Güvenlik Yönetimi 59

arka arka kapak kapak

ÖZEL ÖZEL ÖZELGÜVENLİK GÜVENLİK GÜVENLİKSEKTÖRÜNÜN SEKTÖRÜNÜN SEKTÖRÜNÜNSESİ SESİ SESİnn nAYDA AYDA AYDABİR BİR BİRYAYINLANIR YAYINLANIR YAYINLANIR

MAYIS MAYIS MAYIS2018 2018 2018SAYI: SAYI: SAYI:59 59 59

ÖZEL GÜVENLİK GÜVENLİK SEKTÖRÜNÜN SEKTÖRÜNÜN SESİ SESİ ÖZEL ÖZEL GÜVENLİK SEKTÖRÜNÜN SESİ

CCTV CCTV VE VE ÇEVRE ÇEVRE BİRİMLERİ BİRİMLERİ FOKUS: FOKUS: FOKUS: TÜNEL TÜNEL TÜNEL UYGULAMALARI UYGULAMALARI UYGULAMALARI

MAYIS 2018 2018 SAYI: 59 MAYIS SAYI: 59 MAYIS 2018 SAYI: 59

ÖZEL ÖZEL ÖZELDOSYA: DOSYA: DOSYA: ACİL ACİL ACİLANONS ANONS ANONSVE VE VE SESLENDİRME SESLENDİRME SESLENDİRME TÜNELLERDE TÜNELLERDE TÜNELLERDE CCTV’NİN CCTV’NİN CCTV’NİNÖNEMİ ÖNEMİ ÖNEMİ ÖZELÖZEL ÖZEL GÜVENLİK GÜVENLİK GÜVENLİK FEDERASYONU FEDERASYONU FEDERASYONU YAYINIDIR YAYINIDIR YAYINIDIR

11.05.2018 11.05.2018 11.05.2018 18:35 18:35 18:35

arka arka kapak kapak

ÖZEL ÖZEL ÖZELGÜVENLİK GÜVENLİK GÜVENLİKSEKTÖRÜNÜN SEKTÖRÜNÜN SEKTÖRÜNÜNSESİ SESİ SESİnn nAYDA AYDA AYDABİR BİR BİRYAYINLANIR YAYINLANIR YAYINLANIR

MAYIS MAYIS MAYIS2018 2018 2018SAYI: SAYI: SAYI:59 59 59

ÖZEL GÜVENLİK GÜVENLİK SEKTÖRÜNÜN SEKTÖRÜNÜN SESİ SESİ ÖZEL ÖZEL GÜVENLİK SEKTÖRÜNÜN SESİ

CCTV CCTV VE VE ÇEVRE ÇEVRE BİRİMLERİ BİRİMLERİ FOKUS: FOKUS: FOKUS: TÜNEL TÜNEL TÜNEL UYGULAMALARI UYGULAMALARI UYGULAMALARI

MAYIS 2018 2018 SAYI: 59 MAYIS SAYI: 59 MAYIS 2018 SAYI: 59

ÖZEL ÖZEL ÖZELDOSYA: DOSYA: DOSYA: ACİL ACİL ACİLANONS ANONS ANONSVE VE VE SESLENDİRME SESLENDİRME SESLENDİRME TÜNELLERDE TÜNELLERDE TÜNELLERDE CCTV’NİN CCTV’NİN CCTV’NİNÖNEMİ ÖNEMİ ÖNEMİ ÖZELÖZEL ÖZEL GÜVENLİK GÜVENLİK GÜVENLİK FEDERASYONU FEDERASYONU FEDERASYONU YAYINIDIR YAYINIDIR YAYINIDIR

11.05.2018 11.05.2018 11.05.2018 18:35 18:35 18:35

arka arkakapak kapakiรงi iรงi

MAYIS MAYIS 2018 2018 SAYI: SAYI: 5959 MAYIS 2018 SAYI: 59

arka arkakapak kapakiรงi iรงi

MAYIS MAYIS 2018 2018 SAYI: SAYI: 5959 MAYIS 2018 SAYI: 59

guvenlik yonetim 59+.indd 2

11.05.2018 12:06

guvenlik yonetim 59+.indd 3

11.05.2018 12:06

guvenlik yonetim 59+.indd 4

11.05.2018 12:07

guvenlik yonetim 59+.indd 5

11.05.2018 12:07

guvenlik yonetim 59+.indd 6

11.05.2018 12:07

guvenlik yonetim 59+.indd 7

11.05.2018 12:07

guvenlik yonetim 59+.indd 8

11.05.2018 12:07

guvenlik yonetim 59+.indd 9

11.05.2018 12:07

içindekiler 34

64

42 12 BAŞKANDAN

14 EDİTÖR

KAPAK KONUSU

SEKTÖRDEN

28

BIP CCTV sistemlerde derin öğrenme ile

58

“Araştırma ve geliştirmeye büyük önem

yanlış alarmların önüne geçin

34

Biyometrik sistemler

vermekteyiz’’

40

CCTV sistemleri “kapalı mı açık mı?“

60

“Hedefimiz dünya çapında tercih edilen ve

bilinen bir marka olmaktır.’’

ELEKTRONİK GÜVENLİK

62

Otopark giriş güvenliğinde

FOKUS

42

“Yol güvenliğini sağlamak ve tünel

16 GÜNCEL

sistemlerini yönetmekle yükümlüyüz.’’

52

Tünellerde CCTV’nin önemi

Sektör ile ilgili kısa haberler

26 KÖŞE / Hayata Bakış

Televizyon izleme alışkanlığı

guvenlik yonetim 59+.indd 10

ÖZEL DOSYA

iki farklı teknoloji: RFID Otopark Giriş

54

Acil anons ve seslendirmede

Sistemi (HGS) ve plaka tanıma

yeni Paviro Network modülü

64

Tıp teknolojisinde aktif optik

56

Acil anons ve seslendirme sistemleri

fiber çözümleri

11.05.2018 12:07

m

n ve

Güvenlik Yönetimi ÖZEL GÜVENLİK SEKTÖRÜNÜN SESİ

MAYIS 2018

84

AYDA BİR YAYINLANIR

Özel Güvenlik Federasyonu adına imtiyaz sahibi O. Oryal ÜNVER Yürütme Kurulu O. Oryal ÜNVER İsmail UZELLİ Murat KÖSEREİSOĞLU Yusuf Vehbi DALDA Genel Yayın Yönetmeni Devrim BOZKURT devrim@guvenlikyonetimi.com Yazı İşleri Müdürü Ezgi ÖZCAN ezgi@guvenlikyonetimi.com Reklam Koordinatörü Çiğdem ÖZCAN cigdem@guvenlikyonetimi.com Danışma Kurulu Alp SAUL Arzu YÜKSEL Doç. Dr. Gazi UÇKUN Füsun KOCAMAN Gültekin FİŞEK Hakan ÖZALP İsmail UZELLİ Murat KÖSEREİSOĞLU Okyay ŞENTÜRK O. Oryal ÜNVER Osman Levent CELASUN Prof. Abdurrahman KILIÇ Taner ALBAYRAK Yusuf Ziya ÖNCEL

70

GÜVENLİK HİZMETİ

70

Authorized Economic Operatör

(AEO)’dan yetkilendirilmiş

yükümlü statüsü (YYS)’ne tedarik

zinciri güvenliği

YANGIN GÜVENLİĞİ

76

Norm Teknik’ten yol tüneli

korumasında düşük basınçlı

su sisi sistemleri

BİLGİ GÜVENLİĞİ

84

Bilgi güvenliğinin önemi

ş

90 Abone Formu 92 Editöryel Takvim 94 Reklam İndeksi

Grafik Tasarım ve Baskıya hazırlık Derya BOZKURT derya@guvenlikyonetimi.com Yayın Türü Yerel Süreli Yayın. Ayda bir yayınlanır.

Yönetim Adresi Arkhe Tanıtım Hizmetleri Perpa Ticaret Merkezi B Blok Kat: 12 No:2049 Okmeydanı / Şişli / İstanbul Tel: (212) 210 54 45 Tel: (533) 413 78 08 Baskı ÖZGÜN OFSET TİC LTD ŞTİ 0212 280 00 09 Özel Güvenlik Sektörünün sesi Güvenlik Yönetimi Dergisi, sektörü bilgilendirme amacıyla hazırlanmıştır. Bu dergide yer alan her türlü haber, bilgi ve yorumlar; güvenilir olduğuna inanılan kaynaklar tarafından hazırlanmış araştırma raporları, değerlendirmeler, atıflar, çeviriler ve istatistikî verilerden derlenmiştir. Dergide yer alan tüm reklamların sorumluluğu firmalara, yazılardaki ve söyleşilerdeki görüşler sahibine aittir.

Dergide yer alan yazılar izin alınmadan ve kaynak gösterilmeden hiçbir şekilde kullanılamaz.

tanıtım hizmetleri

Perpa Ticaret Merk. B Blok Kat: 12 No: 2049 Okmeydanı / Şişli / İstanbul Tel: (212) 210 54 45 Faks: (212) 210 54 45 Gsm: (533) 413 78 08

guvenlik yonetim 59+.indd 11

11.05.2018 12:07

BAŞKAN

a

Eğitimi geliştirmek Değerli okurlarımız;

ASIS International, Las Vegas'ta 23-27 Eylül 2018 tarihlerinde düzenlenen Global Security Exchange (GSX) eğitim programını açıkladı.

InfraGard ve ISSA ile ortaklaşa üretilen, daha önce ASIS Yıllık Semineri ve Sergileri olarak bilinen beş günlük etkinliğin, kapsamlı bir eğitim programı, eşi benzeri olmayan bir ağ iletişimi için Las Vegas Kongre Merkezi'ne 20.000'den fazla operasyonel ve siber güvenlik uzmanını çekmesi bekleniyor. Ayrıca binlerce son teknoloji ürünü güvenlik ürün ve hizmetini sergileyen etkileyici bir sergi.

ASIS Uluslararası Öğrenim Başkan Yardımcısı Nancy Green, “Bu bir rekor belirleme yılı oldu” dedi. “GSX 2018 sunumlarımıza yönelik 700'den fazla teklif aldık ve program dizilişimiz ASIS, InfraGard ve ISSA konu uzmanları tarafından yürütülen 300'den fazla oturumun özelliklerini içeriyor. Bu coşkulu yanıt, güvenlik endüstrisinin amiral gemisi olayı olarak GSX'e yaptığımız yatırımlar ve geliştirmeler hakkında güvenlik uzmanlarından duyduğumuz heyecanı yansıtıyor. ”

O. Oryal ÜNVER ÖGF (Özel Güvenlik Federasyonu) Yönetim Kurulu Başkanı

Öğrenme formatları arasında derin dalışlar, vaka çalışmaları, konferanslar, deneme çalışmaları, paneller, simülasyonlar ve atölyeler yer alacaktır.

Ayrıca, Kurumsal Güvenlik Risk Yönetimi (ESRM) konusunda da bir odak noktası olacak ve bu konferansı derinlemesine konferans öncesi çalıştaylardan pratik sunumlara ve bu iş stratejisini günlük işyerine taşıyacak. Eğitim Seçme Komitesi. “Eğitim programı bu kolektif bilgeliğe erişecek ve öğrenme iki yönlü olacaktır - gerçek bir içgörü ve öğrenilen dersler değişimi olacaktır.”

Ele alınacak konular arasında: Gelişen düzenleyici bir manzarada büyük verileri güvence altına almak, artırılmış ve sanal gerçeklik güvenliği nasıl etkiler?

Fidye yazılımı: Veri ihlali krizlerini yönetme, Masaüstü egzersiz kullanarak okulda acil hazırlık, Karanlık web: Marka, itibar ve varlıkları koruma, Toplu çekimde hayatta kalma: Başarılı taktik ve tekniklerde örnek çalışmalar,

Öğrenme

formatları arasında derin dalışlar, vaka çalışmaları, konferanslar, deneme çalışmaları, paneller, simülasyonlar ve atölyeler yer alacaktır.

yalnız aktör teröristte radikalleşmenin psikolojisi, işlenecektir.

Sonuç olarak: Ülkemizde 41 üniversitemizde 2 yıllık özel güvenlik programları yürütülmektedir. Federasyonumuz ile beraberce neden bu şekildeki bir çalışmayı yapmıyoruz diye düşünmemek mümkün değil.

Güvenlik içinde yaşam dilerim.

12 n Güvenlik Yönetimi Mayıs 2018

guvenlik yonetim 59+.indd 12

11.05.2018 12:07

Mayıs 2018 Güvenlik Yönetimi n 13

guvenlik yonetim 59+.indd 13

11.05.2018 12:07

m EDİTÖR

Mayıs ayı güvenlik çözümlerimiz Mayıs sayımızdan merhaba; bu sayımızda güvenlik alanında birbirinden farklı yenilikleri, çözümleri ve araştırma dosyalarını sizin için bir araya getirdik. Kapak konumuzda CCTV ve çevre birimlerine yer verdik. CCTV ve güvenlik hizmetleri yaşamımızın birçok yerine konumlanmış durumda. Bir IP adresi üzerinden hizmet veren bu tip cihazlar, IP kamerası olarak da adlandırılmakta. Bu kavramları detaylandırmak gerekirse; CCTV, kameralar aracılığıyla alınan görüntünün belirli bir konuma aktarıldığı sisteme verilen isimdir. CCTV’nin açılımı, “Kapalı Devre Televizyon” anlamına gelen “Close Circuit Television”dır. IP Kamera ise gerekli noktaların güvenliği gibi farklı amaçlarla uzaktan izlemek ve kayıt altına almak için internet veya network bağlantınızdan faydalanarak gerek kablolu gerek kablosuz olarak kullanılabilmeye imkân sunan kamera teknolojisidir. “Dikkat köpek var” tabelasının yerine ‘’Bu mekan 7/24 kamera ile izlenmektedir’’ tabelaları asıldı. Suçu önlemedeki caydırıcılığı ısırmaya hazır bir köpekten daha etkili olduğu aşikâr.

CCTV ve çevre birimlerine dair teknik makaleleri, son gelişmeleri ve hayatımıza getirmiş olduğu kolaylıkları disiplin başlığımızda inceleyebilirsiniz. Fokus konumuzda ise; Tünel Uygulamalarını inceledik, İstanbul Büyükşehir Belediyesi Tünel İşletim Merkezi ile gerçekleştirdiğimiz röportajda başta yangın güvenliği olmak üzere, olası kazalara karşı alınan güvenlik önlemleri ve tünel uygulamalarını konuştuk. Mobotix Türkiye tünel uygulamalarındaki güvenlik önlemlerini ve sorun haline dönüşmeden neler yapılacağını aktardığı teknik yazıyla dergimizde yer alıyor. Özel Dosya Konumuzda Acil anons ve seslendirmenin hayati önemini inceledik. Acil anons sistemleri, küçük mağaza ve işyerlerinden çok katlı bina, alışveriş merkezleri ve fabrikalara kadar her türlü işletmede, acil durum senaryolarının işletme içinde hayata geçirilmesi, çalışanların ve ziyaretçilerin doğru ve hızlı biçimde bilgilendirilmesinin ne kadar önemli olduğunu özellikle yangın ve deprem gibi acil durumlarda sistemin sağlıklı çalışabilmesini sağlayabilmek için, gereken tüm sistemleri sizler için bir araya getirdik. Sektörden bölümümüzün konukları; Hobi Bilişim Plaka Tanıma Sistemleri Genel Koordinatörü Ozan Darendeli ve Kod Elektronik Güvenlik Sistemleri Sanayi Genel Müdürü Mehmet Ferhan Güven ile güvenlik sektörüne dair bilgilendirici röportajlar gerçekleştirdik. Mayıs sayımızda, elektronik güvenlik, bilgi güvenliği, güvenlik hizmeti, yangın güvenliği, disiplin başlıklarımızda ilginizi çekecek teknik yazı ve makalelerle dopdoluyuz.

Ezgi ÖZCAN

Acil durum

senaryolarının işletme içinde hayata geçirilmesi, çalışanların ve ziyaretçilerin doğru ve hızlı biçimde bilgilendirilmesinin önemi çok büyük.

Keyifli okumalar dileriz.

14 n Güvenlik Yönetimi Mayıs 2018

guvenlik yonetim 59+.indd 14

11.05.2018 12:07

guvenlik yonetim 59+.indd 15

11.05.2018 12:07

GÜNCEL

Norm Teknik A.Ş. XIII. Uluslararası Yapıda Tesisat Teknolojisi Sempozyumu’nda yerini aldı

Yangın güvenliği sektöründe 21 yılı geride bırakan Norm Teknik A.Ş., “bilgiyi paylaşın” yaklaşımı ile sektörün gelişimine katkı sağlamaya de-

vam ederek sempozyum katılımlarını sürdürüyor. Mekanik tesisat sektörüne ilişkin kavramların “iklime uygun mekanik tesisat çözümleri” açısından değerlendirildiği TTMD XIII. Uluslararası Yapıda Tesisat Sempozyumu 12-14 Nisan 2018 tarihleri arasında İstanbul Wyndham Levent Oteli’nde gerçekleşti. Norm Teknik A.Ş.`nin gümüş sponsor olarak yer aldığı sempozyuma ulusal ve uluslararası arenadan 500`ü aşkın akademisyen, özel sektör ve STK temsilcisi katılım sağladı. Sempozyum boyunca enerji verimliliği, yenilenebilir enerji, sıfıra yakın enerjili binalar ile bina tesisatında iklime uygun çözümlere ışık

tutulurken sektörün geleceğine yönelik fırsatlar ve yenilikler de paylaşıldı. Özellikle sıfıra yakın veya net sıfır enerjili binaların hayata geçirilmesinin Türkiye`de yer alan kentsel dönüşüm projeleri kapsamında enerjiyi akılcı kullanma ve enerji tasarrufu açısından oldukça verimli olacağının altı çizilirken, küresel ısınma ile mücadelede de birçok fayda sağlayacağına ışık tutuldu. Norm Teknik A.Ş. yetkilileri uzman olduğu alan dahilinde yüksek standartlarda tesislerin hayata geçirilebilmesi ve bilginin küresel boyutta yayılmasına katkı sağlama hedefiyle sempozyum katılımlarına hız kesmeden devam edeceğini bildirdiler.

Bosch ve Genetec’ten siber suçları önlemek için ortaklık Bosch Güvenlik Sistemleri ve Genetec iş birliği, dünyanın en iyi veri güvenlik çözümlerinden birini sunuyor.

Genetec’in video yönetim sistemi (VMS) uzmanlığı ile Bosch’un yenilikçi gözetim kameralarına sahip olmak, müşterileri bilgisayar korsanlarına karşı avantajlı kılıyor.

Siber suçlar, günümüzde dünyanın en büyük suçlarından biri olma yolunda fark edilmeden ilerliyor.

Nesnelerin İnterneti mobil cihazlar, işletmeler ve sektörleri birbirine bağlarken, aynı zamanda siber suçlara karşı da savunmasız bırakıyor. İnternet korsanlığı giderek yayılıyor. 2021 itibarıyla siber suçlardan kaynaklanan zararların maliyetinin yıllık 6 trilyon dolar olacağı tahmin ediliyor.

Bir bilgisayar korsanının, bir veri

sisteminin tamamına erişip onu tehlikeye sokması için tüm yapması gereken, bir gözetim ağında dışarıdan veya daha yaygın biçimde içeriden tek bir zayıf bağlantı bulmak... Bu riski ortadan kaldırmak üzere, uçtan uca tamamen etkili hale getirmek için geniş siber güvenlik bilgisine sahip uzmanlar tarafından yapılandırılmış bir veri güvenlik sistemi kullanmak gerekiyor.

Bosch ve Genetec, kullanıcıları bilgisayar korsanlarına karşı korumak için, tüm Bosch IP video gözetim kameraları ile Genetec Archiver ve Security Center’ı birleştiren uçtan uca bir güvenlik çözümü sunuyor. Bosch kameralar ile Genetec Archiver ve Security Center arasında gerçekleşen tüm

ağ genelindeki iletişimler bir kimlik denetimi anahtarına atanıyor.

Bu elektronik imza, sistemin kameralar veya depolama birimleri gibi ağ bileşenlerinin yasallığını doğrulamasını sağlayarak, ağ genelinde iletişim başlamadan ön-ce bir güven altyapısının oluşmasına imkân veriyor.

