Wd11 2015 cale wydanie by Grabek Media

2015

raport z rynku

pomp ciepła PARAMETRY I CENY

oświetlenie domu i posesji s. 24

wentylacja mechaniczna z rekuperacją s. 31

cena 7,99 zł (w tym 8% Vat)

[149] 11/2015

www.wlasnydom.pl

budowa i modernizacja

montujemy kolektory słoneczne na istniejącym domu s. 88

temat miesiąca: piękny dom • oświetlenie • strefa wejściowa • odkurzacz centralny • rekuperacja

Exclusive! s. 6

Drzwi zewnętrzne i wewnętrzne wzorcowe realizacje, idealne aranżacje

piękny dom TEMAT MIESIĄCA s. 46

DYLEMATY: kocioł jednoczy dwufunkcyjny – zalety obu rodzajów s. 38

zapowiedzi_ok.indd 112

kronika budowy etap 27 kuchnia z jadalnią z widokiem na ogród s. 76

index 353752 ISSN 1509-3042

11/17/15 11:31 AM

prenumerata wyjątkowa oferta

z prezentem!

prenumeraty „Własnego Domu”: z książką wydawnictwa Muza lub z wagą łazienkową firmy MPM Product

prenumerata roczna 12 wydań czasopisma „Własny Dom” + waga łazienkowa w cenie

70 zł

prenumerata roczna 12 wydań czasopisma „Własny Dom” + książka “1000 pomysłów na dom” w cenie

89 zł

Inne propozycje prenumeraty: • prenumerata roczna (12 wydań) z zestawami prysznicowymi FERRO w cenie od 89 zł • prenumerata roczna (12 wydań) z pakietem 4 wydań specjalnych „Własnego Domu” w cenie 70 zł • prenumerata roczna (12 wydań) z zestawem wkrętaków marki NEO w cenie 74 zł • prenumerata roczna (12 wydań) z zestawem akcesoriów łazienkowych Natural w cenie 119 zł • prenumerata roczna (12 wydań) z kawiarką w cenie 90 zł • prenumerata roczna (12 wydań) z książką „Remont domu i mieszkania. Poradnik dla każdego” w cenie 77 zł • prenumerata roczna (12 wydań) podstawowa w cenie 69 zł • prenumerata dwuletnia (24 wydania) podstawowa w cenie 129 zł Numery archiwalne oraz e-wydania dostępne na www.wlasnydom.pl Zamówienia można składać pod numerem telefonu 71 337 47 40 lub e-mailem sklep@wlasnydom.pl Szczegóły oferty: • oferty są ważne do wyczerpania zapasów • wybrany produkt prześlemy razem z pierwszym zamówionym egzemplarzem w prenumeracie • w przypadku zamówień opłacanych za pobraniem zamawiający zapłaci koszty pobrania pocztowego.

zapowiedzi_ok.indd 112

11/17/15 11:37 AM

od redakcji zastępca redaktor naczelnej Marek Misiak marek.misiak@wlasnydom.pl

Drzwi do przyszłości

Wydanie na iPada

fot. Archiwum rodzinne

oprzedni szef redakcji Własnego Domu wyszedł – żegnany z żalem – przez drzwi nie tak efektowne jak te, które pokazujemy w Inspiracjach Exclusive! (s. 6). Przejąwszy po nim dowodzenie, przejąłem zarazem konkretne zobowiązanie wobec Was, naszych czytelników – zobowiązanie do utrzymywania wysokiego poziomu pisma, do publikowania wyłącznie ciekawych artykułów, opatrzonych pięknymi zdjęciami. Dlatego Temat Miesiąca (s. 46) dotyczy tym razem pięknego domu – bo to dla wielu inwestorów kwestia warunkująca komfort mieszkania. Twórcy filmów science-fiction raczą nas często obrazami tego, jak będą wyglądały „domy przyszłości” – w 100% funkcjonalne, ale zimne, nijakie, niemal nieludzkie. Całe szczęście to tylko filmy – nie tak chcemy mieszkać. Na ponad 30 stronach podajemy sporo informacji, które pomogą zaprojektować nowy piękny dom lub zmodernizować już istniejący tak, by olśniewał. Nie jesteśmy jednak oderwanymi od rzeczywistosći pięknoduchami i nie zapominamy o realiach życia – mamy już listopad i dom trzeba ogrzać. Dlatego nasz Raport z Rynku (s. 108) zestawia 20 modeli pomp ciepła różnych typów oraz kotłów i grzejników elektrycznych. Ciepła mogą nam dostarczać urządzenia eko-

logiczne i właściwie bezobsługowe – wystarczy wybrać to najlepsze (gdyby to było takie proste...). W Dylematach (s. 38) zastanawiamy się zaś nad innym rodzajem źródła ciepła – kotłami jedno- i dwufunkcyjnymi (na paliwa stałe i gazowymi). Co zrobić, aby mieć ciepłą wodę w kranie na każde zawołanie w domu niepodłączonymi do sieci miejskiej – a jednocześnie skutecznie i tanio ogrzać dom? W dziale Modernizacja (s. 88) wskazujemy zaś, gdzie i jak zamontować kolektory słoneczne na istniejącym domu i do czego mogą służyć, aby inwestycja jak najszybciej się zwróciła. Wytworzone ciepło należałoby też wykorzystać jak najefektywniej – nie można pozwolić, by tak po prostu uciekało z domu wraz z zużytym powietrzem. Dlatego w jednym z Focusów (s. 31) piszemy o systemie wentylacji mechanicznej z rekuperacją, pozwalającym odzyskiwać nawet 95% ciepła. Zima nie musi wcale oznaczać wysokich rachunków. Ponadto w numerze piszemy o oświetleniu w domu i na posesji (s. 24), odkurzaczu centralnym (s. 82) i strefie wejściowej (s. 96), a w 27. odcinku Kroniki Budowy (s. 76) – o zabudowie kuchni na zamówienie.

W tym numerze są z nami:

s. 27

Pan adam targowski z firmy Skanska Residential Development Poland wyjaśnia, dlaczego należy stosować oświetlenie energooszczędne w domu i na posesji

s. 86

Pan grzegorz kosylak z firmy UST-M mówi, jakimi zasadami kierować się przy montażu instalacji odkurzacza centralnego, aby działała ona wydajnie i bezawaryjnie

s. 82

Pani maria i pan aleksander opowiadają, jak zamontowanie w ich domu odkurzacza centralnego ułatwiło sprzątanie i pozwoliło szerzej zaangażować w nie wnuczkę 11/2015 Własny Dom

wstepniak.indd 1

11/13/15 2:31 PM

spis treści

Nowości

Nowości na rynku

Materiały i technologie wprowadzone na nasz rynek

Inspiracje Exclusive

6 Drzwi zewnętrzne i wewnętrzne

Właściwy dobór drzwi wewnętrznych polega na dopasowaniu ich do estetyki wnętrz, a jednocześnie na takim wyborze sposobu ich otwierania, aby korzystanie z nich było jak najwygodniejsze. Z kolei odpowiednie drzwi zewnętrzne muszą pasować do elewacji, ale także do bramy garażowej, jeśli znajduje się ona po tej samej stronie domu. Współcześnie drzwi mogą być prawdziwym dziełem sztuki – warto skorzystać z możliwości, jakie daje rynek. Prezentujemy przykłady perfekcyjnego doboru drzwi – zarówno w domach o tradycyjnym wyglądzie, jak i agresywne stylizacje

stro n!

Focus

fot. Baumit

24 Oświetlenie wewnątrz i na zewnątrz

Naturalne światło jest z definicji zdrowsze dla oczu niż sztuczne – ale po zmroku nie mamy wyboru. Współcześnie zarówno dom, jak i posesję można oświetlić energooszczędnie i funkcjonalnie – a jednocześnie stylowo i pięknie

31 Rekuperacja

Dlaczego ciepło, które wytworzyło centralne ogrzewanie, pracujące urządzenia elektryczne i nasze własne ciała, ma uciekać w domu wraz z zużytym powietrzem? System wentylacji mechanicznej z rekuperacją pozwala odzyskać nawet do 95% tej energii cieplnej

temat miesiąca

46 Piękny dom – wewnątrz i na zewnątrz

Dylematy

38 Kocioł jednoczy dwufunkcyjny

Elewacja – tynki i farby, klinkier, drewno i jego impregnacja. Kamień. Panele z blachy. Płyty włóknocementowe. Beton architektoniczny w formie płyt. Ocieplanie ścian metodą lekką mokrą. Wykończenie wnętrz. Ściany działowe. Jastrych betonowy. Suchy jastrych. Izolacja przeciwwilgociowa. Płytki ceramiczne i gresowe. Płytki klinkierowe we wnętrzach. Deski podłogowe i parkiet. Stolarka otworowa. Okna dachowe. Drzwi przesuwne. Okna kolankowe. Nietypowe kształty okien. Żaluzje zewnętrzne. Rodzaje drzwi wejściowych. Pokrycia dachowe – blacha na rąbek stojący i blachodachówka, strzecha, gont i łupek. Dach zielony. Rynny ukryte i wyeksponowane, kwadratowe i prostokątne

Żaden z tych typów kotła nie jest lepszy lub gorszy – każdy sprawdza się w innych zastosowaniach. Jednofunkcyjny jest dobrym wyborem do większego domu, w którym mieszka kilka osób, dwufunkcyjny zda egzamin w mniejszym domu lub mieszkaniu

kronika budowy etap 27

76 Aranżacja kuchni z jadalnią

Zarówno meble, jak i blaty kuchenne wykonano na zamówienie – najpierw zabudowę kuchni, a potem dokładnie dopasowane do jej wymiarów blaty z kamienia o egzotycznej nazwie Africa Nero

z Praktyki

82 Jak w domu pani Marii i pana Aleksandra sprawdza się odkurzacz centralny

Urządzenie jest ciche, wygodne w obsłudze i skuteczne – zarówno z punktu widzenia dziadków, jak i odwiedzających ich wnuków. Te ostatnie mogą pod opieką dorosłych samodzielnie sprzątać dom – odkurzacz centralny jest całkowicie bezpieczny dla użytkownika

Modernizacja

fot. Viessmann

88 Montaż kolektorów słonecznych

Raport z rynku

108 Pompy ciepła

Przegląd oferty producentów pomp ciepła. Kilkadziesiąt produktów różnych producentów z opisem najważniejszych parametrów. Ułożone według ceny – od najtańszych do najdroższych

spis_tresci_11_2015.indd 2

Instalacja solarów na istniejącym domu nie nastręcza większych problemów. Zamontować je możemy na lub w połaci dachu skośnego, na dachu płaskim, ale także na południowej elewacji domu, na balkonie lub na posesji (na gruncie)

Wokół domu

96 Strefa wejściowa

W jej skład wchodzi zarówno ogrodzenie, brama wjazdowa i furtka, jak i ścieżka do drzwi, podjazd, drzwi wejściowe oraz oświetlenie tej części posesji. Wszystko tu musi ze sobą współgrać – funkcjonalnie i estetycznie – oraz zapewniać mieszkańcom domu bezpieczeństwo

FINANSE

104 Raport o cenach działek budowlanych

Działki w miastach nadal są droższe niż za miastem, ale ceny tych pierwszych spadły wyraźniej w ciągu ostatnich miesięcy

11/13/15 2:33 PM

Nowe wzory bram segmentowych

Hörmann wprowadził na rynek nowe wzory ciepłych bram segmentowych LPU 40 z podwójnymi przetłoczeniami D oraz potrójnymi T. Bramy z potrójnymi przetłoczeniami oferowane są też z intarsjami z materiału imitującego stal nierdzewną lub drewno, umieszczonymi na całej szerokości lub jedynie na brzegach bramy. Można do nich dopasować drzwi wejściowe – nawiązujące do nich wzorniczo stalowe ThermoPro i ThermoPlus z listwami imitującymi stal nierdzewną umieszczonymi w przetłoczeniach po zewnętrznej stronie płyty drzwiowej. Bramy z przetłoczeniami D zestawić można natomiast z aluminiowymi drzwiami ThermoSafe. Bramy te wyróżnia jedwabiście gładka powierzchnia Silkgrain. Blacha zewnętrzna, z której została wykonana, jest o 50% grubsza od standardowej, dzięki czemu bramy te są znacznie stabilniejsze i spokojniej pracują. www.hormann.pl

Do każdego podłoża

Firma Wkręt-Met wprowadziła do sprzedaży łącznik uniwersalny SFX – komfortowy i prosty w użyciu. SFX nadaje się do wszelkich prac budowlano-remontowych – stosować go można do wszystkich podłoży: pełnych, z wypustkami, płyt g-k i sklejki. Konstrukcja strefy rozpierająco-skrętnej kołka gwarantuje stabilne mocowanie. Kształt koszulki powoduje zawiązanie supła, który zwiększa powierzchnię docisku w pustych przestrzeniach. Umiejscowione na kołku kostki rozpierające zapewniają stabilne unieruchomienie łącznika w ścianie o grubości nawet 10 mm i zapobiegają jego przekręcaniu się w podłożu. Podczas projektowania zwrócono uwagę na głębokość wkręcania: z tego powodu średnica kołnierza została zróżnicowana – zapobiega to zbyt głębokiemu osadzaniu kołka i gwarantuje pewne oparcie koszulki w podłożu. www.wkret-met.com/sf

Wydajność w kompaktowej obudowie

Zmiękczacz kompaktowy Biała Hydra firmy UST-M o 30-litrowej objętości złoża gwarantuje zwiększoną wydajność urządzenia. Liczba cykli regeneracyjnych potrzebnych do jego prawidłowego funkcjonowania jest mniejsza, co oznacza niższe koszty użytkowania. Duża przezroczysta szyba pozwala na kontrolę ustawienia głowicy bez otwierania pokrywy. Automatyczna elektroniczna głowica czasowo-objętościowa z polskim menu gwarantuje łatwe programowanie i bezobsługowość. Urządzenie posiada by-pass, dzięki któremu montaż i demontaż urządzenia przebiega bezproblemowo. Złoże wykorzystywane do zmiękczania wody to żywica jonowymienna – jego zawartości nie trzeba uzupełniać, ponieważ podlega ono automatycznej regeneracji – jedynie raz w miesiącu należy wsypywać tabletki soli do obudowy urządzenia. Zmiękczacz poprawia jakość wody przez eliminację nadmiernej twardości, a także w pewnym zakresie – związków żelaza i manganu. Chroni instalacje sanitarne w całym budynku, kocioł oraz sprzęt AGD – na armaturze kuchennej i łazienkowej nie pojawia się biały nalot, zwiększa się wydajność detergentów do mycia, prania i zmywania oraz poprawia się smak i zapach wody. Cena netto: 1770 zł www.ustm.pl

Najwyższy stopień komfortu Płyty schodowe z konglomeratu kwarcowego firmy Technistone mają długość 304 cm, dzięki czemu możliwe jest wykonanie jednorodnych stopni o długości nawet do 3 m. Można z nich wykonywać zarówno schody pełne, jak i samonośne. Istnieje możliwość łączenia dwóch slabów tak, aby ich wypolerowane płaszczyzny były widoczne z każdej strony, oraz łączenia 2 kolorów w obrębie jednych schodów (wykonania stopnia i podstopnia z materiału o innej barwie). Zastosowanie dużych elementów konstrukcyjnych i wyeliminowanie wielu połączeń sprawia, że większe elementy mogą być sprawniej układane, a dzięki redukcji liczby spoin czyszczenie jest szybsze. Dostępne są płyty gładkie oraz antypoślizgowe powierzchnie poddane obróbce fakturalnej typu honed. Przewagą konglomeratów nad innymi materiałami jest ich niewielki ciężar, antybakteryjność oraz wytrzymałość mechaniczna. Orientacyjna cena netto: od 700 zł/m² www.technistone.com/pl

nowosci.indd 3

11/16/15 12:58 PM

nowe na rynku

Innowacja i komfort

Designo R6 Roto Tronic to zdalnie sterowane okno, które sprawdzi się na każdym poddaszu. Wyposażone jest w napęd elektryczny, pozwalający na obsługę za pomocą przełącznika (RotoTronic E), pilota (RotoTronic EF) lub z modułem solarnym (RotoTronic SF). Okno wyposażone jest w standardzie w czujnik deszczu, który zleci zamknięcie okna w przypadku wystąpienia opadów. R6 Roto Tronic zastosowane w nietypowych konstrukcjach, w miejscach trudno dostępnych, zapewni jeszcze więcej światła i świeżego powietrza na poddaszu. Produkt spełnia wymogi domów pasywnych, co oznacza energooszczędność. www.roto.pl

Szczelność dzięki polimerom

Najwyższa jakość klejenia Wysokoelastyczna, cienkowarstwowa, tiksotropowa zaprawa klejąca FX 900 Super flex firmy Quick-Mix o wydłużonym czasie otwartym i podwyższonej przyczepności do podłoża przeznaczona jest do klejenia wielkoformatowych okładzin ceramicznych i z kamienia naturalnego niewrażliwego na przebarwienia. Może być stosowana na podłożach odkształcalnych oraz na podpłytkowych izolacjach Quick-Mix w pomieszczeniach mokrych, na balkonach, tarasach oraz w basenach, w miejscach poddawanych zwiększonym obciążeniom mechanicznym i termicznym, wewnątrz i na zewnątrz. Cena netto: 59,90 zł/25 kg www.quick-mix.pl

Nowa seria uszczelniaczy–klejów X-Polymer firmy Den Braven to produkty oparte na najnowocześniejszej technologii HD Polymer. Preparaty charakteryzują się ekstremalną elastycznością i maksymalną przyczepnością. W skład serii wchodzą cztery uszczelniacze-kleje o różnych właściwościach i przeznaczeniu. X-Polymer Bezbarwny idealnie sprawdzi się podczas klejenia gablot, szklanych mebli oraz drobnych elementów wykończeniowych. X-Polymer Dom&Wnętrze to propozycja dla osób poszukujących sprawdzonych rozwiązań do prac w domu i ogrodzie. Świetnie nadaje się do klejenia ceramiki budowlanej, drewna czy uszczelnień sanitarnych. X-Polymer Dach został stworzony do prac dekarskich. Serię zamyka X-Polymer Metal, którego formuła została opracowana z myślą o uszczelnianiu przewodów wentylacyjnych, chłodni i lad chłodniczych. Z nowymi produktami firmy Den Braven wszelkie prace na zewnątrz i wewnątrz budynków staną się łatwe, przyjemne i skuteczne. www.denbraven.pl, www.x-polymer.pl

Nowoczesność w najlepszym wydaniu

nowosci.indd 4

Własny Dom 11/2015

Płyty Innovatio z linii Monocolor i Colormix firmy Libet to prostokątne elementy (80 cm x 20 cm) o strukturze szczotkowanego betonu. Płyty z linii Monocolor dostępne są w dwóch kontrastowych barwach – antracytowej oraz pergaminowej bieli – a technika barwienia gwarantuje identyczną głębię koloru każdego elementu. W produktach z linii Colormix odmienny sposób mieszania kolorów umożliwił stworzenie melanży w odcieniu popielatym. Można stosować je na tarasach lub ścieżkach ogrodowych, układać jako pełną nawierzchnię lub tworzyć ażurowe kompozycje. Są trwałe, wytrzymałe i odporne na działanie czynników atmosferycznych. System impregnacji ALS zmniejsza nasiąkliwość betonowej nawierzchni. www.libet.pl

11/16/15 12:59 PM

11/2015 WĹ&#x201A;asny Dom

nowosci.indd 5

11/16/15 1:00 PM

exclusive

Inspiracje

Drzwi we wnętrzach pomieszczeń dzielą przestrzeń w domu, natomiast drzwi zewnętrzne chronią przed niepogodą i zimnem, które mogłoby dostawać się przez nie do wnętrza

fot. T. Augustyn

Drzwi zewnętrzne i wewnętrzne Własny Dom 11/2015

inspiracje_ok.indd 6

11/12/15 1:11 PM

Inspiracje

exclusive

fot. Ventana

rzwi są ozdobą i wizytówką domu: zewnętrzne – zapraszają do wejścia, a wewnętrzne – dopełniają wystrój domu. Mogą być wykonane z drewna, aluminium czy stali. Drzwi drewniane nadadzą się świetnie do tradycyjnych i eleganckich pomieszczeń, te zaś o prostej formie, geometrycznym i awangardowym wzornictwie – do wnętrz nowoczesnych.

stolarka okienna i drzwiowa w kolorze białym, dobrana do biało-kremowej elewacji całego domu, to bardzo odważne zestawienie, które w tym przypadku sprawdza się znakomicie

drzwi typu ramiakowego, których jedna część wypełniona została lustrem weneckim, dzięki czemu inwestor zobaczy, kto do niego dzwoni, samemu nie będąc widzianym

fot. T. Augustyn

11/2015 Własny Dom

inspiracje_ok.indd 7

11/12/15 1:12 PM

3 Inspiracje

fot. Roto

exclusive

fot. T. Augustyn fot. Pol-Skone

drzwi stalowe broniące dostępu do domu, które nie mają tradycyjnej klamki – zamek znajduje się w poziomej „belce” umieszczonej w połowie ich wysokości. Warto zauważyć, że nie mają one wystających elementów i zostały niemal idealnie zlicowane z powierzchnią muru

dwa skrzydła, z których na co dzień używane jest to szersze. Z kolei węższe otwierane jest tylko wtedy, gdy trzeba wnieść coś do domu lub z niego wynieść. Takie rozwiązanie przydaje się również podczas spotkań rodzinnych, jak i choćby latem, aby sprawnie i szybko przewietrzyć dom

drzwi zewnętrzne o prostej formie i wyrazistej barwie stanowią przykuwający uwagę element wnętrza – szczególnie, że dobrze komponują się z brązowymi schodami

Własny Dom 11/2015

inspiracje_ok.indd 8

11/12/15 1:12 PM

Inspiracje

exclusive

fot. Hรถrmann

11/2015 Wล asny Dom

inspiracje_ok.indd 9

11/12/15 1:14 PM

fot. T. Augustyn

drzwi umieszczone we wnęce muszą być starannie wykonane i zabezpieczone przed dostawaniem się do wnętrza zimnego powietrza. Podczas ich wyboru, a potem montażu nie należy się sugerować tym, że będą osłonięte i nie liczyć na to, że nie przedostanie się przez nie np. chłodne powietrze

Własny Dom 11/2015

inspiracje_ok.indd 10

11/12/15 1:26 PM

Inspiracje

drzwi zewnętrzne powinny być zestrojone wizualnie z bramą garażową – szczególnie gdy drzwi i brama znajdują się blisko siebie na elewacji. Jednolitość stylistyczna i kolorystyczna podkreśli charakter oraz styl budynku. W tym wypadku drzwi o klasycznych rozmiarach wydają się znacznie większe, dzięki temu, że zostały otoczone szklanymi naświetlami

umiejętne oświetlenie strefy przed drzwiami ułatwi wchodzenie do domu i otwieranie drzwi, a także – co ważne – pozwoli zwrócić uwagę przechodniów na strefę wejściową wyróżniającą się w tym wypadku potężnymi drzwiami dwuskrzydłowymi z nietypowymi – jak na budownictwo jednorodzinne – pochwytami

fot. Hörmann

exclusive

fot. Roto

11/2015 Własny Dom

inspiracje_ok.indd 11

11/12/15 1:27 PM

i detale

fot. T. Augustyn

przeszklenia c

oraz większą popularnością wśród inwestorów cieszą się drzwi z dużą ilością przeszkleń wykonanych ze szkła hartowanego czy też z luster weneckich. Produkty tego typu maja wiele zalet. Największą z nich jest jednak to, że pozwalają doświetlić pomieszczenia. Metaforycznie można nawet powiedzieć, że dzisiaj w wielu nowoczesnych domach to właśnie drzwi stają się oknem na świat... 12

Własny Dom 11/2015

inspiracje_ok.indd 12

11/12/15 1:28 PM

8 Inspiracje

połĄczenie drewnianego ramiaka i blachy stalowej wypełnione pianką poliuretanową zapewni trwałość i bezpieczeństwo na najwyższym poziomie. Całość konstrukcji dopełnia gustowne przeszklenie wykonane ze szkła hartowanego

pięć szyb umieszczonych poziomo i obwiedzionych czarnym elementem ma stanowić jedną kolorystyczną całość ze znajdującymi się po prawej i lewej stronie oknami zaopatrzonymi w czarne żaluzje

fot. KMT Stal

exclusive

fot. Pol-Skone

inspiracje_ok.indd 13

11/2015 Własny Dom

11/12/15 1:29 PM

10 exclusive

Inspiracje

fot. Dunin

gustowne i eleganckie drzwi zewnętrzne stanowią jedną całość, nie było potrzeby wykonywania w nich przeszklenia, które rozmieszczono po bokach

przezroczysty daszek znajdujący się nad drzwiami chroni przed opadami, ale nie zabiera światła. Lampki ogrodowe znajdujące się przed wejściem skutecznie oświetlą teren wokół, ale nie oślepią gości. Uwagę zwraca też długie, matowe przeszklenie pośrodku drzwi i podobne przeszklenia po obu ich stronach

Własny Dom 11/2015

inspiracje_ok.indd 14

fot. Hörmann

11/12/15 1:30 PM

12 15 Inspiracje

exclusive

owalne przeszklenie wypełniające większą część drzwi. Produkt tego typu, wypełniony szkłem o grubości 6-8 mm, będzie bardzo ciężki i wymaga solidnych ościeżnic

okno umieszczone nad drzwiami nawiązuje kształtem do przeszklenia zamontowanego w drzwiach wejściowych. Całą kompozycję uzupełnia brama garażowa dobrana pod kolor stolarki otworowej oraz kolor wykończeń znajdujących się przy oknach i na ścianie frontowej wokół okna na piętrze

fot. Vikking

11/2015 Własny Dom

inspiracje_ok.indd 15

fot. M. L. Sokołowska fot. Misiak

11/12/15 1:31 PM

fot. T. Augustyn

drzwi tarasowe

rzwi tarasowe oddzielają przestrzeń domową od ogrodu. Powinny być eleganckie i dobrze dobrane do wnętrza domu, jak i do ogrodu. Ponadto, najczęściej z racji ich dużych wymiarów, pamiętać należy o wyborze produktów o bardzo dobrych współczynnikach przewodzenia ciepła, które uchronią przed jego stratami w okresach jesienno-zimowych. Zaleca się wybieranie produktów renomowanych firm, posiadających doświadczenie w produkcji drzwi i przeszkleń tego rodzaju.

Własny Dom 11/2015

inspiracje_ok.indd 16

11/12/15 1:32 PM

Inspiracje

14 14

Drzwi prowadzące z ogrodu zimowego do ogrodu. Muszą być najwyższej jakości, trzeba mieć bowiem na uwadze to, że w lecie będą często otwierane i zamykane, co nie może mieć wpływu na ich bezawaryjne działanie i funkcjonalność. Z kolei zimą powinny zapewniać maksymalną szczelność i odgradzać od zimna osoby przebywając w ogrodzie

Drzwi przesuwne na całą ścianę, sięgające od podłogi do sufitu. Dają domownikom ogromny komfort i radość z przydomowej przestrzeni

fot. Schüco

exclusive

fot. Internorm

11/2015 Własny Dom

inspiracje_ok.indd 17

11/13/15 2:39 PM

exclusive

Inspiracje

drzwi wewnętrzne rzwi we wnętrzach można dobrać do koloru podłogi, ścian czy też elementów dekoracyjnych; można również – na zasadzie całkowitego przeciwieństwa – wybrać zdecydowane barwy na jasnym tle lub odwrotnie. Wszystko oczywiście zależy od inwestora i jego pomysłu na to, jak będą wyglądały pomieszczenia i jakie wrażenie zrobią na gościach.

Własny Dom 11/2015

inspiracje_ok.indd 18

fot. Ł. Rajchert

11/12/15 1:33 PM

16 Inspiracje

exclusive

drzwi podwójne to znakomite rozwiązanie do domów, w których mieszka wiele osób. Dodatkowo charakteru wykorzystanym rozwiązaniom dodaje pełna ościeżnica oraz elegancka drewniana podłoga

drzwi przesuwne wymagają bardzo szerokiej ściany, przez co nie są tak popularne, jak inne rodzaje drzwi. Dają jednak nieograniczone możliwości, jeżeli chodzi o przestrzeń uzyskiwaną po ich zainstalowaniu, ponieważ ich skrzydło podczas otwierania nie zabiera miejsca w pomieszczeniu

fot. Natura

11/2015 Własny Dom

inspiracje_ok.indd 19

fot. Ł. Rajchert

11/12/15 1:34 PM

WĹ&#x201A;asny Dom 11/2015

inspiracje_ok.indd 20

fot. T. Augustyn

11/12/15 1:34 PM

Inspiracje

exclusive

ciemnobrązowe, eleganckie drzwi do łazienki. Szczególną uwagę zwraca przeszklenie wykonane ze szkła matowego oraz pięć otworów wentylacyjnych znajdujących się na dole i wykończonych elementami chromowanymi

białe drzwi otwierane do wnętrza pomieszczenia, a pomiędzy nimi wnęka wykorzystywana przez inwestorów jako szafa. Wszystko wykonane w tym samym stylu, z charakterystyczną ościeżnicą wokół drzwi i naśladującą ją listwą wykończeniową wokół szafy

prowadzące z sypialni do 20 drzwi łazienki o prostym wzorze, którym

fot. T. Augustyn

uroku dodaje niewielkie, półokrągłe okienko znajdujące się nad nimi

11/2015 Własny Dom

inspiracje_ok.indd 21

fot. T. Augustyn

11/13/15 2:39 PM

fot. Pol-Skone

fot. Padilla

WĹ&#x201A;asny Dom 11/2015

inspiracje_ok.indd 22

11/12/15 1:36 PM

Inspiracje

exclusive

23 21

drzwi do pokoju i elementy drzwi przesuwnych do szafy wykonano z takiego samego materiału i o tej samej barwie. Ten drobny – aczkolwiek na pierwszy rzut oka niewidoczny – element nadaje wystrojowi wnętrza dużo harmonii

przykład drzwi wejściowych przeznaczonych dla osób szukających czegoś ekstrawaganckiego, którym standardowe rozwiązania wydają się nudne i bez polotu

idealnym rozwiązaniem do pokoju dziecięcego są drzwi pokryte specjalną okładziną, po której można pisać kredą i do której można przyczepiać magnesy

fot. Pol-Skone

11/2015 Własny Dom

inspiracje_ok.indd 23

11/12/15 1:36 PM

focus

instalacje

s cu fo fot. Nice

Oświetlenie pozwala mieszkańcom domu funkcjonować po zmroku – ale dzięki niemu można także upiększyć zarówno wnętrza domu, jak i elewację oraz ogród

Oświetlenie

wewnątrz i na zewnątrz

świetlenie wewnątrz domu przede wszystkim umożliwia aktywność po zachodzie słońca i czyni nas niezależnymi od cyklu dnia i nocy. Warto jednak pamiętać również o tym, jaką rolę i moc oddziaływania ma ono na naszą psychikę. Dobrze dobrane i zaaranżowane, może stymulować do pracy, poprawiać samopoczucie, relaksować lub nastrajać do nocnego spoczynku. Nieodpowiednio dopasowane powoduje senność, może dekoncentrować i pogarszać walory wnętrza. Warto poświęcić czas

Tekst: arch. Aleksandra Sikora, Iwona Bortniczuk, Dorota Krupińska

na dobranie takich opraw oświetleniowych, które spełnią nasze oczekiwania funkcjonalne i estetyczne. To inwestycja nie tylko w użytkowe i wizualne aspekty domu, ale także w nasze zdrowie i jakość życia. Producenci starają się tworzyć nowe i udoskonalać istniejące produkty, by każdy użytkownik, mógł znaleźć w dostępnym asortymencie oświetlenie na miarę swoich potrzeb. Powstają udogodnienia, takie jak programy i akcesoria do sterowania oświetleniem, energooszczędne produkty wpływają-

ce na ekonomiczność, a także oryginalne wzorniczo formy. Coraz powszechniejsze są dopasowujące się do stylu i trybu życia sceny świetlne i tzw. oświetlenie dynamiczne.

Więcej informacji www.krulen.com.pl nowodvorski.com www.lighting.philips.pl www.britoplighting.pl www.emma-styl.pl

www.lediko.com www.ospel.pl www.osram.pl langelukaszuk.pl www.zamel.pl

Własny Dom 11/2015

Focus_Oswietlenie_ok.indd 24

11/12/15 1:37 PM

instalacje

focus

Oświetlenie wnętrz

fot. Velux

O oświetleniu należy myśleć już na etapie projektowania instalacji. Przydatne jest sytuowanie w pomieszczeniach większej liczby przewodów zasilających, gniazdek i włączników, by mieć dowolność w liczbie montowanych i podłączanych opraw i lamp. Również przy okazji remon-

to nie lampa – to świetlik dachowy, pozwalający doświetlić naturalnym światłem słonecznym korytarz bez okien

tu domu warto pamiętać o wykonaniu dodatkowego okablowania. Inwestujmy w oświetlenie energooszczędne – zwłaszcza tam, gdzie wymagane jest światło o dużym natężeniu lub tam, gdzie będzie działało przez dłuższy czas.

Gabinety, strefy pracy Najpowszechniej stosowanym źródłem światła w miejscu pracy są w warunkach domowych lampki biurkowe. Umieszczamy je z lewej strony biurka (niezależnie od tego, czy jesteśmy lewo-, czy praworęczni). Bardzo wygodne i prak-

tyczne są regulowane modele, umożliwiające dostosowanie wysokości i odległości głowicy od blatu roboczego oraz kąta padania i natężenia światła. Zwracajmy uwagę na wskaźnik temperatury barwowej i oddawania barw – im wyższy, tym lepiej. Jeśli korzystamy z komputera, ważne jest, aby poza doświetleniem blatu roboczego zapewnić w pomieszczeniu oświetlenie ogólne – delikatne i rozproszone. Wyeliminuje to niezdrowy dla oczu i niekorzystny dla efektywności pracy kontrast między jasnym monitorem a ciemnym tłem.

fot. Krulen

Ważne planowanie

salon z oświetleniem ledowym. Listwy ledowe na suficie i za meblami pozwoliły stworzyć rozproszone oświetlenie ogólne, umożliwiające oglądanie telewizji bez męczenia wzroku

fot. SATEL

Sposób rozmieszczenia oświetlenia w pomieszczeniu dostosowujemy zawsze do jego funkcji. Podstawową wytyczną aranżacji jest optymalne zapewnienie oświetlenia ogólnego i uzupełniającego go miejscowego. Lampy i oprawy zapewniające światło ogólne umożliwienie poruszania się i orientację. Oświetlenie miejscowe doświetla konkretne strefy pomieszczenia. Coraz chętniej stosowane jest oświetlenie dekoracyjne (punkty, linie i płaszczyzny świetlne), dodające nastrojowości i uwydatniające walory wystroju wnętrza. Funkcja pomieszczenia determinuje również parametry stosowanego oświetlenia. Im precyzyjniejszą pracę wykonujemy, tym większe natężenie światła jest potrzebne. Do wypoczynku wystarczy od kilkunastu do kilkudziesięciu luksów, do czytania 300 lx, do prac wymagających szczególnej precyzji 500 lx lub więcej.

fot. Häfele

Funkcja a aranżacja

światło na schodach może być sterowane czujką ruchu, będącą jednocześnie elementem systemu alarmowego

designersko oświetlona łazienka – funkcjonalność i agresywna stylizacja nie muszą się ze sobą kłócić

11/2015 Własny Dom

Focus_Oswietlenie_ok.indd 25

11/13/15 2:41 PM

focus

instalacje

Sypialnia

fot. Philips Lighting

Światło ogólne, dające orientację w przestrzeni, powinno być ciepłe i rozproszone. Uzyskać taki efekt możemy poprzez równomierne rozmieszczenie wielu punktów świetlnych na ścianach lub suficie, bądź stosując klosze, abażury i inne akcesoria rozpraszające światło i eliminujące zjawisko olśnienia. Jeśli tuż przed snem czytujemy książki lub gazety, przydatne okażą się lampki nocne zlokalizowane przy łóżku, a także kinkiety nad łóżkiem.

Punktowe oświetlenie w sypialni – niezależnie od oświetlenia ogólnego nad wezgłowiem łóżka zamontowano lampki do czytania

Łazienka

system oświetleniowy, dopasowany stylistycznie do konwencji kuchni. Na pewno sprawdzi się w tym miejscu żyrandol, plafon, plafoniera bądź zestaw kilku halogenów. Ważne jest, aby dostarczane światło nie raziło w oczy i wykazywało wysoki współczynnik oddawania barw.

Oświetlenie energooszczędne

Kuchnia

Salon

Poza oświetleniem ogólnym należy zapewnić niezależne oświetlenie miejscowe. Blat roboczy skutecznie doświetlają lampy podszafkowe. Mogą to być świetlówki w obudowach lub paski ledowe. Nad stołem montujemy dowolny

To najczęściej pomieszczenie wielofunkcyjne. Tu oglądamy telewizję, odpoczywamy, czytamy. Salon to także miejsce ekspozycji obrazów oraz innych przedmiotów. Dla poglądu całości wnętrza aranżujemy lampy podsufitowe. Może to być efektowna oprawa, sama w sobie stanowiąca dekorację. Każda podstrefa pokoju dziennego powinna być oświetlana indywidualnym systemem. Warto pamiętać o podświetleniu ściany za telewizorem, bo oglądanie go przy całkowicie wyłączonym świetle jest niezdrowe dla oczu. W salonie stawiamy na nastrojowe, ciepłe światło. Jako że jest to pomieszczenie reprezentacyjne i to w nim najczęściej przyjmujemy gości – to właśnie tu możemy pozwolić sobie na nietypowe rozwiązania i efekty świetlne. Parametr odwzorowania barw nie ma tu dużego znaczenia.

doświetlenie blatu roboczego w kuchni coraz częściej realizowane jest za pomocą diod LED instalowanych pod półkami

fot. Philips Lighting

oświetlenia w jadalni nie trzeba ukrywać – to właśnie w tym pomieszczeniu można zdecydować się np. na stylowe klosze

fot. Krulen

oświetlenie w kuchni musi realistycznie oddawać barwy, abyśmy mogli np. odróżniać od siebie odmiany warzyw czy owoców

fot. Krulen

Oświetlenie ogólne sufitowe w formie plafonów lub plafonier jest przydatne – zwłaszcza kiedy posiadamy dużą łazienkę. Jeśli jest mała, można z niego zrezygnować, pozostawiając kilka lamp doświetlających kluczowe miejsca. Pierwsze z nich to lustro. Aby równomiernie oświetlić twarz, montuje się dwa punkty oświetleniowe po obu jego stronach. Koniecznie doposażmy je w mleczne klosze. Dopuszczalny jest montaż oświetlenia nad lustrem, ale zawsze jako dodatku do dwóch bocznych kinkietów. Aby światło odwzorowywało realny kolor twarzy, wykorzystujmy żarówki z wysokim wskaźnikiem oddawania barw. Oświetlenie wanny lub prysznica jest narażone na bezpośrednie oddziaływanie wody, dlatego optymalne będą w typ wypadku reflektorki w suficie.

