Goniec, wydanie 745

W nowym wydaniu!

CZYTAJ ONLINE

NR 1 (745) 14 STYCZNIA 2022 / ISSN 2754-2823

4 ~ w numerze

spis treści

STYCZEŃ 2022

8

MAGICZNY WIECZÓR Z DOBROCZYNNYM CELEM

Bal Polski to wydarzenie polonijne o najdłuższej tradycji łączącej elegancką zabawę z dobroczynnym celem.

Goście balu przez lata hojnie wspierali m. in. sierocińce, hospicja, oddział onkologiczny czy ośrodek dla niewidomych. W lutym 2022 roku bawić będziemy się na jubileuszowym, bo 50 Balu Polskim.

10

NASZE RELACJE SĄ LEPSZE NIŻ KIEDYKOLWIEK W HISTORII

Jakie problemy w relacjach polsko – brytyjskich wywołał brexit? Jak w nowych warunkach odnaleźli się polscy przedsiębiorcy? Jak stara się im pomóc polski konsulat? Jak zmienia się wymiana handlowa między Polską a Wielką Brytanią? Z jakimi problemami najczęściej zwracają się Polacy do konsulatu w Londynie? Odpowiada Konsul Generalny, Mateusz Stąsiek

14

POZYTYWNE SZALEŃSTWO

Jaki będzie najbliższy, 30 już finał Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy?

Specjalnie dfla Sami Swoi Magazyn opowiada jej dyrygent, Jurek Owsiak.

Adres: Goniec Polski – The Polish Times 84 Uxbridge Road West Ealing London, W13 8RA

Wydawca (Publisher): 1MM Media Group Redakcja (Editorial): T: 020 7099 7106 T: 7974 9900 12 E: redakcja@goniec.com Zespół redakcyjny i współpracownicy: redaktor naczelny Dariusz Chrost Dariusz Dzikowski Sonia Grodek Małgorzata Skibińska Łukasz Tymków Anna Zielińska Felietoniści: Barbara Adamczewska Wiktor Moszczyński Małgorzata Mroczkowska ks. Bartosz Rajewski Jacek Żakowski Krystyna Kotlińska

22

Korekta: Elżbieta Marciniak Skład i grafika: MJ CREATIVE

TU SAMI SWOI RADIO! MINĄŁ ROK DZIAŁALNOŚCI NASZEGO SAMI SWOI RADIO. WESZŁO NA RYNEK W SYLWESTROWĄ NOC Z 2020 NA 2021 ROK. STACJA POSTAWIŁA SOBIE ZA CEL ŁĄCZENIE POLAKÓW W WIELKIEJ BRYTANII I IRLANDII. Z PERSPEKTYWY ROKU TRZEBA PRZYZNAĆ, ŻE SIĘ JEJ TO UDAJE. 26

ROK 2022 na rynku pracy UK

Redakcja portalu Goniec.com: redakcja@goniec.com Marketing i reklama: e-mail: marketing@goniec.com Michał Jaszewski e-mail: commercial.manager @1mmmedia.co.uk Bożena Szul e-mail: bozena.szul@goniec.com Administracja T: 020 7099 7105 T: 079 749 900 14 E: head.office@1mmmedia.co.uk Finanse: E: payments@1mmmedia.co.uk Dystrybucja: E: dystrybucja@goniec.com Tytuł zarejestrowany pod numerem: ISSN 2754-2823

62 - 72 79 - 82

WIELKI IMPREZOWNIK

HOROSKOP SAMI SWOI MAGAZYN

Co Cię czeka w styczniu? Może warto posłuchać głosu astrologów?

14 stycznia 2022

Redakcja „Gońca Polskiego” nie ponosi odpowiedzialności za treść publikowanych ogłoszeń. Redakcja zastrzega sobie prawo odmowy publikacji ogłoszenia bez podania przyczyny.

polish news

~ 5

200 lat dla pułkownika Ottona Hulackiego 13 grudnia 1921 roku we Lwowie urodził się ppłk. Otton Z Hulacki. Aresztowany w młodym wieku we Lwowie przez NKWD, wywieziony w bydlęcych wagonach do Kazachstanu, potem żołnierz armii gen. Andersa, uczestnik Bitwy pod Monte Cassino, Bolonią i Ankoną. Na początku stycznia weterana odwiedzili przedstawiciele Ambasady Polskiej w Londynie, którzy wręczyli mu m.in. list gratulacyjny od prezydenta RP, Andrzeja Dudy.

Ppłk. Otton Z Hulacki to lwowiak, instruktor w Związku Strzeleckim, członek Służby Zwycięstwu Polski, Sybirak, żołnierz II Korpusu Polskiego z którym przeszedł cały szlak bojowy i w którym poznał między innymi Menachema Begina, późniejszego premiera Izraela, honorowy prezes SPPW w Wielkiej Brytanii, założyciel Towarzystwa Przyjaciół ORP „Błyskawica” w Cowes, a także prezes Komitetu Odbudowy Pomnika Powstańców Listopadowych w Portsmouth.

W pierwszych dniach stycznia Jubilata odwiedził pułk Robert Pawlicki (Sekcja Attaché Obrony) i konsul

Tomasz Balcerowski. Wręczyli Jlisty od Prezydenta RP Andrzeja Dudy, ministra obrony Mariusza Błaszczyka i Konsula Generalnego Mateusza Stąśka. Pułkownik Hulacki otrzymał również kartki urodzinowe z całego świata, w tym od dzieci z Polski i Wielkiej Brytanii. „Dzięki Twojemu zaangażowaniu, wytrwałości i odwadze stałeś się świadkiem i współtwórcą wielkiej, bohaterskiej historii naszego narodu.

Dziękuję z całego serca za wszystko, co zrobiliście, abyśmy mogli żyć jako wolni ludzie,” napisał prezydent Duda do płk Hulackiego. /dast/

KONKURS na najlepsze tłumaczenia polskich książek Instytut Książki, Instytut Kultury Polskiej w Londynie oraz Instytut Kultury Polskiej w Nowym Jorku przyjmują nominacje do tegorocznej edycji nagrody Found in Translation Award, honorującej najlepsze tłumaczenie literatury polskiej na język angielski w 2021 roku.

Nagroda Found in Translation to miesięczny pobyt w Krakowie, honorarium w wysokości 2000 złotych, podróż do i z Krakowa ufundowane przez Instytut Książki oraz nagroda pieniężna w wysokości 16 000 złotych ufundowana w równych częściach przez Instytut Książki, PCI London i PCI New York.

Do nominacji kwalifikują się tłumaczenia opublikowane w formie książkowej w 2021 roku. Nominować kandydatów mogą osoby lub organizacje w Polsce i za granicą, pisząc na adres biuro@instytutksiazki.pl). Nominacja

powinna zawierać uzasadnienie wyboru kandydata, adres kandydata oraz adres nominowanego. Czas - do 31 stycznia 2022 r.

Jacy tłumacze zostali nagrodzeni w poprzednich latach?

To m.in. Bill Johnston za przekład wierszy Tadeusza Rózewicza (2008), Danuta Borchardt za przekład „Pornografii” Witolda Gombrowicza (2010), Clare Cavanagh i Stanisław Baranczak za przekład „Tutaj” Wisławy Szymborskiej (2011), Jennifer Croft za tłumaczenie „Lotów”, Olgi Tokarczuk (2018) Madeline G. Levine za tłumaczenie ”Opowieści zebranych” Brunona Schulza (2019) Anna Zaranko za tłumaczenie „Pamiętnika antybohatera” Kornela Filipowicza (2020) oraz Ewa Malachowska-Pasek i Megan Thomas za tłumaczenie „Kariery Nikodema Dyzmy” Tadeusza DolęgiMostowicza (2021).

6 ~ polish news

AMBASADA OD 100 LAT Dokładnie od 100 lat budynek przy 47 Portland Place jest siedzibą Ambasady Polskiej w Londynie. Obok budynku jest specjalna wystawa plenerowa opowiadającą jego historię.

Historia stosunków dyplomatycznych pomiędzy Polską i Wielką Brytanią sięga XVI wieku. Pod koniec XVIII wieku polskie przedstawicielstwo dyplomatyczne mieściło się np. przy Manchester Square. Po I wojnie światowej w 1919 stosunki dyplomatyczne reaktywowano. Początkowo ambasada mieściła się przy Grosvenor Square 45. Od 1921 jej siedzibą jest budynek przy Portland Place 47. Zbudowany (1773–1794) w stylu georgiańskim według projektu Roberta Adama wielokrotnie zmieniał właścicieli, m.in. w latach 1831–1834 pełnił funkcję ambasady francuskiej, do 1921 mieszkał tu ósmy baron Howard de Walden.

Budynek był też siedzibą polskiej ambasady w okresie II wojny światowej. Do czasu zbombardowania w 1940 pełnił też funkcję siedziby rządu Rzeczypospolitej Polskiej na uchodźstwie. Po odbudowaniu pełnił rolę ambasady, podobnie jak obecnie.

Dni wolne 2022 roku 1 stycznia – sobota – Nowy Rok

3 stycznia – poniedziałek (New Year’s Day - substitute day)

15 kwietnia – piątek – Wielki Piątek

18 kwietnia – poniedziałek – Poniedziałek Wielkanocny

2 maja – poniedziałek – pierwszy wiosenny Bank Holiday 2 czerwca – czwartek – drugi wiosenny Bank Holiday 3 czerwca – piątek Platinum Jubilee Bank Holiday 29 sierpnia – poniedziałek – letni Bank Holiday 26 grudnia – poniedziałek – Boxing Day

27 grudnia – wtorek – Boże Narodzenie (substitute day) 14 stycznia 2022

polish news

~ 7

Zmarła Marzenna S chejbal Tuż przed Bożym Narodzeniem zmarła Marzenna Schejbal, polska działaczka polonijna i kombatancka, uczestniczka Powstania Warszawskiego.

Jej całe życie to poświęcenie służbie dla Polski i poświęcenie podczas Powstania Warszawskiego. Na zawsze pozostanie w naszej pamięci. Jej rodzinie i przyjaciołom składamy serdeczne kondolencje.

Niech spoczywa w pokoju.

Rodzinie i Przyjaciołom zmarłej 24 grudnia 2021 roku

p. Marzenny Schejbal składam wyrazy głębokiego współczucia.

Pani Marzenna była niezwykle oddaną i życzliwą osobą, która z wielką determinacją od wielu lat dbała o pamięć żołnierzy Armii Krajowej w Zjednoczonym Królestwie.

To dzięki niej Londyn zatrzymywał się w godzinę „W”, aby oddać hołd polskim bohaterom wojennym.

To dzięki niej pamięć o nich nigdy nie zginie, bo wspomnienia i pasja, które przekazała kolejnym pokoleniem, inspirują do dalszych działań.

I to dzięki niej i jej odwadze możemy dziś cieszyć się wolnością. Było zaszczytem móc znać tak ciepłą i zasłużoną osobę jak p. Marzenna.

Jej świadectwo będzie dla nas zawsze przykładem jak postępować w najtrudniejszych sytuacjach i pielęgnować pamięć o tych, którym zawdzięczamy życie.

Spoczywaj w pokoju!

Mateusz Stąsiek Konsul Generalny RP w Londynie

Foto z profilu Arkadego Rzegockiego reklama

8 ~ polish news

MAGICZNY WIECZÓR

Z DOBROCZYNNYM CELEM

Bal Polski

to wydarzenie polonijne o najdłuższej tradycji, ł ączące eleganck ą zabawę

z dobroczynnym celem.

Goście

balu przez lata hojnie wspierali m. in. sierocińce, hospicja,

oddział onkologiczny czy ośrodek dla niewidomych. na jubileuszowym, bo

50 Balu Polskim.

Bal Polski to najważniejsze wydarzenie towarzysko-charytatywne Polaków w Wielkiej Brytanii, którego celem jest promowanie polskiej kultury, wzmacnianie relacji polsko-brytyjskich i zbieranie funduszy na szczytne cele. Patronem honorowym wydarzenia jest kuzyn królowej Elżbiety II, książę Kentu Edward.

- Jako przyjaciel Polski i Polaków to dla mnie honor i przyjemność być poproszonym o patronat nad Balem. Bal Polski ma już dobrze ugruntowaną pozycję w 14 stycznia 2022

W lutym 2022 roku bawić będziemy się

społecznym i kulturalnym życiu Polaków w Wielkiej Brytanii. Hojność uczestników czyni to wydarzenie ważnym we wspieraniu charytatywnych inicjatyw w Polsce i Wielkiej Brytanii – podkreśla książę Kentu.

Dochód z tegorocznego Balu zostanie przeznaczony dla Domu dla Matek z Małoletnimi Dziećmi i Kobiet w Ciąży w Łabuniach koło Zamościa. – Ze wzruszeniem przyjęliśmy wiadomość, że dochód z 50 Balu Polskiego w Londynie zostanie przeznaczony na wsparcie Domu dla

Matek z Małoletnimi Dziećmi i kobiet w Ciąży w Łabuniach. Dla całego zespołu Ośrodka jest to zaszczyt i wyróżnienie.

Pragnę wyrazić wdzięczność, że nasza codzienna praca została przez państwa doceniona i nagrodzona poprzez możliwość bycia częścią tak wspaniałego wydarzenia – mówi Anna Boć-Bil, dyrektor Domu dla Matek z Małoletnimi Dziećmi i Kobiet w Ciąży w Łabuniach. – Przepiękna tradycja Balu Polskiego oraz jego dobroczynny charakter zasługują na najwyższe uznanie. Integrując Polaków poza granicami kraju, cele Balu wciąż pozo-

polish news stają otwarte na pomoc potrzebującym w Ojczyźnie. Zapewniam, że przez udział w tej uroczystości sprawią państwo, że świat naszych mam i ich pociech stanie się piękniejszy. Dziękujemy za każdą formę okazanego nam wsparcia.

Wpływy z Balu są zawsze przekazywane na cele charytatywne. Przez ponad 20 lat Bal wspierał Skarb Państwa Polskiego na Uchodźstwie, a następnie Fundusz dla Polaków ze Wschodniej Polski. W ostatnich latach Bal Polski wspierał m. in. Polskie Towarzystwo Oświatowe, Bibliotekę Polską w Londynie, Polską Misję Katolicką w Anglii i Walii, Stowarzyszenie Polskich Twórców za Granicą, Fundusz Pomocy Medycznej dla Polski, Szpital Dziecięcy w Lublinie, Ośrodek w Laskach – Towarzystwo Opieki nad Ociemniałymi, Dom Dziecka w Przybysławicach czy Dzienny Oddział Onkologiczny w Starachowicach.

Jubileuszowa edycja Balu Polskiego to wyzwanie dla Komitetu Organizacyjnego pod przewodnictwem Marzeny Konarzewskiej. Organizatorzy zapowiadają wiele atrakcji i niespodzianek podczas wydarzenia. Wyjątkowe i godne jubileuszu będzie miejsce wydarzenia. 50 Bal Polski odbędzie się w historycznym budynku Guildhall. To pochodząca z 1440 r. dawna siedziba władz miejskich gminy City of London. Jedna z legend głosi, że Brutus pokonując Goga i Magoga przykuł ich łańcuchami u bram pałacu, gdzie później powstał Guildhall. Gwiazdą Balu będzie Natalia Kukulska, a całość poprowadzi znana dziennikarka radiowa i telewizyjna Marzena Rogalska. Każdy Bal Polski ma też swój temat przewodni, nawiązujący do kultury i historii Polski, promujący Polskę, polską historię i kulturę wśród Brytyjczyków. W tym roku tematem przewodnim będzie postać Marii Konopnickiej. W ten sposób organizatorzy chcą upamiętnić 180 rocznicę urodzin polskiej pisarki i działaczki społecznej.

Uczestnicy Balu mogą wziąć udział w dwóch aukcjach i dwóch loteriach fantowych. Żywa aukcja odbywa się w przerwie między posiłkami, licytowanych jest zwykle 5-6 cennych przedmiotów. Kwoty licytacji są wysokie, ale też przedmioty aukcji są warte tych sum.

Cicha aukcja, to aukcja, gdzie zainteresowani mogą oglądać podczas Balu wystawione eksponaty i deklarują kwotę, jaką są skłonni przeznaczyć za przedmiot, który ich zainteresował. Mają na to czas do określonej godziny. Wygrywa ten, kto zaoferował największą kwotę.

Przykładowe rzeczy do wylicytowania to weekendy w ekskluzywnych

ośrodkach w Polsce i Wielkiej Brytanii, pobyty w SPA, weekendy w urokliwych zakątkach Polski. Wszystko zależy od tego, jakie atrakcje pozyskają organizatorzy od sponsorów Balu. Licytowane kwoty zwykle znacznie przekraczają wartość przedmiotu czy usługi. Jest też loteria fantowa z losami. Wygrać można zaproszenia do zakładów kosmetycznych, zabiegi upiększające, kolację w znanych restauracjach. Wygrane będą losowane podczas balu. Drzewko szczęścia to loteria z losami w cenie 20 funtów, gdzie każdy los wygrywa, a nagrody są różne. Podczas ostatniej edycji Balu było dużo dobrych alkoholi, szampany podarowane przez dygnitarzy i instytucje, produkty kosmetyczne, zaproszenia na zabiegi upiększające, zaproszenia do restauracji.

Tradycyjnie dużym zainteresowaniem podczas Balu cieszy się licytacja portretu autorstwa Barbary Kaczmarowskiej-Hamilton. Znana portrecistka, która malowała m. in. członków brytyjskiej rodziny królewskiej, od lat wspiera Bal Polski, oferując swój talent w zamian za hojne wsparcie beneficjentów Balu.

Osoba, która wylicytuje portret będzie mogła wskazać osobę (zwykle jest to ktoś z rodziny, np. dziecko), która zostanie namalowana przez Barbarę Kaczmarowską-Hamilton. Zdarzyło się w historii Balu, że taki portret był licytowany za wiele tysięcy funtów.

- Kilka lat temu podszedł do mojego stolika prowadzący aukcję Hugh Edmeades (profesjonalny aukcjoner w domu aukcyjnego Christie’s) i zapytał, czy nie zgodziłabym się podarować Balowi Polskiemu kolejnego portretu. Licytacja wyłoniła dwie zainteresowane pary skłonne zapłacić wysokie ceny. Oczywiście, że się zgodziłam. Jeśli w ten sposób mogę pomóc dzieciom w Polsce, to jest to moja powinność. Mam piękny sposób pomagania w wydarzeniach dobroczynnych. Nie muszę wypisywać czeku, mogę malować, czyli robię to, co uwielbiam.

Sama przyjemność – wspomina Barbara Kaczmarowska-Hamilton.

Zdaniem malarki portret ma niesamowitą wartość w życiu. Wszędzie, gdziekolwiek pojedziemy, czy do Francji, czy do Szkocji, w zamkach widzimy portrety. Portret to przeszłość każdego narodu. Malarka przekonuje, że nie możemy rezygnować z tej wartości. - Bal Polski jest szalenie ważnym wydarzeniem w życiu polonijnym. Dla mnie, licytacja moich obrazów, to dowód na to, ile sztuka i talent może pomóc w dobroczynnych aukcjach – mówi Barbara Kaczmarowska-Hamilton. - Jesteśmy wszyscy ulepieni z tej samej patriotycznej gliny, z tej samej

~ 9

historii, niezależnie, jaki numer miała nasza szkoła, kto w jakiej miejscowości się urodził. Wszyscy uwielbiamy piosenki Niemena. Nasze zasługi są zasługami wychowania i edukacji naszego kraju.

Nasze sukcesy, nawet te za granicą, to sukcesy Polski. Włączanie się w pomoc dobroczynną to mój obowiązek względem Polski. Każdy z nas ma tę powinność.

Wyjątkowy charakter Balu wyraża się również w strojach uczestników. O wieczorową i elegancką oprawę szczególnie dba przewodnicząca Balu Marzena Konarzewska. Podtrzymuje kontakt z najsłynniejszymi polskimi projektantkami w Wielkiej Brytanii Daną i Lilianą Kruszyńskimi prezentując podczas Balu ich dzieła. Dzięki temu coraz więcej uczestniczek Balu decyduje się sprawić sobie na Bal stosowną kreację. Na Balu prezentowani są też utalentowani projektanci z Polski. Od trzech lat z Balem związany jest Kuba Bonecki, a suknie jego projektu zachwycają uczestników Balu.

- Chodzę na bale polskie od ponad 20 lat i pamiętam jak uczestniczył w nich Prezydent RP na Uchodźctwie Ryszard Kaczorowski z małżonką i pani Irena Delmar. Obie panie królowały swoją elegancją i zachowaniem godnym prawdziwych dam. Osoby, które uczestniczyły w balach były zaszczycone, że mogą spędzić wieczór w ich towarzystwie. I o to też chodzi w Balu Polskim, aby ten wieczór był wyjątkowy, elegancki, wręcz magiczny, z odpowiednią muzyką i odpowiednimi manierami – mówi Marzena Konarzewska, przewodnicząca Komitetu Organizacyjnego 50. Balu Polskiego. - Niedopuszczalne było, aby na taki bal przyjść w krótkiej spódniczce. Etykieta obowiązywała również na parkiecie. Jeżeli ktokolwiek, nawet, jeśli jest sponsorem Balu, przyprowadza gościa niestosownie ubranego, to uważam, że taka osoba nie powinna być wpuszczona. Zaproszenia są płatne, ale jest na nich wyraźnie napisane, jakie są wymagania. To oznacza długą balową suknię do samej ziemi. I, co również ważne, nie chodzi się w sandałkach na takim wydarzeniu. Palce musza być zakryte. To są podstawy. Black tie to black tie. Jestem prawnikiem, gdy jadę do sądu, to nawet jak jest bardzo ciepło zakładam rajstopy i buty z zakrytymi palcami. Robię to ze względu na powagę miejsca. Jeśli spojrzymy na rodzinę królewską, to nawet młode damy, które do tej rodziny należą, ubierają się zgodnie z etykietą. Strój musi być odpowiedni do okoliczności i żadne krótkie sukienki i sandałki nie będą akceptowane na Balu Polskim.

Małgorzata Skibińska

10 ~ polish news

NASZE REL ACJE SĄ LEPSZE NIŻ KIEDYKOLWIEK W HISTORII

Jakie problemy w relacjach polsko – brytyjskich wywołał brexit? Jak w nowych warunkach odnaleźli się polscy przedsiębiorcy? Jak stara się im pomóc polski konsulat? Jak zmienia się wymiana handlowa między Polską a Wielką Brytanią? Z jakimi problemami najczęściej zwracają się Polacy do konsulatu w Londynie? Odpowiada Konsul Generalny, Mateusz Stąsiek.

14 stycznia 2022

polish news

~ 11

Sami Swoi: Jak ocenia Pan sytuację Wielkiej Brytanii po Brexicie? Czy w Pana ocenie, zmienił on coś w relacjach polsko - brytyjskich?

ra nas aktywnie w przeciwdziałaniu zagrożeniom hybrydowym, w tym także w zabezpieczaniu granicy z Białorusią. Utrzymujemy bardzo wysoką intensywność relacji politycznych, odbywają się regularne konsultacje i spotkania, niedawno wizytę w Londynie złożył Premier Mateusz Morawiecki, nasi Ministrowie Spraw Zagranicznych odbywają regularne rozmowy. Liczymy, że przyszły rok przyniesie dalsze ożywienie naszych kontaktów, planujemy organizację spotkań na najwyższym szczeblu, które nie były możliwe w latach ubiegłych z powodu pandemii.

brytyjskich w 2020 r. wartość wymiany handlowej osiągnęła niemal 20 mld GBP. Początek 2021r. przyniósł nowe wyzwania w związku z zakończeniem okresu przejściowego i opuszczeniem wspólnego rynku oraz unii celnej Unii Europejskiej przez Wielką Brytanię. W styczniu 2021 r. wartość polskiego importu z UK spadła o ponad 60% w porównaniu do stycznia 2020 r.

Spadek wartości eksportu był niższy, aczkolwiek również bardzo znaczący, i wyniósł 21% w stosunku do stycznia 2020 r. Kolejne miesiące przyniosły jednak zauważalny wzrost wymiany handlowej, która obecnie, przynajmniej w przypadku

stii, czyli rozstrzygniecie dotyczące granicy UK i Irlandii oraz faktyczna implementacja tak zwanego Protokołu Północnoirlandzkiego.

Z punktu widzenia Polski brexit jest na pewno wydarzeniem niekorzystnym – Polska utraciła wypróbowanego i bliskiego sojusznika w UE, z którym łączy nas wspólne spojrzenie na wiele kwestii, w tym kluczowe polityki UE. Pomimo to cieszę się, mogąc zapewnić, że dwustronne relacje pomiędzy Polską i Wielką Brytania są lepsze, niż chyba kiedykolwiek w historii. Blisko współpracujemy w takich obszarach jak bezpieczeństwo czy polityka sąsiedztwa europejskiego. Polska i Wielka Brytania pozostają partnerami w NATO, żołnierze brytyjscy, strzegąc wschodniej flanki Sojuszu, obecni są także w Polsce. Londyn wspie-

Sami Swoi: Wbrew czarnym wizjom Polska w wielu gałęziach handlu nawet zyskała. Wydaje się, że współpraca, choćby w przemyśle zbrojeniowym, układa się bardzo dobrze. Wprawdzie mniej wysyłamy na Wyspy żywności, ale więcej – choćby mebli. Jak Pan to skomentuje?

polskiego eksportu, kształtuje się na poziomie zbliżonym do tego sprzed pandemii i jest wyższa niż w 2020r. o ponad 6%.

Z punktu widzenia polskiego eksportu do Wielkiej Brytanii zasadnicze znaczenie mają produkty rolno-spożywcze, gdyż UK jest drugim największym ich odbiorcą, zaraz po Niemczech, oraz największym ich odbiorcą wśród państw spoza UE. Do pewnego stopnia niepewność związana z brexitem spowodowała wahania w handlu żywnością z Wielką Brytanią. Pod koniec 2020 r. zaobserwować można było zwiększone gromadzenie zapasów przez UK na wypadek braku porozumienia między UE i UK, przez co odnotowano duże wzrosty eksportu z Polski w tamtym okresie. Wraz z wejściem w życie nowych zasad

Konsul Generalny Mateusz Stąsiek: Brexit, czyli wyjście Wielkiej Brytanii ze struktur Unii Europejskiej, jest wydarzeniem bez precedensu.

Złożoność procesu, stopień komplikacji, jakie Wielka Brytania, ale i Unia Europejska napotykają w wyniku decyzji o opuszczenia UE przez Londyn, sprawiają, że wciąż jeszcze trudno jednoznacznie ocenić skutki brexitu. Warto wspomnieć, że na uregulowanie wciąż czeka najtrudniejsza z kwe-

KG MS: Wielka Brytania pomimo brexitu pozostaje istotnym partnerem handlowym i ważnym rynkiem dla Polski. UK jest obecnie czwartym największym partnerem handlowym Polski pod względem eksportu (po Niemczech, Czechach i Francji), Polska zaś zajmuje 10. miejsce wśród największych partnerów handlowych Wielkiej Brytanii pod względem importu. Według danych

12 ~ polish news w wymianie handlowej z UK oraz dodatkowymi wymogami dokumentacyjnymi dla niektórych kategorii produktów, na początku 2021r. eksport żywności do UK wśród wszystkich gospodarek UE chwilowo spadł. Należy jednak zauważyć, iż od stycznia 2021r. eksport z Polski sukcesywnie wzrasta w tempie szybszym niż w przypadku takich państw, jak Niemcy czy Dania, a spadki z początku roku zostały już znacząco zniwelowane.

Biorąc pod uwagę, iż eksporterzy i producenci muszą dostosować się nie tylko do nowych zasad celnych, ale także w przypadku części produktów do wymogów sanitarnych, wynik ten świadczy o zdolności polskich przedsiębiorców do adaptacji do nowych warunków oraz o podtrzymaniu kontaktów handlowych z partnerami brytyjskimi.

Wydaje się, że z punktu widzenia polskich eksporterów brexit stanowił nie tylko poważne wyzwanie, ale również szansę na zajęcie miejsca w łańcuchach dostaw zajmowanego dotąd przez przedsiębiorców z Europy Zachodniej. Ci ostatni w odróżnieniu od ich polskich kolegów rezygnują ze swojej obecności czy też ją ograniczają w konsekwencji wprowadzenia dodatkowych wymagań administracyjnych (m.in. formalności celne, konieczność opłacania z góry podatku VAT), jak również skomplikowanych zasad, które należy spełnić, aby uzyskać dostęp do rynku na uprzywilejowanych zasadach (reguły pochodzenia określone w TCA). Stąd też w nadchodzących miesiącach i najbliższych latach obecność polskich firm na rynku brytyjskim powinna się rozszerzać.

Producenci polskich mebli, artykułów budowlanych czy kosmetyków od dłuższego czasu z powodzeniem walczą o brytyjski rynek. Mamy nadzieję, że dołączą do nich kolejne gałęzie przemysłu.

Sami Swoi: W najbliższym czasie problemem mogą być cła między krajami UE a Wielką Brytanią, które mogłyby ten handel utrudnić i zmniejszyć jego konkurencyjność. Czy ma Pan wiedzę o tym, czy takie przepisy mogą zostać wprowadzone już w przyszłym roku?

KG MS: Od nowego roku warunki wymiany handlowej między UE i UK uległy kolejnym zmianom. Od 1 stycznia 2022r. wprowadzone zostaną pełne deklaracje celne po stronie brytyjskiej, zastępujące obowiązujące do tej pory skrócone deklaracje celne. Koniecznym będzie również przedstawienie dowodu na spełnianie przez przewożone produkty odpowiednich reguł pochodzenia. Od 1 stycznia wprowadzono również wymóg wcześniejszego zgłoszenia (pre-notyfikacji) wszystkich produktów roślinnych i pochodzenia zwierzęcego przez importera po stronie brytyjskiej. Od 1 lipca 2022 r. obowiązywać będą natomiast takie zasady, jak kontrole sanitarne i fitosanitarne na granicy, wymóg składania deklaracji bezpieczeństwa przez eksportera, a także obowiązek dostarczenia eksportowych świadectw zdrowia dla żywności. Zmianami dotknięci zostaną również operatorzy i przewoźnicy towarów w ramach nowego systemu celnego Wielkiej Brytanii.

Mimo nowych wymogów, handel między UK i UE pozostaje nadal pozbawiony barier taryfo14 stycznia 2022

wych, a eksporterzy nie zostaną obarczeni cłami, jeżeli spełnione zostaną przez nich odpowiednie wymogi dokumentacyjne i reguły pochodzenia. Bariery pozataryfowe są wyzwaniem dla wszystkich krajów UE prowadzących wymianę handlową z UK, jednak polscy przedsiębiorcy już od wielu miesięcy przygotowują się do spełnienia nowych zasad.

Ambasada RP w Londynie stara się na bieżąco informować o zachodzących zmianach przepisów zarówno poprzez publikację materiałów informacyjnych, jak i organizację wydarzeń, których celem jest zapewnienie jak najlepszego przygotowania przedsiębiorców na zmiany, które zaszły po brexicie, jak i na te, które dopiero zostaną wprowadzone. Wydarzenia (m.in. webinar UK is Open) te cieszą się ogromnym zainteresowaniem ze strony polskiego biznesu.

Producenci polskich mebli, artykułów budowlanych czy kosmetyków od dłuższego czasu z powodzeniem walczą o brytyjski rynek. Mamy nadzieję, że dołączą do nich kolejne gałęzie przemysłu.

Sami Swoi: Z jakimi problemami Polaków mieszkających w UK macie najczęściej do czynienia (z czym się zwracają, w jakich wypadkach niezbędna jest Wasza pomoc?)

KG MS: Obywatele polscy często pomoc konsularną rozumieją bardzo szeroko i zwracają się do nas praktycznie z każdym problemem. Najczęściej są to jednak bardzo przykre, a często tragiczne sprawy, z którymi nie potrafią sobie poradzić samodzielnie. Urzędy konsularne pomagają obywatelom polskim, którzy znaleźli się w ciężkiej sytuacji materialnej lub psychicznej. W takich przypadkach udzielamy zapomogi, jak również kontaktujemy osobę z odpowiednią organizacją pomocową. Ostatnio również kontaktują się z konsulatami osoby, które do tej pory nie uzyskały statusu osiedleńca lub którym status ten został odmówiony. W ostatnim czasie odnotowaliśmy około 100 takich przypadków.

Urzędy konsularne udzielają pomocy także obywatelom polskim w razie aresztowania lub zatrzymania, dotyczy to osób zatrzymanych w aresztach, więzieniach, ośrodkach deportacyjnych, szpitalach, domach opieki. Często o interwencję zwracają się do nas rodzin i znajomi zainteresowanych. Wówczas podejmujemy kontakt z odpowiednimi instytucjami brytyjskimi i prowadzimy czynności wyjaśniające, w razie potrzeby także odwiedzamy te osoby. W 2021 r. podjęliśmy 290 tego typu interwencji. Pomagamy również w poszukiwaniach osób zaginionych, w 2021 r. mieliśmy ok. 100 tego rodzaju spraw, a także zajmujemy się zgonami obywateli polskich. W 2021 r.

zajmowaliśmy się sprawami, związanymi z około 900 zgonami.

Zadaniem konsulatów jest również udzielanie informacji na temat przepisów covidowych i przepisów brexitowych oraz informacji ogólnych dotyczących pracy, mieszkania oraz pobytu na terenie Wielkiej Brytanii. W razie potrzeby na wniosek obywatela polskiego, przekazujemy listę prawników lub kontaktujemy z odpowiednią instytucją.

Zajmujemy się także sprawami związanymi z prześladowaniem z racji pochodzenia, jednakże sprawy te na szczęście występują rzadko. Udzielamy wsparcia w załatwianiu spraw paszportowych i spraw z zakresu stanu cywilnego oraz pomocy w znalezieniu zakwaterowania lub specjalistycznej pomocy w Polsce w przypadkach decyzji rodziny o powrocie do Polski.

Częścią naszych obowiązków jest również monitorowanie postępowań opiekuńczych, prowadzonych przez władze brytyjskie przed sądami rodzinnymi. Udzielamy w tym zakresie wsparcia rodzicom i członkom rodziny dziecka, podejmujemy kontakt z pracownikami socjalnymi oraz interwencje w przypadku wiarygodnego stwierdzenia naruszeń praw dziecka, przedstawiamy sądowi alternatywne plany opieki nad dzieckiem w Polsce również poprzez identyfikację członków rodziny w Polsce, którzy mogliby przejąć opiekę nad dzieckiem.

Sami Swoi: Jak spędził Pan Święta? Jakie polskie potrawy wigilijne lubi Pan najbardziej? A angielskie?

KG MS: Święta spędziłem w Londynie z rodziną – żoną i trójką dzieci. W Wigilię w naszym domu spotykają się tradycje kulinarne małopolskie (żona jest z Krakowa) i śląskie (stamtąd jest część mojej rodziny). Tak więc w wigilię na stole był barszcz z uszkami i kapusta z grzybami, ale również moczka, czyli sos rodzynkowy i makówki, czyli sucharki namoczone w mleku przekładane makiem, które znane są na Śląsku. Z potraw angielskich lubimy świąteczny pudding. Na pasterce byliśmy tradycyjnie w polskiej parafii na Willesden Green. W drugi dzień Świąt odwiedziliśmy Kenwood House, położony w północnej części parku Hampstead Heath. Przygotowano tam coś, co nazwałbym widowiskiem światło i dźwięk – dzieci były zachwycone, ja z żoną zresztą też.

Sami Swoi: Proszę jeszcze na koniec o kilka słów o sobie .

KG MS: Jestem zawodowym dyplomatą, wcześniej pracowałem na placówkach w Genewie i Nowym Jorku oraz w Ministerstwie Spraw Zagranicznych m.in. w Departamencie Strategii i Planowania Polityki Zagranicznej oraz Współpracy z Polonią i Polakami za granicą. Z żoną poznaliśmy się w harcerstwie, do dzisiaj nosimy mundur i wspieramy organizację harcerską, z której się wywodzimy. Obie nasze córki należą do gromady zuchowej w ZHP w Londynie.

Dziękuję za rozmowę.

DARIUSZ CHROST

polish news

~ 13

14 ~ polish news

Finał Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy

POZYTYWNE SZALEŃSTWO Jaki będzie najbliższy, 30 już finał Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy? Specjalnie dla Sami Swoi Magazyn opowiada jej dyrygent, Jurek Owsiak.

Wielka Orkiestra gra od 30 lat. Pamiętasz początki tej inicjatywy? Jakie najbardziej niezwykłe wydarzenia pamiętasz z tych kilkudziesięciu edycji WOŚP? 14 stycznia 2022

Wszystko pamiętam bardzo dokładnie. Dosłownie bardzo dokładnie, a to dlatego, że od początku była to akcja medialna, związana z telewizją publiczną, a co za tym idzie wszystko było dokładnie rejestrowane.

Od samego początku energia, zabawa i ogromna suma działania wszystkich razem. I nas - twórców programu telewizyjnego, który to promował, czyli „Róbta co chceta”, i wszystkich pracujących w telewizji. Mieli-

śmy ogromne wsparcie telewizji publicznej, mieliśmy też i mamy po dzień dzisiejszy fabrykę pomysłów i to wszystko spowodowało, że i pierwszy Finał, i ten, który odbył się rok temu, mają

polish news ten sam ładunek pozytywnego szaleństwa.

Bardzo za to różniło się wszystko od strony technologicznej - to po prostu kompletnie inna epoka, a dla wielu młodych ludzi jest wręcz niezrozumiałe, że świat mógł funkcjonować bez internetu, komputerów osobistych i telefonów komórkowych.

Dlatego najbardziej cieszę się z tego, że wszystkie nowinki technologiczne, dziś stanowiące chleb powszedni, zaadaptowaliśmy w 100% w naszych działaniach.

Co Cię nakręca do ciągłego działania, przez te lata?

Rzeczywistość - i ta 30 lat temu, i ta dzisiejsza. Z jednej strony te same potrzeby, czyli zakup sprzętu medycznego, a z drugiej – rzeczywistość w postaci polskiego piekiełka, ciągłych swarów i momentami tłumaczenia tego, co robimy, czyli wręcz wykładania kawy na ławę. To wszystko daje niezłego kopa i na zasadzie przeciwnych biegunów - momentami im gorzej, tym nam się lepiej gra, a myśląc gorzej, mam choćby na myśli polską służbę zdrowia, która cały czas nie może pochwalić się tym, że pracuje w miarę dobrze i spełnia oczekiwania obywateli.

Ale mówmy o rzeczach pozytywnych: nakręcają mnie ci, którzy z nami tę Orkiestrę tworzą – ponad 1300 sztabów, 120 tys. ludzi, którzy potrafią się dogadać i dla wspólnej sprawy robić niesamowite rzeczy. To my, Polacy, jak trzeba, stajemy na wysokości zadania, za co bardzo, bardzo wszystkim dziękujemy. Fundacja to - moim zdaniem - nasz największy narodowy powód do dumy.

Nie jesteś tym czasem zmęczony? Nie opadają Cię wątpliwości? Że może już wystarczy. Że nie ma się co szarpać.

Szczególnie, gdy zmagasz się z rozmaitej maści hejterami?

Nie. Zmęczenie fizyczne owszem, ale zawsze jest jakiś sposób resetu, a idea nigdy się nie nudzi - jest treścią i spełnieniem życia.

W wielu wywiadach mówisz o szacunku. Czy to coś, czego nam dziś najbardziej brakuje?

Jeżeli weźmiemy pod uwagę ostatnie zdarzenia, te na granicy polsko – białoruskiej, to wystawiły one nas na niezwykłą próbę. Jako Polacy potrafimy być mega rycerscy, szlachetni, pomocni, potrafimy się tą szlachetnością dzielić i wspierać potrzebujących. Nagle przychodzi sytuacja zerojedynkowa i część z nas najnormalniej w świecie zachowuje się wręcz odwrotnie - głośno wyraża swoją niechęć do ludzi, którzy znaleźli się na naszej drodze, odstrasza nas inna cywilizacja, inny kolor skóry, inna mentalność, z którą ci ludzie pojawiają się u nas.

Potrafimy bardzo łatwo żyć stereotypami i dać siebie prowadzić także stereotypowo, wpisując się w kanon wszelkiego rodzaju narodowych fobii. To taki wielki sprawdzian dla nas i naszego humanitaryzmu. Trudny, jak sama sytuacja związana z kryzysem migracyjnym.

W obliczu wydarzeń na granicy, jako Fundacja natychmiast ruszyliśmy z pomocą, organizując punkt pomocy humanitarnej. Nawet przez chwilę nie wahaliśmy się, podejmując taką decyzję. Nasz punkt jest właśnie przejawem szacunku dla człowieka, który znalazł się w potrzebie, potrzasku, jest przestraszony i potrzebuje wsparcia.

Mamy pomoc ze strony ludzi, którzy znają naszą filozofię, uczą się pomagać jako wolontariusze, członkowie Pokojowego Patrolu i wspierają działania Fundacji.

Nawet nie myślałem, że słowo szacunek nabierze takiego znaczenia, a także dla wielu ludzi będzie oznaczało dużo odwagi, aby reprezentować swoje poglądy.