16 n Güvenlik Yönetimi Mayıs 2018

guvenlik yonetim 59+.indd 16

11.05.2018 12:07

guvenlik yonetim 59+.indd 17

11.05.2018 12:07

GÜNCEL

2. SeeTec İş Ortağı Etkinliği İstanbul’da gerçekleşti

Geçtiğimiz günlerde Gayrettepe Point Otel’de gerçekleşen etkinliğe sektörün öncü firmalarından yaklaşık 40 kişi katılım sağladı.

SeeTec Merkez Ofisinden İş Geliştirme Müdürü Volker Wittchow, Ürün Müdürü Oliver Wieloch, Stra-

tejik İş Birliktelikleri Müdürü Daniel Bechler ve SeeTec Türkiye Ofisinden Ülke Müdürü Gürkan Esenkova, Proje Mühendisi İlkay Güney ve Teknik Destek Mühendisi Serkan Çomoğlu’nun katıldığı etkinlik öğleden sonra başlayıp, akşam yemeği ve ödül töreni ile son buldu.

Açılış konuşması ve sunumunda Seetec’in Global pazardaki durumu, 2017 değerlendirmesi ve ürün stratejisi ile ilgili bilgilendirme yapıldı. Stratejik İş Birliktelikleri Müdürü Daniel Bechler, SeeTec’in sunmuş olduğu çok yönlü hizmetler ile iş ortaklarının fark yaratmalarına sağladıkları katkı, hedefler ve

teknoloji iş birliktelikleri konusunda dünyadan örneklerle değerlendirmelerini sundu. Lojistik Sektöründeki İş Geliştirme Müdürü Volker Wittchow, SeeTec İş Video Zekası kapsamındaki Lojistik çözümü ile ilgili tanıtım gerçekleştirdi. Ürün Müdürü Oliver Wieloch, sunumunda SeeTec Cayuga video yönetim yazılımının yol haritası hakkında bilgiler paylaştı. SeeTec’in önemli bir referans projesinin tanıtımı ile toplantılar son buldu. Sunumların ardından akşam yemeğine geçildi ve 2017 yılının en iyi performans gösteren iş ortaklarına ödülleri takdim edildi.

EDS, Hanwha Techwin’in güçlü işbirliği EDS, Hanwha Techwin ortaklarının katılımıyla “Yeni Ürünler ve Çözümler” eğitimi gerçekleştirildi.

Eğitim, Hanwha Techwin’in Wisenet ürün ve yazılımlarını kapsayarak, yeni ürünler, endüstriyel çözümler, Wisenet Wave, Smartviewer, Wisenet SSM (v2.0) yazılım çözümleri, sektörel çözümler, kayıt cihazları başlıklarını içeriyordu. Eğitimi veren Samsung proje mühendisi Serdar Temoçin, özellikle yazılımın öne çıkan ve entegrasyonu kolaylaştıran özellikleri detaylandırdı ve Hanwha Techwin’den yeni Wisenet WAVE video yönetim yazılımı (VMS) 64’e kadar yüksek çözünürlüklü video akışlarını görüntülemeyi neredeyse hiçbir çaba sarf etmeden kullanılabilir hale getirdiğini anlattı. Temoçin, Wisenet WAVE’in başlıca tüm işletim sistemleri için uygulamaları bulunduğundan kullanıcılarımız masaüstü bilgisayarlarında, mobil cihazlarında, raf yapısındaki

sunucularında veya hatta düşük güçlü yerleşik cihazlarında kullanmayı tercih ettikleri işletim sistemi veya cihazlarla sınırlı kalmazlar dedi. Wisenet WAVE kullanıcılara

minimum donanım gereksinimleriyle videolu gözetim sistemlerini nasıl ve nereden yöneteceklerini seçebilme özgürlüğü vermek için çok çeşitli seçenekler sunuyor.

18 n Güvenlik Yönetimi Mayıs 2018

guvenlik yonetim 59+.indd 18

11.05.2018 12:07

guvenlik yonetim 59+.indd 19

11.05.2018 12:07

GÜNCEL

SecuriTex Eurasia güvenlik sektörünü Ankara’da buluşturdu 4. SecuriTex Eurasia Güvenlik Teknolojileri, Yangın Koruma – Söndürme, İş Sağlığı ve Güvenliği, Bilişim ve Bina Otomasyonu Fuarı 12-15 Nisan tarihleri arasında Congresium Ankara’da yoğun katılımla tamamlandı. 4. kez düzenlenen fuar, ilk yılından bu yıla kadar, ciddi oranda ivme kazanarak büyüdü. Güvenlik sektörüne dair birçok bileşeni bir araya getiren fuar, güvenlik sektörünün buluşma noktası olmayı başardı.

Veri güvenliği ve siber tehditlere karşı kritik uyarılar “META bölgesinde sık sık fidye karşılığında veri hırsızlığıyla karşılaşıyoruz”META bölgesinde en sık karşılaşılan saldırıların kişisel veriler karşılığında fidye istemek olduğunu belirten Kaspersky Lab Global Araştırma ve Analiz Ekibi Kıdemli Güvenlik Araştırmacısı Mohamad Amin Hasbini, saldırıların aynı zamanda kamusal kuruluşlara da gerçekleştirildiğini vurguladı ve ekledi: “Bölgeyle alakalı çeşitli belgeler okuyup araştırmalar yayınladık. Sıklıkla veri hırsızlığı ve bazı durumlarda para kazanma amacıyla finansal kuruluşlara ve devlet kurumlarına gerçekleşen saldırılar görüyoruz.

Fakat son zamanlarda artarak karşımıza çıkan en büyük saldırılar fidye fırsatları ile ilgili oluyor. “Bilgisayar korsanları şirketlerden para karşılığında çok fazla veri çalıyor. Bazen şirketler dışında bilgisayar hırsızları kişisel bilgisayarlara saldı-

rıp kişilerin fotoğraflarını çalarak, mikrofon veya kamera yardımıyla kişileri dinleyerek bireysel veriler çalıyor ve daha sonra bu kişilerden para talep ediyor.”

Fidye ve veri hırsızlığı sorunlarının önüne geçilmesiyle ilgili soruya Hasbini, “Biz, sistemdeki zayıflık-

ları ve saldırıları olabildiğince erken tespit etmeye çalışıyoruz.

Bu tarz saldırıların tespitinde kullandığımız belirli teknolojilerimiz ve olası saldırıları tespit etmek üzerine çalışan bir ekibimiz var” yanıtını verdi.

20 n Güvenlik Yönetimi Mayıs 2018

guvenlik yonetim 59+.indd 20

11.05.2018 12:07

guvenlik yonetim 59+.indd 21

11.05.2018 12:07

GÜNCEL

TÜYAK’ta yeni dönem

TÜYAK Türkiye Yangından Korunma ve Eğitim Vakfı/Yangından Korunma Derneği genel kurulu 11

Nisan 2018 tarihinde Perpa Ticaret Merkezi B blok konferans salonunda gerçekleşti. Vakıf ve dernek

başkanı olarak görevini sürdüren Taner Kaboğlu’nun yeniden seçildiği genel kurul toplantısında, vakıf ve derneğin yürüttüğü çalışmalar ve yeni projeler hakkında bilgi verildi. Öne çıkan gündemin görüşüldüğü toplantı, seçimlerin yapılmasıyla son buldu. Yeni dönemle birlikte sektör ve kamu ile işbirliği çalışmalarına hız verecek olan TÜYAK yönetimi, dinamik bir ekipten oluştu. Vakıf ve dernek yeni yönetim kurulunun yangın korunum sektörüne hayırlı olmasını dileriz.

Araçlara özel akıllı takip sistemi geliyor

İngiltere, Rusya’ya siber saldırıya hazır

Ulaştırma Bakanlığı, Türkiye’de sürücü davranışlarından kaynaklı trafik kazaları ve trafikte kilitlenmeye neden olan sorunları ortadan kaldırmak amacıyla akıllı takip sistemlerini devreye almaya hazırlanıyor. Yazılımı yerli ve milli olan akıllı takip sistemiyle sürücü davranışları araç içinden incelenecek. Şoförü araç mesafesi, trafik ışığı ihlali, aşırı hız, hatalı sollama gibi durumlarda hem uyaracak olan sistem aynı zamanda denetimi de sağlayacak. Sürücü davranışlarında hatalı durumlar kayıt altına alınırken elde edilen veriler özel bir veri merkezinde toplanarak anında Emniyet Genel Müdürlüğü’ne bildirilecek. Olası bir trafik kazasında, kazaya neden olan durumlar da anında tespit edilecek. Öncelikle toplu taşıma ve ticari araçlarda uygulamaya alınacak sistem, ardından Türkiye’deki tüm motorlu taşıtlarda devreye alınacak. TBMM Ulaştırma Komisyonu sözcüsü Mustafa Ilıcalı, projenin Ulaştırma Bakanlığı’nın koordinasyonunda, üniversiteler, İç İşleri Bakanlığı ve Emniyet Genel Müdürlüğü’nün işbirliğinde geliştirildiğini söyledi.

İngiltere, Rusya’nın olası siber saldırılarına karşı yeni önlemler aldı. 1,9 milyar sterlinlik bütçe, Milli Siber Güvenlik Stratejisi’ne ayrıldı. İngiltere’de yayın yapan The Sunday Times gazetesi, Rusya’nın İngiltere’nin ağlarına saldırması durumunda, İngiltere’nin siber saldırıyla karşılık vermeye hazır olduğunu yazdı.

Gazetenin İngiliz istihbaratındaki kaynaklara dayandırdığı habere göre, İngiltere Ulusal Siber Güvenlik Ajansı ve Savunma Bakanlığı Rusya’ya karşı hazırlanan tedbirleri hızlandırdı. Ulusal Siber Güvenlik Ajansı’ndan (GCHQ) bir yetkili, Rusya’nın siber saldırılar düzenlediğini iddia ederek bu saldırılara devam edeceğini söyledi.

Trt’nin haberine göre İngiltere, Milli Siber Güvenlik Stratejisi kapsamında, 1,9 milyar sterlinlik bir kaynağı siber tehditlerle mücadeleye ayırmayı planlıyor.

22 n Güvenlik Yönetimi Mayıs 2018

guvenlik yonetim 59+.indd 22

11.05.2018 12:07

guvenlik yonetim 59+.indd 23

11.05.2018 12:07

GÜNCEL

TMMOB: Dış cephe malzemesi yönetmeliğe uygun değil TMMOB Makina Mühendisleri Odası İstanbul Şubesi Yönetim Kurulu Başkanı Battal Kılıç 5 Nisan 2018 tarihinde Taksim Eğitim ve Araştırma Hastanesi’nde çıkan yangın ile ilgili basın açıklaması yaptı. Kılıç “Burada asıl söylenmesi gereken şey, dış cephede kullanılan malzemenin yetersiz olduğudur. Kullanılan malzeme yangın yönetmeliğine uygun bir malzeme değildir. Yönetmeliğe göre yüksekliği 28,50 metreden fazla olan binalarda dış cephenin zor yanan malzemelerden oluşması gerekir. Zor yanan malzeme, alev vurduğu zaman 1 metre çapını yakar ve daha fazla ilerlemez. Buradan da görüyoruz ki boydan boya alev alan bir yangın tamamen uygun olmayan bir malzemeden üretilmiş ve inşaat aşamasında kullanılmış. Aynı zamanda basınçlandırma sistemlerinin bulunmamasından veya çalışmamasından kaynaklıdır. Basınçlandırma sistemleri, yangın anında yayılan dumanların kaçış yollarına ulaşmasını engellemek

için tasarlanan, kaçış merdiveninde oluşturduğu pozitif basınç sayesinde dumanların ilerlemesini durduran sistemlerdir. Bu sayede 20 katlı bir yapının 12. katında çıkan ve yayılmaya başlayan yangının dumanları diğer katlara yayılsa bile, basınçlandırma sistemi sayesinde kaçış merdivenle-

rine ulaşamayacak ve üst katlardaki insanların güvenli bir şekilde yapıdan tahliyesine olanak sağlayacaktır. Basınçlandırma sistemlerinin olmaması veya sağlıklı çalışmaması neticesinde ise yangın dumanlarının kaçış yollarına ulaşması felaketle sonuçlanacaktır” ifadelerini kullandı.

Arşivleme programı 7-Zip’te güvenlik açığı keşfedildi Ücretsiz ve açık kaynaklı bir arşivleme programı olan 7-Zip, yaklaşık 20 yıldır kullanıcılara dosyalarını ücretsiz olarak sıkıştırma şansı tanıyor.

Center for Internet Security (CIS), yazılımda saptadığı bir güvenlik açığının siber korsanlara uzaktan kod çalıştırma şansı tanıdığını fark etti.

Siber korsanlar bu güvenlik açığını kullanarak uzaktaki bilgisayarlara istedikleri programları yükleyebilme, verileri görme, değiştirme, silme ve hatta bilgisayarda yeni kullanıcılar yaratma şansına erişiyor. İyi haber, CIS’e göre siber korsanlar bu açığı

kendilerinden önce fark etmedi ve henüz bu açık kullanılarak gerçekleştirilen herhangi bir saldırı saptanmadı. Kötü haber ise söz konusu güvenlik açığı 30 Nisan’da yayınlanan 7-Zip 18.05 öncesindeki tüm sürümlerde mevcut. Güvenlik araştırmacıları, milyonlarca bilgisayarda kullanılan bu programa sahip olanların yazılımlarını güncellemelerini şiddetle tavsiye ediyor. 7-Zip kullanıcıları, 7-zip.org adresine giderek yazılımın en güncel sürümünü indirip bilgisayarlarına kurabilir ve bilgisayarlarını güvene alabilirler.

24 n Güvenlik Yönetimi Mayıs 2018

guvenlik yonetim 59+.indd 24

11.05.2018 12:07

guvenlik yonetim 59+.indd 25

11.05.2018 12:07

t

HAYATA BAKIŞ

Televizyon izleme alışkanlığı Televizyon giderek günlük hayatımızda vazgeçilmez bir alışkanlık haline dönüşmeye başladı. Aileler işlerinden arta kalan zamanı büyük çoğunlukla televizyon başında geçiriyorlar. Televizyon izleme alışkanlığı neredeyse bir bağımlılık, esaret halini alıyor. Televizyon karşısında çok fazla zaman geçirmek hem yetişkin insanların hem de çocukların zihinsel gelişimini olumsuz yönde etkiliyor. Önce genel anlamda televizyon esaretinin tehlikelerinden bahsedip sonra özel olarak televizyon ve çocuk ilişkisi üzerinde duralım.

Televizyonun giderek aileleri esir alması, tüm dünyanın dikkatini televizyonun kişiler üzerindeki etkileriyle ilgili düşünmeye ve konuyla ilgili çalışmalar yapmaya yöneltti. Batıda televizyonun aileler içinde bu denli etkili olmasının gelecek nesilleri nasıl etkileyeceği üzerine çok ciddi araştırmalar yapılıyor.

Aşırı derecede televizyon izlemek kişinin konsantrasyon becerisini bozmakta, beynini tembelleştirmekte ve pasifize etmektedir çünkü beyni yormadan bilgi verir.

Hâlbuki beyni en çok geliştiren şey konuşmak ya da dinlemek değil düşünmek ve yorum yapmaktır. Televizyon bu becerileri azaltmaktadır.

Birincisi televizyon kişilerde zihinsel tembellik yapar. Beynin yorumlama ve düşünme ile ilgili kısımlarının gelişmesini engeller. Kişinin yorum yapma, analitik düşünme, sentez yapma, zihinsel beceri ile öğrenme gücünü azaltır.

Bireysel yaratıcılığı köreltir. Bu durum, çocuklarda daha da belirgin bir biçimde gözlenmektedir.

Televizyonun ikinci olumsuz etkisi ise, aile içi iletişime ve etkileşime zarar vermesi yönündedir. Bu durum ailedeki sevgi saygı ve güven bağını zayıflatmakta ve ile içinde psikolojik bir duvar örmektedir.

Günümüzde görüyoruz ki televizyon çocukların zihinsel gelişimini ve dil gelişimini sekteye uğratıyor. Konuşması gerekirken konuşamayan, hece kırması gerekirken hece kuramayan iki buçuk yaşında olmasına rağmen beş kelime bilen çok sayıda çocukla karşılaşıyoruz. Konuyu biraz araştırınca ortaya çıkıyor ki bakıcısı veya annesi çocuğu bütün gün televizyonun karşısında bırakıyor ve onunla konuşmuyor.

Bunun sonucunda da çocukta etkileşim ile ilgili beyin alanları gelişemiyor. Çocuğun dokunarak, oynayarak, kırarak vs. öğreneceği motor beceriler gelişmiyor.

Oğuz GÜLAY

Televizyonun giderek aileleri esir alması, tüm dünyanın dikkatini televizyonun kişiler üzerindeki etkileriyle ilgili düşünmeye ve konuyla ilgili çalışmalar yapmaya yöneltti.

Çocuğun sosyal gelişiminin olması için diğer çocuklarla oynaması, onlara dokunması, onlarla konuşması yani etkileşim içinde olması gerekir fakat sürekli televizyon izleyen çocuklarda bu etkileşim olamıyor. Çocuk sadece mesaj alıyor hiç mesaj veremiyor. Zamanını sürekli televizyon karşısında geçiren çocuklarda mutsuzluk, doyumsuzluk ve yalnızlık gözleniyor. Özellikle yedi yaşına kadar olan dönemde çocukta gerçeklik duygusu gelişmemiş durumdadır. Henüz soyut düşünme becerisi olmadığı için izlediği şeylerin gerçek olup olmadığını ayırt edemez.

Doğrusunu uygulayabilmemiz dileği ile…

26 n Güvenlik Yönetimi Mayıs 2018

guvenlik yonetim 59+.indd 26

11.05.2018 12:07

guvenlik yonetim 59+.indd 27

11.05.2018 12:07

KAPAK CCTV VE ÇEVRE BİRİMLERİ

BIP CCTV sistemlerde derin öğrenme ile yanlış alarmların önüne geçin Derin öğrenme, insan beyninin işleyişinden ilham almıştır.

Beynimiz, son derece karmaşık bir derin öğrenme modeli olarak nitelendirilebilir.

Türker KAYA / PAZARLAMA DİREKTÖRÜ BATU SAVUNMA

D

erin öğrenme mevzusu bilişim teknolojileri dünyasını heyecanlandırmaya devam ediyor. Endüstri ve akademik çevrelerdeki veri bilimciler görüntü sınıflandırma, video analizi, konuşma tanıma ve doğal dil öğrenme süreci dâhil olmak üzere çeşitli uygulamalarda çığır açan gelişmeler elde etmek üzere makineyle öğrenmede GPU’ları (Grafik İşlemci Ünitesi) kullanmaktadır. Özellikle, büyük miktarlarda etiketlenmiş eğitim verilerinden özellik saptama yapabilen sistemler oluşturmak için ileri teknoloji, çok seviyeli “derin” sinir ağların kullanılması olan derin öğrenme, önemli derecede yatırım ve araştırmanın yapıldığı bir alandır. Hesap gücü artık, pratik uygulamalarda düzgün bir şekilde kullanılabilecek seviyeye ulaştı. Hikvision, teknolojiyi güvenlik sektöründe ve diğer pek çok alanda uygulayan öncü bir şirket olarak, yapay zekânın (AI) gücünden faydalanan ilk ürün setini piyasaya sürdü. Makineyle öğrenme yıllardır kullanılan bir yöntem olmasına rağmen, iki yeni trend makineyle öğrenmenin yaygın bir şekilde kullanılmasına yol açmıştır. Çok büyük miktarlarda eğitim verisi ile GPU hesaplama ile elde edilen güçlü ve verimli

Türker KAYA

paralel hesaplama. GPU’lar, çok daha büyük eğitim setleri kullanarak bu derin nöral ağları çok daha kısa sürelerde ve çok daha az veri merkezi altyapısı kullanarak eğitmek için kullanılmaktadır.

GPU’lar aynı zamanda, çok daha fazla veri hacmi ve daha az güç ve altyapı destekleyerek, bulut içinde sınıflandırma ve tahmin yapmak için bu eğitilmiş makineyle öğrenme modellerini çalıştırmak için kullanılmaktadır. Derin öğrenme, insan beyninin işleyişinden ilham almıştır. Beynimiz, son derece karmaşık bir derin öğrenme modeli olarak nitelendirilebilir. Beyin sinir ağlarında birbirlerine bağlı milyarlarca nöron yer alır; derin öğrenme, bu yapıyı

harekete geçiren bir süreçtir. Bu çok katmanlı ağlar bilgiyi toplar, elde edilen bilgi doğrultusunda ilgili eylemleri gerçekleştirir.