Tradycyjna żarówka zaledwie 5% energii elektrycznej zamienia na światło. Pozostała część energii wydziela się w postaci ciepła. Aby zaoszczędzić na rachunkach, warto zainwestować w energooszczędne źródła światła. Lampy halogenowe to wariant lampy żarowej. W ich przypadku do gazu wypełniającego bańkę żarówki dodaje się halogenki, które spowalniają proces rozkładu wolframu. Zwiększa to żywotność i sprawność lampy. Ze względu na rodzaj zasilania wyróżnia się lampy niskonapięciowe, wyposażone w transformator, i te zasilane napięciem sieciowym. Lampy biurkowe, a także oprawy sufitowe składające się z kilku reflektorków to właśnie niskonapięciowe źródła światła. Posiadają odbłyśnik pokryty specjalną powłoką (tzw. dichroiczną) odbijającą światło. Modele wykorzystujące napięcie z sieci są większe – wyglądają jak tradycyjna żarówka, która wewnątrz zamiast drutu wolframowego posiada minikapsułkę halogenową, a także transformator napięcia. Lampy wyładowcze to obszerna rodzina lamp, z których najszerzej stosowane w domach są świetlówki. Pozwalają na ograniczenie

Własny Dom 11/2015

Focus_Oswietlenie_ok.indd 26

11/12/15 1:38 PM

Jeśli chcemy w szybki i optymalny sposób dopasowywać warunki oświetleniowe do naszych potrzeb – zainwestujmy w system sterowania oświetleniem. Może się ono odbywać automatycznie, półautomatycznie lub ręcznie. W wariancie automatycznym i półautomatycznym konieczne będzie zamontowanie czujników na podczerwień. W zależności od potrzeb możliwe jest zastosowanie systemu centralnego (uruchamianie obwodu instalacji jednym przyciskiem) lub lokalnego (utworzenie kilku obwodów i uruchamianie każdego odrębnym

oświetlenie domu i posesji może być elementem systemu alarmowego i służyć np. do symulacji obecności mieszkańców w domu

ściej stosowane to m.in. scena odpoczynku, czytania, oglądania TV, posiłku i wizyty gości. Możliwe jest zaprogramowanie wielu wariantów przez dobranie lamp i natężenia światła. Programatory obecności to aplikacje sterujące układem oświetleniowym mieszkania. Są szczególnie przydatne podczas wyjazdów, ponieważ symulują obecność właściciela w domu. Wymagają ustalenia precyzyjnego grafiku włączania się i wyłączania poszczególnych lamp.

fot. Krulen

Sterowanie oświetleniem

przyciskiem). Prostym systemem regulowania oświetlenia są ściemniacze. Bardziej złożone są sceny świetlne i programatory obecności. Ściemniacze to urządzenia umożliwiające regulację natężenia światła. Model dobieramy do rodzaju źródła światła, tzn. technologii wykonania i mocy. Najprostsze są ściemniacze, które wbudowuje się w puszkę podtynkową. Sterują pracą zarówno tradycyjnych żarówek, jak i żarówek halogenowych, świetlówek i oświetleniem LED. Bardziej złożony system to wariant modułowy, gdyż jest instalowany w rozdzielnicy i ponadto może regulować pracę źródeł o dużej mocy. Bardzo wygodnym sposobem na kontrolę natężenia światła są ściemniacze bezprzewodowe. Dodatkowymi elementami takiego systemu są odbiornik, który umieszcza się w suficie lub integruje z oprawą oświetleniową, i pilot. Sceny świetlne to ustawione wstępnie konfiguracje oświetlenia w danym pomieszczeniu lub nawet całym domu. Podstawowe i najczę-

fot. Krulen

zużycia energii i kosztów o ok. 80%. Przy ich zakupie należy zwracać uwagę na parametr temperatury barwowej i wskaźnik oddawania barw. Im wyższy współczynnik oddawania barw, tym lepsza i wierniej ukazująca barwy świetlówka. Jako substytut tradycyjnej żarówki warto zastosować świetlówki kompaktowe. Bardziej energooszczędnym jej wariantem będzie świetlówka spiralna. Rzadziej spotykane w domach są świetlówki rurowe. Lampy LED to nowinka na rynku produktów oświetleniowych. Podobnie jak świetlówki, gwarantują oszczędność prądu na poziomie 80%. Wyróżnia je trwałość, niski pobór mocy, długa żywotność, odporność na uderzenia, bogactwo kolorów, a także mała emisja ciepła. Do niedawna stosowane były tylko jako oświetlenie dekoracyjne – dziś z powodzeniem mogą zastąpić wszystkie rodzaje lamp.

focus

fot. SATEL

instalacje

dekoracyjne oświetlenie ledowe może służyć do zaakcentowania pięknych detali wystroju wnętrz

dekoracyjnie oświetlony salon – półkolista wnęka udekorowana taśmą ledową przywodzi na myśl kominek

NASZ EKSPERT

w Jakie są zalety energooszczędnego oświetlenia? W większości nowo powstających budynków możemy dziś znaleźć żarówki energooszczędne. Coraz więcej inwestorów decyduje się również na oświetlenie typu LED. Koszt zakupu takich żarówek jest wyższy niż tradycyjnych, ale jest to wydatek, który szybko się zwraca. W tradycyjnych żarówkach tylko około 5-7% energii elektrycznej zmienia się w światło, reszta to ciepło emitowane do otoczenia. Nowoczesne źródła światła mogą być nawet kilkanaście razy bardziej wydajne

i trwałe, pracując 10-15 lat dłużej niż tradycyjne i zamieniając nawet 80% energii w światło. To realne oszczędności w budżecie domowym, ale i mniejszy negatywny wpływ na środowisko, dzięki ograniczonej ilości ciepła wydzielanego do otoczenia i mniejszemu zużyciu prądu. Decydując się na nowoczesne systemy oświetleniowe, warto rozważyć również montaż czujników ruchu, które możemy zastosować w tych pomieszczeniach, w których przebywamy od czasu do czasu np. na klatce schodowej, w garażu lub

Adam Targowski Skanska Residential Development Poland na zewnątrz domu. W naszych inwestycjach takie czujniki stosujemy właśnie m.in. na klatkach schodowych i w części garażowej. Dzięki temu oraz poprzez użycie energooszczędnego oświetlenia koszt utrzymania części wspólnej osiedla może wynieść nawet o kilkanaście procent mniej w skali roku.

11/2015 Własny Dom

Focus_Oswietlenie_ok.indd 27

11/12/15 1:39 PM

focus

instalacje

fot. Steinel

Oświetlenie elewacji

elewacja oświetlona w przemyślany sposób – osobna lampa oświetla drzwi wejściowe do domu, osobna boczne drzwi do garażu, a dwie umieszczone w podbitce – elewację jako taką

Oświetlenie zewnętrzne może stać się narzędziem do podkreślenia walorów budynku, poszczególnych jego elementów, jak obramowania okien, zdobione lukarny czy rysunek elewacji. Jedne elementy można uwydatnić, a inne ukryć przed wzrokiem przechodniów. Sposobem na optyczne wydłużenie budynku, a także uwypuklenie faktury elewacji, jest wykorzystanie strumienia światła skierowanego równolegle do ściany (grazing). Jeśli jest ona wykonana z surowej cegły ceramicznej, naturalnego kamienia czy łupanej cegły silikatowej – nieregularne kształty i chropowata faktura sprawią, że światło będzie się ciekawie załamywać. Trik ten jest niewskazany przy gładkiej, otynkowanej ścianie –  uwidoczni rysy na tynku. Nie musimy oświetlać całej elewacji, aby uzyskać zadowalający efekt – wystarczy wyeksponować kilka punktów, np. przestrzeń pomiędzy oknami. Możemy wybrać oprawy umożliwiające rzucanie światła ku górze i dołowi, montując je np. na wysokości górnej linii okien lub umieścić lampy np. w podbitce dachowej. Wtedy światło będzie się ku dołowi delikatnie rozmywać, wydobywając z mroku większe powierzchnie ścian zewnętrznych.

Budynek możemy również oświetlić od dołu specjalnymi oprawami umieszczonymi w kostce brukowej lub innym podłożu. Warto też wykorzystać lampy z możliwością wybrania kierunku światła rozlokowane na trawniku.

Gra świateł i cieni Nasz dom nawet w nocy będzie się wyróżniał, jeśli oświetlimy jego przednią elewację w sposób całościowy. Pamiętajmy jednak, aby światło nie było zbyt ostre. Jeśli boimy się zbyt radykalnego efektu, pomyślmy o przednim oświetleniu innego obiektu, jak element małej architektury, płotek, ogrodzenie czy ogrodowa rzeźba – rzucane na ściany domu cienie mogą stworzyć plastyczną kompozycję. Pożądany efekt końcowy uzyskamy, operując kątem padania światła, tworząc krótsze lub dłuższe cienie. Tylne oświetlenie natomiast zaakcentuje zarys budynku, jego bryłę, co jest szczególnie wskazane w przypadku obiektów z mnóstwem detali, zdobionych elementów, wieżyczek, lukarn. Przednia elewacja grać będzie w tym przypadku rolę drugorzędną, przed nią zaś pojawią się miękkie cienie, a budynek spowije ciepłe i plastyczne światło. Jeśli zaś chcielibyśmy wyelimi-

fot. Nowodvorski Lighting

fot. Steinel

fot. Philips Lighting

Producenci oświetlenia oferują zintegrowane lampy, na których można umieścić numer domu – równocześnie oświetlają one posesję

dwa rodzaje lamp elewacyjnych – dworkowa i zgeometryzowana nowoczesna – obie o znakomitych parametrach i trwałe

nować ostre cienie i w harmonijny, równomierny sposób oświetlić obiekt, lampy umieśćmy po dwóch jego stronach, najlepiej z boku. Tzw. symulowane światło księżyca to kilka opraw na gałęziach drzewa, dających niezbyt mocne światło i dodatkowo je rozpraszających.

Architektura światła Końcowy efekt zależy jednak również od rodzaju oraz natężenia światła – te aspekty także należy dopasować do architektury budynku. Domy w klasycznym stylu (np. dworki) wymagają miękkiego, ciepłego światła, delikatnie podkreślającego poszczególne elementy bryły. Przy domach nowoczesnych, o geometrycznej formie, można wykorzystać światło o zimniejszym kolorze czy większym natężeniu, akcentujące detale. Strumień światła skierowany powinien być na obiekty znajdujące się na naszej posesji – nie oświetlajmy podwórka sąsiadów lub ulicy, ponieważ możemy oślepić przebywające tam osoby. Złym pomysłem jest też skierowanie strumienia światła w stronę okien – takie rozwiązanie nie służy iluminacji budynku, a utrudnia zasypianie.

Własny Dom 11/2015

Focus_Oswietlenie_ok.indd 28

11/12/15 1:39 PM

instalacje

focus

Oświetlenie ogrodu Projekt instalacji Projekt oświetlenia zewnętrznego powinien być przemyślany – zmiany wprowadzane na późniejszym etapie będą wiązały się z przekopywaniem ogrodu. Najlepiej jest podzielić instalację na kilka sekcji włączanych niezależnie. Do pierwszej należy zazwyczaj furtka, brama, ścieżka prowadzącą do domu, schody i drzwi frontowe, kolejne sekcje to oświetlenie najważniejszych punktów ogrodu – elementów małej architektury, tarasu, oczka wodnego, roślin – choć i tu zdecydować się warto na kolejne, mniejsze podziały instalacji, aby poszczególne miejsca również oświetlać niezależnie. Ostatnią sekcję stanowi oświetlenie elewacji budynku. Trasy przebiegu kabli nie powinniśmy wytyczać zbyt blisko drzew, fundamentów i rur wodociągowych. Przewody układa się w ziemi na głębokości min. 60-80 cm, na powierzchni należy zaś zostawić pętle o wysokości ok. 1 m do podłączania lamp.

Różne strefy na posesji

Taras Szczególnego oświetlenia wymaga taras, który powinien nam służyć również po zmroku. Rodzaj oraz natężenie światła dostosujmy do funkcji, którą pełnić ma ta przestrzeń – zastanówmy się więc, czy stanie się ona przedłużeniem salonu i kuchni, czyli miejscem towarzyskich spotkań, czy raczej posłuży jako nasza prywatna strefa relaksu. Zadaszony taras możemy oświetlić efektowną lampą o dużym kloszu zawieszoną tuż nad stołem. Warto wykorzystać konstrukcję zadaszenia do zainstalowania kilku mniejszych opraw, kierujących strumień światła na leżankę, półkę z siedziskiem czy fotele.

Oprawy oświetleniowe Wybierając oprawy, powinniśmy dostosować ich wygląd do charakteru budynku. Wprowadzimy dysonans, jeśli w otoczeniu domu w stylu dworkowym umieścimy nowoczesne lampy. Podobnie modernistyczne budynki o geometrycznej bryle nie będą współgrać z oprawami stylizowanymi na pałacowe. Nie znaczy to wcale, że na całej posesji musimy stosować tylko jeden rodzaj lamp. Wręcz przeciwnie – każda strefa i funkcja wymaga in-

fot. WIŚNIOWSKI

Brama, furtka i drzwi wejściowe oraz brama garażowa muszą być jasno oświetlone w taki sposób, aby łatwo było trafić kluczem

do zamka. Ważne jest także, aby dobrze widoczne były osoby, które chcą wejść na posesję (zwłaszcza te, które chcą to zrobić niepostrzeżenie). Światło powinno padać z góry, dlatego najlepiej umieścić jedną lampę centralnie nad drzwiami czy bramą garażową albo dwie po bokach. Oświetlenie bramy i furtki montuje się w zadaszeniu lub na słupkach. Na podjeździe, ścieżce wejściowej i schodach światło nie musi być bardzo jasne, powinno jednak umożliwiać bezpieczne przejście. Zapewniają je tzw. oprawy najazdowe, zamontowane w nawierzchni, albo niskie lampy umieszczone wzdłuż wjazdu czy ścieżki, o świetle skierowanym w dół (nie może oślepiać idących). Jeśli ścieżka jest prosta, wystarczy kilka punktów świetlnych w większych odległościach. Gdy jest kręta, opraw musi być więcej. Ścieżki i budynki gospodarcze – potrzeba ich osobnego oświetlania zależy od odległości i usytuowania względem domu i strefy wejścia. Im częściej korzysta się z nich po zmroku, tym lepiej powinny być oświetlone, jednak do bezpiecznego poruszania się po niewielkiej działce z reguły wystarczy światło padające od wejścia do domu, garażu czy bramy.

ścieżka od furtki do drzwi – choć krótka – jest oświetlona zarówno od strony drzwi, jak i lampami w formie słupków wzdłuż niej

dekoracyjne oświetlenie ogrodu za pomocą słupkowych lamp precyzyjnie rozmieszczonych wśród roślin i małej architektury

fot. Philips Lighting

fot. Nowodvorski Lighting

Podjazd i bramy garażowe oświetlone tymi samymi źródłami światła – ponieważ zlokalizowano je pod okapem, nie oślepiają kierowcy

ścieżki w ogrodzie można oświetlać, łącząc funkcjonalność (po ogrodzie można spacerować po zmroku) z dekoracyjnością

11/2015 Własny Dom

Focus_Oswietlenie_ok.indd 29

11/12/15 1:40 PM

instalacje

fot. Philips Lighting

pomysłowe oświetlenie tarasu – otoczono go murkiem, w którym umieszczono źródła światła skierowane w górę, aby nie oślepiać

stylowe lampy oświetlające zarówno taras, jak i elewację. Aby nie oślepiać, światło skierowane jest do góry i w dół, a nie na wprost

zbiorniki wodne w ogrodzie – stawy, oczka wodne, baseny – mogą dzięki dobrze dobranemu oświetleniu wprost olśniewać pięknem i efektownością

fot. Ergis

fot. Philips Lighting

focus

nej oprawy oświetleniowej, choć wszystkie z nich powinny być do siebie dopasowane. Producenci oferują w ramach jednej serii kilka wersji tego samego modelu w formie lamp wiszących, stojących, kinkietów itp. Pamiętajmy, że oprawy zewnętrzne wykonane muszą być z materiałów o podwyższonej odporności na działanie niekorzystnych czynników atmosferycznych – opadów deszczu i śniegu, promieniowania UV oraz zmiennych temperatur. Najczęściej wykonywane są one z aluminium, stali, żeliwa i tworzyw sztucznych. Jeśli planujemy zakupić oprawy aluminiowe, wybierzmy aluminium anodowane, którego powierzchnię pokryto warstwą tlenu podwyższającą odporność na korozję. Taką właściwością charakteryzują się również oprawy z tworzyw sztucznych,

jednak produkty gorszej jakości mogą odkształcać się oraz odbarwiać pod wpływem działania promieni słonecznych. Pozostawione na mrozie staną się zaś bardzo kruche. Żeliwo ze względu na swoją masywność sprawdzi się w przypadku większych opraw i przydomowych latarni. Oprawy zewnętrzne powinny charakteryzować się także wysokim współczynnikiem IP, który informuje nas o ich szczelności. Pierwsza cyfra współczynnika określa odporność na pyły i ciała stałe, druga zaś na wodę i wilgoć. Ich wartości powinny być jak najwyższe, jednak za minimum w przypadku opraw stosowanych na zewnątrz uważa się IP 44. Oprócz tego lampy muszą mieć I lub II (czyli również wysoką) klasę ochrony związaną z rodzajem izolacji elektrycznej, zależną od użytej ochrony przeciwporażeniowej.

na zakupy! Oprawa podszafkowa LED Slim-Pad F firmy krulen przeznaczona do oświetlania blatu roboczego w kuchni. Moc: 5 W, siła światła: 285 lm, kąt rozsyłu: 110º, barwa światła: ciepła (3000 K) lub biała neutralna (4000 K); Ra > 85. Obudowa w kolorze białym lub stalowym, klosz mleczny – brak widocznych punktów LED. Zasilanie 24 V DC. Opcjonalnie wbudowany włącznik bezdotykowy IR. KOSZT! Cena netto: 240,50 zł www.krulen.com.pl

Kolekcja BUBBLE marki Nowodvorski dotykowy manipulator INT-TSI firmy Lighting dostępna w 2 wersjach satel. Wykorzystując możliwości kolorystycznych. Linia BUBBLE White/White to zaawansowanych central alarmowych z serii seria opraw białych, w oprawach z linii BUBBLE INTEGRA zrealizować można system White/Red minimalizm bieli przełamano inteligentnego sterowania oświetleniem w domu czerwonymi kablami. Dostępna jest także i wokół niego. Dzięki temu jeden system wersja w kolorze czarnym – monochromatyczna zadba nie tylko o poczucie bezpieczeństwa, lub z czerwonymi kablami. W serii dostępne są: ale też zapewni komfort i realne oszczędności. pojedynczy kinkiet, plafon oraz trzy zwisy o dł. Wygodne sterowanie całym systemem 85 cm z 1, 3 lub 7 kloszami. umożliwia dotykowy manipulator INT-TSI. KOSZT! Cena netto: zależna od modelu www.nowodvorski.com

KOSZT! Cena netto: 1100 zł www.satel.pl, www.sterujoswietleniem.pl, www.int-tsi.pl

Własny Dom 11/2015

Focus_Oswietlenie_ok.indd 30

11/12/15 1:41 PM

Wentylacja

focus

s cu fo

Rekuperacja D

ecyzję o zamontowaniu systemu wentylacji mechanicznej z odzyskiem ciepła powinniśmy podjąć jeszcze na etapie projektowania domu. Pozwoli to na dostosowanie wielkości i wydajności rekuperatora do kubatury pomieszczeń i potrzeb domowników. Umożliwi też prawidłowe zaplanowanie lokalizacji centrali wentylacyjnej oraz rozmieszczenia poszczególnych przewodów, czerpni, wyrzutni, kratek i anemostatów. Rekuperator to urządzenie z wbudowanym wymiennikiem ciepła, w którym stykają się (lecz

nie mieszają) dwa strumienie powietrza – ciepły, tzw. brudny (z kuchni, łazienek), wywiewany z wnętrza, z chłodnym, świeżym, nawiewanym z zewnątrz do tzw. pomieszczeń czystych, czyli salonu, sypialni i pokoi. Świeże powietrze przejmuje ciepło od powietrza wywiewanego, dzięki czemu nie musi być wciąż podgrzewane. W okresie letnim dzięki automatycznym ustawieniom i czujnikom temperatury system działa odwrotnie – świeże i ciepłe powietrze z zewnątrz jest chłodzone przez strumień z wnętrza.

fot. Rekuperatory.pl

Dobrze zaizolowany dom ze sprawną wentylacją to podstawa w racjonalnym podejściu do oszczędności w zakresie energii potrzebnej do ogrzewania i chłodzenia. Odzysk ciepła, możliwy dzięki rekuperacji, powoduje, że koszty eksploatacji budynku stają się znacząco niższe

Tekst: Marta Stankiewicz, Iwona Bortniczuk

W budynku z rekuperacją nie trzeba otwierać okien, temperatura w pomieszczeniach jest stała i komfortowa przez cały rok, a powietrze – stale odświeżane.

Więcej informacji www.rekuperatory.pl www.zehnder.pl www.bartosz.com.pl www.comair.pl www.conceptair.pl

wentylacja-lublin.pl www.pro-vent.pl www.wentech.eu www.zcipajos.pl www.nedair.pl

11/2015 Własny Dom

Focus_Rekuperacja.indd 31

11/12/15 1:44 PM

focus

wentylacja

Po co rekuperacja

fot. Velux

w zimie w domu z rekuperacją będzie zawsze ciepło – nie musimy otwierać okien w celu wietrzenia pomieszczeń, co je wychładza

fot. Rekuperatory.pl

Sprawna wentylacja pomieszczeń – rekuperacja zapewnia sprawną wymianę powietrza. W dodatku powietrze dostarczane do pomieszczeń jest oczyszczone, a zatem zdrowsze. Z pomieszczeń pozbywamy się dwutlenku węgla, wilgoci czy nieprzyjemnych zapachów. Świeże powietrze w domu – rekuperator zapewnia utrzymanie czystości powietrza wewnętrznego. Zaciągane z zewnątrz powietrze jest filtrowane. Dzięki temu nie tylko powietrze jest czyste, ale także elementy systemu są chronione przed zabrudzeniem. Należy jednak regularnie wymieniać filtry. Dodatkowo można zainstalować jonizator, który poprawi jakość

stolarka otworowa w domu z rekuperacją musi być maksymalnie szczelna – staranny i ciepły montaż jest kluczowy

fot. H. Tomasiewicz

Inne zalety rekuperacji

domu z wentylacją mechaniczną z rekuperacją nie trzeba wietrzyć poprzez otwieranie okien. Można więc zdecydować się na nieotwieralne okna, które są tańsze przy większych rozmiarach

fot. H. Tomasiewicz

Instalując rekuperację, można zrezygnować z części kominów wentylacyjnych i kominków dachowych. Nie musimy kupować okien z mikronawiewnikami, a nawet w niektórych przypadkach możemy zamontować tańsze nieotwieralne przeszklenia zamiast tradycyjnych, otwieranych okien. Wykorzystywanie instalacji wentylacyjnej wyposażonej w rekuperator stanowi gwarancję zmniejszenia kosztów ogrzewania budynku poprzez ograniczenie strat ciepła nawet o 60-80%. Dzięki temu nie stracimy ciepła w zimie, a chłodzimy dom latem. Warunkiem tych oszczędności jest jednak prawidłowe wykonanie instalacji wentylacyjnej z odzyskiem ciepła, a także sprawnie działająca centrala z rekuperatorem. W przeciwnym wypadku koszty ogrzewania mogą wzrosnąć. Względami ekonomicznymi, które przemawiają za stosowanie rekuperacji, są także oszczędności wynikające z braku konieczności budowania drogich kominów do wentylacji mechanicznej. Ponadto nie ma potrzeby montowania droższych okien z nawiewnikami i mikrowentylacją. Budynki, w których używany jest rekuperator, charakteryzują się mniejszym zapotrzebowaniem na ciepło – nawet od 45%. Dzięki temu można w nich zmniejszyć rozmiary grzejników i moc pieca grzewczego. System wentylacji z rekuperatorem rozprowadza ciepło z kominka lub z grzejników.

fot. Guardian

Oszczędności

przepływ powietrza między pokojami można zapewnić na dwa sposoby. Pierwszy to otwory lub kratki wentylacyjne u dołu drzwi

drugi sposób częściej stosowany jest w już istniejących domach i polega na podcięciu dolnej krawędzi drzwi

Własny Dom 11/2015

Focus_Rekuperacja.indd 32

11/13/15 2:42 PM

Wentylacja

focus

powietrza i pozbawi pomieszczenie jonów dodatnich, emitowanych np. przez sprzęt elektroniczny. Komfort mieszkania i zdrowie – przy zastosowaniu rekuperatora mniejsze jest ryzyko przeciągów (nie trzeba intensywnie wietrzyć pomieszczeń), a w sezonie grzewczym nie wychładzamy domu, otwierając okna; następuje obniżenie wilgotności w pomieszczeniach, można też szybko i skutecznie pozbyć się uciążliwych zapachów. Rekuperator gwarantuje prawidłową wentylację w każdej sytuacji, regulując mikroklimat budynku. Zastosowanie tego urządzenia zapewnia świeże powietrze przez 24 godziny na dobę. Ponadto rekuperatory gwarantują powietrza oczyszczonego z pyłków owadów, kurzu i alergenów, gdyż jest ona filtrowane. Dzięki rekuperatorom nie tylko dostarczamy powietrze do pomieszczenia, ale także usuwamy powietrze zużyte. W budynkach, w których zastosowany został rekuperator, nie występują problemy z zaparowanymi oknami i lustrami. Stosowanie rekuperatora to dbałość o środowisko naturalne, gdyż następuje mniejsza emisja dwutlenku węgla do atmosfery. Ciszej w domu – jeśli dom stoi przy ruchliwej ulicy, rekuperacja pozwoli nam zamknąć okna. Hałasu do domu wpadnie znacznie mniej niż przy ciągle uchylonych latem oknach.

Odpowiednia stolarka otworowa Zastosowanie wentylacji mechanicznej determinuje utrzymanie maksymalnej szczelności stolarki otworowej bez wykonywania nawiewników lub mikrorozszczelnień. Im lepiej zaizolowany dom, tym odzysk ciepła dzięki rekuperacji większy, a straty energetyczne mniejsze. Powietrze krąży w sposób wymuszony – nie tylko na drodze od centrali do pokoi ale również pomiędzy niektórymi pomieszczeniami. Musi więc zostać zachowany swobodny przepływ powietrza przez otwory lub podcięcia w dolnej części drzwi wewnętrznych.

Elementy systemu Centrala Sercem systemu nawiewno-wywiewnej wentylacji mechanicznej z odzyskiem ciepła jest centrala wentylacyjna, w skład której wchodzą rekuperator i wentylatory – nawiewny (zasysający powietrze z zewnątrz) oraz wywiewny (usuwający powietrze z wnętrza).

Istnieją cztery rodzaje wymienników ciepła. Krzyżowy wypełniony jest kanałami o niewielkim przekroju. Gdy przez jeden rząd przewodów przepływa świeże powietrze, przez kanały ustawione prostopadle wywiewane jest powietrze zużyte. Poszczególne strumienie powietrza nie mieszają się ze sobą, ale ciepło zostaje oddane. Wymiennik krzyżowy pozostaje nieruchomy, a ruch powietrza wewnątrz wywołują wentylatory. Rekuperatory krzyżowe charakteryzują się niskim

rekl am a

Rodzaje wymienników

11/2015 Własny Dom

Focus_Rekuperacja.indd 33

11/13/15 2:43 PM

wentylacja

Kanały wentylacyjne Jeśli rekuperator nazywany jest sercem systemu wentylacyjnego, to kanały można porównać do tętnic i żył, doprowadzających i odprowadzających powietrze do instalacji. Z urządzenia wychodzą cztery kanały: – doprowadzający świeże powietrze z zewnątrz do rekuperatora, – d oprowadzający powietrze do poszczególnych pomieszczeń, – odprowadzający zużyte powietrze z pomieszczeń do rekuperatora, – odprowadzające zużyte powietrze z rekuperatora na zewnątrz. Świeże, czerpane powietrze, mimo że ogrzewa się lub ochładza od powietrza zużytego, nie miesza się z nim. W związku z tym wszystkie zapachy z powietrza wywiewanego nie przenikają do powietrza świeżego, nawiewanego do pomieszczeń.

rys. Bartosz

wymiennik spiralnoprzeciwprądowy ze zwiniętej spiralnie folii aluminiowej, obudowa z blachy ocynkowanej. Duża powierzchnia wymiany ciepła i wydajność 92%. Szczelność na poziomie 99,7% uniemożliwia mieszanie się strumieni powietrza (czystego i zużytego) i przenikanie zapachów. Odporny na szronienie i zamarzanie, nie wymaga stosowania nagrzewnic

wymiennik krzyżowy nie posiada ruchomych części, zatem prawdopodobieństwo, że się zepsuje, jest niskie. Przekłada się to też na niski poziom hałasu – generują go tylko wentylatory wymuszające przepływ powietrza

rys. Pro-Vent

stopniem odzysku ciepła (ok. 60-75%) oraz małą odpornością na ujemne temperatury. Obrotowy – obraca się w nim cały rdzeń, który pełni funkcję wymiennika ciepła. Powietrze przelatuje przez umieszczone w nim otwory. Wymiennik nagrzewa się dzięki usuwanemu z budynku powietrzu i w trakcie obrotu oddaje energię powietrzu świeżemu. Wydajność takiego urządzenia wynosi 82-85%. Przeciwprądowy – jego budowa jest zbliżona do konstrukcji urządzenia z wymiennikiem krzyżowym, jednak powietrze przepływa w przeciwbieżnych kierunkach, nie mieszając się przy tym ze sobą. Wydajność rekuperatorów z wymiennikiem przeciwprądowym wynosi nawet 96%. Entalpiczny – ciepło przekazywane jest wraz z cząsteczkami pary wodnej z powietrza wychodzącego, a nie w postaci ciepła szczątkowego. Sprawność termiczną takiego urządzenia szacuje się na około 80-85%, jednak dzięki przekazaniu dodatkowego ciepła z wilgoci całkowita sprawność energetyczna sięga 127%. Oznacza to niższe zapotrzebowanie centrali na energię oraz stworzenie w pomieszczeniach optymalnego mikroklimatu z nawilżonym powietrzem.

wymiennik przeciwprądowy zapewnia wysoki odzysk ciepła na poziomie 85–94%. Wykonany jest z płyt z tworzyw sztucznych ułożonych w jarzmie z blachy kwasoodpornej i przystosowany do przepływu powietrza o temp. do max. 45°C

Rodzaje kanałów Średnice kanałów wynoszą najczęściej 100250 mm. Większa średnica teoretycznie zapewni dostęp większej ilości świeżego powietrza do pomieszczeń, jednak w praktyce uzależnione jest to od mocy rekuperatora i ciśnienia panującego w kanałach. Producenci oferują kanały wentylacyjne o przekroju okrągłym, prostokątnym lub owalnym. Wykonawcy najczęściej decydują się na przewody okrągłe ze względu na najlepsze parametry systemu, które można dzięki nim osiągnąć, dostępność oraz cenę. Prostokątne i owalne stosowane są w trudnych miejscach.

rys. Pro-Vent

focus

Kanały z różnych materiałów Plastikowe i polietylenowe stosowane są w stropach betonowych i sufitach podwieszanych oraz w wylewkach na gruncie. Z ocynkowanej taśmy stalowej – sztywne przewody typu spiro są bardziej odporne na zginanie i uszkodzenia mechaniczne. Użycie sztywnych kanałów wentylacyjnych zapewni optymalne prowadzenie powietrza bez ostrych zmian kierunków i przewężeń, które wiązałyby się z powstawaniem oporów na instalacji. Elastyczne, tzw. flex, izolowane wełną mineralną, przeznaczone są na początkowe

Własny Dom 11/2015

Focus_Rekuperacja.indd 34

11/13/15 2:43 PM

rys. Armacell

fot. ZCI Pajos

sztywne kanały wentylacyjne typu spiro poprowadzone pod monolitycznym stropem betonowym

prostokątne kanały wentylacyjne – zakręty mają jednak łukowate kształty, aby zminimalizować opory przepływu powietrza

owalne kanały wentylacyjne z tworzywa sztucznego montowane w warstwie izolacyjnej stropu – w podłodze lub w suficie

elastyczne kanały wentylacyjne typu flex zaizolowane wełną mineralną, biegnące do centrali na nieużytkowym poddaszu

izolacja kanałów wentylacyjnych jest bardzo istotna, aby nie dochodziło do nadmiernych strat ciepła podczas transportu powietrza

odcinki kanałów doprowadzających i odprowadzających powietrze z rekuperatora.

dachowej, ścianie lub – jeśli układ wentylacyjny połączony jest z gruntowym wymiennikiem ciepła – w ogrodzie. Wyrzutnię, przez którą uchodzi zużyte powietrze, umieszcza się natomiast na dachu w postaci komina lub w ścianie szczytowej domu. Pamiętajmy, aby zachować między tymi elementami odstęp min. 5-8 m, by świeże powietrze nie mieszało się z zużytym.

Kratki i anemostaty. Kanał wentylacyjny zakończony jest w pomieszczeniu kratką lub anemostatem. Inne są kształty elementów instalacji nawiewnej, inne wywiewnej. Odpowiednia ich budowa ułatwia swobodny przepływ powietrza. Można je dobrać zgodnie z kolorystyką ścian i sufitów pomieszczeń, tak by były jak najmniej widoczne.

fot. Zehnder

fot. Bartosz

Czerpnia ma za zadanie pozyskiwać świeże powietrze do systemu. Nie można więc instalować jej od strony ruchliwej ulicy – wtedy do wnętrza budynku przedostaną się głównie spaliny. Montuje się ją w podbitce

kratki wentylacyjne mogą być ozdobne, aby nie raziły we wnętrzach. Producenci oferują je w różnych stylach i kolorach

anemostaty montowane w sufitach działają tylko w jedną stronę – są nawiewne lub wywiewne. Mogą być okrągłe lub kwadratowe

fot. Bartosz

Inne elementy systemu

rys. Armacell

fot. ZCI Pajos

giętkie kanały wentylacyjne z tworzywa sztucznego oraz skrzynka rozdzielcza przygotowane do zalania w wylewce podłogi

focus

fot. Zehnder

fot. Comair

wentylacja

czerpnia świeżego powietrza zlokalizowana w ścianie szczytowej. Wyrzutnia powietrza zużytego wygląda najczęściej podobnie

11/2015 Własny Dom

Focus_Rekuperacja.indd 35

11/13/15 2:44 PM

focus

wentylacja

Montaż systemu

fot. Zehnder

centrala rekuperacyjna umieszczona na ścianie, blisko sufitu, na umocowanym do ściany metalowym stelażu

domowa siłownia w piwnicy to dobre miejsce na centralę wentylacyjną – znajduje się ona we wnęce za przesuwnymi drzwiami

zaizolujmy dodatkowo ściany pomieszczenia, w którym będzie się znajdowała.

w piwnicy lub garażu także ważna jest panująca tam temperatura. Centralę wentylacyjną z powodzeniu schowamy również w dowolnym pomieszczeniu gospodarczym – spiżarni, pralni lub kotłowni. Na rekuperator przeznaczyć możemy również koniec korytarza – ukryjemy go wtedy za zdejmowaną obudową lub przesuwnymi drzwiami.

Przykłady lokalizacji

Montaż kanałów

fot. H. Tomasiewicz

Prowadzenie kanałów w warstwie konstrukcyjnej stropu betonowego osłabia jego konstrukcję, musi więc byc poprzedzone projektem instalacyjnym i konstrukcyjnym. Ważne

fot. Rekuperatory.pl

Poddasze nieużytkowe to najczęściej wybierane miejsce na centralę wentylacyjną. Trzeba pamiętać o odpowiedniej izolacji termicznej pomieszczenia. Ostatecznie możemy zastanowić się nad dodatkowym ociepleniem centrali oraz kanałów wentylacyjnych. Inaczej jest na ocieplonym poddaszu użytkowym. Pralnia, garderoba, suszarnia – to pomieszczenia, w których hałas rekuperatora nie powinien nikomu przeszkadzać. Przy montażu

fot. Rekuperatory.pl

Dostęp. Wymiana filtrów, czyszczenie wymiennika ciepła i drobne naprawy serwisowe urządzenia wymagają swobodnego do niego dostępu. Odpływ kondensatu (skroplin). Miejsce zamontażu centrali musi posiadać odpływ do kanalizacji. Najlepiej umieścić ją na podwyższeniu o wys. min. 50 cm lub powiesić na ścianie – skropliny będą spływać do rurki ściekowej zamontowanej u dołu urządzenia. Masa centrali – może ona ważyć nawet 500 kg – to znaczne obciążenie dla ściany lub stropu. Dostęp do prądu. W parze z planem wentylacji musi iść projekt instalacji elektrycznej. Minimalna temperatura w pomieszczeniu, w którym mamy zamiar zainstalować centralę, zależy przede wszystkim od wytycznych producenta. Jeśli zimą nie przekracza ona 0°C, zapomnijmy o zamontowaniu w nim rekuperatora. Najczęściej wymagana temp. nie powinna spadać poniżej 8°C – inaczej zamarznie odpływ kondensatu, co może doprowadzić do uszkodzenia centrali. Maksymalna temp. to ok. 40°C. Hałas. Centrala jest największym w całym układzie źródłem hałasu i drgań. Zaplanujmy więc jej montaż w pomieszczeniu oddalonym od sypialni i salonu. Tłumiki akustyczne na początkowych odcinkach kanałów zapobiegną rozchodzeniu się odgłosów. Jeśli dom jest mały i centralę musimy umieścić tuż obok sypialni,

rys. Pro-Vent

Warunki lokalizacji centrali

w pralni centrala nie będzie przeszkadzać – pralka też hałasuje. Trzeba tylko zaizolować akustycznie całe to pomieszczenie

specjalna szafa na korytarzu to dobre miejsce na centralę rekuperacyjną w mniejszym domu – nie zabiera ona miejsca nigdzie indziej

nieużytkowe poddasze to częsta lokalizacja centrali rekuperacyjnej – tu może ona hałasować do woli i nie trzeba chować kanałów

Własny Dom 11/2015

Focus_Rekuperacja.indd 36

11/13/15 2:44 PM

to samo pomieszczenie co powyżej przed wykończeniem – kanał wentylacyjny zostanie zabudowany płytami g-k

kanały w przestrzeni podwieszanego sufitu – to rozwiązanie stosowane jest często przy renowacjach starszych domów

kanały na nieużytkowym poddaszu są bezproblemowo dostępne, gdyż nie trzeba ich niczym zasłaniać

jest też takie dobranie przekrojów przewodów, aby przepływ powietrza nie był ograniczony. Takie rozwiązanie może stanowić przeszkodę w przeprowadzaniu remontów i uniemożliwić np. zmianę ustawienia ścian działowych. W warstwie konstrukcyjnej na stropach innych niż monolityczny lub w istniejących domach. Powietrze płynie w spłaszczonych kanałach w warstwie izolacyjnej podłogi. Ten system można zintegrować z sufitem podwieszanym. W zewnętrznej ścianie budynku poza warstwą izolacji termicznej. Kanały zabudowane są wtedy płytą g-k. W przestrzeni sufitu podwieszanego. Rozwiązanie dobre w domu o wysokości kondygnacji ponad 3 m. Na podłodze poddasza nieużytkowego. Najmniej kłopotliwy sposób rozprowadzenia przewodów. Gwarantuje dostęp do nich i możliwość rozbudowy/modyfikacji systemu.

kanały przechodzące przez stropy i łączące się z przewodami z PVC przeznaczonymi do zalania w wylewce podłogowej

fot. ZCI Pajos

fot. Bartosz

fot. Rekuperatory.pl

mało kto zauważy, że wzdłuż ściany w tej zlokalizowanej na użytkowym poddaszu domowej siłowni biegnie kanał wentylacyjny

focus

fot. ZCI Pajos fot. Rekuperatory.pl

wentylacja

na zakupy! Centrala wentylacyjna VENA Optima firmy bartosz wyposażona w wymiennik przeciwprądowy odzyskujący ciepło w 7590%, energooszczędne wentylatory EC, filtry powietrza, automatyczny by-pass (obejście wymiennika) i wbudowaną automatykę sterującą. Centrala może zostać rozbudowana o funkcję dogrzewania, chłodzenia oraz nawilżania powietrza. Typoszereg obejmuje wydajności od 350 do 1200 m3/h KOSZT! Cena netto: od 6360 zł ze sterownikiem www.bartoszwentylacja.com.pl

Rekuperator Nikol 320–800 – tani w eksploatacji (nie wymaga nagrzewnicy wstępnej). Odzysk ciepła do 96% (duża powierzchnia wymienników spiralnych przeciwprądowych – od ok. 40 m2, zależnie od modelu). Wysoka odporność na szronienie (nawet przy temperaturze zewnętrznej poniżej –20oC). Duże możliwości konfiguracji (zaawansowany sterownik) KOSZT! Cena netto: od 8670 zł ze sterownikiem w kpl. www.nikol.pro

centrala wentylacyjna z odzyskiem ciepła mistral pro 400 firmy pro-vent Odzysk ciepła: do 95%. Spełnia wymogi dopłat do domów pasywnych i energooszczędnych. Wyposażona w oszczędne i nowoczesne wentylatory EC. Wbudowany bypass wymiennika ciepła do stosowania w lecie. Możliwość dodatkowego zamontowania nagrzewnic (wstępnej i wtórnej) i niezależnej regulacji wydajności nawiewu i wywiewu KOSZT! Cena netto: 6950 zł + sterownik do wyboru www.pro-vent.pl

37 Własny 37 Dom 11/2015 Własny Dom11/2015

Focus_Rekuperacja.indd 37

11/13/15 2:46 PM

Kocioł jednoczy

fot. Viessmann

dylematy grzejniki czy podłogówka

Tekst: Marek Misiak

ybór nie jest oczywisty – ale po dokładnej analizie potrzeb danego domu i jego mieszkańców można go dokonać na podstawie racjonalnych przesłanek. Przede wszystkim trzeba uświadomić sobie jeden fakt: kocioł dwufunkcyjny nie jest lepszy od jednofunkcyjnego – ma po prostu inne zastosowania i w jednych domach będzie się sprawdzał lepiej niż jednofunkcyjny, a w innych gorzej. Pierwsze skojarzenie może być bowiem takie, że skoro jakieś urządzenie ma dwie funkcje (np. jest jednocześnie telefonem i tabletem), to jest z definicji lepsze od urządzenia mającego tylko jedną funkcję (a więc będącego np. tylko telefonem). W przypadku kotłów takie skojarzenie jest

błędne. Wszystkie kotły na paliwa stałe (węgiel, ekogroszek, pelety, słomę itp.) i prawie wszystkie kotły olejowe to urządzenia jednofunkcyjne. Urządzenia dwufunkcyjne to przeważnie kotły gazowe. Dlatego przed dylematem: kocioł jednoczy dwufunkcyjny – stają przeważnie osoby, które chcą ogrzewać dom gazem.

