2015
raport z rynku
9
20
bram garażowych i wjazdowych s.106
kominek s. 20 jako źródło ciepła
system alarmowy w inteligentnym domu s. 28
cena 7,99 zł (w tym 8% Vat)
[147] 9/2015
www.wlasnydom.pl
budowa i modernizacja
wygodna kuchnia i łazienka wskazówki architekta s. 96
temat miesiąca: dach i poddasze • grzejniki • szkielet stalowy • mała architektura • kominki
Exclusive! s. 6
PIĘKNE okna
WZORCOWE realizacje, IDEALNE ARANŻACJE
TEMAT MIESIĄCA s. 42
dach i poddasze 114
zapowiedzi.indd 114
modernizacja: wymiana drzwi wewnętrznych Własny Dom 5/2009 i zewnętrznych s. 88
kronika budowy etap 25 schody w korytarzu i salonie wykończone drewnem s. 66
index 353752 ISSN 1509-3042
09
9/3/15 3:15 PM
spis treści 24
stro ny!
Nowości
4 Nowości na rynku
Materiały i technologie wprowadzone na nasz rynek
Inspiracje Exclusive
6 Duże przeszklenia
Technicznie jest już możliwe stawianie domów jednorodzinnych nawet z całymi przeszklonymi ścianami. jak również wprowadzanie dużych okien na inne sposoby – dużych okien połaciowych w różnych układach, lukarn czy ogrodów zimowych (czyli całych przeszklonych pomieszczeń). Ważne jest, aby umożliwić zasłonięcie danego przeszklenia w razie zbyt intensywnego nasłonecznienia
Focus
20 Kominki
fot. Jopek
To, że mogą wspomagać ogrzewanie domu, jest już dla inwestorów oczywiste – ale to, że można je lokalizować także w sypialni, łazience, a nawet kuchni – już nie. Warto znać alternatywne rozwiązania – kominki gazowe i elektryczne oraz biokominki
temat miesiąca
28 Dom inteligentny i bezpieczny
Systemy inteligentne mogą stanowić jedną całość z systemem alarmowym i monitoringiem posesji – inwestor może być pewien, że nie tylko alarm, ale też cały dom będzie bronił się przed intruzami
Dylematy
36 Grzejniki czy ogrzewanie podłogowe?
42 Dach i poddasze
Okna dachowe czy lukarny? Ochrona przed włamaniem. Usytuowanie i konstrukcja lukarn. Okno kolankowe. Okna drewniane i PVC. Świetliki dachowe. Okna balkonowe. Wykończenie i izolacja poddasza. Izolacje natryskowe a pianka poliuretanowa. Styropian. Wełna mineralna. Płyty MFP i OSB. Poddasze użytkowe i nieużytkowe. Płyty g-k. Włókna celulozowe i metoda nadmuchu. Dachy zielone. Lekkie i ciężkie pokrycia dachowe. Komunikacja na dachu. Rodzaje rynien. Dachówka ceramiczna i betonowa. Blachodachówka. Izolacja akustyczna stropów. Więźba prefabrykowana. Drewno na więźbę. Ściana kolankowa. Kąt nachylenia dachu a jego energooszczędność
Znaczenie ma nie tylko wybór jednego z tych rodzajów ogrzewania, ale też konkretnego jego typu. Jeśli grzejniki, to płytowe, rurowe czy członowe? Jeśli ogrzewanie podłogowe, to wodne czy elektryczne?
kronika budowy etap 25
66 Deski na schody w korytarzu i w salonie
Wynajęta przez Maję i Roberta firma sprostała wymogom co do precyzji wykonania schodów z wylewanego betonu – można je było bez problemu obłożyć deskami
z Praktyki
72 Dlaczego pan Kamil buduje dla inwestorów dom prefabrykowany w szkielecie drewnianym ze stalowymi elementami konstrukcyjnymi W ciągu tygodnia powstał futurystyczny dom w standardzie pasywnym. Tak wygląda plac budowy XXI wieku!
Wokół domu
80 Nawierzchnie i mała architektura
Oprócz roślin ogród zawiera też elementy stworzone ręką człowieka. Trzeba je dopasować do roślin i do siebie nawzajem tak, by nie przytłoczyły tego, co najważniejsze – natury
Modernizacja
fot. WIŚNIOWSKI
88 Wymiana drzwi wewnętrznych i zewnętrznych
Raport z rynku
106 Bramy garażowe i wjazdowe
Przegląd oferty producentów bram i automatyki do nich. Kilkadziesiąt produktów różnych producentów z opisem najważniejszych parametrów
spis_tresci_09_2015.indd 2
Ich dobór to okazja do upiększenia wnętrz domu lub jego elewacji. Ich montaż zaś to dokładność i przestrzeganie instrukcji producenta
ARCHITEKTURA
95 Kuchnia i łazienka
To najdroższe w wyposażeniu i wykończeniu pomieszczenia w domu – dlatego należy dobrze przemyśleć zarówno ich wielkość, jak i (w przypadku łazienek) liczbę oraz rozmieszczenie
FINANSE
102 Całoroczny dom na działce – czy to legalne?
Stawianie całorocznych domów na działkach budowlanych jest w pełni legalne. Na działkach rekreacyjnych w obrębie ogródków działkowych – już nie
9/3/15 12:04 PM
nowe na rynku
Wizja ognia w 3D
W ofercie firmy Hajduk jest już dostępny wkład Smart 3PLh z drzwiami bezramowymi otwieranymi do góry o wymiarach 450 mm (szer.) x 450 mm (gł.) x 510 mm (wys.), co przy całkowitej głębokości wkładu wynoszącej tylko 619 mm czyni go idealnym wkładem kominkowym o pięknej wizji ognia z trzech stron w kompaktowych wymiarach. Wykonany jest w sprawdzonej technologii dwupłaszczowej stalowo-szamotowej, z bardzo bogatym wyposażeniem seryjnym: wyciąganym popielnikiem w formie wiaderka, nóżkami i śrubami dla ustawienia wkładu i zniwelowania nierówności podłoża oraz puszką z króćcem do podłączenia powietrza z zewnątrz. Sprawność chwilowa dochodzi do 90%, a sprawność średnia wynosi 85%, co umożliwia oszczędności na spalanym paliwie. www.hajduk.com.pl
Domowe jednostki kanałowe od Panasonic
Panasonic uzupełnił ofertę jednostek kanałowych o niskim ciśnieniu statycznym o nowy model o wydajności 5 kW. Jednostka Mini Duct Split charakteryzuje się klasą energetyczną A/A+, a także niskim zużyciem energii w trybie czuwania na poziomie 1 W/h. Oprócz tego może pracować w trybie Eco, co pozwala na oszczędności energii na poziomie 20%. Do zalet urządzenia należy elastyczny montaż, niewielki rozmiar oraz cicha praca – na poziomie 27 dB(A), dzięki czemu idealnie sprawdzi się ona w domach jednorodzinnych. Co więcej, urządzenie jest proste w obsłudze, można nim sterować m.in. za pomocą indywidualnego sterownika przewodowego lub przez internet (przy użyciu aplikacji IntesisHome). www.aircon.panasonic.pl
Małe jest bardzo piękne! Sposób na delikatne wykończenie aranżacji w ogrodzie i nadanie jej wyjątkowego charakteru? Polbruk Endo. Marka Polbruk wprowadziła na rynek nowy produkt z linii Architektura. Endo to niewielkich rozmiarów obrzeże, które w aranżowaniu przydomowej przestrzeni pełni rolę estetycznej kropki nad i. Przeznaczony do obramowania ścieżek, schodów, podestów, tarasów, podjazdów oraz innych nawierzchni w ogrodzie produkt sprawdza się również jako oprawa roślinności ogrodowej. Obrzeże szczególnie współgra z produktami szlachetnymi. Decydując się na takie połączenie (szlachetna kostka brukowa + Endo), możemy być pewni wprowadzenia w ogrodzie niepowtarzalnego stylu. www.polbruk.pl
Czarne okucia w stolarce otworowej
Charakterystyczną cechą okna V82 Black Design firmy Vetrex jest niespotykane w ofercie innych producentów czarne okucie z powłoką galwaniczną. System ten łączy w sobie walory użytkowe i unikalną estetykę. Eleganckie, czarne okucie nadaje przeszkleniom designerski charakter, dzięki któremu okno jest doskonałym uzupełnieniem nowoczesnych realizacji. Z kolei elementy konstrukcyjne – takie jak 6-komorowe profile skrzydła, 7-komorowe ramy, 2-komorowy pakiet szybowy (U=0,5 W/m2*K) oraz potrójny układ uszczelek z uszczelką środkową – sprawiają, że współczynnik przenikania ciepła całego okna o rozmiarze 1230 x 1480 mm wynosi 0,77 W/m2*K. Tym samym spełnia ono wymagania dla stolarki do domów energooszczędnych. Połączenie obu tych cech zostało docenione w konkursie „Jakość Roku”, w którym okno V82 Black Design zdobyło niedawno nagrodę w kategorii „Produkt Roku”. www.vetrex.com.pl 4
nowosci.indd 4
Własny Dom 9/2015
9/2/15 12:27 PM
exclusive
Inspiracje
Gustownie dobrane wielkie przeszklenia to rozwiązanie nie tylko efektowne i nowoczesne, ale także bardzo praktyczne, bo mogące zapewnić budynkowi dodatkową darmową energię cieplną w miesiącach zimowych
6
Własny Dom 9/2015
inspiracje2_SKR.indd 6
fot. T. Augustyn
duże przeszklenia
9/2/15 12:33 PM
1
1
Inspiracje
exclusive
D
fot. Schüco
uże przeszklenia to nie tylko kwestia doboru parametrów termoizolacyjnych czy rodzaju profili. Właściwe zaprojektowanie tego typu elementów w domu nowym czy już wybudowanym może nadać mu ekskluzywny i designerski charakter. Spod ręki utalentowanego projektanta mogą wyjść kompozycje pasujące nie tylko do stylu nowoczesnego, ale także bardzo tradycyjnego.
