Własny Dom 2016/01 by Grabek Media

w tym numerze

drzwi zewnętrzne i wewnętrzne s. 46

odkurzacz centralny wygoda i zdrowie s. 38

dom energooszczędny i pasywny s. 28

cena 7,99 zł (w tym 8% Vat)

[151] 1/2016

budowa i modernizacja

aranżacja poddasza porady architekta s. 104

exclusive! s. 6

sypialnie wzorcowe realizacje, idealne aranżacje

temat miesiąca s. 56

automatyka w domu z praktyki: piękny ogród zimowy s. 90 i przegląd kotła gazowego s. 85

kronika budowy etap 29 ogród z tyłu domu – skarpa, ogrodzenie, oświetlenie s. 80

index 353752 ISSN 1509-3042

Twój ulubiony miesięcznik dostępny także w wersjach

1 2016

raport z rynku

elektronicznych! drzwi zewnętrzne i wewnętrzne s. 46

odkurzacz centralny wygoda i zdrowie s. 38 cena 7,99 zł (w tym 8% Vat)

[151] 1/2016

ELEKTRONICZNEJ!

Dostępne są zarówno wydania pojedyncze, jak i prenumerata, a każde wydanie jest przechowywane w Twojej własnej bibliotece.

budowa i modernizacja temat miesiąca: automatyka w domu • Sypialnie • Drzwi • Dom energooSzczęDny • poDDaSze

MAGAZYN ROWEROWY

TAKŻE W WERSJI ELEKTRONICZNEJ!

Możesz go czytać, kiedy i gdzie zechcesz na komputerach z systemem Windows, na iPadach oraz na urządzeniach z systemem Android.

www.wlasnydom.pl

TWÓJ ULUBIONY MIESIĘCZNIK DOSTĘPNY TAKŻE W WERSJI

dom energooszczędny i pasywny s. 28

Po ściągnięciu połączenie internetowe nie jest konieczne.

Aby kupić Magazyn Rowerowy, wejdź na www.e-kiosk.pl/magazyn_rowerowy

aranżacja poddasza porady architekta s. 104

exclusive! s. 6

sypialnie wzorcowe realizacje, idealne aranżacje

QR CODE

temat miesiąca s. 46

Wygenerowano na www.qr-online.pl

automatyka w domu z praktyki: piękny ogród zimowy s. 90 i przegląd kotła gazowego s. 85

Pojedynczy numer już od 7,90 zł!

kronika budowy etap 29 ogród z tyłu domu – skarpa, ogrodzenie, oświetlenie s. 80

index 353752 ISSN 1509-3042

„Własny Dom” również elektroniczny! Możesz go czytać kiedy i gdzie zechcesz w wersjach na komputery z systemem Windows oraz na iPada. Dostępne są zarówno pojedyncze wydania, jak i prenumerata, a każde wydanie przechowywane jest w Twojej własnej bibliotece. Po ściągnięciu połączenie internetowe nie jest konieczne. Aby kupić „Własny Dom” wejdź na Pojedynczy numer już od

4,90 zł

www.e-kiosk.pl/wlasny_dom

od redakcji zastępca redaktor naczelnej Marek Misiak marek.misiak@wlasnydom.pl

Świąteczny jubileusz

Wydanie na iPada

fot. archiwum rodzinne

odczas wykonywania praktycznie każdego zawodu przychodzą chwile, gdy mocniej czuje się sen tego, co się robi. W zawodzie dziennikarza taki moment to ten, gdy czytelnik wskazuje, czego w tekście brakowało – innymi słowy: dostarcza informacji zwrotnej. Świadczy to bowiem o tym, że nasze teksty bywają czytane naprawdę uważnie. Wtedy jako dziennikarze widzimy, że nasz miesięcznik może dostarczyć odbiorcy potrzebnej mu wiedzy zebranej w jednym materiale lub pomóc rozwiązać konkretny problem. Ten konkretny czytelnik odniósł się do Dylematów z numeru 11/2015, w którym porównano zalety i ograniczenia kotłów jednoi dwufunkcyjnych – i wskazał, że w tekście nie poruszono ważnej kwestii, jaką jest fakt, że wymienniki przepływowe kotłów dwufunkcyjnych są bardziej narażone na zarastanie kamieniem kotłowym, co z czasem powoduje spadek wydajności urządzenia. Informacja ta dość rzadko jest umieszczana przez producentów kotłów w instrukcjach dla użytkownika. Jeśli jako dziennikarze mamy faktycznie służyć naszym odbiorcom, musimy słuchać tego rodzaju sugestii – nawet długoletnie doświadczenie dziennikarza branżowego nie zastąpi doświadczenia użytkownika.

Ponieważ za oknami zima – raz śnieżna, raz nie – pozostajemy we Własnym Domu przy tematach związanych z obroną przed nią. Kwestię zarządzania energią cieplną szerzej omawiamy w Focusie – Dom energooszczędny i pasywny (s. 28), a utrzymania urządzeń grzewczych w idealnym stanie – w materiale poświęconym przeglądowi kotła gazowego (s. 85). W Focusie – Drzwi zewnętrzne i wewnętrzne (s. 46) wskazujemy zaś, jak dobrać szczelną stolarkę drzwiową. Gdy schronimy się w naszym tanio ogrzanym domu, cieszmy się jego pięknem – i to już od rana. W aż 22-stronicowych Inspiracjach (s. 6) pokazujemy, jak urządzić piękną i komfortową sypialnię – zarówno tradycyjną, jak i nowoczesną. Prywatną strefą domu może być też użytkowe poddasze (s. 104) lub ogród zimowy o rozmiarach salonu (s. 90). Aby zaś utrzymanie porządku w tych pięknych wnętrzach nie było męczące, radzimy, jak zamontować odkurzacz centralny (s. 38). Duża część redakcji mimo niesprzyjającej aury dojeżdża do pracy na rowerach. Również poza domem zima nam niestraszna, a we Własnym Domu – w ogóle.

W tym numerze są z nami:

s. 64 i 103

Pani agnieszka Pitrus z firmy satel radzi, jak zabezpieczyć strefę wejściową i jak automatyka domowa pomoże nam w zimie

s. 96

arch. joanna nowak wskazuje, jak zaprojektować dom, w którym poddasze będzie pełnoprawną i funkcjonalną przestrzenią mieszkalną

s. 110

red. katarzyna wojewoda-leśniewicz z portalu Bankier.pl pisze o programie dopłat do budowy domów energooszczędnych

1/2016 Własny Dom

spis treści 24

stro ny!

Nowości Na ryNku

Materiały i technologie wprowadzone na rynek

iNspiracje

Sypialnie To pomieszczenie w domu stanowi nasz najprywatniejszy (może poza łazienką) azyl, gdzie nie zapraszamy gości – tu nie pracujemy, ale wypoczywamy, śpimy, czytamy, oglądamy filmy. To miejsce może zatem najmocniej wyrażać nasze upodobania estetyczne i nasz charakter – może być radosne lub stonowane, staroświeckie lub ultranowoczesne, bogato umeblowane i udekorowane lub minimalistyczne

fot. SNG Home

Focus

temat miesiąca

28 Dom energooszczędny i pasywny Celem postawienia takiego domu nie jest spełnianie standardów jako sztuka dla sztuki, ale obniżenie kosztów eksploatacji oraz dbałość o dobro naszych dzieci – zasoby naturalne Ziemi kurczą się i w ten sposób możemy dołożyć swoją cegiełkę do ich ochrony

38 Odkurzacz centralny

56 Automatyka w domu

Rodzaje systemów sterowania. Korzyści dla inwestora. Czym są systemy zintegrowane. Automatyzacja ogrzewania. Automatyczna regulacja pracy kotła. Indywidualne ustawienie temperatury pomieszczeń. Monitoring i system alarmowy. Rodzaje czujek. Rodzaje central alarmowych. Jak działają bariery podczerwieni. Sygnalizatory optyczno-akustyczne. Powiadomienia GSM i systemy bezprzewodowe. Automatyzacja oświetlenia. Czujki ruchu i programatory czasowe. Wydajne zarządzanie energią w domu. Automatyka w ogrodzie – zraszacze. Sterowanie zdalne a sterowanie mobilne. Automatyzacja w strefie wejściowej. Sterowanie bramą wjazdową i furtką. Wideodomofony. Domofony analogowe i cyfrowe

Ta nowoczesna instalacja uczyni sprzątanie nawet dużego domu szybszym i łatwiejszym. Możliwe jest zamontowanie jej również w istniejącym już budynku

46 Drzwi zewnętrzne i wewnętrzne Ich dobór opiera się na odmiennych zasadach, spełniają bowiem zupełnie różne funkcje. Wspólny jest tylko dobór estetyczny – źle dobrane drzwi mogą zarówno zepsuć piękną elewację, jak i przytłoczyć wnętrze, w ścianie którego się znajdują

kroNika budowy etap 29

80 Ogród z tyłu domu Piękna strefa wypoczynku na posesji to kilkadziesiąt wywrotek wywiezionej i przywiezionej ziemi, budowa skarpy, wysianie trawy, budowa ścieżki i nowego ogrodzenia oraz instalacja oświetlenia

Z praktyki

85 Jak pani Justyna przeprowadziła gwarancyjny przegląd kotła Gazowy kocioł kondensacyjny może być niezawodnym urządzeniem o długiej żywotności – pod warunkiem, że będziemy dbać o jego regularną konserwację

90 Dlaczego w domu pana Tomasza powstał duży ogród zimowy

fot. Fakro

Efektowne pomieszczenie o sporej (37 m2) kubaturze jest całoroczne dzięki szczelnej stolarce i wydajnemu ogrzewaniu

architektura

104 Wygodne poddasze Wiele domów jednorodzinnych w Polsce to budynki parterowe z poddaszem użytkowym. To ostatnie – mimo skosów – może być pełnowartościową przestrzenią mieszkalną. Arch. Joanna Nowak wyjaśnia, o czym pamiętać podczas jego projektowania i aranżacji

wokół domu

96 Ogrodzenia, bramy wjazdowe i furtki Większość inwestorów woli w ten czy inny sposób odgrodzić się od ulicy – warto zrobić to ogrodzeniem dopasowanym stylistycznie do domu i otoczenia

FiNaNse

110 Zmiany w dopłatach do budowy domów energooszczędnych Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej wobec słabego zainteresowania programem dopłat do budowy domów energooszczędnych i pasywnych zdecydował się nieco uprościć procedury

Wiesz na czym stoisz Izolacja akustyczna Tubolit AR Fonowave firmy Armacell może znacznie poprawić komfort w naszym domu. Otuliny z rodziny Tubolit AR Fonowave zostały stworzone specjalnie z myślą o zapewnieniu bariery akustycznej pomiędzy rurą a konstrukcją budynku. Dzięki specjalnie wyprofilowanej powierzchni wewnętrznej, która minimalizuje kontakt z rurą, oraz grubości 9 mm, hałas generowany przez instalację odpływową czy kanalizacyjną może być zredukowany o 9 lub nawet 11 dB(A). Potwierdzają to badania przeprowadzone przez Instytut Fizyki Budowlanej w Stuttgarcie. Niewątpliwą zaletą otuliny jest też jej wyjątkowa elastyczność. Została ona wykonana ze spienionego polietylenu, dzięki czemu jej instalacja jest bardzo prosta, nawet w przypadku bardziej skomplikowanych systemów. Dodatkowo jej zewnętrzna powierzchnia została wzmocniona poprzez osłonę wykonaną z folii poliolefinowej. Taka konstrukcja pozwala uchronić delikatny materiał otuliny przed uszkodzeniami mechanicznymi, na jakie może być ona narażona zarówno podczas montażu, jak i późniejszej eksploatacji. www.armacell.com

Odpowiedni kontakt z podłożem Środek ulepszający i gruntujący Uni-Kontakt HD marki Arsanit został stworzony specjalnie dla podłoży o dużej chłonności. Jest to idealne rozwiązanie dla takich powierzchni, jak tynki gipsowe czy cementowo-wapienne, i warstw wyrównawczych (np. zapraw samopoziomujących). Istotą jego działania jest regulowanie procesu chłonności oraz zwiększenie wiązania i przyczepności. Dzięki temu kolejne nakładane warstwy wyrobów wysychają równomiernie, nie są narażone na odparzenie i osiągają przewidziane parametry wytrzymałościowe. Skład produktu bazuje na mieszaninie dyspersji polimerowych i domieszkach modyfikujących. Po wyschnięciu tworzy żółtą, paroprzepuszczalną powłokę. Jest wyrobem gotowym do użycia, można go stosować zarówno wewnątrz, jak i na zewnątrz budynków. Średnie zużycie: 0,1-0,3 kg/m2 (w zależności od chłonności podłoża). Czas wysychania: min. 4 h. Cena brutto: 91,32 zł/opak. 15 kg www.arsanit.pl

Pomoc przy naprawach dekarskich Dzięki uszczelniaczowi-klejowi X-POLYMER Dach firmy Den Braven naprawy dachowe nie muszą wiązać się z dużymi kosztami i wzywaniem fachowców. Produkt ten, powstały na bazie HD POLIMERU, sprawdzi się przy montażu i uszczelnianiu obróbek blacharskich, masztów, świetlików czy kołnierzy okien dachowych, a także przy łączeniu dachówek i blachodachówek. Jest elastyczny i odporny na mróz czy wysoką temperaturę (wytrzymałość termiczna produktu po utwardzeniu wynosi od –40°C do +90°C) oraz na grzyby i pleśnie. Wykazuje maksymalną przyczepność do większości podłoży budowlanych – gładkich i porowatych, chłonnych i niechłonnych, w pionie i poziomie. Jest także niekorozyjny w stosunku do metali – może być stosowany do blach powlekanych, miedzi, aluminium, cynku i tytan-cynku. Cechuje go wysoka odporność mechaniczna, w tym na drgania, wibracje oraz pracę materiałów budowlanych. Oferowany w kolorach brązowym i szarym, po utwardzeniu może zostać pomalowany farbami emulsyjnymi. Dostępny w wygodnym kartuszu o pojemności 290 ml. www.denbraven.pl

Białe ściany nie tylko na zimę

Śnieżnobiała farba akrylowa Bolix Sonata Acryl White o matowym połysku przeznaczona jest do malowania ścian i sufitów wewnątrz pomieszczeń mieszkalnych. To połączenie 1. klasy krycia z szerokim zastosowaniem. Rozwiązanie sprawdza się na tynkach cementowych, cementowo-wapiennych i gipsowych, płytach gipsowo-kartonowych oraz podłożach betonowych. Można ją także z powodzeniem wykorzystać do pokrywania małych elementów z kamienia, cegły, drewna (i drewnopochodnych). Charakteryzuje się ekonomicznym zużyciem (do 12 m2 wymalowanej powierzchni z 1 l farby), jest odporna na szorowanie na mokro i nie zawiera rozpuszczalników organicznych. Czas schnięcia powierzchniowego: min. 2 h. Warunki stosowania: temperatura podłoża i otoczenia 5-25°C, Wilgotność względna powietrza do 80%. Cena brutto: 104,92 zł/opak. 10 l www.bolix.pl 11/2015 Własny Dom

nowe na rynku

Zawsze znajdzie się miejsce Najnowszy system kanałów wentylacyjnych Uniflexplus+ 52 FLAT firmy Comair zmieści się nawet pod ogrzewaniem podłogowym, ponieważ extra płaskie kanały i skrzynki rodzielcze mają jedynie 52 mm wysokości. Gama rozwiązań Uniflexplus+ obejmująca obecnie okrągłe kanały wentylacyjne o średnicach od 50 do 90 mm została rozszerzona o kanał o owalnym kształcie, który może zostać ułożony w warstwie termoizolacji o wysokości jedynie ok. 50 mm. Niewielką wysokość 52 mm mają także specjalnie opracowane elementy rozdzielające i łączące co czyni Uniflexplus+ 52 FLAT najbardziej płaskim systemem wentylacyjnym dostępnym na rynku. Wydajność kanałów wentylacyjnych Uniflexplus+ 52 FLAT wynosi 45 m3/h, co pozwala zapewnić komfortową i cichą wentylację. Wszystkie elementy Uniflexplus+ wykonane są z antybakteryjnych i antystatycznych tworzyw sztucznych, posiadają atest higieniczny, a unikalne rozwiązania gwarantują całkowitą szczelność potwierdzoną certyfikatem EN12237 i EN1507. www.comair.pl, www.uniflexplus.pl

Koza w czterech wersjach

Do szklanych drzwi Zamek YDG313 marki Yale umożliwia dostęp do pomieszczenia na dwa sposoby: poprzez zbliżenie karty lub wprowadzenie kodu PIN. Cyfrowa klawiatura pojawia się na ekranie zamka dopiero po zbliżeniu dłoni, co daje ciekawy efekt wizualny. Z tyłu zamka znajduje się bezpieczne pokrętło – aby wydostać się z pomieszczenia, wystarczy równocześnie nacisnąć palcami znajdujące się na nim przyciski. YDG313 posiada także opcję alarmu wysokiej temperatury, który uruchamia sygnał dźwiękowy na wypadek zagrożenia pożarem. Ciekawą funkcją jest tzw. „fałszywy kod”, który pozwala uniknąć podejrzenia kodu przez osoby niepożądane za pomocą wprowadzenia dowolnej sekwencji przed i po prawdziwych cyfrach. Zamek wyróżnia oryginalne wzornictwo, nawiązujące do designu nowoczesnych smartfonów. Model YDG313 można zakupić z opcjonalnym zdalnym pilotem, który umożliwia sterowanie zamkiem z odległości 50 metrów. Cena: ok. 1 600 zł www.yalelock.pl

Nowe modele z serii Koza K5 firmy Kratki.pl wyróżniają się na tle innych pieców wolno stojących nie tylko nowoczesnym designem i opływowymi kształtami, ale również rodzajem materiału, z którego zostały wykonane. Mimo swoich niewielkich rozmiarów posiadają doskonałe parametry cieplne. Poszczególne modele różnią się od siebie wyglądem i funkcjonalnością. Koza K5/S to klasyczny piec wolno stojący z ulokowaną blisko podłogi komorą spalania. Model K5/S/N utrzymuje korpus pieca na stabilnej stalowej nodze – dzięki takiemu podwyższeniu ogień jest lepiej widoczny dla domowników. Inne modele z serii K5 – K5/S/N/W i K5/S/N/W/D – posiadają wygodną wnękę do przechowywania zapasu opału, przy czym w tym ostatnim urządzeniu komora na drewno znajduje się za drzwiczkami. Modele K5/S, K5/S/N/W i K5/S/N/W/D posiadają niewielkie nóżki, ukryte za żeliwną podstawą. Pozwalają one na wygodną regulację wysokości piecyka szczególnie tam, gdzie problemem jest nierówna podłoga. Wszystkie piece z linii Koza K5 mogą znaleźć zastosowanie zarówno w dużych, jak i niewielkich wnętrzach. Zakres ich mocy wynosi od 5 do 9 kW i przekłada się na wysoką skuteczność grzewczą (78%). Korpus pieca, komora spalania oraz płyta główna są wykonane ze stali przeznaczonej do pracy w wysokich temperaturach. www.kratki.pl Cena od: 1800 zł

Czysta forma surowego betonu Wszechstronność i uniwersalność betonu natchnęła projektantów firmy Libet do stworzenia kolekcji Monocolor. Linia ta łączy chłodny, minimalistyczny wygląd betonu z wyrazistymi odcieniami antracytu oraz pergaminowej bieli, dzięki czemu dobrze wpisuje się w nowoczesne aranżacje. Można w niej znaleźć szereg zróżnicowanych wyrobów: od niewielkich, geometrycznych kostek Pepito, poprzez ażurowe, inspirowane naturą elementy Cadena ECO, na wielkoformatowych płytach Innovatio kończąc. Siła kolekcji tkwi jednak nie tylko w bogatej gamie wzorów – jest ona także zasługą połączenia chłodnego, surowego w odbiorze betonu z wyrazistą, kontrastową kolorystyką (pergaminowa bieli i antracyt). Dzięki specjalnemu procesowi produkcji wyroby te są trwałe i odporne na warunki atmosferyczne, zmiany temperatur czy duże obciążenia. Dzięki systemowi ochrony nawierzchni ALS są zabezpieczone przed powstawaniem plam i wykwitów. www.libet.pl 4

Własny Dom 11/2015

Naturalny mech – Moc innowacji ekologiczna dekoracja na ściany Niewielkich rozmiarów wiertarko-wkrętarka

Panasonic

EY7441 to ergonomiczne urzą-

Oryginalny mech włoskiej marki Moss Trend to idealne roz-

dzenie dostępne w ofercie wyłączne-

wiązanie dla przestrzeni w nowoczesnym stylu. Ta ekologiczna

go dystrybutora narzędzi Panasonic w Polsce

dekoracja o szerokiej palecie kolorów, wzorów i wymiarów

– firmy LŁ (dawniej: Lange Łukaszuk). Doskonale

nada wnętrzu wyjątkowy charakter. Zbierany w Finlandii, swo-

sprawdzi się w rękach zarówno domowego majsterko-

je naturalne właściwości wzrostu zahamowuje podczas proce-

wicza, jak i wykwalifikowanego fachowca. Ma klasyczną

su stabilizacji. Mech, przechodząc w stan uśpienia przestaje

budowę w kształcie litery T i pistoletowy uchwyt, co czyni

rosnąć, nie wymaga zatem zabiegów pielęgnacyjnych oraz na-

pracę wygodniejszą i zapobiega przeciążeniu mięśni. Smukły

wadniania. Wyjątkowa charakterystyka Moss Trend pozwala

kształt i niewielka waga (1,75 kg wraz z baterią)

na zastosowanie mchu w pomieszczeniach o 50% wilgotności

ułatwi prowadzenie czynności remontowo-bu-

powietrza. Produkt odznacza się działaniem antyalergicznym

dowlanych w trudno dostępnych miejscach.

i antybakteryjnym, zapewniając całkowite bezpieczeństwo

Głównym atutem urządzenia jest wykorzysta-

użytkowania. Mech jest umieszczany na panelach z PVC, co

nie najnowocześniejszych rozwiązań technolo-

pozwala na prostą instalację poprzez bezpośrednie przykle-

gicznych. W skład funkcji zarządzanych elektro-

jenie lub przykręcenia profilu do ściany. Panele można z ła-

nicznie wchodzą: sterowanie obrotami i ich stabilizacja, ochrona silnika

twością ciąć i dostosowywać na miejscu montażu, uzyskując

przed przeciążeniem i wysoką temperaturą uzwojeń oraz baterii przed

żądany efekt. Wyłączny dytrybutor Moss Trend w Polsce:

rozładowaniem, przeładowaniem i za wysoką temperaturą ogniw.

www.banditdesign.pl

Cena netto: 1249 zł, Dystrybutor: LŁ, www.langelukaszuk.pl

Tapeta tłumiąca dźwięk SYSTEXX Active AcousTherm to nowy rodzaj tapet z włókna szklanego firmy Vitrulan, które nie tylko dobrze wygląda, ale przede wszystkim poprawia akustykę wnętrz i oszczędza energię. Nowe tapety z tkaniny szklanej odczuwalnie tłumią dźwięk dzięki zastosowaniu specjalnej warstwy z włókniny akustycznej na tylnej stronie tapety. Grubość tkaniny wynosi zaledwie 3 mm – niezależnie od tego, czy jest powlekana, czy nie. Jednocześnie dzięki zwartej strukturze tapety oraz zawartemu w niej powietrzu przyczynia się ona do oszczędzania energii, a dzięki swoim właściwościom ognioodpornym zapewnia bezpieczeństwo. Tapeta znacznie poprawia akustykę wnętrz nawet bez nakładania specjalnej farby akustycznej. Dzięki niewielkiej przewodności cieplnej w pomieszczeniu osiąga się ponadto przytulną atmosferę. Współczynnik oporu cieplnego wynosi 0,040 W/(m*K), co odpowiada charakterystyce wełny mineralnej. Dzięki temu powietrze w pomieszczeniach szybciej się ogrzewa, a ciepło znacznie wolniej uchodzi do murów. www.systexx.com

Prysznic bez przecieków

RadaDrain firmy Radaway to kompletny system odwodnienia, w skład którego wchodzi wbudowany odpływ liniowy z syfonem o wysokiej przepustowości i mata uszczelniająca. Ofertę uzupełniają ruszty w kilku wariantach wzorniczych. Dzięki specjalnie wyprofilowanej płycie ze spadkami skierowanymi w stronę odpływu, montaż brodzików podpłytkowych Radaway jest łatwy i szybki. Płytki przyklejane są bezpośrednio do brodzika, co eliminuje ryzyko błędu instalatora przy zachowaniu spadków. Nie musimy też czekać, aż wylewka betonowa wyschnie. Obok najnowszego wzornictwa i stuprocentowej szczelności, brodziki podpłytkowe z odpływem liniowym RadaDrain charakteryzuje specjalnie wyprofilowana bryła płyty. Dzięki temu możemy być pewni, że płytki będą ułożone estetycznie, a w czasie, gdy będziemy brać prysznic, woda nie wyleje się poza strefę kąpielową. Płyty prysznicowe Radaway występują w wielu kształtach i rozmiarach. W ofercie znajdziemy m.in. brodzik kwadratowy czy prostokątny z odpływem na krótszym boku. www.radaway.pl 11/2015 Własny Dom

exclusive

inspiracje

sypialnia Tekst: Marek Misiak

WĹ&#x201A;asny Dom 1/2016

exclusIve

Sypialnia to najbardziej prywatna część domu: goście właściwie tu nie bywają, nie jest zatem reprezentacyjna i możemy urządzić ją zgodnie z własnym gustem. Jednocześnie właśnie dlatego, że jest najbardziej prywatna, wymaga szczególnej staranności w aranżacji – to szczególnie tu musimy się dobrze czuć, tu musi być możliwość zrelaksowania się, to pomieszczenie musi wyrażać nas jako ludzi

1/2016 Własny Dom

fot. Homebook.pl/proj. Formativ, Kasia i Michał Dudko

Inspiracje

1 inspiracje

fot. Śnieżka

exclusive

fot. Śnieżka

Własny Dom 1/2016

KolorystyKa sprzyjająca wypoczynkowi – biel, ecru, ciemny brąz i zieleń. w przemyślany sposób dobrano nie tylko barwę ścian, podłogi i mebli, ale i pościeli

wyraziste, ale nie jaskrawe kolory w sypialni – sztuką jest dobranie ich tak, by ożywiały pomieszczenie, a jednocześnie nie były zbyt pobudzające. Mają zachęcać do wstania, ale nie oddziaływać na nas w stopniu uniemożliwiającym zaśnięcie

sypialnia połączona z garderobą oddzieloną od sypialni tylko przesuwnymi drzwiami – to nie tylko komfort, ale i luksus. Mamy bowiem do dyspozycji pomieszczenie, w którym możemy się przebrać i mamy wygodny dostęp do ubrań bez rozkładania ich na łóżku. po zasunięciu stylowe drzwi udają ścianę

Inspiracje

exclusIve

fot. Komandor

1/2016 WĹ&#x201A;asny Dom

fot. VOX

podłoga w sypialni musi umożliwiać chodzenie po niej boso – dlatego tak dobrze sprawdzają się tu różnego typu ciepłe w dotyku wykładziny dywanowe. awangardowa dekoracja ścian odwołuje się do pop-artowskiej stylistyki lat 60., podobnie jak meble

Własny Dom 1/2016

niskie i szerokie okna pod sufitem – przywodzące na myśl budownictwo w krajach arabskich – pozwalają wpuszczać do pomieszczenia na tyle dużo światła słonecznego, że po wschodzie słońca nie trzeba zapalać światła, a jednocześnie słońce nie razi w oczy

sypialnia w lofcie – stylistyka wnętrza zestrojona ze stylistyką miejsca. naga cegła na ścianach może być zarówno oryginalna, jak i wtórnie ułożona – liczy się efekt estetyczny. łóżko z prostych, giętych, metalowych rur i ascetyczna reszta wystroju dopełniają efekt

Inspiracje

exclusIve

fot. T. Augustyn

fot. Nowa Papiernia

1/2016 WĹ&#x201A;asny Dom

7 exclusive

inspiracje

WĹ&#x201A;asny Dom 1/2016

fot. T. Augustyn

Inspiracje

styl pałacowy to nie tylko odpowiednie umeblowanie, ale także kolorystyka ścian i oświetlenie. ważne są miękkie, ciepłe kolory i światło generujące wrażenie przytulności i miękkich konturów. prezentowane wnętrze to przykład równowagi – dodatki są efektowne, ale meble nieprzesadnie zdobne sypialnia pałacowa w stylu historyzującym – wyraźne nawiązanie do dawnych epok w wystroju wnętrz wymaga silnej obecności różnych odcieni brązu. Duży metraż pomieszczenia umożliwił zastosowanie łoża z baldachimem – nie przytłacza ono wnętrza (w wielu domach ogromne łóżko wstawione do niewielkiej sypialni tworzy w niej klaustrofobiczny klimat) nawiązania Do klasycyzmu lub stylu empire widuje się raczej w dużych rezydencjach o odpowiedniej stylistyce elewacji. w tym wnętrzu zwraca uwagę fakt, że bogactwo zdobień nie idzie w parze z bogactwem kolorów – powodowałoby to wrażenie przeładowania (np. gdyby w pomieszczeniu były jakiekolwiek złocenia). jednocześnie umiejętnie wprowadzono elementy bardziej współczesne – lampy nie są wzorowane wprost na tych sprzed 200 lat, ale pasują do wnętrza

fot. Magnat

exclusIve

fot. Kaczkan

1/2016 Własny Dom

fot. Homebook.pl/proj. emDESIGN home & decoration

sypialnia ze skosami

kosy na poddaszu użytkowym są najczęściej traktowane jako element wyraźnie ograniczający możliwości aranżacyjne. Na ten problem napotyka wielu inwestorów, gdyż dość często w domach parterowych z poddaszem użytkowym strefa prywatna – a zatem i sypialnia – lokalizowana jest właśnie na poddaszu. Jeśli jednak skosów nie da się wyeliminować, można je twórczo wykorzystać. Prezentowane tu przykłady pokazują, że nie ma sytuacji beznadziejnych.

Własny Dom 1/2016

skosy tylko w jednym rogu sypialni – nie da się ich całkowicie ukryć, ale można odwrócić od nich uwagę, malując całe pomieszczenie wyrazistymi kolorami i przyklejając na przeciwległej ścianie efektowną fototapetę

w tej sypialni ściana kolankowa jest na tyle wysoka, że wezgłowie łóżka mogło znaleźć się pod skosem, a i tak osobom w nim śpiącym nie grozi uderzenie głową o ścianę podczas wstawania. Wyeksponowano też belki stropu

fot. Tikkurila

Inspiracje

exclusIve

fot. Ł. Rajchert

1/2016 Własny Dom

12 inspiracje

fot. Śnieżka

exclusive

skosy z dwóch stron również można twórczo wykorzystać, tworząc niewielkie, przytulne pomieszczenie, wykończone drewnem i jego imitacjami

sypialnia radykalnie wykończona drewnem. nie wykonano z niego tylko pościeli, materaca i niektórych dodatków. Bez skosów efekt nie byłby tak piękny

styl rustykalny w sypialni doskonale łączy się ze skosami – obkładamy ściany boazerią i cegłą, a potem dobieramy zdobne meble

ten sam dom, ale sypialnia nastolatka zafascynowanego kulturą krajów anglojęzycznych – stąd brytyjskie i amerykańskie flagi

Własny Dom 1/2016

fot. Witex

fot. L. Kwartow icz

fot. L. Kwartowicz

Inspiracje

1/2016 Własny Dom

fot. L. Sokołowska

1415 exclusIve

fot. Velux

okna w sypialni

iele osób planujących budowę domu jednorodzinnego marzy o tym, by w sypialni rano budziły ich promienie słońca wpadające przez okna. Zrealizowanie tego marzenia wymaga odpowiedniego dobrania wielkości okien i ich rozmieszczenia, ale także zainstalowania przysłon, które umożliwią zasłonięcie się przed słońcem, gdy nasilenie nasłonecznienia stanie się zbyt duże (zwłaszcza w lecie). Zupełnie inaczej kwestia rozmieszczenia okien wygląda też w sypialni na parterze lub innej pełnej kondygnacji, a inaczej w takiej zlokalizowanej na poddaszu ze skosami. Znaczenie ma też preferowany stopień prywatności w sypialni – jedni inwestorzy mogą mieć przeszkloną całą ścianę w tym pokoju, inni wolą mniejsze okna, aby nawet przypadkiem nie można było z zewnątrz zajrzeć do wnętrza tego pomieszczenia.

Własny Dom 1/2016

tzw. shuttersy to dobry wybór właśnie do okien w sypialni – światło wpada do pokoju, ale efektownie rozproszone. Po przebudzeniu wiemy, czy jest dzień czy noc, ale słońce nie razi nas w oczy. Jeśli chcemy więcej słońca, wystarczy jeden ruch ręką syPialnia z całkowicie Przeszkloną Jedną ścianą – część z tych przeszkleń to drzwi tarasowe, gdyż z pomieszczeniem sąsiaduje taras, na który można rano wyjść z kawą w piżamie. rozwiązanie to można zastosować zarówno na parterze, jak i na pełnym piętrze

fot. Wicanders

17 fot. Jasno Shutters

Inspiracje exclusIve

inspiracje

WĹ&#x201A;asny Dom 1/2016

fot. Jasno Shutters

exclusive

19 Inspiracje

exclusIve

okiennice na dużym przeszkleniu o trójkątnym kształcie – jest to szczególnie przydatne, gdy takie przeszklenie jest skierowane na południe. W razie potrzeby – piękny widok, w razie potrzeby – cień okna kolankoWe W sypialni umożliwiają wyglądanie na zewnątrz również wówczas, gdy znajdujemy się na łóżku w pozycji półleżącej (np. czytamy książkę), a jednocześnie chcemy widzieć ogród

sypialnia dla fanóW dziennego śWiatła – wpada ono zarówno przez okna tradycyjne, jak i połaciowe, a jednocześnie wnętrze pomieszczenia praktycznie nie jest widoczne z zewnątrz

fot. Velux

1/2016 Własny Dom

fot. Velux

fot. L. Kwartowicz

oŚwietlenie sypialni

sypialni czas spędzamy często wówczas, gdy na zewnątrz jest ciemno – zwłaszcza jeśli pracujemy zawodowo poza domem i wstajemy wcześnie, a wracamy do niej późnym wieczorem, przed snem. Dlatego w tym pomieszczeniu szczególnie ważne jest oświetlenie, przy którym można np. wygodnie czytać i które nadaje mu pożądany przez nas klimat.

Własny Dom 1/2016

21 exclusIve

fot. Philips Lighting

Inspiracje

oświetlenie punktowe w sypialni powinno znajdować się przede wszystkim u wezgłowia łóżka, aby umożliwiać czytanie lub sięganie po przedmioty leżące na nocnym stoliku

oświetlenie ogólne w tej sypialni jedynie uzupełnia lampki na nocnych stolikach. Jasne ściany częściowo odbijają światło i jeśli za oknami nie jest zupełnie ciemno, same te lampki wystarczą

1/2016 Własny Dom

fot. Homebook.pl/proj. Dalmiko Design

kominek w sypialni U

fot.Kratki.pl Marek Bal

rządzenie to najczęściej spotykamy w salonie – ale pamiętamy przecież filmy rozgrywające się np. w XIX-wiecznych rezydencjach, gdzie bohaterowie, leżąc w łóżku, rozkoszują się widokiem tańczących w kominku płomieni. Współczesne wkłady kominkowe są w pełni bezpieczne i nie ma ryzyka pożaru w sypialni – możemy za to w ten sposób nie tylko dodać jej klimatu, ale także skutecznie ją dogrzać.

1/2016 Własny Dom

Inspiracje

exclusIve

Własny Dom 1/2016

wolno stojący kominek w kształcie walca wkomponowany w pokój łączący funkcję sypialni i gabinetu do pracy. Dzięki temu można siedzieć przy biurku w szlafroku i nie jest nam wtedy zimno

kominek z narożnym wkłaDem – ogień widać tak samo dobrze z łóżka, jak i z drugiej części pomieszczenia (może się tam znajdować np. biurko). Płomienie odbijają się też w oknie

fot. Koperfam

fot. Brunner

exclusive

inspiracje

sypialnia połączona z łazienką

Własny Dom 1/2016

fot. L. Kwartowicz

akie rozwiązanie nazywane jest angielskim określeniem master bedroom (w niektórych domach są to trzy połączone pomieszczenia – dochodzi jeszcze garderoba). Nie musimy wówczas opuszczać najprywatniejszej strefy naszego domu, zanim nie będziemy gotowi – nie tylko śpimy, ale także kąpiemy się i przebieramy w tej części domu, gdzie nikt nie wejdzie bez naszej zgody.

fot. Ventana

Inspiracje

exclusIve

master bedroom w stylu pałacowym w domu na deweloperskim osiedlu Ventana. Po prawej widoczne drzwi do prywatnej łazienki inwestorów – wystarczą dwa kroki i już jesteśmy w łóżku po wieczornej kąpieli

łazienka, do której drzwi widzieliśmy na zdjęciu powyżej. Jej wystrój jest zgodny z aranżacją sypialni – widać to po wzorach na glazurze, kształcie umywalek czy oprawach luster. dwie umywalki to komfort dla inwestorów podczas porannej toalety

fot. Ventana

1/2016 Własny Dom

focus

technologie budowlane

s cu fo

Dom energooszczędny Tekst: Marek Misiak

Jeśli chcemy wybudować dom na pokolenia, powinien on potrzebować do funkcjonowania jak najmniej energii – normy są coraz ostrzejsze, energia coraz droższa, a paliw kopalnych coraz mniej

ostawienie domu pasywnego potrafi być wyraźnie droższe niż zwykłego – i to głównie dlatego tego typu budynki spotyka się póki co w Polsce bardzo rzadko. Natomiast dom energooszczędny można już postawić niewiele większym kosztem niż standardowy – to raczej kwestia odpowiedniego doboru materiałów i starannego

Własny Dom 1/2016

wykonania niż znacznie większych wydatków. Warto też pamiętać, że sam termin „dom energooszczędny” można rozumieć dwojako. Jeśli chodzi nam o budynek ze stosownym certyfikatem, to będzie to miało znaczenie, jeśli staramy się o dofinansowanie od państwa. Natomiast jeśli certyfikaty nie są nam potrzebne, możemy postawić

dom o standardzie zbliżonym do energooszczędnego – eksploatacja będzie równie tania, a zaoszczędzimy na niektórych szczegółach technicznych i wynagrodzeniach dla weryfikatorów. Decyzja o postawieniu domu energooszczędnego wpływa na cały szereg dalszych decyzji projektowych i wykonawczych. Ma

technologie budowlane

focus

to bowiem znaczenie m.in. dla bryły domu, jego usytuowania w terenie i względem stron świata, kształtu dachu, materiałów użytych do budowy ścian oraz izolacji ścian i dachu, zastosowanych źródeł i odbiorników ciepła w instalacji c.o. oraz – last but not least – dla roli instalacji inteligentnej w budynku. Pewnych rozwiązań w domu energooszczędnym nie możemy zastosować (np. wentylacji grawitacyjnej); inne możemy, ale ze świadomością, że podniesie to koszt budowy bardziej niż w przypadku domu standardowego (np. rozczłonkowaną bryłę domu lub mocno rozrzeźbiony dach). Przy domu pasywnym takich ograniczeń jest więcej.