Zasada działania Jednofunkcyjny Nazwa urządzenia wzięła się stąd, że wewnątrz kotła płynie tylko woda grzewcza z instalacji c.o. Ciepła woda użytkowa pozyskiwana jest dzięki współpracy kotła z osobnym podgrzewaczem pojemnościowym (zasobnikiem). Woda z kotła

kierowana jest raz do instalacji c.o., a raz do wężownicy w zasobniku. Tym sposobem ogrzewany jest i dom, i c.w.u. Kotły jednofunkcyjne pracują z priorytetem c.w.u., co oznacza, że w momencie, gdy trzeba podgrzać wodę użytkową, zostaje przerwane ogrzewanie pomieszczeń. Dopiero po zakończeniu podgrzewania wody włącza się ponownie obieg centralnego ogrzewania. W kotle jednofunkcyjnym nie ma wymiennika ciepła do podgrzewania wody użytkowej, więc nie może on jej samodzielnie przygotowywać. Dawniej bardzo często kocioł zasilał tylko instalację c.o., a do przygotowywania c.w.u. służyły niezależne podgrzewacze przepływowe lub pojemnościowe (gazowe lub elektryczne), monto-

Własny Dom 11/2015

dylematy_ogrzewanie.indd 38

11/12/15 1:49 PM

grzejniki czy podłogówka dylematy

fot. Junkers

dwufunkcyjny? wane zwykle w łazience lub w kuchni, w pobliżu miejsca poboru wody. Zaletą takiego rozwiązania jest ograniczenie instalacji c.w.u. do krótkiego odcinka rury między podgrzewaczem i kranem. Wadą – to, że podgrzewacze zajmują miejsce i często przeszkadzają domownikom oraz że ich eksploatacja oznacza wyższe rachunki za prąd lub gaz. We współczesnych domach zwykle stosuje się inne rozwiązanie. Do instalacji z kotłem jednofunkcyjnym podłącza się zasobnik, więc kocioł staje się źródłem ciepła także dla instalacji c.w.u. Zimna woda wodociągowa wpływa do zasobnika, w którym ogrzewana jest przez kocioł do wymaganej temperatury. W zasobniku znajduje się

czujnik temperatury, dzięki któremu kocioł „wie”, kiedy należy ją dogrzewać, aby była gotowa do użycia, to znaczy miała wymaganą temperaturę. Wymiennik ma najczęściej postać spiralnej rury – wężownicy. Przepływa nią woda z instalacji grzewczej. W instalacji musi się znaleźć zawór trójdrogowy, który w zależności od sytuacji będzie kierował wodę grzewczą z kotła do instalacji c.o. lub – gdy temperatura wody w zasobniku się obniży – do wężownicy zasobnika. Dwufunkcyjny Kocioł dwufunkcyjny wewnątrz swojej obudowy realizuje dwie funkcje – ogrzewanie c.w.u. i zasi-

lanie instalacji c.o. Posiada wbudowany wymiennik ciepła, w którym na bieżąco podczas poboru woda użytkowa jest podgrzewana przez wodę grzewczą. Kocioł taki spełnia więc rolę przepływowego podgrzewacza c.w.u. Latem kocioł tylko przygotowuje c.w.u., zimą jego podstawowym zadaniem jest ogrzewanie domu. Ze względu na to, że woda jest podgrzewana na bieżąco, przy kotle tego typu dodatkowy zasobnik na podgrzaną wodę nie jest niezbędny – choć może okazać się przydatny przy większej liczbie mieszkańców. (o czym w dalszej części artykułu). Kierunkiem przepływu wody grzewczej steruje zawór trójdrogowy. W jednym położeniu zaworu woda ogrzana gorącymi spalinami jest kierowa-

11/2015 Własny Dom

dylematy_ogrzewanie.indd 39

11/12/15 1:49 PM

rodzaje i lokalizacja

fot. Viessmann

dylematy grzejniki czy podłogówka

fot. Afriso

1 jednofunkcyjny kondensacyjny kocioł olejowy z zewnętrznym zasobnikiem wymaga zbiornika na olej opałowy w odpowiednio zabezpieczonym pomieszczeniu w piwnicy 2 przekrój kotła na paliwo stałe – ekogroszek i pelety. Dodatkowe palenisko umożliwia spalanie w sposób tradycyjny takich paliw, jak drewno oraz węgiel większego sortymentu 3 przekrój kondensacyjnego wiszącego kotła gazowego wyposażonego w inteligentne sterowanie automatyczne, o sprawności do 110% 4 mosiężny trójdrogowy zawór obrotowy stosowany jako zawór mieszający (wymaganą temp. wody uzyskuje się przez zmieszanie w odpowiednich proporcjach gorącej wody z kotła z chłodniejszą wodą z powrotu) lub rozdzielający/przełączający (rozdzielający strumień wody z kotła na dwa obwody)

na do instalacji c.o. Gdy odkręcimy kran z ciepłą wodą, czujnik przepływu znajdujący się w kotle spowoduje przestawienie zaworu trójdrogowego w drugie położenie. Wtedy gorąca woda zamiast do instalacji c.o. popłynie do wymiennika ciepła, w którym ogrzeje wodę użytkową. Instalacja c.o. nie jest wtedy zasilana aż do chwili zakręcenia kranu (taka właściwość jest nazywana priorytetem c.w.u.). Aby zaradzić problemom wynikającym z przepływowego podgrzewania wody w kotle dwufunkcyjnym o niezbyt dużej mocy, niektóre modele wyposażone są w niewielki zasobnik (15-60 l) umieszczony w obudowie kotła. Kocioł jest wtedy tylko trochę większy od zwykłego dwufunkcyjnego i ma wszystkie jego zalety. Jednocześnie jest pozbawiony jego najdokuczliwszych wad.

rys. Wolf

rys. Klimosz

Dzięki zasobnikowi ciepła woda jest dostępna nawet po minimalnym odkręceniu kranu, a jej temperatura jest stabilniejsza – podobnie jak wtedy, gdy jest dostarczana z podgrzewacza pojemnościowego. Popularne stały się także stojące kotły dwufunkcyjne z wbudowanym większym zasobnikiem (o pojemności np. 100 l). Pod względem właściwości użytkowych są one konkurencyjne w stosunku do jednofunkcyjnych z zasobnikami o pojemności ok. 150 l. Woda jest w nich podgrzewana przepływowo i do zasobnika trafia już gorąca. Dzięki uwarstwieniu wody w górnej części zasobnika ma ona wysoką temperaturę niemal natychmiast i można z niej korzystać, mimo że niższe warstwy pozostają zimne – nie trzeba czekać na ogrzanie całej objętości zasobnika.

Oba rodzaje Zarówno kocioł jedno-, jak i dwufunkcyjny może mieć charakter kondensacyjny, czyli pracować z większą niż zwykły sprawnością i zużywać mniej paliwa dzięki odzyskiwaniu ciepła z pary wodnej zawartej w spalinach. Woda powracająca do kotła z instalacji musi mieć wtedy temperaturę na tyle niską, by schłodzić spaliny poniżej temperatury punktu rosy (około 54°C). Na skutek skraplania (kondensacji) pary wodnej uzyskiwane jest dodatkowe ciepło. Producenci podają, że kotły takie mogą osiągać sprawność nawet do 120%.

Lokalizacja Jednofunkcyjny Można go kupić w tańszej wersji wiszącej albo

Własny Dom 11/2015

dylematy_ogrzewanie.indd 40

11/13/15 2:49 PM

grzejniki czy podłogówka dylematy

5 wiszący gazowy kocioł kondensacyjny zamontowany w kuchni – może się tu znajdować, ponieważ nie pobiera powietrza do komory spalania z pomieszczenia

rys. Immergas

8 wiszący gazowy kocioł kondensacyjny zamontowany w łazience – dzięki temu nie będziemy czekać na ciepłą wodę, gdyż oba punkty poboru (kabina prysznicowa i umywalka) znajdują się bardzo blisko kotła

fot Viessmann

7 montując wiszące kotły gazowe, możemy wykorzystywać puste miejsca na ścianach we wszystkich pomieszczeniach gospodarczych oraz kuchni i łazience. W tym domu niewykorzystana była przestrzeń nad pralką – może to być zarówno pralnia, jak i korytarz

w wersji stojącej, z bardzo trwałym, solidnym żeliwnym wymiennikiem ciepła, który najlepiej nadaje się do zamontowania w instalacjach grzewczych starego typu. To właśnie zasobnik jest tym elementem, który zajmuje najwięcej miejsca i powoduje, że przy montażu urządzeń jednofunkcyjnych mamy mniejszą swobodę. Sam kocioł nie zajmuje dużo miejsca (są to najczęściej urządzenia wiszące o gabarytach ok. 70 cm wys. x 40 cm szer. x 35 cm głęb.), ale zasobnik c.w.u. wymaga już pewnej przestrzeni. Najczęściej stosowane pojemności zasobników to 100-150 l (ich gabaryty to ok. 50 cm średnicy i 100-120 cm wysokości). Jednofunkcyjne kotły stojące starszego typu nie tylko same zajmują miejsce, ale muszą mieć dodatkowy osprzęt (naczynia wzbiorcze, pompy,

zawory), na który również potrzebna jest spora przestrzeń. Całość, ze względu na rozmiary i niezbyt estetyczny wygląd, nie nadaje się do zainstalowania w pomieszczeniu użytkowym, takim jak kuchnia czy łazienka. Pewnym kompromisem są kotły jednofunkcyjne sprzedawane w zestawie z dopasowanym zasobnikiem i wbudowanym osprzętem. W wersji wiszącej (także zasobnik może być wiszący, ale ma wtedy niezbyt dużą pojemność) zajmują na tyle mało miejsca, że można je montować w pomieszczeniach użytkowych. Warto pamiętać, że jeśli kocioł gazowy lub olejowy ma zamkniętą komorę spalania (czyli nie pobiera powietrza z pomieszczenia, w którym się znajduje, tylko z zewnątrz domu), to nie jest prawnie zabronione zlokalizowanie go (jak

fot. Immergas

fot. Klimosz

6 wiszący gazowy kocioł kondensacyjny z zasobnikiem zlokalizowany na poddaszu użytkowym – to dobre rozwiązanie, jeśli dom nie jest podpiwniczony

również zasobnika oraz innych elementów instalacji) np. w kuchni – jeśli estetycznie nam to nie przeszkadza, to problemu nie ma. Chociaż zasobniki są umieszczone w specjalnej otulinie izolacji termicznej, dobrze jest, aby znajdowały się w pomieszczeniach ogrzewanych, aby straty ciepła były jak najmniejsze. Dwufunkcyjny We współczesnych domach do minimum ogranicza się przestrzeń nieużytkową – nie ma piwnic i strychów, w małych domach nie zawsze jest pomieszczenie gospodarcze. W takiej sytuacji najczęściej wybierany jest kocioł dwufunkcyjny (gabaryty – ok. 70 cm wys. x 40 cm szer. x 35 cm głęb.). Łatwo znaleźć na niego miejsce, ponieważ nie potrzebuje zasobnika na wodę (który

11/2015 Własny Dom

dylematy_ogrzewanie.indd 41

11/12/15 1:52 PM

eksploatacja

dylematy grzejniki czy podłogówka

rys. Ferroli

fot. H. Tomasiewicz

9 użytkownik kotła każdego typu jest zobowiązany poddawać go regularnym (i niestety płatnym) kontrolom, przeprowadzanym przez uprawnionego specjalistę. W przypadku kotłów gazowych oznacza to m.in. próbę szczelności instalacji gazowej – nawet niewielki spadek ciśnienia oznacza nieszczelność

fot. De Dietrich

fot. Villeroy & Boch

dę (który zwykle jest większy od kotła), a niezbędna armatura mieści się w jego obudowie. Na zdjęciach w folderach reklamowych kotły dwufunkcyjne są zwykle umieszczone w ciągu szafek kuchennych lub w niewielkiej łazience, aby pokazać, że nie będą tam przeszkadzały. Producenci chwalą się często, że skonstruowali wyjątkowo mały kocioł, co ma znaczenie przede wszystkim w niewielkich mieszkaniach. Jednak również inwestorzy mający większe domy często dbają o to, by bez potrzeby nie marnować miejsca – zawsze można wykorzystać je inaczej.

Eksploatacja Jednofunkcyjny Kocioł jednofunkcyjny z zasobnikiem to szereg zalet eksploatacyjnych – zwłaszcza w większym domu i przy większej liczbie mieszkańców. Ponieważ w zasobniku zgromadzona jest spora ilość podgrzanej wody (kilkaset litrów), możemy korzystać z ciepłej wody w kilku odbiornikach jednocześnie. Nie ma zatem problemu, gdy np. jedna osoba bierze prysznic, a druga zmywa naczynia w ciepłej wodzie – obie będą miały ciepłą wodę o prawidłowym ciśnieniu.

Dzięki zastosowaniu dodatkowej instalacji cyrkulacji c.w.u. i pompy cyrkulacyjnej mamy dostęp do ciepłej wody w momencie odkręcenia kranu – nie musimy czekać, aż z instalacji spłynie najpierw woda, która zalegała w rurach i w rezultacie schłodziła się. Odległość od punktów czerpalnych do zasobnika jest praktycznie nieograniczona – ciepła woda cyrkuluje po prostu w całej instalacji. Przy kotle jednofunkcyjnym c.w.u. możemy pobierać nawet niewielkim strumieniem, ponieważ jest ona zmagazynowana w zasobniku. W kotle dwufunkcyjnym musimy zapewnić pewien minimalny strumień przepływu wody (ok. 3 l/min.), aby kocioł w ogóle się uruchomił. Wybierając taki rodzaj kotła, musimy się też jednak liczyć z pewnymi niedogodnościami. Pobór wody jest ograniczony pojemnością zasobnika; w momencie wykorzystania całej zgromadzonej w zasobniku c.w.u. musimy poczekać 20-40 minut, aż kocioł podgrzeje zimną wodę w zasobniku; czas ogrzewania w całości wypełnionego zasobnika uzależniony jest od mocy kotła (im mniejsza moc, tym dłuższy czas oczekiwania na ciepłą wodę).

10 kocioł jednofunkcyjny z zasobnikiem zamontowany w domu z dwiema łazienkami – w jednej znajduje się kabina prysznicowa, w drugiej wanna. Kocioł zasila też grzejnikową instalację c.o. 11 kocioł jednofunkcyjny z odpowiednio dużym zasobnikiem umożliwia pobieranie ciepłej wody o odpowiedniej temperaturze i ciśnieniu z wielu kranów jednocześnie – podczas gdy jedna osoba np. myje ręce w łazience, druga może w tym samym czasie myć w ciepłej wodzie naczynia w kuchni, a trzecia brać ciepły prysznic w drugiej łazience. Dzięki pompie cyrkulacyjnej żadna z nich nie będzie też musiała czekać, aż z rur spłynie zalegająca w nich zimna woda

Dochodzi też do strat ciepła związanych z cyrkulacją ciepłej wody i wychładzaniem się samego zasobnika – ciepła woda krążąca w obiegu instalacyjnym wychładza się, po czym dopływa do zasobnika wody i miesza się z ciepłą wodą; po pewnym czasie temperatura wody w zasobniku spadnie na tyle, że kocioł załączy się w celu podgrzania wody. Generalnie zatem kocioł jednofunkcyjny lepiej sprawdza się w większych domach, gdzie mamy kotłownię, w której można go zamontować, punkty poboru wody są daleko od kotła i jest kilka łazienek (co najmniej dwie), z których mieszkańcy często korzystają jednocześnie. Dwufunkcyjny Przy urządzeniu tego typu mamy nieograniczoną w czasie możliwość pobierania ciepłej wody – ilość pobieranej wody w danym momencie ogranicza jedynie moc kotła. Nie ma bowiem zasobnika, którego pojemność nakładałaby na nas jakieś ograniczenia – ciepła woda przygotowywana jest na bieżąco, w sposób przepływowy, i od razu przesyłana do instalacji c.w.u. Należy jednak pamiętać, że jeżeli np. producent podaje,

Własny Dom 11/2015

dylematy_ogrzewanie.indd 42

11/13/15 2:54 PM

koszty

fot. Ecovarm

grzejniki czy podłogówka dylematy

fot. Uzin

13 kocioł jednofunkcyjny z zasobnikiem na ciepłą wodę wymaga bardziej skomplikowanej instalacji (na zdjęciu widzimy m.in. naczynie wzbiorcze i grupę pompową), co podnosi koszty inwestycji 14 kocioł dwufunkcyjny bez zasobnika nie wymaga złożonej instalacji ani żadnych dodatkowych urządzeń przy podłączaniu go do instalacji c.o./c.w.u. – dzięki temu montaż jest tańszy, a kocioł może znajdować się np. w kuchni

że przy temp. 60oC możemy pobierać 11 l ciepłej wody na minutę, to przy poborze 15 l/min. jej temperatura będzie mniejsza. Zalety te wiążą się jednak z pewnymi ograniczeniami. Jeśli wybraliśmy model bez wbudowanego choćby niewielkiego zasobnika, to przy poborze wody z kilku kranów komfortowe korzystanie z ciepłej wody możliwe jest w jednym, maksymalnie dwóch punktach (zależnie od mocy kotła), gdyż przy instalacji z kotłem dwufunkcyjnym bez zasobnika nie ma możliwości zastosowania cyrkulacji ciepłej wody. Jeśli np. bierzemy prysznic i jednocześnie ktoś zaczyna pobierać ciepłą wodę z baterii przy zlewie w kuchni, nagle zwiększa się ilość wody do podgrzania. Kocioł ma ograniczoną moc i nie poradzi sobie z tak dużym strumieniem wody, więc jej temperatura w obu punktach poboru spadnie. Przy kotle bez zasobnika nie będziemy też mieli dostępu do ciepłej wody od razu po odkręceniu kranu (najpierw musi spłynąć zalegająca w rurach zimna woda). Ograniczona jest też odległość od punktów poboru wody do kotła gazowego (nie powinna ona być większa niż 7-8 m – im jest większa, tym dłużej czekamy na ciepłą wodę).

fot. Termet

12 jeśli dysponujemy jednocześnie wanną i kabiną prysznicową, to gdy mamy kocioł jednofunkcyjny, możemy równie dobrze kąpać się w jeden, jak i drugi sposób. Jeśli natomiast wybraliśmy kocioł dwufunkcyjny bez zasobnika, ekonomiczniej będzie używać prysznica

Jeżeli wybierzemy kocioł gazowy dwufunkcyjny z wbudowanym zasobnikiem (np. 50-litrowym), mamy możliwość montażu instalacji cyrkulacji ciepłej wody (podobnie jak w zestawie z kotłem jednofunkcyjnym i zewnętrznym zasobnikiem); dzięki takiemu rozwiązaniu mamy dostęp do ciepłej wody od razy po odkręceniu kranu. Kocioł dwufunkcyjny lepiej się sprawdza, kiedy: • w domu jest jedna łazienka (lub dwie, ale rzadko dwie osoby jednocześnie się kąpią): • zamiast wanny są prysznice; • kocioł zlokalizowano w pobliżu łazienki i kuchni, a odległość między punktami poboru wody a kotłem jest niewielka.

Koszty Jednofunkcyjny Kotły jednofunkcyjne same w sobie są generalnie tańsze niż dwufunkcyjne – choć rzecz jasna droższe modele kotłów jednofunkcyjnych mogą kosztować więcej niż niektóre kotły dwufunkcyjne. Wyższy jest natomiast koszt montażu całej instalacji z uwagi na większą liczbę dodatkowych elementów – np. zasobnika. Wykonanie instalacji cyrkulacji c.w.u. oraz za-

kup i montaż pompy cyrkulacyjnej to również dodatkowe koszty. Koszt eksploatacji kotła jednofunkcyjnego może być niższy, ponieważ nie musi on ogrzewać c.w.u. przepływowo (tylko do zasobnika), więc jego moc może być niższa – a to oznacza mniejsze zużycie paliwa. Ponieważ ciepła woda jest dostępna od razu po odkręceniu kranu, nie musimy spuszczać spływającej z rur zimnej wody do kanalizacji, co pozwala nam oszczędzać wodę. Jednocześnie jednak ciepła woda zgromadzona w zasobniku stygnie. Nawet gdy zasobnik jest zaizolowany, po kilku godzinach jej temperatura obniża się na tyle, że musi być znowu podgrzana. A zatem nawet wtedy, gdy nie korzystamy z c.w.u., kocioł jednofunkcyjny co jakiś czas uruchamia się i zużywa paliwo do jej podgrzewania. Dwufunkcyjny Koszt zakupu samego kotła tego typu jest nieco wyższy, mniej natomiast będzie kosztować zakup instalacji i jej montaż, gdyż jest ona mniej skomplikowana – nie trzeba wy-

11/2015 Własny Dom

dylematy_ogrzewanie.indd 43

11/13/15 2:55 PM

współpraca

rys. Kratki.pl

rys. Immergas

dylematy grzejniki czy podłogówka

16 15 kocioł gazowy zasilający grzejniki wspólnie z kominkiem z płaszczem wodnym. Elektronicznie sterowana instalacja z przeponowym naczyniem wzbiorczym, rozdzielaczami oraz zaworami mieszającymi i odcinającymi zapewnia stałą temperaturę zasilania grzejników i zapobiega nadmiernemu wzrostowi ciśnienia w układzie 16 trzy współpracujące źródła ciepła w domu z ogrzewaniem podłogowym – jednofunkcyjny kocioł gazowy z zasobnikiem, powietrzna pompa ciepła i kolektory słoneczne. Dzięki zbiornikom buforowym, zaworom mieszającym i elektronicznemu sterowaniu kocioł stanowi część niskotemperaturowej instalacji grzewczej

fot

fris

dawać pieniędzy np. na pompę cyrkulacyjną ani na zasobnik (jeśli nawet jest zasobnik, to wbudowany – i jego cena jest wliczona w cenę kotła). Jeśli chodzi o koszty eksploatacyjne, tu również sprawa nie jest oczywista. Kotły dwufunkcyjne uruchamiają się tylko wtedy, gdy następuje pobór ciepłej wody, nie zużywają więc paliwa na utrzymywanie odpowiedniej temperatury wody w zasobniku. Jednocześnie jednak tracimy zalegającą w rurach zimną wodę, która spływa do kanalizacji, gdy czekamy na ciepłą .

Współpraca Z kolektorami słonecznymi Woda podgrzana w kolektorach słonecznych musi być magazynowana w dużym zbiorniku, żeby można było ją wykorzystać w każdej chwili, a nie tylko wtedy, gdy świeci słońce. Dlatego jeśli zamierzamy zamontować kolektory, powinniśmy się zdecydować na kocioł

17 sterujący instalacją grzewczą zasilaną kotłem regulator pogodowy zintegrowany z siłownikiem elektrycznym do sterowania pracą obrotowych zaworów mieszających i pomp obiegowych. Umożliwia sporą redukcję kosztów pracy c.o. i wytwarzania c.w.u.

jednofunkcyjny z zasobnikiem. Do współpracy z kotłami i kolektorami słonecznymi produkuje się specjalne zasobniki z dwiema wężownicami – jedną przepływa gorąca woda z kotła, drugą – z kolektorów. Gdy energii słonecznej nie wystarczy do podgrzania wymaganej ilości wody, automatycznie włączy się kocioł. Potrzebny jest tylko odpowiedni regulator sterujący wszystkimi elementami instalacji. Producenci kotłów oferują gotowe zestawy składające się z kotła, zasobnika, kolektorów, regulatora i osprzętu niezbędnego do pracy całego systemu. Kocioł dwufunkcyjny bez zasobnika nie może współpracować z kolektorami słonecznymi ze względu na brak zasobnika. Z kominkiem z płaszczem wodnym albo z innym kotłem na paliwo stałe Jeśli mamy już w domu starszy kocioł np. na węgiel, drewno czy słomę, i montujemy nowy kocioł, nie musimy demontować sta-

rego. Do współpracy z kominkami i kotłami na paliwa stałe nadają się zarówno kotły jedno-, jak i dwufunkcyjne. Jednak jeżeli zdecydujemy się na gazowy kocioł dwufunkcyjny, to kocioł na paliwo stałe lub kominek nie będzie mógł wspomagać przygotowywania ciepłej wody. By było to możliwe, potrzebny jest zasobnik, a więc jeśli chcemy wykorzystywać ciepło uzyskane z węgla czy drewna także do podgrzewania c.w.u., powinniśmy się zdecydować na gazowy kocioł jednofunkcyjny i włączyć do instalacji zasobnik. Takie rozwiązanie jest korzystniejsze ze względu na niższy koszt eksploatacji ogrzewania. Z pompą ciepła Instalacja ogrzewania podłogowego może być zasilana przez kocioł każdego rodzaju współdziałający z pompą ciepła dowolnego typu – po zastosowaniu odpowiednich urządzeń regulacyjnych. Nie ma znaczenia, czy jest to kocioł jedno-, czy dwufunkcyjny.

Własny Dom 11/2015

dylematy_ogrzewanie.indd 44

11/12/15 1:55 PM

Pakiet 12 wydań archiwalnych z roku 2013

tylko 39 zł

Zamów na www.sklep.grabekmedia.pl tel. 71 337 47 40

e-prenumerata Własnego Domu TANIEJ!

oszczędzasz czas i pieniądze, bez dodatkowych kosztów wysyłki, natychmiastowy dostęp do najnowszych wydań Dostępne również pojedyncze e-wydania

pakiet_12_wydań.indd 45

11/12/15 3:20 PM

temat miesiąca kształt dachu 1 Więźba, stropy, temat miesiąca | Dom ekologiczny

Wykończenie domu w sposób zwracający uwagę przechodniów wymaga dużego nakładu pracy i dobrej znajomości materiałów na elewację, ściany, dach czy do wykańczania wnętrz. Podpowiadamy, jakimi kryteriami kierować się przy wyborze fot. L. Kwartowicz

Tekst: arch. Aleksandra Sikora

1 elewacja

Tynk i farba. Klinkier. Drewno. Mur pruski. Detale ze styropianu. Kamień. Panele z blachy. Płyty włóknocementowe. Beton w formie płyt. Gont na elewacji. Cegła. Metoda lekka mokra. Impregnacja drewna

str. 48 Dom 10/2014 Własny

piękny dom_ok.indd 46

2 wykończenie wnętrz Lekkie ściany działowe. Jastrych betonowy. Suchy jastrych. Izolacja przeciwwilgociowa. Płytki ceramiczne i gres. Płytki klinkierowe we wnętrzach. Deski i parkiet. Deska rektyfikowana. Jaką farbę wybrać str.

58 11/12/15 2:04 PM

temat miesiąca | Dom ekologiczny

Więźba, stropy, kształt dachu

piękny dom

– wewnątrz i na zewnątrz 3 okna i drzwi

Okna dachowe. Drzwi przesuwne. Okna kolankowe. Nietypowe kształty okien. Dobór okien. Rodzaje drzwi wejściowych. Zamki zwykłe i wielopunktowe. Drzwi wewnętrzne str.

piękny dom_ok.indd 47

4 dach Pokrycie z blachy. Tytan i cynk. Dach zielony: intensywny i ekstensywny. Strzecha – gont – łupek. Kolory na dachu. Rynny odkryte i ukryte. Rynny kwadratowe i prostokątne str.

10/2014 Własny Dom

11/12/15 2:05 PM

temat miesiąca | Piękny dom

elewacja

Elewacja potrafi uatrakcyjnić przeciętny budynek, a nawet zmienić go nie do poznania. Do wyboru jest dziś wiele rozmaitych okładzin ścian elewacyjnych oraz ich kolorów i faktur. Możliwych jest też wiele przeróżnych połączeń materiałowych, dających inwestorom niemal nieograniczone możliwości

fot. Internorm

Tynk i farba – zawsze modne?

fot. Internorm

Stosowanie różnych zestawień kolorystycznych wymaga wprawnego oka i znajomości zasad łączenia kolorów. Tego typu projekt lepiej powierzyć architektowi, który ma wiedzę i doświadczenie w komponowaniu połączeń barwnych

Tynk barwiony w masie lub malowany farbą to najtańsza metoda na wykończenie elewacji. Z tego faktu wynika również jego niesłabnąca popularność. Wybierać możemy między tynkiem mineralnym, akrylowym, silikonowym oraz silikatowym. Który spełni nasze oczekiwania? Tynk mineralny należy do najtańszych. Cechuje go wysoka paroprzepuszczalność przy niskiej nasiąkliwości oraz odporność na grzyby. Ma tę wadę, że dość szybko traci kolor i ulega spękaniu. Tynk akrylowy wyróżnia się dostępnością w bardzo szerokiej gamie barw. Nie jest paroprzepuszczalny, łatwo też poddaje się degradacji przez glony i grzyby. Charakteryzuje go dużo większa elastyczność w porównaniu z tynkiem mineralnym. Tynk silikatowy to pozycja o lepszych parametrach od wymienionych powyżej. Jest paroprzepuszczalny, nienasiąkliwy i bardzo trwały. Nie ulega zabrudzeniu, ponieważ nie elektryzuje się. Najdroższy z dostępnych tynków jest tynk silikonowy. Na tle pozostałych pochwalić się może właściwościami samoczyszczącymi.

Biały kolor tynkowanej elewacji znakomicie nadaje się do nowoczesnej architektury i elegancko wygląda w zestawieniu z szarą stolarką otworową

10/2014 Własny Dom 11/2015

piękny dom_ok.indd 48

11/12/15 2:06 PM

temat miesiąca | Piękny dom

elewacja

fot. S. Brzezowski

elewacja z cegły z odrzutów przypomina klinkier. W połączeniu z tradycyjnym dachem dwuspadowym i w zestawieniu z białym tynkiem drugiego skrzydła budynku daje prosty, ale bardzo ładny efekt wizualny

Tynk i klinkier na jednej bryle. Rzadko się zdarza, by dom jednorodzinny miał elewację wyłącznie klinkierową. Wstawki tynkowe mogą jej dodać lekkości i optycznie rozrzeźbić bryłę domu

piękny dom_ok.indd 49

nowoczesna bryła i tradycyjny materiał na elewację to zestawienie coraz częściej spotykane. Melanż odcieni nadaje bryle plastyczności i trójwymiarowości, mimo pozbawienia fasady jakichkolwiek ozdób

fot. Nelissen

Klinkier na elewacji sprawia, że dom wygląda solidnie i elegancko. Ładnie się starzeje. Jest mrozoodporny, wytrzymały i odporny na działanie czynników atmosferycznych. Nie wymaga praktycznie żadnej konserwacji. Zaleca się natomiast okresowe czyszczenie murów z cegieł o jasnych odcieniach. Metody na elewację z klinkieru są dwie. Pierwsza z nich to wykonanie ściany trójwarstwowej wentylowanej. Składa się ona z części nośnej (bloczki silikatowe, ceramika poryzowana), warstwy ocieplenia ze styropianu lub wełny mineralnej oraz zewnętrznej warstwy wykończeniowej w postaci muru z cegieł klinkierowych. Taki mur kotwiony jest do ściany nośnej przy pomocy metalowych kotew. Fundament powinien znaleźć się pod wszystkimi warstwami ściany zewnętrznej. Jeśli zastosowano pustaki o grubości min. 40 cm, ocieplenie nie jest potrzebne i tym samym mamy do czynienia z przegrodą dwuwarstwową. Metoda druga polega na zastosowaniu elewacyjnych płytek klinkierowych. Przykleja się je do płyt izolacji termicznej za pomocą zaprawy klejowej.

fot. Nelissen

Romantycznie – klinkier

10/2015 Własny Dom

11/12/15 2:07 PM

temat miesiąca | piękny dom

elewacja

fot. Internorm

Zdrowo i ekologicznie – drewno

nowoczesna architektura bardzo często korzysta z tradycyjnego materiału jakim jest drewno. To sposób na ocieplenie bryły domu i wprowadzenie elementu naturalnego, łagodzącego surowość wyglądu takich budynków. W tym przypadku zdecydowano się na poziome umieszczenie desek drewnianych, co jest bardzo rzadkim rozwiązaniem

fot. Wienerberger

Tradycyjny dom z drewnianą elewacją uwypukla wszystkie cechy rustykalnego stylu. Zwraca uwagę zastosowanie białego koloru stolarki otworowej, znakomicie zestawionego z żółtobrązowym ciepłem pozostałej części fasady

Elewacja wykończona w całości drewnem świetnie wpisuje się w naturalne pejzaże. Jednocześnie materiał ten może się sprawdzić jako okładzina nowoczesnego, minimalistycznego budynku. Jak ją wykonać i jak pielęgnować? Drewno na elewacji pojawia się najczęściej w postaci desek – poziomych lub pionowych. Montowane są do drewnianego stelażu wykonanego z łat i słupków. Między słupkami umieszcza się ocieplenie. Za najlepszego sąsiada drewna w roli izolacji termicznej uważa się wełnę mineralną. Jest tak dlatego, że posiada ona parametry fizykochemiczne zbliżone do parametrów drewna. Między murem nośnym a izolacją należy umieścić folię paroizolacyjną. Z kolei od strony okładziny warstwa izolacji powinna być zabezpieczona folią wiatroizolacyjną. Chroni ona mur i termoizolację przed przenikaniem wód opadowych w ich struktury. Innym wariantem drewnianej elewacji są bale. Układa się je jeden na drugim, bez potrzeby wykonywania dodatkowego stelażu wsporczego. W warunkach polskich i w dobie dbałości o energooszczędność budynków zastosowanie mają trójwarstwowe konstrukcje z bali. Część nośna kształtowana jest z masywnych elementów o dużych przekrojach. Drugą warstwę stanowi termoizolacja z wełny, zewnętrzną zaś bale o mniejszych przekrojach. Drewno należy zabezpieczyć przed degradacją biologiczną, a także przeciwogniowo. Producenci mają w swojej ofercie produkty impregnowane metodą ciśnieniową. Zakup takiego drewna pozwala zaoszczędzić czas i daje pewność, że służyć będzie ono przez lata. Drewniane elementy pokrywa się dodatkowo powłokami z lakieru lub preparatami olejowymi.

Alternatywa dla drewna: termodrewno i laminaty HPL

fot. Ceresit

Termodrewno oraz laminaty HPL to alternatywa dla drewna. Mają nad nim przewagę pod względem odporności na działanie czynników atmosferycznych i biologicznych oraz odporności ogniowej. Termodrewno to drewno zmodyfikowane pod wpływem tzw. termowania, czyli traktowania go parą o bardzo wysokiej temperaturze (160-230ºC).

Standardowa płyta HPL ma grubość 0,8 cm oraz wymiary 3,05 x 1,32 m

Skutkiem tego procesu jest jego wyraźne ściemnienie w wyniku skarmelizowania celulozy, zmniejszenie nasiąkliwości oraz zwiększenie stabilności wymiarowej. Laminat HPL to płyta powstała w wyniku sprasowania papieru zaimpregnowanego żywicą. Stabilny i sztywny rdzeń pokryty może zostać dowolnym materiałem. Popularne są tzw. dekory, czyli warstwy papieru barwionego lub z nadrukiem pokryte przezroczystym lakierem. Inne dostępne warstwy wykończeniowe to np. fornir lub folie aluminiowe.

Własny Dom 11/2015

piękny dom_ok.indd 50

11/13/15 2:56 PM

temat miesiąca | piękny dom

elewacja

Współcześnie – obok minimalizmu – panuje w architekturze trend polegający na powrocie do przeszłości poprzez przywołanie charakterystycznych motywów. Jednym z nich jest mur pruski. Oto przepis na jego niskobudżetową imitację. Ścianę wykonuje się w tradycyjnej technologii, z materiałów powszechnie dostępnych: ceramiki poryzowanej albo bloczków z betonu komórkowego lub silikatowych. Zalecane jest ocieplenie ze styropianu (standardowo o gr. 15 cm). Płyty termoizolacyjne przykleja się do muru przy pomocy dedykowanego kleju. Wycinamy w nich korytka na taką głębokość, aby deski licowały się z wykończoną tynkiem powierzchnią elewacji. Kolejna czynność to pokrycie styropianu powłoką z zaprawy klejowej i zatopionej w niej siatki z włókna szklanego. Deski mocujemy do nośnej części ściany za pomocą metalowych kotew. Ostatnia faza prac to wykończenie warstw ocieplenia tynkiem cienkowarstwowym (po zabezpieczeniu desek folią). Efektownie wygląda wykończenie z płytek klinkierowych. Szczeliny między deskami a styropianem wypełnia się silikonem.

fot. Koramic

Jak wykonać mur pruski

Mur pruski – czy to prawdziwy, czy imitacja – jest bardzo trudny do wykonania. Wymaga projektu – w przypadku prawdziwego również konstrukcyjnego – i nie znosi wszelkich niedoskonałości. Są one od razu widoczne i mogą zepsuć cały efekt. Za to w przypadku idealnego wykonania zyskuje się przepiękną historyczną lub historyzującą elewację

wykonujemy historyzujące detale ze styropianu

fot. Koramic

fot. CAL

Dla zwolenników architektury stylizowanej na historyczną producenci przygotowali gotowe profile styropianowe. To również propozycja dla właścicieli zabytkowych willi, które wymagają termomodernizacji oraz związanej z nią rekonstrukcji detali architektonicznych. Profile produkowane są ze styropianu EPS i XPS (sztywnego). Pokrywa się je elastyczną masą tynkarską wzbogaconą w polimery oraz siatką z włókna szklanego. Przyklejać je można do każdego typu podłoża, uprzednio oczyszczonego z kurzu i tłuszczu. Stosuje się do tego celu kleje do styropianu. Nie warto oszczędzać na kleju – należy nakładać go na całą powierzchnię tylnej płaszczyzny profilu. Newralgicznym momentem montażu elementów styropianowych jest ich łączenie ze sobą. Metody są dwie. Pierwsza zakłada pozostawienie między profilami przestrzeni 4-5 mm, którą po 12 godzinach wypełnia się zaprawą. Druga metoda zaleca sklejanie ich od razu podczas przyklejania do podłoża.

