wskoczył na pierwsze miejsce brytyjskich list przebojów. Dodatkowo dziewczyny otrzymały nagrodę za teledysk do tego utworu. W listopadzie Spice Girls pojawiły się w Internecie, wydały nawet CD-Rom „Five Go Mad In Cyberspace”, a na Boże Narodzenie wypuściły singiel „2 Become 1”, który okazał się najszybciej sprzedającym się krążkiem roku. Pierwszy album „SPICE”, największy hit roku i najlepiej sprzedający się album wydany przez girlsband w historii, sprzedał się tylko w ciągu dwóch tygodni w liczbie dwóch milionów egzemplarzy. Później posypały się liczne nagrody. W 2012 roku zespół wystąpił na zakoń-

czeniu Letnich Igrzysk Olimpijskich w Londynie. kiedy: 16 lutego 2022 r, godz. 19:00 gdzie: O2 Shepherds Bush Empire,, London

Surfaces amerykańska grupa muzyczna z Teksasu. Obecnie tworzą ją wokaliści/gitarzyści Forrest Frank i Colin Padalecki. Ich muzyka jest mieszanką jazzu, soulu, popu, hip hopu, reggae i calypso. Wydali cztery albumy studyjne. Ich pierwszy niezależny album studyjny, Surf, został wydany w 2017 roku. W styczniu 2019 roku zespół

wydał swój drugi album, Where the Light Is. Utwór z albumu, „Sunday Best”, stał się wielkim przebojem w Kanadzie, Irlandii, Nowej Zelandii, Australii, Norwegii, Wielkiej Brytanii i Stanach Zjednoczonych, a także znalazł się w Top 100 w Niemczech, Szwecji i Szwajcarii. Piosenka ma ponad 730 milionów odtworzeni na Spotify. W czerwcu 2020 roku zespół wydał „Learn to Fly”, singiel, nagrany we współpracy z piosenkarzem Eltonem Johnem. kiedy: środa, 16 lutego 2022 r. godz. 19:00 gdzie: Electric Brixton, London

wielki imprezownik

Cassyette

młoda brytyjska piosenkarka rockowa i autorka tekstów. Jej debiutancki singiel „Jean” został wydany 6 września 2019 roku. Została zauważona przez media. Clash Magazine opisał ją jako nu metalową „pop prowokatorkę” i „księżniczkę electro-popu, którą należy trzymać na radarze”. MTV opisuje jej styl jako hardcore, napędzany kobietami i zapewnia, że „Cassyette to zupełnie nowa i nadchodząca gwiazda rocka”. kiedy: czwartek, 17 lutego 2022 r., godz. 19:00 gdzie: Underworld, London

Ray BLK

właściwie Rita Ekwere (występuje także pod pseudonimem Ray Blizzy) to brytyjska pianistka, piosenkarka i autorka tekstów i muzyki, tworząca utwory na pograniczu soulu i popu.

Urodziła się w Nigerii, skąd w wieku czterech lat przeprowadziła się do Wielkiej Brytanii. Dorastała w Catford.

Pierwszy zespół założyła w wieku 13 lat. Studiowała literaturę angielską na Brunel University London. Pseudonim Ray BLK wywodzi się od słów Building Living Knowing (budować, żyć, wiedzieć) i określa trzy najważniejsze dla niej wartości. W 2016 była nominowana do nagrody dla najlepszej debiutanki MOBO Awards. 6 stycznia 2017 została zwyciężczynią BBC’s Sound of 2017. kiedy: czwartek, 17 lutego 2022 r., godz. 19:00 gdzie: Roundhouse, London

Sammy’ego Robinsona i perkusistę George’a Townenda, którzy grali razem w Treeboy & Arc. Ich debiutancki album The Overload został wydany 21 stycznia 2022 roku. Grupa jest „ do obejrzenia” na liście BBC Sound of 2022. Grupa została również uznana za jednego z „Najlepszych Nowych Artystów 2021 roku” przez portal Paste. kiedy: czwartek, 17 lutego 2022 r., godz. 19:30 gdzie: Village Underground, London

Yard Act

The Kooks

brytyjski zespół rockowy z Leeds.

Przed jego założeniem wokalista James Smith i basista Ryan Needham byli członkami innych zespołów z Leeds. Smith był członkiem Post War Glamour Girls, a Needham grał w Menace Beach. Potem para zaczęła omawiać stworzenie wspólnego zespołu.Udało się to we wrześniu 2019 r. Wkrótce zatrudnili gitarzystę

angielski indie rockowy zespół z Brighton. Ich muzyka łączy w sobie elementy rocka, punku, ska, reggae, funku i bluesa. Stylem nawiązują do twórczości takich zespołów, jak The Police, The Strokes, The Everly Brothers, Funkadelic, The Undertones, The Smiths, The Beatles czy The Cure.

~ 65

kiedy: piątek, 18 lutego 2022 r., godz. 19:00 gdzie: O2 Academy Brixton, London

Starset

amerykański zespół rockowy z Salem w stanie Ohio, założony przez Dustina Batesa w 2013 roku. Zespół odniósł sukces, głównie dzięki ciekawej promocji swoich albumów koncepcyjnych za pośrednictwem mediów społecznościowych i YouTube. Ich najpopularniejszy dotąd singiel „My Demons” zgromadził ponad 280 milionów wyświetleń na YouTube!

Ich ostatni, czwarty album studyjny, Horizons, wydany 22 października 2021 roku.I to to wydawnictwo promuje obecnie zespół na swoich koncertach. kiedy: piątek, 18 lutego 2022 r., godz. 19:00 gdzie: O2 Forum Kentish Town, London

POLECAMY!

foto: Shutterstock

Fugees

amerykańska grupa muzyczna, popularna głównie w latach ‚90, repertuar której zawiera głównie elementy hip-hopu, soulu i R&B. Członkami zespołu są raper, muzyk i producent Wyclef Jean, raper Pras Michel oraz raperka i piosenkarka Lauryn Hill. Swój pierwszy album – Blunted on Reality – wydali w roku 1994.

Znajdowały się na nim takie utwory jak „Nappy Heads (Mona Lisa)” i „Vocab”. Płyta nie uzyskała jednak większego rozgłosu, w przeciwieństwie do występów zespołu na żywo. Kolejny album – The Score – okazał się jednym z największych przebojów roku 1996 i jednym z najlepiej sprzedających się albumów hip hopowych wszech czasów. Szczególne uznanie zyskały covery starych przebojów, takich jak „No Woman, No Cry” Bob Marley & The Wailers oraz „Killing Me Softly (With His Song)” Roberty Flack. W 1997 Fugees zdobyli dwie Nagrody Grammy za The Score (Best Rap Album) i za „Killing Me Softly” (Best R&B Vocal Performance by a Duo or Group). W roku 1997 członkowie zespołu zaczęli pracować nad projektami solo: Hill nad The Miseducation of Lauryn Hill; Jean zaczął produkować muzykę dla takich artystów jak Canibus, Destiny’s Child i Carlos Santana) oraz nagrał swój solowy debiut – album The Carnival; Michel, wraz z Mýą i Ol’ Dirty Bastardem z Wu-Tang Clanu, nagrali singel „Ghetto Supastar” dla ścieżki dźwiękowej filmu Bulworth. kiedy: piątek, 18 lutego 2022 r., godz. 18:30 gdzie: The O2, London

66 ~ wielki imprezownik

co w trawie piszczy... foto: Shutterstock

POLECAMY!

Pezet

polski raper i osobowość telewizyjna, a także przedsiębiorca. Członek duetu Płomień 81. Występuje od 1998, początkowo wraz z zespołem Płomień 81, który założył ze szkolnym kolegą Marcinem Doneszem (znanym pod pseudonimem Onar). Wraz z zespołem do 2005 nagrał trzy albumy: Na zawsze będzie płonął (1999), Nasze dni (2000) i Historie z sąsiedztwa (2005). W 2002 nakładem T1-Teraz ukazał się pierwszy album solowy Pezeta Muzyka klasyczna, za który otrzymał nominację do Nagrody Muzycznej „Fryderyk” w kategorii Album Roku Hip-hop/R&B. Kolejną nominację Kapliński otrzymał za solowy album Muzyka rozrywkowa (2007). Od 2010 roku prowadzi również wytwórnię muzyczną Koka Beats. Jest także właścicielem marki odzieżowej Koka. W 2011 roku został sklasyfikowany na szczycie listy 30 najlepszych polskich raperów według magazynu „Machina”. Rok później znalazł się na 2. miejscu analogicznej listy opublikowanej przez serwis Porcys. Jego młodszy brat Michał również jest raperem i występuje pod pseudonimem Małolat. kiedy: niedziela, 20 lutego 2022 r., godz. 18:00 gdzie: O2 Forum Kentish Town, London

Wolf Alice

zespół rockowy z Londynu. Założony w 2010 roku jako akustyczny duet, składający się z wokalistki Ellie Rowsell i gitarzysty Joffa Oddie. Od 2012 roku gra z nimi również basista Theo Ellis i perkusista Joel Amey. Wolf Alice zagrała swój pierwszy koncert w Highbury Garage, w grudniu 2010 roku. Debiutancki singiel „Fluffy” wyszedł w lutym 2013 roku, a pierwszy minialbum Blush – w październiku tego samego roku. Drugi album studyjny Visions of a Life ukazał się we wrześniu 2017 roku. Płyta zdobyła nagrodę Mercury Prize 2018 . Trzeci album studyjny Blue Weekend wyszedł w czerwcu 2021 roku. kiedy: piątek, 18 lutego 2022 r., godz. 19:00 sobota, 19 lutego 2022 r., godz. 19.00 niedziela, 20 lutego 2022 r., godz. 19.00 gdzie: Eventim Apollo, London

Simply Red

brytyjska grupa muzyczna utworzona w 1984 r. przez lidera grupy Micka

11 luty 2022

Hucknalla. początkowo zespół nosił nazwę „Red”. Jednakże podczas przygotowań do jednego z pierwszych koncertów i ustalaniu szczegółów z menedżerem klubu, ten ostatni nie mógł przez telefon zrozumieć nazwy grupy, a lider Mick Hucknall powtarzał „Red, simply Red”. Po przyjeździe na miejsce występu na wszystkich plakatach promujących koncert grupa opisana była jako „Simply Red”, i taką oficjalnie nazwę przyjęła.

Największym sukcesem grupy jest płyta Stars z 1991 r., m.in. z przebojami: Stars oraz Something Got Me Started. W Polsce grupa otrzymała „Złotego słowika” za całokształt twórczości na 42. Festiwalu w Sopocie w 2005 roku. W 2010 roku grupa Simply Red postanowiła zakończyć działalność po 26 latach kariery. W roku 2014 jednak się reaktywowała. kiedy: sobota, 19 lutego 2022 r., godz. 18:00 niedziela, 20 lutego 2022 r., godz. 18.00 gdzie: The O2, London

The Kooks

angielski indie rockowy zespół z Brighton. Ich muzyka łączy w sobie elementy rocka, punku, ska, reggae, funku i bluesa. Stylem nawiązują do twórczości takich zespołów, jak The Police, The Strokes, The Everly Brothers, Funkadelic, The Undertones, The Smiths, The Beatles czy The Cure. kiedy: sobota, 19 lutego 2022 r., godz. 19:00 gdzie: O2 Academy Brixton

Esprit D’Air

brytyjsko-japoński zespół rockowy z Londynu. Muzycy poznali się na koncercie w Londynie. Zaczynali w 2011 roku w piątkę: Yosh (wokal), Kai (gitara prowadząca i wokal wspierający), Ellis (bas), Yuki (gitara rytmiczna) i Daishi (perkusja). W 2013 roku zespół zyskał na popularności, ponieważ ich singiel „Shizuku” pojawił się w grze wideo Rock Band 3. Zespół rozpadł się w tym samym roku, a jego członkowie wrócili do Japonii. Reaktywo-

wany w 2016 roku jako solowy projekt Kaia. Debiutancki album Constellations został wydany w 2017 roku. Kai dobiera teraz muzyków sesyjnych i koncertowych do poszczególnych występów. kiedy: niedziela, 20 lutego 2022 r., godz. 19:00 gdzie: O2 Academy Islington, London

Beartooth

amerykański zespół hardcore - punkowy założony przez Caleba Shomo w Columbus w stanie Ohio w 2012 roku. Ich debiutancki album Disgusting ukazał się 10 czerwca 2014 roku. Ostatnia płyta, Below, wyszła w 2021 roku. Shomo tak mówi o zespole: „Chcemy po prostu tworzyć zabawną, punk-rockową, hardcore, dziką muzykę, grać szalone koncerty i dobrze się bawić bez żadnej presji na cokolwiek. kiedy: niedziela, 20 lutego 2022 r., godz. 19:00 gdzie: O2 Academy Brixton, London

wielki imprezownik

Marc Rebillet artysta, muzyk, aktor, komik czyli „one man show”. Jak sam podkreśla, każdy jego występ to jednoosobowa improwizacja, która nigdy nie zdarza się dwa razy. Urodził się i wychował w Dallas w Teksasie, a obecnie mieszka w Nowym Jorku. Znany jest z improwizacji elektronicznych piosenek z komicznymi tekstami. Profesjonalna kariera muzyczna Rebilleta rozpoczęła się w 2016 roku, kiedy zaczął publikować filmy na YouTube i transmisje na żywo, w których improwizował piosenki w swojej sypialni, mieszkaniu i pokojach hotelowych.

Rebillet to niekwestionowany fenomen online. Wiele jego piosenek jest inspirowanych prośbami w czasie rzeczywistym od jego fanów, którzy dzwonią na jego numer telefonu

lub komentują podczas transmisji na żywo. Treść transmisji jest bardzo zróżnicowana, od romansów, po bardziej błahe tematy, takie jak przekąski. kiedy: 20 lutego 2022 r., godz. 19:00 21 lutego 2022 r., godz. 19.00 gdzie: O2 Shepherds Bush Empire, London

Dave brytyjski raper jest gawędziarzem, wykorzystującym swoje teksty do refleksji zarówno nad kwestiami społecznymi, jak i głęboko osobistymi tematami. Debiutancki album studyjny z 2019 roku, Psychodrama, i jego kontynuacja z 2021 roku, We’re All Alone in This Together, znalazły się

POLECAMY!

Echo & the Bunnymen

na szczycie list przebojów w Wielkiej Brytanii. Muzyk urodził się jako David Omoregie w dzielnicy Streatham w południowym Londynie w 1998 roku.

Wzorując się na starszych braciach, początkowo próbował swoich sił w animacji, zanim grał na fortepianie i ostatecznie zdecydował się zostać pełnoprawnym MC. kiedy: poniedziałek, 21 lutego 2022 r., godz. 18:30 wtorek, 22 lutego 2022 r., godz. 18.30 gdzie: The O2, London

James Vincent McMorrow irlandzki piosenkarz i autor tekstów.

Jego debiutancki album, Early in the Morning, został wydany w Irlandii w

~ 67

lutym 2010 roku. W 2014 roku wydał swój drugi album, Post Tropical, który zawierał piosenkę „Glacier”.

Piosenka została wykorzystana w kampanii reklamowej Hiszpańskiej Loterii Świątecznej, a sam album został nagrany w małym pustynnym miasteczku Tornillo, 89 kilometrów na południe od El Paso w Teksasie.