Warto wreszcie dokładnie poznać różnice między domem energooszczędnym i pasywnym. Wielu producentów np. stolarki otworowej deklaruje, że ich produkty są przeznaczone do domów pasywnych. Parametry tych wyrobów są często faktycznie znakomite, ale samo zamontowanie pasywnych drzwi lub okien nie spowoduje, że nasz energooszczędny dom zamieni się w pasywny. Warto jednak podnosić stopień energooszczędności domu – nawet jeśli standard pasywny jest dla nas niedostępny z powodów finansowych lub nie jesteśmy gotowi zgodzić się na ograniczenia z nim związane. Sens budownictwa energooszczędnego to nie spełnianie takich czy in-

fot. Multicomfort

i pasywny nych standardów, ale całkowicie realne oszczędności na kosztach eksploatacji oraz dbałość o środowisko naturalne – a zatem korzyści zarówno krótko-, jak i długofalowe, zarówno dla nas i naszej rodziny, jak i dla całej planety.

Więcej informacji www.tadeks.pl www.satel.pl www.isover.pl www.rockwool.pl www.wienerberger.pl

www.internorm.com/pl www.oknoplast.com.pl www.vetrex.com.pl www.stiebel-eltron.pl www.rekuperatory.pl

1/2016 Własny Dom

focus

technologie budowlane

Podstawowe pojęcia Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (NFOŚiGW), który dofinansowuje budowę domów energooszczędnych, posługuje się dwoma standardami – NF40 (budynek zużywający na ogrzanie 1 m2 mniej niż 40 kWh – energooszczędny) i NF15 (budynek zużywający na ogrzanie 1 m2 mniej niż 15 kWh – pasywny). Budownictwo energooszczędne (niskoenergetyczne) to technologie pozwalające na zmniejszenie zapotrzebowania budynku na energię (czyli jego energochłonności) przy zapewnieniu wysokiego komfortu cieplnego. Opisują to dwie dane liczbowe: • wskaźnik sezonowego zapotrzebowania na ciepło E [kWh/(m2*rok)], który informuje, ile energii potrzeba do ogrzania 1 m² powierzchni w ciągu roku, • współczynnik przenikania ciepła U [W/ (m2*K)], opisujący straty ciepła do oto-

czenia i pozwalający określić ilość energii przenikającej przez przegrodę cieplną. Dom pasywny jest domem skrajnie energooszczędnym. Standard tego domu został ustalony przez Instytut Budynków Pasywnych w Darmstadt. Jednym z kryteriów domu pasywnego jest zużywanie do ogrzewania budynku nie więcej jak 15 kWh/ m2 energii pierwotnej rocznie. Zużycie energii pierwotnej na wszystkie cele bytowo-gospodarcze – np. podgrzanie wody, pracę urządzeń domowych itp. – nie może przekraczać 120 kWh/m2 rocznie. Technologie budowania domów pasywnych pozwalają zaoszczędzić do 80% energii i ograniczyć tradycyjne systemy ogrzewania do minimum. Pierwszy w Europie Środkowo-Wschodniej budynek pasywny z niezbędnymi certyfikatami Instytutu Domów Pasywnych powstał w 2006 r. w Smolcu pod Wrocławiem.

Jako ciekawostkę można podać, że istnieje również takie pojęcie, jak dom aktywny. O ile dom pasywny w zasadzie ma nie zużywać energii do ogrzewania z tradycyjnych źródeł, i na tym koniec, o tyle dom aktywny ma energię i ciepło sam produkować, za pomocą np. fotowoltaiki i kolektorów słonecznych, a także dbać o nasze zdrowie i środowisko naturalne. Zbliżonym znaczeniowo do domu aktywnego pojęciem jest dom zeroenergetyczny (budynek zerowej energii netto – ZNE). To budynek o zerowym zużyciu energii netto i zerowej emisji dwutlenku węgla rocznie. W budynkach zeroenergetycznych energia jest wytwarzana lokalnie, dzięki połączeniu technologii wytwarzania energii ze źródeł odnawialnych (słońce, wiatr) przy jednoczesnym zmniejszeniu całkowitego zużycia energii z wysoce energooszczędnymi systemami ogrzewania, wentylacji, klimatyzacji i oświetlenia.

Pokazowy dom pasywny

Zapotrzebowanie na energię grzewczą 15 kWh/m² daje mu status domu pasywnego. Współczynnik przenikania ciepła dla ścian zewnętrznych wynosi U=0,073 W/m²K. Osiągnięto go dzięki zastosowaniu odpowiedniej izolacji – 18 cm płyty z wełny mineralnej Isover Super-Vent Plus dla fasady wentylowanej D=0,031 W/mK oraz 26 cm Isover TF Profi D=0,036 W/mK dla ściany wykonanej w technologii ETICS oraz Super-Maty D=0,033 W/mK w ścianie. Dach ma U=0,059 W/m²K, okna – współczynnik Ug (straty ciepła)=0,6, a g (zyski ciepła)=62%, z kolei od północy Ug=0,5, a g=50%. W celu zapewnienia właściwej szczelności domu (osadzenie stropów, okien itp.) zastosowano system Isover Vario. Źródłem ciepła jest solankowo-wodna pompa ciepła z wymiennikiem gruntowym o wydajności COP=4,7 i mocy 8 kW.

Własny Dom 1/2016

fot. Isover

dobry Przykład

Prefabrykowany, szkieletowy dom o powierzchni 256 m², który powstał w Stawigudzie k. Olsztyna

wygląd domu odbiega od standardowych wyobrażeń na temat domów energooszczędnych. Posiada dużo przeszkleń od wschodu i północy oraz dwuspadowy dach o nachyleniu 40o

technologie budowlane

focus

Energooszczędny projekt Bryła domu

Budynek pasywny charakteryzuje się niewielkim stosunkiem powierzchni zewnętrznej do kubatury (0,8-1), dlatego jego bryła musi być oparta na rzucie prostokąta. Liczba narożników oraz załamań ścian, gdzie dochodzi do najintensywniejszej wymiany ciepła, musi być jak najmniejsza. Kształt domu pasywnego umożliwia optymalne wykorzystanie ciepła słonecznego, dlatego dobrym rozwiązaniem jest dach jednospadowy, dzięki któremu ściana ustawiona na południe ma większą powierzchnię niż ściana północna. Przy projektowaniu budynku nie wolno pominąć również optymalnego usytuowanie przeszkleń. Podstawową zasadą jest minimalizacją sytuowania okien na elewacji północnej, co powodowane jest gorszą izolacyjnością okien niż ścian. Z drugiej

strony maksymalizacja przeszkleń na elewacji południowej umożliwia dogrzanie pomieszczeń w okresach nasłonecznienia (ważne są bardzo dobre parametry cieplne okien, by w zimie ciepło tędy nie uciekało). Należy jednak równocześnie zabezpieczyć obiekt przed przegrzaniem w lecie, np. poprzez montaż automatycznych żaluzji lub rolet, odpowiednio ustawiających się zależnie od nasłonecznienia. Okna powinny być umieszczone w ścianach wysoko, tak, aby w zimie, gdy słońce pada pod najmniejszym kątem, ogrzewało masywne ściany wewnętrzne, które akumulują ciepło. Ściany powinny być pomalowane dodatkowo na ciemny kolor. Natomiast latem promienie słoneczne są częściowo odbijane przez okap dachu i nie padają na ściany wewnątrz domu.

fot. K. Czaja

osobno stojący garaż pozwala uczynić bryłę domu jeszcze bardziej zwartą, a połączenie domu z garażem nie będzie mostkiem cieplnym

fot. Cembrit

bardzo zwarta bryła domu (wystaje tylko garaż z lewej) połączona ze stolarką i oszkleniem o pasywnych parametrach

fot. Isola

fot. Saint-Gobain-Glass

Kluczowe znaczenie dla energooszczędności budynku ma jego bryła – jeśli nie będzie ona sprzyjała osiągnięciu odpowiednich parametrów zużycia energii, uzyskanie standardu energooszczędnego będzie droższe. W domu energooszczędnym bryła ta powinna być jak najbardziej zwarta, czyli mieć jak najmniejszą sumaryczną powierzchnię ścian zewnętrznych, tarasów, czy podcieni, tak aby zminimalizować utratę ciepła w okresach chłodu. Należy pamiętać, że większe znaczenie ma minimalizacja powierzchni tarasów niż ścian zewnętrznych, gdyż budynek więcej ciepła traci przez przegrody poziome nadziemne, bowiem lżejsze ciepłe powietrze gromadzi się pod nimi i przedostaje na zewnątrz.

elewacja w ciemnym kolorze (nawet prawie całkowicie czarnym) pozwala domowi nagrzewać się od promieni słonecznych

dom o dwóch bryłach spiętych jedynie niewielkim łącznikiem. od południa przeszklenie, od pozostałych stron jedynie niewielkie okienka

1/2016 Własny Dom

fot. L. Kwartowicz

technologie budowlane

fot. L. Kwartowicz

focus

Lokalizacja domu Przy planowaniu optymalnej bryły budynku należy oczywiście uwzględnić jego lokalizację i otoczenie – być może warto na terenach, gdzie często wieją intensywne wiatry z określonego kierunku (np. nad morzem), zwęzić nawietrzną elewację lub zminimalizować liczbę okien i drzwi na tej elewacji, a samą ścianę bardziej docieplić i lepiej uszczelnić. Istotne znaczenie podczas wyboru działki budowlanej ma również jej otoczenie, gdyż np. na terenach górskich działka

Własny Dom 1/2016

może być usytuowana w taki sposób, by uchronić nasz budynek przed nadmiernie wychładzającymi wiatrami, zaś na obszarach leśnych budynek można zlokalizować tak, aby nie był nadmiernie zacieniony. Należy zwrócić również uwagę na to, czy kształt działki nie wymusi nieenergooszczędnej – np. zbyt wąskiej – bryły budynku. Jeżeli zależy nam na postawieniu np. domu wysoko energooszczędnego lub pasywnego, niektóre działki w ogóle nie wchodzą w grę, jeśli np. wymuszałyby postawienie domu z szeroką elewacją skierowaną w stronę, z której najczęściej wieje. Ważne jest też odpowiednie położenie budynku względem stron świata. Dobrze jest zadbać o to, aby naświetlona, południowa elewacja budynku nie była przysłonięta np. przez budynki, ukształtowanie terenu czy wysoką zieleń. Drzewa czy inne elementy otaczające, które osłaniają budynek, z jednej strony chronią przed wiatrem i nadmierną utratą ciepła w zimie, ale jednocześnie uniemożliwiają dogrzanie budynku przez słońce. Na terenach górskich – ze względu na silne wiatry – budynki powinny być bardziej od nich osłonięte, lepiej dogrzane i bardziej szczelne. Z tych samych powodów powinno się w nich minimalizować otwory okienne na elewacjach nawietrznych.

energooszczędny dach to dach jednospadowy albo dwuspadowy z jedną połacią większą

fot. Internorm

Planując budowę budynku energooszczędnego, należy rozważyć zasadność wbudowywania garażu w główną bryłę budynku, a już na pewno bezpośredniego przejścia z garażu do budynku. Należy pamiętać, że bramy garażowe są nieszczelne, co powoduje ochładzanie pomieszczenia garażu, a co za tym idzie – przyległych pomieszczeń budynku (np. kuchni). W obu typach domów zalecany jest taki sam układ wnętrz. Od strony południowej umieszcza się pokój dzienny i jadalnię, natomiast garaż, garderobę i pomieszczenie gospodarcze lokalizowane są od strony północnej – tak by tworzyły strefę buforową. Pomieszczenia są tak usytuowane, by można było korzystać z energii słonecznej do ich dogrzewania i oświetlania (tzw. ogrzewanie pasywne).

fot. Rheinzink

przykład domu o energooszczędnej bryle – od południa całkowicie przeszklona elewacja, od wschodu i zachodu niewielkie okna, od północy prawie całkowity brak przeszkleń. dom stoi wprawdzie w lesie, więc nie pozyskuje tyle ciepła ze słońca – ale za to elewacja może być jasna

od południa wielkie przeszklenie chronione przez automatyczne rolety, które zapobiegają przegrzaniu budynku w lecie

technologie budowlane

focus

Energooszczędne materiały i instalacje

W domu energooszczędnym średni współczynnik przenikania ciepła U przegród zewnętrznych nie przekracza 0,2 W/(m2*K). Osiągnięcie takich parametrów jest możliwe dzięki zastosowaniu w ścianach warstwy termoizolacji grubości min. 20 cm, a w dachu lub stropodachu – 30 cm. Natomiast w domu pasywnym wyższe wymagania co do izolacyjności termicznej przegród zewnętrznych – U nie większe niż 0,12 W/(m2*K) – pozwala spełnić grubsza warstwa termoizolacji, wynosząca min. 30 cm, a dachu min. 50 cm. Odpowiednią dla domu energooszczędnego izolacyjność ścian można uzyskać w różnych technologiach – muszą to być jedynie materiały o dużej akumulacyjności cieplnej. Wymogom sprostają zarówno ściany szkieletowe wypełnione materiałem termoizolacyjnym, wzniesione z kształtek styropianowych, w których układany jest beton, oraz dwu- i trójwarstwowe, których część konstrukcyjna może być wykonana z różnych materiałów – silikatów, betonu komórkowego, ceramiki tradycyjnej, poryzowanej, prefabrykowanych elementów keramzytobetonowych czy nawet bali. Możliwe jest także zbudowanie jednowarstwowej ściany domu energooszczędnego, jednak na rynku trudno znaleźć materiały, które spełnią jednocześnie rolę konstrukcyjną i izolacyjną, mając przy tym U=0,15 W/(m2*K) – np. pustaki keramzytobetonowe wypełnione styropianem, które mają szerokość 42 cm.

Mostki cieplne W domach energooszczędnych i pasywnych szczególnie ważne jest wyeliminowanie wszelkich mostków termicznych (czyli miejsc, w których współczynnik przewodzenia ciepła jest wysoki), które mogą występować w przerwach warstwy izolacyjnej, przyłączach i przejściach instalacji oraz na stykach różnych materiałów. Potencjalne miejsca występowania mostków termicznych to wszelkie połączenia elementów zewnętrznych wykonanych z różnych materiałów. To najczęściej styk podłogi na gruncie ze ścianą fundamentową, płyty fundamentowej ze ścianą

izolacja fundamentów jest niezbędna w domu energooszczędnym – inaczej zimno będzie przenikać od gruntu. Piankowa izolacja natryskowa pozwala szczelnie zaizolować cały fundament w szybkim tempie

fot. Izolacje Piankowe

Ściany i ich izolacja

Cokoły najlepiej ocieplić twardszą wełną przeznaczoną do izolowania fundamentów, która jest hydrofobizowana.

kamera termowizyjna pozwala zobaczyć, gdzie znajdują się mostki cieplne – obszary czerwone to miejsca najzimniejsze, zielone – pośrednie, żółte – cieplejsze, a przez czerwone ucieka najwięcej ciepła

domy energooszczędne mają najczęściej ściany dwu- lub trójwarstwowe. dwuwarstwowa ściana z betonu komórkowego ocieplona wełną mineralną i otynkowana dobrej klasy tynkiem znakomicie sprawdzi się nawet w budownictwie pasywnym

rys. Termalica

Korzystnym rozwiązaniem jest posadowienie domu na płycie fundamentowej i bez podpiwniczenia. Płytę fundamentową wykonuje się na warstwach grubej, kilkudziesięciocentymetrowej izolacji (na przykład z polistyrenu XPS) stosunkowo płytko, ocieplając jej krawędź po obwodzie. Osiągnięcie dobrego efektu energetycznego możliwe jest również przy tradycyjnym fundamentowaniu, pod warunkiem ocieplenia ścian fundamentowych od zewnątrz do głębokości przemarzania i dobrego ocieplenia płyty posadzkowej. W tym przypadku zaleca się zastosowanie ciepłego bloczka między ścianami fundamentowymi a konstrukcyjnymi nad ziemią.

Najczęściej do ocieplania ścian metodą lekką suchą stosuje się półtwarde płyty z wełny mineralnej, a do ocieplania ścian murowanych – płyty ze styropianu. Do BSO można wykorzystać styropian o zwiększonej gęstości objętościowej EPS 70 lub EPS 100 albo srebrnoszary styropian z dodatkiem grafitu, który zwiększa izolacyjność płyt, gwarantując współczynnik przewodzenia ciepła na poziomie 0,031–0,033 W/(m*K). Cokoły warto ocieplić twardszym i odporniejszym na działanie wilgoci polistyrenem ekstrudowanym. Wymogom BSO sprosta także wełna o zaburzonym układzie włókien lub lamelowa – obie o gęstości 80-150 kg/m3. Dobrym rozwiązaniem będzie również wełna dwuwarstwowa – z wierzchnią częścią twardą i odporną na odkształcenia, a spodnią miękką, dobrze przylegającą nawet do nierównych powierzchni.

fot. Baumit

Fundamenty

1/2016 Własny Dom

technologie budowlane

zewnętrzną, miejsce osadzenia okien i drzwi, połączenie balkonu ze stropem, wieńce i nadproża, ściany piwnic i wieńce stropu nad piwnicą oraz połączenie dachu ze ścianą kolankową. Mostki termiczne można dzielić ze względu na przyczynę zaistnienia (na konstrukcyjne – niejednorodność budowy przegrody, i geometryczne – np. narożniki) oraz ze względu na zakres oddziaływania (na punktowe – w niewielkim obszarze występuje wyższa przewodność cieplna, np. przebicie termoizolacji), i liniowe – powstające, gdy na pewnym obszarze brakuje termoizolacji lub ma ona zmniejszoną grubość, albo w przypadku jej nieciągłości).

Stolarka otworowa W budownictwie pasywnym stosuje się okna o współczynniku U 0,6 –0,9 W/(m2*rok) z potrójnymi szybami, wewnątrz których znajduje się gaz (argon lub krypton). Tafle szkła pokrywa się powłokami niskoemisyjnymi z tlenków metali, które w sposób selektywny przepuszczają promieniowanie cieplne. Przepuszczają one promieniowanie słoneczne o krótkiej długości fali wpadające do pomieszczenia, natomiast odbijają fale długie, dlatego ciepło nie „ucieka” na zewnątrz. Odpowiednie parametry stolarki zapewnią ramki dystansowe o specjalnej konstrukcji i szyby głębiej osadzone w profilu. Okna w budynkach o standardzie NF40 i NF15 muszą mieć tak zwane ciepłe ramki dystansowe (na przykład

Swisspacer V, TGI-Wave, Thermix, Superspacer TriSeal, TPS, ChromaTec Ultra). Okna muszą także być szczelne, a ze względu na wentylację mechaniczną z rekuperacją nie może być w nich nawiewników.

Wentylacja W budynku pasywnym nie stosuje się wentylacji grawitacyjnej, popularnej w tradycyjnym budownictwie. Układ wentylacji mechanicznej nawiewno-wywiewnej jest źródłem zarówno świeżego powietrza, jak i 80-90% energii cieplnej, zatem wymiana powietrza musi być poddana pełnej kontroli. Na wyposażenie układu składa się rekuperacyjny wymiennik ciepła, który odzyskuje około 75% ciepła z powietrza usuwanego z budynku, oraz dodatkowe źródło energii cieplnej, np. wymiennik gruntowy, który z powodzeniem może współpracować z pompą ciepła. Przez gruntowy wymiennik ciepła (GWC) transportowane jest powietrze służące do wentylacji budynków. Ponieważ temperatura gruntu na głębokości poniżej 1 m jest stała praktycznie przez cały rok i wynosi 8-9°C, zimą możliwe jest wstępne ogrzanie powietrza, a latem jego ochłodzenie i osuszenie. Dobrze zaprojektowany i wykonany GWC niezależnie od warunków zewnętrznych podgrzewa powietrze wentylacyjne do ok. 2°C. Daje to możliwość znacznego ograniczenia kosztów inwestycyjnych instalacji grzewczej i mocy kotłowni, jak również skutkuje rosnącymi oszczędnościami eksploatacyjnymi. Stosując GWC w połączeniu z centralami rekuperacyjnymi, można uzyskać sprawność temperaturową systemu na poziomie 95%.

fot. SATEL

Ogrzewanie

odpowiednio zaprojektowany system inteligentnego domu znacznie zwiększy energooszczędność budynku

Własny Dom 1/2016

fot. Vetrex

focus

W domach energooszczędnych dąży się do minimalizacji zapotrzebowania na paliwo do ogrzania budynku, pozostawiając na niezmiennym poziomie zużycie energii dla ogrzania c.w.u. Źródłem ciepła są nowoczesne urządzenia o wysokiej sprawności (kocioł kondensacyjny, pompa ciepła). Grzejniki powinny mieć jak najmniejszą pojemność wodną, a rury być dobrze zaizolowane. Zaleca się wybór rozwiązań łączonych, czyli instalacji umożliwiającej wspomagająco korzystanie z paliwa zewnętrznego – takiego jak gaz, prąd, drewno czy ekogroszek – przy jednoczesnym i podstawowym korzystaniu z na-

ciepły montaż okien w systemie mowo – czyli w warstwie ocieplenia i z jednoczesnym uszczelnieniem złącza okiennego

turalnych źródeł energii, takich jak słońce, wiatr czy ciepło wewnętrzne ziemi. Dlatego ważnym elementem wyposażenia domu energooszczędnego są kolektory słoneczne, pozyskujące ciepło z promieni słonecznych. Jeśli dom posiada kominek, wyposażenie go we wkład z płaszczem wodnym powinno być oczywistością – umożliwi to wspomaganie wytwarzania c.w.u. i wody do zasilania c.o. Idealnym sposobem ogrzewania domów energooszczędnych i pasywnych są pompy ciepła, których zasada działania polega na pobieraniu ciepła ze źródła o temperaturze niższej i oddawaniu go ośrodkowi o temperaturze wyższej kosztem energii elektrycznej zużywanej przez sprężarkę pompy. W zależności od pory roku pompa może służyć do ogrzewania powietrza w budynku bądź jego chłodzenia. Współczynnik efektywności pompy (COP), który określa stosunek ciepła uzyskanego przez pompę do energii elektrycznej potrzebnej do jej napędzania, jest tym większy, im mniejsza jest różnica temperatur źródła dolnego i górnego, i wynosi średnio 3-4. Porównując ten wynik ze zwykłym grzejnikiem elektrycznym, który nie może dostarczyć więcej mocy grzewczej niż jego moc zasilania, widzimy, że pompa ciepła jest urządzeniem wysoce energooszczędnym. Pompy ciepła mogą współpracować zarówno z kolektorem gruntowym (poziomym, spiralnym i pionowym), jak również wodnym i powietrznym. Dom pasywny może być w ogóle pozbawiony aktywnej instalacji grzewczej. Do ogrzewania wykorzystuje się instalację wentylacji mechanicznej – nawiewane do pomieszczeń powietrze podgrzewa się nagrzewnicą elektryczną lub pompą ciepła. Źródłem energii cieplnej jest też promieniowanie słoneczne oraz ciepło wydzielane przez domowników i urządzenia AGD.

technologie budowlane

focus

fot. Velux

Dlaczego dom energooszczędny?

sażony w instalacje dodatkowe, które nadal stanowią dość duży wydatek, a na większość z nich nie przysługuje nam żadne dofinansowanie ze środków publicznych. Różnice między domami standardowymi a energooszczędnymi mogą wynosić ok. 25% kosztów budowy – warto jednak wspomnieć, że decydując się na przykład na prefabrykowany dom szkieletowy i rezygnując z kilku elementów (np. pompy

ciepła), możemy obniżyć koszty budowy domu energooszczędnego do ceny zwykłego domu. Po drugie – dom energooszczędny przy niewiele wyższych kosztach budowy będzie wyraźnie tańszy w eksploatacji. Zainwestować będziemy więc musieli nieco więcej – ale po kilkunastu latach okaże się, że sumarycznie wydaliśmy mniej. Należy też myśleć długofalowo – możemy nie zawsze mieć takie dochody, jak w momencie budowy domu lub wyższe, mogą się też pojawić nieplanowane wydatki. Wtedy dom z niskimi rachunkami będzie błogosławieństwem – będzie nas na niego stać nawet gdy nasza sytuacja materialna się pogorszy.

fot. APA Innovative

testem dla domu potrzebującego mało energii cieplnej jest mroźna zima – jeśli zużycie energii nadal nie będzie duże, test został zdany

ledowe oświetlenie elewacji zmniejsza energochłonność domu – wygląda efektownie, a zużywa znacznie mniej prądu niż tradycyjne lampy o podobnej jasności

fot. H. Tomasiewicz

Wielu inwestorów mogłoby w tym momencie zapytać: ale co ja będę z tego miał(a)? Dom budujemy dla siebie i swojej rodziny – a mało kogo stać na wydawanie setek tysięcy złotych więcej wyłącznie w imię ochrony planety. Warto jednak zwrócić uwagę, że budowa domu energooszczędnego lub pasywnego może się nam długofalowo po prostu opłacać. Po pierwsze – przy przemyślanym projekcie oraz doborze materiałów i technologii koszty budowy domów nisko- czy niemal zeroenergetycznych mogą być niewiele wyższe od domów spełniających jedynie minimalne normy. Sama budowa domu i jego ocieplenie nie tworzyła zbyt dużego zróżnicowania kosztów. Jednak dom energooszczędny musi być wypo-

fot. Steinel

sposób na zmniejszenie zużycia prądu – w korytarzu bez okien zamiast lampy zamontowano świetlik dachowy połączony z lampą

zużycie energii nie będzie aż takim problemem, jeśli będzie ona choć w części pochodzić ze źródeł odnawialnych

1/2016 Własny Dom

technologie budowlane

Po trzecie – normy zużycia energii dla domów jednorodzinnych są wciąż zaostrzane i może się okazać, że budynek postawiony według minimalnych norm dziś za 20 lat będzie wymagał kosztownych modernizacji. Natomiast dom wybudowany według wysokich standardów dziś nawet za kilkadziesiąt lat wciąż może spełniać wymogi prawne bez żadnych lub prawie żadnych przeróbek. Po czwarte – w dzisiejszych czasach nie możemy już sobie pozwolić na luksus myślenia lokalnego i krótkoterminowego. Paliwa kopalne – węgiel, ropa naftowa, gaz ziemny – których większość inwestorów używa do ogrzewania domów i które zużywane są do wytwarzania prądu – po prostu zaczną się kończyć, i to być może już za naszego życia. Lepiej, aby nasz dom potrzebował ich możliwie niedużo – gdy zacznie ich brakować, ich ceny wzrosną i warto, by nasz domowy budżet nadal dawał się wtedy zbilansować. Po piąte – dom energooszczędny lub pasywny jest bardziej przyjazny dla środowiska niż dom

fot. Guardian

focus

dom przyjazny środowisku naturalnemu to taki, który nie wywiera na nie wpływu większego niż to konieczne – zarówno w najbliższym otoczeniu, jak i na szeroko rozumiane środowisko

standardowy, gdyż zarówno sam emituje do atmosfery mniej zanieczyszczeń, jak i też zakłady wytwarzające dla nas energię (np. elektrownie) emitują ich mniej w związku z produkcją na nasze potrzeby. To nie tylko kwestia satysfakcji, że jest się eko – globalne ocieplenie nie jest mitem (choć niektórzy chcieliby, aby tak było) i warto

dołożyć swoją cegiełkę do zapobiegania jego negatywnym skutkom. Im więcej będzie osób inwestujących w energooszczędne budownictwo, tym większa szansa, że przekażemy naszym dzieciom świat lepszy niż go zastaliśmy.

na zakupy! dotykowy manipulator satel int-tsi. wykorzystując możliwości zaawansowanych central alarmowych z serii inteGra zrealizować można system inteligentnego sterowania ogrzewaniem w domu. jeden system zapewni bezpieczeństwo, komfort i realne oszczędności. wygodne sterowanie systemem umożliwia dotykowy manipulator int-tsi

isover vario® xtrasafe to inteligentny system izolacji cieplno-przeciwwilgociowej dachów skośnych i ścian zewnętrznych w systemach szkieletowych. składa się z folii paroizolacyjnej (isover vario® xtrasafe), taśmy montażowej do mocowania folii do konstrukcji (isover vario® xtrafix), taśmy izolacyjnej o wysokiej przyczepności (isover vario® xtratape) i elastycznego, samoprzylepnego uszczelniacza (isover vario® xtrafit) KOSZT! Cena netto: isover vario® xtrasafe – 15,20 zł/m2, isover vario® xtrafit – 30,80 zł/pojemnik 310 ml, isover vario® xtrafix – 1,98 zł/mb, isover vario® xtratape – 5,18 zł/mb www.isover.pl

KOSZT! Cena netto: 1100 zł www.satel.pl, www.int-tsi.pl

okno winerGetiC premium firmy oknoplast o uw = 0,76 w/m2k. pakiet szybowy 4 xglass o przejrzystości lt=74 %, g=54 gwarantuje niskie straty energii cieplnej. 7-komorowy profil ramy o szer. zabudowy 82 mm i półzlicowany profil skrzydła o szer. zabudowy 93 mm. 6 uszczelek, w tym dodatkowa we wrębie szybowym KOSZT! Cena netto dla okna o wym. 1465 x 1435 mm (szer. x wys.): 1317,08 zł www.oknoplast.com.pl

Własny Dom 1/2016

technologie budowlane

focus

Energooszczędny dom prefabrykowany

1 płyta fundamentowa chroni dom przed chłodem ciągnącym od gruntu. mocowane są do niej wkrętami stalowe słupy o starannie zachowanym pionie

4 wszystkie połączenia między segmentami ścian i stropów a stalowym szkieletem i wzajemne między segmentami są dokładnie uszczelniane

7 do dużych przeszkleń zastosowano ciepłe profile aluminiowe i szyby o bardzo dobrym współczynniku przewodzenia ciepła ug=0,5w/m2

szedł ciepły montaż stolarki okiennej i drzwiowej przy użyciu uszczelek rozprężnych i taśm izolacyjnych szwajcarskiej firmy Siga. Drewno także jest mostkiem termicznym i tak je traktujemy – jednak im niższa temperatura, tym drewno lepiej się zachowuje, jeśli chodzi o izolacyjność termiczną (odwrotnie niż ceramika i beton). Istotne jest poprawne zrozumienie korzyści jakie idą z inwestycji w dom energooszczędny. – Energooszczędność nie powinna ograniczać się do samej konstrukcji domu – wskazuje Kamil Kępa – Warto zwrócić uwagę, czy budynek jest przyjazny środowisku naturalnemu i realizuje zasady zrównoważonego rozwoju, polegające na oszczędzaniu zasobów naturalnych i dbaniu o środowisko. Z czego powstał dany materiał budowlany? Ile zanieczyszczeń wytwarzamy przy budowie danego domu? Dziś możemy udawać, że nas to nie interesuje, ale w przyszłości może mieć to poważne skutki dla środowiska naturalnego.

2 dom ma konstrukcję szkieletową drewnianą ze stalowymi elementami konstrukcyjnymi – zdecydowano się na nią, aby zapewnić budynkowi jak najlepszą statykę

5 wykańczanie elewacji – ciemne płyty elewacyjne na parterze będą pochłaniać ciepło słoneczne, jasny tynk na piętrze – odbijać je (piętro jest bardziej narażone na przegrzanie)

8 okna na piętrze są szerokie, ale niskie – dzięki temu udało się wykorzystać zalety dużych przeszkleń od południa, a jednocześnie uchronić dom przed przegrzaniem

3 prefabrykowane elementy ścian i stropów to szkielet z czterostronnie struganego drewna kVh wypełniony wełną mineralną – ściany i stropy same są izolacją

6 garaż łączy się z domem tylko jedną ścianą – chodziło o to, by zminimalizować ryzyko powstania mostków cieplnych, a jednocześnie by na posesji stał tylko jeden budynek

fot. Tadeks Fertig Haus

Kluczową cechą budynków wysoce energooszczędnych – takich jak ten pokazany poniżej – jest dobra izolacja cieplna. Priorytetowy jest współczynnik lambda przewodzenia ciepła danego materiału. – Podstawowe założenie to wykorzystanie maksymalnego potencjału energooszczędności każdego typu bryły budynku – wyjaśnia Kamil Kępa z firmy Tadeks Fertig Haus. – W domu energooszczędnym stawia się na zminimalizowanie mostków termicznych, natomiast można pozwolić sobie na dowolną bryłę budynku. W tym konkrernym domu zastosowaliśmy izolację w postaci wełny Isover Super Mata (lambda 0,033) (wewnątrz konstrukcji ścian, dachu i stropu) i styropianu grafitowego elewacyjnego Ganderka (lambda 0,032). Dodatkowe elementy zostały wypełnione pianką poliuretanową zamkniętokomórkową (lambda 0,022). Do uszczelnienia przegród zewnętrznych użyliśmy paroizolacji Isover od środka, a od zewnątrz – wiatroizolacji firmy Tyvek. Do tego do-

9 podcień nie jest mostkiem cieplnym – drewniany strop nad nim wypełniono materiałem izolacyjnym między belkami, a druga warstwa izolacji znajduje się pod stropem

1/2016 Własny Dom

fot. UST-M

który sprząta Odkurzacz centralny to funkcjonalne i energooszczędne rozwiązanie dla domu. Warto rozważyć jego montaż nie tylko w dużych budynkach Tekst: Katarzyna Kowalska, Marek Misiak

Własny Dom 1/2016

fo cu s

SyStem,

przątanie kojarzy nam się z ciężkim odkurzaczem, hałasem oraz unoszącym się w powietrzu kurzem. Nowoczesne systemy sprzątania pozwalają uniknąć wszystkich tych niedogodności. Odkurzacz centralny możemy zainstalować zarówno w nowo budowanym, jak i już istniejącym domu jednorodzinnym. Podniesie on znacznie komfort sprzątania, a co za tym idzie sprawi, że w domu zawsze będzie czysto i świeżo. Oczyści też powietrze w domu z kurzu i roztoczy, co znacznie poprawi komfort życia alergików.

instalacje

focus

scheMat instalacji odkurZacZa centralnego – jednostka centralna znajduje się w garażu. Przewody rozprowadzono zarówno w podłogach, jak i w sufitach i ścianach, w razie potrzeby przebijając się przez te ostatnie. spora liczba gniazd wynika z rozłożystości bryły domu

fot. Beam

fot. Comfort System

odkurZacZ centralny wymaga regularnych przeglądów dokonywanych przez specjalistów – tak jak każda inna instalacja

jednostka centralna zainstalowana w piwnicy. Może znajdować się w składziku, kotłowni, siłowni, podziemnym garażu itp.

tłumik hałasu jednostka centralna. rura po prawej wyrzuca zużyte i przefiltrowane powietrze na zewnątrz budynku. Znajdujący się na niej tłumik zmniejsza poziom hałasu

wąż wPinaMy do kolejnych gniaZd – odkurzanie uruchamia się albo w momencie wpięcia, albo przez przycisk na rączce. gniazda zabezpieczane są klapkami, aby kurz nie wydostawał się z rur pozostałymi gniazdami, gdy wąż podpięty jest do jednego z nich, a jednostka centralna pracuje. na rynku dostępne są również gniazda zamykane na klucz – stanowi to zabezpieczenie przed dziećmi, aby nie wkładały one palców do gniazd lub nie wrzucały tam przedmiotów

fot. Dominujące Systemy

Główną zaletą systemu centralnego odkurzania jest komfort użytkowania. Nie trzeba przenosić ciężkiego odkurzacza z pomieszczenia do pomieszczenia czy wnosić go na piętro. To ważne dla osób, które nie mogą się schylać i dźwigać, osób chorych lub starszych. Dodatkową zaletą systemu jest redukcja nieprzyjemnego hałasu, który towarzyszy tradycyjnemu odkurzaniu – jednostka centralna pracuje w piwnicy, kotłowni lub garażu, a nie w sprzątanym pomieszczeniu. System zapobiega unoszeniu się pyłów i zbiera zanieczyszczenia z oczyszczanych powierzchni. Najmniejsze drobiny kurzu wraz z żyjącymi w nich niebezpiecznymi dla zdrowia roztoczami, których nie jest w stanie zatrzymać filtr, są usuwane na zewnątrz budynku – dzięki temu odkurzanie centralne jest przyjazne dzieciom i alergikom. Wydmuchiwane na zewnątrz powietrze nie jest zagrożeniem dla środowiska, ponieważ wyrzucane są najmniejsze drobiny kurzu, niewidoczne gołym okiem.

fot. Beam

Dlaczego warto?

rys. Dominujące Systemy

Na system centralnego odkurzania składa się jednostka centralna, czyli urządzenie zasysające powietrze umieszczone w pomieszczeniu gospodarczym (np. w piwnicy, garażu lub na strychu), połączone rurami z gniazdami ssącymi, rozmieszczonymi w różnych miejscach domu. Zasadniczą różnicą pomiędzy odkurzaczem centralnym a tradycyjnym jest to, że zassane powietrze jest usuwane na zewnątrz budynku, a nie trafia z powrotem do pomieszczenia. Do sprzątania służy giętki wąż ssący wraz z odpowiednią szczotką, które podłącza się do gniazda w ścianie. Stąd poprzez ukrytą w posadzkach i ścianach instalację zassane powietrze wraz z kurzem trafia do jednostki centralnej. Tam jest poddawane filtracji, a następnie wydmuchiwane na zewnątrz domu. Podłączenie rury ssącej uruchamia jednostkę centralną wyposażoną w wydajne turbiny, podczas gdy pozostałe zawory pozostają hermetycznie zamknięte. Wąż ze szczotkami jest lekki, wytrzymały na mechaniczne działania.

fot. H. Tomasiewicz

Centralne odkurzanie – co to jest i jak działa?

dodatkowe gniaZdo na jednostce centralnej pozwala posprzątać pomieszczenie, w którym znajduje się jednostka

1/2016 Własny Dom

focus

instalacje

Dobór odpowiedniego systemu Warto zainwestować w sprzęt, który będzie nie tylko dobrze dobrany do powierzchni obiektu oraz wielkości instalacji ssącej, ale zapewni też komfortową i bezawaryjną eksploatację.