Gzymsy, bonie, wsporniki i fasety mogą całkowicie odmienić wygląd domu. Dziś mogą być wykonane z profilowanych elementów styropianowych, co znacznie skraca pracę i czyni ją tańszą. Znakomicie spełniają swoją rolę zarówno podczas remontów starych budynków, jak i podczas wznoszenia nowych, stylizowanych np. na dworek czy pałac

11/2015 Własny Dom

piękny dom_ok.indd 51

11/13/15 2:56 PM

temat miesiąca | piękny dom

elewacja

Kamień naturalny to jedna z najdroższych elewacji, a na pewno najbardziej czasochłonna. Zazwyczaj dostępny jest w formie dużych, ciężkich i dość trudnych w montażu płyt

fot. Internorm

Solidnie – kamień Kamień to synonim trwałości – materiał, który służyć może jako okładzina elewacyjna przez kilkadziesiąt lat. Najpowszechniej stosowane, sprawdzone kamienie to granity, trawertyny, piaskowce i porfiry. Możemy modyfikować ich fakturę poprzez szlifowanie lub polerowanie. Granit to kamień bardzo twardy i mrozoodporny. Ponadto dostępny jest w wielu kolorach i deseniach. Trawertyn posiada pory, które trzeba wypełnić, aby mieć pewność, że nie ulegnie erozji. Piaskowiec jest twardy i gładki, a porfiry reprezentują wąską gamę kolorystyczną – poszarzone odcienie beżu, brązu i czerwieni. Dla elewacji z płyt wielkoformatowych przygotowuje się stelaże stalowe. Ściana zewnętrzna jest wówczas wykonywana w technologii trójwarstwowej wentylowanej. Warstwa ocieplenia zabezpieczana jest od strony zewnętrznej wiatroizolacją, od wewnętrznej – paroizolacją. Kamienne elementy drobnowymiarowe można przyklejać do elewacji na zaprawę klejową.

sztuczny kamień jest tańszy niż naturalny i zdecydowanie łatwiejszy w montażu. Najnowsze wzory są dodatkowo łudząco podobne do wersji naturalnych, co sprawia, że są dla nich atrakcyjną alternatywą

„industrialne” płyty włóknocementowe

czenie ścian domów jednorodzinnych. Funkcjonuje jednak jeszcze jedno skojarzenie – z płytami azbestowo-cementowymi, czyli z wycofanym z produkcji rakotwórczym materiałem stosowanym do pokryć dachowych. Jego szkodliwym dla zdrowia składnikiem był azbest, którego nie stosuje się do produkcji płyt włóknocementowych. Uzyskiwana elewacja jest wentylowana – szczeliny między płytami nie są uszczelniane.

cement jest produktem zdrowym i bezpiecznym; producenci oferują kompletne systemy do montażu płyt – są to stalowe podkonstrukcje wraz z dedykowanymi akcesoriami montażowymi

fot. A. Daczkowski

Płyty włóknocementowe, jak sama nazwa wskazuje, wykonane są z cementu oraz włókien celulozowych i PVA. Dodanie włókien wzmacnia produkt oraz czyni go trwalszym i bardziej elastycznym. Płyty mogą być barwione w masie, następnie pokrywane przezroczystą powłoką. Mogą być również malowane farbą akrylową. Dostępne są także surowe, szare płyty, które wykończyć możemy sami. Gabaryty okładzin z włóknocementu są bardzo zróżnicowane – od małych płytek po elementy wielkoformatowe. Elewacje z płyt włóknocementowych kojarzone są z budownictwem przemysłowym. Ale coraz większa liczba realizacji z użyciem tego materiału w obszarze budownictwa mieszkaniowego udowadnia, że doskonale spisują się jako wykoń-

Własny Dom 11/2015

piękny dom_ok.indd 52

11/12/15 2:08 PM

temat miesiąca | piękny dom

elewacja 1

czy warto położyć panele z blachy

fot. Internorm

Wprowadzenie blachy na elewację to niewątpliwie odważny, jak również oryginalny zabieg. Oto dwie metody jej montażu. Pierwszy wariant zakłada wykorzystanie stalowej podkonstrukcji. Panele z blachy mocowane są do niej za pomocą nitów i wkrętów. Możliwe jest umieszczanie ich w pozycji pionowej i poziomej, z widocznymi bądź niewidocznymi łączeniami i fugami, a także metodą nakładkową. Dostępne są również systemy elewacyjne przypominające do złudzenia deski drewniane. Bardzo ciekawe efekty dają blachy perforowane mocowane na dystansie oraz łączenie na rąbek stojący kątowy. Drugi wariant wykorzystuje podkonstrukcję drewnianą wraz z poszyciem z desek. Wówczas panele montowane są bezpośrednio do poszycia. Tę metodę zaleca się dla drobnowymiarowych elementów, np. łusek lub kasetonów. Panele wykonuje się zazwyczaj z blachy stalowej tytanowo-cynkowej lub miedzianej.

Elewacje wykonane z blachy są piękne przez lata, stosunkowo łatwe w montażu i bezobsługowe. Ich walory estetyczne sprawdzą się w nowoczesnej architekturze

Beton architektoniczny jest obecnie bardzo modny. Jest materiałem bardzo surowym, ale zarazem eleganckim. Najlepiej sprawdza się jako okładzina domów minimalistycznych, o prostych bryłach. W ich przypadku architekt skupia się na ekspozycji i różnicowaniu faktur ścian. Beton architektoniczny to mieszanka betonowa wzmocniona włóknami szklanymi. W przypadku płyt osiągających grubość 8 cm konieczne jest jednak zbrojenie go elementami stalowymi. Najpowszechniej spotykane płyty elewacyjne mają grubość od 2 cm do 5 cm. Mocowane są do ściany nośnej przy użyciu konsol, trzpieni wieszakowych lub kątowników. Drobnowymiarowe płytki o grubości 1 cm mogą być klejone do ocieplonej płaszczyzny elewacji na zaprawie klejowej. Faktura betonu może być gładka lub porowata, z odciskami kotew lub desek szalunkowych. Poprzez dobór barwy cementu uzyskiwać można różne odcienie płyt.

fot. Nice

beton wylewany lub wieszany w formie płyt

elewacja betonowa w parze z dużymi przeszkleniami i subtelnymi profilami (najlepiej aluminiowymi) tworzy spójny efekt. Sama elewacja betonowa może być w różny sposób przetarta, co daje efekt starości lub uwypukla elementy łączące poszczególne płyty

11/2015 Własny Dom

piękny dom_ok.indd 53

11/13/15 2:57 PM

temat miesiąca | piękny dom

elewacja

Na nadmiar słońca jest sposób – żaluzje zewnętrzne. Dlaczego nie wewnętrzne? Ponieważ żaluzje zlokalizowane od strony zewnętrznej mają zdolność wychwytywania promieniowania słonecznego zanim trafi ono na szybę. Skutkiem tego jest pożądany chłód w pomieszczeniach chronionych przed prześwietleniem i przegrzaniem. Zewnętrzne żaluzje to nie tylko sposób na nadmiar słońca latem, lecz także skuteczna metoda redukcji ucieczki ciepła zimą oraz estetyczny detal architektoniczny. Co więcej, mogą one stanowić ochronę przed wiatrem i podglądaniem przez sąsiadów. Wybierać możemy spośród kilku systemów dostosowanych do typu fasady i muru. W domach jednorodzinnych najpowszechniej stosowane są żaluzje przedokienne i przeddrzwiowe, z kasetą zewnętrzną widoczną lub ukrytą pod nadprożem. Wyjątkowy walor estetyczny mają żaluzje samonośne kotwione bezpośrednio do nośnej części ściany. Dostępne są także żaluzje zaciemniające oraz żaluzje o zwiększonej odporności na wiatr, którą uzyskuje się poprzez zwiększenie liczby linek, prowadnic oraz wprowadzenie dolnej szyny. Kształt zastosowanych lamel determinuje sposób działania żaluzji oraz jej wygląd. Producenci oferują modele płaskie, o zwijanych krawędziach, zaciemniające (o specjalnym profilowaniu) oraz wklęsłe. Wykonuje się je z aluminium, tworzyw sztucznych, kompozytów drewnianych lub nawet samego drewna.

fot. Wolf System

Nowoczesne żaluzje zewnętrzne

Żaluzje fasadowe składają się z płaskich, ruchomych listew, wykonanych z taśmy aluminiowej, powlekanych specjalnymi powłokami lakierniczymi, gwarantującymi odporność na warunki atmosferyczne i oddziaływania mechaniczne podczas pracy listew

Markizy i elewacja gont na elewacji

fot. Domar Podhale

Gont przeżywa ostatnimi czasy swój renesans. Architekci docenili fakt, że jest w 100% naturalny, efektowny i doskonale wpisuje się w naturalne krajobrazy. Będzie on umacniał swoją pozycję na rynku ze względu na fakt, że jest eko-

logiczny. Gont to tradycyjne pokrycie dachowe. Współcześnie pełni także funkcję okładziny ściennej – z powodzeniem. Inwestorzy znudzeni są już wszechobecnym tynkiem. Co to jest gont? To drobnowymiarowe deseczki wykonywane z drewna gatunków iglastych – najczęściej świerku, sosny lub modrzewia. Biorąc pod uwagę technologię produkcji gontu, wyróżnić możemy dwa typy: łupany i cięty. Ten pierwszy powstaje poprzez odłupywanie fragmentów drewna o określonych wymiarach i grubości. Proces ten daje w efekcie deszczułki o nierównej powierzchni. Gont cięty jest mniej trwałym produktem od gontu łupanego. Uzyskiwany jest poprzez maszynowe cięcie bali. Najczęściej stosuje się go jako okładzinę ścian. Gonty układa się na sztywnym poszyciu z desek lub płyt OSB. Poszycie przed ułożeniem deszczułek powinno zostać zabezpieczone warstwą hydroizolacji.

Główną rolą markiz jest zacienienie lub odsłonięcie okna – to je zdecydowanie wyróżnia od wszelkich innych podcieni o charakterze stałym. Jednak markizy to nie tylko znakomita ochrona, ale również i niepowtarzalny wygląd. Wiele różnych wzorów i kolorów tkanin w połączeniu z kolorami konstrukcji aluminiowych usatysfakcjonuje nawet najbardziej wybrednych klientów. To sprawia, że ten element bez trudu dobierzemy do każdego rodzaju elewacji: nowoczesnej, tradycyjnej, willowej czy dworkowej. Warto to zrobić z wyczuciem, gdyż markiza jest bardzo dużym i dobrze widocznym elementem elewacyjnym, gdy jest otwarta. Źle dobrana, może zepsuć odbiór całego domu. Dodatkowo możliwość wykonania markizy pod wybrany przez klienta wymiar oraz szeroki asortyment sterowań elektrycznych wraz z automatyką pogodową zapewniają optymalny dobór wymiarów i funkcji produktu.

Własny Dom 11/2015

piękny dom_ok.indd 54

11/12/15 2:09 PM

temat miesiąca | piękny dom

elewacja 1

bramy garażowe dobrane do elewacji: rolowane i segmentowe Bramy rolowane i segmentowe należą do najwygodniejszych. Główna ich zaleta to fakt, że nie zajmują miejsca na podjeździe. Bramy segmentowe wymagają montażu prowadnic pionowych na ścianie z bramą oraz poziomych pod sufitem garażu. Przestrzeń, którą należy zarezerwować na akcesoria montażowe, to ok. 15 cm pod sufitem i ok. 10 cm przy ścianie. Jak na bramy garażowe cechują się dobrą izolacyjnością termiczną. Segmenty wykonywane są z dwóch blach, pomiędzy którymi umieszcza się piankę poliuretanową – to właśnie ona gwarantuje stosunkowo niską wartość współczynnika U. Dodatkowo w górnej i dolnej części płaszcza bramy umieszcza się uszczelki eliminujące termiczne mostki liniowe. Bramę

można wyposażyć w automatykę sterowniczą. Daje ona możliwość zamykania i otwierania jej za pomocą pilota, bez konieczności wychodzenia z samochodu. Bramy rolowane to najdroższa pozycja na rynku bram. Z powodzeniem można by przyrównać je do rolet zewnętrznych. Podobnie jak one, zbudowane są z aluminiowych lameli wypełnionych pianką poliuretanową. Posiadają dwie pionowe prowadnice i kasetę, w której chowany jest po zwinięciu płaszcz bramy. Standardowa grubość lameli to 2 cm, dlatego też nie stanowią takiej bariery przed zimnem, jak panele segmentowe. Sterowane są zazwyczaj zdalnie, ale powinny być wyposażone w korbę podnoszenia awaryjnego (obsługa ręczna).

fot. Nelissen

Brama garażowa schowana na bocznej elewacji to bardzo dobre rozwiązanie dla narożnych działek z wjazdem z dwóch stron – nie szpeci elewacji frontowej

okiennice: styl śródziemnomorski Okiennice najbardziej popularne są na południu Europy. Stanowią skuteczną ochronę przed słońcem i przegrzaniem pomieszczeń. Także w Polsce mogą pełnić taką funkcję, zimą natomiast sprawdzą się jako bariera przed ucieczką ciepła. Poza walorami praktycznymi, nie można odmówić im walorów estetycznych. Odpowiednio dobrane, mogą dopełniać elewację domu. Materiał, z którego wykonana zostanie okiennica, należy dobrać do stylistyki domu i zastosowanych w nim elewacyjnych materiałów wykończeniowych. Okiennice drewniane mogą wpasować się zarówno w dom nowoczesny, jak i tradycyjny. Aluminiowe z kolei wpisują się najlepiej w budynki o współczesnym sznycie. Wyróżnić można trzy ich typy: ze szczeblinami, płycinowe i gładkie. Przed ucieczką ciepła zimą najskuteczniej chronić będą pełne skrzydła okiennicy. Latem natomiast lepiej sprawdzą się modele ze szczeblinami, ponieważ umożliwią mikrowentylację. Preferowane gatunki drewna do produkcji okiennic to te iglaste: sosna i świerk. To jedyne polskie gatunki, które w znikomym stopniu reagują na gwałtowne zmiany temperatury, wilgotności i długotrwałe naświetlanie. Bezwzględnie drewno musi zostać zaimpregnowane (najskuteczniejsza jest metoda ciśnieniowa, a zaraz po niej zanurzeniowa). Finalną ochronną barierę drewnianych skrzydeł zawsze stanowić będzie lakier lub farba. Jeśli zależy nam na widocznym rysunku drewna i jednoczesnej zmianie jego barwy, warto wykonać malowanie farbą lazurową, czyli transparentną i barwiącą.

fot. Nelissen

nieużywaną bramę garaŻową nie zawsze warto likwidować – mogłoby to zakłócić spójność całej elewacji.

Okiennice latem chronią przed nadmiernym nasłonecznieniem, w zimie zaś stanowią dodatkową barierę dla mrozu, wiatru czy gradu. Poprzez zastosowanie odpowiednich okuć mogą spełniać także rolę antywłamaniową

11/2015 Własny Dom

piękny dom_ok.indd 55

11/12/15 2:09 PM

temat miesiąca | piękny dom

elewacja

cała elewacja z cegły klinkierowej to rozwiązanie rzadziej w Polsce spotykane. Nie wymaga ona żadnych zabiegów konserwujących. Porowatość klinkieru nadaje domowi historyzujący charakter lat. Wybierać możemy między wiązaniem wózkowym, główkowym, flamandzkim, holenderskim, gotyckim, śląskim, kowadełkowym lub blokowym. Spoina to kolejny element muru, który ma wpływ na jego estetykę. W zależności od upodobań i pożądanego efektu można stosować różne ich grubości, a także różne kolory. Można je licować z płaszczyzną elewacji lub lekko cofać.

fot. M. Misiak

Elewacja wykończona cegłą ma tę zaletę, że wygląda szlachetnie i elegancko. Co więcej, ładnie się starzeje. Solidnie wykonana w zasadzie w ogóle nie wymaga konserwacji. Cegła stanowi zewnętrzną powłokę ścian trójwarstwowych. Ceglana ściana wymaga własnego fundamentu, co na etapie planowania powinien uwzględnić projektant. Kotwi się ją do ściany nośnej. Jako docieplenie zastosowanie może mieć tu zarówno wełna mineralna, jak i styropian oraz płyty PIR i PUR. Do niedawna powszechne było wykonywanie pustki powietrznej między izolacją a ceglanym murem. Wynikało to z potrzeby wentylowania izolacji. Dziś, przy zastosowaniu nowoczesnych, udoskonalonych materiałów, możliwe jest wykonywanie obydwu tych warstw na styk. Należy pamiętać, że co ok. 8 m w ścianie z cegły stosuje się dylatacje, czyli przerwy o szerokości 1,5-2 cm biegnące od fundamentu aż po dach. Eliminują one ryzyko pękania muru. Jako cegły elewacyjne zastosowanie mają cegły licowe i klinkierowe. Te pierwsze wizualnie niczym nie różnią się od klinkierowych. Nie mają natomiast właściwości nośnych, są zatem mniej wytrzymałe. Dlatego też nie można wykonywać z nich elementów konstrukcyjnych (np. kominów). Obydwa warianty dostępne są w różnych kolorach. Mogą być powlekane warstwą szkliwa, co dodatkowo zabezpiecza ich strukturę i podnosi walory wizualne. Na wygląd elewacji ceglanej duży wpływ ma sposób układania cegły. Wiązań muru jest kilkanaście – większość z nich podsuwa nam architektura sprzed kilkudziesięciu lub nawet kilkuset

fot. M. Misiak

Jak się sprawdzi Elewacja wykonana z cegły?

Impregnacja drewna

ryny, które powodują, że drewno zwęgla się pod wpływem działania ognia, ale nie zapala się i nie rozprzestrzenia pożaru. W zależności od zastosowanego rozpuszczalnika wyróżnia się trzy rodzaje impregnatów. Wodorozcieńczalne to roztwory soli nieorganicznych – są niepalne i nietoksyczne. Rozpuszczalnikowe zawierają benzynę lakową. Głęboko wnikają w drewno, ale są łatwopalne. Olejowe natomiast obok tego, że chronią przed wodą, są toksyczne. nakładanie impregnatu pędzlem – należy to robić jak najcieńszymi warstwami. Zbyt gruba warstwa będzie długo schnąć, a potem może się łuszczyć i pękać. Konieczne jest też co jakiś czas mieszanie preparatu

fot. Altax

Aby drewno długo nam służyło, konieczne jest zaimpregnowanie go jeszcze zanim rozpoczniemy jego użytkowanie. Trzeba je chronić przed 3 czynnikami destrukcyjnymi: atakiem szkodników, grzybów i ogniem. Dostępne preparaty mogą być jedno-, dwu-, lub trójfunkcyjne. Preparat jednofunkcyjny zwalcza jeden czynnik, dwufunkcyjny dwa, a trójfunkcyjny – trzy. Produkty ochrony biologicznej zabezpieczają drewno przede wszystkim przed zawilgoceniem, które sprzyja rozwojowi pleśni, zgnilizny, porostów itp. Wykonywane są na bazie substancji wodochronnych (żywica, olej). Zawierać mogą również aktywne preparaty antygrzybiczne i antyszkodnikowe. Wnikają one w strukturę drewna i po 2-3 dniach od aplikacji są praktycznie niewymywalne. Środki ochrony ogniowej mają w składzie antypi-

Własny Dom 11/2015

piękny dom_ok.indd 56

11/12/15 2:10 PM

temat miesiąca | piękny dom

elewacja

Metoda lekka-mokra komórkowy), konieczne jest pokrycie całej powierzchni materiału izolacyjnego. Płyty układamy mijankowo, kotwimy do muru kołkami z tworzywa sztucznego i układamy na nich siatkę zbrojącą zatopioną w warstwie zaprawy. Na koniec gruntujemy wyrównaną powierzchnię i pokrywamy tynkiem.

zatapianie siatki zbrojącej w warstwie zaprawy klejowej. Siatka musi z jednej strony nie stykać się bezpośrednio z ociepleniem, a z drugiej nie wystawać z zaprawy

fot. Kreisel

To systemowy sposób na docieplanie ścian. Do jego wykonania stosuje się wełnę mineralną lub styropian, najlepiej frezowane. Prace rozpoczynamy od oczyszczenia ściany i sprawdzenia jej przyczepności. Następnie przykręcamy do niej listwy startowe, zazwyczaj w linii cokołu budynku. Płyty termoizolacyjne pokrywamy zaprawą klejową i przytwierdzamy do ściany. Jeśli podłoże ma dobrą przyczepność, zaprawę nakłada się w formie pasa na obwodzie płyty i 6 „placków”. Gdy docieplamy ścianę wykonaną z materiału porowatego (beton

tynk elewacyjny typu baranek ma szlachetną, porowatą fakturę, przypominającą z wyglądu owczą wełnę masę tynkarską nakłada się przy pomocy pacy ze stali nierdzewnej i rozprowadza do uzyskania warstwy grubości ziarna. Następnie zaciera się ją płaską pacą z tworzywa sztucznego w celu uzyskania żądanej faktury (baranek – ruchami kolistymi, kornik – pionowo lub poziomo)

tynk elewacyjny typu kornik przypomina fakturą drewno zaatakowane przez korniki

fot. Austrotherm

Tynk cienkowarstwowy to obecnie najpopularniejszy rodzaj tynku. Stosuje się go jako wykończenie ścian w metodzie BSO (Bezspoinowy System Ocieplania) oraz ścian z zastosowaniem cienkich spoin, a także jako warstwę wierzchnią dla podkładów z tynków tradycyjnych. Dostępnych jest kilka rodzajów tynku cienkowarstwowego: mineralny, żywiczny, silikatowy i silikonowy. Ten pierwszy dzięki zastosowaniu mineralnego spoiwa jest trwały, wodoszczelny, a jednocześnie paroprzepuszczalny. Podobne parametry ma wyprawa silikatowa. Tynki żywiczne, zwane też akrylowymi lub polimerowymi, w mniejszym stopniu przepuszczają parę wodną. Ich niezaprzeczalną zaletą jest natomiast dostępność w dużej gamie kolorów. Najlepsze parametry spośród wymienionych ma tynk silikonowy, łączący zalety wszystkich dostępnych powłok tynkarskich cienkowarstwowych.

nakładanie tynku silikatowego o fakturze rustykalnej. Można go nakładać na mury z cegieł, bloczków i pustaków ceramicznych, betonowych bądź silikatowych oraz na systemy ociepleń ze styropianu lub płyt XPS fot. Atlas

fot. Selena

Do wyboru mamy dwa warianty: tynk tradycyjny lub tynk cienkowarstwowy. To, na który z nich się zdecydujemy, zależeć będzie od oczekiwanego od nas efektu wizualnego, wymaganej trwałości i ceny produktu. Tynki tradycyjne to bardzo wytrzymałe mechanicznie powłoki cementowe i cementowo-wapienne. Nakładane są grubą warstwą (1,5-2 cm) bezpośrednio na mur. Wykonane mogą być jako jedno-, dwu- lub trójwarstwowe. Te pierwsze polegają na położeniu jednej warstwy tynku, stanowiącej jednocześnie powierzchnię już wykończoną. Wyprawy tynkarskie dwuwarstwowe składają się z warstwy spodniej (obrzutki), która po związaniu pokrywana jest wierzchnią warstwą – narzutką. Tynk trójwarstwowy poza narzutką i obrzutką posiada trzecią powłokę – gładź lub tynk szlachetny, zwany również dekoracyjnym (ze względu na ciekawą fakturę). Ową fakturę uzyskuje się poprzez odpowiednią technikę nakładania oraz obróbkę tynku przed związaniem lub po związaniu.

fot. Optiroc

Jaki tynk na elewację?

11/2015 Własny Dom

piękny dom_ok.indd 57

11/12/15 2:11 PM

temat miesiąca | piękny dom

Wykończenie wnętrz

Wnętrza naszego domu powinny zarówno zapewniać nam komfort (np. akustyczny), jak i cieszyć wystrojem. Dom może być ciepły i przytulny, jeśli zdecydujemy się na drewno, albo industrialny i awangardowy, jeśli nasz wybór padnie na beton dekoracyjny czy żywice epoksydowe

Lekkie ściany działowe lowych bądź aluminiowych. Rzadziej stosuje się szkielet drewniany. Jej wnętrze wypełnia się wełną mineralną o właściwościach dźwiękochłonnych. Nie powinna dotykać poszycia z płyt, bo pogarsza parametry akustyczne przegrody. Tu również chowa się przewody. To bardzo wygodne w porównaniu ze ścianami murowanymi, które wymagają kucia bruzd dla ukrycia okablowania. Obudowę stanowią płyty gipsowo-kartonowe lub gipsowo-włóknowe. W pomieszczeniach wilgotnych stosuje się zaimpregno-

wane, odporne na wilgoć płyty w kolorze zielonym. Styki między płytami wykańcza się taśmami z włókna szklanego zatopionego w masie szpachlowej. Ściany z systemie suchej zabudowy jako przegrody warstwowe mają przewagę w zakresie akustyki nad tymi wykonanymi z jednego materiału. Łatwo można zwiększać parametry ich izolacyjności akustycznej poprzez zastosowanie kilku płyt zamiast jednej, dobór specjalnych płyt dźwiękochłonnych lub zastosowanie podkładek i przekładek akustycznych.

płyty G-w z frezowaną krawędzią są cenione w systemach suchej zabudowy, ponieważ umożliwiają szybki montaż na styk

fot. Fermacell

To rodzaj suchej zabudowy, co oznacza, że montaż poszczególnych elementów systemu odbywa się bez udziału zapraw i kleju. Są to ściany bardzo lekkie, stąd możliwość ich wykonywania na już wylanym jastrychu betonowym, bez obaw o przeciążenie zajętej strefy podłogi. Mają zastosowanie zarówno w obiektach nowo powstających, jak i w modernizowanych budynkach. Dają nieograniczone możliwości rearanżacji wnętrz. Konstrukcja ściany wykonywana jest z kształtowników sta-

ściana działowa z płyt gipsowo-Włóknowych nie musi być jednolitą płaszczyzną – może zawierać otwory o różnych kształtach

Jastrych betonowy (inaczej szlichta, a potocznie wylewka) to podkład wyrównujący pod warstwy posadzki. To kompozyt cementu portlandzkiego i piasku, czyli stosunkowo chudy beton klasy B15-B25. Optymalna temperatura otoczenia do wykonywania jastrychu to 5-25°C. Przygotowuje się go z gotowej mieszanki, która po rozrobieniu z wodą może mieć konstystencję półsuchą, geoplastyczną lub płynną samopoziomującą. Rozprowadzamy go ręcznie lub maszynowo na oczyszczonym

podłożu pokrytym folią PE wywiniętą na ściany. W wariancie podłogi pływającej wykonuje się go na izolacji akustycznej bądź termicznej z wełny mineralnej, styropianu lub płyt PIR – zawsze z dylatacją na obwodzie pomieszczenia. Szlichta ma zazwyczaj grubość 5 cm – jeśli jest cieńsza, trzeba dozbroić ją siatką stalową. Gdy znajdują się w niej przewody ogrzewania podłogowego, zwiększa ona swoją grubość o średnicę przewodów, czyli osiąga wartość ok. 7 cm. Wylewkę po ułożeniu trzeba pielęgnować poprzez zraszanie wodą.

fot. Kreisel

Jak poprawnie wykonać jastrych betonowy?

Własny Dom 11/2015

piękny dom_ok.indd 58

11/12/15 2:13 PM

temat miesiąca | piękny dom

wykończenie wnętrz

Kiedy stosować suchy jastrych? akustyczną. Tego typu podłogę układać można jako pływającą na warstwie wełny mineralnej lub styropianu. Możliwe jest wykonywanie podkładu na istniejących stropach betonowych, stalowych i drewnianych. Wówczas na podłoże aplikuje się posypkę kryjącą nierówności. Dopiero na niej układa się płyty.

nakładanie kleju do jastrychów w trakcie montowania płyt na felc (zakładkę) podczas montażu. Na pokrytą klejem zakładkę nakładamy kolejną płytę, mocno ją dociskając. Elementy jastrychowe trzeba połączyć ze sobą w ciągu 10 minut

fot. Fermacell

Przede wszystkim gdy chcemy wykonać podkład podłogowy szybko. To także dobre rozwiązanie, jeśli chcemy uniknąć robót mokrych lub gdy strop nie jest zdolny do przenoszenia dodatkowych obciążeń. Niewątpliwą zaletą suchych jastrychów jest możliwość wykonania ich samodzielnie, bowiem montaż poszczególnych elementów jest bardzo prosty i nie wymaga specjalnego sprzętu budowlanego. Suchy podkład podłogowy mogą stanowić płyty OSB lub wiórowe. Coraz częściej jednak stosuje się systemowe rozwiązania z wykorzystaniem płyt gipsowo-kartonowych i gipsowo-włóknowych. Każdy panel jastrychowy składa się z 2 lub 3 płyt. Może być laminowany od spodu warstwą wełny lub styropianu. Dużym udogodnieniem jest wykańczanie ich przez producentów na pióro i wpust, co przyspiesza montaż i sprawia, że podłoga efektywniej rozkłada obciążenia. Na styku płyt ze ścianą pozostawia się szczelinę na ok. 1 cm. Wypełnia się ja taśmą uszczelniającą lub inną izolacją

Izolacja przeciwwilgociowa podłogi na gruncie Zapobiega ona przenikaniu wilgoci zawartej w gruncie do warstw podłogi. Owa wilgoć niszczy płytę fundamentową, pogarsza właściwości termoizolacji, a w najgorszych przypadkach może powodować rozwój grzybów na ścianie tuż przy podłodze. Grubość warstwy izolacyjnej, jej rodzaj, a także dodatkowe metody zabezpieczające

powinny wynikać z rodzaju gruntu i poziomu wód gruntowych. Szczególnej uwagi wymaga podłoga na gruncie w domu niepodpiwniczonym, ponieważ jest to jednocześnie podłoga pomieszczeń mieszkalnych. Warstwę przeciwwilgociową wykonuje się z folii budowlanej (minimalna grubość to 0,3 cm)

układanej na zakład 15 cm lub z papy na lepiku. Należy ją sytuować w jednej płaszczyźnie z izolacją poziomą fundamentów. Jest to rozwiązanie gwarantujące jej trwałość, a także znacznie ułatwiające wykonawstwo.

Płytki klinkierowe we wnętrzu wej, najlepiej takiej o zerowym spływie (zapobiega obsuwaniu się). Po jej wyschnięciu wykonuje się spoiny. Powinny mieć szerokość 1-1,2 cm – wówczas bardzo skutecznie naśladować będą tradycyjny mur. Warto impregnować ściany z klinkierowych płytek. Wydłuży to ich żywotność. Pokrywanie preparatami hydrofobowymi jest konieczne, jeśli klinkier znajduje się w łazience. W kuchni natomiast klinkierową przestrzeń międzyszafkową zabezpiecza się środkami olejofobowymi. Płytki klinkierowe w łazience – wilgoć w żaden sposób nie szkodzi ani im, ani fugom, ani klejowi, którym są przymocowane. Wykorzystanie w takim wnętrzu pełnych cegieł uniemożliwiałoby zabudowanie instalacji wodnych w ścianie

fot. M. Misiak

Jak urozmaicić fakturę ścian wewnętrznych domu? Jak za pomocą prostych środków zmienić stylistykę wnętrza? Jest na to wszystko sposób: wykończenie ścian płytkami klinkierowymi. Mają wszystkie zalety cegły klinkierowej: małą nasiąkliwość, trwałość i bardzo wolne starzenie się. Są 16 razy węższe od standardowej cegły i przez to znacznie lżejsze. Mogą mieć różne faktury: od lśniących, przez gładkie, po chropowate. Produkowane są fabrycznie (co daje powtarzalność płytki) lub ręcznie. Dostępne są w szerokiej gamie kolorystycznej – od odcieni ceglastych po grafity. Układać je można nawet na ścianie gipsowo-kartonowej. Podłoże gruntuje się, aby zwiększyć jego przyczepność, a zmniejszyć nasiąkliwość. Kładzie się je na warstwie zaprawy klejo-

11/2015 Własny Dom

piękny dom_ok.indd 59

11/12/15 2:14 PM

temat miesiąca | piękny dom

wykończenie wnętrz

O ile wizualnie prezentują się podobnie, o tyle w zakresie właściwości mechanicznych i chemicznych jest między nimi sporo różnic. Wynikają one z zastosowania innych materiałów do produkcji, a także z innej techniki wytwarzania. Płytki ceramiczne powstają z mieszaniny gliny i piasku. Gres poza tymi składnikami zawiera spore ilości komponentów pochodzenia mineralnego. Różnica w trwałości i twardości jest spora. Gres poza wypalaniem jest prasowany, co czyni go materiałem o bardzo niskiej nasiąkliwości, a przez to mrozoodpornym. Dzięki tym właściwościom nadaje

się do stosowania na zewnątrz budynku w naszej strefie klimatycznej. Ponadprzeciętna twardość pozwala na wytwarzanie większych formatów płytek, np. 120 x 120 cm. Ceramika sprawdza się tylko we wnętrzach. Poddana działaniu niskich temperatur – pęka. Zarówno gres, jak i płytki mogą być szkliwione. Podnosi to walory estetyczne obydwu produktów i dodatkowo zabezpiecza przed uszkodzeniami. Nadanie im każdej faktury i każdego koloru nie jest dziś żadnym problemem.

fot. Grupa Paradyż

Płytki ceramiczne czy gres?

ceramiczne płytki w łazience – z tej samej kolekcji, a jednak każda z odmian nadaje wnętrzu nieco inny klimat i harmonizuje z innym wyposażeniem

Płytki ceramiczne mają to do siebie, że po wyjęciu z pieca rzadko kiedy są identyczne. Dlatego też kalibruje się je, czyli sortuje w partie o zbliżonych wymiarach. Ale takie działanie i tak nie daje pewności, że płytki będą tej samej wielkości. Polska Norma dopuszcza 3 mm różnice wymiarowe. Wnętrza minimalistyczne wymagają perfekcyjnego detalu i wykończenia. Podłoga wyłożona płytkami powinna sprawiać wrażenie jednolitej płaszczyzny z ledwo widocznymi podziałami fug. Tylko rektyfikowana płytka jest w stanie sprostać takim wymogom. Rektyfikacja polega na mechanicznym obcięciu i zeszlifowaniu brzegów płytki. Dopuszczalna różnica w ich rozmiarach to 0,2 mm. Pilnuje się też, aby kąt pomiędzy kolejnymi bokami wynosił 90°. Ze względu na dodatkowe koszty związane z obróbką płytki tego typu są droższe od standardowych.

fot. grupa Paradyż

fot. Grupa Paradyż

Płytka rektyfikowana

Własny Dom 11/2015

piękny dom_ok.indd 60

11/12/15 2:15 PM

temat miesiąca | piękny dom

wykończenie wnętrz 2

wzór na drewnianej posadzce nie jest obojętny dla sposobu postrzegania całego pomieszczenia. Parkiet złożony z mniejszych elementów o wyraźnych krawędziach ożywia wizualnie podłogę. Z kolei deski o zlewającej się fakturze powiększają optycznie pomieszczenie

fot. Barlinek

fot. Chapel Parket

Deski – parkiet – mozaika – bruk. Co wybrać? Drewno stosowane do wykańczania podłogi może mieć postać desek, parkietu, mozaiki lub bruku. Deska podłogowa wykonana powinna być z gatunków twardych i odpornych na wahania temperatury oraz wilgoci, np. dębu lub drewna egzotycznego. Deski parkietowe mogą być tradycyjne lub lamelowe. Parkiet tradycyjny układany jest na pióro i wpust z elementów grubości 1,5-2 cm. Najdłuższe z nich osiągają 50 cm. Na parkiet lamelowy składają się cieńsze deski (1-1,5 cm) łączone na styk. Surowcem do ich produkcji są krajowe gatunki drewna: dąb, jesion, buk, brzoza. Mozaika układana jest z wąskich deszczułek, tworzących różne wzory: jodełkę, cegiełkę lub szachownicę. Wariant tradycyjny mozaiki jest bardzo cienki, co oznacza, że grubość elementów to ok. 0,8 cm. Stąd też potrzeba poddawania jej częstej renowacji. Mozaika przemysłowa, jak sama nazwa wskazuje, stosowana była niegdyś w przemyśle, w halach produkcyjnych. Dziś służy jako nawierzchnia grubości 1,5-2 cm i bardzo dużej odporności na ścieranie i odkształcenia. Bruk drewniany jest w polskich domach najrzadziej spotykany. Osiąga grubość 2-2,5 cm. Stroną licową jego elementów jest przekrój pnia. Pień zazwyczaj pochodzi z drzewa o twardym drewnie (dąb, buk).

deska drewniana ma zazwyczaj grubość ok. 2 cm, a jej maksymalna dostępna długość to 4 m. Produktów do użytku domowego o innych maksymalnych wymiarach raczej się nie spotyka

energooszczędne Grzejniki kanałowe na czasie we wnętrzach

piękny dom_ok.indd 61

W ofercie czołowych producentów są również zestawy z wentylatorem mające większą moc grzewczą, płytsze – minimalna głębokość to 8 cm – i krótsze, przez co łatwiej je rozmieścić zwłaszcza we wnętrzach o nietypowym kształcie i dużych wymaganiach estetycznych. To komfort cieplny, ekonomiczne ogrzewanie oraz estetyka w jednym.

głębokość kanału, w którym może być umieszczony grzejnik jest niewielka i zaczyna się już od 8 cm

fot. REGULUS-system

Nowoczesne grzejniki kanałowe optymalnie wpisują się w energooszczędne trendy w budownictwie. Dzięki małej bezwładności cieplnej są łatwo sterowalne i gwarantują szybki dostęp do ciepła (szybkie nagrzewanie i szybkie zaprzestanie grzania). Współpracują z niskotemperaturowymi źródłami ciepła, takimi jak kotły kondensacyjne i pompy ciepła, a także z kotłami stałopaliwowymi, gazowymi, elektrycznymi, mogą być również stosowane w sieci miejskiej. Montowane są najczęściej wzdłuż dużych przeszkleń, a także wszędzie gdzie nie ma miejsca na tradycyjne grzejniki a istotny jest komfort i efektywna emisja ciepła.

11/2015 Własny Dom

11/12/15 2:16 PM

temat miesiąca | piękny dom

wykończenie wnętrz

Beton polerowany – efektowny i wytrzymały

fot. IFS Industrial Floor Systems

To efektowna i oryginalna alternatywa dla płytek, paneli i wykładzin. Jego zalety to trwałość, odporność chemiczna oraz łatwość utrzymania w czystości. Może być stosowany jako posadzka w każdym pomieszczeniu. Jako jednolita kolorystycznie i fakturo-

podłoga z betonu polerowanego jest gładka i błyszcząca, a jednocześnie bardzo wytrzymała na różnego rodzaju obciążenia i zachowuje niezmieniony wygląd przez wiele lat

wo, bezspoinowa nawierzchnia stanowi dyskretne tło dla wyposażenia domu. Doskonale odnajduje się we wnętrzach minimalistycznych, glamour i loftach. Poprzez dobór odpowiedniego kruszywa może imitować kamień i przybierać różne barwy. Jak powstaje? Mieszankę betonową, z której jest wykonywany, wylewa się na istniejący lub specjalnie przygotowany podkład wyrównawczy. Następnie beton zaciera się i pozostawia na 28 dni, aby związał i dojrzał. Po tym czasie przystępuje się do szlifowania, polerowania i impregnacji specjalnymi preparatami.

Żywica epoksydowa staje się coraz bardziej popularna z kilku względów. Jest bardzo wytrzymała mechanicznie i odporna chemicznie. Nie bez powodu stosowana jest w przemyśle od 50 lat. Można ją zabarwiać na każdy kolor lub stosować jako nawierzchnię przezroczystą. Łatwo utrzymać ją w czystości, bo jest posadzką bezspoinową, gładką i nienasiąkliwą. Stanowić może neutralne formalnie wykończenie podłogi, które będzie pasować do każdej stylistyki. Równocześnie, nadając jej intensywną barwę lub zatapiając w niej przedmioty, możemy uczynić ją oryginalną i pełną indywidualizmu. Sprawdza się zarówno w garażu, kuchni i łazience, jak i w salonie, pracowni czy sypialni. Jest przyjazna człowiekowi, bo antyalergiczna i nietoksyczna po zastygnięciu. Nowość na rynku żywic to ekologiczna żywica wodorozcieńczalna.

fot. K. Czaja

żywica epoksydowa

podłoga z żywicy epoksydowej znakomicie komponuje się z nowoczesnymi meblami. Szczególnie dobrze sprawdza się w kuchni – łatwo zetrzeć z niej różne zanieczyszczenia

Jaka gładź i gdzie?

