arka kapak
ÖZEL GÜVENLİK SEKTÖRÜNÜN SESİ n AYDA BİR YAYINLANIR
TEMMUZ 2019 SAYI: 73
ÖZEL GÜVENLİK SEKTÖRÜNÜN SESİ
ULAŞIM GÜVENLİĞİ
FOKUS: DENİZ VE LİMAN GÜVENLİĞİ TEMMUZ 2019 SAYI: 73
ÖZEL DOSYA: TOPLUMSAL DAVRANIŞ PSİKOLOJİSİ VE ÖZEL GÜVENLİK BİYOMETRİK TEKNOLOJİLER PROFESYONEL BİLGİ İSTER
ÖZEL GÜVENLİK FEDERASYONU YAYINIDIR
Güvenlik Y KAPAK-72 ilanlı dikey.indd 1
05.07.2019 12:39
arka kapak
ÖZEL GÜVENLİK SEKTÖRÜNÜN SESİ n AYDA BİR YAYINLANIR
TEMMUZ 2019 SAYI: 73
ÖZEL GÜVENLİK SEKTÖRÜNÜN SESİ
ULAŞIM GÜVENLİĞİ
FOKUS: DENİZ VE LİMAN GÜVENLİĞİ TEMMUZ 2019 SAYI: 73
ÖZEL DOSYA: TOPLUMSAL DAVRANIŞ PSİKOLOJİSİ VE ÖZEL GÜVENLİK BİYOMETRİK TEKNOLOJİLER PROFESYONEL BİLGİ İSTER
ÖZEL GÜVENLİK FEDERASYONU YAYINIDIR
Güvenlik Y KAPAK-72 ilanlı dikey.indd 1
05.07.2019 12:39
ön kapak içi
arka kapak içi
TEMMUZ 2019 SAYI: 73
Güvenlik Y KAPAK-72 ilanlı dikey.indd 2
05.07.2019 12:39
ön kapak içi
arka kapak içi
TEMMUZ 2019 SAYI: 73
Güvenlik Y KAPAK-72 ilanlı dikey.indd 2
05.07.2019 12:39
guvenlik yonetim 73.indd 1
05.07.2019 01:09
guvenlik yonetim 73.indd 2
05.07.2019 01:09
guvenlik yonetim 73.indd 3
05.07.2019 01:09
guvenlik yonetim 73.indd 4
05.07.2019 01:09
guvenlik yonetim 73.indd 5
05.07.2019 01:09
guvenlik yonetim 73.indd 6
05.07.2019 01:09
guvenlik yonetim 73.indd 7
05.07.2019 01:09
içindekiler 28
60
48 10 BAŞKANDAN
KAPAK KONUSU
28 Sürdürülebilir akıllı ulaşım ağı kuruluyor
ÖZEL DOSYA
58 Toplumsal psikoloji ve özel güvenlik
32 Karayolu ağında akıllı ulaşım sistemleri
12 EDİTÖR
34 Karayolu trafik güvenliği
60 Toplumla aramızdaki bağı güvenle
sağlamak
SEKTÖRDEN
40 Trafik yönetim sistemleri ve akıllı trafik uygulamaları 46 Ulaşım güvenliği için plaka tanıma sistemi
14 GÜNCEL
48 Türkiye’deki ISPS uygulamaları
Sektör ile ilgili kısa haberler
FOKUS
52 Liman tesislerinin güvenliği üzerine bir değerlendirme
26 KÖŞE / Hayata Bakış
guvenlik yonetim 73.indd 8
54 Deniz liman tesisi güvenliğine ait eğitim, talim ve tatbikatlar
64 Biyometrik teknolojiler profesyonel
bilgi ister
68 Türkiye’de yangın güvenliği istenilen
seviyede değil
05.07.2019 01:09
Güvenlik Yönetimi ÖZEL GÜVENLİK SEKTÖRÜNÜN SESİ
AYDA BİR YAYINLANIR
Özel Güvenlik Federasyonu adına imtiyaz sahibi O. Oryal ÜNVER
TEMMUZ 2019
Yürütme Kurulu O. Oryal ÜNVER İsmail UZELLİ Murat KÖSEREİSOĞLU Levent Güler Alp Saul
84
Genel Yayın Yönetmeni Devrim BOZKURT devrim@guvenlikyonetimi.com Yazı İşleri Müdürü Elif YEŞİL elif@guvenlikyonetimi.com Reklam Koordinatörü Çiğdem ÖZCAN cigdem@guvenlikyonetimi.com Danışma Kurulu Alp SAUL Arzu YÜKSEL Doç. Dr. Gazi UÇKUN Füsun KOCAMAN Gültekin FİŞEK Hakan ÖZALP İsmail UZELLİ Murat KÖSEREİSOĞLU Okyay ŞENTÜRK O. Oryal ÜNVER Osman Levent CELASUN Prof. Abdurrahman KILIÇ Taner ALBAYRAK Yusuf Ziya ÖNCEL
70 YANGIN GÜVENLİĞİ
Grafik Tasarım ve Baskıya hazırlık Derya BOZKURT derya@guvenlikyonetimi.com
70 Endüstriyel tesislerde elektronik güvenlik sistemlerine birleşik yaklaşım
88 Stadyumlarda yangın risk yönetimi
Yayın Türü Yerel Süreli Yayın. Ayda bir yayınlanır.
72 Biyometrik teknolojilerde yeni dönem
90 Maxlogic Anons / Alarm Matrix Paneli
ELEKTRONİK GÜVENLİK
74 Kozmetik sektörünün güvenliği, akıllı etiket teknolojisinde
92 Gizli tip dekoratif kapaklı sprinkler başlıkları
76 Üretim tesislerinde güvenlik parametreleri 78 Kartlı geçiş güvenlik yazılımında yeni gelişme: Pro - Watch
91 Abone formu
GÜVENLİK HİZMETİ
80 Özel güvenlikte branşlaşma ve “alan eğitimi” kavramı- 2 84 Stadyumlarda özel güvenlik görevlilerinin rolü
93 Editöryel takvim
Yönetim Adresi Arkhe Tanıtım Hizmetleri Perpa Ticaret Merkezi B Blok Kat:6 No:672 Okmeydanı / Şişli / İstanbul Tel: (212) 210 54 45 Tel: (533) 413 78 08 Baskı ÖZGÜN OFSET TİC LTD ŞTİ 0212 280 00 09 Özel Güvenlik Sektörünün sesi Güvenlik Yönetimi Dergisi, sektörü bilgilendirme amacıyla hazırlanmıştır. Bu dergide yer alan her türlü haber, bilgi ve yorumlar; güvenilir olduğuna inanılan kaynaklar tarafından hazırlanmış araştırma raporları, değerlendirmeler, atıflar, çeviriler ve istatistikî verilerden derlenmiştir. Dergide yer alan tüm reklamların sorumluluğu firmalara, yazılardaki ve söyleşilerdeki görüşler sahibine aittir. Dergide yer alan yazılar izin alınmadan ve kaynak gösterilmeden hiçbir şekilde kullanılamaz.
94 Reklam indeksi tanıtım hizmetleri
Perpa Ticaret Merk. B Blok Kat: 12 No: 2049 Okmeydanı / Şişli / İstanbul Tel: (212) 210 54 45 Faks: (212) 210 54 45 Gsm: (533) 413 78 08
guvenlik yonetim 73.indd 9
05.07.2019 12:43
BAŞKAN
g
GÜSOD METPROM uzaktan eğitim modülü Değerli arkadaşlar,
Güvenlik Sektöründe görev yapan personelimizin en önemli ihtiyaçlarından biriside Görev alanına yönelik eğitim ihtiyacıdır. Bu gerçekten hareketle İçişleri Bakanlığımızca gerçekleştirilen çalıştaylar başta olmak üzere Gerek Güvenlik Firmalarımız gerekse Güvenlik Eğitim Kuruluşları bu konuda çok çeşitli çalışmaları yapmışlardır. GÜSOD olarak CoESS ile birlikte Liman Gemi ve Deniz Tesisleri Güvenlik yasası ( ISPS KOD ) kapsamında yürütülen çalışmalara katıldık, Çalışma Grubu Başkanlıkları dahil hemen her çalışma grubunda temsil edildik. Bu çalışmaların en kapsamlısı olan Avrupa Deniz Güvenliği için Geliştirilmiş MODÜLER EĞİTİM PROGRAMI “ METPROM “projesini de PİRİ REİS Üniversitesi ile birlikte Başkanlığını yürüterek başarılı bir şekilde tamamlayarak kullanıcıların hizmetine sunduk. Ülkemizde 01.07.2004 tarihinden itibaren ISPS KOD uygulamalarında Liman Tesislerinde görev yapan Güvenlik Görevlilerinin sektörel eğitimleri Liman Tesisi Güvenlik Sorumluları (LTGS) veya Tanınmış Güvenlik Kuruluşları RSO‘lar tarafından verilmektedir. Bu eğitimlerin verilmesinde en büyük sıkıntı Güvenlik Görevlisinin vardiya düzende çalışıyor olmasından kaynaklanan çalışma saatleridir, yani 8 – 10 saatlik bir görev sonrası veya öncesi yapılan eğitimin verimliliği tartışmalıdır. Bu eğitimin bir eğitim kurumundan alınması ise gerek maliyeti gerekse eğitim periyodundaki görev yeri eksikliğinin karşılanmasındaki problemdir. Bu problemler sadece ülkemiz için değil tüm AB sektörü içinde geçerlidir. Tüm bu hususları dikkate alarak yaptığımız çalışmada; T.C. ULAŞTIRMA ve ALTYAPI BAKANLIĞI Deniz ve İçsular Düzenleme Genel Müdürlüğünün METPROM Projesi ile alınacak eğitiminin yararlı olacağı tavsiye yazısı alınmıştır. GÜSOD; Avrupa Birliği tarafından desteklenerek 5 farklı ülke üniversite ve kuruluşun katılımı ile hazırlanan METPROM Uzaktan eğitim modülünü kullanarak alınacak eğitimi tamamladıktan sonra yapılacak sınav sonucu “ISPS KOD Liman Güvenlik Görevlisi Eğitim Katılım Belgesi” vermek üzere çalışmaların son aşamasına gelmiştir. Bu belge; Liman Tesislerinde Güvenlik Personeli görevlerini daha verimli yapabilmek ve terfi edebilmek için Güvenlik Şirketleri ve Liman İşletmelerince tercih nedeni olacaktır. Bu eğitim ile ISPS Kod ve Liman Güvenliği ile ilgili Temel bilgileri verilmiş olacaktır Eğitim saatleri esnek olup katılımcı tarafından belirlenecektir. Eğitim konularını sırayla işlenecektir. Eğitim konularının tekrarında ve sürelerinde bir sınırlama yoktur Sınav yerleri, her yıl en az 3 sınav olmak üzere, katılımcı bölge ve sayısına bağlı olarak ayrıca ilan edilecektir.
O. Oryal ÜNVER GÜSOD- GESİDER ONURSAL BAŞKANI
Ülkemizde 01.07.2004 tarihinden itibaren ISPS KOD uygulamalarında Liman Tesislerinde görev yapan Güvenlik Görevlilerinin sektörel eğitimleri Liman Tesisi Güvenlik Sorumluları (LTGS) veya Tanınmış Güvenlik Kuruluşları RSO‘lar tarafından verilmektedir.
Başarılar dilerim
10 n Güvenlik Yönetimi Temmuz 2019
guvenlik yonetim 73.indd 10
05.07.2019 01:09
Temmuz 2019 GĂźvenlik YĂśnetimi n 11
guvenlik yonetim 73.indd 11
05.07.2019 01:09
g EDİTÖR
Yollarda ne kadar güvendeyiz?
Güvenlik Yönetimi Dergisi’nin Temmuz sayısından merhaba. Dopdolu bir içerikle daha karşınızdayız. Dünya nüfusu hiç durmadan artarken güvenlik en büyük kaygımız haline geldi. Bu kaygı ulaşım güvenliği için de geçerli. Çünkü resmi olmayan verilere göre çok değil 5 ay sonra dünya genelinde motorlu araç sayısının 1.5 milyara ulaşması bekleniyor. 2020 yılında dünya nüfusunun 8 milyara ulaşması beklenirken ortalama olarak her 100 kişiye 19 araç düşeceği hesaplanıyor ki bu rakam. AB üyesi ülkeler ve Kuzey Amerika kıtasında daha da yükselerek 50’ye kadar çıkıyor. Ülkemizde de araç sayısında dünyadakinden daha hızlı bir artış yaşanıyor. Özellikle son 20 yılda araç sayısı 2,5 kat artmış durumda. İstatistikler ülkemizde ortalama her 4 kişiye 1 araç, her 7 kişiye ise 1 otomobil düştüğünü bize gösteriyor. Bu da özellikle büyük şehirlerde trafik sorununa ve devamında da ulaşım güvenliğinde ciddi sıkıntılara yol açıyor. Ulaşım güvenliğinde yaşanan sorunlarının çözümünde görev öncelikle merkezi otoriteye düşüyor. Bu sayımızda Ulaştırma ve Alt yapı Bakanı Sayın Cahit Turhan ve Karayolları Genel Müdürlüğü ulaşım güvenliği noktasında hayat geçirilen proje ve yatırımlar ile ilgili detaylı bilgilendirmeler yaptı. Öte yandan trafik güvenliği sadece yol yapmakla, bariyer yapmakla, trafik işareti ya da yaya geçidi koymakla da sağlanmıyor. O yol üzerinden geçen aracın takibi, izlenmesi, plaka tanıma sistemiyle kime ait olduğunun bulunması ve olası bir suça karışması durumunda yakalanması da ulaşım güvenliğinin önemli konularından. Ulaşım güvenliğinin her boyutu bu sayımızda mercek altına alınıyor. Fokus konumuz ise deniz ve liman güvenliği. Liman güvenliğinde kaçakçılık, yük ve bilgi hırsızlığı ve ya terörizm gibi bireysel ya da organize bir şekilde gemiyi ya da yükü hedef alan suçlara karşı limanı, liman çalışanlarını, yük operasyonlarını ve yükü koruma amacı ön planda yer alıyor. Makalelerimizde bu konu da, hem konunun uzmanları hem de akademisyenler tarafından detayları ile irdeleniyor. Özel dosya konusunun “Toplumsal Davranış Psikolojisi ve özel güvenlik“ olduğu Temmuz sayımızda yangın güvenliği, elektronik güvenlik, fiziki güvenlik alanlarındaki makalelerimizle sektöre ışık tutuyoruz.
Keyifli okumalar ve güvenli günler dileğiyle…
Elif YEŞİL
Trafik güvenliği sadece yol yapmakla, bariyer yapmakla, yola trafik işareti ya da yaya geçidi koymakla da sağlanmıyor. O yol üzerinden geçen aracın takibi, izlenmesi, plaka tanıma sistemiyle kime ait olduğunun bulunması ve olası bir suça karışması durumunda yakalanması da ulaşım güvenliğinin önemli konularından.
12 n Güvenlik Yönetimi Temmuz 2019
guvenlik yonetim 73.indd 12
05.07.2019 01:09
guvenlik yonetim 73.indd 13
05.07.2019 01:09
GÜNCEL
Hikvision’ın yeni teknoloji ortaklığı programı devrede
Hikvision, Teknoloji Ortaklığı Programı (TPP Portalı) teknoloji ortakları ile sistem entegratörleri arasındaki işbirliğini geliştirmek, tüm pazarlardaki müşterilere yeni ve yenilikçi çözümler
sunulmasını ve piyasa büyümesini desteklemek üzere tasarlandı. Teknoloji ortakları portalın pazarlama becerilerini kullanarak işlerini büyütebilir, Hikvision’ın tüm dünyaya erişim özelliğinden tam anlamıyla faydalanabilirler. Aynı şekilde sistem entegratörleri de portalı kullanarak Hikvision teknolojisi hakkında daha fazla bilgi edinebilir, Hikvision teknoloji ortaklarıyla yeni ilişkiler kurabilirler. Hikvision Global Partner Alliance Müdürü Jens Berthelsen, devreye giren portal ile ilgili düşüncelerini şu
sözlerle ifade etti: “Müşterilere en iyi çözümlerin sunulması adına Hikvision, teknoloji ortakları ve sistem entegratörleriyle uzun vadeli işbirliğine önem veriyor. Teknoloji Ortaklığı Program Portalımız bu stratejimizi destekleyecek nitelikte. Bu portal sayesinde teknoloji ortaklarımız Hikvision ile yaptıkları işbirliğinin avantajlarından çok daha iyi bir şekilde faydalanabilecek ve işletmelerini uygun maliyetli ve etkin bir şekilde iyileştirebilecekler. Yeni portalımızı sizlere sunup teknoloji ortaklarımızı bu portala katılmaya davet ediyor olmaktan ötürü son derece gururluyuz.”
Veri merkezlerinde güvenlik teknolojileri İnternetteki verinin fiziksel bir donanım üzerinde tutulduğu tek nokta olan veri merkezlerinin, her türlü risk ve tehdit karşısında en gelişmiş yöntemlerle korunması çoğu zaman hayati önem taşıyor. Sensormatic CEO’su İsmail Uzelli, veri merkezlerinde yaşanacak bir veri kaybının geri dönüşü olmayacağını hatırlatarak, “Bu merkezlerde hem yedekleme teknolojilerinin sağlıklı çalışması hem de çok çeşitli riskler karşısında gerekli önlemlerin alınması gerekiyor” şeklinde açıklıyor. Veri merkezi gibi hayati öneme sahip bilgilerin tutulduğu tesislerde güvenlik perspektifinin ilk andan itibaren tecrübeli ve alanında yetkin bir çözüm ortağı desteğiyle oluşturulması gerektiğine dikkat çeken İsmail Uzelli, “Veri merkezleri çok katmanlı, kompleks ve en üst düzey güvenliğe ihtiyaç duyan tesislerdir. Bu yapılarda uçtan uca hatasız ve eksiksiz bir güvenlik sistemi kurulabilmesi için henüz tesisin tasarımı yapılırken bu perspektifle yaklaşan bir çözüm ortağının masada yer alması gereki-
yor. Tasarım aşamasından itibaren masada yer aldığımızda, kullanılması gereken teknolojileri çok daha verimli bir şekilde tespit ederek, en kaliteli güvenlik çözümlerini daha uygun maliyetler çerçevesinde tesise entegre edebiliyoruz” diye konuştu. Güvenlikte çözüm ortağı arayışında olan yöneticilerin, özellikle “entegrasyon yeteneği” konusunda tecrübeli firmalarla çalışmaları gerektiğinin altını çizen Uzelli; “Güvenlikte
kullanılan her donanım ve yazılımın yoğunlaştığı alanlar farklılık gösteriyor. Bu sistemlerin birbiriyle en verimli şekilde ‘konuşmasını’ sağlamak, uçtan uca güvenlik için hayati önem taşıyor. Doğru kurgulanmış entegrasyon, cihazların belirlenen senaryolar çerçevesinde birbirinin kabiliyetini destekleyecek şekilde koordine çalışmasını mümkün hale geliyor. Bu da güvenliği maksimum seviyeye çıkarıyor” dedi.
