arka kapak
ÖZEL GÜVENLİK SEKTÖRÜNÜN SESİ n AYDA BİR YAYINLANIR
EKİM 2018 SAYI: 64
ÖZEL GÜVENLİK SEKTÖRÜNÜN SESİ
HAVALİMANI GÜVENLİĞİ
FOKUS: BİLGİ GÜVENLİĞİ EKİM 2018 SAYI: 64
ÖZEL DOSYA: FİZİKİ GÜVENLİK ve VIP KORUMA GÜVENLİ KAMERA GÜVENLİK SİSTEMLERİ ÖZEL GÜVENLİK FEDERASYONU YAYINIDIR
Gu�venlik Y KAPAK-64 ilanlı dikey.indd 1
04.10.2018 01:35
arka kapak
ÖZEL GÜVENLİK SEKTÖRÜNÜN SESİ n AYDA BİR YAYINLANIR
EKİM 2018 SAYI: 64
ÖZEL GÜVENLİK SEKTÖRÜNÜN SESİ
HAVALİMANI GÜVENLİĞİ
FOKUS: BİLGİ GÜVENLİĞİ EKİM 2018 SAYI: 64
ÖZEL DOSYA: FİZİKİ GÜVENLİK ve VIP KORUMA GÜVENLİ KAMERA GÜVENLİK SİSTEMLERİ ÖZEL GÜVENLİK FEDERASYONU YAYINIDIR
Gu�venlik Y KAPAK-64 ilanlı dikey.indd 1
04.10.2018 01:35
ön kapak içi
arka kapak içi
EKİM 2018 SAYI: 64
Gu�venlik Y KAPAK-64 ilanlı dikey.indd 2
04.10.2018 01:35
ön kapak içi
arka kapak içi
EKİM 2018 SAYI: 64
Gu�venlik Y KAPAK-64 ilanlı dikey.indd 2
04.10.2018 01:35
guvenlik yonetim 64.indd 1
04.10.2018 01:34
guvenlik yonetim 64.indd 2
04.10.2018 01:34
guvenlik yonetim 64.indd 3
04.10.2018 01:34
guvenlik yonetim 64.indd 4
04.10.2018 01:34
guvenlik yonetim 64.indd 5
04.10.2018 01:34
guvenlik yonetim 64.indd 6
04.10.2018 01:34
guvenlik yonetim 64.indd 7
04.10.2018 01:34
guvenlik yonetim 64.indd 8
04.10.2018 01:34
guvenlik yonetim 64.indd 9
04.10.2018 01:34
guvenlik yonetim 64.indd 10
04.10.2018 01:34
guvenlik yonetim 64.indd 11
04.10.2018 01:34
guvenlik yonetim 64.indd 12
04.10.2018 01:34
guvenlik yonetim 64.indd 13
04.10.2018 01:34
guvenlik yonetim 64.indd 14
04.10.2018 01:34
guvenlik yonetim 64.indd 15
04.10.2018 01:34
guvenlik yonetim 64.indd 16
04.10.2018 01:34
guvenlik yonetim 64.indd 17
04.10.2018 01:34
guvenlik yonetim 64.indd 18
04.10.2018 01:34
guvenlik yonetim 64.indd 19
04.10.2018 01:34
guvenlik yonetim 64.indd 20
04.10.2018 01:34
guvenlik yonetim 64.indd 21
04.10.2018 01:34
guvenlik yonetim 64.indd 22
04.10.2018 01:34
guvenlik yonetim 64.indd 23
04.10.2018 01:34
guvenlik yonetim 64.indd 24
04.10.2018 01:35
guvenlik yonetim 64.indd 25
04.10.2018 01:35
guvenlik yonetim 64.indd 26
04.10.2018 01:35
guvenlik yonetim 64.indd 27
04.10.2018 01:35
içindekiler 44
66
46 30 BAŞKANDAN
32 EDİTÖR
KAPAK KONUSU
46
Sivil havacılık güvenliğinde ‘’kara tarafı’’
48
Bosch’tan Bern Havalimanı için güvenilir
iletişim
50 Havalimanları için plaka tanıma
34 GÜNCEL
Sektör ile ilgili kısa haberler
guvenlik yonetim 64.indd 28
FOKUS
68
Video güvenlikte siber güvenlik
ÖZEL DOSYA
70 Müşteri perspektifinden özel güvenlik 52 58
44 KÖŞE / Hayata Bakış
sistemlerinin önemi
Dresden Havaalanı’nda yapılan anlaşılır bir anonsun önemi
hizmeti satın alma süreci
SEKTÖRDEN
Spectra Pro ile ufuk çizgisinin üzerinde
görüntüleme
60
Uçak hangarı koruması uçak bakım ve
ambar tesislerinde optik alev algılama
76 "Mütevazi olmadığımız tek taraf
dürüstlüğümüzdür"
04.10.2018 01:35
Güvenlik Yönetimi ÖZEL GÜVENLİK SEKTÖRÜNÜN SESİ
EKİM 2018
84
AYDA BİR YAYINLANIR
Özel Güvenlik Federasyonu adına imtiyaz sahibi O. Oryal ÜNVER Yürütme Kurulu O. Oryal ÜNVER İsmail UZELLİ Murat KÖSEREİSOĞLU Yusuf Vehbi DALDA Genel Yayın Yönetmeni Devrim BOZKURT devrim@guvenlikyonetimi.com Yazı İşleri Müdürü Ezgi ÖZCAN ezgi@guvenlikyonetimi.com Reklam Koordinatörü Çiğdem ÖZCAN cigdem@guvenlikyonetimi.com
68
Danışma Kurulu Alp SAUL Arzu YÜKSEL Doç. Dr. Gazi UÇKUN Füsun KOCAMAN Gültekin FİŞEK Hakan ÖZALP İsmail UZELLİ Murat KÖSEREİSOĞLU Okyay ŞENTÜRK O. Oryal ÜNVER Osman Levent CELASUN Prof. Abdurrahman KILIÇ Taner ALBAYRAK Yusuf Ziya ÖNCEL
ELEKTRONİK GÜVENLİK
Grafik Tasarım ve Baskıya hazırlık Derya BOZKURT derya@guvenlikyonetimi.com
78
CCTV sistemlerinin sağlık durumunun
Yayın Türü Yerel Süreli Yayın. Ayda bir yayınlanır.
takibi
84
Güvenli kamera güvenlik sistemleri
yönetiyoruz”
Yönetim Adresi Arkhe Tanıtım Hizmetleri Perpa Ticaret Merkezi B Blok Kat: 12 No:2049 Okmeydanı / Şişli / İstanbul Tel: (212) 210 54 45 Tel: (533) 413 78 08 Baskı ÖZGÜN OFSET TİC LTD ŞTİ 0212 280 00 09
YANGIN GÜVENLİĞİ
88
FM-200 gazlı yangın söndürme sistemi
seçimi
Özel Güvenlik Sektörünün sesi Güvenlik Yönetimi Dergisi, sektörü bilgilendirme amacıyla hazırlanmıştır. Bu dergide yer alan her türlü haber, bilgi ve yorumlar; güvenilir olduğuna inanılan kaynaklar tarafından hazırlanmış araştırma raporları, değerlendirmeler, atıflar, çeviriler ve istatistikî verilerden derlenmiştir. Dergide yer alan tüm reklamların sorumluluğu firmalara, yazılardaki ve söyleşilerdeki görüşler sahibine aittir. Dergide yer alan yazılar izin alınmadan ve kaynak gösterilmeden hiçbir şekilde kullanılamaz.
94 Reklam İndeksi tanıtım hizmetleri
Perpa Ticaret Merk. B Blok Kat: 12 No: 2049 Okmeydanı / Şişli / İstanbul Tel: (212) 210 54 45 Faks: (212) 210 54 45 Gsm: (533) 413 78 08
guvenlik yonetim 64.indd 29
04.10.2018 01:35
BAŞKAN
Fuarlar fırsat alanlarıdır
f
Değerli okurlarımız; Fuarlar, günlük sosyal ilişkilerin bir parçası olarak fuarlar, birçok olanaklarla doludur. İlk fuarın nerede ve ne zaman yapıldığı bilinmemekle birlikte, kanıtlar, M.Ö. 500 kadar erken dönemlerde fuarların varlığına işaret etmektedir. Hezekiel kitabında yer alan kutsal yazılar: “Tarshish, tüccarların çeşitliliğinin çokluğu nedeniyle tüccardı. gümüş, demir, teneke ve kurşun, fuarlarda işlem gördüler. " Ezekiel'in, M.Ö. 588 yılında yazıldığı iddia edilen Tire'nin yıkımını açıklaması, Tire'yi önemli bir pazar ve fuar merkezi olarak tanımlamaktadır. Dini faaliyetin ticarete eşlik ettiği aynı derecede açıktır. Kutsal gün anlamına gelen Latin dünyası "feria", "adil" kelimesinin mantıksal kökü gibi görünür. Dinin ve ticaretin karıştığı bu evrim zamanla devam etti ve Batı Avrupa'ya taşındı. Periyodik toplantılar, takas, takas ve nihayetinde doğrudan satış amacıyla her türlü malın üreticilerini bir araya getirdi. Bu pazara eğlence ve diğer etkinlik biçimleri eklenmiş, böylece bu ilkel pazar bugün bildiğimiz üzere fuarların boyutunu değişirmiştir. Fuarlarda, sergilenen tiyatro grupları, müzisyenler, egzotik hayvanlar ve diğer meraklıların sergilendiği fuarın önemli bir parçasıdır. Fuarlar gençlik geliştirme programları gibi eğitim faaliyet alanlarıdır, günümüzde fuarlar artık kariyer fuarları şekline dönüşmüştür. Kariyer fuarları hem iş arayanlar hem de işverenler için eşit fırsat yaratmaktadır. Kariyer fuarları genellikle sizi gitmek istediğiniz yere ulaştıracak kişilere yönlendirir, seçtikleri alanda çalışan potansiyel kişilerle ve başarılı olmak isteyen kişiler için, mükemmel iletişim ağı kurma fırsatıdır.Kariyer fuarlarındaki şirket temsilcileri, iş fırsatları ve işe alım süreçleri hakkında sizi bilgilendirecektir. İşverenlerle ağ oluşturmanın yanı sıra, lisansüstü çalışmalar ve katılım fırsatları hakkında daha fazla bilgi edinebilirsiniz. Kariyer fuarları seçtiğiniz sektör hakkında genel bilgi edinme şansı sunar. İlgili endüstrideki farklı meslekleri öğrenmek veya hangi sektöre girmek istediğinize karar vermek anlamına gelebilir. İş fırsatları sunan büyük şirketlere kadar çeşitli işletmeleri keşfetmek, doğrudan bağlantı kurmak ve hizmetlerinizi onlara tanıtmak için fırsat alanlarıdır.
O. Oryal ÜNVER ÖGF (Özel Güvenlik Federasyonu) Yönetim Kurulu Başkanı
Fuarlar,
çeşitli işletmeleri keşfetmek, doğrudan bağlantı kurmak ve hizmetlerinizi onlara tanıtmak için fırsat alanlarıdır.
Sonuç olarak; gençlerimizin fuarlara vakit ayırmalarını ve mesleki gelişimlerini sağlayabilecekleri ortamdır. Bu ay içinde gerçekleşecek olan, ISAF 2018 Güvenlik Fuarı, güvenlik sektörüne ilgi duyan ve çalışan gençler için güzel bir olanaktır. Dergimizin özel sayısı da bu fuarda sizlerle beraber olacaktır. İyi şanslar, görüşmek dileğiyle! Aydınlık günler sizin olsun…
30 n Güvenlik Yönetimi Ekim 2018
guvenlik yonetim 64.indd 30
04.10.2018 01:35
Ekim 2018 GĂźvenlik YĂśnetimi n 31
guvenlik yonetim 64.indd 31
04.10.2018 01:35
EDİTÖR
k
Havalimanı güvenliği Kavramsal çerçevede güvenlik, tehdit ve saldırı unsurlarının yanında savunma, önlem ve caydırıcılık öğelerini birlikte içermektedir. Küreselleşme ile güvenliğe yeni alt boyutlar eklenmiştir. Teknolojinin gelişimi, silahlar, canlı bombalar, silaha dönüştürülebilen uçaklar gibi etkenler terörist yöntemleri yaygınlaştırmakta ve küreselleştirmektedir. Havaalanları güvenlik tedbirleri açısından en üst düzey önlemlerle korunmaktadır. Havalimanlarında olası terör saldırıları, kaçakçılık, yangın güvenliği, elektronik güvenlik ve uçuş güvenliğine kadar tüm güvenlik önlemleri en ince ayrıntısına kadar düşünülerek tasarlanmaktadır. Dünyanın dört bir yanındaki havaalanlarından her gün yaklaşık 2.5 milyon kişi seyahat etmektedir. Ekim sayımızda kapak konusunda yer alan havalimanı güvenliğine dair, fiziki güvenlikten, yangın güvenliğine, geçiş kontrol sistemlerinden, CCTV / kamera izleme ve anonsun önemine, havalimanını güvenli kılan tüm güvenlik unsurlarından derlediğimiz teknik yazı ve makaleleri sizin için bir araya getirdik.
Ezgi ÖZCAN
Fokus konumuz ise; Bilgi güvenliği, bir varlık türü olarak bilginin izinsiz veya yetkisiz bir biçimde erişim, kullanım, değiştirilme, ifşa edilme, ortadan kaldırılma, el değiştirme ve hasar verilmesini önlemek olarak tanımlanır ve “gizlilik”, “bütünlük”, “erişilebilirlik” olarak isimlendirilen üç temel unsurdan meydana gelir. Bu üç temel güvenlik öğesinden herhangi biri zarar görürse güvenlik zaafiyeti oluşur. Fokus konumuza taşıdığımız bilgi güvenliğine dair kapsamlı yazıyı okuyabilirsiniz. Özel dosya konumuz, Fiziki Güvenlik ve VIP Koruma. Özel güvenlik hizmetlerinin kalitesi, bir takım kilit faktörlere bağlıdır. Bunların başında güvenlik görevlilerinin yetenekleri, becerileri ve motivasyonu gelmektedir. Ancak en az bunlar kadar önemli olan bir diğer kriter; şirketin merkez ofisinin, çalışanların görevlerine odaklanabilmeleri için yeterli düzeyde destek sağlamalıdır. Fiziki güvenlik ve VIP Korumaya dair yazıyı özel dosya konusu başlığımızda inceleyebilirsiniz.
Havalimanları
güvenlik tedbirleri açısından en üst düzey önlemlerle korunmaktadır.
Sektörden bölümümüzün Ekim ayı konuğu Okisan Güvenlik Teknolojileri San. Tic. A.Ş. Yönetim Kurulu Başkanı Ekrem ÖZKARA ile güvenlik sektörünün gelişimini ve doğru ekibin başarıdaki önemi konuştuk.
Güvenliğe dair birbirinden farklı birçok konuyu bir araya getirdiğimiz Ekim sayımızı keyifle okumanız dileğiyle.
32 n Güvenlik Yönetimi Ekim 2018
guvenlik yonetim 64.indd 32
04.10.2018 01:35
guvenlik yonetim 64.indd 33
04.10.2018 01:35
GÜNCEL
IndigoVision ürünleri Y3K güvencesiyle Türkiye’de
Güvenlik teknolojileri sektörünün tanınmış global markalarından IndigoVision’un video izleme çözümleri konusundaki geniş ürün portföyü Y3K tarafından işletmelere sunulmaya başladı. Y3K’nın tek yetkili distribütör olarak sunduğu IndigoVision markası, 25 yıla yaklaşan geçmişinde elde ettiği başarılar
ile sektörün önemli isimlerinden biri konumunda bulunuyor. IndigoVision’ın öne çıkan özellikleri arasında üst düzey veri sıkıştırma dikkat çekiyor. Bu da yüksek veri depolama alanlarına ihtiyaç duyan video izleme uygulamalarının çok daha düşük maliyetle saklanabilmesine olanak sağlıyor. Bu sayede veri depolama ve sistem masraflarını yüzde 90’a varan oranda azaltan IndigoVision çözümleri, şirket bünyesinde geliştirilen tescilli SMART.core™ teknolojisi ile yüksek görüntü ve ses kalitesi sunuyor. IndigoVision’un bir diğer avantajı ise farklı tipteki elektronik güvenlik sistemleri ve markalarıyla kolayca entegre olabilmesi. Böylece, bu alanda yatırım yapmak isteyen kurumların toplam sahip olma maliyeti
de büyük oranda düşüyor. Farklı tiplerdeki güvenlik kameralarından, kayıt sistemlerine ve video yönetim yazılımlarına eksiksiz bir portföye sahip video izleme çözümü olan IndigoVision’ın ölçeklenebilir yapısı sayesinde ileride yapılacak iyileştirme ve geliştirme maliyetleri de minimumda tutuluyor. IndigoVision’un Dağınık Ağ Mimarisi (Distribüted Network Architecture- DNA), ürünlerin tercih edilmesindeki bir diğer faktör olarak öne çıkıyor. Merkezi bir sunucu ihtiyacını ortadan kaldıran bu yapı sayesinde oluşabilecek bir arıza durumunda bile ağ üzerinde bir veri yoğunluğu oluşmuyor. IndigoVision’ın özellikli ve teknolojik ürünleri ilk olarak ISAF fuarında, Y3K standında ziyaretçilere tanıtılacak.