Geçtiğimiz son iki yılda teknoloji, konuşma tanıma, bilgisayar görüsü, sesli çeviri ve çok daha fazla alanda son derece ilerlemiştir. Hatta yüz tanıma ve görüntü sınıflandırma konusunda insan becerilerinin ötesine geçmeyi başarmış, dolayısıyla da güvenlik kamerası sektöründe son derece değerli hale gelmiştir. İnsan tanıma örneğin, hayvanlardan ayırt etme konusundaki gelişmiş becerileri sayesinde, güvenlik alanına son derece büyük bir katkıda bulunmuştur. Özellikle de, polis ve itfaiye hizmeti verilerinin gösterdiği üzere, alarmların %94-99 gibi bir oranının yanlış alarmlardan oluştuğu düşünüldüğünde, bunun önemi daha da belirgin hale gelmektedir.

Derin öğrenme nasıl olur?

Derin öğrenme içsel olarak diğer algoritmalardan farklıdır. Derin öğrenme, aşağıdaki özellikleri sayesinde geleneksel algoritmaların yetersizliklerini aşmıştır. Derin öğrenmenin algoritmik modeli, geleneksel algoritmalara kıyasla çok daha derin bir yapıdadır. Öyle ki, katman sayısı yüzü bulabilmekte ve bu sayede karmaşık

28 n Güvenlik Yönetimi Mayıs 2018

guvenlik yonetim 59+.indd 28

11.05.2018 12:07

guvenlik yonetim 59+.indd 29

11.05.2018 12:07

KAPAK CCTV VE ÇEVRE BİRİMLERİ

sınıflandırmalardaki büyük miktarda veriyi işlemek mümkün hale gelmektedir. Derin öğrenme, insanın öğrenme sürecine son derece benzer ve katmanlı özelliksoyutlama sürecine sahiptir. Her katmanda farklı bir “tartma” söz konusu olup bu tartma, görüntü bileşenlerinden neler öğrenilmiş olduğunu yansıtır. Katman seviyesi yükseldikçe içerikler de daha detaylı hale gelir. Tıpkı insan beyni gibi, derin öğrenmedeki bir sinyal, işlem katmanlarından geçerek kısmi kavrayışı (alçak) genel bir soyutlamaya (derin) taşır ve bu sayede nesne algılanır. Derin öğrenmede elle müdahaleye gerek yoktur. Özelliklerin ortaya çıkartılabilmesi için bir bilgisayara ihtiyaç vardır. Bu şekilde hedeften, betimlemesi zor veya imkansız olan soyut özellikler de dahil olmak üzere, mümkün olduğunda fazla sayıda özellik çıkartılır. Özellik sayısı arttıkça tanıma ve sınıflandırma süreçlerinin doğruluğu artar. Derin öğrenme algoritmalarının sunduğu doğrudan faydalar arasında, tanıma açısından kıyaslanabilir ve hatta insandan daha üstün bir doğruluk oranı, üstün parazit önleme becerileri ve binlerce özelliği sınıflandırıp tanıyabilme yeteneği yer almaktadır.

Mevcut sistemlerin sıkıntıları Geleneksel güvenlik kamerası sistemleri genellikle detaylı analiz yapmadan hareketli nesneleri tespit etme üzerine kuruludur.

Akıllı IP kameralar dahi bir şekil üzerindeki tekil noktaların haritasını ancak teker teker çıkarabilmektedir. Bu nedenle, birtakım özelliklerin (örneğin alın ya da yanak) ayarlanması son derece zor olmakta ve doğruluk oranı düşmektedir. Daha kapsayıcı bir çevre güvenliği elde etmek adına başka teknolojilerden de yaralanabilir ve yararlanılmaktadır da. Bununla birlikte, hepsinin dezavantajları mevcuttur. Örneğin, kızılötesi emisyon dedektörleri kullanılabilir, ancak bu dedektörler de hayvanların yol açtığı yanlış alarmlara yatkındır.

Elektronik çitler de bir güvenlik tehdidi oluşturabilirler, ancak bazı alanlarda kullanımı sınırlıdır.

Ayrıca bu çözümlerden bazıları son derece maliyetli ve kurulumu zor olabilmektedir. Hayvan, yaprak hatta ışık gibi etkenler dahi yanlış alarmlara yol açabilir.

Dolayısıyla, insan şeklinin ayırt edilmesi, güvenlik kameralarının çevre koruma işlevlerindeki doğruluk payını önemli ölçüde arttırmaktadır. Yanlış alarmların sık bir şekilde devreye girmesi, her birini teker teker araştırması gereken nihai kullanıcılar için her zaman bir sorun olmuş, gerekli tedbirlerin alınması sürecini geciktirerek genellikle de verimliliği olumsuz etkilemiştir. Örneğin, şöyle bir senaryo hayal edelim: Gece yarısı, sessiz bir ortam, etrafta yalnız birkaç tane araç ve insan var. Böyle bir senaryoda dahi gece boyu 50 tane yanlış alarmla karşılaşabilirsiniz. Her bir yanlış alarmı kontrol etmenin 2-3 dakika alacağını ve bu 50’sinden sadece 3’ünün daha fazla dikkat gerektiren (her biri için 15 dakika diyelim) bir durum olduğunu varsayalım. Bu durumda bekçinin sistemi kontrol edip alarma tekrar bakmalı veya gerçekten izinsiz bir giriş olup olmadığını görmek için birinin ilgili mekâna gönderilmesi gerekir. Birçok kurum, bu tür durumların da bildirilmesini/kaydedilmesini şart koşuyor. Dolayısıyla, yanlış alarm

30 n Güvenlik Yönetimi Mayıs 2018

guvenlik yonetim 59+.indd 30

11.05.2018 12:07

guvenlik yonetim 59+.indd 31

11.05.2018 12:07

KAPAK CCTV VE ÇEVRE BİRİMLERİ

için harcanan zaman daha da artmış oluyor. Böyle bir senaryoda, 50 tane yanlış alarmın o gece en az iki saatin boşa harcanmasına yol açabileceği açıktır.

Derin öğrenme, bu konuda büyük bir fark yaratıyor. Kamera ve Hikvision Araştırma Enstitüsü gibi diğer kaynaklardan elde edilen kaliteli veriler ve video görüntülerini etiketleyen yüzün üzerinde veri temizleme ekibi üyesi ile sektör içindeki milyonlarca kategoride örnek veriler toplanır. Bu denli kaliteli eğitim verileri ise insan, taşıt ve nesne unsuru tanıma modelleri artık güvenlik kameralarında daha büyük bir doğruluk oranıyla kullanılmaktadır.

Derin öğrenme algoritmasını kullanan ürünlerin tanıma doğruluğu, çeşitli deneylere dayalı olarak %38’e çıkmıştır, bir önceki örneğe bunu uyguladığımızda, her gece en az bir saat kazanılması anlamına gelir. Dolayısıyla Derin öğrenme teknolojisi, sunduğu hat geçiş, ihlal, giriş ve çıkış tespit doğruluk oranları sayesinde son derece avantajlı bir çevre güvenlik ürünü ortaya koymaktadır.

bir sorun yaşıyor olması (10 saniyeden daha uzun süre yerde kaldıklarında) halinde işe yarayacaktır. Ürün, ayarlı parametreleri veri tabanıyla karşılaştırarak alarm çalacaktır.

Bu gibi özellik ve faydalarla derin öğrenme teknolojisinin kullanıldığı çok sayıda akıllı uygulama yaratılabilir. Özetleyecek olursak, 10,000 güçlü Ar &Ge merkezi, güvenlik ürünlerinde sınırları zorlayarak bu ürünlere giderek daha fazla sayıda fayda eklemeye devam ediyor. Yapay zekanın muazzam bir potansiyeli var ve Hikvision da bu heyecan verici teknolojiyi güvenlik sektörünün içerisine ve ötesine uygulamaya yönelik yeni yollar keşfediyor.

Hikvision Derin öğrenme çözümleri üç seviyede sunulmuştur: DeepinView kamera, alarmın çalışmasıyla birlikte hedef tespiti, derecelendirme ve yakalama işlemi gerçekleştirebilir.

DeepinMind NVR kullanan geleneksel tip IP kamerası, resim bazlı akıllı arama fonksiyonu sa-

Kamera ve Hikvision Araştırma Enstitüsü gibi diğer kaynaklardan elde edilen kaliteli veriler ve video görüntülerini etiketleyen yüzün üzerinde veri temizleme ekibi üyesi ile sektör içindeki milyonlarca kategoride örnek veriler toplanır. yesinde gelenesel NVR cihazlarına kıyasla hedef aramayı son derece hızlandırır.

DeepinView kamerası ile DeepinMind NVR bir araya gelerek son derece güçlü tam bir çözüm sunar.

Kamera, bilgiyi analiz edilmek üzere NVR cihazına yollar. Bu sayede kayıt işlemi hızlandırılmış ve yanlış alarmların önüne geçilmiş olur.

Diğer kullanımları Derin öğrenme teknolojisinin değeri, geleneksel güvenlik sektörünün ötesindedir. Örneğin, kişilerin hareket yapılarının takip edilmesi ilerisi için bir tehdit oluşturup oluşturmayacaklarının ortaya konulmasına yardımcı olabilir. Hareketin beş metrelik yarıçapına kadar veya aynı yerde on saniye kalma gibi bir sınır konulabilir. Herhangi bir kişi bu sınırı geçtiğinde alarm çalışır. Ürün, bu kişiyi tespit ederek davranışını, benzer bir yapının olup olmadığını bulmak için veri tabanında karşılaştırır.

Başka bir uygulama örneği, bir düşme söz konusu olduğunda (0,5 m’nin altına düşme) veya kişinin

32 n Güvenlik Yönetimi Mayıs 2018

guvenlik yonetim 59+.indd 32

11.05.2018 12:07

guvenlik yonetim 59+.indd 33

11.05.2018 12:07

KAPAK CCTV VE ÇEVRE BİRİMLERİ

Biyometrik sistemler Bazı güvenlik kameraları sonradan eklenen yazılım ve donanımlarla ‘plaka tanıması yapabilen kamera’ biçimine dönüştürülebilir.

KAREL A.Ş.

P

laka tanıma sistemleri

Her teknolojik sistemde olduğu gibi plaka tanıma sistemi yatırımı yapmadan önce de göz önünde bulundurulması gereken bazı temel noktalar vardır. Öncelikle plaka tanıma sisteminin kullanılacağı ortamın özelliklerinin iyi bilinmesi gerekir.

Ortam analizi yapıldıktan sonra, bu ortama en uygun plaka tanıma sistemine karar verilebilir. Plaka tanıma sistemlerinin seçimi yapılırken ilk hatırlanması gereken, ‘plaka tanıma sistemleri’ ile ‘plaka tanıması yapabilen kameraların aynı özellikleri taşımadığıdır. Bu yüzden bu kavramları iyi bilmek, plaka tanıma sistemi seçimi için faydalı olacaktır. Temel olarak bir plaka tanıma sisteminin amacı, plaka tanıma işlemini farklı koşullar altında gerçekleştirebilmektir. En iyi plaka tanıma sistemi, plaka tanıma işlemini farklı uzaklıklardan, farklı hızda hareket eden araçlardan, farklı aydınlanma seviyesine ait ortamlarda gerçekleştirebiliyor olmalıdır. Ayrıca, bu sistemler aynı anda birden fazla plaka tanımlayabilme kapasitesine de sahiptir. Bunlardan farklı olarak, bazı güvenlik kameraları sonradan eklenen yazılım ve donanımlarla ‘plaka tanımaması yapabilen kamera’ biçimine dönüştürülebilir. Fakat bu tip kameralardan çok büyük performanslar beklenmemelidir.

Sonradan değiştirilmiş kamera sistemleri, plaka tanıma sistemlerine göre daha ucuz olmasına karşın, karanlıkta çalışamama, hızlı araçlarda plaka okuyamama veya birden fazla aracın plakasını tanımlayamama gibi sorunlara sahip olabilir. Fiyatlarından dolayı küçük mekânlar için tercih sebebi olan bu kameralar kullanıcıları zaman zaman yarı yolda bırakabilir.

Plaka tanıma sistemi seçiminde takip edilmesi gereken 10 adım Eğer bir noktada plaka takibi yapılacaksa, o amaca uygun geliştirilmiş bir sistemin kurulması kullanıcının fiyat ve performans açısından tatmin olmasını sağlayacaktır. Bir plaka sistemi seçimi yapılırken dikkat edilmesi gereken kilit noktalar aşağıdaki gibi özetlenebilir.

1) Bütçe Herhangi bir ürünün alımı sırasında ilk göze çarpan nokta o ürünün fiyatıdır. Elbette, her

kullanıcı en uygun fiyatı en kaliteli ürünü elde etmeyi hedefler ancak, plaka tanıma sistemlerinin üst seviye güvenlik sistemleri arasında olduğunu hatırlamakta fayda var.

Ayrıca, bunlar oldukça hızlı çalışan ve ortam şartlarıyla mücadele eden sistemler oldukları için iyi bir donanıma ve detaylı bir yazılıma ihtiyaç duyarlar. Bu nedenle, iyi bir plaka tanıma sistemini kurmak istiyorsanız, bu konuda yapacağınız harcama konusunda belirli bir sınırın altına düşülmemesi tavsiye edilir. En ucuz plaka tanıma sistemi ürünleri için arama yaparken ‘plaka tanıması yapabilen güvenlik kameraları’ ile karıştırılabilirler. Ürünün iyi olması isteniyorsa ve beklentileriniz yüksekse, bu konuda ayıracağınız bütçe de bu doğrultuda olmalıdır.

2) Veri tabanı Bir plaka tanıma sisteminin görevi plakaların tanıması ve bu plaka bilgilerinin kaydedilmesidir. Bu şekilde belirli bir bölgeye giren araçlara ait plaka bilgileri, eğer

34 n Güvenlik Yönetimi Mayıs 2018

guvenlik yonetim 59+.indd 34

11.05.2018 12:07

guvenlik yonetim 59+.indd 35

11.05.2018 12:07

guvenlik yonetim 59+.indd 36

11.05.2018 12:07

KAPAK CCTV VE ÇEVRE BİRİMLERİ

kullanılmışsa araç altı kontrol sonuçları, araca ait görüntüler, giriş ve çıkış bilgileri gibi veriler bir veri tabanında toplanabilmelidir.

Bu sayede eğer girmesi istenmeyen yasaklı araçlar, daha önce şüpheli olarak belirtilmiş veya çalıntı olduğu bildirilmiş araçlar var ise bu veri tabanı yardımı ile bulunabilmelidir. Plaka tanıma sisteminin ortak bir veri tabanına sahip olması, güvenlik derecesini yükseltecektir. Ayrıca şüpheli bir durumunda güvenlik görevlilerine otomatik bilgilendirme yapabiliyor olması da veri tabanının sağladığı faydalardan biridir. Bu sebeplerden plaka tanıma sistemlerinin bir veri tabanına bağlı olması oldukça önemlidir.

3) Görüntü kalitesi Plaka tanıma sistemlerinin araçlara ait edindiği verileri veri tabanına eklemesinin yanı sıra, bu verilerin anlaşılabilir ve doğru olması da oldukça önemlidir. Örneğin görüntü çözünürlüğünün iyi olmadığı bir kamera ile yeterince yakın olmayan bir mesafeden plaka tanıması yapılmaya çalışıldığında doğru sonuçlar vermeyebilir. Bu durumda hatalı güvenlik alarmları verilebilir veya

aracın takibinde sıkıntı yaşanabilir. Hataların önüne geçmek için kameraların yeterli çözünürlükte ve görüntü formatlarının işlenebilir olması gerekir. Analog SD (standard definition), HD-SDI, EX-SDI, HD-TVI, HD-CVI, AHD ve IP türleri plaka tanıma sistemlerinde genel olarak kullanılan görüntü formatlarıdır. Bu kameralar farklı çözünürlük opsiyonlarıyla kullanıcıya sunulabilmektedir.

4) Görüntü alma mesafesi ve açısı Bir plaka tanıma sistemi seçilirken, o sistemin kurulacağı bölge mesafeleri ve kurulum açıları kesinlikle göz önünde bulundurulmalıdır. Çünkü belirli bir açıdan daha yetersiz olarak elde edilen görüntüler, hemen hemen kullanılmaz bir durumda olacaktır ve sistem bu plakaları tanımlayamayacaktır.

Ortalama bir kurulumdan bahsedersek, plaka tanıma sistemi yatayda 15 derece, dikeyde ise 30 dereceyi geçmeyecek şekilde monte edilmelidir. Bu açıları elde etmek için plaka tanıma sisteminin uzak mesafelere monte edilmesi gerekebilir. Bu durumda da kameranın görüş mesafesinin ve çözünürlüğünün yeterli olması

Sonradan değiştirilmiş kamera sistemleri, plaka tanıma sistemlerine göre daha ucuz olmasına karşın, karanlıkta çalışamama, hızlı araçlarda plaka okuyamama veya birden fazla aracın plakasını tanımlayamama gibi sorunlara sahip olabilir. gerekir. Kamera montajı değerlendirilirken açılar ve kamera görüş mesafeleri kesinlikle iyi hesaplanmalıdır, aksi takdirde alınan görüntüler ihtiyacı karşılamayacaktır.

5) Kamera aydınlatması Plaka tanımlaması yaparken karşılaşılan sorunlardan bahsederken ortam aydınlatmasının önemine de değinmek gerekir.

Bir plakanın doğru olarak tanımlanması için, plakanın yeterince aydınlatılarak kamera tarafından görülmesi ve plaka üzerinde bulunan plakaya ait olmayan marka, telefon numarası gibi unsurların elimine edilmesi gerekir. Plaka üzerine düşen ışık ve plakanın aydınlanma miktarı elde edilen sonucu doğrudan etkiler.

Ortam ışığı, ıslak veya pürüzsüz yüzeylerden yansıyan ışıkların plaka üzerine düşmesi, plaka renklerinin yeterince belirgin olmaması gibi durumlarda plaka yeterince aydınlanmayabilir. Ayrıca, hızlı hareket eden araçların plakalarından kameraya ulaşan görüntülerin yeterli olması için

Mayıs 2018 Güvenlik Yönetimi n 37

guvenlik yonetim 59+.indd 37

11.05.2018 12:07

KAPAK CCTV VE ÇEVRE BİRİMLERİ

güçlü bir şekilde aydınlatılmaları gerekebilir. Aydınlatmanın yapılamadığı, ışıktan yoksun bölgelerde ise normal aydınlatma araçları dışında kızıl ötesi kameralar kullanılarak bu işlem gerçekleştirilmelidir. Plaka aydınlatması ortam koşullarına bağlı olduğu için ortam analizinin iyi yapılması ve ortam koşullarına uygun olarak seçilen kameralar ile kurulum sağlanması önemlidir.

6) Araç hızına uygunluk ve framebir plaka tanıma sistemi plaka tanımasını yapmadan önce takibi yapılacak aracın birden fazla görüntüsünü alır ve işlenmek üzere ara birime ulaştırır.

Hareket eden nesnelerin görüntülerini elde etmek istediğimizde bulanık görüntüler meydana gelir.

Bu durumda görüntü üzerinde iyileştirmelerin yapılması gerekir. Görüntü iyileştirmelerinin yapılabilmesi için hareket eden nesnelere ait birden fazla görüntüye ihtiyaç duyulur. Yalnız araç hızla hareket ettiği için kameranın görüntü alma hızının da araç hızına oranla yüksek olması gerekir.

Hareket halindeki araçlar için minimum 15fps (saniye başına alınan görüntü) kameraların kullanılması uygundur. Daha yavaş veya durmakta olan araçların plaka tanımalarının yapılması için minimum 5fps özellikli kameralar yeterli performansı sağlayabilmektedir.

7) Kamera görüş açısı ve eş çalışma kapasitesi İstenen plaka tanıma sistemini çok şeritli giriş ve çıkışlara sahip noktalarda kullanılacaksa, plaka tanıma sisteminin görüş açısını ve aynı anda kaç adet plaka tanıması yapabileceğini kontrol etmek gerekir. Daha küçük alanlar için üretilen plaka tanıma

sistemleri aynı anda birden fazla plaka tanıma gibi özelliklere sahip olmamakla birlikte görüş açıları da dardır. Fiyatları dolayısı ile kullanıcıyı yanıltan bu sistemler, geniş kontrol noktaları için kullanışlı değildir. Bu sebeple kamera kapasitesi mutlaka kontrol edilmelidir.

