Sami Swoi Magazyn czerwiec 2022

W nowym wydaniu!

CZYTAJ ONLINE

Jubileusz, jakiego jeszcze nie było! - strony 8 - 9 NR 6 (750) 10 CZERWCA 2022 / ISSN 2754-2823

4 ~ w numerze

spis treści

CZERWIEC 2022 8

PLATYNOWY JUBILEUSZ KRÓLOWEJ ELŻBIETY II 10

WYSTAWA ZABYTKOWYCH SAMOCHODÓW ORSETT CLASSIC CAR SHOW. 11

POLSCY ŁAMACZE ENIGMY 22

24

CZAS NA HERBATĘ

JAK UBRAĆ SIĘ JAKO GOŚĆ NA WESELE? 26

O DWÓCH TAKICH SŁOWACH, CO ZAMIENIAJĄ ZŁOŚĆ NA SPOKÓJ W ZWIĄZKACH 28

RACHUNKI CORAZ WYŻSZE. RZĄD POMOŻE? 32

TO BĘDZIE KRZEMOWA REWOLUCJA!

ĄSI KLESZCZ? CO ZROBIĆ, GDY UK

36

Wielkoszyńskim Rozmowa z prof. Tomaszem ostyki laboratoryjnej, – lekarzem, specjalistą diagn . przenoszonych przez kleszcze z zakresu diagnostyki chorób

Adres: Sami Swoi Magazyn – The Polish Times Suite 5, 5th Floor East Wing, West World 303 West Gate Rd. London, United Kingdom, W5 1DT

Wydawca (Publisher): 1MM Media Group Redakcja (Editorial): T: 020 7099 7106 T: 7974 9900 12 E: redakcja@samiswoi.news Zespół redakcyjny i współpracownicy: redaktor naczelny Dariusz Chrost E: editor@1mmmedia.co.uk Sonia Grodek Małgorzata Skibińska Łukasz Tymków Felietoniści: Barbara Adamczewska ks. Bartosz Rajewski Jacek Żakowski Krystyna Kotlińska Skład i grafika: MJ CREATIVE Redakcja portalu SamiSwoi.news: redakcja@samiswoi.news Reklama: e-mail: cco@1mmmedia.co.uk Administracja T: 020 7099 7105 T: 079 749 900 14 E: head.office@1mmmedia.co.uk

40 44

ZDROWIE - TELEPRACA: JAK TO ROBIĆ ZDROWO?

ZDROWIE- JAK ROZPOZNAĆ DEPRESJĘ U NASTOLATKA 58 62 80

10 czerwca 2022

KĄCIK DLA DZIECI

WIELKI IMPREZOWNIK

HOROSKOP NA CZERWIEC

Finanse: E: payments@1mmmedia.co.uk

Tytuł zarejestrowany pod numerem: ISSN 2754-2823 Redakcja „Sami Swoi Magazyn” nie ponosi odpowiedzialności za treść publikowanych ogłoszeń. Redakcja zastrzega sobie prawo odmowy publikacji ogłoszenia bez podania przyczyny.

polish news

~ 5

6 ~ od redakcji

CZERWIEC POD ZNAKIEM KRÓLOWEJ Czy żyją w czerwcu mieszkańcy Wielkiej Bry-

nia, w czasie kryzysów konstytucyjnych, królowa

Ale prócz platynowego jubileuszu piszemy też

tanii? Nam być może trudno to zrozumieć, ale

sama mianowała premiera: w 1957, 1963 oraz

o innych sprawach – o Enigmie, której kod złamali

dla Brytyjczyków platynowy jubileusz panowania

w 1974 roku. Niektórzy szefowie rządu urodzili

polscy naukowcy, o kleszczach i boreliozie, o zdro-

królowej Elżbiety II to wydarzenie bez precedensu,

się, kiedy była już na tronie. Poza Zjednoczonym

wiu, o rosnących kosztach prądu, o depresji wśród

które trudno do czegokolwiek porównać. Bo czy

Królestwem Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej

młodzieży.

my obchodzimy jubileusz rządów prezydenta czy

Elżbieta II włada czternastoma innymi państwa-

Co jeszcze znajdziecie w Sami Swoi Magazyn?

premiera? Nikt nawet by nie wpadł na taki pomysł.

mi, w tym Australią, Jamajką oraz Kanadą. Jest

Barbara Adamczewska proponuje wiosenne dania

Z drugiej strony - wystarczy pomyśleć, co u nas

zwierzchnikiem Kościoła anglikańskiego.

własnego autorstwa, a Cyprian Gibuła porównuje

zdarzyło się w ciągu tych lat panowania królowej.

system baraży w Wielkiej Brytanii i Polsce.

Przetrwaliśmy komunę, potem zmienił się ustrój,

Jej Wysokość jest 40. monarchą Wielkiej Bry-

mieliśmy kilku prezydentów, a niektórych premie-

tanii od czasów Wilhelma Zdobywcy. Jest córką

rów pewnie nawet nikt już z nas nie pamięta, a

Jerzego VI Windsora i Elżbiety Bowes-Lyon. Po-

sze informacje, przydatne Polakom w Wielkiej

jujż na pewno za nimi nie tęskni. Co ważne, rolę

chodzi w prostej linii od króla Egberta z dynastii

Brytanii – dane i telefony najważniejszych instytu-

królowej w państwie określa zwrot "The Queen

saskiej, który w 829 roku zjednoczył Anglię pod

cji, szkół, parafii itp. I oczywiście wielki imprezow-

reigns, but not rules", czyli "Królowa panuje, ale nie

swym panowaniem. I ta ciągłość rządów jest tu

nik – czyli przydatne informacje o tym, jak można

rządzi". Jednak wszyscy premierzy liczyli się z jej

tak ważna i w pewnym stopniu określa tożsamość

ciekawie spędzić czas w Londynie.

opinią. John Major, który był szefem brytyjskiego

Brytjczyków. Pewnie dlatego mało kto przechodzi

rządu w latach 1990-97, powiedział kiedyś, że

obok tego jubileuszu obojętnie.

Mamy też, jak w każdym numerze, najważniej-

Zapraszamy do lektury

"jeśli ktoś nie pyta królowej o zdanie, traci wyjątDariusz Chrost - redaktor naczelny

kową okazję". Trzy razy podczas swojego panowa-

rysował Krzysztof Kowalewicz 10 czerwca 2022

rysował Krzysztof Kowalewicz

polish news

~ 7

MNIEJ POLAKÓW NA STUDIACH W UK

W ostatnich latach doszło do zmian, jeśli chodzi o wybory geograficzne Polaków chcących studiować za granicą. Według danych Elab Education Laboratory, już niemal tyle samo osób wybiera Holandię co Wielką Brytanię. Papiery na uczelnie w tych krajach złożyło odpowiednio: 23 i 25 proc. osób. Na podium wskoczyły Włochy, wyprzedzając Danię.

Po Brexicie, w związku ze wzrostem kosztów studiowania w Wielkiej Brytanii, polscy studenci zaczęli szukać nowych możliwości.

Dzięki temu, na popularności zaczęły zyskiwać kraje, które wcześniej stanowiły niewielką część wyborów. Takie kraje jak Włochy czy Irlandia w zeszłym roku były wybierane przez kilka procent osób. Dzisiaj zyskały na znaczeniu - na aplikację na uczelnie w tych krajach decyduje się kilkanaście procent Polek i Polaków.

- Jest to przede wszystkim efekt spadającego zainteresowania studiami w Wielkiej Brytanii. W zeszłym roku aplikacje złożone na uczelnie w tym kraju stanowiły aż 46 proc. wszystkich zgłoszeń. W tym roku jedynie 25 proc. - mówi Agata Pochwała, ekspertka Elab Education Laboratory, firmy doradztwa edukacyjnego. - W naszej analizie wzięliśmy pod uwagę aplikacje zarówno na studia licencjac-

kie, jak i magisterskie. Aplikanci, którzy trzy-cztery lata temu aplikowali z Elab na studia pierwszego stopnia, posiadają już status pre-settled i mogą kontynuować swoją edukację na poziomie magisterskim na bardzo korzystnych warunkach. Może się zatem okazać, że w przyszłym roku Holandia zdetronizuje Wielką Brytanię i stanie się liderem.

Do przetasowania doszło na miejscu trzecim - Włochy wyprzedziły popularną Danię. Półwysep Apeniński przyciąga już 15 proc. aplikantów, czyli o punkt procentowy więcej niż Dania. 13 proc. postawiło na Irlandię, a co dziesiąta osoba aplikowała na uczelnie amerykańskie.

O ile rok temu najwięcej osób aplikowało na kierunki związane z biznesem, zarządzaniem i ekonomią, w 2022 uczniowie najczęściej decydują się na studia medyczne i okołomedyczne. Są to np. progra-

my związane z rozwojem nowych technologii w obszarze medycyny.

- Młode pokolenie, obserwując globalne zmiany, chce mieć możliwość pozytywnego wpływania na nie. Coraz więcej młodych osób szuka kierunków, które im w tym pomogą. Jest to jeden z powodów większego zainteresowania kierunkami medycznymi i okołomedycznymi - komentuje Agata Pochwała.

Dużą popularnością wciąż cieszy się biznes międzynarodowy - który uplasował się na drugim miejscu - a także kierunki z obszaru IT and Computer Science. Poza podium znalazły się programy z obszaru architektury, sztuki i dizajnu. TOP 5 zamykają Liberal Arts and Social Sciences.

Zmiana podejścia Oprócz wspomnianej chęci zmieniania świata, aplikując na studia zagraniczne, Polki i Polacy

coraz częściej poszukują możliwości dodatkowych wymian międzyuczelnianych. Szukają też szkół wyższych, które prowadzą szeroko zakrojoną współpracę z uczelniami w innych krajach i na innych kontynentach.

- Młodzi ludzie chcą budować międzynarodowe CV już na wczesnym etapie kariery i mieć możliwość studiowania w kilku miejscach - również w ramach jednego programu studiów. Ważna jest dla nich również innowacyjność i możliwość korzystania na studiach z najbardziej nowoczesnych technologii, często jeszcze niedostępnych na polskich uczelniach. Chodzi nie tylko o studia z obszarów technicznych, które pierwsze przyjdą nam na myśl, ale także np. studia artystyczne - komentuje Agata Pochwała.

8 ~ polish news

JUBILEUSZ, JAKIEGO JESZCZE NIE BYŁO!

Obchody platynowego jubileuszu królowej Elżbiety II obfitowały w momenty podniosłe i wzruszające. Brytyjska monarchini zasiada na tronie już 70 lat. Pierwszy dzień uroczystości zakończył się zapaleniem przez królową głównej latarni na zamku w Windsorze.

10 czerwca 2022

polish news

Wiadomo już, że takich obchodów jeszcze w Wielkiej Brytanii nie było! Królowa Elżbieta II jest nie tylko najdłużej panującym monarchą w historii brytyjskiego, a wcześniej angielskiego tronu, lecz także trzecią pod względem czasu panowania osobą w historii świata. Wyprzedzają ją tylko król Francji Ludwik XIV (72 lata i 110 dni) oraz król Tajlandii Rama IX, ale tego drugiego władcę Elżbieta II powinna wyprzedzić już w połowie czerwca.

Koronacja Elżbiety II na władczynię Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej odbyła się tak naprawdę 69 lat temu (2 czerwca 1953 roku), ale monarchini już wcześniej objęła panowanie – 6 lutego 1952 roku, po śmierci jej ojca króla Jerzego VI. W programie obchodów były m.in. wielka wojskowa parada, nabożeństwo dziękczynne w londyńskiej katedrze św. Pawła, koncert w pobliżu pałacu Buckingham i przedstawienie multimedialne.

Uroczystości rozpoczęły się od specjalnej edycji Trooping the Colour – corocznej parady wraz z przeglądem wojsk, która odbywa się w centrum Londynu z okazji urodzin królowej. Parada, w której udział brało ponad 1400 żołnierzy, 200 koni i 400 członków orkiestr wojskowych, wyruszyła spod pałacu Buckingham.

Wsparta na lasce, ubrana w błękitny żakiet i kapelusz tego samego koloru 96-letnia monarchini pojawiła się na balkonie pałacu. Byli z nią następca tronu, książę Walii Karol (wraz z żoną Camillą) oraz kolejny w kolejce do tronu książę Cambridge William z żoną Kate i trójką ich dzieci.

W czwartek wieczorem w 2000 miast, miasteczek i wsi w Wielkiej Brytanii, na Wyspach Normandzkich, Wyspie Man i terytoriach zamorskich zapalono sygnały świetlne. Łańcuch świetlny, którego niegdyś używano do komunikacji, obecnie ma być symbolem jedności ponad miastami, granicami, krajami. Taki łańcuch świetlny został zapalony w 1897 r., aby uczcić diamentowy jubileusz królowej Wiktorii, a w 1977, 2002 i 2012 r.

– srebrny, złoty i diamentowy Jubileusz Elżbiety II. Sama królowa też oświetliła kulę i wysłała rzekę światła ze swojego zamku Windsor do Pałacu Buckingham, gdzie książę Cambridge obserwował, jak rzeźba drzewa jest skąpana w świetle. 21-metrowa rzeźba składa się z 350 wyhodowanych w Wielkiej Brytanii drzew i jest oświetlona 3500 girlandami. Latarnie zapalono w miastach w całej Irlandii Północnej, w tym w Titanic Belfast i St Columb’s Cathedral w Londonderry, a w Szkocji zapalono latarnię na zamku w Edynburgu.

Elżbiecie II przysługuje tytuł Głowy Stanu – Head of State.

Jej rolę w państwie określa zwrot “The Queen reigns, but not rules”, czyli “Królowa panuje, ale nie rządzi”. Jednak wszyscy premierzy liczyli się z jej opinią. John Major, który był szefem brytyjskiego rządu w latach 1990-97, powiedział kiedyś, że “jeśli ktoś nie pyta królowej o zdanie, traci wyjątkową okazję”. Trzy razy podczas swojego panowania, w czasie kryzysów konstytucyjnych, królowa sama mianowała premiera: w 1957, 1963 oraz w 1974 roku. Niektórzy szefowie rządu urodzili się, kiedy była już na tronie. Poza

Zjednoczonym Królestwem Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej Elżbieta II włada czternastoma innymi państwami, w tym Australią, Jamajką oraz Kanadą. Jest zwierzchnikiem Kościoła anglikańskiego.

Jej Wysokość jest 40. monarchą Wielkiej Brytanii od czasów Wilhelma Zdobywcy.

Jest córką Jerzego VI Windsora i Elżbiety Bowes-Lyon.

Pochodzi w prostej linii od króla Egberta z dynastii saskiej, który w 829 roku zjednoczył Anglię pod swym panowaniem. Przyszła na świat 21 kwietnia 1926 roku w Londynie. Na chrzcie otrzymała imiona: Elżbieta Aleksandra Maria.

Księżniczka Elżbieta spędziła dzieciństwo w Londynie i w wiejskich rezydencjach dziadków. Edukację odebrała w domu pod kierunkiem Henry’ego Martena, późniejszego zastępcy rektora Eton College.

Studiowała historię konstytucyjną, prawo, sztukę i muzykę.

Pobierała także lekcje jazdy konnej. W czasie II wojny światowej została przeszkolona na kierowcę i mechanika, była oficerem w Pomocniczej Służbie Terytorialnej, awansując do stopnia kapitana. 20 listopada 1947 roku poślubiła Filipa Mountbattena, pochodzącego z greckiej i duńskiej rodziny królewskiej.

Elżbieta była trzecią w kolejności sukcesorką tronu.

Sytuacja zmieniła się w 1936 roku, kiedy zmarł Jerzy V, a królem został jego najstarszy syn Edward VIII. Panował zaledwie 326 dni, bo zrzekł się tronu dla Amerykanki Wallis Simpson, którą poślubił. Wtedy królem został ojciec Elżbiety Jerzy VI. Po jego śmierci, w lutym 1952 roku, ona zasiadła na tronie. Elżbieta

~ 9

II miała wówczas 25 lat, była matką dwojga dzieci: księcia Walii – Karola – i księżniczki Anny. Potem urodziła jeszcze dwóch synów – Andrzeja i Edwarda.

Elżbieta II przetrwała falę krytyki monarchii, echa skandali związanych z brytyjską rodziną królewską oraz zarzucanie jej chłodnych relacji z księżną Dianą. Jest królową kojarzoną z imperium i tradycją, a równocześnie osobą otwartą i pokazującą dystans wobec siebie samej. W 2012 roku wystąpiła w wideoklipie, nakręconym na otwarcie olimpiady w Londynie, w towarzystwie Jamesa Bonda granego przez Daniela Craiga.

Na filmie było widać, jak Elżbieta II i agent 007 wyskakują z helikoptera nad płytą stadionu. W 2013 roku otrzymała honorową nagrodę brytyjskiej akademii filmowo-telewizyjnej Bafta. Wręczając ją monarchini, aktor i reżyser Kenneth Branagh określił Elżbietę II jako “najbardziej pamiętną dziewczynę Bonda”.

Po śmierci księcia Filipa w kwietniu ubiegłego roku po raz kolejny pojawiły się spekulacje dotyczące jej rychłej abdykacji, które i tym razem okazały się przedwczesne. Królowa słynie z tego, że nigdy nie uchyla się przed obowiązkami, czemu wyraz dała jeszcze jako księżniczka w 1947 roku w słynnym przemówieniu radiowym wygłoszonym w Afryce Południowej do mieszkańców Imperium i krajów Brytyjskiej Wspólnoty Narodów.

Zadeklarowała wówczas, że całe swoje życie, bez względu na to, czy będzie ono krótkie, czy długie, poświęci służbie Brytyjczykom. I tej obietnicy trzyma się do dzisiaj. /dust/ /PAP/

10 ~ polish news

ZLOT ZABYTKOWYCH POJAZDÓW. WARTO TAM BYĆ!

Wystawa

klasycznych i zabytkowych samochodów

10.00 – 17.00. W tym roku będzie tam również strefa aut wschodnioeuropejskich, którą organizują polscy fani motoryzacji Fans of Classic Cars oraz White Eagle Group. odbędzie się w

10

lipca w godz.

Orsett Classic Car Show

„Na terenie naszej strefy wschodnioeuropejskiej, dozwolone pojazdy to: Kwiat polskiej motoryzacji.

Wszystkie Borewicze i pozostałe Poldasy, Kanty, Kaszlaki, Skarpety, Garbaty dar przyjaźni, Żuki, Nyski, Tarpany oraz pozostałe rzęchy które PRL wypuścił na rynek. Dodatkowo wszystkie “gniotsa nie łamiotsa” z CCCP. NRD-owski Trampek, Zemsta Honekera czy pozostały badziew. Pepikowe Favority.

Rumuńskie Dacie i pozostałe rzęchy które wychodziły spod młota kowali na terenie krajów postkomunistycznych” – piszą organizatorzy. „Na terenie polskiej społeczności będą też wszystkie pozostałe pojazdy klasyczne i zabytkowe z państw zachodnich. Oznacza to, że każdy Polak, który posiada jakikolwiek pojazd klasyczny lub zabytkowy, będzie mógł wystawić się w tej strefie. Powodem dla którego to robimy, to abyśmy jako Polacy mogli być w jednym miejscu i razem się bawić.”

Kto chce przyjechać, powinien zgłosić się mailowo na adres: office@fansofclassiccars.co.uk, informując, ile osób i czym przyjedzie.

Impreza jest biletowana i każdy odwiedzający płaci £ 10 za wstęp na cały Car Show, dzieci £ 5.

10 czerwca 2022

polish news

~ 11

POLSCY ŁAMACZE ENIGMY Enigma, jeden z najcenniejszych polskich eksponatów, jakie znajdują się ma Wyspach Brytyjskich, historyczna pamiątka od lat udostępniona jest zwiedzającym w Instytucie Piłsudskiego w Londynie.

Czy jednak musimy na Enigmę patrzeć jedynie, jak na muzealny eksponat? To przecież wciąż nowatorska myśl i genialny startup okresu międzywojennego. Młodzi, ambitni, najzdolniejsi ze zdolnych, świeżo po studiach (najstarszy to 24-latek) przystąpili do innowacyjnego projektu opartego na najnowszych matematycznych wzorach. Otoczeni finansowym i merytorycznym wsparciem państwa polskiego swoją pracą doprowadzili do rezultatów mierzonych w milionach uratowanych istnień ludzkich i wpływających na losy II wojny światowej. Polscy łamacze Enigmy.

Rozmowa z Arkadiuszem Urbanem, historykiem, doradcą ministra KPRM, ekspert BBN, Współpracownik ost atniego Rządu RP na Uchodźstwie m.in. jako wiceprezes Skarbu Narodowego RP w Wielkiej Brytanii w 1989, autor k sią żek dokument ując ych br y t y jsk ą Polonię.

Historia polskich kryptologów, którzy łamali Enigmę to historia o nowatorskim myśleniu i pracy zespołowej. Świat uwielbia takie opowieści. Dlaczego jednak te fakty nie są powszechnie znane na świecie?

Temat znany jest zupełnie od niedawna. Od t ych t rzech bohaterów zaczę ła się przełomowa rewolucja w technologii przeprowadzająca nas z epoki elektryczności do epok i komputerów i sięgająca współcześnie do czwar tej rewolucji przemysłowej, jaka dzieje się w obszarze sztucznej inteligencji.

Nasza trójka związana była z Wielkopolską poprzez uniwersytet w Poznaniu.

Rejewski był najstarszy i żył najdłużej, wszyscy znali bardzo dobrze język niemiecki, co było istotne w ich pracy. Spotkali się na uniwersy tecie poznańskim, gdzie w y pat rzył ich profesor, k tór y w 1929 roku dostał od polskiego w y wiadu prośbę o skompletowanie najlepsz ych swoich studentów na kurs kryptologiczny. Jak się do tego zabierali, wszyscy byli przed 30-tką. W 1929 roku najstarszy z nich miał 24 lata. Nowatorstwo projektu polegało na tym, że dotychczasowe prace szyfrantów oparte były o wiedzę lingwistyczną, a tu po raz pierwszy trzeba było się oprzeć na modelu matematycznym. Solidna praca doprowadziła do przełomu, do złamania najnowocześniejszej na świecie maszyny szyfrującej, mogącej generować czter ysta sekst ylionów kombinacji szyfru. To czwórka i 26 zer. Rejewski obrazowo w yjaśniał, że to więcej, niż liczba

sekund, jakie upłynęły od początku świata, czyli przez 5 miliardów lat. Atak na Enigmę był bardzo kosztowny. Skomplikowanie dalszych zaawansowanych prac przerosło polskie możliwości finansowe.

Udostępniliśmy wiedzę Francji i UK, nasi kryptolodzy pracowali dalej, w ściśle tajnych strukturach. Informacje o t ym nie były ujawniane nawet po wojnie.

W tak opowiedzianej historii widać podobieństwa warunków pracy Zygalskiego, Różyckiego i Rejewskiego do dzisiejszych startupowców. Czy złamanie Enigmy możemy nazwać polskim sturtupem niepodległości?

Myślę, że gdy zrobimy korektę na dzisiejsze rozumienie startupu oraz na czasy, w jakich przyszło trójce naszych bohaterów pracować, to zdecydowanie tak.

Jeśli spojrzymy na możliwości zastosowania rozwiązania Polaków, to widzimy za-

12 ~ polish news dzonych w umysłach młodych Polaków – absolwentów uczelni polskich i zagranicznych?

sięg ich opracowania. Wojna, która trwała 5 lat, mogła trwać trzy lata dłużej i przynieść 20 milionów strat ludzkich więcej.

Jest to więc w ymiar nieprawdopodobny, jeżeli chodzi o wkład Polski w ograniczenie skutków II wojny światowej.

Jeżeli popat rzy my od st rony dzisiejszych sturtupów, to zobaczymy, że cała trójka Polaków pracujących nad złamaniem Enigmy to byli bardzo młodzi ludzie, dopiero po studiach. Potrzebowali wsparcia i zainwestowania w nich przez osoby, które potrafiły ich odnaleźć i zaufać zdolnościom. Bardzo szybko się okazało, że ci młodzi ludzie osiągnęli gigantyczny sukces. W 1929 roku przeszli kurs kr yptologiczny, a już 1932 roku, czyli po trzech latach mieli Enigmę rozszyfrowaną i potem radzili sobie z kolejnymi niemieckimi udoskonaleniami Enigmy.

We współczesnych startupach finanse na rozwój i badania są ważne, często jest tak, że trzeba poszukać wsparcia z zewnątrz, a to różnie się kończy dla nieznających twardego świata biznesu młodych innowatorów. Ale też współpraca globalna umożliwia większy zasięg nowych zastosowań. Na tym etapie też są podobieństwa w historii polskich kryptologów.

Rok 1939 to bardzo ciekaw y okres. To moment, gdy nasza trójka w swoich pracach dochodzi do t ak iego moment u, że polski budżet nie był w stanie podołać i udźwignąć tego projektu. Koszty dalszego rozwoju maszyn deszyfrujących przekra10 czerwca 2022

czały 15-krotnie budżet całego Biura Szyfrów. A ponieważ zbliżała się wojna, zdecydowano się, aby tą wiedzą się podzielić z państwami zaprzyjaźnionymi z Polską.

We współczesnym języku nazwalibyśmy ich partnerami biznesowymi. Wśród tych partnerów, na szczęście, znalazły się osoby, które potrafił y zrozumieć jak ważny instrument dostał y od Polaków. Turing był jednym z nielicznych, który potrafił zdać sobie sprawę, jaki skarb otrzymali alianci od Polaków. Był rok 1940 i 1941 i w bry t yjskie konwoje morskie celował y niemieckie U-boty. Łatwo obliczyć straty, jakie ponieśliby alianci. Gdyby nie wkład Polaków, gdyby nie możliwość rozpracowywania tajnej korespondencji Niemców, Wielkiej Br y tanii groziłby głód, a możliwość dost arczania dost aw wojennych byłaby mocno ograniczona. Można sobie w yobrazić, jakie to mogłoby mieć konsek wencje na losy wojny. Wspó ł praca międzynarodowa nad technologicznymi rozwiązaniami o globalnym znaczeniu w tamt ych czasach dopiero kiełkowała. To samo dotyczyło pracy nad bombą atomową, też była to współpraca wielonarodowa najbardziej tęgich umysłów, jak imi dysponowa ł ś w iat . Nat omia s t pa mię tajmy, że ta współpraca odby wała się w warunkach wojny i była ściśle utajniona.

Dopiero w latach 70 informacje na ten temat były dostępne szerszej publiczności.

Podczas wojny opinia publiczna nie miała takiej wiedzy.

Jak ą rolę pow inno odg r y wać państwo polskie w rozwoju innowacji zro-

Startup na miarę złamania Enigmy bez pomocy państ wa byłby kompletnie niemożliw y. Wsparcie państ wa było i jest bardzo istotne, zwłaszcza w przypadku takich państ w, jak Polska, która nie ma dużego kapitału pr y watnego, np. w porów naniu do kapit ał u amer ykańsk iego czy brytyjskiego. W Polsce tylko państwo ma środki, które mogą być porównywalne do możliwości finansowych globalnych korporacji. Tu zgadzam się ze słowami premiera Moraw ieck iego, k tór y pow iedział, że jeżeli by szukać jednego w yróżnika, który pokazuje na współczesny sukces gospodarczy państ wa, to byłaby to współpraca biznesu z państ wem. Bez takiej współpracy rodzimego biznesu, w sytuacji, gdy nie mamy dużej gospodarki, nie jesteśmy w stanie konkurować w skali międzynarodowej, nie jesteśmy w stanie tworzyć rzeczy nowatorskich. A jak wiemy tylko rzeczy nowatorskie gwarantują bycie liderem rozwoju gospodarczego.

Co więc powinno być motorem napędzającym zainteresowanie państwa innowacjami - pro ideowe myślenie i wpł y w na rozwój cy wilizacji, czy potrzeby konsumpcyjne społeczeństwa i potencjał biznesowy startupu?

Najlepiej byłoby to połączyć. Podejście patriotyczne wynika z wychowania, z tradycji, z edukacji, jakie otrzymujemy w rodzinie, szkole, w otoczeniu. Za ten profil wychowania społeczeństwa odpowiada w dużym stopniu państwo, natomiast druga część to naturalna potrzeba merkantylna związana z ludzkimi potrzebami. To te potrzeby są motorem napędzających gospodarkę. Człowiek większość w ynalazków opracował, ponieważ jest z natury leniwy i ułat wia sobie życie. To też jest ważny element. Bogactwo państwa, które może te procesy stymulować jest pochodną bogactwa swoich obywateli. Nie ma bogatego państwa, którego obywatele są biedni.

Bez bogatych obywateli nie będziemy liczącym się graczem na arenie międzynarodowej ani liczącym się narodem.

Czy to oznacza, że kiedyś nowatorskie rozwiązanie, jakim było złamanie Enig my przeliczane było na miliony uratowanych istnień ludzkich, a dzisiaj wartość współczesnych startupów liczona jest również w milionach, ale dolarów?

Wartość życia ludzkiego jest przekładalna na w y miar ekonomiczny. To się dot ycz y zarów no st anu zdrow ia ludzi, poziomu ich wykształcenia, jak i tego, w

polish news jaki sposób ludzie pracują, jak są w ydajni w pracy. Zdają sobie z tego sprawę najzamożniejsze społeczeństwa. Wiedzą one, że lepiej zapobiegać, niż leczyć. To się przekłada właśnie na te 20 milionów ludzkich istnień potencjalnie ocalonych przez polskich kryptologów. Mówiąc o ludziach, mówimy o pieniądzach.

Tak jest w każdym obszarze. Odnośnie decydowania to mądre państwo, mądre społeczeństwo musi w ykształcić sobie przywódców zdolnych do kierowania w taki sposób, aby podwyższać komfort życia całego społeczeństwa. Komfort życia przekłada się na zamożność obywateli, bogacenie się społeczeństwa i siłę państwa.

Czy polskie społeczeństwo jest na tyle mądre, aby potrafić globalnie konsumować własne sukcesy?

Żyjemy w czasach, w których przepł yw ludzi i kapitału jest coraz większy. Obserwujemy potężny drenaż naszych najzdolniejszych ludzi przez gospodarki światowe czy korporacje. I tego się nie uniknie. Przykładowo w takiej dziedzinie, jak astronomia Polska nie jest w stanie konkurować z ośrodkami amerykańskimi. Ale możemy być dobrym segmentem całej dziedziny.

Mamy też przykłady genialnych polskich pomysłów, które wykluwały się w garażu, a doprowadziły do miliardowych spółek.

Duży i szybki zwrot z inwestycji występuje głównie w branży IT, znane są takie przypadki. O nich wie cały świat, a o Zygalskim, Rejewskim, Różyckim mała część tego świata. Z tym, że Zygalski, Rejewski. Różycki nie mieli za sobą sukcesu finansowego. Nie st worzyli korporacji. Państ wo polskie przestało istnieć, kiedy odnieśli największy sukces. Nie mogło ich nawet wesprzeć. Ktoś inny ich sukces skonsumował.

Rozmawiała Małgorzata Skibińska

~ 13

reklama

14 ~ radio

JAK SŁUCHAĆ SAMI SWOI RADIO? Radio dostępne jest z nadajników DAB + w Londynie, Surrey, Sussex, Irlandii i Irlandii Północnej.

Sami Swoi Radio możesz słuchać w najlepszej jakości DAB+ w domu, w pracy czy też w samochodzie. Jeśli jesteś w naszym największym zasięgu DAB+, po prostu w swoim odbiorniku wyszukaj Sami Swoi Radio. Zobacz jakie to proste.

Aplikacje mobilne Sami Swoi Radio i strona www.

Dla tych, którzy mimo największego zasięgu wśród polskich rozgłośni będą mieli trudności z odbiorem lub mają starsze odbiorniki bez DAB+, mogą słuchać Sami Swoi Radio poprzez aplikacje mobilne oraz naszą stronę www.SamiSwoiRadio.co.uk.

Sami Swoi Radio można słuchać przez stronę internetową na różne sposoby:

1. Klikając przycisk “play” w widgecie radia na stronie głównej lub tym poniżej.

2. Klikając w link. Otworzy się nowa karta z Playerem Sami Swoi Radio.

3. Kolejną opcją jest pobranie pliku playlisty Sami Swoi Radio i uruchomienie go w dowolnym odtwarzaczu multimedialnym na swoim PC.

Wolisz słuchać radia na telefonie?

Już teraz możesz pobrać dedykowaną aplikację Sami Swoi Radio na telefon lub tablet z systemem Android oraz iOS. 1. Aby pobrać aplikację na telefon, kliknij Google Play lub Apple Store, bądź wejdź bezpośrednio do sklepu i wyszukaj Sami Swoi Radio. Możesz także zeskanować aparatem w telefonie kod QR. 2. W sklepie Google Play lub App Store kliknij Zainstaluj. Aplikacja pobierze się na Twój telefon lub tablet.

3. Po instalacji po prostu wejdź do aplikacji i słuchaj Sami Swoi Radio po swojemu!

10 czerwca 2022

Sami Swoi Radio na urządzeniach z Alexa.

Aby uruchomić Sami Swoi Radio w Twojej Alexie należy wybrać jeden z trzech poniższych sposobów.

1. Powiedz w kierunku Alexy: “Alexa, ENABLE The Polish Radio”. Jeśli komenda zostanie prawidłowo odczytana przez Alexę - wówczas powinna ona rozpocząć odtwarzanie naszej stacji radiowej.

Każde następne uruchomienie Sami Swoi Radio wystarczy, że będzie poprzedzone komendą: “Alexa, Open The Polish Radio” lub “Alexa, Start The Polish Radio”.

2. Odwiedź stronę z Sami Swoi Radio Alexa Skill i aktywuj go na swoim koncie: 3. Jeśli czynności z punktu 1 i 2 nie okażą się wystarczające, wówczas należy odwiedzić stronę Amazon.co.uk i zalogować się do konta do którego jest przypisana Twoja Alexa. Następnie w oknie wyszukiwania wpisz: “Sami Swoi Radio”. Po wyszukaniu naszej stacji radiowej, kliknij na logo Sami Swoi Radio. Następnie należy uruchomić Skill na Alexę. Po prawej stronie monitora znajduje się sekcja pod nazwa: “Get this Skill”. Kliknij w przycisk “ENABLE” pod tym napisem. Teraz wydaj komendę: “Alexa, Open The Polish Radio” lub “Alexa, Start The Polish Radio” - i Twoja Alexa powinna rozpocząć odtwarzanie naszej stacji.

Jeśli mimo powyższej instrukcji nadal masz problem z uruchomieniem Sami Swoi Radio na swojej Alexie, napisz do nas a my Ci pomożemy.

Sami Swoi Radio na platformach radiowych.

Na tym oczywiście nie koniec. Sami Swoi Radio jest dostępne także na największych,

globalnych radiowych platformach internetowych, takich jak Tuneln Inc, MyTunerRadio, Radio.pl, Radio UK czy Zeno.FM. Opcje słuchania są dwie: możesz odtworzyć Sami Swoi Radio bezpośrednio na stronach tych platform lub jeśli preferujesz aplikacje, możesz pobrać je na swój telefon i wyszukać Sami Swoi Radio.

1. Wejdź na wybraną platformę radiową z podanych linków poniżej.

2. Kliknij przycisk “Play” i słuchaj Sami Swoi Radio.

3. Możesz też pobrać aplikacje tych platform na telefon lub tablet z iOS lub Android. Jak już to zrobisz, po prostu wyszukaj stacji Sami Swoi Radio i ciesz się najlepszą muzyką.

Tuneln Inc - https://tunein.com/radio/ Sami-Swoi-Radio-s240836/ Radio.pl - https://www.radio.pl/s/samiswoiradio Radio UK - https://www.radio-uk.co.uk/ sami-swoi-radio Zeno.FM - https://zeno.fm/sami-swoiradio/ My Tuner Radio - https://mytuner-radio. com/radio/sami-swoi-radio-472128/ Radio Garden Live - http://radio.garden/ listen/sami-swoi-radio/Co3rXGbE Sami Swoi Radio można także słuchać na telewizorach za pomocą dekodera Canal+ (NC+) w aplikacji Radio+ na kanale 616.

radio

Baw się razem z Sami Swoi Radio!

Sobota godz. 19:00 - “Clublife” with Tiesto Właśc. Tijs Michiel Verwest. Wielokrotnie wyróżniony tytułem najlepszego DJ-a w plebiscycie czasopisma „DJ Magazine”. Został nazwany „najlepszym DJ–em wszech czasów” przez magazyn „Mix”. Tworzył wspólnie nagrania z producentami, takimi jak Armin van Buuren czy Ferry Corsten. W soboty usłyszysz go w programie “Clublife”. Start godz. 19:00 Sobota godz. 20:00 - “Find Your Harmony” with Andrew Rayel Andrew Rayel pochodzi z Mołdawii. W wieku 13 lat zaczął produkować swoje pierwsze utwory. Inspirował się twórczością Tiesto i Armina van Buurena. Zadebiutował w 2010 roku utworem “Always In Your Dreams”. Dzisiaj jest jednym z najbardziej rozpoznawalnych DJ-ów na całym świecie. W Sami Swoi Radio w każdą sobotę o 20:00 zapraszamy na jego dwugodzinny program “Find Your Harmony”.

Sobota godz. 22:00 - “A State Of Trance”

with Armin Van Buuren Armin van Buuren – holenderski DJ, producent muzyki trance, z wykształcenia prawnik. Jeden z najpopularniejszych i utytułowanych DJ-ów na świecie. W kazda sobote o 22:00 w Sami Swoi Radio zapraszamy na jego kultowe “A State Of Trance”.

Sobota/Niedziela godz. 00:00 - “Planet Perfecto”

with Paul Oakenfold Paul Mark Oakenfold – brytyjski DJ i producent muzyczny. Z wykształcenia jest kucharzem. Uznawany za ikonę muzyki klubowej, jako jeden z pierwszych spopularyzował ten typ muzyki. Po ponad 30 latach kariery nadal jest aktywnym producentem i didżejem. W kazda sobotnio/niedzielna noc o 00:00 w Sami Swoi Radio uslyszysz jego “Planet Perfecto”.

~ 15

16 ~ felieton

ks. Bartosz Rajewski

BOGU

WIEMY TYLE, ILE GĄSIENICA WIE O BRITISH MUSEUM Karl Rahner, jeden z największych teologów XX wieku, miał kiedyś podobno powiedzieć, że Bóg taki, jak wyobraża Go sobie 60 czy 80 procent ludzkości, na szczęście nie istnieje. Myślę, że jest to ważna i przynosząca ulgę wypowiedź cenionego teologa. Myślę również, że powinniśmy być wdzięczni ateistycznym krytykom religii, jak Feuerbach, Nietzsche, Marks czy Freud, za pokazanie, że patologiczne wyobrażenia Boga są tylko ludzkimi projekcjami. Warto też pamiętać, że światowej klasy psychiatra i psycholog – Carl Gustaw Jung – podobno zarzucał teologom, którzy zbyt familiarnie wyrażali się o Bogu: „Czyż oni nie uświadamiają sobie, że siłą własnego rozumu o Bogu wiemy mniej więcej tyle, ile gąsienica wie o British Museum?”.

Ostatnie kilka dni spędziłem na promocji mojej książki w ramach spotkań autorskich, które odbywały się w Poznaniu, Kaliszu i we Wrocławiu. W istocie jednak te kilka dni spędziłem nie tyle na promocji książki, co na mówieniu o Bogu. Uczestnikom tych spotkań, pośród których byli ludzie wierzący, wątpiący i niewierzący, profesorowie uniwersyteccy i uczniowie szkół średnich, starałem się pokazać Boga, w którego wierzę i którego niemal codziennie rozpoznaję w moim życiu. Czy Bóg rzeczywiście jest taki, jakiego starałem się im Go pokazać? Pewnie nie.

10 czerwca 2022

Pewnie każdy rozpoznaje Go w inny sposób. Pewnie każdemu nieco inaczej Bóg się objawia. Jakiego Boga rozpoznajesz w swoim życiu? Jakiego Boga pokazujesz innym? „Paweł i Barnaba wrócili do Listry, do Ikonium i do Antiochii, umacniając dusze uczniów, zachęcając do wytrwania w wierze” (Dz 14,21b). Paweł, Barnaba i wielu innych im podobnych też mówiło o Bogu. Czy rzeczywiście jednak tylko mówili? Czy samo głoszenie wystarczy? Jezus w Ewangelii stara się nam powiedzieć, że nie. „Po tym wszyscy poznają, żeście uczniami moimi, jeśli będziecie się wzajemnie miłowali”(J 13,35).

Wszyscy znamy stwierdzenie Mahatmy Gandhiego, który powiedział, że „bez wątpienia byłby chrześcijaninem, gdyby chrześcijanie byli nimi przez 24 godziny na dobę”.

Szukając prawdy, Mahatma Gandhi spotkał chrześcijan. Ale czy zobaczył prawdziwe chrześcijaństwo? Czy my swoim życiem pokazujemy prawdziwe oblicze Boga i autentyczne chrześcijaństwo? Wielu rodziców ubolewa, że ich dzieci, choć wychowane w rodzinach chrześcijańskich, nie są już dzisiaj chrześcijanami. Co poszło nie tak?

Może bardziej niż pokazywać dzieciom (i nie tylko im!) jak wierzymy, powinniśmy pokazywać, w Kogo i dlaczego wierzymy?

To znaczy: Kim jest Ten, który objawia się w naszym życiu i dlaczego jest dla nas taki

ważny. Może bardziej niż mówić o Bogu, powinniśmy pokazywać, że potrafimy kochać w taki sposób, w jaki nikt inny kochać nie potrafi?

Wielki brytyjski pisarz Clive Staples Lewis mawiał: „Ze wszystkich argumentów używanych przeciw miłości, mojemu charakterowi odpowiada najbardziej ten: Ostrożnie! To grozi cierpieniem!”. Nie mylił się Lewis twierdząc, że człowiek kochający płaci za swoją miłość, a świat mu odpłaca gorzką monetą.

Jako chrześcijanie powinniśmy mieć tego świadomość. Ale powinniśmy mieć również świadomość, że gdy ten, kto kocha, znajduje w przedmiocie swej miłości jakiś Boży pierwiastek, wypełnia to, na czym Jezusowi najbardziej zależało: postrzega świat oczami Boga. I chyba właśnie o to powinno chodzić w naszym życiu, byśmy z roku na rok nie tyle odmawiali więcej pacierzy i częściej o Bogu mówili, co potrafili na innych patrzeć w Boży sposób. Byśmy na otaczający nas świat patrzyli tak, jak patrzy na niego Bóg. Byśmy potrafili kochać tak, jak nikt inny kochać nie potrafi. By jednak tak się stało, najpierw sami musimy w naszym życiu rozpoznać Boga, który nam się objawia. I choć wiemy o Nim mniej więcej tyle, ile gąsienica wie o British Museum, to jednak jednego możemy być pewni: Bóg jest miłością.

Ks. Bartosz Rajewski, proboszcz jednej z najstarszych polskich wspólnot katolickich w UK – parafii pw. Św.

Wojciecha na South Kensington w Londynie (Little Brompton Oratory). www.parafia-kensington.uk

felieton

~ 17

Jacek Żakowski

ZY JESTEŚCIE GOTOWI WYGRAĆ?

Ukraina. Rosja. Wojna.

Rosja. Wojna. Ukraina.

Wojna. Rosja. Ukraina.

Tak codzień we wszystkich mediach. Od rana do wieczora. Od prawa do lewa. Od gazet po tik-toka. Od Suwałk po Gibraltar. Od Islandii po Cypr.

Zachód-Wschód. Wolność-dyktatura. Broń.

Uchodźcy. Ofiary. Ropa. Głód. Zboże. Śmierć.

Pieniądze. Dużo śmierci i dużo pieniędzy.

Coraz więcej cierpienia. Chiny-Ameryka. Lęki i bohaterstwo. Współczucie i bezradność. Obawy i solidarność. Czołgi, rakiety, haubice. Ruiny, wdowy, sieroty. Zabici, ranni, wypędzeni.

Czas wojny jest jak czas życia. Noworodkom liczymy godziny i dni. Niemowlakom tygodnie i miesiące. Dzieciom i młodym ludziom - lata. Seniorom - dekady. Ta wojna właśnie przestaje być noworodkiem. Jeszcze liczymy dni, ale już nie tygodnie. Coraz częściej mówimy o miesiącach. Niektórzy zaczynają mówić o jej przyszłości w latach.

Coraz niecierpliwiej pytamy, kiedy ona się skończy. Spieramy się coraz mocniej, jaki może mieć finał i kto ostatecznie wygra. Myślimy coraz częściej, jaka może być cena tej wojny i pokoju, którym kiedyś się skończy.

Nie sądzę, że są to sensowne pytania. Zbyt wiele jest niewiadomych, by dało się sformułować racjonalną odpowiedź. Właściwie tylko jedna wskazówka jest pewna: by wygrać wojnę, trzeba tego chcieć. Czy chcecie wygrać tę wojnę?

Od Polski po Kanadę zdania są podzielone.

Jedni by chcieli wygrać, a inni tylko nie chcą przegrać. Nie przegrać jest taniej, łatwiej i pewnie szybciej. Ale żyć będzie potem trudno.

