GRENZENLOOS MAGAZINE
Grenzenloos.nl
Voor emigranten, expats en tweedehuisbezitters
NR
28
Juni 2016
Nollie Knoop Vanaf de Noordkaap
EEN HUIS IN PORTUGAL Een eerste inleiding
MAKELAARSPSYCHOLOGIE Verliefd op een huis in Frankrijk
FIETSEN VANAF DE NOORDKAAP Nollie Knoop beleeft een sportief avontuur
Uitgeverij
1
Grenzenloos
Welkom
Colofon
GRENZENLOOS MAGAZINE Gratis online magazine voor emigranten, expats en tweedehuisbezitters. Verschijnt 11 x per jaar, rond de laatste vrijdag van de maand. Een uitgave van Uitgeverij Grenzenloos, een imprint van VanDorp Uitgevers Voor meer informatie of adverteren, kijk op www.grenzenloos.nl of mail naar info@grenzenloos.nl In dit nummer staan bijdragen van: Marielle Saegaert Nollie Knoop Stef Smulders Eric Jan van Dorp Ludique le Vert
NEDERLANDERS OP REIS
W
ie grenzenloos denkt, zoekt ook grenzenloze uitdagingen. Zo ook Nollie Knoop. Nadat ze met haar vriend en kindje emigreerde naar middenZweden, wilde ze iets speciaals doen met haar vriendin die in Nederland achterbleef. Het werd een lange fietstocht per mountainbike vanaf het noordelijkste puntje van het Europees vasteland, de Noordkaap, naar haar nieuwe stek in Zweden. Haar verhaal is de eerste in een nieuwe reeks met boeken van Nederlanders op reis. Komende tijd zullen er nog vele volgen, want reizen, dat kunnen Nederlanders wel... Veel leesplezier met alle artikelen in het magazine van deze maand! Uw reacties en tips worden altijd gewaardeerd: info@grenzenloos.nl Grenzenloos Magazine verschijnt 12 x per jaar, rond de laatste vrijdag van de maand.
Eric Jan van Dorp - Uitgever/hoofdredacteur Twitter: @ericjanvandorp
Coverfoto: Pavel L. CopyrightŠ2016 VanDorp Uitgevers Op de teksten en foto’s in deze uitgave rust auteursrecht. Niets uit deze uitgave mag worden opgeslagen, gekopieerd of op andere wijze dan ook worden verveelvoudigd en/of verspreid, zonder uitdrukkelijke en schriftelijke toestemming van de uitgever.
2
Inhoudsopgave
Nieuws van over de grens
6
Marielle Saegaert: Marzo
Ludique: makelaarspsychologie
18
12
Grenzenloos uitzicht
Een huis in Portugal
32
4
20
Op de fiets vanaf de Noordkaap
Stef Smulders: Berkel si, Vespa no
36
Nieuws INTERNATIONAAL SCHEIDEN WORDT GEMAKKELIJKER IN EU AFSPRAAK MET 17 ANDERE LANDEN
N
ederland gaat met 17 andere EU-landen afspraken maken om het juridisch eenvoudiger te maken voor getrouwde en geregistreerde paren met verschillende EUpaspoorten, om zaken te regelen bij scheiding of overlijden. Nu is het voor internationale koppels onduidelijk in welk land zaken als boedelscheiding en andere vermogenszaken moeten worden afgehandeld.
Volgens EU-commissaris van Justitie Vera
Jourova zijn er 16 miljoen stellen in de EU met verschillende paspoorten in het buitenland. “Dat aantal neemt toe omdat verhuizen binnen Europa steeds gemakkelijker wordt.� Voor sommige landen gaat het voorstel echter te ver, zij doen niet mee. Bron: ANP
4
Nieuws RTL KOMT MET NIEUW PROGRAMMA ‘HELEMAAL HET EINDE’ KANDIDATEN KUNNEN ZICHT NU AANMELDEN
R
TL 4 gaat drie gezinnen volgen die een totaal nieuw bestaan gaan opbouwen in Zuid-Amerika. Het televisieprogramma wordt volgend jaar uitgezonden. Het programma Helemaal Het Einde biedt drie gezinnen de kans om aan het project deel te nemen.
“Bij aankomst is er helemaal niets. Alles moet volledig van de grond af opgebouwd worden. Daar ben jij, samen met jouw gezin én de andere twee gezinnen verantwoordelijk voor. Jullie leven als buren naast elkaar, maar de drie grondstukken zijn wel heel groot.” “Je kunt dus mét elkaar een minisamenleving opbouwen en samen optrekken, maar iedereen bouwt wel zijn eigen huis op zijn eigen grond. Je kunt dus ook je eigen plan trekken. Wat je ook kiest: één ding is zeker: het wordt een jaar keihard werken en zeker ook afzien… Want een nieuw leven, dat gaat niet vanzelf.”
“Ver weg van alles gaan ze bouwen aan een nieuw en ander leven”, legt een woordvoerster van RTL 4 uit tegenover Nu.nl. ”Ieder gezin krijgt een stuk grond, een startkapitaal en een jaar de tijd om in ZuidAmerika een eigen huis én een nieuw bestaan op te bouwen.” Er wordt gezocht naar kandidaten die voor het programma huis en haard achter willen laten. “Het concept is simpel: drie gezinnen verkopen alles wat zij in Nederland hebben. Het geld dat daarmee vrij komt wordt op een geblokkeerde spaarrekening gezet”, aldus RTL.
Wie interesse heeft om mee te doen kan zicht inschrijven via de website van RTL: http://www.rtl.nl/helemaal-het-einde
5
Een Spaanse maand
MAYO
MARIELLE SAEGAERT M
Het is nog even geduld hebben, zoals dit populaire gezegde aangeeft. Tot de 40e mei, dat is dus 9 juni, kun je beter je jurk/rok/hemd aanhouden: de zomer is nog (net) niet begonnen. Vanuit een optimistisch oogpunt is dit vol te houden, 9 juni ligt immers om de hoek. Warmere en aangenamere tijden staan op het punt aan te breken. Laten we dat dus maar doen, ¡paciencia!, want de Spaanse moed begint nu toch wel een beetje in de schoenen te zakken.
arielle Saegaert woont al jaren in Santiago de Compostela in het Spaanse Galicië. Elke maand doet ze verslag van wat er de afgelopen maand in Spanje in het nieuws was. In Nederland is het de maand dat alle vogels een ei leggen, hier in het zuiden onderstreept de meimaand dat, hoewel de zomer er aan komt, het nog even wachten is op het mooie weer. “Hasta el 40 de mayo no te quites el sayo”.