14 n Güvenlik Yönetimi Temmuz 2019
guvenlik yonetim 73.indd 14
05.07.2019 01:09
guvenlik yonetim 73.indd 15
05.07.2019 01:09
GÜNCEL
Securitas’tan kameralı uzaktan refakat hizmeti
Securitas Uzaktan İzleme Merkezi tarafından sunulan “Uzaktan Refakat Hizmeti” mal sevkiyatının problemsiz işlemesinden, geç saatlerde ofislerde çalışanların otoparka güven içerisine ulaşmasına kadar pek çok olası senaryoya çözüm sunuluyor.. Sistem, kişilerin ya da kurumların
talebi üzerine kamera sistemi bulunan alanlara uzaktan bağlanarak, kişilerin güvenli bir şekilde hareket etmesinin, bir noktadan diğerine herhangi bir güvenlik sorunu yaşamadan ulaşmasının sağlıyor. Özellikle perakende sektörüne sunulan bu çözüm ile gece sevkiyatı için güvenlik görevlisi bulundurma ihtiyacı ortadan kalkıyor. Özellikle gıda perakende zincirlerinin tercih ettiği bu metod sayesinde gece sevkiyatı sırasında Securitas Uzaktan İzleme Merkezi’nden bir operatör, sevkiyatın yapıldığı mağazaya bağlanıyor ve alarmı kapatarak malın mağazaya güvenli bir şekilde bırakılmasına refakat ediyor. Sevkiyat bittiğinde ise alarmı tekrar devreye alarak, sürecin
kusursuz bir şekilde işlemesini sağlıyor. Gece geç saatlerde yüzlerce sevkiyatın yapıldığı perakende zincirlerinde ciddi maliyet tasarrufu sağlayan çözüme sektörün önde gelenleri de büyük ilgi gösteriyor. Uzaktan Refakat Hizmeti, kişiler için de kullanılabiliyor. İster işyerinizde ister konutunuzda ihtiyaç olduğu durumlarda Uzaktan Refakat Hizmeti’nden yararlanabiliyorsunuz. Bu hizmeti, özellikle gece geç saatlere kadar ofislerde çalışanlar ya da geç saatte otoparkından güvenli bir şekilde evine ulaşmak isteyen kişiler tercih ediyor. Sistem, kameralar aracılığıyla güzergah boyunca kişiyi takip ediliyor, sesli destek ile güvenli bir şekilde varış noktasına ulaştırıyor.
Otomobil endüstrisinde can ve mal güvenliği için “doğru çözüm” Mercedes-Benz Türk A.Ş. Fabrika ve Yatırım Planlama Mühendisi Ersay Tan, tesislerinde yangın güvenliğini nasıl sağladıklarını anlattı. Tan değerlendirmesine, “EEC Entegre Bina Kontrol Sistemleri ile 14 yıl önce çalışmaya başladık. Malzeme kalitesinin sistemlerin sürekliliğine katkısı ve herhangi bir sorun anında müdahale süresi ve çözme hızı beklentilerimizi karşıladı. Özellikle yangın algılama ve ihbar sistemi gibi kritik tesislerde bu hususlar bizim açımızdan oldukça önem taşıyor. Kurulan sistemin teknik açıdan en iyi yönünü belirtmek gerekirse, tesisimiz sürekli büyüdüğü için kurulan sistemin genişlemeye ve güncellemeye açık olması” sözleriyle başladı. Ersay Tan, sistemden beklentilerine yönelik olarak “Yangın algılama ve ihbar sistemleri gibi kritik sistemler-
de önem verdiğimiz noktalar öncelikle ürün kalitesi, sistemin güvenilirliği ve sürekliliği. Diğer bir konu satış sonrası hizmet. Çalıştığımız süre boyunca gerek kurulan sistemlerin sürekliliği gerekse servis hizmetleri konusunda memnuniyetimiz üst seviyede oldu. Yeni projelerde hem malzeme temin hem de sistemin devreye alınması aşamalarında belirtilen sürelere uyulması, çözüm odaklı yaklaşım ve projelerin sorunsuz teslim edilmesi memnuniyetimizi belirtebileceğimiz diğer konular” şeklinde konuştu. Tan, fabrikalarının yangın algılama sistemlerini kuran EEC Entegre Bina Kontrol Sistemleri hakkında; “Uzun yıllar boyunca süregelen karşılıklı memnuniyetle oluşan güven ortamı, EEC ile çalışmaya devam ederken tereddüt duymamamızın ve sadece hizmet aldığımız bir firmadan ziyade çözüm ortağımız olarak görmemizin ve tavsiye etmemizin en büyük sebebidir” yorumunda bulundu.
16 n Güvenlik Yönetimi Temmuz 2019
guvenlik yonetim 73.indd 16
05.07.2019 01:09
guvenlik yonetim 73.indd 17
05.07.2019 01:09
GÜNCEL
Pronet’ten hırsızlara karşı çifte kalkan
Teknolojiyle birlikte kullanıcıların beklenti ve talepleri de değişirken Pronet, kullanıcılarını dinleyip onların ihtiyaç ve beklentilerine en uygun ve yenilikçi çözümleri üretiyor. Pronet, sabotaj ihtimalini ortadan kaldıran sistemiyle, elektronik güvenlik sistemlerinde ezberleri bozuyor. Herhangi bir sabotaj girişiminde çalışmayı sürdüren sistem, hem GPRS/3G hem de internet bağlantısıyla kurduğu çift kanallı iletişim sayesinde uyarı sinyalini Pronet Alarm Haber Alma Merkezi’ne ulaştırıyor ve bağlantı asla kesilmiyor. Jammer ile yapılabilecek sabotaj girişimlerinde çift iletişim kanalıyla çalışmayı sürdüren sistem, hırsızların kullanabileceği tüm yöntemlere karşı çifte koruma sağlıyor. Olası bir jammer saldırısı karşısında Alarm Haber Alma merkezine sabotaj sinyalini ileten sistem, Alarm Haber Alma Merkezi’nin kullanıcıyı arayarak bilgi vermesini de sağlıyor. Hırsız ya da saldırgan tarafından parçalansa bile Alarm Haber Alma Merkezi’ne sinyal göndermeye devam eden sistem hırsızlara karşı teknolojik bir kalkan görevi görüyor. Sabotaja karşı üstün koruma Türkiye’nin en güvenilir alarm sistemini sunduklarını vurgulayan Pronet Pazarlama ve İş Geliştirmeden Sorumlu Genel Müdür Yardımcısı Ediz Habip, “Hangi sektörde faaliyet gösteriyor olursanız olun teknolojik gelişmeleri ve son trendleri kendi hizmetlerinize entegre etmek artık bir zorunluluk, biz de Pronet olarak en son teknolojik gelişmeleri takip ediyor, tüketicilerin değişen ihtiyaçlarına cevap veren ürünler sunuyoruz. Akıllı teknolojiler, platformlar arası uygulamalar, nesnelerin interneti gibi gelişmeler bizim ürünlerimizin de gelişimine yön veriyor. Teknolojinin son olanaklarını kullanan ürünlerimiz arasına eklediğimiz “Anti-Jammer” özelliğine sahip elektronik güvenlik sistemimiz hırsızların kullanabileceği tüm girişimlere karşı koruma sağlıyor. Olası bir jammer saldırısında çalışmayı sürdüren sistem, sabotaja karşı üstün koruma sağlıyor” diyor.
BTS OHSAS belgesini aldı
BTS Yangın Güvenlik Yapı Teknolojileri; müşterilerine daha iyi hizmet vermek adına başlattığı İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetimi çalışmalarını başarıyla sonlandırarak, 2019 Nisan ayı itibari ile “OHSAS 18001: 2007 – İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetimi” Belgesi’ni almaya hak kazandı. Türkiye’de ve dünyada hayat koruma ve güvenlik sistemleri ile ilgili yeniliklerin uygulayıcısı ve öncüsü olmak vizyonuyla 20 yıldır faaliyetlerini başarıyla sürdüren BTS Yangın Güvenlik Yapı Teknolojileri, müşterilerinin ihtiyaçlarına göre en optimal ve en ekonomik çözümleri ve hizmetleri; kaliteli, kesintisiz ve bir bütün halinde vermeye devam edecek…
18 n Güvenlik Yönetimi Temmuz 2019
guvenlik yonetim 73.indd 18
05.07.2019 01:10
guvenlik yonetim 73.indd 19
05.07.2019 01:10
GÜNCEL
Meyer’in Guardware hedefi büyük
100 yılı aşkın bir süredir güvenlik sektörünün ihtiyaçlarına yönelik hizmet veren Meyer Group, Yeni Nesil Güvenlik Tur Kontrol Yönetimi Idenfit Guardware’i 26 Haziran Çarşamba günü Park Inn by Radisson Istanbul Atasehir Otel’de
düzenlenen seminer ile müşterilerine tanıttı. Meyer Group Yönetici Ortağı Nazım Onur Bayındır, açılış sunumunu gerçekleştirdiği seminerde Idenfit Guardware’in yüksek güvenlik gerektiren birçok şirket ve tedarikçi tarafından tercih edildiğini belirtti. Bayındır, Idenfit Guardware’in bulut tabanlı yeni bir çözüm olduğunu anlatırken, bu yeni sistem ile dünyanın neresinde olunursa olunsun güvenlik görevlisinin GPS üzerinden kolaylıkla takibinin yapılabileceği ve böylelikle turunun ve olayların hangi aşamada olduğunun anlık olarak öğrenilebileceğini dile getirdi.
Ücretsiz “Güvenlik farkındalığı eğitimi” Trend Micro, önde gelen siber güvenlik eğitim sağlayıcıları ile işbirliği yaparak kurumların en son siber tehditlere karşı çalışanlarını korumalarına yardımcı olacak güncellenen platformunu duyurdu. Trend Micro, kurumların en kapsamlı eğitim tarzlarına ve biçimlerine erişebilmelerini sağlamak için eğitim dünyasının önde gelen dört şirketiyle iş ortaklığına gitti: NINJIO, InfoSec, NextTech Security ve GoldPhish. Kurumlar, yeni eğitim malzemelerine Trend Micro’nun ücretsiz olarak sağladığı üst düzey esnekliğe sahip güvenlik farkındalığı çözümü Phish Insight aracı üzerinden erişebilecekler. Bu güncellenen eğitim platformu, çalışan farkındalığı girişimlerini iyileştirecek geniş bir eğitim
içeriğine sahip kütüphaneyi kurumların kullanımına sunarken genel kurumsal güvenliği geliştirmek için ihtiyaç duyacakları kaynaklarla donatıyor. Trend Micro Akdeniz Ülkeleri Teknik Müdürü Mehmet Gülyurt, günümüzde tüm işletmelerin ciddi maddi kayıplara ve itibarlarının zarar görmesine yol açabilecek sosyal mühendislik tabanlı oltalama e-postaları ve BEC saldırılarından etkilenebileceğini vurgulayarak “Dijital dünyanın daha güvenli olmasına yardım etmek istiyoruz. Bu nedenle de ücretsiz Phish Insight ürünümüzü tamamlayacak eğitim kaynakları sunmak amacıyla dünyanın önde gelen dört şirketiyle işbirliği yaptık. Eğitim kaynakları eklemek şirketlerin sadece çalışanlarının güvenlik farkındalığını test etmelerine imkan vermiyor aynı zamanda bu farkındalığı geliştirmelerine de yardımcı oluyor.” dedi.
Sistem için bugüne kadar 2 milyon dolarlık bir yatırım yapıldığını kaydeden Onur Bayındır, sistemin 20 ülkede 2 milyon kişi tarafından kullanılmasını hedeflediklerinin altını çizdi. Idenfit Guardware ile ilgili teknik bilgilerin de ayrıntıları ile sunulduğu seminerin ev sahipliğini yapan Onur Bayındır Türkiye’de yazılımcılığının geldiği noktaya da değindi. Seminer öncesinde İngiltere’de bir fuarda olduğunu kaydeden Bayındır, “Avrupa ve Amerika’yı sık ziyaret eden biri olarak Idenfit Guardware’in Dünyadaki rakiplerine göre üstün özelliklere sahip olduğunu gözlemliyor ve bununla gurur duyuyoruz…”
Özel güvenlik günü ve haftası kutlandı Özel güvenlik hizmetlerinin yasal çerçevesini belirleyen ve 26 Haziran 2004 yılında yürürlüğe giren Özel Güvenlik Hizmetlerine Dair Kanun, bu yıl 15. yılını doldurdu. Bu kanunun kabul edildiği 26 Haziran Özel Güvenlik Günü ve bu hafta Özel Güvenlik Haftası olarak ilan edildi. Securitas Türkiye Ülke Başkanı Murat Kösereisoğlu, zor şartlarla görevlerini en iyi şekilde yerine getiren tüm özel güvenlik çalışanlarının Özel Güvenlik Görevlileri Günü’nü kutlayarak: “Milletimizin huzuru ve güvenliği için kolluk kuvvetlerinin en büyük destekçisi olan özel güvenlik çalışanlarımızın başarısı hepimizi gururlandırmaktadır. Bu süre içerisinde görevleri başında hayatını kaybeden özel güvenlik görevlilerimizi rahmet ve minnetle anıyoruz. Özel güvenlik görevlilerinin ve sektörümüzün 26 Haziran özel güvenlik günü kutlu olsun” dedi.
20 n Güvenlik Yönetimi Temmuz 2019
guvenlik yonetim 73.indd 20
05.07.2019 01:10
guvenlik yonetim 73.indd 21
05.07.2019 01:10
GÜNCEL
Tepe Çağrı Merkezi’nden 5 farklı dilde hizmet 2010 yılında Tepe Servis ve Yönetim A.Ş. bünyesinde kurulan Tepe Çağrı Merkezi, Türkçe’nin yanı sıra İngilizce, Arapça, Fransızca ve Rusça dillerinde hizmet sunuyor. Sunduğu hizmetler arasında yeni müşteri kazanımları da bulunan Tepe Çağrı Merkezi, tüm hizmet süreçlerini kayıt altına alarak bunların sonucunda çeşitli analizler hazırlıyor ve müşterilerinin bilgisine sunuyor. Ankara, Adana, İstanbul, Isparta ve Mersin’de faaliyetlerini sürdüren Tepe
Çağrı Merkezi, Türkçe’nin dışında İngilizce, Arapça, Fransızca ve Rusça dillerinde hizmet imkânıyla yüksek hizmet kalitesiyle sektörde fark yaratmaya odaklanıyor. 5 şehirde ve 7 merkezde, 1000’in üzerinde çalışanıyla Türkiye’de sektöründe öncü firmalara çözüm ortaklığı sunan Tepe Çağrı Merkezi, kullandığı altyapı ve yedekleme sistemiyle kesintisiz hizmet sağlayarak üst düzeyde müşteri memnuniyeti yaratıyor. Tepe Çağrı Merkezi’nin çözüm sundu-
“EKS & IoT Siber Güvenlik Kampı 2019” tamamlandı
Biznet Bilişim’in, düzenlediği “EKS & IoT Siber Güvenlik Kampı, 15 üniversiteden genç siber güvenlik uzman adayı 23 öğrencinin katılımı ile gerçekleştirildi. Hayati öneme sahip “EKS (Endüstriyel Kontrol Sistemleri)” ve “Nesnelerin İnterneti (IoT)” alanlarında verilen eğitim ve uygulamalara Biznet Bilişim’den 10 uzman destek verdi. Biznet Bilişim Genel Müdür Yardımcısı Hakan Terzioğlu, düzenledikleri “EKS & IoT Siber Güvenlik Kampı”nın, bu temada düzenlenen Türkiye’nin ilk kampı olma özelliğine dikkat çekerek; “EKS & IoT Kampı’nda, öğrenciler teknik bilgilerin yanı sıra
gerçek hayatta karşılaşılmış senaryoları görme imkanı da buldular. Geçen sene EKS kampı olarak başlayan kampımız bu sene, teknolojinin gelişimine paralel olarak, IoT’yi (Internet of Things / Nesnelerin interneti) de ekleyerek kapsamını genişletti. Kampımızı geleneksel hale getirmek stratejik kararlarımızdan birisi” dedi. Savunma Sanayi Başkanlığı Siber Güvenlik ve Bilişim Sistemleri Grup Başkanı Mustafa Özçelik ise, Siber Güvenlik ekosisteminin geliştirilmesi amacıyla Savunma Sanayii Başkanlığı öncülüğünde kurulan ve kamu, özel sektör ile akademiyi bir araya getiren Türkiye Siber Güvenlik Kümelenmesi (Siber Küme) için bu tarz etkinlikleri desteklemenin öneminden bahsedilerek; Türkiye’de EKS & IoT özelinde yapılan çalışmaların son derece değerli olduğunu ve bu kapsamda sektöre insan kaynağı yetiştirmenin, Ulusal Siber Güvenlik Ekosistemi açısından büyük faydalar yaratacağını vurguladı.
ğu iş ortakları arasında Mersin, Isparta ve Ankara Şehir Hastaneleri Yardım Masaları ve Santral operasyonları, Sağlık Bakanlığı Hizmet Binası Yardım Masası gibi çağrı trafiği yoğun kurumlar da bulunuyor.
Ev güvenliği kapı ve pencerelerden başlar Evde olmadığınızda evinizin, uykudayken de sizin ve sevdiklerinizin güvenliğini bir üst seviyeye taşıyabilirsiniz. Somfy IntelliTAG kapı ve pencere dedektörü, titreşim özelliklerini analiz ederek hırsızlar evinize henüz giremeden sireni harekete geçiriyor. Ayrıca cep telefonunuzdan da sizi uyarıyor. Evlere kolayca kurulabilen kapı ve pencere dedektörleri ile aklınız artık evinizde kalmıyor. Somfy IntelliTAG, çoklu sensör ve geliştirilmiş algoritma kullanarak titreşim özelliklerini analiz ediyor. Evinize izinsiz bir giriş yapılmaya çalışıldığı anda, kapı ya da pencere açılmadan önce sireni devreye sokuyor ve akıllı telefonunuza bildirim gönderiyor. Üstelik Somfy IntelliTAG, kapının tıklatılması ya da bir topun kapıya çarpması gibi doğal olayları da kapının bir aletle kurcalanmasından ya da zorlanmasından ayırt edebiliyor. Böylece sık sık yanlış alarmlar yüzünden rahatsız olmanızın önüne geçiyor. Hem yana ya da üste kayar hem de dairesel açılır kapı ve pencerelerde kullanılabilen Somfy IntelliTAG, yapışkanlı bantla istenilen kapı ya da pencereye kolaylıkla monte ediliyor. Cep telefonlarına kurulumu ise “Somfy Protect” mobil uygulamasından rahatça yapılıyor.