Bo jeśli będzie remis, to ze wskazaniem na reżim Putina, który ogłosi sukces. I trzeba będzie nie wiadomo jak długo dalej się z nim męczyć. A on będzie dalej kombinował, mieszał, szantażował i kluczył na różne sposoby, by odbudować imperium.

Wojna, której tylko nie przegramy stanie się jak zombi. Niby się skończy, a będzie dalej żyła w utajonej formie. Jak przez ostatnie lata.

Będziemy nie wiadomo ile żyli w jej długim i ponurym cieniu. Pod wieloma względami politycznie cofnie nas do lat 50. XX w. z wszystkimi tego ponurymi skutkami - od permanentnego stresu, przez horrendalne wydatki militarne, po ideologiczne paniki takie jak makkartyzm i inne odmiany histerycznego antykomunizmu.

W tej odsłonie to będzie anty-putinizm, który już kiełkuje, np. kiedy odrzucamy różne argu-

menty tylko z tego powodu, że przypominają argumenty Putina. Koszty będą ogromne, ale rozłożone na lata, więc doraźnie może mniej bolesne.

Ale dążenie do wygrania tej wojny też ma słabe strony. Po pierwsze musi kosztować od razu. Jak Ukraina nie dostanie potrzebnej broni teraz, to w przyszłym roku nie będzie jej potrzebna. A żeby wygrać z Rosją, czyli by ją wypchnąć z Ukrainy, potrzeba Ukraińcom tej broni wielokrotnie więcej, niż żeby nie przegrać, czyli tylko się na jakimś froncie bronić.

Nie warto się łudzić, że można tanio wygrać. Szansa jest wyjątkowa, bo Chiny sparaliżowane przez COVID z przywódcą walczącym o reelekcję i oskarżanym o złe zarządzanie pandemią, może już nigdy nie będą tak niechętne awanturom Putina. Ale by tę szansę wykorzystać i wygrać, trzeba szybko wyłożyć sto lub więcej miliardów dolarów.

A potem jeszcze kilka razy tyle na odbudowę i koszty separowania Rosji. To nie jest powyżej naszych możliwości, ale wymaga wyrzeczeń.

Czy jesteście na nie gotowi?

Jacek Żakowski, kierownik Katedry Dziennikarstwa Collegium Civitas, publicysta Polityki i Gazety Wyborczej, prowadzi piątkowe poranki w TOK FM. Dziennikarz Roku 1997, laureat m.in. 2 Wiktorów, Superwiktora, Nagrody PEN Clubu im. im Prószyńskiego. Autor kilkunastu książek i programów TV. Ostatnio wydał: „Wirus 2020” (Sic! 2021).

18 ~ felieton

Krystyna Kotlińska

NIGDY w ŻYCIU LEKKO FEMINISTYCZNIE Zastanawiając się nad tematem czerwcowego felietonu, życie samo podsunęło mi temat. Czym jest dla nas, dla Ciebie i dla mnie, dla nas wszystkich, poczucie wartości? To takie okrzyczane hasło „poczucie wartości”, a jednak gdy zaczynamy zdawać sobie sprawę, jak ważna jest to cecha, zaczynamy zupełnie inaczej postrzegać świat. Mamy inne oczekiwania, choć najlepiej nie mieć oczekiwań wobec świata, i mamy inne zdanie o sobie. Dowartościowujemy się, tak to ładnie nazywamy, mówiąc o sobie: jestem piękna, jestem mądra, jestem wartościowa. Jednak gdy przychodzą trudne chwile, sytuacje, które wydają nam się bez wyjścia, wątpimy w siebie i w głowie słyszymy: jestem do dupy, jestem nic nie warta, jestem głupia, jestem okropna.

Więc, czymże jest to „poczucie wartości” i co znaczy dla każdego z nas?

Ks. Tischner - filozof, góral, idealista opowiadał kiedyś o mszy świętej, którą odprawiał dla dzieci. Podczas kazania roztoczył przed słuchaczami wizję Boga, który jest najcudowniejszym Stwórcą, bo stworzył niebo i ziemię, którą zapełnił różnorodnymi i niezwykłymi roślinami, zwierzętami i innymi cudami natury. ...a na końcu – opowiadał dzieciom ks. Tisch-

10 czerwca 2022

ner – Pan Bóg stworzył istotę, która była najdoskonalsza, najwspanialsza, wyjątkowo się Stwórcy udała. Jak myślicie, kto to był? – zapytał. Do mikrofonu podeszła czteroletnia dziewczynka i powiedziała: To byłam ja. ...i to jest dla mnie właśnie kwintesencja poczucia wartości.

A co mówią psychologowie na ten temat?

Niezwykle popularna, prowadząca kanał na You tube, tworząca autorskie kursy Quantum, psycholog Klaudia Pingot podkreśla, że „wysokie poczucie własnej wartości to zestaw pozytywnych myśli o sobie samym – absolutnie niezbędne wyposażenie każdego człowieka, który chce być szczęśliwym.” Już samo postrzeganie własnej osoby odpowiednio nas nastraja na cały dzień. Jeśli lubimy siebie i podobamy się sobie, to jest nam miło w swoim własnym towarzystwie, a to określa klimat całego naszego istnienia. To przecież „oczywista – oczywistość”, że posłużę się tu słowami klasyka, bo przecież z samym sobą spędzamy najwięcej czasu.

Wysokie poczucie własnej wartości przekłada się na relacje z innymi bo przecież postrzegamy drugą osobę poprzez pryzmat myśli o sobie samym. Jeśli lubi-

my siebie i widzimy się dobrym, to takie same pozytywy dostrzeżemy w innych.

Mnogość kompleksów zagłuszamy najczęściej poniżając innych, pozornie podnosząc siebie, budujemy złudzenie własnej wartości. Psycholog Wojciech Klęk podkreśla, że „niska samoocena powoduje, że w innych ludziach widzimy zło, więc skłaniamy się do uprzedzeń i atakowania drugiej osoby tym samym stając się krytyczni i złośliwi.”

Skąd bierze się poczucie wartości?

Poczucie własnej wartości to coś, co wynosimy z okresu dzieciństwa i coś, co nieświadomie przekazujemy naszym dzieciom. Trudno jest zobaczyć swoje dziecko, jako wartościową osobę, jeśli nie widzimy tak samych siebie.

Kinga Więckowska, psycholog, wspomina o tym, że „w dzisiejszym świecie poczucie własnej wartości zyskało też wartość ekonomiczną. To jak, jako właściciel firmy czy manager postrzegasz siebie, tak wyceniasz wartość swojego czasu, umiejętności i pracy. Tak też wyceniasz swój produkt czy usługę, a to z kolei ma kluczowy wpływ na wynik finansowy firmy oraz finanse osobiste” To, jak widzimy swoją wartość, jako osoby, ma też szalenie istotny wpływ na

felieton naszą asertywność oraz realizację celów i potrzeb poczynając od fizjologicznych przez uczuciowe, ekonomiczne, aż do duchowych.

Bardzo istotną rzeczą jest odkrycie w sobie i zaakceptowanie czasami głęboko ukrytych talentów osobistycch. Bo przecież na poczucie wartości składa się również to, jak postrzegają nas inni. Uwierzmy w to, że każdy człowiek jest wspaniały i utalentowany. Po prostu każdy. Niektóre talenty są bardziej widoczne, inne mniej.

Niektóre zdolności są wyżej przez ludzi oceniane, a inne niekoniecznie i nie przez wszystkich, ponieważ żyjemy w społeczeństwie, które ma swoje tradycyjne priorytety. Pracowitość będzie oczywiście cnotą, a umiejętność rozbawienia drugiego człowieka czy znalezienie z każdym wspólnego języka może pozostać całkowicie niedocenione. Niezależnie od tego każdy z nas ma swoje zalety.

Szczególnie kobiety mają skłonność do zaniżania swojego poczucia wartości.

Zupełnie niepotrzebnie. Niektóre z nas świetnie gotują, inne niezwykłą wagę przykładają do czystości i „z ich wypolerowanych podłóg można wręcz jeść”, a jeszcze inne są po prostu pięknymi kobietami. Spotykamy też wiele wspaniałych troskliwych i opiekuńczych matek i partnerek, a także wspaniałych przyjaciółek i towarzyszek do długich rozmów. Inne z nas są zmysłowe i namiętne, a jeszcze inne zachwycają inteligencją i poczuciem humoru. Każda z nas jest wyjątkowa w swoim niepowtarzalnym uroku, talencie i atrakcyjności.

Pamiętajmy o tym szczególnie w momentach kiedy z jakiegoś powodu się rozstajemy. Poczucie wartości nie znika w tym momencie, bo fakt rozstania nie oznacza, że nagle zbrzydłyśmy, zgłupiałyśmy, rozleniwiłyśmy się. I dotyczy to zarówno kobiet jak i mężczyzn. Oznacza tylko, że on/ona chce iść dalej z kimś innym, kto daje innego rodzaju doznania, wartości i jakość. Błędem jest w ogóle jakiekolwiek porównanie. Rozstajemy się i odchodzimy do czegoś nowego, by czegoś innego doświadczyć.

Bywa oczywiście różnie. Czasem rozstajemy się, bo czegoś nam brakuje w związku i znajdujemy to akurat u kogoś innego, u kogoś, kto spełnia nasze marzenia. W dalszym ciągu jednak nie ma powodu, by czuć się gorszą lub gorszym, wspólny czas po prostu dobiegł końca, a rozstanie nie jest odrzuceniem. Jest zakończeniem jakiegoś etapu i rozpoczęciem nowego. Rzecz jasna rozumiem, że może być trudne emocjonalnie, bo pozostawiona osoba może nadal kochać.

Oczywiście. Ale dzisiaj chcę tylko pokazać, że największym błędem, który towarzyszy rozstaniom jest poczucie bycia gorszym i przyjęcie za pewnik, że skoro ktoś odszedł to my jesteśmy jacyś ułomni. Prawie nigdy nie ma to miejsca. Takie przypadki są skrajne i dotyczą ludzi bardzo złośliwych, okrutnych i toksycznych.

Kiedy dwoje ludzi się rozstaje, rzadko kiedy patrzą obiektywnie na siebie i na całą sytuację. Nie dostrzegają prostego faktu, że pewne rzeczy po prostu się dzieją, nawet niezależnie od nas. Bardzo rzadko potrafimy stanąć naprzeciwko siebie i powiedzieć: „Jesteś wspaniały/wspaniała, ale uczucie wygasło i chcę iść dalej, pozostając z tobą w przyjaźni”. Nikt jednak, w te słowa nie chce wierzyć a to wielki błąd bo pozostawia w nas zadrę i stawia pytanie: „dlaczego?”. A przecież uczucia, tak jak nagle i bez powodu się pojawiają, tak nagle wygasają, jest to normalna kolej rzeczy i nie ma to związku z naszym poczuciem wartości. Na pewno zgodzicie się ze mną, że miłość lubi spadać na nas nieoczekiwanie i zakochujemy się w kimś, mając poczucie bezradności wobec tego zakochania.

Warto w tym miejscu podkreślić by zawsze pamiętać, że rozstanie nie jest oskarżeniem nas o to, że jesteśmy gorsi czy gorsze. Każdy z nas jest bezkonkurencyjny, jedyny w swoim rodzaju. Każdy z nas jest wspaniałą, wartościową osobą.

Partnerzy nie odchodzą od nas, bo uznali nas za gorszych. Odchodzą, bo szukają czegoś nowego i nie doszukujmy się w tym niczyjej winy.

~ 19

Z czasem docenimy rozstanie bo przy okazji nauczyliśmy się asertywności, samodzielności i wiary w siebie. Często rozstanie prowadzi nas też w nowe lepsze związki. Mój ulubiony polski film „Nigdy w życiu” w reżyserii Ryszarda Zatorskiego na podstawie książki Katarzyny Grocholi z rewelacyjną rolą Danuty Stenki, niezbicie pokazuje jak rozstanie może podbudować nasze poczucie wartości i paradoksalnie staje się spełnieniem marzeń.

Pamietajmy, że nigdy nie wiemy, co spotkamy za zakrętem.

Bądźmy zatem świadomi swojej wartości niezależnie od wydarzeń. Zaufajmy sobie i wszechświatowi w tej kwestii.

Związek możemy zakończyć w przyjaźni, jeśli nadejdzie taka chwila. Ale uwierzmy raz na zawsze, że nawet wtedy, kiedy nasz partner czy partnerka odchodzi do kogoś innego, to nie umniejsza to nas w żaden sposób. Nie mamy z tym nic wspólnego.

Każdy podejmuje taką decyzję ze względu na siebie, a nie na nas i naszą wartość.

Odejście od nas do kogoś innego nigdy nas nie określa.

Natomiast określa nas na pewno kultura z jaką przyjmiemy taką wiadomość.

Określa nas to, czy umiemy sobie wzajemnie podziękować za miniony czas i pozostać w zgodzie – co jest szczególnie ważne, jeśli mamy wspólne dzieci. Uważam, że jeśli mamy wysokie poczucie wartości i zachowamy je przy rozstaniu, to nie doszukujemy się wroga w człowieku, który wybrał inną drogę. Bez względu na smutek i żal, możemy zrozumieć drugą osobę i pozwolić jej odejść, wierząc przy tym, że nadal jesteśmy wspaniałymi, mądrymi, dobrymi i atrakcyjnymi osobami.

Przyjmijmy też, że nic z naszego poczucia wartości nie zostało nam zabrane.

Absolwentka Wydziału Poligrafii Politechniki Warszawskiej.

Pasjonatka rozwoju osobistego. Kobieta uwielbiająca podróże i dobrą kuchnię. Pozostająca w nieustającej miłości do Greckiej Krety. Traderka zafascynowana światem kryptowalut, ceniąca niezależność finansową.

Lubiąca dobrą literaturę i film.

Krystyna Kotlińska

20 ~ raport

MAŁPIA OSPA DOTARŁA do

Wielkiej Brytanii

PO DWÓCH LATACH DOŚWIADCZEŃ Z KORONAWIRUSEM, W EUROPIE POWR ACA OBOWIĄZEK KWAR ANTANNY. T YM R AZEM ZAGROŻENIEM JEST MAŁPIA OSPA. W WIELKIEJ BRYTANII DO KOŃCA MAJA ZACHOROWAŁO PONAD 100 OSÓB. Małpia ospa znana jest od lat, jednak do tej pory nie rozprzestrzeniała się poza Afrykę.

Pierwszym nieafrykańskim krajem, w którym stwierdzone zostało zakażenie była Wielka Brytania i nastąpiło to 6 maja.

W ciągu miesiąca liczba zakażeń na Wyspach przekroczyła setkę.

Przypadki małpiej ospy w Europie odnotowane już zostały w 17 krajach. Kilka dni temu do listy tej dołączyła Irlandia. Najwięcej przypadków zanotowano w Wielkiej Brytanii i Hiszpanii. Do końca maja było to po 106. Kilkadziesiąt zakażeń stwierdzonych zostało w Portugalii i Niemczech.

Belgia zdecydowała się wprowadzić obowiązek kwarantanny, która dla każdego zakażonego będzie trwała 21 dni.

Wirus małpiej ospy występuje głównie w Afryce Zachodniej i Środkowej. Należy do tej samej rodziny, co ospa. Objawy są również podobne: gorączka, ból głowy, bóle mięśni, dreszcze i wysypka. Na skórze tworzą się 10 czerwca 2022

pęcherze wypełnione przezroczystym płynem lub ropą. W pewnym momencie te pęcherze pękają i tworzą się skorupy.

Wirus pojawił się już w Wielkiej Brytanii, Hiszpanii, Holandii, Portugalii, Włoszech, Szwecji, Izraelu, Australii, Kanadzie i Stanach Zjednoczonych.

Brytyjscy urzędnicy ds. zdrowia zarekomendowali już trzytygodniową kwarantannę, jednak nie jest ona jeszcze obowiązkiem, jak w Belgii. Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) ostrzega, że wirus ospy może rozprzestrzeniać się poprzez rany, płyny ustrojowe, materiały takie jak pościel, ale także może być obecny w powietrzu. Zdaniem niektórych wirusologów ta ostatnia droga nie jest jeszcze potwierdzona i jest ona obecnie przedmiotem badań.

Małpia ospa jest podobna do uznanej za zwalczoną w latach 70. ubiegłego wieku ospy prawdziwej. Śmiertelność wynikająca z zakażenia wirusem wynosi

około 1 proc. Istnieją skuteczne szczepionki na ospę, a większość chorych, nawet nie stosując leczenia, po kilku tygodniach wraca do zdrowia. U osób, które były zaszczepione przeciwko ospie właściwej, czyli w Polsce są to osoby urodzone przed 1980 rokiem, małpia ospa nie powinna stanowić poważnego zagrożenia.

Jednak po trwających dwa lata restrykcjach spowodowanych pandemią Covid-19 zwiększyła się intensywność podróżowania, zwłaszcza w celach wypoczynkowych, a to znacznie zwiększa ryzyko rozprzestrzeniania się zarówno wirusa małpiej ospy, jak i koronawirusa. Ministrowie zdrowia w krajach europejskich już teraz zastanawiają się, jak prewencyjnie podejść do zagrożenia w okresie wakacyjnym. Już pod koniec maja długi weekend spowodował znaczny wzrost liczby podróżnych na lotniskach. Spowodowana pandemią zmniejszona liczba pracowników lotnisk dała się odczuć w posta-

ci gigantycznych kolejek przy bramkach bezpieczeństwa. Liczba kontrolerów była niewystarczająca do liczby podróżnych.

Wiele brytyjskich lotnisk przeprosiło za zaistniałą sytuację i zapowiedziało intensywniejszą rekrutację, aby uzupełnić braki kadrowe. Wzrost liczby podróżnych to ważny czynnik ryzyka przy rozprzestrzenianiu się wirusów.

Epidemiolodzy przewidują, że możliwą reakcją ze strony rządów krajów, w których odnotowano przypadki małpiej ospy, będzie tzw. szczepienie pierścieniowe. Polega ono na zaszczepieniu tylko osób z najbliższego otoczenia osoby zakażonej, co pozwoli zapanować nad rozprzestrzenianiem się choroby. Obecnie prowadzone jest szczepienie pracowników służby zdrowia, które w sposób szczególny są eksponowane na kontakt z zakażonymi wirusem ospy.

Małgorzata Skibińska

22 ~ styl życia

CZAS NA HERBATĘ

foto: Shutterstock

Ile jest tak naprawdę kolorów herbaty? Mamy czarną, ją chyba zna każdy. Wiemy o zielonej, która jest gorzka, a posłodzona wcale nie smakuje lepiej. Słyszeliśmy o białej, która jest w kremie do twarzy. No i jest jeszcze ta czerwona na odchudzanie. No i to chyba wszystko… Otóż nie. To dopiero bardzo mały fragment wszystkiego…

Pierwszy mit, który obalono już dawno, ale który wciąż warto obalać, bo w dziwny sposób po obaleniu podnosi się na nowo to pogląd, że herbata czarna i zielona to dwie różne rośliny.

Rzeczywiście, tak kiedyś myślano, ponieważ brakowało nam wiedzy na temat tego, jak produkowana jest herbata. Dziś wiemy, że wszystkie sześć kolorów herbaty - tak, właśnie jest ich sześć - moglibyśmy wytworzyć z jednego krzewu herbacianego. Czy się tak robi? No właśnie nie do końca. Nie wszystko jest tak proste, jak się wydaje. Herbata poza dwoma głównymi ga10 czerwca 2022

tunkami, czyli chińską i asamską, występuje też w wielu odmianach i to różnice między nimi decydują o tym, czy z danej rośliny wyprodukujemy dobrą i jakościową herbatę zieloną, czy czarną. Fabryki herbaciane nastawiają się na jeden kolor, ponieważ do różnych rodzajów herbaty używa się różnych kultywarów, liście zbiera się w różnym terminie i poddaje je różnym procesom, co wymaga osobnej linii produkcyjnej.

Właśnie w tych tajemniczo brzmiących procesach produkcji tkwi istota koloru herbaty. Co sprawia, że biała herbata jest biała, a czarna

jest czarna? Aby zrozumieć odpowiedzialne za to zjawiska i zabiegi, dobrze jest zastosować analogie spożywcze. Wydawać mogłoby się, że herbata zielona nie wymaga żadnej skomplikowanej obróbki, ponieważ zielona była już na krzewie, więc wystarczy ją wysuszyć. W praktyce jest to jednak bardziej pracochłonne.

Aby zachować zieleń liści herbaty, musimy nie dopuścić do zmiany ich koloru. Zmiana koloru ma miejsce wskutek utleniania, które zachodzi pod wpływem zawartych w herbacie enzymów.

Porównać można to zatem do ciemniejących

styl życia owoców. Czy wiedzieliście, że można za pomocą szpilki wbijanej w niewielkich odstępach w skórkę banana pozostawić taki kropkowany wzorek, który będzie widoczny dopiero po pewnym czasie? Uszkodzone komórki skórki banana w kontakcie z tlenem zaczną się utleniać, reszta skórki natomiast zachowa kolor. W ten sam sposób ciemnieje liść herbaty. Zauważmy, że owoce poddane działaniu wysokiej temperatury zachowują swój kolor. Kiedy banana na przykład upieczemy w cieście pozostanie jasny. Liście herbaty również musimy podgrzać, by nie straciły koloru. Chińczycy zwykli robić to na sucho podgrzewając świeże liście na wielkich wokach.

W Japonii natomiast herbatę podgrzewa się parą wodną.

Na przeciwnym biegunie mamy herbatę czarną. Ta utlenia się niemal całkowicie i nie pozostaje w niej nic z zielonego liścia. Nie możemy jej jednak od tak odłożyć na bok i poczekać, aż zrobi się czarna. Trzeba to czernienie wesprzeć.

Wracając do naszego banana, musielibyśmy szpilką podziurawić całą powierzchnię jego skórki, tak aby zczerniał szybko i jednolicie.

Gdybyśmy zwyczajnie czekali, aż sam z siebie cały zrobi się czarny, nikt nie miałby ochoty już go jeść. Liście herbaty poddaje się więc dość brutalnym zabiegom mającym na celu zniszczenie ich komórek liściowych tak, by utlenianie mogło zajść w sposób kontrolowany. Czernieją, lecz nie psują się.

Pomiędzy tymi biegunami jest herbata częściowo utleniana, której przypisano kolor turkusowy. Oczywiście ani napar ani liście nie są w tym pięknym kolorze. Z języka chińskiego nazywa się ją oolong. Wielu z nas może pamiętać ten typ ze smutnych czasów, gdy niewiele mieliśmy do wyboru na sklepowych półkach. Niezbyt dobra opinia o tej herbacie wiąże się z kiepską jakością ówczesnych oolongów i pokutuje do dziś.

Mało kto zdaje sobie sprawę, że oolong to jedna z najszlachetniejszych i najbardziej porządnych herbat w Chinach. Jest częściowo utleniona, lecz nie znaczy to, że powinniśmy ją postrzegać jako niedokończoną herbatę czarną. Jej komórki liściowe nie są bowiem otwarte w całości lecz, wskutek potrząsania w bambusowych koszach jedynie częściowo naruszone. Wracając do naszego banana można by powiedzieć, że ktoś szpilką napisał na skórce „życzę ci fantastycznego dnia w pracy” i dorysował piękne serduszko.

Gdy ukochana osoba po paru godzinach wyciągnie banana z torby, zobaczy ten napis i ucieszy się dużo bardziej niż z owocu w całości czarnego, lub przeciwnie, zupełnie nienaruszonego.

Tak też jest z oolongami. Częściowe utlenienie pozwala nam wykazać się kreatywnością i prawdziwą sztuką zarówno podczas produkcji jak i przy parzeniu. Mistrzowie herbaciani potrafią wydobyć dzięki temu cały wachlarz cudownych aromatów, od kwiatów, przez owoce, po słód i przyprawy korzenne.

Biała herbata to często produkt nieco niszowy i drogi, ponieważ produkowany w mniejszych ilościach. Najszlachetniejsze wytwarza się jedynie z nierozwiniętych liści, które wczesną wiosną przypominają pokryte białym puszkiem szpilki. To właśnie tym włoskom herbata biała

zawdzięcza swą nazwę i wyjątkowy aromat. To jednak nie wszystko. Chińska legenda opowiadająca o wynalezieniu herbaty białej opisuje historię dwóch braci, którzy odziedziczyli herbacianą plantację. Byli jednak leniwi. Udali się w pole by zbierać liście, lecz gdy je przynieśli do domu, byli tak zmęczeni, że wysypali wszystkie na stertę i zasnęli. W ten sposób liście wyschły, a bracia obudziwszy się zebrali je do koszy i udali się na targ by je sprzedać. Ludzie wyśmiali ich herbatę lecz gdy skosztowali, odkryli że ma wyjątkowy aromat. Konkurenci postanowili zakraść się do gospodarstwa braci, by podejrzeć ich sekrety. Niestety tajemnica była bezpieczna, ponieważ jedyne co szpiedzy zobaczyli, to śpiący bracia przy stercie herbaty. Legenda ta oczywiście nie jest prawdziwą historią lecz proces produkcji białej herbaty został tutaj dobrze zilustrowany. Liście więdną po zbiorze dłużej niż ma to miejsce przy innych herbatach, w ten sposób zaczyna się spontaniczne utlenianie. Nasz banan ze świeżego, twardego i zielonkawego, robi się ciemno żółty, miękki i słodki, choć jeszcze nie czernieje. Sztuka produkcji herbaty białej zasadza się na odpowiednim przeprowadzeniu więdnięcia i suszenia.

Kolejny kolor herbaty, który rozpoznajemy to herbata czerwona. Jest to nazwa, która funkcjonuje jednak tylko w świecie zachodu.

Oryginalnie czerwoną herbatą nazywa się to, co my nazywamy czarną. Ta, którą my nazywamy czerwoną, w Chinach jest czarną, choć obecnie, by nie wprowadzać jeszcze większego zamętu, nazywa się ją ciemną. Zatem, kolejny kolor herbaty, który rozpoznajemy, to herbata ciemna.

Znana jest ze swoich właściwości oczyszczających i odchudzających. Są one oczywiście z przyczyn marketingowych mocno przesadzone.

Badania naukowe dowodzą jednak, że samo picie ciemnej herbaty na codzień, pozwala nam zrzucić dodatkowo nawet 1,5 kg miesięcznie bez wprowadzania jakichkolwiek zmian w codziennych nawykach, wliczając dietę i poziom aktywności fizycznej. Aby zrozumieć, czym jest ciemna herbata musimy zostawić już w spokoju naszego banana. Herbata ta bowiem jest sezonowana, a zmiany jakie w niej zaszły od herbaty zielonej, którą była na początku, związane są z fermentacją liści przeprowadzoną przez roz-

~ 23

wijające się na niej kolonie drobnoustrojów.

Uprzedzając pytanie. Tak, można powiedzieć, że jest to herbata spleśniała. Spleśniała jednak tak jak pleśniowy ser, fermentowana mikro-organicznie jak sos sojowy czy żurek. Krótko: zdrowa i bezpieczna choć rzeczywiście pleśniowa. Ziemisty i drzewny aromat tej herbaty nie przysparza jej wielu miłośników wśród początkujących herbaciarzy. Doświadczeni jednak kochają ją ponad wszystkie inne prowadząc swe własne kolekcje i sezonując ją by nabrała wartości jak stare wino. Jest to jedyna herbata, która naprawdę zyskuje z wiekiem.

Ostatni kolor to herbata zdecydowanie najmniej znana w naszym kręgu kulturowym, a i jej produkcja jest dość niszowa i niewielka.

Miłośnicy cenią ją jednak, a najlepsza z nich jest niemal nieosiągalna, ponieważ chiński rząd używa jej do celów dyplomatycznych. Na początku swej historii też była traktowana podobnie. Herbata żółta, bo o niej mowa, zarezerwowana była dla dworu cesarskiego. Niektórzy nawet twierdzą, że jej nazwa wiąże się z tym, że kolor żółty był kolorem cesarskim. Nie do końca poznany jest proces chemiczny, jaki przechodzi herbata żółta by być żółtą. Wiadomo, że proces ten, zwany z chińskiego po prostu żółknieniem, sprowadza się do szczelnego zawinięcia gorących i wilgotnych liści herbacianych tak, by wchłonęły swe własne soki i aromaty. Co jednak dokładnie zachodzi podczas tego swoistego „duszenia” nie wiadomo. Fakt jest taki, że żółta herbata ma rekordowo mało kofeiny i działa oczyszczająco.

Tak wygląda w karygodnym uproszczeniu sześciobarwna tęcza herbaciana. Rozmaitością kolorów nie może się mierzyć z tęczą prawdziwą, lecz pamiętajmy, że w obrębie każdego z nich spotkać możemy ogromną różnorodność poszczególnych herbat zapewniających nam niemalże niekończące się przygody. Wystarczy tylko wyjść poza swój codzienny kubek, a herbatę wypuścić na wolność z torebki. Warto to zrobić. W końcu i tak pijemy herbatę codziennie, dlaczegóżby nie robić tego bardziej świadomie?

Rafał Przybylok vloger z czajnikowy.pl

24 ~ styl życia

JAK UBRAĆ SIĘ JAKO GOŚĆ NA WESELE?

Nie wiesz jak ubrać się na przyjęcie weselne, tak aby wyglądać świetnie i stosownie do okazji? Koniecznie przeczytaj ten artykuł. Jak połączyć weselny dress code z najnowszymi trendami? Poznaj uniwersalne zasady, którymi warto się kierować przy wyborze stylizacji.

Porady nie od parady Kreacja na przyjęcie weselne wcale nie musi oznaczać standardowej koronkowej sukienki w przypadku kobiety, ani garnituru w przypadku mężczyzny. Możliwości jest dużo więcej. Wybierając stylizację na ten dzień, po prostu bądź sobą.

Jak wcześnie warto przystąpić do organizacji garderoby na przyjęcie weselne? Moja drobna rada, jak najwcześniej. Myślę, że jeśli nawet 2 - 3 miesiące przed uroczystością pomyślisz o wyborze stylizacji, to będzie dobrze.

Dlaczego tak wcześnie zapytasz? Jest kilka powodów. Zaraz ci je przedstawię. Przede wszystkim, nie będziesz działała czy działał pod presją czasu. Jeśli wcześniej przystąpisz do poszukiwań idealnej kreacji, nie będzie to aż tak stresujący proces, zwłaszcza wtedy gdy nie lubisz zakupów albo zwyczajnie trudno podjąć decyzję, gdy masz nadmiar możliwości. Po drugie, jeżeli zakupisz kreację, będzie czas na dobór dodatków, czy ewentu-

alne poprawki krawieckie. Ubranie powinno leżeć idealnie. Trzeci powód, być może nie lubisz chodzić na zakupy do galerii handlowej, łatwiej kupuje Ci się w sklepach on-line.

Masz wtedy więcej czasu, aby zastanowić się i podjąć przemyślaną decyzję czy konkretne ubranie wybrać, a może zamówić kilka do wyboru. I kolejny powód: nic nie znajdujesz co by Cię urzekło i decydujesz się uszyć ubranie u krawca. Ile czasu trzeba sobie zarezerwować? Proces szycia zajmie co najmniej 2 miesiące, biorąc pod uwagę przymiarki.

Podstawowe zasady stylizacji na ślub, wesele

Gdy jesteś gościem na weselu – przestrzegaj pewnych reguł, a będziesz wyglądała czy wyglądał stylowo. Ubierz się zgodnie ze swoim stylem, stosownie do sytuacji, ale również do pogody.

Najważniejsza w tym dniu jest Para Młoda, więc na pewno nie staraj się przyćmić wyglądem i strojem Panny Młodej. Jednakże swoim strojem wyrażamy szacunek dla Pary Młodej i innych gości, więc na pewno warto założyć wyjątkowe stylizacje. Postaw na jakościowe, eleganckie tkaniny − podkreśl doniosłość tej uroczystości, więc jeans zostaw na wakacje. Kolejna sprawa to umiejętne połączenie wszystkich elementów garderoby i dopasowanie ubioru do sylwetki i typu urody.

Ubranie powinno być dostosowane do ubioru naszego partnera, ale nie oznacza to, iż kolor sukienki ma komponować się z kolorem krawata mężczyzny. Dopasowanie ubioru oznacza dopasowanie poziomem formalności stylizacji.

Ostatnia sprawa, to dbałość o szczegóły i dodatki, czyli „diabeł tkwi w szczegółach”!

Stylizacja damska.

Kolory w stylizacji damskiej na przyjęcie weselne.

10 czerwca 2022

żałobą oraz kolorem wieczorowym, a wesele co do zasady nie jest imprezą o takim charakterze, więc raczej zrezygnuj z czarnego total looku. Podkreślam czarnego total looku, bo jeśli wybierzesz sukienkę z czarnymi motywami, wzorami, moim zdaniem nie będzie to faux pas.

Kolor biały zgodnie z weselnym dress codem zarezerwowany jest Panny Młodej.

Artkuł piszę wiosną, a i sporo przyjęć weselnych odbywa się w tym okresie wiosenno - letnim, więc warto wybierać stylizacje w jaśniejszych barwach.

Kolorem, którego powinnaś unikać w stylizacji weselnej jako gościa (gościni) zgodnie z dress codem weselnym jest biały oraz czarny. Kolor czarny jest kolorem kojarzonym z

Chyba nie chcesz być uznana za Pannę Młodą? Tej właściwej Młodej Pannie mogłoby być przykro. Sukienka biała w kwiaty, grochy i innymi wzorami będzie już świetnym wyborem.

Przyjęcia weselne są różne, tak jak i Państwo Młodzi. Jedne przyjęcia weselne są bardzo formalne, inne mniej formalne - na przykład w stylu boho czy organizowane w ogrodzie, czy na totalnym luzie. Na przyjęciach formalnych wymagany jest ubiór zgodny z dress codem, natomiast na przyjęcie organizowane na przykład na plaży można a nawet trzeba pozwolić sobie na całkiem inny ubiór.

styl życia

~ 25

Sukienka na wesele

Pierwszy wybór to oczywiście sukienka.

Jaką sukienkę wybrać?

Klasyk to sukienka w długości do okolic kolan. Jeśli lubisz, możesz oczywiście wybrać długą, zwiewną. Jeżeli wybierasz sukienkę we wzory czy kwiaty, czy w mocnym nasyconym kolorze na przykład różowym, zielonym, czerwonym to postaw na dodatki, które będą subtelne. Twój wybór to sukienka w pastelowym kolorze? Wybierz kolorowe buty, albo torebkę o nietuzinkowym wzorze, ciekawą w swej formie.

Garnitur na wesele?

Inny strój na wesele niż sukienka? Możesz wybrać garnitur czy spodium (kombinezon).

Garnitur ze szpilkami i szykowną biżuterią będzie prezentował się świetnie. Szykując stylizację weselną w komplecie ze spodniami, weź pod uwagę eleganckie spodnie palazzo na kant połączone z elegancką bluzką.

Nie każda z nas lubi sukienki. Jeżeli należysz do tego teamu, absolutnie nie wciskaj się na imprezę weselną w sukienkę. Ubierałam klientkę, która była przekonana, iż na tak wyjątkową imprezę powinna założyć sukienkę. Jednakże z wielką niechęcią opowiadała o sukienkach, iż zaproponowałam inne rozwiązanie, idealne dla niej: elegancka marynarka z bluzką i spodnie.

Trendy

Króluje kolor zielony czy czerwony, ale również kolor roku według Instytutu Pantone: veri peri (niebiesko- fioletowy). Nadal pozostają z nami pastele: nie tylko romantyczne sukienki, zestawy z topami i spódnicą albo damskie garnitury. Kolejnym trendem są kwiaty czy grochy. Jeżeli natomiast wybierasz satynową spódnicę przypominającą halkę, to koniecznie postaw na bardzo eleganckie, dodatki, jak bluzka, marynarka, złota biżuteria, czółenka na wysokich obcasach.

Modowe wpadki weselne

Stylizacyjne wpadki weselne, których warto unikać: • błyszczące rajstopy. Jeśli zakładasz rajstopy to wybierz rajstopy matowe, bardzo cienkie, najlepiej o grubości nie większej niż 8 den.

• zbyt strojna sukienka w dodatku biała, np. balowa, długa i zdobiona tiulem, typu „księżniczka”. Istnieje ryzyko, że twoja stylizacja przyćmi kreację panny młodej.

•

Stylizacja męska

Zastanawiasz się jaki garnitur na wesele?

Jeśli nie garnitur to co jest alternatywą dla garnituru na wesele?

Jak powinien się ubrać na przyjęcie weselne mężczyzna?

Oczywiście pierwszym wyborem będzie garnitur. Garnitur w kolorze granatowym, grafitowym, beżowym lub szarym. Do garnituru oczywiście krawat, poszetka, koszula i odpowiednio dobrane kolorystycznie buty.

Ale aby ożywić nieco taki zestaw formalny może lepszym wyborem będzie garnitur z kamizelką. Kamizelka wyszczupli sylwetkę.

Najbardziej klasyczne buty do garnituru to czarne oksfordy czy derby, ale panowie coraz częściej wybierają również buty brązowe.

Koszula na tę okazję powinna być z długim rękawem, w jasnym, jednolitym kolorze. Najbardziej formalna i elegancka to koszula biała. Zamiast garnituru mężczyzna zaproszony na uroczystość weselną może wybrać tak zwany zestaw koordynowany. Choć zestaw koordynowany jest uznawany za mniej formalny niż klasyczny garnitur, wielu panów decyduje się na to rozwiązanie. Zestaw koordynowany może składać się z granatowej marynarki, białej koszuli i szarych spodni. Jeśli lubisz bawić się modą możesz pozwolić sobie

na wybór garnituru w kratę. Interesującym rozwiązaniem jest garnitur z marynarką dwurzędową. Stylizacja na przyjęcie weselne nie powinna być zbyt swobodna, dlatego nie polecam t- shirtów, jeansów, koszul z krótkim rękawem. Klasyka zawsze się sprawdzi.

Modowe wpadki weselne

Stylizacyjne wpadki weselne, których warto unikać: • „elegancka” koszula z krótkim rękawem.

Jeśli zakładasz garnitur to wybierz koszulę z długim rękawem. Koszula z krótkim rękawem to dobry wybór na wakacje.

• biały podkoszulek pod białą koszulę.

Mankamentem białego podkoszulka pod koszulę jest to, że często jest on widoczny, podkoszulek w cielistym kolorze jest idealnym rozwiązaniem.

Izabela Orłowska Osobista Stylistka

Izabela Orłowska. Osobista stylistka, konsultant ds. wizerunku. W swojej pracy kieruję się słowami Coco Chanel: „Moda przemija, styl pozostaje”.

Zawsze najważniejszy jest człowiek, potem ubranie. Dobrze dobrana stylizacja podkreśli indywidualny styl i charakter. W pracy zawodowej jako osobista stylistka dokonuję metamorfoz wizerunkowych swoich klientów. Każdego klienta traktuję indywidualnie i wyjątkowo. W 2021 r. wpółpracowała jako ekspert ds. wizerunku w portalem Izabeli Janachowskiej Wedding Dream. W 2022r. przeprowadzała metamorfozy na Targach Mody WOW Fashion w Warszawie, występowała w programie: „Rodzaj Żeński” w Telewizji Polskiej, Program 3 Katowice. Prowadzi szkolenia i warsztaty z zakresu wizerunku i stylizacji.

26 ~ styl życia

Spotkania z samym sobą i resztą świata cz. 1

O DWÓCH TAKICH SŁOWACH, CO ZAMIENIAJĄ ZŁOŚĆ NA SPOKÓJ W ZWIĄZKACH Ach te nasze relacje z bliskimi! Dają tyle radości, bezpieczeństwa i spełnienia.

Pozwalają czuć się częścią większej całości, cieszyć się bliskością, zrozumieniem i współdzieleniem doświadczeń. To ta jasna strona relacji z bliskimi. Jasna i nadająca ważny sens w życiu.

Ale nie czarujmy się, bliskość ma również swoją drugą stronę medalu, tę mniej promienną, a czasem nawet nieco ponurą i trudną. Należą do niej nieporozumienia, niezaspokojone potrzeby i konflikty potrzeb, walka o władzę, przekraczanie granic oraz poczucie niezrozumienia w tylu różnych kwestiach, bo przecież nie jesteśmy tacy sami i różnie patrzymy na świat. A temu nieraz towarzyszy huśtawka niekoniecznie miłych emocji i uczuć.

W mojej pracy coacha tematy związane z komunikacją z partnerem, dziećmi, szefem zajmują ważne miejsce na sesjach z Klientami. A w tej dziedzinie naprawdę już drobne zmiany potrafią zrobić wielką różnicę. Dziś opowiem więc o jednym małym grzeszku językowym, który popełniamy nawykowo dlatego, że tak zostaliśmy nauczeni i przesiąkliśmy od dzieciństwa taką komunikacją, a którego wyeliminowanie działa na dzień dobry cuda w relacjach!

Tego nie uczą nas w szkołach Czy da się w prosty sposób minimalizować trudności w tym byciu w bliskich relacjach tak, by czerpać jak najwięcej przyjemności z kontaktu z kimś dla nas ważnym mimo różnic, które są między nami? W tej kwestii pomaga odpowiednie komunikowanie się.

Coach Anna Meller, ufajsobie.pl

10 czerwca 2022

I wielka szkoda, że obok takich przedmiotów, jak WOS z bogatą wiedzą o wspólnocie narodowej i prawach człowieka, fizyka z jej prędkościami kosmicznymi czy biologia z nauką o budowie pantofelka czy rozmnażaniu okrytonasiennych, nie ma w szkole

styl życia zajęć z komunikacji! Jakby świat zakładał, że komunikacja to czynność naturalna dla nas i że potrafimy ją uskuteczniać. W pewnym sensie owszem, potrafimy komunikować się ze sobą i pchać świat do przodu do wieków.

Ale pytanie czy jest to optymalna forma i czy przypadkiem nie można jednak rozmawiać jeszcze efektywniej, lepiej dbając o relację z innymi i siebie zarazem (?).

Grzeszek pt.: wszędobylskie TY

Nasze głowy często w tej kwestii uskuteczniają mistrzowski piruet, który na pozór kręci się wokół drugiej osoby, choć to my sami jesteśmy szarą eminencją w jego centrum. Bo w końcu „Ty coś zrobiłeś”, „Ty czegoś nie zrobiłeś”, „Ty mnie denerwujesz”, „Ty mnie smucisz”, „Ty masz zrobić to i to” to słowa do drugiej osoby o niej. Na pierwszy rzut oka mogłoby się zdawać, że „Ty” jesteś taki ważny, taki sprawczy, tak dużo od Ciebie zależy. Przemiło, prawda?

Całe nasze monologi potrafią w ten sposób postawić na piedestale tę drugą osobę, a nas jakąś niesłychaną akrobatyką słowną pozbawić w tej komunikacji swojego „Ja”. Dzieje się tak, bo skoro to „Ty” mnie smucisz, to nie ma tam miejsca na to, że to „Ja” się smucę w konsekwencji tego, że coś od Ciebie słyszę, czegoś w związku z Tobą doświadczam, czy czegoś od Ciebie pragnę i to dostaję lub tego nie dostaję. To „Ty” (czyli druga osoba) w naszej relacji dostaje rolę trudną do udźwignięcia, bo odpowiada bezpośrednio za nasz stan niczym w naczyniach połączonych! Jaka to nadodpowiedzialność i jakoś tak duszno i brak tlenu. I jak tu żyć będąc takim ciągle wskazywanym palcem „Ty”?

Akcja „Ty” rodzi reakcję: obronę

Nawykowo duża część ludzi komunikuje się właśnie z pozycji „Ty”. Wtedy często stawiamy drugą osobę - naszego bohatera „Ty” - w epicentrum wydarzeń, czyniąc ją odpowiedzialną za stany i reakcje, które dzieją się tak naprawdę w nas. „Doprowadzasz mnie do utraty równowagi”, „Powinieneś bardziej dbać o dom”. Sprawiasz mi przykrość tym, że nie angażujesz się w nasze sprawy”.

Znasz to może z własnego podwórka? Takie słowa potrafią zadziałać jak policzek. Po tego typu komunikatach w relacjach robi się od razu trudniej. I od naszego bliskiego adresata owego „Ty” wymaga to sporej empatii i otwartości na nasze uczucia i potrzeby, żeby nie zadziałać obronnie, tylko dojść do tego, o co nam chodzi i zmotywować się do zadbania o nas. Bo w końcu komunikaty „Ty” są jak oskarżenie. Brzmią jak obiektywna ocena sytuacji, a my występując z tym „Ty…” jesteśmy jak sędziowie, którzy dowodzą racji, których lepiej nie podważać, żeby nie narażać się na gniew prawie boży. Po takich komunikach najlepsze co „Ty” może zrobić,

to oddalić się z tej trudnej na dany moment bliskości i spróbować jakoś wyjść z twarzą z danej sytuacji. A jeśli już ten nasz adresat naszego „Ty” odważy się na sprzeciw, wtedy często wymiana w komunikacji zaczyna się o rację, a nie o to, czego kto potrzebuje.

Tylko przecież z bliskimi nie chodzi o rację, ale w pierwszej kolejności o relację i dbanie o siebie na wzajem. „Ty” tymczasem okopuje się często na swoim stanowisku. A tak łatwo zneutralizować tę przepychankę...