Myślę, że dla Was, mieszkańców Wielkiej Brytanii, fenomen wielokulturowości jest absolutnie zrozumiały - jest codziennością, czymś, co buduje i rozwija.

widowiskowo festiwal w studiu telewizyjnym, aby rok później zorganizować go pod gołym niebem i sprawnie przeprowadzić testy w kierunku koronawirusa dla 20 tys. osób.

Z drugiej strony koronawirus pokazał, że jesteśmy Fundacją, która natychmiast potrafiła przestawić się na inne formy działania i natychmiast ruszyła z pomocą dla szpitali, ratowników medycznych, domów pomocy społecznych i hospicjów. Jak się okazało, byliśmy jedyną organizacją pozarządową, która w sposób bardzo poważny wspomogła polskie szpitale, kupując dużo niezwykle potrzebnego wówczas sprzętu medycznego, m.in. prawdziwe, dostarczone do placówek, respiratory, a także kilka milionów maseczek, które sprowadzaliśmy z Chin z ogromnym ryzykiem, czy w ogóle do nas dojdą, ale ostatecznie wszystko się powiodło.

Ani na moment nie zatrzymaliśmy naszych działań, czyli zakupu sprzętu medycznego i dostarczania tego sprzętu do szpitali, mimo że przez prawie rok pracowaliśmy zdalnie. Ani na moment nasza statutowa działalność nie została zatrzymana.

Można powiedzieć, że pandemia bardzo wzmocniła naszą załogę, a informacją zwrotną, jaką otrzymaliśmy od Polaków za to, co robimy i jak to robimy, był choćby rezultat 29. Finału, czyli zebranie ponad 210 milionów złotych.

Można powiedzieć, że co nie zabije, to wzmocni - w naszym przypadku to przysłowie sprawdza się fantastycznie. Pandemia sporo też zmieniła w prywatnym życiu, czysto towarzyskim. I także wszystkie problem covidowe były powodem do zajmowania przez Fundacje, czy przeze mnie prywatnie, różnych stanowisk, nierzadko kontrowersyjnych.

Co zmieniła pandemia, w Twoim życiu, w najbliższym otoczeniu, w działaniach WOŚP?

I jeszcze tegoroczny Finał WOŚP. Na jaki cel? Czego niezwykłego możemy się spodziewać?

Zmieniła dużo. Ostatni Finał organizowany był w totalnym lockdownie, zupełnie inaczej.

Od dwóch lat nie możemy w pełni, tak jak wcześniej, organizować naszego Najpiękniejszego Festiwalu Świata. Pandemia nauczyła nas, że potrafimy zorganizować bardzo sprawnie i

Hasło naszego Finału to „Przejrzyj na oczy” i mamy tu głównie na myśli diagnostykę i leczenie wzroku u dzieci. Nigdy tym tematem się nie zajmowaliśmy, a jest w tej dziedzinie dużo do zrobienia.

Zaczynamy od diagnostyki, a więc zakup mega nowocze-

~ 15

snych urządzeń dla ośrodków i oddziałów, które diagnozują wzrok dzieci, aby jak najszybciej rozpocząć leczenie. Dzieci, jak dorośli, mają kłopoty z zaćmą, jaskrą, a teraz, w epoce komputerów i smartfonów, okazuje się, że o ten wzrok trzeba bardzo mocno dbać. Do tego dochodzą wady wrodzone, które wymagają operacji chirurgicznych i tu także nowoczesny sprzęt jest absolutnie punktem wyjściowym i bardzo potrzebnym.

A jaki będzie Finał? Od kilku lat to życie pisze scenariusz, związany choćby z różnymi regulacjami prawnymi, np. z pandemią, ale już teraz wiemy, że gramy w Polsce i na całym świecie, bawimy się i możemy uczestniczyć w Finale w bardzo różny sposób.

Możemy brać udział w internetowych zbiórkach, a więc zakładać elektroniczne skarbonki, wpłacać smsami, uczestniczyć w aukcjach Allegro, wspomagać różne portale zbiórkowe, o których mówimy na naszych stronach bardzo mocno, czy uczestniczyć w akcjach typu 16. Bieg „Policz się z Cukrzycą”. Kiedyś wydawało się, że bez telewizji ani rusz, dziś telewizja pomaga, ale nie jest jedynym medium, które trzyma Orkiestrę przy życiu, to internet wytycza wiele nowych możliwości. Cały Finał po raz 6. będzie transmitowany na antenie TVN w Grupie Discovery, ale także Onet.pl, Radio ZET i Antyradio będą przekazywać to, co będzie się działo w studio pod Pałacem Kultury i Nauki 30 stycznia.

Nasze strony www pełne będą informacji.

Niby scenariusz taki sam, ze Światełkiem do Nieba, koncertem w centrum Warszawy, niby wszędzie ludzie bawią się podobnie – koncertują, licytują, gotują, morsują – a jednak już teraz wiem, że po raz kolejny Finał będzie niezwykły, gorący, po prostu pięknie zagrany, z przytupem, i po raz trzydziesty powie nam, że jak jesteśmy wszyscy w zgodzie, to możemy dużo dobrego zrobić. Zapraszam wszystkich bardzo gorąco do udziału w Finale.

Dziękujemy za zaproszenie!

Na pewno z niego skorzystamy!

Rozmawiał Dariusz Chrost

16 ~ polish news Twój PRZEKAZ może zmienić, czyjeś SPOJRZENIE na świat!

Tak, to właśnie Wasze przekazy pieniężne mogą zmienić, czyjeś spojrzenie na świat. Wspierając Wielką Orkiestrę Świątecznej Pomocy przez system transakcyjny Sami Swoi pomagasz w leczeniu wzroku małych dzieci. Pomóż z nami ,,otworzyć ich małe oczka’’ na świat!

Sami Swoi Przekazy Pieniężne dla WOŚP.

Od 12-stu lat razem z Polakami mieszkającymi w Wielkiej Brytanii wspieramy polską akcję charytatywną organizowaną przez Jurka Owsiaka.

Do zbiórki na rzecz Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy w Sami Swoi możecie przyłączyć się na kilka sposobów.

DARMOWY przekaz dla Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy wykonacie w naszych autoryzowanych placówkach na Ealing Broadway i w Luton.

W naszych punktach znajdziecie również puszki stacjonarne oraz mnóstwo czerwonych serduszek! Możecie wesprzeć Wielką Orkiestrę Świątecznej Pomocy przelewem online na naszej stronie internetowej www.przekazypieniezne.com lub dzwoniąc na naszą Infolinię pod numer 0207 09 92 441.

Pamiętajcie, że nie pobieramy opłat przy przekazach na rzecz Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy. Nasza zbiórka trwa od TERAZ do końca Stycznia.

Na co zbieramy tym razem?

Tematem przewodnim kolejnego Finału WOŚP jest okulistyka dziecięca.

W tym roku wspólnie z Wielką Orkiestrą Świątecznej Pomocy gramy dla zapewnienia najwyższej jakości standardów diagnostyki i leczenia wzroku u dzieci.

Wielka Orkiestra Świątecznej Pomocy od lat jest uznawana za organizację o największym zaufaniu społecznym w Polsce. Celem Fundacji jest działalność w zakresie ochrony zdrowia, polegająca na ratowaniu życia chorych osób, w szczególności dzieci. Priorytetem WOŚP jest poprawa stanu ich zdrowia, jak również promocja zdrowia i profilaktyki zdrowotnej.

W tym roku tradycyjnie liczymy na Wasze dobre serducha!

Sami Swoi, Sami Swoi Magazyn i Sami Swoi Radio wspierają, pomóż i Ty! Dziękujemy za WASZE DOBRE SERCA!

To dzięki Wam! – naszym Klientom oraz sztabom, które rozliczały się poprzez Sami Swoi na konto Fundacji Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy w poprzednim roku trafiło 88,601.92 GBP. Sami Swoi Przekazy Pieniężne.

14 stycznia 2022

18 ~ felieton

ks. Bartosz Rajewski

ultura troskliwości

A.D. 2022

Nadszedł rok 2022. Oznacza to, że mniej więcej połowa tegorocznych polskich noworodków ujrzy na własne oczy świat A.D. 2100. Wiemy, w jakim świecie przyszło im się narodzić. Czy wiemy już, z jakim światem się pożegnają? Prognozy są niejednoznaczne. Z jednej strony WHO prognozuje, że do 2100 roku długość życia się wydłuży, a jego jakość wzrośnie.

Stabilnie spadać ma liczba chorych na w zasadzie wszystkie schorzenia wpływające na wysoką śmiertelność w krajach Trzeciego Świata, jak malaria czy denga.

Liczba osób cierpiących na AIDS spadnie do 2060 r. trzykrotnie. Prawie pięciokrotnie (!) spadnie też śmiertelność z niedożywienia w krajach o najniższym dochodzie: teraz niedożywienie jest tam przyczyną 2,5 proc. zgonów; w 2060 r. ma to być 0,6 proc. Z drugiej strony cały czas zmagamy się z pandemią, która pozostaje dla nas tajemnicą. Złudzeń nie pozostawiają też badania naukowe: aktywność ludzka wpływa w istotny sposób na klimat. Zagraża nam również utrata prywatności, a nawet wolności, na skutek rozwoju Internetu i mediów społecznościowych. To wszystko dzieje się tu i teraz, w roku 2022.

Papież Franciszek w Orędziu na obchodzony dzisiaj 55. Światowy Dzień Pokoju stawia diagnozę naszych czasów oraz wskazuje na

najistotniejsze kwestie. „Mimo wielu wysiłków zmierzających do konstruktywnego dialogu między narodami – pisze Franciszek – nasila się ogłuszający zgiełk wojen i konfliktów, postępują choroby o rozmiarach pandemii, pogłębiają się skutki zmian klimatycznych i degradacji środowiska, pogłębia się tragedia głodu i pragnienia, a dominuje model gospodarczy oparty na indywidualizmie, a nie na solidarnym dzieleniu się”. Czy taka kondycja świata może nas zadowalać?

Tylko pozornie nie mamy wpływu na otaczający nas świat. Papież nie poprzestaje na diagnozie. On idzie dalej i proponuje konkretne narzędzia, przy pomocy których powinniśmy budować świat A.D. 2022. Owszem, mają one zastosowanie globalne, ale przede wszystkim są one zdatne do wykorzystania w naszym codziennym życiu. Papież proponuje zatem: dialog międzypokoleniowy, jako podstawę realizacji wspólnych planów; edukację, jako czynnik wolności, odpowiedzialności i rozwoju oraz działania na rzecz pełnej realizacji ludzkiej godności. „Musimy powrócić do wzajemnego zaufania i je odzyskać!” – apeluje Franciszek. Wskazuje również na fundamentalne znaczenie umiejętności prowadzenia dialogu, którą to umiejętność – także z powodu pandemii – w dużej mierze zatraciliśmy. Ma być to jednak dialog międzypokoleniowy: „Z jednej strony ludzie młodzi potrzebują doświadczenia egzystencjalnego, mądrościowego i duchowego osób starszych. Z drugiej natomiast strony osoby starsze potrzebują wsparcia, miłości, kreatywności i dynamizmu młodych”.

Komentuj! Goniec.com 14 stycznia 2022

Drugim narzędziem, czy też drogą kształtowania świata w 2022 roku jest edukacja. „W ostatnich latach na całym świecie znacznie ograniczono budżet na kształcenie i edukację, i jest on traktowany raczej jako wydatki niż inwestycje. (…) Natomiast wydatki na cele wojskowe wzrosły powyżej poziomu odnotowanego pod koniec «zimnej wojny» i wygląda na to, że będą rosły w niebotycznym tempie”. Franciszek wskazuje również na negatywne skutki zdalnej edukacji, która w pandemii stała się powszechna. I bardzo ważne! Ojciec Święty podkreśla konieczność naszego zaangażowania „w promowanie kultury troskliwości”. W Orędziu, warto to podkreślić, znajdujemy również wskazówkę dotyczącą kształtowania świadomości ekologicznej. „Środowisko naturalne samo w sobie jest pożyczką, którą każde pokolenie otrzymuje i powinno przekazywać następnym pokoleniom”.

Trzecią drogą, która ma pomóc w odnowie świata w czasach postpandemicznych, jest rozszerzenie możliwości godnej pracy. „Musimy zjednoczyć nasze idee i wysiłki – pisze Franciszek – aby stworzyć warunki i znaleźć rozwiązania, dzięki którym każdy człowiek w wieku produkcyjnym będzie miał możliwość, poprzez swoją pracę, wniesienia wkładu w życie rodziny i społeczeństwa”.

Jakkolwiek papieskie propozycje mogą nam się wydawać trudne do zrealizowania, to jednak stanowią konkretną propozycję kształtowania naszej codzienności w kolejnym roku naszego życia. Ja zacznę od „promowania kultury troskliwości”. A Ty? Ks. Bartosz Rajewski, proboszcz jednej z najstarszych polskich wspólnot katolickich w UK – parafii pw. Św.

Wojciecha na South Kensington w Londynie (Little Brompton Oratory). www.parafia-kensington.uk

ferlieton

~ 19

Małgorzata Mroczkowska

ak żyć

w nowych czasach ze starymi problemami

Rok temu, kiedy pandemia zwaliła świat z nóg, marzyliśmy o powrocie do normalności. Nikomu wtedy nie przyszło do głowy, że kolejne święta upłyną pod znakiem wirusa, bo wierzyliśmy w jego pokonanie. Okazało się też, że już nigdy nie będzie jak dawniej.

Nowa „normalność” dla wielu z nas stała się nie do zaakceptowania. A przecież skoro nie udało nam się pokonać wroga, to historia pokazuje, że trzeba nauczyć się z nim żyć.

Dlaczego jest to takie trudne?

W tym roku na święta przyjechała do Londynu nasza córka, która kilka lat temu pojechała studiować w Polsce. Pech chciał, że niedługo po jej wyjeździe wybuchła pandemia. Rozłąka z nią trwała ponad dwa lata. Wyjeżdżając nie zabrała wszystkich rzeczy, bo przecież miała nas odwiedzać co miesiąc. Przecież żyliśmy w czasach, gdzie loty były naprawdę tanie i częste. A potem okazało się, że nie ma jak przyjechać, bo nie wolno i tak zleciały dwa lata.

Przylot na święta do Londynu, w którym się wychowała i gdzie kończyła szkoły kosztował ją sporo. Bilety podrożały, a dodatkowo wprowadzono obowiązek testów, które też do tanich nie należą. I to jest właśnie ta nowa rzeczywistość, w której musimy nauczyć się żyć. Bo chyba już nigdy nie wrócą czasy, w których nie trzeba będzie się testować, szczepić i nosić maseczkę.

Przyjazd córki był też powodem do dyskusji przy świątecznym stole o sensie życia w Polsce. Jak wiadomo, jest to odwieczny problem w rodzinach emigrantów, który powraca jak bumeranga: zostać, czy wracać. Znam wiele osób, które od lat żyją w zawieszeniu między dwoma krajami. W Londynie pracują, czasem całkiem ciężko, a w Polsce budują się i szykują gniazdko na powrót. Jednak, kiedy ten ostateczny powrót nastąpi, nikt nie wie.

Dlatego trzeba żyć dalej i zaakceptować stare problemy. Nasza córka, póki co aklimatyzuje się w Polsce, w której bardzo jej się spodobało.

Powiedziała nawet, że widząc, jak trudno było nam w Londynie wychowywać dzieci bez wsparcia rodziny, sama nie wyobraża sobie przejść przez podobną drogę. I ja ją rozumiem.

Jako matka dwójki dzieci wiem, jak bolesne jest macierzyństwo bez wsparcia babć i cioć, jak ciężko żyje się wiedząc, że nie ma się kogo zapytać o poradę, nie mówiąc już o możliwości zostawienia dziecka chociaż na godzinkę w sytuacji awaryjnej. Ale nie chodzi tylko o pomoc rodzinną. Na emigracji brakuje zwłaszcza rodzinnych zwyczajów, takich jak wpadanie na niedzielny rosołek do cioci Zosi. Brakuje dyskusji politycznych z wujkiem Antkiem i tęskni się za zakalcem babci Anieli. W Londynie nikt nam nie przypali kotletów i to czasem bardzo boli.

Nie dość, że jako matka muszę pogodzić się z tym, że moje własne dziecko wyjechało i mieszka teraz ponad tysiąc kilometrów ode mnie, to jeszcze przyszło mi pogodzić się z tym, że odwiedzanie jej nie będzie tak łatwe jak dawniej. Obostrzenia cowidowe mogą pokrzyżować nam jeszcze niejeden wyjazd. Czy są zatem jakieś plusy tej sytuacji? Może to, że ojczyzna nie zbiednieje, skoro wracają do niej

Komentuj! Goniec.com

młodsze pokolenia, które chcą właśnie tam budować swoją przyszłość. Dumna jestem, że dziecko wróciło do ojczyzny i oczywiście jest to o wiele lepsze rozwiązanie, niż gdyby chciała osiedlić się na przykład w Ameryce, czy Kanadzie. Jej powrót do Polski sprawił, że sami też częściej niż dawniej tam wpadamy. I gdyby nie pandemia spędzalibyśmy tam nie tylko zimowe ferie, ale pewnie też i wakacje. Nasz młodszy syn zachwycony był Zakopanem i śniegiem, a jeszcze nie widział Mazur i nigdy (!) nie pływał w jeziorze. Zapragnęliśmy pokazać mu Polskę i być może on też w przyszłości podejmie decyzję, już jako dorosły człowiek, że woli żyć w Polsce, niż w UK. Pytanie, czy my sami wrócimy do Polski na stare lata, pozostaje otwarte. Teoretycznie wolelibyśmy zestarzeć się w UK, bo tu jest lepsza opieka medyczna, ale z drugiej strony co to za opieka, skoro opiekują się tobą wyłącznie obce osoby? Na szczęście póki co jesteśmy jeszcze za młodzi, by myśleć o emeryturze. Jeszcze wiele lat pracy przed nami i planów, które może chociaż w połowie się spełnią. A nawet jeśli się nie spełnią, to przynajmniej przyjemnie będzie o nich pomarzyć.

I to niech będzie przesłanie na nowy rok: planujmy i rozwijajmy nasze marzenia. Przecież nowa rzeczywistość może nas zaskoczyć w pozytywnym znaczeniu. Nie wolno nam tego wykluczyć, prawda?

Małgorzata Mroczkowska, z wykształcenia politolog, od 2004 r. mieszka w Londynie. Autorka powieści obyczajowych, m.in. „Angielskie lato”, „Od jutra dieta! Zapiski niedoskonałej pani domu” i najnowsza „Dziennik przetrwania. Zapiski niedoskonałej matki”.

20 ~ felieton

Jacek Żakowski

rudne życzenia

„ŻYCZĘ, ABY ZBLIŻAJĄCY SIĘ ROK 2022 PRZYNIÓSŁ PAŃSTWU (…)

DUŻO POMYŚLNOŚCI W REALIZACJI PAŃSTWA PLANÓW I MARZEŃ” NAPISAŁ PREMIER MATEUSZ MORAWIECKI DO CZYTELNIKÓW „SUPEREKSPRESSU”. KIEDY TO PRZECZYTAŁEM, NASZŁA MNIE OBAWA, ŻE PREMIER ZNÓW MIJA SIĘ Z PRAWDĄ.

14 stycznia 2022

2022

Bo czy jest możliwe, by Mateusz Morawiecki rzeczywiście chciał, żeby się spełniły marzenia Polaków, skoro ponad połowa (52 proc.) życzy sobie, by władzę przejęła opozycja, a tylko jedna trzecia (34 proc.) chce

by PiS nadal rządził? Nie wiem, czy premier dobrze te życzenia przemyślał, skoro ponad dwie trzecie Polaków chce, by - w związku z wrocławską aferą gruntową - jego żona ujawniła majątek, a tylko co czwarty pytany jest przeciwnego zdania. Nie wiem wreszcie, czy Morawiecki konsultował życzenia z kolegami z rządu, skoro blisko trzy czwarte (73,5 proc) Polaków chce, by rząd ustąpił Komisji Europejskiej w sporze o praworządność, a mniej niż jedna czwarta (23 proc.) twardo stoi po stronie obecnej władzy.

Wiadomo, że tak się zwyczajowo z okazji świąt wszystkim życzy. „Spełnienia marzeń!”, „Szczęścia!”, „Pomyślności!” i zwłaszcza, najbardziej banalnie: „Wszystkiego najlepszego!”.

Ale przy pewnym poziomie sporu, polaryzacji, wrogości trzeba wymyślić jakieś inne życzenia, gdy się je zamierza skierować do ogółu.

Bo marzenia Tuska albo Czarzastego oraz ich zwolenników trudno jest pogodzić z marzeniem Morawieckiego czy Ziobry oraz ich wyborców. Trudno jest nawet pogodzić marzenia Morawieckiego z marzeniami Ziobry albo Szydło, oraz marzenia Tuska z marzeniami Hołowni lub Czarzastego, - a może też Schetyny i Trzaskowskiego.

To nie jest wielkie odkrycie. W każde święta jakaś polska stacja powtarza filozoficzną komedię „Bruce Wszechmogący” z Jimem Carrey, Morganem Freemanem i Jennifer Aniston. Carrey dostaje boskie moce i postanawia spełnić życzenia wszystkich, co nie uszczęśliwia nikogo i wywołuje zamieszki. Wszyscy

Komentuj! Goniec.com

czują się oszukani, gdy tysiące graczy trafiają „szóstkę” w lotka, więc główna nagroda zamiast nieprzebranych milionów wynosi marne kilkanaście dolarów.

Przy takim napięciu, jakie dziś mamy w Polsce, nawet życzenie „zdrówka”, „pieniążków” i nawet „stu lat” nie wszyscy mogą, chcą i powinni wszystkim szczerze złożyć. Pod wzmiankami o mnie na różnych portalach znajduję często życzenia wszystkiego najgorszego. W tym: żeby mnie pogięło i żebym szybko zdechł w zasłużonych czyimś zdaniem męczarniach. Proszę uprzejmie zrozumieć, że trudno mi jest życzyć takim osobom spełnienia wszelkich marzeń. Staram się być szlachetny, ale serce nie sługa. Nie umiem życząc innym spełnienia ich marzeń życzyć sobie „zdychania w męczarniach”. Proszę o zrozumienie.

Biorąc to pod uwagę, tylko jedno życzenie przychodzi mi do głowy, które by się mogło stosować do nas wszystkich: żeby za rok łatwiej nam było życzyć wszystkim spełnienia ich marzeń.

Nie chodzi o to, żebyśmy marzyli o tym samym. Taki świat lub kraj byłby jałowy i nudny.

Różnica jest dobra. Spór jest dobry. Nawet awantury są dobre, dopóki kłócimy się przede wszystkim o coś, a nie z kimś. Wiem, że to nie jest łatwe. Ale warto się starać. Życzę wszystkim, żeby udało nam się zrobić choćby kroczek w tę stronę.

Jacek Żakowski, kierownik Katedry Dziennikarstwa Collegium Civitas, publicysta Polityki i Gazety Wyborczej, prowadzi piątkowe poranki w TOK FM. Dziennikarz Roku 1997, laureat m.in. 2 Wiktorów, Superwiktora, Nagrody PEN Clubu im. im Prószyńskiego. Autor kilkunastu książek i programów TV. Ostatnio wydał: „Wirus 2020” (Sic! 2021).

felieton

~ 21

Krystyna Kotlińska

laczego nie dotrzymujemy postanowień noworocznych?

Rzadko kiedy dotrzymujemy naszych, składanych z takim zapamiętaniem w noc sylwestrową, obietnic noworocznych.

Tak, tak... postanowienia noworoczne to nasza tradycja i zmora. Bo jak wejść w Nowy Rok bez nich, no jak?

Schudnę, rzucę palenie, zacznę oszczędzać, podszlifuję angielski... znacie to, praw-da? Co roku obiecujemy sobie, że to będzie właśnie ten przełomowy rok, że teraz na pewno się uda... i kończy się jak zwykle.

Badania Uniwersytetu w Bristolu z 2007 r. wykazały, że nie dotrzymujemy 88% postanowień noworocznych. Dlaczego? Bo 365 dni to baaardzo długa droga, a nasz mózg nie lubi zmian. Lubi za to iść na skróty, czyli według schematu.

Słowo klucz to nawyki. Jedzenie, jazda samochodem, palenie, rozrywki nawet co-dzienne bieganie to nawyk. Im częściej powtarzamy te same czynności, wykonujemy to samo działanie tym trudniej nam je wyeliminować lub zmodyfikować.

Drugim słowem, które staje się barierą nie do pokonania, w naszych postanowieniach, jest cel. Zamiast „schudnę 10 kg do wakacji” powiedzmy raczej, „codziennie prze-biegnę 3 kilometry bez względu na pogodę, miejsce i czas”. Wyrobimy sobie w ten sposób nowy nawyk (!) a to zmienia wszystko. Dzięki temu wymarzona waga utrzyma się przez lata a w bonusie otrzymamy potężny zastrzyk zdrowia.

Jednak nazbyt często, tak wysoko zawieszamy poprzeczkę naszym postanowieniom, że już na wstępie, nie mamy szans na ich realizację. Nasz mózg to leniwa bestia uwielbiająca nic-nierobienie. Jeżeli celujemy zbyt wysoko, to na pewno nam się to nie uda i znajdziemy 1000 powodów by zrezygnować, bo po co próbować, skoro i tak polegniemy.

Siedzi w nas jeszcze jeden sabotażysta. To nieznajomość siebie. Jak można zakładać, że przebiegniemy maraton, skoro w ogóle nie biegamy, jak wytrwać na diecie, jeśli uwielbiamy słodycze, i jak dotrzymać obietnicy oszczędzania, skoro kochamy zakupy?

Ponieważ wybieramy postanowienia, które są sprzeczne z naszą naturą. Zatem poznanie siebie jest ważnym elementem tej układanki.

By dotrzymać postanowień noworocznych powinniśmy wziąć pod uwagę motywację.

Brak motywacji, czyli chęci do działania, staje się naszym największym wrogiem. Możemy powtarzać wszem i wobec, że chcemy coś zrobić, jeśli jednak nie zamienimy chęci w działanie, nic z tego nie będzie. Musimy mieć motywację! Jaka by ona nie była.

Ostatnią barierą do pokonania w tym wyścigu jest perfekcjonizm. Tak bardzo skupiamy się na poprawnej gramatyce, że nie potrafimy sklecić po angielsku najprostszego zdania. Dopada nas wówczas stres, frustracja i porównywanie. W tym wypadku bycie perfekcyjnym jest skuteczną przeszkodą w osiągnięciu celu.

W tym miejscu chcę pocieszyć nas wszystkich. Jak wykazały badania naukowców z Florida State University, za wszystkie niedotrzymane postanowienia odpowiedzialny jest nasz mózg, a w szczególności ta jego część, która odpowiada za emocje, czyli tzw. „ciało migdałowate”. Ono bowiem, kieruje zachowaniami wbrew racjonalnym wyborom. Świat, w którym obecnie żyjemy stwarza bardzo silnie stresogenne środowisko. Mózg by nas chronić przed szkodliwym działaniem hormonu stresu kortyzolem, każe nam poszukiwać przyjemności, więc powrót do starych przyzwyczajeń jest swego rodzaju mechanizmem obronnym organizmu. Dlatego postanowienia noworoczne składajmy rozsądnie a wszelkie niepowodzenia scedujmy na nasze zachowania behawioralne.

Trzymając kciuki za wytrwanie w postanowieniach noworocznych, życzę wszelkiej pomyślności, zdrowia i radości w 2022 roku.

Łukasz Zalewski, menadżer Sami Swoi Radio

22 ~ raport

JUŻ ROK NADAJE SAMI SWOI RADIO!

Minął rok działalności naszego Sami Swoi Radio. Weszło na rynek w Sylwestrową noc z 2020 na 2021 rok i od razu podbiło serca i uszy naszych rodaków. Stacja postawiła sobie za cel łączenie Polaków w Wielkiej Brytanii i Irlandii i z perspektywy roku trzeba przyznać, że się jej to udaje. oraz pierwszy dzień Nowego Roku.

Uważam, że była to wyjątkowa noc nie tylko nas, ale również dla osób, które nas słuchały – komentował po uruchomieniu radia Paweł Mes, dyrektor zarządzający grupy Sami Swoi PrzekazyPieniezne.com oraz pomysłodawca powstania Sami Swoi Radio. Po starcie radia duma rozpierała również Arka Braxtona. – Tak naprawdę wszyscy mieliśmy poczucie, że bierzemy udział w czymś niepowtarzalnym. Rzadko – Radio wystartowało w Sylwekiedy bowiem jesteśmy świadkami stra, a prowadzącym udało się umi- narodzin radia w sylwestra, a tak lić Słuchaczom ten niezwykły ostatni właśnie było w tym przypadku.

Stacja wystartowała świetną muzyką do sylwestrowej zabawy, pod hasłem Wielka Polska Domówka Online. Słuchaczy rozgrzewali m.in. Łukasz Tymków, Tomek „Atom” Achtelik, Ula Grabowska, Arek Braxton, DiDżej Mietek, czyli Dariusz Niewiński czy formacja Clubbersi. Do dziś dobra muzyka jest znakiem rozpoznawczym rozgłośni. Ale nie tylko. Ważne są też codzienne serwisy informacyjne.

14 stycznia 2022

To była fantastyczna noc, coś naprawdę niesamowitego – komentował wtedy na gorąco redaktor Łukasz Zalewski, szef rozgłośni.

Jak dodaje Paweł Mes, byliśmy świadkami naprawdę wyjątkowej i historycznej chwili. – Udało nam się uruchomić radio, które ma największy zasięg w systemie DAB+.

Oczywiście zdaję sobie sprawę, że czeka nas jeszcze dużo pracy. Nie boimy się jednak wyzwań i jesteśmy na nie przygotowani. Udało nam się stworzyć zespół, w skład którego wchodzą dziennikarze i DJ-e z dużym doświadczeniem, dlatego jestem

jubileusz sami swoi radio

naprawdę dobrej myśli – mówił po uruchomieniu rozgłośni. – Sami Swoi Radio jest częścią Sami Swoi Przekazy Pieniężne, z usług których od lat korzystają Polacy mieszkający w Wielkiej Brytanii. Dlatego też zdecydowaliśmy się być Patronem Tytularnym Radia. To taka forma podziękowania dla klientów za zaufanie oraz za to, że regularnie korzystają z naszych usług. W Sami Swoi Przekazy Pieniężne mamy na co dzień kontakt z Polakami mieszkającymi

a przede wszystkim koronawirus, który zatrzymał wszystkie te inicjatywy. Postanowiliśmy jednak zrobić coś dla Polaków w Wielkiej Brytanii.

Stąd pomysł na stworzenie polskiego radia, które ma łączyć naszych rodaków zarówno w Wielkiej Brytanii, jak i Irlandii. Zależy nam na tym, aby każdy Polak utożsamiał się z naszym radiem. Stacja została stworzona z myślą o Was – Polakach, którzy swoje życie układają z dala od Ojczyzny – mówił Paweł Mes.

Były ambasador RP w Londynie, Arkady Rzegocki

na Wyspach. Zauważyliśmy, że nasi rodacy są stęsknieni za krajem, za polską mową i ojczystymi akcentami. Kierowana przez niego instytucja finansowa na Wyspach wpierała różnego rodzaju akcje społeczne, imprezy, przedsięwzięcia, jak również organizowała największy polski festiwal na Wyspach. – Niestety, nastały trudne czasy – brexit,

Jak po roku działalności radia ocenia ten czas Łukasz Zalewski, szef rozgłośni? – Wydarzeniem, które najbardziej chyba wszyscy w zespole zapamiętaliśmy - to był na pewno oficjalny start naszej rozgłośni w noc sylwestrowo-noworoczną 2020/2021, poprzedzoną „Największa radiową domówką na Wyspach”. Gościliśmy wtedy wielu

~ 23

artystów polskiej sceny muzycznej i do dziś wspominamy ten wieczór.

Ale i potem było wiele wydarzeń, które utkwiły mi w pamięci. W ciągu minionego roku naszymi gośćmi byli ludzie polityki, świata medycyny oraz artyści. Pośród nich był między innymi były już ambasador RP w Londynie Arkady Rzegocki, z którym rozmawialiśmy o jego inicjatywie Polish Heritage Days. To cykl imprez mający na celu przybliżenie mieszkańcom wysp naszej kultury, sztuki, a nawet kuchni i wszystkiego co jest związanego Polską i Polakami. Niedawno był u nas konsul generalny Mateusz Stąsiek, który na antenie radia przekazał życzenia świąteczno – noworoczne naszym słuchaczom.

Z dr Joanną Bagniewską z kolei rozmawialiśmy o zagrożeniach, jakie niesie ze sobą pandemia koronawirusa oraz o tym, jak sobie radzić w tym trudnym dla wielu osób czasie. Świat muzyki reprezentowało kilku artystów, w tym Robert Wyzner znany bardziej jako Robson W. Rozmawialiśmy z nim o polskiej muzyce tanecznej, którą on sam wykonuje oraz o wielu aspektach, związanych z rozrywką. Przy okazji mogę się pochwalić, że Sami Swoi Radio stało się również częścią jego historii, gdyż jako artysta, który mieszka i na co dzień pracuje na Wyspach Brytyjskich, często jest naszym gościem, bo jego nagrania prezentowane są na naszej antenie. W tym miejscu pragnę mocno podkreślić ten właśnie fakt, ze Sami Swoi Radio mocno stawia na promocje polskich artystów, mieszkających i tworzących w Wielkiej Brytanii, więc korzystając z okazji pozwolę sobie przypomnieć, że czekamy na zgłoszenia wszystkich zainteresowanych współpracą z

24 ~ jubileusz sami swoi radio

Armin van Buuren

nami pod adresem: radio.manager@1mmmedia.co.uk. Łukasz Zalewski dobrze wspomina też radiowe akcje promocyjne. – Było ich naprawdę sporo. Ze względu na pandemię Covid-19 niestety nie mogliśmy ich przeprowadzić „w terenie” więc mocno z całym zespołem skupiliśmy się na tym, co mogliśmy w zamian zaoferować naszym słuchaczom, bezpośrednio na antenie. Przeprowadziliśmy szereg akcji mocno związanych z kalendarzem – ważnymi dla Polaków datami, świętami, uroczystościami. W styczniu pamiętaliśmy o Dniu Babci oraz o kolejnym finale WOŚP, w lutym rządziły Walentynki, w marcu nie obyło się bez Dnia Kobiet, obchodziliśmy też pierwszy dzień wiosny.

W maju szeroko informowaliśmy o Polish Heritage Days, mieliśmy także przyjemność rozdawać prezenty dla mam z okazji ich święta. Chwilę póź14 stycznia 2022

niej nasi najmłodsi słuchacze także mogli cieszyć się prezentami od naszej stacji. Po wakacjach naszym słuchaczom, z okazji Dnia Chłopaka, rozdawaliśmy Speakery Alexa, w których także można posłuchać Sami Swoi Radio.

W grudniu – wiadomo - Mikołajki i... kolejne prezenty tym razem od naszego radiowego Mikołaja. Jak widać, w każdym miesiącu staraliśmy się być jak najbliżej naszych słuchaczy. Miniony 2021 rok zakończyliśmy oczywiście kolejną „Największą Radiową Domówką Na Wyspach” połączona z pierwszymi urodzinami Sami Swoi Radio.

Jaka muzyka dominowała w ostatnich miesiącach? - Od początku muzycznie kierujemy się zasadą „dynamicznie i nowocześnie”. Dwa główne hasła naszej stacji to „Słuchaj Po Swojemu” i „Gramy Najlepszy Mix Przebojów od Lat 90-tych do

współczesnych”. Te dwa hasła najlepiej definiują, co gramy w pierwszej kolejności. Oczywiście pojawiają się u nas też znane hity z wcześniejszych lat. By ich posłuchać, zapraszam choćby w podróż „Muzycznym Wehikułem Czasu”, codziennie od poniedziałku do piątku od 9:30 do 10:00 - opowiada Łukasz Zalewski.

- Mamy tez cos dla fanów muzyki elektronicznej, house, trance itp. To cykl audycji emitowanych w każdą sobotę, od godz. 19:00. Mamy tu House Misje naszego londyńskiego DJ-a Kamila N, i gwiazdy światowego muzycznego formatu takie jak: Armin van Buuren (A State Of Trance), Paul Oakenfold (Planet Perfecto) czy Andrew Rayel (Find Your Harmony). To oczywiście tylko wybrane pozycje, bo oprócz wspomnianych mamy też codziennie godz. o 18:00 blok muzyczny pod nazwa „SUPER NOVE”, w którym, jak sama nazwa sugeruje,

jubileusz sami swoi radio

gramy tylko i wyłącznie najnowsze hity. Codziennie od 5:00 do 22:00 zapraszamy na też najnowsze wiadomości z Polski i ze świata, a od 6:30 do 17:30, co godzinę, na najświeższe fakty z Wysp.

O przyszłości radia mówi Łukasz Tymków, pełniący obowiązki dyrektora operacyjnego grupy medialnej Sami Swoi. - Przede wszystkim sporo planów jeszcze mamy do zrealizowania, ale już dziś wiele elementów naszego programu działa sprawnie i dostarczamy naszym słuchaczom podstawowych potrzebnych

się też nadążać za aktywistami Insulate Britain, którzy blokowali kluczowe dla Londynu drogi – opowiada.

- Jednym z największych wyzwań jakie przyszło nam realizować, było połączenie naszych redakcji, czyli Sami Swoi Magazynu i newsroomu Sami Swoi Radio pod wspólną marką naszego sponsora tytularnego Sami Swoi Przekazy Pieniężne. W tym miejscu obiecuję, że zarówno słuchacze, jak i czytelnicy wkrótce jeszcze lepiej będą poinformowani o wszystkim tym, co ważne i co pomaga w życiu na wyspach. Po roku śmiało mogę

Andrew Rayel

elementów każdego dnia. Budzimy od rana, dostarczamy istotnych i, co bardzo ważne, użytecznych informacji. Udało nam się na równi z brytyjskimi mediami informować o tym, czym żyło Zjednoczone Królestwo wiosną - informowaliśmy na bieżąco o śmierci księcia Filipa, udało nam

powiedzieć, że jestem zadowolony z pierwszego etapu i z optymizmem patrzę w przyszłość. Coraz więcej na naszej antenie pojawia się autorskich treści, wypowiadają się dla nas w ważnych dla Polonii sprawach najważniejsze osoby. Zapraszam też na naszą antenę wszystkich, którzy

~ 25

działają w organizacjach pozarządowych, są świadkami różnych wydarzeń - jesteśmy otwarci i bardzo cenimy sobie kontakt bezpośredni z polską społecznością. Jeszcze w styczniu uruchomimy specjalny kontakt dla każdego, kto chce przekazać informację do radia, czy magazynu, czyli w pełni zrealizujemy nasze hasło: Łączymy Polaków w UK i Irlandii”. Korzystając z tej wyjątkowej okazji do przekazania paru słów na łamach magazynu chcę podziękować wszystkim, którzy są z nami i proszę o to, żeby powiedzieć o Sami Swoi Radio innym, bo przecież ktoś może bardzo potrzebować dobrego radia codziennie, od samego rana. Swojaki - do usłyszenia.

- Po roku działalności radia jestem zadowolony z jego dotychczasowych osiągnięć. Udaje nam się tworzyć fajne, profesjonalne radio na Polaków w Wielkiej Brytanii i Irlandii, którego słuchalność cały czas rośnie.

Od początku chcieliśmy stworzyć rozgłośnię, która będzie towarzyszyć naszym rodakom w ciągu dnia, wprawiać ich w dobry nastrój i przekazywać im najnowsze, przydatne im informacje. Myślę, że to się udało i ta misja Sami Swoi Radio już trwa – podsumowuje Paweł Mes, dyrektor zarządzający grupy Sami Swoi PrzekazyPieniezne.com oraz pomysłodawca powstania Sami Swoi Radio. Polska społeczność na Wyspach jest jednym z największych skupisk Polonii poza granicami kraju. To osoby aktywne i konkretne, wielu młodych ludzi przyjeżdża tu na studia. Zasługują na to, by mieć swoje media. A my, ze swojej strony, będziemy starać się ciągle poszerzać ich zasięg, poprawiać jakość i wciąż łączyć Polaków w Wielkiej Brytanii i Irlandii.

26 ~ raport

ROK 2022 NA RYNKU PRACY W UK

ODPOWIADAMY NA NAJWAŻNIEJSZE PYTANIA DOTYCZĄCE ZAROBKÓW, WIZ DLA POLAKÓW CHCĄCYCH PRACOWAĆ NA WYSPACH I AKTUALNIE WOLNYCH STANOWISK. Średnia pensja wzrasta W październiku liczba pracowników na etacie wzrosła o ponad ćwierć miliona w porównaniu z poprzednim miesiącem. To największy tego typu skok od 2014 roku.