1
nowoczesne powiĘkszenie tradycyjnego domu. Do tradycyjnej bryły ze spadzistym dachem dołączono dwie przeszklone bryły z płaskim dachem, co znacznie unowocześnilo cały budynek
2
Głęboko zadaszony taras został wyposażony w boczne witryny i wielkogabarytowe przesuwne drzwi tarasowe
9/2015 Własny Dom
inspiracje2_SKR.indd 7
fot. Vetrex
2
7
9/2/15 12:40 PM
focus
kominek
fot. Brunner
s cu fo
Urządzenie to warto tak zlokalizować, by uatrakcyjniało nam wypoczynek. Może też ogrzewać dom, choć nie wolno go stosować jako jedynego źródła ciepła
Kominki W
naszych domach pojawia się coraz więcej nowoczesnych urządzeń, ale póki co w oczach większości inwestorów nic nie przebija atrakcyjnością żywego ognia w eleganckim kominku – żadne telewizory plazmowe czy zestawy kina domowego nie mogą się z nim równać. Dlatego projekty przeważającej części domów jednorodzinnych uwzględniają kominek – najczęściej w salonie. To wokół niego odbywają się spotkania rodzinne i towarzyskie – zwłaszcza po zmroku i zwłaszcza w chłodniejsze pory roku. Kominek pozwala na obcowanie z ogniem we w pełni kontrolowanych warunkach – jest on w pełni widoczny, a jednocześnie za szybą, a dym odprowadzany jest w całości kominem.
20
Ciepło bijące od kominka ogrzewa pomieszczenie, w którym się on znajduje – ale energię tą można też wykorzystać do nagrzewania innych pomieszczeń lub uzyskiwania c.w.u. Prostszą metodą jest dystrybucja gorącego powietrza (DGP), bardziej skomplikowaną (ale i dającą większe możliwości) – płaszcz wodny. W tym drugim przypadku stylowy kominek może być częścią komputerowo sterowanego systemu grzewczego, co przełoży się na niższe rachunki za ogrzewanie. Nowoczesne urządzenia są proste w obsłudze i bardzo bezpieczne – praktycznie nie ma możliwości, by kominek był przyczyną pożaru. Wiele modeli wkładów i całych kominków posiada też zabezpieczenia opracowane z myślą o dzie-
Tekst: Marek Misiak
ciach – obudowa ani szyba nie nagrzewają się w stopniu grożącym poparzeniem, a dziecko nie jest w stanie samodzielnie (przypadkowo lub rozmyślnie) otworzyć drzwiczek. Zaś przed przedostawaniem się dymu do wnętrza domu uchroni nas regularna kontrola i konserwacja komina przez kominiarza oraz montaż czujki dymowej w otoczeniu kominka.
Więcej informacji www.kratki.pl www.brunner.pl www.koperfam.pl www.makroterm.pl www.hajduk.com.pl
www.spartherm.pl www.tapis.pl polskiebiokominki.pl www.dimplex.pl www.varmsen.pl
Własny Dom 9/2015
Focus Kominek.indd 20
9/2/15 12:48 PM
kominek
focus
Lokalizacja kominka Wymogi prawne
Kominek w salonie Salon lub pokój dzienny to najpopularniejsza lokalizacja kominka, gdyż najlepiej współgra z jego funkcją – miejsca, gdzie gromadzą się domownicy i goście, aby wspólnie spędzać czas. Jest to też często pomieszczenie o największej w całym domu kubaturze, które najtrudniej
funkcjonalność pomieszczenia, rozmieszczenie mebli i wygodną komunikację. Kominek otwarty z jednej lub z dwóch stron można ulokować w rogu pokoju lub przy prostej ścianie, kominek z paleniskiem otwartym ze wszystkich stron umieszcza się na środku pomieszczenia. By telewizor nie stanowił konkurencji dla ko-
fot. Varmsen
ogrzać wyłącznie grzejnikami czy ogrzewaniem płaszczyznowym – odpowiednio umieszczony kominek zarówno zmniejszy rachunki za ogrzewanie, jak i zapewni komfort w długie zimowe wieczory. To właśnie w salonach można zobaczyć praktycznie wszystkie sposoby lokalizowania kominka. Może to być zatem urządzenie przylegające do jednej ze ścian lub do rogu pokoju. Można też jednak zdecydować się na kominek wolno stojący – wtedy jednak aranżacja całego, nawet dużego pomieszczenia musi być dostosowana do ustawienia kominka, aby nic go nie zasłaniało i aby większa liczba gości mogła siedzieć przodem do niego. Jeśli strop mógłby nie wytrzymać dużego obciążenia (niektóre kominki potrafią ważyć nawet kilkaset kilogramów), rozwiązaniem jest kominek wiszący, który w ogóle nie dotyka podłogi (a nawet jeśli tak, to nie przenosi na nią żadnego obciążenia) – takie kominki mogą się znajdować zarówno przy ścianie, jak i na środku salonu. Spotkać można wreszcie kominki z dwustronnym wkładem – mogą one stanowić element ściany działowej oddzielającej salon np. od gabinetu do pracy lub stać na granicy połączonych ze sobą salonu i kuchni lub salonu i jadalni. Dzięki temu osoby przebywające w obu pomieszczeniach będą mogły cieszyć się ogniem, a nie będziemy musieli rozpalać dwóch kominków. Przy lokalizowaniu kominka w salonie należy przestrzegać kilku zasad. Trzeba uwzględnić
rys. Pro-Vent
odpowiednia instalacja wentylacyjna jest niezbędna, aby w danym domu mógł się znaleźć kominek
przewód kominowy wyprowadzony z wkładu kominkowego musi być szczelny – zwłaszcza w miejscu połączenia z wkładem
fot. Makroterm
Pomieszczenie, w którym będzie zlokalizowany kominek, musi mieć odpowiednią wielkość, która zapewnia kubaturę 4 m³ na każdy 1 kW mocy cieplnej kominka. Oznacza to, że np. w niewielkiej sypialni czy łazience nie będzie nam wolno zamontować wkładu o dużej mocy – choć mógłby on efektownie wyglądać. Prawo dopuszcza montaż kominka w pomieszczeniach z wentylacją mechaniczną – ale pod warunkiem, że jest to pełny system nawiewno-wywiewny, dający równowagę ciśnienia bądź wytwarzający lekkie nadciśnienie (które zapobiega cofaniu się dymu do pomieszczenia). W przypadku wentylacji mechanicznej, w której stosujemy jedynie wentylatory wywiewne, a nawiew realizowany jest grawitacyjnie (przez nawiewniki okienne), może okazać się, że dym z kominka, zamiast do komina, trafi do pomieszczenia. Kominek trzeba też podłączyć do indywidualnego przewodu kominowego dymowego. Przewód musi być prowadzony pionowo, z dopuszczeniem 30o odchylenia od pionu, przy czym ten pochyły odcinek nie może być dłuższy niż 2 m. Wszystkie kominki muszą być przyłączone do samodzielnego przewodu dymowego. Te, w których wielkość otworu paleniskowego jest mniejsza niż 0,25 m² muszą być przyłączane do przewodu dymowego o przekroju minimum 14 x 14 cm lub średnicy – 15 cm. Kominki o większym otworze powinny być podłączone do komina o przekroju min. 27 x 14 cm lub średnicy 18 cm. Do kominka zamkniętego należy dostarczyć co najmniej 10 m³/h świeżego powietrza na 1 kW mocy urządzenia, co oznacza, że kominek o mocy 12 kW potrzebuje 120 m³ powietrza w ciągu godziny.
