2015
raport z rynku
10
36
MODELI DRZWI PARAMETRY I CENY
chemia budowlana wysokiej jakości s. 24
wszystkie warstwy podłogi na gruncie i na stropie s. 32 modernizacja remonty
cena 7,99 zł (w tym 8% Vat)
[148] 10/2015
www.wlasnydom.pl
budowa i modernizacja
burzymy i stawiamy ściany działowe szkieletowe i murowane s. 94
temat miesiąca: dom ekologiczny • STOLARKA OTWOROWA • NAWIERZCHNIE W OGRODZIE • PODŁOGI
Exclusive! s. 8
ANTRESOLE WZORCOWE realizacje, IDEALNE ARANŻACJE
TEMAT MIESIĄCA s. 46
dom ekologiczny DYLEMATY: rynny stalowe czy plastikowe – zalety obu materiałów s. 40
spis_tresci_10_2015.indd 5
index 353752
kronika budowy etap 26 budowa skarpy i ogrodzenia 2/2010 Własny Dom na granicy z sąsiadem s. 76
ISSN 1509-3042
10
5
10/16/15 1:19 PM
prenumerata wyjątkowa oferta
z prezentem!
prenumeraty „Własnego Domu”: z książką wydawnictwa Muza lub z wagą łazienkową firmy MPM Product
prenumerata roczna 12 wydań czasopisma „Własny Dom” + waga łazienkowa w cenie
70 zł
prenumerata roczna 12 wydań czasopisma „Własny Dom” + książka “1000 pomysłów na dom” w cenie
89 zł
Inne propozycje prenumeraty: • prenumerata roczna (12 wydań) z zestawami prysznicowymi FERRO w cenie od 89 zł • prenumerata roczna (12 wydań) z pakietem 4 wydań specjalnych „Własnego Domu” w cenie 70 zł • prenumerata roczna (12 wydań) z zestawem wkrętaków marki NEO w cenie 74 zł • prenumerata roczna (12 wydań) z zestawem akcesoriów łazienkowych Natural w cenie 119 zł • prenumerata roczna (12 wydań) z kawiarką w cenie 90 zł • prenumerata roczna (12 wydań) z książką „Remont domu i mieszkania. Poradnik dla każdego” w cenie 77 zł • prenumerata roczna (12 wydań) podstawowa w cenie 69 zł • prenumerata dwuletnia (24 wydania) podstawowa w cenie 129 zł Numery archiwalne oraz e-wydania dostępne na www.wlasnydom.pl Zamówienia można składać pod numerem telefonu 71 337 47 40 lub e-mailem sklep@wlasnydom.pl Szczegóły oferty: • oferty są ważne do wyczerpania zapasów • wybrany produkt prześlemy razem z pierwszym zamówionym egzemplarzem w prenumeracie • w przypadku zamówień opłacanych za pobraniem zamawiający zapłaci koszty pobrania pocztowego.
spis_tresci_10_2015.indd 5
10/16/15 1:25 PM
od redakcji
zastępca redaktor naczelnej Andrzej Daczkowski andrzej.daczkowski@wlasnydom.pl
Powodzenia, Własny Dom!
W
Wydanie na iPada
fot. Archiwum rodzinne
iele razy pisaliśmy na łamach czasopisma Własny Dom o emocjach związanych z przeprowadzką do własnego domu. Jednak nigdy nie poruszyliśmy tematu wyprowadzki... Tym wstępniakiem żegnam się z redakcją miesięcznika Własny Dom, który miałem przyjemność redagować przez ponad 12 lat i brać udział w wydaniu 125 numerów (ze 148 ogółem); mniejsza tu o zajmowane stanowiska – zawsze byłem przede wszystkim redaktorem, autorem i fotografem. Rezygnacja z redagowania i pisania na rzecz „delegowania zadań”? Mam nadzieję, że skutecznie się przed tym obroniłem. Chciałbym wspomnieć team marzeń: Jolanta Paznowicz, Justyna Wolniewicz, Sylwia Rzatkiewicz-Makowska, Marek Misiak, Dorota Pluciak, Katarzyna Kwiatkowska czy Weronika Halenka – wtedy Własny Dom kwitł. Dzielnie tę pracę kontynuuje Monika Łagoda, Mateusz Kozłowicz i Bożena Skupińska i niezmiennie Marek Misiak. Dobrze się z wami pracowało. Przeglądając numer październikowy, polecam przede wszystkim Temat Miesiąca Dom ekologiczny (s. 46) – od lat promowaliśmy różnego rodzaju sposoby na to, by budynki stały się jak najbardziej neutralne dla środowiska. Kontynuujemy niezmiennie tę misję.
W dziale Modernizacje (s. 94) tym razem najpierw burzymy, a potem przestawiamy ściany działowe w gotowym już domu: skala trudności jest bardzo duża – tym bardziej zachęcam do lektury. Z racji mojej rezygnacji z pracy w gazecie bliski jest mi temat Raportu z Rynku (s. 106), czyli drzwi :) – zewnętrzne i wewnętrzne. Zawiera on niezbędnik dla każdego kupującego. Dla wolących oglądać piękne fotografie niż czytać długie teksty proponujemy na początku czasopisma Inspiracje (s. 8), poświęcone efektownemu rozwiązaniu, jakim są antresole – jestem ich gorącym zwolennikiem. Odwagi, decydujcie się na nie. Ponadto w gazecie znajdziecie artykuły o chemii budowlanej (s. 24), warstwach podłogi (s. 32), nawierzchniach ogrodowych (s. 88) i oknach (s. 81) – w tym połaciowych, kolankowych i portfenetrach oraz świetlikach dachowych. A ja już ODKRYWAM nową przygodę i żegnam się, życząc Własnemu Domowi co najmniej 200 numerów.
W tym numerze są z nami:
s. 62
Pan Krzysztof Szczygieł z firmy Ensto wskazuje, w jaki sposób należy dbać o instalację wentylacyjną, aby pracowała wydajnie i bezawaryjnie
s. 43
Pani magdalena gardyła z firmy Galeco mówi, jakie błędy są najczęściej popełniane przy montażu systemów rynnowych i jak można ich uniknąć
s. 81
Pani Katarzyna fiedorow, projektantka wnętrz, właścicielka pracowni ONYKSdesign, wyjaśnia jak skutecznie i estetycznie doświetlić naturalnym światłem dom w gęstej zabudowie 10/2015 Własny Dom
wstepniak.indd 1
1
10/15/15 11:02 AM
spis treści 30 stro
Nowości
4 Nowości na rynku
Materiały i technologie wprowadzone na nasz rynek
Inspiracje Exclusive
8 Antresole
We wnętrzach wysokich na dwie kondygnacje antresola pozwala wydzielić dodatkowe pomieszczenie, ale bez utraty poczucia przestrzeni. Sama antresola jest dodatkowym pokojem, ale jednocześnie umożliwia komunikację z osobami znajdującymi się w pomieszczeniu poniżej. Sama zaś jej konstrukcja może czynić wnętrze bardziej designerskim i nowoczesnym. Prezentujemy inspirujące przykłady z różnych domów – dowody na to, że antresole mogą pojawić się we wnętrzach o bardzo różnej stylistyce
n!
fot. L. Kwartowicz
Focus
temat miesiąca
24 Chemia budowlana
Zaprawy murarskie, tynki zewnętrzne i wewnętrzne, farby elewacyjne i do wnętrz, kleje do ociepleń i do płytek – dobór wszystkich tych wyrobów jest istotny dla wybudowania pięknego i trwałego domu
32 Podłoga i jej warstwy
Istotny jest zarówno dobór odpowiedniej posadzki, jak i staranne wykonanie warstw pod nią. Podłoga musi być zaizolowana termicznie i akustycznie, a ta na gruncie – także przeciwwilgociowo
46 Ekologiczny dom
Dylematy
Ogrzewanie w domu ekologicznym. Kotły na biomasę, olejowe, elektryczne i na ekogroszek. Kotły jedno- i dwufunkcyjne. Kominek z DGP. Kolektory słoneczne. Rodzaje pomp ciepła – ich wady i zalety. Rodzaje i zastosowanie grzejników. Ogrzewanie płaszczyznowe. Wentylacja grawitacyjna a mechaniczna. Rekuperacja. Chłodzenie latem i ogrzewanie zimą. Klimatyzacja w domu z dużymi przeszkleniami. Okna i drzwi w domu ekologicznym. Korzystne cechy okien i drzwi drewnianych. Okna w dzień i w nocy. Okna z PVC. Więźba tradycyjna i prefabrykowana. Domy w szkielecie drewnianym. Ściany z keramzytobetonu. Jakim materiałem ocieplić dom? Izolacja między krokwiami. Metoda lekka mokra. Oczyszczalnie ścieków
40 Rynny stalowe czy plastikowe?
Różnią się trwałością, wyglądem (choć jedne i drugie dostępne są w różnych kolorach), sposobami montażu i metodami konserwacji. Oba rodzaje rynien mają jednak zalety i wybór nie jest oczywisty
kronika budowy etap 26
76 Budowa skarpy i ogrodzenia na granicy z sąsiadem
Stworzenie skarpy pozwoliło niemalże na włączenie salonu wraz z tarasem w strefę ogrodową, na czym inwestorom bardzo zależało. Ponieważ dom stoi w zabudowie bliźniaczej, przy projektowaniu i wykonywaniu skarpy należało to uwzględnić
z Praktyki
81 Jak w domu pani Katarzyny sprawdza się starannie dobrana stolarka otworowa
Ponieważ dom stoi w gęstej zabudowie, inwestorka zdecydowała się na okna kolankowe i świetlik tunelowy, aby odpowiednio doświetlić wnętrza na piętrze. W przemyślany sposób dobrała też okna na parterze, drzwi tarasowe i wejściowe, portfenetry i bramę garażową
Wokół domu
fot. Ronkowski
88 Nawierzchnie na ścieżki i podjazd
Raport z rynku
106 Drzwi zewnętrzne i wewnętrzne
Przegląd oferty producentów drzwi zewnętrznych i wewnętrznych. Kilkadziesiąt produktów różnych producentów z opisem najważniejszych parametrów. Ułożone według ceny – od najtańszych do najdroższych
spis_tresci_10_2015.indd 2
Nawierzchnie w ogrodzie budują jego klimat. Różne materiały mają odmienną wytrzymałość na warunki atmosferyczne i uszkodzenia
Modernizacja
94 Burzymy ściany działowe i stawiamy nowe
Ściany działowe – murowane lub szkieletowe – nie przenoszą obciążeń, możemy więc je wyburzać lub stawiać nowe w innym miejscu. Warto w przemyślany sposób dobrać zarówno lokalizację nowej ściany, jak i jej rodzaj
FINANSE
102 Raport o cenach działek budowlanych
Działki w miastach nadal są droższe niż za miastem, ale ceny tych pierwszych spadły wyraźniej w ciągu ostatnich miesięcy
10/15/15 11:08 AM
modernizacja remonty
2/2010 WĹ‚asny Dom
spis_tresci_10_2015.indd 3
3
10/15/15 11:09 AM
nowe na rynku
Perfekcyjny montaż izolacji
Armaflex Toolbox firmy Armacell to walizka z kompletem narzędzi niezbędnych do montażu izolacji z kauczuku syntetycznego Armaflex. Zestaw zawiera m.in.: instrukcję w formie podręcznika, szablony do cięcia izolacji, 2 rodzaje pędzli, pompkę do precyzyjnej aplikacji kleju, komplet markerów do wyznaczania linii pomocniczych na materiale izolacyjnym i sporządzania notatek, składaną miarkę i metalowy cyrkiel, 3 noże ze stali nierdzewnej, nóż ceramiczny, kamienną ostrzałkę i pokrowiec na noże przypinany do paska oraz 6 miedzianych rur o różnych średnicach do szybkiego i precyzyjnego wykonywania otworów. www.armacell.pl
Przyspieszamy prace budowlane Styrafix marki Arsanit to niskoprężny, jednokomponentowy klej poliuretanowy PPU-2, służący do mocowania płyt styropianowych w systemach ociepleń ETICS. Znajduje również zastosowanie w izolacji fundamentów płytami XPS i EPS. Użycie aplikatora pistoletowego umożliwia dokładne naniesienie produktu nawet w trudno dostępnych miejscach. Klej jest wyjątkowo niskoprężny, co pozwala na komfortowy montaż, ale i korektę ustawienia płyt po przyklejeniu do ściany. Styrafix B można stosować w bardzo wymagających warunkach atmosferycznych: od –5 do +30oC. Charakteryzuje się wysoką wydajnością (do 12 m2) oraz doskonałą przyczepnością do podłoży: betonowych, ceramicznych, drewnianych i PVC oraz wszelkiego rodzaju styropianów i tynków. Już po 2 godzinach od nałożenia kleju można przystępować do dalszych prac budowlanych. Cena brutto: 35,06 zł/opakowanie www.arsanit.pl
Wygląd drewna w stalowej formie Firma Blachotrapez wprowadziła do oferty gont blaszany Janosik – jego kształt, tekstura i kompozycja odwzorowują gont drewniany. Wysokiej jakości niemiecka stal użyta do jego wyprodukowania pochodzi z renomowanej huty ThyssenKrupp Steel Europe. Powłoka Pladur Relief Wood doskonale naśladuje strukturę drewna. Dzięki zabezpieczeniu rdzenia stalowego mieszanką cynku i magnezu blacha zyskała większą trwałość. Janosik jest odporny na korozję, ścieranie, zabrudzenia i promieniowanie UV. www.blachotrapez.eu
Podłoże właściwie przygotowane Podkład Bolix SIG KOLOR służy do gruntowania podłoża przed nakładaniem tynków silikonowych i silikonowo-akrylowych wewnątrz i na zewnątrz budynku. Sprawdza się również przy gruntowaniu warstwy zbrojonej w BSO i na równych, odpowiednio przygotowanych podłożach mineralnych (beton, tynki cementowe i cementowo-wapienne). Ułatwia wykonywanie wyprawy tynkarskiej i poprawia przyczepność zaprawy i masy tynkarskiej do podłoża. Wyrównuje przebieg procesu wiązania i wysychania tynku, zmniejsza i ujednolica chłonność oraz redukuje pylistość podłoża. Zabezpiecza pokrytą nim powierzchnię przed szkodliwym działaniem wilgoci, zapobiega przenoszeniu zanieczyszczeń z warstw podkładowych do tynku i eliminuje występowanie plam. Tworzy barwną powłokę w barwach zbieżnych z kolorystyką tynków, która ogranicza efekt przebijania koloru podłoża przez tynk. Cena brutto: od 12,09 zł/kg (w zależności od opakowania i koloru) www.bolix.pl 4
nowosci.indd 4
Własny Dom 10/2015
10/15/15 11:11 AM
Design w łazience
Kolekcja Amos z Marmorin Design Studio to połączenie zdecydowanej formy i harmonii oraz bogactwo inteligentnych rozwiązań zawartych w nowoczesnym wzornictwie. Głównym akcentem kolekcji jest charakterystyczne ułożenie misy, które tworzy wygodną przestrzeń do odkładania akcesoriów kąpielowych. Kolekcję tworzą: wanna, 2 typy umywalek wpuszczanych w blat oraz stojąca umywalka przyścienna. Wannę wykonano z materiału DUROCOAT LIGHT® MATERIAL opartego na lekkich komponentach o zwiększonej wytrzymałości. Dzięki nowatorskiej technologii model ten jeszcze lepiej zatrzymuje ciepło wody i pozwala dłużej cieszyć się przyjemnością kąpieli. Cena: wanna: 5200 zł, umywalka stojąca przyścienna: 3790 zł, Amos I i Amos II: 990 zł. www.marmorin.pl
Prace dekarskie w wersji instant Samoprzylepna taśma izolacyjna Aluband firmy Den Braven to niezastąpiona pomoc przy wszelkich pracach naprawczych i uszczelnieniowych na dachu. Ten powstały w wyniku połączenia bitumów i żywic syntetycznych produkt został dodatkowo pokryty aluminiowym filmem ochronnym, a od wewnątrz wzmocniony zbrojeniem. Zewnętrzna powłoka poliestrowa stanowi z kolei skuteczną ochronę przez przenikaniem wody i wilgoci. Taśma charakteryzuje się natychmiastową przyczepnością, jest bardzo prosta w użyciu i uniwersalna, nie wymaga dodatkowych narzędzi ani szczególnej ochrony. Samouszczelniająca formuła powoduje, że w wyniku przerwania jej ciągłości uszkodzony fragment nadal przylega do podłoża, gwarantując maksymalny stopień izolacji. Idealna zarówno do zastosowań zewnętrznych, jak i wewnętrznych, z powodzeniem oprze się działaniu zróżnicowanych czynników atmosferycznych. Zaawansowana budowa taśmy zapewnia dobrą ochronę przed uszkodzeniami mechanicznymi, wpływem promieni UV oraz dużymi wahaniami temperatur (od –20oC do +80oC). www.denbraven.pl
Piękno wydobyte przez rzemieślników Najnowsza kolekcja drewnianych podłóg dwuwarstwowych Antique firmy DLH Poland Sp. z o.o. powstała z inspiracji najlepszymi gatunkami europejskich win. Deski o wyważonych odcieniach i rustykalnej estetyce nadadzą wnętrzom stylowy i szlachetny charakter. Kolekcja dedykowana jest przede wszystkim osobom, które dobrze czują się w klasycznych wnętrzach. Łączy w sobie rustykalne piękno drewna w klasie Country z trwałością uzyskaną dzięki warstwowej budowie. Każda deska posiada bogaty rysunek, wyróżniający się charakterystycznymi dla dębiny sękami oraz pęknięciami szpachlowanymi, które nadają podłodze historyzujący charakter. Dodatkowo drewno może być poddane olejowaniu, lakierowaniu, szczotkowaniu, piaskowaniu lub bieleniu, co podkreśli jego piękno. Deski są dostępne w 10 odcieniach szlachetnych rodzajów win (Rivaner, Sherry, Muscadet, Pinot, Merlot, Barolo i Riesling), a także w kolorach inspirowanych rezydencjami królewskimi: Versailles, Sansoucci i Alhambra. www.dlh.pl
Okno Vetrex w finale konkursu „Dobry Wzór 2015” Wyróżniające się wyjątkową konstrukcją i sposobem montażu okno V82 Modern Design firmy Vetrex jest już trzecim systemem stworzonym przez zespół inżynierów Vetrex, które znalazło się w finale organizowanego przez Instytut Wzornictwa Przemysłowego konkursu „Dobry Wzór”. Wydarzeniu towarzyszy ekspozycja finałowych projektów, oceniana przez środowisko projektantów i przedsiębiorców, jako najlepsza wystawa designu w Polsce. Wrażenie bezramowej konstrukcji w systemie V82 Modern Design nadaje przeszkleniom lekkość i ultranowoczesny styl, wpuszczając do wnętrza więcej światła. www.vetrex.eu
nowosci.indd 5
10/15/15 11:12 AM
nowe na rynku
Dekoracja uszlachetnia
Kolekcje płukanej kostki brukowej Jadar Garden firmy Jadar to wyjątkowe wzornictwo i wysoka jakość wykonania. Charakteryzują się dekoracyjną powierzchnią uszlachetnioną naturalnym kamieniem bazaltowym lub granitowym. Różnorodne kształty pozwalają na ich pomysłowe zastosowanie. Kostki brukowe LUX ozdobione eleganckim kruszywem to propozycja dla osób, które szukają niestandardowego rozwiązania na taras i ogród. Mieniąca się struktura nadaje powierzchni stylowego charakteru. Materiał, z którego wykonane zostały kostki, zapewni wysoką wytrzymałość wyrobu, zarówno jeśli chodzi o utrzymanie bryły, jak i trwałość koloru. Produkty płukane są odporne na upływ czasu oraz czynniki atmosferyczne. www.jadar.pl
Dwa w jednym
Ciekawą propozycją firmy LEOVAC jest gniazdo do centralnego odkurzania DecoVac. Zawiera ono w pięknej, prostej obudowie gniazdo odkurzacza i gniazdko elektryczne Deco. Zestawienie w jednej obudowie dwóch gniazd wtykowych różnych instalacji jest doskonałym rozwiązaniem dla współczesnego budownictwa. DecoVac, jak wszystkie pozostałe gniazda ssące LEOVAC, zachwyca elegancją, ponadczasową linią i perfekcją wykonania. Świetnie pasuje do nowoczesnych wnętrz, ale też wspaniale komponuje się z klasycznym wystrojem. Użyte w zestawie gniazdko elektryczne firmy Karlik jest gwarancją wysokiej jakości i prostego montażu. Produkt występuje w 5 wersjach kolorystycznych: białej, kremowej, srebrnej, grafitowej i czarnej. www.leovac.eu
Elegancja drewna, wytrzymałość kamienia Inspirowane najlepszymi gatunkami drewna płyty z gresu porcelanowego z nowej kolekcji EVO_2/E™ z linii Libet Ceramic firmy Libet z powodzeniem sprawdzą się jako okładzina elewacji i schodów, nawierzchnia tarasu, wokół przydomowego basenu i bezpośrednio w nim oraz na ścieżkach w ogrodzie. Ich kolorystyka obejmuje jasne i ciepłe odcienie drewna (dekor Origin) i chłodnej (Spirit) oraz ciemne warianty (Classic). Wyróżnia je praktycznie zerowa nasiąkliwość, dzięki czemu są odporne na zaplamienia i łatwe w utrzymaniu w czystości. Można czyścić je przy użyciu silnych preparatów, nie ryzykując uszkodzenia. Cechuje je wysoka wytrzymałość (obciążenie ponad 1000 kg) oraz 100% mrozoodporność. www.libet.pl
Wyhodowane w designie Donice z betonu architektonicznego to ciekawa alternatywa dla popularnych plastikowych skrzynek czy wymyślnej, wzorzystej ceramiki. Surowa szarość materiału doskonale komponuje się z soczystymi barwami przyrody. Betonowe donice kojarzą się przede wszystkim z przestrzenią publiczną. Projekty designerskiej marki Morgan & Möller przełamują ten stereotyp. Proste, geometryczne odlewy doskonale wkomponują się w nowoczesną domową przestrzeń i nadadzą jej oryginalny, industrialny charakter. Walcowata donica Cylinder, trapezowata – Plant oraz Grow o klasycznym, kubikowym kształcie dostępne są w kilku rozmiarach. Dzięki temu bez trudu pomieszczą każdą roślinę: od przydatnych w kuchni ziół po ozdobne drzewka. Niewielka trójkątna donica Aztec szczególnie dobrze komponuje się z sukulentami, np. małą agawą oraz kaktusami. Zestawienie kilku betonowych trójkątów daje wyjątkowy efekt aranżacyjny, kojarzący się z klimatem prekolumbijskiego Meksyku. www.morgan-moller.com 6
nowosci.indd 6
Własny Dom 10/2015
10/15/15 11:12 AM
Szczelność przede wszystkim ISO E3 to obrotowe okna dachowe marki Insygno firmy Okpol. Ich wyróżnikiem jest najwyższa, IV klasa szczelności. Tak wysoki współczynnik osiągnięty został dzięki zastosowaniu w systemie 4 uszczelek (z czego 2 to uszczelki obwodowe, a 1 piankowa Q-LON). Okna ochronią poddasze przed szkodliwym oddziaływaniem warunków atmosferycznych – nawet tak agresywnych, jak gradobicie. Bardzo dobrze stłumią również dźwięki z zewnątrz. Dodatkowo dla zwiększenia komfortu użytkowania szyby zostały wyposażone w powłokę samoczyszczącą SGG Bioclean. Okna posiadają również zamek z kluczykiem, zabezpieczający przed ich otworzeniem zarówno od wewnątrz, jak i od zewnątrz. Cena brutto: od 1049,19 do 2129,13 zł (najbardziej popularny w Polsce rozmiar 78 x 118 cm – 1437,87 zł) www.okpol.pl
Dobra aura Dla tych, którzy w ogrodzie pragną otaczać się eleganckimi produktami oraz zważają na to, po czym chodzą, firma Polbruk stworzyła produkt fakturą nawiązujący do powierzchni płomieniowanego granitu. Polbruk Aura to nowość na rynku betonowych rozwiązań do ogrodu. Dzięki niewielkiej grubości – 4 cm – płyty mogą być stosowane nie tylko do aranżowania tarasów, reprezentacyjnych miejsc w ogrodzie oraz patio, ale także przestrzeni nad pomieszczeniem mieszkalnym lub garażem, za każdym razem nadając im wyjątkowo lekki charakter i – jak sama nazwa wskazuje – niepowtarzalną aurę. Produkt wchodzi w skład najnowszej linię produktów TOP marki Polbruk. Wymiary: 4 x 60 x 90 cm, 4 x 45 x 60 cm. Kolory: dim (szary) i koral (beżowy). www.polbruk.pl
Czarne akcenty w podłodze Odpływ liniowy Advantix Vario firmy Viega charakteryzuje się minimalistycznym, wąskim rusztem, który jest dostępny również w kolorze czarnym. Zarówno korpus, jak i ruszt można przyciąć na dowolną długość w zakresie od 30 do 120 cm, co zapewnia pełną elastyczność w projektowaniu łazienki. Inną opcją jest klasyczny odpływ Advantix Basic z efektownym rusztem Visign, wykonanym ze szkła bezpiecznego. W tym przypadku mamy do wyboru długości 75, 80, 90, 100 i 120 cm. Szeroka gama produktów Advantix zapewnia optymalne rozwiązanie w każdej sytuacji. Decydujące znaczenie przy wyborze odpływu mają oczywiście jego parametry techniczne, gwarantujące efektywne odprowadzanie wody z posadzki. Elementem widocznym dla oka są w tym przypadku stylizowane ruszty, dyskretnie wkomponowane w układ płytek podłogowych. www.viega.pl
Nowoczesny zamek elektroniczny Możliwość stosowania w drzwiach drewnianych lub stalowych, intuicyjny panel dotykowy, wbudowane alarmy pożarowy oraz włamania – to główne wyróżniki nowego zamka elektronicznego Yale YDM3168 marki Yale. Umożliwia on kontrolę dostępu do pomieszczenia oraz rezygnację z tradycyjnych kluczy. Model obsługiwany jest za pomocą karty zbliżeniowej lub kodu. Użytkownik dodatkowo może zaopatrzyć się moduł radiowy i pilot zdalnego sterowania. W zestawie znajdują się 4 zbliżeniowe karty RFID, a do samego zamka można ich przypisać aż 40. Długość kodu wynosi od 4-12 cyfr, co daje praktycznie pewność, że nikt nieupoważniony nie wejdzie do pomieszczenia. Istnieje możliwość ustawienia do 30 kodów użytkowników. Zamek nie wymaga dodatkowego okablowania, gdyż zasilany jest za pomocą baterii. Jeśli stanie się częścią systemu domu inteligentnego, użytkownik ma możliwość m.in. zdalnego otwierania i zamykania systemu za pomocą aplikacji w telefonie, sprawdzania statusu zamka i drzwi oraz dodawania i usuwania kodów. Aplikacja jest zintegrowana z systemem alarmowym i współpracuje z nim zarówno w trybie uzbrojonym, jak i rozbrojonym. Użytkownik otrzymuje powiadomienia dotyczące poziomu baterii, włamania czy pożaru. Cena brutto: 2275 zł. www.yalelock.pl 10/2015 Własny Dom
nowosci.indd 7
7
10/16/15 12:47 PM
Inspiracje
A n tre s ola 8
inspiracje2.indd 8
Antresola może pełnić wiele różnych funkcji. Jej przemyślana kompozycja i gustowne urządzenie sprawi, że będziemy mieli do wykorzystania sporo dodatkowej przestrzeni
fot. L. Kwartowicz
exclusive
Własny Dom 10/2015
10/15/15 11:18 AM
1 Inspiracje
exclusive
A
ntresola może być wykorzystywana jako biblioteczka, dodatkowy korytarz prowadzący na taras czy też miejsce przeznaczone do wypoczynku. Jej niewątpliwą zaletą jest to, że znacznie zwiększa przestrzeń dostępną na kondygnacji, na której się znajduje. Antresola da najwięcej możliwości aranżacji tym inwestorom, którzy mają w domach bardzo wysokie kondygnacje.
1
fot. Schüco
2
antresola wykorzystana na domową biblioteczkę i doświetlona wielkogabarytowym przeszkleniem oraz oknami dachowymi sprawia, że można na niej miło spędzić czas, oddając się ulubionym zajęciom
inwestorzy – zamiast wybudować jedne długie schody na antresolę – zdecydowali się na dwa rzędy stopni, dzięki czemu łatwiej jest się dostać na antresolę, pod nią udało się wygospodarować kącik zabaw dla dziecka
fot. L. Kwartowicz
2
inspiracje2.indd 9
10/15/15 11:19 AM
fot. L. Kwartowicz
3
3
4
bardzo długa antresola, pełniąca funkcję „korytarza” prowadzącego na taras. Uwagę zwraca umiejętne dobranie koloru stolarki otworowej do koloru balustrady wykonanej z finezyjnie ukształtowanych kutych elementów metalowych
6
fot. L. Kwartowicz
4
10
inspiracje2.indd 10
dom, w którym salon jest bardzo wysoki, aż prosi się o zaaranżowanie w nim antresoli prowadzącej do pomieszczeń znajdujących się wyżej. Aby całość wyglądała tak korzystnie, jak w tej podwarszawskiej rezydencji, konieczna jest współpraca doświadczonego architekta i inwestorów. Fakt, że antresola prowadzi do pokoju dziecięcego, zdradza balustrada, w którą wkomponowano imię syna inwestorów
Własny Dom 9/2015
10/15/15 11:21 AM
5 Inspiracje
fot. L. Kwartowicz
6
5
exclusive
szerokie, bezdrzwiowe wejście prowadzące na antresolę daje dodatkowe poczucie przestrzeni. Interesujące jest to, że nie wchodzi się na nią po schodach z salonu (jak to zwykle bywa)
10/2015 Własny Dom
inspiracje2.indd 11
11
10/15/15 11:25 AM
6
6
widok od drugiej strony, tj. z antresoli, pokazuje, że schodząc z niej, znajdziemy się od razu w ogromnym pomieszczeniu, będącym kuchnią, jadalnią i salonem jednocześnie, z dodatkowo umieszczonym centralnie kominkiem
fot. L. Kwartowicz
7
szerokie drewniane schody prowadzą na antresolę wykorzystywaną jako miejsce do pracy, dodatkowo oświetlone oknem połaciowym. Jednocześnie można się nimi przedostać na taras, nie przeszkadzając komuś, kto akurat pracuje
12
inspiracje2.indd 12
Własny Dom 9/2015
fot. L. Kwartowicz
7
10/15/15 11:25 AM
8 Inspiracje
9
8
surowa stal, z jakiej wykonano balustradę, dobrze współgra z drewnianymi schodami. Dzięki naturalnemu zabarwieniu drewna na różne odcienie brązu salon i antresola są znacznie żywsze i przykuwają uwagę
9
dostęp do schodów na antresolę chroniony jest przez barierkę – a wszystko po to, by nie weszło na nie dziecko inwestorów. Sporych rozmiarów spocznik pozwala odpocząć osobie wchodącej na górę
fot. L. Kwartowicz
fot. L. Kwartowicz
8
exclusive
10/2015 Własny Dom
inspiracje2.indd 13
13
10/15/15 11:26 AM
14
inspiracje2.indd 14
WĹ‚asny Dom 9/2015
fot. L. Kwartowicz
10
10/15/15 11:26 AM
11 Inspiracje
10 11
duża różnica poziomów, jaką trzeba pokonać, wchodząc na antresolę, skłania zwykle do budowy schodów dwubiegowych. W tym jednak wypadku inwestor zdecydował się na schody jednobiegowe proste, bez spocznika
wielkogabarytowe okna o potężnej masie, doświetlające całe pomieszczenie wraz z antresolą to już standard. Produkty tego typu należą do bardzo drogich, ale jakość ich wykonania oraz właściwości termoizolacyjne i akustyczne w pełni rekompensują inwestycję tego typu i spełniają oczekiwania nawet najbardziej wymagających inwestorów
fot. L. Kwartowicz
12
exclusive
fot. L. Kwartowicz
12
inspiracje2.indd 15
9/2015 Własny Dom
15
10/15/15 11:27 AM
13 exclusive
Inspiracje
12
14
13
13
antresola w domu z bala z dachem dwuspadowym. Co ciekawe, antresola nie prowadzi do żadnego z pomieszczeń – stanowi raczej rodzaj „balkonu” we wnętrzu domu, z dodatkową przestrzenią do zagospodarowania
16
inspiracje2.indd 16
Własny Dom 10/2015
10/15/15 11:28 AM
fot. L. Kwartowicz
10/2015 WĹ‚asny Dom
inspiracje2.indd 17
17
10/15/15 11:29 AM
14 Inspiracje
fot. Velux
exclusive
18
inspiracje2.indd 18
WĹ‚asny Dom 10/2015
10/15/15 11:29 AM
15 Inspiracje
14
15
16 fot. Dormax Design
15
exclusive
wejście na antresolę stromymi schodami. Nie muszą one być dodatkowo oświetlane, ponieważ wystarczająco swoje zadanie spełniają aż trzy okna połaciowe znajdujące się nad nimi
Stal, drewno i cegła – trzy dominujące materiały, dzięki którym uzyskano efekt pofabrycznych zabudowań z najwyższej klasy materiałów. Sama zaś antresola, znajdująca się nad kuchnią, na którą prowadzą drewniane schody, jest bardzo przestrzenna i stanowi właściwie samodzielne pomieszczenie
kolejny przykład antresoli zaplanowanej w domu ze spadzistym dachem i doświetlonej jednym oknem połaciowym oraz wolim okiem (z lewej strony na zdjęciu) – to idealne miejsce dla każdego... melomana i nie tylko
17
fot. Velux
16
inspiracje2.indd 19
9/2015 Własny Dom
19
10/15/15 11:30 AM
17
20
inspiracje2.indd 20
Inspiracje
Własny Dom 9/2015
fot. Schüco
exclusive
10/15/15 11:31 AM
18 Inspiracje
17
exclusive
szklany dach znakomicie doświetla całe piętro, na które prowadzą schody zabiegowe, łagodnie skręcające tam, gdzie w schodach łamanych znajduje się spocznik, który zastąpiono większą szerokością stopnia po zewnętrznej stronie
18
balustrada wykonana ze szkła będzie doskonale pasowała do nowoczesnych wnętrz w domach jednorodzinnych i skomponuje się np. z elementami chromowanymi
19
wąskie i kręte schody prowadzące na kolejną kondygnację, odgradzone od części jadalnej szklanymi drzwiami przesuwnymi
fot. Schüco
17
fot. Velux
fot. Schüco
19
inspiracje2.indd 21
9/2015 Własny Dom
21
10/15/15 11:32 AM
20
22
inspiracje2.indd 22
Inspiracje
WĹ‚asny Dom 9/2015
fot. L. Kwartowicz
exclusive
10/15/15 11:32 AM
Inspiracje
20
fot. Roto
21
exclusive
schody dwubiegowe łamane, ze spocznikiem w połowie ich długości ułatwiającym wchodzenie – kierunek wchodzenia zmienia się w nich o 90o
21
elegancka balustrada składająca się tylko z dwóch rodzajów elementów – pionowych i poziomych – zda egzamin w pomieszczeniach, których właściciele stawią na minimalizm
22
proste, jednobiegowe schody prowadzące na antresolę. Uwagę przykuwają czerwone elementy znajdujące się po jednej stronie stopni i czerwone szczebelki balustrady. Całość kontrastuje z wnętrzem utrzymanym w różnych odcieniach bieli, szarości i czerni
fot. Normstahl
22
10/2015 Własny Dom
inspiracje2.indd 23
23
10/15/15 11:33 AM
focus
materiały budowlane
fot. Fermacell
s cu fo
Jej właściwy dobór jest kluczowy dla postawienia domu, który nie będzie wymagał ciągłych poprawek. Nie trzeba być chemikiem – wystarczy prawidłowo zdefiniować swoje potrzeby
Chemia budowlana
D
efinicja chemii budowlanej nie jest ścisła – to pojęcie raczej potoczne i większość zarówno inwestorów, jak i ekspertów rozumie je raczej intuicyjnie. Panuje zgoda co do tego, że zaliczamy do niej wszelkie zaprawy murarskie, tynki (elewacyjne i do wnętrz), farby (elewacyjne, do wnętrz, do drewna i inne), kleje (do posadzek, płytek ściennych i inne stosowane w budownictwie) i różnego typu produkty tworzące podłoża pod wcześniej wymienione wyroby – grunty, podkłady itp. Do chemii budowlanej zaliczane są też silikony i uszczelnienia innego typu (np. folie w płynie), różnego rodzaju preparaty do zabezpieczania drewna
24
(impregnaty, bejce, lakierobejce, oleje, lakiery), produkty do zabezpieczania innych materiałów budowlanych i wykończeniowych oraz do spoinowania płytek. Na rynku nie brakuje produktów dość słabej jakości, jednak wielu ekspertów mówi, że nie ma złych tynków, farb czy impregnatów – są tylko źle dobrane do konkretnego zastosowania. Dlatego jeśli sami zajmujemy się doborem takich produktów podczas budowy lub renowacji naszego domu, warto przeanalizować, jaki tynk na elewacji, farby we wnętrzach czy klej do płytek w łazience będzie najlepiej pasował do materiałów użytych do budowy ścian
Tekst: Marek Misiak
i innych materiałów, z którymi dany produkt będzie się stykał, oraz na ile będzie odporny na warunki wewnątrz lub na zewnątrz domu – np. nie wszystkie tynki elewacyjne sprawdzają się na terenach o silnie zanieczyszczonym powietrzu i nie każdą farbę do wnętrz można zastosować w kuchni czy łazience.