Studio znajduje się na plantacji pekanów, a McMorrow uznał to miejsce za „najbardziej surrealistyczne miejsce do pracy”. Ostatni jak dotąd, czwarty album studyjny True Care wydał 26 maja 2017 roku. kiedy: poniedziałek, 21 lutego 2022 r., godz. 19:00 gdzie: O2 Forum Kentish Town, London

foto: Shutterstock

– brytyjski zespół rockowy grający post punka i rocka alternatywnego.

Pierwszy skład tworzyli wokalista Ian McCulloch, gitarzysta Will Sergeant i gitarzysta basowy Les Pattinson. Zespół korzystał z automatu perkusyjnego. W 1980 do zespołu dołączył perkusista Pete de Freitas. Debiutancki album Crocodiles został pozytywnie przyjęty przez krytyków i uplasował się w pierwszej 20. listy UK Singles Chart. Drugi - Heaven Up Here dotarł do pierwszej dziesiątki listy przebojów w Wielkiej Brytanii. Zespół odniósł największe sukcesy w połowie lat 80. wydając singel „The Cutter” i kolejny album, Porcupine. Ocean Rain (1984) został uznawany za magnum opus zespołu. Pochodzą z niego takie hity jak „The Killing Moon”, „Silver” i „Seven Seas”. Kolejne nagranie studyjne, Echo & the Bunnymen (1987), wydany został tuż przed tym, jak McCulloch opuścił grupę i rozpoczął karierę solową. W 1989 w wypadku motocyklowym zginął Pete de Freitas. Zespół wznowił działalność w nowym składzie. Do Willa Sergeanta i Les Pattinsona dołączył wokalista Noel Burke, perkusista Damon Reece i keyboardzista Jake Brockman. W 1990 grupa w nowej konfiguracji wydała album Reverberation, jednak negatywne oceny krytyków doprowadziły do całkowitego rozwiązania zespołu w 1992 r. Gdy Pattinson opuścił zespół po raz drugi, McCulloch i Sergeant kontynuowali twórczość jako Echo & the Bunnymen, wracając do korzystania z automatu perkusyjnego i wydając kolejne albumy: What Are You Going to Do with Your Life? (1999), Flowers (2001) i Siberia (2005). W 2009 został wydany ostatni na razie album studyjny, The Fountain. kiedy: wtorek, 22 lutego 2022 r., godz. 19:00 gdzie: O2 Shepherds Bush Empire, London

68 ~ wielki imprezownik

co w trawie piszczy...

X Ambassadors

amerykański zespół rockowy, grający muzykę alternatywną i indie rock.

Powstał w 2009 roku w Nowym Jorku. Swój pierwszy album studyjny wydali w 2015 roku, zawiera takie przeboje jak „Jungle” i „Renegades”.

Na początku działalności grupa znana była jako Ambassadors. Założycielami zespołu są dwaj bracia, Sam i Casey Harris oraz Noah Feldshuh i Adam Levin. Casey od urodzenia jest osobą niewidomą. W Polsce singiel „Renegades” uzyskał certyfikat potrójnej platynowej płyty.

kiedy: wtorek, 22 lutego 2022 r., godz. 19:00 gdzie: EartH (Formerly Hackney Arts Centre), London

Fiddlehead

amerykańska supergrupa post-hardcore, w skład której wchodzą Patrick Flynn i Shawn Costa z Have Heart, Alex Henery z Basement oraz członków zespołów Big Contest i Intent.

Fiddlehead wydali swoją pierwszą EP-kę w 2014 roku, zatytułowaną Out of the Bloom. W 2018 roku wydali debiutancki album zatytułowany

Springtime and Blind, a w 2021 roku - drugi Run for Cover, „Between the Richness”. Zespół rzadko koncertuje, ponieważ Patrick Flynn jest pełnoetatowym nauczycielem historii w szkole średniej. kiedy: wtorek, 22 lutego 2022 r., godz. 19:00 gdzie: Underworld, London

Neck Deep

walijski zespół pop punkowy, założony w 2012 roku. Po wydaniu debiutanckiego albumu Wishful Thinking w styczniu 2014 roku, zespół stał

się pełnoetatowym projektem, a członkowie zespołu opuścili pracę i porzucili studia uniwersyteckie.

Trzeci album grupy The Peace and the Panic został wydany w sierpniu 2017 roku i zadebiutował na 4. miejscu zarówno w Wielkiej Brytanii, jak i Stanach Zjednoczonych. W 2019 roku zespół wyruszył w letnią trasę koncertową z Blink-182. W ubiegłym roku wydali ostatni dotąd album All Distortions Are Intentional. kiedy: środa, 23 lutego 2022 r., godz. 19:00 gdzie: O2 Academy Brixton, London foto: Shutterstock

Damon Albarn

POLECAMY!

brytyjski wokalista, kompozytor i producent, zdobywca nagrody Grammy. Dzięki swoim rozpoznawalnym tekstom i muzyce, nawiązującej do wielu rozmaitych stylów, stał się jednym z najbardziej popularnych muzyków angielskich ostatnich 20 lat, zdobywając sobie uznanie nie tylko w ojczyźnie, ale i na całym świecie.

Pierwszy zespół Damona, Blur, powstał w 1989 roku w Londynie, na fali formującego się w latach 90. britpopu. Blur, jako największy zespół britpopowy w Europie, wywarł ogromny wpływ na ten gatunek. Rywalizacja o popularność na scenie muzycznej z konkurencyjnym zespołem Oasis, spowodowała ogromny wzrost zainteresowania gatunkiem na Wyspach Brytyjskich. Albarn, jako wszechstronny artysta, podczas wieloletniej kariery angażował się w różne oryginalne i nietypowe projekty muzyczne. Największy sukces odniósł założony wspólnie z rysownikiem Jamiem Hewlettem wirtualny zespół Gorillaz, w którym Albarn pełni rolę głównego kompozytora i wokalisty. Po rozpadzie Blur, Albarn zajął się karierą solową, nagrywając w takich krajach jak Mali czy Nigeria. Jego piosenka Closet Romantic znalazła się na ścieżce dźwiękowej do filmu Trainspotting. Fatboy Slim wykorzystał wokal Albarna w piosence Put It Back Together. Albarn skomponował także muzykę do filmów Drapieżcy i Przyzwoity Przestępca. W 2007 roku w Palace Theatre w Manchesterze odbyła się premiera opery Monkey: Journey To The West, stworzonej we współpracy z Jamiem Hewlettem oraz z uznanym chińskim reżyserem teatralnym i operowym Chen Shi-zhengiem. W 2006 roku Albarn sformował nowy zespół nazwany właśnie The Good, the Bad and the Queen. Debiutancka płyta grupy, wyprodukowana przez Danger Mouse’a zdobyła nagrodę MOJO Awards w kategorii Najlepszy Album roku 2007. W skład zespołu oprócz Damona Albarna, jako wokalisty i kompozytora, wchodzą basista Clash - Paul Simonon, gitarzysta The Verve i Gorillaz - Simon Tong, i perkusista Tony Allen. Pod koniec 2013 roku Albarn zapowiedział swój pierwszy solowy album – „Everyday Robots”. 3 grudnia w Fox Studios odbył się prywatny koncert, na którym artysta zagrał część piosenek z nadchodzącego krążka. Album został wyprodukowany przez Richarda Russella z XL Recordings. Na koncertach Albarn wykonuje własne kompozycje, ale też piosenki ze swoich innych projektów, w tym Blur i Gorillaz. kiedy: wtorek, 22 lutego 2022 r., godz. 20:00 gdzie: Barbican Theatre, London 11 luty 2022

wielki imprezownik

~ 69

POLECAMY!

foto: Shutterstock

Van der Graaf Generator

brytyjska progresywna grupa rockowa. Mimo że nie cieszyła się dużą popularnością, zdobyła uznanie pośród krytyków i słuchaczy progresywnego rocka. Grupa założona w 1967 działała przez dziesięć lat. Mimo braku gitary elektrycznej w stałym składzie zespołu, grupa wykształciła dźwięki o bardzo gęstej fakturze.

Gotyckie, mroczne, pesymistyczne brzmienie, głównie tworzone przez organy Hammonda (Hugh Banton) i często zwielokrotniany saksofon (de facto David Jackson grał często na dwóch saksofonach - tenorowym i altowym - jednocześnie). W muzyce grupy istotną rolę odgrywa bardzo ekspresyjny śpiew Petera Hammilla, który jest również autorem fantasmagorycznych, ciemnych, poetyckich tekstów. Po rozpadzie zespołu w 1978 Hammill kontynuował karierę solową, którą rozpoczął w 1971. W 2004 nastąpiła reaktywacja grupy, której efektem był nagrany w 2005 dwupłytowy album „Present”. Nazwa zespołu pochodzi od generatora Van de Graaffa - elektrostatycznego generatora wysokiego napięcia. Różnica w pisowni jest prawdopodobnie wynikiem przypadkowego błędu. kiedy: 24 lutego 2022 r., godz. 19:00 gdzie: London Palladium, London

Marc Rebillet

artysta, muzyk, aktor, komik czyli „one man show”. Jak sam podkreśla, każdy jego występ to jednoosobowa improwizacja, która nigdy nie zdarza się dwa razy. Urodził się i wychował w Dallas w Teksasie, a obecnie mieszka w Nowym Jorku. Znany jest z improwizacji elektronicznych piosenek z komicznymi tekstami.

Profesjonalna kariera muzyczna Rebilleta rozpoczęła się w 2016 roku, kiedy zaczął publikować filmy na YouTube i transmisje na żywo, w których improwizował piosenki w swojej sypialni, mieszkaniu i pokojach hotelowych. Wiele jego piosenek jest inspirowanych prośbami w czasie rzeczywistym od jego fanów, którzy dzwonią na jego numer telefonu lub komentują podczas transmisji na żywo. Treść transmisji jest bardzo zróżnicowana, od romansów, po bardziej błahe tematy, takie jak przekąski.

kiedy: środa, 23 lutego 2022 r., godz. 19:00 gdzie: O2 Shepherds Bush Empire, London

King King

brytyjska grupa bluesrockowa, założona w 2008 roku przez Alana Nimmo i Lindsay Coulson. Oboje wcześniej grali w The Nimmo Brothers. Do tej pory zespół wydał pięć albumów studyjnych i jeden album koncertowy. Obecny skład King King to Alan Nimmo (gitara i wokal), Stevie Nimmo (gitara i wokal), Jonny Dyke (instrumenty klawiszowe), Zander Greenshields (bas) i Andrew Scott (perkusja). Nazwa grupy pochodzi od byłego klubu bluesowego, King King w Los Angeles, który spłonął i został uwieczniony na albumie koncertowym The Red Devils. kiedy: czwartek, 24 lutego 2022 r., godz. 18:00

gdzie: Electric Ballroom, London

Trippie Redd

amerykański raper, piosenkarz i autor tekstów. Jego debiutancki album studyjny Life’s a Trip (2018) i drugi - !

(2019) dotarły do pierwszej piątki Billboard 200. Dobrze ocenione są też trzeci album studyjny Pegasus (2020) i ubiegłoroczny Trip at Knight (2021). kiedy: czwartek, 24 lutego 2022 r., godz. 18:30 gdzie: Alexandra Palace, London

Slayyyter

inaczej Catherine Slater, amerykańska piosenkarka pop i autorka tekstów. Swoją karierę rozpoczęła samodzielnie poprzez SoundCloud, a jej singiel „Mine” osiągnął 38 miejsce na liście pop iTunes. Piosenka znalazła się na jej debiutanckim mixtape’ie, który został wydany w 2019 roku. Jej

debiutancki album studyjny, Troubled Paradise, został wydany w czerwcu 2021 roku przez Fader. kiedy: czwartek, 24 lutego 2022 r., godz. 19:00 gdzie: Heaven, London

Tom Odell

brytyjski piosenkarz, studiował na Brighton Institute of Modern Music, po czym podpisał kontrakt z wytwórnią Columbia Records. Debiutował w 2012 r. minialbumem pt. Songs from Another Love, za który otrzymał BRITs Critics’ Choice Award. W kolejnych latach wydał cztery albumy studyjne: Long Way Down (2013), Wrong Crowd (2016), Jubilee Road (2018) i „monsters” (2021). kiedy: czwartek, 24 lutego 2022 r., godz. 19:00 gdzie: O2 Academy Brixton, London

70 ~ wielki imprezownik

co w trawie piszczy...

POLECAMY!

foto: Shutterstock

UB40 featuring Ali Campbell - In Memory of Astro

UB40 to brytyjski zespół muzyczny grający muzykę reggae. Jego nazwa pochodzi od oznaczenia brytyjskiego formularza wydawanego osobom pobierającym zasiłek dla bezrobotnych (ang. Unemployment Benefit, Form 40). Powstał w 1978 w Birmingham. Członkowie zespołu tworzyli efektownie aranżowane piosenki, bazujące na wzorcu rytmicznym reggae (np. King, Food For Thought, My Way Of Thinking, The Earth Dies Screaming, Don’t Slow Down, One In Ten), nagrywał też własne wersje znanych przebojów (m.in. I Think It’s Going To Rain Today R. Newmana, Red Red Wine Neila Diamonda, Please Don’t Make Me Cry W. Tuckera, Many Rivers To Cross Jimmy’ego Cliffa, Can’t Help Falling in Love Elvisa Presleya i I’ll Be Your Baby Tonight Boba Dylana). Muzycy UB40 współpracowali m.in z Robertem Palmerem, Pato Bantonem, Bittym McLeanem, Chrissie Hynde, Madness, Hunterz. W 2008 wokalista Ali Campbell opuścił grupę i postanowił skoncentrować się na swojej karierze solowej. kiedy: piątek, 25 lutego 2022 r., godz. 18:30 gdzie: The O2, London

The Libertines

angielski zespół rockowy założony przez Pete’a Doherty’ego (wokalista, gitarzysta) i Carla Barata (gitarzysta, wokalista). Zespół rozpadł się w 2004 ze względu na narkotykowe uzależnienie Pete’a Doherty’ego, później lidera formacji Babyshambles. Pozostali muzycy również skupili się na innych projektach: Carl Barat założył grupę The Chavs wspólnie z członkami formacji The Charlatans i Razorlight oraz zespół Dirty Pretty Things, natomiast John Hassall założył grupę Yeti, w której jest wokalistą i gitarzystą. Teraz wracają w wielkiej formie! kiedy: piątek, 25 lutego 2022 r., godz. 19:00 sobota, 26 lutego 2022 r., godz. 19.00 gdzie: O2 Forum Kentish Town, London

Sons Of Kemet

brytyjska grupa jazzowa założona przez Shabaka Hutchings, Orena Marshalla, Seba Rochforda i Toma Skinnera. Grupa używa saksofonu i 11 luty 2022

klarnetu, tuby i dwóch perkusistów do tworzenia niezwykłej mieszanki jazzu, rocka, karaibskiego folku i muzyki afrykańskiej. Zdobyła nagrodę Best Jazz Act na MOBO Awards 2013. 14 maja 2021 roku ukazał się czwarty album Sons of Kemet, Black to the Future. Hubert Adjei-Kontoh, piszący dla pitchfork.com, opisał album jako „napędzającą płytę poruszającą umysł i ciało”, a Kitty Empire pisząca dla The Guardian opisała go jako „elokwentny taniec między gniewem a radością. kiedy: sobota, 26 lutego 2022 r., godz. 19:00 gdzie: Roundhouse, London