Gładź wapienną o największej granulacji z dostępnych typów gładzi nakłada się na tynki wapienne. Jej grubość nie przekracza 5 mm. Gładź polimerowa wygląda jak gipsowa z uwagi na nieskazitelną gładkość. Ma też tę samą grubość (1-3 mm). Jest jednak lepszym, odporniejszym na oddziaływanie słońca, wilgoci i wody wariantem. Wyróżnia ją duża elastyczność, dlatego też nie pęka przy minimalnych ruchach pracującej konstrukcji.

gładź każdego typu można położyć samemu, jednak dokładniej zrobi to fachowiec – zwłaszcza gdy ściana jest nierówna, a zależy nam na wygładzeniu jej powierzchni

fot. Atlas

Na rynku dostępne są cztery rodzaje gładzi. Gładź gipsowa daje efekt aksamitnej, gładkiej powierzchni. Ma biały kolor i osiąga grubość 1-3 mm. Aplikuje się ją jako jedną warstwę lub wielowarstwowo w 20-minutowych odstępach. Po nałożeniu i wyschnięciu jest szlifowana na sucho lub mokro. Z uwagi na zawartość gipsu uzyskana powłoka jest wrażliwa na wilgoć. Gładź cementowa i cementowo-wapienna ze względu na większą granulację nie jest tak gładka jak gipsowa. Cechuje się natomiast większą odpornością na wilgoć i uszkodzenia mechaniczne. Sprawdza się w pomieszczeniach, gdzie wilgoć przekracza 70%, a także jako wykończenie powierzchni zewnętrznych.

Własny Dom 11/2015

piękny dom_ok.indd 62

11/12/15 2:17 PM

temat miesiąca | piękny dom

wykończenie wnętrz

Tynki dekoracyjne

Papier gładziowy zamiast gładzi

fot. Fox Dekorator

Ściana sama w sobie może być ozdobą. W zakresie koloru za jej walory estetyczne odpowiada farba. W zakresie faktury – tynk. Tynki dekoracyjne poprzez zastosowanie odpowiedniego spoiwa, metody nakładania i obróbkę po związaniu zdolne są do tworzenia oryginalnych i intrygujących efektów wizualnych. Tynk zacierany, jak sama nazwa wskazuje, uzyskiwany jest w wyniku zacierania go pacą. Tynk strukturalny to taki, którego strukturę uzyskuje się przy pomocy żłobienia i odciskania narzędzia (pacą, szczotką, pędzlem). Tynk ciągniony ma ziarnisty wypełniacz, który, rozprowadzany po powierzchni ściany, żłobi różne wzory. Tynk mozaikowy ma w swoim składzie drobne kamyczki, które po aplikacji są rozmieszczone bardzo gęsto, jeden przy drugim. Tynk japoński zawiera włókna bawełny, celulozy lub jedwabiu. I na koniec stiuk – szlachetny, gipsowy, gładki i lekko błyszczący. Dziś stosowany coraz rzadziej. Tynki można malować, ale trwalszy efekt daje barwienie w masie.

Wykonywanie gładzi jest postrzegane jako czynność uciążliwa, żmudna i brudząca. Aby przyspieszyć prace wykończeniowe i uniknąć pylenia, możliwe jest zastosowanie alternatywy gładzi, czyli papieru gładziowego. Przykleja się go do ściany tak jak tapety – za pomocą kleju polimerowego. Jeśli nakładany jest na podłoże równe i stabilne, stosuje się papier cienki. W sytuacji, gdy docelowa powierzchnia jest chropowata i spękana, konieczne jest użycie papieru grubego. Do wykańczania ścian w pomieszczeniach wilgotnych przeznaczone są papiery supermocne z dodatkiem włókien tekstylnych. Gdy planujemy na powłokę z papieru gładziowego przyklejać tapety, wskazane jest, aby układać pasy papierowe poziomo. Pionowa orientacja arkuszy jest optymalna, jeśli są one jednocześnie ostateczną warstwą wykończeniową.

Okładziny z płyt drewnopochodnych Pod hasłem „płyty drewnopochodne” kryją się: płyty OSB, sklejki, płyty wiórowe i płyty pilśniowe (HDF i MDF). Wszystkie, ze względu na ciekawy rysunek włókien i wiórów, a także ciepłą barwę, stanowić mogą niestandardową okładzinę wnętrz. Dobrze odnajdują się w stylistyce mini-

malistycznej. Są także ciekawym tłem dla starych mebli vintage. Jeśli planujemy zastosować je w pomieszczeniach mokrych, pamiętajmy o wyborze tych, do których produkcji użyto klejów wodoodpornych. Impregnacja środkami tworzącymi powłokę wodoszczelną jest również zalecana.

kompozytowe płyty celulozowo-cementowe mogą być elementem dekoracyjnym same w sobie, jak i stanowić podłoże pod płytki ceramiczne. Można je również szpachlować czy kłaść na nie tynki każdego rodzaju

fot. Quartec

fot. Pfleiderer

płyty mfp są nie tylko estetyczne, ale również odporne na ogień. Z kolei wilgocioodporność (współczynnik spęcznienia płyty tylko 10%) umożliwia stosowanie ich np. w kuchni

Płyty drewnopochodne mogą być pokrywane okleinami naturalnymi (fornir) lub modyfikowanymi, a także laminowane. Jako okładzina ścian mocowane są do rusztu drewnianego lub stalowego

11/2015 Własny Dom

piękny dom_ok.indd 63

11/12/15 2:18 PM

temat miesiąca | piękny dom

wykończenie wnętrz

Jaką farbę wybrać? Farba farbie nierówna. Wybór odpowiedniego produktu powinien wynikać z funkcji pomieszczenia, na którego ścianach ma się znaleźć, a także z trwałości powłoki. Nie bez znaczenia jest też faktura wykończonej powierzchni. W budownictwie jednorodzinnym prym wiodą farby emulsyjne, zwane również dyspersyjnymi. Ich podstawowa zaleta to możliwość stosowania na każdym niemal podłożu. Są wodorozcieńczal-

ne, a tym samym nietoksyczne i przyjazne człowiekowi. Dają możliwość zastosowania różnych faktur: matowych, półbłyszczących i błyszczących. Jest ich kilka rodzajów. Farby akrylowe zawierają w swoim składzie żywicę akrylową. To dzięki niej są odporne na ścieranie i wilgoć, ale zarazem przepuszczają parę wodną. Farby lateksowe wzbogacone są kauczukiem. Mają wszystkie zalety farb akrylowych. Są od nich odpor-

niejsze na działanie słońca, a także uszkodzenia mechaniczne. Spoiwem w przypadku farb winylowych jest polioctan winylu. Są coraz rzadziej kupowane, bo łatwo się brudzą i nie są paroprzepuszczalne. Producenci oferują mieszanki akrylowo-lateksowe i akrylowo-winylowe, łączące zalety poszczególnych komponentów.

fot. Magnat

fot. Unicell

farba betonowa nadaje malowanej powierzchni wygląd betonowej ściany, choć w rzeczywistości jest ona zbudowana np. z cegieł lub silikatowych bloczków. Może powstać powierzchnia zarówno gładka (jak przy betonie wibrowanym), jak i z rozmyślnie wykonanymi ubytkami

idealne dla dzieci i do biura. farby tablicowe

fot. Benjamin Moore

To farby, które po wyschnięciu mają właściwości szkolnej tablicy. Ich powierzchnia jest zmywalna – można po nich pisać kredą. Maluje się nimi nie tylko ściany, ale również meble. Nadają się do renowacji starej szafy lub stolika, które po odnowieniu, poza standardową funkcją, pełnić mogą rolę estetycznego „notatnika”. Ściana-tablica w pokoju dzieci wspomoże rozwój ich wyobraźni, w kuchni stanowić będzie bazę przepisów, w przedpokoju natomiast – listę czynności do wykonania.

farba tablicowa może umożliwiać zarówno zabawę, jak i naukę – może być traktowana np. jako brudnopis przy odrabianiu zadań domowych z matematyki

Farby tablicowe zalicza się do grupy wodorozcieńczalnych farb lateksowych o półmatowym wykończeniu. Sposób aplikacji tablicówek na ścianę nie różni się niczym od metod stosowanych przy innych farbach. Podłoże oczyszcza się z kurzu, olejów i pozostałości starych powłok malarskich. Jeśli jest słabo przyczepne, należy je zagruntować. Wystarczy nałożyć jedną warstwę. Są szybkoschnące i niekapiące, co ułatwia i przyspiesza pracę. Większość producentów ma w swojej ofercie tylko jeden kolor – czarny. Cieszy się on największą popularnością. Jest jednak możliwość zakupu farby w innym kolorze.

Własny Dom 11/2015

piękny dom_ok.indd 64

11/12/15 2:19 PM

temat miesiąca | piękny dom

wykończenie wnętrz 2

Płytki silikatowe we wnętrzu?

surowy beton architektoniczny Beton architektoniczny to udoskonalona wersja tradycyjnego betonu. Do jego produkcji stosuje się cement hutniczy, który zapewnia mu jasny, równomierny kolor. Jako dodatki do mieszanki betonowej stosuje się włókno szklane i środki uplastyczniające. Taki skład daje w konsekwencji produkt idealnie gładki, pozbawiony pęcherzy i pęknięć, a także wytrzymały na oddziaływanie czynników środowiska. Płyty osiągać mogą grubość nawet 1,5 cm. Nadają się do okładania ścian wewnątrz i na zewnątrz budynku, do budowy mebli, blatów kuchennych lub ogrodzeń. fot. Contractors Beton

To tańsza alternatywa płytek klinkierowych. Mogą być stosowane jako okładzina elewacji, ale wówczas wymagają okresowego impregnowania ze względu na nasiąkliwość. Jeśli układane są we wnętrzu, wystarczy jednorazowe zabezpieczenie przed oddziaływaniem pary wodnej. Wykonywane są z naturalnych surowców: cementu i wapnia. Są nietoksyczne i mają niską promieniotwórczość. Mają właściwości aseptyczne, co oznacza, że niszczą drobnoustroje i zapobiegają rozwojowi grzybów. Układa się je na zaprawie klejowej. Spoinowanie wykonuje się po kilku dniach, gdy zaprawa zwiąże. Szerokość fug dobiera się wedle uznania, ale najlepiej z przedziału 3-20 mm. Ze względu na małą wagę nie obciążają znacząco ścian. Dostępne są w różnych kolorach, co jest możliwe dzięki barwieniu surowca w masie jeszcze przed obróbką termiczną. Mogą mieć fakturę łupaną fazowaną lub niefazowaną. Aby przyspieszyć i ułatwić prace na budowie, producenci płytek silikatowych oferują elementy połówkowe i narożnikowe.

beton architektoniczny szczególnie dobrze pasuje do wnętrz o minimalistycznym wystroju – nadaje im klimat zbliżony do loftów

fot. Contractors Beton

beton z odciśniętymi deskami szalunku i następnie pomalowany może imitować drewno (włącznie z sękami i usłojeniem)

fot. Lafarge

z betonem dekoracyjnym łączyć można elementy ze szkła, metalu, ale również drewna w jasnych barwach

fot. Silka

płytki silikatowe znacznie częściej niż klinkier występują w jasnych barwach (jasnoszarych lub zupełnie białych)

Parapety drewniane wykonywane są dziś tylko z drewna klejonego. Jego zaletą w porównaniu z drewnem litym jest to, że nie wypacza się i jest mniej wrażliwe na wilgoć. Zastosowanie w ich produkcji mają twarde gatunki krajowego surowca: buk, sosna lub dąb. Parapety oklejane są fornirem i wykańczane lakierem lub specjalną farbą. Przeznaczone są do montażu po wewnętrznej i zewnętrznej stronie okna. Parapety kamienne cechuje duża twardość, nienasiąkliwość, odporność na ścieranie i ciekawy rysunek. Wykonywane są najczęściej z granitu i marmuru. Konglomeraty marmurowe mają te same właściwości co marmur, wyglądają też

bardzo podobnie. Kosztują jednak znacznie mniej. Kamień i jego substytuty znacznie częściej stosowane są wewnątrz domu, choć posiadają odpowiednie parametry, by lokować je na zewnątrz. Modele wykonane ze stali lub aluminium doskonale sprawdzą się na zewnątrz budynku. Ich powierzchnia jest lakierowana i dodatkowo powlekana folią PE. Taka ochrona czyni je bardzo odpornymi na działanie słońca, deszczu oraz wysokiej i niskiej temperatury. Parapety z PVC, mimo że są tanie, dobrze spełniają swoją funkcję. Mają sztywną budowę komorową, a ich powierzchnia pokrywana jest okleiną PVC, by łatwe było utrzymanie ich w czystości. Jako tworzywo sztuczne są odporne na wilgoć.

fot. H. Tomasiewicz

Parapety – kamienne, drewniane, metalowe czy z PVC?

parapet z płytek klinkierowych to dobre rozwiązanie dla domów w rustykalnym stylu. Płytki na zdjęciu zostały wykonane na zamówienie i docięte na wymiar

11/2015 Własny Dom

piękny dom_ok.indd 65

11/12/15 2:20 PM

temat miesiąca | piękny dom

okna i drzwi

Dobór okien i drzwi do elewacji może być dla inwestorów nie lada wyzwaniem. Niezmiennie warto jednak kierować się zasadą mówiącą, że najlepsze rozwiązania to te gustowne i eleganckie, bez specjalnego przepychu i ekstrawagancji

Okna dachowe to najprostszy sposób na doświetlenie poddasza. Zazwyczaj nie wymagają ingerencji w konstrukcję więźby – dlatego też są chętnie wykorzystywane przy remontach i adaptacjach poddasza. Przez dach i okna dachowe ucieka więcej ciepła niż przez ściany i okna elewacyjne. Dlatego też warto zainwestować w okna energooszczędne. Najlepsze parametry w tym zakresie mają okna drewniane lub hybrydy drewniano-aluminiowe. Zamiast pakietu dwuszybowego warto wybrać pakiet trój- lub czteroszybowy. Oczywiście tzw. ciepłe ramki są obowiązkowym elementem takiego pakietu. Jedna lub więcej szyb powinny posiadać powłokę niskoemisyjną, która uniemożliwi ucieczkę ciepła z wnętrza poddasza. Skrzydło należy wyposażyć w nawiewnik higroskopijny, a okucia trzeba dobrać tak, by umożliwiały rozszczelnianie. Okno dachowe należy montować metodą ciepłego montażu. Zakłada on użycie kołnierza paroizolacyjnego, pełniącego jednocześnie funkcję izolacji przeciwwilgociowej po zewnętrznej stronie okna, oraz kołnierza z folii paroprzepuszczalnej po stronie wewnętrznej. Prace w tym zakresie należy wykonać wyjątkowo starannie, bo tylko poprawny montaż gwarantuje skuteczność zastosowanych kołnierzy.

fot. Velux

Okna dachowe

Okna połaciowe na dachu – gdy jest ich więcej niż 1-2, należy dokładnie rozplanować ich położenie, biorąc pod uwagę zarówno funkcjonalność pomieszczeń, jak i wygląd dachu

Niebanalnie – drzwi przesuwne

drzwi przesuwne balkonowe – dzięki odpowiedniej kombinacji profili w części nadproża drzwi swobodnie i bez najmniejszego oporu przesuwają się względem siebie lub nieotwieralnych części konstrukcji

fot. Internorm

Mowa o wielkowymiarowych drzwiach aluminiowych. Dlaczego aluminiowych? Bo tylko ten materiał umożliwia wykonanie dużych przeszkleń bez wewnętrznych podziałów, przy zachowaniu delikatnych ram skrzydeł. Dlaczego warto zastosować w swoim domu takie przeszklenia? Ponieważ zapewniają znakomite doświetlenie wnętrza domu, powiększają optycznie powierzchnię mieszkalną i gwarantują całoroczny kontakt z przyrodą za oknem. Straty ciepła zimą są zminimalizowane poprzez zastosowanie „ciepłych” pięciolub sześciokomorowych profili, pakietu dwuszybowego z ciepłymi ramkami oraz uszczelek ślizgowych, przymykowych i przyszybowych. Stosunkowo nowym produktem na rynku przesuwnych drzwi aluminiowych są modele z tzw. ruchomym słupkiem narożnym. Zestawy okienno-drzwiowe montowane w narożu domu posiadały dotychczas aluminiowy słupek konstrukcyjny w narożu, dziś taki słupek nie jest potrzebny.

Własny Dom 11/2015

piękny dom_ok.indd 66

11/12/15 2:21 PM

VELU

Spraw nasze dź ceny!

Standard

Standard Plus

Premium

www.velux.pl

VELUX_PK_Cabrio_Wlasny_Dom_z_Konceptem_215x275.indd 1 piękny dom_ok.indd 67

19.10.2015 11:15 11/12/15 2:21 PM

temat miesiąca | piękny dom

okna i drzwi

fot. Internorm

fot. Velux

okno w wysokiej ścianie kolankowej może być znacznie niższe niż okno piętro niżej. Zapewni jednak widok na ogród i dobrze (choć nie rewelacyjnie) doświetli wnętrza. Płytki podcień przy takim rozwiązaniu nie będzie blokował światła Okno kolankowe zintegrowane z oknem połaciowym i dodatkowo połączone w parze (2 x okno połaciowe oraz 2 x okno kolankowe) zapewni znakomite doświetlenie poddasza

Eleganckie okna kolankowe Okno kolankowe to kompilacja okna pionowego z połaciowym. Efektem takiej kombinacji jest okno znakomicie doświetlające poddasze oraz dające możliwość podziwiania widoków za oknem. Część pionową okna montuje się w ściance kolankowej, okno połaciowe – w połaci. Producenci zalecają stosowanie tego rozwiązania dla połaci o kącie nachylenia 15-55º. Okno pionowe może

być elementem stałym nieotwieralnym lub wręcz przeciwnie – możliwe jest dobranie modelu rozwieralnego lub uchylnego. Dostępne na polskim rynku okien modele kolankowe wykonane są z drewna klejonego, malowanego lub obłożonego blachą aluminiową. Posiadają jednokomorowy zestaw szybowy, 2 uszczelki obwodowe oraz dedykowane kołnierze uszczelniające. Okno kolankowe monto-

wane może być pojedynczo, jak również po kilka w szeregu. To nowy środek wyrazu, kształtujący wygląd nie tylko wnętrza poddasza, ale także elewacji.

Lukarna spełnia dwie funkcje. Po pierwsze, doświetla poddasze, po drugie, stanowi wyrazisty detal architektoniczny, niejednokrotnie bardzo malowniczy. Dobór jej kształtu i lokalizacji należy koniecznie konsultować z architektem. Wskaże on

odpowiednie jej gabaryty oraz optymalne umiejscowienie na połaci, tak by była elementem wpasowanym w bryłę domu. Budowa lukarny zawsze wiąże się z ingerencją w strukturę więźby. Może się ona wspierać tylko na krokwiach – wówczas jej ściany wykonuje się z elementów drewnianych. Może też posiadać ściany murowane (szczytową i/lub boczne). Daszek lukarny projektuje się jako dwuspadowy lub jednospadowy, z kierunkiem spadku w stronę połaci. Rodzaj przekrycia powinien być kompatybilny z przekryciem dachu budynku. Jakość doświetlenia poddasza oknem lukarny zależy od kilku czynników – przede wszystkim od wielkości okna. Duże znaczenie ma też szerokość ścianek bocznych – im szersze, tym gorsze doświetlenie bocznych partii pomieszczenia. Największą ilość światła dostarcza lukarna, której okno osadzone jest tuż przy posadzce.

fot. Wienerberger

Malownicze lukarny

duże lukarny powiększą przestrzeń użytkową na poddaszu i rozrzeźbią bryłę domu, czyniąc ją bardziej ozdobną. Pionowe okno może być zakończone małym balkonem

Własny Dom 11/2015

piękny dom_ok.indd 68

11/12/15 2:22 PM

temat miesiąca | piękny dom

okna i drzwi

Co drzemie w PVC? Okna PVC mają budowę komorową – izolatorem jest w nich powietrze. Gdy porównamy okna wykonane z PVC z oknami wykonanymi z drewna o tej samej grubości, to okaże się, że te pierwsze mają gorsze parametry. Producenci poradzili sobie z tym jednak w ten sposób, że pogrubili profile okienne. Wraz ze wzrostem grubości profilu dodają też liczbę komór (choć nie jest to regułą). Dzięki takiemu rozwiązaniu okna PVC o grubości 90 mm i wykonane w odpowiedniej technologii, mogą być produktami energooszczędnymi, a okna o około 30 mm grubsze nadają się już do wykorzystania w domach pasywnych.

fot. Roto

Okna wykonane z PVC jeszcze długo będą się cieszyły powodzeniem. Wynika to m.in. z tego, że przy znacznie mniejszym nakładzie finansowym, pozwalają na osiągnięcie podobnych efektów estetycznych i technicznych, jak okna wykonane z innych materiałów. Do okien PVC dostępnych jest wiele oklein, które pozwalają dopasować je do gustów nawet najbardziej wymagających inwestorów. Ten atut okien PVC doceniają np. ci, którzy wymieniają okna, ale nie wymieniają drzwi. Dzięki dostępnym okleinom mogą bez kłopotu tak dobrać okna, aby stolarka otworowa w budynku była jednolita.

Okna połaciowe wykonane z PVC? Dlaczego nie – jeszcze do niedawna prymat wiodło tu drewno, ale okazuje się, że PVC również nadaje się do takich zastosowań

Bardzo duże przeszklenia, o przekątnej dochodzącej nawet do kilku metrów, również mogą być wykonane z PVC. Dla uzyskania odpowiedniego współczynnika przenikania ciepła poszerza się ich ramy i dodaje liczbę komór

nietypowy kształt okna i wypełniających je szprosów może świetnie podkreślić charakter domu, a nawet urozmaicić jego bryłę. Okno tego typu robi też wrażenie od wewnątrz – szczególnie gdy jest to duże, wyeksponowane przeszklenie

PVC, drewno, aluminium – okna o nietypowych kształtach wykonuje się dziś z każdego materiału. Przed jego wyborem dobrze jest się zastanowić, czy warto inwestować np. w droższe drewno, czy też może lepiej pozostać przy tańszym PVC fot. Oknoplast

Współczesne technologie produkcji okien pozwalają na stworzenie stolarki otworowej właściwie w każdym kształcie. W wielu przypadkach sama współczesna architektura wymaga falistych linii czy łukowych zwieńczeń oraz odpowiednio dobranych do nich okien. W związku z tym nie są już dziś rzadkością okna okrągłe, w kształcie trapezu, trójkąta czy połowy koła. Pamiętajmy też, że nawet okno prostokątne, ale w niespotykanym kształcie, uchodzi za nietypowe i producenci są w stanie je wykonać tylko na specjalne zamówienie. Warto mieć również na uwadze, że stolarka otworowa o nietypowym kształcie nie będzie wpuszczała do wnętrza tyle światła, ile okno typowe. Okna tego typu najlepiej montować w miejscach, które chcemy tylko doświetlić: na klatkach schodowych, w garderobie, łazience czy kuchni. Montaż takich okien często jest podyktowany projektem architektonicznym domu – takiego przeszklenia może wymagać szczyt domu, wnęka lub piwnice. Okna o nietypowych kształtach wykonuje się z PVC i drewna. Do ich wykonania nadaje się jednak również aluminium, które jest plastyczne i daje się łatwo kształtować.

fot. MS więcej niż OKNA

Nietypowe kształty okien

11/2015 Własny Dom

piękny dom_ok.indd 69

11/12/15 2:22 PM

temat miesiąca | piękny dom

okna i drzwi

Jak dobrać okna

fot. Pilkington

Najczęściej stosowanym materiałem w stolarce otworowej jest tworzywo (PVC) oraz drewno. Producenci okien oferują również bardzo dobre konstrukcje mieszane, będące połączeniem PVC z aluminium lub drewna z aluminium, a także nowe rozwiązania w postaci okien kompozytowych (fiberglass). Do zalet okien tworzywowych zaliczyć możemy odporność na wilgoć, niszczący wpływ warunków atmosferycznych, substancje chemiczne i rozwój grzybów, a także łatwość w utrzymaniu czystości, bardzo dobre parametry cieplne oraz ognioodporność. Ponadto profile okienne z PVC nie wymagają malowania i częstej konserwacji,

Utrzymanie w czystości przeszkleń, takich jak okna dachowe, świetliki, ściany i dachy oranżerii, to kłopotliwa i pracochłonna czynność. Tymczasem szkło samoczyszczące pozwala zachować okna w czystości na bardzo długo, wykorzystując do tego siły natury, tj. światło dzienne i deszcz

a w przypadku białych okien producenci dają gwarancję trwałej bieli na wiele lat. Ze względu na dużą popularność są stosunkowo tanie. Do ich wad zaliczamy dużą rozszerzalność liniową, co w przypadku złego montażu czy zbyt sztywnego osadzenia w otworze może doprowadzić do pęknięcia szyby, a nawet samej ramy. Zaletą okien drewnianych jest znacznie większa wytrzymałość na odkształcenia i wypaczanie, dzięki czemu zdecydowanie lepiej nadają się do osadzenia w szerokich otworach. Okna drewniane charakteryzują się również dobrymi właściwościami cieplnymi i dodatkowo naturalnie infiltrują powietrze do pomieszczenia. Pomimo wielu atutów, okna drewniane wymagają częstszej konserwacji ponieważ są znacznie bardziej wrażliwe na wilgoć i uszkodzenia. Do zdecydowanie trwalszych rozwiązań zaliczamy nowoczesne konstrukcje wykonane z kompozytu poliestrowo-szklanego (fiberglassu). Okna kompozytowe są bardzo wytrzymałe i nie potrzebuje dodatkowego wzmocnienia, co przekłada się na większą powierzchnię szklenia.

Dobrej jakości drzwi wejściowe charakteryzują się trwałością, odpornością na niszczące działanie warunków atmosferycznych, wysokimi parametrami termoizolacyjnymi o znakomitym współczynniku U oraz odpowiednim zabezpieczeniem przeciwwłamaniowym. Parametry te są ściśle powiązane z materiałem wykonania i ich konstrukcją. Na rynku dostępne są drzwi drewniane, stalowe, z PVC, włókna szklanego oraz o konstrukcji mieszanej. Tradycyjne drzwi wykonane z naturalnego drewna sosnowego, świerkowego czy dębowego w połączeniu z dzisiejszą technologią pozwalają uzyskać produkt o wspaniałych parametrach termicznych i akustycznych. Drewno jest jednak mniej odporne na działanie wilgoci, która w połączeniu z promieniowaniem słonecznym może spowodować zmianę jego kształtu. Drzwi drewniane wymagają okresowej konserwacji przy użyciu lakierów oraz specjalnych impregnatów. Do tańszych i bardziej popularnych rozwiązań należą natomiast drzwi aluminiowe i tworzywowe, wypełniane od środka pianką poliuretanową, dostępne w szerokiej gamie kolorów i kształtów. Ich zaletą jest mała waga, wysoka klasa wodoszczelności, łatwość czyszczenia, a także estetyczny wygląd.

fot. Internorm

Rodzaje drzwi wejściowych

Podczas zakupu drzwi warto również zwrócić uwagę na jakość ich wyposażenia. Solidne drzwi powinny posiadać uszczelki na obwodzie skrzydła i ościeżnicy, zawiasy z możliwością regulacji w trzech płaszczyznach, najlepiej dwa niezależne zamki oraz dodatkowe zaczepy ryglowane.

Drzwi zewnętrzne powinny zapewnić szczelne zamknięcie wejścia domu – zarówno pod względem termicznym, jak i akustycznym – a mieszkańcom gwarantować bezpieczeństwo. Należy je dopasować tak, aby podkreślały styl domu

Własny Dom 11/2015

piękny dom_ok.indd 70

11/12/15 2:23 PM

temat miesiąca | piękny dom

okna i drzwi 3

fot. CAL

fot. Porta

Drzwi wewnętrzne – wzornictwo i styl

Drzwi są bardzo ważnym elementem aranżacji wnętrza. Możemy dobierać je do koloru podłogi, ścian, mebli lub detali wyposażenia, możemy też dopasować je do listwy przypodłogowej albo przy ich pomocy optycznie modyfikować przestrzeń naszych pomieszczeń

Zanim wybierzemy drzwi, zastanówmy się, czy zależy nam na dodatkowych funkcjach, jak drzwi mają się otwierać, i oczywiście – z czego powinny być wykonane

Drzwi wewnętrzne wykonywane są najczęściej z płyty wiórowej o konstrukcji wielowarstwowej, łączącej elementy z drewna i sklejki. Całość oklejana jest dwustronną płytą HDF lub MDF, a powierzchnia wykańczana jest najczęściej laminatem (okleiną) lub cienką warstwą naturalnego drewna (fornirem). Okleina doskonale imituje wzór i kolorystykę praktycznie wszystkich rodzajów

stykę drzwi przy zachowaniu naturalnej struktury drewna, dostępnym we wzorze typu flader lub pasiak. Szeroka gama kolorystyczna, gatunkowa oraz bogate, nowoczesne wzornictwo stało się możliwe dzięki skomplikowanym procesom modyfikacji drewna. Drzwi wewnętrzne dzielą się ponadto na modele płaskie, ażurowe z przeszkleniem lub dekoracyjnym frezowaniem oraz tłoczone.

drewna, tworząc atrakcyjną powłokę dekoracyjną drzwi. Droższym, ale bardziej efektownym wykończeniem powierzchni drzwi jest fornir, który oprócz naturalnego i autentycznego wyglądu – ma znacznie większą trwałość ze względu na zabezpieczenie powłoki kilkoma warstwami lakieru. Nowością na rynku są drzwi wykończone fornirem modyfikowanym, umożliwiającym jednolitą kolory-

zamki zwykłe a wielopunktowe zamek wielopunktowy zapewnia duże bezpieczeństwo – trudno go otworzyć, ponieważ wymagałoby to zadziałania siłą na wszystkie jego elementy. Zamki z klasycznym „języczkiem” włamywaczom otwiera się dużo łatwiej – jedyne co trzeba zrobić, to wepchnąć go do środka fot. Witex

Zwykłe zamki nie gwarantują już takiego zabezpieczenia, jak zamki wielopunktowe. Zasada działania tych pierwszych jest bardzo prosta. Po włożeniu klucza do zamka i jego przekręceniu, najczęściej o 360o, drzwi ryglowane są z framugą tylko w jednym miejscu – dokładnie tym, w którym znajduje się zamek. W przypadku zamków wielopunktowych do ryglowania drzwi dochodzi w kilku miejscach – tym, w którym znajduje się zamek główny, a także w pozostałych punktach zabezpieczających. Znajdują się one po tej samej stronie, co zamek główny, oraz po przeciwnej. Dzięki takiemu rozwiązaniu drzwi bardzo trudno jest wyłamać, aponadto są one znacznie lepiej osadzone i wpasowane w ościeżnicę, dzięki czemu nie wypuszczają z domu ciepła i nie grozi im wypaczenie.

11/2015 Własny Dom

piękny dom_ok.indd 71

11/12/15 2:24 PM

temat miesiąca | piękny dom

dach

Jeszcze kilkanaście lat temu polski inwestor wybierał między dachówką a blachą. Dziś na naszym rynku dostępnych jest o wiele więcej materiałów, w tym również te najbardziej szlachetne, odporne i ekologiczne

Wszystko zależy od naszych preferencji estetycznych, ale warto wspomnieć o dwóch podstawowych różnicach. Po pierwsze, blachodachówka jako materiał jest tańsza od blachy płaskiej. To ważny argument, gdy mowa o dużej powierzchni połaci. Gdy mamy do czynienia ze skomplikowanym, wielopołaciowym dachem, sytuacja się zmienia. Liczba odpadów w przypadku blachodachówki wzrasta, a tym samym ilość zakupionego materiału również. Wówczas korzystniejsze może okazać się kupno blachy płaskiej, ponieważ możliwe jest wykorzystanie wszystkich bieżących ścinków w trakcie wykonywania pokrycia. Po drugie, blachodachówkę układa się na łatach i kontrłatach, natomiast blachę płaską na sztywnym poszyciu z desek, płyt OSB lub wodoodpornej sklejki. Sztywne poszycie jest rozwiązaniem droższym od ażurowej podkonstrukcji z łat.

fot. Rheinzink

Pokrycie z blachy – na rąbek stojący czy z blachodachówki?

Ściany domu wykończone blachą tytanowo-cynkową. Jest to interesujący pomysł, zwłaszcza dla budynków o nowoczesnej architekturze. Zaletą takiego rozwiązania jest wykorzystanie właściwości naturalnej patyny oraz bardzo duża trwałość, szacowana na ponad 100 lat

Najtrwalsza i najdroższa z wymienionych to blacha miedziana. Nie wymaga dodatkowych zabezpieczeń warstwami ochronnymi, ponieważ sama wytwarza w trakcie użytkowania powłokę z tlenków, tzw. patynę. Nie można jej układać na papie jako hydroizolacji dachu, gdyż wskutek kontaktu z nią koroduje. Zaraz po miedzi pod względem trwałości i ceny plasuje się blacha tytanowo-cynkowa. Zawartość cynku w stopie przekracza 90%. Tytan-cynk, podobnie jak blacha miedziana, patynuje, wytwarzając własną powłokę ochronną. Blachy stalowe są najtańsze. Konieczne jest ich wielowarstwowe zabezpieczanie. Pierwsza warstwę wykonuje się z cynku lub alucynku, czyli stopu cynku i aluminium. Warstwę zewnętrzną stanowią powłoki organiczne: poliester lub pural. Opcjonalnie można wierzch blachy pokryć posypką mineralną – wówczas przypomina ona gont bitumiczny.

pokrycia z blachy na rąbek stojący są klasyczne i proste w swojej formie. Idealnie sprawdzają się na dachach budowli zabytkowych, jak również na nowoczesnych budynkach

fot. Rheinzink

Blacha tytanowo-cynkowa, miedziana czy stalowa nierdzewna?

Własny Dom 11/2015

piękny dom_ok.indd 72

11/12/15 2:25 PM

temat miesiąca | piękny dom

dach

1 4

Zielony dach jest rozwiązaniem zdrowym i ekologicznym, a przede wszystkim bardzo estetycznym. Dachy zielone realizuje się w technologii dachu odwróconego, co oznacza, że hydroizolacja wykonywana jest bezpośrednio na stropie. Na niej umieszcza się termoizolację w postaci sztywnego styropianu (styropian ekstrudowany), a następnie warstwę drenującą w welonie z geowłókniny (np. żwir). Na geowłókninie układa się warstwę humusu. W przypadku dachu zielonego ekstensywnego warstwa drenażu z humusem to ok. 20 cm. Dach zielony ekstensywny zakłada nasadzenia roślin mało wymagających, dobrze znoszących duże nasłonecznienie i susze. Do tej grupy zaliczają się mchy, trawy i porosty.

fot. ZinCo

Dach zielony ekstensywny

dachy ekstensywne wymagają dużo mniejszego zaangażowania i są praktycznie bezobsługowe. Typ ten wymaga bardzo cienkiej warstwy gleby oraz roślinności w rodzaju np. runa leśnego lub kobierca traw

Strzecha, gont, łupek – wracają do łask? Gont, czyli drewniane deseczki o wymiarach ok. 10 cm x 40 cm i grubości 1 cm, układa się na sztywnym poszyciu i przybija gwoździami. Jako materiał drobnowymiarowy nadaje się znakomicie jako pokrycie do skomplikowanych geometrycznie dachów oraz obudowy lukarn lub tzw. wolich oczu. Jego zaletą jest niska waga, wadą – konieczność impregnacji przeciwogniowej. Łupek, czyli fragmenty skały osadowej, jest materiałem najtrwalszym spośród wymienionych. Jest ognioodporny, nie wymaga konserwacji i służyć może jako pokrycie nawet kilkaset lat. Jednocześnie jest bardzo ciężki, co wymusza zastosowanie masywnej więźby. Układa się go na sztywnym poszyciu przy pomocy gwoździ. Montaż pokrycia może trwać nawet 2 miesiące.

Dom obłożony łupkiem. Dzięki temu elewacja i dach nie będą wymagały żadnej konserwacji przez... kilkadziesiąt lat

fot. Pizarras

To materiały droższe od popularnych i powszechnie stosowanych dachówek ceramicznych i cementowych, blachodachówek lub blach płaskich. Ich montaż trwa dłużej, a opłata za robociznę jest wyższa ze względu na fakt, że proces układania pokrycia jest żmudny i wymaga znajomości rzadkich technologii (ponadto wykonawców takich pokryć jest niewielu). Strzecha wykonywana jest z trzciny. Wygląda dobrze w kontekście zabudowy wiejskiej, w sąsiedztwie lasów i obszarów niezurbanizowanych. Jest materiałem ciężkim, wymaga zatem zastosowania solidnej konstrukcji więźby. Układa się ją na poszyciu sztywnym lub łatach, a grubość samego pokrycia osiąga ok. 30 cm. Strzechę stosuje się dla połaci o kącie nachylenia powyżej 30º, aczkolwiek najlepiej się prezentuje przy kącie 50º. Ostry kąt nachylenia przedłuża żywotność pokrycia. Ważną jej zaletą jest dobra izolacyjność termiczna i akustyczna. Wadą – konieczność częstej konserwacji oraz łatwopalność. Impregnacja środkami zabezpieczającymi przed działaniem ognia podnosi cenę dachu.

dach zielony intensywny Nasadzenia drzew na dachu zaliczają się do kategorii zieleni intensywnej. Pojęcie „zieleń intensywna” oznacza roślinność wymagającą dużego nakładu pracy, lubiącą stanowiska nasłonecznione oraz żyzne i przepuszczalne gleby. Struktura dachu zielonego intensywnego jest

analogiczna do ekstensywnego: hydroizolacja jako spodnia warstwa, na niej termoizolacja, drenaż w welonie z geowłókniny i humus z roślinnością jako warstwa wierzchnia. Drenaż z humusem osiągają grubość powyżej 20 cm, zależnie od rodzaju dobranych roślin. Ten typ dachu generuje duże

obciążenia, dlatego też trzeba je wziąć pod uwagę na etapie projektowania konstrukcji budynku. Należy również pamiętać, że w wyniku opadów woda może okresowo gromadzić się w glebie i drenażu, a przez to dodatkowo zwiększać masę całego pokrycia.