Więcej informacji www.baumit.pl www.bolix.pl www.quick-mix.pl www.kreisel.pl www.cekol.pl
www.sniezka.pl benjaminmoore.pl www.denbraven.pl www.dekoral.pl www.henkel.pl
Własny Dom 10/2015
Focus Chemia.indd 24
10/15/15 11:34 AM
materiały budowlane
focus
Zaprawy murarskie
Zaprawy ciepłochronne mogą poprawić izolacyjność termiczną ścian. Stosowana są do murowania ścian jednowarstwowych w celu likwidacji mostków termicznych. Zaprawa ciepłochronna jest niezbędna, gdy dom ma być wzniesiony z nowoczesnych materiałów budowlanych o wysokiej termoizolacyjności, np. betonu komórkowego, pustaków z ceramiki poryzowanej lub keramzytobetonu. Współczynnik przenikania ciepła U zaprawy ciepłochronnej jest zbliżony do współczynnika tych materiałów, dzięki czemu nawet w ścianie jednowarstwowej nie
fot. Wienerberger
zaprawa do cienkich spoin o płynnej konsystencji aplikowana jest przy pomocy dozownika z wałkiem lub zanurzeniowo
sucha zaprawa w piance jest nakładana za pomocą specjalnego pistoletu mocowanego od dołu do puszki
powstają mostki termiczne. Nie nadają się do murowania ścian fundamentowych, piwnic i innych elementów domu stykających się z gruntem lub będących w jego bezpośrednim sąsiedztwie (do 50 cm). Nie stosuje się ich również do murowania kominów. Zaprawy cienkospoinowe służą do murowania ścian z bloczków lub pustaków, które w bardzo niewielkim zakresie różnią się wymiarami. Przy tradycyjnej zaprawie możliwe jest wypełniane tego typu różnic zaprawą – cienkospoinowa nie daje takiej możliwości (dlatego też pierwszą warstwę pustaków lub bloczków ustawia się na zaprawie wyrównującej, która nie ma charakteru cienkowarstwo-
wego). Jednak wiele współcześnie dostępnych produktów do wznoszenia ścian spełnia ten wymóg. Zaprawy cienkospoinowe mogą mieć dwie postaci: płynną – nakładaną specjalnym wałkiem z dozownikiem lub poprzez zanurzanie dolnej powierzchni pustaka w zaprawie na głębokość 5 mm; suchą – w formie pianki, nakładanej przy pomocy pistoletu, do którego podczepiana jest puszka z zaprawą. Te ostatnie dają możliwość murowania w temperaturze do -5°C i redukują ilość wilgoci w ścianie, gdyż zawierają znacznie mniej wody niż zaprawy innego typu.
fot. Solbet
Inne typy zapraw
zaprawa tradycyjna nakładana jest za pomocą pacy lub kielni. Ważne, by warstwa nie była ani zbyt cienka, ani zbyt gruba
fot. Wienerberger
Cementowe – stosowane są do murowania zarówno ścian, jak i innych elementów, które będą przenosić znaczne obciążenia, do łączenia prefabrykatów, wypraw ochronnych – również takich, które mają kontakt z wilgocią – oraz jako podkład pod posadzki i okładziny ceramiczne wewnętrzne i zewnętrzne. Spoiwem jest przeważnie cement portlandzki. Wiążą zarówno na powietrzu, jak i w wodzie. Dodanie do zaprawy popiołów lotnych czy mączki żużlowej poprawia jej urabialność. Cementowo-wapienne to najczęściej stosowany rodzaj zapraw. Mogą być stosowane zarówno wewnątrz, jak i na zewnątrz budynku. Charakteryzują się szybkim czasem wiązania i twardnienia, a także w stosunkowo szybkim czasie uzyskują wymaganą wytrzymałość. Zmiana proporcji zawartości wapna w stosunku do cementu (więcej wapna, mniej cementu) powoduje wydłużenie czasu wiązania zaprawy. Wapienne stosowane są raczej rzadko – jedynie w nadziemnych częściach muru oraz do wykańczania ścian wewnętrznych. Charakteryzują się dobrymi właściwościami ciepłochłonnymi. Niestety, są mało odporne na działanie warunków atmosferycznych, co powoduje ich małą trwałość. Charakteryzują się dużą nasiąkliwością, dlatego też nie powinny być stosowane do łączenia elementów narażonych na wilgoć. Gipsowe i gipsowo-wapienne – używane są najczęściej do szpachlowania ścian lub wypełniania ubytków w tynkach wewnętrznych.
fot. Wienerberger
Rodzaje zapraw
zaprawy do murowania w zimie pozwalają prowadzić prace murarskie w temperaturze do –10oC (standardowe zaprawy – do +5oC)
10/2015 Własny Dom
Focus Chemia.indd 25
25
10/15/15 11:34 AM
focus
materiały budowlane
fot. Bolix
system mineralny – tynk mineralny położony na izolacji cieplnej ze styropianu i pomalowany farbą silikonową
Podstawowym zadaniem tynku zewnętrznego jest ochrona budynku przed wpływami czynników atmosferycznych, zanieczyszczeń zawartych w powietrzu i wodzie opadowej, samą tą wodą oraz uszkodzeniami mechanicznymi. Oprócz tego stanowi on warstwę termoizolacyjną i pełni funkcje estetyczne, nadając budynkowi niepowtarzalny wygląd. Powierzchnia tynku nie powinna przyciągać brudu i kurzu, musi być za to łatwo zmywalna i poddawać się renowacji za pomocą farb czy mas szpachlowych. Tynk powinien tworzyć warstwę paroprzepuszczalną – pozwoli to ścianie oddychać. Doświadczony fachowiec może nadać tynkom różne faktury, odciskając je kielnią lub specjalną szpachlą. Można uzyskać tynki kształtowane, kraterowane, czesane, dziobane czy ciągnione.
Tynki na ocieplenia
efekty dekoracyjne – można przy ich wykonywaniu korzystać z gotowych form oferowanych przez producentów tynków
plone wełną mineralną należy wybierać tynki paroprzepuszczalne – mineralne, silikatowe lub silikonowe i mieszanki dwóch ostatnich, a także siloksanowe. Jeśli dom jest ocieplony styropianem, można wybrać dowolny tynk – styropian nie jest materiałem oddychającym.
Gdzie stoi dom
fot. Alpol Gips
fot. Bolix
Przy doborze tynku elewacynego ważne jest miejsce, w którym stoi budynek, oraz panujący w okolicy poziom wilgotności powietrza i zanieczyszczenia atmosfery. W zabudowie miejskiej, zwłaszcza o charakterze przemysłowym, gdzie w powietrzu może być dużo zanieczyszczeń, sprawdzą się samoczyszczące tynki silikonowe – deszcz sam będzie zmywał z nich zabrudzenia. Blisko lasów, wśród jezior czy nad morzem najlepszym wyborem będą tynki odporne na korozję biologiczną, na przykład silikonowe, silikatowe lub silikatowo-silikonowe. Tam, gdzie elewacja jest narażona na uszkodzenia mechaniczne, warto postawić na tynki akrylowe, gdyż mają one wysoką wytrzymałość na uderzenia.
fot. Baumit
Jeśli zastosowano bezspoinowy system ociepleń (BSO), można użyć tynku cienkowarstwowego wchodzącego w skład systemów ociepleń obejmujących klej do styropianu lub weł-
ny mineralnej, materiał termoizolacyjny, masę klejowo-szpachlową do zatopienia siatki zbrojącej i grunt nakładany przed tynkowaniem. Tynki cienkowarstwowe można także nakładać na tradycyjne tynki, które wykańczają murowane ściany. Gdy chcemy położyć taki tynk bezpośrednio na mur na przykład z betonu komórkowego czy pustaków ceramicznych, należy się upewnić, czy producent dopuszcza takie rozwiązanie. Najczęściej zaleca się wcześniejsze wykonanie na murze wyrównującej warstwy podkładowej z tynku wapienno-cementowego lub cementowego. Rodzaj tynku musi być dostosowany do materiału, którym ocieplono dom. Wełna mineralna jest materiałem paroprzepuszczalnym – stosuje się ją na ścianach, które mają oddychać. Często są to świeżo wzniesione mury, w których jest jeszcze wilgoć technologiczna. Jeśli zamknąć taką ścianę tynkiem o wysokim oporze dyfuzyjnym (np. akrylowym), mogłoby dojść do kondensacji pary wodnej w warstwie termoizolacji. Dlatego na ściany ocie-
fot. Bolix
Tynki elewacyjne
tynk nakładany ręcznie – zębata paca służy do nadania mu odpowiedniej faktury. Na starsze ściany tynki częściej aplikuje się ręcznie
tynk nakładany maszynowo – taka metoda znacznie przyspiesza pracę, jeśli np. mamy do otynkowania cały dom z zewnątrz
różne faktury tynku – na cokole (niżej) tzw. kornik (przypominający drobne ziarna), na głównej części ściany (wyżej) tzw. baranek
26
Własny Dom 10/2015
Focus Chemia.indd 26
10/15/15 11:35 AM
materiały budowlane
focus
Rodzaje tynków do wnętrz Tynki cementowo-wapienne (czyli tradycyjne) można nakładać w pomieszczeniach każdego rodzaju – zarówno suchych, jak i wilgotnych. W porównaniu z innymi tynkami są najłatwiejsze do zacierania, czyli najłatwiej wygładzić ich powierzchnię po nałożeniu na ścianę. Mogą być ostatecznym wykończeniem powierzchni ściany albo stanowić podłoże do wykonania wypraw takich jak gładzie gipsowe lub tynki mineralne czy akrylowe. Grube, a więc i ciężkie tynki dobrze akumulują ciepło i zwiększają komfort akustyczny w domu. Są łatwe do wyrobienia i zacierania oraz mają dobra paroprzepuszczalność. Można je nakładać na ściany i sufity z betonu zwykłego, betonu komórkowego, cegły i pustaków ceramicznych. Sprawdzają się w pomieszczeniach mokrych. Tynki wapienne powstają z zaprawy, która jest mieszaniną spoiwa, ciasta wapiennego lub wapna suchogaszonego, piasku i wody. Tynki wapienne długo wiążą, więc nie trzeba śpie-
tynk marokański (tadelakt) to oparty na wapnie hydraulicznym mineralny tynk do tworzenia błyszczących, wodoodpornych powierzchni. Nadaje się tylko do wnętrz. Jest tak wodoodporny, że może być nakładany nawet w kabinach prysznicowych
szyć się podczas ich nakładania. Są też dzięki temu odporne na skurcz podczas schnięcia i nie zachodzi ryzyko, że zaraz po ułożeniu popękają. Mają małą wytrzymałość na uszkodzenia, ale za to idealnie nadają się do nakładania na stare tynki. Są bardzo paroprzepuszczalne i dzięki temu zapewniają dobry mikroklimat w pomieszczeniach. Nie poleca się ich do pomieszczeń o podwyższonej wilgotności. Mieszanka gruboziarnista tworzy fakturę chropowatą, o wyraźnym, widocznym z daleka wzorze; drobnoziarnista – gładką, z mało wyraźnym wzorem. Tynki gipsowe wykonuje się techniką jednowarstwową, od razu wykańczając powierzchnię ostatecznie. Są łatwe do wygładzania, przy czym powstaje mała ilość odpadów, są szybkoschnące i pozwalają uzyskiwać wysokie wydajności tynkowania. Są plastyczne, łatwe w obróbce, odznaczają się dobrą przyczepnością
do podłoża. Mają równe, gładkie i dość twarde powierzchnie, stanowiące doskonałe podłoże pod farby, tapety czy okładziny ceramiczne. Tynki gliniane to propozycja dla miłośników ekologicznych rozwiązań. Mają one wiele zalet - są paroprzepuszczalne oraz odporne na pleśnie i grzyby domowe. Można je stosować na wszystkie podłoża: beton, cegła, kamień, a nawet na drewno i stary tynk. Dzięki dużej masie dobrze akumulują ciepło – pochłaniają je, gdy w pomieszczeniu jest wysoka temperatura, i oddają, gdy robi się chłodniej. Tynki gliniane potrafią tłumić dźwięki. Mają także zdolność pochłaniania nieprzyjemnych zapachów – na przykład dymu tytoniowego. Jednak najważniejszą cechą tynków glinianych jest to, że w każdej chwili można je usunąć na mokro ze ściany i po ponownym rozrobieniu ułożyć w innym miejscu.
fot. Jeger
Tynki wewnętrzne mają za zadanie upiększenie pomieszczenia, przy czym gładkie i równe powierzchnie otynkowanych ścian mogą służyć jako podłoże do malowania, tapetowania lub okładania płytkami. Kolejną funkcją tynków jest poprawa izolacyjności termicznej, akustycznej i ogniowej. Większość rodzajów tynków produkuje się w dwóch wersjach – jako tynki maszynowe, które wykonuje się przy pomocy agregatów tynkarskich, oraz jako tynki ręczne, używane przy niewielkich powierzchniach do otynkowania.
fot. Fox Dekorator
faktura w pionowe linie uzyskiwana dzięki posłużeniu się przez tynkarza zębatą pacą zaraz po nałożeniu tynku
fot. Dom z Natury
fot. Caparol
Tynki wewnętrzne
glinka prowansalska to rodzaj tynku glinianego. Charakterystyczna porowata powierzchnia pasuje do wnętrz rustykalnych i nowoczesnych
efekty dekoracyjne – tą nazwą określane są tynki, które po nałożeniu imitują inne materiały, np. określone rodzaje kamienia (tu – trawertyn)
10/2015 Własny Dom
Focus Chemia.indd 27
27
10/15/15 11:35 AM
focus
materiały budowlane
Farby elewacyjne
Farby akrylowe tworzą powłoki ochronne o bardzo dobrej przyczepności do podłoża. Ze względu na niską (w porównaniu z farbami silikonowymi) przepuszczalność pary wodnej i gazów, w tym również dwutlenku węgla, farby akrylowe stosowane są do zabezpieczania powierzchni betonowych. Można je też stosować do malowania powierzchni płyt włókno-cementowych. Nie nadają się jednak na podłoże z tynku wapiennego. Farby akrylowe bardzo dobrze zabezpieczają powierzchnie cokołów lub podmurówek przed bezpośrednim wpływem wilgoci. Tworzą szczelne, elastyczne powłoki odporne na szorowanie. Farby silikonowe (krzemoorganiczne) wymagają specjalnych środków gruntujących, które zwiększają przyczepność farby do podłoża, a jednocześnie chronią podłoże przed wnikaniem wilgoci z otoczenia, a wraz z nią soli (powstaje tak zwana warstwa hydrofobowa). Powłoka z farby silikonowej pozwala na utrzymanie ściany w czystości przez długi czas. Niektóre farby tego rodzaju tworzą powłoki o właściwościach samoczyszczących. Dzięki temu po deszczu elewacja pozostaje całkowicie sucha i czysta – spływająca woda spłukuje
28
fot. Jedynka
Rodzaje farb elewacyjnych
akrylowa farba elewacyjna w jaskrawobeżowym kolorze skontrastowanym z ciemną zielenią okiennic
biała farba – jeśli jest odpowiednio dobrana – może nadać budynkowi autentycznie śnieżnobiały kolor, który długo nie zblaknie
z niej brud. Są też paroprzepuszczalne. Farba silikonowa można być stosowana na podłoża mineralne, czyli tynki zewnętrzne (najczęściej cementowo-wapienne, rzadziej wapienne i cementowe), beton, cegłę czy płyty włókno-cementowe. Podobnie jak inne produkty organiczne, mogą być nakładane praktycznie na każdą starą farbę (niezależnie od jej rodzaju), pod warunkiem że dobrze trzymają się podłoża – można spróbować w mniej widocznym miejscu. Farby akrylowo-silikonowe łączą zalety farb akrylowych i silikonowych. Są nieco mniej chłonne i nieco bardziej paroprzepuszczalne od akrylowych, odporne na szorowanie i samooczyszczające się.
Farby silikatowe (krzemianowe) – do malowania nimi potrzeba doświadczenia, dlatego tę pracę lepiej powierzyć specjaliście. W przeciwieństwie do pozostałych farb mają ograniczoną liczbę kolorów. Nadają się do pokrywania powierzchni malowanych innymi farbami nieorganicznymi – wapiennymi lub cementowymi. Nie nadają się natomiast do malowania istniejących już powłok z farb akrylowych lub silikonowych, nawet gdy są one w dobrym stanie. Farby krzemianowe można stosować na wilgotne podłoża. Tynki cienkowarstwowe na ociepleniu ze styropianu można malować już następnego dnia, tradycyjne tynki – po 7-10 dniach. Farby wapienne są stosowane zwłaszcza w przypadku obiektów zabytkowych, w których tynk ma wartość historyczną. Na rynku dostępne są tradycyjne farby wapienne, których spoiwem jest wapno gaszone, twardniejące poprzez reakcję z dwutlenkiem węgla. Oferowane są one w postaci past, do których już na budowie dodaje się pigmenty, nadające farbie kolor. Producenci oferują również gotową do użycia farbę wapienną, w której spoiwem jest wapno gaszone przemysłowo. Ważne jest, aby zarówno przed malowaniem, jak i po malowaniu powierzchnię zwilżać wodą. Farby polikrzemianowe (zolo-silikatowe) to ulepszony rodzaj farb silikatowych powstały przez wzbogacenie ich żywicami silikonowymi. Łatwiej się je nanosi, mają wyższą odporność na wodę i dużą paroprzepuszczalność. Są znacznie mniej żrące niż farby krzemianowe.
fot. Malfarb
Wybierając farby do malowania elewacji, należy zwracać uwagę na: zawartość spoiwa (im więcej spoiwa, tym lepsza farba), wodoszczelność, odporność na promienie UV, paroprzepuszczalność, odporność na szorowanie, wydajność oraz czas schnięcia. Trzeba jednak mieć także pewność, że dana farba nadaje się do pokrycia danego rodzaju podłoża. Każdy rodzaj farby chroni elewację w nieco inny sposób. Najbardziej popularne są farby organiczne (czyli takie, które zawierają związki węgla i wodoru) – silikonowe i akrylowe oraz silikonowo-akrylowe. Mniejszym powodzeniem cieszą się farby nieorganiczne – krzemianowe i wapienne. Wybierając farbę, warto też zwrócić uwagę na stopień połysku. Błyszcząca będzie bardziej odporna na zabrudzenia – deszcz lepiej będzie ją oczyszczać.
fot. Malfarb
Jak je dobierać
farbę nakładamy od góry do dołu ściany. Po położeniu pierwszej warstwy czekamy 24 godziny i nakładamy drugą
Własny Dom 10/2015
Focus Chemia.indd 28
10/15/15 11:36 AM
materiały budowlane
focus
Przeznaczenie pomieszczenia
W miejscach, w których przewidujemy częste mycie ścian, najlepiej zastosować substancję nadającą połysk. Generalnie najbardziej odporne na szorowanie są farby lateksowe. Producenci określają, czy pokryta nimi powierzchnia ma być czyszczona na mokro, czy na sucho. Jeśli w karcie technicznej podano 150 dopuszczalnych cykli zmywań, ściany nie należy czyścić na mokro. Za zmywalną można uznać farbę dopuszczającą 800 takich cykli.
Rodzaj podłoża
farby naturalne – gliniane, wapienne, kazeinowe – nie zawierają rozpuszczalników i nie blokują oddychania ścian
fot. Benjamin Moore
farba do pokoju dziecięcego musi być nietoksyczna – małym dzieciom zdarza się dotykać ścian, a potem wkładać palce do ust
fot. Śnieżka
Farbą przeznaczoną do wnętrz można pokrywać płyty gipsowo-kartonowe, tynki cementowe, gipsowe, cementowo-wapienne, powierzchnie betonowe, tynki strukturalne oraz tapety z fizeliny, papierowe, czy z włókna szklanego. Tymi, które cechują dobra przyczepność i wysoki stopień krycia, możemy pokryć cegłę, metal, drewno czy kamień. W przypadku farb wodorozcieńczalnych śliskie powierzchnie należy uprzednio zagruntować.
farba na ścianach łazienki musi być odporna na wilgoć – nie tylko tą w powietrzu, ale także na bezpośrednie ochlapanie wodą
fot. Bolix
Wybór farby do malowania wnętrza zależy przede wszystkim od funkcji pomieszczenia. Farby różnią się kolorami, odcieniami, połyskiem, składem i stopniem ścieralności. Tam, gdzie ryzyko zabrudzenia ściany jest największe, a więc w kuchni, przedpokoju czy pokoju dziecięcym, najlepiej użyć farby odpornej na ścieranie i działanie wody, na przykład akrylowej emulsyjnej. Pokrytą w ten sposób ścianę w razie potrzeby można umyć. W pokoju dziecka znaczenie będzie miało to, czy farba nie jest szkodliwa dla zdrowia, dlatego ważne jest, aby nie zawierała rozpuszczalników ani amoniaku. W sypialnia i salonie najlepiej stosować farby wodorozcieńczalne, emulsyjne, wydajne i dobrze kryjące. W korytarzu i na klatce schodowej konieczna będzie farba odporna na uszkodzenia mechaniczne. W kuchni, łazience, pralni i suszarni dobrze sprawdzają się farby lateksowe lub akrylowe – są wodoodporne.
fot. Dekoral
wyrazistych barw nie należy się bać – odpowiednio dobrane, mogą pozwalać oczom odpocząć równie dobrze jak tradycyjna biel czy żółć
fot. Benjamin Moore
fot. Benjamin Moore
wnętrze przygotowane do malowania – meble i sprzęty wyniesione, a podłoga szczelnie zabezpieczona folią malarską
fot. Leinos/Ambiente
fot. Śnieżka
Farby do wnętrz
w kuchni farba na ścianie musi być nie tylko odporna na wilgoć, ale także zmywalna – może się zdarzyć, że np. pryśnie na nią gorący tłuszcz
farby do malowania grzejników mają oznaczenie, że nadają się do takiego zastosowania i nie będę się łuszczyć pod wpływem ciepła
farba tablicowa – można pisać po niej kredą, a następnie ścierać napisy lub rysunki mokrą gąbką i pisać coś innego
10/2015 Własny Dom
Focus Chemia.indd 29
29
10/16/15 12:48 PM
focus
materiały budowlane
fot. Vidaron
taras z drewna krajowego, które nie zostało zabezpieczone. Już po kilku latach deski wyraźnie się wypaczają i wyglądają na stare
zabezpieczenie desek tarasowych powoduje, że wilgoć nie jest w stanie w nie wniknąć – krople deszczu pozostają na powierzchni
fot. Vidaron
Malowanie pokrywa rysunek drewna i w pewnym stopniu chroni przed grzybami i uszkodzeniami mechanicznymi. W zależności od jakości farby malowanie należy powtarzać co 5-8 lat. Bejcowanie przede wszystkim stanowi ochronę przed promieniowaniem ultrafioletowym, nadaje drewnu odpowiedni koloryt, a także hamuje rozwój grzybów i pleśni oraz zapobiega blaknięciu drewna pod wpływem promie-
drewnianą elewację (np. siding) możemy zabezpieczyć w całości, jednocześnie radykalnie zmieniając jej kolor
schody zabezpieczone olejem do drewna z naturalnym woskiem, który pozwala na uzyskanie matowego wykończenia podkreślającego słoje
30
niowania słonecznego. Bejca stanowi ochronę na okres 4 lat. Te powierzchnie, które są narażone na działanie wilgoci, można pokryć kilkoma warstwami lakierobejcy, utrzymującej się przez około 5 lat. Impregnacja nie tylko zabezpiecza drewno przed działaniem czynników atmosferycznych, grzybów, owadów i pleśni, ale również chroni przed ogniem i utrudnia przedostawanie się wody w głąb drewna. Impregnaty opóźniają proces starzenia się drewna i podkreślają rysunek słojów. Tą metodę zabezpieczenia drewna najczęściej stosuje się jako fabryczną – impregnat można nanosić ciśnieniowo lub poprzez kąpiel drewna w odpowiednich środkach impregnujących. Istnieją jednak również impregnaty, które możemy nanosić warunkach domowych, jeśli np. drewniany taras niszczeje szybciej niż się tego spodziewaliśmy.
fot. Altax
fot. Benjamin Moore
lakierobejca koloryzująca wnika w drewno i tworzy jednolitą powłokę, zabezpieczającą je przed wodą, słońcem i mikroorganizmami
fot. Sadolin
Istnieją cztery podstawowe metody zabezpieczania drewna – impregnowanie, lakierowanie, bejcowanie i olejowanie. Wybór konkretnej metody zależy od trzech czynników – do jakiego celu zostało zastosowane drewno, które chcemy zabezpieczyć, jaki efekt wizualny chcemy osiągnąć i jaki jest to gatunek drewna. Olejowanie wydobywa naturalny kolor drewna, nadając mu ciepły odcień. Podkreśla jego usłojenie i zwiększa trwałość. Oleje z reguły są przeznaczone do drewna twardego, odpornego na uszkodzenia mechaniczne. Nie są zalecane do zabezpieczania miękkich gatunków. Pigmenty dodane do oleju pozwalają na bardziej radykalną zmianę barwy drewna. Jeśli drewno ma być intensywnie eksploatowane, lepiej zabezpieczyć je olejem rozpuszczalnikowym, który dokładniej niż wodny penetruje drewno. Dzięki temu, że głębiej w nie wnika, ochrona jest trwalsza. Właśnie dlatego oleje rozpuszczalnikowe są zalecane do nanoszenia na podłogi drewniane intensywnie eksploatowane i na tarasy. Jeśli drewno nie jest narażone na ścieranie, wystarczy użyć preparatu wodnego. Lakierowanie ożywia kolor drewna i stanowi czynnik ochronny przed korozją biologiczną, deszczem, słońcem i uszkodzeniami mechanicznymi. Lakier do drewna należy nanosić co dwa lata, ale jeśli drewno zostanie wcześniej zaimpregnowane, trwałość lakieru wydłuża się nawet do 4 lat. Niektóre bardzo twarde lakiery – np. jachtowe – tworzą na powierzchni drewna szklistą powłokę, której nie jest w stanie zarysować nawet przesuwanie po niej ciężkich mebli.
fot. M. Misiak
Ochrona drewna
barwiący lakier pozwala na zmianę koloru drewnianej podłogi przy jednoczesnym znacznym zwiększeniu jej odporności na zarysowania
Własny Dom 10/2015
Focus Chemia.indd 30
10/15/15 11:37 AM
materiały budowlane
focus
fot. Cekol
Klej taki należy przede wszystkich dostosować do rodzaju płytek i podłoża. Są takie, które producenci – ze względu na ich półpłynną konsystencję – zalecają jedynie do układanie posadzek, nie zaś płytek mocowanych do ścian (mogłyby z nich spływać). Istotny jest również stan podłoża, do którego chcemy przyklejać płytki. Na nowo wykonanej szlichcie betonowej sprawdzą się kleje cementowe. Jeżeli podłoże jest drewniane, metalowe albo stare, zniszczone o słabej nośności, wymaga kleju o lepszej przyczepności – epoksydowego.
fot. Grupa Paradyż
Kleje do płytek
warstwa kleju powinna mieć grubość nie większą niż zaleca jego producent. Precyzyjne nakładanie kleju umożliwia paca grzebieniowa
tylko niektóre kleje do płytek nadają się do stosowania na ogrzewanie podłogowe (taka informacja musi znaleźć się na opakowaniu)
na zakupy!
klejowa zaprawa elastyczna flex marmor firmy baumit – wodoi mrozoodporna, do płytek klinkierowych, ceramicznych, z kamienia naturalnego i sztucznego. Możliwość stosowania na podłoża o podwyższonych wymaganiach, w każdym pomieszczeniu oraz na balkonach, tarasach i elewacjach, również na istniejących płytkach ceramicznych. Tiksotropowa (T) – zapobiega spływowi płytki (do klejenia na ścianach) KOSZT! Cena katalogowa netto: 62 zł/worek 25 kg www.baumit.pl
fot. Sopro
Kleje do glazury, terakoty i mozaiki – do ich produkcji wykorzystywany jest cement szary. Używa się ich do przyklejania ściennych i podłogowych płytek ceramicznych. Nadają się głównie na podłoża nieodkształcalne. Kleje do gresu i klinkieru polecane są do klejenia płytek o małej nasiąkliwości. Mają dużą siłę wiązania. Przeważnie nadają się też do przyklejania glazury i terakoty. Można je stosować zarówno wewnątrz, jak i na zewnątrz domu. Kleje do kamienia – ich głównym składnikiem jest cement biały, nie narażają więc płytek na przebarwienia. Charakteryzują się dużą siłą
fot. Izoflex
Rodzaje klejów do płytek
płytki tarasowe należy mocować klejem mrozoodpornym – tylko taki nadaje się do stosowania na zewnątrz domu
klej do imitacji płytek klinkierowych z tworzywa sztucznego pozwala mocować je na betonie, tynku, BSO i płytach g-k lub OSB
wiązania i wysoką elastycznością. Mogą być stosowane wewnątrz i na zewnątrz. Kleje uniwersalne przeznaczone są do klejenia płytek ściennych i podłogowych wielu rodzajów – glazury, terakoty, płytek gresowych
i klinkierowych oraz płytek z kamieni naturalnych niepodatnych na przebarwienia. Można je stosować wewnątrz i na zewnątrz. Często są mrozoodporne i wodoodporne oraz przeznaczone stosowania na podłogach ogrzewanych.
Silikonowa masa tynkarska BOLIX SIT 1,5 KA do wykonywania dekoracyjnych i ochronnych cienkowarstwowych wypraw na zewnątrz lub wewnątrz budynków. Stosowana w BSO oraz na odpowiednio przygotowanych podłożach mineralnych. Cechy charakterystyczne powłoki to: trwałość, hydrofobowość, paroprzepuszczalność oraz odporność na zabrudzenia i czynniki atmosferyczne KOSZT! Cena netto: od 8,73 zł/kg w zależności od koloru www.bolix.pl
ZAPRAWA DO KLINKIERU Z TRASEM TUBAG VM 01 T FIRMY QUICK-MIX do murowania cegieł klinkierowych o nasiąkliwości 3-8% z jednoczesnym kształtowaniem spoiny. Tras minimalizuje ryzyko wystąpienia wykwitów, zapewnia wysoką szczelność spoiny przy wysokiej paroprzepuszczalności i ogranicza skurcz zaprawy podczas wiązania. Klasa M5. Mrozoodporna, odporna na czynniki atmosferyczne. Dostępna w 16 kolorach KOSZT! Cena netto: od 20,30 zł/25kg www.quick-mix.pl
10/2015 Własny Dom
Focus Chemia.indd 31
31
10/15/15 11:38 AM
posadzki
s cu fo
Ważny jest zarówno przemyślany dobór posadzki, jak i samej konstrukcji podłogi – aby była ona jednocześnie stylowa, trwała i izolująca
Podłoga i jej warstwy
P
odłogi w budynku oddzielają część wewnętrzną budynku od gruntu, ale również od innych kondygnacji – zarówno ogrzewanych pomieszczeń mieszkalnych, jak i tych nieogrzewanych (np. piwnic i garaży). Zaś w przypadku nadwieszeń części domu podłogi niejako spełniają funkcję „poziomych ścian”, oddzielając wnętrze domu od jego części zewnętrznej. Dlatego też stanowią one jedne z ważniejszych przegród budowlanych, bowiem profesjonalnie wykonane, chronią nas przed napływem wody z zewnątrz oraz wilgocią powodującą zarówno
32
późniejsze zagrzybienia, jak i spadek izolacyjności termicznej przegrody. Ponadto podłogi chronią przed hałasem dobiegającym z innych kondygnacji, zimnem i wiatrem z zewnątrz, czy wreszcie ogniem. Stąd też niezmiernie ważne jest odpowiednie zaprojektowanie tych przegród budowlanych, a następnie fachowe ich wykonanie. Niestety – nie istnieje jedna, uniwersalna reguła, według której należy wykonać podłogę w domu. Można natomiast wyróżnić pewne zasady, których przestrzeganie ułatwi nam wybór
fot. Wineo
focus
Tekst: Agnieszka Kubit
i wykonanie takiej przegrody poziomej, która będzie służyła nam z powodzeniem przez długie lata użytkowania budynku, spełniała funkcje izolacyjne i długo wyglądała jak nowa.
Więcej informacji www.wicanders.pl www.parkiet.pl www.wineo-polska.pl www.chapelparket.pl www.floorsystems.pl
www.paradyz.com www.rockwool.pl www.fermacell.pl www.thermano.eu www.recticel.pl
Własny Dom 10/2015
Focus_Podloga.indd 32
10/15/15 11:40 AM
posadzki
focus
Izolacja termiczna Często niedocenianą cechą podłóg jest ich izolacyjność termiczna, mająca ochraniać wnętrze budynku przed nadmiernymi zmianami temperatury zewnętrznej. Przegrody, które szczególnie wymagają odpowiedniego dobrania i wykonania izolacji termicznej, to podłogi na gruncie, podłogi nad pomieszczeniami nieogrzewanymi, ale przede wszystkim podłogi stykające się z częścią zewnętrzną budynku, czyli tzw. nadwieszenia, gdyż właśnie w tych miejscach budynek narażony jest na największe straty ciepła zimą. Izolację termiczną podłóg wykonuje się najczęściej z odpowiedniego rodzaju styropianu lub wełny mineralnej przeznaczonych do montowania na powierzchniach obciążonych użytkowo.
Izolacja akustyczna
samopoziomująca podłoga pływająca z systemem izolacji akustycznej (istnieje również wersja do montażu z ogrzewaniem podłogowym)
Szczelność powietrzna i ogniowa
izolacja przeciwwilgociowa za pomocą specjalnej folii rozwijanej na płycie fundamentowej lub stropie
fot. Grupa Paradyż
izolacja z wełny mineralnej, na której układane są płyty OSB – chroni zarówno przed zimnem, hałasem, jak i ogniem (jest niepalna)
fot. H. Tomasiewicz
Kolejną cechą podłóg, w ostatnich latach coraz częściej docenianą, jest jej szczelność powietrzna. Cecha ta zabezpiecza nasz budynek przed nadmiernym przewietrzaniem, a w przypadku przegród poziomych najczęściej związana jest z odpowiednim (szczelnym) wykonaniem połączeń podłóg ze ścianami czy konstrukcją dachu. Z kolei odporność ogniowa podłóg zabezpiecza przed zbyt szybkim przedostaniem się ognia z jednych pomieszczeń do drugich – przegroda ma stawiać opór tak długo, by zdążyła przybyć pomoc. W przypadku domów jednorodzinnych ważne jest oddzielenie w ten sposób pomieszczeń mieszkalnych od garażu i kotłowni. Odpowiednią odporność ogniową uzyskuje się poprzez stosowanie posadzek z materiałów niepalnych i masywnych oraz stropów betonowych, Teriva czy Rector – bądź stropów drewnianych, ale odpowiednio zabezpieczonych pożarowymi płytami gipsowymi (GKF).
fot. Fermacell
Właściwa izolacyjność akustyczna przegród poziomych jest niezwykle ważna w przegro-
dach międzykondygnacyjnych, gdy chcemy, by w trakcie późniejszego użytkowania nasz dom był odpowiednio wygłuszony – tak, abyśmy z jednej strony nie słyszeli rozmów i pracy różnych urządzeń, np. szumu centrali wentylacyjnej usytuowanej nad salonem czy sypialnią, z drugiej zaś hałasu związanego z poruszaniem się osób znajdujących się kondygnację wyżej, czyli bezpośredniego stukania w posadzkę. W pierwszym przypadku stosuje się odpowiednią wełnę akustyczną, w drugim zaś najczęściej styropian posadzkowy lub, mniej powszechnie, wełnę.
fot. Atlas
Dotyczy szczególnie podłóg na gruncie, ale również podłóg nad pomieszczeniami nieogrzewanymi, takimi jak piwnica, potencjalnie wilgotnymi, jak basen czy sauna, czy pod pomieszczeniami mokrymi, takimi jak np. łazienka. Izolację przeciwwilgociową wykonuje się albo z odpowiedniej folii przeciwwilgociowej, którą rozkłada się, tworząc izolację, albo z mas bitumicznych, którymi smaruje się materiały budowlane, tworząc nieprzepuszczalną powłokę. Można też użyć technologii mas iniekcyjnych, które wnikają w materiał, uszczelniając go w jego objętości.
fot. Rockwool
Izolacja przeciwwilgociowa
rys. Atlas
Znaczenie dobrej podłogi
wygłuszona podłoga. Na tekturowej macie typu plaster miodu wysypano kruszywo wygłuszające, a na nim położono płytę fermacell
strop betonowy stanowi najskuteczniejszą barierę dla ognia – można też dodatkowo ułożyć na nim niepalną izolację
ogrzewanie podłogowe wymaga stosowania produktów – klejów i posadzek – dopuszczonych do takiego użycia
10/2015 Własny Dom
Focus_Podloga.indd 33
33
10/15/15 11:41 AM
focus
posadzki
Podłoga na stropie Na wykonanym stropie, który najczęściej jest stropem gęstożebrowym lub monolitycznym, wykonujemy tzw. podłogę pływającą, która składa się z kilku odpowiednio ułożonych
34
fot. Recticel
jając ją na wysokość 10 cm wzdłuż wszystkich ścian. Takie zabezpieczenie izolacji akustycznej, podobnie jak w przypadku posadzki na gruncie, ochroni jej warstwy przed wniknięciem wylewanego jastrychu między płyty styropianowe, co spowodowałoby pogorszenie ich własności izolacyjnych i powstanie mostków akustycznych. Następnie wylewamy warstwę jastrychu, którego grubość wynosi zazwyczaj 5 cm, i który zazwyczaj wzmacniamy siatką lub włóknami polipropylenowymi. Warstwę jastrychu wykańczamy dowolną posadzką.
jastrych tradycyjny – zatopiono w nim ogrzewanie podłogowe, trwa wylewanie i wyrównywanie jego powierzchni
izolacja podłogi na gruncie płytami z pianki poliuretanowej PIR (lambda = 0,023W/mK) – cieńszymi niż styropian i wełna
fot. H. Tomasiewicz
Zależnie od geotechnicznych warunków lokalnych, po zdjęciu humusu i odpowiedniej niwelacji terenu wykonujemy odpowiedniej grubości podsypkę piaskową, a następnie ją zagęszczamy. Grubość takiej podsypki wynosi zazwyczaj 30 cm. Na utwardzonej podsypce wylewamy wylewkę betonową z chudego betonu (B-10), której grubość wynosi zazwyczaj 10 cm. Na tak przygotowanym i oczyszczonym podłożu kładziemy szczelnie izolację przeciwwodną z grubej folii. Ważne jest, by tą izolację kłaść na minimum 20-centymetrowy zakład, aby woda i wilgoć nie mogły przedostać się do wyższych warstw posadzki. Po ułożeniu folii układamy odpowiedniej grubości izolację termiczną – najczęściej styropian posadzkowy o grubości 10 cm lub więcej. Na nim kładziemy warstwę rozdzielczą – najczęściej grubą folię budowlaną na zakład, której zadaniem jest ochrona ułożonego poniżej styropianu. Ułożoną szczelnie folię zalewamy jastrychem, który dobrze jest wzmocnić siatką lub włóknami polipropylenowymi. Jego grubość wynosi zazwyczaj 5 cm. Jastrych należy oddylatować pianką poliuretanową lub styropianem od wszystkich ścian murowanych, by wytłumić posadzkę akustycznie. Na jastrychu układamy wybraną posadzkę.
warstw posadzkowych. W pierwszej kolejności układamy styropian posadzkowy, który będzie pełnił funkcję izolacji akustycznej. Jego grubość zależy m.in. od dobranej instalacji sanitarnej w budynku, ale również od indywidualnej potrzeby stłumienia dźwięków, i wynosi zazwyczaj 5 cm. Dodatkowo wzdłuż wszystkich wymurowanych ścian należy ułożyć pionowo warstwę pianki poliuretanowej lub odpowiedniego styropianu, by oddylatować ściany od jastrychu. Na izolacji akustycznej umieszczamy warstwę rozdzielczą z folii budowlanej, wywi-
fot. S. Makowska-Rzatkiewicz
Podłoga na gruncie
podłoga na gruncie (od dołu): grunt, płyta betonowa, termoizolacja, folia paroizolacyjna, wylewka betonowa, klej, płytki ceramiczne
fot. Baumit
Przegrody poziome, zależnie od ich usytuowania, spełniają nieco inne funkcje. Posadzki na gruncie oddzielają wnętrze domu od środowiska zewnętrznego. Układ warstw powinien być tak dobrany, by odpowiednio chronił nasz budynek przed czynnikami zewnętrznymi, takimi jak woda, wilgoć czy zbyt wysoka lub niska temperatura. Z kolei podstawowym zadaniem typowej przegrody stropowej jest izolacja akustyczna od dźwięków kroków czy upadających przedmiotów oraz ochrona termiczna, przeciwwilgociowa i wodna czy wreszcie pożarowa.
rys. Thermano
Układ warstw posadzki na gruncie i na stropie
jastrych samopoziomujący (gipsowy lub anhydrytowy) można obciążać już po 3 dniach i jest cieńszy niż jastrych cementowy
Podłoga na legarach – można na nich ułożyć np. płyty drewnopochodne, a na nich – posadzkę z desek, paneli lub płytek ceramicznych
Własny Dom 10/2015
Focus_Podloga.indd 34
10/15/15 11:42 AM
posadzki
focus
Suchy jastrych z płyt fermacell na wełnie mineralnej Izolacja akustyczna z płyt z wełny mineralnej w połączeniu z suchym jastrychem z płyt gipsowo-włóknowych fermacell zapewnia wytłumienie podłogi o dowolnej warstwie wykończeniowej.
