Grenzenloos Magazine 33 - Januari 2017

GRENZENLOOS MAGAZINE

Grenzenloos.nl

Voor emigranten, expats en tweedehuisbezitters

NR

33

Januari 2017 Marielle Saegaert Spanje columnist

‘CAMPINGETJE BEGINNEN’ Henk Brugman krijgt een mail

FAMILIE JANSEN GOES NEW YORK Een Nederlandse familie verkast naar de Big Apple

‘ALS IK ME NIET VERGIS...’

Stef Smulders vertelt

Uitgeverij

1

Grenzenloos

Welkom

Colofon

GRENZENLOOS MAGAZINE Gratis online magazine voor emigranten, expats en tweedehuisbezitters.

Verschijnt 11 x per jaar, rond de eerste week van de maand.

Een uitgave van Uitgeverij Grenzenloos, een imprint van VanDorp Uitgevers Voor meer informatie of adverteren, kijk op www.grenzenloos.nl of mail naar info@grenzenloos.nl In dit nummer staan bijdragen van: Marielle Saegaert Ludique le Vert Stef Smulders Ingeborg van ‘t Pad-Bosch Henk Brugman Eric Jan van Dorp Coverfoto: Genessa Penainte Copyright©2017 VanDorp Uitgevers Op de teksten en foto’s in deze uitgave rust auteursrecht. Niets uit deze uitgave mag worden opgeslagen, gekopieerd of op andere wijze dan ook worden verveelvoudigd en/of verspreid, zonder uitdrukkelijke en schriftelijke toestemming van de uitgever.

EEN SPANNEND NIEUW JAAR

E

n opnieuw staan we aan het begin van een nieuw jaar. Een spannend jaar met waarschijnlijk veel ontwikkelingen. Een nieuwe Amerikaanse president, verkiezingen in Nederland, Frankrijk, onderhandelingen over de Brexit. Allemaal zaken die van invloed zouden kunnen zijn op Nederlanders die in het buitenland (willen gaan) wonen. We gaan het zien.

Ondertussen hoop ik u allemaal te zien op de Emigratiebeurs in Nieuwegein op 11 en 12 februari, want voor de 12e keer op rij is Uitgeverij Grenzenloos daar aanwezig met een grote stand met boeken.

Veel leesplezier met alle artikelen in het magazine van deze maand!

Grenzenloos Magazine verschijnt 11 x per jaar, rond de eerste week van de maand.

Eric Jan van Dorp - Uitgever/hoofdredacteur Twitter: @ericjanvandorp

Inhoudsopgave

‘Campingetje in Noorwegen’

6

Marielle Saegaert: Diciembre

Familie Jansen goes New York

14

12

Grenzenloos uitzicht

Ludique - Scandinavisch dorp

29

4

18

Emigratiebeurs 2017

Stef Smulders: Se non mi sbaglio

30

‘Campingetje’ in Noorwegen

Noorwegen

H

enk Brugman woont al vele jaren in Noorwegen. Soms ontmoet hij Nederlanders die het ook wel iets lijkt om te verkassen naar Noorwegen. Dat niet iedereen een even realistisch beeld heeft wat een emigratie precies inhoud, blijkt uit de mail die hij eens kreeg van iemand die hij eerder ontmoet had...

niet direct aan de weg ligt, met een paar hutjes erbij. Zoiets hoeft toch niet al te veel te kosten?

We nemen zelf de overwaarde van ons huis mee.

We schatten dat dat zo’n 30.000 euro is. De huizen staan hier tegenwoordig niet mer zo lang te koop, dus een overbruggingskrediet zal wel geen problemen opleveren.

We hebben zelf veel ervaring als vakantieganger en kampeerder, ook in Nederland en Frankrijk, dus ik denk dat je ons niet meer zoveel hoeft te vertellen over het runnen van een camping. Marlies werkt in Nederland deeltijd op het kantoor van een woningbouwvereniging. Zij kan straks mooi de hele administratie en boekhouding van de camping doen. En natuurlijk de boekingen die binnenkomen bijhouden. Ik zelf heb twee rechterhanden en heb ons hele huis opgeknapt. Dat komt weer mooi van pas als er onderhoud gepleegd moet worden. Ik ben echt van alle markten thuis. Een wandje is zo gesausd, een leidinkje snel getrokken en een kraanleertje in een handomdraai vervangen. En ik heb bij mijn schoonouders ook nog eens de hele badkamer betegeld en de oprit bij de carport bestraat. Met internet kan ik me ook wel aardig redden en met een beetje geduld tover ik een mooie site voor de camping tevoorschijn. Want zonder een internetsite ben je tegenwoordig niets meer. Ik heb nu al zin om er eentje te ontwerpen. Eerst alleen in het Nederlands en het Engels. Dat Noors komt later wel. Ze kunnen toch allemaal Engels daar? We gaan nog niet beginnen met het leren van de Noorse taal.

We willen eerst zeker weten of we wel wat kunnen kopen, of het allemaal gaat lukken. Het zou toch jammer zijn om Noors te gaan leren om er na een jaar achter te komen dat het niets wordt met een camping of pensionnetje in het hoge noorden.

Al schrijvende word ik steeds enthousiaster. Ik zie me straks al koken voor de gasten van de camping

Beste Brugman, We vonden het erg leuk dat we jullie afgelopen zomer in Trondheim tegen het lijf zijn gelopen.

Nederlanders pluk je er altijd tussenuit, waar je ter wereld ook bent. Jullie verhalen over Noorwegen hebben ons helemaal enthousiast gemaakt. En nog bedankt voor de foto van jullie huis en tuin die je gemaild hebt. Wat een uitzicht! Heel wat anders dan ons uitzicht op het rijtjeshuis van de buren aan de andere kant van de straat. Waar ook nog eens twee rijen auto’s tussen staan.

Als ik zie hoe jij met jouw vrouw woont, begint het bij mij ook te kriebelen. Nu kennen we Noorwegen alleen maar van onze zomervakanties, maar daardoor hebben we wel kunnen zien hoe het is gesteld met overnachtingsmogelijkheden voor toeristen. De campings liggen er vaak niet al te mooi bij en bed and breakfast kent men nauwelijks. Het moet toch mogelijk zijn om hierin een boterham te verdienen als we het anders doen dan de Noren, lijkt ons. Bijvoorbeeld een campingetje dat wat verder van de weg af ligt. Of een pensionnetje met een eenvoudige kaart. Het hoeft geen sterrenrestaurant te worden.

Mocht je een keer wat zien in de buurt van Trondheim of liever nog zuidelijker, geef ons dan een tip. We willen liever niet zo noordelijk, want daar is het in de winter zo koud en zo donker.

Onze voorkeur gaat uit naar een campingetje dat

5

Noorwegen of het pension. Gewoon een simpele kaart met wat lekkere gerechten. Daar mag best wel een Nederlands tintje aanzitten met bijvoorbeeld een kroketje of patatje met. Dat lusten de Noren toch ook wel? Ik kook bijna elke zaterdag al, nasi goreng of zoiets, dus ook in de keuken kan ik mijn ervaring kwijt. Marlies kan dan ondertussen voor de kinderen zorgen. De jongens hebben tenslotte toch ook aandacht nodig. Overdag kunnen ze gewoon lekker buiten op de camping spelen, maar ’s avonds moet je toch tijd aan hen besteden.

Marlies twijfelt nog wel, maar die trek ik in de loop van de weken wel over de streep. Ze moet nog een beetje wennen aan een emigratie naar Noorwegen, ligt er soms zelfs wakker van. Ze is bang dat ze haar familie gaat missen en dat ze heimwee krijgt. Ik denk dat het wel meevalt. Als je van Limburg naar Drenthe kunt verhuizen, kun je ook van Drenthe naar Noorwegen verhuizen. Bovendien heeft ze ook al een keer drie maanden stage gelopen in het buitenland.

