İzmir Karabağlar | Architecture Competition Portfolio

15748

İZMİR KARABAGLAR BELEDİYESİ KAMUSAL AÇIK MEKAN VE KENT MEYDANI KENTSEL TASARIM PROJE YARIŞMASI

İÇİNDEKİLER 1- Ege Denizi ve Çevresinde Mimarlik Pratigi

4-7

2- Ege Coğrafyası Üzerinden Önsöz

8-9

3- İzmir Üzerinden Önsöz

10-11

4- Karabağlar Üzerinden Önsöz

12-13

5- Tasarım Alanı ve Kent Boşluğu İlişkisi

14-15

6- Tasarım Alanı Çevresi

16-25

7- Tasarım Alanına Yaklaşım Kararları

26-27

8- Mikro Makro İlişkiler

28-29

9- Yaşantı Fikri

30-31

10- Üretim - Bağ Fikri

32-33

Yakın Çevre Kentsel Tasarım Planı

34-35

Alt Meydan

36-37

Üst Meydan

38-39

Spor Alanları, Spor Meydanı

40-41

Planlar

42-49

Kesitler

50-59

Eskizler, Perspektifler

60-71

Görseller, Perpektifler

72-84

2

KARABAGLAR KENT MEYDANI VE

3

Müellif: İsmail Kocataş,

Kocaeli Üniv.

Yardımcılar: Gülşah Güneş, Serdar Kurtuluş, Cihan Memioğlu, İdris Can Irız, Umut Bora Şahin Ferhat İbrahimoğlu Musa Yılmaz

Sakarya Üniv.

Kocaeli Üniv.

Kocaeli Üniv.

Sakarya Üniv.

Mimar Sinan Güzel Üniv.

Yıldız Teknik Üniv. İstanbul Teknik Üniv.

Danışmanlar: Duygu Öztekin Feride Kübra Tay

Yıldız Teknik Üniv. (Şehir Plancı) Bartın Üniv.

(Peyzaj Mimarı)

KENT PARKI, KENTSEL TASARIM PROJESİ

4

KARABAGLAR KENT MEYDANI VE

1- “Ege Denizi ve Çevresinde Mimarlik Pratigi “ Yapı yapma bilgisi insanın sosyal iliskilerini cografya üzerinden kazıyarak insa etmesi ile elde edilen kültürel bir birikimdir. Bu bilgi sadece yapısal bir biçim üzerinden kavranamayacak kadar derin ve anlamlıdır. Keza bu, binlerce yıldır Ege cografyası üzerinde ki insai faaliyetin birikimidir.

Bu aynı zamanda yasantının da insa edilmesidir.

Bu anlamda yer kavramı, kültür kavramı salt bir millete, bölgeye aitlik üzerinden anlasılabilecek bir alan degildir. Zira bu anlatı, yerin nerede basladıgı, nerede bittigi sorusuyla yahut kültürün tarihinin zamansal kökeninin ne’ligi sorusu üzerinden kolayca tıkanabilir.

Izmir üzerinden bir mimarlık pratigi gelistirilirken burada tarihsel anlatılar yahut siyasal sınırlar üzerinden bir kavrayıs gelistirmek yerine, tam olarak gözümüzün önünde olan birikimin, bilginin kazındıgı yer olan cografyaya odaklanmak anlamlı olacaktır.

Tasarım, Ege Denizi cograyfasında ki yasantıyı kavramak ve buralılık hissiyatını akılda tutarak, ege cografyasını anlamaya koyulur.

5

KENT PARKI, KENTSEL TASARIM PROJESİ

6

KARABAGLAR KENT MEYDANI VE

Sokak dokusu, kapı önü mekanları, merdiven altı, merdiven önü mekanlar ile açık alanların nasıl “yaşadığı” görülebilir. İçerisi ve dışarısı arasında bir ara bölge daha düşünülebilir. Basitçe mahalli bir tabirle “kapı önü” olarak tarif edilebilecek olan bu aralık meyve ağaçları, limon kokularu basamaklar ve yığma taş ögeler ile yaşantıya tektonik olarak eşlik eder.