22 n Güvenlik Yönetimi Temmuz 2019
guvenlik yonetim 73.indd 22
05.07.2019 01:10
guvenlik yonetim 73.indd 23
05.07.2019 01:10
GÜNCEL
Evinizin güvenliği Yale’in yeni kameralarına emanet Yale, ev sahiplerine nerede olurlarsa olsunlar huzurlu ve güvende hissettiren yeni kameralarını tanıttı. Bağımsız cihaz olarak kullanılabilen All-in-One ve WiFi Kamera, mevcut güvenlik sistemlerine de kolayca entegre edilebiliyor. Yeni kameraların akıllı teknoloji dünyasına adım atmak isteyenler için ideal bir çözüm olduğunu söyleyen Yale Türkiye Genel Müdürü Hasan Mavuş, “All-in-One ve WiFi Kamera ile ev sahiplerinin günlük yaşamını biraz daha kolaylaştırmayı hedefledik. Yeni ürünler, ev sahiplerinin yaşam alanlarının güvenliği konusunda rahat olmalarını sağlayan inovatif ürünler geliştirme yönündeki bağlılığımızın
da bir göstergesi” dedi. En son kablosuz teknolojiye sahip yeni iç mekan WiFi Kamera ise Full HD 1080p IP sistemiyle iç mekanda yüksek çözünürlüklü canlı görüntü sunuyor. Tablet veya akıllı telefon üzerinden erişilebilen kamera, isteğe bağlı akıllı hareket algılama özelliğiyle davetsiz misafirlerden haberdar ederken çift yönlü ses teknolojisiyle de evdeki kişilerle konuşma imkanı sağlıyor. Ünite, önceden kaydedilmiş görüntüleri, SD kartın eklenmesiyle tekrar oynatabiliyor. iOS ve Android cihazlar için mevcut Yale View uygulamasıyla kontrol edilebilen kamera, kullanıcı dostu uygulamasıyla da dikkat çekiyor.
Ücretsiz “Güvenlik farkındalığı eğitimi” Trend Micro, önde gelen siber güvenlik eğitim sağlayıcıları ile işbirliği yaparak kurumların en son siber tehditlere karşı çalışanlarını korumalarına yardımcı olacak güncellenen platformunu duyurdu. Trend Micro, kurumların en kapsamlı eğitim tarzlarına ve biçimlerine erişebilmelerini sağlamak için eğitim dünyasının önde gelen dört şirketiyle iş ortaklığına gitti: NINJIO, InfoSec, NextTech Security ve GoldPhish. Kurumlar, yeni eğitim malzemelerine Trend Micro’nun ücretsiz olarak sağladığı üst düzey esnekliğe sahip güvenlik farkındalığı çözümü Phish Insight aracı üzerinden erişebilecekler. Bu güncellenen eğitim platformu, çalışan farkındalığı girişimlerini iyileştirecek geniş bir eğitim içeriğine sahip kütüphaneyi kurumların kullanımına sunarken genel
kurumsal güvenliği geliştirmek için ihtiyaç duyacakları kaynaklarla donatıyor. Trend Micro Akdeniz Ülkeleri Teknik Müdürü Mehmet Gülyurt, günümüzde tüm işletmelerin ciddi maddi kayıplara ve itibarlarının zarar görmesine yol açabilecek sosyal mühendislik tabanlı oltalama e-postaları ve BEC saldırılarından etkilenebileceğini vurgulayarak “Dijital dünyanın daha güvenli olmasına yardım etmek istiyoruz. Bu nedenle de ücretsiz Phish Insight ürünümüzü tamamlayacak eğitim kaynakları sunmak amacıyla dünyanın önde gelen dört şirketiyle işbirliği yaptık. Eğitim kaynakları eklemek şirketlerin sadece çalışanlarının güvenlik farkındalığını test etmelerine imkan vermiyor aynı zamanda bu farkındalığı geliştirmelerine de yardımcı oluyor.” dedi.
55 yaşındaki güvenlik görevlisi bölüm üçüncüsü olarak mezun oldu Pamukkale Üniversitesi’nde 2018-2019 EğitimÖğretim Yılı mezuniyet töreninde 55 yaşındaki güvenlik görevlisinin bölüm üçüncüsü olarak mezun oldu. Pamukkale Üniversitesinde güvenlik görevlisi olarak çalışan 55 yaşındaki Durali Akkan, Denizli Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu Seyahat Turizm ve Eğlence Hizmetleri Bölümünün (İkinci Öğretim) üçüncüsü olarak mezun olarak, hem çalışıp hem okumanın mümkün olduğunu gösterdi.
24 n Güvenlik Yönetimi Temmuz 2019
guvenlik yonetim 73.indd 24
05.07.2019 01:10
guvenlik yonetim 73.indd 25
05.07.2019 01:10
HAYATA BAKIŞ
d
“Özgüven” Daha fazla özgüvene ihtiyacınız olduğunu dile getirmek, özgüven kazanma yolunda atılacak ilk adımdır. Herhangi bir kişinin bu konuda başarılı olduğunu görmek size, “keşke onun gibi olabilseydim” dedirtebilir. Onun gibi olabilirsiniz. İhtiyacınız olan tek şey bunun nasıl yapılacağını bilmektir. Bunun için öncelikle kendinizi tanımanız ve hangi özelliklerinizin kendine güvenen bir kişi olmanızı engellediğini görmeniz gerekir. Kendine güvenmenin ne anlama geldiği konusunda da birçok yanlış görüş vardır ve bunlar özgüven kazanmada insanın önünde engel oluştururlar. Kendi adlarına konuşmaktan çekinmedikleri için, ısrarcı insanların özgüven sahibi oldukları sanılır. Çekingen insanlarsa özgüven sahibi olmanın kendi hakkını aramayı gerektirdiğini, bu yüzden asla bunu beceremeyeceklerini düşünürler. Bu görüşlerin ikisi de doğru değildir. Her insan, ağırlıklı olarak ya pasiftir ya da agresiftir. Bu tepkiler, tıpkı önceden ayarlanan ve bilinçli bir müdahaleyle değiştirilmediği sürece, programlandığı gibi işleyen bilgisayarlardaki işletim sistemlerine benzerler. İşte bu müdahale ve bunun kişiliğinize uygulanabilirliği, üzerinde durmaya değer bir konudur. Pasifliğe eğilimli biri kendi ihtiyaç ve fikirlerini kendine saklar. Kendi isteklerini dile getirmektense, başkalarının arzularına tabi olmayı yeğler. Pasif insanlar huzursuzluk yaratmamak için ne gerekiyorsa yaparlar. Agresif davranış kimden gelirse gelsin (kendileri ya da bir başkası, hiç önemli değildir) onları son derece rahatsız eder. Başkaları agresif davrandığı zaman durumu vahimleştirmemek için daha da pasif olurlar. Pasif davranış, karşılarındaki kişinin ne istediğini anlamadıkları için bazen insanları kızdırır. Örneğin: “Çay mı alısınız, kahve mi”? sorusuna verilen cevap gibi. “ Siz ne arzu ederseniz”. Agresif yapıya sahip bir kişi planlarının yolunda gitmediğini anlayınca sinirlenir ve insanlara ters davranır. Agresif davranış, kişinin dürtülerini ve başarma yeteneğini besler ama bu genellikle başkalarının huzursuzluğu pahasına olur. Agresiflik, insanın amacına ulaşmasını sağlayabilir ama bunun maliyeti genellikle yüksektir, diğer insanlar agresif davranışlardan rahatsız oldukları ve işbirliği yapmayı istemedikleri için, alınacak sonuç verimsiz de olabilir. Agresif davranışlarla karşılaşan insanlar, agresifliğin kendilerini değil de o davranışı sergileyen kişinin ulaşmayı istediği amacı hedef aldığını anlamakta güçlük çekerler. Agresifliği öfke takip eder, çünkü bu yapıya sahip kişilerin içinde fırtınalar eser.
Oğuz GÜLAY
Kendine güvenmenin ne anlama geldiği konusunda da birçok yanlış görüş vardır ve bunlar özgüven kazanmada insanın önünde engel oluştururlar. Kendi adlarına konuşmaktan çekinmedikleri için, ısrarcı insanların özgüven sahibi oldukları sanılır.
Kendine güvenmek, kişiliğinizden kaynaklanan hatalı davranışları kontrol altına almanın bir yoludur. İçgüdüsel olmadığı için özgüvenin yapay bir davranış olduğu sanılabilir ama aslında bu, pasif ve agresif davranışlar arasındaki çizgide yer alan bir davranış biçimidir.
Özgüvenli olabilmemiz dileği ile…
26 n Güvenlik Yönetimi Temmuz 2019
guvenlik yonetim 73.indd 26
05.07.2019 01:10
guvenlik yonetim 73.indd 27
05.07.2019 01:10
KAPAK ULAŞIM GÜVENLİĞİ
Sürdürülebilir akıllı ulaşım ağı kuruluyor Amacımız insanın rolünü azaltan ve yol boyunca araçlara yön, kaza önleme gibi konularda destek sunan akıllı yollara sahip olmamızdır. Trafik yönetim merkezlerinde toplanacak verilerin, farklı amaçlar doğrultusunda işlenecek ve gerçek zamanlı olarak başta sürücüler olmak üzere trafikle ilgili tüm kullanıcılarla paylaşılmasını da sağlıyoruz M. Cahit TURAN / ULAŞTIRMA VE ALTYAPI BAKANI
D
ünyada yaşanan gelişmeler öylesine hızlandı ki en ufak gecikme veya tökezlemeniz bile çok gerilerde kalmanıza neden olabilir. Her şey baş döndürücü bir hızla gelişiyor ve değişiyor. Bu gelişime ve değişime ayak uyduramayan toplumlar maalesef geri kalmış ülkeler arasındaki yerini almak zorunda kalırlar. Bugün artık ülkelerin gelişmişlik seviyeleri, erişim altyapısıyla doğru orantılı. “Kişi başına düşen Milli Gelir, Okur Yazar oranları” gibi değerler, ülkelerdeki eşit yaşam koşulların sağlanması gibi göstergeler çağdaş medeniyet seviyelerini belirlemekte yeterli olmuyor. Bunların yerine kullanılan bilişim değerleri, refahı belirlemede daha belirleyici olmaya başladı. Bu nedenle attığımız her adımı da bu bahsettiğim gerçekler üzerinden atıyor, stratejilerimizi de buna göre belirliyoruz. Ve bu nedenlerden dolayı da bilgi toplumu olma hedefini koyduk. Bu hedef doğrultusunda hızlı adımlar attık ve çok güzel sonuçlar elde ettik. 2000’li yılların başında batılı ülkelerle kıyaslandığında Türkiye’nin
bilişimde esemesi bile okunmuyordu. Ancak şimdi dünyanın en iyi altyapılarından biri ülkemizde kurulu. İnternet erişimine ivme kazandırdık. Genişbant erişim yoktu, şimdi 74 Milyon civarında abone var. Fiber altyapı uzunluğu 87 bin kilometreden 345 bin kilometreye çıktı. Makineler arası haberleşme (M2M) ) abone sayısı 5 milyona
ulaştı. Okullarımızın tamamına genişbant internet götürüldü. Yine dünyanın en hızlı 4,5G haberleşme altyapılarından biri Türkiye’ye kuruldu. Sektörün önünü açacak yasal düzenlemeler hayata geçirildi. Sektöre yönelik her türlü adımda sektör paydaşları ile birlikte hareket edildi. Vergiler düşürüldü, fiber yatırımının yaygınlaştırılması
28 n Güvenlik Yönetimi Temmuz 2019
guvenlik yonetim 73.indd 28
05.07.2019 01:10
yaptık. 2 bin 783 adet kavşağı ise sinyalize kontrollü kavşak haline getirdik. 1.513 adet kaza kara noktası ve kaza potansiyeli yüksek kesimde iyileştirme yaptık. Yol kusurundan kaynaklı kaza oranını neredeyse sıfıra indirdik. Gelişmiş ülkelerde bulunan affeden yol uygulamalarını ülkemizde uygulamaya başladık. Hız yönetimi, yolların geometrik standartlarının düzenlenmesi, oto korkuluklarda enerji sönümleyici sistemlerinin uygulanması M. Cahit TURAN yani bir çarpma anında oluşacak enerjiyi emerek şiddeti azaltmak, ve hızlandırılması için geçiş hakkı ve yoldan çıkan araçların tekrar yola dönüşlerinin sağlanması, acil tesis paylaşımına yönelik düzenlekaçış rampaları. Bunlar affeden meler yapıldı. yol sisteminin başlıca uygulama alanları olarak söylenebilir. Yine Ulusal Akıllı Ulaşım Sistemleri trafiğin diğer temel unsuru olan Eylem Planı devreye giriyor Tabi ki bilişim altyapısının gelişmesi taşıt güvenliğini sağlamak üzere ile birlikte kullandığımız bütün araç araç muayene istasyonlarının modernleştirilmesi projesini ve gereçler de gittikçe akıllanıyor. hayata geçirdik. Avrupa’nın en Kullanılan araç ve gereçler akıllı modern ve en ileri teknolojisine hale geldikçe hata yapma oranı, sahip araç muayene istasyonlarıkazaların meydana gelme oranı azalıyor. Bu noktada bizler de Akıllı nı kurduk. Bugün, ülke genelinde bakanlığımız denetimi altında Ulaşım Sistemleri 2023 Strateji207 sabit, 76 seyyar istasyon ile mizi belirledik. Ulusal Akıllı Ulaşım 5 adet motosiklet ve 19 traktör Sistemleri Eylem Planı’nı bu yıl içerisinde uygulamaya alacağız. Bu muayene istasyonu olmak üzere planda da misyonumuz, tüm ulaşım toplam 307 adet istasyon ile modlarına entegre, güncel teknolo- yıllık yaklaşık 12 milyon araca muayene hizmeti veriliyor. İçişleri jiyi kullanan, yerli ve milli kaynakBakanlığımız ile paylaşmak üzere lardan yararlanan, verimli, etkin, gerek ulusal güvenlik, gerek mali yenilikçi, dinamik, çevreci, katma takip ve gerekse yatırım programdeğer sağlayan ve sürdürülebilir ları da dahil olmak üzere, bir çok akıllı bir ulaşım ağı oluşturmaktır. verinin anlık olarak toplaması ve Akıllı ulaşım sitemleri noktasında karayolu ağı ve karayolu ağının diğer yararlanılması imkanının sağlayacak U-ETDS yani “Ulaştırma ulaşım modları ile olan ara yüzleri Elektronik Takip ve Denetim dikkate alınarak Karayolu Ağı Akıllı Ulaşım Sistemleri Mimarisi Taslağı Sistemi”ni kurduk. Otomatik Geçiş Sistemlerinde (OGS) maliyetile Uygulama Planını hazırladık. leri düşüren pasif etiketli geçiş Planlarımızı doğrultusunda bölünmüş yollarla birlikte yürütülen trafik sistemi olan Hızlı Geçiş Sistemini (HGS) devreye aldık. Bu doğrulgüvenliği çalışmaları ile 16 yılda, 340,6 milyon m2 yatay işaretleme, tuda da köprü ve otoyollarda Serbest Geçiş Ücret Toplama 2 milyon 223 bin m2 düşey işaSistemlerinin kurulumuna önem retleme, 27.474 km otokorkuluk
Kullanılan araç ve gereçler akıllı hale geldikçe hata yapma oranı, kazaların meydana gelme oranı azalıyor. Bu noktada bizler de Akıllı Ulaşım Sistemleri 2023 Stratejimizi belirledik. Ulusal Akıllı Ulaşım Sistemleri Eylem Planı’nı bu yıl içerisinde uygulamaya alacağız. verdik. Bu sistem sayesinde araçların gişelerde şerit değiştirmesine gerek kalmadan geçişlerini sağlamaya başladık, özellikle İstanbul gibi büyük şehirlerde trafik problemine bir nebze de olsa rahatlama sağladık. 15 bin kilometre fiber optik kablo ile akıllı yollar Ancak daha da önemlisi karayollarımızı Avrupa’nın en iyi akıllı ulaşım sistemlerinden birine de kavuşturmak için çok önemli bir çalışma başlattık. Karayollarımızı tam tamına 15 bin kilometrelik fiber optik kablo ile çok akıllı hale getiriyoruz. Bu planlama çerçevesinde Kayseri’den, Antalya’ya, Samsun’dan Aydın’a, Edirne’den Kahramanmaraş’a kadar toplam 4 bin 387 kilometrelik kısmının planlamasını yaptık. 3 kesim halinde projelendirdiğimiz projenin pilot uygulamasını Antalya’da 515 kilometrelik kısımda başlat-
Temmuz 2019 Güvenlik Yönetimi n 29
guvenlik yonetim 73.indd 29
05.07.2019 01:10
KAPAK ULAŞIM GÜVENLİĞİ
tık. Pilot proje kapsamında fiber altyapının tamamlanmasından sonra 515 kilometrelik birinci kesim için; üst yapıda kameralar, değişken mesaj vericiler, meteorolojik istasyonlar, karayolları trafik radyosu gibi akıllı ulaşımın bileşenleri de danışmanlık hizmetinin ardından ihale edilecek. Bu proje ile yollarımızı akıllandıracağız ve tüm sistemleri birbirine entegre hale getireceğiz. Ayrıca kurulacak bu altyapı, gelecekten kullanılması planlanan otonom, yani sürücüsüz araçlar için de kullanılabilecek kapasitede olacaktır. Burada amacımız insanın rolünü azaltan ve yol boyunca araçlara yön, kaza önleme gibi konularda destek sunan akıllı yollara sahip olmamızdır. Bu noktada trafik yönetim merkezlerinde toplanacak verilerin, farklı amaçlar doğrultusunda işlenecek ve gerçek zamanlı olarak başta sürücüler olmak üzere trafikle ilgili tüm kullanıcılarla paylaşılmasını da sağlıyoruz. Çünkü yol ve sürüş güvenliği için gerekli koordinasyonun anında sağlanabilmesi, yolcu ve sürücülerin eş zamanlı bilgilendirilebilmesi anlamını taşıyor. Böylece trafik akışı sağlıklı bir şekilde sağlanacak, durağanlıktan söz etmek mümkün olmayacak. Bir kaza durumunda ya da yolun rutin akışını engelleyen aksi bir durumda, gerekli müdahale sistemden alınan bilgilerle
anında yapılabilir hale gelecek. Ambulansların kaza noktasına varışı hızlanacak ve kolaylaşacak. Sürücüler için tehlikeli durumlarda uyarılar yapılacak. İnsanların trafikte bekleme süreleri azalacak. Yolculuklar artık çok daha konforlu hale gelecek. Kısaca insanımızın hayatı kolaylaşacak, vatandaşımızın mutluluğu artacak, yol çilesi denen şey mazi olacak. Bunu sağlayabilmek için de benzer altyapıları kurarak sadece yolları değil şehirleri de akıllı hale getiriyoruz. Akıllı şehir uygulamaları yaygınlaşıyor Vatandaşlarımıza hızlı, kaliteli akıllı kent hizmetlerinin veri-
lebilmesi için ulaşım, sağlık, güvenlik, enerji ve çevre dostu uygulamaların birbiriyle etkileşimli olmasını amaçlıyoruz. Bu noktada Türkiye’nin en kapsamlı akıllı şehir projesini önce Kars daha sonra Antalya’da başlattık. Bu doğrultuda kronik hastaların ve yaşlı vatandaşlarımızın takibinden ücretsiz wi-fi hizmetine, şehir bilgilendirme ekranlarından akıllı aydınlatmaya, akıllı sulamadan Trafik Elektronik Denetleme Sistemlerine kadar akıllı şehir uygulamalarını hayat geçirdik. Ve bu sistemleri de tek bir merkez üzerinden yönetmeye başladık. Bundan sonraki süreçte de amacımız akıllı kent projelerini yaygınlaştırmaktır.