Oostenrijk was dat, twaalf jaar geleden.

De kinderen weten van niets. Die zijn met hun zes en acht Noorwegen voor gevorderden jaar toch nog te jong om het allemaal te begrijpen. Hoe moet je hen het woord ”emigratie” uitleggen? Ik schreef het eerst ook fout en had het over ”immigratie”. Maar dat is wat anders. Als we een camping gekocht hebben, dan gaan we in de zomer verhuizen. De kinderen kunnen dan het schooljaar afmaken.

En dan doen we net alsof we op vakantie gaan naar Noorwegen. We keren alleen niet meer terug. De kinderen hoeven zich dan van tevoren ook niet druk te maken, niet na te denken over het missen van vriendjes en vriendinnetjes en het afscheid nemen. Het is ook wel spannend

om het allemaal geheim te houden. Dat moet straks een enorme verrassing voor ze zijn.

Zo, ik ga mijn bed opzoeken. Marlies ligt er al lang in, voelt zich niet helemaal lekker. Dat had ze bij haar vorige zwangerschappen ook. Maar dat gaat wel over.

Groeten uit Emmen, Huib Tekst: Henk Brugman

Henk Brugman woont samen met zijn vrouw al vele jaren met heel veel plezier in Noorwegen. Zijn dagelijkse ervaringen in dit prachtige land deelt hij regelmatig in columns die opvallen door een pakkende schrijfstijl met veel humor. Een flink aantal van deze columns zijn gebundeld in twee boeken die voor Scandinavieliefhebbers een absolute lust zijn om te lezen.

Beide boeken zijn te bestellen op emigratieboek.nl

6

EELCO KEIJ

Voor Nederlanders in het buitenland

OOK STEMMEN? REGISTEER VÓÓR 1 FEBRUARI www.stemmenvanuithetbuitenland.nl

Tweede Kamerverkiezingen INTERNATIONALE NEDERLANDERS CAMPAGNE Als kandidaat-Kamerlid voor de Tweede Kamerverkiezingen komt Eelco Keij als enige op voor de belangen van Nederlanders in het buitenland.

Met een 39ste plaats op de lijst van D66 heeft Eelco 16.000 voorkeurstemmen nodig om in het parlement te komen en de belangen van Nederlanders in het buitenland te behartigen.

De 10 campagne hoofdpunten: 1. Dubbele nationaliteit 2. Pensioenkwesties 3. Nederlands onderwijs 4. DigiD digitaal aanvragen 5. Digitaal stemmen 6. Onvrijwillige ex-Nederlanders 7. Nederlandse studenten

16.000 VOORKEURSTEMMEN Uw stem, vanuit elke hoek van de wereld, is goud waard!

STEM

STEUN

Om te stemmen vanuit het buitenland zijn er twee verschillende methoden: stembiljet of volmacht.

Beide vereisen registratie om te kunnen stemmen:

Bezoek Eelco’s website en abonneer op de nieuwsbrief om op de hoogte te blijven van het laatste campagne nieuws voor Nederlanders in het buitenland.

www.stemmenvanuithetbuitenland.nl

www.eelcokeij.nl/steun

DEEL

DONEER

Volg Eelco op social media, deel zijn posts, en informeer je netwerk over de campagne voor Nederlanders in het buitenland.

Alléén met uw hulp kan deze campagne slagen.

Donaties houden de website in stand en maken advertenties mogelijk. Alle donaties zijn zeer welkom!

www.eelcokeij.nl/deel

www.eelcokeij.nl/doneer

8. Consulaten en ambassades 9. Visaproblemen partners 10. Internationaal Nederland

STEM, STEUN, DEEL & DONEER

EELCOKEIJ.NL @TEAMKEIJ

Stem

#39

Een Spaanse maand

DICIEMBRE

MARIELLE SAEGAERT E

indelijk begint het een beetje koud te worden. Ik geef toe dat erg lekker is om eind december nog buiten te kunnen eten op een terrasje. En dan heb ik het niet over één dag maar over meerdere dagen dat we buiten zitten.

Weliswaar met de jas aan, maar genieten is het!

hand met het weer. Dus schoorvoetend geven we toe dat deze omgekeerde wereld niet okay is: zon in het noorden van Spanje en slecht weer in het zuiden. Afgelopen maand was het in het noorden in december heerlijk vertoeven: zacht weer, lekker zonnetje, weinig tot geen regen terwijl in het zuiden donkere dagen en stortbuien De toeristen die voorbij lopen, kunnen opgelucht zich vertaalden in overstromingen die Andalucía hun meegesjouwde regenlaarzen in het hotel teisterden; naast miljoenen euro’s aan schade laten: heerlijk weertje hier in Noord-Spanje! Toch hebben ze ook aan enkele mensen het leven behoor ik tot degenen die hun reserves hebben gekost. Een van deze sterfgevallen werd zelfs op over deze zogenaamde ‘zachte winter’. We weten mobiele telefoon vastgelegd: een man probeerde zo onderhand allemaal wel dat het niet een teken wanhopig en tevergeefs zijn auto te redden en op van goede gezondheid van ons klimaat is. Trump het droge te krijgen: het water stond al tot aan kan ontkennen wat hij wil, er is toch iets aan de het stuur. Desalniettemin probeerde hij de wagen

8

Marielle Saegaert in te klimmen. Vanaf een brug riep men hem toe zijn auto te vergeten en het water te verlaten, zich niet mee te laten sleuren door de sterke stroom en zich zo niet het leven te verliezen. Wat vervolgens dus precies zo gebeurde. Dat filmpje heeft kennelijk nieuwswaarde want meerdere journaals zonden het uit.

Politiek Na het afgelopen woelig jaar op politiek gebied, konden we in december gelukkig weer een beetje op adem komen en opgelucht en enthousiast uitkijken naar het kerstdiner. Opgelucht want de derde generale verkiezingen waar de toen nog demissionaire regering mee had gedreigd, bovendien voorzien voor Eerste Kerstdag, gingen gelukkig niet door. Het zouden de eerste verkiezingen in de geschiedenis zijn die op Kerstdag georganiseerd zouden worden en alleen al om deze reden is het hele land blij dat het er niet van is gekomen! De PP is het gelukt opnieuw een regering te vormen, weliswaar een minderheidsregering en gedoogd door een nieuwkomer (Ciudadanos) maar Rajoy c.s. kunnen weer op de oude voet door.

Oftewel het zich op de borst kloppen voor allerlei “successen” die als je ze van dichtbij bekijkt geen successen blijken te zijn. Het zich bedienen van struisvogelpolitiek in kwesties die toch echt niet weg gaan ook al negeer je ze (lees: de Catalaanse onafhankelijkheidswens) en het sluiten van de ogen onder het fluiten van een vrolijk deuntje als er weer eens een

corruptieschandaal opduikt die het in zich heeft de huidige regering onderuit te halen (en hard ook). De regering is gevormd en dan is het vaak zo dat de onderdrukte stress van de voorgaande maanden niet meer onder bedwang te houden is. De partij die nog heftige maanden te wachten staat is Podemos; de machtstrijd is daar in alle hevigheid losgebarsten. Ach… het was allemaal zo veelbelovend, hoor je iedereen hier denken. Maar echt afschrijven kan je ze natuurlijk niet want in recente peilingen is deze “echt’’ linkse partij nog altijd de tweede partij, op duidelijke afstand dat wel, achter de regerende en rechtse PP. Dus een “nieuwkomer” die de PSOE achter zich laat. Ook daar is het vechten: wie weet wie hun lijsttrekker wordt, mag het zeggen. Ook Ciudadanos heeft stemmen verloren in diezelfde peilingen en dus is de enige partij die het lukt hun strubbelingen binnenskamers te houden, de PP. En dat geeft hen nou net de rust die ze, al of niet verdiend, uitstralen…

