Güvenlik Yönetimi 63

arka kapak

ÖZEL GÜVENLİK SEKTÖRÜNÜN SESİ n AYDA BİR YAYINLANIR

EYLÜL 2018 SAYI: 63

ÖZEL GÜVENLİK SEKTÖRÜNÜN SESİ

KRİTİK TESİS GÜVENLİĞİ FOKUS: ÇEVRE GÜVENLİĞİ

EYLÜL 2018 SAYI: 63

ÖZEL DOSYA: DÜNYADA VE TÜRKİYE’DE ÖZEL GÜVENLİK BİLGİ GÜVENLİĞİ 2 ÖZEL GÜVENLİK FEDERASYONU YAYINIDIR

Güvenlik Y KAPAK-63 ilanlı dikey.indd 1

13.09.2018 17:53

arka kapak

ÖZEL GÜVENLİK SEKTÖRÜNÜN SESİ n AYDA BİR YAYINLANIR

EYLÜL 2018 SAYI: 63

ÖZEL GÜVENLİK SEKTÖRÜNÜN SESİ

KRİTİK TESİS GÜVENLİĞİ FOKUS: ÇEVRE GÜVENLİĞİ

EYLÜL 2018 SAYI: 63

ÖZEL DOSYA: DÜNYADA VE TÜRKİYE’DE ÖZEL GÜVENLİK BİLGİ GÜVENLİĞİ 2 ÖZEL GÜVENLİK FEDERASYONU YAYINIDIR

Güvenlik Y KAPAK-63 ilanlı dikey.indd 1

13.09.2018 17:53

ön kapak içi

arka kapak içi

EYLÜL 2018 SAYI: 63

Güvenlik Y KAPAK-63 ilanlı dikey.indd 2

13.09.2018 17:53

ön kapak içi

arka kapak içi

EYLÜL 2018 SAYI: 63

Güvenlik Y KAPAK-63 ilanlı dikey.indd 2

13.09.2018 17:53

guvenlik yonetim 63.indd 1

13.09.2018 17:50

guvenlik yonetim 63.indd 2

13.09.2018 17:50

guvenlik yonetim 63.indd 3

13.09.2018 17:50

guvenlik yonetim 63.indd 4

13.09.2018 17:50

guvenlik yonetim 63.indd 5

13.09.2018 17:50

guvenlik yonetim 63.indd 6

13.09.2018 17:50

guvenlik yonetim 63.indd 7

13.09.2018 17:50

içindekiler 26

46

40 10 BAŞKANDAN

12 EDİTÖR

KAPAK KONUSU

26

Kömür konveyörlerinde yangın

söndürme sistemi

34

Yangın algılama ve uyarı sistemleri

koruma kontrolleri

38

Özel güvenlikte acil durum yönetimi

14 GÜNCEL

Sektör ile ilgili kısa haberler

24 KÖŞE / Hayata Bakış

guvenlik yonetim 63.indd 8

FOKUS

40

Çevre güvenliği

42

VideoXpert ile etkin çevre güvenliği

44

Güvenlik sistemlerinde enterprise kalite

46

ÖZEL DOSYA “Özel güvenlik alanında nitelikli insan

kaynağı yetersiz”

50

“Çalışanlarımıza verdiğimiz eğitim işimizin

bir parçası”

SEKTÖRDEN

54

“Araştırma ve geliştirme yerli üretim için

çok önemlidir.’’

56

“Sektördeki yerimizi büyüyerek koruyoruz.’’

ELEKTRONİK GÜVENLİK

58

Video analitiklerinin kullanımı ile toplumsal

hayattaki şiddetin azalması

66

“Güvenliği tek yazılım platformundan

yönetiyoruz”

13.09.2018 17:50

Güvenlik Yönetimi ÖZEL GÜVENLİK SEKTÖRÜNÜN SESİ

EYLÜL 2018

68

yoruz.’’

umsal

Özel Güvenlik Federasyonu adına imtiyaz sahibi O. Oryal ÜNVER Yürütme Kurulu O. Oryal ÜNVER İsmail UZELLİ Murat KÖSEREİSOĞLU Yusuf Vehbi DALDA Genel Yayın Yönetmeni Devrim BOZKURT devrim@guvenlikyonetimi.com Yazı İşleri Müdürü Ezgi ÖZCAN ezgi@guvenlikyonetimi.com Reklam Koordinatörü Çiğdem ÖZCAN cigdem@guvenlikyonetimi.com

58

GÜVENLİK HİZMETİ

68

Güvenlik hizmeti

YANGIN GÜVENLİĞİ

76

Inert gazlı söndürme sistemlerinde iFlow teknolojisi

mizin

çin

AYDA BİR YAYINLANIR

BİLGİ GÜVENLİĞİ

78

Bilgi güvenliği 2

90 Abone Formu 92 Editöryel Takvim 94 Reklam İndeksi

Danışma Kurulu Alp SAUL Arzu YÜKSEL Doç. Dr. Gazi UÇKUN Füsun KOCAMAN Gültekin FİŞEK Hakan ÖZALP İsmail UZELLİ Murat KÖSEREİSOĞLU Okyay ŞENTÜRK O. Oryal ÜNVER Osman Levent CELASUN Prof. Abdurrahman KILIÇ Taner ALBAYRAK Yusuf Ziya ÖNCEL Grafik Tasarım ve Baskıya hazırlık Derya BOZKURT derya@guvenlikyonetimi.com Yayın Türü Yerel Süreli Yayın. Ayda bir yayınlanır.

Yönetim Adresi Arkhe Tanıtım Hizmetleri Perpa Ticaret Merkezi B Blok Kat: 12 No:2049 Okmeydanı / Şişli / İstanbul Tel: (212) 210 54 45 Tel: (533) 413 78 08 Baskı ÖZGÜN OFSET TİC LTD ŞTİ 0212 280 00 09 Özel Güvenlik Sektörünün sesi Güvenlik Yönetimi Dergisi, sektörü bilgilendirme amacıyla hazırlanmıştır. Bu dergide yer alan her türlü haber, bilgi ve yorumlar; güvenilir olduğuna inanılan kaynaklar tarafından hazırlanmış araştırma raporları, değerlendirmeler, atıflar, çeviriler ve istatistikî verilerden derlenmiştir. Dergide yer alan tüm reklamların sorumluluğu firmalara, yazılardaki ve söyleşilerdeki görüşler sahibine aittir.

Dergide yer alan yazılar izin alınmadan ve kaynak gösterilmeden hiçbir şekilde kullanılamaz.

tanıtım hizmetleri

Perpa Ticaret Merk. B Blok Kat: 12 No: 2049 Okmeydanı / Şişli / İstanbul Tel: (212) 210 54 45 Faks: (212) 210 54 45 Gsm: (533) 413 78 08

guvenlik yonetim 63.indd 9

13.09.2018 17:51

BAŞKAN

Neden Olmasın?

b Değerli okurlarımız;

Bundan önceki yazımda kapak konusu veya özel dosyalar ile ilgili sizlere yazdıklarımı sunmuştum. Bugün ise; Avrupa Birliği COESS’in Deniz ve Liman grubunun Göteborg’ta yapmış olduğu toplantıdan bahsedeceğim.

30 Ağustos 2018 günü Göteborg: Çok sakin, trafik kurallarını uyan, insana saygıyı ön planda tutan insanlar yaşıyor burada. Eylül ayını başı olmasına rağmen sıcaklık 20-23 santigrat derece, sahil yayaların ve bisikletlilerin gezinmesi için 6 km ayırmışlar. Ancak kimse yayaların bölümünde bisikletle dolaşmıyor ve bisiklet bölümünde motosiklette hiç rastlamadım. En önemlisi, seyyar satıcı ve çekirdek yiyip etrafa atan yok. Bizim sahillerimiz gözümün önüne gelince içim burkuldu.

O. Oryal ÜNVER ÖGF (Özel Güvenlik Federasyonu) Yönetim Kurulu Başkanı

2. kez gittiğim Göteborg şehrinde yaptığımız bu toplantıda 3 konu üzerinde odaklanıldı.

1. Büyük yolcu gemilerinin seyirde ve limanlarda güvenlik tedbirleri, iç su ve nehirlerdeki yolcu gemilerinin güvenlik ihtiyaçları, 2. Ro -Ro gemilerinde güvenlik açıkları ve Ro-Ro gemilerinde özel güvenliğin rolü, 3. Dron’ların özel güvenlik sektöründe katkısı ve dron kullananlara karşı alınması gereken tedbirlerdi. Ülkelerin kendi iç ve dış güvenlik kadroları haricinde bu kadrolara destek olarak oluşan özel güvenlik sektörünün ne şekilde katkıyı arttırıcı yollar takip edeceğini ve sivil kuruluşlar olarak hem kendilerine pazar açmayı hem de olası tehlikelere karşı alınacak tedbirleri içeren bu çalışmaların nedenli faydalı olduğu ortadadır. Önümüzdeki günlerde yayınlanacak olan bahsettiğim konulardaki ‘’White paper ‘lar ‘’ özel güvenlik sektörüne ışık tutacak düzeyde olacaktır. Açıkçası ülkemizde bu gibi faaliyetlere katkıda bulunmak ile yetinmenin ülkemiz açısından sektörün vizyonunu açmayı kısıtlamaktadır. Önceki yazılarımın eğitim konusunda bir çağrı yapmıştım. Şimdi bu çağrımı yenileyerek 2. bir çağrı daha yapmak istiyorum.

Bu çağrımın öncelikle özel güvenlik derneklerine 2 yıllık özel güvenlik eğitim programını uygulayan üniversitelerimize yönlendirmek istiyorum. Ayrıca güvenlik fuar organizasyonu yapan, fuar şirketlerimize de fuarlarda bahsettiğim konularda seminer düzenlemelerini ön görmekteyim.

Sağlıklı kalın, saygılarımla…

Özel güvenlik

sektörünün ne şekilde katkıyı arttırıcı yollar takip edeceğini ve sivil kuruluşlar olarak hem kendilerine pazar açmayı hem de olası tehlikelere karşı alınacak tedbirleri içeren bu çalışmaların nedenli faydalı olduğu ortadadır.

10 n Güvenlik Yönetimi Eylül 2018

guvenlik yonetim 63.indd 10

13.09.2018 17:51

Eylül 2018 Güvenlik Yönetimi n 11

guvenlik yonetim 63.indd 11

13.09.2018 17:51

g EDİTÖR

Güvenlik sistemlerinin işlevi Günümüz teknolojisinde tesislerde, maden ocaklarında, demir çelik fabrikalarında, termik santrallerde, cevher, kömür gibi malzemelerin çıkarılmasında kritik tesis olarak adlandırılan yerlerin güvenliği önem arz etmektedir. Kritik tesis güvenliği sisteminin temel işlevleri, tehdidin tespiti ve tanımlanması, durumsal farkındalığının sağlanması, bilgi yönetimi, karşı tedbir/ müdahale birimleri yönetimi ve tesis içi ve dışı ile haberleşme ağının sağlanması son derece önemlidir. Algılayıcılardan elde edilen tüm veri, tesis içinde veya dışında konuşlu komuta kontrol merkezine kablolu / kablosuz haberleşme sistemleri vasıtasıyla aktarılmak suretiyle, gerek algılayıcıların gerekse karşı tedbir birimlerinin kontrolü gerçekleştirilebilmektedir. Kapak konumuz olan Kritik Tesis Güvenliği başlığımızda güvenliğin farklı alanlarındaki çözümleri okuyabilirseniz.

Fokus konumuz ise; Çevre Güvenliği, korunmak istenen bölgenin en dış bölgesine kurulan çevre güvenlik kontrol sistemleri, bu sayede geniş ve güvenli bir alan oluşmasını sağlar. Bahçe, duvar veya çit gibi alanın en dış sınırını belirleyen hat boyunca kurulan bu sistem, izinsiz giriş için kişinin yapıya kadar gelmesine izin vermez ve tehdidin en uzak noktada fark edilmesini sağlar. Diğer elektronik güvenlik sistemleriyle entegre olarak kullanılabilen çevre güvenlik sistemleri, böylelikle izinsiz giriş yapan kişi veya kişilerin eşzamanlı izlenmesine ve görüntülerin kayıt altına alınmasına imkân tanır. İnsan ve uyuşturucu kaçakçılığını engellemek, terör faaliyetlerini ortadan kaldırmak ve yabancı uyruklu insanların ülke içine giriş çıkışını kontrol etmek; sınır güvenliğinin ne denli başarılı olduğuyla orantılıdır. Şüpheli herhangi bir durumun sonradan incelenebilmesi için kayıtların arşivlenmesini sağlayan entegre sistemler, çevre güvenliğinin en üst düzeye çıkmasına yardımcı olmaktadır. Çevre Güvenliği başlığımızda farklı güvenlik dallarından sunulan önlemlere dair, teknik yazı ve makaleleri inceleyebilirsiniz. Özel Dosya Konumuz; Dünyada ve Türkiye’de Özel Güvenlik, (Dernek temsilcileriyle röportajlar) bölümümüzde Özel Güvenlik Federasyonu Başkanı O. Oryal ÜNVER, Gesider ve Pronet Yönetim Kurulu Başkanı Alp SAUL ile özel güvenliğin eksiklerinin tamamlanmasına dair yol gösterici röportajlar gerçekleştirdik.

Sektörden bölümümüzün Eylül Ayı konukları ise; Omega Kapı Donanım Sistemleri Genel Müdürü Yavuz GÜZEL ve T Teknoloji Bilişim Sanayi Ltd. Şti. Satış Direktörü Tevfik ERKİN ile güvenlik sektöründeki Ar-Ge’nin önemini ve sağlıklı büyümenin güvenlik sektörüne katkılarını konuştuk.

Güvenliğe dair birçok konuyu derinlemesine incelediğimiz Eylül sayımızı beğenerek okumanız dileğiyle.

Ezgi ÖZCAN

Kritik tesis

güvenliği sisteminin temel işlevleri; tehdidin tespiti ve tanımlanması, durumsal farkındalığının sağlanması, bilgi yönetimi, karşı tedbir/ müdahale birimleri yönetimi, tesis içi ve dışı ile haberleşme ağının sağlanması son derece önemlidir.

12 n Güvenlik Yönetimi Eylül 2018

guvenlik yonetim 63.indd 12

13.09.2018 17:51

guvenlik yonetim 63.indd 13

13.09.2018 17:51

GÜNCEL

ISAF Security Fuarı’na geri sayım başladı

Güvenlik sektörünün en büyük buluşması, ISAF Security Fuarı kapılarını sektör öncülerine 22. kez açmaya hazırlanıyor. Güvenlik ile ilgili her türlü ürünün, hizmetin, çözüm ve uygulamanın sergilendiği, dünyanın en önemli güvenlik mar-

kalarının tamamının yer aldığı fuara Türkiye’nin ve dünyanın birçok ülkesinden önemli güvenlik firmaları, dünya çapındaki markaların temsilcileri ve distribütörleri katılacak. Her yıl düzenli büyüme oranıyla 20.000m2’nin üzerine ulaşan

etkinlik, bu yıl 18.000 ziyaretçiyi ağırlayacak. Güvenlik, iş güvenliği, yangın, akıllı bina ve siber güvenlik gibi sektörün tüm dallarını bir arada buluşturacak olan ISAF 1114 Ekim tarihinde İstanbul Fuar Merkezi’nde açılıyor!

1000 güvenlik görevlisi alınacak

İstanbul Yeni Havalimanı’nın güvenliğinden sorumlu olacak güvenlik timi için işe alımlar tüm hızıyla devam ediyor. İstanbul Yeni

Havalimanı’nda çalışacak 3 bin 500 kişilik güvenlik timi için alınacak son 1000 kişi, 30 Eylül’e kadar başvuru yapabilecek. Tamam-

landığında 200 milyon yolcu kapasitesiyle dünyanın en büyük havalimanı olacak İstanbul Yeni Havalimanı’nın güvenliğini sağlayacak güvenlik timi için İGA Güvenlik A.Ş., Mecidiyeköy ofisinden sonra İstanbul’un Avcılar ilçesinde de irtibat ofisi açtı. Dünyanın sıfırdan yapılan en büyük havalimanını koruyacak güvenlik timinde yer almak için aranan özelliklerin başında; 5188 sayılı yasaya göre özel güvenlik kimlik kartına sahip olmak ve vardiyalı çalışabilmek geliyor. Bu şartların yanı sıra askerlik hizmetini tamamlamış veya tecilli, diksiyonu düzgün ve sözlü iletişim kabiliyeti yüksek kadın ve erkek adaylar, kariyer platformları ve İGA irtibat ofislerinden iş başvurularını 30 Eylül tarihine kadar yapabilecekler.

14 n Güvenlik Yönetimi Eylül 2018

guvenlik yonetim 63.indd 14

13.09.2018 17:51

guvenlik yonetim 63.indd 15

13.09.2018 17:51

GÜNCEL

Boğaz’dan geçişe yeni kurallar getirildi

Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı öncülüğünde yürütülen çalışmalar sonucunda Türk boğazlarından geçişlerle ilgili risklerin artması ve güvenlik nedeniyle yeni kurallar getirildi. Artık üzerinde yük olarak askeri gemi taşıyan ticari gemiler de Boğaz geçişlerini askeri gemi statü-

sünde tamamlayacak. Daha önce karaya oturan gemiler için kaptanın kendi kurtarma planı bekleniyor, kaptana Boğazlar’da en fazla 6 saat, Marmara denizinde ise 48 saat bekleme süresi veriliyordu. Şimdi bu düzenlemeden vazgeçildi. Yeni getirilen kuralla gemi eğer

karaya oturmuş ise Kıyı Emniyeti Genel Müdürlüğü ekipleri klavuz kaptan, su altı sörveyleri, dalgıçları ve balık adamlardan oluşan uzman bir ekiple inceleme yaparak rapor oluşturucak.

Liman başkanlığınca gemiye resen kurtarma hizmeti verilecek.

Kurtarılma işleminden sonra adli ve idari tedbirler kaldırılmadan, idari tahkikat tamamlanmadan kurtarma bedeli ve çevreye verilen zararlar ödenmeden veya bu konlarda taminat vermeden geminin seferine müsade edilmeyecek. Kaptanlar Boğazlar’a 3.2 km kala gemisindeki güvenlik ve teknik donanımını içeren listeyi Liman başkanlıklarına (İstanbul ve Çanakkale) bildirecek. 300 metreden uzun yolcu ve kontener gemileri Boğazlar’a girmeden en az 10 gün önce bilgi verecek. Gelişigüzel geçiş yapamayacak.

Okullar için yeni güvenlik önlemleri Milli Eğitim Bakanlığı ve emniyet birimlerinin ortaklaşa çalışmasıyla okullarda güvenliği sağlamak için kamera uygulamasına geçilecek. İlk etapta riskli görülen bin 762 ilk ve orta öğretim okuluna kamera yerleştirilecek. Kameralar okulların giriş çıkışları ile yakın çevreyi gösterecek alanlara monte edilecek. Riskli bölgeler valilikler ve emniyet birimleri tarafından belirlenecek. Sistem yaygınlaşarak diğer eğitim kurumlarında da uygulanacak.

Oluşturulan sistemle kamera görüntüleri okul yönetimi

ve bölgedeki emniyet ekipleri tarafından canlı olarak da takip edilebilecek. Ayrıca, güvenlik önceliği olan 30 bin okuldan başlayarak, her okula en az 1

polis memuru görevlendirilecek.

Böylece okul çevrelerinde olası kötü niyetli kişiler tespit edilip, çocuklar mağdur olmadan, önlemler alınmış olacak.

16 n Güvenlik Yönetimi Eylül 2018

guvenlik yonetim 63.indd 16

13.09.2018 17:51

guvenlik yonetim 63.indd 17

13.09.2018 17:51

GÜNCEL

TÜBİTAK destekli ‘siber güvenlik’ eğitim projesi

TÜBİTAK Doğa Eğitimi ve Bilim Okulları- 4004 kapsamında SDÜ Bilgisayar Mühendisliği Bölümü’nden Öğretim Üyesi Utku

Köse’nin hazırladığı ‘Bir siber güvenlik macerası’ Projesi’nde ilk ders başladı. Isparta’da 10 okulun 9, 10 ve 11’inci sınıflarındaki 40 öğrenci 15 gün boyunca siber güvenlik eğitimi alacak. Eğitimin 5 günü SDÜ Bilgisayar Laboratuvarında verilecek. 9 günlük ikinci eğitim periyodu ise Eğirdir’de kamp şeklinde hayata geçirilecek. SDÜ Bilgisayar Mühendisliği Bölüm Başkanı Prof.

Dr. Tuncay Yiğit, Türkiye’de bilgi, bilişim ve siber güvenlik alanında uzman açığı bulunduğunu söyledi.

Bu problemin kökten çözülmesi için SDÜ olarak bilimsel faaliyetlerine

Drone ile can simidi hayat kurtarıyor İstanbul´da drone ile can simitleri de kullanarak 45 günde yaklaşık 1000 kişi boğulmaktan kurtarıldı. İBB İtfaiye Daire Başkanlığı´na bağlı cankurtaran ekipleri, deniz sezonun açıldığı 15 Mayıs’tan itibaren 47 bin 800 metre uzunluğundaki 38 plajda, 2 Drone (hava aracı), 35 jet-ski, 7 Kurtarma Botu, 2 Amfibik Kurtarma Jeti (Kara & Deniz Aracı), 14 ATV aracı, 190 Gözetleme Kulesi ve 481 cankurtaran personeli ile hizmet veriyor. Hava aracı olarak kullanılan `drone´a yerleştirilen can simitleri, acil bir durumda havalanarak denizin ortasında boğulma tehlikesi geçiren vatandaşlara ulaştırılıyor.

Sahillerde önlem alan İstanbul Büyükşehir Belediyesi´ne (İBB) bağlı cankurtaran ekipleri, drone ile can simitleri de kullanarak 45 günde bin 61 kişiyi boğulmaktan kurtardığı bildirildi.

hız kesmeden devam ettiklerini anlatan Yiğit, “Türkiye’nin milli bir politika oluşturması gerekiyor. Amacımız Türkiye genelinde siber güvenlik alanında farkındalık oluşturabilmektir. Bir nevi istihdam açığını kapatabilmektir. Siber güvenlik istihdamına katkı sağlayacak insan gücünü yetiştirmek için çaba gösteriyoruz. Gelecekte bu alanda çalışmak isteyenlere destek sağlamak misyonunu izliyoruz.’’ Dedi ve dönem başından bu yana öğrencilerimizin derslerinin haricinde her hafta etkinlikler yapabilmeleri için imkan sağladıklarını aktardı.