1 ułożenie dylatacji obwodowej wokół ścian z pasa RST. Chodzi o to, by podłoga, rozszerzając się pod wpływem ciepła, nie wypaczała się i nie wybrzuszała
4
4 izolacja podłogi pływającej z płyt z wełny mineralnej, układana z przesunięciem (mijankowo). Płyty muszą być szczelnie dosunięte do siebie nawzajem
7
7 mocowanie poszycia wkrętami samogwintującymi wykonywane jest sukcesywnie w miarę układania kolejnych płyt. Wkręty muszą znaleźć się 25 mm od krawędzi płyty
2
2 wykonanie pierwszej warstwy brzegowego pasa usztywniającego z podłogowych płyt pilśniowych o szerokości 100 mm i grubości nie mniejszej niż 5 mm
5
5 na Brzegowy pas usztywniający nakładany jest klej do suchego jastrychu z płyt fermacell. Na brzegach pomieszczenia jastrych będzie klejony, na środku – przykręcany
8
8 przycięcie wystającego pasa dylatacyjnego z pasa RST równo z poziomem suchego jastrychu przy pomocy zwykłego ostrego noża
3
3 druga warstwa pasa brzegowego z płyt fermacell o szer. min. 100 mm i gr. min. 10 mm. Łączna grubość pasa musi odpowiadać przewidywanej grubości izolacji
6
6 ułożenie suchego jastrychu z płyt g-w fermacell. Płyty są klejone na połączeniu zakładowym. Układane są z przesunięciem do siebie nawzajem i do płyt izolacyjnych z wełny
9
9 warstwę wykończeniową mogą stanowić np. panele, ale także deski, parkiet, płytki ceramiczne lub gresowe albo inny rodzaj posadzki
10/2015 Własny Dom
Focus_Podloga.indd 35
fot. Rockwool
1
35
10/15/15 11:43 AM
focus
posadzki
fot. Grupa Paradyż
fot. Dunin
fot. Jaworski & Walotek
Warstwy wykończeniowe posadzek
Płyty gresowe można wykorzystać do stworzenia jednolitej powierzchni, ale także do układania stylowych wzorów
mozaika z bambusa przeznaczona do układania zarówno jako posadzka, jak i na ścianie. Drewno egzotyczne można stosować w łazience
kamienna podłoga w łazience to rozwiązanie efektowne i ekskluzywne – warto jednak pamiętać, że takie płyty mogą być śliskie
Warstwy wykończeniowe układamy najczęściej na jastrychu. Powinien on być równy, niepopękany, twardy, przesuszony, a w przypadku ogrzewania podłogowego – wygrzany.
Płyty kamienne
Płytki ceramiczne
Kolejnym wciąż popularnym materiałem wykończeniowym jest kamień – przede wszystkich ze względu na to, że jest materiałem naturalnym. Płyty kamienne – podobnie jak gresowe – klei się do jastrychu, natomiast podstawową różnicą jest grubość płyt. Gres zazwyczaj występuje w grubości do 1 cm, natomiast płyty kamienne – zależnie od formatu płyty – w grubościach 2 i 3 cm. Wybór płyt kamiennych jest o tyle ograniczony, o ile ograniczony jest materiał w środowisku naturalnym. Wykończenie płyt kamiennych jest optycznie zbliżone do gresowych – kamień może być polerowany, płomieniowany, piaskowany, szczotkowany, szlifowany, satynowany, surowy czy też lappato. Każde z powyższych wykończeń kamieni stwarza inny efekt końcowy.
Stosuje się je najczęściej w łazienkach, ale są też modele pasujące do innych pomieszczeń. Z wyglądu zewnętrznego przypominają one niejednokrotnie płyty gresowe, jednak jest to zupełnie inny materiał wykończeniowy. Wzór płytek ceramicznych występuje jedynie w jej warstwie wierzchniej, a same płytki są dość kruche i mniej odporne na uderzenia. Formaty i sposób montażu są zbliżone do płyt gresowych. Płyty gresowe, kamienne oraz ceramiczne są bardzo łatwe w utrzymaniu czystości, dlatego też właśnie na nie decydujemy się najczęściej w pomieszczeniach mokrych lub potencjalnie szybko brudzących się. Są zimne w dotyku, co z kolei przekonuje nas najczęściej do wyboru innych, ciepłych w dotyku materiałów w pozostałych pomieszczeniach.
Płyty gresowe
fot. Parkiet.pl
fot. Parkiet.pl
fot. Wicanders
Klejony do jastrychu na klej gres jest bardzo wytrzymałym materiałem, odpornym na uderzenia. Może być z wierzchu polerowany, lekko połyskujący (lappato), naturalny (gładki, bez połysku) lub antypoślizgowy. Kolorystyka oraz formaty płyt gresowych są niezwykle zróżnicowane, a ich boki mogę być dodatkowo rektyfikowane (przycinane, by były idealnie równe). Obecnie dostępne są już płyty gresowe idealnie naśladujące powierzchnie kamienne, betonowe, drewniane, czy metalowe, co dodatkowo uatrakcyjnia jego walory.
podłoga z desek to rozwiązanie klasyczne, jednak możliwe jest również uzyskiwanie nietypowych efektów – np. dzięki deskom barwionym
Parkiet o małych klepkach pozwala na uzyskiwanie nietypowych wzorów, indywidualnie dobranych do układu i wystroju pomieszczenia
Podłoga z korka izoluje termicznie i akustycznie, amortyzuje uderzenia, jest antystatyczna oraz odporna na działanie wilgoci
36
Własny Dom 10/2015
Focus_Podloga.indd 36
10/15/15 11:43 AM
posadzki
Deski drewniane
Inne posadzki Oprócz wyżej wymienionych wykończeń mamy jeszcze do dyspozycji: klejone do jastrychu wykładziny dywanowe, częściej spotykane w pokojach hotelowych i biurowcach, wylewki epoksydowe o nieskończonej ilości wzorów i barw oraz podłogi betonowe, częściej stosowane w pomieszczeniach gospodarczych i garażach, ale po odpowiednim i starannym wykończeniu mogące znacznie uatrakcyjnić zarówno salon, jak i podłogę w kuchni.
Listwy przypodłogowe
fot. K. Czaja
fot. Wineo
Służą przede wszystkim jako element wykańczający połączenie posadzki ze ścianą. Są zarówno elementem estetycznym, jak i uniemoż-
liwiającym pobrudzenie i zniszczenie ściany np. podczas mycia podłogi. Dlatego też powinny być wykonane z materiału trwałego, w miarę możliwości wodoodpornego i zmywalnego, a ich wysokość powinna być odpowiednio duża – najlepiej 8-10 cm. Aby mogły one skutecznie zakryć dylatację posadzki, powinny mieć ok. 1,5 cm szerokości przy podstawie. Obecnie coraz częściej stosuje się jednakowe listwy przypodłogowe we wszystkich pomieszczeniach, niezależnie od rodzaju posadzki w danym pomieszczeniu. W ten sposób ujednolica się wnętrze domu, stwarzając lepszą harmonię i kompozycję jego wnętrza. Najczęściej stosuje się do tego celu listwy MDF lub drewniane malowane lakierem, które dostępne są w szerokiej palecie wzorów i kolorów. Listwy MDF powinny być zabezpieczone przed wnikaniem w nie wody, gdyż w przeciwnym wypadku mogą ulec wypaczeniu.
fot. Altax
Na rynku dostępne są deski z najprzeróżniejszych rodzajów drewna – od drewna lokalnego takiego jak dąb, jesion, sosna czy modrzew, po drewno egzotyczne, jak iroko, merbau, akacja, jatoba itp. Deski drewniane mogą być wykonane z litego drewna lub jako warstwowe – w tych drugich tylko wierzchnia warstwa użytkowa wykonana jest z warstwy wykończeniowej drewna, pozostałe warstwy podkładowe są wykonane najczęściej ze sklejek drewna liściastego. Deski lite od desek warstwowych różnią się m.in. ceną (na korzyść desek warstwowych), ale przede wszystkim możliwościami zastosowania. Deski warstwowe nadają się do układania na ogrzewanie podłogowe, co w przypadku desek litych możliwe jest jedynie w przypadku niektórych rodzajów drewna egzotycznego, takich jak merbau, czy iroko, i tylko przy grubości do 1 cm.
łogowe wykonane są z płyty drewnopodobnej z wierzchnią warstwą laminatu o różnych, praktycznie dowolnych wzorach.
focus
posadzki drewniane i listwy można zabezpieczać olejami lub lakierami, które znacznie spowolnią ich starzenie się i zużywanie się
Posadzka z wylewanej żywicy bardzo powoli się zużywa i jest wysoce odporna na uszkodzenia mechaniczne
Panele laminowane zabezpieczone żywicą melaminową imitują drewno, a jednocześnie są bardzo odporne na wilgoć i ścieranie
Deski drewniane różnią się od siebie również sposobem wykończenia. Mogą być lakierowane, olejowane, szczotkowane, kornikowane czy ręcznie strugane. Wachlarz formatów desek także jest szeroki – od mozaiki, poprzez parkiet, aż po pojedyncze formaty desek szerokości kilkunastu centymetrów i długości kilku metrów.
Tańszym rozwiązaniem, przypominającym deski drewniane, są panele podłogowe, których w przeciwieństwie do desek nie klei się do jastrychu, a jedynie na nim układa. Panele pod-
fot. Uzin
Panele
wykładzina dywanowa przyklejana jest do jastrychu za pomocą kleju dyspersyjnego. Daje przyjemne w dotyku i miękkie wykończenie podłogi, na którym można się nawet kłaść
10/2015 Własny Dom
Focus_Podloga.indd 37
37
10/15/15 11:44 AM
focus
posadzki
Dobór posadzki
Podłogi przyjazne dzieciom umożliwiają siedzenie lub leżenie na nich – są więc ciepłe i miłe w dotyku
w pomieszczeniu czysto technicznym – np. kotłowni. Lepiej wybrać do niego płytki gresowe o podwyższonej odporności na ścieranie lub posadzkę z wylewanego betonu.
Ze względów estetycznych zaś ważne jest, by przemyśleć, czy dane pomieszczenie ma być ciemne, czy jasne, czy ma sprawiać wrażenie większego, czy mniejszego niż wynika to z wymiarów. Znaczenie ma też to, jakie planujemy w nim meble – jasne, ciemne, kolorowe, naturalne czy lakierowane. Dlatego też warto przed dokonaniem wyboru zasięgnąć porady do specjalisty – architekta, który ustrzeże nas przed wieloma błędami popełnianymi na tym etapie.
fot. Parkiet.pl
Dobór estetyczny
Podłoga w kuchni – aby przeciwdziałać jej zbyt szybkiemu zużyciu, inwestorzy zdecydowali się na drewno w jadalni i gres w kuchni
fot. Parkiet.pl
fot. Dekorian
Zanim zdecydujemy się na konkretną posadzkę, powinnyśmy zastanowić się, jaka będzie funkcja danego pomieszczenia – czy będzie to pomieszczenie mokre, często brudzące się, czy posadzka w tym pomieszczeniu musi być odporna na zarysowania, stłuczenia, czy też ze względu na bezpieczeństwo naszych dzieci i osób starszych powinna być antypoślizgowa. Istnieją np. posadzki, które można teoretycznie zastosować w łazience, gdyż są odporne na wilgoć – ale stanięcie na nich mokrą stopą skończy się poślizgnięciem. Taka łazienka może świetnie wyglądać, ale korzystanie z niej dla osoby starszej będzie niebezpieczne. Nie ma również sensu układanie stylowej posadzki
fot. Direct Floor
Dobór ze względu na funkcję
Podłogi przyjazne dla kota lub psa to takie, na których zwierzę nie będzie się ślizgać, a jednocześnie nie będzie ich niszczyć pazurami
drewniany parkiet w łazience to efektowne, a jednocześnie bezpieczne rozwiązanie – klepki są przystosowane do takiego użycia
panele podłogowe Wicanders Artcomfort Nebraska Rustic Pine łączą zalety zastosowanego w ich konstrukcji korka z wyglądem drewnianych desek. Technologia RST (Realistic Surface Technology) – realistyczne odwzorowanie naturalnego rysunku. Wierzchnia warstwa wykończona technologią NPC (Natural Power Coat) zabezpiecza podłogę na wiele lat. Szybki montaż (system Corkloc)
Zaprawa samopoziomująca ZS-014/ ZSF015 marki arsanit – standardowa ZS-014 i szybkoschnąca ZSF-015. Możliwość ruchu pieszego po 4 h. Do wykonywania cienkich (gr. 2-20 mm) wyrównująco-wygładzających podkładów podłogowych we wnętrzach. Wysoka wytrzymałość i przyczepność. Pod dywany, parkiety, panele, gres i wykładziny z PVC (również do podłóg ogrzewanych)
Kolekcja paneli winylowych Wineo 600 marki Wineo sprawdzi się również we wnętrzach narażonych na duże obciążenia. Panele są ciepłe dla stóp. Wysoka odporność na ścieranie i klasa użyteczności 23/32/41. 32 dekory, które barwą i strukturą odwzorowują prawdziwy kamień i drewno. Mogą być montowane na dwa sposoby – na klej lub clik
Wymiary: 1830x185x11,5 mm KOSZT! Cena netto: 122,43 zł www.wicanders.pl
KOSZT! Cena brutto za worek 25 kg: 66,42 zł (ZSF-015), 55,66 zł (ZS-014) www.arsanit.pl
na zakupy!
38
KOSZT! Cena netto: od 81,22 zł/m2 www.wineo-polska.pl
Własny Dom 10/2015
Focus_Podloga.indd 38
10/15/15 11:45 AM
Pakiet 12 wydań archiwalnych z roku 2013
tylko 39 zł
Zamów na www.sklep.grabekmedia.pl tel. 71 337 47 40
e-prenumerata Własnego Domu TANIEJ!
oszczędzasz czas i pieniądze, bez dodatkowych kosztów wysyłki, natychmiastowy dostęp do najnowszych wydań Dostępne również pojedyncze e-wydania
pakiet_12_wydań.indd 39
10/15/15 11:46 AM
fot. Galeco
dylematy dach
RYNNY STALOWE czy D
o każdego kształtu dachu i rodzaju pokrycia znajdziemy odpowiedni system orynnowania. Poczynając od bardzo trwałych, ale kosztownych miedzianych, poprzez tytanowo-cynkowe i aluminiowe, na drewnianych rynnach kończąc. Jednak najbardziej popularne są rynny stalowe i z tworzyw sztucznych. W artykule zajmiemy się porównaniem ich właściwości, funkcjonowania i konserwacji.
Materiał: z czego są wykonane?
Stalowe. Wytwarzane są z blachy stalowej gr. 0,6–0,7 mm. To materiał o bardzo dużej wytrzymałości mechanicznej. Wykonane z niego
40
rynny są odporne na silny napór wody, lodu i śniegu zsuwającego się z dachu. Zachowuje swoje właściwości w przedziale -40 do +100oC i nie ulega odkształceniom pod wpływem zmian temperatury. Blacha może być tylko ocynkowana galwanicznie lub dodatkowo obustronnie powlekana tworzywami sztucznymi (poliestrem, plastisolem lub puralem). Możliwe jest także wykończenie orynnowania lakierami nanoszonymi proszkowo. Plastikowe. Produkowane z wysokoudarowego, nieplastyfikowanego PVC, barwionego w masie. Mają mniejszą wytrzymałość mechaniczną niż stal. Dobre właściwości zachowują
w przedziale od –30oC do +60oC, ale silnie rozszerzają się i kurczą pod wpływem zmian temperatury. W temperaturze poniżej 5oC tworzywo staje się kruche i łatwiej dochodzi do uszkodzeń podczas transportu i montażu. Wyjątkowa gładkość powierzchni ułatwia przepływ wody i samooczyszczanie systemu.
Elementy systemu: co wchodzi w skład orynnowania? Niezależnie od użytego materiału, system musi składać się z poziomych rynien i pionowych rur spustowych o przekrojach dobranych do rynien. Rynny zawieszane są w odpowied-
Własny Dom 10/2015
dylematy_ok.indd 40
10/15/15 11:48 AM
fot. Gamrat
dach dylematy
PLASTIKOWE? Tekst: inż. Rafał Żyła
nich uchwytach (rynajzach, rynhakach), a ich końce zaślepiane są denkami. Przy bardziej skomplikowanym kształcie dachu konieczne jest zastosowanie narożników wewnętrznych i zewnętrznych. Rury spustowe, łączone z rynną lejem spustowym (sztucerem), można dowolnie poprowadzić na elewacji dzięki kolankom, trójnikom i złączkom. Do ściany mocują je uchwyty z obejmami. Są też specjalne „wyłapywacze” deszczówki (z klapą lub kranem) oraz czyszczaki (z syfonem lub bez) zatrzymujące zanieczyszczenia przed skierowaniem wody do podziemnej kanalizacji deszczowej. Koszyczki nad wlotami do rur spustowych i podłużne siatki w rynnach
zabezpieczają przed większymi zanieczyszczeniami. Stalowe. Poszczególne elementy są wytłaczane na zimno. Rynny dostarcza się na budowę w kawałkach długości 1, 2, 3 i 4 m (na ogół w parach 2 i 4 m). Mają najczęściej przekrój półokrągły (o średnicy np. 100, 125, 150 lub 190 mm), ale mogą być również prostokątne, trapezowe lub w kształcie gzymsu. Rury spustowe występują w długościach 1, 3 i 4 m oraz średnicach dostosowanych do rynien (odpowiednio np. 75, 90, 100 lub 120 mm). Firmy produkujące stalowe pokrycia dachowe oferują, oprócz elementów odwodnień, także kompletne obróbki
blacharskie. Warto zastosować rozwiązania systemowe, bo gwarantują jednolitą kolorystykę i jakość. Plastikowe. Rynny występują w długościach od 1 do 4 m, a rury spustowe – od 0,5 do 4 m (najczęściej w parach 1 i 3 m). Konieczne są elementy łącznikowe, które jednocześnie kompensują zmiany długości kolejnych odcinków. Do mocowania rynien stosuje się haki z PVC lub stalowe, a do rur – specjalne obejmy. Uchwyty muszą umożliwiać rozszerzalność termiczną systemu. Wszystkie przekroje i profile są podobne do tych ze stali, a liczba akcesoriów zależy od producenta.
10/2015 Własny Dom
dylematy_ok.indd 41
41
10/15/15 11:49 AM
estetyka i wygląd systemów rynnowych
fot. Gamrat
dylematy dach
fot. Gamrat
2
1 1 RURA SPUSTOWA i rynna Z PVC w kolorze ciemnozielonym wyglądają bardzo wyraziście i dobrze komponują się z ciemnym kolorem podsufitki i elewacji
3 bezokapowy system rynnowy przeznaczony jest do bardzo śmiałych projektów domów jednorodzinnych. Prostokątny kształt rury jest optymalnie dopasowany pod zabudowę w elewacji i zapewnia wysoką wydajność odprowadzania wody z połaci dachu
Sposoby łączenia: jak z elementów stworzyć system?
Stalowe. Tradycyjna blacha ocynkowana wymaga lutowania lub klejenia kolejnych części orynnowania. W nowoczesnych systemach z blachy powlekanej rynny łączy się klamrami lub złączkami zaciskowymi z uszczelką z EPDM (bardzo wytrzymały i odporny chemicznie kauczuk syntetyczny). Niektórzy producenci wprowadzili bezpośrednie, uszczelkowe łączenie rynien z narożnikami, bez dodatkowych łączników (mniejsze koszty). Rury spustowe mogą mieć wyprofilowane końce, umożliwiające łączenie elementów na wcisk. Połączenia uszczelnia się silikonem dekarskim.
42
fot. Galeco
2 MOCNO WYSUNIĘTY DO PRZODU okap zawsze jest trudnym miejscem na założenie rury spustowej. Powinna ona być jak najmniej widoczna na tle ściany i podsufitki. Systemy plastikowe dają największe możliwości dopasowania kolorystyki
3
Plastikowe. Najbardziej popularne jest łączenie na złączki z uszczelkami z EPDM. Duża rozszerzalność termiczna orynnowania z PVC kompensowana jest właśnie na szerokich złączkach. Ich konstrukcja umożliwia rynnom zmieniającym długość pod wpływem temperatury przesuwanie się na uszczelkach. Aby to ułatwić, uszczelki smaruje się żelem silikonowym. W niektórych systemach są one od razu pokryte powłoką, dzięki której elementy łatwo się przesuwają, a przy okazji wytłumiane są odgłosy poruszających się rynien. Możliwe jest także połączenie poszczególnych fragmentów na klej. Wtedy jednak nie ma możliwości prostej wymiany rynien bez ich zniszczenia. Konieczne są także dodatkowe elementy kompensacyjne.
W rurach spustowych rozszerzalność kompensowana jest za pośrednictwem tzw. muf. Są to specjalnie uformowane elementy łączące części rur spustowych. Rury od razu zakończone mufą ułatwiają i znacznie przyspieszają montaż (trudniej jest popełnić błąd), a inwestor oszczędza na łącznikach.
Estetyka: do jakich dachów i ścian? Pamiętajmy, że każdy producent oferuje nieco inną paletę barw swoich wyrobów. Jeżeli zależy nam na idealnym dopasowaniu orynnowania do pokrycia dachu, podbitki lub ścian, sprawdźmy, czy wybrana firma może nam takie dostarczyć. Zamówienie odcienia z wzornika
Własny Dom 10/2015
dylematy_ok.indd 42
10/15/15 11:49 AM
dach dylematy
4 kontrastująca ze ścianą zewnętrzną rura spustowa z charakterystycznym kolankiem jako elementem dodatkowo przykuwającym uwagę. Gdyby inwestor z niego zrezygnował, woda mogłaby ściekać z dachu bardzo głośno
4
fot. Galeco
fot. Gamrat
5 wole oko, a nad nim rynna. Jest to element trudny do wykonania ze względu na łukowaty kształt. Uwagę zwraca dobranie koloru rynny do koloru stolarki okiennej
6
fot. H. Tomasiewicz
fot. Gamrat
5
7
6 Rynny i rury nie muszą być zawsze ciemne. Białe PVC też dobrze pełni swoją rolę, a idealnie gładka powłoka nie dopuszcza do jej silnego zabrudzenia. Warto zauważyć, że woda z niższego daszku jest odprowadzona do tej samej rury spustowej, co woda z wyższego daszku 7 rura spustowa wychodząca ze ściany szczytowej nie jest najbardziej fortunnym rozwiązaniem. Czasami jednak może się okazać, że nie ma innej możliwości lokalizacji tego elementu, a trzeba regularnie odprowadzać wodę opadową z tarasu
NASZ EKSPERT
w Jakie są najczęstsze błędy podczas montażu systemu rynnowego? Choć na pierwszy rzut oka montaż systemu rynnowego wydaje się być prosty, nie dajmy się zwieść pozorom, ponieważ błędy można popełnić na każdym etapie montażu. Najpierw należy uważnie określić pozycję rynny, pamiętając, że nie może ona być ani za wysoko, ani za nisko, a jej krawędź musi odpowiednio wystawać poza okap dachu. Inaczej system nie będzie spełniał odpowiednio swojej roli, a jego funkcjonalność
będzie pozostawiała sporo do życzenia. Montując haki, pamiętajmy, że w poziomie rynnowym montujemy je w odległości maksymalnie 60 cm od siebie, chyba że znajdują się one przy krawędzi złączki – wówczas odległość wynosi 15 cm. Problemów dostarczają też połączenia klamrowe stabilizowane dodatkowo specjalnymi listkami. Jeśli dekarz pominie ich prawidłowe dogięcie, pojawi się niebezpieczeństwo przerwania systemu. Patrząc na pion
Magdalena Gardyła Galeco
rynnowy w systemach z PVC, najważniejsze są tutaj odległości pomiędzy obejmami. Ich prawidłowa odległość – maksymalnie 1,8 m pomiędzy elementami – nie powinna być zwiększana. Mała liczba obejm może bowiem spowodować wybrzuszanie się rynny.
10/2015 Własny Dom
dylematy_ok.indd 43
43
10/15/15 11:50 AM
budowa systemów rynnowych
dylematy dach
9 precyzyjny montaż zarówno rynien plastikowych, jak i stalowych (na zdjęciu) oraz stosowanie się do wskazówek producentów, to podstawa uzyskania sprawnego i wydajnego systemu odprowadzającego wodę z dachu
8
9
fot. Galeco
rura spustowa nie zawsze odprowadza wodę z dachu do kanalizacji przez odwodnienie liniowe. Woda może być również wyrzucana na trawnik na posesji, gdy ma on dużą powierzchnię biologicznie czynną (trzeba jednak uważać, by od nadmiaru wilgoci nie zgniła trawa)
fot. H. Tomasiewicz
8
10 nie okrągła, lecz kwadratowa rura spustowa, umieszczona w warstwie ocieplenia, a następnie przykryta okładziną
10
RAL (jeśli taka usługa jest dostępna) znacząco podroży inwestycję. Stalowe. Nowe rynny z blachy ocynkowanej mają srebrzysty, metaliczny połysk. Pod wpływem warunków atmosferycznych pokrywają się nalotem – stają się szare i matowe. Ze względu na ten „surowy” wygląd lepiej współgrają z nowoczesnymi formami domu. Natomiast rynny powlekane lub lakierowane można dopasować do większości popularnych pokryć dachowych: dachówki, blachodachówki czy blachy płaskiej. Są bowiem produkowane w stonowanych kolorach, zbliżonych do materiałów budowlanych. Różne odcienie czerwieni i brązu, grafitu, czerni i bieli, a także metaliczne (miedziane, cynkowe, patynowane) dobrze pre-
44
fot. Rheinzink
Stop cynku i tytanu to bardzo trwały i elegancki materiał, również na systemy rynnowe. Jest drogi, ale niezniszczalny
fot. Galeco
11
11
zentują się na tle ścian z klinkieru, kamienia czy tynku w tradycyjnych kolorach. Polimerowe powłoki ochronne bardzo długo zachowują piękny połysk i kolor. Plastikowe. W domach wybudowanych w tradycyjnym stylu i z naturalnych materiałów rynny z PVC mogą razić swoją „sztucznością” i nieco tanim wyglądem. Systemy plastikowe mają krótszą żywotność niż niektóre metalowe, zatem rozsądniej dobierać je do pokryć dachowych o zbliżonej trwałości, np. gontów bitumicznych czy blachodachówki. W praktyce jednak stosowane są powszechnie, niezależnie od pokrycia. Wykonawcy chętnie zakładają je nawet we własnych domach, bo jak mówią, są lekkie, tanie i łatwe w montażu. Plastik daje du-
że możliwości kolorystyczne. Do najpopularniejszych barw należą: biel, czerń, beż, szary i brąz, rzadziej spotykane są różne odcienie czerwieni, granatu i zieleni. Bardzo dobrze imitują metal: stal nierdzewną, cynk czy miedź, jednocześnie nie zmieniając wyglądu pod wpływem patyny (jak oryginały).
Trwałość: jak długo służą i jak je konserwować? Dobranie odpowiedniego wyprofilowania rynien – niezależnie od materiału – może pomóc w przedłużeniu ich trwałości. Głębsze profile lub półeliptyczny kształt usprawniają przepływ wody i nie dopuszczają do osadzania się zanieczyszczeń. Specjalnie wywinięte brzegi (charak-
Własny Dom 10/2015
dylematy_ok.indd 44
10/16/15 12:25 PM
dach dylematy
fot. Perez
12
rys. Elektra
13
13 system antyoblodzeniowy umieszczony we wnętrzu systemu rynnowego zapobiega zamarzaniu wody podczas mrozów, co zabezpiecza rynnę przed zniszczeniem jej od środka przez zamarzającą wodę 14 rynny warto montować już po wykonaniu innych, „ciężkich” prac. Jeśli podejmiemy ryzyko wykonania ich przed pokryciem dachowym, to trzeba się liczyć z tym, że mogą się zarysować lub ulec zniszczeniu
terystyczne dla poszczególnych producentów) nie pozwalają na wychlapywanie wody na zewnątrz i jednocześnie usztywniają rynny. Zapobiega to ich odkształceniom. Stalowe. Rynny z blachy ocynkowanej są nierdzewne, dopóki warstwa cynku nie zostanie uszkodzona – przez 10–20 lat. Mogą być wrażliwe na kwaśne deszcze. Rynny powlekane będą bardziej trwałe, ponieważ chronią je obustronnie kolejne warstwy: cynk, tzw. warstwa pasywacyjna (obojętna chemicznie), podkład i wykończenie polimerowe. Posłużą nam przynajmniej 30-50 lat; niektórzy producenci deklarują trwałość nawet 80-100 lat dla swych wyrobów. Konserwacja polega na corocznym przeglądzie podczas czyszczenia rynien. Ewentualne
14
uszkodzenia powłoki należy pomalować tzw. farbą zaprawkową w odpowiednim kolorze. Plastikowe. Dzięki barwieniu w masie praktycznie nie wymagają konserwacji, ponieważ ewentualne zarysowania nie są widoczne. Wystarczy okresowe wymycie elementów. Zastosowanie jasnego wnętrza w rynnach zwiększa ich odporność na rozciąganie, ponieważ mniej się nagrzewają – nawet do 15%. Są całkowicie odporne na korozję i szkodniki. Nie ulegają substancjom agresywnym (np. ptasim odchodom czy kwaśnym deszczom). Ich elastyczność i odporność na uderzenia spada jednak w niskich temperaturach – trzeba to uwzględniać podczas montażu i użytkowania. Mimo że specjalne dodatki
fot. A. Daczkowski
12 Miedź jest szlachetnym materiałem, wykorzystywanym przez stulecia do budowy orynnowania. Dzisiaj miedziane rynny i rury spustowe zakładane są na domach, w których detale elewacji odgrywają znaczącą rolę lub na budynkach zabytkowych
zapobiegają płowieniu plastiku pod wpływem promieni UV, czasem zdarza się jednolite blaknięcie koloru przez wiele lat wystawionego na silne działanie słońca. Trwałość systemów z PVC oceniana jest na 40-50 lat.
Montaż: trudność i czas trwania Po przykręceniu rynajz do krokwi lub deski czołowej mocuje się kolejne odcinki rynien i sztucery z zachowaniem spadku 5 mm/m w kierunku odpływu. Dopiero wtedy można zakładać rury spustowe, wsuwając górny odcinek w dolny. Powinny być mocowane maksymalnie co 2 m obejmami przykręcanymi do ściany. Montowanie orynnowania po ułożeniu dachu uchroni elementy przed uszkodzeniem.
10/2015 Własny Dom
dylematy_ok.indd 45
45
10/15/15 11:52 AM
temat miesiąca kształt dachu 1 Więźba, stropy, temat miesiąca | Dom ekologiczny
Tekst: inż. Rafał Żyła
1 systemy grzewcze
Kotły na biomasę. Kotły olejowe. Kotły elektryczne. Kotły na ekogroszek. Kocioł jedno- czy dwufunkcyjny? Wczesne planowanie kominka DGP. Kolektory słoneczne. Rodzaje pomp ciepła (wady i zalety). Rodzaje i zastosowanie grzejników. Grzejniki kanałowe. Hybrydowe pompy ciepła str. 46 48 Własny Dom 10/2014
nowoczesny dom.indd 46
fot. L. Kwartowicz
Czym jest dom ekologiczny, jak go zaplanować i z jakich materiałów wybudować? Prezentujemy najlepsze możliwości i rozwiązania, z których mogą skorzystać przyszli inwestorzy
2 Wentylacja Wentylacja grawitacyjna a mechaniczna. Typy wymienników. Chłodzenie latem i ogrzewanie zimą. Lokalizacja centrali rekuperacyjnej str.
60
10/15/15 12:00 PM
temat miesiąca | Dom ekologiczny
Więźba, stropy, kształt dachu
1
dom ekologiczny
3 okna i drzwi
Korzystne cechy drzwi drewnianych. Drzwi smart i drzwi przesuwne. Okna drewniane. Okna z PVC str.
nowoczesny dom.indd 47
64
4 Konstrukcja domu
Więźba tradycyjna a prefabrykowana. W szkielecie drewnianym. Ściany z keramzytobetonu. Jakim materiałem ocieplić dom? Izolacja między krokwiami. Metoda lekka mokra i metoda lekka sucha str.
68
5 Oczyszczalnie ścieków
Układ rozsączający na dużej działce. Nieduża działka bez drenażu rozsączającego. Układ z systemem in-dran
74
10/2014 str. Własny Dom
47
10/16/15 12:26 PM
temat miesiąca | dom ekologiczny
1
systemy grzewcze
1
Na rynku dostępnych jest dużo urządzeń i systemów grzewczych o znakomitej wydajności. Samo źródło ciepła to jednak nie wszystko, gdyż trzeba jeszcze w wydajny sposób rozprowadzić je po domu jak działają kotły gazowe? Kotły gazowe najpopularniejsze w budownictwie jednorodzinnym występują najczęściej w postaci kompaktowych, estetycznych „szafek“ wiszących na ścianach. Są czyste, działają w pełni automatycznie i nie wymagają obsługi. Te z otwartą komorą spalania wypierane są powoli przez kotły z komorą zamkniętą, niepobierającą powietrza pomieszczenia. Potrzebne do proce-
su spalania powietrze zasysane jest z zewnątrz domu wewnętrznym kanałem rury koncentrycznej, natomiast rurą zewnętrzną wydmuchiwane są spaliny. Kotły tego typu mogą być instalowane w niewielkich, zamkniętych pomieszczeniach lub w obiektach, w których nie ma dostępu do komina. Szczególnym rodzajem kotłów z zamkniętą komorą spalania są kotły kondensacyjne. Cechuje je wy-
jątkowa wydajność – wykorzystują one dodatkowo ciepło kondensacji, czyli skraplania pary wodnej zawartej w spalinach, co jest w stanie obniżyć zużycie gazu nawet o 20%. Największą wadą tych urządzeń jest ich cena. Kotły gazowe występują w wersji przystosowanej do spalania gazu ziemnego i skroplonego propanu czy propan-butanu.
fot. Vaillant
kotły wiszące posiadają stalowy wymiennik ciepła – dzięki temu są lżejsze i zajmują mniej miejsca
fot. Ariston
kotły gazowe możemy podzielić ze względu na usytuowanie (wiszące, stojące) oraz funkcję (jednoi dwufunkcyjne)
Kotły na biomasę
48
Biomasa jest dzisiaj jednym z najbardziej popularnych odnawialnych źródeł energii
fot. Viessmann
Kotły na paliwo stałe należą do grupy urządzeń grzewczych z tradycyjnym procesem spalania i otwartą komorą – w ich wypadku wymagane jest bezpośrednie podłączenie do komina i dostęp do odpowiedniej ilości powietrza.
fot. Viessmann
Ekonomicznym i „czystym” rozwiązaniem jest zastosowanie zaliczanej do paliw stałych biomasy. Drewno, zrąbki i inne części pozostałe po obróbce drewna, a także sprasowane w postaci peletu czy brykietu słoma lub ziarna zbóż to dobra alternatywa nie tylko tradycyjnego paliwa, ale i np. gazu. Zautomatyzowane kotły z zasobnikiem na pelety praktycznie nie wymagają obsługi, a niewielkie ilości popiołu można wykorzystać np. do nawożenia ogródka. Do opalania drewnem czy brykietem przystosowane są także kominki i nowoczesne piece kaflowe. Przy odpowiednio zaprojektowanej instalacji, np. w wersji z płaszczem wodnym, mogą one służyć jako główne źródło ciepła w domu.
ekonomiczna opłacalność instalacji kotła zależy od jego doboru do danego typu biomasy
10/2014 Własny Dom 10/2015
nowoczesny dom.indd 48
10/15/15 12:01 PM
temat miesiąca | dom ekologiczny
systemy grzewcze
Ekonomiczne dolne spalanie
Kotły olejowe? Są dobrą alternatywą, gdy nie ma dostępu do gazu ziemnego z sieci oraz z różnych powodów wykluczone jest użycie paliwa stałego. W bezpośrednim porównaniu z kotłami na gaz koszt eksploatacji kotłów olejowych jest porównywalny do kosztów ogrzewania gazem LPG, jednak jest wyższy od ogrzewania domu kotłem na gaz ziemny. Kotły olejowe wymagają również częstszej konserwacji. Oferowane są także w wersji kondensacyjnej.