Terwijl de Spanjaard zich te goed deed aan de ontelbare ‘kerstdinertjes’ die steevast de hele maand door georganiseerd worden (die van het werk, die van de voetbalclub, die van de kaartclub, die van de stamgasten in de kroeg op de hoek, etc) moet het in het Spaanse Koninklijke Huis een gespannen sfeer zijn geweest. De spanning ging niet over wie wel en wie niet uit te nodigen voor het verorberen van de gamba’s: de huidige bewoners van het imposante Zarzuela

9

Een Spaanse maand paleis zijn al jaren gewend aan “aangepaste” familieomstandigheden… Ik bedoel maar: opa en oma, de voormalige koning en koningin van het land, zien elkaar al jaren alleen op officiële staatsaangelegenheden, de oudste dochter is gescheiden en men hoort niets meer over haar ex (teken dat hij niet helemaal door de beugel kan) en koning Fellipe’s “baby sister”… tja Cristina… Koning Felipe heeft geen twijfel laten bestaan over zijn diepe teleurstelling in zijn zuster. Zijn zwager kan hij makkelijker dumpen maar Felipe weet dat, ook al houdt hij haar op een grote afstand van welke officiële staatsaangelegenheid dan ook, een zuster en een dochter van een koning (in Spanje heeft Juan Carlos zijn koningstitel behouden na het aftreden ten gunste van zijn zoon Felipe) kan natuurlijk niet in de gevangenis belanden. Daar gelooft dan ook niemand in, maar haar echtgenoot en dus de zwager van de koning kan de cel eigenlijk niet meer ontlopen. Aan TBS doen ze hier niet en het bewijs van allerlei verschillende fraudes is enorm dus ook de volgende kerst wordt voor Cristina niet echt gezellig! We hadden het vonnis in december verwacht maar de rechter heeft uitstel gevraagd en gekregen: we zullen het weten in maart.

De voor deze decembermaand geplande getuigenis van een van de hoofdverdachten in de “Gürtel-zaak”, namelijk die van de voormalige penningmeester van de PP (…) ging niet door.

De Gürtelzaak is een enorm corruptieschandaal rondom de PP van voornamelijk Madrid en Valencia en zo genoemd omdat de achternaam van het “brein” van de business, namelijk Correa, zich zo vertaalt naar het Duits. Ze zijn al jaren bezig met de voorbereidingen en eindelijk is de rechtszaak begonnen. Dat het niet van die langverwachte getuigenis is gekomen is niet

10

helemaal ‘helaas’, om eerlijk te zijn. Je merkte toch een beetje politieke vermoeidheid onder de gemiddelde Spanjaard in deze feestmaand. Een soort van “nu even niet” met een zucht van “in januari komt dat wel weer”.

Garnalen In geval van nieuwsmoeheid komt zo’n feestmaand met al dat lekker eten en die lekkere wijn natuurlijk goed uit. Afleiding genoeg! Wat in Nederland elk jaar weer een uitdaging is, namelijk het bedenken van een origineel kerstdiner, is in Spanje snel opgelost.

Over het algemeen houdt iedereen het bij de kreeftachtigen en de garnalen die, al dan niet in de wateren voor de kust van Ecuador gevist, hier op het kerstmenu prijken. Aan culinaire tradities wordt nou eenmaal niet snel

getornd hier in het zuiden.

Waarom schelpdieren? Ik heb mij laten vertellen dat dat is omdat vroeger, tot in de jaren zestig aan toe, men moest vasten voor de kerst en men dus geen vlees mocht eten. Groenten en vis mocht wel. Vlees staat al lang weer op het menu maar wel gebroederlijk naast de reuzegarnalen.

Spanje is met Japan het land dat volgens de Verenigde Naties per capita de meeste

Marielle Saegaert schelpdieren en vis eet: meer dan 40 kg per persoon per jaar! Het gemiddelde in Europa ligt iets boven de 18 kilo per persoon. (Ik zie dan weer die garnalenpelster voor me van die reclame van de Gouden Gids van enkele jaren geleden! In Spanje zou ze dus helemaal gillend gek worden.)

Mocht het met de gemiddelde visconsumptie niet helemaal volgens plan zijn gegaan aan het eind van het jaar, geen probleem: met kerst maakt het Spaanse volk dit meer dan goed. De vraag is zo hoog, dat waar een kilootje van dit of van dat normaliter rond de €30 ligt… het voor de kerstdagen boven de €100 verrekend wordt! Niet dat de vissers daar zelf de meeste winst van terugzien overigens...

Het mag dan wel kerst zijn maar saamhorigheid is waar het geld betreft nou eenmaal moeilijk te vinden. Vooral aan de noordwestkust van Spanje, waar de visvangst nog altijd meer dan 10% van de plaatselijke economie uitmaakt, is het leven van deze overwegend vrouwelijke “schelpdierenvangers” zwaar te

van Spanje beschuldigd werd van plagiaat.

Hij liet blijken de Spaanse traditie van de andere kant opkijken en niet je professionele verantwoordelijkheid nemen hoog in het vaandel te houden dus hij zit er nog. Maar hij heeft wel vervroegde verkiezingen uitgeschreven: “algo es algo” (“iets is iets”) zoals ze hier zeggen…

noemen. In keiharde weersomstandigheden staan ze in de getijen de schelpen te zoeken en aan het einde van de maand houden ze misschien een paar honderd euro over. Dus als men zich weer eens te goed doet aan al dat lekkers dat we uit de zee halen… misschien een moment waard om te bedenken wat er voor gedaan moet worden…

krijgen. De hashtag “#heelhollandlakt” is lastig uit te leggen zonder dat het de grap verliest, zoals zo vaak het geval bij vertalingen, maar iedereen bleef met de mond vol tanden staan na het horen van het verhaal. Echte helden bestaan dus nog.

Als je een standbeeld verdient omdat je weigert te bidden voor brune bonen…

Ik ga stug door met lakken. Tot enero!

Zijn studenten worden voor veel minder van de universiteit gestuurd maar goed. Het goede voorbeeld geven is kennelijk niet aan hem weggelegd als rector zijnde.

Ondertussen probeerde ik hier iedereen aan het nagellakken te

Rector Het was verder de maand dat de rector van een van de meest vooraanstaande universiteiten

Tekst: Marielle Saegaert

11

Spanje

12

Familie Jansen

G

isteren ben ik achteruit over mijn tas met laptop gereden. Ik dacht nog dat ik hem in de achterbak had gezet naast het konijn in het konijnenhok. Het konijn gingen we namelijk brengen naar een vriendje die er op gaat passen zolang we weg zijn. De jongste en middelste moesten een beetje huilen.

Ik kijk nog even rond in ons lege huis. Het huis waar onze kinderen klein waren. Het huis waar we makkelijke en moeilijke tijden kenden.

Het huis waarvan de deur altijd open stond en waar de hele buurt kon komen spelen, eten en drinken. Het staat in een straat waar de jongens vrij uit konden spelen, lopen en fietsen. Een straat in een dorp waarin ze perfect weten waar ze ijsjes kunnen halen, hoe het strand eruit ziet en waar hun vriendjes wonen.

Een dorp in een land, waar het veilig en vertrouwd is, waar al onze vrienden en familie leven, waar ik ben geboren en getogen.

We hebben zin in avontuur, denken we.

Een nieuwe plek, een

Waarschijnlijk doen we dat straks op Schiphol allemaal.