30 n Güvenlik Yönetimi Temmuz 2019
guvenlik yonetim 73.indd 30
05.07.2019 01:10
guvenlik yonetim 73.indd 31
05.07.2019 01:10
KAPAK ULAŞIM GÜVENLİĞİ
Karayolu ağında akıllı ulaşım sistemleri Karayolları Genel Müdürlüğü olarak; daha modern, konforlu ve güvenli ulaşım sistemleriyle ekonomik ve sosyal fırsatlar oluşturarak, ticareti ve ekonomik gelişmeyi artırmak ve ihtiyaçlara cevap verecek ulaşım altyapısını tesis etmek için çalışmalarımızı sürdürüyoruz. KARAYOLLARI GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
Ü
lkemizde hızlı kentleşme sürecinde taşıt sahipliği arttıkça taşıt hareketliliği de yoğunluk kazanmaktadır. 2018 yılı itibariyle karayollarımızdaki taşıt-km değeri 2003 yılına göre % 151 oranında artış göstererek 131.625 milyon olarak gerçekleşmiştir. Bölünmüş yollar 4.4 kat arttı Son yıllarda sürücü, yolcu ve yaya profilinin değişmesi, otomotiv ve ulaşım sektöründeki gelişmeler, insanların beklentilerini değiştirmiş ve buna bağlı olarak da alt yapı hizmetlerinden ve otomotiv sektöründen beklentilerde ciddi artışlar olmuştur. İnsanlar artık daha güvenli araç, daha güvenli yol ve daha temiz bir çevre talep etmektedirler. Bu doğrultuda 2003 yılında başlatılan Acil Eylem Planı kapsamındaki bölünmüş yol çalışmalarının en önemli amacı; trafik güvenliğini artırarak kazaları azaltmak, kazalardaki “ölüm oranını” düşürmek, aynı zamanda erişilebilirliği ve konforu artırmak, seyahat sürelerini kısaltmaktır. Karayolları
Genel Müdürlüğü sorumluluğunda bulunan 2003 yılı öncesi 6.101 km olan bölünmüş yol ağımız 2018 yılı sonu itibariyle 26.642 km’ye ulaşarak yaklaşık 4,4 kat artış göstermiştir. Bölünmüş yollar toplam yol ağımızın %39’unu oluşturmasına karşın, bütün yol ağımızda hareket eden trafiğin (Taşıt-Km) yaklaşık % 82’sine hizmet vermektedir. Ekonomik gelişme ve teknolojik değişim özellikle motorlu taşıtların sayısında, gücünde ve hızındaki yükseliş, seyahat talebini artırmakta ve akabinde trafik kazalarında da sayısal artışa
neden olmaktadır. Buna rağmen, bölünmüş yolların yapımı ile trafik kazalarından kaynaklanan ölümler azalmıştır. Yollarımızdaki trafik yoğunluğu (taşıt-km) son on yılda yaklaşık iki kat artmış olmasına rağmen 100 milyon taşıt-km başına düşen can kaybımız kaza yeri bilgilerine göre yaklaşık % 60 oranında azalmıştır.
Trafik güvenliği konusunda kuruluşumuzca sürdürülen çalışmalar: Trafik işaretlemeleri ve otokorkuluk: Trafik güvenliğinin sağlanmasında önemli bir yer tutan trafik
32 n Güvenlik Yönetimi Temmuz 2019
guvenlik yonetim 73.indd 32
05.07.2019 01:10
işaret ve levhalarının gündüz ve gece görünürlüklerini artırmaya yönelik çalışmalar yürütülmektedir. Ayrıca Karayolları Genel Müdürlüğü yapım ve bakım ağında yer alan bitümlü sıcak karışım (BSK) kaplamalı yollarda, yol çizgi boyasının kaplama üzerindeki devamlılığının sağlanması amacıyla, performansa dayalı ihaleler yapılarak, yeni tip çizgi boyaları kullanılmaktadır. Karayolları Genel Müdürlüğü yapım ve bakım ağında bulunan yollarla ilgili olarak yapılan otokorkuluk ihalelerinde, AB kriterleri doğrultusunda performans sınıfına dayalı kıstaslar belirlenmiş ve uygulanmasına başlanmıştır. Kazaların yoğun olduğu kesimlerin tespiti: Emniyet Genel Müdür-
lüğünün kaza tutanaklarını koordinat bilgisi ile birlikte düzenlemesi trafik kazalarının daha detaylı analiz edilebilmesini sağlamaktadır. Söz konusu koordinatlara göre hangi türde kazanın hangi yol kesimlerinde yoğunlaştığı tespit edilerek sayısal haritalar üzerine işlenmekte, daha hızlı ve daha etkin çözümler üretilebilmektedir. Kaza kara noktaları: Belirlenen kara noktalar yerinde incelenmekte, yapısal iyileştirme gereken kesimlerde neler yapılacağı tespit edilmektedir. Kara Nokta İyileştirmeleri kapsamında; Kavşak düzenlemesi, Köy geçişlerinde alt geçit yapılması, Modern dönel kavşak yapılması,
Kurp iyileştirilmesi, Sinyalizasyon sistemleri tesisi, Çelik veya beton otokorkuluk yapılması, Yaya geçitleri yapılması, vb. işler yapılmaktadır. Planlanan projeler üzerinde trafik güvenliği kontrolü (Road Safety Audit): Yol trafiğe açıldıktan sonra olası kaza potansiyeli yüksek kesimlerin ve kaza kara noktalarının henüz proje aşamasında önüne geçilebilmesi amacıyla yeni planlanan yolların geometrik elemanlarının Trafik güvenliği yönünden kontrolleri yapılmaktadır. Bu kontroller sonucunda yol fiziki ve geometrik yapısı açısından değerlendirilerek güvenlik yönünden uygun görülen projelerin trafik güvenliği ekipmanları (Otokorkuluk, Yatay-Düşey İşaretleme) açısından da kontrolleri yapılmaktadır.
Bu amaçla Karayolları Genel Müdürlüğünce hazırlanan “Sarsma Bandı Uygulama Standartları” isimli kitap doğrultusunda uygulamalara başlanmıştır. Karayolu ağında akıllı ulaşım sistemleri (AUS): Karayolu ağında trafik güvenliğinin ve sürüş konforunun artırılmasına katkı sağlamak amacıyla Akıllı Ulaşım Sistemlerinin yaygınlaştırılması benimsenmiştir. Bu kapsamda birbiri ile uyumlu entegre bir Akıllı Ulaşım Sistemi yapısının kurulması amaçlanmıştır. Mevcut uygulamalara ilaveten ağırlıklı olarak yönetim merkezleri, trafik yönetimi, yolcu bilgilendirme ve sistemlerin haberleşme altyapısının oluşturulmasına yönelik çalışmalarımız devam etmektedir. Karayolu denetim istasyonları: Karayolları Genel Müdürlüğü yapım ve bakım ağında yer alan 99 adet karayolu denetim istasyonlarında yapılan denetimlerle, araçların ağırlık ve boyut kontrolleri yapılarak trafik güvenliğini tehlikeye düşürecek tarzda yük taşımaları engellenmektedir. Kuruluşumuzca sürdürülen bakım ve trafik güvenliği çalışmaları kapsamında 2018 yılı içerisinde; 31 milyon 900 bin m2 yatay, 175 bin m2 düşey işaretleme, 2 bin 600 km otokorkuluk yapımı gerçekleştirildi. Ayrıca, 223 adet kavşak sinyalize kontrollü yapılırken, 78 adet kaza kara noktası ve kaza potansiyeli yüksek kesim iyileştirildi.
Sarsma bantları (Rumble Stripes): Sarsma bantlarının amacı, araçları ait oldukları şeridin dışına çıkmak üzere olan dikkatsiz, uykulu ya da yorgun sürücüleri uyarmaktır. Sarsma bantlarından geçerken ortaya çıkan işitsel ve dokunsal uyarıcılar sürücüleri araçlarının yönünü düzeltmeleri için bir ikaz niteliğindedir.
Temmuz 2019 Güvenlik Yönetimi n 33
guvenlik yonetim 73.indd 33
05.07.2019 01:10
KAPAK ULAŞIM GÜVENLİĞİ
Karayolu trafik güvenliği Yol kullanıcılarının güvenliğini tehdit eden trafik güvenliği kavramı kazaların sosyo-ekonomik maliyeti nedeniyle gelişmekte olan tüm ülkelerde bir kalkınma problemi olarak ortaya çıkmaktadır. Dr. Kemal KARAYORMUK/ Karayolu Yolcu Taşımacılığı Sektör Meclisi Akademik Danışmanı TÜRKİYE ODALAR VE BORSALAR BİRLİĞİ
K
arayolları ulaşımı, dünya üzerinde riski en yüksek ulaşım ve taşımacılık modudur. Karayollarındaki güvenlik önlemlerinin sonuçları insan yaşamını etkilemesi açısından tüm Dünya’da karayolu trafik kazalarında her yıl yaklaşık
1,3 milyon kişi ölmekte, 50 milyon kişi de yaralanmaktadır. Ayrıca karayollarında her üç dakikada bir çocuğun hayatını kaybettiği verisi Dünya Sağlık Teşkilatı raporlarında görülmektedir. Yol kullanıcılarının güvenliğini tehdit eden trafik güvenliği kavramı kazaların sosyo-
ekonomik maliyeti nedeniyle gelişmekte olan tüm ülkelerde bir kalkınma problemi olarak ortaya çıkmaktadır. Trafik kazaları ölüm sebeplerinde 5. sırada Dünya Sağlık Örgütü raporuna göre, önümüzdeki dönemde karayollarında
34 n Güvenlik Yönetimi Temmuz 2019
guvenlik yonetim 73.indd 34
05.07.2019 01:10
Dr. Kemal KARAYORMUK
acil ve etkili önlemler alınmaması durumunda, trafik kazalarının dünyada meydana gelen ölümlerin nedenleri arasında beşinci sırada olacağı tahmin edilmektedir. Tüm dünyada “Karayolu Trafik Güvenliği” bileşenleri olarak İngilizce “dört E” ile ifade edilen temel bir yaklaşım söz konusudur. Dört E yaklaşımında yer alan ilk 3 E kazaların olmaması, dördüncü E ise kaza olduktan sonra ortaya çıkabilecek zararın azaltılmasıyla ilgilidir; Gelişen teknoloji kontrol imkanı sağlıyor İlk E (Engineering) Mühendislik kavramıdır; burada karayollarının trafik güvenliğine uygun olarak inşa edilmesi ve teknolojik değişimlerin yol yapımı, bakımı ve işletilmesine kadar çok geniş bir projeksiyonu içermektedir. Affedici yollar, yeni kavşak tasarımlarının yapılması, yol zemin malzeme mühendisliğini gelişmesi ile birlikte daha kullanışlı ve affeden yolların inşa edilmesi sağlanabilir. Bunun yanın teknolojik alt yapılar ile yol kullanıcılarının takip edilmesi yol ve hava koşullarındaki değişimleri karşılayacak ve yol kullanıcılarını bilgilendirecek
teknolojik yollar yapılabilmektedir. Gelişen kamera ve sensor teknolojileri özellikle karayolu alt yapısının kontrolü imkânlarını artırmaktadır. (Engineering) Mühendislik kavramının kapsamı sadece bununla sınırlı değildir; inşa edilen yolları kullanacak araçların ve bu araçlarda kullanılacak teknolojilerin geliştirilmesidir. Günümüz dünyasında otonom araçların konuşulduğu bir dünyada sizin yolda kullanacağınız araçlarla ilgili mühendislik kavramının kapsamı sadece sizin hayal gücünüzle sınırlıdır denilebilir. Karayolu güvenliği sadece karayolu paydaşlarına yapılacak yatırımlar ile çözülebilmesi imkânsız süreçlerdir. Ülkedeki trafik sorununa bütüncül bakış açıları ile yaklaşılarak karayolu trafik yükünün öncelikle demiryolu modu ile paylaşılması, daha sonra özellikle denize kıyısı bulanan şehirlerde denizyolunun payının artırılması önem arz etmektedir. Bunun yanında şehirlerarası yolcu ve yük taşımacılığında yine demiryolu modunun öncelikli olarak payının artırılması gerekmektedir. Şehirlerarası yolcu taşımacılığında da özellikle 400 kilometreden sonra yapılacak taşımalarda havayolunun payının artırılması gerekmektedir. Bu tür mühendislik alt yapılarının tüm taşıma modlarının birbirine entegre olmaları ile karayolunun yükü hafifleyerek daha yönetilebilir trafik yükleri taşıma güvenliğinin artırılabileceği öngörülmektedir. İkinci E (Education) Eğitim kavramıdır; eğitim kavramı trafik güvenliği bağlamında değerlendirildiğinde yol kullanıcısı olan sürücülerin, yayaların ve yolcuların eğitilmesi olarak düşünülmektedir. Oysa bu rasyonel
Ülkedeki trafik sorununa bütüncül bakış açıları ile yaklaşılarak karayolu trafik yükünün öncelikle demiryolu modu ile paylaşılması, daha sonra özellikle denize kıyısı bulanan şehirlerde denizyolunun payının artırılması önem arz etmektedir. düşünüldüğünde tüm toplumdaki eğitim düzeyi, ortalaması yada kullanacağınız ölçütün birimi yada karşılığı size kalmakla birlikte hepsi ile ilgili çok ağır bir kavramdır. İnsanlar sürücülerin çok eğitimsiz olduğunu söylemektedirler oysa bunu söyleyen yolu kullanıcısı olarak yolu paylaşan kişidir. Öncelikle ülke halkının eğitim düzeyi ve uluslararası insani gelişmişlik düzeyi gibi ölçeklerde dahil olmak üzere ülkenin bu sıralamalardaki payı da dahil olmak üzere ortalamaların yükseldiği ölçüde yol kullanıcısı olan sürücülerinde yayalarında ve yolcularında trafik özelinde yapılacak eğitimler konusunda daha başarılı sonuçlar alınması sağlanacaktır. Trafik güvenliği konusunda özellikle kreş eğitiminden itibaren yapılacak trafik eğitimlerinin büyüyüp birey olarak yol kullanıcısı olanların geliştirilmesinde çok büyük avantajlar sağlanacağı tüm Dünyanın kabul ettiği temel gerçekliktir. Bunun yanında özellikle ehliyet sahibi olma sistemi ve ticari
Temmuz 2019 Güvenlik Yönetimi n 35
guvenlik yonetim 73.indd 35
05.07.2019 01:10
KAPAK ULAŞIM GÜVENLİĞİ
araç sürücü belgesi sahip olma sistemlerinin Dünya örnekleri dikkate alınarak, ülkemizde uygulanan sistemin etkinliğinin artırılması için özellikle direksiyon sınavlarının geliştirilmesinin gerekli olduğu değerlendirilmektedir. Gelişmiş ülkelerde direksiyon sınavları, sınav yapıcı kurum bünyesinde, sınav yapıcılar tarafından yapılmakta olup, profesyonel bir değerlendirmeyle sürücülerin yeterlilikleri ölçülmektedir. Bu bağlamda, ülkemizde sınav yapıcılık sisteminin gelişmiş ülkeler paralelinde geliştirilmesi, hafta içinde randevu sistemiyle ve kendi araçlarıyla kurumsal ve profesyonel şekilde hizmet veren sınav yapıcı kurumun oluşturularak, sürücü yeterlilik düzeyinin tespitinin iyileştirilmesi önem arz etmektedir. Bu belgelerin alınma süreçlerinin kolay yada zor olarak tanımlanmadığı, gerekli eğitimlerin alınarak insanların yetiştirildiği ve öğretildiği bir sürücü eğitim sistemi alt yapı olarak kurulması gerekliliğidir. Bu bağlamda Trafik denetimlerinde etkinliğin sağlanması için yol kullanıcılarının bilgilendirildiği, risk algısının artırıldığı ve algılanan yakalanma riskinin yükseltilerek caydırıcılığın sağlanabildiği eğitim faaliyetleri ve kampanyaların düzenlenmesi gerekmektedir. Trafik güvenliğinde farkındalığı artıracak bu tür kampanyaların, denetimlere ilaveten yürütülmesi önem arz etmek-
tedir. Nitekim kaza kayıpları ile sosyo-ekonomik maliyet dikkate alındığında bu tür kampanyaların ulusal çapta, bütüncül yaklaşımla ve profesyonel olarak yürütülmesinin gerekli olduğu görülmektedir. Bu nedenle, başta aşırı hız ihlallerini azaltıcı ve emniyet kemeri kullanım oranını yükseltici olmak üzere, trafik kurallarına uyma yönünde tutum ve davranış geliştirecek şekilde eğitim ve kampanyaların hazırlanarak yaygınlaştırılması gerekmektedir. Trafik güvenliği bir geleceğe yatırımdır Üçüncü E (Enforcement) Trafik Mevzuatı ye Denetimi kavramıdır; bu kavram özünde uygulanabilir iyi bir mevzuat, caydırıcılığı yüksek trafik cezaları ve sürekli etkin bir denetimi içermektedir. Trafik Mevzuatı politik kararlar gerektirdiği ve geniş toplum kesimlerinde rahatsızlık yaratabileceği kaygıları ile Dünya ile entegre ve Dünya gerçeklerine uygun bir mevzuat geliştirilmesi zorluklarını özellikle gelişmekte olan ülkeler için bir vakıadır. Bu konuda altyapı sorunlarını büyük ölçüde halletmiş ülkelerde mevzuat konusunun bir sorun olmaktan çıktığı söylenebilir. Ancak, bu ülkelerinde çok kısa sürelerde trafik mevzuatlarını bir norm haline getirdiklerini söyleyebilmek çok da doğru bir bakış açısı olmayacaktır. Özellikle Vizyon Sıfır olarak bilinen ülkeler itibarı ile benzer isimler alan Trafik Güvenliği Projelerinde ilk başlarda toplumsal mutabakatı sağlamada zorluklar çekildiği görülmüştür. Burada mevzuatın olması yeterli değildir, önemli olan mevzuatın uygulanabilir ve fonlanabilir olmasıdır. Trafik Güvenliği bir gelecek yatırımıdır, bunun gerçekleşmesi için iyi niyetler, broşürler, toplantılar yanında özellikle kolluk güçlerinin