Systemy filtracji Główną cechą, która odróżnia od siebie odkurzacze centralne, jest system filtracji, który decyduje o efektywności sprzątania, komforcie eksploatacji oraz wpływie na środowisko naturalne. Możemy wyróżnić systemy jedno-, dwu- i trójstopniowe. W jednostopniowym zasysane powietrze jest filtrowane przez worek z materiału. Użytkowanie odkurzacza z workiem odwróconym wymaga jego częstego czyszczenia oraz opróżniania pojemnika na zanieczyszczenia. Dwustopniowe systemy posiadają filtr

wkład filtracyjny w odkurzaczu z filtracją cykloniczną wykonany jest z poliestru. jest on zmywalny – co 2-3 lata należy go po prostu umyć pod bieżącą wodą

fot. H. Tomasiewicz

fot. Comfort System

Decyzję o montażu odkurzacza centralnego najlepiej podjąć na etapie budowania domu. Kiedy rozmieścimy już gniazda ssące i wybierzemy miejsce na jednostkę centralną, staniemy przed dylematem związanym z jej zakupem. Do tych samych przewodów i gniazd można bowiem dobierać różne jednostki (choć warto decydować się na cały system jednej firmy).

filtracja cykloniczna polega na użyciu siły odśrodkowej do separacji zanieczyszczeń z wirującego strumienia powietrza. Pozostałe 2-4% zanieczyszczeń osadza się na wkładzie filtracyjnym

Własny Dom 1/2016

fot. Dominujące Systemy

rys. Vacuflo

Pojemnik na zanieczyszczenia należy opróżniać co 2-3 miesiące, aby uniknąć namnażania się roztoczy i innych form życia w zgromadzonym kurzu

rozmieszczenie gniazd ssących jest powiązane z długością węża – chodzi o to, by móc posprzątać cały dom, a jednocześnie by gniazd było tylko tyle, ile trzeba – każde kosztuje

wstępny i poliestrowy filtr dokładny, który wystarczy czyścić raz do roku. Czyszczenie odkurzacza z trójstopniowym systemem filtracji (podwójna filtracja cykloniczna i dokładny wkład filtracyjny) polega na wyrzuceniu śmieci zbierających się w plastikowym worku.

Jednostka centralna To najważniejszy element systemu centralnego odkurzania. Zachodzi w niej proces oczyszczania powietrza zassanego w czasie sprzątania. Jednostki centralne składają się z silnika, separatora zanieczyszczeń i zbiornika na kurz (niektóre nowsze jednostki nie mają tego elementu). Różnią się między sobą rozwiązaniami konstrukcyjnymi, metodą filtracji, mocą oraz – co ważne dla użytkowników – głośnością pracy. Najbardziej widoczne różnice można dostrzec, porównując sekcje wbudowanego w jednostkę separatora zanieczyszczeń (do popiołu i wody potrzebne są osobne separatory, podpinane do węża ssącego). W odkurzaczach centralnych możemy spotkać tradycyjne worki papierowe jednorazowego użytku, worki materiałowe wielorazowego użytku odpowiednio dużej wielkości lub tzw. samoczyszczące się worki odwrócone. Powietrze w czasie działania odkurzacza przepływa przez worek, który po wyłączeniu odkurzacza opada nad zbiornik na kurz. W większych jednostkach centralnych znajdziemy separatory czysto cykloniczne. Zbiorniki na kurz w zależności od modelu ma od 12 do 30 l pojemności. Ze względów higienicznych pojemniki należy opróżniać nie rzadziej niż raz na trzy miesiące. W jednostkach centralnych wyposażonych w standardowe worki papierowe lub materiałowe ogranicza się to do wymiany worka papierowego lub opróżnienia worka materiałowego. Nie musimy martwić się także o konserwację rur instalacyjnych. Prędkość przepływającego powietrza wynosi nawet do 36 m/s i uniemożliwia osadzanie się kurzu wewnątrz instalacji. Ponadto tworzywo, z którego wykonane są rury, posiada antystatyczne właściwości, które zapobiegają przyleganiu drobinek kurzu do elementów instalacyjnych.

instalacje

focus

Montaż systemu centralnego odkurzania

Jak wygląda instalacja

Istotne jest dokładne sklejenie ze sobą poszczególnych przewodów, gdyż nieszczelności powodują zmniejszenie siły ssania. Bardzo ważne jest przycinanie rur. Najlepiej użyć do tego specjalnego noża, który umożliwia cięcie dokładnie pod kątem prostym, co ułatwia sklejanie. Każde gniazdo ssące należy połączyć z jednostką centralną przewodem sterującym. Prowadzi się go od gniazda do gniazd, a przewód najlepiej zamocować opaskami do rury ssącej. Napięcie w przewodzie to 12-24 V. Należy się upewnić, czy gwarancja nie straci ważności, gdy instalację zamontujemy sami.

gniazdo ssące – nie tylko przed otynkowaniem ściany, ale także przed zamontowaniem ozdobnej osłony z klapką. Tynk niekoniecznie będzie biały, więc natynkowa osłona gniazda także nie

przewody ssące biegnące po suficie – ta metoda stosowana jest zarówno w domach nowo budowanych, jak i przy montażu instalacji w domach już istniejących. zostaną one później zakryte sufitem podwieszanym lub tynkiem

fot. Eodkurzacze.pl Tomasz Król

fot. PPHU Fach-Cent Sławomir Gauda

Instalacja systemu centralnego odkurzania wbrew pozorom nie jest bardzo skomplikowana, jednak specjaliści odradzają samodzielne jej wykonywanie. Instalatorzy powinni ściśle przestrzegać zaleceń producenta, a przed pierwszym uruchomieniem odkurzacza wykonać test szczelności. Sam odkurzacz mocuje się w prosty sposób do ściany. Rurociąg powinien być zbudowany ze sztywnych rur z antystatycznego tworzywa o gładkiej powierzchni wewnętrznej, która zapewnia dużą prędkość przepływu powietrza. Planując przebieg rur, należy wziąć pod uwagę to, że zanieczyszczenia nie powinny być nimi transportowane w górę na dłuższych odcinkach, a wszelkie zmiany kierunku muszą być łagodne, bez kątów prostych. Jednostkę centralną należy usytuować tak, aby rura odprowadzająca zanieczyszczenia na zewnątrz była jak najkrótsza. Przed rozpoczęciem montażu instalacji powinniśmy określić liczbę

Montaż

fot. Witpo

Najlepiej wybrać w tym celu najniższą kondygnację budynku, dzięki czemu łatwiej przedostaną się tam większe i cięższe zanieczyszczenia. Doskonałym miejscem będzie też garaż, który tłumi odgłosy pracującej jednostki oraz sprzyja komfortowemu wynoszeniu i opróżnianiu pojemnika na kurz.

oraz lokalizację gniazd. Nie musi być ich dużo – to tylko niepotrzebny koszt. Przy obliczeniach warto pamiętać, że węże mają w standardzie 9 m długości, ale możemy także zainstalować taki o długości 11 lub 15 m.

fot. Witpo

Lokalizacja jednostki

przewody ssące ułożone w bruździe wykutej w ścianie – po wykończeniu ściany np. tynkiem będą niewidoczne. Jest to rozwiązanie stosowane zarówno w domach nowych, jak i istniejących

przewody ssące przechodzące przez ścianę – należy pamiętać, aby przebijać się przez ściany tam, gdzie nie zostały już ułożone żadne inne instalacje

przewody ssące w nowo budowanym domu poprowadzone po podłodze – zostaną zatopione w wylewcy wyrównującej, na której zostanie ułożona posadzka

1/2016 Własny Dom

focus

instalacje

Działanie odkurzacza centralnego

Odkurzacz świetnie poradzi sobie ze wszelkimi zanieczyszczeniami: kurzem, drobnymi draskami drewna, okruchami, a także z sierścią zwierząt (producenci oferują również końcówki do pielęgnacji sierści). Centralny odkurzacz nie nadaje się natomiast do zbierania szkła czy dużych ilości kurzu budowlanego (wapna, cementu lub gipsu). Powyższe materiały mogą spowodować zatkanie się rur ssących i filtrów jednostki centralnej lub spowodować ich uszkodzenie.

specjalna końcówka i separator umożliwiają nawet usuwanie śniegu z podjazdu i tarasu za pomocą odkurzacza centralnego

Własny Dom 1/2016

separatory dostępne są w wersjach mniejszych (np. 10 l) i większych, zaopatrzonych w kółka. Można kupić model uniwersalny oraz dedykowany (np. tylko do popiołu)

szufelka podblatowa przypomina zwykłą szufladę – wystarczy zebrać dłonią okruchy ze stołu i wrzucić do niej, a zostaną zassane do zbiornika na zanieczyszczenia

fot. Witpo

fot. Dominujące Systemy

separator do popiołu pozwala dokładnie i bez ryzyka zabrudzenia podłogi oczyścić komorę spalania we wkładzie kominkowym, a nawet usunąć popiół z popielnika

fot. Beam

fot. Variovac

W kuchni i garażu warto dodatkowo zainstalować Vroom – osobną kasetę z wężem ssącym, która pozwala na bieżąco usuwać gromadzące się zanieczyszczenia bez potrzeby montażu gniazda ssącego. Kasety tego rodzaju są przystosowane do montażu w połączeniu

Co możemy odkurzać?

Można natomiast zbierać nim wodę lub popiół, ale tylko pod warunkiem zastosowania specjalnego separatora. Wystarczy połączyć go zwykłym wężem z gniazdem, a następnie krótkim wężem z separatora zebrać zanieczyszczenia. Można w ten sposób posprzątać kominek, wodę lub inne płyny rozlane ne podłodze, mokre liście, błoto z tarasu lub śnieg z podjazdu albo zatkaną umywalkę czy zlew.

rys. Comfort System

Kaseta z wężem

z dowolną instalacją odkurzacza centralnego. Urządzenie może wessać wszelkie sypkie zabrudzenia – piasek, okruszki itp. Uruchamia się samoczynnie po wyjęciu węża ssącego. Po skończonym sprzątaniu sam chowa się on do kasety. Producenci oferują wersje o różnych wymiarach i różnej długości węża.

w garażu może sprawdzić się nie tylko gniazdo odkurzacza centralnego, ale także osobny niewielki odkurzacz z własnym wężem

fot. Comfort System

Działanie odkurzacza centralnego polega na użyciu węża ssącego ze szczotką, które wpina się do znajdującego się w ścianie gniazda (lub – w systemie hide-a-hose – wyciąga z tego gniazda). Jednostkę centralną uruchamia się przyciskiem umieszczonym na rękojeści węża – nie ma potrzeby wchodzenia do pomieszczenia, gdzie jest ona zainstalowana i włączania jej. Zasięg węża o długości 9 m wystarczy do posprzątania nawet 100 m2 powierzchni domu. Dostępne są jednak również węże dłuższe, np. 15-metrowe.

Vroom to kaseta z własnym wężem ssącym, ale połączona z całą instalacją centralnego odkurzania. szczególnie przydaje się w kuchni

instalacje

focus

Nowoczesne rozwiązania

Hide-a-Hose i Retraflex Rozwiązania te pozwalają na przechowywanie węża ssącego w rurociągu w ścianie. Retraflex to konstrukcja nowsza, przeznaczona do montażu szczególnie w domach murowanych. Podczas odkurzania wyciągamy wąż z gniazda, a następnie blokujemy, zapobiegając cofaniu się węża. W systemie Hide-a-Hose do blokowania służy obrotowy pierścień, który prze-

system wallyflex – niewielka kaseta montowana na ścianie i zintegrowana z wężem ssącym, który podczas sprzątania rozciąga się do 4 m. Dobrze sprawdza się w holu, kuchni, łazience, garderobie i (jak na zdjęciu) w garażu, gdzie szczególnie często trzeba sprzątać

schemat instalacji w systemie retraflex z jednostką centralną zlokalizowaną w garażu przylegającym do domu. Wąż ssący chowa się w przewodach, których przebieg oznaczono czerwonymi liniami

rys. Centrum Przyjaznego Domu

Spłukiwane wodą jednostki centralne nie wymagają opróżniania zbiornika na zanieczyszczenia, ponieważ go nie posiadają – kurz odprowadzany jest do kanalizacji. Odkurzacz podłączony jest do przewodu kanalizacji i opróżnia się automatycznie na zasadzie spłukiwania wodą po zapełnieniu zbiornika – odkurzacz pobiera automatycznie wodę z instalacji wodociągowej. Jest ona używana również do filtracji zanieczyszczeń – w jednostkach tego typu stosowana jest tzw. separacja cykloniczna wodna. W miejscu, gdzie planujemy instalację jednostki centralnej, musi znajdować się punkt poboru wody (do natryskiwania zanieczyszczeń przez odkurzacz) i punkt odpływu do kanalizacji.

fot. Witpo

Jednostka centralna podłączona do kanalizacji

fot. Vacuflo

system hide-a-hose. Giętki wąż jest wyciągany z gniazda i blokowany dźwigienką w gnieździe

suwamy, zaciskając gumowy kołnierz wokoło węża, w systemie Retraflex – dźwignia, która pociągamy do siebie (jest ona zintegrowana z włącznikiem odkurzacza, więc jednym ruchem blokujemy i włączamy). Ze sobą trzeba nosić tylko rękojeść i końcówki do sprzątania – ich niestety nie da się schować w ścianie, ale i tak noszenie tylko takiego niewielkiego pakietu jest znacznie wygodniejsze niż chodzenie po domu z całym wężem. W przypadku sterowania ra-

fot. Vacuflo

jednostki centralne bez filtra – pełna filtracja cykloniczna sprawia, że wszystkie zanieczyszczenia trafiają od razu do zbiornika. Nie trzeba wymieniać filtrów – wystarczy regularnie opróżniać zbiornik

diowego na rękojeści znajduje się nadajnik, który umożliwia włączanie i wyłączanie urządzenia (odbiornik znajduje się na jednostce centralnej) – w innym wypadku włącznik znajduje się w gnieździe. Gdy zakończymy sprzątanie, wystarczy odłączyć końcówkę czyszczącą i zassać wąż z powrotem do instalacji, po czym możemy przejść do następnego gniazda. W ścianie może się chować wąż o długości nawet 18 m – siłę do jego chowania zapewnia jednostka centralna

1/2016 Własny Dom

instalacje

o odpowiednio dużej mocy. Dłuższy wąż ssący  oznacza mniej gniazd ssących w budynku oraz  na oszczędność czasu i pracy w trakcie instalacji – przy pomocy węża o długości 9 m możemy  posprzątać  ok. 100  m²,  przy  długości  15  m  –  200 m², a przy 18 m – 250 m². Nie  trzeba  za każdym  razem  wyciągać  całego  węża  –  tylko  potrzebną  długość.  Podciśnienie  wytwarzane  przez  jednostkę  przy  zasysaniu  węża pozwala utrzymać w czystości pokrowiec.

WallyFlex To wąż wspomagający o dł. do 4 m podłączony  do systemu centralnego odkurzania. –  Do  tego  urządzenia  można  podłączyć  rurę  ssącą i używać go jak normalnego węża – odkurzać  nim  kratkę  przed  wejściem  lub  wycie-

raczkę albo oczyszczać brudne buty po wejściu  do domu  –  mówi  Artur  Laniecki  z Centrum  Przyjaznego Domu. – Może też być stosowane  w garderobie (ze szczotką do ubrań). W kuchni  można  go  używać  do sprzątania  całego  pomieszczenia,  a także  blatów  i szuflad.  Przyda  się też w garażu czy warsztacie. Wąż można zamontować dyskretnie w szafie. –  WallyFlex  proponuję  montować  w wiatrołapie  zamiast  szufelki  automatycznej  –  mówi  Cezary Lesiński, właściciel firmy Bezkurzu.pl. – Do szufelki  automatycznej  i tak  potrzebujemy  zmiotki  (gdy  jest  mokro,  tylko  rozmazujemy  brud  po podłodze).  Każdy  wie  też,  jak  trudno  wymieść  cokolwiek  z narożnika.  W przypadku  WallyFlexa po prostu chwytamy za wąż i od razu odkurzamy.

fot. PPHU Fach-Cent Sławomir Gauda

focus

jednostka centralna bez zbiornika – zanieczyszczenia są spłukiwane wodą (rura u góry) i odprowadzane do kanalizacji (rura u dołu). Dzięki temu instalacja staje się bezobsługowa

Niestandardowe rozwiązania Montaż w istniejącym domu

fot. Eodkurzacze.pl Tomasz Król

fot. UST-M

pl.  –  Dążymy  do minimalizowania  konieczności  kucia.  Staramy  się  kłaść  instalację  w ścianach  i robić  jak  najmniej  otworów  na rury.  Przeważnie  wyprowadzamy  pion  z garażu  i umieszczamy  wszystkie  gniazda  wokół  tego  pionu.  Jeśli  garaż  przylega  do schodów,  można  z niego  poprowadzić  jeden  przewód  ssący  na dół, a drugi na górę wzdłuż tych schodów. Czy  zdarzają  się  sytuacje,  w których  systemu  po prostu nie da się zainstalować? –  Nie  przypominam  sobie  takiego  przypadku  – deklaruje Tomasz Król. – Jeśli nie dochodziło  do realizacji, to przesądzał o tym koszt i prace,  których klient nie był w stanie zaakceptować.

fot.Eodkurzacze.pl Tomasz Król

Największym  problemem  jest  z punktu  widzenia  inwestora  konieczność  kucia  bruzd  w ścianach  w celu  ułożenia  przewodów.  Nie  zawsze  da się je ukryć na powierzchni ścian czy w podłodze, w wielu domach nie ma też podwieszanych sufitów (pod którymi mogą biec przewody) ani możliwości ich ułożenia. – Należy się liczyć z pewnymi ograniczeniami –  z reguły nie da się zrobić tak dobrej instalacji,  jak  w przypadku  montażu  podczas  budowy  –  mówi  Artur  Laniecki  z  CPD.  –  Wyjątkiem  jest  całkowity  remont,  gdy  skuwane  są podłogi  i remontowane  całe  ściany.  Najczęściej

nie  ma możliwości  rozkucia  podłóg  i instalację  trzeba  prowadzić  inaczej.  Można  to robić  po ścianach,  w suficie  podwieszanym,  ale  też  po elewacji.  Często  robi  się  zejście  do piwnicy  i prowadzi  rurociągi  po suficie  w piwnicy  i po  podłodze na strychu – to i mniej pracy, i mniejsza ingerencja w pomieszczenia mieszkalne. Instalacja  odkurzacza  centralnego  w wykończonym  domu  zawsze  będzie  kompromisem  pomiędzy  funkcjonalnością  a pracami,  których  zakres jest większy niż na etapie budowy. – Konieczne jest znalezienie rozwiązania, które  przy minimalnych zniszczeniach da zamierzony  efekt  – mówi Tomasz Król z firmy Eodkurzacze.

przewóD przechoDzący przez strop – wykonanie tego otworu w stropie wymaga przebicia się przed wszystkie warstwy podłogi

gniazDo poDtynkowe wymaga kucia ścian, ale przy okazji generalnego remontu domu nie jest to tak duży kłopot

gniazDo natynkowe można zastosować w pomieszczeniach technicznych (gdzie nie musimy kuć ścian) – np. w garażu lub kotłowni

Własny Dom 1/2016

rys. Vacuflo

schemat instalacji odkurzacza centralnego – przewody z jednostki centralnej w garażu poprowadzono po ścianie, a na piętrze domu tylko na nieużytkowym poddaszu. Konieczność kucia została zredukowana do minimum

Nietypowe przypadki Praktycznie każdy właściciel firmy zajmującej się instalacją centralnego odkurzania może opowiedzieć o przypadkach dowodzących, że taką instalację da się zamontować w każdym domu. – Kilka razy odkurzacz montowaliśmy w mieszkaniu, lokalizując jednostkę centralną w szafie lub schowku tak, aby rurę wylotową skierować na zewnątrz budynku – mówi Tomasz Król. – Jedna z instalacji była w kawalerce w bloku. Na szczęście był spory balkon, gdzie można było zamontować jednostkę. Ze względu na jej

narażenie na czynniki zewnętrzne gwarancja straciła moc, jednak inwestorowi to nie przeszkadzało. Później odkurzacz został zabezpieczony plastikową matą chroniącą od deszczu. W mieszkaniu znalazło się tylko jedno gniazdo, które w zupełności wystarczyło. Ciekawym przypadkiem są także domy z bali. – W jednym z nich gniazda pokrywaliśmy fornirem, aby imitowały drewno – opowiada Tomasz Król. – Instalację prowadzi się w takim domu pod wylewką podłogi, jednak montaż gniazd musi być skoordynowany ze stawianiem

focus

fot. Eodkurzacze.pl Tomasz Król

instalacje

jednostka centralna ukryta w szafie – w bardzo małych lokalach bywa to jedyne miejsce, gdzie można ją zamontować

ścian. Projektowanie instalacji powininno się zacząć znacznie wcześniej niż przy domu murowanym, gdzie zawsze można wykuć ścianę i później ją zakleić. – W pewnym domu klient zażyczył sobie wykonania instalacji centralnego odkurzanie podczas remontu – wspomina Cezary Lesiński z firmy Bezkurzu.pl. – Ułożenie jej wewnątrz nie wchodziło w grę, więc prowadziłem ja po elewacji. Zamiast 3 gniazd w korytarzach wyszło 12 w pokojach pod oknami. Na instalacji oczywiście ułożono ocieplenie ścian.

na zakupy! jednostka centralna Beam alliance 625 sBe z aKcesoriami all in one do domów z instalacją o dł. do 25 m, z maks. 5 gniazdami ssącymi. siła ssąca: 625 airWatt. system filtracji: cyklon + samooczyszczający się filtr Gore-TeX™. akcesoria: wąż 9 m i wieszak na niego, teleskopowa rurka aluminiowa, zestaw szczotek i przejściówek do nich KOSZT! cena: 3549 zł www.eodkurzacze.pl

jednostka centralna moderno premium firmy ust-m wyposażona w podwójny system filtracji – filtr dokładny oraz cyklon. Posiada przyjazny dla użytkownika intuicyjny wyświetlacz. Panel elektroniczny poinformuje, m.in. o podłączeniu do sieci, konieczności przeprowadzenia czynności konserwacyjnych oraz wymiany wkładu. Wyjątkowy design urządzenia powoduje, że jest ono dedykowane do nowoczesnych wnętrz

Gniazdo ssąco-eleKTryczne decovac firmy ust-m to połączenie w jednym produkcie gniazda elektrycznego i ssącego. daje to doskonały efekt zarówno wizualny, jak i użytkowy – wystarczy przygotować jeden otwór w ścianie na puszkę montażową, specjalnie dedykowaną gniazdom decoVac. W ten sposób unikamy dodatkowego kucia ścian. dostępna kolorystyka obudowy: biała, beżowa, srebrna, grafitowa i czarna KOSZT! cena brutto: 65 zł

KOSZT! cena netto: zależna od modelu www.ustm.pl

1/2016 Własny Dom

focus stolarka otworowa

fot. Oknoplast

s cu fo Zewnętrzne ochronią nas przed intruzami, wewnętrzne zapewnią nam prywatność. Jak je dobrać pod względem funkcjonalnym i estetycznym?

Drzwi zewnętrzne i wewnętrzne

Tekst: Marek Misiak

kreślanie drzwi mianem „stolarki” nie powinno nas zmylić – współcześnie ten element domu niekoniecznie wykonywany jest z drewna. Należy odrzucić stereotypy – drzwi zewnętrzne z betonu czy stali niekoniecznie są cięższe niż drzwi z drewna, nie muszą być też wcale odporniejsze na włamanie. Drzwi wewnętrzne ze szkła nie są wcale bardziej niebezpieczne dla użytkownika niż te wykonane z drewna, a drzwi z tworzywa sztucznego nie są wcale mniej trwałe. Nie słuchajmy zatem

Własny Dom 1/2016

dobrych rad, że tylko solidne dębowe drzwi zewnętrzne zapewnią nam bezpieczeństwo – owszem, drzwi z litego drewna są dobre, ale istnieje też szereg innych możliwości. Z kolei wewnątrz domu piękne drzwi nie są celem samym w sobie. Nie chodzi o to, ile par drzwi mamy w domu, ale jak je dobraliśmy. Jako element estetyczny mogą one albo pasować do wystroju wnętrza, albo być z nim mądrze skontrastowane. W tej akurat sytuacji nie sprawdza się pogląd, że skrajności nigdy

nie są dobre – zdarzają się drzwi tak wtopione w ścianę, że prawie na niej niewidoczne; trafiają się też takie, które swoim pięknem jako pierwsze przyciągają uwagę.

www.dierre.pl www.invado.pl www.pol-skone.pl www.hormann.pl oknoplast.com.pl

www.yalelock.pl www.roto.pl www.internorm.com/pl www.piudesign.pl www.dako.eu

stolarka otworowa focus

Drzwi zewnętrzne rys. Hörmann

Wymiary Żadne drzwi zewnętrzne nie powinny być węższe niż 90 cm – zarówno główne drzwi wejściowe, jak i np. tylne wyjście do ogrodu. Dotyczy to również drzwi łączących garaż z domem. Chodzi o to, by dało się przez nie nie tylko wejść, ale także wygodnie wnieść zakupy czy meble. Warto też pamiętać, że przez drzwi powinno się dać wjechać wózkiem inwalidzkim lub szerszym wózkiem dziecięcym – wyglądałoby to dość niepoważnie, gdyby niektórzy nasi goście musieli wchodzić od strony tarasu. Minimalna wysokość drzwi to 2 m, aby nikt nie musiał się schylać, wchodząc. Należy też pamiętać o tym, że mówimy tu o wymiarach otworu po zamontowaniu ościeżnicy – otwór przygotowany do wstawienia drzwi powinien być o 12-15 cm większy.

Izolacyjność cieplna Nawet najszczelniejsze drzwi będą wypuszczały z wnętrza domu więcej ciepła niż lity mur, ale warto zabezpieczyć się przed jego utratą na tyle, na ile się da. Wymagany przez prawo minimalny współczynnik dla drzwi zewnętrznych to U=2,6 W/m2*K, na rynku są jednak dostępne skrzydła o U nawet 0,8 W/ m2*K. Trzeba się upewnić, że wymieniona na

wymiary drzwi wejściowych mogą być standardowe (po prawej), można też jednak zdecydować się na drzwi wyższe – ułatwi to np. wnoszenie mebli

drzwi aluminiowe o współczynniku UD = 0,47 w/(m²*k) – zalecane są do domów pasywnych

rys. Nicewicz

fot. Roto

dwuskrzydłowe drzwi wejściowe to znacznie większy komfort wchodzenia i wnoszenia przez nie zakupów

środkowych części docieplonych pianką. Tak naprawdę ważna jest szczelność już zamontowanych drzwi, a zatem nie tylko samego

fot. Hörmann

etykiecie lub w opisie produktu wartość tego współczynnika podana jest dla całych drzwi, a nie tylko ich fragmentów, na przykład dla

ocieplone zewnętrzne drzwi drewniane – ich współczynnik przenikanie ciepła u = 0,90 w/(m2*k). są polecane do domów energooszczędnych

1/2016 Własny Dom

fot. Vetrex

focus stolarka otworowa

Izolacyjność akustyczna Jest powiązana z izolacyjnością cieplną – drzwi dobrze ocieplone na ogół dobrze chronią też przed hałasem. Wyraża się ją w decybelach (dB) – im wartość ta jest większa, tym drzwi będą przepuszczać mniej hałasu z zewnątrz. Zwykłe drzwi mają najczęściej izolacyjność akustyczną ok. 30 dB, przy izolacyjności na poziomie 42 dB możemy już mówić o drzwiach dobrze wytłumionych (będą w stanie np. odgrodzić nas od szumu ulicy, jeśli nasz dom stoi przy ruchliwej drodze). Warto jednak pamiętać, że prawo nie zobowiązuje producentów do podawania izolacyjności akustycznej drzwi, gdyż nie ma żadnych minimalnych wymogów co do tego parametru. Jeśli model, który chcemy kupić, nie ma podanej izolacyjności akustycznej w specyfikacji technicznej, należy zwrócić uwagę na to, czy są to drzwi przylgowe oraz czy mają uszczelkę (jedną lub dwie) na ościeżnicy bądź skrzydle – wpływa to korzystnie na szczelność drzwi, a więc również na izolacyjność dźwiękową. Ponadto tak wykonane drzwi będą się ciszej otwierały i nie da się nimi trzasnąć (nawet przy użyciu siły).

Własny Dom 1/2016

drzwi frontowe mogą stawiać opór tylko przez jakiś czas – wszystko zależy od tego, na ile strefa wejściowa jest widoczna z ulicy. Jeśli dom stoi przy ruchliwej ulicy, złodziej będzie miał mało czasu

Antywłamaniowość Kupując drzwi, należy zwracać uwagę, aby ościeżnica, skrzydło drzwiowe i zamek mogły wytrzymać próby wyważenia, wyłamania lub przewiercenia. Nie dajmy sobie wmówić, że istnieją drzwi całkowicie odporne na próby pokonania ich siłą – dysponując odpowiednim sprzętem, można dostać się nawet do skarbca w banku, a co dopiero do domu jednorodzinnego. Chodzi o to, by drzwi stawiały opór na tyle długo, by złodziej uznał, że nie ma sensu próbować. Włamywacze-zawodowcy przede wszystkim za wszelką cenę chcą uniknąć wykrycia. Długie mocowanie się z drzwiami wejściowymi od frontu budynku – zwłasz-

fot. Hörmann

skrzydła, lecz także ościeżnicy i jej połączenia z murem. Wartość współczynnika U zależy przede wszystkim od użytych materiałów i konstrukcji drzwi. I tak dla drzwi z litego drewna zawiera się on w przedziale 1,8-2,6 W/m2*K, dla drewnianych ocieplanych wynosi 0,9-2,6 W/m2*K, dla stalowych – 1,8-2,6 W(m2*K, dla drzwi z PVC ze stalowym kształtownikiem – 1,3-2,5 W/m2*K, natomiast dla aluminiowych – 1,1-2,5 W/m2*K. Drzwi z włókna szklanego mają współczynnik U=1,3-1,6 W/m2*K.

fot. Hörmann

izolacJa akustyczna drzwi weJściowych ma znaczenie – jeśli one przepuszczą hałas, najlepsze drzwi do sypialni mogą nie pomóc

warto pamiętać o tym, by drzwi z garażu do domu również były antywłamaniowe – w razie gdyby złodziejom udało się sforsować bramę

cza jeśli jest on widoczny od strony ulicy – jest dla nich po prostu zbyt ryzykowne. Gdy nie zadziałają szybkie, standardowe metody, złodziej poszuka innej drogi – a jeśli i ona okaże się mało obiecująca, innego domu. Dlatego ważne jest, aby nie popełniać błędu wielu inwestorów i nie skupiać się na antywłamaniowości jedynie głównych drzwi wejściowych, ale zabezpieczyć również tylne drzwi (jeśli takie są) oraz drzwi tarasowe – zwłaszcza, że są one często mniej widoczne dla sąsiadów i intruz ma tam większą swobodę działania (zasłaniają go rośliny lub ogrodzenie). Warto też być świadomym, że złodziej może próbować nie tylko otworzyć lub rozwiercić zamek albo wyciąć dziurę w skrzydle. Najlepsze drzwi antywłamaniowe nic nie dadzą, jeśli będzie się dało rozkręcić zawiasy i wyjąć z nich skrzydło albo wypchnąć drzwi z ościeżnicy lub – a to też się zdarza – całą ościeżnicę z otworu w ścianie. Kluczowy jest zatem profesjonalny montaż. Drzwi o podwyższonej odporności na włamanie są oznaczane klasami odporności (A, B i C lub – wg norm europejskich – 1-6). Drzwi klas A i B mają jedynie podwyższoną odporność na włamanie – będą stawiać opór, ale niezbyt długo. Najwyższą odpornością charakteryzują się drzwi klasy C (odpowiednio – unijnie klasy 3-4) – i te są klasyfikowane jako antywłamaniowe. Ważny jest również rzecz jasna antywłamaniowy zamek z odpowiednim atestem.

Materiały

O funkcjonalności i trwałości takich drzwi stanowi budowa, która może być płytowa, ramowo-płytowa lub stalowa. Przy skrzydłach płytowych rama drzwi wykonana jest z tego samego materiału, co skrzydło, i osłonięta w całości płytą wykończeniową. Płyta ta może składać się z litego drewna, sklejki, płyty wiórowej lub klejonego warstwowo drewna, które poddane jest fornirowaniu i zabezpieczone ekologicznym lakierem wodnym. Tak przygotowane skrzydło wypełnione jest materiałem termoizolacyjnym oraz wyposażone w dwa niezależne zamki i cztery zawiasy regulowane. Ościeżnica drzwi wraz z progiem wykonana jest z tego samego drewna co skrzydła oraz wyposażona w uszczelkę. W drzwiach ramowo-płytowych natomiast rama podzielona jest na pola, które wypełnione są płytami oraz ocieplona panelem termoizolacyjnym. Wykończeniem skrzydła może być lite drewno, sklejka, płyta HDF, wytłaczana blacha cynkowa lub płyta z włókna szklanego. Bez względu na rodzaj wykończenia jest on zabezpieczony ekologicznym lakierem wodnym stosowanym do miejsc szczególnie narażonych na warunki atmosferyczne. Ościeżnica wykonana jest z tego samego materiału co skrzydło oraz wyposażona w odpowiednią uszczelkę. W niektórych modelach drzwi płytowych producenci stosują wzmocnienia z blachy stalowej lub aluminiowej, które umieszczone są między ramą a płytą wykończeniową. Rozwiązanie to usztywnia konstrukcję drzwi oraz zwiększa odporność na uszkodzenia. Skrzydła ramowe wyposażone są zwykle w trzy zawiasy regulowane, montowane w trzech płaszczyznach z wkładka teflonową Konstrukcję drzwi stalowych stanowi blacha stalowa lub aluminiowa obustronnie ocynkowana i ocieplona pianką poliuretanową lub spienionym PVC. Skrzydło wykończone jest obustronnie tłoczoną blachą stalową powlekaną folią drewnopodobną. Drzwi stalowe wyposażone są w zamek trzyryglowy oraz trzy bolce antywyważeniowe. Próg natomiast – ze względu na szczególne narażenie na uszkodzenia mechaniczne – wykonany jest ze stali nierdzewnej.

Drewno – najczęściej wykorzystywane jest drewno sosnowe i świerkowe, ale producenci oferują również drzwi z dębu, jesionu oraz gatunków egzotycznych. Zalety drzwi z drewna to mała rozszerzalność cieplna oraz dobra izolacyjność akustyczna i termiczna. Jednak pomimo zabezpieczeń (np. impregnacji, nakładania fornirów, powłok malarskich lub winylowych) skrzydła drewniane są bardziej wrażliwe na zmiany wilgotności powietrza (w ich wyniku mogą nieco zwiększyć objętość i wypaczyć się). Utwardzone PVC – drzwi z tego materiału mają ramę z trzy lub czterokomorowych profil wzmocnionych kształtownikiem stalowym, który go dodatkowo usztywnia. Wypełnienie stanowi gotowy panel systemowy z twarde-

drewniano-aluminiowe drzwi zewnętrzne to wysoka izolacyjność cieplna i akustyczna oraz łatwa pielęgnacja

go PVC ocieplony pianką poliuretanową lub spienionym PVC (termoizolacyjne wkładki są umieszczane także w profilach). Wzór panelu może być niemal dowolny. Podstawową zaletą takich drzwi est niewielka masa przy dobrych parametrach cieplnych i akustycznych.

fot. Roto fot. Roto

Budowa

rys. Internorm

stolarka otworowa focus

fot. Pol-Skone

drzwi z tworzywa sztucznego nie ustępują wytrzymałością drzwiom drewnianym

drzwi zewnętrzne drewniane można dopasować również do domu o nowoczesnej architekturze – producenci oferują np. modele z przeszkleniami o zgeometryzowanych kształtach

1/2016 Własny Dom

focus stolarka otworowa

albo wełny mineralnej (gdy drzwi mają profile ciepłe, są w nich umieszczane wkładki z poliamidu wzmocnionego włóknem szklanym).

drzwi stalowe przeciwpożarowe są przeznaczone szczególnie do garażu – zwłaszcza tam może bowiem wybuchnąć pożar

Kompozyt poliestrowo-szklany (włókno szklane, fiberglass) – wyróżniają go lekkość, wytrzymałość (zbliżona do aluminium) oraz łatwość pielęgnacji (zbliżona do PVC). Skrzydło z kompozytu jest odporne na działanie warunków atmosferycznych. Ma również dobre parametry termoizolacyjne i akustyczne. W porównaniu z drzwiami z innych materiałów drzwi z fiberglassu mają wysoką wytrzymałość mechaniczną, niewielką wagę (z racji właściwości kompozytu nie muszą być dodatkowo usztywniane) oraz grubość. Stal ocynkowana – z tego materiału wytwarza się ościeżnice, ramy oraz tzw. ruszt wzmacniający (w przypadku drzwi antywłamaniowych). Ze stali może być wykonana również powierzchnia całego skrzydła (wykańcza się ją folią PVC lub lakierem). Drzwi ze stali ociepla się za pomocą sztywnej pianki poliuretanowej. Za największą zaletę tego rodzaju drzwi należy uznać bardzo dużą odporność na wszelkie działania włamywaczy. Jednak ta cecha okupiona jest dużym ciężarem skrzydła. Aluminium – ramę takich drzwi tworzy kształtownik aluminiowy z przekładkami termicznymi, które mają poprawiać jego właściwości ciepłochronne. Wypełnienie może być zrobione z blachy aluminiowej grubości 1,5 lub 3 mm bądź też z płyt PVC grubości 1,5 lub 2 mm. Wewnątrz płycin znajduje się warstwa ociepleniowa z pianki poliuretanowej, styropianu

Własny Dom 1/2016

drzwi zewnętrzne ze wzmocnionych włóknem szklanym płyt betonowych. do każdego egzemplarza odlewane są unikatowe płyty

fot. Oknoplast

To, czy drzwi wejściowe będziemy otwierać do wewnątrz czy na zewnątrz, zależy głównie od miejsca, którym dysponujemy na zewnątrz domu i w sieni. Jeżeli drzwi mają otwierać się do środka, potrzebujemy sporo miejsca na skrzydło drzwiowe. Z tego względu drzwi otwierane do wewnątrz wymagają dużej przestrzeni za progiem, w sieni. Wiatrołap nie jest prawnie wymagany w domach jednorodzinnych, jeżeli jednak planujemy drzwi wejściowe otwierane do środka, należy wybrać projekt z wiatrołapem lub doprojektować go na etapie adaptacji. Kolejną niedogodnością tego rozwiązania jest konieczność zastosowania okapnika, który zabezpieczy wnętrze przed spływającą wodą (deszcz, śnieg). Okapnik montowany jest na dole drzwi od strony zewnętrznej. Przez niezabezpieczone drzwi woda może spływać pod nimi do środka. Drzwi otwierane do środka mogą być również odpychane od ościeżnicy przez silny powiew wiatru, który może nawet wyrwać skrzydło drzwiowe. Jeżeli chodzi o bezpieczeństwo, drzwi wejściowe łatwiej wypchnąć, jeśli otwierają się do środka, jednakże montaż zawiasów od wewnątrz uniemożliwia ich podważenie. Niepotrzebny jest również dach nad drzwiami – może być on niewielki, bo i tak zalegający śnieg nie zablokuje wyjścia i otwierania drzwi. Podobnie duża i gruba wycieraczka położona przed drzwiami od strony zewnętrznej zabez-

fot. Internorm

fot. Hörmann

Otwierane na zewnątrz

drzwi zewnętrzne aluminiowe nie ustępują różnymi parametrami stalowym, a są od nich znacząco lżejsze

pieczy przed błotem wnoszonym do środka, a nie przeszkodzi w manewrowaniu drzwiami. Nie grozi nam też, że otwierając drzwi, uderzymy osobę stojącą przed nimi, która nieopatrznie stanęła za blisko – może to mieć znaczenie, jeśli mamy drzwi bez przeszklenia i wizjera.