Afscheid nemen doet altijd een klein beetje pijn. Maar goed, mijn laptop lag dus in duizend gruzelementen. Ik moest nog honderd formulieren online invullen voordat de verhuiswagen zou komen, omdat je werkelijk alles dat je overzees meeneemt moet registeren bij de douane.

Ik moest de e-mails van het verhuisbedrijf, van onze Amerikaanse makelaar en van de nieuwe scholen ook nog allemaal beantwoorden. En ik had bovendien mijn werk nog niet af. Anderhalve maand geleden was ik nog volop in bedrijf en vorige week heb ik de laatste gesprekken gevoerd. Ik heb dus maar meteen een nieuwe laptop gekocht. Die rapportages moet ik dan maar in het vliegtuig schrijven want de koffers zijn gepakt en de verhuiswagen is zojuist vertrokken. We gaan.

nieuw land, een heel nieuw continent. Voor hoe lang? We hebben geen idee. Het huis waar we gaan wonen, hebben we nog nooit gezien. Het is een groot huis in Suburbia, waar de krant iedere ochtend op de grasmat valt, waar de huizen veranda’s hebben en de sproeiers vrolijk de perfecte gazons bewateren. Tenminste, dat heb ik op de foto’s

13

New York gezien. Maar eerst gaan we even tijdelijk wonen in New York City, in een appartement op de 40e verdieping om de hoek bij de Empire State Building. Met een doorman die ons de weg zal wijzen. We moeten de jongens natuurlijk eerst de wolkenkrabbers, gele taxi’s en Lady Liberty laten zien. En China Town en Little Italy. En Brooklyn bridge, Time Square en Broadway. Ze zijn super opgewonden. Ik ook. New York, here we come!

gezin vinden, betekent niet dat zij het er gaan redden. Afgezien van die korte kindercursus met boekjes als ‘Ed, the Sheep’ en ‘Little dog, Biscuit’, spreken ze geen woord Engels en hebben ze Amerika nog nooit van dichtbij gezien. Ze weten, met uitzondering van de oudste, nauwelijks waar het ligt. We hebben het op de wereldkaart laten zien en de foto’s van het nieuwe huis zijn hun ook niet onbekend.

Ze weten dat papa daar gaat werken en dat ze niet meer naar de naschoolse opvang hoeven.

De jongste heeft zelf een vlaggetje gemaakt om dat laatste te vieren, met sterren en strepen.

Hij zwaait er al mee sinds we vanochtend zijn opgestaan. If you can make it there, you can make it anywhere, lijkt hij te willen zeggen.

Adieu, mooi Holland! We gaan. De limousine staat over 10 uur klaar op JFK airport!

Al vind ik het wel erg spannend allemaal. Ik ben blij dat ik even stop met werken, maar wat ga ik daar doen? Ga ik iedereen hier missen?

Gaan we heimwee krijgen? Hoe zijn de scholen daar? Zullen de jongens snel nieuwe vriendjes maken? Ik bedoel, dat wij het nou leuk vinden om te verkassen en het een avontuur voor ons

14

Familie Jansen Weer in contact We zijn er! In ons nieuwe thuisland, Amerika!

Eindelijk sta ik, na dagen isolement en veel stilte en eenzaamheid, weer in contact met de buitenwereld. Wat is het lastig om niet te kunnen mailen, bellen of het nieuws te kunnen volgen.

Het is alsof je in een lege bubbel zit. Maar met veel draden en kabels is het vandaag toch gelukt.

Ik ben in de lucht. De arme kabelmonteur had hele andere gedachten voor zijn woensdagmiddag maar ik heb hem gesmeekt, verleid met drankjes en hapjes en bijna letterlijk aan zijn enkels gehangen om de boel zo goed mogelijk in werking te zetten. Weet je dat je hier in de elektriciteitpalen moet klimmen om een signaal te krijgen? Dat had ik niet verwacht in het land van de onbegrensde mogelijkheden. Morgen blijk ik nog een router aan te moeten schakelen om wireless te kunnen internetten en normaal te kunnen telefoneren zonder vijf meter kabel achter me aan te slepen.

Vanochtend over de snelweg naar IKEA gereden in onze nieuwe Amerikaan met allerlei snufjes.

Een belevenis op zich omdat de trucks hier zo groot en lang zijn dat ik compleet het overzicht verlies als ik moet invoegen. Bovendien drukte ik per ongeluk op een of ander knopje en kregen we een mevrouw aan de lijn van OnStar, een ‘live

dat kan alleen op maandag- en woensdagmiddag tussen twee en vier. En vandaag was het donderdag.

Walmart was ook een belevenis. Met een lopende band voor je winkelkar en, jawel, weer een apart Walmart-pasje om af te kunnen rekenen.

De jongens en ik maken het wonder boven wonder goed, ondanks al deze tijdrovende bezigheden. De oudste heeft al honderd keer de route naar zijn Middle School uit zijn hoofd geleerd. Hij kan hem nu echt met zijn ogen dicht schetsen. De tweede heeft een basketball outfit gekregen en ziet er uit als een All American Guy. De jongste heeft vrienden gemaakt met de buurjongen en probeert al de hele dag een baseball te raken. Hij heeft bovendien een alom verplichte fietshelm gekregen die hij niet meer af wil zetten. Echtgenoot is ook in z’n noopjes want hij werkt boven de coolste plek in New York, Chelsea Market.

Onze spullen komen als het goed is volgende week, het is nu nog wat kamperen, maar dan zijn we zo goed als gesetteld. Wel is het hier bloedheet. Op sommige dagen is het niet te doen en draait de airco overuren. Op straat zie je niemand. Ze zullen denk ik allemaal binnen in de koele lucht zitten. Mijn enige hoop op contact met de buitenwereld is mijn zojuist aangesloten

navigator’. “How can I help you today, which address are you traveling to? Directions are now being send to your vehicle. Have a wonderful day”.

internet en e-mail. Over isolement gesproken.

En zo rol ik van de ene nieuwe ervaring in de andere. Die zijn niet altijd plezierig. Zo blijk je hier werkelijk overal een formulier voor nodig te hebben in dit paradijs voor paarse krokodillen.

Zelfs voor een abonnement op het zwembad moet je je hele hebben en houden op tafel leggen, maar

15

De vlag kan uit!

Over een week gaan eindelijk de scholen beginnen en bij mij kan dus de vlag uit want wat duurt die zomer hier allejezus lang! Twaalf weken zomervakantie. Wie verzint zoiets? Ik ben ondertussen wel toe aan een ritje Manhattan, een momentje voor mezelf.

De jongens willen graag naar school en zijn erg nieuwsgierig naar hun nieuwe omgeving

New York en potentiele vriendjes en vriendinnetjes. We hebben dan ook alle schoolspullen al ruim op tijd in huis en zijn hiermee klaar voor de start.

20 marbled cahiers, 6 kleuren plastic insteek hoezen voor ieder, 12 dikke lijmsticks per persoon (heb echt het idee dat ze die eten bij de lunch of zo), 24 potloden in grijs maar ook in kleur, waskrijtjes, dikke en dunne stiften, lockermagneten, 6 pakken post-its, 3 pakken kopieerpapier... en de lijst gaat maar door. Ik had een kruiwagen nodig om alles te kunnen vervoeren. Ik vroeg me bovendien af of ik de enige gekke buitenlander ben die de hele school van een voorraad voorzie. Ik ben nog aan het uitvogelen hoe het hier zit met lunchen op school. Ieder kind krijgt een soort eigen

creditcard waarop besteld kan worden. Ik denk direct terug aan een ouderwets Nederlands lunchtrommeltje wanneer ik al die ongezonde pizza slices en hamburgers op het menu zie. Dat valt sowieso wel op hier. Dunne ouders maar hele dikke kinderen. Enfin, we zien het wel.