8) Hava koşullarına dayanıklılık Teknolojik cihazların hava, nem ve ısı gibi etmenlerden yoğun miktarda etkilendiğini biliyoruz. İyi bir cihaz üretimi yapılırken bu koşullar göz önünde bulundurulur ve en dayanıklı ve güvenli şekilde üretilmeye çalışılır. Plaka tanıma sistemlerinin dış mekânlarda yer aldığını da göz önünde bulundurarak su, toz, yağmur, rüzgar ve kar gibi doğal etkilere maruz kalma ihtimalleri oldukça yüksektir. Bir plaka tanıma sistemi yatırımı yaparken, bu tip çevresel koşullara karşı ne kadar dayanıklı oldukları sorgulanmalıdır.

9) Saldırganlara karşı koruma Plaka tanıma sistemleri hırsızlık, kaçakçılık gibi durumlarda kullanılan yüksek güvenlik önlemlerinden biridir. Bu sebepten saldırgan kişiler tarafından ilk etapta

ortadan kaldırılmak istenmeleri oldukça normaldir. Plaka tanıma sistemini bu kişilerden ve saldırgan tutumlarından korumak için kameraların yeterince dayanıklı ve saldırılara karşı korumalı malzemelerden üretilmiş olması gerekir. Çok ciddi saldırılara maruz kalmayacağı bilinse dahi, kameranın donanımsal olarak dayanıklı olması her açıdan önemlidir ve dikkat edilmesi gerekir.

10) Sistemin bakım ve onarım gereksinimleri Zaman içerisinde plaka tanıma sistemleri donanımsal olarak bakıma ve onarıma ihtiyaç duyabilir.

Bir önceki maddede belirttiğimiz gibi, dış ortamlardan gelebilecek bozucu ve yıkıcı etmenlerin sebep olduğu arızalar, mümkünse tamir edilebilmelidir. Bu noktada ürünün satışını yapan firma veya birim teknik servis sağlıyor mu, bu konuda nasıl bir fiyatlandırma yapılıyor, ürüne ait garanti süresi ne kadardır gibi sorular cevaplandırılmalıdır. Ürününüzü almadan önce, bu ürünün ileri dönemlerde kalibrasyon ihtiyaçlarının olup olmayacağını sorgulanması, arıza durumunda teknik desteğin nasıl alınabileceği ve hangi sürede bu

38 n Güvenlik Yönetimi Mayıs 2018

guvenlik yonetim 59+.indd 38

11.05.2018 12:07

guvenlik yonetim 59+.indd 39

11.05.2018 12:07

KAPAK CCTV VE ÇEVRE BİRİMLERİ

CCTV sistemleri “kapalı mı açık mı?“ CCTV İngilizce "Close Circuit Television" sözcüklerinin baş harflerin ile oluşan, Türkçe anlamı "kapalı devre televizyon sistemi" olarak tanımlanan ve genel olarak kamera sistemlerine verilen kısaltmadır. İlker SÖYÜK / Proje Yöneticisi CENOVA BİLİŞİM TEKNOLOJİLERİ İTH. İHR. ve TİC. LTD. ŞTİ.

D

oğa bilimcileri toprağa dikilen bir endemik bitkinin filizlenme aşamasını, süreç boyunca ihtiyaç ve şartları analiz edebilmek için gözlem düzeneği kurmuşlar.

Yılda bir kere çiçek açıyor bu bitki, özel iklim şartlarında yetişiyor. 365 gün boyunca emek harcanıyor araştırmaya. Tüm bu sürece medyadan ve sistemden canlı olarak izlenebilmesi için erişim sağlanmış. Sonunda araştırmanın bir parçasından oluşan bu gözlemi sadece 15 dakikalık süre içinde evimizde keyifle izliyoruz.

Kamera saksıya yakın düzenekle sabitlemiş hiç kıpırdamadan her gün her an kayıt etmekte tohumun, filizin, çiçeğin gelişimini. Sonrası kayıttan montaj sunuma hazırlık.

Yeşil binalar yaşam siteleri yapılıyor dünyamıza faydalı, doğa, çevre dostu, son teknoloji. Mimari hesaplar ve teknik açılarla yapım sürecini eğitim amaçlı sunabilmek ve pazarlamaya destek için gözetim sistemi kurulmuş. Bizler belgesel tadında izliyoruz araştırmayı inşaattaki minik kediye odaklanmıştık kimi zaman o da kocaman oldu iki senelik çalışmanın içerisinde. Her gün bilgisayarımızdan bağlandık yaşam sitesinin şantiyesindeki sistemine baktık almayı düşündüğümüz evimize. Yapının inşa edilme zamandaki renkli mevsim geçişlerini bir çırpıda izledik hazırlanan filmin sonunda.

Kameralar döşenmiş dört bir açıya

İlker SÖYÜK

tepe noktalara, zaman tanımlamaları yapılmış belirli aralıklarla fotoğraflasın kayıt etsin ileride öğreti olsun, tanıtım olsun düşüncesiyle.

Hayvanat bahçesindeki, pandanın, aslanın sevimli yavrusunun doğuşuna tanık olmadık mı ekran başında gözlerimiz açık nefesimizi tutarak. Kameralar sadece hayvanlara görmek için değilmiş, hayvanların sıcaklık durumları ölçebiliyor, davranış analizi yaparak bilgiler sunuyormuş, izleterek öğretmişti konuyu.

Güvenlik emniyet güçlerine bağlı helikopterden canlı yayın, otobanda, gösteri alanında kanunu bozanlarla takip, canlı yayın donanımları ile anında servis ediliyor görüntüler helikopterden merkeze, ilgili yerlere paylaşılıyor, ekran başındakilere gerçek zamanlı olarak servis edilmekte olaylar ve gece görüşlü termal sistemler. Kameralar ile donatılmış kentler, güvenlik ve yönetim sistemi için, plaka tanıma, hız tespit, yüz tespit, davranış analizleri yapılıyor emniyet güçlerince. Bizlerin bilgisayarına telefonlarımıza trafik yoğunluk durum görüntüleri bilgilendiriliyor emniyet genel merkezinden, belediyeden anlık ve uzaktan erişim olanakları ile. * Bildiği gibi, CCTV İngilizce “Close Circuit TeleVision “sözcüklerinin baş harflerin ile oluşan, Türkçe anlamı “Kapalı Devre Televizyon Sistemi” olarak tanımlanan ve genel olarak kamera sistemlerine verilen kısaltmadır. Gözetim bölgelerine yerleştirilen kameralardan alınan görüntülerin

40 n Güvenlik Yönetimi Mayıs 2018

guvenlik yonetim 59+.indd 40

11.05.2018 12:07

ana kontrol odasında izleme ve kayıt depolama için alt yapısı oluşturulur. Genelde görüntülerin yetkili kişilerin izlemesine ve yönetmesine izin verilen bir sistem kurulur. Özel konuma uygun yerel kablo altyapısı ile kapalı bir sistem olarak yapılandırılır.

(Network) ağ uygulama ve gözetim yazılımlarının yeni nesil iletişim cihazlarındaki gelişimi, Tüm mekanik ve elektronik ürünleri ağ üzerinden gerçek zamanlı kontrol edilebilme isteği, Olaylar karşısında akıllı analizlere bağlı senaryolar için anlık müdahale isteği, Yönetim karar destek için çalışan sorumluların farklı coğrafi bölgelerde bulunması, İşletmelerin fabrikaların ofis ve ev kullanıcılarının meskenleri uzaktan izleme ve kontrol isteği, Bu istekler sistemlere anlık erişim ve paylaşım ihtiyacını sağlamış ve donanım yazılımlar sayesinde kamera güvenlik sistemleri esnek yönetilebilir yapı haline dönüşmüştür. ‘’Esnek yönetile-

bilir, uzaktan tam kontrol ve entegrasyon, gerçek zamanlı çoklu iletişim, çok kullanıcı bağlantılar ve paylaşımlar, genişleyebilir donanım, yeni uyumlu teknoloji” Örnek olarak: Fabrikalar, AVM ve toplu konut sitelerinizdeki kameralarının müşterilere izleme hizmetine açılması Eğitim kurumlarında, dershanelerdeki kameraların öğrencilere velilere izleme hizmetine açılması Turizm otel, konser alanlarındaki kameraların tanıtımlarda müşterilere görsel izleme hizmetine açılması Şehir ve belde sistemlerindeki kameraların, bazı alanlarda trafik yol durum hizmeti için erişime açılması Mobil araç takip sistemleri ile ulaşım ve sevkiyatta araç kameralarının izleme hizmetine açılması Kamera sistemine bağlı aktif altyapı ürünlerin, switch, router vb

Gözetim bölgelerine yerleştirilen kameralardan alınan görüntülerin ana kontrol odasında izleme ve kayıt depolama için alt yapısı oluşturulur.

Genelde görüntülerin yetkili kişilerin izlemesine ve yönetmesine izin verilen bir sistem kurulur. uzaktan yönetilebilir olması Bu teknolojik paylaşımlı iletişim çağında CCTV ‘’kapalı devre’’ tanımlaması ne kadar kapalıdır, tartışılır…

Mayıs 2018 Güvenlik Yönetimi n 41

guvenlik yonetim 59+.indd 41

11.05.2018 12:07

FOKUS TÜNEL UYGULAMALARI

“Yol güvenliğini sağlamak ve tünel sistemlerini yönetmekle yükümlüyüz.’’

İstanbul Büyükşehir Belediyesi Tünel İşletim Merkezi yetkilileriyle tünellerin güvenlik süreçlerini konuştuk.

“Birimimiz sürücüler için yol güvenliğini sağlamak ve tünel sistemlerini yönetmekle yükümlüdür. Tünel ve alt geçitlerde yapılan günlük, haftalık, aylık, altı aylık ve yıllık yapılan kontroller ve bakımlar ile elektrik, elektronik ve elektromekanik sistemlerin çalışır halde tutulması sağlanmaktadır.” İSTANBUL BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ TÜNEL İŞLETİM MERKEZİ

M

erhaba, İBB Tünel İşletim Merkezi’nden bahseder misiniz?

14 Mart 2009 yılında Kağıthane - Piyalepaşa Tüneli’nin trafiğe açılması ile birlikte Tünel İşletim Merkezi (TİM)

hizmete açılmıştır. TİM sorumluluğunda 7 karayolu tüneli ve 7 alt geçit olmak üzere toplam 14 hizmet bölgemiz bulunmaktadır.

Tünel ve alt geçitlerimiz 7/24 izlenmekte ve kontrol edilmektedir. Birimimiz sürücüler için yol güvenliğini sağlamak ve tünel

sistemlerini yönetmekle yükümlüdür. Tünel ve alt geçitlerde yapılan günlük, haftalık, aylık, altı aylık ve yıllık yapılan kontroller ve bakımlar ile elektrik, elektronik ve elektromekanik sistemlerin çalışır halde tutulması sağlanmaktadır.

İşletmesini yürüttüğünüz tünelle-

42 n Güvenlik Yönetimi Mayıs 2018

guvenlik yonetim 59+.indd 42

11.05.2018 12:08

guvenlik yonetim 59+.indd 43

11.05.2018 12:08

FOKUS TÜNEL UYGULAMALARI

re ait güvenlik tedbirleri nasıl belirlenmektedir?

Tünellerin kapalı alanlar olmaları nedeniyle, trafik güvenliğinin sağlanması, açık olan yollara göre çok daha fazla önlem alınmasını gerektirmektedir. Avrupa’da, karayolları tünellerinde oluşan kazalar sonrasında yaşanan yangınlar nedeniyle Mont-Blanc’da 39, Tauern’de 12, Gotthard’da ise 11 insan yaşamını yitirmiştir.

Bu kazalar ve buna bağlı olarak yangınlar, Avrupa’da tünel güvenliğinin yetersiz olduğunu gündeme getirmiştir. Avrupa Parlamentosu ve Konseyi 29 Nisan 2004 tarihinde 2004/54/EC sayılı direktifi ile Trans - Avrupa Karayolu Ağı Tünelleri için minimum güvenlik gereksinimlerini belirlemiştir.

Avrupa’da meydana gelen büyük tünel kazaları sonrası tünellerin onarımı ve yeniden güvenlik ekipmanlarının tesisi, tünelin kapalı kalmasından kaynaklanan dolaylı maliyetler, çevresel zararlar ve tazminatlar Avrupa ekonomisini büyük ölçüde etkilemiştir.

Direktif kapsamına Trans - Avrupa Karayolu ağı üzerindeki uzunluğu 500 metreden fazla olan tüneller girmektedir. Bu direktif, proje safhasında, yapım aşamasında

ve işletmeye açılmış olan tüm karayolu tünelleri için uygulanmaktadır. Bu direktif, insan yaşamını, çevreyi ve tünel donanımlarını tehlikeye sokabilecek önemli olayların önlenmesinin yanı sıra, kazalardan koruma sağlanması ile Trans - Avrupa Karayolu ağındaki tünellerde minimum seviyede güvenlik teminini hedeflemektedir.

Bu kapsamda İstanbul Büyükşehir Belediyesi olarak, imalatını yaptığımız, inşaatı devam eden ve yenilemesini yaptığımız tünellerde 2004/54/EC sayılı direktifi esas almaktayız. Bu direktife göre, tünelin fiziki şartları, araç sayıları gibi belirleyici etkenlere bağlı olarak, olması gereken elektromekanik sistemler aşağıda başlıklar halinde verilmiştir.

Enerji temini ve dağıtımı sistemi Tünel aydınlatma ve aydınlatma kontrol sistemi Tünel havalandırma ve havalandırma kontrol sistemi Trafik kontrol sistemi (değişken mesaj işaretleri, değişken

trafik işaretleri, Led’li yol butonları ve yönlendirme işaretleri) Yangın algılama sistemi Sulu yangın söndürme sistemi CCTV (Kapalı Devre Televizyon) sistemi Kamera ile olay algılama sistemi Acil çağrı (S.O.S.) sistemi Radyo ve telsiz sistemi Kamu anons sistemi Tünel yaklaşımları meteorolojik izleme sistemi Kontrol merkezi ve SCADA sistemi 2004/54 Direktifi bize, tünelde kurulması gereken elektromekanik sistemleri işaret etmektedir.

Bununla birlikte, kurulan sistemlerin projelendirilmesi de uluslararası standartlara göre yapılmaktadır. Referans aldığımız başlıca standartlar: PIARC -2004: Karayolu tünellerinde araç emisyonları ve havalandırma için hava talebi CIE -88 2004 (Uluslararası Aydınlatma Komisyonu) NFPA (Ulusal Yangın Koruma Derneği)

44 n Güvenlik Yönetimi Mayıs 2018

guvenlik yonetim 59+.indd 44

11.05.2018 12:08

guvenlik yonetim 59+.indd 45

11.05.2018 12:08

FOKUS TÜNEL UYGULAMALARI

Projeleriniz için ürün ya da hizmet satın alırken nelere dikkat edersiniz?

Uluslararası akredite “yangın dayanım test” laboratuvarlarından sertifikalı ürün olmalıdır. Örneğin tünellerde kullanılan kilometrelerce enerji ve data kabloları alev geciktiricilik, alevin ilerlememesi, düşük duman yoğunluğu, yangın dayanımı ve halojenden arındırılmışlık olmak üzere beş farklı performansta değerlendirilmeye tutulmaktadır.

Elektromekanik sistemlerin yönetilmesi nasıl yapılmaktadır?

Tünel elektromekanik sistemlerimiz her an denetim altındadır. Bu amaçla tünellerin uygun yerlerinde tesis edilmiş sistem binalarında, PLC (Programlanabilir Mantıksal Kontrol Devreleri) sistemleri bulunmaktadır. PLC sistemlerinden gelen veriler, TİM’de bulunan SCADA (Merkezi Denetleme Kontrol ve Veri Toplama) yazılımı aracılığı ile operatörler tarafından hızlı ve kolayca izlenebilmekte ve yönetilebilmektedir.

Tünel SCADA’nın grafiksel kullanıcı ara yüzü ile izlenmesi ve takibi 7/24 vardiya usulüne göre çalışan operatörlerimiz tarafından yapılmaktadır SCADA yazılımında bulunan elektromekanik sistemler, otomatik konumda çalıştığı gibi, operatörlerimiz kontrolünde manuel olarak da çalıştırılabilmektedir. Örneğin jet fanların çalıştırılması, her 250 metrede bir yer alan yangına dayanıklı sarmal kapıların açılması gibi işlemler TİM’deki operatörlerimiz tarafından yapılabilmektedir.

Ürün seçimi yaparken önceliklerimizi aşağıdaki gibi sıralayabiliriz. Ürün TSE ve CE sertifikasına sahip olmalıdır.

Tünel ortamına uygun koruma sınıfında olmalıdır. Koruma sınıfı ürünün kullanım yerine göre IP65 veya IP67 olmalıdır. Örneğin kanal içlerine kullandığımız buatlar IP67 koruma sınıfındadır.

Yangına dayanıklı olmalıdır.

Uluslararası akredite “yangın dayanım test” laboratuvarlarından sertifikalı ürün olmalıdır. Örneğin tünellerde kullanılan kilometrelerce enerji ve data kabloları alev geciktiricilik, alevin ilerlememesi, düşük duman yoğunluğu, yangın dayanımı ve halojenden arındırılmışlık olmak üzere beş farklı performansta değerlendirilmeye tutulmaktadır.

Teknik servis desteği yaygın, konusunda uzman ve teknik yeterliliğe sahip olmalıdır. Elektromekanik sistemlerin kurulması ile birlikte konusunda uzman ekipler ile düzenli bakımlarının yapılması bizim için önemlidir.

Tünellerdeki yangın algılama ve söndürme sistemlerine dair çözümleriniz nelerdir?

Tünel güvenliğinin bu denli üst düzeyde tutulmasının en önemli sebebi, geçmiş yıllarda yaşanan yangın ve sonuçlarının çok ağır olmasıdır. Bu nedenle yangın algılama sistemleri iki başlık altında bulunmaktadır.

Adresli yangın algılama Lineer yangın algılama sistemi Ayrıca olay algılama sistemi üzerinden gelen duman alarmı ile tünelde başlangıç seviyesindeki yangın durumu da anında tespit edilebilmektedir.

46 n Güvenlik Yönetimi Mayıs 2018

guvenlik yonetim 59+.indd 46

11.05.2018 12:08

guvenlik yonetim 59+.indd 47

11.05.2018 12:08

FOKUS TÜNEL UYGULAMALARI

Tünel içerinde her 50 metrede bir yangın dolabı bulunmaktadır. Bu yangın dolaplarının içinde itfaiye ekiplerimizin kullanımı uygun ekipmanlar ile birlikte KKT’li yangın tüplerimiz de bulunmaktadır. En son 2017 Kasım ayında İstanbul İtfaiyesi ile birlikte gerçeği aratmayacak şekilde yangın tatbikatları başarı ile gerçekleştirilmiştir. Bu tatbikatlar sırasında, itfaiye ekiplerimiz yangın dolaplarımızda bulunan ekipmanları kullanmış; yangın algılama ve olay algılama sisteminden gelen alarm durumlarının doğrulukları değerlendirilmiştir.

Tünellerdeki normal havalandırma ve acil durum havalandırması nasıl yapılmaktadır?

Tünellerimizde havalandırma, jet fanlar ile yapılmaktadır. Havalandırma sistemi, günlük ve yangın durumu için hizmet vermektedir.

Günlük havalandırmada, araçlardan salınan egzoz gazları sebebiyle oluşan CO (Karbon monoksit ), NOx (Nitrojen Oksitler) ve VIS (görünürlük) gazlarının tünel içerisinden atılması ve seyrel-

tilmesi amaçlanmakta, yangın durumunda oluşacak dumanın geri katmanlaşmasını önlenerek, trafik akış yönünde, dumanın tünel çıkış portalından dışarı atılması sağlanmaktadır. Bu amaçla, yangın yükü, tünel eğimi, trafik yoğunluğu, izin verilen gaz değerleri gibi birçok parametre göz önünde bulundurularak, standartlara uygun hesaplamalar ve hesaplamaların doğruluğu için CFD analizleri yapılmaktadır.

Devam eden projelerinizdeki en önemli ve ayırt edici özellikler nelerdir?

Yeni tünel projelerinde önem verdiğimiz hususlar arasında, İstanbul trafiğinin rahatlatmasına katkı sağlaması ve sürücülere hedeflerine daha kısa sürede varmalarını sağlayacak alternatifler sunması gelmektedir. Örneğin Kağıthane - Piyalepaşa Tüneli ve Bomonti Dolmabahçe Tüneli’nin açılması ile birlikte daha önce 40 dakikayı bulan yolculuk süreleri şimdi 5 dakikaya inmiştir. Böylece kıymetli olan zamandan tasarruf edilmektedir. İnşaatı devam etmekte

olan Dolmabahçe-Levazım Tüneli ile birlikte bu güzergâhta, zaman zaman 70 dakikayı bulan yolculuk süreleri 5 dakikaya inecektir. Hayata geçirilecek yeni tünel projeleri ile de trafikte geçirdiğimiz süreler ciddi oranda azalacaktır.