IKD 2018 İstanbul sonuç raporu toplantısı düzenlendi Uluslararası Özel Dedektif Dernekleri Federasyonu-IKD’nin 21. yıl toplantısı 14-16 Eylül 2018 tarihleri arasında İstanbul Kalamış Wyndham Grand Otel’de ÖDD Türkiye’nin ev sahipliğinde gerçekleşti. Çeşitli etkinliklerle gerçekleşen IKD 2018 İstanbul genel kuruluna Almanya, Avusturya, Danimarka, Finlandiya, Hollanda, İngiltere, İtalya, Macaristan, Norveç, Romanya, Slovenya, Türkiye ve Amerika Birleşik Devletleri merkezli Dünya Dedektifler Örgütü’nden - WAD toplam 13 ülkeden 40 kişi katılım sağladı. IKD 2018 genel kurul toplantısı açılış konuşmasını Birleşmiş Milletler Uluslararası Narkotik Kontrol Kurulu Üyesi, Üsküdar Üniversitesi Rektör Yardımcısı, ÖDD- Özel Dedektif Derneği Onursal Başkanı olan Prof. Sevil ATASOY yaptı. Açılış konuşması
sonrasında IKD 2018 genel kurulu çalışmaları gündem dâhilinde IKD Başkan Tony IMOSSI ve Başkan Yrd. George HIRTL tarafından başlatıldı. BID –Almanya Özel Dedektifler Derneği delegesi Bay Lothar Müllerve BDD – Alman Dedektifler Federal Birlik delegesi Bay Mager Heinrich söz aldı. Almanya’daki mevcut iki derneğin birleşmesi müzakereleri ve süreç hakkında bilgi verdi, on bir iyi adam dedektif ödülleri ÖDD - Özel Dedektifleri Derneği ile
IKD – Uluslararası Özel Dedektifler Dernekleri Federasyonu tarafından oluşturulan kurulun belirlemesi ile, ÖDD Türkiye’nin 11.kuruluş yılı nedeniyle Türkiye’de özel dedektiflik mesleğinin gelişimi ve uluslararası alanda itibarını artırmada katkıda bulunanlara verilmek üzere 11 İyi Adam Dedektif Ödülleri ile birlikte onur sertifikaları ODD ve IKD sahipleriyle buluştu. IKD 2018 İstanbul toplantısı katılımcıları anlamlı toplantıyı Boğaz turu ile sonlandırdı.
34 n Güvenlik Yönetimi Ekim 2018
guvenlik yonetim 64.indd 34
04.10.2018 01:35
guvenlik yonetim 64.indd 35
04.10.2018 01:35
GÜNCEL
Liman Güvenlik Değerlendirme ve Güvenlik Planları toplantısı yapıldı
1 Temmuz 2004 tarihinden itibaren ülkemizde uygulanmakta olan ISPS Kod gereğince hazırlanan Liman Güvenlik Değerlendirme ve Güvenlik Planları 20 Eylül Perşembe günü Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı’nda yapılan toplantıda Deniz ve İç sular Düzenleme Genel Müdürlüğü Başkanlığı’nda ele alındı. Toplantıya bakanlık tarafından tanınmış Güvenlik Örgütü (RSO) olarak yetkilendirilen Tepe RSO, Atem ve Oyak Güvenlik temsilcilerinin yanı sıra Tüpraş Rafinerisi Güvenlik Müdürü ve Altaş Genel Müdür Yardımcısı da katıldı. Toplantıda Uluslararası Denizci-
lik Örgütü (IMO) Deniz Emniyet Komitesi (MSC) tarafından yayınlanmış olan liman ve gemi güvenliğinin arttırılması, güvenlik değerlendirme ve güvenlik planlarının hazırlanmasında başvuru dokümanı olarak yayınlanmış yayımlar ile uluslararası standartlar organizasyonu tarafından yayınlanan lojistik zincir güvenliğine yönelik çalışmalar ele alındı. Mevcut güvenlik değerlendirme ve planlarının büyük bir kısmının 2019 yılı içerisindeki güncellenme ihtiyacı dikkate alınarak bu yıl sonuna kadar RSO’lar tarafından güvenlik değerlendirme ve planlarında yapılması gereken değişikliklerin bir çalışma grubu oluşturularak hazırlanması ve Ulaştırma Bakanlığı’na sunulması kararlaştırıldı. Toplantıda bir başka konu olarak daha önce Avrupa Birliği tarafından desteklenen Leonardo uzaktan erişim eğitim projesi başarı ile hazırlanan Metprom Projesi ele alındı. Geçtiğimiz Mayıs ayında proje ortağı olarak Metprom’u Türkçeleştirerek liman
güvenlik görevlilerinin kullanımına sembolik bir ücret karşılığı ulaşılmasını sağlamıştı. Liman güvenlik görevlilerinin hem ISPS Kod gereği alması gereken eğitimi içermesi hem de görevlerini daha da etkin bir şekilde yapabilmelerini sağlamak üzere kendi belirlediği bir zaman ve cihaz ile (bilgisayar, cep tel. vb.) istediği süreyle Metprom Projesi’ndeki eğitimlerden istifade edebiliyor. Projenin bir sonraki adımı ise limanda görev yapan güvenlik görevlileri dışındaki personelin yine ISPS kod gereğince almaları gereken eğitimleri sağlayabilmek. Böylelikle yıl içerisinde zorunlu olarak alınması gereken bu eğitimlerde eğitimlerin alınmasındaki birçok olumsuz faktörü (zaman, çalışma saatleri, izinde olma, vb.) ortadan kaldıracak. Denizcilik ve liman sektöründen beklentimiz projenin duyurulması, çalışanların yönlendirilmesi, teşvik edilmesidir. Detaylı bilgi için www.Gusod.org.tr adresini ziyaret edebilirsiniz.
G4S İşbirliği ile liderlik pozisyonunu güçlendirdi Globaldeki büyümeye paralel olarak Türkiye pazarında da hızla büyüyen Loomis, G4S’in Türkiye’nin Nakit ve Değerli Eşya Taşıma Operasyonları’nı devraldı. İki şirketin ortak kararıyla G4S tarafından sürdürülmekte olan, nakit ve değerli eşya taşıma, sayım ve kasalama işlerinin Türkiye’de Loomis’e devredilmesine karar verildi. Konuyla ilgili anlaşma 6 Eylül 2018 tarihinde imzalandı. G4S Türkiye’deki elemanlı güvenlik ve diğer faaliyetleri devam edecek. Dünyada lider bu iki büyük şirketin güç birliği ile G4S’nin söz konusu iş kollarında verdiği hizmet Loomis Türkiye tarafından daha da geliştiri-
lerek devam ettirilecek. Ayrıca G4S Türkiye’nin söz konusu iş kollarında görevli tüm çalışanları bir plan dâhilinde Loomis Türkiye organizasyonuna katılacaklar. Yeni yapılanmayı değerlendiren Loomis Türkiye Ülke Başkanı Yiğit Gürçay, “Loomis ve G G4S Şirketleri’nin kuvvetli yönlerini koruyarak, daha yaygın ve güçlü bir organizasyonla hizmet vermeyi hedefliyoruz. Bu birleşmenin sektörümüze ve değerli iş ortaklarımıza hayırlı olmasını diliyoruz” dedi. Loomis Türkiye’nin yeni bir başarıya imza attığına dikkat çeken Yiğit Gürçay “Kuyumculuk sektörü, bankacılık ve perakende alanında ciddi sayıda
artan işlem hacmimize büyümeye devam ediyoruz. Her yıl çok büyük yatırımlar yaparak geleceğe emin adımlarla ilerliyoruz” dedi. Loomis Türkiye’nin yurtdışı değerli emtia transferlerindeki başarılarıyla diğer ülkelerdeki Loomis ofislerinin de ülkeler arası hizmet sunmaya başladığını belirtildi.
36 n Güvenlik Yönetimi Ekim 2018
guvenlik yonetim 64.indd 36
04.10.2018 01:35
guvenlik yonetim 64.indd 37
04.10.2018 01:35
GÜNCEL
Yangına erken müdahalenin en teknolojik yolu Sensormatic tarafından sunulan yeni nesil video tabanlı yangın algılama çözümü, diğer bir deyişle kamera ile yapılan yangın algılama çözümü, mevcut sistemlerin hatalı ya da geç algılayabileceği yangınları doğru bir şekilde ve daha erken tespit edebiliyor. Günümüzün artan ticaret hacmi, beraberinde lojistik sektörünün daha hızlı ve daha büyük alanlarda çalışması zorunluluğunu getiriyor. Bu tip depolar, ürünlerle ilgili operasyonel yönetim her ne kadar yüksek teknolojiyle gerçekleştirilse de güvenlik konusunda yeni zorluklar getirebiliyor. Büyük antrepolar, depolar ya da uçak hangarları gibi alanlarda oluşabilecek yangınlar, içerideki ürün sayısı ve değeri yüksek olduğu için daha büyük risklere sahip bulunuyor. Video Tabanlı Yangın Algılama (VFD) çözümü, standart
yangın algılama sistemlerine oranla çok sayıda avantaja sahip. Geleneksel sensör bazlı sistemlerde yangın algılama sensör içerisinde yapıldığından dolayı dumanın sensöre kadar ulaşması gerekiyor. Büyük alanlarda bu durumun yangının belirli bir büyüklüğe gelmiş olması anlamına geliyor. VFD çözümü yangın oluşmaya başladığı anda yangını kaynağında algılıyor. VFD çözümündeki her bir kameranın 300 metrekareye varan alanlardaki yangınları net ve daha erken bir şekilde tespit edebilmesi maliyet ve yönetim kolaylığı sağlıyor. Endüstriyel tesislerde, birbirine yakın makineler ya da üretim bantları ile donatılan bu alanlarda oluşabilecek bir yangın durumunda, yangın kısa sürede tesisin diğer kısımlarına ulaşabiliyor. Standart sensör bazlı uygulamalarda duman ya da alev
gibi unsurların sensöre ulaşması durumunda alarm tetiklenirken, Video Tabanlı Yangın Algılama çözümünün daha geniş alanı taraması ve gelişmiş algoritmaları sayesinde yangını kaynağında algılayıp teşhis edebiliyor. Bu sayede yangın henüz küçükken gerekli müdahale yapılarak karşılaşılabilecek zarar minimumda tutuluyor.
Türk ekip Intel’deki güvenlik açığını buldu
ABD’deki Michigan Üniversitesi akademisyenlerinden Barış Can Kaşıkcı’nın koordinesindeki çalışmayla bir grup araştırmacı, Intel işlemcilerinde ciddi bir güvenlik açığı olan “Foreshadow”u buldu. Bu açık, ABD Bilgisayar Sistemleri Güvenliği
Kurumuna göre, “hackerların hassas bilgileri çalmasına” sebep olabiliyor. Michigan Üniversitesi Bilgisayar Bilimleri Bölümü Yardımcı Profesörlerinden Dr. Kaşıkcı, yaptığı açıklamada, yaklaşık bir yıl önce Intel’in “Spectre” ve “Meltdown” adında güvenlik açıklarının bulunduğunu söyledi. Intel’de Spectre’ye benzeyen ve Intel çiplerindeki en güvenlikli unsurları tehdit edebilecek, kod adı “Foreshadow” olan güvenlik açığını bulduklarını belirten Barış Can Kaşıkcı, “Yaklaşık 40 senedir işletim sistemi güvenliğinin temelini oluşturan mekanizmaları yeniden tasarlamaya itecek bir açık” değerlendirmesinde bulundu. Foreshadow’un İntel iş-
lemcilerinin en güvenli mekanizması olan Intel SGX’i (Yazılım Koruma Uzantısı) tamamen etkisiz hale getirdiğini belirten Kaşıkcı, bunun da ötesinde açığın, bulut bilişim sistemlerinde sanal makinelerin birbirlerinden veri çalmasına neden olduğunu vurguladı. Barış Can Kaşıkcı, “Foreshadow’u ABD’de Michigan Üniversitesi, Belçika’da Louvain Üniversitesi, İsrail’de Technion Üniversitesi ve Avustralya’da Adelaide Üniversitesine mensup 10 kişilik uluslararası bir araştırmacı grubu keşfetti. Araştırmacı grubumuz, Intel ile çalışarak güvenlik açığını giderecek yazılım tabanlı çözümler üretti.” diye konuştu.
38 n Güvenlik Yönetimi Ekim 2018
guvenlik yonetim 64.indd 38
04.10.2018 01:35
guvenlik yonetim 64.indd 39
04.10.2018 01:35
guvenlik yonetim 64.indd 40
04.10.2018 01:35
GÜNCEL
İstanbul Yeni Havalimanı Projesi’nde Norm Teknik imzası İstanbul Yeni Havalimanı (İGA) Projesi, 76,5 milyon m2 alanda yıllık 200 milyon yolcu kapasitesine sahip terminali ile Dünyanın en büyük havalimanı olma özelliğini taşıyor. Norm Teknik A.Ş.,İstanbul Yeni Havalimanı (İGA) Projesi`nde terminal & kule binası başta olmak üzere: yangın pompaları, sprinkler sistemi, Novec1230 gazlı söndürme sistemi, davlumbaz söndürme sistemi, yangın dolapları ile yer almıştır. İstanbul`u büyük bir uçuş ağının merkezi haline getirecek olan projenin terminal binası içerisinde yangın pompa grubunda temsilcisi olduğu ABD menşeli Xylem ITT-AC Fire Pump markalı UL listeli FM onaylı 1 adet elektrikli, 2 adet dizel yangın pompasına ilaveten 1 adet jokey pompa kullanılmıştır. Kule binasında ise yine Xylem ITT-AC Fire Pump markalı UL listeli FM onaylı 2 adet elektrikli yangın pompası ile 1 adet jokey pompa kullanılmıştır. Terminal ve kule binaları içerisinde
ABD menşeli UL listeli FM onaylı GLOBE marka sprinkler sistemi uygulaması da yapılmıştır. Terminal, destek binaları ve kule binalarında yaklaşık 2,5 milyon m2 lik kapalı alanda Globe Fire Sprinkler Corporation-ABD firmasına ait UL listeli fm onaylı sprinkler sistemi ile koruma yapılmıştır. Ayrıca model h ıslak alarm vanaları, model RCW kuru alarm vanaları, model RCW Preaction sistem kullanılmıştır. Projenin gazlı söndürme sistemi kapsamında; terminal binası ve ATC kule binasında İngiltere LPG markalı, VdS onaylı Novec 1230 gazlı söndürme sistemi uygulanmıştır. Norm Teknik A.Ş.`nin tescilli markası Normeks yangın dolapları tercih edilmiştir. Terminal ve kule binalarında TS EN 671-1 ve TS EN 671-2’ye uygun, CE 1299 belgeli, havalimanı mimarisi ile uyumlu yaklaşık 2000 adet özel tasarım yangın dolabı kullanılmıştır. Tamamlandığında yıllık 200 milyon
yolcu kapasitesine ulaşacak olan havalimanın terminal binasında UL300 standardına uygun tasarıma sahip, NFPA 96 ve NFPA 17A’ya uygun, UL listeli Amerikan menşeli Kidde-Fenwal markalı davlumbaz söndürme sistemi tercih edilmiştir. İlk fazın tamamlanması ile 90 milyon yolcu kapasitesine ev sahipliği yapacak olan dünyanın yeni havacılık merkezi birbirinden bağımsız 6 pist, kargo şehri, bakım tesisi, hangarlar, genel havacılık ve diğer destek yapılarını da bünyesinde bulundurmaktadır.
Ayvaz çalışanları yaza veda pikniğindeydi Ayvaz’ın her yaz düzenlediği ve artık gelenekselleşen yaza veda pikniği bu sene de Çatalca’da düzenlendi. Kahvaltıdan barbeküye, şişme oyun parkurlarından sürpriz hediyelere kadar her şeyin düşünüldüğü pikniğe Ayvaz çalışanları ve aileleri olmak üzere 500 kişi katıldı. Geleneksel yaza veda pikniğinden güzel anılarla ayrılan Ayvaz ailesinin üyeleri, hep birlikte güzel bir gün geçirdikleri için mutlu olduklarını ve gelecek seneki etkinliği şimdiden heyecanla beklediklerini dile getirdiler.
Ekim 2018 Güvenlik Yönetimi n 41
guvenlik yonetim 64.indd 41
04.10.2018 01:35
GÜNCEL
Okullara 20 bin güvenlik görevlisi alınacak!
Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın yaptığı açıklamada,
MEB’e bağlı okullarda görevlendirmek üzere 20 bin güvenlik görevlisi alınacağını söyledi. Cumhurbaşkanlığı kabinesi toplantısı sonrasında konuşan Kalın, 20 bin güvenlik görevlisi alımı ile ilgili bir çalışma başlatıldığı bilgisini verdi. İşte, 20 bin güvenlik görevlisi alımı hakkında detaylar... Okullara alınacak 20 bin güvenlik görevlisi konusunda İbrahim Kalın şunları söyledi: “Milli
Eğitim Bakanlığı ile Aile ve Sosyal Güvenlik Bakanlığımız arasında 60 bin temizlik, 20 bin de sivil güvenlik görevlisinin görevlendirilmesiyle ilgili bir çalışma başlatıldı. Bu da tamamlanma aşamasına girmiş durumda.” 20 bin güvenlik görevlisi alımı hakkında diğer detaylar henüz belli değil. Konu hakkında ilgili bakanlıklar ya da diğer kamu kurumlarından açıklama geldiği takdirde dergimizden okuyabilirsiniz.
Özel güvenlik işlemleri e-Devlet’ten yapılacak “Özel Güvenlik Hizmetlerine Dair Kanunun Uygulanmasına İlişkin Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik” Resmi Gazete’de yayımlandı. Buna göre, özel güvenlik faaliyet izni için İçişleri Bakanlığına yapılacak başvurularda, hisse sahipleri, yöneticileri ve varsa tüzel kişi ortak temsilcilerin imza sirküleri, başvuru dilekçesi, kurucu, yönetici ve varsa temsilcilerine ait güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması formu ve üniforma kataloğu istenecek. Özel güvenlik görevlisi çalışma izni için yapılacak başvurularda ise başvuru dilekçesiyle güvenlik soruşturması ve arşiv araştırma formu talep edilecek. Alarm merkezi kurma ve izleme izni için valiliğe yapılacak başvurularda, başvuru dilekçesi, kurucu, yönetici ve varsa temsilcilerine ait güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması formuyla kurucu, yönetici ve varsa temsilcilerine ait imza sirküleri istenilen belgeler
arasında olacak. Yönetmeliğin 31. maddesinde yapılan değişiklikle, özel güvenlik eğitimi yapılacak tesisin, zorunlu deprem sigortası ve tapusunun bulunması şartı getirildi. Özel güvenlik eğitim izni için Bakanlığa yapılacak başvuruda da kurucu, yönetici, uzman eğitici ve varsa tüzel kişi ortak temsilcilerinin T.C. kimlik numarası ile eğitim yapılacak tesisin adresini belirtir başvuru dilekçesi ve tesis kendilerine ait ise tapunun, kira
ise kira sözleşmesinin bir örneği, eğitim yapılacak tesisin yangın sigortası poliçesinin bir sureti, kurucu, yönetici ve varsa temsilcilerine ait güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması formu, kurucu, yönetici ve varsa temsilcilerine ait imza sirküleri istenecek. Özel güvenlik hizmetleri sektöründeki tüm işlemlerin e-Devlet’te bulunan Emniyet Genel Müdürlüğü Özel Güvenlik Bilgi Sistemi üzerinden yapılacağı öğrenildi.