Na vorige week drie keer bij onze nieuwe huisarts te zijn geweest gaan we vanmiddag extra prikken halen en onze medische dossiers inleveren. Dan is de boel eindelijk rond en kan ons leven in New York echt beginnen...!!

Tekst & foto’s: Ingeborg van ‘t Pad-Bosch

Familie Jansen goes New York Volslagen onverwacht wordt psycholoog Ingeborg van ’t Pad-Bosch een expatvrouw en fulltime moeder. Wat volgt is een periode vol veranderingen, nieuwe ervaringen en vaak enorme verbazing.

Amerika, hoewel een modern Westers land, blijkt dikwijls heel anders dan Nederland.

Vanaf het begin schrijft Ingeborg haar ervaringen op. Het wordt een boeiende verzameling met persoonlijke ervaringen van een Nederlands gezin in een nieuwe omgeving.

Oa te koop via Emigratieboek.nl

16

Familie Jansen

17

Grenzenloos uitzicht Foto: Eric Jan van Dorp

Ludique

LUDIQUE SCANDINAVISCH DORP

L

udique is het pseudoniem van een ouddocent die na zijn pesionering samen met zijn vrouw Maria (Lief) emigreerde naar Zuidwest-Frankrijk. Het tweetal woont en ‘werkt’ in en rond hun oude boerderij op het Franse platteland. Ludique is een begenadigd verteller/schrijver die anderen laat meegenieten van zijn dagelijkse belevenissen.

ik daar ook best wel graag ‘zijn’, maar er niet ‘naartoe’! Voelt u wel? Nattigheid!

Een trip van TWAALFHONDERD kilometer HEEN en ook nog weer eens TWAALFHONDERD kilometer TERUG! Dat is twee keer TWAALF UUR achtereen ‘hangen’ in een auto. Punaise!

Ik krijg de builenpest van dat lamlendige gehang in een auto. Ik word obstinaat, balsturig en balorig. En als ik al eens niet zélf rijd ga ik onderweg uit pure verveling die hele auto liggen uitmesten. Je wilt niet weten wat voor zooi er allemaal in zo’n barrel rondzwerft. En ik lazer die hele vuilnisbelt zo achter mekaar het raam uit. Alles! Of het open dak uit. Net zo makkelijk!

Zelfs het toch bescheiden schrijverschap brengt al met zich mee dat er zo af en toe vanuit Frankrijk naar Nederland moet worden gekeuteld. Vanwege boekpresentaties, signeersessies en aanverwante ongein. Nou wil

20

Frankrijk Ik heb dat ook met zithoeken. Ik stip het hier maar even aan, mocht u een uitnodiging overwegen.

En dan is er nóg zo’n heikel punt. Het verblijf in Nederland. Waar láten wij onszelf? Logeren is geen optie. Nee, niet zozeer vanwege de honden, maar vooral omdat wijzelf óók meekomen!

Lief, die het Cabinet van Huize Ludique bestiert, ritselt daarom, in voorkomende gevallen, ergens een huurbare pleisterplaats in de Lage Landen.

“Wat dacht je van het Scandinavisch Dorp in Eelderwolde?” opperde Lief het internet doorbladerend.

Ik had zo mijn bedenkingen. Ik houd niet van vakantiekampen en al helemaal niet op de drempel van een Nederlandse poolwinter. Eind november, welke masochist verzint zoiets?

“Lijkt me een uitstekend plan,” jokte ik vol overgave. Ik herinner me nog ons verblijf in een Yourte en een Roulotte. Bespottelijk! Veel krankzinniger kan het dus onmogelijk worden.

“En van daaruit kun je heel gemakkelijk naar de Kasteeldag in Zeist op en neer,” beweerde Lief.

“Vanzelfsprekend,” meesmuilde ik. Zeist ligt tenslotte pal onder de rook van de stad Groningen.

Lief belde terstond het Elanderhûs alwaar de

“Nou ja, dat mag ook wel hoor, twee honden.

Voor deze keer. Het is hier nu toch erg rustig.” besloot het fjord balancerend tussen principes, leegstand en huurpenningen. Geen hond te bekennen dus.

“Geregeld!” juichte Lief na afloop.

“Skol!” hief ik mijn glaasje. Ik proefde toch ergens een onwelgevallig bijsmaakje.

huttenmelker van het trollendorp bivak houdt.

“Huisdieren mogen mee?” vroeg ze gaandeweg de conversatie. “Wij komen met TWEE honden.”

“Nou,” antwoordde de overkant weifelend, “eigenlijk is er maar één huisdier per hut toegestaan.”

“Nou moe? Dan moeten we dus TWEE hutten huren?! Wij komen met TWEE elanden,” benadrukte Lief onbedoeld guitig. Ze kraamt er van alles uit.

Trollenhol op te eisen.

“Ik heb gelijk maar even twee porties patat met bitterballen besteld,” meldde ze me verlekkerd. “Je kunt het daar over een kwartiertje afhalen. Leuk hè?”

“Enig! Kost dat?” vroeg ik teruggekeerd op zuinige Nederlandse bodem.

“Achttien euro negentig.” lispelde Lief een tikkeltje bedeesd.

“ACHTTIEN EURO NEGENTIG?” blafte ik en roste pardoes een parkpaal de turfgrond uit.

Afijn, eind november. Lief doet bij ons de bagage, het proviand en de rantsoenering. Ze gaat daarbij uit van een straffe overwintering op Nova Zembla. Stampvol die bus. Ikzelf vul enkel de levenssappen aan van de besteltrommel en mest het vehikel wat uit. Dat kan immers niet onderweg want ik zetel doorgaans zelf aan het roer. U weet wel, twee keer twaalf uur achtereen. Sodeju!

Op vrijdagavond rolden we het Scandinavisch Dorp aan de zompige oever van het Paterswoldsemeer binnen.

Een turfafgraving. We stopten voor het prominent gelegen restaurant. Lief stapte uit om ons te melden en de sleutels van het

21

Ludique “Daar heb je in Frankrijk een twaalf gangen menu voor!”

“Hier linksaf,” priemde Lief mijn tirade negerend. “Hut nummer drie.”

“Hoe weet jij dat? Het is hier pikkedonker!”

“Dat stond op dat paaltje,” verklaarde Lief monter, “net als de buitenlamp.”

We zijn, nadat ik gelijk bij de entree een schedelbasisfractuur aan de laag overhangende dakrand had opgelopen, de hut binnen gestuiterd. Lief knipte het licht aan. Eén enkele schakelaar en vier ijskoude TL-buisjes ontvlamden in een verblindend helwit Poollicht.

Alsof je in alle windrichtingen recht in de lens van een diaprojector koekeloert. Een operatiekamer is sfeervoller.

“Romantisch...” mompelde ik vertwijfeld.

“Er zijn hier twee slaapkamers,” wist Lief, “in welke gaan we slapen?”

kippen.”

Na patat, ballen en meegebrachte wijn kluunden wij oververmoeid van de reis ter sponde.

“Mag er hier een raampje open?” verzuchtte Lief benauwd.

Ik klauterde ter inspectie overeind. ‘BAF!!’

Inderdaad, het plafond. “PUTAIN!” “Eh nee, er kan geen enkel raampje open in deze saunahut. Geheel vacuüm!” kermde ik.

“Wil jij het lampje nog even uitdoen? Ik kan er niet bij,” geeuwde lief horizontaal hulpbehoevend.

Nog zo’n steriliserend buispitje. Ik klauterde ter verdoving overeind. En jawel hoor; ‘BAF!!’

Ik ben in de tweede legbak gaan motten. Tussen onze opgetaste reisbagage.

Geen kastruimte.