Nic dziwnego, bo miesiąc wcześniej 14 stycznia 2022

skończył się rządowy program „postojowego”. Licząc razem z osobami, które pracują tylko na część etatu, otrzymujemy prawie pół miliona więcej aktywnych pracowników, niż przed pandemią. Obraz może być niepełny, bo niektórzy wraz z końcem „postojowego” dostali wypowiedzenie, ale są jeszcze w trakcie

odchodzenia z pracy. Mimo wszystko najgorsze obawy nie potwierdziły się. W całym zamieszaniu związanym z epidemią i Brexitem część firm musiała się zamknąć, ale wciąż jest wiele miejsc, które w najbliższych miesiącach będą miały sporo wakatów do zapełnienia. Na razie nie potwierdziły się też obawy o to,

że wynagrodzenia zaczną spadać w związku z dużą ilością osób, które szukają zatrudnienia. Wręcz przeciwnie – w kwietniu 2021 średnia tygodniówka wynosiła 611 funtów i wzrosła o 4,3 proc. rok do roku – to największy wzrost od trzynastu lat.

raport Praca w rolnictwie Wiele osób zaczynało pobyt na Wyspach od prac polowych lub przetwórni żywności. Z tego, co było wiadomo w trakcie Brexitu, to miał być koniec tego typu przyjazdów – a przynajmniej miały być one znacznie utrudnione. Okazuje się jednak, że musiało się zmienić wiele, by... nic się nie zmieniło. Bez zagranicznych pracowników brytyjscy rolnicy będą musieli zrezygnować z działalności. Rząd ogłosił więc w Święta, że jeszcze przez trzy lata łatwiej będzie zatrudniać osoby zza granicy na takie stanowiska. Wcześniej rząd planował wygaszenie tego programu już pod koniec roku. Terminy rejestrowania rzeźników i pracowników ubojni rzeczywiście minęły w listopadzie i grudniu, jednak pracowników rolnych to nie dotyczy. Mogą pracować na jednej wizie nawet przez pół roku. Jedynym minusem jest opłata wizowa, która dla Polaków wynosi ok. 190 funtów.

Oczywiście wszystko to nie dotyczy tych, którzy już są w Wielkiej Brytanii i mają prawo do pracy. Aktualnie można łatwo znaleźć zajęcie przy pakowaniu warzyw, w ogrodnictwie czy magazynie. Zarobki nie powalają, bo rzadko można liczyć na więcej, niż 9-10 funtów za godzinę. Widać jednak dużą elastyczność właścicieli firm, którzy przyjmą zarówno pracowników sezonowych, jak i osoby do pracy na stałe.

Praca w szpitalach i przychodniach

W ostatnim roku nic nie zajmowało opinii publicznej tak bardzo, jak zdrowie. Pracowników opieki medycznej brakowało już wcześniej.

Czy można więc dziwić się politykom, że również ułatwienia wizowe dla pracowników opieki zdrowotnej zostały przedłużone na cały 2022 rok? Największym minusem jest cena, bo za prawo do pracy przez 3 do 5 lat trzeba zapłacić nawet 409 funtów. Nie brak ofert zarówno dla

2022 na rynku pracy

lekarzy, jak pielęgniarek czy pracowników społecznych i opiekunów osób starszych. Ci ostatni zarabiają najmniej, bo zarobki zaczynają się od ok. 500 funtów tygodniowo. Jeśli chodzi o plusy, to na wizie mogą przyjechać z nimi także partnerzy i dzieci. W nadziei na znalezienie nowych rąk do pracy rząd pomaga też od 2020 roku opłacić studia pielęgniarskie. Można liczyć na minimum 5 tys. funtów rocznie, co ma pokryć głównie czesne.

Polski kierowca znów w cenie?

Całe dnie poza domem, i to ciągle w tej samej pozycji – to główne wady pracy jako kierowca ciężarówki. Nie jedyne, szczególnie jeśli chodzi o pracę w Wielkiej Brytanii. - To tylko jeden z krajów, pod wieloma względami mało atrakcyjny dla kierowców. - zauważył niedawno na łamach dziennika Metro Tomasz Oryński, kierowca.

- Płaca nie jest najlepsza, warunki pracy są okropne, a kierowcom nie okazuje się szacunku. Nie chodzi tylko o tych z Europy Wschodniej, ale ogólnie – Wielka Brytania jest mocno podzielona klasowo. - zauważył. Jeśli dodamy do tego wysokie wymagania dla tych, którzy po Brexicie chcieliby przyjechać do pracy, to łatwo zrozumieć, dlaczego przez problemy z dostawami coraz częściej w brytyjskich marketach zdarza się, że na półkach brakuje niektórych towarów. Jeśli szukać jakichś plusów tej trudnej sytuacji, to o pracę kierowcy jest teraz wyjątkowo łatwo tym, którzy już są w kraju. Dodatkową zachętą mają być darmowe kursy dla chętnych do pracy jako kierowca HGV. Pierwsi kierowcy ukończą kursy w marcu.

Po szkoleniu mają zagwarantowaną rozmowę kwalifikacyjną w jednej z firm transportowych. Program nazywa się Skills Bootcamps in HGV. Przystąpić można w wielu różnych miejscach w kraju. Trzeba mieć 19 lat i 3 wolne miesiące, bo tyle trwa

nauka. Wziąć udział mogą też kierowcy, którzy chcą przypomnieć sobie fach lub choćby upewnić się, że ich polskie kwalifikacje będą ważne na Wyspach.

Co z pracą dla sprzedawców?

Szczególnie trudna była w tym roku sytuacja sprzedawców. Powszechne zakupy on-line, ciągłe lockdowny, ograniczenia – nic dziwnego, że sklepy nie zatrudniały tak chętnie, jak kiedyś. Według firmy zajmującej się rynkiem pracy Fourth mimo wszystko wciąż da się znaleźć pracę w handlu. Zadecydowały dwa czynniki. Po pierwsze, niektórzy rzucili swoje kiepsko płatne posady w handlu i przeszli do branż, które pozwalają pracować zdalnie, a przynajmniej w mniejszym stopniu stykać się z ludźmi. Dla wielu osób to był czas podsumowań. Niezadowoleni z obecnej pracy, korzystając z czasu wolnego i braku innych zajęć, kończyli kursy zawodowe i zmieniali ścieżkę kariery. Po drugie, akurat w 2020 i 2021 roku po raz pierwszy do kraju nie przybywali szeroką falą pracownicy sezonowi z Unii Europejskiej, a to przełożyło się na mniejsze zainteresowanie ofertami pracy w marketach. Jak podaje The Sun, w 2022 roku najlepiej będzie można zarobić w Lidlu, Morrisons, Aldi i Tesco.

Praca zdalna

Do niedawna każdy, kto miał nieco inną wizję swojej pracy od tradycyjnego „od 9:00 do 17:00”, musiał... zachować ją dla siebie. Praca zdalna była zarezerwowana dla nielicznych kreatywnych freelancerów, a szefowie nie wykazywali dla niej zrozumienia. W 2021 roku to się zmieniło.

Menadżerowie przekonali się, że da się zarządzać zespołem rozsianym po całym kraju. Wielu po raz pierwszy odbyło rozmowę na Skypie czy Zoom. Podejmując dziś pracę, warto pytać o elastyczne możliwości za-

~ 27

trudnienia. Jeden dzień w tygodniu pracy zdalnej czy przychodzenie do biura godzinę później – dziś wszystko jest możliwe, ale nie każdy szef wpadnie na to sam. Czasem trzeba mu podpowiedzieć, że pracownicy mogą oczekiwać takich rozwiązań.

Do pracy tylko zaszczepieni?

Na początek dobra wiadomość: wciąż obowiązują zasady, zgodnie z którymi pracodawca nie ma prawa podczas rozmowy kwalifikacyjnej pytać m.in. o stan zdrowia, plany rodzinne czy poglądy polityczne. To dotyczy również szczepień. Jednak rzeczywistość wokół pandemicznych regulacji dynamicznie się zmienia, więc nie można wykluczyć, że w 2022 roku takie pytania na rozmowach o pracę zaczną padać.

Kancelarie prawne, które zajmują się sprawami związanymi z prawem pracy, na bieżąco uaktualniają porady dla osób, które szukają w tym dziwnym czasie zatrudnienia. Aktualnie większość prawników jest zdania, że pracodawca może zażądać dowodu szczepień, jeśli wpisze taką klauzulę do umowy o pracę i jeśli ryzyko choroby rzeczywiście byłoby duże dla jego pracowników czy klientów. Dotyczy to np. sektora opieki nad osobami starszymi.

Rząd zapowiedział, że wszyscy z tej branży, tak samo jak pracownicy służby zdrowia, będą musieli być zaszczepieni do kwietnia 2022 roku.

To dotyczy Anglii i Walii; na razie w Szkocji rządzący tylko zachęcają do szczepień. Warto podkreślić, że to dotyczy wszystkich działających oficjalnie domów opieki, a niekoniecznie opiekunów, którzy jako „wolni strzelcy” pracują w domach prywatnych. Na razie w innych branżach oficjalnie nie ma takich wymogów, ale akurat to może jeszcze się zmienić.

Sonia Grodek

Wzrost pensji minimalnej do 9,50 funta od 1 kwietnia Średnio właściciele firm planują dla pracowników podwyżki o 2,9 proc. Inflacja to 2 proc.

W 2021 roku 10 proc. firm zamroziło wynagrodzenia. W 2022 roku to już tylko 1,7 proc. Źródło: gov.uk, Willis Towers Watson, ONS

28 ~ podatki

PIENIĄDZE, PODATKI, ZASIŁKI W 2022 ROKU - CO SIĘ ZMIENI?

Ubezpieczenia, ulga abolicyjna, ulga na powrót, emerytury – ten rok to prawdziwa rewolucja, jeśli chodzi o pieniądze, i to zarówno na Wyspach, jak i w Polsce.

14 stycznia 2022

podatki Ubezpieczenia: NIN i prywatne

Każdy z nas zapłaci od tego roku większe składki na ubezpieczenie (NIN). Podwyżka wyniesie 1.25 proc. i zostanie wprowadzona 6 kwietnia. Pieniądze mają zostać przeznaczone na służbę zdrowia. W praktyce osoba, która zarabia 20 tys. funtów rocznie, będzie musiała zapłacić dodatkowo 130 funtów. Podwyżką nie są objęte osoby w wieku emerytalnym ani ci, którzy w ciągu roku zarobią poniżej 9,5 tys. funtów. Ta zasada ma obowiązywać tylko w 2022 roku. W 2023 też tyle zapłacimy, ale będzie to już osobny podatek Health and Social Care Tax. Składki NIN wrócą wtedy do poprzedniego poziomu.

Zmiany nie ominą też ubezpieczonych prywatnie. Wiele osób zauważyło, że z reguły po zmianie ubezpieczyciela za ubezpieczenie płaci się mniej, niż w dotychczasowej firmie.

Okazuje się, że to nie przypadek! Firmy ubezpieczeniowe przyznały, że mniej więcej co roku podwyższają swoim klientom składki, podczas gdy nowych kuszą wyjątkowo atrakcyjnymi ofertami, byle tylko nakłonić ich do podpisania umowy. To się zmienia. Od tego roku podczas odnawiania np. ubezpieczenia samochodowego cena nie pójdzie już automatycznie w górę.

Co z emeryturami?

Na Wyspach wciąż 380 tys. osób pobierających zasiłki lub emerytury nie ma konta.

Radzą sobie dzięki specjalnej karcie, która pozwala im pobrać je na poczcie. System miał się zmienić w listopadzie, ale w związku z koronawirusem postanowiono przełożyć zmianę o rok. Po zmianach pieniądze będzie można wypłacić w punktach PayPoint w kioskach i supermarketach za pomocą e-maila, sms-a lub karty płatniczej.

Dobrą wiadomością jest na pewno podwyżka emerytur. W kwietniu emeryci zaczną dostawać nawet o 5,50 funta więcej tygodniowo. Dla osób z prawem do pełnej emerytury oznacza to dodatkowo nawet 150 – 230 funtów rocznie. Inna kwietniowa zmiana też będzie oznaczać dla wielu osób wyższe emerytury. Chodzi o sytuację tych, którzy często zmieniają pracę. Jeśli podpisują nową umowę co rok, czy nawet co kilka miesięcy, to za każdym razem zaczynają płacić składki na inny pracowniczy fundusz emerytalny. Mało osób zdawało sobie sprawę z tego, że w momencie przystępowania do funduszu każda taka firma może pobierać opłatę wstępną. Łatwo można wyobrazić sobie pracownika, który, zmieniając co chwilę pracę i uczciwie płacąc składki, w rzeczywistości na koniec nie dostanie praktycznie żadnej emerytury – wszystko pochłoną opłaty manipulacyjne funduszy emerytalnych. Na szczęście to się zmieni: fundusze nie będą mogły naliczać opłat wstępnych osobom, które w jednym miejscu pracy zebrały w składkach mniej, niż 100 funtów. To poprawia sytuację osób zmieniających pracę najczęściej.

Jednak nawet ci, którzy co 1-2 lata lubią zacząć od nowa i zmienić szefa, powinni pamiętać, że przez częste zmiany cierpi ilość zebra-

nych na starość pieniędzy. Jest jeszcze jedna ciekawa zmiana, która dotknie przyszłych emerytów. Będą mogli skorzystać z doradztwa Finansowego Mędrca. Pension Wise ma być jednorazową, darmową konsultacją dla osób, które wchodzą w wiek emerytalny. Zasady i stawki zmieniają się na przestrzeni dekad. Ci, którzy mają zacząć pobierać emeryturę, nie zawsze w pełni rozumieją, co im przysługuje i jak mogą w pełni wykorzystać swoją sytuację.

Szczególnie dotyczy to osób, które przyjechały zza granicy, gdzie obowiązywał inny system.

Pomoc rządowego Mędrca ułatwi podjęcie właściwej decyzji.

Podatki: od spadku, miejski i w pubach

Inna dobra wiadomość dotyczy ok. 230 tys. osób, które w tym roku coś odziedziczą. Dotychczas było tak, że nawet, jeśli nie musiały one płacić podatku spadkowego, ciążył na nich obowiązek wypełnienia licznych dokumentów.

Tuż po śmierci bliskiej osoby niektórzy o tym zapominali, więc groziły im kary, co wiązało się z dodatkowym stresem. Przepisy uległy 1 stycznia uproszczeniu i ten, kto nie płaci podatku, po prostu nie musi wypełniać żadnych dokumentów. Nawet, jeśli coś odziedziczył.

Zmianą, która dotknie wszystkich, będzie podwyżka podatku miejskiego, czyli Council Tax. Daily Mail podaje, że w niektórych przypadkach w ciągu najbliższych pięciu lat trzeba będzie zapłacić aż o 400 funtów więcej, niż dotychczas. W samym kwietniu 2022 roku podwyżka wyniesie ok. 57 funtów.

Z kolei 31 marca kończy się zwolnienie z VAT dla pubów i hoteli. Obowiązywało w pandemii, dzięki czemu ceny nie wzrosły, mimo że właściciele tych miejsc mieli problemy z towarowaniem czy zdobyciem klientów. Możliwe, że teraz ceny będą musiały pójść do góry.

Droższe bilety na pociąg

Złą wiadomością są natomiast podwyżki cen na kolei. W zeszłym roku o 2,6 proc., a w marcu tego roku o kolejne 5 proc. To jednak dotyczy nie tylko brytyjskich kolei. Z powodu rosnących cen prądu tak samo będzie w Polsce. Ci, którzy w tym roku wybiorą się latem nad polskie morze czy do Zakopanego zauważą, że na najkrótszych trasach bilety podrożały o 15 proc., a w pociągach dalekobieżnych – o prawie 9 proc. Tak samo jest w Kolejach Dolnośląskich. Koleje Mazowieckie podwyższają ceny biletów nieco mniej, bo o 5-8 proc.

Czy Nowy Ład dotyczy Polonii?

Większości Polaków na Wyspach nie dotykają już zmiany podatkowe, które mają miejsce w Polsce. Część osób ma jednak w ojczyźnie interesy, a przynajmniej rodzinę, więc zawiłości polskiego prawa nie są im obojętne. Na 2022 rok zapowiedziano jedną z największych rewolucji podatkowo-prawnych w ciągu ostatnich dekad. To setki stron nowych dokumentów dotyczących prowadzenia firmy czy składek zdrowotnych. Słuchając prognoz ekspertów podatkowych łatwo zauważyć, że nawet oni nie są zgodni co do szczegółów. Co

~ 29

ciekawe, niektóre zmiany dotyczą też Polaków za granicą. Ci, którzy chcieliby na stałe przeprowadzić się z Wielkiej Brytanii do Polski, po powrocie będą przez 4 lata płacić niższy o ponad połowę podatek dochodowy. Zakładający firmę dodatkową będą mogli płacić o połowę niższy ZUS, a ubezpieczenie chorobowe zapłaci za nich państwo. W przypadku pracowników składki w całości będzie opłacać państwo. Jest tylko kilka haczyków. Po pierwsze, aby się kwalifikować, trzeba przez poprzednie trzy lata legalnie i bez przerw pracować za granicą, a następnie zmienić rezydencję podatkową na polską. Widać od razu, że łatwo można „wypaść” z systemu przez drobne zawirowania w karierze, a nie brakowało przecież do nich okazji w zwariowanych latach 20202021. Po drugie, taka osoba musi utrzymać ciągłość zatrudnienia przez wszystkie lata, w których ma zamiar skorzystać z tych ulg.

Wprawdzie liczą się również mniej oczywiste źródła dochodu, jak działalność rolnicza czy artystyczna (prawa autorskie), ale tu też mogą pojawić się problemy, jeśli np. ciągłość zatrudnienia nie zostanie zachowana. Mimo, że z programu można zacząć korzystać już w styczniu, rząd nie podał jeszcze publicznie ważnych detali, takich jak np. to, jaka forma zatrudnienia i wymiar pracy będą uprawniać do wzięcia udziału w programie. Czy wystarczy np. ćwierć etatu lub zatrudnienie na umowę o dzieło? Pozostają jeszcze wnioski o wzięcie udziału w programie ulg podatkowych, które trzeba poprawnie wypełnić i złożyć, a ci, którzy mieli kiedyś do czynienia z polskim urzędem skarbowym wiedzą, że niekoniecznie będzie to prosty i intuicyjny proces.

Co z ulgą abolicyjną?

W zeszłym roku ciosem dla wielu Polaków w Anglii było wycofanie ulgi abolicyjnej, ale to dopiero teraz będą oni musieli po raz pierwszy zapłacić podatki według nowych zasad. Okazuje się, że nie są one zbyt przejrzyste. Wiele osób chce więc uniknąć podwójnego opodatkowania. Jak? Udowadniając, że mieszkają na stałe poza Polską, więc nie muszą w niej płacić podatków. O wyjaśnienie sytuacji do polskiego fiskusa zwróciła się m.in. kobieta, która wyjechała do pracy na Wyspach w 2018 roku. Jak czytamy w dzienniku „Rzeczpospolita” „...jej zarobki wpływają na rachunek w tamtejszym banku. Nie ma męża ani dzieci. W Polsce nadal mieszka jej ojciec, a ona sama ma tu własne mieszkanie, którego nie wynajmuje. Nie planuje powrotu, z wyjątkiem urlopów”. Urząd skarbowy przyznał, że w takiej sytuacji kobieta nie musi już płacić podatku w Polsce. Niestety, nie wszyscy będą mieli takie szczęście. Mogą zadecydować szczegóły, bo gdyby przykładowo Polak pracował na Wyspach, ale miał w Polsce dzieci i zarabiał na wynajmie mieszkania, to w oczach fiskusa podlegałby podwójnemu opodatkowaniu.

Sonia Grodek

30 ~ biznes

STACJE ZMIENIAJĄ SIĘ W CENTRA OBSŁUGI KIEROWCÓW

foto: Shutterstock

– Stacja paliwowa dzisiaj i ta sprzed 30 lat to zupełnie inne obiekty – mówi Bogdan Kucharski, prezes zarządu BP w Polsce. Paliwowy koncern sukcesywnie poszerza ich ofertę o nowe produkty i usługi, więc stacje paliw w coraz większym stopniu konkurują już z dyskontami i osiedlowymi sklepami.

Dzięki rozbudowanej ofercie gastronomiczno-kawiarnianej przestały być też punktem jedynie tankowania samochodu i zakupu hot-doga. Docelowo należące do bp stacje paliw mają przekształcić się w centra kompleksowej obsługi kierowców, gdzie będzie można załatwić wiele spraw w jednym miejscu. Paliwowy koncern coraz mocniej wchodzi w segment convenience, ale na duża skalę inwestuje też w zieloną, odnawialną energetykę. Nowa, ogłoszona rok temu strategia ma przekształcić spółkę w nowoczesną grupę energetyczną.

biznes Paliwowy koncern z Wielkiej Brytanii świętuje właśnie 30-lecie obecności na polskim rynku. Z tej okazji na jednej stacji w Krakowie zorganizował jubileuszowy mapping. Prezes zarządu firmy wspomina jak w ciągu tych 30 lat diametralnie zmienił się wygląd stacji, a także sam rynek paliw.

– Rynek paliw w ciągu ostatnich 30 lat zmienił się diametralnie. Kiedy bp rozpoczynało działalność w Polsce, stacje paliwowe wyglądały zupełnie inaczej. To była prosta oferta, tam można było kupić paliwo i to w zasadzie wszystko. Natomiast w tej chwili te obiekty są zupełnie inne, z rozbudowaną ofertą paliwową, ale i pozapaliwową. My byliśmy jedną z sieci, która zaczęła wprowadzać te nowości na polskim rynku. Rozszerzaliśmy ofertę paliwową i spożywczą, wprowadziliśmy ofertę myjni, wprowadziliśmy też do Polski programy lojalnościowe. Stacja paliwowa dzisiaj i ta sprzed 30 lat to zupełnie inne obiekty – mówi Bogdan Kucharski, prezes zarządu bp w Polsce.

Paliwowy koncern zarządza siecią blisko 600 stacji benzynowych na terenie całego kraju. Te już od kilku lat przestają być tylko punktem tankowania auta i zakupu kilku batoników czy hot-doga. Firma bp stale poszerza ofertę o nowe produkty i usługi, coraz mocniej wchodząc w segment convenience. Pod koniec ubiegłego roku koncern nawiązał współpracę z siecią handlową Auchan. W efekcie na stacjach paliw bp pojawia się nowa marka sklepów pod nazwą Easy Auchan, otwartych 24/7. W ich ofercie – porównywalnej z asortymentem sklepów osiedlowych, a nawet części dyskontów – jest ok. 2 tys. produktów w cenach marketowych. Można też odebrać w nich zakupy z Auchan zamówione w opcji Click & Collect czy skorzystać z opcji home delivery.

– Obecnie stacje paliwowe to wielofunkcyjne obiekty, gdzie można nie tylko zatankować nowoczesne paliwa, ale i skorzystać z oferty sklepowej i gastronomicznej, myjni i wszystkich innych usług, które wokół stacji się pojawiają – mówi Bogdan Kucharski.

Jak podkreśla, sklepy przystacyjne nie oferują już wyłącznie produktów związanych z motoryzacją, powoli stają się miejscem, w którym można zaspokoić większość potrzeb zakupowo-usługowych.

Firma bp 15 lat temu weszła jako pierwsza na rynek z gastronomiczno-kawiarnianym brandem Wild Bean Café, który oferuje restauracyjne menu i świeżo mieloną kawę oraz ciepłe przekąski na wynos. Obecnie sieć kawiarni Wild Bean Cafe ma najwięcej punktów w Polsce.

– Od początku działalności w Polsce odnotowaliśmy ponad 2 mld wizyt klientów na naszych stacjach, co ewidentnie świadczy o

tym, że ta oferta do nich trafiła – mówi Bogdan Kucharski.

Docelowo należące do bp stacje paliw mają przekształcić się w miejsce kompleksowej obsługi kierowców. Już teraz klienci mogą skorzystać np. z myjni oferującej płatności bezgotówkowe, czy odebrać dietę pudełkową Body Chief.

– Rynek się zmienia, nie stoimy w miejscu i przed nami teraz kolejne etapy transformacji – mówi Bogdan Kucharski. – W Polsce, podobnie jak i w Europie i na całym świecie, zaczynamy w tej chwili potężną transformację energetyczną. Jesteśmy gospodarką, która odchodzi od węgla i zmierza do energii niskoemisyjnej, do odnawialnych źródeł energii. Firma bp będzie brać w tym procesie aktywny udział.

Paliwowy koncern w ubiegłym roku ogłosił nową strategię, zgodnie z którą bp konsoliduje wydobycie ropy naftowej i gazu na rzecz odnawialnych źródeł energii.

Do 2030 roku zmniejszy wydobycie o 40 proc., ograniczając przy tym swoje emisje o ok. 1/3. W tym samym czasie 10-krotnie zwiększy wydatki na inwestycje w OZE i technologie niskoemisyjne, przeznaczając na nie co najmniej 5 mld dol. rocznie.

Nowa strategia ma przekształcić globalną spółkę naftową, skoncentrowaną na wydobywaniu zasobów, w nowoczesną grupę energetyczną, a w długiej perspektywie - do 2050 roku - przełożyć się na całkowitą zeroemisyjność. To odpowiedź grupy na główne trendy na rynku energii i konieczność transformacji.

– Przed branżą stoją potężne wyzwania związane z transformacją energetyczną, musimy przejść od tradycyjnego sposobu dostarczania energii i mobilności do opartego o nowe technologie niskoemisyjne. Świat potrzebuje energii i będzie jej potrzebował coraz więcej. Aktualnie w globalnej skali około 1/4 energii jest dostarczana z węgla, 1/4 z ropy, 1/4 z gazu i mniej więcej 1/4 z alternatyw-

~ 31

nych, odnawialnych źródeł energii. Te proporcje będą się zmieniały w kierunku tych czystszych źródeł, ale to wymaga czasu. Projekty energetyczne są bardzo duże, kapitałochłonne, wymagające długoterminowego planowania, więc to jest potężna rewolucja i długotrwały proces. Mówimy tu o kolejnych 2-3 dekadach, ale tempo inwestycji jest już teraz ogromne, a będzie jeszcze przyspieszać – mówi Bogdan Kucharski.

Przejawem zaangażowania bp w transformację energetyczną są m.in. szeroko zakrojone inwestycje w fotowoltaikę. W październiku tego roku na polski rynek wkroczył już Lightsource bp – deweloper farm PV i jeden z globalnych liderów energetyki słonecznej. Brytyjska firma, należąca w 50 proc. do bp, zrealizuje w Polsce dziewięć projektów o łącznej mocy prawie 760 MW. – Będziemy ten biznes w Polsce rozwijać.

Już w przyszłym roku na naszych stacjach można tez spodziewać się ładowarek do samochodów elektrycznych na większą skalę.

Przymierzamy się również do partycypacji w polskiej transformacji w zakresie energii wiatrowej z morza – zapowiada Bogdan Kucharski, prezes zarządu bp w Polsce.

Newseria.pl reklama

32 ~ biznes

OBSERWUJMY RZECZYWISTOŚĆ I ŁAPMY OKAZJE

Rok 2021 upewnił nas, że sytuacja pandemiczna będzie trwała znacznie dłużej niż przewidywaliśmy. Co to oznacza dla biznesu? Nie chodzi teraz już tylko o przetrwanie, ale zmianę modelu biznesowego, tworzenie nowych usług i produktów. Być może oznacza to także drastyczną zmianę zamknięcia projektu/biznesu i rozpoczęcia czegoś nowego, wykorzystując swój bagaż doświadczeń.

Ale pamiętajmy że każdy kryzys przynosi nowe możliwości dla biznesu. Ludzie nadal potrzebują wybudować dom, upiększyć ogród, zaistnieć w mediach społecznościowych.

Obserwujmy rzeczywistość i łapmy okazje. Być może to jest ten moment w którym należy zamknąć pewien rozdział w swojej firmie i rozpocząć następny.

W PBLINK każdego roku staramy się sprostać oczekiwaniom członków i dostosować ofertę eventową. W tym roku zorganizowaliśmy fizyczne spotkania biznesowe w Londynie. Po wielu miesiącach lockdownu wiele osób pragnęło spotkać się z innymi. Pomimo trudnych warunków związanych z restrykcjami, udało nam się zorga14 stycznia 2022

nizować we wrześniu popularny Rejs na Tamizie, networking golfowy, ale także mniejsze spotkania w formacie networkingu przy kawie. Równolegle zorganizowaliśmy spotkania online.

Odbyło się m.in Forum Budowlane, projekt Polish Business Roadshow, networkingi podczas lunchu, ale także lunch biznesowy w Polskiej Ambasadzie. Przetestowaliśmy także format spotkania hybrydowego w listopadzie podczas British Polish IT Forum wspierając polskie technologiczne firmy w Wielkiej Brytanii.

Warto także wspomnieć, że wraz z innymi grupami biznesowymi z Londynu postanowiliśmy zorganizować spotkania w ramach Global Network

UK. Na spotkaniu uczestniczą przedsiębiorcy z rónych organizacji w tym The British Argentine Chamber of Commerce, ConfAssociazioniUk, The Lithuanian Chamber of Commerce in the UK oraz London Connector.

Jak będzie wyglądał rok 2022?

Ponad 70% członków zadeklarowało chęć spotkań fizycznych i w taką stronę będziemy budować programy wydarzeń Polish Business Link w przyszłym roku, jeśli oczywiście restrykcje nie będą uciążliwe. Nie rezygnujemy ze spotkań online, ale będzie ich mniej i bardziej nastawione na dostarczenie konkretnej, eksperckiej wiedzy.

Wśród planów mamy m.in. kontynuację współpracy z Polską Ambasadą: webinary dla polskich eksporterów, dedykowane eventy branżowe oraz spotkania w mniejszych grupach w centrum Londynu: śniadania biznesowe oraz mastermind.

Jeśli prowadzisz firmę i szukasz inspiracji na 2022 rok, serdecznie zapraszamy do zaangażowanie się w nasze grupy biznesowe.

Bartłomiej Kowalczyk Założyciel i dyrektor PB Link

34 ~ raport

CZY BITCOIN MOŻE STAĆ SIĘ NOWĄ FORMĄ PIENIĘDZY? Popularność kryptowalut wciąż rośnie. Bitcoin, najpopularniejsza waluta cyfrowa i inne kryptowaluty, zapewniają anonimowość i pozwalają na niezwykle szybkie przeprowadzenie transakcji, bez względu na to, gdzie znajduję się odbiorca. Wiele osób zadaje sobie pytanie: czy bitcoin może stać się nową formą pieniędzy?

Na początku 2017 roku jeden bitcoin kosztował około 970 dolarów. A już pod koniec 2017 roku kurs bitcoina wzrósł o ponad 150%. W ubiegłym roku wartość najpopularniejszej cyfrowej waluty wzrosła o 1950%. Niedawno Elon Musk oficjalnie poinformował, że Tesla zainwestowała 1,5 mld dolarów w bitcoiny. Musk umożliwił również swoim klientom zakup samochodów za tę cyfrową walutę. To wywindowało kurs bitcoina do poziomów rekordowych.

14 stycznia 2022

Bitcoin – alternatywa dla złota i forma lokowania kapitału Bitociny przez wiele osób uważane są za pełnoprawną klasę aktywów w portfelach inwestycyjnych. Zdaniem wielu ekspertów, bitcoin jest wspaniałą alternatywą dla złota i atrakcyjną formą kapitałową. To waluta odporna na inflację.

Obecnie bitcoiny wykorzystywane są przede wszystkim jako forma inwestycji. Inwestują w niego zarówno najbogatsi, jak i poczatkujący przedsiębiorcy. Na rynku funkcjonują specjalne oprogramowania do handlu kryptowalutami, takimi jak bitcoin. Wiele z nich, jest darmowych, np.

Bitcoin Billionaire lub Primebit Profit. Oprogramowanie działa automatycznie, w oparciu o sztuczną inteligencje.

biznes Zakupy za bitcoiny Coraz więcej sklepów i punktów usługowych umożliwia swoim klientom płatności za pomocą bitcoinów. Za bitcoiny możemy kupić już nie tylko towary luksusowe, ale także opłacić pobyt w hotelu lub w salonie spa, a nawet doładować telefon, kupić kawę czy hamburgera.

Bitcoinami można płacić zarówno online, jak i w punktach stacjonarnych. Na specjalnej mapie: coinmap.org regularnie zamieszczane są wszystkie punkty usługowe na świecie, które akceptują bitcoiny. Obecnie jest ich ponad 8300. Już kilkaset z nich znajduje się w Polsce.

Popularność bitcoinów nie dziwi – dla sprzedawców jest to kanał płatności, który nie wiąże się z żadną prowizją. Dla kupujących z kolei, taka transakcja jest szybka, prosta oraz całkowicie anonimowa. Dużą zaletą bitcoinów jest również fakt, że są walutą międzynarodową – nie trzeba tracić czasu na jej przewalutowanie. Niektóre zagraniczne e-sklepy całkowicie rezygnują z przyjmowania innych form płatności niż bitcoin – to obniża koszty związane z prowadzeniem biznesu.

Bitociny – cyfrowa waluta, która nie podlega kontroli

Bitcoin to rodzaj waluty cyfrowej, która nie działa pod kontrolą organu centralnego ani żadnej

innej instytucji. Według Komunikatu Narodowego Banku Polskiego i Komisji Nadzoru Finansowego wirtualne waluty, takie jak bitcoin, nie są pieniądzem, tzn. nie są prawnym środkiem płatniczym, tym samym, nie mogą być wykorzystane do spłaty zobowiązań podatkowych oraz nie spełniają kryterium powszechnej akceptowalności w punktach handlowo-usługowych. Waluty wirtualne nie są też pieniądzem elektronicznym, nie mieszczą się w zakresie ustawy z dnia 19 sierpnia 2011 roku o usługach płatniczych oraz ustawy z dnia 29 lipca 2005 roku o obrocie instrumentami finansowymi.

Jednocześnie jednak, obrót bitcoinami w Polsce nie narusza prawa krajowego ani prawa unijnego.

Organy podatkowe dążą do opodatkowania obrotu kryptowalutami, lecz problemem jest wykreowanie sposobu na obliczanie przychodu, gdy kurs bitcoina zmienia kilka/kilkadziesiąt razy na minutę.

I tu pojawia się też słaba strona bitcoinów – skoro nie są one w żaden sposób kontrolowane przez instytucje finansowe, żadne państwo nie gwarantuje ich stabilności oraz wartości. To właśnie dlatego kurs bitcoina jest tak bardzo podatny na spekulacje. Bitcoin jest również podatny na działanie organizacji międzynarodowych oraz władz poszczególnych krajów.

Czy bitcoin może stać się nową formą pieniędzy?

Niektóre kraje sprzeciwiają się tej walucie, np.

Chiny zapowiedziały, że bitcoiny nie będą mogły być wymieniane w chińskich bankach. W Polsce zyski z obrotu bitcoina podlegają opodatkowaniu, na takich samych zasadach, jak zyski z praw majątkowych.

Ale są i takie państwa, które są bitcoinom przychylne. Salwador, będzie pierwszym krajem, w którym kryptowaluta uzyska status prawnego środka płatniczego. Z kolei w Niemczech można już tę cyfrową walutę używać do handlu oraz opłacać nią podatki. Również finansowy organ Wielkiej Brytanii – Her Majesty’s Revenue and Custom – zadeklarował uznanie bitcoina za pieniądz prywatny, dzięki czemu transakcje z użyciem bitcoinów nie będą już wielokrotnie opodatkowane VAT-em.

Jeśli bitcoiny staną się kiedyś powszechnie akceptowalnym środkiem płatniczym, z całą pewnością banki centralne będą musiały dopasować się do nowej sytuacji. Stephen Hawking powiedział niegdyś, że można sobie wyobrazić technologię, która przechytrzyłaby rynki finansowe. Wielu uważa, że bitcoin jest właśnie taką technologią. Z drugiej strony – wahania na rynku kryptowalut są tak duże, że warto zachować ostrożność.

Za Polish Busines Link

KALENDARIUM STYCZEŃ

12 stycznia 1864 – W Manchesterze założono Lancashire County Cricket Club.

1895 – W Wielkiej Brytanii założono organizację zajmującą się ochroną zabytków i przyrody National Trust.

14 stycznia 1914 – Brytyjski transatlantyk SS „Majestic” został przekazany na złom.

15 stycznia 1759 – W Londynie otwarto Muzeum Brytyjskie.

17 stycznia 1773 – HMS „Resolution” pod dowództwem Jamesa Cooka po raz pierwszy przepłynął przez południowe koło podbiegunowe.

1946 - W Londynie po raz pierwszy zebrała się Rada Bezpieczeństwa ONZ. 19 stycznia 1917 – W wyniku eksplozji w fabryce amunicji w Londynie zginęły 73 osoby, a ponad 400 zostało rannych 20 stycznia 1964 – Grupa The Beatles wydała swój pierwszy amerykański album Meet The Beatles!

~ 35

23 stycznia 1909 - 6 osób zginęło na pokładzie brytyjskiego transatlantyka RMS „Republic” po zderzeniu we mgle z włoskim liniowcem SS „Florida” koło przylądka Nantucket (Massachusetts).

24 stycznia 1908 – Brytyjski wojskowy i pisarz Robert Baden-Powell założył młodzieżowy ruch skautingu.

1915 – I wojna światowa: zwycięstwo floty brytyjskiej nad niemiecką w bitwie morskiej pod Dogger Bank.

27 stycznia 1950 – W Londynie założono Polskie Towarzystwo Naukowe na Obczyźnie.

29 stycznia 1856 – W Wielkiej Brytanii ustanowiony został Krzyż Wiktorii.

30 stycznia 1698 – Brytyjski pirat William Kidd zdobył swój największy łup – ormiański 400-tonowy statek „Quedagh” z ładunkiem złota, srebra i drogich tkanin.

36

ŻYCIE OBOK WIRUSA W 2022 ROKU PRZEPOWIADA BRYTYJSKI RZĄD I ZAPOWIADA WPROWADZENIE NOWYCH OBOSTRZEŃ. TO REAKCJA NA REKORDOWY WZROST DZIENNYCH ZAKAŻEŃ SPOWODOWANY OMIKRONEM. NASTROJÓW NIE POPRAWIA DOPUSZCZENIE DO OBIEGU PIERWSZEGO DOUSTNEGO LEKU NA COVID 19.

Małgorzata Skibińska

STYCZEŃ 2022

KORONA RAPORT Rekord liczby dziennych zakażeń, był bity przez kilka dni z rzędu i przekroczył 162 tys. zakażeń dziennie. To najwyższa liczba codziennych zakażeń odnotowana od początku pandemii. Dane rządowe pokazują również, że w sylwestra w szpitalach przebywało 12 tys. 395 osób chorych na COVID-19.

To największa liczba od lutego zeszłego roku, kiedy odnotowano 12 tys. 449 hospitalizacji. Mimo dużego wskaźnika szczepień, z powodu COVID-19 dziennie umiera nieco ponad 100 osób i liczba zgonów od jesieni utrzymuje się na podobnym poziomie. Rekordowy wzrost zakażeń i powiązany z tym wzrost liczby przeprowadzanych testów spowodowały, że w Wielkiej Brytanii wyczerpały się zapasy testów PCR. Brytyjski minister zdrowia zapowiada, że wprowadzenie kolejnych ograniczeń jest koniecznością i już wiadomo, że po przerwie świątecznej dzieci w szkołach średnich będą zobowiązane do noszenia maseczek na terenie szkoły i podczas lekcji. Poważnie rozważany jest powrót do nauczenia zdalnego.

Eksperci wskazują, że fala infekcji wywołanych wariantem Omikron przetestuje możliwości służby zdrowia. W niektórych raportach znalazło się zalecenie o powrocie do pracy zdalnej już w styczniu, aby powstrzymać rozprzestrzenianie się wirusa.

Są też informacje niosące nadzieję w walce z wirusem. Brytyjska Agencji ds. Regulacji Leków i Produktów Zdrowotnych (MHRA) dopuściła z koń14 stycznia 2022

cem grudnia do użytku lek o nazwie Paxlovid. To pierwszy doustny lek na COVID-19. Opracowała i produkuje go firma Pfizer. MHRA zaleca stosowanie leku u dorosłych pacjentów z łagodnymi lub umiarkowanymi symptomami COVID-19, którzy są narażeni na ciężkie przejście choroby. Paxlovid, który ma postać doustnych pigułek, należy podawać w ciągu pięciu dni od wystąpienia objawów. Podawanie leku doustnie, nie dożylnie, powoduje, że kurację pacjenta będzie można prowadzić poza szpitalem.

Badania pokazały, że Paxlovid ma 90-proc. skuteczność w zapobieganiu angażującej sprzęt i personel medyczny hospitalizacji, ciężkiej formie choroby oraz zgonom na COVID-19 w grupie pacjentów wysokiego ryzyka. Najnowsze testy sugerują, że lek zachowuje swoje właściwości w wypadku zakażeń wariantem Omikron. Mechanizm działania leku uderza w takie punkty, które nie podlegają mutacjom. W Unii Europejskiej lek jest rekomendowany w nagłych sytuacjach, ale nie jest dopuszczony do pełnego obrotu.

Eksperci medyczni podkreślają, że to lek dla grup ryzyka, który zapobiega ciężkiemu przebiegowi choroby u osób z chorobami współistniejącymi, czyli m. in. u pacjentów onkologicznych, osób po transplantacjach, osób w podeszłym wieku Opakowanie leku zawiera 10 tabletek nirmatrelwiru oraz 20 tabletek rytonawiru. Obie substancje to

inhibitory proteazy. Nirmatrelwir jest przeznaczony do zapobiegania namnażaniu się koronawirusa, podczas gdy rytonawir spowalnia rozkład proteazy w organizmie. Koncepcja leku nie jest nowa. Nad nim trwały prace w czasie epidemii SARS, MER i wcześniejszych chorób wirusowych. Natomiast wykorzystanie tego leku okazało się skuteczne także w SARS-CoV-2. Skuteczność leku jest wysoka, ale warunkiem jest podanie go odpowiednio wcześnie, czyli wtedy, kiedy dochodzi do replikacji, po kontakcie z zakażonym, gdy pojawiają się pierwsze objawy.