dolot powietrza z zewnątrz w turbokominku – urządzenia tego typu potrzebują go tak dużo, że nie można brać go z pomieszczenia
9/2015 Własny Dom
Focus Kominek.indd 21
21
9/2/15 12:49 PM
focus
bezpieczeństwo
Dom inteligentny i bezpieczny
S
ystem inteligentnego domu łączy w sobie instalację alarmową wykrywającą próby wejścia na posesję nieproszonych gości, sterowanie wszystkimi pozostałymi instalacjami w domu (grzewczą, wodno-kanalizacyjną, wentylacyjną, elektryczną, gazową) oraz odbieranie sygnałów z różnego rodzaju czujek rozmieszczonych w domu i na posesji (np. dymu, czadu, gazu, zalania). Wszystkie te sygnały spływają do jednej centrali, która jednocześnie informuje nas o zdarzeniu (włączając sygnalizację akustyczną i/lub świetlną w domu i przesyłając odpowiedni komunikat na
28
nasz smartfon), podejmuje próbę samodzielnego zminimalizowania zagrożenia (np. odcinając dopływ prądu, wody lub gazu, otwierając okna), a jeśli jest taka potrzeba – wzywając fachową pomoc (policję, ochronę, straż pożarną itp.). Mówimy tu zatem o domu bezpiecznym w dwóch aspektach – zabezpieczenia przed włamaniem i przed różnymi wypadkami, które mogą zdarzyć się w domu – przede wszystkim pożarem, zalaniem wodą, wyciekiem gazu i upadkiem ze schodów lub potknięciem się w ciemności. Przed tym pierwszym chroni zintegrowana z systemem
Tekst: Marek Misiak
fot. Somfy
s cu fo Bezpieczeństwo w domu oznacza ochronę zarówno przed zdarzeniami losowymi, jak i włamaniem. Może nas ochronić system inteligentnego domu
inteligentnego domu instalacja alarmowa, przed tym drugim – sieć dedykowanych czujek o różnym działaniu. Całość daje też możliwość sterowania domem i monitorowania sytuacji wewnątrz i na posesji z dowolnego miejsca na świecie.
Więcej informacji www.satel.pl www.fibaro.com/pl www.somfy.pl www.siedle.pl www.eura-tech.eu
www.drzwi-cal.pl www.elfon.com.pl www.conrad.pl www.nexwell.eu www.legrand.pl
Własny Dom 9/2015
Focus_Inteligentny-bezpieczny.indd 28
9/2/15 12:54 PM
dylematy grzejniki czy podłogówka
fot. Atlantic Polska
Grzejniki czy Tekst: inż. Rafał Żyła
W
ybór danego systemu grzewczego poprzedzają obliczenia zapotrzebowania na moc cieplną dla budynku, a warunki klimatyczne, gruntowe i lokalne (obecność lub bliskość sieci gazowej) mają wpływ na rodzaj paliwa, jakim zasilane będzie źródło ciepła w danym budynku. Zanim wybierzemy najlepszy dla nas sposób ogrzania domu, porównajmy właściwości i parametry najczęściej stosowanych rozwiązań: grzejników i ogrzewania podłogowego.
Sposób działania Grzejniki. Przekazują ciepło bezpośrednio do ogrzewanego pomieszczenia. Odbywa się to
36
poprzez konwekcję, która polega na ogrzewaniu powietrza opływającego grzejnik. Ciepłe powietrze unosi się do góry, a na jego miejsce napływa chłodniejsze od dołu. Współczesne grzejniki są najczęściej produkowane ze stali, ale można także kupić aluminiowe, żeliwne i miedziane. Dobrze współpracują ze wszystkimi źródłami ciepła, ale najwydajniejsze są przy zasilaniu wysokotemperaturowym. Grzejniki płytowe (wodne) – oddają ciepło poprzez konwekcję i promieniowanie. Charakteryzują się małą bezwładnością cieplną – temperatura powierzchni grzejnika zmienia się szybko po zmianie temperatury wody zasilającej. Obudowa grzejników może być gładka
lub profilowana. Mogą być jednopłytowe lub wielopłytowe. Grzejniki rurowe (wodne) – wykonywane w wielu kształtach i kolorach. Są obecnie najbardziej powszechnym typem grzejników w domach jednorodzinnych. Mają bardzo dobrą dystrybucję ciepła. Oddają ciepło w 50% przez promieniowanie, a w 50% przez ogrzewanie powietrza. Stalowe grzejniki mają długą żywotność i dobrą przewodność ciepła. W łazienkach chętnie stosowane są tzw. drabinki. Ze względu na małe przekroje wewnętrzne rurek i duże opory hydrauliczne są raczej wykorzystywane w instalacjach wyposażonych w pompę. Powinny być montowane w układach
Własny Dom 9/2015
dylematy_ogrzewanie.indd 36
9/2/15 1:10 PM
fot. TECE
grzejniki czy podłogówka dylematy
ogrzewanie podłogowe zamkniętych, zabezpieczonych przeponowym naczyniem wzbiorczym. Grzejniki rurowe (wodno-elektryczne) – to grzejniki wodne z dołączoną grzałką elektryczną (poza sezonem grzewczym można suszyć wilgotne rzeczy i dogrzewać łazienkę). Moc grzałki powinna być mniejsza od mocy grzejnika. Uruchamia się ją po zamknięciu zaworu odcinającego na zasilaniu. Termostaty sterują automatycznie pracą grzałki. Grzejniki członowe (wodne) – zbudowane z pewnej liczby jednakowych ogniw (członów) żeliwnych lub aluminiowych, skręconych ze sobą. Kształt ogniw aluminiowych jest tak dobrany, by zestawiony z nich grzejnik miał od przodu