Ülkemizde artan nüfus, sürücü, araç sayısı, trafik yoğunluğu, karayolu ağı, mobilite ve şehirleşme ile birlikte artan denetleme ve düzenleme ihtiyacının karşılanması için, mevcut artış paralelinde trafik denetim personelinin sayısının da artırılması gerekmektedir. eğitimi ve geliştirilmesi, fiziksel ve teknolojik alt yapılara kaynak ayrılması gerekmektedir. En kolay örnek yeterli personel ve yeterli polis aracı sağlanması bile başlı başına bir fonlama sorunudur. Ülkemizde artan nüfus, sürücü, araç sayısı, trafik yoğunluğu, karayolu ağı, mobilite ve şehirleşme ile birlikte artan denetleme ve düzenleme ihtiyacının karşılanması için, mevcut artış paralelinde trafik denetim personelinin sayısının da artırılması gerekmektedir. Trafik denetimi özellikle teknolojik gelişmeler nedeniyle yapay zeka ile yönetilebilecek bir hale gelmiştir. Elektronik denetleme sistemlerinin Akıllı Ulaşım Sistemlerine entegre şekilde Ülke genelinde yaygınlaştırılması gerekmektedir. Trafik güvenliğinin etkin bir şekilde sağlanarak trafik akışının takibi ve kolaylaştırılması, kurallara uyumda caydırıcılığın sağlanması ve araç takibinde anındalığın temini amacıyla
36 n Güvenlik Yönetimi Temmuz 2019
guvenlik yonetim 73.indd 36
05.07.2019 01:10
guvenlik yonetim 73.indd 37
05.07.2019 01:11
KAPAK ULAŞIM GÜVENLİĞİ
elektronik denetleme sistemleri kurulmalı ve tüm ülkede yaygınlaştırılmalıdır. Ayrıca, trafik güvenliğinin sağlanması ve trafik akışı ile takibinin kolaylaştırılması amacıyla kurulacak olan elektronik denetleme sistemlerinin ülke genelinde ve birimler arası koordinasyonunun ve merkezlerden takibinin sağlanması gerekmektedir. Denetleme ve düzenlemede etkinliğin sağlanabilmesi performans değerlendirme ölçütlerinin oluşturularak gerekli sayıda denetim personelinin istihdam edilmesi gerekmektedir. Trafik denetimlerinde etkinliğin sağlanması yönünde karayolunda denetim görevi üstlenen tüm kurumların denetim personeli sayısı artan araç ve sürücü sayısı ile mobilite, yol ağı ve yoğunluğun getirdiği taleple doğru orantılı olarak artırılmalı, trafik personeli çağın gerektirdiği modern araç ve teknik ekipmanlarla teçhiz edilmeli, personel uzmanlaştırılarak eğitimleri kurumsallaştırılmalıdır. Özellikle kent içi ulaşımda kullanılan teknolojiler denetim imkânlarını çok artırmıştır. Teknoloji şirketleri bu alana çok büyük yatırımlar yapmaktadırlar. Bu konuda teknoloji çöplüğü olmadan ulusal bütünleşmiş sistemlerin geliştirilmesi ve uygulamaya konulması gerekmektedir. Trafik kaza nedenlerinin tespitine ışık tutacak olay yeri uzmanlığı yapacak trafik bilirkişiliği mesleğinin kurumsallaştırılarak personelin uzmanlaştırılmasının gerekli olduğu değerlendirilmektedir. Ülkemizde meydana gelen trafik kazalarında yük ve yolcu taşıyan araçların tüm araç popülasyonu içindeki oranı yaklaşık %7 iken, kaza ölümleri içinde ağır taşıt kazalarında ölenlerin oranı
%35’tir. Bu gösterge trafik denetiminde dijital takografa geçişin önemini göstermektedir. Uygulamada hala tam bir birlikteliğin sağlanılmasına çalışılan dijital takograf uygulamasının veri tabanı sisteminin kurumsallaştırılması gerekmektedir. Sosyal medya da etkin kullanılmalı Dördüncü E (Emergency) kavramıdır; Trafik kazası sonrası ilk ve acil tıbbi hizmetlerle ilgilidir. Bu konuda tüm ülkelerde artan trafik yükü nedeniyle sorunlar yaşanmaktadır. Kentiçi ulaşım özelinde artan trafik yükü kaza sonrasında tıbbi hizmetlerin olay yerine ulaşımı konusunda sıkıntılar yaşanmasına neden olmaktadır. Bu konuda sosyal medya başta olmak üzere tüm medya kuruluşları bilinçlendirme çalışmalarına destek olmaktadır. Bu konuda da eğitim ve görgünün önemi ortaya çıkmaktadır. Bunu yanında şehirlerarası yollarda yaşana kazalara tıbbi hizmetin en kısa sürede ulaşabilmesi amacıyla çeşitli alt yapı unsurlarının devreye alınması gerekmektedir. Özellikle karayolu kenarlarına ambulans birimlerinin hazır olarak bekleyeceği istasyonların kurulması gerekmektedir. Ayrıca, helikopter pistlerinin yine yol kenarlarında fiziksel olarak teknik şartları karşılayacak şekilde inşa edilerek ilk basamak sağlık hizmetlerinin süratinin artırılması önem arz etmektedir. Türkiye Karayolu Trafik Güvenliği konusunu bir bütün olarak ele alınıp sağlanması bağlamında, BM tarafından kabul edilen Global Karayolu Güvenliği İlke Kararları (A/RES58/289, A/60/181, A/60/5, A/RES/62/244) doğrultusunda, dünya genelinde 10 yıllık süreçte, (2010-2020) trafik
kazası ölümlerinin %50 oranında azaltılması hedefi Ülkemizde ulusal hedef olarak kabul edilmiştir. İçişleri Bakanlığı Emniyet Genel Müdürlüğünün koordinesinde Karayolu Trafik Güvenliği Stratejisi ve Eylem Planı hazırlanmış, ilgili kurum ve kuruluşlarca uygulanmak üzere Başbakanlık Genelgesi (2012/16) olarak yayınlanmıştır. 10 Yıllık Eylem Planında yukarıda belirtilen bütüncül yaklaşım benimsenmiş olup, ilgili kurum ve kuruluşların yürüteceği çalışmalarda elde edilecek başarı, trafik kazalarının ve kayıpların azaltılması hedeflenmiştir. Bu 10 yıllık eylem planı hedeflere ulaşmada çok başarılı olamamıştır, özellikle koordinasyon konusunda yaşanan sıkıntılar vb. kurumsal zorluklar ortaya konabilmektedir. Bunun yanında ülkemizde yaşanan zor ve sert politik koşullar bağlamında yaşanan 15 Temmuz askeri kalkışması ve beraberinde gelen çalkantılar eylem planı hedeflerine ulaşmayı zorlaştırmıştır. Son üç yılda bu hedeflere ulaşılması konusunda İçişleri Bakanlığı bünyesinde yer alan Emniyet Genel Müdürlüğü ve Jandarma Genel Komutanlığı aracılığıyla trafik kazalarında ölüm oranını düşürme adına çok radikal tedbirler ve uygulamalar devreye sokularak ölüm oranlarını azaltılmıştır. Bu konuda yapılan çalışmalar için 2020 yılından itibaren ulusal bazda yeni bir “Vizyon Sıfır” projesi geliştirilmesi konusunda İçişleri Bakanlığı tarafından geliştirilmesi konusunda çalışmalar yapılmaya başlanmış, proje stratejisi belirlenmesi konusunda uzman görüşleri alınması amacıyla benimde içinde olduğum bir strateji belgesi çalışma grubu oluşturulma çalışmaları yapılmaktadır.
38 n Güvenlik Yönetimi Temmuz 2019
guvenlik yonetim 73.indd 38
05.07.2019 01:11
guvenlik yonetim 73.indd 39
05.07.2019 01:11
KAPAK ULAŞIM GÜVENLİĞİ
Trafik yönetim sistemleri ve akıllı trafik uygulamaları 1980’li yıllarla birlikte özellikle Japonya ve Avrupa Birliği ülkelerinin de teknolojik atılımları ve üretimde söz sahibi olmaya başlaması ile trafik yönetim sistemleri konusunda uygulamalar farklı coğrafyalara da yayılmaya başlamıştır. İbrahim AKÇA/ Satış Destek Proje Yöneticisi HIKVISION TURKEY
“1.500.000.000 (Bir buçuk milyar), resmi olmayan verilere göre dünyadaki motorlu araç sayısının 2020 yılında ulaşmasının beklendiği miktar” “1.500.000.000 (Bir buçuk milyar), resmi olmayan verilere göre dünyadaki motorlu araç sayısının 2020 yılında ulaşmasının beklendiği miktar”
U
zun yıllardır insan nüfusunun telafuzu için kullandığımız milyar mertebesindeki sayıları artık motorlu taşıt kullanım sayısını ifade etmek için de kullanmaya başladık.
2020 yılında dünya nüfusunun 8 milyara ulaşması bekleniyor ve bu da ortalama olarak her 100 kişiye 19 araç düşeceği anlamına geliyor. AB üyesi ülkeler ve Kuzey Amerika kıtasında ise bu ortalama 50 aracın üzerine çıkmakta.
Türkiye Yıllara Göre Motorlu Taşıt
İbrahim AKÇA
Ülkemize baktığımızda ise araç sayısında dünyadakinden daha hızlı bir artış göze batmakta. TÜİK verilerine göre son 20 yılda trafikteki motorlu araç sayısı neredeyse 2,5 kat artmış durumda. Ülkemizde ve özellikle büyük şehirlerdeki trafik sıkıntısının en büyük nedeni olan bireysel araçlanma yani otomobil sayısında ise bu artış çok daha yüksek seviyelerde. Bu rakamlar ülkemizde ortalama her 4 kişiye 1 araç, her 7 kişiye ise 1 otomobil düştüğünü bize göstermekte. Tabi ki bu istatistik
40 n Güvenlik Yönetimi Temmuz 2019
guvenlik yonetim 73.indd 40
05.07.2019 01:11
İllere Göre Ortalama Otomobil Sayıları coğrafyaya homojen bir dağılım göstermiş durumda değil. Özellikle büyük şehirlerde otomobil sayısı ve bireysel kullanım giderek artmakta. Artık trafikte bir çok araçta sürücü dışında bir yolcu olmadığı da bu istatistiğin en net açıklayıcısı. Aşağıdaki tabloda da görülebileceği üzere ülke ortalaması olan 4 kişiye 1 araç, büyük illerde 4 kişiye, 5 kişiye 1 otomobile indirgenmiş durumdaki bu da özellikle nüfusu yüksek veya nüfus yoğunluğu belli bir coğrafyaya sıkışmış şehirlerde trafik sorunu olarak bizlerin karşısına çıkıyor. Bu denli hızlı bireysel araçlanmanın doğurduğu bir çok soruna yerel yönetimler, özel kuruluşlar ve devletler yıllardır çözüm arayışı içerisindeler. Elbette her şeyin başında bilinçli/eğitimli ve kurallara uyan sürücüler yetiştirmek bu sorunları daha yönetilebilir kılmak için en büyük ihtiyaç ama malesef bir çok ülkede artık sürücüleri eğitmek eğer kültürel bir eğilim yok ise pek mümkün değil. Deyim yerinde ise ve belki de biraz kaba tabirle sürücülerin akıllandırılamadığı bu noktada trafik yönetimini daha sistemsel, günümüz popüler tabiri ile “akıllı”
yapmak trafik sorununu çözmek için artık bir çok ülke ve yerel yönetimin uyguladığı yöntemlerin başında geliyor. Trafik yönetim sistemlerinin tarihçesine baktığımızda ilk uygulamaların bugün bile halen trafik sistemlerinin temelini oluşturan üç ışıklı trafik lambaları ile 1914 yılında Amerika’nıın Ohio eyaletinde yapıldığını görmekteyiz. Bundan yaklaşık 20 yıl sonra yine Amerika’da özellikle ana yol ve katılımlardaki trafiği daha verimli yönetmek için ilk kütle sensörlü (dilimize de aslında ingilizce adı ile yerleşmiş olan “Loop Sensörler”) trafik yönetim sistemleri kullanılmaya başlanmıştır. Kütle sensörleri vasıtası ile araç varlığı ve yoğunluğu ölçümlenmekte, buradan elde edilen veriye göre de ilgili yoldaki araçlara geçiş üstünlüğü trafik lambaları ile sağlanmakta id. Ülkemizde halen daha bir çok trafik lambası ve kavşak noktaları bu kütle sensörleri vasıtası ile yönetilmektedir. İkinci Dünya Savaşı sonrası 1960’lı yıllarla birlikte yine Amerika’da trafik yönetim sistemlerine verilen önem artmaya
Kavşaklar ilk olarak ön tanımlı süreler boyunca yanan trafik lambaları ile kontrol edilmeye çalışılmıştır. Fakat zamanla araç yoğunluğu artıp kavşakların katılım noktalarında araç kuyrukları oluşmaya başlayınca sadece süre tanımlayarak kavşakların yönetimi mümkün olmamaya başlamıştır. başlamış, trafik yönetim sistemlerinin geliştirilmesi üzerinde çalışması için bir çok departman ve organizasyon kurulmuştur. 1980’li yıllarla birlikte özellikle Japonya ve Avrupa Birliği ülkelerinin de teknolojik atılımları ve üretimde söz sahibi olmaya başlaması ile trafik yönetim sistemleri konusunda uygulamalar farklı coğrafyalara da yayılmaya başlamıştır. Ülkemizde de özellikle 2000’li yılların başı ile birlikte çeşitli akıllı trafik çözümleri uygulanmaya başlamış, 2010 yılından sonra ise gerek “Akıllı Şehir” konsepti dahilinde gerekse özel veya lokal uygulamalar ile belediyeler, emniyet birimleri ve jandarma bünyesinde Trafik
Temmuz 2019 Güvenlik Yönetimi n 41
guvenlik yonetim 73.indd 41
05.07.2019 01:11
KAPAK ULAŞIM GÜVENLİĞİ
bize yaşadığımız sorunlara ilişkin bir çok şeyi açıklar nitelikte. “Farklı istikametlerdeki yolların birbiri ile aynı düzlemde kesiştiği, farklı yönlerden gelen araçların emniyetle birbirlerinin güzergahlarından geçtiği veya yön değiştirdiği nokta”. Kavşaklar ilk olarak ön tanımlı süreler boyunca yanan trafik lambaları ile kontrol edilmeye çalışılmıştır. Fakat zamanla araç yoğunluğu artıp kavşakların katılım noktalarında araç kuyrukları oluşmaya başlayınca sadece süre tanımlayarak kavşakların yönetimi mümkün olmamaya başlamıştır ve daha adaptif bir sistem kullanma ihtiyacı doğmuştur. Daha önce değindiğimiz kütle sensörleri ile katılımlardaki araç kuyruklarının uzunluğu tespit edilmeye başlanmış ve kuyruk uzunluklarına bağlı da trafik lamba süreleri dinamik olarak değiştirilmeye başlamıştır. Hikvision ise bu soruna daha yenilikçi bir çözüm getirerek kameralar ile araç kuyruk uzunluklarını
5 Akıllı Kavşak Yönetim Sistemleri kurulmuş ve trafik daha akılcı yönetilmeye başlanmıştır. Trafik Yönetim Sistemleri bünyesinde ülkemizde kullanılan çözümler aşağıdaki ana başlıklar altında sınıflandırılabilir. Akıllı kavşak yönetim sistemleri Plaka okuma ve araç sınıflandırma sistemleri Tünel görüntüleme ve yönetim sistemleri Yönlendirme ekran çözümleri Park ve hatalı sürüş ihlal sistemi (Hatalı park, ters yön, taralı alan ihlali vb..) Kırmızı ışık ve hız ihlal sistemleri (Kırmızı ışık, hız, ters yön, taralı alan, hatalı park vb.. ) Trafik yoğunluğu tespit sistemleri Hikvision uzun yıllardır gerek Çin’de gerekse Orta Doğu ve Avrupa pazarında çok çeşitli Trafik Yönetim Çözümleri’ni müşterilerine sunmaktadır. Yaptığı yatırımlar ve Ar-Ge gücü ile her zaman sektöre öncülük etme hedefinde olan Hikvision, diğer üreticilere göre fark yaratan çözümleri, uç noktada görüntü işleme teknolojileri, yapay zeka destekli görüntü-
leme ve araç tespit çözümleri ile bir sistemde ihtiyaç duyulabilecek tüm çözümleri tek bir çatı altında sunmaktadır. Hikvision’ın sunduğu ve sektörde de en çok ihtiyaç duyulan öncü teknolojilerden bazıları; Akıllı kavşak yönetim sistemleri Şehir için trafikteki en sorunlu noktaların başında kavşaklar gelir. Kavşak kelimesinin sözlük anlamına baktığımızda da aslında
ITS
42 n Güvenlik Yönetimi Temmuz 2019
guvenlik yonetim 73.indd 42
05.07.2019 01:11
guvenlik yonetim 73.indd 43
05.07.2019 01:11
KAPAK ULAŞIM GÜVENLİĞİ
Trafik Kamer ve kuyruktaki araçların hareket durumlarını tespit etmekte ve bunu yapay zeka algoritmaları ile birleştirerek tamamen akıllı bir kavşak yönetim sistemi sunmaktadır. Plaka okuma ve araç sınıflandırma sistemleri Özellikle kritik geçiş güzergahlarında, şehir giriş ve çıkışlarında Plaka Okuma Sistemleri hem kamu güvenliği hem de trafikteki araçların kayıt altına alınması, ihlallerin delillendirilmesi için olmazsa olmaz sistemlerden bir tanesidir. Geleneksel sistemlerde standart kameralarla alınan görüntüler merkezdeki sunucular veya sahadaki terminallerde işlenerek plaka okuma işlemi gerçekleştirilmektedir. Özellikle merkezi sunucularda bu işlemin yapılması devasa bant genişliklerine ve görüntü işleme sunucularına gereksinim duymaktadır. Hikvision’ın yenilikçi çözümleri yine uç noktada, kamera üzerinde bu analizleri yaparak merkezi sunucuların yükünü minimuma indirmekte ve sadece araç bilgilerini içeren text datasını ve aracın belli adetteki fotoğrafını depolanmak üzere merkeze göndermektedir. Tek bir fotoğraf üzerinden araç plaka, tip, model, sürücü ve yolcu eşgali, emniyet kemeri kullanımı gibi bilgilere erişilebilmektedir.