Twee lage openingen met een rode lap ervoor in het Scandinavisch houtwerk. Ik bukte diep en stapte nieuwsgierig naar binnen om die bedstede eens te monsteren.

‘BAF!’ stootte ik mijn schedeldak tegen een scherp afdalend plafond. “PUNAISE!” Twee eenpersoons bedden. Net twee boterhammen in een half geopend tosti-ijzer.

Beklemmend!

“Dit lijkt me niet de Master Bedroom,” tierde ik pijnlijk gekwetst, “dit is een legbak voor

een thermoskan van het plankje. De bodem flikkerde er spontaan onderuit. Wrak en volkomen vergaan.

Ik bewonderde een minuscuul prentje aan de wand. Een vroege Vermeer of Van Gogh in een delicaat houten lijstje gevat en vermoedelijk een vermogen waard. Uit de Libelle of Margriet.

Gelukkig met schroeven onwrikbaar in de muur verankerd. Tegen onverlaten. Het dubbele stopcontact eronder zat wel gewoon los.

Maar, ook best wel kostbaar, want het enige

De volgende ochtend eerst koffie en dan wandelen met de beide honden. Lief pakte

22

Frankrijk exemplaar in de hele hut.

“Zeg, is er hier een antiquair in de buurt?” vroeg ik.

“Hoezo?”

“Hier hangt nog een stoppenkastje uit 1938.” lichtte ik toe. “Met nog van die porseleinen stopflesjes erin. Die zijn antiek, echt zeldzaam!”

“Beetje eng ding,” wees Lief op het brandende oude gevelgaskacheltje onder het raam.

“Och, het hangt wat scheef,” merkte ik nonchalant op. Ik ben niet zo’n angsthaas.

“Er hangen gordijnen pal bovenop dat geval.” waarschuwde Lief.

“Is hier wel een vluchtroute?

Zijn er rookmelders, koolmonoxide snuffelaars, brandblussers en branddeken?”

Ik opende een smal deurtje naast het raam.

Een ventilatierooster. Vervuild en nagenoeg dichtgeslibd.

“Nee, niets van dat alles. Geen lucht- of vluchtroute,” concludeerde ik. “Alhoewel, er zit hier wel een kierend gierende tochtspleet tussen dak en draagbalk. Je kunt zo naar buiten kijken!”

“Ik ga douchen.” verzuchtte Lief. “Heb je gezien, die benarde kabouterdouche? En die poepdoos?

Als je daarop een bruine trui wil gaan zitten breien, moet je achteruit inparkeren! Zo benauwd!”

“Ik laat de honden even uit,” beloofde ik en stapte op de voordeur af die als bij toverslag

vanzelf open floepte. De vloer aldaar bleek opmerkelijk veerkrachtig. Type duikplank.

“De vloer daar is verrot,” verklaarde Lief het mirakel. “Hier ook, linksvoor bij de douche.”

Eenmaal buiten op de veranda overzag ik het huttenkamp nu eens in fris Nederlands winterdaglicht. Een stuk of twaalf van die blokhutten in een soort halve cirkel rondom een groene piste. Elk met de blokhouten hoeven in een grote plas water. Het restaurant verderop.

Bos en lommer alom. Het aanpalend turfmeer als luchtspiegel. Al met al niet onaardig. Prachtlocatie!

Zéker in de zomer.

Een plaatje!

Beetje oubollig misschien. Niet meer helemaal van deze tijd, veronderstelde ik.

Ik kuierde wat in ’t rond. Het schoot me ineens te binnen dat ikzelf in een vorige eeuw ooit eens iets te maken heb gehad met deze Scandinavische uitspanning. Door een vriend of kennis. Ik zie zijn kop nog zo voor me. Maar geen idee meer wie, hoe of wat. Dement!

“Kijk eens wat ik bij toeval heb gevonden?” vroeg Lief me bij mijn rentree in de hut. Ze toonde een brandblussertje. Zo’n kleuterig speelgoeddingetje uit de ramsj.

“In het kastje.” wees Lief. “Onder het emmertje, afwasteiltje, de vloerzwabber en het veger en blik.”

“Fijn, als je het dringend nodig hebt! Maar eh, ook ruim TIEN jaar oud.” las ik op het

23

Ludique rode spuitbusje. “Daarmee blus je nog geen lucifer, schat! Hooguit nog geschikt als kruidig deodorant.”

Lief toonde me twee koekenpannen. Het leek wel alsof men de Elfstedentocht een paar keer op de antiaanbaklaag had uitgereden. Totaal aan flarden. Ongezond!

De volgende dag slenterde ik wederom met de honden over het vakantiekamp. Op de centrale piste zag ik een wat oudere, grijs gekuifde, dame komen aanwandelen. Op enige afstand dribbelde er een pluizig mini-hondje, model handtasje van het net-terug-van-de-kapsalon type, achter haar aan. Dat zie je wel vaker, meen ik, dat honden en eigenaren op elkaar gaan lijken. Maar dat terzijde. Onze wegen zouden elkaar weldra kruisen. De dame aarzelde, zag ik wel. Ze keek mij en de beide honden wantrouwend aan. Haar hondje deed een angstplasje. Dus, galant als ik ben, stopte ik en maakte een royaal uitnodigend armgebaar haar voor te laten gaan.

“Bonjour Madame!” schalde ik nog charmant.

Een dame van enig niveau begrijpt en waardeert dat.

Deze bleef stokstijf staan. Type Wilhelmina.

Fier rechtop als een granieten menhir.

Onwrikbaar!

“Bent u GAST hier?!” snerpte ze schelvisserig vanuit de groene verte.

Ik knikte vaag instemmend. Het ging het mens tenslotte geen reet aan, leek me zo. Voordat je het in de gaten hebt word je door een wildvreemd wijf ‘gehackt’.

“In welk huis logeert u?!” schetterde ze gebiedend.

“HUT! HUT nummer drie!” benadrukte ik de daar gangbare typering voor de opstallen.

“Met TWEE honden?!” tierde ze vol afgrijzen.

Welnu, dat leek me duidelijk. Twee honden, ik had ze bij me. Ik zweeg derhalve. De trol kon tellen.

“DAT IS VERBODEN!” schalde ze furieus.

“TWEE HONDEN! Zeker weer voor EEN HOND geboekt en stiekem met TWEE HONDEN gekomen! IK WIL HET NIET HEBBEN! IK ben de EIGENARESSE!” “MAJESTEIT!” gromde ik, “ER is WEL DEGELIJK voor TWEE HONDEN geboekt!

TWEE HONDEN!” “DAT IS VERBODEN!” brieste ze witheet.

“Dan moet u bij UW PERSONEEL zijn HOOGHEID!” galmde ik. “NIET bij mij!”

“We hebben al genoeg GEDONDER hier met al die BUITENLANDERS,” siste ze stampvoetend.

“IK WIL HET NIET HEBBEN!” Ze had kennelijk vooraf de kentekenplaten van onze besteltrommel bespioneerd. Tja, Frans.

“ADIEU MADAME!” blafte ik ferm en vervolgde, zonder de toverkol nog een blik waardig te keuren, mijn wandeling.

En ja, met TWEE honden en inderdaad, BUITENLANDER! Op de vooravond van ons vertrek liep ik het restaurant binnen. Mooie gezellige tent, druk bezocht en hoogst aantrekkelijk Scandinavisch menu. Allerliefste mensen. Zeer gastvrij.

“Wij vertrekken morgenochtend vroeg.” kondigde ik aan. “Hoe gaat dat met uw inspectie van de hut, de sleutel en onze borgsom? U bent immers zo vroeg nog niet geopend.”

“Ach, dat maakt niet uit,” sprak een vrolijke jongedame hartelijk, “dan rekenen we toch nu alvast af en hangt u morgen de sleutel maar gewoon aan de binnenkant van de deur. Komt helemaal goed.”

