Własny Dom 2016/05_ by Grabek Media

W tym numerze

odkurzacz centralny budowa i zalety s. 30

ogrodzenia i bramy wjazdowe s. 40

kamień i klinkier na elewacji i w domu s. 52

cena 7,99 zł (w tym 8% Vat)

[155] 5/2016

budowa i modernizacja

osiedle śląski dom propozycja uporządkowania polskiego krajobrazu s. 98

exclusive! s. 10

łazienki

wzorcowe realizacje, idealne aranżacje

temat miesiąca s. 58

instalacje w domu jednorodzinnym wokół domu: oczka wodne, stawy kąpielowe i baseny s. 90

kronika budowy etap 33 zabudowa meblowa w holu, garderobie i salonie s. 84

index 353752 ISSN 1509-3042

Twój ulubiony miesięcznik dostępny także w wersjach

5 2016

W tym numerze

elektronicznych! odkurzacz centralny budowa i zalety s. 30

ogrodzenia i bramy wjazdowe s. 40 cena 7,99 zł (w tym 8% Vat)

[155] 5/2016

ELEKTRONICZNEJ

www.wlasnydom.pl

TWÓJ ULUBIONY MIESIĘCZNIK DOSTĘPNY TAKŻE W WERSJI

budowa i modernizacja

Dostępne są zarówno wydania pojedyncze, jak i prenumerata, a każde wydanie jest przechowywane w Twojej własnej bibliotece. Po ściągnięciu połączenie internetowe nie jest konieczne. Aby kupić Magazyn Rowerowy, wejdź na:

temat miesiąca: instalacje • Łazienki • osiedle śląski dom • odkurzacz centralny • Woda W ogrodzie

MAGAZYN ROWEROWY

TAKŻE W WERSJI ELEKTRONICZNEJ!

Możesz go czytać, kiedy i gdzie zechcesz na komputerach z systemem Windows, na iPadach oraz na urządzeniach z systemem Android.

www.e-kiosk.pl/magazyn_rowerowy lub: www.publio.pl

kamień i klinkier na elewacji i w domu s. 52

osiedle śląski dom propozycja uporządkowania polskiego krajobrazu s. 98

exclusive! s. 10

łazienki

wzorcowe realizacje, idealne aranżacje

temat miesiąca s. 58

instalacje w domu jednorodzinnym wokół domu: oczka wodne, stawy kąpielowe i baseny s. 90

kronika budowy etap 33 zabudowa meblowa w holu, garderobie i salonie s. 84

index 353752 ISSN 1509-3042

„Własny Dom” również elektroniczny! Możesz go czytać kiedy i gdzie zechcesz w wersjach na komputery z systemem Windows oraz na iPada. Dostępne są zarówno pojedyncze wydania, jak i prenumerata, a każde wydanie przechowywane jest w Twojej własnej bibliotece. Po ściągnięciu połączenie internetowe nie jest konieczne. Aby kupić „Własny Dom” wejdź na Pojedynczy numer już od

4,90 zł

www.e-kiosk.pl/wlasny_dom

od redakcji zastępca redaktor naczelnej Marek Misiak marek.misiak@wlasnydom.pl

Słuchać znaczy rozumieć

fot. archiwum rodzinne

edną z zalet zawodu dziennikarza jest możność spotykania ludzi o inspirującym spojrzeniu na świat, których w innych warunkach nigdy bym nie poznał. Spotkania te wymuszają na mnie wyjście poza mój obraz świata i różnych zagadnień – zarówno szczegółowych, jak i bardzo ogólnych. Tylko wtedy bowiem mogę zobaczyć w poglądach moich rozmówców inspirację dla czytelników – a przy okazji sam poszerzam swoje horyzonty. Aby faktycznie oddać komuś głos, muszę go najpierw zrozumieć. – Uważam, że w ludzkiej myśli od zawsze ton nadawały dwie idee – powiedział Jan Żyła, właściciel spółki Śląski Dom i pomysłodawca osiedla domów jednorodzinnych o tej samej nazwie, które opisujemy w dziale Architektura (s. 98). – Pierwsza: świat jest nienajlepszy – zrozumiemy go i spróbujemy poprawić. Druga: świat jest zły i nie interesuje nas jak on wygląda. Trzeba go zburzyć i na jego ruinach zbudować szklane domy – piękny nowy świat. W polskim społeczeństwie ta pierwsza idea – kontynuacji połączonej z doskonaleniem – jest bardzo słaba. Dlatego prawie każdy, kto buduje dom, nie patrzy na kontekst otoczenia.

I tak podczas wywiadu o architekturze śląskiej dawniej i obecnie zrozumiałem jedną z przyczyn, dla których nasze budownictwo i przestrzeń publiczna często nie zachwycają. Nie dlatego, że Polacy nie mają gustu – powodem jest logika myślenia, często nieuświadomiona (ja sam zacząłem odtąd dostrzegać, jak często jej ulegam). Napisałem artykuł o pięknym osiedlu na Opolszczyźnie – ale z rozmowy wyszedłem mądrzejszy w generalnym tego słowa znaczeniu. W tym numerze Własnego Domu chcemy pokazywać, jak w mądry sposób korzystać z doświadczeń innych (a nie wyważać otwarte drzwi), by uczynić mieszkanie w naszym domu bardziej komfortowym. Dlatego w Temacie Miesiąca (s. 58) piszemy o instalacjach, które dopilnują naszej wygody i bezpieczeństwa. W Focusie o odkurzaczach centralnych (s. 30) wskazujemy na inne niż wygoda zalety takiej instalacji. Zaś w materiale o ogrodzeniach i bramach wjazdowych (s. 40) wyjaśniamy, że zarówno „tradycyjny”, jak i „nowoczesny” może oznaczać „piękny i bezpieczny”. Zapraszam do lektury!

W tym numerze są z nami:

s. 18

pani anna rusiniak-malinowska, właścicielka showroomu malabelle, poleca najlepsze dodatki do łazienki

s. 28

pan mateusz strzałkowski z firmy GTV radzi, jak zaplanować funkcjonalne i piękne oświetlenie łazienki

s. 74

pani agnieszka pitrus z firmy satel wskazuje, jak system inteligentnego domu pozwala zabezpieczyć dom przed intruzami

5/2016 Własny Dom

spis treści 26 stro

Recenzja

„1000 pomysłów na dom” Stafforda Cliffa i Christiana Sarramona W tym starannie wydanym albumie komentarz zredukowano do minimum – należy nie tyle czytać, co dać się zainspirować

Nowości Na ryNku

Materiały i technologie wprowadzone na nasz rynek, wydarzenia branżowe

iNspiracje

fot. Afriso

10 Łazienka

temat miesiąca

58 Instalacje w domu jednorodzinnym

Instalacja wodno-kanalizacyjna. Dobór średnic przewodów kanalizacyjnych. Syfon. Natrysk bez brodzika. Instalacja grzewcza. Dobór średnic przewodów. Rodzaje i sposoby podłączania grzejników. Grzejniki kanałowe. Ogrzewanie z wykorzystaniem kominka. Pompy ciepła. Instalacja elektryczna i inteligentna. Rozmieszczenie gniazd i puszek. Włączniki światła. Systemy sterowania oświetleniem. Czym jest system inteligentnego domu. Systemy alarmowe oraz ich integracja z systemem inteligentnego domu. Instalacja wentylacyjna. Rodzaje wentylacji i zasady jej działania. Rekuperacja. Gruntowy wymiennik ciepła

Kiedyś pomieszczenie to – z wyjątkiem wnętrz pałaców i bardzo luksusowych kamienic – traktowano wyłącznie użytkowo. Współcześnie zdarza się, że jest to jedno z najbardziej starannie zaaranżowanych pod względem wnętrzarskim pomieszczeń w domu – zwłaszcza jeśli ktoś ma w domu master bedroom, czyli sypialnię z łazienką, do której da się wejść tylko z tej pierwszej. Czy zdecydować się na tradycyjne wykończenie płytkami ceramicznymi – a może na drewno, wodoodporne farby lub tapety? Jak w łazience będzie wyglądał kominek? Jak zaaranżować łazienkę na poddaszu, z mocno nachylonymi skosami?

Focus

30 Odkurzacz centralny Instalacja ta ma zalety bardziej oczywiste (wygoda, poprawa warunków życia dla alergików), jak i mniej znane (większa siła ssąca i liczba specjalistycznych końcówek, możliwość łatwiejszego odkurzania trudno dostępnych miejsc, większy komfort dla zwierząt)

40 Ogrodzenie i brama wjazdowa Mają nie tylko wyznaczać granicę naszej posesji i chronić nas przed nieproszonymi gośćmi, ale także upiększać działkę i stanowić spójną całość zarówno z domem, jak i ogrodem. Do wyboru mamy m.in. bariery murowane, metalowe i gabionowe oraz żywopłoty

52 Kamień i klinkier oraz ich imitacje wewnątrz i na zewnątrz domu Te dwa szlachetne materiały mogą upiększać dom zarówno na elewacji, jak i we wnętrzach – i można je spotkać zarówno na i w domach o tradycyjnej stylistyce, jak i ultranowoczesnych

kroNika budowy etap 33

fot. Śląski Dom

84 Garderoba oraz zabudowa meblowa w holu i w salonie

architektura

98 Osiedle Śląski Dom Twórcy tego założenia architektonicznego zadali sobie pytanie: jak wyglądałby tradycyjny śląski dom, gdyby jego ewolucji nie przerwała wojna? A wszystko to z obawy, że polskie regionalne dziedzictwo kulturowe zaniknie – i że młode pokolenie będzie wiedzieć więcej o historii Majów niż swojego regionu

Inwestorzy zdecydowali się na meble na zamówienie, które w 100% realizują ich potrzeby i umożliwiają optymalne wykorzystanie przestrzeni oraz dostęp do instalacji

wokół domu

90 Woda w ogrodzie Oczko wodne, staw kąpielowy lub ozdobny albo basen – nawet niewielkie – będą stanowiły największą (lub jedną z największych) atrakcję naszego ogrodu. W dodatku koszty ich budowy (zwłaszcza basenów) spadły na tyle, że nie są to propozycje wyłącznie dla zamożnych inwestorów

FiNaNse

110 Pozytywna historia kredytowa to mit? Jeszcze do niedawna była ona przez niektórych traktowana jako najważniejszy warunek otrzymania kredytu hipotecznego

„ 1000 pomysłów na dom” Stafforda Cliffa i Christiana Sarramona Tekst: Marek Misiak

Wydawnictwo Muza SA po raz pierwszy opublikowało polską edycję tego albumu osiem lat temu, ale nadal pozostaje on jedną z najważniejszych tego typu publikacji na polskim rynku – zarówno pod względem merytorycznym, jak i czysto typograficznym Zastanawiając się nad tym, jak urządzić wnętrza naszego domu, wielu z nas odczuwa często boleśnie ograniczenia własnej wyobraźni. Gdy sam wykonałem taki eksperyment myślowy (nie mam własnego domu), zdałem sobie sprawę, że pozostawiony sam sobie, wykończyłbym i wyposażyłbym wnętrza w sposób bardzo standardowy – i nie jestem pewien, czy czułbym się w nich dobrze, a na pewno nie mówiłyby o mnie niczego konkretnego (no może poza tym, że jestem człowiekiem nijakim). Dlatego – choć zabrzmi to banalnie – potrzebujemy inspiracji. Może nią być oglądanie domów znajomych – ale zdecydowanie lepiej jest zacząć od sugestii prawdziwych fachowców, choćby z powodów czysto estetycznych. Wtedy będziemy mogli zaskoczyć przyjaciół (w pozytywnym tego słowa znaczeniu) i to my staniemy się dla nich źródłem inspiracji. Album na ponad 200 stronach prezentuje z górą 1000 zdjęć, wykonanych na przestrzeni 30 lat przez francuskiego fotografa Christiana Sarramona, specjalizującego się w fotografowaniu architektury. Komentarzami opatrzył je Stafford Cliff, jeden z najbardziej cenionych angielskich projektantów wnętrz, od ponad 50 lat pomagający inwestorom z Europy Zachodniej, USA i innych krajów w tworzeniu domów ich marzeń. W „1000 pomysłach na dom” najważniejsze jest to, że tekst został zredukowany do minimum – ale to minimum celnie nakierowuje patrzenie czytelnika. Wiele tego rodzaju albumów – wydrukowanych w równie wysokiej jakości, ale mniej starannie przygotowanych – jest oglądana przez większość czytelników mniej więcej w taki sposób, w jaki ogląda się zdjęcia z wakacji: komentujemy „Ładne, ładne...” – i na tym jakakolwiek refleksja się kończy, nic nie zostaje nam w głowie. W „1000 pomysłach na dom” zdjęcia w poszczególnych rozdziałach nie mają już podpisów, ale dzięki przemyślanemu wstępowi do każdego rozdziału wiemy, na co zwracać w nim

uwagę – a w rezultacie dajemy się zainspirować. W jednych rozdziałach istotniejsza jest całość – kolor i faktura ścian, rozmieszczenie okien i wpadające przez nie światło, ogólne wrażenie, jakie robi całe pomieszczenie. W innych – np. w działach „Pokaż mi swoją półkę” czy „Spokojny kącik” – ważniejsze są szczegóły – przedmioty stojące na komodzie,

miniaturowe obrazki wiszące na ścianach – które w albumach prezentujących wizualizacje projektów czy domy pokazowe nie odgrywają większej roli, są tylko „wypełniaczami” przestrzeni. Osobna pochwała należy się Christianowi Sarramonowi za stylistykę zdjęć. Wyraźnie widoczne jest dojrzałe posługiwanie się barwą i światłem –

prezentowane domy są zamieszkiwane na co dzień i choć do zdjęć zostały specjalnie posprzątane, nie sprawiają wrażenia przestrzeni przeznaczonej jedynie do prezentacji. Stafford Cliff we wprowadzeniu do albumu zauważa zresztą, że dom służy do mieszkania – a to tylko pozornie truizm, gdyż wiele wnętrz, które miałem okazję oglądać jako dziennikarz, sprawia wrażenie projektowanych do podziwiania przez znajomych, a nie do życia w nich. Cliff naprowadza pracę wyobraźni oglądającego zdjęcia – chce, żeby nie zatrzymał się on na powierzchni, na podziwianiu estetyki tych wnętrz, ale wyobraził sobie siebie mieszkającego w danym domu – siedzącego w prezentowanym kąciku do pracy, jedzącego śniadanie w kuchni czy rozmawiającego z gronem znajomych w jadalni. To dlatego brak podpisów do zdjęć jest zaletą – w albumach z rozbudowanymi podpisami wiele osób czyta wtedy głównie tekst (tj. podpisy), przelotnie tylko rzucając okiem na zdjęcia, które są tu przecież najważniejsze. Na wielu fotografiach widać psy lub koty – nie są one jedynie elementami ozdobnymi, ale pełnoprawnymi mieszkańcami tych domów. Specyficzną przyjemnością przy oglądaniu „1000 pomysłów na dom” są próby odgadnięcia, gdzie znajdują się prezentowane domy i do jakiej stylistyki nawiązują. Narodowość autora zdjęć podpowiada, że wiele z nich stoi w południowej Francji (a sposób wykończenia wnętrz pasuje do tej tezy). Ponieważ jednak Christian Sarramon podróżował po całym świecie w poszukiwaniu pięknych domów, często zadawałem sobie pytanie: może to Hiszpania? Maroko? Stany Zjednoczone? Republika Południowej Afryki? W ten sposób album prezentujący piękne wnętrza domów pokazuje też, jak bardzo pozbawiony sensu jest lęk przed tym, co obce – wyraźnie widoczna inspiracja wielu pokazanych wnętrz kulturą krajów Maghrebu pokazuje, że kultura arabska ma nam do zaoferowania nie tylko przemoc i zagrożenie.

nowe na rynku

Design, który urzeka Ogrodzenia gabionowe Progress to innowacyjne rozwiązanie, które w prosty, lecz niebanalny sposób wykorzystuje piękno naturalnego kamienia w połączeniu z elegancją stalowej konstrukcji. Gabiony, czyli kosze z kratkami wypełnionymi kamieniem, dostępne są w trzech grubościach, a najcieńszy model ma zaledwie 10 cm. Niewielka grubość ogrodzenia sprawdzi się w przypadku małych ogrodów. Kwarcyt, dolomit, gnejs czy bazalt to kamienie o wyjątkowej mrozoodporności, niskiej nasiąkliwości oraz odporności na porastanie, a ich wysokie walory estetyczne idealnie wpiszą się w ogrodowe aranżacje. Surowy kamień został zamknięty w konstrukcji o specjalnie opracowanym wzorze kratki. Bazuje on na trzech zgrzanych obok siebie drutach profilowych o unikalnym, trójkątnym kształcie. Modułowa budowa systemu umożliwia kreowanie indywidualnych konfiguracji. Dzięki innowacyjnej konstrukcji ogrodzenia gabionowe Progress można dostosowywać do zróżnicowanych wnętrz i ogrodów, podkreślając indywidualny styl i zamiłowanie do architektury na najwyższym poziomie. Dzięki zastosowaniu opatentowanej technologii zgrzewania ogrodzenia gabionowe Progress cechuje wysoka odporność na korozję. Pokrycie drutów powłoką Pro-ZINAL®, czyli stopem cynku i aluminium, eliminuje konieczność konserwacji. Natomiast specjalny profil drutu gwarantuje zachowanie stabilności i wytrzymałości konstrukcji. www.ogrodzenia-progress.pl

Termoizolacja na poziomie Odpowiednia termoizolacja cokołu i fundamentu budynku oraz połączenia ściany zewnętrznej ze stropem nad piwnicą lub z podłogą na gruncie pozwoli na wyeliminowanie mostków termicznych, co jest możliwe dzięki zastosowaniu bloczków termoizolacyjnych Schöck Novomur light. To wyjątkowo oszczędny element do stosowania w domach jednorodzinnych oraz szeregowych. Wyróżnia go skuteczna izolacja cieplna na poziomie U=0,189 W/(mK), łatwa obróbka oraz wysoki poziom stabilności i nośności. Ponadto bloczki Schöck Novomur light nie wchłaniają wody, co jest wadą tradycyjnych porowatych bloczków. Novomur light zapobiega wchłanianiu wilgoci do ścian na etapie budowy, czego następstwa mogą doprowadzić do konieczności wykonania kosztownych remontów. Właściwa izolacja termiczna połączenia ściany zewnętrznej ze stropem nad piwnicą lub z podłogą na gruncie skutecznie ochroni budynek przed uszkodzeniami spowodowanymi wilgocią oraz pozwoli na zmniejszenie kosztów ogrzewania budynku. Bloczki termoizolacyjne Novomur light zapewniają odpowiednią termoizolacyjność ścian osłonowych oraz fundamentowych, co wpływa na energooszczędność nowoczesnego domu. www.schock.pl

Światło wyczuwające ruch Firma Steinel opracowała technologię wysokiej częstotliwości do zastosowania na zewnątrz iHF (intelligent high frequency) i jako pierwsza wprowadziła na rynek zewnętrzne lampy z niewidocznym czujnikiem ruchu. Nowa seria opraw LED L800/L810/L820 w technologii iHF zachwyca innowacyjnym designem, ciekawym efektem świetlnym oraz niezawodnym działaniem. Zastosowany w lampach inteligentny czujnik wysokiej częstotliwości wykrywa osoby poruszające się we wszystkich kierunkach z jednakową skutecznością. Pozwala on wykluczyć zarówno błędne załączanie powodowane przez małe zwierzęta, jak i zakłócenia powstałe w przypadku ruchu ciepłych mas powietrza. W ten sposób można zaoszczędzić nawet do 90% energii elektrycznej. Stosowane przez firmę Steinel diody LED wyróżniają się długą żywotnością wynoszącą do 50.000 godzin. Zintegrowane diody LED o mocy 10 W (440 lm) generują białe i miłe dla oka światło. Zapewniają również niezawodne działanie oraz brak potrzeby wykonywania prac konserwacyjnych związanych z wymianą żarówek. Sensor iHF pozwala na wykrywanie ruchu w promieniu 5 m, niezależnie od temperatury i warunków pogodowych. Cena netto: model L800 LED iHF – 599 zł www.langelukaszuk.pl

Wysokiej jakości zawory równoważące Zawór równoważąco-pomiarowy TacoSetter Inline firmy Taconova umożliwia proste i dokładne nastawienie wymaganego natężenia przepływu w systemach grzewczych, klimatyzacyjnych, geotermalnych i sanitarnych. Hydrauliczne wyrównanie natężeń w instalacji gwarantuje optymalny rozdział przepływającego czynnika i ekonomiczne użytkowanie układu. Za pomocą TacoSetter Inline instalator może w prosty i szybki sposób ustawić dokładny przepływ, bez konieczności korzystania z dodatkowych przyrządów pomiarowych. Korpus zaworu wykonany jest z mosiądzu odpornego na odcynkowanie, uszczelki z EPDM, a element pomiarowy z tworzywa odpornego na podwyższone temperatury i uderzenia. Pomiar przepływu oparty jest o zasadę pływaka i sprężyny kontrującej. Element pomiarowy zintegrowano w korpusie zaworu. Regulację przeprowadzamy za pomocą wkrętaka i śruby nastawczej. Firma Taconova oferuje 2 wersje zaworu: TacoSetter Inline 100 do instalacji wody pitnej oraz TacoSetter Inline 130, odporny na temperatury do 130°C panujące w instalacjach solarnych, dostępny ze skalą na glikol lub bez. Inne zalety: bezpośredni odczyt wartości natężenia przepływu w l/min, montaż w dowolnej pozycji, brak konieczności konserwacji i możliwość odcięcia przepływu. www.taconova.com/pl

nowe na rynku

Przesył ciepła z solarów

Cisza, spokój i komfort

Warunki klimatyczne panujące na naszej szerokości geograficznej sprawiają, że korzystanie z zasobów energii słonecznej staje się opłacalne po wyeliminowaniu strat w trakcie jej przesyłu. Ograniczona ilość ciepła, które do nas dociera, powoduje, że każdy element w systemach solarnych musi charakteryzować się najwyższą wydajnością. Tylko wówczas możliwa jest rzeczywista redukcja kosztów związanych z ogrzewaniem ciepłej wody użytkowej. Firma Armacell dostarcza unikalnego rozwiązania w postaci preizolowanych rur do systemów solarnych – Armaflex DuoSolar. Zastosowana w nich izolacja HT/Armaflex o nowej, mikrokomórkowej strukturze pozwala na minimalizację strat energii. Ponadto innowacyjny materiał izolacyjny zabezpiecza przed dyfuzją pary wodnej. Przekłada się to bezpośrednio na redukcję czasu potrzebnego na dostarczenie ciepłej wody, a tym samym zwiększa opłacalność rozwiązań ekologicznych. Armaflex DuoSolar wyposażony został także we wbudowany przewód czujnika temperatury, co gwarantuje sprawne zarządzanie i nadzór nad całą instalacją. www.armacell.com

Bloczki SILIKAT A PLUS produkowane przez Grupę SILIKATY to rozwiązanie sprzyjające atrakcyjnym ekonomicznie i energooszczędnym budynkom, a zarazem cichym oraz spokojnym wnętrzom. Wpływ hałasu na nasze samopoczucie jest łatwo dostrzegalny. Ciężko bowiem skupić się na pracy bądź dobrze wypocząć, jeżeli do naszych uszu dobiegają różnego rodzaju, niekoniecznie przyjemne dźwięki. Remedium na tego typu problemy mogą być ściany wykonane z bloczków silikatowych SILIKAT A PLUS o podwyższonej izolacyjności akustycznej. Innowacyjna technologia produkcji oraz brak drążeń umożliwiają uzyskanie wysokiej klasy gęstości na poziomie 2,2. Wybudowane przy ich użyciu ściany mają zatem dużą masę powierzchniową, a jednocześnie są stosunkowo cienkie. Bloczki SILIKAT A PLUS w zależności od ułożenia w jednowarstwowej przegrodzie pionowej pozwalają na uzyskanie izolacyjności akustycznej właściwej od 58 do 61 [dB]. Pozwalają zatem na wzniesienie przegród o najostrzejszych wymaganiach normowych w zakresie izolacyjności akustycznej. www.grupasilikaty.pl

Silikonowanie w ekstra kolorach Łazienka jest na tyle specyficznym i trudnym miejscem w domu, że wymaga użycia specjalistycznych preparatów, które będą odporne na wysokie temperatury oraz częsty kontakt z wodą. Silikon Sanitarny Extra firmy Den Braven stworzony został właśnie z myślą o takim przeznaczeniu. To jednoskładnikowy, trwale elastyczny silikonowy kit uszczelniający, stworzony na bazie polisiloksanów z octanowym systemem utwardzania, który skutecznie zabezpiecza szczeliny i wszelkie łączenia przed przedostawaniem się wody i osadzeniem się brudu. Dzięki zawartości skoncentrowanego środka grzybobójczego dodatkowo chroni przed powstawaniem pleśni i grzybów. Jest również wyjątkowo odporny na działanie środków czyszczących w postaci różnego rodzaju detergentów i mydła, które w łazience są bardzo często używane. Zaletą Silikonu Sanitarnego Extra firmy Den Braven jest również bardzo dobra przyczepność do różnego rodzaju gładkich podłoży, jak szkło, ceramika, porcelana, lakierowane drewno oraz powierzchnie szkliwione, glazurowane czy emaliowane. Dzięki temu bez najmniejszego problemu stworzymy trwałą i szczelną fugę wokół umywalki, wanny, brodzika, bidetu czy muszli WC. www.denbraven.pl

Otwieraj bramę pilotem

Siłownik do bram przesuwnych Benninca BULL 8OM w kąpieli olejowej do bram o masie do 800 kg i sile ciągu 940N jest najmocniejszym produktem dostępnym na polskim rynku. Dzięki swoim unikalnym cechom BULL8OM został laureatem w konkursie Produkt Przyjazny Dla Mojego Domu. Przekładnia mechaniczna BULL8OM wykonana jest z brązu i stali oraz zanurzona w kąpieli olejowej, co gwarantuje długą żywotność siłownika. BULL8OM jest standardowo wyposażony w enkoder zabezpieczający przed zgnieceniem osób, zwierząt lub przedmiotów znajdujących się w świetle bramy. W momencie napotkania na przeszkodę siłownik zatrzymuje i cofa bramę. Poza enkoderem w podstawowym zestawie sprzedawane są fotokomórki. Użytkownik BULL8OM otrzymuje więc standardowo aż dwa zabezpieczenia przed ewentualnymi uszkodzeniami. BULL8 OM posiada wiele przydatnych funkcji, np.: częściowego otwarcia bramy tzw. „furtki”, łagodnego startu i zamknięcia bramy, sygnalizacji o stanie bramy, zamknięcia po przecięciu linii fotokomórek, licznika wykonanych cykli i wiele innych. Standardowo wbudowane są magnetyczne wyłączniki krańcowe. Zapraszamy na www.facebook.com/BenincaPolonia2012, gdzie można zobaczyć wnętrze i pracę siłownika BULL8OM. www.beninca.pl 5/2016 Własny Dom

nowe na rynku

Nowy wymiar świeżości Elegancka i cicha chłodziarko-zamrażarka Liebherr CBNPes 4858 Premium posiada klasę energetyczną A+++. O długotrwałą świeżość produktów spożywczych dbają szuflady BioFresh z regulacją wilgotności. System DuoCooling pozwala na niezależne sterowanie temperaturą zarówno w komorze chłodziarki, jak i zamrażarki. Natomiast wysoko wydajny system PowerCooling z filtrem FreshAir z węglem aktywowanym dba o prawidłowy obieg powietrza w komorze oraz utrzymanie zadanej temperatury. Wykorzystanie systemu NoFrost w zamrażarce eliminuje konieczność jej manualnego rozmrażania. Ponadto dzięki funkcji SuperFrost istnieje możliwość szybkiego obniżenia temperatury mrożenia nawet do –32oC. Wyjątkowo dużą przestrzeń w zamrażarce można zaplanować dzięki praktycznym szufladom VarioSpace. Szczególny design wnętrza zapewnia krystaliczne oświetlenie LED z funkcją przyciemnienia umieszczone w tylnym panelu chłodziarki, a także eleganckie, szklane półki GlassLine wykończone listwą ze stali szlachetnej. Urządzenie pięknie prezentuje się również z zewnątrz, ponieważ zostało wykonane ze stali szlachetnej pokrytej specjalną powłoką SmartSteel, co poza nowoczesnym wyglądem zapewnia odporność na drobne zarysowania oraz wygodę w utrzymaniu czystości powierzchni. Cena cennikowa brutto: 8399 zł www.liebherr.pl

Trawa pod stopami Nie zawsze i nie wszędzie możemy cieszyć się naturalną trawą. Jednak nawet wtedy mamy szansę na „zieleń pod stopami”. Wystarczy zastosować alternatywę – syntetyczną trawę MultiGrass. Jest dostępna w wielu wersjach, sugestywnie naśladujących naturę – kolorystyką, wyglądem i strukturą. Szeroka oferta pozwala na stworzenie atrakcyjnej i komfortowej aranżacji. Sztuczna trawa sprawdza się przede wszystkim na balkonach, tarasach i w ogrodach. Równie często stosuje się ją na placach zabaw, w miejscach uprawiania sportu i rekreacji oraz przy basenach. Wszechstronne użytkowanie trawy MultiGrass jest bardzo proste. Zarówno jej montaż, jak i pielęgnacja są bezproblemowe. Jest odporna na działanie różnych czynników atmosferycznych. Np. po opadach nie trzeba jej suszyć, ponieważ ma specjalne „odpływy” – otwory dylatacyjne. Jej atuty to przede wszystkim wielosezonowość oraz fakt, że nie trzeba jej zdejmować na zimę. W ramach pielęgnacji wystarczy od czasu do czasu szczotkować trawę, aby przywrócić włókna do pozycji pionowej. Warto też zwracać uwagę na ostre krawędzie przedmiotów (mebli, narzędzi ogrodowych itd.) stawianych na niej. Jeśli trawa jest użytkowana na zewnątrz, w okresie letnim przy bardzo wysokich temperaturach można zraszać ją dla zwiększenia komfortu użytkowania. www.multigrass.pl

Okno dachowe – co daje takie rozwiązanie? Gdy przystosowujemy poddasze do użytku mieszkalnego, jedną z kluczowych kwestii jest zapewnienie właściwej wentylacji oraz doświetlenia wnętrza naturalnym światłem. Ekspert firmy Dobroplast, Jerzy Chrzanowski, wyjaśnia dlaczego okna dachowe stanowią w tym względzie dobry wybór i rozwiązanie, które znacząco podnosi komfort i oraz funkcjonalność pomieszczeń znajdujących się pod skośnym dachem. – Jednym z najpopularniejszych sposobów doświetlenia przestrzeni na poddaszu, zwłaszcza w przypadku budynków o skośnych zadaszeniach, są okna montowane bezpośrednio w połaci dachu. – mówi ekspert. – Doskonale sprawdzają się one zwłaszcza w przypadku mocno zacienionych obszarów, gdzie tradycyjna stolarka nie zapewnia wystarczającej ilości naturalnego światła, oraz tam, gdzie pomieszczenia na poddaszu nie dają możliwości wygospodarowania miejsca na pionowe przeszklenia. Ogromną zaletą okien dachowych i faktem przemawiającym za wyborem tego typu rozwiązania jest możliwość ich montażu praktycz6

Własny Dom 4/2016

nie w niemal każdym dachu. Co najważniejsze – nie ingeruje to w zmianę konstrukcji połaci i nie wymaga skomplikowanych robót budowlanych związanych z przebudową ścian i więźby dachowej. Z powodzeniem taki sposób doświetlenia domu wykorzystywać można zarówno w nowo budowanych obiektach, jak również tych modernizowanych. Specyficzne umiejscowienie tego typu okien pozwala na efektywne wpuszczenie do środka promieni słonecznych, a jednocześnie zapewnia intymność i swobodę bez konieczności zasłaniania szyb. Jest to szczególnie doceniane w przypadku osiedli o dość gęstej zabudowie oraz pomieszczeń typu sypialnia czy łazienka. Warto jednak pamiętać, by zwłaszcza do tych ostatnich wybierać modele okien, które charakteryzują się zwiększoną odpornością na działanie wilgoci, jak np. okna Skylight Premium w ofercie Dobroplast. Skraplająca się na powierzchni okien para wodna mogłaby w innym razie do-

prowadzić do zniszczenia stolarki, a w skrajnych wypadkach – nawet połaci dachu. To, co stanowi zaletę okien dachowych, czyli umiejscowienie wysoko, niekiedy może być postrzegane jako minus, zwłaszcza w aspekcie ich konserwacji. Problem ten można rozwiązać, zwracając uwagę na zastosowany system okuć. Komfort i wygodę użytkowania zapewni np. system wahadłowo-obrotowy, który został również wykorzystany w przypadku propozycji Skylight Premium w ofercie Dobroplast. Umożliwia on nie tylko uchylanie okna, ale również proste odwrócenie całego skrzydła o 120° w pozycji do mycia. Szukając więc odpowiedniego sposobu doświetlenia poddasza, warto skierować uwagę w stronę popularnych obecnie okien dachowych, mając jednak na względzie wybór modelu dopasowanego do funkcji poszczególnych pomieszczeń i naszych potrzeb. www.dobroplast.pl

nowe na rynku

W kwietniu br. powołano do życia „WSPÓLNIE – Fundację LafargeHolcim”. Zgodnie z hasłem: „W pojedynkę jesteśmy tylko kroplą. Wspólnie tworzymy ocean”, fundacja będzie działała w porozumieniu ze społecznościami lokalnymi, instytucjami samorządowymi i kulturalnymi, szkołami, uczelniami i innymi organizacjami, a także z wolontariuszami. Fundacja stawia sobie za cel edukację w zakresie architektury, kształtowania krajobrazu i estetyki miejsc. Zaangażowała się już w pierwszy projekt – konkurs architektoniczno-urbanistyczny „Lider Dostępności”, organizowany przez fundację „Integracja”. „WSPÓLNIE – Fundacja LafargeHolcim” została założona, aby aktywizować społeczności lokalne oraz realizować całościowe i długoterminowe programy, które przyniosą znaczące, trwałe zmiany oraz wymierne rezultaty dla wspomnianych społeczności. Planowane są także projekty ogólnopolskie. – Zależy nam, by dotrzeć z inicjatywą do różnorodnych grup, wielu miejscowości, także tam, gdzie jest bardzo duże rozwarstwienie społeczne – przekonuje Kinga Walczyńska z zarządu fundacji. – Realizujemy projekty, które podniosą jakość życia mieszkańców danego regionu i zaangażują różne środowiska: samorządowe, edukacyjne kulturowe czy biznesowe. Inspirować, edukować i zmieniać otoczenie – to trzy główne obszary działań fundacji. W ich ramach prowadzone będą m.in. kreatywne laboratoria – założone w poszczególnych lokalizacjach LafargeHolcim, służące jako miejsca, w których mieszkańcy, przedstawiciele władz lokalnych i biznesu razem wypracują inicjatywy odpowiadające wyzwaniom dla ich regionu. Planowane są też lekcje architektury dla uczniów przedszkoli, szkół podstawowych i gimnazjów oraz współpraca z uczelniami z zakresie opracowania programów edukacyjnych dotyczących zrównoważonego rozwoju. Fundacja będzie także doradzać instytucjom przy projektach tworzenia wspólnej przestrzeni dla mieszkańców, mających się przyczynić również do wzmacniania lokalnej tożsamości. „WSPÓLNIE” – Fundacja LafargeHolcim będzie udzielała przede wszystkim wsparcia merytorycznego, a także finansowego. Jolanta Bosca z fundacji zaznacza: – Jesteśmy dalecy od zwykłego rozdawnictwa. Zależy nam na tym, aby wspierać te projekty, które odpowiedzą na autentyczne potrzeby miejscowej społeczności, a także wpiszą się w lokalny koloryt. Zamierzamy również prowadzić własne programy autorskie oraz wspierać merytorycznie i finansowo projekty innych organizacji pozarządowych i instytucji oświatowych.

REKL ama

WSPÓLNIE – Fundacja LafargeHolcim

nowe na rynku

Silikonowa ochrona elewacji Nanosilikonowa farba elewacyjna Bolix SIL-P służy do wykonywania dekoracyjnych, renowacyjnych i konserwacyjnych powłok malarskich na zewnętrznych powierzchniach budynków, także tych o charakterze reprezentacyjnym czy zabytkowym. Łącząc hydrofobowość, paroprzepuszczalność oraz odporność na zabrudzenia i działanie niekorzystnych warunków atmosferycznych, zapewnia ścianom niezbędną ochronę. Zabezpiecza m.in. przed promieniowaniem słonecznym czy porastaniem przez glony i grzyby, a dzięki tzw. efektowi perlenia posiada ona zdolność do samooczyszczenia, wpływając pozytywnie na estetykę i trwałość całej realizacji – spadające krople deszczu lub samodzielne mycie strumieniem wody powodują usuwanie kurzu i brudu z podłoża. Bolix SIL-P stosowana jest na takich powierzchniach, jak beton, płyty cementowe, mury ceglane, tynki cementowe i cementowo-wapienne, cienkowarstwowe tynki mineralne, silikatowe i silikonowe. Stanowi przy tym element systemów ociepleń na styropianie. W każdym przypadku tworzy na elewacji stabilną, atrakcyjną wizualnie powłokę w wybranym kolorze. www.bolix.pl

Drzwi z wysoką inteligencją Platforma Schüco ADS SimplySmart pozwala na wykonywanie dowolnego rodzaju drzwi wejściowych o podstawowej głębokości zabudowy 75 lub 90 mm. W rozwiązaniu zastosowano tzw. płynne, hybrydowe rozwiązanie przekładki termicznej i aluminium, które niweluje efekt bimetaliczny. Dzięki temu można realizować duże drzwi o wysokości nawet do 3 m i ciężarze do 200 kg bez ryzyka ich odkształcania się pod wpływem temperatur. W zależności od indywidualnych wymagań wzorniczych można zastosować różne rodzaje wypełnień: pokrywające skrzydło z jednej lub dwóch stron, a także z wypełnieniem wewnątrz profilu. Bardzo minimalistyczny, nowoczesny design aluminiowej stolarki podkreśla skrzydło zlicowane z ościeżnicą, a także niewidoczne na zewnątrz zawiasy. Drzwi można dodatkowo personalizować, dobierając designerskie klamki i pochwyty. Eleganckiej estetyce drzwi towarzyszą ich doskonałe walory użytkowe. Stolarka oparta na pięciokomorowym profilu z podwójnym wypełnieniem oferuje ochronę cieplną nawet do Ud ≤ 0,8 W/m2K, dlatego może być stosowana w budownictwie niskoenergetycznym. Rozwiązanie spełnia również najwyższe wymagania pod względem bezpieczeństwa – dobierając odpowiednie okucia, można uzyskać klasę antywłamaniową do WK3 włącznie. www.schueco.pl

Dom w Stawigudzie ma już dwa lata 22 maja minęły dwa lata od uroczystego otwarcia pierwszego w Polsce domu zbudowanego w standardzie pasywnym i Saint-Gobain Multi-Comfort. Zaprojektowany w technologii szkieletu drewnianego budynek jest siedzibą inwestora – firmy Brawo Domy Pasywne. Dom prezentuje nowoczesne rozwiązania dla budynków, spełniając surowe kryteria standardu domu pasywnego (określone wg Polskiego Instytutu Budownictwa Pasywnego i Energii Odnawialnej). – Dom w Stawigudzie przy ul. Czereśniowej jest naszym biurem, a jednocześnie pełni funkcję pokazową. Innymi słowy jest miejscem, gdzie każdy może nas odwiedzić, dokładnie wszystko obejrzeć i porozmawiać o wymarzonej inwestycji – mówi Jacek Roćko, właściciel, i dodaje – Dwupoziomowy budynek o powierzchni użytkowej 256 m2 jest wykorzystywany do celów pokazowych i szkoleniowych. Osoby zainteresowane budownictwem w technologii szkieletu drewnianego, a przede wszystkim osoby zainteresowane zakupem takiego domu, mogą zapoznać się tu z technologiami i produktami wykorzystanymi przy realizacji inwestycji, jak również samemu ocenić warunki mieszkania w domu wybudowanym według najlepszych standardów. Dom w Stawigudzie był pierwszą w Polsce inwestycją, która stanowiła ucieleśnienie idei Habitatu Saint-Gobain. – Habitat to strategia udostępnienia każdemu możliwości budowy komfortowej przestrzeni życiowej, odpowiadającej wyzwaniom współczesności, takim jak: rozwój gospodarczy, ochrona środowiska czy oszczędność energii – wyjaśnia Piotr Dąbkowski, lider projektu SaintGobain Multi-Comfort i dodaje – Drogą do osiągnięcia tego celu jest standard Saint-Gobain Multi-Comfort, czyli zbiór parametrów technicznych determinujących metodę wykonania domów, która zapewnia osiągnięcie komfortu w siedmiu wymiarach, w tym czterech podstawowych i niezbędnych do życia: akustyki, izolacji termicznej, estetyki i dobrej jakości powietrza. www.multi-comfort.pl

Własny Dom 5/2016

nowe na rynku

Kostka idealna na taras Ochrona przed słońcem Kostka betonowa Polbruk Ideo jest wytrzymała (6 cm grubości) oraz dostępna w bogatej palecie prostokątów umożliwiających tworzenie niepowtarzalnych kombinacji nawierzchniowych. Jej perfekcyjnie regularne kształty i różnorodna kolorystyka sprawiają, że taras zyskuje unikalny, ponadczasowy charakter. Poza fakturą gładką (kolory: indiana, latte, nerino, hawaii, onyx), Polbruk Ideo dostępna jest również w fakturze płukanej w dwóch wersjach kolorystycznych: bianka_D i siena_D. Delikatne odcienie brązu (siena_d) i szarości (bianka_d) oraz ogromny wybór rozmiarów, a także subtelna, chropowata struktura, dają szerokie możliwości aranżacyjne. Dobrany materiał jest więc dostępny w kolorystyce i strukturze nawiązującej do naturalnych surowców, dzięki czemu harmonizuje ze stylistyką całej posesji, a także współgra z intensywną zielenią roślinności i wszelkimi dodatkami w ogrodzie, takimi jak mała architektura czy meble z drewna. Dzięki strukturze szorstkich drobinek kostka Polbruk Ideo jest antypoślizgowa, co jest szczególnie ważne dla bezpiecznego i komfortowego użytkowania. Z kostką Polbruk Ideo bez problemu wykończymy przydomowy taras, a także ogrodowe alejki i ścieżki chodnikowe. www.polbruk.pl

Ilość światła, ale przede wszystkim promieniowania słonecznego dostającego się pod dach można skutecznie kontrolować poprzez zastosowanie dodatkowych akcesoriów. Roleta zewnętrzna Roto została zbudowana z wytrzymałych, dwuściennych lameli. Specjalna konstrukcja pancerza pozwala na ścisłe zwijanie elementów, które chowają się w niewielkim zasobniku górnym. Co istotne, panel nie wymaga dodatkowego miejsca – jest estetycznie zintegrowany z połacią dachu. Roletę zewnętrzną można obsługiwać ręcznie lub z pomocą zdalnie sterowanego napędu elektrycznego. Jeśli rolety instalowane są na dachu po zakończeniu prac wykończeniowych, można wybrać wariant zasilania poprzez moduł solarny umiejscowiony na obudowie rolety. Zaopatruje on w energię akumulator, dzięki czemu możliwa jest obsługa rolety. Montaż całego zestawu jest szybki i prosty, ponieważ przebiega od wewnątrz. Rolety Roto zapewniają niezawodną ochronę przed światłem, upałem, a także zimnem, gwarantując skuteczne zaciemnienie i pełną funkcjonalność również przy otwartym oknie. Dzięki takim zabezpieczeniom poddasze stanie się oazą, w której znajdziemy schronienie przed upałem i słońcem. www.roto.pl

Wszechstronny system okienny Nowy system okienny z PVC-U Schüco LivIng pozwala na łatwiejszą i bardziej ekonomiczną produkcję dowolnego rodzaju okien w standardzie niskoenergetycznym i pasywnym. W systemie zastosowano termozgrzewalną uszczelkę EPDM, która umożliwia tworzenie estetycznych i trwałych uszczelnień obwodowych bez widocznych zgrzewów. Zgrzane uszczelki pozbawione wyczuwalnego w dotyku „szwu” wykazują doskonałą zdolność do tzw. powrotu

elastycznego, co gwarantuje pełną szczelność okien przez cały okres użytkowania. Najwyższej jakości materiał pozostaje elastyczny i wykazuje wysoką odporność na promieniowanie UV oraz skrajne temperatury. W systemie można produkować siedmiokomorowe okna z dwoma (AS) lub trzema płaszczyznami uszczelnień (MD), które gwarantują doskonałą termoizolacyjność. Rozwiązanie z uszczelkami przylgowymi osiąga współczynnik przenikania ciepła

na poziomie Uf=1,0 W/ m2K, zaś z uszczelką środkową – Uf=0,96 W/m2K, dzięki czemu spełnia wymagania budownictwa niskoenergetycznego i pasywnego. W profile o optymalnej głębokości zabudowy można wstawiać potrójne pakiety szybowe o grubości do 52 mm. www.schueco.pl

Fasady w nowej odsłonie

Szkło antyrefleksyjne Guardian Clarity, stworzone z wykorzystaniem najbardziej zaawansowanej technologii powlekania, to idealne rozwiązanie w przypadku oszkleń, gdzie wymagana jest wyjątkowa przejrzystość, a nadmierne odblaski i odbicia stanowią przeszkodę. Szkło antyrefleksyjne Guardian Clarity zapewnia znakomite właściwości optyczne – w przypadku fasad dostarcza więcej światła przy mniejszej ilości odblasków i sprawdza się wszędzie tam, gdzie zapierający dech w piersiach widok stanowi atut. W połączeniu z innymi produktami Guardian® szkło antyrefleksyjne Guardian Clarity, dzięki właściwościom termoizolacyjnym i/lub przeciwsłonecznym, może pomóc w spełnieniu lokalnych przepisów w zakresie wydajności energetycznej. Efekt ten można osiągnąć, łącząc szkło Guardian Clarity z produktami Guardian SunGuard® oraz Guardian ClimaGuard®, które zapewniają izolację termiczną oraz ochronę przed nadmiernym promieniowaniem słonecznym. Powłoka Clarity jest oferowana jako standard na niskożelazowym szkle bazowym Guardian UltraClear™, dając nieskazitelnie przejrzysty i lekki wygląd szyby. www.guardian.com 5/2016 Własny Dom

exclusive

inspiracje

Tekst: Marek Misiak

łazienka Z reguły piszemy o łazience w kontekście jej walorów użytkowych – doboru ceramiki czy montażu instalacji. W tym materiale spojrzymy na nią inaczej – praktycznie wyłącznie pod kątem estetyki

Własny Dom 5/2016

exclusIve

fot. Brunner

Inspiracje

3/2016 WĹ&#x201A;asny Dom

inspiracje

styl retro W

fot. Metropolis

exclusive

spółczesne łazienki mogą nawiązywać do pomieszczeń tego rodzaju spotykanych w XIX-wiecznych pałacach czy eleganckich kamienicach – ale bez ograniczeń ówczesnych technologii związanych np. z przygotowaniem ciepłej wody. Nie ma tak naprawdę jednego stylu retro – może być pałacowo, ale czy nasz wyobrażony pałac stoi w Barcelonie, Londynie – a może w Sztokholmie lub pod Nowym Jorkiem?