Jakie jest antidotum na „Ty”?

Na pierwszy rzut oka niezwykle banalne i proste! Zamienić każde wypowiadane zdanie z „Ty” na „Ja”. To naprawdę takie proste i działa cuda w relacjach! Pozwala uniknąć włączania walki o rację, nie uruchamia wyniesionego z domu i szkół poczucia bycia nie dość dobrym, bycia ocenianym czy bycia zmuszanym do czegoś. Taki sposób mówienia daje też odetchnąć drugiej stronie, z której schodzi para, że jest odpowiedzialna za nasz stan. Bo uszy naszego rozmówcy dostają już wtedy inny komunikat. Zamiast: „Ty czegoś nie zrobiłeś i masz coś zrobić”, słyszą na przykład „Widzę, że tego nie zrobiłeś i proszę Cię o to, bo to dla mnie ważne”.

Różnica polega na tym, że gdy mówimy z pozycji „Ty”, często nieświadomie oskarżamy lub przymuszamy, a gdy mówimy z pozycji „Ja” – koncentrujemy się na tym, jak my odbieramy drugą osobę, świat, zdarzenie. Odchodząc od „Ty” rezygnujemy z roli sędziego mającego monopol na prawdę i nie wchodzimy w ryzykowne rewiry, w których między słowami wybrzmiewa „Bo Ty jesteś taki i owaki…”. Nie naruszamy czyjegoś obrazu w jego własnych oczach, tylko dajemy mu dostęp do naszego subiektywnego spojrzenia na sytuację.

„Ja” zaprasza do bliskości

Mówiąc „Ja” zapraszamy drugą osobę do tego, jak się czujemy i jak doświadczamy danej sytuacji oraz do tego, jakie mamy pragnienia i potrzeby. Trochę jakbyśmy drugiej osobie mówili: „chodź i zobacz jak jest u mnie. Nie wiem, czy tak jest zawsze i wszędzie, ale ja tak mam”. Bo „Ja” opowiada historie o mnie na moim własnym podwórku i z mojego własnego doświadczenia.

Takie skupienie na swoim „Ja” daje jeszcze inne efekty uboczne. Widzimy coraz lepiej to, jak nasze „Ja” reaguje na to, co dostaje ze zewnątrz i okazuje się, że między reakcją Ja a wyzwalaczem w postaci drugiej osoby, umiejscowionym w „Ty” jest cała wielka przestrzeń do zaaranżowania i zarządzenia nią, by przestać działać jak automat. Uczymy się większej kontroli, sprawczości i polegania na sobie, a nie tylko reagowania bezwolnego na to, co przynosi nam świat.

~ 27

Praktyka „Ja” czyni mistrza Łatwo zmienić taką komunikację, jeśli tylko masz na to ochotę. Choć ten nawyk jest często jak odrastający chwast. Chwila nieuwagi i nasze słowa znów zataczają piruet z „Ja” na „Ty”, uruchamiając domino różnych reakcji w otoczeniu.

Dlatego warto ćwiczyć tę umiejętność i świadomie poświęcać uwagę temu, co mówimy. Jak to wygląda w praktyce? A gdyby tak na przykład: „Nic Cię nie obchodzi, co czuję” – zamienić na: „Smutno mi, ponieważ mam wrażenie, że nie jesteś zainteresowany tym, jak się czuję”? Czy różnica jest zauważalna?

Jakie emocje wywołuje jedno i drugie?

A takie słowa „Znowu nie posprzątałeś naczyń” – gdyby powiedzieć inaczej: „Prosiłam Cię o posprzątanie naczyń, a nie jest to zrobione. Czy możesz to zrobić, bo bez tego trudno mi się zrelaksować”? Jak druga strona zareaguje, nie słysząc oskarżenia, tylko naszą potrzebę?

Mniej ciszy i więcej intymności

Jedno jest pewne. Przy takiej komunikacji mniej będzie ciszy w Waszych związkach i innych relacjach z bliskimi, bo komunikaty zaczynające się od „Ja” są dłuższe i mają więcej wyrazów ;). Dla porównania strzelane „Ty” niczym z karabinu „Zrób coś, nie zrobiłeś, zrobiłeś za dużo” – zawiera dużo mniej słów. Słów, które w dodatku niepotrzebnie potrafią ranić.

Warto zapraszać bliskich do naszego świata za pomocą „Ja”. W ten sposób ubieramy tę naszą relację w miękki puch w komunikacji, w którym druga strona czuje się bezpieczniej i swobodniej. Wtedy druga strona efektywniej przyjmuje informacje o potrzebach, które deklarujemy i prośbach, które do niej kierujemy. I częściej ma ochotę coś dla nas robić. Taka puszysta komunikacja z prośbami od naszego „Ja” naprawdę dużo zmienia, szczególnie w komunikacji z dziećmi. I nie jest to żadna manipulacja, tylko mądre wykorzystanie wiedzy o tym, jak konstruktywnie się komunikować. Zapraszam do sprawdzenia na własnej skórze :).

Anna Meller - coach, trener oraz instruktor terapii tańcem i symboliki ciała. Posiada zaplecze psychologiczne i psychoterapeutyczne – ponad 1500 godz. edukacji z zakresu psychologii, terapii, coachingu i sztuk pokrewnych oraz ponad 700 godz. praktycznych rozwojowych. Choć nie dawano jej wielkich szans na powrót do zdrowia i normalnego życia, poradziła sobie z poważną chorobą i teraz pomaga innym rozwijać skrzydła na różnych zakrętach życiowych oraz wspiera klientów we wprowadzaniu zmian na lepsze. Prowadzi sesje coachingowe w nurcie coachingu głębokiego z elementami psychoterapii krótkoterminowej.

Prowadzi głównie sesje on-line, dzięki czemu klienci uczestniczą w sesjach bez wychodzenia z domu.

Twórczyni ufajsobie.pl.

28 ~ raport

Rachunki coraz wyższe.

Rząd pomoże?

foto: Shutterstock

OGRZEWASZ DOM GAZEM? PRĄDEM? WĘGLEM? W KAŻDYM Z TYCH PRZYPADKÓW MOŻESZ MIEĆ PROBLEM Z POKRYCIEM STALE ROSNĄCYCH CEN. TO SAMO DOTYCZY ENERGII. GDZIE SZUKAĆ OSZCZĘDNOŚCI I KIEDY KOLEJNE PODWYŻKI? Rachunki w górę o 53 % Ceny prądu to wina Putina?

Niekoniecznie. Ogrzewanie mocno podrożało już w zeszłym roku, a na początku lutego brytyjski rząd ogłosił, że od kwietnia maksymalna cena prądu wzrośnie o nawet 693 funty rocznie. Nie dotyczy to jedynie tych, którzy mają aktualnie umowę na stałe ceny prądu – u nich do podwyżki dojdzie dopiero po zakończeniu bieżącego kontraktu.

Podwyżki cen wywołane wojną na Ukrainie, jeśli w ogóle dotrą na Wyspy, to dopiero w ciągu najbliższych miesięcy. A przecież już przed wojną rząd zapowiadał, że prąd podrożeje ponownie za 6 10 czerwca 2022

miesięcy. Według The Guardian co najmniej kilkadziesiąt tysięcy osób w ostatnich miesiącach przestało sobie radzić z opłatami i to nie ze swojej winy. Jeśli dodamy do tego rosnące czynsze i ceny w sklepach, to okazuje się, że nawet klasa średnia coraz częściej z niepokojem przygląda się swoim rachunkom.

Czy rachunki da się zmniejszyć?

W tej sytuacji niewiele można zrobić, by płacić mniej za prąd. Ci, którzy jeszcze dostają rachunki pocztą, mogą zmienić adres wysyłki na elektroniczny – wówczas dostawcy zazwyczaj obcinają kilka funtów czy złotych miesięcznie od

rachunku. Inne oczywistości to wymiana żarówek i sprzętów na energooszczędne. Nie trzeba kupować od razu wszystkich nowych urządzeń AGD czy RTV. Zazwyczaj najwięcej prądu zużywa kolejno: pralka, czajnik elektryczny, zamrażarka, elektryczna kuchenka.

Jeśli przyjrzymy się klasie energetycznej tych sprzętów, może się okazać, że wymiana jednego z nich przełoży się na znaczącą redukcję kosztów. Dawniej radzono, by siedzieć w niedogrzanym mieszkaniu lub zmienić źródło ciepła w celu uzyskania oszczędności. Dziś więcej mówi się o dążeniu do domu pasywnego, jako drodze do zmniejszenia ilości potrzebnej energii – a

tym samym do zmniejszenia kosztów ogrzewania. Izolacja budynku, wymiana dachu czy okien – każde z tych działań o 10-20 % zmniejszy straty ciepła.

Czy smartmeter sprzyja oszczędności?

Od kilku lat w Wielkiej Brytanii trwa kampania promocji inteligentnych liczników zużycia prądu i gazu, tzw. smartmetrów. Ma je już większość domów i firm. Czy wpływają na zmniejszenie wysokości rachunków? Raczej nie. Taki czytnik pokazuje na bieżąco stan zużycia.

Jeśli dotychczas rachunki były podejrzanie wysokie, dzięki nim może

raport

~ 29

być łatwiej zidentyfikować błąd lub urządzenie, które „pożera” prąd. W efekcie pozwoli to obniżyć opłaty.

Jednak ci, którzy nie będą na bieżąco śledzić odczytów swojego licznika, nie odczują żadnej różnicy.

Rządowa pomoc

Na Wyspach istnieje kilka rządowych programów, które pomogą uporać się z rosnącymi cenami rachunków. Od października można dostać 400 funtów obniżki na prąd.

Początkowo to miała być tylko połowa tej kwoty, a beneficjenci mieli zwrócić pieniądze w ciągu pięciu lat. Rząd jednak wycofał się z tego pomysłu. 8 mln. najbiedniejszych, którzy pobierają Universal Credit, Tax Credit, Pension Credit, dostanie dodatkowo 650 funtów pomocy na pokrycie kosztów rachunków.

Kolejne 300 funtów powędruje do emerytów, a 150 funtów – do osób niepełnosprawnych. W kwietniu wiele osób już odczuło 150 funtów obniżki podatku lokalnego, która miała wyrównać odczuwalność kosztów prądu. Dotyczy to osób z grup podatkowych od A do D. - Mamy obowiązek pomóc tym, którzy najbardziej dotkliwie odczuwają rosnącą inflację. - powiedział minister finansów Rishi Sunak.

Osobno można otrzymać Warm House Discount, obniżkę 150 funtów do ceny prądu. Jak się zakwalifikować? Najbiedniejsi emeryci dostaną informację o warunkach od swoich dostarczycieli prądu. Ci, którzy ledwo wiążą koniec z końcem, ale nie są w grupie emerytów, mogą zgłosić się do firmy energetycznej i zapytać, czy mogą się zakwalifikować. Każdy dostarczyciel ma nieco inne warunki. Niektórzy kwalifikują się też do dopłat do ocieplenia domu. Trzeba być właścicielem domu, w którym rachunki są wyjątkowo wysokie i spełniać pewne kryteria dochodowe. Najłatwiej zapytać o to swojego dostarczyciela energii lub lokalny urząd gminy.

Więcej informacji na infolinii Simple Energy Advice 0800 444 202.

A może pompa ciepła?

Wśród różnych form „zielonych” technologii grzewczych sporo mówi się o pompach ciepła. To system, który pozwala pobierać praktycznie darmową energię geotermalną, wodną lub powietrzną spod ziemi. Jednak The Telegraph radzi, by wstrzymać się jeszcze kilka lat z inwestycją w pompę. Wprawdzie cena pracy pompy ciepła jest o 400-

foto: Shutterstock

465 funtów niższa niż za korzystanie z pieca gazowego kategorii energetycznej G, ale już z energooszczędnym piecem (A), gaz będzie kosztował o ok. 50 funtów rocznie mniej. Gazeta prognozuje jednak, że w ciągu najbliższej dekady to się zmieni, gdy podatki środowiskowe przestaną być dokładane do rachunku za prąd, a zamiast tego wzbogacą opłaty za gaz (rząd już zapowiada taką zmianę).

W Polsce ceny też w górę.

O ile?

W przeciwieństwie do Wielkiej Brytanii, polski miks energetyczny składa się w 65 % z węgla (Unia naciska od lat, byśmy przestali go wydobywać), w 25 % z OZE i w 6 % z gazu ziemnego (który dotychczas dostarczała głównie Rosja).

To jak na dłoni pokazuje problem, z którym w tym i kolejnych latach będą musieli zmierzyć się Polacy.

Węgiel dla elektrowni pochodzi z Polski, ale już połowa tego, w którym palimy w indywidualnych piecach – z Rosji. Opłaty za emisję CO2 stale rosną – to już 60 % rachunku za prąd. Podobnie jest z gazem, a i drewno jest ostatnio na cenzurowanym z powodu rosnącej świadomości ekologicznej. Już na

początku roku z mediów płynęły dramatyczne informacje od przedsiębiorców, którzy bankrutują przez ceny podwyższone o kilkaset procent rachunki za gaz. Dla osób prywatnych to na początku roku skok o 54 % w przypadku gazu i 24 %, jeśli chodzi o prąd. A przecież prawdziwe podwyżki mają dopiero nadejść. Niestety nad Wisłą nie ma tak szeroko zakrojonych programów pomocowych dla tych, którzy nie radzą sobie z opłatami za prąd czy gaz. Wyjątkiem jest Dodatek Osłonowy, który obejmuje zarabiających 1500 – 2100 zł na osobę w zależności od wielkości rodziny.

Sam dodatek wynosi 400 – 1150 zł... rocznie.

Jakie najtańsze źródło ogrzewania?

Jeśli dopiero budujesz dom, lub planujesz wynajem, możesz wybrać sposób ogrzewania, który będzie dla Ciebie najtańszy. Okazuje się, że na Wyspach będzie to olej opałowy. Przy wykorzystaniu bojlera kondensacyjnego, ogrzanie domu będzie kosztowało tylko 576 funtów rocznie. Dla porównania gaz to 766 funtów, gaz LPG to 1000-1200 funtów, a pellet – 992 funty. Najdroższe, zarówno w Pol-

sce, jak i w Wielkiej Brytanii, jest ogrzewanie domu przy pomocy urządzeń elektrycznych. Co zaskakujące, najtańszym sposobem ogrzewania w Polsce niezmiennie okazuje się być zwykłe drewno.

W rankingach dobrze wypadają pompy ciepła, ale przy zaznaczeniu, że inwestycja początkowa w ten system to nawet kilkadziesiąt tysięcy złotych, a do „rozruchu” urządzenia i tak potrzebny jest prąd z sieci. Oszczędni kombinują, jak połączyć komfort mieszkania z rozsądną wysokością rachunków.

Pojawiają się kolejne pomysły, jak ostatnio fotowoltaika połączona z elektrycznym ogrzewaniem podłogi czy... sufitu w domu pasywnym.

Mimo, że takie rozwiązanie nie kojarzy się z oszczędnością, to połączenie niskiego poboru energii z teoretycznie darmowym prądem z paneli w niektórych przypadkach rzeczywiście zaowocuje niewielkim rachunkiem. Pod względem ilości zamontowanej fotowoltaiki bardzo szybko gonimy takie kraje, jak Wielka Brytania. W tym mniej więcej dwa razy bardziej ludnym kraju jest już prawie milion domów z panelami, podczas gdy w Polsce – 570 tysięcy.

Sonia Grodek

30 ~ raport

Na e-hulajnodze, skuterze, rowerze...

foto: Shutterstock

E-HULAJNOGA MOŻE PORUSZAĆ SIĘ PO ULICY JAK ROWER? CZY PO CHODNIKU JAK PIESZY? WCHODZĄ W ŻYCIE PRZEPISY, KTÓRE WRESZCIE TO UREGULUJĄ, A MY PRZYGLĄDAMY SIĘ REGULACJOM WOKÓŁ INNYCH TEGO TYPU POJAZDÓW W POLSCE I NA WYSPACH. Jak jeździć zgodnie z prawem O ile na polskich ulicach widać szusujące e-hulajnogi, to na Wyspach jest to o wiele bardziej delikatny temat. Teoretycznie jazda jest legalna tylko na terenie prywatnym, czyli na podwórku. Niestety zakaz obowiązuje też na parkingach, boiskach szkolnych czy drogach prywatnych, bo mają do nich 10 czerwca 2022

dostęp piesi i auta. Jednak nie da się ukryć, że taka forma transportu jest na rękę samorządom, które chętnie „wyprowadzą” samochody z miast, zastępując je właśnie tego typu pojazdami. Dlatego ruszyły testy pierwszych systemów, które pozwalają je wypożyczyć. Na razie od użytkowników wymagane jest prawo jazdy i ukończenie internetowego szkolenia z bezpie-

czeństwa. Regulacje obowiązują też monocykle czy hooverboardy, ale wyłączone są spod nich elektryczne deskorolki. Kreatywność wynalazców zawsze jest o krok przed przepisami. Warto jednak mieć w pamięci ogólne przepisy, by nie narobić sobie kłopotów w razie poruszania się takim nowoczesnym pojazdem, którego jeszcze nie obejmują żadne regulacje.

Nowe przepisy w 2022 roku Sporo się zmienia w przepisach, które dotyczą rowerów. Do tej pory obowiązywała bezwarunkowa regulacja, według której rowerem zawsze jedziemy „gęsiego” - nigdy jeden rowerzysta obok drugiego. Zostaliśmy tak bardzo przyzwyczajeni do tej reguły, że stosujemy ją nawet

raport wtedy, gdy prowadzi ona do tamowania ruchu lub zagrożenia, jak np. kiedy jedziemy na rowerach w dużej grupie lub z dzieckiem. To się właśnie zmieniło – teraz dwie osoby mogą już jechać obok siebie.

Druga zmiana to możliwość jechania środkiem drogi. To ma sprawić, że kierowcy nie będą wyprzedzać rowerzystów tam, gdzie mogłoby to być niebezpieczne, np. tuż przed rondem lub na wąskiej drodze. Przepisy precyzują też, że cyklista nie musi zawsze wybierać ścieżki rowerowej – może sam zdecydować, oceniając sytuację na drodze. Prawdziwą rewolucją jest możliwość swobodnego wyminięcia pojazdów w korku.

Jak wypożyczyć e-rower lub hulajnogę?

Ruszył też program zwiększania dostępności e-rowerów. W Hull, Manchesterze, Sheffield, Luton, Dunstable i Leicester można wypożyczyć e-rower za darmo z wybranych punktów Evans Cycles na nawet trzy miesiące. Dodatkowo da się tam wziąć udział w szkoleniach, pożyczyć kask lub inne akcesoria.

Z kolei w Szkocji w ramach eBike Loan można kupić na własność taką maszynę. Da się nabyć 2 e-rowery o wartości do 3 tys. funtów.

Kredyt trzeba spłacić w ciągu czterech lat, ale bez odsetek. Projektem zarządza Home Energy Scotland.

Dodatkowo w Londynie i kilku innych miastach można wypożyczyć na godziny rower. W stolicy pierwsze pół godziny jest za darmo, a w 800 stacjach czeka 12 tys. rowerów. Co ciekawe, samorządy oferują też wypożyczalnie rowerów na dojazdy do pracy. Przykładowo w Durham można dostać rower na trzy miesiące, a wraz z nim komplet akcesoriów, takich jak hełm czy nawet mapy turystyczne. Uciążliwością może być konieczność raportowania wszystkich podróży na specjalnej stronie.

Przepisy wokół e-rowerów

Kolejną grupą pojazdów są rowery elektryczne. Na Wyspach można nimi jeździć, i to bez prawa jazdy, jeśli mają pedały, ich moc nie przekracza 250Wh, rower sam się wyłącza, gdy prędkość przekroczy 25 km/h, a rowerzysta ma co najmniej 14 lat. Można, ale nie trzeba mieć na głowie kasku. Do niedawna

w Irlandii Północnej przepisy były nieco inne, ale ostatnio je zmieniono, by nie odstawały od tych z innych części kraju. Jeśli e-rower nie spełnia opisanych wyżej kryteriów, trzeba go zarejestrować na takiej samej zasadzie, jak samochód. W praktyce każdy kupiony w Unii Europejskiej lub na Wyspach e-rower będzie spełniał te wymagania. Jeśli jednak masz możliwość zakupu od anonimowych, zagranicznych producentów lub masz na oku starszy model bez odpowiednich oznaczeń, to taki rower może się okazać zbyt szybki lub o zbyt dużej mocy na brytyjskie drogi.

A może pompa ciepła?

Wśród różnych form „zielonych” technologii grzewczych sporo mówi się o pompach ciepła. To system, który pozwala pobierać praktycznie darmową energię geotermalną, wodną lub powietrzną spod ziemi. Jednak The Telegraph radzi, by wstrzymać się jeszcze kilka lat z inwestycją w pompę. Wprawdzie cena pracy pompy ciepła jest o 400465 funtów niższa niż za korzystanie z pieca gazowego kategorii energetycznej G, ale już z energooszczędnym piecem (A), gaz będzie kosztował o ok. 50 funtów rocznie mniej. Gazeta prognozuje jednak, że w ciągu najbliższej dekady to się zmieni, gdy podatki środowiskowe przestaną być dokładane do rachunku za prąd, a zamiast tego wzbogacą opłaty za gaz (rząd już zapowiada taką zmianę).

E-pojazdy na godziny w Polsce

W Polsce trwa prawdziwy boom na e-hulajnogi. Tylko w ciągu zeszłego roku ilość tych pojazdów wzrosła trzykrotnie, do prawie 50 tys. sztuk. Są nie tylko w największych miastach, ale i w 89 miasteczkach. Zaskakuje liczba firm, które oferują takie rozwiązania: to 6 większych graczy, którzy ostro ze sobą konkurują. Choć wypożyczanie takich pojazdów na godziny kojarzy się głównie z rowerami, to te zaczynają wyglądać coraz skromniej w porównaniu z e-hulajnogami. Łącznie jest ich 15,5 tysiąca w 37 miastach. Wygląda to tak, jakby rowery miejskie były modą, która przeminęła, gdy na scenie pojawiły się e-hulajnogi. Ciekawe, co się stanie, gdy przepisy związane z takimi pojazdami zostaną zaostrzone, podobnie jak na Wyspach. Na razie dostarczyciele takich usług korzy-

stają z luk w prawie, choć przepisy wokół e-hulajnóg są coraz skuteczniej łatane.

Przepisy wokół e-rowerów

Jeśli e-rower ma napęd powyżej 350W i rozwija duże prędkości, to trzeba go zarejestrować tak samo, jak skuter. W przeciwnym razie można go wprawdzie użytkować, ale w bardzo ograniczonym zakresie, np. na drodze polnej lub wokół domu. Pamiętajmy, że jeśli w pojeździe da się dodawać gazu i nie ma obracających się pedałów, to niezależnie od mocy też trzeba będzie go potraktować jako motorower i zarejestrować. W tym miejscu można zadać pytanie: czy to ma jakiekolwiek znaczenie, skoro ryzyko kontroli mojego motoroweru jest niewielkie? Warto tu jednak wyobrazić sobie scenariusz, w którym samochód wjeżdża w taki e-rower i dochodzi do nieszczęśliwego wypadku. Zarówno policja, jak i firma ubezpieczeniowa, weźmie pod uwagę fakt, że pojazd nie miał ani OC, ani przeglądu, ani nawet tablic rejestracyjnych. To stawia właściciela pojazdu w bardzo niewygodnej sytuacji. Dlatego lepiej sprawdzić przed wyjechaniem na drogę, czy e-rower rzeczywiście formalnie mieści się w tej kategorii pojazdów.

W Polsce istnieją firmy, które produkują coś pomiędzy e-rowerem, a motorynką. Uczulają jednak swoich klientów na rozróżnienie pomiędzy pojazdami, którymi można ścigać się ze znajomymi po lesie, a takimi, które służą do dojazdów po mieście.

~ 31

Jadąc hulajnogą, musimy trzymać co najmniej jedną rękę na kierownicy, żeby nie dostać mandatu w wysokości 50 zł.

Podobne przepisy dotyczą „urządzeń transportu osobistego”, czyli m.in. elektrycznych deskorolek czy hooverboardów. Po podwórku, pod opieką dorosłego mogą na nich jeździć dzieci od 10 roku życia. Jednak aby poruszać się w ten sposób po ulicach i drogach rowerowych, niepełnoletniemu teoretycznie potrzebna jest już karta rowerowa lub prawo jazdy. Nowe przepisy wyróżniają też dotkliwe kary za jazdę e-hulajnogą „pod wpływem”.

W zależności od tego, w jakim stanie jest kierowca, grozi mu od 1000 do 2500 zł kary.

Legalność, parkowanie, mandaty w Polsce

Każdy, kto widział ciężkie e-hulajnogi rozrzucone po chodniku w Warszawie czy Krakowie, domyślał się, że ta samowolka wkrótce musi się skończyć. I tak się wreszcie stało w styczniu tego roku, gdy wprowadzono mandat do 200 zł dla tych, którzy na e-hulajnodze jeżdżą niezgodnie z przepisami po chodniku.

Co ciekawe, jeśli dodatkowo jeżdżą za szybko lub utrudniają ruch, to mandat wyniesie 300 zł. Trzeba też pamiętać, że na chodniku pieszy zawsze ma pierwszeństwo. Z kolei na drogę można wjechać e-hulajnogą tylko wtedy, gdy ograniczenie wynosi do 30 km/h. Tu jednak wciąż trwa spór, bo niektóre komendy policji w Polsce dopuszczają jazdę również po pozostałych ulicach.

Na hulajnodze – z jaką szybkością?

W Polsce Do 20 km/h na ścieżce rowerowej, do 30 km/h jeśli na drodze obowiązuje ograniczenie do 30 km/h lub „z prędkością pieszego” - po chodniku.

Na Wyspach Do 15,5 mph, czyli ok. 25 km/h lub 8 mkh (ok. 13 km/h) na drogach powolnego ruchu, na przykład chodnikach.

Sonia Grodek

32 ~ biznes

AZOTEK GALU MOŻE ZASTĄPIĆ PÓŁPRZEWODNIKI Z KRZEMU

POLSCY NAUKOWCY

foto: Shutterstock

ROZWIJAJĄ MATERIAŁ PRZYSZŁOŚCI 10 czerwca 2022

biznes Azotek galu (GaN) to syntetyczny materiał, który jest znacznie lepszym półprzewodnikiem niż szeroko wykorzystywany obecnie krzem. Już zrewolucjonizował oświetlenie – dziś można go znaleźć w większości żarówek LED-owych – i umożliwił miniaturyzację m.in. ładowarek do smartfonów czy zasilaczy do laptopów. Według naukowców skala jego zastosowań będzie jednak znacznie szersza. – W przyszłości azotek galu będzie powszechnie stosowany m.in. w samochodach elektrycznych i stacjach do ich ładowania czy w stacjach bazowych sieci komórkowych najnowszej generacji – mówi Kamila Ćwik z Instytutu Mikroelektroniki i Fotoniki, który jest częścią Sieci Badawczej Łukasiewicz.

– W naszym instytucie pracujemy z azotkiem galu, ponieważ ma on lepsze parametry elektryczne od krzemu. Urządzenia oparte na azotku galu mogą być mniejsze, mniej się nagrzewać, a co za tym idzie, zużywać mniej prądu – mówi agencji Newseria Biznes mgr inż. Jarosław Tarenko z Instytutu Mikroelektroniki i Fotoniki.

Azotek galu, czyli GaN, jest związkiem chemicznym azotu i galu, który nie występuje naturalnie w przyrodzie. Jest wytwarzany sztucznie w laboratoriach. Jest też materiałem półprzewodnikowym o ciekawych właściwościach fizycznych, które powodują, że w wielu zastosowaniach może on zastąpić krzem – najpowszechniej stosowany półprzewodnik.

– Azotek galu to nie przyszłość, to już teraźniejszość. Często nie zdajemy sobie sprawy, że większość urządzeń w naszych domach jest zbudowanych właśnie w oparciu o GaN – mówi Kamila Ćwik, młodszy specjalista w Instytu-

cie Mikroelektroniki i Fotoniki. – Ten związek chemiczny zrewolucjonizował oświetlenie, za co japońscy naukowcy otrzymali Nagrodę Nobla z fizyki w 2014 roku. Większość żarówek LED-owych jest dziś zbudowanych ze świecących diod z azotku galu. Zastosowania tego pierwiastka nie ograniczają się jednak tylko do nich. Już teraz tranzystory z azotku galu są stosowane w szybkich ładowarkach do telefonów komórkowych. Być może ktoś zauważył też, że najnowsze zasilacze do laptopów są znacznie mniejsze. To również zasługa azotku galu.

Warszawski instytut rozwija obecnie wiele typów urządzeń elektronicznych opartych na azotku galu. Są to diody i tranzystory np. do zasilaczy, ładowarek czy banków energii, a także tranzystory do zastosowań wojskowych, np. różnego rodzaju radarów.

– Pracujemy również nad detektorami i źródłami promieniowania ultrafioletowego – podkreśla dr inż. Andrzej Taube, lider obszaru przyrządów na bazie GaN w Łukasiewicz – Instytucie Mikroelektroniki i Fotoniki. – Na czym dokładnie polega nasza praca? Otóż projektujemy przyrządy tak, żeby spełniały konkretne wymagania, np. definiujemy kształt i wielkość elektrod. Następnie wykonujemy taki przyrząd w laboratorium o wysokiej czystości, a sam proces technologiczny może obejmować ponad 100 różnych operacji. Cały ten proces możemy wykonać w laboratoriach Łukasiewicz – IMiF. Dalej ten wykonany przyrząd poddajemy testom, aby sprawdzić, czy działa tak, jak powinien, po czym może on zostać przekazany do końcowego odbiorcy. Na tym etapie często współpracujemy z polskimi i zagranicznymi firmami.

~ 33

W Łukasiewicz – IMiF realizowanych jest wiele projektów dotyczących azotku galu.

Jednym z nich jest m.in. projekt EnerGaN, współfinansowany przez Narodowe Centrum Badań i Rozwoju, który dotyczy opracowania nowych typów przyrządów na bazie tego związku chemicznego. Są to np. wertykalne tranzystory, przeznaczone do zastosowania w inteligentnych bankach energii.

– Dzięki zastosowaniu naszych przyrządów inteligentne banki energii mogą być mniejsze, bardziej efektywne, a przede wszystkim mogą być bardziej niezawodne w porównaniu do innych rozwiązań – mówi Andrzej Taube.

– W przyszłości azotek galu będzie powszechnie stosowany w szerokiej gamie urządzeń, w tym m.in. w samochodach elektrycznych i stacjach do ich ładowania, w stacjach bazowych sieci komórkowych najnowszej generacji albo miniaturowych projektorach – wylicza Kamila Ćwik.

Sieć Badawcza Łukasiewicz to trzecia pod względem wielkości sieć badawcza w Europie. Dostarcza atrakcyjne, kompletne i konkurencyjne rozwiązania technologiczne.

Oferuje biznesowi unikalny system „rzucania wyzwań”, dzięki któremu grupa 4500 naukowców w nie więcej niż 15 dni roboczych przyjmuje wyzwanie biznesowe i proponuje przedsiębiorcy opracowanie skutecznego rozwiązania wdrożeniowego. Potencjał Łukasiewicza skupia się wokół takich obszarów badawczych jak: zdrowie, inteligentna mobilność, transformacja cyfrowa oraz zrównoważona gospodarka i czysta energia.

Biznes.newseria.pl

foto: Shutterstock

34 ~ biznes

RODZINNA POŻYCZKA

foto: Shutterstock

Pożyczka od rodziny to nie zawsze prywatna sprawa. Jak nie narazić się na dług w skarbówce?

Z badań wynika, że ponad połowa Polaków, bo aż 61,4% nie pożycza pieniędzy rodzinie ani znajomym. Skąd ten brak zaufania do bliskich, jeśli chodzi o finanse? Odpowiedź może kryć się w tym, że niemal co 4. udzielający takiej pożyczki (23%), wskazuje, że musi czekać na swoje pieniądze jeszcze długo po ustalonym terminie. „Boimy się” też „wymówek”: tłumaczenia się pożyczkobiorcy jego/jej trudną sytuacją finansową (43,4%) czy kłopotami rodzinnymi (20,5%).

Dodatkowo ponad 19% osób, które pożyczają od krewnych, w ogóle nie czuje potrzeby usprawiedliwienia się i podania powodu opóźnienia zwrotu środków. Tymczasem, jeśli znajdujemy się z drugiej strony, czyli to my zwracamy się o finansowe wsparcie, pożyczka od rodziny ma niewątpliwie duże zalety: brak (albo ograniczone do minimum) formalności, a gdy mamy serdeczne relacje, 10 czerwca 2022

rodzice czy rodzeństwo nawet nie poruszają tematu odsetek czy kar za zwłokę. Jednak obojętnie, czy jesteśmy tu pożyczkodawcą, czy pożyczkobiorcą, są w świetle prawa sytuacje, w których pożyczka w rodzinie przestaje być wyłącznie prywatną sprawą: przepisy wyraźnie określają to, że od pewnej kwoty powinniśmy spisać formalną umowę.

Dla pożyczkobiorców zaskoczeniem może być fakt, że w niektórych sytuacjach powinni od takiej pożyczki zapłacić podatek! Jeśli tego nie zrobią, Urząd Skarbowy najpierw ściągnie sam podatek, a potem nałoży jeszcze grzywnę w wysokości nawet 20% pożyczonej kwoty! A wtedy pożyczkobiorca będzie miał nie tylko dług wobec rodziny, ale i wobec Urzędu Skarbowego. O co więc powinniśmy zadbać, aby bezpiecznie pożyczać pieniądze krewnym i od krewnych?

Pożyczka od członka rodziny to dobre rozwiązanie czy raczej kiepski pomysł?

Pożyczkę od rodziny traktuje się jako świetną alternatywę dla kredytów bankowych czy pożyczek w parabankach, nie tylko ze względu na to, że najczęściej jest „tańsza”.

Może być też szybsza (rodzina nie analizuje naszej zdolności kredytowej jak bank), a dodatkowo często możemy liczyć też na elastyczność w warunkach i terminie spłaty.

Te ułatwienia mogą być szczególnie ważne dla osób, które potrzebują gotówki „na już” albo są w tak kiepskiej sytuacji finansowej, że na „oficjalny” kredyt nie miałyby szans.

Finansowa pomoc od rodziny bywa wtedy nieoceniona. Nie można jednak zapomnieć, że pożyczka pozostaje pożyczką i ten, który jej udzielił, ma prawo domagać się zwrotu pieniędzy. Ciągłe przedłużanie terminu spłaty czy niedotrzymywanie obietnic, niosą ze sobą ryzyko, że za taką pożyczkę strony zapłacą dużym stresem, utratą wzajemnego zaufania, które potem trudno odbudować.

– To, czy pożyczka w rodzinie to dobry pomysł, każdy musi rozważyć indywidualnie, nie

biznes tylko biorąc pod uwagę relacje łączące obie strony. Jako pożyczkobiorca musimy przede wszystkim realnie ocenić swoje możliwości spłaty, nie bagatelizować tego finansowego zobowiązania, tylko dlatego, że wierzycielem jest np. siostra czy brat, a nie bank. Jako pożyczkodawca przemyślmy, czy jesteśmy w stanie pogodzić się z ewentualnymi trudnościami w spłacie, czy opóźnieniem, które może być spowodowane nawet nie złą wolą, ale choćby chorobą albo tym, że nagle nasz krewny utraci pracę. Zadajmy sobie pytanie: czy nasz budżet będzie w stanie to udźwignąć? – podkreśla Agnieszka Siemieniuk, ekspert Intrum.

Umowa to podstawa

Powszechne przekonanie, że jeśli chodzi o pożyczkę w rodzinie, pożyczkodawcy i pożyczkobiorcy nie ograniczają żadne zapisy ustaw, nie do końca jest prawdą. Rzeczywiście, ograniczenia nie obowiązują, dopóki mówimy o pieniądzach przezywanych „z rąk do rąk”, bez formalności. Te zaczynają obowiązywać od momentu, gdy pożyczka jest większa niż 1000 zł: powyżej tej kwoty powinniśmy udokumentować ją umową.

– Kwestia umowy pożyczkowej w rodzinie bywa sprawą drażliwą. Obawiamy się, że „nie wypada” i że może to być odebrane jako podejrzenie o brak uczciwości. Ale umowa leży przecież również w interesie pożyczkobiorcy: może dzięki niej uniknąć takich sytuacji jak chociażby nagłe wycofanie się pożyczkodawcy z możliwości spłacania w ratach i tego, że w ten sposób dług stanie się większym ciężarem, niż sądził. Formalna umowa daje dużą szansę na to, że obie strony zaoszczędzą sobie niepotrzebnego konfliktu i nieporozumień – zwraca uwagę Agnieszka Siemieniuk, ekspert Intrum.

Trzeba też wiedzieć, że aby umowa pożyczkowa jak najlepiej zabezpieczała interesy obu stron, powinna zawierać określone zapisy, na podstawie których będzie można jednoznacznie wskazać strony zobowiązania oraz to, o jaką kwotę chodzi i kiedy ma nastąpić spłata.

W pisemnej umowie pożyczki od rodziny powinny znaleźć się następujące informacje: • dane pożyczkodawcy i pożyczkobiorcy (imiona i nazwiska, numery PESEL, adresy zameldowania), • data i miejsce zawarcia umowy, • termin spłaty zobowiązania, • sposób przekazania środków pożyczkobiorcy, • sposób spłaty zobowiązania (w ratach/ jednorazowo, w gotówce/bezpośrednio na konto), • kwota pożyczki, • informacja o stopniu pokrewieństwa między stronami (na tej podstawie Urząd Skarbowy ustali, czy w wyniku udzielenia pożyczki powstaje obowiązek podatkowy), • podpisy obu stron umowy.

– W teorii rolę pisemnej umowy może odgrywać nawet e-mail lub wiadomość SMS potwierdzająca, że doszło do pożyczenia pieniędzy.

Ale bez dwóch zdań najbezpieczniejsza jest jednak pełna formalna umowa, czyli opatrzona podpisami obydwu stron. Dodatkowo na jej podstawie można z łatwością ustalić stopień pokrewieństwa między stronami. To niezwykle ważne, bo właśnie tu wkraczamy w kwestię tego, czy dla pożyczkobiorcy powstaje konieczność zapłacenia podatku. W takiej sytuacji dług zaciągnięty u członka rodziny wymaga odprowadzenia stosownych należności wobec Urzędu Skarbowego – komentuje Agnieszka Siemieniuk, ekspert Intrum.

Podatek od pożyczki w rodzinie – kiedy Cię dotyczy i jak jest wyliczany?

Zgodnie z przepisami pożyczka w rodzinie foto: Shutterstock jest rodzajem pożyczki prywatnej, która podlega opodatkowaniu od czynności cywilno-prawnych (PCC) w wysokości 0,5% wartości pożyczki. Do zapłacenia podatku PCC zobowiązany jest pożyczkobiorca. Istnieje jednak duża szansa, że pożyczka od rodziny nie będzie opodatkowana. Dzieje się tak, gdy pożyczamy pieniądze od osób z tzw. I grupy podatkowej. Należą do niej: małżonkowie, zstępni (dzieci – także adoptowane – wnuki, prawnuki), wstępni (rodzice, dziadkowie, pradziadkowie), rodzeństwo, pasierb/pasierbica, ojczym/macocha. Nie trzeba płacić podatku od pożyczki udzielonej przez krewnych z tej grupy ani zgłaszać faktu jej otrzymania fiskusowi, jeśli jej łączna kwota nie przekroczy 9367 zł od jednej osoby w ciągu ostatnich pięciu lat, wystarczy złożyć w Urzędzie Skarbowym deklarację PCC-3 w ciągu 14 dni od dnia zawarcia umowy o pożyczkę oraz dostarczyć odpowiednio opisany dowód przekazania środków (może to być np. potwierdzenie otrzymania przelewu).

W przypadku pożyczek od dalszej rodziny (czyli np. rodzeństwa rodziców) obowiązek podatkowy nie powstaje, gdy kwota zaciąganych zobowiązań nie przekracza 5000 zł od jednej osoby w ciągu trzech lat oraz 25 000 zł od kilku osób w ciągu trzech lat. Jeżeli wartości te zostaną przekroczone, trzeba będzie zapłacić podatek PCC w wysokości 2% różnicy między sumą pożyczek a kwotą zwalniającą od podatku.

– W przypadku podatku PCC działa zasada samoopodatkowania, co znaczy, że podatnik sam musi zgłosić fakt udzielenia mu pożyczki, sam musi podjąć inicjatywę i zapłacić odpowiedni podatek. Urząd Skarbowy nie przyśle nam żadnego wezwania do opłaty takiej należności. Jeśli tego nie zgłosimy sami, musimy mieć świadomość, że właśnie popełniamy wykroczenie skarbowe, za które może zostać na nas nałożona dodatkowa grzywna – ostrzega Agnieszka Siemieniuk ekspert Intrum.

~ 35

Kiedy do długu w rodzinie dochodzi dług w skarbówce…

Jak widać, zatajenie otrzymania pożyczki od członka rodziny lub znajomego to nienajlepszy pomysł, który ostatecznie przynosi więcej szkód niż korzyści. Fiskus ma aż pięć lat na skontrolowanie naszych dochodów i innych wpływów. Co istotne, okres ten obowiązuje bez względu na formę, w jakiej zobowiązanie zostało udzielone (w gotówce czy poprzez przelew na konto bankowe).

Przedmiotem szczególnego zainteresowania skarbówki zawsze będzie sytuacja, gdy kwoty, które wydajemy, są znacznie wyższe niż dochody deklarowane w składanych co roku zeznaniach podatko-wych. Stanowi to podstawę do przeprowadzenia kontroli skarbowej i dokładnego „prześwietlenia” naszej sytuacji finansowej. Warto podkreślić, że do wszczęcia postępowania skarbowego może przyczynić się również ktoś „życzliwy”, kto postanowił powiadomić fiskusa o fakcie niezgłoszenia przez nas otrzymania pożyczki, w związku z czym powstała zaległość podatkowa. Jeśli nie zgłosimy pożyczki od rodziny i nie złożymy deklaracji PCC w wymaganym terminie w naszym Urzędzie Skarbowym, będziemy musieli liczyć się ze sporymi konsekwencjami finansowymi: oczywiście im większa pożyczka, tym wyższy należny podatek. A na tym koszty wcale się nie kończą, bo Urząd Skarbowy może nałożyć na nas również grzywnę za wykroczenie skarbowe.

W takich okolicznościach dopełnienie formalności, czyli zgłoszenie pożyczki i zapłacenie 0,5% podatku PCC po prostu się opłaca. I to nie tylko z finansowego punktu widzenia.

Dzięki temu unikniemy problemów i zyskamy przysłowiowy święty spokój.

– W sytuacji, gdy pożyczkobiorca nie zgłosi faktu otrzymania pożyczki od członka rodziny lub nie złoży deklaracji PCC-3, zostanie wobec niego zastosowana tzw. sankcyjna stawka podatku wynosząca aż 20% pożyczonej kwoty.

Mamy okazję zaobserwować tu w praktyce działanie klasycznej zasady „nieznajomość prawa szkodzi”. Jeśli nie dopełnimy wymaganych formalności, może okazać się, że pozornie mało kłopotliwa pożyczka od członka rodziny stanie się źródłem daleko idących problemów– podsumowuje Agnieszka Siemieniuk, ekspert Intrum.

Chociaż zaciągnięcie pożyczki u członka rodziny samo w sobie jest niezwykle proste, bez wątpienia wymaga wiedzy. Oczywiście, wiadomo, że nie każdy jest w stanie na bieżąco śledzić zmiany przepisów, ale przed pożyczeniem pieniędzy warto zapoznać się z ich aktualnie obowiązującą wersją dla własnego bezpieczeństwa finansowego.

Materiał Intrum „Ogarniam finanse”!

36 ~ zdrowie

CO ZROBIĆ, GDY UKĄSI KLESZCZ? ROZMOWA Z PROF. TOMASZEM WIELKOSZYŃSKIM – LEKARZEM, SPECJALISTĄ DIAGNOSTYKI LABORATORYJNEJ, Z ZAKRESU DIAGNOSTYKI CHORÓB PRZENOSZONYCH PRZEZ KLESZCZE.

Wiosna w pełni, a wraz z nią na naszej szerokości geograficznej, zarówno w Polsce, jak i Wielkiej Brytanii pojawił się sezon na kleszcze. W ostatnich latach coraz więcej mówi się o ugryzieniach przez kleszcze i ich niebezpiecznych konsekwencjach. Czy faktycznie ukąszeń spowodowanych przez kleszcze jest z roku na rok coraz więcej?

Rzeczywiście w ostatnich kilku latach kleszcze są wyjątkowo aktywne. Ostatnie zimy należały do ciepłych, a taka aura sprzyja rozwojowi populacji kleszczy. Rosnącą tendencję widać m.in. po liczbie badań kleszczy w kierunku nosicielstwa borelii, przeprowadzanych w naszym Centrum w ostatnich dwóch latach. Kilka tygodni po ugryzieniu pacjenci wykonują również u siebie badania w kierunku boreliozy. U nas najczęściej są wykonywane tzw. testy Western Blot, EliSpot czy LTT i w ostatnich dwóch latach badania te cieszyły się większym zainteresowaniem niż wcześniej.

