WD6/2015/całe wydanie by Grabek Media

2015

raport z rynku

materiałów na podłogi i ściany

gont bitumiczny po 6 latach od ułożenia na dachu s. 72

odkurzacz centralny najlepsze rozwiązania

s. 28

cena 7,99 zł (w tym 8% Vat)

[144] 6/2015

www.wlasnydom.pl

budowa i modernizacja

elewacje piękne i trwałe wskazówki architekta s. 98

Exclusive! s. 6

kominki tradycyjne i nowoczesne

TEMAT MIESIĄCA s. 42

instalacje szybko i dobrze wznosimy ściany murowane oraz prefabrykowane s. 36 facebook.indd 97

w domu i wokół domu

kronika budowy etap 22 dokładne ocieplenie elewacji styropianem s. 78

index 353752 ISSN 1509-3042

6/2/15 12:45 PM

prenumerata wyjątkowa oferta

z prezentem!

prenumeraty „Własnego Domu”: z książką wydawnictwa Muza lub z wagą łazienkową firmy MPM Product

prenumerata roczna 12 wydań czasopisma „Własny Dom” + waga łazienkowa w cenie

70 zł

prenumerata roczna 12 wydań czasopisma „Własny Dom” + książka “1000 pomysłów na dom” w cenie

89 zł

Inne propozycje prenumeraty: • prenumerata roczna (12 wydań) z zestawami prysznicowymi FERRO w cenie od 89 zł • prenumerata roczna (12 wydań) z pakietem 4 wydań specjalnych „Własnego Domu” w cenie 70 zł • prenumerata roczna (12 wydań) z zestawem wkrętaków marki NEO w cenie 74 zł • prenumerata roczna (12 wydań) z zestawem akcesoriów łazienkowych Natural w cenie 119 zł • prenumerata roczna (12 wydań) z kawiarką w cenie 90 zł • prenumerata roczna (12 wydań) z książką „Remont domu i mieszkania. Poradnik dla każdego” w cenie 77 zł • prenumerata roczna (12 wydań) podstawowa w cenie 69 zł • prenumerata dwuletnia (24 wydania) podstawowa w cenie 129 zł Numery archiwalne oraz e-wydania dostępne na www.wlasnydom.pl Zamówienia można składać pod numerem telefonu 71 337 47 40 lub e-mailem sklep@wlasnydom.pl Szczegóły oferty: • oferty są ważne do wyczerpania zapasów • wybrany produkt prześlemy razem z pierwszym zamówionym egzemplarzem w prenumeracie • w przypadku zamówień opłacanych za pobraniem zamawiający zapłaci koszty pobrania pocztowego.

facebook.indd 97

6/2/15 12:50 PM

od redakcji

zastępca redaktor naczelnej Andrzej Daczkowski andrzej.daczkowski@wlasnydom.pl

Zmiana dla samej zmiany...

Wydanie na iPada

fot. Archiwum rodzinne

iedawno fotografowałem dom w zabudowie bliźniaczej, znajdujący się we Wrocławiu, blisko pięknego parku. Zadbana posesja, ładne wnętrza, ale mimo to jego właściciele planują go sprzedać. Są już w trakcie budowy parterówki, która zostanie wyposażona w rekuperator, pompę ciepła i wiele innych nowoczesnych rozwiązań. W zasadzie kieruje nimi tylko chęć odmiany: otoczenia, budynku, jego wyposażenia. Wydaje się, że właśnie taka motywacja jest najmniej doceniana. Cały czas mówi się o budowie domu jako przedsięwzięciu, które ma zaspokoić wymierne potrzeby. A to urodziły się dzieci i trzeba więcej metrów oraz ogródka, a to prowadzimy działalność gospodarczą i brakuje nam miejsca na gabinet czy warsztat pracy. To się liczy, to jest ważne. A sama chęć zmiany dla zmiany? Czy nie ma w niej czegoś pasjonującego? Czy takie lekkoduchy (w najlepszym znaczeniu tego słowa) nie mają największej

szansy na wybudowanie pięknego domu? Owszem, nie ma na to gwarancji, ale zazdrościć możemy swobody działania, która w tym przypadku ograniczona jest jedynie zasobami finansowymi. I czy taka motywacja nie będzie coraz częściej spotykana? Gdybym moim lekkoduchom z sesji zdjęciowej miał wskazać najciekawsze artykuły dla nich w tym numerze, zacząłbym od Inspiracji Kominki (s. 6) – prezentujemy przepiękne realizacje. Potem skierowałbym ich uwagę na fotoreportaż poświęcony gontowi bitumicznemu na domu jak z pracowni Franka Lloyda Wrighta (s. 78). Następnie wspólnie z nimi przejrzałbym niesamowite okładziny w Raporcie z Rynku (s. 104), i wreszcie w dziale Architektura poleciłbym lekturę tekstu o elewacjach (s. 98). Piszę o lekkoduchach, bo trochę im zazdroszczę – ale przecież Własny Dom jest czasopismem dla każdego inwestora, w tym także zatwardziałego pragmatyka...

W tym numerze są z nami:

s. 98

Arch. Marcel Gil, właściciel pracowni projektowej MG Studio Projekt w Nowym Mieście nad Pilicą, opowiada o współczesnych elewacjach domów jednorodzinnych

s. 72

Pan Andrzej wybudował dom z dachem o minimalnym kącie nachylenia i wykończył go gontem bitumicznym. Jak się sprawdza taki dach po 6 latach użytkowania?

s. 78

maja i robert, inwestorzy remontujący dom. Na 22. już etapie prac ściany zewnętrzne (niestety krzywo wymurowane!) ocieplane są warstwą styropianu 6/2015 Własny Dom

wstepniak.indd 1

15-05-28 15:38

spis treści

Nowości

4 Nowości na rynku

Materiały i technologie wprowadzone na nasz rynek

Inspiracje Exclusive

6 Kominek

Najczęściej lokalizowany jest w salonie – ale można go również umieścić w sypialni, a nawet w dużej łazience – przy ścianie, w rogu pomieszczenia, na jego środku, a może przy filarze? Drugą kwestią jest obudowa kominka – z kamienia, jego imitacji, klinkieru lub innego materiału

stro n!

Focus

20 Bramy wjazdowe i garażowe

rys. Zehnder

Muszą pasować zarówno do ogrodzenia, elewacji, jak i do siebie nawzajem. Dobór ich typów zależy od wymiarów podjazdu i cech garażu, ale także od naszych upodobań estetycznych

temat miesiąca

42 Instalacje w domu i wokół domu

Focus

28 Odkurzacz centralny Eksperci z firm zajmujących się dystrybucją i montażem instalacji centralnego odkurzania opowiadają o stosowanych technikach montażu, najnowocześniejszych instalacjach i akcesoriach oraz o najbardziej nietypowych wyzwaniach w ich karierze

Dylematy

36 Dom murowany czy prefabrykowany?

Instalacja wod-kan. Dobór średnic przewodów kanalizacyjnych. Natrysk bez brodzika. Instalacja grzewcza. Rodzaje i sposoby podłączania grzejników. Grzejniki kanałowe. Kominek. Grzejniki konwektorowe. Pompy ciepła. Kolektory słoneczne. Instalacja elektryczna i inteligentna. Rozmieszczenie gniazd i puszek. Systemy sterowania oświetleniem. Bramy i rolety. Systemy alarmowe. Instalacje odwodnieniowe. Rodzaje odwodnień i ich rola. Systemy rynnowe. Zagospodarowywanie wody deszczowej. Instalacja wentylacyjna. Rekuperacja. Gruntowy wymiennik ciepła. Odkurzacz centralny

Obie technologie mają zarówno zalety, jak i ograniczenia. Domy prefabrykowane stawia się szybciej, w domach murowanych łatwiej jest wprowadzać zmiany w trakcie budowy

z praktyki

72 Jak się sprawdza po 6 latach lekkie pokrycie dachowe – gont bitumiczny Pan Andrzej zdecydował się na pokrycie z gontów bitumicznych – lekkich, a jednocześnie bardzo wytrzymałych – oraz na nowoczesną prefabrykowaną więźbę dachową

kronika budowy etap 22

78 Ocieplenie elewacji styropianem Ponieważ ściany nie zachowywały prawidłowych pionów, płaszczyzn ani kątów, wykonawca musiał włożyć znacznie więcej pracy w warstwę ociepleniową, aby wady te nie były widoczne na elewacji

Wokół domu

83 Narzędzia ogrodnicze

fot. Kopp

Zależnie od rozmiarów i typu ogrodu możemy potrzebować tylko podstawowego zestawu narzędzi ręcznych lub skomplikowanych urządzeń elektrycznych albo spalinowych

Raport z rynku 104 Podłogi i ściany

Przegląd oferty producentów materiałów podłogowych i ściennych. Kilkadziesiąt produktów różnych producentów z opisem najważniejszych parametrów. Ułożone według ceny – od najtańszych do najdroższych

spis_tresci_06_2015.indd 2

Modernizacja

90 Lekkie pokrycia dachowe Gdy stare pokrycie dachowe jest już brzydkie lub zaczyna tracić szczelność, można wymienić je na pokrycie lekkie – np. blachodachówkę, blachę na rąbek stojący lub gonty bitumiczne

ARCHITEKTURA

98 Elewacja Arch. Marcel Gil wyjaśnia, dlaczego przy projekcie indywidualnym możemy ją kształtować swobodniej niż przy projekcie typowym. Jaką wybrać stylistykę, materiały wykończeniowe, kolor i oświetlenie?

15-05-28 11:45

spis_tresci_06_2015.indd 3

15-05-28 11:46

NOWE

na rynku

Okno w modnym wydaniu

Płyty o dwóch gęstościach

Frontrock Max E firmy Rockwool to dwugęstościowa płyta z wełny skalnej do izolacji ścian zewnętrznych w bezspoinowych systemach ociepleń (ETICS). Warstwa zewnętrzna płyty wykonana jest z twardej wełny o dużej gęstości, dzięki czemu stanowi ona stabilne podłoże dla mocowania mechanicznego, zaprawy zbrojącej i tynku. Dzięki swojej gęstości płyty nie zmieniają także stabilności wymiarowej przez długie lata, dzięki czemu zachowana jest ciągłość izolacji. Natomiast wewnętrzna warstwa płyty wykonana jest z wełny skalnej o mniejszej gęstości – znacznie łatwiej dopasować ją do nierównej ściany oraz zminimalizować występowanie liniowych mostków termicznych. www.rockwool.pl

Obecne trendy w architekturze wnętrz nakazują estetyczne dopasowanie wszystkich elementów wnętrza i ich personalizację zgodnie z wymaganiami użytkowników. Technologie produkcji okien pozwalają na indywidualne dobranie zarówno kształtu, jak i koloru ramy okiennej. Ciekawe możliwości kształtowania wyglądu okna dają unikatowe powłoki Schüco AutomotiveFinish, wyróżniające się metaliczną estetyką uzyskaną dzięki połyskującym drobinom. Gama aż 11 odcieni została starannie dopasowana pod względem fotometrycznym. Każdy odcień otrzymał indywidualny stopień połysku, który podkreśla lub tłumi intensywność barwy. W efekcie okna mogą pasować do bardzo różnych stylów: minimalistycznego (odcienie o wyglądzie aluminium), glamour (odcień metaliczny granatu), a także do innych modnych stylów. www.schueco.pl

Designerski podgrzewacz wody Elektryczny podgrzewacz pojemnościowy Velis Plus firmy Ariston to nowoczesne urządzenie o ponadczasowej stylistyce. Za opracowanie designu urządzenia odpowiedzialny był Umberto Palermo – słynny włoski projektant wzornictwa przemysłowego. Urządzenie jest bardzo ustawne, ponieważ można zainstalować je zarówno w pionie, jak i w poziomie, a jego głębokość to jedynie 27 cm. Cała obudowa jest wykonana z trwałego tworzywa w kolorze stali szczotkowanej. Na ciekłokrystalicznym panelu wyświetlają się aktywne funkcje i temp. wody, którą można ustawić z dokładnością do 1oC. www.ariston.com/pl

Wnętrzarskie „esy floresy”

Odważne, oryginalne i przyciągające wzrok wzornictwo znaleźć można wśród aktualnych propozycji meblowych firmy Sits. Znakomicie prezentuje się ono np. na fotelach Nina i Mokka, sofie Rasmus oraz na designerskich poduszkach z kolekcji marki. Wzorzyste tkaniny, które je pokrywają, to feeria barw i kształtów z wiodącym motywem natury: liście o stonowanych, lekko przygaszonych odcieniach brązu i zieleni oraz pełne energii kwiaty w kolorach żółci, seledynu i czerwieni. Wprawne oko dostrzeże również elementy przyrody ożywionej w postaci różnobarwnych ptaków i motyli, przywodzących na myśl ciepły, wiosenny dzień spędzony w otoczeniu leśnej aury. Dzięki wzorzystym meblom i dodatkom cały ten niepowtarzalny klimat można z łatwością odtworzyć w domowych przestrzeniach. www.sits.eu/pl

nowosci.indd 4

Własny Dom 6/2015

15-05-28 12:52

nowe na rynku

Bateria sterowana na odległość Bateria KWC Ono Touch Light Pro firmy Franke jest poręczna i elegancka, a co najważniejsze – ułatwi pracę w kuchni dzięki możliwości zaprogramowania aż 3 ustawień wody. Dzięki tej funkcji wystarczy, że dotkniemy pokrętła sterowania baterią raz, dwa lub trzy razy, a natychmiast uzyskamy pożądaną temperaturę wody. Z myślą o tych, którzy uwielbiają technologiczne nowinki, firma KWC dodała także funkcję zdalnego sterowania. Ciekawym rozwiązaniem jest możliwość zmiany temperatury i siły przepływu wody z dowolnego miejsca. Gra świateł, których kolor zmienia się wraz z temperaturą wody, sprawia, że kuchnia nabiera unikalnego klimatu. Cena: 7 999 zł www.franke.pl

Beton w ogrodzie Wykonane z betonu architektonicznego meble ogrodowe firmy Morgan & Möller to proste, geometryczne kształty, czyste formy i surowy charakter materiału. Idealnie sprawdzą się w ogrodach wielbicieli harmonijnych, uporządkowanych przestrzeni o designerskim charakterze. W ofercie marki znajdują się nie tylko meble (takie jak stoły, szezlongi, fotele i sofy), ale również akcesoria betonowe: dekoracyjne litery, świeczniki, misy czy donice. Nowoczesne formy produktów firmy Morgan & Möller czynią z nich alternatywę dla tradycyjnych rzeźb i odlewów ogrodowych. Czasem nawet drobny akcent potrafi nadać przydomowej przestrzeni wyjątkowy charakter. Na szczególną uwagę zasługuje wielofunkcyjny mebel Pentagon, łączący w sobie funkcje praktyczne i dekoracyjne. Może on służyć za stolik, siedzisko i nowoczesną ozdobę ogrodu. www.morgan-moller.com

Styropian do zadań specjalnych Thermo Lambda 031 to grafitowa, samogasnąca płyta styropianowa firmy Arsanit. Jej wyróżnikiem jest niski współczynnik przewodzenia ciepła (o wartości lambda D ≤ 0,031 W/mK), który zapewnia podwyższone parametry termoizolacyjne. Produkt charakteryzuje się również dużą wytrzymałością mechaniczną oraz stabilnością wymiarów. Płyty styropianowe służą do ocieplania zewnętrznych ścian metodą lekką-mokrą (ETICS) oraz lekką-suchą. Znajdują także zastosowanie w izolacji m.in. nadproży, otworów okiennych i drzwiowych oraz prefabrykowanych ścian warstwowych zewnętrznych. Styropian dostępny jest w dwóch wariantach: z krawędziami frezowanymi oraz prostymi. Orientacyjna cena brutto: 209,72 zł/m3 www.arsanit.pl

Okna sterowane Okno HV 350 firmy Internorm to jedno z najnowocześniejszych okien na rynku. Oprócz pięknego, zlicowanego designu wyróżnia się optymalną konstrukcją. Fuzja trzech materiałów – drewna, pianki termoizolacyjnej oraz zewnętrznej nakładki aluminiowej – sprawiła, że okno to osiąga znakomite parametry techniczne. Certyfikowany współczynnik przenikalności cieplnej całego okna wynosi Uw = 0,60 W/m2K; ponadto posiada ono certyfikat drugiej klasy odporności na włamanie, a jego dźwiękoszczelność dochodzi nawet do 47 dB. Kolejnym atutem jest innowacja w postaci międzyszybowej żaluzji wyposażonej w moduł fotowoltaiczny, a aplikacja Smart Window pozwala na sterowanie żaluzjami za pomocą tabletu lub smartfona. www.okna-pasywne.pl

6/2015 Własny Dom

nowosci.indd 5

15-05-29 12:57

Inspiracje

kominki

fot. Ventana

exclusive

Jeśli kuchnia bywa sercem domu, to z kolei często jego dusza wyraża się w kominku... Daje on najmilsze, punktowe ciepło w salonie i to dlatego wokół niego rozstawiane są fotele, w których domownicy w zimowe wieczory wypoczywają jak nigdzie indziej. I co najważniejsze – fascynuje widokiem całkowicie ujarzmionego ognia 6

Własny Dom 6/2015

inspiracje_skr.indd 6

15-05-27 14:49

1 Inspiracje

exclusive

fot. Makroterm

radycyjny design kominka wbrew pozorom daje wiele możliwości: od surowego, nieco zamkowego czy też chłopskiego, poprzez bardziej delikatne rozwiązania pałacowe i angielskie, aż po wyrafinowaną zabawę ze współczesnością. Co wybrać – nie wiadomo. Pewne jest, że aranżację wnętrz należy zacząć od zaprojektowania kominka. Jest on bowiem zbyt duży i zbyt skupiający uwagę, by „dostosowywać” go do wykończenia wnętrz – to one muszą się dostosować do niego.

Prosta klinkierowa obudowa pozbawiona ozdób. Surowy wyraz pasuje do sufitu z odsłoniętą więźbą, a kontrastuje z nowoczesnym wnętrzem z idealnie położoną gładzią

cegły imitujące rozbiórkowe, palenisko zamknięto pod łukowym sklepieniem – to wyraźne nawiązanie do tradycyjnych kominków

fot. Britop Lighting

inspiracje_skr.indd 7

9/2015 Własny Dom

15-05-28 10:19

exclusive

Inspiracje

fot. Kafel art

WĹ&#x201A;asny Dom 6/2015

inspiracje_skr.indd 8

15-05-27 14:51

Inspiracje

exclusive

fot. T. Augustyn

3-6

Artystyczne kafle, z indywidualnie dobranymi gzymsami, cokołami, półką, kratkami nawiewnymi, a przede wszystki obrazami na kaflach

KOMINEK OTWARTY. Dziś takie rozwiązanie jest już rzadko stosowane, daje jednak możliwość bezpośredniego obcowania z ogniem. Na tym przykładzie obudowę wykonano z kamienia i klinkieru. Zwraca uwagę potężne „nadproże”, pełniące w tym pomieszczeniu przede wszystkim rolę dekoracyjną

Tzw. zimna obudowa kominka. Powierzchnia obudowy kominkowej może być zimna, by nie przegrzewać salonu lub by chronić domowników przed oparzeniem. Do tego celu świetnie nadaje się drewno, które ma wiele innych dodatkowych zalet, np. można je bogato rozrzeźbić

fot. Rasch

6/2015 Własny Dom

inspiracje_skr.indd 9

15-05-27 14:52

fot. Koperfam

nowoczesne K

ominki w stylu nowoczesnym zaskakują kształtem, kolorem, konstrukcją, materiałami wykorzystanymi do obudowy, sposobem ogrzewania domu – wszystkim! W przeciwieństwie do tradycyjnych, które mogą upiększyć nawet modernistyczne wnętrza, te nadają się wyłącznie do nowoczesnych aranżacji. Czasem przytłaczają je swoimi gabarytami, czasem są nieco mniejsze, ale zawsze przyciągają wzrok swą nietypowością i designem. Tego typu konstrukcje warto konsultować z bardzo doświadczonym projektantem wnętrz.

Własny Dom 6/2015

inspiracje_skr.indd 10

15-05-29 12:56

Inspiracje

fot. Homebook.pl

exclusive

Gładko i biało-czarno. Ten kominek został pozbawiony nawet najmniejszej ozdoby, ale za to wyposażono go w szybę narożną, dzięki której ogień widać z różnych miejsc pomieszczenia – to on jest ozdobą

kominek z dwoma szybami bocznymi. i zaprojektowany tak, że wkład ma niewidoczną ramkę. W efekcie wydaje się, że zabudowany przewód kominowy wisi nad paleniskiem wbrew prawom fizyki. Obudowa wykończona matowym tynkiem z głęboką strukturą rzucającą plastyczny światłocień

fot. Kronopol

6/2015 Własny Dom

inspiracje_skr.indd 11

15-05-27 14:53

fot. Makroterm

fot. Glen Dimplex

wkład kominkowy przeznaczony do nowoczesnych wnętrz. Wyposażony w dużą szklaną ramę (zapewniającą niekonwencjonalną wizję ognia) oraz ukrytą klamkę

Minimalistyczny kominek elektryczny. Nie wymaga odprowadzenia spalin i głębokiej komory. W tej realizacji wyposażono go w dwie czarne i grube ramy, na tle których znakomicie widać płomienie

Biokominek to ekologiczny kominek dekoracyjny, który bazuje na bezwonnym i przyjaznym dla środowiska paliwie. Dekoracyjny charakter biokominków docenią ci, którzy zdecydują się na niekonwencjonalne metody aranżacji wnętrz

Własny Dom 6/2015

inspiracje_skr.indd 12

15-05-27 14:53

fot. Homebook.pl

6/2015 WĹ&#x201A;asny Dom

inspiracje_skr.indd 13

15-05-27 14:54

14 Inspiracje

fot. Ceramika Nowa Gala

exclusive

kominek zabudowany w wolno stojącej kolumnie, której wysokość wyznaczają aż dwie kondygnacje. Tego typu obiekt może być umiejscowiony tylko w rozległych i wysokich pomieszczeniach. Jeden z kilku przykładów ładnej prezentacji płomieni na ciemnym tle

panoramiczny wkład daje możliwość zaprezentowania niezwykle szerokiego paleniska. Na ogół tego typu kominki są gazowe. Ułatwia to rozpalanie i uzyskanie równomiernego płomienia – tylko wtedy efekt wizualny jest interesujący

mały żeliwny kominek ustawiony pod kątem tak, aby ogień nie był konkurencją dla telewizji czy widoku z okna. Wykończony białym tynkiem, z wysoko umieszczoną półką na pamiątki

Gazowy kominek w ścianie, w której zabudowana jest również półka, będąca wizualnym przedłużeniem paleniska, oraz telewizor. Czarno-biały układ wykorzystujący duże powierzchnie bez żadnego rozrzeźbienia

fot. TIM

Własny Dom 6/2015

inspiracje_skr.indd 14

15-05-28 10:17

fot. T. Augustyn

fot. Glen Dimplex

6/2015 WĹ&#x201A;asny Dom

inspiracje_skr.indd 15

15-05-28 10:18

Inspiracje

oza jest traktowana jak młodsza czy nawet gorsza siostra kominka. Nic bardziej mylnego. Jest najlepszym rozwiązaniem dla mniejszych pomieszczeń, a także tam, gdzie nie chcemy, by przytłaczała nas na ogół duża konstrukcja kominka. Nie obciąża również tak znacznie stropu jak kominek. Obecnie możemy kozę, czyli wolno stojący kominek zamówić w niemal dowolnym kształcie, aby idealnie pasowała do pomieszczenia. Poza tym – kozy są obecnie bardzo modne!

inspiracje_skr.indd 16

kozy

fot. A. Marecik

exclusive

15-05-28 10:20

26 18 exclusive

fot. Miro Les Foyers

Inspiracje

fot. Ciepło Światło i Styl

inspiracje_skr.indd 17

Żeliwny i designerski piecyk o niezwykłym kształcie i wielkiej szybie – to przykład kozy będącej ozdobą pomieszczenia i dającej dużo punktowego ciepła

koza obłoźona płytami szamotowymi akumulującymi ciepło, co sprawia, że urządzenie grzeje długo nawet po wygaśnięciu ognia. Zwraca uwagę półka, na której możemy umieścić np. czajnik z herbatą

6/2015 Własny Dom

15-05-28 10:21

fot. Koperfarm

fot. Koperfam

WĹ&#x201A;asny Dom 6/2015

inspiracje_skr.indd 18

15-05-28 10:22

Inspiracje

exclusive

fot. Steinberg

Kominek wolno stojący przylegający do ściany, z cylindrycznym w kształcie paleniskiem i rurą odprowadzającą spaliny, a także okrągłą szybą. Konstrukcja pozbawiona jest jakichkolwiek kątów, zwraca uwagę całym swym niebanalnym kształtem

Eurofocus 950 – model ten otrzymał w 1993 roku w Paryżu nagrodę „Mercure du Design”. Może być instalowany narożnie, jak również na prostej ścianie. Przeszklone drzwiczki ze szkła piroceramicznego montowane na zawiasach bocznych oraz ich otwieranie od dołu daje szerszy widok ognia. Posiada dodatkowe wzmocnienie ochronne wnętrza paleniska ze stali indaten

Seria 2b Clasic firmy Morso to piece produkowane od ponad 70 lat. Model ten jest idealnym połączeniem tradycyjnego i ponadczasowego wyglądu z zastosowaniem nowoczesnych materiałów i optymalizacji procesów spalania. Piec jest przystosowany do spalania szczap drewna o długości do 45 cm. Ważnym elementem pieca jest pustka nad komorą spalania, która służy do podgrzewania wody. Piec można opalać drewnem lub brykietami drzewnymi; może on ogrzewać powierzchnie do 90 m2. Dostępne są 2 wersje – konwekcyjna i radiacyjna.

6/2015 Własny Dom

inspiracje_skr.indd 19

15-05-28 10:23

focus

brama

Wraz z elewacją i ogrodzeniem pełnią rolę wizytówki domu. Jak je dobrać, by były jednocześnie stylowe i funkcjonalne?

fot. WIŚNIOWSKI

s cu fo

Brama wjazdowa i garażowa

ałe ogrodzenie frontowe, w tym także brama wjazdowa oraz elewacja frontowa budynku, a zatem i brama garażowa, są jednymi z ważniejszych elementów stanowiących wizytówkę naszego domu. Z kolei z ładnie wyglądającej i odpowiednio dopasowanej pod względem estetycznym, ale nieergonomicznej i niefunkcjonalnej bramy wjazdowej i garażowej nie będziemy zadowoleni podczas jej użytkowania. Dlatego wybór zarówno bramy wjazdowej, jak i garażowej staje się niezmiernie ważny tak ze względów estetycznych, jak i funkcjonalnych, a odpowiedni ich dobór stanowi wyzwanie dla niejednego inwestora. Planując zakup i montaż bramy wjazdowej oraz garażowej, powinniśmy w pierwszej kolejności

wziąć pod uwagę przestrzeń, którą mamy do zagospodarowania. Znając odległość frontowej ściany budynku od granicy działki, a także szerokość posesji, możemy określić wstępne parametry bramy. Wjazd i zaparkowanie samochodu na własnym podjeździe powinno być wygodne i bezpieczne. Uwzględnijmy więc na samym początku liczbę i typ pojazdów, które miałyby korzystać z podjazdu i garażu. O tym, czy podjazd na działce będzie wygodny i funkcjonalny, decyduje wiele czynników. Nie zawsze też mamy wpływ na jego wielkość. Budując dom, warto zapoznać się z miejscowym planem zagospodarowania oraz obowiązującą i nieprzekraczalną linią zabudowy, które określają położenie frontowej ściany budynku

Tekst: arch. Agnieszka Kubit

i jej odległość od granicy działki. Te informacje wraz z szerokością posesji są wystarczające, by określić potencjał przyszłej strefy wjazdu. Należy pamiętać, że dla jednego samochodu musimy przewidzieć powierzchnię o wymiarach 2,5 x 5 m i ok. 1 m wokół dla wygodnego jego obejścia.

Więcej informacji www.hormann.pl www.normstahl.pl www.beditom.eu www. krispol.pl www.wisniowski.pl

www.faac.pl www.betafence.pl www.konsport.com/pl www.eurofence.pl www.nice.pl

Własny Dom 6/2015

Bramy_Focus.indd 20

15-05-28 09:40

brama

focus

Brama wjazdowa

fot. WIŚNIOWSKI

brama wjazdowa rozwierna dwuskrzydłowa. Wykonano ją z metalu, ale wykończenie imituje jasne drewno, co pozwala dopasować bramę do ogrodzenia – żywopłotu

brama wjazdowa rozwierna dwuskrzydłowa częściowo nieprzezierna

fot. WIŚNIOWSKI

Brama wjazdowa powinna spełniać wiele – niejednokrotnie trudnych do połączenia – funkcji. Powinna być bowiem wygodna w użytkowaniu, tj. ergonomicznie dobrana do indywidualnych potrzeb, bezpieczna dla użytkowników i otoczenia, trwała, odporna na warunki atmosferyczne i dopasowana do pozostałej części ogrodzenia oraz elewacji i stylu domu. Istnieją jednak pewne ograniczenia w doborze bram wjazdowych, o których powinniśmy pamiętać podczas planowania zagospodarowania naszej działki. Zarówno brama wjazdowa, jak i furtka powinny otwierać się na zewnątrz posesji, co przy niewielkiej odległości od budynku ogranicza wybór sposobu otwierania. Nie zaleca się też montażu bram wjazdowych o minimalnych szerokościach, gdyż przy małej odległości od jezdni będą utrudniać wjazd na posesję ze względu na stosunkowo duży promień skrętu samochodów. Zbyt szeroka brama z kolei wymaga albo wyjątkowo szerokiej działki (przy zastosowaniu bramy przesuwnej), albo odpowiednio dużej odległości do budynku (przy bramie rozwiernej). Niezależnie od tego zarówno producenci ograniczają szerokości światła bram ze względów technicznych, jak i przepisy drogowe ograniczają szerokość wjazdu na posesję w stosunku do szerokości jezdni prowadzącej na tą posesję. Dlatego też odpowiednie usytuowanie i dobór bramy wjazdowej dobrze jest uzgodnić ze specjalistą (najlepiej architektem) na etapie projektowania budynku. Bramy wjazdowe wykonywane są zazwyczaj na indywidualne zamówienie. Oznacza to praktycznie dowolny, a ograniczony jedynie opisanymi powyżej aspektami, wymiar bramy, przy niezwykle szerokim wyborze jej konstrukcji i ostatecznego wyglądu. Najbardziej popularną konstrukcją bram wjazdowych jest ta z ram stalowych. Wypełnienie zaś może być wykonane z dowolnego materiału, jak drewno, metal, czy tworzywa sztuczne – w wyborze ogranicza nas tylko nasza wyobraźnia.

fot. Nice

Ogólna charakterystyka

brama wjazdowa przesuwna o ażurowej konstrukcji pozwala podziwiać dopasowanie kolorystyczne bramy garażowej i drzwi

6/2015 Własny Dom

Bramy_Focus.indd 21

15-05-28 09:40

fot. Xcel

fot. WIŚNIOWSKI

brama

fot. Nice

focus

brama rozwierna jednoskrzydłowa. Jej szerokość jest ograniczona, więc nadaje się do wąskich wjazdów

ażurowa brama rozwierna dwuskrzydłowa. Warto pamiętać, że w myśl polskich przepisów nie może się ona otwierać na ulicę

brama przesuwna samonośna będzie pracować bez problemu nawet jeśli zapomnimy oczyścić podjazd ze śniegu i lodu

Podział bram wjazdowych

kojarzy się bardziej z bramami przemysłowymi niż prowadzącymi na posesję prywatną. Należy jednak zwrócić uwagę na możliwość wykonania takiej bramy na specjalne zamówienie przez artystę metaloplastyka, co wydaje się być bardzo ciekawą alternatywą dla małych działek budowlanych.

odległości, z jakiej brama będzie otwierana, czy częstotliwości jej wykorzystywania. Aby uniknąć późniejszych awarii lub innych niedogodności użytkowania, powinniśmy powierzyć dobór siłownika do bramy wjazdowej specjaliście. Dobierając automatykę, nie należy kierować się jedynie gabarytami bramy czy najniższą ceną, ale również naszym późniejszym bezpieczeństwem. Automatyka bowiem powinna posiadać m.in. fotokomórkę czy wyłącznik przeciążeniowy, który w razie napotkania przeszkody spowoduje zatrzymanie się bramy i jej cofnięcie, uniemożliwiając uszkodzenie samochodu, ale przede wszystkim zranienie człowieka lub zwierzęcia. Kolejnym ważnym elementem, na który powinniśmy zwrócić uwagę podczas wyboru automatyki do bramy, jest jej odpowiednie zabezpieczenie przed warunkami atmosferycznymi oraz kradzieżą.

Automatyka do bram wjazdowych Niewątpliwie najtańszym rozwiązaniem są bramy otwieranie ręcznie, gdyż nie ma potrzeby zakupu automatyki oraz doprowadzenia zasilania z budynku. Jednak obecnie – najczęściej ze względu na wygodę – decydujemy się na montaż bramy automatycznej. Na rynku dostępne są różne rodzaje siłowników do bram wjazdowych, których dobór jest zależny przede wszystkim od ciężaru bramy, ale również od

fot. Faac

Zależnie od warunków lokalnych – szerokości frontu działki, odległości budynku lub jezdni od bramy wjazdowej, czy wreszcie naszych upodobań funkcjonalno-estetycznych – możemy zdecydować się na bramy wjazdowe różniące się od siebie nie tylko konstrukcją nośną czy materiałem wypełniającym, ale przede wszystkim sposobem otwierania. Istnieją bowiem popularne i najbardziej powszechne bramy wjazdowe rozwierne (jedno- lub dwuskrzydłowe) oraz bramy przesuwne, ale na rynku dostępne są również bramy składane oraz podnoszone. Bramy rozwierne najczęściej stosujemy przy odpowiednio dużych odległościach między bramą wjazdową i garażową, gdyż w przeciwnym wypadku auto zaparkowane na podjeździe przed garażem uniemożliwi nam zamknięcie skrzydła (skrzydeł) bramy. W przypadku gdy odległość między bramą garażową a wjazdową uniemożliwia montaż bramy skrzydłowej, najczęściej decydujemy się na bramę przesuwną. Ale i w tym przypadku istnieją pewne ograniczenia. Brama przesuwna bowiem wymaga odpowiedniej szerokości ogrodzenia, gdyż podczas przesuwania się nachodzi na nie. Ze względów bezpieczeństwa i komfortu użytkowania brama nie powinna przesuwać się na furtkę, co ogranicza możliwości jej zastosowania. Stąd też ciekawym i nieszablonowym rozwiązaniem wydaje się być brama składana. Ten rodzaj bramy można zastosować przy niewielkiej odległości od wjazdu na działkę do budynku, a dodatkowo nie wymaga ona odpowiedniej szerokości frontu działki, jak w przypadku bram przesuwnych. Jej wadą jest ograniczone i niewyszukane wzornictwo tych bram, które

napęd bramy rozwiernej ukryty w jednym ze słupków ogrodzenia. Zdarza się, że złodzieje usiłują kraść napędy do bram wjazdowych, więc warto je ukryć w ogrodzeniu lub pod ziemią

Własny Dom 6/2015

Bramy_Focus.indd 22

15-05-28 09:41

brama

focus

fot. Hörmann

Brama garażowa

przezroczysta segmentowa brama garażowa to awangardowe rozwiązanie, dostępne jednak w normalnej sprzedaży. Taka brama może być niebanalną ozdobą elewacji (zwłaszcza po zmroku)

Ogólna charakterystyka

fot. WIŚNIOWSKI

nia, zaleca się montowanie bram większych – tym bardziej jeżeli posiadamy samochód o większych gabarytach lub z bagażnikiem na dachu. Jeżeli decydujemy się na garaż dwustanowiskowy, warto rozważyć możliwość zakupu szerokiej, wspólnej dla dwóch samochodów bramy garażowej. Wprawdzie nie jest to rozwiązanie idealne, ale wyjątkowo ułatwiające manewrowanie i wjazd do garażu. Nie powinniśmy też i w tym przypadku zapomnieć o naszym bezpieczeństwie, szczególnie decydując się na bramę automatyczną.

fot. Beditom

Bramy garażowe są zazwyczaj jednym z najbardziej widocznych elementów elewacji frontowej. Stanowią tym samym niejako wizytówkę naszego domu. Jakie jednak cechy powinna spełniać brama garażowa, byśmy rzeczywiście byli z niej zadowoleni? W pierwszej kolejności powinna być funkcjonalna – o odpowiednich wymiarach w świetle oraz łatwa w obsłudze. Na rynku są wprawdzie dostępne bramy o szerokości jedynie 2,25 m i wysokości 1,9 m w świetle, jednakże ze względu na wygodę, a przede wszystkim późniejsze możliwości korzysta-

W takim wypadku brama powinna posiadać przede wszystkim odpowiednie systemy wykrywania przeszkód. Jednak bezpieczeństwo to również odporność przeciwwłamaniowa bramy garażowej. Na rynku dostępne są zarówno bramy z zabezpieczeniami przed kradzieżą – w postaci odpowiednich mechanizmów ryglujących i zapobiegających podniesieniu bramy siłą czy chociażby systemu sterującego kodowanym sygnałem radiowym – jak i bramy bez żadnych zabezpieczeń. Często właśnie poprzez garaż można łatwo dostać się do części mieszkalnej budynku, toteż warto rozważyć kupno bramy z odpowiednimi zabezpieczeniami przed kradzieżą. Ponadto przy zakupie bramy powinniśmy zwrócić uwagę na jej izolacyjność termiczną – szczególnie w przypadku, gdy nasz garaż jest dostawiony do części mieszkalnej budynku. Bramy garażowe są generalnie nieszczelne, co powoduje ochładzanie pomieszczenia garażu, a co za tym idzie – przyległych pomieszczeń budynku. W związku z powyższym powinniśmy minimalizować straty ciepła poprzez garaż, decydując się na bramy garażowe o jak najlepszych wskaźnikach szczelności i izolacyjności cieplnej, czyli panele bramy o jak najniższym współczynniku przenikania ciepła, z odpowiednimi uszczelnieniami międzypanelowymi oraz z uszczelnieniami części górnej, dolnej i bocznych płaszcza bramy.

brama garażowa w komplecie z drzwiami do garażu pozwoli na niekorzystanie z bramy, gdy chcemy wejść do garażu pieszo

dwie mniejsze bramy do szerokiego garażu pozwolą nie prezentować całej zawartości garażu, gdy będziemy wyprowadzać tylko jeden samochód

6/2015 Własny Dom

Bramy_Focus.indd 23

15-05-29 12:45

brama garażowa uchylna – jeśli się na nią zdecydujemy, trzeba pamiętać, by nie podjeżdżać samochodem do samej bramy

fot. Hörmann

fot. Normstahl

brama

fot. Hörmann

focus

brama segmentowa górna – na tyle szeroka, że można wjechać do garażu dwoma samochodami jednocześnie

brama segmentowa boczna to dobre rozwiązanie, jeśli nie możemy lub nie chcemy montować napędu i szyn na suficie

w związku z powyższym można ją zamontować w każdym otworze, niezależnie od kształtu nadproża. Takie rozwiązanie pozwala na wykorzystanie tego rodzaju bram również do garaży remontowanych. Bramy garażowe segmentowe (sekcyjne) są dobrym rozwiązaniem w przypadku krótkiego podjazdu (nie zajmują dużo przestrzeni przed garażem) i wszędzie tam, gdzie garaż wychodzi bezpośrednio na ulicę. Składają się z kilku segmentów połączonych zawiasami. Złożona brama nie zajmuje dużo miejsca wewnątrz garażu (ok. 20 cm przestrzeni pod sufitem w przypadku otwierania do góry i 12 cm przy ścianie w przypadku bramy otwieranej na bok). Warto montować ten typ bram w garażach ogrzewanych, gdyż są o wiele szczelniejsze od bram uchylnych (panele mogą być ocieplone pianką termoizolacyjną).