42 n Güvenlik Yönetimi Ekim 2018
guvenlik yonetim 64.indd 42
04.10.2018 01:35
guvenlik yonetim 64.indd 43
04.10.2018 01:35
y HAYATA BAKIŞ
“Bağışlanmak” Yıllar önce, Edinburgh Üniversitesi’nde bir profesör öğrencilerin okumalarını dinlemektedir. Bir genç öğrenci okumaya başladığında profesör onu durdurur ve eleştirir. “Kitabı yanlış elinde tutuyorsun sağ eline al ve oku”. Genç adam bu azarlamaya sağ kolunu kaldırarak karşılık verir; sağ eli yoktur. Ölüm sessizliğine bürünen diğer öğrenciler sıralarında kıpırdanmaya başlarlar. Profesör şaşkına dönmüştür; öğrenciye yaklaşır kolunu onun omzuna koyar gözü yaşlı bir şekilde konuşur “söylediğimden pişmanım, lütfen beni bağışla”. Bazen bu profesör gibi bağışlanmayı istemek alçak gönüllülük gerektirir. Herkes her zaman haklı olmadığını bilmelidir. İlerlemek için kendimizi bağışlamakla birlikte bazen başkalarının bizi bağışlamasını istememiz gerekebilir. Yoksa olayı aklımızda tekrar tekrar yaşar ve davranışımızdan uzun süre pişmanlık duyarız. Birisi ya da bir şeyler bizi haksızlığa uğrattıysa ve incindiysek bağışlama gerektiren bir durumla karşı karşıyayız, demektir. Birçoğumuzun kendimizi haksızlığa kurban gitmiş bir ruh halinde hissettiği olmuştur. İnsanların kendileri izin vermedikçe hiçbir şeye kurban gidemeyeceklerini anlamalarında büyük yarar vardır. Geçmişi anlamak elbette önemlidir, bağışlamanın bir parçasıdır bu. Öncelikle sizi incittiğini hissettiğiniz olayı ya da kişiyi tanımanız gerekir. Bağışladıkça kendi duygu-düşünce ve eylemlerimizin sorumluluğunu almamız ve haksızlığa kurban gitme düşüncesinden kurtulmamız gerekir. Bağışlamamak davranışımızı çok şiddetli biçimde etkiler ve sonuç olarak ilişkilerimiz zarar görür. Bağışlamamanın sonucunda üç temel davranış kalıbı ortaya çıkabilir. İnsanlarla etkileşimlerinizde bu kalıpların dışa vuruşunu görmüş olabilirsiniz. Bu üç davranış türü “kendine acıma”, “sorumluluk ve kendini haklı çıkarma” ile “düşmanlık beslemedir”. Öncelikle her davranış türünü kendinizde ve başkalarında teşhis edebilmek için buna yönelik bir anlayış kazanmalısınız. Sonra kendiniz ya da başkaları için bu şekilde davranmanın neler “kazandırdığını” görebilirsiniz yani bu davranış türünün bir şeyler kazandırdığı düşünülüyordur, yoksa zaten sergilenemez. Örneğin kazanılan şey davranışı yapan kişinin daha fazla dikkat çekmesi olabilir. Davranışı değiştirmek için kazanımdan vazgeçmeye hazır olmak lazım. Kendine acıyan insanlar bir olumsuzluğa “saplanıp” kalırlar. Bu tepkinin dışına çıkıp yaşamlarını denetimlerine almaya zorluklarını aşmaya çalışmazlar. Bu davranış kalıbını kendimizde gözlemek zor değildir.
Uygulayabilmek dileğimle…
Oğuz GÜLAY
Bağışladıkça kendi duygu-düşünce ve eylemlerimizin sorumluluğunu almamız ve haksızlığa kurban gitme düşüncesinden kurtulmamız gerekir. Bağışlamamak, davranışımızı çok şiddetli biçimde etkiler ve sonuç olarak ilişkilerimiz zarar görür.
44 n Güvenlik Yönetimi Ekim 2018
guvenlik yonetim 64.indd 44
04.10.2018 01:35
guvenlik yonetim 64.indd 45
04.10.2018 01:35
KAPAK HAVALİMANI GÜVENLİĞİ
Sivil havacılık güvenliğinde “kara tarafı” Genel olarak vatandaşlar güvenlik kavramına önce AVM’lerde ve organizasyonlarda aşinalık kazanmış olsalar da günümüzde en çok eleştiriye maruz kalan ve gündemden hiç düşmeyen güvenlik uygulamalarından biri havalimanı güvenliğidir. Turgay ŞAHAN / Genel Müdür TAV ÖZEL GÜVENLİK HİZMETLERİ A.Ş.
H
avacılığa özel güvenlik düzenlemeleri, bilindiği gibi hava tarafına, halka açık olmayan ve yalnız geçerli biniş kartına sahip yolcuların geçebildiği alanlara yöneliktir ve odağında hava taşımacılığına yönelik yasadışı eylemleri engellemek vardır. Genel, kamuya açık alanlar yani kara tarafı ise ulusal otoritelerce uygulanan güvenlik düzenlemelerine tabidir. Özellikle son yıllarda küresel olarak yaşanan terör eylemleri, yıllardır Atatürk Havalimanı’ında da uygulamakta olan pek çok kara tarafı güvenliği tedbirinin önemini, gerekliliğini bir kez daha göstermiştir. Tehditlerin
sürekli evrimi ve artan çeşitliliği ile birlikte güvenlik sağlayıcılarının ve havacılıkta iştiraki bulunan tüm birimlerin bazı temel prensipler doğrultusunda işbirliği içinde ilerlemeleri ve değişen koşullara uyum sağlamaları gerekmektedir. Kara tarafı güvenliğine ilişkin, dünyada da düzenlemeler (ICAO, EK17) yeniden gözden geçirilmiş ve buna göre devletlerin kamuya açık, kara tarafı alanlarının tespitinde daha detaycı ve kesin; caydırıcı ve önleyici önlemlerin en uygun ve verimli şekilde alındığından, sorumlulukların Milli Sivil Havacılık Güvenlik Programları dâhilinde isabetle dağıtıldığından emin olmalarını gerektirmektedir.
Terminal içinde veya dışında yolcu olma koşulu olmadan insanların toplanabildiği veya düzenli olarak akış oluşturduğu alanlar olan kara taraflarında yüksek riskli alanların ve alınması gereken tedbirlerin neler olduğunun tespit edilmesi, ulusal otorite ve diğer düzenleyiciler ile işbirliği yaparak risk ve tehdit değerlendirilmesi yapılması ve mevcut uygulamaların verimlilikle isabet açısından düzenli olarak veya ihtiyaç oldukça denenerek işlerliklerinden emin olunması gerekmektedir. Kara tarafı güvenliği, nihai olarak, güvenlik sektörünün her alanında olduğu gibi havacılık güvenliğinde de kolluk gücünün ve güvenlik sağlayıcısının
46 n Güvenlik Yönetimi Ekim 2018
guvenlik yonetim 64.indd 46
04.10.2018 01:35
Turgay ŞAHAN
sorumluluğunda ancak paydaşlar ve tüm vatandaşların iş birliği içinde olması ile de daha verimli uygulanabilmektedir. Havalimanlarında, kamu veya özel güvenliği ilgilendiren tüm birimler akıcı bir haberleşme mekanizması içinde güncelleme ve acil durumlarla ilgili iletişim halinde kalmalıdırlar. İlave kontrol noktaları ve güvenlik taramaları her ne kadar yolcu açısından yer yer külfet ve zaman kaybı olarak algılansa da, yaşanan olaylar göstermiştir ki özellikle riskin yüksek olduğu durumlarda rastgele veya öngörülemez kontroller, caydırıcılıkta ve tehditlerin tespitinde kalıcı uygulamaların verimliğini arttıran önemli unsurlardır. Uygulanabildiğince, risk ve tehdidin doğurduğu gereksinimlere göre, yerel yasa ve uygulamalara da sağdık kalınarak bundan sonraki süreçte daha kapsamlı çözümler oluşturulmalıdır. Hâlihazırda işleyen bir havalimanında tekrar tasarım ve yeniden yapılanma hem maliyeti daha yüksek hem de uygulanması daha zor olduğundan, havalimanı henüz yapım aşamasındayken tasarımının güvenlik açısından
da değerlendirilmesi, alt yapısının patlamalara dayanıklı, kullanılan malzemelerin en az hasar verecek şekilde seçilmesi, çevre düzenlemesinin bazı saldırıları mümkün kılmayacak şekilde yapılması, indirme-bindirme alanlarını terminallerden ayrılması ve terminallerin insan kalabalıklarını en aza indirgeyecek şekilde tasarlanması gerekmektedir. Ayrıca, silahlı eylemcilerin konuşlanabileceği, kalabalıkları gören yüksek alanlar oluşturmaktan kaçınılmalı, tehlikeli madde veya patlayıcıların gizlenebileceği opak ve gözden uzak köşelerde çöp kutuları bulundurulmamalıdır. Şehir merkezlerinde bulunan havalimanlarının etrafında bulunan diğer binaların da saldrıganların konuşlanmasına elverişli olmaması önem taşımaktadır. Paydaşların da kalabalık ve kuyruk oluşmasını engelleyecek şekilde süreçlerini ve yerleşimlerini düzenlemeleri, özellikle günün yoğun saatlerinde hizmet verdikleri noktaları elverdiğince dağıtmaları tercih edilmektedir. Yolcu ve ziyaretçiler, tüm havalimanı çalışanları gibi, sahipsiz bagaj ve eşyalarla ilgili duyarlı olmaları konusunda gerek tabelalarla gerekse anons ve ekranlarla bilgilendirilmelidir. Direkt havalimanı çalışanı olsun olmasın, tüm havalimanı muhatapları güvenlik bilincine yönelik eğitimler almalı, şüpheli davranışları tespit edebilecek ve hızlıca ilgili birimlere raporlayabilecek kabiliyeti edinmelidir. Devriye ve izleme yapan birimlerin caydırıcılık açısından daha görünür olmaları, davranış gözlemleme ve profilleme yapabilmeleri önemlidir. Özellikle halka açık alanlarda akışı etkilemediğinden patlayıcı tespit köpekleri de tercih edilmelidir. Acil durumlarda tüm sorumlu birimler kararlaştırılmış prosedür-
Devriye ve izleme yapan birimlerin caydırıcılık açısından daha görünür olmaları, davranış gözlemleme ve profilleme yapabilmeleri önemlidir. lere uygun şekilde koordinasyonu ve haberleşmeyi sağlamalı ve planlama tüm paydaşları içermelidir. Bu planlama tercihen bir süreklilik planına oturtulmalı, sıklıkla test edilmeli ve gözden geçirilmelidir. Bu sebeple, sadece güvenlik kontrolüne dayalı kısıtlamaların olduğu ancak herkesin girdiği bu alanlarda, farklı risk ve tehditlere dayalı olasılıkların gerçekleşmemesi için kara tarafı olmasına rağmen tamamiyle güvenli bölge olma zorunluluğundaki havalimanlarının kara taraflarında da çeşitli aşamalardan oluşan ve farklı tekniklerle bütünlük içinde korunan “secure zone/güvenli alan”lar oluşturulmalıdır.
Ekim 2018 Güvenlik Yönetimi n 47
guvenlik yonetim 64.indd 47
04.10.2018 01:35
KAPAK HAVALİMANI GÜVENLİĞİ
Bosch’tan Bern Havalimanı için güvenilir iletişim Her gün binlerce yolcuyu ağırlayan havalimanı yönetimlerinin, yolcuların, çalışan personelin ve havalimanının kendisini en iyi şekilde korumak için belirli ölçütleri karşılaması gerekmektedir. BOSCH SANAYİ VE TİCARET A.Ş.
H
er yıl milyonlarca insanın bavullarıyla geldikleri havalimanlarını korumak zorlu bir iştir. Bu tür zorlu ortamlarda güvenliği sağlamak, en yeni teknolojiyi ve en doğru çözümleri gerektirmektedir. Tüm sistemin verimliliğini tehlikeye atmamak
için kaliteden ödün vermemek önemli bir faktördür. Havalimanlarının güvenliği için ürün ve çözüm konularında Bosch’un tercih edilmesi, global bir tedarikçiden en yeni teknolojinin alınacağı anlamına gelmektedir. Dünyanın önde gelen teknoloji ve çözüm sağlayıcısı
Bosch, teknik uzmanlık ve yenilikçilik konusunda güvenin ne kadar önemli olduğunun farkında olarak hizmet vermektedir. “Yaşam için teknoloji” ilkesi doğrultusunda ürün ve çözümlerin tasarımında müşterilerin ihtiyaçlarını ön planda tutmaktadır. Bosch Güvenlik Sistemleri, güven-
48 n Güvenlik Yönetimi Ekim 2018
guvenlik yonetim 64.indd 48
04.10.2018 01:35
liğin ötesinde entegre çözümler ile güvenlik işlevlerinin yanı sıra ticari veya diğer istatistiksel verileri sunabildikleri için havalimanı operasyonlarını büyük ölçüde geliştirmektedir. Tüm bunlar, her yolcu için en güvenli ortamın sağlanması ve operasyonel açıdan yatırım perspektifinden bakıldığında verimli bir çözümle inşa edilmiş Bosch Güvenlik Sistemleri’nin havalimanları için doğru bir iş ortağı olmasını sağlamaktadır. Her gün binlerce yolcuyu ağırlayan havalimanı yönetimlerinin, yolcuların, çalışan personelin ve havalimanının kendisini en iyi şekilde korumak için belirli ölçütleri karşılaması gerekmektedir. Güvenlik, emniyet, iletişim ürünleri ve sistemleri alanında dünyanın önde gelen tedarikçilerinden biri olan Bosch, bu noktada devreye girerek entegre bina çözümleri ve servisleri sunarak dünya çapındaki havalimanlarının güvenliğine büyük katkılar sağlamaktadır. Sadece Almanya’da, yılda 180 milyondan fazla yolcu, Bosch’un teknolojileri ile güvendedir. Daha yüksek güvenlik için tek kaynaktan ağ tabanlı çözüm Bosch, son olarak İsviçre’deki Bern yerel havalimanını müşteri portföyüne kattı. Her yıl, iş seyahatine ve tatile çıkan yaklaşık 185.000 yolcu tarafından kullanılan havalimanında daha yüksek güvenlik için şirket, tek kaynaktan ağ tabanlı çözüm sunmaya başladı.
Güvenilir ve kaliteli genel seslendirme sistemi; biniş ve yolcu çağrılarının, uyarıların, genel anonsların hızlı ve anlaşılır bir şekilde olması için önem taşımaktadır. Bosch uzmanlarının geliştirdiği ağ tabanlı yeni çözüm, bu beklentileri tam olarak karşılamaktadır. Olağanüstü güvenilirliği, kullanıcı dostu olması, ses üretimi ve anlaşılabilirlik özellikleriyle öne çıkan PAVIRO genel seslendirme ve acil anons sistemini temel alan çözüm, Bern’de hem tüm terminal çapında hem de belirli alanlarda duyurular yapmak için kullanılmaktadır. Sistem kurulumunun, yolcular için herhangi bir aksaklık veya sakıncaya yol açmadan sorunsuz bir şekilde ilerlediğini belirten, Bern Havalimanı’nın teknik altyapısından ve projelerinden sorumlu Mario Glauser şunları söylemektedir: “Yeni çözüm, yolcularla daha da iyi iletişim kurmamızı sağlıyor ve gelecekteki gereksinimleri güvenilir bir şekilde karşılıyor. Havalimanı, acil durumlara artık daha hızlı ve daha kolay yanıt verebiliyor. Otomatik uyarılar ve anonslar, gerginliğe neden olmadan yolculara güven veriyor. Bern Havalimanı’nın sorumluları, sistemin özelliklerinden, ayrıca bütün planlama ve kurulum
işinin tek bir sağlayıcı tarafından yapılmış olmasından memnun.”
Bosch ürünleri ve çözümleri Bosch, havaalanı operasyonlarını etkili bir şekilde yönetmek için geniş bir ürün ve çözüm yelpazesi sunmaktadır. Tüm alanlar ve faaliyetler etkili bir şekilde izlenerek, acil durumların, yangınların ve tehditlerin anında tespit edilmesi sağlanabilmektedir. Tesisler hızlı ve kontrollü bir şekilde tahliye edilebilmektedir. Tüm güvenlik ve seslendirme çözümleri tek bina yönetim sitemi altında toplanabilmektedir. Her tür araç için arıza teşhis ve servis ekipmanı sağlanabilmektedir.
Hem güvenilir hem kullanıcı dostu seslendirme sistemi Güvenilir ve kaliteli genel seslendirme sistemi; biniş ve yolcu çağrılarının, uyarıların, genel anonsların hızlı ve anlaşılır bir şekilde olması için önem taşımaktadır.
Ekim 2018 Güvenlik Yönetimi n 49
guvenlik yonetim 64.indd 49
04.10.2018 01:35
KAPAK HAVALİMANI GÜVENLİĞİ
Havalimanları için plaka tanıma sistemlerinin önemi Havalimanları güvenlik açısından oldukça kritik alanlardır. Bu sebeple havalimanlarının güvenliği çok üst seviyelerde olmak zorundadır. Plaka tanıma sistemleri, havalimanlarının giriş-çıkış noktalarında güvenliğin sağlanması için çok büyük bir rol üstlenmektedir. Ozan DARENDELİ / Genel Koordinatör Hobi Bilişim Bilgisayar Güvenlik Sist. San. ve Dış Tic. Ltd. Şti.
P
laka tanıma sistemi hakkında genel bilgiler: Plaka tanıma sistemi, kameralardan elde edilen araç görüntüsünün üzerinde plaka bölgesi tespit edilerek ve ayrıştırılarak, plaka üzerinde bulunan karakterlerin optik karakter tanıma (görüntü İşleme) yöntemleri ile okunması işlemidir. Projeye göre değişik uygulamaları olup, uygulamaya özel algoritma ve donanım yapısının bir araya getirilmesi ile oluşturulan bir sistemdir.