Badania kleszczy to dość kontrowersyjny temat. W mediach pojawiają się różne opinie na ten temat. Dlaczego w ogóle bada się kleszcze?

Uważam, że badanie kleszczy jest pierwszym istotnym krokiem skutecznej profilaktyki boreliozy, która jest niestety coraz powszechniejszą 10 czerwca 2022

chorobą zakaźną. Z oficjalnych szacunków wynika, że w niektórych rejonach Europy nawet co drugi kleszcz jest nosicielem krętków boreliozy.

Na niektórych obszarach Polski występuje do 60% zakażonych kleszczy. Z naszych wewnętrznych badań kleszczy przeprowadzonych przez Centrum Medyczne Wielkoszyński wynika, że ok. 1/3 kleszczy jest zakażonych krętkami Borrelia burgdorferi.

Krytycy badania kleszcza twierdzą, że badanie kleszcze mija się z celem. Zakażony kleszcz nie oznacza przecież od razu, że po ugryzieniu zostaliśmy zakażeni boreliozą.

Co w takim razie daje wiedza o tym, że sam kleszcz jest nosicielem krętków?

Prawdą jest, że nie każdy zakażony kleszcz zakazi boreliozą osobę, na której żerował. Powiedziałbym nawet, że jest to nieduży odsetek, co wcale nie działa na niekorzyść zasadności badań kleszczy. Z oficjalnych szacunków wiemy, że 4% osób ukąszonych przez zakażone kleszcze, zakaża się boreliozą. Na podstawie doświadczeń tysięcy pacjentów, którzy korzystali z diagnostyki w naszym Centrum, uważam, że te dane są mocno zaniżone. Prawdopodobnie jest to związane z niską wiarygodnością standardowych badań w kierunku boreliozy, którymi bada się osoby ugryzione. Skuteczność testu ELISA, którym wy-

konywana jest zazwyczaj diagnostyka wstępna (czyli tzw. test przesiewowy), została oszacowana w badaniach naukowych na poziomie ok. 3040%, co potencjalnie znacznie zaniża statystykę.

Ponadto coraz częściej, gdy kleszcz okazuje się być nosicielem boreliozy, pacjenci decydują się na profilaktyczną antybiotykoterapię, nie ryzykując rozwinięcia się zakażenia. Wtedy automatycznie nie zasilają puli 4% osób zakażonych, ponieważ nie dochodzi do zakażenia.

Dlaczego zatem z powodu ryzyka zakażenia oficjalnie szacowanego na 4%, warto wykonać badanie kleszcza?

Wciąż niska świadomość nt. zalet badania kleszczy i w związku z tym wciąż rzadkie wykonywanie takich badań utrudnia zebranie rzeczywistych danych na szeroką skalę, które przeważyłyby na korzyść badania kleszcza. W tej kwestii moje stanowisko poparte latami praktyki jest jednak jednoznaczne. Wiedza o tym, że kleszcz jest zakażony pozwala wybrać odpowiednią ścieżkę postępowania i zadbać o to, by nie rozwinęła się pełnoobjawowa borelioza.

W takim razie po co badać kleszcza, który żerował na nas?

Po pierwsze, badanie kleszczy daje odpowiedź na pytanie, czy kleszcz jest zakażony borelio-

zdrowie

~ 37

foto: Shutterstock

zą albo koinfekcjami, czyli innymi chorobami przenoszonymi przez kleszcze. Jeśli odpowiedź brzmi „nie”, czyli kleszcz nie jest nosicielem borelii, ukąszona osoba zyskuje pewność, że kleszcz nie poczęstował jej boreliozą - poważną chorobą, która niewykryta odpowiednio wcześnie, niesie ze sobą poważne konsekwencje.

Po drugie badania kleszczy są wiarygodne, ponieważ wykrywalność krętków w kleszczu jest większa niż w przypadku wykrywalności boreliozy u człowieka. Badanie kleszcza metodą immunofluorescencji bezpośredniej ma czułość diagnostyczną na poziomie ok. 85%, badanie techniką PCR - na poziomie 90-95%. Mimo nowoczesnych metod diagnostycznych zawsze istnieje jednak margines błędu i ryzyko uzyskania fałszywie ujemnego wyniku u kleszcza.

Skoro mamy tylko 4% ryzyko zachorowania w sytuacji, gdy kleszcz jest zakażony, to po co wykonywać badanie, które nie daje jednoznacznej odpowiedzi, czy jesteśmy zdrowi?

Nawet jeśli ryzyko wynosiłoby te 4%, to pytanie, które powinniśmy sobie zadać brzmi: „Jak poważne jest to ryzyko i jakie potencjalne konsekwencje niesie z sobą zachorowanie na boreliozę?” I tu ponownie odwołam się do mo-

ich kilkunastoletnich doświadczeń w pracy z pacjentami chorymi na boreliozę. Duża część objawów boreliozy niewykrytej na pierwszym etapie zakażenia, znacząco obniża jakość życia, a czasem wręcz uniemożliwia normalne funkcjonowanie, wyłączając ludzi z pracy zawodowej i innych sfer życia. Zmiany te bywają często nieodwracalne. Bilans tak poważnych konsekwencji choroby w zestawieniu z konsekwencjami ewentualnej profilaktycznej antybiotykoterapii wychodzi na korzyść badania kleszcza i stosowania profilaktyki. Taką opinię ma chyba każdy Pacjent zmagający się z boreliozą.

Nie wystarczy w takim razie wykonać samemu badania z krwi w odpowiednim czasie i podjąć leczenie, gdy wyniki będą dodatnie?

Praktyka ostatnich dekad pokazuje, że z powodu niskiej skuteczności badań podstawowych wykrywających boreliozę pacjenci z objawami wskazującymi na boreliozę nie uzyskują odpowiedniej pomocy, ponieważ często niestety wynik badania w kierunku boreliozy wychodzi ujemny. A faktem jest, że borelioza wcześnie wykryta daje szansę na całkowite wyleczenie. Sytuacji nie poprawia fakt, że w większości przypadków borelioza rozwija się podstępnie i bywa wykrywana najczęściej dopiero w momencie, gdy doszło już do nieodwracalnego spustoszenia

w organizmie. Taka późna borelioza towarzyszy najczęściej pacjentom do końca życia, wiążąc się z ogromnymi wydatkami na leczenie i rehabilitację. Powodem tego, że borelioza często przez lata rozwija się w ukryciu jest wciąż niska świadomość lekarzy, którzy nie łączą książkowych wręcz objawów boreliozy z tą chorobą i stawiają inne diagnozy.

Co więc robić, gdy kleszcz jest nosicielem borelii?

Zasadniczo pacjent ma dwie drogi postępowania do wyboru. Opcja pierwsza to poczekać z włączeniem antybiotyków, obserwować miejsce ugryzienia (może powstać tzw. klasyczny rumień wędrujący, który daje 100% pewność zakażenia boreliozą), monitorować pojawiające się ogólne objawy i w odpowiednim czasie wykonać badania. Tu do wyboru mamy różne badania w różnym czasie od ugryzienia: test PCR (po ok.

7-10 dniach od ukąszenia), test EliSpot lub LTT (po ok. 4 tygodniach od ukąszenia), test Western Blot (po 4-6 tygodniach od ukąszenia). Nie rekomenduję wykonania testu ELISA, obarczonego wysokim ryzykiem błędu i uzyskania fałszywie ujemnego wyniku badania. Opcja druga, która ma do wyboru pacjent, to natychmiastowe profilaktyczne zastosowanie antybiotyków.

38 ~ zdrowie Którą opcję w takim razie zaleca Pan Profesor?

Na podstawie wieloletnich doświadczeń z pacjentami chorymi na boreliozę uważam drugie rozwiązanie za optymalne. Antybiotyk podany w chwili powstania ewentualnego zakażenia, czyli w momencie, gdy krętki znajdują się tylko lokalnie w skórze w miejscu ukąszenia, wyrządzi dużo mniej szkody w organizmie niż długotrwałe leczenie w momencie, kiedy dojdzie do rozsiewu krętków w organizmie. Należy pamiętać, że klasyczny rumień wędrujący pojawia się jedynie u 30% chorych na boreliozę, choć w środowisku medycznym wciąż nieraz pokutuje stwierdzenie, że skoro nie ma rumienia, to nie ma boreliozy! Nie jest to prawdą, a brak rumienia nie jest żadnym wyznacznikiem tego, że jesteśmy zdrowi. Działa to w druga stronę – obecność rumienia to 100% potwierdzenie zakażenia boreliozą.

Jakie antybiotyki są rekomendowane w ramach profilaktyki boreliozowej?

Na świecie istnieją dwa kierunki postępowania po ukąszeniu przez zakażonego kleszcza, które mają swoich zwolenników i przeciwników.

To metody o nazwach IDSA i ILADS. Ostatecznie

Prof. Tomasz Wielkoszyński w laboratorium (materiał własny)

10 czerwca 2022

to pacjent decyduje o metodzie leczenia. Zalecenia IDSA, zgodne z zaleceniami państwowej opieki zdrowotnej, obejmują jednorazowe podanie 200 mg doksycykliny dla osób powyżej 9 roku życia. Zalecenia ILADS - czyli amerykańskiego towarzystwa naukowego opowiadającego się za metodą leczenia, którą rekomenduję na podstawie doświadczeń pacjentów - obejmują 2-3 tygodniowe podawanie jednego z antybiotyków: doksycykliny (dorośli i dzieci powyżej 9 roku życia), amoksycykliny lub aksetylu cefuroksymu.

Co jeszcze można zrobić, żeby zadbać o swoje bezpieczeństwo po ugryzieniu przez kleszcza?

W sytuacji po ukąszeniu przez kleszcza zalecam zawsze większą ostrożność i przyglądanie się własnemu organizmowi. Dla jeszcze większej pewności i bezpieczeństwa po upływie kilku tygodni od ukąszenia warto wykonać badanie z krwi w kierunku boreliozy, podobnie zresztą jak w sytuacji, gdy nie mamy kleszcza.

Bez względu na wynik badania kleszcza lub wynik serologicznego badania krwi, do 3 miesięcy od ugryzienia warto zachować czujność. Takie objawy jak: stany grypopodobne, objawy sta-

wowe, zaburzenia poznawcze, uporczywe bóle głowy, objawy neurologiczne, kołatanie serca, a szczególnie nienaturalne dla nas wcześniej zmęczenie mogą wskazywać na boreliozę. Warto pamiętać, że nie ma na rynku 100% skutecznych badań i zawsze istnieje potencjalne ryzyko, że mamy wynik fałszywie ujemny. Ufajmy więc sobie, podchodząc do badań z należytą dozą rezerwy. Dlatego właśnie motto w naszym Centrum brzmi: leczymy Pacjenta, nie chorobę.

Dziękuję za rozmowę.

Anna Meller Prof. Tomasz Wielkoszyński – lekarz, specjalista diagnostyki laboratoryjnej, uczestniczący od ponad dekady w krajowych oraz międzynarodowych projektach badawczych z zakresu diagnostyki chorób przenoszonych przez kleszcze, założyciel Centrum Medycznego Wielkoszyński (wielkoszynski.pl) które specjalizuje się w diagnostyce boreliozy i innych infekcji przenoszonych przez kleszcze.

Współpracuje z Corby Private Medical Centre (8 Pytchley Court, Corby, NN17 2QD, tel. 01536 502721, mob. 077 8087 2526)

biznes

~ 39

40 ~ zdrowie

TELEPRACA: JAK TO ROBIĆ ZDROWO?

Badania pokazują, że telepraca to nie zawsze tylko wygoda czy wolność - często może powodować różnego rodzaju dolegliwości fizyczne oraz psychiczne. Specjaliści proponują proste sposoby, które zmniejszą ryzyko kłopotów i pomagają w pełni wykorzystać zalety zdalnej pracy.

Jak podaje Główny Urząd Statystyczny, na koniec grudnia ubiegłego roku, z powodu pandemii, 6,9 proc. pracowników w Polsce wykonywało swoje obowiązki zdalnie - 6 proc. w sektorze prywatnym i niecałe 8 - w publicznym.

To co prawda mniej niż rok wcześniej (w prywatnym sektorze - 8 proc., w publicznym - 16), ale można spodziewać się, że zdalna praca nie tylko się na rynku - nomen omen - zadomowi, ale może zyskiwać na popularności dzięki coraz łatwiej dostępnym np. cyfrowym narzędziom czy trudnym do zaprzeczenia zaletom.

10 czerwca 2022

Pracując z domu nie trzeba denerwować się z powodu korków na drodze i zaoszczędzić niemało czasu na dojazdach, często swobodnie ustalać godziny pracy, a nawet zabrać obowiązki na wakacje. Jednak, jak każdy medal, także i ten ma dwie strony.

CIERPIEĆ MOGĄ CIAŁO I PSYCHIKA

Niedawno periodyk „Work” całe specjalne wydanie poświęcił serii badań dotyczących pracy zdalnej, w tym jej oddziaływaniu na zdrowie. „Choć trajektoria COVID-19 nadal jest

niepewna, jedna rzecz jest jasna - praca w domu z nami pozostanie. Istnieje paląca potrzeba optymalizacji tego sposobu pracy, tak aby najlepiej służył pracownikom, organizacjom i gospodarce” - podkreśla dr Kermit Davis, jeden z redaktorów magazynu.

Wśród największych zalet zdalnej pracy naukowcy wymieniają większą elastyczność, autonomię oraz wydajność. Zwracają jednak też uwagę na dosyć częste problemy.

zdrowie Uczestnicy badań narzekali na kłopoty mięśniowo-szkieletowe, kłopoty ze wzrokiem czy ze snem. Często bowiem w domowych warunkach przyjmowali w czasie pracy nieergonomiczne pozycje, nadwerężali wzrok i pracowali przez długie okresy bez przerw. Badani musieli mierzyć się też z innymi przeszkodami: zacieraniem się granic między życiem zawodowym i rodzinnym, różnymi czynnikami rozpraszającymi uwagę, izolacją, oderwaniem od kultury typowej dla ich miejsca zatrudnienia, brakiem okazji do spotkań towarzyskich. Przeszkadzały im także nierówności w zakresie dostępu do odpowiednich technologii i czasami niższe zarobki.

Czynniki te mogły przyczynić się do zgłaszanego przez niektórych wypalenia zawodowego.

Były na nie szczególnie podatne kobiety z dziećmi, które pracę musiały godzić z licznymi obowiązkami rodzinnymi oraz osoby odczuwające niższą satysfakcję z pracy. Jeśli chodzi o zawody, to najczęściej na stres i wypalenie skarżyli się głównie nauczyciele, wykładowcy i studenci. O pojawieniu się nowych problemów po przejściu na zdalny tryb pracy inny zespół naukowców informował już na początku pandemii. Według grupy z University of Southern California kłopoty dotykają aż 64 proc. zatrudnionych na takich zasadach osób. Choć przy telepracy znika problem dojazdów, to badacze zauważyli problemy z czasem: otóż ochotnicy pracowali średnio 1,5 godziny dłużej. Większość odczuwała przy tym mniejszą satysfakcję. Przy tym aż 64 proc. osób zgłaszała jeden lub więcej nowych natury fizycznej, a 75 proc. - psychicznej.

Telepraca: jak unikać ryzyka problemów

Specjaliści z wymienionego na początku czasopisma „Work” oprócz określenia licznych zagrożeń przedstawili także propozycje środków zaradczych. Według ekspertów niemała odpowiedzialność leży po stronie pracodawcy.

Wiele osób przecież zostało niejako przymuszonych do zmiany sposobu zatrudnienia. Z pewnością więc nie każdy będzie potrafił się szybko w nowych, nietypowych warunkach odnaleźć.

Zdaniem specjalistów pracodawcy powinni za priorytet postawić sobie utrzymanie odpowiedniej, budującej relacje kultury pracy, wspierać pracowników, okazywać im zaufanie, promować kreatywność i zaangażowanie. Powinni też zadbać o odpowiednio dobre narzędzia, rutynowe oceny miejsca pracy, szkolenia i mentoring.

W niektórych krajach sprawą pomocy zatrudnionym zajmują się już eksperci rządowych organizacji. Na przykład amerykańska agencja Centers for Disease Control and Prevention wydała zestaw zaleceń przeznaczonych dla pracujących zdalnie osób.

Specjaliści proponują, aby zacząć od organizacji stanowiska pracy i jego otoczenia. Dobrze jest znaleźć miejsce wolne od hałasu, odpowiednio oświetlone i ogrzane lub klimatyzowane.

Nawet, jeśli ktoś mieszka sam, wydzielenie zakątka przeznaczonego wyłącznie na pracę pomoże takiej osobie w koncentracji.

Równie ważne jest zadbanie o odpowiednią pozycję ciała, co pomoże uniknąć zaburzeń mięśniowo-szkieletowych. Tutaj obowiązują te same zasady, co w biurze - odpowiednie krzesło, biurko, monitor na właściwej wysokości, klawiatura i mysz nienadwerężające nadgarstków.

To mogą być wręcz detale. Na przykład ostra krawędź biurka często wymusza nienaturalną pozycję dłoni i w długiej perspektywie może prowadzić do przeciążenia. W dobrym zakładzie pracy odpowiedni specjalista powinien o takich rzeczach wiedzieć, ale nie każdy pracownik taką wiedzę posiada.

Kolejna sprawa to przerwy, o których łatwo zapomnieć. Badania wskazują, że oprócz dwóch dłuższych przerw w ciągu dnia, dodatkową korzyść przynosi wolne 5 minut w ciągu godziny.

Można wtedy np. wstać od biurka, aby zaparzyć sobie w tym czasie herbatę, Dobrym rozwiązaniem jest też w miarę możliwości zmiana pozycji, np. praca w pozycji stojącej co jakiś czas.

~ 41

nia innym” - donosi autorka badania, prof. Stephanie Andel.

Ochotnicy pracowali w różnych gałęziach gospodarki - nowych technologiach, sprzedaży czy edukacji. Receptą okazało się współczucie do samego siebie.

„Odkryliśmy, że wyrozumiałość dla siebie pomaga chronić pracowników przed niektórymi negatywnymi skutkami poczucia samotności w pracy” - informuje prof. Andel. -„Podejrzewamy, że się dzieje tak, ponieważ współczucie dla siebie samego powoduje lepsze traktowanie własnej osoby, pomaga zrozumieć, że nie jest się samemu ze swoimi odczuciami i uświadomić sobie negatywne odczucia bez pozwalania, aby człowieka niszczyły” - wyjaśnia ekspertka.

Trzeba też pamiętać o oczach. Specjaliści przypominają zasadę 20/20/20 - co 20 minut, przez 20 sekund należy spoglądać na obiekt oddalony o co najmniej 20 stóp (6 metrów).

Równie istotna jak ciało jest sfera psyche.

W redukcji obciążenia psychicznego pomoże stała rutyna pracy, utrzymanie granic między życiem zawodowym i osobistym i wspomniane już regularne przerwy. Warto zadbać także o łagodzące stres zachowania niezwiązane bezpośrednio z pracą. Można tutaj wymienić odpowiednio długi i regularny sen z relaksem wieczorem, dostatecznie duża dawka ćwiczeń fizycznych najlepiej wykonywanych na dworze, gdy jest jasno, regularne kontakty z innymi ludźmi.

Do tych zaleceń, eksperci z brytyjskiego National Health Service dodają jeszcze wyrozumiałość dla siebie - dobrze jest pamiętać o mierzeniu się z nietypową, stresogenną sytuacją, wybaczyć sobie, jeśli produktywność trochę spadnie (może się tak zdarzyć), utrzymywać realistyczne oczekiwania i dbać o relaks po pracy.

Na znaczenie życzliwego podejścia do siebie silnie wskazało też badanie przeprowadzone przez zespół z Indiana University. Naukowcy sprawdzali, jak trzy elementy - niestabilność zatrudnienia, częstość elektronicznej komunikacji z innymi i niedostateczna ilość informacji z firmy - wpływają na poczucie samotności i jak ono z kolei oddziałuje na stan psychiczny oraz zachowanie osób pracujących w domu. „Zauważyliśmy, że wszystkie te czynniki przyczyniały się do wzrostu poczucia osamotnienia.

Odkryliśmy także, że samotność w pracy wiązała się z depresją i mniejszą skłonnością do pomaga-

Jej zespół przygotował proste zalecenia dla firm i pracowników, które mogą pomóc w rozwijaniu wyrozumiałości wobec siebie. Zatrudnionym badacze dają podobną radę, jak eksperci z NHS - staraj się unikać negatywnego dialogu wewnętrznego, zamiast tego okaż sobie współczucie i traktuj siebie tak, jak byś potraktował dobrego przyjaciela.

Dla organizacji ważne jest natomiast utrzymanie jasnej i regularnej komunikacji na temat zaistniałej sytuacji takiej jak pandemia oraz transparentność odnośnie strukturalnych i finansowych zmian, które mogą wpłynąć na zatrudnioną osobę. Pomogą także wirtualne, nieobowiązkowe, towarzyskie spotkania podnoszące morale i promujące poczucie przynależności do grupy. Przełożeni powinni także zachęcać pracowników do tego, aby traktowali siebie wyrozumiale.

Jak się więc okazuje, telepraca to nie same zalety, ale też i spore wyzwania także w kontekście zdrowia. Jednak trochę rozsądku, wiedzy, wysiłku i dobrej woli każdej ze stron pomoże sobie z potencjalnymi trudnościami poradzić.

Marek Matacz dla zdrowie.pap.pl

42 ~ zdrowie

PODCZAS SŁONECZNEJ POGODY

UWAŻAJ NA CYTRUSY!

foto: Shutterstock

Cytrusy zawierają związki o działaniu fototoksycznym.

Latem trzeba na nie uważać - kontakt skóry z sokiem tych owoców – na przykład podczas ich obierania - i wystawienie jej następnie na słońce może skończyć się uporczywymi przebarwieniami.

10 czerwca 2022

zdrowie UWAGA NA ZMIANY SKÓRNE! Latem nie potrzeba wiele, by doszło do zmian skórnych. Promieniowanie UV ma na nią szkodliwy wpływ, o czym przypominają specjaliści podczas XI Tygodnia Świadomości Czerniaka, który trwa od 17 do 23 maja 2022 r.

Prof. Piotr Rutkowski, kierownik Kliniki Nowotworów Tkanek Miękkich, Kości i Czerniaków w Narodowym Instytucie Onkologii im. Marii Skłodowskiej-Curie – Państwowym Instytucie Badawczym w Warszawie podkreśla, że nowotwory skóry są najczęstszymi nowotworami u osób rasy białej (stanowią ok. 10 proc. wszystkich nowotworów). Istotnym czynnikiem ryzyka dla rozwoju tych chorób stanowi słońce.

Tego rodzaju przypadków jest opisanych sporo w literaturze dermatologicznej (dziewczynka z pęcherzami na dłoniach po wyciskaniu limonki i ekspozycji na słonce, młoda kobieta z ciemnymi smugami na twarzy nogach i dłoniach po kontakcie skóry tych miejsc z sokiem cytrusowym w Kambodży itd.).

Uważać należy także na kosmetyki, które zawierają olejki eteryczne wytworzone z owoców cytrusowych.

DOBRE RADY DBANIA O SKÓRĘ

Prof. Kamińska-Winciorek przypomina, jakie są złote standardy dbania o skórę:

Promieniowanie ultrafioletowe emitowane przez słońce przyczynić się może także do reakcji fototoksycznych, o których przypomina prof. Grażyna Kamińska-Winciorek, kierownik Zespołu ds.

Raka i Czerniaka Skóry w Narodowym Instytucie Onkologii im. M. Skłodowskiej-Curie – Państwowym Instytucie Badawczym, Oddział w Gliwicach. Objawiają się one zapaleniami skóry i/lub uporczywymi przebarwieniami, a dochodzi do nich wskutek połączenia dwóch czynników: kontaktu skóry z substancją fototoksyczną oraz ekspozycji na słońce.

UWAGA NA ZMIANY SKÓRNE!

Na liście licznych roślin zawierających takie substancje znajdują się cytrusy, a zatem cytryna, limonka, pomarańcza, pomelo czy grejpfrut. „Do ekspozycji na limonkę dochodzi najczęściej po wyciśnięciu owocu do napoju. Sok ściekający po skórze w połączeniu z ekspozycją na słońce może powodować powstanie charakterystycznych pasm zapalenia skóry lub hiperpigmentacji” (nadmiernej pigmentacji) – czytamy w obszernym artykule naukowym na temat reakcji kontaktowych na pokarm autorstwa Claudii Killig i Thomasa Werfela opublikowanym na łamach Medycyny po Dyplomie.

OWOCE CYTRUSOWE I LEKI TO ZŁE POŁĄCZENIE

W literaturze medycznej opisany jest przypadek kobiety, która podczas opalania się obierała pomelo gromadząc skórkę i miąższ owocu na odsłoniętym podbrzuszu. Zarówno w tym miejscu, jak i na grzebiecie dłoni oraz pomiędzy palcami pojawiła się u niej wysypka oraz stan zapalny, które przekształciły się w przebarwienia.

foto: Shutterstock

~ 43

• podczas słonecznej pogody smarowanie się co kilka godzin kremami z wysokim filtrem SPF (do czterech aplikacji dziennie), • unikanie przebywania na słońcu pomiędzy 10 a 16-tą, • noszenie kapeluszy z szerokim rondem, • sprawdzanie całej skóry u dermatologa raz w roku (ale nie wcześniej niż 6 tygodni po wystawianiu jej na słońce), • samoobserwacja znamion co miesiąc.

Justyna Wojteczek, zdrowie.pap.pl

44 ~ zdrowie

JAK ROZPOZNAĆ DEPRESJĘ U NASTOLATKA?

foto: Shutterstock

DEPRESJA – TAKŻE U NASTOLATKÓW – TO PRZEWLEKŁA, CZĘSTO NAWRACAJĄCA CHOROBA, KTÓRA MOŻE PROWADZIĆ DO ŚMIERCI. W POLSCE Z POWODU SAMOBÓJSTW UMIERA WIĘCEJ NASTOLATKÓW NIŻ Z POWODU NOWOTWORÓW. SPRAWDŹ, JAK ROZPOZNAĆ DEPRESJĘ U NASTOLATKA. Depresja, jak każda choroba przewlekła, nie trwa kilka dni ani nawet tygodni, lecz najczęściej kilka lub kilkanaście miesięcy. Prawdopodobieństwo nawrotu choroby w ciągu pierwszych kilku lat jest szacowane na około 70 proc. Jeżeli wystąpiły dwa epizody depresji, to kolejny może nawrócić z jeszcze większym prawdopodobieństwem.

- Problem z subiektywną oceną tego stanu jako choroby polega na tym, że jeżeli wybiórczo 10 czerwca 2022

przyjrzymy się pojedynczym objawom depresji, to wielu z nas powie: przecież mnie też się zdarza patrzeć na świat przez czarne okulary, nie mieć apetytu czy mieć kłopot z zaśnięciem. Musimy jednak pamiętać, że pojedyncze objawy depresyjne, które mogą się pojawić u wielu z nas, nie oznaczają depresji w rozumieniu choroby. Stany depresyjne mijają bez leczenia. Depresja nie. W dodatku mogą pojawić się powikłania - ostrzega psycholog Małgorzata Łuba z Centrum CBT.

W Polsce realizowane były dwie edycje badań, których celem było sprawdzenie rozpowszechnienia problemów zdrowia psychicznego w społeczeństwie. Wynika z nich, że 20 proc. młodzieży przed 18 rokiem życia doświadcza objawów depresyjnych. 25 proc. dorosłych, którzy po raz kolejny w swoim życiu mają epizod depresyjny, po raz pierwszy doświadczyło go w okresie dojrzewania.

zdrowie Bunt u nastolatka – to może być depresja - Kryteria diagnostyczne są bardzo oszczędne w słowach. Przyszło mi do głowy, że przecież w wielu aspektach jesteśmy bardzo podobni do naszych psów. Tak jak pies zmienia swoje zachowanie pod wpływem cierpienia, tak samo robi nastolatek, który doświadcza stanu depresyjnego. Gdy spojrzymy na depresję z tego punktu widzenia, być może łatwiej nam będzie to sobie wyobrazić – proponuje psycholog.

depresję i nie każda osoba z depresją będzie się okaleczać. Ale stan depresyjny zwiększa ryzyko sięgania po takie zachowania lub po zachowania nadmiarowe – wyjaśnia specjalistka.

Nie zawsze łatwo to zauważyć. Opiekunowie mogą nie widzieć smutku, przygnębienia, braku przyjemności, utraty zainteresowania. Obserwują natomiast, że młody człowiek „wsiąka”

~ 45

ucieczkowe. To bardzo niebezpieczne, bo utrwalone mogą przekształcić się w powikłanie uzależnieniowe: nawykowe sięganie po smartfona może zmienić się w uzależnienie behawioralne, znieczulanie się alkoholem czy samouszkodzeniami może prowadzić do uzależnia od alkoholu albo syndrom chronicznych samouszkodzeń.

Pies skomlący

Pies często pokazuje swoje cierpienie wprost: skomląc, popiskując, podkulając ogon. To samo możemy zobaczyć u nastolatka, u którego rozwija się depresja. A więc, jak wskazuje specjalistka, takie dziecko traci iskrę w oku, nie chce się bawić, zamartwia się, łatwo doprowadzić je do łez, mówi i pisze (na przykład na portalach społecznościowych) złe rzeczy o sobie, o świecie, o przyszłości. Jak skomlący pies skarży się, że coś boli, że nie da rady, że nie ma siły. Nie chce jeść, nie może spać lub śpi nadmiernie. Nastolatek w stanie depresji przestaje dbać o to jak wygląda, w co się ubiera, nosi te same ciuchy przez dwa tygodnie, przestaje myć włosy, zęby.

Pies chowający się do nory

Czasem pies, który cierpi, nie pokazuje tego skomląc, lecz chowając się przed innymi: kładzie się za fotelem, pod stołem.

- Nastolatki i dzieci również mogą wejść ten tryb i wtedy, szczególnie w grupie nastolatków, widzimy, że coś jest nie tak, choć kiedy zwracamy się bezpośrednio do niego, on mówi: „Ale nic się nie dzieje”, „Nie martw się”. Zaprzecza, traktuje temat zdawkowo, nie chce rozmawiać, nie chce przyznać się do odczuwanych problemów. A jednocześnie zaczyna odcinać się od innych - co niepokojące - nie tylko od dorosłych (to akurat u nastolatka nie jest niczym niezwykłym). W trybie chorobowym nastolatek traci chęć na spotkania również z rówieśnikami, szuka wykrętów, jak nie pojawić się na imprezie, jak usprawiedliwić swoją nieobecność na podwórku, wymówek, żeby nie iść z innymi na weekendowe spotkanie – zwraca uwagę psycholog.

Nauczyciele mogą to zauważyć w powtarzających się nieobecnościach w szkole na pierwszych lub ostatnich lekcjach albo nieusprawiedliwionymi dłuższymi nieobecnościami.

Tryb „psa chowającego się do nory” może u młodych ludzi objawić się również uciekaniem od depresyjnego cierpienia. Jednym ze sposobów, żeby nie czuć, jest sięganie po coś, co znieczuli: alkohol lub substancje psychoaktywne.

Przykładem takiego zachowania są również samouszkodzenia.

Po kryzysie psychicznym życie normalnej jakości

- Oczywiście to nie jest jeden do jednego, nie każda osoba, która sięga po samouszkodzenia ma

foto: Shutterstock

w swojego smartfona i już nie dwie, ale siedem godzin spędza przed ekranem. Nie dlatego, że to lubi, ale żeby przetrwać, przeczekać, przez chwilę nie myśleć o tym, co powoduje jego cierpienie.

Pies walczący

Pies, który cierpi, może też wejść w tryb psa walczącego. U nastolatka objawia się to ciągłym rozdrażnieniem, łatwością konfliktowania się z innymi (czego wcześniej nie było), skłonnością do niszczycielskich, ryzykownych, prowokacyjnych zachowań. Na kanwie stanu depresyjnego mogą rozwijać się zachowania nadmiarowe i

Dorosłym trudno takie zachowania postrzegać jako przejaw depresji.

- Problem polega na tym, że bardzo często nie myślimy, że to nastolatek ma problem. Słysząc „skomlącego psa” („Jestem beznadziejna”, „Świat nie ma sensu”, „Nie warto żyć”) słyszymy narzekanie, widzimy opieszałość w przyniesieniu zaległej pracy. Łatwo pomyśleć wtedy, że nasz syn marudzi jak każdy nastolatek, wszystko olewa. Jeśli widzimy „psa, który chowa się do nory” myślimy: „Odcina się jak każdy nastolatek, tnie się, bo dzisiaj taka moda, używa za dużo smartfona, ale dzisiaj

46 ~ zdrowie wszystkie dzieciaki mają z tym problem”. Jeśli młody człowiek wejdzie w tryb „psa walczącego” myślimy też często: „Mam z nim same problemy, buntuje się, nie stosuje się do zasad, łobuzuje, prowokuje swoim zachowaniem, stał się agresywny” – opowiada Małgorzata Łuba.

Ktoś ma myśli samobójcze.

Jak można pomóc?

Podkreśla, że to bardzo niebezpieczna ścieżka – zamiast zauważenia cierpienia człowieka, poważnej choroby, podjęcia leczenia jest myślenie o tym, jakie wobec dziecka wyciągnąć konsekwencje, jak spacyfikować niepożądane zachowania.

Przy czym zwraca uwagę, że depresja sprawia, iż człowiek ma mniej energii, mniej siły i

żyć, zaczyna szukać sposobu jak odebrać sobie życie. Nie można zapominać o tym zagrożeniu.

Depresja a przygnębienie: różnice

Żeby stwierdzić, że mamy do czynienia ze stanem chorobowym, a nie z wahaniami nastroju, muszą mieć miejsce dwa z kilku objawów: obniżenie nastroju, brak odczuwania przyjemności, zmniejszona energia, męczliwość. Ale to tylko początek diagnostyki.

Obniżenie nastroju może w depresji występować codziennie albo prawie codziennie, przez cały dzień albo prawie cały dzień i nie zawsze jest uzasadnione. Charakterystyczne dla depresji jest to, że przygnębienie nie mija nawet wtedy, kiedy jest sukces, kiedt zdarzy się coś ciekawego, czy dobrego, jeśli właśnie są wakacje

ści. Niezależnie, co się dzieje: czy dziecko robi coś fajnego, co do tej pory było jego pasją, czy wychodzi ze znajomymi na piłkę lub z mamą na rolki - nic go nie cieszy. Przestaje odczuwać satysfakcję z dotychczasowych przyjemności i zaczyna z nich rezygnować, odrzuca swoje pasje.

Jak zaradzić wypaleniu rodzicielskiemu

Kolejne objawy depresji to zmniejszona energia i męczliwość: niezależnie od tego, jak długo taka osoba śpi, siły jej nie wracają, ma trudności z robieniem czegokolwiek, a co za tym idzie - trudności z wypełnianiem codziennych obowiązków. Co więcej - nie tylko nie ma siły, ale i chęci na realizację codziennych pasji.

foto: Shutterstock

chęci, by realizować obowiązki dnia codziennego, obowiązki szkolne, obowiązki domowe. To generuje piętrzenie się zaległości, gorsze stopnie, zagrożenie niezdaniem do następnej klasy - albo z powodu gorszych stopni, albo z powodu nieobecności. Objawy depresyjne zaczynają psuć dobre relacje z innymi: gdy dziecko jest w trybie „psa walczącego” – bo ze wszystkimi się kłóci, gdy w trybie „chowającego się do nory” bo odcina się od innych, gdy jest w trybie „psa skomlącego” - bo inni mają dosyć słuchania jego narzekań.

Najpoważniejszą konsekwencją depresji mogą być zachowania samobójcze. Kiedy młody człowiek cierpi tak silnie, że przestaje mu się chcieć 10 czerwca 2022

lub była fantastyczna majówka.

Choć kryteria diagnostyczne depresji są identyczne dla każdej kategorii wiekowej, w depresji u dzieci i nastolatków występują pewne różnice.

- O ile u dziecka czy nastolatka może występować przygnębienie czy gorszy nastrój, to równie często występuje u nich nastrój drażliwy lub tzw. depresyjno-dysforyczny, gdy smutek przeplata się z rozdrażnieniem, poczuciem: „Wszystko mnie denerwuje”. Opiekunowie widzą dziecko, które wścieka się nie wiadomo o co, zachowuje się, jakby szukało powodów do zaczepki, jest rozdrażnione, poddenerwowane, łatwo wpada w irytację, gniew czy nawet wściekłość – wyjaśnia psycholog.

Druga grupa objawów koniecznych do rozpoznania depresji to brak odczuwania przyjemno-

Oprócz dwóch z wymienionych wyżej podstawowych objawów depresji muszą występować jeszcze dodatkowo co najmniej dwa z poniższej listy objawów: • bezsenność lub nadmierna senność; • pobudzenie lub spowolnienie psychoruchowe; • poczucie braku własnej wartości lub nieadekwatne nadmierne poczucie winy; • zmniejszona zdolność myślenia i/lub koncentracji albo brak zdecydowania; • nawracające myśli o śmierci; • znaczący spadek masy ciała, bez rozmyślnego ograniczania przyjmowania pokarmów lub zwiększenie masy ciała.

zdrowie Jeśli występują tylko dwa z nich, mówimy o epizodzie depresji w wymiarze lekkim, jeżeli cztery - o epizodzie depresji w wymiarze umiarkowanym, jeżeli sumarycznie młody człowiek ma osiem lub więcej objawów możemy mówić o ciężkim epizodzie depresji.

Wielu z nas powiedziałoby: „Też tak mam. Ja też za dużo albo za mało śpię, ja też nie mogę jeść z powodu stresów, które codziennie mi towarzyszą, ja też czasami myślę o sobie źle, mam gorszy nastrój i nie cieszą mnie zajęcia, które dotychczas dostarczały mi radości”. Jednak pamiętajmy, że między takim codziennym, normatywnym przygnębieniem, które jest naturalną częścią naszego życia a depresją, są istotne różnice.

Pierwsza z nich to czas trwania.

Przyjmuje się, że wymienione objawy muszą utrzymywać się przynajmniej dwa tygodnie.

Warto jednak zwrócić uwagę, że w tak krótkim czasie bardzo rzadko otoczenie zauważy, że coś niedobrego dzieje się z tym młodym człowiekiem i że ma to wymiar chorobowy.

Najczęściej mija kilka tygodni, zanim ktoś zorientuje się, że coś jest nie tak. Co więcej, z boku trudno jest rozróżnić przygnębienie od depresji.

Zdrowy człowiek, gdy jest przygnębiony, myśli: mam chandrę, mam gorszy dzień. Gdy ktoś bliski zaproponuje nam w takim momencie obejrzenie dobrego filmu czy dobrą kolację, najczęściej odzyskujemy nastrój. Natomiast zaproponowanie tego samego osobie w depresji nie poprawi nastroju. Co więcej, osobie z depresją towarzyszy nieustanna myśl: „Jestem jakiś upośledzony, jestem najgorszym „nieogarem życiowym”, kulą u nogi dla moich najbliższych”.

Innym parametrem różnicującym przygnębienie od depresji jest zniechęcenie i niemożność regeneracji, którym nie można zaradzić - nawet długi sen nie pozwala wypocząć, skupić się, być efektywnym, dolegliwości bólowe jeszcze bardziej uprzykrzają codzienne funkcjonowanie, niechęć do jedzenia nie mija.

Od depresji do samobójczej próby

Depresja to stan, w którym człowiek zarzuca sobie, że jest ciężarem dla innych, jest nikomu niepotrzebny, gorszy. To choroba, która paraliżuje procesy poznawcze i sprawia, że trudno jest się skoncentrować i zapamiętać, uczyć się nowych rzeczy, ale również podejmować nawet najprostsze, codzienne decyzje. Obniżony nastrój lub nastrój depresyjno- dysforyczny zabiera energię życiową, odejmuje blask codziennego dnia, a w zamian zaczyna rozwijać się myślenie rezygnacyjne, a czasem też myślenie o śmierci.

Stres szkolny – niedostrzegane cierpienie dzieci

- Właściwie nie jest to trudne do zrozumienia, bo wszystkie objawy depresji zaczynają powodować, że młody człowiek zaczyna cierpieć, a śmierć może być tym wyobrażonym sposobem, który w jego odczuciu pozwoli poradzić mu sobie z trud-

nościami i pozbyć się tego cierpienia – wyjaśnia Małgorzata Łuba.

Skąd bierze się depresja

Nie ma na to prostej odpowiedzi. Istnieją czynniki genetyczne, które predysponują do wystąpienia depresji. Pojawienie się jakiegoś czynnika sytuacyjnego (np. jakieś negatywne wydarzenie) może wyzwolić proces depresyjny.

Pamiętajmy, że nie zawsze dzieje się to tuż po tym zdarzeniu, czasem odpowiedź pojawia się po wielu latach.

U młodych osób stan depresyjny często powiązany jest z jakością więzi w rodzinie i wczesnymi, trudnymi doświadczeniami z najważniejszymi opiekunami. Z większym prawdopodobieństwem stan depresyjny pojawi się u młodej osoby, która nie rozwinęła umiejętności radzenia sobie z emocjami, proszenia o pomoc,

~ 47

Długa droga Najważniejsze, abyśmy zrozumieli, że depresja jest prawdziwą chorobą, a dziecku potrzebne jest specjalistyczne wsparcie, zarówno na etapie diagnozy jak i leczenia. Warto też pamiętać, że od momentu jej rozpoznania przed młodym człowiekiem jest mnóstwo gorszych dni, które będą mu towarzyszyły nawet, gdy uruchomiony zostanie proces terapeutyczny.

Opiekunowie – zarówno rodzice, jak i nauczyciele mogą wspierać dziecko w tych działaniach, w zdrowej rutynie, w dobrej higienie snu, pomagać w powrocie do funkcjonowania, rozwijaniu umiejętności radzenia sobie z gorszym nastrojem, z nieprzyjemnymi emocjami, odbudowywaniem poczucia własnej wartości i relacji z innymi, które depresja bardzo mocno niszczy. W działaniach terapeutycznych kładzie się nacisk na to, by nastolatek i jego opiekunowie wiedzieli, jak zareagować na możliwe nawroty.

foto: Shutterstock

która w zniekształcony sposób spogląda na rzeczywistość. Natomiast żadna z tych grup czynników nie jest pojedynczo przyczyną stanu depresyjnego, najczęściej musi zajść pewna konfiguracja czynników ryzyka, które zwiększają prawdopodobieństwo.

Kiedy zauważymy coś niepokojącego u dziecka, można się też wesprzeć prostym przesiewowym kwestionariuszem, dostępnym choćby w internecie (np. skalą depresji Kutchera dla młodzieży). Pamiętajmy jednak, że diagnozę może postawić tylko lekarz, także dlatego, że szereg innych chorób może dawać objawy podobne do stanów depresyjnych. Lekarz może ponadto zlecić badania laboratoryjne czy neurologiczne sprawdzające, czy przypadkiem nie ma niedoboru witamin lub innej przyczyny niepokojących nas objawów, wykluczyć choroby, które leczy się inaczej. Co więcej, lekarz może zaordynować leki lub wypisać skierowanie do szpitala, zlecić psychoterapię.

Mądre lektury na temat depresji: Konrad Ambroziak, Klaudia Siwek, Artur Kołakowski: „Depresja nastolatków”, „Nastolatek a depresja” Konrad Ambroziak, Klaudia Siwek, Artur Kołakowski: „Nastolatek a depresja” Ewa Nowak „Orkan depresja”

Przydatne strony internetowe o depresji: ForumPrzeciwDepresji.pl WyleczDepresje.pl TwarzeDepresji.pl SposobyNaDepresje.pl Monika Wysocka, zdrowie.pap.pl

48 ~ zdrowie

JAKIE ZIOŁA POWINNY ZNALEŹĆ SIĘ NA TALERZU NA WIOSNĘ?

foto: Shutterstock

Już od tysięcy lat zioła i przyprawy wzbogacają smak żywności i przedłużają trwałość produktów. Dzięki nim można zmniejszyć dodawanie sztucznych konserwantów. Na wiosnę warto wprowadzić na talerz świeżość dodając nowe dodatki lub zamieniając używane na inne. Szczególnie te, które mają zbawienny wpływ na zdrowie.

Sól i cukier dodajemy aby podkreślić smak przygotowy­wanych potraw. Im więcej ziół tym smak naszego dania będzie bogatszy oraz pełniejszy. Lotne związki obecne w przyprawach mogą również zwiększać odczucie słonego smaku. Sól najlepiej dodawać jako ostatnią przyprawę przed samym podaniem aby nie dać jej czasu na wchłonięcie się w struktury dania, bo to powoduje wrażenie niedosolenia. Dzięki takiemu zabiegowi można zredukować jej ilość nawet siedmiokrotnie. To doskonała prewencja nadciśnienia tętniczego. Do deserów i dań słodkich można dodawać cynamon, wanilię czy kardamon. Zmniejszy to konieczność dosładzania.