6
Marielle Saegaert Zullen die betere tijden ook aanbreken op politiek gebied? Het land zit nu al een half jaar zonder regering en de nieuwe verkiezingen, eind juni, beloven niet de zo gewenste doorbraak. Het ziet er eerder naar uit dat het tot een voortzetting van de politieke patstelling zal komen. De onbuigzaamheid waar elke partij elkaar van beticht maar waar het zich uiteraard zelf net zo schuldig aan maakt, is de politici nu al duur komen te staan. Ze betalen de politieke prijs in de vorm van groeiende ontevredenheid onder de kiezers en een tot een nieuw dieptepunt gedaalde geloofwaardigheid. De dagelijkse statistieken waar de kranten mee vol staan, laten zien dat ongeveer driekwart van de Spanjaarden geen hoge pet op heeft van de stand waarin zijn democratie verkeert. Verder geeft bijna het geheel van de ondervraagden aan erg ontevreden te zijn met de huidige politieke situatie. Het geduld met de vaak buitengewoon demagogische toespraken van de partijen is dan ook bijna op. Het lijkt helaas onwaarschijnlijk dat de nieuwe verkiezingen voor een doorbraak zullen zorgen. Het ziet er niet naar uit dat een van de partijen een meerderheid zal bereiken waardoor de impasse van de afgelopen maanden een vervolg zal krijgen. De twee meest voor de hand liggende uitkomsten zijn: of de huidige demissionaire regeringspartij, de PP, lukt het een minderheidsregering te vormen of het geruzie om het vormen van een coalitieregering, de eerste van de huidige Spaanse democratie, begint weer opnieuw. Het is onwaarschijnlijk dat de PP van hun parlementaire tegenstanders ook maar 1 stem zullen krijgen mocht het tot dit debat komen. Het ziet er eerder naar uit dat de partijen opnieuw zullen moeten gaan proberen een coalitie te vormen. De PP komt in de peilingen, ondanks de enorme corruptieschandalen, nog
steeds als eerste partij naar voren op de voet gevolgd door de nieuw gevormde coalitiepartij tussen Podemos en IU (Izquierda Unida: “verenigd links”): ‘Unidos Podemos’. De PSOE, tot voor kort een van de twee politieke partijen die elkaar afwisselden in de Spaanse regering, is naar de derde positie verdrongen. Het is een ongelofelijk idee dat lijsttrekker Pablo Iglesias president van de Spaanse regering zou kunnen worden, maar het zou zoals het er nu uitziet zo maar kunnen. Het geruzie zal dus in alle waarschijnlijkheid weer opnieuw beginnen en dat is erg vermoeiend. De campagne begint officieel pas in juni maar geen dag gaat voorbij zonder het maken van valse beloftes, het glashard liegen alsof het gedrukt staat afgewisseld met het uitspreken van de meest demagogische slogans die je maar kunt verzinnen. Wat pas echt verontrustend is, is dus dat het er niet naar uitziet dat het tot een sterke regering zal komen na de 26e. Er bestaat al geen enkele ervaring met het vormen van coalities en de eerste poging na de verkiezingen van 20 december is jammerlijk mislukt. Wat de Spaanse politici nu laten zien geeft weinig tot geen hoop voor een toekomst waarin samenwerking een reële mogelijkheid is. Samenwerking die broodnodig is in deze sterk verdeelde maatschappij, geteisterd door diepgewortelde corruptie en de voortwoekerende sociale crisis en een nog altijd zeer gevoelige economie…
Stier Het was de maand dat een van de meest clichématige exportartikelen van Spanje een gevoelige klap kreeg uitgedeeld. De stier en alles waar dit dier hier voor staat. En dat is veel. Over verdeelde bevolking gesproken… Deze meimaand was het de beurt aan Tordesillas.
7
Een Spaanse maand Elk jaar viert dit kleine dorp in de provincie van Castilla-La Mancha aan het eind van de zomer in september zijn “fiestas”. Elk zichzelf respecterend Spaans gehucht heeft zijn eigen “fiestas” die steevast in de zomer gevierd worden met overwegend gastronomische en religieuze thema’s. Dit dorp gebruikt, zoals zovele andere Spaanse dorpen, de stier om hun feest luister bij te zetten. Het is hier de traditie, al sinds meerdere eeuwen, om een stier los te laten op het dorpsplein en het dier te treiteren met stenen en veel geschreeuw. Maar waar het werkelijk om draait is het dier te doden met lansen. Dat is nog eens feest!! Als de stier het levend tot een open veld, net buiten het dorp, haalt dan krijgt hij een algemeen pardon. Enkele weken geleden is het tot een decreet gekomen dat het doden van het dier verbiedt. Een hele vooruitgang zou je denken maar het dorp is in hoger beroep gegaan, beledigd als ze zijn dat hun eeuwenoude traditie hen afgenomen wordt. Er zullen meer dorpen zijn die kunnen gaan vrezen voor hun feesten, want er zijn er nog al wat die het martelen van vooral stieren tot hoogtepunt van hun zomerfeesten
aangedikt door alle betrokken partijen. Feit is dat de rust voorlopig is teruggekeerd. Wat duidelijk is geworden, is dat sociaal gezien de spanningen op de Spaanse straat hoog kunnen oplopen de laatste tijd. De regering heeft het over georganiseerde anarchisten die naar Barcelona trokken en zich aansloten bij de lokale groepen om daar mee te rellen, andere wellicht meer genuanceerde en minder politiek beïnvloede stemmen hebben het over de groeiende ontevredenheid van de burgers met de politieke en economische toestand en over de verdraaiing van de werkelijkheid die de “ley mordaza” oftewel
de ‘muilkorfwet’ met zich mee kan brengen.
maken.
Muilkorfwet Barcelona heeft een woelige maand achter de rug. Een voormalig bankkantoor, sinds enkele jaren bezet door krakers, is ontruimd en hier is de wijk waarin het gebouw zich bevindt, tegen in opstand gekomen. Het kwam tot dagenlange rellen, met in brand gestoken containers, omgeduwde auto’s en een chargerende ME. De burgemeester, die net haar eerste jaar als ‘burgermoeder’ achter de rug heeft, werd voor het eerst zwaar op de proef gesteld. In deze verkiezingstijd zijn de meningen over haar optreden waarschijnlijk om politieke reden
Deze wet is in 2015 in werking getreden toen de PP nog immer van zijn parlementaire meerderheid genoot en dit soort wetsvoorstellen unilateraal door kon voeren. Zo gezegd, zo gedaan. Deze wet bepaalt dat de politie verregaande maar echter niet duidelijk gelimiteerde bevoegdheden heeft om mensen ‘preventief’ (!) te beschuldigen van het willen gaan verstoren van de openbare orde. De politie mag de demonstrant wel filmen, omgekeerd mag dit niet. Demonstraties, hoe vreedzaam verlopen ook, mogen verboden worden als de
8
Marielle Saegaert politie vindt dat ze de openbare orde zouden kunnen gaan verstoren. Het is verder verboden te demonstreren in de buurt van bepaalde openbare gebouwen zoals het congres- en het parlementsgebouw “als de openbare orde in gevaar dreigt te komen”. Wederom is dit criterium slecht gedefineerd en staat het de overheid een wel zeer ruime interpretatie van dit risico voor de openbare orde toe. Vandaar de benaming ‘muilkorfwet’. Moeilijk om tegen deze wet te demonstreren daar je demonstratie zomaar ineens verboden kan worden…
de stoffelijke resten van de twee mannen op te graven. Er zijn nog altijd veel massagraven in Spanje die stammen uit de dictatuur van
Franco De herinnering aan dictator Franco wordt ook in de ‘Vallei van de gevallenen’ (´El Valle de los Caídos’) levend gehouden. Dit beroemde monument even ten noorden van Madrid gelegen, kwam deze mei in het nieuws. In dit monument liggen, naast Franco zelf, bijna 34.000 overige Spanjaarden begraven behorend aan beide partijen van de burgeroorlog, de nationalisten en de republikeinen. Eind jaren vijftig zijn verschillende massagraven geleegd en zijn de daarin begraven ongeïdentificeerde lichamen overgebracht naar de Vallei van de Gevallenen. Je kan je voorstellen dat familieden van republikeinse slachtoffers het een pijnlijk idee vinden dat hun familieleden begraven liggen in hetzelfde mausoleum als de man die uiteindelijk verantwoordelijk was voor hun dood. Nabestaanden van enkele tegenstanders van het regime die in 1940 gefusilleerd zijn, hebben nu van een rechter gelijk gekregen in hun verzoek tot erkenning van het recht op een waardige begrafenis. Ze hebben na een jarenlange strijd aan kunnen tonen dat hun familieleden daar begraven liggen en nu heeft de rechter geboden
de dictator die in 1975 overleed. Duizenden tegenstanders van het regime liggen door elkaar en naamloos begraven in greppels, naast olijfbomen of onder graanvelden. Dan is het niet zo verwonderlijk dat verdeeldheid een fenomeen is in Spanje dat zich vandaag de dag nog altijd manifesteert op politiek en cultureel gebied.