Havalimanlarında plaka tanıma sistemlerinin kullanımı: Havalimanlarının ana giriş ve çıkış noktalarında plaka tanıma sistemi kullanılarak geçiş yapan tüm taşıtların plakaları tanımlanır. Text bilgiye çevrilen plaka bilgisi ile birlikle taşıtların fotoğrafları online olarak emniyet teşkilatının veri tabanına iletilir, bu plakalar anlık olarak polnet sistemi üzerinden sorgulanır, suça karışmış veya herhangi bir sebepten ötürü
aranan bir aracın bu noktadan geçiş yapmak istemesi durumunda sistem sesli ve görsel olarak alarm üretir ve emniyet ekiplerinin hızlı bir şekilde müdahale etmesini kolaylaştırır. Bir başka kullanım alanı da havalimanlarının otopark giriş çıkış noktalarıdır. Havalimanı otoparklarında ücret otomasyon sistemi
için plaka tanıma tercih edilebildiği gibi bunun yanı sıra; günlük, aylık, yıllık araç geçiş raporları alınarak istatistik bilgileri elde edilebilir. Plaka tanıma sistemi geçiş yapan her bir aracın fotoğrafını yüksek çözünürlüklü olarak çektiği için havalimanı otoparkının güvenliğine büyük ölçüde katkı sağlar. Bu sistemin en büyük avantajlarından
50 n Güvenlik Yönetimi Ekim 2018
guvenlik yonetim 64.indd 50
04.10.2018 01:35
Ozan DARENDELİ
biriside video kayıt yerine fotoğraf ve text bilgi olarak veri tabanına kayıt yapmasıdır. Bu özelliği sayesinde büyük disk kapasitelerine ihtiyaç duymaz. Uzun yıllar veriler saklanabilir ve ihtiyaç halinde raporlar çok hızlı bir şekilde alınabilir. Raporlar yazıcıdan çıktı olarak alınabilir ve resimli PDF, Word, Excel formatlarında arşivlenebilir.Havalimanı yönetimleri plaka tanıma sisteminden elde edecekleri verilerle müşteri yoğunluk analizlerini çok ayrıntılı bir şekilde yapabilirler.
Plaka tanıma sistemi acil durum butonu: Havalimanı otoparkında bulunan bariyerlerin Hobi plaka tanıma sistemine entegre edilmesiyle; Terör Olayı, Sel, Yangın, Deprem vb. durumlarda otopark bariyerlerinin otomatik olarak açık kalmasını sağlayabilirsiniz, bu durum otoparkın hızlı tahliye edilmesine olanak verir. Bu geçişler ayrıca raporlanabilmektedir. Plaka tanıma sistemi bu gibi durumlarda, mevcutta bulunan yangın alarm sistemi, deprem tespit cihazı gibi sistemlerle entegre
Hobi plaka tanıma Sistemleri Türkiye’nin en büyük ve en yoğun kullanılan birçok havalimanında uzun yıllardır sorunsuz bir şekilde çalışmaktadır. olabilir ve bu cihazlardan tetik gelmesi durumunda Acil Durum oluşturarak bariyerlerin tamamını açık pozisyona getirir. Plaka tanıma sistemi fazla geçiş alarmı: Havalimanı güvenliği tarafından belirtilmiş olan süre içerisinde (saat veya gün) belirtilen adet kadar veya daha fazla geçiş yapan aynı plakalı araç olması durumunda sistem sesli ve görsel olarak alarm üretir. İki aracın belirli aralıklarla peş peşe geçiş yapıyor olması yapılacak olan bir eylemin keşif çalışması olabilmektedir. Plaka tanıma sistemi bu gibi durumların tespit edilmesi için kullanılabilmektedir. Havalimanının etrafındaki yolların üzerine konumlandırılacak olan plaka tanıma kameraları olması durumunda havalimanı etrafından sık aralıklarla veya koordineli geçiş yapan araçlar da tespit edilebilir.
Havalimanlarında kullanılan plaka tanıma sistemi genel raporları: Plaka bilgileri, araçların HD çözünürlükte fotoğrafları, tarih-saat bazlı sorgulama, araçların marka, renk, tip bilgisi. Araçların hangi yönde hareket ettiği bilgisi (ters yön alarmı) Havalimanına giriş-çıkış yapan araçların yaklaşık hızları Havalimanına giriş-çıkış yapan araçların hangi kapıdan (noktadan) geçiş yaptığı Kara listeye kayıtlı olan araçların raporlanması Tüm bilgilerin Word, Pdf, Excel olarak kaydedilebilmesi ve yazıcıdan çıktı olarak alınabilmesi Bilgilerin fotoğraflı olarak belirlenen mail adresine belirlenen saatlerde otomatik olarak gönderilmesi
Ekim 2018 Güvenlik Yönetimi n 51
guvenlik yonetim 64.indd 51
04.10.2018 01:35
KAPAK HAVALİMANI GÜVENLİĞİ
Dresden Havaalanı’nda yapılan anlaşılır bir anonsun önemi Kötü akustik, arka plandaki gürültüler, yankılar veya diğer sesler, yeterli bir bilgilendirmeyi mümkün kılacak kadar açık ve önemli bir bilginin iletimini sıklıkla engelleyebilir. HONEYWELL TEKNOLOJİ A.Ş.
K
ötü bir anonsu kim tecrübe etmemiştir? Ortam gürültülerinin karışması nedeniyle her anons farklı algılanır. İçeriğin dinleyen tarafından her nasılsa aslında amaçlanandan farklı algılanması sıklıkla meydana gelir. Ve bazen ses tüm detay-
lar anlaşılamayacak kadar alçaktır. Kötü akustik, arka plandaki gürültüler, yankılar veya diğer sesler, yeterli bir bilgilendirmeyi mümkün kılacak kadar açık ve önemli bir bilginin iletimini sıklıkla engelleyebilir. Bunun sonucunda bir kapı değişikliği veya farklı bir uçağa biniş zamanı hakkında
önemli bir bilgi kaçırılabilir. Fakat Dresden Havaalanı’nda değil. Mevcut ses bildirim teknolojisinin teknik olarak güncellenmesi çerçevesinde, 2000 yılından bu yana terminalde mevcut olan VARIODYN 3000 sistemi en son teknolojiyle güncellenmiştir. ESSER by Honeywell - VARI-
52 n Güvenlik Yönetimi Ekim 2018
guvenlik yonetim 64.indd 52
04.10.2018 01:35
guvenlik yonetim 64.indd 53
04.10.2018 01:35
KAPAK HAVALİMANI GÜVENLİĞİ
Çok katlı alışveriş merkezleri, yemek alanları veya havaalanları gibi çeşitli binalar için tehlike haricinde başka amaçlarla da kullanılabilecek tahliye sistemleri için genel bir talep vardır. ODYN® D1 profesyonel acil anons ve genel seslendirme sisteminin avantajları: Dresden Havaalanı’nda mevcut sistemin ikame parçaları bulunabilecek olsa bile çok zor bulunur hale gelmiştir. Herhangi gerekli bir tamir kısa veya uzun vadede artık garanti edilemez olmuştur. Ayrıca, yolcu trafiği yüksek havaalanları güvenlik bakımından çok hassas yerlerdir. Çok katlı alışveriş merkezleri, yemek alanları veya havaalanları gibi çeşitli binalar için tehlike olmadığında başka amaçlarla da kullanılabile-
cek tahliye sistemleri için genel bir talep vardır. Örneğin arka plan müziği çalmak veya farklı alanlara canlı anonslar iletmek için kullanılabilir. Dolayısıyla havaalanı operatörü tüm normatif gerekliliklere uygun son teknoloji bir sisteme güncellemek için sistem bileşenlerini değiştirmeye karar vermiştir. Çözüm Honeywell şirketinin bir iştiraki olan Novar tarafından üretilen bir sistem olan VARIODYN® D1’e geçiş olmuştur. Çok düşük kusur olasılığına ek olarak, bu profesyonel hoparlör sisteminin avantajları arasında düşük öncelikli anonslar için tampon vazifesi görme olanağı da yer alır. Bu özellik, özellikle belirli bir zamanda belirli hoparlör devrelerinde belirli bir anonsun yapılması mümkün olmadığında, örneğin uçağa biniş anonsları sistem aracılığıyla aynı anda yapıldığında veya münferit yolcular adlarıyla çağrıldığında etkilidir. Kurulum işleri çerçevesinde, mevcut hoparlör ağı, uyumlu bir Hat Sonu (EOL) modülü kullanılarak yeni VARIODYN® D1 kontrol panel teknolojisine uyarlanabilir. Özel bir sistem gereksinimi, 50 olası alarm senaryosunu içeren karmaşık yangın kaza matrisi sonucunda ortaya çıkmıştır. Bu 48 kumanda kontağına sahip bir Evrensel Arayüz Modülü (UIM) aracılığıyla uygulamaya konulmuştur. Tesisisin sürekli çalışma saatleri nedeniyle, yeni kontrol panel teknolojisinin kurulumu operasyonları aksatmadan gerçekleştirilmiştir. Yeni hoparlör sistemi, yolculara seyahat bilgileri sağlama gerekli-
likleriyle birlikte DIN VDE 0833-4 standardı kapsamında sesli bildirim sistemlerine ilişkin tüm mevcut standartlar ve yönetmeliklere uygundur. Akla gelen her türlü amaç için serbest şekilde ölçeklenebilir ve ağa bağlanabilir olan VARIODYN® D1 hoparlör ve sesli alarm sistemi EN54-16 standardına uygun olarak VdS tarafından onaylanan ilk sistemlerden biri olmuştur. Dolayısıyla havaalanı ziyaretçileri istisnai bir ses berraklığına sahip anonsların avantajlarından yararlanabilir. Ayrıca yeni sistem çok yüksek bir arıza güvenliğinin avantajını sağlamaktadır. Çok talep gören bu sesli bildirim sisteminin uygulanması yolcuların güvenliğini de arttırmaktadır.
54 n Güvenlik Yönetimi Ekim 2018
guvenlik yonetim 64.indd 54
04.10.2018 01:35
guvenlik yonetim 64.indd 55
04.10.2018 01:35
KAPAK HAVALİMANI GÜVENLİĞİ
Yüksek düzeyde anlaşılabilirlik, sabit bir hacim ve geniş kapsama alanı, bu kapsamlı havaalanı kurulumunun temel özelliklerini temsil eder.
Ankara Esenboğa Havalimanı Türkiyede, VARIODYN® D1 profesyonel acil anons ve genel seslendirme sistemi Sabiha Gökçen Havaalanı, Esenboğa Uluslararası Havaalanı, Kahramanmaraş Havaalanı Terminal Binaları ve Kulesi, Muş Havaalanı ve Terminal Binaları, Batman Havaalanı, Sinop Havaalanı ve 3. Havalimanı (İstanbul Yeni Havalimanı) Şantiye binaları - Dış Sahasında kullanılmaktadır. Ankara Esenboğa Havalimanı, Türkiye’nin ilk iç ve dış hatları bir arada olan havalimanıdır. Toplam 182 bin metrekareyle ülkenin en büyük ikinci terminal alanına sahip havalimanı konumundadır. 18 yolcu köprüsü, 18 pasaport gişesi ve dokuz bagaj bantı bulunmaktadır. Toplam 10 milyon yolcu/yıllık kapasiteye sahip terminal binasında 130 check-in kontuarı, dört adet CIP ve bir adet VIP salonu bulunuyor. Havaalanında ESSER by Honeywell yangın algılama ve acil anons ve genel
seslendirme çözümleri tercih edilmiştir. “Günün ve yolcu trafiğinin zamanına göre uyarlamalı ses seviyesi ayarı, havalimanı operasyonlarına önemli bir katkıda bulunur.” Havalimanı operasyonlarında pürüzsüz bir anons sadece yolcu konforunu değil aynı zamanda acil durumlarda maksimum güvenliği sağlamalıdır. PA/VA sistemimiz VARIODYN D1, her iki gereksinimin karşılanmasını da garanti eder. Yüksek düzeyde anlaşılabilirlik, sabit bir hacim
ve geniş kapsama alanı, bu kapsamlı havaalanı kurulumunun temel özelliklerini temsil eder. Yangın algılama sistemimizle ağ uyumluluğu, yangın durumunda hızlı tahliyeye olanak tanır. Elbette, güvenilirlik, standartlara uygunluk ve genişletilebilirlik sadece havaalanlarında “standart” kabul edilmez. Amacımız ileriyi düşünmektir. Bu basit bir şekilde sürdürülebilirlikle başlar ve mevcut yangın alarmı ve yolcu bilgi sistemleri ile kusursuz entegrasyona uzanır.
56 n Güvenlik Yönetimi Ekim 2018
guvenlik yonetim 64.indd 56
04.10.2018 01:36
guvenlik yonetim 64.indd 57
04.10.2018 01:36
KAPAK HAVALİMANI GÜVENLİĞİ
Spectra Pro ile ufuk çizgisinin üzerinde görüntüleme Spectra Professional IR, ilave kameraya gerek kalmadan köprülerin, üst geçitlerin ve binaların dış yüzeylerinin daha iyi izlenmesini sağlayan ufuk çizgisinin üstünde görüntüleme özelliğine sahiptir. Evren ÖZKAN / Proje Satış Müdürü PELCO BY SCHNEIDER ELECTRIC
A
Akıllı video izleme çözümlerinde söz sahibi isimlerden biri olan, Schneider Electric firması Pelco™, ulaşım, şehir gözetimi, havaalanları, limanlar ve ticari pazarlar için ideal olan Spectra Professional IR modelini piyasaya sundu.. Spectra Professional IR, ilave kameraya gerek kalmadan köprülerin, üst geçitlerin ve binaların dış yüzeylerinin daha iyi izlenmesini sağlayan ufuk çizgisinin üstünde görüntüleme özelliğine sahiptir. Kamera ayrıca zayıf aydınlatılmış, yol, liman otopark gibi alanlarda standart bir PTZ kameraya göre üzerinde bulunan 150 metre mezilli kızıl ötesi spotlar ile aydınlatma sağlar.
aydınlatma koşullarına sahip dış mekân uygulamaları için kullanılan IR teknolojisi, görünen aydınlatmanın istenmediği ya da zayıf olduğu yerlerde operatörlerin 150 metreye kadar olan mesafeleri görebilmelerini sağlar. Teknoloji ayrıca kapsama alanı içinde, yakın ya da uzaktaki insanların ve araçların daha net olarak izlenmesi için kameradaki aydınlatma yoğunluğunun ve pozlamanın otomatik kontrolünü sağlar.
montaj yerine kurulum ile Spectra Professional IR, ufuk çizgisinin 15 derece üzerini görebiliyor ve bu sayede kullanıcılar daha yüksek katlardaki ticari binaların yanı sıra limandan uzaktaki gemiler de dâhil olmak üzere görmeleri zor olan alanları görebiliyor.
Akıllı sıkıştırma teknolojisi: H.265 ve Pelco’nun akıllı sıkıştırma teknolojisine sahip Spectra Professional IR, özellikle 24x7 gözetimi için önemli olan sahnenin hareket miktarına bağlı olarak, yüzde 30 ila 70 arasında bant genişliği tasarrufu sağlar ve depolama gereksinimlerini azaltır. Dijital görüntü sabitleme: Kameranın yüksek araç trafiği olan yollar ile köprü ve aydınlatma direkleri gibi güçlü rüzgarlardan etkilenen alanlar için titreşim kaynaklık bulanıklığın azaltılmasını ve ideal bir görüntü elde etmesini sağlar.
Zayıf aydınlatmalı alanlarda görüntü kalitesi: Öncelikli olarak zayıf
Basit kurulum: Spectra Professional IR, bağlantı için tek bir kablo
Spectra Pro IR ‘nin sağladığı avantajlar: Yukarıya bakış: Tipik bir
Evren ÖZKAN
kullanarak üç güç seçeneği ve gömülü bir bağlantı tasarımı ile birlikte gelir ve kurulum sırasında daha fazla esneklik sağlar. Pelco VideoXpert ve ONVIF uyumlu video yönetim sistemleri (VMS) ile tam entegrasyon: Operatörlerin sahnede hareket eden nesneleri kolayca takip etmelerine ve daha fazla detay için yakınlaştırmalarına olanak veren video yönetim sistemlerine sorunsuz bir şekilde entegre edilmiştir.
58 n Güvenlik Yönetimi Ekim 2018
guvenlik yonetim 64.indd 58
04.10.2018 01:36
guvenlik yonetim 64.indd 59
04.10.2018 01:36
KAPAK HAVALİMANI GÜVENLİĞİ
Uçak hangarı koruması uçak bakım ve ambar tesislerinde optik alev algılama Hangarın içerisinde oluşan bir yangın durumunda, uçak gövdesinin sacı alev ile kontaktan sonraki 45 saniye içerisinde hasar görebilir. EMO AYVAZ YANGIN SİSTEMLERİ SAN. Ve TİC. A.Ş.
A
skeri ve ticari hava araçları, ülkeler için büyük sabit sermayeyi temsil etmektedir. Uçak hangarlarında uçuş yakıtları, hidrolik akışkanlar, gres yağları, temizleyici solventler ve boyaların bulunması olağandır. Bu tür materyallerin varlığı, yapıdaki yangın riski seviyesini arttırır ve hangarda bulunan uçakların güvenliğini riske sokar. Hangarın içerisinde oluşan bir yangın durumunda, uçak gövdesinin sacı alev ile kontaktan sonraki 45 saniye içerisinde hasar görebilir. Alev ile direk kontak sonucu uçak bazı durumlarda tamir edilemez şekilde hasarlar alabilir.
Resim 1: A.B.D. Hava üssü optik alev algılama sistemi uygulaması Bu riskler dikkate alındığında optik alev ve gaz algılama sistemlerinin kullanımı, bu tür yüksek değerli varlıkların korunmasında, mal sahiplerinin yararına olacak bir güvenlik uygulamasıdır. Yangından korunum standartları, askeri standartlar, sigorta firmaları ve yargı
yetkisine sahip otoriteler, hangarın ve hava araçlarının korunması için bu tür yüksek performanslı yangın algılama ve söndürme sistemlerini şiddetle tavsiye etmektedir.