Zioła i przyprawy uwzględnione zostały w najnowszej Piramidzie Zdrowego Żywienia i 10 czerwca 2022

Aktywności Fizycznej opublikowanej przez IŻŻ.

Położono nacisk na to by codziennie jeść jak najwięcej warzyw i owoców. Zioła i przyprawy dodatkowo wzmocnią efekt prozdrowotny takiej diety. Są bogate w cenne związki bioaktywne.

Jedną z najistotniejszych funkcji ziół jest działanie antyoksydacyjne, unieszkodliwiające wolne rodniki, powstające przy intensywnym wysiłku fizycz­nym, umysłowym i długotrwałym stresie.

Zioła są bakterio - wirusobójcze, pomagają w regulacji parametrów lipidowych oraz działają przeciwnowotworowo. - mówi Magdalena Kartasińska dietetyk kliniczny i kierownik działu dietetycznego Dailyfruits Prawdziwym królem domowej apteczki jest suszone oregano. Pracę jelit poprawia mięta,

szałwia, koper włoski, koperek, rumianek, majeranek. Ból gardła zredukuje szałwia, tymianek i czosnek. Na przeziębienie dobry jest czarny bez, czosnek, lipa, rumianek, dzika róża. W walce z kaszlem sprawdza się tymianek i majeranek.

Regulację glukozy spowodują liście morwy białej i kurkuma. Na włosy, skórę i paznokcie dobrze działa pokrzywa i skrzyp polny.

Kolor zielony to zasługa chlorofilu - barwnika, który jest dla nas bardzo cenny. Pomaga usuwać z organizmu szkodliwe związki. Wszystkie zioła zawierają duże ilości składników mineralnych, witamin, i sporą dawkę błonnika pokarmowego.

Używając świeżo i suszonych przypraw należy ostrożnie dobierać mieszanki ponieważ często

zdrowie zawierają dodatek soli, cukru czy wzmacniacz smaku.

CO POWINNO NAJCZĘŚCIEJ ZNAJDOWAĆ SIĘ NA NASZYCH TALERZACH?

Natka pietruszki to krwiotwórcze perpetuum mobile. Świetnie wpływa na higienę jamy ustnej, neutralizuje nieprzyjemne zapachy po spożyciu cebuli lub czosnku. Zawiera duże ilości żelaza i witaminy C, która wspomaga jego wchłanianie.

Lubczyk to doskonały oraz naturalny wspomagacz smaku o bardzo intensywnym, bulionowym zapachu. Warto dodawać go do wywarów i sosów podczas gotowania, by oddał daniu swoją pełną gamę aromatów. Lub­czyk wspomaga trawienie i działa przeciwzapalnie. Polecany jest przy reumatoidalnym zapaleniu stawów i dnie moczanowej.

Cynamon cejloński. Na półkach sklepowych najczęściej znajdziemy cynamon cassia. Warto poszukać „cejlońskiego”, bo to właśnie on działa regulująco na poziom glikemii i wspomaga wątrobę. Jest nieco delikatniejszy w smaku, a po wyglądzie rozróżnisz go wyłącznie wtedy, gdy będzie sprzedawany w całości. Cynamon cejloński ma rozwarstwioną strukturę, a cassia to lity kawałek drewna.

foto: Shutterstock

Kurkumina, związek bioaktywny zawarty w kurkumie, to bardzo silny antyoksydant. Spowalnia procesy neurodegeneracyjne, przeciwdziałając chorobie Alzheimera. Pomaga w regulacji poziomu glukozy we krwi i parametrów lipidowych. Ma neutralny smak, więc można stosować ją do naturalnego zabarwiania potraw.

Kolendra wykazuje właściwości chelatujące metale ciężkie. Powinna znajdować się na talerzach szczególnie w okresie jesienno - zimowym, kiedy jest wyższy poziom zanieczyszczeń powietrza.

Jak pokazują wyniki badania „Żywieniowe nawyki pracujących Polaków” firmy Dailyfruits mimo, że aż 62% respondentów jest przekonanych, że zdrowo się odżywia, to w rzeczywistości dieta większości z nich jest uboga pod kątem odżywczym. Pracownicy nie mają wykształconych prawidłowych nawyków żywieniowych. Analiza rzeczywistej jakości diety przeprowadzona na potrzeby badania ujawniła, że ponad ¾ osób uważających, że zdrowo się odżywiają w rzeczywistości nie je dostatecznej ilości zdrowych produktów. Dieta uboga w poszczególne składniki odżywcze z czasem może doprowadzić do zaburzeń funkcjonowania organizmu, osłabienia odporności oraz wystąpienia wielu chorób.

Złe nawyki żywieniowe przekładają się na spadek odporności, zmęczenie a w konsekwencji również obniżenie efektywności w pracy.

~ 49

Dlatego coraz więcej pracodawców zauważa potrzebę zadbania o zdrowie swoich pracowników i zaczyna oferować benefity również na home office. Mają one nie tylko pokazać, że zdrowie jest ważnym aspektem również pracy, ale także zbudować więź pomiędzy firmą a pracownikami.

Przykładem takich działań może być wysyłka pracownikom paczek ze zdrowymi produktami lub realizowana zamiana owocowych czwartków w biurze. Pracodawcy coraz częściej również decydują się na organizację dla pracowników grupowych lub indywidualnych spotkań z dietetykami, którzy poruszają kwestie związane z budowaniem nawyków czy żywieniowym wsparciem odporności oraz pomagają pracownikom osiągać indywidualne cele. - wyjaśnia Magdalena Kartasińska, dietetyk kliniczny i kierownik działu dietetycznego Dailyfruits Na budowanie odporności najlepiej działają kompleksowe kroki. Garść zieleniny to ukoronowanie dania. Wygląda wtedy jak spod ręki wykwintnego szefa kuchni. Szczy­piorek, koperek, bazylia, kolendra, natka pietruszki doskonale pasują do kanapek, sałatek, zup i dań głównych.

Te świeże należy dodawać już na talerzu, by zachow­ały najwięcej właściwości. Kiedy danie wygląda pięknie, smakuje nam dużo bardziej i jest przede wszystkim zdrowe.

zdrowie.pap.pl

50 ~ kuchnia

PÓŹNA WIOSNA, WCZESNE LATO

To miły okres dla smakoszy. Mamy już do dyspozycji niemal wszystkie przysmaki letnie, a jeszcze nie skończyły się te młode, świeże warzywa i owoce, którymi obdarzyła nas wiosna. A więc jest w czym wybierać i jest czym się raczyć przy stole. Oczywiście najlepiej z rodziną lub przyjaciółmi, ale i singlom coś

dobrego się należy, coś , co szczególnie lubią lub co polubią.

Tym razem nasze przepisy będą łatwe, szybkie ale i efektowne, czyli smakowite.

Przecież szkoda czasu na marnowanie go przy garnkach! A jedząc smakowitości będziemy bardziej przeżywać piękno letniej przyrody.

CHŁODNIK POMIDOROWY

Więc do dzieła.

Naszą, polską specjalnością od wieków są, jak wiemy, chłodniki, czyli zimne zupy. Jednak te tradycyjne są pyszne, ale pracochłonne.

Nasze chłodnikowe propozycje wymagają mniej czasu, a na pewno będą smakować. Oto

foto: Shutterstock

Szklanka soku pomidorowego, szklanka jogurtu naturalnego, 2 jajka na twardo, 3 łyżki posiekanego szczypiorku, kopiasta łyżka siekanego koperku, sól, pieprz do smaku Mieszamy sok z jogurtem, dodajemy koperek i szczypiorek oraz doprawiamy chłodnik odrobiną pieprzu i solą. Na koniec dodajemy grubo posiekane lub pokrojone w ćwiartki jajka na twardo.

Ponieważ chłodnik powinien być „chłodny”, zarówno sok jak jogurt powinny być zimne, z lodówki lub, po wymieszaniu, nasza zupa powinna na jakiś czas trafić do niej, pod przykryciem, ze względu na zapach szczypiorku.

Także kolejny przepis nie jest czasochłonny. To

CHŁODNIKOWA NIESPODZIANKA Z AWOKADO foto: Shutterstock

Dojrzały owoc awokado, 3/4 szklanki śmietanki kremówki, długi zielony ogórek (ok. 30 dag) połówka cienkiego pora, szklanka warzywnego wywaru lub rosołu warzywnego z kostki, 3 łyżki posiekanego koperku, łyżka posiekanej kolendry, odrobina chili, sól, pieprz Obieramy ogórka, ale tylko do połowy, ponieważ pozostała skórka nada naszemu chłodnikowi piękny zielony kolor; kroimy na kawałki. Białą część pora kroimy w makaronik. Przekrawamy awokado, usuwamy przy pomocy noża pestkę, a miąższ wybieramy łyżeczką. Wszystkie te składniki umieszczamy w blenderze lub w większym naczyniu i miksujemy. Dodajemy pół szklanki warzywnego rosołu, a kiedy uzyskamy już gładki krem, dodajemy śmietanę, pozostały bulion i przeciśnięty przez praskę czosnek. Doprawiamy do smaku solą i pieprzem. Na koniec dodajemy koperek i kolendrę.

Chłodnik powinien pozostać przez kilka godzin w lodówce, aby połączyły się wszystkie wyraziste smaki i aby się mocno schłodził.

Podajemy z listkiem kolendry na wierzchu każdej porcji.

10 czerwca 2022

kuchnia

~ 51

Proponuje Barbara Adamczewska Kolejny przepis to chłodnik, który może stanowić wstęp do obiadu lub jego zwieńczenie:

CHŁODNIK

JABŁKOWY

2 szklanki jabłek na szarlotkę (kupionych lub przygotowanych w domu, najlepiej bez cukru), szklanka słodkiej,12 proc. śmietanki, cukier do smaku, kawałek skórki cytrynowej, 2 goździki, szczypta cynamonu Jako dodatek biszkopty W garnku umieszczamy jabłka, wlewamy 3 szklanki wody, dodajemy goździki, cynamon i skórkę z cytryny. Zagotowujemy, doprawiamy cukrem do smaku, wlewamy śmietankę i dokładnie mieszamy.

Podajemy zupę po dokładnym ochłodzeniu, z dodatkiem biszkoptów. Doskonale smakuje z kieliszkiem białego półsłodkiego wina dodanego już po ostudzeniu.

W ciepłe dni lata chętnie jadamy lekkie, bezmięsne potrawy, nawet pewnie zagorzali mięsożercy chętnie spróbują postnych potraw. A więc proszę, kilka bezmięsnych przepisów.

BATATY

ZAPIEKANE Z GORGONZOLĄ

4 równej wielkości bataty, 4 szalotki, 15 dag sera gorgonzola lub innego z pleśnią, sól, 2 łyżki oliwy.

Bataty dokładnie myjemy, po czym przekrawamy wzdłuż na połówki, posypujemy solą i pieczemy w piekarniku około 30 minut.

Szalotki, pokrojone w cienkie krążki, podsmażamy na złocisto na oliwie. Ser kroimy na 8 plasterków. Na każdej połówce batata kładziemy po troszku smażonej szalotki, na niej ser. W nagrzanym do 180 st .C piekarniku zapiekamy bataty 3 minuty. Ser powinien w tym czasie rozpuścić się i wrzeć.

GULASZ

WARZYWNY

Czerwona lub zielona papryka, 2 średniej wielkości cebule, 5 łodyżek selera naciowego, 5 średnich pomidorów (40 dag, mogą być mrożone), 2 łyżki masła, sól, świeżo mielony czarny pieprz Przygotowujemy warzywa: cebulę siekamy, łodygi selera kroimy w plasterki, a paprykę w krótkie paseczki. Pomidory polewamy wrzątkiem i zdejmujemy z nich skórkę, po czym kroimy na małe kawałki. Na rozgrzanym w garnku maśle szklimy pokrojoną cebulę, dodajemy seler i paprykę i dusimy 3-4 minuty, po czym dodajemy pomidory i dusimy wszystko razem pod przykryciem 15 minut. W tym czasie dodajemy do smaku pieprz i sól.

Podajemy z ugotowanymi ziemniakami lub ryżem, ale równie doskonale będzie smakować z bagietką. foto: Shutterstock

foto: Shutterstock

52 ~ kuchnia

Świetny na letni obiad będzie też omlet z cukinią, danie bardzo szybkie i niespodziewanie smakowite

OMLET Z CUKINIĄ Cukinia średniej wielkości, na czubek łyżeczki sproszkowanej papryki chili, 6 jaj, sól, pieprz, 2 łyżki klarowanego masła lub oliwy Cukinię obieramy i kroimy na paseczki julienne: w sklepach możemy kupić specjalne proste urządzenie, podobne do obieraczki do warzyw, które szybko pomaga nam tak pokroić cukinię lub inne warzywa.

Na rozgrzanej łyżce masła lub oliwy dusimy cukinię 3 minuty , starając się, aby odparować jak najwięcej soku, w tym czasie doprawiamy solą i chili.

W misce roztrzepujemy jaja z 2 łyżkami wody i solą oraz odrobiną pieprzu. Łączymy jaja z cukinią, mieszamy. Na patelni rozgrzewamy pozostałe masło lub oliwę i wylewamy masę jajeczno - cukiniową. Smażymy omlet najpierw z jednej, a później z drugiej strony, podajemy ze świeżą bułką.

A teraz coś z dodatkiem mięsnym. Dla miłośników pizzy, ten przepis będzie bardzo przydatny. Oto:

PIZZA NA PATELNI 4 łyżki mąki, 2 jajka, wody tyle, ile będzie potrzeba dla uzyskania konsystencji gęstej śmietany, szklanka pokrojonej wędliny, pół szklanki startego dowolnego żółtego sera, 2 średnie pomidory, po łyżeczce posiekanej zielonej pietruszki i szczypioru, szczypta ziół prowansalskich, sól, pieprz, 2 łyżki oleju do smażenia Mieszamy mąkę z jajkami i dolewamy po odrobinie wody, aby uzyskać odpowiednią konsystencję. Do ciasta dodajemy sól, pieprz oraz pokrojoną wędlinę, szczypiorek i pietruszkę. Dokładnie mieszamy. Na patelni rozgrzewamy olej i wykładamy ciasto. Kiedy usmaży się z jednej strony - przewracamy na drugą i na niej układamy plasterki pomidorów oraz posypujemy tartym serem. Teraz smażymy pod przykrywką, a kiedy ser się stopi, nasza smażona pizza jest gotowa.

ŁOSOŚ

W PAPILOTACH

Kawałek filetu z łososia wagi około 30-40 dag (może być ze skórą), pół cytryny, łyżka masła, sól, pieprz, ząbek czosnku; potrzebny nam będzie arkusz papieru do wypieków. Łososia układamy na arkuszu papieru i posypujemy solą i pieprzem, układamy na rybie plasterki czosnku, kawałeczki masła i skrapiamy sokiem z cytryny. Zawijamy arkusz papieru w ten sposób, aby „papilot” był dość szczelny. Pieczemy w temp.180 st. około 15 minut. Odwijamy papier ostrożnie, aby nie sparzyła nas para. Ryba jest doskonała zarówno na gorąco jak i wówczas, kiedy wystygnie, podawana z dodatkiem majonezu.

10 czerwca 2022

foto: Shutterstock

Dość wczesnym latem w lasach a zatem i sklepach pojawiają się

kurki. Te wspaniałe grzyby doskonale komponują się ze smakowitymi daniami

.Takimi na przykład jak

doskonały na uroczysty obiad z zaproszonymi gośćmi.

KURCZAK Z RÓŻNOŚCIAMI

2 podwójne piersi z kurczaka, wagi mniej więcej ok. 40 dag, 2 marchewki, mała cukinia, 2 małe lub 1 duży por, brokuł, 20-25 dag kurek, 2 łyżki wódki, 2 łyżki ciemnego sosu sojowego, 2 łyżki oleju, cukier, sól, pieprz Mięso kroimy w paski i mieszamy z marynatą przygotowaną z sosu sojowego, wódki, soli ,pieprzu i sporej szczypty cukru. Odstawiamy na 30 minut.

W tym czasie kroimy marchew w paski, pory (białe części) w cienkie krążki, cukinię w plasterki a brokuł dzielimy na maleńkie różyczki. Kurki starannie opłukujemy z piasku.

Na głębokiej patelni rozgrzewamy olej i smażymy najpierw odsączone z marynaty mięso wraz z grzybami, po czym dodajemy przygotowane pozostałe warzywa, wlewamy resztkę marynaty od mięsa i dusimy 15 minut całą potrawę, w czasie duszenia doprawiając do smaku pieprzem i solą.

Podajemy z ryżem, lub makaronem

kuchnia

~ 53

Kolejny przepis jest tak prosty … To

SOLA POD PARMEZANEM 50 dag filetów z soli,3 szklanki rosołu warzywnego z kostki, spora szczypta mielonego pieprzu,1,5 łyżki masła, pół szklanki mielonego parmezanu Zagotowujemy warzywny rosół i obgotowujemy w nim filety z soli przez 3 minuty.

Ostrożnie odsączamy filety, po czym układamy je w żaroodpornym naczyniu. Posypujemy startym parmezanem i kładziemy na wierzchu kawałeczki masła. W temperaturze 180 st. C zapiekamy rybę około 15 minut, do momentu, aż ser zacznie się rumienić.

foto: Shutterstock

Jeśli nie mamy ochoty na większe, sycące dania, mamy też kilka pomysłów na te mniejsze: może wystarczy na kolację lub późny obiad na przykład

SAŁATKA

Z FENKUŁU

1 średni fenkuł (koper włoski), 2 gruszki,10 dag sera z pleśnią, np. gorgonzoli; na sos: 3 łyżki oliwy,1 łyżka octu balsamicznego, sól, pieprz i szczypta cukru.

Fenkuł przekrawamy na połówki, usuwamy głąbik, a resztę kroimy w paski, kładziemy je jako pierwszą warstwę naszej sałatki. Potem układamy paski obranej uprzednio ze skórki gruszki i na koniec paseczki sera pleśniowego.

Mieszamy składniki sosu i polewamy nim sałatkę. Część sosu spłynie do kolejnych niższych warstw, ale i tak na stole powinniśmy wymieszać sałatkę, aby wszystkie składniki były doprawione sosem.

Dochodzimy wreszcie do deseru.

SAŁATKA TRUSKAWKI BROKUŁOWA Z POMARAŃCZAMI Duży brokuł, 2 spore twarde pomidory, średni zielony ogórek; na sos: ząbek czosnku, 1 łyżka soku z cytryny, 2 łyżki oleju, 4 łyżki majonezu, sól, cukier, listki bazylii do przybrania sałatki Brokuł dzielimy na kawałki i obgotowujemy na półmiękko. Kroimy pomidory na ósemki, a ogórek na półplasterki.

Odsączone brokuły, pokrojony ogórek i pomidory wkładamy do salaterki.

Przygotowujemy sos: przeciśnięty przez praskę czosnek mieszamy z olejem i sokiem z cytryny, dodajemy majonez (powinien mieć tę samą temperaturę co mieszanka oleju i soku cytrynowego), łączymy mieszając składniki sosu, dodajemy odrobinę cukru do smaku i polewamy sosem sałatkę.

Mieszamy. Wierzch sałatki przybieramy listkami bazylii.

foto: Shutterstock

50 dag truskawek,3 pomarańcze, kilka kropel soku z cytryny, kilka listków mięty, kawałek imbiru (ok.

3 cm) Truskawki myjemy, odrywamy szypułki i kroimy w plasterki. Pomarańcze obieramy, wycinamy miąższ usuwając białe skórki i kroimy go na kawałki. Imbir ścieramy na tarce.

Mieszamy delikatnie truskawki z pomarańczami, dodajemy imbir i sok z cytryny, dekorujemy listkami mięty.

54 ~ sport

BARAŻE

- furtka do piłkarskiej elity

foto: Shutterstock

Piłkarskie baraże o awans do wyższej ligi rozgrywane są w Anglii od sezonu 2004/2005. Umożliwiają one dostać się “mniejszym” zespołom do najwyższego poziomu rozgrywkowego bocznymi drzwiami. Niewątpliwie, innowacja wprowadzona na Wyspach Brytyjskich wyrównała szanse między klubami. Coraz więcej krajów zmienia zasady swoich lig wzorując się na pionierach z Anglii - w tym między innymi Polska Ekstraklasa.

Nottingham Forest - beneficjenci baraży

Czym właściwie są play offy w piłce nożnej?

Jest to turniej rozgrywany po zakończeniu sezonu regularnego. Rozgrywane są dwa półfinały między miejscami 3-6 oraz 4-5. Zwycięzcy fazy ½ grają mecz finałowy o awans. W przypadku angielskiej Championship spotkanie rozgrywane jest na Wembley, gdzie odbywa się wielkie 10 czerwca 2022

święto futbolu dla kibiców, ale także księgowych obydwu klubów. Prawdopodobnie nie ma meczu o większe pieniądze w piłce nożnej na świecie.

Zwycięzca barażu otrzymuje od FA (Football Association) oraz Sky Sports (właściciel praw TV) minimum 170 milionów funtów - dla porównania Real Madryt za czternasty puchar Ligi Mistrzów otrzymał “tylko” 17 milionów euro. Zatem awans do Premier League z pozycji baraży wprowadza

beniaminka do grona jednych z najbogatszych klubów na świecie. W ostatni weekend maja do elity po 23 latach absencji dołączył Nottingham Forest. Kręta droga klubu z hrabstwa Nottinghamshire do piłkarskiej elity zakończyła się 29 maja, kiedy pokonali Huddersfield (1:0). Każdy angielski kibic zna markę tego zespołu. Mistrz Anglii, dwukrotny triumfator Pucharu Europy ma więcej sukcesów europejskich niż Manche-

sport ster City lub Arsenal FC. W ostatnich latach klub z Nottingham błąkał się w środkowych częściach tabeli Championship. Tegoroczny początek sezonu był jednym z gorszych w historii “The Reds”. Po siedmiu kolejkach nowy beniaminek Premier League miał jeden punkt i był bliżej League One, niż elity. Dobra jesień w wykonaniu klubu z Nottingham spowodowała zakończenie ligi na czwartym miejscu i grę w play off. Baraże jak każdy turniej są “pocałunkiem śmierci”.

Premiują one najlepszą drużynę podczas dwóch

su rozgrywek oraz znalezienie sponsorów. Po kilku latach można pochwalić Polski Związek Piłki Nożnej za ten ruch - zniknęły spekulacje o odpuszczaniu meczów przez kluby, a także zwiększyły się dochody dla medalistów. Reforma krajowego pucharu była przedsionkiem zmian w polskim futbolu. Rewolucją okazało się wprowadzenie baraży do Ekstraklasy i I Ligi w pandemicznym sezonie 2019/2020. Przed reformą zasad polskiej Ligi II poziom rozgrywkowy w naszym kraju uchodził za jeden z trudniejszych. foto: Shutterstock

~ 55

przed reformą warciarze byli blisko ogłoszenia upadłości, jednak dzięki lokalnej społeczności klub dalej funkcjonuje i może święcić największe sukcesy od kilkudziesięciu lat. Wprowadzenie reformy Ekstraklasy, I oraz II Ligi na wzór angielski spowodowało wzrost atrakcyjności tych lig. W poprzednich latach pod koniec sezonu większość zespołów grała o “pietruszkę”. Natomiast aktualnie zajęcie nawet szóstego miejsca może dać upragniony awans, co tym bardziej motywuje działaczy do rozwoju swoich klubów.

Nikt w Polsce nie neguje zasad baraży, ponieważ play off wprowadzone szesnaście lat temu w Anglii sprawdzają się również dobrze także nad Wisłą.

Niemiecka odmienność

Niemcy w wielu dziedzinach życia lubią wprowadzać własne innowacje w różnych gałęziach.

Nie inaczej jest również w sporcie. Od wielu lat system niemieckich baraży różni się od tych w Anglii - otóż trzeci ostatni zespół Bundesligi gra z trzecią najlepszą drużyną drugiej Bundesligi. W opiniach wielu kibiców system ten jest już przestarzały i wymaga poprawek. Taki dwumecz zawsze będzie miał faworyta po stronie zespołu z Bundesligi. W ostatnich latach tylko Union Berlin poradził sobie z VFB Stuttgart - ówczesna drużyna Rafała Gikiewicza awansowała pierwszy raz w historii do “nowej” Bundesligi.

Klub z leśniczówki Koepenick wcześniej grywał tylko na II poziomie rozgrywkowym oraz w NRD-skiej lidze. Pomimo trudnej przeszłości klub zapisał się w historii już zjednoczonych Niemiec, jako jedyny trzecioligowy zespół, który grał w pucharze UEFA. Włodarze związani z piłką nożną w Niemczech znani są ze swoich konserwatywnych poglądów, dlatego reformy związane z zasadami awansów i spadków do pierwszej Bundesligi prawdopodobnie nie zostaną zmienione w najbliższych latach.

Baraże są potrzebne piłce nożnej

meczów, a nie najbardziej regularną - dlatego są one furtką dla słabszych zespołów. Z zasady na dłuższą metę mocniejsze drużyny punktują lepiej. Po ponad dwudziestu latach w Premier League będziemy mogli zobaczyć wszystkich triumfatorów Pucharu Europy grających w tej samej lidze - w tym Nottingham Forest.

Angielskie wzorce w Polsce

Polacy lubią wzorować się na pomysłach Anglików. Zaczęto od walki z pseudokibicami, gdzie angielscy eksperci doradzali polskim służbom przed Euro 2012. Podczas rządów Zbigniewa Bońka zaczęto reformować krajowe rozgrywki na wzór tych z Wysp Brytyjskich. W 2014 roku Stadion Narodowy w Warszawie został gospodarzem meczów finałowych Pucharu Polski.

Celem takiego zabiegu było podniesienie statu-

Spadkowicz tracił większość pieniędzy z Canal+ i musiał przebudować często zbyt przepłaconą kadrę. Walka o dwa miejsca premiujące awans z siedemnastoma innymi klubami była bardzo ciężka. Pomysł na wzór angielski z finałem Pucharu Polski pozwolił na dalsze reformy w polskim futbolu. Pierwszym zwycięzcą baraży okazała się Warta Poznań. Spośród wielu większych i bogatszych zespołów to “Zieloni” okazali się najbardziej wyrafinowaną drużyną. Zwycięstwa z Bruk-Bet Termalicą oraz Radomiakiem Radom pozwoliły na powrót do Ekstraklasy po 25 latach nieobecności. Warta z miejsca skazywana “na pożarcie” okazała się wartością dodaną w najwyższej lidze - po 34 kolejkach sezonu 2020/2021 zabrakło jej jednego punktu do europejskich pucharów. Prawdopodobnie, gdyby nie reforma z 2020 roku drugi klub z Poznania nigdy nie wróciłby do piłkarskiej elity. Co więcej, rok

Po wprowadzeniu baraży do polskich rozgrywek mogliśmy zobaczyć, ile one dają zespołom, a także kibicom. Play offy o awans do wyższej klasy rozgrywkowej rozgrzewają ponownie dyskusje ekspertów, pozwalają także na niespodzianki pokroju Warty Poznań w Ekstraklasie.

Prawdopodobnie, gdyby nie wprowadzono ich do angielskiej Championship nie zobaczylibyśmy również spektakularnego powrotu do Premier League Nottingham Forest. Piłka nożna to sport powodujący emocje, a baraże pomiędzy klubami to najlepszy finał sezonu ligowego. Bez nich większość lig w Europie pod koniec sezonu nie miałaby sensu, ponieważ coraz większe rozwarstwienie poziomu lig na Kontynencie wyławia coraz wcześniej spadkowiczów i mistrzów.

Baraże powodują wzrost zainteresowania neutralnych kibiców oraz sponsorów. Są najbardziej potrzebną rzeczą z najmniej potrzebnych rzeczy w rozgrywkach klubowych.

Cyprian Gibuła

56 ~ satyra

PRZEZ OKULARY PIOTRA BIELKOWICZA Putin i jego drużyna

Copyright Piotr Bielkowicz 2022 „Timur i jego drużyna” – czy coś ci to przypomina?

Krótka powieść, nieco stara, napisana przez Gajdara w wojennych latach Stalina.

Książka dla wschodniej młodzieży, jak komsomolcy, pionierzy, lecz z pozytywnym przesłaniem: „Łobuzy i chuliganie dostają co im się należy – czyli wycisk od Timura.

Jest więc duża awantura Główny łobuz zwie się Kwakin.

Jego banda robi draki.

I taka to jest fabuła.”

Timur – szlachetny bohater dla kilku sowieckich pokoleń.

Putin musiał o nim czytać gdy jako ‘malczik’ był w szkole.

Jakże więc jest to możliwe, że Putin tak stanął sztorcem i wcale się nie podpiera Timurem – sowieckim wzorcem?

Skąd jego brzydkie nawyki w świecie wielkiej polityki?

Eksperci zachodzą w głowę i snują teorie nowe.

W skrócie teorie są trzy dlaczego Putin jest zły:

1. Gdy ‘przerabiano’ w szkole Timura, Wołodia poszedł na wagary, stąd w edukacji jego dziura!

2. Grzeczny Wołodia był w szkole, lecz stwierdził:-”Ja Kwakina wolę”.

3. Dla Wołodii Timur był wzorem.

Co więcej, on systematycznie podszedł do tego zagadnienia – przebadał etymologicznie historię Timura imienia.

Odkrył (co historykom jest znane), że Timur to imię krwiopijcy zwanego również Tamerlanem.

foto: Shutterstock 10 czerwca 2022

satyra

Łąka w Baranowie

Wybory lokalne w UK

Copyright Piotr Bielkowicz 2022

Copyright Piotr Bielkowicz 2022

(czyli o Centralnym Porcie Komunikacyjnym) By latała Polska cała dba minister pan Horała.

Od latania on minister, więc ma w ręku drążek i ster, ale mu nie bardzo leży, że strajkują kontrolerzy (o kontroli lotów mowa, aby jasne były słowa) Oni to kasta zepsuta, (jak sędziowie – buta w głowie) trzeba więc ich trochę z buta.

Covid – choroba przebrzydła, samolotom podciął skrzydła, tak więc (bądźmy tutaj szczerzy) labę mieli kontrolerzy.

Okazja więc się nadarza, by polecieć im po gażach!

Chyba również nie potrzeba, by aż tylu strzegło nieba! (bo gdy kucharek za dużo, potrawy gościom nie służą) Niby w tym jakaś logika, ale ona szybko znika gdy się na tej sprawie skupisz: 1. Lot to nie warzenie zupy, a bezpieczne lądowanie ważniejsze niż drugie danie.

2. Liczba lotów szybko rośnie, bo w turystyce jest znośnie.

Komu więc teraz potrzeba, by zamykać sporo nieba?

3. Kontrolerom robią lanie gdy Mega-lotnisko w planie.

Czy zawodzi tu logika lub popsuta jest optyka?

W sumie to chyba głupota – mega-odlot bez pilota!

(O co tu właściwie lata?

Kto chce coś tu pozamiatać?)

A pod Łodzią w Baranowie gdzie Mega ma być w budowie, strażnik łąki nuci sobie:„Tu narazie jest ściernisko, lecz będzie Mega-lotnisko, a tam gdzie to kretowisko będzie super Port”.

(czyli ‘rozpływanie się’ Królestwa)

Sinn Fein w Ulsterze, SNP w Szkocji – wygrali. Było sporo emocji i wciąż nie znika trudne pytanie :„Czy UK przetrwa w obecnym stanie?”.

Choć maj nas wita zieloną trawką, Brexit się ciągle odbija czkawką.

Najbardziej unionistom w Ulsterze, bo tam przegrali, więc szlag ich bierze.

A jeszcze bierze ich drugi szlag, bo w ich podejściu perspektyw brak.

Mowa jest tu o celnej granicy z Irlandią. Nie chcą jej Ulsterczycy.

Dlatego celna granica dzieli (jak brexitowcy bezmyślnie chcieli) Ulster od Szkocji, Walii, Albionu, co unionistów stawia do pionu, bo dla nich to jest anatema.

Lecz chyba już odwrotu nie ma.

Czyli Irlandia Północna płynie do Unii, aż stanie w Dublinie!

W Szkocji Nicola Sturgeon na topie i Zjednoczone Królestwo kopie.

Pragnie pójść w ślady Roberta Bruce’a – rozbić Królestwo i gdzieś dać susa.

Ze Szkocją więc jak z Ulsterem będzie – odpłynie, by stanąć w Ostendzie.

+

~ 57

Z życia wzięte

(Krajobrazy ludzkie –para 2)

Copyright Piotr Bielkowicz 2022 To była dziwna para – Barbara i Dominik.

Ona hiperaktywna.

On anty-sangwinik.

Czyli był flegmatykiem – co było oczywiste.

Ruchy miał wyważone, miękkie i posuwiste.

Ona w wiecznej ekstazie.

On wiecznie przygaszony – jakby obezwładniony temperamentem żony.

Ona prym wiodła wszędzie, zwłaszcza gdy mieli gości.

Dominowała zupełnie, co pewnych ludzi złości.

Dominik siedział cicho i tylko przytakiwał.

Czasami żartem rzucił (za co potem obrywał).

Z jej długich monologów to zawsze wynikało, że ona robi wszystko, on robi nic lub mało.

W tym miejscu dodać trzeba – on dryg miał do pieniędzy, ona dryg do zakupów i do zgrywania jędzy.

Więc ludzie się dziwili – jak taki dobry facet jest takim masochistą, mając tak dobrą pracę.

A on jest safandułą na safandulskim dnie, i miarą pantoflarstwa jest jeden dominik –‘D’.

A oni żyli w przedziwnej, niezrozumiałej symbiozie jak huba żyje na drzewie, lub gza na koniu lub kozie.

Więc ludzie mu radzili aby się pozbył tej gzy, a on im odpowiadał, że zszedłby wtedy na psy.

Lecz oni nie rozumieli, choć im tłumaczył zawile, że w przyrodzie tak bywa – są ptaszki i krokodyle.

Widocznie w zoologii mieli poważne braki, gdyż nie wiedzieli, że zęby tych gadów czyszczą ptaki.

A on im pokazywał przeróżne ilustracje z ptaszkiem w paszczy gawiala, twierdząc, że on ma rację.

I na to ludzie nie mieli już żadnych argumentów.

Tylko się w głowę pukali.

Co znaczy – brak mu tam stentów.

58 ~ strefa dzieci

ROZWIĄŻ

ZNAJDŹ WŁAŚCIWY CIEŃ

10 czerwca 2022

strefa dzieci

ROZWIĄŻ

ROZWIĄŻ

~ 59

60 ~ kalendarium

KALENDARIUM

1 czerwca

kontaktów z prostytutką powiązaną z radzieckim

1774 – Rząd brytyjski nakazał zamknięcie portu w Bostonie,

wywiadem.

do czasu aż mieszkańcy miasta zapłacą za wyrzu-

6 czerwca

cony do zatoki ładunek herbaty z trzech statków, co

1888 – Wielka Brytania anektowała Wyspę Bożego Naro-

miało miejsce w czasie protestu społecznego z grud-

dzenia na Oceanie Indyjskim.

nia 1773 roku przeciwko polityce fiskalnej metropolii, nazwanego herbatką bostońską.

7 czerwca

1956 – Premiera thrillera Człowiek, który wiedział za dużo

2015 – Brytyjczyk Bradley Wiggins ustanowił w Londynie ko-

w reżyserii brytyjskiego reżysera Alfreda Hitchcoka.

larski rekord świata w jeździe godzinnej (54 km i 526

1967 – Ukazał się album Sgt. Pepper’s Lonely Hearts Club

m).

Band grupy The Beatles.

8 czerwca 2 czerwca 1910 – Brytyjczyk Charles Stewart Rolls przeleciał jako

1949 - W Wielkiej Brytanii ukazała się powieść Rok 1984 George’a Orwella.

pierwszy samolotem nad kanałem La Manche w obie strony bez międzylądowania.

1953 – Elżbieta II została koronowana na królową Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej.

9 czerwca 1898 - Chiny wydzierżawiły na 99 lat Hongkong Wielkiej Brytanii.

1905 - Założono angielski klub piłkarski Charlton Athletic

3 czerwca 1982 – Na ulicy w Londynie został postrzelony izraelski am-

F.C. 1920 - W Londynie otwarto Imperial War Museum.

basador w Wielkiej Brytanii Shlomo Argov.

11 czerwca 4 czerwca 1878 – Imperium Osmańskie i Wielka Brytania podpisały tajną konwencję przekazującą stronie brytyjskiej kon-

1959 - Na wyspie Wight u wybrzeża Anglii odbył się pierwszy lot poduszkowca wynalezionego przez Christophera Cockerella.

trolę nad Cyprem w zamian za poparcie w X wojnie rosyjsko-tureckiej.

1917 – Król Jerzy V ustanowił Order Imperium Brytyjskiego.

13 czerwca 1842 – Królowa brytyjska Wiktoria jako pierwsza głowa państwa odbyła podróż pociągiem.

5 czerwca 1963 – Brytyjski sekretarz ds. wojny John Profumo podał się do dymisji po przyznaniu się do utrzymywania

10 czerwca 2022

14 czerwca

CZERWIEC

kalendarium

~ 61

1381 – Król Anglii Ryszard II Plantagenet udzielił przywile-

wego Ontario, po przypadkowym poznaniu planów

jów żądanych przez okupujących Londyn uczestni-

stacjonującego w jej domu amerykańskiego sztabu

ków rebelii ludowej pod wodzą Wata Tylera. Na-

dotyczących niespodziewanego ataku na oddział

stępnego dnia Tyler został zabity podczas dalszych

brytyjski, udała się w 32-kilometrową pieszą wę-

pertraktacji przez świtę króla, a rebelia upadła w

drówkę w stronę pozycji Brytyjczyków, którzy dzięki

ciągu kilku tygodni.

jej informacjom uniknęli klęski i sami odnieśli zwy-

1919 - Brytyjczycy John Alcock i Arthur Whitten Brown rozpoczęli pierwszy, nieprzerwany przelot samolotem

cięstwo w stoczonej 24 czerwca bitwie pod Beaver Dams.

przez Atlantyk (Nowa Fundlandia-Irlandia).

23 czerwca 16 czerwca 1902 – Brytyjski polihistor Bertrand Russell wysłał list do nie-

1985 – 329 osób zginęło po wybuchu bomby na pokładzie indyjskiego Boeinga 747 u wybrzeży Irlandii.

mieckiego matematyka Gottloba Frege, opisując w nim problem matematyczny nazwany później para-

26 czerwca

doksem Russella.

1944– ponad 100 osób zginęło, a 60 zostało rannych w wyni-

2016 − W Birstall koło Leeds została zamordowana posłan-

ku brytyjskiego nalotu bombowego na San Marino.

ka do brytyjskiej Izby Gmin z ramienia Partii Pracy Jo Cox. 17 czerwca 1801 – Wielka Brytania i Rosja podpisały konwencję o przyjaźni.

27 czerwca 1571 – Królowa Elżbieta I Tudor założyła Jesus College w Oksfordzie.

1902 – Założono angielski klub piłkarski Norwich City F.C. 28 czerwca 19 czerwca 1960 – Podczas wyścigu Formuły 1 o Grand Prix Belgii na torze koło Spa zginęli w wypadkach brytyjscy kierow-

1960 – 45 górników zginęło w wyniku ekspozji w kopalni węgla kamiennego w hrabstwie Monmouthshire w Walii.

cy: Chris Bristow i Alan Stacey. .

29 czerwca

20 czerwca

1960 – W Londynie otwarto główną siedzibę pionu telewizyj-

1911 – W Leeds i sąsiednim Bradford uruchomiono pierwsze w Wielkiej Brytanii systemy trolejbusowe.

nego BBC – Television Centre (do 2013 roku).

1976 – Seszele uzyskały niepodległość (od Wielkiej Brytanii).

22 czerwca

30 czerwca

1813 - Wojna brytyjsko-amerykańska: lojalistka Laura Se-

1894 - Otwarto Tower Bridge w Londynie.

cord z okupowanego przez Amerykanów południo-

62 ~ wielki imprezownik

co w trawie piszczy...

50 Cent

foto: Shutterstock

amerykański raper, aktor i przedsiębiorca. Właściciel firmy produkującej słuchawki SMS Audio. Międzynarodową rozpoznawalność zyskał po wydaniu debiutanckiego albumu Get Rich or Die Tryin’ (2003 r.) oraz drugiej płyty The Massacre dwa lata później.

Jako początkujący aktor zadebiutował w 2005 roku w swoim filmie autobiograficznym pt. Get Rich or Die Tryin’.

Produkcja w reżyserii Jima Sheridana zdobyła wiele pozytywnych recenzji, dzięki czemu Curtis zaczął otrzymywać propozycje ze świata filmu. Po kolejnych filmach z udziałem rapera, jego popularność w mediach znacząco wzrosła. Współpracował z takimi muzykami i zespołami jak Dr. Dre, Eminem, Snoop Dogg, G-Unit, Lil’ Kim, DMX, Onyx, Timbaland, Ne-Yo, Justin Timberlake, T-Pain, Nicole Scherzinger, E-40, Missy Elliott, The Black Eyed Peas, Ciara, M.O.P., Kool G Rap, Game, Busta Rhymes czy Michael Jackson.

POLECAMY! kiedy: piątek, 10 czerwca 2022 r., godz. 18:00 gdzie: OVO Arena Wembley (formerly The SSE Arena Wembley), London

MAGAZYN kulturalny Nick Mulvey

KALENDARIUM WYDARZEŃ: maj 2022

brytyjski muzyk, piosenkarz i autor tekstów. Grał jako członek zespołu Portico Quartet. W 2011 roku rozpoczął karierę solową jako piosenkarz i autor tekstów, wydając EP-ki The Trellis (2012) i Fever to the Form (2013) oraz album studyjny First Mind w 2014 roku, który otrzymał nominację do Mercury Music Prize. Jego drugi album, Wake Up Now, został wydany 8 września 2017 roku.

nowana do nagrody Grammy. W 2000, obdarzony charakterystycznym głębokim głosem, lider formacji Brad Roberts nagrał solowy album Crash Test Dude - kolekcję akustycznych wersji przebojów grupy. W roku 2001 grupa grała jako support przed koncertem zespołu Metallica na stadionie Ajaxu (Amsterdam ArenA) w Holandii.

bia Records na nagranie aż siedmiu longplayów. Albumy Roachford (1988), Get Ready! (1991), Permanent Shade of Blue (1994) i Feel (1997) uzyskały w Wielkiej Brytanii status złotych płyt.

Artysta komponuje, pisze teksty i poezję. Mówi się o nim, że niezależnie, w jakiej dziedzinie sztuki przyjdzie mu się poruszać, zawsze odniesie sukces.

kiedy: piątek, 10 czerwca 2022 r., godz. 18:00 gdzie: KOKO Camden, London

kiedy: piątek, 10 czerwca 2022 r., godz. 19:00 gdzie: O2 Forum Kentish Town, London

kiedy: piątek, 10 czerwca 2022 r., godz. 19:00 gdzie: O2 Shepherds Bush Empire, London

Crash Test Dummies

kanadyjska grupa muzyczna wykonująca folk-rock założona w 1989 w Winnipeg. Największym hitem grupy był utwór Mmm Mmm Mmm Mmm, który znalazł się na drugim albumie grupy God Shuffled His Feet (1993).

Popularnością cieszyło się także tytułowe nagranie z tego longplaya.

W 1995 r. grupa była trzykrotnie nomi10 czerwca 2022

Andrew Roachford brytyjski wokalista i autor piosenek.

Wszechstronnie uzdolniony artysta, odkrycie gwiazdy muzyki R&B Terence’a Trenta D’Arby’ego. Największe przeboje Roachforda to „Cuddly Toy” oraz „Family Man”. Roachford był pierwszym wokalistą, który podpisał kontrakt z wytwórnią płytową Colum-

Deadmau5 właściwie Joel Zimmerman, kanadyjski DJ i kompozytor muzyki elektronicznej. Właściciel i założyciel wytwórni muzycznej mau5trap. Zimmerman otrzymał sześć nominacji do nagrody Grammy. Współpracował z innymi DJ-ami i producentami, takimi

jak Kaskade, MC Flipside, Rob Swire czy Wolfgang Gartner. Współpracował także ze Stevem Dudą pod nazwą BSOD (Better Sounding On Drugs), a także był członkiem grupy o nazwie WTF? ze Stevem Dudą, Tommym Lee i DJ-em Aero. Deadmau5 jest obecnie jednym z najlepiej opłacanych producentów muzyki elektronicznej na świecie. W 2000 roku Joel Zimmerman i Derek Caesar wydali singiel wyprodukowany na winylu zatytułowany „I Don’t Want No Other” pod nazwą grupy Dred and Karma. Jego debiutancki album studyjny Get Scraped został wydany w 2005 roku. W 2012 roku Zimmerman wydał single „The Veldt”, „Professional Griefers” (z udziałem Gerarda Waya), a także rok później singiel „Telemiscommunications”, który odniósł duży sukces komercyjny. kiedy: piątek, 10 czerwca 2022 r., godz. 19:00 gdzie: O2 Academy Brixton, London

wielki imprezownik

~ 63

POLECAMY!

foto: Shutterstock

Billie Eilish

amerykańska piosenkarka i autorka tekstów, grająca muzykę alternatywną i pop. Laureatka Oscara, siedmiu nagród Grammy, trzech MTV Video Music Awards i dwóch MTV Europe Music Awards 2019 oraz Apple Music Awards 2019. Wychowywała się w Highland Park w Los Angeles w rodzinie aktorów i muzyków. Była nauczana w domu. W wieku 8 lat zaczęła uczęszczać do lokalnego chóru, a w wieku 11 lat – pisać własne piosenki, wzorując się na swoim starszym bracie Finneasie.