Fútbol Zoals altijd grijpt Spanje in moeilijke tijden naar een wel zeer populaire remedie: el fútbol. Het is tijd voor het EK (…) en misschien dat het nationale team voor wat verlichting kan zorgen. Laten we sportief zijn en hen succes wensen, een beetje afleiding kunnen ze hier wel gebruiken… Tot juni!
9
Tekst: Marielle Saegaert
DE KANSELIER Nomade voor het vaderland
“In de buitenlandse dienst was het nooit saai, verre van dat,” zegt de schrijver. En al helemaal niet als er ook nog eens een moord plaatsvindt, voegt de verteller daar aan toe. Ronald Aarsen beschrijft gebeurtenissen in de diplomatieke dienst die hij typeert als een nomadische tocht van 40 jaar. Soms hilarisch maar vaak ook met een ernstige ondertoon, als hij geplaatst wordt in ontwikkelingslanden. Aan elk van zijn hoofdstukken voegt hij een gedicht toe, waarin hij zijn gemoedstoestand belicht bij een gebeurtenis die hem raakt. Niet alleen wordt het leven en werken op Nederlandse ambassades in onder andere Duitsland, Indonesië en Kenya beschreven, ook komen diverse misstanden en regelrechte corruptie aan bod. Tussendoor zijn hoofdstukken opgenomen geschreven vanuit het perspectief van voormalige collega’s, die de gebeurtenissen vanuit een andere hoek belichten. En ja, ook die van de moordenaar in Jakarta die uiteindelijk in Kenya wordt ontmaskerd. Over de auteur: Ronald A.R. Aarsen (1940) was vanaf 1967 werkzaam op het Ministerie van Buitenlandse Zaken. Later plaatsvervangend kanselier en Financial controller op diverse ambassades voornamelijk in Afrika. Hij is sinds 2000 gepensioneerd en woonachtig in Colmschate.
DE KANSELIER Ronald A.R. Aarsen Nu overal verkrijgbaar
10
GRENZENLOOS ACTIE Emigratieboek.nl Parisisennes herken je aan hun benen met 5,- euro korting! Met Parisiennes herken je aan hun benen lanceert En Route hoofdredacteur Andy Arnts opnieuw een prachtige verzameling verhalen, die niet alleen zijn liefde voor Frankrijk en Parijs kenmerken, maar vooral getuigen van zijn rijke fantasie, aanstekelijke humor en buitengewone verteltalent. De bundel is bovendien verfraaid met schitterende zwartwit foto’s van de bekende fotograaf Ferry van der Vliet. Als speciale aanbieding voor Grenzenloos lezers geeft Emigratieboek.nl nu maar liefst 5 euro korting op deze prachtige bundel!
Ga naar Emigratieboek.nl en geef bij het afrekenen de code 6792011 in. U betaalt dan slechts €11,95 ipv €16,95. Uiteraard verstuurd Emigratieboek.nl ook naar het buitenland.
“Heb net het nieuwe boek van Andy Arnts (Parisiennes herken je aan hun benen) in een keer uitgelezen. Een aanrader voor elke Parijs en Frankrijkliefhebber!” - Femke Wolthuis (NOS Journaal) www.emigratieboek.nl
11
Ludique
LUDIQUE
MAKELAARSPSYCHOLOGIE
L
udique is het pseudoniem van een ouddocent die na zijn pesionering samen met zijn vrouw Maria (Lief) emigreerde naar Zuidwest-Frankrijk. Het tweetal woont en ‘werkt’ in en rond hun oude boerderij op het Franse platteland. Ludique is een begenadigd verteller/schrijver die anderen laat meegenieten van zijn dagelijkse belevenissen.
de schaamstreek voelt en evenmin op een roze wolk ronddobbert, dan is het domweg helemaal niks en wordt het ook nooit wat. Zo zit dat. Het moet liefde op het eerste gezicht zijn. Stomend van gulzige begeerte en oplaaiende passie. Heeft u dat? Mooi, houden zo! Weliswaar bent u in deze gemoedstoestand volstrekt ontoerekeningsvatbaar, maar dat wordt u op voorhand vergeven. Er zijn verzachtende omstandigheden. U bent verliefd. Verrukkelijk! Zo was ikzelf ooit eens smoorverliefd op de frêle deerne van Slagerij Bakker van de overkant. Mijn goede vader merkte misprijzend op dat ik me niet zo moest aanstellen en dat het bovendien maar een broodmager
Wij kennen dat, Lief en ik. Je ziet een huisje te koop in Frankrijk en je bent op slag verliefd. Als een donderslag bij heldere hemel. En zo hoort het ook. Sterker nog, het moet! Als je er niet terstond bij in katzwijm valt, je geen vlinders in
12
Frankrijk scharminkel met flessenkuiten van een schrale middenstander betrof. Ik wees zijn subtiele visie balsturig van de hand. Ik was amper twaalf en volslagen ontoerekeningsvatbaar. Ik was verliefd. Zo zit dat. Voelt u wel?
later koetsierden wij richting de ontdekking van het Franse Opel-Kadet-Paradijs. Lief met de fles rosé tussen haar lieftallige enkels geklemd en vier wijnglazen op schoot. Ik had een gemoedelijk pijpje opgestoken. “Ik wed dat ze het huis van Marie bedoelen. Dat van haar overleden moeder,” opperde Lief. “God bewaar me,” fulmineerde ik. “die wanstaltige, terminale Augiasstal…..,” “Ja ja, hou nou maar op,” sneed Lief me de pas af, “je lijkt je vader wel.” Lief had gelijk. Ik kan, in een niet aflatende diarree van wonderlijke taalvondsten, alles en iedereen ongemerkt regelrecht het graf in prijzen. Ik heb daar lol in. Dat taalbreien en -borduren bedoel ik. Het is een talent. Ik geef het grif toe. Een gave. Mijn vader kon dat ook. “En je houd je kop daar,” voegde Lief eraan toe. “Voor hén is het een paradijsje! Zij zijn verliefd!” Eenmaal op de petite route zagen we in de verte Joke al ongeduldig staan huppelen en zwaaien. Alsof de Gouden Koets in aantocht was. Ze stond puberaal te popelen aan de Poort Van Hun Paradijs.