Własny Dom 5/2016

Inspiracje

exclusIve

fot. Homebook.pl/proj. EG art Autorska Pracownia Architektury Ewa Elżbieta Golińska

historyzująca stylizacja łazienki nie musi oznaczać przepychu. Można zainspirować się stylem skandynawskim, w którym dominować będą złamana biel, ecru i mniej agresywne odcienie niebieskiego. Dla stylu retro charakterystyczna jest wanna na nóżkach

w stylu retro bardzo ważne są szczegóły – źle dobrane lampy czy zegar mogą skupiać na sobie uwagę w złym znaczeniu tego słowa. Duże lustro optycznie powiększa pomieszczenie – choć wiemy, że to iluzja, i tak czujemy się przestrzenniej

fot. Homebook.pl.proj. EG art Autorska Pracownia Architektury Ewa Elżbieta Golińska

5/2016 Własny Dom

inspiracje

styl nowoczesny Ł

azienka nowoczesna nie musi być ascetyczna – natomiast na pewno musi być przestrzenna, nawet jeśli jest niewielka. Ozdabiać należy przede wszystkim ściany – np. efektownymi tapetami lub imitacjami kamienia. Ceramika i inne sprzęty nie powinny być natomiast efekciarskie.

łazienka na pograniczu science-fiction – niezwykłe wrażenie robi zwłaszcza przeroczysta wanna, której – jeśli jest pusta – można nawet nie zauważyć. zielone akcenty dodają zaś wnętrzu ekologicznego klimatu – choć przecież roślin tu nie ma Własny Dom 5/2016

loftowo, lecz nowocześnie – elementy o historyzującej stylistyce tym bardziej odcinają się na tle szarych ścian ożywionych barwnymi napisami przypominającymi malowane od szablonów murale lub resztki zdartych plakatów. lampy także są raczej nawiązujące niż historyzujące

fot. Uzin

exclusive

exclusIve

fot. Grupa Paradyż

Inspiracje

fot. Ceramstic

5/2016 Własny Dom

fot. Villeroy & Boch

16 fot. fot.Grupa Ventana Paradyż

exclusive inspiracje

Własny Dom 5/2016

Inspiracje

fot. Villeroy & Boch

exclusIve

łazienka nowoczesna i stonowana – tylko biel, czerń i pojedyncze czerwone akcenty czerwieni, a do tego rozmiary godne salonu kąpielowego. warto zwrócić uwagę na kolorystyczne zaakcentowanie różnicy poziomu podłogi – zapobiega to potknięciu się

łazienka nowoczesna i ozdobna – małe płytki ceramiczne o symetrycznych, jak i niesymetrycznych wzorach mienią się w blasku przemyślanie rozmieszczonego oświetlenia. dominujące ciemne barwy przywodzą na myśl np. nowojorskie apartamenty

łazienka nowoczesna dwupoziomowa. postanowiono radykalnie wykorzystać efektowny widok morza za oknem, a jednocześnie zapewnić użytkownikom intymność. w tym celu fragment pomieszczenia przy oknach tarasowych został wyraźnie podniesiony w stosunku do reszty łazienki i oddzielony przesuwnymi, częściowo ażurowymi drewnianymi parawanami. Jeśli chcemy się wykąpać, zasuwamy je i nikt nas nie widzi – a w tym czasie druga osoba może usiąść przy oknie na drewnianej podłodze i rozkoszować się widokiem

efektowność może nadać łazience Jedno rozwiązanie – w tym przypadku jest to wanna wpuszczona całkowicie w podłogę, dodatkowo wyeksponowana przez kontrast z szarością ścian i podłogi

fot. Grupa Paradyż

5/2016 Własny Dom

exclusive

inspiracje

łazienka okiem eksperta Urządzenie tego pomieszczenia to wyzwanie, gdyż często na stosunkowo niewielkiej powierzchni chcemy połączyć piękno z funkcjonalnością. Warto jednak pamiętać, że tworzenie stylowej łazienki, w której będziemy się dobrze czuli, nie polega tylko na wyborze płytek na ściany lub eleganckiej wanny. O tym, jak posługiwać się przy aranżacji tego wnętrza pięknymi dodatkami, opowiada Anna Rusiniak-Malinowska, projektantka wnętrz i właścicielka showroomu Malabelle

Łazienka, obok kuchni, to drugie bardzo ważne miejsce w domu. Często jednak jest zbyt mała, abyśmy mogli w niej „poszaleć”. Jeśli zatem podczas remontu mamy możliwość zwiększenia powierzchni łazienki, to gorąco polecam ten zabieg. Częstym trikiem stosowanym przez projektantów jest zachowanie ciemnej kolorystyki, która pozwala na zgubienie linii przestrzeni oraz lustra, co optycznie powiększa przestrzeń.

Znaczenie dodatków Jeśli w łazience mamy wannę, co w dzisiejszych czasach zdarza się coraz rzadziej, to łazienka staje się miejscem, w którym odpoczywamy i relaksujemy się – czymś w rodzaju domowego spa. Warto zatem pamiętać o odpowiednim dekorowaniu tej przestrzeni, abyśmy zawsze czuli się tam dobrze. Służą do tego wazony, marmurowe tace, szklane butelki na perfumy oraz przede wszystkim kwiaty, które zawsze dodają wyjątkowości każdej przestrzeni. Zwykle zastanawiamy się, jak dobierać kolory, które płytki są odpowiednie, jak rozmieścić lustra oraz gdzie powinna stać pralka. Równie ważny jest jednak temat dodatków, dzięki którym uda nam się utrzymać ład i porządek w naszych łazienkach. Kiedy już mamy pięknie wykończoną łazienkę, chcemy, aby wszystko wyglądało idealnie… ale jak to zrobić, kiedy przychodzi nasz codzienny rytm dnia, który rano nie pozwala na poukładanie wszystkich kosmetyków w szafkach

Własny Dom 5/2016

i pochowanie szczoteczek? W dniu powszednim zwykle nasza łazienka wypełniona jest mnóstwem kosmetyków, past i szczoteczek do zębów. Cała sztuka polega na uporządkowaniu naszej łazienki tak, aby służyła nam w pięknym wydaniu każdego dnia. Jak to zrobić?

Tace na kosmetyki Pierwszą rzeczą, jaką proponuję są tace – szczególnie polecam marmur - biały i zielony. Tace mogą być również metalowe bądź drewniane – wszystko zależy od stylu, w jakim mamy urządzoną łazienkę. Co robimy z tacami? Mają nam one posłużyć do organizacji kosmetyków w naszej łazienkowej przestrzeni. Dzięki nim uzyskamy miejsce na kubek, dozownik w płynie, a może nawet elegancką buteleczkę z perfumami. Zyskujemy ograniczenie ustawianych przedmiotów do miejsca, jakie nam wyznacza taca – dzięki temu na blacie mamy porządek, a dodatkowo możemy wyeksponować niektóre buteleczki. Dzisiaj kosmetyki mają, jak za dawnych czasów, brązowe, szklane lub plastikowe opakowania, kojarzą mi się z aptecznymi słojami ustawionymi na drewnianych regałach rozciągniętych na całą aptekę, naprawdę ładnie prezentują się w łazienkach.

Mowa barw Obok tac ważne też są dodatki, które znajdziemy w każdej łazience, czyli dozowniki na mydło, czy

szampon. Polecam zastosować białą, szarą lub czarną kolorystykę – taka barwa zawsze dobrze skomponuje się zarówno z kolorowymi, jak i monochromatycznymi łazienkami. Obecnie dostępne są marmurowe pojemniki z miedzianymi przykrywkami – szalenie eleganckie, efektownie wyglądać też będą w industrialnych łazienkach – wtedy przełamią surowość i dodadzą im charakteru. Dobrze jest, jeśli wybierzemy jeden kolor i na nim się skupimy. Możemy też neutralnie podejść do tematu i wykorzystać uniwersalną kolorystykę w dodatkach. Ważne, aby one nie były w kolorach tęczy, no chyba, że mamy łazienkę w stylu boho... Dodatkami wykańczającymi naszą przestrzeń mogą być jeszcze miseczki na biżuterię i wazony z kwiatami.

Tkaniny Ostatnim elementem upiększającym każdą łazienkę są tkaniny, czyli ręczniki i szlafroki. Proponuję, aby ręczniki również były zachowane we wspomnianej kolorystyce. Polecam piękne, kolorowe ręczniki Pip Studio – idealne na wiosnę. W monochromatycznych łazienkach wprowadzą energię i trochę słońcaa , dodatkowo świetnie komponują się z szarymi, czarnymi i białymi dodatkami.

www.malabelle.pl

Inspiracje

exclusIve

12 13 warto zacząć od siebie – a konkretnie od szlafroków czy płaszczy kąpielowych, które nosimy, przebywając w naszej łazience. Kolorystyczne dopasowanie ich do wystroju pomieszczenia to wcale nie snobizm

to samo dotyczy ręczniKów – nie bez powodu w droższych hotelach wiszące w łazienkach ręczniki pasują do ścian

zestrojenie estetyczne może obejmować również naczynia na kosmetyki – skoro łazienka ma historyzujący lub loftowy styl, mogą one przypominać przedwojenne szklane buteleczki

również drobne meble muszą pasować – stylowe naczyńka nie wyglądałyby dobrze na plastikowym taborecie

wszelKie teKstylia powinny stanowić komplet – np. ręczniki, dywaniki, zasłona prysznicowa i płaszcz kąpielowy

5/2016 Własny Dom

fot. Malabelle

exclusive

inspiracje

fot. Tecnografica

łazienka na poddaszu

a poddaszu może się znajdować zarówno dodatkowa, mniejsza łazienka, jak i pomieszczenie będące elementem master bedroomu, a zatem najbardziej prywatna z prywatnych część domu, nasza własna strefa relaksu. Skosy nie ułatwiają aranżacji, ale jeśli potraktować je jako wyzwanie, mogą pomóc stworzyć łazienkę piękną i przytulną, np. efektownie doświetloną oknami połaciowymi.

Własny Dom 5/2016

Inspiracje

exclusIve

fot. Homebook.pl/proj. A2.studio Pracownia Architektury

fot. Grupa Paradyż

czasem trzeba pójść na kompromis. Ta łazienka mimo skosów o dużym nachyleniu i niskiej ścianki kolankowej wydaje się przestrzenna – ale ulokowanie wanny tuż pod tą ścianką powoduje, że aby stanąć w wannie, wysoka osoba będzie miała głowę tuż przy oknie

łazienka na poddaszu jako magiczny zakątek – za oknem niebo (słońce lub gwiazdy), a wokół nas historyzujący wystrój w jasnych barwach. poczucie ekskluzywności uzyskano dzięki zastosowaniu płytek ceramicznych o zróżnicowanych wzorach

5/2016 Własny Dom

exclusive

inspiracje

fot. Coram

okna w łazience Ł

azienki w blokach często w ogóle nie mają okien – uważano, że są one tam niepotrzebne. Tymczasem naturalne światło upiększy również to pomieszczenie – trzeba tylko zadbać o to, by nikt nas nie podglądał.

stylowe żaluzje pozwalają wpuścić sporo promieni słońca do łazienki przy jednoczesnym całkowitym zabezpieczeniu przed zobaczeniem nas przez osoby z zewnątrz. odpowiednio ustawiając położenie lameli, możemy stworzyć w pomieszczeniu nastrojowy półmrok – ale też złożyć żaluzje i radykalnie doświetlić pomieszczenie, co przyda się np. przy sprzątaniu

Własny Dom 5/2016

łazienka doświetlona wyłącznie oknami dachowymi – zwłaszcza jeśli mówimy o dachu płaskim – to rozwiązanie idealne dla osób ceniących sobie pełną prywatność. zobaczyć mógłby nas chyba tylko ktoś przelatujący nisko śmigłowcem (a i to nie jest pewne, gdyż współczesne śmigłowce rzadko latają z prędkością poniżej 100 km/h). wadą jest tylko to, że jesteśmy pozbawieni widoku na krajobraz

exclusIve

fot. Jasno Skutters

Inspiracje

fot. Villeroy & Boch

5/2016 WĹ&#x201A;asny Dom

exclusive

inspiracje

fot. Coram

wykończenie

eszcze niedawno większość inwestorów była przekonana, że jedynym sposobem wykończenia ścian łazienki w taki sposób, by co kilka lat nie trzeba było jej odnawiać, są płytki ceramiczne (ewentualnie tynk tam, gdzie woda nie oddziałuje bezpośrednio). Tymczasem współcześnie mamy wiele innych możliwości – drewno, farby, różnego rodzaju panele dekoracyjne, kamień, szkło, tapety...

Własny Dom 5/2016

Inspiracje

exclusIve

tapeta w łazience może się znaleźć również bezpośrednio przy wannie – producenci oferują wyroby przeznaczone do stosowania w tym pomieszczeniu. wzór może być zarówno kolorowy i efektowny, jak i skromny, monochromatyczny – ale nie mniej piękny

farba w łazience – współcześnie dostępne produkty wytrzymują nawet kilka tysięcy cykli zmywania, są więc całkowicie odporne na wodę. w tej łazience zastosowano dwie zupełnie różne farby – efekt dekoracyjny przy wannie i jednolitą płaszczyznę barwną w kontrastowo wyrazistym kolorze (do tego doświetlonym dzięki oknu) na drugiej ścianie

fot. Tikkurila

fot. Tecnografica

5/2016 Własny Dom

exclusive

inspiracje

fot. Brunner

kominek w łazience

arto tu obalić jeden ważny mit – kominek pasuje nie tylko do dużej łazienki, choć faktycznie w sporych rozmiarów salonie kąpielowym będzie go można lepiej wyeksponować. Ogranicza nas umiejscowienie przewodu kominowego, natomiast swobodę aranżacyjną zwiększa możliwość wyboru między kominkami wbudowanymi w ścianę lub dostawionymi do niej a wolno stojącymi.

Własny Dom 5/2016

Inspiracje

trójstronny wkład umożliwia podziwianie ognia z prawie każdego miejsca w łazience – nie widzimy go tylko bezpośrednio od drzwi i stojąc przy umywalkach (ale wtedy i tak stoimy do kominka plecami, a odbijający się w lustrze ogień mógłby utrudniać przeglądanie się w nim)

do łazienki w pałacowym stylu można dopasować kominek lub kozę (wolno stojący piecyk). obudowa tego urządzenia imituje ceramiczne kafle w kształcie rombów, ze złoconymi guzami w rogach – wzór często widywany na ścianach pałaców i na pikowanych tkaninach

fot. Brunner

exclusIve

fot. Kratki.pl Marek Bal

5/2016 Własny Dom

exclusive

inspiracje

Oświetlenie w łazience Okiem eksperta Oświetlenie łazienki może pełnić bardzo różne funkcje – np. pobudzać zaspanych przy porannej toalecie lub koić zmysły w trakcie wieczornej kąpieli. Na etapie planowania warto więc podzielić instalację na oddzielne obwody, pozwalające na osobne sterowanie oświetleniem ogólnym, miejscowym czy dekoracyjnym

Mateusz Strzałkowski, ekspert firmy GTV

Oświetlenie ogólne W niedużych łazienkach w charakterze oświetlenia głównego można wykorzystać pojedynczą oprawę oświetleniową w formie plafoniery. Unikajmy lamp podwieszanych – mogą one krępować swobodę ruchów np. podczas wycierania się po kąpieli. Jeśli ściany i podłogi wykończone są odbijającymi światło płytkami oraz lustrami, możemy z powodzeniem wykorzystać oprawy kierunkowe, w przypadku sufitów podwieszanych dobrym rozwiązaniem będą zaś oprawy punktowe. W celu zapewnienia optymalnego oświetlenia ogólnego można zastosować reflektory halogenowe, świetlówki kompaktowe lub ich energooszczędne zamienniki ledowe o neutralnej białej barwie (40004500 K).

Miejscowe oświetlenie lustra W przypadku strefy umywalkowej światło powinno padać na osobę przeglądającą się w lustrze i równomiernie oświetlać całą twarz, bez tworzenia na niej cieni, ale jednocześnie bez wywoływania przykrego efektu olśnienia wzroku. Unikajmy oświetlenia lustra źródłem znajdującym się na wprost niego – światło powinno być skierowane na twarz i najlepiej, aby nie padało z jednego punktu. Dobry efekt

Własny Dom 5/2016

uzyskamy, stosując dwa kinkiety umieszczone symetrycznie po obu stronach lustra lub kilka małych opraw nad górną krawędzią i po bokach lustra. Alternatywnie stosujemy oprawy kierunkowe w suficie podwieszanym nad umywalką lub oprawy ukryte w bokach wnęki umywalkowej. W tej strefie najlepiej sprawdzi się światło o chłodnej temperaturze barwowej (5000-6500 K) i wskaźniku oddawania barw minimum 80%, które wiernie odzwierciedli twarz i pomoże dostrzec wszelkie detale przy goleniu lub makijażu.

Oświetlenie dekoracyjne Do tworzenia wyjątkowego nastroju w łazience wykorzystać możemy eleganckie, przytłumione światło punktowe w postaci diod LED, które oferują wiele możliwości dekoracyjnych. Niewielkie oprawy mogą zostać wmontowane pomiędzy elementami okładziny ściennej lub podłogowej, a także w obudowach wanien czy za osłonami – w specjalnych wnękach bądź suficie podwieszanym, przysłoniętym kolejną warstwą. Podświetlić możemy krawędzi umywalki, szklaną półkę lub wnętrza szafek, dzięki czemu optycznie powiększymy ich przestrzeń. Tego typu rozwiązania pozwalają też na zabawę kolorem. Możliwość świecenia barwnego

źródeł LED pozwala uzyskać wyjątkowy klimat – oranże dodadzą nam energii, a błękit i zieleń wprowadzą spokojny nastrój, idealny do długiej, wieczornej kąpieli.

Bezpieczeństwo Wszystkie znajdujące się w łazience elementy wyposażenia narażone są na działanie wilgoci lub na bezpośredni kontakt z wodą. Lepiej unikać przenośnych lamp stołowych podłączanych do kontaktu, gdyż w zetknięciu z wodą mogłyby spowodować zwarcie i porażenie prądem. W przypadku większych łazienek możemy wykorzystać standardowe źródła światła zasilane napięciem 230 V, aczkolwiek montujemy je w odległości co najmniej 60 cm od wszelkich źródeł wody. W strefie do 60 cm od źródła wody stosujmy lampy zasilane prądem o niskim napięciu, posiadające klasę wodoszczelności minimum IPX4 oraz II klasę ochronności. Oprawy oświetlające wnętrze kabiny prysznicowej lub montowane tuż nad wanną muszą spełniać jeszcze surowsze wymagania i posiadać klasę wodoszczelności IPX7. Zagwarantuje to nie tylko bezawaryjną pracę, ale przede wszystkim bezpieczeństwo osób znajdujących się w pomieszczeniu.

Inspiracje

oświetlenie górne rozjaśnia i optycznie powiększa całe pomieszczenie – pomagają mu w tym jasne ściany, podłoga i sufit

historyzująca stylizacja w połączeniu z nowoczesnym oświetleniem ledowym – akcentuje ono zarówno ramy luster, jak i wykończenie ściany za nimi

podobny efekt można uzyskać w nowoczesnej łazience. ciepłe światło jakby rozlewa się po blacie – ale spełnia też rolę praktyczną, pozwalając nam zobaczyć szczegóły przy myciu rąk

listwa świetlna na styku ściany i sufitu nad lustrem może przydać się również w dzień – okno w tej łazience jest niewielkie, a my chcemy widzieć w lustrze szczegóły swojej twarzy

barwa oświetlenia dostosowana do koloru i stylu wykończenia ścian zamienia małą łazienkę w wizualne cacko

exclusIve

24 25

fot. GTV

5/2016 Własny Dom

focus odkurzacz centralny

instalacja ta nie stanowi wprawdzie oczywistego elementu wyposażenia domu jednorodzinnego – warto jednak o niej pomyśleć przy planowaniu budowy nowego domu, jeśli chcemy ułatwić sobie życie

odkurzaczem centralnym jest trochę jak z posiadaniem dwóch samochodów – w oczach niektórych to zbytek, gdy jednak zdecydujemy się na taką inwestycję, ujawnia ona swoje kolejne zalety. Podobnie też jak dwa samochody, instalację taką coraz częściej spotyka się nie tylko w domach osób zamożnych, ale także przedstawicieli klasy średniej – a nawet w bliźniakach, szeregówkach czy większych mieszkaniach. Również w mniejszych lokalach odkurzacz centralny może być nie gadżetem, lecz racjonalnym wyborem.

Własny Dom 5/2016

Tekst: Marek Misiak

Idea odkurzacza centralnego wywodzi się z USA z końca XIX w. Jednak słaba moc silników jednostek centralnych (co przekładało się na niewielką moc ssania) i koszt wykonania instalacji (rury wykonywano z miedzi) powodowały, że były one dużą rzadkością. Dopiero wynalezienie PVC w latach 60. i wciąż wzrastająca moc silników elektrycznych spowodowały, że od lat 70. odkurzanie centralne stawało się coraz bardziej popularne. Przełom nastąpił jednak dopiero na początku lat 90., gdy takie instalacje stały się częstsze w średniej klasy do-

mach w USA i Kanadzie, a pośrednicy w handlu nieruchomościami zauważyli, że podnoszą one wartość domu wystawionego na sprzedaż. W Polsce urządzenia te stały się popularniejsze w ciągu ostatnich kilkunastu lat.

Więcej infOrmacji www.beam.pl www.ustm.pl www.vacuflo.pl www.bezkurzu.pl dominujacesystemy.pl

www.eodkurzacze.pl www.columbiavac.pl comfortsystem.pl variovac-polska.pl www.witpo.pl

fot. Variovac

s cu fo

Odkurzacz centralny

odkurzacz centralny focus

Czym jest odkurzacz centralny

Jak to działa Przy zwykłej instalacji odkurzacza centralnego, aby rozpocząć sprzątanie, użytkownik wyciąga wąż z miejsca, gdzie jest on składowany (może to być przy jednostce centralnej, ale niekoniecznie – wąż należy umieścić tam, gdzie będzie to najwygodniejsze i dokąd nie będzie po niego trzeba specjalnie chodzić). Następnie podpinamy do węża odpowiednią końcówkę, a sam wąż wpinamy do odpowiedniego gniazda ssącego. Spotykane są dwa systemy uruchamiania jednostki centralnej. W pierwszym, tańszym, wewnątrz gniazda znajdują się styki, które w momencie kontaktu z metalowym pierścieniem na końcu węża zamykają obwód elektryczny i wysyłają sygnał do jednostki centralnej. Droższe lub nowocześniejsze modele są wyposażone w przełączniki do zdalnego sterowania na rączce węża – czasem umożliwiają one nie tylko włączenie lub wyłączenie instalacji, ale także regulację siły ssania (jeśli usuwamy np. kurz z zasłon lub używamy końcówki do czyszczenia sierści psa, może to mieć znaczenie).

Jednostka centralna dostarcza siły ssącej. Dzięki temu, że jest zamontowana na stałe w jednym miejscu, masa silnika nie odgrywa większej roli i w dużym domu może to być urządzenie o naprawdę dużej mocy

W systemach Hide-a-hose i Retraflex nie trzeba nosić ze sobą węża – między gniazdami przenosimy jedynie potrzebne nam końcówki i rękojeść, a sam wąż wyciągamy z gniazda ssącego. Wąż ssący w systemie Hide-a-hose jest lekki, elastyczny i pokryty specjalnym pokrowcem, który zabezpiecza meble przed porysowaniem. Dzięki sile ssącej, która wciąga go do rurociągu pokrowiec węża jest zawsze czysty. Do odkurzania wyciągamy odpowiednią dłuość węża, następnie za pomocą obrotowej dźwigni mieszczącej się w gnieździe blokujemy jego położenie, tak by w czasie pracy nie cofał się. Następnie przy pomocy dźwigni czerwonej, mieszczącej się wewnątrz gniazda uruchamiamy odkurzacz centralny. Podłączamy rękojeść, rurę oraz szczotkę i można odkurzać. Po zakończeniu sprzątania odłączamy rękojeść rurę ze szczotką i zassać wąż z powrotem do instalacji. W ścianie może się chować wąż o długości nawet 18 m (dostępne są węże o długości 9,12,15 i 18 m) – siłę do jego chowania zapewnia jednostka centralna o odpowiednio dużej sile ssącej. Dłuższy wąż ssący oznacza mniej gniazd ssących w budynku, co przekłada się na oszczędność czasu i nakładu pracy w trakcie instalacji – przy pomocy węża o dłu-

gości 9 m możemy posprzątać ok. 100 m2 powierzchni domu, przy długości 15 m – 200 m2, a przy 18 m – 250 m2. Nie trzeba za każdym razem wyciągać całego węża, lecz tylko taką długość, jaka jest nam w danym momencie potrzebna, co także zwiększa wygodę korzystania z urządzenia. Podciśnienie wytwarzane przez jednostkę centralną w trakcie zasysania węża do instalacji pozwala utrzymać w czystości pokrowiec węża.

fot.Vacuflo

System odkurzacza centralnego składa się z czterech zasadniczych elementów: 1) jednostki centralnej, montowanej najczęściej w piwnicy, garażu lub pomieszczeniu technicznym. Zawiera ona silnik wytwarzający siłę ssącą, co pozwala na zasysanie brudu i kurzu (podobnie jak w tradycyjnym odkurzaczu), filtry i separator zanieczyszczeń oraz zbiornik na zassane zanieczyszczenia; 2) przewodów ssących zamontowanych w ścianach, w wylewce podłogi lub biegnących na ścianach albo w podwieszanych sufitach; 3) gniazd ssących rozmieszczonych w całym domu; 4) węża ssącego, który w zależności od typu instalacji (zwykła, Hide-a-hose lub Retraflex) jest przenoszony przez użytkownika od gniazda do gniazda lub chowany w gniazdach. Do węża podłączane są różnego typu końcówki, umożliwiające usuwanie zanieczyszczeń różnego typu.

fot. Beam

Z czego składa się instalacja

system hide-a-hose (czyli „schować wąż”) jeszcze bardziej upraszcza sprzątanie – nie dźwigamy nawet węża

5/2016 Własny Dom

focus odkurzacz centralny

fot. Variovac

Gdy jedno gniazdo pracuje, pozostałe są hermetycznie zamknięte, dzięki czemu brud wessany poprzez jedno gniazdo nie będzie wydostawał się przez inne gniazda. Są też one zabezpieczone przed cofaniem się zanieczyszczeń z powrotem do pomieszczeń. Istnieją dwa typy gniazd ssących – podtynkowe i natynkowe. Te pierwsze stosowane są standardowo – na zewnątrz widoczny jest wówczas tylko element przypominający nakładkę gniazdka elektrycznego, reszta gniazda znajduje się w ścianie. Gniazda natynkowe stosowane są zazwyczaj wtedy, gdy również przewody w danym miejscu prowadzone są na powierzchni ścian, a nie w bruzdach (rzadko stosowane rozwiązanie) lub w tych pomieszczeniach, gdzie nie ma potrzeby ukrywania przewodów (np. w kotłowni czy garażu).

Systemy filtracji

system filtracji cyklonicznej wykorzystuje prawa fizyki. zassane powietrze wprowadzane jest w ruch wirowy wewnątrz odkurzacza i kierowane w dół. Następuje wytrącenie 96-98% cząstek ciał stałych, które pod wpływem działających na nie sił opadają w dół do zbiornika na zanieczyszczenia. Pozostałe mniej niż 5% zanieczyszczeń jest wydalane na zewnątrz budynku lub pozostaje na filtrze dokładnym

Własny Dom 5/2016

wymiana filtra – nie ma niestety takiej możliwości, aby odkurzacz centralny był całkowicie bezobsługowy, ale bardziej zaawansowane systemy filtracji wymagają jakiejkolwiek interwencji ze strony użytkownika nie częściej niż raz na pół roku

będzie czyste). Jest to też jeden z czynników wpływających na cenę urządzenia. W jednostkach z jednostopniową filtracją (z workiem odwróconym) rolę separatora zanieczyszczeń pełni worek z tkaniny znajdujący się pomiędzy separatorem a turbiną. Worek podczas pracy jednostki jest podrywany do góry i w takiej pozycji pozostaje do momentu wyłączenia jednostki, a zanieczyszczenia samoczynnie opadają na jego dno. Dwustopniowe systemy filtracji posiadają filtr wstępny i poliestrowy filtr dokładny. Najgrubsze cząsteczki kurzu gromadzą się w filtrze workowym, a drobniejszy pył filtrowany jest przez poliestrowy filtr dokładny o bardzo dużej rys. Vacuflo

Główną cechą, która odróżnia od siebie odkurzacze centralne, jest system filtracji (ważna jest też moc silnika jednostki centralnej, ale warto skupiać się nie tylko na tym parametrze). Ten istotny element odkurzacza centralnego decyduje o efektywności sprzątania (czy odkurzacz będzie utrzymywał wysokie podciśnienie nawet po wielu godzinach pracy), jakości eksploatacji (jak często trzeba będzie czyścić filtry i opróżniać zasobniki) oraz wpływie na środowisko naturalne (czy wydmuchiwane na zewnątrz powietrze

powierzchni. Dwuetapowy system filtracji zapewnia dobrą ochronę turbiny ssącej oraz bardzo higieniczną i wygodną eksploatację. Czyszczenie odkurzacza polega tylko na wymianie filtrów workowych. Filtr dokładny wystarczy wyczyścić raz do roku. W jednostkach z separatorem cyklonicznym do oddzielania kurzu od powietrza jest wykorzystywana siła odśrodkowa, która powoduje osiadanie cząsteczek kurzu i piasku na ściankach separatora oraz opadanie ich do zbiornika na kurz. Dla poprawienia stopnia filtracji stosowany jest poliestrowy filtr dokładny, który zwiększa stopień filtracji i zabezpiecza turbinę oraz zapobiega zabrudzeniu elewacji przy wyrzutni zużytego powietrza. W tego typu jednostkach spadek mocy ssącej nie zależy od poziomu zapełnienia zbiornika na kurz, a od stopnia zanieczyszczenia filtra. Eksploatacja ogranicza się do opróżniania zbiornika na zanieczyszczenia w miarę jego zapełniania. Przeczyszczenie filtra co 6 miesięcy eliminuje spadki mocy.

odkurzacz centralny focus

Z czysto technicznego punktu widzenia jednostkę centralną można zlokalizować w dowolnym pomieszczeniu w domu i na dowolnej kondygnacji. Producenci wymagają jedynie, aby było to pomieszczenie zamknięte i suche (nie musi być ogrzewane) – dlatego jeśli jednostka zostanie zlokalizowana na zewnątrz (np. na ścianie domu lub na balkonie), gwarancja nie będzie obowiązywać. W praktyce centrala systemu jest najczęściej umieszczane w piwnicy. Kondygnacja ta ma dwie zalety – jest najniżej, a zatem silnik jednostki będzie pracował najbardziej wydajnie, gdyż w transporcie zanieczyszczeń będzie pomagać grawitacja. Ponadto od hałasującego silnika będzie nas oddzielać nie tylko ściana, ale także strop. Jeśli nie dysponujemy piwnicą, jednostkę centralną można umieścić w kotłowni lub innym pomieszczeniu technicznym albo w garażu – tam też hałas nie będzie przeszkadzał. Jeśli jednak nie dysponujemy w ogóle takim pomieszczeniem albo z jakiegoś powodu jednostka nie może być tam zamontowana, możemy zlokalizować ją na nieużytkowym poddaszu. Jeśli jednostka centralna ma być umieszczona w pomieszczeniu sanitarnym lub gospodarczym (np. w pralni), należy je wentylować. Jednostka centralna musi „oddychać”, trzeba zachować min. 30 cm odstępu od ścian i sufitu dookoła. Otwarta przestrzeń umożliwia odpowiednie chłodzenie urządzenia. Odkurzacz warto zamontować w miejscu, które ułatwi zdejmowanie pojemnika na śmieci – dlatego lepiej, by wisiał na ścianie, a nie stał na ziemi – niektóre jednostki centralne mają zbiorniki na kurz, które napełnione mogą ważyć nawet 10 kg, a podnoszenie takiego ciężaru z ziemi nie jest specjalnie wygodne.

Rozmieszczenie gniazd ssących Wewnętrzne elementy instalacji, czyli gniazda ssące, również powinny być odpowiednio rozplanowane tak, aby umożliwiały dotarcie do każdego miejsca w domu – np. do łazienek,

garderób czy pomieszczeń technicznych, gdzie najczęściej nie montuje się osobnych gniazd. Warto pamiętać również o schodach i sufitach (je również można odkurzać – długa i lekka rączka węża pozwala sięgnąć tam bez problemu). W garażu powinno znaleźć się albo osobne gniazdo, albo osobne urządzenie sprzątające (odkurzacz garażowy, WallyFlex lub kaseta vRoom). Wiele jednostek centralnych daje możliwość podłączenia węża ssącego do gniazda zlokalizowanego bezpośrednio na jednostce, z pominięciem przewodów. Takie gniazdo daje możliwość posprzątania pomieszczenia, w którym zainstalowana jest jednostka centralna (czyli właśnie garażu bądź też kotłowni, piwnicy itp.). Jeśli chcemy odkurzać np. taras lub grill, nic nie stoi na przeszkodzie, by jedno gniazdo znalazło się na elewacji (w cokole). Rozmieszczenie gniazd najlepiej rozplanować ze specjalistą po analizie projektu domu (przy instalacji w domu dopiero budowanym) lub po pomiarach na miejscu (przy instalacji w budynku już istniejącym). Najważniejsze jest takie ich rozplanowanie, by możliwe było uprzątnięcie całego domu przy jak najmniejszej liczbie gniazd – montaż każdego oznacza koszty, a częste przepinanie węża lub wyciąganie kolejnego z następnego gniazda nie jest najwygodniejsze. Producenci systemów podkreślają też, że im więcej punktów ssących, tym większą moc powinien mieć silnik urządzenia. System najlepiej pracuje,

schemat rozplanowania instalacji – jednostka centralna znajduje się na najniższej kondygnacji domu

gdy zminimalizowana jest długość przewodów i załamań na drodze z gniazda do jednostki. Najczęściej instaluje się w pobliżu drzwi, przy schodach czy korytarzach. Korzystne będzie również zamontowanie ich w pomieszczeniach, które są najczęściej używane, czyli kuchni, jadalni i pokoju dziennym. Musimy pamiętać, aby nie lokalizować ich przy sprzęcie RTV, w miejscach odpoczynku oraz trudno dostępnych zakamarkach. Nigdy nie montujmy gniazd za drzwiami, ponieważ znacznie utrudni to odkurzanie. W standardowym domu jednorodzinnym instaluje się od dwóch do czterech gniazd, które obsługują od 60 do 100 m2 powierzchni. Dłuższy wąż może zwiększyć zasięg pokrycia z jednego gniazda nawet do 200-250 m2. Liczba gniazd

rozmieszczenie gniazd ssących musi być skorelowane z długością węża – w całym budynku (włącznie z pomieszczeniami technicznymi, korytarzami i schowkami) nie może być żadnego obszaru, gdzie nie sięgnie wąż z żadnego gniazda. nie warto też kupować najdłuższego węża, licząc na to, że jakoś to będzie – w małym domu 18-metrowy wąż może być nieporęczny

fot. Beam

Lokalizacja jednostki centralnej

rys. Beam

Rozplanowanie instalacji

5/2016 Własny Dom

Własny Dom 5/2016

fot. PPHU Fach-Cent Sławomir Gauda

Prowadzenie przewodów Instalację rurową najlepiej montować na wczesnym etapie realizacji budynku, tzn. przed wykonaniem wylewek betonowych i wykończeniem wnętrz. System działa najlepiej, gdy rury prowadzi się wzdłuż linii prostych unikając załamań, zmniejszających moc ssania. Podczas instalacji systemu w istniejącym już domu przewody w miarę możliwości układa się w nieużywanych

rozmieszczając gniazda, warto pamiętać, że nie trzeba ich chować np. za meblami z powodów estetycznych – umieszczone pod gniazdami elektrycznymi nie będą rzucać się w oczy

przewody ssące poprowadzone po podłodze i na piętro wzdłuż klatki schodowej. te na podłodze zostaną ukryte w wylewce, te na ścianie – w tynku

O ile w przypadku domu parterowego uzyskać można mniejszą liczbę gniazd, to w domu piętrowym zwykle konieczne jest montowanie gniazd na każdej kondygnacji.

fot. UST-M

zależy też od tego, na jak długi wąż się zdecydujemy. Gniazda mogą być umieszczane na dowolnej wysokości, ale ze względów estetycznych proponuje się mocowanie ich na wysokości gniazd elektrycznych, czyli ok. 30 cm nad podłogą. Warto sprawdzić, czy wybrane przez nas modele mają zabezpieczenia przed włożeniem do nich palców przez dzieci – naszym pociechom nic nie grozi, ale lepiej by nie brudziły sobie w ten sposób dłoni (które później mogą np. włożyć do ust) ani nie wkładały tam przedmiotów, które mogą zapchać lub uszkodzić instalację.

gniazdo w samej jednostce centralnej to dobre rozwiązanie. wielu inwestorów zapomina o tym, że pomieszczenie, w którym znajduje się jednostka (piwnica, kotłownia, garaż), również wymaga posprzątania raz na jakiś czas – a po co prowadzić przewody w ścianie lub po niej, skoro można podłączyć się bezpośrednio do źródła siły ssącej? takie gniazdo może być szczególnie przydatne, gdy podczas odłączania zbiornika na zanieczyszczenia w celu opróżnienia go wypadnie on nam z rąk i kurz się rozsypie – można go w kilka minut ponownie zebrać i sytuacja jest opanowana

szachtach kominowych lub wentylacyjnych, aby nie kuć ścian bardziej niż to konieczne. Instalacja centralnego odkurzania składa się z przewodu głównego (magistralnego), łączącego najdalsze gniazdo z jednostką centralną, oraz z odchodzących od niego odgałęzień. Jej elementy wykonane są z PCV ze specjalną domieszką materiałów zapobiegających elektrostatycznemu osiadaniu kurzu. Moc ssania odkurzacza w dużym stopniu zależy od prostego poprowadzenia instalacji. Magistralę łączymy przy pomocy szybkoschnącego kleju oraz rożnego rodzaju łagodnie załamanych kształtek (kolan, muf łączeniowych, trójników kierunkowych).

fot. Witpo

fot. Beam

focus odkurzacz centralny

przewody ssące można też poprowdzić pod sufitem – ta metoda bywa stosowana w nowych domach (np. jeśli jest ogrzewanie podłogowe), ale też w remontowanych (pozwala uniknąć kucia ścian)

fot. PPHU Fach-Cent Sławomir Gauda

fot. UST-M

fot. Eodkurzacze.pl Tomasz Król

odkurzacz centralny focus

gniazdo podtynkowe przed ukryciem go – po zatynkowaniu widoczna będzie tylko zewnętrzna osłona z klapką

gniazdo natynkowe stosowane jest wtedy, gdy i przewody ssące nie są ukryte w ścianach (np. w pomieszczeniach technicznych)

jednostka centralna bez zbiornika na zanieczyszczenia – są one wypłukiwane wodą i usuwane do kanalizacji

Kształtki o załamaniach ostrych stosowane są jedynie przy podejściach do gniazd ssących. Taki sposób połączeń gwarantuje odpowiednią szczelność przez wiele lat. Rury pionowe ukrywamy w ścianach lub w przygotowanych wcześniej przegrodach. Przewody biegnące poziomo układamy w podłodze lub podwieszamy przy pomocy specjalnych uchwytów do stropu piwnicy czy belek na poddaszu. Łagodne łuki mogą być wykonane za pomocą kolan 30 i 45°.

gromadzą się z zbiorniku, a zużyte powietrze wydmuchiwane jest poprzez wyrzutnię – (chodzi o to, by usuwać nią zużyte powietrze, a nie zassany kurz). Gdy długość rury pomiędzy jednostką centralną a gniazdem wylotowym jest większa niż 1,5 m, dla zmniejszenia oporów przepływu powietrza należy zastosować rurę wylo-

tową o większej średnicy (75 lub 100 mm). Jeżeli nie ma możliwości, aby wyrzutnia znajdowała się na ścianie domu (np. w każdej możliwej lokalizacji zużyte powietrze byłoby wydmuchiwane na publiczny chodnik, wprost do okna albo na działkę sąsiada), kurz może być wysyłany do kanału wentylacyjnego i uciekać kominem wentylacyjnym.