Najkorzystniej pod względem obsługi i sprawności jest inwestować w kotły z dolnym spalaniem. Rozpalanie przebiega praktycznie tak samo, jak przy kotłach z górnym spalaniem. Po rozpaleniu wsypuje się wymaganą ilość paliwa. Podobnie jak przy paleniu od dołu (w kotłach z górnym spalaniem), żar znajduje się na dole – z tą jednak różnicą, że spaliny (podobnie jak powietrze do spalania), są dostarczane od dołu. Powoduje to, że pali się wyłącznie dolna warstwa paliwa (wierzch wsadu jest zimny). Paliwo całkowicie się dopala. W każdej chwili można również dosypać odpowiednią jego ilość. Niedogodnością przy tych kotłach może okazać się wybór właściwego modelu ze względu na bardziej złożoną konstrukcję urządzenia i ograniczony zakres stosowanych paliw. Najlepiej jest stosować węgiel kamienny i drewno. Nie powinno się natomiast wykorzystywać koksu i miału.
fot. Viessmann
nowoczesne kotły olejowe umieszcza się najczęściej w piwnicy ze względu na ich duże rozmiary
1
Kotły elektryczne i podgrzewacze kotłów są kotły elektrodowe, w których woda podgrzewana jest grzałką, jak w czajniku. Ich wydajność, wg deklaracji producentów, jest na tyle duża, że rozwiązanie to może okazać się konkurencyjne dla ogrzewania tradycyjnego.
elektryczny podgrzewacz wody służy do obsługi tylko jednego punktu poboru wody, np. w kuchni lub łazience
kocioł elektryczny – ze względu na powszechność sieci elektrycznej – jest dobra alternatywą dla kotłów na paliwo stałe czy olej. Jego zaletą jest cicha i w pełni zautomatyzowana praca
fot. Kospel
fot. Ariston
Ze względu na cenę 1 kW energii elektrycznej kotły grzewcze zasilane prądem spotyka się z reguły w domach, gdzie niemożliwe jest zastosowanie innego typu ogrzewania lub jako jego uzupełnienie. Ciekawą alternatywą tradycyjnych
10/2015 Własny Dom
nowoczesny dom.indd 49
49
10/15/15 12:02 PM
temat miesiąca | Dom ekologiczny
systemy grzewcze
1
fot. Darco
Drewno do spalania potrzebuje tlenu zawartego w powietrzu – kominek otwarty zużywa ok. 2001000 m3 powietrza w ciągu godziny, a kominek z wkładem – ok. 6-8 m3. Dla porównania: kubatura salonu o powierzchni 35 m2 wynosi ok. 95 m3. Tak więc kominek otwarty w ciągu godziny wysysa nawet kilkanaście razy więcej powietrza niż znajduje się w pomieszczeniu! Wkład kominkowy uczyni to w ciągu 11 godzin. Widzimy więc, że osobne doprowadzenie powietrza z zewnątrz jest nieodzowne. Wloty powietrza zasilającego najlepiej umieszczać w podstawie kominka – z przodu lub z boku. Kanał doprowadzający powietrze powinien mieć przekrój ok. 200 cm2 i być zabezpieczony z obu stron kratkami wentylacyjnymi z siatkami przeciwko owadom. Wylot kanału umieszcza się na ogół pod kominkiem i zabezpiecza przepustnicą umożliwiającą jego zamknięcie w czasie, kiedy kominek nie jest używany. Wlot najlepiej jest usytuować od strony, z której najczęściej wieje wiatr, aby w wyniku podciśnienia nie było przez niego wysysane powietrze z pomieszczenia.
fot. Kratki.pl Marek Bal
Doprowadzenie powietrza
Powietrze doprowadza się z zewnątrz przewodem wentylacyjnym, np. pod palenisko. Ważny jest przekrój tego przewodu – w przypadku kominków zamkniętych lub kóz musi wynosić min. 160 mm
Spaliny z kominka może odprowadzać elastyczne przyłącze kominowe wykonane z dwóch warstw taśmy chromoniklowej kwasoodpornej
Są to urządzenia, w których zachodzi konwersja energii promieniowania słonecznego w energię elektryczną. W warunkach polskich zastosowanie baterii słonecznej jako jedynego źródła energii elektrycznej dla domu wciąż jest praktycznie niemożliwe z powodu małej sprawności urządzeń. Bateria słoneczna to tzw. panel fotowoltaiczny. Składa się on z kilkudziesięciu lub kilkuset ogniw fotowoltaicznych. Na rynku dostępnych jest pięciu typów paneli. Różnią się materiałem zastosowanym do wykonania ogniw. Dużym powodzeniem cieszą się te na bazie ogniw polikrystalicznych – mają kolor niebieski i sprawność 12-14%. Droższe od nich są baterie z ogniwami monokrystalicznymi – ich sprawność osiąga 14-16%. Z usytuowaniem baterii na dachu jest podobnie, jak w przypadku kolektorów: połać powinna być skierowana na południe, a jej kąt nachylenia musi się znaleźć w przedziale 35-50°. Optymalny jest kąt 30°. Wydajność paneli ustawionych pionowo może być o 35% niższa względem tych montowanych pod zalecanym kątem. Koniecznym dodatkowym wyposażeniem baterii jest falownik konwertujący uzyskany prąd stały na prąd zmienny oraz akumulator magazynujący go.
50
fot. ROTEX Solaris
kolektory słoneczne
kolektory słoneczne montujemy na południowej połaci dachu, aby jak najdłużej były wystawione na działanie słońca
Własny Dom 10/2015
nowoczesny dom.indd 50
10/15/15 12:03 PM
temat miesiąca | Dom ekologiczny
systemy grzewcze
1
czym są Kotły zgazowujące drewno?
wydajność kotłów zgazowujących zależy od wytworzenia w nich wysokiej temperatury (zbyt niska spowoduje schłodzenie komory)
rys. Ecovarm
Proces spalania odbywa się dwustopniowo – najpierw następuje wydobycie z drewna zawartych w nim gazów, po czym są one spalane. Są to kotły bardzo wydajne, które po jednorazowym załadowaniu mogą przez 8-12 godzin zapewniać ciepło. Rozbudowane urządzenia mogą pracować nawet całą dobę. Dzięki mniejszej zawartości szkodliwych substancji w spalinach są znacznie bardziej ekologiczne. Służą jedynie do palenia drewnem, które musi być odpowiednio przygotowane (pocięte na kawałki) oraz – co bardzo istotne – dobrze wysuszone. Aby uzyskać zakładaną sprawność i zapewnić prawidłowe działanie kotła, wilgotność drewna nie może przekraczać 20%.
fo
t.
Vie s
sm
an
n
Kotły zgazowujące drewno są bardzo ekologiczne. Drewno posiada bowiem zerowy bilans dwutlenku węgla, czyli pobiera taką samą jego ilość, jaką emituje później podczas spalania
Kotły na ekogroszek zawartości siarki oraz niskiej zawartości części niepalnych, a więc i popiołu.
fot. Galmet
Nowoczesne kotły na paliwo stałe nie dość, że są wydajne (sprawność przekracza 80%), to jeszcze korzystanie z nich nie wymaga częstego doglądania. Takimi konstrukcjami są niewątpliwie kotły retortowe z automatycznym podajnikiem i zasobnikiem na ekogroszek. Automatyka sama dozuje paliwo, tak aby proces spalania odbywał się w sposób ciągły. Dzięki temu jego zużycie, a więc także emisja spalin, może być kilkukrotnie niższa. Sama obsługa kotła polega na okresowym, np. raz na kilka dni, napełnieniu podajnika i usunięciu popiołów. Podstawową zasadą użytkowania tych konstrukcji jest zasilanie paliwem, dla którego zostały one stworzone. Parametry opału mają spore znaczenie – im wyższej jakości paliwo, tym wyższa efektywność, a co za tym idzie – mniejsze na nie zapotrzebowanie. Oznacza to również niższą emisję spalin i mniejszą ilość popiołu – w ten sposób zwraca się wyższa cena zakupu. Obok węgla kamiennego i brunatnego na rynku spotkać możemy koks, miał czy wspomniany już ekogroszek, który także jest węglem, ale o mniejszej granulacji (8-25 mm) i obniżonej
popularność kotłów na ekogroszek jest bardzo duża. Wynika to z ceny (stosunkowo niskiej) tego surowca w stosunku do jego kaloryczności (stosunkowo wysokiej)
Z automatycznym podajnikiem Urządzeniami, które zrewolucjonizowały systemy grzewcze na paliwo stałe i spowodowały, że stały się one realną konkurencją dla kotłów gazowych czy olejowych, są kotły ze zautomatyzowanym dozowaniem paliwa. Znacznych rozmiarów zasobnik na paliwo pozwala przez kilka dni całkowicie nie doglądać kotła. Podajnik zawsze dozuje odpowiednią ilość paliwa w zależności od zapotrzebowania na ciepło. Kotły te są przystosowane do spalania rozdrobnionych paliw (ekogroszek, pelet, miał). Mogą kosztować 2-3 razy więcej niż tradycyjne kotły, są jednak bardzo wydajne, a ich obsługa jest ograniczona do minimum (uzupełnianie co kilka dni paliwa w zasobniku oraz usuwanie popiołu). Przed wyborem kotła należy upewnić się, że będziemy mieli możliwość zakupu paliwa (bliskość składów węgla czy dostępność dobrej jakości peletu) i miejsce na jego składowanie (ok. 2-4 m2 suchej przestrzeni).
10/2015 Własny Dom
nowoczesny dom.indd 51
51
10/15/15 12:04 PM
temat miesiąca | Dom ekologiczny
systemy grzewcze
1
W odróżnieniu od tradycyjnego systemu, ciepło emituje tu powierzchnia podłogi, ściany lub sufitu. Tego typu ogrzewanie jest niskotemperaturowe i działa na zasadzie promieniowania. W ten sposób jest wydajne oraz oszczędne, a temperatura, przy której odczuwamy komfort cieplny, jest o kilka stopni niższa niż przy ogrzewaniu tradycyjnym. Ogrzewanie płaszczyznowe charakteryzuje wysoka trwałość, ekonomiczna eksploatacja i ekologiczność. Brak tradycyjnych grzejników pozwala na swobodne zagospodarowanie całego pomieszczenia, a równomierne oddawanie ciepła przez całą płaszczyznę grzejną (ok. 25°C) jest bezpieczne, zwłaszcza dla dzieci oraz zwierząt. Ponadto ciepło oddawane przez promieniowanie sprawia, że ogrzewanie płaszczyznowe jest przyjazne dla alergików, a powietrze nie jest suche ani nie ulega jonizacji.
fot. P. Koźlik
Ogrzewanie płaszczyznowe – co to takiego?
ogrzewanie płaszczyznowe jest jednym z najbardziej wydajnych rodzajów ogrzewania. Powietrze unoszące się do góry ogrzewa najpierw stopy domowników, co daje duży komfort, a całkowita temperatura w pomieszczeniu może być o kilka stopni niższa niż w przypadku innych rodzajów ogrzewania
Największą zaletą ogrzewania podłogowego jest to, że nie zawiera ono widocznych elementów grzejnych – jest to szczególnie ważne w łazience i kuchni, gdzie na ogół jest mniej miejsca aniżeli w innych pomieszczeniach
fot. Rehau
fot. Alpol Gips
Ogrzewanie podłogowe cieszy się największą popularnością spośród systemów płaszczyznowych. Temperatura powierzchni grzejnej wynosi przeciętnie ok. 25°C. W pomieszczeniach dziennych maksymalna wartość temperatury to 26°C, natomiast w łazienkach i w okolicach okien dopuszczalna jest temperatura nieco wyższa (do 29-30°C). Wyższa temperatura przy podłodze, a niższa na poziomie głowy zapewnia odpowiedni komfort cieplny – nasza głowa nie musi być tak mocno ogrzewana, jak stopy. Ogrzewanie podłogowe oferowane jest w wersji elektrycznej oraz wodnej.
fot. TECE
Ciepła podłoga
montaż elektrycznego ogrzewania podłogowego polega na ułożeniu specjalnych mat grzejnych, na których kładzie się warstwę zaprawy klejowej i posadzkę
52
rury ogrzewania podłogowego można układać na trzy sposoby: może to być tzw. meander, ślimak lub sposób mieszany (wykorzystujący metody typu meander i ślimak jednocześnie)
Własny Dom 10/2015
nowoczesny dom.indd 52
10/15/15 12:05 PM
temat miesiąca | Dom ekologiczny
systemy grzewcze 1
Kominki z dystrybucją gorącego powietrza opływa wkład, ogrzewa się, po czym wydostaje się kratkami znajdującymi się w górnej części lub też systemem przewodów jest transportowane do pomieszczeń. Powietrze jest również ogrzewane przez stalową rurę odprowadzającą spaliny, która może być wyposażona w dodatkowe ożebrowanie, zapewniające jeszcze efektywniejsze przekazywanie ciepła.
kominki ogrzewane powietrzem mogą – podobnie jak kominki z płaszczem wodnym – służyć również do ogrzewania całego domu
najpopularniejszymi materiałami, z których wykonuje się dziś wkłady kominkowe, są żeliwo i stal
fot. Makroterm
rys. Koperfam
Kominki, poza wypromieniowaniem ciepła przez szybę i obudowę, mogą być tak skonstruowane, aby ogrzewały powietrze, które dzięki konwekcji (unoszeniu ciepłych mas powietrza) jest rozprowadzane w pomieszczeniu. Płaszcz wkładu powietrznego nagrzewa się do wysokiej temperatury, a zasysane zwykle w dolnej części obudowy powietrze
jak zaplanować kominek z dgp? kominek z systemem dystrybucji gorącego powietrza warto połączyć z innym rodzajem ogrzewania. Wydajność dwóch takich systemów zagwarantuje mieszkańcom komfort cieplny i dobre samopoczucie
fot. Koperfam
Uwzględnienie przebiegu instalacji DGP (dystrybucji gorącego powietrza) na etapie projektu jest stosunkowo prostym zadaniem, zwłaszcza gdy zależy nam na wykonaniu kominka z DGP o wymuszonym obiegu powietrza. Przebieg przewodów należy przewidzieć wcześniej, aby można było je optymalnie ukryć w wylewkach podłogi, przestrzeni sufitu podwieszanego czy nieużytkowej części poddasza, za ścianką kolankową itp. Przewody prowadzone są zwykle przy podłodze, a kratki nawiewne umieszcza się ok. 30 cm nad posadzką, co jest korzystniejszym rozwiązaniem pod względem rozkładu temperatury w pomieszczeniu.
10/2015 Własny Dom
nowoczesny dom.indd 53
53
10/15/15 12:06 PM
temat miesiąca | Dom ekologiczny
systemy grzewcze
1
Decydując się na kominek, w pierwszej kolejności należy zastanowić się nad jego funkcją – czy będzie głównie ozdobą, czy też alternatywnym źródłem ciepła w domu. W zależności od typu kominek może dawać różne korzyści: powietrzny – systemem rur oddaje ogrzane powietrze do pomieszczeń (system dystrybucji gorącego powietrza – DGP); z płaszczem wodnym – ogrzewa wodę krążącą w instalacji c.o. (zasilającą grzejniki) lub również ciepłą wodę użytkową (c.w.u.); wolno stojący – pełniący funkcję piecyka. Niektóre kozy mają także płyty wyposażone w fajerki, wykorzystywane do gotowania i nawiązujące do dawnych kuchni węglowych; biokominek – o nowoczesnym designie i bogactwie form. Nadając klimat, nie pełni funkcji grzewczej. Ma najmniejsze wymagania techniczne i można umieścić go praktycznie w każdym pomieszczeniu.
Przewody DGP rozprowadzają ciepłe powietrze ogrzane przez kominek
fot. Hajduk
rodzaje kominków
Kominek służący do ogrzewania całego domu. Warto, by tuż obok niego można było zgromadzić zapas paliwa, co znacznie ułatwi korzystanie z niego
szyber powietrze ogrzewane konwekcyjnie osłona systemu podnoszenia drzwiczek
fot. Koperfam
poprzeczny wymiennik ciepła deflektor mocowany na stałe ruchomy ekran termiczny efekt podwójnego spalania powietrze do wtórnego spalania płaszcz konwekcyjny spalanie pierwotne
cegły szamotowe
kurtyna powietrzna ogrzewanie przez promieniowanie ogranicznik drewna/popiołu regulacja wlotu powietrza do spalania
54
Kominek jest zasilany powietrzem wpadającym od dołu. Ogrzane unosi się i może być rozprowadzone np. systemem dystrybucji gorącego powietrza
rys. Koperfam
Koza bardzo szybko nagrzewa pomieszczenie, w którym się znajduje, ale też bardzo szybko stygnie
fot. Fermacell
wlot powietrza konwekcyjnego z pomieszczenia
Własny Dom 10/2015
nowoczesny dom.indd 54
10/15/15 12:07 PM
temat miesiąca | Dom ekologiczny
systemy grzewcze 1
jaka powinna być szerokość grzejnika w stosunku do okna?
fot. REGULUS-system
Dla lepszego wyglądu instalacji warto wybierać kaloryfery dopasowane do szerokości okien. Powierzchnia grzejnika świadczy o jego mocy, która powinna być dokładnie określona w konkretnym pomieszczeniu. Dlatego jeśli w pokoju o wąskich oknach potrzebna jest instalacja o większej mocy, można zastosować krótszy grzejnik z większą liczbą płyt grzewczych. Warto pamiętać, że zbyt duży kaloryfer – a tym samym za wysoka temperatura w mieszkaniu – to nie tylko większe rachunki, ale również złe samopoczucie domowników.
warunki pracy grzejników Kiedy punkty grzewcze będą już zaplanowane, warto pamiętać o podstawowych zasadach instalacji i detalach, które mają znaczenie dla efektywności i trwałości wybranego rozwiązania. Grzejnik powinien mieć zapewnioną odpowiednią przestrzeń do pracy. Odległość pomiędzy nim a podłogą oraz parapetem powinna wynosić 10-12 cm. Jeśli instalator zastosuje mniejsze odstępy, to konwekcja zostanie stłumiona, a ciepło będzie rozchodzić się nierównomiernie – tak samo, jak przy złym usytuowaniu grzejników. Kolejnym istotnym elementem jest długość i szerokość parapetu, który powinien być dopasowany do konkretnego modelu grzejnika. Jeżeli kaloryfer znajdzie się na ścianie wewnętrznej, warto powiesić nad nim półkę, która sprawi, że strumień ciepłego powietrza będzie się właściwie załamywać.
Długość grzejnika powinna być zbliżona do szerokości okna ze względu na efektywność ogrzewania powietrza oraz estetykę pomieszczenia
grzejniki w łazience Aby w łazience można było czuć się komfortowo, należy dostarczyć do niej około 120-130 W ciepła na 1 m2 powierzchni. Jest to orientacyjna wartość, którą przyjmuje się dla domów dobrze ocieplonych. Oznacza to, że jeśli nasza łazienka ma powierzchnię 4 m2, do jej ogrzania potrzeba ciepła w granicach 480-520 W. To tyle, ile może dostarczyć standardowy grzejnik drabinkowy o wysokości 110 cm. Pojedynczy grzejnik wystarczy do ogrzania niewielkiej łazienki – gdy mamy jednak do ogrzania powierzchnię większą niż 10 m2, musimy rozważyć inne rozwiązania. W większych pomieszczeniach można zamontować ogrzewanie podłogowe – grzejnik nie powinien być jedynym źródłem ciepła. Decyzję odnośnie sposobu ogrzewania oraz liczby grzejników drabinkowych należy podjąć już podczas projektowania instalacji. W przeciwnym wypadku montaż np. wodnego ogrzewania podłogowego będzie niemożliwy lub – w najlepszym wypadku – bardzo kosztowny.
fot. Jaga
fot. Jaga
krawędź kanału powinna znajdować się w odległości ok. 20-30 cm od szyby, aby ewentualne zasłony nie utrudniały ruchu powietrza
NOWOCZESNE GRZEJNIKI ŁAZIENKOWE dają inwestorom swobodną możliwość suszenia wielu ręczników jednocześnie
10/2015 Własny Dom
nowoczesny dom.indd 55
55
10/16/15 12:28 PM
temat miesiąca | Dom ekologiczny
systemy grzewcze
1
Rodzaje grzejników i ich zastosowanie
rys. Jaga
Najpopularniejszym obecnie rodzajem grzejnika o przystępnej cenie jest grzejnik płytowy. Jest zbudowany z blaszanych płyt stalowych (jedna, dwie lub trzy), wewnątrz których znajdują się kanały wypełnione wodą. Powietrze ogrzane przez ciepłą wodę wydostaje się do pomieszczenia przez górną kratkę grzejnika. Grzejniki członowe – najbardziej popularne były do lat 90., a dziś znów wracają do łask. Zwykle o dużej pojemności wodnej, stanowią rozwiązanie trwałe i solidne. Tradycyjnie wykonywane są jako żeliwne, obecnie można też kupić grzejniki wykonane z aluminium lub stali, które charakteryzuje lepsze przewodzenie ciepła. Aluminiowe są lekkie i nie korodują (gdy nie są włączone do miedzianej instalacji). Podatne są jednak na uszkodzenia mechaniczne. Grzejniki stalowe należy zabezpieczyć przed korozją. Grzejniki rurowe – to popularne rozwiązanie do łazienki. Oddawane przez nie ciepło (w ok. 70% przez promieniowanie) jest przyjemne, a funkcjonalna budowa pozwala wygodnie suszyć ręczniki. Ze względu na zwiększoną wilgotność w tym pomieszczeniu zwykle dobiera się grzejniki o nieco większej mocy.
fot. Satel
fot. Zehnder
ogrzewaniem moźna sterować zdalnie wykorzystując do tego urządzenia mobilne
fot. Zehnder
przy wyborze grzejnika zwracajmy uwagę nie tylko na jego parametry czy kształt, ale również na wyposażenie dodatkowe, jak zaślepki, zawory termostatyczne, odpowietrzniki itp.
producenci oferują wiele typów grzejników. Najpopularniejsze z nich to grzejniki czołowe (żeberkowe), płytowe i drabinkowe, zwane też rurowymi – te ostatnie najczęściej montuje się w łazienkach
56
Przed wyborem grzejników trzeba sobie uświadomić, że każdy z nich ma określone parametry i należy je dobierać optymalnie do naszych potrzeb i środowiska, w jakim będą pracowały
Własny Dom 10/2015
nowoczesny dom.indd 56
10/16/15 12:32 PM
temat miesiąca | Dom ekologiczny
systemy grzewcze
1
jak działają Grzejniki kanałowe? Są dobrą alternatywą grzejników naściennych w sytuacji, gdy nie chcemy, żeby grzejnik był bardzo widoczny lub w pomieszczeniach z dużymi, sięgającymi podłogi przeszkleniami. W tym wariancie konwektora w pomieszczeniu dostrzegalna jest tylko kratka w posadzce. Kratki wykonywane są w wielu kolorach, ze stali, aluminium lub drewna. W kanale zagłębionym w podłodze, tzw. wannie, umieszczony jest wymiennik
ciepła. Głębokość otworu w podłodze waha się między 30 a 60 cm. Grzejniki kanałowe montuje się – jak każdy inny grzejnik konwektorowy – tuż przy oknie lub u stóp drzwi balkonowych. Wskazane jest, aby długość kanału była większa lub przynajmniej równa szerokości okna bądź przeszklenia. Jeśli doświetlenie domu zaaranżowane jest w narożniku, wówczas wystarczy kupić model grzejnika kątowego lub łukowego.
Konwektory kanałowe sprawdzają się głównie w pomieszczeniach o charakterze reprezentacyjnym lub wypoczynkowym, czyli pokojach dziennych oraz przestrzeniach zintegrowanych typu kuchnia + salon + hol. Tam właśnie estetyka jest na tyle ważna, że zakłócanie aranżacji wnętrza urządzeniami grzewczymi nie jest wskazane. Nie stosuje się ich w pomieszczeniach o podwyższonej wilgotności.
fot. Jaga
W okresie letnim, gdy inwestorzy nie korzystają z grzejników kanałowych, można je przykryć specjalną zaślepką (listwą), dopasowaną do powierzchni grzejnika
fot. Jaga
grzejniki kanałowe stosowane są w pomieszczeniach, w których znajdują się duże przeszklenia. Wydobywa się z nich strumień ciepłego powietrza (tzw. kurtyna powietrzna), które osusza szybę
hybrydowe pompy ciepła Szybkość przepływu wody jest regulowana automatycznie w celu uzyskania możliwości obniżenia temperatury przepływającej wody z grzejników do pompy ciepła i w ten sposób zmaksymalizowania wydajności pompy ciepła.
pion
s
dokładny moment przełączenia z trybu pompy ciepła na tryb hybrydowy zależy od właściwości pomieszczeń, cen energii i nastawy temperatury w pomieszczeniu
fot. Daikin
Hybrydowa pompa ciepła łączy w sobie pompę ciepła powietrze-woda z gazowym kotłem kondensacyjnym. Co bardzo interesujące, zarówno pompę, jak i kocioł można wykorzystać do ogrzewania pomieszczeń w budynku. Urządzenie pozwala na zminimalizowanie kosztów energii z uwagi na cenę lub zużycie energii pierwotnej (w zależności od preferencji użytkownika). Korzyści z tego wynikające sprawiają, że hybrydowa pompa ciepła jest idealnym rozwiązaniem zastępczym dla kotłów tradycyjnych. W przypadku, gdy wymagane jest duże obciążenie cieplne lub osiągnięcie najwyższej wydajności w aktualnych warunkach, kocioł gazowy i pompa ciepła będą pracować jednocześnie w najbardziej ekonomiczny sposób.
10/2015 Własny Dom
nowoczesny dom.indd 57
57
10/15/15 12:09 PM
temat miesiąca | Dom ekologiczny
systemy grzewcze
1
NASZ EKSPERT Grzegorz Kreft „Hydro-Tech” Konin
w Na co zwracać uwagę podczas eksploatacji pomp ciepła? Jak każdy system grzewczy, także ten oparty o pompę ciepła wymaga konserwacji i przeglądów. Wprawdzie sama pompa ciepła nie jest pod tym względem urządzeniem wymagającym i – w odróżnieniu od tradycyjnych kotłów – nie ma potrzeby dokonywania corocznych przeglądów, jednak o podłączoną do niej instalację należy już odpowiednio zadbać. W zależności
od rodzaju pompy ciepła zakres tych prac może się różnić, nadzoru wymaga tak dolne źródło ciepła, jak i instalacja grzewcza. Najłatwiej je utrzymać w prawidłowym stanie przy pompach powietrze/woda, gdzie wystarczy zapewnić niezakłócony dopływ i odpływ powietrza – usuwając ewentualnie nieczystości oraz liście, a w okresie zimowym – śnieg. Przy pompach glikol/woda istotna jest częsta kon-
trola ciśnienia statycznego przy naczyniu wzbiorczym oraz temperatury wlotu solanki do pompy ciepła podczas jej pracy. Jeżeli zaobserwuje się regularne, stałe spadki temperatury czy ciśnienia, należy skontaktować się z wykonawcą instalacji.
Jakie wyróżniamy typy pomp ciepła?
58
rys. Klima-Therm
większym kosztem wykonania. W przypadku pompy typu powietrze-woda wymiennik wykorzystuje ciepło zasysanego powietrza atmosferycznego.
Jeden z elementów pompy ciepła typu powietrze-woda ustawia się na zewnątrz budynku. Ta część zasysa powietrze atmosferyczne i wykorzystuje je jako źródło ciepła, które służy do produkcji energii cieplnej do ogrzewania budynku czy podgrzewania wody pompy ciepła ich poszczególne elementy można bez trudu umieścić np. na posesji w ogrodzie. Charakteryzuje je wysoka odporność na działanie surowych czynników atmosferycznych i estetyczny wygląd
fot. Hydrotech
Pompy ciepła są urządzeniami grzewczymi niskotemperaturowymi, umożliwiającymi odbiór energii cieplnej z naturalnych źródeł i wykorzystanie jej do ogrzewania budynków oraz ciepłej wody użytkowej. W zależności od rodzaju pompy źródłem energii może być powietrze atmosferyczne, grunt albo woda podziemna lub powierzchniowa. Instalacja pompy ciepła składa się z parownika, skraplacza, sprężarki oraz zaworu rozprężnego. Wszystkie elementy tworzą zamknięty układ, w którym krąży ekologiczny czynnik roboczy (bezchlorowy freon, propan, glikol), podlegający przemianom z postaci ciekłej na gazową i odwrotnie, powodując tym samym przepływ energii cieplnej ze źródła dolnego do górnego. Parametry opisujące pracę pompy określają jej sprawność, stopień efektywności oraz rodzaj dolnego źródła ciepła, będącego jednym z najbardziej istotnych elementów układu. Dolne źródło powinno charakteryzować się przede wszystkim niezmiennością temperatury w ciągu roku. W ofertach producentów znajdziemy kolektory gruntowe (poziome lub pionowe), pobierające ciepło z ziemi lub wody gruntowej, oraz kolektory typu powietrze-woda, które pozyskują ciepło z powietrza atmosferycznego. Oba systemy mają swoje wady i zalety. Pompy ciepła z poziomymi wymiennikami gruntowymi są stosunkowo tanie w wykonaniu, jednak do ich ułożenia niezbędna jest duża powierzchnia gruntu. Dodatkowo układ ten jest podatny na zmiany temperatur, przez co długo utrzymujące się mrozy mogą spowodować odczuwalny spadek efektywności. Bardziej stabilnym i mniej czułym rozwiązaniem jest pionowy wymiennik gruntowy, umieszczony w głębokim odwiercie, co wiąże się ze znacznie
Własny Dom 10/2015
nowoczesny dom.indd 58
10/15/15 12:10 PM
Gruntowe pompy ciepła alpha innotec Seria
alterra
Sprawdź szczegóły na alpha-innotec.pl
wysoka wydajność urządzeń (COP nawet 5,09 przy B0/W35)
5 letnia gwarancja producenta łatwa obsługa, również przez internet lub smartfona bardzo cicha praca nowoczesny design niemiecka jakość
Przedsiębiorstwo „Hydro-Tech” Konin
www.hydro-tech.pl | www.alpha-innotec.pl nowoczesny dom.indd 59
10/15/15 12:11 PM
temat miesiąca | Dom ekologiczny
wentylacja
2
Wentylacja ma niebagatelny wpływ na samopoczucie domowników i komfort przebywania w poszczególnych pomieszczeniach domu. System wentylacji to także sposoby odzyskiwania ciepła z ogrzanego powietrza czy wykorzystywania ciepła ziemi
Wentylacja. Grawitacyjna i mechaniczna Wentylowanie pomieszczeń zasadniczo może odbywać się na dwa sposoby: w sposób samoistny (wentylacja grawitacyjna) lub wymuszony mechanicznie. Pierwsza możliwość jest coraz rzadziej spotykana w nowych realizacjach. Wentylacja grawitacyjna ma niepodważalną zaletę – gdy jest właściwie zaprojektowana, będzie praktycznie bezobsługowa. Jednak w dobie nowoczesnych technologii i dbałości o środowisko
fot. Conceptair
wentylacja mechaniczna mocno ingeruje we wnętrza domu i trzeba ją zaplanować jeszcze na etapie przygotowywania projektu architektonicznego
wentylacja mechaniczna staje się pewnym standardem. Całkowicie sterowalna, pozwala kontrolować warunki panujące w domu. Dodatkowo, dzięki zastosowaniu rekuperacji (odzysku ciepła), nie powoduje tak dużych strat ciepła w zimie, jak jej poprzedniczka. Niestety, oba systemy wykluczają się – mają inne wymogi instalacyjne. Najlepiej podjąć decyzję dotyczącą rodzaju wentylacji jeszcze na etapie projektu domu.
Dodatkowe wentylatory Systm grawitacyjny można także wspomóc, montując w miejscu kratki wentylacyjnej wentylator. W tym celu niezbędne jest doprowadzenie przewodu elektrycznego do miejsca montażu wentylatora. Przed zakupem urządzenia należy wymierzyć także otwór wentylacyjny. Włącznik urządzenia może być autonomiczny lub połączony z włącznikiem światła (częste rozwiązanie dla łazienek i toalet). Na rynku dostępne są także urządzenia automatyczne, wyposażone w czujniki ruchu lub wilgotności powietrza. Decydując się na wentylator, trzeba pamiętać, że nie wszędzie można go zastosować. W kotłowni lub pomieszczeniach, gdzie zamontowane są kotły gazowe z otwartymi komorami spalania, może on zakłócić proces odprowadzenia spalin.
rys. Velux
fot. Zehnder
ponieważ ciepłe powietrze ma mniejszą gęstość, zostaje ono wyparte przez powietrze zimne. Powstaje w ten sposób efekt kominowy, wykorzystywany także w domach jednorodzinnych
60
warto zastanowić się nad instalacją dodatkowego wentylatora wyciągowego (np. w kuchni), który włączany jest czasowo i zapewnia wymianę powietrza po przygotowaniu posiłków
Własny Dom 10/2015
nowoczesny dom.indd 60
10/16/15 12:31 PM
temat miesiąca | Dom ekologiczny
wentylacja
Poprawianie ciągu
2
Jaka centrala?
Jeśli podczas wietrznej pogody mamy problem z wentylacją pomieszczeń, warto zastosować nasady kominowe. Ich zadaniem jest ochrona kominów wentylacyjnych przed zawirowaniami wiatru i jednocześnie wytworzenie podciśnienia w przewodzie. Powstały ciąg „wysysa” powietrze z pomieszczeń na zewnątrz. Szczególnym rozwiązaniem jest nasada hybrydowa. Uzupełniona jest o silnik, który automatycznie uruchamia się przy bezwietrznej pogodzie.
fot. CRH Klinkier
nasady kominowe należy dobierać ze względu na rodzaj komina (wentylacyjny, spalinowy). W innym wypadku nie będą spełniały swojej funkcji
Sercem nawiewno-wywiewnej wentylacji mechanicznej jest centrala wentylacyjna. Posiada wbudowany wymiennik ciepła, często potocznie nazywana rekuperatorem. Urządzenie – dzięki zamontowanym wentylatorom – czerpie powietrze z zewnątrz i wtłacza do wnętrza oraz odprowadza z pomieszczeń na zewnątrz. Centrala posiada filtry, które oczyszczają powietrze, oraz dodatkowe elementy np. nagrzewnice podnoszące temperaturę czerpanego powietrza, co chroni przed uszkodzeniem urządzenia podczas silnych mrozów. Specjalna budowa wymiennika ciepła daje możliwość odzyskania ciepła z powietrza usuwanego z pomieszczeń i dogrzania tego pobieranego z zewnątrz.
Krzyżowy – stosunkowo najtańszy. Zbudowany z równolegle ułożonych płyt stalowych, przez które naprzemiennie i prostopadle przepływają strumienie powietrza nawiewanego i wywiewanego. Jego sprawność to średnio 60-75%. Może odzyskiwać zarówno ciepło, jak i zimno, jest cichy. Przeciwprądowy – ma wysoką sprawność (do 96%). Występuje w wersji prostej lub spiralnej. Powietrze przepływa w nim równolegle w przeciwnych kierunkach. Może dochodzić w nim do oszronienia.
Entalpiczny – wykonany jest z celulozy zawierającej kryształy specjalnych soli o właściwościach higroskopijnych (pochłaniają wilgoć). Ma nieco niższą sprawność niż wymienniki przeciwprądowe, jednak dzięki odzyskowi wilgoci z powietrza zapewnia większy komfort, nie oszrania się i nie wymaga stosowania nawilżaczy. Obrotowy – posiada ruchomy wirnik, który ma za zadanie akumulować ciepło. Wymaga dodatkowego silnika, co wpływa na wyższe zużycie energii. Jest odporny na oszronienie, a strumienie powietrza częściowo się w nim mieszają.
rys. Zehnder
Typy wymienników i rekuperatorów
poprzez wymiennik krzyżowy przepływa powietrze nawiewne i wywiewne. Oba strumienie wzajemnie się ogrzewają lub ochładzają
Schemat ilustruje sposób działania wymiennika krzyżowego z uwzględnieniem by-passu (żółta część rysunku)
rys. Viessmann
rys. Viessmann
centralę z wymiennikiem krzyżowym można umieścić w domu jednorodzinnym na poddaszu. Urządzenie tego typu ma sprawność do 75%, co w zupełności wystarcza do obsługi całego domu
10/2015 Własny Dom
nowoczesny dom.indd 61
61
10/15/15 12:12 PM
temat miesiąca | Dom ekologiczny
wentylacja
2
NASZ EKSPERT Krzysztof Szczygieł Ensto Enervent
w Jak inwestor powinien dbać o system wentylacji? Regularna kontrola i odpowiednia konserwacja centrali i instalacji wentylacyjnej pozwoli na prawidłowe ich użytkowanie. Najważniejszą pracą konserwacyjną jest sprawdzenie centrali i instalacji pod względem zanieczyszczeń oraz zużycia. W zależności od zastosowanych typów filtrów oraz zanieczyszczenia powietrza należy wymieniać filtry w odpowiednim czasie. W centralach stosuje się 3 rodzaje filtrów. Najprostszym rozwiązaniem są włókniny filtracyjne, które należy wymieniać co najmniej raz na 4 miesiące. W przypadku urządzeń, gdzie zastosowano filtry
kasetowe lub kieszeniowe ich wymiana powinna odbywać się nie rzadziej niż co pół roku. Podczas wymiany filtrów należy sprawdzić również stan wymiennika oraz wentylatorów. Do prac konserwacyjnych, które może wykonywać użytkownik należy sprawdzenie czystości czerpni oraz wyrzutni. Przy okazji prac konserwacyjnych warto odkurzyć wnętrze centrali. Zaleca się, aby przynajmniej raz w roku instalację i centralę przejrzała firma serwisowa, która sprawdzi parametry pracy centrali oraz skontroluje system wentylacji. W przypadku użytkowania centrali z pompą ciepła zaleca się zlecać
firmie serwisowej przegląd 2 razy w roku. Raz na kilka lat należy sprawdzić czystość w kanałach oraz w razie potrzeby przeprowadzenie ich czyszczenia. Oszczędzanie na konserwacji jest tylko pozorne. Nieprawidłowo serwisowana instalacja oraz centrala powoduje większe koszty eksploatacyjne oraz znacznie zwiększa ryzyko awarii.
fot. Paul
lokalizacja centrali rekuperacyjnej
fot. Zehnder
uniwersalna jednostka wentylacyjna z odzyskiem ciepła przeznaczona do centralnej wentylacji dla pomieszczeń o powierzchni od 220 do 350 m2
62
centrala powinna być umieszczona w miejscu łatwo dostępnym i – ze względu na jej dużą masę – najlepiej w piwnicy
Centrale wentylacyjne powinny być umieszczane w miejscach, które zapewnią im odpowiednie warunki pracy. Bardzo ważne, aby była to przestrzeń, w której będzie wygodny dostęp do urządzenia (sezonowa konserwacja i kontrole) i będzie panowała zawsze dodatnia temperatura. Przyjmuje się, że powinno to być minimum 8oC. Na lokalizację centrali często wybiera się nieużytkowe poddasze. Dobrym pomysłem jest też usytuowanie jej w garażu, ale tylko w sytuacji, gdy zapewnia on stałą temperaturę. Najpopularniejszym jednak miejscem jest piwnica. Ważne, by wentylatory znalazły się w odpowiedniej odległości od sypialni bądź miejsc, w których przebywaja dzieci (szczególnie małe) lub były dobrze od nich odizolowane akustycznie, ponieważ wszystkie urządzenia tego typu, choć nie są bardzo głośne, mogą po jakimś czasie dawać się domownikom we znaki. Przy instalowaniu wentylacji mechanicznej w starym domu należy również zwrócić uwagę na wytrzymałość konstrukcji – urządzenia mają często znaczny ciężar i mogą powodować drgania, dlatego np. drewniane stropy będą wymagać fachowych oględzin i – gdy zajdzie taka konieczność – odpowiednich wzmocnień. Jeśli nie mamy pewności, czy można je umieścić w takim miejscu, lepiej będzie od razu wybrać piwnicę. Dzięki temu unikniemy kłopotów, które mogłyby się pojawić w przypadku, gdybyśmy urządzenie tego typu postawili w nieodpowiednim miejscu.