Zo ook Joke en Chris. Deze in Frankrijk rondtoerende Opel-Kadet-Kampeerders, vage onbekenden van ons, belden ons plompverloren op. Uit het niets. In de hoogste staat van euforische opwinding. Lief en ik zaten net aan de rosé. Een Chateau Champlong. Bezopen naam, maar evenzogoed een fris en fruitig aanradertje! Afijn, ik nam op. “Oui?” “LUDIQUE!” kraaide Joke naar adem snakkend in een welhaast orgastische juichstemming. “Wie is dat?” siste Lief me verontrust toe. “Mijn moeder?” “Een hijger!” fluisterde ik haar toe. “Mijn moeder!” bevestigde Lief ontsteld. “LUDIQUE!” hijgde Joke een kennelijk hoogtepunt naderend. “We hebben een huis gevonden! Een sprookje! Een droomhuis! Een paradijs! Te koop! Komen jullie kijken? Jullie MOETEN komen kijken! TOE!! Het is vlakbij jullie. Komen jullie? NU? Please?!” In een dergelijk verregaande staat van wellust moet men de medemens tegemoet komen hadden wij uitgedokterd en spanden de paarden in. Luttele minuten
13
Ludique “Is het geen plaatje?” jubelde Joke met hoog opgeheven armen wild in de ijle lucht roerend. Lief lachte instemmend. Of begripvol. Meelevend wellicht, ik wist het niet. Wij kennen dat huis. Chris stond interessant aandachtig naar iets te staren. Iets op het dak of zo. “Zie je dat? Die dakpannen daar liggen helemaal scheef.” meldde hij me zorgelijk. “Godallemachtig!” blafte ik verbouwereerd. Dat is het potsierlijke van mannen, die gaan altijd quasi interessant naar een afhangende dakgoot of iets dergelijks staan koekeloeren. Alsof ze er verstand van hebben. Die gaan meteen de bouwkundige wijsneus uithangen. Mannen weten altijd van alles iets en van niets alles. “Goed dat jullie het erf niet zijn opgegaan,” prees ik het koppel. “Het hek is afgesloten met een ketting,” pruilde Joke. “Zullen we er samen overheen klimmen?” “Ben je besodemieterd?” brieste Lief scherp. “Je betreedt in Frankrijk NOOIT zomaar andermans erf. JAMAIS! Ook niet om even iets te bekijken. Een huis of zo. Ook al staat het al vijftig jaar leeg en is de hele zooi verlaten en vervallen. Dat doe je niet! Uitgesloten!” “Ik heb anders wel een betonschaar in de auto,” suggereerde Chris voorzichtig. “Doe niet zo idioot, achterlijke gladiool!” beet Lief hem toe. “Je bent niet in Nederland!” “Ik heb de makelaar al gebeld. Hij was hier in de buurt en komt er zo aan,” meldde Joke verheugd. Weldra parkeerde er een dikke vette zwarte Land Rover naast ons. Een hoogst toepasselijk automerk voor makelaars, bedacht ik. Zelfs het stuurwiel zat uiterst rechts, zag ik wel. “U kunt Engels spreken als u dat prefereert,”
inviteerde de man die zich als Andy voorstelde. Andy, de makelaar van de verkoper. “Oh, wat fijn!” jubelde Joke krols. “We hadden Ludique en Lief al uitgenodigd vanwege ons Frans.” We liepen het erf op en Andy begon zijn makelrondvaart bij de cave. Daar stond een authentiek roestige waterputpomp opgesteld. “Kijk,” legde Andy uit, “daarmee kunt u water uit uw eigen put oppompen. Gratis en zuiver!” Putwater is niet gratis, dacht ik. “Oh, wat romantisch, een echte waterput! Ons eigen water, Chris!” schalde Joke bijna hysterisch. Luister, ik heb daar even niet aan toegevoegd dat het huis in het geheel niet op de waterleiding was aangesloten. Lief had mij wijselijk het zwijgen opgelegd, weet u nog wel? Die mensen zijn verliefd! “Dat daar,” wees Andy, “is de originele natuurstenen boerenschuur. Drie verdiepingen! U kunt er met gemak een stuk of wat vakantieverblijven in bouwen.” Ik heb niet aangegeven dat die grange alles in zich had om vanavond nog in te storten. Een niet meer te redden bouwval. Jammer, maar het zij zo. Die dingen komen voor. “Chris, hier bouwen we de keuken! In deze kamer! Onder dat raam,” kraaide Joke nadat we het huis waren binnengegaan. Andy knikte instemmend. Ik heb niet gevraagd of het hen niet was opgevallen dat er in het hele huis zelfs geen spoor van iets wat ook maar op een keuken leek was te vinden. “Ik ga even buiten plassen,” fluisterde Chris me grijnzend toe. “Even lekker zeiken op het eigen erf.” Andy deed hoogst galant welwillend een stapje opzij. En nee, ook ik heb Chris toen niet
14
Frankrijk ingefluisterd dat dat ook wel zou moeten omdat er helemaal geen toilet in het huis is. Buiten trouwens ook niet. “Moet je je handen niet even wassen?” vroeg ik Chris een tikkeltje vilein bij zijn terugkomst. Chris schudde zijn hoofd. Jammer, want dan had ik hem tenminste kunnen vertellen dat er geen enkele wasgelegenheid in het huis was. Geen badkamer, geen douche of wastafels. Tja, geen water hè? Maar, beloofd is beloofd; ik zeg niks. Die mensen zijn verliefd. We beklommen in ganzenpas de zolder. Een benauwend smalle trap die uitkomt op de zoldervloer. Een vloer die verschrikkelijk scheef ligt. Verzakt tot op hellingniveau van een zwemparadijsglijbaan. Het leek me zo toe dat ik daarover niets behoefde te zeggen. Zelfs
verliefden voelen dat. Toch? “Hoho! Wat grappig,” balanceerde Joke wankel op een been en met haar armen zwaaiend, “de vloer voelt hier helemaal scheef.” Andy lachte hartelijk mee maar zweeg. Chris haalde onverschillig zijn schouders op. Zo van, ach, een klusje van niks. Dat fiks ik zelf wel even. Kleine moeite. Kijk, dan heb je die kerels weer. Die menen dat hun vloekend en tierend vermogen om een bedkastje van Ikenee in elkaar te knutselen ook volstaat om een hele boerderij uit het jaar nul wel even zelf te kunnen verbouwen. Ik zweeg. “Waar gaat dat schattige laddertje naartoe?” zwijmelde Joke. “Moet je dan daarboven door dat open puntje door het dak kruipen? Ja? Oh, wat enig! Ik ben zó benieuwd.”
Ludique Andy ging ons voor op het laddertje en we wurmden ons een voor een door het énige kattenluikje bovenaan het allerschattigste laddertje. “En zie, nog twee ruime slaapkamers!” toonde Andy gracieus. Lief en ik wisten het. Een deel van het huis was ooit verhoogd met een extra verdieping. Een Frans vergissinkje na de apéro. Men was de toegang tot die verdieping vergeten. Maar toegegeven, mooie slaapkamers! Nagenoeg onbereikbaar, maar toch mooie kamers. Lief en ik zwegen. “Prachtig!” vond Chris. “We moeten er alleen een fatsoenlijke trap naar boven voor maken.” Ja hoor, dwars door de nok van het dak hieronder, wou ik nog zeggen. Maar dat deed ik niet. We liepen ter afsluiting van de visite een verkennende ronde over het erf. “Ruim vierduizend vierkante meter eigen grond!” meldde Andy bevorderend. Al makelend weet Andy dat buitenlanders dol zijn op zoveel mogelijk voor zo min mogelijk geld. “Dik vierduizend!” benadrukte hij
nog maar eens toen we weer buiten het hek stonden. “En er loopt een beekje over het terrein.” Veel te veel, dacht ik. Dat is iedere week dik acht kilometer grasmaaien. Er je moet die hele zooi onderhouden. Snoeien, kappen, hakken en omheinen. En je moet de loop van de beek schoon- en vrijhouden. Monnikenwerk! En niet te vergeten; hoe meer grond hoe meer grondbelasting. Maar, beste lezer, dat dacht ik enkel. Ik zei niets. Heus niet. Lief ook niet. “Oh ja,” herinnerde Chris zich op de valreep, “wat is de vraagprijs?” Het woord ‘vraagprijs’ impliceert namelijk dat er op voorhand over de prijs te onderhandelen valt. Een soort schot voor de boeg. Chris doet dat thuis in Lelystad bij de kassa van Appie nooit. Heel apart. “Zesenegentigduizend.” verklaarde Andy terloops. Alsof het er eigenlijk niets toe deed. “Máár zesennegentigduizend eurootjes?” juichte Joke met een smekende blik van intens verlangen richting Chris. Alsof ze een jurkje in de uitverkoop had gevonden. “Ben je helemaal belazerd? Veertigduizend hooguit!” blafte ik. Nee,nee, ik dácht dat! Excuus! Ik blafte het niet hardop. Echt niet! Joke en Chris flaneerden even een intiem moment romantisch in liefdevol overleg babbelend samen langs het erf van het zo begeerde Opel Kadet Paradijs. Innig verliefd! “Is er elektriciteit?” vroeg ik Andy in het Frans.