Jej pierwsza epka pt. Don’t Smile at Me zyskała status platynowej płyty w Kanadzie, Nowej Zelandii, Australii i w Stanach Zjednoczonych oraz złotej płyty w Wielkiej Brytanii, Austrii i Danii. 29 marca 2019 wydała pierwszy album studyjny pt. When We All Fall Asleep, Where Do We Go?, który spotkał się z szerokim, pozytywnym odbiorem krytyków. Tego samego dnia wydała singiel „Bad Guy”, który stał się międzynarodowym przebojem. Podczas gali MTV Video Music Awards 2019 odebrała trzy nagrody, zwyciężając w kategoriach: najlepszy debiut, najlepszy nowy artysta w serii Push oraz najlepszy montaż (za wideoklip do „Bad Guy”). W 2020 odebrała pięć statuetek Grammy, stając się pierwszą w dziejach piosenkarką, która otrzymała nagrody w ciągu jednego roku w najważniejszych kategoriach tj. piosenka roku, album roku, debiut, album wokalny pop i nagranie roku. Również w 2020 wraz z bratem nagrała utwór „No Time to Die”, piosenkę tytułową do 25. filmu z cyklu przygód Jamesa Bonda pt. Nie czas umierać. Podczas 94. gali rozdania Nagród Akademii Filmowej w 2022 roku, wraz z Finneasem, otrzymali Oscara w kategorii ,,Najlepsza oryginalna piosenka filmowa” za utwór ,,No Time to Die”. 26 lutego 2021 wydała z Apple TV film dokumentalny Billie Eilish: The world’s a little blurry. 15 marca 2021 roku wygrała 2 kolejne nagrody Grammy w kategoriach Nagranie roku z piosenką Everything I Wanted oraz Najlepsza piosenka napisana do filmu kinowego/ telewizyjnego lub innych mediów wizualnych z utworem No Time To Die. 30 lipca 2021 wydała drugi album studyjny pt. Happier Than Ever. W życiu prywatnym jest synestetką i cierpi na syndrom Tourette’a, co objawia się u niej nerwowymi tikami. Od urodzenia była wegetarianką, ale w 2014 przeszła z całą rodziną na weganizm. kiedy: sobota, 14 maja 2022 r., godz. 19:00 gdzie: O2 Forum Kentish Town, London

Descendents

amerykański zespół rockowy założony w 1978 uważany za pionierów gatunku pop punk. Projektem pobocznym członków grupy jest formacja All, założona w 1987 roku, która nagrała kilkanaście albumów studyjnych. kiedy: sobota, 11 czerwca 2022 r., godz. 19:00 gdzie: O2 Forum Kentish Town, London

Parazitii

to rumuńska trzyosobowa grupa rapowa i hip-hopowa założona w 1994 roku. Jest powszechnie uważana za

jedną z najważniejszych grup tego gatunku w Rumunii. Grupa była cenzurowana i dostała sporo kar od Rumuńskiej Narodowej Rady Audiowizualnej ze względu na wulgarny język. Również rumuńskie stacje telewizyjne i radiowe były wielokrotnie karane grzywną za odtwarzanie niektórych piosenek, a dwa filmy zostały całkowicie zakazane. To zmotywowało ich piosenkę „Jos cenzura!”. („Precz z cenzurą!”) który krytykował rząd socjaldemokratyczny. Teledysk zawiera monolog Larry’ego Flynta krytykującego rumuński rząd za jego praktyki cenzuralne. Ombladon, członek grupy, zdobył nagrodę best

romanian act award na MTV Europe Music Awards w 2004 roku z piosenką „Egali din naștere” (Born Equal). W 2003 roku założyli własną wytwórnię „20CM Records”, dostarczając platformy startowe dla rumuńskich artystów hip-hopowych, takich jak Spike i Guess Who. Paraziții po raz pierwszy wystąpił w Rumunii w 2000 roku, uczestnicząc w festiwalu „Summer Hits” w Kiszyniowie, wraz z grupami BUG Mafia i Zdob și Zdub. W 2002 i 2003 roku grupa występowała na trasach koncertowych w Niemczech, Austrii i Holandii.

Z powodu ataków z 11 września 2001 roku, grupa straciła możliwość

udziału w kanadyjsko-amerykańskiej trasie koncertowej. Najważniejszym wydarzeniem dla grupy pozostaje występ na festiwalu Rap-Attack w Wuppertalu (2004). Utwory Paraziții znalazły się na ścieżkach dźwiękowych do filmów, takich jak „Nordrand” (Austria), „Visul lui Liviu” (Sen Liviu), „Milionari de weekend” (Milionerzy weekendowi) lub „Marfa și banii” (Towary i pieniądze). kiedy: niedziela, 12 czerwca 2022 r., godz.

18:30 gdzie: Electric Ballroom, London

64 ~ wielki imprezownik

co w trawie piszczy...

POLECAMY!

foto: Shutterstock

Alicia Keys

amerykańska piosenkarka, autorka tekstów, pianistka, producentka muzyczna, filantropka, aktorka i poetka. Zadebiutowała na rynku muzycznym w 2001 roku albumem Songs in A Minor, który osiągnął sprzedaż w nakładzie ponad dwunastu milionów egzemplarzy. W kolejnym roku płyta uhonorowana została pięcioma nagrodami Grammy. W 2003 roku premierę miał drugi album artystki, zatytułowany The Diary of Alicia Keys, który został kupiony w ponad ośmiu milionach sztuk oraz został wyróżniony czterema nagrodami Grammy. W 2009 roku wydała czwarty album studyjny, zatytułowany The Element of Freedom, który stał się jej pierwszym albumem numer jeden w Wielkiej Brytanii, oraz sprzedał się na całym świecie w nakładzie 4 mln kopii. Keys współpracowała z Jayem-Z w piosence „Empire State of Mind”, który osiągnął szczyt listy Billboard Hot 100, oraz wygrał w 2010 roku nagrodę Grammy w kategorii Najlepsza kolaboracja wokalno-rapowa. W 2012 roku ukazał się jej piąty album studyjny, zatytułowany Girl on Fire, który był promowany przez singiel tytułowy, „Girl on Fire”. Oprócz kariery muzycznej, Keys wzięła udział w kilku przedsięwzięciach filmowych. Debiutem filmowym wokalistki stała się komedia As w rękawie z 2006 roku. Keys pojawiła się również jako aktorka w obrazach Niania w Nowym Jorku oraz Sekretne życie pszczół, zaś za rolę w ostatnim z filmów zdobyła nominację do nagrody NAACP Image Awards. kiedy: poniedziałek, 13 czerwca 2022 r., godz. 18:30 gdzie: The O2, London

Public Image Ltd

angielski zespół post-punkowy założony przez wokalistę Johna Lydona, gitarzystę Keitha Levene’a, basistę Jah Wobble i perkusistę Jima Walkera w 1978 roku. Na przestrzeni lat zmieniał się skład grupy, a Lydon był jedynym jej stałym członkiem.

Po odejściu z Sex Pistols w styczniu 1978 roku, Lydon szukał bardziej eksperymentalnego „anty-rockowego” projektu i założył PiL. Debiutancki album First Issue (1978) to szorstkie, ciężkie brzmienie basu, które czerpało z dubu, noise’u, rocka progresywnego i disco. Drugi album PiL Metal Box (1979) pchnął ich brzmienie w awangardę i jest często uważany za jeden z najważniejszych albumów epoki post-punkowej. W 1984 roku Levene, Wobble i Walker odeszli, a grupa stała się solowym projektem Lydona, który poszedł w bardziej komercyjne brzmienie dzięki albumom This Is What You Want... This Is What 10 czerwca 2022

You Get (1984) i album (1986). Po przerwie pod koniec 1990 roku, Lydon zreformował grupę w 2009 roku i wydał kilka kolejnych albumów, w tym What the World Needs Now...(2015). kiedy: niedziela, 12 czerwca 2022 r., godz. 19:00 gdzie: Southampton Engine Rooms, Southampton

Billie Eilish

amerykańska piosenkarka i autorka tekstów, grająca muzykę alternatywną i pop. Laureatka Oscara, siedmiu nagród Grammy, trzech MTV Video Music Awards i dwóch MTV Europe Music Awards 2019 oraz Apple Music Awards 2019. kiedy: niedziela, 12 czerwca 2022 r., godz. 19:00 gdzie: The O2, London

Pat Metheny

amerykański gitarzysta jazzowy i kompozytor. Jest zdobywcą 20 nagród Grammy i laureatem NEA Jazz Masters Award 2018. Już od najmłodszych lat interesował się muzyką, jego pierwszym instrumentem była trąbka, na której grał również jego starszy brat i dziadek. W wieku dwunastu lat zainteresował się gitarą. Gdy Metheny miał 19 lat, wibrafonista Gary Burton zaproponował mu współprac, która trwała 3 lata. Był najmłodszym wykładowcą na Uniwersytecie Miami oraz w Berklee College of Music w Bostonie. W tym czasie nawiązał współpracę z firmą fonograficzną ECM w Monachium, dla której nagrał swoje pierwsze płyty.

Nagrał dziesiątki płyt i stał się jednym z najbardziej rozpoznawalnych współczesnych muzyków. . kiedy: niedziela, 12 czerwca 2022 r., godz. 20:00 gdzie: Eventim Apollo, London

Deftones

amerykańska grupa, grająca muzykę z pogranicza rocka i metalu. Pochodzi z Sacramento. Moreno, Carpenter i Cunningham to przyjaciele z jednego liceum, którzy w 1988 roku postanowili założyć zespół. Wkrótce dołączył do nich basista Chi Cheng (został wybrany z powodu posiadania dobrej klasy sprzętu i długich włosów). Na początku lat 90. zostali dostrzeżeni przez agentów firmy A&R. Od tego czasu rozpoczęła się ich światowa kariera.

Zaczynali ją jako support przed takimi kapelami jak KoRn, Coal Chamber, L7. czy Ozzy Osbourne. Od 1988 roku basistą grupy był Chi Cheng, który w 2008 roku uległ wypadkowi drogowemu, w wyniku którego przez długi czas przebywał w śpiączce[4]. Od 2008 roku jego zastępcą był Sergio Vega. kiedy: poniedziałek, 13 czerwca 2022 r., godz. 18:00 gdzie: O2 Forum Kentish Town, London

wielki imprezownik

Bikini Kill

amerykański żeński zespół punkowy.

Grupa popierała idee feministyczne i zachęcała kobiety do działalności muzycznej. Poglądy formacji były popierane przez popularną w tamtym okresie Nirvanę, a zwłaszcza przez lidera grupy - Kurta Cobaina, który napisał swój najsłynniejszy utwór - „Smells Like Teen Spirit” - po rozmowie z liderką Bikini Kill, Kathleen Hanną. Zespół wprowadził nazwę riot grrrl oraz jest uważany za prekursora tego ruchu, mimo że wcześniej pojawiały się już takie grupy jak L7 czy Bratmobile. kiedy: poniedziałek, 13 czerwca 2022 r., godz. 19:00 gdzie: Roundhouse, London

Bush

angielski zespół rockowy założony w Londynie w 1992 roku. Składa się z wokalisty i gitarzysty rytmicznego Gavina Rossdale’a, gitarzysty Chrisa Traynora, basisty CoreyaRitza i perkusisty Nika Hughesa. W 1994 roku

Bush odniósł sukces poza Wielką Brytanią, wydając swój debiutancki album, Sixteen Stone. Stali się jednym z najbardziej komercyjnie udanych zespołów rockowych w 1990 roku, sprzedając ponad dziesięć milionów płyt w Stanach Zjednoczonych i 20 milionów płyt na całym świecie.

Bush miał wiele singli w pierwszej dziesiątce na listach przebojów Billboard i jeden album nr 1 z Razorblade Suitcase w 1996 roku. Zespół rozpadł się w 2002 roku, ale reaktywował się w 2010 roku i od tego czasu wydał cztery albumy: The Sea of Memories (2011), Man on the Run (2014), Black and White Rainbows (2017) i The Kingdom (2020) kiedy: poniedziałek, 13 czerwca 2022 r., godz. 19:00 gdzie: O2 Shepherds Bush Empire, London

Queen & Adam Lambert

formacja powstała w wyniku połączenia sił brytyjskiego zespołu Queen (Brian May i Roger Taylor) oraz amerykańskiego wokalisty Adama

Lamberta. Pomysł współpracy narodził się w 2009 roku, gdy May i Taylor gościli w programie American Idol, którego Lambert był uczestnikiem.

Od 2011 roku formacja występowała okazjonalnie, jednak w 2014 roku ogłoszono pierwszą trasę Queen + Adam Lambert Tour. Grupie towarzyszyli inni muzycy, tacy jak Spike Edney (keyboard, wokal wspierający), syn Rogera Taylora, Rufus Tiger Taylor (perkusja, wokal wspierający) oraz Neil Fairclough (gitara basowa, wokal wspierający). Podobnie jak w przypadku wszystkich koncertów Queen od 1997 roku, oryginalny basista grupy John Deacon odmówił udziału w projekcie z powodu przejścia na emeryturę. kiedy: wtorek, 14 czerwca 2022 r., godz. 18:30 środa, 15 czerwca 2022 r., godz. 18.30 gdzie: The O2, London

Interpol

amerykański zespół rockowy z Manhattanu w Nowym Jorku. Jest

~ 65

jednym z zespołów związanych z nowojorską sceną muzyki niezależnej i jedną z kilku grup, które wyłoniły się z post-punkowego środowiska w 2000 roku. Brzmienie zespołu jest porównywane do post-punkowych zespołów, takich jak Joy Division, Television i Chameleons. Debiutancki album Interpolu Turn On the Bright Lights (2002) został doceniony przez krytyków, docierając do 10. miejsca na liście 50 najlepszych albumów roku NME i 1. na liście 50 najlepszych albumów roku Pitchfork Media. Kolejne płyty Antics (2004) i Our Love to Admire (2007) odniosły większy sukces komercyjny. Zespół wydał swój czwarty album we wrześniu 2010 roku, a następnie zawiesił działalność, koncentrując się na innych projektach. Ich piąty album studyjny, El Pintor, został wydany we wrześniu 2014 roku. kiedy: wtorek, 14 czerwca 2022 r., godz. 19:00 gdzie: Roundhouse, London

POLECAMY!

foto: Shutterstock

Blood Red Shoes

angielski duet grający roka alternatywnego założony w 2004 roku przez Stevena Ansella i Laurę-Mary Carter, po tym jak ich poprzednie projekty rozpadły się.

W wywiadzie w Berlinie Laura-Mary Carter przyznała, że nazwa zespołu została zaczerpnięta z musicalu Ginger Rogers/Fred Astaire. Duży wpływ na ich twórczość miał amerykański, podziemny punk oraz rock. Blood Red Shoes czerpał inspirację z takich zespołów jak Babes in Toyland, Nirvana, Queens of the Stone Age, Q and not U, Pixies, Fugazi i Sonic Youth. Grupa w swych tekstach wyraża gniew, frustrację, alienację, nudę, dezorientację oraz nadzieję wolności. Muzycy otwarcie popierają anty-faszystowskie kampanie, takie jak Love Music Hate Racism. kiedy: wtorek, 14 czerwca 2022 r., godz. 19:00 gdzie: The Garage , London

66 ~ wielki imprezownik

co w trawie piszczy...

POLECAMY!

foto: Shutterstock

Beck

muzyk rockowy, piosenkarz i kompozytor. Pochodzi z rodziny o korzeniach żydowskich, która przywędrowała do USA ze Szwecji. Uznawany jest za najbardziej eklektycznego, niespójnego i nieprzewidywalnego spośród współczesnych artystów rockowych. Choć zazwyczaj zaliczany jest do twórców indie rocka i rocka alternatywnego, to jego muzyka jest mieszaniną wielu, niekiedy bardzo od siebie odległych stylów i gatunków, takich jak: pop, folk, psychodeliczny rock, hip-hop, country, blues, rhythm and blues, funky, noise rock, progresywny rock, jazz, lo-fi, rock latynoski i muzyka etniczna. kiedy: czwartek, 16 czerwca 2022 r., godz. 19:00 gdzie: O2 Academy Brixton, London

Jacob Collier

brytyjski piosenkarz, kompozytor, autor tekstów i multiinstrumentalista.

Jest synem Susan Collier, skrzypaczki i dyrygentki Królewskiej Akademii Muzycznej w Londynie, której ojciec, Derek Collier, także był skrzypkiem i nauczycielem Akademii. W 2011 roku zaczął udostępniać w serwisie YouTube swoje amatorskie nagrania, na których wykonywał covery piosenek wykonawców, takich jak m.in.

Stevie Wonder czy Burt Bacharach.

Jego nagrania zyskały popularność w sieci. 1 lipca 2016 roku ukazała się jego debiutancka płyta studyjna, zatytułowana In My Room, którą nagrał i wyprodukował samodzielnie w swoim mieszkaniu w Londynie. W lutym 2017 roku odebrał dwie nagrody Grammy za wygraną w kategoriach: „Najlepsza aranżacja instrumentalna lub a cappella” (za utwór „You and I”) i „Najlepsza aranżacja instrumentalno-wokalna” (za utwór „Flintstones”). kiedy: środa, 15 czerwca 2022 r., godz. 19:00 gdzie: O2 Academy Brixton, London 10 czerwca 2022

Hiss Golden Messenger

amerykański zespół z Durham w Karolinie Północnej. Został założony przez Mike’a (MC) Taylora i Scotta Hirscha w 2007 roku. Debiutancki album zespołu, Country Hai East Cotton, został wydany w 2009 roku przez wytwórnię Taylora w limitowanej edycji 500 sztuk. Następnie w 2010 roku ukazał się ich międzynarodowy debiutancki album, Bad Debt, wydany przez Black Maps. Ich album Terms of Surrender z 2019 roku otrzymał nominację do Nagrody Za Najlepszy Album Americana na 63. dorocznej gali rozdania nagród Grammy. Muzyka zespołu zawiera elementy z różnych gatunków muzycznych, takich jak folk, country, dub, country soul, rhythm and blues, bluegrass, jazz, funk, swamp pop, gospel, blues i rock.

Styl zespołu został również opisany jako „alternatywny country” i „country rock”. Ich inspiracją są Beatlesi, The Byrds i Buffalo Springfield. kiedy: środa, 15 czerwca 2022 r., godz. 19:00 gdzie: Electric Brixton, London

Billie Eilish amerykańska piosenkarka i autorka tekstów, grająca muzykę alternatywną i pop. Laureatka Oscara, siedmiu nagród Grammy, trzech MTV Video Music Awards i dwóch MTV Europe Music Awards 2019 oraz Apple Music Awards 2019. kiedy: czwartek, 16 czerwca 2022 r., godz. 19:00 gdzie: The O2, London

Trouble amerykański zespół doom metalowy z Aurory w stanie Illinois, założony w 1979 roku. Są często uważani za jednego z pionierów doom metalu i byli określani jako jedna z „wielkiej czwórki” gatunku obok Candlemass, Pentagram i Saint Vitus. Zespół stworzył odrębny styl, czerpiąc wpływy brytyjskich zespołów heavy metalowych Black Sabbath i Judas Priest oraz psychodelicznego rocka z lat 70.

Do tej pory wydali osiem albumów studyjnych. Chociaż nigdy oficjalnie nie zostali rozwiązani, zaprzestali działalności po odejściu oryginalnego wokalisty Erica Wagnera w 1997 roku.

Reaktywowali się na początku XXI wieku. kiedy: czwartek, 16 czerwca 2022 r. godz. 19:00 gdzie: O2 Academy Islington, London

Public Image Ltd angielski zespół post-punkowy założony przez wokalistę Johna Lydona, gitarzystę Keitha Levene’a, basistę Jah Wobble i perkusistę Jima Walkera w 1978 roku. Na przestrzeni lat wielokrotnie zmieniał się skład grupy, a Lydon był jedynym jej stałym członkiem. kiedy: czwartek, 16 czerwca 2022 r., godz. 19:00 gdzie: O2 Forum Kentish Town, London

wielki imprezownik

Boy George & Culture Club

Heritage Live 2022 - brytyjski kwartet muzyki pop działający w latach osiemdziesiątych, będący jednym z najpopularniejszych przedstawicieli stylu new romantic. Muzyka grupy opierała się na prostych schematach rytmicznych i melodycznych, lecz wyrafinowanych brzmieniowo. Spora część popularności zespołu budowana była za pomocą ekstrawagancji pozamuzycznej, w szczególności wizerunku wokalisty Boya George’a. Grupa przestała istnieć, gdy czwarta płyta zespołu odniosła niewielki sukces komercyjny, a Boy George zdecydował się na solową karierę. Najważniejsze przeboje grupy Culture Club to „Do You Really Want to Hurt Me” z 1982 oraz „Karma Chameleon” z 1983 roku, natomiast ich najpopularniejszą płytą jest Colour

by Numbers, wydana w 1983. kiedy: piątek, 17 czerwca 2022 r., godz. 16:00 gdzie: Kenwood House, London

Pond

psychodeliczny zespół rockowy z Perth w Australii Zachodniej, założony w 2008 roku. Od 2016 roku zespół składa się z Nicka Allbrooka, Jaya Watsona, Shiny Joe Ryana, Jamiego Terry’ego i Jamesa Irelanda. Pond jest często mocno związany z innym psychodelicznym zespołem rockowo-popowym Tame Impala z Perth, ponieważ członkowie obu grup są długoletnimi bliskimi przyjaciółmi i współpracownikami. Watson jest obecnie pełnoetatowym członkiem obu aktów.

Wokalista Allbrook współpracował z oboma zespołami od 2009 do 2013 roku, zanim opuścił Tame Impala, aby skupić się na Pond i własnej karierze solowej. Multiinstrumentaliści Ryan i Ireland grają jako członkowie załogi w występie Tame Impala na żywo.

Ponadto obecni członkowie Tame Impala Kevin Parker, Cam Avery i Julien Barbagallo są byłymi członkami Pond. Parker kontynuował współpracę

POLECAMY!

Chet Faker

z zespołem jako producent muzyczny do 2020 roku, a Avery współpracował z Allbrookiem jako duet Allbrook/Avery. Do 2022 roku Pond wydał dziewięć albumów studyjnych i jeden album koncertowy kiedy: piątek, 17 czerwca 2022 r., godz. 18:00 gdzie: Electric Ballroom, London

Queen & Adam Lambert

formacja powstała w wyniku połączenia sił brytyjskiego zespołu Queen (Brian May i Roger Taylor) oraz amerykańskiego wokalisty Adama Lamberta. W 2014 roku ogłoszono pierwszą trasę Queen + Adam Lambert Tour.

Grupie towarzyszyli inni muzycy, tacy jak Spike Edney (keyboard, wokal wspierający), syn Rogera Taylora, Rufus Tiger Taylor (perkusja, wokal wspierający) oraz Neil Fairclough (gitara basowa, wokal wspierający).

~ 67

kiedy: piątek, 17 czerwca 2022 r., godz. 18:30 sobota, 18 czerwca 2022 r., godz. 18.30 gdzie: The O2, London

Mavis Staples

amerykańska piosenkarka rhythm and bluesowa i gospel, aktorka i działaczka na rzecz praw obywatelskich. Nagrywała i występowała z rodzinnym zespołem The Staple Singers (jest ostatnim żyjącym członkiem tego zespołu), a także jako artystka solowa.

Trafiła do Rock and Roll Hall of Fame w 1999 roku i Blues Hall of Fame w 2017 roku. kiedy: piątek, 17 czerwca 2022 r., godz. 19:00 gdzie: Union Chapel, London

foto: Shutterstock

właściwie Nicholas James Murphy, australijski piosenkarz i autor tekstów. W 2012 roku, jako Chet Faker, zdobył nagrodę Breakthrough Artist of the Year, a Thinking in Textures wygrał Best Independent Single/EP na Australian Independent Records Awards. W styczniu 2013 roku utwór zdobył nagrodę dla najlepszego niezależnego wydawnictwa na Gali Rolling Stone Australia Awards. W kwietniu 2014 roku Built on Glass, jego debiutancki album studyjny, zadebiutował na pierwszym miejscu australijskiej listy ARIA Charts. Trzy utwory z albumu znalazły się w pierwszej dziesiątce Triple J’s Hottest 100 of 2014, w tym na pierwszym miejscu „Talk Is Cheap”. We wrześniu 2016 roku Murphy porzucił nazwę Chet Faker. Drugi album studyjny Murphy’ego – pierwszy pod jego nazwiskiem rodowym – Run Fast Sleep Naked ukazał się w kwietniu 2019 roku. Następnie w marcu 2020 r. ukazał się zaskakujący album instrumentalny, Music for Silence, początkowo wydany za pośrednictwem aplikacji medytacyjnej Calm. kiedy: piątek, 17 czerwca 2022 r., godz. 19:00 gdzie: Roundhouse, London

68 ~ wielki imprezownik

co w trawie piszczy...

Harry Styles

brytyjski piosenkarz, autor tekstów, muzyk, model i aktor. W latach 2010–2016 wokalista jednego z najpopularniejszych boys bandów, One Direction z którym wydał pięć albumów studyjnych wielokrotnie nagradzanych, notowanych na pierwszym miejscu list przebojów i sprzedanych w rekordowej ilości 70 mln płyt. Od 2016 artysta solowy, wydał dwa albumy studyjne Harry Styles (2017), z którym dotarł na pierwsze miejsce list najczęściej kupowanych płyt w Wielkiej Brytanii, Irlandii i Australii oraz Fine Line (2019). kiedy: sobota, 18 czerwca 2022 r., godz. 16:00 niedziela, 19 czerwca 2022 r., godz. 16.00 gdzie:

Wembley Stadium, London

Noel Gallagher’s High Flying Birds

brytyjski zespół rockowy, założony w 2010 roku przez gitarzystę i wokalistę Noela Gallaghera, znanego z występów w zespole Oasis. Debiutancki album formacji zatytułowany Noel Gallagher’s High Flying Birds ukazał się w 2011 roku. Nagrania uplasowały się na 1. miejscu UK Albums Chart. Wydawnictwo trafiło ponadto m.in. na listy przebojów w Stanach Zjednoczonych, Australii i Holandii.

Klip do piosenki Everybody’s on the Run został wyróżniony nominacją do Q Awards 2012. Ponadto nominację uzyskał także Noel Gallagher w kategorii „Best Solo Artist”.

POLECAMY!

kiedy: niedziela, 19 czerwca 2022 r., godz. 16:00 gdzie: Kenwood House, London

Yung Gravy

amerykański raper, piosenkarz i autor tekstów z Rochester w stanie Minnesota. Jest znany głównie ze swojego singla z 2016 roku „Mr. Clean”. Inne popularne piosenki to „1 Thot 2 Thot Red Thot Blue Thot” i „Alley Oop” z 2018 roku, nagrany wraz z Lil Baby.

Wydał cztery EP, jeden mixtape i jeden album. kiedy: poniedziałek, 20 czerwca 2022 r., godz. 19:00 gdzie: O2 Forum Kentish Town, London

Morgan Wade

amerykańska piosenkarka country.

Pochodzi z Floyd w stanie Wirginia.

Zaczęła pisać piosenki jako studentka pierwszego roku w college’u. W 2018 roku zwerbowała muzyków za pośrednictwem Craigslist, aby nagrać swój pierwszy album Puppets with My Heart. Kolejny album zatytułowany Reckless został wydany w 2021 roku i zajął 14 miejsce na liście Billboard Top Heatseekers. Wade mówiła, że został zainspirowany jej zmaganiami ze zdrowiem psychicznym, przeszłymi związkami i trzeźwością. kiedy: poniedziałek, 20 czerwca 2022 r., godz. 19:00 wtorek, 21 czerwca 2022 r., godz. 19.00 gdzie: The Garage, London

Grace Jones jamajska piosenkarka, autorka tekstów i aktorka, była modelka; ikona światowej popkultury lat 70. i 80., znana ze swojego oryginalnego stylu i androgenicznego wizerunku. Karierę rozpoczęła jako modelka na początku lat 70., pozując dla takich projektantów jak Yves Saint Laurent i Kenzō Takada oraz pojawiając się na okładkach m.in. „Elle” i „Vogue”. W roku 1977 wydała swój pierwszy album muzyczny. Początkowo nagrywała w stylistyce disco, jednak w latach 80. ukierunkowała swoją twórczość na reggae i muzykę nowofalową, a następnie na bardziej komercyjny pop. Jej najbardziej znane przeboje to „Pull Up to the Bumper”, „Slave to the Rhythm”, „I’m Not Perfect (But I’m Perfect for You)” oraz covery „I’ve Seen That Face Before (Libertango)”, „La vie en rose”, „Love Is the Drug” i „Private Life”. W 1984 zadebiutowała w roli Zuli w dużej produkcji filmowej Conan Niszczyciel u boku Arnolda Schwarzeneggera i Sarah Douglas. Następnie zagrała May Day w filmie o przygodach Jamesa Bonda Zabójczy widok. Była muzą takich artystów jak Andy Warhol i Jean-Paul Goude. Wywarła silny wpływ na twórczość takich artystów jak m.in. Annie Lennox, Róisín Murphy, Lady Gaga czy Rihanna. Magazyn Billboard uznał ją za jedną z czterdziestu najlepszych wykonawców muzyki klubowej wszech czasów. kiedy: niedziela, 19 czerwca 2022, godz. 19:00 gdzie: Royal Festival Hall, London

foto: Shutterstock 10 czerwca 2022

wielki imprezownik

Shaggy

– jamajski wokalista reggae, dancehall i rap. W dzieciństwie wraz z rodziną wyemigrował do Stanów Zjednoczonych i zamieszkał w Nowym Jorku. W 1987 wziął lekcje śpiewu i został odkryty rok później, śpiewając na ulicy z przyjaciółmi. W 1988 zaciągnął się do piechoty morskiej, służbę wojskową odbywał podczas pierwszej wojny w Zatoce Perskiej.

Po powrocie z Iraku zdecydował się na rozpoczęcie kariery muzycznej.

Debiutował w 1993 roku aranżacją utworu zespołu ska Folkes Brothers – „Oh Carolina”. Przybrał pseudonim artystyczny na cześć bohatera kreskówki Scooby Doo – Kudłatego

(ang. Shaggy). W następnych latach zanotował sporo sukcesów (m.in. przeboje „Boombastic” i „It Wasn’t Me”). W 2005 roku nagrał album studyjny Clothes Drop. W 2008 roku ułożył specjalnie piosenki na Mistrzostwa Europy w Piłce Nożnej 2008 – „Like a Superstar” i „Feel the Rush”. kiedy: wtorek, 21 czerwca 2022 r., godz. 19:00 gdzie: O2 Shepherds Bush Empire, London

Yes

brytyjska grupa rockowa będąca przedstawicielem progresywnego

Nine Inch Nails

rocka, choć najczęściej ich muzykę określa się jako rock symfoniczny.

Yes wypracowała bardzo charakterystyczne, głębokie brzmienie, oparte na skomplikowanych harmoniach, złożonych rytmach oraz wirtuozerii warsztatowej. Jej członkowie wykorzystują instrumenty akustyczne, elektryczne i elektroniczne. Grupa została założona w 1968 i jest aktywna do dziś. W 2017 zespół został wprowadzony do Rock and Roll Hall of Fame. kiedy: wtorek, 21 czerwca 2022 r., godz. 20:00 gdzie: Royal Albert Hall, London

~ 69

The Avalanches

australijska grupa muzyczna grająca muzykę elektroniczną, założona w 1997 w Melbourne. Debiutancki album grupy Since I Left You został wydany w 2000 roku. Wyprodukowano go w całości z sampli; było ich około 900. Płyta zadebiutowała na 8. miejscu brytyjskiej TOP 75. W skład zespołu wchodzą Robbie Chater i Tony Di Blasi. Jego fanami są Fatboy Slim i The Chemical Brothers.śr. kiedy: 22 czerwca 2022 r., godz. 19:00 gdzie: Electric Brixton, London

foto: Shutterstock

amerykański zespół muzyczny grający rock industrialny, założony w 1988 przez Trenta Reznora w Cleveland w stanie Ohio. Jako główny producent, wokalista, autor tekstów i multiinstrumentalista, Reznor jest jedynym stałym członkiem zespołu i jest odpowiedzialny za kierowanie nim. Muzyka NIN łączy w sobie wiele gatunków muzycznych, zachowując jednocześnie charakterystyczne brzmienie dzięki użyciu instrumentów elektronicznych i odpowiedniemu przetworzeniu.

Po nagraniu nowego albumu, Reznor zazwyczaj zbiera grupę muzyków, którzy będą z nim występować podczas koncertów. Nine Inch Nails występujące na żywo niekiedy jest traktowane jako zupełnie oddzielny byt. Na scenie często pojawiają się spektakularne efekty wizualne, które współgrają z dźwiękiem. W kulminacyjnym momencie muzycy zazwyczaj niszczą swoje instrumenty.

Fani muzyki alternatywnej ciepło przyjęli pierwsze nagrania Nine Inch Nails. W latach dziewięćdziesiątych XX wieku zespół nagrał kilka ważnych albumów, które zdobyły popularność na całym świecie. Wiele utworów stało się hitami radiowymi, dwa nagrania zostały nagrodzone nagrodą Grammy, zespół sprzedał ponad 20 milionów płyt na całym świecie, a w samych Stanach Zjednoczonych aż 10,5 mln. W 2004 roku magazyn Rolling Stone zamieścił Nine Inch Nails na 94. miejscu listy 100 największych artystów rockowych wszech czasów. Pomimo uznania zespół często wdawał się w wojny z ludźmi reprezentującymi komercyjną stronę przemysłu muzycznego, a w 2007 roku Trent Reznor ogłosił, że od tej pory Nine Inch Nails będzie niezależne od jakiejkolwiek wytwórni płytowej. kiedy: wtorek, 21 czerwca 2022 r., godz. 19:00 gdzie: O2 Academy Brixton, London

POLECAMY! • POLECAMY•

70 ~ wielki imprezownik

co w trawie piszczy...

POLECAMY!

foto: Shutterstock

Einstürzende Neubauten

zespół muzyczny założony w Berlinie Zachodnim 1 kwietnia 1980 przez Blixę Bargelda i N.U. Unruha. Muzycy eksperymentują z konstruowanymi przez siebie instrumentami muzycznymi, używają także klasycznych: gitar, perkusji oraz samplerów i komputerów. Na najwcześniejszych albumach bardzo często można usłyszeć np. tłuczone szkło, blachę falistą, pompowaną wodę, czy odgłosy uderzania ludzkich dłoni w surowe mięso. Do dźwiękowego kolażu wokalista dodaje swoją śpiewaną, recytowaną, wykrzykiwaną poezję. Blixa Bargeld (do niedawna również gitarzysta Nick Cave and the Bad Seeds) bardzo często tworzy nowe słowa, lub bawi się zbieżnościami między znaczeniami lub brzmieniem słów. Utwory EN są niespokojne, ciemne, nihilistyczne, często melancholijne. Większość tekstów nagrywana jest po niemiecku, choć wraz ze wzrostem popularności EN nagrywali także ich angielskie wersje lub powstawały całkiem nowe utwory pisane w tym języku. W 2002 roku zespół rozpoczął pracę nad albumem, który miałby zostać wydany bez udziału wytwórni płytowej.

Około 2000 fanów wpłaciło po 35 dolarów, za co otrzymali m.in. albumy z muzyką i adres mailowy w domenie neubauten.org. Dzięki webcastom mogli obserwować przebieg pracy nad płytą. Ostatecznie Perpetuum Mobile ukazał się nakładem Mute Records. Najnowszy album Einstürzende Neubauten, Alles wieder offen, wydano już w pełni niezależnie, przez wytwórnię zespołu, Potomak. .kiedy: czwartek, 23 czerwca 2022 r., godz. 19:00 gdzie: O2 Forum Kentish Town, London

Diana Ross

a właściwie Diane Ernestine Earle Ross to amerykańska piosenkarka śpiewająca w stylu soul, R&B i pop, autorka tekstów, aktorka i producentka muzyczna. Obecnie występuje solo. W latach 60. była liderką zespołu żeńskiego The Supremes. kiedy: czwartek, 23 czerwca 2022 r., godz. 18:30 piątek, 24 czerwca 2022 r., godz. 18.30 gdzie: The O2, London

Elvis Costello & The Imposters

Elvis Costello to angielski piosenkarz, autor tekstów i producent muzyczny.

Zdobył wiele nagród w swojej karierze, w tym Grammy Awards w 1999 i 2020 roku, dwukrotnie był nominowany do Brit Award dla najlepszego brytyjskiego artysty męskiego. W 2003 roku został wprowadzony do Rock and Roll Hall of Fame. W 2004 roku Rolling Stone 13 maja 2022

umieścił Costello na 80 miejscu na liście 100 największych artystów wszech czasów. Costello rozpoczął swoją karierę na początku 1970 roku, a później został powiązany z pierwszą falą brytyjskiego ruchu punkowego i nowej fali, która pojawiła się w połowie lat 70. Jego debiutancki album My Aim Is True został wydany w 1977 roku.

Wkrótce po nagraniu utworu założył zespół The Attractions. Jego trzeci album Armed Forces został wydany w 1979 roku i zawiera jego najwyżej notowany singiel „Oliver’s Army” (numer 2 w Wielkiej Brytanii). Jego pierwsze trzy albumy pojawiły się na liście 500 najlepszych albumów wszech czasów magazynu Rolling Stone. Costello and the Attractions koncertowali i nagrywali razem przez większą część dekady, choć różnice między nimi spowodowały rozłam w 1986 roku. Od tego czasu Costello pracował jako artysta solowy

kiedy: czwartek, 23 czerwca 2022 r., godz. 19:00 gdzie: Eventim Apollo, London

Elton John

brytyjski piosenkarz, kompozytor, pianista i okazjonalnie aktor. Aktywista społeczny, założyciel Elton John AIDS Foundation. Nakład ze sprzedaży jego wydawnictw muzycznych przekroczył ponad 300 mln egzemplarzy, co czyni go jednym z najbardziej uhonorowanych artystów wszech czasów. Wylansował kilkadziesiąt przebojów, w tym m.in.: „Your Song”, „Rocket Man (I Think It’s Going to Be a Long, Long Time)”, „Crocodile Rock”, „Goodbye Yellow Brick Road”, „Don’t Go Breaking My Heart”, „Don’t Let the Sun Go Down on Me”, „Sorry Seems to Be the Hardest Word”, „Blue Eyes”, „I’m Still Standing”, „Nikita”, „That’s What Friends Are For”, „Sacrifice”,

„Can You Feel the Love Tonight”, „Circle of Life”, a singel „Something About the Way You Look Tonight”/„Candle in the Wind 1997” został sprzedany w nakładzie ponad 33 mln kopii na całym świecie. Laureat sześciu nagród Grammy, czterech Brit Awards, dwóch Oscarów, Złotego Globu i Tony Award. Został wprowadzony do Songwriters Hall of Fame i Rock and Roll Hall of Fame. W 2004 magazyn muzyczny „Rolling Stone” zaklasyfikował go na 49. miejscu na liście „100 najlepszych artystów wszech czasów”.

W 2008 został uznany trzecim najbardziej utytułowanym artystą wszech czasów według „Billboardu”. kiedy: piątek, 24 czerwca 2022 r., godz. 14:00 gdzie: British Summer Time 2022 - Hyde Park, London

polecam

Green Day & Fall Out Boy & Weezer

Green Day to amerykański zespół punkrockowy powstały w 1986 z inicjatywy wokalisty i gitarzysty Billiego Joe Armstronga i basisty Mike’a Dirnta w Rodeo, w Berkeley w stanie Kalifornia. W 1994 roku zespół wydał album „Dookie”, który okazał się wielkim sukcesem (15 milionów sprzedanych płyt na świecie). Już pierwszy singiel z tej płyty, „Longview” uzyskał 1. miejsce na liście Billboard Modern Rock Tracks, które później było okupowane przez inne single z tej płyty („Basket Case” i „When I Come Around” utrzymywały się na nim przez 7 tygodni). W 2004 roku grupa wydała album nazywany przez krytyków punk-operą – „American Idiot”, którego światowa sprzedaż wyniosła 14 milionów płyt, w tym 10 milionów w USA. W tekstach Billie Joe krytykuje rządy George’a Busha. Płyta powstała przypadkowo, gdyż materiał do następnego albumu Green Day – „Cigarettes and Valentines” – został skradziony ze studia nagraniowego. Pod koniec 2006 roku zespół rozpoczął współpracę z NRDC (The Natural Resources Defense Council). Instytucja ta ostrzega ludzi o zbytnim uzależnieniu USA od ropy naftowej i daje rady jak nie przyczyniać się do degradacji środowiska. Zespół sprzedał ponad 75 milionów płyt na całym świecie. Największą sprzedaż uzyskały albumy „Dookie” (15 milionów) i „American Idiot” (14 milionów). W kwietniu 2015 roku Green Day został wprowadzony do Rock and Roll Hall of Fame. kiedy: piątek, 24 czerwca 2022 r., godz. 15:00 gdzie: London Stadium, London

~ 71

POLECAMY!

The Beach Boys

amerykańska grupa rockowa grająca rock and rolla.

Wydała m.in. płytę Pet Sounds, która była jedną z najważniejszych płyt koncepcyjnych w historii obok Are You Experienced Jimiego Hendriksa i Sgt. Pepper’s Lonely Hearts Club Band The Beatles. Utwór „God Only Knows” z tego albumu został w 2004 sklasyfikowany na 25. miejscu listy 500 utworów wszech czasów magazynu Rolling Stone. Grupa powracała do życia kilkakrotnie. Jedynym nadal występującym pod nazwą The Beach Boys członkiem oryginalnego składu jest wokalista Mike Love któremu towarzyszy Bruce Johnston i grupa stale zmieniających się młodych muzyków. W roku 1988 The Beach Boys zostali wprowadzeni do Rock and Roll Hall of Fame. kiedy: piątek, 24 czerwca 2022 r., godz. 18:45 gdzie: Royal Albert Hall, London

The Rolling Stones

brytyjski zespół rockowy, założony 12 lipca 1962 w Londynie. Są czwartym zespołem rockowym z największą liczbą sprzedanych wydawnictw muzycznych w historii. Łącznie sprzedali ok. 250 milionów egzemplarzy albumów na całym świecie. kiedy: sobota, 25 czerwca 2022 r., godz. 14:00 gdzie: Hyde Park, London

foto: Shutterstock

Red Hot Chili Peppers

- kalifornijska grupa muzyczna grająca głównie funk rock, powstała w Los Angeles w 1983. Obecny skład grupy tworzą wokalista Anthony Kiedis, gitarzysta John Frusciante, basista Michael „Flea” Balzary i perkusista Chad Smith. Zróżnicowany styl muzyczny zespołu połączył tradycyjny funk z elementami innych stylów, w tym rocka alternatywnego, punk rocka, i rocka psychodelicznego.

Blood Sugar Sex Magik, pierwszy znaczący album grupy, sprzedał się w nakładzie ponad 13 milionów egzemplarzy, co zapewniło grupie komercyjny sukces. U Frusciantego pogłębiało się uczucie dyskomfortu w związku z takim sukcesem i nagle opuścił zespół podczas trasy koncertowej promującej album w 1992 r., popadając w uzależnienie od narkotyków. Kiedis, Flea, i Smith zatrudnili na jego miejsce Dave’a Navarro z Jane’s Addiction, aby nagrać następny album zatytułowany One Hot Minute. Album Californication (1999) sprzedał się na całym świecie w piętnastu milionach egzemplarzy, odnosząc największy sukces spośród wszystkich albumów grupy. Następnym albumem był wydany trzy lata później By the Way (2002), który również odniósł sukces. W 2006 r. grupa wydała podwójny album Stadium Arcadium, który jako pierwszy w historii formacji uplasował się na 1. miejscu listy Billboard Hot 100.

Red Hot Chili Peppers jest siedmiokrotnym laureatem Nagrody Grammy. Zespół sprzedał ponad 80 milionów albumów na całym świecie, osiem singli uplasowało się w pierwszej czterdziestce zestawienia Billboard Hot 100 (włączając trzy single w Top 10), pięć singli dostało się na listę przebojów Mainstream Rock Tracks, 11 singli zespołu osiągnęło 1. miejsce listy Modern Rock Tracks.

23 września 2009 grupa została nominowania do wprowadzenia do Rock and Roll Hall of Fame w ramach grupy nominowanych na rok 2010. Red Hot Chilli Peppers został sklasyfikowany na 30. miejscu zestawienia „Greatest Artists of Hard Rock” przygotowanego przez telewizję VH1. kiedy: sobota, 25 czerwca 2022 r., godz. 16:00 niedziela, 26 czerwca 2022 r., godz. 14.00 gdzie: London Stadium, London

72 ~ wielki imprezownik

co w trawie piszczy...