7

KENT PARKI, KENTSEL TASARIM PROJESİ

2-Ege Coğrafyası Üzerinden Önsöz

Ege coğrafyası kıyısında bir mimarlık pratiğinden bahsederken, buranın yaşamsal birikimlerini göz ardı etmek mümkün olamayacaktır. Bu birikim, hayatın tam içerisinden öğrenilerek, yaşantıyla gelişerek zamanın akışıyla birikmiş açık alan örgütlenmeleri, mekânsal pratikler, mekanlar ve boşluklar arası ölçekli geçişler olarak görülebilir. Mekan ile doğa arasında ki “ton” farklılıklarının nasıl mekana dönüştüğünü ve açıkalanın bu boşluklar etrafında nasıl örgütlendiğini bu yörede okumak oldukça açık ve öğreticidir.

8

KARABAGLAR KENT MEYDANI VE

9

KENT PARKI, KENTSEL TASARIM PROJESÄ°

3- İzmir Üzerinden Önsöz

İzmir üzerine söylem üretirken üzerinde en çok durulması gerekenlerden bir tanesi şüphesiz bir “İzmirlilik” hissiyatıdır.

Buna “Egelilik” de denilebilir, kuşkusuz.

Fakat, İzmir’in bu coğrafyada sosyal, toplumsal, mekânsal açık alan örgütlenmeleri ve yapısı ile başka bir faza ait olduğunu söylemek mümkün.

Bu faz, hayatın şehrin akışları ile açık alanda örgütlenmesi ile güçlü kalmaktadır.

10

KARABAGLAR KENT MEYDANI VE

11

KENT PARKI, KENTSEL TASARIM PROJESÄ°

4- Karabağlar Üzerinden Önsöz

Gaziemirden Karabağa, oradan Konak sırtlarına kadar çok yakın zamana kadar da buradan İzmir deltasına doğru birçok yerin bağ olduğu çokça dillenen bir meseledir. Şimdi ise bu bağların atıl durumda ki hali, yerinden yellerin dahi esemeyişi oldukça hüzünlüdür. Karabağlar 20.yy’ın ikinci yarısı ile birlikte alınan göçler ve yoğun konut stoğuna maruz kalmasıyla yerin hissiyatı dediğimiz şey, yani oralılık hissi zedenelenmeye başlamıştır. Günümüzde hala kapalı site yapılaşması ilekendi içinde dünya kuran konut yapılaşmalarının yığını haline gelmiş bölgenin ve yarışma alanı çevresinin İzmire, Ege’ye ait bir yer olma düşüncesi yerini bir toplu konutlar bölgesi halini almasına sebep olmuştur.

12

KARABAGLAR KENT MEYDANI VE

13

KENT PARKI, KENTSEL TASARIM PROJESÄ°

5- Tasarım Alanı ve Kent Boşluğu İlişkisi

Tasarım alanı Karabağların yoğunluğunu bir merkez boşluk etrafında toplayarak orayı bir muhit olma ilişkilerine yakınsatacak konum ve ölçektedir. Bu muhit olma meselesini mevcut durumda tasarım alanı ve çevresinde görmek pek mümkün değildir.

Mahalli bir dokuya erişememiş , kendi içinde kapalı konutlar silsilesi ve nitelikli kamusal alan problemi olan bölge için tasarım alanı hayati bir anlam taşımaktadır. Bu anlam imar planı baz alındığında Karabağlar’ın mekânsal çevresini dönüştürebilme potansiyeli taşıyan sayılı boşluklardan olmasından gelmesidir.

Yarışma alanı ve çevresini incelediğimiz zaman, çevreyi; Ege Denizi ve ona dik dağların eteğinde bir “boşluk” olarak kavramak mümkün değildir. Yer buralılığını yitirmiş ve bir boşluk olarak değil, herhangi bir boş alan olarak durmaktadır.

14

KARABAGLAR KENT MEYDANI VE

15

KENT PARKI, KENTSEL TASARIM PROJESÄ°

6- Tasarım Alanı Çevresi Yarışma alanı yakın çevresi, topografyayı setleyerek, sadece kendine zemin sağlayan yüksek konut yapıları ile çevrilidir. Sokak dokusu, sitelerin istinat duvarları ve bekçi kulebeleri şekillenmiştir.

Yarışma alanın çeperinden kesit; Otağ Sitesi, Aşiyan Sitesi ve sokak dokusu.

16

KARABAGLAR KENT MEYDANI VE

17

KENT PARKI, KENTSEL TASARIM PROJESÄ°

6- Tasarım Alanı Çevresi Toplu konut yapılaşmalarının çeperleri, mahalle dönüşümü ile imar edillen konutlarla mahalli dokunun ara kesitine bize vermektedir.