Frankrijk “Och, dat zal wel, dat moet ik even nakijken.” mompelde deze. “Ik zie hier nergens palen of draden langs de petite route.” voegde Lief er veelzeggend aan toe. “Riolering? Afwatering? Fosse septic?” vroeg ik Andy naar de bekende weg. “Nou,” antwoordde Andy verheugd, “er ligt een grote tank op het erf onder de grond.” “Niet dus,” concludeerde Lief. Een tank is geen riolering, afwatering en evenmin een fosse septic.
Dit is een van de verhalen die Ludique le Vert geschreven heeft over zijn belevenissen in Frankrijk. Er zijn reeds twee bundels uitgekomen met zijn meest hilarische gebeurtenissen, op een ongekend geestige en aanstekelijke wijze opgetekend. Beide bundels zijn overal te bestellen, o.a. bij Bol.com en Emigratieboek.nl
“Weet u,” begon Andy een tikkeltje samenzweerderig, “die vrienden van u zijn verliefd op dit huis. Het is hun droomhuis. En als mensen tot over hun oren verliefd zijn willen ze onder geen voorwaarde iets negatiefs over hun geliefde horen. Dat wijzen ze resoluut af. Willen ze niet weten. Dan worden ze boos.” “Makelaarspsychologie?” vroeg Lief. “Verkopende makelaarspsychologie,” corrigeerde Andy. Tekst: Ludique le Vert
17
Grenzenloos uitzicht Foto: Will van Wingerden
Spanje
een huis in
Portugal 20
Portugal
D
e laatste jaren is er bij Nederlanders een stijgende interesse voor onroerend goed in Portugal. Neem echter niet overhaast een beslissing bij het kopen van een droomhuisje in het zonnige land in Zuid-Europa.
Nadat je beslist hebt om een woning te kopen in Portugal, zijn je eerste taken om te beslissen in welke regio je gaat kopen en wat voor huis je wilt. Als je niet zeker bent waar en wat te kopen, is het slimmer om voor korte termijn eerst iets te huren. Het geheim van succesvol kopen in Portugal (maar dit geldt eigenlijk overal) is onderzoek, onderzoek en nog meer onderzoek, liefst voor je naar Portugal vertrekt. Misschien heb je veel geluk, koop je de eerste beste woning die je tegenkomt en heb je er veel plezier aan. Het is echter waarschijnlijker dat je een succesvolle aankoop doet na een grondig onderzoek van de dorpen en gemeenschappen in je gekozen regio. Vergelijk de prijzen van beschikbare eigendommen en hun relatieve waarde en bestudeer de procedure om een huis te kopen. Allen een wijs persoon of iemand met veel geluk kiest absoluut juist de eerste keer, maar de kans op succes is groter als je gedegen voorwerk doet. Eén van de dingen die vele kopers aantrekt in Portugal is de over het algemeen hoge
kwaliteit van eigendommen in vergelijking met sommige andere landen in de regio. Hoewel er in Portugal relatief veel mensen een huis bezitten, kopen Portugezen normaal gesproken geen eigendommen als investering en moet je ook niet verwachten om snel winst te maken als je een eigendom in Portugal koopt. Prijzen van eigendommen stijgen sneller dan gemiddeld in sommige trendy regio’s, hoewel dit natuurlijk ook tot uiting komt in hogere aankoopprijzen. De stabiele vastgoedmarkt in Portugal handelt als een ontmoediging voor speculanten die snel winst wensen te maken.
Er zijn vele buitenlandse eigenaars in Portugal,
wat een van Europa’s favoriete landen is voor tweede huizen, vooral bij kopers van GrootBrittannië, Duitsland, Ierland en Scandinavië. De meeste buitenlanders concentreren zich aan de Algarve kust, hoewel kopers tegenwoordig ook verder durven gaan en andere regio’s
21
Onroerend goed onderzoeken, zowel aan de zee als in het binnenland.
weinig of geen problemen ondervonden tijdens de aankoop van hun huis. Dit moet je in gedachten houden als je horrorverhalen leest van buitenlandse kopers in Portugal. Er kan niet genoeg beklemtoond worden dat wie een eigendom in Portugal wil kopen onafhankelijk professioneel juridisch advies moet zoeken. Teken nooit iets, of betaal geen geld, tot je juridisch advies gezocht hebt in een taal die je vloeiend spreekt, bij een onafhankelijke advocaat die ervaring heeft met de Portugese vastgoedwet. Als je niet bereid bent dit te doen, zou je zelfs niet mogen denken over het kopen van een eigendom in Portugal!
Problemen vermijden Vanuit een juridisch oogpunt is Portugal niet altijd een van de veiligste plaatsen geweest om een huis te kopen, alhoewel kopers een grote bescherming genieten onder de Portugese wet. De valkuilen mogen natuurlijk nooit genegeerd worden, maar eigendom kopen in Portugal is over het algemeen veilig. Er zijn duizenden buitenlandse vastgoedeigenaars in Portugal en enkele miljoenen Portugese eigenaars, het overgrote deel van hen is tevreden met hun aankopen en hebben
22
Portugal
Juridisch advies Je zal zien dat de relatief kleine prijs (in vergelijking met de kostprijs van een huis) voor het verkrijgen van juridisch advies een goede een goede investering is, al is het maar voor de gerustheid die het biedt. Wees echter voorzichtig wie je aanneemt, want sommige advocaten zijn een deel van het probleem in plaats van de oplossing ervan. Kies niet zomaar een advocaat, maar neem iemand aan die je is aangeraden door iemand die je vertrouwt. Er zijn professionals die Engels en andere talen spreken in vele streken in Portugal, ook zijn er enkele expats (bijvoorbeeld architecten, aannemers en landmeters) die er ook een praktijk hebben. Het is raadzaam om alle referenties te controleren van de persoon die je aanneemt, wat hun nationaliteit ook is. Het is zeker geen goed idee om alleen maar te vertrouwen op advies gegeven door mensen die er financieel baat bij hebben als je het eigendom verkoopt, zoals een projectontwikkelaar of makelaar, hoewel hun advies goed en onbevooroordeeld kan zijn. Je vermijdt ook beter ‘cowboy’ agenten en iedereen die makelaar is als extraatje (zoals iemand die je ontmoet in een restaurant of bar).
Voorbeelden van problemen Enkele van de problemen die kunnen voorkomen bij kopers in Portugal zijn: • eigendommen die aangekocht worden zonder juridische rechten; • eigendommen die illegaal gebouwd of uitgebreid werden zonder toestemming; • eigendommen met ontbrekende infrastructuur; • aannemers of projectontwikkelaars die failliet gaan of ervan doorgaan met het geld van hun cliënten; • onafbetaalde hypotheken van de vorige eigenaar; • eigendommen die verkocht worden met achterstallige rekeningen voor nutsvoorzieningen; • tussenpersonen die verdwijnen met de winst van de verkoper (mogelijks na een volmacht gekregen te hebben); • overfactureren door de verkopers (vooral bij verkoop aan buitenlanders); • eigendommen die verkocht worden aan meer dan 1 koper.
Onroerend goed Merk op dat in een niet zo ver verleden, vele eigendommen in Portugal gebouwd werden zonder toestemming, niet gebouwd werden volgens de goedgekeurde plannen of werden gebouwd op land dat eigenlijk niet bedoeld was om op te bouwen.
Beginnersfouten Enkele van de fouten die gemaakt werden door kopers in Portugal zijn; kopen in de verkeerde streek (dus huur eerst); een huis kopen dat later onverkoopbaar is; een eigendom kopen om te renoveren en de renovatiekosten onderschatten; een oud gebouw niet op waarde laten schatten; de noodzakelijke voorwaardelijke clausules niet opnemen in het contract; een eigendom kopen voor een zaak (bijvoorbeeld om om te bouwen tot catering accommodatie) en te optimistisch
zijn over de inkomsten; een te grote hypotheek nemen.