POLECAMY!

foto: Shutterstock

Greta Van Fleet

amerykański zespół muzyczny, który założyli: Joshua „Josh” Kiszka, Samuel „Sam” Kiszka, Jacob „Jake” Kiszka i Kyle Hauck, którego zastąpił jeszcze w tym samym roku Danny Wagner.. Debiutancki album Anthem of the Peaceful Army został wydany w 2018. W pierwszym tygodniu dotarły na szczyt listy magazynu Billboard. W grudniu 2018 zespół został nominowany do czterech nagród Grammy w kategoriach: Najlepszy nowy artysta, Najlepszy rockowy album, Najlepszy rockowy utwór i Najlepsze wykonanie rockowe. Twórczość zespołu jest określana jako hard rock lub jako blues rock. Chociaż wszyscy czterej artyści deklarują korzenie bluesowe, prezentują różne gusty muzyczne: Jake skłania się ku rock and rollowi, Sam preferuje jazz, Danny folk, Josh fascynuje się gatunkami określanymi jako muzyka świata. Sam stwierdził, że „zespół nie powstał jako rockandrollowy, lecz że po prostu tak wychodzi, kiedy zbierają się i grają”. Zespół jest często porównywany do Led Zeppelin, głównie za sprawą wokalisty Josha Kiszki, którego barwa głosu jest porównywana do Roberta Planta. W stylu gitarowej gry Jake’a rozpoznać można wpływ twórców takich, jak np.: John Lee Hooker, Elmore James, Eric Clapton, Keith Richards czy Pete Townshend. Danny’ego inspirowali natomiast perkusiści tacy, jak: Carmine Appice, John Bonham, Mitch Mitchell i Michael Shrieve. Ulubionym basistą Sama jest sesyjny muzyk Motown, James Jamerson. .kiedy: sobota, 25 czerwca 2022 r., godz. 18:30 gdzie: Alexandra Palace, London

The Dandy Warhols

amerykański zespół rocka alternatywnego z w Portland w stanie Oregon.

Powstał w 1994 roku. Zyskał uznanie po wydaniu debiutanckiego albumu, ... The Dandy Warhols Come Down, w 1997 roku. Ich piosenka „Bohemian Like You” pojawiła się w reklamie Vodafone.Do tej pory wydali 10 albumów studyjnych, dwa albumy kompilacyjne, sześć EP-ek i 27 singli. kiedy: sobota, 25 czerwca 2022 r., godz. 19:00 gdzie: Roundhouse, London

The Orb

- brytyjska grupa muzyczna wykonująca muzykę ambient, ambient techno i ambient house. Założona w 1988 przez Alexa Patersona wraz z członkiem KLF Jimmym Cautym.

Debiutanckim albumem grupy był The Orb’s Adventures Beyond The Ultraworld wydany w 1991 przez wytwórnię 13 maja 2022

Big Life. Obecnie jedynym stałym członkiem jest Paterson. Obecnie współpracuje on w ramach The Orb z niemieckim producentem Thomasem Fehlmannem. kiedy: sobota, 25 czerwca 2022 r., godz. 19:00 gdzie: O2 Forum Kentish Town, London

Ziggy Marley

jamajski muzyk roots reggae, najstarszy syn Boba Marleya. Zainteresowanie muzyką przejawiał od dzieciństwa, a swoje przybrane imię zawdzięcza słynnemu hitowi Davida Bowiego, „Ziggy Stardust”. W wieku 10 lat, wraz z siostrami Cedelią i Sharon oraz bratem Stephenem, wziął udział w nagraniu piosenki ojca „Children Playing In The Streets”, co jest uznawane za początek zespołu The Melody Makers, w której występował wraz z przyrodnim rodzeństwem. Następny ich wspólny występ odbył się na pogrze-

bie Boba Marleya w 1981 roku. Cztery lata później światło dzienne ujrzała debiutancka płyta The Melody Makers Play The Game Right, która przynosiła porcję muzyki reggae mocno inspirowanej dokonaniami ojca. kiedy: niedziela, 26 czerwca 2022 r., godz.

19:00 gdzie: O2 Academy Brixton, London

Jack White

amerykański muzyk, kompozytor, wokalista, autor tekstów i multiinstrumentalista polskiego pochodzenia, a także producent muzyczny oraz okazjonalnie aktor, najbardziej znany jako gitarzysta i wokalista zespołu The White Stripes. W latach 90. White był muzykiem w różnych undergroundowych grupach muzycznych w Detroit, pracując jednocześnie jako tapicer.

The White Stripes stworzył w 1997

roku wraz z Meg White, jego ówczesną żoną. Zespół wydał serię przyjętych z uznaniem albumów a trzeci z nich, White Blood Cells z 2001 roku, wyniósł grupę do statusu międzynarodowej gwiazdy. Jack uplasowany został na 70. miejscu listy stu gitarzystów wszech czasów magazynu Rolling Stone. Popularność i sukces artystyczny pozwoliły White’owi jako muzykowi solowemu na współpracę z innymi sławnymi muzykami jak Beck, The Rolling Stones, Jeff Beck, Alicia Keys, Bob Dylan czy Loretta Lynn, której album Van Lear Rose z 2004 roku wyprodukował. W 2005 roku White został współzałożycielem rockowej grupy The Raconteurs, natomiast w 2009 roku założył trzeci zespół, The Dead Weather. kiedy: poniedziałek, 27 czerwca 2022 r., godz. 19:00 wtorek, 28 czerwca 2022 r., godz. 19.00 gdzie: Eventim Apollo, London

polecam

~ 73

Alanis Morissette kanadyjska wokalistka, muzyk, kompozytorka, autorka tekstów, producentka muzyczna i okazjonalnie aktorka. Gra na harmonijce ustnej, instrumentach klawiszowych, flecie i gitarze. Karierę muzyczną rozpoczęła wydając w 1991 album Alanis. Jej pierwsza międzynarodowa płyta Jagged Little Pill sprzedała się w ponad 33 milionach sztuk (dane Billboardu z 2013 roku). Wielki sukces debiutu otworzył drzwi dla wszelkiej maści artystek prezentujących na muzycznym rynku ambitny, kobiecy pop-rock, na stałe też zapisał się jako jeden z najlepiej rozpoznawalnych albumów lat 90. Jej albumy sprzedały się w nakładzie ponad 75 milionów sztuk na całym świecie. W 2017 magazyn Rolling Stone nazwał ją „królową rocka alternatywnego”. kiedy: wtorek, 28 czerwca 2022 r., godz. 19:00 środa, 29 czerwca 2022 r., godz. 19.00 gdzie: The O2, London

Guns N’ Roses amerykański zespół hard rockowy, założony w Los Angeles w Kalifornii w 1985 roku. Oryginalny skład to: Axl Rose (śpiew), Slash (gitara prowadząca), Izzy Stradlin (gitara rytmiczna), Duff McKagan (gitara basowa), Steven Adler (perkusja). Zespół wydał sześć albumów studyjnych sprzedanych w ponad 100 milionach egzemplarzy na całym świecie, w tym 45 milionach w Stanach Zjednoczonych. kiedy: piątek, 1 lip 2022 r., godz. 15:30 sobota, 2 lipca 2022 r., godz. 15.30 gdzie: Tottenham Hotspur New Stadium, London

Kings of Leon amerykański zespół rockowy, który powstał w Nashville w stanie Tennessee w 1999 roku. Zespół składa się z braci Caleba, Nathana i Jareda Followilla oraz ich kuzyna Matthew Followilla. Początkowo muzyka zespołu była mieszanką południowego rocka i garażowego rocka z wpływami bluesa, ale stopniowo ewoluowała w stronę alternatywnego, rockowego brzmienia. W Wielkiej Brytanii zespół ma 9 singli w Top 40, 2 nagrody BRIT Awards w 2008 roku, a wszystkie trzy albumy zespołu w tym czasie osiągnęły szczyt w pierwszej piątce UK Albums Chart. Grupa ma 12 nominacji do nagrody Grammy i 4 zdobyte statuetki. kiedy: piątek, 1 lipca 2022 r., godz. 18:30 sobota, 2 lipca 2022 r., godz. 18.30 gdzie: The O2, London

POLECAMY!

Adele

foto: Shutterstock

- British Summer Time 2022 –-brytyjska piosenkarka oraz autorka tekstów. W 2007 otrzymała nagrodę Brit w kategorii „Wybór krytyków”, a rok później została wyróżniona w plebiscycie BBC Sound of 2008[6]. Również w 2008 wydała debiutancki album studyjny 19, za który odebrała status siedmiokrotnej platynowej płyty w Wielkiej Brytanii i podwójnej platynowej płyty w Stanach Zjednoczonych. W 2009 r. podczas 51. ceremonii wręczenia nagrody Grammy odebrała statuetki dla najlepszego nowego artysty i za najlepszy żeński wokalny występ popowy.

W 2011 wydała drugi album studyjny pt. 21, który zyskał bardzo dobre recenzje krytyków muzycznych i osiągnął międzynarodowy sukces komercyjny. Płyta zapewniła piosenkarce wiele najważniejszych nagród muzycznych, w tym rekordową liczbę sześciu nagród Grammy (w tym za album roku), dwie nagrody Brit (w tym za brytyjski album roku) oraz trzy Amerykańskie Nagrody Muzyczne. Krążek uzyskał status 16-krotnej platynowej płyty w Wielkiej Brytanii i był czwartym najczęściej kupowanych albumem w historii brytyjskiego rynku muzycznego, jak również był płytą utrzymującą się najdłużej w historii na pierwszym miejscu amerykańskiej listy bestsellerów. Do tej pory sprzedano ponad 30-milionów płyty. Adele trafiła do Księgi rekordów Guinnessa: została pierwszą kobietą w historii, której trzy kolejne single znalazły się na szczycie amerykańskiego notowania Hot 100. Poza tym, jako pierwsza kobieta w historii znalazła się w pierwszej piątce najważniejszych notowań w kraju ze swoimi dwiema kolejnymi płytami oraz dwoma kolejnymi singlami. Album jest także najdłużej utrzymującą się na szczycie notowań sprzedaży płytą w historii list bestsellerów w Wielkiej Brytanii i Stanach Zjednoczonych. W 2013 otrzymała Nagrodę Akademii Filmowej, Złotego Globa oraz nagrodę Grammy za utwór „Skyfall”, który skomponowała, napisała i nagrała na potrzeby filmu o przygodach Jamesa Bonda o tym samym tytule. W 2011 i 2012 amerykański magazyn Billboard uznał Adele „Artystą roku”. W 2012 znalazła się na piątym miejscu plebiscytu na „najlepszą kobietę w muzyce” przygotowanym przez VH1, a magazyn Time uznał ją za jedną z najbardziej wpływowych osób na świecie. Do tej pory szacuje się sprzedaż ponad 60 mln płyt artystki. kiedy: piątek, 1 lipca 2022 r., godz. 14:00 sobota, 2 lipca 2022 r., godz. 14:00 gdzie: Hyde Park, London

74 ~ informator

I•n•f•o•r•m•a•t•o•r Polskie parafie w UK Ashton-under-Lyne

Duszpasterz: ks. proboszcz Grzegorz Januszewski (0161) 339 3047; 13 Brompton Terrace, DUKINFIELD SK16 4JT; ashton@pcmew.org; pcmashton.chrystusowcy.pl St Anne’s Church; Burlington Street, ASHTON-UNDER-LYNE, OL6 7DG; msze niedzielne: 13.00 St Peter’s Church; 16 Green Lane, STOCKPORT, SK7 4EA; msze niedzielne: sobota 18.30, niedziela 16.00 St Anne’s Church; Crescent Road, Manchester, M8 5UD; msze niedzielne: 8.30

Bedford

Duszpasterze: ks. proboszcz Janusz Kopeć – 07704141192; ks. senior Grzegorz Aleksandrowicz; parafiabedford.uk Kościół Polski pw. Sacred Heart of Jesus & St Cuthbert; Mill Street, BEDFORD, MK40 3EU; msze niedzielne: sobota 19.00, niedziela 9.30, 11.00, 19.00

Birmingham

Duszpasterze: Ks. prob.

Krzysztof Kita - 0121 643 0940; ks. asyst. Artur Kozik - 0121 643 0940; parafiabirmingham.org.uk St Michael’s Church; Moor Street, BIRMINGHAM, B4 7UG; msze niedzielne: sobota 18.00, niedziela 9,30, 11.30, 18.00

Blackburn

Duszpasterz: ks. prob.

Robert Pytel - (01254) 57067; blackburn@pcmew.org; parafiablackburn.eu; St Anne’s Church; France Street, Blackburn, BB2 1LX; msze niedzielne: 10.00 - ZAWIESZONE DO ODWOŁANIA Kaplica Domu Polskiego pw.

NMP Królowej Polski; 44 Preston New Road, Blackburn, BB2 6AH; msze niedzielne: sobota 19.00, niedziela 10.00 i 19.00 St Anne’s Church; Cobham Road, ACCRINGTON, BB5 0AH; msze niedzielne: 1. niedziela m-ca 13.00 - ZAWIESZONE DO ODWOŁANIA Holy Saviour Church; 2 Vulcan Street, Nelson, BB9 8HE; msze niedzielne: 2. i 4. niedziela m-ca 13.30 - ZAWIESZONE DO ODWOŁANIA

Bognor Regis

Duszpasterz: o. prob. Antoni Prosowicz OFM - 07515 706 746; parafiabognorregis.com Our Lady of Sorrows Church; Clarence Road, Bognor Regis, PO21 1JX; msze niedzielne: sobota 18.00, niedziela 16.00 13 maja 2022

St Richard’s Church; Market Avenue, Chichester, PO19 1XB; msze niedzielne: 12.00 English Martyrs Church; Goring Way, Goring-by-Sea, BN12 4UH; msze niedzielne: 1. i 3. niedziela m-ca 18.00 St. Anthony of Viareggio; Gossamer Lane, Aldwick, Rose Green, PO21 3HF; msze niedzielne: sobota 18.00, 2. i 4. niedziela m-ca 9.00

Bolton

Duszpasterz: ks. prob. Paweł Stebel - (01204) 523563; parafiabolton.co.uk Kościół Polski pw. Dobrego Pasterza; 180 High Street, Bolton, BL3 6PL; msze niedzielne: 12.00 Kaplica Domu Polskiego pw.

MB Królowej Polski; Back East Street, Bury, BL9 0RU; msze niedzielne: 10.00 St Mary’s Church; Mt Pleasant, Chorley, PR7 2SR; msze niedzielne: co dwa tygodnie - 14.00

Boston

Duszpasterze: ks. prob.

Stanisław Kowalski SChr. (01205) 619921; ks. asyst.

Damian Jędrzejak SChr. - (01205) 619921; boston@pcmew.org; parafiaboston.co.uk St. Mary Church; 24 Horncastle Road, BOSTON, PE21 9BU; msze niedzielne: 11.30, 13.00, 19.30 The Sacred Heart Church; Grosvenor Road, SKEGNESS, PE25 2DB; msze niedzielne: 15.00 The Immaculate Conception and St Norbert Church; 52 St Thomas Road, SPALDING, PE11 2XX; msze niedzielne: sobota 18.30

Bournemouth

Duszpasterz: ks. prob. Łukasz Przewieślik SChr. - (01202) 619668; bournemouth@pcmew. org; Sacred Heart Church; 1 Albert Road, Bournemouth, BH1 1BZ; msze niedzielne: 12.30 ZAWIESZONA DO ODWOŁANIA The Annunciation Church; 218 Charminster Road, Bournemouth, BH8 9RW; msze niedzielne: 9.00 St Edmund Campion Church; Castle Lane West, BOURNEMOUTH, BH8 9TN; msze niedzielne: sobota: 19.00; niedziela: 12.30; 19.00

Bradford

Duszpasterz: ks. prob.

Mirosław Sławicki - (01274) 720848; bradford@pcmew.org; parafiabradford.co.uk

Kościół polski Matki Bożej Częstochowskiej i św.

Maksymiliana Marii Kolbego; 29 Edmund Street, Bradford, BD5 0BH; msze niedzielne: sobota 18.00, niedziela 10.00, 11.15 St Marie’s Church; 2 Clarence Street, Halifax, HX1 5DH; msze niedzielne: 13.00 St Austin’s Church; 6 Wentworth Terrace, Wakefield, WF1 3QN; msze niedzielne: 15.30

Brighton

Duszpasterz: ks. prob.

Tadeusz Białas COr. - (01273) 720069; brighton@pcmew.org; parafiabrighton.org; St Mary Magdalen Church; 55 Upper North Street, Brighton, BN1 3FH; msze niedzielne: niedziela 9.00 Our Lady, Queen of Heaven Church; Stagelands, Langley Green, Crawley, RH11 7QD; msze niedzielne: niedziela 11.00 St. Agnes’ Church; 10 Whitley Road, Eastbourne, BN22 8NE; msze niedzielne: 2 i 3 niedziela m-ca 18.00 Our Lady Star of the Sea Church; 1 High Street, Hastings, TN34 3EY; msze niedzielne: 1. niedziela m-ca 18.00 St. George Church; Court Farm Road, Hove, BN3 7QR; msze niedzielne: sobota 18.30 Dom Polski w Hove; 78 Farm Road, Hove, BF3 1FD; msze niedzielne: poniedziałek 18.30; środa i piątek 10.30 St Augustine’s Church; Crescent Road, Tunbridge Wells, TN1 2LY; msze niedzielne: 4 niedziela m-ca 19.30

Bristol

Duszpasterz: ks. prob.

Jacek Michalski - (0117) 942 14 27; bristol@pcmew.org; parafiabristol.uk; Kościół Polski pw. MB Ostrobramskiej; Cheltenham Road, Bristol, BS6 5RH; msze niedzielne: sobota 19.00, niedziela 10.00, 12.30 i 15.00

Cambridge

Duszpasterz: ks. prob.

Waldemar Niewiński - (01223) 368539; cambridge@pcmew.org; parafia-cambridge.co.uk; Our Lady & The English Martyrs Church; Hills Road, Cambridge, CB2 1JR; msze niedzielne: 12.45 Kaplica polska pw. MB Królowej Polski; 231 Chesterton Road, Cambridge, CB4 1AS; msze niedzielne: sobota 18.00 St Thomas of Canterbury Church; Weeting Road, Brandon, IP27 0PT; msze niedzielne: 9.00

St Michael the Archangel Church; 82 Hartford Road, Huntingdon, PE29 1XP; msze niedzielne: 15.30

Cardiff

Duszpasterz: ks. prob. Michał Oszczudłowski - (029) 2025 3514; polskaparafiacardiff.org; Our Lady of Lourdes; Gabalfa Avenue, Gabalfa, Cardiff, CF14 2QQ; msze niedzielne: sobota 19.15, niedziela 10.30 i 12.00 St. David’s Church; Park Crescent, Newport, NP20 3AQ; msze niedzielne: niedziela 9.00 Our Lady Queen of Martyrs Church; Belmont Road, Hereford, HR2 7JR; msze niedzielne: 4. niedziela miesiąca 16.00 St Mary’s Church; Pontmorlais Road, Merthyr Tydfil, CF47 8RG; msze niedzielne: 1. niedziela miesiąca o 19.15

Corby-Kettering

Duszpasterz: ks. prob. Ryszard Taraszka 01536 203 574; corby@ pcmew.org; parafiacorby.co.uk Kościół pw. Św. Józefa Rzemieślnika; Rockingham Road, Corby, NN17 1AE; msze niedzielne: sobota 19.00, niedziela 10.30 i 16.00 St Edward the Confessor Church; 2 The Grove, Kettering, NN15 7QQ; msze niedzielne: 13.00

Coventry

Duszpasterz: ks. prob. Romuald Szczodrowski - (024) 7622 2455; coventry@pcmew.org; parafiacoventry.org.uk Kościół Polski pw. św.

Stanisława Kostki; Springfield Road, Coventry, CV1 4GR; msze niedzielne: sobota 18.00, niedziela 9.00, 11.00, 18.00

Crewe

Duszpasterz: ks. prob. Piotr Gardoń SChr. - (01270) 256284; crewe@pcmew.org; St Mary of the Immaculate Conception Church; 13 Gatefield Street, Crewe, CW1 2JP; msze niedzielne: sobota 19.00, niedziela 12.45

Derby

Duszpasterze: ks. prob. Roman Kossakowski SChr. - (01332) 364078; ks. Sebastian Ludwin SChr. - (01332) 364078; derby@ pcmew.org; parafiaderby.co.uk; Kościół Polski pw. św.

Maksymiliana Kolbe; 9 Gordon Road, Derby, DE23 6WR; msze niedzielne: niedziela 9.00, 10.30, 12.00 (od września do lipca); 18:00

St Mary and Modwen Church; 78A Guild Street, Burton-uponTrent, DE14 1NB; msze niedzielne: 14.00 - ZAWIESZONA DO ODWOŁANIA St. Joseph the Worker; Mount Street, Winshill; DE15 0JA; msze niedzielne: sobota 18:00 (od września do lipca)

Doncaster

Duszpasterz: ks. prob. Daniel Głoćko SChr. - 07564 413154; doncaster.eparafia.pl; St Peter in Chains Church; St Peter in Chains, Doncaster, DN1 2AA; msze niedzielne: sobota 17.00, niedziela 8.00, 12.00 Sacred Heart Church; Market Street, Hemsworth, WF9 4LB; msze niedzielne: brak St Bede’s Church; Station Road, Rotherham, S60 1HF; msze niedzielne: 11.15 - ZAWIESZONA DO ODWOŁANIA

Dunstable

Duszpasterze: ks. prob. Piotr Redliński SChr. - (01582) 662807; ks. Krzysztof Sanda SChr.; ppld. co.uk; Kościół Polski pw. MB Częstochowskiej; 17 Victoria Street, Dunstable, LU6 3AZ; msze niedzielne: sobota 17.00, niedziela 9.00, 11.00, 17.30 - ZNIESIONA DO ODWOŁANIA, 19.00 OD 19 WRZEŚNIA SOBOTA 17:00 NIEDZIELA 8:30, 10:00, 11:30 ORAZ 19:00 The Holy Ghost Church; 33 Westbourne Road, LUTON, LU4 8JD; msze niedzielne: niedziela 19.00 - ZNIESIONA DO ODWOŁANIA St. Augustine’s Church; Langcliffe Drive, Heelands, MILTON KEYNES, MK13 7LA; msze niedzielne: niedziela 14.00 OD 19 WRZEŚNIA SOBOTA 19:00 NIEDZIELA 14:00

Enfield

Duszpasterz: ks. prob. Maciej Michałek – 07470804568; enfield@pcmew.org; parafiaenfield.org; Holy Family Chapel; 52 London Road, Enfield, EN2 6EN; msze niedzielne: sobota 18.00 i niedziela 9.00 St Monica’s Church; 1 Stonard Road, Palmers Green, London, N13 4DJ; msze niedzielne: niedziela 15.30

London – Forest Gate

Duszpasterz: ks.prob. Cezary Kraczkowski SChr. - (020) 8599 1445; parafiailford.co.uk;

informator GOODMAYES; High Road, Goodmayes, Ilford, IG3 8SH; msze niedzielne: 13.00 Immaculate Conception and St Joseph Church; 204 High Street, Waltham Cross, EN8 7DP; msze niedzielne: sobota 20.00, niedziela 10.00 Most Holy Redeemer; Petersfield Avenue, Harold Hill, ROMFORD, RM3 9PB; msze niedzielne: 15.30 UPTON PARK; 555 GREEN STREET, E13 9BF, UPTON PARK; msze niedzielne: 18.00

Gloucester

Duszpasterz: ks. prob. Dariusz Mazur - (01452) 523839; gloucester@pcmew.org St. Thomas More Catholic Centre; Princess Elizabeth Way, Cheltenham, GL51 7RA; msze niedzielne: 9.30 St Peter’s Church; London Road, Gloucester, GL1 3EX; msze niedzielne: sobota 19.30, niedziela: 12.30 Sacred Heart of Jesus and Mary Church; Moorend Road, Charlton Kings, Cheltenham, GL53 9AU; msze niedzielne: 16.15

Great Missenden

Duszpasterz: ks. prob. Roman Werner SChr. - (01494) 868248; tchr.org/amersham Immaculate Heart of Mary Church; 23 High Street, Great Missenden, HP16 9AA; msze niedzielne: 12.20 (oprócz 1. niedzieli m-ca) St Aidan’s Church; Finch Lane, Little Chalfont, HP6 5LF; msze niedzielne: 9.00 Holy Rood Church; Exchange Road, Watford, WD18 0PJ; msze niedzielne: 14.15 St. Columba Church; 432 Berkhamstead Road, CHESHAM, HP5 3HQ; msze niedzielne: 1. niedziela m-ca godz. 12.00

High Wycombe

Duszpasterz: ks. prob. Andrzej Neblik - (01494) 462994; parafiahighwycombe.org.uk Our Lady of Lourdes Church; 69 Camborne Avenue, Aylesbury, HP21 7UE; msze niedzielne: 8.30 Polski Dom; High Wycombe, HP13 7JF; msze niedzielne: 12.00, 18.00

Huddersfield

Duszpasterze: ks. prob. Józef Wacławik CHS - (01484) 420474; ks. kapelan Jan Wojczyński SChr. (01484) 531452; huddersfield@ pcmew.org Kościół Polski pw. MB Częstochowskiej, Królowej Polski; 88 Fitzwilliam Street, Huddersfield, HD1 5BB; msze niedzielne: niedziela: 11.15, 15.30, środa: 19.00, sobota: 12.00

Hull

Duszpasterz: ks. prob. Mariusz Gutowski SChr. - (01482) 341472; parafia.hull.pl St Wilfrid’s Church; 200 The Boulevard, Hull, HU3 3EL; msze niedzielne: 17.00

St Vincent’s Church; Queens Road, Hull, HU5 2QP; msze niedzielne: sobota 18.30 St Peter’s Church; Castle Road, Scarborough, YO11 1TH; msze niedzielne: 9.30 St George’s Church; Peel Street, York, YO1 9PZ; msze niedzielne: 13.30

Ilford Park

Duszpasterz: ks. prob. Marcin Wysocki - (01626) 332043; parafiawdevon.ucoz.net Kaplica pw. Chrystusa Króla i MB Ostrobramskiej Church; Ilford Park Polish Home, Stover, Newton Abbot, TQ12 6QH; msze niedzielne: 10.30 - we Mszy św. uczestniczą tylko rezydenci domu Ilford Park Polish Home The Sacred Heart Church; The Sacred Heart Church; 25 South Street, Exeter, EX1 1EB; msze niedzielne: 13.15 Assumption of Our Lady Church; 76 Abbey Road, Torquay, TQ2 5NJ; msze niedzielne: 18.30 St Joseph Church; 1 Stavordale Rd, WEYMOUTH, DT4 0AB; msze niedzielne: 15.00 (spowiedź od 14:30)

Ipswich

Duszpasterz: ks. prob. Paweł Nawłoka - 07486 880441; 82 Wellesley Road; IPSWICH, IP4 1PH; parafiaipswich.pl St Mary’s Church; 322 Woodbridge Road, Ipswich IP4 4BD; msze niedzielne: sobota 18.00, niedziela 12.00 Our Lady Queen of Peace Church; The Avenue, Braintree, CM7 3HY; msze niedzielne: niedziela 16.30 St Edmund’s Church; 21 Westgate Street, Bury St Edmunds, IP33 1QG; msze niedzielne: 2. i 4. sobota m-ca godz. 16.00 St James the Less Church; 51 Priory Street, Colchester, CO1 2QB; msze niedzielne: niedziela 14.00

Jersey

Duszpasterz: ks. prob. Jacek Małecki - 07797 778 786 St Mary’s and St Peter’s Church; Wellington Road, St Helier, JE2 4RJ; msze niedzielne: 9.00 St Thomas Church; 17 Val Plaisant, St Helier, JE2 4TA; msze niedzielne: 19.30

Kidderminster

Duszpasterz: ks. prob. Marek Ogorzały SChr. - (01562) 745914; kidderminster@pcmew.org; parafiakidderminster.org.uk Kościół Polski pw.MB Ostrobramskiej; 50 Pitt Street, Kidderminster, DY10 2UN; msze niedzielne: sobota 18.00, niedziela 10.00, 18.00 St George Church; 1 Sansome Place, Worcester, WR1 1UG; msze niedzielne: niedziela 14.00

Lancaster

Duszpasterz: ks. prob.

Ryszard Sadecki SChr. - (01524)

39820; lancaster@pcmew.org; kosciolwlancaster.org.uk Kościół Polski pw. MB Królowej Polski; Nelson Street, Lancaster, LA1 1PT; msze niedzielne: sobota 18.30, niedziela 9.30 Our Lady and St Joseph Church; The Rectory, Warwick Square, CARLISLE, CA1 1LB; msze niedzielne: 13.00 St Patrick’s Church; St John’s Road, MORECAMBE, LA3 1EX; msze niedzielne: niedziela 18.30 St Catherine’s Church; Drovers Lane, PENRITH, CA11 9EL; msze niedzielne: 1. niedziela m-ca 15.30 - ZAWIESZONO DO ODWOŁANIA Our Lady of Windermere Church; Lake Road, WINDERMERE, LA23 2EQ; msze niedzielne: sobota 16.00

Laxton Hall

Duszpasterze: ks. kapelan Andrzej Budzyński - (01780) 444242; ks. rezydent Jan Szponar Kaplica Polska pw.

Niepokalanej Maryi, Matki Kościoła; Laxton Hall, Laxton, Corby, NN17 3AU; msze niedzielne: 12.00

Leeds

Duszpasterz: ks. prob. Jan Zaręba - (0113) 262 3220; parafialeeds.com Kościół Polski pw. MB Częstochowskiej i św.

Stanisława Kostki; Newton Hill Road, Leeds, LS7 4JE; msze niedzielne: sobota 18.30, niedziela 9.30, 11.00, 19.00 St Roberts Church; Robert Street, Harrogate, HG1 1HP; msze niedzielne: 1. i 3. niedziela miesiąca 16.30 St Joseph’s Church; Back Street, Pontefract, WF8 1NL; msze niedzielne: 2. niedziela m-ca 16.15

Leicester

Duszpasterz: ks. prob.

Tadeusz Kordys - (0116) 221 7006; leicester@pcmew.org; leicesterpolonia.co.uk Kościół polski pw. Nawrócenia św. Pawła; Wakerley Road, Leicester, LE5 4WD; msze niedzielne: sobota 18.00, niedziela 8.45, 11.15, 17.00

Letchworth

Duszpasterz: Ks. Prob. Cezary Komosiński – 07519059276; letchworth@pcmew.org; parafialetchworth-albert.co.uk St Hugh of Lincoln Church; 84 Pixmore Way, Letchworth, SG6 3TP; msze niedzielne: 13.00 SS Alban’s and Stephens Church; 14 Beaconsfield Road, ST ALBANS, AL1 3RB; msze niedzielne: 2. i 4. niedziela m-ca 16.00 St Mary Church; 26 Salisbury Square, HATFIELD, AL9 5JD; msze niedzielne: 18.00 Our Lady Queen of all Creation; St Albans Road, Hemel Hempstead, HP3 8PG; msze niedzielne: 1. i 3. niedziela m-ca 16.00

St Hilda Church; 9 Breakspear, Stevenage, SG2 9SQ; msze niedzielne: sobota godz. 17.00

London – Balham

Duszpasterze: ks. prob.

Władysław Wyszowadzki - (020) 8672 5070; ks. Aleksander Dasik (020) 8767 0358; ks. senior Teodor Bartnik; balham@pcmew. org; parafia-balham.co.uk Kościół Polski pw. Chrystusa Króla; 232-234 Balham High Road, London, SW17 7AW; msze niedzielne: 9.30, 10.45, 12.00, 18.00 Kaplica polska osiedla św.

Antoniego; 47-49 Foxbourne Road, London, SW17 7AW; msze niedzielne: 8.30

London – Croydon

Duszpasterze: ks. prob. Jerzy Mikrut - (020) 8653 8701; ks.

Bartosz Kasprzyszak; croydon@ pcmew.org; parafia-croydon.co.uk Kościół polski pw. Jezusa Miłosiernego; 6-8 Oliver Grove, London, SE25 6EJ; msze niedzielne: sobota 18.30, niedziela 8.30, 10.00, 18.00 Holy Innocents Church; 192 Selhurst Road, London, SE25 6XX; msze niedzielne: 12.00

London – Devonia

Duszpasterze: ks. prob. Bogdan Kołodziej - 08444874288; ks.

Tomasz Mężyk; devonia@pcmew. org; parafia-devonia.org.uk Kościół Polski pw. MB Częstochowskiej i św.

Kazimierza; 2 Devonia Road, Islington, LONDON, N1 8JJ; msze niedzielne: sobota 18.00, niedziela 9.00, 11.00, 12.30 - ZAWIESZONA DO ODWOŁANIA, 15.00, 19.00

London – Ealing

Duszpasterze: ks. prob. Michał Kozak MIC - (020) 8567 1746; ks. Wiktor Gumienny MIC (020) 8567 1746; ks. senior Jerzy Januszkiewicz - (020) 8621 5260; ks. Klaudiusz Rokicki MIC - (020) 8567 1746; ks. Piotr Szyperski MIC - (020) 8567 1746; ealing. office@gmail.com; parafiaealing. co.uk Kościół polski pw. NMP Matki Kościoła; 2 Windsor Road, LONDON, W5 5PD; msze niedzielne: sobota 19.00, 20.30 (Windsor Hall) MSZA NA WINDSOR DLA NEOKATECHUMENATU ZAWIESZONA DO ODWOŁANIA, niedziela 8.30, 10.00, 11.30, 13.00, 14.30, 17.15, 19.00, 20.30 Uwaga! Kościół otwierany jest 15 minut przed Mszą Świętą i zamykany bezpośrednio po mszy do dezynfekcji.

Kaplica domu polskiego, Kolbe House; 18 Hanger Lane, LONDON, W5 3HH; msze niedzielne: sobota 16.30 ZAWIESZONE DO ODWOŁANIA Divine Mercy Apostolate; 1 Courtfield Gardens, LONDON, W13 0EY; msze niedzielne: 10.00 ZAWIESZONE DO ODWOŁANIA Kaplica Sióstr Imienia Jezus; 57 Mount Park Road, LONDON,

~ 75

W5 2RU; msze niedzielne: sobota - 17.00 ZAWIESZONE DO ODWOŁANIA

London – HighgateFinchley

Duszpasterz: ks. prob.

Marek Gałuszka - (020) 8371 0189; highgate@pcmew.org; finchleyparish.co.uk St Joseph’s Retreat Church; Highgate Hill, LONDON, N19 5NE; msze niedzielne: 13.30 St Mary Magdalene Church; 6 Athenaeum Road, London, N20 9AE; msze niedzielne: 16:00 St Philip the Apostle Church; Gravel Hill, Finchley, LONDON, N3 3RJ; msze niedzielne: 18.30

London – Hammersmith

Duszpasterze: ks. prob. Marek Reczek - (020) 8743 8848; ks. asyst. Zygmunt Zapaśnik 0208 743 88 48; hammersmith@ pcmew.org; bobola.church Kościół Polski pw. św.

Andrzeja Boboli; 1 Leysfield Road, LONDON, W12 9JF; msze niedzielne: sobota 18.00, niedziela 8.30, 10.00, 12.00, 18.00 Our Lady Queen of the Apostles Church; 15 The Green, HESTON, TW5 0RL; msze niedzielne: 15.00 - ZAWIESZONE DO ODWOŁANIA

London – Lewisham

Duszpasterz: ks. prob. Dawid Jasiński - (+44) 07448583386; lewisham@pcmew.org St. William of York; 4 Brockley Park, Forst Hill, London, SE 23 1PS; msze niedzielne: sobota 19.30 Kaplica Domu Polskiego pw. św.

Jana Bosko; 8A Waldram Park Road, Forest Hill, LONDON, SE23 2PN; msze niedzielne: 9.00 Our Lady Help of Christians; 127 Mottingham Rd, London, SE9 4ST; msze niedzielne: godz. 13.00

London – South Kensington

Duszpasterz: ks. prob. Bartosz Rajewski - 07449 801 752; chaplaincy@pcmew.org; parafiakensington.uk Little Brompton Oratory; Brompton Road, London, SW7 2RP; msze niedzielne: Z uwagi na pandemię COVID-19, Little Brompton Oratory pozostaje zamknięte od odwołania.

Msze św. celebrowane są w następujących miejscach: Niedziela, godzina 12.00 - St. Patrick Church, 167 West Hendon Broadway, NW9 7EB (Msze św. także w poniedziałki i środy o godz. 19.00 - wcześniej od godz. 18.00 - adoracja); Niedziela, godzina 18.00 (od 4 października 2020 r. - godzina 14.00) - Maria Assumpta Chapel, 23 Kensington Square, W8 5HN.

London – Putney

Duszpasterze: ks. prob. Andrzej Zuziak SChr. - 020 8788 3933; ks.

Leszek Rygiewicz SChr.; putney@ pcmew.org; parafiaputney.co.uk

76 ~ informator Kościół Polski pw. św. Jana Ewangelisty; St John’s Avenue, LONDON, SW15 6AJ; msze niedzielne: sobota 18.00, niedziela 8.30, 10.00, 11.30, 13.00, 18.00 Christ the King Church; The Crescent, Wimbledon Park, LONDON, SW19 8AJ; msze niedzielne: 12.45 - ZAWIESZONE DO ODWOŁANIA

London – Willesden Green

Duszpasterze: o. prob. Adam Tomaszewski SJ - (020) 8452 4304; o. Leszek Szuta SJ; o. Adam Baczewski SJ; willesden.green@ pcmew.org; polishjesuits.co.uk St. Francis of Assisi Church; Cullingworth Rd, LONDON, NW10 1NR; msze niedzielne: sob.19.00, niedz. 9.00, 10.30, 12.00, 19.00 Kaplica domu polskiego pw.

MB Miłosierdzia; 182 Walm Lane, LONDON, NW2 3AX; msze niedzielne: 10.30, 12.00

Manchester

Duszpasterze: ks. prob. Karol Rogasik SChr. - (0161) 226 1588; ks. Wojciech Rożdżeński SChr. - (0161) 226 1588; ks. senior Edward Sopala SChr. - (0161) 226 1588; ks. senior Stanisław Leniart - (0161) 226 1588; parafiamanchester.pl Kościół Polski pw. Miłosierdzia Bożego; 196 Lloyd Street North, Manchester, M14 4QB; msze niedzielne: sobota 19.00, niedziela 8.00, 10.00, 12.00 oraz 19.00

Mansfield

Duszpasterz: ks. prob.

Kazimierz Bidziński - (01623) 626470; mansfield@pcmew.org; parafia-mansfield.co.uk/ Kościół Polski pw. Św. Barbary; Windmill Lane, MANSFIELD, NG18 2AL; msze niedzielne: sobota 18.30, niedziela 9.30, 11.15 St Joseph the Worker Church; 101 Winfield Avenue, WORKSOP, S81 0SF; msze niedzielne: 16.00

Melton Mowbray

Duszpasterz: ks. prob. Krzysztof Zalewski - (01664) 562101 Kościół Polski pw. MB Częstochowskiej; 82 Sandy Lane, Melton Mowbray, LE13 0AW; msze niedzielne: sob. 18.00, niedz. 11.00 Dom Polski; True Lovers Walk, Loughborough, LE11 3DB; msze niedzielne: 09.00

Godalming

Duszpasterz: ks. prob.

Tomasz Kocjan - 01483 497860; parafiamilford.org.uk St Edward the Confessor; Sutton Park, Sutton Green, GUILDFORD, GU4 7QN; msze niedzielne: Sobota o 18.00 St Joseph’s Church; Portsmouth Road, Milford, GU8 5DY; msze niedzielne: niedziela: 8.15; 18.00 St John the Evangelist Church; 3 Springfield Road, Horsham, RH12 2PJ; msze niedzielne: 13.00 St Tarcicius Church; 227 London Road, Camberley GU15 3EY; msze niedzielne: 2. niedz. m-ca: 11.00 13 maja 2022

Newcastle-upon-Tyne

Duszpasterz: ks. prob. Jan Świętek - (0191) 273 3575; newcastle@ pcmew.org; parafianewcastle. org.uk Kaplica Polska pw. MB Częstochowskiej; 2 Maple Terrace, Newcastle upon Tyne, NE4 7SF; msze niedzielne: 1 i 2 sobota m-ca godz. 18.00; 2, 3 i 4 niedziela m-ca godz. 09.00; wszystkie niedz.m-ca godz. 18.00 St Patrick Church; Victoria Road, CONSETT, DH8 5AX; msze niedzielne: 3 niedz. m-ca godz. 13.00 St Teresa Church; Harris Street, DARLINGTON, DL1 4NL; msze niedzielne: 1 niedziela m-ca godz.

08.45; 2 niedziela m-ca godz.

13.00; 4 sobota m-ca godz. 18.00 St Wilfrid Church; Sunderland Road, GATESHEAD, NE8 3QR; msze niedzielne: wszystkie niedziele m-ca godz. 11.00 The Sacred Heart Church; Linthorpe Road, MIDDLESBROUGH, TS5 6LD; msze niedzielne: 3 sobota m-ca godz.

18.00; ostatnia niedziela m-ca godz. 14.00

Northampton

Duszpasterz: ks. prob. Janusz Zbroniec - 07758 689059; parafianorthampton.pl Kościół Polski pw. św.

Stanisława i św. Wawrzyńca; Duke Street, Northampton, NN1 3BA; msze niedzielne: 9,00, 10.30, 19.00 St Augustine’s Church; 32 London Road, Daventry, NN11 4BZ; msze niedzielne: sobota przed 1. i 3. niedzielą m-ca 18.30 Our Lady of the Sacred Heart Church; 82 Knox Road, Wellingborough, NN8 1JA; msze niedzielne: sobota przed 2. i 4. niedziela m-ca 20.00, niedziela 12.30

Northolt

Duszpasterz: ks. prob. Witold Kapuściński - (020) 8993 0097; northolt@pcmew.org; parafiaojcapio.com St. Bernard Church; 17 Mandeville Road, NORTHOLT, UB5 5HE; msze niedzielne: 17.00 St Lawrence Church; 9 The Green, FELTHAM, TW13 4AF; msze niedzielne: 13.00 Holy Family Church; Vale Lane, London, W3 0DY; msze niedz.: 10.00

Northwich

Duszpasterz: ks. prob. Grzegorz Kozieński SChr. - (01606) 42877; liverpool.chrystusowcy.pl Kościół polski pw. MB Częstochowskiej; 107 London Road, Northwich, CW9 8AT; msze niedzielne: sobota 18.00, niedziela 10.00 St. Patrick Church; Park Place, Liverpool, L8 5UX; msze niedzielne: niedziela 13.00 St Stephen, First Martyr Church; 101 Sandy Ln, Warrington WA2 9HS; msze niedzielne: 15.30

Norwich

Duszpasterz: ks. prob.

Waldemar Haręza - (01603) 928622; norwich@pcmew.org St John the Baptist Church; St Giles’ Gate, Norwich, NR2 2PA; msze niedzielne: sobota 16.00 Methodist Church; 72 High Street, WATTON, IP25 6AH; msze niedzielne: Sobota 18.30 ZAWIESZONE DO ODWOŁANIA St Thomas of Canterbury Church; Brandon Road, IP27 0PT Brandon; msze niedzielne: niedziela 09.00 St. Williams Way - Churchfield Green Our Lady’s; Norwich NR7 0AH; msze niedzielne: 11.30

Nottingham

Duszpasterze: ks. prob.

Krzysztof Kawczyński - (0115) 960 4740; ks. Janusz Sroka – (0115) 962 37 13; nottingham@ pcmew.org; parafianottingham. org.uk Kościół Polski pw. MB Częstochowskiej; 2 Sherwood Rise, Nottingham, NG7 6JN; msze niedzielne: sobota 18.30, niedziela 9.30, 11.00, 12.30 i 18.30

Oxford

Duszpasterz: prob. ks. dr Edward Rusin - (01865) 510354, 07842901275; oxford@pcmew. org; parafiaoxford.co.uk Corpus Christi Church; Margaret Road, Oxford, OX3 8AJ; msze niedzielne: środa, 1. piątek m-ca godz. 19:00 i sobota - godz. 18:00 St. Anthony of Padua Church; 115 Headley Way, Oxford, OX3 7SS; msze niedzielne: 12.00 Our Lady & St. Edmund; 1 Radley Road, ABINGDON, OX14 3PL; msze niedzielne: 14.00 St John the Baptist Church; Alexandra Road, Andover, SP10 3AD; msze niedzielne: 2. i 4. niedziela m-ca 18.00 ZAWIESZONE DO ODWOŁANIA

Penrhos

Duszpasterze: ks. kapelan Ryszard Hanaczewski - (01758) 461310; ks. senior Władysław Marmol; penrhos@pcmew.org Kościół osiedla polskiego pw.