Limontepe mahallesi, aradan geçen ana araç hattı ile toplu konutlardan yalıtılmaya çalışılsa da sıksık görselde ki kesilere rastlanmaktadır.

Bankacılar Sitesi ve Limontepe Mahallesi kesiti.

18

KARABAGLAR KENT MEYDANI VE

19

KENT PARKI, KENTSEL TASARIM PROJESÄ°

6- Tasarım Alanı Çevresi Konut dokusu arasında kalan, park olarak kullanılan yerler, eğimli ve birçoğu geniş yollarla çevrilmiştir. Yine de en potansiyelleri yerlerden olduğu söylenebilir, bu sıkışıklıkların.

Semra Gülcemal Parkı ve Asude Sitesi kesiti.

20

KARABAGLAR KENT MEYDANI VE

21

KENT PARKI, KENTSEL TASARIM PROJESÄ°

6- Tasarım Alanı Çevresi Yarışma alanın batısında, Karabağlar’ın kıyıya yaklaştığı kısımlarda, İnönü caddesi ve çeperlerinde geçmişte yapılmış insani ölçeği hissedebildiğimiz konutlar mevcuttur. Bunların boşlukları ve mahalli dokusu kısım kısım oldukça ilgi çekici olabilmektedir. Özdemir Sabancı Parkı ve Çevresi, Mahalli Doku.

22

KARABAGLAR KENT MEYDANI VE

23

KENT PARKI, KENTSEL TASARIM PROJESÄ°

6- Tasarım Alanı Çevresi Karabağların Batı kıyılarında, Ege Denizine doğru gittikçe sokak dokusu kesitlerinin dönüşümünü izlemek mümkündür. Örnek iki sokak, yol, konut kesiti; İnönü Caddesi ve 108/26. sokak kesiti.

24

KARABAGLAR KENT MEYDANI VE

25

KENT PARKI, KENTSEL TASARIM PROJESÄ°

26

KARABAGLAR KENT MEYDANI VE

7- Tasarım Alanına Yaklaşım Kararları

Bu boş alanın, boşluğa erişmesi, mekan olması için ayak bastığı yerin ilişkilerini dinleyerek tasarım alanına yaklaşmak denenmiştir. Burası bir boşluk değil Karabağlar için bir tohum, çekirdek olmalıdır. Erginleştiği zaman çevresini dönüştürebilme gücünü bulunduğu yer ile erişmelidir.

Aksi halde çevrede ki problemli dizilimli hacimlerle kurulmaya çalışılacak ilişki buraya dair yeni bir başlangıç yapabilme olanağını kısıtlı kılmaktadır. Bu anlamda bir iç boşluk, mekan ve bu mekanları yine kendi içinde tonlayarak besleyen alt mekanlar silsilesi tasarımın ilk düşüncesidir.

27

KENT PARKI, KENTSEL TASARIM PROJESİ

Park, yeşil alanlar ve boşluklarına eşlik edecek programlar ve yapısal durumların yığma taş ile inşası düşünülmüştür. Açık alanların örgütlenmesine eşlik edecek olan yapısal tektoniğin kendisi oldukça mühimdir. Keza, aynı coğrafya da güneşle, rüzgarla, kavak ağaçları ile, zeytinliklerle, bağlarla iç içedir. Yığma taşlarla yükseltilmiş terasların arasında ağaçların dallarını eğdiği, rüzgarın gölgelik alanlara doğru uğuldadığı açık alanlar.

28

KARABAGLAR KENT MEYDANI VE

8- Mikro Makro İlişkiler Üst ölçekten aşağıya doğru inen düşüncenin bu alan için iflas ettiği bölgenin yer ile ilişkisi ve imar planının pratikte hayata katkısı göz önüne alındığında iflas ettiği düşünülebilir. Bu anlamda üsttenci bir gelişim yerine; ölçeğini bulundu yerden kazanan, birbirinden beslenerek çevresine katılan, yerin farkına varan bir ilişkilenme biçimi önerilmektedir.

Bu biçim mikro ölçekte bir basamak, bir duvar, bir otsu bitki iken, makro ölçekte kendisini kentsel bir sokağa, meydana, ait meydanlara taşıyan bir sıkışmışlığın ortaya çıkardığı mekanlar silsilesine ihtiyaç duymaktadır.