Im wcześniej zostanie podany, tym większa jego skuteczność.

Koronawirus i walka z pandemią były tematem wiodącym w noworocznym orędziu premiera Borysa Johnsona. Premier podkreślił, że widoczne w liczbach osiągnięcia gospodarcze Wielkiej Brytanii były możliwe dzięki postawie Brytyjczyków, którzy masowo zaszczepili się i wezwał tych, którzy jeszcze się nie zaszczepili.

- Niech to będzie wasze noworoczne postanowienie - znacznie łatwiejsze niż przejście na dietę, czy prowadzenie pamiętnika. Umówcie się osobiście lub online, przyjmijcie zastrzyk, to sprawi, że 2022 rok będzie bardziej szczęśliwy dla nas wszystkich – zaapelował premier Johnson.

37

Rekordy dziennych zakażeń koronawirusem skłoniły brytyjskiego premiera, aby zlecić swoim ministrom przetestowanie przygotowań na najgorszy opracowany scenariusz. Wszystkie rządowe resorty intensyfikują również swoje wysiłki, aby zapewnić kluczowym pracownikom szczepienia trzecią dawką w celu zwiększenia ochrony przed wariantem Omikron. Wynika to z obaw, że duża liczba mieszkańców UK może zostać zmuszona do izolowania się w pierwszych tygodniach 2022 r., co doprowadziłoby do chaosu w usługach publicznych, sieciach transportowych i NHS. Niektóre usługi kolejowe w styczniu zostały już odwołane lub wprowadzono awaryjne rozkłady jazdy z powodu rosnącej liczby zachorowań personelu. W Anglii 24 632 pracowników NHS było nieobecnych z powodu Covid-19 w drugi dzień świąt Bożego Narodzenia. To prawie dwa razy więcej niż na początku grudnia.

Brytyjski rząd przekazał, że poproszono o przetestowanie planów pod kątem najgorszych scenariuszy nieobecności pracowników na poziomie 10 proc., 20 proc., a nawet 25 proc.

- Ludzie wracają do pracy po przerwie świątecznej i wysoki poziom transmisji wariantu Omikron oznacza, że w nadchodzących tygodniach biznes i usługi publiczne staną w obliczu zakłóceń, szczególnie z powodu większej niż zwykle nieobecności personelu

- oświadczył minister Steve Barclay. - Pracowaliśmy w okresie świątecznym, aby przygotować się na to, gdzie to możliwe, a wszystkie resorty ściśle współpracują z liderami sektora publicznego i prywatnego.

Najlepszym sposobem na walkę z Omikronem jest dawka przypominająca szczepionki i zachęcam każdego, kto jest uprawniony do przyjęcia boostera właśnie teraz.

W ramach przygotowań do potencjalnej fali przyjęć w szpitalach, NHS informuje o planach utworzenia ośrodków szybkiego reagowania w szpitalach w całej Anglii. Osiem tymczasowych ośrodków (Nightingale surge hubs) ma pomieścić po około 100 pacjentów, a ich budowa rozpocznie się na początku stycznia. Istnieją również plany, aby zapewnić miejsca dla kolejnych 4 000 łóżek w razie potrzeby.

Nowe centra, obsługiwane przez pielęgniarki i asystentów, jak również innych pracowników medycznych, mają zapewnić opiekę osobom, które nie czują się dostatecznie dobrze, aby wrócić do domu, ale potrzebują jedynie minimalnego wsparcia podczas rekonwalescencji po przebyciu Covid-19.

Ośrodki będą się znajdować w Royal Preston hospital w Lancashire, St James’ University Hospital w Leeds, Lister Hospital w Stevenage, St George’s Hospital w Tooting, William Harvey Hospital w Ashford w hrabstwie Kent, North Bristol Hospital oraz Solihull Hospital, University Hospitals Leicester.

Również decyzje francuskiego rządu związane z walką ze skutkami wzrostu zakażeń koronawirusem mają wpływ na Brytyjczyków. Przekonali się oni krótko po świętach. Brytyjscy rezydenci krajów UE nie mogli wrócić do swoich domów, ponieważ władze francuskie zamknęły kanał La Manche łączący kontynent europejski z Wielką Brytanią. Wyjątkiem są Brytyjczycy rezydujący we Francji.

Zasada została wprowadzona w ramach walki rządu francuskiego z rozprzestrzenianiem się epidemii koronawirusa. Blokada uderzyła w Brytyjczyków, mieszkających na kontynencie europejskim, którzy wyjechali do Wielkiej Brytanii na czas świąt Bożego Narodzenia. Brytyjczycy, jako beneficjenci umowy o wystąpieniu z UE, są obywatelami państwa trzeciego, a umowa ta zwalnia rząd francuski z obowiązku udzielania im pozwolenia na pobyt.

Od rozpoczęcia pandemii spadło zainteresowanie podróżami lotniczymi. W 2021 roku z powodu koronawirusa zanotowano 71-procentowy spadek liczby międzynarodowych lotów do i z Wielkiej Brytanii. Po gwałtownym wzroście liczby przypadków Covid-19 w całej Wielkiej Brytanii w związku z wariantem Omikron, perspektywy na rok 2022 pozostają niepewne.

Niepewność ta doprowadziła już do wzrostu liczby odwołanych lotów w okresie świątecznym z powodu obaw o potencjalne dalsze ograniczenia.

Małgorzata Skibińska

38 ~ zdrowie i uroda

EKSKLUZYWNY POŻĄDANY KULTOWY

A R GA N

Wśród cennych olejów używanych w kosmetyce, na pierwsze miejsce od lat wybija się olejek arganowy. Jego dobroczynne właściwości wykorzystywane są do poprawy stanu cery, włosów oraz paznokci.

Na tym jednak nie kończą się zalety cennego olejku: używany jest on również w medycynie, przyczyniając się do łagodzenia symptomów wielu chorób, a także w dietetyce, dostarczając organizmowi niezbędnych składników. Dziś przyjrzymy się zaletom arganu i odkryjemy, jakie benefity może mieć dla naszej skóry regularne stosowanie „płynnego złota M aroka”.

14 stycznia 2022

zdrowie i uroda Argan – ekskluzywny, pożądany, kultowy Olejek arganowy doczekał się wielu przydomków, jednak najbardziej znany jest pod nazwą „płynne złoto Maroka”. To piękne porównanie odnosi się do ekskluzywności i rzadkości występowania cennego płynu. Drzewa arganowe, z których wytwarza się olejek, rosną wyłącznie na południowo-zachodnich terenach Maroka, a pierwsze owoce, z których można wytwarzać olejek, pojawiają się na nich dopiero po 50 latach od pierwszego kwitnienia drzewa. Trudno dostępne, półpustynne rejony to nie wszystko.

Na wyjątkowość olejku wpływa także fakt, iż do wytworzenia 1 litra płynu potrzeba aż 35 kg owoców, a sam proces ekstrakcji jest wymagający i bardzo czasochłonny – na uzyskanie 1000 ml oleju trzeba czekać ponad 10 godzin! Olej tłoczy się z nieprażonych nasion, dzięki czemu uzyskuje on jasną, delikatną barwę. Nie ulega jednak wątpliwości, że warto podjąć trud produkcji „płynnego złota”, gdyż olejek arganowy znajduje szerokie zastosowanie w kosmetyce.

Co sprawia, że jest on tak poszukiwany przez miłośniczki zdrowia i urody? Olejek arganowy to prawdziwa skarbnica witamin oraz cennych kwasów tłuszczowych – wyjaśnia Aneta Chachuła, ekspert włoskiej marki Equilibra specjalizującej się w produkcji naturalnych dermokosmetyków na bazie surowego aloesu. Argan charakteryzuje się przede wszystkim wysoką zawartością witaminy E, przez co powszechnie zwany jest „eliksirem młodości”. Jest bogaty w jedno- i wielonienasycone kwasy tłuszczowe, a także w fitosterole, polifenole oraz karotenoidy. Jest to prawdziwa bomba odżywienia i regeneracji dla naszej skóry – dodaje ekspert Equilibra.

Cudowne właściwości „marokańskiego złota”

Czego dokładnie możemy spodziewać się po składnikach zawartych w „płynnym złocie Maroka”? Witamina E to przede wszystkim potężny przeciwutleniacz. Przyczynia się do zwalczania wolnych rodników, a w konsekwencji – spowalnia proces starzenia się skóry. Co więcej, wit. E uszczelnia cement komórkowy, zapobiegając nadmiernej utracie wody, co skutkuje lepszym nawilżeniem cery.

Warto wspomnieć także o ochronnych funkcjach witaminy młodości.

Ratuje nas przed skutkami oparzeń słonecznych, chroni przed działaniem promieni UV i rozjaśnia przebarwie-

~ 39

efektywne. Jeśli chodzi o pielęgnację włosów, dobrze jest szukać w składzie wybieranych produktów np. ekstraktu z siemienia lnianego, który posiada właściwości wzmacniające i odżywcze, a także ekstraktu z liści czarnej herbaty, który sprawia, że pasma są błyszczące i silne.

Trzeba bowiem wiedzieć, że pielęgnacja ciała to nie wszystko. Olejek arganowy z powodzeniem stosowany jest także w pielęgnacji włosów i skóry głowy przyczyniając się do ich odżywienia, nawilżenia i wzmocnienia. Pasma po zastosowaniu kosmetyków z arganem widocznie zyskują na objętości, gdyż olej zapobiega ich wypadaniu. Są miękkie i błyszczące, a dodatkowo chronione przed szkodliwym działaniem promieni słonecznych i wiatru. To nie wszystko – także paznokcie zyskają na wcieraniu w nie olejku. Staną się mocniejsze, zregenerowane, a Ty zapomnisz, co to znaczy rozdwojona płytka!

Dla kogo olej arganowy będzie odpowiedni?

nia. Z kolei jedno- i wielonienasycone kwasy tłuszczowe działają zbawiennie na skórę podrażnioną i zmagającą się z alergiami i różnymi chorobami, takimi jak stany zapalne, atopowe zapalenie skóry, łuszczyca, czy trądzik pospolity. Z kolei fitosterole stymulują syntezę kolagenu, a przy tym wykazują działanie przeciwbakteryjne i przeciwgrzybicze, natomiast polifenole hamują proces fotostarzenia i uszczelniają naczynia krwionośne.

Te cenne składniki zawarte w olejku arganowym, odżywiają i głęboko nawilżają skórę, dzięki czemu zyskuje ona gładki, satynowy wygląd. Poprawiają przy tym jej koloryt sprawiając, że wygląda na zdrowszą i świeższą.

Olej arganowy spowalnia procesy starzenia, zapobiegając przedwczesnemu pojawianiu się zmarszczek oraz spowalniając efekty fotostarzenia. Co więcej, wspomaga procesy odnowy skóry, dzięki czemu podrażnienia goją się szybciej, a przesuszenia stają się mniej widoczne. Wśród zalet arganu znajduje się także jego zdolność do redukcji cellulitu! Efektem jest rozświetlona, zdrowa i ujędrniona skóra twarzy i całego ciała.

Argan arganowi nierówny, czyli jak mądrze wybierać produkty z cudownym olejkiem

Na rynku znaleźć możemy wiele kosmetyków, które zawierają w swoim składzie argan. Jak wybrać te, które rzeczywiście przyczynią się do poprawy kondycji naszej skóry?

Przede wszystkim warto zwrócić uwagę na procentową ilość składników pochodzenia naturalnego. Najlepiej, gdyby ta zawartość oscylowała w granicach 95% - 99% procent. Wtedy mamy pewność, że kosmetyki zawierają tylko to, co najlepsze z natury.

Warto unikać kosmetyków, które w swoim składzie zawierają silikony i parabeny, SLS-y, SLES-y i PEG-i oraz parafinę. Mogą one podrażniać wrażliwą skórę, zapychać pory i powodować reakcje alergiczne.

Warto natomiast stawiać na te produkty, których skład wzbogacony jest składnikami potęgującymi działanie arganu. O jakich dokładnie komponentach mówimy? W kremach przeciwzmarszczkowych i kremach pod oczy dobrze jest szukać liftingującego kwasu hialuronowego oraz przeciwzmarszczkowego koenzmyu Q10. Warty wzmianki jest także zmiękczający ekstrakt z gardenii oraz oleje, które świetnie współpracują z tym arganowym: z pestek winogron (chroni) oraz ze słodkich migdałów (utrzymuje wysoki stopień nawilżenia). Dzięki tym składnikom działanie kosmetyków będzie jeszcze bardziej

Czy istnieją przeciwwskazania do stosowania olejku arganowego? Tych, którzy zastanawiają się, czy olejek arganowy może być stosowany przez osoby wrażliwe i alergiczne, pragnę uspokoić: argan, poza naprawdę skrajnymi przypadkami nie uczula, dlatego może być używany także przez osoby o skórze bardzo delikatnej, atopowej, czy łuszczącej się. Co więcej, czysty olejek arganowy może być bezpiecznie stosowany w pielęgnacji skóry dzieci, jako że skutecznie leczy odparzenia oraz odmrożenia – potwierdza Aneta Chachuła, ekspert Equilibra. Olejek arganowy jest nie tylko bezpieczny i efektywny, ale tez przyjemny w użyciu. Bardzo szybko się wchłania, nie pozostawiając na skórze tłustego filmu. Kremy z jego zawartością są niezwykle lekkie, delikatne i nieobciążające skóry swoją konsystencją.

Podsumowując, olejek arganowy jest wielkim sprzymierzeńcem w walce z oznakami starzenia, gdyż odżywia i ujędrnia skórę dojrzałą. „Płynne złoto Maroka” to także nieoceniony przyjaciel skóry młodej, jako że wzmacnia ją i nie pozwala na utratę wilgoci. Wreszcie drogocenny olej stanowi idealny kosmetyk dla najmłodszych, chroniąc delikatne ciałka niemowlaków i nie dopuszczając do powstawania podrażnień.

Z pewnością warto sięgnąć po ten orientalny skarb i odczuć jego działanie na własnej skórze.

Equilibra.pl

40 ~ zdrowie

CZY SZCZEPIONKA NA KORONAWIRUSA JEST BEZPIECZNA,

GDY OCZEKUJESZ DZIECKA?

Ciąża jest wyjątkowym i oczekiwanym wydarzeniem dla wielu polskich rodzinnie tylko w UK, ale także na całym świecie. Ciąża powinna wiązać się z uczuciem spełnienia i radości w oczekiwaniu na poród dziecka. Jednak ciąża podczas pandemii Covid 19 przyniosła przyszłym rodzicom wiele strachu, ale również niepewności. Ten strach był odczuwalny nie tylko przez kobiety, ale również pracowników służby zdrowia (uwierzcie mi!).

14 stycznia 2022

42 ~ zdrowie Pandemia skomplikowała obecny, rutynowy plan opieki jaki był oczekiwany przez pacjentki i który zapewniał im poczucie bezpieczeństwa, a także regularny kontakt z położną i ginekologiem. Kobiety w ciąży stały się automatycznie zakwalifikowane, ze względu na swój wyjątkowy stan, jako osoby wysokiego ryzyka, narażone na komplikacje związane z infekcja Covid 19 ze względu na naturalną fizjologię adaptacji ciąży. I my, profesjonaliści służby zdrowia musieliśmy znaleźć alternatywny tryb pracy, aby upewnić się, że pomimo trudności, każda kobieta otrzymuje opiekę, na jaką zasługuje, bez względu na restrykcje, a także informacje, które są rzetelne i oparte na najnowszych badaniach.

W ten sposób byliśmy w stanie wesprzeć kobiety w tej wyjątkowo trudnej i jednej z najważ-

niejszych decyzji podczas ciąży- czy się szczepić czy poczekać?

Ze względu na pandemię, opieka przedporodowa przeszła bardzo znaczną przemianę, by chronić wszystkich zaangażowanych. Wiele wizyt zostało zastąpionych konsultacjami telefonicznymi albo video konferencjami aby zredukować możliwość transmisji wirusa podczas bezpośredniego kontaktu, co niekoniecznie było postrzegane pozytywnie. Z dnia na dzień niektóre przychodnie anulowały przedporodowe konsultacje, co utrudniało bezpośredni kontakt z kobietami, a w obecnej sytuacji ciężko było znaleźć miejsce, gdzie w bezpieczny sposób kobiety mogłyby być widziane ‘twarzą w twarz’.

Bezpieczeństwo i skuteczność szczepionki jest regularnie nadzorowana przez cję

Światową Organiza-

Zdrowia (WHO) oraz organi-

zacje regulujące w nadzie

UK, USA, K a-

I Europie. Obecnie the Royal

College of Midwives (RCM), który jest oficjalnym regulatorem dla położników oraz The

Royal College

of

Obstetrician and Gynaecologi-

sts

(RCOG) - oficjalny regulator

dla ginekologów w duje

UK - rekomen-

I systematycznie zachęca kobie-

ty w ciąży do szczepień przeciwko wirusowi

COVID. Pfizer I Moderna

są szczepionkami oferowanymi kobietom w ciąży jako pierwszy wybór.

Na szczęście wiele szpitali otworzyło i do dzisiaj kontynuuje specjalne ‘Maternity Hubs’, które zdalnie czuwają nad bezpieczeństwem i zdrowiem kobiet w ciąży, jak i w okresie poporodowym, które muszą odbywać izolację domową ze względu na pozytywny wynik testu. Kobiety, regularnie konsultujące się z położną, otrzymują cenne uwagi, sugestie i są monitorowane każdego dnia, aby ich zdrowie w żaden sposób się nie pogorszyło. Jeśli położna odkryje niepokojące objawy, jest w stanie szybko interweniować, by zapobiec dodatkowym komplikacjom.

Już od dawna jest oczywiste, że COVID podczas ciąży nie zawsze objawia się jak standardowa grypa. Obecnie 2/3 ciężarnych kobiet nie ma żadnych objawów zarażenia, jednak ciągle są one narażone na komplikacje związane z posiadaniem wirusa (RCOG, 2021). Według RCOG (2021) zdiagnozowanie wirusa po 28 tygodniu może być bardziej niebezpieczne dla matki i nienarodzonego dziecka, więc zwiększa znacząco możliwość poważnych komplikacji. Jest to związane ze zwiększonym ryzykiem przyjęcia na oddział intensywnej terapii, przedwczesnego porodu, ryzyka stanu przedrzucawkowego (pre-eclampsia) oraz w najgorszym przypadku martwego urodzenia.

Po 12 miesiącach od rozpoczęcia pandemii naukowcom udało się odkryć

14 stycznia 2022

szczepionkę, która potencjalnie miała chronić społeczeństwo przez poważnym przebiegiem choroby, a nawet potencjalnie śmiercią. To było wyjątkowe odkrycie, które dawało nadzieję, ze wszystko może powrócić do normalności (nareszcie!). Jednak szczepionki nie były testowane na kobietach w ciąży, a była i jest to jedna z głównych grup, które szczególnie potrzebują tej ochrony. Oczywiście nieetyczne byłoby testowanie nowo odkrytej szczepionki na kobietach oczekujących dziecka, dlatego też pierwsze badania były wykonywane na zwierzętach.

Szybko okazało się, w oparciu o wyniki testów oraz innych szczepień zalecanych w ciąży np. na krztusiec (Whooping Cough) i przeciw grypie (flu vaccine), że szczepionka na COVID nie różni się od rutynowo oferowanych szczepień podczas ciąży. Dlatego też od grudnia 2020 r., szczepionka na COVID była już polecana dla kobiet w ciąży, które były uważane za ‘grupę wysokiego ryzyka’ czyli te, które miały dodatkowe problemy zdrowotne np. cukrzycę, tarczycę, problemy z sercem, wysokim ciśnieniem itp., zwiększone BMI (większe niż 30), albo wiek powyżej 35 lat (gov.uk, 2021) albo dla tych, które obecnie pracowały w służbie zdrowia. Od kwietnie 2021 szczepionka COVID dla kobiet w ciąży stała się częścią państwowego programu szczepień. Pomimo prenatalnej edukacji kobiet, nie było jednak zbyt wielu chętnych w tej grupie społecznej. Jednym z powodów podawanych na wizytach prenatalnych przez polskie pacjentki był strach przed nieznanym i brak dowodów na bezpieczeństwo szczepionki. Naszą rolą, jako położnych, było informowanie kobiet o pozytywnych aspektach szczepień. Niektóre kobiety obawiały się również niepłodności, który to mit stał się bardzo popularny I nie sprzyjał naborowi do szczepień. Jednak profesjonaliści bronili szczepionek. Wskazywali, że nie ma medycznych i opartych na badaniach dowodów, które by sugerowały, ze niepłodność jest w jakikolwiek sposób związana ze szczepionka na koronawirus. Nie są też znane żadne skutki uboczne podawania szczepionek dla ciężarnych kobiet.

Obecnie lekarze opierają swoją rekomendacje na badaniach 160 000 ciężarnych kobiet w USA I 100 000 kobiet w UK I Szkocji, które zdecydowały się zaszczepić bez komplikacji po podaniu 1-szej albo 2-giej dawki.

Często też słyszałam od moich pacjentek obawy: „a co, jeśli szczepionka zarazi mnie wirusem?” Warto zaznaczyć, że szczepionka nie zawiera aktywnego wirusa, który mógłby doprowadzić do zarażenia kobiety albo jej dziecka. Dodatkowo, szczepionka nie posiada żadnych składników, które są niebezpieczne.

Jej mechanizm powoduje, ze utylizowana jest w mięśniach, gdzie dostaje się zastrzyk, dlatego też nie przedostaje się do mleka dziecka. Jest to bardzo pozytywna informacja dla kobiet planujących karmienie piersią albo tych, które obecnie karmią piersią swoje dziecko. Zachęcająca jest również informacja, ze podczas prowadzonych badan przeciwciała na COVID-19 zostały odnalezione w pępowinie dziecka. Ten fakt

zdrowie

sugeruje, ze dziecko może otrzymać „matczyną ochronę” przed wirusem.

Bezpieczeństwo i skuteczność szczepionki jest regularnie nadzorowana przez Światową Organizację Zdrowia (WHO) oraz organizacje regulujące w UK, USA, Kanadzie i Europie.

Obecnie the Royal College of Midwives (RCM), który jest oficjalnym regulatorem dla położników oraz The Royal College of Obstetrician and Gynaecologists (RCOG) - oficjalny regulator dla ginekologów w UK - rekomenduje i systematycznie zachęca kobiety w ciąży do szczepień przeciwko wirusowi COVID. Pfizer i Moderna są szczepionkami oferowanymi kobietom w ciąży

jako pierwszy wybór. Według rządowych zaleceń ta sama szczepionka powinna zostać użyta w drugim szczepieniu, chyba że są znaczące przeciwskazania albo ciężka reakcja alergiczna.

Rządowi doradcy obecnie rekomendują trzecią dawkę dla kobiet po 6-ciu miesiącach od 2-giej szczepionki i kwalifikujących się na podstawie krajowego programu szczepień.

Im dłużej trwa pandemia, tym więcej wiadomo na temat skuteczności szczepienia, ale także więcej niepokojących informacji dociera do nas na temat zachorowań i komplikacji u kobiet, które takiej szczepionki nie przyjęły. UKOSS (2021) zaobserwował w lutym 2021, ze >98% kobiet w ciąży przyjętych na oddział intensywnej terapii było niezaszczepionych. Na 3371 kobiet, które zostały przyjęte do szpitala: 1:2 miała cesarskie ciecie 1:4 miała zapalenie płuc

1:5 potrzebowała wsparcia z oddychaniem przy pomocy respiratora

15 kobiet zmarło ze względu na powikłania spowodowane wirusem

Te wyniki są bardzo niepokojące dla całej służby zdrowia, a szczególnie dla położnych i ginekologów którzy starają się w najbardziej

~43

efektywny i skuteczny sposób przekazać wszystkie potrzebne informacje. Dlatego też chciałabym zachęcić wszystkie Polki, które jeszcze nie miały okazji się zaszczepić, by porozmawiały ze swoimi położnymi i ginekologami. Obecnie oferowane szczepionki to najlepsza ochrona, jaką możesz zapewnić sobie oraz swojemu nienarodzonemu dziecku. Szczepionka jest bezpieczna i efektywna w każdym trymestrze ciąży. Dlatego nie czekaj i skorzystaj z darmowego programu szczepień dla kobiet w ciąży.

Julia Bull

Jestem położną w jednym ze szpitali w West Midlands. Polki są narażone na rozmaite doświadczania nierówności w dostępie do służby zdrowia, ze względu na swoje pochodzenie i socio-ekonomiczny status w UK. Obrałam sobie za cel, jako polska położna w UK, aby edukować Polki mieszkające poza granicami Polski w zakresie opieki prenatalnej i poporodowej. Jestem świadoma, ze niektóre kobiety nie mają możliwości, by otrzymać wszystkie informacje do podjęcia najlepszej dla siebie i swojego nienarodzonego dziecka decyzji ze względu na czynniki niezależne od siebie na np. brak czasu na spotkanie z położną, brak tłumacza albo brak znajomość angielskiej służby zdrowia. Jeśli jest coś, o czym chciałabyś dowiedzieć się więcej napisz do mnie na e-mail: poloznawuk@gmail.com, a z chęcią pomogę.

44 ~ zdrowie

OWOCE JAGODOWE A NOWOTWORY

RYZYKO ZACHOROWANIA NA RAKA ZALEŻY OD BARDZO WIELU CZYNNIKÓW, W TYM M.IN. OD TEGO, CO JEMY I PIJEMY NA CO DZIEŃ. MEDYCY OSTRZEGAJĄ, ŻE NIEKTÓRE PRODUKTY KONSUMOWANE W NADMIARZE, JAK NP. PRZETWORZONE MIĘSO CZY ALKOHOL, ZWIĘKSZAJĄ TO RYZYKO. Z DRUGIEJ STRONY WSKAZUJĄ TEŻ PRODUKTY ŻYWNOŚCIOWE, KTÓRE POMAGAJĄ TO RYZYKO ZMNIEJSZAĆ. SZCZEGÓLNIE POLECANE SĄ WŚRÓD NICH M.IN. WARZYWA KAPUSTNE ORAZ OWOCE JAGODOWE! DOWIEDZ SIĘ DLACZEGO. „Codziennie, w wyniku różnych przemian metabolicznych powstają w naszym organizmie nieprawidłowe komórki, które są wychwytywane i niszczone przez układ odpornościowy. Niektóre z nich, w odpowiednich warunkach, mogą przetrwać i przekształcić się w komórki nowotworowe.

To, czy rozwinie się z nich nowotwór, zależy od wielu czynników, m.in. od: sposobu żywienia, masy ciała i zawartości tkanki tłuszczowej, poziomu aktywności fizycznej, palenia tytoniu, spożywania alkoholu, stosowania szczepień, leków, promieniowania, stresu, zanieczyszczenia środowiska, wieku, płci czy genów. Rzadko zdarza się, że chorobę wywołuje pojedynczy czynnik, zwykle jest ona wynikiem działania kilku czynników jednocześnie” – czytamy w opra14 stycznia 2022

cowaniu pt. „Chroń się przed rakiem. Ruch i jedzenie mają znaczenie”, opublikowanym w ramach Narodowego Programu Zdrowia na lata 2016–2020.

Autorzy tego jak i wielu innych podobnych opracowań podkreślają, że na dużą część wymienionych wyżej czynników determinujących ryzyko rozwoju nowotworów mamy mniejszy lub większy wpływ. Zatem w praktyce, poprzez nasze codzienne świadome wybory, dotyczące stylu życia i różnego rodzaju zachowań zdrowotnych, sami możemy to ryzyko zmniejszać lub zwiększać.

Choroba onkologiczna i niedożywienie: diabelski duet

„Tym bardziej, że rozwój nowotworów jest procesem długotrwałym, składającym się z wielu etapów. Od momentu powstania pierwszej komórki nowotworowej do rozwoju nowotworu upływa zazwyczaj od kilku do kilkunastu lat. Co ważne, na każdym etapie tworzenia się nowotworu na organizm oddziałują różne czynniki, które mogą ten proces spowolnić lub przyspieszyć. Dlatego nigdy nie jest za późno, aby wdrożyć działania profilaktyczne” – przekonują autorzy wspomnianej wcześniej publikacji.

Jednocześnie, powołując się na najnowsze badania Światowego Instytutu Badań nad Rakiem (World Cancer Research Fund), wskazują oni pięć kluczowych czynników ryzyka, których unikanie – poprzez odpowiednią modyfikację stylu życia – mogłoby zapobiec

zdrowie około 1/3 wszystkich zachorowań na nowotwory. O jakie czynniki ryzyka chodzi?

Należą do nich: • nadwaga i otyłość, • brak aktywności fizycznej, • niskie spożycie warzyw i owoców, • palenie tytoniu, • spożywanie alkoholu.

Jak widać, duża część z nich ma związek z tym co jemy i pijemy - a więc z naszą codzienną dietą.

Dieta przeciwnowotworowa: czego unikać, na co stawiać

Jeśli chodzi o składniki diety, które według badań naukowych zwiększają ryzyko rozwoju konkretnych nowotworów, to warto wiedzieć, że: • nadmierna konsumpcja mięsa przetworzonego (wędzonego, konserwowanego czy peklowanego) zwiększa ryzyko rozwoju raka jelita grubego i raka żołądka, • nadmierne spożycie soli i solonej żywności zwiększa ryzyko rozwoju raka żołądka, ale także i raka jamy nosowo-gardłowej, • konsumpcja alkoholu stanowi czynnik ryzyka rozwoju wielu rodzajów nowotworów: raka jamy ustnej, gardła, krtani, przełyku, żołądka, wątroby, jelita grubego i piersi.

Z drugiej strony naukowcy dowiedli też, że wiele produktów spożywczych i ich składników wykazuje działanie ochronne przeciwko konkretnym rodzajom nowotworów. Oto kilka przykładów: • warzywa niskoskrobiowe (np. brokuł, sałata, pomidor, kapusta, kalafior, papryka, szpinak, cebula, czosnek, pietruszka, rzodkiewka) obniżają ryzyko rozwoju raka jamy ustnej, gardła i krtani, • błonnik pokarmowy – zmniejsza ryzyko rozwoju raka jelita grubego, • owoce – zmniejszają ryzyko rozwoju raka jamy ustnej, gardła, krtani i płuc.

Generalnie, specjaliści są zgodni co do tego, że największe znaczenie w żywieniowej profilaktyce raka ma jedzenie dużej ilości różnorodnych warzyw i owoców. Dlaczego? Ponieważ dostarczają one do organizmu całą gamę cennych, prozdrowotnych związków, które wspierają organizm w przeciwdziałaniu chorobom nowotworowym. Chodzi m.in. o takie ich składniki jak: witamina C, witamina E, karotenoidy, kwas

UWAGA! EKSPERCI PODKREŚLAJĄ, ŻE ŻADEN POJEDYNCZY SKŁADNIK DIETY, CHOĆBY NAWET NAJZDROWSZY I REGULARNIE SPOŻYWANY, NIE JEST W STANIE UCHRONIĆ NAS PRZED RAKIEM – DLATEGO W RAMACH PROFILAKTYKI PRZECIWNOWOTWOROWEJ TAK NAPRAWDĘ NALEŻY ZACZĄĆ OD KOMPLEKSOWEJ POPRAWY SPOSOBU ŻYWIENIA, CZYLI WDROŻENIA NA CO DZIEŃ UROZMAICONEJ I PRAWIDŁOWO ZBILANSOWANEJ DIETY, NP. ZGODNEJ Z ZASADAMI WSKAZANYMI W TZW. „TALERZU ZDROWEGO ŻYWIENIA” (OPRACOWANYM PRZEZ NARODOWE CENTRUM EDUKACJI ŻYWIENIOWEJ - NCEŻ).

~ 45

foliowy, selen, błonnik, polifenole, fitosterole, izotiocyjaniany, saponiny.

Ponadto, w trosce o jak największy potencjał przeciwnowotworowy naszej zdrowej, zbilansowanej diety, warto uwzględnić w niej tzw. superfoods, czyli produkty o szczególnie korzystnym składzie i oddziaływaniu na nasz organizm. W kontekście przeciwdziałania nowotworom wśród takich właśnie produktów warto wyróżnić szczególnie dwie grupy: warzywa kapustne i owoce jagodowe.

Istnieją liczne publikacje renomowanych instytucji z całego świata i bardzo przekonujące dowody naukowe, w tym m.in. wyniki badań populacyjnych prowadzonych z udziałem dużych grup ludności, które wskazują, że te właśnie grupy warzyw i owoców stanowią szczególnie cenny składnik diety przeciwnowotworowej. „W przypadku nowotworów udowodniono szczególną aktywność chemoprewencyjną warzyw z rodziny kapustowatych. Z rezultatów badań epidemiologicznych wynika odwrotna zależność pomiędzy spożyciem warzyw z tej rodziny a zachorowalnością na nowotwory jelita, trzustki, płuc, piersi, żołądka, jajnika, płuc oraz prostaty” – czytamy w naukowej analizie pt. „Bioaktywne fitozwiązki w chemoprewencji przewlekłych chorób niezakaźnych – Owoce i warzywa czy suplementy diety?”.

Wyjaśnijmy od razu, że chemoprewencja oznacza wykorzystanie substancji naturalnych bądź farmakologicznych do zahamowania, zatrzymania lub odwrócenia procesu kancerogenezy we wczesnych jej stadiach.

Zaraz po warzywach kapustnych – w kontekście chemoprewencji nowotworwowej - autorzy wspomnianej wyżej pracy wskazują na owoce jagodowe. „W badaniach epidemiologicznych wykazano pozytywny wpływ spożywania tych owoców na obniżenie ryzyka zachorowalności na różne typy nowotworów, jak również na choroby układu krążenia” – czytamy w analizie.

Dlaczego owoce jagodowe są tak bardzo cenne w diecie przeciwnowotworowej?

Dietetycy podkreślają, że owoce z tej właśnie grupy wyróżniają się bardzo wysoką wartością odżywczą i jednocześnie niską kalorycznością, dlatego zaliczane są do kategorii superżywności (superfood). Na ich działanie przeciwnowotworowe składa się wiele czynników – w tym m.in. wysoka zawartość witamin, mikroele-

46 ~ zdrowie mentów, błonnika, a także różnych substancji bioaktywnych (w tym przede wszystkim polifenoli, takich jak np. antocyjany czy kwas elagowy). Substancje te wspierają organizm w walce z kancerogenami (czynnikami rakotwórczymi) m.in. dzięki swoim właściwościom przeciwutleniającym (pomagają zwalczać wolne rodniki i tzw. stres oksydacyjny).

- Chemioterapia i radioterapia dodatkowo osłabiają organizm oraz nasilają stres oksydacyjny. Dlatego odpowiednia dieta jest taka ważna. Stanowi ona naprawdę istotny element wspomagający leczenie raka. Dieta bogata w bioaktywne składniki, takie jak np. polifenole, ma udowodnione działanie przeciwzapalne, antyoksydacyjne, stymulujące układ odporno-

- Lepszym wyjściem od łykania jakichś pojedynczych, wyizolowanych składników bioaktywnych jest spożywanie owoców w całości lub w formie przetworów o niskim stopniu przetworzenia – podpowiada prof. Iwona Wawer.

W kontekście owoców jagodowych przypomnijmy jeszcze, że do tej grupy należy tak naprawdę bardzo wiele gatunków, różniących się

- Spożywanie owoców i warzyw, w tym m.in. owoców jagodowych, jest znanym czynnikiem ochronnym, a więc zapobiegającym powstawaniu nowotworów. Jednak poza samą profilaktyką pierwotną, czyli zmniejszaniem ryzyka rozwoju chorób nowotworowych, spożywanie owoców i warzyw, pomaga także walczyć z nowotworami, gdy już się one u kogoś rozwiną - podkreśla prof. n. farm. Iwona Wawer, wieloletni pracownik Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego, a obecnie kierownik Zakładu Zielarstwa w Karpackiej Państwowej Uczelni w Krośnie. Specjalistka dodaje, że w czasie choroby nowotworowej pacjent powinien mieć odpowiednio skomponowaną dietę, uwzględniającą fakt, że jest to bardzo wyniszczająca choroba. Najlepiej więc nie układać takiej diety na własną rękę, lecz zrobić to w porozumieniu z lekarzem i dietetykiem klinicznym - tym bardziej, że na różnych etapach leczenia onkologicznego konieczne mogą być istotne modyfikacje sposobu żywienia.

ściowy, a także bezpośrednio przeciwnowotworowe. Związki te m.in. hamują angiogenezę, czyli tworzenie się nowych naczyń krwionośnych w obrębie tkanki nowotworowej, co w praktyce hamuje jej rozwój i wzrost, a także tworzenie przerzutów – mówi prof. Iwona Wawer, jednocześnie zastrzegając, że tak naprawdę istnieje wiele składników i mechanizmów biochemicznych, które w sposób synergiczny wspierają organizm w walce z nowotworami, przez co trudno jest podać precyzyjną i wyczerpującą listę związków przeciwnowotworowych w owocach czy warzywach.

Warto jeszcze dodać, że według zgodnej oceny uznanych ekspertów, optymalnym sposobem dostarczania organizmowi składników odżywczych i substancji bioaktywnych wspierających walkę z nowotworami jest co do zasady (o ile to tylko możliwe) naturalna dieta, a nie preparaty czy suplementy, zawierające konkretne wyizolowane z żywności związki.

kolorem, smakiem i składem biochemicznym (warto wymienić wśród nich m.in. borówki, jagody kamczackie, maliny, porzeczki czarne i czerwone, jeżyny, aronię, agrest, truskawki i minikiwi).

14 stycznia 2022

„Ważne jest, abyśmy jedli różnorodne owoce jagodowe, aby móc czerpać korzyści z różnych witamin i składników mineralnych, które te owoce mają do zaoferowania” – podsumowują eksperci AICR (Amerykańskiego Instytutu Badań nad Rakiem - American Institute for Cancer Research), potwierdzając, że regularne jedzenie owoców jagodowych pomaga zmniejszyć ryzyko zachorowania na raka, a także wiele innych chorób przewlekłych.

Dzięki temu można połączyć przyjemne z pożytecznym. A zatem smacznego i na zdrowie!

Wiktor Szczepaniak, zdrowie.pap.pl

zdrowie

~

48 ~ zdrowie

NAJPOWSZECHNIEJSZE ZABURZENIE PSYCHICZNE:

UZALEŻNIENIE OD ALKOHOLU

7 proc. polskiej populacji doświadczyło choć raz w życiu zaburzeń wynikających z nadużywania alkoholu. Rocznie leczenie alkoholizmu w Polsce dotyczy ok. 200 tysięcy osób. W samej Warszawie picie to problem około 200 tysięcy mieszkańców: pijących ryzykownie i szkodliwie. Badanie kondycji psychicznej społeczeństwa Polski Ezop II ponownie pokazało, ze uzależnienie od alkoholu to najpowszechniejsze zaburzenie psychiczne.

Dr Jacek Moskalewicz, socjolog z Zakładu Badań nad Alkoholizmem i Toksykomaniami IPiN, współkoordynator populacyjnego badania EZOP II sprawdzającego kondycję psychiczną Polek i Polaków zaznacza, że pomimo dużej liczby leczących się z uzależnienia i powszechnej dostępności mitingów AA, w ostatnich latach rosną współczynniki zgonów, których przyczyną jest alkohol.

14 stycznia 2022

Badanie EZOP II przeprowadzili w latach 2018 – 2021 naukowcy z Instytutu Psychiatrii i Neurologii (IPiN) wśród losowo dobranej reprezentatywnej próby 15 tys. osób w trzech kategoriach wiekowych: • dzieci do 6. Roku życia • dzieci i młodzież w wieku 7-17 lat • dorosłych.

Podczas prezentacji raportu dr Moskalewicz podkreślił, że ponad 7 proc. respondentów doświadczyło zaburzeń związanych z alkoholem kiedykolwiek w życiu. Procentowo największą grupę osób z problemem alkoholowym jest wśród bezrobotnych mężczyzn: aż prawie 35 proc. z nich – ok. 109 tysięcy. Jednak liczbowo więcej jest pijących pracujących: 12 proc. w tej grupie, co przekłada się na liczbę ponad 1,3 mln

zdrowie osób! Należy przy tym pamiętać, że choroba alkoholowa dotyczy całej rodziny pijącego. Partnerki i partnerzy często zmagają się ze współuzależnieniem, a dzieci ponoszą koszty tej choroby przez całe życie z uwagi na to, że dom, w którym rządzi alkohol, nie jest bezpiecznym środowiskiem.

Jak rozwija się uzależnienie od alkoholu: poszczególne fazy procesu Agata Szulc i Piotr Gałecki w podręczniku „Psychiatria” wydanym przez wydawnictwo Edra&Partners podają następujące po sobie cztery fazy prowadzące do śmiertelnej choroby, jaką jest uzależnienie od alkoholu: • Faza wstępna: picie konwencjonalne, w ramach przyjętych norm społecznych, ale osoba podatna na uzależnienie odkrywa, że alkohol reguluje jej emocje, traktuje tę substancję jako dostarczyciela przyjemności oraz niwelującą przykre doznania emocjonalne; wzrasta tolerancja na ilość wypijanego alkoholu.