Zwart geld Als je een eigendom rechtstreeks bij de eigenaar koopt is het gebruikelijk dat hij voorstelt dat je een deel van de prijs (zwart) in cash betaalt, waardoor de prijs die aan de overheid wordt aangegeven lager is en er dus minder belastingen op moeten betaald worden en de verkoper dus minder vermogenswinstbelasting moet betalen. Je zal ook geld besparen op belastingen en kosten, maar zal een hogere vermogenswinstbelasting betalen als je het eigendom verkoopt. Houd er rekening mee dat als je een eigendom verkoopt en de koper weigert om de illegale betaling te doen nadat het contract getekend is, je geen juridische houvast hebt!
Portugal Voordat je tekent Alle (bouwtechnische en financiele ) controles moeten gedaan worden voor je een compromis (contrato de promessa de compra e venda) tekent en voor je de eigenlijke verkoop (escritura) tekent. Bij geschillen omtrent een eigendom kan het jaren duren voor er een oplossing komt en zelfs dan is er nog geen garantie dat je tevreden zal zijn.
Subrogatie Een van de Portugese wetten waar kopers op de hoogte van moeten zijn is de wet op subrogatie, waar schulden, zoals een hypotheek, lokale belastingen en gemeenschappelijke kosten, bij het eigendom blijven en dus worden overgenomen door de koper. Dit is een open invitatie voor oneerlijke verkopers om je te bedriegen. Het is natuurlijk mogelijk om te controleren of er openstaande schulden op een eigendom staan en dit wordt best gedaan door een juridisch adviseur en nagecheckt op de dag waarop de deal getekend wordt. De akte (escritura) moet zo snel mogelijk na het tekenen geregistreerd worden.
Off-plan kopen Veel problemen doen zich voor als men een eigendom off-plan koopt, bijvoorbeeld eigendommen die nog moeten gebouwd worden, of een eigendom op een onafgewerkt nieuwbouwproject. Door de vele problemen die zich kunnen voordoen bij dit soort aankopen, zoals de moeilijkheid bij het verzekeren dat je wel degelijk krijgt wat er in het contract staat en dat de projectontwikkelaar niet failliet gaat, raden sommige mensen af een eigendom off-plan te kopen.
Een ‘afgewerkte’ eigendom is een eigendom waar elk detail reeds afgewerkt is (zoals bevestigd door je eigen architect), alle gemeenschappelijke faciliteiten compleet zijn en alle infrastructuur zoals wegen, parkeerplaatsen, externe verlichting, tuinen, water, riolering, elektriciteit en telefoon aanwezig is. Een aannemer wordt verondersteld om kopers die een eigendom kopen die nog niet is afgewerkt te voorzien van een verzekering of een afwerkinggarantie van een bankier, wat kopers beschermt tegen het failliet gaan van de aannemer voor de constructie is afgewerkt.
Neem de tijd Veel mensen verbranden hun vingers door overhaast te handelen zonder de juiste zorg en aandacht te besteden aan wat ze eigenlijk doen. Het is heel gemakkelijk om verliefd te worden met de gedachte van een huis in de zon te hebben en om een contract te tekenen zonder er voldoende over na te denken. Als je niet 100% tevreden bent, zorg ervoor dat je geen overhaaste beslissingen maakt. Hoewel veel mensen ervan dromen om een vakantiehuisje in Portugal te kopen, is het van groot belang dat je grondig je huiswerk maakt en de ‘droomverkopers’ (meestal landgenoten) vermijdt. Bron: justlanded.com Foto’s: V. Viltina, S. Zeller, P. Pilz, N. Kane, Lobostudio
Archief
ALLE EDITIES VAN GRENZENLOOS MAGAZINE ALTIJD TERUG TE LEZEN
26
27
28
Grenzenloos uitzicht Foto: Delphi de la Rua
GRENZENLOOS MAGAZINE OP FACEBOOK EN TWITTER
Elke maand verschijnt er een nieuwe editie van Grenzenloos Magazine. Maar wist u al dat Grenzenloos Magazine dagelijks actueel interessant nieuws publiceert via Facebook en Twitter? Speciaal uitgezocht voor (potentiele) emigranten, expats en bezitters van een tweede huis over de grens. Nieuws waarmee u op de hoogte blijft van de laatste ontwikkelingen die ook voor u belangrijk kunnen zijn.
Wanneer u de Grenzenloos Magazine Facebook pagina liked blijft u dagelijks op de hoogte van al het belangrijke ‘grenzenloos’ nieuws. U vindt de pagina op dit adres: www.facebook.com/grenzenloosmagazine Daarnaast rapporteert Grenzenloos Magazine al het actuele nieuws ook op Twitter. Volg ons dus ook daar. https://twitter.com/GrenzenloosMag
30
MET DE ZON IN DE RUG Met een Caribische achtergrond leven in Nederland
In hoeverre is de warmte van de tropenzon waarin je bent opgegroeid en die je in je draagt een garantie voor het welslagen overzee? met de zon in de rug bevat de verhalen van mensen die vanuit de Cariben een bestaan opbouwen in de nederlandse maatschappij of op een andere manier nauw betrokken zijn bij de Antillen. voor de één betekent de tropische basis een steun in de rug om talenten vorm te geven. de ander komt door diezelfde zon in zijn eigen schaduw te staan. Maar de reportages samen vertellen ook het verhaal van de verstrengeling van twee samenlevingen die elkaar blijvend wederzijds beïnvloeden. dit uit zich in een professionele samenwerking waar het gaat om zorg, detentie en sociaal maatschappelijke problematiek, maar ook in een waardevolle diversiteit op het gebied van kunst en cultuur, taal, wetenschap en ondernemerschap. een onafscheidelijkheid, gevormd door de tijd en strijd van tweehonderd jaar koninkrijk, die niet meer is weg te denken uit de Nederlandse samenleving.
MET DE ZON IN DE RUG Mineke de Vries Nu overal verkrijgbaar
Het is een eer om ook in dit boek te staan, zonder ooit op de Antillen te zijn geweest. De verhalen in dit boek sterken mij in de gedachte dat een goede inburgering en meer kennis over elkaar cruciaal is om de kansen van deze generatie te verbeteren. Mogen de prachtige verhalen met humor en ontroering uit deze bundel daaraan een bijdrage leveren. Eberhard van der Laan, burgemeester Amsterdam
31
Scandinavië
AFSTAND MET DE FIETS VANAF DE NOORDKAAP
Enige jaren geleden maakten Nollie Knoop en haar vriend Wilco de keuze om samen met hun dochter Jytte te emigreren naar naar het plaatsje Albacken in Jämtland, Zweden. Ze bouwden daar een nieuw leven op en lieten hun familie en vrienden achter in Nederland. Ook Nollie’s beste vriendin Tanja kwam hierdoor op afstand te wonen. Zou hun vriendschap ondanks dat kunnen blijven bestaan? ’s Morgens achter de computer zit ik wat te googlen en te surfen. En ineens krijg ik een werelds idee: samen met mijn beste vriendin Tanja fietsen naar de Noordkaap vanaf ons huis in het Zweedse Albacken, zo’n 1700 kilometer binnendoor met de
mountainbike. Ik zie het helemaal voor me, bepakt en bezakt samen het avontuur opzoeken. Helemaal enthousiast bel ik Tanja om 9:00 uur ‘s morgens op. Vanaf de andere kant wordt de telefoon met een slaperige stem opgenomen. Ze kan nog net haar naam zeggen voordat ik enthousiast begin te ratelen. Het antwoord? ...ik lig nog in mijn bed... ben net wakker... moet er nog even over nadenken... tuut tuut tuut. Bij mij rollen de fantasieën door het hoofd en wordt het enthousiasme alleen maar groter. Gelukkig komt ‘s middags het verlossende telefoontje dat ook Tanja het ziet zitten, YES!! Maar als je denkt dat we direct op de fiets springen, het avontuur tegemoet dan heb je het helemaal mis.