Resim 3: X3301 Multispektrum kızılötesi alev dedektörü hangarı düzenli izleyerek yangını algılar ve söndürme sistemini tetikleme amaçlı sinyal gönderimini sağlar.
Resim 2: Optik alev algılama uygulaması uçakları, hangarı ve insan hayatını korur NFPA 409 Uçak hangarı standardı, hangarların yangından korunması ile ilgili, dünyanın her yerinde yararlanılan en geçerli uluslararası standarttır. FM Global gibi sigorta firmalarının da hangarların korunumu için kendi özel gereksinimleri bulunmaktadır. (Referans FM Property Loss Prevention Datasheet 7-93N). Şartnameler yangın söndürme köpüğü gibi belirli bir tamamlayıcı yangından korunum sistemi gerektirdiğinde, optik alev algılama sistemi, yangının algılanmasında ve söndürme sistemine sinyal yollamada sıkça kullanılır.
Resim 4: Uçak bakım hangarı köpüklü yangın söndürme sistemi testi
Hangarlarda alev algılamanın zorlukları Uçak hangarları tehlikeli durumların algılanmasında aşağıdaki zorlukları içermektedir. Büyük algılama alanı: Hangarlar çok büyük alanlar olduğundan, alev algılaması göz korkutucu bir iş olabilir. Algılama alanında bazı sorular açığa çıkar: Dedektörün menzili nedir? Yanma riski olan maddeler hangarın hangi bölümünde yer almaktadır? Hangar içerisindeki hareket,
60 n Güvenlik Yönetimi Ekim 2018
guvenlik yonetim 64.indd 60
04.10.2018 01:36
guvenlik yonetim 64.indd 61
04.10.2018 01:36
KAPAK HAVALİMANI GÜVENLİĞİ dedektörlerin görüş sahasını bloke eder mi? Büyük hangar kapıları: Tipik bir hangar kapısı, uçağın kolaylıkla girip çıkabilmesi için uzun olur. Kapılar açıldığında hangar dışarısındaki yol ve uçuş pisti, alev dedektörlerinin görüş alanına girebilir. Dedektörler dikkatlice hizalanmış ve yönlendirilmemiş ise, uçmaya başlayan jetlerden çıkan alevler ve park etmiş olan uçakların yardımcı güç üniteleri yanlış bir algılamaya sebebiyet verebilir ve hangarda yanlış bir alarm aktivasyonu olabilir. Radyo frekansı paraziti: Havacılık elektroniği, uçak radarı ve çeşitli iletişim cihazlarından oluşan radyo parazitleri, bu tür enerjilere karşı dayanımı olmayan yangın algılama sistemlerinde yanlış alarm durumlarına sebebiyet verebilir.
Hangarlarda alev algılama çözümleri Optik alev dedektörlerindeki hızlı tepki yeteneği, ayarlanabilir görüş alanı ve programlanabilme özelliği, hangarların izlenmesi ve standartların sağlanması açısından son derece uygundur. Uzun algılama mesafesi sonucu tavsiye edilen X3301 Multispektrum Kızılötesi Alev Dedektörü, 0.6m-0.6m boyutundaki alevi eksen ortasında 71.6 metreden, eksen sonunda 54.8 metreden algılayabilir. Bu sebeple Det-Tronics alev dedektörleri, askeri ve ticari uçak hangarlarında dünya çapında kullanım için uygundur. X3301 algılama menzili, hassasiyet ayarı, algılanması gereken minimum yangın boyutu, mevcut olası yakıtlar ve minimum tepki hızı gibi birkaç kritere bağlıdır. Doğru hassasiyet seçimi ve cihaz konumu, nitelikli bir grup tarafından belirlenmelidir. Hangar boyutları, hangarda bulunacak uçağın tipi ve olası optik engellemeler gibi dedektör performansını etkileyecek unsurlar göz önünde bulundurulmalıdır.
Tablo 1. X3301 Tepki Karakteristiği – Çok yüksek hassasiyet
Tablo 2. X3301 Tepki Karakteristiği – Orta Hassasiyet
Tablo 3 ve Tablo 4’teki tepki verileri, X3301 için hangar özel modunda uygulanmış, farklı türde yakıtları içeren test verilerini içerir.
Tablo 4. X3301 Tepki Karakteristiği – orta hassasiyetli hangar özel modunda Tablo 1 ve Tablo 2’deki tepki verileri, X3301 için uygulanmış, farklı türde yakıtları içeren test verilerini içerir.
Yanlış alarm reddinin önemi Yanlış alarm ve istenmeyen aktivasyonların önüne geçilebilmesi için, alev dedektörü seçiminde yanlış alarmlara karşı direncin yanı sıra, EMI/RFI enerjisinden etkilenmeme özelliği de çok önemlidir. Radar, havacılık elektroniği, radyo frekansları ve x-ray cihazlarının yanlış alarmlara sebebiyet verdiği bilinmektedir. X3301 algılama algoritmaları, bu tür kaynakların yol açabileceği yanlış alarmlara karşı son derece dayanıklı ve x-ray’lere karşı duyarsızdır. Bir diğerli önemli husus da dedektörün, yanlış alarm oluşturabilecek kaynak aktif iken gerçek alarmı algılayabilmesidir. X3301’in özgün mekanik dizaynı sayesinde elektronik bağlantılar terminaller yoluyla yapılır ve EMI/ RFI enerjisi kaynaklı yanlış alarmlar efektif bir şekilde engellenir. Resim 5: Günümüzün gelişmiş havacılık elektroniği, EMI dayanımı olmayan alev dedektörlerinde
yanlış alarm durumuna sebebiyet verebilir. X3301 algılama algoritmaları bu tür kaynaklara karşı yüksek dayanıma sahiptir ve x-rayler tarafından aktivasyonlara karşı duyarsızdır. Uçak hangarlarında alev dedektörlerinin kullanımı ile ilgili en büyük zorluklardan biri de, yangın olmayan alevin potansiyel varlığıdır. Örneğin, soğuk hava koşullarında hangarları ısıtmak için gaz ateşli ısıtıcılar sıkça kullanılır. Bu ısıtıcılar çalışmaya başladığında, ısıtıcı içerisinde anlık olarak bir alev oluşumu olabilir ve bu durum alev dedektörü tarafından gözlemlenebilir. Yardımcı güç üniteleri, yangın dışı potansiyel aleve bir başka örnektir. Bu durum genelde hangar kapısının hemen dışında fakat dedektörün görüş alanı içerisinde bulunan park etmiş bir uçakta olabilir. Bu tür alevler bir alarm kaynağı yaratabilir. Bu tür
62 n Güvenlik Yönetimi Ekim 2018
guvenlik yonetim 64.indd 62
04.10.2018 01:36
guvenlik yonetim 64.indd 63
04.10.2018 01:36
KAPAK HAVALİMANI GÜVENLİĞİ durumları azaltmak için, X3301’de opsiyonel uygulama modu bulunmaktadır. Hangar özel mod seçeneği, standart algılama uygulaması devam ederken, bu tür kısa süreli alevlerin göz ardı edilebilmesi için 9 saniyelik işleme algoritması sağlar.
Hangarlarda alev dedektörü yerleşimleri Optik alev dedektörleri hangarlarda “tamamlayıcı koruma sistemi” olarak kullanılır. Bu sistemler, hangarda bulunan yangın söndürme sisteminin hızlı ve güvenilir bir şekilde çalışabilmesi için algılama sonucu söndürme mekanizmasının tetiklenmesi amacıyla çalışır. Tamamlayıcı koruma sistemleri genelde hangarlarda belirli, yangın riski yüksek bölgeleri koruma amaçlı tasarlanır. NFPA 409 standardı, bu tür sistemleri kanat bölgesi 279m2 den büyük uçakların bulunduğu Group 1 hangarlarda gerekli kılar fakat hemen hemen tüm askeri hangarlarda, uçakların yüksek değer taşımasından dolayı bu sistemlerin kullanımı zorunludur. Bu sistemler uçakların güvenliğini amaçladığından, uygun montaj ve hizalama son derece önemlidir. Alev dedektörleri, uçak kanadının ve/veya gövdesinin altı gözükecek şekilde yapılmalıdır. Bu yüzden alev dedektörü montaj yüksekliği hangarda bulunan en küçük uçağa göre belirlenir. Olası hareket eden engellerin göz önünde bulundurulması da eşit derecede önemli bir durumdur. Bu sebeple, alev dedektörlerinin tavana montaj yerine, 2.5 – 3.75 metre arası yükseklikte duvara montajı tavsiye edilir. Yanıcı solvent saklama alanları ve solventlerin kullanıldığı alanlar da optik alev dedektörleri tarafından izlenebilir. Dedektörlerin adedi ve konumu genelde müşterinin şartnamesi ve koruma alanı gerekliliğine göre belirlenir. Tek dedektör aktivasyonlu dizaynlar, hangar yüzeyini izleme amaçlıdır ve en az dedektör sayısına sahip uygulamalardır. Konumlandırma yapılırken, geçici veya kalıcı saklama alanı olabilecek bölgeler iyi bilinmeli-
dir. Bu tür bölgeler dedektörün görüş alanını kapatabilir ve sistemin performansını etkileyebilir. Optik alev dedektörlerinin montaj konumu ve hizalanması, uzman kişilerin yapması gereken bir uygulamadır. Det-Tronics bünyesinde bulunan sertifikalı yangın koruma mühendisleri müşterilere bu tür uygulamalarda yardımcı olur. Det-Tronics tarafından teklif edilen bir hizmet ise 3 boyutlu alev haritalamadır.
engellenmesi için kullanılır. Q9033 Montaj Tasması: Görüş alanı gerekliliklerinin sağlanabilmesi için Q9033 montaj tasması tavsiye edilmektedir. Montaj tasması, X3301’in görüş alanı eksenine hizalanmasını ve alev algılama alanını maksimize etmesini sağlar.
Optik alev dedektörü hizalama
Resim 6: Alev algılama alanının 3 boyutlu alev haritalama yazılımı tarafından oluşturulmuş çizim örneği Mühendislerimiz, 3 boyutlu alev haritalama uygulamasını kullanarak, proje gereksinimlerini karşılayacak ve koruma alanını maksimize edecek şekilde dedektör yerleşimi yaparak müşterilerimize yardımcı olur. Program, dizayn aşamasında kör noktaları minimize ederek, proje gereksinimlerini karşılayacak şekilde olması gereken alev dedektörü adedini belirleyerek mühendislerimize yardımcı olur. Alev dedektörleri kurulumu optimizasyonu
Kurulum sonrası her dedektör, istenilen görüş alanını yakalayabilmesi için hizalanmalıdır. Düzgün hizalama sonucu, izlenmesi gerekmeyen alanlar da görüş alanının dışarısında kalmış olur. Det-Tronics’in Q1201C lazer hedefleyicisi ve lazeri, alev dedektörlerinin hizalanmasında büyük kolaylık sağlar. Cihaz X3301’in önüne rahatlıkla yerleştirilebilir. Lazer tutucu, operatörün görüş alanının ortasını ve sonlarını belirlemede büyük kolaylık sağlar. Hizalama aşamasında yukarıda belirtildiği gibi, alev dedektörünün hava alanını ve pisti görmemesi gerekir. Hangar kapılarını görmek mecburi ise, dedektörün uygun yerleşimi ve hizalanması son derece önemlidir.
Araç ve aksesuarlar Araç ve aksesuarlar, X3301’in hangarlarda kurulumunun optimizasyonu için çoğu zaman gereklidir. Alev dedektörlerinin hatalı yerleşimi durumunda, dedektörün görüş alanı hangar dışını kapsayabilir. Bu durum çoğu zaman alev dedektörünün yanlış alarm durumuna girme riski yüzünden istenmez. Q2033 10° FOV görüş kısıtlayıcı: Q2033 FOV görüş kısıtlayıcı, dedektörün görüş alanının kontrolü ve hangar dışarısının izlenmesinin
Resim 7: C-17 Globemaster III hangarının içeriden görünüşü. Böyle bir durumda alev dedektörünün görüş açısını kontrol etmek son derece önemlidir. Bu uygulamada, Q2003 FOV görüş kısıtlayıcı ve Q9033 montaj tasması X3301 üzerine takılmıştır. Hangar kapılarına doğru görüşü bulunan bütün dedektörlerde 10° FOV görüş kısıtlayıcı olmalıdır. Bu durum-
64 n Güvenlik Yönetimi Ekim 2018
guvenlik yonetim 64.indd 64
04.10.2018 01:36
guvenlik yonetim 64.indd 65
04.10.2018 01:36
KAPAK HAVALİMANI GÜVENLİĞİ da, alev dedektörünün görüş açısı merkez çizgiye göre 10°yi geçemez. Hizalama aşamasında dedektörler, en yüksek görüş açıları hangarın girişinde bitecek, pisti görmeyecek şekilde hizalanmalıdır. Hangar içinde bulunan gaz kaynaklı ısıtıcıların dedektörlerin görüş açısının dışında durması gerekir. Det-Tronics’in onaylı saha servis mühendisleri bu işlem ile ilgili size yardımcı olabilir. Gaz algılama çözümleri: Erken uyarı Yanıcı gaz algılama dedektörleri, yanıcı gazları veya bakım hangarında artan buhar konsantrasyonunu algılayarak erken uyarı sağlayabilir. Yanıcı gazların ve yüksek basınç altında bulunan yanıcı sıvıların saklandığı ve kullanıldığı ortamlarda gaz dedektörlerinin kullanılması tavsiye edilir. Mevcut NFPA 409 standardı, iniş takımları çukurları içinde, kanallarda ve tünellerde, havalandırma sisteminin onaylı bir gaz algılama sistemi tarafından devamlı olarak izlenmesini ve kontrol edilmesini gerekli kılar. FM Global, havalandırma sisteminin, buhar konsantrasyonu alt alevlenme limitinin %25’ine ulaşmadan çalıştırılmasını tavsiye eder (FM Global Property Loss Prevention Data Sheet 7-93N, September 2004). Bakım hangarlarındaki buhar yoğunluğundan dolayı, gaz dedektörlerinin, yüksek yoğunluktaki buharların toplandığı zemine yakın konumlandırılması gerekir. PointWatch Eclipse® IR Gaz Dedektörü gibi yanıcı gaz sensörleri, hangar uygulamalarında bulunabilen her tür hidrokarbon yanıcı gazları algılamada tavsiye edilir. Det-Tronics katalitik yanıcı gaz sensörü (CGS), batarya depo odalarındaki hidrojen gazı algılamak için tavsiye edilir.
Alev algılama sisteminin uyarı ve söndürme sistemi ile olan entegrasyonu Mevcut hangarlarda, uyarı ve söndürme sisteminin aktivasyonunu sağlayan bir yangın paneli olabilir.
Det-Tronics alev dedektörleri bu panellere bağlanarak, uyarı ve söndürme sistemleri ile entegrasyon sağlanabilir. Şartname, yeni bir algılama ve uyarı sistemi gerektirdiğinde, Det-Tronics Eagle Quantum Premier® (EQP) Güvenlik Sistemi Kontrol Paneli kullanılması tavsiye edilir. EQP, alev ve gaz algılaması sağlayan, sinyal, uyarı, söndürme aktivasyonu yapabilen, akıllı bir güvenlik sistemidir. Bütün sistem bileşenleri, hata toleranslı dijital haberleşme ağına entegre edilmiştir. Mikroişlemci tabanlı EQP, Local Operating Network / Signaling Line Circuit (LON/SLC) üzerinde bulunan saha cihazlarının sürekli olarak izler ve uygun çıkışları oluşturmak için gerekli lojik fonksiyonları uygular. EQP hem sabit, hem de kullanıcı tarafından programlanmış lojik uygulamaları işler. Sabit lojik kontroller, ekran göstergeleri, alarm, hata ve süpervize çıkışlarını içerir. Sabit lojik ayrıca görsel ve işitsel uyarılar için dahili anons devrelerini aktifleştirir. Programlanabilir lojik, EQP’nin çeşitli karmaşık lojik operasyonları yapmasına imkan verecek şekilde uyarlanmasına imkan tanır. EQP güvenlik sistemi yazılımı ile sistem, müşterinin uygulamadaki şartlarına cevap verecek şekilde, çapraz bölge izlemesi ve zamanlı operasyonlarda karar verme mekanizması sağlayacak şekilde programlanabilir. Hangarda kullanılan bütün algılama cihazları EQP paneline bağlanabilir. Yangın ihbar butonları, duman, alev ve gaz dedektörleri LON hattına bağlanır. EQP sistemi, bir algılama cihazı aktif olduğunda lojik olarak aksiyon alacak şekilde programlanır. EQP sistemi, flaşör ve sirenler gibi uyarı cihazlarının aktivasyonlarında kullanıldığı gibi, köpük boşaltımını tetiklemede de kullanılabilir. EQP sistemi yedeklemeye müsait ve SIL 2 sertifikasına sahiptir. Sis-
tem, DCS, PLC ve SCADA sistemleriyle haberleşebilecek aşağıdaki örnekler dahil, çoklu portlara ve protokollere sahiptir: RS-232 Modbus RTU ControlNet RS-485 Modbus RTU Ethernet / Modbus TCP/IP
Resim 8: Hangar içi algılama ve söndürme sistemi örneği
Resim 9: Hangar içi yangından korunma uygulaması örneği
Resim 10: EQP Sistemi Blok Diyagramı
66 n Güvenlik Yönetimi Ekim 2018
guvenlik yonetim 64.indd 66
04.10.2018 01:36
guvenlik yonetim 64.indd 67
04.10.2018 01:36
FOKUS BİLGİ GÜVENLİĞİ
Video güvenlikte siber güvenlik Evimizin, arabamızın kapısını nasıl açık bırakmıyor ve gerekli önlemleri alıyorsak; dijital donanımlarımızın ve yazılımlarımızın kapılarını da dış dünyaya açık bırakmamamız gerekiyor. Gürkan ESENKOVA/ Ülke Müdürü SEETEC TÜRKİYE
G
ünümüzde sürekli bir siber tehdit altındayız. Öncelikle bunun bilincinde olmamız ve çevremizde bu konuda farkındalık oluşturmamız önemli bir husus. Siber saldırıların çoğunluğu belirli bir hedefi (kişi, bilgisayar, cihaz) olmaksızın açık ağlar veya portlar, kolay tahmin edilebilen şifreler, güncel olmayan ağ servisleri, uygulamalar veya programlar üzerinden deneme yanılma metoduyla tehdit oluşturur. Kimlik avı e-postaları da bu bağlamda bir diğer yöntemdir. Saldırganlar belli bir kişi hedefi olmadan mümkün olan en kısa sürede daha fazla kimlik bilgisine ulaşmayı amaçlar. Günlük hayatımızda uyguladığımız standart güvenlik önlemlerini dijital hayatımızda da uyguladığımız sürece bu nevi tehditlerin büyük bir kısmını bertaraf etmiş
oluruz. Bir diğer ifade ile evimizin, arabamızın kapısını nasıl açık bırakmıyor ve gerekli önlemleri alıyorsak; dijital donanımlarımızın ve yazılımlarımızın kapılarını da dış dünyaya açık bırakmamamız gerekiyor. Bu kapsamda alınabilecek en basit önlemler; güvenlik duvarı uygulamalarını kullanılması, güçlü şifre kullanımı, işletim sistemi ve uygulamaların güncel tutulması, virüs tarayıcı kullanmı, e-posta ve eklentilerine temkinli yaklaşım ve USB bellek kullanımına dikkat etmek olarak sıralanabilir. Video güvenlik sistemleri perspektifinden baktığımızda ise sistem bileşenlerinin (kamera, sunucu, iş istasyonu, depolama birimi vb.) siber saldırıya uğrayıp çökertilebileceği veya başka siber saldırıları (DDoS) için bir platform (botnet) olarak kullanılabileceği gerçeği ile karşı karşıyayız. DoS: Hizmet engelleme (denial of service) internete bağlı bir hostun
hizmetlerini geçici veya süresiz olarak aksatarak, bir makinenin veya ağ kaynaklarının asıl kullanıcılar tarafından ulaşılamamasını hedefleyen bir siber saldırıdır. DDoS: Distributed Denial of Service (Dağıtık Hizmet Engelleme) saldırıları, tamamen bilgi güvenliği unsurlarından erişilebilirliği hedef almaktadır. Öncesinde sadece DoS (Denial of Service), yani tek bir kaynaktan hedefe doğru saldırı yapılması şeklinde ortaya çıkan bu saldırı türü, zamanla şiddetinin arttırılması için çok sayıda kaynaktan tek hedefe yapılan saldırı şekline dönüşmüştür. Botnet: (Robot Network) Her biri bir veya daha fazla bot çalıştıran internet bağlantılı bir dizi cihazdır. Botnet’ler dağıtılmış hizmet reddi saldırısını (DDoS) gerçekleştirmek, veri çalmak, spam göndermek ve saldırganın hedef cihaz
68 n Güvenlik Yönetimi Ekim 2018
guvenlik yonetim 64.indd 68
04.10.2018 01:36
ğu durumlarda VPN (virtual private network) kullanmanız güvenlik seviyenizi arttıracaktır. Eğer profesyonel Video Yönetim Yazılımı (VYY) kullanıyorsanız mutlaka ilgili üreticinin önerileri dikkate alınmalıdır.