• Faza zwiastunowa: następuje epizod „urwania filmu”. W tej fazie człowiek zaczyna szukać okazji do picia, pije po kryjomu. Na tym etapie jest w stanie zauważyć, że pije alkohol inaczej niż inni.

• Faza krytyczna: utrata kontroli nad piciem, przy czym człowiek zaprzecza istnieniu

jakiegokolwiek problemu z piciem alkoholu pomimo tego, że inni zwracają mu na to uwagę. Silna potrzeba picia alkoholu, wymyślanie rozmaitych uzasadnień dla picia („taki mam styl życia”, „po prostu była impreza” itp.), rozwój postaw wielkościowych, zaniedbywa-

nie pracy, posiłków, utrata dotychczasowych zainteresowań, obniżenie libido, bezskuteczne próby kontroli picia – w tej fazie człowiek jest jeszcze w stanie utrzymać okresową abstynencję alkoholową, ale nie trwa to długo. Mogą pojawić się zaburzenia w postaci patologicznej zazdrości.

• Faza chroniczna: ciągi picia, czasami wielodniowe, rozpad zasad moralnych, zaburzenia myślenia, niemożność krytycznej oceny faktów. Może dochodzić do psychoz wywołanych alkoholem, napadów lęków, drżenia, obniżenia sprawności fizycznej i motorycznej.

Warto wiedzieć, że niektórzy są bardziej podatni na rozwój uzależnienia niż inni. Czynniki predystynujące to: • występowanie uzależnienia wśród rodziny; • niska zdolność do radzenia sobie w trudnych stresujących sytuacjach; • nadmierna zależność emocjonalna; • niska samoocena; • impulsywność; • towarzyskość; • perfekcjonizm;

~ 49

• skłonność do podejmowania ryzyka, • trudności w kontaktach międzyludzkich; • wczesna inicjacja alkoholowa.

Zdaniem dr. Moskalewicza dobre efekty w zapobieganiu uzależnienia od alkoholu przyniosłaby

polityka wysokich cen alkoholu oraz zmniejszenie dostępności do niego.

– Jeżeli ceny rzeczywiście się zwiększą, zmniejszy fizyczna dostępność alkoholu, to spadnie liczba osób z zaburzeniami. To ma też duże znaczenie symboliczne. Nie może być tak, że tłumaczymy dzieciom i młodzieży, iż alkohol jest szkodliwy, a tymczasem sprzedaje się go na każdym rogu, czasem 24 godziny na dobę – mówi ekspert, którego zdaniem powinno się położyć większy nacisk na profilaktykę środowiskową.

Uzależnienie od alkoholu da się leczyć

Uzależnienie od alkoholu to choroba, którą można leczyć. W terapii stosuje się leki, psychoterapię indywidualną i grupową, pacjent uczy się innych niż picie alkoholu sposobów na zmniejszenie napięcia oraz rozpoznawania własnych emocji, radzenia sobie w sytuacjach konfliktowych.

Justyna Wojteczek, zdrowie.pap.pl

50 ~ zdrowie

CHOROBY ZAKAŹNE W 2021:

NIE TYLKO COVID-19 GRYPA, KRZTUSIEC CZY AIDS NIE ZNIKNĘŁY WRAZ Z POJAWIENIEM SIĘ WIRUSA SARSCOV-2. CHOROBY ZAKAŹNE WYMAGAJĄ STAŁEGO NADZORU EPIDEMIOLOGICZNEGO, W KTÓRYM KLUCZOWE ZNACZENIE MA DIAGNOSTYKA WYKORZYSTUJĄCA NOWOCZESNE METODY MOLEKULARNE. WAŻNE SĄ TEŻ DZIAŁANIA ZAPOBIEGAJĄCE TRANSMISJI ZAKAŻEŃ, W TYM SZCZEPIENIA OCHRONNE – MÓWILI EKSPERCI PODCZAS KONFERENCJI ONLINE „CHOROBY ZAKAŹNE 2021”.

- Wyzwaniem jest identyfikowanie zagrożenia zdrowotnego, które należy wesprzeć różnymi interwencjami systemowymi. COVID-19 ujawnił realne zagrożenia związane z chorobami zakaźnymi i niezakaźnymi, do których należą: niezgłaszanie się pacjentów na wizyty lekarskie i badania przesiewowe, diagnostyka prowadzona dopiero w zaawansowanym stadium choroby, a także obniżający się stan zaszczepienia populacji - wskazała prof. Iwona Paradowska-Stankiewicz 14 stycznia 2022

z Narodowego Instytutu Zdrowia Publicznego – Państwowy Zakład Higieny, konsultant krajowy w dziedzinie epidemiologii.

Zdaniem dr hab. Tadeusza Zielonki z Katedry i Zakładu Medycyny Rodzinnej Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego funkcjonowanie ochrony zdrowia w warunkach pandemii mocno się zmieniło. Wcześniej wykorzystywanych metod oceny stanu pacjenta i jego monitorowania (wywiad, badanie

fizykalne i badania dodatkowe) często nie można stosować, ponieważ pacjent zakażony SARS-CoV-2, przebywający na kwarantannie, może zazwyczaj komunikować się z lekarzem jedynie za pośrednictwem telekonsultacji.

- Pacjent z wykrytym zakażeniem, ale niewymagający hospitalizacji, jest w trudnej sytuacji, bo jest izo-

zdrowie lowany, nie może zostać zbadany ani wykonać badań – podkreślił dr hab. Tadeusz Zielonka.

Ekspert zaznaczył, że chory podczas telekonsultacji może nie zgłaszać wszystkich objawów, deprecjonować je, albo przeciwnie - w zdenerwowaniu przekazać informacje błędnie i w sposób przesadzony – jak częstotliwość oddechów na minutę, która u osoby zestresowanej rośnie. Dlatego tak ważny jest pomiar wysycenia tlenem krwi i każdy chory izolowany z powodu COVID-19 powinien monitorować ten parametr za pomocą pulsoksymetru.

- Niektórzy chorzy mogą nie mieć poczucia duszności. Zdarzało się, że przebywający w szpitalu pacjenci negowali, że mają duszność przy saturacji krwi sięgającej zaledwie 70 proc. – podkreślił dr Tadeusz Zielonka.

W nadchodzącym sezonie infekcji może być ich więcej niż rok temu

Prof. Iwona Paradowska-Stankiewicz dokonała analizy krajowych danych epidemiologicznych dotyczących zachorowań na grypę i infekcje grypopodobne. Wynika z nich, że w sezonach 2017/18, 2018/19 i 2019/20 przebieg zachorowań na grypę był porównywalny, natomiast bardzo wyraźnie odbiega od tych wyników sezon 2020/21.

- Wystąpiła duża różnica, jeżeli chodzi o liczbę rejestrowanych przypadków tych chorób do nadzoru epidemiologicznego. Tendencję widać od samego początku sezonu grypowego, czyli od września 2020 r. Sezon zaczął się niższą liczbą rejestrowanych zachorowań, również szczyt epidemii (styczeń-marzec 2021 r.) był niski – podkreśliła prof. Paradowska-Stankiewicz W opinii ekspertki nałożone w związku z pandemią interwencje niefarmakologiczne, czyli podjęte w związku z kolejnymi falami zachorowań na COVID-19 działania, jak wprowadzenie lockdownu i zasady „dystans-dezynfekcja-maseczki”, sprawiły, że wirusy atakujące drogi oddechowe miały duże problemy, by trafiać na osoby podatne, które mogły transmitować infekcję dalej.

Krajowa konsultant w dziedzinie epidemiologii przytoczyła również dane dotyczące współczynnika zapadalności (liczba nowych zachorowań na określoną chorobę w określonym czasie w stosunku do liczebności próby) na choroby inne niż COVID-19 w sezonie 2020/21 wobec 2019/20.

Z danych wynika, że współczynnik zapadalności na infekcje grypy i grypodobne w 2020/21 wynosił 0,44 wobec 0,87 w sezonie 2019/20, krztusiec 0,06 wobec 0,55, ospę wietrzną 0,25 wobec 0,42, biegunki wirusowe 0,21 wobec 0,55, natomiast biegunki bakteryjne 0,99 wobec 0,88.

Nie oznacza to jednak, że grypa i inne choroby zakaźne zniknęły. - Nadchodzący sezon grypowy najprawdopodobniej będzie ciężki, mamy na to całkiem poważne przesłanki epidemiczne. Np. liczba zakażeń wirusami RSV jest w tym roku dwukrotnie wyższa niż w roku ubiegłym, bo zwiększyła się populacja nieodporna – stwierdził dr hab. n. med. Ernest Kuchar,

~ 51

kierownik Kliniki Pediatrii WUM, prezes Polskiego Towarzystwa Wakcynologii.

szukuje się astmy oskrzelowej czy POChP – oceniła ekspertka.

- Grypa nas goni podobnie jak COVID-19. Jeżeli ktoś jest podatny na grypę, prawdopodobnie na nią zachoruje. COVID nas jednak czegoś nauczył, zrozumieliśmy, że złagodzenie przebiegu choroby jest równie ważne jak niezachorowanie – podkreślił dr hab. Ernest Kuchar.

Krztusiec - choroba wywołana przez toksyny

Tymczasem pandemia COVID-19 spowodowała na świecie m.in. zaburzenia w stosowaniu terapii antyretrowirusowej w postaci leków hamujących replikację wirusa HIV. W Polsce wystąpiły również problemy z diagnozowaniem pacjentów i w rezultacie prawdopodobnie wiele nowych zakażeń HIV nie zostało rozpoznanych, a dostęp do specjalistycznej opieki szpitalnej również pozostawia wiele do życzenia.

Zdaniem eksperta grypa stanowi szczególne zagrożeniem dla najsłabszych: najmłodszych, najstarszych i przewlekle chorych. Do szpitala z powodu grypy trafia najwięcej dzieci do 5 r. życia i osób po 60 r.ż. Najstarsza grupa jest również najbardziej zagrożona zgonem z powodu grypy. Na szczęście szczepienie pozwala zapobiec albo przynajmniej złagodzić jej przebieg.

... wprowadzenie

lockdownu i zasady

„dystans-dezynfekcja-maseczki ”, sprawiły, że wirusy atakujące drogi oddechowe miały duże problemy, by trafiać na osoby podatne, które mogły transmitować infekcję dalej.

bakterii Bordetella pertussis – także nie zniknął.

Najcięższy przebieg ma wśród noworodków i niemowląt, u których jedynym objawem krztuśca mogą być bezdechy, trachykardia czy sinica. Choroba występuje również w późniejszym wieku, także u osób zaszczepionych, ponieważ szczepienia, które wykonuje się u małych dzieci, nie dają ochrony na całe życie, a nie wszyscy wiedzą, że zaszczepić mogą się również dorośli.

U dorosłych krztusiec nazywany jest „studniowym kaszlem”, bo męczące, trwające po kilkadziesiąt minut ataki kaszlu z bezdechem mogą utrzymywać się nawet przez kilka miesięcy. Co trzeci chory wymaga hospitalizacji, a powikłania, obejmujące m.in. zapalenie płuc, zapalenie mięśnia sercowego, przepuklinę, nietrzymanie moczu, a nawet złamania żeber dotyczą ponad 40 proc. osób w wieku powyżej 60 lat.

W opinii prof. dr hab. Anety Nitsch-Osuch, kierownika Zakładu Medycyny Społecznej i Zdrowia Publicznego ilość zgłaszanych przypadków krztuśca wśród osób dorosłych jest znacznie niedoszacowana. - Niedoszacowanie sięga nawet 300 procent, dlatego, że rzadko w diagnostyce osoby dorosłej brana jest pod uwagę diagnostyka krztuśca, a częściej po-

Prof. dr hab. n. med. Brygida Knysz, wiceprezes Polskiego Towarzystwa Naukowego AIDS wskazała, że o ile samo zakażenie HIV nie zwiększa ryzyka ciężkiego przebiegu COVID-19, jednak w przypadku pacjentów z upośledzeniem odporności przebieg tej choroby będzie cięższy.

- Pozornie spadła liczba zakażeń i zgonów na AIDS – ale część pacjentów w pandemii nie została zdiagnozowana, pacjenci nie są przyjmowani na oddziały zakaźne, a jeżeli chodzi o testy, wykonuje się ich mniej” – zaznaczyła prof. Brygida Knysz.

Epidemiolodzy wskazują również na rosnące zagrożenia ze strony chorób niezakaźnych. - W kardiologii leczenie inwazyjne choroby wieńcowej spadło w okresie marzec-maj 2020 o ponad 70 proc. w porównaniu do 2019 r., a liczba zabiegów interwencyjnego leczenia zawału serca zmniejszyła się o 30 proc.

Do tego dochodzą czynniki związane z zamknięciem gabinetów lekarskich, porady zdalne – wyjaśniła prof.

Iwona Paradowska-Stankiewicz.

Ekspertka dodała, że dane Europejskiego Towarzystwa Kardiologicznego pokazują, że ponad połowa pacjentów z zawałem unika zgłaszania się do szpitala, między innymi ze względu na strach przed zachorowaniem na COVID-19.

Cytowany przez krajową konsultantkę ds. epidemiologii raport KANTAR dla Fundacji Alivia pokazuje, że co trzeci chory na raka miał przez COVID-19 odwołane leczenie, pacjentom nie podawano również daty, kiedy będa mogli powrócić do leczenia, a 20 proc. osób potwierdziło, że mieli problemy z dotarciem do placówki, w której było prowadzone leczenie.

- Pacjenci zgłaszają się już z zaawansowaną chorobą nowotworową. Biorąc pod uwagę liczbę pacjentów zgłaszających się obecnie do lekarza, mówimy o pandemii chorób nowotworowych – podkreśliła prof.

Paradowska-Stankiewicz.

W psychiatrii występowanie zaburzeń psychicznych zwiększyło się o 30 proc. - Trzy czwarte Polaków boi się zachorować, boi się paniki, nieracjonalnych zachowań ludzkich, kryzysu finansowego. Sprzedaż środków uspokajających, nasennych wzrosła o ponad 30 proc, a leków przeciwpsychotycznych o 24 proc.

Spadek produktywności również związany jest z zaburzeniami psychicznymi – zaznaczyła ekspertka.

Katarzyna Falkowska-Warchoł dla zdrowie.pap.pl

52 ~ zdrowie

ZA DUŻO ZGONÓW

z powodu niewydolności serca Niewydolność serca to najczęstsza przyczyna zgonów w Polsce — umiera na nią co dziesiąty Polak, znacznie częściej niż tacy sami chorzy w wielu innych krajach OECD. Znacznie częściej (2,5 raza) jest również hospitalizowany wskutek braku optymalnej terapii, a każda hospitalizacja pogarsza rokowanie. Tymczasem, pomimo apeli kardiologów, nie wprowadzono w Polsce sprawdzonych systemowych rozwiązań wpływających na redukcję liczby zgonów i hospitalizacji, takich jak skoordynowana opieka nad pacjentem z chorobą niedokrwienną serca i refundacja innowacyjnych terapii, zgodnych z wytycznymi klinicznymi.

Jeszcze przed pandemią co kwadrans z powodu niewydolności serca umierało czworo Polaków, a roczna ilość hospitalizacji wynosiła 300 tysięcy (dane z 2019 r.). Te statystyki pogarsza obecnie pandemia, gdyż przekształcanie oddziałów kardiologicznych na covidowe oraz lęk pacjentów przed zakażeniem się w szpitalu, a w związku z tym opóźnianie zgłoszenia się po pomoc, mają wpływ na wyraźny spadek interwencji medycznych i hospitalizacji, które wobec braku koordynowanej opieki i refundacji farmakoterapii zgodnie z wytycznymi ratują życie chociaż niektórym pacjentom. Eksperci alarmują, że brak natychmiastowych, systemowych działań skutkować będzie dalszym wzrostem „długu kardiologicznego”, za który zapłacą miliony pacjentów.

W Polsce najtragiczniejsze żniwo zbierają choroby sercowo-naczyniowe - to właśnie niewydolność serca od lat nazywana jest „epidemią XXI wieku”, odpowiadającą za co 10. zgon w skali kra14 stycznia 2022

ju. Niestety, najnowsze dane wskazują, że ta statystyka stale się pogarsza. Walka z pandemią COVID-19 doprowadziła bowiem do paraliżu służby zdrowia. Jednymi z najbardziej poszkodowanych są osoby cierpiące właśnie na choroby układu sercowo-naczyniowego, w tym zwłaszcza na zawał i niewydolność serca, które nie mogą otrzymać pomocy na czas, co stanowi bezpośrednie zagrożenie dla ich życia.

Permanentny stres może zwiększać ryzyko zawału i udaru. - W kardiologii powstaje niebezpieczny zator, który uniemożliwia zapewnienie pacjentom kompleksowej opieki, a będzie coraz gorzej.

W związku z pandemią znaczna część oddziałów kardiologicznych przestała funkcjonować, skupiając się na pomocy osobom zakażonym wirusem. Te, które nie zostały przemianowane, pracują na pełnych obrotach, opiekując się o wiele większą liczbą pacjentów niż

zdrowie wcześniej – tłumaczy prof. Marcin Grabowski, rzecznik Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego.

Ekspert przypomina, że w ubiegłym roku zanotowano o 67 tysięcy zgonów więcej niż w 2019 roku. Zgony z powodu chorób serca stanowią najwięcej, bo aż 17 proc. tej nadwyżki.

Według raportu przygotowanego przez blisko 50 czołowych kardiologów na podstawie analizy hospitalizacji i zgonów pacjentów z niewydolnością serca, liczba cierpiących na nią osób przyjętych do szpitala spadła o 23,4 proc. w 2020 roku w porównaniu do roku 2019 – czyli taki odsetek nie uzyskał pomocy. Alarmujące jest to, że jednocześnie wzrosła śmiertelność pacjentów z niewydolnością serca bez i z COVID-19. Mówiąc wprost: Polacy nie przestali chorować na serce, ale cierpią i umierają w swoich domach.

- Zabiegi planowe są opóźnione lub odwoływane, zdarza się również, że pacjenci z nagłymi dolegliwościami sercowymi są odsyłani między szpitalami. Nawet, gdy uda się wezwać karetkę do pacjenta z zawałem, zdarza się, że ratownicy nie mają go gdzie umieścić – mówi prof. Grabowski. - Z oficjalnych danych Ministerstwa Zdrowia wynika, że w czasie pandemii system ochrony zdrowia wykorzystuje zaledwie 60 proc. wszystkich zasobów. Hospitalizacji w 2020 roku było o 34 procent mniej niż w latach przed pandemią.

Tymczasem w chorobach serca liczy się czas! Jak wyjaśnia prof.

Ewa Strabużyńska-Migaj z Uniwersytetu Medycznego w Poznaniu, pacjenci, którzy mimo braku otrzymania na czas potrzebnej pomocy medycznej przeżywają, rozwijają cięższe stadia niewydolności serca. W związku z tym wymagają jeszcze bardziej wzmożonej i specjalistycznej opieki szpitalnej, stając się w ten sposób ofiarami rozkręcającej się z miesiąca na miesiąc spirali „długu kardiologicznego”.

Siedem grzechów prowadzących do zawału i udaru - Dodatkowym problemem i wyzwaniem jest fakt, że już w trakcie poprzednich fal COVID-19 kardiolodzy bili na alarm w związku z niską liczbą osób zgłaszających zawał serca. Z powodu strachu przed zakażeniem w szpitalu i ograniczonym dostępem do specjalisty zawał przechodzili w swoich domach. Natomiast kluczową rolę w tym segmencie chorób odgrywa czas – pacjent musi jak najszybciej otrzymać specjalistyczną pomoc. W niewydolności serca każda sekunda może decydować o przeżyciu – wyjaśnia profesor.

Specjaliści i sami decydenci ostrzegają, że pandemia uderzyła w już schorowane społeczeństwo, dlatego bez podjęcia szybkich działań polską kardiologię może czekać katastrofa. Zaznaczają jednocześnie, że głównym problemem nie jest brak środków finansowych, tylko sposób ich wydawania. W 2019 roku NFZ na hospitalizacje pacjentów z niewydolnością serca wydał 1,6 mld zł - co stanowi 96 proc. wszystkich środków przeznaczanych na leczenie pacjentów z niewydolnością serca. Jednocześnie w ciągu ostatnich 5 lat wydatki na hospitalizacje chorych z niewydolnością serca wzrosły o 125 proc., a liczba hospitalizacji o 43 proc. przy jednoczesnym wzroście liczby zgonów!

- Farmakoterapia jest podstawą leczenia pacjentów z niewydolnością serca – podkreśla dr Jarosław Kaźmierczak, konsultant krajowy ds. kardiologii.

Wśród postulatów środowiska lekarskiego znajduje się zorganizowanie systemowej skoordynowanej opieki nad pacjentem z chorobą niedokrwienną serca oraz zapewnienie optymalnej, nowoczesnej farmakoterapii. Jej przykładem są inhibitory SGLT-2 (flozyny) 40 razy tańsze od hospitalizacji, a także nieco droższa grupa leków ARNI, które (SGLT-2 i ARNI) ograniczają śmiertelność o blisko 20 proc. i hospitalizacje o 30 proc.

~ 53

Niestety, mimo pilnej potrzeby refundacji nowoczesnej farmakoterapii, od 5 lat wciąż jest ona nierefundowana dla polskich pacjentów. Warto pamiętać, że od września ubiegłego roku Europejskie Towarzystwo Kardiologiczne zaleca te terapie już na pierwszym etapie leczenia niewydolności serca.

- Problemem jest też bagatelizowanie szczepionek przez część społeczeństwa. To ogromna nieodpowiedzialność, która przyczynia się do śmierci innych. Naszym obowiązkiem jest zachowanie zdrowego rozsądku, przestrzeganie dystansu społecznego, noszenie maseczek. Im szybciej opanujemy pandemię i przywrócimy normalne funkcjonowanie oddziałów kardiologicznych, tym więcej osób z chorobami serca będziemy w stanie uratować – podkreśla prof.

Grabowski.

zdrowie.pap.pl

54 ~ kuchnia

KARNAWAŁOWE SPOTKANIE PRZY STOLE

Zaprasza Barbara Adamczewska Przed nami karnawał . Ale już po raz drugi większość z nas nie będzie się spotykać w czasie jego trwania w licznym gronie. Rozsądek nakazuje nam wykreślić z planów na najbliższą przyszłość radosne tańce w dużym towarzystwie, publiczne bale i potańcówki.

Pozostają nam spotkania w małej grupie przyjacielskiej lub rodzinnej, całkiem kameralne, nie pozostawiające nas w poczuciu, że istnieje ryzyko za cenę szampańskiej zabawy.

14 stycznia 2022

Prawdę mówiąc te małe rodzinne spotkania to niezłe wyjście, relaks bez covidowej niepewności. Co jednak byłoby to za świętowanie, gdybyśmy nie przygotowali czegoś smakowitego, radującego podniebienie i umilającego w ten sposób karnawałowe spędzanie czasu, choć w okrojonym gronie. Bez obaw, nie zaproponuję pracochłonnych dań, bo nie byłoby to sensowne, wszak relaks powinien być dla wszystkich. Będą to dania lekkie, łatwe i pysz-

ne (no, może z jednym wyjątkiem!). Zapraszamy zatem najpierw na kilka chwil do kuchni, a potem - do stołu.

Zacznijmy może od sałatek. Pełne witamin, odświeżające i lekkie będą dla jednych wystarczające jako wieczorny mini-posiłek, dla innych jako wstęp do innych, równie prostych, pyszności.

kuchnia

SAŁATKA

~ 55

Z RUKOLI

Składniki: Opakowanie mytej rukoli, 2 garście małych rodzynek, ok. 5 dag płatków parmezanu lub pecorino, sól, pieprz.

Sos: możemy użyć albo kremu z octu balsamicznego o owocowym smaku i oleju z pestek winogron lub oliwy, albo octu balsamicznego i oliwy. Najprostsze i smakowite jest użycie gęstego kremu z octu balsamicznego i oleju z pestek winogron lub oliwy.

Mytą rukolę rozkładamy na szerokim półmisku, posypujemy drobnymi rodzynkami i płatkami parmezanu lub pecorino. Teraz kolej na umiarkowane posypanie całej sałatki solą, pieprzem i, jeśli użyjemy balsamu, polanie mniej więcej 4 łyżkami, równomiernie kropiąc po całej powierzchni; podobnie kropimy około 4 łyżkami oleju z pestek winogron lub oliwy. Możemy też użyć dobrze wymieszanego octu balsamicznego z oliwą lub olejem, pieprzem i solą.

Tę sałatkę najładniej podaje się właśnie na obszernym półmisku, wówczas nie trzeba mieszać, bo nakładając sałatkę na talerz dostatecznie wymieszamy jej składniki. Jeśli podajemy ją w salaterce ,przed podaniem na stół - mieszamy.

SAŁATKA

FENKUŁOWA

Składniki: Spora bulwa fenkułu ,czyli kopru włoskiego, 10 dag gorgonzoli lub stiltona, 2 spore gruszki, słodkie, ale nie nazbyt miękkie.

Na sos: łyżeczka musztardy (np. miodowej), 5-6 łyżek oliwy lub oleju z pestek winogron, 2 łyżki octu balsamicznego, sól, pieprz i miód lub szczypta cukru do smaku.

Składniki sosu umieszczamy w zakręcanym słoiczku i kilkakrotnie nim potrząsamy aby składniki się połączyły.

Fenkuł kroimy na pół, wykrawamy twardy głąbik, po czym kroimy na cienkie plasterki i układamy na półmisku.

Gruszki obieramy, kroimy i układamy na warstwie fenkułowych plasterków.

Ser, pokrojony w możliwie cieniutkie plasterki lub pokruszony, układamy na poprzednich dwóch warstwach Na koniec polewamy sałatkę przygotowanym uprzednio sosem i po 30minutach jest ona już gotowa do podania.

SAŁATKA GRAPEFRUITOWA Składniki: 2 grapefruity, 2 awokado, 15 dag sera roquefort , 1 cytryna, 6 łyżek oliwy lub oleju z pestek winogron, 3 łyżki octu balsamicznego, sól, pieprz, szczypta cukru.

Składniki sosu umieszczamy w zakręcanym słoiku i kilkakrotnie wstrząsamy, aby dokładnie się połączyły

Obrane grapefruity dzielimy na cząstki, które także obieramy ze skórki. Awokado przekrawamy na pół, usuwamy pestkę wbijając w nią ostry nóż, obieramy owoc i kroimy w kawałki mniej więcej wielkości kawałków grapefruita.

Owoce rozkładamy na półmisku, posypujemy pokruszonym serem.

Polewamy przygotowanym sosem.

Wstawiamy przed podaniem na 20 minut do lodówki .

56 ~ kuchnia Teraz kolej na sałatki, które z pewnością mogą być

nawet głównym daniem karnawałowego menu.

Składniki pierwszej sałatki są zależne od stanu zaopatrzenia lodówki w warzywa i owoce. Proszę zatem potraktować spis składników jako propozycję, można dokonywać w nim zmian wedle gustu. Choć podany tu skład daje pewność, że sałatka będzie pyszna

SAŁATKA Z KURCZAKA I RÓŻNOŚCI

2 podwójne filety z kurczaka, po połowie świeżego ogórka i dużej papryki, 2 mięsiste pomidory, 3-4 rzodkiewki, ogórek konserwowy, 2 łodygi selera naciowego, 6-8 liści sałaty masłowej, kilka listków cykorii,

kilka kawałków podgotowanego brokuła, ewentualnie 2 jajka na twardo, sól i pieprz Na sos: pół szklanki majonezu, szklanka gęstego jogurtu naturalnego, do smaku sól i pieprz.

Najpierw pieczemy lub smażymy (można je także ugotować) posolone

i posypane pieprzem filety. Studzimy i kroimy w ukośne plasterki . Do przygotowania tej sałatki najodpowiedniejsza jest duża, dość płytka salaterka lub obszerny talerz. Jako pierwszą warstwę kładziemy listki sałaty ,a na nich warstwę kurczęcych filetów. Następnie rozkładamy

SAŁATKA Z FASOLI I TUŃCZYKA

rozdrobnione wedle własnej fantazji pozostałe składniki sałatki.

Przygotowujemy sos, doprawiając go do smaku i polewamy nim sałatkowy kopczyk. Wspaniale smakuje i doskonale wygląda dodanie do sałatki kilku świeżych truskawek. Ta sałatka nie musi „odpoczywać” ,możemy ją podawać od razu.

2 puszki tuńczyka w sosie własnym lub oliwie,2 puszki (po ok. 40 dag) konserwowej białej, możliwie dużej fasoli, najlepiej jasia, pół szklanki czarnych oliwek bez pestek, żółta papryka,4 dymki ze szczypiorem Na sos: kawałeczek ostrej papryki lub szczypta mielonej, 3 filety anchois,5 łyżek oliwy,3 łyżki cytrynowego soku,3 łyżki soku pomarańczowego, duży ząbek czosnku ,sól i pieprz do smaku,2 łyżki posiekanej świeżej bazylii,4 łyżki siekanej zielonej pietruszki Przygotujmy najpierw sos: pokrojoną ostrą paprykę, posiekaną dymkę i anchois wymieszajmy z oliwą, przeciśniętym przez praskę czosnkiem, sokami i większością siekanych ziół: resztę zostawiamy, aby posypać sałatkę po wierzchu.

Tuńczyka odsączonego z zalewy lub oliwy nieco rozdrabniamy widelcem, dodajemy odsączoną z zalewy i opłukaną fasolę. Wszystkie te składniki umieszczamy w dużej salaterce, polewamy przygotowanym sosem i mieszamy. Na koniec wierzch sałatki posypujemy pozostawioną bazylią i pietruszką.

I jeszcze coś dla tych, którzy bez owoców morza nie wyobrażają sobie pełnej kulinarnej przyjemności.

A przecież warto sprawiać sobie i innym przyjemność taką na przykład sałatką, jak prosta.

KREWETKOWA

PRZYSTAWKA

2 puszki krewetek koktajlowych, majonez, 4 łyżki ketchupu, szczypta mielonego chili, 6 połówek brzoskwiń z puszki, do przybrania koktajlowe pomidorki, plasterki cytryny i listki zielonej sałaty Odsączamy brzoskwinie z zalewy, kroimy je w kostkę .Krewetki odsączamy na sitku.

Przygotowujemy sos: mieszamy majonez z ketchupem i chili W salaterce umieszczamy brzoskwinie i krewetki w całości, dodajemy sos i mieszamy. Wierzch sałatki dekorujemy plasterkami cytryny, listkami sałaty i pomidorkami

Ale warto też pomyśleć o ciepłym daniu, zwłaszcza, że nie są pracochłonne, a smakowite i przepisy na ich przyrządzanie mogą się przydać i na inne okazje.

Oto pełne smaku i łatwe i szybkie

A jeśli marzy nam się pożywna, a lekka zupa proszę bardzo oto :

GRZANKI FRANCUSKIE

½ kurczaka, albo mniej więcej 75 dag mięsistych części z kurczaka, 2 marchwie, pietruszka, kawałek selera por i kilka ziaren pieprzu, odrobina przyprawy do zup, sól, 2 łyżki masła, 1,5 łyżki mąki, łyżka majeranku, ząbek czosnku. Jako dodatek: po łyżce tartego dowolnego żółtego sera.

Najpierw gotujemy z kurczaka lub jego części oraz włoszczyzny rosół, dodając ziarna pieprzu, przyprawę i sól. Kiedy mięso jest miękkie studzimy je, wyjmujemy też warzywa.

Zimne mięso kroimy w paseczki, dodajemy do wywaru wraz z po-

8 plasterków chleba tostowego, 4 jajka, 3/4 szklanki mleka i 2 łyżki gęstej śmietany, 8 plasterków żółtego sera, według gustu: łagodnego lub ostrego, olej z pestek winogron lub oliwa do smażenia, sól ,pieprz Dokładnie ubijamy jajka z mlekiem i śmietaną oraz solą i pieprzem. Na patelni rozgrzewamy tłuszcz ,maczamy grzanki(każdora-

14 stycznia 2022

zowo tyle, ile się zmieści na patelni) i smażymy na jednej stronie . Przewracamy na drugą i kładziemy na każdej grzance cieniutki plasterek żółtego sera. Powinien się w czasie smażenia rozpuścić. Przekładamy usmażone grzanki na żaroodporny półmisek, wkładamy do ciepłego piekarnika, aby nie ostygły w czasie, kiedy smażą się kolejne.

ZUPA WARSZAWSKA

krojoną także w paski marchwią i kawałkiem pietruszki. Dodajemy przeciśnięty przez praskę czosnek i majeranek.

Z masła i mąki przygotowujemy białą zasmażkę i dodajemy do zupy.

Zagotowujemy ją, doprawiając do smaku solą i pieprzem. Podajemy posypując każdą porcję tartym serem.

A dlaczego zupę tę nazwałam „warszawską”? Bo dokładnie tak samo przygotuje się w końcowej fazie flaki, które były hitem warszawskiej kuchni od wieków.

kuchnia

Inne ciepłe danie, które biesiadników to

na pewno wzbudzi aprobatę

SZASZŁYKI

3 podwójnych piersi z kurczaka, 8 szalotek lub średnich cebul, 25 dag krojonego boczku wędzonego, 2-3 czerwone papryki, 2 ząbki czosnku, 3 łyżki oliwy, 3 łyżki ciemnego sosu sojowego, pieprz, sól, 10-12 szpadek bambusowych do szaszłyków Najpierw przygotowujemy składniki: kroimy mięso i plasterki boczku na kawałki wielkości połowy pudełka zapałek, paprykę w nieco mniejsze porcje cebule lub szalotki na ćwiartki, które jeszcze można podzielić na „chudsze” cząstki.

Kolejno nadziewamy wszystkie składniki na szpadki .

Mieszamy przeciśnięty przez praskę czosnek, oliwę, sos sojowy, sól i pieprz. Szaszłyki układamy w płaskim naczyniu i polewamy sosem Marynujemy około 2-3 godzin, kilkakrotnie odwracając szaszłyki.

Możemy je upiec w piekarniku, ale najłatwiej usmażyć na dużej patelni, dodając w miarę potrzeby nieco oliwy lub oleju. Podane z ryżem i zieloną sałatą szaszłyki mogą się stać najważniejszym daniem wieczoru.

Oczywiście możemy je przygotować z innego mięsa, takiego jak wieprzowe polędwiczki lub polędwica wołowa, ale te kurczęce są naprawdę doskonałe.

Czy mamy już ochotę na coś słodkiego? Chyba tak. Z acznijmy od bardzo prostego przepisu na

CIASTKA FRANCUSKIE ZE ŚLIWKĄ Rulon gotowego ciasta francuskiego, pół kg śliwek mrożonych (w sezonie świeżych), lub konfitura, w której zachowały one swój kształt, cukier puder do posypania Śliwki rozmrażamy w durszlaku, aby je nieco odsączyć j, potem kroimy na połówki.

Rulon ciasta rozwijamy i kroimy na kwadraty wielkości dwóch pudełek zapałek. Na każdym kawałku ciasta

kładziemy pół śliwki skórką do dołu lub kawałek konfiturowej odsączonej z syropu śliwki. Pieczemy do momentu, kiedy ciasto stanie się rumiane. Wyjmujemy i od razu posypujemy cukrem pudrem przez siteczko.

Najsmaczniejsze są gorące, ale i wystudzone zadowolą najwybredniejsze podniebienie.

~ 57

No i teraz proponuję egzamin dojrzałości kulinarnej dla gospodyń i gospodarzy bardzo ambitnych.

Sięgamy bowiem do historycznego skarbca polskiej kuchni (nawiasem mówiąc faworki znane są również w kuchni niemieckiej i litewskiej). Faworki, kruche i pyszne, od kilku setek lat stanowiły chlubę zasobnych domów. No cóż, sporo żółtek , śmietany, masła: pewnie, nie jest to „samo zdrowie”, ale jakże smaczne…

FAWORKI AGNIESZKI

Składniki: 1,5 szklanki mąki, szczypta soli, 4 żółtka, 1 łyżka stołowa masła, 3-4 łyżki gęstej śmietany, 1 łyżka spirytusu (można zastąpić go rumem lub… octem), Do posypywania po wierzchu: cukier puder.

Do smażenia: 50 dag smalcu lub dobrego oleju.

Na stolnicę wysypujemy mąkę, robimy w niej dołek i umieszczamy w nim żółtka, sól, miękkie masło, spirytus i śmietanę. Najpierw nożem, a potem ręcznie łączymy składniki i starannie je zagniatamy, starając się podsypywać jak najmniejszą ilością mąki. Dobrze wyrobione ciasto powinno być elastyczne i gładkie. Teraz bardzo ważny etap działań :musimy ciasto „wybić” wałkiem, wielokrotnie zwijając rozpłaszczone uderzeniami ciasto i znów uderzać wałkiem, aby dostało się do jego wnętrza jak najwięcej powietrza. Po mniej więcej

10-15 minutach rozbijania ciasta formujemy z niego kulę, owijamy dokładnie pergaminem, nakrywamy miseczką, aby nie obsychało i odstawiamy na pół godziny.

Po tym czasie odkrawamy po niedużym kawałku i leciutko podsypując mąką rozwałkowujemy je bardzo cienko. Najlepiej radełkiem, czyli kółeczkiem o falistych brzegach, wycinamy prostokąty mniej więcej 15 cm długości i 4-5 cm szerokości. Po środku paska robimy nacięcie, przez które przewijamy ciasto. Faworki układamy na czystych ściereczkach, nakrywamy, aby nie wyschły przed smażeniem. A można je także wałkować sukcesywnie, kiedy już usmażyła się poprzednia porcja.

W dużej patelni rozgrzewamy smalec lub olej i kiedy jest tak rozgrzany, że wrzucony kawałek ciasta od razu wypływa na wierzch-możemy smażyć faworki. Po wyjęciu z tłuszczu (najlepiej widelcem) i odłożeniu na papierowy ręcznik, aby obciekły z tłuszczu, posypujemy przesz sitko cukrem pudrem.

No to wszystkiego smacznego!

58 ~ satyra

PRZEZ OKULARY PIOTRA BIELKOWICZA

14 stycznia 2022

satyra

Światopogląd Talibanu?

Piotr Bielkowicz Jak wiecie drodzy panowie, panie – Taliban znów jest w Afganistanie i zaprowadza swoje porządki zgodnie ze wskazówkami Koranu.

Dziewczynki zatem i kobiety muszą mieć cnoty według ich planu:

Skromność: bo gdyby pani pokazać chciała jakiś niewinny fragmencik ciała, to ją zasłoni przykładnie burka.

Rodzina: nie żadne prace, biura i biurka, nie szkoła, studia, książki, zeszyty.

Dzieci i kuchnia, by mąż był syty!

Najlepsze jest też szydełkowanie – Tak było i niech też tak zostanie.

Religia: muszą być także religijne – modlić się często do swego Boga.

Nie żadne tam fistaszki w głowie, lub nie daj Boże, goła noga.

Kiedy poznamy Talibów ‘program’, możemy podsumować go wreszcie – w skrócie, w nim dużo jest akcentów na ważne przecież cnoty niewieście.

Przestrzegam przed analogiami – nie pchajcie do jednego garnka ‘program’ i świat według Talibów i świat według ministra Czarnka.

Copyright P Bielkowicz 2022

~ 59

O kłamstwach w polityce i ich „mierzeniu” (traktat pseudonaukowy) Piotr Bielkowicz

Piątki, świątki, wtorki, czwartki – prawda teraz jest na kartki.

Zwłaszcza w świecie polityki w kłamstwach są dobre wyniki.

Są kraje, nie tylko na Wschodzie, gdzie kłamstwo jest nawet w modzie.

Wybór kłamstw jest tam tak liczny, że to stan wręcz pandemiczny.

Niech Państwo domyślą się sami GDZIE polityka kipi kłamstwami.

Dla ułatwienia powiem, że w TYCH krajach z prawem bywa źle.

Różne KRYTERIA niżej wymienię, które pomogą w kłamstwa ocenie czyli pokażą kto więcej łże:

1. Obecnych elit do władzy marsz oparty jest o wielki fałsz.

Na przykład – władza rzuca slogan, że mamy bić jakiegoś ‘wroga’ za jego jakieś niecne czyny, choć brak motywu jest i winy.

2. Prawo elit się nie ima, tak jak jest w Korei Kima.

Rządzący tak stawiają sprawę – prawo dla ludzi, my ponad prawem.

3. Rządząca krajem elita ciągnie szmal prosto z koryta.

Również pociotki, teść, rodzina, bo o nich rząd nie zapomina.

4. Obywatel w ‘zderzeniu’ z rządem szans nie ma, bo grozi to sądem (a jeśli sądy są pod kontrolą to wyrok zgodny jest z władzy wolą) 5. Rząd oponentów inwigiluje, bo przecież to zdrajcy i szuje.

Jako studium przypadków weźmy Brytanię Johnsona, aby zobaczyć jak z TESTEM da sobie radę ona:

1. Boris wypłynął na Brexicie, lecz teraz Państwo chyba widzicie, że stek kłamstw był u jego zarania.

Każdy to przyzna bez wahania.