Park ve hatalı sürüş ihlal sistemi Şehir içi trafikte aksamalara sebep olan en önemli sorunlardan birisi de şüphesiz hatalı parklanmadır. Yoğun bir cadde üzerinde veya dar bir yolda bir çok kez hatalı park sebebi ile trafiğin sıkıştığının veya durma noktasına geldiğinin hepimiz şahidi olmuşuzdur. Benzer şekilde yine tek yön olarak trafiği düzenlenmiş dar sokaklarda veya kritik caddelerde yolunu kısaltmak için ters yöne girmiş sürücüler de trafik sorununa bir boyut daha eklemektedirler. Hatalı şerit değiştiren veya U dönüşü yapan, taralı alanları ihlal ederek yollarda dar boğazlara sebebiyet veren sürücüler de keza şehir içlerindeki trafik sorunun en büyük nedenlerindendir. Görüntüleme sistemlerinin öncüsü Hikvision bu nokta da yine yenilikçi bir çözüm geliştirmiş ve yapay zeka destekli tek bir kamera üzerinde tüm bu fonksiyonları toplayarak yine müşterile-
PTZ Kamera
Özellikle kritik geçiş güzergahlarında, şehir giriş ve çıkışlarında Plaka Okuma Sistemleri hem kamu güvenliği hem de trafikteki araçların kayıt altına alınması, ihlallerin delillendirilmesi için olmazsa olmaz sistemlerden bir tanesidir. rine eşsiz bir kullanıcı deneyimi yaşatmayı öngörmüştür. PTZ olarak isimlendirilen hareketli bu kamera ön tanımlı alanları sürekli tarayarak yapay zeka desteği ile araçları tespit etmektedir. Akabinde ihlal algoritmalarını uygulayarak ihlale sebebiyet veren araçları belirlemekte ve bu araçlara yine Hikvision’ın patentli teknolojisi olan “Rapid Focus”, hızlı fokuslanma özelliği ile yaklaşarak araç plakasını/araç resmini otomatik olarak alarak merkeze göndermektedir. Hikvision tarafından geliştirilen bu özel çözüm kolluk kuvvetleri veya yerel yönetimler tarafından kullanıldığı gibi aynı zamanda özel sektörde fabrika alanlarında, üniversite yerleşkelerinde de rahatlıkla tercih edilebilecek kullanımı kolay bir çözümdür.
44 n Güvenlik Yönetimi Temmuz 2019
guvenlik yonetim 73.indd 44
05.07.2019 01:11
guvenlik yonetim 73.indd 45
05.07.2019 01:11
KAPAK ULAŞIM GÜVENLİĞİ
Ulaşım güvenliği için plaka tanıma sistemi Ulaşım güvenliğinin sağlanabilmesi için günümüzde birçok elektronik ve yazılım sistemi kullanılmaktadır. Bu sistemlerden biriside son yıllarda çok fazla yaygınlaşan Plaka Tanıma Sistemidir. Ozan DARENDELİ/ Genel Koordinatör HOBİ BİLİŞİM BİLGİSAYAR GÜVENLİK SİST. SAN. VE DIŞ TİC. LTD. ŞTİ.
P
laka tanıma sistemi nedir? Plaka tanıma sistemi kameralardan elde edilen araç görüntüsünün üzerinde plaka bölgesi tespit edilerek ve ayrıştırılarak, plaka üzerinde bulunan karakterlerin optik karakter tanıma (görüntü işleme) yöntemleri ile okunması işlemidir. Projeye göre değişik uygulamaları olup, uygulamaya özel algoritma ve donanım yapısının bir araya getirilmesi ile oluşturulan bir sistemdir. Otoyol plaka tanıma sistemi KGYS (MOBESE) projelerinde kullanılmaktadır. Emniyet teşkilatının ihtiyaçları doğrultusunda geliştirilen sistem çalıntı ve aranan araçların yakalanmasına olanak sağlamaktadır. Otoyol uygulaması karayolunda seyir halinde bulunan araçların Plakalarının tanımlanmasına yönelik geliştirilen bir yazılımdır. Sistem karayolları şeritlerine yerleştirilen kameralar sayesinde alınan görüntüler üzerinde tanımlama yapmaktadır.
Tanımlanan araç plakaları veri tabanına kayıt edilmekte ve sorgulanabilmektedir. Aranan araç sorgulamaları Emniyet Genel Müdürlüğü veri tabanından kolluk kuvvetleri tarafından yapılabilmektedir. Sorgulanan araç plaklarına ait olası bir ihbar durumunda, sistem sesli ve görsel bir biçimde uyarı vermektedir. Otoyol plaka tanıma sistemi, yerleşim yerlerine giriş çıkış yapan araçların kontrolünü, trafik yoğun-
luğunu, trafik akışını sağlamak ve denetlemek için özel olarak tasarlanmıştır. Plaka Tamıma Sistemi sayesinde şehre giren-çıkan araç sayısı, saatler arası yoğunluk tespiti yapılmasını sağlanır. Günümüzde gelişen yazılım teknolojisi ile araçların sadece plakaları değil, tip, marka ve renkleri de tespit edilebilmektedir. Bu özelliğin aranan (ihbarlı) araçların yakalanmasında Emniyet Teş-
46 n Güvenlik Yönetimi Temmuz 2019
guvenlik yonetim 73.indd 46
05.07.2019 01:11
kilatına büyük fayda sağladığı düşünülmektedir. Otoyol plaka tanıma sistemi faydaları Şehir giriş ve çıkışlarının kontrol altında tutulması, şehir güvenliği Çalıntı veya aranan araçların takibi ve sorgulanması Karayollarının araç yoğunluk ölçümleri Karayollarının stratejik ulaşım analizlerinin yapılması Otoyola kurulan kameralardan geçen araçların EGM veri tabanı (POLNET) veya yerel veri tabanından sorguları yapılarak çalıntı veya aranıp aranmadığına yönelik işlemlerin otomatik yapılması ve bu sorgulamalara bağlı olarak aranan bir aracın merkezde görüntülü ve sesli olarak uyarı vermesi Kameralardan geçen bütün araçların kayıtlarının tutulması (Plaka, Tarih, Geçtiği Nokta) Karayollarının stratejik ulaşım analizlerinin yapılması ve buna bağlı olarak gerekli değerlendirme ve planlamaların yapılabilmesi. Otoyol plaka tanıma sistemi kullanım alanları Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı Jandarma Komutanlıkları Emniyet Müdürlükleri Karayolları Bölge Müdürlükleri İl ve İlçe Belediyeleri
Plaka tanıma sistemi hız koridoru (Ortalama hız ihlal tespit sistemi) nedir? Otoyol üzerinde belirli noktalara sabit mesafeli Plaka Tanıma Sistemi kameraları yerleştirilir. Birinci noktadan giriş yapan aracın hız ve zaman bilgisi çekilen araç fotoğrafı ile birlikte hafızaya alınır, araç ikinci noktadan geçiş yaptığı anda aynı bilgiler yeniden alınır ve gidilen mesafe, iki nokta arasında alınan zamana bölünerek ortalama hız tespit edilir. Sistem sadece iki nokta arasında sınırlı kalmayarak değişik mesafelere ilave edilen yol üzerindeki Plaka Tanıma Sistemi kameraları ile genişletilebilmektedir. Hız koridoru uygulaması, tek ve belirli bir nokta üzerinden yapılan hız ölçüm sistemlerine göre daha iyi sonuçlar verir. Genelde radar hız ölçüm noktaları sürücüler tarafından tespit edilir ve taşıtlar bu noktaya geldiğinde yavaşlar. Ana arter yollarda belirlenen iki veya daha fazla nokta arasında hız koridoru uygulaması yapılarak sadece ilgili noktada değil uzun bir mesafede hız ölçümü yapılmış olur.
Plaka Tanıma Sistemi otoyollarda güvenliğe sağladığı katkının yanı sıra seyahat sürelerinin azaltılması, trafik kontrolünün arttırılması gibi konularda da fayda sağlamaktadır. Hız koridoru sürücülerin hız sınırlarına uzun mesafelerce uymasını sağlar ve adapte eder. Hız koridorunun kurulmuş olduğu ana yollar sistem merkezinden canlı olarak izlenebilmektedir. Hız koridoru plaka tanıma sistemi teknolojisi ile uygulandığı için yol üzerinden geçen tüm araçların fotoğrafları çekilir ve sistem aynı zamanda aranan araçların yakalanmasına yardımcı olmuş olur. Hız koridorunun kurulduğu yollar üzerinde araç sayımı ve yoğunluk ölçümleri de yapılabilmektedir.
Hız koridorunun diğer hız ölçüm sistemlerine göre üstünlükleri Belirli bir nokta üzerinden hız ölçümü yapan sistemlerin yeri öğrenildiğinde sürücü sadece bu noktada yavaşlar.
Temmuz 2019 Güvenlik Yönetimi n 47
guvenlik yonetim 73.indd 47
05.07.2019 01:11
FOKUS DENİZ VE LİMAN GÜVENLİĞİ
Türkiye’deki ISPS uygulamaları Evyapport Genel Müdürü Ali Keskin, Güvenlik Yönetimi Dergisi’nin deniz ve liman güvenliği ile ilgili sorularını yanıtladı. ISPS’in Türk limanlarındaki uygulamalarının iyi seviyede olduğunu söyleyen Keskin “Türkiye’deki ISPS uygulamaları dünya ortalamalarının üstünde. Gerek kamu gerekse işletmelerin bu konudaki hassasiyeti üst seviyelerde” dedi. Ali KESKİN/ Genel Müdür EVYAPPORT
48 n Güvenlik Yönetimi Temmuz 2019
guvenlik yonetim 73.indd 48
05.07.2019 01:11
Ali KESKİN
Ö
ncelikle Evyapport Limanı hakkında bilgi alabilir miyiz? Evyapport İzmit Körfezi, Kirazlıyalı mevkiinde 2003 yılında kurulmuştur. Limandan, D-100 ve TEM otoyollarına doğrudan bağlantı sağlanabilmekte olup İstanbul Ankara demiryolu hattına iltisak bağlantısı ile de İstanbul, Kocaeli, Adapazarı, Ankara, Düzce, Bilecik, Kütahya ve Eskişehir ‘de ki endüstri merkezlerine kolay ulaşım imkanına sahiptir. Toplam 265.000 m2 alana, 1.171 m. yanaşma yerine ve min. 16 m. su derinliğine sahip olan limanda Konteyner Terminali, Sıvı Terminali ve Genel Yük Terminali hizmetleri verilmektedir. Evyapport , Konteyner Terminalinde 855.000 Teu/Yıl konteyner elleçleme kapasitesi, 4 SSG vinç , 5 MHC vinç, 26 RTG vinç, 6 Konteyner istifleyici ve 52 Terminal çekicisi ile uluslararası standartta 7/24 hizmet vermektedir. Sıvı Terminalinde 910 m3 ’den 4.300 m3 ‘e kadar değişen boyutlardaki 36 adet tankla, müşterilerine 1.000.000 Ton/Yıl elleç-
leme kapasitesi sunan Evyapport, hayvansal ve bitkisel yağ alanında Marmara Bölgesi’nin en yüksek kapasitesine sahiptir. Evyapport, İstanbul Anadolu Yakası, Dilovası ve Gebze Organize Sanayi Bölgelerine olan stratejik yakınlığının yanı sıra Liman içerisine dahil edilen demiryolu bağlantısı sayesinde, İstanbul - Ankara ve İstanbul - Eskişehir ana demiryolu hattına bağlanarak müşterilerine düşük maliyetli ve güvenilir demiryolu ulaşım olanağı sunmaktadır. ISPS Liman güvenliği konusunda söyleyecekleriniz nelerdir? ISPS kod ile denizcilik sektörüne güvenlik kavramı getirilmiş; Denizde ve denizden olabilecek terör eylemlerinin önlenmesi amacıyla gemi ve liman tesislerinin güvenliğine yönelik olarak 1 Temmuz 2007 tarihinde ISPS Kod un Türkiye de uygulanması zorunlu hale getirilmiştir. Bu tarihten önce her liman tesislerinin kendi hassasiyetine bağlı olarak yürütülen güvenlik hizmetlerine minimum kriterler getirilerek bir standart sağlanmıştır. Güvenlik tehditlerini tespit etmek ve uluslararası ticaretle iştigal eden gemileri ve liman tesislerini etkileyen güvenlik eylemlerine karşı önleyici tedbirler alma hedefiyle her geçen gün gelişerek ticaretin içinde kabul edilebilir bir uygulama haline gelmiştir. ISPS Liman güvenliği algısı Türkiye’de tam anlamıyla yerleşti mi? ISPS’in Türk limanlarındaki uygulamalarının iyi seviyede olduğunu söyleyebilirim. Tabiiki her sistem gibi ISPS uygulamalarının geliştirilmesi, daha üst seviyelere çekilmesi ile ilgili alacağımız
çok yol olduğuna inanıyorum. ISPS’in Türkiye’deki limanlarda uygulanmaya başladığı ilk yıllarda maalesef birçok kurum ve kuruluş ISPS Kod tan bi haberdi. Artık ISPS dediğimizde ilgili tüm kurum ve kuruluşlar aynı şeyi anlar hale geldi. ISPS Kod un Türkiye de kabul edilebilir şekilde yaygınlaştırılmasında uygulanan yöntem örnek bir uygulamaydı diyebilirim. Özellikle RSO’ların bu süreçte üstlendikleri rolü çok önemliydi ve tüm tarafların kabul edebileceği yöntemlerle sistemin Türkiye de yerleştirilmesinde çok önemli rol oynadılar. Dünyadaki örnekleri göz önüne alırsak liman güvenliği konusunda Türk limanları hangi aşamada? Türk limanlarının güvenlik açıkları var mıdır? Tabiiki her sistemin bir takım açıkları vardır. Lakin Türkiye’deki ISPS uygulamalarının dünya ortalamalarının üstünde olduğunu söyleyebilirim. Gerek kamu gerekse işletmelerin bu konudaki hassasiyeti üst seviyelerde. Ayrıca ISPS haricinde güvenlik için uygulamalarınız var mı? 5188 Sayılı Kanun kapsamında hazırlanan koruma planımız bulunmaktadır. Ayrıca mülki idare ile koordineli hazırlanan, sabotajlara karşı koruma planı ve acil durum planları mevcut olup periyodik olarak tatbikatlar yapılmaktadır. Bu kadar yoğun çalışılan bir noktada güvenlik önlemleri ciddi mesai isteyen bir iş haline geldi. Bu zor ve önemli işi nasıl hayata geçiriyorsunuz? Kalite Yönetim süreçlerimizi uyguluyoruz. Güvenlik personelinin göreve yönelik eğitimlerine
Temmuz 2019 Güvenlik Yönetimi n 49
guvenlik yonetim 73.indd 49
05.07.2019 01:11
FOKUS DENİZ VE LİMAN GÜVENLİĞİ
önem veriyoruz. Sürekli takip ve kontrol sistemini uyguluyoruz ve gerektiğinde genel kolluk kuvvetleri ile irtibata geçerek ihtiyaç durumunda genel kolluktan destek alıyoruz. Özel güvenlik personeli kendi personeliniz mi? Dışardan hizmet alıyorsanız nedeni nedir? Hayır dışardan hizmet alıyoruz. Özel Güvenlik ile ilgili yasal sürecin hizmet aldığımız firma üzerinden yapılmasını sağlıyoruz. Bu sayede özel güvenlik konusunda proaktif yaklaşımı, profesyonel ve kurumsallaşmış yapısı olan firmanın, personelin ihtiyaç duyduğu eğitim ve diğer hususları süratle tamamlamasını izliyoruz. Şu an Tepe Savunma A.Ş. firması ile çalışıyoruz. Konuyu sadece gemi yangını ile sınırlamazsak konteynerlerde meydana gelebilecek olası olayların önüne nasıl geçiliyor? 7/24 kamera sistemi ile izleme yapıyoruz ve olası bir yangın ihtimaline karşı yangın ekibini kara yangınları konusunda da eğitip tatbikatlarla pekiştiriyoruz. Gerektiğinde yerel yönetim itfaiye ekiplerinden de destek alıyoruz. Tehlikeli maddelerin taşınması sırasında alınan güvenlik önlemleri ile ilgili bilgi verir misiniz? Öncelikle tehlikeli maddelerin taşınması sırasında ilk olarak aldığımız tedbir; tehlikeli yük elleçleme operasyonlarında görev alan personelimizin IMDG Kod ve gerekli tüm eğitimlerini almasını sağlamak ve bu eğitimleri almamış olan personelin operasyonların yapıldığı alanlara girişi engellemektir. Operasyonlar öncesi, sırası ve
Öncelikle tehlikeli maddelerin taşınması sırasında ilk olarak aldığımız tedbir; tehlikeli yük elleçleme operasyonlarında görev alan personelimizin IMDG Kod ve gerekli tüm eğitimlerini almasını sağlamak ve bu eğitimleri almamış olan personelin operasyonların yapıldığı alanlara girişi engellemektir. sonrasında; talimat ve prosedürlere tam uyum sağlanmakta, tehlikeli maddelerin taşınması sırasında İSG yanı sıra ayrıca çevresel önlemlerde alınmaktadır. Olası yangın, doğal afetler, döküntü, gibi acil durumlarda, acil durum eylem planlarımız doğrultusunda, üst seviyede emniyet tedbirleri alınmak suretiyle olaylara müdahale edilmektedir. Liman işletmemizde, sorumluluk alanı dâhilinde tehlikeli kargoların riskini önemli düzeyde arttırabilecek olumsuz hava koşullarında taşınmasına kesinlikle izin verilmemekte ve bu doğrultuda Liman işletmemizde fırtına ihbar ekibi oluşturulmuş olup bu tür olumsuz hava koşulları öncesinde tüm ilgili birimler bilgilendirilerek gereken tedbirlerin alınması sağlanmaktadır. Ayrıca Liman İşletmemizde, tehlikeli kargoların taşınmasında mevzuata uygun bir şekilde testleri yapılmış iş makinesi ve ekipmanlar kullanılmakta ve yalnızca deneyimli kişilerce kullanılması sağlanmaktadır. Buna ilave olarak liman İşletmemizde, tehlikeli kargoların taşınmasında görev alan tüm görevlilere yeterli miktarda standartlara
(CE/EN) uygun koruyucu ekipman temin edilmekte ve kullanılması sağlanmaktadır.” Milyonlarca ton yükün nakledildiği bir limanda hırsızlıkların önüne nasıl geçiliyor? Etkili izleme ve etkili giriş-çıkış kontrolleri yapılmaktadır. Bu kontrol sürecini ise Gümrük Muhafaza ve Gümrük Kaçakçılık ekipleri ile koordineli bir şekilde çalışarak gerektiğinde de genel kolluk kuvvetlerinden de destek almak suretiyle sağlıyoruz. ISO 28000 ile ilgili faaliyetleriniz var mı? Uluslararası Standartlar çerçevesinde ISO 28000 ile ilgili çalışmalarımızı başlattık ve Mayıs 2019 döneminde belgelendirme çalışmalarını tamamlamayı planlıyoruz. Son olarak ilave etmek istediğiniz bir konu var mı? X-Ray, kamera, tanımlama sistemleri ve iletişim sistemlerindeki yeni gelişen teknolojiyi ve gelişmeleri yakından takip etmekteyiz. Sürekli iyileştirme ve ortak akıl anlayışımız ile gelecek ihtiyaçlarımızı gecikmeden planlıyoruz ve hayata geçiriyoruz.