Güçlü şifre kullanımı
Gürkan ESENKOVA
ve bağlantısına erişmesine izin vermek için kullanılabilir. Video güvenlik sisteminizi siber saldırılara karşı emniyete almak için bazı öneriler:
İnternet erişim Güvenlik sisteminizin internet’e sürekli olarak bağlı kalması gerekiyor mu? Eğer bu soruya yanıtınız evet ise, sisteminizi internet’e açmadan önce gerekli önlemleri aldığınızdan emin olmanız gerekiyor. Başlangıç olarak kameralarınızın ve kayıt donanımlarınızın varsayılan kullanıcı isim ve şifrelerini değiştirmek ile işe başlayabilirsiniz. IP kameraların web sunucuları olması sebebiyle doğrudan internet tarayıcılarının video istemci olarak kullanması ilk bakışta pratik bir yaklaşım gibi görünse de bu sisteminiz üzerinde tehdit unsuru oluşturacaktır, çünkü bu uygulama için yönlendirici/güvenlik duvarı (router/firewall) üzerinde port yönlendirmesi yapmak gerekecektir. Bu uygulama kamerayı izlemek isteyen her uzak istemci için tekrarlandığında riskli nokta sayısı artmış olacaktır. Dolayısıyla bu yaklaşım yerine çok sayıda uzak izleme noktası mevcut oldu-
Bu konuda yaygın öneri büyük/ küçük harf, sayı ve özel karakterlerin bir karışımı ile en az 8 karakter uzunluğunda şifre kullanmaktır. Bu sayede “Bruteforce-login-attack” girişimlerine engel olunabilmektedir çünkü güçlü şifrelere karşı bu saldırı metodu ile sonuç almak çok uzun süreceği için saldırgan için pratik olmamaktadır. Brute-force-login-attack: Kriptografide, bir kaba kuvvet saldırısı, bir saldırganın, çoğu zaman doğru bir şekilde tahmin etme umuduyla birçok şifreyi denemesinden oluşur. Saldırgan, doğru sifreyi bulana kadar tüm olası parolaları ve parolaları sistematik olarak dener. Video Yönetim Yazılımı (VYY) ortamında, kullanıcılar doğrudan kameralara erişmediği için kimlik doğrulama esasen makine-makinedir (machine-machine). VYY ortamında bir hesap kilitleme politikası uygulanabilir. Örneğin, üç başarısız giriş denemesinden sonra, bir yönetici kilidi açana kadar hesap kilitlenir. Bu yöntemin dezavantajı, birden fazla hesabın tek bir kötü niyetli kullanıcı tarafından engellenebilmesi, mağdurlar için hizmet reddine ve yönetici için çok sayıda işin yapılmasına neden olmasıdır. Daha iyi, daha karmaşık bir teknik ise aşamalı gecikmelerle, birkaç başarısız giriş denemesinden sonra kullanıcı hesaplarının belirli bir süre için kilitlenmesidir. Kilitlenme süresi, müteakip
başarısız girişimlerle artar. Bu, otomatik araçların “Brute-force-login-attack” yapmasını engeller ve bu tür bir saldırıyı pratik olmaktan çıkrarır. Daha küçük kuruluşlarda, müşteriler genellikle doğrudan kameraya bağlanır (insan-makine- kimlik doğrulama), bu yüzden tahmin edilmesi zor ancak hatırlanması kolay şifreler kullanabilirsiniz. Örneğin “Bu benim güçlü şifrem” gibi cümleleri kelime arasında boşluk bırakarak parola olarak kullanabilirsiniz. Ancak, ne yaparsanız yapın, sadece fabrika ayar (varsayılan) şifresini kullanmayın.
Güncel yazılım kullanımı Yazılımlar insanlar tarafından yapılmaktadır ve hata yapmak insana mahsustur. Yazılımlardaki hataların belki bir çoğu kritik düzeyde değildir ancak riski minimize etmek bakımında yazılımların güncel tutulması her zaman kritik öneme sahiptir. Bu sebeple periyodik olarak donanımlarınızın yazılım (software&firmware) güncellemelerini kontrol edip kritik bir açık tespit edilmiş ise güncellemenin uygulanması gerekir.
Ekim 2018 Güvenlik Yönetimi n 69
guvenlik yonetim 64.indd 69
04.10.2018 01:36
ÖZEL DOSYA ÖZEL GÜVENLİK VE VIP KORUMA
Müşteri perspektifinden özel güvenlik hizmeti satın alma süreci Ülkemizin sürekli terör üreten bir coğrafyaya komşu olması ve son 30 yılı aşkın bir süreden bu yana bizzat yaşadığı terör tehdidi özel güvenlik sektörünün çok hızlı bir şekilde gelişmesine ve pazarın büyümesine yol açmıştır. Mustafa ALTUN / Süreç Yönetim Direktörü TEPE SAVUNMA VE GÜVENLİK SİSTEMLERİ A.Ş.
G
elişen pazar çok kısa sürede çok sayıda özel güvenlik şirketi kurulmasına ve çok sayıda insanın istihdama katılmasına yol açmıştır. Bu gün itibarıyla, Türkiye Özel Güvenlik sektöründe 1800 civarında güvenlik şirketinin faaliyet gösterdiğini, 400.000 civarında özel güvenlik elemanı çalıştığını ve elektronik güvenlik sektörüyle birlikte yaklaşık 5 milyar USD pazar payına ulaşıldığını söylemek yanlış olmayacaktır. Ancak, pazardaki bu çok yönlü büyümenin kamu otoritesi tarafından olması gerektiği gibi düzenlendiğini söylemek mümkün değildir. Özel Güvenlik şirketleri üzerinde yeterli ve etkin bir kontrol sağlanamaması nedeniyle gerek hizmet alanlar ve gerek çalışanlar bakımından önemli mağduriyetler oluşmuş, hak kayıpları yaşanmıştır. Bu gün geldiğimiz noktada hizmet alıcıların da, sektörde istihdam edilenlerin de kafası karışıktır. Hizmet satın alma girişiminde bulunanlar çoğu zaman özel güvenlik hizmeti satın
alırken, konuyla ilgili yasal düzenlemeleri, karşı karşıya kalabileceği riskleri kısacası hangi kriterleri işleteceğini bilmeden hizmet almaya çalışmaktadır. Genellikle bu işi özel güvenlik hizmeti konusunda yeterli bilgiye sahip olmayan satın alma departmanlarına havale etmekte ve onların en ucuz teklif vereni
seçmeleri sonucuna dayalı bir süreç yaşanmaktadır. İstihdam edilenler açısından bakıldığında; önemli sayıda çalışanın emeğinin karşılığını alamadığı, bir bölümünün istismar edildiği bir yapı görülmektedir. Özel güvenlik şirketlerinin büyük bölümü ise çalışan memnuniyeti, müşteri memnuniyeti, çalışanın eğitimi ve
70 n Güvenlik Yönetimi Ekim 2018
guvenlik yonetim 64.indd 70
04.10.2018 01:36
guvenlik yonetim 64.indd 71
04.10.2018 01:36
ÖZEL DOSYA ÖZEL GÜVENLİK VE VIP KORUMA
Müşteri kendisine en büyük yararı sağlayan, fiyat ve kalite arasında en optimum kombinasyonu bulmalıdır. geliştirilmesi gibi hayati önemdeki kriterleri göz ardı etmiş, yaşanan korkunç rekabet nedeniyle kâr marjlarını düşürmüş, sadece günü kurtarmaya çalışan yapılara dönüşmüştür. Bu durum Özel Güvenlik Sektörünün bu gün gelmesi gereken noktanın çok gerisinde kalmasına yol açmıştır. Bu sonucu yaratan onlarca etmenden söz edebiliriz. Örneğin kamunun regülasyon görevini tam olarak yerine getirmemesi, şirketlerin kaliteye ve etik değerlere odaklanmaması, müşterinin özel güvenlik hizmeti satın alımında gerekli bilinç düzeyine ulaşmaması gibi. Bu yazıda bu etmenlerden sadece fiziki güvenlik hizmetini satın alan müşteriler gözüyle durumun değerlendirilmesi yapılacaktır.
Müşterinin özel güvenliğe bakış açısı: Ülkemizde özel güvenlik hizmeti alımında son derece profesyonel davranışlar geliştiren ve prosedürler oluşturan çok sayıda müşteri bulunmaktadır. Ancak; ülkenin geneline baktığımızda tablo bunun tam tersini göstermektedir. Bu yazıda müşterinin genel eğilimlerinden söz edilecektir. Müşteriler ya da temsilcileri özel güvenlik hizmeti alma noktasına
geldiklerinde birkaç firmadan teklif almakta, teklifleri alırken de “elmayla elmayı mukayese etme” olanağı yaratması bakımından tüm firmalardan aynı formatta teklif istemekte, arkasından en yüksek teklifi veren firmaları eleyip, sona kalan iki/üç firmayı yarıştırmakta ve sonuçta en düşük teklifi sunan firmaya işi ihale etmektedirler. Öncelikle “elma ile elmayı mukayese etme” mantığının yanlışlığını ortaya koymak gerekiyor. Ülkemizde 1800 civarında özel güvenlik şirketi olduğundan bahsetmiştik. Bunların her birinin felsefesi farklı, alt yapısı farklı, yönetim mimarisi farklı, hizmeti sürdürebilmek adına yaptıkları yatırımlar farklı, kısacası her anlamda devasa farklılıkları barındırmaktadırlar. Bunların hepsi standart yapıda olsaydı, belki mukayese yapmak mümkün olabilirdi. Oysa, bir şirket eğitim alt yapısını oluşturmuş, merkezi bir eğitim kadrosu oluşturmuş, interaktif eğitim sistemini işler hale getirmiş ve istihdam ettiği personeli sürekli geliştirmek üzere önemli yatırımlar gerçekleştirmiş iken, bir başka şirket bu yatırımlara katlanmamış ve istihdam ettiği personele
yıllar boyu tek bir konuda eğitim vermemiş olabilir. Şimdi bu iki yapı nasıl mukayese edilecek? Dolayısıyla mukayese talebi çok yerinde bir talep değildir. Diğer bir konu; müşterinin personel seçimiyle ilgili olarak, yasada belirtilmiş olan kriterler dışında kendi kriterlerini önermesidir. Örneğin, askerliğini komando olarak yapmış olacak, 35 yaşını geçmemiş olacak vb. Böyle bir profile neden ihtiyaç duyulur acaba? Özel güvenlik görevlisinin biriyle savaşa girip onu alt etmesi gerekmiyor ki. (Zorunlu hallerde elbette bu da yapılır.) Normal olarak özel güvenlik görevlisinden öncelikli beklenti; dikkati ve değerlendirme yeteneğiyle yaklaşan tehlikeyi algılaması, ilgili kamu kolluğuna bildirmesi ve bu suretle korumakta olduğu kurumu olası zararlardan uzak tutmasıdır. Böyle bir yetkinliğe de ancak tecrübeyle ulaşılır. O halde soru şu; 35 yaşın altındaki bir insan mı bu konuda daha yetkindir 50 yaşındaki bir insan mı? Boyu bir doksan, askerliğini komando olarak yapmış 25-30 yaş civarında olup, en küçük gerginlikte muhatabını darp eden çalışanlara herkes tanık olmuş-
72 n Güvenlik Yönetimi Ekim 2018
guvenlik yonetim 64.indd 72
04.10.2018 01:36
guvenlik yonetim 64.indd 73
04.10.2018 01:36
ÖZEL DOSYA ÖZEL GÜVENLİK VE VIP KORUMA
tur sanırım. Başka bir konu müşterinin özel güvenlik görevlisinden uzun saatler boyunca ayakta durmasını beklemesidir. Bu durum güvenlik görevlisinin yorulmasına ve dikkatinin azalmasına yol açmaktadır. Oysa, görüş açısının son derece açık olduğu ve sorumluluk sahasının tümünü etkili biçimde gözetlemesine olanak sağlayan, asgari konforlu bir kulübede dikkati çok daha uzun süre açık kalacak ve yaklaşan tehlikeler konusunda uyanık olacaktır.
Müşteri özel güvenlik hizmeti talep ederken neleri dikkate almalıdır; Müşteri kendisine en büyük yararı sağlayan, fiyat ve kalite arasında en optimum kombinasyonu bulmalıdır. Yani tek başına fiyata bakarak değil, firmanın sunduğu hizmetin kalitesine de bakmalıdır. En doğru şirketi seçmek anlamında aşağıda sunulan kriterlerin çok faydalı ola-
cağı değerlendirilmektedir. Özel güvenlik hizmetlerinin kalitesi, bir takım kilit faktörlere bağlıdır. Bunların başında güvenlik görevlilerinin yetenekleri, becerileri ve motivasyonu gelmektedir. Ancak en az bunlar kadar önemli olan bir diğer kriter; Şirketin merkez ofisinin, çalışanların görevlerine odaklanabilmeleri için yeterli düzeyde destek sağlamalıdır. Bunu anlamak için müşteri tarafından şu sorulara cevap aranmalıdır; Özel güvenlik şirketi tarafından sağlanan ilave eğitimler/ koçluk ve nitelikler var mı? Özel güvenlik şirketinin özel eğitim personeli ve / veya tesisleri var mı? Uzmanlık eğitimi veriliyor mu? (örn. Kalabalık kontrolü, K9 eğitimi, ilk yardım, vb.) Personel için eğitim modülleri veya müfredatı var mı? Çalışanlara kariyer fırsatları sunuluyor mu? Görevlerini en doğru ve en et-
kin şekilde yaptıkları konusunda denetleniyorlar mı? Bunlara ilave olarak; özel güvenlik şirketinin çalışanlarına görev esnasında ihtiyaç duydukları sarf malzemelerinin zamanında, eksiksiz ve kaliteli olarak sunması, maaş ve diğer haklarının zamanında, tam ve şeffaf olarak ödemesi, onları kötü davranışlara maruz bırakmaması, merkezle çalışanlar arasında kesintisiz ve sağlıklı bir iletişim kanalı tesis edilmesi gibi konulardaki yetkinlik derecesini saptamak gerekir. Benzer olarak, müşteri ile firma arasında akdedilecek sözleşmeyi hazırlamaya ve yönetmeye adanmış özel güvenlik şirketinin profesyonel bir ekibinin bulunması son derece önemlidir. Sonuç olarak bir özel güvenlik şirketinden özel güvenlik hizmeti talep eden bir müşteri, sadece fiyata bakarak şirket seçimi yapmamalıdır. Fiyat elbette önemlidir ama bundan daha önemlisi; sunulan özel güvenlik hizmetinin kalitesi ve güvenliğini sağladığı kuruma kattığı ilave değerdir.
Fiyat elbette önemlidir ama bundan daha önemlisi; sunulan özel güvenlik hizmetinin kalitesi ve güvenliğini sağladığı kuruma kattığı ilave değerdir.