Własny Dom 10/2015
nowoczesny dom.indd 62
10/16/15 12:29 PM
2
Chłodzenie latem i grzanie zimą
kolektor gruntowego wymiennika ciepła może zostać montowany pod budynkiem. Same rury GWC wykonuje się z polipropylenu o wysokiej zdolności do przewodzenia ciepła, co gwarantuje wysoką wydajność instalacji
rek l ama
fot. Rehau
Przy najprostszej i typowej instalacji wentylacji mechanicznej z rekuperacją powietrze, które dostaje się z zewnątrz do centrali wentylacyjnej, po kilkustopniowym „dogrzaniu” przez rekuperator trafia do pomieszczeń. W zimie, przy silnych mrozach, temperatura powietrza na wejściu musi zostać podniesiona, aby nie uszkodzić rekuperatora. Stosuje się w tym celu dodatkowe nagrzewnice, które podnoszą koszt eksploatacji. Chłodzenie za pomocą centrali wentylacyjnej można osiągnąć na 2 sposoby: a) montując zamiast wymiennika kasetę letnią, która zwiększa przepływ powietrza, dając wrażenie chłodu – jest to najprostsze rozwiązanie; b) przez by-pass rekuperatora – dodatkowy kanał centrali, pozwalający na obejście wymiennika i bezpośredni nawiew do pomieszczeń lub chłodzenie powietrza nawiewanego wywiewanym. Drugą metodą obniżania temperatury w lecie i podnoszenia w zimie jest instalacja z gruntowym wymiennikiem ciepła. Choć wymaga znacznych nakładów finansowych podczas montażu, inwestycja zwraca się z każdym dniem użytkowania, ponieważ jej eksploatacja jest całkowicie bezpłatna. Powietrze, zanim dostanie się do rekuperatora, przechodzi przez system podziemnych rur, gdzie zostaje wstępnie ogrzane lub ochłodzone. W lecie w warunkach zewnętrznych +30°C do wnętrza dostarczane jest powietrze o temperaturze +16oC. Natomiast w przypadku temperatury na wejściu do czerpni wynoszącej +15oC, na wylocie GPWC (wejście do rekuperatora) otrzymujemy 0oC. Daje to wymierne korzyści także w odniesieniu do systemu ogrzewania budynku – możliwość zakupu kotła grzewczego mniejszej mocy i dużo niższe rachunki za ogrzewanie. Gruntowy wymiennik zapewnia stały i równomierny rozkład temperatury.
10/2015 Własny Dom
nowoczesny dom.indd 63
63
10/16/15 12:30 PM
temat miesiąca | Dom ekologiczny
okna i drzwi
3
Odpowiedni wybór stolarki otworowej ma ogromne znaczenie dla utrzymania ciepła w domu i zapewnienia ciszy domownikom. Drzwi i okna powinny chronić przed dźwiękami dobiegającymi z zewnątrz i ucieczką ciepła z domu
Najlepsze cechy drzwi drewnianych
drzwi powinniśmy dobierać tak samo starannie, jak okna. Zdarza się o tym zapominać inwestorom, którzy nie przykładają wagi do ich współczynnika przenikania ciepła U, co skutkuje tym, że z domu ucieka przez nie sporo ciepłego powietrza
kryteria. Dla podwyższenia izolacyjności termicznej warto stosować progi z przekładką termiczną. Skuteczne są również uszczelki umieszczane na całym obwodzie ościeżnicy, które pełnią dwojaką funkcję: chronią przed hałasem i ucieczką ciepła.
Odporność drzwi drewnianych Odporność mechaniczną, na działanie promieniowania UV oraz wodoszczelność zapewnić może impregnacja drewna specjalnymi lakierami lub zastosowanie okładzin typu CPL lub obłogowych (udoskonalony rodzaj forniru). Sztywność skrzydłu nada solidna drewniana konstrukcja ramiaka oraz wypełnienie płytą wiórową. Gwarantem największej wytrzymałości mechanicznej spośród rozwiązań stosowanych dla drewnianych drzwi jest wykonanie skrzydła z litego drewna w konstrukcji płytowej.
fot. Stolterm
fot. Nicewicz
fot. Nicewicz
Drzwi – poza tym, że powinny dobrze wyglądać – mają także oddzielać nas akustycznie od pozostałych pomieszczeń i uniemożliwiać ucieczkę ciepła z budynku. Stąd też wynika fakt, że inne drzwi stosuje się do łazienki, inne do pomieszczenia technicznego i jeszcze inne między przedsionkiem a nieogrzewanym garażem. Maksymalny współczynnik przenikania ciepła przez drzwi zewnętrzne według polskich przepisów to 2,6 W (m2*K). Nie ma regulacji odnośnie izolacyjności akustycznej wewnątrz mieszkań i domów jednorodzinnych. Drewno doskonale sprawdza się zarówno jako izolator termiczny, jak i akustyczny. Masywne drewniane drzwi płytowe spełniają wszystkie powyższe
64
pamiętajmy o tym, że dobrze uszczelnione drzwi powinny mieć uszczelki nie tylko w ościeżnicy, ale również na całej długości progu
Własny Dom 10/2015
nowoczesny dom.indd 64
10/15/15 12:15 PM
temat miesiąca | Dom ekologiczny
okna i drzwi
3
Okna piękne i wygodne w użyciu
stylowe i nowoczesne drzwi drewniane
Okna muszą być wygodne w użyciu i łatwe w obsłudze, dobrze izolować, ale nie zaszkodzi również, gdy są piękne. Łatwość obsługi to przede wszystkim automatyka i możliwość zdalnego sterowania. Duża liczba zautomatyzowanych okien połaciowych oznacza, że nie trzeba już krążyć po mieszkaniu zamykając lub otwierając każde z osobna. Możemy nimi sterować za pomocą specjalnego panelu umieszczonego w dogodnym miejscu. Nie trzeba wówczas wchodzić na drabinę lub posługiwać się przeróżnymi „narzędziami”, aby otworzyć lub zamknąć okno.
Z kolei piękne okna to takie, które dopasowane są do architektury domu (np. białe lub brązowe okna z licznymi szprosami w domu o architekturze dworskiej). Pamiętajmy jednak, że taka zasada dotyczy całej stolarki otworowej. Decydując się na duże przeszklenia, warto pamiętać o możliwości osłonięcia się przed słońcem przy pomocy markizy. Produkty tego typu również mogą być zdalnie sterowane i zautomatyzowane. przed kupnem markizy należy pomyśleć o trzech rzeczach: (1) kącie jej nachylenia, (2) szerokości oraz grubości, a także (3) sposobie, w jaki będziemy ją zwijać. Wybór odpowiedniego produktu zdecyduje o komforcie podczas korzystania z niego
fot. Markilux
Jeśli myślimy o aranżacji wnętrza nawiązującej do stylistyki historycznej, zainwestujmy w skrzydła płycinowe wykończone listwami ozdobnymi oraz profilowaną ościeżnicę. Efekt wzmocnią takie akcesoria, jak drewniana korona wieńcząca oraz stylizowane mosiężne lub stalowe okucia. Tego typu elementy na pewno przykują uwagę gości, a nam dadzą poczucie przebywania w eleganckim miejscu, nawiązującym do historycznej stylistyki. Współczesne wzornictwo drzwi drewnianych oferuje produkty dostosowane do oczekiwań estetycznych każdego klienta. Dostępne są zarówno modele historyzujące, jak i minimalistyczne, pozbawione detalu ciesielskiego, które świetnie wpasowują się w nowoczesne wnętrza. Odpowiednio dobrane do nich okucia, korespondujące z materiałem lub barwą pojawiającą się w aranżacji pomieszczenia, sprawią, że takie drzwi staną się harmonijnym dopełnieniem przestrzeni domu, a nie przypadkowym elementem. Eksperymentatorzy mogą oczywiście próbować je łączyć z bardziej „nowoczesnymi” i odważnymi materiałami.
eleganckie drzwi i ościeżnice niewątpliwie dodają wnętrzom charakteru. Nie zawsze jednak ich zastosowanie będzie korzystne – wszystko zależy od charakteru domu. Takie rozwiązanie najlepiej sprawdzi się we wnętrzach nawiązujących do stylistyki historycznej
nowoczesny dom.indd 65
Dostępne są dziś na rynku drzwi łączące w sobie indywidualne wzornictwo, energooszczędność, wytrzymałość oraz inteligentne rozwiązania dostępu. Stolarka o pięciokomorowej budowie profilu zapewnia maksymalną szczelność, a także doskonałą termoizolacyjność – aż do standardu pasywnego włącznie. Dzięki innowacyjnym rozwiązaniom konstrukcyjnym możliwe jest wykonywanie wielkogabarytowych drzwi o wysokości nawet do 3 m i ciężarze do 200 kg, które nie ulegają odkształceniu nawet przy dużych różnicach temperatur. Bogaty dobór komponentów dodatkowych – jak designerskie klamki czy pochwyty – sprawia, że drzwi te można dopasować do indywidualnych potrzeb. Popularne są również na rynku drzwi przesuwne i składano-przesuwne wykonywane np. z aluminium i tworzywa sztucznego. Dzięki wyjątkowej stabilności aluminium możliwe jest projektowa-
nie konstrukcji o wąskich profilach i wielkich przeszklonych powierzchniach, zapewniających maksymalną przezierność i optymalny dostęp światła. duże przeszklenia można dziś uzyskać za pomocą drzwi przesuwnych o świetnej izolacyjności cieplnej i akustycznej. Na zdjęciu drzwi Schüco ASS 70.HI
fot. Schüco
fot. Moric Drzwi
drzwi smart i drzwi przesuwne
10/15/15 12:15 PM
temat miesiąca | Dom ekologiczny
okna i drzwi
3
przestrzeń między ościeżnicą a murem należy całkowicie wypełnić materiałem termoizolacyjnym – gwarantuje to niezbędną izolację cieplną i dźwiękową
fot. Oknoplus
Współcześnie, stosując okna z PVC, można przy dużo niższym nakładzie finansowym osiągnąć bardzo podobny efekt wizualny, jak przy oknach drewnianych. Szeroka gama kolorów i faktur oklein pozwoli dobrać stolarkę do najbardziej nawet wyszukanych elewacji i wnętrz, nie będzie również większego problemu, by dopasować do nich bramę garażową. Profile okien z PVC mają komorową budowę, w której izolatorem termicznym jest powietrze. Wraz ze wzrostem szerokości profilu (który zwykle idzie w parze ze zwiększeniem liczby komór) rośnie ich termoizolacyjność – przy grubości 90 mm uzyskać można okna energooszczędne, a te o grubości 120 mm nadają się już do domów pasywnych.
rys. Internorm
eleganckie i wydajne okna z PVC
niż cej wię MS fot.
okna drewniane wykonane są z impregnowanego i suszonego drewna, które następnie klei się w trzech warstwach, co zapewnia stabilność nawet przy dużych rozmiarach okna
OKN A
duże przeszklenia kojarzone są z oknami tarasowymi, ale można je spotkać również w kuchni. Ich zaletą jest to, że doskonale doświetlają całe pomieszczenie, ułatwiając i umilając przygotowywanie posiłków
66
alternatywą dla okien drewnianych są okna wykonane z PVC z okleiną przypominającą lite drewno
fot. MS więcej niż OKNA
fot. Roto
grubość profilu okna wpływa na jego sztywność i nośność. Co za tym idzie, gdy jest on cieńszy, okno jest mniej stabilne
Własny Dom 10/2015
nowoczesny dom.indd 66
10/15/15 12:16 PM
10/2015 WĹ‚asny Dom
nowoczesny dom.indd 67
67
10/15/15 12:17 PM
temat miesiąca | Dom ekologiczny
KONSTRUKCJA domu
4
Trwała konstrukcja domu – drewnianego lub murowanego – jest niezwykle istotna, gdyż to ona zapewnia stabilność całemu budynkowi. Drugim ważnym elementem jest ocieplenie domu, które decyduje o komforcie mieszkania i codziennego życia
Więźba tradycyjna a prefabrykowana
najlepszym materiałem na więźbę dachową jest drewno sosnowe i świerkowe. Oba gatunki mają dobrą wytrzymałość i sprężystość, a także są łatwe w obróbce
fot. Wiązar
drewno wykorzystane do budowy więźby dachowej nie powinno mieć sęków ani pęknięć, a dodatkowo – w celu jego zabezpieczenia – należy stosować specjalne preparaty
68
Rodzaje domów z bali Można wyróżnić trzy rodzaje bali. Najstarszy typ konstrukcji składał się z bali pełnych, wykonywanych najczęściej z drewna świerkowego. Lite bale mogą mieć przekrój okrągły i prostokątny. Te sprzed lat mogą osiągać grubość do 45 cm. Bale prostokątne mają większą powierzchnię styku ze sobą nawzajem (a więc przegroda ma większą termoizolacyjność), dlatego zwykle ściana z nich ma mniejszą grubość (średnio do 25 cm). Budując dom z bali, możemy także wybrać bale klejone (warstwowe), kiedy nie dysponujemy materiałem o dużych wymiarach. Minimalna średnica bala pełnego przeznaczonego na ściany powinna wynosić nie mniej niż 20 cm. Wśród rodzajów bali warto jeszcze wspomnieć o balach dwustronnie zaokrąglonych, balach klasycznych (kwadratowych) oraz płazach. Z tych ostatnich buduje się przede wszystkim podhalańskie chałupy. Płazy powstają poprzez rozcięcie pnia na pół wzdłuż rdzenia, tak aby sęki układały się w półkola.
fot. Drew-Pasz
żywa się mniej drewna. Co również bardzo ważne, można przekrywać nimi dużo większe rozpiętości (nawet 30 m). Co istotne, taki wiązar zwykle jest oparty wyłącznie na ścianach zewnętrznych. Mniejsza liczba ścian konstrukcyjnych znacznie obniża koszty budowy. Daje także możliwość dowolnego rozplanowania układu ścian w środku, a więc również aranżacji wnętrza. Więźba tradycyjna jest nadal często wybierana, choćby ze względu na swój wygląd. Wyeksponowana na poddaszu, daje atrakcyjne możliwości aranżacyjne i tworzy niepowtarzalny nastrój. Pomalowana farbą czy pokryta bezbarwnym lakierem, nada indywidualnych cech przestrzeni zarówno rustykalnej, jak i nowoczesnej.
fot. Grupa Prefabet
Największą różnicą między jednym a drugim typem jest konstrukcja i sposób łączenia. Więźba prefabrykowana ma formę konstrukcji kratownicowej, dlatego – choć kształtem przypomina więźbę tradycyjną – w inny sposób przenosi obciążenia. Zamiast połączeń ciesielskich stosuje się w niej płytki kolczaste, które są wprasowywane w drewno. Może się wydawać, że są to niewielkie zmiany, jednak znacząco wpływają na efektywność i możliwości takiej konstrukcji. Więźba tradycyjna jest zbudowana z belek o znacznych przekrojach. Dla przykładu: krokiew średnio 8 x 16 cm, płatew 16 x 20 cm. Łączenie na płytki kolczaste pozwala budować bardziej ekonomiczne pod względem nośności konstrukcje, dlatego zu-
popularnym sposobem łączenia bali jest metoda wieńcowa, polegająca na układaniu ich warstwami i łączeniu wyciętymi elementami (tzw. zamkami) na poprzecznych połączeniach. Następnie bale uszczelnia się pasami filcu lub (jak na zdjęciu) wełną mineralną
Własny Dom 10/2015
nowoczesny dom.indd 68
10/15/15 12:17 PM
temat miesiąca | Dom ekologiczny
konstrukcja domu
4
fot. Tadeks Fertig Haus
dom w szkielecie drewnianym można postawić na specjalnej ławie betonowej, na płycie lub na ścianach fundamentowych. Wysokość posadowienia jest ważna, ponieważ zapobiega niszczeniu dolnej części elewacji
jeśli nie całkowicie w szkielecie drewnianym, to może w szkielecie drewnianym z elementami stalowymi? Konstrukcja domów tego typu nie różni się od tych stawianych całkowicie w szkielecie drewnianym
fot. Tadeks Fertig Haus
Drewno jest materiałem, z którego można wybudować komfortowy i ekologiczny dom, który z zewnątrz będzie nie do odróżnienia od wykonywanych tradycyjnie domów murowanych. Lekkie konstrukcje o ścianach o grubości 22-30 cm pozwalają obniżyć koszty realizacji oraz późniejszej eksploatacji. Bardzo ważnym aspektem, gwarantującym solidność wykonania, jest właściwy dobór drewna. Najczęściej stosowane jest drewno sosnowe, którego tarcica nie może posiadać widocznych wad (sęków, pęknięć, zgnilizny). Powinna być komorowo suszona (usunięcie zarodników grzybów i pleśni czy larw owadów) i mieć odpowiednią wilgotność (ok. 12%). Drewno podczas wysychania odkształca się i paczy, co może spowodować nieodwracalne uszkodzenia wykończeń we wnętrzu, ale i powstanie nieszczelności. Drewniane elementy konstrukcyjne powinny być czterostronnie strugane, dzięki czemu powstaje gładka, bardziej odporna na ogień i szkodniki powierzchnia. Zarówno ściany zewnętrzne, jak i wewnętrzne wykonywane są z cienkoprzekrojowych krawędziaków drewnianych (szerokość 89 lub 140 mm). Gęsto ustawione słupki (rozstaw osiowy co 40 lub 60 cm) łączą podwalinę z oczepem ściany. Przestrzeń pomiędzy słupkami wypełniana jest materiałem termoizolacyjnym i wykańczana od wewnątrz i z zewnątrz płytami drewnopochodnymi, gipsowo-włóknowymi lub gipsowo-kartonowymi (od wewnątrz). Przy zastosowaniu dodatkowej, zewnętrznej warstwy ocieplenia można uzyskać ściany o bardzo wysokiej termoizolacyjności. Wszystkie te czynności wykonywane są jeszcze w fabryce przy pomocy bardzo dokładnego sprzętu. Gotowe do przyjazdu na budowę ściany posiadają już również w przestrzeni wewnętrznej niezbędne przyłącza instalacyjne (elektryczne, wodno-kanalizacyjne i inne).
fot. Magbos
budujemy dom W szkielecie drewnianym
Ściany prefabrykowane osadzane są w szkielecie. Ważna jest tu precyzja wykonania i osadzenia poszczególnych elementów
10/2015 Własny Dom
nowoczesny dom.indd 69
69
10/15/15 12:18 PM
temat miesiąca | Dom ekologiczny
konstrukcja domu
4
Grubość takiej izolacji wynosi 25-30 cm. Składa się ona z dwóch warstw. Pierwsza montowana jest między krokwiami, druga pod nimi. Grubość pierwszej warstwy zależy od grubości krokwi oraz rodzaju dachu. W dachu nieszczelnym dla pary wodnej jej odprowadzanie odbywa się poprzez szczelinę pomiędzy pokryciem dachu i wiatroizolacją. W tym przypadku pierwsza warstwa ocieplenia powinna być o 1-2 cm cieńsza od grubości krokwi. Nie powinna bowiem wypychać wiatroizolacji – niwelowałoby to szczelinę wentylacyjną. W przypadku dachu szczelnego dla pary wodnej pokrycie dachu zamocowane jest na pełnym deskowaniu lub zastosowana folia wiatroizolacyjna ma niską paroprzepuszczalność. Odprowadzanie pary wodnej odbywa się poprzez szczelinę pozostawioną między deskowaniem (lub folią) a wykonywanym ociepleniem. W tym wypadku grubość warstwy izolacyjnej jest o około 3 cm mniejsza od grubości krokwi – tyle bowiem powinna wynosić szczelina wentylacyjna.
fot. Ursa
układamy izolację między krokwiami
wełna mineralna doskonale nadaje się do ocieplenia dachu lub stropu od wewnętrznej strony. Materiał ten cechuje się wysoką paroprzepuszczalnością. Przy kupnie wełny – oprócz jej parametrów termoizolacyjnych – należy zwrócić uwagę również na jej ognioodporność (klasa A1)
ocieplenie nakrokwiowe. Jak i gdzie?
Polega na przytwierdzaniu do ściany płyt ociepleniowych na ruszcie drewnianym (rzadziej aluminiowym lub stalowym). Dzięki tej metodzie można bez problemów zwiększać grubość ocieplenia. Polega ona na zbudowaniu rusztu z pionowych i poziomych listew, w rozstawie odpowiadającym wielkości płyt ociepleniowych (aby nie trzeba było ich docinać). Należy pamiętać, że przy stosowaniu wełny mineralnej niezbędne jest pozostawienie pustej szczeliny między ociepleniem a elewacją (2-4 cm). Pozwoli to na odparowywanie wilgoci. Szczelina zaczyna się na wysokości około 30 cm nad poziomem terenu i kończy pod dachem. W celu zapewnienia cyrkulacji powietrza stosuje się puste spoiny pionowe lub puszki wentylacyjne. Przy ocieplaniu styropianem szczelina wentylacyjna nie jest konieczna.
Jeżeli prace modernizacyjne dotyczą zmiany pokrycia dachowego, warto zastanowić się nad ociepleniem nakrokwiowym. Jest to rozwiązanie szczególnie atrakcyjne dla poddaszy niskich i małych (ocieplenia nie wykonuje się kosztem przestrzeni wnętrza). Termoizolację układamy bezpośrednio na krokwiach lub na deskowaniu. Warstwa ta powinna być lekka, co ułatwi montaż i nie będzie stanowić zbyt dużego obciążenia dla konstrukcji dachu (tym bardziej jeśli w projekcie domu nie uwzględniono tego rozwiązania). Jednocześnie ocieplenie powinno być wytrzymałe na nacisk pokrycia dachu. Obecnie coraz częściej używa się do tego rodzaju ociepleń płyt piankowych. Są dużo wytrzymalsze od styropianu i wełny oraz bardzo lekkie. Płyty montuje się bardzo szybko, metodą na pióro-wpust. Dają one efekt idealnie płaskiej i równej płaszczyzny. Ponieważ płyty piankowe są odporne na wiatr i wilgoć, idealnie nadają się do stosowania bezpośrednio pod pokryciem dachowym. Rozwiązanie nakrokwiowe pozwala na pozostawienie we wnętrzu niezabudowanej konstrukcji drewnianej i wykorzystanie jej do aranżacji wnętrza.
izolacja nakrokwiowa musi być przede wszystkim ciepła i szczelnie położona – zagwarantuje to komfort podczas przebywania w domu w chłodne i deszczowe dni
70
fot. Sipur
Metoda lekka sucha
Własny Dom 10/2015
nowoczesny dom.indd 70
10/15/15 12:18 PM
czym warto ocieplić dom?
pianka poliuretanowa może być wykorzystywana jako ocieplenie zewnętrzne i wewnętrzne. W pierwszym przypadku pokrywa się jej warstwę elewacją z sidingu. Wewnątrz domu szczególnie dobrze sprawdza się podczas podczas ocieplania poddasza czy strychu
rekl ama
fot. Recticel
Styropian – jest lekki (ponad 90% powietrza) i bardzo łatwo poddaje się obróbce mechanicznej (przecinanie, docinanie). Jest odporny na zmiany temperatury oraz wilgotności powietrza. Warto pamiętać, że jest również materiałem ekologicznym – nie ma negatywnego wpływu na nasz organizm można poddawać go recyklingowi. Wełna mineralna – podobnie jak styropian posiada dużą izolacyjność cieplną i dźwiękową. Jest materiałem odpornym na siły ściskające. Wielkim plusem wełny jest jej paroprzepuszczalność, która zapewnia ochronę warstwy izolacyjnej (oraz całej przegrody) przez zawilgoceniem, grzybami i pleśnią. Celuloza – docenią ją przede wszystkim osoby szukające rozwiązań ekologicznych, jest bowiem pochodną makulatury. Powstaje z papieru gazetowego oraz soli borowych, które mają chronić włókna celulozowe, a także elementy konstrukcyjne stykające się z warstwą ocieplenia. Celuloza ma bardzo dobrą izolacyjność cieplną i akustyczną (powietrze stanowi do 80% przestrzeni materiału). Zapewnia utrzymywanie się we wnętrzu ciepła zimą i chłodu latem. Wielkim atutem celulozy jest odporność na wilgoć (nie zniekształca ona materiału i nie zmienia jego właściwości). Pianka poliuretanowa – jest materiałem, którego użycie w termoizolacji warto rozważyć. Jest dużo bardziej wytrzymała od styropianu i wełny, stanowi także dużo lepszą izolację akustyczną. Nie wchłania wilgoci, jest paroprzepuszczalna i można ją stosować z dowolnym materiałem konstrukcyjnym, który ochroni przed działaniem grzybów, bakterii i pleśni. Decydując się na skorzystanie z pianki poliuretanowej, należy mieć świadomość wyższych kosztów niż w przypadku rozwiązań tradycyjnych. Koszty te zwrócą się jednak po kilku okresach grzewczych.
10/2015 Własny Dom
nowoczesny dom.indd 71
71
10/15/15 12:19 PM
temat miesiąca | Dom ekologiczny
konstrukcja domu
4
Metoda lekka mokra To najpopularniejsza metoda w Polsce. Możemy tu zastosować zarówno styropian, jak i wełnę mineralną. Decydując się na wełnę mineralną, powinniśmy pamiętać, że jest to materiał stosunkowo ciężki. W tej metodzie czystość podłoża (surowej ściany) powinna być nieskazitelna. Ściany muszą być gładkie i umyte. Przyklejanie termoizolacji do kruszącego się tynku nie ma najmniejszego sensu. Po oczyszczeniu ściany należy zamontować
listwy poziome (cokołową – około 30 cm nad ziemią i przy otworach w ścianie). Mocowane płyty także powinny być czyste i gładkie. Przyklejamy je do ściany i dociskamy do sąsiednich elementów ocieplenia. Po wykonaniu warstwy izolacyjnej należy ją zazbroić siatką z włókna szklanego. W tym celu stosuje się zaprawę klejową, w której zatapia się siatkę oraz listwy narożne. Tak przygotowane ocieplenie może zostać otynkowane.
fot. Baumit
przed przystąpieniem do prac ociepleniowych trzeba dokładnie wyznaczyć poziom izolacji termicznej. Często – choć nie na ma to ścisłej reguły – wyznacza ją linia pokrywająca się z cokołem budynku lub poziom izolacji przeciwwilgociowej
fot. Baumit
podczas ocieplania ścian wełną mineralną warstwę klejącą można nakładać na ścianę, czyli zupełnie inaczej niż w przypadku użycia styropianu, kiedy klej nakłada się bezpośrednio na niego i dopiero potem przykłada płytę do ściany
72
Z wewnętrzną izolacją Gdy mamy do czynienia z budynkiem, który posiada ozdobną elewację z cegły klinkierowej, kamienia czy piaskowca, konieczne jest ocieplenie ścian od wewnątrz. Pozwoli to na zachowanie historycznej elewacji domu. Sporym minusem jest zmniejszenie powierzchni domu o grubość ocieplenia. Układ warstw ściany jest również nieco mniej korzystny niż w przypadku ścian z ociepleniem zewnętrznym. Musimy zwrócić szczególną uwagę na możliwe mostki cieplne. Ciągłość ocieplenia musi być zachowana, co oznacza, że docieplenie ścian musi łączyć się z ociepleniem dachu, stropów czy fundamentu. W innym razie w czasie mrozów w domu nie będzie ciepło i komfortowo. Na ruszcie. Metoda ta polega na zbudowaniu rusztu po wewnętrznej stronie ściany. Przestrzenie międzylistwowe wypełniamy materiałem izolacyjnym – może być to wełna mineralna. Świetnie sprawdzi się także celuloza, gdyż jest materiałem, który można stosować w trudno dostępnych miejscach, gdzie zastosowanie płyt ze styropianu lub wełny stanowiłoby problem. Jest to materiał, który tworzy warstwę izolacyjną pozbawioną spoin, które mogłyby stanowić mostki cieplne. Metoda wtryskowa. Celulozę stosujemy na sucho (jako napowietrzoną masę wtryskiwaną w pustki konstrukcyjne) lub na mokro (jako masę nasączoną wodą i klejem). W zależności od miejsca zastosowania masy przygotowujemy odpowiednie jej gęstości. Dla ścian zewnętrznych gęstość powinna wynosić 60-65 kg/m3. Ocieplanie za pomocą celulozy jest procesem szybkim, energooszczędnym i nieskomplikowanym, a także nie powoduje nadmiernych zanieczyszczeń – przy założeniu, że wykonuje je osoba doświadczona. Proces ten pochłonie mniejsze koszty niż przy tradycyjnych rozwiązaniach. Po zakończeniu prac nie pozostają bezużyteczne odpady materiału. Należy pamiętać, aby pomiędzy warstwą izolacyjną a murem wykonać warstwę wiatrochronną. Ocieplenie przykrywamy od wewnątrz folią paroizolacyjną (na zakładki). Całość możemy wykończyć – podobnie jak na poddaszu – docieplanymi płytami gipsowo-kartonowymi, panelami, boazerią lub też – coraz bardziej popularnymi – płytami MFP.
Własny Dom 10/2015
nowoczesny dom.indd 72
10/15/15 12:19 PM
temat miesiąca | Dom ekologiczny
konstrukcja domu 4
Jak uniknąć błędów wykonawczych?
fot. CRH Klinkier
Mimo różnic w technologiach murowania ścian z różnych materiałów, pewne zasady są uniwersalne i obowiązują we wszystkich przypadkach. Murowanie – prace zawsze rozpoczyna się od wypoziomowania fundamentu lub płyty (np. wyrównującą wylewką betonową) i położenia izolacji przeciwwilgociowej. Na przygotowanym podłożu zawsze układamy pierwszą warstwę zaprawy cementowo-wapiennej (niezależnie od rodzaju zapraw stosowanych do późniejszego łączenia bloczków). Na każdym etapie murowania należy kontrolować, czy nie pojawiły się odchylenia pionowe i poziome. Każdy montowany element sprawdzamy poziomicą i ewentualnie dociskamy gumowym młotkiem. Sznurki rozpięte pomiędzy narożnikami pozwalają kontrolować poziome ułożenie elementów. Wieniec – na wysokości stropu należy wykonać wieniec. Pozwoli on na „spięcie klamrą” ścian zewnętrznych budynku oraz wykonanie w nim oparcia stropów. Zbrojenie należy od strony zewnętrznej i wewnętrznej obłożyć bloczkami – w ten sposób warstwa muru będzie dodatkowo stanowić deskowanie tracone dla betonu wypełniającego wieniec. Nadproża – w ścianach murowanych można stosować różne rodzaje nadproży. Dobiera się je przede wszystkim do wielkości otworu w ścianie. Oprócz rozwiązań tradycyjnych, ceglanych nadproży łukowych, płaskich zbrojonych czy systemowych, warto zainteresować się nadprożami prefabrykowanymi i rozwiązaniami systemowymi dla konkretnych materiałów (np. betonu komórkowego).
podczas kładzenia elewacji klinkierowej dbamy o to, aby nie pojawiały się odchylenia, które mogą doprowadzić do poważnych wad konstrukcyjnych całej elewacji
reklama
fot. Atlas
elewacja z cegieł klinkierowych lub licowanych zawsze prezentuje się elegancko i trwale. Inwestorzy często decydują się na nie również ze względu na ich odporność na surowe warunki atmosferyczne i uszkodzenia mechaniczne
10/2015 Własny Dom
nowoczesny dom.indd 73
73
10/16/15 12:42 PM
temat miesiąca | Dom ekologiczny
OCZYSZCZALNIE ścieków
5
Na montaż przydomowej oczyszczalni ścieków trzeba się zdecydować, gdy dom nie ma podłączenia do miejskiego systemu kanalizacji. Taka inwestycja nie jest droga, biorąc pod uwagę trwałość i efektywność systemu
Oczyszczalnia ekologiczna, zwana także tradycyjną z drenażem rozsączającym, zajmuje największą powierzchnię spośród dostępnych typów systemów oczyszczających. I etap oczyszczania – beztlenowy. Ścieki pochodzące z kuchni, łazienki i wc kierowane są do osadnika gnilnego, który – w zależności od ilości członków gospodarstwa domowego – może być jedno-, dwu- lub trzykomorowy. W osadniku odbywa się tzw. podczyszczanie ścieków metodą mechaniczną i biologiczną. Najpierw następuje sedymentacja, czyli opadnięcie na dno zbiornika cięższego osadu, oraz flotacja – wypłynięcie na powierzchnię substancji i drobin o gęstości mniejszej od wody (głównie tłuszczów). Substancje organiczne ulegają rozkładowi biologicznemu przy udziale bakterii beztlenowych. Proces ten trwa 3 doby. Jeśli osadnik został dobrze zaprojektowany, pozbawiony jest wad fabrycznych, a jego wykonanie spełnia wszystkie normy, ścieki na tym etapie zostają podczyszczone w ok. 65%.
II etap oczyszczania – tlenowy. Ścieki wędrują przez studzienkę rozdzielczą do rur drenażu rozsączającego osadzonych na warstwie żwiru i piasku. Tutaj dochodzi do drugiej fazy czyszczenia, tzn. rozkładu biologicznego z udziałem bakterii tlenowych wszystkich pozostałości organicznych. Zgromadzona na warstwie podsypki z tłucznia lub gruboziarnistego kruszywa błona biologiczna jest w stanie zniszczyć nawet organizmy chorobotwórcze. Tak oczyszczona woda o parametrach wody II klasy czystości poprzez żwir oddawana jest do gruntu bądź gromadzona w zbiorniku na działce i wykorzystywana do celów gospodarczych. Funkcję wspomagającą cały system pełni układ napowietrzająco-wentylacyjny. Składa się on z kominów napowietrzających, znajdujących się na końcu każdej rury drenarskiej, a także z wylotu odpowietrzenia kanalizacji, biegnącego wewnątrz budynku i wyprowadzonego ponad dach domu (aby ustrzec się przed nieprzyjemnymi zapachami).
rys. JPR System
Duża działka z układem rozsączającym
rury drenażu rozsączającego znajdują się w warstwie żwiru i piasku, mniej więcej na głębokości 50-70 cm od powierzchni gruntu
rys. Nevexpol
działanie oczyszczalni można podzielić na dwa etapy. W pierwszym ścieki są wstępnie oczyszczane w osadniku gnilnym. Oczyszczenie zachodzi przy udziale bakterii beztlenowych i grawitacyjnego oddzielania cząstek. W drugim natomiast zachodzi biologiczne oczyszczanie ścieków na tzw. złożach filtracyjnych
74
Własny Dom 10/2015
nowoczesny dom.indd 74
10/15/15 12:20 PM
temat miesiąca | Dom ekologiczny
OCZYSZCZALNIE ścieków
1 5
Oczyszczalnia biologiczna tym różni się od ekologicznej, że proces oczyszczania jest jednoetapowy. Nie ma w niej miejsca na beztlenowy rozkład nieczystości ścieków. Cały tok usuwania zanieczyszczeń odbywa się w warunkach silnego natlenienia w osadniku. Zbiornik jest podzielony na komory, w których zachodzą kolejne fazy utylizacji. W pierwszej komorze następuje wstępne czyszczenie, polegające na usunięciu większych zanieczyszczeń. Z niej ścieki
przepływają do komory utleniania, gdzie znajduje się złoże aktywne, czyli bakterie tlenowe. Dyfuzor w niej zainstalowany uwalnia niezbędne powietrze, a sterownik i kompresor zapewniają jego regularne dozowanie. Tu zachodzi zasadniczy rozkład substancji organicznych przy udziale mikroorganizmów. W ostatniej komorze separacyjnej odbywa się sedymentacja drobin, po czym oczyszczona woda usuwana jest rurą wylotową na zewnątrz.
fot. Roth
fot. Roth
Nieduża działka bez drenażu rozsączającego
Osadnik wstępny musi być posadowiony na utwardzonym gruncie, by nie osiadł, gdy będzie wypełniony nieczystościami
oprócz twardości gruntu, na którym stoi osadnik, istotne jest też jego odpowiednie nachylenie
fot. Roth
łatwiej zainstalować oczyszczalnię na miękkim gruncie. Wykwalifikowanym wykonawcom nie powinno to zająć dużo czasu. Na terenie bardzo podmokłym lub bardzo twardym instalacja może trwać trochę dłużej. Podczas zasypywania oczyszczalni ziemią wykonawca musi pamiętać, aby kominy napowietrzające wystawały około 50 cm nad powierzchnię gruntu
układ Z systemem in-dran na mniejszej działce Oczyszczalnia IN-DRAN to wariant oczyszczalni ekologicznej, w której dokonano modyfikacji drenażu rozsączającego. Zamiast kilku rur drenarskich stosuje się jedną rurę rozsączającą oraz specjalny moduł IN-DRAN przekazujący wodę do gleby. Takie rozwiązanie znacznie zmniejsza powierzchnię infiltracyjną zajmowaną przez armaturę drenarską. Jest to dobra alternatywa dla tradycyj-
nej oczyszczalni w sytuacji, gdy mamy małą działkę, poziom wód gruntowych jest wysoki, a sam grunt jest niewystarczająco przepuszczalny. Dzięki systemowi IN-DRAN również na małej działce można zastosować drenaż.
10/2015 Własny Dom
nowoczesny dom.indd 75
75
10/15/15 12:21 PM
kronika budowy etap 26
rozbudowa i modernizacja bliźniaka
Projekt: arch. Roman Rutkowski, Roman Rutkowski Architekci, www.rr-a.pl
etap 26
Tekst: Agnieszka Rudomino Zdjęcia i ilustracje: A. Rudomino, archiwum rr-a
Budowa skarpy i ogrodzenia na granicy z sąsiadem Odpowiednie zabezpieczenie skarpy od strony działki sąsiada, a właściwie na jej granicy, oraz koordynacja prac to najważniejsze wyzwania na tym etapie budowy
S
tworzenie skarpy pozwoliło nawłączenie salonu wraz z tarasem niemalże w strefę ogrodową, na czym inwestorom bardzo zależało. Ponieważ dom stoi w zabudowie bliźniaczej, przy jej projektowaniu i wykonywaniu należało to uwzględnić.
Robert, inwestor: Ze względu na fakt, że sąsiedzi mają w planach rozbudowę swojej części domu podobnie jak my – w kierunku tyłu ogrodu – uzgodniliśmy, że pomiędzy naszymi dobudowanymi budynkami będzie utrzymany ten sam poziom, natomiast oni nie będą przedłużać poziomu tak daleko, jak my, tylko mniej więcej o połowę krócej. Oczywiście również przy zachowaniu spadku zabezpieczającego przed osuwaniem się ziemi przy płocie. Andrzej Gajewski, wykonawca, G.A.+H.A. Bau: W pierwszej wersji sąsiad twierdził, że również będzie się rozbudowywał w głąb ogrodu, i w związku z tym miała powstać jedna wspólna skarpa obejmująca swym zasięgiem oba domy. Kiedy jednak plany
Inwestorzy: Maja i Robert z córeczką
76 Własny Dom 10/2015
kronika.indd 76
10/15/15 12:22 PM
podjazd
etap 25 kronika budowy
salon – trapez się zmieniły i trzeba była zaprojektować skarpę tylko dla jednego budynku, zaproponowałem montaż betonowych płyt wzdłuż całej skarpy na granicy z działką sąsiada.żadnego zgłoszenia o usterkach). Wkopane zostały na 70 cm w ziemię. Na nich opierają się ti trzeba była zaprojektować skarpę tylko dla jednego budynku, zaproponowałem montaż betonowych płyt wzdłuż całej skarpy na granicy z działką sąsiada. Skarpa służy do podniesienia terenu o ok. 70-80 cm, do wysokości drzwi tarasowych stanowiących przeszkloną ścianę dobudowanego od strony ogrodu salonu. To nie jest droga inwestycja – koszt zależy oczywiście od wysokości skarpy. Maja, inwestorka: Skarpa wynikała poniekąd z naturalnego ukształtowania terenu, a my chcieliśmy zachować pierwotny układ. Dodatkowo dowiedzieliśmy się, że nasi sąsiedzi z bliźniaka obok planują zrobić taras niżej, dlatego my na naszym tarasie po zarośnięciu płotu będziemy mieć prywatność, na jakiej nam zależało.