Ik knikte tevreden instemmend.

Frankrijk “En,” hervatte ze oprecht belangstellend, “is het u bevallen, uw verblijf hier?”

“Nou,” begon ik terughoudend, “ik werd hier op zeer hoge toon aangesproken door een uiterst hooghartige dame op leeftijd die mij er impliciet van beschuldigde dat…,” “Oei! Een momentje,” onderbrak ze me onthutst, “dan roep ik even de baas voor u, die…,” Ze galoppeerde met 112-spoed door de keukenklapdeur.

Ik wachtte geduldig af met de sensatiebeluste blikken van alle gasten in het restaurant op me gericht. Ik knikte ze allervriendelijkst toe.

De keukendeur zwaaide weer open.

“Eh, hier is de baas,” fluisterde ze nerveus toen deze zijn harses om het hoekje stak.

“LUDIQUE!” bulderde deze enthousiast grijnzend.

“CEES!” kraaide ik verrast en verheugd. “Dat is snotverdorie lang geleden, ouwe horecaffer!”

We schudden vriendschappelijke handen. Na zoveel jaren. Hoe was het mogelijk? CEES! “Wat heb je nu weer te mekkeren, Ludique?” vroeg hij me samenzweerderig lachend.

“Cees, jongen,” fulmineerde ik luidruchtig, “ik ben hier op hoge toon door een uiterst hooghartig oud grijs secreet van een valse tovertrol met zo’n ranzig bordeelhondje op sleeptouw aangesproken die mij ervan beschuldigde…,” “Een wat oudere dame?” onderbrak Coen mijn scheldkanonnade terwijl hij zijn hand kalmerend op mijn arm legde. Hij keek ietwat schichtig om zich heen.

“Dat eh, is mijn moeder….” fluisterde hij me toe.

Tekst: Ludique le Vert

Dit is een van de verhalen die Ludique le Vert geschreven heeft over zijn belevenissen in Frankrijk. Er zijn reeds drie bundels uitgekomen met zijn meest hilarische gebeurtenissen, op een ongekend geestige en aanstekelijke wijze opgetekend.

NIEUW!

• Hilarisch Frankrijk • Kolderiek Frankrijk • Kaaskoppen in Frankrijk (nieuw!)

Archief

ALLE EDITIES VAN GRENZENLOOS MAGAZINE ALTIJD TERUG TE LEZEN

26

27

Nieuwe boeken

KIJK, NOG MEER ZUID-FRANKRIJK! RENEE VONK-HAGTINGIUS

“Ik eindigde m’n vorige boekje met de zin: Misschien wordt het tijd om te verhuizen. Inmiddels ben ik verhuisd, al viel het me zwaar afscheid te nemen van m’n oude’ dorp waaraan ik de herinneringen koester.

Ze staan in dit tweede boekje. Plus m’n nieuwe ervaringen rondom het dorp waar ik nu woon.”

NIEUW!

Nu te bestellen

KAASKOPPEN IN FRANKRIJK!

LUDIQUE LE VERT

NIEUW!

De verhalen van auteur en emigrant Ludique werden gebundeld in een eerste boek genaamd Hilarisch Frankrijk (2014). Een tweede genaamd Kolderiek Frankrijk volgde (2015). Nu de derde in de uiterst succesvolle reeks. Kaaskoppen in Frankrijk (2016).

Hilarisch, kolderiek, opmerkelijk en meeslepend.

Nu te bestellen

PROVENCAALSE PRAATJES PETER HOOFT

De verhalen van auteur en emigrant Ludique werden gebundeld in een eerste boek genaamd Hilarisch Frankrijk (2014). Een tweede genaamd Kolderiek Frankrijk volgde (2015). Nu de derde in de uiterst succesvolle reeks. Kaaskoppen in Frankrijk (2016).

Hilarisch, kolderiek, opmerkelijk en meeslepend.

Nu te bestellen

28

NIEUW!

emigratiebeurs 2017 Een wereld aan kansen!

Met meer dan 1 miljoen vacatures in het buitenland, ruim 12.500 bezoekers en veel exposanten is de EmigratieBeurs hét trefpunt voor de emigratiebranche.

Gezocht worden: vaklieden uit bouw en transport, ingenieurs, medische specialisten, verzorgend personeel, IT’ers, ondernemers en veel meer. Neem uw CV of business plan mee, volg de vele presentaties, oriënteer, informeer en doe zaken!

Op de EmigratieBeurs staan ruim 165 binnen- en buitenlandse exposanten en is er een uitgebreid programma met (gratis) presentaties.De indeling van de beurs is thematisch, dit jaar is Duitsland het gastland.

Uiteraard is Uitgeverij Grenzenloos ook aanwezig!

Beurslocatie

Expo Houten Meidoornkade 24 3992 AE Houten www.expohouten.nl / emigratiebeurs.nl Openingstijden

Zaterdag 11 februari 2017 10.00-17.00 uur Zondag 12 februari 2017 10.00-17.00 uur Entree met korting

Entreetickets zijn verkrijgbaar voor € 17,50 p.p. (kinderen t/m 16 jaar gratis). U kunt ze hier echter voordelig bestellen voor slechts € 12,50.

29

Italië

Se non mi sbaglio STEF SMULDERS

S

tef Smulders trakteert de lezers van Grenzenloos Magazine elke maand op prachtige verhalen uit het alledaags leven in het mooie Italië.

“Dèng, dèng, dèng!” zei Wim, die tegenover mij aan de ronde tafel zat. “Pas als ik dat geluid hoor, weet ik dat ik weer in Italië ben.”

Hij doelde op het knallen van de koffiehouder van de espressomachine wanneer de barista deze leeg slaat alvorens hem voor een nieuw dampend kopje te vullen met het donkerbruin gebrande maalsel. Dat rammen met die houder is inderdaad een heel specifiek geluid dat je in Nederland, land van de Senseo, de pads en de cups, niet vaak zult horen.

Wim was een gedistingeerde, oudere heer met een leuk gevoel voor humor, die al jaren pogingen

30

deed om de taal van zijn favoriete vakantieland onder de knie te krijgen. “Dat gaat me voor mijn dood waarschijnlijk niet meer lukken,” vertrouwde hij me een keer fluisterend toe, „maar toch houd ik vol. Het is een leuke bezigheid.”

Wim was dik in de zeventig en al jaren lid van het selecte groepje cursisten dat de culturele vereniging Dante onder de vergevorderden had geschaard. Waar moest je ze anders laten, die koppige volhouders die na vele jaren studie nog steeds niet tevreden waren over hun taalbeheersing? Ook ik was onlangs ‘in het midden van mijn (taal)levenspad’ door Dante naar deze club der uitgerangeerden gedirigeerd en merkte meteen dat de anderen elkaar al jaren kenden.

Al voor aanvang van de tweede les schoof Wim, als altijd onberispelijk gekleed in sportief

Stef Smulders neutraalbruin tweed colbert en voorzien van bijpassende das (zijn vrouw heette Riet), mij ongevraagd een briefje toe waarop hij een cirkel getekend had die de ronde tafel in het klaslokaal moest voorstellen. Om die cirkel had hij de namen van de cursisten geschreven, in een fijn maar bijna onleesbaar handschrift. Hij was ongetwijfeld in het bezit van een luxe, gouden vulpen met inscriptie.

“Stef,” zei hij tegen mij (dat hij meteen mijn voornaam gememoriseerd had en die ook steeds gebruikte als hij me aansprak, beschouwde ik als een zeker teken van zijn hoogbeschaafde afkomst), “dit is het schema met de plaats en de naam van alle deelnemers. Zo kun je het gemakkelijk onthouden. We hebben namelijk allemaal onze vaste plaats, weet je.”