Tünellerin her noktasına sorunsuz ve kesintisiz izleme nasıl sağlanıyor?

Tüneller boyunca, kör nokta kalmayacak şekilde kapalı devre kamera sistemi (CCTV) kuruludur. Ayrıca kameralardan gelen görüntüleri işleyen olay algılama yazılımı sayesinde, tünel içinde ters yönde giden araç, yaya, paket, duran araç, yavaş giden araç, duman vs. tünel güvenliğini tehlikeye atan olumsuz durumlarda, otomatik olarak alarmlar üretilmekte ve Tünel SCADA yazılımı üzerinden izlenebilmektedir.

Tünellerimizde kurulu olan Elektronik Denetleme Sistemleri (EDS) sayesinde tünel içi hız sınırına uymayan, emniyet şeridini gereksiz olarak kullanan taşıtlar da tespit edilerek; gerekli cezai işlemler yapılmaktadır.

48 n Güvenlik Yönetimi Mayıs 2018

guvenlik yonetim 59+.indd 48

11.05.2018 12:08

guvenlik yonetim 59+.indd 49

11.05.2018 12:08

guvenlik yonetim 59+.indd 50

11.05.2018 12:08

guvenlik yonetim 59+.indd 51

11.05.2018 12:08

FOKUS TÜNEL UYGULAMALARI

Tünellerde CCTV’nin önemi Özellikle tüneller içerisindeki tanıma ve güvenlik için var olan dar zaman koşulları, operatörlerin hızlı aksiyon almasını gerektirmekte, ciddi riskleri de doğurmaktadır.

Hüseyin KAFTAN / MOBOTIX Proje Mühendisi KONICA MINOLTA TURKİYE

O

toyollar ve üzerindeki tüneller ülkemizin ekonomisi ve ulaştırma hizmetleri açısından kritik bir öneme sahiptir. Günden güne artmakta olan otoyol ve tünel sayısı, beraberinde güvenlik kaygılarını da getirmektedir. Özellikle tüneller içerisindeki tanıma ve güvenlik için var olan dar zaman koşulları, operatörlerin hızlı aksiyon almasını gerektirmekte, ciddi riskleri de doğurmaktadır. Dijital video uygulamalarının getirmiş olduğu yanlış alarmların filtrelenmesi gibi yenilikler, tünel içerisinde olabilecek herhangi bir olayın algılanması ve doğrulanmasına yardımcı olabilecek faktörlerdendir. Olay algılama ve doğrulama konusundaki verim, tünel operatörlerinin izleme sırasındaki dikkatine ve kısa zamanda verebileceği tepkilere doğrudan bağlıdır. Bunun yanı sıra, tünel kontrol merkezi polis, jandarma, ambulans, itfaiye gibi acil durum mercileri ile koordineli olmalı, trafik yönetimi, tahliye gibi süreçlerin içerisinde aktif rol almaktadır.

Günümüz video izleme projelerinin birçoğunun vazgeçilmezi haline gelen IP Video’nun Analog kameralar karşısında getirdiği birçok avantaj var. Bu avantajlardan özellikle de 3 tanesi IP kameraların tünel uygulamalarında öne çıkmasına sebep olmuştur.

1- Sabit odak derinliği varsayılarak, yüksek çözünürlük kameralar

arasında daha yüksek mesafelerin olmasına imkân vermektedir.

2- Sabit kamera parametreleri varsayılarak, yüksek çözünürlük küçük nesnelerin kolayca tanınmasına izin vermektedir.

3- Progresif tarama teknolojisi ve düşük sinyal parazit iletimi, görüntü kalitesini artırmakta ve video işleme yazılımlarının yanlış alarm oluşturma ihtimalini azaltmaktadır.

Bir tünelde kamera sistemi ile algılanması gereken duran araç, araç kuyruğu, ters yön, yangın, duman, düşen ya da bırakılan obje gibi birçok olay ve durum olabilir. Algılanabilecek bu tür

tehlikeli durumlarda görüntü içerisindeki sanal bölgeler kullanılarak otomatik alarmlar üretilebilmekte, ilgili acil durum aksiyonları alınabilmektedir. Kameralar bu durumda sadece olayı izleme amaçlı değil, değerlendirme amacıyla da kullanılır. Kayıtlar üzerine akıllı arama fonksiyonları kullanılarak olayın ilk yaşandığı ana kolayca ulaşılabilir, önceden oluşturulmuş ayarlarla olay başlangıcında kayıt kalitesi ve saniyede yakalanan kare sayısı arttırılabilir. Özellikle tünel içerisinde hareketin ve hızlı araçların çokça olduğunu düşünürsek, kameranın yakaladığı her karede keskin ve net görüntü alınabilmelidir. Araç farlarının sebep olacağı ışık değişimleri, düşük ışıktan yüksek ışığa

52 n Güvenlik Yönetimi Mayıs 2018

guvenlik yonetim 59+.indd 52

11.05.2018 12:08

ya da tersi yönde yüksek ışıktan düşük ışığa geçişlerde her karede net görüntü almak kameranın ilk önceliği olmalıdır.

Tünelden geçmekte olan araçların plaka ve marka/model/ renk bilgisi yaşanabilecek kaza, duraksama vb. olaylarda ciddi önem taşır. Bazı uygulamalarda sadece plakaya odaklanan görüntü algılama, araç takibi için önem arz edebilmektedir. Bu durumda kamera ve görüntü sensörü / lens seçiminin doğru olarak yapılması kaçınılmaz bir hal alır.

Tünel içerisindeki ortam şartlarını göz önünde bulundurduğumuzda sıcaklık, nem, egzoz dumanı, toz gibi etkenler, kameraların ömrünü ve dolayısıyla yapılacak yatırımı doğrudan etkilemektedir. Kameranın bu şartlar altında uzun ömür vadedebiliyor olması ve güvenlik / emniyet gereksinimlerine uzun süre cevap verebiliyor olması kritik öneme sahiptir. Bu verimliliğe kameranın malzeme kalitesi başta olmak üzere birçok bileşen katkı sağlar. Örneğin kameranın lensi önünde oluşturacağı elektrostatik alan, tozlanma, lensin buğulanması gibi dış etkenlere engel olabilmektedir.

Dış etkenler sadece kamerayı değil, kablolama gibi sistem devamlılığını sağlayan faktörleri de etkileyebilmektedir. Kameranın kablosundan yürümekte olan bir su damlacığı bile kameranın çalışmaz hale gelmesine neden olabilir. Dolasıyla kurulum sırasında bunları da göz önünde bulundurmak gerekir.

Tünel operatörlerinin izleme ekranlarına düşen görüntülerin rahat ve kolay erişilebilirliği, kayıt cihazlarında oluşabilecek herhangi bir probleme rağmen uçlarda yer alan kameraların kayıt almaya ve tanımlanan algılama işlemlerine devam ettirebiliyor olması,

Kameralar bu durumda sadece olayı izleme amaçlı değil, değerlendirme amacıyla da kullanılır.

sistem devamlılığı açısından diğer önemli etkenlerdir. Kameralar algıladıkları herhangi bir olay durumunda, ya da kayıtlarının aktarılamaması, bağlantı hataları gibi sistem devamlılığını etkileyebilecek bir senaryo oluştuğunda, tünel içerisindeki birçok sistemden bilgi alabilen SCADA sistemine ya da herhangi bir IP tabanlı sisteme veri aktarabilmelidir.

Bunu yaparken, kararı kendi başına verebilmesi ve buna dair bir iletişim kurması, kayıt cihazı gibi merkezi bir noktaya kararı bırakmaması, olası bir sistem arızası durumundaki hatadan etkilenen nokta sayısını azaltacak, sistem güvenilirliğini arttıracaktır.

Mayıs 2018 Güvenlik Yönetimi n 53

guvenlik yonetim 59+.indd 53

11.05.2018 12:08

ÖZEL DOSYA ACİL ANONS VE SESLENDİRME

Acil anons ve seslendirmede yeni Paviro Network modülü Paviro kontrol ünitesinin arkasında OM-1 modülü için bir giriş bulunmaktadır. Bir Paviro networküne dâhil her Paviro kontrol ünitesinde bu girişe OM-1 modülü takılmalıdır.

Seyhat KAHRİMAN / Proje Satış Mühendisi ATEKSIS

B

osch, piyasanın ihtiyaçlarını ve taleplerini en iyi şekilde karşılamaya çalışmasının yanında mevcut projelerinden gelen yorumlar ve talepler doğrultusunda ürün gamını ve ürünlerini sürekli geliştirmektedir. Paviro OM-1 network modülü de bu gelişimin bir sonucudur.

Elektro akustik teknolojisinde 100 yıldan fazla dizayn ve ürün geliştirme tecrübesiyle Bosch acil anons ve seslendirme sistemlerinde sektöründe lider bir markadır. Ayrıca Bosch üstün teknolojiye, şık tasarıma ve kullanım kolaylığına olan bağlılığıyla da dünyaca ünlüdür.

Uzun yıllardır Paviro acil anons ve seslendirme sistemi bunun güçlü örneklerinden biridir.

Paviro seslendirme sistemi geniş kapsamlı uygulama ihtiyaçlarını karşılamakla birlikte sınıfının en iyi kalite performansı, kurulum kolaylığı ve çok yönlülüğü ile de rakipleri arasından sıyrılmaktadır.

Bosch, piyasanın ihtiyaçlarını ve taleplerini en iyi şekilde kar-

şılamaya çalışmasının yanında mevcut projelerinden gelen yorumlar ve talepler doğrultusunda ürün gamını ve ürünlerini sürekli geliştirmektedir. Paviro OM-1 network modülü de bu gelişimin bir sonucudur.

OM-1 modülü 4’e kadar Paviro sisteminin network edilmesini

sağlar. Bu modül yeni bir Paviro network sisteminin oluşturulmasına veya kurulu olan sistemlerin yeni özelliklerle genişletilebilmesine olanak tanır.

OM-1 modülü ile: 1’ den fazla sistem merkezine sahip sistemler oluşturulabilir.

54 n Güvenlik Yönetimi Mayıs 2018

guvenlik yonetim 59+.indd 54

11.05.2018 12:08

984 zone’a kadar genişleme imkanı. (EN54-16’ya uygun sistemler için 492 zone’a kadar genişleme imkanı) Ekstra network audio kanalları Network zaman senkronizasyonu Network üzerinden müzik paylaşma imkanı Daha kısa hoparlör kablolaması OM-1 Modülü’nün kurulumu: Paviro kontrol ünitesinin arkasında OM-1 modülü için bir giriş bulunmaktadır. Bir Paviro networküne dahil her Paviro kontrol ünitesinde bu girişe OM-1 modülü takılmalıdır.

Sistemin konfigürasyonu da oldukça basittir. Audio network konfigürasyonu sistem tarafından otomatik olarak yapılır. Modülün düzgün çalışması için gerekli parametreler (Latecy, RSTP, kanal tahsisleri vs.) kontrol ünitesi tarafından otomatik olarak ayarlanır.Çok denetimli bir ağ sisteminde, her bir denetleyici, Dante ses kanallarını ağ üzerinden OM-1 modülü aracılığıyla dijital olarak gönderir ve alır.

Seyhat KAHRİMAN

Çok denetimli bir ağ sisteminde, her bir denetleyici, Dante ses kanallarını ağ üzerinden OM-1 modülü aracılığıyla dijital olarak gönderir ve alır.

Kontrol ünitelerinin birinin bağlantısı koptuğu takdirde acil durum ses kanalları kullanılabilir hale gelir. Bu ses kanalları sadece acil durum ses sinyalleri ile kullanılırlar. Bütün sistemin Ethernet bağlantısını kaybettiği durumda bile önceden tanımlanmış network modelinde ağ üzerinden ses alıp gönderebilirler.

Mayıs 2018 Güvenlik Yönetimi n 55

guvenlik yonetim 59+.indd 55

11.05.2018 12:08

ÖZEL DOSYA ACİL ANONS VE SESLENDİRME

Acil anons ve seslendirme sistemleri Yangının oluştuğu bölge ve yakın bölgelere tahliye anonsu yapan, diğer bölgelere ise bilgi amaçlı anons yapan, alarm sisteminden aldığı bilgilerle yönetilebilen, yönetmeliğe uygun acil anons sistemleri tesis edilmelidir.

Oğuz HELVACIOĞLU / Proje & Satış Yöneticisi NEMESİS ELEKTRONİK

B

inalarda yangın algılama sistemi uyarı verince tahliye amaçlı sesli ve görsel uyarı cihazları ile binadaki tüm insanları kaçışa yönlendirir. Bu durum kaçış yollarında trafiğe ve paniğe sebep olabilir.

Binalarda yangın algılandıktan sonra, yangının oluştuğu bölge ve yakın bölgelere tahliye anonsu yapan, diğer bölgelere ise bilgi amaçlı anons yapan, yangın alarm sisteminden aldığı bilgilerle yönetilebilen, yönetmeliğe uygun acil durum anons sistemleri tesis edilmelidir. Bu sayede öncelikli bölgelerde tahliye anonsu yapılırken diğer bölgelere de ikinci bir anons ile paniğin yaşanmasına engel olunur.

Binaların yangından korunması hakkında yönetmeliğin 81. Maddesinin 7. Fıkrasında “Aşağıda belirtilen yerlerde, otomatik olarak yayınlanan ses mesajları ve yangın merkezinden mikrofonla yayınlanan canlı ses mesajları ile binada yaşayanların tahliyesini veya bina içerisinde yer değiştirmelerini sağlayacak şekilde anons sistemleri kurulması mecburidir: a) Binadaki yatak sayısı 200’den fazla olan otel, motel ve yatakhanelerde, b) Yapı inşaat alanı 5000 m2’den büyük olan veya toplam kullanıcı sayısı 1000 kişiyi aşan topluma açık binalarda, alışveriş merkezlerinde, süpermarketlerde, endüstri tesislerinde ve benzeri binalarda, c) Yüksekliği 51.50 m’yi geçen bütün binalarda.

Binaların yangından korunması hakkında yönetmeliğin 81. Maddesi’nin

Oğuz HELVACIOĞLU

8. Fıkrasında Sesli ve ışıklı uyarı cihazları, sadece yangın uyarı sistemi ve diğer acil durum uyarıları için kullanılır.

Anons sistemleri ise, yangın uyarı sistemi ve diğer acil durum anonsları öncelik almak ve otomatik olarak diğer kullanım amaçlarını devre dışı bırakmak şartıyla, genel anons ve fon müziği yayını gibi başka amaçlar ile de kullanılabilir.” denilmektedir.

TS CEN/TS 54-14 Standardının 6.6.1.Maddesinde “Binada bulunan insanlara alarmın bildirilme usulü, yangın alarmına reaksiyon stratejisi ile uyumlu olmalıdır. Bazı durumlarda yangın işlemi önce binada gerekli tedbirlerin sorumluluğunu alacak eğitimli personele alarm verilmesini gerektirebilir. Bu gibi durumlarda genel yangın alarmının derhal verilmesi gerekmez, fakat genel alarmı vermek için bir kolaylık sağlanmalıdır. Eğitimsiz personelin (halk) alması beklenen alarmlar en azından ses cihazlarıyla

verilmelidir. Bunlar, alarm cihazları veya insan sesi alarm sistemleri (anons sistemleri gibi) olabilir. Bu sistem aynı anda birden fazla mikrofon, konuşma modülü veya mesaj üretecinin yayınlanmasını engelleyecek şekilde tasarımlanmalıdır. Ses sinyallerinin etkisiz olacağı yerlerde (fon gürültüsünün yüksek olduğu yerler), binada bulunanların sağır olduğu veya kulak koruyucusu kullanmalarının beklendiği yerlerde ses sinyallerine ilave olarak görünür ve/veya dokunulur sinyaller kullanılmalıdır.” denilmektedir.

Nemesis Elektronik olarak başta acil anons ve seslendirme ve diğer zayıf akım sistemleri tesis edilen Allianz Tower projesi, yukarıda belirtilen yönetmelik ve standartlara uygun olarak projelendirilmiştir. Allianz Tower binası 200 metreye yakın yüksekliği ile İstanbul Anadolu yakasının en uzun yapılarından biridir. Binada 41 kat bulunmakta olup, yaklaşık olarak 5000 kişiye hizmet vermektedir. Haliyle binanın yapısı gereği oldukça karmaşık ve zorlu olan bir tahliye senaryosu uygulanmaktadır.

Bu senaryonun sağlanabilmesi için Bosch markasının üst seviye Acil Anons ve Seslendirme Sistemi ürünü olan Praesideo serisi kullanılmıştır.

Yangın yönetmeliğine uygun şekilde projeler üzerinde ses haritaları çıkarılarak ortam gürültüsünün en az 15db üzerinde kalınması sağlanmıştır.

Sistemin tamamı sertifikalı ürünlerden oluşmuştur. Binada çok fazla kat ve çalışan olmasından dolayı, izdahamın önüne geçebilmek için sıralı tahliye senaryosu uygulanmıştır.

56 n Güvenlik Yönetimi Mayıs 2018

guvenlik yonetim 59+.indd 56

11.05.2018 12:08

guvenlik yonetim 59+.indd 57

11.05.2018 12:08

SEKTÖRDEN

Araştırm tirmeye “Araştırma ve geliştirmeye büyük önem vermekteyiz’’

"Türkiye’de plaka tanıma sistemleri son yıllarda çok yaygın kullanılmaya başlamıştır. Bunun sebebi gelişen yazılım ve kamera teknolojisiyle beraber maliyetlerin aşağıya düşebilmesidir."

Diyen Hobi Bilişim Plaka Tanıma Sistemleri Genel Koordinatörü Ozan Darendeli ile plaka tanıma sistemlerinin önemini ve Türkiye’deki gelişimini konuştuk.

Merhaba firmanızdan bahseder misiniz?

Hobi Bilişim 2011 yılında kurulmuştur. Şirketin faaliyet alanı plaka tanıma sistemleridir. Şirketimiz plaka tanıma sistemleri üzerine yazılım ve donanım geliştirmekle birlikte bu alanda projeler geliştirerek uygulamalarda yapmaktadır. Genç ve dinamik ekibimizle yolumuza devam ederken, araştırma ve geliştirmeye büyük önem vermekteyiz. Her yıl genişleyen ve büyüyen kadromuz içerisinde bilgi paylaşımını ve sürekli öğrenme mantığıyla yenilenme ruhunu ayakta tutarak büyümemizi sürdürüyoruz.

Plaka tanıma sistemlerinizin teknik yapısından bahseder misiniz?

Plaka tanıma sistemi, kameralardan elde edilen araç görüntüsünün üzerinde plaka bölgesi tespit edilerek ve ayrıştırılarak, plaka üzerinde bulunan karakterlerin optik karakter tanıma (Görüntü

İşleme) yöntemleri ile okunması işlemidir. Projeye göre değişik uygulamaları olup, uygulamaya özel algoritma ve donanım yapısının bir araya getirilmesi ile oluşturulan bir sistemdir. Günümüzde plaka tanıma sistemleri çok yaygın bir şekilde kullanılır hale gelmiştir. Güvenlik amaçlı kullanımının yanı sıra kontrollü geçiş noktalarında, otomasyon uygulamalarında hayatı kolaylaştıran ve hızlandıran bir özelliği vardır. Plaka tanıma sistemlerinin başlıca kullanım alanları şunlardır; otoyol üzerinde şehirlerin giriş ve çıkış noktaları, havalimanları, AVM’ler, askeri birlikler, otogarlar, siteler, üniversiteler, hastaneler, oteller, kantarlar, sanayi tesisleri gibi kontrollü araç geçişinin ihtiyaç duyulduğu tüm yerler. Plaka tanıma sisteminin otoyollar için faydaları, şehir güvenliği, çalıntı veya aranan araçların takibi ve sorgulanması, karayollarının araç yoğunluk ölçümleri, karayollarının stratejik ulaşım analizlerinin

yapılması, akıllı trafik sistemlerinin kurulması, İki nokta arasında araçların ulaşım süresinin belirlenmesi ve bilgi panosuna aktarılmasıdır. Kontrollü geçiş noktaları için ise; giriş – çıkış bekleme sürelerini azaltır. Trafik sıkışıklığını önler, giriş ve çıkışlarda güvenliği sağlar. Giriş kartları, araç etiketleri, uzaktan kumanda vs. kullanım ihtiyaçlarını ortadan kaldırır. İşletim maliyeti yoktur.