Otwierane do środka Jeżeli w domu nie mamy przestronnej strefy wejścia, powinniśmy zdecydować się na drzwi otwierane na zewnątrz. Przy tym sposobie otwierania drzwi nie jest konieczny wiatrołap, nie potrzeba też miejsca w sieni na manewrowanie skrzydłem. Możemy więc dowolnie zaaranżować przedsionek, a także usytuować tam drzwi wewnętrzne np. do pomieszczenia gospodarczego, które często znajduje się przy wejściu do domu. Silny powiew wiatru może uszczelniać drzwi, dopychając je do ościeżnicy, a częściowa obudowa wnęki drzwiowej zapobiegnie wyrwaniu skrzydła przez silny wiatr. Musimy wychylać się na zewnątrz, wpuszczając gości do środka, co może być uciążliwe szczególnie zimą, ale będzie nam łatwiej zamknąć za nimi drzwi. Jednak aby osoby wchodzące miały swobodę poruszania się i cofania się przed otwieranymi drzwiami, a skrzydłem wygodnie się manewrowało, konieczny jest duży podest przed wejściem. Warto go również zadaszyć, by śnieg nie zalegał przed wejściem i nie utrudniał czy wręcz uniemożliwiał otworzenia drzwi. Drzwi takich nie da się wepchnąć do środka, ale zawiasy na zewnątrz umożliwią złodziejowi podważenie skrzydła. Warto więc zastosować specjalne zawiasy maskowane. Pod względem bezpieczeństwa istotne jest również to, że drzwi otwierane na zewnątrz ułatwiają ewakuację w razie pożaru czy innego niebezpieczeństwa.

stolarka otworowa focus

Drzwi wewnętrzne Prawo budowlane mówi o minimalnych wymiarach jedynie drzwi do pomieszczeń tzw. mokrych (łazienka kuchnia, pralnia) – to 80 x 200 cm (szerokość x wysokość). Pamiętajmy, że drzwi do łazienki powinny mieć również podcięcie wentylacyjne. Wymogi co do minimalnej szerokości drzwi do łazienki lub kuchni wynikają głównie z możliwości, że ktoś może w tym pomieszczeniu zasłabnąć – jest to bardziej prawdopodobne niż zasłabnięcie np. sypialni czy w salonie. Drzwi do innych pomieszczeń w domu nie są obwarowane wymogami prawnymi, ale praktyka pokazuje, że tylko stolarka o wymiarach co najmniej 80 x 200 cm zapewni nam komfort. Węższe drzwi można stosować w pomieszczeniach gospodarczych, spiżarni czy garderobie – ale tylko jeśli zwężenie drzwi ma istotne znaczenie dla ergonomii danego wnętrza (jeśli nie ma, dla własnego bezpieczeństwa i wygody lepiej zamontować stolarkę o standardowych rozmiarach). Standardowa wysokość drzwi wewnętrznych to 203 cm i stosunkowo rzadko spotyka się drzwi wyższe. Zwykle istnieje możliwość zamówienia drzwi o wysokości większej niż

fot. PIU Design

Wymiary

drzwi wewnętrzne o niestandardowo dużej wysokości ułatwiają wchodzenie osobom bardzo wysokim, ale przede wszystkim dają niezwykły efekt wizualny

standardowa lub skrócenia ich o kilka centymetrów, gdy np. podniósł się poziom posadzki. Problemem może być skrócenie tych drzwi, w których konieczne byłoby przycinanie przeszklenia. Wówczas łatwiejszym rozwiązaniem może być podkucie ściany i podniesienie całej ościeżnicy. Warto też pamiętać, że jeśli w domu mieszka osoba poruszająca się na wózku inwalidzkim albo korzystająca z chodzika, drzwi powinny być odpowiednio szersze (1 m), aby nie uderzała ona w ościeżnicę ani kołami wózka, ani łokciami.

fot. Dierre

Budowa

drzwi wewnętrzne o ponadstandardowej szerokości – choćby tylko o 10-20 cm – mogą być znacznie bardziej komfortowe w użytkowaniu

Drzwi wewnętrzne mogą mieć dwojaką konstrukcję – płytową lub płycinową. Ponieważ stolarka tego rodzaju nie musi stawiać oporu włamywaczom, jest to raczej kwestia masy i ceny drzwi oraz izolacyjności akustycznej. Drzwi płytowe są wykonane z jednej, jednolitej płyty z materiałów drewnopochodnych lub też cienką płytą okleja się drewnianą ramę. To drugie rozwiązanie stosuje się częściej. Pustą przestrzeń między płytami wypełnia się płytami wiórowymi, kartonowymi o budowie plastra miodu lub paskami płyty pilśniowej, układanymi w jodełkę. Krawędzie skrzydła również okleja się płytą wykończeniową, dzię-

ki czemu tworzy ono jednorodną całość. Płyta może być wykończona na różne sposoby: laminowana, oklejona folią, fornirem, a następnie lakierowana, a nawet obita blachą nierdzewną. Mimo prostej konstrukcji mogą mieć bardzo różny wygląd – od klasycznego do awangardowego W drzwiach płycinowych rama z drewna (litego lub klejonego warstwowo) oklejona zostaje z obu stron cienką warstwą materiału np. drewnopochodnego. Natomiast pusta przestrzeń w środku wypełniona zostaje tzw. płycinami (płyty wiórowe, kartonowe wkładki o budowie plastra miodu, drobne elementy z płyty pilśniowej). Wypełnienie typu „plaster miodu” to klasyczne, a zarazem najpopularniejsze rozwiązanie. To wysokospecjalistyczna tektura o strukturze i budowie wizualnie zbliżonej do plastra miodu. Standardowe wypełnienie stabilizujące pomiędzy konstrukcja a ramiakiem skrzydła drzwiowego znacznie redukuje ciężar skrzydła, jednak nie zapewnia dobrego wygłuszenia. Drzwi płytowo-płycinowe (czyli typ mieszany) mają niewidoczną konstrukcję drewnianą (jak skrzydło płytowe), ale dzięki wytłoczeniom w twardych płytach pilśniowych często imitują płycinowe. Podobnie jak w skrzydle płytowym, wypełnieniem stabilizującym może być spe-

1/2016 Własny Dom

fot. PIU Design

focus stolarka otworowa

sześć różnych typów drzwi wyróżnionych ze względu na sposób otwierania – schemat ilustruje, ile miejsca jest potrzebne w obu pomieszczeniach na otwierające się drzwi

drzwi rozwierne dwuskrzydłowe mogą być szczególnie przydatne, gdy prowadzą np. do dużego salonu, gdzie przyjmujemy wielu gości

Własny Dom 1/2016

Sposób otwierania Ze względu na sposób otwierania drzwi można podzielić następująco: Rozwierne – są najczęściej spotykanym i wybieranym typem drzwi. Wprawdzie ich użytkowanie wymaga sporo miejsca – z tego

fot. Pol-Skone

fot. PIU Design

cjalny karton („plaster miodu”) albo płyta wiórowa z otworami lub bez. Skrzydła z plastrem miodu są lżejsze, a te z płytą – sztywniejsze i lepiej izolujące akustycznie (są więc dobre np. do sypialni albo do łazienki, aby ogłosy kąpieli nie były słyszalne w innych pokojach).

drzwi wahadłowe rzadko stosowane są w domach jednorodzinnych – mogą się jednak sprawdzić np. jako drzwi do kuchni

powodu nie powinny się otwierać do wnętrza niewielkich pomieszczeń – są jednak stosunkowo proste w montażu, a także funkcjonalne. Oś obrotu tego rodzaju drzwi znajduje się przy jednej z bocznych krawędzi skrzydła. Drzwi rozwierne występują w odmianie jednoskrzydłowej lub dwuskrzydłowej (te drugie najczęściej w pomieszczeniach reprezentacyjnych). Wahadłowe – to odmiana drzwi rozwiernych, o wyłącznie prostych krawędziach. Dzięki specjalnym zawiasom i ościeżnicy można odchylać je na całą szerokość w obie strony. Jeśli nie zablokujemy skrzydeł, samoczynnie wracają do pozycji zamkniętej. Są mniej szczelne od klasycznych rozwiernych, więc stosuje się je w pomieszczeniach, do których powinien być łatwy dostęp (także z zajętymi rękoma), pomimo, że drzwi pozostają przymknięte – w kuchni, jadalni czy holu. Przesuwne – najlepiej sprawdzają się w pomieszczeniach o niewielkim metrażu (ich otwo-

fot. Invado

rys. Masonite

drzwi rozwierne jednoskrzydłowe całkowicie zlicowane ze ścianą – zamknięte mogą być prawie niedostrzegalne

drzwi przesuwne naścienne sprawdzą się w garderobie – to z reguły małe pomieszczenie, a one nie zajmą w niej miejsca

stolarka otworowa focus

drzwi składane muszą być wykonane przez renomowanego producenta – inaczej mogą się szybko zepsuć

rzenie nie powoduje czasowego zmniejszania się powierzchni pokoju lub korytarza). Skrzydło drzwi przesuwnych osadzone jest na prowadnicach i przesuwane równolegle do płaszczyzny ściany (mogą na nią zachodzić, albo chować się w jej wnętrzu). Ten rodzaj drzwi również występuje w wersji jednoi dwuskrzydłowej. W przypadku drugiej z nich warto zastosować system synchronicznego rozsuwania (przemieszczenie jednej części powoduje ruch drugiej). Składane (łamane) – mają skrzydła podzielone na dwie lub więcej części (zależnie od szerokości otworu), połączone dyskretnymi zawiasami. Dla zachowania stabilności przytrzymywane są przez górne szyny-prowadnice. Potrzebują mniej miejsca do otwierania od tradycyjnych drzwi rozwiernych. Zaprojektowane w formie paneli sięgających sufitu, mogą całkowicie podzielić duże pomieszczenie na dwa mniejsze. Po zamknięciu tworzą jednolitą płaszczyznę-ścianę. Harmonijkowe – zbudowane są z wielu wąskich elementów połączonych w pionie. Przesuwa się je w bok w świetle otworu, więc nie zabierają miejsca w pomieszczeniu. Natomiast po otwarciu zmniejszają przejście, dlatego powinno się przygotować dla nich odpowiednio szerszy otwór. Na ogół stoso-

Drzwi przylgowe mają wyfrezowane, nachodzące na ościeżnicę, estetycznie zaokrąglone krawędzie o promieniu najczęściej 5 mm. To praktyczne rozwiązanie, gwarantujące bezpieczeństwo (głównie dzieci) i jednocześnie łatwiejszą pielęgnację. Przylga to standardowe wykończenie krawędzi skrzydła, stylowe i najczęściej stosowane przez producentów. Drzwi bezprzylgowe po zamknięciu licują się z ościeżnicą, tworząc z nią jednolitą, estetyczną powierzchnię. Wykorzystuje się w nich niewidoczne po zamknięciu, specjalistyczne zawiasy. Mimo wyższych cen, wąskie drzwi bezprzylgowe stają się dziś coraz bardziej popularne.

Lewe czy prawe? Ten dylemat i odróżnianie drzwi lewych od prawych stał się nawet tematem skeczów kabaretowych – tymczasem nie jest to wcale trudne. Takie oznaczenie określa, którą ręką otwieramy skrzydło do siebie i po której stronie znajdują się widoczne zawiasy, gdy stoimy po tej stronie drzwi, że otwieramy je do siebie. Drzwi rozwierane dwuskrzydłowe również mogą być prawe lub lewe – decyduje wówczas to, które skrzydło jest otwierane jako pierwsze (jest to tzw. skrzydło aktywne), gdyż to w nim znajduje się klamka. Dwuskrzydłowe drzwi przesuwne lub wahadłowe zwykle są

Otwierane na zewnątrz czy do środka? Jest to związane zarówno z wygodą, jak i bezpieczeństwem. Po pierwsze, jeśli dwoje drzwi znajduje się blisko siebie, nie powinno być możliwości, by blokowały się nawzajem podczas otwierania (taką sytuację widuje się raczej w małych mieszkaniach, ale montując drzwi bez analizy ich umiejscowienia, można do niej doprowadzić nawet w dużym domu). Po drugie, ze względu na bezpieczeństwo domowników drzwi do łazienki, kuchni, kotłowni oraz innych pomieszczeń, w których zainstalowany jest kocioł grzewczy, muszą otwierać się na zewnątrz. To właśnie w łazience, z uwagi na wysoką wilgotność i parę wodną w powietrzu, najczęściej zdarzają się zasłabnięcia. Jeśli ktoś straci przytomność w małej łazience lub upadnie blisko drzwi, mogą się one nie dać otworzyć, gdyż leżący człowiek zablokuje je swoim ciałem. Nie ma co liczyć na to, że uda się je nam otworzyć siłą – możemy w ten sposób zrobić dodatkową krzywdę leżącemu, a i tak nie zdołamy mu pomóc. Zasłabnięcie może się też zdarzyć w kuchni lub kotłowni,

fot. PIU Design

fot. Pol-Skone

Przylgowe czy bezprzylgowe?

uniwersalne – da się przez nie przejść, otwierając dowolne skrzydło. Wybierając drzwi, powinniśmy się kierować przede wszystkim funkcjonalnością przestrzeni. Należy między innymi zwrócić uwagę na umiejscowienie włącznika światła. Ważne jest, aby drzwi nie otwierały się na niego (aby skrzydło drzwiowe go nie zasłaniało). W takiej sytuacji bowiem trzeba obchodzić drzwi dookoła, aby włączyć oświetlenie, co w codziennym funkcjonowaniu jest bardzo niewygodne.

jeśli w domu dwoje drzwi znajduje się obok siebie, mogą otwierać się w przeciwnych kierunkach – nie będą wtedy z sobą kolidować

fot. PIU Design

wane są do zamykania ciasnych pomieszczeń pomocniczych (garderoby, schowki, wc), w których zamontowanie zwykłych drzwi jest utrudnione.

drzwi do łazienki powinny otwierać się na zewnątrz, nawet jeśli ryzykowalibyśmy wtedy uderzenie nimi kogoś po drugiej stronie

1/2016 Własny Dom

focus stolarka otworowa

Materiały Drewno. Do wytwarzania drzwi stosuje się drewno lite lub klejone warstwowo. Drewno klejone jest bardziej popularne – zarówno dzięki dobrym parametrom technicznym, jak i niższej cenie. Współczesna technika klejenia warstwowego pozwala bowiem na budowę wytrzymałej i odpornej na paczenie się konstrukcji drzwi. Najczęściej stosowane przez producentów gatunki drewna to sosna, dąb, buk, mahoń i jesion. Płyty drewnopochodne. Są to gładkie lub tłoczone płyty wiórowe albo pilśniowe – zwykłe, MDF i HDF. Na drzwi najczęściej stosuje płyty MDF (twarde) i HDF (bardzo twarde). Różnią się one sposobem wytwarzania oraz gęstością, od której zależą walory użytkowe gotowych drzwi – im gęstość materiału jest większa, tym mniej się one paczą. Gęstość płyt MDF wynosi

od 650 do 850 kg/m3, a podstawowym surowcem do ich produkcji są włókna drewna świerkowego lub sosnowego. Płyty HDF zaś mają gęstość powyżej 850 kg/m3 (o ok. 50% większą niż lite drewno) i wytwarza się je ze zrębków drewna. Płyty MDF i HDF są lżejsze od litego drewna i bardziej od niego odporne na pękanie oraz rozszczepianie. Szkło. Stosuje się je jako wypełnienie w drzwiach płytowych. Wykorzystuje się szkło przezroczyste, półprzezroczyste, matowe, barwione, witrażowe lub ornamentowe zwykłe, hartowane i klejone. Coraz większą popularnością cieszą się pełne drzwi szklane – taflę szkła zabezpieczają jedynie wąskie ramy aluminiowe lub drewniane; możliwe jest wykonanie bez ram: taflę ujmują jedynie zawiasy i tzw. pochwyt, stosowany zamiast klamki. Aby takie drzwi były bezpieczne w użytkowaniu, używa się na nie szkła hartowanego lub klejonego. Jeśli szyba ulegnie stłuczeniu, szkło hartowane rozsypie się na kawałki o nieostrych brzegach. Jeśli zaś będzie ze szkła klejonego, folia zabezpieczająca w ogóle zapobiegnie rozsypaniu się szyby na kawałki.

Stal – wykonuje się z niej tzw. drzwi specjalistyczne (np. do kotłowni). Ich rama powstaje z kątowników lub płaskowników, a następnie jest pokrywana arkuszami blachy ocynkowanej. Przestrzeń wewnątrz wypełnia się najczęściej wełną mineralną.

na zakupy! drzwi zewnętrzne hibry firmy dierre – z zamkiem wieloryglowym elektromechanicznym, gwarantującym kontrolę otwarcia kluczem, kartą lub brelokiem, z wkładką cylindryczną wysokiego bezpieczeństwa new Power. współczynnik u = od 0,6 do 1,8 w/ m2k. odporność na włamanie – kl. rc 4. izolacyjność akust. – max. 39 db KOSZT! cena netto: od 4699 zł www.dierre.pl

drzwi wewnętrzne semPre firmy Polskone – drewniane w systemie przylgowym lub bezprzylgowym duo. konstrukcja skrzydła – ramiak drewniany obłożony dwiema gładkimi płytami hdf pokrytymi powierzchnią lamistone cPl lub silkstone. dostępne w wersjach ze szkleniem w kolorach: biały mat, brąz mat lub grafit satyna. wymiary skrzydeł: jednoskrzydłowe: 60, 70, 80 i 90 cm, dwuskrzydłowe: 60+60, 60+70, 60+80, 60+90, 70+70, 70+80, 70+90, 80+80, 80+90 lub 90+90 cm KOSZT! cena netto: od 537 zł www.pol-skone.eu

Własny Dom 1/2016

drzwi wewnętrzne okleinowane destino unico firmy invado – rama w skrzydłach wykonana z płyty mdf, wypełnienie skrzydła – płyciny gr. 22 mm i/lub szyby gr. 4 mm. szerokość wstawek szklanych – 80 mm. krawędzie pionowe skrzydeł są zaokrąglone. skrzydło przygotowane do podcięcia o maks. o 40 mm (nie dotyczy skrzydeł z wentylacją). skrzydła pojedyncze w szer. 60-100 cm, podwójne 120200 cm (przy wys. 204 cm). w skrzydłach podwójnych bezprzylgowych od strony ościeżnicy listwa przymykowa. ościeżnica regulowana, do drzwi modułowych (bezprzylgowych) lub stała (blokowa). zawiasy standardowe czopowe wkręcane 13,5/9 – 2 w skrzydłach „60” i „80”, 3 w skrzydłach „90” i „100”, w wersji bezprzylgowej skrzydła niewidoczne zawiasy wpuszczane z regulacją 3d w kolorze inoX KOSZT! cena netto: 519 zł (okleina enduro), 569 zł (ryflowana lub ecofornir) www.invado.pl

fot. Pol-Skone

jeśli kocioł będzie nieszczelny lub wentylacja przestanie działać. Toteż już na etapie projektu domu należy zadbać o to, by nic nie stało na przeszkodzie zamontowaniu do tych pomieszczeń drzwi otwierających się na zewnątrz.

stolarka otworowa focus

Montaż drzwi wewnętrznych 1

1 otwór przygotowany do montażu – przed zakupem drzwi należy go dokładnie zmierzyć, gdyż dostosowanie drzwi o niewłaściwych wymiarach do zastanego otworu może się okazać niemożliwe

2 ramę ościeżnicy należy ustawić pionowo w otworze i zablokować przy pomocy drewnianych klinów – to tzw. wstępne mocowanie ościeżnicy, mające na celu sprawdzenie jej wymiarów

3 kontrola ustawienia ościeżnicy (poziomu nadproża i pionu ramiaków) – należy pamiętać o odstępie 1-2 cm między jej elementami a ścianą, uzyskiwanym przy pomocy klinów i rozpórek

4 wkręcamy zawiasy w skrzydło drzwi, umieszczamy skrzydło w ościeżnicy i sprawdzamy jego funkcjonowanie. w razie potrzeby dokonujemy korekt w ustawieniu ościeżnicy. Luz między zawiasem a ościeżnicą może wynosić 0,5-2 mm

5 po wyjęciu skrzydła dokonujemy ostatecznego montażu ościeżnicy przy użyciu pianki montażowej. rozpórki i kliny można usunąć po całkowitym stwardnięciu pianki. nadmiar pianki obcinamy dopiero po jej całkowitym utwardzeniu

6 ostateczny montaż skrzydła możemy przeprowadzić po całkowitym stwardnięciu pianki. po założeniu skrzydła montujemy w nim klamkę, zamek i inne elementy dodatkowe. następnie ostatecznie sprawdzamy, czy skrzydło funkcjonuje prawidłowo

fot. CAL

Drzwi wewnętrzne mogą się wydawać mniej istotne, ale ich prawidłowego montażu nie wolno lekceważyć – niestaranność instalatorów może narazić nas w przyszłości na duże koszty, a nawet na wypadek, jeśli drzwi np. wypadną z zawiasów na osobę, które będzie próbowała je otworzyć.

Montaż drzwi zewnętrznych 1

1 czyszczenie otworu z wszelkich nierówności i zanieczyszczeń – jeśli na powierzchni muru pozostanie np. brud, pianka mocująca ościeżnicę przyklei się do niego zamiast do właściwej powierzchni ściany

2 po rozpakowaniu drzwi i zdjęciu skrzydła z ościeżnicy (oba elementy są pakowane razem, aby nie uszkodziły się w transporcie) nawiercamy otwory na dyble lub mocujemy łączniki ciesielskie

3 wstępne pozycjonowanie ościeżnicy – należy kontrolować zarówno prawidłową odległość nadproża i ramiaków od ściany, jak i kąty proste między ramiakami a nadprożem

4 po próbnym zawieszeniu skrzydła wyklejamy taśmą z pianką rozprężną ramiaki i nadproże od zewnątrz, a następnie wstawiamy całą ościeżnicę do otworu i przyklejamy ją do ściany (do momentu stwardnięcia pianki jej prawidłową pozycję utrzymują kliny)

5 zawieszamy skrzydło drzwi i sprawdzamy jego ustawienie. prawidłowo zamocowane skrzydło nie może ocierać się o ościeżnicę oraz musi ściśle przylegać do uszczelek na całym obwodzie, a przy lekkim docisku swobodnie ryglować się w zaczepach zamków

6 drzwi już zamontowane. należy natychmiast po zakończeniu montażu usunąć wszelkie zabezpieczenia, które nie przepuszczają powietrza lub są naklejone – folie mogą powodować miejscowe różnice połysku, a taśmy – pozostawić trudne do usunięcia ślady kleju

1/2016 Własny Dom

fot. CAL

Ciepły montaż drewnianych drzwi zewnętrznych o konstrukcji płytowej, z izolacją termiczną progu pozwala uzyskać drzwi, które nie będą znaczącym mostkiem termicznym. Warto pamiętać, by z montażem drzwi zewnętrznych zaczekać do momentu zakończenia prac mokrych, a zwłaszcza wylania posadzek – do tego momentu wymiary otworu nie są ostateczne.

temat miesiąca kształt dachu 1 Więźba, stropy, temat miesiąca | dom inteligentny

autoMatyka

fot. Somfy

Systemy inteligentne są w Polsce coraz bardziej popularne. Wraz ze wzrostem dostępności tabletów czy smartfonów wiele osób jest zainteresowanych wykorzystaniem ich również do sterowania swoim domem. Dzięki temu dom staje się miejscem maksymalnie przyjaznym i precyzyjnie dostosowanym do naszych potrzeb Tekst: inż. Maciej Madeła

1 automatyka a dom inteligentny

Inteligentny dom. Kiedy zdecydować się na inteligentny dom. Rodzaje systemów sterowania. Korzyści dla inwestora. Czym są systemy zintegrowane str. 56 58 Własny Dom 1/2016

2 automatyzacja ogrzewania

Automatyczna regulacja pracy kotła. Podgrzewanie schodów i podjazdu. Indywidualne ustawienie temperatury pomieszczeń str.

3 monitoring i system alarmowy

Rodzaje czujek. Rodzaje central alarmowych. Jak działają bariery podczerwieni. Sygnalizatory optycznoakustyczne. Powiadomienia GSM i systemy bezprzewodowe. System CCTV str.

temat miesiąca | dom inteligentny

Więźba, stropy, kształt dachu

w doMU

fot. Fibaro

4 automatyzacja oświetlenia

Czujki ruchu i programatory czasowe. Sceny świetlne – co to takiego. Zdalne sterowanie oświetleniem i roletami. Natężenie oświetlenia. Symulacja obecności domowników str.

5 inne instalacje

Sterowanie urządzeniami RTV i AGD. Wydajne zarządzanie energią w domu. Automatyka w ogrodzie – zraszacze. Zdalne sterowanie a sterowanie mobilne str.

6 strefa wejściowa

Sterowanie bramą wjazdową i furtką. Wideodomofony. Teledomofon. Domofony analogowe i cyfrowe. Inteligentny zamek str.

76 1/2016 Własny Dom

temat miesiąca | automatyka w domu

automatyka a dom inteligentny

Inteligentny dom oznacza integrację wielu instalacji i koordynowanie działań większości urządzeń np. za pomocą tableta lub smartfonu. Dzięki takiemu podejściu możliwa jest też automatyzacja działania poszczególnych urządzeń w domu w stopniu znacznie większym niż w sytuacji, gdyby miały one funkcjonować odrębnie

Dom inteligentny – co to takiego? Inteligentny dom to zintegrowany system umożliwiający komunikację pomiędzy urządzeniami zainstalowanymi w jego przestrzeni oraz pełną kontrolę nad nimi. Jest znakomitym połączeniem najnowszych rozwiązań technicznych z funkcjonalnością. Daje możliwość precyzyjnej kontroli temperatury pomieszczeń, oświetlenia, multimediów oraz systemów zapewniających bezpieczeństwo całego obiektu. Budynek, dzięki zastosowaniu nowoczesnych rozwiązań i integracji wszystkich systemów, jest w stanie reagować na zmiany środowiska zarówno wewnątrz (np. nagromadzenie pary wodnej

w łazience), jak i na zewnątrz domu (np. spadek temperatury). Czujki i detektory znajdujące się w budynku reagują na każdą zmianę, ale tylko wtedy, gdy zostały precyzyjnie zaprogramowane w taki sposób, aby cały obiekt był całkowicie dostosowany do potrzeb jego właściciela. Sterowanie inteligentnym domem jest łatwe i intuicyjne – umożliwia zmianę poszczególnych parametrów w sposób automatyczny, zdalny lub lokalny. Dodatkowo ułatwiają to urządzenia mobilne (tablety i smartfony) z wgranymi specjalnymi programami, których obsługa również jest prosta i intuicyjna.

Kolejną zaletą systemu inteligentnego domu jest to, że można nim sterować w czasie pobytu w pracy, na wycieczce, a nawet będąc na wakacjach na drugim końcu świata. Właścicielowi wystarczy jedynie specjalna aplikacja i dostęp do internetu, dzięki któremu może wydawać polecenia. Jest to szczególnie pomocne w sytuacji, gdy wracamy np. z pracy i chcemy, aby do czasu naszego powrotu pomieszczenia w domu zostały nagrzane. Inteligentny dom pozwala nawet na symulację obecności domowników w czasie długiej nieobecności i posiada wiele innych funkcji, których wykorzystanie zależy od pomysłowości właścicieli. system inteligentnego domu synchronizuje działanie różnych instalacji w domu – schemat pokazuje możliwości związane z systemem grzewczym, ale można też na podobnej zasadzie powiązać elementy systemu alarmowego, wentylacyjnego, instalację wod-kan i inne

sterownik systemowy

kolektory słoneczne

fot. Ariston

kocioł gazowy

pompa ciepła powietrze-woda moduł strefowy zapewniający strefę gorącą i zimną

Własny Dom 1/2016

temat miesiąca | automatyka w domu

automatyka a dom inteligentny

dom inteligentny – kiedy i dlaczego warto się na niego zdecydować? na etapie budowy domu. Nic nie stoi jednak na przeszkodzie, by zamontować je w istniejących obiektach, np. podczas planowanego remontu.

fot. SNG Home

nych urządzeń i instalacji, ich rozmieszczenia oraz możliwości połączenia z centralnym systemem sterowania. Wykonanie inteligentnych instalacji często wiąże się z ułożeniem sieci przewodów komunikacyjnych, dlatego najlepiej przewiedzieć je już

fot. SATEL

Na montaż nowoczesnych systemów nigdy nie jest za późno. Należy jednak pamiętać, że projekt inteligentnego domu łączy ze sobą wiele elementów. Jego tworzenie należy rozpocząć od analizy naszych potrzeb, zestawienia sterowa-

Własny Dom 1/2016

w wykończonym budynku jedynymi widocznymi elementami systemu inteligentnego domu są estetyczne panele sterujące. można je wkomponować w każde wnętrze

w trakcie budowy domu w bruzdach w ścianach prowadzone są przewody, a w nich umieszczane czujniki, dzięki którym możliwe jest włączanie i wyłączanie światła za pomocą pilota

Inteligentny dom to nie tylko wygoda, ale przede wszystkim oszczędność. W opinii użytkowników po zainstalowaniu magistrali sterującej można zaoszczędzić nawet do 30% na opłatach za energię wykorzystywaną do ogrzewania i oświetlenia domu. Inteligentne systemy przeznaczone są zarówno do domów jednorodzinnych i wielorodzinnych, jak i wszelkiego rodzaju budynków użyteczności publicznej, takich jak hotele, biurowce, biblioteki czy hale przemysłowe. Nowoczesne instalacje to doskonałe rozwiązanie dla osób, które cenią sobie komfort życia codziennego oraz precyzyjną kontrolę nad całym budynkiem. Inteligentne systemy czujników i detektorów powodują, że budynek samoczynnie dostosowuje się do obecności domowników, warunków atmosferycznych, nasłonecznienia czy wilgotności powietrza. Nowoczesne instalacje zwiększają bezpieczeństwo dzieci i umożliwiają wygodne sterowanie oświetleniem czy dopływem prądu do pomieszczeń. Inteligentny dom to również doskonała odpowiedź na potrzeby osób starszych i niepełnosprawnych, mających trudności się z poruszaniem po budynku.

fot. SATEL

Dla kogo przeznaczony jest dom inteligentny?

system inteligentnego domu można szczególnie polecić inwestorom, którzy chcą zadbać o bezpieczeństwo swoich dzieci – zarówno małych, jak i trochę większych. system sam wykryje wiele zagrożeń i zaalarmuje nas, zanim sami byśmy się zorientowali, że dziecku coś grozi

1/2016 Własny Dom

temat miesiąca | automatyka w domu

automatyka a dom inteligentny

fot. Eaton

exw fot. N

Na rynku dostępna jest szeroka gama systemów sterowania inteligentnym domem. Oprócz ceny, systemy różnią się przede wszystkim funkcjami, rodzajem połączenia, kompatybilnością z poszczególnymi urządzeniami, liczbą wejść i wyjść oraz możliwością rozbudowy. Systemy sterowania dzielą się na przewodowe, które wymagają wykonania dodatkowej instalacji kablowej, systemy przewodowe wykorzystujące istniejącą instalację elektryczną (LCN) oraz systemy bezprzewodowe, komunikujące się dzięki modułom radiowym. Sercem każdego systemu jest jednostka centralna, która odbiera i przetwarza sygnały pochodzące z różnego rodzaju czujników (sensorów) i przekazuje je do elementów wykonawczych (aktorów). Wybór rodzaju sterowania uzależniony jest głównie od naszych możliwości finansowych, zakresu automatyki oraz rodzaju sterowanych urządzeń. Wyróżniamy systemy oparte na stosunkowo taniej technice przekaźnikowej lub droższej, lecz umożliwiającej szeroką gamę ustawień technice cyfrowej. W wyniku współpracy wielu firm powstał uniwersalny i najbardziej rozpowszechniony system sterowania o nazwie KNX/EIB, zrzeszający ponad 80% europejskiego rynku instalacji inteligentnych. System ten opiera się na tzw. inteli-

ell

Rodzaje SyStemów Sterowania domem inteligentnym

przEwodowy moduł sTErująCy ośwIETLENIEm umożliwia podłączanie ściemnialnych źródeł światła, takich jak żarówki tradycyjne i halogenowe

BEzprzEwodowy włąCzNIK śwIaTła składa się z klawisza, nadajnika, ramki chroniącej przed wnikaniem kurzu do wnętrza włącznika i elementu mocowanego do ściany

gencji rozproszonej, minimalizując ryzyko awarii. Konkurencją na rynku jest np. bezprzewodowy radiowy system xComfort, prosty w montażu i programowaniu, umożliwiający łatwą rozbudowę bez konieczności kucia ścian. Powoduje to, że sys-

tem można bezproblemowo zamontować również w już istniejącym budynku – nawet zabytkowym.

czym są SyStemy zintegrowane?

Własny Dom 1/2016

Zintegrowane systemy zarządzania domem projektowane są z myślą o wzajemnej komunikacji i wymianie informacji pomiędzy wszystkimi instalacjami. Jednocześnie system powinien gwarantować stabilną pracę pozostałych elementów w przypadku uszkodzenia jednego z modułów.

panel Sterowania systemu zintegrowanego umożliwia wydawanie dyspozycji różnym systemom i urządzeniom z jednego miejsca. Takich paneli może być w domu kilka lub jeden

fot. SATEL

W inteligentnych budynkach zintegrowany system BMS (Building Management System) zarządza systemami automatycznego sterowania i spaja wszystkie podsystemy odpowiadające za oświetlenie, ogrzewanie, wentylację i klimatyzację, układy zasilania awaryjnego, systemy alarmowe, monitoring, sterowanie systemem audio-wideo oraz pracę sprzętu AGD Zintegrowany system zarządzania gwarantuje nieograniczone możliwości modyfikacji i rozbudowy. Oprócz kontroli pracy poszczególnych urządzeń, system informuje nas o przekroczeniach zadanych parametrów, zbliżających się problemach oraz wystąpieniu ewentualnych awarii. Sterowanie przez użytkownika odbywa się dzięki nowoczesnym panelom dotykowym wyposażonym w interfejs graficzny, umożliwiający wygodny podgląd i indywidualną zmianę wszelkich ustawień.

ECO-OSZCZĘDNY

i bezpieczny dom Spośród wszystkich elementów domu, które mają wpływ na zużycie energii, szczególną uwagę warto zwrócić na dwa: oświetlenie i ogrzewanie. Są to instalacje użytkowe i właśnie to, jak z nich korzystamy, ma największy wpływ na ich energooszczędność. Na szczęście istnieją bardzo wygodne sposoby na to, by zarządzanie światłem i temperaturą w naszym domu było równocześnie ekologiczne i nieobciążające dla rodzinnego budżetu. Ekonomiczne ogrzewanie

Funkcjonalne oświetlenie enie

Równie dużo możliwości, które pozwolą nam żyć bardziej ekologicznie i nie nadwyrężać domowego budżetu, daje odpowiednia konfiguracja instalacji oświetleniowej. Lampy na klatce schodowej i w korytarzach mogą włączać się samoczynnie po wykryciu ruchu przez czujkę, która podczas nieobecności domowników odpowiada za funkcje alarmowe. Włączanie

oświetlenia oświetlen w poszczególnych pomieszczeniach może być też uzależnione u od pory dnia. Przykładowo, ustawienie mocy m zapalanego światła na 30% nocą, gdy chcemy tylko t szybko pójść do łazienki lub do kuchni, równie również pozwoli nam znacznie ograniczyć zużycie prądu. W Wygodnym rozwiązaniem może być tu także zastosow zastosowanie czujki alarmowej, która posiada funkcję dodatkow dodatkowego oświetlenia, np. AQUA Luna. Światło LED w tym urządzeniu jest wzbudzane tylko wtedy, gdy zostanie t wykryty ruch. Odpowiednio skonfigurowany system alarmowy może w prosty sposób pomóc nam uniknąć niepotrzebnego tracenia energii także w dzień. Przykładowo, rano, gdy załączymy alarm po wyjściu wszystkich domowników do pracy i szkoły, system może automatycznie wyłączyć oświetlenie w całym domu. Powyższe przykłady to tylko kilka pomysłów na to, jak można wykorzystać funkcjonalności inteligentnego systemu alarmowego do tego, by obniżyć koszty utrzymania domu i żyć bardziej ekologicznie. Co więcej, całym systemem oraz wszystkimi urządzeniami wchodzącymi w skład naszej automatyki domowej możemy sterować nie tylko lokalnie przy pomocy manipulatorów, np. INT-TSI z dotykowym ekranem, lecz także zdalnie - za pośrednictwem komputera lub dedykowanych aplikacji na urządzenia mobilne.