Lokalizowana jest na elewacji domu. Na przewodzie prowadzącym z jednostki centralnej do wyrzutni umieszczany jest często tłumik, który powoduje, że natężenie dźwięku powietrza wydmuchiwanego z wyrzutni jest stosunkowo niewielkie (sąsiedzi nie muszą wiedzieć, że odkurzamy). Najlepiej umieścić ją w pobliżu jednostki centralnej (rura wydechowa nie powinna być dłuższa niż 6 m), aby niepotrzebnie nie zwiększać oporów przepływu w instalacji. Wyrzutnia powietrza powinna znajdować się na wysokości co najmniej 30 cm od poziomu gruntu, z dala od okien i drzwi. Zassane przez wąż powietrze wraz z zanieczyszczeniami transportowane jest przewodami do jednostki centralnej. Tam następuje filtracja powietrza – kurz i brud

fot. H. Tomasiewicz

Wyrzutnia zużytego powietrza

wyrzutnia zużytego powietrza na otynkowanej elewacji domu. Może ona mieć mniej lub bardziej ozdobną formę – np. być osłonięta metalową kratką. warto ją umiejscowić tak, by nawet przy otwartych oknach lub drzwiach zużyte powietrze nie miało szans wrócić do budynku

5/2016 Własny Dom

focus odkurzacz centralny

Zalety odkurzacza centralnego

Przyjazny alergikom Ważną zaletą systemu centralnego odkurzania jest fakt, że w wyposażonym w niego domu znacznie lepiej mieszka się alergikom. Wynika to przede wszystkim z tego, że zassane powietrze nie powraca do pomieszczenia, ale jest wyrzucane na zewnątrz – i to najczęściej w sposób, który uniemożliwia jego ponowne przywianie do wnętrza domu (np. przez okna). Nie jesteśmy zatem skazani na mniejszą lub większą skuteczność filtrów zamontowanych w odkurzaczu. Badania przeprowadzone w 2001 roku przez Uniwersytet Stanowy Stanu Kalifornia wykazały, że w przypadku osób uczulonych na kurz lub jakiekolwiek żyjące w nim mikroorganizmy poprawa samopoczucia podczas przebywania w domu, w którym stosowany jest odkurzacz centralny, jest wyraźna. Jeśli mamy wrażliwe powonienie, znaczenie może mieć dla nas fakt, że odkurzacze cen-

fot. Beam

Pierwszą zaletą jest zwiększona siła ssania, która przekłada się na wyższą skuteczność odkurzania. W tradycyjnych odkurzaczach jest ona ograniczona, gdyż silnik nie może być zbyt ciężki, abyśmy mogli ciągnąć lub nosić całe urządzenie. Przy odkurzaczu centralnym masa i rozmiary silnika nie maja znaczenia – zdarzają się nawet duże jednostki centralne (przeznaczone raczej do zastosowań np. w hotelach), które mają dwa silniki. System odkurzania centralnego może na większą skalę służyć do usuwania zanieczyszczeń i substancji innych niż kurz i naniesiona na butach ziemia. Część instalacji można stosować m.in. do usuwania skutego tynku i pyłu przy drobniejszych remontach (ale już nie gruzu w dużych ilościach przy poważniejszych pracach modernizacyjnych). Specjalne końcówki do węży oraz separatory podłączane do węży umożliwiają oczyszczanie wkładu kominkowego z popiołu, pielęgnację sierści zwierząt (psów, koni), a nawet zasysanie płynów lub oczyszczanie tarasu lub ganku ze śniegu. Producenci oferują zestawy składające się nawet z 50 specjalistycznych końcówek

do węży – przy ich pomocy można dokładnie oczyścić z kurzu delikatne lamele żaluzji, ubrania czy tapicerowane meble, zassać rozsypaną na podłodze mąkę itp.

specjalistyczne końcówki pozwalają poradzić sobie praktycznie z każdym rodzajem zanieczyszczeń i w każdym miejscu – np. w wąskich szparach między meblami a ścianami

Własny Dom 5/2016

tralne nie wytwarzają charakterystycznego „zapachu odkurzacza”, który jest wynikiem nagrzewania się powietrza i przypalania się kurzu podczas przechodzenia przez rozgrzany silnik urządzenia.

Cichy System odkurzania centralnego jest znacznie cichszy – i to nie tylko dla osoby w danym momencie go obsługującej, ale też z punktu widzenia wszystkich osób przebywających w danym budynku. Generujący hałas silnik na ogół nie znajduje się bowiem w pomieszczeniu mieszkalnym, ale w oddzielonym ścianami lub stropami pomieszczeniu technicznym (które można dodatkowi zaizolować akustycznie). Hałas może być dodatkowo wytłumiony dzięki tłumikom hałasu (aby dźwięk nie wydobywał się z wyrzutni zużytego powietrza i nie był słyszalny również na zewnątrz).

Wygodny w obsłudze Odkurzacz centralny ułatwia sprzątanie trudniej dostępnych miejsc. W przypadku schodów nie musimy uważać, żeby ciężkie nie-

fot. Beam

Skuteczny

jednostka centralna wymaga co jakiś czas przeglądu technicznego, ale sytuacje, by urządzenie się zepsuło, są rzadsze niż w przypadku zwykłych przenośnych odkurzaczy (za ceną idzie jakość)

odkurzacz centralny focus

fot. H. Tomasiewicz

odkurzaczem centralnym znacznie wygodniej odkurza się wysoko położone miejsca – wąż jest dłuższy niż w zwykłych odkurzaczach

pokrowiec na wąż pozwala ochronić meble (zwłaszcza ich krawędzie) przed uszkodzeniem, a sam wąż jest milszy w dotyku

rzadko urządzenie nie stoczyło się ze schodów (i przy okazji nie podcięło nam nóg lub nie pociągnęło nas za sobą) ani nie ma obawy, że potkniemy się o kabel. Zaś jeśli chcemy odkurzać wysokie meble lub liczne przymocowane do ścian półki, znaczenie ma fakt, że węże do odkurzaczy centralnych są znacznie dłuższe, co pozwala bez żadnych problemów dosięgnąć nawet najdalszych zakamarków. Odkurzacz centralny powoduje mniejsze problemy, jeśli przez nieuwagę wąż ssący wciągnie np. pierścionek lub małą zabawkę. Przy odkurzaczach tradycyjnych trzeba wówczas wyciągnąć jednorazowy worek na kurz, rozpruć go (przy okazji rozsypując kurz) i znaleźć zaginiony przedmiot. Producenci instalacji centralnego odkurzania przewidzieli takie sytuacje. Bezpośrednio za gniazdem montowane jest kolano przewodu ssącego o ugięciu 90o – kurz, pył i ziemia zostaną zassane dalej, a każdy większy przedmiot zatrzyma się tam i będzie go można po prostu wyjąć. Z tego samego powodu odkurzacz centralny umożliwi łatwiejsze i bezpieczniejsze posprzątanie domu osobie starszej lub niepełnosprawnej, mającej trudności z poruszaniem się. Ponieważ nie trzeba ciągnąć za sobą ani nosić żadnego ciężkiego urządzenia (a przy Hide-a-hose i Retrafleksie – nawet węża), również domownicy, dla których np. wniesienie odkurzacza po schodach mogłoby stanowić problem, są w stanie samodzielnie odkurzyć cały dom (nawet jeśli poruszają się np. o kulach). Może to mieć znaczenie również psychologiczne – osoba starsza lub niepełnosprawna nie będzie się wówczas czuła ciężarem dla reszty domowników, gdyż będzie mogła aktywnie uczestniczyć w dbaniu o dom. Łatwiejsza obsługa odkurzacza centralnego w porównaniu z odkurzaczem tradycyjnym polega też na tym, że zbiornik na zanieczyszczenia trzeba opróżniać znacznie rzadziej – w niektórych modelach tylko kilka razy w roku. Ponadto tego rodzaju zbiorniki w odkurzaczach centralnych są szczelniejsze i ryzyko, że coś się wysypie podczas tej procedury, jest minimalne. Łatwiej jest też śledzić poziom napełnienia zbiornika – w wielu modelach jest on przezroczysty – wystarczy

podejść do jednostki centralnej i naocznie przekonać się, jak wygląda sytuacja. Na rynku dostępne są też modele, które w ogóle nie wymagają opróżniania zbiornika, gdyż zassane zanieczyszczenia są odprowadzane do kanalizacji – takie urządzenie wymaga jednak podłączenia go do ujęcia wody (aby miało co spłukiwać brud) i do odpływu kanalizacji.

Nie powoduje zniszczeń Jeśli zdarzało nam się zlecać odkurzenie domu lub mieszkania naszym dzieciom, zapewne nieraz – przynajmniej na początku – musieliśmy zwracać im uwagę, aby nie obijały urządzeniem o meble, ściany czy futryny drzwi, gdyż uszkadza to zarówno meble, jak i obudowę odkurzacza. Przy odkurzaczu centralnym nie ma tego problemu – a dodatkowo wielu producentów oferuje specjalne pokrowce do zakładania na wąż ssący (wtedy można nim przesuwać nawet po zabytkowej skórzanej kanapie i nic się jej nie stanie). Ostatnia zaleta odkurzania centralnego to większa przyjazność dla zwierząt – choć dość specyficznie rozumiana. Wiele psów i kotów (zwłaszcza tych ostatnich) boi się odkurzacza lub generowany przez niego hałas jest dla nich tak nieprzyjemny, że uciekają z pomieszczenia (albo i w ogóle z domu). Do pracującego odkurzacza centralnego znacznie częściej odnoszą się obojętnie.

fot. Śnieżka

fot. Beam

fot. UST-M

instalację można dodatkowo zabezpieczyć przed dziećmi – np. montując gniazda ssące zamykane na klucz

nasi pupile nie będą już postrzegać odkurzania jako czegoś nieprzyjemnego czy przerażającego – możliwe, że przestaną zwracać na nie uwagę

5/2016 Własny Dom

focus odkurzacz centralny

Wyposażenie dodatkowe Szufelka automatyczna

Kaseta vRoom To kaseta zasobnika z wężem ssącym, przystosowana do montażu w dowolnej instalacji centralnego odkurzania. Najczęstszą jej lokalizacją jest szafka pod zlewem w kuchni, może ona być jednak montowana we wszystkich intensywnie użytkowanych pomieszczeniach, takich jak kuchnie, łazienki, przedpokoje, wiatrołapy, garderoby, spiżarnie, garaże itp. Urządzenie świetnie sobie radzi z wszelkimi sypkimi zabrudzeniami, takimi jak piasek, rozbite drobne szkło, okruchy chleba, kasza, cukier, mąka, proszek do prania, karma dla zwierząt i inne. W celu rozpoczęcia sprzątania należy uchwycić rękojeść węża ssącego i podnieść ją do góry do pozycji horyzontalnej. Spowoduje to załączenie się jednostki centralnej. Następnie należy wyjąć końcówkę rękojeści z otworu dokującego i wysunąć z zasobnika wymaganą długość węża. Zassane w czasie sprzątania zabrudzenia są transportowane do zbiornika przy jednostce centralnej.

Własny Dom 5/2016

Kaseta vRoom pozwala uniknąć przenoszenia, zwijania i rozwijania przenośnego węża ssącego. Zasięg węża może wynosić nawet 7 m.

WallyFlex Jest to wąż wspomagający podłączony do systemu centralnego odkurzania. Często zastępuje szufelkę – kosztuje praktycznie tyle samo.

kaseta vroom świetnie nadaje się do zastosowania w kuchni, łazience, garderobie czy przedpokoju – czyli tam, gdzie najwięcej się kruszy i brudzi. Nie musimy już ciągnąć za sobą węża od odkurzacza centralnego czy też zmagać się ze szczotką, szufelką czy ręcznikami papierowymi – wystarczy wyciągnąć wąż, który jest na miejscu w kasecie, odkurzyć i schować wąż

fot. Beam

To ciekawa propozycja działająca na podobnej zasadzie co szufelka. Specjalna tacka połączona z odkurzaczem centralnym zlokalizowana jest pod blatem w kuchni. Dzięki niej szybko pozbędziemy się okruchów i resztek jedzenia. W kuchni przydatne będzie również zamontowanie kasety szafkowej do szufelek automatycznych z wężem. Rozwiązanie to z pewnością znacznie przyspieszy cały proces sprzątania, a także znacząco go ułatwi.

Po zakończonym sprzątaniu siła ssąca wytwarzana przez działająca jednostkę centralną spowoduje zassanie się węża z powrotem do zasobnika. Włożenie końcówki rękojeści w otwór dokujący i opuszczenie jej do pozycji pionowej spowoduje zaś wyłączenie się jednostki centralnej (nie ma potrzeby wyłączania jej ręcznie w piwnicy lub kotłowni).

fot. Beam

Szufelka podblatowa

fot. Beam

To popularne i podstawowe akcesoria instalacji odkurzacza centralnego. Zazwyczaj montuje się je w dolnych częściach szafek lub ścian. Kurz zamiatamy do szufelki, a po włączeniu przycisku uruchamia się odkurzacz i zasysa brud. Szufelki podłącza się do instalacji za pomocą rur elastycznych oraz kolanek przejściowych. Zdecydowanymi zaletami tego rozwiązania jest bardzo prosta obsługa i stosunkowo łatwy montaż, a także podniesienie komfortu korzystania z odkurzacza centralnego.

automatyczna szufelka. Najczęściej montuje się ją w kuchni w cokole szafki, dlatego zwykle określana jest jako szufelka meblowa lub przypodłogowa. Równie chętnie instaluje się ją w przedpokoju lub wiatrołapie, w cokole szafy na ubrania. Dzięki temu można błyskawicznie usunąć piasek z butów bądź brud naniesiony przez zwierzęta domowe. Wystarczy tylko mieć w szafie schowaną małą zmiotkę

to Nie zWyczajNa szuflaDa – to element instalacji odkurzacza centralnego. jeśli na stole kuchennym lub blacie roboczym znalazły się jakieś okruchy czy inne drobne odpadki, wystarczy zgarnąć je dłonią, zamknąć szufladę i nacisnąć przycisk – zanieczyszczenia zostaną zassane, a my będziemy mogli pracować dalej bez odchodzenia od stołu

OsObNy stacjONarNy Odkurzacz w garażu może być lepszym rozwiązaniem, jeśli często tu sprzątamy – nie będziemy musieli za każdym razem uruchamiać jednostki centralnej, a zatem będziemy oszczędzać prąd. Możemy też zdecydować się na takie urządzenie, jeśli uznamy, że instalacja odkurzacza centralnego w reszcie domu nie jest nam potrzebna

fot. Witpo

– To urządzenie o dużej funkcjonalności – mówi Artur Laniecki z Centrum Przyjaznego Domu. – Można do niego podłączyć rurę ssącą i używać jak normalnego węża ssącego, odkurzać nim kratkę przed wejściem, wycieraczkę lub oczyszczać nim brudne buty po wejściu do domu. Może też być stosowane w garderobie (ze szczotką do ubrań). W kuchni WallyFlexa można używać do sprzątania całego pomieszczenia, a także blatów i szuflad. Przyda się też w garażu czy warsztacie do sprzątania stołu roboczego. Wąż ssący rozciąga się do 4 mb. Można zamontować go dyskretnie w szafie. – WallyFlex proponuję montować w wiatrołapie zamiast szufelki automatycznej – mówi Cezary Lesiński, właściciel firmy Bezkurzu.pl. – Do szufelki automatycznej i tak potrzebujemy zmiotki – w porze mokrej tylko rozmazujemy brud po podłodze. Ponadto wiatrołap to takie „podłe” pomieszczenie które składa się z samych wewnętrznych naroży. Każda gospodyni wie, jak trudno wymieść cokolwiek z takiego narożnika. Ponadto o ile w kuchni każdy mebel ma cokół, to w wiatrołapie już niekoniecznie. Ładnie wygląda szafa z suwanym drzwiami po „podłodze” niż w cokole. Do tego dochodzi kwestia estetyki – lepiej ukryć kawałek plastiku niż wystawiać go przed oczy gości. W przypadku WallyFlexa po prostu chwytamy za wąż i od razu odkurzamy. Znajdzie on także zastosowanie w kuchni, pralni, domowym warsztacie itp.

system wallyflex to kompaktowy i prosty w użyciu wąż. Niewielka kasetka montowana jest na ścianie i zintegrowana jest z wężem ssącym, który podczas sprzątania rozciąga się do 4 m. Odkurzacz centralny uruchamia się w momencie wyciągnięcia rączki węża z kasety i przesunięcia włącznika on/off

fot. Vacuflo

seParatOry podłączane między wężem a gniazdem pozwalają odkurzać takie zanieczyszczenia, które mogłyby zatkać instalację

fot. Centrum Przyjaznego Domu

rys. Comfort System

odkurzacz centralny focus

iNNyM dObryM rOzwiązaNieM dO garażu jest kaseta Vroom zamontowana na specjalnym wysięgniku na suficie. Przy jej pomocy odkurzymy zarówno garaż, jak i samochód – dostępne są np. odpowiednie końcówki do czyszczenia tapicerki

5/2016 Własny Dom

ogrodzenie i brama wjazdowa

s cu fo

focus

Ogrodzenie może oddzielać dom od ulicy z takim wdziękiem, że będzie tylko dodawać posesji uroku. Dopasowana do niego brama wjazdowa wzmocni ten efekt Tekst: arch. Iwona Engel, Iwona Bortniczuk, arch. Agnieszka Kubit

grodzenie to prawdziwa wizytówka domu. Jest widziane jako pierwsze, przez nie się przechodzi, otwiera furtkę, dotyka klamki... Tak powstaje pierwsze wrażenie o domu: czy jest zbudowany ze smakiem, solidnie, wygodnie. Większość przechodniów, którzy przecież nigdy nie wejdą do mijanego właśnie budynku, na podstawie takich właśnie wrażeń tworzą sobie obraz domu. W związku z tym zaprojektowanie i wykonanie ogrodzenia, a potem jego montaż są tak ważne, nie mówiąc już o samej wygodzie dla użytkowników. Ogrodzenie na

Własny Dom 5/2016

ogół wykonuje się na finiszu budowy domu, a nawet po jej zakończeniu i zamieszkaniu. A jednocześnie powinno być zaprojektowane na etapie jak najwcześniejszym. Pomysł i projekt ogrodzenia powinien powstać na etapie projektowania domu. Ważne są względy estetyczne, dopasowanie ogrodzenia do budynku i całej posesji, w tym również ukształtowania przestrzeni ogrodu, ale nie tylko. Mało kto zdaje sobie sprawę, że w przypadku ogrodzenia bardzo ważna jest właściwa funkcjonalność: umiejscowienie bramy, furtki, śmietnika, ro-

dzaj bram wjazdowych, długość podjazdu etc. – wszystkie elementy wpłyną w przyszłości na wygodę użytkowania domu. Ich rozplanowanie wymaga doświadczenia oraz przewidywania konsekwencji takiego a nie innego rozwiązania.

Więcej informacji www.joniec.pl www,progressarch.com www.eurofence.pl www.betafence.pl www.legi-polska.pl

www.wisniowski.pl www.faac.pl www.nice.pl www.altax.pl www.polbruk.pl

fot. Progress Architektura

ogrodzenie i brama wjazdowa

focus

Rodzaje ogrodzeń

wysokie pełne ogrodzenie, którego konstrukcja uniemożliwia wspięcie się po niej i wskoczenie na posesję (gdzie intruz byłby już niewidoczny z zewnątrz). zbudowano je z bloczków z wibroprasowanego betonu, co nadaje mu masywny, ale tradycyjny i elegancki, a nie antypatyczny wygląd

Pełne czy ażurowe? Pełne ogrodzenia zmniejszają przewietrzanie ogrodu, ograniczają widoki i kosztują najdrożej. Z drugiej strony najlepiej chronią naszą prywatność, osłaniają przed kurzem i hałasem. Bywają więc konieczne przy ruchliwych drogach, przystankach komunikacyjnych, czy uciążliwym sąsiedztwie. Warto je też wznosić, gdy chcemy

fot. Joniec

Niskie murki czy drewniane płotki tylko zaznaczają granice działek, a ogrody bez wyraźnych granic są dobrze widoczne i wydają się większe. Lepiej jednak, gdy otwartą przestrzenią nie będziemy się samotnie wyróżniać w okolicy, zachęcając do „odwiedzin”. Na terenach, gdzie występuje niewiele zagrożeń, wystarczają zwykle (i dobrze wyglądają) ogrodzenia średniej wysokości – 80-120 cm. Wysokie ogrodzenia zapewniają większe poczucie bezpieczeństwa. Wysokość przynajmniej 1,5-1,8 m jest potrzebna, gdy mamy małe dzieci i zwierzęta (płoty do 1,8 m nie mogą mieć niebezpiecznych, ostrych zakończeń!). W okolicach o dużych zagrożeniach konieczne jest ok. 2 m – przy czym powinno to być mierzone od miejsca, w którym można postawić stopę. Żeby ogrodzenie naprawdę chroniło, ważna jest też jego przemyślana konstrukcja. Nie może tworzyć drabiny, ułatwiać przejścia na styku z działką sąsiada, po murkach śmietnika i skrzynkach z przyłączami, ponad bramą czy furtką – muszą one mieć przynajmniej wysokość pozostałych elementów. Jeśli jest pełne lub gęsto obrośnięte roślinnością, wymaga zainstalowania wideofonu, najlepiej z ukrytą kamerą na podczerwień, żebyśmy mogli zobaczyć, kto stoi przy furtce.

fot. Joniec

Wysokie czy niskie?

ażurowe ogrodzenie z murowanych słupków i podmurówki z bloczków z wibroprasowanego betonu, w których osadzone są przęsła z kutej stali. również z betonu wykonane zostały daszki chroniące słupki przed opadami

hodować wrażliwe rośliny – chronią przed zimowymi wiatrami, a zatrzymujące ciepło mury poprawiają mikroklimat działki. Z tych samych powodów przydają się również w części ogrodu z zaplanowanym basenem. Aby uniknąć wrażenia całkowitej izolacji i monotonii, stosujmy w ogrodzeniu niewielkie, okratowane prześwity (np. szczelinowe, owalne), ukazujące fragmenty zieleni i przepuszczające drobne zwierzęta. Furtka i brama wjazdowa powinny być przynajmniej w części ażurowe, ponieważ pozwala to na kontrolę terenu. Ogrodzenia ażurowe są bardziej rozpowszechnione, bo – przy porównywalnej ochronie – scalają ze sobą ogrody, lepiej dopasowują się do otoczenia i ułatwiają sąsiedzkie kontakty. Ich przezierność może być różna w zależności od fragmentu działki, który ogradzają. Mniej atrakcyjną cześć gospodarczą można osłonić gęstym ogrodzeniem. Granice między sąsiadami wystarczy oddzielić prostą siatką, natomiast od frontu można zastosować ogrodzenie bardziej reprezentacyjne.

Jaki styl wybrać? Część inwestorów stawia najpierw ogrodzenia prowizoryczne, aby jak najszybciej zaakcentować

5/2016 Własny Dom

ogrodzenie i brama wjazdowa

fot. Joniec

focus

fot. Xcel

drewniana furtka w ogrodzeniu imitującym naturalny kamień – tradycyjna stylistyka, współczesna trwałość

nowoczesne ogrodzenie i brama wjazdowa – stalowe panele i lity szary beton – pasujące do nowoczesnych domów

Własny Dom 5/2016

możemy w ogóle zrezygnować z ogrodzeń. Warto otworzyć działkę na piękne widoki. Sporo też zaoszczędzimy nie instalując bram, furtek, itp. zabezpieczeń. Póki co w Polsce mało kto decyduje się na takie rozwiązanie, ale w USA nie jest ono rzadkie. ogrodzenie z ozdobnych bloczków betonowych zabezpieczonych od góry specjalnymi daszkami dla zabezpieczenia ich przed opadami – wibroprasowany beton to wytrzymały materiał, ale po co narażać go niepotrzebnie, skoro może służyć naprawdę długo? Skrzynka na listy może być zarówno zawieszona na murze (i żeby ją opróżnić, trzeba podejść do niej od zewnątrz) jak i umożliwiać opróżnienie jej od drugiej strony ogrodzenia

fot. Joniec

swoje prawa do terenu, a jednocześnie chronić materiały budowlane i świeżo posadzone rośliny. Zwykle są to lekkie i tanie ogrodzenia z siatki bez podmurówki. Przy rozległym terenie może to być nawet siatka typu leśnego na drewnianych słupkach, która uniemożliwi wjazd na działkę i powstrzyma od wtargnięcia większe zwierzęta. Docelowe ogrodzenie powinno uwzględniać nie tylko nasze potrzeby, ale także otoczenie. Dobrą tradycją jest nawiązanie do istniejących ogrodzeń. Trzeba też sprawdzić, czy miejscowy plan zagospodarowania nie narzuca formy – np. tylko drewniane płoty do wys. 1,2 m – lub jakiejś zabrania – np. pełnych murów. Poza miastami powstają głównie proste domy, czasem stylizowane na dworki – ich ogrodzenia nie powinny konkurować detalami z budynkiem. Duże kamienne okładziny, boniowania, czy rzeźbiarsko powyginane kraty pasują raczej do historyzujących rezydencji i stylowych domów miejskich. Przy niewielkich domach jednorodzinnych będą wyglądały pretensjonalnie. Równie niestosowne mogą wydać się rustykalne, postarzane płoty drewniane czy mury z kamienia polnego, odpowiednie przy wiejskich chatach i domach w stylu danego regionu. Budując „w szczerym polu”, gdy nie mamy się od czego odgradzać,

W miastach spotykamy więcej ograniczeń, np. w strefach ochrony konserwatorskiej czy w postaci wymogu jednolitych ogrodzeń osiedlowych. Jeśli jednak nie ma przeciwwskazań, możemy błysnąć inwencją, zwłaszcza przy domach o nowoczesnej stylistyce. Możemy zastosować praktycznie każdy materiał, ale w nowych połączeniach i proporcjach: fragmenty muru z szalunkowego betonu łączonego z pionowymi stalo-

ogrodzenie i brama wjazdowa

www.joniec.pl

focus

5/2016 WĹ&#x201A;asny Dom

ogrodzenie i brama wjazdowa

ciepłe barwy powodują, że nawet lity mur wygląda przyjaźnie (zwłaszcza w promieniach słońca, które czynią kolor wyrazistszym)

wymi prętami, płyty perforowanej blachy (czystej i „zardzewiałej”), siatki cięto-ciągnione w poziomych lub pionowych układach. Wykorzystujmy kontrast surowego kamienia z aluminium, strukturalnego tynku z gładkimi deskami itp.

Elementy ogrodzenia Frontowa część ogrodzenia zawiera stałe elementy, m.in. bramę i furtkę. Wygodę zapewniają furtki o szerokości min. 90 cm i bramy min. 2,4 m – pozbawione progów, muszą otwierać się do wnętrza działki. Ich zawiasy powinny być zabezpieczone przed zdjęciem, a zamki przed łatwym otwarciem z zewnątrz. Trzeba przewidzieć doprowadzenie kabli elektrycznych zasilających automatykę bramy, oświetlenie strefy wejściowej z numerem domu i bramofon. Przy furtce montujemy skrzynkę na listy – najlepiej przelotową, dostępną z działki. Pamiętajmy, że nawet drobne akcesoria powinny pasować do stylu ogrodzenia i być zbliżone do siebie materiałowo. Od frontu muszą znajdować się łatwo dostępne skrzynki przyłączeniowe gazu i elektryczności, czasem również szybkozłączka rury do opróżniania szamba. Te standardowe elementy potrafią zeszpecić każde ogrodzenie, jeśli nie zadbamy o wkomponowanie ich w odpowiednim miejscu – najlepiej połączyć je z osłoną pojemników na odpadki.

Własny Dom 5/2016

Śmietnik powinien być oddalony min. 3 m od drzwi i okien oraz min. 2 m od granicy z sąsiadem. Wygodniej jest wznieść wspólną, rozdzieloną osłonę (wtedy może ona stać na granicy działek) – zmniejszy to koszty i pozwoli na odsunięcie pojemników od furtki. Może mieć formę zadaszonej wnęki w murze – np. 1,5 x 1,5 x 2 m – lub „klatki” dostępnej od ulicy i od ogrodu – zawsze zamykanych bramkami (min. 80 cm), co uniemożliwi dostęp przechodniom i zwierzętom. Przysłonięcie śmietnika trejażem lub pergolą z gęstym pnączem nie tylko ochroni pojemniki przed słońcem i opadami, ale też podniesie urodę ogrodzenia. Zaś obudowa śmietnika wykonana z klinkieru może być eleganckim elementem małej architektury.

Kolor ogrodzenia Firmy produkujące systemowe ogrodzenia, ale także ceramikę elewacyjną (dachówki, cegły, płytki) oraz ich betonowe imitacje – udostępniają programy pokazujące zestawione ze sobą materiały. Wizualizacje dostępnych form i kolorów pomagają wyobrazić sobie gotowy efekt – warto skorzystać z nich przy planowaniu ogrodzenia i zakupach. Bardzo istotne są m.in. zastosowane fugi – te w odcieniu materiału „znikną” i ujednolicą płaszczyznę. Kontrastowe uwydatnią kształty kamienia czy cegły i rysunek spoin, co nie zawsze daje korzystny efekt. Ciemne kolory wyglądają solidnie i poważnie; to dobre tło dla roślin. Jasne ogrodzenia wydają się lżejsze i bardziej widoczne; „wychodzą” do otoczenia, zobowiązują też do większego dbania o nie.

Materiały na ogrodzenie Ogrodzenie poddawane jest silnemu parciu wiatru, bywa narażone na uderzenia, często ma znaczny ciężar. Dlatego wymaga solidnej konstrukcji i oparcia na fundamencie. Na przepuszczalnych gruntach można posadowić fundamenty na głębokości 60 cm. Częściej musi to być głębokość 80-140 cm, poniżej strefy przemarzania gruntu, zapobiegająca przechylaniu się i uszkodzeniom ogrodzenia. Przy nachyleniu terenu powyżej 10% stosuje się fundamenty schodkowe. Pod słupy konstrukcji możliwe jest wykonanie samych stóp fundamentowych. Aby uniemożliwić podkop, między słupami wykonujemy nienośną podmurówkę na głębokości ok. 50 cm, oddzieloną od stóp dylatacjami. Fundament wylewa się w deskowaniu lub folii (czasem z ułożonym zbrojeniem), a jego szerokość równa jest zwykle szerokości muru. Ciągły powinien mieć co 10 m szczelinę dylatacyjną z elastycznym materiałem, zapobiegającą pękaniu betonu. Fundamenty betonowe można zastąpić tradycyjną podwaliną z kamienia.

Murowane Wykonuje się je na fundamencie wystającym 10-15 cm nad terenem. Położona na nim izolacja pozioma z papy na lepiku lub folii zapobiega podciąganiu wilgoci z gruntu. Od góry cokoły, fot. Joniec

fot. Joniec

focus

Zanim zaczniemy grodzić Budowę lub remont ogrodzenia od strony publicznej – ulicy, placu – wystarczy zgłosić w urzędzie na 30 dni przed rozpoczęciem robót (nie jest to konieczne dla prowizorycznego płotu). Zgłoszenia będzie potrzebować także każde ogrodzenie o wysokości powyżej 2,2 m. Nie wolno nam przekroczyć tzw. linii rozgraniczającej (gmina może nakazać rozbiórkę i przesunięcie płotu!). Czasem trzeba pozostawić pas gruntu pod rozbudowę drogi albo ściąć narożnik, aby poprawić widoczność. Dlatego warto zlecić geodecie dokładne wytyczenie granic działki – zwłaszcza, gdy zatarły się znaki graniczne. Na styku z sąsiadami ogrodzenie powinno przebiegać w osi granicy lub po stronie finansującej budowę (koszty remontów pokrywają obie strony).

ogrodzenie w zimnych barwach nie musi wyglądać mrocznie – zwłaszcza jeśli pasuje do stylistyki budynku

focus

ogrodzenie gabionowe to kamienie, kawałki drewna lub inny materiał w formie małych brył wsypany do klatek z siatki z ocynkowanej stali. Ogrodzenie tego typu bardzo wolno się starzeje

mury i słupy przykrywa się daszkami (kamiennymi, ceramicznymi, betonowymi), które zabezpieczają przed opadami – dzięki temu ogrodzenie będzie się wolniej starzeć (żaden materiał nie jest w 100% odporny na wodę). Ogrodzenia kamienne (z naturalnego kamienia) mogą tworzyć płaszczyzny nieformalne, rustykalne, albo bardzo uporządkowane, podkreślające nowoczesną architekturę. Ich wznoszenie trwa najdłużej i jest drogie. Stosuje się różne typy murów: – dziki – układany swobodnie z nieobrobionych lub łamanych kamieni polnych; – cyklopowy – z nieregularnych brył, szczelnie do siebie dopasowanych; – warstwowy – tworzony poziomo z dużych, płaskich kamieni

fot. Joniec

fot. Progress Architektura

ogrodzenie i brama wjazdowa

OgrOdzenie łączące dwa materiały – mur z bloczków wibroprasowanego betonu o stylistyce odwołującej się do naturalnego kamienia i malowane proszkowo stalowe panele

– rzędowy – z regularnych prostopadłościanów o jednakowych lub różnych wysokościach Mur powinien mieć grubość min. 30 cm (nie mniej niż 1/5 wysokości). Twarde odmiany kamienia – granit, sjenit, kwarcyt – są bardzo trwałe i po wielu latach mogą potrzebować jedynie oczyszczenia (mycie lub piaskowanie pod ciśnieniem). Wapień czy piaskowiec szybciej ulegają warunkom pogodowym, dlatego impregnuje się je i osłania od góry Ogrodzenia ceglane są bardziej klasyczne w formie, a jednocześnie pasują do niemal każdej posesji. Drobne, regularne wymiary cegieł (na ogół 25 x 12 x 6,5 cm) wydłużają prace, ale jednocześnie pozwalają na precyzyjne kształtowanie przebiegu ogrodzenia – fale, łuki, wnęki itp. Możemy zastosować:

– klinkier, zdecydowanie najtrwalszy, odporny na mróz i wilgoć, zawsze dobrze wygląda i nie wymaga konserwacji; prawidłowe murowanie zapobiega m.in. powstawaniu wykwitów; – silikaty są równie atrakcyjne i trwałe, jednak muszą być zaimpregnowane środkiem hydrofobowym; – cegła zwykła lub rozbiórkowa jest tańsza, ale mniej trwała; otynkowana lub nie – daje wiele możliwości fakturowych i kolorystycznych. Ogrodzenie z bloczków betonowych lub pustaków ceramicznych powstaje dość szybko i można zastosować te same materiały, co do budowy domu. Trzeba je wykończyć tradycyjnym tynkiem i farbą (najlepiej silikonową); ułatwia to dopasowanie do ścian domu i jest tanie, ale wymaga odnawiania. Można je też obłożyć płyt-

nasZ EKsPERT

Jak wykonać trwały fundament pod ogrodzenie? Wykonawca fundamentu powinien posiadać odpowiednie kwalifikacje i uprawnienia, dzięki którym właściwie i kompetentnie opracuje sposób i harmonogram budowy uwzględniając wszystkie parametry takie, jak: miejsce budowy, rodzaj gruntu, bezpośrednie otoczenie, pora roku, itp. Ławy fundamentu należy wykonać na głębokości poniżej strefy przemarzania gruntu dla danego regionu. Nie warto lekceważyć tego parametru, gdyż

zamarzająca w zimie woda gruntowa powoduje uszkodzenia fundamentu, a co za tym idzie całego ogrodzenia. Podczas budowy fundamentu warto uwzględnić następujące wytyczne: w ławach wykonać dylatację pionową co 2-3 przęsła, aby zapobiec pękaniu betonu wskutek nadmiernych naprężeń; w fundamencie ułożyć poziome zbrojenie, które dodatkowo go usztywni; w miejscu planowanych słupków ułożyć zbrojenie pionowe. Na fundamencie należy położyć izolację pozio-

Wiesław Łubik Joniec mą, która zabezpieczy ogrodzenie przed kapilarnym podciąganiem wody z gruntu – izolacja znacząco zapobiegnie wystąpieniu wykwitów wapniowych oraz pęknięciom spowodowanych mrozem.

5/2016 Własny Dom

focus

ogrodzenie i brama wjazdowa

fot. Legi

kami elewacyjnymi: klinkierowymi, kamiennymi albo betonowymi, które dobrze imitują pełnowymiarowe materiały. Mocowane na zaprawie mrozoodpornej, muszą być tak samo jak one spoinowane i zaimpregnowane odpowiednimi preparatami zabezpieczającymi przed wilgocią i brudem.

Metalowe Wykonywane są jako ciągłe, ażurowe przegrody, albo jako przęsła w różnych typach ogrodzeń: – kute i spawane lub nitowane na gorąco, wykonywane na zamówienie lub z katalogu są najdroższe, ale bardzo efektowne – odlewane z żeliwa, tańsze i nieco mniej wytrzymałe – siatka pleciona lub zgrzewana ze stalowego drutu, ocynkowana i pokryta lakierem lub PVC, o różnej wielkości i kształcie oczek, najtańsza i łatwa do zamocowania na zabetonowanych słupkach; dostępna w rolkach lub jako panele, np.1,5 x 2,5 m. Elementy metalowe ogrodzeń zabezpiecza się antykorozyjną farbą podkładową, a następnie emalią chlorokauczukową w wybranym kolorze. Można też zastosować ozdobną farbę poliwinylową z metalicznym połyskiem.

Drewniane Mogą być wykonane całkowicie z drewna – np. w formie słupów z poziomymi ryglami i pionowymi sztachetami – lub w połączeniu z metalową konstrukcją. Drewniane słupy nie powinny stykać się gruntem – mocuje się je do

proste metalowe ogrodzenie to dobry wybór, jeśli mamy dużą działkę – w sposób szybki, pewny i trwały ogrodzimy całą posesję. Zmiany wysokości terenu nie nastręczają żadnych trudności i nie podnoszą kosztów budowy takiego płotu

fundamentów stalowymi kotwami lub obejmami. Systemowe ogrodzenia – gotowe przęsła stalowe z drewnianym wypełnieniem – możemy montować do słupów samodzielnie. Podobnie lamele – ramy z przeplatającymi się, cienkimi listwami (pełne lub ażurowe). To raczej przegro-

dy niż mocne ogrodzenia, więc często stanowią uzupełnienie płotu z prętów lub siatki. Drewno nie jest odporne na wilgoć i promienie UV, wymaga więc częstej konserwacji. Wcześniej musi być wysezonowane, ciśnieniowo zaimpregnowane grzybo- i owadobójczo oraz kilka-

NASZ EKSPERT

Jakie są zalety ogrodzeń gabionowych? Ogrodzenia gabionowe to systemowe połączenie koszy gabionowych wypełnionych kamieniem lub szkłem z panelami kratki ogrodzeniowej. Wyróżniają się nowoczesnym designem i wyjątkowymi walorami estetycznymi. Dzięki minimalistycznej formie konstrukcji oraz połączeniu naturalnych materiałów – jak stal i kamień – komponują się z każdym otoczeniem. Z takich systemów możemy zbudować ogrodzenie, które będzie modne, trwałe i proste w utrzymaniu, bez potrzeby ponoszenia dodatkowych kosztów konserwacji. Świeży wy-

gląd ogrodzenia zapewni nam odpowiedni dobór kruszywa (wypełnienia). Gabiony są odporne na działanie zmiennych warunków atmosferycznych oraz odnajdują się na nierównych i trudnych do zagospodarowania podłożach. Modułowa budowa systemów pozwala na tworzenie ogrodzeń według własnej wizji. System ogrodzeń gabionowych pozwala na dostosowanie wyglądu ogrodzenia do poziomu prywatności, jaki chcemy zachować w naszym ogrodzie. Doskonałe uzupełnienie stanowią gabiony o mniejszych rozmiarach, które pozwalają na zachowanie

Jacek Marek Progress Architektura spójnego wyglądu naszej posesji. Dają możliwość swobodnego kreowania elementów małej architektury ogrodowej, w tym murków oporowych, schodów, a nawet mebli. Ogrodzenia gabionowe zaprojektowane są z dbałością o każdy szczegół, a zaokrąglone krawędzie zapewniają bezpieczeństwo.

ogrodzenie i brama wjazdowa

focus

Zobacz jak szybko i skutecznie zabezpieczyć drewno ogrodowe Weekend jest po to, aby odpocząć. A jeżeli mamy coś do zrobienia w ogrodzie? Spokojnie, renowacja drewnianych elementów ogrodowych może stać się przyjemnością. Wystarczy użyć Szybkoschnących produktów Altax, by skutecznie zabezpieczyć drewniane elementy minimalizując przy tym czas naszej pracy. Podkład, schnięcie, malowanie, znowu schnięcie i na koniec druga warstwa. Zazwyczaj użycie tradycyjnych środków do ochrony drewna oznacza wiele godzin spędzonych z pędzlem w ręku. W przypadku tradycyjnych produktów kolejną warstwę nakładamy po 24h. Drażniący zapach także nie zachęca do pracy. Przy pomocy nowoczesnych produktów, możemy przywrócić ich dawny blask i trwale je zabezpieczyć w jeden dzień. Szybkoschnące preparaty Altax ułatwiają renowacje i są idealnym wyborem przy odnawianiu drewnianych powierzchni w naszych ogrodach. Możemy stosować je również przy niepewnej pogodzie, ponieważ są odporne na deszcz już po jednej godzinie od nałożenia. Nie zapominajmy o gruncie. Dostępne na polskim rynku produkty ochronno-dekoracyjne nie zawierają w swoim składzie biocydów, chroniących drewno przed biokorozją. Dlatego wszyscy producenci zalecają użycie impregnatu gruntującego, przed użyciem produktu dekoracyjnego. Rekomendujemy Altax Szybkoschnący Impregnat gruntujący, który nie tworzy powłoki, ale wnika

głęboko w drewno. Produkt można stosować pod wszelkiego rodzaju: lakiery, lakierobejce, oleje, impregnaty. Wystarczy nałożenie jednej warstwy, by zabezpieczyć drewno przed grzybami oraz sinizną. Na niepewną pogodę najlepsze produkty szybkoschnące. Pogoda bardzo często psuje nasze plany renowacyjne. Przy użyciu tradycyjnych produktów musimy czekać ponad 24 godziny, aby nałożyć kolejną warstwę. Z pomocą przychodzą nam produkty Szybkoschnące Altax: Impregnat oraz Lakierobejca ochronno-dekoracyjna, które są odporne na deszcz już po godzinie. Łatwość aplikacji oraz bardzo szybkie schnięcie (kolejną warstwę nakładamy już po 2 h) to kolejne zalety tych produktów. Badania laboratoryjne wykazały, że produkty te zapewniają 7 lat skutecznej ochrony przed niszczącymi czynnikami atmosferycznymi takimi jak: woda, śnieg, wilgoć, czy promieniowanie UV. Szybkoschnący impregnat czy lakierobejca? Dobór odpowiedniego preparatu ochronno-dekoracyjnego zależy od powierzchni drewnianej oraz

efektu końcowego, którego oczekujemy. Jeżeli zależy nam na półmatowym wykończeniu drewna ogrodowego najlepszym wyborem będzie Szybkoschnący Impregnat ochronno-dekoracyjny. Przed zastosowaniem impregnatu nie musimy mieć dokładnie oszlifowanego drewna. Wystarczy, że powierzchnia będzie czysta i sucha, by produkt pokrył całą powierzchnię jednym z dziewięciu atrakcyjnych kolorów. W przypadku, gdy zależy nam na satynowym, szlachetnym wykończeniu, najlepszym produktem do ochrony i dekoracji będzie Szybkoschnąca Lakierobejca ochronno-dekoracyjna. Najlepszy efekt końcowy uzyskamy na dokładnie oszlifowanym drewnie. Obydwa produkty zawierają najwyższej jakości żywice, które zapewniają najwyższą trwałość zabezpieczanego drewna. Szybkoschnące produkty Altax pozwolą skutecznie ochronić i udekorować nasze drewno ogrodowe niezależnie od pogody. Wybór tych preparatów to nie tylko bezpieczeństwo użytkowania, ale również trwały i piękny efekt na lata.

ARtykUŁ SPONSOROWANy

Domek narzędziowy przed zabezpieczeniem

Domek narzędziowy po Zabezpieczeniu Szybkoschnącym Impregnatem ochronno-dekoracyjnym

5/2016 Własny Dom

Żywopłot Jeśli czas spędzony na pracach ogrodowych traktujemy jako wypoczynek, wybierzmy takie ogrodzenie, które umożliwi nam relaks. Żywopłot spełnia swoje obowiązki jako trwałe i solidne ogrodzenie, pozostając jednocześnie dekoracyjnym elementem ogrodu oraz całej posesji. Oprócz tego: zatrzymuje kurz i pył, stanowi przeszkodę dla wiatru, hałasu oraz… intruzów – zwłaszcza powstały z kolczastych gatunków roślin. Choć żywopłotowe ogrożywopłot w wersji bardziej swobodnej również wymaga regulacji. wielu inwestorów przycina go od góry, aby nadmiernie rozrośnięty żywopłot nie zasłonił całkowicie domu. ponadto łodygi roślin mają ograniczoną sztywność i po osiągnięciu pewnej wysokości zaczną się pod własnymi ciężarem przyginać ku dołowi, co nie zawsze wygląda estetycznie

Własny Dom 5/2016

rozwiązanie mieszane – ogrodzenie metalowe stopniowo obrasta roślinami pnącymi i po kilku latach wygląda jak żywopłot

(ok. trzy razy w roku). Dzięki temu krzewy zagęszczą się i przybiorą oczekiwany przez nas wygląd. Sadzenie roślin przeprowadzamy wczesną wiosną lub jesienią (przed przymrozkami) w żywopłocie nieformowanym co 0,5-1,5 m, w formowanym gęściej: co 20-50 cm (w zależności od siły wzrostu), pnącza w odległości 20-30 cm od podpór. Wysokie żywopłoty z czasem tracą gęstość u podstawy – można uzupełnić je od przodu niższym rzędem roślin, aby nie było prześwitów (choć jeśli nie ma głębokiej podmurówki, to np małe zwierzęta i tak przedrą się na posesję).

fot. Stiga

krotnie lakierowane lub malowane. Elementy mogą być też bejcowane i olejowane. Ich cena zależy od użytego drewna – najtrwalsze i najdroższe są gatunki egzotyczne oraz dąb i modrzew.

fot. Stiga

podświetlenie gabionowego ogrodzenia sprawia, że wygląda ono po zmroku bardzo efektownie – nieco nierealnie

dzenie zdecydowanie wyróżnia się na tle płotów drewnianych, metalowych czy z cegły, miejmy na uwadze, że potrzebuje ono regularnych zabiegów pielęgnacyjnych. Ponadto założenie go trwa zdecydowanie dłużej. Wiele zależy od warunków glebowych i wodnych, które wpłyną na późniejszych wygląd i wysokość ogrodzenia. Na żywopłoty przeznaczone są m.in. bukszpany, głogi, ligustry, berberysy, graby, śliwy i tuje. Są to krzewy zimozielone lub gubiące liście, kwitnące lub obronne, o zróżnicowanej wysokości. Od gatunku rośliny zależeć będzie również rozstaw przy sadzeniu (od 10 cm do nawet 1 m) oraz liczby rzędów (najczęściej 1 lub 2). Późniejsza pielęgnacja żywopłotu zawęża się do trzech zabiegów: nawożenia, podlewania i cięcia. Nawożenie jest niezbędne ze względu na gęstość zasadzenia krzewów – w niektórych przypadkach dojść mogłoby do wyjałowienia. Uzdatniać glebę zaczynamy w momencie, gdy stwierdzimy, że roślina się przyjęła, a czynność powtarzamy 2-3 razy do końca sezonu. Podlewamy zaś po nawożeniu oraz w okresach bez deszczu, dostarczając wodę bezpośrednio na glebę. Najbardziej pracochłonne okazuje się cięcie. Nie chodzi tu jednak o nadawanie ogrodzeniu wymyślnych kształtów, a raczej o usuwanie wybujałych i suchych pędów, orazkrzyżujących się gałązek. Jeśli zasadziliśmy żywopłot nieformowany, zabieg wykonujemy nie częściej niż raz w roku, jednak w przypadku żywopłotu formowanego – przycinamy go regularnie

fot. Legi

ogrodzenie i brama wjazdowa

rys. Progress Architektura

focus

żywopłot bardziej przycięty może przypominać wręcz jednolitą zieloną ścianę – wystarczy umiejętnie operować nożycami

ogrodzenie i brama wjazdowa

focus

OGRODZENIA SYSTEMOWE LEGI POLSKA Ponad 60-letnie doświadczenie firmy sprawia, że systemy LEGI są doceniane na całym świecie. Firma oferuje ogrodzenia dla infrastruktury publicznej, obiektów przemysłowych, deweloperskich, sportowych i posesji prywatnych. W sprzedaży znajdują się także ogrodzenia agresywne dedykowane obiektom wojskowym oraz lotniskom. W ofercie LEGI POLSKA znajduje się niezwykle szeroki wybór systemów ogrodzeń panelowych. Firma poleca także wysokiej jakości kraty, gabiony, konstrukcje ogrodowe (takie jak np. pergole) oraz bramy wjazdowe i furtki wejściowe o różnorodnych rozwiązaniach konstrukcyjnych. Ogrodzenia Legi zdobią i chronią w Polsce obiekty sportowe, wojskowe, przemysłowe i użyteczności publicznej, a także dużego ryzyka.