11/2015 Własny Dom

piękny dom_ok.indd 73

11/12/15 2:25 PM

temat miesiąca | piękny dom

dach

fot. Velux

baterie fotowoltaiczne zajmują o wiele więcej miejsca niż kolektory słoneczne. Jednak i w tym przypadku ich rozmieszczenie może być pomysłowe i uatrakcyjniające wygląd domu

pokrycia. Już w fazie projektu domu uwzględnijmy wytyczne dla lokalizacji kolektorów. Efektywne pozyskiwanie energii słonecznej wiąże się z montażem kolektorów na połaciach o kącie nachylenia w przedziale 30-60º. Nie można również zapo-

mnieć o skierowaniu kolektora na południe, czyli na stronę najbardziej nasłonecznioną w ciągu dnia – tylko wtedy kolektor będzie naprawdę wydajny. Dopuszczalne są odchylenia o 10º na wschód lub zachód.

kolektory słoneczne w tym domu rozłożono parami na dwóch różnych wysokościach na dachu, mimo że taniej byłoby je rozmieścić blisko siebie. Jednak dzięki temu dom nie stracił dobrego wyglądu

fot. Viessmann

rozmieszczenie okien połaciowych na dachu zawsze musi uwzględniać funkcjonalność pomieszczeń. W tym przypadku dwa okna połaciowe (jedno nad drugim) dobrze oświetlają biurko

fot. Viessmann

Kolektor słoneczny to urządzenie wykorzystujące energię słoneczną do ogrzewania domu oraz przygotowania ciepłej wody użytkowej. Produkuje się dwa typy: powietrzne i cieczowe. Typ pierwszy charakteryzuje się małą sprawnością, stąd też jego zastosowanie w budownictwie jest znikome. Do grupy kolektorów cieczowych (czynnik roboczy to glikol lub woda) zaliczają się modele płaskie, próżniowe i skupiające. W budownictwie jednorodzinnym prym wiodą płaskie i próżniowe. Wariant płaski nadaje się jedynie do przygotowania c.w.u. Wychwytuje tylko promieniowanie bezpośrednie, dlatego też latem pokrywa 100% zapotrzebowania domu na c.w.u., a zimą zaledwie 30%. Z kolei kolektory próżniowe mają zdolność wykorzystywania promieniowania pośredniego. Wynika z tego fakt, że zarówno zimą, jak i latem dostarczają wystarczającą ilość energii do ogrzewania i podgrzewania wody. Kolektory montuje się najczęściej na dachu – i tu się zaczyna problem. Jak skomponować je z pozostałymi elementami zlokalizowanymi na połaciach – zwłaszcza z oknami dachowymi? Najefektowniej wyglądać będą okna i kolektory tych samych gabarytów, a zwłaszcza o tej samej wysokości, ułożone w jednej linii. Warto też zadbać, by okna i kolektory znajdowały się w jednej płaszczyźnie. Taki efekt da montaż kolektora bez własnej konstrukcji wsporczej – bezpośrednio na połaci, zamiast fragmentu

fot. Solartime

Kolektory na dachu (układ i estetyka)

kolektory rurowe umieszczono blisko szczytu dachu. Są to dwa urządzenia przylegające do siebie. Gdy w połaci dachu nie ma wielu elementów po stronie południowej, nie ma też żadnych problemów z umiejscowieniem dodatkowych urządzeń

Własny Dom 11/2015

piękny dom_ok.indd 74

11/13/15 2:58 PM

temat miesiąca | piękny dom

dach

Współcześni architekci dążą do ukrywania elementów instalacji odwadniających dachy, czyli rynien i rur spustowych. Naprzeciw wychodzi im stosunkowo nowe rozwiązanie – system bezokapowy. Ów system nadaje się do stosowania w przypadku domów, których ściany wykonano w technologii trójwarstwowej wentylowanej. Przegroda trójwarstwowa składa się z części nośnej (bloczki gazobetonowe, silikatowe, ceramika poryzowana), ocieplenia (wełna mineralna lub styropian) oraz zewnętrznej warstwy wykończeniowej (klinkier, okładziny z płyt włókno-cementowych, kamiennych, betonu architektonicznego, blachy itp.). Jeśli zastosujemy elementy nośne o grubości ok. 40 cm, wykonanie izolacji termicznej nie jest konieczne, a cała przegroda staje się dwuwarstwowa. System bezokapowy składa się z elementów typowych dla systemów rynnowych. Posiada rynnę (ukrytą za maskownicą) wykonaną z ocynkowanej blachy stalowej oraz rury spustowe schowane za częścią wykończeniową przegrody. Ponadto jego nieodzownym komponentem jest osadnik umieszczony w gruncie. Oczyszcza on deszczówkę z dużych zanieczyszczeń i odprowadza ją do gleby. Rury spustowe z PVC i stalowe rynny mają przekrój kwadratowy lub prostokątny, co zwiększa wydajność pracy systemu.

fot. Internorm

Ukryte czy odkryte rynny?

rynny ukryte, rury spustowe widoczne – to przykład domu z elewacją drewnianą, po której poprowadzono odwodnienie. Na drewnianym tle rynny – szczególnie ze szlachetnych materiałów, takich jak tytan-cynk – wyglądają bardzo atrakcyjnie

Rynny kwadratowe i prostokątne lepiej wpisują się w prostopadłościenne bryły budynków. Zainteresowanie inwestorów kształtami odmiennymi do półokrągłych jest coraz większe. Dostępne szerokości takich rynien to 10 cm, 15 cm i 19 cm. Kompatybilne z nimi rury spustowe osiągają szerokości 8 cm, 10 cm i 12 cm. Wykonuje się je z typowych dla systemów rynnowych materiałów. Dostępne są elementy z miedzi czystej lub powlekanej cynkiem, ze stali ocynkowanej lub z aluminium powlekanych organicznym poliestrem. Możliwy jest zakup rur spustowych z PVC. Producenci dla systemów kwadratowych i prostokątnych przygotowali wszystkie niezbędne akcesoria montażowe: haki, obejmy, zaślepki, obejmy i mufy.

rys. Galeco

Rynny kwadratowe i prostokątne

rynny i rury spustowe całkowicie niewidoczne – ukryte są w elewacji, która może być wykonana z klinkieru. Rozwiązanie świetnie nadaje się do domów z dachem ukośnym, ale bez okapów

11/2015 Własny Dom

piękny dom_ok.indd 75

11/12/15 2:26 PM

kronika budowy etap 27

rozbudowa i modernizacja bliźniaka

Projekt: arch. Roman Rutkowski, Roman Rutkowski Architekci, www.rr-a.pl

etap 27

Tekst: Agnieszka Rudomino Zdjęcia i ilustracje: A. Rudomino, archiwum rr-a

Aranżacja kuchni z jadalnią To pomieszczenie otwarte na dobudowany salon. Dzięki temu siedząc przy stole, mieszkańcy mają widok na taras i ogród Robert, inwestor: Projekt tworzyliśmy najpierw w głowie, potem na papierze, następnie w komputerze (koncepcyjnie architekt), i wreszcie – również komputerowo z firmą meblarską (tu rozplanowane zostały szczegółowe rozkłady szafek, szuflad itp.). Układ pomieszczenia zmieniliśmy na tyle, na ile pozwalały zastane kształty budynku. W istniejącej bryle stworzyliśmy kuchnię z jadalnią. Została ona otwarta na dobudowany obszerny salon – schodzi się do niego po schodkach.

Zamawianie mebli i blatu z granitu Kamieniarstwo Kłosowski Piotr: Przy zamawianiu mebli kuchennych warto poinformować, że planowany jest granitowy blat. Stolarz dobierze wtedy odpowiednie okucia – choć obecnie nóżki są regulowane i mocniejsze, więc nie stanowi to problemu. Kamienny blat można wstępnie zamówić już w fazie projektowania mebli, aby przygotować i zabezpieczyć materiał odpowiedni dla inwestycji. Jednak produkcję blatów rozpoczynamy dopiero po zakończeniu prac stolarskich. Najważniejsze, aby meble były

Inwestorzy: Maja i Robert z córeczką

76 Własny Dom 11/2015

kronika.indd 76

11/16/15 12:48 PM

etap 27 kronika budowy

wnęka na lodówkę i regały

projektowanie skręcone i wypoziomowane w momencie, kiedy przyjeżdżamy na obmiar, oraz by już później ich nie rozkręcać, ani nie przesuwać, aby zachować pierwotne wymiary.

spiżarka

Nasza wizja Robert, inwestor: Myśleliśmy o kuchni prostej, jasnej, nierzucającej się w oczy, nieprzytłaczającej. Stąd wzięły się kolor biały i prostota frontów, brak uchwytów oraz piekarnik i lodówka wpuszczone w ściany i z nią zlicowane. Ponadto chcieliśmy mieć kuchnię z dużą przestrzenią do przygotowywania posiłków – stąd wyspa, i przestrzenią pakowną (również wyspa). Jednak miejsce do przechowywania jest przede wszystkim w spiżarce. Zresztą... ukryta spiżarka to hit! (śmiech). Maja, inwestorka: Tak, spiżarka to hit, bo są w niej i artykuły spożywcze, i dodatkowe kosze (segregacja śmieci), ale także np. odkurzacz, niepotrzebne na co dzień blachy do piekarnika i wiele innych rzeczy... Robert, inwestor: To bardzo funkcjonalna rzecz! Tam mieszczą się wszystkie szpargały, wielkogabarytowe produkty oraz przedmioty niekoniecznie codziennego użytku. Maja, inwestorka: Nasza zasada numer jeden – ma być prosto, czyli żadnych uchwytów, nóżek (dół szafek zakryty i licuje się z podłogą). Wybraliśmy najprostsze półki, szuflady (szerokie i wąskie) oraz dwa cargo wbudowane w wyspę. Wszystko sprawdza się bez zastrzeżeń. Nie polecam zbyt dużych cargo, bo po obciążeniu ich artykułami spożywczymi staną się na tyle ciężkie, że trudno będzie je otworzyć.

salon

Fragment kuchni. Podłogę oraz pas na ścianie wyłożono płytkami. Widok na wnękę przygotowaną do zabudowy oraz spiżarkę

regulowane nóżki Początek montażu mebli kuchennych przy ścianie. Ich wysokość można bez problemu dopasować do brzegu pasa z płytek na ścianie za pomocą regulowanych nóżek miejsce na piekarnik

taras

Z lewej strony widok na kuchnię, z prawej na dobudowany salon, do którego schodzi się po schodkach. W centrum – lodówka oczekująca na swoje miejsce

na kolejnym etapie prac pojawiła się wyspa, a także deski na podłodze w części jadalnianej

11/2015 Własny Dom

kronika.indd 77

11/16/15 12:49 PM

kronika budowy etap 27

wykonywanie Wybór firmy Robert, inwestor: Po wstępnym rozeznaniu zatrudniliśmy firmę, która wykonywała dla nas meble w poprzednim mieszkaniu. Robiliśmy porównanie cenowe i wyszło podobnie, a mieliśmy już pozytywne doświadczenia, wiec postanowiliśmy pozostać przy tym samym wykonawcy. Projekt zabudowy mieliśmy już bardzo dokładnie sprecyzowany, więc rola firmy sprowadziła się w zasadzie do wykonania kalkulacji. Architekt pomógł w ułożeniu bryły (proporcje, podział frontów szafek, wymiary wyspy), zaś biały kolor i połysk to nasz wybór. Rozpiętość cenowa pomiędzy firmami bywa ogromna przy – w naszej ocenie – porównywalnej jakości. Zatem podstawowa sprawa to dobrze przyjrzeć się realizacjom i na tej podstawie zdecydować o wyborze. Reguły dotyczące umowy to standard na rynku. Oznacza to niewielką zaliczkę przy umowie, znaczną część – ok. 90% – przed montażem, oraz zapłatę reszty po montażu.

Z salonu do kuchni połączonej z jadalnią wchodzi się po trzech schodach. Widoczna w głębi biała ściana skrywa niezbędne sprzęty i półki

Wyspa w kuchni Maja, inwestorka: Wyspa musi być na tyle szeroka, żeby zmieściła sensowne szafki po obu stronach. Powinna mieć jeden kontakt lub dwa, żeby można było pracując przy niej np. podłączyć mikser i przygotować posiłek. Nie jestem w stanie podać optymalnych rozmiarów, bo zależy to od wnętrza – na pewno musi zostać tyle miejsce dookoła, żeby swobodnie dało się przejść. Robert, inwestor: Połączenie kuchni z jadalnią świetnie się sprawdza – to dla nas jedność. Prawie gotowe! Nóżki wyspy zakryte zostały specjalną listwą. Wyprowadzone ze ścian instalacje elektryczne czekają na fachowca

Szafa pod zlewozmywak, w przylegającej ścianie widoczne są gotowe przyłącza wody

kronika.indd 78

Ostateczny obmiar pod blat wykonywany jest w momencie, gdy meble są już skręcone i wypoziomowane, a przed montażem parametry sprawdza się powtórnie

Własny Dom 11/2015

11/16/15 12:50 PM

wykańczanie Maja, inwestorka: Co najważniejsze – można przygotowywać posiłek i cały czas ze sobą być, rozmawiać itp. To szczególnie ważne na imprezach, ale i w życiu codziennym super się sprawdza.

Oświetlenie Robert, inwestor: Mamy tu niestety trochę ciemno. Nie do końca wystarczą nam dwie wiszące lampy (nad stołem i nad wyspą), halogeny zamontowane pod szafkami wiszącymi oraz trzy zestawy po dwie lampki – dwa nad głównym blatem i jeden na bocznej ścianie wyspy. Maja, inwestorka: Dodałabym jeszcze punkty świetlne na ścianie w jadalni. Moim zdaniem bardzo dobrze dobraliśmy lampy – łamią biel i są dwie identyczne – nad stołem i nad wyspą. Uważałabym też na montaż zlewozmywaka – nasz składa się z części głębokiej, podzielonej na szeroką i wąską komorę, oraz ociekacza. Idea była taka, żeby komory były po lewej stronie, a ociekacz po prawej, żeby osoby praworęczne automatycznie odstawiały naczynia. Niestety, przy montażu nie dopilnowaliśmy tego i zlew jest zamontowany odwrotnie. Na początku ciężko było się przyzwyczaić...

Granitowy blat przyjechał w dwóch głównych kawałkach. Ma ponad 3 m i waży około 300 kg!

Blat o dźwięcznej nazwie Nero Africa ma grubość 3 cm. Trzeba go było delikatnie wsunąć pod przyklejone już na ścianie płytki, co nie było takie łatwe

Z boku kuchni powstała gładka biała ściana, z widocznym jedynie piekarnikiem. W tle otwarte drzwi do spiżarki

Przed przyniesieniem i montażem drugiej części blatu trzeba było wyregulować ponownie wysokość szafek

11/2015 Własny Dom

kronika.indd 79

11/16/15 12:51 PM

salon

kronika budowy etap 27

Granitowy blat Kamieniarstwo Kłosowski Piotr: Blaty granitowe doskonale sprawdzają się w kuchni. Marmur jest kamieniem miękkim i podczas eksploatacji w kuchni (np. przy krojeniu) mógłby się porysować. Natomiast na blacie granitowym możemy kroić bezpiecznie, lecz noże potrafią się szybko stępić (śmiech). Marmury stosujemy w łazienkach oraz na niezbyt intensywnie użytkowanych schodach wewnętrznych. Dla tej inwestycji przygotowaliśmy zestaw blatów z materiału Nero Africa. Obecnie kamienie importujemy niemal z całego świata. Oferta jest bardzo bogata. Tutaj akurat klient zażyczył sobie kolor czarny. Standardowe płyty granitowe mają przeważnie długość w granicach 300-310 cm. Tu mamy blat długości 340 cm – dlatego został on podzielony. Często robi się to również ze względu na trudność wniesienia blatu o wadze ok. 300 kg przez wąską klatkę schodową na piętro itp. Po prostu tak jest bezpieczniej. Standardowa grubość blatu to 3 cm. Czasem stosujemy tzw. podklejki dla imitacji grubości, jeśli klient życzy sobie blat o grubości 4-6 cm. Metr kwadratowy blatu waży w granicach 87-90 kg – zależy to od gęstości kamienia. Klienci są czasem taką informacją przerażeni, ponieważ obawiają się, że meble kuchenne tego nie wytrzymają. Jednak ciężar jest równomiernie rozkładany poprzez pionowe ścianki konstrukcji, a następnie przenosi się na podpory mebli. Podczas montowania wszelkich okładzin ściennych trzeba zwrócić szczególną uwagę na to, by odległość pomiędzy górną konstrukcją mebli a zamontowaną okładziną (np. płytki ceramiczne) wynosiła grubość blatu plus ok. 2-3 mm tolerancji dla ułatwienia montażu blatu. Szczelinę tolerancyjną niwelujemy poprzez regulację mebli stopkami, na których są ustawione. Jeżeli inwestor nie przewiduje żadnej okładziny ściennej, wówczas proponujemy wykonanie cokolika o wysokości 5-7 cm.

Sprawdzona i dobrze wyposażona ekipa wykonawcza zachowująca porządek w miejscu pracy to recepta na sukces

kronika.indd 80

W dniu przeprowadzki – nowa kuchnia zaczyna swoje życie. W części jadalnianej jest już stół, w głębi widać zejście do salonu

Co się kryje w tej ścianie? Właścicielom zależało na prostej, jasnej i funkcjonalnej kuchni. Uchwytów nie ma i nie będzie

Pierwsze sprzątanie. Na pierwszym planie designerska lampa z betonu wisząca nad wyspą

Własny Dom 11/2015

11/16/15 12:52 PM

zobacz

jak łatwo znajdziesz, porównasz

i właściwie

wybierzesz

materiały budowlane internetowy

reklama_katalog_internetowy.indd 81

11/12/15 3:21 PM

Z PRAKTYKI instalacje

Jak w domu pani Marii i pana Aleksandra sprawdza się

500 zł

instalacja rurowa

3 900 zł

jednostka centralna wraz z akcesoriami, gniazdami i automatyczną szufelką, z montażem

odkurzacz centralny Tekst i zdjęcia: Sylwia Makowska-Rzatkiewicz

Jest cichy, wygodny w obsłudze i skuteczny. Pozwala bez wysiłku posprzątać dom, a odwiedzające dziadków wnuki mogą się spokojnie bawić na czystej i wolnej od alergenów podłodze 82

Własny Dom 11/2015

odkurzacz_centralny.indd 82

11/13/15 3:00 PM

instalacje z praktyki

an Aleksander, który prowadzi firmę budowlaną, w swojej pracy zetknął się z budynkami, w których zakładany był centralny odkurzacz. Kiedy więc budował swój dom, od początku wiedział, że nie może w nim zabraknąć tego systemu. W odróżnieniu od zwykłego odkurzacza przenośnego jest to instalacja rozprowadzona w podłogach i ścianach budynku. Rurociąg łączy gniazda ssące z jednostką centralną, która wytwarza podciśnienie. Do gniazd podłącza się wąż, przez który zasysane są zanieczyszczenia. Trafiają one do jednostki centralnej, gdzie po przefiltrowaniu spadają do zbiornika, a oczyszczone powietrze wyrzucane jest na zewnątrz budynku. – Jedną z głównych zalet centralnego odkurzacza, która przekonała mnie do jego zamontowania, jest to, że wciągane powietrze nie jest wdmuchiwane z powrotem do sprzątanego pomieszczenia, jak ma to miejsce przy tradycyjnym urządzeniu – wyjaśnia swoją decyzję inwestor. – Zwykły odkurzacz wzbija kurz w powietrze i drobinki tuż po zakończeniu sprzątania znów opadają na meble i podłogę. Co więcej, dzięki wyrzucaniu powietrza z domu system centralnego odkurzania pozwala usunąć z pomieszczeń drobnoustroje i alergeny. Nie czuć też nieprzyjemnego zapachu, który zwykle towarzyszył odkurzaniu.

jednostka centralna w garażu

1 Garaż to doskonałe miejsce na umieszczenie jednostki centralnej. Jest bezpośrednio połączony z częścią mieszkalną, a jednocześnie odsunięty od pomieszczeń, w których zwykle przebywają domownicy

wylot oczyszczonego powietrza

piwniczka piwniczka 1,5 m2 1,5 m2 salon salon 29,8 m2 29,8 m2 taras taras

jednostka centralna garaż garaż 27,9 m2 27,9 m2

hall hallm2 14,5 14,5 m2 kuchnia kuchnia 7,9 m2 7,9 m2

Rurociąg na etapie stanu surowego Pan Aleksander jako budowlaniec doskonale zdaje sobie sprawę z tego, jak ważne jest wykonywanie poszczególnych prac na odpowiednim etapie budowy. Dzięki temu, że decyzja odnośnie odkurzacza centralnego zapadła wcześnie, udało się optymalnie zaplanować system i bez problemu przeprowadzić montaż. – Rurociąg rozłożono na etapie stanu surowego – mówi. – Prace przeprowadzono przed zrobieniem wylewek i tynków. Rury są schowane pod posadzką i w ścianach. Jeśli chcielibyśmy montować je później, byłoby to związane z rozkuwaniem całego domu i nie zawsze instalacja miałaby optymalny przebieg. A w przypadku systemu centralnego odkurzania istotne jest, aby zminimalizować wszelkie załamania, które powodują zwiększenie oporu przepływu powietrza.

pokój pokój 10,4 m2 10,4 m2

łazienka łazienka 4,9 m2 4,9 m2

wiatrołap wiatrołap 2,7 m2 2,7 m2

kotłownia kotłownia 5,2 m2 5,2 m2

parter

3 pom. gosp. 2 pom. gosp. 3,6 m 3,6 m2

pokój pokój 12,0 m2 12,0 m2 korytarz korytarz 9,0 m2 9,0 m2 pokój pokój 12,2 m2 12,2 m2

łazienka łazienka 10,0 m2 10,0 m2

pokój pokój 10,3 m2 10,3 m2

garderoba garderoba 4,0 m2 4,0 m2

poddasze 2-3 Trzy gniazda ssące na parterze oraz jedno na poddaszu to wystarczająca liczba, żeby 9-metrowym wężem dotrzeć do każdego punktu w tym domu. Dodatkowe gniazdo zlokalizowano na strychu nad poddaszem użytkowym. W wiatrołapie zamontowano automatyczną szufelkę

11/2015 Własny Dom

odkurzacz_centralny.indd 83

11/12/15 2:34 PM

Z PRAKTYKI instalacje

Właściciel domu radzi więc, aby jeszcze na etapie budowy przygotować instalację, nawet jeśli nie jesteśmy pewni, czy w danej chwili stać nas na montaż centralnego odkurzacza. – Koszt samego rurociągu jest stosunkowo niewielki, a prace zajęły zaledwie jeden dzień – stwierdza. – Jednostkę centralną, która stanowi główny wydatek, można natomiast zakupić w dowolnym momencie po wykończeniu domu.

5 gniazd i 9-metrowy wąż

4 Gniazdo ssące w podłodze na strychu. Wnoszenie tradycyjnego odkurzacza po wysuwanych, drabinkowych schodach byłoby niezwykle trudne

gniazdo odkurzacza

Dom pana Aleksandra i jego żony Marii to budynek parterowy z poddaszem użytkowym i wbudowanym garażem. Ma ponad 170 m2 powierzchni. Przy projektowaniu instalacji gniazda ssące rozmieszczono tak, aby bez problemu można było dotrzeć do każdego miejsca. Uwzględnić też trzeba było takie przeszkody, jak np. meble. Generalna zasada jest taka, że gniazda umieszcza się w centrum domu, co ułatwia dostęp do wszystkich pomieszczeń. Na parterze zaplanowano dwa gniazda ssące – jedno w holu, a drugie w salonie tuż przy wejściu do kuchni. Dodatkowe gniazdo 5-6 Pani Maria stwierdza, że dzięki centralnemu odkurzaczowi mniej męczy się, odkurzając cały dom niż wcześniej, gdy używała zwykłego odkurzacza w 70-metrowym mieszkaniu 7-8 Zestaw akcesoriów, który dołączony był do jednostki centralnej w zupełności wystarczy, aby wygodnie odkurzyć nie tylko wszystkie różnie wykończone podłogi, ale także meble czy ściany

szczotka dwufunkcyjna do podłóg

ssawka do szczelin wąż o długości 9m

szczotka mała do tapicerki

szczotka mała okrągła

Własny Dom 11/2015

odkurzacz_centralny.indd 84

11/12/15 2:35 PM

instalacje z praktyki

umieszczono też w garażu, w pobliżu wjazdu. Umożliwia to wygodne sprzątanie samochodu – nie tylko zaparkowanego w garażu, ale także na podjeździe. Do obsługi poddasza wystarcza zaledwie jedno gniazdo ssące, które zlokalizowano pośrodku korytarza. Nad poddaszem użytkowym znajduje się jeszcze strych, który pełni rolę miejsca do przechowywania mniej potrzebnych rzeczy. Również tam zainstalowano gniazdo, dzięki któremu bez trudu można posprzątać wszystkie zakamarki. Rozkład gniazd przewidziano na wąż o długości 9 metrów. Po podłączeniu go do gniazda w ścianie wystarczy włączyć przycisk na rękojeści i można zacząć odkurzanie. Po skończonym sprzątaniu wąż razem z akcesoriami odwieszany jest na wieszak w kotłowni. – Wąż jest bardzo lekki i elastyczny – przyznaje pani Maria. – Odkurzanie nim jest znacznie wygodniejsze niż tradycyjnym odkurzaczem, który trzeba ciągnąć za sobą. Ma to szczególne znaczenie np. przy sprzątaniu schodów. Jednak jest dość długi, więc każdorazowe rozwijanie i zwijanie go, kiedy chciałam posprzątać niewielką powierzchnię, było trochę uciążliwe. Dlatego po pewnym czasie dokupiliśmy krótszy, 3-metrowy wąż. Używam go do szybkiego odkurzenia np. podłogi w kuchni czy holu.

Błyskawiczne sprzątanie z automatyczną szufelką Dodatkowy punkt ssący znajduje się w wiatrołapie. Nie jest to jednak gniazdo, do którego podłącza się wąż, ale tzw. automatyczna szufelka. Urządzenie to zamontowano w cokole szafy wnękowej i również połączono rurociągiem z jednostką centralną. – To bardzo przydatny element systemu – zgodnie twierdzą użytkownicy. – Wystarczy podmieść pod nią brud i włączyć, naciskając przycisk stopą. Momentalnie wszystko zasysane jest do środka instalacji. Doskonale sprawdza się to w miejscu, gdzie zdejmujemy buty i bez przerwy pojawia się piach. Instalator proponował zamontowanie automatycznej szufelki także w kuchni, inwestorzy jednak się na to nie zdecydowali. – Kiedy rozkładany był rurociąg, nie znaliśmy jeszcze rozmieszczenia mebli kuchennych – wy-

9 Odkurzanie nie wymaga żadnego wysiłku. Radzi z nim sobie nawet małe dziecko. – To nie ciężka praca, tylko fajna zabawa – mówi Iza, 5-letnia wnuczka pani Marii

10 Schody to zwykle jedno z najtrudniejszych miejsc do posprzątania, gdy musimy wnosić ze sobą tradycyjny odkurzacz. Długi, lekki wąż centralnego odkurzacza jest w tym wypadku znacznie wygodniejszy

11-12 Uchwyt wyposażony we włącznik pozwala na zdalne sterowanie systemem. Włącza i wyłącza urządzenie bez podchodzenia do gniazda ssącego czy jednostki centralnej

włącznik na rękojeści

szczotka nałożona bezpośrednio na rękojeść

11/2015 Własny Dom

odkurzacz_centralny.indd 85

11/13/15 3:01 PM

Z PRAKTYKI instalacje

jaśnia pan Aleksander. – Co więcej, wiedziałem, że do instalacji nie wolno wciągać wody ani żadnych innych płynów, a w kuchni podłoga często bywa mokra. – Teraz, kiedy do dyspozycji mam również krótki wąż, z powodzeniem zastępuje on szufelkę automatyczną – dodaje pani domu.

Jednostka centralna w garażu

13-14 Automatyczna szufelka zasysa podmiecione pod nią śmieci. Nie trzeba wyjmować węża – wystarczy wcisnąć przycisk. Jest zamontowana w cokole szafy wnękowej

Wśród zalet centralnego odkurzacza, obok dużej siły ssącej, właściciele domu wymieniają też cichą pracę systemu. Mimo że jednostka centralna wyposażona jest w silnik o dużej mocy, nie hałasuje. To zasługa nie tylko specjalnej konstrukcji (QuietPak) i tłumika na wylocie powietrza, ale również faktu, że urządzenie zamontowane jest w garażu i oddalone od części mieszkalnej. Sprawność systemu w dużym stopniu zależy od właściwego doboru jednostki centralnej. Pani Maria i pan Aleksander zdali się więc na radę specjalisty. – Podstawowy parametr stanowi długość przeliczeniowa instalacji ssącej, czyli odległość jednostki centralnej od najdalej położonego gniazda – wyjaśnia Andrzej Barucha z firmy Doman, która instalowała w tym domu odkurzacz centralny. – Przy czym za każde załamanie pod kątem 90o. dolicza się dodatkowe 3 m. Druga informacja brana pod uwagę to

15-16 jednostka centralna z filtrem samoczyszczącym wykonanym z tkaniny Gore CleanStream, który nie wymaga czyszczenia ani wymiany. Wystarczy co kilka miesięcy wysypać zanieczyszczenia ze zbiornika. System twist-lock ułatwia jego odpięcie

NASZ EKSPERT

w Jakimi zasadami kierować się przy montażu instalacji odkurzacza centralnego? Instalacja centralnego odkurzania składa się z rur prostych i różnego rodzaju elementów instalacyjnych oraz akcesoriów. Przy montażu system rurowy powinien być prowadzony po możliwie najkrótszych drogach i zawierać możliwie najmniej złamań. Pionowe odcinki należy prowadzić w bruzdach (min. 60 x 60 mm) lub w pustych miejscach ścian. Z kolei poziome odcinki umieszczamy w posadzkach lub pod sufitem.

By nasz centralny odkurzacz działał prawidłowo, należy unikać ostrych zmian kierunku rurociągu. Zapobiegnie to gromadzeniu się zanieczyszczeń w odgałęzieniach i ich wysypywaniu się na zewnątrz po otwarciu gniazda ssącego. Liczba gniazd ssących w domu jest uzależniona od dwóch czynników: od powierzchni domu oraz od długości węża ssącego. Przykładowo: gdy dom ma powierzchnię 120 m2, a długość węża ssącego

Grzegorz Kosylak UST-M

wynosi 9 m, zalecane jest umieszczenie w budynku trzech gniazd. Z kolei w domu piętrowym o powierzchni 200 m2 i przy zastosowaniu takiego samego węża o długości 9 m najlepiej jest zamontować sześć gniazd.

Własny Dom 11/2015

odkurzacz_centralny.indd 86

11/12/15 2:37 PM

instalacje z praktyki

maksymalna liczba gniazd, jaką może obsługiwać dana jednostka. Kolejna kwestia to odległość jednostki od wylotu powietrza na zewnątrz. Standardowo nie powinna być większa niż 1,5-2 m. Jeśli przekracza tę wartość, należy zastosować silniejszą jednostkę lub zwiększyć średnicę rurociągu wylotowego. Warto również uwzględnić rodzaj wykończenia podłóg oraz ewentualną obecność zwierząt w domu.

Dokładna filtracja

Wybór padł na model Beam SC 355 Platinum, która posiada dwustopniowe oczyszczanie. Pierwszy sposób filtracji to tzw. cyklon, drugi stanowi samoczyszczący się filtr tkaninowy, który nie wymaga czyszczenia ani wymiany. – Po włączeniu odkurzacza materiał unosi się, tworząc „kopułę”, natomiast po wyłączeniu opada i w ten sposób sam się czyści – wyjaśnia instalator. – Śmieci spadają do pojemnika, który nie potrzebuje żadnych worków jednorazowych. Siła ssąca jest stała i nie maleje w miarę zapełniania się zbiornika. Odkurzacz ten wyposażony jest w zbiornik o pojemności 15 l i właściciele opróżniają go 2-3 razy w roku. Wystarczy zdjąć pojemnik i wysypać jego zawartość do kubła na śmieci. Ponieważ jest przezroczysty, bez problemu można kontrolować poziom jego zapełnienia. 19 oczyszczone powietrze z jednostki centralnej wyrzucane jest na zewnątrz budynku. Po dwóch latach elewacja wokół wylotu powietrza ani trochę się nie zabrudziła

17 gniazdo ssące w garażu. Aby podłączyć wąż, należy unieść klapkę, która w czasie nieużywania systemu szczelnie zamyka instalację

18 Pan aleksander może w komfortowy sposób posprzątać samochód zaparkowany na podjeździe. Używa małej szczotki do tapicerki założonej bezpośrednio na uchwyt

20 dokładne sprzątanie samochodu może być mniej pracochłonne dzięki odkurzaczowi centralnemu z odpowiednimi końcówkami niż z użyciem specjalnych odkurzaczy do samochodów – odkurzacz centralny ma większą moc

11/2015 Własny Dom

odkurzacz_centralny.indd 87

11/12/15 2:38 PM

MODERNIZACJA kolektory

Modernizacja Jakie wybrać kolektory?

Gdzie zamontować kolektory?

• Lokalizacja kolektora • Miejsce na dachu

Do czego zastosować kolektory?

• Wytwarzanie c.w.u. • Ogrzewanie pomieszczeń • Ogrzewanie wody w basenie Sygnały do działania: • zbyt wysokie naszym zdaniem rachunki za ogrzewanie domu, c.w.u. lub wody w zewnętrznym basenie • duże, niewykorzystane połacie dachu (zwłaszcza skierowane na południe) • duża liczba słonecznych dni w roku w rejonie, w którym stoi nasz dom

Montaż kolektorów słonecznych

fot. Vaillant

• Rodzaj • Wielkość • Ochrona

Tekst: Marek Misiak

Kolektory słoneczne pomogą nam zaoszczędzić na ogrzewaniu c.w.u. Mogą też wspomagać centralne ogrzewanie budynku

ożna je coraz częściej zobaczyć w Polsce na dachach domów lub na stelażach w ogrodach. Nie jest to moda, ale racjonalne działanie – inwestycja, która zwróci poniesione koszty i zacznie generować oszczędności na ogrzewaniu domu i c.w.u. Montaż kolektorów słonecznych na istniejącym już budynku to jedna z częściej wykonywanych modernizacji technicznych domu – nie wymaga ani radykalnej ingerencji w dom w miejscu (lub miejscach) montażu urządzeń na dachu, ścianie lub w innej lokalizacji, ani też daleko idących zmian wewnątrz budynku. Kolektory można podłączyć do już

istniejącej instalacji grzewczej – zmiany nastąpią głównie w kotłowni, gdzie znajdą się pompy, mieszacze i naczynia wzbiorcze, umożliwiające bezproblemową współpracę dotychczasowego jedynego źródła ciepła właśnie z solarami.

Więcej informacji www.vaillant.pl www.viessmann.pl www.suntime.pl www.hoven.pl www.hewalex.pl

bachus.com.pl www.solartime.pl www.monier.pl www.fakro.pl ariston.com.pl

Własny Dom 11/2015

Modernizacja_Kolektory.indd 88

11/12/15 2:44 PM

ogrzewanie modernizacja

Jakie wybrać kolektory?

czego w kolektorze a temperaturą otoczenia jest duża różnica. Kolektor próżniowy zdecydowanie lepiej wybrać do wspomagania c.o. oraz w przypadku, gdy chcemy zaoszczędzić na kosztach ogrzewania c.w.u. w okresie jesienno-zimowym. Ten typ kolektora efektywniej niż kolektor płaski pracuje w „zimnych” porach roku dzięki próżni, która zapobiega utracie części promieniowania dostarczanego do kolektora oraz stanowi doskonałą izolację cieplną. Dzięki temu kolektory próżniowe mogą podgrzać wodę do wyższej temperatury i możliwe staje się jej wykorzystanie do wspomagania c.o. Nie jest zatem tak – a z takim mitem można się czasem zetknąć – że kolektory płaskie są tańsze, bo są gorsze. Dostępne na rynku rodzaje solarów lepiej sprawdzają się w różnych zastosowaniach i może być w pewnych sytuacjach tak, że płaskie będą nie tylko tańsze, ale również lepsze – ale może się też zdarzyć tak, że aby inwestycja miała sens, będziemy musieli wybrać droższe kolektory próżniowe.

kolektory płaskie z obudową z trwałego aluminium i bezpieczną szybą solarną, odporną na warunki atmosferyczne. Przejmującym ciepło od promieni słonecznych czynnikiem grzewczym jest łatwo nagrzewający się glikol (rodzaj alkoholu)

schemat budowy kolektora płaskiego. Absorber (niebieski) odbiera ciepło, rurki z glikolem (czerwone) przejmują je i transportują, izolacja dolna z wełny (żółta) zapobiega jego ucieczce

kolektor rurowo-próżniowy z odpornego na stłuczenie szkła boro-krzemowego. Próżnia jest znakomitym izolatorem, zapobiegającym ucieczce raz przechwyconego ciepła

fot. Vaillant

fot. Hoven

kolektor płaski i rurowy tego samego producenta i z tej samej rodziny urządzeń. Możemy wybrać oba i np. płaski zamontować na dachu, a rurowy w ogrodzie

fot. Tomasiewicz rys.H. Hewalex

Dobór kolektorów uzależniony jest od kilku czynników. Pierwszym jest po prostu cena. Najtańsze są zwykłe kolektory płaskie, kolektory próżniowe (rurowe lub płaskie) są średnio 2,5 raza droższe, ale też bardziej wydajne – ten sam efekt wydajności cieplnej jak dla kolektorów płaskich o powierzchni 5 m2 uzyska się z kolektora próżniowego o powierzchni 3 m2. Oznacza to mniejszą powierzchnię zabudowy – kolektory próżniowe o porównywalnej mocy zajmą na posesji, ścianie lub dachu mniej miejsca. Jeśli więc mamy do dyspozycji ograniczoną przestrzeń lub ze względów estetycznych zależy nam na tym, by kolektory nie miały dużych rozmiarów, warto wybrać próżniowe. Kolektory płaskie są z kolei bardziej odporne na grad – inna sprawa, że gdy już zostaną uszkodzone, nie ma możliwości wymiany uszkodzonych elementów, trzeba wymienić całe lustro kolektora. Różne rodzaje kolektorów lepiej sprawdzają się w różnych zastosowaniach. Kolektory płaskie są polecane do ogrzewania wody w basenie i ciepłej wody użytkowej – ze względu na swoją budowę sprawdzają się w instalacjach pracujących w okresie wiosennym i letnim. Nie oznacza to, że nie funkcjonują one w okresie jesienno-zimowym. W tym okresie ich sprawność jest jednak wtedy nieco gorsza od kolektorów próżniowych – gorzej radzą sobie, gdy między temperaturą czynnika grzew-

fot. Rotex

Rodzaj kolektorów

11/2015 Własny Dom

Modernizacja_Kolektory.indd 89

11/13/15 3:03 PM

MODERNIZACJA ogrzewanie

Wielkość kolektorów

fot. PPHU Bachus

Przy projektowaniu instalacji solarnej przeznaczonej do wspomagania ogrzewania wody użytkowej w budynkach jednorodzinnych kierujemy się następującymi wytycznymi: powierzchnia czynna kolektora na 1 osobę nie powinna przekraczać 1,5 m2. Wartość ta dotyczy najmniejszych instalacji, zkładających się z dwóch kolektorów. W instalacjach przeznaczonych dla większych rodzin wskaźnik ten nie powinien być wyższy niż 1 m2/osobę. Pojemność zasobnika najprościej jest dobrać, kierując się wskaźnikiem – na każde 100 l wody w zasobniku przypada 1 kolektor. Warto jednak pamiętać, że sprawność oferowanych na rynku kolektorów wciąż rośnie i dobór zwłaszcza kolektorów próżniowych może nie być tak prosty. Najlepiej albo dokładnie zapoznać się z wytycznymi producenta dotyczącymi doboru liczby i wielkości kolektorów danego rodzaju, albo poprosić o pomoc specjalistę. Doświadczony i polecany przez produża liczba kolektorów na jednym domu – inwestor zdecydował się na kolektory płaskie na daszducenta instalator dobierze rozmiary urządzeń ku na tarasem i rurowe na połaci dachu. W ten sposób maksymalnie wykorzystał połacie dachu skieroindywidualnie do warunków na naszej posesji. wane na południe i pozyskuje dużą ilość energii cieplnej ze słońca

fot. Velux

Solary to urządzenia bardziej podatne na uszkodzenia niż pokrycie dachowe. Zalegający śnieg na ogół nie stanowi dla nich problemu, choć warto – jeśli zdecydowaliśmy się na kolektory płaskie – dokonywać podczas śnieżnej zimy co jakiś czas odwrócenia kierunku przepływu czynnika grzewczego. Powierzchnia kolektorów rozgrzeje się wówczas do temperatury na tyle wysokiej, że śnieg stopnieje. Największym zagrożeniem dla solarów jest grad, który może spowodować zbicie rurek w kolektorach rurowych lub pęknięcie lustra w kolektorach płaskich. Dlatego na rynku dostępne są specjalne rolety, przypominające te do okien połaciowych. Mogą być one sterowane zdalnie lub współpracować ze stacją pogodową, która w razie wykrycia opadu lub silnego wiatru osłoni kolektory. Warto też zasłaniać kolektory, jeśli nie zamierzamy używać ich w okresie jesienno-zimowym (np. kolektory słoneczne nie są wrażliwe na mróz, jeśli służą tylko do ogrzewania wody w basenie ale warto zadbać, by w zimie zalegający śnieg nie lub ogrzewania c.w.u. tylko latem). blokował promieniom słonecznym dostępu do nich

fot. Suntime

Ochrona kolektorów

kolektory rurowe osłaniane roletą – zabezpieczy je ona nawet przed bardzo intensywnym gradem

Własny Dom 11/2015

Modernizacja_Kolektory.indd 90

11/12/15 2:47 PM

ogrzewanie modernizacja

Gdzie zamontować kolektory? Lokalizacja kolektora

fot. H. Tomasiewicz

kolektory zamontowane w połaci nie są narażone na tzw. efekt żagla – nawet silna wichura nie będzie w stanie oderwać ich od dachu

inne budowle w ogrodzie – altany, domki narzędziowe, garaże – mogą posłużyć jako stelaż dla kolektorów, jeśli nie ma na nie miejsca na dachu

kolektory na stelażach na gruncie to dobre rozwiązanie, jeśli na posesji są duże, niezacienione o żadnej porze dnia obszary

kolektory na balkonie lub daszku mogą być obrócone pod kątem, wyłapując więcej promieni niż gdyby były umieszczone na ścianie

fot. Braas

fot. Hoven

jeśli dom, na którym montujemy solary, stoi w gęstej zabudowie, musimy uważać, aby danej połaci dachu nie zacieniały inne domy

fot. Hoven

fot. Braas

Na dachu spadzistym. Tak można umieścić każdy rodzaj kolektora. Wystarczy zdjąć kilka fragmentów pokrycia dachu, zamontować uchwyty dachowe i wyprowadzić na zewnątrz przewody rurowe, do których podłączone będą kolektory. Montaż kolektorów na dachu wykonuje się szybko, a koszty z tym związane są stosunkowo niewielkie. Wadą takiego umiejscowienia są straty ciepła – większe niż kolektorów zamontowanych w połaci dachowej. Przez wzgląd na łatwość montażu jest to metoda najpowszechniejsza, gdyż nie wymaga ingerencji dekarza w konstrukcję dachówek – zdejmowanych jest tylko kilka z nich, aby przymocować nogi stelaża do konstrukcji dachu (nie można ich przykręcać do pokrycia). Stelaż musi być mocno przymocowany, gdyż podczas silnych podmuchów wiatru dochodzi do tzw. efektu żagla – wiatr może próbować oderwać całą konstrukcję od dachu.