2. Pandemia pokazała jasno, że rząd ma w d.... ustawę własną.

Gdy ludzie siedzą w izolacji, elity na hucznej kolacji.

3. W sprawie remontu TEGO mieszkania na Downing Sreet są różne zdania.

Czy za Borisa drogą tapetę winić Borisa, czy kobietę?

Każda odpowiedź niewiele zmieni, bo czy on płacił z własnej kieszeni?

4,5. W Wielkiej Brytanii prawo chyba wciąż ma się dobrze, choć się giba.

No i w zasadzie wszystkie sądy traktują równo ludzi i rządy.

Raczej też tutaj nie ma tego,

by Bond szpiegował Kowalskiego.

TAKIE więc władzy nadużycia prędzej czy później wyjdą z ukrycia (tak jak wychodzi z worka szydło gdy kłamać w worku szydłu zbrzydło) Władza więc ma się na baczności, aby elektoratu nie złościć. (oba kryteria – to nie jest dziwne – dają wyniki więc negatywne)

Możemy wnioski końcowe sklecić: a) W kłamstwach rząd Bo-Jo ma poziom trzeci. b) Wstępne badanie pokazuje – Korea Kima w stawce przoduje, lecz pewne rządy w Europie depcą po piętach. Trzymaj się chłopie!

Lista zaleceń też się wyłania: a) Każdy polityk ma przejść badania, aby wykluczyć mitomanię – to znaczy kłamstw chroniczną manię. b) Każdy polityk musi przejść test na wariografie – czy ‘czysty’ jest? (proste badanie kłamstw wykrywaczem może zakończyć się wielkim płaczem) Z wywodu jasny morał wynika – ciężka jest praca polityka!

Jakże masz nie być w ciągłej męce, gdy wszyscy patrzą ci na ręce, dzielą twe słowa na sylaby?

Jeśli nie kłamiesz – jesteś słaby.

Gdy kłamiesz głupio –jesteś szują.

Cokolwiek zrobisz – skończysz z dwóją, a nie daj Boże, nawet z pałą i będziesz swej partii zakałą.

Copyright P Bielkowicz 2022

60 ~ strefa dzieci

ZNAJDŹ RÓŻNICĘ

BAJKOWA KRZYŻÓWKA I REBUS

14 stycznia 2022

strefa dzieci

ZNAJDŹ DROGĘ DO SKARBU

ROZWIĄŻ REBUS

~ 61

co w trawie piszczy...

Lil Tecca

POLECAMY!

Lil Tecca

Amerykański raper oraz autor tekstów. Urodził się w 2002 r. w dzielnicy Queens w Nowym Jorku w rodzinie imigrantów z Jamajki. Od najmłodszych lat miał aspiracje do grania w NBA, jednakże mając około 12 lat zwrócił się ku karierze muzycznej. Sławę zdobył dzięki piosence „Ransom”, która zadebiutowała na 4 miejscu listy Bilboard Hot 100[3]. Swój debiutancki mixtape pt. „We Love You Tecca” wydał 30 sierpnia 2019 r. Wydał też znane piosenki „Dit It Again”, „Love Me” i „Out Of Luck”. kiedy: niedziela, 16 stycznia, godz. 19:00 gdzie: O2 Forum Kentish Town, London

MAGAZYN kulturalny

KALENDARIUM WYDARZEŃ: styczeń 2022

Glaive & Ericdoa

Lime Cordiale

Avatar

Funeral for a Friend

Glaive & Ericdoa - wschodzące gwiazdy, które łączą twórczość międzynarodowych ikon popu z nieskrępowaną kreatywnością młodych, internetowych artystów. W swoich bitach, wyprodukowanych przez rotacyjną obsadę (Whetan, glasear i youngkimj), gitary huśtają się w radosnych melodiach, do obsesyjnego rytmu perkusji. Glaive i ericdoa obecnie są gdzieś pomiędzy internetowym undergroundem a listami przebojów, ale za moment mogą być to gwiazdy wielkiego formatu.

to australijska grupa pop rockowa z Sydney w Nowej Południowej Walii, założona w 2009 roku. W skład zespołu wchodzą bracia Oli i Louis Leimbach, a także koncertujący członkowie James Jennings, Felix Bornholt i Nicholas Polovineo. W 2017 roku wydali swój debiutancki album studyjny Permanent Vacation. W konkursie ARIA Music Awards 2020 byli nominowani w ośmiu kategoriach i wygrali Breakthrough Artist – Release za swój drugi album, 14 Steps to a Better You.

Szwedzki zespół muzyczny, założony w 2001 roku w Göteborgu. W swej twórczości odwołuje się m.in. do melodic death metalu i nu metalu. Od 2012 roku skład grupy tworzą wokalista Johannes Eckerström, perkusista John Alfredsson, gitarzyści Jonas Jarlsby i Tim Öhrström oraz basista Henrik Sandelin. Ich twórczość największą popularnością cieszy się w Szwecji oraz Stanach Zjednoczonych.

kiedy: piątek, 14 stycznia 2022 r., godz. 18:00 gdzie: O2 Academy Islington, London

kiedy: piątek, 14 stycznia 2022 r., godz. 19:00 gdzie: The Garage, London

Walijska grupa wykonująca szeroko pojętą muzykę rockową. Powstała w 2001 roku w Bridgend. Początkowo zespół nazywał się January Thirst, jednak po odejściu pierwszego wokalisty Michaela Daviesa (obecnie należy do zespołu Makeshift Truth) w grudniu 2001, Matthew Evans (wtedy wokalista) i Johnny Phillips (perkusja) zaprosili Matta Daviesa na wolne miejsce wokalisty. Niedługo po przyłączeniu się Matta zmienili nazwę na Funeral for a Friend, wziętej od piosenki zespołu Planes Mistaken for Stars. 12 lipca grupa wystąpiła na „Eko Union of Rock” w Węgorzewie. kiedy: 15 i 16 stycznia 2022 r. godz. 18:30 gdzie: Electric Brixton, London

14 stycznia 2022

kiedy: sobota, 15 stycznia 2022 r., godz. 19:00 gdzie: O2 Forum Kentish Town, London

wielki imprezownik

~ 63

POLECAMY!

Dagny

Norweska piosenkarka, która odniosła sukces swoim debiutanckim singlem „Backbeat”. Jest córką wokalistki Marit Sandvik i muzyka jazzowego Øysteina Norvolla. Zaczęła występować lokalnie w Tromsø po szkolnym zadaniu pisania piosenek. Po przeprowadzce do Wielkiej Brytanii w 2013 roku nagrała piosenkę Backbeat, która przyciągnęła uwagę Zane’a Lowe’a ze stacji Beats 1 Apple Music i która pojawiła się na liście odtwarzania Spotify New Music, osiągając 300 000 odtworzeń w ciągu kilku dni. Dagny zagrała w 2. sezonie serialu Home for Christmas jako Lisa. Akustyczna wersja jej przebojowego singla „Somebody” i piosenki „Bye Bye Baby” z jej debiutanckiego albumu Strangers / Lovers również pojawiły się w programie. kiedy: poniedziałek, 17 stycznia 2022 r., godz. 19:00 gdzie: Lafayette, London

Idles

Wolf Alice

Brytyjsko-irlandzki zespół rockowy założony w Bristolu w 2009 roku. W skład zespołu wchodzą Joe Talbot (wokal), Mark Bowen (gitara), Lee Kiernan (gitara), Adam Devonshire (bas) i Jon Beavis (perkusja). Ich debiutancki album, Brutalism, został wydany w 2017 roku i spotkał się z uznaniem krytyków, podobnie jak ich drugi album Joy as an Act of Resistance w 2018 roku. Swój czwarty album, Crawler, zespół wydał 12 listopada 2021 roku.

Angielski zespół rockowy z Londynu.

Założony w 2010 roku jako akustyczny duet składający się z wokalistki Ellie Rowsell i gitarzysty Joffa Oddie, od 2012 roku działa jako kwartet, w którym grają też basista Theo Ellis i perkusist Joel Amey.

Wolf Alice zagrali swój pierwszy koncert w Highbury Garage, w grudniu 2010 roku. Wydali swój debiutancki singiel „Fluffy” w lutym 2013 roku, a kolejny „Bros” w maju. W październiku wydali swój debiutancki minialbum Blush, a w maju 2014 roku jego kontynuację - Creature Songs. W lutym 2015 roku zespół wydał singla „Giant Peach” z ich debiutanckiego albumu My Love Is Cool, który został wydany w czerwcu 2015 roku.

Utwór „Moaning Lisa Smile” osiągnął dziewiąte miejsce na amerykańskiej liście Billboard Alternative Songs i był nominowany do nagrody Grammy w 2016 roku w kategorii Best Rock Per-

kiedy: poniedziałek, 17 stycznia 2022 r., wtorek, 18 stycznia 2022r., środa, 19 stycznia 2022r., godz. 19:00 gdzie: O2 Academy Brixton, London

formance. Zespół wydał swój drugi album studyjny Visions of a Life we wrześniu 2017 roku. Zadebiutował na drugim miejscu UK Albums Chart i uznany został za jeden z najlepszych albumów roku, zdobył nagrodę Mercury Prize 2018 . W czerwcu 2021 roku. Zespół wydał swój trzeci album studyjny Blue Weekend kiedy: wtorek, 18 stycznia 2022 r., godz. 19:00 gdzie: Eventim Apollo, London

Biffy Clyro szkocki zespół rockowy pochodzący z Ayrshire, grają w składzie Simon Neil (śpiew, gitara), James Johnston (gitara basowa, śpiew) oraz Ben Johnston (perkusja, śpiew). Zyskał duża popularność dopiero po wydaniu ich czwartego albumu studyjnego,

Puzzle w 2007. Album ten, zyskał uznanie krytyków i osiągnął status złotej płyty w Wielkiej Brytanii, sprzedając się w liczbie 100 000 egzemplarzy. Na fali popularność tego albumu zespół wydał singel zawierający tylko utwór „Mountains”, który dotarł do czołowej piątki najlepszych singli w Wielkiej Brytanii. Styl muzyczny zespołu jest charakteryzowany jako ciężka, ale melodyjna mieszanka partii gitary, basu i perkusji, połączona śpiewem wszystkich trzech członków zespołu. Grupa jest znana z bardzo złożonych i przeplatających się riffów gitary oraz zmiennych w trakcie piosenki sekwencji akordów i melodii. kiedy: środa, 19 stycznia 2022 roku, godz. 19:00, gdzie: New Slang (Pryzm), Kingston upon Thames

64 ~ wielki imprezownik

co w trawie piszczy...

POLECAMY!

Emeli Sandé

Emeli Sandé, szkocka piosenkarka i autorka tekstów. Zdobywczyni statuetki European Border Breakers Award (2013). Zaczęła interesować się muzyką już jako dziecko, kiedy śpiewała w domu piosenki z repertuaru m.in. Whitney Houston, Céline Dion, Niny Simone, Mariah Carey i Alicii Keys[2] oraz utwory wykorzystane w filmie animowanym Mała syrenka. Jako sześciolatka zapisała się na zajęcia do szkolnego chóru oraz na lekcje nagrywania w szkole podstawowej w Alford. Swoją pierwszą piosenkę napisała w wieku 7–8 lat, zaś jej debiutancką piosenką autorską była kompozycja „Tomorrow Starts Again”, którą napisała w wieku 11 lat na potrzeby szkolnego konkursu talentów. Jako nastolatka wzięła udział w konkursie talentów. Podczas konkursu zaśpiewała utwory „Cabaret” Lizy Minelli i „Never Forget You” Mariah Carey, jednak nie przeszła do kolejnego etapu. Rok później ponownie wzięła udział w konkursie i zajęła trzecie miejsce po wykonaniu piosenek „I Sing Because I’m Happy/His Eye In on the Sparrow” i „A Woman’s Worth” Alicii Keys. Mając 15 lat, wzięła udział w konkursie Rapology organizowanym przez radio Choice FM, który ostatecznie wygrała. W lutym 2012 wydała debiutancki album zatytułowany, zatytułowany Our Version of Events, z którym trafiła na pierwsze miejsce brytyjskiej listy najczęściej kupowanych płyt, gdzie pozostał przez kolejne sześć tygodni, osiągając wynik ponad 2 mln sprzedanych egzemplarzy. Płyta stała się tym samym najlepiej sprzedającym się albumem w Wielkiej Brytanii w tym roku. 27 lipca wystąpiła podczas ceremonii otwarcia XXX Letnich Igrzysk Olimpijskich rozgrywających się w Londynie. Zaśpiewała wówczas utwory „Abide with Me” i „Heaven”. Jej inna piosenka, „Wonder” została wykorzystana jako motyw muzyczny podczas napisów końcowych transmisji. W 2013 odebrała European Border Breakers Award, statuetkę wręczaną artystom, których debiutanckie płyty osiągnęły sukces komercyjny poza ich własnym krajem. Druga płyta studyjna piosenkarki pt. Long Live the Angels ukazała się w listopadzie 2016 r. kiedy: środa, 19 stycznia 2022 r., godz. 19:00 gdzie: Roundhouse, London

Sierra Ferrell

Wolf Alice

Tate McRae

Mieszkająca w Nashville artystka o głębokim bluesowym głosie gra porywającą mieszankę country, jazzu, folku i bluesa. Jej debiutancki album, zatytułowany Long Time Coming, ukazał się w sierpniu 2021 roku.

Angielski zespół rockowy z Londynu.

Jego drugi album studyjny Visions of a Life, wydany we wrześniu 2017 roku, uznany został za jeden z najlepszych albumów roku i zdobył nagrodę Mercury Prize 2018 . W czerwcu 2021 roku zespół wydał swój trzeci album studyjny Blue Weekend. kiedy: środa, 19 stycznia 2022 r., godz. 19:00 gdzie: Eventim Apollo, London

Kanadyjska piosenkarka i tancerka, która tworzy emocjonalny, intymny alternatywny pop. Pochodzi z Calgary, studiowała w Alberta Ballet.

Wraz z tańcem zainteresowała się śpiewem i aktorstwem. W 2017 roku uruchomiła własny kanał na YouTube, publikując piosenkę, którą napisała w ciągu jednego dnia, która zyskała duży rozgłos. W 2020 roku McRae wydała swoją debiutancką EP-kę, All the Things I Never Said. W zestawie

kiedy: środa, 19 stycznia 2022 r., godz. 19:00 gdzie: St. Pancras Old Church, London

14 stycznia 2022

znalazła się piosenka „Tear Myself Apart”, napisana wspólnie przez Billie Eilish i Finneasa O’Connella. Rok później jej drugi minialbum, Too Young to Be Sad, zawierał utwór „You Broke Me First”, który osiągnął 17 miejsce na U.S. Hot 100 i ósme w Kanadzie. kiedy: czwartek, 20 stycznia 2022 r., godz. 19:00 gdzie: O2 Forum Kentish Town, London

wielki imprezownik

Wolf Alice Angielski zespół rockowy z Londynu.

Jego drugi album studyjny Visions of a Life, wydany we wrześniu 2017 roku, uznany został za jeden z najlepszych albumów roku i zdobył nagrodę Mercury Prize 2018 . W czerwcu 2021 roku zespół wydał swój trzeci album studyjny Blue Weekend. kiedy: środa, 20 stycznia 2022 r., godz. 19:00 gdzie: Eventim Apollo, London

Frank Carter and The Rattlesnakes zespół punkrockowy, założony w 2015 roku przez frontmana Franka Cartera, wraz z gitarzystą Deanem Richardsonem. Znany ze swoich hałaśliwych występów na żywo. Zespół wydał swój debiutancki album Blossom w 2015 roku, a kolejne Modern Ruin w 2017 roku i End of Suffering w 2019 roku. Ich czwarty album, Sticky, został wydany w październiku 2021 roku.

kiedy: piątek, 21 stycznia 2022 r., godz. 19:00 sobota, 21 stycznia 2022 r., godz. 19:00 gdzie: O2 Academy Brixton, London

Noahfinnce znany również jako Noah Adams, to twórca gatunku pop-punk, który przeżywa teraz renesans, głównie dzięki serwisom TikTok,YouTube i innych mediów społecznościowych.

~ 65

Noah ma ponad 700 000 subskrybentów na YouTube i jest aktywnym członkiem społeczności LGBTQ +, należy również do nowej fali artystów wnoszących świeże pomysły do pop-punku. Warto zobaczyć, co ma do powiedzenia na żywo. kiedy: piątek, 21 stycznia 2022 r., godz. 19:00 gdzie: O2 Academy Islington, London

POLECAMY!

Paul Heaton & Jacqui Abbott

Brytyjski duet indie-popowy, wcześniej członkowie grupy Beautiful South. Wiele lat później spotkali się ponownie na trasie koncertowej po Wielkiej Brytanii i nowym albumie „What Have We Become”. Podczas trasy para wykonała nowy materiał, klasykę Beautiful South, a także piosenki z czasów Heatona jako frontmana Housemartins. Najnowszy album to „Manchester Calling”, wydany w marcu 2020 roku, który dotarł do 1 miejsca na brytyjskiej oficjalnej liście najlepszych albumów. kiedy: piątek, 21 stycznia 2022 r., godz. 19:00 gdzie: Leisureland, Galway, Irlandia

Aaron Frazer Mieszkający na Brooklynie, a wychowany w Baltimore autor piosenek, po raz pierwszy znalazł się w międzynarodowym centrum uwagi jako multiinstrumentalista w zespole Durand Jones & The Indications. W swoich utworach łączy wrażliwość z połowy lat 60. z opowieściami o miłości, w rytm disco, gospel, doo-wop, hip – hopu i muzyki pop. kiedy: piątek, 21 stycznia 2022 r., godz. 19:00 gdzie: Lafayette, London

wAFF, Detlef, ALISHA & Lindsey Matthews Gorący artyści na międzynarodowej tanecznej scenie muzycznej house i techno. wAFF nagrywał dla trzech kluczowych europejskich centrów techno, Cocoon Svena Vätha, Drumcode Adama Beyera i Desolat Loco Dice. Dołączył do niego Detlef aka Alexander Georgiandis, DJ i producent. Warto zwrócić też uwagę na wschodzącą artystkę ALISHĘ z Peterborough i inną brytyjską indywidualistkę Lindsey Matthews, która sieje

spustoszenie na parkietach tanecznych od Londynu po Ibizę. kiedy: piątek, 21 stycznia 2022 r., godz. 23:00 gdzie: Fabric, London

Funeral for a Friend walijska grupa wykonująca szeroko pojętą muzykę rockową. Powstała w 2001 roku w Bridgend. Początkowo zespół nazywał się January Thirst, jednak po odejściu pierwszego wo-

kalisty Michaela Daviesa (obecnie należy do zespołu Makeshift Truth) w grudniu 2001, Matthew Evans (wtedy wokalista) i Johnny Phillips (perkusja) zaprosili Matta Daviesa na wolne miejsce wokalisty. Niedługo po przyłączeniu się Matta zmienili nazwę na Funeral for a Friend, wziętej od piosenki zespołu Planes Mistaken for Stars. kiedy: sobota, 22 stycznia 2022 r., godz. 19:00 gdzie: O2 Shepherds Bush Empire, London

• POLECAMY•

66 ~ wielki imprezownik

co w trawie piszczy...

POLECAMY!

Oliver Francis

Właściwie Alex Kelly – amerykański raper, producent i autor tekstów. Zaczynał grając dla społeczności SoundCloud. Jego piosenka z tamtych czasów, „Wwaavvyy”, zyskała ponad 4,7 miliona wyświetleń na jego kanale YouTube. Debiutancki album Chlorine okazał się bardzo melodyjnym i optymistycznym albumem, pochodzą z niego takie single jak „The Mud”, „Gene Simmons” i „Yee”. A Million Miles an Hour został wydany 12 października 2017 roku, a trzeci, po trasie koncertowej w Stanach Zjednoczonych i Europie, „Overdrive”, ukazał się w 2019 roku. kiedy: 22 stycznia 2022 r., godz. 18:00 gdzie: O2 Academy 2 Islington, London

Queen Extravaganza - oficjalny tribute zespołu Queen, opracowanym przez oryginalnego perkusistę zespołu, Rogera Taylora.

Oryginalni członkowie zespołu zostali wybrani w trakcie przesłuchań online.

Zespół z powodzeniem koncertuje po całym świecie, grał m.in. w Ameryce Północnej, odwiedzając dwadzieścia sześć miast w Stanach Zjednoczonych i Kanadzie. kiedy: sobota, 22 stycznia 2022 r. godz. 19:30 gdzie: Eventim Apollo, London

Our Planet Live In Concert zwidowisko przygotowane przez kompozytora i zdobywcę Oscara Stevena Price’a, zawierające spektakularne efekty wizualne i dźwiękowe oraz narrację ekranową Davida Attenborough. Wspaniała muzyka zostanie wykonana na żywo przez 44-osobową orkiestrę.

14 stycznia 2022

kiedy: niedziela, 23 stycznia 2022 r., godz. 18:00 gdzie: The O2, London

24kGoldnena „Mood”, który zajął pierwsze miejsce na amerykańskiej liście Billboard Hot 100, a także w wielu innych państwach. kiedy: poniedziałek, 24 stycznia 2022 r., godz. 19:00 gdzie: O2 Forum Kentish Town, London

The Driver Era Amerykański duet muzyki alternatywnej, składający się z braci Rocky’ego i Rossa Lynchów. Obaj są byłymi członkami nieistniejącego już zespołu pop rockowego R5. kiedy: niedziela, 23 stycznia 2022 r., godz. 19:00 gdzie: O2 Shepherds Bush Empire, London

Iann Dior właściwie Michael Ian Olmo, urodzony w Portoryko amerykański piosenkarz, raper i autor tekstów. W 2019 roku zyskał sławę dzięki swoim piosenkom „Emotions” i „Molly”.

W 2020 roku pojawił się na singlu

LP

– artystka urodzona w Huntington na Long Island. W 1996 po ukończeniu nauki w szkole ponadpodstawowej przeprowadziła się do Nowego Jorku, gdzie zaczęła występować pod pseudonimem „LP”. W 1998 pojawiła się gościnnie w ukrytym utworze „Cinderella” z płyty studyjnej Gentleman’s Blues zespołu Cracker. Do nagrania piosenki zaprosił ją David Loweryi, członek zespołu, który był pod wrażeniem piosenkarki po jednym z jej solowych występów. W 2001 wyprodukował on dla niej debiutancki album studyjny, zatytułowany Heart-Shaped Scar,

który ukazał się w 2001 nakładem wytwórni Koch Records. W czerwcu 2004 wydała drugą płytę studyjną, zatytułowaną Suburban Sprawl & Alcohol, na której znalazł się m.in. utwór „Wasted”, będący piosenką z czołówki serialu telewizyjnego Daleko od domu. Nad tworzeniem albumu współpracowała z producentką muzyczną Lindą Perry. W maju 2012 została wybrana „Artystą tygodnia” według redakcji magazynu „Vogue”.

We wrześniu 2015 wydała utwór „Muddy Waters”, który został pierwszym singlem zapowiadającym jej czwarty album studyjny. W czerwcu 2016 piosenka ta została wykorzystana w finale czwartego sezonu Orange Is the New Black, serialu Netflixa. Po nieoczekiwanym sukcesie singla „Lost on You” w grudniu 2016 został wydany czwarty album artystki pod tym samym tytułem. kiedy: wtorek, 25 stycznia 2022 r., godz. 19:00 gdzie: Eventim Apollo, London

wielki imprezownik

Lady Blackbird 27 maja 2020 roku pochodząca z Los Angeles piosenkarka Marley Munroe wydała swój debiutancki singiel. 3 września 2021 roku artystka wydała swój debiutancki krążek, „Black Acid Soul”. To album minimalistyczny, ale zarazem różnorodny, klasyczny, ale jednak współczesny, jest mostem między przeszłością a teraźniejszością. Składa się na niego 11 utworów, których brzmienie i zawarte w nich emocje mówią o głębokich, sięgających dzieciństwa muzycznych doświadczeniach Lady Blackbird. -„Nie pamiętam, żebym kiedykolwiek nie śpiewała” – mówi artystka, wspominając występy w kościele i na jarmarkach, w których brała udział od piątego roku życia. „Śpiewanie to jest to, co potrafię

Tremonti

robić i nie wyobrażam sobie robienia niczego innego.” Piosenkarka, dumna członkini społeczności LGBTQ+, to także charakterystyczna sceniczna osobowość. „Uwielbiam moje przerysowane kostiumy i całe to wyszukane dziwactwo na scenie. Mój producent, Chris Seefried przekonał mnie, że możemy mieć takie podejście, ciągle pozostając jazzmanami. kiedy: wtorek, 25 stycznia 2022 r., godz. 19:00 gdzie: In The Round Festival, Roundhouse, London

James Bay brytyjski piosenkarz, autor piosenek i gitarzysta. Dorastał w Hitchin

w hrabstwie Hertfordshire, gdzie uczęszczał do Hitchin Boys’ School oraz Brighton Institute of Modern Music. W 2015 roku wydał debiutancki album Chaos and the Calm, który zajął 1 miejsce na ;listach przebojów w Wielkiej Brytanii oraz 15 w Stanach Zjednoczonych. W 2015 podczas Brit Awards James otrzymał nagrodę krytyków. kiedy: środa, 26 stycznia 2022 r., godz. 19:00 gdzie: Lafayette, London

Stone Broken Brytyjski zespół rockowy, założony w 2013 roku. Pochodzą z Walsall, West Midlands. Zespół składa się

~ 67

z Richa Mossa na wokalu i gitarze, Chrisa Davisa (gitara prowadząca), Robyna Haycocka (perkusja i chórki) oraz Kierona Conroya (bas). Zespół wydał swój debiutancki minialbum, The Crow Flies, w 2014 roku. Ich pierwszy album, All In Time, został wydany w styczniu 2016 roku. Pod koniec 2019 roku debiutancki album został ponownie wydany przez Spinefarm i zawierał ponowne nagranie ich najbardziej znanej piosenki „Wait For You”. kiedy: czwartek, 27 stycznia 2022 r., godz. 19:00 gdzie: Electric Ballroom, London

POLECAMY!

amerykański zespół wykonujący muzykę z pogranicza rocka i heavy metalu. Powstał w 2011 roku z inicjatywy wokalisty i gitarzysty Marka Tremontiego, znanego z występów w zespołach Creed i Alter Bridge. Skład zespołu współtworzą ponadto gitarzysta Eric Friedman, perkusista Garrett Whitlock oraz basista Wolfgang Van Halen. Formacja powstała początkowo jako projekt solowy Tremontiego, jednakże ostatecznie została przekształcona w regularny zespół.

Debiutancki album projektu zatytułowany All I Was ukazał się 17 lipca 2012 roku nakładem wytwórni muzycznej FRET12. W nagraniach poza Tremontim, który zaśpiewał, zagrał na gitarze elektrycznej i basowej uczestniczyli gitarzysta Eric Friedman i perkusista Garrett Whitlock. Na potrzeby trasy koncertowej skład uzupełnił basista Brian Marshall, jednakże muzyk ostatecznie opuścił grupę jeszcze w 2012 roku. Zastąpił go znany z występów w zespole Van Halen basista – Wolfgang Van Halen, który w zespole był do 2015. Od tego czasu partie basowe w studiu grane są przez Erica Friedmana, a podczas trasy basistą jest Tanner Keegan.. kiedy: wtorek, 25 stycznia 2022 r., godz. 19:00 gdzie: O2 Shepherds Bush Empire, London

68 ~ wielki imprezownik

co w trawie piszczy...

Comeback Kid

Ross From Friends

kiedy: piątek, 28 stycznia 2022 r., godz. 19:00 gdzie: The Dome, London

Cast

kanadyjski zespół grający hardcore punk. Powstał latem 2000 roku. Po wydaniu demo w 2002 roku zainteresowało się nimi wydawnictwo Facedown Records. Razem z tą wytwórnią nagrali swój debiutancki album Turn It Around. W 2004 roku zespół ruszył w trasę po Stanach.

W listopadzie 2004 Comeback Kid znów weszli do studia, aby nagrać nowy album (Wake the Dead). Ukazał się on w lutym 2005 roku i został wydany przez Victory Records.

Zespół promował nowy krążek w Australii, Japonii i USA i Kanadzie.

W ramach trasy koncertowej Never Say Die Comeback Kid w 2010 roku zagrał w Krakowie.

Blood Red Shoes

właściwie Felix Clary Weatherall, brytyjski producent muzyczny i DJ. Podpisał kontrakt z wytwórnią Flying Lotus’ Brainfeeder i wydał swój debiutancki album Family Portrait w lipcu 2018 roku. The Guardian napisał o nim, że warty jest zobaczenia. Weatherall zaczął tworzyć muzykę pod wieloma różnymi nazwami, zanim zdecydował się w 2012 roku na obecną nazwę. Wybrał ją, ponieważ telewizor w studiu, z którego korzystał, miał w środku płytę DVD z odcinkami serialu Przyjaciele. kiedy: sobota, 29 stycznia 2022 r. godz. 19:00 gdzie: Electric Brixton, London Angielski zespół indie rockowy założony w Liverpoolu w 1992 roku przez Johna Powera (wokal, gitara) i Petera Wilkinson (wokal, bas). Pozostali członkowie, Liam „Skin” Tyson (gitara)

i Keith O’Neill (perkusja) dołączyli do Cast w 1993 roku. Ich debiutancki album All Change (1995) stał się najlepiej sprzedającym się debiutanckim albumem dla wytwórni Polydor Records. Potem nagrali Mother Nature Calls (1997) i Magic Hour (1999) i Beetroot (2001), który jednak był słaby i przyczynił się do rozpadu zespołu dwa tygodnie po jego wydaniu. Muzycy zeszli się ponownie w listopadzie 2010 roku i wydali swój piąty album Troubled Times w listopadzie 2011 roku. Noel Gallagher z Oasis opisał koncert zespołu jako „doświadczenie religijne”, krytycy nazwali ich ”The Who of the 90s”. kiedy: sobota, 29 stycznia 2022 r., godz. 19:00 gdzie: O2 Shepherds Bush Empire, London

Jay Electronica

Timothy Elpadaro Thedford, znany jako Jay Electronica, jest amerykańskim raperem i producentem mu-

zycznym. Uważany jest za jednego z najlepszych autorów tekstów swoich czasów. Zaczął rapować w wieku 10 lat. W 2007 roku wydał swój pierwszy mixtape, Act I: Eternal Sunshine (The Pledge), za pośrednictwem MySpace.

Został pobrany ponad 50 000 razy.

Współpracował z wieloma znanymi muzykami. W sierpniu 2021 roku Jay Electronica pojawił się w piosence „Jesus Lord” wydanej na albumie Kanye Westa Donda. Był związany z Erykah Badu, mają razem córkę, Mars Mekeba, urodzoną w 2009 roku. Miał też romans z Kate Emmą Rothschild, żoną Benjamina Goldsmitha, co doprowadziło do rozpadu małżeństwa Goldsmitha. kiedy: sobota, 29 stycznia 2022 r., i poniedziałek, 31 stycznia 2022 r., godz. 19.00 gdzie: Jazz Cafe, London

POLECAMY!

angielski duet grający rocka alternatywnego, założony w 2004 roku przez Stevena Ansella i Laurę-Mary Carter. Nazwa zespołu została zaczerpnięta z musicalu Ginger Rogers/Fred Astaire. Duży wpływ na twórczość grupy miał amerykański, podziemny punk oraz rock, m.in. Babes in Toyland, Nirvana, Queens of the Stone Age, Q and not U, Pixies, Fugazi i Sonic Youth. Grupa w swych tekstach wyraża gniew, frustrację, alienację, nudę, dezorientację oraz nadzieję wolności. Muzycy otwarcie popierają anty-faszystowskie kampanie, takie jak Love Music Hate Racism. Zagrali również na festiwalu feministek LadyFest. kiedy: czwartek, 27 stycznia 2022 r., godz. 19:00 gdzie: The Garage, London 14 stycznia 2022

wielki imprezownik

~ 69

POLECAMY!

Tiësto

właściwie Tijs Michiel Verwest – holenderski DJ i producent muzyczny. Uznawany za jednego z najpopularniejszych i utytułowanych DJ-ów na świecie. Wielokrotnie wyróżniony tytułem najlepszego DJ-a w plebiscycie czasopisma „DJ Magazine”, nagrodził go też magazyn „Mix” w ankiecie czytelników. Tworzył wspólnie nagrania z producentami, takimi jak Armin van Buuren (w projekcie Alibi) czy Ferry Corsten (Gouryella), a także współpracował z wykonawcami, takimi jak Timbaland, Justin Timberlake, Maxi Jazz (Faithless) oraz Madonną. Prowadzi autorską audycję radiową Tiësto’s Club Life. kiedy: czwartek, 3 lutego 2022 r., godz. 19:00 gdzie: O2 Academy Brixton, London

Turnstile

Sega Bodega

Wet Leg

Amerykański zespół hardcore punkowy z Baltimore w stanie Maryland, założony w 2010 roku. Wydali pięć singli i cztery albumy studyjne. 27 czerwca 2021 roku zespół wydał album - składankę, Turnstile Love Connection, wraz z towarzyszącym filmem krótkometrażowym w reżyserii Yatesa. Wydany zaraz potem album Glow On zyskał powszechnym uznaniem krytyków, a Rolling Stone umieścił Glow On na 8 miejscu na liście 50 najlepszych albumów 2021 roku.

Sega Bodega, a właściwie Salvador Navarrete to irlandzki producent muzyczny, piosenkarz, autor tekstów, DJ, współzałożyciel wytwórni płytowej i kolektywu Nuxxe. Znany jest ze swojego futurystycznego, basowego podejścia do muzyki elektronicznej i klubowej. Łączy elementy brytyjskiej muzyki basowej i hip-hopowej, łącząc je z trip hopem i hip hopowymi bitami. Zyskał sławę produkując utwory dla londyńskiego rapera Shygirl, przyciągając uwagę takich artystów jak Rihanna. Sega Bodega wydał dwie płyty - Salvador w 2020 roku i Romeo, w 2021 roku.

Wet leg to brytyjski zespół indie z wyspy Wight, założony przez Rhian Teasdale i Hester Chambers. Duet powstał w 2019 roku. Wydał cztery single. Już pierwszy, Chaise Longue”, zyskał uwagę mediów za miliony wyświetleń w serwisach wideo. Drugi singiel, „Wet Dream”, został wydany 28 września 2021 roku. Variety zauważył: „Rzadko zdarza się, że nowa grupa wydaje dwie piosenki i obie są świetne”.

kiedy: wtorek, 1 lutego 2022 r., godz. 19:00 i 3 lutego 2022 r., godz. 19.00 gdzie: Roundhouse, London

kiedy: środa, 2 lutego 2022 r. godz. 19:30 gdzie: Scala (King’s Cross), London

kiedy: środa, 2 lutego 2022 r., godz. 19:30 gdzie: 100 Club, London

Lowes Lowes to Evie Plumb z Kendal oraz Jamie Walker i Luke Paget z Lanca-

ster. Wracają po przerwie, niedawno wydali nowy album CamelPhat Dark Matter. „Easier”, główny singiel z albumu, był najgorętszą płytą BBC Radio 1 w dniu premiery. kiedy: środa, 2 lutego 2022 r., godz. 19:30 gdzie: Village Underground, London

Partiboi69 Partiboi69 to tajemniczy DJ pochodzący z Australii. Prowadzi również komediowy kanał na YouTube. W swoim brzmieniu łączy muzykę elektroniczną, house, techno i ghetto house. kiedy: piątek, 4 lutego 2022 r., godz. 20:00 gdzie: Printworks, London

70 ~ wielki imprezownik

co w trawie piszczy...

POLECAMY!

The Stranglers

Brytyjska grupa muzyczna założona 11 września 1974 w Guildford w hrabstwie Surrey. Początkowo zespół nazywał się The Guildford Stranglers, a jego członkami byli Hugh Cornwell (śpiew i gitara), Hans Warmling (instrumenty klawiszowe, gitary; po 2 latach zastąpił go Dave Greenfield), Jean-Jacques Burnel (gitara basowa) oraz Jet Black (perkusja). Swoją karierę zaczynali grając ponurą muzykę rockową w angielskich pubach, jednak szybko zainteresowali się innymi gatunkami muzycznymi. Po trasie koncertowej zespołu Ramones w 1976 r. zaczęli porównywać swoją muzykę do stylu punk rock, chociaż używali w swojej twórczości tak pogardzany przez styl punk syntezator. Interesowali się także muzyką new wave oraz rockiem gotyckim. Burnel powiedział kiedyś w wywiadzie: „Zdecydowanie uważam się za punkrockowca”. Przez lata ich styl muzyczny ewoluował w rejony coraz bardziej związane z klasycznym rockiem, przy czym ich znakiem rozpoznawczym była charakterystyczna gra na gitarze basowej J.J. Burnela. (styl Burnela był związany z uzyskiwaniem metalicznych dźwięków poprzez grę kostką w pobliżu mostka). kiedy: : piątek, 4 lutego 2022 r., godz. 19:00, sobota, 5 lutego, godz. 19.00 gdzie: O2 Academy Brixton, London

James Blunt Brytyjski piosenkarz, grający muzykę z pogranicza rocka, soft rocka, folk rocka z elementami soulu. Były oficer armii brytyjskiej, w 1999 roku stacjonował w oddziałach Life Guards w Kosowie. Zadebiutował albumem Back to Bedlam, który rozszedł się w Europie w nakładzie 5 mln sztuk.

Pierwszy singel „You’re Beautiful” stał się hitem, zajmując pierwsze miejsca na listach przebojów Europy, USA i Australii.

Na początku 2006 roku piosenka „You’re Beautiful” osiągnęła pierwsze miejsce na amerykańskiej liście przebojów, kiedy w Stanach Zjednoczonych miała premierę jego debiutancka płyta.

Pierwszy koncert Blunta w Polsce odbył się 19 lutego 2009 roku w Sali Kongresowej w Warszawie. 18 czerwca 2011 roku wystąpił na Life Festival 14 stycznia 2022

Oświęcim, a 7 marca 2020 w Gliwicach w ramach trasy Once Upon a Mind Tour. Wspomaga charytatywnie wiele organizacji związanych z ochroną środowiska. kiedy: sobota, 5 lutego 2022 r., godz. 18:30 gdzie: The SSE Arena Wembley, London

Cheap Trick Amerykański zespół powstały w 1975 r. Ich muzyka łączy punk-rock, pop i heavy metal. W 1977 r. grupa wydała swój pierwszy album Cheap Trick.

W tym samym roku powstała druga płyta In Color. Zespół łączy popowe dźwięki z melodyjnością Beatlesów i energią punk rocka. Był z pewnością pierwszym zespołem grającym pop-punk. Muzyka tej formacji zyskała

szczególną sławę w Japonii. Zespół wydał łącznie ponad 20 albumów i ma na koncie takie utwory jak: „The Flame”, „Can’t Stop Falling Into Love”, „Don’t Be Cruel” czy „I Want You to Want Me”. Stan Illinois uchwalił dzień 1 kwietnia dniem Cheap Trick.

Zespół zajmuje 25. pozycję na liście VH1, 100 Najlepszych Artystów Hardrockowych. kiedy: sobota, 5 lutego 2022 r., godz. 19:00 gdzie: O2 Shepherds Bush Empire, London

The Chameleons Angielski zespół post-punkowy założony w Middleton w 1981 roku. Zespół składał się z wokalisty i basisty Marka Burgessa, gitarzystów Rega Smithiesa i Dave’a Fieldinga oraz

perkusisty Johna Levera. Ich debiutancki album, Script of the Bridge,ukazał się w 1983 roku. Kolejne płyty What Does Anything Mean? i Strange Times wydali w 1985 i 1986 roku. W 1987 roku rozwiązali się z powodu nagłej śmierci menedżera zespołu.

Reaktywowali się w 2000 roku, wydając albumy Strip (2000), Why Call It Anything (2001) i This Never Ending Now (2002). Znani ze swojego klimatycznego, gitarowego brzmienia, Chameleons są uważani za jeden z najbardziej niedocenianych zespołów z Manchesteru w latach 1980. Nie osiągnęli komercyjnego sukcesu innych grup ze sceny manchesterskiej, ale i tak stali się formacją kultową. kiedy: sobota, 5 lutego 2022 r., godz. 19:00 gdzie: Islington Assembly Hall, London

wielki imprezownik

Every Time I Die

Maneskin

Amerykański zespół metalcore’owy z Buffalo w stanie Nowy Jork, założony w 1998 roku. Zdobyli uznanie za swoje energetyczne i intensywne występy na żywo. W lipcu 2008 roku podpisali kontrakt z Epitaph Records. Ich dziewiąty i najnowszy album studyjny Radical został wydany przez Epitaph w październiku 2021 roku. kiedy: sobota, 5 lutego 2022 r., godz. 19:00 gdzie: Roundhouse, London

Maneskin - (duń. światło księżyca) – włoski zespół muzyczny, założony w 2016 w Rzymie. W jego skład wchodzą: wokalista Damiano David, basistka Victoria De Angelis, gitarzysta Thomas Raggi oraz perkusista Ethan Torchio. Zespół zyskał rozgłos w 2017 roku po zajęciu drugiego miejsca w 11. sezonie programu X Factor.