Operatör devi hacklendi

ABD’de 77 milyon kullanıcının hizmet aldığı operatör şirketi T-Mobile, ABD’deki sunucularında bir güvenlik ihlalinin meydana geldiğini açıkladı. Uluslararası bir hacker grubunun şirket sunucularına bir API aracılığıyla sızdığını dile getiren şirket; güvenlik ihlalini hızlı bir şekilde tespit edip ihlalin etkilerini ortadan kaldırdığını duyurdu. Buna karşılık şirketin açıklamasına göre 2.3 milyon kullanıcının kişisel verileri saldırıdan etkilenmiş olabilir. Şirket yetkilileri tarafından, müşterilerin yüzde 3’ünden daha az bir kısmının saldırıdan etkilendiği belirtildi. Veri ihlali müşteri isimlerini, faturalama kodlarını, telefon numaralarını, e-posta adreslerini, hesap numaralarını ve hesap türlerini (ön ödemeli veya faturalı) içeriyor. Kredi kartı numaraları, sosyal güvenlik numaraları ve şifrelere erişilemedi. Şirket tarafından yapılan açıklamaya göre saldırıdan etkilenen müşterilere çağrı veya SMS yoluyla durum detaylı bir şekilde iletilecek.

18 n Güvenlik Yönetimi Eylül 2018

guvenlik yonetim 63.indd 18

13.09.2018 17:51

guvenlik yonetim 63.indd 19

13.09.2018 17:51

GÜNCEL

Apple’ın güvenlik açığını liseli Yiğit Can buldu

Kahramanmaraş’ta Apple’ın bazı uygulamalarındaki güvenlik açığını tespit ederek firmanın ‘onur’ ve ‘teşekkür’ listelerine giren 17 yaşındaki lise öğrencisi Yiğit Can Yılmaz, ‘iTunes’ uygulamasında da güvenlik açığı belirleyerek ‘kredilendirme listesi’ne girmeye hak kazandı.

Apple’ın sesli asistanı ‘Siri’ ile web tarayıcısı ‘Safari’deki güvenlik

açıklarını bularak düzeltilmesini sağladığı için firmanın onur ve teşekkür listelerine alınan Süha Erler Anadolu Lisesi 12’nci sınıf öğrencisi Yılmaz, müzik ve film oynatıcısı ‘iTunes’da da lisans sözleşmesiyle ilgili güvenlik açığı tespit ederek firma yetkililerine iletti. Firma bir süre sonra “tespit edilen güvenlik açığının giderildiğini” belirterek, Yılmaz’ın “kredilendirme listesi”ne alınacağını söyledi. Yılmaz, Apple kullanıcılarının kötü niyetli kişiler tarafından dolandırılmaması için çalışmalar yaptığını belirtti. Apple’ın ‘iTunes’ isimli bir yazılımı olduğunu belirten Yılmaz, şöyle konuştu: “Bu yazılım cihazlara yükleme, güncelleme, müzik dinleme ve film izlenme imkânı sağlıyor. Yazılım içerisinde

Alman ordusu siber güvenlik ajansı kuruyor

Almanya, kendi siber silahlarını geliştirmek için İçişleri ve Savunma bakanlıkları tarafından desteklenen bir siber güvenlik ajansı oluşturmayı

planlıyor. Alman ekonomi gazetesi Handelsblatt’de yer alan bir haberde, yeni kurulacak ajansla, ülkenin siber güvenlikte yeni teknolojilere

Apple ID oluşturma, lisans sözleşmesi gibi bölümlerdeki bağlantılarla ilgili bir güvenlik sorunu tespit ettim. iTunes yazılımını aynı internet ağı üzerinden kullanan kötü amaçlı biri, diğer kullanıcının yaptığı işlemleri görebiliyor ve müdahale edebiliyordu. Bu güvenlik sorununu e-mail yoluyla Apple’a ilettim. Firmanın güvenlik birimi tarafından verilen cevapta sorunun düzeltildiği ifade edilerek, Apple’ın web sorununu çözdüğüm için kredilendirme listesine ekleneceğim belirtildi.” Yılmaz, daha önce de firmanın onur ve teşekkür listelerine girdiğini hatırlatarak, adının yakında kredilendirme listesine de eklenecek olmasını kendisini mutlu ettiğini söyledi.

ayak uydurmasını kolaylaştırmak ve kendi siber silahlarını geliştirmesine olanak sağlamak hedefleniyor.

Kurulacak yeni siber güvenlik kurumun, ABD Savunma Bakanlığına bağlı İleri Savunma Araştırma Projeleri Ajansı’nı (DARPA) örnek alacak. Alman siber güvenlik ajansında ilk etapta 20 ile 30 arasında çalışanın 15 milyon avro bütçeyle görev alması, en kısa zamanda da 100 çalışana ve 50 milyon avroluk bütçeye ulaşması planlanıyor.

Alman ordusu Bundeswehr, siber güvenlik konusunda ABD tarafından geliştirilen askeri yazılımlarına bağlı kalırken, yeni kurulan ajansla Alman hükümeti askeri bürokrasiyi azaltarak, siber güvenlikte Ar-ge faaliyetlerini artırmayı hedefliyor. Ajans aynı zamanda potansiyel olarak askeri olarak kullanılacak sivil teknolojilere de bakacak, bilim ve iş dünyası ile işbirliği yapacak.

20 n Güvenlik Yönetimi Eylül 2018

guvenlik yonetim 63.indd 20

13.09.2018 17:51

guvenlik yonetim 63.indd 21

13.09.2018 17:51

GÜNCEL

IoT’ye yatırım yapan şirketler güvenliği göz ardı ediyor Birbirleriyle bağlantılı cihazların sayısı arttıkça, işletmeler de siber tehditlere karşı daha açık hale geliyor. Buna rağmen BT ve güvenlik karar vericilerinin yüzde 43’ü IoT projelerini uygularken güvenliği ikinci plana atıyor. Araştırmaya katılanların yüzde 63’ü IoT ile bağlantılı siber güvenlik tehditlerinin, son 1 yılda daha da arttığını söylerken sadece yüzde 53’ü birbirleriyle bağlantılı cihazların kurumları için bir tehdit olduğunu düşündüğünü belirtiyor.

Sonuçlar, şirket ortamlarına eklenen yeni cihazların güvenceye alınmasını sağlamak için uygulama öncesin-

de gerçekleştirilecek asgari testler olması gerektiğini ortaya koyuyor.

Araştırma ayrıca işletmelerin son 12 ayda bağlantılı cihazlara yönelik ortalama 3 saldırı ile karşı karşıya kaldıklarını da gösteriyor. Bir IoT çözümü uygulayan ya da uygulamayı planlayanların yüzde 38’i bu süreçte bir güvenlik karar vericisini işe almayı düşünüyor. Bu konu akıllı fabrika uygulaması olduğunda yüzde 32’ye düşüyor. Bu oran akıllı ekipmanların ve giyilebilir projelerin pazara çıkışlarında güvenlik ekiplerinin yardımından faydalanmayla benzerlik gösteriyor. Bu da dünya

genelindeki işletmelerin dikkate değer bir oranının istem dışı da olsa geniş bir tehdit yelpazesine açık olabileceklerini gösteriyor.

Adana Şehir Hastanesi’nde güvenli dönüşüm

Adana Şehir Hastanesi’nin yangın algılama sistemi, acil anons ve seslendirme sistemi, kartlı geçiş sistemi, IP CCTV sistemleri, itfaiyeci telefon sistemi ve karbonmonoksit sistemleri üst seviye hizmet anlayışıyla Ateksis tarafından hayata geçirildi. Tüm

zayıf akım sistemlerinin entegrasyonu tek bir yazılım altında sağlandı. Tüm zayıf akım sistemlerinde Bosch marka ürünlerin kullanıldığı Adana Hastane projesi, yangın alarm sistemlerinde yaklaşık 20.000 adet dedektör kullanılmıştır.

Bina yönetim yazılımına tanımlı 45.000 adet dedektör noktasının bulunduğu projede yaklaşık 430 adet yangın loopu başarılı şekilde sahada kullanılmaktadır. Seslendirme ve acil anons sisteminde Bosch’ un seslendirme ve acil anons sistemi olan Praesideo kullanılmıştır.

EN54 standartlarına uygun hoparlör, amplifikatör ve sistem merkezi ile profesyonel kalitede müzik ve anons sistemi kurulmuştur.

Türkiye’nin sağlık sektöründe bugüne kadar gerçekleştirdiği en büyük program olarak adlandırılan “sağlıkta dönüşüm programı” çerçevesinde hayata geçirilen Adana Şehir Hastanesi, 1.300 yatak kapasiteli ana hastane, 150 yatak kapasiteli fizik tedavi ve rehabilitasyon hastanesi ve 100 yatak kapasiteli yüksek güvenlikli adli psikiyatri hastanesinden oluşuyor.

22 n Güvenlik Yönetimi Eylül 2018

guvenlik yonetim 63.indd 22

13.09.2018 17:51

guvenlik yonetim 63.indd 23

13.09.2018 17:51

HAYATA BAKIŞ

b

“Çocuğumuzu yetiştirmek” Bugün çevrenin ve sokağın ileri derecede bozulmasıyla, aile eskisinden çok daha fazla önem kazandı. Pırıl pırıl nice ailelerden maalesef ilgisizlik sonucunda neler çıkıyor. Ev; çocukların ruhlarını ve kalplerini doyuran onların her yönden en güzel şekilde yetişmeleri için yardımcı olan güven dolu sıcacık bir yuva, bir yönüyle adeta okul olmalı. Anne- baba şunu hiç unutmamalıdır ki aile içi huzur veya huzursuzluk çocukların ruh dünyasına ve davranışlarına da doğrudan veya dolaylı olarak mutlaka yansır. Kendini savunma psikolojisi ile de olsa anneler çocuklarını babalarının aleyhinde, babalar da annelerinin aleyhinde en küçük bir şekilde etki altına almaya kalkışmamalı. Bu konuda olabilecek imalara dahi son derece dikkat etmelidir.

Bu olumsuz davranışlar önce çocuğa sonra da aile saadetine zarar verir. Size ve eşinize zararları ise ayrıdır. Çocukta bir problem varsa çözmek için hatayı önce kendimizde sonra annesinde eğer varsa sonra abla ve ağabeylerinde, sıra ile yakın temas halinde olduğu arkadaş, komşu, akraba çevresinde ve en son olarak da çocukta aramalıyız, çünkü hatayı önce çocukta aramaya kalkışmak hem yanlış hem de kolaycılığa kaçmak olur. Daldaki taze meyvede bozukluk var siz hatayı meyvede görüyorsunuz. Ağaca ve meyvenin yetişmesindeki şartlara bakmıyor dolayısıyla da o şartları düzeltmeye çalışmayı düşünmüyorsunuz. Aileleri çok bilgili olduğu halde ilgisizlik ya da çocuğa güzel örnek olmama sebebiyle iyi yetiştirilmemiş insanların sayısı az değildir. Çocuğu iyi yetiştirmek için yalnız onun okuduklarına ve yaptıklarına dikkat etmek yetmez. Özellikle evde onun görebileceği yerlerde kendi okuduklarımıza, dinlediklerimize, seyrettiklerimize ve yaptıklarımıza da dikkat etmemiz gerekmektedir.

Eğer anne, baba, koydukları kurallara kendileri uymaz; çocuklarının uygulamalarını ve sonuçlarını takip etmezlerse, çocuklar sınırları çok kolay aşarlar. Çocuklarımıza karşı zaman zaman hepimiz hata yapabiliriz ama onların bize karşı olan güvenlerini hiçbir zaman sarsmamalıyız çünkü bu telafisi zor ve hatta imkânsız sonuçlar doğurabilir. Çocuklara verdiğiniz sözleri sakın unutmayınız. Çünkü onlar unutmazlar. Bu, hem onlara verdiğiniz önemi belirtir hem de onlara güzel bir örnek olursunuz. Anne, baba çocuklarının yanında birbirlerine kötü söz ve davranışlarda bulunmanın, münakaşa ve geçimsizliklerin çocuklar üzerinde son derece olumsuz etkiler bıraktığını unutmamalı. Çocuklar sadece kendisiyle ilgilendiğiniz ya da kendinizden örnekler verdiğiniz zamanlarda sizi örnek almazlar. Bu konulardaki tavrınız, telefon görüşmeleriniz, arkadaşlarınızla yaptığınız sohbetler, aile içindeki davranışlarınız bunun gibi tüm yaptıklarınızla farkında olmasanız da çocuğunuza güzel veya kötü örnek oluyorsunuz.

Oğuz GÜLAY

Çocuğu iyi yetiştirmek için yalnız onun okuduklarına ve yaptıklarına dikkat etmek yetmez, özellikle evde onun görebileceği yerlerde kendi okuduklarımıza, dinlediklerimize, seyrettiklerimize ve yaptıklarımıza da dikkat etmemiz gerekmektedir.

Çocuklar sadece bilgiyle yetişmiyor. En iyi eğitim metodu onlara güzel örnek olmaktır.

Olabilmemiz dileğiyle…

24 n Güvenlik Yönetimi Eylül 2018

guvenlik yonetim 63.indd 24

13.09.2018 17:51

guvenlik yonetim 63.indd 25

13.09.2018 17:51

KAPAK KRİTİK TESİS GÜVENLİĞİ

Kömür konveyörlerinde yangın söndürme sistemi Olası bir yangın sonucunda, konveyörde ve konveyör üzerinde oluşabilecek mal kaybının yanı sıra, konveyörün işleyişinin aksaması sonucunda tesis genelinde üretim kaybına sebep olacaktır.

EMO AYVAZ YANGIN SİSTEMLERİ

G

ünümüz teknolojisinde maden ocaklarında, demir ve çelik fabrikalarında, termik santrallerde, cevher, kömür, sinter gibi malzemelerin harekete geçirilip bir yerden diğer yere taşınmasında konveyörler kullanılmaktadır. En yaygın kullanılan konveyör tipleri ise bant tipi konveyörler ve boru tipi konveyörlerdir. Yangın ihtimali, kömür konveyörlerinde oluşabilecek tehlikeli durumların en büyüğünü temsil eder. Olası bir yangın sonucunda, konveyörde ve konveyör üzerinde oluşabilecek mal kaybının yanı sıra, konveyörün işleyişinin aksaması sonucunda tesis genelinde üretim kaybına sebep olacaktır.

Doğru şekilde tasarlanmış yangın söndürme ve algılama sistemi, yangını doğru şekilde ve doğru noktada algılayarak yangın söndürme sistemini aktive edecek ve olası tehlikelerin büyümesini engelleyecektir. Konveyör üzerinde yangınlar genelde iki koşuldan ötürü meydana gelir. Bu koşullardan ilki, konveyör bandının, taşıma esnasında devamlı olarak sürtünmeye maruz kalması ve bu sürtünme ile oluşan yüksek ısı sonucunda yanmaya başlaması-

dır. Sürtünmenin oluştuğu nokta genelde konveyör hattı boyunca bulunan ve bandın ilerlemesini sağlayan silindir kasnaklardır.

Konveyör bandı genellikle yangına dayanıklı bir malzeme olmadığından, normal çalışma esnasındaki sürtünme değerinin çeşitli sebepler sonucu artması durumunda bant çok hızlı bir şekilde ısınarak tutuşmaya başlayabilir.

Resim 1 – Bant Yangını -Eagle Valley Clean Energy

(Hindistan) kömür konveyör yangını 2012

İkinci koşul ise, konveyör bandı üzerinde bulunan kömür kaynaklı yangınlardır. Kömür, kendi kendine ısınma özelliği olan bir maddedir ve ortamda bulunan oksijen, nem, ısı, basınç gibi unsurlar kömürün sıcaklığının artmasını tetikleyebilir ve kömür bu durumda içten içe yanma durumuna başlayacak kadar ısınabilir. Ayrıca, kömürün konveyör hattına aktarıldığı transfer noktalarında, normalde soğutulmuş olması gereken fakat konveyöre kızgın kor halinde giren kömür parçaları olabilir. Bu tür kömür parçaları bant üzerinde ilerlerken ya soğumaya devam eder ya da bant üzerinde bulunan diğer kömür parçalarıyla veya bandın kendisiyle etkileşime girerek yangının başlamasına sebebiyet verir.

Kömür konveyörleri üzerinde çıkabilecek yangını söndürmek için tasarlanacak sisteme uluslararası standartlara göre karar verilmesi gerekmektedir.

NFPA 850’ye göre kömür taşıyan konveyörler için otomatik sprinkler sistemi veya su sprey sistemi ile yangın söndürme sistemi tasarlanmalıdır. Şayet su sprey sistemi tasarlanacak-

26 n Güvenlik Yönetimi Eylül 2018

guvenlik yonetim 63.indd 26

13.09.2018 17:51

sa, sistem tasarımı NFPA 15’e göre yapılması gerekmektedir.

Genel olarak bahsi geçen kurallar aşağıdaki şekilde bir söndürme sürecine atıfta bulunurlar.

NFPA 15’e göre sprey nozulların atım eğrileri, konveyör bantının alt ve üst yüzey alanlarını, yanıcı malzemelerin bulunduğu konveyör yüzeylerini, konveyör bantının desteklendiği çelik yüzeyleri kapsamalı ve uygulama oranı en az 0.25 gpm/ft2 (10,2 lpm/m2) olmalıdır.

FM Global 7-11 para.2.3.3.3’e göre yangın riski yüksek olan veya şiddetli ka-

Bant Genişliği Sprinkler

Tipi

yıplar oluşturacak konveyörlerde hızlı tepki veya daha geniş alanda soğutma gerekiyorsa baskın su sprey sistemi kurulmalıdır. Baskın su sprey sisteminin tasarımında konveyörün tüm alanı için 0.25 gpm/ft2 (10,2 lpm/m2) debi miktarı uygulanmalıdır.

FM Global 7-11 Tablo 4.2.1’e göre eğimi 10º‘nin altında olan konveyörler için açılacak sprinkler adedi 10 adet, eğimi 10º ve üzerinde olan konveyörler için açılacak olan sprinkler adedi 15 adet olacak şekilde hidrolik hesap yapılmalıdır.

FM Global’e göre her bir sprinklerden minimum 25 gpm (95 lpm) debi alınması gerekmektedir.

Sprinkler Arası Mesafe

2 ft (0.6 m) ile Sarkık Tip 12 ft (3.7 m) 6 ft (1.8 m) Duvar Tipi 12 ft (3.7 m) > 6 ft (1.8 m) Sarkık Tip 12 ft (3.7 m)

Duvar Tipi 12 ft (3.7 m)

Kömürün konveyör hattına aktarıldığı transfer noktalarında, normalde soğutulmuş olması gereken fakat konveyöre kızgın kor halinde giren kömür parçaları olabilir.

Sprinkler Yerleşimi Bant boyunca ve bant ortasında Bant boyunca ve tek taraftan Bant boyunca ve bant ortasında Bantın her iki yanı boyunca eksenel olarak kaydırılmış

Sprinkler İhtiyacı Bant Durumu

Sprinkler Sistem Tipi

Çalışan Durumdaki Sprinkler Sayısı

Sprinkler Başına Debi

Boşaltma Süresi

< 10° Islak, kuru veya 10 Sprinkler başına 25 gpm (95 L/min)

Ön tepkimeli

10° - 30° Islak, kuru veya 15 Sprinkler başına 25 gpm (95 L/min)

Ön tepkimeli

> 30° Baskın Bir bölgedeki 0.3 gpm/ft2 (12 mm/min) 60 min

sprinklerlerin Konveyör alanının tamamı

tamamı

İki veya daha Islak, kuru veya

0.3 gpm/ft2 (12 mm/min) fazla paralel Ön tepkimeli Konveyör alanının tamamı bant <30°

Dolap İhtiyacı

250 gpm (946 L/min)

Eylül 2018 Güvenlik Yönetimi n 27

guvenlik yonetim 63.indd 27

13.09.2018 17:51

KAPAK KRİTİK TESİS GÜVENLİĞİ

Yukarıda belirtilen tablolar ve tablolardaki değerler, alan ve debi tabanlı olup, uygulanacak esas su miktarı sistem için seçilen pompa ve sprinkler/nozulların konfigürasyonları ile belirlenmektedir.

Bilindiği üzere sprinkler ya da nozuldan akması gereken su miktarı, sprinkler veya nozulun birim basınçta boşalttığı su miktarı (K faktörü) ve sprinkler ya da nozul başına gelen su basıncının karekökü ile doğru orantılıdır.

Resim 2– Konveyörler için baskın sistem

Sistem boyunca bahsi geçen su miktarının integrasyonu ile bulunacak olan su miktarı, sistemin genel su ihtiyacını belirlemektedir. Bu hesaplama yöntemini sprinkler ya da nozul tabanlı hesaplama yöntemi olarak adlandıracak olursak; bu hesaplama yöntemi ile bulunan su miktarı, alan tabanlı hesaplama yöntemi ile bulunan su miktarından fazla olması gerekmektedir. Burada hesaplanan her iki su miktarının eşitlenmesi esas mühendislik problemini oluşturmaktadır. Yukarıda tabloda verilen değerlerin uzun yıllar yapılan test ve deneylerin sonucu olduğu gerçeği göz önünde bulundurulacak olursa, hesaplanan su miktarı bu değerlere yaklaştırılabildiği müddetçe sistem optimize şekilde çalışacaktır.

Çünkü ideal söndürme miktarları olan tablo değerlerinden daha fazla debide su tüketilmesi sistemin doğru tasarlanamadığını gösterecektir. Çünkü ideal söndürme miktarları olan tablo değerlerinden daha fazla debide su tüketilmesi sistemin doğru tasarlanamadığını gösterecektir.

Bahsi geçen tüm hesaplama yöntemleri kuramsal olup pratik hesaplama çözümleri uluslararası bağımsız denetim kurumları tarafınca onaylanmış hidrolik hesap programları ile yukarıdaki hesaplar yinelenerek uygunluğu kontrol edilmelidir.

Konveyörlerin kullanım amaçları gereği alt ve üst noktaları arasında önemli yükselti farkları olabilir.

Bu da sistem sonlarındaki sprinkler ya da nozulların gerekenden ya da hesaplanandan daha fazla su boşaltmalarına sebep olabilir.

Bunun da nedeni sprinkler ya da nozuldan boşaltılacak su miktarının basıncın karekökü ile doğru orantılı olmasıdır. Bu basınçtan

kaynaklanan debi farklılıkları sistemleri kararsız hale getirmektedir. Bundan kaçınmak için baskın sistem tasarımında, konveyör belirli mesafelerle bölümlere ayrılmalı ve basınç dengesi sağlayabilmek için basınç düzenlemeli baskın vanalar kullanılmalıdır. Öte yandan ıslak alarm vanalarının sadece bir alarm vanası olduğu göz önünde bulundurularak yapılan hidrolik hesaplar ile birlikte uygun sprinkler sistemi bölümlendirmesi yapılmalıdır.

Konveyörler üzerine kurulan yangın söndürme sistemleri, ancak doğru tasarlanmış yangın algılama sistemleri ile birlikte düzgün çalışabilmektedir. NFPA ve FM standartlarına göre, yangın algılama sistemi ile konveyör mekanizması arasında bir bağlantı sağlanmalı, yangın algılama sistemi tarafından yan-

28 n Güvenlik Yönetimi Eylül 2018

guvenlik yonetim 63.indd 28

13.09.2018 17:51

guvenlik yonetim 63.indd 29

13.09.2018 17:51

KAPAK KRİTİK TESİS GÜVENLİĞİ

gın algılandıktan sonra konveyör mekanizmasının durdurulması gerekmektedir. Şayet baskın vanalı su sprey sistemi tasarımı yapıldı ise, baskın vananın aktivasyonu yangın algılama sistemi tarafından yapılması gerekmektedir. Standartlara ve yönetmeliklere göre tasarlanan bir yangın söndürme ve algılama sistemi ile konveyör üzerinde çıkan bir yangının büyümeden engellenmesi sağlanabilmektedir.