Wiele ciekawych informacji o łączeniu alarmu i automatyki znaleźć można na portalu www.mieszkajbezpiecznie.pl 1/2016 Własny Dom

REKLAMA

Automatyzacja instalacji grzewczej daje nam wiele możliwości ekologicznego i ekonomicznego zarządzania ogrzewaniem w naszym domu. W odpowiednio skonfigurowanym systemie proces podnoszenia lub obniżania temperatury powietrza może rozpoczynać się ze znacznym wyprzedzeniem, by była ona idealna właśnie w tym momencie, w którym rym będziemy tego potrzebować. Co więcej, może odbywać ać się to automatycznie, np. codziennie o tej samej porze, gdy będziemy wychodzić do pracy, ogrzewanie w naszym ym domu będzie przełączać się w tryb ECO. Jeszcze szersze możliwości daje nam wykorzyzystanie elementów inteligentnego systemy alarmomowego SATEL bazującego na centralach INTEGRA.. RA.. Przykładowo, w danym pomieszczeniu ogrzewanie nie może zostać automatycznie wyłączone, gdy zamonontowana w oknie czujka magnetyczna wykryje jego go otwarcie. Wybór dostępnych na rynku urządzeń eń tego typu jest naprawdę duży. Poszczególne czujki różnią się między sobą kształtem obudowy, jej kolorem i materiałem, z którego została wykonana, a także sposobem mocowania oraz zasilania. Model zastosowanych urządzeń możemy więc dobrać dokładnie do naszych potrzeb, decydując się na instalację np. brązowych bezprzewodowych czujek magnetycznych AMD-100 BR czy też białych czujek B-2 do montażu wpuszczanego.

temat miesiąca | automatyka w domu

automatyzacja ogrzewania

System inteligentnego domu umożliwia połączenie ze sobą instalacji grzewczej i wentylacyjnej, co zwiększa wydajność ich pracy, a przede wszystkim pozwala na oszczędnośc energii – korzyści płynące z instalacji systemu będą widoczne już po pierwszym sezonie grzewczym SpoSoby automatycznej regulacji pracy kotła

fot. Afriso

Automatyczne sterowanie ogrzewaniem w inteligentnym domu odbywa się dzięki odpowiednio rozmieszczonym czujnikom temperatury, umożliwiającym podział budynku na strefy grzewcze. W zależności od indywidualnych preferencji wydzielamy w naszym domu dowolną ilość przestrzeni, np. dzienną, wypoczynkową czy kuchenną. Czujniki bez przerwy analizują wartość temperatury pomieszczeń i przekazują odczyty bezpośrednio do systemu wyposażonego w regulator pracy kotła oraz termozawory, dzięki którym możliwa jest regulacja temperatury poszczególnych grzejników. W zależności od rodzaju kotła regulator steruje wentylatorem nadmuchu i pompą obiegu c.o., obsługując również pompę zasilającą zasobnik c.w.u. Dzięki takiej automatyce kocioł jest bardziej wydajny i sprawny. Inteligentne i energooszczędne sterowanie ogrzewaniem, oprócz analizy temperatury wewnątrz budynku, wymaga stałej kontroli warunków atmosferycznych na zewnątrz. Kontrola ta realizowana jest przez regulatory pogodowe umieszczane przed domem, wyposażone w czujniki temperatury, wilgotności powietrza oraz nasłonecznienia pomieszczeń. W bardziej rozbudowanych systemach pojawiają się również czujniki otwarcia okien oraz czujniki nasłonecznienia wewnątrz pomieszczeń. Zapobiegają one stratom energii poprzez ograniczenie mocy grzewczej urządzenia o taką ilość energii, która odpowiada obniżeniu temperatury wywołanemu zmianą nasłonecznienia. Dane z czujników przekazywane są do odpowiednich modułów wykonawczych, a dalej do zaworów termostatycznych, zastępując ręczne przykręcanie grzejników.

Własny Dom 1/2016

fot. Afr

iso

rys. Afriso

Dzięki sterownikoM podłączonym do systemu inteligentnego domu możemy sterować ogrzewaniem za pomocą smartfonu – po prostu wskazujemy, jaka temperatura ma panować w każdym pomieszczeniu o danej porze dnia, a system dba o to, by nasze oczekiwania zostały zrealizowane

sterownik ogrzewania wraz z centralą sterującą. wyglądają estetycznie, a przede wszystkim oba urządzenia są bardzo małe, co pozwala znakomicie zamaskować je w każdym miejscu

Montaż siłownika utrzymującego stałą temperaturę wody zasilającej instalację c.o. lub c.w.u. Jego działanie jest sterowane dzięki informacjom z czujników temperatury rozmieszczonych zarówno w całym domu, jak i na zewnątrz. Dzięki temu woda – zarówno w grzejnikach, jak i w kranach – będzie miała odpowiednią temperaturę

temat miesiąca | automatyka w domu

automatyzacja ogrzewania

Jednym z innowacyjnych rozwiązań efektywnego wykorzystania energii w inteligentnym domu jest wykorzystanie czujników obecności mieszkańców do sterowania temperaturą całego budynku. Zespolenie czujnika z systemem grzewczym pozwala na obniżenie temperatury w pomieszczeniach, gdzie przez dłuższy czas nie został zarejestrowany ruch. Takie rozwiązanie pozwala na optymalne zużycie energii. Kiedy mieszkańcy opuszczą dom, inteligentny dom obniża automatycznie temperaturę o kilka stopni, co powoduje oszczędność na ogrzewaniu od 6 do 10% w sezonie grzewczym. Czujniki obecności charakteryzują się dużą czułością detekcji ruchu i są łatwe w montażu. Dodatkowo czułość tę można jeszcze ustawić indywidualnie, w zależności od potrzeb domowników w danej chwili. Producenci oferują szeroką gamę czujników naściennych czy sufitowych, które doskonale wkomponujemy w każde wnętrze. Posiadają one kilka wyjść przekaźnikowych, odpowiedzialnych za poszczególne systemy inteligentnego domu. Oprócz automatycznego działania, czujniki umożliwiają przejście w tryb manualnego sterowania temperaturą po wykryciu ruchu.

fot. SATEL

Temperatura dostosowana do potrzeb domowników

za pomocą manipulatora można ustawić temperaturę w pomieszczeniu i wybrać typ grzania: „weekend”, „noc”, „ferie” itp. nie musimy sterować urządzeniami grzewczymi (np. kotłem) ani odbiornikami ciepła (np. grzejnikami) – my tylko zadajemy temperaturę, to system ma zadbać o jej osiągnięcie i utrzymanie

Podstawową funkcją tradycyjnego ogrzewania i klimatyzacji jest utrzymanie zadanej przez użytkownika, stałej temperatury pomieszczeń. Regulacja odbywa się wówczas w sposób ręczny przy pomocy indywidualnych nastaw termoregulatorów. Nie uwzględniają one jednak funkcji pomieszczeń, obecności mieszkańców oraz czasu i pory użytkowania. Inteligentne systemy zarządzania energią w budynku wykonują ciągłe pomiary temperatury w poszczególnych pomieszczeniach oraz utrzymują ją na określonym poziomie w zadanym przez nas

trybie – możliwości takich ustawień są praktycznie nieograniczone. Aby zapewnić komfort porannej toalety, inteligentny system może zostać zaprogramowany w taki sposób, aby pół godziny przed naszą pobudką zwiększył moc podgrzania łazienki. Dodatkowo – co bardzo ważne – dzięki niezależnej regulacji temperatury w każdym pomieszczeniu możemy zaoszczędzić ponad 30% energii. Przyjmuje się, że dla domu o powierzchni użytkowej ok. 150 m2, standardzie energetycznym 120 kWh/m2 i ogrzewaniu z wykorzystaniem kotła gazowego możemy rocznie zaoszczędzić około 1500 zł.

fot. SATEL

IndywIdualne usTawianie TemperaTury pomIeszczeń

instalacja grzewcza sterowana poprzez smartfon może składać się także z bardziej tradycyjnych elementów (np. starszego typu grzejników) – jeśli tylko da się je podłączyć do systemu, nie musimy inwestować w nowe odbiorniki czy źródło ciepła

fot. SATEL

komfort cieplny w domu dla każdego oznacza trochę coś innego. system inteligentnego domu umożliwia ustawienie różnej temperatury dla poszczególnych pomieszczeń – wyższej w łazience, a niższej np. w kuchni

temat miesiąca | automatyka w domu

automatyzacja ogrzewania

AutomAtyczne podgrzewAnie schodów bardzo ułatwia funkcjonowanie zimą i zwalnia z konieczności wcześniejszego wstawania w celu odśnieżenia podjazdu i schodów do domu

fot. Electra

Inteligentny dom to również kontrola nad urządzeniami zainstalowanymi na zewnątrz budynku. Kolejną zaletą inteligentnych systemów jest możliwość sterowania instalacją przeciwoblodzeniową zamontowaną na schodach wejściowych czy podjeździe garażowym. W przypadku ogrzewania przeciwoblodzeniowego kluczową rolę w prawidłowym funkcjonowaniu oraz zoptymalizowaniu kosztów eksploatacji systemu odgrywa inteligentne sterowanie. Praca przewodów grzejnych kontrolowana jest automatycznie na podstawie odczytów gruntowych czujników pogodowych dostarczających informacji na temat temperatury i wilgotności podłoża. Obwody grzewcze załączają się w momencie, gdy temperatura i wilgotność spadają poniżej określonych przez nas wartości progowych. Do automatycznego sterowania wykorzystywane są termostaty, czujniki temperatury (kabelkowe lub powietrzne), czujniki wilgotności oraz współpracujące z nimi regulatory. Ogrzewanie przeciwoblodzeniowe może działać indywidualnie, jednak w przypadku inteligentnych domów sterowanie odbywa poprzez wpięcie czujników do zintegrowanego systemu zarządzania.

fot. Polcontact

AutomAtyczne podgrzewAnie schodów i podjazdu

ogrzewAnie dAchu może być uruchamianie przez system inteligentnego domu po wykryciu przez stację pogodową mrozu lub opadów śniegu. Uchroni nas to przed spadającym z dachu śniegiem i lodem

Nasz EKspERT

Jak automatyka domowa może nam pomóc w zimie? W okresie zimowym polska aura bywa bardzo zmienna – w zaledwie chwilę bezchmurne niebo może zastąpić burza śnieżna. Jeśli wychodząc z domu, zapomnieliśmy zamknąć okno, to takie niespodziewane opady mogą wyrządzić poważne szkody we wnętrzu budynku. Dostające się do niego zimne powietrze może spowodować wychłodzenie budynku, śnieg może uszkodzić wykładziny, meble czy urządzenia AGD, a instalacja grzewcza, która przez wiele godzin będzie bezskutecznie próbowała utrzymać

Własny Dom 1/2016

zadaną temperaturę, będzie generować dodatkowe koszty. Chcąc się przed tym uchronić, rozważmy montaż w naszym domu inteligentnego systemu alarmowego. Instalacja taka tworzona jest na bazie centrali alarmowej, która nie tylko zapewnia bezpieczeństwo, ale także umożliwia sterowanie automatyką domową. Dzięki dedykowanej aplikacji mobilnej taki system jest niezwykle prosty w obsłudze, więc zamkniecie okien (wyposażonych w siłowniki) zajmie nam tyle, co dotknięcie jednej ikony na smar tfonie – dosłownie sekun-

Agnieszka Pitrus sAtel

dę. Taki sposób sterowania jest wygodny także w niecodziennych sytuacjach, np. gdy będziemy musieli nagle wyjechać lub wręcz przeciwnie – gdy np. wcześniej wrócimy z delegacji, a włączanie i wyłączanie ogrzewania ustawiliśmy na konkretny dzień i godzinę.

temat miesiąca | automatyka w domu

monitoring i system alarmowy

System alarmowy może nas nie tylko chronić przed włamaniem, ale także informować o samym wtargnięciu osób niechcianych na posesję czy choćby stłuczonej szybie. Sygnały ze wszystkich czujek spływają do centrali alarmowej, która informuje o zagrożeniu i potrafi sama wezwać firmę ochroniarską lub policję Rodzaje czujek – dualne, magnetyczne, udarowe ruchomych. Składają się z magnesu (montowanego na elemencie ruchomym) i kontaktronu (przytwierdzanego do nieruchomej futryny). Innym rozwiązaniem są czujki udarowe, wykrywające wstrząsy wywołane próbą wyważania drzwi lub okien, oraz czujki zbicia szkła, sygnalizujące dźwięki niskiej i wysokiej częstotliwości.

Czujka gazu zamontowana w kuchni jest w stanie wykryć ilość gazu niewyczuwalną dla ludzkiego węchu. Po stwierdzeniu zagrożenia system automatycznie odcina dopływ gazu i otwiera okna

fot. SATEL

kontaktrony elektromagnetyCzne wykrywają każdą próbę otwarcia okna od zewnątrz – powoduje to przerwanie obwodu elektromagnetycznego i uruchomienie alarmu

fot. SATEL

Czujka dymu wykrywa go, badając zmiany w sposobie rozchodzenia się promieni świetlnych o widmie niedostrzegalnym dla ludzkiego oka. Wykrywszy dym, natychmiast alarmuje inwestorów i straż pożarną

fot. SATEL fot. Satel

Czujki dualne wyposażone w oba te systemy. Dzielą się na wewnętrzne oraz zewnętrzne – instalowane poza domem, odporne na działanie czynników atmosferycznych. Kolejnym rodzajem czujników w systemach alarmowych są czujki magnetyczne. Służą do kontroli stanu otwarcia drzwi, okien lub innych elementów

fot. SATEL

W systemach alarmowych kluczową rolę odgrywają czujniki ruchu. Aby alarm był niezawodny, powinny być dobrane i zainstalowane przez specjalistę, który pomoże nam je odpowiednio rozmieścić i podzielić budynek na strefy chronione. Czujki wykrywają ruch, wykorzystując mikrofale lub promieniowanie podczerwone (PIR).

Czujka zalania jest montowana blisko podłogi. Jeśli woda z umywalki, wanny czy zlewu wyleje się na ziemię, czujka wykryje wodę, odetnie jej dopływ w danej baterii i poinformuje nas o zdarzeniu

1/2016 Własny Dom

temat miesiąca | automatyka w domu

monitoring i system alarmowy

Jak działają bariery podczerwieni?

fot. Siedle

Bariera podczerwieni, nazywana również obwodową, pełni funkcję ochrony zewnętrznej budynku. Aktywne bariery wykrywają obecność intruza w momencie przerwania wiązki promieniowania optycznego z zakresu długości fal od 750 do 2500 nanometrów. Bariery zbudowane są z nadajnika opartego na technice luster i soczewek, emitującego wiązki fal, oraz odbiornika, reagującego na ich tłumienie. Emisja promieniowania charakteryzuje się pracą impulsową. Nadajniki umożliwiają regulację czasu przerw między impulsami w zakresie od 50 do 500 milisekund. Krótka przerwa sygnału sygnalizuje szybciej poruszające się obiekty. Zatem poprzez wydłużenie czasu przerwy fali uzyskamy selektywną reakcję systemu jedynie na wybrane zjawiska.

pasy promieniowania podczerwonego mogą chronić nie tylko parter posesji, ale także okna lub drzwi balkonowe na wyższych piętrach. na parterze umieszcza się je na takiej wysokości, aby alarm w ogrodzie był wzbudzany przez ludzi, a nie np. koty czy gryzonie

Sygnalizatory optyczno-akustyczne

sygnalizacja ma na celu powiadomienie o włamaniu nie tylko mieszkańców posesji, ale również sąsiadów i osoby na ulicy

Własny Dom 1/2016

fot. SATEL

Sygnalizator optyczno-akustyczny jest urządzeniem wykonawczym w systemie alarmowym powiadamiającym o ewentualnym włamaniu czy napadzie. Sygnalizatory różnią się od siebie natężeniem dźwięku (ok. 120 dB), barwą oraz rodzajem emitowanego światła. Montowane najczęściej na zewnątrz budynku, wykonane są z impregnowanych układów elektronicznych obudowanych pokrywą z poliwęglanu wytrzymałego na czynniki atmosferyczne. Światło alarmowe wydobywa się z wysokiej jakości diod LED, a sygnał dźwiękowy ze specjalnych przetworników pizoelektrycznych. Istotne jest również umieszczenie przy bramie lampy sygnalizującej błyskami jej ruch.

temat miesiąca | automatyka w domu

monitoring i system alarmowy

Powiadomienia GSM i systemy bezprzewodowe

fot. Nexwell

duże, CzyTelne ikony – możliwość wyboru ich wyglądu powoduje, że sterowanie domem jest możliwe również poprzez smartfon

fot. SATEL

Jeżeli wykonanie okablowania niezbędnych podzespołów instalacji alarmowej jest dla nas uciążliwe lub utrudnione, dobrym rozwiązaniem są nowoczesne systemy bezprzewodowe. Czujki wysyłają sygnał do centrali alarmowych, wykorzystując dwukierunkową łączność radiową. Poziom zabezpieczenia takich rozwiązań nie odbiega od tradycyjnych systemów przewodowych. Komunikacja pomiędzy urządzeniami jest całkowicie bezpieczna, ponieważ informacje przesyłane drogą radiową są szyfrowane. Czujki zasilane są bateriami zapewniającymi długotrwałą eksploatację bez konieczności wymiany nawet przez 5 lat. Bezprzewodowe urządzenia posiadają duży zasięg łączności z centralą, który może dochodzić nawet do 500 m, co jest odległością w zupełności wystarczającą w domach jednorodzinnych. Dodatkowym wyposażeniem systemu alarmowego mogą być moduły GSM, wysyłające informacje alarmowe bezpośrednio na nasz telefon w postaci wiadomości tekstowej. Zaawansowane urządzenia GSM umożliwiają także zdalne sterowanie alarmem, a przy połączeniu wideodomofonem – nawiązywanie połączenia głosowego pomiędzy gościem stojącym przed furtką a właścicielem obiektu w momencie, kiedy nie ma go w domu.

SySTeM inTeliGenTneGo doMu sprawdzi i pokaże na ekranie smartfonu, które okna, drzwi i bramy są zamknięte, a które nie. Możemy zdalnie zamknąć, co tylko chcemy

SyStem CCTV – Co To TakieGo? System monitoringu CCTV przeznaczony jest do przesyłania i rejestracji obrazu za pomocą rozmieszonych kamer i obiektywów. Jest to doskonałe uzupełnienie instalacji alarmowej, zapewniające nam dodatkowe bezpieczeństwo bez narażania się na bezpośredni kontakt z włamywaczem. Obraz z monitorowanych pomieszczeń możemy odbierać w telewizorze, komputerze, tablecie lub smartfonie za pośrednictwem sieci internetowej. Ciągła rejestracja obrazu może być uciążliwa, dlatego systemy monitoringu łączy się z czujkami ruchu, co umożliwia nagrywanie dopiero w chwili wykrycia obecności intruza. Monitoring zapewnia nam komfort w postaci możliwości stałego podglądu pomieszczeń oraz otoczenia całego budynku.

fot. SATEL

na panelu STerowania wyświetlić można wysokiej jakości podgląd z każdej kamery lub z kilku jednocześnie

1/2016 Własny Dom

temat miesiąca | automatyka w domu

automatyzacja oświetlenia

Czujki gazu, dymy czy zalania wykryją niebezpieczne zdarzenia dużo szybciej niż zauważylibyśmy je sami i ostrzegą nas lub wezwą pomoc, a inteligentne sterowanie oświetleniem umożliwi mieszkańcom możliwość dostosowania go do swoich potrzeb – w tym również estetycznych Czujnik ruChu i programatory Czasowe Dzięki programatorom czasowym oraz czujnikom ruchu o różnym zakresie czułości sterowanie oświetleniem w inteligentnym domu stało się bardzo precyzyjne i energooszczędne. Załączanie poszczególnych źródeł światła może odbywać się automatycznie lub poprzez zdefiniowany czasowy algorytm działania. Manualne ustawienie programatora wspierane jest czujkami ruchu, umożliwiającymi detekcję obecności mieszkańców w pomieszczeniach. Właściwy dobór i rozmieszczenie czujników umożliwia selektywne rozpoznanie momentu włą-

czania i wyłączania oświetlenia. W pomieszczeniach, gdzie czujki przez dłuższy czas nie rejestrują ruchu, światło automatycznie się wyłącza, chroniąc nas przed stratą energii. Inteligentne systemy sterowania oświetleniem eliminują dodatkowo niebezpieczeństwo wypadków na schodach oraz konieczność szukania włącznika w ciemnym korytarzu – co często tuż po przebudzeniu bywa bardzo trudne. Czujki ruchu włączające światło świetnie się sprawdzą w domach, w których często są goście, nie znający układu pomieszczeń i sposobu umieszczenia poszczególnych mebli, czy też miejsc, w których znaj-

czujki ruchu w garażu można połączyć z oświetleniem LED. Parkowanie będzie łatwiejsze – ściana, do której zbytnio podjechaliśmy (np. na mniej niż 20 cm), będzie się podświetlać na czerwono, a te, od których wciąż jesteśmy w bezpiecznej odległości – na zielono

dują się włączniki światła. Czujka automatycznie włączy światło w momencie, gdy pojawią się oni w pomieszczeniu i wyłączy, gdy je opuszczą. Dodatkowym atutem tego typu urządzeń jest to, że można ustawić ich wrażliwość w taki sposób, aby małe zwierzęta nie włączały światła za każdym razem, gdy tylko przejdą przez pomieszczenie, lub też nie włączały oświetlenia w pomieszczeniach, w których przebywa się bardzo rzadko lub wręcz okazjonalnie.

kolor oświetlenia LED zmienia się w zależności od odległości od ściany

fot. Fibaro

dystans od ściany 20 cm

fot. SATEL

Montaż czujEk ruchu nie spowoduje problemów, jeśli trzymamy w domu zwierzęta – wystarczy tak je skalibrować, aby ignorowały biegającego po domu psa lub kota

Własny Dom 1/2016

czujki ruchu wyglądają bardzo estetycznie. Można je bez trudu dobrać do każdego pomieszczenia fot. SATEL

temat miesiąca | automatyka w domu

automatyzacja oświetlenia

Sceny świetlne – co to takiego?

fot. Nexwell

panel Sterowania umożliwia uruchomienie konkretnej sceny świetlnej, ale jednocześnie wprowadzenie w niej poprawek. przykładowo w danym momencie chcemy czytać książkę w salonie, ale światło – poza punktowym, skierowanym na książkę – ma być nieco mniej intensywne

fot. SATEL

czujki ruchu mogą być wyposażone we własne źródło światła – po wykryciu ruchu zapalają je, aby umożliwić bezpieczne zejście po schodach. Światło jest na tyle dyskretne, że nie oślepia idącej osoby

fot. LTM

Możliwość definiowania scen świetlnych w pomieszczeniach gwarantuje nam optymalne oświetlenie w każdej sytuacji i porze dnia. Scenę świetlną tworzą równocześnie włączone źródła światła z przypisaną mocą oświetlenia. Regulacja polega na określeniu liczby włączonych lamp oraz ustaleniu ich jasności. Sceny świetlne doskonale sprawdzają się w momencie, gdy chcemy obejrzeć film (scena filmowa), zaplanować romantyczny wieczór (scena nastrojowa) lub poczytać książkę (scena do czytania). Dodatkową możliwością scen świetlnych wykorzystujących czujki ruchu jest zaprogramowanie w panelu sterującym cyklu zapalania i gaszenia się świateł na naszej drodze. Jest to funkcja szczególnie wygodna podczas poruszania się po schodach do piwnicy czy garażu. Sceny świetlne to również symulacja obecności podczas naszej nieobecności w budynku w czasie delegacji czy urlopu. Inteligentne systemy oświetleniowe pozwalają na zapisanie wielu różnych programów (scen), uruchamianych za pomocą jednego przycisku w panelu sterującym czy pilocie. Jest to bardzo wygodne kiedy, siedząc np. w fotelu, chcemy zacząć czytać książkę czy oglądać film. W takiej sytuacji wystarczy jeden przycisk, dzięki któremu oświetlenie zmieni się stosownie do naszych potrzeb i upodobań. Dodatkową wygodą jest połączenie danej sceny świetlnej z automatycznym zamykaniem rolet okiennych – funkcja przydatna latem i zimą.

Sceny Świetlne to idealne rozwiązanie dla wielbicieli kina czy muzyki. możliwość stworzenia odpowiednio dobranego światła do danego widowiska tworzy niepowtarzalną atmosferę i wzmaga jego odbiór. możemy np. stworzyć specjalną scenę „film” i poczuć się jak w kinie

dotykowe panele Sterowania (manipulatory) umożliwiają bardzo precyzyjne sterowanie również pojedynczymi oprawami oświetleniowymi oraz zintegrowanie ich działania z innymi elementami domu (np. zamykamy drzwi – światło gaśnie)

1/2016 Własny Dom

temat miesiąca | automatyka w domu

automatyzacja oświetlenia

Zdalne sterowanie oświetleniem to komfort, oszczędność energii i bezpieczeństwo. Możliwe jest ono dzięki zastosowaniu technologii radiowych, modułów GSM lub internetowych stacji kontroli. Zestaw sterowania radiowego składa się z pilota z dwoma lub czterema niezależnymi kanałami oraz odbiornika o zasięgu ok. 200 m. Sterownik umożliwia zdalne załączanie i płynną regulację natężenia oświetlenia w obrębie naszego domu. Współczesne piloty i panele kontrolne posiadają wygodny interfejs wyświetlany na ekranie LCD, umożliwiający planowanie i programowanie komend dla poszczególnych źródeł światła. W przypadku zastosowania systemów połączonych z siecią internetową kontrola instalacji oświetleniowej może odbywać się z dowolnego miejsca na świecie za pomocą laptopa z poziomu przeglądarki internetowej lub aplikacji dedykowanej na smartfony i tablety. Internetowa stacja kontroli podłączana jest bezpośrednio do domowego routera z dostępem do internetu. Umożliwia ona obsługę ok. 10 sekwencji (komend) w korelacji z programem czasowym. Najprostsze zestawy zdalnego sterowania składają się z pilota i łatwego w montażu konwertera, włączanego bezpośrednio do gniazda sieciowego zasilającego poszczególne źródła światła.

fot. Eaton

Zdalne sterowanie oświetleniem

zdalnie można sterować każdą oprawą oświetleniową podłączoną do gniazdka elektrycznego – wystarczy że do gniazdka wepniemy specjalną nakładkę, a dopiero do niej wtyczkę. wówczas urządzeniem podłączonym do danego gniazdka będzie można sterować za pomocą pilota

Inteligentny system sterowania oświetleniem dzięki zastosowaniu odpowiednich konwerterów umożliwia płynną regulację natężenia oświetlenia w poszczególnych pomieszczeniach. Konwertery i regulatory przeznaczone są do ściemniania lub rozjaśniania obwodów oświetleniowych wyposażonych w żarówki zwykłe lub energooszczędne czy diody LED. Za pomocą panelu sterującego użytkownik definiuje w pomieszczeniach indywidualne ustawienia natężenia światła, dostosowane do danej pory dnia. Inteligentne systemy umożliwiają dowolną regulację, która najczęściej dąży do osiągnięcia kompromisu pomiędzy właściwym oświetleniem stanowisk pracy czy miejsc wypoczynku a zużyciem energii elektrycznej. Czujniki nasłonecznienia umożliwiają automatyczne utrzymanie stałego natężenia oświetlenia pomieszczeń. Na bieżąco dostosowują one poziom sztucznego światła do poziomu światła dziennego.

Własny Dom 1/2016

fot. SATEL

ustawianie natężenia oświetlenia?

sterowanie oświetleniem przez smartfon może oznaczać regulację zarówno jego natężenia, jak i kolorystyki. liczba możliwych kombinacji jest bardzo duża – mogą zostać zaspokojone wszelkie indywidualne upodobania

temat miesiąca | automatyka w domu

automatyzacja oświetlenia 4

zdalne Sterowanie roletami

fot. Velux

Sterowanie roletami antywłamaniowymi lub kontrolującymi dopływ światła, zewnętrznymi lub wewnętrznymi, osłaniającymi okna lub drzwi naszego domu – powinno być bezawaryjne, sprawne i komfortowe. Ruch silników rolet kontrolowany jest dzięki specjalnym sterownikom i zdalnym łącznikom (RC), które współpracują z zintegrowanymi systemami inteligentnego domu. Sposób otwierania i zamykania poszczególnych rolet uzależniony jest od zaprojektowanego układu sterowania i zastosowanych rodzajów połączeń modułów. Odpowiednio dobrane i właściwie połączone sterowniki umożliwiają grupowe sterowanie praktycznie dowolną liczbą rolet. Podobnie jak w przypadku innych instalacji, sterowanie roletami może odbywać się zdalnie lub lokalnie, za pomocą włączników czy zintegrowanej centrali sterującej. System może współpracować z instalacją alarmową, powodując automatycznie zamknięcie rolet (np. w sytuacji wykrycia zagrożenia włamaniem), lub z programatorami czasowymi, otwierając roletę wczesnym rankiem.

zdalne sterowanie roletami umożliwia ustawienie ich w takiej pozycji, aby do danego wnętrza wpadła pożądana przez nas ilość światła słonecznego. czujnik nasłonecznienia może zaś regulować ich ustawienie automatycznie

Domownicy i symulacja ich obecności W rozbudowanych systemach wyposażonych w czujki pogodowe symulację obecności możemy uzyskać poprzez automatyczne uchylanie się okien. Możliwości symulacji są nieograniczone i zależą jedynie od inwencji użytkowników. Podczas naszej nieobecności w domu całość możemy kontrolować przez internet, dodając lub zmieniając algorytm załączania kolejnych urządzeń. dom wygląda, jakby przebywali w nim mieszkańcy. z zewnątrz złodziej nie jest w stanie stwierdzić, czy to tylko symulacja, czy też nie wszyscy domownicy wyjechali

fot. SATEL

Symulacja obecności domowników poprzez automatyczne włączanie światła w różnych odstępach czasowych w momencie, gdy przebywamy poza domem, to doskonałe zabezpieczenie przed czyhającymi na okazję włamywaczami. Programatory czasowe umożliwiają losowe włączanie i wyłączanie oświetlenia w poszczególnych pomieszczeniach tak, aby program nie był powtarzalny, czyniąc symulację wiarygodną. Do symulowania obecności możemy wykorzystać praktycznie każde urządzenie zintegrowane z inteligentnym systemem sterowania domem. Najlepszy efekt imitowania obecności domowników daje połączenie oświetlenia z dźwiękiem pochodzącym z automatycznie uruchamianego telewizora lub radia.

1/2016 Własny Dom

temat miesiąca | automatyka w domu

inne instalacje

Cały dom można zaprogramować tak, aby funkcjonował zgodnie z rozkładem dnia domowników, czyli np. włączał ogrzewanie tuż przed ich pobudką. Co więcej, zautomatyzowanie całego domu pozwala na analizę zużycia energii przez poszczególne urządzenia i instalacje, a to z kolei pozwoli nam na spore oszczędności

pokój przygotowany do oglądania telewizji na dużym ekranie – oświetlenie zostało przyciemnione, ale nie całkowicie wyłączone, telewizor włączony, a głośność ustawiona na zaprogramowanym wcześniej poziomie

kawy przygotowanej w ekspresie. W przypadku systemów audio-wideo sterowanie może odbywać się w połączeniu z automatycznym uruchamianiem się scen świetlnych, tworząc odpowiedni nastrój kinowy.

fot. Klinika Dźwięku

Kiedy rutynowe czynności przed wyjściem do pracy zajmują nam zbyt dużo czasu, powinniśmy rozważyć zastosowanie innowacyjnej automatyki sterowania urządzeniami AGD i RTV. W nowoczesnych domach przyszłości zarządzanie pracą telewizora, nagłośnienia, kuchenki, lodówki, pralki, zmywarki czy ekspresu do kawy odbywa się dzięki połączeniu wszystkich tych urządzeń z kompatybilną magistralą. Najbardziej popularnym systemem automatyki domowej jest światowy standard zarządzania i kontroli urządzeń oraz budynków KNX/EIB. Dzięki niemu z łatwością zaprogramujemy dane urządzenie tak, by wykonało wyznaczoną czynność o określonej godzinie, wraz z możliwością zdalnej obserwacji postępu wyznaczonego zadania. Po zainstalowaniu zautomatyzowanej lodówki z wydzielonymi komorami chłodzenia możemy np. zdalnie zaprogramować rozmrażanie produktów niezbędnych do przyrządzenia obiadu. Urządzenia kompatybilne ze światowym standardem KNX/EIB oprócz automatycznego i zdalnego uruchamiania, umożliwiają również m.in. programowanie prania, zmywania naczyń czy rodzaju

fot. Klinika Dźwięku

sterowanie urządzeniami rtV i aGd

Własny Dom 1/2016

czytelne i duże przyciski znajdujące się na panelu sterowania sprzętem audio i wideo ułatwiają jego obsługę i pozwalają na eksperymentowanie w bardzo prosty sposób z różnymi efektami wizualnymi i dźwiękowymi

temat miesiąca | automatyka w domu

inne instalacje

Czy możliwe jest wydajne zarządzanie energią w domu?

fot. Fibaro

Nowoczesne budownictwo dąży do maksymalnego ograniczenia zużycia oraz zapotrzebowania na energię cieplną i elektryczną. Coraz bardziej popularne są domy energoooszczędne lub wręcz zeroenergetyczne. Dodatkowo Unia Europejska narzuca na nas obowiązek stopniowego zwiększania wymogów dotyczących zużycia energii przez nowo powstające obiekty. Racjonalne zarządzanie energią powinno korelować z wymaganiami i komfortem wszystkich mieszkańców. Inteligentne systemy kontroli instalacji elektrycznych i grzewczych umożliwiają optymalne wykorzystanie energii w naszym domu. Systemy te potrafią łączyć pracę urządzeń grzewczych, powodując zwiększenie ich efektywności i sprawności. Czujki oraz detektory w sposób precyzyjny dostosowują działanie urządzeń do warunków otoczenia. Ich załączanie może odbywać się w odpowiednich przedziałach czasowych. Pozwala to na dużą oszczędność – biorąc dodatkowo pod uwagę, że działanie poszczególnych urządzeń wpasowuj się w najtańszą taryfę opłat za zużycie danego rodzaju energii. System sterowania umożliwia także prowadzenie analizy wraz z pełną statystyką zużycia energii. Na podstawie takich danych z łatwością można zidentyfikować urządzenia zużywające szczególnie dużo prądu i podjąć działania w celu zmniejszenia tego zużycia, bądź też – w ostateczności – wymienić całe urządzenie. Koszt takiej wymiany niejednokrotnie będzie się bardziej opłacał aniżeli dopłacanie do urządzenia zużywającego znacznie więcej energii niż powinno. Zarządzanie energią pozwala na wysokie oszczędności kosztów eksploatacji całego budynku. Dodatkowym atutem inteligentnego systemu kontroli energii w naszym domu jest korzystny wpływ na środowisko naturalne.

zużycie eneRgii przez instalacje w domu może być prezentowane przez system inteligentnego domu na różnego typu wykresach – możemy wybrać takie, które są dla nas najbardziej czytelne

Fiba

fot. Eaton

fot.