50 n Güvenlik Yönetimi Temmuz 2019
guvenlik yonetim 73.indd 50
05.07.2019 01:11
guvenlik yonetim 73.indd 51
05.07.2019 01:11
FOKUS DENİZ VE LİMAN GÜVENLİĞİ
Liman tesislerinin güvenliği üzerine bir değerlendirme Deniz ticaretindeki payı her geçen gün artan konteyner taşımacılığı akademik çevrelerce de hem terör saldırıları hem de kaçakçılık faaliyetleri için uygun bir araç olarak görülerek “Bomba Kutusu” olarak tanımlanmıştır. Dr. Öğr. Üyesi Barış KULEYİN- Arş. Gör. Muammer NURDUHAN DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ DENİZCİLİK FAKÜLTESİ
L
iman tesislerinin güvenliği, kaçakçılık, yük ve bilgi hırsızlığı ve terörizm gibi bireysel ya da organize bir şekilde gemiyi ya da yükü hedef alan suçlara karşı limanı, liman çalışanlarını, yük operasyonlarını ve yükü korumaktır. Güvenliğin sağlanması ihtiyacı ise; özellikle 20. yüzyılın ikinci yarısından itibaren ortaya çıkmış ve 11 Eylül Saldırıları ile en uç noktaya ulaşmıştır. Önceleri hırsızlık, kaçak göçmen ve gümrük kaçakçılığı amacıyla yapılan saldırıların giderek dozunu arttırarak ülkeleri tehdit eden bir boyuta ulaştığı görülmüştür. Nitekim uçakla yapılan 11 Eylül Saldırıları, benzer saldırıların denizyoluyla da yapılabileceği ve yük sirkülasyonu çok fazla olduğundan daha fazla güvenlik riski taşıdığı gerçeğini gözler önüne sermiştir. Bu nedenle gemi ve liman tesislerinde güvenliğin sağlanması ve ortak güvenlik standartlarının oluşturulması amacıyla Dünya Denizcilik Örgütü (International Maritime Organization-IMO) tarafından 2002 yılında Uluslararası Gemi ve Liman Tesisi Güvenlik Kodu (International Ship and Port Facility Security (ISPS)
Code) yayınlanmış ve bu kod 1 Temmuz 2004 tarihinde tüm üye ülkelerce uygulanması zorunlu hale getirilmiştir. ISPS Kod, 20 Mart 2007 tarihli 26468 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanan Uluslararası Gemi ve Liman Tesisi Güvenlik Kodu Uygulama Yönetmeliği ile yürürlüğe girmiştir. Bu kod liman tesisleri
için giriş kapıları, gemi-liman arayüzü, iletişim, güvenlik ekipmanları, dokümantasyon, eğitim ve talimler, sınırlı alanlar gibi konularda alınması gereken güvenlik önlemlerini içermektedir. Bu kapsamda liman tesisleri, Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı tarafından belirlenen Tanınmış Güvenlik Kuruluşlarınca (Recognized Security Organization-RSO)
52 n Güvenlik Yönetimi Temmuz 2019
guvenlik yonetim 73.indd 52
05.07.2019 01:11
değerlendirilmekte ve oluşturulan güvenlik planları ile birlikte yine bakanlıkça onaylanmaktadır. En büyük risk terörizm ve kaçakçılık faaliyetleri Liman tesislerinin maruz kaldığı güvenlik tehditleri incelendiğinde terörizm ve kaçakçılık faaliyetlerinin büyük önem taşıdığı görülmektedir. Çünkü deniz ticaretindeki payı her geçen gün artan konteyner taşımacılığı akademik çevrelerce de hem terör saldırıları hem de kaçakçılık faaliyetleri için uygun bir araç olarak görülerek “Bomba Kutusu” olarak tanımlanmıştır. Dış İlişkiler Konseyi’nin (Council on Foreign RelationsCFR) öngörüsüne göre tek bir konteynerle taşınabilecek bir nükleer bombanın Manhattan’da (New York City-ABD) patlatılması ile en az 200.000 kişinin ölümüne ve 200.000 kişinin de yaralanmasına neden olacaktır. Benzer şekilde konteynerler aracılığıyla teröristler, biyolojik, nükleer ve kimyasal silahlar ve silah parçaları ülke sınırları içerisine sokulabilir. Bunun yanında uyuşturucu ve insan kaçakçılığı faaliyetleri de sıklıkla konteynerler kullanılarak yapılmaktadır. Ayrıca limanlarda ya da açıkta bekleyen gemilere saldırı düzenleyip gemiler ele geçirilerek bu gemilerle köprülere ya da petrol ünitelerine çarpmak suretiyle büyük çaplı ekonomik ve çevresel hasarlar verilebilir ya da sıvılaştırılmış gaz tankerleri (LNG/ LPG) patlatılarak büyük çevresel felaketlere sebebiyet verilebilir. Dünya ticaretinin %80’inin denizyoluyla taşındığı göz önünde bulundurulduğunda bu yüklerin illegal aktivitelere karışmayacak şekilde denetlenmesinin ne derece zor olduğu görülmektedir. Ayrıca bu denetlemelerin limanlardaki operasyonel faaliyetleri aksatma-
ması gerekmektedir. Bu nedenle yürütülecek güvenlik faaliyetlerinin sistematik bir biçimde ve sayısal yöntemlere dayanarak yürütülmesi ihtiyacı meydana gelmiş ve çalışmalar bu alanda yoğunlaşmıştır. Çünkü ISPS Kod her ne kadar hangi alanlarda güvenlik önlemi alınması gerektiğini belirtmişse de güvenlik faaliyetlerinin nasıl yürütülmesi gerektiğini belirtmemiş ve bu nedenle uygulamada farklılıklar ve tutarsızlıklar gözlemlenmiştir. Liman tesislerinde yürütülen güvenlik faaliyetlerinin sayısal olarak ölçülmesi şu faydaları sağlayacaktır: Artan güvenlik önlemlerinin operasyonel etkinliğe ne ölçüde etki edeceğinin ölçülmesi, Güvenliğe yapılan yatırımların karşılığının sayısal olarak ölçülmesi, Limanlardaki güvenlik faaliyetlerinin etkinliğinin sayısal olarak tespit edilmesi, Güvenlik personelinde liman güvenliği farkındalığının oluşturulması, Güvenlik faaliyetlerinde etkinliğin yıllara göre gelişiminin gözlenmesi. Liman tesislerinin güvenlik performansını ele alan çalışmalar incelendiğinde çoğunlukla tavsiye niteliğinde nitel çalışmaların ve sayısal modellemeler içeren az sayıda nicel çalışmanın olduğu görülmektedir. Bu kapsamda sorunu nicel olarak çözümlemek amacıyla tarafımızca yeni bir ölçüm yöntemi öneren bir araştırma modeli oluşturulmuştur. Bu ölçüm yöntemi ile her limanın kendi karakteristiği çerçevesinde güvenlik performansını ölçebileceği bir araç geliştirilmiştir. Çalışmada birbirini tamamlayan iki farklı matematiksel
yöntem kullanılmıştır. Bunlardan ilki, hangi liman tesisi için hangi önlemlerin önemli olduğuna karar vermeyi sağlayacak çok kriterli karar verme yöntemlerinden analitik hiyerarşi yöntemidir. İkincisi ise güvenlik gibi soyut bir kavramı sayısallaştırmaya ve liman tesisinin güvenlik performansını yüzdesel bir skor olarak ifade etmeyi sağlayan bulanık mantık yöntemidir. Bu iki yöntem kullanılarak hem liman tesisleri hem de Tanınmış Güvenlik Kuruluşları liman tesislerinin güvenlik performansını sayısal olarak ölçebilirler. Bu sayede hem liman tesisinin toplam güvenlik skoru belirlenirken hem de zafiyetlerin olduğu güvenlik faaliyetleri tespit edilebilecektir. Benzer yöntemlerin geliştirilip kullanılması ise güvenlik konusunda farkındalık sağlayabileceği gibi güvenlik performansının gelişimine de imkân sağlayacaktır.
Liman tesislerine yapılan güvenlik yatırımları tek başına yeterli değil Sonuç olarak, yapılan araştırmalar göstermektedir ki liman tesislerine yapılan güvenlik yatırımları tek başına yeterli olmamaktadır. Bunun yanı sıra yapılan yatırımların ve güvenlik performansının sürekli izlenmesi, değerlendirilmesi ve iyileştirilmesi gerekmektedir. Bu da güvenlik performansının ölçülmesiyle elde edilir. Alınan bir el dedektörünün ya da kameranın ya da fazladan iki güvenlik personeli istihdam etmenin toplam güvenlik performansına olan etkisinin önceden ölçülebilmesi ve yatırımların buna göre yapılması gerekmektedir. Böylelikle hâlihazırda yapılan güvenlik değerlendirmelerinin sayısal yöntemler kullanılarak daha objektif ve daha tutarlı bir şekilde yapılması sağlanabilecektir.
Temmuz 2019 Güvenlik Yönetimi n 53
guvenlik yonetim 73.indd 53
05.07.2019 01:11
FOKUS DENİZ VE LİMAN GÜVENLİĞİ
Deniz liman tesisi güvenliğine ait eğitim, talim ve tatbikatlar Ülkemizde liman tesislerine güvenlik eğitimleri T.C. Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı tarafından ISPS Kod Madde A / 18.1 ve A / 18.2 ve B / 18.2 ve B / 18.3 gereğince Liman Tesisi Güvenlik Sorumluları ve Bakanlık tarafından yetkilendirilmiş Tanınmış Güvenlik Kuruluşları (RSO) tarafından verilmektedir. Fatih VARDAR/RSO Uzmanı TEPE SAVUNMA
I
SPS Kod (Uluslararası Gemi ve Liman Tesisi Güvenlik Kodu) Nedir? 11 Eylül 2001 tarihinde ABD’de meydana gelen terör eylemlerinin ardından, Kasım 2001’de yapılan ve ülkemizin de üyesi olduğu Uluslararası Denizcilik Örgütü (IMO)’nün 22. Genel Kurul toplantısına, denizde ve denizden olabilecek terör eylemlerinin önlenmesi amacıyla denizcilik sektörüne getirilen güvenlik standartıdır. ISPS Kod’un hedefleri Güvenlik tehditlerini tespit etmek ve uluslararası ticarette kulanılan gemileri ve liman tesislerini etkileyen güvenlik tehditlerini önleyici önlemler almak amacıyla Anlaşmaya Taraf Devletler, Devlet kuruluşları, yerel makamlar, denizcilik ve liman endüstrileri arasındaki işbirliğini kapsayan uluslararası bir yapı tesis etmek; Denizde güvenliği temin etmek için; Anlaşmaya Taraf Devletler,
Devlet kuruluşları, yerel makamlar ve denizcilik ve liman endüstrilerine ait görev ve sorumlulukları ulusal ve uluslararası seviyede belirlemek; Güvenlikle ilgili bilgilerin erken ve etkin bir şekilde toplanmasını ve alışverişini temin etmek; Değişen güvenlik seviyelerine uygun hareket edebilmeyi sağlayan
plan ve işlemlere sahip olabilmek amacı ile, güvenlik değerlendirmeleri için bir metodoloji sağlamak; Uygun ve yeterli deniz güvenlik önlemlerinin yerinde olduğunun güvencesini vermek. ISPS Kod’un İşlevsel Gereklilikleri Hedefleri gerçekleştirebilmek
54 n Güvenlik Yönetimi Temmuz 2019
guvenlik yonetim 73.indd 54
05.07.2019 01:11
amacı ile, bu Kod’da bazı işlevsel gereklilikler yer almaktadır. Bunlar, aşağıda belirtilenleri kapsamakta olup, ancak bunlarla sınırlı değildir: Güvenlik tehditleri ile ilgili bilgilerin toplanması ve değerlendirilmesi ve ilgili Taraf Devletler ile bu bilgilerin alışverişi; Gemiler ve liman tesisleri için iletişim protokollerinin hazırlanmasının zorunlu kılınması; Gemilere, liman tesislerine ve bunlara ait yasak bölgelere izinsiz girişlerin önlenmesi; İzinsiz silahların, yanıcı malzemelerin ya da patlayıcıların gemilere ve liman tesislerine sokulmasının önlenmesi; Güvenlik tehditleri ya da güvenlik olaylarına karşılık alarm vermeyi sağlayan araçların sağlanması; Gemi ve liman tesisi güvenlik planlarının, güvenlik değerlendirmeleri esas alınarak hazırlanmasını zorunlu kılmak ve Güvenlik planları ve işlemlerine aşinalığı sağlamak için eğitim, talim ve tatbikatların zorunlu kılınmasıdır.
Liman güvenlik planının etkili bir şekilde uygulanmasını sağlamak için; liman tesisinin faaliyet tipine, liman tesisi personel değişimlerine, liman tesisinin hizmet verdiği gemi tipine ve ilgili diğer durumlara bağlı olarak hazırlanacak talimler, uygun aralıklarla yaptırılmalı ve Liman Tesisi Güvenlik Sorumlusu, uygun aralıklarda yapılan tatbikatlara katılarak, liman tesisi güvenlik planının etkili koordinasyonunu ve uygulamasını sağlamalıdır. bilgiye ve yeteneğe sahip olmalı, Liman güvenlik planının etkili bir şekilde uygulanmasını sağlamak için; liman tesisinin faaliyet tipine, liman tesisi personel değişimlerine, liman tesisinin hizmet verdiği gemi tipine ve ilgili diğer durumlara bağlı olarak hazırlanacak talimler, uygun aralıklarla yaptırılmalı ve Liman Tesisi Güvenlik Sorumlusu, uygun aralıklarda yapılan tatbikatlara katılarak, liman tesisi güvenlik planının etkili koordinas-
yonunu ve uygulamasını sağlamalıdır. Liman tesislerinin eğitim hususunda işlevsel gerekliliği belli bir standartda sağlanması için Uluslararası Denizcilik Örgütü (IMO) Deniz Güvenlik Komitesi (MSC) ile çeşitli çalışmalarda bulunmuştur. Deniz Güvenliği Komitesi (MSC), 87. oturumunda (12 - 21 Mayıs 2010), deniz güvenliğini artırmanın ve SOLAS bölüm XI-2’nin, ISPS Kod’unun ve Uluslararası
Bu kapsamda; ISPS Kod’un B bölümünde yer alan kılavuz dikkate alınarak, Liman Tesisi Güvenlik Sorumlusu ve ilgili liman tesisi güvenlik personeli, gerekli bilgiye sahip olmalı ve ilgili eğitimi almış olmalı, Belirli güvenlik görevlerine ve sorumluluklarına sahip liman tesisi personeli, liman güvenlik planında belirtilen liman güvenliği ile ilgili sorumluluklarını anlamalı ve kendilerine verilmiş görevleri yerine getirebilmek için yeterli
Temmuz 2019 Güvenlik Yönetimi n 55
guvenlik yonetim 73.indd 55
05.07.2019 01:11
FOKUS DENİZ VE LİMAN GÜVENLİĞİ
İşçi Örgütü’nün ilgili hükümlerinin tutarlı ve uyumlu bir şekilde uygulanmasının teşvik edilmesinin gerekli olduğunu konusunda karar vermiştir. Limanlarda ISPS Kod ve IMDG Kod, kapsamındaki kurallar gereği belirtilen liman tesisi personeli için güvenlikle ilgili eğitim ve bilgilendirme eğitimi ile ilgili bir eğitim kılavuzu hazırladı. Deniz Güvenliği Komitesi (MSC), Kılavuz İlkelerini geliştirirken, liman tesisi güvenlik görevlileri için eğitim ve sertifikasyon ilkeleri üzerine MSC.1 / Circ.1188’i gözönünde bulundurmuş, ISPS Kod Madde A / 18.1 ve A / 18.2 ve B / 18.2 ve B / 18.3 paragraflarını, ILO / IMO Limanlarda Güvenlik ile İlgili Uygulama Kodu, Bölüm 10’u ve IMDG Kodu Bölüm 1.4.1. kapsayan MSC.1/Circ.1341 kararını yayınlamıştır. MSC.1/Circ.1341 kararında aşağıdaki iki tanım ortaya konulmuş ve bu tanımlardaki liman tesisi personeli için eğitim standartlarını ortaya koymuştur. Onaylanmış Liman Tesisi Güvenlik Planına uygun olarak belirli güvenlik görev ve sorumlu-
luklarına sahip olanları belirtmek için “güvenlik görevi belirlenmiş” liman tesisi personeli; Onaylanmış Liman Tesisi Güvenlik Planına uygun olarak “belirlenmiş güvenlik görevi olmayan” diğer tüm liman tesisi personeli.
Erişim kontrolü (kişi ve araç) (talim) Bitişik bölge güvenliği Yük/Malzeme elleçleme Acil müdahale Gemi liman arayüzü Tatbikat prensipleri Liman tesisinde tatbikat
Deniz Güvenliği Komitesi (MSC), Liman Tesisi Güvenlik Planınında (LTGP) belirtilen görevlerin yerine getirilmesi için güvenlik görevi belirlenmiş güvenlik görevlileri, erişim kontrol sorumluları, eğitim sorumluları ve ilgili liman tesisi yöneticileri gibi belirlenmiş güvenlik görevlerine sahip liman tesisi personeli ve belirlenmiş güvenlik görevi olmayan diğer liman tesis personeli için Model Kurs 3.24 ve 3.25’i tasarlanmıştır. Bu model kurslar; Denizde Can Güvenliği Uluslararası Sözleşmesi (SOLAS), XI-2 bölüm, Uluslararası Gemi ve Liman Tesisi Güvenlik Kodu (ISPS), Uluslararası Denizcilik Tehlikeli Maddeler Kodu (IMDG), IMO / ILO Limanlarında Güvenlik Uygulama Kuralları ve Liman tesisi personeli için Güvenlikle ilgili eğitim ve tanıma hakkında IMO MSC.1 / Circ.1341’e göre hazırlanmıştır. Deniz Güvenliği Komitesi (MSC) ayrıca talim ve tatbikatlar için ise Asya-Pasifik Ekonomik İşbirliği (APEC) tarafından geliştirilen Liman tesisleri için deniz güvenliği talim ve tatbikat el kitabını tavsiye etmektedir.