Yangın algılama sistemleri olarak konuyu ele alırsak; Yangın, konveyör hattı üzerinde herhangi bir noktada başlayabilir ve konveyör bandı hareket etmeye devam ettikçe, hat üzerinde başlayan yangın da bantla beraber taşınır. Hareketten oluşan ve/veya dış ortamdan gelen rüzgarın etkisi de yangının yayılarak kısa sürede büyümesine sebebiyet verebilir. Bu tür durumlar da dikkate alınarak kurulacak algılama sisteminin, olabilecek en kötü durum senaryosunda bile görevini eksiksiz bir şekilde yerine getirmesi hedeflenmelidir. Algılama sistemi yangını sorunsuz bir şekilde ve hızlıca algılamalı, yangın kaynağı konveyör üzerinde hangi noktada olursa olsun derhal konveyör hareketinin durdurulması ve söndürme işleminin başlatılması için gereken tetiklemeleri yapmalı, işitsel ve görsel uyarı cihazlarını aktifleştirerek gerekli uyarıları vermelidir. Kömür konveyör hattı üzerinde yapılacak olarak algılamanın tipi ve cihazların seçimi, kurulacak sistemin tasarımı ile ilgili yapılacak ilk adımdır. Algılayıcı dedektörlerin seçimi yapılırken dikkat edilecek dört temel unsur vardır:

Her geçen gün gelişen teknoloji sayesinde kameraların bir yangın algılama elemanı olarak kullanımı giderek yaygınlaşmaktadır.

da

Algılamanın türü Algılamanın doğruluğu Algılamanın hızı Dedektörün, ortam koşullarınsağlıklı çalışabilmesi

Konveyör bantlarının fiziksel özellikleri ve uzunluklarından dolayı algılama, çoğunlukla lineer ısı dedektörleriyle yapılmaktadır. Bu tür dedektörler, belirli bir güzergah (konveyör bandı) boyunca devam eden kablo tipi sensörlerdir ve çelik telli ve fiber optik kablolu olarak iki temel kategoriye ayrılırlar. Çelik telli lineer ısı dedektörleri, dış çevresinde yalıtkan madde ile yalıtılmış iki iletken tel bulunan ve belirli bir sıcaklık değerinde yalıtkan maddenin erimesi sonucu iletkenlerin birbirine değerek kısa devre durumu oluşturan sensör kablolarıdır. Bu tür dedektörler, maliyet ve kurulum kolaylığı açısından oldukça avantajlıdır fakat algılamanın yavaş olması ve uzun mesafeli konveyörlerde algılamanın noktasal olarak yapılamaması sebebiyle öncelikli olarak tercih edilmez.

Resim 2: Çelik telli lineer ısı sensörü iç yapısı

Fiber optik lineer ısı dedektörlerinin çalışma yapısı çelik telli dedektöre göre çok farklıdır. Özel bir fiber optik kablo ve kontrol ünitesinden oluşan bu dedektörün çalışma prensibi, fiber optik kablo üzerinden geçen ışığın, sıcaklık değişimlerine göre karakteristiğinin değişmesidir. Sensör kablolarının bağlı olduğu kontrol ünitesi üzerinden yapılan konfigürasyon ile tek bir sensör kablo yüzlerce farklı bölgeye ayrılabilir. Böylece algılama noktası çok hassas bir şekilde belirlenerek gerekli aktivasyonların bütün konveyör boyunca değil, bölgesel olarak yapılması sağlanır. Fiber optik lineer ısı dedektörlerin en büyük avantajlarından biri de, algılama parametrelerinin kullanıcı isteğine göre ayarlanabilmesi ve çelik telli lineer ısı dedektörlerine oranla algılamanın çok daha hızlı olmasıdır. Algılama sisteminin detaylı olarak izlenmesi gerektiği durumlarda, bilgisayar ekranı üzerinden grafik arayüzü ile sensör kablo üzerindeki sıcaklık değişimleri anlık olarak takip edilebilir.

Resim 3: Konveyör bandı boyunca Lineer Isı dedektörlerinin konumlandırılması örneği

30 n Güvenlik Yönetimi Eylül 2018

guvenlik yonetim 63.indd 30

13.09.2018 17:51

guvenlik yonetim 63.indd 31

13.09.2018 17:51

guvenlik yonetim 63.indd 32

13.09.2018 17:51

KAPAK KRİTİK TESİS GÜVENLİĞİ

Resim 4: Konveyör bandı üzerine alev dedektörleri konumlandırılması örneği

Kömür konveyörlerinde sıklıkla birincil algılama elemanı olarak kullanılan lineer ısı dedektörleri ile beraber, gerekli görülen durumlarda alev dedektörleri de kullanılmaktadır. Özellikle transfer noktaları gibi, kömürün konveyöre giriş/çıkışının yapıldığı ve ekipman çeşitliliği/yoğunluğu bulunan noktalarda alev dedektörlerinin kullanımı, hızlı ve etkili olarak ilave koruma sağlayabilir. Isı enerjisini kızılötesi ve/veya morötesi ışık spektrumunda inceleyerek algılama yapan alev dedektörlerinin seçimi ve yerleşimi, konumlandırılacağı bölgenin fiziksel ortam koşullarına ve üreticinin belirttiği teknik özelliklere göre yapılmalıdır.

Son yıllarda CCTV teknolojisinde atılan büyük adımlar, yangın algılama sistemlerinde dedektör olarak kameraların kullanılmasına olanak tanımıştır. Her geçen gün gelişen teknoloji sayesinde kameraların bir yangın algılama elemanı olarak kullanımı giderek yaygınlaşmaktadır. Kömür konveyörleri gibi güvenliğin en üst seviyede olması gereken bölgelerde bu teknoloji, doğru kullanıldığı takdirde çok etkili bir çözüm olabilir.

Gözetleme sistemi olarak kullanım halinde olan CCTV sistemine bağlı kameralar, ufak yazılımsal ve donanımsal ilavelerle, birincil işlevini yitirmeden yangın algılama sistemi dedektörlerine

dönüşebilir. Termal görüntüleme ile ısı ve duman algılaması yapabilen bu kameralar aynı anda hem gözetleme, hem de algılama sisteminin bir parçası olabilir ve sisteme gelen bir yangın alarmı durumunda kameranın verdiği görüntü incelenerek, olay yerine gitmeden yangının gerçek olup olmadığı tespit edilebilir. Kömür konveyörlerinde kurulacak olan yangın algılama sistemi ekipmanlarının, konveyörün çevresel şartlara ve tehlikeli bölgelerde kullanımla ilgili koruma sınıflarına uygun seçilmesi ve tesisatın da bu sınıflara uygun olacak şekilde yapılması, sistem cihazlarının sağlıklı olarak çalışmaya devam edebilmesi açısından son derece önemlidir. Yangın algılama sistemi anlık olarak ihtiyaç duyulan bir sistem olduğundan, sistemin işleyişini kontrol etme amaçlı, işletme yetkilileri tarafından yapılacak olan haftalık ve aylık kontroller, tesisin korunmasındaki sürekliliği belirleyecek, yıllık periyodik bakımların eksiksiz ve gecikmesiz olarak yaptırılması sonucunda sistem seneler boyunca ilk günkü performansından ödün vermeden çalışmaya devam edecektir.

Yangın, konveyör hattı üzerinde herhangi bir noktada başlayabilir ve konveyör bandı hareket etmeye devam ettikçe, hat üzerinde başlayan yangın da bantla beraber taşınır.

Eylül 2018 Güvenlik Yönetimi n 33

guvenlik yonetim 63.indd 33

13.09.2018 17:51

KAPAK KRİTİK TESİS GÜVENLİĞİ

Yangın algılama ve uyarı sistemleri koruma kontrolleri Günümüzde yangın algılama sistemleri, binaların ve teknolojinin gelişmesine paralel olarak sadece algılama ve uyarı yapan sistemlerin dışına çıkarak diğer sistemlerle de aktif bir şekilde bağlantılı çalışma mecburiyetindedir.

Volkan AKTAŞ/ Elektrik Elektronik Mühendisi MATRIKS BİNA KONTROL SİSTEMLERİ

Y

angın algılama ve uyarı sistemleri; yangın gelişim evreleri göz önünde bulundurularak yangınla mücadele stratejisi gereği insanların güvenli tahliyesi için gerekli olan zamanın sağlanması, öngörülen sürelerde insanların uyarılması ve tesis sorumlularının bilgilendirilerek tahliye kararlarının verilmesi, prosese bağlı olarak işletme sürekliliği ve mal korumaya yönelik tedbirlerin alınması, prosesin durdurulması, söndürme sistemlerinin devreye sokulması ve benzeri fonksiyonlarını yerine getirecek şekilde tasarlanmalıdır. Günümüzde yangın algılama sistemleri, binaların ve teknolojinin gelişmesine paralel olarak sadece algılama ve uyarı yapan sistemlerin dışına çıkarak diğer sistemlerle de aktif bir şekilde bağlantılı çalışma mecburiyetindedir. Türkiye Yangından Korunma Yönetmeliği 2015 ‘te Yangın Algılama ve Uyarı Sistemleri; yangın algılama, alarm verme, kontrol ve haberleşme fonksiyonlarını ihtiva eden komple bir sistem olarak

tarif edilmektedir. (Beşinci kısım: Elektrik tesisatı ve sistemleri, dördüncü bölüm: Yangın Algılama ve Uyarı Sistemleri) Bu yazımızda Türkiye Yangından Korunma Yönetmeliğinde geçen, yangın algılama ve uyarı sistemleri ile ilişiği bulunan izleme ve kontrol fonksiyonları hakkında bilgiler verilmeye çalışılmıştır.

kontrol panelinde ayrı bölgesel alarm göstergeleri oluşturarak izlenir. Hat kesme vanalarının izleme anahtarlarının ve yağmurlama sistemine ilişkin diğer arıza kontaklarının da aynı şekilde yangın alarm sistemi tarafından sürekli olarak denetlenmesi gerekir.

Madde 78 - Yağmurlama sistemi alarm istasyonları

Bir binada yağmurlama sistemi ve otomatik algılama sistemi kurulması hâlinde, yağmurlama sistemi alarm istasyonları ve akış anahtarları yangın alarm sistemine bağlanır. Yağmurlama sisteminden gelen alarm uyarıları ayrı bir bölgesel izleme panelinde veya yangın

Madde 79 – Gazlı söndürme sistemi alarm ve arıza çıkışları

Yangın algılama ve uyarı sistemleri, pompa odasında ya da sahada sprinkler tesisatının üzerinde bulunan; Elektrikli pompa arıza, çalıştı, ters faz(enerji kesik) bilgisi,

34 n Güvenlik Yönetimi Eylül 2018

guvenlik yonetim 63.indd 34

13.09.2018 17:51

devreye girdiğini bildiren kontak çıkışları yangın alarm sistemine izleme girişi olarak bağlanır.

Madde 80 – Duman kontrol ve basınçlandırma sistemleri kontrol ve izleme

Volkan AKTAŞ

Dizel pompa arıza, çalıştı, yakıt seviye bilgisi Jokey pompa arıza bilgisi, Yangın suyu deposu su seviye bilgisi, Islak/kuru alarm vanası basınç presostatı düşük basınç bilgisi, Yükselen milli vana açık-kapalı durum bilgisi, Kesme vanası açık-kapalı durum bilgisi, Akış anahtarı akış var durum bilgisi, gibi cihazların sürekli olarak denetlemesini yapmaktadır.

Bir binada gazlı söndürme sistemi kurulması hâlinde, binada algılama ve uyarı sistemi var ise, söndürme sisteminin alarm ve arıza çıkışları, yangın alarm sistemine bağlanarak ayrı bölgesel göstergelerle izlenir.

Binada veya yapıda otomatik veya el ile çalışan gazlı, kuru kimyevi tozlu veya benzeri söndürme sistemi bulunuyor ise, bunların devreye girdiğinin yangın algılama ve ihbar sistemi tarafından otomatik olarak algılanması gerekir.

Bunu sağlamak üzere, söndürme sistemlerinden arıza, alarm ve

Bir binada duman kontrol ve basınçlandırma sistemleri kurulması hâlinde, bu sistemler ile ilgili arıza ve konum değiştirme sinyalleri ayrı bir bölgesel izleme panelinde yangın kontrol panelinde ayrı bölgesel durum ve arıza göstergeleri oluşturarak izlenir ve kontrol edilir. Duman kontrol ve basınçlandırma sistemlerinin el ile kontrolleri ayrı bir kontrol panelinden yapılabileceği gibi, yukarıda belirtilen izleme panelleri ile birleştirilerek yangın alarm sistemi bünyesinde de gerçekleştirilebilir.

Duman kontrol ve basınçlandırma sistemleri; binada bulunanlara zarar vermeyecek ve paniğe neden olmayacak şekilde, yangınla mücadele stratejisi gereği insanların emniyetli bir şekilde binayı boşaltmasını sağlayan sistemlerdir.

Yangın algılama ve uyarı sistemleri, duman kontrol senaryosu gereği ilgili sistemlere başlatma ya da durdurma sinyalleri göndermektedir, duman kontrolü ve basınçlandırma ile ilgili sistemlerin çalıştı ve arıza bilgilerini izlemektedir.

Bir binada duman kontrol ve basınçlandırma sistemleri kurulması hâlinde, bu sistemler ile ilgili arıza ve konum değiştirme sinyalleri ayrı bir bölgesel izleme panelinde yangın kontrol panelinde ayrı bölgesel durum ve arıza göstergeleri oluşturarak izlenir ve kontrol edilir.

Duman atma pencereleri Motorlu duman damperleri Havalandırma sistemleri Klima cihazları, taze hava üfleme ve egzoz fanları, motorlu damperler, eriyen telli damperler

Basınçlandırma fanları Duman tahliye fanları

Eylül 2018 Güvenlik Yönetimi n 35

guvenlik yonetim 63.indd 35

13.09.2018 17:51

KAPAK KRİTİK TESİS GÜVENLİĞİ

Madde 82 – Acil durum kontrol sistemleri

Türkiye’de Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmelik (2015) Madde 60’a göre eğer bir otopark kapalı sınıfına dâhil edilebiliyor ve toplam alanı 2000 m2 ‘nin üzerinde ise mekanik havalandırma sistemi yapılması şartı oluşmaktadır. Yangın algılama ve uyarı sistemleri otopark duman senaryosu gereği, eğer jetfan sistemi var ise duman tahliye zonu bazında, duman tahliye fan ve damperleri var ise cihaz bazında kontrol ve izleme fonksiyonlarını yerine getirir.

(1) Yangın hâlinde otomatik olarak gerekli kontrol fonksiyonlarını yerine getirecek acil durum kontrol sistemlerinin; a) Yangın sırasında kapanması gereken yangın kapılarını ve diğer açıklıkları kapatma amaçlı cihazları normal hâlde açık durumda tutan elektromanyetik kapı tutucu ve benzeri cihazlarının serbest bırakılması, b) Merdiven yuvaları ve asansör kuyuları basınçlandırma cihazlarının devreye sokulması, c) Duman kontrol sistemlerinin işlemlerini yerine getirmesi, d) Güvenlik ve benzeri sebeplerle kilitli tutulan kapıların ve turnikelerin açılması, e) Asansörlerin yapılış özelliklerine bağlı olarak yangın esnasında kullanımının engellenmesi veya tahliye amaçlı itfaiye veya eğitilmiş bina yangın mücadele ekipleri tarafından kullanılmasının sağlanması, f) Mahalli itfaiye ile elektrik işletmesine, belediyeye, polise veya jandarmaya, kurum amirine, bina sahibine ve gerekli görülen diğer yerlere yangının otomatik olarak haber verilmesi, özellik ve fonksiyonlarına sahip olması lazımdır.

Yangın algılama ve uyarı sistemleri otopark duman senaryosu gereği, eğer jetfan sistemi var ise duman tahliye zonu bazında, duman tahliye fan ve damperleri var ise cihaz bazında kontrol ve izleme fonksiyonlarını yerine getirir.

(2) Acil durum kontrol işlemleri, yangın alarm sisteminin donanım ve yazılım bütünlüğü içerisinde bulunan kontrol birimleri ile gerçekleştirilir. Kontrol edilen sistemin ve cihazlar ile ilişkisi bulunan güvenlik sistemlerinin, bina otomasyon sistemleri gibi diğer sistemler tarafından yapılabilecek her türlü kontrol ve kumanda işlemlerinin, yangın veya benzeri bir acil durumda yangın kontrol panelinden yapılacak acil durum kontrol işlemlerini hiçbir şekilde engellememesi gerekir.

36 n Güvenlik Yönetimi Eylül 2018

guvenlik yonetim 63.indd 36

13.09.2018 17:51

guvenlik yonetim 63.indd 37

13.09.2018 17:51

KAPAK KRİTİK TESİS GÜVENLİĞİ

Özel güvenlikte acil durum yönetimi Maddi ve manevi kayıpların önlenmesinde çok önemli bir konu olan acil durum yönetimi Türkiye’de henüz yeni yeni gündeme geliyor. Oysaki her işletmenin, binanın ya da tesisin mutlaka, doğru kurgulanmış, uygulanabilir, ihtiyaca göre güncellenen ve özümsenmiş bir “acil durum yönetim planı” olması gerekiyor, bu konuda en önemli rol özel güvenlik uzmanlarına düşüyor.

Hüseyin ERİM / Güvenlik Süreçleri ve Kalite Koordinatörü SECURITAS TÜRKİYE

H

izmet verilen tesis, ister çok riskli stratejik bir tesis olsun, isterse risklerin kısmen daha az olduğu bir konut olsun, mutlaka bir plan yapılmalı ve bu plan çerçevesinde aksiyonlar alınmalıdır. Bir tesiste; çalışanlara, müşterilere, tedarikçilere, işyerlerine gelen ziyaretçilere gelebilecek tehditlerin yanı sıra üretimin/hizmetin durması, fiziksel ve çevresel zarar, maddi kayıplar, itibar ve marka değeri kaybı gibi durumlara da yol açabilecek tehditler de mevcuttur. Tüm bu olası zararların etkilerini yok etmek veya meydana gelmesi halinde en az etki ile acil durumun atlatılarak tesisin acil durum öncesi duruma hızla dönmesini sağlamak bir dizi sistematik ve planlı eylemi gerektirir, bu da bir “acil durum planını” zorunlu kılar.

Acil durum planının yapılma amacı, bir iş yeri ve/veya tesiste, muhtemel acil durumlar meydana gelmeden önce olayın etkilerini azaltmak, acil durum meydana

geldiğinde etkin ve sistematik bir şekilde müdahale edebilmek ve acil durum sonrası acil durumun etkilerini giderme sürecinde yol göstermektir. Bu kapsamda, ilk olarak iş yerleri / tesislerin hazırlıklı ve dirençli bir yere dönüştürülmesi, bu amaca yönelik kurumsal alt yapının oluşturulması ve konuyla ilgili önceliklerinin belirlenmesini hedefleyen “acil durum yönetim sistemi” oluşturulur.

Tüm çalışanlarda güvenli yaşam kültürü oluşturulmalı. Tüm tesis / iş yerlerinin acil durumların yanında doğal afetlerden kaynaklı acil

durumlara maruz kalma ihtimali de bulunur. Günümüz teknolojisinin ve iletişim imkânlarının geldiği nokta itibariyle, öngörülemeyen ancak yönetilmesi gereken teknolojik ekipmanlardan, medya araçları ve sosyal medyada meydana gelebilecek işletmenin itibarına gölge düşürecek yayınlardan kaynaklı acil durumlar da meydana gelebilmektedir.

Potansiyel niteliğindeki acil durumların öncelikle engellenmesi, tüm gayretlere rağmen meydana gelmesi halinde ise en az zararla

38 n Güvenlik Yönetimi Eylül 2018

guvenlik yonetim 63.indd 38

13.09.2018 17:51

yaralanmalar, maddi kayıplar, sosyal ve psikolojik etkileri veya olası itibar kayıpları en aza indirilmiş olacaktır.

Acil durum planında hazırlık safhası en kritik dönemdir

Hüseyin ERİM

atlatılması için iyi hazırlanılmış bir acil durum planına ve bilinçli acil durum yöneticileri ve ekip üyelerine ihtiyaç vardır. Acil durum öncesinde alınacak önlemler, tesislerin acil durumlarını gözeterek yapılandırılması ve bu doğrultuda verilecek eğitimler, gerçekleştirilecek tatbikat ve uygulamalar gerçekleştirilmesi zarar azaltmaya yönelik büyük fayda sağlayacaktır. Bu da çalışan ve yöneticilerin “güvenli yaşam kültürü” kazanmaları ile mümkün görünmektedir.

Güvenli yaşam kültürü sayesinde, yöneticiler ve çalışanların tüm yaşam alanlarında oluşmuş, oluşabilecek tehlike ve risklerin farkında olunması, Gerekli tedbirlerin alınarak çalışma ve yaşamanın alışkanlık haline getirilmesi, Bireysel ve toplumsal sorumluluklarının farkında olunması, sorumluluk almaktan kaçınılmaması, Çalışma ve yaşam çevresine duyarlı olma alışkanlıklarının kazanılabilmesi ve bu kazanımların sürekli kılınması sürecidir.

Acil durumların meydana gelmesi halinde olası can kayıpları,

Acil durum planlaması; acil durum öncesi hazırlık, acil durum anı müdahale ve acil durum sonrası yenilenme safhaları göz önünde bulundurularak hazırlanmalıdır. Bu safhaların hepsi önemli olmakla birlikte, acil durum öncesi hazırlık safhası en kritik dönemdir. Çünkü yeteri kadar hazırlık yapmayan, müdahale ve yenilenmeye ilişkin süreçlerini netleştirmeyen, prosedür ve uygulamaları belirlemeyen, gerekli görevlendirme ve tebliğleri yapmayan tesislerin acil durumu daha fazla zararla atlatacağı muhakkaktır. Ayrıca bu tesislerin acil durum sonrası üretime / hizmete tekrar başlaması da hazırlıklı tesislere göre çok daha güç ve geç olacaktır. Yeteri kadar hazırlanılmamış acil durumlar, daha fazla can ve mal kaybı, daha fazla ticari kayıp, daha fazla itibar kaybını beraberinde getirir.

Peki, bir acil durum planı neleri içermelidir? Bu konuda ilgili yönetmeliklerin zorunlu tuttuğu birtakım gereklilikler bulunmaktadır.

Bunların dışında her planlama öncelikle mevcut durumun anlaşılmasını gerektirir. Bu kapsamda acil durum planına, mevcut durum analizi ile başlanmalıdır.

Bunun ardından yapılacak bir risk analizi tesis / iş yerinin mevcut ve olası risklerini ortaya koyacaktır. Risk analizinden sonra tesisin riskleri göz önünde bulundurularak muhtemel acil durumlar listesi hazırlanmalı her bir acil durum için önerilen tahliye ve müdahale yöntemleri ortaya konulmalıdır.