Gerektiğinde bariyer ve buna benzer geçiş kontrol sistemleri ile entegre olabilir.

Hobi Bilişim’in Araştırma – Geliştirme (AR-GE) birimi hakkında bilgi alabilir miyiz?

Hobi Bilişim plaka tanıma sistemi yazılımını durmaksızın geliştirmektedir. Günümüzde araçların sadece plakalarını tanımakla kalmayarak aracın hızını, tipini, markasını, rengini tespit edebilen bir yazılımımız mevcuttur. Bu yazılım sayesinde kolluk kuvvetlerine aranan araçların yakalanmasında

58 n Güvenlik Yönetimi Mayıs 2018

guvenlik yonetim 59+.indd 58

11.05.2018 12:08

Ozan DARENDELİ

ma e

Atatürk Havalimanı, Sabiha Gökçen Havalimanı, Antalya Havalimanı gibi büyük kuruluşların tüm giriş çıkış noktalarında uzun yıllardır sorunsuz bir şekilde plaka tanıma sistemlerimiz çalışmaktadır.

daha fazla fayda sağlamanın yanı sıra farklı kurum ve kuruluşlara çeşitli trafik analizleri ile ticari otoparkların kontrol ve yönetilebilmesi imkânı sağlanmıştır. Plaka tanıma sistemi sadece yazılımdan ibaret bir unsur olmadığı için Hobi Bilişim sistemin diğer unsurları olan kamera, lens, infrared (IR) projektör gibi donanım ürünlerinin de dünyadaki gelişimini ve yeni çıkan ürünleri de sıkı bir şekilde takip etmektedir.

Hobi Bilişim plaka tanıma yazılımı %100 yerli malı belgesine sahip bir üründür. Ayrıca geliştirmiş olduğumuz tümleşik (all in one) plaka tanıma sistemi ürünümüz %81 oranında yerli malı belgesine sahiptir.

Hobi Bilişim kurulduğu günden bu yana ne gibi referans çalışmalara imza attı?

Hobi Bilişim Türkiye’nin en fazla tercih edilen plaka tanıma sistemi markasıdır. 2016 yılı aralık ayında AVM yönetmeliğin-

de yapılan değişiklikle beraber AVM’lerin otopark giriş çıkışlarının tamamına plaka tanıma sistemi yapılması ve bu sistemin kolluk birimlerine entegre edilmesi söz konusu olmuştur. Bu tarihten itibaren günümüze kadar Hobi Bilişim iş ortakları, partner ve entegratör firmalarıyla birlikte yüzlerce AVM’de bu sistemin uygulanmasında önemli bir rol oynamıştır. EGM ile yazılım entegrasyonunu tamamlayarak birçok projeyi teslim etmiştir. Türkiye’nin en büyük havalimanları olan Atatürk Havalimanı, Sabiha Gökçen Havalimanı, Antalya Havalimanı gibi büyük kuruluşların tüm giriş çıkış noktalarında uzun yıllardır sorunsuz bir şekilde plaka tanıma sistemlerimiz çalışmaktadır.

Ulaştırma Bakanlığı ve Karayolları Genel Müdürlüğü’ne bağlı olarak faaliyet gösteren yol kenarı denetim istasyonlarında neredeyse tamamında Hobi Bilişim plaka tanıma sistemleri tercih edilmiştir.

Büyük üretim tesislerinde, demir çelik fabrikaları, çimento fabrikaları ve daha birçok alanda faaliyet gösteren kuruluşların giriş - çıkış noktalarında, kantar noktalarında, yükleme boşaltma rampalarında plaka tanıma sistemlerimiz otomasyon uygulamalarının önemli bir unsuru olarak görev yapmaktadır. Bunların yanı sıra yüzlerce ticari ve konut otoparklarında plaka tanıma sistemlerimiz abone araçların hızlı giriş çıkış yapmasını sağlamakla beraber güvenlik çözümü olarak da tercih edilmektedir. Detaylı referans

listemiz web sayfalarımızda mevcuttur.

Türkiye’deki plaka tanıma sistemlerinin dünyadaki konumundan söz eder misiniz?

Türkiye’de plaka tanıma sistemleri son yıllarda çok yaygın kullanılmaya başlamıştır. Bunun sebebi gelişen yazılım ve kamera teknolojisiyle beraber maliyetlerin aşağıya düşebilmesidir. Bizler Hobi Bilişim’in kurucu ortakları olarak 2004 yılından bu yana plaka tanıma sistemleri üzerine yazılım ve donanım geliştirmekteyiz. Bu işe ilk başladığımız yıllarda kameralar günümüzdeki gibi HD, FULL HD gibi yüksek çözünürlüklü görüntüler veremiyordu. İlk geliştirdiğimiz yazılım analog kameralardan alınan 352x288 gibi düşük bir çözünürlükte çalışmaktaydı. Günümüzde IP kamera olarak tanımlanan yeni nesil dijital kameraların yaygınlaşmasıyla birlikte 1280x720 (HD), 1920x1080 (FULL HD) çözünürlükler üzerinde çok daha iyi sonuçlar elde edilebildik ve yüksek performanslı plaka tanıma sistemi geliştirmenin önü açılmış oldu. Dünya’ya baktığımızda plaka tanıma sistemlerinin durumu Türkiye ile aynı seviyelerdedir. Türkiye bu konuda hiç geri kalmamıştır ve Türkiye’de geliştirdiğimiz plaka tanıma sistemlerimiz çevre ülkelerden de talep görmektedir. Buna karşılık Türkiye’de ithal plaka tanıma sistemine ihtiyaç yoktur. İthal plaka tanıma sistemi kullanımı Türkiye’de çok az miktarlardadır.

Mayıs 2018 Güvenlik Yönetimi n 59

guvenlik yonetim 59+.indd 59

11.05.2018 12:08

SEKTÖRDEN

hedefi tercihe “Hedefimiz dünya çapında tercih edilen ve bilinen bir marka olmaktır.’’

KOD Elektronik Genel Müdürü Mehmet Ferhan Güven ile elektronik güvenlik sistemlerini, Kod Elektronik markasını ve Ar-Ge çalışmalarının önemini konuştuk.

KOD Elektronik Güvenlik Sistemleri’nin tarihçesinden söz eder misiniz?

Kod Elektronik Güvenlik Sistemleri San. Ve Tic. Ltd. Şti. 2003 yılında İstanbul’da kurulmuştur.

Kendi AR-Ge’sini yaparak yerli malı güvenlik sistemleri üretimi ve satışı yapmaktadır. Türkiye’de tasarımını ve üretimini yaptığı cihazları, kaliteden ödün vermeden yurtdışından ithal edilen ürünlere alternatif olacak bir marka yaratma misyonunu üstlenen firmamız yurtdışına ihraç yapma vizyonu ile yola çıkmış ve bunu başarmıştır.

Güvenlik alanında sektöre hangi ürünleri ve yenilikleri sunmaktasınız?

Kuruluşumuzdan itibaren CODESEC Markası ile alarm sistemleri üretilmektedir. 2009 yılından itibaren ürün gamına yangın algılama ve kontrol sistemleri eklenmiştir. Konvansiyonel yangın sistemlerinin ardından adresli yangın algılama sistemleri 2012 yılında tasarımı ve AR-GE faaliyeti

sonlandırılmış, ardından geçen 4 yılda belgelendirme süresi sonlandırılmıştır.

CODESEC markasının piyasada tercih edilir konuma gelmesini sağlamıştır.

AR-GE çalışmalarınızı ve yatırımlarınızı anlatır mısınız?

Güvenlik sektöründeki gelişimi dünya ile kıyasladığınızda Türkiye hangi noktada yer alıyor?

Firmamız ülkemizde yangın algılama ve kontrol sistemleri cihazlarının EN-54 Avrupa Normu belgelerine sahip birkaç üretici firmadan biridir. Kod Elektronik 2016 yılında son yaptığı belgelendirme ile Adresli Yangın Algılama Sistemi’nde EN 54 -13 sistem sertifikasına sahip nadir Türk firmasıdır. Son yıllarda ihracatını, her geçen gün artıran firmamız Ortadoğu pazarında aranan ürün konumuna gelmiştir. Kod Elektronik tüm ürünlerini kendi bünyesinde bulunan AR-GE’sinde tasarlamış, tüm plastik kalıpları kendi yatırımı olan, elektronik ve mekanik üretimini, kalite kontrolünü, satış ve satış sonrası servisini bünyesinde yapmaktadır. Kaliteden ödün vermemesi, cihazların zorlu endüstriyel ortamlarda dahi çalışması ve kullanım kolaylığı

Yangın algılama ve kontrol sistemleri sektöründe dünya markaları ile kıyaslandığında teknolojik olarak genç bir firma olmamıza rağmen yakaladığımızı söyleyebilirim. Önümüzdeki yıllar dünyadaki teknolojinin önüne geçmek amacımızdır. Gelinen yola baktığımızda bunun kolay olmadığının idraki içerisindeyiz ancak gelişmeye ve geliştirmeye devam edeceğiz.

Yeni projeleriniz ve hedefleriniz nelerdir?

Başından beri çıktığımız yolun uzun bir maraton olduğunu biliyorduk ve şimdi de biliyoruz ki önümüzde gidecek daha uzun yolumuz var. Hedefimiz sektörde dünya çapında tercih edilen ve bilinen bir marka olmaktır.

60 n Güvenlik Yönetimi Mayıs 2018

guvenlik yonetim 59+.indd 60

11.05.2018 12:08

guvenlik yonetim 59+.indd 61

11.05.2018 12:08

ELEKTRONİK GÜVENLİK

Otopark giriş güvenliğinde iki farklı teknoloji: RFID Otopark Giriş Sistemi (HGS) ve plaka tanıma Kamera önemli bir öğe gibi gözükse de asıl unsur yazılımdır.

Mesut KARAKOYUNLU Genel Müdür Moonwell Teknoloji A.Ş.

A

rtan araç sayısı ve otopark kapasite yetersizliği, güvenlik kaygıları İşyerleri, özel otoparklar, site ya da apartman otoparkları sahiplerinin ilgilendiren ve çözülmesi gereken önemli bir meseledir. Otoparka giriş çıkışın takibi, misafir araçlar, aboneler, kısıtlı izinler, yasaklar vb. nedenler otopark yönetimini kontrol altına alınmasını mecbur bırakmıştır. Ancak bu konuda kafalar karışık iki farklı teknoloji çözüm olarak var ama hangisi güvenilir, hangisi ucuz, hangisi iyi vs. Bu soruları yanıtlamaya çalışırken, her iki sitem nasıl çalışır kısaca buna göz atalım.

RFID Otopark Giriş sistemi (HGS) Yaklaşık 10 yıldır kullanılan ve birçok otoparkta gördüğümüz en son Karayollarında HGS adıyla hayatımıza giren RFID, Radyo frekansı ile Tanıma teknolojisi.

RFID’yi oluşturan bileşenler radyo frekansı ile haberleşmektedir. RFID; okuyucu, etiket ve anten olmak üzere 3 temel bileşenden oluşur.Otopark çözümlerinde bu bileşenler UHF RFID Anten, okuyucu ve UHF eti-

ketten oluşur. Okuyucular; araç camlarına yerleştirilmiş etiketler sayesinde araca ait bilgileri, radyo dalgalarını kullanarak sayısal bir kod şeklinde alan bileşendir. Etiketler; bilgileri saklayan bileşendir. Etiket ve okuyucu arasındaki iletişim antenler aracılığı ile gerçekleşir ve buna bağlama (coupling) adı verilir.

Antenlerin Avrupa Birliği standartlarında 868.6-868.7 MHz aralığında haberleşme izni vardır ve ülkemizde KET yönetmeliğiyle EU uyumlu frekans düzenlemesi yapılmıştır.

Plaka tanıma Kamera ve yazılım gelişmeleriyle

gittikçe yaygınlaşan bir çözüm olarak karşımıza çıkıyor. Teknoloji tamamen resim işleme üzerine kurulmuştur. Farklı algoritmaların bir arada çalıştığı işlem yoğun bir süreçtir. Kamera önemli bir öğe gibi gözükse de asıl unsur yazılımdır. Tipik bir plaka tanıma yazılımı 3 farklı safhadan oluşur. Görüntü üzerinde plaka yerinin tespiti, plaka üzerindeki karakterlerin ayrıştırılması ve ayrıştırılan karakterlerin tanımlanmasıdır.

Kameradan alınan hareketli görüntüden çıkarılan resim üzerinde koordinatları belirlenen plaka bölgeleri, resimden kesilerek resim plaka yeri tespiti algoritması

62 n Güvenlik Yönetimi Mayıs 2018

guvenlik yonetim 59+.indd 62

11.05.2018 12:08

Doğru kurulmuş ve devreye alınmış yerde okuma performansı %100’dür.

Radyo frekansı ile çalışması bazı alanlarda okuma sorununu getirmektedir.

ile plaka resmi çıkarılır. Bulunan muhtemel plaka bölgelerindeki karakterlerin ayrıştırılma işlemi de ikinci adımda yapılacaktır.

Ayrışmadan sonra oluşan plaka artık kayıtlı plakalarla eşleştirme safhasında sona erecektir.

Her iki sistemin birbirine karşı avantaj ve dezavantajları Öncelikle şunu belirtelim ki her iki sistemde kullanılan malzeme kalitesi ve montaj ekibinin tecrübesi, işe hakimiyeti en önemli avantajdır. Kalite ve yetkinliğe önem verilmediği takdirde tercih ne olursa olsun sonuç hüsrandır.

Plaka tanımanın en avantajlı herhangi bir etikete vb şeye ihtiyaç duymadan yazılımla doğrudan plaka bilgisiyle sisteme tanıtılmasıdır. Araç değiştiren kullanıcı için ek bir maliyete katlanmadan sistemde plaka bilgisi ile işlemi yapıp otoparkı kullanmaya devam edecektir.

Bu uygulamalarda karşılaşılan sorunlar resmin akşam çekilmesi, plaka bölgesine güneş ışığı veya gölge gelmesi, plaka bölgesinin kirli olması, plaka üzerinde cam koruma bulunması, plaka karakterlerinin üzerinde vida bulunması ve kar yağmur sis gibi hava durumu gibi birçok etken

bulunmaktadır. Bu zorluklardan dolayı doğru bir sonuca gidilmesi güçleşmektedir ve resim üzerinde plaka tanıma işlemi zorlaşmaktadır. Kamera açısı, araç geliş açısı vb. sorunlarda ayrıca zikredilmelidir.

Dolayısı ile hiçbir zaman tam okuma hedefi gerçekleşmemiştir. Tecrübelerimiz ve akademik çalışmalar ortalama %95 oranında okuma başarısını göstermektedir. Yani her 100 araçtan ortalama 5 tanesi girmeyecek ya da çıkamayacak ve yardım almak zorunda kalacaktır.

Yazılım yoğun bir işlem gerçekleştiği için mutlaka güçlü dolayısı ile pahalı bir bilgisayara ihtiyaç var. Üstelik bilgisayar diğer uygulamalara açıksa farklı kullanıcı hataları sistemin çökmesine neden olmaktadır.

Bilgisayar arızası da yine sistemi çalışmaz hale getirmektedir.

Plaka tanımanın en önemli sıkıntısı güvenlik açığıdır. Sisteme kayıtlı bir plakayı kopyası yapılırsa hatta bir kağıda bile yazıp plakaya yapıştırılırsa istenmeyen araç hiçbir engelle karşılaşmadan otoparka girebilecektir.

Birçok açıdan RFID Otopark Giriş sistemi (HGS) avantajlı gözükmektedir. Her araç için verilmiş ve cama yapıştırılmış etiket nedeniyle araç tanıtımı sadece

o araç için geçerli olmaktadır. Çok katmanlı UV ışınlara karşı korumalı ve sökerken yırtılabilen etiketler ( örneğin: Karayolları HGS ve Moonwell etiketleri) nedeniyle kameralı sistemde oluşan güvenlik açığı yoktur.

Ancak her araç için yeni etiket zorunluluğu araç değişiminde az da olsa maliyet oluşturmaktadır.

Sistemin ana yükünü okuyucu yaptığı için güçlü ve pahalı bir bilgisayara ihtiyaç olmadığı gibi sistem hiçbir bilgisayara ihtiyaç duymadan da kurulup çalıştırılabilinir.

Diğer bir husus ise bazı araçlarda gözüken ametal alaşımlı koruyucu olan camlar yüzünden camdaki etiket okuma yapmamaktadır. Bu sorunda cam etiketi yerine plaka tagı kullanılarak aşılmaktadır.

Mayıs 2018 Güvenlik Yönetimi n 63

guvenlik yonetim 59+.indd 63

11.05.2018 12:08

ELEKTRONİK GÜVENLİK

Tıp teknolojisinde aktif optik fiber çözümleri Medikal Switch test edilmiş ve merkezi olmayan, birçok projedeki verimliliği bağımsız denetçiler tarafından ortaya konulan ağ mimarisine dayanmaktadır.

MICROSENS EUROMICRON GROUP

M

ICROSENS, Medical Switch ile birlikte tıp teknolojisinde, hastanelerde ve muayenehanelerde kullanılan veri ağlarında verimlilik, güvenlik ve sağlamlık açısından yeni standartlar ortaya koymaktadır. Cihaz, nitelik olarak elektromanyetik uyumlulukla ilgili katı gerekliliklerin ve Alman Tıbbi Ürünler Kanunu‘nun (MPG) hükümlerinin çok üstündedir. Şebekedeki kaçak akımdan dolayı cihazların ve hastaların zarar görmesini engellemek için ağ bağlantıları, özel izolatörler aracılığıyla galvanik olarak birbirlerinden ayrılmıştır. Medical Switch, mahrem verilerin mahrem kalabilmesi için tıbbi alandaki ağ güvenliği ile ilgili yüksek talepleri karşılayabilmek adına kapsamlı güvenlik özellikleri sunmaktadır.

Medikal Switch test edilmiş ve merkezi olmayan, birçok projedeki verimliliği bağımsız denetçiler tarafından ortaya konulan ağ mimarisine dayanmaktadır.

Tıbbi veri teknolojisi: Hastane ve muayenehanelerin veri teknolojisinden beklentileri oldukça yüksektir. BT tabanlı teşhis ve tedavi sistemleri aktarılması, analiz edilmesi, işlenmesi ve kaydedilmesi gereken hayli fazla

veri oluşturmaktadır. Acil durum ya da her geçen gün yaygınlaşan mobil viziteler gibi durumlar için bu veriler her an ulaşılabilir olmalıdır. Hasta gözlemleri açısından ise bu veriler güvenilir bir şekilde kayıt altında tutulabilmeli, yorumlanabilmeli ve aktarılabilmelidir.

Yeni nesil teknoloji, tıbbi işlemler ve bakım hususları için sağlam bir temel teşkil etmektedir.

Bilgisayar destekli sağlık hizmeti e-health uzun zaman önce hayata

geçirildi. Teşhis ve tedavi dışında da aktarılan verilerin sayısı gün geçtikçe artmaktadır. Etkililik ve verimlilikle ilgili gereksinimleri karşılamak ve aynı zamanda sürekli artan hizmet kalitesini sağlamak isteyen modern bir hastane bu noktada yeni nesil veri teknolojisine bel bağlamaktadır. Bu durum hem hastanenin tıbbi ağı hem de sayısız çalışma alanıyla hastane yönetimi için de geçerlidir. Bunlara bir de WLAN,

64 n Güvenlik Yönetimi Mayıs 2018

guvenlik yonetim 59+.indd 64

11.05.2018 12:08

guvenlik yonetim 59+.indd 65

11.05.2018 12:08

ELEKTRONİK GÜVENLİK

IP-TV, internet ve telefon gibi alışılagelmiş kaliteden ödün vermek istemeyen hastaların konfor ve eğlence konusunda artan talepleri de eklenmektedir.

Ağınız işlesin: Veri ağı, arızalanmaması gereken en kritik alt yapılardandır. Arızalanmaması için de arıza güvenlik sistemini güçlendiren sağlam ve dayanıklı cihazlar ile yedek bir bağlantıya ihtiyaç duyulmaktadır. Medical Switch‘in veri ağına bağlandığı optik fiber hatlar, elektromanyetik arızalardan etkilenmeyecek şekilde tasarlanmıştır ve potansiyel eşitleme durumunda herhangi bir soruna yol açmaz. Opsiyonel ikinci bir yedek ağ bağlantısı sayesinde Medical Switch ve ona bağlı cihazlar, bağlantılardan herhangi birinin kopması durumunda bile ağa bağlı kalır, tam performansını korur! Daha yüksek arıza güvenliği için iki optik fiber bağlantısı, ayrı kablo hatları üzerinden iki farklı hatla birbirlerine bağlanabilir.