Zabezpieczenie skarpy A. Gajewski, wykonawca: Do zabezpieczenia skarpy od strony sąsiada-bliźniaka zastosowałem słupy bite ze wspornikami. Są to metalowe profile, bardzo wytrzymałe (udzieliłem na te prace gwarancji na rok, do tej pory nie miałem żadnego zgłoszenia o usterkach). Wkopane zostały na 70 cm w ziemię. Na nich opierają się betonowe obrzeża stanowiące blokadę dla skarpy. To najtańsze i skuteczne rozwiązanie w takich sytuacjach. Są one wsparte po połowie – jeżeli słupek ma 5 cm, to jedna płyta zajmuje 2,5 cm. Metalowe profile rozstawione zostały co 1 m. Długość powstałego w ten sposób muru to ok. 17-18 m. Płyty schodzą (obniżają się
obfite deszcze utrudniały pracę – udało się jednak wkopać elementy drenażu i przysypać je piaskiem
dom sąsiada
budowana skarpa Dobudowany salon wraz z tarasem znajduje się na skarpie. Ponieważ dom połączony jest ze swoim bliźniakiem, trzeba było kwestię granicy omówić z sąsiadem
granica działki
Bok salonu widziany z sąsiadującej działki w trakcie prac ziemnych
okno w kuchni
Na granicy działki wkopano metalowe słupy ze wspornikami
9/2015 Własny Dom
kronika.indd 77
67
10/15/15 12:24 PM
kronika budowy etap 26
budowa skarpy działka sąsiada
sukcesywnie, wraz z obniżaniem się skarpy), żeby gwałtownie ich nie obcinać. Skracałem je co 2 m o 30 cm aż do zera, do poziomu działki.
Wyjście z kuchni na taras Maja, inwestorka: Początkowo je planowaliśmy – w celu wykorzystania tej drogi do podawania naczyń bezpośrednio do i z kuchni przy robieniu grilla itp. Jednak zrezygnowaliśmy z tego pomysłu. Schodków prowadzących z kuchni na taras nie ma. Szybko okazało się, że i tak nie byłyby użytkowane, bo stół, przy którym jemy posiłki na tarasie, stoi na jego środku, czyli bliżej wyjścia z salonu. Na wysokości okna jest parapet i to wystarcza. Teoretycznie można by podawać naczynia przez otwarte okno, ale nie praktykujemy tego. Powstały ciąg komunikacyjny to wyjście na taras z salonu – i taki jest wystarczająco wygodny.
Na słupach opierają się betonowe płyty stanowiące blokadę dla skarpy. Były sukcesywnie skracane, by nie utworzył się gwałtowny uskok, aż do zera, do poziomu działki (ok. 17-18 m)
dom sąsiada
Odprowadzenie wody A. Gajewski, wykonawca: Również w tym miejscu wkopywane były elementy drenażu i przysypywane piaskiem. Woda deszczowa z dachu, tarasu i całej skarpy będzie odbierana przez system i odprowadzana do studni, która znajduje się w ogrodzie. Przy budynku, na przeciwległych końcach tarasu, wymurowane zostały dwa kwietniki. Wykonano je z betonowej kostki w kolorze grafitowym. Pod nimi znajdują się studnie rewizyjne. Robert, inwestor: Jednocześnie rozprowadzane były instalacje – rury drenarskie wokół budynku, plus rury odprowadzające wodę
Wyrównywanie skarpy i zasypywanie instalacji ziemnych – widok z głębi ogrodu
taras na 1 p.
daszek drzwi na taras dom sąsiada
kwietnik ze studnią rewizyjną
Z obu stron tarasu, przy budynku, wybudowano dwa kwietniki, pod którymi znajdują się studnie rewizyjne
78
kronika.indd 78
Na wprost widoczne JEST okno z kuchni, które w początkowych planach miało stanowić dodatkowe wyjście na taras
Własny Dom 10/2015
10/15/15 12:25 PM
wyrównywanie deszczową do studni chłonnej. Zamontowane zostały również studzienki rewizyjne. Do tego doszło doprowadzenie zasilania do oświetlenia w ogrodzie oraz łącze pod wodę do podlewania ogrodu.
Taras i schodki A. Gajewski, wykonawca: Taras tworzą wymurowane poniżej ogromnego okna tarasowego słupki (8 słupków o wysokości 80 cm każdy), które następnie zostały zasypane żwirem i piachem (5 wywrotek piasku) dla skutecznego odprowadzania wody do znajdującego się w głębszej warstwie systemu drenażu. Jednocześnie wybudowane zostały schodki – z tej samej grafitowej kostki betonowej co kwietniki – prowadzące z poziomu podjazdu na taras oraz sąsiadujący ze schodkami murek oporowy dla skarpy.
Koordynacja prac A. Gajewski, wykonawca: Taras, skarpę i pozostałe elementy budowałem zgodnie z otrzymanym projektem autorstwa arch. Romana Rutkowskiego. Były one budowane jednocześnie i wymagały przemyślanej koordynacji prac. Robert, inwestor: To dość skomplikowany proces ze względu na konieczność wywiezienia starej ziemi (również pełnej gruzów, chyba powojennych) i nawiezienia nowej. Przestrzeń między budynkiem a ogrodzeniem, gdzie poruszały się ciężarówki, jest wąska – stąd konieczne było użycie małych ciężarówek i koparek. Robiły one wiele kursów. Następnie ziemia rozprowadzana była spycharką.
widok z podjazdu na skarpę w budowie (z lewej) oraz w głąb działki. Ze względu na wąski wjazd konieczne było sprowadzenie minikoparki
dobudowany salon ma kształt trapezu. Jego oba boki są symetryczne.
schodki na taras
Wczesną wiosną skarpa została odgruzowana, odchwaszczona i wyrównana
widok z budowanego jednocześnie tarasu w dół, w stronę działki sąsiada. Taras przygotowany pod deskowanie
10/2015 Własny Dom
kronika.indd 79
79
10/15/15 12:27 PM
kronika budowy etap 26
Ponadto trzeba było wszystkie te prace koordynować z budową niecki pod przyszły taras, zwłaszcza z jego krawędziami (chodziło o to, aby docelowo deski tarasowe były na równi z poziomem trawy), oraz budową schodów na taras od strony podjazdu. Wyzwaniem było tu precyzyjne zaplanowanie i jeszcze precyzyjniejsze wykonanie. arch. Roman Rutkowski, projektant domu: Inwestorzy chcieli, by salon w możliwie największym stopniu stanowił przedłużenie ogrodu, który w tej części usytuowany był poniżej poziomu parteru (tzw. wysoki parter). Trzeba więc było z dobudowaną częścią (obszernym pokojem dziennym z wyjściem na taras) zejść nieco niżej niż główna część budynku, a taras osadzić na skarpie. Istotne było również to, że inwestor zażyczył sobie bezpośredniego wejścia z ogrodu do domu. Uzyskałem je właśnie dzięki zastosowaniu linii skośnej – i tak salon uzyskał kształt trapezu. Z jednej strony umieściłem wejście od strony podjazdu do domu, z drugiej – taka sama linia skośna umożliwiła wstawienie okna, które jest potrzebne do doświetlenia kuchni. Okno to sięga podłogi i w razie potrzeby można przez nie wejść bezpośrednio do ogrodu, omijając część jadalnianą i salon.
daszek
Nad dobudowanym salonem w kształcie trapezu powstał prostokątny taras i daszek nad wejściem do domu od strony ogrodu i wyjściem z kuchni na taras
Autorzy projektu: Roman Rutkowski Architekci współpraca: Piotr Guliński
taras
pokój dzienny
schody kuchnia
wc
jadalnia
wc
korytarz
gabinet
korytarz
wiatrołap
pow. parteru po przebudowie: 91, 5 m2 80
kronika.indd 80
podjazd
Prawa strona dobudówki – wysokie okno sięgające do podłogi w kuchni. Miały tu być dobudowane schodki i wyjście bezpośrednio z kuchni na taras
Własny Dom 10/2015
10/15/15 12:28 PM
okna z praktyki
okno połaciowe w łazience
okna kolankowe w gabinecie i sypialni
portfenetry w sypialni zamiast pierwotnie planowanego balkonu
Jak w domu pani Katarzyny sprawdza się starannie dobrana Tekst i zdjęcia: Marek Misiak
stolarka otworowa Okna kolankowe i świetlik tunelowy pozwoliły doświetlić naturalnym światłem stojący w gęstej zabudowie dom
10/2015 Własny Dom
s000_WD9_14_praktyka_stolarka.indd 81
81
10/15/15 12:29 PM
Z PRAKTYKI okna
1 okno kolankowe robi efektowne wrażenie – ściana płynnie przechodzi w dach. Tego typu okna stosować można w domach pozbawionych okapu. Widoczne jest połączenie obu jego części. Znajduje się w nim rynna, warto też zamontować tam kabel grzewczy, aby w zimie nie gromadził się tam śnieg i lód
D
om stoi w dużym mieście, w willowej dzielnicy. Działka jest nieduża i wąska, co wymusiło postawienie domu o niewielkiej powierzchni zabudowy. To zaś wymagało przemyślanego rozmieszczenia okien. Arch. Agnieszka Jurasz (właścicielka pracowni 3W Pracownia Architektoniczna Agnieszka Jurasz), i inwestorka – Katarzyna Fiedorow, projektantka wnętrz (właścicielka pracowni www.onyksdesign.pl) – wybrały rzadziej stosowane w Polsce rozwiązania – okna kolankowe i świetlik tunelowy. Uzupełniają je tradycyjne okna rozwierne, portfenetry i drzwi tarasowe.
1
w godzinach popołudniowych można zasłonić markizą i roletą okno połaciowe, podczas gdy część fasadowa pozostaje odsłonięta. Dzięki temu można doświetlać pomieszczenie światłem słonecznym, jednocześnie unikając jego przegrzania 2
Dlaczego okna kolankowe? Okno takie składa się z dwóch części – dachowej i fasadowej. Łączy więc w sobie cechy okna elewacyjnego i połaciowego. – Ścianka kolankowa w tym domu jest dość wysoka i przy zastosowaniu wyłącznie okien połaciowych efekt byłby taki, że na poddaszu można by patrzeć przez okno wyłącznie na niebo, a nie na otoczenie – tłumaczy arch. Agnieszka Jurasz. – Rozwiązaniem okazało się okno kolankowe z wydłużonym parapetem, na którym np. dzieci mogą sobie usiąść i popatrzeć – wskazuje inwestorka. – Jednocześnie zamontowana została specjalna blokada – okna nie da się tak po prostu szeroko otworzyć i żadne z dzieci nie wypadnie. W komplecie były też markizy zewnętrzne – dzięki nim nie jest za gorąco. Takie okna szybko się też myje i nie są wcale droższe od innych typów.
2
3 Również pionowa część okna została fabrycznie wyposażona w ręcznie obsługiwaną roletę. W nowszych modelach jej kaseta jest całkowicie ukryta
4 połaciowa część okna ma oś obrotu na środku. Markiza jest zamontowana na zewnątrz w taki sposób, że również przy otwartym oknie chroni przed nadmiarem słońca
3
82
4
Własny Dom 10/2015
s000_WD9_14_praktyka_stolarka.indd 82
10/15/15 12:30 PM
okna z praktyki
5
6 brama garażowa
5 dom w budowie – przed wstawieniem okien, drzwi i bramy garażowej. Nad każdym otworem znajduje się betonowe nadproże
fot. z archiwum inwestorki
okno
fot. z archiwum inwestorki
drzwi
szczelina – tu znajdzie się parapet-ławka
6 dom w budowie – po wstawieniu okien. Pod oknami kolankowymi jest pusta przestrzeń – zostaną tam wstawione szerokie parapety, na których od wewnątrz pomieszczeń będzie można siedzieć
7
8 sięgający podłogi portfenetr pozwala wpuścić do pomieszczenia naturalne światło. Jednocześnie zaciągnięta roleta sprawia, że samemu nie jest się widzianym
8
7 Portfenetry wyposażone są w dwojakie zabezpieczenia: solidne aluminiowe barierki (na których inwestorka planuje zawiesić doniczki z kwiatami) oraz zamykane na kluczyk klamki (aby dzieci nie mogły same ich otworzyć pod nieobecność rodziców)
Konstrukcja okna Okna kolankowe firmy Velux w domu pani Katarzyny wykonano z drewna – jest to materiał mniej wrażliwy na różnice temperatur – i dlatego często produkuje się z niego okna połaciowe. – Ościeżnice stykają się bezpośrednio – wyjaśnia Agnieszka Kamińska z firmy Velux. – Żeby takie okno zamontować, wymagane jest zastosowanie specjalnego kołnierza uszczelniającego, któ-
ry zamawia się pod konkretne zestawienie okna kolankowego z połaciowym. Oblachowania te są przeznaczone wyłącznie do okien kolankowych i zapewniają szczelność. Okucia umożliwiają obrót okna połaciowego o 180o, a okno kolankowe ma funkcję uchylną. Można je też odblokować i otworzyć do mycia. Warto także zamontować można przewód grzewczy na styku obu okien.
9/2014 Własny Dom
s000_WD9_14_praktyka_stolarka.indd 83
83
10/15/15 12:31 PM
Z PRAKTYKI okna
9
10
9 okno połaciowe zamontowano w łazience, gdzie okno kolankowe nie jest potrzebne – w tym pomieszczeniu oczekujemy więcej prywatności
Portfenetry Pierwotnie po obu bokach domu miały znajdować się balkony. Jednak inwestorka zrezygnowała z nich na rzecz portfenetrów. – Zrezygnowałam z balkonów przede wszystkim z uwagi na koszty ich budowy i wykończenia – wyjaśnia Katarzyna Fiedorow. – Zdaliśmy sobie z mężem sprawę, że właściwie nie będziemy korzystać z balkonów – nie będziemy tam np. pić kawy, bo musielibyśmy ją wnieść na górę z kuchni. Jeśli wychodzilibyśmy gdzieś z kawą, to na taras, bo jest na parterze i tuż obok kuchni. Portfenetry okazały się bardzo funkcjonalne – umożliwiają wietrzenie pomieszczeń, a po odsunięciu firanki cały pokój jest doświetlony. Są też bezpieczne. – W naszej sypialni otwieramy czasem szeroko portfenetry, zaś w pokoju dzieci są klamki z kluczykiem i jest możliwość tylko uchylenia – mówi pani Katarzyna. – Z zewnątrz pełnią one rolę ozdobną – na aluminiowych balustradach można np. powiesić doniczki z kwiatami.
Gdy nie ma okien Pani Katarzynie bardzo zależało, by praktycznie każde pomieszczenie w domu mogło być w ciągu dnia doświetlone naturalnym światłem. Na poddaszu znajduje się jednak korytarz, z którego wchodzi się do wszystkich pomieszczeń na piętrze, a który nie ma ani jednego okna – a więc nawet za dnia trzeba by tam zapalać światło. Inwestorka w asortymencie firmy Velux znalazła jednak rozwiązanie tego problemu.
84
10 sposób otwierania okna w łazience – jest to okno obrotowe, umożliwiające obrócenie skrzydła prawie o 180o – dzięki temu łatwiej jest umyć szybę z obu stron 11 szeroki drewniany parapet przy oknie kolankowym umożliwia zarówno dzieciom, jak i dorosłym siadanie i komfortowe obserwowanie otoczenia. Można też usiąść plecami do widoku i np. pić kawę, rozmawiając z innymi osobami w pokoju
11
12 łazienka na poddaszu doświetlona naturalnym światłem przy pomocy okna połaciowego. Konieczne jest zapalanie świateł nad lustrem i bezpośrednio przy wannie, ale górne oświetlenie za dnia nie jest konieczne
12
Własny Dom 9/2014
s000_WD9_14_praktyka_stolarka.indd 84
10/15/15 12:32 PM
13
13 plafon świetlika tunelowego na suficie pozbawionego okien korytarza na poddaszu. Wygląda zupełnie jak lampa, lecz w rzeczywistości wpada przez niego światło słoneczne, dostarczone przez rurę z lustrami poprowadzoną od dachu 14 element na dachu wpuszczający światło jest uszczelniany podczas montażu, aby przez rurę świetlika ani wokół niej nie przedostawała się woda
15-16 montaż świetlika tunelowego – rura nie jest długa, przechodzi tylko przez nieużytkową przestrzeń pod dachem i strop oddzielający ją od użytkowego poddasza
fot. Velux
14
– Zdecydowałam się na świetlik rurowy z dwóch powodów – wyjaśnia pani Katarzyna. – Po pierwsze, by korytarz był doświetlony naturalnym, przyjemniejszym dla oka światłem. Po drugie – z uwagi na oszczędność prądu. Po co włączać sztuczne światło, skoro można wykorzystać dzienne? Czytałam o tym rozwiązaniu w prasie wnętrzarskiej w artykule o domach w Finlandii – w Polsce kilka lat temu takie świetliki były jeszcze dużą rzadkością.
Jak to działa Za doprowadzenie światła słonecznego odpowiada rura z wysokorefleksyjną powłoką wewnątrz poprowadzona od wlotu światła w połaci dachu do plafonu na suficie korytarza. Może być elastyczna (do 185 cm) lub sztywna (nawet do 6 m). Światło ma ciepły, mleczny blask. Świetlik nie jest jednak elementem, który zastąpi okno. – Należy go stosować tylko w sytuacji, gdy dane pomieszczenie nie może mieć okien (np. w ciemnej łazience lub korytarzu) – wskazuje specjalistka z Veluxa. Świetlik jest całkowicie bezobsługowy – nie trzeba go w żaden sposób konserwować ani też myć wpuszczającego światło elementu na dachu – jest on wykonany z tworzywa i wyposażony w szybę samoczyszczącą. Rzecz jasna intensywność światła zależy od stopnia nasłonecznienia – w pochmurny czy deszczowy dzień światła jest
16
fot. Velux
rys. Velux
15
10/2015 Własny Dom
s000_WD9_14_praktyka_stolarka.indd 85
85
10/15/15 12:33 PM
17 nieco mniej. Nawet wtedy jednak jest w stanie doświetlić korytarz. – Światło na tym korytarzu zapalamy tylko po zmroku – mówi inwestorka. – Świetlik wygląda zupełnie jak lampa – niektórzy znajomi myśleli, że to właśnie taka płaska lampa. Po zmroku zamienia się on zresztą w zwykłą lampę – jest w nim zintegrowana oprawa oświetleniowa wyposażona w diody LED. – Świetlik da się zamontować praktycznie w każdym domu. Pewnym problemem mogłoby być przebijanie się przez monolityczne stropy betonowe w istniejących już domach – konieczna jest wtedy konsultacja z konstruktorem – mówi Agnieszka Kamińska z firmy Velux.
Okna w kuchni
17 drzwi wejściowe wyposażono w dodatkowe naświetle, które wpuszcza do małego holu nieco dziennego światła – dzięki temu w ciągu dnia nie trzeba zapalać tam światła
18
Dobierając stolarkę otworową do tego pomieszczenia, pani Katarzyna stanęła przed dylematem – drewno (jak na piętrze) czy plastik? Rozwiązaniem okazały się okna z PVC w okleinie imitującej drewno firmy Słowińscy. – Drewno trzeba co jakiś czas odnawiać – mówi inwestorka. – Chciałam okien bezobsługowych. Natomiast ciepły kolor drewna okazał się wartością, z której inwestorka nie chciała rezygnować. – Zastosowaliśmy PVC w kolorze złotego dębu, aby ocieplić wizualnie zarówno elewację, jak i wnętrze – deklaruje pani Katarzyna. – To znakomita imitacja – już kilku znajomych się nabrało i mówili mi, że mam ładne drewniane okna.
Okna te miały też mieć pierwotnie nieco inne wymiary – parapet miał być nieco wyżej, a zatem okna miały być niższe. – Przez to dom wyglądał bardziej nowocześnie – tłumaczy inwestorka. – Szukałam jednak czegoś pomiędzy tradycją a nowoczesnością, więc poprosiłam o obniżenie parapetu.
Rolety Okna na parterze domu osłonić można automatycznymi roletami zewnętrznymi w kolorze dopasowanym do barwy stolarki. – Gdy jest upał, spuszczamy rolety i wnętrza się nie nagrzewają – mówi pani Katarzyna. – Mamy w domu przenośne wentylatory, ale w ogóle ich nie używałam – spuszczenie rolet wystarcza, by dom się nie nagrzewał. Nawet w upalne dni temperatura jest komfortowa. Inwestorzy nie zdecydowali się na zdalne sterowanie – uznali, że korzyści byłyby niewspółmierne do kosztów. Natomiast elektryczne sterowanie rolet jest dla nich oczywiste. – Moja porada: wszędzie robić rolety automatyczne – wskazuje pani Katarzyna. – Dzieci potrafią pociągnąć za taśmę rolety i urwać ją. Gdy roleta jest automatyczna, cały mechanizm jest schowany. Kasety rolet są ukryte i nie szpecą elewacji – dzięki temu, że zdecydowaliśmy się na rolety jeszcze na etapie projektu domu. Nie można ich jednak całkowicie zamurować, bo jeśli coś się zepsuje, trzeba będzie kuć tynk. 18-19 okna w kuchni (PVC w okleinie w kolorze złoty dąb) wyposażone w rolety zewnętrzne z ukrytymi kasetami. Inwestorzy używają ich w lecie, by chronić wnętrze przed przegrzaniem
19
86
Własny Dom 10/2015
s000_WD9_14_praktyka_stolarka.indd 86
10/15/15 12:33 PM
okna z praktyki
Drzwi tarasowe Przy ich dobieraniu również brano pod uwagę potrzeby dwójki zamieszkujących dom małych dzieci. Ten element stolarki otworowej również wykonała firma Słowińscy. – Po pierwsze, szyby w nich są innego typu – to szyby hartowane, które tłuką się na tysiące małych kwadracików, a nie na duże, ostre tafle – mówi pani Katarzyna. – Nawet gdyby ktoś na nie wpadł, to się nie pokaleczy. Po drugie, zdecydowałam się na drzwi rozwierane, żeby również dzieci mogły łatwo je otworzyć (pierwotnie myślałam o drzwiach przesuwnych). Warto też zauważyć, że drzwi tarasowe to największe drzwi w tym domu. Dlatego mają jeszcze jedno, mniejsze otwieralne skrzydło – w razie gdyby do salonu trzeba było wnieść duży mebel, nastąpi to właśnie tędy. – Przy dobieraniu drzwi tarasowych najważniejsze to przemyśleć, jak dużą chcemy powierzchnię szklenia – wskazuje arch. Agnieszka Jurasz. – System otwierania okna można później bez problemu zmienić. Przy projektowaniu konsultuję się z instalatorem stolarki i pytam go, jak on by widział dane rozwiązanie – w rezultacie zmian na placu budowy i później podczas eksploatacji jest mniej.
21
20
20 drzwi tarasowe z uwagi na ich masę wyposażone są w wysokiej jakości okucia (firma Słowińscy wykonała je na zamówienie). Szary plastikowy element to uchwyt umożliwiający zamknięcie za sobą drzwi, gdy wychodzimy na taras
na zakupy!
22
23
21 brama garażowa – inwestorka zdecydowała się na odmianę segmentową z uwagi na jej bezawaryjność i dobrą izolacyjność cieplną 22 brama segmentowa górna wymaga miejsca na suficie, ale inwestorka nie zamierzała niczego tam przechowywać (niektórzy inwestorzy umieszczają w tym miejscu np. uchwyty na deski surfingowe) 23 otwieranie i zamykanie bramy odbywa się dzięki jeździe specjalnych kółek w precyzyjnie wyprofilowanych szynach. Napęd wraz z lampą oświetlającą wnętrze garażu znajduje się na suficie
s000_WD9_14_praktyka_stolarka.indd 87
10/15/15 12:34 PM
WOKÓŁ DOMU nawierzchnie
kostka – klinkier – żwir Staranne ułożenie wszystkich jej warstw to klucz do ładnych i trwałych ścieżek i podjazdów
J
est to o tyle ważne, że źle ułożona nawierzchnia już po krótkim czasie może się odkształcać i szybko niszczyć. Warto tymczasem zadbać o otoczenie domu, gdyż nawet skromny budynek o mało skomplikowanej bryle może dzięki temu dużo zyskać. Tarasy, alejki, schody terenowe i podjazdy samochodowe mogą nadać całej nieruchomości niepowtarzalny styl. Na małych dział-
88
kach istotne jest, aby wielkość utwardzonej nawierzchni była umiarkowana i nie dominowała nad zielenią ogrodową, ponieważ to ona jest ważniejsza. Najlepiej, gdy nawierzchnia wokół domu jest trochę ciemniejsza od elewacji. Aby rozległe powierzchnie nie wydawały się monotonne, dobrze jest zastosować duże elementy, ciekawe wzory, zmianę sposobu układania albo odmienną kolorystykę.
fot. Bruk-Bet
Z czego wykonać nawierzchnię wokół domu?
Tekst: arch. Barbara Trznadel-Kluz
8/2014 Własny Dom Więcej informacji
www.pozbruk.pl www.bruk-bet.pl www.bruk.info.pl www.libet.pl www.polbruk.pl
88
www.zpbkaczmarek.pl www.semmelrock.pl www.masterbruk.pl www.decostar.pl www.barabas.com
Własny Dom 10/2015
wokol_domu_nawierzchnia.indd 88
10/16/15 12:55 PM
nawierzchnie WOKÓŁ DOMU
Chociaż najlepsze ścieżki ogrodowe to te, które prowadzą prosto do celu, czasem warto jednak poprowadzić je po lekkim łuku, aby złagodzić sztywne linie. Linie faliste, łuki i okręgi nadają miękkości i plastyczności terenowi otaczającemu budynek. Główne chodniki (stanowiące dojście do drzwi) lub te znajdujące się między domem a garażem powinny mieć szerokość 120-150 cm, aby mogły minąć się dwie osoby. Pozostałe, mniej uczęszczane ścieżki ogrodowe mogą być już węższe i mieć szerokość od 50 do 60 cm. Na większych posesjach można poprowadzić ścieżki do altany, placu zabaw dla dzieci czy oczka wodnego. Należy unikać układania utwardzonej nawierzchni obok płytko korzeniących się drzew z obawy przed rozsadzeniem jej przez korzenie.
Kostka z kamienia lub betonu
Kostka w ogrodzie może być układana w poprzek lub wzdłuż. Nie ma przeciwwskazań, by wykonać to na jeden lub drugi sposób. Istotne jest jednak, żeby – jeśli decydujemy się na położenie jej wzdłuż – była to nawierzchnia wysoka, co zabezpieczy ją przed rozchodzeniem się poszczególnych elementów na boki
znajdują zastosowanie do układania okręgów i łuków oraz wzoru tzw. bruku rzymskiego. Podczas brukowania należy trzymać się zasady mieszania elementów z kilku palet, aby uniknąć płaszczyzn różniących sitę odcieniem. Zaleca się obramowanie nawierzchni obrzeżami lub krawężnikami, często spotykane są
fot. Bruk-Bet
Najpopularniejsze są jednak betonowe kostki brukowe, które dzięki specjalistycznym technikom obróbki podczas procesu produkcyjnego są w stanie do złudzenia imitować naturalne kamienie. Mogą mieć kształty proste geometryczne, klinowe, owalne, łukowe bądź nieregularne. Elementy łukowe lub klinowe
fot. Baumit
Nawierzchnie można wykonać z kamienia naturalnego – z płyt ciętych lub łamanych albo z kostki. Najtrwalszy jest granit, bazalt, sjenit i serpentynit, zaś najmniej trwały – piaskowiec i wapień. Na ścieżki stosowane są elementy o grubości co najmniej 4 cm.
fot. Bruk-Bet
Jak poprawnie kłaść chodniki i ścieżki ogrodowe?
nawierzchnia wyłożona kamieniem naturalnym, np. granitem, charakteryzuje się odpornością na zmienne czynniki atmosferyczne i uszkodzenia mechaniczne. Przed położeniem takiej kostki trzeba zwrócić uwagę, by jej powierzchnia była szorstka gładka może być bowiem niebezpieczna, gdy jest mokra
Nawierzchnia wykonana z płyt betonowych imitujących drewno obsypanych żwirem jest bardzo atrakcyjna w sensie wizualnym i ekologiczna ze względu na dużą powierzchnię biologicznie czynną, przez którą woda może swobodnie przenikać do głębszych warstw gruntu
10/2015 Własny Dom
wokol_domu_nawierzchnia.indd 89
89
10/16/15 12:56 PM
WOKÓŁ DOMU nawierzchnie
on bardzo ciepły i swojski klimat, dobrze sprawdza się zarówno w otoczeniu budynków o charakterze nowoczesnym, jak i rustykalnym.
murek oporowy
Drewno albo żwir
fot. Libet
owalna powierzchnia wyłożona kostką
Solidnie wykonane murki oporowe skutecznie odgradzają nawierzchnię od trawnika i sprawiają, że jej konstrukcja jest mocna i trwała
Cegły klinkierowe Innym bardzo atrakcyjnym materiałem nawierzchniowym jest klinkier. Ma dużą odporność na ścieranie, uszkodzenia mechaniczne i działanie czynników atmosferycznych oraz niewielką nasiąkliwość. Materiał ten pozwala na zachowanie jednolitego stylu domu i otoczenia, gdy na elewacji także znajduje się cegła klinkierowa. Tworzy
Liniowe odwodnienie wjazdu do garażu nie musi znajdować się przy samej jego krawędzi. Można je zainstalować trochę „płyciej”, np. w miejscu, w którym biegnie rura spustowa odprowadzająca wodę z dachu
90
fot. Jadar
fot. Jadar
odwodnienie przebiegające na wysokości rury spustowej
fot. Aco
fot. Libet
też obramowania z palisad lub ukrytych ław betonowych. Palisady betonowe o okrągłym przekroju wraz ze specjalnymi wycięciami stwarzają możliwość swobodnego kształtowania łuków, zakoli i okręgów. Znajdują zastosowanie przy wykonywaniu oczek wodnych, umocnień brzegów, fontann i piaskownic. Łatwo je także wykorzystać do budowy kwietników, opasek drzew oraz wykończeń tarasów.
Nawierzchnie żwirowe wokół domu wymagają stałej konserwacji – dosypywania kruszywa w miarę jego ubywania oraz regularnego odchwaszczania. Ciekawy efekt daje połączenie kamiennych lub betonowych płyt chodnikowych ułożonych względem siebie w lekkim odstępie i otoczonych dodatkowo żwirem. Takie nawierzchnie nadają się jednak na ścieżki uczęszczane głównie w sezonie letnim – zimą byłyby uciążliwe do odśnieżania. Ścieżki można wykonać również z pociętych okrąglaków lub klocków drewnianych, a także z grubych na 20 cm plastrów pniaków, bali położonych w poprzek lub ryflowanych desek. Aby elementy wykonane z drewna były bardziej trwałe, zaleca się umieszczanie ich na żwirowym, przepuszczającym wilgoć podkładzie i zaimpregnowanie drewna. Bardziej trwałe od rodzimego jest drewno egzotyczne. Z uwagi jednak na jego cenę wykonywane z tego materiału przydomowe nawierzchnie to najczęściej schody zewnętrzne, tarasy i obrzeża basenów, ewentualnie krótkie dojścia pomiędzy nimi.
rośnie popularność nawierzchni, które układa się w rozmaite – nierzadko bardzo skomplikowane – wzory. Warto pamiętać, że ułożenie tego typu kostki – choć daje oszałamiające efekty estetyczne – wymaga wielu godzin pracy doświadczonego brukarza
Własny Dom 10/2015
wokol_domu_nawierzchnia.indd 90
10/16/15 12:57 PM
nawierzchnie WOKÓŁ DOMU
Prawidłowe brukowanie ścieżek
Podsypka piaskowa Piasek umożliwia wyrównanie nieuniknionych różnic w wysokościach kostek brukowych i płyt, pozwala na zniwelowanie niedokładności podbudowy, przyspiesza usuwanie wody z nawierzchni i ułatwia przeprowadzenie drobnych prac remontowych lub przeróbek. Podsypka powinna być wyprofilowana tak, aby zachować wcześniej ustalone spadki. Materiał nawierzchniowy ułożony na podsypce przed zawibrowaniem musi znajdować się o 1 cm wyżej od planowanego poziomu.
Układanie kostki i spoinowanie Na podsypce układa się kostkę brukową z zachowaniem szczelin 2-3 mm pomiędzy poszczególnymi elementami. W przypadku układania płyt ażurowych i płyt chodnikowych szczeliny te powinny mieć 4-5 mm. Do spoinowania najlepiej użyć drobnego żwir-
1 Kładzenie kostki rozpoczynamy w momencie, gdy mamy już przygotowaną nawierzchnię, ułożone murki oporowe i wyprofilowaną powierzchnię
fot. Libet
Przed rozpoczęciem robót związanych z wykonaniem nawierzchni należy najpierw rozprowadzić wszystkie instalacje podziemne lub – w miejscach, gdzie będą miały przebiegać – pozostawić pod ścieżkami przepusty z ułożonych poziomo rur. Prace rozpoczyna się od zdjęcia warstwy humusu grubości ok. 30-40 cm z trasy wytyczonych ścieżek. Tę czynność nazywa się korytowaniem. Na małych powierzchniach wykop można wykonać ręcznie, do większych robót ziemnych trzeba wynająć spycharko-ładowarkę. Dno kształtuje się z lekkim spadkiem w zaplanowanym kierunku (spadek poprzeczny 1-4% i podłużny ok. 0,5-3%). Na spodzie można rozłożyć geowłókninę, która uniemożliwi przerastanie korzeni, następnie układa się podbudowę grubości 15-20 cm z kruszywa łamanego o uziarnieniu 10-30 mm.
1
2
2 kostkę lub płyty układamy równo na ubitej uprzednio warstwie piasku. Kostka musi dokładnie do siebie przylegać – położenie poszczególnych elementów korygujemy gumowym młotkiem
fot. Libet
Rozpoczynamy korytowanie
ku 1-2 mm, ewentualnie płukanego piasku o uziarnieniu 0-2 mm. Po wstępnym zaspoinowaniu nawierzchnię należy dokładnie zamieść i ubić wibratorem płytowym zabezpieczonym nakładką z tworzywa. Na koniec spoiny wypełnia się jeszcze raz i zamiata. Po spoinowaniu należy natychmiast sprzątnąć piasek, który bardzo często zostawia żółtawe plamy nawet po krótkim
3
3 podczas brukowania bardzo ważne jest, by wszelkiego rodzaju szczeliny, w kórych nie da się ułożyć całej kostki, wypełnić odpowiednio przyciętymi elementami
fot. Libet
Brukowanie to najważniejszy moment prac. Bardzo ważne jest staranne przygotowanie wszystkich warstw w odpowiedniej kolejności, co gwarantuje stabilność i trwałość nawierzchni.
7/2014 Własny Dom
wokol_domu_nawierzchnia.indd 91
91
10/16/15 12:58 PM
WOKÓŁ DOMU nawierzchnie
zaleganiu, po czym spłukać nawierzchnię czystą wodą.
4
Czy nawierzchnię trzeba impregnować?
fot. Libet
Estetyczny wygląd kostki brukowej można zabezpieczyć poprzez pokrycie jej specjalnym impregnatem. Zapobiega to wnikaniu w materiał nawierzchniowy płynów ropopochodnych, wzmacnia jego strukturę, zapobiega wsiąkaniu wody, ogranicza rozwój mchów i glonów, ułatwia czyszczenie oraz ożywia jego kolor. Impregnat nakłada się wałkiem, pędzlem lub metodą natryskową. 4 ostatni etap brukowania to spoinowanie, które należy wykonać kilkukrotnie, szczególnie gdy nie wszystkie szczeliny zostały całkowicie wypełnione
obciążenia. Jeśli po podjeździe będą poruszać się głównie samochody osobowe, powinno się zastosować kostkę o grubości co najmniej 6 cm.
Gdy zaś przewidziany jest ruch samochodów ciężarowych, kostki powinny mieć grubość przynajmniej 8 cm (bezpośredni dojazd wozu ase-
Jaki podjazd warto zbudować? Podjazd można wykonać z większości materiałów, jakie opisano przy budowie ścieżek – z kamienia, klinkieru, bruku betonowego, a także żwiru. Drewno jest do tego celu bardzo rzadko wykorzystywane. Godny uwagi w tym miejscu jest klinkier, który – oprócz swoich niewątpliwych walorów estetycznych – jest twardy, odporny na działanie olejów, rozpuszczalników organicznych, benzyny, kwasów i zasad.
Wielkość podjazdu
Podjazd brukowany lub wylewany Duże powierzchnie, jak podjazd, dziedziniec czy droga do bramy wjazdowej, są wykonywane z kostek o większych rozmiarach niż wąskie ścieżki ogrodowe. Im bardziej urozmaicony jest kształt kostek brukowych, tym szczelniej zaklinowują się one wzajemnie, tworząc nawierzchnie odporne na odkształcenia pod wpływem dużego
92
fot. Hauraton
Minimalna przestrzeń, która pozwoli parkować samochód na posesji, to podjazd o długości 5 m i szerokości 2,3-2,5 m. Jest to jednak zdecydowanie za mało, żeby móc swobodnie z niego korzystać. Dobrze jest przewidzieć na tyle większą powierzchnię utwardzoną, aby można było wysiąść z samochodu, otworzyć bagażnik czy obejść pojazd dookoła. Szerokość wygodnego podjazdu powinna wynosić minimum 4 m.
Liniowe odwodnienie podjazdu musi być wykonane z korytek, które są odporne na obciążenia, aby swobodnie można było po nich przejeżdżać samochodem. Dobrze jest wykorzystać do tego polimerobeton, który jest wytrzymały, nienasiąkliwy i gładki. Pamiętajmy również o tym, że odwodnienie, aby spełniało swoje funkcje, musi być regularnie czyszczone, szczególnie z liści i innych drobnych zanieczyszczeń
Własny Dom 10/2015
wokol_domu_nawierzchnia.indd 92
10/16/15 1:00 PM
nawierzchnie WOKÓŁ DOMU
Podjazd nie musi być jednolity – można go też wykonać z kostki w różnym kolorze, typie, wielkości i „gramaturze”. Popularne jest dziś brukowanie na podjazdach ścieżek ułatwiających wjazd do garażu, czy choćby łączenie różnych typów nawierzchni, z których np. jedna przepuszcza więcej, a druga mniej wody, dzięki czemu nie stoi ona na podjeździe. Jeśli chodzi o estetykę, to popularne są zarówno wielokolorowe mozaiki, jak i precyzyjne dobieranie koloru nawierzchni do elewacji domu lub stolarki otworowej
fot. Nice
nizacyjnego, dowóz drewna kominkowego lub oleju opałowego itp.). Jako alternatywę można rozważyć wykonanie nawierzchni w technologii wylewanego betonu stemplowanego. Dzięki zastosowaniu odpowiednich form do odciskania wzorów oraz specjalnych barwników zwykły beton można zmienić w kamień rzeczny, piaskowiec, kostkę granitową, bruk rzymski i wiele innych.
Nawierzchnię, szczególnie na podjeździe, można wyposażyć w bardzo praktyczne ogrzewanie przeciwoblodzeniowe – pod całą powierzchnią albo wzdłuż pasów jezdnych pod kołami samochodu. Kable lub maty grzejne można układać zarówno w podsypce piaskowej pod kostką brukową, jak i – w przypadku podjazdów z zaprawy betonowej – w warstwie wylewki. Moc jednostkowa powinna w tym wypadku oscylować w granicach 250-300 W/m2.