Na wykresie poszczególne słupki oznaczają pobór mocy przez lodówkę w poszczególnych godzinach w ciągu doby. Pozwala to na zorientowanie się, jak można zaoszczędzić energię elektryczną

wall Plug pełni funkcję włącznika danego urządzenia, a jednocześnie pozwala na dokładny pomiar poboru mocy w gniazdku. Jest to rozwiązanie wygodne i pomocne szczególnie w domu, w którym jest dużo dzieci i wiele urządzeń elektrycznych

1/2016 Własny Dom

temat miesiąca | automatyka w domu

inne instalacje

AutomAtykA w ogrodzie (zraszacze) Moduł czasowy umożliwia uruchamianie zraszaczy w ściśle określonych porach dnia. Automatyka nawadniania może być również uzależniona od pomiarów wilgotności gruntu, która warunkuje ilość wody, jaką należy dostarczyć roślinom – często się bowiem zdarza, że jest upalnie, ale – mimo wszystko – grunt jest wilgotny i nie ma potrzeby, aby go nawodnić. Aby uniknąć nieprzyjemnej niespodzianki w postaci prysznica, system może także kontrolować naszą

obecność w ogrodzie. W przypadku wykrycia człowieka przez czujkę ruchu, system automatycznie przełoży nawadnianie do momentu opuszczenia przez niego monitorowanej strefy. Takie rozwiązanie jest bardzo praktyczne, gdy w ogrodzie mogą się bawić dzieci, których upilnowanie (czy też wskazanie godzin, w których w ogrodzie nie wolno przebywać) może być niewykonalne.

rys. Gardena

Pielęgnacja i utrzymanie w dobrym stanie zieleni w ogrodzie może być nie lada wyzwaniem dla osób aktywnych zawodowo, cierpiących na brak wolnego czasu. Niestety, aby osiągnąć pożądany efekt w postaci gęstego zielonego trawnika, niezbędne jest systematyczne nawadnianie, co dla wielu inwestorów może być trudne do wykonania. W czynności tej może nas wyręczyć system sterowania zraszaczami.

fot. SATEL

ObsZar jaki będZie nawadniany. Można go zmieniać wedle uznania w zależności np. od padania cienia w czasie wędrówki słońca

ZrasZacZe wynurZalne. Poprzez system inteligentnego domu możemy je ustawić w taki sposób, aby o jednej porze dnia nawadniały intensywnie jeden obszar, a o innej wykonywały ruch obrotowy, nawadniając większą część trawnika

Własny Dom 1/2016

fot. APA Innovative

rys. Gardena

nawadnianie ogrodu jest sterowane w powiązaniu z odczytami stacji pogodowej i instalacja nie załącza się np. jeśli pada. Z drugiej strony zawsze można uruchomić nawadnianie ręcznie za pomocą smarfonu – nasze polecenia system zawsze traktuje jako ważniejsze niż te generowane przez centralę

na ekranie komputera możemy odczytać dane zebrane przez stację pogodową w ogrodzie i poznać decyzje, jakie na tej podstawie podjął system, jeśli chodzi o nawadnianie roślin

temat miesiąca | automatyka w domu

inne instalacje

sterowanie mobilne polega na tym, że nie potrzebujemy żadnych pilotów czy paneli – wygodniej mieć w smartfonie specjalną aplikację, która umożliwi obsługę wielu urządzeń z jednego miejsca

ekrany dotykowe są współcześnie coraz częściej stosowane – czyni to sterowanie systemami inteligentnego domu jeszcze łatwiejszym i całkowicie intuicyjnym. Poradzą sobie z nim bez problemu osoby starsze lub niepełnosprawne

fot. SATEL

Zdalne sterowanie inteligentnymi systemami dzielimy na takie, które możliwe jest jedynie w bliskiej okolicy domu, ograniczone do kilkudziesięciu metrów, oraz sterowanie zdalne o dalekim zasięgu, realizowane praktycznie z każdego miejsca z dostępem do sieci internetowej. Do zdalnego sterowania urządzeniami w granicach nieruchomości wykorzystuje się nadajniki i odbiorniki komunikujące się między sobą za pomocą fal radiowych. Zestawy te wyposażone są w piloty o zasięgu ok. 50 m, za pomocą których zgasimy światło, zamkniemy rolety, otworzymy wjazd na posesję lub garaż oraz włączymy ogrzewanie w domu bądź wentylację. Możemy w ten sposób wykonać dziesiątki czynności, nie będąc obecnym w domu, a liczba sterowanych urządzeń uzależniona jest od liczby kanałów nadajnika. Drugą metodą zdalnej kontroli jest system podłączony do sieci internetowej lub odbierający informacje za pośrednictwem sieci telefonicznej. Specjalne moduły internetowe i GSM umożliwiają komunikację z urządzeniami włączonymi do systemu zarządzania domem przy użyciu komputera, tableta lub telefonu. Za pośrednictwem tej metody mamy niemal nieograniczone możliwości, jeśli chodzi o ingerowanie w to, jak funkcjonuje nasz dom i co się z nim dzieje. Dedykowane dla danego systemu aplikacje mobilne posiadają intuicyjny interfejs, za pomocą którego w łatwy sposób zmienimy poszczególne parametry, takie jak temperatura w poszczególnych pomieszczeniach, natężenie i kolor oświetlenia czy liczba wymian powietrza. Biorąc pod uwagę, że internet jest dziś dostępny niemal z każdego miejsca na ziemi, obsługa i zarządzanie domem jest dzięki niemu bardzo prosta i intuicyjna. Dzięki podłączeniu do sieci możemy odłączyć zabezpieczenia, tak aby na posesję mógł wejść np. listonosz lub osoba zajmująca się ogrodem czy też czyszczeniem basenów. Gdy tylko dana osoba wykona swoją pracę, włączamy zabezpieczenia alarmowe ponownie i mozemy się w spokoju zająć wypoczynkiem czy pracą.

fot. Nexwell

Sterowanie zdalne a Sterowanie mobilne

1/2016 Własny Dom

temat miesiąca | automatyka w domu

strefa wejściowa

Urządzenia kontrolujące strefę wejściową również można włączyć do systemu inteligentnego domu. Dzięki temu bramy będziemy otwierać telefonem, a wideodomofon stanie się częścią systemu monitoringu posesji

Własny Dom 1/2016

montaż elektronicznego systemu sterującego napędem bramy wjazdowej. Przebiega on szybko, bez konieczności zmiany ustawień, a urządzenie działa od chwili zainstalowania

fot. Nice

automatyczne otwieranie bramy wjazdowej jest bardzo wygodne – skrzydło bramy przesuwnej może ważyć kilkaset kilogramów

zdalne sterowanie bramą wjazdową przydaje się szczególnie w czasie opadów i w zimie – nie trzeba opuszczać auta

fot. Somfy

Automatyka sterowania bramą wjazdową, garażową czy fur tką wejściową jest przydatnym uzupełnieniem inteligentnych systemów zainstalowanych w naszym domu. System zdalnego otwierania i zamykania bram wyręcza nas w wielu uciążliwych czynnościach. Bez opuszczania samochodu, przy pomocy jednego przycisku, dostaniemy się na teren naszej posesji. Zdalne otwieranie bramy możliwe jest dzięki zainstalowaniu napędu wyposażonego w zdalną centralę sterującą. Zestaw napędowy składa się najczęściej z wyłączników krańcowych, pary fotokomórek, pilota generującego dynamicznie kod (zabezpieczając go jednocześnie przed potencjalnym skopiowaniem) oraz kompletu kluczy do awaryjnego odblokowania siłowników. Całość tworzy bezpieczny układ sterowania, który możemy rozbudować o popularne systemy GSM Control. Są to sterowniki umożliwiające kontrolę za pomocą sieci GSM oraz sieci internetowej. Pilot zastąpiony jest w tym przypadku telefonem lub tabletem z odpowiednią aplikacją. W przypadku sterowania GSM system umożliwia stworzenie autoryzowanej listy numerów mających dostęp do centrali. Dodatkową wygodą i zabezpieczeniem są moduły zamykające, takie jak panele z kodem, czytniki linii papilarnych czy kar ty magnetyczne. Zastosowanie takich rozwiązań pozwoli zapomnieć nam o znanym problemie wymiany wszystkich zamków, gdy zgubimy klucze. Najlepszym rozwiązaniem zabezpieczającym przed zgubieniem kluczy są czytniki linii papilarnych.

fot. Somfy

Sterowanie bramą wjazdową i furtką

temat miesiąca | automatyka w domu

strefa wejściowa

Wideodomofony – czy warto w nie zainwestować?

monitor 1

monitor 2

fot. Xcel

SyStemy wideodomofonowe można kupić w różnych konfiguracjach. dla osób, które nie chcą wydać dużej kwoty, dostępne sa systemy w zestawie „monitor + kamera”. Z kolei dla tych, którzy chcą wydać więcej, zaplanowano zestawy z czterema czy nawet sześciona kamerami

kamera 3

kamera 2

unifon

panel bramowy

sterownik bramy automatycznej

wideodomofon można połączyć z kamerami telewizji przemysłowej zainstalowanymi w domu. dzięki temu poprzez panel wideodomofonu możemy sprawdzić, czy dziecko śpi w swoim pokoju i czy nikt niepowołany nie przebywa w ogrodzie

fot. Elfon

kamera 1

fot. Elfon

Nowoczesne domofony posiadają opcję podglądu poprzez kamerę zamontowaną w panelu bramofonu. Systemy te, znane jako wideodomofony, umożliwiają obserwację osoby dzwoniącej bez konieczności prowadzenia niezręcznej rozmowy, zapewniając dodatkowe bezpieczeństwo i komfort użytkowania. Zlokalizowana przy furtce kamera CCD, która „widzi” nawet w nocy, przekazuje obraz do unifonu wyposażonego w specjalny monitor LCD. Podgląd z kamery uruchamiany jest w dowolnym momencie z panelu sterującego wewnątrz budynku lub w chwili wciśnięcia przycisku w bramofonie. Systemy różnią się od siebie rodzajem kamer, jakością wyświetlacza oraz wytrzymałością na warunki atmosferyczne. Optymalną ostrość obrazu gwarantują diody podczerwieni oraz system automatycznego dopasowania widoczności do warunków panujących na zewnątrz, zarówno w dzień, jak i w nocy. Wideodomofony posiadają funkcję rejestracji obrazu w postaci zdjęć odwiedzających nas osób, która uruchamia się automatycznie, gdy jesteśmy nieobecni w domu.

1/2016 Własny Dom

temat miesiąca | automatyka w domu

strefa wejściowa

fot. Somfy

system można zainstalować w dowolnym miejscu w domu, tak aby domownicy mieli do niego łatwy dostęp i w każdej chwili mogli zareagować w sytuacji, gdy ktoś dzwoni do drzwi lub bramy

fot

.E lfa

Teledomofon jest urządzeniem łączącym funkcję domofonu, przeznaczonego do komunikacji pomiędzy słuchawką a panelem zewnętrznym zainstalowanym przy bramie, z funkcją telefonu, umożliwiającego połączenie z zewnętrzną siecią telefoniczną. Zestaw sterujący otwarciem elektroenergetycznego rygla w furtce wejściowej składa się z trzech elementów. Pierwszy z nich to zewnętrzna kaseta bramofonu zasilana na prąd lub baterie, drugi – bezprzewodowa baza teledomofonu wpięta do sieci telefonicznej i trzeci element, to przenośna słuchawka. Obustronna komunikacja pomiędzy kasetą a słuchawką zewnętrzną oraz bazą odbywa się za pośrednictwem cyfrowego kanału radiowego. Słuchawka teledomofonu, oprócz możliwości prowadzenia rozmów telefonicznych i sterowania ryglem w furtce, posiada bardzo interesujące funkcje, takie jak zapisywanie numerów i identyfikacja osoby dzwoniącej, a także – niezwykle przydatny – tryb głośnomówiący, przydatny w domach, których jest wielu domowników – w tym przede wszystkim dzieci.

fot. Fermax

Telefon i domofon – teledomofon

UrząDzenie Do obsłUgi teleDomofonU swoim wyglądem przypomina zwykły, stacjonarny telefon

Własny Dom 1/2016

Drzwi mogą być też otwierane dzięki breloczkowi z czipem, który mamy zawsze przy kluczach

temat miesiąca | automatyka w domu

strefa wejściowa

inteligentny zamek

Domofony – analogowe i cyfrowe a także włączają automatycznie światło przy bramie, uruchamiają system alarmowy w przypadku kilkukrotnego błędnie wprowadzonego kodu i posiadają wiele innych, równie przydatnych funkcji.

fot. Elprod

fot. Yale

Inteligentne zamki to elektroniczna technologia zamknięć. Oferuje ona bardzo szeroką gamę dodatkowych zabezpieczeń, sposobów kontroli oraz rejestracji przeróżnych zdarzeń. Zamki te dostępne są w dwóch formach. Pierwsza z nich to zestawy zamykające, a druga – moduły współpracujące ze zwykłym zamkiem mechanicznym zainstalowanym w naszych drzwiach. Inteligentny zamek daje nam wiele możliwości. Przede wszystkim umożliwia tworzenie tak zwanego dziennika zdarzeń, zapisując datę i godzinę użycia klucza, który – co ciekawe i pomocne – możemy przypisać do wybranej osoby. Podstawową zaletą elektronicznego zamka jest współpraca z urządzeniami mobilnymi, za pomocą których możemy kontrolować stan zamknięcia drzwi. Dzięki specjalnej aplikacji w telefonie lub tablecie za pomocą jednego przycisku zaryglujemy wszystkie zamki w naszym domu.

obudowy domofonów wykonywane są często z nierdzewnej stali lub bardzo wytrzymałych tworzyw sztucznych. Dzięki temu są odporne zarówno na czynniki atmosferyczne, jak i na próby zniszczenia ich przez wandali

fot. Yale

fot. Eura-Tech

Najbardziej popularne domofony montowane w domach jednorodzinnych to modele analogowe. Ich podstawową wadą jest brak możliwości połączenia bezprzewodowego, a liczba kabli odpowiada ilości centrali i słuchawek (unifonów) umożliwiających obustronną komunikację. Natomiast zaletą zestawów analogowych jest stosunkowo niska cena oraz dobra jakość dźwięku. Są to urządzenia proste, przez co współpraca z nowoczesną automatyką jest utrudniona. Zdecydowanie mniej kłopotliwe w montażu są domofony cyfrowe, które łączą się z panelem zewnętrznym tylko jednym przewodem, a otwieranie odbywa się poprzez wprowadzenie kodu lub przeciągnięcie karty magnetycznej w kasecie bramofonu. Na rynku dostępne są również systemy mieszane, gdzie dobra jakość dźwięku w analogowym unifonie połączona jest z cyfrowym bramofonem. Najprostsze jednak w montażu są wciąż systemy sterowane drogą radiową. Bezprzewodowe zestawy różnią się od tradycyjnych domofonów możliwością otwierania drzwi lub furtki przy pomocy pilota lub słuchawki o zasięgu nawet do 400 m. Domofony, oprócz funkcji kontroli wejścia, mogą również pełnić rolę interkomu wykorzystywanego do komunikacji pomiędzy mieszkańcami domu. Inteligentne domofony sygnalizują przypadkowe niedomknięcie furtki lub drzwi wejściowych,

alternatywą Dla ciężkich kluczy jest karta magnetyczna wielkości karty do bankomatu. Jej zaletą jest to, że jest lżejsza i można nią otwierać wiele różnych drzwi

Drzwi moga być teraz otwierane za pomocą kodu, który dla każdego z domowników może być inny – wszystko zależy od konfiguracji

1/2016 Własny Dom

kronika budowy etap 29

rozbudowa i modernizacja bliźniaka

etap 29

PRojekt: arch. Roman Rutkowski, Roman Rutkowski Architekci, www.rr-a.pl Tekst: Agnieszka Rudomino Zdjęcia i ilustracje: A. Rudomino, archiwum rr-a

Ogród z tyłu domu W skrócie to kilkadziesiąt wywrotek wywiezionej i przywiezionej ziemi, budowa skarpy, wysianie trawy, budowa ścieżki oraz nowe ogrodzenie i oświetlenie zewnętrzne Prace ziemne na tej budowie, podzielone na etapy, trwały przez cały jej czas. Prowadzone były jednocześnie z pracami budowlanymi i wykończeniowymi wewnątrz domu. Rozpoczęły się wraz z zamknięciem dobudowy z boku budynku oraz salonu z tyłu budynku, który łagodnie, wraz z obszernym tarasem, wpisał się w tę część ogrodu. Ponieważ jest to dom w zabudowie bliźniaczej, a ogród ma szerokość niewiele większą od szerokości budynku, jest on wąski, jednak – na szczęście – długi. Daje to przestrzeń do spędzania czasu i zabaw w ogrodzie dla dziecka oraz rozległy widok na zieleń z salonu i tarasu.

Ogród przedłużeniem salonu Robert, inwestor: Zakupiliśmy do modernizacji dom z ogrodem, który znajduje się w wyjątkowo zielonej dzielnicy miasta. Chcieliśmy jak najbardziej wykorzystać ten atut. Powiększyć okna, otworzyć dom na ogród... Mieliśmy jasność, że nasz ogród stanie się przedłużeniem dobudowanego salonu.

80 Własny Dom 1/2016

Inwestorzy: Maja i Robert z córeczką

etap 29 kronika budowy

prace ziemne Wąski ogród – mały sprzęt Robert, inwestor: Jeden z zaufanych i sprawdzonych przez nas fachowców polecił nam firmę AP-Bud. Pan Piotr ze swoją ekipą wykonał dla nas prace ziemne oraz instalacje sanitarne. Co było bardzo ważne – firma dysponowała sprzętem umożliwiającym prace na naszej działce o bardzo wąskim wjeździe. Dodatkowo dostanie się na posesję utrudniały gałęzie cisu, których nie wolno nam było przyciąć ze względu na ochronę konserwatorską. P. Pelc, AP-Bud: Firmy posiadające duży sprzęt (np. koparko-ładowarki i wywrotki o ładowności powyżej 10 ton) nie byłyby w stanie wykonać tego zlecenia. W takich miejscach sprawdzają się minikoparki i miniładowarki. Robert, inwestor: Cały ten etap prac (z wyjątkiem projektowania zieleni, którą mamy wyłącznie od frontu budynku) powierzyliśmy jednemu wykonawcy. Nie wyobrażam sobie tego inaczej, ponieważ trzeba koordynować wywózkę ziemi z nawożeniem nowej, a zwłaszcza przy gęstej zabudowie i małej ilości miejsca do składowania czegokolwiek. Wykonawca, pan Piotr, sprawdził się doskonale.

Niwelacja tereNu. Po wywiezieniu zbędnej części gliny, czyli ok. 20 mniejszych wywrotek, dla wyrównania i użyźnienia gruntu w ogrodzie przywieziono ok. 20 wywrotek humusu

Humus w miejsce gliny P. Pelc, kierownik robót: Po wykopach przygotowujących miejsce na fundament dobudowywanych części budynku – z jego boku i z tyłu – pozostało ok. 200 ton gliny. Jej część została wykorzystana do usypania skarpy, na której następnie postawiono obszerny drewniany taras. Z tarasu po skarpie łagodnie schodzi się do ogrodu. Mieliśmy za zadanie niwelację terenu oraz usunięcie pozostałej gliny. Wywieźliśmy jej ok. 20 mniejszych wywrotek. Następnie – na życzenie inwestorów – nawieziony w to miejsce został humus, a teren podniesiono o ok. 20 cm dla zrównania z poziomem posesji sąsiada. wyrównywanie skarPy. część pozostałej z wykopów fundamentowych gliny została wykorzystana do budowy skarpy, a część wywieziona

wąskO! tylko mały sprzęt mógł wjechać na tę działkę. z lewej strony widać schodki na taras – w trakcie ich budowy

Od strOny POrOśniętegO bluszczem OgrOdzenia sąsiadów powstał krawężnik z kostki brukowej, oddzielający ogród funkcjonalnie i estetycznie 1/2016 Własny Dom 81

kronika budowy etap 29

budowa ścieżki Robert, inwestor: Mamy na swoim koncie 20 wywrotek wywiezionej ziemi i podobną ilość przywiezionej!

Projekt zagospodarowania Robert, inwestor: Nasz ogród z tyłu domu to jedynie trawa, więc nie było co projektować i zagospodarowywać (śmiech). Jeśli natomiast chodzi o ukształtowanie terenu, to robiliśmy to oczywiście z udziałem architekta Romana Rutkowskiego. Chcieliśmy przedłużyć salon właśnie o część ogrodową w taki sposób, aby nie było żadnych schodów między salonem a zewnętrzem. Stąd z salonu mamy bezprogowy taras. Następnie usypana jest skarpa, która zaczyna się idealnie na poziomie tarasu i schodzi do poziomu pierwotnego gruntu w ogrodzie. Rozważaliśmy zastąpienie skarpy schodami, ale wtedy nie byłoby tej płynności i nie można by się rozpędzić (śmiech). Ścieżka wzdłuż ogrodu była konsekwencją linii prostych w całym domu, dlatego poprowadziliśmy ją właśnie tak.

pierwsze kroki przy budowie Ścieżki to wykopanie rowka głębokości ok. 30 cm oraz dokładne wytyczenie linii dla obrzeża trawnika

Budowa ścieżki P. Pelc, kierownik robót: Ścieżka w ogrodzie przeznaczona jest wyłącznie dla ruchu pieszego, dlatego nie potrzeba było dodatkowych wzmocnień. Dolną, najniższą warstwę stanowi 15-20 cm kruszywa. Kolejna usypana warstwa o grubości 5-6 cm to podsypka piaskowo-cementowa. Na tej podsypce ułożona zaś została kostka brukowa. Na obrzeża trawnikowe wykopane zostały rowki o głębokości 30 cm. Płyty mają 20 cm wysokości, a ułożone zostały na 10 cm warstwie betonu. Obrzeża trawnikowe zostały wkopane nieco głębiej, o 1 cm niżej niż poziom kostki brukowej. Inwestorzy chcieli, by nie wystawały, lecz zarosły trawą.

w rowku na 10 cm warstwie betonu umieszczone zostały wzdłuż wymierzonej i zaznaczonej linii płyty – obrzeża trawnikowe o wysokości 20 m

spodnią warstwę Ścieżki stanowi 5-6 cm podsypki piaskowocementowej, na której następnie ułożona zostanie kostka brukowa

82 Własny Dom 1/2016

Ścieżka prowadzi od podjazdu i wejścia na taras w głąb działki, aż do miejsca przeznaczonego pierwotnie na grillowanie

etap 29 kronika budowy

taras Nowe ogrodzenie Robert, inwestor: Płot od strony sąsiada z bliźniaka jest zamontowany dopiero od jesieni – panelowy, zielony, obsadzony bluszczem – więc za kilka lat nie będzie go widać. Miejsce na grilla w głębi ogrodu ostatecznie odpuściliśmy. Jest natomiast nowy plan (śmiech) – piec neapolitański. Może postawimy go już tego lata...

Niezbędne instalacje P. Pelc, kierownik robót: Podczas wykonywania prac ziemnych położona została opaska drenażowa odprowadzająca wodę spod budynku oraz kanalizacja deszczowa, która wpięta jest do studni zbiorczej. Zbiera ona wodę deszczową, ale nie tylko. Podpięliśmy do niej również rurę drenarską – opaskę rozłożoną wokół budynku.

Na tarasie. Jedno z pierwszych spotkań zaraz po przeprowadzce. Narada z projektantem na temat zagospodarowania ogrodu

Jak ta przestrzeń sprawdza się w praktyce Robert, inwestor: Gdybym tworzył tę przestrzeń na nowo, raczej nic bym nie zmienił. Dostępu do piwnicy nie da rady zrobić inaczej, bo po prostu nie pozwalają na to odległości od sąsiedniej działki.

To Nie śNieg. Po wykonaniu ścieżki wysiano trawę, a następnie ziemię okryto włókniną. Widok z tyłu ogrodu na dom i taras

sTudNia chłoNNa – po nasadzeniu roślin i wysianiu trawy widoczna będzie tylko ciężka, betonowa pokrywa

WeJście Na Taras z PodJazdu. schodki oraz murek oporowy dla skarpy już gotowe. rośliny czekają na nasadzenie

1/2016 Własny Dom 83

kronika budowy etap 29

trawa Jest trochę wąsko przy znoszeniu rowerów, ale jeśli postawimy jakąś chatkę na końcu ogrodu i tam będziemy trzymać rowery, to problem zniknie. Ogród używany jest głównie przez dzieciaki. Stąd też ta skarpa, która sprawdza się rewelacyjnie. Planów nasadzeń nie mamy, lubimy przestrzeń. Zwłaszcza, że dookoła na sąsiednich działkach mamy 10-30metrowe dęby, orzechowce, cisy. Trawę trzeba kosić raz w tygodniu. Z tego punktu widzenia lepiej było mieć znacznie więcej nasadzeń (śmiech). Oświetlenie zewnętrzne domu i tarasu działa bez zarzutu. Jest dyskretne, oświetla co trzeba, a jednocześnie w nocy podkreśla bryłę budynku.

Skarpa Stanowiąca przedłużenie taraSu o 1,5 m oraz pozwalająca na łagodne zejście do ogrodu zarosła już trawą

Ile to kosztowało? Robert, inwestor: Koszt całości prac ziemnych wyniósł ok. 25 tys. zł. Zostały tu wliczone m.in.: wywiezienie starej i nawiezienie nowej ziemi na cały ogród, ukształtowanie terenu, studnia chłonna oraz kanalizacja deszczowa.

oświetlenie zewnętrzne. Jego część stanowią ogrodowe lampkisłupki, które zamontował zatrudniony na budowie elektryk

na teJ wySokości znaJduJe Się drugie – poza frontowym, wejście do domu, specjalnie na potrzeby ogrodowe (wniesienie kosiarki, łopaty itp. narzędzi prosto do piwnicy)

84 Własny Dom 1/2016

zielona ściana w głębi ogrodu to tylna ściana zabudowania gospodarczego u sąsiadów. przy niej zaprojektowany został funkcjonalny placyk – miejsce na grilla, z dala od tarasu i domu

ogrzewanie ogrzewanie Z PRAKTYKI focus

Jak pani Justyna przeprowadziła

gwarancyjny przegląd

kotła ok.

2 400 zł

cena kotła Junkers ceraclass ZW14-2

180 zł prZegląd kotła

380 zł

regulator z montażem

Za inwestorkę kocioł wybrał deweloper, ale dokonał trafnego wyboru. Inwestorka dba o urządzenie i wezwała specjalistę, aby dokonał corocznego przeglądu Tekst i zdjęcia: Marek Misiak

ani Justyna mieszka w bliźniaku na deweloperskim osiedlu na Dolnym Śląsku. Gdy kupowała dom, nie było wyboru źródła ciepła – jedyną możliwością był gazowy kocioł wiszący z zamkniętą komorą spalania – Junkers Ceraclass. Ogrzewa on zarówno dom, jak i ciepłą wodę użytkową, a temperatura wody w obu obwodach regulowana jest oddzielnie (można zatem uzyskiwać c. w. u. również poza sezonem grzewczym). Kocioł przeznacza 23 kW mocy na ogrzewanie c. w. u. i 14 kW

1/2016 Własny Dom

Z PRAKTYKI ogrzewanie

na c.o (moce te nie sumują się). Moc ta jest wystarczająca dla domów o powierzchni do 200 m2. Kocioł może być zasilany zarówno gazem ziemnym, jak i płynnym. Współpracują z nim grzejniki stalowe płytowe w pokojach i grzejnik rurowy w łazience. Kocioł może zasilać instalację c.o. wodą o temperaturze między 45°C a 88°C, a c.w.u. podgrzewać do temperatury pomiędzy 40°C a 60°C. Po roku od legalizacji kotła i jego uruchomienia przez uprawnionego serwisanta ta sama firma przeprowadziła u pani Justyny pierwszy przegląd urządzenia.

Zmiany są możliwe Choć nie było możliwości wyboru kotła, w innych kwestiach deweloper dał pani Justynie spore pole manewru. – Gdybym chciała inny model, z zasobnikiem, to za dopłatą by mi go zamontowano bez żadnego problemu – wyjaśnia inwestorka. – Jednak uznałam, że nie chcę ponosić dodatkowych kosztów. Deweloper dawał też możliwość wyboru między grzejnikami i ogrzewaniem podłogowym w całym domu. Pani Justyna zdecydowała się na tradycyjne grzejniki. Innym przykładem elastyczności dewelopera było doprowadzenie na życzenie pani Justyny instalacji gazowej również do kuchni (w standardzie znajduje się ona wyłącznie w łazience). – W projekcie była przewidziana płyta indukcyjna, a ja miałam z poprzedniego mieszkania nową, dobrej klasy kuchenkę gazową i nie chciałam niepotrzebnie inwestować w kolejną – wyjaśnia pani Justyna. – Obliczyłam, że bardziej mi się opłaca dopłacić za projekt i doprowadzenie gazu do kuchni niż zakupić nową kuchenkę i garnki (płyta indukcyjna wymaga specjalnych garnków). Ponadto gotowanie na gazie jest po prostu tańsze.

Zalety kotła Zdaniem inwestorki najważniejsze zalety tego kotła to bezawaryjność i małe wymiary. – Kocioł jest niewielki, a mam niedużą łazienkę, więc łatwo go ukryć – pani Justyna pokazuje na szafę na jednej ze ścian łazienki. – Nie każdy z odwiedzających mój dom domyśli się, że tam się znajduje.

Własny Dom 1/2016

1 w salonie zadbano o poczucie przestrzeni i otwarcie pomieszczenia na taras. Ściany pomalowane na jasny kolor czynią pomieszczenie jaśniejszym. Na podłodze ułożono panele

1 kocioł znajduje się w niepozornej wąskiej szafie. U góry widoczna rura doprowadzająca powietrze z zewnątrz do komory spalania (wewnątrz niej jest druga, węższa, odprowadzająca spaliny)

Fakt, że jest to kocioł wiszący, umożliwia również efektywne zagospodarowanie przestrzeni pod nim. W szafce pod kotłem znajduje się... zamknięta kuweta dwóch kotów inwestorki – Kici i Łatki. Z kotła nic nie cieknie, nie wydobywają się też z niego żadne hałasy ani zapachy, więc nawet dysponującym znakomitym węchem i słuchem kotom nic nie przeszkadza. Nie wszyscy inwestorzy pamiętają jednak, że kotła nie można montować w dowolnym miejscu w obrębie łazienki. – Zdarzało nam się widywać wanny zamontowane bezpośrednio pod kotłem – opowiada dokonujący przeglądu ekspert, pan Henryk Borycki. – Odmawialiśmy wtedy uruchomienia kotła – tak samo, jak nie wolno mieć elektrycznego wentylatora tak blisko wanny. Kocioł dwufunkcyjny jest zasilany prądem o napięciu 230

2-3 serwisaNt zdjął obUdowę kotła, a osłonę panelu sterowania ustawił w położeniu serwisowym. odsłoniło to m. in. pompę wodną firmy bosch. Następnie przystąpił do zdejmowania osłony komory spalania

ogrzewanie ogrzewanie Z PRAKTYKI focus

V i jest niebezpieczeństwo porażenia prądem. Kotły mogą być montowane 60 cm od obrysu wanny. Poza tą strefą musi się znajdować również gniazdo, do którego kocioł jest podłączony. Kocioł z zamkniętą komorą spalania jest bezpieczny, ponieważ nie pobiera powietrza z pomieszczenia, w którym się znajduje, ale z zewnątrz (za pomocą specjalnej rury). Dodatkowo wewnątrz rury doprowadzającej świeże powietrze znajduje się rura spalinowa – spaliny przekazują świeżemu powietrzu swoje ciepło, ale nie mieszają się z nim. Zwiększana jest w ten sposób sprawność kotła.

4-5 szafka rozdzielacza ogrzewania również znajduje się w łazience, w szafce w bliżu umywalki. Każdy grzejnik ma swój zawó

Przegląd

fot. Conrad

Konieczność regularnych przeglądów instalacji gazowych wymusza prawo budowlane. Należy ich jednak dokonywać również we własnym interesie, z dwóch powodów – dla bezpieczeństwa eksploatacji i aby płacić niższe rachunki za gaz. Zabrudzony wymiennik lub palnik mają po prostu znacznie niższą sprawność. Procedura przeglądu kotła trwa ok. 45 minut. W tym czasie serwisant zdejmuje osłonę kotła oraz demontuje niektóre urządzenia, aby sprawdzić ich stan. Może przełączyć elektronikę kotła w tryb diagnostyczny i sprawdzić parametry kotła – łącznie jest ich 21. Oczyszcza też specjalną miotełką oraz odkurzaczem wszystkie elementy kotła, gdzie tylko mogą zgromadzić się zanieczyszczenia. Mogą one być dwojakiego rodzaju – kurz (obudowa kotła nie jest hermetyczna i wirujący w powietrzu kurz dostaje się również do jej wnętrza) oraz drobinki rdzy i inne kawałki rur przemieszczające się wraz ze strumieniem gazu. Te ostatnie wyłapuje filtr gazu – serwisant podczas każdego przeglądu kontroluje jego stan. Szczególnie istotne jest czyszczenie palnika – przy silnym zabrudzeniu (np. sadzą) serwisant dodatkowo myje go w ciepłej wodzie z dodatkiem środka czyszczącego. Ważnym elementem przeglądu jest sprawdzanie szczelności armatury gazowej i zaworu. Robi się to ciśnieniowo za pomocą manometru – spadki ciśnienia oznaczają, że gaz ucieka z instalacji. Serwisant sprawdza też działanie znajdujących się w kotle czujników oraz stan elektrod i uszczelek –

kluczyk do odpowietrzania grzejników

6-7 grzejniki w domu pani justyny są dwojakiego rodzaju – rurowy w łazience (służy też do suszenia ręczników) i stalowe płytowe w pozostałych pomieszczeniach. Wszystkie są zaopatrzone w termostaty i umieszczone w miejscach, którędy ucieka najwięcej ciepła (np. pod oknami)

8 palnik w kotle wygląda niepozornie, ale jest w stanie skutecznie ogrzać przepływowo wodę zarówno do c.o., jak i c.w.u. U dołu widoczny jest wlot gazu

1/2016 Własny Dom

Z PRAKTYKI ogrzewanie

i w razie potrzeby wymienia je (zawsze ma przy sobie komplet wszystkich niezbędnych części). Przy okazji przeglądu kotła serwisant dokonuje też odpowietrzenia grzejników – w miejscach, gdzie zalega powietrze, grzejnik po prostu nie grzeje.

Co może się zepsuć – Użytkownik, jeśli ma dostęp tylko do ustawień dla niego przeznaczonych, nie jest w stanie samodzielnie zepsuć kotła – zapewnia ekspert. – Jeśli natomiast wejdzie w ustawienia serwisowe, może zaszkodzić, np. zmieniając ustawienia startowe. Bardzo ciekawscy klienci potrafią poważnie rozregulować kocioł. Nie posługują się przy takich regulacjach manometrem, a to nieodzowne przy ustawianiu mocy kotła (można wtedy ustalić, jaki jest przepływ gazu i ile kocioł może go spalić w danym okresie czasu). A potem się jeszcze nie przyznają, że weszli w ustawienia serwisowe, bo jest im głupio, że są sami sobie winni. Generalnie podczas przeglądów tych kotłów serwisanci nie wykrywają istotnych usterek. Czasem zachodzi konieczność wymiany czujników lub elektrod, ale producent i tak zaleca ich wymianę co 2-3 lata. Jeśli manometr pokazuje spadki ciśnienia, to nieszczelność jest gdzieś na rurach doprowadzających gaz. Sprawdzamy więc, czy uszczelki są suche. Kocioł jest tak skonstruowany, że gdy coś się zepsuje (najczęstsze są awarie czujników), na wyświetlaczu zapala się niebieska lampka, a zamiast temperatur pokazywane są kody błędów. Np. gdy zatka się gdzieś wentylacja, kod takiej awarii to C6. Dopóki nie usunie się awarii, kocioł nie daje się ponownie uruchomić – działać będzie tylko pompa zapewniająca obieg wody, natomiast dopływ gazu jest odcinany dla bezpieczeństwa użytkowników.

Montaż regulatora Serwisant doradził pani Justynie założenie regulatora pokojowego – przewodowego lub radiowego (z montażem 200 zł przewodowy, 380 zł radiowy). Inwestorka zdecydowała się na wersję bezprzewodową. Urządzenie składa się z odbiornika, montowanego na stałe przy kotle, i bezprzewodowego regulatora, którego nie trzeba nigdzie montować na stałe. – Jeśli mamy tylko regulator kotłowy, ustawiamy temperaturę wody, która płynie do grzejników

Własny Dom 1/2016

– wyjaśnia ekspert. – Standardowo wynosi ona 60°C. Po dostarczeniu wody o tej temperaturze do grzejników kocioł pracuje jeszcze przez jakiś czas, potem się wyłącza. W momencie, kiedy woda w grzejnikach schłodzi się (bo oddaje swoje ciepło do pomieszczeń), kocioł ponownie się włącza. Może się włączać i wyłączać nawet kilkadziesiąt razy na dobę. Gdy zaś będą silne mrozy, będzie pracował non stop. To duża strata pieniędzy oraz niepotrzebne zużywanie urządzenia. Jeśli zakręcimy wszystkie grzejniki, gorąca woda będzie dostarczana tylko do rozdzielacza (każdy grzejnik ma osobny obieg), ale tam straty ciepła bedą nie-

9 pomiar ciśnienia w instalacji gazowej przy pomocy manometru elektronicznego pozwala wykryć ewentualną nieszczelność

10 odkurzanie wnętrza komory spalania po wyjęciu palnika wykonywane jest zwykłym odkurzaczem

11 odkurzanie wyjętego palnika jest szczególnie istotne dla utrzymania wydajnego spalania gazu przez kocioł

12 zawór bezpieczeństwa. jeśli ciśnienie w instalacji c.o. wzrośnie powyżej 3 bar, to stąd będzie kapać woda

13 kontrola czystości filtra gazu. Żółta dźwignia służy do odcinania jego dopływu w razie konieczności

ogrzewanie ogrzewanie Z PRAKTYKI focus

wielkie. Natomiast przy podłączonym regulatorze pokojowym palnik kotła pracuje tylko wtedy, gdy jest to naprawdę potrzebne. Kocioł potrafi się w ciągu dnia nie załączyć ani razu. – Sterownik został postawiony w sypialni, która jest najchłodniejszym pomieszczeniem w domu, gdyż wystaje z bryły budynku – mówi inwestorka. – Za namową instalatora nie montowałam sterownika na stałe do żadnej ze ścian. Lepiej jeśli sterownik jest mobilny, bo metodą prób i błędów można wybrać pomieszczenie i ścianę, gdzie pomiar temperatury będzie najbardziej miarodajny. Regulatora nie można montować na stałe w łazience – musi to być pomieszczenie, które najdłużej się nagrzewa. Gdy w łazience (jako najcieplejszym pomieszczeniu) byłoby już ciepło, kocioł by się wyłączył, a w innych pokojach nadal byłoby zimno. Podwyższenie temp. o 1 stopień oznacza zużycie o 5-10% więcej gazu. Regulator bezprzewodowy można też przestawiać z pokoju do pokoju w zależności od tego, który z nich o danej porze dnia lub roku jest najchłodniejszy. W łazience można go umie-

ścić w lecie, bo wtedy jest to jedyne ogrzewane pomieszczenie. Regulator nie powinien być też montowany na ścianie, która jest najbardziej nasłoneczniona, i w pobliżu grzejników. – Mam go zaledwie kilka dni, ale już odczuwam komfort, bo nie muszę w ogóle myśleć o ustawianiu kotła – deklaruje pani Justyna. – Po prostu gdy wracam z pracy, jest ciepło, a gdy śpię, temperatura spada do przyjemnych 18°C. W moim domu montaż czujnika w łazience mija się z celem, bo łazienka przez to, że ma małą kubaturę oraz jest tam grzejnik i rury rozprowadzające ciepłą wodę pod posadzką (pełnią funkcję „minipodłogówki”) nagrzewa się błyskawicznie.

14 regulator inwestorka ustawiła w sypialni. tam jest pod ręką, nie stoi w słońcu, a jednocześnie to pomieszczenie nagrzewa się najwolniej. Wyświetlacz pokazuje godzinę, panującą w pomieszczeniu temperaturę i numer włączonego w danej chwili programu pracy kotła

KOSZT!

Ile zapłacono?