Drain Gang

to kolektyw artystyczny, składający się ze szwedzkiego piosenkarza / rapera Bladee, piosenkarza / producenta Ecco2K, tajskiego piosenkarza / rapera Thaiboy Digital oraz szwedzkich producentów Whitearmor i Yung

Sherman. Grupa znana jest również ze swojej twórczości modowej. Poznali się w 2013 roku w Sztokholmie, a potem pracowali zdalnie - Thaiboy Digital został deportowany, ale udało mu się kontynuować współpracę z innymi członkami ze swojego domu w Bangkoku. kiedy: niedziela, 27 lutego 2022 r., godz. 19:00 gdzie: O2 Forum Kentish Town, London

Pale Waves

angielski zespół indie rockowy z Manchesteru, założony w 2014 roku, kiedy wokalistka i gitarzystka Heather Baron-Gracie poznała perkusistkę Ciarę Doran. Do zespołu dołączyli gitarzysta Hugo Silvani i basista Charlie Wood. W 2018 roku zespół zajął piąte miejsce w plebiscycie BBC Sound of 2018 i zdobył nagrodę NME Under the Radar Award na NME Awards. Drugi album zespołu, Who Am I?, z 2021 roku, zajął trzecie miejsce na UK Albums Chart; płyta trafiła również

na pierwsze miejsce UK Independent Albums Chart. kiedy: poniedziałek, 28 lutego 2022 r., godz. 19:00 gdzie: Roundhouse, London

SAINt JHN

gujańsko-amerykański raper, autor tekstów i producent muzyczny. Najbardziej znany jest z remiksu deep house z 2019 roku do swojej piosenki „Roses” z 2016 roku. Remiks, wyprodukowany przez kazachskiego DJ-a Imanbeka, dotarł do top 5 amerykańskiej listy Billboard Hot 100 i znalazł się na szczycie list przebojów w Australii, Holandii, Irlandii, Nowej Zelandii i Wielkiej Brytanii. Piosenka stała się głównym singlem na debiutanckim albumie Saint Jhn, While the World Was Burning wydanym pod koniec 2020 roku. kiedy: wtorek, 1 marca 2022 r., godz. 19:00 gdzie: O2 Forum Kentish Town, London

wielki imprezownik

Gojira

francuska grupa muzyczna wykonująca muzykę z pogranicza death, thrash i groove metalu. Zespół powstał w 1996 roku w Ondres z inicjatywy braci Josepha i Mario Duplantier oraz Christiana Andreu. Początkowo grali pod fajną nazwą Godzilla (pamiętacie tego japońskiego potwora?). W 2001 roku ukazał się pierwszy album studyjny Gojira zatytułowany Terra Incognita. W 2003 roku ukazało się wydawnictwo The Link, poprzedzone minialbumem Maciste All Inferno.

Drugi album był promowany singlem Indians, który ukazał się jako dodatek do francuskiego czasopisma RockSound. W 2008 roku zespół odbył trasę koncertową w Stanach Zjednoczonych wraz z kultowym zespołem Metallica. Lider Gojira - Joe Duplantier określił występy swojej grupy z Me-

talliką jako spełnienie najskrytszych marzeń. Muzyka zespołu Gojira jest trudna do zaklasyfikowania z powodu wpływu wielu stylów muzycznych jak: death metal lub technical death metal, thrash metal, metal progresywny oraz groove metal. Zespół bywa porównywany do takich zespołów jak: Meshuggah, Mastodon, Sepultura, Neurosis oraz Morbid Angel, a także Death czy Tool,. W swej twórczości tekstowej grupa porusza takie zagadnienia jak życie, śmierć, spirytualizm czy ekologia. kiedy: 4 marca 2022 r. godz. 18:30 gdzie: Alexandra Palace, London

2005 roku przez przyjaciół z dzieciństwa, Wesleya Schultza i Jeremiah’a Fraites’a. Panowie zaczęli pisać teksty piosenek i grać koncerty w rejonie Nowego Jorku. W 2010 roku do dwóch muzyków dołączyła Neyla Pekárek. Stelth Unvang i Ben Wahamaki grają z zespołem od 2012 roku. Ich debiutancki singiel „Ho Hey” sprzedał się w liczbie 600 tys. egzemplarzy, a płyta „The Lumineers” znalazła się na 11 miejscu „Billboardu”. kiedy: piątek, 4 marca 2022 r., godz. 19:00 gdzie: The O2, London

The Lumineers

amerykański raper z Chicago. Współpracował z Kanye Westem przy okazji singla Touch The Sky z płyty Westa

amerykański zespół folk-rockowy pochodzący z New Jersey, założony w

Lupe Fiasco

~ 71

Late Registration. Wystąpił także w dwóch utworach w albumie Fort Minor We Major – Be Somebody i Spray Paint. Pod koniec października 2007 wziął udział w telewizyjnej gali stacji VH1 – Hip Hop Honors 2007.

Pod koniec 2007 ukazał się jego drugi album Lupe Fiasco’s The Cool. 4 marca 2011 roku miała miejsce premiera ostatniego albumu Lupe pt Lasers.

Raper pracował nad nim dwa lata.

Singlami promującymi album były utwór „The Show Goes On”, „Words I Never Said” z udziałem piosenkarki Skylar Grey i „Out of My Head” z udziałem Treya Songza. kiedy: piątek, 4 marca 2022 r. godz. 19:00 gdzie: O2 Forum Kentish Town, London

POLECAMY!

foto: Shutterstock

Big Thief

amerykański zespół indie rockowy o folkowych korzeniach z Brooklynu w Nowym Jorku w Stanach Zjednoczonych. Jego członkami są Adrianne Lenker (gitara, wokal), Buck Meek (gitara, wokal wspierający), Max Oleartchik (bas) i James Krivchenia (perkusja). Wszyscy uczęszczali do Berklee College of Music, ale utworzyli grupę dopiero po ukończeniu studiów. Debiutancki album zespołu, Masterpiece, został wydany przez Saddle Creek Records w 2016 roku. W 2019 roku zespół podpisał kontrakt z legendarną wytwórnią 4AD i wydał dwa albumy studyjne: U.F.O.F. w maju 2019 roku i Two Hands w październiku 2019 roku.

Oba spotkały się z uznaniem krytyków; U.F.O.F. był nominowany do Best Alternative Music Album na 62nd Annual Grammy Awards, a piosenka „Not” była nominowana do Best Rock Song i Best Rock Performance na 63rd Annual Grammy Awards. Piąty album studyjny zespołu, Dragon New Warm Mountain I Believe in You, ma ukazać się w 2022 roku. kiedy: piątek, 4 marca 2022 r., godz. 19:00 gdzie: The O2, London

• POLECAMY•

72 ~ wielki imprezownik

co w trawie piszczy...

Davido

nigeryjsko-amerykański piosenkarz, autor tekstów i producent muzyczny. Łączy tradycyjne afrykańskie rytmy z globalnym mainstreamowym popem.W latach 2013-2015 wydał kilka świetnych singli, po których podpisał kontrakt płytowy z Sony Music. Następnie założył wytwórnię płytową Davido Music Worldwide. Jego utwór „Fall” stał się najdłużej notowaną nigeryjską piosenką pop w historii Billboardu. Davido jest znany jako „król współczesnych afrobeatów”. Uznany został jako jeden ze 100 najbardziej wpływowych Afrykanów przez magazyn New African w 2019 roku. W 2021 roku Davido był drugim najczęściej obserwowanym Afrykańczykiem w aplikacji społecznościowej Instagram kiedy: sobota, 5 marca 2022 r., godz. 18:30 gdzie: The O2, London

Funeral for a Friend

walijska grupa wykonująca szeroko pojętą muzykę rockową. Powstała w 2001 roku w Bridgend. Początkowo zespół nazywał się January Thirst, jednak po odejściu pierwszego wokalisty Michaela Daviesa w grudniu 2001, Matthew Evans (wtedy wokalista) i Johnny Phillips (perkusja) zaprosili Matta Daviesa na wolne miejsce wokalisty. Niedługo po przyłączeniu się Matta zmienili nazwę na Funeral for a Friend, wziętej od piosenki zespołu Planes Mistaken for Stars kiedy: sobota, 5 marca 2022 r., godz. 19:00 gdzie: Electric Brixton, London

Izal

niezależna grupa muzyczna pochodząca z Madrytu. Założona w 2010

roku, przez Mikela Izala (wokalistę i kompozytora), Alejandro Jordá (perkusja), Emanuela Péreza „Gato” (bas), Alberto Péreza (gitary) i Ivána Mella (instrumenty klawiszowe). kiedy: : sobota, 5 marca 2022 r., godz. 19:00 gdzie: Roundhouse, London

Big Thief

amerykański zespół indie rockowy o folkowych korzeniach z Brooklynu w Nowym Jorku w Stanach Zjednoczonych. Jego członkami są Adrianne Lenker (gitara, wokal), Buck Meek (gitara, wokal wspierający), Max Oleartchik (bas) i James Krivchenia (perkusja). Wszyscy uczęszczali do Berklee College of Music, ale utworzyli grupę dopiero po ukończeniu studiów. Debiutancki album zespołu, Masterpiece, został wydany przez Saddle Creek Records w 2016 roku.

W 2019 roku zespół podpisał kontrakt z legendarną wytwórnią 4AD i wydał dwa albumy studyjne: U.F.O.F. w maju 2019 roku i Two Hands w październiku 2019 roku. Oba spotkały się z uznaniem krytyków; U.F.O.F. był nominowany do Best Alternative Music Album na 62nd Annual Grammy Awards, a piosenka „Not” była nominowana do Best Rock Song i Best Rock Performance na 63rd Annual Grammy Awards. Piąty album studyjny zespołu, Dragon New Warm Mountain I Believe in You, ma ukazać się w 2022 roku.mance na 63rd Annual Grammy Awards. Piąty album studyjny zespołu, Dragon New Warm Mountain I Believe in You, ma ukazać się w 2022 roku. kiedy: czwartek, 10 lutego 2022 r., godz. 18:30 gdzie: Electric Brixton, London

POLECAMY!

foto: Shutterstock

Disclosure

brytyjski zespół muzyczny tworzący muzykę elektroniczną, założony przez dwóch braci z południowego Londynu – Guya i Howarda Lawrence’ów. W styczniu 2012 roku grupa po raz pierwszy otrzymała poważne wsparcie krajowych stacji radiowych po wydaniu singla „Tenderly / Flow”. W czerwcu tego samego roku ogólne zainteresowanie grupą doprowadziło do wydania przez duet EPki zatytułowanej The Face, która zawierała popularny remix utworu Jessie Ware pod tytułem „Running”. Utwór pojawił się na listach przebojów w Holandii i Belgii. W czerwcu 2013 roku duet wydał swój debiutancki krążek zatytułowany Settle.

Album otrzymał nominację do nagrody dla najlepszego albumu dance/elektronicznego podczas 56. gali rozdania nagród Grammy. Został on bardzo ciepło przyjęty przez krytyków i zwykłych odbiorców. Zadebiutował na pierwszym miejscu brytyjskiej listy najczęściej kupowanych płyt, a także królował na listach przebojów w wielu krajach Europy i w Australii. Sukces przypieczętowała trasa w ponad 40 europejskich, amerykańskich i kanadyjskich miastach. W 2015 roku ukazał się drugi album studyjny duetu zatytułowany Caracal. Na płycie znalazły się utwory zrealizowane przez Disclosure we współpracy z takimi artystami, jak m.in. Sam Smith, Miguel, Lorde i Gregory Porter. kiedy:piątek, 4 marca 2022 r., godz. 19:00 sobota, 5 marca 2022 r., godz. 18.30 gdzie: O2 Academy Brixton London 11 luty 2022

polecam

Gusttavo Lima

brazylijski piosenkarz, który zyskał międzynarodową sławę dzięki piosence „Balada (Tche tcherere tche tche)” z 2011 r. W 1998 wystąpił jako solista w chórze i zwrócił na siebie uwagę interpretacją piosenki „É o amor”, skomponowaną przez Zezé di Camargo i Luciano. W 2011 wydał singiel „Balada (Tche tcherere tche tche)”, w którego promocji pomagał mu brazylijski piłkarz Neymar. Singiel osiągnął międzynarodowy sukces komercyjny. kiedy: niedziela, 6 marca 2022 r., godz. 18:30 gdzie: The SSE Arena Wembley, London

Alkaline Trio & Taking Back Sunday

legendy emo-punka. To ich pierwsze występy na Wyspach Brytyjskich

od 2015 roku. „Jesteśmy bardzo podekscytowani ponowną trasą koncertową po Wielkiej Brytanii!” - mówi Dan Andriano z Trio. „To było o wiele za długo i nie możemy się doczekać, aby zobaczyć znajome twarze i kilka nowych. A występ z naszymi kumplami w Taking Back Sunday, sprawi, że powrót będzie jeszcze słodszy! Nie możemy się doczekać!” kiedy: niedziela, 6 marca 2022 r., godz. 19:00 gdzie: O2 Academy Brixton, London

Professor Green

brytyjski raper. Mając 18 lat rozpoczynał karierę występując jako MC na bitwach raperskich. Występował w tamtym czasie pod pseudonim The Beats. Przybierając nowy pseudonim Professor Green, rozpoczął też nagrania debiutanckiego albumu Alive Till

I’m Dead, powstającego przy współpracy z Lily Allen oraz Plan B. Koncertował po Australii z Lily Allen podczas jej trasy koncertowej It’s Not Me, It’s You World Tour. Dzięki dobrym opiniom krytyków muzycznych jego płyta dotarła do drugiego miejsca na liście UK Albums Chart i zyskała w Wielkiej Brytanii status złotej płyty.

W 2011 roku raper wydał swój drugi album zatytułowany At Your Inconvenience, a w 2014 r trzeci - Growing Up In Public. kiedy: wtorek, 8 marca 2022 r., godz. 19:00 gdzie: O2 Shepherds Bush Empire, London

Jxdn

właściwie to Jaden Isaiah Hossler, amerykański piosenkarz, autor tekstów i gwiazda TikToka z Chattanooga w stanie Tennessee. Rozpoczął

~ 73

karierę muzyczną na początku 2020 roku wraz z wydaniem swojego debiutanckiego singla „Comatose”. W 2019 roku Hossler dołączył do platformy mediów społecznościowych TikTok. W ciągu kilku miesięcy zyskał miliony obserwujących go w aplikacji. Po tym sukcesie Hossler został zaproszony do dołączenia do agencji talentów Talent X i Sway House, kolektywu twórców z los Angeles.