Schody zewnętrzne Wygodne stopnie zewnętrzne mają wymiary: wysokość 14-16 cm i głębokość 30-35 cm. Główne schody prowadzące do budynku powinny być wykonane z materiału trwałego i stabilnego. Do ich wykończenia dobrze jest użyć takiego, który znajdować się będzie także na ścieżkach lub który będzie do nich pasował. Płyty z granitu lub piaskowca na pewno będą bardzo eleganckie, ale można też wykorzystać nieco tańsze rozwiązania w postaci równie dekoracyjnych płyt betonowych, gotowych betonowych bloków schodowych lub wręcz kostki brukowej. Aby nie docinać materiału, głębokość stopnia najlepiej jest dopasować do wielokrotności rozmiaru wypełniających go kostek. Bardzo efektownie także i tu prezentują się cegły lub płytki klinkierowe. Do budowy schodów ogrodowych i ich bocznych ścian idealnie nadają się betonowe palisady o geometrycznym, prostopadłościennym kształcie. Zastosowanie gładkiego drewna na schody zewnętrzne jest ryzykownym posunięciem. Zamiast tego należy ułożyć drewniane lub kompozytowe ryflowane deski, które są pod tym względem bezpieczniejsze.
fot. Elektra
System antyoblodzeniowy
fot. Polbruk
Szerokość podjazdu to przynajmniej 3 m. Sposób jego wykonania jest podobny jak w przypadku chodników – potrzebna będzie jednak grubsza podbudowa (w zależności od rodzaju gruntu 20-40 cm, zagęszczana warstwami co 1015 cm). Ważne jest, aby zaraz po zagęszczeniu dna wykopu osadzić krawężniki, a dopiero później ułożyć podbudowę. O ile krótkie podjazdy nie nastręczają większych kłopotów z aranżacją terenu, to bardzo długie podjazdy na sporych działkach powinny być zakończone placykiem manewrowym umożliwiającym zawracanie lub tradycyjnym rondem. W połowie długości przydatna będzie też zatoczka, umożliwiająca wyminięcie się dwóch aut. Aby ograniczyć wielkość utwardzonej powierzchni, można zastosować ażurowe płyty betonowe bądź polietylenowe kratki nawierzchniowe. Ich wnętrza wysiewa się trawą albo wypełnia żwirem. Aby na powierzchni podjazdu nie zatrzymywała się woda ani nie pojawiał się lód, konieczny jest – podobnie jak na ścieżkach – odpowiedni spadek. Musi on być poprowadzony w kierunku przeciwnym niż ściany budynku. To samo dotyczy miejsc postojowych, o ile takie są planowane na posesji (minimalne stanowisko na samochód to 2,5 x 5 m).
fot. Polbruk
Podjazdy krótkie i długie
SYSTEM ANTYOBLODZENiowy ochroni podjazd przed śniegiem i lodem. Składa się z maty grzejnej, która jest układana pod warstwą brukowaną z kostki
10/2015 Własny Dom
wokol_domu_nawierzchnia.indd 93
93
10/16/15 1:01 PM
MODERNIZACJA ściany
Modernizacja
• co można zyskać • rodzaje ścian
Rozbiórka ściany działowej • murowanej • szkieletowej
Nowa ściana działowa murowana • materiały • jak budować
Nowa ściana działowa szkieletowa • materiały • jak budować
Sygnały do działania: • duże, niepodzielone przestrzenie, niezapewniające poczucia intymności • małe, niefunkcjonalne pomieszczenia • konieczność rearanżacji wnętrz domu wynikająca ze zmiany liczby jego mieszkańców
94
fot. arch. Grzegorz Kaliciak G-ARCH Pracownia Projektowa
Kiedy przemieszczać ściany działowe?
Burzymy ściany działowe i stawiamy nowe Tekst: Marek Misiak
Likwidacja ścian działowych, ich przestawienie bądź dostawienie nowych może znacznie poprawić zarówno wygląd, jak i funkcjonalność pomieszczeń
Ś
ciany w budynku jednorodzinnym dzielimy na konstrukcyjne (nośne) i działowe. Te drugie rozdzielają poszczególne pomieszczenia, nie stanowi natomiast elementów konstrukcyjnych budynku i nie przenoszą żadnych obciążeń (tzn. żaden strop ani inny tego typu element się na nich nie wspiera). Dzielenie przestrzeni ma kilka celów. Po pierwsze – oddzielenie wizualne, które pozwala na poczucie intymności w zamkniętej przestrzeni. Po drugie – izolacja akustyczna, gdy dźwięki z zewnątrz docierają do nas przytłumione lub w
ogóle. Po trzecie – ściana działowa może pełnić funkcję termoizolacyjną. Niektóre pomieszczenia wydziela się wreszcie ścianami działowymi z uwagi na ich specyficzne funkcje (np. łazienka).
Więcej informacji www.rockwool.pl www.isover.pl www.fermacell.pl www.paroc.pl designerer.com
ytong-silka.pl www.termalica.pl wienerberger.pl www.ksetra.pl grupasilikaty.pl
Własny Dom 10/2015 09/2015
Modernizacja_sciany_dzialowe2.indd 94
10/15/15 12:43 PM
ściany modernizacja
Gdy jest ciasno i niewygodnie
By lepiej podzielić przestrzeń
W bardzo małych lub długich, ale wąskich pomieszczeniach wiele osób czuje się po prostu niekomfortowo – dotyczy to zwłaszcza łazienek i garderób. A przecież łazienka – nawet niewielka – powinna być nie tylko pomieszczeniem użytkowym, ale także strefą relaksu. Bardzo ciasne pomieszczenia mogą też być po prostu niewygodne w eksploatacji.
W najmniejszych pomieszczeniach w domu, takich jak garderoba czy łazienka, przesunięcie ściany o 10-20 cm może oznaczać zwiększenie szerokości niewielkiego pokoju aż o 10%. W praktyce może się to przełożyć na wygospodarowanie dodatkowego miejsca na wieszaki w garderobie albo drugą umywalkę w łazience. Jeśli takie przestawienie ściany odbywa się kosztem innego, ale za to dużego pomieszczenia, nie musi to z kolei obniżać komfortu korzystania z tego ostatniego. Przesunięcie ściany działowej może też umożliwić zabudowanie w danym pomieszczeniu szafy wnękowej lub małej garderoby – w wiatrołapie, holu, kuchni, łazience czy sypialni.
e
fot. Jedynka
Ściana działowa Szkieletowa pozwala uzyskać wysokie parametry termoizolacyjne i akustyczne dzięki wypełnieniu z wełny mineralnej
ta Ściana działowa umożliwia oddzielenie salonu od holu, a jednocześnie dzięki pokryciu farbą wprowadza do wnętrza mocny akcent barwny
duża, niepodzielona przestrzeń może być efektowna, ale kłopotliwa w użytkowaniu
Ściany działowe dzielą się na dwa rodzaje – murowane i szkieletowe. Te pierwsze murowane są z cegieł, bloczków z betonu komórkowego lub silikatowych albo pustaków ceramicznych lub keramzytobetonowych. Te drugie konstruowane są z profili metalowych lub drewnianych wypełnianych wełną mineralną i pokrywanych płytami g-k, g-w lub drewnopochodnymi. Ściany murowane są cięższe – 1 m2 waży (w zależności od użytego materiału) 80-280 kg. Jest to jednocześnie wada i zaleta. Wada – bo
nowych ścian działowych tego typu nie można całkowicie dowolnie lokalizować na stropie. Ich umiejscowienie musi zaakceptować konstruktor, gdyż nie każdy strop i nie w każdym miejscu będzie w stanie przenieść takie obciążenie. Zaleta – bo na ścianach murowanych zazwyczaj można bez problemów zawieszać ciężkie meble, używając do tego kołków rozporowych. Najlepsze są pod tym względem ściany działowe z pełnych elementów. Pustaki ceramiczne wymagają specjalnych kołków lub kotew chemicznych, ale także mogą udźwignąć duże obciążenia. Jednocześnie ściany murowane gorzej izolują akustycznie. Stawia się je szybko, ale po otynkowaniu muszą jeszcze wyschnąć. Ściany szkieletowe są blisko 10 razy lżejsze niż ściany murowane. Można je ustawić w dowolnym miejscu na stropie – ich masa jest na tyle niewielka, że nie stanowią znaczącego obciążenia. Ich stawianie nie wytwarza tylu odpadów i nie wymaga prac mokrych (poza etapem wykończeniowym), a ewentualna rozbiórka jest prostsza niż murowanych. Dobrze izolują akustycznie – nawet ściana o gr. 7,5 cm spełnia wymagania akustyczne. Stawia się je dłużej niż murowane, ale od razu są gotowe do malowania. Można powiesić na nich przedściana działowa murowana z przeznaczonych mioty ważące nie więcej niż 60 kg (pod cięższe do takiego zastosowania bloczków z betonu kotrzeba je wzmacniać dodatkowymi profilami). mórkowego – są cieńsze niż te do ścian nośnych fot. Termalica
fot. Isover
Wybór rodzaju ściany
fot. Braas
Kiedy przemieszczać ściany działowe?
10/2015 Własny Dom
Modernizacja_sciany_dzialowe2.indd 95
95
10/15/15 12:44 PM
MODERNIZACJA ściany
Rozbiórka ściany działowej Wyburzanie ściany murowanej gła po cegle. Jeśli cegły są trwałe, a zaprawa nie trzyma mocno, przy tym sposobie rozbiórki część cegieł da się odkuć w całości i ponownie wykorzystać. Jest to dość czasochłonne, ale opłacalne. Niestety, odzyskiwanie materiału budowlanego raczej nie wchodzi w rachubę, Jeśli ścianka jest wymurowana z pustaków ceramicznych, jak to jest często w przypadku współcześnie budowanych domów wielorodzinnych. Pustaki ceramiczne są dość kruche i jeśli zaprawa łącząca związała ściankę tak jak należy, prędzej pęka pustak niż spoina. Gdy ścianka jest otynkowana, odkuwanie kolejnych pustaków bez uprzedniego skucia tynku jest bardzo pracochłonne, a i tak z reguły kończy się niepowodzeniem – pustaki się kruszą. Przed przystąpieniem do prac trzeba określić sposób usuwania materiału z rozbieranej ściany. Jeżeli w pomieszczeniu jest okno, warto z niego skorzystać – na jego krawędzi ustawia się zsuwnię z desek lub zsyp segmentowy. Rozebrane rozbiórka murowanej ściany działowej fragmenty ściany należy sukcesywnie usuwać – kaloryfer po prawej trzeba będzie zdemontować, z pomieszczenia. ale będzie go można wykorzystać gdzie indziej fot. J. Szydłak
Do rozbiórki murowanej ściany działowej pomieszczenie trzeba odpowiednio przygotować. Warto uszczelnić drzwi i okna, aby pył nie przenikał do innych pokoi. Jeśli na podłodze rozłożymy grubą folię budowlaną, łatwiej będzie także uprzątnąć gruz. Posadzkę ochronimy przed uszkodzeniem, podkładając pod folię płyty pilśniowe lub sklejkę, a nawet rozłożone grube pudła kartonowe – folia nie zawsze zapobiegnie wgnieceniu po uderzeniu spadającym gruzem. Demontaż ściany zawsze zaczynamy od góry i prowadzimy w dół. Nie należy zaczynać wyburzania w połowie wysokości przegrody – może to spowodować jej przewrócenie w całości (i szkody w pomieszczeniu), a także uszkodzenie stropu przez nadmierne obciążenie dynamiczne. Metoda prowadzenia rozbiórki zależy od materiału, z którego jest wykonana ścianka, oraz od konstrukcji domu. Rozbiórkę ścianki murowanej (z cegieł, bloczków lub pustaków) najlepiej zacząć od wykucia spod stropu kilku cegieł (bloczków). Następnie odkuwamy kolejne warstwy ce-
Demontaż ścian działowych szkieletowych
96
demontując ściany działowe (i murowane, i szkieletowe), należy pamiętać, że mogą w nich być poprowadzone różne instalacje
fot. Fermacell
ściana szkieletowa. 1, 3 – szkielet aluminiowy, 2 – taśma uszczelniająca, 4 – wełna mineralna, 5 – instalacja wod-kan, 6, 7 – płyta MFP
rys. Designerer
wkrętami) i po nacięciu spoin (w linii łączenia płyt g-k,) zdejmuje się ją niemal w całości. Stelaż demontuje się, odkręcając wkręty przytwierdzające go do podłogi, ścian i sufitu.
fot. H. Tomasiewicz
Najlepiej rozbierać je dużymi fragmentami. Ułatwi to wynoszenie pokrycia z płyt i ograniczy pylenie. Czasem porozbiórkowe, niezniszczone płyty można wykorzystać przy innych pracach budowlanych. Demontaż zaczyna się od przecięcia płyty z jednej strony na całej wysokości, możliwie blisko słupka stelaża. Jego lokalizację określimy przy użyciu wykrywacza metalu lub ostukując płytę – stłumiony odgłos świadczy o przebiegu mocowania. Płytę przecina się ręczną piłą lub wyrzynarką. Podważając brzeg od strony przecięcia, płytę odchyla się, aż do złamania na następnym słupku mocującym. Po nacięciu kartonu w miejscu złamania fragmentu płyty bez kłopotu go usuniemy. Uzyskamy też dostęp do opłytowania z drugiej strony ścianki, co ułatwi nam dalszą pracę. Po wyjęciu wypełnienia z wełny mineralnej szerokim dłutem odrywa się płytę od stelaża (w miejscach mocowania
elementy konstrukcyjne rozbieranej ściany – np. płyty fermacell – mogą dać się powtórnie użyć (ale nie mamy takiej gwarancji)
Własny Dom 10/2015
Modernizacja_sciany_dzialowe2.indd 96
10/15/15 12:47 PM
ściany modernizacja
Nowa ściana działowa murowana Silikaty
wszechne są cegły cieńsze, ponieważ – w przeciwieństwie do pełnej cegły o szerokości 12 cm – należy zastosować zbrojenie poziome (żeby ściana była stabilna). Ściany działowe wykonane z cegieł pełnych cechują się wysoką wytrzymałością i ochroną akustyczną, należy jednak pamiętać o ich masie. W związku z ich dużym ciężarem trzeba stawiać je na wzmocnieniach stropów lub belce żelbetowej opierającej się na ścianach nośnych. Ściany z cegieł pełnych mają dużą wytrzymałość i dobrze tłumią hałas (te o grubości 6,5 cm mają izolacyjność 47 dB). Taka sama ściana z cegły dziurawki jest o około 20% lżejsza, ale słabiej Cegły Jednym z najczęściej wykorzystywanych mate- tłumi dźwięki (39 dB). Ściany z ceramiki są odporriałów do budowy ścian działowych jest cegła ne na uszkodzenia mechaniczne i bez problemu pełna (jej szerokość wynosi 12 cm). Mniej po- można na nich wieszać nawet bardzo ciężkie Wyroby silikatowe (bloczki i cegły) są bardzo ciężkie i twarde, mają wysoką wytrzymałość mechaniczną oraz izolacyjność akustyczną. Ściana z nich jest masywna i dobrze tłumi hałas; przy grubości ściany 8 cm jej izolacyjność akustyczna to 43-47 dB. Zaletą bloczków silikatowych jest duża dokładność wymiarowa i możliwość łączenia na pióro-wpust. Ściany wykonuje się z nich dość szybko. Trudno je uszkodzić, a w niektórych (ze specjalnie drążonych bloczków) nie ma potrzeby wykonywania bruzd na instalacje.
przedmioty. Trudno jednak wymurować z nich ściany niebiegnące po linii prostej.
Pustaki ceramiczne Materiał ten ma ważną zaletę w takim zastosowaniu – pustaki mają spore rozmiary, a dzięki zastosowaniu tak dużych elementów prace murarskie postępują dużo szybciej. Postawione z nich ściany działowe mają grubość 8 cm lub 12 cm. Muruje się je na pełną lub cienką spoinę. Te, które mają boki wyprofilowane na pióro i wpust, nie muszą mieć spoiny pionowej. Wykańcza się je tynkiem, który polepsza ich właściwości.
Beton komórkowy Ściany działowe z dużych bloczków i płytek z betonu komórkowego buduje się łatwo i dość szyb-
Ściana działowa z betonu komórkowego Systemowe bloczki do wznoszenia ścian działowych o gr. 11,5 cm (wymiary 599 x 399 x 115 mm) muruje się tylko na spoinę poziomą – spoina pionowa nie jest potrzebna, gdyż bloczki są łączone w pionie na pióro-wpust. Pozwala to na znacznie szybsze murowanie i mniejsze zużycie zaprawy.
1 przed rozpoczęciem murowania należy dokładnie wyznaczyć przebieg ściany – zarówno na podłodze, jak i na ścianach nośnych, z którymi ma się stykać
4
4 docinanie bloczków piłą nie stanowi problemu – dzięki temu można z nich murować ściany działowe w pomieszczeniach i korytarzach o różnej szerokości i wysokości
2
2 układanie pierwszej warstwy bloczków. Jeśli szlichta na podłodze jest wykonana dokładnie, nie musimy poziomować pierwszej warstwy – wystarczy ułożyć ją na cienkiej spoinie
5
5 co druga warstwa bloczków musi zaczynać się i kończyć dociętym bloczkiem – jest to konieczne z uwagi na przesunięcie murarskie (spoiny pionowe nie mogą iść w jednej linii)
3
3 mocowanie ściany działowej do nośnej przy pomocy kotew przybijanych do ściany nośnej (w pionie) i do bloczków ściany działowej (w poziomie)
6
6 szpachlowanie ściany przed tynkowaniem – bloczki mają równe wymiary, ale zawsze trafią się niewielkie nierówności, które trzeba wyrównać
10/2015 Własny Dom
Modernizacja_sciany_dzialowe2.indd 97
fot. Ytong
1
97
10/15/15 12:47 PM
ko. Zwykle wybiera się te o większej gęstości, klasy 600 lub wyższej. Mimo to są stosunkowo lekkie. Nowością są duże bloczki, przeznaczone specjalnie do ścian działowych, które łączy się na klej w piance. Minus betonu komórkowego to słabsza izolacyjność akustyczna (mur o grubości 11 cm ma 38 dB). Zaletą za to jest łatwość obróbki – beton łatwo daje się ciąć, szlifować i wygładzać, dlatego sprawdzi się przy ścianach o krzywoliniowym przebiegu. Ścianki z betonu muruje się zwykłymi zaprawami cementowo-wapiennymi lub cienkowarstwowymi zaprawami klejowymi. Z uwagi na słabą izolacyjność akustyczną wymagają otynkowania tradycyjnym tynkiem. Zwiększenie masy ściany przekłada się bezpośrednio na poprawę walorów akustycznych. Tego typu ściany można również wykończyć płytami gipsowo-kartonowymi z dodatkową warstwą izolacji akustycznej, jednak wiąże się to ze znacznym wzrostem kosztów i pogrubieniem ściany.
Keramzytobeton Pustaki i bloczki z keramzytobetonu mają porowatą strukturę, są więc lekkie. Mimo to mają dobre właściwości akustyczne. Wskaźnik izolacyjności akustycznej ściany o grubości 12 cm wynosi 47 dB. Pustaki z keramzytobetonu są
98
cegły, czyli 6,5 cm. Dobrze, jeśli oba rodzaje ścian są wznoszone z elementów tej samej wysokości – wtedy kotwy trafiają w spoiny, ale można też je odginać i przykręcać do powierzchni bloczków czołowych.
Połączenie z podłogą
Połączenie z sufitem
Po wyznaczeniu na podłożu linii, wzdłuż której ma powstać ściana, należy ułożyć na nim pas papy o szerokości nieco większej niż planowana grubość muru. Dzięki niemu ściana nie zostanie trwale połączona z podłożem, ale będzie mogła pracować niezależnie. Również wszystkie kolejne warstwy podłogi należy układać tak, by były oddylatowane od ściany działowej taśmą z pianki poliuretanowej lub paskami styropianu.
Ścian działowych nie powinno się murować na styk z górnym stropem, ponieważ jego ugięcie mogłoby spowodować ich pękanie. Dlatego zaleca się pozostawienie 2-3 cm przerwy i wypełnienie jej przed tynkowaniem pianką poliuretanową – jeśli strop się ugnie, pianka jest do pewnego stopnia elastyczna i ściana działowa nie zacznie pękać pod wpływem obciążenia. Szczelina pomiędzy górną krawędzią ściany a stropem musi być starannie wypełniona, bo inaczej będzie mostkiem akustycznym, czyli miejscem przenikania hałasów. Izolacyjność dźwiękową psują także wszelkie szczeliny prostopadłe do powierzchni ściany. Dlatego spoiny muru powinny być starannie wypełnione – inaczej najlepsze użyte materiały budowlane nie pomogą.
Łączenie ze ścianami nośnymi Ściany działowe – nawet bardzo masywne – muszą być połączone z prostopadłymi do nich ścianami nośnymi przy pomocy czegoś więcej niż tynku – inaczej mogłyby się przewrócić, gdyby ktoś się o nie oparł albo pod naporem zawieszonych na nich ciężkich mebli. Trzeba pamiętać, że nie mają one fundamentów i nie są osadzone w znajdującym się pod nimi stropie lub podłodze na gruncie. Murowane ściany działowe można połączyć z konstrukcyjnymi na dwa sposoby. Pierwsze dwa z nich praktykowane są raczej podczas budowy nowych domów. W metodzie na bruzdę w ścianach nośnych wykonywane są co najmniej 5-centymetrowe bruzdy, w które następnie wsuwa się skrajne pustaki/bloczki/cegły z obu stron danej ściany działowej. W metodzie na tzw. strzępia w co drugim rzędzie pustaków/ bloczków w ścianie nośnej należy pozostawić wgłębienia, w które później wmuruje się odpowiedni element ściany działowej. Dobrze wymurowane i tak połączone ściany nie popękają w narożnikach. Trzeci sposób – najczęściej stosowany w już istniejących domach – to tzw. metoda „na dotyk”. Ściana działowa jest wtedy zakotwiona w ścianie nośnej za pomocą płaskowników lub prętów stalowych układanych w co trzeciej lub w co czwartej spoinie poziomej. Takie pręty lub płaskowniki stalowe umieszczone w spoinach poziomych są także konieczne jako wzmocnienie, jeśli ściana jest cienka, murowana na grubość ¼
fot. Silka
ściana działowa z pustaków ceramicznych może być murowana przy pomocy zapraw tradycyjnych lub cienkospoinowych
dość duże, więc ściany muruje się szybko i wygodnie. Dzięki wyprofilowanym na pióro i wpust powierzchniom bocznym zwykle nie trzeba wypełniać spoin pionowych. Ściany te trudno uszkodzić mechanicznie.
bloczki silikatowe zapewniają najwyższą izolacyjność akustyczną ze wszystkich materiałów do stawiania murowanych ścian działowych
fot. J. Woźnica
fot. Wienerberger
MODERNIZACJA ściany
ściana z cegły pełnej może pozostać nieotynkowana – materiał ten łączy walory akustyczne, termoizolacyjne, wytrzymałościowe i estetyczne
Własny Dom 10/2015
Modernizacja_sciany_dzialowe2.indd 98
10/15/15 12:48 PM
ściany modernizacja
Nowa ściana działowa szkieletowa Materiały i konstrukcja
fot. Fermacell
fot. Rockwool
kolorami. Zwykłe są szare lub białe, zielone mają Tego typu ściany budowane są na stelażach właściwości wodoodporne, czerwone – ognioz profili metalowych (stalowych albo aluminio- chronne, a zielone z czerwonymi napisami – wowych) lub drewnianych. Wypełnienie wnętrza doodporne i ogniochronne jednocześnie. i jednocześnie izolację akustyczną takich ścian stanowi zwykle wełna mineralna. Okładzinę wykonuje się z płyt gipsowo-kartonowych, gipsowo-włóknowych lub włóknocementowych. Spotykane są też (choć w Polsce rzadko) okładziny z desek. Najpopularniejsze w roli okładzin ścian szkieletowych są płyty gipsowo-kartonowe. Mają one zazwyczaj wymiary 120 x 260300 cm (można je też łatwo przycinać na żądany wymiar) i grubość 12,5 mm. 1 m2 takiej płyty waży 12,5 kg, cała płyta (3,12 m2) – 39 kg. Istnieją też płyty cieńsze – o grubości 9,5 mm, a nawet 6 mm. Są one bardziej elastyczne (bywają określane jako gięte) i przeznaczone zwłaszcza do przygotowywania ścian wznoszonych po łuku. Płyty gipsowo-kartonowe mogą mieć także większą grubość – nawet 25 mm. Służą do wznoszenia mocniejszych ścian o większej nośności gdy zależy nam na dobrej izolacji ściany, i odporności na uszkodzenia mechaniczne. Są wełna mineralna może stanowić wypełnienie izolacyjne zarówno przy pokryciu ściany płytami możemy wybrać wersję z podwójną konstrukcją produkowane w kilku wersjach oznaczonych g-k, jak i fermacell
stelaż WC w ścianie działowej. 2 – stelaż wc. 3 – kanalizacja. 4 – szpilki mocujące wc. 5 – spłuczka. 6 – podłączenie wody. 7 – przewiązki z płyty MFP stablizujące stelaż
fot. Paroc
rys. Designerer
i obustronną potrójną okładziną
ściana działowa w szkielecie drewnianym z wypełnieniem z wełny mineralnej. Na stelażu zostanie nabite poszycie z płyt g-k. Profile drewniane mogą być pojedyncze lub podwójne – gdy są podwójne, warstwa wełny również jest dwa razy grubsza
10/2015 Własny Dom
Modernizacja_sciany_dzialowe2.indd 99
99
10/15/15 12:49 PM
MODERNIZACJA ściany
Stawianie ściany działowej szkieletowej Szkieletowa ściana działowa o metalowym szkielecie, z wypełnieniem z wełny mineralnej i z poszyciem z płyt g-k jest budowana bezpośrednio na stropie. Montaż rozpoczynamy od wytyczenia miejsca powstania takiej ściany. Za pomocą poziomicy i łaty przenosimy wytyczone linie na ściany i sufit.
1 przykręcamy do stropu profil UW kołkami rozporowymi o śr. min. 6 mm w rozstawie co 100 cm, podklejony taśmą akustyczną zapobiegającą przenoszeniu drgań na strop
4
4 pokrycie jednej strony ściany płytami g-k przykręcanymi do profili pionowych z luzem 10 mm u dołu i 5 mm u góry, by nie przenosiły drgań stropu (nie stykają się z nim)
7
7 montaż drugiej warstwy szkieletu – w tych profilach umieszczane są pasy wełny, aby cała płaszczyzna ściany miała taką samą izolacyjność akustyczną
Meble i instalacje Do zawieszania lekkich szafek czy półek trzeba użyć specjalnych kołków rozporowych przeznaczonych do płyt, ale cięższe sprzęty, np. szafki kuchenne, wymagają usztywnienia ścian dodatkowymi profilami, a zatem zaplanowania aranżacji pomieszczenia przed wykonaniem ścian. Wewnątrz szkieletowych ścian działowych łatwo prowadzi się przewody instalacyjne: w profilach stalowych – przez fabrycznie przygotowane otwory, przez elementy drewniane – po nawierceniu otworów w odpowiednich miejscach. Można w ten sposób poprowadzić zarówno
100
3
2
2 profile pionowe przycinamy w zależności od wysokości pomieszczenia i mocujemy je do ścian poprzecznych, równiej podklejając je samoprzylepną taśmą akustyczną
3 rozstawienie profili słupkowych CW co 60, 40 lub 30 cm. Powinny być one krótsze o ok. 1,5 cm od wys. pokoju, aby zminimalizować przenoszenie drgań stropu na płyty g-k
5
5 osadzanie między profilami szkieletu płyt z wełny skalnej (po montażu instalacji). Pracę rozpoczynamy od dołu ściany, dokładnie wypełniając przestrzenie między profilami
6
6 do wypełnionej wełną ściany przykręcamy płyty g-k, pamiętając o zachowaniu dylatacji i zalecanym przez producenta rozstawie wkrętów
8
8 między profilami drugiej warstwy znów umieszczane są maty z wełny mineralnej – ponieważ taka dodatkowa warstwa izolacyjna jest z obu stron, łącznie są trzy warstwy
przewody elektryczne, jak i rury. Przewody nie powinny jednak stykać się bezpośrednio ze szkieletem ściany ani z poszyciem, dlatego elementy instalacji osłania się karbowaną rurką z tworzywa sztucznego (peszlem). Ze względu na akustykę korzystniejsze jest oparcie ścianki nie na posadzce, lecz na konstrukcyjnej warstwie stropu. Jednak to rzadko stosowane rozwiązanie w istniejącym domach, gdyż wymaga wycięcia wierzchnich warstw podłogi. Jeśli zechcemy później zmienić układ ścianek działowych, naprawa podłogi w dawnym miejscu posadowienia ścianki będzie kłopotliwa.
9
9 na drugiej warstwie izolacji również przykręcamy płyty g-k, na których znajdzie się już wykończenie – tynk, farba, tapeta lub płytki (ceramiczne, klinkierowe itp.)
fot. Rockwool
1
Nie tylko płyty g-k Mocną ścianę działową można zbudować także z płyt gipsowo-włóknowych (w tym fermacell), włókno-cementowych (zbrojonych włóknem szklanym) lub drewnopochodnych (wiórowe, sklejka). Te ostatnie są powszechnie stosowane w budownictwie szkieletowym (w tym w domach prefabrykowanych w szkielecie drewnianym – jest to wówczas standardowy sposób poszycia ścian od wewnątrz). Płyty g-w, włóknocementowe i drewnopochodne są odporniejsze na uszkodzenia mechaniczne i można na nich zawieszać cięższe meble.
Własny Dom 10/2015
Modernizacja_sciany_dzialowe2.indd 100
10/15/15 12:50 PM
Twój ulubiony miesięcznik dostępny także w wersjach
elektronicznych!
QR CODE
Wygenerowano na www.qr-online.pl
„Własny Dom” również elektroniczny! Możesz go czytać kiedy i gdzie zechcesz w wersjach na komputery z systemem Windows oraz na iPada. Dostępne są zarówno pojedyncze wydania, jak i prenumerata, a każde wydanie przechowywane jest w Twojej własnej bibliotece. Po ściągnięciu połączenie internetowe nie jest konieczne. Aby kupić „Własny Dom” wejdź na Pojedynczy numer już od
reklama_katalog_internetowy.indd 101
www.e-kiosk.pl/wlasny_dom
4,90 zł
10/15/15 1:27 PM
FINANSE działka
Raport o cenach
działek budowlanych NASZ EKSPERT
Inwestorzy szukający działki pod budowę domu w niektórych miastach Polski muszą liczyć się z wysokimi cenami. Działki w miastach nadal są droższe, ale ich ceny spadły bardziej niż posesji za miastem
Mateusz Gawin Redaktor obszarów Twoje Finanse i Biznes. W swoich publikacjach porusza zagadnienia prawno-finansowe, z którymi borykają się czytelnicy. Obserwuje rynek produktów i usług bankowo-ubezpieczeniowych. Śledzi nowinki w branży technologicznej, w tym m.in. z zakresu motoryzacji
102
finanse.indd 102
S
ierpniowe wahania cen sięgały nawet 30% w relacji miesiąc do miesiąca. Wygląda na to, że część oferentów postanowiła zejść z ceny na koniec wakacji. Takie spadki zanotowano jednak głównie w miastach wojewódzkich. Zwolennicy osiedlania się w mniejszych miejscowościach lub na przedmieściach mogli zaoszczędzić nieco mniej. Najwyższe stawki niezmiennie dotyczą województwa mazowieckiego i Warszawy. Za każdy 1 m2 parceli w stolicy trzeba zapłacić niecałe 800 zł. Wśród miast wojewódzkich na drugim biegunie uplasował się Gorzów Wielkopolski. Tamtejsze działki
kosztują mniej niż 100 zł/m2 – wynika z danych Bankier.pl udostępnionych przez serwis Otodom.pl.
Ceny działek poza wielkimi miastami Średnie ceny dla całego województwa analizowaliśmy w oparciu o stawki dotyczące działek o powierzchni 10 arów. Pod tym względem najdrożej jest w województwie mazowieckim – za taką działkę trzeba było zapłacić w sierpniu średnio 227 000 zł. Poza największym polskim województwem ceny są znacznie niższe. W okolicy Krakowa taka działka to już koszt o 100 zł/m2 niższy
Własny Dom 2/2014
10/15/15 12:52 PM
kredyty działka FINANSE
Średnie ceny działek budowlanych dla wybranych województw [zł/m2] województwo Wrocław dolnośląskie
kujawsko-pomorskie
Lublin lubelskie
łódzkie
powierzchnia [m2]
sierpień 2014
0-800 800-1200 1200-2000 2000-5000 5000-10000 10000 i więcej 0-800 800-1200 1200-2000 2000-5000 5000-10000 10000 i więcej 0-800 800-1200 1200-2000 2000-5000 5000-10000 10000 i więcej 0-800 800-1200 1200-2000 2000-5000 5000-10000 10000 i więcej
małopolskie
mazowieckie
wielkopolskie
zachodniopomorskie
śląskie
0-800 800-1200 1200-2000 2000-5000 5000-10000 10000 i więcej 0-800 800-1200 1200-2000 2000-5000 5000-10000 10000 i więcej 0-800 800-1200 1200-2000 2000-5000 5000-10000 10000 i więcej 0-800 800-1200 1200-2000 2000-5000 5000-10000 10000 i więcej 0-800 800-1200 1200-2000 2000-5000 5000-10000 10000 i więcej
205 110 88 81 84 76 178 96 90 65 75 48 242 121 103 87 60 50 169 97 82 72 66 45 229 128 108 88 80 90 355 208 193 162 158 128 188 123 120 109 128 83 225 113 107 95 107 85 159 113 102 91 88 71
lipiec 2015
sierpień 2015
zmiana mdm
213 103 83 79 85 65 307 136 110 82 69 48 314 135 102 85 74 53 192 99 89 73 77 55 221 129 109 91 82 76 359 209 193 167 161 129
203 102 84 77 89 63 206 108 83 63 79 49 305 149 111 83 68 47 225 96 85 73 88 59 213 127 99 83 83 69 453 227 191 164 163 133
-5% -1% 2% -3% 4% -4% 24% 20% -3% -6% 5% 0% -1% 10% 1% 1% -2% -1% 17% -3% -4% 0% 14% 6% -4% -2% -9% -9% 0% -10% 26% 9% -1% -2% 2% 3%
185 126 119 98 107 76 189 116 108 92 90 78 148 113 98 90 98 78
208 138 123 93 106 68 179 116 105 96 89 76 151 105 96 87 96 81
13% 10% 3% -5% -1% -10% -5% 0% -2% 4% -1% -3% 2% -7% -2% -3% -2% 3%
zmiana rdr -1% -7% -4% -6% 6% -18% 15% 12% -8% -3% 5% 3% 26% 23% 8% -5% 13% -5% 33% 0% 4% 2% 34% 29% -7% 0% -8% -6% 4% -24% 27% 9% -1% 1% 3% 4% 11% 12% 3% -15% -17% -18% -21% 2% -2% 1% -16% -11% -5% -7% -5% -4% 9% 13%
Źródło: Bankier.pl na podstawie danych serwisu otoDom.pl
10/2015 Własny Dom
finanse.indd 103
103
10/15/15 12:52 PM
Średnie ceny działek budowlanych dla wybranych województw [zł/m2]
stolice województw
sierpień 2014
lipiec 2015
sierpień 2015
zmiana mdm
zmiana rdr
Wrocław
404
398
364
–9%
–10%
Bydgoszcz
349
300
233
–22%
–33%
Lublin
296
337
290
–14%
–2%
Łódź
222
192
253
32%
14%
Kraków
465
421
371
–12%
–20%
Warszawa
741
734
787
7%
6%
Poznań
373
370
450
21%
21%
Szczecin
303
235
272
16%
–10%
Katowice
457
344
270
–22%
–41%
Źródło: Bankier.pl na podstawie danych serwisu otoDom.pl
fot. Röben
niewielka działka położona przy drodze może być zarówno dość droga, jak i względnie tania – jeden sprzedający może ją wycenić drogo, gdyż jest tuż przy drodze i nie trzeba zapewniać do niej dojazdu, inny z tego samego powodu obniżyć cenę, gdyż droga jest ruchliwa i na posesji nie będzie cicho. W tym drugim przypadku niewielkie rozmiary działki mogą dodatkowo wpłynać na zmniejszenie sumy, którą będzie musiał dysponować potencjalny nabywca
fot. Etex
większa działka nie musi być wyraźnie droższa, jeśli np. znajduje się nie tylko na wsi, ale wręcz na odludziu. Spora posesja daje większe możliwości jej aranżacji i swobodę w projektowaniu bryły domu oraz ma większy potencjał rekreacyjny – możemy mieć komfort, że obszar dookoła należy do nas i nikt nie wybuduje blisko naszego domu innego obiektu, który mógłby zasłaniać widok. Wiele osób do wypoczynku na łonie natury potrzebuje poczucia przestrzeni – duża działka to zapewnia
104
finanse.indd 104
Własny Dom 10/2015
10/16/15 12:51 PM
fot. Röben
działka FINANSE
działka długa, ale wąska to w Polsce dość częsta sytuacja – zwłaszcza jeśli parcelacji dokonywano z myślą o tym, aby sprzedać możliwie wiele działek osobno, co umożliwia większy zarobek niż sprzedaż kilku dużych posesji. Takie działki trzeba zabudowywać w przemyślany sposób – inwestorzy z domu na zdjęciu zdecydowali się na dom maksymalnie szeroki (odległość między ścianami a granicą działki ogranicza prawo), dzięki czemu prawie całkowicie osłania on od drogi znajdujący się za nim basen
(127 000 zł). Natomiast w województwie pomorskim w wyniku ostatnich podwyżek za taki sam metraż (10 arów) trzeba zapłacić średnio 158 000 zł. Podobne stawki czekają także szukających działek w województwie wielkopolskim – 138 000 zł. W niektórych rejonach ceny są jednak znacznie niższe. Ok. 60 000–80 000 zł kosztują 10-arowe działki m.in. w województwie podkarpackim, opolskim i warmińsko-mazurskim. Najtaniej było w sierpniu w lubuskiem – taka parcela wiązała się ze średnim wydatkiem w wysokości 56 000 zł. Największe zmiany stawek za 1 m2 działki o takiej powierzchni wystąpiły w województwie kujawsko-pomorskim – cena poszybowała tam w górę o 20%. O 15% wzrosła cena w pomorskim, a w województwach wielkopolskim, lubelskim i mazowieckim – o ok. 10%. Nie obyło się także bez symbolicznych spadków cen. O kilka złotych staniał 1 m2 działki w województwie lubuskim (10%) oraz śląskim i warmińsko-mazurskim (po 7%).