Podtypem tych bram są bramy segmentowe boczne. Stosuje się je w przypadkach szczególnych, rzadziej występujących, na przykład gdy nie ma możliwości zabudowy stropu garażu lub wysokość kondygnacji jest zbyt mała. Niezaprzeczalną zaletą tego rozwiązania jest minimalizacja strat ciepła zimą, gdy często korzystamy z garażu jako pomieszczenia np. warsztatowego, gdyż w przypadku bram otwieranych bocznie nie ma konieczności ich całkowitego otwierania, aby wyjść tą drogą z garażu pieszo. Nie w każdym przypadku można jednak zamontować bramę segmentową boczną – należy bowiem pamiętać, że nachodzi ona na jedną ze ścian, zwężając tym samym wnętrzee garażu, stąd też nie nadaje się ona do garaży bardzo wąskich. Drugim dość popularnym rozwiązaniem są bramy uchylne. Ich zaletą jest prosta i solidna konstrukcja, możliwość wykonania z litego drewna oraz zastosowania w garażach, gdzie nie ma możliwości podwieszenia szyn pod stropem, które są niezbędne konstrukcyjnie w przypadku bram segmentowych. Ich niewątpliwą wadą jest z kolei to, że podczas otwierania wysuwają się nieco poza obrys budynku, zajmując przez kilkanaście sekund miejsce na podjeździe. Mniej popularne są bramy rolowane, które sprawdzają się w garażach małych, gdyż zajmują niewiele miejsca. Podobnie jak bramy segmentowe mogą być montowane w otworach o dowolnych kształtach. Jednak ze względu na ich industrialny wygląd stosuje się je najczęściej w budownictwie przemysłowym.

Podział bram garażowych

fot. Beditom

Bramy garażowe różnią się od siebie przede wszystkim sposobem otwierania. Niegdyś najbardziej popularne, a obecnie najrzadziej montowane w nowych budynkach są bramy rozwierne. Ich olbrzymią zaletą jest tradycyjny, elegancki wygląd, nawiązujący do budownictwa historyzującego oraz niska cena spowodowana zastosowaniem prostych rozwiązań. Wadą zaś otwieranie skrzydeł drzwi na zewnątrz budynku, które wymusza większą odległość garażu do bramy wjazdowej, co niejednokrotnie uniemożliwia jej montaż we współczesnym budownictwie jednorodzinnym. Z kolei najbardziej obecnie popularne wydają się być bramy segmentowe górne, których niewątpliwą zaletą jest oszczędność miejsca w garażu. Montuje się je po wewnętrznej stronie otworu bez ingerencji w jego światło –

brama garażowa rozwierna – jej zalety to prosty, pozbawiony szyn mechanizm, łatwość otwierania w razie braku prądu i klasyczny styl (na zdjęciu wersja w komplecie z drzwiami)

Własny Dom 6/2015

Bramy_Focus.indd 24

15-05-28 09:42

brama

nie bramy (minimalizujące straty ciepła zimą), możliwość sterowania bramą za pomocą pilota czy chociażby opcja automatycznego zamykania bramy, co zwalnia nas całkowicie od pamiętania o zamykaniu jej.

fot. Hörmann

Bramy garażowe wyposażone w napęd elektryczny są – ze względu na wygodę i komfort użytkowania – zdecydowanie popularniejsze od bram otwieranych ręcznie. Na rynku dostępne są różne rodzaje napędów do bram, umożliwiające podłączenie ich do dowolnego rodzaju bramy garażowej, nawet już istniejącej. Na co jednak należy zwrócić szczególną uwagę decydując się na zakup automatyki do bramy garażowej? Ze względu na nasze bezpieczeństwo brama musi mieć przede wszystkim możliwość

otwarcia jej mechanicznie, nawet jeżeli posiada akumulator umożliwiający uruchomienie jej podczas przerwy w dostawie prądu. Kolejnym ważnym elementem jest zestaw fotokomórek, które po wykryciu przedmiotu czy człowieka zatrzymują ją natychmiast i uruchamiają w przeciwnym kierunku. Napędy do bram posiadają również inne parametry techniczne, na które warto zwrócić uwagę, a które ułatwią nam codzienne funkcjonowanie. Należą do nich m.in. cicha praca napędu elektrycznego – niezwykle istotna, gdy garaż sąsiaduje z pomieszczeniem mieszkalnym, sprawne i szybkie unoszenie i opuszcza-

fot. WIŚNIOWSKI

Automatyka do bram garażowych

focus

Brama garażowa i wjazdowa mogą być ze sobą zsynchronizowane – jedna komenda na pilocie lub smartfonie może otwierać jednocześnie jedną i drugą

możliwość ręcznego otwarcia bramy jest ważna, gdyż bywają przerwy w dostawach prądu

Wykończenie i kolorystyka bram wykonane ze stali kutej idealnie sprawdzą się natomiast w połączeniu z podobnym wzorem krat okiennych tej samej barwy. Gdy planujemy użyć na ogrodzeniu materiału, którego nie ma na elewacji, postarajmy się nawiązać

kolorystycznie do choć jednego z jej elementów, pamiętając o zasadzie minimalizacji kolorystycznej. Należy go zastosować w miejscach szczególnie narażonych na wilgoć (cokoły czy parapety itp.).

fot. WIŚNIOWSKI

Jedną z podstawowych zasad, którymi powinniśmy się kierować podczas wyboru bramy wjazdowej i garażowej, jest minimalizacja – zarówno kolorystyczna, jak i materiałowa. Oznacza to, że zarówno ogrodzenie, w tym brama wjazdowa, jak i brama garażowa powinny nawiązywać do już użytych materiałów i kolorów na elewacji budynku. Brama garażowa musi również pasować do drzwi wejściowych, a brama wjazdowa i garażowa – do siebie nawzajem. Zatem gdy decydujemy się na okna drewniane, to brama garażowa przypominająca kolorystykę ram okiennych (podobnie jak drewniane elementy ogrodzenia) zawsze będzie wyglądała elegancko i efektownie. Z kolej słupki ogrodzenia wykonane z klinkieru będą niejako kontynuacją cokołu czy imitacji nadproży okiennych i drzwiowych wykonanych z cegły klinkierowej tego samego koloru. Ogrodzenia

brama wjazdowa i garażowa dopasowane do siebie estetycznie – warto o to zadbać zwłaszcza wówczas, gdy podjazd jest krótki, a jednocześnie obie bramy znajdują się jedna za drugą i są od razu widoczne dla przechodniów. Niektórzy producenci oferują takie komplety

6/2015 Własny Dom

Bramy_Focus.indd 25

15-05-29 12:44

focus

brama

Brama garażowa Bramy garażowe powinny nawiązywać kolorystycznie do całości elewacji. Choć zawsze efektownie będą wyglądały bramy o fakturze i kolorze przypominających ramy okienne, to nie jest to jedynym słusznym rozwiązaniem.

fot. Hörmann

Zgodnie z zasadą opisaną powyżej bramy wjazdowe najlepiej sprawdzają się jako kontynuacja materiałowo-kolorystyczna pozostałej części ogrodzenia frontowego. Jednak zazwyczaj ze względów technologicznych nie jest możliwe jej wykonanie w sposób identyczny z pozostałymi przęsłami ogrodzenia. Dlatego też niezmiernie ważne jest, by wygląd bramy wjazdowej nawiązywał materiałem wypełniającym jej konstrukcję oraz kolorem tego materiału do pozostałej części ogrodzenia. Dobrze wyglądające ogrodzenie frontowe to ogrodzenie harmonijne kolorystycznie i niezbyt zróżnicowane, bardziej jednolite materiałowo, z zachowanymi stałymi podziałami przęseł.

fot. Kowalstwo Artystyczne Krzysztof Janowicz

Brama wjazdowa

brama wjazdowa z kutego żelaza wykonana przez kowala-artystę na indywidualne zamówienie jest jedyna w swoim rodzaju

brama garażowa dopasowana do drzwi – jest to bardzo istotne, gdy garaż jest włączony w bryłę domu lub znajduje się blisko drzwi

Chociażby w przypadku, gdy planujemy montaż okien koloru białego, nawiązanie kolorem bramy garażowej do tytanowego koloru dachówki wydaje się stylowe i niebanalne. Oczywiście należy zauważyć, że podane powyżej pomysły i przykłady nie wyczerpują długiej listy możliwości estetycznego i funkcjonalnego doboru bram wjazdowych i garażowych dla

naszego domu. Powinniśmy też zdawać sobie sprawę z tego, że wybór ten wcale nie jest taki prosty i oczywisty, nawet dla profesjonalistów. Dlatego, aby nie wyrzucać sobie w przyszłości braku wyobraźni podczas budowy domu, tak jak i w przypadku innych jego elementów, warto przynajmniej w tym w zakresie zasięgnąć porady specjalisty.

na zakupy! Brama wjazdowa dwuskrzydłowa bekafor classic firmy betafence Wymiary (szer. x wys.): 300 x 103-203 cm. Rama wykonana z profili o przekroju kwadratowym o wymiarach 40 x 40 mm, wypełniona panelem Bekafor Classic. Wyposażona w zintegrowany zamek bębenkowy i regulowane zawiasy. Blokada skrzydła wpuszczana w podłoże i płytkę fundamentową. Podwójna powłoka antykorozyjna polimerowa: KTL i poliester o wysokim stopniu przylegania

automatyczna segmentowa brama garażowa VENTE RFS 60 firmy krispol Panele bramy mają grubość 60 mm na całej wysokości i współczynnik U = 0,39 [W/m²K]. Przekłada się to na współczynnik dla całej bramy U = 0,9 [W/m²K] (5000 x 2500 mm). Brama posiada konstrukcję doszczelniającą górny panel i wzmocniony system uszczelnień dolnych, obwodowych i międzysekcyjnych. Polecana do garaży przy domach energooszczędnych i pasywnych

KOSZT! Cena netto: od 1 767,94 zł/szt. (brama manualna) www.betafence.pl, www.ogradzamy.pl

KOSZT! Cena netto: od 2540 zł www.krispol.pl

Automatyczna segmentowa brama garażowa RenoMatic 2015 firmy Hörmann Zbudowana z ocieplanych segmentów o gr. 42/20 mm i wyposażona w napęd ProMatic działający w niezwykle bezpiecznym i komfortowym systemie sterowania BiSecur. Ocieplane segmenty gwarantują dobrą izolacyjność cieplną i cichą pracę bramy. Oferowana w 7 promocyjnych wymiarach KOSZT! Cena brutto: od 3390 zł za bramę z napędem i montażem. W cenie dwa nadajniki w formie breloczka do kluczy i 8% VAT www.hormann.pl

Własny Dom 6/2015

Bramy_Focus.indd 26

15-05-28 09:44

NAJCIEPLEJSZE BRAMY, OKNA, ROLETY Kompleksowe rozwiązania pasywne do Twojego domu

ENERGOOSZCZĘDNA BRAMA Z PANELI GRUBOŚCI 60 mm

NAJNOWSZE OKNA PASYWNE FEN 85

ROLETY ZEWNĘTRZNE – WZMOCNIONA OCHRONA

VENTE RFS 60 – jedyna brama garażowa na rynku zbudowana z paneli o grubości 60 mm na całej wysokości.

Okna FEN 85 wyróżnia m.in. potrójny system uszczelnień i indywidualnie zaprojektowany układ wzmocnień stalowych.

Rolety zewnętrzne KRISPOL zapewniają komfort cieplny i realne oszczędności – zarówno na ogrzewaniu, jak i klimatyzacji.

www.krispol.pl

Bramy_Focus.indd 27

15-05-28 09:44

focus

instalacje

Znacznie ułatwia on sprzątanie zarówno mniejszego, jak i większego domu jednorodzinnego. Montaż możliwy jest zarówno podczas budowy, jak i w istniejącym już domu

Tekst: Marek Misiak

fot. UST-M

s cu fo

Odkurzacz centralny J

eśli trzeba odkurzyć dwupokojowe mieszkanie w bloku, posługiwanie się tradycyjnym odkurzaczem nie jest przesadnie kłopotliwe. Gdy jednak np. raz w tygodniu sprzątamy cały dom jednorodzinny – nawet niewielki – ciągnięcie za sobą dość ciężkiego i nieporęcznego urządzenia czy wnoszenie go po schodach trudno nazwać przyjemnością. Istnieje jednak rozwiązanie tego problemu – instalacja odkurzacza centralnego ze stacjonarną jednostką centralną, przewodami poprowadzonymi w ścianach, podłogach i sufitach oraz gniazdami w ścianach.

Warto obalić trzy mity. Po pierwsze – że to rozwiązanie dobre jest tylko do dużych willi. To nieprawda – montaż takiego systemu ma sens nawet w niewielkich domach. Po drugie – że taki system jest bardzo drogi. Na rynku dostępne są rozwiązania zarówno bardzo kosztowne, jak i będące w zasięgu możliwości przeciętnie zamożnego inwestora. Po trzecie – że to fanaberia, bo ręczny odkurzacz spełnia te same funkcje. Odkurzanie centralne ma szereg zalet nieosiągalnych dla tradycyjnego sposobu odkurzania. Po czwarte – że jeśli nie pomyślimy o tym systemie na etapie projektu domu, jego

późniejszy montaż jest już praktycznie niemożliwy. Instalatorzy systemów odkurzania centralnego potwierdzają, że wielokrotnie, z sukcesem i za niewygórowaną cenę montowali wydajny system tego rodzaju nawet w domach sprzed 40-50 lat.

Więcej informacji www.bezkurzu.pl www.witpo.pl www.eodkurzacze.pl www.fach-cent.pl dominujacesystemy.pl

www.vacuflo.pl comfortsystem.com.pl variovac-polska.pl www.columbiavac.pl www.doman.com.pl

Własny Dom 6/2015

Focus_Odkurzacz_centralny.indd 28

15-05-28 09:26

instalacje

focus

Czym jest odkurzacz centralny

fot. PHU Fach-Cent Sławomir Gauda

fot. Variovac

przewód ssący (biały) poprowadzony po podłodze nad innymi instalacjami. Całość zostanie zalana betonem

fot. Dominujące Systemy

jednostka centralna dla domu jednorodzinnego. Czarny element na przewodzie ssącym nad jednostką to tłumik hałasu

jednostka centralna (z tyłu) z najważniejszymi elementami: zbiornikiem na zanieczyszczenia (po lewej) i filtrami (pośrodku)

fot. Dominujące Systemy

gniazdo ssące dla systemu tradycyjnego – wąż nie jest chowany w gnieździe, ale wpinany do niego

fot. Dominujące Systemy

System centralnego odkurzania składa się zawsze z pięciu elementów: Jednostki centralnej wyposażonej w wydajne turbiny oraz filtry różnych typów, wytwarzającej podciśnienie w instalacji i w ten sposób zasysającej zanieczyszczenia. Jednostka centralna składa się z silnika, separatora zanieczyszczeń i zbiornika na kurz (w formie worka z tkaniny lub plastikowego pojemnika). Jednostki różnią się między sobą wielkością, rozwiązaniami konstrukcyjnymi, metodą filtracji i mocą. Przewodów poprowadzonych w podłodze, sufitach podwieszanych lub ścianach budynku. Wykonuje się je z tworzywa PVC. To właśnie nimi prowadzone jest powietrze zassane przez wąż podłączony do punktów ssących. Gniazd ssących odpowiednio rozmieszczonych w całym domu. Gdy jedno gniazdo pracuje, pozostałe są hermetycznie zamknięte, dzięki czemu brud wessany poprzez jedno gniazdo nie będzie wydostawał się przez inne. Gniazda są też zabezpieczone przed cofaniem się zanieczyszczeń z powrotem do pomieszczeń. Istnieją dwa typy gniazd ssących – podtynkowe i natynkowe. Te pierwsze stosowane są standardowo – na zewnątrz widoczny jest wówczas tylko element przypominający nakładkę gniazdka elektrycznego, reszta gniazda znajduje się w ścianie. Gniazda natynkowe stosowane są zazwyczaj wtedy, gdy również przewody w danym miejscu prowadzone są na powierzchni ścian, a nie w bruzdach, lub w tych pomieszczeniach, gdzie nie ma potrzeby ukrywania przewodów (np. w kotłowni czy garażu). Elastycznego węża – wyczepianego lub chowanego w gniazdach. Jest on lekki, wytrzymały, nie ulega odkształceniom i nie łamie się. Na rynku dostępne są węże o długości od 5 m do nawet 18 m – musi być ona powiązana z rozmieszczeniem gniazd (chodzi o to, by korzystając z poszczególnych gniazd dało się posprzątać cały dom). Dla poprawy trwałości wąż można chronić specjalnym pokrowcem. Wyrzutni zużytego powietrza zlokalizowanej na elewacji domu. Najlepiej umieścić ją w pobliżu jednostki centralnej (rura wydechowa nie

fot. Comfort System

Elementy systemu

końcówka węża ssącego przeznaczona do... odśnieżania chodnika przed wejściem do domu. Śnieg zostaje zassany przez instalację

wąż ssący musi być odpowiednio długi, jeśli chcemy móc odkurzyć nie tylko pomieszczenia, ale także schody (w domu piętrowym)

powinna być dłuższa niż 8 m), aby niepotrzebnie nie zwiększać oporów przepływu w instalacji. Wyrzutnia powietrza powinna znajdować się na wysokości co najmniej 30 cm od poziomu gruntu, z dala od okien i drzwi. Warto zadbać o instalację tłumika hałasu.

Zassane przez wąż powietrze wraz z różnego typu zanieczyszczeniami transportowane jest przewodami do jednostki centralnej. Tam następuje filtracja powietrza – kurz i brud gromadzą się w zbiorniku, a zużyte powietrze wydmuchiwane jest poprzez wyrzutnię.

6/2015 Własny Dom

Focus_Odkurzacz_centralny.indd 29

15-05-28 09:27

focus

instalacje

Nowoczesne rozwiązania Jednostka centralna podłączona do kanalizacji

fot. H. Tomasiewicz

system wallyflex – niezależny wąż o długości do 4 m – zastosowany w łazience i w garażu, czyli tam, gdzie radzą specjaliści. W razie pojawienia się zabrudzeń umożliwia natychmiastową interwencję

fot. Vacuflo

jednostki centralne bez filtra – pełna filtracja cykloniczna sprawia, że wszystkie zanieczyszczenia trafiają od razu do zbiornika. Nie trzeba wymieniać filtrów – wystarczy regularnie opróżniać zbiornik

rys. Centrum Przyjaznego Domu

Rozwiązania te pozwalają na przechowywanie węża ssącego w rurociągu w ścianie. Retraflex to konstrukcja nowsza, przeznaczona do montażu szczególnie w domach murowanych. Podczas odkurzania wyciągamy wąż z gniazda, a następnie blokujemy, zapobiegając cofaniu się węża. W systemie Hide-a-Hose do blokowania służy obrotowy pierścień, który przesuwamy, zaciskając gumowy kołnierz wokoło węża, w systemie Retraflex – dźwignia, która pociągamy do siebie (jest ona zintegrowana z włącznikiem odkurzacza, więc jednym ruchem blokujemy i włączamy). Ze sobą trzeba nosić tylko rękojeść i końcówki do sprzątania – ich niestety nie da się schować w ścianie, ale i tak noszenie tylko takiego niewielkiego pakietu jest znacznie wygodniejsze niż chodzenie po domu z całym wężem. W przypadku sterowania radiowego na rękojeści znajduje się nadajnik, który umożliwia włączanie i wyłączanie urządzenia (odbiornik znajduje się na jednostce centralnej) – w innym wypadku włącznik znajduje się w gnieździe. Gdy zakończymy sprzątanie, wystarczy odłączyć końcówkę czyszczącą i zassać wąż z powrotem do instalacji, po czym możemy przejść do następnego gniazda. W ścianie może się chować wąż o długości nawet 18 m – siłę do jego chowania zapewnia jednostka cen-

fot. Witpo

Hide-a-Hose i Retraflex

system hide-ahose. Bardzo giętki wąż chroniony specjalnym pokrowcem jest wyciągany z gniazda i blokowany czerwoną dźwigienką widoczną w prawym dolnym rogu gniazda

schemat instalacji w systemie retraflex z jednostką centralną zlokalizowaną w garażu przylegającym do domu. Wąż ssący chowa się w przewodach, których przebieg oznaczono czerwonymi liniami

fot. Centrum Przyjaznego Domu

Spłukiwane wodą jednostki centralne nie wymagają opróżniania zbiornika na zanieczyszczenia, ponieważ go nie posiadają – kurz odprowadzany jest do kanalizacji. Odkurzacz podłączony jest do przewodu kanalizacji i opróżnia się automatycznie na zasadzie spłukiwania wodą po zapełnieniu zbiornika – odkurzacz pobiera automatycznie wodę z instalacji wodociągowej. Jest ona używana również do filtracji zanieczyszczeń – w jednostkach tego typu stosowana jest tzw. separacja cykloniczna wodna. W miejscu, gdzie planujemy instalację jednostki centralnej, musi znajdować się punkt poboru wody (do natryskiwania zanieczyszczeń przez odkurzacz) i punkt odpływu do kanalizacji.

Własny Dom 6/2015

Focus_Odkurzacz_centralny.indd 30

15-05-28 09:28

tralna o odpowiednio dużej mocy. Dłuższy wąż ssący oznacza mniej gniazd ssących w budynku oraz na oszczędność czasu i pracy w trakcie instalacji – przy pomocy węża o długości 9 m możemy posprzątać ok. 100 m², przy długości 15 m – 200 m², a przy 18 m – 250 m². Nie trzeba za każdym razem wyciągać całego węża – tylko potrzebną długość. Podciśnienie wytwarzane przez jednostkę przy zasysaniu węża pozwala utrzymać w czystości pokrowiec.

WallyFlex To wąż wspomagający o dł. do 4 m podłączony do systemu centralnego odkurzania. – Do tego urządzenia można podłączyć rurę ssącą i używać go jak normalnego węża – odkurzać nim kratkę przed wejściem lub wycie-

raczkę albo oczyszczać brudne buty po wejściu do domu – mówi Artur Laniecki z Centrum Przyjaznego Domu. – Może też być stosowane w garderobie (ze szczotką do ubrań). W kuchni można go używać do sprzątania całego pomieszczenia, a także blatów i szuflad. Przyda się też w garażu czy warsztacie. Wąż można zamontować dyskretnie w szafie. – WallyFlex proponuję montować w wiatrołapie zamiast szufelki automatycznej – mówi Cezary Lesiński, właściciel firmy Bezkurzu.pl. – Do szufelki automatycznej i tak potrzebujemy zmiotki (gdy jest mokro, tylko rozmazujemy brud po podłodze). Każdy wie też, jak trudno wymieść cokolwiek z narożnika. W przypadku WallyFlexa po prostu chwytamy za wąż i od razu odkurzamy.

fot. Dominujące Systemy

instalacje

focus

jednostka centralna bez zbiornika – zanieczyszczenia są spłukiwana wodą (rura u góry) i odprowadzane do kanalizacji (rura u dołu). Dzięki temu instalacja staje się bezobsługowa

Montaż odkurzacza centralnego Dobór jednostki centralnej Odkurzacz dobiera się według liczby gniazd oraz całkowitej długości rurociągu. – Im dłuższy rurociąg, tym większa potrzebna moc odkurzacza, aby wytworzyć w nim odpowiednie podciśnienie – mówi Tomasz Król, właściciel firmy Eodkurzacze.pl. – Ważny jest także tryb użytkowania. Jeśli ktoś zamierza odkurzać codziennie cały dom, musi kupić jednostkę przewidzianą do większych instalacji.

– Aby skrócić i uprościć sobie sprzedaż, większość sprzedawców opiera się jedynie na liczbie gniazd, którą podaje producent – dodaje Cezary Lesiński, właściciel firmy Bezkurzu.pl. – Nie jest to jednak parametr, który pozwoli dobrze dobrać jednostkę centralną do instalacji – szczególnie takiej, której nie znamy. Przecież nie bez powodu w specyfikacji każdego odkurzacza centralnego są podane takie parametry, jak powierzchnia domu, najdalej położny punkt

itp. Oprócz tego dochodzą jeszcze takie właściwości instalacji, jak odległość od wyrzutni zużytego powietrza oraz to, czy jest to instalacja wznosząca, czy pozioma. Przy wznoszącej, czyli takiej, w której odkurzacz centralny musi zassać brud na wysokość ponad 2,5 m, dobrze jest wybrać jednostkę o dużym przepływie. Gdy z kolei wyrzutnia oddalona jest od odkurzacza o ponad 8 m, należy wybrać jednostkę o większym przepływie niż podciśnieniu.

fot. Dominujące Systemy

rodzina jednostek centralnych jednego producenta – różne typy, moce, rozmiary i systemy filtracji. Są wśród nich dwa modele podłączane do kanalizacji oraz model przenośny do użytku przemysłowego

6/2015 Własny Dom

Focus_Odkurzacz_centralny.indd 31

15-05-28 09:28

fot. Eodkurzacze.pl Tomasz Król

Przewody ssące poprowadzone po podłodze, a następnie wzdłuż schodów na piętro – dzięki temu uniknięto przebijania się przez strop

fot. PHU Fach-Cent Sławomir Gauda

schemat rozplanowania instalacji odkurzacza centralnego w domu z dwiema pełnymi kondygnacjami. Jednostkę centralną zainstalowano w garażu na parterze. Przewody rozprowadzono zarówno w podłogach, jak i w sufitach i ścianach, w razie potrzeby przebijając się przez te ostatnie

fot. Witpo

fot. PHU Fach-Cent Sławomir Gauda

instalacje

rys. Dominujące Systemy

focus

Przewody ssące biegnące po suficie – ta metoda stosowana jest zarówno w domach dopiero budowanych, jak i remontowanych

przewody ssące w bruździe w ścianie w nowo budowanym domu – łatwiej będzie je ukryć podczas tynkowania

Przewody ssące przechodzące przez ścianę – instalatorzy wykonują takie przepusty, by rury były możliwie najkrótsze

Lokalizacja jednostki centralnej

ga 5 m) – im dłuższy wylot, tym większe straty mocy odkurzacza – mówi Tomasz Król z firmy Eodkurzacze.pl. – Ponadto odkurzacz powinien być na najniższej kondygnacji, aby wciągał wszystko z góry w dół, a nie na odwrót. Odkurzacz jest w piwnicy musi także wisieć blisko otworu wylotowego na ścianie. Dlatego standardowe pomieszczenie do montażu to garaż, kotłownia lub przestrzeń pod schodami. – Wyrzut powietrza nie może być skierowany na zachód, gdyż 85% wiatrów w Polsce wieje z zachodu i zużyte powietrze będzie nawiewane na elewację, co doprowadzi do jej zabrudzenia – mówi Cezary Lesiński z firmy Bezkurzu. pl. – Przy instalowaniu jednostki w pralni lub suszarni należy pamiętać o wyposażeniu jej w filtr pyłu węglowego – inaczej narazimy swoje pranie na czarny osad ze szczotek silnika.

Moją ulubioną lokalizacją jest garaż ze względu na jego uniwersalność – ma on wiele zastosowań, z reguły jest dość duży, a dostęp do jednostki i wynoszenie zanieczyszczeń będzie banalnie proste.

Problematyczne jest sytuowanie jednostki na piętrze – transport kurzu w kierunku przeciwnym do kierunku działania siły grawitacji może po wyłączeniu jednostki skutkować cofaniem się zawartości przewodów. – Czasami (ze względu na nietypowy projekt domu lub upodobania klienta) montujemy odkurzacz na strychu – mówi Witold Pobucki, właściciel firmy Witpo. – W takich przypadkach stosujemy większe jednostki centralne, aby mieć zapas mocy. Jednostką centralną trzeba lokalizować na ścianach zewnętrznych tak, aby droga wylotu powietrza na zewnątrz domu była jak najkrótsza. – Standardowo może ona mieć do 3 m długości (czasami w budownictwie segmentowym osią-

Prowadzenie przewodów Instalację rurową najlepiej montować na wczesnym etapie realizacji budynku, tzn. przed wykonaniem wylewek betonowych i wykończeniem wnętrz. System działa najlepiej, gdy rury prowadzi się wzdłuż linii prostych, unikając załamań, zmniejszających moc ssania. Podczas instalacji systemu w istniejącym już domu przewody w miarę możliwości układa się w nieużywanych szachtach kominowych lub wentylacyjnych, aby nie kuć ścian bardziej niż to absolutnie konieczne.

Własny Dom 6/2015

Focus_Odkurzacz_centralny.indd 32

15-05-28 09:29

– Montowanie przewodów w płaszczyźnie poziomej w podłodze, która będzie wygłuszona styropianem i zalana betonem, jest optymalne – mówi Witold Pobucki z firmy Witpo. – W pionie wykonujemy podejścia do gniazd oraz przejścia z parteru na piętro. – Używamy białych, antystatycznych rurek z PVC o średnicy dwóch cali (ok. 5 cm), które łączymy za pomocą kształtek i specjalnego kleju do PVC (tzw. spawanie na zimno) – mówi Tomasz Król z firmy Eodkurzacze.pl. – W ścianach rurociąg jest układany przeważnie w wykończonych już domach, kiedy kucie posadzki mogłoby uszkodzić ogrzewanie podłogowe i inne instalacje lub jest po prostu zbyt pracochłonne i drogie. Na ścianach lub suficie instalacje często lokalizowane są tam, gdzie nie będą przeszkadzać i są niewidoczne, czyli w garażach, schowkach, pomieszczeniach gospodarczych – także wtedy

gdy odkurzacz jest w piwnicy i rurociąg schodzi do niego z parteru. Przez stropy trzeba się przebijać, gdy instalacja biegnie między piętrami, przez ściany zaś – jeśli pozwala to na skrócenie przebiegu rur (i w konsekwencji lepsze wykorzystanie mocy jednostki centralnej). – Rurociąg układamy tak, aby był jak najkrótszy, a wszystkie łamania były jak najłagodniejsze – wyjaśnia Tomasz Król. – Staramy się go zawsze schować, aby był niewidoczny w wykończonym domu. Zawsze stosujemy łagodne łuki. Nigdy nie kleimy nic do odkurzacza, a także gniazd podtynkowych do instalacji. Gniazda montujemy w miejscach łatwo dostępnych (hole i korytarze) – nigdy w pokojach, o ile jest to możliwe i pozwala na to projekt domu (czasami zdarzają się sypialnie z garderobą i łazienką, gdzie konieczne jest dodatkowe gniazdo).

focus

fot. PHU Fach-Cent Sławomir Gauda

instalacje

jednostka centralna z podłączeniem do kanalizacji zainstalowana w kotłowni – tu był dostęp zarówno do wody, jak i instalacji ściekowej

Niestandardowe rozwiązania Montaż w istniejącym domu

fot. Eodkurzacze.pl Tomasz Król

efekt – mówi Tomasz Król z firmy Eodkurzacze. pl. – Dążymy do minimalizowania konieczności kucia. Staramy się kłaść instalację w ścianach i robić jak najmniej otworów na rury. Przeważnie wyprowadzamy pion z garażu i umieszczamy wszystkie gniazda wokół tego pionu. Jeśli garaż przylega do schodów, można z niego poprowadzić jeden przewód ssący na dół, a drugi na górę wzdłuż tych schodów. Czy zdarzają się sytuacje, w których systemu po prostu nie da się zainstalować? – Nie przypominam sobie takiego przypadku – deklaruje Tomasz Król. – Jeśli nie dochodziło do realizacji, to przesądzał o tym koszt i prace, których klient nie był w stanie zaakceptować.

fot. Eodkurzacze.pl Tomasz Król

jest całkowity remont, gdy skuwane są podłogi i remontowane całe ściany. Najczęściej nie ma możliwości rozkucia podłóg i instalację trzeba prowadzić inaczej. Można to robić po ścianach, w suficie podwieszanym, ale też po elewacji. Często robi się zejście do piwnicy i prowadzi rurociągi po suficie w piwnicy i po podłodze na strychu – to i mniej pracy, i mniejsza ingerencja w pomieszczenia mieszkalne. Instalacja odkurzacza centralnego w wykończonym domu zawsze będzie kompromisem pomiędzy funkcjonalnością a pracami, których zakres jest większy niż na etapie budowy. – Konieczne jest znalezienie rozwiązania, które przy minimalnych zniszczeniach da zamierzony

fot. Bezkurzu.pl

Mogłoby się wydawać, że taka operacja praktycznie zawsze będzie nieopłacalna – jednak nic bardziej mylnego. Największym problemem jest z punktu widzenia inwestora konieczność kucia bruzd w ścianach w celu ułożenia przewodów. Nie zawsze da się je ułożyć na powierzchni ścian (ułożyć się da, ale ukryć już nie) czy w podłodze, w wielu domach nie ma też podwieszanych sufitów (pod którymi mogą biec przewody) ani możliwości ich ułożenia. – Należy się liczyć z pewnymi ograniczeniami – z reguły nie da się zrobić tak dobrej instalacji, jak w przypadku montażu podczas budowy – mówi Artur Laniecki z CPD. – Wyjątkiem

gniazdo podtynkowe – jego zamontowanie w istniejącym domu wymaga kucia ścian, ale za to w gotowej instalacji widać tylko samo gniazdo

przewody poprowadzone po podłodze – w istniejącym domu jest to możliwe podczas generalnego remontu, gdy można rozkuć podłogi

Przewody ssące przechodzące przez strop – jeśli nie ma nieużywanych szachtów kominowych, może to być jedyne wyjście

6/2015 Własny Dom

Focus_Odkurzacz_centralny.indd 33

15-05-28 09:29

instalacje

rys. Vacuflo

schemat instalacji odkurzacza centralnego – przewody z jednostki centralnej w garażu poprowadzono po ścianie, a na piętrze domu tylko na nieużytkowym poddaszu. Konieczność kucia została zredukowana do minimum

Nietypowe przypadki Praktycznie każdy właściciel firmy zajmującej się instalacją centralnego odkurzania może opowiedzieć o przypadkach dowodzących, że taką instalację da się zamontować w każdym domu. – Kilka razy odkurzacz montowaliśmy w mieszkaniu, lokalizując jednostkę centralną w szafie lub schowku tak, aby rurę wylotową skierować do komina grawitacyjnego – mówi Tomasz Król. – Jedna z instalacji była w kawalerce w bloku. Na szczęście był spory balkon, gdzie można było zamontować jednostkę. Ze wzglę-

du na jej narażenie na czynniki zewnętrzne gwarancja straciła moc, jednak inwestorowi to nie przeszkadzało. Później odkurzacz został zabezpieczony plastikową matą chroniącą od deszczu. W mieszkaniu znalazło się tylko jedno gniazdo, które w zupełności wystarczyło. Ciekawym przypadkiem są także domy z bali. – W jednym z nich gniazda pokrywaliśmy fornirem, aby imitowały drewno – opowiada Tomasz Król. – Instalację prowadzi się w takim domu pod wylewką podłogi, jednak montaż gniazd musi być skoordynowany ze stawianiem

fot. Eodkurzacze.pl Tomasz Król

focus

jednostka centralna ukryta w szafie – w bardzo małych lokalach bywa to jedyne miejsce, gdzie można ją zamontować

ścian. Projektowanie instalacji powininno się zacząć znacznie wcześniej niż przy domu murowanym, gdzie zawsze można wykuć ścianę i później ją zakleić. – W pewnym domu klient zażyczył sobie wykonania instalacji centralnego odkurzanie podczas remontu – wspomina Cezary Lesiński z firmy Bezkurzu.pl. – Ułożenie jej wewnątrz nie wchodziło w grę, więc prowadziłem ja po elewacji. Zamiast 3 gniazd w korytarzach wyszło 12 w pokojach pod oknami. Na instalacji oczywiście ułożono ocieplenie ścian.

na zakupy! Jednostka centralna Cyclo Vac HX 7515 firmy vacuflo Filtracja hybrydowa: 1. stopień – cyklon + samoczyszczący się filtr HEPA pokryty powłoką teflonową, 2. stopień – opcjonalnie wymienny filtr workowy. Maks. dł. inst.: do 96 m, do 25 gniazd ssących. Moc ssąca: 1254 Air Watt. Technologia DataSync KOSZT! Cena netto: 5120,52 zł www.vacuflo.pl, www.cyclovac.net

jednostka centralna beam platinum sc 335 Maksymalna długość instalacji, jaką może obsłużyć – do 25 m, liczba gniazd – do 5. Siła ssąca: 590 airwatt. Moc maks.: 1850 W. System filtracji: cyklon + samooczyszczający się filtr materiałowy GORE®. Niewielkie rozmiary i cicha praca. Dodatkowe gniazdo na obudowie. Pojemność zbiornika: 15 l. Materiał pojemnika zapobiega rozwijaniu się bakterii. Gwarancja: 5 lat

odkurzacz stacjonarny garagevac firmy intervac Dzięki niewielkim wymiarom można umieścić go praktycznie wszędzie – nie tylko w garażu, warsztacie czy mieszkaniu. Rozciągany wąż (2,5-12 m) zapewnia bardzo duży zasięg pracy, a moc 400 air watts daje możliwość posprzątania nawet bardzo dużego pomieszczenia. Można go instalować zamiast lub oprócz odkurzacza centralnego

KOSZT! Cena netto: 1936 zł www.eodkurzacze.pl

KOSZT! Cena netto: 812,20 zł www.witpo.pl, www.garagevac.pl

Własny Dom 6/2015

Focus_Odkurzacz_centralny.indd 34

15-05-29 12:43

Pakiet 12 wydań archiwalnych z roku 2013

tylko 39 zł

Zamów na www.sklep.grabekmedia.pl tel. 71 337 47 40

e-prenumerata Własnego Domu TANIEJ!

oszczędzasz czas i pieniądze, bez dodatkowych kosztów wysyłki, natychmiastowy dostęp do najnowszych wydań Dostępne również pojedyncze e-wydania

pakiet_12_wydań.indd 35

15-05-28 14:48

fot. Solbet

dylematy instalacje

dom murowany czy WADY I ZALETY

ybór sposobu budowania wymarzonego domu to ważna decyzja, dotycząca naszych pieniędzy i czasu. Niezależnie od tego, czy wznosimy mały dom, czy dużą rezydencję, możemy zrobić to na kilka sposobów. Podział dotyczy przede wszystkim powstawania ścian zewnętrznych. Można je murować albo montować z przygotowanych w fabryce prefabrykatów. W artykule zajmiemy się porównaniem domów murowanych z prefabrykowanymi wielkoformatowymi i w szkielecie drewnianym.

dylematy2.indd 36

Typy domów Wykończone domy prefabrykowane nie różnią się wyglądem od wybudowanych tradycyjnie, gdyż stosuje się te same materiały elewacyjne i dachowe. Natomiast inna jest ich konstrukcja, wypełnienie i sposób budowania. Murowany. Wszystkie prace odbywają się na budowie: ściany i stropy wykonywane są z niewielkich gabarytowo materiałów (cegieł, bloczków, pustaków) lub wylewane w szalunkach. Ściany zewnętrzne składają się z 1, 2 lub 3 warstw.