Ancak hazırlanan acil durum planları kilitli dolaplarda muhafaza edilen bir klasör olarak kalmamalıdır. Planların uygulanabilirliğinin artırılması, geliştirmeye açık yanlarının tespiti için plan çerçevesinde önce gerekli görülen eğitimler icra edilmeli, masa başı ve uygulamalı tatbikatlar gerçekleştirilmelidir. Tatbikat değerlendirmeleri plan hazırlayıcılar tarafından dikkatle yapılmalı ve ihtiyaç duyuluyorsa ilave eğitimler planlanarak acil durum planları güncellenmelidir.

Güvenli çalışma ve yaşama alanlarının tesisi ve sürdürülebilir olması öncelikle yöneticiler sonra da tüm çalışanların ortak sorumluluğudur. Şüphesiz, bu konuda her kesin yükümlülüğü bulunmaktadır. Ancak tesislerin gereklerine uygun, ihtiyacı karşılayan, uygulanabilir, test edilen ve sürekli geliştirilen acil durum planlarını hazırlamak / hazırlatmak yöneticilerin sorumluluğudur. İyi hazırlanmış acil durum planları, acil durum anında belki de birçok insan kaybının önüne geçecek, ticari işletmelerin çok büyük maddi kayıplarının ve itibar zedelenmelerini engelleyecektir.

Eylül 2018 Güvenlik Yönetimi n 39

guvenlik yonetim 63.indd 39

13.09.2018 17:51

FOKUS ÇEVRE GÜVENLİĞİ

Çevre güvenliği Birinci önceliğimiz güvenlik ise; yolların yeterince aydınlatılması ve böylece olası yükselti farkları, virajlar, yüzey bozukluklarının ya da engellerin hemen fark edilmesi sağlanmalıdır.

OİS GÜVENLİK VE SAVUNMA TEKNOLOJİLERİ A.Ş.

Ü

lkemizde ve dünyada son yıllarda güvenlik ve aydınlatma sistemleri revaçta. Teknolojinin gelişmesiyle birlikte kendini sürekli olarak yenileyen alanlardan birisi de güvenlik sistemleridir.

Ois Güvenlik ve Savunma Teknolojileri’nin en önemli özelliği, yenilikçi uzun ömürlü katma değeri yüksek ürünler ortaya koyarak sektördeki yerli ve milli olmamızdır. Kendi bünyemizde üretmiş olduğumuz kamera ve muhafazalar gece görüş sistemleri kamera direkleri Mobese ve solar sistemler sayesinde pek çok sektördeki güvenlik ihtiyacına çözüm sunuyoruz. Ayrıca şirket bünyesinde yapılan Ar-Ge faaliyetlerinden birisi olan, dünyada ilk defa akıllı direk platformu Erkete’yi geliştirdik. Erkete nedir?

Erkete içinde yüksek teknoloji bulunduran, kablosuz, akıllı yeni nesil aydınlatma ve gözetim direğidir.

Günümüzde yol kenarlarında bulunan aydınlatma direkleri son derece atıl bir konumdadır. Altyapı sistemleriyle kurulumu yapıldıktan sonra sadece yol kenarlarındaki aydınlatma sistemi olarak faaliyet göstermektedir. Ayrıca otoyollarda ve şehir içi güvenli-

ğini sağlayan kamera sistemleri birbirinden bağımsız altyapılarla birlikte son derece maliyetli bir tablo ortaya koymaktadır.

Erkete tasarımı sayesinde, aydınlatma ve güvenlik altyapı problemlerini ortadan kaldırır. Üzerinde bulundurduğu yeni nesil solar paneller sayesinde kendi elektriğini kendi üreterek enerji ve altyapı maliyetlerini sıfıra indirir. Yenilenebilir enerji kaynaklarını kullanan Erkete çevreci bir sistemdir.

Karayollarında özellikle şehir

dışındaki karanlık yollar trafik açısında en büyük riskleri barındıran alanlardır. Birinci önceliğimiz güvenlik ise yolların yeterince aydınlatılması ve böylece olası yükselti farkları, virajlar, olası yüzey bozukluklarının ya da engellerin hemen fark edilmesi sağlanmalıdır. İşte tam bu noktada kilometrelerce uzanan yolların aydınlatılması için kilometrelerce tel, sık sık bakım isteyen direkler, kimi yanık kimi sönük ampüller akla gelir. Önümüze çıkan maliyetler,

40 n Güvenlik Yönetimi Eylül 2018

guvenlik yonetim 63.indd 40

13.09.2018 17:51

İnsan ve uyuşturucu kaçakçılığını engellemek, terör faaliyetlerini ortadan kaldırmak ve yabancı uyruklu insanların ülke içine giriş çıkışını kontrol etmek; sınır güvenliğinin ne denli başarılı olduğuyla doğru orantılıdır. olası kazaları bile göze aldıracak ihtimallere yol açar. Erkete ise bu işi kablosuz ve sürekli bakım mecburiyeti olmadan çözebilen bir sistemdir.

Geleneksel sistemde doğal parklar ve mesire alanlarının aydınlatma ve güvenlik sistemlerini sağlamak oldukça maliyetli bir işlemdir. Doğal yapıya ve çevreye zarar vermeden aydınlatma ve güvenlik çözümleri sunmak oldukça karmaşık ve zordur. Erkete kolay kurulum avantajı ve kablosuz olma özelliği sayesinde yeni bir çözüm sunmaktadır.

Tüm dünyada bilgi ve iletişim teknolojisi alanlarındaki gelişmelerden faydalanılarak yerleşim merkezlerini akıllı şehirlere dönüştürme stratejileri uygulanmakta, ulaşım, çevre, güvenlik, enerji ve daha pek çok alandaki akıllı teknolojiler şehirlerin yaşam kalitesini artırmak için kullanılmaktadır. Erkete bu özelliklerin hepsini bir arada barındıran akıllı yeni nesil bir aydınlatma ve gözetleme sistemidir.

Ülkemizin coğrafi özellikleri sebebi ile pek çok engebeli ve dağlık arazi bulunmaktadır. Bu bölgelerdeki aydınlatma ve güvenlik altyapısı ekstra (fazladan) zaman ve para kaybına neden olur. Erkete kablosuz haberleşme ve kolay montaj özelliği sayesinde istenilen bölgeye elektrik altyapısı gerektirmeden kolayca kurulumu yapılabilmektedir. İnsan ve uyuşturucu kaçakçılığını engellemek, terör faaliyetlerini ortadan kaldırmak ve yabancı uyruklu insanların ülke içine giriş çıkışını kontrol etmek; sınır güvenliğinin ne denli başarılı olduğuyla orantılıdır. Erkete sınır bölgelerinde ihtiyaca uygun şekilde montajı yapılarak, sınır güvenliğinin kontrolüne yardımcı olur.

Nasıl çalışır?

Erkete ihtiyaç duyulan noktada montajı tamamlandıktan sonra çalışmaya başlar. Kabin içinde bulundurduğu bataryalar sayesinde aydınlatma ve gözetim sistemlerini çalıştırır. Bu sırada yeni nesil güneş panelleri güneşten aldığı enerjiyi bataryalara göndererek bataryaların şarj olmasını sağlar. Bu sirkülasyon 7/24 devam ederek sistemin bakım ve altyapı maliyetlerinin önüne geçer.

Ürün özellikleri: Poligonal sekizgen bir yapıya sahiptir, Toza ve neme karşı dayanıklıdır, batarya boyutları istenilen şekilde yapılandırılabilir. Doğal enerji kaynaklarıyla kendi enerjisini depolayabilen bataryalara sahiptir.

Modüler yapısı sayesinde istenilen talebe göre uygulama imkânı sağlar. Ayrıca tüm elektronik cihazların enerji ihtiyacını karşılar.

Eylül 2018 Güvenlik Yönetimi n 41

guvenlik yonetim 63.indd 41

13.09.2018 17:52

FOKUS ÇEVRE GÜVENLİĞİ

VideoXpert ile etkin çevre güvenliği Sahaya dağıtılmış hareketli speed dome kameralar ile operatörler otomatik olarak algılama ve takip yapabilir ve etkili yakınlaştırma ile şüphelinin şansı önemli ölçüde azaltabilir.

Evren ÖZKAN /Proje Satış Müdürü PELCO BY SCHNEIDER ELECTRIC

Ç

oğunlukla çevre çitleri ve birkaç kamera bir tesisin çevre güvenliğini sağlamak için yeterli değildir. Çitlerin üzerinden geçmeye teşebbüs eden kişinin olay anındaki görüntüsü izlenmedikçe bir suçu engellemek mümkün olmamaktadır.

Havaalanları, limanlar, stratejik kamu binaları gibi riskli tesislerin güvenlik yöneticilerinden şüpheli faaliyetleri tespit eden ve uyaran sistemler ile ilgili ihtiyaçlar her geçen gün artmaktadır. Bu nedenle kritik öneme sahip birçok kuruluş çevre güvenliğini sağlamak için gelişmiş analizlerden yararlanan Pelco video yönetim sistemini tercih etmekteler.

Pelco, kritik sahanın kendine özgü koşullarını değerlendirip, özelleştirilebilen birinci sınıf video kameralarıyla başlamaktadır. Sahaya dağıtılmış hareketli speed dome kameralar ile operatörler otomatik olarak algılama ve takip yapabilir ve etkili yakınlaştırma ile şüphelinin şansı önemli ölçüde azaltabilir.

Ayrıca multi sensör panaromik

kameralar ile hareketli kameralar eşleştirilebilir bu sayede eksiksiz bir kamera senaryosu tanımlanabilir. Üst düzey kameralara ek olarak, VideoXpert Platformu, şüpheli kişileri tespit etmek ve ilgili operatörleri uyarmak için IBM tarafından desteklenen Pelco video analizleri ile çığır açan bir entegrasyonla çevre güvenliğinde alarm kararlılığını arttırmaktadır.

Operatörler, girişleri ve diğer fiziksel engelleri izlemek için Pelco Analytics’i kullanabilir.

Ayrıca, belirli alanların veya ilgili ekipmanın etrafında sanal bir çit oluşturmak için de kullanabilirler.

Pelco Analytics, yanlış alarmları en aza indirgemek için gerçek saldırı girişimleri ve çevresel şartlar (ağır rüzgar, küçük hayvanlar vb.) arasında ayrım yapmakta başarılıdır. Son olarak, Pelco Analytics’in yüz tanıma özelliği, kısıtlı bir alana girmeye çalışan beklenmedik kişilerin tespit edilmesine yardımcı olabilir.

VideoXpert, basitliği ve esnekliği sayesinde çevre güvenliği alanında liderdir. Diğer birçok gözetim siste-

Evren ÖZKAN

minden farklı olarak VideoXpert, BT ve güvenlik yöneticilerinin kolayca eğitebileceği kullanıcı dostu ve sezgisel bir ara yüz sunar.

Sistem, ister 10 isterse 10.000 kameraları olsun, farklı boyutlarda ve ihtiyaçlara sahip kuruluşlar için uygulanabilir. Pelco bir dizi yüksek kaliteli IP kamera sunarken, VideoXpert de her türlü mevcut kameraya (analog veya IP) bağlanabilir. Bu esneklik ve ölçeklenebilirlik düzeyi, kuruluşun her zaman daha fazla kamera ekleyebildiği veya ek özellikler ekleyebildiği için, gözetim sisteminin riskinin çok düşük olduğu anlamına gelir.

VideoXpert’in çok çeşitli otomatik yetenekleri sayesinde kuruluşlar tesislerini, ekipmanlarını, çalışanlarını ve müşterilerini güvende tutan kapsamlı bir güvenlik çözümüne sahip olduklarını bilerek daha büyük bir güvenle çalışabilirler.

42 n Güvenlik Yönetimi Eylül 2018

guvenlik yonetim 63.indd 42

13.09.2018 17:52

guvenlik yonetim 63.indd 43

13.09.2018 17:52

FOKUS ÇEVRE GÜVENLİĞİ

Güvenlik sistemlerinde enterprise kalite Kurumsal düzeyde gelişmiş olan firmalar ve kamu kuruluşları bilinen güvenlik yöntemlerine sahip oldukları için yeni nesil IP bilişim ağı video gözetim ürünlerinde daha iyi çözümler aramaktadırlar. İlker SÖYÜK CENOVA BİLİŞİM TEKNOLOJİLERİ İTH. İHR. ve TİC. LTD. ŞTİ.

I

P tabanlı video gözetim sistemlerinde data iletişim ağının ürünlerinde olduğu gibi enterprise sistem donanımları çok önemlidir. Yüksek bant genişliği kullanan ağ görüntü bilişim sistemlerinin enterprise düzeyde olması sorunsuz çalışabilirliğin temel kurallarındandır.

Dijital IP ağ kamera güvenlik sistemlerinde 24 x 7 hizmet sunulurken güvenilir ve iyi bir altyapının dışında büyüyebilir tabanlı donanımlar seçilmelidir.

Enterprise sistemler bu istekleri sunabilecek bir yapıya sahiptir. Üreticiler ve temsilciler elektronik cihazlarının adlarının önüne artık “akıllı” “intelligent” “profesyonel kurumsal” ya da “enterprise” kelimelerini kullanmaya özen gösteriyorlar. Kurumsal düzeyde gelişmiş olan firmalar ve kamu kuruluşları bilinen güvenlik yöntemlerine sahip oldukları için yeni nesil IP bilişim ağı video gözetim ürünlerinde daha iyi çözümler aramaktadırlar. Bu nedenle, yeni proje yapılanmalarında bilişim tabanlı ürün desteğine sahip üst düzey güvenlik donanımları talep etmektedirler.

Enterprise platformlar entegre edilebilirlik durumları ile var olan sistemlere ayrıca değer katarlar. Karar mekaniz-

malarını hızlandırarak zaman kaybını önler, iş verimliliği ve performans artışını sağlar. Ölçeklenebilir ve genişleyebilir bir yapılanma isteği olduğunda, enterprise kullanıcı dostu esnek yazılımlar ve sunucular ile süreç geçişleri daha hızlı ve sorunsuz olmaktadır. Enterprise sistemlerin ilk yatırım maliyetleri standart ürünlerin maliyetlerine göre daha yüksek olmaktadır. Ancak uzun zaman ihtiyaçları sorunsuz olarak karşılamanın getirisi daha sonraki zamanlarda gerçekleşen servis, destek, garanti gibi referans verilerin raporları ile tam olarak belirginleşir.

Enterprise sistemler her zaman bir kalite belirleyici olmayabilir ancak üst standartlara önem veren kurumsal firmalar ihtiyaç belirlemede istenilen kaliteliyi daha çok sağlayabilen enterprise ürünler içerisinden seçerler.

Belirlenen süreler içerinde istenilen fonksiyonları eksiksiz sağlayabilen, uluslararası teknik gerekliliklere sahip, potansiyel ihtiyaçları tam karşılayan, uyumluluk derecesi yüksek, süreklilik içerisinde çalışabilir ürünlere ve hizmetlere kaliteli enterprise diyebiliriz. Enterprise yazılımlar ile yapılandırılacak kamera güvenlik sistemlerinde, birden fazla kaynaktan gelen görsel veriler şifrelenebilir ve kodlanarak kayıt altına alınabilir.

Yetkilendirme ya da erişim ihlali ile ya da belirli koşulların tetiklediği anlık uyarıların gözlem merkezlerine gönderilmesi sağlanabilir. Herhangi bir yerden erişim sağlayanlar anlık olarak denetlenebilir raporlanabilir ve bilgilere erişimleri şifrelenmiş

İlker SÖYÜK

belgelendirilmiş olarak saklanabilir.

Tüm kameraların görüntüleri ağ içerisinde şifrelenmiş olarak kayıt sunucularına gönderilebilir. Kullanıcılar yerelden, uzaktan sunucu ve kayıt sistemlerine özel erişim ağ numaraları ve cihaz numaraları gibi izin teyidi ile bağlanabilirler. Güvenlik duvarı yazılımları amaca uygun esneklikte düzenlenerek mevcut bilgisayar sistemine bağlı kurallara etki etmeden daha aktif olarak görev yapabilirler.

Görüntü depolamada coğrafi yedeklik uygulanarak saklı kayıtlıların veri güvenliği üst seviyelere çıkarılabilir.

Süreklilik içerisinde çalışan yedekli kayıt sunucu sistemleri, önceden hazırlanmış risklere olaylara bağlı alarm senaryoları, şifreli ağ anahtar yönetimleri ve erişim kontrolleri, üst düzey güvenlik isteyen işletmelerin konusuna uyumlu özenle seçilmiş enterprise yazılım ve donanımlar ile sorunsuz olarak sağlanabilir.

44 n Güvenlik Yönetimi Eylül 2018

guvenlik yonetim 63.indd 44

13.09.2018 17:52

guvenlik yonetim 63.indd 45

13.09.2018 17:52

ÖZEL DOSYA / DÜNYADA VE TÜRKIYE’DE ÖZEL GÜVENLİK (DERNEK TEMSİLCİLERİ İLE RÖPORTAJLAR)

“Özel güvenlik alanında nitelikli insan kaynağı yetersiz” "Türkiye’de toplam 42 üniversite 2 yıllık güvenlik elemanı eğitim programı vermektedirler; baktığımızda mezunların sadece %2’si sektörde çalışmakta, diğerleri başka dallara yönelmektedirler." Diyen Özel Güvenlik Federasyonu Yönetim Kurulu Başkanı O. Oryal ÜNVER ile güvenlik sektöründeki eksiklerin tamamlanmasına dair detaylı bir röportaj gerçekleştirdik.

O. Oryal ÜNVER / Yönetim Kurulu Başkanı ÖZEL GÜVENLİK FEDERASYONU

O

ryal Ünver kimdir?

11 Ağustos 1948 de İstanbul’ da doğdu, evli ve bir kız çocuğu babası.

1966 yılında Deniz Lisesini bitirdikten sonra, 1970 yılında Deniz Harp okulundan mezun oldu. Çeşitli askeri gemilerde görev yaptı, 1974 yılında Kıbrıs Harekâtına katılarak Gazi unvanını aldı. 1978 de ise Deniz Harp Akademisinden Kurmay Subay olarak mezun oldu. 1981 de Amerika’daki Naval War College’ i bitirdi. Yine Donanma’nın çeşitli gemilerinde görev aldı, Deniz Kuvvetleri Komutanlığı Başarı belgesi ve Genel Kurmay Başkanlığı Başarı Belgesine layık görüldü. Alçıtepe Gemisi Komutanlığı’nı takiben, Deniz Kuvvetleri’nden kendi isteğiyle emekli oldu. Türkiye’nin ilk alışveriş merkezi olan Galeria’da genel müdürlük göreviyle

hizmet sektörüne ilk adımını attı.

1991 yılında ilk profesyonel özel güvenlik şirketini kurdu, 1994 yılında özel güvenlik sektöründe kurulmuş olan 5 şirketi bir araya toplayarak kısa adıyla GÜSOD olan Güvenlik Sistemleri ve Organizasyon Derneğini kurdu.

Aynı zamanda özel güvenlik kanun çalışmalarını da yönetti.

1996-2003 tarihleri arasında başkanlığını yaptığı GÜSOD’ u 1999 yılında, Avrupa Güvenlik Birliği (COESS) e üye yaptı. Halen özel güvenlik sektörünü COESS’ te temsil etmekte ve Liman / Gemi güvenliği çalışma grubunda üyeliği devam etmektedir. 2004 yılı haziran ayında çıkan Özel Güvenlik Kanunun oluşum sürecinde önemli rol oynadı. 2005 te TOBB güvenlik meclisi oluşumunda görev aldı, tekrar Güsod Başkanlığı görevini 1996-2003 ve 20091013 tarihleri arasında sürdürdü.

Sektöre güvenlik konularını içeren

9 adet kitap kazandırmıştır. 2012 yılında Özel Federasyonu’nun kuruluşunu yaptı ve halen başkanlığını sürdürmektedir. Uluslararası Denizcilik Örgütü (IMO) Gemi ve Liman Tesisleri güvenliğine yönelik, liman güvenliği personeli ve eğitimcileri için ISPS Code bağlı olarak ihtiyaç duyulan eğitim seti ve rehberlik gereksinimine de cevap verecek şekilde düzenlenerek Metprom adı altında uzaktan eğitim hizmet vermesini gerçekleştirdi. 1993 yılında Denizciler Dayanışma Derneği adında bir dernek kurarak ülke vatandaşlarına denizi sevdirmek öğretmek ve denizde yardıma ihtiyacı olanlara yardım oluşturmak amacıyla ayrı bir birim kurulmasına neden olmuş ve bu kurumada DAK/SAR adıyla hizmet vermektedir. TAYK (Türkiye Açık Deniz Yarış Kulübü) yelken sporunun gelişmesi için 1981’den itibaren çalışmalarına devam etmektedir.

46 n Güvenlik Yönetimi Eylül 2018

guvenlik yonetim 63.indd 46

13.09.2018 17:52

Kaç yıldır güvenlik sektöründesiniz?

1990 yılından beri güvenlik sektörünün içindeyim.

Özel güvenlik alanında nitelikli insan kaynağı yeterli mi?

Hayır, özelikle eğitim eksikliği, ücret politikaları nedenleri ile kaynak yeterli değil. Bu konuyu belirttiğim gibi iki başlık altında incelersek. A: Eğitim eksikliği; bu konu kökeninden zayıf güvenlik görevlisi olacak adayların önceki eğitimlerinde kopukluklar ve eğitim bilinci verilmemiş. Eğitim elemanlarının aldıkları eğitim müfredatı güncel değil ve genelde nazari ağırlıklı, öğrencileri heveslendirecek araştırmacı yönü yok.

Bazı yörelerde eğitim almadan sınava girip sertifikayı almak hedef, maalesef işin öğrenme hedefi yozlaşmış. B: Personel bu işi sadece aç ve işsiz kalmamak için geçici bir atlama taşı olarak benimsememiş. Bu duruma da neden ücret politikaları ve iş verenlerin kanunda açıklıkla belirtilmesine rağmen ek işte çalıştırılmaları. Kanun-

guvenlik yonetim 63.indd 47

da belirtilen görevler haricin de işler talep edilmekte yerine getirilmemesi halin de iş kaybolmaktadır. Türkiye’de toplam 42 üniversite 2 yıllık güvenlik elemanı programı vermektedirler; baktığımızda mezunların sadece %2’si sektörde çalışmakta, diğerleri başka dallara yönelmektedirler.

Özel güvenlik sektöründe sağlıklı büyümeyi gerçekleştirecek adımlar nelerdir?

Kanun çıktığı Haziran 2004’te ne sorunlar varsa aynıları karşımızdadır ve halen çözüm beklemektedir. Bu sorunları açıklamaları ve çözüm tarzları ile sunuyorum Sorun 1: İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Kanunu’nda yer alan “iş kazası” tanımının hizmet sektörünün yapısı göz önünde bulundurularak değişiklik yapılması. Açıklama: Özel güvenlik görevlileri kamu kolluk kuvvetlerinin olmadığı alanlarda, kolluk kuvvetleri gelene kadar kolluk kuvveti yetkilerini kanunen kullanmaktadırlar.