W sierpniu 2021 roku Hossler zagrał „Think About Me” w ramach serii MTV Push i został nominowany do Push Performance of the Year na MTV Video Music Awards 2021.grunge z lat 90. i post-hardcore z początku lat 2000. Zespół został nominowany w kategorii Best British Breakthrough at Kerrang! w 2018 roku. kiedy: wtorek, 8 marca 2022 r., godz. 19:00 gdzie: O2 Forum Kentish Town, London

foto: Shutterstock

The Jungle Giants

POLECAMY!

australijski zespół indie rockowy z Brisbane w stanie Queensland. Wydał cztery albumy długogrające. Ich czwarty album studyjny, Love Signs, został wydany w 2021 roku. Muzycy chodzili razem do szkoły średniej. Wokalista, autor tekstów i gitarzysta Sam Hales i Cesira Aitken (gitarzysta prowadzący) grali w jednym zespole, a basista Andrew Dooris i Keelan Bijker (perkusista) w innym. Po ukończeniu szkoły w 2009 roku, Hales pracował na dwóch etatach, aby sfinansować debiutancką EP-kę, która została nagrana z lokalnym producentem, Yanto Browningiem w 2011 roku. W 2014 roku Jungle Giants wystąpili na krajowym festiwalu Big Day Out obok takich zespołów jak Arcade Fire i Pearl Jam. W lipcu 2017 roku wydali swój trzeci album studyjny, Quiet Ferocity. Na rozdaniu nagród AIR Awards 2018 album zdobył nagrodę w kategorii Best Independent Album. kiedy: poniedziałek, 7 marca 2022 r., godz. 19:00 gdzie: O2 Shepherds Bush Empire, London

74 ~ informator

I•n•f•o•r•m•a•t•o•r Polskie parafie w UK Ashton-under-Lyne

Duszpasterz: ks. proboszcz Grzegorz Januszewski (0161) 339 3047; 13 Brompton Terrace, DUKINFIELD SK16 4JT; ashton@pcmew.org; pcmashton.chrystusowcy.pl St Anne’s Church; Burlington Street, ASHTON-UNDER-LYNE, OL6 7DG; msze niedzielne: 13.00 St Peter’s Church; 16 Green Lane, STOCKPORT, SK7 4EA; msze niedzielne: sobota 18.30, niedziela 16.00 St Anne’s Church; Crescent Road, Manchester, M8 5UD; msze niedzielne: 8.30

Bedford

Duszpasterze: ks. proboszcz Janusz Kopeć – 07704141192; ks. senior Grzegorz Aleksandrowicz; parafiabedford.uk Kościół Polski pw. Sacred Heart of Jesus & St Cuthbert; Mill Street, BEDFORD, MK40 3EU; msze niedzielne: sobota 19.00, niedziela 9.30, 11.00, 19.00

Birmingham

Duszpasterze: Ks. prob.

Krzysztof Kita - 0121 643 0940; ks. asyst. Artur Kozik - 0121 643 0940; parafiabirmingham.org.uk St Michael’s Church; Moor Street, BIRMINGHAM, B4 7UG; msze niedzielne: sobota 18.00, niedziela 9,30, 11.30, 18.00

Blackburn

Duszpasterz: ks. prob.

Robert Pytel - (01254) 57067; blackburn@pcmew.org; parafiablackburn.eu; St Anne’s Church; France Street, Blackburn, BB2 1LX; msze niedzielne: 10.00 - ZAWIESZONE DO ODWOŁANIA Kaplica Domu Polskiego pw.

NMP Królowej Polski; 44 Preston New Road, Blackburn, BB2 6AH; msze niedzielne: sobota 19.00, niedziela 10.00 i 19.00 St Anne’s Church; Cobham Road, ACCRINGTON, BB5 0AH; msze niedzielne: 1. niedziela m-ca 13.00 - ZAWIESZONE DO ODWOŁANIA Holy Saviour Church; 2 Vulcan Street, Nelson, BB9 8HE; msze niedzielne: 2. i 4. niedziela m-ca 13.30 - ZAWIESZONE DO ODWOŁANIA

Bognor Regis

Duszpasterz: o. prob. Antoni Prosowicz OFM - 07515 706 746; parafiabognorregis.com Our Lady of Sorrows Church; Clarence Road, Bognor Regis, PO21 1JX; msze niedzielne: sobota 18.00, niedziela 16.00 11 luty 2022

St Richard’s Church; Market Avenue, Chichester, PO19 1XB; msze niedzielne: 12.00 English Martyrs Church; Goring Way, Goring-by-Sea, BN12 4UH; msze niedzielne: 1. i 3. niedziela m-ca 18.00 St. Anthony of Viareggio; Gossamer Lane, Aldwick, Rose Green, PO21 3HF; msze niedzielne: sobota 18.00, 2. i 4. niedziela m-ca 9.00

Bolton

Duszpasterz: ks. prob. Paweł Stebel - (01204) 523563; parafiabolton.co.uk Kościół Polski pw. Dobrego Pasterza; 180 High Street, Bolton, BL3 6PL; msze niedzielne: 12.00 Kaplica Domu Polskiego pw.

MB Królowej Polski; Back East Street, Bury, BL9 0RU; msze niedzielne: 10.00 St Mary’s Church; Mt Pleasant, Chorley, PR7 2SR; msze niedzielne: co dwa tygodnie - 14.00

Boston

Duszpasterze: ks. prob.

Stanisław Kowalski SChr. (01205) 619921; ks. asyst.

Damian Jędrzejak SChr. - (01205) 619921; boston@pcmew.org; parafiaboston.co.uk St. Mary Church; 24 Horncastle Road, BOSTON, PE21 9BU; msze niedzielne: 11.30, 13.00, 19.30 The Sacred Heart Church; Grosvenor Road, SKEGNESS, PE25 2DB; msze niedzielne: 15.00 The Immaculate Conception and St Norbert Church; 52 St Thomas Road, SPALDING, PE11 2XX; msze niedzielne: sobota 18.30

Bournemouth

Duszpasterz: ks. prob. Łukasz Przewieślik SChr. - (01202) 619668; bournemouth@pcmew. org; Sacred Heart Church; 1 Albert Road, Bournemouth, BH1 1BZ; msze niedzielne: 12.30 ZAWIESZONA DO ODWOŁANIA The Annunciation Church; 218 Charminster Road, Bournemouth, BH8 9RW; msze niedzielne: 9.00 St Edmund Campion Church; Castle Lane West, BOURNEMOUTH, BH8 9TN; msze niedzielne: sobota: 19.00; niedziela: 12.30; 19.00

Bradford

Duszpasterz: ks. prob.

Mirosław Sławicki - (01274) 720848; bradford@pcmew.org; parafiabradford.co.uk

Kościół polski Matki Bożej Częstochowskiej i św.

Maksymiliana Marii Kolbego; 29 Edmund Street, Bradford, BD5 0BH; msze niedzielne: sobota 18.00, niedziela 10.00, 11.15 St Marie’s Church; 2 Clarence Street, Halifax, HX1 5DH; msze niedzielne: 13.00 St Austin’s Church; 6 Wentworth Terrace, Wakefield, WF1 3QN; msze niedzielne: 15.30

Brighton

Duszpasterz: ks. prob.

Tadeusz Białas COr. - (01273) 720069; brighton@pcmew.org; parafiabrighton.org; St Mary Magdalen Church; 55 Upper North Street, Brighton, BN1 3FH; msze niedzielne: niedziela 9.00 Our Lady, Queen of Heaven Church; Stagelands, Langley Green, Crawley, RH11 7QD; msze niedzielne: niedziela 11.00 St. Agnes’ Church; 10 Whitley Road, Eastbourne, BN22 8NE; msze niedzielne: 2 i 3 niedziela m-ca 18.00 Our Lady Star of the Sea Church; 1 High Street, Hastings, TN34 3EY; msze niedzielne: 1. niedziela m-ca 18.00 St. George Church; Court Farm Road, Hove, BN3 7QR; msze niedzielne: sobota 18.30 Dom Polski w Hove; 78 Farm Road, Hove, BF3 1FD; msze niedzielne: poniedziałek 18.30; środa i piątek 10.30 St Augustine’s Church; Crescent Road, Tunbridge Wells, TN1 2LY; msze niedzielne: 4 niedziela m-ca 19.30

Bristol

Duszpasterz: ks. prob.

Jacek Michalski - (0117) 942 14 27; bristol@pcmew.org; parafiabristol.uk; Kościół Polski pw. MB Ostrobramskiej; Cheltenham Road, Bristol, BS6 5RH; msze niedzielne: sobota 19.00, niedziela 10.00, 12.30 i 15.00

Cambridge

Duszpasterz: ks. prob.

Waldemar Niewiński - (01223) 368539; cambridge@pcmew.org; parafia-cambridge.co.uk; Our Lady & The English Martyrs Church; Hills Road, Cambridge, CB2 1JR; msze niedzielne: 12.45 Kaplica polska pw. MB Królowej Polski; 231 Chesterton Road, Cambridge, CB4 1AS; msze niedzielne: sobota 18.00 St Thomas of Canterbury Church; Weeting Road, Brandon, IP27 0PT; msze niedzielne: 9.00

St Michael the Archangel Church; 82 Hartford Road, Huntingdon, PE29 1XP; msze niedzielne: 15.30

Cardiff

Duszpasterz: ks. prob. Michał Oszczudłowski - (029) 2025 3514; polskaparafiacardiff.org; Our Lady of Lourdes; Gabalfa Avenue, Gabalfa, Cardiff, CF14 2QQ; msze niedzielne: sobota 19.15, niedziela 10.30 i 12.00 St. David’s Church; Park Crescent, Newport, NP20 3AQ; msze niedzielne: niedziela 9.00 Our Lady Queen of Martyrs Church; Belmont Road, Hereford, HR2 7JR; msze niedzielne: 4. niedziela miesiąca 16.00 St Mary’s Church; Pontmorlais Road, Merthyr Tydfil, CF47 8RG; msze niedzielne: 1. niedziela miesiąca o 19.15

Corby-Kettering

Duszpasterz: ks. prob. Ryszard Taraszka 01536 203 574; corby@ pcmew.org; parafiacorby.co.uk Kościół pw. Św. Józefa Rzemieślnika; Rockingham Road, Corby, NN17 1AE; msze niedzielne: sobota 19.00, niedziela 10.30 i 16.00 St Edward the Confessor Church; 2 The Grove, Kettering, NN15 7QQ; msze niedzielne: 13.00

Coventry

Duszpasterz: ks. prob. Romuald Szczodrowski - (024) 7622 2455; coventry@pcmew.org; parafiacoventry.org.uk Kościół Polski pw. św.

Stanisława Kostki; Springfield Road, Coventry, CV1 4GR; msze niedzielne: sobota 18.00, niedziela 9.00, 11.00, 18.00

Crewe

Duszpasterz: ks. prob. Piotr Gardoń SChr. - (01270) 256284; crewe@pcmew.org; St Mary of the Immaculate Conception Church; 13 Gatefield Street, Crewe, CW1 2JP; msze niedzielne: sobota 19.00, niedziela 12.45

Derby

Duszpasterze: ks. prob. Roman Kossakowski SChr. - (01332) 364078; ks. Sebastian Ludwin SChr. - (01332) 364078; derby@ pcmew.org; parafiaderby.co.uk; Kościół Polski pw. św.

Maksymiliana Kolbe; 9 Gordon Road, Derby, DE23 6WR; msze niedzielne: niedziela 9.00, 10.30, 12.00 (od września do lipca); 18:00

St Mary and Modwen Church; 78A Guild Street, Burton-uponTrent, DE14 1NB; msze niedzielne: 14.00 - ZAWIESZONA DO ODWOŁANIA St. Joseph the Worker; Mount Street, Winshill; DE15 0JA; msze niedzielne: sobota 18:00 (od września do lipca)

Doncaster

Duszpasterz: ks. prob. Daniel Głoćko SChr. - 07564 413154; doncaster.eparafia.pl; St Peter in Chains Church; St Peter in Chains, Doncaster, DN1 2AA; msze niedzielne: sobota 17.00, niedziela 8.00, 12.00 Sacred Heart Church; Market Street, Hemsworth, WF9 4LB; msze niedzielne: brak St Bede’s Church; Station Road, Rotherham, S60 1HF; msze niedzielne: 11.15 - ZAWIESZONA DO ODWOŁANIA

Dunstable

Duszpasterze: ks. prob. Piotr Redliński SChr. - (01582) 662807; ks. Krzysztof Sanda SChr.; ppld. co.uk; Kościół Polski pw. MB Częstochowskiej; 17 Victoria Street, Dunstable, LU6 3AZ; msze niedzielne: sobota 17.00, niedziela 9.00, 11.00, 17.30 - ZNIESIONA DO ODWOŁANIA, 19.00 OD 19 WRZEŚNIA SOBOTA 17:00 NIEDZIELA 8:30, 10:00, 11:30 ORAZ 19:00 The Holy Ghost Church; 33 Westbourne Road, LUTON, LU4 8JD; msze niedzielne: niedziela 19.00 - ZNIESIONA DO ODWOŁANIA St. Augustine’s Church; Langcliffe Drive, Heelands, MILTON KEYNES, MK13 7LA; msze niedzielne: niedziela 14.00 OD 19 WRZEŚNIA SOBOTA 19:00 NIEDZIELA 14:00

Enfield

Duszpasterz: ks. prob. Maciej Michałek – 07470804568; enfield@pcmew.org; parafiaenfield.org; Holy Family Chapel; 52 London Road, Enfield, EN2 6EN; msze niedzielne: sobota 18.00 i niedziela 9.00 St Monica’s Church; 1 Stonard Road, Palmers Green, London, N13 4DJ; msze niedzielne: niedziela 15.30

London – Forest Gate

Duszpasterz: ks.prob. Cezary Kraczkowski SChr. - (020) 8599 1445; parafiailford.co.uk;

informator GOODMAYES; High Road, Goodmayes, Ilford, IG3 8SH; msze niedzielne: 13.00 Immaculate Conception and St Joseph Church; 204 High Street, Waltham Cross, EN8 7DP; msze niedzielne: sobota 20.00, niedziela 10.00 Most Holy Redeemer; Petersfield Avenue, Harold Hill, ROMFORD, RM3 9PB; msze niedzielne: 15.30 UPTON PARK; 555 GREEN STREET, E13 9BF, UPTON PARK; msze niedzielne: 18.00

Gloucester

Duszpasterz: ks. prob. Dariusz Mazur - (01452) 523839; gloucester@pcmew.org St. Thomas More Catholic Centre; Princess Elizabeth Way, Cheltenham, GL51 7RA; msze niedzielne: 9.30 St Peter’s Church; London Road, Gloucester, GL1 3EX; msze niedzielne: sobota 19.30, niedziela: 12.30 Sacred Heart of Jesus and Mary Church; Moorend Road, Charlton Kings, Cheltenham, GL53 9AU; msze niedzielne: 16.15

Great Missenden

Duszpasterz: ks. prob. Roman Werner SChr. - (01494) 868248; tchr.org/amersham Immaculate Heart of Mary Church; 23 High Street, Great Missenden, HP16 9AA; msze niedzielne: 12.20 (oprócz 1. niedzieli m-ca) St Aidan’s Church; Finch Lane, Little Chalfont, HP6 5LF; msze niedzielne: 9.00 Holy Rood Church; Exchange Road, Watford, WD18 0PJ; msze niedzielne: 14.15 St. Columba Church; 432 Berkhamstead Road, CHESHAM, HP5 3HQ; msze niedzielne: 1. niedziela m-ca godz. 12.00

High Wycombe

Duszpasterz: ks. prob. Andrzej Neblik - (01494) 462994; parafiahighwycombe.org.uk Our Lady of Lourdes Church; 69 Camborne Avenue, Aylesbury, HP21 7UE; msze niedzielne: 8.30 Polski Dom; High Wycombe, HP13 7JF; msze niedzielne: 12.00, 18.00