Prefabrykowany. Montowany jest według projektu z wykonanych w fabryce gotowych elementów. Do wyboru mamy: domy modułowe (składane z kilku części), prefabrykaty wielkoformatowe (całe ściany, stropy, dach) i małoformatowe (pustaki, kształtki, panele), systemy szkieletowe (stalowe lub drewniane) składane na budowie oraz domy z bali drewnianych.

Technologia Murowany. Ściany stawiane są na zaizolowanych fundamentach (murowanych

Własny Dom 6/2015

15-05-27 16:00

fot. Haas

instalacje dylematy

prefabrykowany? DWÓCH SPOSOBÓW BUDOWANIA lub żelbetowych). Podczas murowania sąsiednie ściany trzeba „przewiązywać” (łączyć ze sobą), a czasem także zbroić. Ściany zewnętrzne mogą być: • jednowarstwowe – powstają z elementów łączonych na klej lub zaprawę ciepłochronną. Stanowią jednocześnie warstwę nośną i termoizolacyjną, dlatego mają dużą grubość (36-50 cm). Obustronny tynk jest najczęstszym ich wykończeniem; • dwuwarstwowe – mogą być murowane z tych samych materiałów, co jednowar-

stwowe, jednak o mniejszej grubości (przenoszą tylko obciążenia). Funkcję ocieplenia pełni warstwa zewnętrzna z materiałów izolacyjnych. Jeśli ocieplenie było przyklejane do ściany, wykańcza się ją tynkiem cienkowarstwowym, a przy zastosowaniu ocieplenia na ruszcie – oblicówką (drewnianą, PVC) • trójwarstwowe – wymagają szerokiego fundamentu, ponieważ wznoszone są tak, jak dwuwarstwowe, ale mają jeszcze dodatkową warstwę osłonową. Jest nią murowana ściana zewnętrzna – tynkowana lub nie.

Tekst: inż. Rafał Żyła

Stropy mogą być wykonane z materiałów, z których wymurowano ściany (np. z pustaków stropowych opartych na belkach żelbetowych) lub wylewane jako monolityczne. Dachy to na ogół konstrukcje ciesielskie wykonywane na budowie: ocieplone i wykończone wybranymi materiałami. w Prefabrykowany. Stawiany jest na płycie fundamentowej (możliwe są również ściany fundamentowe). To element, który inwestor wykonuje zazwyczaj we własnym zakresie, choć tzw. stan zerowy może zamówić jako dodatko-

6/2015 Własny Dom

dylematy2.indd 37

15-05-29 13:02

domy murowane

fot. Gruszecki

fot. Wienerberger

dylematy instalacje

1 Domy o skomplikowanych bryłach można budować w obu technologiach. Jednak łatwiej jest je wymurować, jeżeli na elewacjach znajduje się dużo wykuszy, wnęk i lukarn dachowych

3 Budowa domu w zimie wymaga przerw technologicznych spowodowanych trudnymi warunkami pogodowymi. Niska temperatura i duże opady śniegu utrudniają prowadzenie prac przy dachu i ścianach zewnętrznych

wą usługę. Musi też wcześniej przygotować podłączenia instalacji wodno-kanalizacyjnej. Firma wykonawcza przywozi zamówione i wykonane w fabryce elementy i montuje wprost z samochodów lub składa na placu budowy. Istnieją dwie najpopularniejsze technologie budowy domów prefabrykowanych. Do wybory mamy domy: • wielkoformatowe – to zwykle całe ściany z zamontowaną stolarką otworową, a nawet częścią instalacji wodnej i elektrycznej. Przy użyciu dźwigu stawiane są ściany parteru, układane płyty stropowe oraz montowane piętro i dach. Elementy są kotwione i skręcane śrubami. Niewielki dom uzyskuje stan surowy zamknięty w ciągu 1-2 dni i od razu zabezpieczany jest przed deszczem. W następnych tygodniach jedna ekipa wykańcza dach i elewacje na zewnątrz, a inna prowadzi prace wnętrzarskie.

dylematy2.indd 38

Ściany, podłogi, instalacje są doprowadzane do etapu zamówionego przez klienta; • szkieletowe – nie wymagają ciężkiego sprzętu; trzy osoby sprawnie montują drewniany szkielet z usztywniającymi płytami, konstrukcję stropów belkowych, a nawet drewniane dźwigary kratownicowe dachu. Ocieplenie i wykończenie ścian, stropów i dachu (podobne jak w domach murowanych) odbywa się na budowie. Jednak pracę znacznie ułatwiają gotowe elementy dostarczone w potrzebnych ilościach i wymiarach. Dlatego nie jest konieczne ich przycinanie i prawie nie ma odpadów.

Materiały Murowany. Najpopularniejsze na ściany konstrukcyjne są: ceramika poryzowana, beton komórkowy i keramzytobeton o gr. 2450 cm. Dla ścian dwu- i trójwarstwowych

fot. Betard

2 technologie murowane równieź wykorzystują prefabrykację, jak na przykład łączenie pustaków z ociepleniem zanim dostarczy się je na budowę

odpowiednie są także bloczki silikatowe od 18 cm oraz wykończeniowe cegły licowe i klinkierowe gr. 12 cm. Jako ocieplenie stosuje się styropian lub wełnę mineralną 10-17 cm (dla zwiększenia izolacyjności nawet ponad 20 cm). Ściany działowe muruje się zazwyczaj z tych samych materiałów, co nośne, lub z płyt g-k. Wełna i styropian wypełniają też konstrukcję dachu osłoniętą obustronnie paroizolacją. Dach pokrywany jest dachówką ceramiczną lub betonową, blachą lub materiałami bitumicznymi, a od wewnątrz montuje się płyty wykończeniowe. Prefabrykowany. Te domy są bardziej zróżnicowane pod względem materiałowym: • wielkoformatowe – gotowe elementy zewnętrzne mają konstrukcję z zaimpregnowanego drewna iglastego (np. słupki 20 x 6 cm), usztywnioną obustronnie

Własny Dom 6/2015

15-05-27 16:01

fot. Silka

fot. H. Tomasiewicz

instalacje dylematy

4 Domy z betonu komórkowego budowane są szybko. Bloczki są lekkie i łatwo można je ciąć. Za to są kruche i mogą nasiąkać wodą 5 Keramzytobeton to odporny na wilgoć i paroprzepuszczalny materiał. Bloczki też są dość lekkie i łatwe w obróbce 6 Bloczki z silikatów są bardzo wytrzymałe, ale ciężkie. Zawsze wymagają ocieplenia. Za to cegła silikatowa jest popularną okładziną zewnętrzną

płytami drewnopochodnymi (najczęściej OSB 12 mm). Ścianę wypełnia wełna mineralna (12-20 cm), a na zewnątrz jest ona dodatkowo ocieplona styropianem elewacyjnym (4-10 cm) i pokryta tynkiem mineralnym. Od strony wewnętrznej ścianę wykańcza się płytami g-k 12,5 mm. Pod nimi zakładana jest folia paroizolacyjna. Elementy działowe to ramy z krawędziaków wypełnione wełną i obustronnie obite płytami OSB i g-k (w sumie ok. 17 cm); • szkieletowe – wznoszone są z podobnych materiałów i osłonięte od zewnątrz folią wiatroizolacyjną oraz zaizolowane styropianem. Mogą być dowolnie wykończone – tynkiem cienkowarstwowym, płytkami klinkierowymi lub deskami. Stropy montuje się z drewnianych belek (np. o wys. 22 cm) przykrytych płytami OSB 22 mm oraz styropianem ze szlichtą cementową 5 cm. Na tym kładzione są zaprojektowane

fot. Ytong

7 strop w postaci dużych płyt stropowych podpartych nawet podczas montażu jedynie na ścianach znacznie przyspiesza pracę i przypomina pracę w technologiach prefabrykowanych

posadzki. Wygłuszenie stropu stanowi 5 cm wełny mineralnej. Od dołu do belek przybija się

Czym ocieplić ściany w domach prefabrykowanych Niektóre firmy stosują cięższe materiały izolacyjne: zamiast wełny mineralnej – płyty wiórowo-cementowe z dodatkiem gipsu, a w miejsce styropianu – płyty fasadowe z włókien drzewnych (zdolnych kumulować ciepło). Wypełnieniem (między zbrojonymi włóknem celulozowym płytami gipsowymi) mogą też być ceramiczne kulki – keramzyt. Nie potrzeba wówczas paroizolacji, ponieważ materiały oddychają i para wodna jest łatwo usuwana z wnętrz przez warstwy ściany. Takie rozwiązanie polecane jest dla ceniących tzw. oddychające domy.

płyty OSB lub łaty drewniane jako konstrukcję pod płyty g-k.

Wykonawstwo Murowany. Budowanie domu tradycyjnymi metodami trwa wiele miesięcy, ponieważ potrzebne są przerwy technologiczne na wiązanie zaprawy, „dojrzewanie” betonu itp. Przestoje mogą być też spowodowane trudnymi warunkami pogodowymi, gdyż wielu prac nie można prowadzić w niskich temperaturach. Nie zawsze też udaje się płynnie wprowadzać kolejne ekipy (np. cieśli po wymurowaniu ścian). Jednak wiele prac można wykonać samemu. Do gotowego domu wprowadzamy się najwcześniej po około roku, a najczęściej następuje to po dwóch latach od rozpoczęcia budowy. Najszybciej powstają ściany jednowarstwowe,

6/2015 Własny Dom

dylematy2.indd 39

15-05-27 16:02

domy prefabrykowane

dylematy instalacje

8 Fundamenty nie są objęte prefabrykacją – muszą być wylewane metodą tradycyjną. Niektórzy producenci wchodzą na plac budowy dopiero po ich przygotowaniu przez inwestora 9 W fabryce przegotowywane są wszystkie elementy domu. W technologii wielkoformatowej są to np. całe ściany

fot. Haas

a najdłużej trójwarstwowe (i jest to najtrudniejszy typ do wznoszenia). Stropy z bloczków układanych na żelbetowych belkach powstają szybciej i są mniej uciążliwe w wykonaniu niż monolityczne żelbetowe. w Prefabrykowany. Najdłuższy jest okres produkcji elementów w fabryce. Trwa to kilka mie-

Szybki montaż nawet w zimie! Montowanie możliwe jest nawet zimą – pod warunkiem, że płyta fundamentowa została wcześniej przygotowana. Większość prac przebiega „na sucho”. Ułatwia to roboty i oszczędza czas. Po 7-12 tygodniach można wprowadzać się do wykończonego domu!

dylematy2.indd 40

sięcy od podpisania umowy, zależnie od wielkości i skomplikowania projektu. Sam montaż trwa zaskakująco krótko – o ile prowadzony jest przez doświadczoną ekipę. Wymaga precyzji, a tempo pracy sprawia, że nie jest to zajęcie dla amatorów. Plac budowy nie jest tu, jak w sytuacji domów murowanych, warsztatem i magazynem materiałów budowlanych.

Energooszczędność Murowany. Współczynnik przenikania ciepła U dla domów budowanych tradycyjnie nie powinien być większy niż 0,3 W/(m2K). Dobrze dobrane materiały i prawidłowe wykonanie przegród pozwalają na obniżenie współczynników do wartości 0,2 W/(m2K), wymaganej dla tzw. domów energooszczędnych. Izolacyjność ścian zależy

fot. Haas

fot. Praefa

11 Na budowę przyjeżdżają też gotowe, duże fragmenty stropu. Wszystkie prace montażowe odbywają się przy użyciu ciężkiego sprzętu – dźwigów

fot. Danwood

10 Gotowa ściana opuszczana jest na fundament. Ma już przygotowane wzmocnienia np. pod wiszące szafki, może też mieć wykończone otwory okienne i drzwiowe

od wyboru materiału i grubości warstwy nośnej oraz grubości ocieplenia. Prefabrykowany. Przegrody zewnętrzne zbudowane są głównie z materiałów izolacyjnych. Ich gruba (ok. 25 cm) warstwa sprawia, że takie domy mają doskonałe parametry cieplne. Współczynnik przenikania ciepła może osiągnąć nawet U=0,17 W/(m2K). Są więc nie tylko energooszczędne, ale – po spełnieniu dodatkowych warunków – mogą być traktowane jak domy pasywne. Przekłada się to na kilkakrotnie mniejsze wydatki na ogrzewanie.

Eksploatacja Murowany. Tradycyjnie uznawany jest za bardzo trwały, stąd jego niezmiennie duża popularność w Polsce. Szczególnie domy wykończone dachówką ceramiczną,

Własny Dom 6/2015

15-05-27 16:03

fot. Haas fot. Haas

12 Montaż piętra lub poddasza przebiega równie szybko i sprawnie. Ściany i stropy łączone są ze sobą w systemowy sposób, wymagający precyzji i dużego doświadczenia wykonawców 13 Niektóre elementy wnętrza też są wykonane na wymiar w fabryce i tylko instalowane na budowie – np. drewniane schody prowadzące na poddasze

Prefabrykowany. Prefabrykacja odbywa się w halach i podlega stałej kontroli, więc elementy do budowy mają pełną gwarancję jakości. Przy profesjonalnym montażu takie domy są równie solidne, co budowane tradycyjnie. Dorównują domom murowanym także pod względem trwałości. Standardowo zapewnia się im przynajmniej stuletnią żywotność – dom prefabrykowant również może być domem na pokolenia. Wbrew pozorom istnieje też możliwość przebudowy.

dylematy2.indd 41

rekl ama

o ścianach trójwarstwowych licowanych cegłą klinkierową zapewniają ponad stuletnią eksploatację bez konieczności konserwacji. O rzeczywistej trwałości decyduje jakość użytych materiałów i wykonawstwo. Większe remonty czy przebudowy są uciążliwe i czasochłonne.

15-05-27 16:04

temat miesiąca kształt dachu 1 Więźba, stropy,

temat miesiąca | instalacje w domu jednorodzinnym

instalacje w domu jednorodzinnym

instalacje w domu i wokół domu

Piękny dom wymaga oprawy – działki urządzonej w sposób przemyślany i przyjemny dla oka. Obejmuje to m. in. ogrodzenie, podjazd i ścieżki w ogrodzie, zadbane trawniki oraz elementy wodne – basen, staw kąpielowy lub oczko wodne Instalacje w domu i wokół domu dają nam Tekst: inż. Rafał bezproblemowego Żyła możliwość korzystania z wody czy internetu oraz ogrzania domu zimą. Jakiekolwiek poprawki mogą być kosztowne i frustrujące dla inwestorów. Podpowiadamy jak przygotować się do montażu lub wymiany instalacji i ustrzec się kosztownych pomyłek

fot. Zehnder

Tekst: inż. Rafał Żyła

1 Instalacje wod-Kan

Dobór średnic przewodów kanalizacyjnych. Funkcja syfonu. Natrysk bez brodzika. Stelaże do ścian lekkich i ciężkich. Materiały do instalacji. Ścianka instalacyjna str.

instalacje.indd 42

Własny Dom 7/2013

2 instalacje grzewcze

Dobór średnic przewodów. Regulacja instalacji. Rodzaje i sposoby podłączania grzejników. Grzejniki kanałowe. Ogrzewanie z wykorzystaniem kominka. Grzejniki konwektorowe. Pompy ciepła. Kolektory słoneczne. Klimatyzatory str.

3 Instalacje elektryczne i inteligentne

Rozmieszczenie gniazd i puszek. Włączniki światła. Oświetlenie zewnętrzne. Systemy sterowania oświetleniem. Okucia okienne z napędem elektrycznym. Bramy i rolety. Systemy alarmowe str.

58 15-05-28 09:54

temat miesiąca | instalacje w domu jednorodzinnym

Więźba, stropy, kształt dachu

4 Instalacje odwodnieniowe

Rodzaje odwodnień i ich rola. Systemy rynnowe. Pozyskiwanie wody deszczowej z odwodnienia str.

instalacje.indd 43

5 Instalacje wentylacyjne

Rodzaje wentylacji i zasady ich działania. Odzysk ciepła – rekuperatory. Z czego wykonuje się instalację wentylacji. Kominy wentylacyjne. Gruntowy wymiennik ciepła str.

6 instalacja odkurzacza centralnego

Niezbędne elementy instalacji. Sposób prowadzenia przewodów i ich łączenia. Lokalizacja jednostki centralnej str.

7/2013 Własny Dom

15-05-28 09:55

temat miesiąca | instalacje w domu jednorodzinnym

instalacje wod-kan

Zapewnienie sprawnego doprowadzania wody do domu i odprowadzania z niego nieczystości to jedna z kluczowych kwestii przy stawianiu domu. Instalacja tego typu musi być dobrze przemyślana

Dobrze zaprojektowana i właściwie wykonana instalacja kanalizacji sanitarnej powinna gwarantować odpowiednią przepustowość, szczelność oraz cichą, bezszumową pracę. Spełnienie tych warunków w dużej mierze zależy od rzetelnych obliczeń projektowych. Dobór średnicy pionu kanalizacyjnego polega na określeniu liczby podejść łączących poszczególne przybory sanitarne z pionem oraz na obliczeniu maksymalnego przepływu nieczystości produkowanych w naszym domu. Standardowo przyjmowane średnice podejść to 110 mm dla sedesu, 50 mm dla wanny i natrysku oraz 32-40 mm dla umywalki. Ważne jest również zachowanie odpowiedniego spadku (od 1,5 do 3 cm na metr rury), umożliwiającego szybki odpływ ścieków do pionu kanalizacyjnego. Generalnie podejścia nie powinny być dłuższe niż 3 m, co znacznie zmniejsza prawdopodobieństwo ich zatykania. Instalacja kanalizacyjna działa na zasadzie grawitacji. Z tego względu przewody powinny być prowadzone możliwie prostymi odcinkami, bez zbędnych zmian kierunku oraz z zastosowaniem jak najmniejszej liczby kolanek.

fot. J. Woźnica

Jaką średnicę powinny mieć przewody kanalizacyjne i jak należy je prowadzić?

podejścia kanalizacyjne to odcinki przewodów kanalizacyjnych łączące przybory sanitarne z pionami kanalizacyjnymi w budynku

syfon – zabezpieczenie przed nieprzyjemnym zapachem

instalacje.indd 44

Podczas eksploatacji w instalacji kanalizacyjnej wytwarza się podciśnienie. Wyposażony w czułą membranę zawór umożliwia zasysanie niezbędnego powietrza z pomieszczenia, a w momencie wyrównania ciśnienia zamyka jego dopływ. Zaletą stosowania napowietrzania punktowego jest znaczne uproszczenie całej instalacji oraz możliwość montażu zaworów w pomieszczeniach bez obaw o przedostawanie się nieprzyjemnych zapachów. syfony z tworzywa sztucznego są bardziej popularne – nie tylko ze względu na trwałość, ale również dlatego, że ich montaż jest łatwy i są tańsze

fot. Organika Propex

Nieodłącznym elementem armatury zabezpieczającym nasz dom przed przedostaniem się nieprzyjemnego zapachu z instalacji jest syfon. Dzięki odpowiedniemu zakrzywieniu odcinka rury syfon kolankowy pozostaje stale napełniony wodą, która tworzy swego rodzaju barierę dla gazów wydzielających się z zalegających nieczystości. Zachowanie odpowiedniego ciśnienia powietrza w przewodach kanalizacyjnych zapewnia wywiewka zwieńczająca pion (którą najczęściej wyprowadza się ponad dach) lub coraz częściej stosowane zawory napowietrzające. Montując je na odejściach, z łatwością poradzimy sobie z problemem bulgotania odpływów zlewowych.

Własny Dom 6/2015

15-05-28 09:56

temat miesiąca | instalacje w domu jednorodzinnym

instalacje wod-kan

Natrysk bez brodzika Dziś to rozwiązanie jest bardzo modne. Niestety, zastąpienie tradycyjnego brodzika natryskiem bez brodzika jest dość trudne w starym, remontowanym domu (łatwe jest w nowo powstającym budynku). Musimy mieć przede wszystkim ok. 15 cm miejsca, gdzie umieścimy wszystkie elementy takiego rozwiązania (podłączenie, syfon). Należy więc zmierzyć grubość stropu: jeśli wynosi ona 15 cm lub mniej – urządzenia praktycznie zamontować się nie da, chyba że w pomieszczeniu pod łazienką zastosujemy sufit podwieszany, za którym ukryjemy część wystającej instalacji. W każdym razie w tych 15 cm musimy umieścić podejście kanalizacyjne, czyli rurę o średnicy 50

mm położoną ze spadkiem 2% w kierunku pionu – a więc odległość pionu od wpustu również może mieć znaczenie. Na odpływie mocuje się odwodnienie liniowe lub punktowe. Pierwsze przypomina rynienkę osłoniętą ozdobnym rusztem, drugie – spust podłogowy. Następnie na całej powierzchni w kabinie prysznicowej montuje się izolację przeciwwodną (np. folię PVC). Dopiero na niej umieszcza się wylewkę o gr. ok. 5 cm – tak sprofilowaną, by woda zmierzała do odwodnienia. Spadek powierzchni wylewki oraz podłogi powinien wynosić co najmniej 2,5% (2,5 cm na każdy 1 m) w kierunku odpływu liniowego oraz 1,5% (1,5 cm na każdy 1 m) w kierunku odpływu punktowego.

fot. Viega

odpływy umieszczane są w rogu lub na środku kabiny, a woda kierowana jest do nich dzięki specjalnie ukształtowanemu spadkowi podłogi

Zalety natrysku bezbrodzikowego płytki ceramiczne

taśma do przyklejenia kołnierza

spoina elastyczna

kołnierz uszczelniający

ruszt

klej

jastrych odwodnienie

folia lub guma w płynie

przekrój podłogi z odwodnieniem liniowym. Możliwa jest regulacja rusztu w pionie i w poziomie. Podłoga musi być ułożona ze spadkiem 1-2% w kierunku szczeliny odwadniającej – większe nachylenie groziłoby poślizgnięciem się na pochyłej, mokrej podłodze

6/2015 Własny Dom

instalacje.indd 45

rys. Rawiplast

Jednym ze sposobów zwiększenia przestrzeni w naszej łazience oraz zachowania jednolitej struktury posadzki jest zastosowanie natrysku bezbrodzikowego z odpływem ściennym. Instalacja ta składa się z zestawu syfonowego przeznaczonego do zabudowy w ścianie. Całość zostaje ukryta pod płytkami, dzięki czemu żadna z części nie jest montowana w podłodze. Widoczna jest jedynie wąska szczelina odpływowa, której wygląd zależy od naszej inwencji. Odpływ ścienny staje się dużą konkurencją dla powszechnie stosowanego odpływu podłogowego, ponieważ nie stanowi żadnej przeszkody dla instalacji ogrzewania podłogowego. Wciąż jednak zdecydowanie popularniejsze są odpływy w posadzce – wymagają one jednak odpowiednio wysokiej podłogi.

15-05-28 09:56

temat miesiąca | instalacje w domu jednorodzinnym

instalacje wod-kan

fot. Hansa

Do wykonania instalacji wodnych wykorzystuje się rury miedziane oraz tworzywowe. Najczęściej stosowane średnice zawierają się w przedziale od 15 do 32 mm. Ze względu na przepisy sanitarne wszystkie elementy instalacji wodnej powinny posiadać atest Państwowego Zakładu Higieny. Zaletą rur tworzywowych jest duża elastyczność, łatwość montażu oraz odporność na korozję. Producenci oferują różnego rodzaju systemy połączeniowe polegające na sprasowywaniu, skręcaniu, klejeniu lub zaciskaniu specjalnymi tulejami. Rury tworzywowe bardzo dobrze wypadają w testach wytrzymałościowych na uderzenia hydrauliczne oraz odkształcenia mechaniczne. Konkurencją dla tworzywa pozostają jednak wciąż rury miedziane. Materiał ten posiada doskonałe właściwości bakteriostatyczne w kontakcie z wodą wodociągową. Dodatkowo miedź jest łatwa w obróbce mechanicznej i można ją lutować przy użyciu odpowiednich spoiw. Nadaje się do stosowania zarówno do wody zimnej, jak i ciepłej. Ze względu na dobre przewodnictwo cieplne do instalacji ciepłej wody użytkowej najlepiej zastosować rury preizolowane, produkowane w otulinie lub izolacji termicznej. W katalogach producentów

fot. Armacell

Jakie materiały stosuje się do wykonania instalacji wodnych?

moduł podtynkowy do podłączenia baterii prysznicowej lub wannowej. By zapobiec zabrudzeniu, przed montażem baterii został zasłonięty znajdującą się w zestawie zaślepką

elastomerowa izolacja rur stworzona na bazie spienionego kauczuku syntetycznego nie tylko ogranicza ucieczkę energii, ale również chroni instalację przed skraplaniem się wody

znajdziemy rury w wersji rekrystalizowanej (miękkiej), półtwardej oraz twardej. W ofercie zarówno dla miedzi, jak i tworzywa sztucznego dostępna jest szeroka gama uniwersalnych kształtek, łuków, ko-

lanek, zwężek i trójników. Aby sieć była bezpieczna w eksploatacji, nie należy zapominać o uzbrojeniu jej w zawory bezpieczeństwa, zawory odcinające i zwrotne oraz aparaturę pomiarową.

niezbędna liczba punktów czerpalnych. jak je zaplanować?

fot. H. Tomasiewicz

ległość całej instalacji. Przewody wodociągowe powinny być prowadzone możliwie prostymi odcinkami o jak najmniejszej liczbie załamań.

fot. J. Woźnica

Od właściwie zaplanowanych miejsc rozmieszczenia punktów czerpalnych w naszym domu zależy wielkość, stopień skomplikowania i roz-

Instalacja wodna – doprowadzenie zasilania do wyspy na ogół prowadzone jest w wylewce

instalacje.indd 46

Po rozrysowaniu izometrycznego schematu pionów oraz rozgałęzień będziemy w stanie zaproponować optymalne miejsca montażu podejść do baterii, spłuczek wc i pralek. Nie ma ograniczeń co do ich liczby, jednak powinniśmy zdawać sobie sprawę, że duża liczba podejść wygeneruje dodatkowe straty ciśnienia oraz spowoduje zwiększenie średnic przewodów. Dobrze wykonana instalacja wodociągowa powinna zapewnić stałe ciśnienie wylotowe w trakcie jednoczesnego korzystania z kilku punktów czerpalnych. Do regulacji i zabezpieczenia sieci wodociągowej wykorzystujemy zawory bezpieczeństwa oraz zawory regulujące natężenie przepływu i ciśnienie na poszczególnych odcinkach sieci.

Dojście do punktu czerpalnego prowadzone jest w ścianie (w bruździe)

Własny Dom 6/2015

15-05-28 09:56

temat miesiąca | instalacje w domu jednorodzinnym

instalacje wod-kan

fot. TCB

Trwałość konstrukcji ściany oraz solidne oparcie dla podtynkowych przyborów sanitarnych zapewnia stelaż instalacyjny. Można go mon-

tować do każdego rodzaju ścian. W przypadku ścian murowanych używamy stelaży do zabudowy ciężkiej (najczęściej w nowo budowanych obiektach), zaś do ścian gipsowych – stelaży do zabudowy lekkiej (wykorzystywane podczas remontów). Właściwie zamontowane, potrafią przenosić znaczne obciążenia (150 do 400 kg), gwarantując całkowicie bezpieczne użytkowanie. Na stelażach montażowych podwieszane są muszle wc, bidety, pisuary, umywalki i baterie, a pod ścianą ukrywane są zbiorniki spłukujące oraz instalacja odprowadzająca nieczystości. Przystępując do montażu, stelaż należy wypoziomować, dopasować wysokość podpór do przywieszania urządzeń sanitarnych oraz przytwierdzić go do ściany i podłogi za pomocą gotowych kątowników. Należy pamiętać, że po zakryciu całości konstrukcji warstwą płytek ceramicznych nie będą możliwe już żadne poprawki. Stosowanie stelaży nie osłabia konstrukcji ściany oraz nie pogarsza jej parametrów akustycznych i termicznych. Pozwala zaoszczędzić znaczną ilość miejsca oraz wygłusza szumy przepływającej wody.

stelaż miski wc z filtrem zapachów. Powietrze jest zasysane w misce wc do filtra z węglem aktywowanym. Fioletowe strzałki pokazują przepływ powietrza zużytego, niebieskie – czystego

obieg c.w.u. Przygotowanie ciepłej wody można zrealizować poprzez różnego rodzaju podgrzewacze centralne, przepływowe lub objętościowe. Temperatura wody płynącej w instalacji nie powinna przekraczać 55oC. Ze względu na zachowanie odpowiednich parametrów użytkowych układ powinien zapewniać stałą cyrkulację wody oraz możliwość okresowego przegrzania wody do temp. 60OC, co zmniejszy ryzyko rozwinięcia się bakterii legionelli. Dodatkowo w celu zminimalizowania strat ciepła przewody należy izolować otuliną o grubości ścianki od 20 do 50 mm.

fot. Viega

Stelaże instalacyjne do ścian lekkich i ciężkich

zaprasowywanie złączek miedzianych rur za pomocą zaciskarki elektrohydraulicznej

Jeśli do remontu mamy dużą łazienkę, być może warto w niej będzie umieścić tzw. ściankę instalacyjną zamiast wkuwać się ze wszystkimi instalacjami w ściany. Składa się ona ze stelażu w postaci np. stalowych profili, montowanych do podłogi lub ściany. Następnie obudowywana jest płytami g-k. W jej środku możemy umieścić np. stelaże do wc i bidetu oraz wszelkie instalacje. Służą do tego specjalne moduły wc, umywalki, bidetu i muszli, które mocuje się dokładnie tam, gdzie chcemy. Wszelkie rurociągi będą schowane w ściance – mają tam wystarczająco miejsca na swoje średnice i spadki. Możliwe jest wykonanie ścianki instalacyjnej przed ścianą masywną, działowych ścianek instalacyjnych o różnych wysokościach, a nawet wolno stojącej „wyspy” instalacyjnej ustawionej na środku łazienki i obciążonej z jednej strony miską ustępową, a z drugiej np. bidetem. Jednym z wielu zalet takiego rozwiązania jest łatwość przyszłych modyfikacji i remontów tak poprowadzonej instalacji.

fot. H. Tomasiewicz

ściana instalacyjna w dużej łazience

Szkielet aluminiowy, na którym umieszczono płyty g-k. Między płytami a ścianą znajduje się wygodne miejsce na umieszczenie instalacji

6/2015 Własny Dom

instalacje.indd 47

15-05-28 09:57

temat miesiąca | instalacje w domu jednorodzinnym

Instalacje grzewcze

Instalacje grzewcze należą do najbardziej skomplikowanych. Wynika to przede wszystkim z tego, że dom można ogrzać co najmniej na kilkanaście różnych sposobów – w zależności od tego, jakie urządzenia grzewcze chcemy wykorzystać

fot. Devi

Podstawowa regulacja instalacji grzewczej odbywa się przy pomocy termozaworów montowanych na dopływie ciepła do grzejników. Ich podstawową funkcją jest zapewnienie optymalnego rozdziału wody grzewczej w instalacji oraz możliwości regulacji temperatury w pomieszczeniu. Termozawory posiadają kilkustopniowy system regulacji do nastaw wstępnych maksymalnego przepływu, który dawniej wykonywany był przy pomocy kryz. Nastawy powinny być wykonywane jedynie przez wykwalifikowanych instalatorów, ponieważ pojedyncza zmiana rzutuje na pracę całego układu. Oprócz kontroli przepływu czynnika grzewczego, równie ważne jest utrzymanie stałego ciśnienia w sieci. W tym celu na pionach grzewczych montuje się zawory do regulacji automatycznej. Dzięki ich zastosowaniu można zapewnić dynamiczną regulację ciśnienia i przepływów w całym zakresie pracy instalacji c.o., optymalny rozdział

fot. Zehnder

Regulacja instalacji grzewczej i antyoblodzeniowej

zintegrowany zawór termostatyczny stanowi obecnie standardowe wyposażenie nowych grzejników żeberkowych

sposobem ogrzewania strefy wokół domu jest system antyoblodzeniowy, którym możemy sterować za pomocą sterownika umieszczanego bezpośrednio w domu

czynnika grzewczego, stałą różnicę ciśnienia na zaworach termostatycznych oraz wyeliminowanie hałasu podczas pracy zaworów termostatycznych. Natomiast do użytkowej, codziennej regulacji in-

stalacji grzewczej służą termostaty – wszystkie grzejniki mogą być w nie wyposażone. W sieciach inteligentnych mogą być zbierane informacje, jak np. temperatura na zewnątrz domu.

instalacje.indd 48

fot. Viega

Dobór średnic instalacji centralnego ogrzewania wiąże się z podziałem przewodów poziomych i pionowych na poszczególne odcinki obliczeniowe. To właśnie nimi bezpośrednio do grzejników przepływać będzie medium o niezbędnej mocy cieplnej. Dodatkowe parametry warunkujące średnicę przewodów to prędkość przepływu czynnika cieplnego, orientacyjna strata ciśnienia (straty miejscowe i liniowe) oraz całkowita długość instalacji. Ostateczny dobór średnic będzie rzutował na poprawne funkcjonowanie rozdziału ciepła w instalacji. Wielkość średnic przewodów cieplnych uzależniona jest przede wszystkim od liczby i wielkości grzejników w naszym domu. Częstym powodem zaburzenia pracy centralnego ogrzewania jest montaż grzejnika o parametrach innych niż zostało to przewidziane w dokumentacji projektowej lub nieświadoma zmiana nastaw wstępnych zaworów regulacyjnych.

fot. H. Tomasiewicz

Dobór średnic przewodów w instalacji grzewczej

rury polibutylenowe do ogrzewania podłogowego są giętkie, przez co dają się łatwo układać i zaginać nawet w bardzo ciasne pętle. Są cienkie, ale wytrzymałe

Przewód ciepłej wody użytkowej poprowadzony w pionie tuż obok rury kanalizacyjnej

Własny Dom 6/2015 7/2013

15-05-28 09:57

temat miesiąca | instalacje w domu jednorodzinnym

Instalacje grzewcze

stalowy grzejnik płytowy z podłączeniem bocznym. Grzejniki płytowe mają stosunkowo niewielką bezwładność cieplną – szybko nagrzewają się i stygną, co pozwala na bieżąco regulować temperaturę w pomieszczeniu w zależności od potrzeb

rys. A. Czerwonka

W zależności od sposobu oddawania ciepła grzejniki możemy podzielić na konwekcyjne i promieniowe. Ogrzewanie konwekcyjne polega na unoszeniu się ciepłego powietrza oraz jego samoczynnej cyrkulacji w całym pomieszczeniu. Do grupy grzejników wykorzystujących konwekcję zaliczamy wszelkiego rodzaju konstrukcje płytowe, konwektorowe, rurowe, członowe oraz kanałowe. Wykonuje się je głównie z aluminium i miedzi, jednak wciąż możemy spotkać się z odlewami z żeliwa lub stali. Konstrukcja grzejnika promieniowego zbudowana jest z radiatorów przymocowanych do przewodu, którym przepływa czynnik grzewczy. Radiatory to nic innego, jak kawałki cienkiej blachy, doskonale przewodzące i oddające ciepło równomiernie w całym pomieszczeniu. Zajmują jednak dużo miejsca i słabo wymuszają naturalny obieg powietrza. Rozróżniamy różne sposoby połączeń grzejników z przewodami zasilającymi i powrotnymi. Są to połączenia boczne jednostronne, krzyżowe, siodłowe lub odpodłogowe. Ostateczny wybór konkretnego modelu zależy przede wszystkim od wielkości samego grzejnika, jego lokalizacji oraz warunków instalacji w pomieszczeniu. Ze względu na usprawnienie samoczynnego obiegu ciepła najlepszym miejscem montażu grzejnika konwekcyjnego jest wolna przestrzeń pod oknami.

fot. Grzejniki Radeco

Rodzaje i podłączenia grzejników

fot. Afriso

fot. MPM

trzy sposoby podłączenia grzejnika wodnego (od lewej): siodłowe, boczne (klasyczne, najstarsze) i krzyżowe (stosowane w grzejnikach dłuższych niż 2,5 m)

najprostszy zawór dla niewymagających pozwala na regulację temperatury w bardzo dużym zakresie

przenośne elektryczne grzejniki olejowe można stosować do dogrzewania pomieszczeń, gdy nie ma w nich innych systemów grzewczych

6/2015 Własny Dom

instalacje.indd 49

15-05-28 09:58

temat miesiąca | instalacje w domu jednorodzinnym

Instalacje grzewcze

rys. Purmo

elementy grzejnika kanałowego. Zagłębienie w podłodze, w którym znajduje się grzejnik, wyłożone jest metalową wanną odbijającą ciepło do góry, aby całość energii cieplnej była przez wentylatory przekazywana do pomieszczenia

fot. REGULUS-system

Jeżeli nie do końca odpowiada nam wygląd grzejników naściennych, powinniśmy zastanowić się nad montażem nowoczesnych grzejników kanałowych. Jest to doskonałe połączenie ogrzewania podłogowego z tradycyjnym. Grzejnik kanałowy składa się z wanny montażowej, w którą wbudowany jest wodny konwektor cieplny, wyposażony w zawór odpowietrzający. Całość przykryta została zewnętrzną kratką aluminiową, dostępną w szerokiej gamie kształtów i kolorów, pozwalających na wpasowanie się w nawet najbardziej wymagający projekt wnętrz. Grzejniki kanałowe pracują w systemie zamkniętego ogrzewania centralnego z wymuszonym obiegiem czynnika grzewczego, a dzięki swej konstrukcji działają bardzo podobnie do grzejników konwektorowych. Zimne powietrze przepływa przez ocynkowaną wannę, ogrzewa się na wymienniku i unosi w górę, wykorzystując zjawisko kominka termicznego. Aby usprawnić wymianę ciepła w grzejnikach, montowane są również wentylatory zwiększające przepływ ogrzewanego powietrza. Zgodnie z zaleceniami producentów, grzejniki te najlepiej sprawdzają się w dużych i przeszklonych pomieszczeniach, gdzie nie ma fizycznej możliwości naściennego montażu. Wadą grzejników kanałowych jest konieczność przygotowania bruzd o odpowiednich wymiarach, umożliwiających montaż całego urządzenia w podłodze. Dlatego ogrzewanie tego rodzaju najlepiej zaplanować na etapie projektu i budowy domu.

fot. Jaga

Grzejniki kanałowe

czyszczenie grzejnika kanałowego nie jest skomplikowane. Giętkie przewody przyłączeniowe umożliwiają łatwe odchylenie wymiennika i odkurzenie dna wanny

obieg powietrza w pomieszczeniu przy grzejniku kanałowym zainstalowanym w podłodze przy przeszkleniu. Wytwarza on kurtynę z ciepłego powietrza

miedź – stal – tworzywo sztuczne. materiały przewodów instalacji grzewczych

fot. Viega

Przewody instalacji centralnego ogrzewania wykonywane są z tworzyw sztucznych, miedzi lub stali. Rury tworzywowe (PE, PB, PE-X) są przede wszystkim bardzo elastyczne, łatwe w montażu, odporne na korozję oraz lekkie. Ich podstawową wadą jest znaczna rozszerzalność cieplna oraz

instalacje.indd 50

rury ze stali nierdzewnej mogą być łączone przez zaprasowanie przy pomocy złączek wykonanych ze stali, brązu i elastomerowego tworzywa sztucznego EPDM

możliwość przepuszczenia tlenu do wnętrza instalacji. Rury z miedzi są bardziej trwałe i odporne na promieniowanie UV oraz wahania temperatur. Coraz bardziej powszechne stają się przewody wielowarstwowe, zbudowane z dwóch warstw tworzywa przedzielonego cienką otuliną z aluminium. Obecnie najmniej popularne i zarazem najtańsze są rury wykonane ze stali. Bez właściwego zabezpieczenia rury te szybko korodują i zarastają kamieniem kotłowym.