Tıbbi çevrelerde arttırılmış güvenlik gereksinimleri: Tıbbi cihazlarda hastanın güvenliği ve korunması en öncelikli konudur.

MICROSENS‘in Medical Switch‘i, nitelik olarak elektromanyetik uyumlulukla ilgili katı gerekliliklerin ve Alman Tıbbi Ürünler Kanunu‘nun (MPG) hükümlerinin çok üstündedir. Şebekedeki kaçak akımdan hastaları korumak için Medical Switch bağlantıları, switch teknolojisi ve veri ağı kablolamasından galvanik olarak ayrılmıştır. Dayanıklı plastikten üretilen Medical Switch‘ in yüzeyi, etkili bir temizlik ve dezenfeksiyon sağlar ve anti bakteriyel bir maddeyle kaplıdır. Medical Switch, gizli verilerin gizli kalmasını sağlayacak şekilde tıbbi alandaki ağ güvenliği ile ilgili yüksek talepleri karşılayabilmek adına kapsamlı

güvenlik özellikleri sunmaktadır.

Ekonomik: Sağlık hizmetlerindeki maliyet baskısı ile baş edebilmek için ekonomik çözümler gerekmektedir. MICROSENS Medikal Switch temelde, test edilmiş ve merkezi olmayan, birçok projedeki verimliliği bağımsız denetçiler tarafından ortaya konulan ağ mimarisine dayanmaktadır.

Verimli optik fiber tabanlı modern ve merkezi olmayan ağlar, düşük kurulum giderleri (CAPEX) ve oldukça düşük işletme maliyetleri (OPEX) sunarak bakır hatlar gibi alışılmış ağların önüne geçmektedir. Bağımsız bir kuruluş olan WIK Consult GmbH tarafından yürütülen bir araştırmayla, merkezi olmayan optik fiber tabanlı veri ağlarının 200 ve üzeri kullanıcı için belirgin bir maliyet avantajı sağladığı ispatlanmıştır. Kullanıcı sayısı arttıkça maliyet avantajları daha da belirginleşmektedir.

MOPP – Means of Patient Protection: MOPP, elektrik çarpmalarına karşı hastayı koruyan bir önlemdir. Bu koruma, elektrikli ve elektronik cihazların izolasyonu gibi yapısal önlem-

ler ile sağlanır. Tek bir MOPP, basit bir izolasyon sağlarken iki MOPP, çift veya güçlendirilmiş bir izolasyon [4000 V (4 kV) kırılma mukavemetine sahip] imkanı sunar. MOPP değerleri, Avrupa Birliği’nde EN 60601-1 olarak kabul edilen IEC 60601-1 uluslararası standardında tanımlanmıştır.

Teknik özellikler: 4x 10/100/1000 Mbit/s yerel bağlantı optik fiber hatlar için 1x 100/1000 SFP-Slot ve RJ-45 bağlantısı için bakır veri hattı çift özgüdüm ve halka yapısı gibi ek özellikler sayesinde güçlendirilmiş arıza güvenlik sistemi için 2x 100/1000 SFP Slot’lu opsiyonel versiyon güvenli bir işletim için dört adet entegre ağ izolatörü EN 60601-1 /IEC 60601-1 uyarınca voltaj gerilimi en az 4kV ve 2 MOPP muhafaza kapağı ve RJ-45 girişlerinin kaplanması için yalıtım plastiği ile galvanik koruma EN 61000-4-2 / IEC 61000-4-2 uyarınca ESD dayanımı Uygulama üzerinden devamlı fonksiyon denetimi ve alarm hizmeti Health Level 7 (HL7) ve Health Informa-

66 n Güvenlik Yönetimi Mayıs 2018

guvenlik yonetim 59+.indd 66

11.05.2018 12:08

guvenlik yonetim 59+.indd 67

11.05.2018 12:08

ELEKTRONİK GÜVENLİK

tion Patient Accountability Act (HIPAA) kapsamındaki uygulamalara uygun Web, Telnet ve SNMP arayüzü ve MICROSENS NMP yazılımı ile kolay yönetim; SNMP ile mevcut ağ yönetim sistemlerine entegrasyon kapsamlı Command Line Interface ve entegre script dili sayesinde otomasyon için kapsamlı imkanlar en kısa kurtarma süreleri için microSD kart üzerinden donanım yazılımı ve konfigürasyon SSH ve HTTPS gibi şifreli protokoller kullanımıyla yüksek güvenlik IEEE 802.1X’e göre port güvenliği, Radius, geçerli NAC çözümleri ile uyumlu Mevcut tıbbi güç kaynaklarına bağlantı için isteğe bağlı 230 VAC, isteğe bağlı DC sürümü (hazırlık aşamasında) güç kaynağı En yeni çip teknolojisi sayesinde yüksek enerji verimliliği, EnergyEfficient-Ethernet (EEE) Snapin teknolojisi sayesinde hızlı ve aletsiz montaj Uluslararası standartlarda 45 mm’lik montaj ölçüsü, tavan besleme ünitelerinde entegre montaj.

Merkezi olmayan ağların avan-

tajları: Klasik çözümlere kıyasla merkezi olmayan mimariye sahip verimli ve optik fiber tabanlı ağlar birçok avantaj sunmaktadır. Bakır veri hatları ile klasik yapılandırılmış kablolama hatları konsepti yirmi seneyi aşkın bir süredir mevcut. Bakır hatlar 90 metre ile sınırlıdır. Daha uzun mesafeler ve dağıtıcı bağlantıları için optik fiber hatlar kullanılmaktadır. Optik fiber hatları kullanıcıya biraz daha yakınlaştırmak ve bakır hatlardan tamamen vazgeçmekten daha iyi bir yöntem var mı? Optik fiber ile 550 metre (çok modlu fiber) veya 10 kilometre (tek modlu fiber) hat uzunlukları mümkündür. Bu yöntemle, çoğunlukla klimalı ve kesintisiz güç kaynaklı teknik odaya ihtiyaç duyan kat dağıtıcılarına gerek duyulmaz. Çoğu zaman binanın herhangi bir yerinde rahatsızlık vermeyecek bir konumda konuşlandırılan merkezi bir BT sistem odası yeterlidir.

Bu, binalar arasında, örneğin veri ağının yönetimini önemli ölçüde basitleştiren, büyük ölçekli klinik alanlarda da mümkündür. Bina kablolamalarında alışık olunduğu gibi metal içermeyen optik fiber hatlarda da topraklama ve potansiyel eşitlemeyle ilgili problemler (özellikle tarihi binalardaki bakır hatlardan dolayı oluşabilecek problemler) ortadan kalkmaktadır. Bakır kablolar daha geniş dış çapa sahiptir, bu da kalın iletken demetlere ve dolayısıyla yangın tehlikesinin artmasına neden olmaktadır. Optik fiberler bir insanın saç telinin iki katı kadar kalınlıktadır, çok az yer işgal ederler ve yangın tehlikesini oldukça azaltırlar. Merkezi olmayan optik fiber ağlar, ilgili kablolama standartlarının yeni versiyonlarında açıkça belirtilmektedir. Optik fiber hatların ilk olarak büyük ofis

binalarının kablolama işlemleriyle adını duyurmaya başladı: Fiber To The Office – Ofise uzanan optik fiberler, kısaca FTTO. Hastanelerde, havaalanlarında, enerji santrallerinde ve güvenlik açısından kritik uygulamalarda yıllardır kullanılmaktadırlar.

Optik fiber hatlar EMV korumalıdır ve hat uzunluklarının fazla olmasının yanında daha yüksek veri hızı sağlamaktadırlar. FTTO ağları, sistem çalışırken bile işlemleri kesintiye uğratmadan genişletilebilir. Switchlerdeki sayısız güvenlik özellikleri sayesinde ihtiyaç duyulan her yerde, ağın en ucunda bile, ağ güvenliği sağlanır.

Teknik özellikler Hastalar ve tıbbi sistemler için dahili ağ izolatörlü, galvanik olarak ayrılmış dört adet 10/100/1000 Mbit/s bağlantılı güvenlik EN 60601-1/IEC 60601-1 (min. 4 kV) elektrikli tıbbi donanım standardındaki katı gereklilikleri karşılamaktadır.

Hasta güvenliği (2 MOPP ile) gereksinimlerini karşılar Opsiyonel harici tıbbi güç tedariki (ek güvenlikli) imkânı sunar. İki gigabit uplinkle maksimum kapsama alanı sağlar HL7 ve HIPAA uygulamaları için uygundur. Test edilmiş ve dayanıklı elektronik sistemi sayesinde maksimum performans ve arıza güvenlik işlevine sağlar.

Dayanıklı plastik yüzey ve antibakteriyel kaplama sayesinde etkili temizlik ve dezenfeksiyon özelliği mevcuttur. Bağımsız denetçiler tarafından yüksek verimliliği ispat edilmiştir. Verimli ve gelecekteki değişimlerden olumsuz yönde etkilenmeyecek optik fiber hatlar sayesinde yatırım güvencesi sağlar.

68 n Güvenlik Yönetimi Mayıs 2018

guvenlik yonetim 59+.indd 68

11.05.2018 12:08

guvenlik yonetim 59+.indd 69

11.05.2018 12:08

GÜVENLİK HİZMETİ

Authorized Economic Operatör (AEO)’dan yetkilendirilmiş yükümlü statüsü (YYS)’ne tedarik zinciri güvenliği "Yetkilendirilmiş Yükümlü”; Gümrük Bakanlığı’nca; gümrük yükümlülüklerini yerine getiren, kayıt sistemi düzenli ve izlenebilir olan, mali yeterlilik, emniyet ve güvenlik standartlarına sahip bulunan, kendi oto kontrolünü yapabilen, güvenilir firmalara gümrük işlemlerinde bir takım kolaylık ve imtiyazlar sağlayan uluslararası bir statü şeklinde tanımlanmaktadır."

Mete YAZMAN / Özel Güvenlik Müşaviri

70 n Güvenlik Yönetimi Mayıs 2018

guvenlik yonetim 59+.indd 70

11.05.2018 12:08

guvenlik yonetim 59+.indd 71

11.05.2018 12:08

Mete YAZMAN

U

ygulama, “Gümrük İşlemlerinin Kolaylaştırılması Yönetmeliği”nin 21 Mayıs 2014 tarihinde yayınlanması ile başlamış ve Mart 2018 tarihi itibari ile de 260’dan fazla firmanın başvurusu onaylanmıştır.

Yetkilendirilmiş Yükümlü Uygulaması (YYS), aslında Dünya Gümrük Teşkilatı tarafından geliştirilen ve 2008 yılından itibaren uygulanmaya başlanan Authorized Economic Operator (AEO) uygulamasının ülkemizdeki uzantısıdır.

Dünya Gümrük Teşkilatı (WCO), uluslararası “tedarik zinciri” uyumluluğunu sağlamak, maksadıyla WCO SAFE (Emniyet ve Güvenlik konusunda Standartlar) çerçevesinde, hava ve deniz taşımacılığı standartları ile ISO 28.001 tedarik zinciri güvenlik standartlarının entegre edilmesi ile tedarik zincirini oluşturan üye

ülkeler tarafından kullanılabilecek bir standart ortaya koymuştur.

Uluslararası tedarik zinciri için oluşturulan ilk güvenlik standartı güvenlikte milat olarak kabul edilen Dünya Ticaret Merkezi saldırısının hemen akabinde USA gümrüğü tarafından uygulanmaya başlanan C-TPAT’dir.

Amerikan gümrüğü bu standart ile ülkesine doğru yapılan her ticari faaliyette gerekli emniyet tedbirlerinin alınmış olduğunu sorgularken diğer ülkelere doğru yapılan faaliyetler için herhangi bir tedbir almayı da umursamıyordu.

Dünya Gümrük Teşkilatının AEO uygulamasını hayata geçirmesindeki en önemli faktör, diğer ülkelerin USA Gümrük yönetimi tarafından yapılan bu tek yönlü uygulamanın yarattığı rahatsızlığı ortadan kaldırmak ve “tedarik zinciri” güvenliğini tüm üye ülkeleri kapsayacak şekilde sağlamaktır.

AEO hiçbir şekilde yoruma ya da tereddüte yer vermeyecek şekilde bir “güvenlik standartı”dır.

Ancak; kurallar oluşturulurken, tedarik zincirindeki uluslararası oyuncular arasında uyumu sağlamak, bu işi doğru yapan oyunculara avantaj sağlayarak diğerlerinin de kalitesini arttırmaya teşvik etmek ve tedarik zinciri akışını rahatlatmak için şirketin güvenilirliği, finans sistemi, gümrük işlemleri, elektronik bilgi güvenliği ile ilgili kriterler de standart “güvenlik” kriterlerine ilave edilmiştir.

Bu noktada maalesef ülkemizde tüm “uluslararası standartlara” yapılan uygulama karşımıza

çıkmaktadır. Aslında ISPS Kod, C-TPAT, TAPA, AEO gibi uluslararası güvenlik standartlarının amacı, uygulayan kurum, kuruluş veya firmalardaki standartları göstererek “hizmet kalitesinin yükselmesini” sağlamaktır.

Ama biz herhangi bir tesisimizde bu standartlardan herhangi birini kullanmamız gerektiğinde standartlarda belirtildiği şekilde mevcut sistemi geliştirerek hizmette kalite sağlamak yerine mevcut sistemimizi bu standartlara göre nasıl yorumlarız da standarta uygun olduğumuzu deklare ederiz diye uğraşıyoruz. Çoğu zaman yapılan düzenlemeler, bu disiplinin sıhhatli olarak hayata geçirilmesi için gerekli alt yapıyı sağlamaktan uzak olmaktadır.

YYS’nin nasıl uygulanacağı konusunda açıklama sağlayan YYS soru formu hazırlama rehberi 41nci soru kapsamında; “firmanın işlemlerinde tedarik zinciri güvenliği ve gümrük işlemleri hususlarında bilgi ve tecrübe sahibi tüzel kişilerden düzenli olarak danışmanlık hizmeti alınması veya bünyesinde istihdam etmesi işaret edilmekle birlikte bu konuda “gümrük müşavirleri” adres verilmektedir.

Gümrük işlemlerinin yerine getirilmesi veya bu konuda başvuru noktası olarak gümrük müşavirlerinin adres gösterilmesi muhakkak ki çok doğrudur.

Ancak; “Tedarik Zinciri Güvenliği” konusundaki desteğin de tedarik zinciri güvenliği vizyonuna sahip güvenlik danışmanlarından destek alınması gerektiği de bir gerçektir.

(ISO 28.001 veya ISPS Kod Eğitim almış ya da deneyime sahip) Özellikle YYS için yayınlanmış EK-2 soru formuna baktığımızda kriterlerin oldukça sadeleştirilerek

72 n Güvenlik Yönetimi Mayıs 2018

guvenlik yonetim 59+.indd 72

11.05.2018 12:08

guvenlik yonetim 59+.indd 73

11.05.2018 12:08

GÜVENLİK HİZMETİ

basit bir kullanım sağlandığı, ancak alınması gereken tedbirlere ilişkin de standart veya adres gösterilmediği görülmektedir.

Bir örnek vermek gerekirse; fiziki güvenlik tedbirlerinin ilk adımı olan çevre güvenliği ile ilgili olarak soru formu aşağıdaki şekilde belirtilmiştir.

Burada herhangi bir standart belirtilmediği gibi bir başvuru adresi de verilmemiştir. Bu maddenin uygulanması ile ilgili olarak başvuru rehberindeki açıklama ise yine somut kriterler vermekten uzaktır.

Aynı konuya WCO tarafından hazırlanan kontrol formunda baktığımızda ise ISO 28.001 tedarik zinciri güvenlik standartı ve ISPS Kod (uluslararası gemi ve liman tesisi güvenlik kodu) adres gösterilmektedir ki bu iki doküman da alınması gereken önlemler ve kriterler konusunda gerekli açıklamayı yapmaktadır.

Zaten “tedarik zinciri güvenliği” konusunda uzmanlaşmış bir güvenlik danışmanı; Tesisin çalışma alanı, Kurum kültürü, Belirlenmiş riskleri, Fiziki ve coğrafi koşullar, Demografik yapıyı göz önüne alarak alınması gereken; Fiziki güvenlik tedbirlerini, Güvenlik konseptini, Güvenlik prosedürlerini belirleyerek tesisin tedarik zinciri içindeki zayıf halka olmasını önleyecektir.

Ne dersiniz artık “Her Türk asker doğar, güvenlikten de anlar” anlayışını bırakıp güvenlik işini profesyonellerine bırakmanın zamanı gelmedi mi?

74 n Güvenlik Yönetimi Mayıs 2018

guvenlik yonetim 59+.indd 74

11.05.2018 12:08

guvenlik yonetim 59+.indd 75

11.05.2018 12:08

YANGIN GÜVENLİĞİ

Norm Teknik’ten yol tüneli korumasında düşük basınçlı su sisi sistemleri Birçok büyük kaza, işletmeleri, mal sahiplerini ve kullanıcıları tünellerdeki yangın söndürme sistemlerinin iyileştirilmesi konusunda araştırmalara yöneltmiştir.

ERSİN SAYIN / Satış ve Mühendislik Departmanı Ekip Lideri NORM TEKNİK A.Ş.

Y

ol tünellerinde meydana gelen kazalar açık yollarda meydana gelenden az gibi görünse de son yıllarda yaşanan birçok büyük kaza işletmeleri, mal sahiplerini ve kullanıcıları tünellerdeki yangın söndürme sistemlerinin iyileştirilmesi konusunda araştırmalara yöneltmiştir. Bu araştırmaların asıl amacı ölüm ve yaralanma oranı, mal kaybı, hizmet kaybı risklerini kabul edilebilir bir çerçeve içinde tutmaktır. Yol tünellerinin korunmasına yönelik yerleşik tasarım kriterleri eksik olduğu için performans tabanlı tasarımlar geliştirilip test edilmektedir. Bu bağlamda su sisi sistemleri uygun bir çözüm olarak ön plana çıkmıştır. Bu çalışmada Norveç’teki Runehamar Tüneli’nde yapılan düşük basınçlı su sisi sistem testleri ve sonuçları yer almaktadır.

Bu testler aşağıdaki kuruluşların desteği ile gerçekleştirilmiştir: UPTUN ( UPgrading methods for fire safety in existing TUNnels) , SOLIT ( Safety Of LIfe in Tunnels), FIT ( Fire In Tunnels) Bu araştırma kuruluşları 2000’li yılların başından beri mal sahipleri, yangın söndürme sistemi firmaları, onay kuruluşları ve bölgesel itfaiye ekipleriyle işbirliği içinde çeşitli araştırmalar ve testler yaparak bu test sonuçlarını periyodik olarak yayınlamaktadırlar. Üretici firmalar bu yayınlar doğrultusunda halen ürünlerini ve sistem çözümlerini geliştirmekte olup onay

kuruluşlarına başvurarak onay alma çalışmalarına devam etmektedirler.

Yangının kontrol altına alınamamasının nedenleri ve alınan dersler Yüksek yangın yükü Havalandırma sisteminin yetersizliği nedeniyle CO miktarının 1000 ppm seviyelerine çıkması ve insanların CO dumanından zehirlenerek kaçamaması Yangının çok hızlı bir şekilde yayılması ve insanların kaçacak zaman bulamaması Tünelde bulunan yangın söndürme ekipmanlarının ulaşılamaz durumda kalması ve kullanılamaması Alınan önlemlerin planlı ve bir bütün şeklinde değerlendirilmemiş olması Farklı senaryo ve parametrelerin(havalandırma, tünel kesit boyutu, tünel uzunluğu, yanıcılar, yangın yükü…) etkilerinin göz önüne alınmamış olması Yol tünellerinde düşük basınçlı su sisi sistemleri: Aşağıda farklı parametreler dikkate alınarak yapılmış olan düşük basınçlı su sisi sistemleri testleri ve sonuçlarıyla ilgili bilgiler ayrıntılı bir şekilde yer almaktadır. Modüler sistemlerin montaj kolaylığı nedeniyle otomatik algılama ve söndürme sistemi 10.5 m genişliğinde 5-7 m yüksekliğindeki tünel için kurulmuş ve 1m aralıklarla modüler nozul yerleşimi yapılmıştır. (Genişliği 10.5 m’i açan tünellerde ilave nozul yerleşimi gereklidir.)