W dachu spadzistym. Kolektory posadowione są na kontrłatach konstrukcji dachowej i mają oblachowanie podobne do okien dachowych. Tak można zamontować jedynie kolektory płaskie – i to pod warunkiem, że nachylenie dachu wynosi min. 25°. Wprawdzie kolektor zastępuje wówczas część pokrycia (np. dachówek), ale musimy zapłacić więcej za montaż, gdyż kolektory ze wszystkich stron muszą być zabezpieczone przed przedostawaniem się wody. Takie rozwiązanie zapewnia zdecydowanie mniejszy opór dla wiatru, znacznie mniejsze jest również obciążenie z powodu gromadzącego się zimą śniegu. Montaż zintegrowany zapewnia także niższe straty energii. Na ziemi, na balkonie lub na dachu płaskim. Tak usytuowany kolektor można optymalnie ustawić względem słońca, co zapewni maksymalną wydajność urządzenia. Takie ulokowanie kolektorów, zwłaszcza wolno stojących,

fot. Viessmann

Można je instalować wszystkie w jednym miejscu lub w grupach w kilku miejscach – instalacja drugiego typu będzie bardziej skomplikowana i okres jej zwrotu będzie dłuższy, ale jeśli jesteśmy skłonni zaczekać, możemy zdecydować się na montaż kilku grup kolektorów. Najważniejsze, by wybrać miejsce niezacienione przez drzewa lub inny budynek – kolektory pracują również wtedy, gdy znajdują się w cieniu, ale ich sprawność jest wtedy bardzo niska (niższa niż gdy słońce schowa się za chmurami – wtedy promieni słonecznych dociera mimo wszystko więcej). Dlatego na posesji znajdującej się w lesie, pod lasem lub w gęstej zabudowie znalezienie odpowiedniego miejsca nie jest proste i może się zdarzyć, że np. najbardziej nasłonecznione miejsce nie będzie optymalne pod względem stron świata. Trzeba wtedy starannie przekalkulować, czy montaż danego typu kolektora jest opłacalny, czy też trzeba wybrać urządzenie o wyższej sprawności.

kolektory zamontowane na połaci to metoda częściej stosowana na istniejących już domach, pozwalająca mało ingerować w połać

11/2015 Własny Dom

Modernizacja_Kolektory.indd 91

11/13/15 3:04 PM

fot. PPHU Bachus

MODERNIZACJA ogrzewanie

miejsce montażu kolektorów na połaci może zależeć także od konstrukcji więźby, która musi utrzymać ich ciężar

powiększa straty na przesyle ciepła do instalacji wewnątrz budynku; są one jednak częściowo rekompensowane przez dodatkowe, odbite od ziemi promieniowanie. Zaletą umieszczenia kolektorów na ziemi lub na dachu płaskim jest niższy koszt montażu niż w połaci dachu, ale część tych oszczędności pochłoną koszty konstrukcji wsporczej i zabezpieczenia konstrukcji przed burzą. Gdy kolektory zamontowane są na powierzchni ziemi, dużo łatwiej można je umyć lub odśnieżyć. Takie systematyczne zabiegi zwiększają ich wydajność, czyli efektywność systemu przygotowywania c.w.u. W razie

awarii łatwiejsza (a zatem tańsza) jest również ich naprawa. Na południowej ścianie budynku. Montaż na ścianie jest łatwiejszy technicznie niż na dachu, a zawieszony na ścianie kolektor jest też mniej narażony na chłodzące działanie wiatru (zwłaszcza na ścianie południowej). Ponadto może pochłaniać dodatkowe promieniowanie, które odbija się od ziemi i obiektów znajdujących się w pobliżu kolektora – a zatem takie usytuowanie może zapewnić większą wydajność kolektora, a nam – większe oszczędności w kosztach przygotowania ciepłej wody. Ważne jest, aby – jeśli to tylko możliwe – montować solary wyłącznie na ścianie południowej. Warto pamiętać, że nie każdy kolektor da się tak zamontować – ze względu na większe opory przepływu możliwość ta dotyczy jedynie urządzeń przystosowanych do montażu w pozycji pionowej. Montaż na ścianie jest możliwy przy każdym pokryciu elewacji – jednak przy elewacjach drewnianych konieczne jest wycięcie otworów w deskach szalunku, co wymaga zdjęcia desek,

kolektory zintegrowane z oknami nie będą powodować wrażenia chaosu lub przytłoczenia, zwłaszcza na niewielkiej połaci dachu

fot. Solartime

fot. Fakro

wykonania otworów i ponownego ich zamo-

dwie grupy kolektorów skierowane w dwie różne strony świata – gdy jedne będą już w cieniu, drugie będą pracować z pełną sprawnością

cowania na elewacji, ponieważ kolektory mają określoną masę i uchwyty, na których wiszą, muszą być zakotwione w warstwie nośnej, a nie elewacyjnej ściany.

Miejsce na dachu Połać dachu powinna być w takim stanie, aby po montażu kolektorów nie była konieczna jej renowacja, podczas której należy zdemontować urządzenia. Powierzchnia dachu powinna umożliwiać montaż całego zestawu kolektorów, tak aby poszczególne urządzenia wzajemnie się nie zacieniały. Dach powinien mieć minimalną ilość elementów utrudniających instalację kolektorów (tj. kominów, nadbudówek, szybów wentylacyjnych, świetlików), ponieważ ich mnogość może powodować konieczność rozbicia zestawu kolektorów na małe pola, co podraża inwestycję i obniża jej sprawność.

kolektory na stelażu na dachu płaskim – może to być nawet dach zielony

fot. Vaillant

rys. Vaillant

Kolektor wypełniony cieczą ma pewną ma-

kolektory na ścianie – w tym przypadku pełnią równocześnie rolę daszka ocieniającego okno

sę, więc więźba dachowa musi mieć odpowiednią wytrzymałość. W przypadku montażu kilku kolektorów może być konieczne wykonanie dodatkowej konstrukcji wsporczej lub – w nowych domach – dostosowanie projektu

Własny Dom 11/2015

Modernizacja_Kolektory.indd 92

11/13/15 3:06 PM

ogrzewanie modernizacja

– najlepiej zachodniej, by do pewnego stopnia zrekompensować niekorzystne ustawienie względem słońca.

konstrukcyjnego dachu. Często zapomina się o tym, że kolektor to tylko urządzanie i wymaga zapewnienia swobodnego dostępu do niego na wypadek awarii. Taki dostęp serwisowy jest niezbędny i montując kolektory trzeba go

Nachylenie

uwzględnić.

Producenci i dystrybutorzy kolektorów słonecznych sugerują, by montować je z nachyleniem 30-45o, choć technicznie możliwy jest montaż w każdym nachyleniu – od 0o do 90o. Z punktu widzenia efektywności urządzenia w skali całego roku nachylenie kolektora do poziomu nie ma większego znaczenia. Trzeba jednak brać pod uwagę to, że przy niższych kątach nachylenia zysk energetyczny większy będzie latem, natomiast przy wysokich kątach nachylenia (nawet 60o) – zimą. Kąt nachylenia między 30o a 45o jest kompromisem pomiędzy warunkami letnimi i zimowymi i jest korzystny w instalacjach przewidzianych do pracy całorocznej. Należy zwrócić tu uwagę na to, że przy kątach nachylenia niższych niż 30o zimą kolektory przykrywa śnieg, który całkowicie uniemożliwia odbiór energii słonecznej. Przy

Strony świata Istotne jest to, by kolektory były skierowane na południe, które jest najbardziej nasłonecznioną stroną domu. Lustro kolektora nie musi być skierowane dokładnie na południe, gdyż urządzenia te wyłapują również promienie padające pod kątem. Sprawność tego wyłapywania zmniejsza się zauważalnie dopiero wtedy, gdy kolektor jest odchylony od kierunku południowego pod kątem większym niż 45o – i o tyle maksymalnie solary mogą być odchylone od południa, aby pracowały jak najwydajniej. Jeśli połacie dachu są zorientowane na wschód lub zachód, można zastosować 2 baterie kolektorów (pracujące wówczas naprzemiennie) bądź powiększyć baterię kolektorów zainstalowanych na jednej połaci

wyższych kątach nachylenia śnieg osuwa się zaś samoczynnie z powierzchni kolektora. Jeżeli kolektor montowany jest jako zlicowany z połacią, nie mamy wpływu na jego nachylenie – jest ono takie, jak nachylenie samej połaci. Jeśli więc zależy nam na możliwie dużej sprawności urządzenia, montaż w połaci ma sens tylko wtedy, gdy sam dach ma spadek 30-45o. Natomiast montaż na połaci na stelażu, na ścianie lub na gruncie umożliwia uzyskanie właściwego nachylenia dzięki odpowiedniej budowie stelaża. Dzięki temu na dachu o niewielkim nachyleniu (np. 15o) kolektory i tak mogą być ustawione optymalnie – po prostu będą stać ukośnie, a nie równolegle w stosunku do płaszczyzny połaci. Niektóre typy kolektorów próżniowych pozwalają na montaż bez konieczności zapewnienia minimalnego i maksymalnego dopuszczalnego nachylenia wynikającego ze względów eksploatacyjnych. Może być to więc montaż na elewacji budynku lub też płasko na dachu poziomym. Kąt ustawienia absorbera może być dodatkowo regulowany poprzez obrót rur próżniowych.

Kolektory na istniejącym budynku

4 wsporniki umożliwiają korektę nachylenia kolektora. Przykręcamy do nich metalowe szyny, które utworzą stelaż do przykręcenia kolektora

fot. Braas 3 do montażu na połaci producenci oferują wsporniki do przykręcenia do dachówek – wyciągamy kilka dachówek, przykręcamy wsporniki i układamy dachówki ponownie

5 większość kolektorów można zamontować, wnosząc je ręcznie na dach i przykręcając do przygotowanych tam wcześniej szyn, uchwytów lub stelaża

fot. Viessmann

fot. Atlantic Polska

2 podobieństwo do okien dachowych przy montażu w połaci polega również na konieczności wykonania równie starannego uszczelnienia wokół całego kolektora

fot. Braas

1 montaż kolektorów w połaci dachu przypomina montaż okien dachowych – z tym ułatwieniem, że nie musimy przechodzić na wylot przez całą konstrukcję dachu

fot. Braas

Montażu kolektorów słonecznych na stojącym już i zamieszkanym budynku można dokonać zarówno na, jak i w połaci dachu – druga opcja wymaga większej ingerencji w połać, ale również jest możliwa. Decyzja zależy od naszych upodobań estetycznych, ale należy ją też skonsultować ze specjalistą.

6 montaż z użyciem podnośnika pozwala na szybsze i bezpieczniejsze wykonanie prac – zwłaszcza jeśli zdecydowaliśmy się na większe lub cięższe modele kolektorów

11/2015 Własny Dom

Modernizacja_Kolektory.indd 93

11/13/15 3:05 PM

MODERNIZACJA ogrzewanie

Do czego zastosować kolektory?

instalacja grzewcza zasilana kotłem i kolektorami wymaga naczyń wzbiorczych (czerwone i niebieskie) dla regulacji ciśnienia

schemat instalacji grzewczej, w której kolektory współpracują z kotłem, zarówno wspomagając c.o., jak i ogrzewając c.w.u.

pewnić np. kotły lub pompy ciepła i dlatego są one stosowane jako główne źródła ciepła w domach jednorodzinnych. Natomiast kolektory mogą pełnić wyłącznie funkcję wspomagającą – nie ogrzejemy nimi całego domu. System nadający się do zasilania w ciepło instalacji c.o. trzeba wyposażyć w kolektory o powierzchni równej mniej więcej połowie powierzchni ogrzewanych pomieszczeń. Kolektory słoneczne zdecydowanie lepiej będą współpracować z niskotemperaturową instalacją c.o. – a więc wykorzystującą ogrzewanie

Ogrzewanie pomieszczeń Większe instalacje z kolektorami słonecznymi mogą być wykorzystane do wspomagania c.o. W takim przypadku kolektory słoneczne podłączone są do dwóch zbiorników: jeden to zbiornik c.w.u. a drugi to buforowy zbiornik ciepła. Zbiorniki te mogą być również połączone w jeden zbiornik. C.w.u. jest ogrzewana w pierwszej kolejności natomiast pozostałe ciepło jest gromadzone w buforze c.o., z którego może zostać pobrane do domowej instalacji grzewczej. Ze względu na występowanie nadmiaru ciepła w okresie letnim, system taki powinien być połączony z instalacją do ogrzewania basenu lub ze słoneczną instalacją chłodniczą (tzw. solar cooling). Instalacje te przejmą nadmiar ciepła w lecie, zwiększając jednocześnie sprawność całego systemu. Dobrym sposobem wykorzystania tej nadwyżki jest też ogrzewanie chłodnych pomieszczeń, znajdujących się pod poziomem gruntu. Warto pamiętać też o tym, że kolektory słoneczne nie pracują przez cały czas z taką samą mocą – taką stałość są w stanie za-

fot. Rehau

boczy z kolektorów do wężownicy znajdującej się w zbiorniku, gdzie ciepło oddane. Następnie płyn roboczy jest tłoczony z powrotem do kolektorów słonecznych w celu ponownego nagrzania. W momencie gdy temperatura płynu roboczego w kolektorach zrówna się z temperaturą wody w zbiorniku, regulator automatycznie wyłączy pompę.

jeśli chcemy wspomagać kolektorami c.o., będzie to dobry pomysł, jeśli w naszym domu są odbiorniki niskotemperaturowe – np. podłogówka

rys. Glen Dimplex

fot. M. Misiak

To zdecydowanie najczęstszy sposób wykorzystania energii cieplnej pozyskanej dzięki solarom. Muszą one współpracować z innym źródłem ciepła, ale jeśli wybierzemy urządzenia o wysokiej sprawności i poprawnie je zamontujemy, w lecie będą w stanie zaspokoić nawet 100% zapotrzebowania danego domu na c.w.u. i np. kocioł nie będzie musiał być uruchamiany. W innych porach roku udział kolektorów w ogrzaniu c.w.u. będzie niższy, ale wciąż znaczący. Instalacja, w której kolektory słoneczne służą do przygotowania c.w.u., musi być wyposażona w dość duży zasobnik. Trzeba o tym pamiętać, bo nie w każdym projekcie domu przewidziano na niego dość miejsca. Na ogół zasobniki są jednak takich rozmiarów, że zmieszczą się w kotłowni czy innym ogrzewanym pomieszczeniu technicznym. Dla 4-osobowej rodziny potrzebny jest zasobnik na c.w.u. o pojemności 30–50 l na każdego domownika na dobę plus 100 l rezerwy. Kolektory słoneczne służą do ogrzewania ciepłej wody użytkowej w okresie od wiosny do jesieni. W zimie kolektory dokonują wstępnego ogrzania c.w.u. Ogrzanie wody następuje za pośrednictwem dolnej wężownicy znajdującej się w zbiorniku. Do górnej wężownicy można podłączyć kocioł c.o., który ogrzewa c.w.u. w zimie. Gdy temperatura niezamarzającego płynu roboczego w kolektorach osiągnie temperaturę wyższą niż woda w zbiorniku, sterownik włączy pompę obiegową. Pompa przetłoczy nagrzany płyn ro-

rys. Buderus

Wytwarzanie c.w.u.

współpraca kolektorów z pompą ciepła z poziomym kolektorem gruntowym. Ponieważ dach ma małe nachylenie, skorygowano je stelażem

Własny Dom 11/2015

Modernizacja_Kolektory.indd 94

11/13/15 3:07 PM

ogrzewanie modernizacja

płaszczyznowe wodne, w którym temperatura zasilania nie przekracza 40oC. Solary mogą rzecz jasna również współpracować z grzejnikami, ale tylko wtedy, gdy wymiary i moc tych ostatnich są przystosowane do pracy w instalacji niskotemperaturowej – kolektory mogłyby nie być w stanie wytworzyć takiej ilości ciepła, aby ich współpraca z grzejnikami w instalacji wysokotemperaturowej była opłacalna.

jeden sterownik umożliwia ustawienie żądanych parametrów c.o. i c.w.u. – system sam zajmie się takim skoordynowaniem pracy poszczególnych urządzeń grzewczych, aby wartości te były utrzymywane

rys. Roto

rys. Ariston

zasobnik solarny wyposażony w dwie wężownice, ze zintegrowaną pompową grupą solarną i sterownikiem systemowym. Pojemność – 200 l

fot. K. Czaja

Zastosowanie kolektorów słonecznych do ogrzewania wody w basenie położonym na zewnątrz domu wydaje się naturalne – korzystamy z niego głównie w cieplejsze miesiące, gdy główne źródło ciepła w domu i tak nie jest używane, a jednocześnie kolektory z uwagi na duże nasłonecznienie osiągają najwyższą sprawność i mogą ogrzać 100% c.w.u. Może się zatem okazać, że albo zainstalowane już kolektory są w stanie ogrzać również wodę w basenie, albo opłacalne jest zamontowane kolejnego zestawu solarów z osobną instalacją tylko do ogrzewania wody w basenie. Kolektory takie nie muszą być położone na dachu lub ścianie domu – mogą stać w pobliżu basenu (na gruncie lub pomocniczej budowli w ogrodzie – np. na domku ogrodowym), aby konieczność transportu ogrzanego czynnika grzewczego lub wody nie generowała strat ciepła. Niektórzy producenci oferują nawet specjalne urządzenia przystosowane do takiego użycia. Podgrzewanie wody w basenie ogrodowym będzie bardziej skuteczne, gdy na czas nieużytkowania będzie on przykrywany folią lub roletą – straty ciepła powstają przede wszystkim od lustra wody wskutek parowania, a także oddawania ciepła. Duże znaczenie odgrywa także osłonięcie basenu – intensywny ruch powietrza zwiększa straty ciepła z lustra wody. Podgrzewanie wody w basenie ogrodowym będzie skuteczniejsze, gdy będzie on wystawiony na bezpośrednie nasłonecznienie – wszelkie przeszkody zacieniające basen będą zwiększać wymaganą ilość ciepła dla grzania wody. Ostatnim ważnym czynnikiem jest rodzaj zabudowy basenu.

fot. Ariston

Ogrzewanie wody w basenie

wodę w basenie ogrzewają kolektory zamontowane na dachu domku ogrodowego, gdzie znajduje się m.in. zasobnik i pompa

schemat instalacji grzewczej, w której kocioł dostarcza c.w.u. i zasilania c.o., a kolektory – tylko c.w.u. Zasobnik jest wspólny

11/2015 Własny Dom

Modernizacja_Kolektory.indd 95

11/13/15 3:08 PM

Strefa wejściowa

Tekst: Agnieszka Rudomino

fot. Bruk-Bet

wokół domu dom a ogród

Powinna być reprezentacyjna, a jednocześnie bezpieczna i funkcjonalna dla mieszkańców. Połączenie tych trzech cech jest możliwe i nie musi być kosztowne

ziałka zazwyczaj podzielona jest na trzy części – na pierwszej stoi dom, pozostałe dwie to ogrodowa i frontowa. Ta ostatnia służy komunikacji, postrzegana jest także jako wizytówka domu. Strefa wejściowa stanowi przestrzeń pomiędzy furtką i często bramą wjazdową a drzwiami do budynku. W jej skład wchodzi kilka elementów – furtka, brama wjazdowa, ogrodzenie, podjazd, ścieżka prowadząca do drzwi oraz drzwi wejściowe. Poza

tym może być wyposażona w domofon lub wideodomofon oraz monitoring. Reprezentacyjność strefy wejściowej wynika z tego, że to właśnie ją widzą przechodnie z ulicy i ona świadczy o naszym domu przed osobami postronnymi. Jej funkcjonalność polega przede wszystkim na tym, aby do domu można było wygodnie wchodzić, a na posesję wjeżdżać samochodem – również podczas złej pogody. Bezpieczeństwo w strefie wejściowej związane jest zaś przede wszystkim

z odpowiednim oświetleniem oraz zabezpieczeniami antywłamaniowymi i antyoblodzeniowymi.

Więcej informacji www.wisniowski.pl www.eurofence.pl www.bruk-bet.pl www.polbruk.pl www.contractors.pl

www.internorm.com/pl www.windoor.pl www.siedle.pl elfon.com.pl www.satel.pl

Własny Dom 11/2015

Wokol domu_strefa wejsciowa.indd 96

11/12/15 2:54 PM

dom a ogród wokół domu

Granica posesji

fot. Contractors Beton

metalowe ogrodzenie na betonowej podmurówce obłożonej imitacją kamienia. Jego przebieg jest dostosowany do spadku terenu

nowoczesne ogrodzenie łączące beton architektoniczny (bliżej) z drewnem (dalej). Jest całkowicie nieprzezierne – umożliwia schowanie się przed wzrokiem przechodniów

fot. Kowalstwo Artystyczne Krzysztof Janowicz

W Polsce nie jest ono wymagane przepisami, jednak istnieje silna tradycja odgradzania swojej posesji od sąsiadów. Jego wykonanie to jeden z ostatnich etapów budowy, jednak rozplanowanie lokalizacji furtki i bramy wjazdowej powinno być uwzględnione w projekcie zagospodarowania działki. Składa się go do urzędu, występując o pozwolenie na budowę. Jego wybudowanie nie wymaga jednak nawet zgłoszenia (chyba że jest wyższe niż 2,2 m). Warto się postarać, by ogrodzenie stanowiło estetyczną i funkcjonalną całość z domem i jego otoczeniem. Jego projekt możemy powierzyć projektantowi domu lub architektowi krajobrazu, który tworzy koncepcję naszego ogrodu. Ta część posesji jest traktowana jako wizytówka gospodarzy, dlatego warto zainwestować w dobry projekt i wykonanie, pamiętając przy tym, że ogrodzenie frontowe różni się zazwyczaj od ogrodzenia pozostałych części posesji. Frontowe może być stylowe, droższe, bardziej ozdobne, a pozostałe części – znacznie skromniejsze, wpisane w charakter ogrodu i upodobania właścicieli. Typy ogrodzeń różnią się przede wszystkim wysokością oraz stopniem przezierności. Zazwyczaj decyduje o tym położenie działki – czy chcemy bardziej otworzyć, czy może zamknąć się na otoczenie. Jednak nawet zastosowanie pełnego

fot. Xcel

Ogrodzenie

ogrodzenie łączące klinkier i kute żelazo, zaprojektowane i wykonane na indywidualne zamówienie przez kowala-artystę. Ma ono głównie funkcję ozdobną – nie chroni przed spojrzeniami, ale też oglądający ma prawo się spodziewać, że za tak pięknym ogrodzeniem kryje się równie piękny dom i ogród

muru nie musi czynić z naszego domu przysłowiowego więzienia – wystarczy zasadzić pnącze lub dodać niewielki ażurowy lub inny ozdobny element, by nadać płotowi lekkości, a może nawet tajemniczości. Z kolei ogrodzenie ażurowe pozwoli odsłonić bryłę domu.

Żywopłot Ta naturalna przegroda potrzebuje nieco czasu, by wyrosnąć i odpowiednio się ukształtować, jednak później skutecznie ochroni nas przed wzrokiem obcych ludzi, hałasami i zanieczyszczeniami. Zazwyczaj żywopłotowi towarzyszy ogrodzenie z siatki lub stalowych prętów, które z czasem znika, zasłonięte przez rośliny. Do for-

11/2015 Własny Dom

Wokol domu_strefa wejsciowa.indd 97

11/12/15 2:56 PM

wokół domu dom a ogród

mowanych żywopłotów stosuje się grab lub buk, du. Oszczędza to czas i zwiększa bezpieczeństwo koracyjnym elementem – oraz estetycznego zintych manewrów. Ten sam pilot może również tegrowania jej z domofonem i skrzynką na listy żywotniki lub rośliny iglaste, np. cis. służyć do otwierania bramy garażowej. – koniecznie wykonanymi w stylu, który pasuje zarówno do ogrodzenia, jak i domu. Elementy dodatkowe Warto wziąć pod uwagę zainstalowanie do furtki Nie należy zapominać, że zazwyczaj przy ogro- Furtka dzeniu planujemy miejsce na śmietnik. Warto Furtkę bez problemu dostaniemy w komplecie klamki z kodem dostępu, umożliwiającej szybkie zawczasu dobrze je wkomponować i osłonić np. z bramą wjazdową – zastanówmy się jednak wejście do domu, oraz przemyśleć, jaki rodzaj pergolą. Pamiętajmy, że nie może się on znajdo- z jakiego materiału ma być wykonana zarówno klamki nasza furtka ma posiadać od zewnątrz – wać bliżej niż 2 m od ogrodzenia sąsiada. furtka, jak i brama. Czy ma to być drewno, me- kulkę czy normalną klamkę? Czy ma być otwierana Na ogrodzeniu zazwyczaj montujemy też tal czy kuta stal? Zachęcamy do zastanowienia kluczem, kodem, a może w jeszcze inny sposób? skrzynkę na listy. Dostępnych jest wiele modeli się nad stworzeniem oryginalnej furtki – np. Furtka powinna znajdować się – o ile to możliwe – w stylu tradycyjnym, jak i nowoczesnym. z kutymi inicjałami właścicieli bądź innym de- – na wprost drzwi wejściowych.

Brama wjazdowa

fot. Wienerberger

ażurowa furtka umożliwia pochwalenie się przed przechodniami stylowo zaaranżowaną strefą wejściową

śmietnik również może być stylowy – np. zbudowany z cegły klinkierowej i kryty dachówką ceramiczną. Wtedy nie będzie raził w strefie frontowej

fot. Siedle

fot. Śnieżka

fot. Xcel

Tradycyjny typ bramy to dwuskrzydłowa rozwierna. Otwiera się do środka posesji i zajmuje na niej sporo miejsca. Brama przesuwna potrzebuje dużo przestrzeni z boku ogrodzenia, ponieważ przesuwając się, wjeżdża równolegle do niego, nie zabiera jednak miejsca na podjeździe. Może być samonośna lub przesuwać się po szynie. Każdy typ bramy – czy to rozwierna, czy przesuwna – można wyposażyć w elektryczne siłowniki, które będą otwierały i zamykały skrzydło lub skrzydła bramy. Przyciskając odpowiedni przycisk na pilocie, kierowca może wjechać na posesję rozwierna brama wjazdowa. Między krawędzią skrzydeł a podjazdem jest na tyle dużo miejsca, lub z niej wyjechać bez wysiadania z samocho- by śnieg nie blokował otwierania, a na tyle mało, by nie dało się tamtędy przeczołgać

skrzynka pocztowa musi umożliwiać listonoszowi wygodne wrzucenie listów, a jednocześnie uniemożliwiać dostęp osobom niepowołanym

Własny Dom 11/2015

Wokol domu_strefa wejsciowa.indd 98

11/12/15 2:56 PM

dom a ogród wokół domu

fot. Windoor

fot. K. Czaja

Na posesji

mniej typowe pokrycie ścieżki do drzwi – tarasowe deski kompozytowe, bardzo trwałe i komfortowe w eksploatacji

przedogródek może być symboliczny, ale też (jak na posesji na zdjęciu) efektowny i precyzyjnie zaplanowany

Drzwi wejściowe

Wejście do domu może być zlokalizowane centralnie – np. na wprost furtki. Mamy wtedy do pokonania najkrótszą drogę od chodnika do drzwi. Na większych działkach ścieżki prowadzące do domu mogą być kręte i prowadzić wśród zieleni. O lokalizacji drzwi na elewacji powinny decydować względy funkcjonalne, by zapewnić komfortowe poruszanie się.

Oświetlenie zewnętrzne Odgrywa szczególnie istotną rolę w strefie wejściowej domu. Po pierwsze – związane jest to z funkcjonalnością i bezpieczeństwem tej części domu i ogrodu, po drugie – z estetyką. Strona praktyczna jest ważna, by można było komfor-

rys. WIŚNIOWSKI

Odwiedzający nas po raz pierwszy goście zapamiętają dobrze widok domu od furtki. Jednak kolejnym ważnym elementem na ich drodze do domu będą drzwi wejściowe. Są ważne ze względu na bezpieczeństwo mieszkańców, ale także jako element estetyczny. Warto więc zainwestować w dobrej klasy drzwi – bezpieczne, ciepłe i ładne. Ważny jest materiał, kolorystyka oraz odpowiednie oświetlenie. Klamka i zamek również mają znaczenie. W naszym klimacie przydatny jest też daszek nad wejściem, stylem dopasowany do wykończenia elewacji. Drzwi mogą być w całości lub częściowo przeszklone oraz znajdować się w podcieniu domu.

brama wjazdowa i garażowa powinny być dopasowane do siebie pod względem estetycznym – może to oznaczać produkty nie tylko w tym samym kolorze, ale i o podobnej fakturze i wykończeniu. Jest to szczególnie istotne, gdy podjazd jest krótki i/lub brama garażowa znajduje się na elewacji od strony wjazdu na posesję

towo wejść i wjechać na posesję po zapadnięciu zmroku. Przy furtce oświetlony powinien być zamek, domofon oraz brama i wjazd na posesję (szczególnie jeśli działka jest duża, a wjazd długi). Warto również podświetlić numer domu i drzwi wejściowe. Jeśli do domu prowadzą schody, również należy je oświetlić, stosując oprawy na balustradzie lub w bokach stopni. Przy wejściu montuje się także lampy z czujnikiem ruchu. Oświetlenie zewnętrzne domu zwiększa również bezpieczeństwo jego mieszkańców. Trzeba jednak pamiętać, by styl zastosowanych opraw pasował do charakteru domu i jego elewacji. Oświetlenie może również posłużyć do wyeksponowania estetycznych walorów strefy frontowej domu – temat ten omawiamy szerzej w tym samym numerze „Własnego Domu” w materiale Focus – Oświetlenie domu i posesji (s. 24).

Podjazd Na małych działkach zazwyczaj wytycza się krótki podjazd zlokalizowany na wprost garażu czy wiaty. Dłuższe podjazdy na bardziej okazałych posesjach mogą mieć dodatkowo placyk manewrowy lub rondo. Na rynku dostępnych jest wiele materiałów, które mogą urozmaicić otoczenie domu lub harmonijnie się w nie wpisać – w zależności od potrzeb i gustu właścicieli. Warto wykorzystać materiał nawierzchniowy nawiązujący stylistycznie i kolorystycznie do wykończenia elewacji domu.

11/2015 Własny Dom

Wokol domu_strefa wejsciowa.indd 99

11/12/15 2:58 PM

Podjazd jako element przedogródka pełni często funkcję reprezentacyjną, dlatego powinien być również solidnie wykonany i trwały. Często wykorzystuje się do jego wyłożenia materiał zastosowany. na cokole budynku (klinkier, kamień). Trzeba przy tym pamiętać, że nawierzchnia bruku powinna być odporna na zabrudzenia (np. plamy oleju) i ścieranie. Nie należy w jego pobliżu sadzić drzew owocowych. Zaleca się raczej zostawienie pasa trawy wzdłuż podjazdu, by bezpiecznie wjeżdżać i wyjeżdżać. Zewnętrzna warstwa nawierzchni powinna nieco wystawać ponad poziom trawnika czy gruntu. Niezbędne jest zastosowanie systemu odwadniającego, odprowadzającego wodę z powierzchni podjazdu. Planując podjazd, warto zastosować system an- podjazd z wylewanego betonu – to bardzo wytrzymała nawierzchnia, możliwa do wykonania w różnych kolorach i fakturach, szczególnie dobrze sprawdzająca się na nachylonych podjazdach – tyoblodzeniowy, który umożliwi jego podgrze- woda będzie po niej spływać zamiast dostawać się między kostki lub płyty wanie zimą i uwolni nas od konieczności np. odgarniania śniegu i skuwania lodu. Można go zastosować na całym podjeździe lub tylko na pasach wytyczonych dla kół samochodu. Minimalna szerokość podjazdu to 3 m, dobrze jednak, by był nieco szerszy – wtedy będzie po prostu wygodniejszy.

fot. Lafarge

wokół domu dom a ogród

Brama garażowa

100

fot. Kärcher

fot. Luxbud

fot. Internorm

Zazwyczaj jest ona widocznym elementem strefy wejściowej. Chroni garaż, będąc jednocześnie estetycznym uzupełnieniem elewacji. Przy jej wyborze warto kierować się parametrami technicznymi, trwałością, funkcjonalnością i estetyką. Ważna jest również ilość miejsca, której brama potrzebuje do sprawnego funkcjonowania. Łączy się to odpowiednio z wybranym typem bramy. aluminiowe drzwi wejściowe z dużym naświetlem. Zamiast wizjera zastosowano jeszcze jedno poziome przeszklenie – nawet gdy już wpuścimy kogoś na posesję, przed otwarciem drzwi możemy Brama rozwierna zajmuje najwięcej miejsca, raz jeszcze upewnić się, kto przed nimi stoi ponieważ otwiera się na boki. Jej skrzydła zajmują ok. 1–1,5 m przed garażem. Nie zawsze można ten typ bramy wyposażyć w automatykę. Największą popularnością cieszy się brama uchylna. Jej skrzydło unosi się do góry i chowa pod sufitem. Potrzebuje ona 0,5–1 m przed garażem. Bramy segmentowe nie zajmują przestrzeni przed garażem, dlatego stosowane są na działkach z krótkim podjazdem lub w garażach wychodzących bezpośrednio na ulicę. Bramy rolowane są bardzo wygodne w użytkowaniu i zajmują najmniej miejsca w garażu. Bramę garażową warto dopasować do stolarki mycie kostki betonowej na podjeździe jest podjazd podgrzewany – kable grzewcze dla otworowej. Można nawet zakupić ją w komple- zaoszczędzenia pieniędzy zamontowano tylko pod szczególnie ważne, jeśli rozlała się tam benzyna cie z drzwiami wejściowymi. lub olej – świeże plamy łatwiej usunąć niż stare pasami, po których jechać będą koła samochodu

Własny Dom 11/2015

Wokol domu_strefa wejsciowa.indd 100

11/12/15 2:59 PM

dom a ogród wokół domu

Projekt i bezpieczeństwo Często się słyszy, że według projektantów najlepsze jest usytuowanie domu z wjazdem na działkę od północy lub wschodu. Umożliwia to rozplanowanie pozostałych pomieszczeń od nasłonecznionej strony. Jednak architekt, tworząc projekt indywidualny, jest w stanie zaplanować optymalny układ pomieszczeń niezależnie od strony świata, z której znajduje się wjazd na działkę – nie ma tu sytuacji beznadziejnych. Poza tym oferta projektów gotowych z garażem i wjazdem usytuowanym od zachodu lub południa jest bogata i pozwoli na znalezienie takiego, który umożliwi funkcjonalne i komfortowe rozlokowanie pomieszczeń z uwzględnieniem nasłonecznienia działki.

duża działka. 1. Wejście do budynku. 2. Wjazd do garażu. 3. Wjazd na działkę. 4. Zewn. miejsce parkingowe pod skosem ułatwia manewrowanie. 5. Dojazd do garażu. 6. Dojście do domu od ulicy. 7. Dojście do domu od zewn. miejsc parkingowych. 8. Zatoka przed posesją

wizualizacja strefy wejściowej sporządzona przez architekta krajobrazu uwzględnia zarówno wzory na nawierzchni podjazdu, jak i rozmieszczenie roślin (pojedynczych i w grupach) oraz ścieżki do drzwi wejściowych i w głąb ogrodu (po obu stronach domu)

rys. Rock & Flower Studio

komunikacja w strefie wejściowej na małej działce. 1. Wejście do budynku. 2. Wjazd do garażu. 3. Wjazd na działkę. 4. Dojście do budynku. 5. Zatoka do parkowania równoległego wyłożona kostką ażurową. 6. Zatoka do zatrzymania pojazdu przed posesją

domu na część rekreacyjną. Jednak w strefie wejściowej nie może zabraknąć kilku ważnych elementów, by jej codzienne użytkowanie było komfortowe, a efekt estetyczny cieszył oko mieszkańców przez długie lata. Trzeba się też liczyć z tym, że w planie zagospodarowania przestrzennego lub w decyzji o warunkach zabudowy może być wyznaczona linia zabudowy i należy się do niej dostosować. Pamiętajmy, że im mniejsza działka – a co za tym idzie także strefa wejściowa – tym dokładniej jej aranżacja powinna być przemyślana od strony funkcjonalnej, a także estetycznej (nie pomijając planu nasadzeń w tej części posesji, zwanej przedogródkiem).

rys. arch. Joanna Niewiadomska-Majewicz

rys. Buszrem

Warto równocześnie z tworzeniem projektu domu lub adaptacją projektu gotowego zaplanować istotne elementy tworzące przestrzeń przed budynkiem. Ma to duże znaczenie dla efektu wizualnego oraz funkcjonalności strefy wejściowej w codziennym użytkowaniu dla przyszłych mieszkańców. Ten widok będzie codziennie witał nas, przechodniów oraz gości. Istotne jest harmonijne wpisanie tej części domu w otoczenie (czyli zachowanie kontekstu wizualnego), które stanowią domy sąsiadów. Posiadacze małych działek starają się zazwyczaj jak najbardziej przybliżyć dom frontowej granicy działki, by zyskać jak najwięcej miejsca z tyłu

rys. Buszrem

Planowanie

wizualizacja strefy wejściowej szczególnie uwzględniająca przedogródek i ścieżkę do drzwi. Zwraca uwagę połączenie żywopłotu z ażurowym ogrodzeniem ceglano-drewnianym. Do ogrodu będzie można przejść nie tylko przez dom, ale także okrążając go po ścieżce z pojedynczych płyt betonowych (po lewej w głębi rysunku)

11/2015 Własny Dom

Wokol domu_strefa wejsciowa.indd 101

101

11/12/15 3:00 PM

Bezpieczeństwo w strefie wejściowej

ogrzewanie rynien kablami grzewczymi ochroni nas nie tylko przed ich uszkodzeniem, ale także przed zwisającymi soplami

102

odśnieżanie podjazdu może być warunkiem opuszczenia posesji – brama rozwierna może się nie dać otworzyć, gdy śnieg będzie ją blokował

rys. Ensto

fot. Stiga

rys. Devi

Strefa wejściowa wyposażona jest w liczne elementy zabezpieczające dom przed intruzami – zarówno te mechaniczne, jak i elektroniczne. Posesję chroni ogrodzenie, brama wjazdowa, furtka, a także brama garażowa, drzwi wejściowe (antywłamaniowe), a nawet okna. Zabezpieczenia mechaniczne warto uzupełnić o elektroniczne urządzenia kontroli dostępu (domofon, wideodomofon, czy też zamek z ryglem elektromagnetycznym) oraz system alarmowy, a dla szczególnie przezornych – również usługę monitoringu. Oświetlenie zewnętrzne można połączyć z systemem alarmowym – czujki ruchu i bariery podczerwieni mogą załączać oświetlenie, gdy intruz przetnie wiązkę promieniowania podczerwonego lub wejdzie w zasięg czujki. Często wystarczy to, aby nieproszony gość uciekł w popłochu. Jednocześnie czujki i bariery można skalibrować tak, aby nie uruchamiały oświetlenia i alarmu, gdy po posesji biega np. pies czy kot. System alarmowy może też chronić inne elementy strefy wejściowej. Furtkę można zabezpieczyć barierami podczerwieni lub kontaktronami magnetycznymi. Pierwsze poinformują nas o próbie przejścia przez furtkę bez naszej wiedzy, drugie umożliwią zdalne sprawdzenie (np. poprzez furtka może być chroniona przez bariery podczerwieni – nawet jeśli zapomnimy ją zasmartfon), czy furtka na pewno jest zamknięta. mknąć, system alarmowy poinformuje nas o próbie przejścia przez nią bez naszej wiedzy

fot. SATEL

Również zabezpieczenia bramy wjazdowej i garażowej mogą być podłączone do systemu alarmowego chroniącego cały dom. Ważnym elementem bezpieczeństwa w strefie wejściowej jest też ochrona przed poślizgnięciem się w zimie. Jest to szczególnie ważne, gdy do wejścia do domu prowadzą schodki. Warto zamontować tam podgrzewanie antyoblodzeniowe, podobne do tego na podjeździe. Natomiast kable grzewcze zamontowane w rynnach i na dachu ochronią nas przed soplami zwisającymi z okapu i zlodowaciałym śniegiem zsuwającym się wideodomofon musi mieć obudowę odporną z połaci dachu – uderzenie soplem lub bryłą lodu zarówno na warunki atmosferyczne, jak i próby może zagrażać zdrowiu, a czasem nawetw życiu. jej uszkodzenia przez wandali

fot. Elfon

wokół domu dom a ogród

ogrzewane schody znacznie poprawiają bezpieczeństwo na posesji w zimie – wiele niebezpiecznych poślizgnięć ma miejsce właśnie tu

Własny Dom 11/2015

Wokol domu_strefa wejsciowa.indd 102

11/12/15 3:02 PM

Własny Dom

Lubię to

Dom

Oś czasu

Informacje

Zdjęcia

Opinie

+Obserwuj

Wiadmości

Więcej

Zdjęcia Zdjęcia

Albumy

LUBIĘ TO NA FACEBOOKU facebook.indd 103

11/12/15 3:23 PM

FINANSE działka

Raport o cenach działek budowlanych – październik 2015 NASZ EKSPERT

Na rynku nadal widoczna jest tendencja spadkowa cen działek w miastach i utrzymywanie się na niezmienionym poziomie cen działek poza dużymi miastami

Mateusz Gawin Redaktor obszarów Twoje Finanse i Biznes. W swoich publikacjach porusza zagadnienia prawno-finansowe, z którymi borykają się czytelnicy. Obserwuje rynek produktów i usług bankowo-ubezpieczeniowych. Śledzi nowinki w branży technologicznej, w tym m.in. z zakresu motoryzacji

orzystne wahania cen dla tych, którzy chcą kupić działkę budowlaną, wystąpiły głównie w miastach wojewódzkich. Podobnie dobrych wieści nie ma jednak dla zwolenników osiedlania się poza nimi, ponieważ zmiany cen takich parcel wyniosły zaledwie kilka złotych – szczególnie w przypadku mniejszych województw. Najdroższe działki położone w granicach województwa mazowieckiego były wyceniane w ubiegłym miesiącu na 224 zł/m2 w przypadku powierzchni ok. 10 arów. Taką samą działkę najtaniej można kupić w lubuskiem, gdzie cena wyniosła 56 zł/m2 – tyle samo, co w sierpniu – wynika z danych udostępnionych portalowi Bankier.pl przez serwis Otodom.pl.