niemal jednolitą płaską powierzchnię – między ogniwami są jedynie niewielkie, estetycznie wyglądające szczeliny. Ogrzewanie podłogowe. Zamiast naściennych grzejników, w pomieszczeniu pod podłogą montowane są przewody rurowe, którymi będzie płynąć ciepła woda, lub też grzewcze kable elektryczne. Instalacja grzewcza ułożona w warstwie podłogi stanowi wraz z nią swoisty rodzaj grzejnika. Ogrzewanie podłogowe wodne – elementem grzejnym są rury, którymi płynie ciepła woda i równomiernie ogrzewa podłogę. Najczęściej stosuje się rury z tworzyw sztucznych lub z miedzi. Układa się je na izolacji i zalewa jastry-
chem. W skład systemu wchodzą także m.in.: izolacja cieplna, elementy mocujące rury, rozdzielacz i armatura regulacyjna. Temperatura wody zasilającej nie powinna przekraczać 55°C, toteż podłogówka najlepiej i najekonomiczniej współpracuje z tzw. niskotemperaturowymi źródłami ciepła (kotłem kondensacyjnym lub pompą ciepła). Ilość emitowanego ciepła zależy od temperatury wody zasilającej, średnicy zastosowanych rur, a także sposobu ich ułożenia. Ogrzewanie podłogowe elektryczne – elementem grzejnym są kable elektryczne, maty lub folie grzejne. Maty grzejne są wykonane z siatki z tworzywa sztucznego (płaskich drutów aluminiowych zatopionych
9/2015 Własny Dom
dylematy_ogrzewanie.indd 37
37
9/2/15 1:10 PM
temat miesiąca kształt dachu 1 Więźba, stropy, temat miesiąca | trendy w budownictwie 2014
Dach i poddasze to dwa elementy domu wymagające dbałości o ich izolację i wykończenie. To one w dużej mierze decydują o tym, czy dom będzie ciepły, przytulny, bezpieczny i komfortowy przez długie lata Tekst: Mateusz Kozłowicz fot. Etex
1 okna i lukarny Okna dachowe czy lukarny. Ochrona przed włamaniem. Wole oko. Usytuowanie i konstrukcja lukarn. Okno kolankowe. Oddymiające okna dachowe. Okno balkonowe. Sposoby otwierania okien. Okna drewniane i PVC. Świetliki dachowe 42
dach-ok.indd 42
44
str. Dom 3/2014 Własny
2 wykończenie i izolacja poddasza Izolacje natryskowe a pianka poliuretanowa. Styropian. Wełna mineralna szklana. Płyty MFP i OSB. Poddasze użytkowe i nieużytkowe. Klapy rewizyjne. Płyty g-k. Szpaleta i jej izolacja. Włókna celulozowe i metoda nadmuchu str. 52
9/3/15 12:30 PM
temat miesiąca | trendy w budownictwie 2014
Więźba, stropy, kształt dachu
1
dach i poddasze
3 pokrycia i izolacje dachowe Lekkie i ciężkie pokrycia dachowe. Łupek. Komunikacja na dachu. Rodzaje rynien. Dachówka ceramiczna i betonowa. Zalety pokryć lekkich – blachodachówka. Izolacja akustyczna stropów. Zabezpieczenia wokół komina str. 58
dach-ok.indd 43
4 konstrukcja dachu Zalety więźby prefabrykowanej. Drewno na więźbę. Ściana kolankowa. Kąt nachylenia dachu i jego energooszczędność str.
64 9/2015 Własny Dom
43
9/3/15 12:31 PM
kronika budowy etap 25
rozbudowa i modernizacja bliźniaka
Projekt: arch. Roman Rutkowski, Roman Rutkowski Architekci, www.rr-a.pl Tekst: Agnieszka Rudomino Zdjęcia i ilustracje: A. Rudomino, archiwum rr-a
etap 25
Deski na schody w korytarzu i salonie Ze względu na planowane obłożenie deskami podłogowymi, schody betonowe po ich surowym wylaniu muszą być bardzo dokładnie wyrównane
G
łówne schody w tym domu mieszczą się w części dobudowanej (z boku). Jednym biegiem przylegają do nowo wybudowanej ściany z ceramiki, a drugim do zewnętrznej ściany istniejącego domu. Stanowią więc łącznik pomiędzy starą a nową tkanką modernizowanego budynku, co powodowało pewne utrudnienia podczas ich budowy. Nie obyło się więc bez pewnych poprawek, ponieważ wykańczanie schodów deskami wymaga zachowania idealnych pionów i poziomów. Poza tymi dwubiegowymi, drewnem wykańczano też długie schody pomiędzy jadalnią a salonem oraz najmniejsze – w korytarzu.
Liczy się równe podłoże Dariusz Wojdat, menedżer ds. doradztwa technicznego, Barlinek: Montaż deski na schodach wykonuje się w trakcie montażu podłogi w domu. Podłoże powinno być równe – maksymalna nierówność może wynosić do 2 mm na odcinku 1 m. Wilgotność betonowego podłoża powinna wynosić do 2% mierzona metodą CM (specjalistyczne badanie wilgotności wylewki w jej masie).
Inwestorzy: Maja i Robert z córeczką
66 Własny Dom 9/2015
kronika_schody.indd 66
9/2/15 1:30 PM
etap 25 kronika budowy
salon i korytarz Połączenie starej i nowej części domu arch. Roman Rutkowski, projektant domu: W tym domu wybudowane zostały schody żelbetowe – do ich wylania niezbędny był szalunek. Przy jego wykonywaniu trzeba było wziąć pod uwagę projekt schodów, czyli rysunek, który jest czystą teorią, uwzględniając przy tym wysokość stropów w istniejącej części domu. Schody bowiem powstawały w nowej, dobudowanej części domu, przeznaczonej właśnie na korytarz.