Własny Dom 6/2015

15-05-28 09:58

temat miesiąca | instalacje w domu jednorodzinnym

instalacje grzewcze

Kominek będący alternatywą dla tradycyjnego kotła powinien posiadać specjalny wkład z płaszczem wodnym, umożliwiającym podgrzanie czynnika grzewczego oraz wprowadzenie go do obiegu c.o. Taka instalacja wymaga zastosowania odpowiednich zabezpieczeń, chroniących przed nagłym wzrostem ciśnienia w przewodach zasilających. Najprostszym rozwiązaniem jest montaż otwartego naczynia wzbiorczego, które przejmuje nadmiar podgrzanej wody, powodując jej schłodzenie oraz spadek ciśnienia. Równie ważnym elementem całego układu jest pompa do cyrkulacji cieczy, która utrzymuje ciągłość przepływu oraz równomierny rozdział medium na poszczególne grzejniki. Innym sposobem dystrybucji ciepła po całym budynku jest zastosowanie kominków z systemem DGP. W tym przypadku podgrzewane jest jedynie powietrze, które unosi się przewodami bezpośrednio doprowadzonymi do poszczególnych pomieszczeń bez większej możliwości regulacji jego napływu. Jeżeli chcemy korzystać z kominka jako najważniejszego źródła ciepła, nie możemy zapomnieć o konieczności utrzymania ciągłości palenia. Eksploatacja kominka jest tania i ekologiczna. Produkty spalania drewna są znacznie mniej

rys. Koperfarm

Ogrzewanie z wykorzystaniem kominka jako źródła ciepła

Inwestorzy, którzy decydują się na montaż kominka, powinni go wzbogacić np. o instalację służącą do rozprowadzania ciepłego powietrza po domu

szkodliwe od produktów spalania węgla czy gazu. Ogrzewanie kominkowe jest niezależne od zewnętrznych dostaw energii. Nie jest to jednak system idealny, ponieważ przed każdym sezonem grzewczym należy zmagazynować odpowiednią ilość wysuszonego drewna. Dodatkowo podczas

palenia kominek generuje duże ilości popiołu, a w trakcie dokładania drewna do pomieszczeń trafiają małe ilości dymu, które szybko brudzą ściany. Optymalnym rozwiązaniem jest stosowanie kominka jako dodatkowego źródła ciepła współpracującego z drugim, niezależnym kotłem.

obieg grawitacyjny i wymuszony a Grzejniki konwektorowe W przypadku wersji z obiegiem grawitacyjnym wykorzystywany jest naturalny obieg termiczny, gdzie zimne powietrze wpada do grzejnika dolnymi otworami i po ogrzaniu na listwach konwekcyjnych wraca do pomieszczenia wylotem górnym. W przypadku konstrukcji z obiegiem wymuszonym przepływ odbywa się dzięki pracy małego wentylatora, który zasysa zimne powietrze z górnej części grzejnika. Pozwala to na szybsze ogrzanie dolnych partii pomieszczenia. Należy pamiętać, że grzejniki konwektorowe możemy stosować jedynie w obiegach grzewczych zamkniętych, gdzie przepływ wspomagany jest pracą pompy. Grzejnik konwektorowy może mieć prosty kształt i być umieszczony w takim miejscu, aby nie zwracał uwagi lub – wręcz przeciwnie – istnieje możliwość, by ciekawie go w domu wyeksponować

fot. Zehnder

Grzejniki konwektorowe na pierwszy rzut oka nie różnią się wyglądem od tradycyjnych grzejników płytowych. Jednak obudowa grzejnika konwektorowego pełni jedynie funkcję ozdobną oraz osłonową. Różnice znajdziemy we wnętrzu urządzenia, gdzie zainstalowana jest wężownica grzejna, której powierzchnia wymiany ciepła jest dodatkowo rozbudowana za pomocą ożebrowania (tzw. lamelek). Ożebrowanie nie ma bezpośredniego kontaktu z obudową grzejnika, dzięki czemu bardzo wolno się nagrzewa. W efekcie udział promieniowania w całkowitej wymianie ciepła nie przekracza 20%. Pozostała część energii oddawana jest bezpośrednio do pomieszczenia. Grzejniki konwektorowe dzięki niskiej temperaturze obudowy (50oC) są całkowicie bezpieczne w użytkowaniu. Dopływ ogrzewanego powietrza może odbywać się w sposób grawitacyjny lub wymuszony (wentylatorowy).

6/2015 Własny Dom

instalacje.indd 51

15-05-28 09:59

temat miesiąca | instalacje w domu jednorodzinnym

Instalacje grzewcze

Pompy ciepła są urządzeniami grzewczymi niskotemperaturowymi, umożliwiającymi odbiór energii cieplnej z naturalnych źródeł i wykorzystanie jej na potrzeby ogrzewania budynków oraz ciepłej wody użytkowej. W zależności od rodzaju pompy, źródłem energii może być powietrze atmosferyczne, grunt albo woda podziemna lub powierzchniowa. Instalacja pompy ciepła składa się z parownika, skraplacza, sprężarki oraz zaworu rozprężnego. Wszystkie elementy tworzą zamknięty układ, w którym krąży ekologiczny czynnik roboczy (bezchlorowy freon, propan, glikol), podlegający przemianom z postaci ciekłej na gazową i odwrotnie, powodując tym samym przepływ energii cieplnej ze źródła dolnego do górnego. Parametry opisujące pracę pomp określają jej sprawność, stopień efektywności oraz rodzaj dolnego źródła ciepła, będącego jednym z najbardziej istotnych elementów układu. Dolne źródło powinno charakteryzować się przede wszystkim niezmiennością temperatury w ciągu roku. W ofertach producentów znajdziemy kolektory gruntowe (poziome lub pionowe), pobierające ciepło z ziemi lub wody gruntowej, oraz kolektory typu powietrze-woda, które pozyskują ciepło z powietrza atmosferycznego. Oba systemy mają swoje wady i zalety. Pompy ciepła z poziomymi wymiennikami gruntowymi są stosunkowo tanie w wykonaniu, jednak do ich ułożenia niezbędna jest duża powierzchnia gruntu. Dodatkowo układ ten jest podatny na zmiany temperatur, przez co długo utrzymujące się mrozy mogą spowodować odczuwalny spadek efektywności.

pompa ciepła powietrze-woda. Powietrze, przepływając przez jednostkę zewnętrzną, oddaje ciepło, które za pośrednictwem sprężarki jest przekazywane wodzie krążącej w obiegu centralnego ogrzewania

Bardziej stabilnym i mniej czułym rozwiązaniem jest pionowy wymiennik gruntowy, umieszczony w głębokim odwiercie, co wiąże się ze znacznie większym kosztem wykonania. W przypadku pompy typu powietrze-woda wymiennik wykorzystuje ciepło zasysanego powietrza atmosferycznego. Najlepsze efekty pracy osiąga przy temperaturach do -5oC. Zaletą takiej pompy jest niska cena oraz łatwość konserwacji lub ewentualnego demontażu.

fot. Wilo

W instalacjach centralnego ogrzewania opartych na naturalnym obiegu wody nie można stosować nowoczesnych, niskotemperaturowych kotłów grzewczych oraz automatyki sterowania. Układy te posiadają znaczną bezwładność cieplną, w efekcie czego z dużym opóźnieniem reagują na zmiany temperatury. W celu usprawnienia pracy instalacji c.o. na przewodach zasilających lub powrotnych montuje się pompy wymuszające ruch czynnika grzewczego. Aby pompa mogła spełniać swoje zadanie, powinna być odpowiednio dobrana do wielkości instalacji, długości rur i liczba grzejników. Podstawowe parametry, które opisują charakterystykę pompy, to jej wysokość podnoszenia (H) oraz wydajność (Q). Parametry te należy skorelować z charakterystyką instalacji c.o., która musi zostać dokładnie opisana w projekcie. Posiadając odpowiednie dane na temat naszego układu, dystrybutorzy pomp z pewnością pomogą nam dobrać urządzenie, które wtłoczy wystarczającą ilość czynnika grzewczego na odpowiednią wysokość, do grzejnika najbardziej odległego od kotła. W przypadku starszych instalacji, dla których nie posiadamy obliczeń projektowych, możemy skorzystać z metod przeliczenia mocy naszej instalacji na przybliżone natężenie przepływu czynnika grzewczego. W ten sposób będziemy w stanie określić minimalną wydajność pompy obiegowej.

Rodzaje pomp ciepła

fot. Glen Dimplex

Dobór i rodzaje pomp obiegowych c.o.

fot. Junkers

centrum sterowania pompy obiegowej. Może być ona zastosowana w systemach grzewczych wszelkich typów, o ile tylko czynnikiem grzewczym jest woda

instalacje.indd 52

pompa ciepła z widocznym panelem sterowniczym, który zapewnia regulację systemu grzewczego. Centrala pompy jest urządzeniem niegenerującym nadmiernego hałasu ani nieprzyjemnych zapachów. Może być zamontowana wewnątrz domu nie tylko w pomieszczeniu technicznym, ale także – jak na zdjęciu – w holu, a nawet w kuchni czy w łazience

Własny Dom 6/2015

15-05-28 09:59

temat miesiąca | instalacje w domu jednorodzinnym

Instalacje grzewcze

Wady i zalety pionowych i poziomych sond pomp ciepła sondy umieszczane są w odwiertach lub studniach. W instalacjach tego typu bardzo istotna jest lokalizacja miejsca, w którym zamierzamy umieścić kolektory. W tym celu niezbędne jest wykonanie geologicznego rozpoznania warstw zalegającego gruntu, określenie jego oporu oraz zbadanie głębokości zalegania wody gruntowej. Standardowa instalacja to dwa odwierty o głębokości do 100 m z zapuszczonymi sondami o średnicy fi 40 mm.

rys. Clima Komfort

układanych w odległości od 0,5 do 0,9 m od siebie. Ich wielkość jest ściśle uzależniona od warunków klimatycznych, jak również od zalegających warstw profilu gruntowego. Najlepszym otoczeniem dla kolektora poziomego jest wodonośny żwir, wilgotny piasek lub mocno wilgotna glina. Przyjmuje się, że uzyskanie 1 kW energii grzewczej wymaga wykorzystania od 30 do 100 m2 powierzchni działki. W przypadku pionowych wymienników ciepła źródłem energii naturalnej jest także grunt, jednak

rys. Clima Komfort

Przy ogrzewaniu opartym na gruntowej pompie ciepła dostępne są dwie metody instalacji sond, którymi urządzenie grzewcze pobierać będzie energię. Do wyboru mamy kolektory poziome (płaskie lub spiralne), układane na głębokości od 1,5 do 2 m, oraz kolektory pionowe, instalowane w głębokich odwiertach geotermalnych. Poziome wymienniki ciepła pobierają energię z gruntu za pomocą systemu poziomych sond wykonanych z rur polietylenowych o średnicy 1 lub 3/4 cala,

fot. Elcowtech

dwa rodzaje kolektorów pompy ciepła – poziomy i pionowy. Wybór może zależeć od wielkości działki – na małej działce można zainstalować tylko pionowy. Może też zdarzyć się działka duża, ale nieodpowiednia pod względem geologicznym, na której także jedyną możliwością jest kolektor pionowy prace instalacyjne przy kolektorze pionowym powinna wykonać specjalna wiertnica. Tylko dzięki niej możliwe będzie wkopanie się w głąb ziemi na odpowiednią głębokość

układanie ogrzewania podłogowego podłoża spinkami lub klipsami. Długość pojedynczego obiegu (pętli) nie powinna przekraczać 150 m. W brzegowych strefach pomieszczenia, pod ścianą zewnętrzną lub oknami, rury układa się gęściej – w niektórych przypadkach nawet co 5 cm. Przed zalaniem instalacji betonem niezbędne jest wykonanie próby szczelności, a przez okres jego wiązania rury powinny pozostać pod ciśnieniem 0,2-0,3 MPa. Najczęściej popełnianym błędem jest montaż za długich pętli, powodujących zbyt duże straty ciśnienia i nierównomierny przepływ medium grzewczego w instalacji.

przewody ogrzewania płaszczyznowego podłogowego można kłaść na wiele sposobów. Na zdjęciu widać zastosowanie układu meandrycznego

fot. Herz

Ogrzewanie podłogowe to system umożliwiający osiągnięcie niemalże idealnego rozkładu temperatur w pomieszczeniu. Instalacja polega na odpowiednim montażu i ukryciu pod posadzką przewodów grzewczych. Pod przewodami należy stosować izolację termiczną, a do wykończenia podłóg używać materiałów łatwo oddających ciepło. Przewody rozprowadzające powinny być trwałe oraz odporne na korozję, przenikanie tlenu oraz naprężenia. Najczęściej stosuje się wyroby tworzywowe wielowarstwowe, wyścielone wkładką z aluminium. Podczas układania rur należy pamiętać o zachowaniu odpowiedniej odległości między nimi, tj. od 10 do 30 cm. Przewody układane są w pętle o jak najmniejszej liczbie załamań, w postaci wężownic spiralnych lub meandrowych. Rury mocuje się do zaizolowanego

6/2015 Własny Dom

instalacje.indd 53

15-05-28 10:00

temat miesiąca | instalacje w domu jednorodzinnym

Instalacje grzewcze

Kolektory próżniowe śledzenie). W przypadku uszkodzenia istnieje możliwość wymiany pojedynczego elementu kolektora. Urządzenia te są jednak drogie w zakupie oraz w eksploatacji, ponieważ wymagają częstszej wymiany glikolu niż w przypadku kolektorów płaskich. Dodatkowo kolektory próżniowe są bardziej awaryjne ze względu na osiąganie większych temperatur i brak możliwości samoczynnego wystudzania czynnika grzewczego.

fot. Suntime

i skutecznie ogranicza niepożądane straty ciepła. Wewnątrz rur znajdują się radiatory z miedzianymi przewodami doprowadzającymi ciepło do kanału zbiorczego kolektora. Całość umieszczona została na nierdzewnej ramie montażowej, przystosowanej do montażu zarówno na dachu płaskim, jak i skośnym. Kolektory próżniowe dzięki zaokrąglonej powierzchni przechwytują większą ilość promieni słonecznych padających pod różnym kątem w poszczególnych porach dnia (tzw. pasywne

fot. Suntime

Kolektory próżniowe dzięki możliwości uzyskania większej ilości energii (do 30%) w porównaniu z kolektorami płaskimi znakomicie sprawdzają się w instalacjach solarnych do ogrzewania wody użytkowej i wspomagania centralnego ogrzewania. Sercem kolektora próżniowego są ułożone równolegle rury próżniowe, zwane termoprzewodami. Rury te dzięki otaczającej je warstwie absorbera kumulują promieniowanie słoneczne i zamieniają je w ciepło użyteczne. Próżnia pomiędzy dwoma warstwami szkła jest idealnym izolatorem

rolety osłaniające kolektor słoneczny chronią system przed przegrzaniem (czyli wyprodukowaniem zbyt dużej ilości ciepłej wody) oraz uszkodzeniami mechanicznymi (np. gradobiciem). Sterowanie odbywa się za pomocą pilota, ale istnieje możliwość zautomatyzowania pracy rolety tak, aby zwijała się i rozwijała w zależności od warunków atmosferycznych. Do wyboru jest wiele kolorów i tkanin. Wymiary mogą być zdefiniowane z dokładnością do 1 cm

płaskie Kolektory słoneczne

ehnde

fot. Z

Zasada działania kolektorów słonecznych polega na przechwyceniu energii pochodzącej z promieni słonecznych, zamianie jej na ciepło i dostarczeniu do instalacji ogrzewania ciepłej wody użytkowej. Kolektory słoneczne płaskie zbudowane są z cienkich miedzianych rurek, wypełnionych czynnikiem roboczym – najczęściej roztworem glikolu posiadającym niską temperaturę parowania. Całe urządzenie dostępne jest w postaci kompaktowej, gdzie rurki są obustronnie obudowane i zabezpieczone od spodu warstwą izolacji cieplnej. Warstwa odsłoneczna składa się z termoczułej płyty absorbera, bezpośrednio przylegającej do miedzianych przewodów. Absorber doskonale pochłania promieniowanie słoneczne, nie powodując przy tym strat ciepła w wyniku

kolektor płaski składa się z szyby solarnej i absorbera pokrytego wysokoselektywną powłoką, która pochłania promienie słoneczne

instalacje.indd 54

wtórnego wypromieniowania. Ogrzany roztwór glikolu trafia do wymiennika ciepła umieszczonego w zasobniku ciepłej wody, który po ochłodzeniu powraca do kolektora. Całość przykryta jest szybą z hartowanego szkła, zabezpieczającą kolektor przed uszkodzeniami mechanicznymi. Tafla szkła przepuszcza promienie słoneczne oraz stanowi dodatkową izolację cieplną dla całego układu. Eksploatacja kolektorów płaskich nie wymaga większej ingerencji użytkownika. Podczas zimy samoczynnie rozmrażają zalegający na nich śnieg oraz odprowadzają nadmiar wyprodukowanego ciepła. Kolektory płaskie mają dużą wydajność cieplną w okresie letnim, posiadają krótki okres rozruchowy i są dwukrotnie tańsze od kolektorów próżniowych. Jednak w przypadku uszkodzenia obudowy niezbędna jest kosztowna wymiana całego lustra kolektora.

Własny Dom 6/2015

15-05-28 10:01

temat miesiąca | instalacje w domu jednorodzinnym

Instalacje grzewcze

fot. Junkers

Montaż na wykończonym dachu polega na ściągnięciu kilku dachówek i przymocowaniu (zazwyczaj do krokwi) specjalnych zaczepów i/lub szyn Montaż w dachu. Kolektory są montowane w miejsce dachówek bezpośrednio na łatach dachowych. Uwaga! Wbudowanie kolektorów musi być bardzo szczelne! fot. Roth Polska

Kolektory słoneczne możemy zamontować na trzy różne sposoby: na połaci dachu na stelażu, w połaci dachu oraz na stelażach wolno stojących. 1. Na połaci dachu na specjalnym stelażu. To najczęściej stosowane rozwiązanie. Jego ogromną zaletą jest nienaruszanie pokrycia dachowego (czasem trzeba wymienić 1-2 dachówki). Wadą – to, że pomiędzy kolektorem a połacią pojawia się przestrzeń. W efekcie trzeba zadbać, by od dołu kolektor był bardzo dobrze zaizolowany (ta część jest stale w cieniu). Ponadto taka konstrukcja jest narażona na efekt żagla. Monter powinien uwzględnić nie tylko ciężar kolektora (wypełnionego cieczą, z uwzględnieniem zalegającego śniegu), ale również podmuchy wiatru. 2. W połaci dachu. Ta metoda jest zdecydowanie bardziej estetyczna, ale dotyczy tylko kolektorów płaskich. Montuje się je na kontrłatach (łaty są już niepotrzebne). Prace te wykonuje się przed położeniem pokrycia lub w jego trakcie. Tu również należy zadbać o izolację od strony połaci, bo pod kontrłatą jest pustka wentylacyjna. Tak zamontowane kolektory nie są narażone na podmuchy wiatru. 3. Na stelażach wolno stojących. Rozwiązanie dedykowane do dachów płaskich lub kolektorów umieszczanych obok budynku. Jest szczególnie narażone na wiatr, ale czasem nie ma innego wyjścia, by efektywnie ustawić kolektory względem słońca.

fot. Viessmann

Trzy sposoby montażu kolektorów

Klimatyzatory to indywidualne urządzenia, za pomocą których zmieniamy temperaturę w naszych domach. Mogą zarówno chłodzić, jak i nagrzewać powietrze w pomieszczeniu. Każdy klimatyzator wyposażony jest w parownik, w którym następuje oddawanie ciepła z powietrza w pomieszczeniu, w wyniku czego następuje rozprężenie i odparowanie czynnika chłodniczego. Para wędrują do sprężarki, a po sprężeniu do skraplacza, gdzie ciepło oddawane jest na zewnątrz. Ze względu na budowę wyróżniamy klimatyzatory jednoczęściowe typu kompakt, w których parownik i skraplacz zamknięte są w jednej obudowie, oraz klimatyzatory dwuczęściowe typu split, połączone układem hydraulicznym. W systemie kompakt producenci oferują wygodne klimatyzatory przenośne oraz wersje montowane bezpośrednio w otworach okiennych. W przypadku systemu split dostępne są modele montowane przy suficie na ścianie, przy podłodze oraz wersje kanałowe, obsługujące jednocześnie kilka pomieszczeń.

fot. Roth Polska fot. Daikin

kompakt i split. Rodzaje klimatyzatorów

jednostki wewnętrznej klimatyzatorów typu split nie da się ukryć, jednak dzięki naturalnej barwie na ogół nie przyciąga ona uwagi i wtapia się wystrój pomieszczenia

6/2015 Własny Dom

instalacje.indd 55

15-05-28 10:02

temat miesiąca | instalacje w domu jednorodzinnym

Instalacje grzewcze

modułowe ogrzewanie ścienne znakomicie nadaje się do systemów suchej zabudowy. Składa się z płyty gipsowo-celulozowej o gr. 18 mm i zintegrowanej z nią rury o średnicy zewn. 11,6 mm i gr. ścianki 1,5 mm

fot. Sampled

Przewody grzejne ukrywamy na stałe pod warstwą wykończeniową podłogi, dlatego nie możemy narażać jej na ewentualne uszkodzenie z powodu awarii instalacji. Ogrzewanie podłogowe może działać w oparciu o tradycyjne przewody wodne lub coraz bardziej popularne przewody elektryczne. Wersja elektryczna jest dużo tańsza – zarówno w samym montażu, jak i zakupie. Instalacja taka składa się z zaizolowanych drutów oporowych lub łatwiejszych do zamontowania gotowych mat z przymocowanym kablem grzejnym. Dodatkowo wyposażona jest w aparaturę sterującą, tj. czujnik temperatury i termostat. Źródłem ciepła w ogrzewaniu elektrycznym jest prąd, dlatego system ten nie wymaga instalacji kotła. Całość jest bardzo łatwa w eksploatacji i wygodna w regulacji. Popularność zdobywają systemy montowane w scianie, a nawet w stropie. Dzięki nim możemy mieć ogrzewanie płaszczyznowe i gruby drewniany parkiet.

fot. Variotherm

W ścianie, w suficie, w podłodze. Ogrzewanie płaszczyznowe

ogrzewanie stropowe ma konstrukcję podobną jak ogrzewanie podłogowe, układane jest jednak na suficie

na czym polega działanie Centrali cieplnej? centrala cieplna z (1) rekuperatorem, (2) pompą ciepła i (3) zasobnikiem wody

fot. Zehnder

instalacje.indd 56

Do bardzo dobrze zaizolowanych domów (energooszczędnych lub pasywnych), aby inwestycja w bardzo grube ocieplenie nie poszła na marne, należy zainstalować źródło ciepła, które poradzi sobie z... niewielkimi zapotrzebowaniami energetycznymi domu. Brzmi to jak paradoks, ale większość źródeł ciepła musi pracować z pewną minimalną temperaturą, która może się okazać za duża np. dla domu pasywnego. Ponadto dom pasywny powinien mieć rozbudowany system wentylacji, którą można skutecznie wprząc w ogrzewanie domu. Świetnie do takich domów nadają się centrale cieplne wyposażone w: pompę ciepła, rekuperator i kolektor. Umożliwiają one ogrzewanie i chłodzenie powietrza, przygotowanie ciepłej wody użytkowej oraz zasilanie np. ogrzewania podłogowego. W okresie grzewczym wyciągane z pomieszczeń zużyte powietrze kierowane jest przez rekuperator, gdzie oddaje część swojego ciepła powietrzu nawiewanemu. Dodatkowo przepływa ono na parownik pompy ciepła (co oznacza tym samym, że jednym z dolnych źródeł ciepła jest powietrze pochodzące z domu) i po oddaniu tam ciepła odprowadzane jest na zewnątrz budynku. Energia potrzebna do dogrzania powietrza nawiewanego do pomieszczeń pobierana jest przez pompę ciepła.

Własny Dom 6/2015

15-05-28 10:03

temat miesiąca | instalacje w domu jednorodzinnym

Instalacje grzewcze

Zasobnik gazu na działce napełnianie zbiornika gazem płynnym. W prawidłowo napełnionym zbiorniku maksymalnie 85% objętości zajmuje gaz płynny (faza ciekła), a 15% objętości faza gazowa gazu płynnego

fot. AmeriGas

Jeżeli wybudowaliśmy dom w dużej odległości od magistrali gazu ziemnego, uniemożliwiającej wykonanie przyłącza do budynku, alternatywnym i coraz bardziej popularnym rozwiązaniem staje się wolno stojący zbiornik gazu płynnego. Zbiorniki takie występują w wersji naziemnej, posadowionej na fundamencie, lub podziemnej, ukrytej w wykopie. Instalacja łącząca kocioł ze zbiornikiem, jeśli zajdzie taka potrzeba, z powodzeniem może być wykorzystana do połączenia z siecią gazu ziemnego. W ofercie rynkowej dostępne są zbiorniki o pojemności 2700, 4850 i 6700 l, posiadające różne wartości maksymalnego poboru ciągłego gazu. Zbiornik powinien być dobrany do zapotrzebowania instalacji zamontowanej w naszym domu. Zgodnie z prawem budowlanym na zbiorniki do określonej pojemności nie jest wymagane pozwolenie na budowę, a jedynie zgłoszenie, do którego załączamy mapę geodezyjną do celów informacyjnych z naniesioną lokalizacją zbiornika. Obowiązujące przepisy

narzucają spełnienie minimalnych odległości w stosunku do istniejących zabudowań i infrastruktury, tj. 3 m od pobliskich budynków, 8 m od niezasyfonowanych studzienek kanalizacyjnych

odbiór techniczny sieci gazowej – na co trzeba zwrócić uwagę?

skrzynka gazowa umieszczana na zewnątrz zawiera zawory gazowe, liczniki (czyli gazomierze), reduktor, czasem również czujniki. Musi być ona żółta – ten kolor zarezerwowany jest dla rur i urządzeń gazowych – i dobrze widoczna (nie wolno jej w żaden sposób ukrywać)

Przepływowe ogrzewacze wody

wych oraz dokument określający prawidłowe funkcjonowanie kanałów wentylacyjnych (tzw. protokół kominiarski). Dodatkowo wszystkie urządzenia i materiały wykorzystane do budowy instalacji powinny posiadać instrukcje obsługi, atesty i zaświadczenia wydane przez ich dostawców. Próby instalacji szczelności przeprowadza się na odcinku od kurka głównego do przyborów gazowych, wypełniając ją sprężonym powietrzem lub innym gazem niepalnym do uzyskania ciśnienia 50 kPa. Próbę uważa się za udaną, jeżeli po 30 minutach nie odnotujemy spadku zadanego ciśnienia.

fot. H. Tomasiewicz

Przed przyłączeniem instalacji gazowej do sieci rozdzielczej należy dokonać jej odbioru technicznego. Przeprowadza się go w obecności wykonawcy instalacji, właściciela domu oraz przedstawiciela dostawcy gazu. W trakcie przeglądu sprawdzeniu podlega zgodność wykonania instalacji z projektem technicznym, jakość wykonania oraz szczelność wszystkich elementów. Na etapie wykonawstwa powinny powstać protokoły z przeprowadzonych prób szczelności, protokoły kontroli przewodów odprowadzających spaliny z urządzeń gazo-

i studzienek wodociągowych oraz 3 m od elektrycznych linii napowietrznych o napięciu do 1 kV. Dodatkowo zbiornik powinien być zainstalowany w miejscu umożliwiającym dojazd cysterny.

Producenci oferują wiele modeli o różnej mocy (od 4 do 11 kWh), w zależności od potrzeb użytkowników. Ogrzewacze o największej mocy zapewnią odpowiednią ilość ciepłej wody dla czteroosobowej rodziny – od czynności domowych po codzienną kąpiel. Najważniejszą zaletą podgrzewacza przepływowego jest brak stałego zużycia prądu. Urządzenie włącza się tylko wtedy, gdy zostanie odkręcony kran. Dzięki wydajnym grzałkom elektrycznym woda jest podgrzewana na bieżąco, na odcinku między przyłączem w ścianie a końcówką kranu. Niewielkie urządzenia jednopunktowe (obsługujące jeden kran) o mocy do kilku kilowatów można po prostu podłączyć do gniazdka. Większe modele wymagają instalacji trójfazowej i specjalnego przyłącza. Podgrzewacze jednopunktowe są zwykle instalowane bezpośrednio nad umywalką czy zlewem – szczególnie wtedy, gdy są zintegrowane z bateriami. Duże urządzenia da się umieszczać w szafkach albo – w ostateczności – na ścianie.

6/2015 Własny Dom

instalacje.indd 57

15-05-28 10:03

temat miesiąca | instalacje w domu jednorodzinnym

instalacje elektryczne i inteligentne

Instalacji elektrycznej coraz częściej towarzyszy instalacja alarmowa oraz rozwiązania inteligentne. Wszystkie trzy muszą być bezwzględnie bezpiecznie wykonane, aby podczas korzystania z nich nie doszło do porażenia prądem czy zwarcia, a w konsekwencji – pożaru

w kuchni przemyślane rozmieszczenie przyłączy elektrycznych jest szczególnie istotne – po wykończeniu pomieszczenia oraz zamontowaniu mebli i urządzeń AGD na stałe wprowadzanie zmian może być już bardzo trudne

taśmy ledowe to znakomite rozwiązanie tam, gdzie oryginalnie nie ma oświetlenia – np. w różnych zakamarkach domu. Taśmy można w łatwy sposób przykleić i oświetlić garaż, spiżarnię czy garderobę

instalacje.indd 58

fot. Osram

fot. Neonica

Instalacje elektryczne w domu jednorodzinnym sprowadzają się najczęściej do obwodów gniazd wtyczkowych oraz oświetleniowych, które zabezpieczone są oddzielnymi bezpiecznikami. Systemy przewodów łączonych szeregowo lub równolegle spotykają się w ukrytych pod tynkiem puszkach. Podczas projektowania sieci elektrycznej w naszym domu powinniśmy przyjąć, że w jednym obwodzie nie może być więcej niż 10 gniazd wtyczkowych lub 20 opraw oświetleniowych. Jednak dobór przewodów oraz dokładne obliczenia ich przekrojów wykonać powinien elektryk posiadający odpowiednie uprawnienia. Standardowa wysokość montażu nad podłogą to 0,3 m w pokojach; 0,85 do 1,15 m w kuchni oraz 1,4 m w łazience. Liczba gniazd w pomieszczeniu uzależniona jest od liczby odbiorników, które będą pracować jednocześnie. Nie mając takiej wiedzy, powinniśmy przyjąć, że na 4-6 m2 powierzchni pokoju przypada co najmniej jedno gniazdo.

fot. Berloni

Rozmieszczenie gniazd i puszek instalacji elektrycznej

oświetlenie w łazience, a dokładniej snop światła, może być skierowany w miejsce, do którego często sięgamy – będzie to dobre rozwiązanie na przykład wtedy, gdy wstajemy rano zaspani i nie chcemy zapalać silnego, górnego światła

Własny Dom 6/2015

15-05-28 10:04

temat miesiąca | instalacje w domu jednorodzinnym

instalacje elektryczne i inteligentne

1 3

fot. Villeroy & Boch

fot. Philips Lighting

rozmieszczenie wyłączników światła i źródeł światła

oświetlenie kuchni powinno obejmować punktowe oświetlenie przestrzeni roboczej na blacie, jak również główne światło padające od góry, przydatne podczas spożywania posiłków

Odpowiednie rozmieszczenie źródeł światła jest bardzo ważne, warto jednak przemyśleć również lokalizacje włączników zapalających te lampy. Sytuacja, w której osoba wchodząca do pomieszczenia musi szukać na oślep włącznika na ścianie lub iść do niego przez nieoświetlony obszar, ryzykując potknięcie się lub wpadnięcie na coś, jest niedopuszczalna. Szczególnie istotne jest rozmieszczenie włączników światła w łazience. Dobrze przemyśleć to już na etapie projektu. Ich lokalizacja w dużej mierze będzie zależała od planowanego rozmieszczenia urządzeń sanitarnych, dlatego na etapie projektowania domu warto mieć także przynajmniej ogólną koncepcję, jak będzie wyglądała łazienka. Włącznik głównego światła zazwyczaj umieszczony jest przed wejściem do łazienki. Jeśli jednak projekt przewiduje go w jej wnętrzu, należy zlokalizować go tuż za drzwiami, aby wchodząc do pomieszczenia, móc znaleźć go intuicyjnie. Inne włączniki mogą uruchamiać światło dekoracyjne albo światła nad lustrami i wokół nich. Oświetlenie dekoracyjne powinno znajdować się w pobliżu wanny, bo właśnie w czasie kąpieli często mamy ochotę tworzyć romantyczne aranżacje łazienki. Światło wokół lustra będzie pomocne, kiedy trzeba będzie się ogolić albo zrobić makijaż.

dobra lampa nad lustrem w łazience znacznie ulatwi golenie i mycie

Odpowiednie natężenie światła z oświetlenia domowego Obowiązujące normy oświetleniowe szczegółowo określają minimalne natężenie światła w przypadku stanowisk pracy czy obiektów użyteczności publicznej. Nie istnieją natomiast przepisy narzucające dobór oświetlenia w domach jednorodzinnych. W tym przypadku ostateczna decyzja zależy jedynie od właściciela. Oprócz aspektów dekoracyjnych oświetlenie powinno być użyteczne i funkcjonalne. Są pewne zasady i sugestie, które warto uwzględnić na etapie planowania lokalizacji oraz liczby opraw w poszczególnych pomieszczeniach naszego domu. W kuchni, oprócz dobrego oświetlenia podsta-

wowego, należy przewidzieć oprawy do oświetlenia roboczego montowanego nad blatem, piekarnikiem czy zlewem, zapewniające od 200 do 500 luksów. W holach i korytarzach oświetlenie powinno zapewniać bezpieczne przemieszczanie się, dlatego lampy należy zawieszać na odpowiedniej wysokości, tak aby padające światło nie oślepiało (100 do 200 luksów). Sugerowane wartości zdrowego światła dla oczu w pokoju dziennym to ok. 200 luksów, a w polu do czytania czy pisania – od 300 do 500 luksów. Nie wolno zapominać też o dobrym oświetleniu takich miejsc, jak podjazd i wjazd do garażu – jedna z lamp powinna go oświetlać (najle-

piej również, aby zapalała się automatycznie po wykryciu ruchu na podjeździe). Lampki najazdowe mogą natomiast na długich podjazdach wyznaczać trasę wjazdu i poruszania się po posesji. Jest to szczególnie przydatne dla gości a nawet domowników podczas np. gęstej mgły. W samym garażu warto natomiast zadbać o lampę umieszczoną bezpośrednio nad maską samochodu – ułatwi nam to prace przy samochodzie. Taka lampa może mieć moc nawet do 500 luksów, aby pozwolić na precyzyjne obejrzenie wszystkich elementów silnika.