Międzynarodową rozpoznawalność przyniosła im wygrana z utworem „Zitti e buoni” w finale Konkursu Piosenki Eurowizji 2021. kiedy: niedziela, 6 lutego 2022 r., godz. 19:00 gdzie: O2 Academy Brixton, London

Laurent Garnier, Dave Clarke, Elli Acula, Scan X, Black Lotus & More Radiowy i nie tylko tytan house i techno Laurent Garnier zagra w jednym miejscu ze świetnymi Davem Clarkem i berlińskim autorytetem techno Elli Aculą oraz Black Lotus. kiedy: sobota, 5 lutego 2022 r., godz. 23:00 gdzie: Fabric, London

Icarus Brytyjski zespół z Londynu, specjalizujący się w muzyce elektronicznej drum and bass z elementami eksperymentalnego jazzu i bogatym instrumentarium. Założony w 1997 roku przez kuzynów Olliego Bowna i Sama Brittona. Zespół zremiksował m.in.

Murcof, Lunz, The Creatures, Spartak i Eclectic Method Featuring Chuck D. W 2012 roku Icarus wydał eksperymentalny o nazwie Fake Fish Distribution, który wykorzystywał parametryczne techniki oprogramowania, aby umożliwić zespołowi wykonanie 1000 różnych wersji płyty, z wieloma elementami różniącymi się, takimi jak rytmiczne wzorce perkusji, parametry efektów lub kolejność melodii w utworach. Wykorzystał do tego technologię Max for Live do stworzenia oprogramowania. Również w 2012 roku Aphex Twin zlecił im zbudowanie oprogramowania dla swojego projektu Remote Orchestra, w którym kontrolował 32-osobową orkiestrę w czasie rzeczywistym, wysyłając inną muzykę do każdego z graczy na słuchawkach. Utwór został wykorzystany w jednorazowym występie w londyńskiej Barbican Hall. kiedy: niedziela, 6 lutego 2022 r., godz. 20:00 gdzie: Village Underground, London

~ 71

Brockhampton Amerykański zespół grający muzykę hip-hopową, założony w 2015 roku w San Marcos. Formacja, powstała z inicjatywy Kevina Abstracta, uformowała się na forum dyskusyjnym KanyeToThe, przez co nazywają siebie „pierwszym internetowym boysbandem”. Swój pierwszy mixtape, zatytułowany All-American Trash, wydali w 2016 roku, a pierwszy album, SATURATION, 9 czerwca 2017 roku. SATURATION II ujrzał światło dzienne 25 sierpnia 2017, a SATURATION III 15 grudnia tego samego roku. 30 marca 2018 ogłosili podpisanie kontraktu z RCA Records. kiedy: poniedziałek, 7 lutego 2022 r., godz. 19:00 gdzie: O2 Academy Brixton, London

POLECAMY!

Tarja Turunen

Tarja Turunen to fińska piosenkarka, obdarzona sopranem lirycznym sięgającym ponad trzech oktaw, wykonująca szeroko pojętą muzykę classical crossover, coś pomiędzy muzyką klasyczną a metalem. Była członkini zespołu Nightwish, w którym działała przez dziewięć lat, użyczyła głosu na pięciu albumach studyjnych grupy. Od 2005 jest solistką. kiedy: niedziela, 6 lutego 2022 r., godz. 19:00 gdzie: Electric Ballroom, London

• POLECAMY•

72 ~ wielki imprezownik

co w trawie piszczy...

Ariel Posen

Gra coś pomiędzy rock & rollem, soulem, R & B i popem inspirowanym Beatlesami. Rolling Stone nazwał go „współczesnym bohaterem gitary”, Music Radar wymienia go jako jednego z 10 najlepszych gitarzystów rockowych roku a Western Canadian Music Awards nominował go do Breakout Artist of the Year. kiedy: wtorek, 8 lutego 2022 r., godz. 19.00 gdzie: O2 Academy Islington, London

Black Country, New Road

Angielski zespół rockowy założony w Londynie w 2018 roku, w składzie: Isaac Wood (wokal, gitara), Tyler Hyde (bas), Lewis Evans (saksofon), Georgia Ellery (skrzypce), May Kershaw (klawisze), Charlie Wayne (perkusja) i Luke Mark (gitara). Ich brzmienie zostało opisane jako eksperymentalny rock a zespół jest porównywany do zespołów z lat 90., takich jak Slint.

Swój debiutancki album For the First Time wydali 5 lutego 2021 roku. kiedy: wtorek, 8 lutego 2022 r., godz. 19:00 gdzie: Roundhouse, London

Sons of the East

Australijskie trio indie folkowe założone w 2011 roku przez Nica Johnstona, Dana Wallage’a i Jacka Rollinsa.

Ich trzecie wydawnictwo, Burn Right Through, ukazało się w 2019 roku i zawierało single „Nothing Comes Easy”, „Silver Lining” i „It Must Be Luck”. Dan Condon z ABC powiedział o singlu: „It Must Be Luck jest gwarantowanym starterem na prawie każdej weselnej liście odtwarzania od tego momentu”, opisując zespół „grupę ze zgrabnymi harmoniami i naprawdę mocnymi, ładnymi piosenkami”. kiedy: 9 lutego 2022 r., godz. 19:00 gdzie: O2 Academy Islington, London

Boston Manor Brytyjski zespół rockowy założony w Blackpool, w marcu 2013 roku. W 2014 roku podpisali kontrakt z Failure

By Design Records. Brzmienie zespołu łączy estetykę emo z wpływami grunge z lat 90. i post-hardcore z początku lat 2000. Zespół został nominowany w kategorii Best British Breakthrough at Kerrang! w 2018 roku. kiedy: czwartek, 10 lutego 2022 r., godz. 18:30 gdzie: Electric Brixton, London

POLECAMY!

Ella Eyre

Eyre - brytyjska wokalistka i autorka piosenek, znana m.in. ze współpracy z zespołem Rudimental nad ich singlem „Waiting All Night” oraz z Naughty Boyem i Wizem Khalifą nad utworem „Think About It”. Dorastała na przedmieściach Ealing w zachodnim Londynie, ma afro-jamajskie, maltańskie i angielskie korzenie.

Zanim zaczęła karierę muzyczną, trenowała pływanie. Zaczynałą w grudniu 2012 roku, gościnnie, w utworze „No Angels” zespołu Bastille. W kwietniu kolejnego roku wokalistka razem z zespołem Rudimental nagrała singiel „Waiting All Night”, który dotarł do pierwszego miejsca brytyjskiej listy przebojów. Piosenka otrzymała tytuł Najlepszego brytyjskiego utworu podczas gali wręczenia Nagród BRIT Awards przyznawanych przez krajową branżę fonograficzną. Jest współautorką utworu „Black Smoke” dla niemieckiej piosenkarki Ann Sophie, z którym ta reprezentowała Niemcy podczas 60. Konkursu Piosenki Eurowizji organizowanego w Wiedniu. kiedy: czwartek, 10 lutego 2022 r., godz. 20:00 gdzie: O2 Forum Kentish Town, London

14 stycznia 2022

polecam

~ 73

74 ~ informator

I•n•f•o•r•m•a•t•o•r Polskie parafie w UK Ashton-under-Lyne

Duszpasterz: ks. proboszcz Grzegorz Januszewski (0161) 339 3047; 13 Brompton Terrace, DUKINFIELD SK16 4JT; ashton@pcmew.org; pcmashton.chrystusowcy.pl St Anne’s Church; Burlington Street, ASHTON-UNDER-LYNE, OL6 7DG; msze niedzielne: 13.00 St Peter’s Church; 16 Green Lane, STOCKPORT, SK7 4EA; msze niedzielne: sobota 18.30, niedziela 16.00 St Anne’s Church; Crescent Road, Manchester, M8 5UD; msze niedzielne: 8.30

Bedford

Duszpasterze: ks. proboszcz Janusz Kopeć – 07704141192; ks. senior Grzegorz Aleksandrowicz; parafiabedford.uk Kościół Polski pw. Sacred Heart of Jesus & St Cuthbert; Mill Street, BEDFORD, MK40 3EU; msze niedzielne: sobota 19.00, niedziela 9.30, 11.00, 19.00

Birmingham

Duszpasterze: Ks. prob.

Krzysztof Kita - 0121 643 0940; ks. asyst. Artur Kozik - 0121 643 0940; parafiabirmingham.org.uk St Michael’s Church; Moor Street, BIRMINGHAM, B4 7UG; msze niedzielne: sobota 18.00, niedziela 9,30, 11.30, 18.00

Blackburn

Duszpasterz: ks. prob.

Robert Pytel - (01254) 57067; blackburn@pcmew.org; parafiablackburn.eu; St Anne’s Church; France Street, Blackburn, BB2 1LX; msze niedzielne: 10.00 - ZAWIESZONE DO ODWOŁANIA Kaplica Domu Polskiego pw.

NMP Królowej Polski; 44 Preston New Road, Blackburn, BB2 6AH; msze niedzielne: sobota 19.00, niedziela 10.00 i 19.00 St Anne’s Church; Cobham Road, ACCRINGTON, BB5 0AH; msze niedzielne: 1. niedziela m-ca 13.00 - ZAWIESZONE DO ODWOŁANIA Holy Saviour Church; 2 Vulcan Street, Nelson, BB9 8HE; msze niedzielne: 2. i 4. niedziela m-ca 13.30 - ZAWIESZONE DO ODWOŁANIA

Bognor Regis

Duszpasterz: o. prob. Antoni Prosowicz OFM - 07515 706 746; parafiabognorregis.com Our Lady of Sorrows Church; Clarence Road, Bognor Regis, PO21 1JX; msze niedzielne: sobota 18.00, niedziela 16.00 14 stycznia 2022

St Richard’s Church; Market Avenue, Chichester, PO19 1XB; msze niedzielne: 12.00 English Martyrs Church; Goring Way, Goring-by-Sea, BN12 4UH; msze niedzielne: 1. i 3. niedziela m-ca 18.00 St. Anthony of Viareggio; Gossamer Lane, Aldwick, Rose Green, PO21 3HF; msze niedzielne: sobota 18.00, 2. i 4. niedziela m-ca 9.00

Bolton

Duszpasterz: ks. prob. Paweł Stebel - (01204) 523563; parafiabolton.co.uk Kościół Polski pw. Dobrego Pasterza; 180 High Street, Bolton, BL3 6PL; msze niedzielne: 12.00 Kaplica Domu Polskiego pw.

MB Królowej Polski; Back East Street, Bury, BL9 0RU; msze niedzielne: 10.00 St Mary’s Church; Mt Pleasant, Chorley, PR7 2SR; msze niedzielne: co dwa tygodnie - 14.00

Boston

Duszpasterze: ks. prob.

Stanisław Kowalski SChr. (01205) 619921; ks. asyst.

Damian Jędrzejak SChr. - (01205) 619921; boston@pcmew.org; parafiaboston.co.uk St. Mary Church; 24 Horncastle Road, BOSTON, PE21 9BU; msze niedzielne: 11.30, 13.00, 19.30 The Sacred Heart Church; Grosvenor Road, SKEGNESS, PE25 2DB; msze niedzielne: 15.00 The Immaculate Conception and St Norbert Church; 52 St Thomas Road, SPALDING, PE11 2XX; msze niedzielne: sobota 18.30

Bournemouth

Duszpasterz: ks. prob. Łukasz Przewieślik SChr. - (01202) 619668; bournemouth@pcmew. org; Sacred Heart Church; 1 Albert Road, Bournemouth, BH1 1BZ; msze niedzielne: 12.30 ZAWIESZONA DO ODWOŁANIA The Annunciation Church; 218 Charminster Road, Bournemouth, BH8 9RW; msze niedzielne: 9.00 St Edmund Campion Church; Castle Lane West, BOURNEMOUTH, BH8 9TN; msze niedzielne: sobota: 19.00; niedziela: 12.30; 19.00

Bradford

Duszpasterz: ks. prob.

Mirosław Sławicki - (01274) 720848; bradford@pcmew.org; parafiabradford.co.uk

Kościół polski Matki Bożej Częstochowskiej i św.

Maksymiliana Marii Kolbego; 29 Edmund Street, Bradford, BD5 0BH; msze niedzielne: sobota 18.00, niedziela 10.00, 11.15 St Marie’s Church; 2 Clarence Street, Halifax, HX1 5DH; msze niedzielne: 13.00 St Austin’s Church; 6 Wentworth Terrace, Wakefield, WF1 3QN; msze niedzielne: 15.30

Brighton

Duszpasterz: ks. prob.

Tadeusz Białas COr. - (01273) 720069; brighton@pcmew.org; parafiabrighton.org; St Mary Magdalen Church; 55 Upper North Street, Brighton, BN1 3FH; msze niedzielne: niedziela 9.00 Our Lady, Queen of Heaven Church; Stagelands, Langley Green, Crawley, RH11 7QD; msze niedzielne: niedziela 11.00 St. Agnes’ Church; 10 Whitley Road, Eastbourne, BN22 8NE; msze niedzielne: 2 i 3 niedziela m-ca 18.00 Our Lady Star of the Sea Church; 1 High Street, Hastings, TN34 3EY; msze niedzielne: 1. niedziela m-ca 18.00 St. George Church; Court Farm Road, Hove, BN3 7QR; msze niedzielne: sobota 18.30 Dom Polski w Hove; 78 Farm Road, Hove, BF3 1FD; msze niedzielne: poniedziałek 18.30; środa i piątek 10.30 St Augustine’s Church; Crescent Road, Tunbridge Wells, TN1 2LY; msze niedzielne: 4 niedziela m-ca 19.30

Bristol

Duszpasterz: ks. prob.

Jacek Michalski - (0117) 942 14 27; bristol@pcmew.org; parafiabristol.uk; Kościół Polski pw. MB Ostrobramskiej; Cheltenham Road, Bristol, BS6 5RH; msze niedzielne: sobota 19.00, niedziela 10.00, 12.30 i 15.00

Cambridge

Duszpasterz: ks. prob.

Waldemar Niewiński - (01223) 368539; cambridge@pcmew.org; parafia-cambridge.co.uk; Our Lady & The English Martyrs Church; Hills Road, Cambridge, CB2 1JR; msze niedzielne: 12.45 Kaplica polska pw. MB Królowej Polski; 231 Chesterton Road, Cambridge, CB4 1AS; msze niedzielne: sobota 18.00 St Thomas of Canterbury Church; Weeting Road, Brandon, IP27 0PT; msze niedzielne: 9.00

St Michael the Archangel Church; 82 Hartford Road, Huntingdon, PE29 1XP; msze niedzielne: 15.30

Cardiff

Duszpasterz: ks. prob. Michał Oszczudłowski - (029) 2025 3514; polskaparafiacardiff.org; Our Lady of Lourdes; Gabalfa Avenue, Gabalfa, Cardiff, CF14 2QQ; msze niedzielne: sobota 19.15, niedziela 10.30 i 12.00 St. David’s Church; Park Crescent, Newport, NP20 3AQ; msze niedzielne: niedziela 9.00 Our Lady Queen of Martyrs Church; Belmont Road, Hereford, HR2 7JR; msze niedzielne: 4. niedziela miesiąca 16.00 St Mary’s Church; Pontmorlais Road, Merthyr Tydfil, CF47 8RG; msze niedzielne: 1. niedziela miesiąca o 19.15

Corby-Kettering

Duszpasterz: ks. prob. Ryszard Taraszka 01536 203 574; corby@ pcmew.org; parafiacorby.co.uk Kościół pw. Św. Józefa Rzemieślnika; Rockingham Road, Corby, NN17 1AE; msze niedzielne: sobota 19.00, niedziela 10.30 i 16.00 St Edward the Confessor Church; 2 The Grove, Kettering, NN15 7QQ; msze niedzielne: 13.00

Coventry

Duszpasterz: ks. prob. Romuald Szczodrowski - (024) 7622 2455; coventry@pcmew.org; parafiacoventry.org.uk Kościół Polski pw. św.

Stanisława Kostki; Springfield Road, Coventry, CV1 4GR; msze niedzielne: sobota 18.00, niedziela 9.00, 11.00, 18.00

Crewe

Duszpasterz: ks. prob. Piotr Gardoń SChr. - (01270) 256284; crewe@pcmew.org; St Mary of the Immaculate Conception Church; 13 Gatefield Street, Crewe, CW1 2JP; msze niedzielne: sobota 19.00, niedziela 12.45

Derby

Duszpasterze: ks. prob. Roman Kossakowski SChr. - (01332) 364078; ks. Sebastian Ludwin SChr. - (01332) 364078; derby@ pcmew.org; parafiaderby.co.uk; Kościół Polski pw. św.

Maksymiliana Kolbe; 9 Gordon Road, Derby, DE23 6WR; msze niedzielne: niedziela 9.00, 10.30, 12.00 (od września do lipca); 18:00

St Mary and Modwen Church; 78A Guild Street, Burton-uponTrent, DE14 1NB; msze niedzielne: 14.00 - ZAWIESZONA DO ODWOŁANIA St. Joseph the Worker; Mount Street, Winshill; DE15 0JA; msze niedzielne: sobota 18:00 (od września do lipca)

Doncaster

Duszpasterz: ks. prob. Daniel Głoćko SChr. - 07564 413154; doncaster.eparafia.pl; St Peter in Chains Church; St Peter in Chains, Doncaster, DN1 2AA; msze niedzielne: sobota 17.00, niedziela 8.00, 12.00 Sacred Heart Church; Market Street, Hemsworth, WF9 4LB; msze niedzielne: brak St Bede’s Church; Station Road, Rotherham, S60 1HF; msze niedzielne: 11.15 - ZAWIESZONA DO ODWOŁANIA

Dunstable

Duszpasterze: ks. prob. Piotr Redliński SChr. - (01582) 662807; ks. Krzysztof Sanda SChr.; ppld. co.uk; Kościół Polski pw. MB Częstochowskiej; 17 Victoria Street, Dunstable, LU6 3AZ; msze niedzielne: sobota 17.00, niedziela 9.00, 11.00, 17.30 - ZNIESIONA DO ODWOŁANIA, 19.00 OD 19 WRZEŚNIA SOBOTA 17:00 NIEDZIELA 8:30, 10:00, 11:30 ORAZ 19:00 The Holy Ghost Church; 33 Westbourne Road, LUTON, LU4 8JD; msze niedzielne: niedziela 19.00 - ZNIESIONA DO ODWOŁANIA St. Augustine’s Church; Langcliffe Drive, Heelands, MILTON KEYNES, MK13 7LA; msze niedzielne: niedziela 14.00 OD 19 WRZEŚNIA SOBOTA 19:00 NIEDZIELA 14:00

Enfield

Duszpasterz: ks. prob. Maciej Michałek – 07470804568; enfield@pcmew.org; parafiaenfield.org; Holy Family Chapel; 52 London Road, Enfield, EN2 6EN; msze niedzielne: sobota 18.00 i niedziela 9.00 St Monica’s Church; 1 Stonard Road, Palmers Green, London, N13 4DJ; msze niedzielne: niedziela 15.30

London – Forest Gate

Duszpasterz: ks.prob. Cezary Kraczkowski SChr. - (020) 8599 1445; parafiailford.co.uk;

informator GOODMAYES; High Road, Goodmayes, Ilford, IG3 8SH; msze niedzielne: 13.00 Immaculate Conception and St Joseph Church; 204 High Street, Waltham Cross, EN8 7DP; msze niedzielne: sobota 20.00, niedziela 10.00 Most Holy Redeemer; Petersfield Avenue, Harold Hill, ROMFORD, RM3 9PB; msze niedzielne: 15.30 UPTON PARK; 555 GREEN STREET, E13 9BF, UPTON PARK; msze niedzielne: 18.00

Gloucester

Duszpasterz: ks. prob. Dariusz Mazur - (01452) 523839; gloucester@pcmew.org St. Thomas More Catholic Centre; Princess Elizabeth Way, Cheltenham, GL51 7RA; msze niedzielne: 9.30 St Peter’s Church; London Road, Gloucester, GL1 3EX; msze niedzielne: sobota 19.30, niedziela: 12.30 Sacred Heart of Jesus and Mary Church; Moorend Road, Charlton Kings, Cheltenham, GL53 9AU; msze niedzielne: 16.15

Great Missenden

Duszpasterz: ks. prob. Roman Werner SChr. - (01494) 868248; tchr.org/amersham Immaculate Heart of Mary Church; 23 High Street, Great Missenden, HP16 9AA; msze niedzielne: 12.20 (oprócz 1. niedzieli m-ca) St Aidan’s Church; Finch Lane, Little Chalfont, HP6 5LF; msze niedzielne: 9.00 Holy Rood Church; Exchange Road, Watford, WD18 0PJ; msze niedzielne: 14.15 St. Columba Church; 432 Berkhamstead Road, CHESHAM, HP5 3HQ; msze niedzielne: 1. niedziela m-ca godz. 12.00

High Wycombe

Duszpasterz: ks. prob. Andrzej Neblik - (01494) 462994; parafiahighwycombe.org.uk Our Lady of Lourdes Church; 69 Camborne Avenue, Aylesbury, HP21 7UE; msze niedzielne: 8.30 Polski Dom; High Wycombe, HP13 7JF; msze niedzielne: 12.00, 18.00

Huddersfield

Duszpasterze: ks. prob. Józef Wacławik CHS - (01484) 420474; ks. kapelan Jan Wojczyński SChr. (01484) 531452; huddersfield@ pcmew.org Kościół Polski pw. MB Częstochowskiej, Królowej Polski; 88 Fitzwilliam Street, Huddersfield, HD1 5BB; msze niedzielne: niedziela: 11.15, 15.30, środa: 19.00, sobota: 12.00

Hull

Duszpasterz: ks. prob. Mariusz Gutowski SChr. - (01482) 341472; parafia.hull.pl St Wilfrid’s Church; 200 The Boulevard, Hull, HU3 3EL; msze niedzielne: 17.00

St Vincent’s Church; Queens Road, Hull, HU5 2QP; msze niedzielne: sobota 18.30 St Peter’s Church; Castle Road, Scarborough, YO11 1TH; msze niedzielne: 9.30 St George’s Church; Peel Street, York, YO1 9PZ; msze niedzielne: 13.30

Ilford Park

Duszpasterz: ks. prob. Marcin Wysocki - (01626) 332043; parafiawdevon.ucoz.net Kaplica pw. Chrystusa Króla i MB Ostrobramskiej Church; Ilford Park Polish Home, Stover, Newton Abbot, TQ12 6QH; msze niedzielne: 10.30 - we Mszy św. uczestniczą tylko rezydenci domu Ilford Park Polish Home The Sacred Heart Church; The Sacred Heart Church; 25 South Street, Exeter, EX1 1EB; msze niedzielne: 13.15 Assumption of Our Lady Church; 76 Abbey Road, Torquay, TQ2 5NJ; msze niedzielne: 18.30 St Joseph Church; 1 Stavordale Rd, WEYMOUTH, DT4 0AB; msze niedzielne: 15.00 (spowiedź od 14:30)

Ipswich

Duszpasterz: ks. prob. Paweł Nawłoka - 07486 880441; 82 Wellesley Road; IPSWICH, IP4 1PH; parafiaipswich.pl St Mary’s Church; 322 Woodbridge Road, Ipswich IP4 4BD; msze niedzielne: sobota 18.00, niedziela 12.00 Our Lady Queen of Peace Church; The Avenue, Braintree, CM7 3HY; msze niedzielne: niedziela 16.30 St Edmund’s Church; 21 Westgate Street, Bury St Edmunds, IP33 1QG; msze niedzielne: 2. i 4. sobota m-ca godz. 16.00 St James the Less Church; 51 Priory Street, Colchester, CO1 2QB; msze niedzielne: niedziela 14.00

Jersey

Duszpasterz: ks. prob. Jacek Małecki - 07797 778 786 St Mary’s and St Peter’s Church; Wellington Road, St Helier, JE2 4RJ; msze niedzielne: 9.00 St Thomas Church; 17 Val Plaisant, St Helier, JE2 4TA; msze niedzielne: 19.30

Kidderminster

Duszpasterz: ks. prob. Marek Ogorzały SChr. - (01562) 745914; kidderminster@pcmew.org; parafiakidderminster.org.uk Kościół Polski pw.MB Ostrobramskiej; 50 Pitt Street, Kidderminster, DY10 2UN; msze niedzielne: sobota 18.00, niedziela 10.00, 18.00 St George Church; 1 Sansome Place, Worcester, WR1 1UG; msze niedzielne: niedziela 14.00

Lancaster

Duszpasterz: ks. prob.

Ryszard Sadecki SChr. - (01524)

39820; lancaster@pcmew.org; kosciolwlancaster.org.uk Kościół Polski pw. MB Królowej Polski; Nelson Street, Lancaster, LA1 1PT; msze niedzielne: sobota 18.30, niedziela 9.30 Our Lady and St Joseph Church; The Rectory, Warwick Square, CARLISLE, CA1 1LB; msze niedzielne: 13.00 St Patrick’s Church; St John’s Road, MORECAMBE, LA3 1EX; msze niedzielne: niedziela 18.30 St Catherine’s Church; Drovers Lane, PENRITH, CA11 9EL; msze niedzielne: 1. niedziela m-ca 15.30 - ZAWIESZONO DO ODWOŁANIA Our Lady of Windermere Church; Lake Road, WINDERMERE, LA23 2EQ; msze niedzielne: sobota 16.00

Laxton Hall

Duszpasterze: ks. kapelan Andrzej Budzyński - (01780) 444242; ks. rezydent Jan Szponar Kaplica Polska pw.

Niepokalanej Maryi, Matki Kościoła; Laxton Hall, Laxton, Corby, NN17 3AU; msze niedzielne: 12.00

Leeds

Duszpasterz: ks. prob. Jan Zaręba - (0113) 262 3220; parafialeeds.com Kościół Polski pw. MB Częstochowskiej i św.

Stanisława Kostki; Newton Hill Road, Leeds, LS7 4JE; msze niedzielne: sobota 18.30, niedziela 9.30, 11.00, 19.00 St Roberts Church; Robert Street, Harrogate, HG1 1HP; msze niedzielne: 1. i 3. niedziela miesiąca 16.30 St Joseph’s Church; Back Street, Pontefract, WF8 1NL; msze niedzielne: 2. niedziela m-ca 16.15

Leicester

Duszpasterz: ks. prob.

Tadeusz Kordys - (0116) 221 7006; leicester@pcmew.org; leicesterpolonia.co.uk Kościół polski pw. Nawrócenia św. Pawła; Wakerley Road, Leicester, LE5 4WD; msze niedzielne: sobota 18.00, niedziela 8.45, 11.15, 17.00

Letchworth

Duszpasterz: Ks. Prob. Cezary Komosiński – 07519059276; letchworth@pcmew.org; parafialetchworth-albert.co.uk St Hugh of Lincoln Church; 84 Pixmore Way, Letchworth, SG6 3TP; msze niedzielne: 13.00 SS Alban’s and Stephens Church; 14 Beaconsfield Road, ST ALBANS, AL1 3RB; msze niedzielne: 2. i 4. niedziela m-ca 16.00 St Mary Church; 26 Salisbury Square, HATFIELD, AL9 5JD; msze niedzielne: 18.00 Our Lady Queen of all Creation; St Albans Road, Hemel Hempstead, HP3 8PG; msze niedzielne: 1. i 3. niedziela m-ca 16.00

St Hilda Church; 9 Breakspear, Stevenage, SG2 9SQ; msze niedzielne: sobota godz. 17.00

London – Balham

Duszpasterze: ks. prob.

Władysław Wyszowadzki - (020) 8672 5070; ks. Aleksander Dasik (020) 8767 0358; ks. senior Teodor Bartnik; balham@pcmew. org; parafia-balham.co.uk Kościół Polski pw. Chrystusa Króla; 232-234 Balham High Road, London, SW17 7AW; msze niedzielne: 9.30, 10.45, 12.00, 18.00 Kaplica polska osiedla św.

Antoniego; 47-49 Foxbourne Road, London, SW17 7AW; msze niedzielne: 8.30

London – Croydon

Duszpasterze: ks. prob. Jerzy Mikrut - (020) 8653 8701; ks.

Bartosz Kasprzyszak; croydon@ pcmew.org; parafia-croydon.co.uk Kościół polski pw. Jezusa Miłosiernego; 6-8 Oliver Grove, London, SE25 6EJ; msze niedzielne: sobota 18.30, niedziela 8.30, 10.00, 18.00 Holy Innocents Church; 192 Selhurst Road, London, SE25 6XX; msze niedzielne: 12.00

London – Devonia

Duszpasterze: ks. prob. Bogdan Kołodziej - 08444874288; ks.

Tomasz Mężyk; devonia@pcmew. org; parafia-devonia.org.uk Kościół Polski pw. MB Częstochowskiej i św.

Kazimierza; 2 Devonia Road, Islington, LONDON, N1 8JJ; msze niedzielne: sobota 18.00, niedziela 9.00, 11.00, 12.30 - ZAWIESZONA DO ODWOŁANIA, 15.00, 19.00

London – Ealing

Duszpasterze: ks. prob. Michał Kozak MIC - (020) 8567 1746; ks. Wiktor Gumienny MIC (020) 8567 1746; ks. senior Jerzy Januszkiewicz - (020) 8621 5260; ks. Klaudiusz Rokicki MIC - (020) 8567 1746; ks. Piotr Szyperski MIC - (020) 8567 1746; ealing. office@gmail.com; parafiaealing. co.uk Kościół polski pw. NMP Matki Kościoła; 2 Windsor Road, LONDON, W5 5PD; msze niedzielne: sobota 19.00, 20.30 (Windsor Hall) MSZA NA WINDSOR DLA NEOKATECHUMENATU ZAWIESZONA DO ODWOŁANIA, niedziela 8.30, 10.00, 11.30, 13.00, 14.30, 17.15, 19.00, 20.30 Uwaga! Kościół otwierany jest 15 minut przed Mszą Świętą i zamykany bezpośrednio po mszy do dezynfekcji.

Kaplica domu polskiego, Kolbe House; 18 Hanger Lane, LONDON, W5 3HH; msze niedzielne: sobota 16.30 ZAWIESZONE DO ODWOŁANIA Divine Mercy Apostolate; 1 Courtfield Gardens, LONDON, W13 0EY; msze niedzielne: 10.00 ZAWIESZONE DO ODWOŁANIA Kaplica Sióstr Imienia Jezus; 57 Mount Park Road, LONDON,

~ 75

W5 2RU; msze niedzielne: sobota - 17.00 ZAWIESZONE DO ODWOŁANIA

London – HighgateFinchley

Duszpasterz: ks. prob.

Marek Gałuszka - (020) 8371 0189; highgate@pcmew.org; finchleyparish.co.uk St Joseph’s Retreat Church; Highgate Hill, LONDON, N19 5NE; msze niedzielne: 13.30 St Mary Magdalene Church; 6 Athenaeum Road, London, N20 9AE; msze niedzielne: 16:00 St Philip the Apostle Church; Gravel Hill, Finchley, LONDON, N3 3RJ; msze niedzielne: 18.30

London – Hammersmith

Duszpasterze: ks. prob. Marek Reczek - (020) 8743 8848; ks. asyst. Zygmunt Zapaśnik 0208 743 88 48; hammersmith@ pcmew.org; bobola.church Kościół Polski pw. św.

Andrzeja Boboli; 1 Leysfield Road, LONDON, W12 9JF; msze niedzielne: sobota 18.00, niedziela 8.30, 10.00, 12.00, 18.00 Our Lady Queen of the Apostles Church; 15 The Green, HESTON, TW5 0RL; msze niedzielne: 15.00 - ZAWIESZONE DO ODWOŁANIA

London – Lewisham

Duszpasterz: ks. prob. Dawid Jasiński - (+44) 07448583386; lewisham@pcmew.org St. William of York; 4 Brockley Park, Forst Hill, London, SE 23 1PS; msze niedzielne: sobota 19.30 Kaplica Domu Polskiego pw. św.

Jana Bosko; 8A Waldram Park Road, Forest Hill, LONDON, SE23 2PN; msze niedzielne: 9.00 Our Lady Help of Christians; 127 Mottingham Rd, London, SE9 4ST; msze niedzielne: godz. 13.00

London – South Kensington

Duszpasterz: ks. prob. Bartosz Rajewski - 07449 801 752; chaplaincy@pcmew.org; parafiakensington.uk Little Brompton Oratory; Brompton Road, London, SW7 2RP; msze niedzielne: Z uwagi na pandemię COVID-19, Little Brompton Oratory pozostaje zamknięte od odwołania.

Msze św. celebrowane są w następujących miejscach: Niedziela, godzina 12.00 - St. Patrick Church, 167 West Hendon Broadway, NW9 7EB (Msze św. także w poniedziałki i środy o godz. 19.00 - wcześniej od godz. 18.00 - adoracja); Niedziela, godzina 18.00 (od 4 października 2020 r. - godzina 14.00) - Maria Assumpta Chapel, 23 Kensington Square, W8 5HN.

London – Putney

Duszpasterze: ks. prob. Andrzej Zuziak SChr. - 020 8788 3933; ks.

Leszek Rygiewicz SChr.; putney@ pcmew.org; parafiaputney.co.uk

76 ~ informator Kościół Polski pw. św. Jana Ewangelisty; St John’s Avenue, LONDON, SW15 6AJ; msze niedzielne: sobota 18.00, niedziela 8.30, 10.00, 11.30, 13.00, 18.00 Christ the King Church; The Crescent, Wimbledon Park, LONDON, SW19 8AJ; msze niedzielne: 12.45 - ZAWIESZONE DO ODWOŁANIA

London – Willesden Green

Duszpasterze: o. prob. Adam Tomaszewski SJ - (020) 8452 4304; o. Leszek Szuta SJ; o. Adam Baczewski SJ; willesden.green@ pcmew.org; polishjesuits.co.uk St. Francis of Assisi Church; Cullingworth Rd, LONDON, NW10 1NR; msze niedzielne: sob.19.00, niedz. 9.00, 10.30, 12.00, 19.00 Kaplica domu polskiego pw.

MB Miłosierdzia; 182 Walm Lane, LONDON, NW2 3AX; msze niedzielne: 10.30, 12.00

Manchester

Duszpasterze: ks. prob. Karol Rogasik SChr. - (0161) 226 1588; ks. Wojciech Rożdżeński SChr. - (0161) 226 1588; ks. senior Edward Sopala SChr. - (0161) 226 1588; ks. senior Stanisław Leniart - (0161) 226 1588; parafiamanchester.pl Kościół Polski pw. Miłosierdzia Bożego; 196 Lloyd Street North, Manchester, M14 4QB; msze niedzielne: sobota 19.00, niedziela 8.00, 10.00, 12.00 oraz 19.00

Mansfield

Duszpasterz: ks. prob.

Kazimierz Bidziński - (01623) 626470; mansfield@pcmew.org; parafia-mansfield.co.uk/ Kościół Polski pw. Św. Barbary; Windmill Lane, MANSFIELD, NG18 2AL; msze niedzielne: sobota 18.30, niedziela 9.30, 11.15 St Joseph the Worker Church; 101 Winfield Avenue, WORKSOP, S81 0SF; msze niedzielne: 16.00

Melton Mowbray

Duszpasterz: ks. prob. Krzysztof Zalewski - (01664) 562101 Kościół Polski pw. MB Częstochowskiej; 82 Sandy Lane, Melton Mowbray, LE13 0AW; msze niedzielne: sob. 18.00, niedz. 11.00 Dom Polski; True Lovers Walk, Loughborough, LE11 3DB; msze niedzielne: 09.00

Godalming

Duszpasterz: ks. prob.

Tomasz Kocjan - 01483 497860; parafiamilford.org.uk St Edward the Confessor; Sutton Park, Sutton Green, GUILDFORD, GU4 7QN; msze niedzielne: Sobota o 18.00 St Joseph’s Church; Portsmouth Road, Milford, GU8 5DY; msze niedzielne: niedziela: 8.15; 18.00 St John the Evangelist Church; 3 Springfield Road, Horsham, RH12 2PJ; msze niedzielne: 13.00 St Tarcicius Church; 227 London Road, Camberley GU15 3EY; msze niedzielne: 2. niedz. m-ca: 11.00 14 stycznia 2022

Newcastle-upon-Tyne

Duszpasterz: ks. prob. Jan Świętek - (0191) 273 3575; newcastle@ pcmew.org; parafianewcastle. org.uk Kaplica Polska pw. MB Częstochowskiej; 2 Maple Terrace, Newcastle upon Tyne, NE4 7SF; msze niedzielne: 1 i 2 sobota m-ca godz. 18.00; 2, 3 i 4 niedziela m-ca godz. 09.00; wszystkie niedz.m-ca godz. 18.00 St Patrick Church; Victoria Road, CONSETT, DH8 5AX; msze niedzielne: 3 niedz. m-ca godz. 13.00 St Teresa Church; Harris Street, DARLINGTON, DL1 4NL; msze niedzielne: 1 niedziela m-ca godz.

08.45; 2 niedziela m-ca godz.

13.00; 4 sobota m-ca godz. 18.00 St Wilfrid Church; Sunderland Road, GATESHEAD, NE8 3QR; msze niedzielne: wszystkie niedziele m-ca godz. 11.00 The Sacred Heart Church; Linthorpe Road, MIDDLESBROUGH, TS5 6LD; msze niedzielne: 3 sobota m-ca godz.

18.00; ostatnia niedziela m-ca godz. 14.00

Northampton

Duszpasterz: ks. prob. Janusz Zbroniec - 07758 689059; parafianorthampton.pl Kościół Polski pw. św.

Stanisława i św. Wawrzyńca; Duke Street, Northampton, NN1 3BA; msze niedzielne: 9,00, 10.30, 19.00 St Augustine’s Church; 32 London Road, Daventry, NN11 4BZ; msze niedzielne: sobota przed 1. i 3. niedzielą m-ca 18.30 Our Lady of the Sacred Heart Church; 82 Knox Road, Wellingborough, NN8 1JA; msze niedzielne: sobota przed 2. i 4. niedziela m-ca 20.00, niedziela 12.30

Northolt

Duszpasterz: ks. prob. Witold Kapuściński - (020) 8993 0097; northolt@pcmew.org; parafiaojcapio.com St. Bernard Church; 17 Mandeville Road, NORTHOLT, UB5 5HE; msze niedzielne: 17.00 St Lawrence Church; 9 The Green, FELTHAM, TW13 4AF; msze niedzielne: 13.00 Holy Family Church; Vale Lane, London, W3 0DY; msze niedz.: 10.00

Northwich

Duszpasterz: ks. prob. Grzegorz Kozieński SChr. - (01606) 42877; liverpool.chrystusowcy.pl Kościół polski pw. MB Częstochowskiej; 107 London Road, Northwich, CW9 8AT; msze niedzielne: sobota 18.00, niedziela 10.00 St. Patrick Church; Park Place, Liverpool, L8 5UX; msze niedzielne: niedziela 13.00 St Stephen, First Martyr Church; 101 Sandy Ln, Warrington WA2 9HS; msze niedzielne: 15.30

Norwich

Duszpasterz: ks. prob.

Waldemar Haręza - (01603) 928622; norwich@pcmew.org St John the Baptist Church; St Giles’ Gate, Norwich, NR2 2PA; msze niedzielne: sobota 16.00 Methodist Church; 72 High Street, WATTON, IP25 6AH; msze niedzielne: Sobota 18.30 ZAWIESZONE DO ODWOŁANIA St Thomas of Canterbury Church; Brandon Road, IP27 0PT Brandon; msze niedzielne: niedziela 09.00 St. Williams Way - Churchfield Green Our Lady’s; Norwich NR7 0AH; msze niedzielne: 11.30

Nottingham

Duszpasterze: ks. prob.

Krzysztof Kawczyński - (0115) 960 4740; ks. Janusz Sroka – (0115) 962 37 13; nottingham@ pcmew.org; parafianottingham. org.uk Kościół Polski pw. MB Częstochowskiej; 2 Sherwood Rise, Nottingham, NG7 6JN; msze niedzielne: sobota 18.30, niedziela 9.30, 11.00, 12.30 i 18.30

Oxford

Duszpasterz: prob. ks. dr Edward Rusin - (01865) 510354, 07842901275; oxford@pcmew. org; parafiaoxford.co.uk Corpus Christi Church; Margaret Road, Oxford, OX3 8AJ; msze niedzielne: środa, 1. piątek m-ca godz. 19:00 i sobota - godz. 18:00 St. Anthony of Padua Church; 115 Headley Way, Oxford, OX3 7SS; msze niedzielne: 12.00 Our Lady & St. Edmund; 1 Radley Road, ABINGDON, OX14 3PL; msze niedzielne: 14.00 St John the Baptist Church; Alexandra Road, Andover, SP10 3AD; msze niedzielne: 2. i 4. niedziela m-ca 18.00 ZAWIESZONE DO ODWOŁANIA

Penrhos

Duszpasterze: ks. kapelan Ryszard Hanaczewski - (01758) 461310; ks. senior Władysław Marmol; penrhos@pcmew.org Kościół osiedla polskiego pw.