Silahlı saldırı, terör, gasp ve hırsızlık gibi amaçlarla vuku bulan ölümlü hadiseler sonucunda bu

durum iş kazası olarak nitelenmektedir. Çözüm önerisi: İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Kanunu’nda yapılacak düzenleme ile bu durum ‘’iş kazası’’ tanımından çıkarılmalıdır. İlgili Kurumlar: Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı ve İçişleri Bakanlığı’dır.

Sorun 2: Özel güvenlik görevlilerinin hukuki statüsüdür. Açıklama: Özel güvenlik görevlileri halen 4857 sayılı İş Kanunu’na tabi olarak çalışmakta ve ilgili kanun özel güvenlik sektörü için yetersiz kalmaktadır. Çözüm önerisi: Silahlı ve silahsız çalışan güvenlik görevlileri, işin konusu gereği tehlikeli işler statüsü kapsamına alınmalı, yıpranma süreleri tanımlanmalı ve özlük hakları ile diğer hususlar ayrıca belirlenmeli, Denizcilik İş Kanunu, Basın İş Kanunu gibi Özel Güvenlik İş Kanunu hazırlanarak hayata geçirilmelidir. İlgili kurumlar: Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, İçişleri Bakanlığı’dır.

Sorun 3: Kamu ihalelerinde kıdem tazminatı. Açıklama Kıdem tazminatının KİK Kanunu’nda yapılacak değişiklik sonrası

Özel güvenlik görevlileri halen 4857 sayılı İş Kanunu’na tabi olarak çalışmakta ve ilgili kanun özel güvenlik sektörü için yetersiz kalmaktadır.

13.09.2018 17:52

ÖZEL DOSYA / DÜNYADA VE TÜRKIYE’DE ÖZEL GÜVENLİK (DERNEK TEMSİLCİLERİ İLE RÖPORTAJLAR)

ikincil mevzuatla düzenlenmesi beklenirken, ikincil mevzuatta bu düzenlemeye yer verilmemiştir. Personele kıdem tazminatı ödemek zorunda kalan firmalar, hizmeti alan kamu kurumuna rücu davası açmakta, ana işveren konumunda olan kurumlar bu bedelleri zaten ödemek durumunda kalmaktadırlar. KİK burada haksız kazanç sağlayan şirketleri ayıklamamaktadır. Çözüm önerisi: KİK mevzuatında gerekli düzenlemelerin yapılarak asgari maliyet hesabına kıdem tazminatı ödemeleri dâhil edilmelidir. İlgili kurumlar: Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı ve Kamu İhale Kurumu’dur.

Sorun 4: Sayılı yasanın 21. maddesinin tüm tarafları kapsamaması. Açıklama: Özel Güvenlik Yasasının 21. maddesi mali sorumluluk sigortası ile ilgilidir.

Ancak bu madde özel güvenlik görevlilerinin görev esnasında üçüncü kişilere verecekleri zararların tazminini düzenlemektedir. Özel güvenlik personelinin çalıştığı şirket özel güvenlik hizmeti satın alan şirket ve özel güvenlik personelinin kendisi sigorta kapsamı dışındadır. Mali sorumluluk sigortası sadece üçüncü şahıslara yöneliktir.

Diğer üç bacak eksiktir. Çözüm önerisi: ABD’de ve Avrupa’da sigorta konusunda

yapılan yasal düzenlemeler tüm tarafları kapsamaktadır. Avrupa standartlarına erişilmesi için 5188 sayılı yasanın 21. maddesinin yeniden ve tüm tarafları kapsayacak şekilde düzenlenmesi gerekmektedir. İlgili kurumlar İçişleri Bakanlığı ve Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’dır.

Sorun 5: Elektronik güvenlik sistemleri konusundaki standart boşluğu. Açıklama: Elektronik güvenlik sistemlerinin ithalatında ve yurtiçi üretiminde herhangi bir standart bulunmamaktadır.

Bu sistemlerde teknik yeterlilik, servis ve yedek parça gibi konularda kriter belirlenmesi gerekmektedir. Çözüm Önerisi: Gerekli yasal düzenlemelerin yapılarak, ithalat rejiminde standart ve kalite sağlanmasına yönelik kriterler belirlenmesi, yurtiçi üretimi sağlamaya yönelik teşvik verilmesi gerekmektedir. İlgili kurumlar İçişleri Bakanlığı, Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, Türk Standartları Enstitüsü Başkanlığı’dır.

Sorun 6: Özel güvenlik eğitim sisteminin yeterli olmaması.

Açıklama 5188 kanun kapsamında kurulan eğitim şirketleri sadece sınav odaklı ders vermektedirler. Uygulanan müfredat içeriği günümüz şartlarını karşılamamaktadır güncellenmelidir.

(41)/31 Üniversitemizde 2 yıllık

özel güvenlik programı uygulanmaktadır. Ortak çalışma ile müfredat geliştirilmelidir. Çözüm önerisi: Gerekli düzenlemeler yapılarak, üniversitelerin de güvenlik İhtiyaçlarının araştırılmasında destek alınarak, daha geniş bakış açıları ve ileri teknik eğitim metodları ve kalitenin artırılmasına yönelik kriterler belirlenmesi teşvik verilmesi gerekmektedir. İlgili Kurumlar: İçişleri Bakanlığı, Milli Eğitim Bakanlığı ve üniversitelerdir.

Önceliklerine göre çözümleriniz nelerdir?

2004 senesinde de teklif edilen Güvenlik Birliği kurulup şirketleri denetlemeli, Emniyet Genel Müdürlüğü birlik kanalı ile birlikte sektörü teftiş etmelidir.

KİK mevzuatında gerekli düzenlemelerin yapılarak asgari maliyet hesabına kıdem tazminatı ödemeleri dâhil edilmelidir.

48 n Güvenlik Yönetimi Eylül 2018

guvenlik yonetim 63.indd 48

13.09.2018 17:52

guvenlik yonetim 63.indd 49

13.09.2018 17:52

ÖZEL DOSYA / DÜNYADA VE TÜRKIYE’DE ÖZEL GÜVENLİK (DERNEK TEMSİLCİLERİ İLE RÖPORTAJLAR)

“Çalışanlarımıza verdiğimiz eğitim işimizin bir parçası” "Çalışanlarımızın teknik ve mesleki niteliğini sürekli geliştirirken, duygusal zeka, takdir etme sanatı, özgüven tazeleme gibi eğitimlerle, iş dışındaki yaşamlarında da kullanabilecekleri bir takım genel yetkinlikler kazandırıyoruz." Diyen Gesider / Pronet Güvenlik Hizmetleri Yönetim Kurulu Başkanı Alp SAUL ile özel güvenlik sektörüne dair konuştuk.

Alp SAUL / Yönetim Kurulu Başkanı GESİDER/ PRONET GÜVENLİK HİZMETLERİ A.Ş.

B

ize kendinizden söz eder misiniz?

Orta ve lise öğrenimimi Robert Kolej’de tamamladıktan sonra eğitimimi ABD’de sürdürdüm ve University of Virginia Makine Mühendisliği Bölümü’nden 1994 yılında mezun oldum. Üniversitenin hemen ardından Türkiye’ye dönerek iş hayatına atıldım. 1995 yılında evlere ve ticari işletmelere yönelik olarak elektronik güvenlik sektöründe faaliyet göstermek üzere iki arkadaşım ile birlikte Pronet Güvenlik Hizmetleri A.Ş.’yi kurduk. 2006 yılında ise fiziki güvenlik alanındaki kaliteli ve etkili hizmet ihtiyacına nitelikli bir çözüm üretmek amacıyla Pronet Güvenlik Danışmanlık ve Hizmet A.Ş’yi kurduk. Halen kurucusu olduğum 4 şirketin Yönetim Kurulu Başkanı olarak

görev yapmaktayım. Aynı zamanda, GESİDER (Güvenlik Endüstrisi Sanayicileri ve İşadamları Derneği) Yönetim Kurulu Başkanı, TOBB Genç Girişimciler Kurulu Yönetim Kurulu Üyesi (Genç Girişimciler Derneği) ve Endeavor Türkiye Yönetim Kurulu Üyesiyim.

Kaç yıldır güvenlik sektöründesiniz?

Elektronik güvenlik sistemleri pazarının lider ve öncüsü, kendi alanında ilkleri başaran, Türkiye’de ve uluslararası alanda ödüller kazanan bir firma olma vizyonu ile 1995 yılında Pronet Güvenlik Hizmetleri A.Ş firması ile sektöre attım.

Özel güvenlik alanında nitelikli insan kaynağı yeterli mi?

Alarm sektörü ülkemizde hala gelişmekte olan bir sektör ve yaptığımız iş çok dinamik. Sürekli

sahada olmayı gerektiriyor. Bizler çalışanlarımızın bu çalışma düzenine adapte olabilmeleri ve en iyi performansı gösterebilmeleri için her türlü desteği ilk günden itibaren veriyoruz. Sınıf içi ve saha eğitimleriyle onların gereken tüm bilgi ve becerilerle donatılmasını sağlıyoruz. Nitelikli insan kaynağını korumak amacıyla çalışanlarımıza verdiğimiz eğitimi işimizin bir parçası olarak görüyoruz. Geçtiğimiz yıl çalışanlarımıza 22.000 saat eğitim verdik. Bugün 50’den fazla e-learning konusunu internet ortamında alabiliyorlar; bir o kadar sınıf içi eğitim veriyoruz. Çalışanlarımızın teknik ve mesleki niteliğini sürekli geliştirirken, duygusal zeka, takdir etme sanatı, özgüven tazeleme gibi eğitimlerle, iş dışındaki yaşamlarında da kullanabilecekleri bir takım genel yetkinlikler kazandırıyoruz.

50 n Güvenlik Yönetimi Eylül 2018

guvenlik yonetim 63.indd 50

13.09.2018 17:52

Özel güvenlik sektöründe sağlıklı büyümeyi gerçekleştirecek adımlar nelerdir?

Yıl içerisinde düzenli olarak gelişim ve değerlendirme merkezleri açarak kişilerin gelişim alanlarını belirliyor, belirlenen kişileri yöneticiliğe hazırlıyoruz.

Bu gelişim ve değişim merkezlerinden sonra Yöneticilik Okulu ve Gelişim Akademisi programlarıyla performanslarını artırma şansı buluyorlar.

Bugün, satış danışmanı olarak işe başlayıp bu süreçlerden geçerek direktörlüğe kadar yükselen pek çok çalışanımız bulunuyor. Bunların yanı sıra, şirket içerisinde bağlılığı artırmak ve aidiyet duygusunu güçlendirmek adına aktif bir iç iletişim planı uyguluyoruz.

Başarı kulüpleri ile çalışanlarımıza farklı yollar açıyoruz. özel günlerde birlikte keyifli vakit geçirebileceğimiz etkinlikler düzenleyerek, keyif alınan bir çalışma ortamı yaratıyoruz.

guvenlik yonetim 63.indd 51

1995 yılında, henüz dijitalleşme, inovasyon gibi kavramların bu denli hayatımızda yer almadığı bir dönemde kurulmuş olmamıza rağmen, teknoloji her zaman en iddialı olduğumuz alanlardan biriydi. İlk günden beri vizyonumuz, dünyadaki en yeni teknolojileri kendimize en hızlı ve yetkin şekilde adapte edebilmek. Bugün de kendi içimizdeki Ar-Ge birimimizle değişen kullanıcı ihtiyaçlarına ve dünyadaki son trendlere yönelik olarak, sürekli yeni çözümler geliştiriyoruz. Türkiye’deki sayılı Ar-Ge merkezlerinden biriyiz. Dolayısıyla bu konuya çok büyük önem veriyoruz. Hali hazırda 30 kişilik Ar-Ge ekibimiz ile çeşitli projeler üzerinde çalışıyoruz. Yatırımlarımız hem müşteri deneyimimizi geliştirmek hem de operasyonel süreçlerimizi iyileştirmek için sürekli olarak devam edecek.

Ar-Ge’nin hem insan kaynağı hem de teknolojik açıdan büyümeyi gerçekleştirecek son derece önemli bir alan olduğunu düşünüyoruz.

Türkiye’de ve dünyada özel güvenliğin konumunu değerlendirir misiniz?

Bugün Türkiye’de 1 milyar dolar büyüklüğe yaklaştığı tahmin edilen elektronik güvenlik sistemleri pazarı, hızla büyümesini sürdürüyor. Elektronik güvenlik sistemleri sektörü, Türkiye’de büyümeye çok açık bir sektör. Ancak tüketicilerin henüz yeterli farkındalık seviyesine ulaştığını söyleyemeyiz. Ülkemizde elektronik güvenlik sistemlerini kullanan ev ve iş

yerlerinin penetrasyonu yüzde 1,5 iken ABD’de bu oran yüzde 20, Avrupa’da ise yüzde 10 seviyelerinde. Şu an için gelişmiş ülkelerin gerisinde olsak da, farkındalığın giderek arttığını gözlemliyoruz. Kentleşme oranları yüzde 92’ye ulaşmış durumda.

Toplumsal yapıdaki dönüşümler, hizmet verdiğimiz kitlenin giderek büyümesini sağlıyor.

Türkiye’deki pazar da bu sayede daha fazla gelişiyor.

Türkiye’de özel güvenlik sektörünün eksikleri nelerdir?

Türkiye’de elektronik güvenlik hizmeti pazarı gelişmiş ülkeleri halen yakalamadı. Ancak çok büyük bir potansiyele sahibiz.

Tüketici nezdinde henüz yeterli farkındalığın oluşmaması, sektörün en önemli sorunlarından biri.

Yükselen şehirleşme oranları, inşaat sektöründeki gelişmeler, toplumumuzda yalnız yaşayan bireylerin artması gibi faktörler pazarın büyümeye açık olduğunu gösteriyor, bu potansiyellerin hayata geçmesi için sektör lideri olarak bizlere de çok büyük görev düşüyor. Biz Pronet olarak hayatımızdaki yeni dinamikleri

Toplumsal yapıdaki dönüşümler, hizmet verdiğimiz kitlenin giderek büyümesini sağlıyor, Türkiye’deki pazar da bu sayede daha fazla gelişiyor.

13.09.2018 17:52

ÖZEL DOSYA / DÜNYADA VE TÜRKIYE’DE ÖZEL GÜVENLİK (DERNEK TEMSİLCİLERİ İLE RÖPORTAJLAR)

yakından takip ediyor, bireysel ve kurumsal tüketicilerin değişen ihtiyaçlarını anlamaya çalışıyoruz. Teknolojinin getirdiği olanaklardan faydalanarak, bu ihtiyaçlara yönelik çözümler geliştiriyoruz. Teknolojik gelişmeler hayatı daha yakından etkilemeye başladıkça tüketicilerin daha sorunsuz, daha hızlı, daha üstün hizmet beklentisi de her geçen gün artıyor. Dolayısıyla, hangi sektörde faaliyet gösteriyor olursanız olun, son teknolojik imkânları kendi hizmetlerinize entegre edebildiğiniz müddetçe tüketicilerin hayatında önemli bir yere sahip oluyorsunuz.

Eleman bulmakta zorlanıyor musunuz?

Bizler Pronet’te yarattığımız olanaklarla, çalışanlarını bilgilendiren, keyifli bir çalışma ortamı sağlayan, çalışırken güven ve memnuniyet duyulan bir atmosfer oluşturmayı amaçlıyoruz. Çalışanlarımıza anlık bilgilendirmeler yaparak ne kadar değerli ve önemli bir iş yaptıklarını hatırlatıyoruz. İşimize ve çalışma ortamımıza yönelik adımlarımızın yanı sıra, çalışanlarımızın kariyerlerinde ve kişisel hayatlarında her daim kullanabilecekleri bir takım bilgi ve becerileri kazanmalarına destek oluyoruz. Düzenlediğimiz eğitimlerle onların sadece bir “iş insanı” olarak değil, birer birey olarak da mutlu, huzurlu, kendini gerçekleştirebilen ve yaşamdan tatmin duyan kişiler haline gelmesi için çaba gösteriyoruz. Bu çabamızın temelinde elbette çalışan memnuniyetini sağlamak var. Kendi içimizdeki

bu memnuniyet, müşterilerimize sunduğumuz hizmetin de kalitesini belirliyor. Yani mutlu çalışan, mutlu müşteriyi getiriyor.

Bu anlamda, içeriden dışarıya doğru bir gelişim sergileyerek, kurumumuzun itibarını ve başarısını her anlamda yukarıya taşıyoruz. Pronet Alarm Haber Alma Merkezi’nde görev yapacak olan çalışanlar öncelikle 20 günlük bir başlangıç eğitimi alıyorlar.

Hem online hem de sınıf içinde gerçekleştirilen klasik sınavlara giriyorlar. Burada başarılı olan çalışanlar, bir yıl boyunca toplam 80 saatlik eğitim daha görüyorlar. Böylece Pronet Alarm Haber Alma Merkezi çalışanları, başlangıç eğitimi ile birlikte toplam 240 saatlik eğitim almış oluyor ve Pronet kullanıcılarına her vakada en mükemmel şekilde yardımcı olmaya hazır hale geliyorlar. En büyük amacımız mutlu çalışanlar yaratarak, motivasyon ve aidiyet hissi sağlamak.

Hangi sektörde faaliyet gösteriyor olursanız olun, son teknolojik imkânları kendi hizmetlerinize entegre edebildiğiniz müddetçe tüketicilerin hayatında önemli bir yere sahip oluyorsunuz.

52 n Güvenlik Yönetimi Eylül 2018

guvenlik yonetim 63.indd 52

13.09.2018 17:52

guvenlik yonetim 63.indd 53

13.09.2018 17:52

SEKTÖRDEN

Araştırm li üretim “Araştırma ve geliştirme yerli üretim için çok önemlidir”

"Güçlü bir marka yaratma ve sonuca kadar hizmet verme ilkemiz ve imalat gücümüzle, birbirinden büyük firmaların çözüm ortağı olduk." Diyen Omega Kapı Donanımları Genel Müdürü Yavuz GÜZEL ile Ar-Ge’nin yerli üretimine katkılarını konuştuk.

Omega’dan söz eder misiniz?

Omega Antik Yunan alfabesindeki son harfdir, Yunan Mitolojisinde ise son, ebedi anlamına gelmektedir. Kalıcı çözümler üretme hedefiyle firmamıza Omega ismini seçtik. Kurulduğumuz 2013 yılında büyük firmalara bayilik yapıyorduk, sonrasında üretmeye karar verdik ve sektörde öncü firmalara ve distribütörlere imalat gücümüzle destek vermeye başladık.

Güçlü bir marka yaratma ve sonuca kadar hizmet verme ilkemiz ve imalat gücümüzle, birbirinden büyük firmaların çözüm ortağı olduk. Kapsamlı ihtiyaca göre en üst seviyeli güvenliğe sahip geçiş kontrol sistemlerine yan ürünler üreterek Türkiye genelindeki tüm müşterilerimize kaliteli hizmet veriyoruz.

de dışa bağımlılığın olduğunu görerek, milli düşünce ilkesiyle yerli ürünler üreterek hem ülkemize faydalı olmak hem de dışa bağımlılığı azaltmak adına üretmeye ve markalaşmaya gitmiştir. Çözüm ortaklarımız, değişken kur, zamanında ürünün eline ulaşmaması gibi durumlarla karşı karşıya kalmıyor, stoklu çalışıyoruz, yurtdışı siparişlerinde yol, gümrük, kur gibi belirsiz sebeplerle karşı karşıya kalan firmalar, bizimle çalıştıklarında zamandan ve bütçeden tasarruf ediyorlar. Sabit kur ile çalışıyoruz, siparişleri hızlı bir şekilde teslim ediyoruz, gümrük yol gibi önceden belirlenemeyen senaryoları ortadan kaldırmış oluyoruz ve bu da markaların bizi seçmesinde büyük bir paya sahip oluyor.

Omega’nın üretme prensiplerinden söz eder misiniz?

Ürün portföyünüzdeki başlıca ürünler nelerdir?

Omega, birçok pazarda olduğu gibi, geçiş kontrol sistemlerinde

Üretimimizde bulunan başlıca ürünler: Paslanmaz çıkış butonla-

rı, manyetik kilit montaj braketleri, kablo geçiş spiralleridir. Çeliği tasarımla buluşturup, hayatımız için vazgeçilmez olan ürünlere güç ve zarafet katıyoruz.

Geçiş kontrol sistemleri ve çıkış butonlarına dair sunduğunuz çözümler nelerdir?

Geçiş kontrol sistemlerinde montaj esnasında kullanılabilecek tüm montaj elemanlarını hem dünya standardına uygun (ANSI – EN) hem de müşterinin talebine göre özel ölçü ve tasarım ürünler üretebilmekteyiz. Bazı firmalar kendini sofware (yazılım) kısmında ilerletmeyi tercih ediyor, çünkü alt yapıları eğitim ve ekipleri onun için oluşturulmuş biz de bunun tam tersine hardware (donanım) kısmındayız. Mekanik imalatı yapıyoruz, yazılım tek başına çalışmaz, biz o kapının açılıp kapanmasına sistemin doğru çalışmasını sağlıyoruz. Geçiş kontrol sistemlerini kullananlar,

54 n Güvenlik Yönetimi Eylül 2018

guvenlik yonetim 63.indd 54

13.09.2018 17:52

Ar-Ge ve inovasyon konularındaki düşüncelerinizi aktarır mısınız?

Yavuz GÜZEL

ma m

Elektronik ve mekanik geçiş kontrol sistemleri alanında; Türkiye başta olmak üzere, yurtiçi ve yurtdışındaki müşterilerine katma değeri yüksek, yenilikçi, güvenilir ürünler ile çözümler sunmak başlıca hedeflerimiz arasındadır.

çıkış butonları, ve montaj braketlerini Türkiye’de üreten ilk ve tek üreticiyiz. Teknoloji çağındayız ama mekanikle yazılımlar bütünleşir ve tasarlanan ürün böylece ortaya çıkar.

Omega’nın hedefleri nelerdir?

Küresel pazarda yarattığı değerler ile sürdürülebilir büyümesini koruyan, rekabet gücü ile tercih edilen stratejik bir ortak gibi güven duyulan, geçiş kontrol sistemlerinde milli üretici firma olmak. Elektronik ve mekanik geçiş kontrol sistemleri alanında; Türkiye başta olmak üzere, yurtiçi ve yurtdışındaki müşterilerine katma değeri yüksek, yenilikçi, güvenilir ürünler ile çözümler sunmak başlıca hedeflerimiz arasındadır. Küresel hedeflerine marka bilinirliliğini arttırarak ulaşan, halkına gurur veren güvenlik ürünleri üreten şirket olmak için çalışıyoruz.