Konieczny jest nadzór Robert, inwestor: Schody są stabilne i odpowiadają całej koncepcji budynku, czyli są proste i solidne. Zostały obłożone tą samą deską, co podłoga. Sumarycznie ich koszt jest porównywalny – może nieco wyższy, ale nieznacznie – od schodów drewnianych. Jednak było z nimi trochę zachodu, bo właśnie ze względu na obkładanie deskami podłogowymi muszą być w kolejnym etapie (po ich surowym wylaniu) bardzo – podkreślam – bardzo dokładnie wyrównane, ponieważ obkładanie deskami umożliwia bardzo małą tolerancję w zakresie pionów i poziomów. Warto więc szczególnie przypilnować prac na tym etapie. D. Wojdat, Barlinek: Nierówności można zeszlifować. Jeżeli wylewka betonowa na schodach nie jest wystarczająco wytrzymała, należy ją wzmocnić, stosując specjalne siatki i żywice do wzmacniania wylewek,
Schody w korytarzu wiodącym z wiatrołapu (w głębi) do salonu oraz bocznego wyjścia z domu. Inwestorzy zdecydowali się wykończyć je drewnem, podobnie jak cały korytarz
Schody z korytarza do piwnicy zostały wykończone płytkami, podobnie jak podłogi w piwnicy oraz kotłowni Widok z salonu na jadalnię. To pomieszczenie ze względu na wyjście na taras zostało dobudowane poniżej poziomu istniejącego już domu i tak powstały widoczne schody
Podłoga w jadalni (wyżej) i salonie (niżej) już ułożona, trwają przymiarki do obkładania schodów deskami
9/2015 Własny Dom
kronika_schody.indd 67
67
9/2/15 1:31 PM
Z PRAKTYKI technologie budowy
Dlaczego pan Kamil buduje dla inwestorów
dom prefabrykowany
w szkielecie drewnianym ze stalowymi elementami konstrukcyjnymi? Domy prefabrykowane w szkielecie drewnianym można w Polsce spotkać coraz częściej. Tu nowoczesna architektura wymusiła zastosowanie elementów stalowych Tekst: Marek Misiak Zdjęcia: Tadeks Fertig Haus
72
z_praktyki.indd 72
Własny Dom 9/2015
9/3/15 12:22 PM
technologie budowy budowy z praktyki technologie
1
1
2
3
4
1 Dom stawiany jest w lesie na odludziu – w tej technologii domy można stawiać w każdych warunkach i w każdej lokalizacji 2 Płyta fundamentowa po zastygnięciu. Firma stawiająca dom sprawdza prawidłowość jej wykonania, dokonuje jej odbioru i dopiero wtedy rozpoczyna montaż domu 3 Konstrukcja stalowa pełniąca funkcję nośną – w tym projekcie było to nie nieuniknione z względu na liczne przeszklenia. Elementy stalowe są spawane i wycinane na nowoczesnej obrabiarce plazmowej, a potem mocowane do fundamentów za pomocą kotew chemicznych i skręcane za pomocą certyfikowanych śrub montażowych – wszystko zgodnie z obliczeniami statycznymi 4 Montażyści łączą stalową konstrukcję domu. Pomiary wykonywane są za pomocą profesjonalnych narzędzi – ustawienie szkieletu musi być bardzo precyzyjne
Z
awsze gdy podczas naszych reporterskich wypraw napotykamy na dom prefabrykowany, pierwsze pytanie brzmi: dlaczego zdecydował się pan/pani na taki typ domu zamiast tradycyjnego murowanego? W przypadku tego nowoczesnego budynku stawianego na Mazowszu odpowiedź brzmiała: aby nie przechodzić tej samej drogi przez mękę, co sąsiad. – Już podczas pierwszego spotkania inwestorzy opowiedzieli mi o swoim sąsiedzie, który ma działkę obok nich – opowiada Kamil Kępa z firmy Tadeks Fertig Haus, która wybudowała ten dom. – Od pięciu lat stawia on na niej dom w tradycyjnej technologii murowanej i nie widać końca tej budowy. Przez te pięć lat było tam już sześć ekip wykonawczych. Tym
inwestorom nawet rok wydawał się czasem zbyt długim na postawienie domu. W technologii szkieletu drewnianego lub stalowego budowa domu trwa zazwyczaj 7-8 dni. Wcześniej trzeba wylać płytę fundamentową i czekać aż zastygnie – tu wykonano ją jesienią, aby rozpocząć montaż późną zimą (nie wymaga on żadnych prac mokrych i można go dokonać nawet podczas dużych mrozów). Dłużej trwają prace wykończeniowe, ale do gotowego domu można się wprowadzić zazwyczaj już po 3-4 miesiącach – a to i tak 3-4 razy szybciej niż przy stawianiu domu murowanego. Inwestor przez 10 lat mieszkał w Niemczech i nie wyobrażał sobie innego domu niż wybudowany w technologii drewnianej – jego nastawienie na energooszczędne budownictwo było widoczne
4 dla wykonawcy. Bez otwarcia się inwestorów na nowoczesne technologie ten projekt nie byłby tak innowacyjny. Zastosowano tu dużo nowoczesnych rozwiązań – zarówno w konstrukcji budynku, jak i w wykończeniu i wyposażeniu – a wszystko to w połączeniu z futurystyczną bryłą z ogromnymi przeszkleniami.
Technologia Dom powstał w technologii drewnianej z elementami stalowymi jako głównym elementem konstrukcyjnym. Całkowita powierzchnia netto budynku to 319,74 m2 (użytkowa 268,69 m2, parter 201,42 m2, a piętro 113,03 m2). Technologia wznoszenia takiego domu nie różni się znacząco od zwykłej technologii szkieletu drewnianego – z wyjątkiem tego, że w tym
9/2015 Własny Dom
z_praktyki.indd 73
73
9/3/15 12:23 PM
Nawierzchnie i mała architektura w ogrodzie
Tekst: Agnieszka Rudomino
fot. Libet
wokół domu ogród
Sztuczne elementy w ogrodzie warto wkomponować tak, aby nie odwracały uwagi od pięknych roślin – nawet w bardzo nowoczesnym ogrodzie to natura ma pierwszeństwo
W
pewnym uproszczeniu można powiedzieć, że ogród składa się z elementów naturalnych (roślin) oraz sztucznych, czyli będących wytworami rąk człowieka (nawierzchni, małej architektury, instalacji itp.). Jeśli ogród ma stanowić strefę wypoczynku i ozdobę posesji, elementy naturalne i sztuczne muszą pozostawać w równowadze. Ciągi komunikacyjne (podjazd i ścieżki) oraz budowle stojące w ogrodzie muszą być jak naj-
80
bardziej funkcjonalne, estetyczne same w sobie, a jednocześnie wpasowane w otoczenie. Na rynku dostępnych jest mnóstwo pięknych i trwałych materiałów na ścieżki – ale jeśli na każdej ścieżce położymy inny materiał, będą one odwracać uwagę od roślin i dawać wrażenie wizualnego chaosu. Stylowy domek na drzewie, jeśli będzie przeskalowany lub pomalowany na zbyt jaskrawy kolor, może przytłoczyć optycznie cały ogród. Wreszcie nawierzchnie i mała architektura muszą pasować
do siebie nawzajem – historyzująca altana z naturalnego drewna, choć sama w sobie piękna, może stanowić obcy element w nowoczesnym otoczeniu.
Więcej informacji www.bruk-bet.pl www.libet.pl www.polbruk.pl www.buszrem.pl www.jadar.pl
www.mtmstyl.pl www.pro-arte.pl www.domki-zylajek.pl www.drewiko.pl www.studioatrium.pl
Własny Dom 9/2015
Wokol domu 17.08.2015.indd 80
9/2/15 1:42 PM
ogród wokół domu
Stylowe ścieżki w ogrodzie
fot. Bruk-Bet
urozmaicenia można łączyć nawet rodzaje materiału, faktury i rozmiary. Na małych działkach warto zostawić więcej miejsca dla roślinności, a nawierzchnie potraktować jako element praktyczny, który nie zdominuje niewielkiej powierzchni ogrodu. Można też kierować się następującą zasadą: decydując się na zróżnicowanie kolorystyczne, rezygnujemy ze wzorów, i odwrotnie – stosując elementy o różnych formatach lub tworząc z nich wyraziste wzory, używamy jednolitej barwy.