LEGI Polska Sp. z o.o. ul. Warszawska 160, 05-300 Mińsk Mazowiecki tel. 25 758 84 63, faks 25 758 84 64, www.legi-polska.pl, e-mail: biuro.minsk@legi-polska.pl 5/2016 Własny Dom

focus

ogrodzenie i brama wjazdowa

Brama wjazdowa Planowanie zaczynamy od określenia miejsca montażu bramy wjazdowej. Jej lokalizacja uzależniona jest od usytuowania podjazdu oraz powiązania z ulicą lub drogą dojazdową. Wszelkie wątpliwości powinien rozwiać projekt zagospodarowania terenu, na którym projektant wrysowuje ogrodzenie oraz wjazd na posesję. Ogólnie działki podzielić możemy na wąskie i głębokie (gdzie utrudniony jest montaż bram przesuwnych) oraz działki szerokie i płytkie (gdzie z kolei trudniej zastosować bramę rozwieraną). Ważnym krokiem jest wykonanie pomiarów w terenie oraz określenie zasobów wolnej przestrzeni, która warunkuje rodzaj otwarcia oraz liczbę skrzydeł. Konieczne jest również określenie niezbędnego miejsca. Przestrzeń ta odpowiada promieniowi rozwarcia lub szerokości przesuwanego skrzydła. Dobrze dobrana brama nie powinna ograniczać światła wjazdu, umożliwiając swobodne poruszanie się pojazdem. Dodatkowo podczas otwierania nie powinna kolidować z obiektami umieszczonymi wewnątrz posesji, zawsze osiągając minimalny kąt rozwarcia równy 90o. Oprócz wygody i funkcjonalności, brama musi być także bezpieczna. Nie powinna stwarzać zagrożenia dla pozostałych uczestników ruchu drogowego – szczególnie gdy wjazd usytuowany jest bezpośrednio przy ruchliwej ulicy.

Wymiary a normy Określając wymiary bramy, należy zapoznać się z rozporządzeniem w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie. Mówi ono, że minimalna szerokość bramy wjazdowej na posesję powinna wynosić 2,4 m. Dodatkowo zgodnie z przepisami brama powinna otwierać się do wewnątrz posesji, nie wychodząc na ulicę ani chodnik. Wymiar bramy należy również dopasować do gabarytów i możliwości skrętu pojazdu, tak aby światło otwarcia umożliwiało nam swobodny przejazd w rożnych warunkach atmosferycznych. Po określeniu optymalnego światła przejazdu, które waha się od 3 do 6 m, przystępujemy do wyboru konstrukcji oraz

Własny Dom 5/2016

sposobu otwierania bramy. Na tym etapie nie powinniśmy pominąć problemu, jakim jest kąt nachylenie podjazdu, który może przyczynić się do ograniczenia zakresu otwarcia bramy. W przypadku znacznego spadku optymalnym rozwiązaniem staje się montaż bramy przesuwnej. Pamiętać należy, że wymiary bramy będą miały znacznie dla jej konstrukcji i łatwości otwierania. Jest to szczególne istotne przy bramach jednoskrzydłowych. Wraz ze wzrostem wymiarów konstrukcja staje się ciężka, często tracąc jednocześnie na walorach estetycznych i użytkowych. Bezpieczny podjazd do domu zależy od minimalnego promienia skrętu auta i szerokości drogi, przy której leży posesja. Dodajmy, że dla samochodów osobowych promień skrętu wynosi średnio 5-6 m, a dla dostawczych 6-7 m. Dobrze jest więc zamontować szerszą bramę lub cofnąć ją o 1 m lub więcej w głąb posesji, by uniknąć porysowania samochodu, szczególnie zimą. Odległość między krawędzią drogi a przyszłą bramą wjazdową jest parametrem, który ułatwi nam ustalenie najbardziej optymalnej szerokości bramy pod względem komfortu, bezpieczeństwa i ograniczeń jakie stawia przed nami wielkość działki i położenie domu. Posiadacze dużych działek, w których brama wjazdowa jest znacznie oddalona od garażu, powinni pomyśleć o szerszym podjeździe – tym bardziej jeśli przewidują parkowanie na posesji większej liczby samochodów. Co najmniej dwuskrzydłowa brama przesuwna to rzadziej spotykane rozwiązanie – furtka musi znajdować się gdzieś dalej, aby żadne ze skrzydeł bramy nie nasuwało się na nią przy otwieraniu. zdalne otwieranie bramy wjazdowej może być zsynchronizowane z otwieraniem bramy garażowej – możemy otworzyć obie jednym przyciskiem na pilocie lub smartfonie

4-metrowa szerokość podjazdu umożliwia bezpieczne mijanie się samochodów. Dobrze jest również uwzględnić wydzielenie przestrzeni do zawracania. Bardzo istotnym czynnikiem bezpieczeństwa jest zadbanie o to, by podczas wjazdu i wyjazdu samochodu przez bramę nie stwarzać zagrożenia dla pieszych i pojazdów – zwłaszcza, jeśli nasz podjazd prowadzi wprost na ulicę o dużym natężeniu ruchu.

Estetyka Kształt i kolor bramy wjazdowej powinny komponować się z architekturą domu i zagospodarowaniem naszej posesji. Najlepiej jeśli stylistyką nawiązuje do wyglądu bramy garażowej lub drzwi wejściowych. Nie powinna ona różnić się od całego ogrodzenia, tworząc wraz z jego pozostałymi elementami spójną i estetyczną granicę posesji. Obecnie możemy zakupić modele w zasadzie o dowolnym kolorze. Bramy wjazdowe wykonywane są z drewna, aluminium lub stali, w szerokiej gamie wzorów i ornamentów dostosowanych do upodobań klientów. Dzięki oryginalnie wyglądającej bramie nasza posesja zyska wyjątkowy charakter i wyszukany styl. Ozdobna dwuskrzydłowa nadaje całości tradycyjny wygląd – w odróżnieniu od przesuwnej, która najczęściej jest rozwiązaniem o nowoczesnym wyrazie. Właściwy dobór wyglądu i kształtu bramy w dużej mierze uzależniony jest od wyczucia i pomysłu właściciela. Może też być wynikiem spójnej koncepcji architektonicznej stworzonej przez projektanta domu.

fot. Hörmann

Lokalizacja

ogrodzenie i brama wjazdowa

Bramy skrzydłowe

fot. Joniec

Na bramę wjazdową skrzydłową składa się jedno lub dwa skrzydła. Kąt rozwarcia skrzydła wynosi od 90° do 100°. Bramy rozwieralne wyposażone są w instalację zamkową. Bramy jednoskrzydłowe najlepiej sprawdzają się w przypadku długich i wąskich podjazdów, gdyż po otwarciu garażu brama zajmuje dużo miejsca. Szerokość bram jednoskrzydłowych ze względu na konstrukcję jest ograniczona do 3 m. W przypadku bram

dwuskrzydłowych każde ze skrzydeł może mieć ok. 3 m szerokości. Jeśli droga dojazdowa okaże się zbyt wąska, podjazd można cofnąć w stosunku do linii ogrodzenia w głąb działki. Bramy skrzydłowe mogą być otwierane ręcznie lub automatycznie (za pomocą pilota). Do skrzydła i słupka bramy mocuje się hydrauliczne lub elektryczne siłowniki. W przypadku bram automatycznych silnik napędzający może zostać przymocowany do słupka lub

fot. Legi

brama przesuwna samonośna jest łatwa w eksploatacji – ponieważ nie posiada biegnącej po ziemi szyny, nie ma potrzeby tak częstego uprzątania w zimie śniegu lub lodu z podjazdu, jeśli domownicy nie mają na to czasu lub siły. dopiero naprawdę spore opady śniegu mogą spowodować problemy z korzystaniem z bramy. ponieważ działka jest szeroka, obecność przeciwwagi poszerzającej skrzydło nie stanowi problemu

jednoskrzydłowa brama przesuwna chowająca się za nieprzeziernym murowanym ogrodzeniem, osłoniętym dodatkowo żywopłotem. Inwestorzy zdecydowali się na taki typ bramy mimo posiadania dość długiego podjazdu – skorzystali z tego, że posesja jest spora, a ogrodzenie po prawej strony bramy długie, więc nawet szerokie skrzydło ma się gdzie schować

brama i furtka w jednym to znakomite rozwiązanie na wąskie działki. Chcemy wejść piechotą lub wprowadzić rower – otwieramy tylko furtkę. Chcemy wjechać samochodem – otwieramy oba skrzydła. dzięki temu nie trzeba też poszerzać drogi dojazdowej na posesję i można obsadzić jak najdłuższy odcinek ogrodzenie roślinnością ozdobną

focus

podmurówki ogrodzenia. Może również zostać ukryty w obudowie przeznaczonej do zakopania w ziemi – kradzieże wartych po kilka tysięcy złotych napedów do bram wjazdowych nie są takie rzadkie.

Bramy przesuwne Na posesjach szerokich i płytkich dobrze sprawdzają się bramy wjazdowe przesuwne. Decydując się na ten rodzaj bramy, nie należy zapominać, że prosty odcinek ogrodzenia powinien być na tyle długi po jednej stronie, aby całe skrzydło po przesunięciu zmieściło się za nim. Otwieranie bram przesuwnych nie wymaga dodatkowej przestrzeni na podjeździe. Zazwyczaj mają jedno skrzydło, które porusza się wzdłuż, po wewnętrznej stronie ogrodzenia. Ten typ bram opiera się na mechanizmie przesuwu na szynach zamontowanych na belce dolnej skrzydła lub na rolce umiejscowionej w słupie wiodącym bramy. Są idealnym rozwiązaniem w sytuacji, gdy miejsce między wjazdem a wiatą lub garażem ma długość niewiele większą od samochodu. Brama przesuwna szynowa przesuwa się na rolkach po szynie umocowanej w nawierzchni fundamentu. Odległość od podłoża wynosi zwykle 5-8 cm i może być regulowana. Niewielka prowadnica utrzymuje bramę we właściwej pozycji, zapewniając płynny ruch. Decydując się na ten rodzaj bramy, musimy pamiętać o czyszczeniu szyn z zanieczyszczeń takich jak piach, liście czy kawałki gałęzi, które mogą wypaczyć mechanizm i zablokować bramę. Brama przesuwna samonośna jest droższa w zakupie, jednak mniej kłopotliwa w użytku. Skrzydło takiej bramy przesuwa się tuż nad nawierzchnią wjazdu, nie dotykając podłoża. Dzięki temu zanieczyszczenia lub śnieg nie przeszkadzają mechanizmowi bramy. Brama samonośna zajmuje jednak więcej miejsca – jej skrzydło musi mieć przeciwwagę, która zwiększa jej szerokość. W tego rodzaju bramach automatyczne sterowanie jest rozwiązaniem znacznie ułatwiającym jej użytkowanie. Brama przesuwna samonośna dobrze sprawdza się na szerokich, lecz niezbyt głębokich działkach.

5/2016 Własny Dom

kamień i klinkier

s cu fo

focus

Kamień i klinkier oraz ich imitacje

Wśród bogatej oferty materiałów budowlanych są takie, które nigdy nie wychodzą z mody, zawsze prezentując się efektownie i stylowo. Takimi tworzywami są bez wątpienia kamień oraz klinkier Tekst: Katarzyna Kowalska, Marek Misiak

owoczesne sposoby wykańczania domów oraz ogrodów stawiają na trwałość, odporność i estetyczny wygląd. Inwestorzy chcą, aby budynek prezentował się stylowo, atrakcyjnie oraz spójnie z otoczeniem. Wielu z nich wybiera materiały zgodnie z popularnym trendem ekologicznym, kierując się zarówno troską o środowisko, jak i upodobaniem do naturalnych tworzyw oraz faktur. Dlatego też kamień i klinkier nieustannie wiodą prym wśród materiałów wykończeniowych wewnątrz oraz na zewnątrz domu. Znane i wykorzystywane od wieków,

Własny Dom 5/2016

wciąż pełnią znacząca rolę wśród tworzyw stosowanych w budownictwie. Charakteryzują się wyjątkową odpornością, solidnością oraz efektownym, atrakcyjnym wyglądem, który utrzymuje się przez długi czas użytkowania. Warto wiedzieć, że zarówno kamień, jak i klinkier można zastosować na elewacjach i we wnętrzach zarówno bardzo tradycyjnych, jak i nowoczesnych – np. niektórzy producenci klinkieru oferują cegły bardzo długie (nawet do pół metra!), które znakomicie prezentują się na domach o zgeometryzowanych bryłach.

Z kolei we wnętrzach kamień i klinkier można spotkać w takich miejscach, gdzie w ogóle byśmy się ich nie spodziewali – np. łupkiem naturalnym można dekorować łazienki, a marmur zobaczyć można w kuchniach.

Więcej informacji www.roben.pl www.wienerberger.pl www.klinkier.pl www.interstone.pl www.stonemaster.pl

www.centrumlupka.eu www.ega.pl www.cerrad.pl www.incana.pl www.nelissen.pl

fot. Interstone

wewnątrz i na zewnątrz domu

kamień i klinkier

focus

Kamień – piękno i trwałość z natury Kamień naturalny to tworzywo niezwykle trwałe i odporne na szkodliwe czynniki atmosferyczne, takie jak mróz, wilgoć czy promienie słoneczne. Cechuje się także wysoką kwasoodpornością, odpornością na ścieranie oraz łatwością w utrzymaniu w czystości. Kamień nie potrzebuje specjalnych zabiegów konserwacyjnych, a prawidłowo ułożony i zaimpregnowany, będzie służył przez wiele lat. Naturalność materiału sprawia, ze może przyjąć on różnorodne wzory, kolory czy struktury, co czyni go unikalną ozdobą. Kamień można zastosować na zewnątrz domu, jako wykończenie elewacji, schodów, tarasów, ogrodzeń, chodników oraz alejek, natomiast wewnątrz budynku doskonale sprawdzi się na ścianach, podłogach, schodach, a także na blatach, parapetach i kominkach. W budownictwie najczęściej używa się wapienia twardego i miękkiego (np. marmuru), granitu, bazaltu oraz piaskowca. W postaci bloków oraz płyt używany jest do konstrukcji fundamentów, cokołów, murów, podpór oraz sklepień. Główną zaletą kamienia, obok jego naturalności oraz niezwykłej trwałości, są nieskończone możliwości kolorystyczne i oryginalne wzornictwo. Sprawia to, że posadzka lub elewacja domu zawsze wyglądają wyjątkowo. Łatwy w obróbce, pozwala wykonać najbardziej oryginalne aranżacje.

rys. Max-Stone

Własności i zastosowanie

kamień na elewacji można stosować na całej jej powierzchni, ale także tylko dla zaakcentowania niektórych jej elementów – np. drzwi wejściowych i tarasowych. Samo w sobie przemyślane naprzemienne stosowanie tynku i kamienia może dać ciekawy efekt

aby pozostał lśniący, wymaga systematycznej impregnacji, ponieważ w trakcie użytkowania matowieje i łatwo ulega zarysowaniom oraz zapłonieniom. Po zastosowaniu zabezpieczenia jest łatwy do pielęgnacji i utrzymania w czystości. Można go wycierać tylko wilgotnymi szmatkami, używając bardzo delikatnych detergentów, z jak najmniejszą zawartością barw-

ników lub preparatów do marmuru w postaci mleczka. Marmur, z uwagi na cechy dekoracyjne i łatwość obróbki, należy do najczęściej używanych materiałów kamiennych w architekturze wnętrz. Można go stosować na okładziny elewacyjne czy elementy dekoracyjne, np. rzeźby. Doskonale nadaje się na parapety okienne, kominki i płyty posadzkowe. To doskonały ma-

Przy wyborze gatunku kamienia należy uwzględnić jego gęstość objętościową, nasiąkliwość, odporność na działanie czynników atmosferycznych, wytrzymałość na ściskanie uderzanie oraz ścieralność. Przy zastosowaniu kamienia do zewnętrznych fragmentów budowli szczególnie ważną cechą jest odporność na warunki atmosferyczne. Najpopularniejszymi rodzajami kamienia stosowanymi w budowie i wykończeniu domów są marmur, granit oraz piaskowce. Marmur naturalny to kamień średnio twardy, trwały, ale o wysokiej nasiąkliwości. Dlatego

fot. Max-Stone

Rodzaje kamienia

kamień w nowoczeSnym wnętrzu – małe elementy o jednakowych, zgeometryzowanych kształtach ożywiają dużą płaszczyznę ściany w skąpo umeblowanym wnętrzu, a jednocześnie nie rozbijają jego ascetyczności

5/2016 Własny Dom

kamień i klinkier

kominek z umieszczoną na obudowie pojedynczą kamienną płytą w niezwykle żywym kolorze od razu skupia uwagę patrzącego

teriał na podłogi oraz schody – należy jednak zwrócić uwagę na to, by jego powierzchnia nie była zbyt śliska. Nadmierną śliskość schodów lub podłogi można zmniejszać przez wytrawianie marmuru odpowiednimi środkami chemicznymi, matując powierzchnię mechanicznie. Kamień ten znajduje także zastosowanie w łazienkach oraz kuchniach – nie tylko na ścianach i podłogach, ale coraz częściej w postaci kamiennych umywalek oraz wanien. Granit jest kamieniem twardym, o niskiej ścieralności i nasiąkliwości. Charakteryzuje się dużą odpornością na wpływy atmosferyczne, dlatego najczęściej stosowany jest do wykończeń na zewnątrz domu. Z granitu wykonywane są także elementy schodów oraz okładziny podłogowe. Ponadto może być stosowany na wykładziny parapetów czy poręczy – ze względu na podatność na obróbkę i odporność na uderzenia. Z uwagi na gęstość oraz trwałość

Własny Dom 5/2016

doskonale sprawdzi się jako blat kuchenny. Można na nim bez obaw kroić lub stawiać gorące naczynia. Dostępny jest w szarym oraz jasnoniebieskim kolorze. Piaskowiec to skała osadowa, należąca najbardziej rozpowszechnionych skał na ziemi. Wykorzystywane są one w przemyśle budowlanym jako materiał na okładziny elewacyjne. Piaskowce bardzo rzadko stosuje się na podłogi we wnętrzach, ponieważ ze względu na dużą nasiąkliwość łatwo się plami, a zaplamienia te bardzo trudno później usunąć. Dobrze natomiast sprawdzą się do wykończeń np. kominka. Płyty poziome są polerowane, dzięki czemu łatwiej utrzymać kominek w czystości. W górnej części obudowy można zastosować różne faktury, np. groszkowaną czy szlifowaną. Do pielęgnacji stosuje się tzw. piaskowanie, wykonywane na sucho za pomocą piaskarki. Trawertyn to bardzo twarda odmiana wapienia o porowatej strukturze. Aby można go było zastosować na posadzki, trzeba zaszpachlować otwory i zabezpieczyć jego powierzchnię. Używa się do tego kamiennej masy szpachlowej dostępnej w zakładach kamieniarskich i u dystrybutorów kamienia. Przed impregnacją powierzchnię trawertynu należy wypolerować. Gdy podda się go takim zabiegom, może być układany również w pomieszczeniach wilgotnych. Łupek ma wyraźną budowę warstwową. Bardzo łatwo rozszczepia się na płytki. Jest nienasiąkliwy, jego chropowata powierzchnia zapewnia dużą przyczepność, a tym samym powoduje, że posadzka nie jest śliska. Cechą charakterystyczną łupków jest duża zawartość miki i krzemionki, co objawia się efektem „migoczącej” powierzchni. Efekt ten nasila się w płytkach szlifowanych i polerowanych. Aby w pełni oddać charakter materiału, nie przycina się go do regularnego kształtu, lecz pozostawia w formie nieregularnej.

Blaty kuchenne Kamień i różnego rodzaju konglomeraty na bazie naturalnego kamienia są szczególnie często stosowane do wykonywania blatów kuchennych (jak również łazienkowych, na których montowane są umywalki) z uwagi na niezwykłą odporność na zarysowania i inne

uszkodzenia mechaniczne – nawet jeśli podczas np. krojenia czegoś nóż zsunie się nam z deski i uderzymy ostrzem o blat, nie zostanie na nim nawet najmniejsza rysa. Konglomeraty składają się najczęściej ze zmielonego kwarcu lub granitu (do 95%) i sztucznych dodatków. Te ostatnie nadają mu wysoką twardość (bywa że większą niż w 100% naturalnych materiałów) i stabilność kolorów – naturalne skały rzadko mają jednolity kolor, a blat kuchenny mieniący się feerią barw i użyleniem może utrudniać zauważenie na nim małych przedmiotów, okruchów itp. Konglomeraty są również odporne na wysoką temperaturę, jak również na kwasy zazwyczaj używane w gospodarstwie domowym, takie jak sok z cytryny czy ocet. Dzięki temu nawet jeśli będziemy musieli odstawić garnek z płyty grzewczej bezpośrednio na blat, nie umieszczając pod rozgrzanym naczyniem żadnej podkładki, nie pozostanie na nim żaden ślad (co nie zmienia faktu, że lepiej używać podkładek). Blaty kamienne i konglomeratowe są łatwe w utrzymaniu w czystości – gładka powierzchnia bez porów porównywalna jest do powierzchni szkła. Dzięki temu, że materiał jest pozbawiony klejonych krawędzi i połączeń, wydatnie poprawia to możliwości czyszczenia powierzchni.

fot. Grupa EGA

focus

łazienka z ekstensywnie wykorzystanymi kamiennymi płytami – szerokie stopnie prowadzące do wanny nadają jej pałacowy styl

kamień i klinkier

focus

Klinkier – prestiż i styl Czym jest klinkier Klinkier to mieszanina gliny żelazistej, wapienno-żelazistej albo wapienno-magnezjowej i piasku, która po wyrobieniu oraz właściwym uformowaniu wypala się w temperaturze powyżej 1000°C. Jest to materiał nie tylko solidny i elegancki, ale także prestiżowy. Z uwagi na mrozo- oraz wilgocioodporność wykorzystywany jest przy produkcji cegły, bruku, płytek oraz dachówek. Ponadto klinkier wyróżnia nieporowata struktura, niska nasiąkliwość, odporność na uderzenia, słońce i opady oraz pełna ognioodporność. Klinkier przez wiele lat nie potrzebuje żadnej konserwacji i świetnie łączy się z innymi materiałami budowlanymi, takimi jak drewno, kamień, metal czy szkło.

klinkier najczęściej bywa czerwony lub brązowy, ale na rynku można też już często spotkać cegły i płytki szare, czarne lub żółte. Te ostatnie dobrze sprawdzają się na budynkach nowych, ale o tradycyjnej stylistyce (np. ze spadzistym dachem)

fot. Röben

W budownictwie najbardziej popularnym produktem z klinkieru jest cegła. Wykonuje się z niej mury, elewacje i podmurówki domów oraz słupy i podmurówki ogrodzeniowe, a także wykończenia ścian oraz kominków wewnątrz budynków. Cegła klinkierowa jest niezwykle trwała, a zarazem estetyczna. Materiał charakteryzuje się także małą nasiąkliwością (poniżej 6%), dzięki czemu nie chłonie wody, która może zamarzać i rozsadzać cegły. Klinkier występuje w wielu efektownych kolorach – w odcieniach czerwieni oraz brązu, szarości i żółci, aż po cegły antracytowe, białe, zielone czy niebieskie. Cegły klinkierowe nie wymagają specjalnej, kłopotliwej konserwacji i są w 100% produktem ekologicznym. Wykonane z wysokiej jakości gliny, są bezpieczne dla zdrowia oraz środowiska naturalnego. Klinkier to także skuteczna bariera dla hałasu, dlatego szczególnie polecany jest na elewacje lub ogrodzenia w posesjach położonych przy ruchliwych ulicach. Jego najważniejszy podział to rozróżnienie cegły maszynowej o gładkiej powierzchni, rustykalnym stylu i ryflowanej, od cegły ręcznie formowanej, która miewa bardzo różną strukturę. Oba rodzaje mają swój specyficzny urok, a różnią się przede wszystkim kolorystyką, gładkością powierzchni i kształtami. Oba mogą pasować do domów zarówno tradycyjnych, jak i nowoczesnych.

fot. CRH Klinkier

Cegła klinkierowa

klinkier otrzymywany jest przez wypalanie glin wapienno-żelazistych, wapienno-magnezjowych lub żelazistych w temperaturze ok. 1000–1300°c. właściwości klinkieru zależą w dużej mierze od tlenku wapniowego w glinie

5/2016 Własny Dom

focus

kamień i klinkier

la na idealną imitację ściany ceglanej. Idealnie sprawdzają się na już gotowych ścianach, np. nad blatem kuchennym. Łatwiej wykonać z nich ornamenty ścienne, np. schodkowe zejście z jednego boku ściany do drugiego czy obmurowanie ramy lustra, obrazu itd.

fot. Röben

Zastosowanie cegły klinkierowej

płytki klinkierowe pozwalają ozdobić ściany od wewnątrz klinkierem bez istotnego zwiększania ich grubości

Z uwagi na wyjątkowe właściwości oraz ponadprzeciętną trwałość klinkier najczęściej stosuje się jako wykończenie elewacji domów – zarówno podmurówek, jak i ścian zewnętrznych. Wytrzymałość oraz odporność na ekstremalne warunki atmosferyczne klinkieru pozwalają na zastosowanie go także na kominach. Ponadto jego walory estetyczne sprawiają, ze wykonuje się z niego ogrodzenia. Kolejnym miejscem,

Płytki klinkierowe

Elewacja klinkierowa, oprócz swych walorów estetycznych, jest bardzo trwała i przez długie lata nie wymaga żadnych zabiegów konserwacyjnych. Cegły klinkierowe znajdują zastosowanie jako zewnętrzna warstwa licowa w ścianie trójwarstwowej budynku. Mogą mieć jedną z trzech klas

elewacja konsekwentnie obłożona klinkierem przywodzi na myśl domy w wielkiej brytanii lub Holandii

fot. CRH Klinkier

fot. Röben

budowa ogrodzenia z klinkieru – pozwala to na stworzenie płotu jednocześnie trwałego i wykonanego z podobnego materiału

Elewacja

fot. Röben

Do wykończeń można zastosować także płytki klinkierowe. Wypalane są z tej samej gliny i w tej samej technologii co cegły, a grubość płytki (10-30 mm) stwarza możliwość zastosowania różnych wariantów fugowania – w tym cofniętej fugi, dzięki czemu uzyskuje się obraz „głębi” na elewacji. Do większości płytek produkowane są także wersje narożnikowe. Płytki pozwalają na estetyczne i trwałe wykończenie cokołu lub elewacji budynku. Nadają się jako wykończenie w systemie dociepleń. Stosowane są również wewnątrz. Odpowiednia grubość płytek pozwa-

gdzie doskonale sprawdza się klinkier, są parapety okienne oraz schody. W miejscach tych można stosować także płytki klinkierowe specjalnie przystosowane do tego celu. Coraz większe przywiązywanie uwagi do efektownie zaaranżowanych ogrodów sprawia, że cegła klinkierowa także w tym miejscu znajduje wiele zastosowań. To idealny materiał do wykorzystania na obrzeżach klombów, oczek wodnych, a także przy grillach. Klinkier to również wyjątkowo atrakcyjne i solidne rozwiązanie na podłogi, tarasy, balkony, jak również podjazdy czy chodniki ogrodowe. Obecnie bardzo dużym zainteresowaniem cieszą się cegły klinkierowe stosowane we wnętrzach: salonach, kuchniach, a nawet łazienkach. Efektowny klinkier imitujący surowe cegły w salonie, nad kuchennym blatem lub na jednej ze ścian w łazience sprawia, że wnętrze nabiera wyjątkowego klimatu i stylu. Płytki klinkierowe występują w bogatej ofercie faktur (gładkie, rysowane, nakrapiane, odciskane) oraz barw – od podstawowej ceglastej, poprzez perlistą biel, żółcienie, brązy z domieszką granatu, aż po grafit i czerń. Umożliwia to wykonanie nawet najbardziej wyszukanych aranżacji we wnętrzach.

wykończenie ścian działowycH pełną, ręcznie formowaną cegłą klinkierową nadaje wnętrzu loftowy klimat

Własny Dom 5/2016

Cokół wokół budynku Z uwagi na dużą wytrzymałość mechaniczną, znajduje on doskonałe zastosowanie min. do wykonywania cokołu budynku. Jak wiadomo, podstawową funkcją cokołów jest ochrona naziemnej części ściany zewnętrznej przed wilgocią i zabrudzeniami pochodzącymi z gruntu oraz przed uszkodzeniami mechanicznymi – w tym miejscu klinkier idealnie się sprawdza.

Imitacje klinkieru Klinkier można zastąpić jego imitacjami, np. w postaci elementów betonowych, z powodzeniem naśladujących ten estetyczny materiał. Sztuczny klinkier wykonuje się z naturalnych składników na bazie cementu i piasku. Nie tylko wiernie odtwarza on kolory oraz faktury klinkieru, ale także charakteryzuje się wysoką trwałością. Imitacja jest odporna na uszkodzenia mechaniczne, mróz i wilgoć, a swoje kolory zachowuje nawet narażona na promienie UV. Ponadto klinkier można zastąpić płytami elewacyjnymi naśladującymi oryginalny materiał. Wykonanie się je z różnych mieszanek cementu, piasku kwarcowego i żywic dyspersyjnych. Mogą mieć różne wymiary lica i grubość 9-11 mm.

cegła klinkierowa dziurawka ma mniejszą masę, dzięki czemu fundament nie musi mieć tak dużej wytrzymałości, jak przy cegle pełnej. wyeksponowanie tego materiału pozwala nadać budynkowi nietypowy, industrialny wygląd przy użyciu ceramiki (choć z industrialnością kojarzy się raczej stal)

Poza płytkami podstawowymi wytwarza się też zwykle narożniki.

Jak dbać o klinkier? Nasiąkliwość W zależności od nasiąkliwości wagowej cegły klinkierowe można podzielić na cegły klinkierowe o niskiej nasiąkliwościnasiąkliwość < 4%) i cegły klinkierowe średnio chłonące wodę (nasiąkliwość 4-10 %). Najmniejszą nasiąkliwość – bliską 0% – mają cegły szkliwione, a największą – 10 do 16% – cegły ręcznie formowane. Nasiąkliwość cegieł decyduje o czasie wiązania zaprawy użytej do murowania – im jest wyższa, tym wiązanie zachodzi szybciej i murowanie jest łatwiejsze. Pielęgnacja Zastosowanie klinkieru do wykonania elementów ogrodzenia, elewacji budynku, grilla czy kominka wiąże się z koniecznością poddawania materiału odpowiedniej pielęgnacji. Poprzez zabezpieczenie klinkieru uzyskamy długotrwały efekt w postaci czystej i odpornej na czynniki zewnętrzne powierzchni. Zastosowaną wewnątrz cegłę wystarczy pielęgnować za pomocą wody i szmatki. Jednak o tę zastosowaną na zewnątrz i narażoną na szkodliwe czynniki należy zadbać bardziej. Gdy na klinkierowej elewacji osiądzie kurz i brud, czyści się ją wodą lub parą pod ciśnieniem albo myje gąbką, szmatką lub bezpośrednio wodą z węża. Do usuwania pojawiających się białych wykwitów, nalotów atmosferycznych i osadów można użyć specjal-

nych preparatów do czyszczenia klinkieru. Należy nanosić je na lekko zwilżone powierzchnie, odczekać kilka minut, a następnie wyszorować za pomocą szczotki. Rozpuszczony brud trzeba usunąć zwilżoną w wodzie gąbką lub szmatką, a powierzchnie pionowe najlepiej spłukać dużą ilością wody. Impregnacja Pielęgnacji klinkieru zdecydowanie sprzyja impregnacja. Impregnat zabezpiecza powierzchnie klinkieru przed wilgocią, brudem, tłuszczami i białymi wykwitami oraz intensyfikuje delikatnie kolor. Preparat wnika w strukturę materiału i zabezpiecza go, ogranicza jego chłonność oraz chroni przed zabrudzeniem. Impregnat należy zastosować w miejscach szczególnie narażonych na wilgoć, takich jak cokoły czy parapety.

fot. Izoflex

wytrzymałości: 25, 30 i 35. Wysoka klasa świadczy też o małej nasiąkliwości. Jest to materiał ciężki, ale dzięki temu dobrze izolujący akustycznie. Masa cegły pełnej to 4,2 kg, a drążonej 3 kg. Już na etapie projektowania należy przewidzieć jej zastosowanie w ścianie zewnętrznej, aby wykonać odpowiednio szerokie i wytrzymałe fundamenty. Najbardziej popularne są: cegła maszynowa (może mieć powierzchnię gładką bądź ryflowaną) oraz cegła formowana ręcznie. Rodzaje cegły klinkierowej różnią się od siebie rozmiarem, kolorystyką, strukturą oraz ceną. Droższa z dwojga jest oczywiście cegła formowana ręcznie, która kierowana jest przede wszystkim do klientów oczekujących oryginalności i wysokiej jakości materiału. Cegły produkowane są jako pełne, szczelinowe lub perforowane. Klinkier łatwo można łączyć z innymi materiałami elewacyjnymi, np. tynkiem, drewnem, szkłem lub metalem. Trwałość i minimalna konieczna liczba zabiegów konserwacyjnych przekłada się na wyższy koszt zakupu, który jednak szybko się zwraca.

focus

fot. CRH Klinkier

kamień i klinkier

elastyczne płytki z tworzywa sztucznego udatnie imitują klinkier, a są od niego wyraźnie tańsze 5/2016 Własny Dom

temat miesiąca kształt dachu 1 Więźba, stropy,

temat miesiąca | instalacje i wykończeniew domu jednorodzinnym

instalacje

w domu jednorodzinnym instalacje w domu i wokół domu dają nam możliwość bezproblemowego korzystania z wody czy internetu oraz ogrzania domu zimą. Jakiekolwiek poprawki mogą być kosztowne i frustrujące dla inwestorów. Podpowiadamy jak przygotować się do montażu lub wymiany instalacji i ustrzec się kosztownych pomyłek

fot. SATEL

Tekst: inż. rafał Żyła

1 Instalacje wod-Kan

Dobór średnic przewodów kanalizacyjnych. Funkcja syfonu. Natrysk bez brodzika. Stelaże do ścian lekkich i ciężkich. Materiały do instalacji. Ścianka instalacyjna str. 58

60 Własny Dom 5/2016

2 Instalacje grzewcze

Dobór średnic przewodów. Regulacja instalacji. Rodzaje i sposoby podłączania grzejników. Grzejniki kanałowe. Ogrzewanie z wykorzystaniem kominka. Grzejniki konwektorowe. Pompy ciepła str.

temat miesiąca | instalacje i wykończeniew domu jednorodzinnym

Więźba, stropy, kształt dachu

3 Instalacje elektryczne I IntelIgentne

Rozmieszczenie gniazd i puszek. Włączniki światła. Oświetlenie zewnętrzne. Systemy sterowania oświetleniem. Czym jest dom inteligentny. Systemy alarmowe i ich integracja z system inteligentnego domu. Monitoring. Czujki ruchu str.

4 Instalacje wentylacyjne

Rodzaje wentylacji i zasady ich działania. Odzysk ciepła – rekuperatory. Z czego wykonuje się instalację wentylacji. Kominy wentylacyjne. Gruntowy wymiennik ciepła str.

82 5/2016 Własny Dom

temat miesiąca | instalacje w domu jednorodzinnym

instalacje wod-kan

Zapewnienie sprawnego doprowadzania wody do budynku i odprowadzania z niego nieczystości to jedna z kluczowych kwestii przy stawianiu domu. Instalacja tego typu musi być dobrze przemyślana

Dobrze zaprojektowana i właściwie wykonana instalacja kanalizacji sanitarnej powinna gwarantować odpowiednią przepustowość, szczelność oraz cichą, bezszumową pracę. Spełnienie tych warunków w dużej mierze zależy od rzetelnych obliczeń projektowych. Dobór średnicy pionu kanalizacyjnego polega na określeniu liczby podejść łączących poszczególne przybory sanitarne z pionem oraz na obliczeniu maksymalnego przepływu nieczystości produkowanych w naszym domu. Standardowo przyjmowane średnice podejść to 110 mm dla sedesu, 50 mm dla wanny i natrysku oraz 32-40 mm dla umywalki. Ważne jest również zachowanie odpowiedniego spadku (od 1,5 do 3 cm na metr rury), umożliwiającego szybki odpływ ścieków do pionu kanalizacyjnego. Generalnie podejścia nie powinny być dłuższe niż 3 m, co znacznie zmniejsza prawdopodobieństwo ich zatykania. Instalacja kanalizacyjna działa na zasadzie grawitacji. Z tego względu przewody powinny być prowadzone możliwie prostymi odcinkami, bez zbędnych zmian kierunku oraz z zastosowaniem jak najmniejszej liczby kolanek.

fot. J. Woźnica

Jaką średnicę powinny mieć przewody kanalizacyjne i jak należy je prowadzić?

podejścia kanalizacyjne to odcinki przewodów kanalizacyjnych łączące przybory sanitarne z pionami kanalizacyjnymi w budynku

syfon – zabezpieczenie przed nieprzyjemnym zapachem

Własny Dom 5/2016

Podczas eksploatacji w instalacji kanalizacyjnej wytwarza się podciśnienie. Wyposażony w czułą membranę zawór umożliwia zasysanie niezbędnego powietrza z pomieszczenia, a w momencie wyrównania ciśnienia zamyka jego dopływ. Zaletą stosowania napowietrzania punktowego jest znaczne uproszczenie całej instalacji oraz możliwość montażu zaworów w pomieszczeniach bez obaw o przedostawanie się nieprzyjemnych zapachów. syfony z tworzywa sztucznego są bardziej popularne – nie tylko ze względu na trwałość, ale również dlatego, że ich montaż jest łatwy i są tańsze

fot. Organika Propex

Nieodłącznym elementem armatury zabezpieczającym nasz dom przed przedostaniem się nieprzyjemnego zapachu z instalacji jest syfon. Dzięki odpowiedniemu zakrzywieniu odcinka rury syfon kolankowy pozostaje stale napełniony wodą, która tworzy swego rodzaju barierę dla gazów wydzielających się z zalegających nieczystości. Zachowanie odpowiedniego ciśnienia powietrza w przewodach kanalizacyjnych zapewnia wywiewka zwieńczająca pion (którą najczęściej wyprowadza się ponad dach) lub coraz częściej stosowane zawory napowietrzające. Montując je na odejściach, z łatwością poradzimy sobie z problemem bulgotania odpływów zlewowych.

temat miesiąca | instalacje w domu jednorodzinnym

instalacje wod-kan

Natrysk bez brodzika Dziś to rozwiązanie jest bardzo modne. Niestety, zastąpienie tradycyjnego brodzika natryskiem bez brodzika jest dość trudne w starym, remontowanym domu (łatwe jest w nowo powstającym budynku). Musimy mieć przede wszystkim ok. 15 cm miejsca, gdzie umieścimy wszystkie elementy takiego rozwiązania (podłączenie, syfon). Należy więc zmierzyć grubość stropu: jeśli wynosi ona 15 cm lub mniej – urządzenia praktycznie zamontować się nie da, chyba że w pomieszczeniu pod łazienką zastosujemy sufit podwieszany, za którym ukryjemy część wystającej instalacji. W każdym razie w tych 15 cm musimy umieścić podejście kanalizacyjne, czyli rurę o średnicy 50 mm położoną ze spadkiem 2% w kierunku pionu – a więc odległość pionu od wpustu również może mieć znaczenie. Na odpływie mocuje się odwodnienie liniowe lub punktowe. Pierwsze przypomina rynienkę osłoniętą ozdobnym rusztem, drugie – spust podłogowy. Następnie na całej powierzchni w kabinie prysznicowej montuje się izolację przeciwwodną (np. folię PVC). Dopiero na niej umieszcza się wylewkę o gr. ok. 5 cm – tak sprofilowaną, by woda zmierzała do odwodnienia. Spadek powierzchni wylewki oraz podłogi powinien wynosić co najmniej 2,5% (2,5 cm na każdy 1 m) w kierunku odpływu liniowego oraz 1,5% (1,5 cm na każdy 1 m) w kierunku odpływu punktowego. Jednym ze sposobów zwiększenia przestrzeni w naszej łazience oraz zachowania jednolitej struktury posadzki jest zastosowanie natrysku bezbrodzikowego z odpływem ściennym. Instalacja ta składa się z zestawu syfonowego przeznaczonego do zabudowy w ścianie. Całość zostaje ukryta pod płytkami, dzięki czemu żadna z części nie jest montowana w podłodze. Widoczna jest jedynie wąska szczelina odpływowa, której wygląd zależy od naszej inwencji. Odpływ ścienny staje się dużą konkurencją dla powszechnie stosowanego odpływu podłogowego, ponieważ nie stanowi żadnej przeszkody dla instalacji ogrzewania podłogowego. Wciąż jednak zdecydowanie popularniejsze są odpływy w posadzce – wymagają one jednak odpowiednio wysokiej podłogi.

płytki ceramiczne

taśma do przyklejenia kołnierza

spoina elastyczna

kołnierz uszczelniający

rys. Rawiplast

ruszt

klej

jastrych

folia lub guma w płynie

przekrój pOdłOgi z OdwOdnieniem liniOwym. możliwa jest regulacja rusztu w pionie i w poziomie. podłoga musi być ułożona ze spadkiem 1-2% w kierunku szczeliny odwadniającej – większe nachylenie groziłoby poślizgnięciem się na pochyłej, mokrej podłodze

Rekl am a

odwodnienie

5/2016 Własny Dom

temat miesiąca | instalacje w domu jednorodzinnym

instalacje wod-kan

Jakie materiały stosuje się do wykonania instalacji wodnych?