Ar-Ge, belli bir işi yapmak için yeni teknikler keşfetme çabasıdır. İki aşamalıdır, birinci aşama “Ar” Araştırma, İkinci aşama “GE” geliştirme. Ülkemizde hâlâ yaygın olarak bu işin “GE” kısmı ağırlıklı çalışılsa da, “Ar” kısmı olmayan ar-ge’de elde edilecek katma değere göre küçük oluyor. Geliştirmeye başlamadan önce araştırmak gerek. Ki, şansa kalmış şekilde değil, bilinçli ve bilimsel olarak, en yararlı olan çözümü geliştiresiniz. Ar-Ge’nin iki aşamasında da en önemli girdi “gözlem”dir.

Bence, “bilgi”den daha önemlidir. İyi bir Ar-Ge’ci, baktığını “gören” gözlere daha doğrusu beyne sâhiptir. Bu doğuştan mı böyledir, sonradan mı öğrenilir; sanırım her ikisi de gerekli. Sıradan insanların baktığında hiçbir özellik görmediği olaylarda, ArGe’ci bir dizi neden-sonuç ilişkisi görür ve bunları bilgi dağarcığına ekler. Omega olarak sektörün ihtiyaçlarını gözlemleyerek, en iyi ürünü üreterek pazara sunuyoruz. Sadece ülkemizde değil tüm dünyada sektörü yakından takip ederek tüm gelişmeleri izlemekteyiz. Araştırma ve geliştirmede yerli üretim için çok önemlidir,

üreterek var olan bir firmayız. Biz arka planda mutfaktayız, büyük firmaların neye ihtiyaca varsa o ürünleri imal ediyoruz.

Hizmet verdiğiniz firmalar ve hedefleriniz nelerdir?

Büyüyen sektörde liderliği hedefleyen en iyi şirketler ile stratejik ortaklığımız bulunuyor. Bizim için her bir müşteri önlenemez başarı için kilit noktasıdır. Her şirket takip edebileceği bir girişim listesine sahiptir; geliştirilecek ürünler, girilecek pazarlar, peşinde olunan ortaklıklar. Bu bağlamda üretimini yaptığımız ürünleri sektörün öncü firmaları ile tüm pazara dağıtıyoruz. İmalatın avantajlarından faydalanıyoruz, zaman, fiyat ve stok anlamında üç avantajımız var. Sipariş verdikleri ürünler Çin’den gemiyle gelmiyor, stoklu çalışıyoruz, İstanbul içindeki müşterime gün içinde ürünlerini teslim ediyoruz.

Uzak Doğu’dan ya da Avrupa’dan gelen ürünlerde oluşan kur değişkenliği, anti damping vergisi eklenmiyor, iki üç ay zaman beklenmiyor, hızlı bir şekilde ürüne ulaşabiliyor. Omega’nın hedefi; avantajlarımızı artırarak yakın gelecekte ülke dışına çıkarak tüm dünya pazarında aktif rol almak ve markamızı uluslararası platformda tanıtmaktır.

Eylül 2018 Güvenlik Yönetimi n 55

guvenlik yonetim 63.indd 55

13.09.2018 17:52

SEKTÖRDEN

ektördek yerimizi “Sektördeki yerimizi büyüyerek koruyoruz”

Güvenlik sektörü dünyada olduğu gibi ülkemizde de her gün hızlı bir büyüme kat ederek yenilikçi bir hal alabilmektedir, Türkiye birçok ülkeye nazaran sürekli büyüme yolunda ilerlediğinden, güvenlik sistemleri açısından büyük bir pazar payını da beraberinde getirmektedir’’ Diyen T Teknoloji Bilişim Sanayi Ltd. Şti. Satış direktörü Tevfik ERKİN ile güvenlik sektöründeki büyümeyi konuştuk.

T Teknoloji hakkında bilgi verir misiniz?

2011 yılında kurulan ve elektronik güvenlik sistemleri sektöründe hizmet veren T Teknoloji Bilişim Sanayi Ticaret Ltd.Şti., bünyesindeki 750’i aşan iş ortağı firma ile kendi sektöründe öncü olarak faaliyetine devam etmektedir. Kurulduğu gün itibariyle dünyanın en saygın elektronik güvenlik markalarının distribütörlüğünü üstlenen kuruluşumuz her geçen gün bünyesine yeni markalar katarak büyüme yolunda ilerlemektedir. T Teknoloji şu an UTC Fire&Security bünyesinde bulunan NetworX, ZeroWire, Aritech ,GST ve TruPortal markaları ile DMTech ve UniPOS yangın algılama sistemleri Türkiye distribütörüdür. Aynı zamanda iç ve dış ortam algılamada dünya lideri Optex markası distribütörlüğünü de üstlenmektedir.

T Teknoloji kurulduğu günden bu yana ne gibi referans çalışmalara imza attı?

Distribütörü olduğumuz UTC Fire & Security bünyesinde bulunan İnterlogix (NetworX) hırsız algılama sistemleri, Türkiye’de kurumsal olarak niteleyebileceğimiz özellikle bankacılık ve zincir perakende sektöründe lider marka konumundadır. Şu an özellikle bankacılık sektörü referansı ile diğer markalardan açık ara önde seyreden bir kullanımı mevcuttur.

GST yangın algılama sistemleri Türkiye’de gerek tüm resmi kurumların marka listesinde bulunan gerekse hem resmi kurum hem özel sektör referansları olarak lider markalardan biridir.

Bilişim teknolojileri konusundaki en önemli husus sizce nedir?

Bilgi ve iletişim teknolojileri,

bilgiye ulaşılmasını ve bilginin oluşturulmasını sağlayan her türlü görsel, işitsel basılı ve yazılı araçlardır. Ayrıca, insanlık tarihinde az sayıda teknoloji, bilgi ve iletişim teknolojileri kadar insan yaşamını etkilemiştir.

Bilginin toplanmasını, işlemesini, depolanmasını, ağlar aracılığı ile bir yerden bir yere iletilmesini sağlayan iletişim ve bilgisayar teknolojilerini de kapsayan bütün teknolojiler “bilgi teknolojisi” olarak adlandırılmaktadır. İletişim teknolojisi, mesajların bir yerden bir yere hızlı iletilmesine olanak sağlamakta, bilgisayar teknolojisi ise hesaplama ve bilgi işleme yeteneklerimizi milyonlarca kere artırmaktadır.

Bugün teknik olarak iletişimi ve bilgisayar teknolojilerini, birlikte düşünmek mümkündür. Bilgisayar ve iletişim teknolojisindeki hızlı gelişme, üretim için her

56 n Güvenlik Yönetimi Eylül 2018

guvenlik yonetim 63.indd 56

13.09.2018 17:52

türlü bilgi akışını hızlandırıp kolaylaştırdığı gibi, zaman kullanımında sağladığı avantajlarla, üretimde etkinlik ve verimliliği arttırmıştır. Dolayısı ile bahsetmiş olduğumuz tüm yenilikçi teknoloji ve bilişim araçlarının uygun ortam ve mahallerde kullanımı, doğru ürünler kullanımı ve yeniliklerin sürekliliğini takip, önemli hususlardan olacaktır.

Geleceğe dair hazırladığınız çözümler ve hedefleriniz nelerdir?

Firmamız 2011 itibariyle, dünyanın en önde gelen firmaları ile distribütörlük anlaşmalarını imzalamış ve distribütörlük görevlerini layığı ile yerine getirmiştir. Büyümekte olan firmamız ve profesyonel kadromuz ile her geçen yıl farklı firma distribütörlüklerine imza atmakta ve sektördeki yerimizi büyüyerek koruyoruz.

Tevfik ERKİN

eki zi

Var olan ürün ihtiyaçlarının gerekli kontroller ve standartlar dâhilinde ülkemizde kullanılması, gerekli denetimlerin yapılması ve sıklaştırılması; gerçekleştirilecek projelerin daha sağlıklı bir yapıda çalışması ve kullanılmasına olanak sağlayacaktır.

Türkiye’deki güvenlik sektörünü değerlendirir misiniz?

Güvenlik sektörü dünyada olduğu gibi ülkemizde de her gün hızlı bir büyüme kat ederek yenilikçi bir hal alabilmektedir.

Türkiye birçok ülkeye nazaran sürekli büyüme yolunda ilerlediğinden, güvenlik sistemleri açısından büyük bir pazar payını da beraberinde getirmektedir.

Ancak var olan ürün ihtiyaçlarının gerekli kontroller ve standartlar dâhilinde ülkemizde kullanılması, gerekli denetimlerin yapılması ve sıklaştırılması; gerçekleştirilecek projelerin daha sağlıklı bir yapıda çalışması ve kullanılmasına olanak sağlayacaktır.

Eylül 2018 Güvenlik Yönetimi n 57

guvenlik yonetim 63.indd 57

13.09.2018 17:52

ELEKTRONİK GÜVENLİK

Video analitiklerinin kullanımı ile toplumsal hayattaki şiddetin azalması Basit düzeyde kalan darp, kavga vb. olayların fiziki anlamda yaraları kısa sürede kapanıyor gibi görünse de adeta kelebek etkisi ile olayların daha karmaşık şiddet olaylarına evrildiği görülebilmektedir Cemil ÖZDEMİR / Elektronik – Haberleşme Mühendisi PCC Grup Ceo

T

oplumsal hayatta içinde bulunduğumuz dönemde en sık karşılaştığımız sorunlardan biri şiddetin her geçen gün daha fazla yer kaplamaya başlamasıdır.

Basit düzeydeki yaralamadan, kavgalardan çocukların kaçırılıp öldürülmesine kadar uzanan bu kısır döngünün azaltılması için teknolojinin de kullanılması mantıklı bir yaklaşım olacaktır.

Video analitiklerinin hayatımızdaki kullanımı, pazardaki arge ve ekonomik payı her geçen gün artmaktadır. MOBESE tarzı kent güvenliği kamera sistemleri üzerinden görüntü temini ile birçok olayın delillendirilmesi mümkün hale gelmiştir. Video analitikleri kullanılmadan yani sadece video kayıtlarının insan faktörü ile takip edilmesi yoluyla dahi adli ve önleyici anlamda kolluk birimlerinin harekete geçirilmesi, delillendirme yapılması kent güvenliği sistemlerinde uygulanmaktadır.

Yaşamın şartları güçleştikçe, toplumsal motivasyonlar neticesinde hatta bazen aşırı sıcakların etkisi ile dahi şiddetin hayatımıza kaçınılmaz olarak girdiği görülmek-

Cemil ÖZDEMİR

tedir. Basit düzeyde kalan darp, kavga vb. olayların fiziki anlamda yaraları kısa sürede kapanıyor gibi görünse de adeta kelebek etkisi ile olayların daha karmaşık şiddet olaylarına evrildiği görülebilmektedir. Bu yüzden basit, karmaşık demeden her türlü şiddet vakasının ele alınmasında fayda bulunmaktadır. Şiddetin adalet bazında karşılığını bulmaması, faillerin tespit edilememesi adeta uyguladıkları şiddetin yanlarına kar kalması şiddetin devamını ve artması körükleyen faktörlerden

biri olarak kabul edilebilir. Bu nedenle tıpkı MOBESE tarzı sistemlerle elde edilen kamusal fayda gibi şiddetin azaltılmasına yönelik caydırıcı bir unsur olarak insan algılama, yüz tanıma analitiği vb. teknolojilerin şiddetle mücadele etmek üzere kullanılması oldukça akla yatkındır.

Mevcut MOBESE sistemlerine eklenmesinin yanı sıra uygun nitelikte güvenlik kamerasına sahip olan kamusal veya sivil her konumda şiddet algılama analitiği şeklinde geliştirilecek bir teknoloji kullanmak suretiyle vakaların daha başlangıcında kolluk birimlerine bildirilmesi, fail, mağdur ve olay taraflarınının fotoğraflanması sağlanabilecektir. Kamuya açık tüm alanlarda, meydanlarda, parklarda, ulaşım araçlarında, eğitim kurumlarında, cadde ve sokaklarda, dinlenme tesislerinde, benzin istasyonlarında, işletmelerde vb. akla gelebilecek her konumda zaten mevcut olan veya yerleştirilebilecek kameralarla muazzam bir sistem kurularak şiddet olaylarından kolluğun anında haberdar olması temin edilebilir.

Projelendirilerek geliştirilecek bir

58 n Güvenlik Yönetimi Eylül 2018

guvenlik yonetim 63.indd 58

13.09.2018 17:52

guvenlik yonetim 63.indd 59

13.09.2018 17:52

ELEKTRONİK GÜVENLİK

“şiddetle mücadele” modülü ve akıllı uygulaması ile aşağıdaki işlevler sağlanabilecektir: 1) Uygulama sürekli yüz analitiği modunda tarama yapacaktır.

2) Taranan yüzler yerel veritabanına arşivlenecektir.

3) Modül ortamda şiddet algılaması halinde kolluk birimleri çevrimiçi ihbar hatlarına e-posta, SMS gibi yöntemlerle (sağlanabilirse çağrı yaparak) vaka bildiriminde bulunacaktır.

4) Bildirimde vakaya dair doğrulama amaçlı ortam fotoğrafı, imkânı halinde video yayın linki, konum bilgisi vb. gerekli bilgiler yer alacaktır.

5) Şiddet algılama işlevinin geliştirilmesi, bunun için yüz tanıma analitiği ile beraber insan ve kalabalık algılama gibi analitiklerin de desteği gerekecektir.

6) Uygulama şiddetin başladığını algılaması ile ortamdaki her yüzü tespit edecek ve olay anına ait videolarla ilişkilendirecektir.

7) Talep edilmesi ve uygun koşulların sağlanması halinde uygulamanın yasal olarak arşivlenmiş yüz veritabanları ile alarm üretebilecek şekilde entegre çalışması sağlanacaktır.

8) Uygulama verilerin değiştirilemezliğine dair dâhili dijital imza, filigran (watermark) vb. işlevleri destekleyecektir.

9) Talep edilmesi ve uygun koşulların sağlanması halinde uygulama birbirine entegre çalışan sistemler aracılığıyla şiddet vakası faillerinin kimlik ve yer tespiti amacıyla da kullanmak üzere geliştirilebilecektir.

10) Uygulama istendiği ve aktif edildiği takdirde şiddet algılanan ortamda sesli ve görsel (ışık vb.) ikazlarla kolluğun haberdar edilmekte olduğuna dair caydırma

işlevi görebilecektir.

11) Şiddet algılama modülü ile uyumlu çalışacak bir akıllı uygulama geliştirilebilecektir.

Yasal mevzuat çerçevesinde faydalı olacağı öngörülen başkaca özellikler projeye eklenebilecek, yüz tanıma ve desteği gerekecek diğer teknolojilerin limitleri dâhilinde çok farklı varyasyonlar için şiddet algılama teknolojisi kullanılabilecektir. Bu varyasyonlar arasında kişi kaçırma, cinsel istismar, kapkaç, kavga, vandalizm, kargaşa vb. birçok kalıba yönelik algoritma tasarlanması mümkün olabilecektir. Uygulama için en azından insan algılama, sayma, kuyruk veya kalabalık tespit etme, yüz tanıma analitiği gibi teknolojilerin altyapısal ola-

MOBESE tarzı sistemlerle elde edilen kamusal fayda gibi şiddetin azaltılmasına yönelik caydırıcı bir unsur olarak insan algılama, yüz tanıma analitiği vb. teknolojilerin şiddetle mücadele etmek üzere kullanılması oldukça akla yatkındır.

60 n Güvenlik Yönetimi Eylül 2018

guvenlik yonetim 63.indd 60

13.09.2018 17:52

guvenlik yonetim 63.indd 61

13.09.2018 17:52

ELEKTRONİK GÜVENLİK

rak kullanılması, bu analitiklerin birlikte çalışabilecek şekilde tasarlanması gerekecektir.

Video kayıtları üzerinden şiddet tespitine yönelik çalışmalar olsa da yüz tanıma, insan algılama gibi video analitiklerin birlikte kullanımı ile toplumdaki şiddetle mücadeleye yönelik teknolojik bir yaklaşımın özellikle ülkemiz açısından daha önce sergilenmemiş olduğu söylenebilecektir.

Otomatik ve operatör kontrollü olarak geliştirilecek şiddet algılama analitiği ile tıpkı dumansız hava sahası için geliştirilen uygulamalar gibi şiddetle mücadele ve şiddetin azaltılması için toplumsal bir farkındalık oluşturulabilecek, akıllı ve güvenli şehirler ilkesi kapsamında farklı ve akıllı bir çözüm ile bu sürece katkı sağlanabilecektir.

Kolluk kuvvetlerinin şiddet vakalarından daha erken haberdar olmaları, vakaların daha büyük vakalara yol açmadan önüne geçme, toplumsal huzur ve güvenliğe önemli bir katkı sunma imkânı bulunabilecektir. Yargısal neticesi ne olursa olsun şiddet uygulayanlar ile şiddet mağduru olanlar açısından adaletin tesisi bu analitiğin delillendirme işlevi aracılığıyla daha olası hale

gelecektir.

Bu veya benzeri analitik teknolojilerinin geliştirilebilmesi için obje ile insan ayrımı yapılabilmesi yani günümüz video analiz trendi olan “deep learning” teknolojisinin yani yazılımların farklı durumlara karşı oluşturdukları tepkileri “öğrenme yoluyla” geliştirmesi işlevinin uygulamalara uyarlanması yerinde bir adım olacaktır. Aksi halde canlı, cansız her objede video analiz yapan sistemler alarm vererek bir süre sonra operatörün duyarsızlaşmasına neden olabilecektir. Bu tür analitik türlerinde sistemin olabildiğince az düzeyde hatalı alarm üretmesi kaçınılmaz olmalıdır.

Bu yönde geliştirilecek bir analitik teknolojisinin sağladığı faydanın yine de daha çok adli anlamda yani olaylar gerçekleştikten sonra mevcut olacağını kabul etmek gerekir. Sistem daha ziyade gerçekleşen şiddet ve benzeri vakaların delillendirilmesine katkı sağlayacaktır. Bu gerçeğe rağmen analitiğin kullanımına yönelik tasarlanabilecek senaryolar ile sistemin önleyici anlamda da kullanımı mümkün olabilecektir. Örneğin ellerinde sopa/silah/

Kolluk kuvvetlerinin şiddet vakalarından daha erken haberdar olmaları, vakaların daha büyük vakalara yol açmadan önüne geçme, toplumsal huzur ve güvenliğe önemli bir katkı sunma imkânı bulunabilecektir. bıçak vb. ile sokakta dolaşan, küçük çocuklara yanaşıp çikolata, dondurma vb. ikramda bulunan, okul etraflarında dolaşan, küçük çocuklarla inşaat vb. yerlerde gezinen, uzaklaştırılma kararı olmasına rağmen belli bir konuma yaklaşan kişilerin tespiti ve alarm oluşturulması gibi senaryolar ile her türlü şiddetin daha doğmadan önüne geçilebilmesi de olasıdır.

Farklı amaçlarla üretilmiş olsa dahi değişik analitiklerin önleyici ve adli anlamda kullanılması mümkün olabilecektir. Örneğin boş rafları takip eden ve ürün temin sürecinizi koordine eden bir analitiğin aynı zamanda raflardaki mallara zarar verilmesine karşı bir alarm işlevi görmesi öngörülebilecektir. İnsan, kuyruk sayma veya kalabalık tespit etme gibi analitiklerle trent ürünlerin, reyonların, yoğunluk yaşanan kasaların hangileri olduğu öğrenilebileceği gibi kavga, eylem, vandalizm vb. bir olay için toplanmış olması

62 n Güvenlik Yönetimi Eylül 2018

guvenlik yonetim 63.indd 62

13.09.2018 17:52

guvenlik yonetim 63.indd 63

13.09.2018 17:52

ELEKTRONİK GÜVENLİK

Skript ile geliştirilmiş bir arayüz

olası kişilerin amaçlarının ve faaliyetlerinin önleyici bir şekilde takip edilmesi imkan dâhilinde olacaktır.

PCC Elektronik tarafından geliştirilen Trassir yazılımı sahip olduğu birçok analitik işlevi ile bu tarz geliştirmeler yapmaya oldukça elverişli bir programdır.

Birçok benzerinin aksine, Trassir Phyton dili aracılılığıyla komut dosyaları (script) üzerinden ihtiyacınız olan birçok özellik yazılımın çekirdek yapısını değiştirmeden yani yazılımın bir üst versiyonunun çıkmasını beklemeye gerek olmaksızın kullanılabilir hale getirebilmektedir. Gerek yazılımda değişiklik yaparak gerekse de imkân dâhilindeki komut dosyası değişiklikleri ile analitik işlevleri farklı isteklere göre şekillendirmek mümkündür.

Elbette video analitiklerinin mucizeler yaratmadığı, beklenilen düzeyde ve şekilde analitik işlevi geliştirebilmek veya yapılandırabilmek için analitik yapmaya uygun koşulların varlığı, etkili bir arge çalışması ve testler yapmak gerekli olacaktır.

İster insan algılama ve yüz tanıma temelinde isterse de diğer analitiklerin de katkısının olacağı şekilde bir şiddet algılama analitiğinin ve bu minvalde geliştirilmiş bir akıllı uygulamanın topluma kazandırılması, söz konusu akıllı uygulama ile şiddetsiz bir yaşam sloganı üzerinden toplumsal farkındalığın artırılması için sektördeki firmaların bu yönde teşvik edilmesinde yarar bulunmaktadır. Artık neredeyse evlerimizin odalarına kadar giren

Güvenlik kameralarının oluşturduğu video yığınlarının analiz edilerek şiddet veya başkaca toplumsal sorunlarla mücadele çarkının dişlilerinden biri haline getirilmesi kaçınılmaz bir ihtiyaç olarak gözükmektedir. güvenlik kameralarının oluşturduğu video yığınlarının analiz edilerek şiddet veya başkaca toplumsal sorunlarla mücadele çarkının dişlilerinden biri haline getirilmesi kaçınılmaz bir ihtiyaç olarak gözükmektedir. Gelecek onu görebilmeyi başaranların olacaktır.

64 n Güvenlik Yönetimi Eylül 2018

guvenlik yonetim 63.indd 64

13.09.2018 17:52

guvenlik yonetim 63.indd 65

13.09.2018 17:52

ELEKTRONİK GÜVENLİK

“Güvenliği tek yazılım platformundan yönetiyoruz” "Siber güvenlik katmanları ve fiziksel güvenlik sistemleri birbiri ile iç içe değerlendirilmeli güvenli olması gereken alan hem fiziksel hem de siber güvenlik altına alınmalıdır." Diyen Ölçsan Cad Teknolojileri Satış Müdürü Tunç PINAR ile yerli yazılımın önemini konuştuk.

Tunç PINAR / Satış Müdürü ÖLÇSAN CAD TEKNOLOJİLERİ A.Ş.

B

ilişim ve güvenlik sistemlerindeki en son teknolojiler hakkında bilgi verebilir misiniz?

Dünyada teknolojinin gelişimi ile her alanda dijital bir dönüşüm yaşanmakta, bir taraftan hayatımızı rahatlatan ve kolaylaştıran bu dönüşüm, diğer bir taraftan da güvenlik alanında yeni gelişmeleri de birlikte getirdi.