6/2015 Własny Dom

instalacje.indd 59

15-05-28 10:05

temat miesiąca | instalacje w domu jednorodzinnym

instalacje elektryczne i inteligentne

fot. Steinel

Podstawowym wyznacznikiem w doborze oświetlenia zewnętrznego jest jego funkcja. Następnie powinniśmy określić, gdzie zlokalizujemy lampy, w jakich przedziałach czasu będziemy z nich korzystać oraz jakiego efektu oczekujemy. Przy doborze konkretnego rodzaju lamp należy kierować się przede wszystkim klasą IP oprawy, która określa jej szczelność oraz stopień ochronności. Opisuje się ją przy pomocy 2 cyfr, gdzie pierwsza oznacza stopień ochrony przed ciałami stałymi, a druga informuje o stopniu zabezpieczenia przed wnikaniem cieczy. W obu przypadkach cyfra 0 oznacz brak jakiejkolwiek ochrony. Należy pamiętać, że oprawa narażona jest również na wpływ temperatur – zarówno niskich, jak i wysokich. Ostatnim ważnym aspektem przy doborze lamp jest ich energooszczędność. Najtańsze w eksploatacji są zdecydowanie lampy z żarówkami typu led. Dodatkowa minimalizacja kosztów energii realizowana jest przez system automatyki sterującej momentem załączenia oraz całkowitym czasem pracy oświetlenia.

fot. Steinel

Jak dobrać lampy oświetlenia zewnętrznego?

lampy na zewnątrz domu muszą oświetlać przede wszystkim strefę wejściową i drzwi, numer domu, ścieżki, schody i podjazdy. W dalszej kolejności światło możemy kierować na inne elementy domu lub działki, które ze względu na bezpieczeństwo lub estetykę uważamy za warte oświetlenia

Rodzaje systemów sterowania oświetleniem

instalacje.indd 60

Własny Dom 6/2015

przekrój przez puszkę, w której zainstalowany jest wielofunkcyjny moduł sterujący oświetleniem panel dotykowy daje możliwość sterowania oświetleniem, roletami, gniazdami, scenami świetlnymi itp. Sterować można całym systemem, jego wydzieloną częścią lub wybraną funkcją

fot. SNG Home

tylko wygląd, ale także bezpieczeństwo. Znalazły one swoje zastosowanie w zintegrowanych systemach przeciwpożarowych i antywłamaniowych, w których oświetlenie automatycznie dostosowuje się do sytuacji alarmowych. Nowoczesne instalacje podłączane są dodatkowo do sieci internetowej, co pozwala nam na sterowanie oświetleniem przy użyciu aplikacji w telefonie, tablecie lub komputerze.

fot. SNG Home

Odpowiednio zaprojektowane oświetlenie podnosi wartość wizualną domu i tworzy wyjątkowy nastrój zarówno do pracy, jak i odpoczynku. Rozmieszczenie lamp oraz kąt padania światła powinny być dostosowane do charakteru i przeznaczenia danego pomieszczenia. Wykorzystując własności optyczne wiązki światła, takie jak załamanie, rozproszenie oraz odbicie, możemy wykazać się fantazją i wyczuciem, aranżując indywidualne, nastrojowe sceny świetlne. Aby osiągnąć pożądany efekt oświetlenia domu, oprócz doboru i odpowiedniego ustawienia lamp konieczne będzie wyposażenie go w nowoczesne, inteligentne systemy sterowania. W zależności od rodzaju automatyki wyróżniamy systemy sterowane ręcznie, które przy pomocy jednego pilota umożliwiają wielozakresową regulację liczby załączanych lamp i natężenia oświetlenia w całym domu, oraz sterowanie automatyczne, wykorzystujące czujniki ruchu, dźwięku czy coraz bardziej popularne systemy rozpoznawania mowy. Ostatnim rodzajem automatyki oświetleniowej jest praca w zadanych przedziałach czasowych, gdzie załączanie lamp odbywa się o ustalonej przez nas godzinie. Inteligentne systemy to nie

15-05-28 10:05

temat miesiąca | instalacje w domu jednorodzinnym

instalacje elektryczne i inteligentne

Okucia okienne z napędem elektrycznym

fot. Schüco

pomocą przycisku na klamce czy ścianie), bądź też zdalnie (za pomocą pilota lub smartfona). Jest to przydatne w sytuacji, gdy zachodzi na przykład potrzeba przewietrzenia sypialni tuż przed snem lub wywietrzenia łazienki po kąpieli. Dodatkowo wyprofilowane klamki w oknach tego typu mogą być zaopatrzone w podświetlane przyciski funkcyjne z piktogramami, które podnoszą atrakcyjność wizualną i ułatwiają obsługę okna w nocy. Okna wyposażone są też w okucia chroniące przed włamaniem, a także w specjalną listwę uniemożliwiającą przytrzaśnięcie ręki w momencie zamykania okna. W przypadku braku zasilania okno może być otwarte w tradycyjny sposób.

klamki z podświetlanymi przyciskami funkcyjnymi ułatwiają korzystanie z okna nocą

fot. Schüco

Stolarka wyposażona w okucia z napędem elektrycznym jest obecnie najczęściej stosowana w miejscach, do których nie ma bezpośredniego dostępu, takich jak np. okna dachowe lub wysoko zlokalizowane okna w salonach. Automatyka znajduje również doskonałe zastosowanie w drzwiach przesuwnych. Otwieranie i zamykanie nawet bardzo ciężkich skrzydeł jest możliwe dzięki jednemu przyciskowi. Zdalne sterowanie zapewnia także wysoki komfort obsługi stolarki. Inteligentne okna oferują jednak o wiele więcej. Zautomatyzowane rozwiązania mogą odegrać bardzo ważną rolę w podnoszeniu standardu energetycznego budynku, a mechanizmy napędowe ukryte w profilu nie zaburzają estetyki okien, pełnią ważną rolę w zapewnieniu prawidłowej wymiany powietrza, a także w utrzymaniu komfortowej temperatury w pomieszczeniach. Dzięki centralnemu sterowaniu i wykorzystaniu czujników temperatury, stężenia CO2 czy zawilgocenia stolarka może realizować te zadania samodzielnie. W momencie podniesienia poziomu dwutlenku węgla w pomieszczeniu okna otwierają się samoczynnie, a gdy system zarejestruje na przykład spadek temperatury poniżej zawdanego poziomu, sygnał z czujnika ulega przetworzeniu w polecenie zamknięcia. W ten sam sposób system może reagować na opady deszczu. Poszczególnymi oknami i drzwiami przesuwnymi można sterować także lokalnie (za

okna mogą być sterowane za pomoca przycisków na klamce bądź za pomocą smartfona – to drugie rozwiązanie zdobywa coraz większą popularność ze względu na szeroką dostępność urządzeń tego typu

Im więcej światła, tym łazienka wydaje się większa i bardziej przestronna. Aby to osiągnąć, wystarczy dużo gładkich i/lub jasnych powierzchni wielokrotnie odbijających światło. Mogą to być tradycyjne lustra, drzwi lustrzane lub z lusterkami zamiast szklanych szybek, a także gładkie tafle szklane (np. drzwi kabiny prysznicowej), lśniące płytki, a nawet jasna (najlepiej biała) farba na ścianach. W typowej łazience (5-8 m2) wystarczy wówczas oświetlenie zamontowane nad lustrem lub symetrycznie po obu jego stronach. Większe lampy sufitowe i doświetlające poszczególne strefy warto podłączyć do dwóch obwodów elektrycznych, żeby móc z nich korzystać niezależnie. Jeśli mamy okno, więcej światła dziennego zapewni podciągana na dzień roleta niż zawieszona na stałe firanka lub żaluzja.

fot. Glazura Królewska

Dużo światła niewielkim kosztem

Punktowe oświetlenie w łazience powinno akcentować jej istotne elementy np. umywalkę, wannę czy półki. Wiele zależy od kolorystyki wykończenia – jasne i błyszczące powierzchnie łatwo rozświetlić, ciemne i matowe zaś wymagają wielu punktów świetlnych, by nie sprawiały wrażenia mrocznych

6/2015 Własny Dom

instalacje.indd 61

15-05-28 10:06

temat miesiąca | instalacje w domu jednorodzinnym

instalacje elektryczne i inteligentne

systemy inteligentne

Sterowanie napędem rolet okiennych, bram wjazdowych oraz garażowych może odbywać się zdalnie za pomocą pilota, ręcznie za pośrednictwem klawiatury kodowej lub przy udziale zaawansowanych układów detekcji linii papilarnych. Obecnie najbardziej popularnym rozwiązaniem jest sterowanie za pośrednictwem fal radiowych o zasięgu nawet do 40 m. System ten składa się z prostego odbiornika podłączonego do siłownika bramy oraz przenośnego nadajnika fal. Praca bram i rolet zabezpieczana jest przed uszkodzeniem silników poprzez stosowanie funkcji delikatnego startu, systemu wykrywania przeszkód, lamp sygnalizujących ruch, a także automatycznego sprawdzania poprawności działania fotokomórek przed każdym ich uruchomieniem. Dodatkowo w przypadku braku zasilania następuje zwolnienie blokady i przejście na bezpieczny tryb ręczny. Automatyczne zamykanie rolet okiennych oraz bram garażowych najczęściej zintegrowane jest z systemem alarmowym, co znacznie zwiększa bezpieczeństwo antywłamaniowe.

fot. Velux

Systemy zdalnego sterowania. bramy garażowe – rolety – bramy wjazdowe

roleta zewnętrzna otwierana automatycznie to bardzo wygodne i bezpieczne rozwiązanie, chroniące przed słońcem, wiatrem oraz włamaniem

Inteligentne systemy montowane w naszych domach oprócz wygody stanowią doskonałą ochronę przed nadmiernym zużyciem energii oraz utratą ciepła. Latem w domach wyposażonych w klimatyzację automatyka zabezpiecza przed dopływem powietrza z zewnątrz, które powoduje zbędną pracę klimatyzacji oraz problem z osiągnięciem zadanej temperatury. Producenci okien oferują innowacyjne klamki, które poprzez specjalny czujnik położenia przesyłają drogą radiową sygnał z informacją o otwartym oknie do odbiornika zamontowanego przy klimatyzatorze. Klimatyzacja w momencie uchylenia okna przestaje działać, a po jego zamknięciu ponownie się uruchamia. Inteligentne systemy wykorzystywane są również w zintegrowanych instalacjach ogrzewania, sterując pracą kotła i dostosowując ją do warunków pogodowych oraz temperatury w pomieszczeniach. Automatyka pozwala także na ekonomiczne korzystanie z oświetlenia naszego domu.

instalacje.indd 62

akustyczna czujka zbicia szyby reaguje na charakterystyczną częstotliwość dźwięku powstającego przy zbijaniu szkła i uruchamia alarm

umożliwiające otwieranie drzwi kodem lub kartą magnetyczną, bez użycia tradycyjnych kluczy. Aby zabezpieczyć dom i mieszkańców przed skutkami ewentualnej awarii kotła, kominka czy instalacji gazowej, powinniśmy wyposażyć go w czujniki dymu oraz gazu. Dzięki temu będziemy w stanie wykryć rozprzestrzeniający się wewnątrz budynku

fot. CAL

Dzisiejsze urządzenia umożliwiają stałą kontrolę zadanych parametrów w poszczególnych pomieszczeniach. Parametry te kontroluje się poprzez zainstalowanie odpowiednich czujników wysyłających sygnał do centralki sterującej, która w sytuacji przekroczenia ustalonych wartości samoczynnie załącza alarm. Systemy antywłamaniowe opierają się głównie na czujnikach ruchu, których dobór i rozmieszczenie najlepiej pozostawić fachowcom. Właściwa kalibracja, podział na strefy ruchu w pomieszczeniach oraz instalacja urządzeń pomiarowych zapobiegnie pojawianiu się fałszywych alarmów. W tym celu coraz częściej dystrybutorzy zalecają montaż czujek dualnych, które jednocześnie reagują na ruch oraz temperaturę przemieszczającego się obiektu. Dodatkowy komfort i bezpieczeństwo zapewni nam montaż wideodomofonu. Zlokalizowany w drzwiach wejściowych lub przy furtce sprawia, że możemy usłyszeć i zobaczyć, kogo wpuszczamy do naszego domu. Obecnie na rynku dostępne są modele dodatkowo wyposażone w panele

fot. Satel

Systemy bezpieczeństwa

zamek biometryczny przechowuje wzorce linii papilarnych osób uprawnionych do korzystania z niego. Zeskanowany odcisk palca porównywany jest ze zgromadzonymi wzorcami i w przypadku zgodności drzwi zostają otwarte

ogień, obecność groźnego tlenku węgla, a także niekontrolowany wypływ gazu, który grozi wybuchem. Miejsce montażu tego typu czujek jest ściśle związane z rodzajem gazu, jaki mają wykrywać. Wiąże się z tym gęstość oraz stosunek ciężaru gazu do powietrza w pomieszczeniu.

Własny Dom 6/2015

15-05-28 10:06

temat miesiąca | instalacje w domu jednorodzinnym

instalacje elektryczne i inteligentne

Co oferują nowoczesne systemy alarmowe?

Szczególnie ważne jest, aby centrala alarmowa – mózg całego systemu – znajdowała się w miejscu, do którego nie sposób dostać się przez mniej niż dwie strefy chronione. Dlatego umieszczenie centralki na strychu czy w garażu jest sporą lekkomyślnością.

DSC

Jak zabezpieczyć sam system?

Wiele central alarmowych oferuje zaawansowane funkcje integracji z systemami inteligentnego domu. Niektóre są nawet wyposażone w specjalne moduły rozszerzające o te właśnie funkcje. Coraz bardziej popularne metody biometrycznej kontroli dostępu (sprawdzanie linii papilarnych) zaczynają uzupełniać lub zastępować klawiatury kodowe. Funkcje takie jak powiadomienia SMS o zmianie statusu lub możliwość zostawiania domownikom wiadomości głosowych czy kontroli stanu obiektu przez specjalny interfejs na stronie www to coraz częściej cechy charakteryzujące systemy nowej generacji.

Prosta centralka alarmowa służy do uzbrajania i wyłączania alarmu. Bardziej zaawansowane oferują o wiele więcej możliwości, np. powiadamianie SMS o zagrożeniu

fot.

Nowoczesne systemy alarmowe, zwane też systemami sygnalizacji włamania i napadu (SSWiN) oferują dużo więcej niż tylko powiadomienie o wtargnięciu. Centrale współczesnych systemów – oprócz dostępu i podziału na strefy zabezpieczeń – pozwalają też na zdalną kontrolę systemu, integrację z centralą grzewczą lub klimatyzacyjną czy sterowanie roletami, bramą i oświetleniem ogrodu.

System tradycyjny czy bezprzewodowy?

fot. Moeller

Chociaż systemy bezprzewodowe poczyniły ogromny postęp w dziedzinie zabezpieczenia transmisji, ich przewodowe odpowiedniki mają, przynajmniej teoretycznie, nieco wyższą klasę bezpieczeństwa. Zaletą systemu bezprzewodowego jest jednak jego łatwość rozbudowy i podłączania kolejnych stref ochrony. Nie wymaga on ciągnięcia kabli i fizycznego łączenia czujnika z centralą, a tylko sparowania elektroniki sterującej i czujnika na „falach eteru”. Właściwość ta stanowi dużą zaletę, gdy system jest zakładany w istniejącym budynku lub gdy jego instalacja przesunięta jest na później. Wówczas modernizacja polegająca na zmianie miejsca mocowania czujników ruchu nie stanowi problemu. Ma to znaczenie również przy przemeblowaniu, kiedy to nowe miejsce dla szafy czy dużej rośliny zaczyna przesłaniać pole widzenia czujnika. W systemie przewodowym czujniki zasilane są z centrali i nie ma konieczności wymiany baterii.

Sterowany pilotem zestaw do włączania i ściemniania lamp podłączanych do gniazd

fot. Moeller

Bezprzewodowy przycisk z nadajnikiem. Służy do zdalnego sterowania odbiornikami bezprzewodowymi i podłączonymi do nich urządzeniami. Zasilany jest z jednej baterii. Może być mocowany w dowolnym miejscu. Nadajnik znajduje się pod klawiszem

instalacje.indd 63

6/2015 Własny Dom

15-05-28 10:07

temat miesiąca | instalacje w domu jednorodzinnym

instalacje odwodnieniowe

Woda deszczowa może wpływać na stopień zniszczenia nawierzchni wokół domu. Dlatego należy zadbać o jej odpowiednie odprowadzenie, a jeśli jest taka możliwość – o wykorzystanie, aby się nie marnowała

Rola instalacji odwodnieniowej naszego domu Podstawową rolą odwodnienia terenu wokół domu jest szybkie odprowadzenie wody opadowej, która w nadmiarze powoduje powstawanie zastoisk oraz namakanie źle zaizolowanych fundamentów. Aby instalacja spełniała swoją funkcję, powinna być zaprojektowana na odbiór odpowiedniej ilości deszczówki. W tym celu projektant uwzględnia powierzchnię odpływu, a także strefę opadową dla rozpatrywanego obszaru. Po oszacowaniu maksymalnego natężenia deszczu oraz średniego czasu jego trwania otrzymamy ilość wody, jaka spłynie z dachu. Do wielkości maksymalnego przepływu dobiera się liczbę i średnice rur spustowych, które odprowadzają wodę do studzienek kanalizacji deszczowej. Aby zapewnić drożność i swobodę przepływu, instalacja powinna być wyposażona w czyszczaki, sita oraz osadniki, które wychwytują nieczystości. Prawidłowa eksploatacja polega na okresowym zdjęciu rusztu oraz usunięciu liści i nadmiaru piasku. Podobnie czyścimy studzienkę zbiorczą, z której wystarczy wyciągnąć kosz osadnika i usunąć z niego zgromadzone zanieczyszczenia.

instalacje.indd 64

włókniny (drenaż francuski). Systemy te łączą się i odprowadzają wodę do studzienek rewizyjnych i zbiorczych. Odwodnienie liniowe doskonale sprawdza się w gruntach słabo przepuszczalnych, gdzie woda wsiąka zbyt wolno, gromadząc się na trawnikach w postaci zastoisk. Aby zabezpieczyć fundamenty naszego domu przed negatywnym wpływem wody gruntowej, w celu obniżenia jej zwierciadła stosuje się tzw. drenaż opaskowy. Perforowane rury układamy w odległości od 2 do 3 m od ścian budynku w otulinie i obsypce, która zabezpieczy otwory drenarskie przed zatykaniem cząstkami gruntu spoistego.

W systemie odwodnienia liniowego woda z dachu domu (z rur spustowych) i z działki (z korytek) może być odprowadzana tymi samymi rurami drenażowymi

fot. ACO

Dobór właściwego rodzaju odwodnienia wokół domu zależy od wielu czynników. Na wstępie przystępujemy do rozpoznania rodzaju gruntu, jego uziarnienia, przepuszczalności oraz poziomu zalegającej wody gruntowej. Parametry te określa geotechnik, który na podstawie kilku wierceń wokół budynku opracowuje profile geologiczne terenu. Odwodnienie liniowe zabezpiecza dom przed napływem wód opadowych. Występuje najczęściej w postaci płytko ułożonych drenów wykonanych z perforowanych rur PVC, przykrytych rusztem wpustów, a także odpowiednio wyprofilowanych rowków zasypanych żwirem w otulinie z geo-

fot. ACO

Rodzaje odwodnienia wokół domu

korytko odwodnieniowe przed wjazdem do garażu zabezpiecza przed wlaniem się wody do tego pomieszczenia nawet podczas obfitych opadów deszczu. Wykonanie z polimerbetonu zapewnia mu dużą trwałość

Własny Dom 6/2015

15-05-28 10:07

temat miesiąca | instalacje w domu jednorodzinnym

instalacje odwodnieniowe

Systemy rynnowe

woda deszczowa z odwodnienia Zgodnie z obowiązującymi przepisami właściciel posesji ma obowiązek zagospodarowania wód deszczowych w obrębie swojej działki. Proekologiczne rozwiązania oferują systemy do retencji wód opadowych, rozsączania lub wtórnego wykorzystania. Bardzo popularne i praktyczne stały się podziemne zbiorniki chłonne wykonane z tworzywowych skrzynek, umieszczanych w głębokich wykopach przed domem. Instalacja skrzynek połączona jest od strony dopływu z systemem odprowadzania wody deszczowej z dachu (tj. rynnami i rurami spustowymi) lub z powierzchni terenu. Wodę opadową gromadzi się również w bezodpływowych zbiornikach PE, dodatkowo wyposażonych w system wstępnego podczyszczania. Zretencjonowana woda znakomicie nadaje się do nawodnienia naszego ogrodu lub jako woda technologiczna do spłukiwania wc. Zbiorniki o dużej pojemności wkopuje się w ziemię. Wówczas można w nich zgromadzić bardzo duży zapas wody.

system rynnowy do montażu w okapie i ociepleniu ściany. Prostokątny kształt przekroju rynien i rur spustowych ułatwia ich ukrycie

rys. Galeco

Kształt rynny decyduje o estetyce dachu oraz jej funkcjonalności. W ofertach znajdziemy wytrzymałe na obciążenia mechaniczne rynny półokrągłe, zabierające mniej miejsca rynny półeliptyczne, przypominające kształt gzymsu rynny trapezowe lub stosowane na dachach o dużych nachyleniach rynny leżące. Rury spustowe produkowane są natomiast w trzech rodzajach: o przekroju okrągłym, kwadratowym i prostokątnym.

wykonanie drenażu oraz jego zabezpieczenie przed zamulaniem Prace najlepiej rozpocząć od sporządzenia na planie sytuacyjnym prostego szkicu, na którym powinny pojawić się odcinki drenów połączonych narożnymi studzienkami rewizyjnymi, zakończone zbiorczą studnią chłonną. Na drenaż najlepiej zdecydować się na etapie projektowania budynku. Rozpoznanie podłoża oraz poziomu wód gruntowych ma duże znaczenie dla stateczności całej konstrukcji. Głębokość układania rur drenarskich uzależniona jest od zwierciadła wody gruntowej oraz ułożenia warstw gruntów nieprzepuszczalnych, takich jak gliny czy iły. Woda

powinna mieć całkowitą swobodę odpływu, dlatego drenaż układamy w wykopie otulonym geowłókniną wraz z warstwową zasypką ze żwiru, keramzytu oraz grubego piasku. Wymiana gruntu w przekroju wykopu umożliwia odprowadzenie wody gruntowej z różnych poziomów, ponieważ zmiany poziomu wody gruntowej są zależne od wielkości opadów. Otuliny z geosyntetyków oraz odpowiednie uziarnienie obsypki zabezpieczają drenaż przed kolmatacją, czyli zatykaniem cząstkami gruntu rodzimego otworów rur drenarskich.

Wykonanie drenażu powinno się odbywać na etapie projektowania budynku. Takie prace będzie wówczas najłatwiejsze i najmniej kosztowne

fot. M. Dymnicki

W ofertach producentów znajdziemy rynny ze stali ocynkowanej, miedzi, aluminium i tworzyw sztucznych oraz łączących stal z dodatkowym pokryciem tworzywowym lub organicznym. Dobry system rynnowy powinien charakteryzować się małym współczynnikiem chropowatości, odpornością na korozję i zmianę temperatur oraz wytrzymałością na obciążenia związane z zaleganiem śniegu czy sopli lodu. Trwałość rynien zależy w dużej mierze od materiału, jednak znaczenie ma także właściwy montaż, dobór elementów oraz szczelność połączeń. Każdy system składa się z poziomych rynien, zamkniętych rur spustowych, elementów łączących (uszczelek), kształtek, uchwytów montażowych, siatek oraz czyszczaków. Rynny odbierają wodę z połaci dachu, która spływa następnie do rur spustowych. Mocuje się je wzdłuż linii okapu z zachowaniem 3 cm spadku na każde 10 m długości. Dobór szerokości rynien i średnic rur spustowych zależy też od efektywnej powierzchni dachu, z której spłynie wyliczona ilość wody opadowej.

6/2015 Własny Dom

instalacje.indd 65

15-05-28 10:07

temat miesiąca | instalacje w domu jednorodzinnym

instalacje wentylacyjne

W domach jednorodzinnych można wykorzystać wentylację grawitacyjną lub mechaniczną. Jej wybór uzależniony jest od wielu czynników, jednym z ważniejszych jest to, czy budujemy nowy dom, czy też remontujemy stary

System układu GPWC w domu jednorodzinnym. Jego zadaniem jest wykorzystywanie darmowej energii zmagazynowanej w gruncie do ogrzewania i chłodzenia powietrza wentylacyjnego

instalacje.indd 66

ponieważ ciepłe powietrze ma mniejszą gęstość, zostaje wyparte przez powietrze zimne. Powstaje w ten sposób efekt kominowy, wykorzystywany także w domach jednorodzinnych

rys. Rehau

Wentylacja grawitacyjna działa na zasadzie różnicy gęstości powietrza spowodowanej różnicą temperatur. Wykorzystuje ona proste prawo fizyki mówiące o tym, że powietrze chłodniejsze jest cięższe, dlatego opada do poziomu podłogi – w przeciwieństwie do ogrzanego, które wędruje ku sufitowi. Zjawisko to wywołuje ciągły ruch i naturalne krążenie powietrza w pomieszczeniu. Wywiew z instalacji grawitacyjnej następuje wówczas, gdy temperatura na zewnątrz pomieszczenia jest niższa niż w pomieszczeniu, a nawiew w sytuacji odwrotnej. Powietrze zewnętrzne dopływa nawiewnikami – z regulacją ręczną (w postaci ruchomej przesłony) lub automatyczną, wykorzystującą zmianę wilgotności powietrza (higrosterowanie). Ten sposób wentylacji jest najprostszy i był z powodzeniem wykorzystywany przez stulecia. Wraz jednak z rozwojem budownictwa i „uszczelnianiem” wielu otworów w domu, po to, by zmniejszyć z niego ucieczkę ciepła, system ten przestał być tak efektywny w zapewnianiu domownikom komfortu związanego z przebywaniem w regularnie wentylowanych pomieszczeniach. W przypadku wentylacji mechanicznej ruch powietrza wymusza wentylator. Ten rodzaj instalacji stosuje się, gdy zachodzi potrzeba wymiany większej objętości powietrza lub w pomieszczeniach, gdzie tradycyjna wentylacja grawitacyjna zawodzi. Wentylację mechaniczną dzielimy na kilka rodzajów: wywiewną – wyciągową, nawiewną, miejscową oraz hybrydową. Ta ostatnia wykorzystuje obieg powietrza zarówno naturalny, jak i mechaniczny. Każda instalacja wentylacji mechanicznej składa się z czerpni, filtrów, a także przewodów i wyrzutni.

rys. Velux

Jak działa wentylacja grawitacyjna i mechaniczna?

Własny Dom 6/2015

15-05-29 12:31

Ręcznie sterowany element nawiewny montowany jest w otworze w ścianie. Zawiera anemostat talerzowy, wymienialny filtr powietrza i tłumik dźwięku, chroniący przed hałasem z zewnątrz. Dozuje powietrze z zewnątrz i zapobiega przeciągom

fot. Fakro

Zadaniem wentylacji jest usunięcie z pomieszczenia zamkniętego szkodliwych składników powietrza i wymiana go na świeże. Zmiany stanu i składu powietrza oraz jego parametrów wpływają na samopoczucie człowieka, wydajność jego pracy, a także na możliwość regeneracji organizmu. Czynniki, które mają na to wpływ, to prędkość ruchu powietrza, temperatura, wilgotność oraz stężenie zanieczyszczeń. Powietrze wypełniające pomieszczenie powinno charakteryzować się wilgotnością w granicach od 30% do 70% oraz ciśnieniem umożliwiającym szybkie odprowadzenie zanieczyszczeń na zewnątrz. W zależności od kierunku przemieszczania się powietrza wyróżniamy wentylację nawiewną, wywiewną lub nawiewno-wywiewną. Instalacja taka dostarcza przede wszystkim powietrza zewnętrznego i ewentualnie powietrza obiegowego. Podstawowe dane wykorzystywane do obliczeń wentylacji to liczba wymian powietrza w pomieszczeniu w danym okresie czasu oraz całkowity jego udział w cyrkulacji. Grawitacyjny wywiew powietrza z pomieszczenia powstaje, gdy temperatura wewnętrzna jest wyższa niż na zewnątrz. Do kontroli objętości doprowadzanego powietrza służą nawiewniki o stałym lub regulowanym przepływie. Nawiewniki montowane są najczęściej w oknach lub w obudowach rolet. W przypadku lokalizacji nawiewników na ścianach zewnętrznych zaleca się umieszczanie ich na wysokości ok. 2 m od podłogi. Niewskazane jest montowanie nawiewników w łazienkach, ponieważ zimą para wodna mogłaby zamarznąć na powierzchni kratki. Nawiewniki należy montować w pozostałych pomieszczeniach, dostosowując ich wielkość do kubatury oraz wydajności kanałów wywiewnych.

fot. Istpol

Wymiana powietrza w pomieszczeniach

nawiewniki w oknach dachowych są coraz bardziej popularne – instaluje je już większość producentów stolarki okiennej

instalacje.indd 67

REKL AMA

fot. Danfoss

system wentylacji mechanicznej składa się z rekuperatora, kanałów wentylacyjnych, czerpni, wyrzutni powietrza oraz anemostatów

15-05-29 13:08

temat miesiąca | instalacje w domu jednorodzinnym

instalacje wentylacyjne

komin do kotła kondensacyjnego obłożony jest wewnątrz specjalną ceramiką odporną na wilgotne, agresywne środowisko panujące w takim kominie

jednościenny wkład kominowy ze stali szlachetnej może służyć do odprowadzania spalin z różnych źródeł ciepła – kotłów zwykłych i kondensacyjnych oraz kominków

rys. Schiedel

Podstawowym elementem instalacji wentylacji grawitacyjnej jest kanał zbiorczy, do którego podłączone są przewody wentylacyjne z poszczególnych pomieszczeń. Jego funkcję pełni komin wentylacyjny, wznoszony z ceramicznych, silikatowych lub keramzytowych cegieł czy pustaków. Aby poprawnie funkcjonował, musi być odpowiednio zaprojektowany i solidnie wykonany. Liczba niezbędnych kanałów określana jest przez projektanta i powinna zapewnić sprawne odprowadzanie powietrza z całego budynku. Wloty kominowe powinny być przewidziane w każdym pomieszczeniu, a w szczególności w toalecie, łazience i w kuchni. Najbardziej popularne stały się pustaki keramzytobetonowe, które posiadają wyprofilowany otwór na kanał spalinowy i obok niego drugi na kanał wentylacyjny. Pustaki ceramiczne, silikatowe i keramzytobetonowe muruje się na zaprawę. W budynkach jednorodzinnych wznosi się przeważnie pełny system pionów wentylacyjnych, biegnących od piwnicy aż po dach. Służą one nie tylko do wentylacji pomieszczeń, ale również dostarczają powietrze np. do kotła gazowego, by umożliwić proces spalania – taka instalacja musi mieć bezwzględnie obieg zamknięty, by zanieczyszczenia nie przedostawały się do pomieszczeń.

rys. LZMO

Wykonanie kominów wentylacyjnych w instalacjach wentylacji i kominów spalinowych

gruntowy wymiennik ciepła

fot. Rehau

Gruntowy wymiennik ciepła jest tanim i prostym sposobem na ogrzanie zimą i schłodzenie latem powietrza docierającego przewodami wentyla-

instalacje.indd 68

cyjnymi do naszego domu. Wszystko to możliwe jest dzięki termicznym właściwościom gruntu, ponieważ na głębokości od 1-4 m pod powierzchnią ziemi temperatura nie spada poniżej +5oC. Przechwytywanie ciepła odbywa się poprzez wymienniki w wersji rurowej lub żwirowej. W pierwszym przypadku konstrukcja wymiennika opiera się na rurze kamionkowej lub PVC, którą układa się bezpośrednio pod ziemią. Odcinek naziemny połączony jest z czerpnią służącą do poboru świeżego powietrza zewnętrznego. Rurę podziemną najlepiej najprostsze Gruntowe wymienniki ciepła mają postać kilkudziesięciometrowych rur z tworzywa sztucznego, zasypanych ziemią. W takim rozwiązaniu powietrze nie ma bezpośredniego styku z gruntem

układać prostymi odcinkami o długości od 30 do 50 m lub w wersji łamanej czy wielorurowej. Przy wyborze odpowiedniego układu rur należy zapewnić jak najmniejsze opory powietrza pojawiające się na załamaniach i zwężeniach przewodów w instalacji. Wymienniki rurowe charakteryzują się bezawaryjną eksploatacją oraz łatwością czyszczenia. Innym rozwiązaniem jest wykonanie gruntowego wymiennika ciepła opartego na złożu żwirowym, który dodatkowo spełnia rolę doskonałego filtra dla powietrza wchodzącego do budynku. Wymienniki te posiadają większą sprawność, jednak nie są przystosowane do pracy ciągłej. Złoże żwirowe potrzebuje 12-godzinnej przerwy na ponowne uzyskanie temperatury otaczającego je gruntu.

Własny Dom 6/2015

15-05-28 10:09

temat miesiąca | instalacje w domu jednorodzinnym

instalacje wentylacyjne

REKUPERATOR. Jak odzyskać ciepło w wentylacji? W energooszczędnych i ekologicznych domach, oprócz dobrej izolacji i nowoczesnego kotła, niezbędnym elementem stał się rekuperator, będący doskonałym urządzeniem do odzysku ciepła z wentylacji. Urządzenia tego typu są coraz bardziej popularne, a inwestorzy, którzy się na nie zdecydowali, doceniają ich pracę już po kilku miesiącach użytkowania. Rekuperator współpracuje z systemem wentylacji mechanicznej. Jego działanie powoduje, że świeże i chłodne powietrze zasysane przez czerpnię przepływa przez wymiennik ciepła umieszczony w centrali wentylacyjnej, ogrzewając się od powietrza usuwanego z wnętrza budynku, bez konieczności jego mieszania. Dzięki temu do pomieszczeń nawiewane jest świeże i ciepłe powietrze, które nie powoduje strat ciepła. Rozwiązanie to nie tylko znacznie przyczynia się do obniżenia kosztów energii, lecz dodatkowo zapewnia równomierny rozkład temperatur w całym domu. Instalacja składa się z centrali wentylacyjnej wyposażonej w dwa wentylatory, przy czym jeden pełni funkcję nawiewu, a drugi

powietrze świeże

wywiew

+22 °C

0°C

nawiew

+15 °C powietrze zużyte

+7°C

rys. Pro

Wymiennik krzyżowy przeciwprądowy. Wymiana ciepła między ciepłym i zimnym powietrzem następuje przez cienkie płytki

vent

wyciągu. Powietrze zasysane z zewnątrz przepływa przez system filtrów i po oczyszczeniu trafia do rekuperatora, gdzie zostaje ogrzane ciepłem pochodzącym z wentylowanych pomieszczeń. W rekuperatorach wykorzystywane są wymienniki krzyżowe, przeciwprądowe lub obrotowe. Wymienniki różnią się od siebie budową, sprawnością odzysku

ciepła oraz ceną. Najtańsze i najczęściej stosowane są wymienniki krzyżowe, w których następuje rozdział powietrza nawiewanego i usuwanego. W wymiennikach przeciwprądowych powietrze płynie równolegle do siebie, jednak w przeciwnym kierunku. Natomiast wymienniki obrotowe wyposażone są w obracający się wirnik, który akumuluje ciepło.

R E KL AM A

WENTYLACJA

OGRZEWANIE

KLIMATYZACJA

Oddychaj

swobodnie! Centrale MISTRAL Niezawodna wentylacja w Twoim domu i firmie

PRZECIWPRĄDOWE WYMIENNIKI W CENTRALACH PRO, SMART, MAX W WERSJI MAX TAKŻE Z POMPĄ CIEPŁA WYSOKA SKUTECZNOŚĆ, DUŻE FILTRY, CICHA PRACA DEDYKOWANA AUTOMATYKA UMOŻLIWIA DOSTOSOWANIE DZIAŁANIA CENTRALI DO POTRZEB OBIEKTU

Więcej informacji na:

www.pro-vent.pl

instalacje.indd 69

PRO-VENT SYSTEMY WENTYLACYJNE DĄBRÓWKA GÓRNA, UL. POSIŁKOWA 4A 47-300 KRAPKOWICE, TEL. 77 44 044 98 FAX 77 44 044 92, INFO@PRO-VENT.PL

15-05-29 12:26

temat miesiąca | instalacje w domu jednorodzinnym

Instalacja odkurzacza centralnego

Odkurzacz centralny czyni sprzątanie domu łatwym i komfortowym. Jest cichy, nie trzeba ciągnąć za sobą całego urządzenia, a zużyte powietrze jest wyrzucane na zewnątrz domu, co jest znakomitym rozwiązaniem, jeśli w domu są alergicy Niezbędne elementy instalacji odkurzacz centralny sprzedawany jest z kompletem niezbędnych akcesoriów. Oprócz węża otrzymujemy szereg końcówek podobnych do tych stosowanych w zwykłych odkurzaczach

fot. Vacuflo

Podstawowym elementem systemu odkurzacza centralnego jest jednostka centralna, pełniąca funkcję agregatu ssącego. Montuje się ją na stałe – najczęściej w garażu, piwnicy lub pomieszczeniu gospodarczym, aby do minimum ograniczyć hałas podczas pracy. Jednostki centralne różnią się od siebie siłą ssącą, sposobem gromadzenia zanieczyszczeń w pojemniku zbiorczym oraz rodzajem filtrów. Kolejnym elementem systemu jest instalacja z przewodów z rur PVC, której zadaniem jest transport zanieczyszczeń do pojemnika zbiorczego jednostki centralnej. Instalacja dzieli się na system rur głównych i magistralnych oraz system podejść podłączonych do punktów ssących. Punkty te zlokalizowane są w poszczególnych pomieszczeniach naszego domu, umożliwiając podłączenie elastycznego węża, szufelki automatycznej, zasobników z wężem ssącym lub gniazd w systemie Hide-A-Hose.

Miejsca i sposób prowadzenia przewodów odkurzacza centralnego Przewody instalacji centralnego odkurzacza układane są najczęściej w podłogach, ścianach lub wolnych przestrzeniach technicznych naszego domu. Na odkurzacz centralny najlepiej zdecydować się na etapie budowy, jednak z powodzeniem instalację tę wykonamy również w istniejącym budynku. Dla zachowania estetyki

pomieszczeń przewody rurowe możemy przymocować za pomocą uchwytów w niewidocznych miejscach pod stropem w piwnicy lub na poddaszu, bez konieczności wykonania dodatkowej izolacji. Podczas planowania kierujemy się podstawową zasadą, mówiącą o tym, aby przewody prowadzić wzdłuż linii prostych, przy minimalnej liczbie zała-

mań, ze spadkiem w kierunku urządzenia ssącego. Najbardziej pożądanym efektem jest krótka i mało skomplikowana sieć, generująca możliwie najmniejsze opory hydrauliczne powietrza. Elementy wykorzystywane do zmian kierunku i średnic instalacji to różnego rodzaju łagodnie załamane kształtki, takie jak kolanka, mufy łączeniowe oraz trójniki kierunkowe. Aby uniknąć wysypywaniu się brudu z odgałęzień zaraz po otwarciu gniazda, należy pamiętać, aby przyłącza do magistrali wykonywać poziomo lub przed nimi stosować syfony.

instalacje.indd 70

fot. Variovac

przewody ssące układane w podłodze umieszcza się na tzw. podbetonie. Do zmiany kierunku przebiegu rur stosuje się łuki 90°, choć lepiej użyć takich kształtek, by zagięcia były jak najłagodniejsze

Własny Dom 6/2015

15-05-28 10:10

temat miesiąca | instalacje w domu jednorodzinnym

Instalacja odkurzacza centralnego

Odkurzacz centralny. Gdzie zainstalować jednostkę centralną? Rekomendowanym przez producentów miejscem montażu jednostki centralnej jest najniższa kondygnacja budynku. Wiąże się to przede wszystkim z wykorzystaniem grawitacji podczas transportu zanieczyszczeń do pojemnika zbiorczego. Najczęstszą lokalizacją jednostki centralnej jest piwnica lub garaż, jednak z powodzeniem możemy umieścić ją w pomieszczeniu gospodarczym. Wybrane przez nas pomieszczenie powinno być suche, przewiewne (wentylowane) i ciepłe, jednak nie zaleca się montażu jednostki obok kotła. Ustawienie agregatu ssącego powinno umożliwiać użytkownikowi łatwą i wygodną eksploatację, co wiąże się ze swobodnym dostępem do pojemnika oraz filtra, które podlegają okresowemu czyszczeniu. Zalecane minimalne odległości montażowe to 25 cm wolnej przestrzeni dookoła jednostki, 60 cm powyżej i 75 cm poniżej, jednak w dużej mierze uzależnione jest to od gabarytów wybranego urządzenia.

r ys.

jednostkę centralną można zamontować w garażu, na ścianie oddzielającej garaż od pomieszczeń mieszkalnych, a wyrzutnię umieścić na tylnej ścianie garażu, aby była jak najdalej od wejścia do domu

Bea

fot. USTM

miejsca, do których podłącza się rury odkurzacza centralnego, przypominają gniazda elektryczne – nie rzucają się w oczy i bardzo łatwo się z nich korzysta

Materiał oraz sposób łączenia rur Elementy instalacji centralnego odkurzacza wykonane są z przewodów ze specjalną domieszką materiałów zapobiegających elektrostatycznemu osiadaniu kurzu. W związku z tym z rurami należy się obchodzić w specjalny sposób. Przede wszystkim trzeba je przycinać

przy pomocy specjalnego noża lub skrzynki uciskowej. Ponadto, aby zminimalizować opory powietrza, krawędzie dociętych odcinków należy wyrównać i oczyścić gruboziarnistym papierem ściernym. Przed przystąpieniem do klejenia rurę należy spasować z kształtką i sprawdzić jej uło-

żenie. Do połączeń wykorzystywany jest odpowiedni klej przeznaczony do montażu rur PVC. Nakładamy go jedynie na końcówce zewnętrznej ścianki rury, która wchodzi do kielicha kształtki, tak aby klej nie wypłynął do wnętrza instalacji.

6/2015 Własny Dom

instalacje.indd 71

15-05-28 10:10

Z PRAKTYKI pokrycie dachowe

Jak się sprawdza po 6 latach lekkie pokrycie dachowe Pan Andrzej zdecydował się na pokrycie dachu popularnym w USA gontem bitumicznym, który w Polsce wciąż uważany jest za nietrwały. Weryfikujemy tę opinię na... dachu pana Andrzeja Tekst: Andrzej Daczkowski, zdjęcia: H. Tomasiewicz, A. Daczkowski 72

Własny Dom 6/2015

z_praktyki_gont_3.indd 72

15-05-28 14:05

pokrycie dachowe

z praktyki

GONT BITUMICZNY P

an Andrzej i pani Beata wybudowali dom nawiązujący do rozwiązań stosowanych przez słynnego architekta Franka Lloyda Wrighta – z dużymi przeszkleniami, cofniętymi tarasami na piętrze i niemal płaskim dachem oraz wyraźnym okapem wystającym znacznie poza krawędź ściany. Pierwotnie dach miał być zupełnie płaski, ale miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego wymusił nachylenie. Okazało się, że wystarczy najmniejsze z możliwych – 12o.