wąska ścieżka zakręcająca pod kątem prostym z płyt betonowych o regularnych kształtach, pasująca do małej architektury
Prosta ścieżka o równej nawierzchni z betonowych płyt pasuje do nowoczesnego ogrodu, w którym dominują duże trawniki. Taka alejka ułatwia też transport przy użyciu taczki i umożliwia np. jazdę na rowerze
fot. arch. Beata Szkolnicka
fot. Libet
Wytyczenie ścieżek i dobranie materiałów wymaga wzięcia pod uwagę wielu kwestii (np. technicznych, ergonomicznych, estetycznych, funkcjonalnych i prawnych). Wygląd nawierzchni powinien być dopasowany zarówno do koncepcji ogrodu, jak i elewacji budynku. Możemy się zdecydować na powtórzenie materiałów użytych do wykończenia elewacji, unikając monotonii, lub próbować mieszania stylów, jednak bardzo ostrożnie, by nie stworzyć wrażenia przypadkowości i niespójności. Liczy się właściwy dobór materiałów pod względem estetycznym – do charakteru ogrodu, stylu
domu i jego wykończenia. Jednak nie należy zapominać o właściwościach materiałów – takich jak trwałość, odporność na zmienne warunki atmosferyczne, antypoślizgowość, łatwość w utrzymaniu w czystości. Równie istotne jest staranne i właściwe ich wykonanie. Wpływa to zdecydowanie na wizualny odbiór nie tylko ogrodu, ale i samego domu. Rodzaj wykończenia dobieramy także pod kątem rozmiarów poszczególnych elementów. W dużym ogrodzie warto zastosować większe i mocno różnicować nawierzchnie poprzez różnorodne wzory, odmienne sposoby układania płytek oraz różnicowanie barw i odcieni. Dla większego
fot.Pozbruk
Wybór stylu i materiału
fot. L. Kwartowicz
ścieżka typowo rekreacyjna – ponieważ składa się z osobnych, niepołączonych ze sobą elementów, toczenie po takiej alejce taczki może być bardzo trudne lub wręcz niemożliwe
szersza ścieżka umożliwia bezproblemowe minięcie się dwóch osób lub chodzenie obok siebie (nawet gdy jedna osoba prowadzi rower)
wijąca się ścieżka z płyt betonowych imitujących naturalny kamień (trawertyn) pasuje do niewielkiego, przytulnego ogrodu
9/2015 Własny Dom
Wokol domu 17.08.2015.indd 81
81
9/2/15 1:43 PM
MODERNIZACJA stolarka
Modernizacja Drzwi wewnętrzne
Wymiana drzwi wewnętrznychch • Przygotowanie otworu • Montaż drzwi
Drzwi zewnętrzne • Wzornictwo • Sposób otwierania • Materiały
Wymiana drzwi zewnętrznych
• Staranny montaż • Mocowanie ramy Sygnały do działania: • nieszczelne termicznie drzwi zewnętrzne • niedomykające się drzwi wewnętrzne • niefunkcjonalne drzwi (np. otwierające się w niewłaściwą stronę lub rozwierne tam, gdzie lepsze byłyby przesuwne) • stare, zniszczone, nieestetyczne drzwi zewnętrzne lub wewnętrzne
88
Wymiana drzwi wewnętrznych i zewnętrznych
fot. Porta
• Ważne pojęcia • Sposób otwierania • Konstrukcja i materiały
Tekst: Marek Żelkowski
Współczesne drzwi są coraz trwalsze, czasem jednak wymagają wymiany. Jak dokonać jej poprawnie, aby drzwi służyły przez wiele lat?
Z
adaniem drzwi wewnętrznych oprócz tego, że stanowią barierę akustyczną oraz termiczną, jest przede wszystkim oddzielenie poszczególnych pomieszczeń w budynku i zapewnienie domownikom poczucia intymności. W przypadku drzwi zewnętrznych ich rola jest oczywista – powinny być barierą, której nie zdoła sforsować żaden nieproszony gość. Ważne są zatem takie ich cechy, jak: duża wytrzymałość na włamanie, odporność na działanie warunków atmosferycznych, termoizolacyjność i dźwiękoszczelność. Podczas zakupu drzwi należy znać
wszystkie wymiary otworu w ścianie, w którym będą one umieszczone. Pomiarów najlepiej dokonywać po zakończeniu prac tynkarskich, a także po ułożeniu posadzki na podłodze.
Więcej informacji www.invado.pl www.pol-skone.pl www.piudesign.pl www.dierre.pl www.hormann.pl
www.kmt.com.pl www.yalelock.pl www.cal-drzwi.pl www.vikking.eu www.voster.pl
Własny Dom 9/2015 09/2015
Modernizacja_Lipiec_drzwi.indd 88
9/3/15 12:08 PM
stolarka modernizacja
Drzwi wewnętrzne Ważne pojęcia skrzydło drzwiowe – element ruchomy. Jego zadanie polega na zamykaniu otworu, który ograniczony jest futryną. Wyróżnia się dwa rodzaje skrzydeł – przylgowe lub bezprzylgowe. Pierwszy z nich wyposażony jest w listwę (tzw. przylgę), która gdy drzwi są zamknięte, na całym obwodzie zachodzi na ościeżnicę. Skrzydło w drzwiach bezprzylgowych wyposażone jest natomiast najczęściej w uszczelkę. Okucia (szyldy, klamki, rozetki do zamków oraz klamek, elementy ozdobne itp.) – te elementy decydują nie tylko o estetyce, ale również o funkcjonalności drzwi.
fot. Pol-Skone
W konstrukcji drzwi można wyróżnić trzy najważniejsze elementy: ościeżnica (określana również jako futryna) – element ten w przypadku drzwi wewnętrznych wykonuje się przeważnie z drewna lub metalu. Zostaje on osadzony w otworze drzwiowym na stałe. Częstym uzupełnieniem ościeżnicy są listwy maskujące, które przytwierdza się w miejscu styku ościeżnicy z murem. Ich zadaniem jest ukrycie wszelkich niedokładności montażowych. W przypadku ościeżnic o regulowanej szerokości listwy maskujące nie są potrzebne. Ich elementy „obejmują” bowiem mur z obu stron i przykrywają ewentualne braki.
fot. H. Tomasiewicz
Skrzydło może być pełne, z mniejszymi lub większymi przeszkleniami albo całkowicie szklane (takie modele są jednak dość drogie). Znaczenie ma też jego masa – otwieranie ciężkich drzwi może być trudne dla dzieci ościeżnica jest tym elementem drzwi, który należy wykonać szczególnie starannie – uszkodzone skrzydło można wymienić na nowe, natomiast wymiana ościeżnicy to operacja wymagająca znacznie więcej pracy
Sposób otwierania Ze względu na sposób otwierania drzwi można podzielić następująco: rozwieralne – są najczęściej spotykanym i wybieranym typem drzwi. Wprawdzie ich użytkowanie wymaga sporo miejsca, ale są stosunkowo proste w montażu, a także funkcjonalne. Oś obrotu tego rodzaju drzwi znajduje się przy jednej z bocznych krawędzi skrzydła. Najczęściej można je otwierać tylko w jed-
ną stronę, ale w sprzedaży dostępne są również drzwi wahadłowe – dzięki specjalnemu rodzajowi zawiasów skrzydło może poruszać się w obie strony oraz samoczynnie zamykać. Drzwi rozwieralne występują w odmianie jednoskrzydłowej lub dwuskrzydłowej (najczęściej w pomieszczeniach reprezentacyjnych) oraz w wersji lewej i prawej. Ustalenie tej ostatniej jest bardzo proste. Należy stanąć przed drzwia-
mi w taki sposób, aby skrzydło otwierało się w naszym kierunku. Strona, po której znajdują się zawiasy, określa, z jaką odmianą mamy do czynienia. przesuwne – najlepiej sprawdzają się w pomieszczeniach o niewielkim metrażu (ich otworzenie nie powoduje czasowego zmniejszania się powierzchni pokoju lub korytarza). Skrzydło drzwi przesuwnych osadzone jest na prowad-
9/2015 Własny Dom
Modernizacja_Lipiec_drzwi.indd 89
89
9/3/15 12:09 PM
pomieszczenia mokre ARCHITEKTURA
ARCHITEKTURA • lokalizacja kuchni • otwarta czy
NASZ EKSPERT
fot. Wineo
zamknięta • ergonomia • blaty kuchenne • ile łazienek w domu • wyposażenie i wykończenie łazienki
kuchnia i
ŁAZIENKA
Tekst: Andrzej Daczkowski
arch. Agnieszka Kubit, Kubit sp. z o.o. Właścicielka działającej od ośmiu lat autorskiej pracowni projektowej, oferującej kompleksową obsługę inwestycji: od projektu, przez realizację, po wykończenie i aranżację wnętrz. Projektuje i wykonuje domy jednorodzinne, budynki wielorodzinne, obiekty użyteczności publicznej i przemysłowe. Architekturę tworzy z przyjemnością i pasją
www.kubit.net
Kuchnia i łazienka to tzw. pomieszczenia mokre. Różni je bardzo dużo (funkcja, usytuowanie, wielkość oraz ich liczbę w jednym domu), ale łączy niewątpliwie jedno: to najdroższe pomieszczenia w domu w przeliczeniu na metr kwadratowy. – Im będą większe, tym cena wyposażenia tych pomieszczeń w niezbędne instalacje i ich wykończenia będzie bardzo szybko rosła – zaznacza arch. Agnieszka Kubit z pracowni Kubit sp. z o.o. – Dlatego warto zastanowić się, czy aby na pewno potrzebujemy dużej kuchni czy też obszernego salonu kąpielowe-
go. Owszem, wielu inwestorów na początku budowy marzy o takich pomieszczeniach. Jednak wykańczanie na przykład 16-metrowego pokoju kąpielowego najtańszymi płytkami (bo nie starczyło pieniędzy) może skończyć się rozczarowaniem: będzie tanio, ale też bardzo brzydko. Znacznie lepiej jest zdecydować się na mniejsze, ale elegancko i komfortowo wyposażone pomieszczenia. I właśnie na tym polega sztuka zaprojektowania kuchni i łazienek – z racji kosztów nie powinny być za duże, ale właśnie w sam raz, byśmy niepotrzebnie nie przepłacili.