Günümüzde oturduğumuz yerden bilgisayarlarımızdan veya smart telefonlarımızdan bankacılıktan, vergi dairesi işlerine, alışverişten eğitime kadar birçok şeyi yapabiliyoruz. Bu işlemler esnasında bireyler veya kurumlar olarak bize özel bilgilerimizi buralarda paylaşmak durumunda kalıyoruz.

Bilişim alanında her geçen gün bu bilgilere erişim yolunun güvenliği için yeni teknolojik gelişmeler devam etmektedir. Özellikle siber güvenlik katmanları ve fiziksel güvenlik sistemleri birbiri ile iç içe değerlendirilmeli güvenli olması gereken alan hem fiziksel hem de siber güvenlik altına alınmalıdır.

Farklı alanlar için kurulması gereken güvenlik sistemlerinin özellikleri nelerdir?

sel tehditleri kamera sistemleri, sanal çitler, giriş bariyerleri gibi ürünler ile sağlayabilirsiniz. Fakat tüm bunlar için lokasyonda iyi Güvenlik sistemleri aslında, bir analiz çalışması yapılmalıdır. fiziksel ve siber güvenlik olmak Kameralar, sanal çitler, iç alanda üzere iki ana başlıkta toplanabilir. kullanılacak biyometrik sistemler Bir kurumun öncelikli güvenliği lokasyonun durumuna göre beliro lokasyonun dış duvarlarından başlayarak, içeri giriş bölgesi, bina lenmeli ve en uygun ürünler koiçi giriş ve alanların güvenliği ve en numlandırılmalıdır. Ve tüm bu günihayetinde de serverların ve kişisel venlik teknolojileri tek bir yazılım platformu üzerinden kullanılmalı bilgisayarların güvenliği ile nihayet ve raporlanabilmelidir. Ölçsan bulur. Dışarıdan gelebilecek fizik-

66 n Güvenlik Yönetimi Eylül 2018

guvenlik yonetim 63.indd 66

13.09.2018 17:52

Birçok donanım ürünü ithal ve yabancı menşeili bu kaçınılmaz, fakat bu sistemleri kontrol eden yazılım unsurlarının, şifrelemelerin, algoritmaların yerli ve milli olması ülke güvenliği içinde son derece önemlidir. denle Ülkemizin en büyük sanayi kuruluşları ve Havayolu şirketleri bu nedenle Ölçsan’ı ve Ölçsan’ın yazılımlarını tercih etmektedir.

Tunç PINAR

A.Ş. olarak geliştirdiğimiz güvenlik platformu yazılımımız KİM SMS Platformu ile siber güvenlikten, drone tehdidine, geçiş kontrolden, plaka tanımlamaya, silah sesi tespitinden, görüntü analizine kadar tüm güvenlik katmanlarını tek bir yazılım platformundan yönetiyoruz.

Ülkemizdeki güvenlik sektörü ile ilgili son gelişmeler nelerdir? Ülkemizde güvenlik alanında bulunduğu coğrafyanın da etkileri ile en yeni teknolojileri hızla hayata geçiren ve yakından takip eden bir konumdadır. Fakat ülkemiz için son yıllarda gözüken ve öne çıkan en önemli unsur, güvenlik alanında ki her gelişmenin yerli ve milli olması gerekliliğidir. Elbette ki birçok donanım ürünü ithal ve yabancı menşeilidir bu kaçınılmaz, fakat bu sistemleri kontrol eden yazılım unsurlarının, şifrelemelerin, algoritmaların yerli ve milli olması ülke güvenliği içinde son derece önemlidir. Ölçsan olarak geliştirmiş olduğumuz tüm yazılım platformları %100 yerli insan kaynağı bizim mühendislerimiz tarafından geliştirilmektedir. Bu ne-

Geçiş kontrol sistemlerinde hangi konseptler ön planda?

Geçiş kontrol sisteminde her geçen gün teknolojiler gelişmekte olup bugün için en geçerli geçiş kontrol sistemleri biyometrik olan teknolojilerdir. 3 boyutlu yüz biyometrisinden, gözün iris, retina ve göz damarları, parmak izi, parmak damar izi gibi birçok teknoloji kullanılmaktadır. Ölçsan olarak bu teknolojilerin hepsini İthalatçısı olduğumuz Morpho, IDemia, HID, İrisID, Eyeverify gibi markalarla projelerde hayata geçirmekteyiz. Ayrıca bu sene, sektörün uluslararası en büyük etkinliklerinden IFSEC fuarında, HITACHI standında kendi geliştirdiğimiz “FalconEYE 3D” çözümü-

nü tanıttık. “FalconEYE 3D” isimli bu çözümümüz, geliştirmiş olduğumuz Geçiş Kontrol ve PDKS platformu olan KIMO ile entegre çalışmaktadır. FalconEYE 3D; tailgating, piggybacking ve unautorised entry/exit gibi kontrolsüz geçiş noktalarındaki güvenlik açıklarını çözüyor ve headcounting yapıyor. Dünyada klasik geçiş kontrol süreçlerine yenilik getiren “FalconEYE 3D” Kontrolsüz kapı geçişlerini de kontrol ederek güvenlik adına kontrolsüz bir alan bırakmıyor. Kontrolsüz kapı olarak tanımladığımız (turnike vesaire gibi engelleyici bir unsur olmayan) kartlı veya biyometrik yolla açılabilen kapılarda geçiş esnasında birden fazla kişinin kontrolsüz şekilde geçip geçmediği, kaç kişinin geçtiği gibi bilgiler anlık alarm olarak üretiliyor. Bu sayede tüm kontrolsüz giriş-çıkışlar artık izlenebiliyor.

Eylül 2018 Güvenlik Yönetimi n 67

guvenlik yonetim 63.indd 67

13.09.2018 17:52

GÜVENLİK HİZMETİ

Güvenlik hizmeti Öngörülebilir birçok risk ve tehlikenin varlığı AVM güvenliğini önemli kılar, alışveriş merkezlerinin büyüklüğü, sayısı ve nerede inşa edildiği de güvenlikle doğrudan ilişkilidir.

Osman ÖZTÜRK /Yönetim Kurulu Başkanı CSG CITY SECURITY GROUP

G

üvenlik ihtiyacı, bireysel ve toplumsal yaşam için olmazsa olmaz ihtiyaçlarından biri olarak önemini ve değerini koruyor. Güvenli bir yaşam oluşturabilmek için olası risk ve tehlikelere karşı duyarlı olmak ve bunu sağlamak için de bir çok önlem ve prosedür oluşturmak gerekiyor. Güvenlik genel bir kavram olsa da yer, mekân ve zaman açısından uygulama ve stratejiler yönünden farklılıklar gösteriyor.

Güvenlik ne demektir?

Toplum yaşamında yasal düzenin aksamadan yürütülmesi, kişilerin korkusuzca yaşayabilmeleri, güven içinde yaşam sürmeleri durumu olarak tanımlayabileceğimiz güvenliğin insan ve toplum yaşamındaki yeri ve önemi tartışılmazdır. Bir ülkede güvenliği sağlamak devletin baş görevi olsa da her birey ve topluluk güvenliği için önlemler almak ve tüm risk ve tehlikelerden kendini korumak hakkına sahiptir.

Günümüzde öne çıkan güvenlik alanlarından birisi de AVM güvenliğidir. Küreselleşen dünyada insan ihtiyaçları her geçen gün değişiyor ve çeşitleniyor. İnsanlara ve topluma sunulan hizmetlerin niteliği

de buna paralel olarak değişiyor.

Antik agora ve pasajlardan bugünün modern alışveriş merkezlerine uzanan tüketim mekânları, çağdaş bir güvenlik ihtiyacını da en üst seviyede zorunlu kılıyor. İnsanlar güven ve huzur içinde yaşamak ister. Can ve mal güvenliğinin sağlandığı, işte, okulda, yolculukta, sokakta, alışverişte, özgür, mutlu ve güvende olmak isterler. Bunun için yaşadıkları ortamların esenlik içinde yaşanabilir olmasını istedikleri gibi yaşanabilir bir dünya için stratejiler, önlemler ve standartlar belirleyerek güvenli, konforlu ve

keyifli bir alışveriş ortamı sağlamak isterler.

Kamu güvenliğinin sağlanmasında güvenli bir yaşam için öncelikle can, mal ve mülk güvenliğinin sağlanması gerekir. Eğer bu üç sacayağı sağlanamıyorsa toplumsal yaşamda huzur, güven ve esenlikten söz edilemeyecektir.

AVM’ler küçük bir şehir gibi mekânsal büyüklüğe, insan yoğunluğuna ve entegre yapılara sahiptir. Birbirine entegre mega yapılardan ve komplekslerden oluşur, AVM’ler bu karmaşık özellikleri ile çeşitli kişi, grup ve niyetlerin hedefi haline gelir.

68 n Güvenlik Yönetimi Eylül 2018

guvenlik yonetim 63.indd 68

13.09.2018 17:52

Osman ÖZTÜRK

Öngörülebilir birçok risk ve tehlikenin varlığı AVM güvenliğini önemli kılar, alışveriş merkezlerinin büyüklüğü, sayısı ve nerede inşa edildiği de güvenlikle doğrudan ilişkilidir.

AVM Güvenliği; ulusal AVM standartları doğrultusunda yapı mevzuatı, iş ve yangın güvenliği kurallarına uygun olarak AVM tasarımı ve yönetiminin dengelenmesi yoluyla gerçekleştirilir.

Yazılı emniyet ve can güvenliği planları oluşturulur. Acil durum yönetimi konusunda plan ve programlar yapılarak ilgili paydaşlarla iş birliği ve koordinasyon yapılır. AVM’ler yangın riski büyük alanlardır.Alışveriş ve eğlence deneyimini engelleyen olaylara karşı duyarlılık gerekir.

AVM güvenliği için risk ve tehlike oluşturabilecek kişi ve gruplara karşı izleme, uyarma ve müdahale şeklinde önleyici çalışmaların yapılır.

AVM’ler terör, şiddet ve vandalist eylemler için cazip ve yüksek profilli hedeflerdir.

AVM’lerde hırsızlık, soygun, kayıp eşya, kavga, şiddet, tehdit, uyuşturucu kullanımı, alkollü

kişilerin yarattığı olaylar ve vandalizm olayları en çok karşılaşılan olaylardır.

Günümüzde AVM’lerde farklı güvenlik yöntem ve stratejileri uygulanmaya başlandı.Bir süreden beri AVM’ler değişik nedenler öne sürerek AVM güvenliğine ilişkin yeni bir stratejiyi uygulamaya koydular. Buna göre, bazı AVM’ler güvenlik sistemlerini, cihazlarını kaldırdılar. Kişi ve eşya kontrolü yapılmıyor. Sadece kendi belirledikleri güvenlik kuralları doğrultusunda izleme, gözleme ve uyarma şeklinde bir güvenlik uygulaması yapıyorlar. Özel güvenlik görevlileri şüpheli gördükleri kişi ve eşyalara ilişkin prosedürleri uyguluyorlar.

Kısacası ana güvenlik stratejisi olarak dünyada kabul gören ve etkin olarak uygulanan “görünür öncelikli güvenlik”

Perakende sektöründe güvenlik, özel bir güvenlik konseptiyle sağlanır.

Müşterilerin güven ve keyifle mekânı kullanmalarını sağlayacak bir güvenlik stratejisi izlenir. stratejisinden varlığı ziyaretçiler tarafından çok fark edilmeyen sivil ağırlıklı bir güvenlik stratejisine geçiş yaptılar.

Herkesi şüpheli gören ve abartılı bir güvenlik prosedürü uygulayan eski güvenlik sisteminden vazgeçilmesi

Eylül 2018 Güvenlik Yönetimi n 69

guvenlik yonetim 63.indd 69

13.09.2018 17:52

GÜVENLİK HİZMETİ

güvenlik maliyetleri açısından bir avantaj gibi görünse de bunun sonuçlarını zaman içinde daha iyi değerlendirebileceğiz. İkincisi ise güvenliğin görünürlüğünü arka plana alan ve belirli güvenlik sistemlerini kaldıran veya sayılarını azaltan yeni güvenlik uygulaması. Bence her ikisi de riskler taşıyor. İlk uygulama da havaalanı güvenliği kadar detaycı ve tedirgin edici güvenlik denetimleri müşterileri ve ziyaretçileri endişelendirdi ve mutsuz etti. Güvenlik görevlilerinin uzmanlaşmaması ve iletişimlerinin iyi olmamasından dolayı tartışmalara ve birçok olaylara neden oldu. Ayrıca güvenlik maliyetini artırdı ve karlılığı azalttı. İkinci durum ise riskleri çoğalttı. İzlemek, gözlemek ve şüpheli durumlarda müdahalelerde bulunmak daha uygun ve çağdaş bir uygulama gibi görünse de görünür öncelikli güvenlik stratejisinin caydırıcılığını azalt-

ması açısından risk oluşturması da muhtemel gözüküyor. Suç işleyebilecek kişiler ya da kötü niyet taşıyanlar için cezbedici bir yönelme ve fırsatlar sağlayabilecektir. Bu nedenle her ikisinin iyi özelliklerini kapsayan bir stratejinin uygulanması daha etkin bir güvenlik farkındalığı oluşturacaktır.

AVM’lerin bulunduğu yerlerde meydana gelen suçlar ve güvenliği etkileyen faktörlerin neler olduğuna AVM risk haritaları en doğru cevabı verir. Perakende sektöründe güvenlik, özel bir güvenlik konseptiyle sağlanır.

Müşterilerin güven ve keyifle mekânı kullanmalarını sağlayacak bir güvenlik stratejisi izlenir.

Olası olayların önceden öngörülmesinin yanında, meydana gelen olaylara ilişkin istatistiksel verilerin analiz edilerek başta hırsızlıklar ve kayıplar olmak üzere, tüm olaylara karşı önleyici ve koruyucu çalışmalara öncelik

Türkiye gibi çevresinde sıcak savaşların ve terör eylemlerinin yoğun olduğu bir coğrafyada güvenlik duyarlılığının etkinlikle sürdürülmesi gerekir. verilmesi gerekir.

AVM’lerde; yönetim, işyeri sahipleri ve çalışanları, ziyaretçiler ve müşterilerin güvenlik risk ve tehlikelerinden uzak yaşamaları ve ticari faaliyetlerini sürdürmeleri için yönetim tarafından belirlenmiş güvenlik kural ve talimatlarına uygun olarak, Yüksek ölçekli güvenlik algısına ve uygulamalarına sahip, Fiziki ve elektronik güvenlik

70 n Güvenlik Yönetimi Eylül 2018

guvenlik yonetim 63.indd 70

13.09.2018 17:52

guvenlik yonetim 63.indd 71

13.09.2018 17:53

GÜVENLİK HİZMETİ

Güvenlik, risk ve tehlikeleri öngörmek ve fark etmek prensibine dayanır. Bir yerde güvenliği sağlamak için bir güvenlik planı hazırlanır ve olası risklere göre değişik arama, tarama, denetim ve kontrol yöntemleri uygulanır.

sistemleri ile güçlendirilmiş, Uzman özel güvenlik yapısı yönetiminde proaktif bir güvenlik stratejisinin etkin ve yetkin olduğu, Olası risk ve tehlikelere karşı önlemlerin önceden planlanarak alındığı, Özgür, eğlenceli, huzurlu ve mutlu bir alışveriş ikliminin sağlandığı güvenlik konsepti benimsenmelidir.

Alışveriş merkezleri arasındaki rekabetin hızla arttığı bir ekonomik düzende, güvenlik algısı güçlü şirketler rekabet ortamında öne geçecektir. Bu açıdan bakıldığında, verimliliği ve geliri artırmak için güvenlik maliyetini azaltmaya çalışmak riskli

bir karardır. Bunun sonuçlarını zaman gösterecektir. Türkiye gibi çevresinde sıcak savaşların ve terör eylemlerinin yoğun olduğu bir coğrafyada güvenlik duyarlılığının etkinlikle sürdürülmesi gerekir. Özellikle son dönemde ülkemizin huzur ve güvenliğini bozmaya çalışan bölücü terör örgütlerinin yaptıkları bombalı ve silahlı terör eylemleri büyük can ve mal kaybına yol açıyor. Toplumda korku ve paniğe neden oluyor. Bu tür terör eylemleri, insanların kalabalık yerlere gitmemelerine, güvenlik kaygısı duymalarına neden oluyor. İşte bu noktada, AVM ziyaretçilerine, çalışanlarına ve müşterilerine güvende oldukları hissini verecek algısı ve iletişimi güçlü

güvenlik uygulamalarının varlığı önem kazanıyor. Elbette bu uygulamalar sivil güvenlik görevlileri ile de sağlanabilir. Ancak otoparklar ve AVM çevresinde resmi görevlilerin varlığı caydırıcılık sağlar. ABD’de ve Avrupa ülkelerinde resmi güvenlik görevlilerinin olduğu veya olmadığı ya da sivil görevlilerin çoğunlukta olduğu AVM güvenlik uygulamaları bulunuyor. Mega kentlerde özellikle kent merkezlerinde elektronik güvenlik uygulamaları ve sivil güvenlik görevlileri ile ön plana çıkmayan ancak sürekli, izleyen ve gözleyen bir güvenlik stratejisinin uygulandığı AVM güvenlik uygulamaları bulunuyor. Günümüzde özel güvenlik görevlilerinin yetişmelerinden ve eğitimlerinden kaynaklı birçok sorun bulunuyor. Özel güvenliğin uzmanlaşmaması büyük problem. Bu konuda

72 n Güvenlik Yönetimi Eylül 2018

guvenlik yonetim 63.indd 72

13.09.2018 17:53

guvenlik yonetim 63.indd 73

13.09.2018 17:53

GÜVENLİK HİZMETİ

yeni bir yasal düzenlemeye ihtiyaç var. Ancak AVM gibi yoğun kalabalıkların ve değerli mal ve eşyaların bulunduğu mega komplekslerde üst düzey güvenlik prosedürlerinin uygulanması uzmanlık gerektirir. Bu açıdan AVM güvenliğine akademik bir bakış getirmek ve uzmanlık alanı oluşturmak için CSG ve BAU işbirliği ile AVM Güvenliği Sertifika Programları düzenliyoruz. AVM güvenlik konseptinde, çoğu güvenlik programları, üniforma veya sade kıyafetler ile dolaşan, iyi eğitimli ve uzman kişilerden oluşur.

Güvenlik, risk ve tehlikeleri öngörmek ve fark etmek prensibine dayanır. Bir yerde güvenliği sağlamak için bir güvenlik planı hazırlanır ve olası risklere göre değişik arama, tarama, denetim ve kontrol yöntemleri uygulanır.

Bu caydırıcılık sağlar. Suç işleme niyet ve eğiliminde olanları uzak tutar. Yakalanma riski suçluları engeller. Bu yüzden

AVM'lerde güvenlik, bütüncül bir yaklaşımla planlanarak ve tüm paydaşlarla belirlenecek stratejiler doğrultusunda ortak akıl ve uygulamalarla ticari mağazalardan, ortak kullanım alanlarına ve ziyaretçilerden otoparklardaki araç denetimlerine kadar öngörü, caydırıcılık, duyarlılık, önleyicilik ve müdahale mekanizmalarının oluşturulduğu bir sistematiğin varlığı farkındalık yaratacaktır.

AVM’lerde güvenlik, bütüncül bir yaklaşımla planlanarak ve tüm paydaşlarla belirlenecek stratejiler doğrultusunda ortak akıl ve uygulamalarla ticari mağazalardan, ortak kullanım alanlarına ve ziyaretçilerden otoparklardaki araç denetimlerine kadar öngörü, caydırıcılık, duyarlılık, önleyicilik ve müdahale mekanizmalarının

oluşturulduğu bir sistematiğin varlığı farkındalık yaratacaktır.

Bu duyarlılık olası risk ve tehlikeleri önleyecektir. Bu uygulamaların sürdürülebilir olması için rutin uygulamalar yanında alınan duyum ve olası risklere karşı caydırıcılık oluşturacak etkililikte farklı önlem ve uygulamaların da oluşturulması gerekmektedir.

74 n Güvenlik Yönetimi Eylül 2018

guvenlik yonetim 63.indd 74

13.09.2018 17:53

guvenlik yonetim 63.indd 75

13.09.2018 17:53

YANGIN GÜVENLİĞİ

Inert gazlı söndürme sistemlerinde iFlow teknolojisi LPG patentli iFlow® sistemi, gazın boşalması esnasında ortaya çıkan yüksek basıncı sınırlamakta (bu sistemlerin ana sorunlarından birisidir) ve silindir adetlerinden kaynaklanan alan ihtiyacını daha aza indirgemektedir.

LPG patentli iFlow® vanası, silindirlerdeki basıncı 60 bar’a kadar düşürmektedir.

Ersin SAYIN / Mühendislik ve Satış Departmanı Ekip Lideri NORM TEKNİK A.Ş.

İ

nert sistemler, yıllardır var olan ve %100 güvenilir olduğu kanıtlanmış sistemlerdir. İnert gazlar doğada kolay bulunabilen ve en çevre dostu yangın söndürme sistemleridir. Çoğu inert sistemler 200 veya 300 barlık silindirlerden direk mahale boşalmaktadır. Bu durum gazın boşaldığı odada basıncın artmasına neden olmaktadır. Bu basınç artışını dengelemek sebebiyle mahal içinde ekstra olarak havalandırma damperleri kullanılmakta ve bu da maliyetleri artırmaktadır.

Aynı zamanda gaz ihtiyacının çok olduğu büyük hacimli mahallerde silindir adetlerinin fazla olması alan yaratma konusunda büyük sıkıntılar çıkarmaktadır.

LPG patentli iFlow® sistemi, gazın boşalması esnasında ortaya çıkan yüksek basıncı sınırlamakta (bu sistemlerin ana sorunlarından birisidir) ve

silindir adetlerinden kaynaklanan alan ihtiyacını daha aza indirgemektedir. LPG patentli iFlow® Vanası, silindirlerdeki basıncı 60 bar’a kadar düşürmektedir. Bu

sayede gaz boşaltımı esnasında oluşacak türbülanslı akışın önüne geçilmekte ve mahalde oluşabilecek yüksek basınç da sınırlandırılmaktadır. Bu sayede

76 n Güvenlik Yönetimi Eylül 2018

guvenlik yonetim 63.indd 76

13.09.2018 17:53

iFlow® Vana

iFlow® Çek Vana

iFlow® Matris Dizayn

borulama çapları düşmekte ve daha az havalandırma damperi kullanılarak sistem maliyetlerinin düşmesi sağlanmaktadır.

LPG patentli iFlow® Çek Valfler sayesinde silindirlerin birbirine emniyetli bir şekilde bağlanması sağlanarak matris dizaynı yapılabilmekte ve alan ihtiyacı minimize edilebilmektedir. iFlow®‘un sunduğu genel avantajlar,

mimari açıdan her türlü yapıya daha kolay tüp yerleşimi yapılabilmektedir. Tekli ve çoklu sıra seçenekleri sayesinde farklı mimari yapılara daha hızlı ve kolay montaj yapılabilmektedir.

5- iFlow® vana boşaltma yapmadan gerçek zamanlı bir test imkânı sunmaktadır.

6- iFlow® vana, gaz boşaldıktan sonra temizlik gerektirmez.