74 n Güvenlik Yönetimi Ekim 2018
guvenlik yonetim 64.indd 74
04.10.2018 01:36
guvenlik yonetim 64.indd 75
04.10.2018 01:36
SEKTÖRDEN
Mütevaz tek taraf “Mütevazi olmadığımız tek taraf dürüstlüğümüzdür”
"Yanıltıcı bilgiden uzak, doğru, dürüst hizmet vermekteyiz. Anadolu’da söze çok güvenilir, bizde de o var, ekibimizi iyi seçtiğimiz için, huzurluyuz, çalışkanız ve doğru ürün doğru bilgi ile doğru yönlendirme yapıyoruz, sektördeki meslektaşlarımıza da bu ölçüyle yaklaşıyoruz" diyen Okisan Güvenlik Teknolojileri San. Tic. A.Ş. Yönetim Kurulu Başkanı Ekrem ÖZKARA ile güvenlik sektöründeki gelişmeleri ve olası sonuçlarını konuştuk.
Kendinizden ve Okisan Güvenlik Teknolojileri’nden söz eder misiniz?
Kütahya doğumluyum, ilk orta ve öğrenimimi Kütahya’da, üniversiteyi ise Anadolu Üniversitesi İktisadi ve Bilimler Fakültesi’nde okudum. İş hayatına İstanbul’da atıldım. Satış temsilcisi olarak çalıştım, daha sonra kendi şirketimi kurdum. Beyaz eşya üzerine kurduğum şirkette 72 kişi çalışıyordu, aktif pazarlama ve toptan pazarlamadaydım. O işi tasfiye ettim ama azmimi kaybetmedim. 60 dolarlık oto alarmıyla yeni bir işe başladım, sonra ev alarm sistemlerine geçtik, müşterilerimizin isteklerine göre yöneldik. O yıllarda Türkiye’de otuz firma vardı, şimdilerde 5000’in üzerinde. Sonrasında proje firması olarak başladık, işimizi iyi yaptık, çok iyi müşterilerimiz oldu, referanslar sayesinde büyüdük. Kurduğumuz alarm sistemlerinde bile bizi 7 sene sonra arayanlar vardı, sistemde hiçbir sorun yok ama bir yakınımızın
ihtiyacı var gibi, talepler alıyorduk. Sektörün öncüsü EEC gibi firmalardan eğitimler aldık, toptancılığa başladık. Intercom sistemleri ve kamera sistemlerinin tanıtımını yaptık ve sektöre dâhil olduk, iyi yatırımlar yaptık ve ekibimizi çok iyi kurduk. Okisan Güvenlik Teknolojileri’nde yeni katılan mühendislerimizle birlikte 65 kişilik bir ekibiz.
Okisan Güvenlik Teknolojileri’nin bugünlere ulaşmasının yapı taşları nelerdir? Okisan ekibinin yüzde sekseni en az 20 yıldır bizimle çalışan kişilerden oluşmaktadır. Ekip arkadaşlarım takım ruhu ve ahenginin yanı sıra işini çok iyi yapan insanlardan oluşuyor. Eğitime çok önem veriyoruz, hem saha tecrübelerimiz hem teknik eğitimlerle eğitimi destekliyoruz. Okisan ekibi olarak Avrupa’dan Uzakdoğu’ya tüm fuarlara en az 6 kişi gideriz. Biz ürün araştırmaya gitmeyiz, bizim haricimizde rakiplerde hangi teknolojiler hangi ürünler var, inceler, açık taraflarımız varsa onları
kapatmak için, onları öğrenmek için fuar ziyaretlerinde buluruz. Burada uygulama olduğu zaman bütün Türkiye’deki tüm bayilerimize çok iyi destek veriyoruz. Hakkâri’den Edirne’ ye kadar hizmet veriyoruz. Bir proje oluşacağı zaman satış ve teknik ekipleri projelendirir bilgi verir, satış sonrası teknik destek veririz. Devreye alma, bilgilendirme, eğitim hizmeti veririz. Distribütörlüklerimiz oldu, şimdi Dahua var, iyi lansmanlar yaptık, seminerler yaptık saha çalışmaları yaptık ve bugünlere geldik. Takım ruhumuz gerek sahada gerek şirket içinde ilkelerimize bağlı çalışmaktır diyebilirim. Tek mütevazı olmadığımız taraf Okisan’ın dürüstlüğüdür. Temel ilkemiz, yanıltıcı bilgiden uzak, doğru, dürüst hizmet vermektir. Anadolu’da söze çok güvenilir, bizde o var, ekibimizi iyi seçtiğimiz için, huzurluyuz, çalışkanız ve doğru ürün doğru bilgi doğru yönlendirme yapıyoruz, sektördeki meslektaşlarımıza da bu ölçüyle yaklaşıyoruz. Hiç kimseyle sorunumuz yok, ne
76 n Güvenlik Yönetimi Ekim 2018
guvenlik yonetim 64.indd 76
04.10.2018 01:36
Ekrem ÖZKARA
azi af
devletimizle ne maliyemizle sorunumuz yok, sadece işimize bakarız. Sektörde ne kadar çok diyalog kurabilirsek bizim için artı değerdir.
CCTV ve güvenlik alanındaki çözümleri değerlendirir misiniz? Okisan olarak, yaşadığınız konuttan, ülke sınırlarının güvenliğine kadar hitap eden, ürün /sistem aralığımız var. Parmak iziyle, yüz tanıma sistemleriyle entegre edilen geçiş sistemlerinden, özel projelerde müşterilerimizin ihtiyaçlarına yönelik projeler geliştiriyoruz. CCTV ve güvenlik alanı son 5 yıldır çok gelişti, tamamıyla HD sistemlere ve IP Tabanlı yapılara geçildi. Artık hatta günümüzde yapay zekaya kadar ilerledi. 2 megapiksel, 6 megapiksel, 15 megapiksel bunları aştık artık bütün kamu ve kuruluşlarında özel işletmeler ve üniversiteler herkes HD sistemli yapılara geçti. En ufak bir eczanede bile HD sistem görebiliyoruz. Eskiden haberlerde güvenlik kameralarına yakalandı manşetini görür duyardık ama kişi-
lerin yüzünü seçemezdik, şimdi çok net televizyonda film izler gibi izleyebiliyorsunuz. Bu sistemler çok değişti şimdilerde detaylarına giriliyor, daha da geliştiriliyor. Yüz tanıma, göz iris tanıma, parmak izi video analiz sistemleri çok önemli. En çok da şu an revaçta olan yüz tanıma sistemi, yüz tanıma sistemiyle kapıya geliyorsunuz, sistem sizi tanıyor, kapıyı açabiliyor. Ya da dışarda Emniyet bu konuya çok önem veriyor; yüz tanıma sayesinde asayiş daha iyi sağlanabilecek, aranan biri duraktan geçerken sistem onu algılayıp merkezle eşleştirip onun adresini verebilecek, sistemler görüp emniyete bildirebilecek, uygulama başlamadı ama son aşamaya gelindi. Sistemler, ürünler hızla gelişiyor, gözünüzden tipinizden her şey analiz edilerek, tamamen yapay zekaya geçmiş olacağız, yapay zekanın revaçta olduğu sistemler ilerleyecek. Çoklu sistemleri iyi bir server üzerinde çalıştırabilirsiniz. IP sistemleri Axis kontrol, video Intercom Alarm sistemleri yangın sistemleri ile tam entegre çalıştırabiliyorsunuz, bunları kontrol edip denetleyebiliyorsunuz. Otomasyon sistemleriyle de entegre edebiliyor, bu konuda kendini geliştiren firmalar sistemi tek çatı altında toplayan, kontrol edebilen üretebilen firmalar ön plana çıkacak. Bu da doğru çözümlerden geçiyor, iyi araştırmadan kaliteli ürünlerden geçiyor. Türkiye’de ile başlayanı çıkaralım. Ticari amaç güden, gününü kurtamaya çalışan insanlar da maalesef var ama ister 1 ister 50 kişilik olsun, güzel güzide firmalarımız da var. Kaliteli firma ve arkadaşlarımızın sektörde artmasını istiyoruz. Ticari amaç güden gününü kurtarmaya çalışan insanlar var, ister 1 ister 50 kişilik olsun güzel güzide firmalarımız var, kaliteli firma ve
arkadaşlarımızın sektörde olmasını istiyoruz.
Türkiye’deki ve dünyadaki güvenlik sektörünü değerlendirir misiniz? Eskiden güvenlik sistemi bir lüks gibi görülüyordu, artık temel ihtiyaç. Evimizden iş yerimize, fabrikamıza kadar, okula giden çocuğumuzun servisinin eve yaklaşmasından takibine kadar, ister oyun odasında ister ders sırasında izleyebiliyorsunuz. Özel yazılımlar ve ürünler tasarlanarak bu sistemler gelişmeye devam ediyor. Güvenlik ihtiyacı coğrafyaya göre de şekilleniyor. Bir Avrupa ülkesiyle, Tayvan ya da başka bir ülkeyle kıyaslanamayız, Almanya’da Avusturya’da terör yok, bizde ise terör riski var. Araç altı kamera sistemi Avrupa’da kullanılmaz ya da XRAY cihazları yoktur. Araç altı görüntüleme tüm AVM’lere mecbur kılındı. Avrupa şehrinde kullanılmaz ama termal kameralar bizde kullanıyor.
Okisan Güvenlik Teknolojileri’nin gelecek yıl için hedefleri nelerdir? Biz sektörde eski bir firmayız, gelecek yılın hazırlıklarını ve yatırımlarını şimdiden yaparız. Teknolojiyi takip etmek çok önemli, yeniliklerin hazırlıklarını ön çalışmalarını yaparız, üretici firmalarla görüşürüz, ürüne ve yazılımına şunları ekleyin deriz. Okisan’ın temel ilkelerinden biri de en seçkin ve sonuç verecek ürünleri pazara sunmak amacımızdır. Amaca uygun ürünleri getiririz, kamu projelerimizde bayilerimize çok büyük destek veriyoruz, sahada uygulamalar yapıyoruz. Sektörümüze ne katabiliriz diye sorarak, bunun yatırımını yapıyoruz. Yurt dışındaki firmalarla 2019’un ilk 6 ayında neler çıkabileceğini konuşuyoruz, araştırıyoruz ve buna göre hazırlıklarımızı yapıyoruz.
Ekim 2018 Güvenlik Yönetimi n 77
guvenlik yonetim 64.indd 77
04.10.2018 01:36
ELEKTRONİK GÜVENLİK
CCTV sistemlerinin sağlık durumunun takibi Güvenlik ihtiyacı karşılanması olmazsa olmaz ihtiyaçların başında gelmektedir. Bu amaçla kişisel veya kurumsal güvenlik için herkes kendi tedbirini almaya çalışmaktadır. Kurumsal anlamda alınan tedbirlerden biri olarak CCTV sistemleri başı çeken ürünler arasındadır. Cemil ÖZDEMİR / Elektronik – Haberleşme Mühendisi PCC Grup Ceo
M
erkezi bir yapılaşma ile çalışan kurumlarda merkezde genel yönetimden sorumlu bir birim mevcut iken farklı onlarca, yüzlerce belki daha fazla konumda kurumun, kuruluşun şubeleri mevcut olabilmektedir. Bu şubelerin her birine yerel anlamda kurulmuş CCTV sistemleri lokalde sorumlu olarak belirlenen personel tarafından takip edilse de, bu personelin sürekli ve kesintisiz bir şekilde dikkatini, gayretini bu sistemlerin sağlığı üzerine yoğunlaştırması pek mümkün gözükmemektedir. Sunucu tabanlı veya gömülü sisteme sahip DVR/NVR gibi kayıt ortamlarında kaydedilen ve takip edilen binlerce, on binlerce kameranın, söz konusu kayıt cihazlarının sağlık durumlarının ciddi aksamalar olmadan insan marifetiyle takip edilebilmesinin imkân dâhilinde olduğu söylenemeyecektir. Çoğu durumda bu şekilde kesintisiz bir sağlık durumu takibi gerekli değil gibi algılanabilir. Fakat CCTV sisteminizin kayıtlarına en çok ihtiyaç duyduğunuz olası anlarda siste-
min kayıt yapmamış olduğunu, arızalanmış olduğunu öğrenmek iç açıcı bir durum olmayacaktır.
sistemi bu alanda etkili bir çözüm teşkil edecektir. Kameraların, DVR, NVR vb. kayıt cihazlarının, bu cihazlarda bulunan bellek ünitelerinin, aradaki iletişim hattının, kameralardan sinyal alımının ve daha birçok değişkenin sağlık durumunun merkezi bir sistem üzerinden takibi, problem tespitinde halinde sorumlu birim ve kişilerin hemen harekete geçirilebilmesi kimi zaman hayat kurtarıcı veya kriz çözücü bir rol üstlenebilecektir. Merkezi, hem merkezi hem lokal ya da sadece lokal olarak kurulabilecek sağlık takibi platformları ile CCTV sistemlerindeki aksamalardan anında haberdar olabilir ve gerekli tedbirleri ivedilikle
CCTV sistemlerinin kurulumu kadar bakımlarının ve sistem sağlığının takibi de önemlidir. Bu konuda yerelde sorumlu personelin düzenli şekilde denetlenmesi, farkındalık düzeylerinin artırılması, eğitimler verilmesi gibi değişik çözüm yollarına başvurulabileceği gibi merkezi olarak çalışan ve yönetilen bir sağlık durumu takip
Resim 1: Sistem arızası
Cemil ÖZDEMİR
78 n Güvenlik Yönetimi Ekim 2018
guvenlik yonetim 64.indd 78
04.10.2018 01:36
guvenlik yonetim 64.indd 79
04.10.2018 01:36
ELEKTRONİK GÜVENLİK
CCTV sistemlerinin kurulumu kadar bakımlarının ve sistem sağlığının takibi de önemlidir.
Resim 2: Sistem arızasına müdahale alabilirsiniz. Bu tür sağlık takip sistemlerini ayrıştıran özelliklerin başında sağlık takip sistemi olarak kurulan mimarinin veri akışı üzerinden çalışması, gerekli hallerde uzaktan izleme yapmaya izin vermesi gelmektedir. Sağlık takibi yapılırken kurulan sistem hedef CCTV sistemlerinden oldukça küçük boyutlarda veri paketleri alır. Bu paketler video sinyali içermez. Hard disk durumu, sunucu sağlığı, bağlantının kopup geri gelmesi, çalışan veya çalışmayan kanallar gibi bilgiler bu paketler içinde iletilir ve sorumlu personelin zamanında haberdar olması ve harekete geçmesi sağlanır. Sağlık takibi işlemlerinde CCTV sistemlerinin otomasyon özelliklerinden faydalanılır. Kurulan sistemin elektronik posta, SMS, ekranda açılan uyarı penceresi (pop up), ses veya siren çalma gibi yöntemlerle sorumlu personeli ikaz edebiliyor olması önemli bir kriterdir. Bu bildirimler bildirim kuralı oluşturma şeklinde daha temel düzeyde olabileceği
gibi senaryo oluşturma şeklinde birden fazla kuralın bir arada çalışabildiği karmaşık alarm tetikleyici mekanizmalar şeklinde de kullanılabilir. Exchange, pop3, imap gibi protokoller üzerinden sisteme eposta gönderim özelliği tanımlanabilmesi, bir veya birden fazla kişiye eposta bildirimi yapılabilmesi ekonomik bir çözüm olarak da öne çıkmaktadır. İnternet imkânı olmayan hallerde ise SMS çözümü pratik bir araç olacaktır. Yararlanılan ikinci CCTV sistemi özelliği ise sistem bekçisi (watchdog) niteliğidir. Bu nitelik sistem sağlığını sürekli olarak kontrol eder. Sistem bekçisi bir servis veya uygulama olarak kurulur. Aksama gösteren bileşenleri yeniden başlatarak stabil hale gelmelerine çalışır. Bu niteliğin merkezi ve/veya lokal olarak ya da her iki şekilde geliştirilmesi ve uygulanması mümkündür. Sistem bekçisinin bizzat kendisine de sıkıntı yaşandığında kendini tekrar başlatabilme kontrolü eklenebileceğini ayrıca belirtmek gerekir. Bu kademelerin tümü
başarısız olduğu takdirde elbette insan faktörünün devreye girmesi, sistemi çalışır hale getirmesi zorunlu olacaktır. Sistem sağlığını korumanın diğer bir yöntemi sistem ayarlarını düzenli olarak yedeklemek, bir sorun yaşanması ve sistem sağlığının bozulması halinde sistemi olabildiğince çabuk tekrar eski haline getirebilmektir. Birçok CCTV sistemi yazılımında bu özellik mevcuttur. Manuel veya otomatik olarak sistem ayarlarının yedeğini almak, alındığını kontrol etmek sağlık takibi için edinilmesi gereken bir alışkanlık olmalıdır. Sistem ayarlarını yedekleme ve/veya sağlık takibi için son dönemde etkin olarak kullanılmaya başlanan başka bir metot da “Cloud” yani bulut mimarisidir. CCTV sistemlerine ait yapılandırmaların, ayarların düzenli ve otomatik bir şekilde bulut sistemlerine yedeklenmesi, sağlık takibine dair süreçlerin bulut sistemleri üzerinden takip edilebilmesi bu sistemlere yönelik bir artı değer durumundadır. Bilindiği üzere ONVIF ve benzeri standartların yerleşmeye başlaması ile CCTV kameraları bu standartlara uygun bir şekilde üretilmeye başlanmıştır. Eskiden yalnızca CCTV sistemine özgü yazılımın desteklediği kamera marka ve modelleri sisteme eklenebilmekte iken artık ONVIF, PSIA
80 n Güvenlik Yönetimi Ekim 2018
guvenlik yonetim 64.indd 80
04.10.2018 01:36
guvenlik yonetim 64.indd 81
04.10.2018 01:36
ELEKTRONİK GÜVENLİK
Resim 3: Bulut üzerinden sistem sağlığı takibi vb. standartlar aracılığıyla bu desteğe sahip kameralar da eklenerek izlenebilmektedir. Kameranın tüm özelliklerinin kullanılabilmesi için hala entegrasyon yapılması gerekli olsa da bir çok proje için bu standartların destekleniyor olması yeterli gelmektedir. Bu standartları destekleyen CCTV sistemi yazılımlarında elinizde bulunan ve bu standartları destekleyen neredeyse her kameranın sağlık takibinin yapılması imkan dâhilindedir. Bu standartlara sahip olmasa veya IP tabanlı değil analog bir kamera olsa da IP enkoder (dönüştürücü) cihazlarla veya DVR/NVR cihazlarla CCTV sistemlerine entegre olan kameraların ve kayıt cihazlarının da sağlık takipleri yapılabilecektir. Sistem sağlığı takibine yönelik otomasyon sağlayan yazılımlara rağmen hala uygun bir eğitimden geçirilmiş, bu konuda farkındalık düzeyi yüksek, bilinçli personele olan ihtiyaç yani insan faktörü elbette gereği yadsınamaz bir gerçek durumundadır. Ancak bu ihtiyaç sistem sağlığı takibi otomasyonu sağlayan yazılım ve sistemlerle en aza indirgenebilmektedir. Sağlık takibi yapılan sistemlerde genel itibariyle alınabilen bilgi türleri aşağıdaki şekildedir: Bağlantının kopması ve
düzelmesi, HDD arızalanması, kısa süreli arızanın düzelmesi, Sabotaj (kurcalama) alarmları, Video sinyalinin kopması, zayıflaması, düzelmesi, Sunucu ile bağlantının kesilmesi, geri gelmesi, Sunucu sağlığının bozulması, düzelmesi, Kullanıcı işlemlerindeki sıkıntılar, Sistemin kapatılması, açılması, Sistemdeki güncellemeler, Oluşturulan kural ve senaryoların sonuçları vb. Bu konuda öne çıkan yazılımlardan olan Trassir ekonomik mod üzerinden yani arada video trafiği yaratmadan birbirine ağ üzerinden bağlı çok sayıda DVR/NVR cihazının, CCTV sistemi sunucusunun, kameranın sağlık takibini yapabilmektedir. Otomasyon özelliği sayesinde sisteminizin sağlık durumuna dair gerekli tüm bilgileri zamanında sorumlu personelinize ulaştırarak harekete geçmelerini sağlayabilmektedir. Örnek bir projede Trassir, 200 adet DVR üzerindeki 1600 adetten fazla kanalın sağlık takibini tek sunucu üzerinden başarı ile yapmaktadır. Sıkça söylendiği üzere “Bakarsan bağ, bakmazsan dağ olur.”