Pani Justyna kupiła dom w całości z zamontowanym już kotłem, nie wie zatem, ile kosztowało ją samo urządzenie. Jego obecna cena to ok. 2400 zł. Kompleksowy przegląd kotła z czyszczeniem to koszt 180 zł rocznie. Za regulator wraz z montażem inwestorka zapłaciła 380 zł i ma nadzieję, że przez pierwszy sezon grzewczy inwestycja się zwróci. Tym bardziej, że ceny gazu spadły. n

16 Wentylator kotłoWy zapewnia odpowiednio szybki wypływ spalin przez przewód kominowy i zapobiega ich cofaniu się

17 Walizka serWisanta – jest on przygotowany nie tylko do dokonywania kontroli, ale także drobniejszych napraw na miejscu

15 odbiornik już funkcjonuje. Antena odbiera sygnały z regulatora i na ich podstawie odbiornik steruje pracą kotła. W przeciwieństwie do regulatora wymaga on jednak zasilania z sieci elektrycznej

18 przygotoWyWanie regulatora do montażu. serwisant trzyma w ręku odbiornik, regulator leży na dywaniku na podłodze

1/2016 Własny Dom

Z PRAKTYKI stolarka otworowa

ok. 250

tys. zł

CAŁKoWITY KoSZT WYKoNANIA ogrodu zimowego

Dlaczego w domu pana Tomasza powstał duży

ogróD zimowy Ogród zimowy w tym domu jest autentycznie całoroczny – nie ma żadnej różnicy w wykorzystywaniu go zimą i latem. Wrażenie robi sam jego metraż – 37 m2!

Tekst i zdjęcia: Marek Misiak

Własny Dom 1/2016

stolarka otworowa z praktyki

Architekt Tomasz Flak, właściciel pracowni Dobre Domy Flak & Abramowicz Sp. z o.o, zaprojektował swój dom wraz z żoną Iwoną, również architektem. Pan Tomasz zajmował się bryłą domu, pani Iwona – wnętrzami. – Z początku nie miało być ogrodu zimowego, a jedynie duży taras – mówi arch. Tomasz Flak. – Nasz dom stoi jednak na skraju lasu i gdy tylko zrobi się ciepło, pojawia się mnóstwo owadów. Jeszcze przed rozpoczęciem budowy dodaliśmy więc ogród zimowy.

Lokalizacja ogrodu – Praktycznie w każdym miejscu domu można doprojektować taki element w taki sposób, żeby dobrze współgrał – deklaruje inwestor. – Nasz ogród zimowy jest od wschodu – po pierwsze dlatego, by otworzyć się na las, a po drugie ze względu na nasłonecznienie. Z ogrodu można komfortowo korzystać nawet w bardzo upalne dni. W południe słońce pada na tę stronę ogrodu zimowego, gdzie stoi duży, murowany komin, który częściowo osłania przed słońcem. W razie gdyby temperatura w pomieszczeniu zbytnio wzrosła, można otworzyć przesuwne drzwi w ścianach wschodniej i północnej, by zapewnić ruch powietrza.

1 wnętrze ogrodu zimowego zaprojektowane przez żonę inwestora. Kolorystyka części wyposażenia wnętrza (krzeseł, foteli) koresponduje z barwą aluminiowej stolarki. w głębi drzwi przejściowe do domu – za nimi znajduje się krótki przedsionek, a potem kuchnia

2 całKowicie przeszKlone ściany radykalnie otwierają ogród zimowy na starannie zaaranżowaną posesję – brzozy zasadzone przez inwestorów i naturalny las za murem otaczającym działkę. przy ośmioosobowym stole inwestorzy spożywają rodzinne posiłki i przyjmują gości. stalowe liny krzyżujące się na środku pomieszczenia są zaczepione w jego rogach, na styku ścian i dachu. służą do przenoszenia obciążeń spowodowanych naporem dachu na ściany 3 ogród zimowy jest wKomponowany w wyłożony płytKami taras – podłoga ogrodu i nawierzchnia tarasu są wyłożone takimi samymi kamiennymi płytami (dolomitem z polskiego kamieniołomu). otwierając drzwi tarasowe w dwóch ścianach ogrodu zimowego, można połączyć go z tarasem w letnie dni

1/2016 Własny Dom

Z PRAKTYKI stolarka otworowa

Do tego ogrodu zimowego od strony wnętrza domu nie bez powodu wchodzi się z kuchni. – To właśnie w pomieszczeniach przylegających do kuchni spędza się najwięcej czasu – wskazuje inwestor. – Dlatego salon i ogród zimowy w moim domu są połączone właśnie z kuchnią.

Styl ogrodu Ogród jest wpasowany pod względem wizualnym w bryłę domu – zarówno pod względem formy, jak i kolorystyki. Dom ma nawiązywać do historycznego budownictwa angielskiego, szczególnie poprzez obłożenie całej elewacji ręcznie formowanym klinkierem. Ogród zaś ma być do pewnego stopnia stylizowany na XIX-

wieczną oranżerię, przy założeniu uproszczenia formy i użycia nowoczesnych materiałów. Spore rozmiary ogrodu (6 x 6 m) wynikają przede wszystkim z tego, że musi mieć on pewną kubaturę, by pasować do budynku. Dom jest duży i rozłożysty, więc i ogród zimowy nie mógł być mały, żeby nie sprawiać wrażenia przypadkowej dobudówki. Czterospadowy dach również zastosowano z przyczyn estetycznych – taka bryła zdaniem inwestorów bardziej pasuje do rozrzeźbionego dachu domu.

Aluminium najlepsze Ogród jest konstrukcją z profili aluminiowych z przegrodą termiczną (czyli wkładką z two-

4-5 sygnaturka wieńcząca czterospadowy dach pojawiła się z uwagi na wentylację – znajdują się w niej cztery uchylne okienka. inwestorzy nie chcieli montować w dachu ogrodu zimowego okien połaciowych, aby nie zaburzać czystości jego bryły

rzywa sztucznego) firmy belgijskiej Aliplast. To właśnie aluminium jest stosowane w konstruowaniu znakomitej większości tego rodzaju obiektów z uwagi na wysoką wytrzymałość i izolacyjność termiczną. – Inwestor przyszedł do mnie z precyzyjną koncepcją tego, jak ten ogród zimowy ma wyglądać pod względem wizualnym, a my przekuwaliśmy to na konkretne rozwiązania systemowe – mówi Piotr Piorunek, właściciel firmy Profal, która zajmowała się budową. – Prace koncepcyjne trwały przez kilka tygodni. Nie było takiego elementu, który okazałby się niemożliwy do zrealizowania. Prosty ogród można zrobić w kilka dni.

6 nawietrzaki firmy renson w dolnej części ścian zapewniają dopływ świeżego powietrza z zewnątrz do ogrodu. same profile zostały szczelnie połączone z podłożem przy pomocy pianki rozprężnej, zapewniającej znakomitą izolację termiczną 7 odprowadzanie wody z dachu ogrodu zimowego zapewnia umieszczone na nim rynny. na styku dachu i ścian znajduje się niewielki okap, co sprawia, że podczas deszczu mniej wody spływa po ścianach

8 otwieralne okna umieszczone symetrycznie po obu stronach pomieszczenia umożliwiają dodatkową wentylację bez konieczności otwierania drzwi prowadzących na taras. inwestorzy mogą je zostawiać uchylone, gdy wychodzą z domu – szansa, że napada przez nie deszcz, jest niewielka

Własny Dom 1/2016

stolarka otworowa z praktyki

9 okap domu zachodzi nieco na dach ogrodu zimowego. inwestorzy nie zdecydowali się na rezygnację z okapu od tej strony, aby nie zaburzać bryły domu

10 kolczasty element na dachu wbrew pozorom nie służy do rozbijania brył śniegu lub lodu zsuwających się z dachu – nawiązuje do żeliwnych ozdób na XIX-wiecznych oranżeriach i pełni funkcję czysto dekoracyjną 11 podwójny system płotków przecIwśnIeżnych chroni dach ogrodu zimowego przed śniegiem i lodem zsuwającym się z dachu domu. nawet jeśli opady śniegu będą obfite, zatrzyma się on albo na pierwszej, albo na drugiej linii płotków. następnie śnieg/lód albo stopnieje, zalegając na płotkach, albo zostanie na tyle rozdrobniony, że nie będzie już stanowił zagrożenia dla przeszklonej konstrukcji

12 aby wzmocnIć hIstoryzujący charakter ogrodu zImowego, inwestorzy umieścili na szczycie jego dachu wiatrowskaz z pierwszą literą swojego nazwiska

13 z ogrodu zImowego można też wyjść do właścIwego ogrodu przez dwuskrzydłowe drzwi w ścianie. brzozy za oknem i piękna trawa wprost zachęcają do wyjścia

1/2016 Własny Dom

Z PRAKTYKI stolarka otworowa

Tu potrzebne były trzy tygodnie prefabrykacji w fabryce i drugie tyle montażu na placu budowy. Szkielet zmontowano w hali produkcyjnej, wykonano dokładne pomiary i dopiero wtedy zamówiono szkło. Potem szkielet został rozebrany, przywieziony na plac budowy tu i znów złożony. Kiedy firma wkroczyła na plac budowy, fundament był już wykonany. – Przygotowanie podłoża jest po stronie klienta – mówi Piotr Piorunek. – Dajemy jednak wskazówki, jak to zrobić. Ogród zimowy ma niezależny fundament – dom stoi na płycie fundamentowej, ogród na ławach zbudowanych ze zwykłych betonowych bloczków fundamentowych. Ostatnia warstwa musiała być idealnie wypoziomowana, żeby podczas budowy konstrukcję aluminiową dało się szczelnie połączyć z podłożem.

Oszklenie

14 drzwi oddzielające ogród zimowy od reszty domu są zarówno szczelne termicznie, jak i antywłamaniowe. Pomieszczenie to można więc w każdej chwili odciąć od reszty domu. w przedsionku prowadzącym do ogrodu dość nieoczekiwanie zlokalizowano telewizor i kanapę oraz kącik zabaw dla dzieci 15 koza stojąca na nóżkach pełni funkcję zarówno dekoracyjną (przez swą klasyczną formę), jak i grzewczą. za nią znajduje się klinkierowa ściana, będąca elementem masywnego komina. materiał zastosowany na zewnątrz (klinkier) wchodzi w ten sposób również do wnętrza ogrodu. w dachu nad kozą zamontowano specjalnie hartowane szyby, bardziej odporne na gorąco

16 miejsce wejścia Przewodu kominowego w ścianę zabezpieczone jest dodatkowo specjalnym kołnierzem, który zapobiega przenikaniu dymu do wnętrza 17 wentylator Pod dachem nie jest wbrew pozorom elementem systemu wentylacyjnego ogrodu zimowego. służy do wspomagania równomiernego rozchodzenia się ciepła wytworzonego przez kozę po całym wnętrzu

Własny Dom 1/2016

Oszklenie stanowi pakiet trójszybowy o współczynniku U = 0,7 W/m2*K. Na dachu zastosowano pakiet z szybą wewnętrzną z folią (klejoną) i szybą zewnętrzną hartowaną. Zastosowane pakiety szybowe zapewniają inwestorom pełne bezpieczeństwo. – Nawet jeśli będzie padał grad jak kurze jaja, środkowa szyba (klejona) ani się nie rozpadnie, ani nie wpadnie do wnętrza pomieszczenia (szyby klejone pękają, ale nie rozpadają się) – wyjaśnia Piotr Piorunek. – Zewnętrzna szyba hartowana ma zaś podwyższoną odporność na uszkodzenia mechaniczne. Jeśli nawet by popękała, rozpadnie się na drobniutkie kawałki, nie stanowiące zagrożenia dla człowieka. Jeśli nawet zewnętrzna szyba rozbiłaby się pod naporem gradu, szyba klejona zatrzyma te odłamki i nie wpadną one do wnętrza ogrodu. Między szybami jest gaz szlachetny (argon), ale dobre parametry termoizolacyjne całego pakietu wynikają też z napylenia związków srebra na poszczególne szyby. – Szkło filtrujące światło słoneczne zastosowano w ścianach, ale nie w dachu – wskazuje inwestor. – Nad kominkiem musiało być szkło hartowane, odporniejsze na gorąco – a gdyby zastosować różne szkło nad różnymi partiami dachu, różnice kolorystyczne byłyby widoczne.

stolarka otworowa z praktyki

Czterospadowy dach ułatwia również wentylację ogrodu zimowego. Inwestor zdawał sobie sprawę, że jeśli wewnątrz ogrodu znajdzie się koza, to musi być możliwość doprowadzania powietrza z zewnątrz i odprowadzania nadmiaru ciepła. Powietrze jest doprowadzane dołem przy użyciu nawietrzaków firmy Renson w dolnej części ścian, a odprowadzane górą okienkami dyskretnie umieszczonymi w sygnaturce na szczycie dachu. Jedne i drugie są sterowane elektrycznie przy pomocy panela umieszczonego na ścianie. Nawietrzaki można tylko włączyć lub wyłączyć, okna na górze można zatrzymać w dowolnej pozycji, regulując tempo wymiany powietrza.

Ogrzewanie Z ogrodu zimowego inwestorzy korzystają cały rok. Umożliwiają to szczelna stolarka otworowa i wydajne ogrzewanie przy pomocy wodnej podłogówki i kozy. – Ogrzewanie podłogowe było oczywistością – deklaruje inwestor. – Każda kamienna posadzka byłaby zimna bez podłogówki i komfort użytkowania pomieszczenia byłby znacznie niższy. Samo ogrzewanie podłogowe nie nagrzałoby jednak tego pomieszczenia – posadzka musiałaby być bardzo ciepła, a ta instalacja jest częścią ogrzewania całego domu. Musiałaby być znaczna różnica między temperaturą czynnika grzewczego w całym domu i w ogrodzie zimowym. Ponadto podłogówkę zasila pompa ciepła, która jest przecież niskotemperaturowym źródłem ciepła. Ogrzewanie ogrodu zimowego to osobny obwód podłogówki, który w razie potrzeby można odłączyć lub ustawić wyraźnie niższą temperaturę niż w całym domu (np. 5oC) – drzwi oddzielające ogród od reszty domu są szczelne termicznie. Od początku inwestorzy planowali więc kominek lub piecyk. Koza może w ciągu godziny nagrzać ogród zimowy od całkowitego wychłodzenia do temperatury pokojowej.

spalin z kozy. Najpierw stanął szkielet oranżerii ze miejscem na komin. Wybudowanie komina najpierw – choć wydaje się logiczne – byłoby zbyt ryzykowne. – Trzeba by zebrać dokładne wymiary komina i dopasowywać do nich profile – wyjaśnia arch. Tomasz Flak. – Trudniej byłoby wtedy połączyć je z klinkierową okładziną komina w sposób zapewniający pełną szczelność. Uwagę zwraca wielkość i masywność klinkierowej konstrukcji – nie przytłacza ona jednak samego ogrodu zimowego. – Jako architekt mam świadomość tego, jak ważna jest proporcja – mówi inwestor. – Komin musiał pasować wielkością i do ogrodu zimowego, i całego domu. KOSZT!

Ile wydali inwestorzy?

Całość wydatków podczas budowy tego ogrodu zimowego wyniosła ok. 240 tys. zł. – Mieliśmy dylemat, czy warto, ale z perspektywy czasu wiem, że nie postąpiłbym inaczej – stwierdza arch. Tomasz Flak.– Zakochaliśmy się w tym pomieszczeniu i nie wyobrażamy sobie tego domu bez niego. To jedno z najważniejszych wnętrz w domu – stanowi jadalnię, pokój spotkań, bawialnię dla dzieci, czytamy tam książki, wyciszamy się wieczorem, słuchamy muzyki. Niezapomniane jest wrażenie, gdy siedzimy tam w zimie, pijemy kawę w cieple – a wokół widać drzewa i śnieg. Natura na wyciągnięcie ręki. n

16 masywny komin został w całości zbudowany z ręcznie formowanej cegły klinkierowej belgijskiej firmy Nelissen (tym samym materiałem obłożono całą elewację domu). Kryje w sobie wkład ze stali kwasoodpornej. Na kominie znajdują się zdobienia – autorski pomysł wykonawcy, który układał cegły pod różnymi kątami. Konstrukcja jest zabezpieczona od góry przed przenikaniem wody do jej wnętrza dyskretnym fartuchem z blachy aluminiowej w tym samym kolorze, co stolarka ogrodu zimowego

fot. Profal

Komin z klinkieru Ważnym elementem ogrodu jest obłożony klinkierem komin. Służy on do odprowadzania

fot. Profal

Wentylacja

19-20 budowa ogrodu zimowego przez pracowników firmy profal trwała jedynie 2 tygodnie – biorąc pod uwagę rozmiary i stopień skomplikowania konstrukcji, to szybko. Najpierw wzniesiono szkielet z profili aluminiowych, a potem wstawiano szyby. Obłożony klinkierem komin dobudowano później, a podłączona do niego koza została zainstalowana na końcu, gdy wnętrze oranżerii było już wykończone

1/2016 Własny Dom

wokół domu

granica posesji

Ogrodzenia, Tekst: Agnieszka Rudomino

Te elementy naszej posesji są widoczne z ulicy nawet dla osoby idącej drugą jej stroną. Ważne, by robiły odpowiednie wrażenie, a jednocześnie były funkcjonalne i zapewniały nam bezpieczeństwo bezpieczeństwo.

ajważniejsze kryteria wyboru tych elementów posesji to funkcjonalność i estetyka oraz cena dopasowana do portfela inwestora. Funkcjonalność określa przede wszystkim stopień ochrony przed intruzami oraz intymności, jaką dane rozwiązanie oferuje. Warto wcześniej odpowiedzieć sobie na pytanie, czy chcemy się odizolować całkowicie, czy też tylko częściowo?

Własny Dom 1/2016

Może zależy nam na kontakcie z sąsiadami, a odizolowaniu się od ulicy? Nie musimy decydować się na jeden rodzaj ogrodzenia działki – różne jego boki mogą być zrealizowane odmiennie. Możliwe jest łączenia różnorodnych materiałów, ale pod jednym warunkiem – by tworzyły one stylistyczną całość. Kryterium estetyczne to harmonijne dopasowanie do stylu domu i otoczenia zewnętrznego

(m.in. ogrodzenia sąsiadów) oraz do upodobań mieszkańców.

Więcej infOrmacji www.betafence.pl www.eurofence.pl www.joniec.pl www.roben.pl www.redhen.pl

www.contractors.pl www.tebes.pl www.hormann.pl www.faac.pl www.nice.pl

granica posesji wokół domu

fot. Betafence

bramy, furtki

Planując ogrodzenie, pamiętajmy, że zawiera ono także następujące stałe elementy: bramę wjazdową, furtkę, skrzynkę na listy, śmietnik, a także skrzynki przyłączeniowe gazu i elektryczności. By nie szpeciły widoku, trzeba je odpowiednio w nie wkomponować. Do wyboru mamy różne materiały, technologie i style – tradycyjne lub nowoczesne, wysokie lub niskie, ażurowe lub pełne, żywe, zmienia-

jące swą postać przez lata oraz poprzez pory roku lub stanowiące stały element dekoracji. Ogrodzenie może być tak zaaranżowane w strefie ogrodu, że jest niemal niewidoczne od strony domu. Zdarza się, że jego styl określony jest w planie zagospodarowania przestrzennego – warto sprawdzić. Ograniczenia stylowe mogą być ustanowione także w tzw. strefie ochrony konserwatorskiej.

W sprzyjających warunkach można z ogrodzenia zupełnie zrezygnować i w ten sposób otworzyć działkę na otoczenie (i być może również na piękne widoki), oszczędzając przy tym na zakupie i instalacji ogrodzenia, bramy i furtki. Jest to w Polsce póki co mało popularne, ale być może warto brać przykład z Amerykanów czy Australijczyków, gdzie brak ogrodzenia jest znacznie częstszy.

1/2016 Własny Dom

wokół domu

granica posesji

Ogrodzenie ogrodzenia już na etapie projektowania budynku – wtedy będziemy mogli zawczasu zakupić więcej danego materiału (np. kamienia lub płytek, którym będzie wykończona elewacja domu i np. słupki ogrodzenia). To oszczędność czasu, kosztów oraz pewność, że zakupiony materiał z tej samej partii ma taki sam wygląd. Można przyjąć następujące zasady ogólne: 1) Nowoczesny, prosty dom warto wyposażyć w równie proste ogrodzenie – co nie znaczy nijakie czy nudne. Można zaszaleć, stosując nowatorskie połączenia materiałowe (np. beton, blacha, płyty, pręty) przy zachowaniu nowoczesnej stylistyki. 2) Na małej działce nie stawiajmy bogato zdobionego, ciężkiego ogrodzenia, rzucającego się mocno w oczy, by nie zdominowało ono bryły domu. Rustykalne płoty czy kamienne murki pasują bardziej do wiejskich w stylu posesji niż tych podmiejskich. Boniowania czy ogrodzenia gięte stosujmy przy historyzujących posiadłościach.

Bloczki Ogrodzenie pełne można w dość krótkim czasie wybudować z tego samego materiału, z którego stawiamy dom – z bloczków np. betonowych lub z ceramicznych pustaków. Powstały mur wykańczamy w sposób taki sam lub podobny do wykończenia elewacji – kładąc warstwę tynku i farby np. odpornej silikonowej. Nie

fot. Betafence

scheMat fundaMentu braMy wjaZdowej – betonowe stopy znajdują się tylko pod słupkami. niektóre ogrodzenia mają podobny fundament

fot. Röben

Ogrodzenie – ze względu na spory zazwyczaj ciężar i wymiary, silny napór wiatru oraz możliwe uderzenia np. przez pojazd, który wypadł z drogi – wymaga fundamentu o solidnej konstrukcji. Można go posadowić na głębokości poniżej strefy przemarzania gruntu – 80-140 cm. Na gruntach przepuszczalnych wystarczy 60 cm. Jeśli teren ma spadek, stosuje się fundament schodkowy. Fundament ma zazwyczaj szerokość planowanego muru. Betonowe fundamenty można zastąpić tradycyjną podwaliną z kamienia. Można też ograniczyć się do wykonania samych stóp fundamentowych pod słupy konstrukcji ogrodzenia. Pod ogrodzenie murowane wykonuje się fundament wystający 10-15 cm powyżej poziomu gruntu. Dla zapobiegnięcia podciągania wilgoci z ziemi układa się izolację z papy na lepiku lub folii. Od góry cokoły, murki czy słupki można przykryć daszkiem, który zabezpiecza przed deszczem i śniegiem. Daszek może być kamienny, z płytek lub dachówek ceramicznych lub Metal betonowych. Ten materiał wykorzystuje się do wykonywania ciągłych ażurowych przegród, a także do tworzenia przęseł dla ogrodzeń różnego Styl Przede wszystkim powinien być dopasowany rodzaju (klinkierowych, betonowych). Mogą do stylistyki domu i sposobu wykończenia ele- one być kute, spawane lub nitowane na gowacji. Warto również wziąć pod uwagę ogro- rąco, wykonywane na zamówienie lub wedzenia okalające sąsiadujące z budowanym dług gotowych wzorów z katalogu. Inny typ domem posesje. Najlepiej zaplanować wygląd to odlewane z żeliwa, tańsze i mniej trwałe.

Sprawdzają się często w domach w stylu historyzującym. Może to również być siatka pleciona lub zgrzewana ze stalowego drutu, ocynkowana i pokryta lakierem lub PVC. Wielkość i kształt oczek mogą być różne. Dostępna jest w rolkach lub jako panele – np. o wymiarach 1,5 x 2,5 m. Do zabezpieczenia metalowych elementów ogrodzeń stosuje się antykorozyjną farbę podkładową oraz emalię lub połyskującą metalicznie farbę poliwinylową w wybranym kolorze.

rys. Betafence

Fundament

świeżo wylany ciągły betonowy fundament pod ogrodzenie z cegieł klinkierowych w trakcie zastygania. Zapewni on konstrukcji pełną stabilność – dopiero niespotykanie silna wichura będzie w stanie przewrócić taki płot

siatka pleciona Ze stalowego drutu pokryta zielonym pVc. Montuje się ją bardzo szybko, a jest trwała i odporna na warunki atmosferyczne

Własny Dom 1/2016

ogrodzenie metalowe imitujące drewniane – pokryte specjalną powłoką stalowe elementy do złudzenia imitują drewno, różnica jest odczuwalna dopiero po dotknięciu lub przyjrzeniu się z bardzo bliska. Producent oferuje w komplecie furtkę

Kamień To najdroższy z materiałów, a jego układanie jest również czasochłonne, przez co kosztowne. Jednak warto zainwestować dla efektu, jaki daje nam stylowo ułożony mur z kamieni naturalnych. W zależności od stylu domu i położenia działki kamienne ogrodzenie może przyjąć charakter nowoczesny lub rustykalny – zdajmy się na dobrego projektanta w tej kwestii, a nie pożałujemy wydanych pieniędzy. Najczęściej stosuje się twarde odmiany kamienia, takie jak sjenit, granit lub kwarcyt. Są one bardzo trwałe i mogą wymagać jedynie okresowego czyszczenia (mycie lub piaskowanie pod ciśnieniem). Z kolei wapień czy piaskowiec, bardzo lubiane i często stosowane, są materiałami miękkimi – i wymagają impregnacji i osłony od góry np. daszkiem. Istnieje wiele sposobów obróbki i układania kamieni. Rzędowy to układ rzędów kamieni o kształcie regularnych prostopadłościanów o jednakowych lub różnych wysokościach. Dziki układany jest swobodnie z łamanych lub nieobrobionych kamieni polnych. Cyklopowy układa się z nieregularnych, dopasowanych do

ogrodzenie, które można zmieniać. Szkielet stanowi siatka ze stalowego drutu, sama w sobie będąca samodzielnym płotem. inwestor może włożyć w nią panele z tworzywa imitującymi drewno – a potem je usunąć, gdy zechce

siebie brył. Warstwowy tworzony jest z układanych poziomo płaskich kamieni.

Ceglane murki, ze względu na mniejszy format cegły niż bloczków, pozwalają na większą swobodę w przebiegu i kształcie ogrodzenia. Pozwalają na tworzenie wnęk, fal, łuków itp. Prace przebiegają dłużej i wymagają większej precyzji, jednak można uzyskać ciekawe formy architektoniczne – od klasycznych i prostych po bardziej wymyślne. Najtrwalszym materiałem jest cegła klinkierowa. Jest też droższa, jednak odporna na mróz i wilgoć, a co najważniejsze – nie wymaga konserwacji. Produkowana jest w wielu odcieniach i melanżach kolorystycznych. Tańsze, mniej trwałe i wymagające konserwacji są murki z cegły np. rozbiórkowej lub silikatowej. Zazwyczaj wymagają wykończenia.

fot. Joniec

Cegła

lity mur z betonu imitującego naturalny kamień. takie ogrodzenie chroni nas całkowicie przed wzrokiem przechodniów, ale z drugiej strony nikt nie zauważy intruza, gdy ten przedostanie się już na posesję

fot. Röben

jest to wykończenie trwałe – wymaga cyklicznego odnawiania. Inny sposób wykończenia elewacji i takiego muru to płytki klinkierowe, kamienne, betonowe itp. Wybór płytek jest duży – można wybrać także imitacje kamieni naturalnych. Do ich zamocowania wykorzystuje się mrozoodporną zaprawę, następnie się je spoinuje, a na końcu impregnuje, zabezpieczając w ten sposób przed wnikaniem wilgoci i brudu.

fot. Betafence

fot. Xcel

granica posesji wokół domu

Drewno Jest równie efektownym naturalnym materiałem na ogrodzenia. Podobnie jak kamień, daje się formować w kształty odpowiednie dla stylu nowoczesnego, a także rustykalnego. Cieszy oko swą fakturą i barwą, wymaga jednak systematycznej konserwacji i impregnacji ze względu na niszczące działanie wilgoci i promieniowania UV. Przed użyciem drewno jest więc sezonowane i impregnowane ciśnieniowo środkami grzybo- i owadobójczymi. Drewniane elementy ogrodzenia można wykończyć olejem lub lakierobejcą, przez co podkreślony zostanie również naturalny rysunek drewna. Dobrze zabezpieczone, powinno przetrwać bez konserwacji ok. 5 lat. Najdroższe są-

ogrodzenie klinkierowe – stalowa krata osadzona w klinkierowych słupkach, które dodatkowo zaopatrzono w daszki chroniące je przed deszczem i śniegiem

najtrwalsze gatunki drewna egzotycznego oraz dąb i modrzew. Drewno może być użyte na całej powierzchni ogrodzenia lub w postaci elementów. Mogą to być słupy z poziomymi ryglami i pionowymi sztachetami lub łączone z metalową konstrukcją. Na rynku dostępne też są ogrodzenia systemowe – gotowe przęsła ze stali oraz drewniane wypełnienie. Drewno jest materiałem, który dobrze wygląda w połączeniu z innymi – np. kamieniem, cegłą czy pnączami.

1/2016 Własny Dom

wokół domu

granica posesji

fot. Betafence

ogroDzenie gabionowe może być wypełnione otoczakami rzecznymi, ale także korą drzew, suchymi pniami i gałęziami, a nawet łupinami kokosów, łodygami bambusa czy kolorowym szkłem. musi być to materiał o na tyle dużych elementach, by nie wypadały one przez oczka siatki

OgrOdzenie stalOwe zostało od strony ogrodu zasłonięte rzędem iglaków. Dzięki temu płot od strony ulicy jest skuteczny (nie dopuszcza na posesję osób niepowołanych), a od strony ogrodu – piękny (mieszkańcy widzą zieleń, a nie czarną stal)

100

Własny Dom 1/2016

fot. Husqvarna

montaż ogroDzenia z gabionów. Po wylaniu fundamentu i osadzeniu w nim stalowych słupów pomiędzy nimi montowane są klatki z siatki z ocynkowanej stali, do których następnie wsypywane są otoczaki. trzeba to robić fachowo, aby kamienie ułożyły się równo, a ogrodzenie było stabilne

fot. Xcel

Rośliny oferują wiele możliwości kształtowania ogrodzenia. Dodatkowo zatrzymują kurz, wzmacniają skarpy i minimalizują hałas (np. od ulicy). Dobrze nasadzony i zadbany żywopłot stanowi doskonałą ochronę – niełatwo go sforsować. Cieszy oko, zmieniając się za sprawą pór roku oraz wzrostu. Daje cień i schronienie zwierzętom. Ma wiele zalet, jednak poleca się go osobom, które mają czas na jego pielęgnację (lub cierpliwość w czekaniu, kiedy urośnie do oczekiwanych wymiarów). Warto poradzić się projektanta ogrodu, by w pełni wykorzystać walory estetyczne roślin stosowanych na żywopłoty, ponieważ można uzyskać bardzo ciekawe efekty, np. łącząc różne rodzaje i gatunki roślin oraz odpowiednio je formując. Trzeba jednak dopasować ich wymagania glebowe i inne, co warto zlecić specjaliście. Dobierze on nam gatunki np. stopniowo kwitnące w trakcie roku. Na dużych posesjach możemy zdecydować się na żywopłoty nieformowane, które nie wymagają cięcia. Żywopłoty formowane mogą zastąpić ogrodzenia stałe – czasem są uzupełnione siatką, która po pewnym czasie staje się zupełnie niewidoczna. Najczęściej stosuje się do przycinania iglaki, które są gęste – np. świerk, żywotnik lub cis, a także rośliny liściaste – bukszpan, laurowiśnię i ostrokrzew, które są zimozielone. Jednak równie dobrze sprawdzą się ligustr, grab i porzeczka. Można też zdecydować się na obsadzenie bluszczem ogrodzeń innego typu.

fot. Betafence

Żywopłoty

Przycinanie żywoPłotu przy pomocy specjalnych elektrycznych nożyc – po nabraniu wprawy nie jest to aż tak pracochłonne

granica posesji wokół domu

Oprócz walorów estetycznych, brama wjazdowa powinna spełniać wymogi funkcjonalne – być bezpieczna, łatwa w obsłudze, wygodna i niezawodna. Inwestor ma do wyboru zestawy montażowe o typowych wymiarach lub rozwiązania indywidualne, oferowane na zamówienie. Minimalna jej szerokość to 2,40 m. Zgodnie z przepisami powinna otwierać się do wewnątrz posesji, nie wychodząc na ulicę ani na chodnik, co stwarzałoby zagrożenie dla bezpieczeństwa ruchu drogowego – ktoś jadący ulicą mógłby uderzyć w otwierającą się na nią bramę albo pieszy usiłujący obejść otwartą bramę mógłby zostać potrącony przez pojazd. Światło przejazdu z kolei waha się od 3-6 m.

Kształt i kolor bramy wjazdowej powinien komponować się z architekturą i zagospodarowaniem naszej posesji. Najlepiej gdy brama wjazdowa stylistyką nawiązuje do wyglądu bramy garażowej lub drzwi wejściowych. Nie powinna ona różnić się od całego ogrodzenia, tworząc spójną i estetyczną granicę naszej posesji. Obecnie możemy zakupić bramę o dowolnym kolorze. Bramy wykonywane są z drewna, aluminium lub stali, posiadając szeroką gamę wzorów i ornamentów. Dzięki oryginalnie wyglądającej bramie nasza posesja zyska wyjątkowy charakter. Ozdobna brama dwuskrzydłowa nadaje tradycyjnego wyglądu w odróżnieniu od bramy przesuwnej, która jest rozwiązaniem nowoczesnym. Niektórzy producenci oferują jednak dwuskrzydłowe bramy rozwierne o stylistyce dalekiej od tradycyjnej. W gęstej zabudowie dobrze wyglądają jednoskrzydłowe bramy rozwierne, elegancko wpasowujące się w nieprzezierne betonowe ogrodzenia o surowym stylu.

Rodzaje bram wjazdowych Do wyboru mamy bramy rozwierne (jedno- lub dwuskrzydłowe) lub przesuwne (szynowe lub samonośne). Różnią się one zasadniczo sposobem otwierania skrzydeł. Bramy rozwierne zawieszone są na zawiasach umieszczonych na słupkach ogrodzenia. Kąt rozwarcia skrzydeł to 90-100o, dlatego zajmuje ona dość dużo miejsca na podjeździe, o czym nie wolno inwestorowi zapomnieć. Ten typ bramy polecany jest przy długich podjazdach – także na działkach wąskich, gdzie niemożliwy jest montaż bramy przesuwnej. Rozwierne bramy tradycyjnie wyposażone są w zamek i rygiel blokujący, jednak mechanizm ten można rozbudować o siłowniki mechaniczne lub hydrauliczne połączone z elementami automatyki. Bramy przesuwne posiadają najczęściej jedno skrzydło zamontowane w układzie jezdnym, które przesuwa się wzdłuż wewnętrznej strony ogrodzenia. Sprawdzają się przy krótkich podjazdach, nie zabierając na nim miejsca. Można je wyposażyć w system automatycznego otwierania. Skrzydło może się poruszać na rolkach po zamontowanej szynie lub w układzie wysięgnikowym. To drugie rozwiązanie jest praktyczniejsze ze względu na zalegający na szynach śnieg, liście i inne zanieczyszczenia, które mogłyby nagromadzić się w szynie i zablokować jej poruszanie się.

brama przesuwna wkomponowana w ogrodzenie z gabionów – wsuwa się w stalową konstrukcję w nim umieszczoną

fot. Betafence

Styl

dwuskrzydłowa brama rozwierna – jeśli chcemy np. wejść z rowerem, a furtka jest za wąska, możemy otworzyć tylko jedno skrzydło

rys. Nice

Funkcjonalność

fot. Betafence

Bramy wjazdowe

brama rozwierna jednoskrzydłowa to rozwiązanie rzadziej spotykane, ale efektowne wizualnie. Taka brama wymaga więcej miejsca na podjeździe – pojedyncze szerokie skrzydło, otwierając się zabiera więcej miejsca niż dwa węższe skrzydła. automatyka bramy jest zasilana z ogniwa fotowoltaicznego – jest szansa, że napęd zadziała nawet jeśli zabraknie prądu

1/2016 Własny Dom

101

wokół domu

granica posesji

Estetycznie furtka powinna stanowić harmonijną całość z ogrodzeniem i bramą wjazdową, a także z drobnymi elementami, nieodłącznymi od strefy wejściowej, jak np. skrzynka na listy czy śmietnik (znajdujący się zazwyczaj nieopodal). Warto jednak postarać się umieścić go możliwie daleko od furtki – ze względu na wygląd oraz nieprzyjemne zapachy, szczególnie latem. Jeśli skrzynkę na listy planujemy w postaci wrzutni, trzeba ją wykonać przed wymurowaniem słupków. Uprości to pracę listonoszowi – jeśli w naszej poczcie danego dnia nie będzie żadnych przesyłek wymagających potwierdzenia odbioru, listonosz nie będzie musiał dzwonić domofonem, ale po prostu wrzuci pocztę i pójdzie dalej – a listy będą bezpiecznie czekać w skrzynce, aż znajdziemy czas na jej opróżnienie.