Metallerle reaksiyona girmez.

1- Montaj maliyetlerini düşürür.

8 silindire kadar manifold ihtiyacı yoktur. Düşük basınçlardan dolayı daha düşük çaplarda borulama yapılabilir, aynı zamanda havalandırma damperi ihtiyacı azalmaktadır.

iFlow® ile birlikte, İnert gazlı söndürme sistemleri ile çözümlerinizi bir üst seviyeye çıkartıyoruz. Montaj ve işçilik maliyetlerinizi düşürmenin yanı sıra, piyasadaki en güvenli vana olan iFlow® Vana ve iFlow® çek valfler sayesinde güvenliği de en üst seviyeye çıkartıyoruz. iFlow® teknolojisi aynı zamanda mimarı açıdan sıkıntıları olan mahallerde bile daha kolay çözümler üretilmesini sağlıyor. İşletme ve bakım masraflarını da minimize etmektedir.

GAZ IG-100 (Nitrojen) IG-01 (Argon) IG-55 IG-541 (Inergen®)

Havalandırma alanı ihtiyacı 5.5 6.2 5.7 5.6 Orifice

1.8 3.1 1.9 1.8 iFlow®

Montaj ve işçilik maliyetlerinizi düşürmenin yanı sıra, piyasadaki en güvenli vana olan iFlow® Vana ve iFlow® çek valfler sayesinde güvenliği de en üst seviyeye çıkartıyoruz. iFlow® teknolojisi aynı zamanda mimarı açıdan sıkıntıları olan mahallerde bile daha kolay çözümler üretilmesini sağlıyor.

2- Montaj sürelerini düşürür. iFlow® çek vana ve yeni braket sistemi sayesinde daha kolay montaj yapılmaktadır.

3- Bakım ve yeniden dolum masrafları azalmaktadır.

4- iFlow® Matris dizayn sayesinde alanlar daha efektif kullanılabilmektedir. Bu sayede

Eylül 2018 Güvenlik Yönetimi n 77

guvenlik yonetim 63.indd 77

13.09.2018 17:53

BİLGİ GÜVENLİĞİ

Bilgi güvenliği 2 Belli projeler, yeni ürün geliştirimleri veya tahkikatlar gibi belli faaliyetlerin her biri için bilgi güvenlik yönergeleri olması gerekliliktir.

S. Tayfun BORA / Genel Müdür ASSET INTERNATIONAL GÜVENLİK DANIŞMANLIK ŞİRKETİ

M

ayıs ayında yayımlanan bilgi güvenliğinde; bilginin önemi ve bilgi çalmak için girişimlerde bulunanların genelde kullandıkları sosyal mühendislik (kandırma) senaryoları ve bunları kullanan saldırganlarla nitelikleri belirtilmiş, saldırıda insan unsuruna yer verilerek bilgi assetlerini koruma programı hazırlanarak tüm çalışanlara “farkındalık eğitimleri“ verilmesine yer vermiştik. Bazı bilgi güvenliği kuralları IT sistemlerin güvenliği ile sınırlıdır ve hatta ISO 27001 gibi standartlardan etkilenir. Bu belge Information Security Management System (ISMS) in best practice uygulamasının uluslararası standardıdır ve aşağıdaki sistem risk ve güvenliği alanlarını tanımlar: Risk ve zafiyet analizleri Outsource partnerlerle data ve kaynak paylaşımı Asset yönetimi İnsan kaynakları güvenliği Fiziksel ve çevresel güvenlik Ekipman güvenliği Komünikasyon ve operasyon yönetimi Zararlı şeylere karşı kontroller Back-up’lar Network güvenlik yönetimi ve

araç (Usb vs.) kullanımı Bilgi değiş tokuşu Elektronik ticaret Email ve internet kullanımı Access control Uzaktan (evden) çalışma: Teleworking Sistemleri edinme, geliştirme ve bakım Cryptography: Şifreleme İzleme ve olay yönetimi İş Sürekliliği Yönetimi Uyum Geniş kapsamlı kurallara organizasyonel departmanlardan girdi sağlanması gerekliliği takdire şayan olup, şu hususların değerlendirilmesi önemlidir: Bilginin suiistimali veya kaybı riski günlük iş aktiviteleri ve projelere dayandırılmalıdır.

Riskleri ALARP seviyesine

düşüren süreç ve prosedürlerin geliştirilmesi Özellikle IT güvenliğin ötesinde bütçe kaynakları ve yönetim taahhüdü sağlanması.

Sorumlulukların ayrıştırılması. Örneğin: IT sistemlerde bilgi güvenliğinin sağlanması sorumluluğu IT departmanında iken, Operasyonel Güvenlik (OpSec), teknik izleme karşı tedbirleri, ortaklarla bilgi paylaşımı vs. gibi unsurlar da belirlenmeli ve belgelenmelidir. Bazı durumlarda

78 n Güvenlik Yönetimi Eylül 2018

guvenlik yonetim 63.indd 78

13.09.2018 17:53

S. Tayfun BORA

bunlar güvenlik departmanında iken, bazen de belli iş kollarında olabilir.

Tüm iş kolları, personel, geçici çalışanlar, satıcılar, danışmanlar, alt üstleniciler ve iş ortaklarının kurallara uygunluğu gereklidir.

Bunlar da en başarılı şekilde ancak iletişim, eğitim ve farkındalık, sorumlulukların ayrıştırılması ve denetleme ile olur.

Bilgi değerinin dinamik değişiminin farkındalığı Bilgiye erişim sürekliliğinin iş sürekliliği planları ile sağlanması temin edilmelidir.

1 Bu koruma yönergeleri; standartlar, prosedürler, protokol ve best practiceler gibi dağıtılmalıdır.

Bilgi güvenliğinin en büyük problemlerinden biri de konunun çok geniş olması, çalışanlarca tüm kuralların bilinmesinin zorluğu, tehdide fazlaca vurgu yapılması ve zafiyet farkındalığının kuvvetli kültürle katlanıp, doğru şeyi yapmak üzere çalışan eğitiminin temel olmasıdır. En yoğun dikkat güvenlik beklentilerinin etkin bir şekilde bildirimidir. Bunda şirket intraneti iyi kullanılırken bilgiye erişim sağlanmalı, kolay anlaşılır olmalı, pratik ve çelişkisiz olmalı ve özellikle iyi kategorize edilmelidir. Şirketlerin on-line bilgi güvenlik referanslarının bir zayıflığı da önceden tasarlanmış bir yapının üzerine eklenmiş olmasıdır ki bu durumda bir süre sonra talimatlarda çelişkiler doğmakta, güncellikten uzaklaşmakta ve kategorileştirmede uygunsuzluklar doğmaktadır. Bu da akıl karışıklığı ve uygunsuzlukları doğurur. Peki hakkında bu kadar konuştuğumuz hassas (korunması gereken bilginin) bilginin bir asset (değerli varlık) olarak yapısal özelliklerine baktığımızda da şunları görürüz: Hassas bilginin

Bazı durumlarda iş yürütebilmek için Fikri Mülkler (IP: Intellectual property) veya bilgiler kamuya açılır, bazı durumlarda da bunlar organizasyonun malıdır.

Her iki durumda da hukuki yaklaşımlar medeni hukuk uygulanabilir. çok değişik şekli vardır. Ağızdan çıkan kelimeden, bilgisayar verisinin basılmış haline kadar.

Basılmış veriler gibi bazı bilgiler niyetiniz olduğu sürece kolay korunur. Bilimsel bilgi, know-how, bilgisayar ve iletişimsel veriler gibilerinin korunması ise zordur. Çoğu bilginin soyut doğası gereği bilgi assetlerinin organizasyonca derlenmesi hemen hemen imkânsızdır. Bir bilgisayar networkündeki tüm bilgiler kontrol edilip ayrıştırılabilse bile organizasyonda kimse kendi bilgilerinin ne kadarının hassas olduğunu, ne

Belli projeler, yeni ürün geliştirimleri veya tahkikatlar gibi belli faaliyetlerin her biri için bilgi güvenlik yönergeleri olması gerekliliktir. Örneğin, tüm tahkikat bilgileri normal personelin ulaşamayacağı, ayrıştırılmış bir alanda kilit altında tutulmalıdır. Hatta, gözetim altında bulunmadıkları saatlerde güvenlik görevlilerinden bile uzak tutulmalıdır. Aynı şey, araştırma ve geliştirme durumlarında da geçerlidir. Bu tür hazırlıklar için dipnottaki kaynaklardan faydalanılabilir.

https://csrc.nist.gov/publications/

guvenlik yonetim 63.indd 79

Eylül 2018 Güvenlik Yönetimi n 79

13.09.2018 17:53

BİLGİ GÜVENLİĞİ

yaklaşımını U1 de gördük. İlki ve en basiti defter maliyeti – yenileme fiyatıdır. Bu risk analizi için yetersizdir. Diğeri ise assetin operasyon için kritikliğini ölçmektir. Yedeği var mı? Misyonun devam etmesi assete mi bağlı?

Bunlara bakılmalıdır. Böylece assetin, bakır kablo örneği gibi Org. a katkısının kendi değerinin çok üstünde olduğu görülür.

Yine de pratikte, bu tür Asset değerini ölçme yöntemleri bilgi konusuna gelindiğinde temel uygulama olarak kalırlar. Bu tür assetlerin bir özelliği de çalınmaları bir tür kopyalama, paylaşım veya ifşa şeklinde olur. Bu da yargı aşamalarını zorlaştırır.

Bilgiye değer biçmede, memnun edici olmasa da genel uygulama şunları içerir: Bilgiyi yaratmanın aldığı zaman veya muhtemel yeniden yaratma süresi. Bu nokta, kasten veya sehven tahrip edilen bilgi için geçerlidir. İtibarın zedelenmesi, müşteri kaybı, idari para cezaları gibi Org.’a verilen zararlar olabilir.

Cezalar, kişisel bilgilerin gizliliğini ihlalden doğar.

Temel know-how’ın yok olması, bilgisayar dosyalarının bozulması veya kilit personelin ayrılması gibi org. kayıpları olabilir. Org. un devam etme kapasitesi düşebilir.

Kaybınızdan fayda sağlayan taraflar olabilir. Bunlar; rakipler, eski çalışanlar, tedarikçiler vs. olabilir.

Bilginin hayat döngüsü çeşitli şekillerde olabilir. Bilgi yaratırken bunu göze almak gerekir. Örn: Hassas toplantı notları önce el yazısıdır. Not defterinin başına neler gelebilir? Sorumluluk söz konusu mudur? Defter nasıl imha edilir?

Daha sonra bu not defteri PC dosyasına çevrilir, network veya USB’de saklanır. Bilgiyi kim kriptolar? Kullanıcılar kriptoya ulaşabilir mi? Veya MS Ofiste kriptolama olduğunu bilip kullanırlar mı? Laptopları kriptolu mu? HDD nasıl atılır? Prosedürü var mı? İmha kaydı tutulur mu?

Hassas bilginin USB transferleri görülür mü (log)? USB’ler ne kadar güvenlidir?

Bir toplantıda konuşulanları katılanlar paylaşır mı? Toplantıya

her katılan NDA (Gizlilik Antl.) imzalar mı?

Paylaşılan bilgi kriptolanır mı? Hangi PC’lerde bu bilgi vardır? Org. dışı başka domainlere gönderilir mi? Telefonlarda kopyası veya kendi var mı?

Bu tür bilgi hırsızlıkları ve endüstriyel casuslukla ilgili İngiliz ceza kanununda etkin maddeler yoktur. Dolayısıyla yargılaması da zordur. Çalışanların iş esnasında edindikleri bilgileri başka amaçlarla kullanmamaları üzerine sadece medeni kanunda yer vardır Adli başvuru olsa bile, hangi bilgiye sahip olunduğu ve nerede saklandığı duruşmada nasıl ispat edilebilir?

ABD’de ekonomik casusluk üzerine kanun vardır ama, temelde kalır. Davada savunmanın, ticari gizi kayıp veya ifşadan koruyacak makul aşamaları göstermesi gerekir.

Gerçekte, «makul» olma durumu mahkemede belirleyici faktör olma durumunu karşılamayabilir. Gerçekte hiçbir şirkette bilgi kapsamlı şekilde korunmamaktadır.

Bilginin hayat döngüsüne başka bir bakış ise (geçici olarak) zamana dayalı dinamik bakıştır. Örneğin; yeni ürün sürümünde sürüm gerçekleşinceye kadar yeni ürün bilgisinin muhafazasındaki hassasiyet önemlidir ama sürümle birlikte bilginin değeri kalmaz. Aynı şey, nadir dizaynların gelişme sürecinin ön patentlenmesinde de olabilir. Bu tür medeni kanun korumalarına da sonraki slaytta değinilmektedir.

Bazı durumlarda iş yürütebilmek için Fikri Mülkler (IP: Intellectual

80 n Güvenlik Yönetimi Eylül 2018

guvenlik yonetim 63.indd 80

13.09.2018 17:53

guvenlik yonetim 63.indd 81

13.09.2018 17:53

BİLGİ GÜVENLİĞİ

property) veya bilgiler kamuya açılır, bazı durumlarda da bunlar organizasyonun malıdır. Her iki durumda da hukuki yaklaşımlar (medeni hukuk) uygulanabilir. Öncelikle bunlar, patent, trademarks ve copyrights olarak tanımlanır. Kullanıldıkları yerdeki adli yargılamaya dayalı olarak birbirinden küçük karakteristik özelliklere göre ayrılırlar. Örneğin patentlerin, her bir ülke piyasasında ayrı ayrı kayıt ettirilmesi gerekebilir. Bu konuda çoğu şirketler tavsiye verecek hukuk danışmanları ile çalışır veya tutarlar.

Patentler – Patent; yaratıcılık, formülasyon, nadir fiziksel dizaynlar gibi şeylere yönelik koruma yöntemidir. Bu tür şeylerin başkalarınca kopyalanmamasını sağlar. Bir patentin 20 yıllık ömrü olur ve yenilenmez.

Açıklayıcı örnekler İngiltere için http://www.ipo.gov.uk/types/ patent.htm adresinden alınabilir. Türkiye için ise http://www. turkpatent.gov.tr/TurkPatent/ başvuru adresidir.

Ticari Markalar (Trademarks) – Bir ticari marka; imalatçının ürünlerini diğerlerinden ayıran bir kelime, cümle, logo veya grafik semboldür (ASIS, 2007). İngiliz Fikri Mülkiyet Hakları Ofisi (2012) ; kayıtlı bir markanız var ise, ürettiğiniz mal ve hizmetleri o marka altında sınıflandırabileceğinizi bildirir. Bu sayede sizin markanızı kullanan ya da markanızın benzerini kendi mal ve hizmetlerinde kullananlara karşı hukuki haklarınız oluşmuş olur.

Copyrights – Copyright yaratıcı çalışmaların korunması yöntemidir. Kıyaslayabilmek için

Kanada bakış açısıyla konuya yaklaşacağız. Kanada Fikri Mülkiyet Hakları Ofisi’nin (2013) verdiği telif hakları; kanunca verilmiş şartları taşıyan tüm orijinal edebi, teatral, müziksel ve artistik çalışmaları kapsamaktadır. Bu genel kategorilerin her biri aşağıdakileri içeren geniş bir yaratıcılık kapsamını içerir: Edebi çalışmalar: Kitaplar, broşürler, bilgisayar programları ve metin içeren diğer çalışmalar; Dramatik çalışmalar: Sinema filmleri, oyunlar, senaryolar, diyaloglar, vs.

Müziksel çalışmalar: Kelimeli veya kelimesiz müziksel derlemeler Artistik çalışmalar: Resimler, çizimler, haritalar, fotoğraflar, heykeller, planlar, vs.

Detaylı açıklamalar aşağıdaki

82 n Güvenlik Yönetimi Eylül 2018

guvenlik yonetim 63.indd 82

13.09.2018 17:53

guvenlik yonetim 63.indd 83

13.09.2018 17:53

BİLGİ GÜVENLİĞİ

adresten temin edilebilir:2 Peki, çözüm yollarından en önemlisi olan “farkındalık eğitimleri” nasıl verilmelidir. Bilgi güvenliği ile ilgili olarak farkındalık yaratmada temel olan unsur pozitif kültür geliştirmektir. Çalışanlar beklenen düzenlemelerin arkasındaki sebepleri anladıkça oluşturulacak kültüre daha katılımcı olacaklardır. Bu itibarla, OSAC (1994) belirtmektedir ki; bilgi koruma için gereken güvenlik standartları başlatılmadan önce kuvvetli farkındalık programlarının hayata geçmesi gerekir. Aslında, bir farkındalık programı olmadan güvenlik standartlarının hayata geçirilmeye çalışılması muhtemelen hezimetle sonuçlanacaktır. Çünkü çalışanlar, sizin çalışmalarınızın kendileri ve şirketlerine ne sağlayacağını tam olarak anlamadan çabalarınıza destek vermeyeceklerdir.

Bilgi güvenliği farkındalığının üç unsuru vardır: Risklerin farkındalığı (tehdit kaynak ve taktikleri, potansiyel etkiler, zayıflıklar).

Karşı tedbirlerin farkındalığı.

Uyumun ölçümlenmesi.

Araştırmaların sürekli çalışan davranışlarına odaklanışının önemli sebebi, çalışanların bilgi güvenliği üzerine farkındalık eksikliğinden dolayıdır.

Whitman ve Mattord (2009) Çağdaş bir güvenlik farkındalığı, tatbikatı ve eğitim (SATE) programı için kısa farkındalık bilgilendirmesi ihtiyacına vurgu yapmaktadırlar Whitman ve Mattord (2009) SATE programlarının şu faydalarına değinirler

Çalışan davranışını geliştirme.

Yönerge ihlallerinin raporlanacağı yeri organizasyon üyelerine bildirme.

Organizasyonun çalışanları eylemlerinden dolayı sorumlu tutabilmesini mümkün kılma.

Bir SATE programı üç unsurdan oluşur: Güvenlik eğitimi, güvenlik tatbikatı, ve güvenlik farkındalığı. Her organizasyon bu tür eğitimlerin hepsini kendi içinde yapmak istemez ve yerel eğitim kurumları ile irtibata geçmek ister.

Whitman ve Mattord (2009) SATE ‘nin amacının güvenliğin gelişiminin üç yolla olabileceğini vurgular: Derinlemesine fikir oluşturarak, ve gerektiğinde, organizasyon ve sistemler için güvenlik programları yürütmek, dizayn etmek ve hayata geçirmek.

Yetenek ve fikirleri geliştirerek bilgisayar kullanıcılarının IT sistemleri kullanırken işlerini daha güvenli yapmalarını sağlamak.

Sistem kaynaklarının koruma ihtiyacına ilişkin farkındalığı geliştirerek NIST, (ABD) standartlar ve teknoloji milli enstitüsü, SATE programının kendi içindeki unsurların ölçüm, metodoloji ve amaç bakımından ilişkilerini ortaya koyan bir tablo sunmaktadır: Whitman ve Mattord (2009) , SATE programının sorumluluğunun CISO üzerinde olduğunu ve amacının özellikle çalışanlar, sözleşmeliler, danışmanlar, tedarikçiler ve iş ortakları da dahil olmak üzere tüm organizasyon üyelerinin bilgi assetleri ile ilişkide olduklarında kaza-

Araştırmaların sürekli çalışan davranışlarına odaklanışının önemli sebebi, çalışanların bilgi güvenliği üzerine farkındalık eksikliğinden dolayıdır. en oluşturulan güvenlik ihlali oranlarının düşülmesi olduğunu vurgular. Çalışanlar şirketin sorumluluklar ortaya koyarak kendisini korumaya çalıştığını fark ettiklerinde, bu tür programları daha az cezalandırıcı nitelikte olduğunu değerlendirirler.

Risk farkındalığı en iyi örneklemeler ve örnek olaylarla aktarılabilir. Ed Wildig’in “Information Risk and Security” kitabında bazı iyi olay örneklemeleri bulunmaktadır. www.ncix.gov yayınlarından indirilebilir. ABD nin endüstriyel casusluk konularında geniş tecrübesi bulunmaktadır. Sosyal mühendislik örnekleri de çok eğitici olabilir.

(Ocean’s 11-12 filmleri) Eğer farkındalık eğitimi özellikle IT tehdit ve zaafları üzerine veriliyorsa en iyi aktarım yöntemi canlı gösterilerdir. Bir örnekleme için “email spoofing sites” lara girilip, tanıdıkmış gibi birinden gelen sahte mailin ne kadar kolay yapıldığı gösterilebilir. Bu mailler gizli bilgi sorabilir, zararlı link gönderebilir.

http://www.cipo.ic.gc.ca/eic/site/cipointernet-internetopic.nsf/eng/h_wr02281.html 84 n Güvenlik Yönetimi Eylül 2018

guvenlik yonetim 63.indd 84

13.09.2018 17:53

guvenlik yonetim 63.indd 85

13.09.2018 17:53

guvenlik yonetim 63.indd 86

13.09.2018 17:53

guvenlik yonetim 63.indd 87

13.09.2018 17:53

guvenlik yonetim 63.indd 88

13.09.2018 17:53

guvenlik yonetim 63.indd 89

13.09.2018 17:53

ABONE FORMU

ABONELİK BİLGİLERİ GÜVENLİK YÖNETİMİ DERGİSİNE 1 YILLIK ABONE OLMAK İSTİYORUM. ADI, SOYADI : FİRMA ADI : DOĞUM TARİHİ/YERİ: DERGİ TESLİM ADRESİ ADRES

:

POSTA KODU / SEMT / ŞEHİR DİĞER BİLGİLER: MESLEK

:

E-MAİL

:

TEL

:

FAX

:

GSM

:

FATURA ADRESİ: ADRES:

POSTA KODU / SEMT /ŞEHİR VERGİ NO / DAİRESİ Güvenlik Yönetimi Dergisi’nin 1 yıllık abonelik bedeli 85 TL. + KDV’dir.

Abonelik bedelini İş Bankası - Perpa Şubesi - Hesap No: 1188 0542685 IBAN: TR76 0006 4000 0011 188054268 yatırdıktan sonra dekontun fotokopisi ile birlikte bu formu doldurarak 0212 210 54 45’e fakslayabilir ya da info@guvenlikyonetimi.com adresine mail atarak hemen abone olabilirsiniz.

guvenlik yonetim 63.indd 90

13.09.2018 17:53

guvenlik yonetim 63.indd 91

13.09.2018 17:53

guvenlik yonetim 63.indd 92

13.09.2018 17:53

guvenlik yonetim 63.indd 93

13.09.2018 17:53

R

E

K

L

A

M

I

N

D

E

K

86

21

13

45

25

31-32

17

87

15

85

88

6-7

23

Insert

91

2-3

75

73

A.K.İ.

4-5

59

19

83

63

61

49-53

29-43

95

ÖKİ - Banner

71

37

96

A.K.

65

93

81

89

ÖK

guvenlik yonetim 63.indd 94

11

S

1

13.09.2018 17:53

S

guvenlik yonetim 63.indd 95

13.09.2018 17:53

guvenlik yonetim 63.indd 96

13.09.2018 17:53