9/2015 Własny Dom
architektura2_09_2015.indd 95
95
9/2/15 2:14 PM
ARCHITEKTURA pomieszczenia mokre
Dla tego dość gorącego pomieszczenia najlepiej wybrać stronę północną lub północno-wschodnią w kierunku strefy frontowej, czyli z wjazdem od strony północnej lub wschodniej. – To idealne rozwiązanie. Pracując w kuchni, mamy wgląd na przedogródek, poza tym kuchnia nie zabiera nam wówczas miejsca od strony południowej lub zachodniej, które możemy przeznaczyć np. na salon. W efekcie od strony ulicy będziemy mieli część roboczą (kuchnię), a od strony ogrodu część wypoczynkową (salon) – mówi arch. Agnieszka Kubit. Istotna jest również lokalizacja kuchni względem pozostałych pomieszczeń – wygody jej użytkowania nie zapewni tylko jej wielkość, ale także połączenie z przedpokojem, jadalnią, pokojem dziennym, a także tarasem. Do kuchni powinna przylegać spiżarnia. – Nawet dla osób rzadko gotujących kuchnia jest „centrum” domu: często się do niej wchodzi i z niej wychodzi, wnosi zakupy, wynosi śmieci itp. – dlatego musi być dobrze skomunikowana z resztą domu – zauważa arch. Agnieszka Kubit.
fot. G. Tomaszewski
Lokalizacja kuchni
Kuchnia powinna być bardzo dobrze skomunikowana z pozostałymi pomieszczeniami, w tym z innymi kondygnacjami (piętrem czy piwnicą) – dlatego też najlepiej, gdy znajduje się możliwie blisko klatki schodowej
Otwarta czy zamknięta
96
alnym porządku, co jest, niestety, konieczne w przypadku otworzenia jej na salon – zaznacza arch. Agnieszka Kubit.
Kuchnia otwarta może być jednak odseparowana od salonu – za pomocą np. dużego stołu w jadalni czy też dzięki umieszczeniu jej trzy stopnie wyżej
fot. T. Augustyn
Wybór powinien zależeć przede wszystkim od stylu życia. – Wszystkim lubiącym gotować i dodatkowo mającym małe dzieci można polecić kuchnię otwartą – mówi arch. Agnieszka Kubit. – Przy takim trybie życia i sytuacji rodzinnej kuchnia musi się stać – czy tego chcemy czy nie – centrum życia, z którego najwygodniej będzie nam obserwować poczynania naszych dzieci. Otwarcie jej na salon sprawi, że bez większego trudu będzie można zasiąść w trójkę czy czwórkę przy stole, bo wspólna przestrzeń salonu i kuchni jest wówczas wystarczająco duża. Natomiast osobom niegotującym i nie posiadającym własnych dzieci, a dodatkowo jeszcze, gdy wiemy, że w kuchni będzie na ogół przebywała jedna osoba (druga nie chce czy też nie umie gotować), polecana jest niewielka kuchnia zamknięta. W ten sposób nie tylko ograniczymy zbędne koszty, ale też nie będziemy musieli utrzymywać kuchni w ide-
Własny Dom 9/2015
architektura2_09_2015.indd 96
9/2/15 2:15 PM
FINANSE prawo
Całoroczny dom na działce – czy to legalne? NASZ EKSPERT
Na wielu działkach rekreacyjnych na terenie ogródków działkowych stoją altany – a tak naprawdę całoroczne domy mieszkalne. Warto jednak pamiętać, że jest to niezgodne z prawem
W
Mateusz Gawin Redaktor działów Twoje Finanse i Biznes. W swoich publikacjach porusza zagadnienia prawnofinansowe, z którymi borykają się czytelnicy. Obserwuje rynek produktów i usług bankowoubezpieczeniowych. Śledzi nowinki w branży technologicznej, w tym m.in. z zakresu motoryzacji
102
finanse_09.indd 102
wielu miejscach w Internecie znaleźć można ogłoszenia o sprzedaży podejrzanie wręcz tanich w utrzymaniu domów mieszkalnych, położonych na terenie ROD-ów (Rodzinnych Ogródków Działkowych). Oferty takie wyglądają bardzo kusząco – zanim jednak z nich skorzystamy, warto zapoznać się z kwestiami prawnymi dotyczącymi obiektów budowlanych na działkach rekreacyjnych. W Polsce w ramach rodzinnych ogrodów działkowych dostępnych jest prawie milion działek – wiele z nich nie jest jednak użytkowanych zgodnie z prawem – pisała Najwyższa Izba Kontroli w raporcie za 2010 rok. Okazuje się, że mimo upływu pięciu lat problemy w nim wykazane są nadal aktualne i nie zanosi się na szybką poprawę tej sytuacji. Na koniec 2014 roku funkcjonowało w Polsce ok. 4850 Rodzinnych Ogródków Działkowych o łącznej powierzchni 42,4 tys. ha (dla porównania – powierzchnia Warszawy to ok. 51 tys. ha). Na tych terenach wyodrębniono 945,8 tys. działek, które można wydzierżawić w celach wypoczynkowych lub rekreacyj-
nych – wynika z danych Polskiego Związku Działkowców. Według raportu NIK-u z 2010 roku tylko na podstawie ośmiu analizowanych gmin stwierdzono wiele przypadków samowoli budowlanej i przekroczenia dopuszczalnej powierzchni altany działkowej. Choć prawo od tego czasu zmieniło się na korzyść działkowiczów i pozwala na budowę większych obiektów niż kiedyś, na terenie ROD-ów inwestorzy nadal stawiają budynki znacznie przekraczające ustawowe wymogi.
Przerośnięte altany – ciągle w obrocie Na tę chwilę na działce dzierżawionej od zarządu ROD można postawić altanę, której powierzchnia użytkowa nie przekracza 35 m2, a wysokość nie jest wyższa niż 5 m (w przypadku dachów stromych) lub 4 m (przy dachach płaskich). W rzeczywistości jednak nierzadko dochodzi do budowy ponadnormatywnych domków (a nawet sporych domów), które kwalifikują się jako samowola budowlana.
Własny Dom 9/2015
9/2/15 2:21 PM
raport z rynku stolarka otworowa
wyjaśnienie najważniejszych parametrów: • rodzaj • wykończenie • wymiary • współczynnik U • zabezpieczenia • automatyka • kolor • gwarancja prezentacja produktów: • bramy garażowe • bramy wjazdowe
bramy
20
fot. Hörmann
raport z rynku
pro
para duk met t ry i ów cen y
garażowe i wjazdowe Tekst: arch. Anna Czerwonka Opracowanie prezentacji produktów na podstawie danych od firm: Mateusz Kozłowicz
O
tym, czy podjazd na działkę będzie wygodny i funkcjonalny, decyduje wiele czynników. Nie zawsze też mamy wpływ na jego wielkość. Budując dom, warto zapoznać się z miejscowym planem zagospodarowania. Obowiązująca i nieprzekraczalna linia zabudowy określa położenie frontowej ściany budynku i jej odległość od granicy działki. Te informacje wraz z szerokością posesji są wystarczające, by określić potencjał przyszłej strefy wjazdu. Należy pamiętać, że dla jednego samochodu musimy przewidzieć
106
bramy-ok.indd 106
powierzchnię o wymiarach 2,5 x 5 m i ok. 1 m wokół dla wygodnego jego obejścia.
gdzie garaż?