Huddersfield

Duszpasterze: ks. prob. Józef Wacławik CHS - (01484) 420474; ks. kapelan Jan Wojczyński SChr. (01484) 531452; huddersfield@ pcmew.org Kościół Polski pw. MB Częstochowskiej, Królowej Polski; 88 Fitzwilliam Street, Huddersfield, HD1 5BB; msze niedzielne: niedziela: 11.15, 15.30, środa: 19.00, sobota: 12.00

Hull

Duszpasterz: ks. prob. Mariusz Gutowski SChr. - (01482) 341472; parafia.hull.pl St Wilfrid’s Church; 200 The Boulevard, Hull, HU3 3EL; msze niedzielne: 17.00

St Vincent’s Church; Queens Road, Hull, HU5 2QP; msze niedzielne: sobota 18.30 St Peter’s Church; Castle Road, Scarborough, YO11 1TH; msze niedzielne: 9.30 St George’s Church; Peel Street, York, YO1 9PZ; msze niedzielne: 13.30

Ilford Park

Duszpasterz: ks. prob. Marcin Wysocki - (01626) 332043; parafiawdevon.ucoz.net Kaplica pw. Chrystusa Króla i MB Ostrobramskiej Church; Ilford Park Polish Home, Stover, Newton Abbot, TQ12 6QH; msze niedzielne: 10.30 - we Mszy św. uczestniczą tylko rezydenci domu Ilford Park Polish Home The Sacred Heart Church; The Sacred Heart Church; 25 South Street, Exeter, EX1 1EB; msze niedzielne: 13.15 Assumption of Our Lady Church; 76 Abbey Road, Torquay, TQ2 5NJ; msze niedzielne: 18.30 St Joseph Church; 1 Stavordale Rd, WEYMOUTH, DT4 0AB; msze niedzielne: 15.00 (spowiedź od 14:30)

Ipswich

Duszpasterz: ks. prob. Paweł Nawłoka - 07486 880441; 82 Wellesley Road; IPSWICH, IP4 1PH; parafiaipswich.pl St Mary’s Church; 322 Woodbridge Road, Ipswich IP4 4BD; msze niedzielne: sobota 18.00, niedziela 12.00 Our Lady Queen of Peace Church; The Avenue, Braintree, CM7 3HY; msze niedzielne: niedziela 16.30 St Edmund’s Church; 21 Westgate Street, Bury St Edmunds, IP33 1QG; msze niedzielne: 2. i 4. sobota m-ca godz. 16.00 St James the Less Church; 51 Priory Street, Colchester, CO1 2QB; msze niedzielne: niedziela 14.00

Jersey

Duszpasterz: ks. prob. Jacek Małecki - 07797 778 786 St Mary’s and St Peter’s Church; Wellington Road, St Helier, JE2 4RJ; msze niedzielne: 9.00 St Thomas Church; 17 Val Plaisant, St Helier, JE2 4TA; msze niedzielne: 19.30

Kidderminster

Duszpasterz: ks. prob. Marek Ogorzały SChr. - (01562) 745914; kidderminster@pcmew.org; parafiakidderminster.org.uk Kościół Polski pw.MB Ostrobramskiej; 50 Pitt Street, Kidderminster, DY10 2UN; msze niedzielne: sobota 18.00, niedziela 10.00, 18.00 St George Church; 1 Sansome Place, Worcester, WR1 1UG; msze niedzielne: niedziela 14.00

Lancaster

Duszpasterz: ks. prob.

Ryszard Sadecki SChr. - (01524)

39820; lancaster@pcmew.org; kosciolwlancaster.org.uk Kościół Polski pw. MB Królowej Polski; Nelson Street, Lancaster, LA1 1PT; msze niedzielne: sobota 18.30, niedziela 9.30 Our Lady and St Joseph Church; The Rectory, Warwick Square, CARLISLE, CA1 1LB; msze niedzielne: 13.00 St Patrick’s Church; St John’s Road, MORECAMBE, LA3 1EX; msze niedzielne: niedziela 18.30 St Catherine’s Church; Drovers Lane, PENRITH, CA11 9EL; msze niedzielne: 1. niedziela m-ca 15.30 - ZAWIESZONO DO ODWOŁANIA Our Lady of Windermere Church; Lake Road, WINDERMERE, LA23 2EQ; msze niedzielne: sobota 16.00

Laxton Hall

Duszpasterze: ks. kapelan Andrzej Budzyński - (01780) 444242; ks. rezydent Jan Szponar Kaplica Polska pw.

Niepokalanej Maryi, Matki Kościoła; Laxton Hall, Laxton, Corby, NN17 3AU; msze niedzielne: 12.00

Leeds

Duszpasterz: ks. prob. Jan Zaręba - (0113) 262 3220; parafialeeds.com Kościół Polski pw. MB Częstochowskiej i św.

Stanisława Kostki; Newton Hill Road, Leeds, LS7 4JE; msze niedzielne: sobota 18.30, niedziela 9.30, 11.00, 19.00 St Roberts Church; Robert Street, Harrogate, HG1 1HP; msze niedzielne: 1. i 3. niedziela miesiąca 16.30 St Joseph’s Church; Back Street, Pontefract, WF8 1NL; msze niedzielne: 2. niedziela m-ca 16.15

Leicester

Duszpasterz: ks. prob.

Tadeusz Kordys - (0116) 221 7006; leicester@pcmew.org; leicesterpolonia.co.uk Kościół polski pw. Nawrócenia św. Pawła; Wakerley Road, Leicester, LE5 4WD; msze niedzielne: sobota 18.00, niedziela 8.45, 11.15, 17.00

Letchworth

Duszpasterz: Ks. Prob. Cezary Komosiński – 07519059276; letchworth@pcmew.org; parafialetchworth-albert.co.uk St Hugh of Lincoln Church; 84 Pixmore Way, Letchworth, SG6 3TP; msze niedzielne: 13.00 SS Alban’s and Stephens Church; 14 Beaconsfield Road, ST ALBANS, AL1 3RB; msze niedzielne: 2. i 4. niedziela m-ca 16.00 St Mary Church; 26 Salisbury Square, HATFIELD, AL9 5JD; msze niedzielne: 18.00 Our Lady Queen of all Creation; St Albans Road, Hemel Hempstead, HP3 8PG; msze niedzielne: 1. i 3. niedziela m-ca 16.00

St Hilda Church; 9 Breakspear, Stevenage, SG2 9SQ; msze niedzielne: sobota godz. 17.00

London – Balham

Duszpasterze: ks. prob.

Władysław Wyszowadzki - (020) 8672 5070; ks. Aleksander Dasik (020) 8767 0358; ks. senior Teodor Bartnik; balham@pcmew. org; parafia-balham.co.uk Kościół Polski pw. Chrystusa Króla; 232-234 Balham High Road, London, SW17 7AW; msze niedzielne: 9.30, 10.45, 12.00, 18.00 Kaplica polska osiedla św.

Antoniego; 47-49 Foxbourne Road, London, SW17 7AW; msze niedzielne: 8.30

London – Croydon

Duszpasterze: ks. prob. Jerzy Mikrut - (020) 8653 8701; ks.

Bartosz Kasprzyszak; croydon@ pcmew.org; parafia-croydon.co.uk Kościół polski pw. Jezusa Miłosiernego; 6-8 Oliver Grove, London, SE25 6EJ; msze niedzielne: sobota 18.30, niedziela 8.30, 10.00, 18.00 Holy Innocents Church; 192 Selhurst Road, London, SE25 6XX; msze niedzielne: 12.00

London – Devonia

Duszpasterze: ks. prob. Bogdan Kołodziej - 08444874288; ks.

Tomasz Mężyk; devonia@pcmew. org; parafia-devonia.org.uk Kościół Polski pw. MB Częstochowskiej i św.

Kazimierza; 2 Devonia Road, Islington, LONDON, N1 8JJ; msze niedzielne: sobota 18.00, niedziela 9.00, 11.00, 12.30 - ZAWIESZONA DO ODWOŁANIA, 15.00, 19.00

London – Ealing

Duszpasterze: ks. prob. Michał Kozak MIC - (020) 8567 1746; ks. Wiktor Gumienny MIC (020) 8567 1746; ks. senior Jerzy Januszkiewicz - (020) 8621 5260; ks. Klaudiusz Rokicki MIC - (020) 8567 1746; ks. Piotr Szyperski MIC - (020) 8567 1746; ealing. office@gmail.com; parafiaealing. co.uk Kościół polski pw. NMP Matki Kościoła; 2 Windsor Road, LONDON, W5 5PD; msze niedzielne: sobota 19.00, 20.30 (Windsor Hall) MSZA NA WINDSOR DLA NEOKATECHUMENATU ZAWIESZONA DO ODWOŁANIA, niedziela 8.30, 10.00, 11.30, 13.00, 14.30, 17.15, 19.00, 20.30 Uwaga! Kościół otwierany jest 15 minut przed Mszą Świętą i zamykany bezpośrednio po mszy do dezynfekcji.

Kaplica domu polskiego, Kolbe House; 18 Hanger Lane, LONDON, W5 3HH; msze niedzielne: sobota 16.30 ZAWIESZONE DO ODWOŁANIA Divine Mercy Apostolate; 1 Courtfield Gardens, LONDON, W13 0EY; msze niedzielne: 10.00 ZAWIESZONE DO ODWOŁANIA Kaplica Sióstr Imienia Jezus; 57 Mount Park Road, LONDON,

~ 75

W5 2RU; msze niedzielne: sobota - 17.00 ZAWIESZONE DO ODWOŁANIA

London – HighgateFinchley

Duszpasterz: ks. prob.

Marek Gałuszka - (020) 8371 0189; highgate@pcmew.org; finchleyparish.co.uk St Joseph’s Retreat Church; Highgate Hill, LONDON, N19 5NE; msze niedzielne: 13.30 St Mary Magdalene Church; 6 Athenaeum Road, London, N20 9AE; msze niedzielne: 16:00 St Philip the Apostle Church; Gravel Hill, Finchley, LONDON, N3 3RJ; msze niedzielne: 18.30

London – Hammersmith

Duszpasterze: ks. prob. Marek Reczek - (020) 8743 8848; ks. asyst. Zygmunt Zapaśnik 0208 743 88 48; hammersmith@ pcmew.org; bobola.church Kościół Polski pw. św.

Andrzeja Boboli; 1 Leysfield Road, LONDON, W12 9JF; msze niedzielne: sobota 18.00, niedziela 8.30, 10.00, 12.00, 18.00 Our Lady Queen of the Apostles Church; 15 The Green, HESTON, TW5 0RL; msze niedzielne: 15.00 - ZAWIESZONE DO ODWOŁANIA

London – Lewisham

Duszpasterz: ks. prob. Dawid Jasiński - (+44) 07448583386; lewisham@pcmew.org St. William of York; 4 Brockley Park, Forst Hill, London, SE 23 1PS; msze niedzielne: sobota 19.30 Kaplica Domu Polskiego pw. św.

Jana Bosko; 8A Waldram Park Road, Forest Hill, LONDON, SE23 2PN; msze niedzielne: 9.00 Our Lady Help of Christians; 127 Mottingham Rd, London, SE9 4ST; msze niedzielne: godz. 13.00

London – South Kensington

Duszpasterz: ks. prob. Bartosz Rajewski - 07449 801 752; chaplaincy@pcmew.org; parafiakensington.uk Little Brompton Oratory; Brompton Road, London, SW7 2RP; msze niedzielne: Z uwagi na pandemię COVID-19, Little Brompton Oratory pozostaje zamknięte od odwołania.

Msze św. celebrowane są w następujących miejscach: Niedziela, godzina 12.00 - St. Patrick Church, 167 West Hendon Broadway, NW9 7EB (Msze św. także w poniedziałki i środy o godz. 19.00 - wcześniej od godz. 18.00 - adoracja); Niedziela, godzina 18.00 (od 4 października 2020 r. - godzina 14.00) - Maria Assumpta Chapel, 23 Kensington Square, W8 5HN.

London – Putney

Duszpasterze: ks. prob. Andrzej Zuziak SChr. - 020 8788 3933; ks.

Leszek Rygiewicz SChr.; putney@ pcmew.org; parafiaputney.co.uk

76 ~ informator Kościół Polski pw. św. Jana Ewangelisty; St John’s Avenue, LONDON, SW15 6AJ; msze niedzielne: sobota 18.00, niedziela 8.30, 10.00, 11.30, 13.00, 18.00 Christ the King Church; The Crescent, Wimbledon Park, LONDON, SW19 8AJ; msze niedzielne: 12.45 - ZAWIESZONE DO ODWOŁANIA

London – Willesden Green

Duszpasterze: o. prob. Adam Tomaszewski SJ - (020) 8452 4304; o. Leszek Szuta SJ; o. Adam Baczewski SJ; willesden.green@ pcmew.org; polishjesuits.co.uk St. Francis of Assisi Church; Cullingworth Rd, LONDON, NW10 1NR; msze niedzielne: sob.19.00, niedz. 9.00, 10.30, 12.00, 19.00 Kaplica domu polskiego pw.

MB Miłosierdzia; 182 Walm Lane, LONDON, NW2 3AX; msze niedzielne: 10.30, 12.00

Manchester

Duszpasterze: ks. prob. Karol Rogasik SChr. - (0161) 226 1588; ks. Wojciech Rożdżeński SChr. - (0161) 226 1588; ks. senior Edward Sopala SChr. - (0161) 226 1588; ks. senior Stanisław Leniart - (0161) 226 1588; parafiamanchester.pl Kościół Polski pw. Miłosierdzia Bożego; 196 Lloyd Street North, Manchester, M14 4QB; msze niedzielne: sobota 19.00, niedziela 8.00, 10.00, 12.00 oraz 19.00

Mansfield

Duszpasterz: ks. prob.

Kazimierz Bidziński - (01623) 626470; mansfield@pcmew.org; parafia-mansfield.co.uk/ Kościół Polski pw. Św. Barbary; Windmill Lane, MANSFIELD, NG18 2AL; msze niedzielne: sobota 18.30, niedziela 9.30, 11.15 St Joseph the Worker Church; 101 Winfield Avenue, WORKSOP, S81 0SF; msze niedzielne: 16.00

Melton Mowbray

Duszpasterz: ks. prob. Krzysztof Zalewski - (01664) 562101 Kościół Polski pw. MB Częstochowskiej; 82 Sandy Lane, Melton Mowbray, LE13 0AW; msze niedzielne: sob. 18.00, niedz. 11.00 Dom Polski; True Lovers Walk, Loughborough, LE11 3DB; msze niedzielne: 09.00

Godalming

Duszpasterz: ks. prob.

Tomasz Kocjan - 01483 497860; parafiamilford.org.uk St Edward the Confessor; Sutton Park, Sutton Green, GUILDFORD, GU4 7QN; msze niedzielne: Sobota o 18.00 St Joseph’s Church; Portsmouth Road, Milford, GU8 5DY; msze niedzielne: niedziela: 8.15; 18.00 St John the Evangelist Church; 3 Springfield Road, Horsham, RH12 2PJ; msze niedzielne: 13.00 St Tarcicius Church; 227 London Road, Camberley GU15 3EY; msze niedzielne: 2. niedz. m-ca: 11.00 11 luty 2022

Newcastle-upon-Tyne

Duszpasterz: ks. prob. Jan Świętek - (0191) 273 3575; newcastle@ pcmew.org; parafianewcastle. org.uk Kaplica Polska pw. MB Częstochowskiej; 2 Maple Terrace, Newcastle upon Tyne, NE4 7SF; msze niedzielne: 1 i 2 sobota m-ca godz. 18.00; 2, 3 i 4 niedziela m-ca godz. 09.00; wszystkie niedz.m-ca godz. 18.00 St Patrick Church; Victoria Road, CONSETT, DH8 5AX; msze niedzielne: 3 niedz. m-ca godz. 13.00 St Teresa Church; Harris Street, DARLINGTON, DL1 4NL; msze niedzielne: 1 niedziela m-ca godz.