fot. Armacell

stelaż Do ZabuDowy do montażu terminalu wc wraz ze zbiornikiem na wodę i spłuczką. Po prawidłowym montażu może unieść ciężar nawet bardzo tęgiej osoby

fot. Villeroy & Boch

Do wykonania instalacji wodnych wykorzystuje się rury miedziane oraz tworzywowe. Najczęściej stosowane średnice zawierają się w przedziale od 15 do 32 mm. Ze względu na przepisy sanitarne wszystkie elementy instalacji wodnej powinny posiadać atest Państwowego Zakładu Higieny. Zaletą rur tworzywowych jest duża elastyczność, łatwość montażu oraz odporność na korozję. Producenci oferują różnego rodzaju systemy połączeniowe polegające na sprasowywaniu, skręcaniu, klejeniu lub zaciskaniu specjalnymi tulejami. Rury tworzywowe bardzo dobrze wypadają w testach wytrzymałościowych na uderzenia hydrauliczne oraz odkształcenia mechaniczne. Konkurencją dla tworzywa pozostają jednak wciąż rury miedziane. Materiał ten posiada doskonałe właściwości bakteriostatyczne w kontakcie z wodą wodociągową. Dodatkowo miedź jest łatwa w obróbce mechanicznej i można ją lutować przy użyciu odpowiednich spoiw. Nadaje się do stosowania zarówno do wody zimnej, jak i ciepłej. Ze względu na dobre przewodnictwo cieplne do instalacji ciepłej wody użytkowej najlepiej zastosować rury preizolowane, produkowane w otulinie lub izolacji termicznej. W katalogach producentów znajdziemy rury w wersji rekrystalizowanej (miękkiej), półtwardej oraz twardej. W ofercie zarówno dla miedzi, jak i tworzywa sztucz-

elastomerowa iZolacja rur stworzona na bazie spienionego kauczuku syntetycznego nie tylko ogranicza ucieczkę energii, ale również chroni instalację przed skraplaniem się wody

nego dostępna jest szeroka gama uniwersalnych kształtek, łuków, kolanek, zwężek i trójników. Aby sieć była bezpieczna w eksploatacji, nie należy

zapominać o uzbrojeniu jej w zawory bezpieczeństwa, zawory odcinające i zwrotne oraz aparaturę pomiarową.

niezbędna liczba punktów czerpalnych. Jak Je zaplanować?

fot. H. Tomasiewicz

ległość całej instalacji. Przewody wodociągowe powinny być prowadzone możliwie prostymi odcinkami o jak najmniejszej liczbie załamań.

fot. J. Woźnica

Od właściwie zaplanowanych miejsc rozmieszczenia punktów czerpalnych w naszym domu zależy wielkość, stopień skomplikowania i roz-

Instalacja wodna – doprowadzenie zasilania do wyspy na ogół prowadzone jest w wylewce

Własny Dom 5/2016

Dojście Do Punktu cZerPalnego prowadzone jest w ścianie (w bruździe)

Po rozrysowaniu izometrycznego schematu pionów oraz rozgałęzień będziemy w stanie zaproponować optymalne miejsca montażu podejść do baterii, spłuczek wc i pralek. Nie ma ograniczeń co do ich liczby, jednak powinniśmy zdawać sobie sprawę, że duża liczba podejść wygeneruje dodatkowe straty ciśnienia oraz spowoduje zwiększenie średnic przewodów. Dobrze wykonana instalacja wodociągowa powinna zapewnić stałe ciśnienie wylotowe w trakcie jednoczesnego korzystania z kilku punktów czerpalnych. Do regulacji i zabezpieczenia sieci wodociągowej wykorzystujemy zawory bezpieczeństwa oraz zawory regulujące natężenie przepływu i ciśnienie na poszczególnych odcinkach sieci.

temat miesiąca | instalacje w domu jednorodzinnym

instalacje wod-kan

rys. Designerer

Trwałość konstrukcji ściany oraz solidne oparcie dla podtynkowych przyborów sanitarnych zapewnia stelaż instalacyjny. Można go montować do każdego rodzaju ścian. W przypadku ścian murowanych

Stelaż wc w lekkiej ścianie działowej. 1. Poziom wykończonej podłogi. 2. Stelaż. 3. odprowadzenie kanalizacji. 4. Szpilki mocujące miskę wc. 5. Podłączenie spłuczki do miski wc. 6. Podłączenie wody. 7. Przewiązki z płyty mFP pełnią również funkcję stabilizacyjną dla stelaża

używamy stelaży do zabudowy ciężkiej (najczęściej w nowo budowanych obiektach), zaś do ścian gipsowych – stelaży do zabudowy lekkiej (wykorzystywane podczas remontów). Właściwie zamontowane, potrafią przenosić znaczne obciążenia (150 do 400 kg), gwarantując całkowicie bezpieczne użytkowanie. Na stelażach montażowych podwieszane są muszle wc, bidety, pisuary, umywalki i baterie, a pod ścianą ukrywane są zbiorniki spłukujące oraz instalacja odprowadzająca nieczystości. Przystępując do montażu, stelaż należy wypoziomować, dopasować wysokość podpór do przywieszania urządzeń sanitarnych oraz przytwierdzić go do ściany i podłogi za pomocą gotowych kątowników. Należy pamiętać, że po zakryciu całości konstrukcji warstwą płytek ceramicznych nie będą możliwe już żadne poprawki. Stosowanie stelaży nie osłabia konstrukcji ściany oraz nie pogarsza jej parametrów akustycznych i termicznych. Pozwala zaoszczędzić znaczną ilość miejsca oraz wygłusza szumy przepływającej wody.

obieg c.w.u. Przygotowanie ciepłej wody można zrealizować poprzez różnego rodzaju podgrzewacze centralne, przepływowe lub objętościowe. Temperatura wody płynącej w instalacji nie powinna przekraczać 55oC. Ze względu na zachowanie odpowiednich parametrów użytkowych układ powinien zapewniać stałą cyrkulację wody oraz możliwość okresowego przegrzania wody do temp. 60OC, co zmniejszy ryzyko rozwinięcia się bakterii legionelli. Dodatkowo w celu zminimalizowania strat ciepła przewody należy izolować otuliną o grubości ścianki od 20 do 50 mm.

fot. Viega

Stelaże inStalacyjne do ścian lekkich i ciężkich

zaPraSowywanie złączek miedzianych rur za pomocą zaciskarki elektrohydraulicznej

Jeśli do remontu mamy dużą łazienkę, być może warto w niej będzie umieścić tzw. ściankę instalacyjną zamiast wkuwać się ze wszystkimi instalacjami w ściany. Składa się ona ze stelażu w postaci np. stalowych profili, montowanych do podłogi lub ściany. Następnie obudowywana jest płytami g-k. W jej środku możemy umieścić np. stelaże do wc i bidetu oraz wszelkie instalacje. Służą do tego specjalne moduły wc, umywalki, bidetu i muszli, które mocuje się dokładnie tam, gdzie chcemy. Wszelkie rurociągi będą schowane w ściance – mają tam wystarczająco miejsca na swoje średnice i spadki. Możliwe jest wykonanie ścianki instalacyjnej przed ścianą masywną, działowych ścianek instalacyjnych o różnych wysokościach, a nawet wolno stojącej „wyspy” instalacyjnej ustawionej na środku łazienki i obciążonej z jednej strony miską ustępową, a z drugiej np. bidetem. Jednym z wielu zalet takiego rozwiązania jest łatwość przyszłych modyfikacji i remontów tak poprowadzonej instalacji.

fot. H. Tomasiewicz

ściana instalacyjna w dużej łazience

Szkielet aluminiowy, na którym umieszczono płyty g-k. między płytami a ścianą znajduje się wygodne miejsce na umieszczenie instalacji

5/2016 Własny Dom

temat miesiąca | instalacje w domu jednorodzinnym

Instalacje grzewcze

Instalacje grzewcze należą do najbardziej skomplikowanych. Wynika to przede wszystkim z tego, że dom można ogrzać co najmniej na kilkanaście różnych sposobów – w zależności od tego, jakie urządzenia grzewcze chcemy wykorzystać

fot. Viega

Dobór średnic instalacji centralnego ogrzewania wiąże się z podziałem przewodów poziomych i pionowych na poszczególne odcinki obliczeniowe. To właśnie nimi bezpośrednio do grzejników przepływać będzie medium o niezbędnej mocy cieplnej. Dodatkowe parametry warunkujące średnicę przewodów to prędkość przepływu czynnika cieplnego, orientacyjna strata ciśnienia (straty miejscowe i liniowe) oraz całkowita długość instalacji. Ostateczny dobór średnic będzie rzutował na poprawne funkcjonowanie rozdziału ciepła w instalacji. Wielkość średnic przewodów cieplnych uzależniona jest przede wszystkim od liczby i wielkości grzejników w naszym domu. Częstym powodem zaburzenia pracy centralnego ogrzewania jest montaż grzejnika o parametrach innych niż zostało to przewidziane w dokumentacji projektowej lub nieświadoma zmiana nastaw wstępnych zaworów regulacyjnych.

fot. H. Tomasiewicz

Dobór śRednic przewoDów w instalacji gRzewczej

rury polibutylenowe do ogrzewania podłogowego są giętkie, przez co dają się łatwo układać i zaginać nawet w bardzo ciasne pętle. są cienkie, ale wytrzymałe

przewód ciepłej wody użytkowej poprowadzony w pionie tuż obok rury kanalizacyjnej

Rodzaje i podłączenia grzejników

Własny Dom 5/2016

łączenia boczne jednostronne, krzyżowe, siodłowe lub odpodłogowe. Ostateczny wybór konkretnego modelu zależy przede wszystkim od wielkości samego grzejnika, jego lokalizacji oraz warunków instalacji w pomieszczeniu. Ze względu na usprawnienie

samoczynnego obiegu ciepła najlepszym miejscem montażu grzejnika konwekcyjnego jest wolna przestrzeń pod oknami.

rys. A. Czerwonka

W zależności od sposobu oddawania ciepła grzejniki możemy podzielić na konwekcyjne i promieniowe. Ogrzewanie konwekcyjne polega na unoszeniu się ciepłego powietrza oraz jego samoczynnej cyrkulacji w całym pomieszczeniu. Do grupy grzejników wykorzystujących konwekcję zaliczamy wszelkiego rodzaju konstrukcje płytowe, konwektorowe, rurowe, członowe oraz kanałowe. Wykonuje się je głównie z aluminium i miedzi, jednak wciąż możemy spotkać się z odlewami z żeliwa lub stali. Konstrukcja grzejnika promieniowego zbudowana jest z radiatorów przymocowanych do przewodu, którym przepływa czynnik grzewczy. Radiatory to nic innego, jak kawałki cienkiej blachy, doskonale przewodzące i oddające ciepło równomiernie w całym pomieszczeniu. Zajmują jednak dużo miejsca i słabo wymuszają naturalny obieg powietrza. Rozróżniamy różne sposoby połączeń grzejników z przewodami zasilającymi i powrotnymi. Są to po-

trzy sposoby podłączenia grzejnika wodnego (od lewej): siodłowe, boczne (klasyczne, najstarsze) i krzyżowe (stosowane w grzejnikach dłuższych niż 2,5 m)

temat miesiąca | instalacje w domu jednorodzinnym

Instalacje grzewcze

rys. Purmo

elementy grzejnika kanałowego. zagłębienie w podłodze, w którym znajduje się grzejnik, wyłożone jest metalową wanną odbijającą ciepło do góry, aby całość energii cieplnej była przez wentylatory przekazywana do pomieszczenia

fot. Jaga

Jeżeli nie do końca odpowiada nam wygląd grzejników naściennych, powinniśmy zastanowić się nad montażem nowoczesnych grzejników kanałowych. Jest to doskonałe połączenie ogrzewania podłogowego z tradycyjnym. Grzejnik kanałowy składa się z wanny montażowej, w którą wbudowany jest wodny konwektor cieplny, wyposażony w zawór odpowietrzający. Całość przykryta została zewnętrzną kratką aluminiową, dostępną w szerokiej gamie kształtów i kolorów, pozwalających na wpasowanie się w nawet najbardziej wymagający projekt wnętrz. Grzejniki kanałowe pracują w systemie zamkniętego ogrzewania centralnego z wymuszonym obiegiem czynnika grzewczego, a dzięki swej konstrukcji działają bardzo podobnie do grzejników konwektorowych. Zimne powietrze przepływa przez ocynkowaną wannę, ogrzewa się na wymienniku i unosi w górę, wykorzystując zjawisko kominka termicznego. Aby usprawnić wymianę ciepła w grzejnikach, montowane są również wentylatory zwiększające przepływ ogrzewanego powietrza. Zgodnie z zaleceniami producentów, grzejniki te najlepiej sprawdzają się w dużych i przeszklonych pomieszczeniach, gdzie nie ma fizycznej możliwości naściennego montażu. Wadą grzejników kanałowych jest konieczność przygotowania bruzd o odpowiednich wymiarach, umożliwiających montaż całego urządzenia w podłodze. Dlatego ogrzewanie tego rodzaju najlepiej zaplanować na etapie projektu i budowy domu.

rys. Verano

Grzejniki kanałowe

czyszczenie grzejnika kanałowego nie jest skomplikowane. wystarczy zwinąć przykrywającą go kratkę i można odkurzyć wnętrze wanny

obieg powietrza w pomieszczeniu przy grzejniku kanałowym zainstalowanym w podłodze przy przeszkleniu. wytwarza on kurtynę z ciepłego powietrza

miedź – stal – tworzywo sztuczne. materiały przewodów instalacji grzewczych

fot. Viega

Przewody instalacji centralnego ogrzewania wykonywane są z tworzyw sztucznych, miedzi lub stali. rury tworzywowe (PE, PB, PE-X) są przede wszystkim bardzo elastyczne, łatwe w montażu, odporne na korozję oraz lekkie. Ich podstawową wadą jest znaczna rozszerzalność cieplna oraz

rury ze stali nierdzewnej mogą być łączone przez zaprasowanie przy pomocy złączek wykonanych ze stali, brązu i elastomerowego tworzywa sztucznego epdm

możliwość przepuszczenia tlenu do wnętrza instalacji. rury z miedzi są bardziej trwałe i odporne na promieniowanie UV oraz wahania temperatur. Coraz bardziej powszechne stają się przewody wielowarstwowe, zbudowane z dwóch warstw tworzywa przedzielonego cienką otuliną z aluminium. Obecnie najmniej popularne i zarazem najtańsze są rury wykonane ze stali. Bez właściwego zabezpieczenia rury te szybko korodują i zarastają kamieniem kotłowym.

5/2016 Własny Dom

temat miesiąca | instalacje w domu jednorodzinnym

Instalacje grzewcze

Kominek będący alternatywą dla tradycyjnego kotła powinien posiadać specjalny wkład z płaszczem wodnym, umożliwiającym podgrzanie czynnika grzewczego oraz wprowadzenie go do obiegu c.o. Taka instalacja wymaga zastosowania odpowiednich zabezpieczeń, chroniących przed nagłym wzrostem ciśnienia w przewodach zasilających. Najprostszym rozwiązaniem jest montaż otwartego naczynia wzbiorczego, które przejmuje nadmiar podgrzanej wody, powodując jej schłodzenie oraz spadek ciśnienia. Równie ważnym elementem całego układu jest pompa do cyrkulacji cieczy, która utrzymuje ciągłość przepływu oraz równomierny rozdział medium na poszczególne grzejniki. Innym sposobem dystrybucji ciepła po całym budynku jest zastosowanie kominków z systemem DGP. W tym przypadku podgrzewane jest jedynie powietrze, które unosi się przewodami bezpośrednio doprowadzonymi do poszczególnych pomieszczeń bez większej możliwości regulacji jego napływu. Jeżeli chcemy korzystać z kominka jako najważniejszego źródła ciepła, nie możemy zapomnieć o konieczności utrzymania ciągłości palenia. Eksploatacja kominka jest tania i ekologiczna. Produkty spalania drewna są znacznie mniej

rys. Kratki.pl Marek Bal

Ogrzewanie z wykorzystaniem kominka jako źródła ciepła

Inwestorzy, którzy decydują sIę na montaż komInka, powinni go wzbogacić np. o instalację służącą do rozprowadzania ciepłego powietrza po domu

szkodliwe od produktów spalania węgla czy gazu. Ogrzewanie kominkowe jest niezależne od zewnętrznych dostaw energii. Nie jest to jednak system idealny, ponieważ przed każdym sezonem grzewczym należy zmagazynować odpowiednią ilość wysuszonego drewna. Dodatkowo podczas

palenia kominek generuje duże ilości popiołu, a w trakcie dokładania drewna do pomieszczeń trafiają małe ilości dymu, które szybko brudzą ściany. Optymalnym rozwiązaniem jest stosowanie kominka jako dodatkowego źródła ciepła współpracującego z drugim, niezależnym kotłem.

Obieg grawitacyjny i wymuszOny a Grzejniki konwektorowe

Własny Dom 5/2016

W przypadku wersji z obiegiem grawitacyjnym wykorzystywany jest naturalny obieg termiczny, gdzie zimne powietrze wpada do grzejnika dolnymi otworami i po ogrzaniu na listwach konwekcyjnych wraca do pomieszczenia wylotem górnym. W przypadku konstrukcji z obiegiem wymuszonym przepływ odbywa się dzięki pracy małego wentylatora, który zasysa zimne powietrze z górnej części grzejnika. Pozwala to na szybsze ogrzanie dolnych partii pomieszczenia. Należy pamiętać, że grzejniki konwektorowe możemy stosować jedynie w obiegach grzewczych zamkniętych, gdzie przepływ wspomagany jest pracą pompy. GrzejnIk konwektorowy może mieć prosty kształt i być umieszczony w takim miejscu, aby nie zwracał uwagi lub – wręcz przeciwnie – istnieje możliwość, by ciekawie wyeksponować go w domu

fot. Zehnder

Grzejniki konwektorowe na pierwszy rzut oka nie różnią się wyglądem od tradycyjnych grzejników płytowych. Jednak obudowa grzejnika konwektorowego pełni jedynie funkcję ozdobną oraz osłonową. Różnice znajdziemy we wnętrzu urządzenia, gdzie zainstalowana jest wężownica grzejna, której powierzchnia wymiany ciepła jest dodatkowo rozbudowana za pomocą ożebrowania (tzw. lamelek). Ożebrowanie nie ma bezpośredniego kontaktu z obudową grzejnika, dzięki czemu bardzo wolno się nagrzewa. W efekcie udział promieniowania w całkowitej wymianie ciepła nie przekracza 20%. Pozostała część energii oddawana jest bezpośrednio do pomieszczenia. Grzejniki konwektorowe dzięki niskiej temperaturze obudowy (50oC) są całkowicie bezpieczne w użytkowaniu. Dopływ ogrzewanego powietrza może odbywać się w sposób grawitacyjny lub wymuszony (wentylatorowy).

temat miesiąca | instalacje w domu jednorodzinnym

instalacje grzewcze

poMpa ciepła powietrze-woda. powietrze, przepływając przez jednostkę zewnętrzną, oddaje ciepło, które za pośrednictwem sprężarki jest przekazywane wodzie krążącej w obiegu centralnego ogrzewania

Bardziej stabilnym i mniej czułym rozwiązaniem jest pionowy wymiennik gruntowy, umieszczony w głębokim odwiercie, co wiąże się ze znacznie większym kosztem wykonania. W przypadku pompy typu powietrze-woda wymiennik wykorzystuje ciepło zasysanego powietrza atmosferycznego. Najlepsze efekty pracy osiąga przy temperaturach do -5oC. Zaletą takiej pompy jest niska cena oraz łatwość konserwacji lub ewentualnego demontażu.

fot. Stiebel Eltron

Pompy ciepła są urządzeniami grzewczymi niskotemperaturowymi, umożliwiającymi odbiór energii cieplnej z naturalnych źródeł i wykorzystanie jej na potrzeby ogrzewania budynków oraz ciepłej wody użytkowej. W zależności od rodzaju pompy, źródłem energii może być powietrze atmosferyczne, grunt albo woda podziemna lub powierzchniowa. Instalacja pompy ciepła składa się z parownika, skraplacza, sprężarki oraz zaworu rozprężnego. Wszystkie elementy tworzą zamknięty układ, w którym krąży ekologiczny czynnik roboczy (bezchlorowy freon, propan, glikol), podlegający przemianom z postaci ciekłej na gazową i odwrotnie, powodując tym samym przepływ energii cieplnej ze źródła dolnego do górnego. Parametry opisujące pracę pomp określają jej sprawność, stopień efektywności oraz rodzaj dolnego źródła ciepła, będącego jednym z najbardziej istotnych elementów układu. Dolne źródło powinno charakteryzować się przede wszystkim niezmiennością temperatury w ciągu roku. W ofertach producentów znajdziemy kolektory gruntowe (poziome lub pionowe), pobierające ciepło z ziemi lub wody gruntowej, oraz kolektory typu powietrze-woda, które pozyskują ciepło z powietrza atmosferycznego. Oba systemy mają swoje wady i zalety. Pompy ciepła z poziomymi wymiennikami gruntowymi są stosunkowo tanie w wykonaniu, jednak do ich ułożenia niezbędna jest duża powierzchnia gruntu. Dodatkowo układ ten jest podatny na zmiany temperatur, przez co długo utrzymujące się mrozy mogą spowodować odczuwalny spadek efektywności.

fot. Wilo

W instalacjach centralnego ogrzewania opartych na naturalnym obiegu wody nie można stosować nowoczesnych, niskotemperaturowych kotłów grzewczych oraz automatyki sterowania. Układy te posiadają znaczną bezwładność cieplną, w efekcie czego z dużym opóźnieniem reagują na zmiany temperatury. W celu usprawnienia pracy instalacji c.o. na przewodach zasilających lub powrotnych montuje się pompy wymuszające ruch czynnika grzewczego. Aby pompa mogła spełniać swoje zadanie, powinna być odpowiednio dobrana do wielkości instalacji, długości rur i liczba grzejników. Podstawowe parametry, które opisują charakterystykę pompy, to jej wysokość podnoszenia (H) oraz wydajność (Q). Parametry te należy skorelować z charakterystyką instalacji c.o., która musi zostać dokładnie opisana w projekcie. Posiadając odpowiednie dane na temat naszego układu, dystrybutorzy pomp z pewnością pomogą nam dobrać urządzenie, które wtłoczy wystarczającą ilość czynnika grzewczego na odpowiednią wysokość, do grzejnika najbardziej odległego od kotła. W przypadku starszych instalacji, dla których nie posiadamy obliczeń projektowych, możemy skorzystać z metod przeliczenia mocy naszej instalacji na przybliżone natężenie przepływu czynnika grzewczego. W ten sposób będziemy w stanie określić minimalną wydajność pompy obiegowej.

Rodzaje pomp ciepła

fot. Glen Dimplex

Dobór i roDzaje pomp obiegowych c.o.

centrum sterowania pompy obiegowej. Może być ona zastosowana w systemach grzewczych wszelkich typów, o ile tylko czynnikiem grzewczym jest woda

poMpa ciepła powietrze-woda służy do ogrzewania podłogowego i grzejnikowego oraz przygotowania ciepłej wody użytkowej. zakres temperaturowy stosowania dla dolnego źródła (na wejściu do urządzenia): powietrze o temperaturze -20°c do +40°c. technologia inwerterowa umożliwia płynne dostosowanie mocy grzewczej do aktualnego zapotrzebowania na ciepło

5/2016 Własny Dom

temat miesiąca | instalacje w domu jednorodzinnym

Instalacje grzewcze

Wady i zalety pionowych i poziomych sond pomp ciepła sondy umieszczane są w odwiertach lub studniach. W instalacjach tego typu bardzo istotna jest lokalizacja miejsca, w którym zamierzamy umieścić kolektory. W tym celu niezbędne jest wykonanie geologicznego rozpoznania warstw zalegającego gruntu, określenie jego oporu oraz zbadanie głębokości zalegania wody gruntowej. Standardowa instalacja to dwa odwierty o głębokości do 100 m z zapuszczonymi sondami o średnicy fi 40 mm.

rys. Clima Komfort

układanych w odległości od 0,5 do 0,9 m od siebie. Ich wielkość jest ściśle uzależniona od warunków klimatycznych, jak również od zalegających warstw profilu gruntowego. Najlepszym otoczeniem dla kolektora poziomego jest wodonośny żwir, wilgotny piasek lub mocno wilgotna glina. Przyjmuje się, że uzyskanie 1 kW energii grzewczej wymaga wykorzystania od 30 do 100 m2 powierzchni działki. W przypadku pionowych wymienników ciepła źródłem energii naturalnej jest także grunt, jednak

rys. Clima Komfort

Przy ogrzewaniu opartym na gruntowej pompie ciepła dostępne są dwie metody instalacji sond, którymi urządzenie grzewcze pobierać będzie energię. Do wyboru mamy kolektory poziome (płaskie lub spiralne), układane na głębokości od 1,5 do 2 m, oraz kolektory pionowe, instalowane w głębokich odwiertach geotermalnych. Poziome wymienniki ciepła pobierają energię z gruntu za pomocą systemu poziomych sond wykonanych z rur polietylenowych o średnicy 1 lub 3/4 cala,

fot. Elcowtech

dwa rodzaje kolektorów pompy ciepła – poziomy i pionowy. wybór może zależeć od wielkości działki – na małej działce można zainstalować tylko pionowy. może też zdarzyć się działka duża, ale nieodpowiednia pod względem geologicznym, na której także jedyną możliwością jest kolektor pionowy prace instalacyjne przy kolektorze pionowym powinna wykonać specjalna wiertnica. tylko dzięki niej możliwe będzie wkopanie się w głąb ziemi na odpowiednią głębokość

układanie ogrzewania podłogowego

Własny Dom 5/2016

mocuje się do zaizolowanego podłoża spinkami lub klipsami. Długość pojedynczego obiegu (pętli) nie powinna przekraczać 150 m. W brzegowych strefach pomieszczenia, pod ścianą zewnętrzną lub oknami, rury układa się gęściej – w niektórych przypadkach nawet co 5 cm. Przed zalaniem instalacji betonem niezbędne jest wykonanie próby szczelności, a przez okres jego wiązania rury powinny pozostać pod ciśnieniem 0,2-0,3 mpa. Najczęściej popełnianym błędem jest montaż za długich pętli, powodujących zbyt duże straty ciśnienia i nierównomierny przepływ medium grzewczego w instalacji. przewody ogrzewania płaszczyznowego podłogowego można kłaść na wiele sposobów. na zdjęciu widać zastosowanie układu meandrycznego

5/2016 Własny Dom

fot. Rotex

Ogrzewanie podłogowe to system umożliwiający osiągnięcie niemalże idealnego rozkładu temperatur w pomieszczeniu. Instalacja polega na odpowiednim montażu i ukryciu pod posadzką przewodów grzewczych. Pod przewodami należy stosować izolację termiczną, a do wykończenia podłóg używać materiałów łatwo oddających ciepło. Przewody rozprowadzające powinny być trwałe oraz odporne na korozję, przenikanie tlenu oraz naprężenia. Najczęściej stosuje się wyroby tworzywowe wielowarstwowe, wyścielone wkładką z aluminium. Podczas układania rur należy pamiętać o zachowaniu odpowiedniej odległości między nimi, tj. od 10 do 30 cm. Przewody układane są w pętle o jak najmniejszej liczbie załamań, w postaci wężownic spiralnych lub meandrowych. Rury

temat miesiąca temat | instalacje miesiącai wykończeniew | instalacje w domu jednorodzinnym

Instalacje elektryczne Instalacje I IntelIgentne grzewcze

Instalacji elektrycznej coraz częściej towarzyszy instalacja alarmowa oraz rozwiązania inteligentne. Wszystkie trzy muszą być bezwzględnie bezpiecznie wykonane, aby podczas korzystania z nich nie doszło do porażenia prądem czy zwarcia, a w konsekwencji – pożaru

w kuchni przemyślane rozmieszczenie przyłączy elektrycznych jest szczególnie istotne – po wykończeniu pomieszczenia oraz zamontowaniu mebli i urządzeń AGD na stałe wprowadzanie zmian może być już bardzo trudne

tAśmy LeDowe to znakomite rozwiązanie tam, gdzie oryginalnie nie ma oświetlenia – np. w różnych zakamarkach domu. taśmy można w łatwy sposób przykleić i oświetlić garaż, spiżarnię czy garderobę

fot. Hager

fot. Neonica

Instalacje elektryczne w domu jednorodzinnym sprowadzają się najczęściej do obwodów gniazd wtyczkowych oraz oświetleniowych, które zabezpieczone są oddzielnymi bezpiecznikami. Systemy przewodów łączonych szeregowo lub równolegle spotykają się w ukrytych pod tynkiem puszkach. Podczas projektowania sieci elektrycznej w naszym domu powinniśmy przyjąć, że w jednym obwodzie nie może być więcej niż 10 gniazd wtyczkowych lub 20 opraw oświetleniowych. Jednak dobór przewodów oraz dokładne obliczenia ich przekrojów wykonać powinien elektryk posiadający odpowiednie uprawnienia. Standardowa wysokość montażu nad podłogą to 0,3 m w pokojach; 0,85 do 1,15 m w kuchni oraz 1,4 m w łazience. Liczba gniazd w pomieszczeniu uzależniona jest od liczby odbiorników, które będą pracować jednocześnie. Nie mając takiej wiedzy, powinniśmy przyjąć, że na 4-6 m2 powierzchni pokoju przypada co najmniej jedno gniazdo.

fot. Ospel

Rozmieszczenie gniazd i puszek instalacji elektrycznej

instALAcjA eLektrycznA w łAzience musi uwzględniać, w jakich miejscach w tym pomieszczeniu będziemy potrzebowali gniazdek elektrycznych. najwięcej musi ich być przy lustrze – tam podlączamy np. golarkę (panowie) albo suszarkę do włosów (panie)

3 2 3

temat miesiąca | instalacje w domu jednorodzinnym

instalacje elektryczne i inteligentne

fot. GTV

rozmieszczenie wyłączników światła i źródeł światła dobra lampa nad lustrem w łazience znacznie ulatwi golenie i mycie

Odpowiednie rozmieszczenie źródeł światła jest bardzo ważne, warto jednak przemyśleć również lokalizacje włączników zapalających te lampy. Sytuacja, w której osoba wchodząca do pomieszczenia musi szukać na oślep włącznika na ścianie lub iść do niego przez nieoświetlony obszar, ryzykując potknięcie się lub wpadnięcie na coś, jest niedopuszczalna. Szczególnie istotne jest rozmieszczenie włączników światła w łazience. Dobrze przemyśleć to już na etapie projektu. Ich lokalizacja w dużej mierze będzie zależała od planowanego rozmieszczenia urządzeń sanitarnych, dlatego na etapie projektowania domu warto mieć także przynajmniej ogólną koncepcję, jak będzie wyglądała łazienka. Włącznik głównego światła zazwyczaj umieszczony jest przed wejściem do łazienki. Jeśli jednak projekt przewiduje go w jej wnętrzu, należy zlokalizować go tuż za drzwiami, aby wchodząc do pomieszczenia, móc znaleźć go intuicyjnie. Inne włączniki mogą uruchamiać światło dekoracyjne albo światła nad lustrami i wokół nich. Oświetlenie dekoracyjne powinno znajdować się w pobliżu wanny, bo właśnie w czasie kąpieli często mamy ochotę tworzyć romantyczne aranżacje łazienki. Światło wokół lustra będzie pomocne, kiedy trzeba będzie się ogolić albo zrobić makijaż.

Podstawowym wyznacznikiem w doborze oświetlenia zewnętrznego jest jego funkcja. Następnie powinniśmy określić, gdzie zlokalizujemy lampy, w jakich przedziałach czasu będziemy z nich korzystać oraz jakiego efektu oczekujemy. Przy doborze konkretnego rodzaju lamp należy kierować się przede wszystkim klasą Ip oprawy, która określa jej szczelność oraz stopień ochronności. Opisuje się ją przy pomocy 2 cyfr, gdzie pierwsza oznacza stopień ochrony przed ciałami stałymi, a druga informuje o stopniu zabezpieczenia przed wnikaniem cieczy. W obu przypadkach cyfra 0 oznacz brak jakiejkolwiek ochrony. Należy pamiętać, że oprawa narażona jest również na wpływ temperatur – zarówno niskich, jak i wysokich. Ostatnim ważnym aspektem przy doborze lamp jest ich energooszczędność. Najtańsze w eksploatacji są zdecydowanie lampy z żarówkami typu led. Dodatkowa minimalizacja kosztów energii realizowana jest przez system automatyki sterującej momentem załączenia oraz całkowitym czasem pracy oświetlenia.

Własny Dom 5/2016

fot. SATEL

Jak dobrać lampy oświetlenia zewnętrznego?

lampy na zewnątrz domu muszą oświetlać przede wszystkim strefę wejściową i drzwi, numer domu, ścieżki, schody i podjazdy. w dalszej kolejności światło możemy kierować na inne elementy domu lub działki, które ze względu na bezpieczeństwo lub estetykę uważamy za warte oświetlenia

temat miesiąca | instalacje w domu jednorodzinnym

instalacje elektryczne i inteligentne

1 3

Inteligentny system sterowania oświetleniem dzięki zastosowaniu odpowiednich konwerterów umożliwia płynną regulację natężenia oświetlenia w poszczególnych pomieszczeniach. Konwertery i regulatory przeznaczone są do ściemniania lub rozjaśniania obwodów oświetleniowych wyposażonych w żarówki zwykłe lub energooszczędne czy diody LED. Za pomocą panelu sterującego użytkownik definiuje w pomieszczeniach indywidualne ustawienia natężenia światła, dostosowane do danej pory dnia. Inteligentne systemy umożliwiają dowolną regulację, która najczęściej dąży do osiągnięcia kompromisu pomiędzy właściwym oświetleniem stanowisk pracy czy miejsc wypoczynku a zużyciem energii elektrycznej. Czujniki nasłonecznienia umożliwiają automatyczne utrzymanie stałego natężenia oświetlenia pomieszczeń. Na bieżąco dostosowują one poziom sztucznego światła do poziomu światła dziennego.

fot. SATEL

ustawianie natężenia oświetlenia

sterowanie oświetleniem przez smartfon może oznaczać regulację zarówno jego natężenia, jak i kolorystyki. liczba możliwych kombinacji jest bardzo duża – mogą zostać zaspokojone wszelkie indywidualne upodobania

Domownicy i symulacja ich obecności W rozbudowanych systemach wyposażonych w czujki pogodowe symulację obecności możemy uzyskać poprzez automatyczne uchylanie się okien. Możliwości symulacji są nieograniczone i zależą jedynie od inwencji użytkowników. Podczas naszej nieobecności w domu całość możemy kontrolować przez internet, dodając lub zmieniając algorytm załączania kolejnych urządzeń. dom wygląda, jakby przebywali w nim mieszkańcy. z zewnątrz złodziej nie jest w stanie stwierdzić, czy to tylko symulacja, czy też nie wszyscy domownicy wyjechali

fot. SATEL

Symulacja obecności domowników poprzez automatyczne włączanie światła w różnych odstępach czasowych w momencie, gdy przebywamy poza domem, to doskonałe zabezpieczenie przed czyhającymi na okazję włamywaczami. Programatory czasowe umożliwiają losowe włączanie i wyłączanie oświetlenia w poszczególnych pomieszczeniach tak, aby program nie był powtarzalny, czyniąc symulację wiarygodną. Do symulowania obecności możemy wykorzystać praktycznie każde urządzenie zintegrowane z inteligentnym systemem sterowania domem. Najlepszy efekt imitowania obecności domowników daje połączenie oświetlenia z dźwiękiem pochodzącym z automatycznie uruchamianego telewizora lub radia.

czym są systemy zintegrowane? przez użytkownika odbywa się dzięki nowoczesnym panelom dotykowym wyposażonym w interfejs graficzny, umożliwiający wygodny podgląd i indywidualną zmianę wszelkich ustawień. Zintegrowane systemy zarządzania domem projektowane są z myślą o wzajemnej komunikacji i wymianie informacji pomiędzy wszystkimi instalacjami. Jednocześnie system powinien gwarantować stabilną pracę pozostałych elementów w przypadku uszkodzenia jednego z modułów. panel sterowania systemu zintegrowanego umożliwia wydawanie dyspozycji różnym systemom i urządzeniom z jednego miejsca. takich paneli może być w domu kilka lub jeden

fot. SATEL

W inteligentnych budynkach zintegrowany system bms (Building Management System) zarządza systemami automatycznego sterowania i spaja wszystkie podsystemy odpowiadające za oświetlenie, ogrzewanie, wentylację i klimatyzację, układy zasilania awaryjnego, systemy alarmowe, monitoring, sterowanie systemem audio-wideo oraz pracę sprzętu AGD Zintegrowany system zarządzania gwarantuje nieograniczone możliwości modyfikacji i rozbudowy. Oprócz kontroli pracy poszczególnych urządzeń, system informuje nas o przekroczeniach zadanych parametrów, zbliżających się problemach oraz wystąpieniu ewentualnych awarii. Sterowanie

5/2016 Własny Dom

temat miesiąca | instalacje w domu jednorodzinnym

instalacje elektryczne i inteligentne

Sceny świetlne – co to takiego?

Własny Dom 5/2016

fot. SATEL

czujki ruchu mogą być wyposażone we własne źródło światła – po wykryciu ruchu zapalają je, aby umożliwić bezpieczne zejście po schodach. Światło jest na tyle dyskretne, że nie oślepia idącej osoby

Sceny Świetlne to idealne rozwiązanie dla wielbicieli kina czy muzyki. możliwość stworzenia odpowiednio dobranego światła do danego widowiska tworzy niepowtarzalną atmosferę i wzmaga jego odbiór. możemy np. stworzyć specjalną scenę „film” i poczuć się jak w kinie

fot. Nexwell

panel Sterowania umożliwia uruchomienie konkretnej sceny świetlnej, ale jednocześnie wprowadzenie w niej poprawek. przykładowo w danym momencie chcemy czytać książkę w salonie, ale światło – poza punktowym, skierowanym na książkę – ma być nieco mniej intensywne

fot. LTM

Możliwość definiowania scen świetlnych w pomieszczeniach gwarantuje nam optymalne oświetlenie w każdej sytuacji i porze dnia. Scenę świetlną tworzą równocześnie włączone źródła światła z przypisaną mocą oświetlenia. Regulacja polega na określeniu liczby włączonych lamp oraz ustaleniu ich jasności. Sceny świetlne doskonale sprawdzają się w momencie, gdy chcemy obejrzeć film (scena filmowa), zaplanować romantyczny wieczór (scena nastrojowa) lub poczytać książkę (scena do czytania). Dodatkową możliwością scen świetlnych wykorzystujących czujki ruchu jest zaprogramowanie w panelu sterującym cyklu zapalania i gaszenia się świateł na naszej drodze. Jest to funkcja szczególnie wygodna podczas poruszania się po schodach do piwnicy czy garażu. Sceny świetlne to również symulacja obecności podczas naszej nieobecności w budynku w czasie delegacji czy urlopu. Inteligentne systemy oświetleniowe pozwalają na zapisanie wielu różnych programów (scen), uruchamianych za pomocą jednego przycisku w panelu sterującym czy pilocie. Jest to bardzo wygodne kiedy, siedząc np. w fotelu, chcemy zacząć czytać książkę czy oglądać film. W takiej sytuacji wystarczy jeden przycisk, dzięki któremu oświetlenie zmieni się stosownie do naszych potrzeb i upodobań. Dodatkową wygodą jest połączenie danej sceny świetlnej z automatycznym zamykaniem rolet okiennych – funkcja przydatna latem i zimą.

dotykowe panele Sterowania (manipulatory) umożliwiają bardzo precyzyjne sterowanie również pojedynczymi oprawami oświetleniowymi oraz zintegrowanie ich działania z innymi elementami domu (np. zamykamy drzwi – światło gaśnie)

Instalacja domowego alarmu w 5 prostych krokach

W dzisiejszych, dość niepewnych czasach stale mówi się o bezpieczeństwie. Powinniśmy więc szczególnie zadbać o to, by chronić naszych najbliższych i nasze mienie. Na szczęście nie trzeba dużo czasu i wysiłku, by zapewnić im bezpieczeństwo

1. Przygotuj się do rozmowy z instalatorem Przed zakupem alarmu powinniśmy przede wszystkim jak najwięcej dowiedzieć się zarówno o rodzajach systemów, jak i o możliwościach urządzeń, które je tworzą, m.in. central, czujek, sygnalizatorów, manipulatorów, pilotów, różnego rodzaju ekspanderów. Dlatego warto sięgnąć do literatury fachowej, czasopism branżowych, a także stron WWW – zarówno producentów, jak i firm trudniących się montażem. Ważne jest również, abyśmy zapoznali się z branżowymi określeniami, w czym może nam pomóc np. słownik alarmowy dostępny na stronie mieszkajbezpiecznie.pl. Cennym źródłem wiedzy mogą być także osoby, które już taki system posiadają bądź znają – mogą podzielić się spostrzeżeniami na temat funkcjonalności, wad i zalet poszczególnych rozwiązań.

ARTyKuł SPONSOROWANy

2. Określ, czego oczekujesz od systemu Gdy wiemy już, z jakich urządzeń możemy wybierać, przychodzi pora, by zastanowić się, jakiego rodzaju i wielkości pomieszczenia chcemy zabezpieczyć. Od tego zależy bowiem wybór instalacji najlepiej odpowiadającej naszym potrzebom. Pod względem wielkości systemy alarmowe można podzielić na trzy grupy. Pierwsza to systemy małe, takie jak MICRA, które są najlepsze do zabezpieczenia np. domku letniskowego, garażu, wolnostojącego składziku czy nawet kiosku. Druga obejmuje instalacje średniej wielkości, bazujące np. na centralach z rodziny VERSA. Idealnie nadają się do ochrony mieszkań, sklepów i niewielkich domów. Ostatnia grupa to duże systemy, oferujące zaawansowane rozwiązania, takie jak np. INTEGRA, które przeznaczone są do zabezpieczania biur, firm i dużych domów. Oprócz rozmiaru systemu ważne jest także to, jaką funkcjonalność ma zapewniać. Musimy zdecydować: czy ma tylko sygnalizować włamanie, czy zadziałać

także w przypadku wycieku gazu, pojawienia się czadu lub zalania wodą? Zastanówmy się też, czy ma umożliwiać sterowanie światłem, klimatyzacją, ogrzewaniem, roletami i zraszaniem ogródka oraz innymi funkcjami automatyki budynkowej. Wybierzmy również sposób sterowania całym systemem oraz powiadamiania o zdarzeniach w nim występujących – zarówno nas, jak i agencji ochrony mienia, która w przypadku alarmu wyśle patrol interwencyjny.

wanie i zamontować elementy podstawowej ochrony, a pozostałe urządzenia dodać później. Dzięki temu koszty instalacji zostaną rozłożone w czasie i nie będą obciążeniem dla naszego portfela. 4. Zaplanuj prace instalacyjne Gdy wiemy już, jaki efekt chcemy osiągnąć, warto zastanowić się nad technologią. Najczęściej spotyka się instalacje przewodowe, jednak ich zastosowanie wiąże się z koniecznością układania torów kablowych. Innym rozwiązaniem jest system bezprzewodowy, który umożliwia uniknięcie konieczności wykonywania tzw. brudnych prac remontowych. Jest to szczególnie wygodne również wtedy, gdy planujemy rozbudowę już istniejącego systemu. Warto więc zapytać instalatora o to, jakie możliwości oferuje centrala, na którą się zdecydowaliśmy. Zwróćmy też uwagę na to, by miejsce montażu urządzeń zapewniało optymalne warunki ich pracy, jak również odpowiadało naszym potrzebom. Przykładowo, czujka ruchu powinna być umieszczona tak, by nie zasłoniły jej np. meble. Natomiast jeśli w domu są małe dzieci, wysokość instalacji manipulatora musi być dostosowana do ich wzrostu. fot. SATEL

Co może się stać, gdy nie ma nas w domu? Pierwszym skojarzeniem jest włamanie, jednak może dojść także m.in. do pojawienia się tlenku węgla lub do wycieku wody. Sposobem na zmniejszenie ryzyka wystąpienia takich zdarzeń jest odpowiedni system alarmowy, którego instalację można przeprowadzić w zaledwie 5 prostych krokach.

Jak widać, możliwości jest bardzo dużo. Aby ułatwić sobie wybór, warto skorzystać z gotowych narzędzi, takich jak np. konfigurator systemu alarmowego, który dostępny jest na wspomnianej już stronie mieszkajbezpiecznie.pl. 3. Spotkaj się z instalatorem Kolejnym krokiem jest spotkanie z instalatorem i pokazanie mu naszego domu lub chociaż planu budynku i otaczającego go terenu. Przygotujmy się też na to, że instalator może mieć do nas pytania, m.in. o przyzwyczajenia domowników, godziny wyjścia do pracy czy kładzenia się do snu, oraz o obecność zwierząt, które mogłyby wzbudzić alarm. Wszystkie te informacje umożliwią dopasowanie konfiguracji systemu dokładnie do potrzeb mieszkańców. Ważną sprawą do przemyślenia w tym momencie jest kwestia budżetu. W zależności od tego, ile możemy przeznaczyć na tę inwestycję, instalator może zaproponować różne warianty zestawów urządzeń, które spełnią ustalone założenia. Pamiętajmy przy tym, że tworzenie od razu całego systemu nie jest konieczne. Na początku możemy tylko ułożyć okablo-

5. Poznaj możliwości swojego systemu Gdy system został już zainstalowany, to do wykonania zostaje ostatni krok, którym jest kompleksowe sprawdzenie działania systemu i jego funkcjonalności, a także prawidłowej konfiguracji, np. numerów telefonów, na które mają być przesyłane powiadomienia o zdarzeniach. Instalator powinien zaprezentować nam możliwości instalacji i przeszkolić wszystkich użytkowników. Jeśli czegoś nie jesteśmy pewni, domagajmy się, by w przystępny sposób objaśnił, co i jak dokładnie działa. Po zakończonym montażu instalator powinien także dostarczyć komplet instrukcji użytkowania alarmu oraz książkę serwisową, która stanowi potwierdzenie wykonanych prac. Dokument taki potrzebny będzie przy podpisywaniu umowy z ubezpieczycielem lub podczas wizyty serwisowej, która powinna odbywać się co roku. Montaż sprawnego systemu alarmowego jest inwestycją w bezpieczeństwo na długie lata. Dobra instalacja alarmowa pozwoli spać spokojnie nam i naszym najbliższym.