Basit bir fizik örneği ile atomu parçalamak, füzyonik patlamaya erişmek için atoma bitimsizce nötron bombardımanı yapılır. Sıkışır, sıkışır ve kendisini parçalayarak tüm çevresel etkiyi bu parçalanmaya maruz bırakır. Bu örneği bir yeri genleştirerek bir ilişki kurmasının alanın ve çevresinin arasında ki mesafeler aracılığı ile büyüklük kazanması ve dozajın derişikliğini kaybetmesi ile etkisinin azalacağı; aksine bir alanda sıkışarak bir potansiyel açık alanlar yığını ile mikro ölçekten makro büyüklüğe erişme çabası niyet edildiğinin bir temsili olarak görülmelidir.

29

KENT PARKI, KENTSEL TASARIM PROJESİ

30

KARABAGLAR KENT MEYDANI VE

9- Yaşantı Fikri Karabağlar için çevresel faktörlerin hiç iç açıcı olmadığı bu koşullarda, “buralılık” düşüncesi ile yaşantı hayal etmek hala mümkün müdür?

Ege’de olduğunun hatırlanarak; yer, problemli çevresi içerisinde hayati anlam kazanacaktır.

Gündelik yaşamın tek tip ilişkide kurduğu organize edilmiş, sınırları çizilmiş boşluklar meydan, park gibi programlar burada gündelik hayatın geçtiği programları silsilesi olarak düşünülmüştür. Birçok programın, gündelik hayatın geçtiği, çeşitli ölçeklerde, bu bazen bahçe ölçeğinde küçülen, bazen çayır büyüklüğüne genleşen sokaklar ve çeperleri tasarlanmış meydanlar etrafında organize olan bir park yaşamı önerilmiştir.

31

KENT PARKI, KENTSEL TASARIM PROJESİ

1/1000 İlkesel Tasarım Planı

32

KARABAGLAR KENT MEYDANI VE

10- Üretim- Bağ- Mekan Fikri Bağ fikri ile birlikte, park dediğimiz enerji tüketen sonradan üretilmiş “yer” yerine üretimin hayatın içerisinde ki yerinin de barındığı bir alan olarak tasarım alanı inceltilmiştir. Çayırın üst kotunda mahalle dokusuna yapışarak gelişmesi öngörülen bağcılık, çayıra yaslanan şarap evi, dernek gibi programlar ile alana katılması ve yerin geçmişten gelen yankısını sürdürmeyi amaçlamaktadır.

33

KENT PARKI, KENTSEL TASARIM PROJESİ

1/1000 Vaziyet Planı

34

KARABAGLAR KENT MEYDANI VE

Yakın Çevre Kentsel Tasarım Planı Revizyon imar planı kapsamında ki değişiklikler işlenmiş, alan ve çevresi yeşil sürekliliği, yaya sürekliliği imar planı kararlarına uyularak aplike edilmiştir.

Yarışma alanı güneyi ile kuzeyi arasında alanı yaran bir iç park-sokak fikri ve bu sokağa takılan alt meydanlar fikri işlenmiştir. Parktan gelen akslar takılan programlar ve çeperlerin genleşmesi ile nihai bir ilişkiler bütünü elde edilmiştir. Bu bütünün kentsel uzantıları güneyde ki parkın ana araç yolu ile kesiştiği yerde bir toplayıcı “Güney Meydanı” ile bütünleştirilmiştir.

Alanın kuzeyinde ki mahalle dokusu ile parkın bütünlüğünü de tutan aynı zamanda spor salonu ve pazar alanını kesen bu sokak tüm kot, kesit, plan ve yaşantının gerçekleşme potansiyelini organize eder durumdadır.