Najbardziej komfortowym rozwiązaniem pod względem wykonawczym, ale też samej dostępności, jest garaż dostawiony do budynku lub wolno stojący połączony osłoniętym przejściem z wejściem do domu. Często ,,ceną” lokalizacji w mieście, gdzie działki bywają stosunkowo małe, jest garaż w podziemiu, do którego prowadzi nierzadko stromy podjazd.
Własny Dom 9/2015
9/3/15 2:56 PM
bramy raport z rynku stolarka otworowa
Brama wjazdowa – przesuwna czy rozwierna Brama wjazdowa to integralna część ogrodzenia, dlatego ważne, aby była dopasowana do niego estetycznie. Decydując się na konkretny styl, musimy zdawać sobie sprawę, że nie każdy typ bramy sprawdzi się przy wszystkich materiałach. Na co zwrócić uwagę, wybierając typ bramy wjazdowej? Przed wszystkim na ilość miejsca na podjeździe. Drugim ważnym aspektem są wymiary działki i ukształtowanie terenu. • Brama przesuwna jest dobrym rozwiązaniem, gdy długość podjazdu jest niewielka, jednak wymaga odpowiednio długiego fragmentu nieprzesłoniętego ogrodzenia, na które mogłoby otwierać się skrzydło. Bramy te, ze względu na mechanizm, otwierają się zwykle wolniej od bram rozwiernych tych samych rozmiarów. Mają również bardziej od nich ograniczone wzornictwo. Gotowe, najczęściej ażurowe bramy przesuwne oferowane przez producentów dobrze prezentują się w połączeniu z nowoczesną i prostą architekturą. • Bramy skrzydłowe rozwierne wymagają wolnej przestrzeni o długości min. połowy szerokości bramy. Dają za to możliwość całkowitego dopasowania do przęseł ogrodzenia. System automatycznego otwierania jest umieszczany od strony posesji – im cięższa brama, tym większe i bardziej widoczne są siłowniki ją otwierające. Przy rozwiernych bramach trzeba również liczyć się z odśnieżaniem wjazdu w zimie. Fotokomórki zabezpieczające przed przytrzaśnięciem skrzydłem powinny mieć większy zasięg lub być montowane nie tylko w świetle przejazdu, ale też zaraz za bramą, w zasięgu ruchu skrzydła.
Montaż bramy garażowej Gdy zamówimy bramę wraz z montażem, firma dokona pomiarów i sama dobierze odpowiedni jej rozmiar. W nowo budowanym domu montaż bramy odbywa się na etapie wykonywania stolarki, czyli np. w przypadku okien z PVC jeszcze przed wykonaniem posadzek. Należy o tym pamiętać podczas montażu bramy i zgodnie z projektem pozostawić odpowiednio dużą szczelinę na przyszłe wykończenie podłogi.
Wyjaśnienie parametrów opisanych w prezentacjach produktów Rodzaj: zarówno w przypadku bram garażowych, jak i wjazdowych, rodzaj zależny jest od sposobu otwierania. Brama rozwierna, nawiązująca do tradycyjnych, dwuskrzydłowych wrót, wymaga najwięcej miejsca przed garażem. Jednocześnie daje duże możliwości zaplanowania wnętrza (przestrzeń pod sufitem garażu można wykorzystać na podwieszenie roweru, zestawu wędkarskiego czy deski surfingowej). Nie ma również problemu z umieszczeniem górnego oświetlenia. Takie same korzyści daje zastosowanie bramy garażowej rolowanej. Tu jednak ze względu na rozmiar skrzyni, w której chowa się brama, wymagana jest odpowiednia wysokość nadproża. Bramy uchylne i segmentowe górne poruszają się po odpowiedniej konstrukcji szyn jezdnych umieszczanych pod sufitem. Dodatkowo te drugie umożliwiają zatrzymanie się samochodu bezpośrednio przed garażem. Materiał, Wykończenie i kolor: bramy garażowe wykonywane są z elementów metalowych (blacha stalowa, aluminium). Mogą mieć wypełnienie np. z pianki poliuretanowej, które pełni funkcję izolacyjną (termiczną, akustyczną). Bramy wjazdowe wykonuje się najczęściej z tego samego materiału, co przęsła ogrodzenia. Często są to ażurowe konstrukcje z profili stalowych lub drewna. Przy klasycyzujących domach i rezydencjach mogą pojawić się stylowe bramy żeliwne lub kute żelazne. Jeśli natomiast chodzi o wykończenia bramy i koloru to jest on uzależniony od pożądanego efektu estetycznego. Brama garażowa stalowa lub aluminiowa może być lakierowana lub o naturalnym kolorze materiału. Często stosowane są również okleiny: jednolite bądź imitujące rysunek drewna, które mogą być gładkie, perforowane lub kasetonowane. Najlepiej jeśli brama koresponduje materiałem ze stolarką otworową domu. Celowym zabiegiem może być także wtapianie bramy w płaszczyznę ściany. Przy dużych jej rozmiarach, aby nie była wizu-
alnie przytłaczająca, warto zastanowić się nad optycznymi podziałami (pionowymi, skośnymi). Bramy wjazdowe powinny nawiązywać do formy ogrodzenia, być powieleniem przęsła bądź przypominać furtkę wejściową. Wymiary: najczęściej nie są powtarzalne. Każdy producent oferuje indywidualne wymiary bram garażowych. Aby uniknąć wykonywania bramy na zamówienie, należy dobrać ją jeszcze na etapie projektu (koniecznie przed rozpoczęciem prac murarskich). Wymiary (wys. i szer.) liczone są w świetle muru. Przed montażem konieczne jest również podanie wysokości nadproża oraz szerokości przestrzeni bocznej (od krawędzi otworu do płaszczyzny ściany wewnętrznej). Przy dużych rozpiętościach (większych od 3 m) trudne może okazać się zamontowanie bramy uchylnej. Najlepiej sprawdzą się w tym przypadku bramy segmentowe górne i boczne. Te z kolei, powieszone na szynie wzdłuż wewnętrznej ściany garażu, mają najmniejsze wymagania dotyczące wymiarów pomieszczenia (głównie wysokości) i długości podjazdu. Współczynnik U płyty i wbudowanej bramy: (współczynnik przenikania ciepła przez przegrodę) ma znaczenie przy garażu ogrzewanym lub gdy jest on częścią domu. Im jego wartość jest niższa, tym mniej ciepła ,,ucieka” z budynku. Jest to szczególnie ważne w domach energooszczędnych i pasywnych. Zwykle U bramy jest większe niż samej płyty, ze względu na większe przewodzenie ciepła na obwodzie bramy (w miejscu jej mocowania). Zabezpieczenia: pojawiają się zwłaszcza tam, gdzie brama ma automatyczne sterowanie chroniące domowników i samochód przed możliwymi urazami i uszkodzeniami. Zamontowanie blokad, fotokomórek, rygli i wyłączników przeciążeniowych zapobiegnie niekontrolowanemu opadnięciu bramy czy niebezpiecznemu przytrzaśnięciu palców osoby, która nieuważnie korzysta z bramy.
Podajemy orientacyjne ceny netto. Produkty uszeregowane od najtańszych do najdroższych w ramach danej kategorii. Wymiary podajemy w kolejności wysokość i szerokość.
prezentacje 20 produktów 9/2015 Własny Dom
bramy-ok.indd 107
107
9/2/15 2:25 PM