08.45; 2 niedziela m-ca godz.

13.00; 4 sobota m-ca godz. 18.00 St Wilfrid Church; Sunderland Road, GATESHEAD, NE8 3QR; msze niedzielne: wszystkie niedziele m-ca godz. 11.00 The Sacred Heart Church; Linthorpe Road, MIDDLESBROUGH, TS5 6LD; msze niedzielne: 3 sobota m-ca godz.

18.00; ostatnia niedziela m-ca godz. 14.00

Northampton

Duszpasterz: ks. prob. Janusz Zbroniec - 07758 689059; parafianorthampton.pl Kościół Polski pw. św.

Stanisława i św. Wawrzyńca; Duke Street, Northampton, NN1 3BA; msze niedzielne: 9,00, 10.30, 19.00 St Augustine’s Church; 32 London Road, Daventry, NN11 4BZ; msze niedzielne: sobota przed 1. i 3. niedzielą m-ca 18.30 Our Lady of the Sacred Heart Church; 82 Knox Road, Wellingborough, NN8 1JA; msze niedzielne: sobota przed 2. i 4. niedziela m-ca 20.00, niedziela 12.30

Northolt

Duszpasterz: ks. prob. Witold Kapuściński - (020) 8993 0097; northolt@pcmew.org; parafiaojcapio.com St. Bernard Church; 17 Mandeville Road, NORTHOLT, UB5 5HE; msze niedzielne: 17.00 St Lawrence Church; 9 The Green, FELTHAM, TW13 4AF; msze niedzielne: 13.00 Holy Family Church; Vale Lane, London, W3 0DY; msze niedz.: 10.00

Northwich

Duszpasterz: ks. prob. Grzegorz Kozieński SChr. - (01606) 42877; liverpool.chrystusowcy.pl Kościół polski pw. MB Częstochowskiej; 107 London Road, Northwich, CW9 8AT; msze niedzielne: sobota 18.00, niedziela 10.00 St. Patrick Church; Park Place, Liverpool, L8 5UX; msze niedzielne: niedziela 13.00 St Stephen, First Martyr Church; 101 Sandy Ln, Warrington WA2 9HS; msze niedzielne: 15.30

Norwich

Duszpasterz: ks. prob.

Waldemar Haręza - (01603) 928622; norwich@pcmew.org St John the Baptist Church; St Giles’ Gate, Norwich, NR2 2PA; msze niedzielne: sobota 16.00 Methodist Church; 72 High Street, WATTON, IP25 6AH; msze niedzielne: Sobota 18.30 ZAWIESZONE DO ODWOŁANIA St Thomas of Canterbury Church; Brandon Road, IP27 0PT Brandon; msze niedzielne: niedziela 09.00 St. Williams Way - Churchfield Green Our Lady’s; Norwich NR7 0AH; msze niedzielne: 11.30

Nottingham

Duszpasterze: ks. prob.

Krzysztof Kawczyński - (0115) 960 4740; ks. Janusz Sroka – (0115) 962 37 13; nottingham@ pcmew.org; parafianottingham. org.uk Kościół Polski pw. MB Częstochowskiej; 2 Sherwood Rise, Nottingham, NG7 6JN; msze niedzielne: sobota 18.30, niedziela 9.30, 11.00, 12.30 i 18.30

Oxford

Duszpasterz: prob. ks. dr Edward Rusin - (01865) 510354, 07842901275; oxford@pcmew. org; parafiaoxford.co.uk Corpus Christi Church; Margaret Road, Oxford, OX3 8AJ; msze niedzielne: środa, 1. piątek m-ca godz. 19:00 i sobota - godz. 18:00 St. Anthony of Padua Church; 115 Headley Way, Oxford, OX3 7SS; msze niedzielne: 12.00 Our Lady & St. Edmund; 1 Radley Road, ABINGDON, OX14 3PL; msze niedzielne: 14.00 St John the Baptist Church; Alexandra Road, Andover, SP10 3AD; msze niedzielne: 2. i 4. niedziela m-ca 18.00 ZAWIESZONE DO ODWOŁANIA

Penrhos

Duszpasterze: ks. kapelan Ryszard Hanaczewski - (01758) 461310; ks. senior Władysław Marmol; penrhos@pcmew.org Kościół osiedla polskiego pw.

Our Lady and St Cynfil; Penrhos Home, Pwllheli, LL53 7HN; msze niedzielne: niedziela 9.30

Peterborough

Duszpasterze: ks. prob. Paweł Urbanek SChr. - (01733) 552726; ks. asyst. Arcenio Fialek SChr.; peterborough@pcmew.org; pmkpeterborough.pcmew.org Our Lady of Lourdes Church; Welland Road, Dogsthorpe, Peterborough, PE1 3SP; msze niedzielne: sobota 19.15, niedziela 10.45, 12.30, 19.15 Our Lady and St Charles Borromeo Church; 63 Queens Road, Wisbech, PE13 2PH; msze niedzielne: 15.30 (daty mszy: 01 i 15 listopada)

Preston

Duszpasterz: ks. prob. Paweł Szatlewski - (01772) 700231; smgpreston.org.uk St Maria Goretti Church; Gamull Lane, PRESTON, PR2 6SJ; msze niedzielne: sobota 17.30, niedziela 12.00; dodatkowa msza św.: niedziela 17.30 St Marie-on-the-Sands Church; 25 Seabank Road, Southport, PR9 0EJ; msze niedzielne: St Cuthbert’s Church; Lytham Road, South Shore, Blackpool, FY1 6BS; msze niedzielne: 15:30

Reading

Duszpasterze: ks. prob. Rafał Jarosławski - (0118) 375 7587; ks. senior Edward Stachurski - (0118) 375 7587; reading@pcmew.org; parafiawreading.net Kościół polski pw. Najśw. Serca Pana Jezusa; 61 Watlington Street, Reading, RG1 4RF; msze niedzielne: sobota 18.00, niedziela 9.00, 11.00, 18.00 The Holy Ghost Church; Sherborne Road, Basingstoke, RG21 5TD; msze niedzielne: 3 sobota m-ca 18.00

Rochdale

Duszpasterz: ks. prob. Wojciech Świątkowski SChr - 01706 345 950; rochdale@pcmew.org Kaplica Polska pw. MB Częstochowskiej; Polish Catholic Centre, Manchester Road, Rochdale, OL11 4LX; msze niedzielne: 10.00 St Patrick’s Church; 40 Union Street West, Oldham, OL8 1DL; msze niedzielne: 12.30

Rugby

Duszpasterz: ks. prob.

Władysław Liptak - (01788) 560478 St Marie’s Church; Dunchurch Road, Rugby, CV22 5EL; msze niedzielne: 12.30 Kapilca polska pw Miłosierdzia Bożego; 17 Lawford Road, Rugby, CV21 2EB; msze niedzielne: 18.00 St Joseph’s Church; Avon Dassett, SOUTHAM, CV47 2AR; msze niedzielne: 1. i 3. niedz. m-ca 15.15 St Joseph the Worker Church; Edmunds Road, BANBURY, OX16 0PP; msze niedzielne: 2. niedziela m-ca 15.15 St John the Evangelist Church; 25 South Bar Street, BANBURY, OX16 9AF; msze niedzielne: ostatnia niedziela m-ca 15.15 Kaplica polska pw. Chrystusa Ukrzyżowanego; Polish Catholic Centre, 54 High Street, Leamington Spa, CV31 1LW; msze niedzielne: sobota 17.30 ZAWIESZONA DO ODWOŁANIA, niedziela 10.15

Scunthorpe

Duszpasterz: ks. prob.

Włodzimierz Pająk SChr. - (01724) 855698 Holy Souls’ Church; Frodingham Road, Scunthorpe, DN15 7TA; msze niedzielne: 16.30 St Joseph and St Thomas of Canterbury Church; 143 Pasture

Road, Goole, DN14 6DP; msze niedzielne: 1. sobota m-ca 20.00 ZAWIESZONA DO ODWOŁANIA St. Mary on the Sea; Heneage Road, Grimsby, DN32 9DZ; msze niedzielne: 9.00 St Hugh’s Church; 34 Broadgate, Lincoln, LN2 5AQ; msze niedzielne: 12.15

Sheffield

Duszpasterz: ks. prob.

Leszek Seweryn - (0114) 263 1688; sheffield@pcmew.org; lpcmsheffield.com St Charles Borromeo Church; St Charles Street, Attercliffe, Smsze niedzielne: sobota 18.30, niedziela 09.00; 10.30; 12.00; 13.30 Church of the Holy Rood; George Street, Barnsley, S70 1AX; msze niedzielne: 16.00 - ZAWIESZONE DO ODWOŁANIA The Annunciation Church; 2 Spencer Street, Chesterfield, S40 4SD; msze niedzielne: 13.00 ZAWIESZONE DO ODWOŁANIA

Slough

Duszpasterz: ks. prob. Leszek Buba - 01753 533 861; (01753) 533861; slough@pcmew.org; parafiaslough.org Kościół polski pw. Miłosierdzia Bożego i Matki Bożej Królowej Polski; 48 Pitts Road, Slough, SL1 3XH; msze niedz.: sobota 18.00, niedziela 8.00, 10.00, 12.00, 18.00 St. Tarcisius Church; 227 London Road, Camberley, GU15 3EY; msze niedzielne: czwarta niedziela miesiąca o godz. 14.00

Southampton

Duszpasterz: ks. Mariusz Urbanowski SChr. - (023) 8178 6316; southampton@pcmew.org; southampton.chrystusowcy.pl St Edmund’s Church; The Avenue, Southampton, SO15 2EQ; msze niedzielne: msze niedzielne: sobota 17.30 i 19.00 Holy Cross Church; 53 Leigh Road, Eastleigh, SO50 2EQ; msze niedzielne: msze niedzielne: 8.30 Holy Family Church; 4 Redbridge Hill, Millbrook, Southampton, SO16 4PL; msze niedzielne: msze niedzielne: 17:30 i 19:00 St. Joseph’s Catholic Church; 48 Bugle St, Southampton, SO14 2AH; msze niedzielne: czwartek i piątek 19.00

Southend-on-Sea

Duszpasterz: ks. prob. Wojciech Mozdyniewicz - 07566 229 699; southend@pcmew.org The Most Holy Trinity; 71 Wickhay, Basildon, SS15 5AD; msze niedzielne: wszystkie niedziele za wyjątkiem 2. niedzieli m-ca 12.30 sobota przed 2. niedzielą m-ca 19.30 Our Lady Immaculate and Holy Name Church; 178 New London Road, Chelmsford, CM2 0AR; msze niedzielne: niedziela o 16.00 ZAWIESZONA DO ODWOŁANIA Sacred Heart Church; 418 South Church Road, Southend on Sea, SS1 2QB; msze niedzielne: 9.00 Our Lady Help of Christians and St Helen; 27 Milton Rd, Westcliff-

informator on-Sea, SS0 7JP; msze niedzielne: sobota godz. 17.30

Stoke-on-Trent

Duszpasterz: ks. prob.

Jacek Jabłoński - (01782) 411195; stoke@pcmew.org; parafiastokeontrent.pcmew.org Our Lady of Perpetual Succour Church; Masterson Street, Fenton, ST4 3QB; msze niedzielne: 11.00, 14.00 i 19.00 St Mary’s Church; Compton Road, Leek, ST13 5NH Msze niedzielne: sobota 16.30

Swansea

niedzielne: soboty o godz. 17:30 przed 2 i 4 niedzielą m-ca.

Our Lady of Peace Church; Waunt-lan-yr-afon Road, Llanelli, SA15 3AB; msze niedzielne: 12.00

Swindon

Duszpasterz: ks. prob.

Jarosław Kozak - (01793) 531257; swindon@pcmew.org; parafiaswindon.com Kościół katolicki p.w. św.

Jana Pawła II; Whitbourne Avenue, Swindon; SN3 2JX; msze niedzielne: sobota 18.00, niedziela 8.00, 09.30, 10.30, 12.30 St Peter’s Church; 7 St Peter’s Road, Cirencester, GL7 1RE; msze niedzielne: 1. sobota miesiąca 16.00 - ZAWIESZ. DO ODWŁ.

St George Church; Billet Street, Taunton, TA1 3NN; msze niedzielne: 12.00 St Joseph Church; 9 Binford Place, Bridgwater, TA6 3NJ; msze niedzielne: sobota 18.30 The Holy Ghost Church; 73 Higher Kingston, Yeovil, BA21 4AR; msze niedzielne: 16.30 Corpus Christi; Ellenborough Park, WESTON SUPER MARE BS23 1XW; msze niedzielne: 9.00

Telford – Stafford

St Austin’s Church; 82 Wolverhampton Road, STAFFORD, ST17 4AW; msze niedzielne: 12.30 St Patrick’s Church; King Street, Wellington, TELFORD, TF1 3AP; msze niedzielne: 17.00

Trowbridge

Duszpasterz: ks. prob. Zbigniew Zybała - (01225) 752930; trowbridge@pcmew.org Sala ośrodka Lokalnej PMK pw.