Oznaczało to jednak, że taki dach stanie się – w przeciwieństwie do zupełnie płaskiego – widocznym elementem bryły domu i wymagać będzie estetycznego wykończenia. – Przy tak niewielkim kącie nachylenia nie można było z powodów technicznych pokryć dachu dachówką ceramiczną czy betonową. Zresztą, ten rodzaj pokrycia zupełnie nie pasowałby do reszty nowoczesnej i amerykańskiej bryły domu, nawet jeśli wybór mógłby paść na modne obecnie dachówki zupełnie płaskie

i prostokątne – mówi pan Andrzej, właściciel domu. Możliwe było pokrycie dachu blachą płaską łączoną na rąbek (np. tytanowo-cynkową), dla której minimalny kąt połaci może wynosić zaledwie 6-8o. Jednak – mimo szlachetnego materiału, jakim jest tytan-cynk – nie został on ostatecznie wybrany. – Cały czas podkreślam inspirację Ameryką – mówi pan Andrzej. – A tam bardzo wiele domów, od małych po rezydencje, pokrytych

6/2015 Własny Dom

z_praktyki_gont_3.indd 73

15-05-28 14:07

Z PRAKTYKI pokrycie dachowe

1,2 Pierwotnie dom miał posiadać dach zupełnie płaski, ale nie pozwoliły na to lokalne warunki zagospodarowania przestrzennego. Ostatecznie połać dachu uzyskała niewielki spadek – 12o. Dach jest wyraźne widoczny z dochodzącej do posesji drogi, dlatego też właściciele bardzo dokładnie oceniali możliwości estetyczne gontu bitumicznego. Zdecydowali się na nieregularny kształt i melanżowy kolor. Natomiast od strony samej posesji zasłaniają go wysunięte modernistyczne okapy dachu 3,4 Gont bitumiczny jest bardzo szczelny i wymaga skutecznej wentylacji. Od okapu poprzez przestrzenie między krokwiami aż do wywietrzników biegnie kanał wentylacyjny osuszający m.in. deski, na których został położony gont

jest właśnie gontem bitumicznym. Podobały nam się również możliwości imitacyjne tego materiału, mogącego naśladować np. nieregularne klepki cedrowe. I właśnie takie pasy bitumu – z nieregularnym wzorem na poszczególnych elementach – zostały ostatecznie wybrane. Wraz z melanżowym, mieniącym się kolorem umożliwia to nadanie połaci dachu efektu przestrzennego – dziś powiedzielibyśmy 3D.

Szczelny i odporny Prefabrykowana więźba dachowa od razu została zaprojektowana dla bardzo lekkiego

pokrycia dachowego, jakim jest gont bitumiczny. Dach został wykonany w 2009 roku i zabezpiecza dom już od 6 lat. – Kilka lat temu pod naszą miejscowość przeszła potężna nawałnica z gradem wielkości orzechów włoskich – wspomina pan Andrzej. – Uszkodził on wiele samochodów, a także zniszczył sporo dachów, w tym pokrytych dachówką ceramiczną. Siła wiatru była tak duża, że część z nich zerwał, a część nie oparła się sile uderzenia gradu – dachówki zostały mocno poobijane. Natomiast cieniutki w porównaniu z dachówką ceramiczną gont bitumiczny przetrwał bez żadnego szwanku.

Własny Dom 6/2015

z_praktyki_gont_3.indd 74

15-05-28 14:08

pokrycie dachowe dachowe pokrycie

z praktyki

Właściciel domu przyznaje, że na dachu od czasu do czasu, w szczególności w koszach, pojawiają się mikropęknięcia, które jednak nie mają żadnego znaczenia dla szczelności. Jak zapewnia pan Andrzej, jego uszczelnienie za pomocą uszczelniacza jest bardzo łatwe i szybkie – każdy z nas może sam w ten sposób konserwować tego typu dach. – W zasadzie w inny sposób nie trzeba o ten dach dbać – stwierdza pan Andrzej. – Gont nie traci koloru. Mimo bliskości dużych drzew oraz rzeki, co zwiększa wilgoć, nie wyrasta na nim mech czy glony. Mogę jedynie każdemu polecić tego typu pokrycie.

5 Kosz jest newralgicznym miejscem dachu. W przypadku gontu bitumicznego często stosuje się w tym miejscu specjalne taśmy, chroniące przed pojawiającymi się tu naprężeniami powodowanymi np. przez obciążenie śniegiem

6 Gonty na kalenicy należy układać na zakład, podklejając je na całej długości i przybijając ok. 2 cm od krawędzi bocznej gąsiora. Łebki gwoździ muszą być przykryte przez następny gąsior

6/2015 Własny Dom

z_praktyki_gont_3.indd 75

15-05-29 12:59

Z PRAKTYKI pokrycie dachowe

7 76

WĹ&#x201A;asny Dom 6/2015

z_praktyki_gont_3.indd 76

15-05-28 14:10

pokrycie dachowe

z praktyki

7 W części mieszkalnej dach został ocieplony wełną o grubości 20 cm. Położono ją na stropie, dzięki czemu między stropem a połaciami utworzył się bufor dodatkowo zabezpieczający pomieszczenia mieszkalne przd zimnem zimą i nadmiernym ciepłem latem. Właściciel ocenia to rozwiązanie jako zupełnie wystarczające. Natomiast dach nad garażem początkowo nie był izolowany. Latem na jego niewielkim poddaszu temperatury sięgały aż 60oC. Sytuacja znacznie się poprawiła po położeniu warstwy wełny o grubości 15 cm.

Oprócz cech technicznych warto zwrócić uwagę na udane pod względem kolorystycznym dobranie gontu do ogrodzenia oraz koloru ścian

6/2015 Własny Dom

z_praktyki_gont_3.indd 77

15-05-28 14:11

kronika budowy etap 22

rozbudowa i modernizacja bliźniaka

Projekt: arch. Roman Rutkowski, Roman Rutkowski Architekci, www.rr-a.pl

etap 22

Tekst: Agnieszka Rudomino Zdjęcia i ilustracje: A. Rudomino, archiwum rr-a

Ocieplenie elewacji styropianem Zdaniem wykonawcy nakład pracy włożony w wykonanie tej elewacji okazał się większy od standardowego ocieplenia domu jednorodzinnego. Dlaczego tak się stało?

ykonanie elewacji z przyczyn praktycznych podzielone zostało na dwa etapy. Pierwszy z nich to docieplenie elewacji styropianem aż do gruntowania powierzchni pod strukturę, która położona została po około dwóch miesiącach. W tym odcinku opiszemy szczegółowo przebieg pierwszego etapu, z którego niejeden przyszły inwestor może się wiele nauczyć.

Założenia estetyczne arch. Roman Rutkowski, projektant domu: W zamyśle budynek miał być prosty w sensie estetycznym i budowlanym, dlatego elewacja też miała taka być. Zdecydowaliśmy nie odróżniać części istniejących od dobudowanych. Jak zawsze w moich projektach, staraliśmy się utrzymać w całym budynku podobną grafikę okien i ich podziałów – tutaj jest ona mocno wertykalna. Prawie wszystkie istniejące okna przedłużono do poziomu posadzki – w ten sposób uniknęliśmy kosztownej przebudowy nadproży.

Inwestorzy: Maja i Robert z córeczką

Własny Dom 6/2015

kronika_22.indd 78

15-05-28 13:05

etap 22 kronika budowy stara część budynku

montaż rusztowania

nowa część budynku

Podobnie zostały zaprojektowane nowe okna i otwory z pustakami szklanymi od dobudowanej strony południowej (szklane pustaki zastosowano z uwagi na odległość od ściany od granicy działki mniejszą niż 4 m). Oczywiście okno tarasowe w pokoju dziennym jest inne, gdyż miało się ono w maksymalnym stopniu otwierać na ogród. Grafitowe są ramy okien z PVC, drzwi wejściowe (typowe z katalogu) oraz obróbki blacharskie i daszek nad wejściem. Schody wejściowe to prefabrykaty z betonu przywiezione na budowę ciężarówką z dźwigiem.

Ocieplenie styropianem Robert, inwestor: Styropian wybraliśmy z jednej prostej przyczyny – jest tańszy niż wełna. Zatrudniliśmy firmę z doświadczeniem, wiarygodną, lokalną i z polecenia. Z rozpoczęciem prac czekaliśmy na sprzyjającą aurę i oczywiście wolny termin firmy. Całość prac i materiałów zapewniała firma – łącznie z przywiezieniem, montażem i demontażem rusztowań. arch. R. Rutkowski, projektant domu: Cała elewacja została docieplona styropianem i otynkowana szarym tynkiem. W części południowej zostały ukryte rury spustowe z PVC. Na elewacji od ulicy została wstawiona listwa dylatacyjna między częścią istniejącą i dobudowaną (baliśmy się pękania), od ogrodu natomiast jej nie ma (wykonawca stwierdził, że na pewno nie będzie pękać). Dominik Bożek, Bozbud: Jako wykonawca robót dociepleniowych postaram się zwrócić uwagę na problemy, które powstały przy realizacji tej konkretnej inwestycji. Po pierwsze – ściany nie zostały wymurowane z zachowaniem podstawowych zasad sztuki budow-

Stalowe elementy do mocowania drewnianych trejaży. W przyszłości staną się one podporą dla roślin pnących, które będą stanowić ozdobę budynku

Pierwszy etap prac to rozłożenie rusztowań systemowych. Z prawej strony frontu budynku widoczna jest nowa, dobudowana część domu

W tym samym czasie zwożono niezbędne materiały. Styropianu potrzeba o 10% więcej niż liczy powierzchnia ścian do ocieplenia!

Dom od strony ogrodu w rusztowaniach. Na zdjęciu widoczny jest montaż elementów stalowych pod trejaże

6/2015 Własny Dom

kronika_22.indd 79

15-05-29 13:01

kronika budowy etap 22

narożniki i rynny lanej – nie zachowywały prawidłowych pionów, płaszczyzn, a tym bardziej kątów budynku. Po drugie – na elewacji budynku zostało zaprojektowane trejaże, co stanowiło dodatkowy problem – aby zamontować je w pełni prawidłowo i sprawnie, wymienione wcześniej parametry powinny być zachowane z należną precyzją. Zużycie styropianu na ocieplenie jest większe o ok. 10% względem powierzchni ściany – warto o tym pamiętać.

Montaż styropianu na narożnikach „uzbrojonych” w elementy stalowe do trejaży wymagał nie lada precyzji, a co za tym idzie, więcej czasu i nakładu pracy

Etapy prac D. Bożek, Bozbud: Prace przebiegały etapowo w następującej kolejności: ustawienie systemowych rusztowań elewacyjnych, oczyszczenie powierzchni pod ocieplenie, skucie luźnych tynków, nadmiaru zaprawy itd., gruntowanie przygotowanej powierzchni, montaż elementów stalowych pod trejaże, przyklejenie styropianu i kołkowanie, wykonanie warstwy zbrojącej na styropian (klej plus siatka z włókna szklanego), przyklejenie narożników na szpaletach okien i drzwi, wykonanie drugiej warstwy kleju wraz z wygładzeniem powierzchni, montaż parapetów oraz gruntowanie powierzchni pod strukturę. Etap ostateczny, czyli wykonanie struktury, zrealizowano w późniejszym czasie. Odwodnienie wykonała firma układająca kostkę i wykonująca opaskę. Nasza rola polegała tylko na montażu rur spustowych i obróbek blacharskich.

Gotowy narożnik domu z zaszpachlowanymi już kołkami mocującymi styropian

stalowe elementy pod trejaże

zewnętrzna instalacja elektryczna

rura spustowa

Rury spustowe stały się niewidoczne – zakrył je styropian

kronika_22.indd 80

Przed wykonaniem ocieplenia budynku na ścianach zewnętrznych zamontowano rury spustowe

Własny Dom 6/2015

15-05-28 13:08

warstwa zbrojąca Ozdobne detale arch. R. Rutkowski, projektant domu: W celu ozdobienia i urozmaicenia elewacji budynku na jego narożnikach zaprojektowano trejaże pod zieleń pnącą – z krawędziaków drewnianych bejcowanych na szaro albo pozostawionych w kolorze naturalnym. Podobne formalnie i materiałowo mają być też balustrady na tarasie od ogrodu. D. Bożek, Bozbud: Projektant dodatkowo zdecydował o montażu specjalnie wykonanych na potrzeby trejaży elementów stalowych, a ponieważ budynek nie ma prostej bryły, praktycznie każda linia tej konstrukcji została ostatecznie sporządzona z elementów o innym kształcie. Dodatkowo należało wykonać szereg dodatkowych podkuć w miejscu montażu elementów stalowych, a także zastosować dystanse, aby elementy zachowały odpowiednie piony i poziomy względem siebie.

Wykonanie izolacji D. Bożek, Bozbud: Zamocowanie tych elementów w żaden sposób nie ułatwiło wykonania samego ocieplenia. Krzywe ściany wymagały stosowania tzw. podklejek ze styropianu grubości 1 -3 cm lub miejscowego docierania styropianu dla osiągnięcia odpowiedniej płaszczyzny. Niestety, wystające ze ścian elementy stalowe wyraźnie utrudniały prowadzenie prac związanych z ociepleniem. Poważnym problemem było wykonanie odpowiedniego wykończenie przy wystających z ocieplenia elementach stalowych oraz prawidłowe przyklejenie styropianu i przygotowanie warstwy zbrojącej. D. Bożek, Bozbud: Efekt końcowy przeprowadzonych prac jest bardzo ciekawy – elewacja jest zarówno nowoczesna, jak i niepo-

Mocna i trwała warstwa zbrojąca ocieplenia powstaje poprzez zatopienie w zaprawie klejowej siatki z włókna szklanego Tak wykonuje się podłoże pod ostateczną warstwę ocieplenia – tynk

siatka z włókna szklanego

Rolki siatki z włókna szklanego należy przechowywać w pozycji pionowej

kołek wzmacniający

Styropian z widocznymi jeszcze kołkami wzmacniającymi połączenia płyt styropianowych

5/2015 Własny Dom

kronika_22.indd 81

15-05-29 13:04

kronika budowy etap 22

wtarzalna. Jednak nakład pracy włożony w jej wykonanie okazał się zdecydowanie większy od koniecznego przy wykonaniu standardowego ocieplenia domu jednorodzinnego.

Koszt etapu

W celu uniknięcia mostków cieplnych, przez które ucieka z domu ciepło, szczeliny wypełnia się pianką

Robert, inwestor: Za całość zapłaciliśmy ok. 47 tys. zł. Cena ta obejmowała: przygotowanie i montaż elementów stalowych, przygotowanie i montaż daszku nad wejściem, zakup i montaż rur spustowych, zakup i montaż całego ocieplenia (styropian gr. 15 cm, lambda 0,04 W/mk), zakup i wykonanie obróbek blacharskich attyk, ogniomuru i attyki tarasu oraz zakup i montaż parapetów zewnętrznych (z blachy powlekanej). Powoli zaczynamy myśleć o montażu trejaży. Potrzebowaliśmy odpoczynku od spraw remontowych... (śmiech).

Wykonawca radzi D. Bożek, Bozbud: Chciałbym uczulić inwestorów, aby kontrolowali prace budowlane na każdym etapie i gruntownie przeanalizowali zasadność powierzania części prac, stanowiących pewną ciągłość, różnym firmom budowlanym. Takie postępowanie, choć dla inwestora stwarza wrażenie pozornej oszczędności, bardzo często powoduje liczne komplikacje i często wydłuża czas prac, ponieważ firma wykonująca kolejne etapy, jak tynki, płytki, ocieplenia itd., musi najpierw poprawiać błędy po swoim poprzedniku, który np. murował ściany. Często bowiem bywa tak, że jeśli dana firma nie odpowiada za ostateczny wynik prac np. na elewacji, to wykonuje swoje prace w trybie standardowym, bez uwzględniania specyfiki inwestycji, czy też bez zastanawiania się nad kolejnymi etapami prac, ponieważ nie będą one leżały w jej gestii. Tym samym etap końcowy częstokroć wymaga większego nakładu pracy i wyższych niż zakładano początkowo kosztów, a sama odpowiedzialność za wykonywane prace rozmywa się.

dylatacja pomiędzy starą a nową częścią budynku

Obróbka wokół okna jest istotna ze względów estetycznych oraz eksploatacyjnych – dobrze wykonana izolacja obniża koszty ogrzewania domu

Dom w trakcie prac dociepleniowych widziany z boku – od strony podjazdu

Rusztowania już zdjęte, warstwa zbrojąca gotowa. Na tynkowanie dom będzie musiał poczekać jeszcze ok. dwóch miesięcy

kronika_22.indd 82

Własny Dom 6/2015

15-05-29 12:52

fot. Bosch

Narzędzia ogrodnicze Nie jest łatwo dobrać odpowiednie narzędzia do pielęgnacji ogrodu – te, których będziemy faktycznie potrzebować, a jednocześnie cechujące Tekst: Agnieszka Rudomino się najwyższą jakością

arzenie o posiadaniu własnego domu zazwyczaj związane jest z wizją okalającego go ogrodu, z miejscem na relaks wśród kwiatów. Dla części osób ważna będzie możliwość uprawy kwiatów, warzyw i ziół oraz posadzenia kilku drzew owocowych. Rodziny z dziećmi zobaczą tam trawnik – przydomowe boisko do prowadzenia zabaw ruchowych i gier. Znajdą się i tacy, dla których teren wokół domu nie będzie miał istotnego znaczenia,

lub ograniczą go do minimum, ponieważ wiedzą (a może już tego doświadczyli), że ogród wymaga nakładu pracy, poświęcenia i czasu – niemal przez okrągły rok. Prace ogrodnicze dzielą się na takie, które trzeba wykonywać, aby ogród wyglądał na zadbany, i takie, które nie w każdym ogrodzie są obowiązkowe. Współczesne narzędzia i sprzęty ogrodnicze umożliwiają różny stopień automatyzacji prac w zależności od potrzeb

i upodobań inwestora. Dlatego piszemy zarówno o ręcznych narzędziach, jak i o wyrafinowanych urządzeniach elektronicznych.

Więcej informacji www.bosch.pl www.gardena.com/pl www.fiskars.pl husqvarna.com/pl www.honda.pl

www.stiga.pl blackanddecker.pl www.stanleyworks.pl www.kosiarki-roboty.pl www.bonami.pl

6/2015 Własny Dom

Wokol domu.indd 83

15-05-27 16:14

wokół domu narzędzia

Dobór narzędzi i miejsce ich przechowywania Jaki ogród chcę mieć? Przegląd narzędzi ogrodowych – bo taki jest cel tego artykułu – pokaże, co może być potrzebne i co jest niezbędne, a jednocześnie wskaże zakres prac związanych z posiadaniem w ogrodzie roślin uprawnych, trawnika, drzew itp. Może więc być pomocny nie tylko przy wybieraniu i zakupie narzędzi, ale także dla osób szukających dopiero działki pod dom – może być drogowskazem w przemyśleniach, jaki ogród chcą oni mieć wokół swojego przyszłego domu, co chcą w nim mieć, czego potrzebują oraz ile czasu i energii będą mogli poświęcić ogrodowi. Nie wymienimy tu wszystkich narzędzi ogrodniczych, ponieważ ich liczba i różnorodność jest spora – np. zupełnie pominięto tu urządzenia do pielęgnacji zbiorników wodnych ze względu na ich wąską specjalizację.

na korytarzu. Zorientujmy się, jak wiele narzędzi będzie nam potrzebnych do pielęgnacji ogrodu, a potem przekażmy tę informację projektantowi. Ważna jest nie tylko wielkość, ale i lokalizacja przechowalni, by korzystanie z niej było jak najłatwiejsze – bez np. konieczności znoszenia narzędzi po schodach i z wyjściem bezpośrednio na ogród. Na większych posesjach można się pokusić o stworzenie z boku domu lub w głębi ogrodu osobnego budynku, niekoniecznie murowanego – tzw. domku narzędziowego. Estetycznie wykonany, może on stanowić ozdobę ogrodu.

Miejsce na narzędzia

fot. Stiga

fot. Fiskars

narzędzia na wieszakach w garażu – w ten sposób można przechowywać nie tylko narzędzia ręczne, ale też lżejsze urządzenia elektryczne. Przechowywanie w takiej formie ostrych narzędzi (np. wideł) zapewni nam bezpieczeństwo

rys

fot. Garden Białystok

Jeśli jesteśmy na etapie projektowania domu, to znając wymiary naszej działki i – chociażby w zarysie – sposób przyszłego zagospodarowania ogrodu, pomyślmy zawczasu o miejscu, w którym będą przechowywane narzędzia. Dzięki temu unikniemy składowania ich w miejscach przypadkowych – w garażu czy

Materiały na narzędzia Dobrze sprawdzają się tworzywa sztuczne – jednocześnie trwałe i lekkie, odporne na uderzenia, wgniecenia i łamanie, a w dodatku niekorodujące. Nowoczesne rozwiązania konstrukcyjne pozwalają na stosowanie dobrze wyprofilowanych uchwytów i ostrza.

q us

By ułatwić sobie dostęp do narzędzi i zapewnić sobie bezpieczeństwo, możemy zakupić specjalne stojaki lub naścienne wieszaki porządkujące mniejsze narzędzia.

rozmiar ogrodu i sposób zagospodarowania przestrzeni są decydujące dla doboru narzędzi i maszyn, które chcemy zakupić. Innego zestawu urządzeń wymaga ogród z przewagą trawników, innego – z licznymi roślinami i innymi elementami. Przy posesji o rozmiarach jak na rysunku robot koszący będzie już dobrym wyborem – powierzchnia trawników jest dość spora

domek narzędziowy bardzo ułatwia dostęp do sprzętu do pielęgnacji ogrodu – jeśli narzędzia są w nim właściwie rozmieszczone, można od razu chwycić potrzebny przedmiot, zamknąć domek i od razu przystąpić do pracy. Otwarty domek w upalny dzień może stać się ulubionym miejscem wypoczynku naszego pupila

Własny Dom 6/2015

Wokol domu.indd 84

15-05-29 12:42

narzędzia wokół domu

Narzędzia ręczne – niezbędnik ogrodnika

Kilka w jednym Właściwie to na jednym – trzonku. Tzw. multitool to możliwość uzyskiwania – w zależności od potrzeb – różnych narzędzi z wykorzystaniem jednego trzonka. Mogą się tu znaleźć np. grabki, pazurki, motyka, szpadel, kultywator i obsypnik. Tak działa uniwersalne urządzenie z możliwością zamiany końcówek spełniających odmienne funkcje. Jest praktyczny, nie zajmuje wiele miejsca i jest szczególnie polecany do mniejszych ogrodów lub jako zestaw uzupełniający większe urządzenia w ogrodach o dużej powierzchni.

Zestawy dla dzieci Warto też pamiętać, że dzieci uwielbiają wprost prace ogrodowe – dlatego warto zadbać, by one również miały swoje narzędzia, lżejsze i bardziej bezpieczne niż te w dorosłej wersji. To świetny sposób na połączenie przyjemnego z pożytecznym i wspólne spędzanie czasu na świeżym powietrzu – a przecież o tym właśnie myśli większość inwestorów, snując marzenia o własnym domu. Producenci zadbali o kolorowe i lekkie zestawy narzędzi dla dzieci w specjalnych torbach i koszyczkach, a także o niewielkie konewki do podlewania – zabawa wodą to prawdziwa frajda. praca przy użyciu ręcznych narzędzi zawsze wymaga trochę siły – muszą więc one być tak skonstruowane, aby zbyt szybko nie zaczynały nas boleć dłonie. Narzędzia muszą być też wykonane z mocnych materiałów, aby nie pękały, gdy użyta siła będzie zbyt duża

ręczny kultywator gwiazdkowy służy do przygotowywania gleby pod zasiew i do spulchniania jej przy ciasno rosnących roślinach, na małych grządkach i w skrzynkach. Dzięki dwóm specjalnie ukształtowanym kółkom w kształcie gwiazdek zapewnia bardzo dobre rozkruszanie gleby

fot. Fiskars

fot. Gardena

fot. Bosch

Przydadzą się nawet w niewielkim ogrodzie. Umożliwią przygotowanie ziemi, sadzenie i pielęgnację roślin, zbieranie oraz sprzątanie – czyli wykonanie podstawowych prac. W zestawie znajdą się m.in. grabie – w zależności od potrzeb z różnego typu końcówka-

mi, pikownik i łopatki do sadzenia, pazurki do spulchniania gleby, motyka do usuwania chwastów, szpadel i widły do wykopywania i przekopywania, sekatory ręczne i nożyce w różnych odmianach (stosuje się je do cięcia pędów i gałęzi oraz formowania żywopłotu). Mogą być oburęczne lub z wysięgnikiem (do 6 m). Nożyce występują także w wersji akumulatorowej. Przydatna może też być siekiera. Na pewno będzie też potrzeba transportowania czegoś w obrębie ogrodu – np. cięższych worków. Warto zatem także zakupić taczkę – w zależności od przeznaczenia możemy wybrać lekką plastikową lub cięższą metalową. Przyda się też lekki wózek ogrodowy wyposażony w wymienny worek.

fot. Fiskars

Dodatkowo firmy starają się, aby narzędzia nie ważyły zbyt dużo. Warto dokładnie przemyśleć, jakie prace będziemy wykonywać i co jest nam potrzebne. Niezbędne narzędzia dobrze jest kupić wysokiej jakości – będą nam służyły przez wiele sezonów.

narzędzia ogrodnicze dla dzieci także umożliwiają wykonywanie normalnych prac, więc dzieci będą mogły nam pomóc

6/2015 Własny Dom

Wokol domu.indd 85

15-05-27 16:16

wokół domu narzędzia

Do pielęgnacji trawnika Wybór kosiarki Planując zakup kosiarki, należy wziąć pod uwagę wielkość obszaru, ukształtowanie terenu oraz liczbę drzew i innych przeszkód, ponieważ do wyboru mamy różne typy urządzeń. Wybór zależy też od preferencji właścicieli – czy zdecydować się na urządzenie spalinowe czy elektryczne? Jednak jednym

z najważniejszych parametrów, które warto wziąć pod uwagę, jest powierzchnia trawnika. Poza tym jeśli w ogrodzie jest dużo przeszkód, warto postawić na małą kosiarkę, ponieważ jej budowa pozwala na łatwiejsze manewrowanie. Zwróćmy również uwagę na to, czy kosiarka wyposażona jest w kosz i jaką ma on pojemność – dzięki

niemu pozbędziemy się problemu związanego z dość uciążliwym zbieraniem skoszonej trawy. Ze względu na możliwości manewrowania zwróćmy też uwagę na wielkość kół. Możemy zdecydować się na jedną lub wszystkie możliwości w jednym urządzeniu – wyrzutu, zbierania i rozdrabniania. Ważne jest dopasowanie szerokości roboczej do wielkości koszonego obszaru.

Typy i funkcje

fot. Stiga

Ręczna kosiarka wrzecionowa – sprawdzi się przy małym trawniku. Ma ważną zaletę – nie wytwarza żadnych zanieczyszczeń. Kosiarka żyłkowa stosowana jest do ścinania nawet wysokiej trawy oraz chwastów. Dobrze sobie radzi w trudno dostępnych miejscach. To urządzenie lekkie i niewielkie, najczęściej przeznaczone do trzymania w ręku (rzadziej ma kółka), dlatego warto je dopasować do wzrostu użytkownika.

kosiarki bębnowe dostępne są w wersjach ręcznych i elektrycznych (ale jeśli zabraknie prądu, to i elektryczne mogą być używane jako ręczne). Podczas pchania nóż bębnowy i nóż dolny poruszają się bez dotykania się. Źdźbło trawy jest podnoszone i ścinane

podkaszarka umożliwia pracę w miejscach trudno dostępnych, np. przy rabatach. schodach czy piaskownicy – czyli wszędzie tam, gdzie operowanie zwykłą kosiarką byłoby niemożliwe, ryzykowne lub niewygodne. Dostępne są modele jedno- i oburęczne

fot. Gardena

fot. Fiskars

fot. Gardena

robot koszący wyposażony jest w czujniki, dzięki czemu nie najedzie ani na człowieka, ani na zwierzę, ani na żadną inną przeszkodę

kosiarka rotacyjna daje możliwość regulacji zarówno wysokości ścinania trawy, jak i wysokości uchwytu, dzięki czemu z tej samej kosiarki mogą wygodnie korzystać osoby różnego wzrostu. Duże tylne koła zapewniają większą zwrotność i łatwiejsze toczenie

Własny Dom 6/2015

Wokol domu.indd 86

15-05-27 16:16

narzędzia wokół domu

się bardzo przydatne). Wymagają dostępu do źródła prądu, które musi znajdować się w zasięgu kabla. Kosiarki spalinowe – stosuje się je zarówno do małych, jak i dużych trawników (o powierzchni od 300 do 2500 m²). To urządzenia o dużej mocy i wielu funkcjach (np. przydatne rozdrabnianie trawy na mniejsze cząstki, które – rozkładając się – szybko zamieniają się w nawóz). Wymagają jednak regularnych zabiegów fot. Husqvarna

Ręcznych nożyc do trawnika używa się do wycinania trawy w trudno dostępnych miejscach (np. przy chodniku). Kosiarki elektryczne – najczęściej wybiera się je do płaskich i małych trawników do 500 m2. Poszczególne modele różnią się mocą, wielkością oraz wyposażeniem. Mogą posiadać zdejmowany kosz do zbierania ściętej trawy i jej rozdrabniania, a także do zbierania suchych liści (co może okazać

rys. Stiga

robot koszący o hybrydowym zasilaniu – oprócz standardowych akumulatorów wyposażony jest w moduł solarny, wymaga więc znacznie rzadszych doładowań. Jeden robot może obsługiwać trawnik o powierzchni do 2100 m2

kosiarka w formie traktorka dobrze sprawdza się w bardzo dużych ogrodach – koszenie nie jest męczące

fot. Black & Decker

fot. Honda

noże kosiarki rotacyjnej nie tylko ścinają źdźbła trawy, ale też rozdrabniają je na małe cząstki, które znacznie szybciej się rozkładają, tworząc naturalny nawóz. Odpowiedni kształt osłony noży zatrzymuje ścięte źdźbła na tyle długo, by mogły zostać pocięte

konserwacyjnych, uzupełniania paliwa oraz wymiany oleju i filtrów. Traktor koszący – zalecany do średnich i dużych ogrodów (o powierzchni trawnika przekraczającej 2500 m²). Dzięki szerokości roboczej od 77 do 137 cm koszenie dużej powierzchni nie zajmie wiele czasu. Urządzenia te mają bogate wyposażenie, np.: bronę, lemiesz do odśnieżania, mocowaną z przodu szczotkę czy przyczepę. W ten sposób można uzyskać wielofunkcyjną maszynę, z której będziemy korzystać przez cały rok (również zimą). Robot koszący to zautomatyzowana kosiarka marzeń – w zasadzie nie wymaga ingerencji użytkownika. Sama sobą steruje, uczy się terenu, dobrze sobie radzi z nierównościami, a kiedy rozładuje jej się akumulator, sama kieruje się do doładowania. Dzięki zastosowaniu napędu akumulatorowego urządzenie nie produkuje spalin. Do tego jest ciche, odporne na zmienne warunki atmosferyczne i gotowe do pracy 24 godziny na dobę. Może posiadać podświetlaną klawiaturę, wyświetlacz, alarm oraz funkcje umożliwiające programowanie pracy urządzenia. zasilanie z sieci elektrycznej ma liczne zalety – taka kosiarka jest tańsza i lżejsza (bo nie zawiera akumulatorów). Z drugiej jednak strony jesteśmy ograniczeni zasięgiem kabla i musimy uważać, by ten się nie przetarł i by nikt się o niego nie potknął

6/2015 Własny Dom

Wokol domu.indd 87

15-05-27 16:17

wokół domu narzędzia

Inne narzędzia – przycinanie, nawadnianie Nie tylko koszenie

Przycinanie krzewów i drzew

Aerator (ręczny lub elektryczny) to urządzenie wyposażone w kolce, dzięki którym gleba jest spulchniana i napowietrzana. Wertykulator za pomocą ostrych nożyków usuwa martwą darń, grzyby i chwasty. Stosuje się go najczęściej po zimie. Przydatny będzie także chwytak oraz wycinak do chwastów na trzonku, dzięki któremu nie musimy schylać się przy drobnych pracach pielęgnacyjnych. Potrzebne mogą się również okazać różnego rodzaju opryskiwacze (stosowane m.in. do nawożenia) oraz zraszacze do podlewania.

Piła ręczna zastąpi sekator – stosuje się ją do przycinania grubszych konarów (o średnicy 4-10 cm). Dostępne są piły uniwersalne z prostym lub wygiętym brzeszczotem do cięcia żywego drewna, jak również piły kabłąkowe, które mają prosty i wymienny brzeszczot umocowany do wygiętej ramy (przeznaczone do cięcia suchego drewna). Pilarka łańcuchowa przyda się do przycinania większej liczby krzewów i drzew w sadzie. Sprawdza się także przy cięciu drewna do kominka. Występuje w postaci pilarki elektrycznej (przeznaczonej do mniejszych ogrodów) lub spalinowej. Do dużego ogrodu z większą liczbą drzew bardziej nadaje się pilarka spalinową z silnikiem dwusuwowym – nieco głośniejsza i cięższa niż elektryczna, ale umożliwiająca swobodne manewrowanie ze względu na brak ograniczającego kabla.

fot. Gardena

nożyce do żywopłotu najczęściej mogą być stosowane także do nadawania krzewom pożądanego kształtu. Nowoczesne modele są coraz lżejsze, co pozwala na posługiwanie się nimi również osobom o słabszych rękach

fot. Stiga

Nawadnianie roślin

piły ręczne dostępne są w wersjach do stosowania bezpośrednio na rosnącym drzewie lub na drewnie unieruchomionym na stelażu

fot. Stiga

fot. Fiskars

wertykulator spalinowy służy do napowietrzania oraz oczyszczania trawnika z filcu (mchu, zalegającej starej trawy i chwastów). Elementami roboczymi są liczne noże, osadzone na obracających się bębnach

W większych ogrodach nie wystarczy konewka (choć przyda się np. do roślin w donicach na tarasie). Potrzebny będzie wąż ogrodowy wyposażony w specjalny wózek, który zdecydowanie ułatwia ręczne podlewanie bez schylania się i dźwigania. Bardziej zautomatyzowany jest bęben naścienny z wężem (maksymalna długość to 35 m) i automatycznym zwijaczem. Zazwyczaj wyposażony jest w zestaw z pistoletami zraszającymi, szczotkami i dyszami. Na zimę bęben zdej-

pilarka łańcuchowa (elektryczna lub spalinowa) pozwala szybko pociąć np. konary lub całe drzewa połamane przez wichurę. Warto zaopatrzyć się w okulary chroniące oczy przed wiórami. Podczas pracy należy zachować szczególną ostrożność

Własny Dom 6/2015

Wokol domu.indd 88

15-05-27 16:19

narzędzia wokół domu

muje się ze ściany, by nie narażać go na działanie mrozu. Można także zdecydować się na umożliwiający zaprogramowanie system nawadniający. Automatyczne zraszacze – wahadłowe i obrotowe – okażą się niezbędne przy dużych powierzchniach trawnika lub rabat.

Sprzątanie i czyszczenie

ro siły i energii, dlatego przy większych powierzchniach warto zainwestować w różnego typu odśnieżarki – dwu- lub czterosuwowe z napędem na koła. Wielofunkcyjne traktorki oprócz koszenia mogą służyć również do odśnieżania dużego terenu. Ich wyposażenie to m.in. dmuchawa śnieżna, lemiesz do odśnieżania i szczotka. Jeśli dysponujemy dużym ogrodem z wieloma alejkami, przydatna może okazać się zamiatarka – rzecz jasna mniejsza od tych stosowanych np. w parkach, pozwalająca szybko usunąć kurz, ziemię i martwe liście z nawierzchni ścieżek.

fot. Fiskars

fot. Husqvarna

Myjką ciśnieniową można szybko i skuteczniej niż wężem ogrodowym umyć meble ogrodowe, nawierzchnię ścieżek utwardzonych, ogrodzenie czy elewację. Działa po

podłączeniu do węża ogrodowego – woda pod ciśnieniem doprowadzana jest do pistoletu natryskowego, który wyposażony jest w końcówki spełniające odmienne funkcje (szczotki, gąbki itp.). Odkurzacze do liści w postaci dmuchawy są dostępne dodatkowo w wersji z możliwością zbierania liści. Niektóre modele można wyposażyć w urządzenia służące do czyszczenia rynien dachowych. Do odśnieżania posesji i chodnika może wystarczyć solarka, szufla, miotła i odkuwacz do lodu. Czynności te wymagają jednak spo-

grabie są dostępne w różnych wersjach – inne do grabienia suchych liści, inne (jak na zdjęciu) do usuwania skoszonej trawy

dmuchawa do liści pozwala jesienią szybko usunąć opadłe liście z dowolnego miejsca posesji. Należy jedynie uważać, aby nasza praca nie polegała na przewiewaniu liści z jednego miejsca działki na inne (lub – co gorsza – na działkę sąsiada)

Czym kierować się przy wyborze? też droższe. Dlatego warto wcześniej mieć pewność, że będziemy z nich często korzystać. Nie wszystkie urządzenia musimy mieć na własność – niektóre z nich, rzadziej używane, dostępne są w wypożyczalniach, których powstaje coraz więcej. skaryfikator służy do wykonywania otworów w trawniku, aby powietrze, woda i nawóz mogły łatwiej wniknąć w glebę. Ponieważ takiego zabiegu nie wykonuje się często, nie musimy koniecznie kupować skaryfikatora – możemy go wypożyczyć i podpiąć do naszego traktorka ogrodowego (wynajęcie ogrodnika będzie droższe – a poza tym możemy mieć po prostu ochotę sami zadbać o nasz ogród)

fot. Husqvarna

Przymierzając się do zakupu narzędzi ogrodniczych, warto pamiętać, iż jest to inwestycja na lata – dlatego zwracajmy uwagę na jakość wykonania i warunki gwarancji. Asortyment jest niezwykle bogaty, zatem wybór nie będzie należał do najprostszych. Nie zapominajmy, że przede wszystkim urządzenia powinny być ergonomiczne i funkcjonalne. Oczywiście nie warto przepłacać ani też wybierać produktów najtańszych. Narzędzia prostsze kupujmy, będąc początkującymi ogrodnikami. Dla bardziej zaawansowanych i doświadczonych polecamy narzędzia bardziej skomplikowane, przez co

6/2015 Własny Dom

Wokol domu.indd 89

15-05-27 16:20

MODERNIZACJA pokrycie dachu

Modernizacja Wymiana pokrycia

• kiedy wymieniać • jak wymieniać • na co wymieniać

fot. GAF Gonty Asfaltowe Fachowo

Blachodachówka

• cechy i właściwości • wybór producenta

Lekkie

pokrycia dachowe

Inne lekkie pokrycia dachowe Inwestor planujący wymianę pokrycia dachowego • blacha płaska • gonty bitumiczne • inne pokrycia bitumiczne • gonty drewniane Sygnały do działania: • zniszczone pokrycie dachowe, którego naprawa jest już nieopłacalna • niefachowo wykonane i stare lekkie pokrycie dachowe • chęć wymiany pokrycia na lepiej pasujące do stylistyki domu

musi mieć świadomość, że jest to przedsięwzięcie wymagające nie tylko sporych nakładów finansowych, ale również przemyślanej logistyki Tekst: Marek Żelkowski

ile układanie materiału połaciowego na nowym domu nie rodzi większych problemów, o tyle zdjęcie pokrycia dachowego z budynku, który jest już użytkowany, naraża całą jego konstrukcję na destrukcyjne oddziaływanie opadów atmosferycznych. Wymiana musi być zatem dokonana w miarę szybko. Najłatwiej i najsprawniej można to zrobić, stosując lekkie pokrycia dachowe – blachodachówki, blachę dachową układaną na rąbek stojący, płyty lub gonty bitumiczne albo gonty drewniane. Nie wszystkie z nich są łatwe w układaniu lub tańsze od pokryć ciężkich, mają jednak liczne

charakterystyczne dla nich walory estetyczne i użytkowe. Wcale nie są bardziej narażone na zerwanie przez wiatr – jeśli zostaną przymocowane przez fachowców, wiatr musiałby oderwać całą połać, żeby ją uszkodzić.