Własny Dom 1/2016

fot. SATEL

Dodatkowe elementy

Warto, aby furtka zawierała powtórzenie estetycznego motywu przewodniego, który będzie się znajdował np. w wykończeniu ogrodzenia lub elewacji domu (np. element balustrady balkonu itp.). Furtkę można zakupić w zestawie z bramą wjazdową. Wykonana może być z drewna, metalu lub kutej stali. Powierzenie wykonania furtki z kutej stali rzemieślnikowi-artyście pozwala na umieszczenie dyskretnego elementu ozdobnego – np. inicjałów gospodarzy lub większego wzoru dekoracyjnego. Furtka może być też wyposażona w klamkę z kodem dostępu, co ułatwia życie mieszkańcom. Niektórzy projektanci sugerują, że furtka powinna się znajdować na wprost drzwi wejściowych do domu, jak brama wjazdowa naprzeciw garażowej. Nie zawsze jednak jest to możliwe i nie stanowi większego problemu.

segmenty ogrodzenia z gabionów osłaniające śmietnik – pracownicy zakładu oczyszczania miasta mają dobry dostęp do pojemników na śmieci, a jednocześnie przechodnie prawie nie widzą śmietnika

102

nieprzezierna i dość wysoka furtka osadzona w litym stalowym ogrodzeniu – sama też jest wykonana z metalu, ale imituje drewno. Szeroki pionowy pochwyt ułatwia otwieranie w zimie, gdy mamy na rękach grube rękawiczki

Estetyka

fot. Betafence

Są stałym elementem strefy wejściowej – reprezentacyjnej, a jednocześnie zapewniającej bezpieczne wejście do domu. Montowane są zazwyczaj we frontowej części ogrodzenia. Minimalna szerokość wygodnego wejścia to 90 cm, optymalna – 1-1,2 m. Powinny otwierać się do wnętrza działki. Bezpieczna furtka wyposażona jest w zawiasy chronione przed ich zdjęciem, a zamki przed łatwym otwarciem z zewnątrz (np. poprzez włożenie ręki pomiędzy elementy ogrodzenia). Jeśli płot jest ażurowy, możemy zdecydować się na zamocowanie z obu stron furtki obrotowej gałki zamiast tradycyjnej klamki. W takim przypadku można zamontować specjalny przycisk otwierający, dostępny wyłącznie dla osoby opuszczającej posesję. Jeżeli ogrodzenie jest pełne i nie ma obaw, że można przełożyć rękę i otworzyć furtkę, wystarczy zamontować klamkę. Niektórzy producenci systemów inteligentnego domu lub systemów alarmowych oferują też bardziej wyrafinowane zabezpieczenia furtek – np. dedykowane im kontraktrony elektromagnetyczne lub bariery podczerwieni. Te pierwsze umożliwią sprawdzenie poprzez zamontowany w domu dotykowy panel albo smartfon, czy furtka na pewno jest zamknięta, bez chodzenia do niej np. w nocy czy w deszczu. Te drugie niezauważalnie dla intruza wykryją, że ktoś przeszedł przez furtkę, nawet jeśli zapomnieliśmy ją zamknąć lub nieproszonemu gościowi udało się sforsować zamek.

fot. Xcel

Furtki

furtkę chronią bariery podczerwieni – nawet jeśli zapomnimy ją zamknąć, a ktoś wślizgnie się przez nią na posesję, natychmiast się o tym dowiemy (np. poprzez smartfon)

granica posesji wokół domu

Instalacje i bezpieczeństwo

Strefa wejściowa wyposażona jest w liczne elementy zabezpieczające dom przed intruzami – zarówno te mechaniczne, jak i elektroniczne. Posesję chroni ogrodzenie, brama wjazdowa, furtka, a także brama garażowa, drzwi wejściowe (antywłamaniowe), a nawet okna. Zabezpieczenia mechaniczne warto uzupełnić o elektroniczne urządzenia kontroli dostępu (domofon, wideodomofon, czy też zamek z ryglem elektromagnetycznym) oraz system alarmowy i monitoring. Oświetlenie zewnętrzne można połączyć z systemem alarmowym – czujki ruchu i bariery podczerwieni mogą załączać oświetlenie, gdy intruz przetnie wiązkę promieniowania podczerwonego lub wejdzie w zasięg czujki. Często wystarczy to, aby nieproszony gość uciekł w popłochu. Jednocześnie czujki i bariery można skalibrować tak, aby nie uruchamiały oświetlenia i alarmu, gdy po posesji biega np. pies czy kot.

fot. Röben

Bezpieczeństwo

inStalacja elektryczna zamontowana wewnątrz klinkierowego muru już w trakcie jego budowy.

rys. Satel

Zazwyczaj furtce i bramie towarzyszą instalacje elektryczne zasilające oświetlenie strefy wejściowej, umożliwiające działanie bramofonu (jako elementu zestawu domofonowego w połączeniu z unifonem i ryglem) i automatyki bramy. Należy zawczasu nanieść je na projekt instalacji elektrycznej.

System alarmowy może też chronić inne elementy strefy wejściowej. Furtkę można zabezpieczyć barierami podczerwieni lub kontaktronami magnetycznymi. Pierwsze poinformują nas o próbie przejścia przez furtkę bez naszej wiedzy, drugie umożliwią zdalne sprawdzenie (np. poprzez smartfon), czy furtka na pewno jest zamknięta. Również zabezpieczenia bramy wjazdowej i garażowej mogą być podłączone do systemu alarmowego chroniącego cały dom.

fot. Satel

Instalacje

czujka ruchu zamontowana w odpowiednim miejscu będzie obejmowała swoim zasięgiem całą strefę wejściową

plan poSeSji z zaznaczonym zakresem wykrywania czujek ruchu i barier podczerwieni. Nie ma szans, aby intruz się prześlizgnął

NASZ EKSPERT

Jak zabezpieczyć furtkę wejściową? Ochrona domu zaczyna się już na granicy przyległego mu terenu, czyli na ogrodzeniu. Zawsze ma ono punkty szczególnie narażone na włamanie, takie jak brama wjazdowa czy furtka. O ile ochrona pierwszego jest czymś oczywistym, o tyle zabezpieczenie drugiego często bywa pomijane, co jest wręcz zaproszeniem dla złodzieja. Aby się przed tym uchronić, powinniśmy włączyć do naszego systemu alarmowego urządzenia, które wykryją próbę sforsowania furtki i umożliwią centrali alarmowej powiadomienie

nas o tym. Jednym z nich może być niewielkich rozmiarów czujka magnetyczna montowana na drzwiach lub w nich, dzięki czemu jest w stanie wykryć każdą próbę otwarcia furtki. Drugim rodzajem urządzeń są aktywne bariery podczerwieni, które są niezastąpione, gdy złodziej, zamiast otwierać drzwi, będzie starał się przez nie przedostać, np. rozbijając część sztachet lub przecinając kratę. Tak dobrze zabezpieczoną furtkę włamywacz może spróbować pokonać w inny sposób, np. przeskakując. Jednak i na to jest rada – jego obec-

Agnieszka Pitrus Satel

ność na naszym terenie wykryje zewnętrzna czujka ruchu. Zasięg działania takiego urządzenia wynosi nawet kilkanaście metrów, a możemy je zamontować zarówno na ścianie naszego domu, jak i na wolno stojącym słupie, np. od latarni, dodatkowo powiększając zabezpieczony obszar.

1/2016 Własny Dom

103

ARCHITEKTURA dom z poddaszem

ARCHITEKTURA projekt: • typy dachów •skosy • okna połaciowe czy lukarny? • układ funkcjonalny • łazienka

realizacja: • polecane produkty

PoddASZE

fpt. T. Lewicki

Projekt

arch. Joanna Nowak AMBIT Pracownia Projektowa Właścicielka biura projektowego, praktykę zawodową zdobywała w pracowniach zagranicznych, a dziś współpracuje z projektantami z Niemiec. W swojej pracy stara się tworzyć architekturę przyjazną człowiekowi, proponując niekonwencjonalne rozwiązania projektowe w oparciu o tradycyjne materiały. www.ambit.glogow.pl 104

Własny Dom 1/2016

Dom z poddaszem użytkowym to najpopularniejszy typ budynku, na który decydują się inwestorzy indywidualni. Zapytaliśmy naszego eksperta, dlaczego tak się dzieje. – Wiele osób w naszym kraju to tradycjonaliści – mówi arch. Joanna Nowak. – A takie domy są mocno zakorzenione w tradycji i kojarzą się nam ze standardowym miejscem do mieszkania. Poddasze uważane jest za przytulne, a skośny, często rozrzeźbiony dach za ozdobę całego budynku. Większość ekip budowlanych wyspecjalizowanych jest w takim budownictwie, bez trudu znajdziemy więc wykonawców, którzy podejmą się budowy domu z poddaszem i będą wiedzieli, jak ją poprawnie zrealizować. Co więcej, przy tego typu zabudowie więcej prac można zrealizować samodzielnie niż w przypadku pię-

Tekst: Sylwia Makowska-Rzatkiewicz

trowego domu z płaskim dachem w konstrukcji żelbetowej. Taki stan rzeczy ugruntowują również wytyczne urzędowe. Wiele planów miejscowych zakłada właśnie budowę domów z poddaszem użytkowym, często narzucając też kąt nachylenia dachu. W związku z dużym zapotrzebowaniem, większość dostępnych na rynku projektów typowych to właśnie domy z poddaszem użytkowym. – Mniej wymagający inwestorzy są w stanie wybrać z nich coś dla siebie – mówi architektka. – Nie spotkałam jednak osób, które nie wprowadzałyby do takiego projektu zmian. Trzeba je koniecznie skonsultować z architektem. Samowolne np. podniesienie ścianki kolankowej może zaburzyć proporcje budynku i go oszpecić.

fot. Fakro

NASZ EKSPERT

Wygodne

dom z poddaszem ARCHITEKTURA

maks. 6-9 m

rys. A. Czerwonka

Jaki typ dachu wybrać?

maks. 9-12 m maks. 30 m

Dom z poddaszem użytkowym przykryty jest dachem skośnym. Może on jednak przybierać bardzo różne formy – być dwu- lub wielospadowy, mniej lub bardziej rozrzeźbiony, mieć różny kąt nachylenia połaci. Wpłynie to nie tylko na wygląd budynku, ale także w znacznym stopniu na ilość miejsca we wnętrzach na poddaszu, oraz na wysokość pomieszczeń i ich funkcjonalność. – Kształt dachu i jego typ zależą od kilku czynników – wyjaśnia arch. Joanna Nowak. – Przede wszystkim wpływ na dach ma bryła budynku i jego rozpiętość. Dostosować się też trzeba do wymagań planu miejscowego lub warunków zabudowy. Architekt, projektując dach, bierze też pod uwagę koncepcję stylistyczną domu i gust inwestorów, a także względy ekonomiczne. Różnice w dachach domów z poddaszem dotyczą nie tylko ich wyglądu, ale także konstrukcji, co jest istotne nie tylko na etapie budowy, ale ma także znaczenie dla aranżacji wnętrz. – Najczęściej stosowany w przypadku domów jednorodzinnych jest dach jętkowy spięty niewielkimi jętkami na samej górze – mówi projektantka. – W przypadku dachu płatwiowo-kleszczowego ważne jest, aby tak rozmieścić słupy, żeby nie przeszkadzały we wnętrzach. Nasza specjalistka zwraca też uwagę na to, że najbardziej uzasadniony pod względem zarówno funkcjonalnym, jak i ekonomicznym jest dach dwuspadowy. – Mamy wówczas na poddaszu najwięcej przestrzeni do wykorzystania – podkreśla. – Wybór dachu czterospadowego podyktowany jest zwykle kwestiami estetycznymi. Niektórzy bowiem uważają go za bardziej efektowny.

dach Płatwiowo-kleszczowy może mieć większą rozpiętość, jednak na poddaszu pojawią się słupy

Prefabrykowane wiązary dachowe o konstrukcji kratownicy dają swobodę kształtowania przestrzeni na poddaszu

ta sama bryła, inny dach – wygląd całego domu diametralnie się zmienia

proj. Ambit, arch. J. Nowak

dach jętkowy – przestrzeń na poddaszu nie jest niczym przedzielona, ale dach ma ograniczoną rozpiętość

1/2016 Własny Dom

105

ARCHITEKTURA dom z poddaszem

fot. Roto

Skosy we wnętrzu

Pomieszczenia ze skosami muszą być większe niż te na kondygnacji o pełnej wysokości. Wygodny salon lub sypialnia na poddaszu powinny mieć wymiary co najmniej 4 x 5 m

To one decydują o charakterze pomieszczeń na poddaszu. Przez jednych uważane za element tworzący atmosferę wnętrza, przez innych za barierę utrudniającą swobodne poruszanie się. – Dla komfortu korzystania z poddasza kluczowe znaczenie mają wysokość ścianki kolankowej i kąt nachylenia połaci – wyjaśnia architektka. – Im mniejszy kąt nachylenia połaci, tym ścianka powinna być wyższa. Przy najczęściej stosowanym kącie ok. 45° jej wygodna wysokość to 90-100 cm. Aby połać dachu we wnętrzu nie stanowiła problemu, należy też zadbać o odpowiednią izolację i jej poprawną zabudowę. Gruba warstwa wełny mineralnej (20 cm) uchroni nie tylko przed wychładzaniem, ale też przegrzewaniem pomieszczeń. Pękania skosów można natomiast uniknąć, stosując dobrej jakości materiały i montując je zgodnie z wytycznymi producenta.

rys. arch. J. Nowak

0,8 m

1,70 m

2,60 m

Okna połaciowe czy lukarny?

okna Pionowe w ścianie szczytowej lub lukarnie zapewniają dobry widok na zewnątrz. Aby móc swobodnie wyjrzeć przez okno połaciowe, musi ono być umieszczone na odpowiedniej wysokości. Jeśli zlokalizujemy je za wysoko, będziemy przez nie patrzeć jedynie w niebo

Rodzaj i rozmieszczenie okien wpłyną zarówno na to, czy wnętrza będą jasne, jak i na to, na ile będą połączone wizualnie z otoczeniem. – Okna połaciowe dostarczają dużo światła – przyznaje arch. Joanna Nowak. – Nie wpływają ani na przestrzeń we wnętrzu, ani na kształt dachu. Można to potraktować jako zaletę, ale z drugiej strony dobrze zaplanowana lukarna

106

Własny Dom 1/2016

może powiększyć powierzchnię użytkową poddasza i wzbogacić wygląd elewacji. Pamiętać jednak trzeba, że budowa lukarny jest trudniejsza i znacznie kosztowniejsza niż montaż okna dachowego. Efektownym rozwiązaniem jest tzw. okno kolankowe, będące połączeniem okna połaciowego z pionowym oknem w ściance kolankowej.

Z pewnością unowocześnia dom. Jego wstawienie trzeba jednak skonsultować z konstruktorem, gdyż wiąże się z przerwaniem murłaty. – Warto też rozważyć zastosowanie tzw. porte-fenetre, czyli okna balkonowego zabezpieczone barierką – radzi architektka. – Z powodzeniem może zastąpić balkon, który często jest niewykorzystywany.

dom z poddaszem ARCHITEKTURA

Przedwojenny budynek parterowy z nieużytkowym poddaszem nowi właściciele przebudowali na wygodny dom dwukondygnacyjny

Stary budynek wymagał remontu zarówno ze względu na stan techniczny, jak i układ funkcjonalny wnętrz. Nieużytkowe poddasze zaadaptowano do funkcji mieszkalnej. Trzeba więc było wybudować schody, zaizolować połacie dachowe, wybudować ścianki działowe, wykończyć ściany i podłogi. Remontu wymagała też uszkodzona w niektórych miejscach więźba dachowa. Projektantka musiała przy tej przebudowie stawić czoła licznym ograniczeniom, które były związane nie tylko z samym budynkiem, ale też specyficznymi uwarunkowaniami działki – bliskością ulicy i sąsiednich posesji. Możliwe było dostawienie okien na poddaszu tylko z jednej strony domu, dlatego zdecydowano się na budowę trzech lukarn. Dwie z nich wyposażono w schodzące do samej podłogi okna typu porte-fenetre, żeby jak najlepiej doświetlić wnętrza. Na środku, nad dobudowanym do budynku gankiem, zrobiono dużą lukarnę z wyjściem na balkon. Przednia jej ściana jest ozdobną ścianą attykową. Lukarny nie tylko pozwoliły wpuścić na poddasze więcej światła, ale też ozdobiły prostą bryłę domu.

proj. Ambit, arch. J. Nowak

dobry przykład

adaptacja poddasza w starym domu

1/2016 Własny Dom

107

ARCHITEKTURA dom z poddaszem

proj. Ł. Grodzicki, M. Wowrzeczka

Układ funkcjonalny

AntresolA to ciekawe rozwiązanie, które dodaje przestronności domowi z poddaszem. Tracimy co prawda trochę powierzchni użytkowej, jednak w ogólnym wyrazie zyskują pomieszczenia obu kondygnacji. Zwykle antresolę umieszcza się w salonie, dzięki czemu możemy stworzyć reprezentacyjny pokój dzienny wysoki na dwie kondygnacje. Takie otwarcie nie musi kolidować z intymnością strefy prywatnej. Sypialnie można odsunąć w głąb poddasza i oddzielić je od antresoli np. niewielkim holem

Podział pomieszczeń pomiędzy dwie kondygnacje w domu z poddaszem użytkowym narzuca się w dość oczywisty sposób. Zwykle na parterze umieszcza się część dzienną, a na poddaszu nocną. – Jestem zwolenniczką wyraźnego strefowania – stwierdza arch. Joanna Nowak. – Goście nie powinni mieć wątpliwości, gdzie kończy się część ogólnodostępna, a zaczyna prywatna przestrzeń mieszkańców. Dlatego pokój gościnny warto zlokalizować na parterze przy strefie dziennej, a nie na poddaszu, wraz z sypialniami domowników. Trzeba tylko pamiętać ozrobieniu na dole łazienki z kabiną prysznicową. Projektantka radzi, aby wszystkie pomieszczenia gospodarcze – garaż, kotłownię, pralnię – zgrupować na parterze. – Aby uniknąć znoszenia na dół brudnych ubrań, warto na poddaszu zrobić zsyp na bieliznę – podpowiada. – Jest to prosta w budowie konstrukcja, która jest bardzo praktyczna.Na poddaszu nie może natomiast zabraknąć garderób. Nawet jeśli w każdym pokoju jest niewielka garderoba lub duża szafa, warto zrobić ogólną garderobę dostępną z korytarza, która będzie służyła do przechowywania rzeczy sezonowy ch np. zimowych kurtek, pościeli czy ręczników.

Łazienka na poddaszu

rys. arch. J. Nowak

1,70 m

1,1 m

0,9 m

zabudowa skosu odsuwa muszlę klozetową od ścianki kolankowej o 60 cm

elementy wyposażenia łazienki, takie jak np. sedes, wymagają odsunięcia od skosu. W miejscu, w którym kończy się muszla klozetowa, pomieszczenie powinno mieć wysokość co najmniej 1,8 m. Przy ściance kolankowej ok. 90 cm i kącie nachylenia dachu 45° trzeba ją więc odsunąć od ścianki kolankowej

108

Własny Dom 1/2016

Jest nieodłączną częścią strefy nocnej. Nie może jej więc zabraknąć na żadnym poddaszu użytkowym. Pozostaje pytanie – łazienka czy łazienki? – Dobrym rozwiązaniem jest stworzenie tzw. master bedroom, czyli głównej sypialni z osobną łazienką i garderobą – stwierdza nasz ekspert. – Zwykle przeznacza się ją na sypialnię rodziców. Dzieci mogą korzystać z drugiej łazienki na poddaszu, dostępnej z korytarza lub łączącej ich pokoje. Oczywiście w przypadku większych domów można wyposażyć w osobną łazienkę każdą sypialnię, jednak trzeba pamiętać, że są to pomieszczenia dość kosztowne w wykończeniu. Trzeba też zwrócić uwagę, czy mamy na nie wystarczająco dużo przestrzeni o odpowiedniej wysokości, gdyż skosy mogą znacznie utrudnić rozmieszczenie niezbędnych sprzętów w niewielkich łazienkach na poddaszu.

fot. L. Kwartowicz

ostre skosy i słupy podpierające strop przypominają o tym, że budynek ten miał niegdyś charakter gospodarczy

fot. Ł. Rajchert

sypialnia na całą szerokość poddasza oznacza skosy z dwóch stron – jednak przy względnie wysokiej ścianie kolankowej nawet słup nie przeszkadza

fot. B. Fidrych

dom z poddaszem ARCHITEKTURA

kuchnia połączona z jadalnią zlokalizowana na poddaszu wymaga albo ściany kolankowej, albo odsunięcia mebli od skosów, aby była funkcjonalna

fot. Fakro

prywatny pokój nastolatka na poddaszu domu w rustykalnym stylu. skosy do podłogi nie są problemem – ma tu przebywać tylko jedna osoba

fot. Fakro

salon na poddaszu w domu z bali. duża liczba lukarn była dla architekta wyzwaniem, ale udało mi się stworzyć efektowne i przestrzenne pomieszczenie

sposobem na efektowne pomieszczenia na poddaszu jest radykalne przeszklenie ściany wysokimi i wąskimi oknami połaciowymi

1/2016 Własny Dom

109

Zmiany w dopłatach do budowy domów energooszczędnych Tekst: Katarzyna Wojewoda-Leśniewicz

NASZ EKSPERT

Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej od prawie dwóch lat prowadzi program dopłat do budowy domów energooszczędnych. Jednak wśród budujących nie cieszy się on szczególną popularnością. Mają to zmienić wprowadzone ostatnio modyfikacje

Katarzyna Wojewoda-Leśniewicz Redaktor obszaru finanse osobiste w portalu Bankier.pl. Ekspert produktów bankowych dla klientów indywidualnych. Specjalizuje się zarówno w bankowych produktach oszczędnościowych (lokaty, konta oszczędnościowe), jak i kredytowych, w tym szczególnie w kredytach hipotecznych i kredytach w ramach preferencyjnych programów państwa. Autorka cyklicznych rankingów produktów bankowych. Z zainteresowaniem śledzi również współpracę banków i ubezpieczycieli w ramach bancassurance.

110

Własny Dom 1/2016

dofinansowanie ma być łatwiej dzięki złagodzeniu wymagań i wskaźników technicznych oraz uproszczenie procedur przy staraniu się o środki. Z programu dopłat do kredytów na budowę lub zakup mieszkań i domów energooszczędnych, który ruszył w 2013 roku, skorzystało do tej pory zaledwie 137 kredytobiorców. Chętni mogą uzyskać maksymalnie do 50 000 zł dofinansowania. Z puli 300 mln zł zarezerwowanych na dopłaty w latach 2014-2018 wykorzystano jednak obecnie zaledwie ok. 4,5 mln zł. Najprawdopodobniej dlatego NFOŚiGW postanowił ostatnio nieco złagodzić wymagania i procedury obowiązujące w programie.

powstał jako odpowiedź na unijną dyrektywę, która zobowiązuje państwa członkowskie do tego, aby od początku 2021 roku wszystkie nowo powstające budynki były obiektami „o niemal zerowym zużyciu energii”. Koordynatorem tego programu jest Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, który współpracuje obecnie w tym zakresie z pięcioma bankami. Skąd obecność banków w programie? Ponieważ dofinansowanie przyznawane jest w formie jednorazowej, częściowej spłaty kapitału kredytu bankowego. Osoby, które finansują budowę lub zakup wyłącznie z własnej kieszeni, nie mają możliwości skorzystania z programu. Środki wypłacane są za pośrednictwem banku kredytującego Na czym dokładnie polega budowę lub zakup po zakończeniu inwestyprogram dopłat? Program dopłat do kredytów na budowę lub cji i potwierdzeniu uzyskania przez budynek zakup mieszkań i domów energooszczędnych wymaganego standardu energetycznego.

dopłaty FINANSE

Banki, w których można obecnie wnioskować o kredyt z dopłatą: Bank Ochrony Środowiska S.A. Bank Polskiej Spółdzielczości S.A. Deutsche Bank PBC S.A. SGB-Bank S.A. Bank Zachodni WBK S.A. Źródło: Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej

Ile środków można uzyskać? Warunki programu określają dwa standardy energetyczne budynków: NF40 i NF15. Od ich uzyskania uzależniona jest wysokość przyznanych środków. Do ich interpretacji używa się wskaźnika rocznego jednostkowego zapotrzebowania na energię użytkową do celów ogrzewania i wentylacji (EUco). Standard NF40 dotyczy tzw. budynków energooszczędnych, w przypadku których EUco ≤ 40 kWh/(m2*rok) – przyznawana w tym przypadku dotacja to 30 000 zł brutto. Standard NF15 określa tzw. domy pasywne, których EUco ≤ 15 kWh/(m2*rok), a wysokość dofinansowania to w tym przypadku 50 000 zł brutto. Z programu mogą również skorzystać nabywcy domów lub mieszkań (koniecznie o niskim zapotrzebowaniu na energię) od dewelopera, w tym również od spółdzielni mieszkaniowej. W przypadku zakupu mieszkań w pasywnych budynkach wielorodzinnych można uzyskać do 16 000 zł, a w energooszczędnych – do 11 000 zł brutto.

Osiągnięcie danego standardu energetycznego musi być potwierdzone po zakończeniu inwestycji przez jednego ze wskazanych weryfikatorów programu. Dopiero po uzyskaniu takiego potwierdzenia następuje wypłata dofinansowania. W przypadku nieosiągnięcia zakładanego standardu NF15 dotacja może zostać obniżona do tej, jaka wypłacana jest przy standardzie NF40. Jeśli jednak ten drugi standard również nie zostanie osiągnięty, dotacja nie będzie udzielona.

Złagodzenie warunków, uproszczenie procedur Ścieżka wnioskowania i starania się o dopłatę nie jest więc łatwa. Dlatego Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej postanowił wprowadzić uproszczenia w niektórych obszarach, między innymi we wspomnianych wymaganiach technicznych i procedurach. – Wychodząc naprzeciw oczekiwaniom potencjalnych beneficjentów, zarząd NFOŚiGW wprowadził ułatwienia w realizacji programu „Poprawa efektywności energetycznej. Część 3) Dopłaty do kredytów na budowę domów energooszczędnych”. Ponad dwa lata funkcjonowania programu i upowszechniania na rynku budowlanym standardów energetycznych NF15 i NF 40 pozwoliły na wprowadzenie łagodniejszego podejścia do warunków technicznych, koniecznych do spełnienia w ramach

ubiegania się o dofinansowanie – poinformował w swoim komunikacie NFOŚiGW. – Oprócz ww. zmian parametrów technicznych wprowadzono również ułatwienia proceduralne – np. wyeliminowano konieczność przedstawiania przez beneficjenta w dokumentacji projektu budowlanego oraz świadectwa charakterystyki energetycznej. Ponadto wprowadzono dowolność i zarazem możliwość obniżenia kosztów weryfikacji poprzez pominięcie konieczności przeprowadzenia weryfikacji projektu budowlanego w procesie ubiegania się o dotację (beneficjent może, lecz nie musi tego robić). Wyodrębniono także część wymogów związanych z programem i przekształcono je w zalecenia – podano w oficjalnym komunikacie Funduszu.

Ma być łatwiej – czy będzie więcej chętnych? Formalnie zmiany zaczęły obowiązywać od 5 grudnia 2015 r. Natomiast banki powinny przyjmować wnioski kredytowe na nowych zasadach nie później niż od stycznia 2016 r. Uproszczenia proceduralne i złagodzenie wymagań ma najprawdopodobniej na celu zwiększenie popularności programu wśród przyszłych inwestorów i beneficjentów. Jak już wspomniano, obecnie z zarezerwowanych na ten cel (na lata 2014-2018) 300 mln zł

Osoby chcące uzyskać pieniądze powinny przygotować się na konieczność dopełnienia wielu formalności i spełnienia szczegółowych warunków. NFOŚiGW precyzyjnie określa między innymi minimalne wymagania techniczne dla domów jednorodzinnych, dotyczące poszczególnych ich elementów – konstrukcji, układów wentylacji, instalacji grzewczych, etc. Dokładnie wskazuje również podstawowe wymogi niezbędne do osiągnięcia oczekiwanych standardów energetycznych.

fot. Velux

Niełatwa droga po dopłatę

istnieją domy do tego stopnia energooszczędne, że nawet podczas mroźnej zimy, kiedy różnica temperatur między wnętrzem domu a powietrzem na zewnątrz wynosi w nocy nawet 40oc (np. –20oc na zewnątrz i +20oc w środku), niskie rachunki za ogrzewanie budzą zdziwienie (oraz uzasadnioną zazdrość) znajomych i sąsiadów – i to przy jednoczesnej możliwości podziwiania zimowej aury przez duże przeszklenia

1/2016 Własny Dom

111

FINANSE dopłaty

Twój ulubiony miesięcznik Jak uzyskaćdostępny dopłatę na budowę domutakże – krok po kroku w wersjach

elektronicznych! 1

WÓJ ULUBIONY MIESIĘCZNIK OSTĘPNY TAKŻE W WERSJI

MAGAZYN ROWEROWY

TAKŻE W WERSJI ELEKTRONICZNEJ!

esz go czytać, kiedy i gdzie zechcesz na komputerach z systemem Windows, na iPadach oraz na urządzeniach z systemem Android.

Dostępne są zarówno wydania pojedyncze, jak i prenumerata, a każde wydanie jest przechowywane w Twojej własnej bibliotece.

drzwi zewnętrzne i wewnętrzne s. 46

odkurzacz centralny wygoda i zdrowie s. 38

12. Kontrola wystąpienia w NFOŚiGW, przekazanie dotacji do banku. 13. Pomniejszenie kapitału kredytu beneficjenta przez bank. 14. Kontrola wybranych przedsięwzięć przez audytora NFOŚiGW w zakresie osiągnięcia standardu energetycznego. Źródło: Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, opracowanie Bankier.pl

dom energooszczędny i pasywny s. 28

cena 7,99 zł (w tym 8% Vat)

[151] 1/2016

budowa i modernizacja temat miesiąca: automatyka w domu • Sypialnie • Drzwi • Dom energooSzczęDny • poDDaSze

fot. Fermacell

ELEKTRONICZNEJ!

6. Zawarcie umowy kredytu z dotacją. 7. Realizacja przedsięwzięcia, zgodnie z wymaganiami określonymi przez NFOŚiGW. 8. Odbiór przedsięwzięcia. 9. Potwierdzenie przez weryfikatora osiągniętego standardu energetycznego budynku. 10. Wystąpienie do banku o dotację przez złożenie: protokołu odbioru, świadectwa charakterystyki energetycznej, potwierdzenia osiągniętego standardu energetycznego, pozwolenia na użytkowanie (lub zawiadomienia), wypisu z księgi wieczystej (lub wniosku o wpis lub aktu notarialnego). 11. Kontrola wykorzystania środków przez bank, wystąpienie zbiorcze o dotację do NFOŚiGW.

Fundusz dofinansował 137 przedsięwzięć i rozdysponował 4,551 mln zł. Stanowi to zaledwie 1,5% ogólnego budżetu programu. Oczywiście na ostateczną ocenę programu dopłat do domów i mieszkań energooszczędnych jest jeszcze za wcześnie – dopiero kolejne lata pokażą, czy rzeczywiście zainteresuje on budujących i kupujących własne cztery kąty i skłoni ich do dbałości o prośrodowiskowy charakter budynków. Wydaje się, że monitorowanie programu przez Fundusz i dostosowywanie go do potrzeb i oczekiwań beneficjentów może w tym tylko pomóc. Warto pamiętać, że obecnie dopłata jest zachętą do energooszczędnego budownictwa – za kilka lat taki wymóg może stać się obowiązkiem wszystkich inwestorów w Polsce.

www.wlasnydom.pl

fot. Röben

2016

raport z rynku

1. Wybór banku posiadającego ofertę kredytu z dopłatą i umowę o współpracy z NFOŚiGW. 2. Przygotowanie projektu budowlanego zgodnego z wytycznymi NFOŚiGW. 3. Weryfikacja projektu przez weryfikatora – potwierdzenie spełnienia wymagań z wytycznych NFOŚIGW. 4. Podpisanie umowy pomiędzy beneficjentem a wykonawcą robót budowlanych lub kierownikiem budowy. 5. Złożenie w banku wniosku o kredyt z dotacją wraz z projektem budowlanym, charakterystyką energetyczną budynku, potwierdzeniem spełnienia wytycznych, pozwoleniem na budowę, potwierdzeniem dysponowania nieruchomością.

exclusive! s. 6

sypialnie wzorcowe realizacje, idealne aranżacje

Pojedynczy numer już od 7,90 zł!

QR CODE

temat miesiąca s. 46

Wygenerowano na www.qr-online.pl

automatyka w domu

parametry energooszczędne lub pasywne szczególnie łatwo jest osiągnąć, stawiając dom prefabrykowany w szkielecie drewnianym, w którym dużą część objętości ścian zewnętrznych stanowi termoizolacja (przeważnie wełną mineralną). Firmy wykonujące takie domy cechuje wyjątkowa staranność, nie zawsze łatwa do osiągnięcia przy budowie tradycyjnego domu murowanego systemem gospodarczym

Po ściągnięciu połączenie internetowe nie jest konieczne.

Aby kupić Magazyn Rowerowy, wejdź na www.e-kiosk.pl/magazyn_rowerowy

aranżacja poddasza porady architekta s. 104

z praktyki: piękny ogród zimowy s. 90 i przegląd kotła gazowego s. 85

kronika budowy etap 29 ogród z tyłu domu – skarpa, ogrodzenie, oświetlenie s. 80

index 353752 ISSN 1509-3042

Pojedynczy numer już od 112

Własny Dom 1/2016

4,90 zł

fot. Zehnder

centrala wentylacyjna z rekuperatorem jest sercem systemu wentylacji mechanicznej, który odzyskuje dużą część wytworzonego wewnątrz domu ciepła. centrala wymaga wprawdzie zasilania prądem elektrycznym, ale „Własny Dom” również elektroniczny! jego koszt jest wyraźnie mniejszy niż szacunko-Możesz go czytać kiedy i gdzie zechcesz w wersjach na komputery z systemem Windows oraz nawytworzeiPada. Dostępne są zarówno pojedyncze wydania, jak i prenumerata, a każde wy koszt ewentualnego ponownego nia odzyskiwanego jest przez w rekuperator Im bibliotece. Po ściągnięciu połączenie internetowe nie jest konieczne. przechowywane Twojej ciepła. własnej bardziej wydajny wymiennik ciepła w rekuperaAby kupić „Własny Dom” wejdź na www.e-kiosk.pl/wlasny_dom torze, tym bardziej rośnie energooszczędność budynku

wydanie

WŁasny dom z konceptem Projekty, Budowa, Eksploatacja, Modernizacja miesięcznik • nr 1 (151)/2016 • styczeń ISSN 1509-3042 • INDEX 353752

następny numer 2/2016

DziaŁ Prenumeraty: tel. 71/337 47 40 prenumerata@wlasnydom.pl WydaWca Grabek Media sp. z o.o., ul. Belwederczyków 29, 51-688 Wrocław tel. 71/337 47 40, fax 71/337 83 87 Dyrektor Wydawnictwa: Krzysztof Grabek, krzysztof.grabek@wlasnydom.pl

w sprzedaży od

25 lutego

aDres reDakcji i Biura HanDloWego ul. Belwederczyków 29, 51-688 Wrocław tel. 71/337-47-40, fax 71/337 83 87 redakcja@wlasnydom.pl informacje PR: nowosci@wlasnydom.pl

TemaT miesiąca

fot. Brunner

Ciepły dom

Różne sposoby na ogrzanie domu – kominek z płaszczem wodnym i z DGP, pompy ciepła z różnymi rodzajami kolektorów, kolektory słoneczne, kotły na paliwa stałe i gazowe. Różne odbiorniki ciepła – grzejniki i ogrzewanie płaszczyznowe. Zintegrowane systemy grzewcze. Wentylacja mechaniczna z rekuperacją. Ocieplenie ścian – wełna mineralna, różne rodzaje styropianu, płyty PIR i inne materiały. Ciepłe okna i drzwi – co zrobić, aby elementy stolarki nie były mostkami cieplnymi. Inteligentne sterowanie instalacją grzewczą w domu jednorodzinnym

inspiracje

ponadto

• pokrycia

proj. 81.waw.pl

Porady architekta – jakie miejsce na nasz samochód przygotować na posesji? Jak zlokalizować je względem domu?

Z praktyki • pompa

ciepła gazowy współpracujący z kominkiem

• Kocioł

ścian

Wokół doMu • nawierzchnie

proj. Studio Atrium

ModerniZacja • Wystrój

reklama: tel. 71/348 38 09 Aleksandra Bojko aleksandra.bojko@wlasnydom.pl Monika Karpińska monika.karpinska@wlasnydom.pl

Redakcja nie zwraca niezamówionych materiałów oraz zastrzega sobie prawo do ich skracania w przypadku publikacji. Wszystkie materiały są objęte prawem autorskim. Przedruk w jakiejkolwiek formie bez wcześniejszej pisemnej zgody Dyrektora Wydawnictwa jest zabroniony. Wszelkie przedstawione projekty podlegają ochronie prawa autorskiego i należą do osób wymienionych przy każdym z nich. Prawa autorskie do opracowania plastycznego czasopisma należą wyłącznie do wydawcy. Powielanie i wykorzystywanie w jakikolwiek sposób bez zgody wydawcy jest zabronione. Sprzedaż bezumowna numerów bieżących i archiwalnych jest zabroniona. Działanie wbrew powyższemu zakazowi skutkuje odpowiedzialnością prawną. Wydawca nie ponosi odpowiedzialności za treść reklam i ma prawo odmówić publikacji bez podania przyczyny. Czasopismo niniejsze nie stanowi ofer ty w rozumieniu prawa i jest publikowane jedynie dla celów informacyjnych.

Garaż czy wiata?

dachowe

stali współpracownicy: Agnieszka Kubit, Rafał Żyła

archiTekTura

• Grzejniki

grafik: Agnieszka Wasilionok agnieszka@wasilionok.pl www.wasilionok.pl

druk Techgraf

Bryła zwarta może udowadniać tezę o pięknie prostoty; bryła rozczłonkowana – robić wrażenie dobrymi proporcjami poszczególnych elementów i tworzeniem przez nie spójnej, a jednocześnie zróżnicowanej całości. Niektórzy architekci sugerują, aby zrezygnować z okapów. Inni – że balkon to przeżytek. Czy mają rację? Bryła domu zawsze występuje też w kontekście otoczenia – czy starać się ją wtopić w otoczenie, czy też sprawić, by skupiała na sobie uwagę? Jeśli budynek stoi wśród pięknej przyrody, zdecydowanie warto wybrać pierwszą możliwość; jeśli wśród zabudowy – sytuacja jest bardziej skomplikowana

• okna

korekta: Marek Misiak

zDjĘcia na okŁaDce Somfy, L. Kwartowicz

Bryła domu

Focus

redaktor naczelna: Agnieszka Rudomino agnieszka.rudomino@wlasnydom.pl zastępca redaktor naczelnej: Marek Misiak marek.misiak@wlasnydom.pl

TWÓJ ULUBIONY MIESIĘCZNIK DOSTĘPNY TAKŻE W WERSJI

ELEKTRONICZNEJ!

MAGAZYN ROWEROWY

TAKŻE W WERSJI ELEKTRONICZNEJ!

Możesz go czytać, kiedy i gdzie zechcesz na komputerach z systemem Windows, na iPadach oraz na urządzeniach z systemem Android. Dostępne są zarówno wydania pojedyncze, jak i prenumerata, a każde wydanie jest przechowywane w Twojej własnej bibliotece. Po ściągnięciu połączenie internetowe nie jest konieczne.

Aby kupić Magazyn Rowerowy, wejdź na www.e-kiosk.pl/magazyn_rowerowy Pojedynczy numer już od 7,90 zł!