Tünel korumasında düşük basınçlı su sisi sistem-

76 n Güvenlik Yönetimi Mayıs 2018

guvenlik yonetim 59+.indd 76

11.05.2018 12:08

guvenlik yonetim 59+.indd 77

11.05.2018 12:08

YANGIN GÜVENLİĞİ

Test tünelinin hazırlanması Mavi bölge: Fanların bulunduğu havalandırma kesiti.

lerinin yüksek basınçlı su sisi sistemlerine göre avantajları Daha az elektrik güç tüketimi: Yol tünelleri çok uzak noktalarda bulunduklarından hem havalandırma sisteminin hem de yüksek basınçlı su sisi sisteminin elektrik gücünü aynı anda sağlamak çok zordur. Özel pompa sistemine ihtiyaç duyulmaması: Düşük basınçlı su sisi sistemi mevcut pompa sistemine bağlanabilir.

Düşük basınçlı su sisi sistemlerinin geleneksel sprinkler sistemlerine göre avantajları Yol tünellerinde yangın yükü parametrelerinin değişken olması nedeniyle Japonlar tarafından yapılmış olan geleneksel sprinkler sistemi testlerinin yeterli olmaması durumu söz konusudur.

Japonlar bu testleri 25MW yangına kadar yapmışlardır.

Nihonzaka Tünel’i yangınında (11 Temmuz 1979) sprinkler sistemi su tükeninceye kadar 1 saat boyunca yangını kontrol altına almayı başarmıştır fakat daha sonra yangın kontrolden çıkmış ve 7 gün boyunca devam etmiştir.

Modüler düşük basınçlı su sisi sistemi çözümleri, hizmet vermekte olan tünellerde kurulduğunda kurulum maliyetini ve tünel hizmetinin bölünme süresini azaltarak sistem kurulumunu kolaylaştırır.

Farklı yangın senaryolarının test edilmesi için

Turuncu bölge: Düşük basınçlı su sisi sisteminin bulunduğu yerdir (0 noktası)

Şekil 3. Test tüneli kesiti -40 m: Üst kesitlerde sıcaklık ve hava hızı ölçüm cihazları +5 m: Alt kesitte sıcaklık ölçüm cihazları +840 m: Alt kesitte sıcaklık, hava hızı, O2 ve CO konsantrasyonu ve nem ölçümü Düşük basınçlı su sisi sitemi 5.2 m yükseklikte ve 50 m uzunluğunda bir bölgeye yerleştirilmiş ve 50 m uzunluğundaki sistemin tamamı tetiklenerek devreye sokulmuştur.

Yangın senaryoları test sonuçları

Yol tünelleri çok uzak noktalarda bulunduklarından hem havalandırma sisteminin hem de yüksek basınçlı su sisi sisteminin elektrik gücünü aynı anda sağlamak çok zordur.

78 n Güvenlik Yönetimi Mayıs 2018

guvenlik yonetim 59+.indd 78

11.05.2018 12:08

guvenlik yonetim 59+.indd 79

11.05.2018 12:08

YANGIN GÜVENLİĞİ

ca yanmasına izin verildi. Grafiklerden su sisi boşaltımından hemen sonra yangın çevresinde ve tünel içinde tüm kesitlerde çok hızlı bir sıcaklık azalışı olduğunu görebiliriz. (Şekil 9).

30 MW Havuz yangını test sonuçları

30 MW havuz yangını testi Test edilen ilk senaryoya göre 6 adet dizel havuz yangını yapılandırıldı. Havuzların her biri 4 ve 5 MW ısı çıkışlı 1.2 X 1.6 m boyutundaydı. Su sisi sisteminin yangının yayılmasını önleme kapasitesini ve tanklı araçların tehlikeli sıcaklık artışını önleyen radyasyon zayıflatmasını değerlendirmek için dizel havuzlarının 6m aşağısına hedef tahta paletler ve 2,5 m aşağısına su kovası yerleştirildi. Yangın başlatıldı ve sistem boşaltılmadan 3 dakika boyunca yanmasına izin verildi. Grafiklerden su sisi boşaltımından hemen sonra yangın çevresinde ve tünel içinde tüm kesitlerde çok hızlı bir sıcaklık azalışı olduğunu görebiliriz (Şekil 8).

Yangın başlatıldı ve sistem boşaltılmadan 3 dakika boyun-

Hedef tahta palet tutuşması yangının yayılmasını önleyecek derecede çok düşüktü Su kovası içindeki sıcaklık artışı yangının yayılışını önleyecek derecede çok düşüktü. Yangın sistem boşaldıktan sonra yaklaşık 20 saniye içinde tamamen söndürüldü ve görüş net bir şekilde iyileşti.Hava hızındaki düşüş nedeniyle yangın dumanları katman şeklinde asılı kaldığından yayılarak tehlike oluşturmamıştır.

50 MW Tahta kafes yangın testi Toplam uzunluk: 4,2 m yükseklik 2,6 m olacak şekilde paletler yerleştirilmiştir. Hedef tahta paleti ve su kovası bir önceki testle aynı konuma yerleştirilmişti. Yangın başlatıldı ve sistem boşaltılmadan önce 5 dakika boyunca yanmasına izin verildi (tavan sıcaklığı hızlı bir şekilde 1000ºC’ye ulaştı) (Şekil 11). Isı çıkışı, su sisi sistemi boşaltılmadan önce 45 MW civarına ulaştı, bu yüzden yangın tamamen genişledi. Grafiklerden su sisi boşaltımından hemen sonra yangın çevresinde ve tünel içinde tüm kesitlerde çok hızlı bir sıcaklık azalışı olduğunu görebiliriz.

80 n Güvenlik Yönetimi Mayıs 2018

guvenlik yonetim 59+.indd 80

11.05.2018 12:08

guvenlik yonetim 59+.indd 81

11.05.2018 12:08

YANGIN GÜVENLİĞİ 100 MW Tahta palet yangını test sonuçları

50 MW Tahta palet yangını test sonuçları Hedef tahta paleti tutuşmadı.Su kovası içindeki sıcaklık artışı yangının yayılışını önleyecek derecede çok düşüktü.

Yangın başarılı bir şekilde bastırıldı ve görüş net bir şekilde iyileşti.

Hedef tahta paleti tutuşmadı. Su kovası içindeki sıcaklık artışı yangının yayılışını önleyecek derecede çok düşüktü.Yangın başarılı bir şekilde bastırıldı ve görüş net bir şekilde iyileşti.

100 MW Tahta kafes yangın testi

Sonuçlar

Toplam uzunluk: 8,4 m yükseklik 2,6 m olacak şekilde paletler yerleştirilmiştir. Çıkan ısı miktarı 50 MW ‘a ulaşacak şekilde yanmaya izin verilmiş ve akabinde sistem boşaltılmıştır. Daha önceki testlerdeki gibi hedef tahta paleti ve su kovası yerleştirilmiştir (şekil 12).

Yangın başlatıldı ve sistem boşaltılmadan önce 5 dakika boyunca yanmasına izin verildi (tavan sıcaklığı hızlı bir şekilde 1000ºC’ye ulaştı). Grafiklerden sistemin boşalmasından hemen sonra yangın çevresinde ve tünel içinde tüm kesitlerde çok hızlı bir sıcaklık azalışı olduğunu görebiliriz (Şekil 13). Isı çıkışı, su sisi tahliyesinden önce güçlü bir artış oranı gösterir (Şekil 14). Su sisi sistemi, yangının büyümesini durdurma ve yangını kontrol altına alma konusunda mükemmel bir performans gösterdi.

Düşük basınçlı su sisi çözümü başarılı bir şekilde test edildi ve yol tünellerinin korunması için uygun olduğu kanıtlanmıştır. Bu çözüm yüksek basınçlı su sisi çözümleriyle ve geleneksel sprinkler sistemleriyle karşılaştırıldığında büyük avantajları olduğu görülmüştür. Yapılan testler tünellerde karşılaşılabilecek en büyük olası yangın senaryoları dikkate alınarak yapıldığından sistemin uygunluğu başarılı bir şekilde kanıtlanmıştır.

Düşük basınçlı su sisi çözümü başarılı bir şekilde test edildi ve yol tünellerinin korunması için uygun olduğu kanıtlanmıştır. Bu çözüm yüksek basınçlı su sisi çözümleriyle ve geleneksel sprinkler sistemleriyle karşılaştırıldığında büyük avantajları olduğu görülmüştür.

82 n Güvenlik Yönetimi Mayıs 2018

guvenlik yonetim 59+.indd 82

11.05.2018 12:09

guvenlik yonetim 59+.indd 83

11.05.2018 12:09

BİLGİ GÜVENLİĞİ

Bilgi güvenliğinin önemi Bilgi güvenliği sadece katmanlar yaklaşımıyla, istismarın tüm boyutları ile değerlendirilerek elde edilebilir.

Saldırganların en yaygın metodu ise sosyal mühendisliktir.

S. Tayfun BORA / Genel Müdür ASSET INTERNATIONAL GÜVENLİK DANIŞMANLIK ŞİRKETİ

B

ilgi ve know-how (işlenmiş bilgi) çoğu organizasyonun en değerli şeyidir. Calder ve Watkins (2012) bilgi ve fikirsel sermayenin bir

ticarethanenin fiziksel assetlerinden daha değerli olduğunu vurgulamaktadır.1 Toplu bir şekilde fikirsel sermayeye atıfta bulunan Wilding (2006) organizasyonların refahı

için hayati önemi olan IP’nin korunmasına çoğunlukla önem verilmediğini vurgular2. Bu görüş, bilgi sistemlerini koruduğuna inanan çoğu organizasyonun aslında korunmadığı korkunç gerçeğini bildiren Calder ve

1 Calder, Alan and Watkins, Steve (2012), IT Governance, An International Guide to Data

84 n Güvenlik Yönetimi Mayıs 2018

guvenlik yonetim 59+.indd 84

Security and ISO27001/ISO27002, Kogan Page, London, UK 2 Wilding, Ed (2006), Information Risk and Security, Gower, Aldershot, UK

11.05.2018 12:09

20 yıl önce güvenliği geçip kapıdan çıkarken evrak kutuları ile çıkarılabilecek şeyler şimdi flash drive’lara sığmakta ve hatta kişisel cloud hesaplara desktop Workstation ’lardan upload edilebilmektedir.

Yapmacık iş tekliflerinde bulunma.

Kişisel ilişkiler kurma.

Kendini yetkili olarak tanıtma S. Tayfun BORA

Watkins (2012) tarafından da desteklenmektedir.

Bilgi güvenliği sadece katmanlar yaklaşımıyla, istismarın tüm boyutları ile değerlendirilerek elde edilebilir. Saldırganların en yaygın metodu ise sosyal mühendisliktir.

Sosyal mühendislik; kişilerin psikolojik yaklaşımlarla şüphe uyandırmadan veya inanç tesis ederek kasıtlı bir biçimde bilgi alma taktiklerini ifade eder.

Korkularımızı, insanlara inancımızı ve yardım etme niyetimizi suiistimal ederek bizleri aldatıp bilgi temin etmeye yönelik girişimlerle organizasyonun güvenlik sistemlerinin içindeki en zayıf halka olan insan unsurunu kullanma üzerine kurgulanır. Şu şekillerde hayata geçer: Telefon soruşturmaları.

Kendini IT yardım masası gibi tanıtarak kişilere yapmacık telefonlar açma.

Ticari SHOW ve konferans yaklaşımları sergilemek.

Sosyal network siteleri veya CHAT ortamlarındaki yaklaşımları sergilemek.

E-mail yaklaşımları.

Sosyal mühendislik, şirketin en zayıf halkası insana yönelik en kuvvetli saldırı metodudur.

Kriminal hackerlar bunu bilir.

PROOFPOINT’un 2016 İnsan Faktörü Raporu3 ‘na göre 2015’te sosyal mühendislik 1 numaralı saldırı metodu olmuştur.

Başarılı sosyal mühendislik metotları genelde phishing ve malware kullanırlar. Fakat aldatıcı bilgi saldırganları bunun üzerinde daha fazla araç ve yaklaşımlar kullanırlar.

Bu sebeple CSO’lar (Chief Security Officer) internette ve günlük yaşamda kullanılan en etkin 6 sosyal mühendislik alanında çalışma yapar, her birinin anlayışını göz önünde bulundurarak üstesinden gelirler. Sosyal sabotajcıları belirleme, karşı koyma ve uzak tutmak için teknoloji, metot ve kurallar geliştirirler.

En efektif sosyal mühendislik teknikleri şu şekilde sıralanabilir: Makroları aktifleştirme Seksüel İstismar Gelişmiş sempati yaratma Düzmece işe alım Eski stajyerler Sosyal mühendislik teknikleri

(Chat gruplarında) Yabancı hükümet kurumlarının espiyonaj faaliyetleri ile kendi şirketlerine dünya piyasalarında ekonomik avantajlar sağlama girişimleri hayal bile edilemez orandadır. Medyada çokça değinilen; şirketlerin telefon ve bilgisayarlarına müdahale etme hikâyelerinin yanı sıra, şirket kurarak hedef şirkete yakınlaşma, ortak girişim sağlama ve hatta hedef şirkete mal/hizmet sağlama gibi çok daha çeşitli bilgiye ulaşma yöntemi vardır.

Hükümetler seviyesindeki espiyonajlar geleneksel saldırganlıklarla sınırlı değildir. Endüstriyel espiyonaj konusunda çoğu ABD ve Avrupa şirketlerinin veya ABD ile Asya şirketlerinin davalık oldukları çok şikâyet/suçlama bulunmaktadır. Ülkelerin istihbarat servisleri görünüşte müttefik gibi davranıp siber alanda birbirlerine savaş açarak, ekonomik ve endüstriyel gizleri çalarak kendilerine ekonomik avantaj sağlamaya çalışırlar. Tarih bize süper güçlerin gelişip battığını gösterir. Bunda bilgi ve knowhow’ın global ekonomik hakimiyet sağlamak üzere belirleyici rolü vardır.

Daha da ötesinde, bilgisayarlar ve bağıntılı aparatlarla, çalışan veya eski çalışanlar ticari gizlerle

3 https://www.proofpoint.com/sites/default/files/human-factor-report-2016.pdf

Mayıs 2018 Güvenlik Yönetimi n 85

guvenlik yonetim 59+.indd 85

11.05.2018 12:09

BİLGİ GÜVENLİĞİ

yürüyüp giderler. Hatta neyin çalınabileceği konusunda da limit yoktur. 20 yıl önce güvenliği geçip kapıdan çıkarken evrak kutuları ile çıkarılabilecek şeyler şimdi flash drive’lara sığmakta ve hatta kişisel cloud hesaplara desktop Workstation ’lardan upload edilebilmektedir.

Ekonomik casusluğun büyük bir bölümü aşağıdaki kategorilere ayrılır: Çalışanlar müteşebbislerinden bilgi çalarlar. Şirketler rakiplerinden bilgi çalarlar.

Yabancı hükümetler şirketlerden bilgi çalarlar.

On yıl önce ONCIX 4, yıllık raporunda aşağıdaki bulguları yayınlamıştır: En büyük tehdit ve kayıplar: İmalat süreçleri, bilgi iletişimi ve teknolojisi, nadir bulunan doğal kaynaklar, havacılık, temiz enerji projeleri ve eczacılıkla ilgilidir.

Ticari bilgi sahiplikleri üzerindeki riskler İnternet ve bilgi sitemleri ile birlikte artmaktadır.

Patentli bilgi güvenliğine yönelik en büyük tehlike tesiste sözleşmeli çalışanlar ve ortak girişim üyeleri bakımından iç saldırgan bakış açısıyla oluşmaktadır.

Patent alınmış bilginin etkin korunması çoğu şirket tarafından yürütülememektedir.

Patentlendirilmiş bilginin değerini ölçme mekanizma ve süreçleri çoğu şirkette yoktur.

Yukarıda belirtilen bu olgular günümüze kadar etkin korumaya kavuşamamış ve teknolojik gelişmeler dengeyi hep saldırganların lehine çevirmiştir. Hatta daha da ötesinde:

Siber dünya faillere ve hatta iç saldırganlara kendilerini gizleme güvenliğini sağlamıştır.

Ev ve iş hayatları arasındaki ayrıma çok az dikkat çeken çalışanlar istedikleri her tür bilgiye her yerden ve her zaman serbest ulaşımı sağlar olmuşlardır.

Rekabetçi istihbaratla casusluğun karıştırılması kolaydır.

Casusluk kanunda zayıf bir şekilde tanımlanmaktadır. Büyük şirketlerin çoğunda rekabetçi istihbarat departmanları bulunur.

Nasheri (2005)5 ye göre rekabetçi istihbarat; piyasayı geniş bir bakış açısıyla görür ve belli şirketlerin kendilerini nasıl konumlandırdıkları üzerine odaklaşır. İşe alım, stratejik ve taktiksel gözlem, hedef şirket personelinin ürün örnekleme ve profilleme teknikleri üzerine dayanır. Hatta rekabetçilerin kuvvet ve zayıflıkla-

rını inceler.

Yine de, rekabetçi bilginin kanuni ve etik bir biçimde toplanması ile ticari bilginin gizlice elde edilmesi arasında çoğunlukla ince bir çizgi mevcuttur.

Kişisel verilerin çalınmasına odaklı organize suç çeteleri kişisel verilere önemli risk oluştururlar. Kişisel verinin hedef alınmasına dair 2012 TRUSTWAVE Global Güvenlik Raporu6 şu sonuçlara dikkat çekmektedir: En çok hedef olanlar gıda ve içecek sektörleridir.

Siber suç saldırılarının çoğu %89 ile kişisel verilere yöneliktir. Saldırıların yüksek başarı oranı vardır.

Zayıf password ’ler hep problem olmuştur. En çok kullanılan password‘ler «PASSWORD1» dür.

4 ONCIX :Office of the National Counterintelligence Executive (ABD) 5 Nasheri, Hedieh (2005), Economic Espionage and Industrial Spying, Cambridge University Press,

86 n Güvenlik Yönetimi Mayıs 2018

guvenlik yonetim 59+.indd 86

Cambridge, UK 6 https://www.trustwave.com/Resources/Library/Documents/2012-Trustwave-Global-Security-Report/

11.05.2018 12:09

guvenlik yonetim 59+.indd 87

11.05.2018 12:09

guvenlik yonetim 59+.indd 88

11.05.2018 12:09

guvenlik yonetim 59+.indd 89

11.05.2018 12:09

ABONE FORMU

ABONELİK BİLGİLERİ GÜVENLİK YÖNETİMİ DERGİSİNE 1 YILLIK ABONE OLMAK İSTİYORUM. ADI, SOYADI : FİRMA ADI : DOĞUM TARİHİ/YERİ: DERGİ TESLİM ADRESİ ADRES

:

POSTA KODU / SEMT / ŞEHİR DİĞER BİLGİLER: MESLEK

:

E-MAİL

:

TEL

:

FAX

:

GSM

:

FATURA ADRESİ: ADRES:

POSTA KODU / SEMT /ŞEHİR VERGİ NO / DAİRESİ Güvenlik Yönetimi Dergisi’nin 1 yıllık abonelik bedeli 85 TL. + KDV’dir.

Abonelik bedelini İş Bankası - Perpa Şubesi - Hesap No: 1188 0542685 IBAN: TR76 0006 4000 0011 188054268 yatırdıktan sonra dekontun fotokopisi ile birlikte bu formu doldurarak 0212 210 54 45’e fakslayabilir ya da info@guvenlikyonetimi.com adresine mail göndererek hemen abone olabilirsiniz.

guvenlik yonetim 59+.indd 90

11.05.2018 12:09

guvenlik yonetim 59+.indd 91

11.05.2018 12:09

guvenlik yonetim 59+.indd 92

11.05.2018 12:09

guvenlik yonetim 59+.indd 93

11.05.2018 12:09

R

E

K

L

A

M

4-5

79

89

67

27

35-36

21

23

31

I

N

D

E

K

43

15

1

87

95

65

6-7

57

75

88

A.K.İ.

2-3

71

13

19

51

77

47

45

61

ÖKİ - Banner

81

69

39

96

A.K.

25

73

33

91

93

ÖK

29

83

8-9

guvenlik yonetim 59+.indd 94

17

S

49-50

11.05.2018 12:09

S

guvenlik yonetim 59+.indd 95

11.05.2018 12:09

guvenlik yonetim 59+.indd 96

11.05.2018 12:09