Our Lady and St Cynfil; Penrhos Home, Pwllheli, LL53 7HN; msze niedzielne: niedziela 9.30

Peterborough

Duszpasterze: ks. prob. Paweł Urbanek SChr. - (01733) 552726; ks. asyst. Arcenio Fialek SChr.; peterborough@pcmew.org; pmkpeterborough.pcmew.org Our Lady of Lourdes Church; Welland Road, Dogsthorpe, Peterborough, PE1 3SP; msze niedzielne: sobota 19.15, niedziela 10.45, 12.30, 19.15 Our Lady and St Charles Borromeo Church; 63 Queens Road, Wisbech, PE13 2PH; msze niedzielne: 15.30 (daty mszy: 01 i 15 listopada)

Preston

Duszpasterz: ks. prob. Paweł Szatlewski - (01772) 700231; smgpreston.org.uk St Maria Goretti Church; Gamull Lane, PRESTON, PR2 6SJ; msze niedzielne: sobota 17.30, niedziela 12.00; dodatkowa msza św.: niedziela 17.30 St Marie-on-the-Sands Church; 25 Seabank Road, Southport, PR9 0EJ; msze niedzielne: St Cuthbert’s Church; Lytham Road, South Shore, Blackpool, FY1 6BS; msze niedzielne: 15:30

Reading

Duszpasterze: ks. prob. Rafał Jarosławski - (0118) 375 7587; ks. senior Edward Stachurski - (0118) 375 7587; reading@pcmew.org; parafiawreading.net Kościół polski pw. Najśw. Serca Pana Jezusa; 61 Watlington Street, Reading, RG1 4RF; msze niedzielne: sobota 18.00, niedziela 9.00, 11.00, 18.00 The Holy Ghost Church; Sherborne Road, Basingstoke, RG21 5TD; msze niedzielne: 3 sobota m-ca 18.00

Rochdale

Duszpasterz: ks. prob. Wojciech Świątkowski SChr - 01706 345 950; rochdale@pcmew.org Kaplica Polska pw. MB Częstochowskiej; Polish Catholic Centre, Manchester Road, Rochdale, OL11 4LX; msze niedzielne: 10.00 St Patrick’s Church; 40 Union Street West, Oldham, OL8 1DL; msze niedzielne: 12.30

Rugby

Duszpasterz: ks. prob.

Władysław Liptak - (01788) 560478 St Marie’s Church; Dunchurch Road, Rugby, CV22 5EL; msze niedzielne: 12.30 Kapilca polska pw Miłosierdzia Bożego; 17 Lawford Road, Rugby, CV21 2EB; msze niedzielne: 18.00 St Joseph’s Church; Avon Dassett, SOUTHAM, CV47 2AR; msze niedzielne: 1. i 3. niedz. m-ca 15.15 St Joseph the Worker Church; Edmunds Road, BANBURY, OX16 0PP; msze niedzielne: 2. niedziela m-ca 15.15 St John the Evangelist Church; 25 South Bar Street, BANBURY, OX16 9AF; msze niedzielne: ostatnia niedziela m-ca 15.15 Kaplica polska pw. Chrystusa Ukrzyżowanego; Polish Catholic Centre, 54 High Street, Leamington Spa, CV31 1LW; msze niedzielne: sobota 17.30 ZAWIESZONA DO ODWOŁANIA, niedziela 10.15

Scunthorpe

Duszpasterz: ks. prob.

Włodzimierz Pająk SChr. - (01724) 855698 Holy Souls’ Church; Frodingham Road, Scunthorpe, DN15 7TA; msze niedzielne: 16.30 St Joseph and St Thomas of Canterbury Church; 143 Pasture

Road, Goole, DN14 6DP; msze niedzielne: 1. sobota m-ca 20.00 ZAWIESZONA DO ODWOŁANIA St. Mary on the Sea; Heneage Road, Grimsby, DN32 9DZ; msze niedzielne: 9.00 St Hugh’s Church; 34 Broadgate, Lincoln, LN2 5AQ; msze niedzielne: 12.15

Sheffield

Duszpasterz: ks. prob.

Leszek Seweryn - (0114) 263 1688; sheffield@pcmew.org; lpcmsheffield.com St Charles Borromeo Church; St Charles Street, Attercliffe, Smsze niedzielne: sobota 18.30, niedziela 09.00; 10.30; 12.00; 13.30 Church of the Holy Rood; George Street, Barnsley, S70 1AX; msze niedzielne: 16.00 - ZAWIESZONE DO ODWOŁANIA The Annunciation Church; 2 Spencer Street, Chesterfield, S40 4SD; msze niedzielne: 13.00 ZAWIESZONE DO ODWOŁANIA

Slough

Duszpasterz: ks. prob. Leszek Buba - 01753 533 861; (01753) 533861; slough@pcmew.org; parafiaslough.org Kościół polski pw. Miłosierdzia Bożego i Matki Bożej Królowej Polski; 48 Pitts Road, Slough, SL1 3XH; msze niedz.: sobota 18.00, niedziela 8.00, 10.00, 12.00, 18.00 St. Tarcisius Church; 227 London Road, Camberley, GU15 3EY; msze niedzielne: czwarta niedziela miesiąca o godz. 14.00

Southampton

Duszpasterz: ks. Mariusz Urbanowski SChr. - (023) 8178 6316; southampton@pcmew.org; southampton.chrystusowcy.pl St Edmund’s Church; The Avenue, Southampton, SO15 2EQ; msze niedzielne: msze niedzielne: sobota 17.30 i 19.00 Holy Cross Church; 53 Leigh Road, Eastleigh, SO50 2EQ; msze niedzielne: msze niedzielne: 8.30 Holy Family Church; 4 Redbridge Hill, Millbrook, Southampton, SO16 4PL; msze niedzielne: msze niedzielne: 17:30 i 19:00 St. Joseph’s Catholic Church; 48 Bugle St, Southampton, SO14 2AH; msze niedzielne: czwartek i piątek 19.00

Southend-on-Sea

Duszpasterz: ks. prob. Wojciech Mozdyniewicz - 07566 229 699; southend@pcmew.org The Most Holy Trinity; 71 Wickhay, Basildon, SS15 5AD; msze niedzielne: wszystkie niedziele za wyjątkiem 2. niedzieli m-ca 12.30 sobota przed 2. niedzielą m-ca 19.30 Our Lady Immaculate and Holy Name Church; 178 New London Road, Chelmsford, CM2 0AR; msze niedzielne: niedziela o 16.00 ZAWIESZONA DO ODWOŁANIA Sacred Heart Church; 418 South Church Road, Southend on Sea, SS1 2QB; msze niedzielne: 9.00 Our Lady Help of Christians and St Helen; 27 Milton Rd, Westcliff-

informator on-Sea, SS0 7JP; msze niedzielne: sobota godz. 17.30

Stoke-on-Trent

Duszpasterz: ks. prob.

Jacek Jabłoński - (01782) 411195; stoke@pcmew.org; parafiastokeontrent.pcmew.org Our Lady of Perpetual Succour Church; Masterson Street, Fenton, ST4 3QB; msze niedzielne: 11.00, 14.00 i 19.00 St Mary’s Church; Compton Road, Leek, ST13 5NH Msze niedzielne: sobota 16.30

Swansea

niedzielne: soboty o godz. 17:30 przed 2 i 4 niedzielą m-ca.

Our Lady of Peace Church; Waunt-lan-yr-afon Road, Llanelli, SA15 3AB; msze niedzielne: 12.00

Swindon

Duszpasterz: ks. prob.

Jarosław Kozak - (01793) 531257; swindon@pcmew.org; parafiaswindon.com Kościół katolicki p.w. św.

Jana Pawła II; Whitbourne Avenue, Swindon; SN3 2JX; msze niedzielne: sobota 18.00, niedziela 8.00, 09.30, 10.30, 12.30 St Peter’s Church; 7 St Peter’s Road, Cirencester, GL7 1RE; msze niedzielne: 1. sobota miesiąca 16.00 - ZAWIESZ. DO ODWŁ.

St George Church; Billet Street, Taunton, TA1 3NN; msze niedzielne: 12.00 St Joseph Church; 9 Binford Place, Bridgwater, TA6 3NJ; msze niedzielne: sobota 18.30 The Holy Ghost Church; 73 Higher Kingston, Yeovil, BA21 4AR; msze niedzielne: 16.30 Corpus Christi; Ellenborough Park, WESTON SUPER MARE BS23 1XW; msze niedzielne: 9.00

Telford – Stafford

St Austin’s Church; 82 Wolverhampton Road, STAFFORD, ST17 4AW; msze niedzielne: 12.30 St Patrick’s Church; King Street, Wellington, TELFORD, TF1 3AP; msze niedzielne: 17.00

Trowbridge

Duszpasterz: ks. prob. Zbigniew Zybała - (01225) 752930; trowbridge@pcmew.org Sala ośrodka Lokalnej PMK pw.

MB Częstochowskiej; 6 Waterworks Road, Trowbridge, BA14 0AL; msze niedzielne: 10.00, 19.00 St John the Evangelist Church; South Parade, Bath, BA2 4AF; msze niedzielne: 12.30 St Catharine’s Church; 4 Park Road, Frome, BA11 1EU; msze niedzielne: 1. sobota m-ca 18.00 St Osmund’s Church; 95 Exeter Street, Salisbury, SP1 2SF; msze niedzielne: 2. niedziela m-ca 16.00

~ 77

St Michael’s Church; 6 Park Road, SHEPTON MALLET, BA4 5BP; msze niedzielne: 1. sobota m-ca 16.00

West Bromwich

Duszpasterz: ks. prob. Ireneusz Maraszkiewicz - (0121) 532 4548; 18 Fitzguy Close, WEST BROMWICH, B70 6RU St Michael and the Holy Angels Church; 260 High Street, , B70 8AQ; msze niedz.e: 14.00 i 16.00 St. Thomas of Canterbury; Dartmouth Avenue, WALSALL, WS3 1SP; msze niedzielne: 12.00

Wolverhampton

Duszpasterz: ks. prob. Wiesław Garbacz - (01934) 629865; tauntonparafia.co.uk

Duszpasterze: ks. prob. Michał Łatuszyński - 07926 044 405; ks. senior Jan Główczyk 01785 748 891; stafford@pcmew.org; parafia-stafford.pcmew.org Our Lady of Pity; Meadow Farm Drive, Harlescott, Shrewsbury, SY1 4JY; msze niedzielne: 9.00 ZAWIESZONA DO ODWOŁANIA

Policja, straż pożarna, pogotowie - 112, 999 Informacja kolejowa 0845 748 4950

Osoby niesłyszące - wiadomość tekstowa pilna - 18000 NHS Helpline - 0800 22 44 88 Post Office 0845 722 3344

Informacja transportowa w Londynie - 020 7222 1234 Połączenia autobusowe 0870 6082 608

Informacja o numerach lokalnych i międzymiastowych - 192

Informacja o numerach międzynarodowych - 153

AMBASADA RP W LONDYNIE 47 Portland Place, Londyn W1B 1JH, tel. 0 207 2913 520, e-mail: london@msz.gov.pl

WYDZIAŁ KONSULARNY AMBASADY RP W LONDYNIE 10 Bouverie Street, City of London EC4Y 8AX, tel. 0 207 8228 900, e-mail: londyn.konsulat@msz.gov.pl

KONSULAT GENERALNY RP W MANCHESTERZE Manchester One, 51 Portland Street, Manchester M1 3LD, tel. 0 161 245 4130, e-mail: manchester@msz.gov.pl

KONSULAT GENERALNY RP W EDYNBURGU 2 Kinnear Road, Edynburg EH3 5PE, tel. 0 131 552 0301, e-mail: edinburgh@msz.gov.pl

KONSULAT GENERALNY RP W BELFAŚCIE 67 Malone Road, BT9 6SB , Belfast, tel. 0 28 96209500, e-mail: belfast.kg.sekretariat@ msz.gov.pl

Polska Misja Katolicka w Anglii

Związek Harcerstwa Polskiego w Wielkiej BrytaniiI

Polski Uniwersytet na Obczyźnie

Polish Heritage Society UK

Polish Psychologist Association

Fundacja Stowarzyszenie Kombatantów w Wielkiej Brytanii

Lewisham Polski Ośrodek Levisham

Polish Proffesionals in UK

Duszpasterz: ks. prob. Artur Strzępka 07549 325 521; swansea@pcmew.org Sacred Heart Church; School Road, Morriston, Swansea, SA6 6HZ; msze niedzielne: 14.00 Our Lady of Mount Carmel Church; Pontfaen Road, LAMPETER, SA48 7BS; msze

Taunton

Telefony alarmowe i infolinie

Duszpasterz: ks. prob. Tomasz Maziarz - 01902 422833; Presbytery; 74 Green Drive, wolverhampton@pcmew.org Kościół Polski pw. Trójcy Świętej; 265 Stafford Road, Wolverhampton, WV10 6DQ; msze niedzielne: sob. 18.00, niedz.a 9.30, 11.30, 18.00

Ambasada i konsulaty

Polskie instytucje i organizacje

2-4 Devonia Road, Islington, London, N1 8JJ, www: www. pcmew.org, tel. 020 7226 3439, ZJEDNOCZENIE POLSKIE W WIELKIEJ BRYTANII 240 King Street, Hammersmith W6 0RF London, www: www. zpwb.org.uk, tel. 0 208 741 16 06,

POSK (Polski Ośrodek Społeczno-Kulturalny)

238-246 King Street, London W6 0RF, www: www.posk.org, tel.

020 8741 1940

Polska Macierz Szkolna

238 King Street London, W6 0RF, www: www.polskamacierz.org/ en/, tel. 020 8742 6431

Fundacja Veritas

63 Jeddo Road, London W12 9EE, www: www.veritasfoundation. co.uk, tel. 020 3740 8350

23-31 Beavor Lane, London W6 9AR, www: www.zhpwb.org.uk, tel. 020 8748 8006

Instytut Polski i Muzeum im. gen. Sikorskiego 20 Prince’s Gate, London, SW7 1PT, www: www.pism.co.uk, tel.

020 7589 9249

Instytut Józefa Piłsudskiego w Londynie

238-246 King Street, London W6 0RF, www: www.pilsudski.org.uk, tel. 020 8748 6197

Biblioteka Polska - POSK 238-246 King Street, London W6 0RF, www: polishlibrarylondon. co.uk/biblioteka, tel. 020 8741 1940

238-246 King Street, London W6 0RF, www: www.puno.edu.pl, tel.

020 8846 9305

238-246 King Street, London W6 0RF, www: www.spk-wb.com, tel.

020 8741 1911,

Zjednoczenie Polek na Emigracji

238-246 King Street, London W6 0RF, e-mail: charity@ polishwomensba.org.uk, tel. 020 8563 1893

Polish YMCA London Association

20 Gunnersbury Ave, London W5 3QL, www: www. polskaymcalondon.com, tel. 020 8992 5699

Widecombe Lodge, 2, Brentham Lodge, London W5 1BJ, , www: www. polishheritage.co.uk 8 Waldram Park Road, London, SE23 2PN, www: www.osrodeklpc.com

Ognisko Polskie

55 Princes Gate, London, SW7 2PN, www: www.ogniskopolskie.org. uk, tel. 020 7589 4670

East European Resource Center 238-246 King Street, London W6 0RF, www: www.eerc.org.uk, tel. 020 8741 1288, Free Advice Line: 0800 121 4226

238-246 King Street, London W6 0RF, www: www.polishpsychologists. org 55 Exhibition Road London SW7 2PN, www: www.polishprofessionals. org.uk

Poles in Need UK CIC & Centrum Pomocy Familia 238-246 King Street, London W6 0RF, www: www.pinuk.online, tel. 07809904386

Haringey PEEC Centrum Rodzinne

Pretoria Road, Tottenham, N17 8DX, www: www.peec.org.uk, tel.

0208 365 9090, 07956574274

78 ~ informator Instytut Polski w Londynie

10 Bouverie Street, London EC4Y 8AX, www: www.polishculture.org.uk, tel. 020 7822 8990

Merton „PYZA” Stowarzyszenie na Rzecz Polskich Rodzin 66-72 High Street, SW19 2BY Colliers Wood, www: www.polishfamily.org.uk

Stockwell POLES CONNECT Project Partnership Lambeth,

157 South Lambeth Road, London, SW8 1XN, tel. 020 7793 7730, www: www.stockwell.org.uk

Oxford Oxford Polish Association

Bradgate Road, Bedford, MK40 3DE, www: www.pbic.org.uk, tel. 01234 328100

Birmingham Polish Millenium House

Bedford Ośrodek Integracji Polsko-Brytyjskiej

Luton POLONIA – Polish Community Group

www: www.poloniapcg.org.uk, tel. 07969254578

Blackbird Leys Road, Oxford, OX4 6HW, www: www.opaoxford.org, tel. 07585442696

Bordesley St, Birmingham B5 5PH, polishmillenniumhouse.org.uk, tel. 0121 643 3577

Birmingham – Polish Expats Association (Erdington)

Lotniska

Aberdeen Airport,

Dyce, Aberdeen AB21 7DU, tel. +44 (01224) 722 331, www.aberdeenairport.com

Belfast City Airport,

George Best Belfast City Airport, Belfast BT3 9JH, tel. +44 (0)28 9093 9093, www.belfastcityairport.com

Belfast International Airport, Belfast BT29 4AB, tel. +44 (0)28 9448 4848, www.belfastairport.com

Birmingham International Airport,

Airport Way, Birmingham, B26 3QJ, tel. +44 0870 733 5511, www.birminghamairport.co.uk

CF62 3BD, Wales, tel. +44 (01446) 711 111, www.tbicardiffairport.com

Coventry Airport,

Coventry Airport South, Siskin Parkway West, Coventry, CV3 4PB, tel. +44 (0)2476 308 600, coventryairport.co.uk

Edinburgh Airport,

Edinburgh EH12 9DN, tel. +44 (0)870 040 0007, www.edinburghairport.com

Glasgow Airport,

Glasgow, Paisley, Renfrewshire PA3 2SW, tel. +44 (0)141 887 1111, www.glasgowairport.com

Inverness Airport,

Vale of Glamorgan,

Inverness, Scotland, UK, IV2 7JB, tel. +44 (01667) 464 000, www.hial.co.uk

London Polska Macierz Szkolna

Aylesbury PSS w Aylesbury

Cardiff International Airport,

Leeds Bradford International Airport,

Aberdeen PS im. św. St. Kostki tel. 07784675058

PSS tel. 07932499848

Accrington PSS im. Pana Kleksa

tel. 012542 33382, 07842841679

Amersham PS im. św. Józefa

info@polskaszkolaamersham.co.uk 14 stycznia 2022

tel. 07876535548

Banbury PSS tel. 07841759790

Bath Integracyjna Szkoła Sobotnia im. Fryderyka Chopina tel. 07710816449

Bath PSS im. Jana Pawła II w Bath tel. 07449309894

Bedford Szkoła Polska im. JP II

Walsall Europeans Association Welfare INC Joseph Leckie Academy, Walstead Rd, Walsall, WS5 4PG, www: www.ewacic.com/pl, tel. 0787 525 8192

Southampton SOS Polonia

32 Queen’s Terrace, Southampton SO14 3BQ, www: www.sospolonia.net,

Middlesex UB3 5AP, tel. +44 0870 000 0123, www.heathrowairport.com

Leeds LS19 7TU, tel. +44 (0113) 250 9696, www.leedsbradfordairport.co.uk

London Luton Airport,

Liverpool L24 1YD, England, tel. +44 0870 129 8484, 0906 108 8484, www.liverpoolairport.com

London Stansted Airport,

Liverpool John Lennon Airport,

London City Airport,

London City Airport Ltd, Royal Docks, London E16 2PX, tel. +44 (0)20 7646 0088, www.londoncityairport.com

London Gatwick Airport,

Navigation House, Airport Way, Luton, Bedfordshire LU2 9LY, tel. +44 (0)1582 405 100, www.london-luton.co.uk

Enterprise House, Bassingbourne Road, Essex CM24 1QW, tel. +44 (0)870 000 0303, www.stanstedairport.com

Manchester Airport,

West Sussex, RH6 0NP, tel. +44 0870 000 2468, www.gatwickairport.com

Manchester Airport Plc, Manchester M90 1QX, tel. +44 (0)161 489 3000, www.manchesterairport.co.uk

234 Bath Road, Hayes,

Woolsington, Newcastle-Upon-Tyne,

London Heathrow Airport,

Szkoły sobotnie

238 King Street, London, W6 0RF, Tel. 020 874 264 31 (od poniedziałku do piątku w godz.

10.00-17.00, w środy do 19.00)

109 High St, Birmingham B23 6SA, www: www.polishexpats.org.uk, tel. 0121 382 2568

tel. 07525218426 szkola.polska.bedford@gmail.com

Bedford PSS przy Stowarzyszeniu Kultury i Języka Polskiego tel. 07935643005 Birmingham PSS im. M. Kopernika tel. 07849450483

Blackburn PSS im. A. Mickiewicza tel. 07513037683

Blackpool PS Przedmiotów Ojczystych tel. 07926258084

Newcastle Airport,

Boston PSS tel. 07851864621

Bournemouth PS Nauczania Przedmiotów Ojczystych tel. 07854814412, 01202801208

Bracknell PSS im. Chopina tel. 07837486598

Bradford PSS tel. 07581114643

Brighton / Hove PSS im. gen. Sikorskiego tel. 07926769798

tel. 02380 233722

Liverpool Meyerside Polish Community

1st Floor, 5 Covent Garden, Liverpool L2 8UD, www: www.merseysidepolonia. com

Nottingham Signpost to Polish Succes Tennyson, Unit B, Forest Road West, NG7 4EP Nottingham, www: www.empp.co.uk, tel. 0115 978 1396

tel. +44 0870 122 1488, www.newcastleairport.com

Norwich International Airport, Amsterdam Way, Norwich, NR6 6JA, tel. +44 (01603) 411 923, www.norwichairport.co.uk

Nottingham East Midlands Airport,

Castle Donington, Derby DE74 2SA, tel. +44 (01332) 852 852, www.eastmidlandsairport.com

Southampton International Airport,

Wide Lane, Southampton, Hampshire, SO18 2NL, tel. +44 0870 040 0009, www.southamptonairport.com

Brighton / Hove PSS im. Jana Brzechwy tel. 07470203363

Bristol Integracyjna Sz. Sobotnia im. gen. Wł. Andersa tel. 07806612529, 07541244281

Bristol PSS im. Jana Pawla II

tel. 01179602269, 07756797798

Burnley PSS tel. 07837845007

Cambridge PSS im. Dąbrówki tel. 01223358219

informator Canterbury PSS tel.07878957519

Cardiff PSS tel. 07704445465, Carlisle PSS tel. 07729670242

Chatham (Medway) PS w Kent im. Juliana Tuwima tel. 07847221866 Chelthenam PSS tel. 07776331002

Corby PSS tel. 07704628444 Coventry PSS tel. 01455230560

Craigavon PSS tel. 07549619661

Crawley PSS tel. 07725908836 Derby PS Przedmiotów tel. 07581172361

Derry Polish Abroad Saturday School info@polishabroad.co.uk Ely Polska Społeczna Szkoła tel. 07523460097

Exeter PSS tel. 07947647731

Fife PS im. Jana Pawła II tel. 07724544543

Glasgow PSS tel. 07545538935

Gloucester PSS tel. 07800842430 Gravesend PSS tel. 01322402482

Grays PSS Przedmiotów Ojczystych im. Wisławy Szymborskiej tel. 07511551832

Grimsby PSS tel. 07736940301

Harlow PS Przedmiotów Ojczystych im. J. Tuwima tel. 07851387655, 07552010903,

Hastings / St Leonards-on-Sea PSS Uzupełniająca im.

Jana Brzechwy tel. 07917795512

High Wycombe PS Przedmiotów Ojczystych tel. 07903189252

High Wycombe PS im. św. Bernarda tel. 01628525753

Hitchin PSS im. M. Skłodowskiej tel. 01462632933

Huddersfield Szkoła Ojczysta im. A. Mickiewicza tel. 07939117590 Hull PSS St. Mary’s College

tel. 07775698031, 01482803514

PSS im. I.Sendlerowej tel. 07526144246

Huntingdon PSS tel. 07856514222

Inverness Szkoła im. św. Jana Pawła II tel. 01463223223,

Jersey PS Przedmiotów Ojczystych tel. 07700348183 Kettering PSS im. Jana Brzechwy tel. 07894012194

Kidderminster PSS tel. 01562823568

Lancaster PS Nauczania Przedmiotów Ojczystych im. Jana Pawła II tel. 07851221762 Leamington Spa PS im. M. Konopnickiej tel. 01926730181

Leeds PS Parafialna pw. św.

Stanisława Kostki

tel. 01132677298, 07957972086,

Leicester PS im. Jana Pawła II

jp2polskaszkola@gmail.com

Leicester PSS Edu Owls

tel. 07516340933, 07738096644

Lincoln PSS tel. 07840484006

Liverpool PS Przedmiotów Ojczystych im. Jana Pawła II tel. 07792110391 London Brockley / Lewisham PSS tel. 01689602752 London Chiswick PSS im. M. Reja

London Croydon / Crystal Palace Szkoła Przedmiotów Ojczystych tel. 07922400138

London Devonia Szkoła im. Matki Boskiej Częstochowskiej tel. 07513528338

London Ealing PSS Przedmiotów Ojczystych im. Tadeusza Kościuszki tel. 07970107691 London Enfield PSS im. A. Mickiewicza tel. 07988680162

London Erith Szkoła im. św. Franciszka tel. 07882572259, 07809433738

London Forest Gate / Ilford PS Przedmiotów Ojczystych im. Królowej Jadwigi tel. 07940747540 London Fulham PS Przedmiotów Ojczystych im. Henryka Sienkiewicza tel. 07868607736 London Hanwell Akademia Języka Polskiego tel. 07872949395

London Hanwell PS Przedmiotów Ojczystych im. Heleny Modrzejewskiej tel. 07849831135

London Highgate PSS im. Prymasa S. Wyszyńskiego tel. 07720968503 London Leyton PS Przedmiotów Ojczystych im. Adama Mickiewicza tel. 07963722810 London New Malden PSS Przedmiotów Ojczystych tel. 07923608863 London Newham PS im. JP II tel. 07521357317

London Northolt PSS im. J. Kochanowskiego tel. 07734581134

London Putney/Wimbledon tel. 07973301638

London South Croydon PSS im. F. Chopina tel. 07427547020

tel. 07756969708

London Streatham PSS tel. 07734458583,

tel. 02086734177

tel. 07555120012

London Clapham / Balham PSS im. T. Arciszewskiego

London Sutton Polska Sobotnia Szkoła im. Dywizjonu 303

London Walthamstow PSS im. Świętej Rodziny tel. 07414668585

London Willesden Green PSS im. M.Konopnickiej tel. 07787116414

Luton PS im. M.Kolbe tel. 07759045102 Manchester PS Ojczysta tel. 07434161991 Manchester PS Przedmiotów Ojczystych im. św. S. Kostki tel. 07934663173 Mansfield PSS tel. 07962802386

Medway PSS tel. 07856548679

Milford PSS im. T. Czuchnickiego tel. 07940269631

Motherwell Szkoła Języka Polskiego i Kultury tel. 01698230225, Newcastle Upon Tyne PSS tel. 07907067346,

Northampton PSS im. Bł. Franciszki Siedliskiej tel. 07912562338

~ 79

Reading PSS im. Mikołaja Kopernika tel. 07505758121 Redditch PSS tel. 07454392577

Scunthorpe Polska Akademia tel. 07718904123

Scunthorpe PSS im. Maksymiliana Kolbego tel. 07722769455

Sheffield PS przy LPCM tel. 07934115799 Skegness PSS tel. 07526947641

Slough PS im. H. Sienkiewicza tel. 01628636313

Southampton PSS tel. 07766478011

Southend-on-Sea PSS tel. 07516986094

Spalding PSS tel. 01175960966,

St Albans PSS im. Jana Pawła II tel. 07863136316

Swansea PSS pss.swansea@googlemail.com

Northampton Szkoła Polska Języka i Kultury Ojczystej

Swindon Katolicka PSS im. Marii Konopnickiej tel. 07724833452

Northwich PS tel. 07988693128

tel. 07999647444

tel. 07713430251

Nottingham PSS im. J. Kantego tel. 07450354854

Nottingham PS Przedmiotów Ojczystych im. św.

Kazimierza tel. 07960364303 Oxford PSS Przedmiotów Ojczystych tel. 07507122244 Peterborough PSS im. Mikołaja Kopernika tel. 07951513924 Plymouth PSS tel. 07565638821

Portsmouth PSS im. Powstańców Listopadowych tel. 07986476216

Preston PSS im. Jana Pawła II tel. 07707818402

Taunton PSS im. Jana Brzechwy

Telford PSS w Telford tel. 07955209897 Walsall PSS tel. 01922721071

Warrington PS Przedmiotów Ojczystych Polonia tel. 07779838672

Watford PSS kontakt@polskaszkolawatford.org,

Wellingborough PSS tel. 07585662020 Wolverhampton PSS tel. 07540049147

Worcester PSS im. Jana Pawła II tel. 07445458848

Worksop PSS tel. 07549392889 Wrexham PSS tel. 07522881978

miesięczny

HOROSKOP

80 ~ horoskop

Baran 21.03 - 19.04 Uczucia: W sferze uczuć będzie się działo! Może jednak być i gorąco i zimno. Barany pozostające w długotrwałych, stabilnych związkach mogą liczyć na romantyczne chwile ożywiające namiętność. Samotne Barany mogą spodziewać się nieco frustrujących chwil: może być intensywnie, ale burzliwie z nowo poznanymi osobami.

Zawodowo: Lepiej nastawić się na odpoczynek - wziąć urlop choć na tydzień. Styczeń bowiem może okazać się dość nerwowy. Trzeba będzie dwa razy sprawdzić wszystko i wyjątkowo dbać o narzędzia pracy. Jedynie Barany bezrobotne i jednocześnie poszukujące pracy skorzystają na tej energetycznej aurze.

Finanse: W sferze finansów styczeń okaże się dość stabilny. Lepiej pamiętać jednak, że jeśli naprawdę nie musisz, drogi Baranie, to nie wydawaj tego, co zaoszczędziłeś.

Byk 20.04 - 22.05 Uczucia: Styczeń nie będzie należał do najbardziej harmonijnych w sferze partnerstwa. Mogą znów dojść do głosu zadawnione urazy, na nowo wybuchnąć swary i negatywne emocje. A i Ty, drogi Byku, niezależnie od płci, będziesz bardziej niż zazwyczaj skłonny do konfrontacji.

Zawodowo: Zawodowo styczeń okaże się miesiącem wyzwań i zarazem stagnacji. Wyzwań, bo trzeba będzie znów uczyć się czegoś nowego; stagnacji, bo będziesz bardziej zmęczony rutyną i brakiem perspektyw, drogi Byku, niż zazwyczaj.

Finanse: Pod względem materialnym styczeń będzie dość stabilny, niemniej z tendencją zniżkową, jeśli tylko nie zaczniesz żyć nieco oszczędniej. Przyda się nie tylko cierpliwość, ale i poczucie humoru, także względem samego siebie.

8 października 2021

Bliźnięta 23.05 - 21.06

Uczucia: Styczeń nie będzie należał do najłatwiejszych w dziedzinie uczuć. Może być i bardzo gorąco, i zimno, by nie rzec – powiać arktycznym chłodem. W stałych związkach z długoletnim stażem pojawią się i ożywcze fluidy i powrócą zadawnione urazy.

Trzeba będzie zdać się na cierpliwość i poczucie humoru, a nawet trochę poudawać sklerozę.

Zawodowo: Warto teraz zweryfikować dotychczasowe plany i działania zawodowe. Bliźnięta poszukujące pracy lub pragnące zmienić branżę mają teraz niepowtarzalną szansę, by przyciągnąć do siebie korzystne okoliczności i osoby. Niemniej wszelkie radykalne decyzje należy dobrze rozważyć, bo zanim pojawi się faktyczna szansa, będą pułapki.

Finanse: W sferze materialnej czeka Cię tendencja zniżkowa. Zatem lepiej zwolnić tempo i spokojnie wszystko przemyśleć, uporządkować priorytety i oszczędzać.

horoskop

~ 81

Rak 22.06 - 22.07 Uczucia: Styczeń nie będzie łaskawy w sferze uczuć. Dotyczy to zarówno Raków samotnych, jak i tych, które od dawna dzielą życie z kimś bliskim. Komplikacje, a nawet znużenie, przyniosą głównie irytujące drobiazgi dnia codziennego. Lepiej unikać konfrontacji i nie podejmować ostatecznych decyzji.

Zawodowo: Za to styczeń będzie sprzyjał rozwijaniu kariery i wszelkiej twórczej aktywności zawodowej Raków obojga płci. Twoja obowiązkowość i dar poświęcenia na rzecz wykonywanej pracy mogą zostać niespodziewanie docenione przez przełożonych. Raki zatrudnione na eksponowanych i/lub kierowniczych stanowiskach muszą liczyć się z tym, że ten miesiąc przeniesie więcej napięć i nie raz trzeba będzie wykazywać się stanowczością.

Finanse: Pod względem finansowym styczeń będzie dość stabilny, a nawet z tendencją zwyżkową.

Lew

Panna

23.07 - 23.08

24.08 - 22.09

Uczucia: Styczeń może okazać się trudny w uczuciowej sferze życia, szczególnie dla Lwic. Jeśli jakaś relacja do tej pory nie funkcjonowała wg Twoich oczekiwań, to najprawdopodobniej zechcesz ją ostatecznie zakończyć. Nie obędzie się bez kłótni, dramatycznych scen i wylewania żalów.

Uczucia: Dla samotnych Panien płci obojga styczeń może okazać się przełomowy. Mogą liczyć na miłe towarzyskie niespodzianki, choć lepiej nie dać się wciągnąć w sytuacje powrotu do tego, co już się skończyło. Panny w stałych związkach czekają ciepłe i radosne niespodzianki ze strony najbliższych.

Zawodowo: Z kolej sfera zawodowa znajdzie się w centrum Twojego zainteresowania. Jeśli od pewnego czasu narasta w Tobie przekonanie, że w obecnym miejscu pracy oraz z dotychczasowymi współpracownikami/przełożonymi tylko marnujesz czas i swoje talenty, to pora to zmienić. Nadszedł czas, by skupić się i podjąć wyzwanie dynamicznego rozwoju zawodowego, zmiany pracy, podniesienia kwalifikacji.

Finanse: W materialnej dziedzinie życia może być różnie. Lepiej nastawić się na oszczędności, nie planować nowych wydatków.

Zawodowo: W kwestii kariery warto poświęcić więcej czasu na weryfikację dotychczasowych osiągnięć oraz na zaplanowanie celów na najbliższe miesiące. Jeśli będziesz polegać na sobie, zachowasz cierpliwość i nie stracisz z oczu wyznaczonych celów, nie zwątpisz w siebie, to uda Ci się osiągnąć sukces, o którym marzysz.

Finanse: Pod względem finansowym styczeń także zapowiada się dość stabilne. Aura energetyczna będzie Cię wspierać w sferze szukania nowych i praktycznych rozwiązań, ale unikaj hazardu i tzw. „szybkich pieniędzy”.

82 ~ horoskop

Waga 23.09 - 22.10 Uczucia: Styczeń przyniesie i odpoczynek, i nowe wyzwania - głównie za sprawą Twojej, droga Wago, potrzeby pozostawienia przeszłości za sobą. W sferze uczuć samotne Wagi będą musiały jeszcze uzbroić się w cierpliwość, choć mogą pojawić się szanse na niezobowiązujące flirty.

Zawodowo: Nie będzie to też łatwy miesiąc dla spraw zawodowych. Przed Tobą trudne chwile napięć, konfrontacji, wyzwań. Relacje z przełożonymi oraz współpracownikami mogą okazać się bardziej skomplikowane, a nawet niekiedy napięte do granic możliwości.

Niektóre Wagi będą musiały zmierzyć się z zaniedbaniami z przeszłości i ponieść ich przykre konsekwencje.

Finanse: Niemniej styczeń okaże się dość łaskawy w sferze materialnej. Zachowaj jednak umiar, bo oszczędności przydadzą się już niebawem.

Skorpion

Strzelec

23.10 - 21.11

22.11 - 21.12

Uczucia: Styczniowa aura energetyczna przyniesie namiętność, potrzebę ożywienia bliskich relacji, ale także i konieczność zmierzenia się z oporną wolą Partnerki/Partnera. Tym razem okaże się, że lepiej użyć wdzięku i dyplomacji niż stawiać sprawę na ostrzu noża.

Zawodowo: W pierwszej połowie stycznia idealnie byłoby wziąć urlop i uciec od wszelkich obowiązków zawodowych. Unikaj także konfrontacji z przełożonymi oraz współpracownikami, ponieważ mogą wrócić dawne osobiste urazy i znów będziesz zmuszony wspiąć się na wyżyny dyplomacji, by je załagodzić.

Finanse: Otaczająca Cię aura energetyczna sprzyja sprawom finansowym, ale nie oznacza to, że możesz dać się ponieść fantazji i testować granice.

8 października 2021

Uczucia: Styczeń okaże się czasem mało towarzyskim. Przyda się poczucie humoru, dystans i pokłady cierpliwości, bo w relacjach czeka Cię wiele napięć. Samotne Strzelce mogą liczyć na miłe niespodzianki. Dajcie się wyciągnąć z domowych pieleszy lub pozwólcie się wprosić do siebie, nie zważając na np. bałagan.

Zawodowo: Styczeń będzie pełen wyzwań zawodowych. Masz teraz doskonały czas, by nadrobić zaległości oraz pokazać się jako rzetelny, pracowity, kompetentny pracownik, współpracownik.

Strzelce płci obojga poszukujące stabilnej, nowej pracy muszą liczyć się z ograniczeniami twardej rzeczywistości.

Finanse: Bieżący miesiąc może okazać się dość skomplikowany dla Twoich finansów. Skutki nadmiernego ryzyka okażą się katastrofalne, więc lepiej unikać wszelkich „okazji”. Liczenie na łaskawość losu zdecydowanie zakończy się rozczarowaniem.

horoskop Uczucia: Styczeń to trudny czas dla uczuć, drogi Koziorożcu. W stałych związkach weryfikacja wszystkiego, co zostało osiągnięte do tej pory zaowocuje albo przekonaniem o tym, że Twoja relacja przetrwa wszystko i warto w nią dalej inwestować, albo decyzją o rozstaniu. Samotne Koziorożce będą teraz bardziej niż zwykle skłonne do zamykania się w sobie i skupienia na ochronie prywatności.

~ 83

Koziorożec 22.12 - 19.01

Zawodowo: Styczeń to idealny czas na nowy etap w zawodowej sferze życia. Oznacza to przede wszystkim zostawienie za sobą przeszłości w każdym sensie, także porzucenie tych nawyków, które blokowały Twój rozwój zawodowy i wymarzony prestiż społeczny.

Uważaj, by Twoje zamiary były realistyczne i sensownie rozłożone w czasie.

Finanse: W sferze materialnej trudne chwile za Tobą, a jeszcze trudniejsze przed Tobą, bo będzie trzeba zmierzyć się ze skutkami dawnych błędów. Jeśli chciałbyś poprawić swoją sytuację finansową, to najwyższa pora gruntownie zmienić sposób myślenia i działania z materią.

Wodnik

Ryby

20.01 - 18.02

19.02 - 20.03

Uczucia: Styczeń upłynie w serdecznej i harmonijnej atmosferze z osobami bliskimi Twojemu sercu. Nawet samotne Wodniczki i Wodniki będą mile zaskoczone ożywionym zainteresowaniem ze strony nowo poznanych osób. Nie byłbyś sobą, gdybyś, drogi Wodniku, nie zapragnął spędzić więcej czasu w samotności.

Możliwe, że wycofasz się ze znajomości, które w jakiś sposób ograniczają Twoją potrzebę niezależności.

Uczucia: Styczeń będzie sprzyjał samotności i weryfikacji Twoich relacji. Mimo skłonności do marzycielstwa wiele Ryb podejmie definitywne decyzje w tej sferze życia. Przed wieloma samotnymi Rybami płci obojga otworzy się szansa na nowy etap w życiu uczuciowym.

Zawodowo: Paradoksalnie, mimo dość chaotycznej aury energetycznej w zawodowej sferze życia, nie będziesz miał wielu powodów do narzekań. Twoja kariera ruszy z miejsca, dając poczucie satysfakcji, uznanie społeczne oraz otwierając przed Tobą nowe możliwości.

Finanse: Podobnie z finansami: jeśli tylko unikniesz pokus i nie będziesz stawiać wszystkiego na jedną kartę czy w jakiś inny sposób nadwyrężać budżetu z myślą, że „jakoś to będzie”, to styczeń może okazać się dość stabilny.

Zawodowo: Ogólnie otacza Cię, droga Rybo, dość sprzyjająca aura dla spraw zawodowych. Najlepiej wykorzystasz ten czas, jeśli pogłębisz wiedzę oraz zweryfikujesz osiągnięcia. Warto teraz zdać się na intuicję. Gdy połączysz naturalne talenty oraz kompetencje i wiedzę zawodową, to Twoja kariera nabierze tempa.

Finanse: Sfera materialna dość stabilna, z niewielką tendencją zwyżkową, jeśli tylko dobrze wykorzystasz, droga Rybo, sprzyjającą aurę.

Opracowała Akia https://www.wrozbyonline.pl/ekspert/1057/Akia