5/2016 Własny Dom

temat miesiąca | instalacje w i wykończeniew domu jednorodzinnym domu jednorodzinnym

Więźba, stropy, instalacje elektryczne kształt dachu i inteligentne

Dom inteligentny – co to takiego? Inteligentny dom to zintegrowany system umożliwiający komunikację pomiędzy ur ządzeniami zainstalowanymi w jego przestrzeni oraz pełną kontrolę nad nimi. Jest znakomitym połączeniem najnowszych rozwiązań technicznych z funkcjonalnością. Daje możliwość precyzyjnej kontroli temperatury pomieszczeń, oświetlenia, multimediów oraz systemów zapewniających bezpieczeństwo całego obiektu. Budynek, dzięki zastosowaniu nowoczesnych rozwiązań i integracji wszystkich systemów, jest w stanie reagować na zmiany środowiska zarówno wewnątrz (np. nagromadzenie pary wodnej w łazience), jak i na zewnątrz domu (np. spadek

temperatury). Czujki i detektory znajdujące się w budynku reagują na każdą zmianę, ale tylko wtedy, gdy zostały precyzyjnie zaprogramowane w taki sposób, aby cały obiekt był całkowicie dostosowany do potrzeb jego właściciela. Sterowanie inteligentnym domem jest łatwe i intuicyjne – umożliwia zmianę poszczególnych parametrów w sposób automatyczny, zdalny lub lokalny. Dodatkowo ułatwiają to urządzenia mobilne (tablety i smar tfony) z wgranymi specjalnymi programami, których obsługa również jest prosta i intuicyjna. Kolejną zaletą systemu inteligentnego domu jest to, że można nim sterować w czasie

pobytu w pracy, na wycieczce, a nawet będąc na wakacjach na drugim końcu świata. Właścicielowi wystarczy jedynie specjalna aplikacja i dostęp do internetu, dzięki któremu może wydawać polecenia. Jest to szczególnie pomocne w sytuacji, gdy wracamy np. z pracy i chcemy, aby do czasu naszego powrotu pomieszczenia w domu zostały nagr zane. Inteligentny dom pozwala nawet na symulację obecności domowników w czasie długiej nieobecności i posiada wiele innych funkcji, których wykorzystanie zależy od pomysłowości właścicieli.

rys. SATEL

SySTEm inTELigEnTnEgo domu synchronizuje działanie różnych instalacji w domu – schemat pokazujący połączenie systemu alarmowego z systemem inteligentnym w ramach europejskiego standardu KNX. Rozbudowane i zaawansowane centrale alarmowe doskonale sprawdzą się w roli sterownika zarządzającego inteligentnym domem

NASZ EKSPERT

Jak wykryć złodzieja zanim wejdzie do domu? Powiadomienie o wykrytym zagrożeniu jest podstawowym i najważniejszym zadaniem każdego systemu alarmowego. War to jednak wyjść o krok dalej i wybrać rozwiązanie, które zapewnia nie tylko wysoką skuteczność, lecz także jak najszybsze zlokalizowanie włamywacza - najlepiej jeszcze zanim spowoduje on szkody w budynku lub na przyległym mu terenie. Taką funkcjonalność zapewni rozszerzenie domowego alarmu o elementy ochrony

Własny Dom 5/2016

zewnętrznej, takie jak czujki ruchu lub aktywne bariery podczerwieni. Wybierając te urządzenia, war to zwrócić uwagę na to, by charakteryzowały się kilkoma kluczowymi cechami. Po pierwsze, ponieważ są instalowane na zewnątrz budynku, ich konstrukcja musi zapewniać doskonałe działanie niezależnie od panujących warunków atmosferycznych. Po drugie, ponieważ są bardziej narażone na uszkodzenie lub zerwanie przez włamywacza, muszą posia-

Agnieszka Pitrus SATEL

dać rozwiązania zabezpieczające przed takim atakiem. Po trzecie, należy pamiętać, że urządzenia tego typu powinny być jak najmniej widoczne, dlatego war to wybrać takie, które można dopasować do koloru np. elewacji i które przez lata zachowają niezmieniony wygląd.

temat miesiąca temat | instalacje miesiącai wykończeniew | instalacje w domu jednorodzinnym

instalacje Więźba, elektryczne stropy, ikształt inteligentne dachu

1 3

dom inteligentny – kiedy i dlaczego warto się na niego zdecydować? przewiedzieć je już na etapie budowy domu. Nic nie stoi jednak na przeszkodzie, by zamontować je w istniejących obiektach, np. podczas planowanego remontu.

fot. SNG Home

sterowanych urządzeń i instalacji, ich rozmieszczenia oraz możliwości połączenia z centralnym systemem sterowania. Wykonanie inteligentnych instalacji często wiąże się z ułożeniem sieci przewodów komunikacyjnych, dlatego najlepiej

fot. SATEL

Na montaż nowoczesnych systemów nigdy nie jest za późno. Należy jednak pamiętać, że projekt inteligentnego domu łączy ze sobą wiele elementów. Jego tworzenie należy rozpocząć od analizy naszych potrzeb, zestawienia

Własny Dom 1/2016

w wykończonym budynku jedynymi widocznymi elementami systemu inteligentnego domu są estetyczne panele sterujące. można je wkomponować w każde wnętrze

w trakcie budowy domu w bruzdach w ścianach prowadzone są przewody, a w nich umieszczane czujniki, dzięki którym możliwe jest włączanie i wyłączanie światła za pomocą pilota

Inteligentny dom to nie tylko wygoda, ale przede wszystkim oszczędność. W opinii użytkowników po zainstalowaniu magistrali sterującej można zaoszczędzić nawet do 30% na opłatach za energię wykorzystywaną do ogrzewania i oświetlenia domu. Inteligentne systemy przeznaczone są zarówno do domów jednorodzinnych i wielorodzinnych, jak i wszelkiego rodzaju budynków użyteczności publicznej, takich jak hotele, biurowce, biblioteki czy hale przemysłowe. Nowoczesne instalacje to doskonałe rozwiązanie dla osób, które cenią sobie komfort życia codziennego oraz precyzyjną kontrolę nad całym budynkiem. Inteligentne systemy czujników i detektorów powodują, że budynek samoczynnie dostosowuje się do obecności domowników, warunków atmosferycznych, nasłonecznienia czy wilgotności powietrza. Nowoczesne instalacje zwiększają bezpieczeństwo dzieci i umożliwiają wygodne sterowanie oświetleniem czy dopływem prądu do pomieszczeń. Inteligentny dom to również doskonała odpowiedź na potrzeby osób starszych i niepełnosprawnych, mających trudności się z poruszaniem po budynku.

fot. SATEL

Dla kogo przeznaczony jest dom inteligentny?

system inteligentnego domu można szczególnie polecić inwestorom, którzy chcą zadbać o bezpieczeństwo swoich dzieci – zarówno małych, jak i trochę większych. system sam wykryje wiele zagrożeń i zaalarmuje nas, zanim sami byśmy się zorientowali, że dziecku coś grozi

5/2016 Własny Dom

temat miesiąca | instalacje w i wykończeniew domu jednorodzinnym domu jednorodzinnym

Więźba, stropy, instalacje elektryczne kształt dachu i inteligentne

IndywIdualne ustawianie temperatury pomIeszczeń trybie – możliwości takich ustawień są praktycznie nieograniczone. Aby zapewnić komfort porannej toalety, inteligentny system może zostać zaprogramowany w taki sposób, aby pół godziny przed naszą pobudką zwiększył moc podgrzania łazienki. Dodatkowo – co bardzo ważne – dzięki niezależnej regulacji temperatury w każdym pomieszczeniu możemy zaoszczędzić ponad 30% energii. Przyjmuje się, że dla domu o powierzchni użytkowej ok. 150 m2, standardzie energetycznym 120 kWh/m2 i ogrzewaniu z wykorzystaniem kotła gazowego możemy rocznie zaoszczędzić około 1500 zł.

fot. SATEL

Podstawową funkcją tradycyjnego ogrzewania i klimatyzacji jest utrzymanie zadanej przez użytkownika, stałej temperatury pomieszczeń. Regulacja odbywa się wówczas w sposób ręczny przy pomocy indywidualnych nastaw termoregulatorów. Nie uwzględniają one jednak funkcji pomieszczeń, obecności mieszkańców oraz czasu i pory użytkowania. Inteligentne systemy zarządzania energią w budynku wykonują ciągłe pomiary temperatury w poszczególnych pomieszczeniach oraz utrzymują ją na określonym poziomie w zadanym przez nas

fot. SATEL

komfort cieplny w domu dla każdego oznacza trochę coś innego. system inteligentnego domu umożliwia ustawienie różnej temperatury dla poszczególnych pomieszczeń – wyższej w łazience, a niższej np. w kuchni

instalacja grzewcza sterowana poprzez smartfon może składać się także z bardziej tradycyjnych elementów (np. starszego typu grzejników) – jeśli tylko da się je podłączyć do systemu, nie musimy inwestować w nowe odbiorniki czy źródło ciepła

sygnalizatory optyczno-akustyczne

sygnalizacja ma na celu powiadomienie o włamaniu nie tylko mieszkańców posesji, ale również sąsiadów

Własny Dom 5/2016

fot. SATEL

Sygnalizator optyczno-akustyczny jest urządzeniem wykonawczym w systemie alarmowym powiadamiającym o ewentualnym włamaniu czy napadzie. Sygnalizatory różnią się od siebie natężeniem dźwięku (ok. 120 dB), barwą oraz rodzajem emitowanego światła. Montowane najczęściej na zewnątrz budynku, wykonane są z impregnowanych układów elektronicznych obudowanych pokrywą z poliwęglanu wytrzymałego na czynniki atmosferyczne. Światło alarmowe wydobywa się z wysokiej jakości diod LED, a sygnał dźwiękowy ze specjalnych przetworników pizoelektrycznych. Istotne jest również umieszczenie przy bramie lampy sygnalizującej błyskami jej ruch.

temat miesiąca temat | instalacje miesiącai wykończeniew | instalacje w domu jednorodzinnym

instalacje Więźba, elektryczne stropy, ikształt inteligentne dachu

1 3

Rodzaje czujek – dualne, magnetyczne, udarowe ruchomych. Składają się z magnesu (montowanego na elemencie ruchomym) i kontaktronu (przytwierdzanego do nieruchomej futryny). Innym rozwiązaniem są czujki udarowe, wykrywające wstrząsy wywołane próbą wyważania drzwi lub okien, oraz czujki zbicia szkła, sygnalizujące dźwięki niskiej i wysokiej częstotliwości.

Czujka gazu zamontowana w kuchni jest w stanie wykryć ilość gazu niewyczuwalną dla ludzkiego węchu. Po stwierdzeniu zagrożenia system automatycznie odcina dopływ gazu i otwiera okna

fot. SATEL

kontaktrony elektromagnetyCzne wykrywają każdą próbę otwarcia okna od zewnątrz – powoduje to przerwanie obwodu elektromagnetycznego i uruchomienie alarmu

fot. SATEL

Czujka dymu wykrywa go, badając zmiany w sposobie rozchodzenia się promieni świetlnych o widmie niedostrzegalnym dla ludzkiego oka. Wykrywszy dym, natychmiast alarmuje inwestorów i straż pożarną

fot. SATEL fot. Satel

Czujki dualne wyposażone w oba te systemy. Dzielą się na wewnętrzne oraz zewnętrzne – instalowane poza domem, odporne na działanie czynników atmosferycznych. Kolejnym rodzajem czujników w systemach alarmowych są czujki magnetyczne. Służą do kontroli stanu otwarcia drzwi, okien lub innych elementów

fot. SATEL

W systemach alarmowych kluczową rolę odgrywają czujniki ruchu. Aby alarm był niezawodny, powinny być dobrane i zainstalowane przez specjalistę, który pomoże nam je odpowiednio rozmieścić i podzielić budynek na strefy chronione. Czujki wykrywają ruch, wykorzystując mikrofale lub promieniowanie podczerwone (PIR).

Czujka zalania jest montowana blisko podłogi. Jeśli woda z umywalki, wanny czy zlewu wyleje się na ziemię, czujka wykryje wodę, odetnie jej dopływ w danej baterii i poinformuje nas o zdarzeniu

5/2016 Własny Dom

temat miesiąca | instalacje i wykończeniew domu jednorodzinnym

Więźba, stropy, kształt dachu

W czym pomaga automatyka okienna? W przypadku niektórych okien połaciowych automatyka jest jedynym logicznym rozwiązaniem – znajdują się one zbyt wysoko, by nawet wysoka, dorosła osoba była w stanie dosięgnąć ich bez użycia drabiny. Jednak możliwość zdalnego sterowania oknami daje też inne możliwości zwiększania zarówno komfortu, jak i bezpieczeństwa mieszkania w domu. O tym, jak twórczo wykorzystać te możliwości, opowiada Paweł Hryniewicz, ekspert z firmy Roto Okna Dachowe

Paweł Hryniewicz ekspert firmy Roto Okna Dachowe

Inteligentne rozwiązania w domach stają się bardzo popularne, ingerując w coraz to nowe sfery życia. Nie tylko więc rolety, drzwi czy kuchnie będą pracować samodzielnie, ale nawet… całe domy. Jak rodziła się popularność automatyki w budownictwie jednorodzinnym? System zarządzania budynkiem (ang. BMS – Building Management Systems) najczęściej znajdował zastosowanie w biurach czy budynkach użyteczności publicznej, ale obecnie możemy spotkać centralne zarządzanie grupami urządzeń również w domach prywatnych. BMS kontroluje, integruje, optymalizuje oraz raportuje działanie elementów domu, takich jak choćby światło, ogrzewanie czy klimatyzacja. Inteligentne domy posiadają wiele rozwiązań, które zapewniają bezpieczeństwo domu. Jednym z nich jest symulacja obecności zapobiegająca włamaniom – za pomocą smartfona możemy otworzyć lub zamknąć rolety, a także włączać i wyłączać światła w dowolnym momencie i dowolnym pomieszczeniu, nawet jeśli jesteśmy tysiące kilometrów od domu. W grę wchodzi również

Własny Dom 5/2016

instalacja przełączników czasowych, które umożliwią zamykanie i otwieranie okien według wcześniej ustalonej daty i godziny. Istnieją również inteligentne rozwiązania, które są w stanie wyłączyć wszystkie urządzenia w domu, kiedy tylko przekroczymy jego próg – mamy więc pewność, że kiedy jesteśmy w pracy, nasze żelazko czy toster nie spowodują pożaru. Dzięki odpowiednio zaprogramowanym funkcjom możemy również zadbać o to, aby grzejniki pracowały tylko wtedy, gdy jest to konieczne – będą więc dawać mniej ciepła, gdy śpimy lub jesteśmy poza domem. Takie technologie sprzyjają też maksymalizacji wygody życia w domu – możemy za pomocą tylko jednego przycisku zautomatyzować kilka urządzeń – rolety, światło, temperaturę etc. Wiele inteligentnych rozwiązań powiązanych jest z nowoczesnymi oknami. Niektóre z nich można obsługiwać, nie ruszając się z miejsca – to idealne rozwiązanie dla pomieszczeń, w których okna zostały zamontowane niestandardowo, np. u szczytu więźby dachowej. Ciekawym roz-

wiązaniem jest czujnik deszczu, w który wyposażone są zdalnie sterowane modele niektórych nowoczesnych okien. Jego zadaniem jest natychmiastowe zlecenia zamknięcia się skrzydła otwartego okna podczas wystąpienia na zewnątrz opadów deszczu, śniegu lub gradu. To jednak nie wszystko – nowoczesne technologie są nawet w stanie kontrolować jakość powietrza na poddaszu – nie jest ona bowiem stała. Dzięki sensorowi jakości monitorowanie, a nawet zarządzanie jakością powietrza staje się możliwe – urządzenie reguluje temperaturę, stężenie CO2 w pomieszczeniu, a także wilgotność powietrza. Sensor zapewnia zdrowy klimat, ponieważ nie pozwala na utrzymywanie się w pomieszczeniu zbyt dużej wilgotności powietrza, mogącej prowadzić do rozwoju grzybów i pleśni na ścianach. Jeżeli założona wartość jakości powietrza zostaje przekroczona, czujnik sygnalizuje sterownikowi otwarcie okna. Kiedy dopływ świeżego powietrza zostanie już zapewniony, proces wietrzenia zostaje zatrzymany, a czujnik zleca zamknięcie okna.

temat miesiąca | instalacje i wykończeniew domu jednorodzinnym

Więźba, stropy, kształt dachu

4 5

fot. Roto Okna Dachowe

zdalne sterowanie może dotyczyć wszystkich okien – również tych, które są dostępne także do ręcznego sterowania

tablet dzięki dużemu ekranowi dotykowemu umożliwia wygodną konfigurację systemu, a następnie sterowanie nim

przy wysokiej ściance kolankowej okna połaciowe mogą znajdować się zbyt wysoko, aby dało się nimi sterować ręcznie – wtedy automatyka jest koniecznością

sterowanie oknami jest możliwe również poprzez pilota, jeśli nie możemy lub nie chcemy używać tabletu lub smartfona

okno sterowane automatycznie nie ogranicza aranżacji poddasza – można zagospodarować przestrzeń przy samym oknie

5/2016 Własny Dom

temat miesiąca | instalacje w i wykończeniew domu jednorodzinnym domu jednorodzinnym

Więźba, stropy, instalacje elektryczne kształt dachu i inteligentne

SySTeM Można SkonfiGurować, dostosowując go do własnych potrzeb i specyfiki domu, np. poprzez laptopa

fot. SATEL

Jeżeli wykonanie okablowania niezbędnych podzespołów instalacji alarmowej jest dla nas uciążliwe lub utrudnione, dobrym rozwiązaniem są nowoczesne systemy bezprzewodowe. Czujki wysyłają sygnał do centrali alarmowych, wykorzystując dwukierunkową łączność radiową. Poziom zabezpieczenia takich rozwiązań nie odbiega od tradycyjnych systemów przewodowych. Komunikacja pomiędzy urządzeniami jest całkowicie bezpieczna, ponieważ informacje przesyłane drogą radiową są szyfrowane. Czujki zasilane są bateriami zapewniającymi długotrwałą eksploatację bez konieczności wymiany nawet przez 5 lat. Bezprzewodowe urządzenia posiadają duży zasięg łączności z centralą, który może dochodzić nawet do 500 m, co jest odległością w zupełności wystarczającą w domach jednorodzinnych. Dodatkowym wyposażeniem systemu alarmowego mogą być moduły GSM, wysyłające informacje alarmowe bezpośrednio na nasz telefon w postaci wiadomości tekstowej. Zaawansowane urządzenia GSM umożliwiają także zdalne sterowanie alarmem, a przy połączeniu wideodomofonem – nawiązywanie połączenia głosowego pomiędzy gościem stojącym przed fur tką a właścicielem obiektu w momencie, kiedy nie ma go w domu.

fot. SATEL

sysTemy bezprzewodowe

SySTeM inTeliGenTneGo doMu sprawdzi i pokaże na ekranie smartfonu, które okna, drzwi i bramy są zamknięte, a które nie. Możemy zdalnie zamknąć, co tylko chcemy

SyStem CCTV – Co To Takiego?

na panelu STerowania wyświetlić można wysokiej jakości podgląd z każdej kamery lub z kilku jednocześnie

Własny Dom 5/2016

fot. SATEL

System monitoringu CCTV przeznaczony jest do przesyłania i rejestracji obrazu za pomocą rozmieszonych kamer i obiektywów. Jest to doskonałe uzupełnienie instalacji alarmowej, zapewniające nam dodatkowe bezpieczeństwo bez narażania się na bezpośredni kontakt z włamywaczem. Obraz z monitorowanych pomieszczeń możemy odbierać w telewizorze, komputerze, tablecie lub smartfonie za pośrednictwem sieci internetowej. Ciągła rejestracja obrazu może być uciążliwa, dlatego systemy monitoringu łączy się z czujkami ruchu, co umożliwia nagrywanie dopiero w chwili wykrycia obecności intruza. Monitoring zapewnia nam komfort w postaci możliwości stałego podglądu pomieszczeń oraz otoczenia całego budynku.

temat miesiąca temat | instalacje miesiącai wykończeniew | instalacje w domu jednorodzinnym

instalacje Więźba, elektryczne stropy, ikształt inteligentne dachu Czujnik ruChu i proGraMatory Powiadomienia GSMCzaSowe i systemy bezprzewodowe

włączania i wyłączania oświetlenia. W pomieszczeniach, gdzie czujki przez dłuższy czas nie rejestrują ruchu, światło automatycznie się wyłącza, chroniąc nas przed stratą energii. Inteligentne systemy sterowania oświetleniem eliminują dodatkowo niebezpieczeństwo wypadków na schodach oraz konieczność szukania włącznika w ciemnym korytarzu – co często tuż po przebudzeniu bywa bardzo trudne. Czujki ruchu włączające światło świetnie się sprawdzą w domach, w których często są goście, nie znający układu pomieszczeń i sposobu umieszczenia poszczególnych mebli, czy

czujki ruchu w garażu można połączyć z oświetleniem LED. Parkowanie będzie łatwiejsze – ściana, do której zbytnio podjechaliśmy (np. na mniej niż 20 cm), będzie się podświetlać na czerwono, a te, od których wciąż jesteśmy w bezpiecznej odległości – na zielono

też miejsc, w których znajdują się włączniki światła. Czujka automatycznie włączy światło w momencie, gdy pojawią się oni w pomieszczeniu i wyłączy, gdy je opuszczą. Dodatkowym atutem tego typu urządzeń jest to, że można ustawić ich wrażliwość w taki sposób, aby małe zwierzęta nie włączały światła za każdym razem, gdy tylko przejdą przez pomieszczenie, lub też nie włączały oświetlenia w pomieszczeniach, w których przebywa się bardzo rzadko lub wręcz okazjonalnie.

kolor oświetlenia LED zmienia się w zależności od odległości od ściany

fot. Fibaro

dystans od ściany 20 cm

czujki ruchu wyglądają bardzo estetycznie. Można je bez trudu dobrać do każdego pomieszczenia

fot. SATEL

Montaż czujEk ruchu nie spowoduje problemów, jeśli trzymamy w domu zwierzęta – wystarczy tak skalibrować urządzenia, aby ignorowały biegającego po domu psa lub kota

fot. SATEL

Dzięki programatorom czasowym oraz czujnikom ruchu o różnym zakresie czułości sterowanie oświetleniem w inteligentnym domu stało się bardzo precyzyjne i energooszczędne. Załączanie poszczególnych źródeł światła może odbywać się automatycznie lub poprzez zdefiniowany czasowy algorytm działania. Manualne ustawienie programatora wspierane jest czujkami ruchu, umożliwiającymi detekcję obecności mieszkańców w pomieszczeniach. Właściwy dobór i rozmieszczenie czujników umożliwia selektywne rozpoznanie momentu

1 3

5/2016 Własny Dom

temat miesiąca | instalacje w i wykończeniew domu jednorodzinnym domu jednorodzinnym

Więźba, stropy, instalacje wentylacyjne kształt dachu

W domach jednorodzinnych można wykorzystać wentylację grawitacyjną lub mechaniczną. Jej wybór uzależniony jest od wielu czynników – jednym z ważniejszych jest to, czy budujemy nowy dom, czy też remontujemy stary Jak działa wentylacja grawitacyJna i mechaniczna?

Własny Dom 5/2016

rys. Pro-Vent

SyStem układu GPWC w domu jednorodzinnym. Jego zadaniem jest wykorzystywanie darmowej energii zmagazynowanej w gruncie do ogrzewania i chłodzenia powietrza wentylacyjnego

SChemat systemu automatycznie kontrolującego dopływ świeżego powietrza do domu i jego wymianę oraz współpracującego z instalacją c.o. w celu optymalizacji działania rekuperacji

rys. Zehnder

Wentylacja grawitacyjna działa na zasadzie różnicy gęstości powietrza spowodowanej różnicą temperatur. Wykorzystuje ona proste prawo fizyki mówiące o tym, że powietrze chłodniejsze jest cięższe, dlatego opada do poziomu podłogi – w przeciwieństwie do ogrzanego, które wędruje ku sufitowi. Zjawisko to wywołuje ciągły ruch i naturalne krążenie powietrza w pomieszczeniu. Wywiew z instalacji grawitacyjnej następuje wówczas, gdy temperatura na zewnątrz pomieszczenia jest niższa niż w pomieszczeniu, a nawiew w sytuacji odwrotnej. Powietrze zewnętrzne dopływa nawiewnikami – z regulacją ręczną (w postaci ruchomej przesłony) lub automatyczną, wykorzystującą zmianę wilgotności powietrza (higrosterowanie). Ten sposób wentylacji jest najprostszy i był z powodzeniem wykorzystywany przez stulecia. Wraz jednak z rozwojem budownictwa i „uszczelnianiem” wielu otworów w domu, po to, by zmniejszyć z niego ucieczkę ciepła, system ten przestał być tak efektywny w zapewnianiu domownikom komfortu związanego z przebywaniem w regularnie wentylowanych pomieszczeniach. W przypadku wentylacji mechanicznej ruch powietrza wymusza wentylator. Ten rodzaj instalacji stosuje się, gdy zachodzi potrzeba wymiany większej objętości powietrza lub w pomieszczeniach, gdzie tradycyjna wentylacja grawitacyjna zawodzi. Wentylację mechaniczną dzielimy na kilka rodzajów: wywiewną – wyciągową, nawiewną, miejscową oraz hybrydową. Ta ostatnia wykorzystuje obieg powietrza zarówno naturalny, jak i mechaniczny. Każda instalacja wentylacji mechanicznej składa się z czerpni, filtrów, a także przewodów i wyrzutni.

temat miesiąca | instalacje w domu jednorodzinnym

instalacje wentylacyjne

1 4

nawiewniki w oknach dachowych są coraz bardziej popularne – instaluje je już większość producentów stolarki okiennej

fot. Danfoss

Ręcznie steRowany element nawiewny montowany jest w otworze w ścianie. zawiera anemostat talerzowy, wymienialny filtr powietrza i tłumik dźwięku, chroniący przed hałasem z zewnątrz. Dozuje powietrze z zewnątrz i zapobiega przeciągom

fot. Fakro

Zadaniem wentylacji jest usunięcie z pomieszczenia zamkniętego szkodliwych składników powietrza i wymiana go na świeże. Zmiany stanu i składu powietrza oraz jego parametrów wpływają na samopoczucie człowieka, wydajność jego pracy, a także na możliwość regeneracji organizmu. Czynniki, które mają na to wpływ, to prędkość ruchu powietrza, temperatura, wilgotność oraz stężenie zanieczyszczeń. Powietrze wypełniające pomieszczenie powinno charakteryzować się wilgotnością w granicach od 30% do 70% oraz ciśnieniem umożliwiającym szybkie odprowadzenie zanieczyszczeń na zewnątrz. W zależności od kierunku przemieszczania się powietrza wyróżniamy wentylację nawiewną, wywiewną lub nawiewno-wywiewną. Instalacja taka dostarcza przede wszystkim powietrza zewnętrznego i ewentualnie powietrza obiegowego. Podstawowe dane wykorzystywane do obliczeń wentylacji to liczba wymian powietrza w pomieszczeniu w danym okresie czasu oraz całkowity jego udział w cyrkulacji. Grawitacyjny wywiew powietrza z pomieszczenia powstaje, gdy temperatura wewnętrzna jest wyższa niż na zewnątrz. Do kontroli objętości doprowadzanego powietrza służą nawiewniki o stałym lub regulowanym przepływie. Nawiewniki montowane są najczęściej w oknach lub w obudowach rolet. W przypadku lokalizacji nawiewników na ścianach zewnętrznych zaleca się umieszczanie ich na wysokości ok. 2 m od podłogi. Niewskazane jest montowanie nawiewników w łazienkach, ponieważ zimą para wodna mogłaby zamarznąć na powierzchni kratki. Nawiewniki należy montować w pozostałych pomieszczeniach, dostosowując ich wielkość do kubatury oraz wydajności kanałów wywiewnych.

fot. Istpol

Wymiana powietrza w pomieszczeniach

system wentylacji mechanicznej składa się z rekuperatora, kanałów wentylacyjnych, czerpni, wyrzutni powietrza oraz anemostatów

REKUPERATOR. Jak OdzysKAć ciEPłO w wentylacJi? W energooszczędnych i ekologicznych domach, oprócz dobrej izolacji i nowoczesnego kotła, niezbędnym elementem stał się rekuperator, będący doskonałym urządzeniem do odzysku ciepła z wentylacji. Rekuperator współpracuje z systemem wentylacji mechanicznej. Jego działanie powoduje, że świeże i chłodne powietrze zasysane przez czerpnię przepływa przez wymiennik ciepła umieszczony w centrali wentylacyjnej, ogrzewając się od powietrza usuwanego z wnętrza budynku, bez konieczności jego mieszania. Dzięki temu do pomieszczeń nawiewane jest świeże i ciepłe powietrze, które nie powoduje strat ciepła. Rozwiązanie to nie tylko znacznie przyczynia się do obniżenia kosztów energii, lecz dodatkowo zapewnia równomierny rozkład temperatur w całym domu. Instalacja składa się z centrali wentylacyjnej wyposażonej w dwa wentylatory, przy czym jeden pełni funkcję nawiewu, a drugi wyciągu. Powietrze zasysane z zewnątrz przepły-

PoWIetRZe śWIeże

WyWIeW

+22 °c

0°c

NaWIeW

wymiennik kRzyżowy pRzeciwpRąDowy. wymiana ciepła między ciepłym i zimnym powietrzem następuje przez cienkie płytki

+15 °c PoWIetRZe Zużyte

rys. Pro

-Vent

wa przez system filtrów i po oczyszczeniu trafia do rekuperatora, gdzie zostaje ogrzane ciepłem pochodzącym z wentylowanych pomieszczeń. W rekuperatorach wykorzystywane są wymienniki krzyżowe, przeciwprądowe lub obrotowe. Wymienniki różnią się od siebie budową, sprawnością odzysku ciepła oraz ceną. najtańsze i najczęściej stosowa-

+7°c

ne są wymienniki krzyżowe, w których następuje rozdział powietrza nawiewanego i usuwanego. W wymiennikach przeciwprądowych powietrze płynie równolegle do siebie, jednak w przeciwnym kierunku. Natomiast wymienniki obrotowe wyposażone są w obracający się wirnik, który akumuluje ciepło.

5/2016 Własny Dom

kronika budowy etap 33

rozbudowa i modernizacja bliźniaka

PRojekt: arch. Roman Rutkowski, Roman Rutkowski Architekci, www.rr-a.pl

etap 33.

Tekst: Agnieszka Rudomino Zdjęcia i ilustracje: A. Rudomino, archiwum rr-a

Garderoba oraz zabudowa meblowa w holu i w salonie

Jedną ze ścian salonu – o długości 7 m i wysokości 2,80 m – wypełnił regałbiblioteczka. Montaż tak ogromnego mebla stanowił niemałe wyzwanie Wiesław Słowik, Meble Słowik: Inwestorzy zgłosili się do mnie z gotowym już projektem zabudowy w holu oraz w salonie, który przygotowali wraz z projektantem modernizowanego domu. Zazwyczaj jednak klienci nie mają jeszcze projektu, a jedynie swój pomysł w głowie. Wtedy wysyłam do nich z wizytą projektanta, który tworzy projekt, uwzględniając potrzeby i oczekiwania przyszłych użytkowników. Możemy wykonać meble na zamówienie z drewna, forniru, szkła lub metalu. Robert, inwestor: O wyglądzie zabudowy meblowej i materiale w największym stopniu decydowaliśmy sami z żoną. Jednak w dopracowaniu rozkładu i bryły zabudowy w salonie i holu pomagał nam architekt.

Garderoba Pomieszczenie sąsiadujące z sypialnią rodziców na piętrze przeznaczone zostało na ich garderobę. Inwestorzy: Maja i Robert z córeczką

84 Własny Dom 5/2016

etap 33 kronika budowy

garderoba W. Słowik, Meble Słowik: Zabudowa meblowa w tym pomieszczeniu wykonana została z najprostszych i najtańszych płyt melaminowanych. Omówiliśmy potrzeby inwestorów i wspólnie stworzyliśmy projekt. Powstała dość standardowa garderoba – po jednym słupku z szufladami dla gospodarzy, podobnie z drążkami niskimi i wysokimi, oraz część wspólna. Przyszli użytkownicy wybrali odpowiednie akcesoria, np. wysuwane wieszaczki na spodnie męskie. Staraliśmy się wykorzystać tę przestrzeń jak najlepiej i maksymalnie ją wykorzystać. Zabudowane regałami zostały trzy ściany, poza wejściową. Jedynie na drzwiach wejściowych umieściliśmy duże lustro. Nawet okno zostało dookoła oprawione meblami. Robert, inwestor: Każdy projektował własną część garderoby. Moja sprawdza się doskonale. W. Słowik, Meble Słowik: Inwestor zażyczył sobie, by meble miały plecy, by ubrania nie stykały się ze ścianami garderoby. Wykonaliśmy je z cienkiej płyty meblowej. Wysokość zabudowy sięga ok. 2 m, równo z otworem drzwiowym, by na górze szaf można było jeszcze ustawić rzadziej używane przedmioty (np. walizki). W jednym z otwartych regałów, we wnęce, znajduje się kaloryfer. Maja, inwestorka: Z mojej perspektywy garderoba sprawdza się wyśmienicie. Świetne jest też lustro naklejone na drzwi od garderoby od strony wewnętrznej – można się ubrać i od razu zobaczyć, jak się wygląda (śmiech). Moja część garderoby ma – poza półkami, wieszakami i szufladami na ubrania – także dodatkowe półki na buty. Polecam takie rozwiązanie!

Zabudowa w holu W. Słowik, Meble Słowik: Ze względów estetycznych zabudowę w holu wykonaliśmy z płyt wiórowych pokrytych prawdziwym naturalnym fornirem dębowym. Dzięki temu, że zostały one polakierowane bezbarwnym lakierem poliuretanowym o najniższym stopniu

gaRdeRoba to niewielkie pomiesZcZenie w nowej części budynku, przylegające do sypialni rodziców, która jest w części zastanej

wnęka na kaloryfer

okno

Zabudowa Z płyt melaminowanych posiada plecy, by ubrania nie stykały się ze ścianą i nie brudziły

Regały mają wysokość dRZwi wejściowych do gaRdeRoby (ok. 2 m). na górze będzie można umieszczać rzadziej używane rzeczy

5/2016 Własny Dom 85

okno

zabudowa w holu drzwi wejściowe

Hol ma niewielką powierzcHnię. Tak wyglądał po ułożeniu płytek. z lewej strony będzie zabudowa

Projekt zabudowy przygotował projektant modernizowanego domu, przy współudziale przyszłych mieszkańców

86 Własny Dom 5/2016

wyświecenia (gloss 10), do złudzenia przypominają surowe drewno dębowe. Warstwa lakieru pozostaje niewidoczna. W interesujący sposób potraktowane zostało okno w holu. Stanowi ono fragment całej zabudowy – są to plecy szafy z wyciętym i wykończonym otworem, a na dole znajduje się ławeczka, stanowiąca jednocześnie schowek. Maja, inwestorka: Szafy w przedpokoju projektowałam sama, tak żeby zmieściły się kurtki (na wieszakach), czapki, szaliki itp. (do szuflad), buty (na wysuwane półki) oraz torby (schowek pod siedziskiem). W. Słowik, Meble Słowik: Zabudowa meblowa w holu wyposażona została w okucia samodomykające się, tak więc drzwiczki domykają się same, bez hałasu. Wewnątrz, za słupkiem z szufladami, znajduje się skrzynka rozdzielcza wodnego ogrzewania podłogowego – ukryta, jednak dostępna w razie potrzeby. Tutaj – inaczej niż w garderobie – zabudowa sięga do samego sufitu, dlatego ładnie się prezentuje jako jednolita dębowa ściana (gdy wszystkie szafy są zamknięte).

widok z wejścia do domu na zabudowę oraz schody na piętro w korytarzu w głębi domu

etap 33 kronika budowy

ukryte okno Robert, inwestor: Zabudowa w holu to w 50% rurki na wieszaki, 30% to półki, 15% szuflady, a 5% – schowek pod siedziskiem. Ciekawie wkomponowane w szafy okno z pustaków szklanych (ze względu na bliską odległość od działki sąsiada nie mogła to być tradycyjna szyba) dostarcza pomieszczeniu dziennego światła, a dzięki ławeczce pod nim jest gdzie usiąść.

pomiędzy wySokie do sufitu szafy wkomponowano okno z pustaków szklanych

Biblioteczka w salonie W. Słowik, Meble Słowik: To najbardziej efektowny mebel, a jednocześnie najtrudniejszy do wykonania ze względu na rozmiar – długość 7 m, wysokość – 2,80 m. Podobnie jak zabudowa w holu, wykonany został z forniru dębowego, jednak widoczne elementy są znacznie grubsze – mają 6 cm. Tak ustalił projektant – zapewne ze względów estetycznych. Większa część zabudowy sięgającej sufitu to regał na książki. Część na samym dole stanowią zamykane szafki na sprzęt audiowizualny. Ich drzwiczki mają konstrukcję łamano-przesuwną. Gdy sprzęt jest używany, pozostają otwarte, jednak zabierają niewiele przestrzeni w salonie i dzięki temu nie przeszkadzają. Robert, inwestor: Jest to gigantyczny regał na książki, zatem półki musiały być nie za wysokie. Ponadto pionowe podziały nawiązują do układu trejaży na zewnątrz budynku. Projekt powstał dość szybko. Stworzył go architekt Roman Rutkowski, projektant modernizacji i przebudowy naszego domu. My nanieśliśmy niewielkie poprawki. 80% zabudowy salonu to półki na książki, 15% to szuflady na przeróżne rzeczy (śmiech), 5% to wnęka na telewizor. Całość funkcjonuje bardzo dobrze.

tu będzie ławeczka

Skrzynka rozdzielcza ogrzewania podłogowego wodnego została ukryta w szafie, lecz jest do niej dostęp

ostatnie prace w dniu przeprowadzki. Jednak wiele rzeczy pozostało jeszcze do zrobienia

Miejsce pod okneM, gdzie będzie schowek-ławeczka

5/2016 Własny Dom 87

kronika budowy etap 33

w salonie okno tarasowe kuchnia

W trakcie buDoWy. Widok na ścianę, gdzie powstanie biblioteczka o długości 7 m!

Maja, inwestorka: Biblioteka sprawdza się super! Szczególnie polecam połączenie różnej wysokości półek oraz szuflad – można tam schować np. segregatory z dokumentami. W. Słowik, Meble Słowik: W meblu tym umieściłem też niezbędne instalacje – m.in. antenę telewizyjną, przyłącze internetowe, instalację do lamp halogenowych oraz zasilacze. Plecy, które w tej biblioteczce pozostają częściowo widoczne, ze względów estetycznych wykonano ze sklejki dębowej, a nie z płyty pilśniowej. Wykonanie tego mebla wymagało również wymyślenia sposobu na jego dostarczenie, tak aby nie uszkodzić podłogi – a elementy były naprawdę duże i ciężkie. Podłogę w salonie zabezpieczyliśmy cienkimi płytami, a elementy mebla transportowaliśmy wózkiem paletowym przez zabezpieczony deskami taras – uważając, by kółka nie zniszczyły podłoża. Robert, inwestor: Jesteśmy bardzo zadowoleni, i z wykonania, i z projektu – bez wyjątku.

Gotowe czy na zamówienie? Robert, inwestor: Zdecydowanie polecamy meble na zamówienie zamiast kupowania gotowych szaf i regałów. W. Słowik, Meble Słowik: Ceny mebli na zamówienie są wyższe niż mebli gotowych, jednak zyskujemy optymalne zagospodarowanie (wypełnienie) przestrzeni funkcjami, które w najwyższym stopniu spełniają nasze potrzeby. Średnio czas realizacji od gotowego projektu wynosi 8 tygodni. Najpierw jednak do domu przyjeżdża projektant, a na kolejnym spotkaniu następuje wybór materiału i wyposażenia. Na tej podstawie tworzony jest kosztorys. Po jego akceptacji następuje etap realizacji. PrzeWiezienie i montaż zabuDoWy stanoWiły PeWne WyzWanie dla wykonawcy ze względu na jej rozmiar, długość oraz grubość (6 cm)

Prawie gotowe! Dobrze widać wyprowadzone instalacje – elektryczną, telewizyjną i internetową

88 Własny Dom 5/2016

Zamykane sZafy Z drZwicZkami łamano-przesuwnymi sprawdziły się świetnie

Powlekana DACHÓWKA ceramiczno-metalowa z kruszywem wulkanicznym Odporna na korozję Odporna na porosty Wytrzymała mechanicznie Odporna na ekstremalny wiatr Stabilna termicznie Lekkie pokrycie dachowe Nie obciąża konstrukcji Cicha

Piękno kruszywa odporność stali

www.gerardroofs.pl

wokół domu woda w ogrodzie

fot. Schoeck

Wokół domu

Woda w ogrodzie

Tekst: Agnieszka Rudomino

Nie trzeba koniecznie mieć dużego ogrodu – niewielkie oczko wodne, fontannę lub mały basen możemy zaplanować i wykonać nawet na niewielkiej działce

ecyzję o budowie zbiornika warto podjąć jeszcze na etapie tworzenia projektu domu, a jeszcze lepiej przed zakupem działki, by mieć pewność, że uda nam się zrealizować własne potrzeby i oczekiwania. Wiele aspektów należy wziąć pod uwagę, m.in. podłoże zakupionej pod budowę działki. Nie każde sprzyja tworzeniu zbiornika wodnego. W przypadku większych inwestycji niezbędna przy projektowaniu będzie konsultacja ze specjalistami z różnych branż, którzy wykonają projekt, pomogą w doborze roślin, nawierzchni wokół, technologii montażu, oczyszczania wody i innych instalacji. Polecamy skorzystać z licznych informacji w poradnikach, także internetowych oraz informacji od osób, które posiadają np. oczko wodne, by

Własny Dom 5/2016

wraz z osobą doświadczoną określić koszt budowy, a także późniejszego utrzymania. Zgodnie z prawem, bez pozwolenia na budowę, możemy wykonać zbiornik wodny o powierzchni do 30 m2. Jakiejkolwiek byłby wielkości, warto go zlokalizować w pobliżu tarasu, części wypoczynkowej ogrodu, by był widoczny z okien domu, by cieszył oko również w chłodniejsze dni. Woda cieszy oko, uspokaja, tworzy mikroklimat, ochładza w gorące dni, przyciąga ptaki, żaby i owady, daje możliwość hodowania ryb i uprawiania roślin wodnych. W ten sposób zachęca do rekreacji i przebywania na świeżym powietrzu nie tylko dorosłych, ale i dzieci. Oczko lub staw w ogrodzie zapewnia mieszkańcom do podziwiania taflę wody różną w zależności

od pogody, roślinność zmieniającą się wraz z porami roku, a także zwierzęta, hodowane ryby oraz gościnnie przybywające ptaki i owady. Jednak trzeba mieć świadomość, że nawet przy najmniejszym oczku wodnym, potrzebne będą zabiegi pielęgnacyjne. Przy większych zbiornikach należy się liczyć z większym kosztem budowy, a w późniejszym czasie – obowiązkiem utrzymania go wraz z nawierzchniami wokół.