Bij de laatste zin keek hij me schalks aan als om te zeggen dat dat weer zo’n typisch menselijke onhebbelijkheid was, die bezitsdrang, waar je beter om kon glimlachen.

Ik moest maar niet op andermans plaats gaan zitten, wilde ik de stemming niet bederven, zo luidde de nauwverholen boodschap.

Een andere keer, tijdens de korte pauze die altijd halverwege de twee uur durende les werd ingelast en die we in de naastgelegen bar doorbrachten

(voor een slappe koffie zonder ‘dengdengdeng’), vertelde Wim mij dat hij in Baarn een keer de vroegere minister Vredeling uit een dure slee had zien stappen. Dat was ooit een klasgenoot van hem geweest, zei hij, maar hij had hem bijna niet herkend, zo oud zag hij eruit. Nou ja, hij hield ook wel van een flinke slok, voegde Wim er als verklaring aan toe.

“Die ken je toch wel, Stef, Henk Vredeling?” vroeg hij me. “Ja,” zei ik, “van ‘rinkeldekinkeldekinkel’”.

Aan zijn glimlach te zien was dat precies wat Wim wilde horen, die fameuze kwinkslag waarmee Wim Kan de vroegere minister van Defensie van het kabinet Den Uyl in zijn oudejaarsconference vereeuwigd had. Ach, de goeie jaren zeventig waarin men rustig een vredeling op defensie zette! Dat ‘rinkeldekinkel’ sloeg op het geluid van de asbak die, naar verluidt, Vredeling ooit in een Brussels etablissement in een dronken bui door een spiegel gegooid had. Zo vredelievend was hij klaarblijkelijk ook weer niet.

Tijdens de cursus zelf stelde Wim zich bescheiden op. Af en toe maakte hij een opmerking, die hij vaak afsloot met zijn favoriete uitdrukking se non mi sbaglio, als ik me niet vergis. Het voor Nederlanders merkwaardige woord sbaglio sprak hij daarbij met merkbaar genoegen uit en

31

Italië dat genoegen was voor hem waarschijnlijk al voldoende reden om het steeds weer te herhalen.

Maar ik vermoedde dat ook de betekenis van de uitspraak zelf hem daartoe aanzette. Er klonk altijd een zekere ironie over de eigen en al te menselijke kunst om zich te vergissen in door, een ironie die ik dan ook even in zijn ogen meende te zien twinkelen. Vergissen deed Wim zich inderdaad wel eens. Nadat we een uur lang bezig waren geweest met het lezen van en praten over een stukje uit de verhalenbundel die we bij de cursus gebruikten, een stukje dat dit keer over il baco da seta, de zijderups, ging, ontwaakte Wim opeens uit zijn dagdroom en vroeg plompverloren wat eigenlijk een rups in het Italiaans was.

Tijdens de doodse stilte die op zijn vraag volgde, keek ik hem aan en zag de lichte ontreddering op zijn gezicht verschijnen toen het tot hem doordrong wat voor domme vraag hij zojuist gesteld had. Hij zag dat ik naar hem keek en dat ik mijn lach nauwelijks kon onderdrukken. Daarop glimlachte hij terug, als om te zeggen “sì, ho sbagliato, ja, ik heb me

van een baby in Zuid-Italië, een affaire die de Italianen al een tijd in haar greep hield: de cronaca nera, kroniek van misdaden, vult hele katernen van de giornali. Iedere dag verschijnen er weer grote stukken in de dagbladen over de ouders van de familie, wie zij waren en wat ze gedaan hadden, geïllustreerd met foto’s uit gelukkiger tijden. Het journalistieke verslag van de ontvoering was bijna paginagroot en mat vooral het leed van de ouders in geuren en kleuren uit.

Overdreven, typisch Italiaans, om dat zo te etaleren, vond een van de cursisten, waarop de dottoressa in woede ontstak.

“Overdreven? Hoe kom je daar nou bij? Het is toch een dramatische gebeurtenis?

Nederlanders reageren op zoiets altijd alsof het ze niet aangaat, alsof het ze niet interesseert. Dit soort dingen zouden eens wat vaker in Nederland moeten gebeuren, dan

vergist.”

zouden jullie misschien wakker worden uit jullie zelfgenoegzame vredesdroom. Er gebeuren de vreselijkste dingen in de wereld en daar moet je je ogen niet voor sluiten. Benvenuto nel mondo, Olanda! Welkom in de echte wereld, Nederland!”

Oeps. De aangesprokene ging in de tegenaanval met vergelijkbare clichés over ‘de Italianen’ als overdreven emotionele mensen zonder begrip voor verhoudingen. “Het is gewoon een cultuurverschil,” sputterde ik nog, “je moet er niet teveel achter zoeken”, zonder dat het zoden

De cursusleidster was een nogal heetgebakerde Italiaanse dottoressa, waarmee de hele groep op voet van oorlog verkeerde. Dat meende ik althans op te maken uit de vluchtige onderlinge gesprekjes van de anderen voordat de Italiaanse, altijd te laat, het lokaal binnenstormde. Bij een van de lessen kwam de onderhuidse animositeit aan de oppervlakte toen we een krantenartikel bespraken. Dat stuk ging over de ontvoering

32

Stef Smulders aan de dijk zette. Die les eindigde in een verhitte sfeer.

Wim droeg er op zijn geheel eigen manier ook wel eens aan bij dat de dottoressa geïrriteerd raakte.

Als het zo uitkwam vertelde hij telkens weer het verhaal over hoe een lerares bij een andere, vroegere cursus Italiaans hem er in iedere les fijntjes op attendeerde dat hij de enige mannelijke cursist was: “Als we in het Italiaans over een groep in meervoud spreken, is dat meervoud altijd mannelijk als tenminste één van de leden een man is, ook al staan er duizenden vrouwen tegenover. Dat geldt ook voor onze cursusgroep.

Door de aanwezigheid van Wim spreken we over un gruppo di allievi en niet un gruppo di allieve.” Het klonk als een verwijt, steeds weer,

zo liet Wim doorschemeren. De dottoressa van die andere cursus was een sessista, seksiste, leek hij te suggereren. En dat klonk onze dottoressa weer een beetje als een beschuldiging in de oren.

Alsof Wim wilde beweren dat alle Italiaanse vrouwen aan penisnijd lijden. Die goeie, beleefde, welopgevoede, beneducato Wim! Dat zal hij toch niet bedoelen? Of wel? Het feit dat hij de anekdote vaak herhaalde en zich daarbij steeds rechtstreeks tot de dottoressa richtte, deed me twijfelen. Ook de meest beschaafde mensen hebben immers wel eens een donker rafelrandje. Se non mi sbaglio.

Tekst: Stef Smulders

NIEUW!

Italiaanse toestanden

Meer Italiaanse toestanden

Leven en overleven in Italië

Humoristische korte verhalen over het emigreren naar Italië en de kennismaking met tal van karakteristieke Italianen.

De nieuste bundel met hilarische verhalen over

Oa te koop via Emigratieboek.nl

Oa te koop via Emigratieboek.nl

Het dagelijks leven in Italië het leven van alledag in Italië.

33

Het volgende nummer van Grenzenloos Magazine verschijnt de eerste week van februari.

Schrijf u in op Grenzenloos.nl om op de dag van uitkomen een e-mail als herinnering te krijgen.

Emigratieboek.nl BOEKHANDEL VOOR LANDVERHUIZERS

GIDSEN TAALCURSUSSEN ERVARINGSVERHALEN

Kijk regelmatig op Emigratieboek.nl en ontvang ook onze wekelijkse nieuwsbrief Volg ons op Twitter (@emigratieboek) en Facebook (fb.com/emigratieboek)

34