MB Częstochowskiej; 6 Waterworks Road, Trowbridge, BA14 0AL; msze niedzielne: 10.00, 19.00 St John the Evangelist Church; South Parade, Bath, BA2 4AF; msze niedzielne: 12.30 St Catharine’s Church; 4 Park Road, Frome, BA11 1EU; msze niedzielne: 1. sobota m-ca 18.00 St Osmund’s Church; 95 Exeter Street, Salisbury, SP1 2SF; msze niedzielne: 2. niedziela m-ca 16.00

~ 77

St Michael’s Church; 6 Park Road, SHEPTON MALLET, BA4 5BP; msze niedzielne: 1. sobota m-ca 16.00

West Bromwich

Duszpasterz: ks. prob. Ireneusz Maraszkiewicz - (0121) 532 4548; 18 Fitzguy Close, WEST BROMWICH, B70 6RU St Michael and the Holy Angels Church; 260 High Street, , B70 8AQ; msze niedz.e: 14.00 i 16.00 St. Thomas of Canterbury; Dartmouth Avenue, WALSALL, WS3 1SP; msze niedzielne: 12.00

Wolverhampton

Duszpasterz: ks. prob. Wiesław Garbacz - (01934) 629865; tauntonparafia.co.uk

Duszpasterze: ks. prob. Michał Łatuszyński - 07926 044 405; ks. senior Jan Główczyk 01785 748 891; stafford@pcmew.org; parafia-stafford.pcmew.org Our Lady of Pity; Meadow Farm Drive, Harlescott, Shrewsbury, SY1 4JY; msze niedzielne: 9.00 ZAWIESZONA DO ODWOŁANIA

Policja, straż pożarna, pogotowie - 112, 999 Informacja kolejowa 0845 748 4950

Osoby niesłyszące - wiadomość tekstowa pilna - 18000 NHS Helpline - 0800 22 44 88 Post Office 0845 722 3344

Informacja transportowa w Londynie - 020 7222 1234 Połączenia autobusowe 0870 6082 608

Informacja o numerach lokalnych i międzymiastowych - 192

Informacja o numerach międzynarodowych - 153

AMBASADA RP W LONDYNIE 47 Portland Place, Londyn W1B 1JH, tel. 0 207 2913 520, e-mail: london@msz.gov.pl

WYDZIAŁ KONSULARNY AMBASADY RP W LONDYNIE 10 Bouverie Street, City of London EC4Y 8AX, tel. 0 207 8228 900, e-mail: londyn.konsulat@msz.gov.pl

KONSULAT GENERALNY RP W MANCHESTERZE Manchester One, 51 Portland Street, Manchester M1 3LD, tel. 0 161 245 4130, e-mail: manchester@msz.gov.pl

KONSULAT GENERALNY RP W EDYNBURGU 2 Kinnear Road, Edynburg EH3 5PE, tel. 0 131 552 0301, e-mail: edinburgh@msz.gov.pl

KONSULAT GENERALNY RP W BELFAŚCIE 67 Malone Road, BT9 6SB , Belfast, tel. 0 28 96209500, e-mail: belfast.kg.sekretariat@ msz.gov.pl

Polska Misja Katolicka w Anglii

Związek Harcerstwa Polskiego w Wielkiej BrytaniiI

Polski Uniwersytet na Obczyźnie

Polish Heritage Society UK

Polish Psychologist Association

Fundacja Stowarzyszenie Kombatantów w Wielkiej Brytanii

Lewisham Polski Ośrodek Levisham

Polish Proffesionals in UK

Duszpasterz: ks. prob. Artur Strzępka 07549 325 521; swansea@pcmew.org Sacred Heart Church; School Road, Morriston, Swansea, SA6 6HZ; msze niedzielne: 14.00 Our Lady of Mount Carmel Church; Pontfaen Road, LAMPETER, SA48 7BS; msze

Taunton

Telefony alarmowe i infolinie

Duszpasterz: ks. prob. Tomasz Maziarz - 01902 422833; Presbytery; 74 Green Drive, wolverhampton@pcmew.org Kościół Polski pw. Trójcy Świętej; 265 Stafford Road, Wolverhampton, WV10 6DQ; msze niedzielne: sob. 18.00, niedz.a 9.30, 11.30, 18.00

Ambasada i konsulaty

Polskie instytucje i organizacje

2-4 Devonia Road, Islington, London, N1 8JJ, www: www. pcmew.org, tel. 020 7226 3439, ZJEDNOCZENIE POLSKIE W WIELKIEJ BRYTANII 240 King Street, Hammersmith W6 0RF London, www: www. zpwb.org.uk, tel. 0 208 741 16 06,

POSK (Polski Ośrodek Społeczno-Kulturalny)

238-246 King Street, London W6 0RF, www: www.posk.org, tel.

020 8741 1940

Polska Macierz Szkolna

238 King Street London, W6 0RF, www: www.polskamacierz.org/ en/, tel. 020 8742 6431

Fundacja Veritas

63 Jeddo Road, London W12 9EE, www: www.veritasfoundation. co.uk, tel. 020 3740 8350

23-31 Beavor Lane, London W6 9AR, www: www.zhpwb.org.uk, tel. 020 8748 8006

Instytut Polski i Muzeum im. gen. Sikorskiego 20 Prince’s Gate, London, SW7 1PT, www: www.pism.co.uk, tel.

020 7589 9249

Instytut Józefa Piłsudskiego w Londynie

238-246 King Street, London W6 0RF, www: www.pilsudski.org.uk, tel. 020 8748 6197

Biblioteka Polska - POSK 238-246 King Street, London W6 0RF, www: polishlibrarylondon. co.uk/biblioteka, tel. 020 8741 1940

238-246 King Street, London W6 0RF, www: www.puno.edu.pl, tel.

020 8846 9305

238-246 King Street, London W6 0RF, www: www.spk-wb.com, tel.

020 8741 1911,

Zjednoczenie Polek na Emigracji

238-246 King Street, London W6 0RF, e-mail: charity@ polishwomensba.org.uk, tel. 020 8563 1893

Polish YMCA London Association

20 Gunnersbury Ave, London W5 3QL, www: www. polskaymcalondon.com, tel. 020 8992 5699

Widecombe Lodge, 2, Brentham Lodge, London W5 1BJ, , www: www. polishheritage.co.uk 8 Waldram Park Road, London, SE23 2PN, www: www.osrodeklpc.com

Ognisko Polskie

55 Princes Gate, London, SW7 2PN, www: www.ogniskopolskie.org. uk, tel. 020 7589 4670

East European Resource Center 238-246 King Street, London W6 0RF, www: www.eerc.org.uk, tel. 020 8741 1288, Free Advice Line: 0800 121 4226

238-246 King Street, London W6 0RF, www: www.polishpsychologists. org 55 Exhibition Road London SW7 2PN, www: www.polishprofessionals. org.uk

Poles in Need UK CIC & Centrum Pomocy Familia 238-246 King Street, London W6 0RF, www: www.pinuk.online, tel. 07809904386

Haringey PEEC Centrum Rodzinne

Pretoria Road, Tottenham, N17 8DX, www: www.peec.org.uk, tel.

0208 365 9090, 07956574274

78 ~ informator Instytut Polski w Londynie

10 Bouverie Street, London EC4Y 8AX, www: www.polishculture.org.uk, tel. 020 7822 8990

Merton „PYZA” Stowarzyszenie na Rzecz Polskich Rodzin 66-72 High Street, SW19 2BY Colliers Wood, www: www.polishfamily.org.uk

Stockwell POLES CONNECT Project Partnership Lambeth,

157 South Lambeth Road, London, SW8 1XN, tel. 020 7793 7730, www: www.stockwell.org.uk

Oxford Oxford Polish Association

Bradgate Road, Bedford, MK40 3DE, www: www.pbic.org.uk, tel. 01234 328100

Birmingham Polish Millenium House

Bedford Ośrodek Integracji Polsko-Brytyjskiej

Luton POLONIA – Polish Community Group

www: www.poloniapcg.org.uk, tel. 07969254578

Blackbird Leys Road, Oxford, OX4 6HW, www: www.opaoxford.org, tel. 07585442696

Bordesley St, Birmingham B5 5PH, polishmillenniumhouse.org.uk, tel. 0121 643 3577

Birmingham – Polish Expats Association (Erdington)

Lotniska

Aberdeen Airport,

Dyce, Aberdeen AB21 7DU, tel. +44 (01224) 722 331, www.aberdeenairport.com

Belfast City Airport,

George Best Belfast City Airport, Belfast BT3 9JH, tel. +44 (0)28 9093 9093, www.belfastcityairport.com

Belfast International Airport, Belfast BT29 4AB, tel. +44 (0)28 9448 4848, www.belfastairport.com

Birmingham International Airport,

Airport Way, Birmingham, B26 3QJ, tel. +44 0870 733 5511, www.birminghamairport.co.uk

CF62 3BD, Wales, tel. +44 (01446) 711 111, www.tbicardiffairport.com

Coventry Airport,

Coventry Airport South, Siskin Parkway West, Coventry, CV3 4PB, tel. +44 (0)2476 308 600, coventryairport.co.uk

Edinburgh Airport,

Edinburgh EH12 9DN, tel. +44 (0)870 040 0007, www.edinburghairport.com

Glasgow Airport,

Glasgow, Paisley, Renfrewshire PA3 2SW, tel. +44 (0)141 887 1111, www.glasgowairport.com

Inverness Airport,

Vale of Glamorgan,

Inverness, Scotland, UK, IV2 7JB, tel. +44 (01667) 464 000, www.hial.co.uk

London Polska Macierz Szkolna

Aylesbury PSS w Aylesbury

Cardiff International Airport,

Leeds Bradford International Airport,

Aberdeen PS im. św. St. Kostki tel. 07784675058

PSS tel. 07932499848

Accrington PSS im. Pana Kleksa

tel. 012542 33382, 07842841679

Amersham PS im. św. Józefa

info@polskaszkolaamersham.co.uk 11 luty 2022

tel. 07876535548

Banbury PSS tel. 07841759790

Bath Integracyjna Szkoła Sobotnia im. Fryderyka Chopina tel. 07710816449

Bath PSS im. Jana Pawła II w Bath tel. 07449309894

Bedford Szkoła Polska im. JP II

Walsall Europeans Association Welfare INC Joseph Leckie Academy, Walstead Rd, Walsall, WS5 4PG, www: www.ewacic.com/pl, tel. 0787 525 8192

Southampton SOS Polonia

32 Queen’s Terrace, Southampton SO14 3BQ, www: www.sospolonia.net,

Middlesex UB3 5AP, tel. +44 0870 000 0123, www.heathrowairport.com

Leeds LS19 7TU, tel. +44 (0113) 250 9696, www.leedsbradfordairport.co.uk

London Luton Airport,

Liverpool L24 1YD, England, tel. +44 0870 129 8484, 0906 108 8484, www.liverpoolairport.com

London Stansted Airport,

Liverpool John Lennon Airport,

London City Airport,

London City Airport Ltd, Royal Docks, London E16 2PX, tel. +44 (0)20 7646 0088, www.londoncityairport.com

London Gatwick Airport,

Navigation House, Airport Way, Luton, Bedfordshire LU2 9LY, tel. +44 (0)1582 405 100, www.london-luton.co.uk

Enterprise House, Bassingbourne Road, Essex CM24 1QW, tel. +44 (0)870 000 0303, www.stanstedairport.com

Manchester Airport,

West Sussex, RH6 0NP, tel. +44 0870 000 2468, www.gatwickairport.com

Manchester Airport Plc, Manchester M90 1QX, tel. +44 (0)161 489 3000, www.manchesterairport.co.uk

234 Bath Road, Hayes,

Woolsington, Newcastle-Upon-Tyne,

London Heathrow Airport,

Szkoły sobotnie

238 King Street, London, W6 0RF, Tel. 020 874 264 31 (od poniedziałku do piątku w godz.

10.00-17.00, w środy do 19.00)

109 High St, Birmingham B23 6SA, www: www.polishexpats.org.uk, tel. 0121 382 2568

tel. 07525218426 szkola.polska.bedford@gmail.com

Bedford PSS przy Stowarzyszeniu Kultury i Języka Polskiego tel. 07935643005 Birmingham PSS im. M. Kopernika tel. 07849450483

Blackburn PSS im. A. Mickiewicza tel. 07513037683

Blackpool PS Przedmiotów Ojczystych tel. 07926258084

Newcastle Airport,

Boston PSS tel. 07851864621

Bournemouth PS Nauczania Przedmiotów Ojczystych tel. 07854814412, 01202801208

Bracknell PSS im. Chopina tel. 07837486598

Bradford PSS tel. 07581114643

Brighton / Hove PSS im. gen. Sikorskiego tel. 07926769798

tel. 02380 233722

Liverpool Meyerside Polish Community

1st Floor, 5 Covent Garden, Liverpool L2 8UD, www: www.merseysidepolonia. com

Nottingham Signpost to Polish Succes Tennyson, Unit B, Forest Road West, NG7 4EP Nottingham, www: www.empp.co.uk, tel. 0115 978 1396

tel. +44 0870 122 1488, www.newcastleairport.com

Norwich International Airport, Amsterdam Way, Norwich, NR6 6JA, tel. +44 (01603) 411 923, www.norwichairport.co.uk

Nottingham East Midlands Airport,

Castle Donington, Derby DE74 2SA, tel. +44 (01332) 852 852, www.eastmidlandsairport.com

Southampton International Airport,

Wide Lane, Southampton, Hampshire, SO18 2NL, tel. +44 0870 040 0009, www.southamptonairport.com

Brighton / Hove PSS im. Jana Brzechwy tel. 07470203363

Bristol Integracyjna Sz. Sobotnia im. gen. Wł. Andersa tel. 07806612529, 07541244281

Bristol PSS im. Jana Pawla II

tel. 01179602269, 07756797798

Burnley PSS tel. 07837845007

Cambridge PSS im. Dąbrówki tel. 01223358219

informator Canterbury PSS tel.07878957519

Cardiff PSS tel. 07704445465, Carlisle PSS tel. 07729670242

Chatham (Medway) PS w Kent im. Juliana Tuwima tel. 07847221866 Chelthenam PSS tel. 07776331002

Corby PSS tel. 07704628444 Coventry PSS tel. 01455230560

Craigavon PSS tel. 07549619661

Crawley PSS tel. 07725908836 Derby PS Przedmiotów tel. 07581172361

Derry Polish Abroad Saturday School info@polishabroad.co.uk Ely Polska Społeczna Szkoła tel. 07523460097

Exeter PSS tel. 07947647731

Fife PS im. Jana Pawła II tel. 07724544543

Glasgow PSS tel. 07545538935

Gloucester PSS tel. 07800842430 Gravesend PSS tel. 01322402482

Grays PSS Przedmiotów Ojczystych im. Wisławy Szymborskiej tel. 07511551832

Grimsby PSS tel. 07736940301

Harlow PS Przedmiotów Ojczystych im. J. Tuwima tel. 07851387655, 07552010903,

Hastings / St Leonards-on-Sea PSS Uzupełniająca im.

Jana Brzechwy tel. 07917795512

High Wycombe PS Przedmiotów Ojczystych tel. 07903189252

High Wycombe PS im. św. Bernarda tel. 01628525753

Hitchin PSS im. M. Skłodowskiej tel. 01462632933

Huddersfield Szkoła Ojczysta im. A. Mickiewicza tel. 07939117590 Hull PSS St. Mary’s College

tel. 07775698031, 01482803514

PSS im. I.Sendlerowej tel. 07526144246

Huntingdon PSS tel. 07856514222

Inverness Szkoła im. św. Jana Pawła II tel. 01463223223,

Jersey PS Przedmiotów Ojczystych tel. 07700348183 Kettering PSS im. Jana Brzechwy tel. 07894012194

Kidderminster PSS tel. 01562823568

Lancaster PS Nauczania Przedmiotów Ojczystych im. Jana Pawła II tel. 07851221762 Leamington Spa PS im. M. Konopnickiej tel. 01926730181

Leeds PS Parafialna pw. św.