Więcej informacji stawy-kapielowe.pl hortus.wroc.pl basenpool.com.pl www.desjoyaux.pl www.astralpool.pl

www.hydropool.pl jakubgardner.pl www.aquaplus.pl gordostudio.com www.masterpool.pl

woda w ogrodzie wokół domu

Ozdobne stawy i oczka wodne

Minimalna powierzchnia stawu to 6 m2. Nie trzeba więc mieć bardzo dużej działki, by stworzyć w ogrodzie staw, który będzie wyglądał jak naturalny, harmonijnie wtopiony w okolicę. Niezależnie od tego, czy chcemy zbudować oczko wodne, czy staw, ważna będzie decyzja o wyborze rodzaju, wielkości, kształtu i gatunków roślin (a także ryb – dla amatorów hodowli). Zróżnicowana głębokość stawu zapewnia możliwość stworzenia właściwych stref dla różnych gatunków roślin, ponieważ innych warunków wymagają rośliny w pasie przybrzeżnym, a innych strefach płytkich i głębszych. Rośliny i ryby będą się lepiej rozwijały, jeśli miejsce nie będzie zbyt mocno nasłonecznione. Dzięki temu unikniemy też nadmiernej ilości glonów. Dobrze, by nie znajdowało się w pobliżu drzew liściastych, które stanowiłyby jesienią źródło zanieczyszczenie dla zbiornika. Jeśli chcemy hodować w swoim stawie ryby, trzeba wykonać zbiornik o głębokości od 1,5 do 2 m.

fot. Lafarge

Wymiary oczka/stawu

niewielkie oczko wodne można wkomponować nawet w niewielki ogródek – mimo że to sztuczny (tu – betonowy) obiekt, może np. naśladować Kolorowe Jeziorka w Rudawach Janowickich

Sposób budowy

sadzona roślinnością i wyłożona kamieniami, dodaje uroku, choć kształty regularne równie dobrze prezentują się np. w ogrodach w stylu nowoczesnym.

Elementy dodatkowe

fot. Gardena

gdy Zagłębienie w gRuncie Jest gotowe, usuwamy kamienie i korzenie, a potem przykrywamy dno ok. 5 cm warstwą piasku i mocno ją ubijamy. układamy na dnie specjalną folię (dł. folii = dł. oczka + 2 x gł. + 2 x 50 cm na wykończenie brzegów; szer. folii = szer. oczka + 2 x gł. + 2 x 50 cm na wyk. brzegów). następnie można napełniać oczko wodą i sadzić rośliny

fot. Gardena

Zakładając zbiornik w geometrycznym kształcie, można go wykonać z betonu (lub też zdecydować się na bardzo wytrzymały siatkobeton). Dno wykłada się trwałą i elastyczną folią kauczukową, która jednocześnie jest odporna na mróz oraz promieniowanie UV. Szczególnie sprawdza się przy budowie stawu o nieregularnych kształtach. Taka linia brzegowa, ob-

Budowa oczka wodnego. Przy pomocy węża ogrodniczego lub sznura, zaznaczamy kształt oczka. następnie wybieramy ziemię z zaznaczonego miejsca, kopiąc od zewnątrz do środka. wokół oczka wodnego należy wykopać rowek o głębokości ok. 15 cm, jako zabezpieczenie przed przesiąkaniem. Zwracamy uwagę na odpowiednie wypoziomowanie oczka

Estetyczne uzupełnienie stawu to fontanna, kładka, mostek lub rzeźba, podkreślone odpowiednio dobranym oświetleniem (również podwodnym). Nawierzchnie wokół mogą być jednorodne lub mieszane – np. kamienie plus drewniany podest.

5/2016 Własny Dom

wokół domu woda w ogrodzie

ogród skalny wyposażony w kaskadę, wybudowany w naprawdę niewielkim ogrodzie. kluczowe było staranne zaranżowanie przestrzeni wokół – to dzięki temu element ten upiększa ogród

fot. Ł. Rajchert

Tworzymy je poprzez wykorzystanie obiegu zamkniętego lub otwartego. Pierwszy sposób stosowany jest częściej. Przykładowy obieg wody może wyglądać następująco: woda czerpana jest za pomocą pompy ze zbiornika do kaskady lub wylotu fontanny i stamtąd spływa ponownie do zbiornika. Krążąca woda łatwo się zanieczyszcza, dlatego niezbędne jest zastosowanie filtrów. Okresowo woda musi być uzupełniana do przyjętego wcześniej poziomu. Obieg otwarty polega na dopompowywaniu co jakiś czas wody do zbiornika lub usuwaniu jej nadmiaru (poprzez rów odwadniający itp.). Oprócz wizualnego wkomponowania takiego obiektu w ogród ważne są też efekty dźwiękowe – szum wody działa uspokajająco.

fot. Czas na Zieleń

Kaskada lub strumień

kaskada większych rozmiarów w znacznie większym ogrodzie. spływająca z niej woda zasila sztuczny strumień, który następnie wpływa do stawu, z którego woda powraca do kaskady

Fontanna rys. Atlas

efektowna fontanna przyścienna. materiały użyte do wykonania zdroju powinny być wodo- i mrozoodporne. wodotrysk nie powinien być wyższy niż połowa szerokości zbiornika – wówczas woda nie będzie się rozpryskiwać poza zbiornik. przy wyborze pompy należy zwrócić uwagę na jej moc (do niewielkich źródełek wystarczy 10-30 w) oraz na jej zdolność podnoszenia wody na określoną wysokość

Własny Dom 5/2016

Dobrze dobrana doda uroku każdemu zbiornikowi wodnemu. Możemy wybierać wśród różnorodnych propozycji stylistycznych i dobrać formę pasującą do stylu domu i ogrodu, oraz naszych upodobań. Fontanna wykorzystuje pompę wyposażoną w jedną lub kilka dysz fontannowych. Jej działanie ma łączy przyjemne z pożytecznym - oczko staje się bardziej atrakcyjne dla oka, plusk wody przyjemny jest dla człowieka, a woda zaopatrywana jest w potrzebny tlen. Dysze mogą być podświetlane i uatrakcyjniać widok ogrodu po zapadnięciu zmroku. Nie ma konieczności posiadania wolno stojącego zbiornika wodnego w ogrodzie. Fontannę możemy zamontować np. w ścianie – jeśli uznamy, że nie ma potrzeby, aby dało się ją obejść ze wszystkich stron. Wiele firm oferuje gotowe produkty przeznaczone do montażu w taki sposób. Na rynku dostępne są wielopoziomowe kaskady (nawet rotujące), eleganckie dzwonki wodne, pieniące się źródełka, dekoracyjne kielichy czy tryskające w górę wodospady. Sklepy ogrodnicze oferują również proste zestawy fontannowe, do których dokupuje się odpowiednią pompę wodną.

woda w ogrodzie wokół domu

Minimalna powierzchnia takiego zbiornika to niż 50 m2. Uszczelnia się go od dołu, a woda uzdatniana jest w sposób biologiczny za pomocą związków mineralnych oraz roślin. Taki staw jest podzielony na dwie różne strefy: rekreacyjno-kąpielową oraz regeneracyjno-bagienną, wypełnioną roślinami oczyszczającymi wodę. Ta część, która nie służy kąpieli, odpowiedzialna jest za stan i czystość wody w zbiorniku. Oczyszczanie może odbywać się na kilka sposobów – mechaniczny, biologiczny oraz mechaniczno-chemiczny. Jest to rozwiązanie ekologiczne, ponieważ woda oczyszczana jest w sposób naturalny za pomocą biologicznych i mechanicznych procesów samooczyszczenia (dzięki czemu nie powoduje również alergii). Mechanizmy czyszczenia dopasowywane są każdorazowo do konkretnego zbiornika, by wzmocnić procesy redukcji fosforu i azotu, które odpowiadają za wzrost glonów i niepożądanych bakterii. Odpowiednio dobrane rośliny niszczą

fenole, poza tym hamują rozwój glonów i odkażają wodę. Niezbędne są następujące urządzenia: komora filtracyjna z filtrami bębnowymi, pompy wodne do wprowadzania wody w ruch, skimmery do oczyszczania z liści itp. Zaleca się przeprowadzić uprzednio analizę wody, którą chcemy wykorzystywać w stawie. Powinna ona mieć bardzo niskie stężenie fosforu właśnie ze względu na możliwość rozwoju glonów. W zależności od wybranej technologii, za realizację stawu kąpielowego zapłacimy od 600 do 1500 zł/m2. Koszty eksploatacji to średnio 300-400 zł miesięcznie (przy filtracji opierającej się na złożach mineralnych typu biokalonit i filtrach bębnowych). Rozwiązania tańsze w budowie powodują konieczność częstszego stosowania mineralnych i bakteryjnych środków do pielęgnacji wody, a tym samym zwiększają koszty miesięcznych wydatków pielęgnacyjnych.

rys. arch. Jan Machoń

Stawy kąpielowe

wizualizacja projektu stawu kąpielowego dwustrefowego, wyposażonego w domek-przebieralnię, drewniany podest i schody do wchodzenia do wody

Do tego należy doliczyć koszt projektu – od kilku tysięcy złotych wzwyż.

Stawy ekstensywne oświetlenie podwodne czyni staw wyjątkowo efektownym po zmroku – warto pamiętać, że woda jest znacznie gętsza i mniej przejrzysta od powietrza, przez co światło inaczej się w niej załamuje. w zimie zapalenie świateł pod lodem pozwoli nam zachwycić znajomych

fot. Acorus Stawy Kąpielowe

Wymagają dość dużej działki. Są to popularne i dość tanie w realizacji zbiorniki wzorowane na naturalnych stawach, w których oczyszczanie wody odbywa się w sposób naturalny poprzez jej cyrkulację pomiędzy strefą kąpielową a regeneracyjną pod wpływem działania wiatru oraz różnicy temperatur wody na różnej głębokości obu stref stawu, które oddzielone są przegrodą. Strefa kąpielowa może stanowić 30% całej powierzchni stawu.

Z wymuszonym przepływem wody

fot. K. Czaja

sporych rozmiarów staw, w którym cyrkulację wody zapewnia efektowna kaskada. inwestorzy świadomie zrezygnowali z roślinności wodnej, aby w zbiorniku można się było kąpać

Przepływ wody uzyskuje się poprzez zastosowanie pompy napowietrzającej, kaskady czy fontanny. Dzięki nim powierzchnia strefy regeneracyjnej może być o 10-15% mniejsza niż w typie ekstensywnym. Proces rozkładu materii organicznej w dobrze natlenionej wodzie jest przyspieszony.

5/2016 Własny Dom

wokół domu woda w ogrodzie

Stawy wyposażone w odpływ denny i skimmer

fot. Gordo Studio

Zastosowanie tych urządzeń pozwala na ograjeśli dysponujemy dużą działką, możemy niczenie powierzchni części bagiennej stazdecydować się na taką wu, a przez to zredukowanie powierzchni jej aranżację, aby zbiornik całkowitej nawet o 45%. Pierwsze z nich to wodny zajmował np. połoodpływ denny, dzięki któremu brudna woda wę jej powierzchni. W ten sposób możemy spełnić przepływa przez dno zbiornika. Drugie urząmarzenia o domu nad dzenie to skimmer zbierający zanieczyszczenia jeziorem, choć na naszej powierzchniowe. Zebrane w ten sposób osady posesji nie ma naturalnego jeziora czy stawu trafiają do kosza, studzienki sedymentacyjnej lub filtra mechanicznego.

Stawy z filtrem bagiennym Technologicznie zaawansowana odmiana zbiornika wodnego. Woda uprzednio oczyszczona mechanicznie pobierana jest ze skimmera oraz z dna stawu, a następnie kierowana do filtrów bagiennych – skomplikowanych pod względem budowy

i wyposażonych w zaawansowaną technologię oczyszczania wody. Dają one jednak gwarancję uzyskania wysokiej jakości kąpieliska. Do okresowego zakwitu glonów dochodzi jedynie wiosną i jesienią. Dzięki zastosowaniu filtrów roślinnych moż-

na ograniczyć strefę regeneracyjną stawu oraz zmniejszyć jej powierzchnię do 25%. Możemy zatem w ten sposób uzyskać piękny staw, dający jednocześnie możliwość kąpieli.

Ekobaseny

fot. Honda

Między ekobasenem a stawem kąpielowym nie występują znaczące różnice. Jednak strefy regeneracyjne ekobasenu mogą nie posiadać roślin. Poza tym zajmują one ok. 25-50% powierzchni zbiornika. W ekobasenach stosuje się także zwiększoną ilość absorberów oraz zaawansowane urządzenia filtracyjne.

stary, nieużyWany już basen (np. zabytkowy) można zamienić w efektowny staw ozdobny, nasadzając rośliny i dostawiając rzeźby. Filtrowanie i dopompowywanie wody może odbywać się przy pomocy urządzeń przenośnych

Nawierzchnie wokół stawu

Własny Dom 5/2016

Żwir to materiał często stosowany do maskowania folii uszczelniającej dno stawu ogrodowego. Można nim wysypać także otoczenie zbiornika i stworzyć plażę. Przepuszcza on wodę i umożliwia wymianę gazową między gruntem a atmosferą. Trzeba tylko pamiętać, że wymaga on pielęgnacji – wyrywania ewentualnych chwastów czy traw oraz regularnego ubijania. Podest drewniany jest estetyczny i funkcjonalny, dlatego dość często można go spotkać – jeśli nie wokół całego zbiornika, to przynajmniej wzdłuż jednego lub dwóch jego brzegów (tych, z których będziemy schodzić do wody). Deski kompozytowe to połączenie mączki drzewnej i polimerów, do

złudzenia przypominające drewno, lecz bardziej od niego odporne na kontakt z woda i zmienne warunki atmosferyczne.

fot. Acorus Stawy Kąpielowe

Wykończenie strefy brzegowej zależy od tego, jaki wybierzemy styl, naturalny czy może bardziej nowoczesny, prosty. Najczęściej wybierane to: kamień naturalny, beton, ceramikę, żwir oraz zaimpregnowane drewno. Szczególnie lubiany jest kamień naturalny, np. wytrzymały i odporny na zabrudzenia porfir. Poza tym można zdecydować się na granit, sjenit, bazalt, marmur, łupek, kamienie narzutowe itp. Dla ozdoby stosować można także większe okazy kamieni naturalnych. Beton najczęściej stosowany jest w postaci płyt lub kostek, również dość skutecznie imitujących materiały naturalne. Bardzo ciekawe możliwości daje również zastosowanie betonu architektonicznego.

staW z częścią kąpieloWą i roślinną otoczony dookoła drewnianym pomostem, służącym do wchodzenia do wody i spacerów

woda w ogrodzie wokół domu

Warto zadać sobie przede wszystkim pytanie, do czego jest nam potrzebny basen w ogrodzie, ponieważ z tego wynikają jego wymiary. Jeśli chcemy w nim pływać,

basen o fantazyjnym kształcie zazwyczaj jest droższy, ale efekt wizualny (zwłaszcza na tle krajobrazu) jest niezwykły (basen zlokalizowano na łagodnie opadającym zboczu)

musi być albo dostatecznie długi, albo wyposażony w tzw. przeciwprąd, który umożliwia pływanie praktycznie w miejscu (brzmi to może zabawnie, ale jest praktyczne).

basen sąsiadujący z zamontowaną na tarasie, tuż przy jego brzegu, wanną z hydromasażem – a jednocześnie dwa kroki od wejścia do salonu przez efektowne drzwi tarasowe

fot. Betafence

fot. Relazzo

Basen to najdroższe w budowie i utrzymaniu rozwiązanie, wymagające obszerniejszego opisu niż jest to tu możliwe. Nakreślimy tu tylko podstawowe problemy.

fot. Villeroy & Boch

Tradycyjny basen

rolowane przykrycie basenu pozwala zabezpieczyć się przed wpadaniem do wody przyniesionych przez wiatr liści, kurzu lub owadów – nie trzeba ich potem wyławiać

Technika budowy ne (krótsze podłączenia to niższe koszty instalacji elektrycznych czy wodnych. Poza tym, szczególnie gdy basen jest podświetlony, sta-

nowi on ozdobę w godzinach wieczornych. Również w ciągu dnia widok wody może być dla mieszkańców kojący.

fot. H. Tomasiewicz

Basen można zbudować w technologii murowanej lub wykorzystać gotową formę prefabrykowaną. Może on być całkowicie lub częściowo zagłębiony lub ustawiony na ziemi. Niecki powstałe metodą tradycyjną (murowane) mogą mieć dowolne wymiary i kształty, jednak ich budowa jest czasochłonna i należy do droższych. Łatwiejszy w montażu i pochłaniający mniej czasu jest zbiornik prefabrykowany. Gotowe niecki mogą być wykonane z różnych materiałów. Dostępne są laminatowe z żywic poliestrowych lub epoksydowych, blaszane (stalowe lub aluminiowe) oraz drewniane. Im prostsza forma, tym mniejsze koszty inwestycji. Nietypowe formy i nieregularne kształty są droższe, a do tego mogą utrudniać pływanie. Basen ogrodowy powinien być zlokalizowany z dala od drzew ze względu na zanieczyszczanie wody liśćmi lub igłami. Dobrze jest wybrać miejsce nasłonecznione i w miarę możliwości osłonięte od wiatru i bliskiego sąsiedztwa. Za usytuowaniem w pobliżu domu przemawiają aspekty techniczne i ekonomicz-

prefabrykowana niecka basenu, zaopatrzona fabrycznie w schody i półkę do siedzenia. budowa takiego basenu jest szybka – bywa, że już po kilku dniach można w nim wypoczywać. wnętrze niecki jest niebieskie, aby nie przekłamywało koloru wody

5/2016 Własny Dom

wokół domu woda w ogrodzie

Planując budowę basenu, trzeba wziąć pod uwagę wielkość ogrodu oraz ilość osób, która będzie z niego korzystała. Najpopularniejsze rozmiary to 3-4 x 6-8 m. Przy zastosowaniu przeciwprądu wystarczy tor o szerokości 2,5 m na osobę, a długość nie jest już tak ważna. Głębokość uznawana za ekonomiczną ze względu na koszt budowy oraz utrzymania to ok. 1,5 m. Poza tym – jest bezpieczna. Co równie ważne – niezbędne instalacje warto uwzględnić jeszcze przed rozpoczęciem budowy domu. Basen ogrodowy warto zlokalizować z dala od drzew, by uniknąć niepotrzebnego zanieczyszczania wody liśćmi lub igłami. Tak czy inaczej warto jednak zainwestować w zadaszenie – pokrowiec lub aluminiowy szkielet z oszkleniem z płyt poliwęglanowych – bo wiatr i tak będzie przynosił tego rodzaju zanieczyszczenia (a ponadto do wody nie będą wtedy wpadać owady, małe gryzonie itp.). Warto też wybrać miejsce nasłonecznione i osłonięte od wiatru oraz bliskiego sąsiedztwa, żeby sąsiedzi nas nie widzieli i nie słyszeli.

fot. Libet

Kształt i lokalizacja

basen zlokalizowany w głębi ogrodu daje poczucie komfortu i intymności podczas kąpieli. wprawdzie znajduje się on blisko drzew – ale jest możliwe, że drzewa rosną wszędzie dookoła i basenu nie dało się zaplanować bez ryzyka, że będą do niego wpadały liście lub igły

fot. Karcher

Instalacje i eksploatacja

dbanie o basen wiąże się m.in. z koniecznością wypompowania z niego raz na jakiś czas wody i wyczyszczenia niecki. Folia, którą wyściełane są niecki od wewnątrz, jest wytrzymała i nie ma ryzyka, że ją uszkodzimy (o ile nie będziemy używać siły) 96

Własny Dom 5/2016

Decydując się na basen ogrodowy, trzeba mieć świadomość, iż konieczny będzie zakup i utrzymanie urządzeń chroniących wodę przed zanieczyszczeniami (filtracja, dezynfekcja) oraz wychłodzeniem. Ogrzewanie wody dzięki zastosowaniu grzałki elektrycznej, pompy ciepła lub kolektorów słonecznych (zamontowanych na domu lub osobnych) nie jest obowiązkowe, pozwala jednak na dłuższe korzystanie z basenu – np. już od kwietnia aż do października. Jeśli dodatkowo basen ma aluminiowo-poliwęglanowe zadaszenie, będziemy mogli pływać np. wiosną lub jesienią w chłodniejsze dni albo podczas deszczu. Warto również zdać sobie sprawę, że za sprawą nowoczesnych technologii oraz wyspecjalizowanych firm budowa basenu nie jest już tak ogromnym wydatkiem, a przez to stała się bardziej dostępna dla osób, które cenią sobie relaks i wysiłek fizyczny we własnym basenie, a jednocześnie nie są bardzo zamożne.

woda w ogrodzie wokół domu

gres porcelanowy sprawdza się do wykańczania nawierzchni wokół basenów i stopni do schodzenia do wody z uwagi na chemoodporność i antypoślizgowość. Cechuje się on praktycznie zerową nasiąkliwością, dzięki czemu jest niezwykle odporny na zaplamienia, a także łatwy w utrzymaniu czystości

Zaleca się jednak stosowanie znacznie bardziej odpornych na warunki atmosferyczne od krajowych gatunków drewna egzotycznego (np. bangikarai, massaranduba, cu-

fot. Relazzo

Wybór jest duży, dlatego warto poradzić się specjalisty lub zlecić profesjonalny projekt firmie. Jednak wcześniej dobrze jest zapoznać się z możliwymi wariantami. Przede wszystkim materiały powinny być odporne na kontakt z wodą i nie tracić swoich właściwości przez długi czas. Nawierzchnie mogą być gruntowe lub wykonane z kamienia, betonu, ceramiki, żwiru i drewna. Nawierzchnie kamienne najczęściej wykonuje się z granitu, sjenitu, porfiru, bazaltu, łupka, piaskowca lub marmuru. Kamień może być ciosowy, łamany, łupany warstwowo lub kostkowo, narzutowy oraz drogowy. Tańszy od kamienia jest beton, również odporny na ścieranie i zmienne warunki atmosferyczne. Stosuje się go w postaci płyt lub kostek. Różnorodność, w jakiej mogą one występować, jest ogromna – poprzez odmienne odcienie, wzory, kształty, efekty postarzenia, po imitacje np. drewna czy naturalnego kamienia. Szczególnie atrakcyjny do wykorzystania wokół basenu jest beton architektoniczny, który równocześnie może mieć antypoślizgową powierzchnię. Wokół basenu możemy również zastosować naturalny materiał, jakim jest drewno.

fot. Libet

Nawierzchnia wokół basenu

ryflowane deski kompozytowe nie powodują ryzyka poślizgnięcia się nawet gdy ochlapiemy je wodą, a następnie staniemy na nie bosą stopą

maru, teak lub ipe). Drewno może wymagać konserwacji lub olejowania. Inny wariant to zastosowanie desek kompozytowych, w których skład wchodzi m.in. mączka drzewna i polimery. Charakteryzują się dużą odpornością na wilgoć i promieniowanie słoneczne, nie są podatne na gnicie, a za to odporne na działanie szkodników. Dobrze, by były antypoślizgowe – osiąga się to za pomocą wykonania specjalnych bruzd, czyli ryflowania. Do takich zastosowań znakomicie nadają się materiały drewnopochodne – przede wszystkim kompozyt drzewny, stosowany czasem na odkrytych kąpieliskach publicznych, co świadczy o jego niepospolitej odporności na zużycie i uszkodzenia. Niektórzy producenci oferują deski specjalnie przeznaczone do takich zastosowań. Miłośnicy naturalnych materiałów mogą się jeszcze zdecydować na klinkier w postaci cegieł lub płytek. Jest równie odporny, najczęściej występuje w odcieniach czerwieni lub brązu i ma lekko chropowatą fakturę.

5/2016 Własny Dom

ARCHITEKTURA Śląski Dom

1 2 3

fot. M. Misiak

ARCHITEKTURA Współczesny śląski dom • kanon Wygląd domu • elewacje • wnętrza Plany na przyszłość • dlaczego nie ma

debaty nad ideą?

Osiedle

Śląski Dom

Tekst: Marek Misiak

W kontekście chaosu estetycznego w polskim budownictwie mówi się o potrzebie wprowadzania zakazów i nakazów. Na Opolszczyźnie postanowiono nikogo do niczego nie przymuszać – tylko dać dobry przykład

Osiedle Śląski Dom zostało wybudowane przez firmę Śląski Dom sp. z o.o. i zaprojektowane przez architektów Klaudię i Grzegorza Gołębiowskich, właścicieli pracowni architektonicznej KG Architekci (współpraca: Izabella Wieczorek, Monika Wieczorek). Projekt: 2012-2013. Realizacja: 2013.

www.slaskidom.pl, www.kgarchitekci.pl

Własny Dom 5/2016

W literaturze i kinie science-fiction istnieje osobny nurt tzw. historii alternatywnych – czyli co by było, gdyby… (np. Państwa Osi wygrały II wojnę światową). Mało kto zdaje sobie sprawę, że tego typu dywagacje uprawiane są również w sztuce – np. jak rozwinęłaby się muzyka, gdyby Mozart żył 70 lat, a nie 35? A gdyby taki sam sposób myślenia zastosować w architekturze? Taki sposób myślenia znajduje ujście nie tylko na deskach kreślarskich architektów w ich czasie wolnym – w Kotórzu Wielkim (13 km od

Opola, nad Jeziorem Turawskim) inwestor Jan Żyła wraz z architektami Klaudią i Grzegorzem Gołębiowskimi wybudowali wzorcowe osiedle domów, których stylistyka ma pokazywać, jak rozwinąłby się tradycyjny wiejski dom śląski, gdy jego kilkusetletniej ewolucji nie przerwała II wojna światowa i przemieszczenia ludności, które po niej nastąpiły. Jak przebiegałaby ta ewolucja wraz ze zmianą sposobu życia mieszkańców tych domów oraz z postępem w materiałach i technologiach budowlanych.

Śląski Dom ARCHITEKTURA

Współczesny śląski dom

tabliczka z myślą tukidydesa wskazuje, że osiedle to przedsięwzięcie nie tylko biznesowe, ale także ideowe

współczesny śląski dom wśród współczesnego śląskiego krajobrazu, który niekoniecznie zmienił się tak bardzo przez ostatnie 100 lat – w tle widoczny jest kościół parafialny w kotórzu wielkim z 1782 r.

zatraca. A częścią tej śląskiej tożsamości, być może najważniejszą, a na pewno istotną, jest też piękny tradycyjny śląski dom, inny niż w pozostałych regionach Polski.

Najważniejszy jest kanon Drugim powodem, dla którego Jan Żyła i architekci z pracowni KG Architekci poświęcili kilka lat tej inicjatywie, była chęć zaprezentowania wzorca uporządkowanej, a jednocześnie przyjaznej użytkownikowi przestrzeni publicznej.

ogrodowe elewacje domu – widoczne są drzwi tarasowe prowadzące na opasujący dom od tyłu taras oraz okna dachowe doświetlające poddasze

fot. M. Misiak

sposób komunikujemy – że skądś jesteśmy. Warunkami koniecznym, żeby coś propagować, są wiedza duma. Jeśli się czegoś wstydzę, to nie będę tego propagował. A u nas większość ludzi nic nie wie o swojej ziemi – mieszkańcy Śląska Opolskiego więcej wiedzą o historii Majów niż o historii swojego regionu. Tożsamość Śląska (właśnie tożsamość, a nie podziały na mniejszości, autonomie czy inne polityczne sprawy) są nam bardzo bliskie. Bolejemy nad tym, że współcześnie tożsamość ta bardzo szybko się

fot. M. Misiak

fot. Śląski Dom

– Wiele osób nie do końca wie, jak odnieść się do tej inwestycji – zastanawiają się np. czy to jest jakiś skansen? – mówi Jan Żyła, pomysłodawca powstania osiedla „Śląski Dom” i właściciel spółki o tej samej nazwie. – „Śląski dom” i „nowoczesny dom” to ich zdaniem sprzeczność. Nikt nie wie, jak wygląda nowoczesny dom – ale śląski dom to na pewno dom stary. „Współczesny śląski dom” to zaś pojęcie puste. Na ścianie domu pokazowego na osiedlu widnieje skromna tabliczka z logiem firmy – i cytatem z Tukidydesa: „Narody, które tracą pamięć, tracą życie”. Inwestor i architekci przekonują, że ten projekt to coś więcej niż kolejne deweloperskie osiedle – to kwestia związana z tożsamością narodową, i to rozumianą bardzo głęboko, poza politycznymi sporami, poza nacjonalizmem. – Jesteśmy częścią sztafety pokoleń – przejmujemy pałeczkę od naszych rodziców, doskonalimy to, co jest i przekazujemy naszym dzieciom – wskazuje Jan Żyła. – W momencie gdy tożsamość się zatraca, to jest jak gdyby drzewo utraciło korzenie – przez jakiś czas wygląda jeszcze dobrze, ale potem się przewróci albo uschnie. Musimy się na czymś opierać. Jeśli mamy mieć jakąś tożsamość, musimy ją zdefiniować. Nasza nazwa też coś deklaruje – nie jest np. anglojęzyczna. Nawet nazwa szafy, kominka czy firmy deweloperskiej ma znaczenie czy brzmi „Karpacz”, czy „Everest”. Coś w ten

fot. Śląski Dom

Sztafeta pokoleń

charakterystyczny element śląskich domów – gzyms opasujący dom na dłuższych elewacjach i nieco wchodzący na krótsze

5/2016 Własny Dom

fot. M. Misiak

fot. Śląski Dom

ARCHITEKTURA Śląski Dom

gospodarczą część domu zastąpił przylegający do niego garaż i dostawiona z kolei do garażu wiata na drugi samochód lub rowery

– Jedynym sposobem uporządkowania przestrzeni publicznej, jaki sobie wyobrażam, jest nie surowe prawo zakazujące i nakazujące, ale kanon – wskazuje Jan Żyła. – Tak było zawsze w historii – na danym terenie w danym okresie czegoś się używa. Np. w południowej Hiszpanii (i w dużej części w całym basenie Morza Śródziemnego) jest używany ten sam typ dachówki – mnich-mniszka. Dzięki temu nawet brzydkie współczesne komercyjne budynki w tym regionie dają wrażenie uporządkowania przestrzeni publicznej. A u nas w jednym składzie budowlanym jest 400 rodzajów dachówek i 100 rodzajów klinkieru. Chodzi o to, by pobudzić do dyskusji: czy nam się podoba przestrzeń publiczna. Wnętrza naszego domu to nasza sprawa – ale jego wygląd zewnętrzny już nie. Wpasowanie się w przestrzeń jest też elementem naszego dobra i bycia częścią społeczeństwa obywatelskiego, obywatelskiej postawy. Plany zagospodarowania przestrzennego nie załatwią uporządkowania przestrzeni – każdy musi czuć się za to odpowiedzialny. Ludzie mają przekonanie, że władza to coś zewnętrznego, narzuconego – więc nie chodzi o to, żeby władza ich ograniczała, tylko żeby oni sami siebie ograniczali. Muszą odkryć, że przestrzeń publiczna jest wartością. Jak to się dzieje, że kiedyś prości ludzie umieli tworzyć takie piękne domy

100

Własny Dom 5/2016

dom stoi w kontekście – starszej części wsi, łąk i lasów. za oknami salonu często widać pasące się konie, a w ogrodzie znajduje się stylowe oczko wodne

i wnętrza – a teraz wykształcone społeczeństwo generuje takie bezguście? W Hiszpanii nikt nie ściga ludzi, żeby stosowali dachówki tego samego typu – nie ma takiej potrzeby. Nie urzędnik to wymyśla – ludzie wiedzą to od dziecka patrząc na domy rodziców i sąsiadów. W Polsce większość ludzi, którzy budują sobie domu, nie patrzy na kontekst otoczenia. Warto zwrócić uwagę, jak wyglądają wizualizacje projektów typowych: jest zielona łąka i stoi sobie dom. Zawsze stoi w izolacji. W Norwegii czy Szwecji widać myślenie w tym kierunku, żeby nowo postawiony w jakimś otoczeniu dom nie rozsadzał przestrzeni. Jeżeli mamy dostępnych tysiące projektów typowych, to prawdopodobieństwo, że blisko siebie staną dwa podobne domy, jest bliskie zeru. Dlatego musimy wypracować kanon. Plany zagospodarowania przestrzennego mogą być coraz lepsze, ale możemy stać się na tyle wyjałowieni z idei, że nie będziemy się utożsamiać z tym, co te plany mają wymusić.

Nie stylizacja, lecz wygoda – Śląskie wsie historycznie są przykładem przemyślanego, funkcjonalnego budownictwa, które ma swój unikalny w skali Europy charakter – mówi arch. Grzegorz Gołębiowski. – Przez lata cała Polska z zazdrością patrzyła na ten przykład ładu i porządku przestrzennego. Dzisiaj śląska

wieś w zastraszającym tempie traci swój unikalny charakter. Jesteśmy zdziwieni, że prawie nikt tego nie zauważa i nikt nie podejmuje realnych działań, aby to powstrzymać. Mamy ambitny plan, aby przerwać trwający obecnie proces szpecenia śląskich wsi chaotycznym budownictwem, które nie ma nic wspólnego z miejscową tradycją. Najlepszym naszym zdaniem sposobem, żeby tego dokonać, jest pokazanie dobrego przykładu. Naszym celem jest przywrócenie dumy z śląskiego budownictwa i uświadomienie, że nie jest to raz na zawsze zamknięta przeszłość, którą należy zamknąć w muzeum czy ograniczyć do dbałości o piękne przydrożne kapliczki. Chcemy pokazać, że tradycyjne śląskie budownictwo może być inspiracją dla projektowania współczesnych, nowoczesnych i funkcjonalnych domów. Mamy tu zatem do czynienia nie jedynie z nawiązywaniem do stylistyki z określonego czasu czy regionu, ale z wykorzystywaniem doświadczeń wielu poprzednich pokoleń, aby mieszkańcom tych domów tu i teraz żyło się wygodniej. Próba stworzenia nowoczesnego śląskiego domu przynosi korzyści zarówno estetyczne, jak i praktyczne. – Urodziłem się i wychowałem w tradycyjnym śląskim domu – deklaruje Jan Żyła. – To był dom rodziny rolniczej – większość mieszkańców opol-

Śląski Dom ARCHITEKTURA

skiej wsi do niedawna żyła z rolnictwa. Przez to, że taki dom ulegał ewolucji z pokolenia na pokolenie, był nieprawdopodobnie funkcjonalny. Pewne rozwiązania powstały metodą prób i błędów przez dziesięciolecia czy stulecia – to dlatego np. współczesne samochody są do siebie w gruncie rzeczy podobne. Tak też przez tysiąclecia ewoluował dom. Nie ma sensu wymyślać domu od zera, a często się nie da – nie sposób przeskoczyć tej ewolucji dokonującej się poprzez używanie i modyfikowanie. Tych domów nie projektowali architekci, lecz rzemieślnicy. Rozwiązania były przekazywane z pokolenia na pokolenie. Dom był połączeniem części gospodarczej (bydło i konie były tak samo ważne jak ludzie – decydowały o przetrwaniu) z częścią mieszkalną. Jego nowoczesność polegała m.in. na rozwiązaniach komunikacyjnych.

Czym jest współczesny dom śląski

fot. Śląski Dom

Twórcy osiedla po setkach godzin rozmów doszli do wniosku, że ich zdaniem najistotniejsze cechy śląskiego budownictwa mieszkaniowego można ująć w następujących punktach: 1. Prostota formy. 2. Mimo różnorodności detali w poszczególnych domach był wyraźny wspólny mianownik (grupa wydłużonych domów w równej odległości od drogi, ustawiona szczytem do drogi, dach zakończony równo ze szczytem) który jednoznacznie definiował zakres domów, które mieściły się jako dopuszczalna forma dla śląskiej wsi. Można zatem wyodrębnić wyraźne cechy i detale charakterystyczne dla śląskiego budownictwa.

brak okapu jest charakterystyczny zarówno dla budownictwa opolskiego, jak i dolnośląskiego – okap zastępuje ozdobny gzyms

3. Nieprawdopodobna wręcz funkcjonalność. W domach wszystko było przemyślane i pomagało człowiekowi w jego codziennym życiu – takim, jakie wtedy było. 4. Stosowano dobrej jakości materiały, była wysoka jakość wykonania oraz powszechnie stosowano rozwiązania techniczne nowoczesne jak na ówczesne czasy. 5. Zespół domów składający się na wieś stanowił spójny układ urbanistyczny. – Staraliśmy się na naszym osiedlu zastosować w nowoczesnej formie jak najwięcej elementów charakterystycznych dla śląskiego budownictwa – mówi arch. Grzegorz Gołębiowski. – Nasze domy mają maksymalnie prostą formę. Budynki na rzucie prostokąta są usytuowane szczytem do drogi i w równej od niej odległości. Wszystkie przekryte są dachami dwuspadowymi o nachyleniu 45º zakończonymi równo ze szczytem domu (bez okapu). Ogrodzenie od strony drogi zostało przesunięte z granicy działki do linii domów w celu wyeksponowania ścian szczytowych i stworzenia ciągu zieleni z efektownymi przedogródkami. Od południa, w części frontowej, znajduje się symetrycznie usytuowana tradycyjna lauba, przekształcona w ogród zimowy. Naszym zdaniem najbardziej wyróżniającym detalem dla śląskiego budownictwa, szczególnie na Opolszczyźnie, jest charakterystyczny gzyms przechodzący ze strony frontowej na stronę szczytową domu. Zachowaliśmy ten element w prostej, nowoczesnej formie, jako swoisty symbol unikalności śląskiego budownictwa.

Brak okapu i gzyms Gzyms (typowy tylko dla Opolszczyzny), lauba oraz brak okapu to cechy charakterystyczne budownictwa śląskiego, które ewoluowały – i są częścią tego dziedzictwa. – Wielu ludziom wydaje się, że wypuszczone okapy coś dają – np. chronią ścianę – mówi arch. Grzegorz Gołębiowski. – A to nieprawda – zacinający deszcz i tak ją zmoczy. Tak się może wydawać komuś, kto nigdy nie mieszkał w domu z okapami. Tak naprawdę to element ozdobny. Miałoby to sens, gdyby był naprawdę szeroki, jak w tradycyjnym budownictwie góralskim. Zdarza się, że modernizując tradycyjne śląskie domy, ludzie wypuszczają okapy. Podejrzewam, że gdyby ewolucja tego budow-

nictwa zachodziła w sposób naturalny, gzyms by zniknął. Elementem charakterystycznym dla śląskich domów jest też kapliczka w ścianie od strony drogi – ten element też miał się pojawić, ale to są domy na sprzedaż, a komuś mogłoby to nie pasować (z powodów estetycznych, ale też światopoglądowych).

Tradycja i nowoczesność Domy na osiedlu w Kotórzu Wielkim nie stanowią prostego odtworzenia śląskiego budownictwa wiejskiego z okresu międzywojennego – zmienił się bowiem sposób życia ich mieszkańców, którzy nie są już rolnikami, ale osobami z klasy średniej, pracującymi w mieście i trzymającymi w domu co najwyżej psa czy kota (ale na pewno nie np. krowy). Dawne domy na Śląsku bywały porównywane do jamników – ich długość brała się stąd, że do części mieszkalnej (położonej po lewej stronie, bliżej drogi) przylegała tak samo długa, a nierzadko dłuższa część gospodarcza. – Ważnym elementem domu była sień – w dawnych domach dzieliła ona dom na część mieszkalną i gospodarczą, brudną i czystą – wyjaśnia Jan Żyła. – Na lewo była część mieszkalna, na wprost czysta kuchnia. W sieni były schody na strych – z reguły niezagospodarowany, czasem był tam jeden nieogrzewany letni pokój dla gości. Na prawo wejście do śluzy brudu, a potem do brudnej kuchni. Z niej bezpośrednio przechodziło się do stajni, z niej do obory, a na końcu do chlewu (od zwierząt najbrudniejszych do najczystszych). Współczesny dom śląski jest krótszy, gdyż odcięto część gospodarczą – pojawił się za to garaż i wiata na samochód. Inaczej jest też zlokalizowane wejście – nie na elewacji dłuższej od wschodu, lecz krótszej od północy. – Moglibyśmy zaprojektować domy bardziej podobne do tych sprzed 80-100 lat (np. jamnikowate), ale nie chcieliśmy robić skansenu i nawiązywać dla samego nawiązywania – wyjaśnia Jan Żyła. – Wtedy nie byłby to współczesny dom śląski, tylko jakaś rekonstrukcja. A to są domy do mieszkania, nie do oglądania. – Elementy niepotrzebne z powodu zmiany sposobu życia zanikają – można by postawić tu np. w ogrodzie studnię z żurawiem, ale byłby to skansen – tłumaczy arch. Grzegorz Gołębiowski.

5/2016 Własny Dom

101

ARCHITEKTURA Śląski Dom

Kluczowy jest układ osiedla Identyczne pozostało jednak to, co zdaniem twórców osiedla jest najważniejsze – układ samego osiedla, nawiązujący do tradycyjnej śląskiej wsi, tzw. ulicówki. Domy stoją w równych rzędach po obu stronach wewnętrznej ulicy

fot. Śląski Dom

– Nie wiemy jeszcze, czy pójść dalej w upraszczaniu (np. rezygnując z gzymsu), tworząc z domu pudełko. Bryłę tych domów można łatwo przeprojektować na ultranowoczesną. Można sobie wyobrazić osiedle takich nowoczesnych domów, ale w tym samym układzie.

fot. Śląski Dom

fot. M. Misiak

płot z bramą wjazdową i furtką utrzymany w takiej samej estetyce na każdej posesji daje poczucie harmonii i obcowania z jedną przemyślaną całością. niektórzy śmieją się z osiedli podobnych domów – ale czy nie wygląda to lepiej niż grupa domów, z których każdy ignoruje kontekst otoczenia?

102

Własny Dom 5/2016

SzeŚć domów tworzy całoŚć – ulicę z latarniami i przestrzenią publiczną w postaci przedogródków znajdujących się przed, a nie za płotami. osoba idąca wewnętrzną ulicą osiedla nie ma poczucia zamknięcia w wąskim korytarzu, po obu stronach którego znajdują się prywatne posesje. domy nie stoją dokładnie naprzeciwko siebie, aby widzieć w oknach krajobraz, a nie sąsiada w oknie naprzeciwko

również drobne elementy aranżacji przestrzeni na osiedlu nawiązują do tradycyjnej architektury Śląska opolskiego. Stojąca przed płotem ławeczka kiedyś służyła do wypoczynku najstarszym członkom rodziny – obecnie można tu umieszczać różnego typu dekoracje, wypoczywać podczas pielęgnacji przedogródka czy czekać na kogoś, kto ma podjechać pod dom

osiedla, krótszą elewacją do niej, po 4 m od drogi wewnętrznej – ale ogrodzenie jest w linii domów (to śląska tradycja), a przedogródek jest częścią wspólną. To ostatnie daje poczucie przestrzenności, gdy idziemy ulicą, a także zachęca do kontaktu z sąsiadami – przed każdym płotem stoi drewniana ławeczka, również stanowiąca element śląskiej tradycji. Na takich ławkach zasiadali niegdyś przed domem starzyk lub starka (najstarsi mieszkańcy domu), aby posiedzieć w słońcu i pogawędzić z przechodzącymi sąsiadami. Co istotne – domy nie stoją naprzeciwko siebie, dzięki czemu mieszkańcy nie zaglądają sobie wzajemnie w okna. – Niektórzy pytają nas, dlaczego postawiliśmy od razu sześć domów, a nie tylko jeden dom pokazowy – mówi Jan Żyła. – Istotą nawiązania do tradycyjnej architektury śląskiej jest nie tyle dom, co układ całego osiedla. Gdy popatrzeć na wsie na Śląsku Opolskim, które zachowały tradycyjny układ tzw. ulicówki – np. Jemielnica – to zobaczymy tam domy stojące bokiem do drogi w jednakowej od niej odległości, z laubą. Na tym polega unikalność tego układu – w innych częściach Polski na wsi domy stoją na ogół frontem do drogi. Aby odtworzyć taki układ, potrzebnych było kilka domów. Zastanawialiśmy się między czterema a sześcioma – i uznaliśmy że sześć to minimum, aby pokazać ten układ. Każdy z tych 6 domów ma inny układ okien, drzwi, przejść itp. – żeby każdy mógł wybrać układ mu pasujący. Dalszy etap realizacji będzie kontynuacją budowy wewnętrznej ulicy na osiedlu aż do drogi gminnej – jesteśmy już właścicielami tych działek. – Chcieliśmy przesądzić pewne rzeczy – wyjaśnia Jan Żyła. – Domy nie są zatem w stanie surowym – wykonujemy już tynki zewnętrzne oraz płot i część aranżacji całej posesji – wychodzimy z założenia, że gdy ktoś kupi tu dom, to już nie będzie mu się chciało rozbierać płotu czy innych elementów na posesji. W umowach notarialnych też są zawarte klauzule, że pewnych rzeczy w wyglądzie zewnętrznym domów i posesji nie wolno zmieniać – ale są one prawnie nieskuteczne, więc gdyby ktoś się uparł, to postawi na swoim. Skuteczniejsze wydaje nam się zatem postawienie nabywców przed faktem dokonanym i liczenie na to, że zobaczą w naszej koncepcji wartość.