Województwa utrzymują ceny Średnie ceny dla całych województw nie różnią się znacznie w porównaniu z ostatnim miesiącem. Wahania sięgają zaledwie kilku procent, co niekoniecznie musi być efektem zmian wielu ofert. Województwo mazowiec-

104

finanse.indd 104

kie nadal wyprzedza resztę pod względem wysokości stawki za 1 m2. Za nim jest dopiero województwo pomorskie, gdzie cena wynosi 151 zł/m2 przy 10-arowej działce. Droższe mieszkania czekają także w lubelskiem i małopolskiem – za taką samą działkę trzeba tam zapłacić odpowiednio 143 000 zł i 132 000 zł. Na drugim biegunie znajdują się natomiast tereny województwa lubuskiego (56 zł/m2), podkarpackiego (65 zł/m2), opolskiego (75 zł/m2), warmińsko-mazurskiego (80 zł/m2), łódzkiego (96 zł/m2) czy dolnośląskiego (99 zł/m2). W tych sześciu województwach za parcelę płaci się mniej niż 100 zł/m2. Biorąc pod uwagę całą Polskę, największe miesięczne wahania cen odnotowano w województwie świętokrzyskim i warmińsko-mazurskim. Cena 1 m2 działki wzrosła tam odpowiednio o 8% i 6%. Przy poszukiwaniu największych obniżek uwagę zwracają 5-procentowe promocje w województwie opolskim i pomorskim.

Własny Dom 2/2014

11/12/15 2:40 PM

kredyty działka FINANSE

Średnie ceny działek budowlanych dla wybranych województw [zł/m2] województwo Wrocław dolnośląskie

kujawsko-pomorskie

Lublin lubelskie

łódzkie

powierzchnia [przedział]

0-800 800-1200 1200-2000 2000-5000 5000-10000 10000 i więcej 0-800 800-1200 1200-2000 2000-5000 5000-10000 10000 i więcej 0-800 800-1200 1200-2000 2000-5000 5000-10000 10000 i więcej 0-800 800-1200 1200-2000 2000-5000 5000-10000 10000 i więcej

małopolskie

mazowieckie

wielkopolskie

zachodniopomorskie

śląskie

wrzesień 2014 209 110 87 82 78 70 173 95 89 64 74 46 234 123 103 85 61 46 167 98 83 74 69 49 224 127 108 88 82 87 367 213 198 168 168 132 193 122 119 103 118 80 225 111 116 97 103 82 162 112 102 91 88 75

sierpień 2015

wrzesień 2015

203 102 84 77 89 63 206 108 83 63 79 49 305 149 111 83 68 47 225 96 85 73 88 59 213 127 99 83 83 69 453 227 191 164 163 133

215 99 84 77 87 62 202 105 81 64 73 48 293 143 114 81 70 47 229 96 85 74 78 56 227 132 97 94 87 74 430 224 188 159 163 133

6% –3% 0% 0% –2% 0% –2% –2% –2% 2% –7% –3% –4% –4% 3% –2% 3% 0% 2% –1% –1% 1% –11% –5% 7% 3% -2% 14% 5% 9% –5% –1% –2% –3% 0% 0%

208 138 123 93 106 68 179 116 105 96 89 76 151 105 96 87 96 81

207 131 122 92 105 70 179 115 104 96 91 77 158 103 94 87 90 77

–1% –5% –1% 0% –1% 3% 0% 0% –1% 0% 2% 2% 5% –2% –2% –1% –6% –5%

zmiana mdm

Źródło: Bankier.pl na podstawie danych serwisu otoDom.pl

11/2015 Własny Dom

finanse.indd 105

105

11/12/15 2:40 PM

Średnie ceny działek budowlanych dla wybranych województw [zł/m2]

stolice województw

wrzesień 2014

sierpień 2015

wrzesień 2015

zmiana mdm

Wrocław

400

364

357

–2%

Bydgoszcz

350

233

237

Lublin

294

290

275

–5%

Łódź

221

253

Kraków

459

371

409

10%

Warszawa

776

787

765

–3%

Poznań

393

450

413

–8%

Szczecin

321

272

268

–1%

Katowice

481

270

265

–2%

Źródło: Bankier.pl na podstawie danych serwisu otoDom.pl

fot. Röben

działka porośnięta lub otoczona drzewami nie musi oznaczać, że będziemy musieli je wycinać – możemy wkomponować dom w naturalne otoczenie, również wtedy, gdy marzymy o budynku mocno nowoczesnym (jak na zdjęciu). Dlatego szukając działki – i w mieście, i poza nim – patrzmy na obecne na działce elementy krajobrazowe i przyrodnicze (zbiorniki wodne, pagórki, roślinność) nie jako na problemy, ale jako wyzwania i szanse

fot. S. Brzezowski

duża działka na rzadko zabudowanym terenie – z trzech stron otoczona lasem – umożliwiła inwestorom wybudowanie tarasu niewiele mniejszego od całego domu (ma on ponad 120 m2). Podczas wypoczynku na nim we wszystkie strony widać tylko las, i to nie zaraz obok krawędzi tarasu, ale w odległości kilkuset metrów – duży dom ze sporym tarasem zajmuje niecałe 20% działki. Reszta to ogromny trawnik, poza kadrem znajdują się też staw i murowany grill

106

finanse.indd 106

Własny Dom 11/2015

11/12/15 2:41 PM

działka FINANSE

Podwyżki w Krakowie o 10%

fot. arch. Marcel Gil, MG Studio Projekt

fot. arch. Marcel Gil, MG Studio Prjekt

fot. Ksetra Przedsiębiorstwo Projektowo-Budowlane

Ostatni miesiąc przyniósł w większości miast wojewódzkich niewielkie wahania cen na korzyść inwestorów planujących budowę domu w mieście. Parcele położone w obrębie Warszawy są niezmiennie najdroższe i za 1 m2 trzeba zapłacić 765 zł. Niecałe pół miliona za 10-arową działkę trzeba zapłacić z kolei Krakowie (409 000 zł) i Poznaniu (413 000 zł). W tych dwóch miastach odnotowano także największe zmiany w relacji miesiąc do miesiąca. W przypadku Krakowa był to największy wzrost ceny (10%), a w Poznaniu największy spadek (8%). Podobny spadek wystąpił także w Rzeszowie (8%) i Kielcach (6%). W pozostałych miastach wahania nie były większe niż 5%. Ceny praktycznie nie zmieniły się tylko w Szczecinie, Olsztynie i Łodzi. Szukając najtańszych miast, trzeba skierować się w stronę Gorzowa Wielkopolskiego, który w zestawieniu cen jest najtańszy – 61 zł/m2. Kolejne korzystnietypowy sposób na duży dom – inwestor nabył budynek z lat 30., w którym wcześniej prowadzono działalność gospodarczą (mieścił się tu młyn), położony w centrum sporej wsi, przy skrzy- ne propozycje dla inwestorów to Rzeszów, żowaniu. Zarówno ta lokalizacja, jak i adaptowanie istniejącego budynku niemieszkalnego zamiast Opole i Olsztyn, ale trzeba się liczyć z tym, budowy nowego domu od podstaw obniżyły koszty inwestycji – dawny młyn był w dobrym stanie 2 i jego wyburzenie było mniej opłacalne niż przebudowa. Jednocześnie mieszkańcy mogą cieszyć się że ceny są tam już o 100 zł/m wyższe niż widokiem rzeczki, która niegdyś napędzała młyn w przypadku Gorzowa Wielkopolskiego.

czasem opłacalne może się okazać nabycie działki ze stojącym już na niej domem mieszkalnym i jego daleko idąca adaptacja. Bryła domu zmieniła się radykalnie – ktoś, kto nie widział stanu wyjściowego, ma niewielką szansę domyślić się, że to adaptacja, a nie nowy dom, wybudowany od podstaw. Inwestorzy wykorzystali fakt, że pochodzący z lat 70. dom postawiono bardzo starannie i zarówno fundamenty, ściany, jak i stropy były w bardzo dobrym stanie. Przebudowano natomiast wnętrza i wykonano zupełnie nową konstrukcję dachu i elewacje

11/2015 Własny Dom

finanse.indd 107

107

11/12/15 2:42 PM

raport z rynku

prezentacja produktów • 20 pompy ciepła grunt-woda i powietrze-woda

fot. Buderus

wyjaśnienie najważniejszych parametrów • typ • nominalna moc cieplna, moc chłodnicza • moc pobrana • współczynnik efektywności COP • wymiary

pompy ciepła

pro

para duk met t ry i ów cen y

Tekst: arch. Beata Stobiecka Opracowanie prezentacji produktów na podstawie danych od firm: Mateusz Kozłowicz

fot. Atlantic Polska

108

ompą ciepła nazywamy w skrócie układ grzewczy, w którego skład wchodzą: dolne źródło ciepła (grunt, woda, powietrze), górne źródło (ogrzewanie podłogowe, grzejniki) oraz układ roboczy, czyli właściwa pompa ciepła. Jest to urządzenie, które pobiera z dolnego źródła energię cieplną odnawialną i przekazuje ją do budynku, jednocześnie podnosząc temperaturę czynnika grzewczego. Korzysta przy tym z energii elektrycznej.

Jak jest zbudowana i jak działa? Nie wytwarza ciepła, ale odbiera je np. z gruntu lub wody gruntowej, a następnie oddaje (już o wyższej temperaturze) górnemu źródłu. Temperatura jest wystarczająca, aby ogrzać dom i ciepłą wodę użytkową. W pompie tego typu są dwa wymienniki ciepła (parowacz i skraplacz) oraz sprężarka. Są też pompy obiegowe dolnego i górnego źródła. W parowaczu znajduje się płyn chłodniczy,

Własny Dom 1/2012

raport_pompy ciepła.indd 108

11/13/15 3:08 PM

ogrzewanie raport z rynku

który przejmuje zgromadzone np. w gruncie ciepło słoneczne. W trakcie tego procesu odparowuje i w postaci gazowej przechodzi do sprężarki, gdzie jest kompresowany. Wzrastające ciśnienie powoduje, że rośnie także temperatura gazu, a w konsekwencji również wody zasilającej system grzewczy. W skraplaczu ciepło oddawane jest grzejnikom lub ogrzewaniu podłogowemu. Wszystko to odbywa się w zamkniętym systemie rur. Jednocześnie zużywana jest energia elektryczna napędzająca sprężarkę i pompy obiegowe. Ta energia też jest zamieniana na ciepło.

Wydajność pompy ciepła Każda pompa ciepła może zapewnić określoną temperaturę górnego źródła ciepła, czyli odbiorników (np. ogrzewania podłogowego). Z reguły nie jest ona wyższa niż 55-60°C. Wydajność pompy jest największa wtedy, gdy różnica pomiędzy temperaturą dolnego i górnego źródła jest jak najmniejsza. Dlatego najlepiej współpracuje ona z niskotemperaturowymi odbiornikami ciepła – ogrzewaniem podłogowym lub ściennym i grzejnikami o dużych rozmiarach.

Na zimę i na lato Pompa ciepła (wbrew nazwie) może funkcjonować cały rok, również w lecie. Dzieje się tak, ponieważ temperatura wewnątrz budynku jest wówczas wyższa niż temperatura gruntu lub wody głębinowej. W okresie silnych upałów możemy wykorzystać naturalny chłód dolnego źródła do obniżenia temperatury w pomieszczeniach – to tzw. chłodzenie pasywne. Jest to najtańszy sposób na pozyskanie chłodu, ponieważ nie wymaga pracy sprężarki pompy ciepła, lecz tylko pomp obiegowych dolnego i górnego źródła.

Lokalizacja urządzenia Pompa ciepła jest zasilana energią elektryczną, działa więc bezemisyjnie, nie wytwarzając żadnych odpadów, gazów czy zapachów. Można ją ustawić nawet w garażu lub małym pomieszczeniu. Nie dotyczą jej bowiem surowe przepisy, jakie odnoszą się do kotłów na różne paliwa. Warto jednak, jeszcze na etapie projektu, przewidzieć odpowiednie miej-

sce, w którym urządzenie będzie ustawione. Wymiary pompy dla domów jednorodzinnych zbliżone są do wymiarów kotła lub lodówki.

Czy hałasuje? Pompy ciepła nie pracują niestety bezgłośnie. Jak duży jest wytwarzany przez nie hałas? Dopuszczalny poziom hałasu dla pomieszczeń mieszkalnych nie powinien przekroczyć 40 dB w ciągu dnia, a w nocy 30 dB. Z tego powodu pompa ciepła powinna być montowana w pomieszczeniach gospodarczych, oddalonych np. od sypialni – i głównie dlatego nie może być instalowana w dowolnym miejscu.

Najlepsze odbiorniki dla pompy ciepła Są to niskotemperaturowe instalacje grzewcze o dużej powierzchni grzewczej, czyli ogrzewanie podłogowe, ścienne, konwektorowe lub grzejniki niskotemperaturowe. Sprawność pompy zależy od różnicy temperatur dolnego i górnego źródła. Im temperatura zasilania górnego źródła niższa, czyli zbliżona do temperatury źródła dolnego, tym większa sprawność urządzenia. Pompy ciepła renomowanych producentów nawet przy temperaturach zewnętrznych -20°C mogą zapewnić pełen komfort użytkownikom. n

Wyjaśnienie parametrów opisanych w prezentacjach produktów

Czy hałasuje? Zależy od dolnego źródła. Może być nim: grunt

wietrza) 0°C i temp. źródła górnego (wody, zasilającej ogrzewanie podłogowe lub grzejniki) 35°C.

poziomy hałasu lub pionowy), woda (studnia Jaki(kolektor jest poziom wytwarzany przez czerpalna) lub powietrze. Dlatego podając nazwę pompę ciepła, która nie pracuje bezgłośnie? całego układu grzewczego, jak i samej pompy Dopuszczalny poziom hałasu dla pomieszczeń ciepła, używamy nazwy dolnego źródła i nośnika mieszkalnych nie powinien przekroczyć 40 dB ciepła do górnego źródła: grunt-woda, woda-wow ciągu dnia, a w nocy 30 dB. Z tego powoda, powietrze-woda. typ to ciepła pompa ciepła dogrzewająca powietrze du Inny pompa powinna być instalowana

w Moc pobrana Tyle trzeba dostarczyć pompie mocy, by w określonych warunkach (temp. źródła dolnego/temp. źródła górnego) dała nominalną moc cieplną lub chłodniczą. Pompy zasilane są energią elektryczną (lub rzadziej gazem).

w TYP POMPY

w systemie wentylacji mechanicznej z rekuperacją. Wtedy mamy do czynienia z układem powietrze-powietrze (tzw. pompa ciepła na powietrze wentylacyjne wywiewne). w Nominalna moc cieplna, moc chłodnicza Wielkości charakteryzujące konkretne urządzenie i system grzewczy, w którym pracuje. Dobór mocy pompy ciepła wyliczony jest przez projektanta instalacji c.o. i określony w projekcie instalacyjnym. Moc cieplna jest z reguły wyższa od mocy chłodniczej. Obie podawane są przy założeniu temperatury źródła dolnego i górnego. Np. 10,4 kW (0/35°C) oznacza, że pompa osiąga moc 10,4 kW przy temp. źródła dolnego (wody, ziemi, po-

Produkty uszeregowane wg typów: pompy powietrze-woda, grunt-woda i pozostałe. Cena orientacyjne netto, podane od najniższej do najwyższej w ramach danej kategorii.

w Współczynnik efektywności COP Podaje, ile kW energii cieplnej otrzyma się średnio w ciągu roku z 1 kW napędowej energii elektrycznej zasilającej pompę ciepła. Im jest wyższy, tym układ pracuje wydajniej (ekonomiczniej). Aby tak było, musi być jak najmniejsza różnica temperatur pomiędzy dolnym a górnym źródłem ciepła, czyli niskotemperaturowymi systemami grzewczymi. Z 1 kW prądu w procesie przemian fizycznych może być wytworzone od 3 do niemal 6 kW ciepła o temperaturze 55°C, a niekiedy nawet do 65°C. w Wymiary Zbliżone do wymiarów kotła lub lodówki, kształt najczęściej prostopadłościenny, w estetycznej stalowej obudowie.

prezentacje 20 produktów

11/2015 Własny Dom

raport_pompy ciepła.indd 109

109

11/13/15 3:09 PM

POWIETRZE-WODA

Immerwater 190 v.2

POWIETRZE-WODA

Producent: Immergas Zastosowanie: c.w.u. Nominalna moc cieplna: 1,45 kW Moc pobrana: 1,5 kW Współczynnik COP: 2,8-4,5 Wymiary jednostki wewn./zewn. (wys. x szer. x gł): Ø560 x 1680 mm Gwarancja: 2 lata Cechy szczególne: cicha praca, pełna autodiagnostyka, funkcja „wakacje”, funkcja automatycznego wygrzewu antybakteryjnego oraz możliwość programowania cyklu czasowego dla przygotowania ciepłej wody

Producent: Hewalex Zastosowanie: c.w.u. Nominalna moc cieplna: 1,65 kW Moc pobrana: 0,45 kW Współczynnik COP: 3,67 (A15/W15-45) Wymiary jednostki wewn./zewn. (wys. x szer. x gł): Ø520 x 1890 mm Gwarancja: 2 lata Cechy szczególne: 1 wężownica grzewcza na dodatkowe źródło ciepła, sterownik HW100 dla maksymalnego ułatwienia obsługi

CENA (netto): 5975 zł

CENA (netto): 6190 zł

POWIETRZE-WODA

PCWB 9,2kW

POWIETRZE-WODA

Producent: Hewalex Zastosowanie: do basenów sezonowych/zewnętrznych Nominalna moc cieplna: 9,2 kW Moc pobrana: 1,5 kW Współczynnik COP: 6,13 (A24/W26) Wymiary jednostki wewn./zewn. (wys. x szer. x gł): 956 x 360 mm Gwarancja: 2 lata Cechy szczególne: skraplacz w postaci wymiennika tytanowego w obudowie z PVC umożliwia bezpośrednie ogrzewanie wody basenowej i wpięcie do obiegu filtracyjnego, do basenu o powierzchni 25-35 m2

Producent: Immergas Zastosowanie: c.w.u. Nominalna moc cieplna: 3 kW Moc pobrana: 3 kW Współczynnik COP: 2,8-4,5 Wymiary jednostki wewn./zewn. (wys. x szer. x gł): Ø650 x 1920 mm Gwarancja: 2 lata Cechy szczególne: wbudowana wężownica dodatkowego źródła ciepła, pełna autodiagnostyka, funkcja „wakacje”, funkcja automatycznego wygrzewu antybakteryjnego oraz możliwość programowania cyklu czasowego dla przygotowania ciepłej wody

CENA (netto): 7350 zł

CENA (netto): 8915 zł

POWIETRZE-WODA

PCWU 300SK-2,3kW

POWIETRZE-WODA

Producent: Hewalex Zastosowanie: c.w.u. Nominalna moc cieplna: 2,3 kW Moc pobrana: 0,6 kW Współczynnik COP: 3,84 (A15/W15-45) Wymiary jednostki wewn./zewn. (wys. x szer. x gł): Ø640 x 1870 mm Gwarancja: 2 lata Cechy szczególne: 2 wężownice grzewcze na dodatkowe źródła ciepła, automatyka posiada zdolność obsłużenia całości kotłowni na rzecz ogrzewania c.w.u. z możliwością podpięcia do zdalnego monitoringu

Producent: Immergas Zastosowanie: c.o. i c.w.u. Nominalna moc cieplna: 5,76 kW Moc chłodnicza: 4,73 kW Moc pobrana: 1,89 kW Współczynnik COP: 2,77-4,28 Wymiary jednostki wewn./zewn. (wys. x szer. x gł): 821 x 908 x 326 mm Gwarancja: 2 lata Cechy szczególne: technologia inwerterowa, zmienna prędkość wentylatora (modulowana), wbudowana pompa cyrkulacyjna, wbudowane przeponowe naczynie wzbiorcze obiegu grzewczego, możliwość pracy w trybie ogrzewania oraz chłodzenia

CENA (netto): 9800 zł

CENA (netto): 14174 zł

POWIETRZE-WODA

Audax TOP 8 ErP

POWIETRZE-WODA

Producent: Immergas Zastosowanie: c.o. i c.w.u. Nominalna moc cieplna: 7,36 kW Moc chłodnicza: 5,84 kW Moc pobrana: 2,31 kW Współczynnik COP: 2,81-3,97 Wymiary jednostki wewn./zewn. (wys. x szer. x gł): 821 x 908 x 326 mm Gwarancja: 2 lata Cechy szczególne: technologia inwerterowa, zmienna prędkość wentylatora (modulowana), wbudowana pompa cyrkulacyjna, wbudowane przeponowe naczynie wzbiorcze obiegu grzewczego, możliwość pracy w trybie ogrzewania oraz chłodzenia

Producent: Hewalex Zastosowanie: c.o. i c.w.u. Nominalna moc cieplna: 13 kW Współczynnik COP: 3,71 (A2/W35) Wymiary jednostki wewn./zewn. (wys. x szer. x gł): jednostka zewnętrzna 1123 x 400 x 1195 mm, jednostka wewnętrzna 765 x 280 x 509 mm Gwarancja: 5 lat Cechy szczególne: zdalny monitoring, elektroniczna pompa obiegowa i zawór trójdrogowy w cenie, Europejski Znak Jakości EHPA-Q

CENA (netto): 16576 zł

CENA (netto): 20990 zł

110

PCWU 200K-1,5kW

Immerwater 300 inox v.3

Audax TOP 6 ErP

PCCO SPLIT 13kW

Własny Dom 11/2015

raport_pompy ciepła.indd 110

11/13/15 3:11 PM

POWIETRZE-WODA

Daikin Altherma LT 8 kW

POWIETRZE-WODA

Producent: Daikin Zastosowanie: C.O. i C.W.U. chłodzenie do 360 m2 Nominalna moc cieplna: 7,4 kW Moc chłodnicza: 6,89 kW Moc pobrana: 1,66 kW Współczynnik COP: 4,45 Wymiary jednostki wewn./zewn. (wys. x szer. x gł): 890 x 480 x 344/735 x 832 x 307 mm Gwarancja: 3-5 lata Cechy szczególne: gama jednostek wewnętrznych umożliwia dopasowanie do każdego typu instalacji: grzejnikowej, podłogowej, mieszanej lub z dodatkowym dowolnym źródłem ciepła

Producent: Daikin Zastosowanie: C.O. i C.W.U. chłodzenie do 500 m2 Nominalna moc cieplna: 27 kW Moc chłodnicza: 6,89 kW Moc pobrana: 1,66 kW Współczynnik COP: 4,45 Wymiary jednostki wewn./zewn. (wys. x szer. x gł): 902 x 450 x 434/735 x 832 x 307 mm Gwarancja: 3-5 lata Cechy szczególne: posiada wbudowany kocioł kondensacyjny, przeznaczona do modernizacji wyeksploatowanych kotłów gazowych, wymaga tylko wprowadzenia cen nośników energii

CENA (netto): 22020 zł

CENA (netto): 26900 zł

POWIETRZE-WODA

alira LWD

POWIETRZE-WODA

Producent: alpha innotec Zastosowanie: c.o. i c.w.u. Nominalna moc cieplna: 7,1-10,1 kW Moc pobrana: 1,5-2,5 kW Współczynnik COP: do 4,8 (A7/W35) Wymiary jednostki wewn./zewn. (wys. x szer. x gł): 1320 x 505 x 930 mm Gwarancja: 5 lat Cechy szczególne: łatwa instalacja, c.o. i c.w.u. w jednym systemie, bardzo cicha praca, wbudowany regulator Luxtronik 2

Producent: Vaillant Zastosowanie: c.o. Nominalna moc cieplna: 8,1 kW dla A7W35 wg EN 14511 Moc pobrana: 1,8 kW Współczynnik COP: 4,8 Wymiary jednostki wewn./zewn. (wys. x szer. x gł): 975 x 1103 x 463 mm Gwarancja: 2 lata z możliwością rozszerzenia do 6 lat Cechy szczególne: wbudowana automatyka pogodowa, jednostka wewnętrzna wyposażona w grzałkę elektryczną 9 [kW], pompę i zawór przełączający do c.w.u., system komunikacji internetowej w cenie 1 zł netto

CENA (netto): 29000-37000 zł

CENA (netto): 30000 zł

POWIETRZE-WODA

Daikin Altherma LT 16 kW

POWIETRZE-WODA

Producent: Daikin Zastosowanie: c.o. i c.w.u., chłodzenie do 360 m2 Nominalna moc cieplna: 16 kW Moc chłodnicza: 13,8 kW Moc pobrana: 3,76 kW Współczynnik COP: 4,25 Wymiary jednostki wewn./zewn. (wys. x szer. x gł): 1345 x 900 x 320/735 x 832 x 307 mm Gwarancja: 3-5 lata Cechy szczególne: gama jednostek wewnętrznych umożliwia dopasowanie do każdego typu instalacji: grzejnikowej, podłogowej, mieszanej lub z dodatkowym dowolnym źródłem ciepła

Producent: Daikin Zastosowanie: c.o. i c.w.u. do 200 m2 Nominalna moc cieplna: 14 kW Moc pobrana: 4,66 kW Współczynnik COP: 3 Wymiary jednostki wewn./zewn. (wys. x szer. x gł): 1345 x 900 x 320/705 x 600 x 695 mm Gwarancja: 3-5 lata Cechy szczególne: przeznaczona do modernizacji istniejących instalacji bez konieczności ich modyfikacji dzięki parametrom zasilania do 80oC bez użycia grzałek elektrycznych

CENA (netto): 38060 zł

CENA (netto): 42500 zł

GRUNT-WODA

alterra SW

GRUNT-WODA

Producent: alpha innotec Zastosowanie: c.o. i c.w.u. Nominalna moc cieplna: 4,7-18,6 kW Moc pobrana: 1-3,82 kW Współczynnik COP: do 5,09 Wymiary jednostki wewn./zewn. (wys. x szer. x gł): 850 x 598 x 665 mm Gwarancja: 5 lat Cechy szczególne: zamontowany łatwy w obsłudze regulator Luxtronik 2, cicha praca

Producent: alpha innotec Zastosowanie: c.o. i c.w.u. Nominalna moc cieplna: 4,7-18,6 kW Moc pobrana: 1-3,82 kW Współczynnik COP: do 5,09 Wymiary jednostki wewn./zewn. (wys. x szer. x gł): 1500 x 598 x 665 mm Gwarancja: 5 lat Cechy szczególne: zamontowany łatwy w obsłudze regulator Luxtronik 2, cicha praca, zamontowana fabrycznie hydraulika zajmuje mało miejsca

CENA (netto): 19500-26500 zł

CENA (netto): 23500-32500 zł

Daikin Altherma Hybrydowa

Vaillant aroTHERM VWL 85/2A

Daikin Altherma HT 14 kW

alterra SWC

11/2015 Własny Dom

raport_pompy ciepła.indd 111

111

11/13/15 3:12 PM

GRUNT-WODA

alterra WZS

GRUNT-WODA

Producent: alpha innotec Zastosowanie: c.o. i c.w.u. Nominalna moc cieplna: 4,7-12,2 kW Moc pobrana: 1-2,44 kW Współczynnik COP: do 5,09 Wymiary jednostki wewn./zewn. (wys. x szer. x gł): 1850 x 598 x 730 mm Gwarancja: 5 lat Cechy szczególne: wbudowany zasobnik c.w.u., zamontowany łatwy w obsłudze regulator Luxtronik 2, cicha praca, zajmuje mało miejsca

Producent: Vaillant Zastosowanie: c.o. Nominalna moc cieplna: 10,9 kW dla B0W35 wg EN 145111 Moc pobrana: 2,2 kW Współczynnik COP: 4,9 Wymiary jednostki wewn./zewn. (wys. x szer. x gł): 1200 x 600 x 650 mm Gwarancja: 2 lata z możliwością rozszerzenia do 6 lat Cechy szczególne: wbudowana automatyka pogodowa, wbudowany ogranicznik prądu rozruchowego i kontroli faz, system komunikacji internetowej w cenie 1 zł netto

CENA (netto): 26500-32000 zł

CENA (netto): 28730 zł

GRUNT-WODA

Vaillant geoTHERM VWS 102/3

GRUNT-WODA

Producent: Vaillant Zastosowanie: c.o. i c.w.u. Nominalna moc cieplna: 10,9 kW dla B0W35 wg EN 145111 Moc pobrana: 2,2 kW Współczynnik COP: 4,9 Wymiary jednostki wewn./zewn. (wys. x szer. x gł): 1800 x 600 x 650 mm Gwarancja: 2 lata z możliwością rozszerzenia do 6 lat Cechy szczególne: wbudowana automatyka pogodowa, wbudowany zasobnik c.w.u 175 l, wykonanie: stal nierdzewna, wbudowany ogranicznik prądu rozruchowego i kontroli faz, system komunikacji internetowej w cenie 1 zł netto

Producent: Daikin Zastosowanie: c.o. i c.w.u. do 260 m2 Nominalna moc cieplna: 10,2 kW Moc pobrana: 2,34 kW Współczynnik COP: 4,35 Wymiary jednostki wewn./zewn. (wys. x szer. x gł): 1732 x 600 x 728 mm Gwarancja: 3-5 lata Cechy szczególne: inwerterowa sprężarka eliminuje konieczność stosowania bufora i poprawia znacząco efektywność odbioru ciepła z dolnego źródła

CENA (netto): 35500 zł

CENA (netto): 37210 zł

Vaillant geoTHERM VWS 101/3

Daikin Altherma Gruntowa

r ek l ama

Własny Dom

Nie szukaj daleko...

wskaże Ci właściwy kierunek nowoczesny miesięcznik o budownictwie, architekturze i ogrodach szukaj w dobrych punktach sprzedaży lub zamów prenumeratę www.wlasnydom.pl 112

Własny Dom 10/2015 11/2015

raport_pompy ciepła.indd 112

11/13/15 3:13 PM

WŁasny dom z konceptem Projekty, Budowa, Eksploatacja, Modernizacja miesięcznik • nr 11 (149)/2015 • listopad ISSN 1509-3042 • INDEX 353752

następny numer 12/2015

DziaŁ Prenumeraty: tel. 71/337 47 40 prenumerata@wlasnydom.pl Wydawca Grabek Media sp. z o.o., ul. Belwederczyków 29, 51-688 Wrocław tel. 71/337 47 40, fax 71/337 83 87 Dyrektor Wydawnictwa: Krzysztof Grabek, krzysztof.grabek@wlasnydom.pl

w sprzedaży od

21 grudnia

adres Redakcji i Biura Handlowego ul. Norblina 25, 51-664 Wrocław tel. 71/348 22 14, fax 71/347 83 87 redakcja@wlasnydom.pl informacje PR: nowosci@wlasnydom.pl

temat miesiąca

fot. SATEL

Bezpieczny dom

Różne aspekty bezpieczeństwa w domu – instalacje, schody, stolarka otworowa, bezpieczeństwo przeciwpożarowe i odporność budynku na włamanie. Szczelna instalacja gazowa. Instalacja elektryczna, która nie grozi porażeniem prądem. Bezpieczeństwo w kuchni i w łazience. Bezpieczne ogrzewanie – kotły, grzejniki. Bezpieczny ogród – nawierzchnie zapobiegające poślizgnięciu. Ogrzewany podjazd, ścieżka do domu i rynny. Bezpieczne pokrycie dachowe. Zabezpieczenie domu przed włamaniem – drzwi, okna, system alarmowy. Rola oświetlenia i systemu inteligentnego domu w zapewnianiu bezpieczeństwa w budynku i na posesji

ponadto

fot. Homebook/Dekoria.pl

Raport z rynku

• Komin

Odkurzacze centralne

dylematy

Przegląd oferty producentów odkurzaczy centralnych i akcesoriów do nich. Przejrzysta prezentacja ułatwi dokonanie wyboru

• Kominek

– DGP czy płaszcz wodny

Z praktyki

• Ogrzewanie

Reklama: tel. 71/348 38 09

druk Techgraf

Najbardziej reprezentacyjne pomieszczenie w domu domaga się najwięcej uwagi przy planowaniu jego położenia w obrębie budynku, wielkości, kształtu, jak również wystroju. Możemy wybrać stosunkowo niewielki, przytulny salon, jak i przestrzenne pomieszczenie wysokie na dwie kondygnacje (lub z antresolą). Wystrój może być rustykalny, historyzujący, ale i uderzająco nowoczesny, minimalistyczny i rozmyślnie chłodny. Znaczenie ma też umieszczenie najważniejszego elementu większości salonów – kominka – wokół którego będą koncentrować się rodzinne wieczory i spotkania towarzyskie w większym gronie

prefabrykowany

Stali współpracownicy: Agnieszka Kubit, Rafał Żyła

ZdjĘcia na okŁadce Schüco, Fakro

Salon

• Dom

Redakcja: Mateusz Kozłowicz mateusz.kozlowicz@wlasnydom.pl Korekta: Marek Misiak Grafik: Bożena Skupińska bozena.skupinska@wlasnydom.pl Agnieszka Wasilionok Mirosław Nogaj

Monika Łagoda monika.lagoda@wlasnydom.pl

Inspiracje

Focus

Redaktor Naczelna: Agnieszka Rudomino agnieszka.rudomino@wlasnydom.pl Zastępca Redaktor Naczelnej: Marek Misiak marek.misiak@wlasnydom.pl

Redakcja nie zwraca niezamówionych materia łów oraz zastrzega sobie prawo do ich skracania w przypadku publikacji. Wszystkie materiały są objęte prawem autorskim. Przedruk w ja kiejkolwiek formie bez wcześniejszej pisemnej zgody Dyrektora Wydawnictwa jest zabronio ny. Wszelkie przedstawione projekty podlegają ochronie prawa autorskiego i należą do osób wymienionych przy każdym z nich. Prawa autor skie do opracowania plastycznego czasopisma należą wyłącznie do wydawcy. Powielanie i wy korzystywanie w jakikolwiek sposób bez zgody wydawcy jest zabronione. Sprzedaż bezumowna numerów bieżących i archiwalnych jest zabro niona. Działanie wbrew powyższemu zakazowi skutkuje odpowiedzialnością prawną. Wydawca nie ponosi odpowiedzialności za treść reklam i ma prawo odmówić publikacji bez podania przyczyny. Czasopismo niniejsze nie stanowi oferty w rozumieniu prawa i jest publikowane jedynie dla celów informacyjnych.

podłogowe

Architektura

domu

Wokół domu • Sposoby

zapowiedzi_ok.indd 112

na śnieg

fot. Beam

• Bryła

11/17/15 11:34 AM

TWÓJ ULUBIONY MIESIĘCZNIK DOSTĘPNY TAKŻE W WERSJI

ELEKTRONICZNEJ!

MAGAZYN ROWEROWY

TAKŻE W WERSJI ELEKTRONICZNEJ!

Możesz go czytać, kiedy i gdzie zechcesz na komputerach z systemem Windows, na iPadach oraz na urządzeniach z systemem Android. Dostępne są zarówno wydania pojedyncze, jak i prenumerata, a każde wydanie jest przechowywane w Twojej własnej bibliotece. Po ściągnięciu połączenie internetowe nie jest konieczne.

Aby kupić Magazyn Rowerowy, wejdź na www.e-kiosk.pl/magazyn_rowerowy Pojedynczy numer już od 7,90 zł!

zapowiedzi_ok.indd 112

11/17/15 11:32 AM