Trassir ekonomik mod üzerinden yani arada video trafiği yaratmadan birbirine ağ üzerinden bağlı çok sayıda DVR/ NVR cihazının, CCTV sistemi sunucusunun, kameranın sağlık takibini yapabilmektedir. Sistemlerinizin sağlık takibini yapmak başta bir maliyet doğuruyor gibi gözükse de size umulmadık yatırım geri dönüşleri sağlayacaktır. Bir veya birden fazla CCTV sisteminiz varsa bu konuda kesinlikle bir adım atmalısınız. Gelecek onu görebilenlerin olacaktır.
Resim 4: Sistem sağlığı takibine ait bildirimler
82 n Güvenlik Yönetimi Ekim 2018
guvenlik yonetim 64.indd 82
04.10.2018 01:36
guvenlik yonetim 64.indd 83
04.10.2018 01:36
ELEKTRONİK GÜVENLİK
Güvenli kamera güvenlik sistemleri Güvenliği sağlanmamış kamera güvenlik sistemleri siber suçlulara, teröristlere, fidyecilere ve sosyal hırsız vb. gruplara karşı erişilebilir kolay hedefler olmaktadır. İlker SÖYÜK / Proje Yöneticisi CENOVA BİLİŞİM TEKNOLOJİLERİ İTH. İHR. ve TİC. LTD. ŞTİ
G
ünümüzde kamera sistemlerinin güvenlik açığı uzmanlar tarafından haber edilmektedir. Bazı sosyal farkındalık çalışmaları ve hack saldırıları tarafından da kanıtlanmıştır. Kurulmuş kamera sistemlerinin bazıları incelendiğinde görülen sebep en temel güvenlik koruma aşamalarının bile olmamasıdır. Güvenliği sağlanmamış kamera güvenlik sistemleri siber suçlulara, teröristlere, fidyecilere ve sosyal hırsız vb. gruplara karşı erişilebilir kolay hedefler olmaktadır. Geçen yıllarda yayınlanan bağımsız araştırmalarda duyurulan bildirimler, geleneksel kayıt ve izleme tabanlı sistemlerde büyük güvenlik açıkları olduğu ve davetsiz misafirlerin mevcut IP adresine ilişkili bağlantıları ele geçirmelerinin kolaylaştığıdır. Güvenlik açığı sorunların oluşmasının ve göz ardı edilen bir nedeni, kamera sistemlerinin kontro-
lünün genellikle tesis yöneticileri veya diğer departmanların elinde olmasıdır. Kamera güvenlik sistemlerinin kontrolü bilgi işlem IT görevlilerinin de kontrolünde olmalıdır. Görsel verileri kaydeden, saklayan ve işleyen herhangi bir işletme mevcut cihazlarını, alt yapısını ve bilişim tabanlı aktif donanımlarını gözden geçirmelidir. Yapılanmanın ve sistemin düzenlenmemesi işletmeyi birçok risk oluşumuna ve sorunlara karşı açık bırakacaktır. Güvenli olmayan kamera güvenlik sistemleri saldırılar karşısından ağlarına davetsiz misafirleri kabul edebilmekte sonuç olarak işletmeler ve kullanıcılar veri çalınmaları ve işlerinin aksaması ile karşı karşıya kalmaktadırlar. Güvensiz ağ aracılığıyla erişilen kamera güvenlik sistemleri kuruma özel diğer materyallerden veya görsel verilerin potansiyel hırsızlığından ayrıca etkilenmektedir. Güvenli olmayan kamera güvenlik sistemleri, siber saldırılar ile sadece ses ve görsel verilerin hırsızlığı-
nın yanı sıra, sosyal medya etkileşimleri, finansal bilgiler ile diğer suçlulara casusluk edebilir ve ek erişim kaynakları sağlayabilir. Sadece güvenli bir kameraya sahip olmak yeterli değildir, şifrelenmemiş görüntü bilgi transferleri, kablosuz iletişimler ile sağlanan gözetimler veya diğer anahtarlama yapan aktif cihazlar kimlik bilgilerini sızdırarak, davetsiz misafirlerin ağınız üzerinde denetimi ele geçirmesini sağlayabilir. Eski ve ek önlemler ile korunamayan güvenli olamayan kamera güvenlik sistemi ve donanımları kullanan işletmelerin verilerini korumalarının tek yolu, donanımlarının erişimini fiziksel olarak kapatmak olacaktır. Ancak bu acil kısıtlamalar korunmaya yönelik gözetim güvenliğini ve karar destek esnekliğini ciddi ölçüde sınırlamaktadır. Güvenli kamera güvenlik sistemi: İşletmenin konusuna uyumlu özenle seçilmiş kameralar, sü-
84 n Güvenlik Yönetimi Ekim 2018
guvenlik yonetim 64.indd 84
04.10.2018 01:36
guvenlik yonetim 64.indd 85
04.10.2018 01:36
ELEKTRONİK GÜVENLİK
İlker SÖYÜK
reklilik içerisinde çalışan yedekli kayıt sunucu sistemleri, önceden hazırlanmış risklere olaylara bağlı alarm senaryoları, şifreli ağ anahtar yönetimleri ve erişim kontrollü güvenlik duvarı donanımları ile sağlanabilir. Yeniden yapılandırılacak kamera güvenlik sistemlerinde, birden fazla kaynaktan gelen görsel veriler şifrelenebilir ve kodlanarak kayıt altına alınabilir. Yetkilendirme ya da erişim ihlali ile belirli koşulların tetiklediği anlık uyarıların gözlem merkezine gönderilmesi sağlanabilir. Herhangi bir yerden erişim sağlaya kullanıcılar anlık olarak denetlenebilir ve bilgilere erişimleri şifrelenmiş belgelendirilmiş olarak sağlanabilir. Tüm kamera görüntüleri ağ içerisinde şifrelenmiş olarak kayıt sunucularına gönderilebilir. Kullanıcılar yerelden, uzaktan sunucu ve kayıt sistemlerine özel erişim ağ numaraları ve cihaz numaraları teyidi ile bağlanabilirler. Güvenlik duvarları güncellenerek amaca uygun genel ağın kullanımına etki etmeden daha aktif olarak görev yapabilirler. Coğrafi yedeklik ile saklı kayıtlıların veri güvenliği en üst seviyelere çıkarılabilir. Kamera güvenlik sistemlerinin işletmeye kurulmasından sonra en
basit ve bilinen kuralların ilk devreye alma aşamasında yapılması anlık kötü amaçlı saldırılardan korumaktadır. Öncelikli olarak donanımlar üzerindeki varsayılan default şifrelerin değiştirilmesi gereklidir. Tanımlı ağ içerisinde çalışacağımız için belirli IP adreslerin dışındakileri kabul etmememiz için filtreleme kullanılmalıdır. Mümkünse varsayılan üretici standart portlar kullanıma uygun farklı değerde numaralı portlarla değiştirilmelidir. WAN LAN giriş portların tanımında birebir olmayan çapraz yönlendirmeler yapılmalıdır. Cihaz isim tanımlamalarında donanım hakkında bilgi verecek (ana makine, veri kayıt deposu gibi) isimlerden kaçınılması gereklidir. Sistem hakkındaki şifre, donanım bilgisi, IP numaraları, bağlantı diyagramı ve alt yapı bilgileri herkes tarafından kolayca görülebilecek yere asılmamalı ziyaretçilerden gizli tutulmalıdır. Yapılan araştırmalarda ve gözlemlerde suç işleyenler izleme gözetime sahip olmayan binaları ve alanları hedef aldıkları belirlenmiştir. Kamera güvenlik sistemlerinin varlığı, potansiyel suçluları caydırmak için önemli bir etken olmaktadır. Yasa uygulayıcı kurumlar, görsel kayıtları ihtiyaç halinde kullanabilir, suçluları sahip olduğu veriler ile karşılaştırabilir ve gerekli gördüğünde uyarıcı amaçlar için bilgileri kamuya duyurabilir. Olay karşısında bir şüphelinin görüntü kayıtlarının bulunması, bir tutuklama yapmak ya da suç unsuru hakkında karar vermek açısından önem teşkil etmektedir. Kamera sistemlerinin varlığı çalışanlar ve müşteriler arasında disiplin ve kurallara uyumda katkı sağlar. Gözetim sistemleri, çalışanları ve müşterileri iyi davranışlarda bulunmaya teşvik eder.
Yüksek riskli alanlarda (yangın, patlama, acil ulaşım, tıbbı kimyevi askeri test vb. gibi) kamera sistemlerinin faaliyete uygun olarak kurulması çok önemlidir. Alanın konumuna göre acil senaryolar ile hazırlanmış kameralara bağlı olarak çalışan müdahale sistemleri olası can ve mal hasarlarını önleyebilir. Kamera sistemlerini yasal kurallara göre uygulamış bankalar, mağazalar ve toplu yaşam alanları müşterilerine ayrıca güvenli alan duygusunu hissettirir. Müşteriler, tüketicilerin güvenini sağlayan denetime önem veren yapılarda ve alanlarda kendilerini daha güvenli ve rahat hissederler. Kamera sistemlerine hızlı ve tam erişim hâkimiyeti olaylara müdahalede önemlidir. Yöneticiler tarafından kamera sistemlerine uzaktan anında erişim ve kontrol imkânı riskleri azaltır. Anlık gözetim karar destek ile olay sonucunda oluşabilecek risklerin maliyetleri önlemiş olur. Kamera güvenlik sistemleri olay ve riskin gerçekleşme olasılığını azalttığı için kamera ve güvenlik sistemlerine sahip işletmelere sigorta firmaları tarafından özel indirimler yapılmaktadır. Daha etkin doğru bir şekilde korunmak için kamera sistemleri yapılanmalarında konusunda profesyonel güvenlik sistemleri danışmanlığı ve bilişim sistemleri danışmanlığı alınmalıdır.
86 n Güvenlik Yönetimi Ekim 2018
guvenlik yonetim 64.indd 86
04.10.2018 01:36
guvenlik yonetim 64.indd 87
04.10.2018 01:36
YANGIN GÜVENLİĞİ
FM-200 gazlı yangın söndürme sistemi seçimi Bilgi işlem merkezlerinde, veri merkezlerinde, IT odalarında, AG ve OG elektrik odalarında, pano odalarında, müze, arşiv odalarında, radar istasyonlarında, haberleşme merkezlerinde, scada kontrol odaları ve benzeri mahallerde kısaca 7/24 esasına göre çalışması ve/ veya korunması gereken mahallerde FM-200 gazlı yangın söndürme sistemi kullanılır. NORM TEKNİK A.Ş.
1
Nerelerde FM-200 gazlı yangın söndürme sistemi kullanmalıyım?
FM-200 gazlı yangın söndürme sistemi elektronik medyanın ve insanın bulunduğu mahallerde TS EN 15004 standardına bağlı olarak dizayn edildiğinde toksit, boğucu ve korozif etki göstermeyen kimyasal bir söndürücü malzemedir. Bu nedenle bilgi işlem merkezlerinde, veri merkezlerinde, IT odalarında, AG ve OG elektrik odalarında, pano odalarında, müze, arşiv odalarında, radar istasyonlarında, haberleşme merkezlerinde, scada kontrol odaları ve benzeri mahallerde kısaca 7/24 esasına göre çalışması ve/ veya korunması gereken mahallerde FM-200 gazlı yangın söndürme sistemi kullanılır.
2. FM-200 gazlı yangın söndürme sistemi dizaynı hangi standarda göre yapılmalıdır? FM-200 gazlı yangın söndürme sistemi tasarım ve dizaynı yasal ve zorunlu olan TS EN 15004
(Nisan 2009) standardına göre yapılmalıdır.
dizayn sorumlusunun kabulü ile artırılabilir.
3. FM-200 tasarımında sıcaklık bir faktör müdür?
6. FM-200 gazlı yangın söndürme sisteminde dikişli silindir kullanılabilir mi?
Mahal sıcaklığına göre spesifik gaz hacmi değişken olduğu için hesaplamalarda muhakkak mahal sıcaklığı belirtilmeli ve dikkate alınmalıdır.
4. FM-200 sistemleri 25 ve 42 bar haricinde basınçlarda üretilebilir mi? Hayır, TS EN 15004 ’e göre üretim 25 ve 42 bar ile sınırlandırılmış ve tanımlanmıştır. Bu basınç sınıfları dışında tanımlanmış bir üretim standardı mevcut değildir.
5. FM-200 hesaplamalarında gazın boşalması için gerekli kritik süre nedir? Bu süre 10 sn.‘dir. Tüm söndürücü akışkan 10 sn. içinde ilgili mahale boşalmalıdır. Bir hidrolik hesap programı ile doğrulanmalıdır. Bu değer ancak
Sistem ister 25 ister 42 bar olsun çelik çekme silindir kullanılmalı ve bu silindirlerin test basıncı 250 bar olmalıdır. Dikişli silindirlerde bu değerin yakalanması mümkün değildir. Bu nedenle dikişli (kaynaklı) silindir kullanılamaz.
7. Minimum design konsantrasyonu ne olmalıdır? Gaz miktarını mahal sıcaklığına bağlı belirleyecek olan minimum dizayn konsantrasyon değeri; Class B için %9, Class A Surface için %7,9, Higher Hazard Class A için %8,5 alınmalıdır.
8. Mahalde asma tavan ve yükseltilmiş döşeme var ise ne yapılmalıdır? Asma tavan ve yükseltilmiş döşeme hacimleri hesapta dikkate
88 n Güvenlik Yönetimi Ekim 2018
guvenlik yonetim 64.indd 88
04.10.2018 01:36
Gazlı söndürme sistemi yapılan tüm mahallerde standartlara uygun sızdırmazlık testleri yapılarak, mahal içinde gaz boşaldıktan sonra gazın kalma süresinin en az 10 dk. olduğu teyit edilmelidir. 11. FM-200 sistemlerinde ne tür boru ve fittings kullanılmalıdır? FM-200 gazlı yangın söndürme sisteminde ASTM A53 Gr. B dikişsiz çelik çekme Sch40 boru kullanılmalıdır. 2” ve altındaki borular 3000 lb. dövme çelik dişli fittingslerle, 2½” ve üzerindeki borular Sch40 çelik çekme kaynaklı fittingslerle birleştirilmelidir. Sistemin çalışma basıncı ve güvenlik seviyesi bunu zorunlu kılar.
Örnek: Mahal sızdırmazlık kapak sayfası
alınmalı, asma tavan ve yükseltilmiş döşemeye ayrıca nozul ilave edilmeli ve bu bölgelere çapraz zon prensibine bağlı yangın dedektörleri yerleştirilmelidir.
9. FM-200 gazlı yangın söndürme sistemi tekliflerinde neye dikkat etmeliyim? FM-200 gazlı yangın söndürme sistemi teklifi ile birlikte aşağıdaki dokümanları aldığınızdan emin olun.
10. Mahal sızdırmazlık testi nedir? Gazlı söndürme sistemi yapılan tüm mahallerde standartlara uygun sızdırmazlık testleri yapılarak, mahal içinde gaz boşaldıktan sonra gazın kalma süresinin en az 10 dk. olduğu teyit edilmelidir. Aksi takdirde yeniden tutuşma olasılığından dolayı sistem performans göstermeyebilir. Mahal sızdırmazlık testi sistemin öngörülen şekilde çalışıp çalışmayacağını belirler.
Ekim 2018 Güvenlik Yönetimi n 89
guvenlik yonetim 64.indd 89
04.10.2018 01:36
guvenlik yonetim 64.indd 90
04.10.2018 01:36
guvenlik yonetim 64.indd 91
04.10.2018 01:36
guvenlik yonetim 64.indd 92
04.10.2018 01:36
guvenlik yonetim 64.indd 93
04.10.2018 01:36
R
E
K
L
57
61
39-40
18
92
20
A
M
I
D
E
85
31
21
19
83
9
6-7
22
53
90
Insert
75
A.K.İ.
15-23
2-3
71
25
14
33
79
87
93
13
16
12
26
8
81
55
ÖKİ - Banner
95
73
67
96
A.K.
27
43
65
45
35
37
63
10
91
ÖK
1
24
guvenlik yonetim 64.indd 94
17
N
11
K
S
4-5-59
04.10.2018 01:36
guvenlik yonetim 64.indd 95
04.10.2018 01:36
guvenlik yonetim 64.indd 96
04.10.2018 01:36