Więcej informacji blachotrapez.eu www.balex.eu pruszynski.com.pl ruukkidachy.pl www.gaf.com.pl

www.isola.pl pl.onduline.com www.ekodachpol.pl www.vlatausa.com www.ebmpolska.pl

Własny Dom 6/2015

Modernizacja.indd 90

15-05-29 12:39

pokrycie dachu modernizacja

Wymiana pokrycia Kiedy wymieniać – podczas remontu

fot. Mitek

Pokrycie dachowe wymieniane jest najczęściej wówczas, gdy stare znajduje się w złym stanie technicznym. Skutkuje to przeważnie przenikaniem wody do wnętrza budynku oraz wszelkimi konsekwencjami, jakie z takiego stanu rzeczy mogą wyniknąć. Niekiedy właścicieli domów do wykonania renowacji dachu zmuszają zniszczenia wywołane przez ekstremalną pogodę (silny wiatr lub opady). Często spotykaną motywacją bywają również względy estetyczne lub te wynikające z planowego remontu całego domu.

rodzaj więźby dachowej i jej nośność określa nasze pole manewru, jeśli chodzi o pokrycia dachowe, na które możemy wymienić to, którego chcemy się pozbyć. Na więźbie pod pokrycia ciężkie bez problemu ułożymy pokrycie lekkie, odwrotnie – w żadnym wypadku

Jak wymieniać – szybko i starannie Za żelazną zasadę należy przyjąć, że wymianę pokrycia dachowego, (nawet wówczas, gdy stare zastępujemy materiałem tego samego rodzaju) należy poprzedzić szczegółowym przeglądem więźby dachowej dokonanym przez

fachowca. Ocenie podlegać musi zresztą nie tylko konstrukcja dachu, ale również takie jego elementy, jak termo- i hydroizolacja. Jeżeli inwestor planuje połączyć wymianę materiału połaciowego ze zmianą funkcji pełnionej przez

poddasze (z nieużytkowego na mieszkalne), trzeba koniecznie pamiętać o zapewnieniu ocieplenia oraz wentylacji, a to wiąże się często z koniecznością dokonania pewnych zmian w konstrukcji dachu.

fot. Blachotrapez fot. GAF Gonty Asfaltowe Fachowo

Zdecydowanie najmniej kłopotliwym przedsięwzięciem jest wymiana starego pokrycia na nowe tego samego rodzaju. Ponieważ nie pojawia się dodatkowe obciążenie, operacja taka jest mało kłopotliwa. Warto jednak czasami sprawdzić, czy położony jakiś czas temu materiał termoizolacyjny ma grubość odpowiadającą obecnym standardom, a jeśli nie – w miarę możliwości uzupełnić braki. Mało kłopotliwa jest również zamiana pokrycia cięższego na lżejsze – np. dachówki ceramicznej lub betonowej na blachodachówkę. Ponieważ konstrukcja dachu przygotowana jest na duże obciążenia, nie wymaga dodatkowego wzmocnienia, a wszelkie działania dekarzy ograniczają się przede wszystkim do tej części dachu, do której przytwierdzany jest materiał pokryciowy. Działanie odwrotne, czyli wymiana pokrycia lżejszego na cięższe, wymaga natomiast zawsze wizyty fachowca z uprawnieniami i przeliczenia wytrzymałości konstrukcji więźby. Warto pamiętać, że prac, które wiążą się z modernizacją połaci dachowej, nie wolno wykonywać bez dopełnienia niezbędnych formalności prawnych.

fot. Ł. Rajchert

Na co wymieniać – na pokrycie lekkie pokryciem z blachodachówki można zastąpić praktycznie każde inne pokrycie. Moduły są lekkie i można je mocować bezpośrednio do kontrłat i łat (pod warunkiem, że pod spodem znajdzie się folia wstępnego krycia)

pokrycie z gontów bitumicznych (asfaltowych) również jest lekkie i również można je dopasować estetycznie do domów o różnej stylistyce – wiele starych lub historyzujących budynków w USA jest pokrytych właśnie takimi gontami

6/2015 Własny Dom

Modernizacja.indd 91

15-05-28 10:26

MODERNIZACJA pokrycie dachu

Blachodachówka Ten rodzaj pokrycia stosuje się na dachach mających spadek powyżej 14o. Blachodachówki należy układać na ruszcie z kontrłat i łat

nośnych. Jeżeli pod pokryciem znajdować będzie się folia wstępnego krycia, przed przystąpieniem do układania warstwy połaciowej należy przybić łaty do kontrłat mocujących

folię. Jeżeli natomiast mamy do czynienia z pełnym deskowaniem pokrytym papą, to kontrłaty trzeba przybić wzdłuż linii przebiegu krokwi.

Cechy i właściwości

blachodachówka może imitować nie tylko tradycyjne, ale również zgeometryzowane dachówki ceramiczne, stosowane na nowoczesnych domach

fot. Blachotrapez

blachodachówka w formie arkuszy – ich długość może wynosić nawet do 8 m. Można je docinać na placu budowy

funkcje antykorozyjne. Ostatnia warstwa to lakier dekoracyjny (poliestrowy: standardowy, matowy, gruboziarnisty, a także plastizol, pural, PVDF – PVF2). Blacha przygotowana w taki sposób jest następnie wytłaczana.

fot. Blachotrapez

zostaje struktura materiału – cynk staje się mniej aktywny, a następne nakładane warstwy przylegają znacznie silniej. Kolejną powłokę stanowi podkład w postaci lakieru, który doskonale przylega do warstwy ocynku i pełni

fot. Icopal

fot. Blach-Pol

Zimnowalcowana blacha stalowa, z której wykonuje się blachodachówki, jest pokrywana obustronnie warstwą cynku. Kolejny etap polega na chromianowaniu (pasywacji) owych warstw. W wyniku tego procesu zmieniona

blachodachówka w formie modułów – wciąganie jej na dach i układanie nie wymaga specjalistycznego sprzętu (wystarczą 2 osoby)

blachodachówka z powłoką akrylową. Szerokie wytłoczenia blachy dachowej wpływają na lepsze odprowadzanie wody z dachu, a potrójna zakładka chroni przed działaniem wiatru i gwarantuje szczelność. Akrylowa powłoka nadaje jej podwyższoną odporność na zarysowania, co ma znaczenie, jeśli np. wokół domu rosną drzewa i ich gałęzie podczas wichury mogą spaść na dach. Ten konkretny model przeznaczony jest szczególnie do renowacji starych budynków – imituje bowiem klasyczną dachówkę ceramiczną, nie obciążając jednocześnie zbytnio więźby, przez co można kłaść ją na stare konstrukcje

Własny Dom 6/2015

Modernizacja.indd 92

15-05-28 10:26

pokrycie dachu modernizacja

Jak wybierać producenta (gwarancja tego nie obejmuje). Podobnie bywa w przypadku odbarwień lub widocznej korozji. A jakiekolwiek roszczenia są możliwe dopiero wówczas, gdy blacha skoroduje na wylot. Ale i wówczas inwestor nie może być pewny, iż jego zastrzeżenia zostaną uwzględnione. W gwarancjach pojawiały się już bowiem tak absurdalne punkty, jak chociażby ten o czynnikach osłabiających w postaci kominów. Ponieważ trudno jest spotkać dach bez komina, więc intencje tego producenta można uznać za w pełni czytelne. Zdarzają się również gwarancje nakładające na inwestora obowiązek corocznego płatnego serwisu i przeprowadzania renowacji dachu

komin na dachu krytym blachodachówką z obróbką blacharską i kołnierzem uszczelniającym. Wszelkie tego typu elementy łatwo jest montować na dachach z takim pokryciem – wykonywanie obróbek dookolnych jest prostsze, a wielu producentów blachodachówek oferuje dedykowane elementy

okno połaciowe na dachu krytym blachodachówką – widoczny jest prawidłowo założony kołnierz uszczelniający

fot. Borga

rys. Ba lex

Metal

fot. Mdach Marcin Solarek

wianie, rozwarstwianie, ślady korozji). Ale jeśli już jej udzielają, to może ona sięgać nawet kilkudziesięciu lat! Taka oferta jest najlepsza. Niestety, niektóre firmy postanowiły wykorzystać fakt, że tylko niewielka część inwestorów wczytuje się uważnie w dokumentację sprzedażową. Skutek jest taki, że spora część gwarancji na blachodachówki (tych, które sięgają powyżej 10 lat) zawiera bardzo dużą liczbę wyłączeń. W praktyce oznacza to, iż gdy pojawią się kłopoty z pokryciem dachowym, inwestor ma duże problemy z dochodzeniem swych praw. Zdarzają się gwarancje dotyczące perforacji (korozji blachy „na wylot”), które zupełnie pomijają np. problem rozwarstwiania się lakieru

fot. Mdach Marcin Solarek

Blachodachówkę warto kupować od firm, które mają ugruntowaną markę na rynku. Mniej znani producenci, chcąc przebić się ze swoją ofertą, stosują często warianty oszczędnościowe. Przeważnie zmniejszają grubość warstw, a ich produkt staje się dzięki temu tańszy o kilka procent. Niestety – jego trwałość może zmniejszyć się nawet o 50%! Nie zawsze zatem oszczędność przy zakupie materiału oznacza prawdziwy zysk. Czasami jest to wręcz strata – i to bardzo poważna. Należy również zwrócić baczną uwagę na rodzaj gwarancji, jakiej udziela producent. Na rynku bardzo niewiele firm daje tzw. gwarancję estetyczną na swoje blachodachówki (odbar-

blachodachówka imitująca klasyczną dachówkę ceramiczną – z daleka iluzja jest pełna. Jeśli dom jest wysoki, obserwator może nie mieć możliwości przyjrzenia się z bliska

różne kolory tego samego modelu blachodachówki. Powłoka może mieć praktycznie każdą barwę z palety RAL

6/2015 Własny Dom

Modernizacja.indd 93

15-05-28 10:27

MODERNIZACJA pokrycie dachu

Inne lekkie pokrycia dachowe Blachy płaskie

pokrycie dachu z blachy na rąbek stojący 1 – wiatrownice zapewniające szczelność bocznych krawędzi połaci, 2 – obróbki pasa rynnowego, 3 – wykończenie kalenicy, 4 – załamanie połaci, 5 – rzygacz do odprowadzania wody opadowej, 6 – deskowanie okapu

rys. Designerer

fot. Blachotrapez

poszycie dachu zamiast pełnego deskowania 1 – ściany boczne lukarny wykonane w technologii szkieletowej, 2 – pełne poszycie dachu z płyty MFP, 3 – izolacja termiczna dachu – należy zadbać o zachowanie ciągłości między ociepleniem połaci dachowej i ścian lukarny, 4 – widoczne końcówki oczepu

pojedynczy rąbek stojący (najlepszy dla połaci o nachyleniu od 25°), • podwójny rąbek stojący (szczelniejszy – dzięki temu można go stosować na połaciach o nachyleniu mniejszym niż 25°), • kątowy pojedynczy rąbek stojący (łatwiejszy do wykonania niż rąbek podwójny – można go stosować na połaciach o nachyleniu nie mniejszym niż 25°), • rąbek leżący. Rąbki stojące muszą być wykonane w taki sposób, aby były ustawione prostopadle do okapu. Krawędzie poprzeczne arkuszy łączone są na tzw. rąbek leżący. Na rynku obecny jest od kilku lat produkt panelowy z zamkiem zatrzaskowym, który imituje rzemieślniczy rąbek podwójny łamany. Produkt ten łączy dwie dosyć trudne do pogodzenia cechy – nowoczesność oraz powiew tradycjonalizmu – i jest ciekawą alternatywą zarówno dla blachodachówki, jak i blach płaskich łączonych na rąbek. •

rys. Designerer

Więźba dachowa do pokrycia lekkiego z lukarną 1 – murłata, 2 – płatew, 3 – krokwie połaci dachowej, 4 – krokwie lukarny, 5 – główne słupki lukarny, 6 – słupki stanowiące konstrukcję ścian bocznych, 7 – oczep, 8 – dodatkowe krokwie stanowiące podstawę ścian bocznych lukarny

na tzw. rąbek stojący. Technika ta polega na łączeniu blach poprzez odpowiednie zaginanie ich brzegów. Takie pokrycie jest przytwierdzane do podłoża specjalnymi uchwytami – tzw. żabkami (nie wymaga to przebijania pokrycia). Wyróżnia się następujące typy łączenia blach za pomocą rąbków:

rys. Designerer

Ten rodzaj pokrycia można zastosować przy spadku powyżej 3o (a zatem zarówno na dachach płaskich, jak i stromych). Blachę układa się zwykle na sztywnym poszyciu z desek. Inwestor ma do wyboru kilka różnych materiałów. Do najczęściej spotykanych należą blachy stalowe, aluminiowe, miedziane lub cynkowo-tytanowe. Układa się je najczęściej

Pokrycie z blachy na rąbek stojący. Podwyższona sztywność daje możliwość układania go na łatach bez konieczności deskowania połaci. Zamek zatrzaskowy pozwala na szybkie łączenie paneli bez dodatkowych elementów łączących

Własny Dom 6/2015

Modernizacja.indd 94

15-05-29 12:41

pokrycie dachu modernizacja

Dachówki bitumiczne (gonty papowe) •

osnowy z włókna szklanego, która zatopiona jest w warstwie bitumu, • masy asfaltowej modyfikowanej plastyfikatorem SBS – ulega ona wulkanizacji pod wpływem oddziaływania promieni słonecznych (niektórzy producenci stosują klej zabezpieczony warstwą folii, którą trzeba usunąć podczas układania), • posypki mineralnej, ewentualnie granulatu ceramicznego. Zadaniem ostatniej z wymienionych warstw jest nie tylko zapewnienie atrakcyjnego wyglądu pokrycia, ale również ochrona bitumu przed destrukcyjnym działaniem promieni UV oraz uszkodzeniami mechanicznymi. Dlatego też jeżeli czarna masa asfaltowa przebija przez posypkę, to z całą pewnością inwestor powinien zrezygnować z zakupu takiego materiału.

Gonty papowe powinny być układane na dachu, gdy temperatura powietrza przekracza 5°C (niektórzy producenci przesuwają tę granicę do 10°C). Jednak za optymalny uznaje się przedział temperatur od 20 do 25°C. Jeżeli temperatura oscyluje wokół granicznej, powierzchnie lepiące na poszczególnych pasach dachówek wymagają podgrzania. Jeżeli natomiast dzień jest szczególnie upalny, należy zwracać uwagę na to, aby nie uszkodzić położonych już warstw. Łatwiej jest to osiągnąć, jeśli wykonawcy poruszają się po belkach zamocowanych na hakach dekarskich oraz używają miękkiego obuwia. Ponieważ na rynku dostępne są produkty wielu firm, przed układaniem gontów papowych należy bezwzględnie zapoznać się z zaleceniami dotyczącymi montażu, jakie formułuje dany wytwórca. Wprawdzie część z owych zaleceń ma naturę uniwersalną, ale zdarzają się również spore różnice indywidualne.

gonty bitumiczne tworzące gładką powierzchnię. Mocowane są na pełnym deskowaniu albo poszyciu z płyt OSB, MFP lub sklejki, na którym rozprowadzana jest wskazana przez producenta gontów papa podkładowa (wielu producentów oferuje własne papy). Do mocowania gontów używane są tzw. gwoździe papowe z ocynkowanej stali lub aluminium. Należy brać gonty z różnych palet, aby nie było dużych obszarów wyraźnie różniących się kolorem

fot. fot.Etex cobbleSTONE®

fot. Isola

fot. GAF Gonty Asfaltowe Fachowo

Ten rodzaj pokrycia można stosować na dachach o nachyleniu od 15° do 85°. Materiałami zalecanymi jako warstwa poszyciowa są płyty OSB przeznaczone na dachy, deski (o szerokości nie większej niż 12 cm) lub wodoodporna sklejka. Gonty bitumiczne sporej części producentów wymagają podkładu z papy zbrojonej welonem szklanym. Rozwija się ją równolegle do okapu (od dolnej części połaci i mocuje wzdłuż krawędzi gwoździami). Ten rodzaj pokrycia dachowego ma nie tylko różne kształty, ale również kolory i faktury. Warto pamiętać, że te gonty, które mają jednolitą barwę, dają efekt płaskiej połaci. Natomiast cieniowane mogą dawać nawet efekt 3D. Dachówki bitumiczne wykonane są z kilku warstw:

płytki struktonitowe (włóknocementowe) mogą wizualnie przypominać gonty asfaltowe. Służą do wykonywania zarówno pokryć dachowych, jak i elewacyjnych

gonty bitumiczne mogą również imitować gonty drewniane – są od nich znacznie tańsze. Faktura takiego dachu nie jest wówczas jednolita, a powierzchnia pojedynczych gontów jest porowata

gonty bitumiczne – w zależności od rodzaju – mogą być klejone lub mocowane za pomocą cynkowanych ogniowo gwoździ dekarskich z szerokim łbem i ryflowanym trzpieniem

6/2015 Własny Dom

Modernizacja.indd 95

15-05-28 10:28

MODERNIZACJA pokrycie dachu

Inne pokrycia bitumiczne nawet przez 30 lat. Kauczuk syntetyczny ma ciekawą cechę – nadaje asfaltowi pamięć kształtu. Gdy latem konstrukcja dachu rozszerza się na skutek działania wysokich temperatur, asfalt modyfikowany SBS „podąża” za tym procesem. A kiedy następuje ochłodzenie, powraca do swego pierwotnego kształtu. Tylko papy o dużej zawartości SBS wytrzymują wiele takich cykli, przez co długo zachowują swe właściwości. Papy „oszczędnych” producentów często już po

płyty bitumiczne o profilu dachówki można mocować na łatach o odpowiednim rozstawie

fot. Onduline

Nowoczesne papy termozgrzewalne na osnowie z włókna szklanego lub poliestrowego należą do pokryć chętnie stosowanych na dachach płaskich. W przypadku pap modyfikowanych asfalt używany do ich produkcji jest „uszlachetniany” (najczęściej kauczukiem syntetycznym SBS). Dzięki temu zyskuje on elastyczność w niskich temperaturach (do –25oC) oraz odporność na działanie temperatury (nawet ponad 100oC). Dzięki SBS papa termozgrzewalna może służyć

faliste płyty bitumiczne są stosowane zwłaszcza na małej architekturze ogrodowej

kilku latach tracą swoje właściwości i pękają. Warto również zwrócić uwagę na grubość papy. Niektórzy producenci oferują papy modyfikowane o nieznacznie tylko mniejszej grubości, ale w znacząco niższej cenie. Nawet niewielkie różnice w grubości (np. 0,2 mm) mają ogromne znaczenie dla wytrzymałości pap. Pokrycia z papy wymagają sztywnego oraz gładkiego i równego podkładu. Może to być warstwa twardego materiału izolacyjnego – np. styropian na dachu płaskim niewentylowanym, zagruntowany preparatem bitumicznym beton (stropodach wentylowany), a także pełne deskowanie, płyty OSB lub sklejka wodoodporna na połaci dachu stromego. Pokrycie musi składać się z dwóch warstw: papy podkładowej oraz nawierzchniowej. Innym rodzajem pokrycia na bazie asfaltu są bitumiczne płyty faliste. Można je stosować do krycia połaci o nachyleniu powyżej 10°. Należy zamontować je na drewnianych łatach przymocowanych do krokwi lub do istniejącego już podłoża. Przytwierdza się je za pomocą gwoździ wyposażonych w plastikowe nakładki.

formuje się z uwzględnieniem naturalnego, warstwowego przebiegu włókien. Gonty łupane są dzięki temu mniej nasiąkliwe i bardziej wytrzymałe od ciętych. Sztywniejsze i bardziej szczelne pokrycie zapewniają gonty z wyprofilowanymi wypustami oraz wpustami. Na zamówienie wykonywane są też gonty z ozdobnymi zakończeniami na dolnej krawędzi. Służą one przede wszystkim do wykańczania kalenic, ewentualnie szczytów dachu.

gonty drewniane znakomicie pasują do elewacji wykonywanych z podobnego materiału – firmy świadczące usługi ich kładzenia zazwyczaj wykonują również elewacje

fot. EkoDachPol

Gonty to prostokątne deszczułki, wykonane najczęściej z drewna jodłowego, świerkowego, modrzewiowego, dębowego lub cedrowego. Ich orientacyjne wymiary to: 30–45 cm x 6–10 cm x 4–10 mm (dachy o małym spadku należy kryć długimi gontami). Układanie gontów polega na przybijaniu ich do łat dachowych. Minimalne nachylenie połaci dachu, na którym można ułożyć gonty drewniane, wynosi 14° (czasami podaje się, że 18°). Jednak przy tak niewielkich spadkach połaci pokrycie to nie należy do szczególnie trwałych. Gonty stosunkowo szybko ulegają wówczas zawilgoceniu – nawet jeśli zapewni się dobrą wentylację oraz ochronę drewna. Jeżeli kąt nachylenia dachu nie przekracza 38°, połać powinna być pokryta potrójną warstwą gontów. W przypadku większej stromizny można zastosować warstwę podwójną. Gonty drewniane występują w dwóch podstawowych odmianach: ciętej (o gładkiej powierzchni) oraz łupanej (o powierzchni nieregularnej, chropowatej), które

fot. Domar Podhale

Gonty drewniane

gonty drewniane przez ułożeniem. Widoczny jest ich charakterystyczny profil – ostro zakończona krawędź wsuwana jest w wypustkę po drugiej stronie elementu, dzięki czemu pokrycie staje się całkowicie szczelne – woda nie ma szansy się przedostać i spływa po połaci

Własny Dom 6/2015

Modernizacja.indd 96

15-05-28 10:29

Własny Dom

Lubię to

Dom

Oś czasu

Informacje

Zdjęcia

Opinie

+Obserwuj

Wiadmości

Więcej

Zdjęcia Zdjęcia

Albumy

LUBIĘ TO NA FACEBOOKU facebook.indd 97

15-05-28 14:51

ARCHITEKTURA elewacje

ARCHITEKTURA • funkcje elewacji

fot. Piaskowiec elewacyjny

frontowej • projekt gotowy a indywidualny • warunki zabudowy a elewacja • stylistyka • materiały elewacyjne • kolor, okna, światło

NASZ EKSPERT

ELEWACJA Tekst: Andrzej Daczkowski

mgr inż. arch. Marcel Gil absolwent Politechniki Białostockiej i członek Mazowieckiej Izby Architektów RP. Od 2013 roku właściciel pracowni projektowej MG Studio Projekt w Nowym Mieście nad Pilicą. Na stałe współpracujący z renomowanymi pracowniami NowArcHit Jakub Nowak oraz pracownią wnętrz STUDIO 88 Katarzyna ŻELEZIK. Prywatnie zapalony adept paralotniarstwa. www.mg-studioprojekt.pl

– Liczy się przede wszystkim to, aby, poza prawidłową funkcją użytkową, dom się podobał – mówi arch. Marcel Gil. – To jak najbardziej zrozumiałe. Jednak dążenie do tego, by osiągnąć właściwy efekt, jest często długą drogą i niekoniecznie same wizualizacje projektów gotowych są wystarczające do dokonania właściwego wyboru. Istotne jest również to, by elewacja była nie tylko ładna, ale również trwała i praktyczna. Aby to wszystko uzyskać, należy wziąć pod uwagę ukształtowanie bryły, jej proporcje, układ i wielkość okien, kolor ścian oraz rozmieszczenie detali.

– Dopiero w całości tworzą one efekt estetycznie pożądany lub – niestety – przypadkowy. A przypadkowość lub bylejakość osiąga się, kiedy dobieramy osobno materiał, osobno kolor, a osobno „upiększamy” dom detalami. Najczęściej tego typu błędy popełniamy na etapie realizacji domu – zmiany kolorystyki elewacji, wielkości otworów okiennych, dodanie jakiegoś detalu. Wszystko to może zepsuć efekt końcowy. Dlatego należy pamiętać, że nawet najmniejsze zmiany należy przedyskutować z projektantem i on pomoże dobrać takie rozwiązanie, aby uniknąć później rozczarowania – tłumaczy arch. Marcel Gil.

Własny Dom 6/2015

architektura_06_wersja_2.indd 98

15-05-29 12:58

elewacje ARCHITEKTURA

Funkcje elewacji frontowej – Nie zapominajmy również o funkcjach praktycznych, bo można je przecież pogodzić z estetycznymi – przypomina arch. Marcel Gil.

Front domu jest na ogół najbardziej reprezentacyjną elewacją budynku, z wyraźnie zaakcentowaną strefą wejściową. Musi spełniać też wiele funkcji praktycznych, w tym komunikacyjne

fot. Wienerberger

Zwyczajowo wyróżnia się cztery elewacje – frontową od strony ulicy, ogrodową (tylną) oraz dwie elewacje boczne. – Elewacja frontowa to swego rodzaju wizytówka domu, określa ona jego charakter – mówi arch. Marcel Gil. – To ona zdecyduje, czy dom będzie odbierany jako skromny, nierzucający się w oczy, czy wręcz przeciwnie – jako oryginalny, przyciągający wzrok. Proszę zwrócić uwagę, że nie posługujemy się teraz kategoriami typowo estetycznymi, np. styl rustykalny czy nowoczesny. Elewacja domu musi być również odpowiednia do charakteru i osobowości jego mieszkańców. To bardzo ważne, by nie ulegać jakimkolwiek modom czy stylom, ale wybrać budynek najodpowiedniejszy dla siebie. Tu zlokalizowana jest strefa wejściowa, którą warto zaakcentować – np. za pomocą ganku, zadaszenia, reprezentacyjnych drzwi czy oświetlenia. To również w tej części jest podjazd, więc wjazd na teren posesji oraz parkowanie samochodu powinno być przede wszystkim łatwe.

Wybór projektu z katalogu domów typowych a powstawanie projektu na indywidualne zamówienie różnią się od siebie w znacznym stopniu. Jedna z podstawowych kwestii wynika z wielkości działki, ukształtowania jej terenu oraz otoczenia, w którym przyszły dom będzie stał. – Może zdarzyć się tak, że szukając projektu typowego, trafimy idealnie – mówi architekt. – Jednak w swojej praktyce zawodowej nie spotykam się z tym często. Podczas adaptacji projektu można wprowadzać zmiany, ale gdy będą one istotne, może okazać się, że ich przeprowadzenie będzie o wiele kosztowniejsze niż kupno projektu indywidualnego. Najczęściej zmianami nieistotnymi np. zmieniając układ funkcjonalny zaburzamy efekt estetyczny zewnętrznych elewacji domu lub odwrotnie. Architekt projektujący na indywidualne zamówienie dokonuje wizji lokalnej na działce. Sprawdza jej wielkość, ukształtowanie terenu, ukierunkowania względem stron

świata oraz sąsiedztwo. Ma możliwość poznania zwyczajów, jakie ma rodzina, która zamieszka w domu. – Taka analiza pozwala na otwarcie się na ciekawe miejsca widokowe lub zminimalizowanie uciążliwości trudnego otoczenia, ale nie tylko. Nawet hobby inwestora ma wpływ na zaprojektowanie przyszłego domu, np. miłośnik motoryzacji będzie prócz dwóch samochodów posiadał quad czy zabytkowy motocykl, którego będzie chciał podziwiać z domu czy pokazać gościom, to należy dostosować tak, aby mu to umożliwić, wykopnując odrębny przeszklony garaż w budynku z widokiem na salon. Rozwiązań może być dużo – ważne, by bryła i elewacja uwzględniały rzeczywiste potrzeby mieszkańców – tłumaczy arch. Marcel Gil. – Rezygnacja z tego typu potrzeb we własnym domu to prosta droga, by czuć się w nim jak w ustandaryzowanym bloku na dużym osiedlu.

fot. Brick Award

Projekt gotowy a projekt indywidualny

Projekt indywidualny pozwala idealnie wykorzystać atuty działki, a także jest szansą na budynek rzeczywiście niepowtarzalny

6/2015 Własny Dom

architektura_06_wersja_2.indd 99

15-05-27 16:05

ARCHITEKTURA elewacje

Warunki zabudowy a elewacja

fot. Austrotherm

W stylu tradycyjneJ willi. Taki budynek, jak prezentowany na zdjęciach, wybudujemy tam, gdzie dopuszczalna jest dość wysoka zabudowa (na dwie pełne kondygnacje plus dach). Dobrze pasują do niej boniowanie, gzyms, stonowane kolory, okna ze szprosami – pozbawienie ścian tych elementów oszpeciłoby jego elewację

fot. Quartec

Z płaskim dachem. Na taki budynek zgodę dostaniemy w mieście lub na terenach podmiejskich (choć nie zawsze). Panelowa okładzina, kontrastowe kolory i duże przeszklenia to elementy budujące nowoczesny wygląd tej realizacji

Każdy dom musi spełnić specyficzne dla danego miejsca wymagania zawarte w decyzji o warunkach zabudowy lub wypisie z miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego. – Należy się z nimi bezwzględnie zapoznać przed kupnem projektu, zarówno katalogowego jak i indywidualnego – przestrzega arch. Marcel Gil. – Szerokość elewacji frontowej, maksymalna wysokość budynku, liczba kondygnacji, a nawet kształt dachu jest często narzucana w tego typu dokumentach. Warto więc już na etapie planowania określić wizję swojego przyszłego domu jeszcze przed zakupem działki i zastanowić się, czy wybrana przez nas lokalizacja pozwala na postawienie tam budynku, jaki sobie wymarzyliśmy. W przypadku wyboru projektu indywidualnego architekt pomoże nam połączyć ze sobą wizję z obowiązującymi przepisami, ale nawet on nie zdobędzie zgody na postawienie domu z dachem płaskim tam, gdzie można budować tylko domy z dachem spadzistym.

Stylistyka

100

korzystać z nowych możliwości, jakie przed nami otwiera. Można jednak przetwarzać sprawdzone od wieków rozwiązania i modernizować je, unowocześniać – tłumaczy arch. Marcel Gil.

kolorowo i z nawiązaniem do przeszłości. Piaskowożółty klinkier w połączeniu z malinową dachówką ceramiczną, zielonymi drzwiami i białymi detalami nie tworzą chaosu, ale są perfekcyjnie dobrane

fot. Röben

Możliwości kształtowania elewacji domu jest wiele. Jego wygląd zewnętrzny może nawiązywać do różnych stylów architektonicznych. Mogą być modernistyczne, klasyczne lub w stylu dworku polskiego. Wrażenie, jakie wywołuje dom, wynika zarówno z wykończenia elewacji, jak i samej jego formy. Budynek może mieć bowiem kształt przysłowiowej „stodoły”, ale dzięki zastosowaniu odpowiednich materiałów i rozwiązaniu detali całość daje bardzo nowoczesny efekt. Tradycyjna bryła nie musi się więc wiązać tylko z tradycyjnymi materiałami elewacyjnymi. Takie niestandardowe połączenia mogą zaowocować naprawdę ciekawą architekturą. Decydując się na konkretną stylistykę budynku, trzeba też zastanowić się, jak nasz dom wpisze się w otoczenie. – Nie chodzi o dosłowne kopiowanie budynków z sąsiedztwa. Nowoczesna technologia zrewolucjonizowała budownictwo i dobrze jest

Własny Dom 6/2015

architektura_06_wersja_2.indd 100

15-05-27 16:06

elewacje ARCHITEKTURA

Biały tynk i czerwona dachówka to wciąż standard elewacyjny polskich domów. Aby ściana nie była monotonna, warto dobrać inny kolor cokołu oraz skontrastować stolarkę otworową z jasną barwą ściany

fot. Benjamin Moore

Szary gont drewniany położony na pionowej ścianie, na tle której wybija się okno o białym kolorze i nietypowym kształcie

Biały tynk i drewno imitowane przez elastyczną okładzinę ścienną doskonale naśladującą deskowane wykończenie ściany

fot. Kosbud

dekoracyjne masy tynkarskie mogą z powodzeniem imitować np. ścianę wykończoną klinkierem

fot. Jedynka

O wyglądzie elewacji zadecyduje nie tylko jej forma i kompozycja, ale także materiały, jakie zostaną użyte – ich rodzaj, ale też jakość i staranność wykonania. Jakość elewacji przełoży się na kondycję całego budynku, dlatego nie można na niej zbytnio oszczędzać. Trzeba też mieć świadomość, że dom z czasem zacznie się starzeć. Należy to przewidzieć i wykonać elewację tak, aby odbywało się to „ładnie”. – Osobiście bardzo chętnie wybieram i stosuję elementy drewniane na elewacjach – mówi o swych preferencjach estetycznych arch. Marcel Gil. – To materiał szlachetny, ponadczasowy, naturalny, świetnie wyglądający w różnego rodzaju połączeniach, np. z blachą tytan-cynkową, klinkierem czy z tradycyjnym tynkiem. W domach tradycyjnych czy w stylu dworkowym bardzo lubię drewniane okiennice. To pod względem estetycznym, ale i praktycznym (coraz częściej są sterowane elektrycznie i nie są kłopotliwe przy zamykaniu, gdy chcemy uchronić się przed słońcem) detal na elewacji, ale stwarzający odpowiedni nastrój i odróżniający dom od sąsiednich budynków. Jak przyznaje nasz ekspert, drewno ma swoje wymagania konserwacyjne. Dla tych, którzy chcą mieć tylko „efekt drewna”, dobre będą jego imitacje: deski kompozytowe czy nawet tynk strukturalny, potrafiący naśladować drewno, beton, trawertyn etc. Oprócz tego godny polecenia jest klinkier. Cegła klinkierowa może mieć różnorodne kolory i faktury. Ręcznie formowana o niejednorodnym ubarwieniu, daje wrażenie postarzenia. Taki dom doskonale wpisze się w okolicę o starej zabudowie. Kamień to również bardzo efektowna ozdoba elewacji. Dostępnych jest wiele jego rodzajów. Przykładowo: łupek kamienny stosuje się również jako okładzinę elewacji. Na pionowych ścianach układa się go tak samo, jak na dachu.

fot. Tytan EOS

Materiały elewacyjne

6/2015 Własny Dom

architektura_06_wersja_2.indd 101

101

15-05-27 16:08

ARCHITEKTURA elewacje

Jak dobrać kolor? budynek w jednorodnym kolorze to najlepsze rozwiązanie dla niewielkich realizacji i budynków o prostych bryłach – nie sprawdza się przy większych obiektach

fot. Wienerberger

fot. Alpol Gips

Wpływ na wygląd budynku ma nie tylko jego forma, ale także kolor. Możliwości wyboru kolorystki wydają się obecnie nieograniczone, nasz ekspert ostrzega jednak, aby podejmować tę decyzję bardzo rozważnie. – Jestem zwolennikiem dominujacych kolorów neutralnych. Mogą one występować samodzielnie, ale również z dodatkami z barw ciepłych – wyjaśnia arch. Marcel Gil. – Najlepszym przykładem są odcienie bieli. Jest to neutralna barwa, więc na jego tle można dobrze wyeksponować takie okładziny, jak drewno, kamień. Dodatkiem może być również inna barwa, która wówczas powinna być dość intensywna, jednak nieobejmujące dużych płaszczyzn. Z zastosowaniem mocnego koloru na całej ścianie trzeba bardzo uważać, bo może on całkowicie zmienić odbiór bryły. Wiele barw jest uważanych za zbyt krzykliwe, ostentacyjne.

Melanż kolorów powstał z wymurowania ściany elewacyjnej z różnobarwnych cegieł klinkierowych

Okna na elewacji To bardzo ważny element ścian zewnętrznych. Znaczenie ma nie tylko ich umiejscowienie i liczba, ale także wielkość, forma i proporcje. Ich odpowiednie zaplanowanie jest o tyle trudne, że trzeba przyjrzeć się im zarówno od zewnątrz, jak

fot. Röben

Rytm i harmonię na elewacji osiąga się nie tylko przez symetryczny układ okien. Potrójne układy wąskich i wysokich przeszkleń oraz grupa dwóch okien ułożonych w poziomie to pomysł na awangardowy wygląd domu

102

i od środka budynku. Kompozycja, jaką tworzą, ma duże znaczenie dla wyglądu elewacji, ale nie można zapomnieć o tym, że okna mają zapewnić właściwe doświetlenie wnętrz i widok na zewnątrz. Ich rozmieszczenie musi uwzględniać zarówno układ funkcjonalny pomieszczeń, jak i otoczenie domu i strony świata. Tradycyjne rozwiązania preferują układ symetryczny. Przykładowo – na elewacji frontowej centralnie umiejscowione są drzwi, a po dwóch stronach w identycznych odległościach znajdują się otwory okienne o takich samych kształtach. Modernistyczna architektura bardzo często kwestionuje taką symetrię – i wychodzi od funkcji okna w poszczególnych pomieszczeniach i do nich dostosowuje kształt okna. Nie oznacza to jednak wcale, by tak zaprojektowana elewacja była chaotyczna. Ma po prostu inną kompozycję, inny rytm niż symetria.

Własny Dom 6/2015

architektura_06_wersja_2.indd 102

15-05-27 16:09

elewacje ARCHITEKTURA

Oświetlenie zewnętrzne Już na etapie projektu warto pomyśleć o zaplanowaniu oświetlenia zewnętrznego. Odegra ono istotną rolę ze względów funkcjonalnych, zapewniając bezpieczeństwo osobom poruszającym się po posesji nocą. Kluczowe z tego punktu widzenia są wejście do domu, wjazd do garażu i szlaki komunikacyjne. Jednocześnie właściwie rozegrane światło może stanowić dodatkową ozdobę. Dzięki rozświetlonym oknom i lampom zewnętrznym elewacja może zyskiwać wieczorem nowy, efektowny charakter. Możemy podkreślić jakiś atut elewacji, np. ciekawe detale architektoniczne czy fakturę ściany.

fot. Röben

Światło powinno być skierowane w konkretne miejsca, by nie rozpraszać niepotrzebnie promieni. Dlatego skupmy się na oświetleniu miejsc ważnych (np. ganku), efektownych (np. kompozycji roślin zimozielonych) czy newralgicznych (np. wejścia do garażu). Unikajmy błędów, w tym niedoświetlonego zamka drzwiowego czy wyeksponowanego krótko kwitnącego krzewu zamiast sąsiadującego okazałego świerku

Tradycja i nowoczesność Pierwszy z budynków nawiązuje w oczywisty sposób do stylu dworkowego, ale w przemyślany sposób zostały wprowadzone modyfikacje. Na portyku, w miejscu gdzie najczęściej umieszcza się małe okrągłe okno, widoczna jest drewniana deskowana okładzina, która doskonale pasuje do drewnianych okiennic i stolarki otworowej (w kolorze drewna). Symetryczną elewację nie zakłóca garaż, który jest tutaj odrębnym budynkiem ze zwracającymi uwagę tradycyjnymi skrzydłami bramowymi, przytwierdzonymi do ściany żeliwnymi okuciami. Drugi budynek jest modernistyczny oraz energooszczędny. Elewację konsekwentnie pozbawiono jakichkolwiek wystających elementów. Ściana jest wykończona tynkiem strukturalnym, imitującym w tej realizacji beton architektoniczny. Budynek wizualnie ocieplony jest drewnianą okładziną w postaci desek położonych poziomo. Wisienką na torcie w tej odważnej realizacji jest stolarka otworowa w czarnym kolorze.

Budynek nawiązujący do dworku z efektownymi drewnianymi elementami na elewacji (okładzina, okiennice, podbita) na tle tynku

Nowoczesność w najlepszym wydaniu. Minimalistyczna bryła: szara imitacja betonu, długie drewniane deski w poziomie, czarna stolarka otworowa. Liczy się tylko materiał, kolor, faktura, nie detal!