Our Lady and St Cynfil; Penrhos Home, Pwllheli, LL53 7HN; msze niedzielne: niedziela 9.30

Peterborough

Duszpasterze: ks. prob. Paweł Urbanek SChr. - (01733) 552726; ks. asyst. Arcenio Fialek SChr.; peterborough@pcmew.org; pmkpeterborough.pcmew.org Our Lady of Lourdes Church; Welland Road, Dogsthorpe, Peterborough, PE1 3SP; msze niedzielne: sobota 19.15, niedziela 10.45, 12.30, 19.15 Our Lady and St Charles Borromeo Church; 63 Queens Road, Wisbech, PE13 2PH; msze niedzielne: 15.30 (daty mszy: 01 i 15 listopada)

Preston

Duszpasterz: ks. prob. Paweł Szatlewski - (01772) 700231; smgpreston.org.uk St Maria Goretti Church; Gamull Lane, PRESTON, PR2 6SJ; msze niedzielne: sobota 17.30, niedziela 12.00; dodatkowa msza św.: niedziela 17.30 St Marie-on-the-Sands Church; 25 Seabank Road, Southport, PR9 0EJ; msze niedzielne: St Cuthbert’s Church; Lytham Road, South Shore, Blackpool, FY1 6BS; msze niedzielne: 15:30

Reading

Duszpasterze: ks. prob. Rafał Jarosławski - (0118) 375 7587; ks. senior Edward Stachurski - (0118) 375 7587; reading@pcmew.org; parafiawreading.net Kościół polski pw. Najśw. Serca Pana Jezusa; 61 Watlington Street, Reading, RG1 4RF; msze niedzielne: sobota 18.00, niedziela 9.00, 11.00, 18.00 The Holy Ghost Church; Sherborne Road, Basingstoke, RG21 5TD; msze niedzielne: 3 sobota m-ca 18.00

Rochdale

Duszpasterz: ks. prob. Wojciech Świątkowski SChr - 01706 345 950; rochdale@pcmew.org Kaplica Polska pw. MB Częstochowskiej; Polish Catholic Centre, Manchester Road, Rochdale, OL11 4LX; msze niedzielne: 10.00 St Patrick’s Church; 40 Union Street West, Oldham, OL8 1DL; msze niedzielne: 12.30

Rugby

Duszpasterz: ks. prob.

Władysław Liptak - (01788) 560478 St Marie’s Church; Dunchurch Road, Rugby, CV22 5EL; msze niedzielne: 12.30 Kapilca polska pw Miłosierdzia Bożego; 17 Lawford Road, Rugby, CV21 2EB; msze niedzielne: 18.00 St Joseph’s Church; Avon Dassett, SOUTHAM, CV47 2AR; msze niedzielne: 1. i 3. niedz. m-ca 15.15 St Joseph the Worker Church; Edmunds Road, BANBURY, OX16 0PP; msze niedzielne: 2. niedziela m-ca 15.15 St John the Evangelist Church; 25 South Bar Street, BANBURY, OX16 9AF; msze niedzielne: ostatnia niedziela m-ca 15.15 Kaplica polska pw. Chrystusa Ukrzyżowanego; Polish Catholic Centre, 54 High Street, Leamington Spa, CV31 1LW; msze niedzielne: sobota 17.30 ZAWIESZONA DO ODWOŁANIA, niedziela 10.15

Scunthorpe

Duszpasterz: ks. prob.

Włodzimierz Pająk SChr. - (01724) 855698 Holy Souls’ Church; Frodingham Road, Scunthorpe, DN15 7TA; msze niedzielne: 16.30 St Joseph and St Thomas of Canterbury Church; 143 Pasture

Road, Goole, DN14 6DP; msze niedzielne: 1. sobota m-ca 20.00 ZAWIESZONA DO ODWOŁANIA St. Mary on the Sea; Heneage Road, Grimsby, DN32 9DZ; msze niedzielne: 9.00 St Hugh’s Church; 34 Broadgate, Lincoln, LN2 5AQ; msze niedzielne: 12.15

Sheffield

Duszpasterz: ks. prob.

Leszek Seweryn - (0114) 263 1688; sheffield@pcmew.org; lpcmsheffield.com St Charles Borromeo Church; St Charles Street, Attercliffe, Smsze niedzielne: sobota 18.30, niedziela 09.00; 10.30; 12.00; 13.30 Church of the Holy Rood; George Street, Barnsley, S70 1AX; msze niedzielne: 16.00 - ZAWIESZONE DO ODWOŁANIA The Annunciation Church; 2 Spencer Street, Chesterfield, S40 4SD; msze niedzielne: 13.00 ZAWIESZONE DO ODWOŁANIA

Slough

Duszpasterz: ks. prob. Leszek Buba - 01753 533 861; (01753) 533861; slough@pcmew.org; parafiaslough.org Kościół polski pw. Miłosierdzia Bożego i Matki Bożej Królowej Polski; 48 Pitts Road, Slough, SL1 3XH; msze niedz.: sobota 18.00, niedziela 8.00, 10.00, 12.00, 18.00 St. Tarcisius Church; 227 London Road, Camberley, GU15 3EY; msze niedzielne: czwarta niedziela miesiąca o godz. 14.00

Southampton

Duszpasterz: ks. Mariusz Urbanowski SChr. - (023) 8178 6316; southampton@pcmew.org; southampton.chrystusowcy.pl St Edmund’s Church; The Avenue, Southampton, SO15 2EQ; msze niedzielne: msze niedzielne: sobota 17.30 i 19.00 Holy Cross Church; 53 Leigh Road, Eastleigh, SO50 2EQ; msze niedzielne: msze niedzielne: 8.30 Holy Family Church; 4 Redbridge Hill, Millbrook, Southampton, SO16 4PL; msze niedzielne: msze niedzielne: 17:30 i 19:00 St. Joseph’s Catholic Church; 48 Bugle St, Southampton, SO14 2AH; msze niedzielne: czwartek i piątek 19.00

Southend-on-Sea

Duszpasterz: ks. prob. Wojciech Mozdyniewicz - 07566 229 699; southend@pcmew.org The Most Holy Trinity; 71 Wickhay, Basildon, SS15 5AD; msze niedzielne: wszystkie niedziele za wyjątkiem 2. niedzieli m-ca 12.30 sobota przed 2. niedzielą m-ca 19.30 Our Lady Immaculate and Holy Name Church; 178 New London Road, Chelmsford, CM2 0AR; msze niedzielne: niedziela o 16.00 ZAWIESZONA DO ODWOŁANIA Sacred Heart Church; 418 South Church Road, Southend on Sea, SS1 2QB; msze niedzielne: 9.00 Our Lady Help of Christians and St Helen; 27 Milton Rd, Westcliff-

informator on-Sea, SS0 7JP; msze niedzielne: sobota godz. 17.30

Stoke-on-Trent

Duszpasterz: ks. prob.

Jacek Jabłoński - (01782) 411195; stoke@pcmew.org; parafiastokeontrent.pcmew.org Our Lady of Perpetual Succour Church; Masterson Street, Fenton, ST4 3QB; msze niedzielne: 11.00, 14.00 i 19.00 St Mary’s Church; Compton Road, Leek, ST13 5NH Msze niedzielne: sobota 16.30

Swansea

niedzielne: soboty o godz. 17:30 przed 2 i 4 niedzielą m-ca.

Our Lady of Peace Church; Waunt-lan-yr-afon Road, Llanelli, SA15 3AB; msze niedzielne: 12.00

Swindon

Duszpasterz: ks. prob.

Jarosław Kozak - (01793) 531257; swindon@pcmew.org; parafiaswindon.com Kościół katolicki p.w. św.

Jana Pawła II; Whitbourne Avenue, Swindon; SN3 2JX; msze niedzielne: sobota 18.00, niedziela 8.00, 09.30, 10.30, 12.30 St Peter’s Church; 7 St Peter’s Road, Cirencester, GL7 1RE; msze niedzielne: 1. sobota miesiąca 16.00 - ZAWIESZ. DO ODWŁ.

St George Church; Billet Street, Taunton, TA1 3NN; msze niedzielne: 12.00 St Joseph Church; 9 Binford Place, Bridgwater, TA6 3NJ; msze niedzielne: sobota 18.30 The Holy Ghost Church; 73 Higher Kingston, Yeovil, BA21 4AR; msze niedzielne: 16.30 Corpus Christi; Ellenborough Park, WESTON SUPER MARE BS23 1XW; msze niedzielne: 9.00

Telford – Stafford

St Austin’s Church; 82 Wolverhampton Road, STAFFORD, ST17 4AW; msze niedzielne: 12.30 St Patrick’s Church; King Street, Wellington, TELFORD, TF1 3AP; msze niedzielne: 17.00

Trowbridge

Duszpasterz: ks. prob. Zbigniew Zybała - (01225) 752930; trowbridge@pcmew.org Sala ośrodka Lokalnej PMK pw.

MB Częstochowskiej; 6 Waterworks Road, Trowbridge, BA14 0AL; msze niedzielne: 10.00, 19.00 St John the Evangelist Church; South Parade, Bath, BA2 4AF; msze niedzielne: 12.30 St Catharine’s Church; 4 Park Road, Frome, BA11 1EU; msze niedzielne: 1. sobota m-ca 18.00 St Osmund’s Church; 95 Exeter Street, Salisbury, SP1 2SF; msze niedzielne: 2. niedziela m-ca 16.00

~ 77

St Michael’s Church; 6 Park Road, SHEPTON MALLET, BA4 5BP; msze niedzielne: 1. sobota m-ca 16.00

West Bromwich

Duszpasterz: ks. prob. Ireneusz Maraszkiewicz - (0121) 532 4548; 18 Fitzguy Close, WEST BROMWICH, B70 6RU St Michael and the Holy Angels Church; 260 High Street, , B70 8AQ; msze niedz.e: 14.00 i 16.00 St. Thomas of Canterbury; Dartmouth Avenue, WALSALL, WS3 1SP; msze niedzielne: 12.00

Wolverhampton

Duszpasterz: ks. prob. Wiesław Garbacz - (01934) 629865; tauntonparafia.co.uk

Duszpasterze: ks. prob. Michał Łatuszyński - 07926 044 405; ks. senior Jan Główczyk 01785 748 891; stafford@pcmew.org; parafia-stafford.pcmew.org Our Lady of Pity; Meadow Farm Drive, Harlescott, Shrewsbury, SY1 4JY; msze niedzielne: 9.00 ZAWIESZONA DO ODWOŁANIA

Policja, straż pożarna, pogotowie - 112, 999 Informacja kolejowa 0845 748 4950

Osoby niesłyszące - wiadomość tekstowa pilna - 18000 NHS Helpline - 0800 22 44 88 Post Office 0845 722 3344

Informacja transportowa w Londynie - 020 7222 1234 Połączenia autobusowe 0870 6082 608

Informacja o numerach lokalnych i międzymiastowych - 192

Informacja o numerach międzynarodowych - 153

AMBASADA RP W LONDYNIE 47 Portland Place, Londyn W1B 1JH, tel. 0 207 2913 520, e-mail: london@msz.gov.pl

WYDZIAŁ KONSULARNY AMBASADY RP W LONDYNIE 10 Bouverie Street, City of London EC4Y 8AX, tel. 0 207 8228 900, e-mail: londyn.konsulat@msz.gov.pl

KONSULAT GENERALNY RP W MANCHESTERZE Manchester One, 51 Portland Street, Manchester M1 3LD, tel. 0 161 245 4130, e-mail: manchester@msz.gov.pl

KONSULAT GENERALNY RP W EDYNBURGU 2 Kinnear Road, Edynburg EH3 5PE, tel. 0 131 552 0301, e-mail: edinburgh@msz.gov.pl

KONSULAT GENERALNY RP W BELFAŚCIE 67 Malone Road, BT9 6SB , Belfast, tel. 0 28 96209500, e-mail: belfast.kg.sekretariat@ msz.gov.pl

Polska Misja Katolicka w Anglii

Związek Harcerstwa Polskiego w Wielkiej BrytaniiI

Polski Uniwersytet na Obczyźnie

Polish Heritage Society UK

Polish Psychologist Association

Fundacja Stowarzyszenie Kombatantów w Wielkiej Brytanii

Lewisham Polski Ośrodek Levisham

Polish Proffesionals in UK

Duszpasterz: ks. prob. Artur Strzępka 07549 325 521; swansea@pcmew.org Sacred Heart Church; School Road, Morriston, Swansea, SA6 6HZ; msze niedzielne: 14.00 Our Lady of Mount Carmel Church; Pontfaen Road, LAMPETER, SA48 7BS; msze

Taunton

Telefony alarmowe i infolinie

Duszpasterz: ks. prob. Tomasz Maziarz - 01902 422833; Presbytery; 74 Green Drive, wolverhampton@pcmew.org Kościół Polski pw. Trójcy Świętej; 265 Stafford Road, Wolverhampton, WV10 6DQ; msze niedzielne: sob. 18.00, niedz.a 9.30, 11.30, 18.00

Ambasada i konsulaty

Polskie instytucje i organizacje

2-4 Devonia Road, Islington, London, N1 8JJ, www: www. pcmew.org, tel. 020 7226 3439, ZJEDNOCZENIE POLSKIE W WIELKIEJ BRYTANII 240 King Street, Hammersmith W6 0RF London, www: www. zpwb.org.uk, tel. 0 208 741 16 06,

POSK (Polski Ośrodek Społeczno-Kulturalny)

238-246 King Street, London W6 0RF, www: www.posk.org, tel.

020 8741 1940

Polska Macierz Szkolna

238 King Street London, W6 0RF, www: www.polskamacierz.org/ en/, tel. 020 8742 6431

Fundacja Veritas

63 Jeddo Road, London W12 9EE, www: www.veritasfoundation. co.uk, tel. 020 3740 8350

23-31 Beavor Lane, London W6 9AR, www: www.zhpwb.org.uk, tel. 020 8748 8006

Instytut Polski i Muzeum im. gen. Sikorskiego 20 Prince’s Gate, London, SW7 1PT, www: www.pism.co.uk, tel.

020 7589 9249

Instytut Józefa Piłsudskiego w Londynie

238-246 King Street, London W6 0RF, www: www.pilsudski.org.uk, tel. 020 8748 6197

Biblioteka Polska - POSK 238-246 King Street, London W6 0RF, www: polishlibrarylondon. co.uk/biblioteka, tel. 020 8741 1940

238-246 King Street, London W6 0RF, www: www.puno.edu.pl, tel.

020 8846 9305

238-246 King Street, London W6 0RF, www: www.spk-wb.com, tel.

020 8741 1911,

Zjednoczenie Polek na Emigracji

238-246 King Street, London W6 0RF, e-mail: charity@ polishwomensba.org.uk, tel. 020 8563 1893

Polish YMCA London Association

20 Gunnersbury Ave, London W5 3QL, www: www. polskaymcalondon.com, tel. 020 8992 5699

Widecombe Lodge, 2, Brentham Lodge, London W5 1BJ, , www: www. polishheritage.co.uk 8 Waldram Park Road, London, SE23 2PN, www: www.osrodeklpc.com

Ognisko Polskie

55 Princes Gate, London, SW7 2PN, www: www.ogniskopolskie.org. uk, tel. 020 7589 4670

East European Resource Center 238-246 King Street, London W6 0RF, www: www.eerc.org.uk, tel. 020 8741 1288, Free Advice Line: 0800 121 4226

238-246 King Street, London W6 0RF, www: www.polishpsychologists. org 55 Exhibition Road London SW7 2PN, www: www.polishprofessionals. org.uk

Poles in Need UK CIC & Centrum Pomocy Familia 238-246 King Street, London W6 0RF, www: www.pinuk.online, tel. 07809904386

Haringey PEEC Centrum Rodzinne

Pretoria Road, Tottenham, N17 8DX, www: www.peec.org.uk, tel.

0208 365 9090, 07956574274

78 ~ informator Instytut Polski w Londynie

10 Bouverie Street, London EC4Y 8AX, www: www.polishculture.org.uk, tel. 020 7822 8990

Merton „PYZA” Stowarzyszenie na Rzecz Polskich Rodzin 66-72 High Street, SW19 2BY Colliers Wood, www: www.polishfamily.org.uk

Stockwell POLES CONNECT Project Partnership Lambeth,

157 South Lambeth Road, London, SW8 1XN, tel. 020 7793 7730, www: www.stockwell.org.uk

Oxford Oxford Polish Association

Bradgate Road, Bedford, MK40 3DE, www: www.pbic.org.uk, tel. 01234 328100

Birmingham Polish Millenium House

Bedford Ośrodek Integracji Polsko-Brytyjskiej

Luton POLONIA – Polish Community Group

www: www.poloniapcg.org.uk, tel. 07969254578

Blackbird Leys Road, Oxford, OX4 6HW, www: www.opaoxford.org, tel. 07585442696

Bordesley St, Birmingham B5 5PH, polishmillenniumhouse.org.uk, tel. 0121 643 3577

Birmingham – Polish Expats Association (Erdington)

Lotniska

Aberdeen Airport,

Dyce, Aberdeen AB21 7DU, tel. +44 (01224) 722 331, www.aberdeenairport.com

Belfast City Airport,

George Best Belfast City Airport, Belfast BT3 9JH, tel. +44 (0)28 9093 9093, www.belfastcityairport.com

Belfast International Airport, Belfast BT29 4AB, tel. +44 (0)28 9448 4848, www.belfastairport.com

Birmingham International Airport,

Airport Way, Birmingham, B26 3QJ, tel. +44 0870 733 5511, www.birminghamairport.co.uk

CF62 3BD, Wales, tel. +44 (01446) 711 111, www.tbicardiffairport.com

Coventry Airport,

Coventry Airport South, Siskin Parkway West, Coventry, CV3 4PB, tel. +44 (0)2476 308 600, coventryairport.co.uk

Edinburgh Airport,

Edinburgh EH12 9DN, tel. +44 (0)870 040 0007, www.edinburghairport.com

Glasgow Airport,

Glasgow, Paisley, Renfrewshire PA3 2SW, tel. +44 (0)141 887 1111, www.glasgowairport.com

Inverness Airport,

Vale of Glamorgan,

Inverness, Scotland, UK, IV2 7JB, tel. +44 (01667) 464 000, www.hial.co.uk

London Polska Macierz Szkolna

Aylesbury PSS w Aylesbury

Cardiff International Airport,

Leeds Bradford International Airport,

Aberdeen PS im. św. St. Kostki tel. 07784675058

PSS tel. 07932499848

Accrington PSS im. Pana Kleksa

tel. 012542 33382, 07842841679

Amersham PS im. św. Józefa

info@polskaszkolaamersham.co.uk 13 maja 2022

tel. 07876535548

Banbury PSS tel. 07841759790

Bath Integracyjna Szkoła Sobotnia im. Fryderyka Chopina tel. 07710816449

Bath PSS im. Jana Pawła II w Bath tel. 07449309894

Bedford Szkoła Polska im. JP II

Walsall Europeans Association Welfare INC Joseph Leckie Academy, Walstead Rd, Walsall, WS5 4PG, www: www.ewacic.com/pl, tel. 0787 525 8192

Southampton SOS Polonia

32 Queen’s Terrace, Southampton SO14 3BQ, www: www.sospolonia.net,

Middlesex UB3 5AP, tel. +44 0870 000 0123, www.heathrowairport.com

Leeds LS19 7TU, tel. +44 (0113) 250 9696, www.leedsbradfordairport.co.uk

London Luton Airport,

Liverpool L24 1YD, England, tel. +44 0870 129 8484, 0906 108 8484, www.liverpoolairport.com

London Stansted Airport,

Liverpool John Lennon Airport,

London City Airport,

London City Airport Ltd, Royal Docks, London E16 2PX, tel. +44 (0)20 7646 0088, www.londoncityairport.com

London Gatwick Airport,

Navigation House, Airport Way, Luton, Bedfordshire LU2 9LY, tel. +44 (0)1582 405 100, www.london-luton.co.uk

Enterprise House, Bassingbourne Road, Essex CM24 1QW, tel. +44 (0)870 000 0303, www.stanstedairport.com

Manchester Airport,

West Sussex, RH6 0NP, tel. +44 0870 000 2468, www.gatwickairport.com

Manchester Airport Plc, Manchester M90 1QX, tel. +44 (0)161 489 3000, www.manchesterairport.co.uk

234 Bath Road, Hayes,

Woolsington, Newcastle-Upon-Tyne,

London Heathrow Airport,

Szkoły sobotnie

238 King Street, London, W6 0RF, Tel. 020 874 264 31 (od poniedziałku do piątku w godz.

10.00-17.00, w środy do 19.00)

109 High St, Birmingham B23 6SA, www: www.polishexpats.org.uk, tel. 0121 382 2568

tel. 07525218426 szkola.polska.bedford@gmail.com

Bedford PSS przy Stowarzyszeniu Kultury i Języka Polskiego tel. 07935643005 Birmingham PSS im. M. Kopernika tel. 07849450483

Blackburn PSS im. A. Mickiewicza tel. 07513037683

Blackpool PS Przedmiotów Ojczystych tel. 07926258084

Newcastle Airport,

Boston PSS tel. 07851864621

Bournemouth PS Nauczania Przedmiotów Ojczystych tel. 07854814412, 01202801208

Bracknell PSS im. Chopina tel. 07837486598

Bradford PSS tel. 07581114643

Brighton / Hove PSS im. gen. Sikorskiego tel. 07926769798

tel. 02380 233722

Liverpool Meyerside Polish Community

1st Floor, 5 Covent Garden, Liverpool L2 8UD, www: www.merseysidepolonia. com

Nottingham Signpost to Polish Succes Tennyson, Unit B, Forest Road West, NG7 4EP Nottingham, www: www.empp.co.uk, tel. 0115 978 1396

tel. +44 0870 122 1488, www.newcastleairport.com

Norwich International Airport, Amsterdam Way, Norwich, NR6 6JA, tel. +44 (01603) 411 923, www.norwichairport.co.uk

Nottingham East Midlands Airport,

Castle Donington, Derby DE74 2SA, tel. +44 (01332) 852 852, www.eastmidlandsairport.com

Southampton International Airport,

Wide Lane, Southampton, Hampshire, SO18 2NL, tel. +44 0870 040 0009, www.southamptonairport.com

Brighton / Hove PSS im. Jana Brzechwy tel. 07470203363

Bristol Integracyjna Sz. Sobotnia im. gen. Wł. Andersa tel. 07806612529, 07541244281

Bristol PSS im. Jana Pawla II

tel. 01179602269, 07756797798

Burnley PSS tel. 07837845007

Cambridge PSS im. Dąbrówki tel. 01223358219

informator Canterbury PSS tel.07878957519

Cardiff PSS tel. 07704445465, Carlisle PSS tel. 07729670242

Chatham (Medway) PS w Kent im. Juliana Tuwima tel. 07847221866 Chelthenam PSS tel. 07776331002

Corby PSS tel. 07704628444 Coventry PSS tel. 01455230560

Craigavon PSS tel. 07549619661

Crawley PSS tel. 07725908836 Derby PS Przedmiotów tel. 07581172361

Derry Polish Abroad Saturday School info@polishabroad.co.uk Ely Polska Społeczna Szkoła tel. 07523460097

Exeter PSS tel. 07947647731

Fife PS im. Jana Pawła II tel. 07724544543

Glasgow PSS tel. 07545538935

Gloucester PSS tel. 07800842430 Gravesend PSS tel. 01322402482

Grays PSS Przedmiotów Ojczystych im. Wisławy Szymborskiej tel. 07511551832

Grimsby PSS tel. 07736940301

Harlow PS Przedmiotów Ojczystych im. J. Tuwima tel. 07851387655, 07552010903,

Hastings / St Leonards-on-Sea PSS Uzupełniająca im.

Jana Brzechwy tel. 07917795512

High Wycombe PS Przedmiotów Ojczystych tel. 07903189252

High Wycombe PS im. św. Bernarda tel. 01628525753

Hitchin PSS im. M. Skłodowskiej tel. 01462632933

Huddersfield Szkoła Ojczysta im. A. Mickiewicza tel. 07939117590 Hull PSS St. Mary’s College

tel. 07775698031, 01482803514

PSS im. I.Sendlerowej tel. 07526144246

Huntingdon PSS tel. 07856514222

Inverness Szkoła im. św. Jana Pawła II tel. 01463223223,

Jersey PS Przedmiotów Ojczystych tel. 07700348183 Kettering PSS im. Jana Brzechwy tel. 07894012194

Kidderminster PSS tel. 01562823568

Lancaster PS Nauczania Przedmiotów Ojczystych im. Jana Pawła II tel. 07851221762 Leamington Spa PS im. M. Konopnickiej tel. 01926730181

Leeds PS Parafialna pw. św.

Stanisława Kostki

tel. 01132677298, 07957972086,

Leicester PS im. Jana Pawła II

jp2polskaszkola@gmail.com

Leicester PSS Edu Owls

tel. 07516340933, 07738096644

Lincoln PSS tel. 07840484006

Liverpool PS Przedmiotów Ojczystych im. Jana Pawła II tel. 07792110391 London Brockley / Lewisham PSS tel. 01689602752 London Chiswick PSS im. M. Reja

London Croydon / Crystal Palace Szkoła Przedmiotów Ojczystych tel. 07922400138

London Devonia Szkoła im. Matki Boskiej Częstochowskiej tel. 07513528338

London Ealing PSS Przedmiotów Ojczystych im. Tadeusza Kościuszki tel. 07970107691 London Enfield PSS im. A. Mickiewicza tel. 07988680162

London Erith Szkoła im. św. Franciszka tel. 07882572259, 07809433738

London Forest Gate / Ilford PS Przedmiotów Ojczystych im. Królowej Jadwigi tel. 07940747540 London Fulham PS Przedmiotów Ojczystych im. Henryka Sienkiewicza tel. 07868607736 London Hanwell Akademia Języka Polskiego tel. 07872949395

London Hanwell PS Przedmiotów Ojczystych im. Heleny Modrzejewskiej tel. 07849831135

London Highgate PSS im. Prymasa S. Wyszyńskiego tel. 07720968503 London Leyton PS Przedmiotów Ojczystych im. Adama Mickiewicza tel. 07963722810 London New Malden PSS Przedmiotów Ojczystych tel. 07923608863 London Newham PS im. JP II tel. 07521357317

London Northolt PSS im. J. Kochanowskiego tel. 07734581134

London Putney/Wimbledon tel. 07973301638

London South Croydon PSS im. F. Chopina tel. 07427547020

tel. 07756969708

London Streatham PSS tel. 07734458583,

tel. 02086734177

tel. 07555120012

London Clapham / Balham PSS im. T. Arciszewskiego

London Sutton Polska Sobotnia Szkoła im. Dywizjonu 303

London Walthamstow PSS im. Świętej Rodziny tel. 07414668585

London Willesden Green PSS im. M.Konopnickiej tel. 07787116414

Luton PS im. M.Kolbe tel. 07759045102 Manchester PS Ojczysta tel. 07434161991 Manchester PS Przedmiotów Ojczystych im. św. S. Kostki tel. 07934663173 Mansfield PSS tel. 07962802386

Medway PSS tel. 07856548679

Milford PSS im. T. Czuchnickiego tel. 07940269631

Motherwell Szkoła Języka Polskiego i Kultury tel. 01698230225, Newcastle Upon Tyne PSS tel. 07907067346,

Northampton PSS im. Bł. Franciszki Siedliskiej tel. 07912562338

~ 79

Reading PSS im. Mikołaja Kopernika tel. 07505758121 Redditch PSS tel. 07454392577

Scunthorpe Polska Akademia tel. 07718904123

Scunthorpe PSS im. Maksymiliana Kolbego tel. 07722769455

Sheffield PS przy LPCM tel. 07934115799 Skegness PSS tel. 07526947641

Slough PS im. H. Sienkiewicza tel. 01628636313

Southampton PSS tel. 07766478011

Southend-on-Sea PSS tel. 07516986094

Spalding PSS tel. 01175960966,

St Albans PSS im. Jana Pawła II tel. 07863136316

Swansea PSS pss.swansea@googlemail.com

Northampton Szkoła Polska Języka i Kultury Ojczystej

Swindon Katolicka PSS im. Marii Konopnickiej tel. 07724833452

Northwich PS tel. 07988693128

tel. 07999647444

tel. 07713430251

Nottingham PSS im. J. Kantego tel. 07450354854

Nottingham PS Przedmiotów Ojczystych im. św.

Kazimierza tel. 07960364303 Oxford PSS Przedmiotów Ojczystych tel. 07507122244 Peterborough PSS im. Mikołaja Kopernika tel. 07951513924 Plymouth PSS tel. 07565638821

Portsmouth PSS im. Powstańców Listopadowych tel. 07986476216

Preston PSS im. Jana Pawła II tel. 07707818402

Taunton PSS im. Jana Brzechwy

Telford PSS w Telford tel. 07955209897 Walsall PSS tel. 01922721071

Warrington PS Przedmiotów Ojczystych Polonia tel. 07779838672

Watford PSS kontakt@polskaszkolawatford.org,

Wellingborough PSS tel. 07585662020 Wolverhampton PSS tel. 07540049147

Worcester PSS im. Jana Pawła II tel. 07445458848

Worksop PSS tel. 07549392889 Wrexham PSS tel. 07522881978

miesięczny

HOROSKOP

80 ~ horoskop

Byk

Baran 21.03 - 19.04 Drogi Baranie, czerwiec 2022 roku da Ci szansę przede wszystkim na poprawę w sferze materialnej. Aby jednak tak się stało, powinieneś mieć plan i zachować zdrowy rozsądek. Pozostajesz obecnie pod troskliwą i łaskawą opieką Jowisza. Dzięki temu otworzą się przed Tobą nowe możliwości w rozwoju osobistym. Jeśli tylko zechcesz, uda Ci się powściągnąć wrodzoną niecierpliwość i – ku radości nie tylko swojej – dokończyć projekty, na których skupisz uwagę. Jeśli jesteś samotnym Baranem, możesz liczyć na nową, wartościową znajomość. Jeśli zaś pozostajesz w stałym związku, prawdopodobnie staniesz się spiritus movens ożywienia namiętności i serdeczności. Możliwe także, że zdecydowanie wzrośnie Twoja siła wewnętrzna, zadbasz o kondycję fizyczną i samopoczucie. Możliwe, że odkryjesz w sobie nowe talenty. Warto wykorzystać sprzyjający czas do 18 czerwca. Później aura kosmiczna może postawić Cię wobec przejściowych trudności.

I CHING radzi: Człowiek szlachetny prowadzi swój świat, zachowując wiarę, pogodę ducha i otwarty umysł.

Bliźnięta

20.04 - 22.05

23.05 - 21.06

Drogi Byku, czerwiec 2022 roku sprawi, że w centrum zainteresowania znajdą się przede wszystkim relacje z innymi.

Możliwe, że ożywią się Twoje relacje z dawno niewidzianymi znajomymi, spędzisz czas na wspólnych biesiadach lub wyjazdach w większym gronie osób. Zachowaj otwartość umysłu, nie zamykaj się na to, co inne. Może się bowiem okazać, że wśród tej różnorodności charakterów odnajdziesz prawdziwego przyjaciela. Czerwiec da Ci także szansę na ożywienie ciepłych kontaktów z osobami bliskimi Twojemu sercu. Prawdopodobnie podejmiesz także wysiłki, by zweryfikować swój stosunek do świata. Możesz śmiało wcielać w życie plany, a nawet krok po kroku spełniać marzenia. Jeśli coś nie udaje się mimo Twoich starań, pora zmienić sposób postępowania lub zrezygnować. W sprawach finansowych nie szarżuj. Po 20 czerwca możesz zaplanować dłuższy wypoczynek w towarzystwie tych, których kochasz. Dzięki temu zregenerujesz siły i z werwą rozpoczniesz kolejne projekty.

Drogi Bliźniaku, czerwiec 2022 roku to dla Ciebie czas nowych początków. Otworzą się przed Tobą szanse w następujących dziedzinach: uczuć, kariery, nauki oraz kontaktów międzyludzkich. Możliwe, że dokonasz weryfikacji swoich dotychczasowych kontaktów towarzyskich oraz rodzinnych. Mogą pojawić się dawno nie widziani znajomi. Prawdopodobnie ostatecznie zamkniesz niektóre sprawy zawodowe, ponieważ dojdziesz do wniosku, że nie ma sensu poświęcać im się dłużej. Zachowaj jednak czujność, by nie przegapić ciekawych ofert pracy lub możliwości awansu. Możesz wykorzystać sprzyjający czas, by podnieść kwalifikacje zawodowe, zdać egzaminy, z sukcesem zakończyć trudne negocjacje. Czas będzie także sprzyjać przemyślanym i gruntownie przygotowanym inwestycjom. Jeśli interesujesz się ezoteryką, to możesz doświadczyć głębokiego wglądu w naturę spraw dotąd przed Tobą ukrytych. Wzrosną też Twoja intuicja, poczucie wewnętrznej harmonii oraz siły fizyczne. Do 22 czerwca masz idealny czas na krótki urlop.

I CHING radzi: Człowiek szlachetny starannie rozważa swoje sprawy, by każda znalazła właściwe miejsce.

8 października 2021

I CHING radzi: Jeśli wyruszasz w podróż, przygotuj się na wszystko..

horoskop

~ 81

Rak 22.06 - 22.07 Drogi Raku, czerwiec 2022 roku przede wszystkim postawi przed Tobą wyzwania w osobistej sferze życia. Pozostaniesz w sferze wpływów większej wrażliwości na swoje potrzeby duchowe i emocjonalne. Masz ogromną szansę odzyskać poczucie wewnętrznej harmonii i nadać swoim sprawom osobistym nowy kurs. Oznacza to jednak konieczność przyjęcia postawy bezkompromisowej asertywności i konfrontacji z bliskimi Ci osobami. Nie będzie więc łatwo, nie będzie miło, ale post factum poczujesz się silniejszy i gotowy na nowe wyzwania. Czas konfrontacji możesz przetrwać, pozostając wierny sobie i zarazem łagodnie życzliwy wobec otaczającego Cię świata. Możliwe, że podejmiesz decyzję o zmianie miejsca do życia, powiększeniu rodziny, zmianie pracy itp.. Masz też optymalny czas na zmianę niszczących Cię nawyków żywieniowych, rezygnację z używek, detoks.

W prawach finansowych trzeba zachować umiar i ostrożność. Każde podjęte teraz ryzyko zemści się, niestety.

I CHING radzi: Człowiek szlachetny działa wówczas, gdy zrozumie znaki czasu.

Lew

Panna

23.07 - 23.08

24.08 - 22.09

Drogi Lwie, czerwiec 2022 to dla Ciebie czas szansy na rozwój w społecznej i uczuciowej sferze życia. Z jednej strony będziesz bardziej wrażliwy na potrzeby innych. Masz szansę naprawić relacje, które od dawna nie spełniają Twoich oczekiwań; możliwe pojednanie z kimś ważnym z Twojej przeszłości.

Prawdopodobnie poznasz też kogoś, kto ma szansę na dłużej zagościć w Twoim życiu. Z drugiej jednak strony wzmocni się Twoja asertywność i zdecydowanie, by to inni dostosowywali się do Ciebie. Możliwe, że podejmiesz wysiłki, by zmienić otoczenie, miejsce zamieszkania czy styl bycia. Otaczająca Cię aura energetyczna pomoże Ci zregenerować siły duchowe i fizyczne. Poza tym czerwcowa aura kosmiczna sprzyjać Ci będzie we wszystkim, co wymaga skupienia, wnikliwości i metodycznego podejścia. Zatem możesz z powodzeniem analizować różnorodne kwestie oraz wdrażać poprawki, zdecydowanie odcinając się od przeszłości. Szczególnie warto poświęcić czas na rozwój duchowy oraz rozwijanie naturalnych talentów.

Droga Panno, czerwiec 2022 roku może skłonić Cię do głębokiej refleksji nad przeszłością. Dzięki niej masz ogromną szansę, by odciąć się od balastu przeszłości i otworzyć na nowe. Uważaj, by nie ulec pokusie powrotów do tego, co było; mogą się bowiem nagle pojawić w Twoim życiu dawno niewidziani znajomi. „Nie można wejść dwa razy do tej samej rzeki”, wszystko się nieustannie zmienia... Najprawdopodobniej podejmiesz także radykalne decyzje, które pozwolą Ci zerwać więzi międzyludzkie blokujące Twój rozwój osobisty oraz społeczny. Z drugiej strony masz realne szanse na sukcesy podczas egzaminów, awans zawodowy oraz nową pracę, która spełni Twoje oczekiwania. Warto także teraz zadbać o zdrowie i kondycję fizyczną, by zregenerować siły. Czerwiec sprzyja także Twoim celom w dziedzinie zmiany stylu życia.

Nowa dieta, zdrowszy jadłospis, kształtowanie zdrowych nawyków zmienią jakość Twojego życia zgodnie z Twoimi oczekiwaniami.

I CHING radzi: I CHING radzi: Trzeba bardzo rozważnie odróżniać przyjaciół od wrogów. Po- Człowiek szlachetny usuwa zbędne ornamenty, by prawda obdobnie z wadami i zaletami – rozważnie korzystać z jednych i jawiała się w pełnej prostoty formie. drugich.

82 ~ horoskop

Waga 23.09 - 22.10 Droga Wago, czerwcowa aura kosmiczna 2022 roku to optymalny czas, by udać się na urlop. Odpoczynek w sferze fizycznej i duchowej pomoże Ci nabrać dystansu do aktualnej rzeczywistości i dokonać zmian zgodnych z Twoimi oczekiwaniami. Czerwiec najprawdopodobniej okaże się miesiącem konfrontacji Twoich oczekiwań z dotychczasowymi osiągnięciami. Bilans nie wypadnie po Twojej myśli. To z kolei powinno stać się zachętą do podjęcia wysiłków przemiany wewnętrznej. To nie świat i inni, lecz Ty jesteś swoim największym wrogiem. Zrozumienie i akceptacja tej prawdy otworzą przed Tobą nowe możliwości w każdej dziedzinie życia. To przyniesie Ci satysfakcję mimo początkowych trudności czy oporów wewnętrznych. Możliwe, że, korzystając ze sprzyjającej aury kosmicznej, zmienisz pracę lub rozpoczniesz projekty zawodowe wymagające podróży i dodatkowych kwalifikacji. Postaraj się też z troską podejść do zdrowia, nie lekceważ najsłabszych nawet przejawów słabości i nie poddawaj się im wewnętrznie.

I CHING radzi: Aby uniknąć trudności, człowiek szlachetny umyka w świat swoich cnót wewnętrznych, nie pozwalając, by honorowano go niezasłużenie.

Skorpion

Strzelec

23.10 - 21.11

22.11 - 21.12

Drogi Skorpionie, czerwcowa aura energetyczna 2022 roku to czas nowych początków w każdej sferze życia. Zanim tak się stanie, trzeba zatrzymać się, krytycznie spojrzeć na siebie i swoje dokonania. Dlatego przez większość czerwcowego czasu może Ci towarzyszyć uczucie znużenia, frustracji i potrzeba ucieczki od rutyny codzienności. Postaraj się znaleźć czas tylko dla siebie, a nie uciekać od tego, co Cię dręczy w głębi duszy. Po przezwyciężeniu wewnętrznych trudności, zmianie nastawienia masz szansę na ekscytujące projekty zawodowe, powodzenie w nauce oraz szczęście w relacjach z bliskimi.

Masz także ogromne szanse na nowe, ciekawe znajomości. Od Ciebie zależy, czy i jak je wykorzystasz. Niektóre z tych znajomości mogą zaowocować przyjaźnią na całe życie. Nie ulegaj wrodzonej skłonności do stawiania wszystkiego na jedną kartę, bo tym razem ryzyko przyniesie katastrofę, które skutki mogą Cię dręczyć przez kolejne miesiące. Czerwiec to czas regeneracji sił i rozwoju w sferze duchowej, a nie hazardowego podejścia do życia.

Drogi Strzelcze, czerwiec 2022 roku może okazać się bardziej łaskawy od ostatnich kilku miesięcy. Dzięki bardziej harmonijnej dla Ciebie aurze kosmicznej możesz na nowo określić swoje cele osobiste i zawodowe oraz śmiało przystąpić do ich realizacji. Masz wiele okazji, by teraz zregenerować siły duchowe i fizyczne, na nowo zbudować poczucie wewnętrznej harmonii. Najprawdopodobniej w centrum Twoich zainteresowań znajdą się sprawy osobiste i pozycja społeczna. Możliwe, że dzięki bardziej harmonijnej aurze energetycznej znajdziesz rozwiązania dla spraw, które od pewnego czasu nie przynosiły satysfakcji. Możesz znaleźć pracę, postarać się o awans, czy choćby zmienić swoje podejście na bardziej satysfakcjonujące. Oszczędzaj jednak siły, dbaj o siebie, bo osłabienie i stres łatwo przyciągają chorobę. Początek lata przyniesie także ożywienie w kontaktach towarzyskich. Możliwe też, że nowe znajomości przyczynią się do rozwoju Twojej kariery. Krótka podróż czy weekendowa wycieczka poprawią Ci nastrój.

I CHING radzi: Błędy można naprawić stosunkowo łatwo, gdy podejmuje się pracę rozumianą jako służbę na rzecz innych ludzi.

8 października 2021

I CHING radzi: Wycofanie się w świat wewnętrznych cnót z czasem pozwala odnieść sukces.

horoskop

~ 83

Koziorożec 22.12 - 19.01 Drogi Koziorożcu, czerwiec 2022 roku to optymalny czas na spokojny urlop w towarzystwie oddanych przyjaciół lub osoby bliskiej Twojemu sercu. Poza tym to może być skomplikowany miesiąc dla wielu Twoich spraw. Plusem okaże się zmiana perspektywy, weryfikacja dotychczasowych osiągnięć. Minus to cały szereg frustrujących okoliczności i konkretnych zdarzeń, które pojawią się na Twojej drodze. W czerwcu nie możesz po prostu pozwolić, by wszystko toczyło się swoim biegiem, bo przyniesie to niepowetowane straty. Koniecznie zachowuj czujność, sprawdzaj wszystko dwa razy, a w razie konfrontacji lepiej dyplomatycznie ustąp, zanim spróbujesz ponownie. Znajdź także czas, by zregenerować siły i po prostu cieszyć się bliskością tych, których kochasz. Możliwe, że rozpoczniesz nowy etap zawodowy lub rozpoczniesz kursy podnoszące kwalifikacje. Masz także zielone światło w sprawach duchowych i w miłości. Jeśli jesteś samotnym Koziorożcem, to może pojawić się intrygująca osoba, która na dłużej pozostanie w Twoim życiu,mimo że początkowo nie będzie to łatwe i oczywiste...

I CHING radzi: Człowiek szlachetny waży słowa i zachowuje ostrożność w działaniu.

Ryby

Wodnik

19.02 - 20.03

20.01 - 18.02 Drogi Wodniku, czerwiec 2022 roku to czas regeneracji sił i odpoczynku w sferze duchowej i fizycznej. Od Ciebie zależy, co z nimi zrobisz. Na pewno warto teraz rozpoczynać te projekty, na których Ci zależy. Do 20 czerwca masz zielone światło w tych sprawach, na których skupisz całą uwagę. Jeden warunek: nie popełniaj, drogi Wodniku, starych błędów, nie upieraj się, że wiesz lepiej, jeśli coś nie działa. Czerwcowa aura kosmiczna sprawi, że poświęcisz wiele czasu, by uporządkować życiowe priorytety na najbliższe miesiące. Możliwe, że podejmiesz decyzje, które zmienią Twoją sytuację finansową oraz społeczną. Bardziej harmonijna dla Ciebie energetyka czerwcowa wyzwoli Twoje twórcze siły i chęć czynu. Dzięki temu możesz wnikliwiej rozważyć przyczyny dotychczasowych niepowodzeń i podjąć działania naprawcze. Postaraj się jednak nie robić niczego na siłę. Słuchaj intuicji, ale i licz się z opiniami tych, na których Ci zależy. Ogólnie bowiem czerwiec to czas testu, na ile jesteś gotów, by zostawić przeszłość za sobą i ruszyć w nieznane.

I CHING radzi: Człowiek szlachetny w każdej chwili powinien być gotów do samodzielnej oceny skutków swoich działań.

Droga Rybo, czerwcowa aura 2022 roku może okazać się dość skomplikowana. Przede wszystkim nastaw się na weryfikację dotychczasowych osiągnięć. Jeśli dobrze wykorzystałaś poprzednie miesiące, teraz będziesz zbierać owoce i możesz nieco poleniuchować. Jeśli jednak zmarnowałaś, droga Rybo, czas korzystny do zmian, to czekają Cię frustrujące chwile w osobistej i zawodowej sferze życia. Może się bowiem okazać, że staniesz oko w oko ze wszystkimi nagromadzonymi przez ostatnie tygodnie problemami. Osoby z Twojego otoczenia także mogą domagać od Ciebie większego zaangażowania i zarazem okazywać Ci znacznie mniej życzliwości niż dotychczas. Czerwiec to także czas sprzyjający, by udać się na krótki urlop czy weekendowe wypady z rodziną i przyjaciółmi. Postaraj się więcej czasu spędzać, aktywnie wypoczywając, wzmacniając ciało fizyczne – „w zdrowym ciele – zdrowy duch”. Zdrowszy jadłospis i więcej snu pomogą Ci radzić sobie z życiowymi wyzwaniami. Jeśli zostały jeszcze jakieś niezałatwione sprawy z przeszłości, to jak najszybciej się z nimi uporaj lub je po prostu odetnij.

I CHING radzi: Człowiek szlachetny rozumie, że niewielkie cierpienie nawraca na drogę cnoty.

Horoskop przygotowała Akia na podstawie astrologii, tarota i wyroczni I CHING https://www.wrozbyonline.pl/ekspert/1057/Akia