Nawet 800 000 zł za 10-arową działkę w Warszawie
fot. Pracownia Architektoniczna Robert Konieczny KWK PROMES projekt Living Garden House
Najdroższe są działki budowlane w stolicy – w sierpniu trzeba było tam zapłacić 787 zł za m2. Tuż za Warszawą, pod względem wysokości stawek, plasuje się Poznań (450 zł/m2) oraz Gdańsk (406 zł/m2). Poza niechlubnym podium znalazł się Kraków (371 zł/m2) oraz Wrocław (364 zł/m2). Szukając najtańszych działek w miastach wojewódzkich, inwestorzy musieliby skierować się do Gorzowa Wielkopolskiego (59 zł/m 2). Kolejny jest Rzeszów (174 zł/m2) oraz Olsztyn (188 zł/m2). To właśnie w tym ostatnim mieście wystąpiła największa obniżka cen ofertowych – w relacji miesiąc do miesiąca olsztyńskie stawki za 1 m2 spadły o 27%. Zbliżone promocje odnotowano także w Bydgoszczy i Katowicach (22%). Odwrotne zmiany zaszły natomiast w ofertach działek budowlanych położonych twórcze zagospodarowanie działki może oznaczać tak niestandardową bryłę domu, jak ta na w granicach Łodzi – nastąpił tam wzrost cen zdjęciu. Jeśli posesja nie jest duża, każdy m2 się liczy i wygospodarowanie przestrzeni pod zawieo 31%. Stawka za 1 m2 wzrosła z 192 zł do szonym w powietrzu fragmentem bryły umożliwia umieszczenie tam np. tarasu czy placu zabaw. Na niewielkiej działce poczucie przestrzeni można również uzyskać dzięki dużym trawnikom, na których 253 zł. Dużą podwyżkę odnotowano także w przypadku poznańskich parcel – 21%. nie znajdują się żadne obiekty (mała architektura, ogrody skalnie, rabatki kwiatowe itp.)
10/2015 Własny Dom
finanse.indd 105
105
10/16/15 12:51 PM
raport z rynku instalacje
raport z rynku
prezentacja produktów: • drzwi wewnętrzne • drzwi zewnętrzne
fot. Kospan
wyjaśnienie najważniejszych parametrów: • wymiary w świetle ościeży/ościeżnicy • konstrukcja • wypełnienie • wykończenie • zamek • oszklenie • gwarancja
drzwi
36
pr pa od
ram u etr kt y i ów cen y
wewnętrzne i zewnętrzne
Tekst: arch. Anna Czerwonka Opracowanie prezentacji produktów na podstawie danych od firm: Mateusz Kozłowicz
fot. Gerda
D
106
drzwi-ok.indd 106
rzwi są elementem wnętrza, który dzieli przestrzeń. Zapewniają prywatność i ograniczają dźwięki dopływające z sąsiednich pomieszczeń. Zewnętrzne chronią również przed zimnem i niepogodą, ale także przed intruzami. Przede wszystkim jednak zdobią, zapraszają do wejścia i dopełniają wystrój wnętrza. Poza aspektami estetycznymi, bardzo ważna przy doborze odpowiednich drzwi jest ich trwałość i solidność. Dobre drzwi to takie, które gwarantują bezproblemowe użyt-
kowanie, bez konieczności częstych prac konserwacyjnych i napraw. Zawsze należy zwrócić uwagę na parametry techniczne drzwi i ich wykończenie, które decydują o tym, jak drzwi sprawdzą się w trudnych warunkach.
Budowa skrzydła Drzwi zbudowane są zwykle z ramy drzwiowej i wypełnienia, spotkać można jednak również drzwi pełne wykonane z jednej płyty klejonego drewna. Zasadniczo wy-
Własny Dom 10/2015
10/15/15 12:56 PM
stolarka otworowa raport z rynku
różnić można dwa typy: starszy – płycinowy, w którym wewnętrzne pola drewnianej konstrukcji wypełniają ozdobne płyciny, oraz nowszy – ramiakowy, gdzie konstrukcję stanowi najczęściej drewniana rama, która może być wypełniona np. szkłem. Do tych drzwi zaliczyć również można drzwi płytowe – ich wewnętrzna konstrukcja jest obłożona obustronnie płytą z drewna lub metalu, co pozwala uzyskać gładką lub odpowiednio perforowaną powierzchnię.
Wewnętrzne Dobierając drzwi do wnętrza, należy postawić na spójność i konsekwencję w koncepcji aranżacji wnętrza. Drzwi mogą stanowić uzupełnienie kompozycji i nawiązywać do elementów we wnętrzu – mebli, stolarki okiennej lub wybranych detali. Drzwi drewniane będą dobrze wyglądać w tradycyjnych i eleganckich pomieszczeniach. Do wnętrz odważnych i awangardowych można polecić drzwi o prostej formie, geometrycznych wzorach i w zdecydowanych barwach. Ozdobne płyciny i profilowane ościeżnice pasują do klasycznego stylu, np. angielskiego lub francuskiego. W jednym pomieszczeniu należy ostrożnie łączyć różne stylistyki, aby nie powstało wrażenie chaosu.
Jakie drzwi zewnętrzne? Zawsze trzeba je rozpatrywać w kontekście całej elewacji, muszą więc korespondować ze stylem i użytymi materiałami. Często stajemy przed dylematem: drewniane czy stalowe? Za pierwszymi przemawia szlachetny charakter i elegancja oraz nieograniczone możliwości kształtowania detali. Wymagają one jednak okresowej konserwacji i nie są odporne na długotrwałe działanie wilgoci, dlatego najlepiej, jeśli są osłonięte przed wpływem czynników atmosferycznych. Powstałe uszkodzenia i zarysowania można w łatwy sposób ukryć pod warstwą farby lub lakieru. Drzwi stalowe są bardzo wytrzymałe, jednak dużo cięższe i wymagają zastosowania dobrej jakości okuć. Mają zwykle korzystniejszą cenę i dzięki szerokiej gamie oklein można łatwo dopasować je kolorystycznie do stolarki okiennej i bramy garażowej.
Wyjaśnienie parametrów opisanych w prezentacjach produktów w Wymiary w świetle ościeży ościeżnicy. Ościeża to inaczej granice otworu w murze. Wymiar w świetle ościeży dla danych drzwi mówi, jak duży otwór w ścianie musi być dla nich przygotowany. Ościeżnica, inaczej futryna, to rama nałożona na otwór drzwiowy, na której osadzone jest skrzydło. Może mieć regulowaną (można je dopasować do grubości ściany) lub stałą szerokość. Przy zakupie ościeżnic stałych bardzo ważne jest dokładne wymierzenie grubości ściany. Wymiar w świetle ościeżnicy podaje wielkość otworu po otworzeniu zamontowanych drzwi. w Konstrukcja. W domach jednorodzinnych drzwi najczęściej są z drewna litego i klejonego lub tańsze – drewnopochodne. Mogą mieć konstrukcję ramiakową, płycinową lub płytową. Głównym elementem skrzydła jest rama, np. drewniana, z PVC lub ocieplonych profili aluminiowych. To ona decyduje o stabilności drzwi i odporności na wypaczenie. Powinna być również tak wykonana, aby minimalizować straty ciepła. w Wypełnienie. Płycina to materiał, który zajmuje przestrzeń między ramionami ramy. W drzwiach zewnętrznych wnętrze wypełnia szczelnie termoizolacja ze styropianu, wełny mineralnej lub bezfreonowej, samogasnącej pianki poliuretanowej. Płycinę w drzwiach wewnętrznych stanowi zwykle wielowarstwowa płyta wiórowo-otworowa, która składa się z kilku warstw drewna albo drewna, płyty wiórowej i sklejki.
w Wykończenie. Na wypełnienie nakładana jest jeszcze obustronnie warstwa zewnętrzna, czyli obłożenie. W drzwiach zewnętrznych są to często płyty HDF lub MDF, odporne na ścieranie i uszkodzenia mechaniczne. w Zamek. Bardzo ważne są zamki, czyli jedne z okuć (z szyldami i klamkami lub rozetkami i pokrętłami). Rzadko są przypisane do drzwi – ich wybór zależy od upodobań klienta. Szczególnie ważne są w drzwiach zewnętrznych. w Oszklenie. Przeszklenia skrzydeł drzwi mogą przybierać różne kształty. Szkło umieszczone w tych otworach najczęściej jest matowe, półmatowe, białe lub barwione, gładkie albo fakturowe. Coraz częściej stosowane są przeszklenia z fusingu, czyli szkła artystycznego, fakturowego, wytapianego w specjalnych piecach na podczerwień. To szkło jest dużo grubsze i cięższe od walcowanego. Trzeba o tym pamiętać – szczególnie wtedy, gdy chcemy mieć całe skrzydło szklane. Jeśli jest ono ze szkła fusingowego, może ważyć nawet 150 kg. w KOLORY. Producenci oferują zwykle drzwi w wielu kolorach dostępnych z palety RAL na zamówienie. Oprócz tego dysponują drzwiami dostępnymi od ręki w kilku „podstawowych” kolorach. w Gwarancja. Gwarancją na drzwi objęte są wady tkwiące w wyrobie lub wynikające z jego wadliwego wykonania, a także montaż, ale prowadzony jedynie przez autoryzowane firmy, współpracujące z producentem. Dotyczy to zarówno drzwi, jak i zamków.
Podajemy orientacyjne ceny netto. Produkty uszeregowane od najtańszych do najdroższych w ramach danej kategorii. Wyróżniono dwie kategorie: drzwi wewnętrzne i drzwi zewnętrzne
prezentacje 36 produktów
10/2015 Własny Dom
drzwi-ok.indd 107
107
10/15/15 12:57 PM
1
WEWNĘTRZNE
Glamour
2
WEWNĘTRZNE
Producent: Stolbud Wymiary: zewnętrzne ościeżnicy – 700÷1200 x 2068 mm, w świetle ościeżnicy – 600÷1100 x 2018 mm (typ ościeżnicy A) Konstrukcja: ramiaki klejone obłogowane Wypełnienie: płyta wiórowa, płyta wiórowa otworowa Wykończenie: okleiny, płyta HDF malowana, PVC + grawerowanie Zamek: zapadkowo-zasuwkowy, magnetyczny Kolory: malowane wg palety RAL/NCS Gwarancja: 2 lata
Producent: Porta KMI Poland Wymiary w świetle ościeży: skrzydło 80 – dla ościeżnicy regulowanej światło ościeży 880 x 2060 mm Wymiary w świetle ościeżnicy: dla ww. wymiarów – 802 x 2016 mm Konstrukcja: ramowo-płycinowa Wypełnienie: płyciny lub szyby matowe Wykończenie: okleina syntetyczna 3D Zamek: na klucz zwykły, z blokadą łazienkową lub dostosowany pod wkładkę patentową Oszklenie: w wybranych modelach szkło hartowane matowe gr. 4 mm Kolory: 13 do wyboru Gwarancja: do 5 lat
CENA (netto): od 446 zł (dotyczy skrzydła bez ościeżnicy)
CENA (netto): od 509 zł
3
4
WEWNĘTRZNE
Porta BALANCE
WEWNĘTRZNE
Porta HARMONY
Impresja
Producent: Porta KMI Poland Wymiary w świetle ościeży: skrzydło 80 – dla ościeżnicy regulowanej światło ościeży 880 x 2060 mm Wymiary w świetle ościeżnicy: dla ww. wymiarów – 802 x 2016 mm Konstrukcja: ramowo-płycinowa Wypełnienie: płyciny lub szyby matowe Wykończenie: okleina syntetyczna 3D Zamek: na klucz zwykły, z blokadą łazienkową lub dostosowany pod wkładkę patentową Oszklenie: w wybranych modelach szkło hartowane matowe gr. 4 mm Kolory: 13 do wyboru Gwarancja: do 5 lat
Producent: Stolbud Wymiary: zewnętrzne ościeżnicy – 700÷1200 x 2068 mm, w świetle ościeżnicy – 600÷1100 x 2018 mm (typ ościeżnicy A) Konstrukcja: ramiaki klejone obłogowane Wypełnienie: płyta wiórowa, płyta wiórowa otworowa Wykończenie: okleiny, płyta HDF malowana, forniry + aplikacje Zamek: zapadkowo-zasuwkowy, magnetyczny Kolory: wg palety RAL, okleiny: decor, lamisoft, mikroflex, PVC Gwarancja: 2 lata
CENA (netto): od 559 zł
CENA (netto): od 596 zł (dotyczy skrzydła bez ościeżnicy)
5
WEWNĘTRZNE
Presto
6
WEWNĘTRZNE
Producent: Stolbud Wymiary: zewnętrzne ościeżnicy – 650÷1150 x 2043 mm, w świetle ościeżnicy – 600÷1100 x 2018 mm (typ ościeżnicy EW) Konstrukcja: ramiaki klejone obłogowane Wypełnienie: szkło Wykończenie: fornir naturalny dąb Zamek: zapadkowo-zasuwkowy, magnetyczny (dotyczy drzwi bezprzylgowych) Oszklenie: szkło wg wzornictwa 8 mm Kolory: wg palety RAL, okleiny: decor, lamisoft, mikroflex, PVC Gwarancja: 2 lata
Producent: Porta KMI Poland Wymiary w świetle ościeży: skrzydło 80 – dla ościeżnicy regulowanej światło ościeży 880 x 2060 mm Wymiary w świetle ościeżnicy: dla ww. wymiarów – 802 x 2016 mm Konstrukcja: ramowo-płycinowa Wypełnienie: płyciny lub szyby Wykończenie: lakierowanie w technice UV Zamek: na klucz zwykły, z blokadą łazienkową lub dostosowany pod wkładkę patentową Oszklenie: szyba hartowana lub lustro Kolory: 4 do wyboru Gwarancja: do 5 lat
CENA (netto): od 625 zł (dotyczy skrzydła bez ościeżnicy)
CENA (netto): od 789 zł
7
WEWNĘTRZNE
Porta DESIRE
8
WEWNĘTRZNE
Producent: Porta KMI Poland Wymiary w świetle ościeży: skrzydło 80 – dla ościeżnicy regulowanej światło ościeży 880 x 2060 mm Wymiary w świetle ościeżnicy: dla ww. wymiarów – 802 x 2016 mm Konstrukcja: płytowa; ramiaki obłożone obustronnie płytą HDF Wypełnienie: płyta wiórowa otworowa Wykończenie: lakier UV, wybrane modele z intarsjami w kolorze srebrnym Zamek: na klucz zwykły, z blokadą łazienkową lub dostosowany pod wkładkę patentową Kolory: 3 lub z palety RAL za dopłatą Gwarancja: do 5 lat
Producent: Porta KMI Poland Wymiary w świetle ościeży: skrzydło 80 – dla ościeżnicy regulowanej światło ościeży 880 x 2060 mm Wymiary w świetle ościeżnicy: dla ww. wymiarów – 802 x 2016 mm Konstrukcja: ramowo-płycinowa Wypełnienie: płyciny pokryte okleiną naturalną, płyta reliefowa lub szyba Wykończenie: okleina naturalna; lakier Zamek: na klucz zwykły, z blokadą łazienkową lub dostosowany pod wkładkę patentową Oszklenie: szyba hartowana lub lustro Kolory: 6 do wyboru (+3 unikalne) Gwarancja: do 5 lat
CENA (netto): od 849 zł
CENA (netto): od 944 zł
108
drzwi-ok.indd 108
Porta GRANDE
Natura KONCEPT
Własny Dom 10/2015
10/15/15 12:58 PM
9
WEWNĘTRZNE
Castel
10
wewnętrzne wejściowe antywłamaniowe
Presa
Producent: Stolbud Wymiary: zewnętrzne ościeżnicy – 684÷1184 x 2060 mm, w świetle ościeżnicy – 600÷1100 x 2018 mm Konstrukcja: klejone ramiaki drewniane Wypełnienie: szkło/płyciny drewniane Wykończenie: drewno dąb, sosna Zamek: zapadkowo-zasuwkowy, magnetyczny (dotyczy drzwi bezprzylgowych) Oszklenie: szkło matowe bezpieczne 6 mm (lub wg oferty katalogowej) Kolory: wg palety RAL/NCS, wosk bezbarwny, lakiery lazurowane – 24 kolory Gwarancja: 2 lata
Producent: Stolbud Wymiary: zewnętrzne ościeżnicy – 900÷1200 x 2068 mm, w świetle ościeżnicy – 800÷1100 x 2018 mm Konstrukcja: ramiaki klejone obłogowane Wypełnienie: wkłady systemowe Wykończenie: okleiny, płyta HDF malowana, PVC, forniry Zamek: zasuwnica wielopunktowa Kolory: wg palety RAL/NCS, okleiny: decor, lamisoft, mikroflex, PVC Gwarancja: 2 lata
CENA (netto): 1022 zł (dotyczy skrzydła bez ościeżnicy)
CENA (netto): od 1239 zł (dotyczy skrzydła bez ościeżnicy)
11
12
WEWNĘTRZNE
Villadora RETRO
ZEWNĘTRZNE LUB WEWNĘTRZNE płaszczowe
Producent: Porta KMI Poland Wymiary w świetle ościeży: skrzydło 80 – dla ościeżnicy regulowanej światło ościeży 880 x 2060 mm Wymiary w świetle ościeżnicy: dla ww. wymiarów – 802 x 2016 mm Konstrukcja: ramowo-płycinowa Wypełnienie: płycina lub szyba Wykończenie: okleina naturalna Retro Zamek: na klucz zwykły, z blokadą łazienkową lub dostosowany pod wkładkę patentową Oszklenie: szkło hartowane matowe gładkie, wzór A lub B Kolory: 4 do wyboru Gwarancja: do 5 lat
Producent: WIŚNIOWSKI Wymiary w świetle ościeży: do 1360 x 2550 mm Wymiary w świetle ościeżnicy: do 1250 x 2500 mm Konstrukcja: stalowa Wypełnienie: styropian, wełna mineralna lub karton komórkowy Wykończenie: blacha stalowa Zamek: zapadkowo-zasuwkowy Oszklenie: szkło zespolone bezpieczne U=1,0 Kolory: paleta RAL lub okleiny drewnopodobne Gwarancja: 2 lata
CENA (netto): od 1470 zł
CENA (netto): od 500 zł
13
ZEWNĘTRZNE
KMT PLUS 54 wzór 11s10
14
ZEWNĘTRZNE
Producent: Grupa KMT Wymiary w świetle ościeży: 1010 x 2080 mm Wymiary w świetle ościeżnicy: 900 x 2000 mm Konstrukcja: blacha stalowa, ramiak drewniany Wypełnienie: piana poliuretanowa Wykończenie: laminat drewnopodobny Zamek: 10 rygli, klasy 4 Oszklenie: szkło hartowane lub P4 Kolory: 14 kolorów laminatów Gwarancja: 2 lata
Producent: Grupa KMT Wymiary w świetle ościeży: 1010 x 2080 mm Wymiary w świetle ościeżnicy: 900 x 2000 mm Konstrukcja: blacha stalowa, ramiak drewniany Wypełnienie: piana poliuretanowa Wykończenie: laminat drewnopodobny Zamek: 9 rygli, klasy 4 Kolory: 11 kolorów laminatów Gwarancja: 2 lata
CENA (netto): 1799 zł
CENA (netto): 1935 zł
15
ZEWNĘTRZNE
KMT PLUS 54 DUO COLOR wzór 13s4
16
KMT PLUS 75 wzór aplikacja 4
drzwi zewnętrzne antywłamaniowe
Sarmatia
Producent: Grupa KMT Wymiary w świetle ościeży: 1010 x 2080 mm Wymiary w świetle ościeżnicy: 900 x 2000 mm Konstrukcja: blacha stalowa, ramiak drewniany Wypełnienie: piana poliuretanowa Wykończenie: laminat drewnopodobny Zamek: 10 rygli, klasy 4 Oszklenie: szkło hartowane lub P4 Kolory: 4 zestawy kolorystyczne Gwarancja: 2 lata
Producent: Stolbud Wymiary: zewnętrzne drzwi – 1020 x 2100 mm Konstrukcja: ramiaki klejone obłożone sklejką fornirowaną sosnową, meranti, dąb Wypełnienie: wkłady systemowe, szkło Wykończenie: sklejka fornirowana sosnowa, meranti, dąb Zamek: zasuwnica wielopunktowa Oszklenie: szkło P4, Kolory: malowanie wg palety RAL, lazurowanie 24 kolory Gwarancja: 2 lata
CENA (netto): 2149 zł
CENA (netto): od 2156 zł (dotyczy skrzydła bez ościeżnicy) 10/2015 Własny Dom
drzwi-ok.indd 109
ECO
109
10/15/15 1:00 PM
17
ZEWNĘTRZNE
KMT PLUS 75 wzór 11s6
18
ZEWNĘTRZNE
ThermoPro TPS 010
Producent: Grupa KMT Wymiary w świetle ościeży: 1010 x 2080 mm Wymiary w świetle ościeżnicy: 900 x 2000 mm Konstrukcja: blacha stalowa, ramiak drewniany Wypełnienie: piana poliuretanowa Wykończenie: laminat drewnopodobny Zamek: 9 rygli, klasy 4 Oszklenie: szkło hartowane Kolory: 11 kolorów laminatów Gwarancja: 2 lata
Producent: Hörmann Wymiary: 1100 x 2100 mm Konstrukcja: stalowa płyta drzwiowa o gr. 46 mm z przegrodą termiczną, aluminiowa ościeżnica 60 mm z przegrodą termiczną Wypełnienie: pianka poliuretanowa Współczynnik UD: 1,2 W/(m²∙K) Wykończenie: lakierowane lub okleina foliowa Decograin Zamek: ryglowanie wielopunktowe Kolory: 3 do wyboru, okleina: drewnopodobna lub w kolorze Titan Metallic CH 703
CENA (netto): 2240 zł
CENA: od 2699 zł (z 8% VAT i montażem, do końca 2015 roku)
19
ZEWNĘTRZNE
TT PLUS ze skrzydłem biernym
20
ZEWNĘTRZNE
Producent: GERDA Wymiary w świetle ościeży: szer. od 800 mm, wys. od 2090 mm Wymiary w świetle ościeżnicy: szer. od 1200 mm, wys. od 2004 mm Konstrukcja: skrzydło stalowe, przylgowe, z okładzinami panelowymi Wypełnienie: płyta z polistyrenu EPS Wykończenie: stalowa blacha poszycia, ocynkowana, pokryta antykorozyjnym lakierem podkładowym Zamek: główny centralny, dodatkowy i pomocniczy Oszklenie: 5 do wyboru Kolory: 8 do wyboru Gwarancja: 2 lata
Producent: Grupa KMT Wymiary w świetle ościeży: 1010 x 2080 mm Wymiary w świetle ościeżnicy: 900 x 2000 mm Konstrukcja: blacha stalowa, ramiak drewniany Wypełnienie: piana poliuretanowa Wykończenie: laminat drewnopodobny Zamek: listwowy 12 rygli, klasy 4 Oszklenie: szkło hartowane lub P4, argon Kolory: 14 kolorów laminatów Gwarancja: 2 lata
CENA (netto): od ok. 3000 zł
CENA (netto): 3075 zł
21
ZEWNĘTRZNE
KMT PLUS 75 passive wzór 11s8
Producent: Grupa KMT Wymiary w świetle ościeży: 1010 x 2080 mm Wymiary w świetle ościeżnicy: 900 x 2000 mm Konstrukcja: blacha stalowa, ramiak drewniany Wypełnienie: piana poliuretanowa Wykończenie: laminat drewnopodobny Zamek: listwowy 12 rygli, klasy 4 Oszklenie: szkło hartowane lub P4, argon Kolory: 14 kolorów laminatów Gwarancja: 2 lata
ZEWNĘTRZNE
Producent: Grupa KMT Wymiary w świetle ościeży: 1380 x 2065 mm Wymiary w świetle ościeżnicy: 1300 x 2000 mm Konstrukcja: blacha stalowa, ramiak drewniany Wypełnienie: piana poliuretanowa Wykończenie: laminat drewnopodobny Zamek: 10 rygli, klasy 4 Oszklenie: szkło hartowane Kolory: 10 kolorów laminatów Gwarancja: 2 lata
CENA (netto): 3469 zł 110
drzwi-ok.indd 110
ZEWNĘTRZNE
Eco NORD
Producent: Porta KMI Poland Wymiary w świetle ościeży: 1090 x 2135 i 1190 x 2135 mm Wymiary w świetle ościeżnicy: 920 x 2010 mm i 1020 x 2010 mm Konstrukcja: ramowo-płycinowa wykonana z klejonki dębowej, profil stalowy Wypełnienie: polistyrenem ekspandowanym Wykończenie: okleina naturalna Zamek: dwa niezależne zamki antywłamaniowe wielopunktowe klasy 4 ENV Oszklenie: zestaw szybowy jednokomorowy U=1,0 Kolory: 9 lub z palety RAL za dopłatą Gwarancja: do 3 lat
CENA (netto): 3075 zł
23
22
KMT PLUS 75 passive wzór 14s1
CENA (netto): od 3399 zł KMT PLUS 54 dwuskrzydłowe wzór 7s4
24
ZEWNĘTRZNE
Eco POLAR/Eco POLAR PASSIVE
Producent: Porta KMI Poland Wymiary w świetle ościeży: 1090 x 2135 i 1190 x 2135 mm Wymiary w świetle ościeżnicy: 920 x 2010 mm i 1020 x 2010 mm Konstrukcja: płytowa z klejonki dębowej, profil stalowy Wypełnienie: polistyrenem ekspandowanym Wykończenie: okleina naturalna Zamek: dwa niezależne zamki antywłamaniowe wielopunktowe klasy 4 ENV Oszklenie: zestaw szybowy dwukomorowy U = 0,5 Kolory: 9 lub z palety RAL za dopłatą Gwarancja: do 3 lat
CENA (netto): od 3799 zł
Własny Dom 10/2015
10/15/15 1:00 PM
25
ZEWNĘTRZNE
GWX 20
26
ZEWNĘTRZNE
Producent: GERDA Wymiary w świetle ościeży: szer. od 1045 do 1115 mm wys. od 2075 do 2094 mm Wymiary w świetle ościeżnicy: szer. od 765 do 1008 mm wys.od 1995 do 2000 mm Konstrukcja: skrzydło stalowe, przylgowe z okładzinami panelowymi Wypełnienie: płyta z polistyrenu EPS Wykończenie: okładziny panelowe Zamek: dwa niezależne zamki wieloryglowe klasy 7 Oszklenie: pakiet antywłamaniowy Kolory: 34 do wyboru Gwarancja: 2 lata
Producent: GERDA Wymiary w świetle ościeży: szer. od 872 do 1115 mm wys. od 2075 do 2094 mm Wymiary w świetle ościeżnicy: szer. od 765 do1008 mm wys.1995 do 2000 mm Konstrukcja: skrzydło stalowe, przylgowe z okładzinami panelowymi Wypełnienie: piana poliuretanowa Wykończenie: okładziny panelowe Zamek: centralny wraz z pomocniczym i ryglami poziomymi Oszklenie: pakiet antywłamaniowy Kolory: 34 do wyboru Gwarancja: 2 lata
CENA (netto): od ok. 4000 zł
CENA (netto): od ok. 5500 zł
27
ZEWNĘTRZNE
KMT PLUS PREMIUM
28
ZEWNĘTRZNE
GSX
RenoDoor Plus 2015
Producent: Grupa KMT Wymiary w świetle ościeży: 1870 x 2080 mm Wymiary w świetle ościeżnicy: 900 x 2000 mm Konstrukcja: blacha stalowa, ramiak drewniany Wypełnienie: piana poliuretanowa Wykończenie: laminat drewnopodobny, ryfla Zamek: 10 rygli, klasy 4 Oszklenie: szkło hartowane Kolory: 6 kolorów laminatów Gwarancja: 2 lata
Producent: Hörmann Wymiary: 1000/1100 x 2100 mm Konstrukcja: stalowa płyta drzwiowa 65 mm, aluminiowa ościeżnica 80 mm – obie z przegrodą termiczną Wypełnienie: pianka poliuretanowa Współczynnik UD: 0,96 W/(m²∙K) Wykończenie: lakierowane lub okleina foliowa Decograin Zamek: ryglowanie wielopunktowe Oszklenie: trójszybowe przeszklenie izolacyjne, z zewnątrz i wewnątrz bezpieczne szkło VSG Kolory: 3 do wyboru, okleina: drewnopodobna (2 kolory) lub w kolorze Titan Metallic CH 703
CENA (netto): 5771 zł
CENA: od 5990 zł (z 8% VAT i montażem, do końca 2015 roku)
29
ZEWNĘTRZNE DREWNIANE
Lilla
30
ZEWNĘTRZNE DREWNIANE
Niceta
Producent: Fabryka Okien DAKO Wymiary w świetle ościeży: 1120 x 2125 mm – SYSTEM 68 Wymiary w świetle ościeżnicy: 900 x 2000 mm Konstrukcja: płytowa Wypełnienie: pianka poliuretanowa Wykończenie: sklejka modyfikowana okume Zamek: 6-punktowy, automatyczny Oszklenie: 4/16/4/18/4 mm Kolory: 7 lazurów, paleta RAL Gwarancja: 2 lata
Producent: Fabryka Okien DAKO Wymiary w świetle ościeży: 1120 x 2125 mm – SYSTEM 68 Wymiary w świetle ościeżnicy: 900 x 2000 mm Konstrukcja: płytowa Wypełnienie: pianka poliuretanowa Wykończenie: sklejka modyfikowana okume Zamek: 6-punktowy, automatyczny Oszklenie: 4/16/4/18/4 mm Kolory: 7 lazurów, paleta RAL Gwarancja: 2 lata
CENA (netto): 6200 zł (dotyczy wyposażenia standardowego)
CENA (netto): 6200 zł (dotyczy wyposażenia standardowego)
31
32
ZEWNĘTRZNE DREWNIANE
Nila
ZEWNĘTRZNE PVC
Noel
Producent: Fabryka Okien DAKO Wymiary w świetle ościeży: 1120 x 2125 mm – SYSTEM 68 Wymiary w świetle ościeżnicy: 900 x 2000 mm Konstrukcja: płytowa Wypełnienie: pianka poliuretanowa Wykończenie: sklejka modyfikowana okume Zamek: 6-punktowy, automatyczny Oszklenie: 4/16/4/18/4 mm Kolory: 7 lazurów, paleta RAL Gwarancja: 2 lata
Producent: Fabryka Okien DAKO Wymiary w świetle ościeży: 1135 x 2120 mm Wymiary w świetle ościeżnicy: 900 x 2000 mm Konstrukcja: jednostronnie nakładkowa Wypełnienie: pianka poliuretanowa Wykończenie: płyta aluminiowa Zamek: 3-punktowy, automatyczny Oszklenie: 4/20/4/20/4 mm Kolory: 12 kolorów RAL standardowych lub dowolny z palety RAL Gwarancja: 2 lata
CENA (netto): 6200 zł (dotyczy wyposażenia standardowego)
CENA (netto): 6500 zł (dotyczy wyposażenia standardowego) 10/2015 Własny Dom
drzwi-ok.indd 111
111
10/15/15 1:02 PM
33
ZEWNĘTRZNE
CREO
34
ZEWNĘTRZNE PVC
Sotera
Producent: WIŚNIOWSKI Wymiary w świetle ościeży: do 1400 x 2500 mm Wymiary w świetle ościeżnicy: do 1194 x 2401 mm Konstrukcja: aluminiowa nakładkowa z przekładką termiczną Wypełnienie: XPS i blachy aluminiowe Wykończenie: aluminium Zamek: 3-punktowy automatyczny Oszklenie: trzykomorowe matowe U=0,6 Kolory: RAL mat struktura, decor, okleina drewnopodobna Gwarancja: 2 lata
Producent: Fabryka Okien DAKO Wymiary w świetle ościeży: 1135 x 2120 mm Wymiary w świetle ościeżnicy: 900 x 2000 mm Konstrukcja: jednostronnie nakładkowa Wypełnienie: pianka poliuretanowa Wykończenie: płyta aluminiowa Zamek: 3-punktowy, automatyczny Oszklenie: 4/20/4/20/4 mm Kolory: 12 kolorów RAL standardowych lub dowolny z palety RAL Gwarancja: 2 lata
CENA (netto): od 6750 zł
CENA (netto): 7000 zł (dotyczy wyposażenia standardowego)
35
ZEWNĘTRZNE
TopSecur 2015
36
ZEWNĘTRZNE
Producent: Hörmann Wymiary: produkowane na wymiar, maksymalne – 1250 x 2250 mm Konstrukcja: aluminiowa płyta drzwiowa 73 mm, aluminiowa ościeżnica 80 mm Wypełnienie: pianka poliuretanowa Współczynnik UD: 0,90 W/(m²∙K) Wykończenie: lakier i lakier strukturalny Zamek: wyposażenie przeciwwłamaniowe w klasie RC 2 Oszklenie: 3-szybowe przeszklenie izolacyjne, z zewnątrz i wewnątrz bezpieczne szkło VSG Kolory: 5 do wyboru
Producent: Hörmann Wymiary: produkowane na wymiar, maksymalne – 1340 x 2350 mm Konstrukcja: aluminiowa płyta drzwiowa 100 mm, wewn. profil skrzydła z kompozytu na bazie karbonu i włókna szklanego, aluminiowa ościeżnica z przegrodą termiczną Wypełnienie: pianka poliuretanowa Współczynnik UD: od 0,50 W/(m²∙K) Wykończenie: lakierowane Zamek: 9-punktowe ryglowanie, opcjonalnie wyposażenie przeciwwłamaniowe w klasie RC 2, RC 3 lub RC 4 Kolory: 17 kolorów preferowanych lub dowolny kolor z palety RAL
CENA: od 9493 zł (z 8 % VAT + cena montażu, do końca 2015 roku)
CENA (netto): od 15707 zł
ThermoCarbon – wzór 860
r ek l ama
Własny Dom
Nie szukaj daleko...
wskaże Ci właściwy kierunek nowoczesny miesięcznik o budownictwie, architekturze i ogrodach szukaj w dobrych punktach sprzedaży lub zamów prenumeratę www.wlasnydom.pl 112
drzwi-ok.indd 112
Własny Dom 10/2015
10/15/15 1:03 PM
WŁasny dom z konceptem Projekty, Budowa, Eksploatacja, Modernizacja miesięcznik • nr 10 (148)/2015 • październik modernizacja ISSN 1509-3042 • INDEX remonty 353752
następny numer11/2015
DziaŁ Prenumeraty: tel. 71/337 47 40 prenumerata@wlasnydom.pl Wydawca Grabek Media sp. z o.o., ul. Norblina 25, 51-664 Wrocław tel. 71/337 47 40, fax 71/337 83 87 Dyrektor Wydawnictwa: Krzysztof Grabek, krzysztof.grabek@wlasnydom.pl
w sprzedaży od
20 listopada
adres Redakcji i Biura Handlowego ul. Norblina 25, 51-664 Wrocław tel. 71/348 22 14, fax 71/347 83 87 redakcja@wlasnydom.pl informacje PR: nowosci@wlasnydom.pl
temat miesiąca
Redaktor Naczelna: Agnieszka Rudomino agnieszka.rudomino@wlasnydom.pl Zastępca Redaktor Naczelnej: Andrzej Daczkowski andrzej.daczkowski@wlasnydom.pl
rys. WAW.81.PL, projekt Dom-Rama
Piękny dom
Materiały wykończeniowe wewnątrz i na zewnątrz domu – wszelkie rodzaje. Tynki i farby – elewacyjne i do wnętrz. Klinkier wewnątrz i na zewnątrz domu – cegły pełne i płytki. Kamień na elewacji i we wnętrzach – prawdziwy (łupek, piaskowiec) oraz jego imitacje. Drewno na elewacji – krajowe i egzotyczne – oraz metody jego zabezpieczania. Drewno we wnętrzach – boazeria. Materiały na podłogi. Deski lite i warstwowe. Parkiet. Korek i bambus. Panele winylowe i inne. Gres, kamień i ceramika. Wykładziny. Beton architektoniczny. Wykończenie pomieszczeń mokrych – kuchni i łazienki
Redakcja: Mateusz Kozłowicz mateusz.kozlowicz@wlasnydom.pl Marek Misiak marek.misiak@wlasnydom.pl Korekta: Marek Misiak Grafik: Bożena Skupińska bozena.skupinska@wlasnydom.pl Agnieszka Wasilionok Mirosław Nogaj Stali współpracownicy: Agnieszka Kubit, Rafał Żyła
Inspiracje
Reklama: tel. 71/348 38 09 Monika Łagoda monika.lagoda@wlasnydom.pl
Drzwi
ZdjĘcia na okŁadce Velux, Isover
ponadto
Właściwy dobór drzwi wewnętrznych polega na dopasowaniu ich do estetyki wnętrz, a jednocześnie na takim wyborze sposobu ich otwierania, aby korzystanie z nich było jak najwygodniejsze. Z kolei odpowiednie drzwi zewnętrzne muszą pasować do elewacji, ale także do bramy garażowej, jeśli znajduje się ona po tej samej stronie domu. Współcześnie drzwi mogą być prawdziwym dziełem sztuki – warto skorzystać z możliwości, jakie daje rynek
Focus
• Rekuperacja
fot. Hörmann
druk Techgraf
Raport z rynku
Z praktyki
Pompy ciepła i kotły
• Kocioł
Przegląd oferty producentów pomp ciepła. Przejrzysta prezentacja ułatwi dokonanie wyboru
• Oświetlenie • Odkurzacz
centralny gazowy
Modernizacja • System
solarny w istniejącym domu
© Copyright by Grabek Media Redakcja nie zwraca niezamówionych materia łów oraz zastrzega sobie prawo do ich skracania w przypadku publikacji. Wszystkie materiały są objęte prawem autorskim. Przedruk w ja kiejkolwiek formie bez wcześniejszej pisemnej zgody Dyrektora Wydawnictwa jest zabronio ny. Wszelkie przedstawione projekty podlegają ochronie prawa autorskiego i należą do osób wymienionych przy każdym z nich. Prawa autor skie do opracowania plastycznego czasopisma należą wyłącznie do wydawcy. Powielanie i wy korzystywanie w jakikolwiek sposób bez zgody wydawcy jest zabronione. Sprzedaż bezumowna numerów bieżących i archiwalnych jest zabro niona. Działanie wbrew powyższemu zakazowi skutkuje odpowiedzialnością prawną. Wydawca nie ponosi odpowiedzialności za treść reklam i ma prawo odmówić publikacji bez podania przyczyny. Czasopismo niniejsze nie stanowi oferty w rozumieniu prawa i jest publikowane jedynie dla celów informacyjnych.
Architektura • Poddasze
Wokół domu
spis_tresci_10_2015.indd 5
wejściowa
fot. Viessmann
• Strefa
2/2010 Własny Dom
5
10/16/15 1:24 PM
modernizacja remonty
TWÓJ ULUBIONY MIESIĘCZNIK DOSTĘPNY TAKŻE W WERSJI
ELEKTRONICZNEJ!
MAGAZYN ROWEROWY
TAKŻE W WERSJI ELEKTRONICZNEJ!
Możesz go czytać, kiedy i gdzie zechcesz na komputerach z systemem Windows, na iPadach oraz na urządzeniach z systemem Android. Dostępne są zarówno wydania pojedyncze, jak i prenumerata, a każde wydanie jest przechowywane w Twojej własnej bibliotece. Po ściągnięciu połączenie internetowe nie jest konieczne.
Aby kupić Magazyn Rowerowy, wejdź na www.e-kiosk.pl/magazyn_rowerowy Pojedynczy numer już od 7,90 zł!
2/2010 Własny Dom
spis_tresci_10_2015.indd 5
5
10/16/15 1:21 PM