6/2015 Własny Dom

architektura_06_wersja_2.indd 103

proj. Marcel Gil. K. Czaja

dobry przykład

Na obu budynkach, choć w różny sposób, wykorzystano okładzinę drewnianą

103

15-05-29 12:57

raport z rynku okładziny

wyjaśnienie najważniejszych parametrów: • zastosowanie • szerokość i długość • grubość • materiał • ogrzewanie podłogowe, ścienne lub sufitowe • kolory • gwarancja prezentacja produktów: • płyty korkowe i winylowe • panele drewniane, winylowe, laminowane • łupki ścienne • płytki ceramiczne • mozaiki i gres

Materiały na

par du am etr któ yi cen w y

podłogi i ściany

Tekst: arch. Anna Czerwonka Opracowanie prezentacji produktów na podstawie danych od firm: Mateusz Kozłowicz

osadzka to bardzo ważny element wystroju wnętrza, który powinien być ładny i praktyczny. Przede wszystkim musi być wytrzymała i odporna na ścieranie, dlatego dobierając posadzkę do pomieszczenia, należy myśleć wielokierunkowo. Wymiana źle dobranej posadzki zwykle jest uciążliwa i kosztowna. Z tego również względu wykańczając dom, warto gruntownie przemyśleć ten etap prac i zamontować posadzkę, którą będziemy się cieszyć przez długie lata. Pozostałe elementy aranżacji z biegiem czasu można wymienić – zakupić nowe dodatki czy meble, a ściany przemalować.

mieszczeń w butach, najlepiej stosować łatwo zmywalne powierzchnie, niewrażliwe na zarysowania. Lakierowane na wysoki połysk drewno szybko zacznie wyglądać mało estetycznie. Sprawdzą się za to np. panele o wysokiej klasie ścieralności (5 klas od AC1 – najmniej odpornej do AC5 – najtrwalszej). Jeśli nie uznajemy kompromisów i zależy nam na szlachetnym drewnie, warto zainwestować w dobrej jakości materiał i właściwie go zakonserwować.

Praktyczna i wytrzymała

Drewno jest ciepłym i przyjemnym w dotyku materiałem, który bardzo dobrze komponuje się zarówno z nowoczesnymi, jak i stylizowanymi

Tam, gdzie często chodzimy (kuchnia, korytarz) i zdarza nam się wejść do tych po-

okładziny_z_konsorcjum.indd 104

pro

fot. Grupa Paradyż

raport z rynku

Co na ogrzewanie podłogowe?

15-05-27 15:48

okładziny raport z rynku

wnętrzami. Jest również dobrym izolatorem cieplnym, dlatego parkiet czy deski z litego drewna nie są najlepszym rozwiązaniem, gdy w domu zamontowane jest ogrzewanie podłogowe. Podobnie dzieje się w przypadku podłogi z paneli korkowych. Z efektu drewnianego wykończenia nie trzeba jednak rezygnować. Odpowiednie okażą się deski warstwowe i specjalne, dedykowane ogrzewaniu podłogowemu panele, które nie zmniejszą w znaczący sposób efektywności ogrzewania, a po czasie nie paczą się i nie rozwarstwiają. Najlepszym rozwiązaniem przy instalacji ogrzewania podłogowego są natomiast materiały dobrze przewodzące ciepło (w dotyku dają wrażenie chłodu), takie jak ceramika czy kamień.

Glazura, terakota, gres Należą do posadzek najłatwiejszych w utrzymaniu w czystości, wytrzymałych i odpornych na ścieranie. Są bardzo „wygodne” w użytkowaniu, zwłaszcza gdy np. w domu są zwierzęta. Przy zakupie należy zwrócić uwagę na nasiąkliwość płytek (terakota zwykle ma większą od gresu) oraz ich antypoślizgowość i fakturę (gdy jest bardzo wyczuwalna, będą szybciej zachodzić brudem, co ma znaczenie przy płytkach o jednolitej barwie).

Niepowtarzalne i efektowne Ciekawym i atrakcyjnym sposobem wykończenia podłogi są bardzo eleganckie i przyjemne w dotyku posadzki skórzane. Są wytrzymałe i odporne na działanie wody dzięki pokryciu naturalnej skóry poliuretanowo-ceramicznym lakierem. Twardość i sztywność płyt zapewnia drewniany rdzeń. Ich montaż dzięki bocznym zamkom (,,pióro-wpust”) jest szybki (na zasadzie analogicznej do paneli), a połączenie elementów – szczelne.

Jasna czy ciemna? Gdy już wiadomo, z jakiego materiału wykonana będzie posadzka, należy zastanowić się nad efektem estetycznym i dopasowaniem do stylu pomieszczenia. Duże znaczenie ma nie tylko kolor czy wzór, ale także wielkość elementów oraz sposób i kierunek ich ułożenia. Jasna pod-

Wyjaśnienie parametrów opisanych w prezentacjach produktów w Zastosowanie – definiuje charakter i funkcję przestrzeni (mieszkalna, użytkowa), niekiedy stylistykę wnętrza i sugerowany typ pomieszczeń (np. salon, kuchnia, korytarz). w Materiał – w elementach z tworzyw sztucznych (panele laminowane i winylowe) materiał mówi o sposobie wykończenia wierzchniej warstwy elementów (np. papier dekoracyjny pokryty melaminą). Przy drewnianych deskach warstwowych wyszczególniony jest materiał kolejnych ich warstw, a przy posadzkach z litego drewna materiał określa jego gatunek. W przypadku drewna rodzimego najpopularniejszy jest twardy i wytrzymały dąb, jesion czy ładna, ale niestety stosunkowo miękka sosna. Wśród drewna egzotycznego zwraca uwagę teak o bardzo wyrazistym rysunku słojów i miodowym kolorze (ze względu na swoją oleistość sprawdza się w tzw. pomieszczeniach mokrych, np. w łazience), merbau – o ciepłej, intensywnej barwie, czy niemal czarnobrązowe wenge. Większość gatunków egzotycznych charakteryzuje się dużą twardością – są wytrzymałe, ale też trudniejsze w obróbce i docinaniu, dlatego często wymagają specjalnych narzędzi.

w Wymiary – długość, szerokość oraz grubość elementów pozwala rozplanować ułożenie danego produktu. Jego grubość, po uwzględnieniu sposobu montażu, pozwala np. wyznaczyć wymaganą wysokość wylewek podkładu, aby uzyskać wymagany poziom podłogi. w Ogrzewanie podłogowe, ścienne lub sufitowe – informacja o tym, czy prezentowany produkt może być kładziony na ścianach, podłogach lub suficie z zamontowanym systemem ogrzewania płaszczyznowego. w KOLORY – producenci oferują okładziny w wielu naturalnych kolorach. Niektóre produkty są też dostępne na indywidualne zamówienie na podstawie wzornika RAL. w gwarancja – od 2 do nawet 30 lat. Producenci mogą przy tym zastrzegać, że okres gwarancyjny obejmuje produkty położone np. w pomieszczeniach mieszkalnych. Zdarzają się też okładziny, na które klienci mogą uzyskać dożywotnią gwarancję.

prezentacje

40 produktów

Podajemy orientacyjne ceny netto. Produkty uszeregowane według cen od najtańszych do najdroższych.

łoga pasuje do większości wnętrz i optycznie powiększa pomieszczenie. Ciemna dodaje powagi i elegancji – będzie wyglądać efektownie w połączeniu z minimalistycznymi aranżacjami o nieco jaśniejszych meblach. W połączeniu z ,,ciężkimi” i ciemnymi meblami może jednak przytłoczyć wnętrze.

Przed zakupem Wybierając posadzkę, należy dokładnie obejrzeć ją pod różnymi kątami, najlepiej w świetle dziennym. W marketach budowlanych próbki często umieszczane są pionowo i zesta-

wiane z elementami o innych (np. kontrastujących) barwach, przez co dają fałszywe wrażenie koloru. Sposób ułożenia elementów (wzdłuż, w poprzek) może dodać wnętrzu dynamizmu lub statyczności. Jednocześnie wydłuża lub skraca optycznie pomieszczenie. Wszelkie melanże wyglądają bardzo korzystnie w połączeniu z gładkimi ścianami, a zabrudzenia nie są na nich bardzo widoczne. Bardzo ostrożnie natomiast należy dobierać posadzkę o intensywnym i wyraźnym wzorze – w zestawieniu z wielobarwnym wnętrzem może dawać wrażenie chaosu.

6/2015 Własny Dom

okładziny_z_konsorcjum.indd 105

105

15-05-27 15:48

Dębowe łupki ścienne

PANELE ŚCIENNE

Typ: moduły z klepek z drewna dębowego łupanego Producent: Kopp Zastosowanie: ściany Wymiary (szer. x dł.): pojedynczy moduł – 250 x 600 mm Grubość: 10-30 mm Materiał: drewno dębowe łupane Ogrzewanie podłogowe, ścienne lub sufitowe: nie Kolory: dostępne jako surowe, przeznaczone do indywidualnego wykończenia moduły albo w kolorach naturalnego dębu lub ciemnego brązu Gwarancja: 2 lata

Producent: DUNIN Zastosowanie: salony, sypialnie, garderoby, łazienki Wymiary (wys. x szer.): 300 x 100 mm, 300 x 300 mm oraz 600 x 300 mm Materiał: element dekoracyjny z materiału Ogrzewanie podłogowe, ścienne lub sufitowe: tak (podłogowe, ścienne) Kolory: wiele do wyboru Gwarancja: 2 lata Cechy szczególne: panele naścienne dostępne w trzech rozmiarach, wykonane z wysokogatunkowych materiałów

CENA (netto, moduł): 36 zł

CENA (netto, plaster): 36,59-101,63 zł

ściany korkowe

Dekwal Hawai Black

ściany korkowe

Producent: Wicanders Zastosowanie: salon, sypialnia, kuchnia, przedpokój Wymiary (wys. x szer.): 600 x 300 mm Grubość: 3 mm Materiał: korek Kolory: barwiony korek Gwarancja: 10 lat Cechy szczególne: dekoracja i zwiększenie izolacyjności ścian

CENA (netto, m2): 39 zł

CENA (netto, m2): 48 zł

heterogeniczne płytki winylowe

Adore Style

płytka ceramiczna

Producent: Adore Zastosowanie: podłogi we wszystkich wnętrzach mieszkalnych Wymiary (wys. x szer.): 457,2 x 457,2 mm Grubość: 2 mm Materiał: winyl Ogrzewanie podłogowe, ścienne lub sufitowe: tak (podłogowe) Kolory: 6 do wyboru Gwarancja: 15 lat (domy jednorodzinne) Cechy szczególne: wodoodporne, łatwe w montażu i pielęgnacji, ciepłe w dotyku, antystatyczne, antypoślizgowe, wytrzymałe na uszkodzenia mechaniczne

Producent: Ceramika Paradyż Zastosowanie: łazienka, kuchnia i salon Wymiary (wys. x szer.): 20 x 60 cm Grubość: 9,5 mm Materiał: ceramika Kolory: beżowy, biały, czarny Gwarancja: 5 lat Cechy szczególne: elegancka, błyszcząca powierzchnia 3D i uniwersalna kolorystyka płytek (biel, czerń, beż), kolekcja mocno geometryczna, nowoczesna i ponadczasowa

CENA (netto, m2): 48-55 zł

CENA (netto, m2): 67,65-82,41 zł

płytka ceramiczna

Domus

heterogeniczne płytki winylowe

Producent: Ceramika Paradyż Zastosowanie: łazienka, kuchnia i salon Wymiary (wys. x szer.): 30 x 60 cm Grubość: 10 mm Materiał: ceramika Kolory: beżowy, brązowy Gwarancja: 5 lat Cechy szczególne: ciepłe, nieco wygaszone kolory utrzymane w tonacji drewna uzupełnione zostały o kwiaty i geometryczne, nowoczesne wzory w duchu ECO, pasuje do każdego wnętrza

Producent: Adore Zastosowanie: podłogi we wszystkich wnętrzach mieszkalnych Wymiary (wys. x szer.): 457,2 x 457,2 mm Grubość: 3 mm Materiał: winyl Ogrzewanie podłogowe, ścienne lub sufitowe: tak (podłogowe) Kolory: 3 do wyboru Gwarancja: 25 lat (rezydencje), 15 lat (obiekty komercyjne) Cechy szczególne: wodoodporne, łatwe w montażu i pielęgnacji, ciepłe w dotyku, antystatyczne, antypoślizgowe, wytrzymałe na uszkodzenia mechaniczne

CENA (netto, m2): 68,88-73,80 zł

CENA (netto, m2): 77-85 zł

106

IMpress

Dekwall Flores White

Maloli

Adore Touch

Własny Dom 6/2015

okładziny_z_konsorcjum.indd 106

15-05-27 15:50

heterogeniczne panele winylowe

Adore Touch

Panel Laminowany

CLASSIC PLANK 2V EP

Producent: Adore Zastosowanie: podłogi we wszystkich wnętrzach mieszkalnych Wymiary (wys. x szer.): 1219,2 x 184,15 mm Grubość: 3 mm Materiał: winyl Ogrzewanie podłogowe, ścienne lub sufitowe: tak (podłogowe) Kolory: 13 do wyboru Gwarancja: 25 lat (domy jednorodzinne) Cechy szczególne: wodoodporne, łatwe w montażu i pielęgnacji, ciepłe w dotyku, antystatyczne, antypoślizgowe, wytrzymałe na uszkodzenia mechaniczne

Producent: Pergo Zastosowanie: kuchnia, salon, przedpokój i sypialnia Wymiary (wys. x szer.): 190 x 1200 mm Grubość: 8 lub 9 mm Materiał: laminat Ogrzewanie podłogowe, ścienne lub sufitowe: tak Kolory: wiele do wyboru Gwarancja: 25 lat lub dożywotnia do użytku domowego; 3 do 10 lat do pomieszczeń komercyjnch Cechy szczególne: produkty są dostępne w klasach: 32 (AC4/IC2), 33 (AC5/IC3), 34 (AC6/IC4)

CENA (netto, m2): 77-85 zł

CENA (netto, m2): 77,20-130,04 zł

Panel Laminowany

CLASSIC PLANK 4V NV

Panel Laminowany

PLANK 2V

Producent: Pergo Zastosowanie: kuchnia, salon, przedpokój i sypialnia Wymiary (wys. x szer.): 190 x 1200 mm Grubość: 8 lub 9 mm Materiał: laminat Ogrzewanie podłogowe, ścienne lub sufitowe: tak Kolory: wiele do wyboru Gwarancja: 25 lat lub dożywotnia do użytku domowego Cechy szczególne: produkty są dostępne w klasach: 32 (AC4/IC2), 33 (AC5/IC3), 34 (AC6/IC4)

Producent: Pergo Zastosowanie: kuchnia, salon, przedpokój i sypialnia Wymiary (wys. x szer.): 123 x 1200 mm Grubość: 8 lub 9 mm Materiał: laminat Ogrzewanie podłogowe, ścienne lub sufitowe: tak Kolory: merbau, dąb, dąb kruczy (szary) Gwarancja: 25 lat lub dożywotnia do użytku domowego Cechy szczególne: produkty są dostępne w klasach: 32 (AC4/IC2), 33 (AC5/IC3), 34 (AC6/IC4

CENA (netto, m2): od 77,20 do 130,04 zł

CENA (netto, m2): 81,2-138,17 zł

Panel Laminowany

PLANK 4V

gres

Intero

Producent: Pergo Zastosowanie: kuchnia, salon, przedpokój i sypialnia Wymiary (wys. x szer.): 123 x 1200 mm Grubość: 8 lub 9 mm Materiał: laminat Ogrzewanie podłogowe, ścienne lub sufitowe: tak Kolory: wiele do wyboru Gwarancja: 25 lat lub dożywotnia do użytku domowego Cechy szczególne: produkty są dostępne w klasach: 32 (AC4/IC2), 33 (AC5/IC3), 34 (AC6/IC4)

Producent: Ceramika Paradyż Zastosowanie: łazienka, kuchnia, salon, taras, balkon, elewacja, schody i hol Wymiary (wys. x szer.): 29,8 x 59,8; 44,8 x 89,8; 59,8 x 59,8 i 59,8 x 119,8 cm Grubość: 10 mm Materiał: ceramika, gres Kolory: biały, grafitowy, czarny, srebrny Gwarancja: 5 lat Cechy szczególne: wielkoformatowy gres nieszkliwiony o stonowanej kolorystyce i minimalistycznym wzornictwie, 4 wymiary oraz 5 wersji kolorystycznych, w ofercie również płytki stopnicowe w dwóch podłużnych formatach

CENA (netto, m2): 81,26-138,17 zł

CENA (netto, m2): 83,64-110,70 zł

płytka ceramiczna

Aloke

płytka ceramiczna

Producent: Ceramika Paradyż Zastosowanie: łazienka, kuchnia, salon, taras, balkon, elewacja, schody i hol Wymiary (wys. x szer.): 29,8 x 59,8 i 59,8 x 59,8 cm Grubość: 10 mm Materiał: ceramika, gres Kolory: biały, szary Gwarancja: 5 lat Cechy szczególne: różnorodna powierzchnia struktury „starego”, wytłaczanego dywanu, ozdobionego ornamentami, gresowe płytki w dwóch odcieniach szarości, do układania zarówno na podłodze, jak i na ścianie

Producent: Ceramika Paradyż Zastosowanie: łazienka, kuchnia, salon, taras, balkon, elewacja, schody i hol Wymiary (wys. x szer.): 29,8 x 59,8 i 59,8 x 59,8 cm Grubość: 10 mm Materiał: ceramika Kolory: biały, grafitowy Gwarancja: 5 lat Cechy szczególne: oszczędna forma i prostolinijny charakter, wyraźna struktura płytek z grafiką naturalnego kamienia – Trawertynu, kolekcja z bardzo dobrymi parametrami technicznymi

CENA (netto, m2): 95,94 zł

Explorer

6/2015 Własny Dom

okładziny_z_konsorcjum.indd 107

107

15-05-27 15:53

Panel Laminowany

LONG PLANK 4V

panel

3D Wallstar

Producent: Pergo Zastosowanie: kuchnia, salon, przedpokój i sypialnia Wymiary (wys. x szer.): 205 x 2050 mm Grubość: 9,5 lub 10 mm Materiał: laminat Ogrzewanie podłogowe, ścienne lub sufitowe: tak Kolory: wiele do wyboru Gwarancja: 25 lat lub dożywotnia do użytku domowego Cechy szczególne: produkty są dostępne w klasach: 32 (AC4/IC2), 33 (AC5/IC3), 34 (AC6/IC4)

Producent: DUNIN Zastosowanie: salony, łazienki, kuchnie i ściany Wymiary (wys. x szer.): 600 x 600 mm Materiał: poliuretan Ogrzewanie podłogowe, ścienne lub sufitowe: tak (podłogowe, ścienne) Kolory: biały z możliwością malowania na dowolny kolor Gwarancja: 2 lata Cechy szczególne: panele 3D wykonane z lekkiego, twardego oraz dźwiękochłonnego materiału o nazwie polystar, odporne na wodę i wilgoć, jak również wysokie i niskie temperatury

CENA (netto, m2): 97,52-146,30 zł

CENA (netto, m2): 97,56 zł

panel winylowy

Vinylcomfort Home Coal Slate

płytka ceramiczna

Baima

Producent: Wicanders Zastosowanie: salon, sypialnia, kuchnia Wymiary (wys. x szer.): 905 x 295 mm Grubość: 10,5 mm Materiał: winyl Ogrzewanie podłogowe, ścienne lub sufitowe: tak Kolory: ciemny kamień Gwarancja: 25 lat Cechy szczególne: połączenie zalet winylu i korka

Producent: Ceramika Paradyż Zastosowanie: łazienka, kuchnia i salon Wymiary (wys. x szer.): 16 x 65,5 i 21,5 x 98,5 cm Grubość: 10,5 mm Materiał: ceramika, gres Kolory: beżowy, brązowy Gwarancja: 5 lat Cechy szczególne: kolekcja swoim wyglądem przypomina drewniane deski z wyrazistymi słojami, wiernie odtworzony rysunek prawdziwego drewna dzięki technice druku cyfrowego, pozwala uzyskać efekt prawdziwego parkietu

CENA (netto, m2): 99 zł

CENA (netto, m2): 104,55-110,70 zł

Panel Laminowany

BIG SLAB

płytka winylowa

Vinylcomfort Commercial Rustic Limed Grey Oak

Producent: Pergo Zastosowanie: kuchnia, salon, przedpokój i sypialnia Wymiary (wys. x szer.): 1224 x 408 mm Grubość: 8 lub 9 mm Materiał: laminat Ogrzewanie podłogowe, ścienne lub sufitowe: tak Kolory: beton średnioszary, biały Gwarancja: 25 lat lub dożywotnia do użytku domowego Cechy szczególne: produkty są dostępne w klasach: 32 (AC4/IC2), 33 (AC5/IC3), 34 (AC6/IC4)

Producent: Wicanders Zastosowanie: salon, sypialnia, kuchnia i łazienka Wymiary (wys. x szer.): 1230 x 150 mm Grubość: 6 mm Materiał: winyl Ogrzewanie podłogowe, ścienne lub sufitowe: tak Kolory: barwiony dąb Gwarancja: 25 lat Cechy szczególne: połączenie zalet winylu i korka

CENA (netto, m2): 105,65-154,43 zł

CENA (netto, m2): 111 zł

panel laminowany

PREMIUM STONES & CERAMICS

heterogeniczne panele winylowe

Producent: FAUS Zastosowanie: podłogi, salony, łazienki i kuchnie Wymiary (dł. x szer.): 1200 x 400 i 600 x 600 mm Grubość: 8 mm Materiał: laminat Ogrzewanie podłogowe, ścienne lub sufitowe: tak (wodne podłogowe) Kolory: szeroka gama Gwarancja: dożywotnia Cechy szczególne: podwyższona odporność na wilgoć i ogień, klasa ścieralności AC5

Producent: Adore Zastosowanie: podłogi we wszystkich wnętrzach mieszkalnych Wymiary (wys. x szer.): 1220 x 180 mm Grubość: 5 mm Materiał: winyl Ogrzewanie podłogowe, ścienne lub sufitowe: tak (podłogowe) Kolory: 13 do wyboru Gwarancja: 25 lat (domy jednorodzinne) Cechy szczególne: wodoodporne, łatwe w montażu i pielęgnacji, ciepłe w dotyku, antystatyczne, antypoślizgowe, wytrzymałe na uszkodzenia mechaniczne

CENA (brutto, m2): 119,90 zł

CENA (netto, m2): 120-129 zł

108

Adore Touch

Własny Dom 6/2015

okładziny_z_konsorcjum.indd 108

15-05-27 15:54

heterogeniczne płytki winylowe

Adore Touch

Powłoki nadające wygląd betonu

Producent: Adore Zastosowanie: podłogi we wszystkich wnętrzach mieszkalnych Wymiary (wys. x szer.): 600 x 308 mm Grubość: 5 mm Materiał: winyl Ogrzewanie podłogowe, ścienne lub sufitowe: tak (podłogowe) Kolory: 3 do wyboru Gwarancja: 25 lat (domy jednorodzinne) Cechy szczególne: wodoodporne, łatwe w montażu i pielęgnacji, ciepłe w dotyku, antystatyczne, antypoślizgowe, wytrzymałe na uszkodzenia mechaniczne

Typ: powłoki cementowo-polimerowe Producent: HD Surface Zastosowanie: ściany, podłogi, sufity, kuchnie, łazienki, meble, drzwi i schody Wymiary (szer. x dł.): w zależności od metrażu pokrywanej powierzchni Grubość: powłoki nakładane warstwowo – łączna grubość ok. 2-3 mm Materiał: powłoki cementowo-polimerowe Ogrzewanie podłogowe, ścienne lub sufitowe: tak Kolory: paleta 36 kolorów lub indywidualnie na podstawie wzornika RAL

CENA (netto, m2): 120-129 zł

CENA (netto, m2): od ok. 120 zł

płytka korkowa

Corkcomfort Crackle Natural

płytka korkowa

Producent: Wicanders Zastosowanie: salon, sypialnia, kuchnia Wymiary (wys. x szer.): 450 x 450 mm Grubość: 6 mm Materiał: korek Ogrzewanie podłogowe, ścienne lub sufitowe: tak Kolory: wzór spękanej ziemi Gwarancja: 10 lat Cechy szczególne: nowoczesne wzornictwo, technologia Corktech – podłoga o zwiększonych parametrach izolacji akustycznej i termicznej, komfortowa w użytkowaniu

Producent: Wicanders Zastosowanie: salon, sypialnia, kuchnia Wymiary (wys. x szer.): 450 x 450 mm Grubość: 6 mm Materiał: korek Ogrzewanie podłogowe, ścienne lub sufitowe: tak Kolory: wzór zastygłej lawy Gwarancja: 10 lat Cechy szczególne: nowoczesne wzornictwo, technologia Corktech – podłoga o zwiększonych parametrach izolacji akustycznej i termicznej, komfortowa w użytkowaniu

CENA (netto, m2): 125 zł

panel podłogowy

Artcomfort Desert Rustic Ash

panel podłogowy

Producent: Wicanders Zastosowanie: salon, sypialnia, kuchnia Wymiary (wys. x szer.): 1830 x 185 mm Grubość: 11,5 mm Materiał: korek Ogrzewanie podłogowe, ścienne lub sufitowe: tak Kolory: barwiony jesion Gwarancja: 20 lat Cechy szczególne: odwzorowanie rysunku i struktury deski drewnianej, lakier Natural Power Coat (nakładany na gorąco), technologia Corktech – podłoga o zwiększonych parametrach izolacji akustycznej i termicznej

Producent: Wicanders Zastosowanie: salon, sypialnia, kuchnia Wymiary (wys. x szer.): 1830 x 185 mm Grubość: 11,5 mm Materiał: korek Ogrzewanie podłogowe, ścienne lub sufitowe: tak Kolory: barwiony dąb Gwarancja: 20 lat Cechy szczególne: odwzorowanie rysunku i struktury deski drewnianej, lakier Natural Power Coat (nakładany na gorąco), technologia Corktech – podłoga o zwiększonych parametrach izolacji akustycznej i termicznej

CENA (netto, m2): 129 zł

PŁYTKI SZKLANE

3D Mazu

Corkcomfort Volcano Silver

Artcomfort Sorrel Carve Oak

Deska podłogowa wielowarstwowa DĄB ARVADE

Producent: DUNIN Zastosowanie: salony, łazienki, kuchnie i ściany Wymiary (wys. x szer.): 600 x 600 mm Grubość: 5 mm Materiał: szkło Ogrzewanie podłogowe, ścienne lub sufitowe: tak (podłogowe, ścienne) Kolory: wiele do wyboru Gwarancja: 2 lata Cechy szczególne: efekt 3D buduje w pomieszczeniach przestrzeń, dodając wnętrzom oryginalnego charakteru, płytki są doskonałe do układania na dużych powierzchniach

Producent: Kopp Zastosowanie: podłogi Wymiary (wys. x szer.): 130, 150 lub 190 x 600-1800 mm Grubość: 4 mm grubość warstwy wierzchniej, 13 mm łączna grubość deski; 6 mm grubość warstwy wierzchniej, 15 mm łączna grubość deski Materiał: drewno Ogrzewanie podłogowe, ścienne lub sufitowe: tak Kolory: naturalny dąb Gwarancja: 30 lat w pomieszczeniach mieszkalnych Cechy szczególne: spód wykonany z wodoodpornej sklejki liściastej

CENA (netto, m2): 154,47 zł

CENA (netto, m2): od ok. 160 zł 6/2015 Własny Dom

okładziny_z_konsorcjum.indd 109

109

15-05-27 15:56

dekoracyjne płyty korkowe

Virgin

Deska podłogowa wielowarstwowa BIAŁY JAN

Typ: płaty naturalnej kory dziewiczej na płycie z korka aglomerowanego Producent: Kopp Zastosowanie: ściany Wymiary (wys. x szer.): 500 x 1000 mm Grubość: ok. 25-39 mm Materiał: naturalna kora dziewicza Ogrzewanie podłogowe, ścienne lub sufitowe: nie Kolory: kolor naturalnej kory dziewiczej (odcienie ciemnego brązu) Gwarancja: 2 lata Cechy szczególne: oryginalny w charakterze materiał poprawiający jednocześnie izolację akustyczną i termiczną

Producent: Kopp Zastosowanie: podłogi Wymiary (wys. x szer.): 130, 150 lub 190 x 600-1800 mm Grubość: 4 mm grubość warstwy wierzchniej, 13 mm łączna grubość deski; 6 mm grubość warstwy wierzchniej, 15 mm łączna grubość deski Materiał: drewno Ogrzewanie podłogowe, ścienne lub sufitowe: tak Kolory: 4 odcienie bieli Gwarancja: 30 lat w pomieszczeniach mieszkalnych Cechy szczególne: spód wykonany z wodoodpornej sklejki liściastej

CENA (netto, m2): 168 zł

CENA (netto, m2): od ok. 185 zł

Deska podłogowa wielowarstwowa CZARNY JAN

Deska podłogowa wielowarstwowa DĄB MAĆKÓWKA

Producent: Kopp Zastosowanie: podłogi Wymiary (wys. x szer.): 130, 150 lub 190 x 600-1800 mm Grubość: 4 mm grubość warstwy wierzchniej, 13 mm łączna grubość deski; 6 mm grubość warstwy wierzchniej, 15 mm łączna grubość deski Materiał: drewno Ogrzewanie podłogowe, ścienne lub sufitowe: tak Kolory: 4 odcienie czerni Gwarancja: 30 lat w pomieszczeniach mieszkalnych Cechy szczególne: spód wykonany z wodoodpornej sklejki liściastej

Producent: Kopp Zastosowanie: podłogi Wymiary (wys. x szer.): 150 lub 190 x 600-1800 mm Grubość: 6 mm grubość warstwy wierzchniej, 15 mm łączna grubość deski Materiał: drewno Ogrzewanie podłogowe, ścienne lub sufitowe: tak Kolory: 5 do wyboru Gwarancja: 30 lat w pomieszczeniach mieszkalnych Cechy szczególne: spód wykonany z wodoodpornej sklejki liściastej, deski łączone w systemie pióro-wpust

CENA (netto, m2): od ok. 185 zł

CENA (netto, m2): od ok. 270 zł

PŁYTKI CERAMICZNE

Carat

MOZAIKA DREWNIANA

Producent: DUNIN Zastosowanie: salony, łazienki, kuchnie i ściany Wymiary (wys. x szer.): 100 x 200 mm Materiał: ceramika Ogrzewanie podłogowe, ścienne lub sufitowe: tak (podłogowe, ścienne) Kolory: biały, beżowy, czarny, brązowy Gwarancja: 2 lata Cechy szczególne: oryginalne wzory, bogate, niepowtarzalne kształty – od małych ozdobnych elementów po płytki, które w połączeniu ze sobą oddają ekskluzywne wzornictwo Uwagi: na 1 m2 mieści się 78,1 sztuk płytek

Producent: DUNIN Zastosowanie: łazienki, kuchnie, ściany i podłogi Wymiary (wys. x szer.): 305 x 305 mm i 328 x 328 mm plaster Materiał: drewno Ogrzewanie podłogowe, ścienne lub sufitowe: tak (podłogowe, ścienne) Kolory: brąz, beż Gwarancja: 2 lata Cechy szczególne: plastry polecane na posadzki i ściany – w łazience, kuchni lub salonie, odporne na promienie UV, ścieranie oraz różnego rodzaju zarysowania i wgniecenia

CENA (netto, m2): 317,07 zł

CENA (netto, m2): 323,41-566,98 zł

Mozaika KAMIENNA

Black&White

MOZAIKA SZKLANA

Producent: DUNIN Zastosowanie: łazienki, kuchnie, ściany i podłogi Wymiary (wys. x szer.): 305 x 305 mm plaster Materiał: kamień Ogrzewanie podłogowe, ścienne lub sufitowe: tak (podłogowe, ścienne) Kolory: biały, czarny Gwarancja: 2 lata Cechy szczególne: awangardowe wzory doskonale komponują się z wystrojem nowoczesnych wnętrz, trójwymiarowe grafiki przykuwają wzrok, bogactwo rozmiarów i kształtów, w serii znajdują się wzory naścienne, jak i podłogowe

Producent: DUNIN Zastosowanie: łazienki, kuchnie, ściany, podłogi Wymiary (wys. x szer.): 302 x 302 mm plaster Grubość: 8 mm Materiał: szkło Ogrzewanie podłogowe, ścienne lub sufitowe: tak (podłogowe, ścienne) Kolory: wiele do wyboru Gwarancja: 2 lata Cechy szczególne: mnogość refleksów świetlnych nadaje wyjątkowego charakteru pomieszczeniom, a nasycona kolorystyka sprawia, że kolekcja trafia w najbardziej wyrafinowane gusta

CENA (netto, m2): 341,19-367,04 zł

CENA (netto, m2): 406,51-419,51 zł

110

Etn!k

Lunar

Własny Dom 6/2015

okładziny_z_konsorcjum.indd 110

15-05-27 15:57

Pierwsze w Polsce konsorcjum hurtowni instalacyjnych

www.ik.pl

Dzięki miękkiej wodzie: • zmniejszasz zużycie środków piorących, myjących i czyszczących nawet o 60%, • redukujesz koszty ogrzewania nawet o 20%, • zapewniasz ochronę oraz przedłużasz żywotność urządzeń grzewczych i AGD, • chronisz swoje zdrowie.

LATA

GWARANCJI

Kompaktowe zmiękczacze wody Viteco KZW Dystrybucja: Hurtownie Instal-Konsorcjum

hurtownieinstalacyjne.pl

Warunki oferty dostępne w hurtowniach Instal-Konsorcjum oraz na wortalu www.hurtownieinstalacyjne.pl i www.viteco.pl

okładziny_z_konsorcjum.indd 111

15-05-27 15:58

WŁasny dom z konceptem Projekty, Budowa, Eksploatacja, Modernizacja miesięcznik • nr 6 (144)/2015 • czerwiec ISSN 1509-3042 • INDEX 353752

następny numer07/2015

DziaŁ Prenumeraty: tel. 71/337 47 40 prenumerata@wlasnydom.pl Wydawca Grabek Media sp. z o.o., ul. Norblina 25, 51-664 Wrocław tel. 71/337 47 40, fax 71/337 83 87 Dyrektor Wydawnictwa: Krzysztof Grabek, krzysztof.grabek@wlasnydom.pl

w sprzedaży od

6 lipca

adres Redakcji i Biura Handlowego ul. Norblina 25, 51-664 Wrocław tel. 71/348 22 14, fax 71/347 83 87 redakcja@wlasnydom.pl informacje PR: nowosci@wlasnydom.pl

temat miesiąca

Redaktor Naczelna: Agnieszka Rudomino, agnieszka.rudomino@wlasnydom.pl Zastępca Redaktor Naczelnej: Andrzej Daczkowski, andrzej.daczkowski@wlasnydom.pl

fot. SNG Home

Nowoczesny dom

Nowoczesne materiały do budowy ścian – ceramika poryzowana, beton komórkowy, keramzytobeton. Budownictwo prefabrykowane. Materiały elewacyjne. Tynk i farba – zawsze modne? Romantyczny klinkier, ekologiczne drewno, solidny kamień, inne materiały. Dach – różne pokrycia z blachy. Nowoczesne dachówki – ceramiczne, betonowe, bitumiczne. Czy gont, łupek i strzecha wracają do łask? Nowoczesne instalacje – grzewcza, wodno-kanalizacyjna, elektryczna, wentylacji mechanicznej z rekuperacją, odkurzacza centralnego. Inteligentny dom

Inspiracje

Redakcja: Mateusz Kozłowicz mateusz.kozlowicz@wlasnydom.pl Marek Misiak marek.misiak@wlasnydom.pl Korekta: Marek Misiak Grafik: Bożena Skupińska bozena.skupinska@wlasnydom.pl Agnieszka Wasilionok Mirosław Nogaj Stali współpracownicy: Katarzyna Kowalska, Agnieszka Kubit, Maciej Madeła, Barbara Trznadel-Kluz, Marek Żelkowski, Rafał Żyła Reklama: tel. 71/348 38 09

Taras

Monika Łagoda monika.lagoda@wlasnydom.pl ZdjĘcia na okŁadce Brunner Röben druk Techgraf

fot. EcoTeak

Stanowi strefę pośrednią między domem i ogrodem – w zależności od koncepcji architektonicznej może przynależeć bardziej do jednego lub drugiego. Znaczenie ma jego lokalizacja jeśli chodzi o strony świata (będzie się to przekładało na nasłonecznienie tarasu), ale także nawierzchnia, którą jest pokryty – deski naturalne lub kompozytowe albo płytki gresowe (inne materiały stosowane są znacznie rzadziej). Zadaszenie może być stałe lub składane, co wpływa zarówno na sposób użytkowania tarasu, jak i estetykę budynku

Kronika budowy etap 23

drewniane

ponadto

• Podłogi

Focus

• Zabezpieczanie

elewacji

przed wodą dwui trójwarstwowa

• Ściana

Z praktyki

• Nawierzchnie

Raport z rynku Grzejniki

Przegląd oferty producentów grzejników. Przejrzysta prezentacja ułatwi dokonanie wyboru

ogrodowe

Dylematy

© Copyright by Grabek Media Redakcja nie zwraca niezamówionych materia łów oraz zastrzega sobie prawo do ich skracania w przypadku publikacji. Wszystkie materiały są objęte prawem autorskim. Przedruk w ja kiejkolwiek formie bez wcześniejszej pisemnej zgody Dyrektora Wydawnictwa jest zabronio ny. Wszelkie przedstawione projekty podlegają ochronie prawa autorskiego i należą do osób wymienionych przy każdym z nich. Prawa autor skie do opracowania plastycznego czasopisma należą wyłącznie do wydawcy. Powielanie i wy korzystywanie w jakikolwiek sposób bez zgody wydawcy jest zabronione. Sprzedaż bezumowna numerów bieżących i archiwalnych jest zabro niona. Działanie wbrew powyższemu zakazowi skutkuje odpowiedzialnością prawną. Wydawca nie ponosi odpowiedzialności za treść reklam i ma prawo odmówić publikacji bez podania przyczyny. Czasopismo niniejsze nie stanowi oferty w rozumieniu prawa i jest publikowane jedynie dla celów informacyjnych.

• Okna

połaciowe czy lukarny

Modernizacja

• Dobudowa

kominka w istniejącym domu

• Garaż

Wokół domu • Staw

zapowiedzi.indd 112

kąpielowy

fot. Radeco

Architektura

15-05-28 12:56

Poleca

Zamów online sklep@wlasnydom.pl Cena katalogu 9,99 zł

Zamówienia przyjmujemy: telefonicznie pod numerem 71 337 47 40 pon.–pt., w godz. 800 –1600 e-mailem: sklep@wlasnydom.pl.pl lub na stronie www.wlasnydom.pl Zamawiający pokrywa koszt pobrania pocztowego.

facebook.indd 97

6/2/15 12:49 PM

Twój ulubiony miesięcznik dostępny także w wersjach

elektronicznych!

QR CODE

Wygenerowano na www.qr-online.pl

„Własny Dom” również elektroniczny! Możesz go czytać kiedy i gdzie zechcesz w wersjach na komputery z systemem Windows oraz na iPada. Dostępne są zarówno pojedyncze wydania, jak i prenumerata, a każde wydanie przechowywane jest w Twojej własnej bibliotece. Po ściągnięciu połączenie internetowe nie jest konieczne. Aby kupić „Własny Dom” wejdź na Pojedynczy numer już od

facebook.indd 97

www.e-kiosk.pl/wlasny_dom

4,90 zł

6/2/15 12:46 PM