Śląski Dom ARCHITEKTURA

Wygląd domu

Przy oglądaniu tych domów – zarówno od zewnątrz, jak i od wewnątrz – uderza prostota i harmonia formy. Zarówno poszczególne budynki, jak i całe założenie urbanistyczne nie próbują wdzięczyć się do widza i być efektownymi. Według inwestora i architektów to świadoma decyzja – mają to być domy do mieszkania na co dzień, a nie do robienie wrażenia na innych architektach czy znajomych. – Rok ma 365 dni – a my projektujemy dom na Boże Narodzenie, ze stołem na 12 osób – śmieje się Jan Żyła. – Jak raz na jakiś czas przyjmujemy większą grupę ludzi, poradzimy sobie i w mniejszym domu, improwizując. Nie ma sensu budować w tym celu dwa razy większego salonu. – Staraliśmy się bardzo dokładnie przemyśleć, jak wygląda codzienne życie dzisiejszego mieszkańca wiejskiego domu, jak żyje i jakie są jego potrzeby – deklaruje arch. Grzegorz Gołębiowski. – Codziennie coś czytamy, oglądamy telewizję, robimy zakupy, pranie, odwiedza nas sąsiad czy sąsiadka. Inaczej wygląda to wiosną, inaczej latem, a jeszcze inaczej zimą. Nasze domy są zaprojektowane na wygodne codzienne życie, a nie okazje odświętne, kilka razy w roku, czy co jeszcze gorsze – na pokaz. Staraliśmy się dostosować je do zmiennych pór roku i zmieniającego się naszego życia, bo inne są nasze potrzeby dzisiaj, a inne będą za 20 czy nawet 50 lat. – W Polsce hołubimy awangardowych architektów i awangardowe domy – a nie doceniamy solidnego rzemiosła i domów bardziej stonowanych, ale wpasowujących się w kontekst otoczenia i leżących w zasięgu możliwości finansowych inwestorów – mówi Jan Żyła. – A przecież to prostota formy może skutkować ponadczasowym pięknem – nie każdy dom ma rzucać na kolana. Dom budujemy po to, by w nim mieszkać, a nie po to, by inni architekci się zachwycali. Muszą istnieć wizjonerzy wytyczający nowe ścieżki – ale muszą też istnieć

fot. Śląski Dom

Dom do mieszkania

sień na parterze. po prawej przejście do salonu, po lewej – do łazienki i do gabinetu, który może zostać przerobiony na pokój dla osoby niepełnosprawnej. schody po prawej prowadzą na piętro

architekci projektujący proste i piękne domy dla ludzi, domy do mieszkania. Chodzi o to, by można być wybitnym architektem, projektując zwykłe domy wiejskie – a nie tylko możliwie awangardowe domy i obiekty. Chodzi o dom dla rodziny, osoby starszej czy niepełnosprawnej – a nie dom dla singla-artysty.

Wyobraźnia na manowcach Zdaniem Jana Żyły i arch. Grzegorza Gołębiowskiego błędy w rozplanowaniu wnętrz w wielu polskich domach biorą się z projektowania ich na podstawie swoich wyobrażeń i oglądania wizualizacji, a nie udoskonalanych doświadczeń poprzednich pokoleń. – Dziś większość ludzi, którzy decydują się na budowę domu jednorodzinnego, ma wcześniejsze doświadczenia albo z mieszkaniem w bloku, albo w mało funkcjonalnej gierkowskiej „kostce” – mówi Jan Żyła. – Dlatego własny dom budują nie doskonaląc coś zastanego na podstawie własnych doświadczeń, ale na podstawie wyobrażeń. Na opolskiej wsi dzieci przejmowały dom po rodzicach i modernizo-

wały go albo budowały obok nowy – lepszy, ale nie zupełnie inny. Domy z początku XX wieku mają zerową ściankę kolankową, a domy z lat 20. – już metrową. Pewne elementy były więc doskonalone. Tymczasem współcześnie w Polsce wielu inwestorów kupuje projekt typowy, a potem wprowadza adaptacje według własnych wyobrażeń – bo im się wydaje, że jak salon będzie większy, to będzie im się wygodniej mieszkać. Architekt to podpisuje i nikt się nie zastanawia, czy to ma sens. Kupując pralkę czy lodówkę, na ogół ją oglądamy – a dom, często największą inwestycję w życiu, finansowaną np. z 20-letniego kredytu – nie. Nie wiemy, czy kuchnia 10 m2 to dużo, czy mało. Mój znajomy zbudował dom z salonem 60 m2, bo mu się wydawało, że taki będzie komfortowy – a teraz stara się go sprzedać, bo deklaruje, że mieszka mu się tam fatalnie. Ludzie wychowują się w mieszkaniach czy małych, klaustrofobicznych domach – i wydaje się im, że „większe” oznacza automatycznie „lepsze”. A za wielkie też jest niewygodne – ja w salonie u wspomnianego znajomego czuję się jak na dworcu.

5/2016 Własny Dom

103

ARCHITEKTURA Śląski Dom

Budowanie domu głównie na podstawie wyobrażeń skutkuje też – zdaniem Jana Żyły i arch. Grzegorza Gołębiowskiego – brakiem myślenia przyszłościowego. – Samochód zmieniamy np. co 10 lat, ale domu nie – zwraca uwagę Jan Żyła. – A kiedyś sami będziemy starzy lub niepełnosprawni albo będziemy się opiekować starymi rodzicami, rodzeństwem itp. W tym domu będziemy mieszkać my do śmierci, potem nasze dzieci. Stąd wydaje mi się dziwne, że wiele współcześnie budowanych domów jednorodzinnych nie jest przygotowanych nawet na wizytę osoby niepełnosprawnej – a co dopiero na to, by taka osoba tam mieszkała. A tu nie chodzi o elementy tak drogie i rzadkie w budownictwie jednorodzinnym, jak np. windy, tylko o bezbarierowy dostęp dla takiego mieszkańca do swojego pokoju, do przestrzeni wspólnej (salonu i kuchni) oraz do łazienki i toalety. W tym kraju żyje wielu niepełnosprawnych i to po prostu wstyd, gdy takiej osoby nie możemy przyjąć jako gościa w naszym domu. A jak my sami kiedyś będziemy starsi lub utracimy sprawność – czy będziemy wtedy spali w salonie? Domy na osiedlu Śląski Dom są pomyślane jako przyjazne dla osób niepełnosprawnych lub starszych, mających problemy z poruszaniem

fot. M. Misiak

Dom przyjazny niepełnosprawnym

się. Przejawem tego jest pełnowymiarowa łazienka na dole oraz pokój, który w domu pokazowym jest zaaranżowany jako gabinet, ale może być też pokojem, w którym taka osoba będzie mieszkać, jeśli schody byłyby dla niej przeszkodą. – W większych domach na naszym osiedlu ta część domu – o powierzchni ok. 30 m2 – przeznaczona jest do swobodnej aranżacji – wyjaśnia arch. Grzegorz Gołębiowski. – Może być miejscem prowadzenia bardzo różnorakiej działalności gospodarczej. Można ją także zaaranżować na wycug czy osobną kawalerkę z aneksem kuchennym – i na wiele innych sposobów. Instalacje są do tego przystosowane. Dzięki osobnej sieni ewentualni klienci czy mieszkaniec kawalerki nie zakłócają życia domownikom. Na parterze jest też pełnowymiarowa łazienka z prysznicem, którą można przystosować dla osób niepełnosprawnych.

fot. M. Misiak

Czym jest lauba

lauba od wewnątrz – okna wychodzą na ogródek między domami i otwarty krajobraz. Można tu wstawić stolik, krzesła i rośliny

104

Własny Dom 5/2016

Większość osób zadaje właśnie to pytanie – ten charakterystyczny tylko dla śląskiego budownictwa element nie jest tym samym, co wiatrołap. W tradycyjnym śląskim domu była to drewniana, a później często murowana, zróżnicowana wymiarami dobudówka, stawiana przed wejściem do istniejących domów. Od początku nawet niewielkie, drewniane lauby wykonywano z ozdobnie ułożonych i wycinanych desek oraz profilowanych słupków. Z czasem przekształciły się one w obszerne, oszklone i zamykane werandy. Pierwotna funkcja laub ograniczała się do celów wyłącznie praktycznych, ochron-

lauba z zewnątrz – nowoczesny ogród zimowy, skonstruowany wyłącznie ze szkła i profili aluminiowych nie pasowałby do budynku, element ten obłożono zatem płytkami klinkierowymi, aby go wyróżnić, a jednocześnie wpasować w otoczenie. Przeszklenia są duże, ale nie radykalne – osoba siedząca wewnątrz w ciągu dnia nie będzie się czuła jakby była w witrynie sklepowej

nych – stanowiły one ochronę przed wiatrem, zamakaniem drzwi, progu i sieni w lecie oraz zasypywaniem ich przez śnieg w zimie. Przy niewielkich domach mieszkalnych były też dodatkową powierzchnią do rożnych codziennych prac w okresie niepogody. Służyły do przechowywania drewna i węgla na opał, suszenia bielizny, ziół, nasion, grzybów, wietrzenia pościeli, przechowywania narzędzi i sprzętów domowych. Oszklone werandy w niektórych domach pełniły w okresie zimy rolę spiżarek, a w lecie służyły do przesuszania odzieży. Spełniały też dodatkową funkcję społeczną – były miejscem spotkań, odpoczynku i pogawędek w letnie dni powszednie oraz spotkań towarzyskich i sąsiedzkich w dni świąteczne. – Wychowałem się w domu z dużą laubą, gdzie podczas niepogody mogłem pograć ze znajomymi w karty, stały tam kwiaty – było to pomieszczenie nieogrzewane, nie w formie ogrodu zimowego – opowiada Jan Żyła. – Dzięki laubie życie towarzyskie kwitło w każdą pogodę. Rzecz jasna w nowoczesnym śląskim domu lauba również musiała ulec przekształceniu – zaopatrzona w przeszklenia, pełni rolę ogrodu zimowego. – Tak naprawdę dopiero gdy stanął ten dom pokazowy, zdałem sobie sprawę, jaką fenomenalną rzeczą jest lauba – mówi arch. Grzegorz Gołębiowski. – Wszędzie indziej mamy wiatrołapy, które służą głównie do tego, żeby przez nie przejść, by dostać się do domu. Natomiast lauba daje m.in. to, że możemy mieć w domu nieposprzątane. Dzieci biegają – a ktoś

Śląski Dom ARCHITEKTURA

fot. Śląski Dom

jące przez duże przeszklenia, które świadomie zostały zlokalizowane od strony południowej jako najbardziej nasłonecznionej. Można więc zaoszczędzić trochę na ogrzewaniu – a zatem być bardziej ekologicznym.

fot. Śląski Dom

Jadalnia połączona z kuchnią – na tle wielu innych polskich domów przestrzeń wspólna jest skromna, ale 4-5 osób nie potrzebuje większej

wnętrze salonu – okna umożliwiają podziwianie otoczenia, ale zaprojektowano go raczej z myślą o przebywaniu w nim po zmroku

niespodziewanie przychodzi. Możemy usiąść z gościem w laubie przy stoliku, nie wpuszczać go dalej, zrobić kawę i przynieść ją do lauby. To może być listonosz, dalszy znajomy – ktoś kto nie musi widzieć, jak wyglądają wnętrza naszego domu. Na tym właśnie polega strefowość domu: dzieli się on na część mniej i bardziej prywatną – i do tej drugiej wpuszczamy tylko wybranych. – Inna ważna funkcja lauby jest zbliżona do roli ogrodu zimowego. W polskim klimacie na dworze możemy siedzieć przez ok. 25% roku – mówi Jan Żyła. – W laubie możemy przebywać i np. czytać, gdy jest za chłodno, by siedzieć na dworze, gdy wieje lub pada – i grzać tam od marca do października, a zimą ogrzewać ją tylko do ok. 5-10oC i trzymać tam kwiaty. Lauba jest częściowo ogrzewana przez słońce wpada-

Jan Żyła i pracownia KG Architekci nie prezentują jednak tylko jednej, sztywnej koncepcji domu, która nie podlega już żadnym zmianom ani negocjacjom. – Byliśmy świadomi tego, że będziemy odpowiadać na potrzeby rynku – deklaruje Jan Żyła. – W domu pokazowym krótko mieszkała moja córka i np. wyszło doświadczalnie, że bezpośrednie przejście z lauby do salonu nie jest używane – a wyobrażeniowo wydawało się, że to dobry pomysł. – Opracowaliśmy projekt mniejszego domu niż te tu stojące – mówi arch. Grzegorz Gołębiowski. – Były osoby, które zapoznały się z naszą koncepcją i bardzo im się ona spodobała, ale pytały o mniejszy dom – z powodów finansowych ale też dlatego, że chcieliby w nim mieszkać we dwoje, a oceniają że dla dwóch osób nawet najmniejszy dom z tych już stojących jest zbyt duży. Opracowaliśmy w sumie osiem koncepcji, na naszej stronie na Facebooku prezentujemy jedną – z klatką schodową zamiast sieni i bezpośrednim przejściem z lauby do salonu. Na razie większego zainteresowania nie ma – ale staramy się wychodzić naprzeciw potrzebom rynku. Jesteśmy nastawieni na rozmowy przy projektowaniu – opracowaliśmy np. projekt domu dla małżeństwa z trójką dzieci, które nie znalazło niczego odpowiednego dla siebie w projektach typowych, gdyż nic nie nawiązywało do regionalnej architektury Śląska Opolskiego. Przypadkiem przejeżdżając przez Kotórz Wielki zobaczyli nasze osiedle. Przyszli do nas i przygotowaliśmy projekt domu wydłużonego o metr – chodziło o większe pomieszczenie do pracy dla męża. Staramy się o pozwolenie na budowę.

Rozplanowanie wnętrz Inwestor i architekt deklarują, że w domach na osiedlu nie ma tak naprawdę żadnych oryginalnych rozwiązań, jeśli chodzi o rozplanowanie wnętrz.

fot. Śląski Dom

Nic na sztywno

wystróJ kuchni w domu pokazowym przygotowano na zamówienie (proj. wnętrz Izabela i Monika Wieczorek)

Dom pokazowy ma 170 m2 powierzchni użytkowej. Ważną decyzją (nietypową w świetle rozplanowania wnętrz w większości nowoczesnych domów) była rezygnacja z układu łączącego przedpokój, salon i kuchnię – zdaniem inwestora i architekta jest to rozwiązanie efektowne wizualnie, ale mało funkcjonalne. – Częste stosowanie takiego rozwiązania wynika prawdopodobnie z łatwiejszego projektowania, szczególnie schodów, ale ma naszym zdaniem zasadniczą wadę – dźwięki z piętra przenoszą się do salonu i odwrotnie (np. dźwięk włączonego telewizora w salonie) – mówi arch. Grzegorz Gołębiowski. – W naszych domach – zgodnie z śląską tradycją – wydzieliliśmy osobno sień jako centrum komunikacji z bezpośrednim wejściem do wszystkich pomieszczeń na parterze, na piętro i do garażu. Salon jest mniej przeszklony i otwarty na otoczenie niż w wielu typowych domach – to raczej pokój wieczorny niż dzienny. – Moje doświadczenie jest takie: osoby, które są domatorami, mieszkają z reguły w miastach – mówi Jan Żyła. – Inwestorzy, którzy świadomie osiedlają się na wsi, częściej wolą spędzać czas na dworze – na spacerach, jeżdzeniu na rowerze, bieganiu itp. W salonie w 90% spędzamy czas, gdy jest ciemno. Latem, gdy jest ciepło, przebywamy w ogrodzie lub na tarasie, a jesienią i zimą o 17.00 robi się już ciemno. Nie

5/2016 Własny Dom

105

fot. M. Misiak

ARCHITEKTURA Śląski Dom

znamy nikogo, kto na co dzień siedzi w wielkim salonie i podziwia ogród przez wielkie przeszklenia. Większość osób przebywających w domu w dzień robi coś w kuchni, zajmuje się swoim hobby lub znajduje jakieś przytulne miejsce, gdzie można spokojnie posiedzieć w Internecie lub poczytać. Dlatego salon to tak naprawdę nie jest pokój dzienny, a raczej wieczorny, gdzie wieczorem wspólnie z rodziną czy znajomymi chcemy spokojnie posiedzieć przy kominku czy pooglądać telewizję. Salon dla domatorów musi być ciepły, przytulny. Domu nie projektuje się na incydentalne zdarzenia (np. przyjęcie na 25-lecie ślubu), ale do mieszkania na co dzień. W projektach typowych – nawet małych domów – widzę dysproporcję salonu na rzecz pozostałych części domu. Zawsze jest to coś kosztem czegoś – duży salon oznacza mniejsze inne pomieszczenia na parterze. Tu salon musiał zostać nieco pomniejszony, żeby

fot. Śląski Dom

poddasze użytkowe doświetlone oknami połaciowymi, z wyeksponowanymi elementami drewnianej więźby dachowej

meble zostały wykonane na zamówienie przez firmę Halupczok – warto jednak pamiętać, że nabywca domu może go wyposażyć wewnątrz również w stylu nowoczesnym (według własnego uznania)

mógł być ten pokój na parterze i korytarz o sensownych rozmiarach. Byłoby lepiej, gdyby mógł mieć np. 4 m2 więcej – w innych, większych domach na tym osiedlu to widać. Nie można mieć na parterze i obszernej sieni, i gabinetu, i łazienki, i jednocześnie dużego salonu, bo dom rozrośnie się do 200 m2. To są wybory, których dokonujemy ze świadomością tego, co tracimy, a co zyskujemy. Wszystkie domy wyposażone są w relatywnie duże kuchnie z jadalnią dobrze skomunikowaną z tarasem i laubą. W niektórych domach można nawet wydzielić kuchnię od salonu.

fot. M. Misiak

zadaszona część tarasu to de facto dodatkowy pokój – tyle że bez jednej ściany (ale można tu zamontować foliową kurtynę, która do pewnego stopnia zastąpi ją w chłodniejsze wieczory). ponieważ po zmroku mogą się tu np. palić lampy gazowe, ściany wyłożono płytkami klinkierowymi, na których blask otwartego ognia pięknie wygląda

106

Własny Dom 5/2016

– Zakładamy, że kuchnia z laubą i tarasami będzie centrum domu, szczególnie w dzień i cieplejszych porach roku – mówi arch. Grzegorz Gołębiowski. Inwestor i architekci – analizując doświadczenia swoje i innych, jeśli chodzi o mieszkanie w domach różnego typu – zauważyli, że w wielu domach brakuje miejsca gospodarczego. Na końcu korytarza na parterze po lewej jest więc przestrzeń pod schodami możliwa do zabudowania na niewielki składzik, a po prawej – spiżarnia, w której jest też przyłącze wodne (można tam zamontować pralkę). W śluzie między domem a garażem są zamontowane urządzenia techniczne – centrala pompy ciepła i rekuperatora oraz jednostka odkurzacza centralnego. – Jesteśmy świadomi, że to nie jest jedyny sensowny sposób zagospodarowania tej przestrzeni – deklaruje arch. Grzegorz Gołębiowski. – Ustalony przez nas kanon obejmuje to, co na zewnątrz – układ osiedla, ogrodzenia i wygląd zewnętrzny domu. Układ wnętrz inwestor zmieni tak, jak uzna za wygodne dla swojej rodziny. My chcieliśmy uporządkować przestrzeń publiczną i nadać jej sens.

Taras Główny taras zlokalizowano tradycyjnie od południa. Zdaniem inwestora i architektów jeśli ktoś kupuje tu dom i jest gotów jeździć codzien-

fot. Śląski Dom

nie stąd do miasta i z powrotem, to posesja musi zapewniać możliwości wypoczynku. – Dziś budowa domu na wsi to budowa dla osoby, która wcześniej mieszkała w mieście – mówi Jan Żyła. – Myśmy budowali te domy dla mieszkańców miasta, którzy stąd wyjeżdżają rano do pracy i tu wracają po południu, oraz dla osób, które tu chcą zamieszkać na emeryturze. Z tego powodu część zewnętrzna jest bardzo ważna. Ponieważ wielu inwestorów nie ma osobistych doświadczeń z mieszkaniem na tak zaaranżowanej przestrzeni, większość projektów gotowych zawiera jeden odkryty taras od południa, na którym latem nie da się przebywać, gdyż jest za gorąco. W tym domu są dwa tarasy – otwarty i zamknięty. Ten drugi latem staje się tak naprawdę pokojem bez jednej ściany. Tu można też trzymać meble ogrodowe – nie ma potrzeby przenoszenia ich gdziekol-

ocieplanie ścian styropianem – nadproża okien i drzwi zostały specjalnie docieplone dla uniknięcia mostków termicznych

jakiś czas później – dach już przykryty dachówką ceramiczną, okna i tymczasowe drzwi wstawione. dom w głębi jest już tynkowany

wiek w razie deszczu. Nie trzeba też biegać po coś pozostawionego, gdy np. rozpęta się burza – odkryty taras jest pod tym względem mniej wygodny. Widok jest stąd ładny, można kupić droższe meble ogrodowe, a w razie potrzeby są przecież grzejniki i dmuchawy umożliwiające dogrzanie tej części tarasu. Można też osłonić wejście foliową kurtyną.

Materiały i instalacje – Nie chcemy narzucać rozprowadzenia instalacji ani posiadania np. rekuperacji – wyjaśnia Jan Żyła. – Inna sprawa, że nie rozumiem małej popularności rekuperacji – 19 na 20 inwestorów, z którym rozmawiamy, nie wie co to jest albo myślą, że to jakaś nowinka techniczna. A to nie jest drogie – dla domu tej wielkości (170 m2) to ok. 16.000 zł, a koszty szybko się amortyzują dzięki niższym rachunkom za ogrzewanie. Pompa ciepła to drogie urządzenia, ale wentylacja z rekuperacją – nie. W Polsce chcielibyśmy być ekologiczni, ale żeby nas to nic nie kosztowało. Ten dom jest eksploatowany trzy lata – średni koszt ogrzewania przy głębinowej pompie ciepła, rekuperacji i gruntowy wymiennik ciepła to 1200 zł rocznie. Mamy osobny licznik prądu na rekuperator. Warto też zdawać sobie sprawę, że mamy pewne powinności wobec środowiska. Domy zbudowane są z pustaków ceramicznych Porotherm Profi o gr. 30 cm. W oknach (z ramamymi z PVC lub drewnianymi) znajdują się pakiety trójszybowe, a ocieplenie – zarówno ścian, jak

i dachu – jest znacznie grubsze niż wymagane. Domy te mają energochłonność na poziomie 18 kW/rok/m2 (15 kW/rok/m2 to już dom pasywny) – są to zatem budynki wysoce energooszczędne. – Zastosowaliśmy technologie ekologiczne – moim zdaniem budowa na początku XXI wieku domu ogrzewanego węglem nie ma sensu – deklaruje otwarcie Jan Żyła. – Dlatego dom pokazowy jest ogrzewany pompą ciepła z pionowym kolektorem gruntowym. Zdecydowaliśmy też o montażu rekuperacji (moim zdaniem powinna być w każdym domu) i ogrzewania podłogowego w całym domu – sprawność pomp ciepła jest wyższa przy odbiornikach niskotemperaturowych. Uważam, że te domy pod względem technologicznym zbudowane są przy maksimum ekologii. Jeśli dom jest na 100 lat, to materiały muszą być wysokiej jakości, a dom musi być tani w eksploatacji.

fot. M. Misiak

budowa osiedla – ściany zbudowano z pustaków ceramicznych, a więźbę dachową z wysokiej jakości drewna

fot. Śląski Dom

fot. Fidrych fot. B. Śląski Dom

Śląski Dom ARCHITEKTURA

czerpnia powietrza systemu wentylacji mechanicznej z rekuperacją i gruntowym wymiennikiem ciepła

5/2016 Własny Dom

107

ARCHITEKTURA Śląski Dom

Plany na przyszłość

w miarę jak kolejne domy będą znajować nabywców, kolejne będą też powstawać i osiedle będzie się rozrastać

108

Własny Dom 5/2016

fot. M. Misiak

nabywcy, którzy już zamieszkali na osiedlu, personalizują swoje posesje – np. nasadzają ulubione gatunki kwiatów

fot. Śląski Dom

kolejne domy będą ustawiane jako następne w szeregach po lewej i prawej stronie – łącznie może ich stanąć 20

dom pokazowy czeka na odwiedzających od wtorku do piątku w godz. 11.00-15.00 (jak również w innych dniach tygodnia i godzinach po uprzednim telefonicznym umówieniu się)

A tymczasem – milczenie. Co tydzień burzony jest jeden stary śląski dom (50 rocznie). Kiedy i do nas dotrze z Zachodu moda na mieszkanie w starych domach, to może się okazać, że tych domów praktycznie już nie ma. Zostaną rozebrane lub rozsypią się opustoszałe i będzie to już nie do odtworzenia. Musimy sobie odpowiedzieć na pytanie: czy Śląsk ma być kategorią wyłącznie historyczną, której ślady kultury materialne będziemy oglądać tylko w muzeach – jak Kartagina czy Dwory Czerwieńskie?

fot. Śląski Dom

Inwestor i architekci zdają sobie sprawę, że przedstawiona przez nich koncepcja to tylko pierwsza próba – na pewno daleka od doskonałości. Liczyli na to, że przedstawiając coś więcej niż projekt i wizualizacje – osiedle sześciu gotowych domów, z w pełni wyposażonym domem pokazowym – sprowokują dyskusję. Osoby, które już zamieszkały na osiedlu (na sześć domów jeden jest pokazowy, trzy są sprzedane, dwa czekają na nabywców) opowiadają znajomym, że są bardzo zadowolone. Natomiast odzew w mediach i w środowisku architektów jest niewielki. – Chcieliśmy pobudzić do dyskusji – ale ponieśliśmy klęskę – mówi otwarcie Jan Żyła. – Strasznie trudno wywołać pozytywną dyskusję – za to nie ma problemu z wywołaniem fali hejtu. Po kilku latach okazało się, że osiedle śląskich domów na Śląsku jest dziś… nienaturalne. Większość ludzi chce być nowoczesna – i mają jakieś przekonanie, co to znaczy. Najczęściej nie sami to wymyślają – ktoś im to mówi. My nie jesteśmy wiarygodni, bo jesteśmy komercyjnym inwestorem – to musi być mówione w szkole i w mediach. Ludzie muszą wiedzieć, że nie są staroświeckimi prymitywami, jeśli na Śląsku wybudują dom nawiązujący do śląskiej architektury – muszą widzieć, że to właśnie może być nowoczesne i trendy. Chcieliśmy merytorycznej dyskusji – że ktoś powie że współczesny śląski dom powinien wyglądać inaczej (np. być dłuższy, mieć inny gzyms lub układ) – i zbuduje własny jako odpowiedź na naszą koncepcję.

fot. M. Misiak

Dyskusji prawie nie ma

przykład myślenia przyszłościowego przy projektowaniu – ten gabinet można łatwo zamienić w pokój dla osoby niepełnosprawnej lub starszej

oGród za domem jest wymarzoną przestrzenią zabaw dla dzieci – osiedle jest żywą społecznością, a nie pokazowym skansenem

fot. Śląski Dom

fot. M. Misiak

Śląski Dom ARCHITEKTURA

przy tym stylowym Jan Żyła i arch. Grzegorz Gołębiowski chcą rozmawiać o idei osiedla z każdym, kogo interesuje piękna architektura

osiedle daJe poczucie bezpieczeństwa – dziecko może tu bez żadnego ryzyka biegać lub jeździć na rowerze

fot. Śląski Dom

nie ma potrzeby odGradzania przedoGródka – nikt nie zniszczy drzewek i kwiatów. klasyczne i proste w formie domy nie przytłaczają nadmiarem bodźców wizualnych

fot. Śląski Dom

Dwa kolejne domy są w stanie zerowym – gdy następny dom się sprzeda, oba zostaną wykończone do stanu deweloperskiego. Kolejnych inwestorzy na razie nie wznoszą – czekają, aż te się sprzedadzą. Zakupione przez nich działki wystarczą do budowy 20 domów, a posiadają już wszystkie niezbędne zezwolenia. – Zapraszamy do odwiedzin w domu pokazowym i na osiedlu – mówi Jan Żyła. – Warto zobaczyć dom i przejść się po nim – choćby po to, aby dać się zainspirować, trochę zmienić swoje wyobrażenia o tym, jaki powinien być dom. Wiem, że świata nie zmienię – nie spowoduję, by wszystkie dzieci nie głodowały – ale jednemu mogę pomóc. Chcemy tu zrobić mały kawałek innej rzeczywistości – nowoczesną śląską wieś, gdzie ludziom będzie się dobrze żyło.

fot. Śląski Dom

Co dalej?

osiedle nocą – w przeciwieństwie do niektórych innych osiedli deweloperskich zadbano tu o oświetlenie przestrzeni publicznej i jej aranżację

nowe ślaskie domy płynnie wpasowują się w śląski krajobraz

5/2016 Własny Dom

109

Pozytywna

historia kredytowa

to mit? Tekst: Katarzyna Wojewoda-Leśniewicz

NASZ EKSPERT

Przyjęło się mówić: przygotowując się do kredytu mieszkaniowego, zadbaj o pozytywną historię kredytową. Okazuje się jednak, że w praktyce to, czy posiadamy pozytywną historię, czy nie posiadamy jej wcale, nie wpłynie ani na maksymalną zdolność kredytową, ani na warunki przedstawionej przez bank oferty

W Katarzyna Wojewoda-Leśniewicz Redaktor obszaru finanse osobiste w portalu Bankier.pl. Ekspert produktów bankowych dla klientów indywidualnych. Specjalizuje się zarówno w bankowych produktach oszczędnościowych (lokaty, konta oszczędnościowe), jak i kredytowych, w tym szczególnie w kredytach hipotecznych i kredytach w ramach preferencyjnych programów państwa. Autorka cyklicznych rankingów produktów bankowych. Z zainteresowaniem śledzi również współpracę banków i ubezpieczycieli w ramach bancassurance.

110

Własny Dom 5/2016

kwietniowym rankingu kredytów hipotecznych redakcja Bankier.pl poprosiła banki o wyliczenie maksymalnej zdolności kredytowej oraz przedstawienie oferty kredytu hipotecznego dla przyjętego modelu klientów. Była to rodzina „2+1” o łącznych dochodach miesięcznych 5 000 zł netto. Założono przy tym dwa warianty: 1) klienci o pozytywnej historii kredytowej – wcześniejsze kredyty spłacali terminowo; 2) klienci nie posiadający żadnej historii kredytowej – nie mają i wcześniej nie mieli żadnych kredytów i pożyczek. W ankiecie wzięło udział 18 banków oferujących kredyty mieszkaniowe. W każdym przypadku wyliczona zdolność kredytowa pozwalała na zaciągnięcie przez profilowych klientów potrzebnych 240 000 zł kredytu. Większość

byłaby skłonna pożyczyć o wiele więcej – banki, określając maksymalną zdolność kredytową, deklarowały kwoty przewyższające nawet sześciokrotność rocznych zarobków modelowych kredytobiorców.

Pozytywna historia nie wpływa na maksymalną zdolność ani warunki kredytu Okazuje się, że zarówno wyliczone kwoty określające maksymalną zdolność kredytową profilowych klientów, jak i warunki przedstawianych ofert w poszczególnych bankach nie różniły się w zależności od przyjętych wariantów dotyczących posiadania pozytywnej historii kredytowej lub jej braku. Czy oznacza to, że przygotowując się do kredytu hipotecznego, nie warto zwracać uwagi

historia kredytowa FINANSE

Zdolność kredytowa 3-osobowej rodziny z miesięcznym dochodem 5 000 zł netto Bank

Maksymalna kwota kredytu

Bank BPH

423 900 zł

ING Bank Śląski

412 930 zł

Bank Zachodni WBK

410 409 zł

BOŚ Bank*

400 000 zł

Citi Handlowy

391 000 zł

Raiffeisen Polbank

390 000 zł

Getin Bank

387 854 zł

Deutsche Bank Polska

370 000 zł

Bank Millennium

363 000 zł

mBank

355 710 zł

BGŻ BNP Paribas

350 400 zł

PKO Bank Polski*

334 650 zł

Bank Pekao

328 861 zł

eurobank

322 490 zł

Credit Agricole Bank Polska

298 600 zł

Bank Pocztowy

270 000 zł

ŚREDNIA

363 113 zł

MEDIANA

366 500 zł

Źródło: Bankier.pl na podstawie ankiety przeprowadzonej wśród banków w kwietniu 2016 r. * podano zdolność dla wersji z 20% wkładu własnego zobowiązań na rynku finansowym – potwierdza Iwona Radomska z PKO Banku Polskiego. Posiadanie pozytywnej historii kredytowej może więc zaważyć na decyzji banku odnośnie

Kiedy historia kredytowa ma kluczowe znaczenie? O ile pozytywna historia może czasami pomóc uzyskać kredyt, choć nie zmieni warunków cenowych oferty w odniesieniu do sytuacji, gdy tej historii nie było, o tyle posiadanie opóźnień w spłacie wcześniejszych zobowiązań może skutecznie zablokować drogę do finansowania mieszkania z udziałem banku. Jest to bowiem jeden z kluczowych czynników branych pod uwagę przy ocenie ryzyka kredytowego. – Historia kredytowa klienta wnioskującego o kredyt hipoteczny nie ma wpływu na proponowane warunki cenowe oferty, jednak wpływa na kompleksową ocenę ryzyka kredytowego związanego z udzieleniem kredytu, która jest przez bank prowadzona na podstawie danych zawartych w złożonym wniosku o kredyt – wyjaśnia ING Bank Śląski. – W procesie ubiegania się o produkty hipoteczne istotne jest, aby kredytobiorca nie miał negatywnych zdarzeń w historii kredytowej. Nieterminowe spłacanie, nawet całkowicie rozliczonych już kredytów, może więc wpłynąć na obniżenie oceny scoringowej klienfot. Arsanit

na budowanie pozytywnej historii kredytowej? Na pewno nie. Jak wyjaśniają przedstawiciele banków, pozytywna historia wpływa na ocenę jakościową klienta i większą skłonność banku do udzielania kredytu. – Sytuacja każdego klienta jest analizowana indywidualnie i na tej podstawie bank każdorazowo podejmuje decyzję o udzieleniu kredytu lub odmowie. Brak historii kredytowej nie powoduje odmowy udzielenia kredytu, ale jest elementem niższej wiarygodności kredytowej klienta, która ma wpływ na całość oceny kredytowej – mówi Anna Stankiewicz, ekspert eurobanku ds. kredytów hipotecznych. – Ocena historii kredytowej jest jednym z elementów oceny zdolności kredytowej, szczególnie w ujęciu jakościowym, zatem pozytywna ocena może mieć wpływ na decyzję w zakresie finansowania klienta przez bank. W przypadku klienta, który nie posiada żadnej historii kredytowej, podejście w ocenie zdolności kredytowej w ujęciu jakościowym może się różnić z uwagi na ograniczony zakres informacji o możliwościach klienta do regularnej obsługi

udzielenia kredytu lub odmowy, szczególnie w przypadku klientów starających się o kwotę kredytu będącą na granicy zdolności kredytowej.

Zdolność kredytową należy obliczać racjonalnie – jeśli bank ocenił, że stać nas na mieszkanie w bloku, ale nie na dom, kredyt w takiej wysokości spłacimy bez problemu

5/2016 Własny Dom

111

FINANSE historia kredytowa

Twój ulubiony miesięcznik dostępny także w wersjach

Kredyt na 240 000 zł, na 30 lat, LtV 80%, dla profilowych kredytobiorców – warunki cenowe (ranking) Lp.

Bank

Oprocentowanie

Marża

Rata równa*

elektronicznych! 1.

Bank BPS

2,97%

1,30%

1 008 zł

Bank BPH

3,02%

1,35%

1 017 zł

PKO Bank Polski

3,31%

1,64%***

1 101 zł

Bank Zachodni WBK

3,36%

1,69%****

1 069 zł

Citi Handlowy

3,52%

1,85%

1 080 zł

Bank BGŻ BNP Paribas

3,49%

1,75%

1 078 zł

ING Bank Śląski

3,64%

1,90%

1 097 zł

Bank Pocztowy

3,66%

1,99%

1 099 zł

Bank Pekao

3,76%

2,09%

1 113 zł

10.

eurobank

3,66%

1,99%

1 103 zł

3,67%

2,00%

1 103 zł

3,55%

1,90%

1 158 zł

13.

Deutsche Bank

2,10%

1 116 zł

mBank 16. ELEKTRONICZNEJ Alior Bank 17. Getin Bank

[155] 5/2016

ogrodzenia i bramy

wjazdowe 3,77%

3,74%

s. 40 cena 7,99 zł (w tym 8% Vat)

3,76% 3,78% 4,17%

budowa i modernizacja temat miesiąca: instalacje • Łazienki • osiedle śląski dom • odkurzacz centralny • Woda W ogrodzie

18.

odkurzacz centralny budowa i zalety s. 30

www.wlasnydom.pl

BOŚ Bank Bank Millennium

2016

14.

TWÓJ ULUBIONY MIESIĘCZNIK 15.W WERSJI DOSTĘPNY TAKŻE

W tym numerze

Raiffeisen Polbank Credit Agricole Bank Polska 5

11. 12.

exclusive! s. 10

4,47%

kamień i klinkier na elewacji i w domu s. 52

2,00%

1 139 zł

2,09%

1 113 zł

2,10%

1 116 zł

2,50%

1 173 zł

2,82%

1 215 zł

osiedle śląski dom propozycja uporządkowania polskiego krajobrazu s. 98

* Miesięczna rata po opłaceniu ubezpieczenia pomostowego. łazienki

** Za łączny koszt kredytu uważamy sumę odsetek, prowizję, koszt ubezpieczenia pomostowego, wzorcowe realizacje, idealne aranżacje

ubezpieczenia niskiego wkładu i koszt innych ubezpieczeń, z wyłączeniem ubezpieczenia nieruchomości. *** Bank stosuje obniżoną marżę przez pierwszych 12 miesięcy. Podano marżę po okresie promocyjnym. **** Bank indywidualnie ustala poziom marży – od 1,69%. Źródło: Bankier.pl na podstawie informacji od banków, 1-13.04.2016 r. MAGAZYN ROWEROWY

TAKŻE W WERSJI ELEKTRONICZNEJ!

Możesz go czytać, kiedy i gdzie zechcesz na komputerach z systemem Windows, na iPadach oraz na urządzeniach z systemem Android.

temat miesiąca s. 58

instalacje w domu jednorodzinnym

ta i zdecydować o przyznaniu lub odrzuceniu wniosku kredytowego przez analityka – dodaje Radosław Siubczyński, odpowiedzialny za krewokół domu: oczka kronika budowy etap 33 wodne, stawy kąpielowe zabudowa meblowa w holu, dyty hipoteczne w Raiffeisen Polbanku. i baseny s. 90 garderobie i salonie s. 84 Nawet jeśli klientowi z opóźnieniami w spłacie wcześniejszych zobowiązań uda się uzyskać pozytywną decyzję kredytową, może być pewien, że bank będzie chciał zrekompensować sobie wyższe ryzyko takiej umowy. – Oferta cenowa będzie się różniła dla klientów, którzy posiadają niekorzystną historię kredytową, tj. z opóźnieniami w spłacie. W takiej sytuacji bank nadal może zdecydować o udzieleniu kredytu, ale zapro„Własny Dom” również elektroniczny! Możesz go czytać kiedy i gdzie zechcesz w wersjach na komputery ponuje klientowi wyższą marżę w związz systemem Windows oraz na iPada. Dostępne są zarówno pojedyncze wydania, jak i prenumerata, a każde wydanie ku z wyższym ryzykiem, jakie podejmuje, przechowywane jest w Twojej własnej bibliotece. Po ściągnięciu połączenie internetowe nie jest konieczne. udzielając takiego kredytu – wyjaśnia Anna Aby kupić „Własny Dom” wejdź na www.e-kiosk.pl/wlasny_dom Stankiewicz, ekspert eurobanku ds. kredytów niektórzy kredytobiorcy dokonują cudów przemyślności, aby podwyższyć swoją zdolność kredytową – tak, jakby chcieli kupić nie dom, ale wręcz zamek hipotecznych. Pojedynczy numer już od 4,90 zł

index 353752 ISSN 1509-3042

fot. Wienerberger

lub: www.publio.pl

112

Własny Dom 5/2016

WŁASNY DOM Z KONCEPTEM Projekty, Budowa, Eksploatacja, Modernizacja miesięcznik • nr 5 (155)/2016 • maj ISSN 1509-3042 • INDEX 353752

następny numer 6/2016

DZIAŁ PRENUMERATY: tel. 71/337 47 40 prenumerata@wlasnydom.pl WYDAWCA Grabek Media sp. z o.o., ul. Belwederczyków 29, 51-688 Wrocław tel. 71/337 47 40, fax 71/337 83 87 Dyrektor Wydawnictwa: Krzysztof Grabek, krzysztof.grabek@wlasnydom.pl

w sprzedaży od

26 czerwca a

ADRES REDAKCJI I BIURA HANDLOWEGO ul. Belwederczyków 29, 51-688 Wrocław tel. 71/337-47-40, fax 71/337 83 87 redakcja@wlasnydom.pl informacje PR: nowosci@wlasnydom.pl

TEMAT MIESIĄCA fot. Squer arch. Jan Basiukiewicz

Ogród

Nawierzchnie i ścieżki w ogrodzie. Trawnik i jego pielęgnacja. Rośliny ogrodowe – rodzaje i dobór. Szklarnie. Kosiarki i inne narzędzia ogrodowe. Woda w ogrodzie – basen, oczko, staw kąpielowy, fontanna, kaskada. Ogród przyjazny dzieciom i zwierzętom. Taras i materiały do jego pokrycia – drewno, płytki, klinkier. Oświetlenie zewnętrzne i inne instalacje w ogrodzie. Wiaty do parkowania samochodu. Podjazd, jego odwodnienie i instalacje antyoblodzeniowe. Meble ogrodowe

PONADTO wnętrz

• Rekuperacja

i klimatyzacja

Ogrodzenie i brama wjazdowa

Bryła domu nie może stać w izolacji – inne elementy posesji muszą do niej pasować pod względem architektonicznym

Z PRAKTYKI • Schody • Basen

domu przed wodą

WOKÓŁ DOMU • Taras

fot. WIŚNIOWSKI

MODERNIZACJA • Ochrona

Aleksandra Bojko aleksandra.bojko@wlasnydom.pl Monika Karpińska monika.karpinska@wlasnydom.pl

Redakcja nie zwraca niezamówionych materiałów oraz zastrzega sobie prawo do ich skracania w przypadku publikacji. Wszystkie materiały są objęte prawem autorskim. Przedruk w jakiejkolwiek formie bez wcześniejszej pisemnej zgody Dyrektora Wydawnictwa jest zabroniony. Wszelkie przedstawione projekty podlegają ochronie prawa autorskiego i należą do osób wymienionych przy każdym z nich. Prawa autorskie do opracowania plastycznego czasopisma należą wyłącznie do wydawcy. Powielanie i wykorzystywanie w jakikolwiek sposób bez zgody wydawcy jest zabronione. Sprzedaż bezumowna numerów bieżących i archiwalnych jest zabroniona. Działanie wbrew powyższemu zakazowi skutkuje odpowiedzialnością prawną. Wydawca nie ponosi odpowiedzialności za treść reklam i ma prawo odmówić publikacji bez podania przyczyny. Czasopismo niniejsze nie stanowi ofer ty w rozumieniu prawa i jest publikowane jedynie dla celów informacyjnych.

ARCHITEKTURA

elewacyjne i do

REKLAMA: tel. 71/348 38 09

fot. Torlys

Wybór sposobu wykończenia podłóg jest wyjątkowo trudny – ten element pomieszczeń jest narażony na szybkie zużywanie się, a jednocześnie jest ważny dla piękna wnętrz. Znaczenie ma też przeznaczenie pomieszczenia – inna posadzka znajdzie się w sypialni (gdzie chodzimy czasem boso), inna w pomieszczeniach mokrych, inna w reprezentacyjnym salonie, a jeszcze inna w przestrzeniach bardziej użytkowych (np. w holu). Wybierać możemy pomiędzy różnymi rodzajami drewna, jego imitacjami, płytkami gresowymi i ceramicznymi, a także różnego typu wykładzinami

• Tynki

Stali współpracownicy: Agnieszka Kubit, Rafał Żyła

druk Techgraf

Podłogi

• Drzwi

Korekta: Marek Misiak Grafik: Dominik Pędziwol dominik.pedziwol@wlasnydom.pl

ZDJĘCIA NA OKŁADCE UST-M, M. Misiak

INSPIRACJE

FOCUS

Redaktor Naczelna: Agnieszka Rudomino agnieszka.rudomino@wlasnydom.pl Zastępca Redaktor Naczelnej: Marek Misiak marek.misiak@wlasnydom.pl

TWÓJ ULUBIONY MIESIĘCZNIK DOSTĘPNY TAKŻE W WERSJI

ELEKTRONICZNEJ

MAGAZYN ROWEROWY

TAKŻE W WERSJI ELEKTRONICZNEJ!

Możesz go czytać, kiedy i gdzie zechcesz na komputerach z systemem Windows, na iPadach oraz na urządzeniach z systemem Android. Dostępne są zarówno wydania pojedyncze, jak i prenumerata, a każde wydanie jest przechowywane w Twojej własnej bibliotece. Po ściągnięciu połączenie internetowe nie jest konieczne. Aby kupić Magazyn Rowerowy, wejdź na: www.e-kiosk.pl/magazyn_rowerowy lub: www.publio.pl