Nederlanders op reis Beiden hebben we een eigen gezin. Tanja en haar man Harko hebben alle twee een drukke baan en hebben samen een zoon, Lars. Wij (Wilco, Nollie en onze dochter Jytte) zijn net een jaar geleden geëmigreerd naar Zweden en hebben daar ons eigen bedrijf OffroadZweden opgezet. Een bedrijf dat toeristen de omgeving laat verkennen onder leiding van een gids op offroadmotoren en ‘s winters met sneeuwscooters en explorers. En daarbij hebben we natuurlijk alle nieuwe uitdagingen die bij een emigratie horen. Het regelen van papieren, de taal leren, het opbouwen van een nieuw sociaal netwerk en ons nieuwe stekkie bewoonbaar maken voor onszelf en natuurlijk de te ontvangen gasten. Dat zorgt ervoor dat de gezamenlijke vrije tijd niet zo heel makkelijk te plannen is en daar komt nog bij dat Tanja een paar maanden later zwanger blijkt te zijn van hun tweede kindje. Dus de plannen gaan nog even in de ijskast. En tegen de tijd dat er een mooie dochter is geboren met de naam Tess, hebben ook de mannen plannen gekregen en begint hun avontuur in 2011. Samen met Wilco’s jongere broer vertrekken ze op twee motoren en één quad richting Rusland om daar de boel te ontdekken. En het is heel simpel, je kunt niet alles tegelijk dus wij wachten nog even af... Wat we al wel weten is dat de enige periode wanneer wij samen kunnen gaan etsen aan het einde van de zomer na ons toeristenseizoen is. Na ons winterseizoen lukt het niet, want tegen die tijd dat de Noordkaap sneeuwvrij is zijn wij net weer aan het rijden met de gasten voor het zomerseizoen, dus dan maar aan het einde van het zomerseizoen, maar niet te laat anders zitten we bij de Noordkaap in de eerste sneeuw. Het wordt dus eind augustus begin september. Nu alleen de koe nog echt bij de horens vatten.
In de zomer van 2012 komt Tanja met het hele gezin bij ons op vakantie en borrelt het avontuur weer op. Waarom we het willen? Geen idee, het zit tussen de oren en het wil er niet meer weg. Dan is er nog maar één oplossing, knoop doorhakken en een datum prikken. Volgend jaar in augustus en september gaat het gebeuren, besluiten we, niemand die ons nu nog kan stoppen. Tanja plant haar vakantie in op het werk en ik schrijf het in onze gastenplanning en plan ook de vakantie bij de geitenboerderij annex kaasmakerij waar ik 2 of 3 dagen in de week in de stallen werk. De geitenboerderij ligt op een mooie idyllische plek midden in de bossen. Met de bekende roodwitte Zweedse kleuren op de gebouwen en de geiten die zomers buiten
33
Scandinavië lopen te genieten tussen alle wilde bloemen. Het lijkt wel een fragment uit een film van Emil of Pipi Langkous. Deze baan heb ik 3 jaar geleden aangenomen zonder ervaring, mede om nieuwe mensen en de Zweedse taal te leren. En nu 3 jaar later loop ik de dagen die ik daar werk rond in de stallen. Om te melken, te voeren, de dieren naar buiten te doen, met de trekker nieuw voer naar binnen te rijden en de boel aan kant te maken. En in de pauzes spreek je je collega’s van de kaasmakerij en wordt met de bazin het reilen en zeilen van de geiten besproken. Nooit gedacht dat ik er als een Zweeds boerinnetje bij zou lopen. Zo zie je maar weer, je bent nooit te oud om te leren. De datum voor de fietstocht staat nu dus vast en we kunnen alles gaan uitwerken. Allereerst
34
wordt de route omgegooid, we fietsen niet naar de Noordkaap om met openbaar vervoer terug te komen, maar net andersom: we gaan met het openbaar vervoer naar de Noordkaap en fietsen terug. Dit omdat het toeristenseizoen bij de Noordkaap in september al is afgelopen en er dan geen mogelijkheid meer is om met het openbaar vervoer naar huis te komen. Totaal zullen we een kleine 3 weken onderweg zijn, 2 dagen voor de reis van ons huis naar de Noordkaap en zo’n 17 dagen voor het fietsen. Dan moeten we toch zo’n 100 kilometer per dag fietsen... zonder rustdag... met heel wat gravel en hoogteverschil...
Nederlanders op reis Er volgen weken en maanden van veel voorbereiding. De route wordt zorgvuldig gepland en overnachtingsplaatsen opgezocht en opgeschreven. Fietsen gecontroleerd en natuurlijk wordt er heel veel getraind. Maar eind augustus is het dan zover. Met het vliegtuig en de bus komen Nollie en Tanja aan op de Noordkaap, waarna een tocht van 17 dagen het tweetal door Noorwegen, Finland naar het Zweedse Jämtland voert. Fietsen, afzien, avontuur, prachtge natuur en echte vriendschap. Lees het allemaal in het nieuwe boek Afstand. Tekst en foto’s: Nollie Knoop
35
ItaliĂŤ
Berkel sĂŹ, Vespa no Stef Smulders trakteert de lezers van Grenzenloos Magazine elke maand op prachtige verhalen uit het alledaags leven in het mooie Italie.
STEF SMULDERS
grote staande weegschalen van het voormalige Rotterdamse bedrijf Berkel. Je herkent ze met hun klassieke wijnrood gekleurde, zware staal uit duizenden. Ook in Italiaanse restaurants zie je ze veel als pronkstuk in de eetzaal staan, samen met de net zo fraaie snijmachines van hetzelfde
Op het plein bij de toren in Stradella stonden ze opgesteld, glimmend in het gelid, als nieuw: de
merk. Het zijn de antieke sportwagens van de
36
Stef Smulders slagerij en de keuken, objecten die een heftig verlangen bij de collectioneurs doen opvlammen. De weegschalen in Stradella waren eigendom van een bedrijf dat zich specialiseert in het restaureren van klassieke Berkels. De oude modellen vinden ze op markten, via internet, bij slagers en dergelijke. Maar er waren er ook bij die uit Nederland, hun geboorteland, kwamen, wisten we. We verwelkomden Roger een paar jaar geleden als gast van onze villa en hoorden toen van hem dat hij al jaren in de Oltrepò kwam. Tot nu toe logeerde hij altijd ‘bij Rosita’ ofwel in het agriturismo Da Prati, niet ver bij ons vandaan, in het dal van de torrente Versa. Roger had jaren geleden de Oltrepò ontdekt toen hij samenwerkte met een wijnimporteur die de producten van een van de vele cantina’s in Nederland probeerde te slijten. Dat ging jaren goed, totdat er om allerlei redenen de klad in gekomen was. Maar Roger bleef komen nu hij de charmes van gebied eenmaal had leren waarderen. Een jaar of twee geleden had hij gezien dat er regelmatig een rode Nederlandse Fiat Punto in de buurt rond reed en vroeg hij zich af wie die landgenoten toch konden zijn. Via het internet vond hij het antwoord: het waren de eigenaren van een nieuwe bed-and-breakfast, Villa I Due Padroni! Hij besloot dat hij daar bij het volgende bezoek aan de streek zou gaan logeren, temeer omdat hij de website van de ‘padroni’ voor het eerst uitgebreide informatie over de Oltrepò tegenkwam. Ondanks zijn herhaalde verzoeken was Rosita nooit met nuttige toeristische tips voor de dag gekomen. Van haar kreeg hij bij aankomst altijd een zelfgebakken taart, maar daarmee hield het op. Geen folders, kaarten, gidsen, niente. Maar nu leerde Roger
dankzij die dekselse nieuwe Nederlanders de streek opeens echt kennen!