35

KENT PARKI, KENTSEL TASARIM PROJESİ

Güney Meydanı Eskizi

36

KARABAGLAR KENT MEYDANI VE

Güney Meydanı

37

KENT PARKI, KENTSEL TASARIM PROJESİ

Alt Meydan/ Ãœst Meydan Eskizi

38

KARABAGLAR KENT MEYDANI VE

Alt/Üst Meydan

39

KENT PARKI, KENTSEL TASARIM PROJESİ

40

KARABAGLAR KENT MEYDANI VE

Spor Sahaları, Spor Meydanı

41

KENT PARKI, KENTSEL TASARIM PROJESİ

42

KARABAGLAR KENT MEYDANI VE

1/500 Vaziyet Planı

43

KENT PARKI, KENTSEL TASARIM PROJESİ

44

KARABAGLAR KENT MEYDANI VE

45

KENT PARKI, KENTSEL TASARIM PROJESİ

+59.00 Kot Planı 1/500

46

KARABAGLAR KENT MEYDANI VE

Yığma Duvar - Park Planı Kütüphane - Sokak- Kafeterya- Meydan

47

KENT PARKI, KENTSEL TASARIM PROJESİ

48

KARABAGLAR KENT MEYDANI VE

49

KENT PARKI, KENTSEL TASARIM PROJESÄ°

50

KARABAGLAR KENT MEYDANI VE

51

KENT PARKI, KENTSEL TASARIM PROJESÄ°

52

KARABAGLAR KENT MEYDANI VE

53

KENT PARKI, KENTSEL TASARIM PROJESÄ°

54

KARABAGLAR KENT MEYDANI VE

55

KENT PARKI, KENTSEL TASARIM PROJESÄ°

56

KARABAGLAR KENT MEYDANI VE

57

KENT PARKI, KENTSEL TASARIM PROJESÄ°

58

KARABAGLAR KENT MEYDANI VE

Eskizler / Görseller

59

KENT PARKI, KENTSEL TASARIM PROJESİ

Alt Meydan, Üst Meydan İlişkisi.

Kavak ağaçlarının ve asma saçaklarının gölgeleri altında masalar. Amfi de oturan insanlar. Meydan bir işlev için ayrışmış boşluk değil yaşayan bir mekan olarak tarif edilmiştir.

60

KARABAGLAR KENT MEYDANI VE

61

KENT PARKI, KENTSEL TASARIM PROJESÄ°

Tasarım boşluğu ana omurgası.

Meydana sokaktan perpektif. Asma saçak dikmeleri, basamaklar.. Ve çayıra oyuran kısmi ayaklar. Sokak park çeperi ve çayır çeperi ile kılıçlama biçilir. Üst ölçekten kendisi de yarışma alanını bir “kestirme” olarak biçer.

62

KARABAGLAR KENT MEYDANI VE

63

KENT PARKI, KENTSEL TASARIM PROJESÄ°

İç sokak perspektifi. Tasarım boşluğu alt kot ve üst kot olarak yarılmıştır. Bu yarık içleri oyularak programların yerleştirildiği bir boşluklı yığma duvar ve bir asma saçak altı sokak ile vücut bulmuştur. Çayırın, meydanın, parkın omurgasıdır.

64

KARABAGLAR KENT MEYDANI VE

65

KENT PARKI, KENTSEL TASARIM PROJESÄ°

Park programlanarak, setlenmiştir. Meydanlar ve sokak omurgası ile yaşantı örgütlenmeye çalışılmıştır.

Ağaçlar, rüzgar, güneş, otsu bitkiler bir mekanı inşa eden yaşayan ögelerdir. Forum alanı kavak ağaçları ile gölgelenir.

Yüksek kavak ağaçları parkı da ölçeklendirir.

66

KARABAGLAR KENT MEYDANI VE

67

KENT PARKI, KENTSEL TASARIM PROJESÄ°

Güney meydanı perspektifi.

Meydan kotundan 50 cm yükselmeye başlayarak setlenen park duvarları meydana oturma birimi olarak geri döner. Meyve ağaçları, parkın meydana göründüğü kısımdır.

Sokak güneyde ki meydan ile kente ağzını açar.

68

KARABAGLAR KENT MEYDANI VE

69

KENT PARKI, KENTSEL TASARIM PROJESÄ°

70

KARABAGLAR KENT MEYDANI VE

Eskizler / Görseller

71

KENT PARKI, KENTSEL TASARIM PROJESİ

72

KARABAGLAR KENT MEYDANI VE

73

KENT PARKI, KENTSEL TASARIM PROJESÄ°

74

KARABAGLAR KENT MEYDANI VE

75

KENT PARKI, KENTSEL TASARIM PROJESÄ°

76

KARABAGLAR KENT MEYDANI VE

77

KENT PARKI, KENTSEL TASARIM PROJESÄ°

78

KARABAGLAR KENT MEYDANI VE

79

KENT PARKI, KENTSEL TASARIM PROJESÄ°

80

KARABAGLAR KENT MEYDANI VE

81

KENT PARKI, KENTSEL TASARIM PROJESÄ°

82

KARABAGLAR KENT MEYDANI VE

83

KENT PARKI, KENTSEL TASARIM PROJESÄ°

84

KARABAGLAR KENT MEYDANI VE