Stanisława Kostki

tel. 01132677298, 07957972086,

Leicester PS im. Jana Pawła II

jp2polskaszkola@gmail.com

Leicester PSS Edu Owls

tel. 07516340933, 07738096644

Lincoln PSS tel. 07840484006

Liverpool PS Przedmiotów Ojczystych im. Jana Pawła II tel. 07792110391 London Brockley / Lewisham PSS tel. 01689602752 London Chiswick PSS im. M. Reja

London Croydon / Crystal Palace Szkoła Przedmiotów Ojczystych tel. 07922400138

London Devonia Szkoła im. Matki Boskiej Częstochowskiej tel. 07513528338

London Ealing PSS Przedmiotów Ojczystych im. Tadeusza Kościuszki tel. 07970107691 London Enfield PSS im. A. Mickiewicza tel. 07988680162

London Erith Szkoła im. św. Franciszka tel. 07882572259, 07809433738

London Forest Gate / Ilford PS Przedmiotów Ojczystych im. Królowej Jadwigi tel. 07940747540 London Fulham PS Przedmiotów Ojczystych im. Henryka Sienkiewicza tel. 07868607736 London Hanwell Akademia Języka Polskiego tel. 07872949395

London Hanwell PS Przedmiotów Ojczystych im. Heleny Modrzejewskiej tel. 07849831135

London Highgate PSS im. Prymasa S. Wyszyńskiego tel. 07720968503 London Leyton PS Przedmiotów Ojczystych im. Adama Mickiewicza tel. 07963722810 London New Malden PSS Przedmiotów Ojczystych tel. 07923608863 London Newham PS im. JP II tel. 07521357317

London Northolt PSS im. J. Kochanowskiego tel. 07734581134

London Putney/Wimbledon tel. 07973301638

London South Croydon PSS im. F. Chopina tel. 07427547020

tel. 07756969708

London Streatham PSS tel. 07734458583,

tel. 02086734177

tel. 07555120012

London Clapham / Balham PSS im. T. Arciszewskiego

London Sutton Polska Sobotnia Szkoła im. Dywizjonu 303

London Walthamstow PSS im. Świętej Rodziny tel. 07414668585

London Willesden Green PSS im. M.Konopnickiej tel. 07787116414

Luton PS im. M.Kolbe tel. 07759045102 Manchester PS Ojczysta tel. 07434161991 Manchester PS Przedmiotów Ojczystych im. św. S. Kostki tel. 07934663173 Mansfield PSS tel. 07962802386

Medway PSS tel. 07856548679

Milford PSS im. T. Czuchnickiego tel. 07940269631

Motherwell Szkoła Języka Polskiego i Kultury tel. 01698230225, Newcastle Upon Tyne PSS tel. 07907067346,

Northampton PSS im. Bł. Franciszki Siedliskiej tel. 07912562338

~ 79

Reading PSS im. Mikołaja Kopernika tel. 07505758121 Redditch PSS tel. 07454392577

Scunthorpe Polska Akademia tel. 07718904123

Scunthorpe PSS im. Maksymiliana Kolbego tel. 07722769455

Sheffield PS przy LPCM tel. 07934115799 Skegness PSS tel. 07526947641

Slough PS im. H. Sienkiewicza tel. 01628636313

Southampton PSS tel. 07766478011

Southend-on-Sea PSS tel. 07516986094

Spalding PSS tel. 01175960966,

St Albans PSS im. Jana Pawła II tel. 07863136316

Swansea PSS pss.swansea@googlemail.com

Northampton Szkoła Polska Języka i Kultury Ojczystej

Swindon Katolicka PSS im. Marii Konopnickiej tel. 07724833452

Northwich PS tel. 07988693128

tel. 07999647444

tel. 07713430251

Nottingham PSS im. J. Kantego tel. 07450354854

Nottingham PS Przedmiotów Ojczystych im. św.

Kazimierza tel. 07960364303 Oxford PSS Przedmiotów Ojczystych tel. 07507122244 Peterborough PSS im. Mikołaja Kopernika tel. 07951513924 Plymouth PSS tel. 07565638821

Portsmouth PSS im. Powstańców Listopadowych tel. 07986476216

Preston PSS im. Jana Pawła II tel. 07707818402

Taunton PSS im. Jana Brzechwy

Telford PSS w Telford tel. 07955209897 Walsall PSS tel. 01922721071

Warrington PS Przedmiotów Ojczystych Polonia tel. 07779838672

Watford PSS kontakt@polskaszkolawatford.org,

Wellingborough PSS tel. 07585662020 Wolverhampton PSS tel. 07540049147

Worcester PSS im. Jana Pawła II tel. 07445458848

Worksop PSS tel. 07549392889 Wrexham PSS tel. 07522881978

miesięczny

HOROSKOP

80 ~ horoskop

Baran 21.03 - 19.04 Luty 2022 roku może zaskoczyć jedynie w sferze zdrowia. Wszelkie zaniedbania nagle będą się mścić słabością w najmniej odpowiedniej dla Ciebie chwili. Warto zadbać o codzienny jadłospis, wysypiać się i uwzględnić częsty ruch na świeżym powietrzu.

Otaczająca Cię, drogi Baranie, aura energetyczna okaże się znakomita do weryfikacji dotychczasowych osiągnięć zawodowych i społecznych. Samotne Barany zatęsknią za wymarzoną drugą połówką i podejmą radykalne kroki, by poznać partnera życiowego.

Okaże się, że cierpliwość, życzliwość i otwartość na inność przyniosą niespodziewane efekty. W sprawach zawodowych trzeba się będzie wspinać na wyżyny dyplomacji. Nie będzie łatwo. Uważaj, by niechcący nie narobić sobie wrogów...

I CHING radzi: Spiesz się powoli i nie pal za sobą mostów...

Byk 20.04 - 22.05 Luty może okazać się dla Ciebie najbardziej skomplikowanym i pełnym wyzwań miesiącem 2022 roku. Wszystko i wszyscy będą sprawiać wrażenie, że prowokują Cię, drogi Byku, manipulują Tobą, chcą Cię wykołować lub wprost atakują. Nie daj się w to wciągnąć, pamiętając, że to tylko Wszechświat testuje Twoją cierpliwość i pokorę. Ten etap minie, a tylko od Ciebie zależy, czy lutowe napięcia położą się cieniem na przyszłości, czy może otworzą przed Tobą nowe szanse. Dotyczy to każdej dziedziny życia. Korzystnie byłoby zadbać o relaks, spokój i lekką dietę, by wesprzeć organizm w stresujących okolicznościach. Postaraj się także nie obciążać złym nastrojem swoich bliskich, rodzinę i przyjaciół.

I CHING radzi: W oku cyklonu możesz tylko być obserwatorem nieogarnionej potęgi natury...

8 października 2021

Bliźnięta 23.05 - 21.06 Luty 2022 roku to czas ciekawy i nie jeden Bliźniak będzie go wspominał jako okres pełen intrygujących i stresujących wyzwań. Z jednej strony masz, drogi Bliźniaku, niepowtarzalną szansę na znalezienie rozwiązań męczących Cię sytuacji. Z drugiej, aby osiągnąć swe cele, musisz (sic!) samodzielnie stawić czoła swoim lękom i słabościom; świadomie i uczciwie. Od tego egzaminu zależy, czy ruszysz z miejsca w sprawach finansowych i w życiu osobistym. Nie poddawaj się i nie ulegaj pokusie przeczekania... Nowo poznane osoby mogą okazać się w przyszłości Twoimi najlepszymi przyjaciółmi. Nie odtrącaj ich więc. Pamiętaj, że przyszłość to jutro, które tworzysz dziś...

I CHING radzi: Mylić się jest rzeczą ludzką. Pamiętając o tym, nigdy nie zgubisz swej drogi...

horoskop

~ 81

Rak 22.06 - 22.07 Drogi Raku, luty 2022 roku to najlepszy czas dla Ciebie na snucie planów na przyszłość. Aktywność myśli i porządkowanie priorytetów życiowych to teraz Twoi sprzymierzeńcy na duchowej ścieżce życia. Lektura książki, planowanie zmiany wystroju czy wymarzonych wakacji okażą się niezwykle płodne i przyniosą świetne rezultaty. Twoi najbliżsi także będą Cię wspierać i chętnie uczestniczyć w snuciu wspólnych planów. Jeśli jesteś samotnym Rakiem, to nie poddawaj się i wyjdź do ludzi, by poznać partnera. Bądź otwarty i bezpośredni. Pamiętaj jednak, że prawdziwych przyjaciół poznaje się biedzie. Zatem zakończ te znajomości, które nie dają Ci satysfakcji od dłuższego czasu.

I CHING radzi: Przeciągając spory, także te wewnętrzne, skazujesz siebie na klęskę...

Lew

Panna

23.07 - 23.08

24.08 - 22.09

Drogi Lwie, luty 2022 upłynie pod znakiem wyzwań w sferze zawodowej oraz partnerskiej. Otaczająca Cię aura może przynieść wiele napięć i nie raz, nie dwa trzeba będzie stawić czoła konfliktom. Stare urazy i konflikty, o których zdążyłeś, drogi Lwie, zapomnieć, ożyją i zaczną żyć swoim życiem, jeśli nie okażesz pokory i zrozumienia dla racji innych. Nie musisz się zgadzać, jednak uszanuj prawo do odmienności opinii u innych. Wyzwaniem może także okazać się samopoczucie i ogólna kondycja zdrowotna. Staraj się je poprawić! Jeśli zachowasz umiar, takt i staniesz na wyżynach dyplomacji, to kolejne miesiące nagrodzą Cię w wielu dziedzinach...

W najbliższych tygodniach powinnaś, droga Panno, zatroszczyć się szczególnie o swoje zdrowie i samopoczucie. Osłabienie fizyczne i obniżony nastrój, które ostatnio Ci towarzyszą, nie będą sprzyjać ani pracy, ani życiu osobistemu. W lutym 2022 roku najlepiej byłoby udać się na urlop i odpocząć od wszystkiego i wszystkich. Spróbuj znaleźć czas, by siebie porozpieszczać i poprzyglądać się swoim pragnieniom, myślom.

Unikaj sytuacji stresujących i nie podejmuj decyzji mających długofalowe skutki. Wszystko się ułoży, nie musisz tego kontrolować, nie musisz obawiać się o rezultaty. Teraz warto zaufać życiu i zdać się na jego naturalny rytm.

I CHING radzi: Prąc naprzód, pamiętaj o drodze powrotnej...

I CHING radzi: W każdym przedsięwzięciu najważniejszy jest początek.

Nic się nie uda, gdy przeoczy się właściwy moment...

82 ~ horoskop

Waga 23.09 - 22.10 Luty 2022 roku będzie sprzyjał odpoczynkowi i cieszeniu się codziennością. Warto teraz docenić to, co niesie życie oraz okazywać serdeczną troskę o najbliższych. Być może ktoś zwróci się do Ciebie o pomoc. Może być i tak, że partner postawi Cię w sytuacji wyboru i trzeba się będzie zmierzyć z twardą rzeczywistością, a może też skonfrontować z nieprzyjemną prawdą o sobie.

Samotne Wagi czeka teraz czas obrachunków i zmierzenia się z przyczynami samotności. Co prawda luty nie przyniesie raczej spotkania partnera, ale może dać szansę na zmianę podejścia i w konsekwencji nowe znajomości. W sprawach zawodowych raczej stagnacja, która przyczyni się do przemyślenia i zmiany niektórych nawyków.

I CHING radzi: Gdy kogoś lub coś wybierasz, to jednocześnie z kogoś lub czegoś rezygnujesz… Nie bój się więc, że stracisz...

Skorpion

Strzelec

23.10 - 21.11

22.11 - 21.12

Drogi Skorpionie, luty 2022 roku okaże się dla Ciebie dość skomplikowany. Z jednej strony najbliższe tygodnie przyniosą ożywienie w kontaktach towarzyskich, zarówno osobistych, jak i zawodowych. Nie będzie łatwo sprostać oczekiwaniom innych, więc nie ulegaj pokusie i nie odtrącaj innych tylko dlatego, że nie wiesz, jak postąpić… Niektóre znajomości stracą na znaczeniu, ale lepiej pozwolić życiu, by stało się to naturalnie, bez arbitralnych decyzji z Twojej strony. Unikaj wszelkiej konfrontacji. Z drugiej strony życie pokaże, że właśnie nadchodzi czas łagodności na zewnątrz i dyscypliny wewnątrz.

Dzięki temu zyskujesz szansę na rozwój osobisty i zawodowy.

Luty 2022 roku postawi przed Tobą, drogi Strzelcu, dwa wyzwania. Po pierwsze, inni z uporem będą naruszać Twoją potrzebę wolności osobistej, co może doprowadzić do konfliktów osobistych i zawodowych. Niełatwo tracisz dobry nastrój i niełatwo sprawić, abyś stał się niekulturalny, a jednak komuś się to uda. Warto jednak trzymać nerwy na wodzy i nie dać się sprowokować. Po drugie, luty okaże się miesiącem ważnym dla Twoich finansów w tym roku. Dlatego warto bacznie przyjrzeć się tej sferze życia, by dobrze wykorzystać okazje i nie dać się pokusom. Liczenie na łaskawość losu zdecydowanie zakończy się rozczarowaniem, więc pora wziąć się do mrówczej pracy.

I CHING radzi: Wyruszając w drogę, zawsze bądź czujny i nie daj się zwieść pozorom...

8 października 2021

I CHING radzi: „Niewielkie cierpienie nawraca na drogę cnoty”...

horoskop

~ 83

Koziorożec 22.12 - 19.01

W luty 2022 roku otacza Cię, drogi Koziorożcu, aura towarzyskości i ludzkiej życzliwości. Wykorzystaj ją. Ludzie wokół Ciebie to Twoi sprzymierzeńcy, a nawet przyjaciele. Teraz jest czas, by dogadywać się i zawierać sojusze oraz związki partnerskie. W sprawach zawodowych także możesz liczyć na znaczący postęp. Niemniej Twoja kariera rozwinie się lepiej, jeśli dobrze przemyślisz swoje podejście i zmienisz to, co w Tobie blokuje rozwój. Oszczędzaj siły i energię życiową, a przy tym zatroszcz się o swoje zdrowie, bo luty może przynieść osłabienie i spadek nastroju. Mimo to nie ulegaj pokusie czarnowidztwa. Po każdej burzy wychodzi słońce.

I CHING radzi: Naprawdę bogaty człowiek jest zasobny w przyjaciół...

Wodnik

Ryby

20.01 - 18.02

19.02 - 20.03

Drogi Wodniku, to może być najważniejszy Twój miesiąc w 2022 roku. Otacza Cię złożona, skomplikowana aura energetyczna, która sprzyja obrachunkom i decyzjom długofalowym w każdej sferze życia. Najlepiej ograniczyć aktywność na zewnątrz i skupić się na potrzebach własnej duszy i – co najważniejsze – nie spieszyć się, podejmując decyzje. Paradoksalnie, mimo dość trudnej aury energetycznej w zawodowej sferze życia, nie będziesz miał wielu powodów do narzekań, bo wiele spraw ruszy z miejsca, jeśli tylko weźmiesz się do pracy.

Niebawem Twoja kariera nabierze tempa, dając poczucie satysfakcji, uznanie społeczne i pieniądze.

Droga Rybo, luty 2022 roku może być dość skomplikowany, a chwilami nawet nerwowy. Z jednej strony aura energetyczna sprzyja Ci w samotnej weryfikacji Twoich relacji ze światem.

Z drugiej strony jesteś teraz, droga Rybo, bardzo podatna na sugestie i potrzebujesz akceptacji nie tylko najbliższego otoczenia. Zatem najlepiej wykorzystasz ten czas, jeśli zdasz się na intuicję, nie będziesz oceniać siebie i innych i zaufasz naturalnemu biegowi rzeczy. Nic nie dzieje się bez przyczyny, w każdym szaleństwie jest metoda – tak mogłoby brzmieć motto tego miesiąca… W sprawach zawodowych dość stabilnie, a nawet nużąco. Nie poddawaj się jednak, bo to minie.

I CHING radzi: Słabość rośnie w siłę dlatego, że nie docenia się w porę niebezpieczeństwa...

I CHING radzi: Zapobiec konfliktowi można wówczas, gdy stara się zrozumieć oponenta...

Opracowała Akia https://www.wrozbyonline.pl/ekspert/1057/Akia