Al tijdens zijn eerste verblijf bij ons was Roger met de machines van Berkel bezig. Hij had bedacht dat hij in zijn nieuwe keuken nog net plek genoeg had voor een mooie snijmachine, niet alleen om als pronkstuk te dienen maar ook om de grote prosciutto hammen die hij steeds uit Italië meenam mee aan te snijden. Maar hoe kwam hij aan een mooi en betaalbaar exemplaar? In Stradella had hij de restaurateur ontdekt en nu wilde hij kijken of hij daar niet een leuk exemplaar zou kunnen ritselen. Hij ging eens babbelen met de eigenaar. Met succes want het bleek dat deze Berkelfanaat al tijden op zoek was
37
Italië naar het in 1948 verschenen (Nederlandstalige) jubileumboek van de firma. Het was tamelijk zeldzaam dus als Roger een exemplaar te pakken zou weten te krijgen dan zou hij wel willen ruilen tegen een weegschaal, beloofde de restaurateur. Roger keerde met een duidelijke missie naar Nederland terug. Ook daar had hij succes want via een advertentie kwam hij bij een oudwerknemer terecht die niet meer hechtte aan zijn exemplaar van het boek en het hem cadeau deed.
Roger was in zijn nopjes: hij zou nu zijn begeerde weegschaal gratis in Italië kunnen ophalen. En zo geschiedde. Ook de jaren erna kwam Roger, al dan niet in gezelschap van familie en vrienden, gewoontegetrouw naar de Oltrepò. Eenmaal om aan een excursie met een truffeljager deel te nemen (het verslag hiervan staat in mijn boek Meer Italiaanse Toestanden). Vorig jaar kwam hij met een nieuwe missie: deze keer wilde hij een originele, klassieke Vespa
38
bemachtigen en het geld daarvoor dacht hij te kunnen verdienen door een paar oude Berkel weegschalen uit Nederland mee te nemen en aan het restauratiebedrijf in Stradella te verkopen. Na een lange voorbereiding had hij alles, op (digitaal) papier voor elkaar. Hij had een aantal Berkels opgesnord en was een prijs met het restauratiebedrijf overeengekomen. Idem dito voor wat de Vespa betreft: die stond voor een vaste prijs op hem te wachten in een motorzaak in Casteggio. Vlak voor hij met auto, collega en aanhangwagen naar Italie vertrok, verzond Roger nog een reeks e-mails om alle afspraken bevestigd te krijgen. Het moest allemaal in een lang weekend rond zijn. Maar dat was geen probleem, zo bevestigden zijn Italiaanse contacten: non ci sono problemi! Roger logeerde bij ons. Hij kwam vrijdag eind van de middag aan, belde met de restaurateur om de afspraak van zaterdagochtend vroeg nogmaals te bevestigen, ging uit eten en sliep de slaap der gerustgestelden. Maar toen hij met zijn aanhangwagen de volgende ochtend voor dag en dauw in Stradella aankwam, was de zaak nog dicht. Op herhaaldelijk aanbellen reageerde niemand. Dan maar weer met de eigenaar telefoneren. “Ja, ja, ik ben wat verlaat, maar er is een medewerker die jullie binnen zal laten,” was de verrassende mededeling van de restaurateur. “Nou, die reageert anders niet!” riposteerde Roger, al lichtelijk aangebrand door de onverwachte complicaties. De restaurateur zou hem wel even bellen. En ja hoor, even later
Stef Smulders slenterde er een slungelige jongeman naar het toegangshek, om dat vervolgens met duidelijk tegenzin open te doen. Die gaat ons natuurlijk niet helpen om uit te laden, besefte Roger, die honderden kilo’s origineel, vooroorlogs Berkelstaal moesten ze zelf gaan tillen. Toen ze bezweet en wel klaar waren met het uitladen, was de eigenaar nog steeds niet verschenen. En na een uurtje wachten nog niet. Roger besloot dat het slimmer was om later terug te komen: misschien was het geen gek idee om alvast
maar in Casteggio te gaan kijken of de Vespa die hij besteld had er wel echt stond? Zijn vertrouwen in een goede afloop van de hele handel was al danig geslonken. En inderdaad, toen hij bij de motorzaak aankwam, was deze wegens werkzaamheden gesloten. Binnen stonden enkele klussers op steigers de muren en het plafond een nieuwe lik verf te geven. Alle handelswaar was afgedekt met door verf besmeurde lakens. ’s Middags had hij hier een afspraak met de verkoper. Of niet? Rogers twijfel nam steeds grotere vormen aan. Waar was de Vespa? Na wat soebatten met de schilders mocht
39
Italië
hij wel even gaan zoeken onder de lakens: dan wist hij tenminste of zijn Vespa er überhaupt was! De Vespa was er dus wel, maar de eigenaar van de zaak (nog?) niet, dus moest hij weer bellen. Non ci sono problemi, vond de eigenaar, morgen was hij er wel en dan konden ze over de prijs praten. Wat? “Nee, nee, die prijs ligt vast,” zei Roger, die inmiddels tot het uiterste getergd was. “Va bene, va
bene,” suste de verkoper, “ci vediamo domani, we zien elkaar morgen.” Morgen? Nou ja, dat moet dan maar. Gelukkig hadden ze een dag over om de zaak af te handelen. Desnoods reden ze ’s nachts naar Nederland terug. ’s Middags was de Berkel-expert, nu het zware sleepwerk gedaan was, gelukkig in zijn zaak verschenen en kreeg Roger na nog wat gesteggel het bedrag dat afgesproken was. Wat kon er nu nog misgaan? Genoeg.
40
Stef Smulders
De volgende dag, zondag!, kwam Roger ook met de Vespa-handelaar tot overeenstemming. Alleen het eigendomsbewijs hoefde nog maar overgezet te worden. “Maar dat kan alleen op het postkantoor,” stelde de handelaar broodnuchter vast en dat was vandaag natuurlijk dicht. Gisteren niet, maar toen was de handelaar er niet. “Ach, neem hem toch gewoon mee,” riep de verkoper, er kraait geen haan naar. “Ja, maar als ze mij bij de Zwitserse grens aanhouden, kan ik niet bewijzen dat de Vespa van mij is, en ben ik hem kwijt,” riposteerde de hogelijk verbaasde Roger. “Daar begin ik niet aan.”
Na nog een hele tijd heen en weer praten, was de conclusie dat het overzetten echt pas de volgende dag zou kunnen, wat niet in Rogers reisschema paste. Hij besloot van de verkoop af te zien en keerde met een lege aanhanger en een illusie armer naar Nederland terug. Zaken doen met Italianen vereist een groot incasserings- en improvisatievermogen. En veel vrije tijd. Tekst en foto’s: Stef Smulders
NIEUW!
Italiaanse toestanden
Meer Italiaanse toestanden
Leven en overleven in Italië
Het dagelijks leven in Italië Humoristische korte verhalen over het emigreren naar Italië en de kennismaking met tal van karakteristieke Italianen.
De nieuste bundel met hilarische verhalen over
Te koop via Emigratieboek.nl
Te koop via Emigratieboek.nl
het leven van alledag in Italië.
41
Het volgende nummer van Grenzenloos Magazine verschijnt de eerste week van juli. Schrijf u in op Grenzenloos.nl om op de dag van uitkomen een e-mail als herinnering te krijgen.
Emigratieboek.nl BOEKHANDEL VOOR LANDVERHUIZERS
GIDSEN TAALCURSUSSEN ERVARINGSVERHALEN
Kijk regelmatig op Emigratieboek.nl en ontvang ook onze wekelijkse nieuwsbrief Volg ons op Twitter (@emigratieboek) en Facebook (fb.com/emigratieboek)
42