Ülkemizde liman tesislerine güvenlik eğitimleri T.C. Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı tarafından ISPS Kod Madde A / 18.1 ve A / 18.2 ve B / 18.2 ve B / 18.3 gereğince Liman Tesisi Güvenlik Sorumluları ve Bakanlık tarafından yetkilendirilmiş Tanınmış Güvenlik Kuruluşları (RSO) tarafından verilmektedir. Ancak şu an verilen eğitimler Deniz Güvenliği Komitesi (MSC) kararlarını tam olarak kapsamamaktadır. Güncel ve uluslararası standartlarda deniz güvenlik eğitimlerinin daha etkin bir oluşum haline gelmesi için ilgili otoriteler tarafından da gerekli izinler alınarak, yoğun bir çalışma programı bulunan liman tesisi çalışanlarına uzaktan eğitim modülleri ile zaman kazandırmak, anında başvuru dökümanı olarak kullanmasını ve kısa sürede değişikliklere ulaşmayı sağlamak için, sertifikasyon kursları alması faydalı olacaktır. Takip eden yıllarda da ISPS Kod Madde A / 18.1 ve A / 18.2 ve B / 18.2 ve B / 18.3 belirtilen eğitim ile tüm liman tesisi çalışanlarının yeterli güvenlik bilincine ulaştırabilecek ve etkin bir güvenlik yapılabilmesi için liman tesisisin tüm çalışanlarının katkısı sağlanacaktır.
APEC Deniz Güvenliği talim ve tatbikat el kitabı izinsiz girişlerin önlenmesi ile ilgili liman tesislerinde yapılan talim ve güvenlik tatbikatlarına uygun 7 farklı modülü ele almaktadır:
Kaynak: ISPS Kod MSC kararları
56 n Güvenlik Yönetimi Temmuz 2019
guvenlik yonetim 73.indd 56
05.07.2019 01:11
guvenlik yonetim 73.indd 57
05.07.2019 01:11
ÖZEL DOSYA TOPLUMSAL DAVRANIŞ PSİKOLOJİSİ VE ÖZEL GÜVENLİK
Toplumsal psikoloji ve özel güvenlik Toplumsal olayları önleyebilmek için öncelikle düşüncelerin haklılığına ve haksızlığına bakılmaksızın, hukuk üstünlüğünün sağlanmasına ve kamu düzen ve güvenliğinin korunmasına odaklanılmalıdır. Osman ÖZTÜRK/ Yönetim Kurulu Başkanı CSG-CITY SECURİTY GROUP
G
üvenlik ihtiyacı her geçen gün artıyor. Birey ve bireyin yaşadığı toplum için en temel ihtiyaçlardan biri olan güvenlik ihtiyacı fizyolojik ihtiyaçlardan sonra geliyor. İnsanların sevgi, saygı ve ait olma gibi sosyal ihtiyaçlarını ve kendini geliştirme ihtiyacını gerçekleştirebilmeleri için öncelikle güvenlik ihtiyacının karşılanması gerekiyor. Birey içinde yaşadığı toplumsal çevrede kendini güvende hissetmek istiyor. Güvensizlik duygusu bireyde kaygı, korku ve endişeye neden oluyor. Kendini güvende hissetmeyen bireylerin oluşturduğu toplumlarda birçok sorun ortaya çıkıyor. Toplumsal gerilim ve baskı, öfke ve şiddete neden oluyor. Toplum psikolojisini bilmeden toplumsal olayları, nedenlerini ve sonuçlarını öngörmek ve önlemek mümkün olamaz. Toplumsal olayları önleyebilmek için öncelikle düşüncelerin haklılığına ve haksızlığına bakıl-
maksızın, hukuk üstünlüğünün sağlanmasına ve kamu düzen ve güvenliğinin korunmasına odaklanılmalıdır. Toplumsal olaylarda minimum düzeyde güç kullanmak esas olmalıdır. Maksimum güç maksimum zarar ve ziyana yol açar. Gereksiz ve orantısız güç kullanımı tepki ve tahriklere yol açarak olayların daha da büyümesine ve kontrol edilememesine neden olur. Bir toplumsal olaya müdahale edilirken, öncelikle yeterli bilgi ve istihbarata, zamanında bilgi verme değerlendirme ve kuvvet sayısına sahip olma, zamanı doğru ve etkin kullanma, tahrik nsurlarını ve kalabalığı uzaklaştırma, kitleyi ikna etme ve yatıştırma, kalabalığı izleme ve gözleme uygulamalarını eksiksiz yerine getirmek gerekir. 21. yüzyılda dünyada ve ülkemizde değişen ve gelişen kişisel ve toplumsal güvenlik ihtiyaçlarının çeşitlilik ve farklılık kazanması farklı güvenlik alanlarını ortaya çıkarmıştır. Güvenlik, kişisel olarak alınan
önlemler, devletin sorumluluğu gereğince yaptığı koruma hizmetleri, özel veya tüzel kişilerin maddi olarak satın aldığı koruma ve güvenlik hizmetleri olarak üç parametre de incelenir. Özel güvenliğin sistemleşmesi ve çıkarılan yasa ve yönetmeliklerle yasal bir çerçeveye oturtulması gelişmesine etken olmuştur. Her geçen gün dünyada ve ülkemizde büyüyen özel güvenlik sektörünü bir güvenlik endüstrisi olarak görmek ve bir güvenlik mühendisliği alanı gibi algılamak gerekiyor. Bu noktada özel güvenliğin psikolojik yapısı ve algısı, görev alanlarındaki tavır ve davranışları toplum ile olan ilişkileri ve etkileşimleri önem kazanıyor. Kişi ve toplum psikolojisine uygun olmayan özel güvenlik iletişimi, iletişimsizliğe dönüşerek birçok sorunun oluşmasına neden olmaktadır. Özel güvenlik personelinin toplumsal olaylarda nasıl davranacakları konusunda bir bilgi ve eğitim eksikliği bulunmaktadır.
58 n Güvenlik Yönetimi Temmuz 2019
guvenlik yonetim 73.indd 58
05.07.2019 01:11
K
Osman ÖZTÜRK
Toplumsal olaylara müdahale konusunda yeterince deneyimli olmamalarının yarattığı güvenlik açığı güvenli ortamın oluşturulmasında ciddi sorunlar yaratmaktadır. Stadyumlar, üniversiteler, okullar, metro ve AVM’ler gibi toplulukların bulunduğu alanlarda toplumsal olay riski, özel güvenliğin uzmanlaşmasını zorunlu kılmaktadır. Üniversitelerde öğrenci olaylarına müdahalelerindeki bazı eksiklikler buna örnek olarak gösterilebilir. Özel güvenlik görevlilerinin profilinin istenilen düzeyde olmaması güvenlik görevlilerinin başka amaçlarla kullanılmasından da kaynaklanmaktadır. Güvenlik görevlileri sorumlulukları dışındaki birçok alanda çalıştırılmakta bu durum moral ve motivasyonlarını olumsuz etkilemektedir. Özel güvenlik personelinin etkinliği ve verimliliği için vazgeçilmez noktalardan birisi meslek bilincinin kazanılmasıdır. Güvenlik kavramının önemini kavramamış bir özel güvenlik personelinin başarılı olması beklenmemelidir. Türkiye’de özel güvenlik kavramının kurumsallaşması, gelişmesi
ve etkisini göstermesi için atılması gereken adımların başında meslek bilincinin ve aidiyet duygusunun güçlendirilmesi gelmektedir. Özel güvenlik görevlileri görev yaptıkları alanlarda birçok sorun ve riskle karşılaşmakta ve müdahale etmektedir. Öncelikle sürekli birey ve topluluklarla iletişim kuran özel güvenlik personeli insan psikolojisi ve toplum psikolojisinin gereklerine uygun olarak davranmaları gerekmektedir. Özel güvenlik hizmetlerinde; alanlar ve eylemler yönünden çeşitli sınırlamalar vardır. Özel güvenlik görevlisinin işyeri ve yaşam alanı görev yaptığı yerdir. Bakma, görme, izleme, muhakeme, analiz-sentez, sonuç, koruma-kollama, müdahale, muhafaza, bilgi özel güvenlik görevlisinin görev başlıklarıdır. Bu konulara baktığımızda eğitimin, eğitimli olmanın önemini açıkça görmek mümkündür. Görevli olarak hepsini bir arada bulundurmak, emniyet ve asayişi sağlamak için profesyonel bir donanıma sahip olmayı gerektirir. Güvenlik konusunun analiz ve sentezini yapmış, bir özel güvenlik görevlisinin nasıl olması gerektiğini, profesyonel donanımlarla destekleyerek, tespit etmişlerdir. Klasik değil, modern ve geleceğe yakın profiller oluşturmuşlardır. İnsan psikolojisini Ani karar vermeyi İyi muhakeme yapmayı Önceden tahmin ve algılamayı Değerlendirmeyi
Her geçen gün dünyada ve ülkemizde büyüyen özel güvenlik sektörünü bir güvenlik endüstrisi olarak görmek ve bir güvenlik mühendisliği alanı gibi algılamak gerekiyor. Bu noktada özel güvenliğin psikolojik yapısı ve algısı, görev alanlarındaki tavır ve davranışları toplum ile olan ilişkileri ve etkileşimleri önem kazanıyor. Gözlem ve gözetlemeyi Fiziksel güç kullanımını Ahlaklı ve vicdanlı olmayı İkna kabiliyetini Empati kurmayı Dürüst ve nazik olmayı İnsan haklarını bilen ve eğitimini alan, iletişimi güçlü bir güvenlik konsepti topluma mükemmel bir hizmet sunacaktır. İnsan psikolojisi ve toplumsal psikolojiyi içselleştiren bir özel güvenlik yapısı, olası toplumsal olaylarda nasıl davranacağını, topluluğu nasıl yönlendireceğini, nasıl iletişim kurabileceğini bilecek ve toplumun güvenini kazanacaktır.
Temmuz 2019 Güvenlik Yönetimi n 59
guvenlik yonetim 73.indd 59
05.07.2019 01:11
ÖZEL DOSYA TOPLUMSAL DAVRANIŞ PSİKOLOJİSİ VE ÖZEL GÜVENLİK
Toplumla aramızdaki bağı güvenle sağlamak Toplum olarak Özel Güvenlik çalışanları hayatımızın görünmez motivasyon kaynaklarıdır ve huzurlu bir hayat sürdürmemizi önemli ölçüde etkilerler. Çalışma alanlarında, eğlence merkezlerinde, alışverişte, hastanelerde, okullarda ve düşündükçe yaşamımızın görünmez güvenlik duvarları ile çevrili olduğunu hatırlayabiliyoruz. Gözde YANA/Psikolog TEPE SAVUNMA
İ
nsan ilişkilerindeki en temel duygu güvendir. Güvendiğimiz insanları severiz ve saygı duyarız. Güven duygusu kelimelere dökülmesi zor, elle tutulamaz, gözle görülemez soyut bir kavram olsa da bu duygunun yokluğu ilişkilerimize, çalışma ortamımıza etki eden en büyük faktördür. Güven ortamını oluşturacak insanları bir “tohum” gibi, güven ortamının oluşacağı kurum kültürünü de bir “toprak” gibi düşünmek gerekir. Güven duygusunun yaşanabilmesi hem bireysel özelliklere, hem de şirketteki ilişkilerin kalitesine bağlıdır. Toplum olarak Özel Güvenlik çalışanları hayatımızın görünmez motivasyon kaynaklarıdır ve huzurlu bir hayat sürdürmemizi önemli ölçüde etkilerler. Çalışma alanlarında, eğlence merkezlerinde, alışverişte, hastanelerde, okullarda ve düşündükçe yaşamımızın görünmez güvenlik duvarları ile çevrili olduğunu hatırlayabiliyoruz.
Güven duygusunun olmadığı hiçbir ilişki yürümez. Güven duygusu olmaksızın ne sipariş verebiliriz, ne hizmet anlaşması yapabilir,
ne dostluk kurabilir, ne de kadın erkek beraberliği sürdürülebilir. 5188 sayılı Özel Güvenlik Hizmetlerine Dair Kanunun birinci
60 n Güvenlik Yönetimi Temmuz 2019
guvenlik yonetim 73.indd 60
05.07.2019 01:11
K
maddesi özel güvenliği; kamu güvenliğini tamamlayıcı mahiyetteki özel güvenlik hizmetlerini yerine getiren bir unsur olarak tanımlamaktadır. Bu kanuna göre kişi, kurum ya da kuruluşların dışarıdan ya da içeriden gelebilecek tehdit, taciz, sabotaj, yangın gibi olaylara karşı alınacak önlemler zincirine güvenlik denir. Bu tanım çerçevesinde düşünecek olursak özel güvenlik hizmetleri ve güven duygusu ortak bir paydada buluşmaktadır. Güven duygusu ve özel güvenlik hizmetlerinin ortak alt yapısı, özel güvenlik görevlilerin görev alanındaki tavır ve davranışları toplum ile olan etkileşimleridir. Toplum psikolojisine uygun özel güvenlik iletişimi güvenlik hissimizi pekiştiren bir olgudur. Özel güvenlik görevlileri güvenlik açıklarını kapatır Özel güvenlik personelinin top-
lumsal olaylarda ve yaşanılan kriz durumlarında nasıl davranacaklarını bilmeleri önemli olduğu kadar toplumsal olaylara müdahale konusunda yeterince deneyim sahibi olmalarının sağladığı konfor ortamının oluşturulması birçok güvenlik açığını ortadan kaldırmaktadır. Toplumsal olay riskleri üzerinde özel güvenlik personeline verilecek eğitimler toplumda yaşanan olumsuz vakaların önlenmesine fayda sağlayacaktır. Sürekli birey ve topluluklarla iletişim halinde olan özel güvenlik personeline psikoloji alanında verilen eğitimlerin arttırılması görev bilincinin sağlanması için fayda sağlarken moral ve motivasyonunu da olumlu etkileyecektir. Özel güvenlik görevlisi olarak, bakma, görme, izleme, muhakeme, analiz-sentez, sonuç, koruma-kollama, müdahale, muhafaza, bilgi gibi konular
Özel güvenlik personelinin toplumsal olaylarda ve yaşanılan kriz durumlarında nasıl davranacaklarını bilmeleri önemli olduğu kadar toplumsal olaylara müdahale konusunda yeterince deneyim sahibi olmalarının sağladığı konfor ortamının oluşturulması birçok güvenlik açığını ortadan kaldırmaktadır. özel güvenlik görevlisinin görev başlıklarıdır. Tüm bu başlıkları bir arada bulundurmak, emniyet ve asayişi sağlamak için güçlü bir donanıma sahip olmayı gerektirir. Bu sebeple toplumsal davranış psikolojine yönelik yapılan çalışmalarla güven duygusunun bir arada bulunması bireyin gelişimini sağlarken görev bilincinin daha sağlam temellerde oluşmasına katkı sağlayacaktır. Kendine güven, güvenilir olmak ve başkalarına güvenmenin temelini oluşturur. İşte tam da bu bilinçle özel güvenlik görevlisi olarak çalışan kişilere empati duygusunu geliştirmeye yönelik çalışmalar öneriyoruz. Toplumsal davranış psikolo-
Temmuz 2019 Güvenlik Yönetimi n 61
guvenlik yonetim 73.indd 61
05.07.2019 01:11
ÖZEL DOSYA TOPLUMSAL DAVRANIŞ PSİKOLOJİSİ VE ÖZEL GÜVENLİK
anlamlandırarak çözüm üretmeyi kolaylaştırır. Kitle bireye dayanılmaz bir güç verir. Bu güç vicdanın çekirdeğini oluşturan sosyal korkuyu ortadan kaldırdığı için, bastırılan davranışların ortaya çıkması kolaylaşır. Kitlesel bir eylemde son derece kibar bir hanımefendinin küfür kıyamet haykırması, karıncayı incitmeyen bir beyefendinin elini kana bulaması mümkündür.
jisi eğitimlerimizde girişi şöyle yapıyoruz, “Bir ilişkide kendinizi karşınızdakinin yerine koyun ve onun sizi güvenilir bulup bulmayacağını düşünün. Bu soruya cevap verebilmek için, güvenilir bulduğunuz başka insanların özelliklerini hatırınıza getirin. Bir insanı güvenilir bulmak için çoğunlukla şunlara ihtiyaç vardır.” Sözünü tutmak, Bütünlük sergilemek (özü sözü bir olmak), Bir görevi yapacak yetkinlik ve beceriye sahip olmak, Dürüst olmak, Sorumluluk sahibi olmak. Bu kavramlarla yola çıkıyoruz. Güvenlik personeli olarak çalışan kişilerin yaşadığı geçmiş yaşantıları ve gelecek kaygıları üzerinden yola çıkarak iş yerinde yaşadığı zorluklar ve toplumsal davranışları yönünde gelişimlerini sağlamak için eğitimlerle desteklemenin önemini her zaman vurguluyoruz. Toplumu derinlemesine incelemeye bireyden “biricik insan” kavramından başlayarak topluma faydalı olan çalışan olmanın
yolunda ilerliyoruz. Biricik insan dememizin sebebi birey kitle içerisinde ipnotize edilerek ya da telkin yoluyla kendi karakterine aykırı davranışlar kazanır. Bireyin bazı davranışları ve özellikleri yok olup giderken bazıları ise alabildiğine gelişir, evrimleşir. Kitle, bireyin bilinçli kişiliğini kaybettirerek bilinçsizliğe iter. Birey böylece etkileşim, bulaşma, telkin yoluyla diğer bireylerle aynı hedefe yönelir, iradeden yoksun otomat duruma geçer. Tüm bireylerin bilinçsiz altyapıları ortak bir paydada birleşerek dışa vurulur. Toplum psikolojisinin temelleri üzerinden kendi toplumumuza bakarak bireylerin güvenlik görevlisi çalışanlarının algılama farklılıkları ya da güvenlik görevlisi çalışanlarının yaşadığı zorlukları
Ne gerek var denmemeli Örnek olarak, güvenliğimiz için geçtiğimiz arama ve kontroller toplumumuzda zorla yapılan, ne gerek var ki gibi şikayetleri sıklıkla duyarız. Neden böyle? Eğer toplum olarak çocuğumuza aramalardan-kontrollerden hangi amaçla geçtiğimizi anlatabilirsek, özel güvenlik görevlisi çalışanlarının görevlerinin önemini açıklayabilirsek çocuklukta oluşan farkındalığımız ile toplumsal anlaşma ya da norm oluşturabiliriz. Bu örnek sadece davranışsal bir çıkarım ile değil duygu, düşünce, inanç, tutum, niyet ve hedeflerle ilgilidir. İnsanların tutumuyla davranışı arasındaki ilişkiyi anlamamıza yardımcı olması bakımından çok önemli bir noktadır. Toplum ile özel güvenlik personeli arasındaki özel bağı güvenlik çerçevesinde desteklemek dileğiyle.
62 n Güvenlik Yönetimi Temmuz 2019
guvenlik yonetim 73.indd 62
05.07.2019 01:11
K
guvenlik yonetim 73.indd 63
05.07.2019 01:11
SEKTÖRDEN
yometrik sistemle Biyometrik teknolojiler profesyonel bilgi ister
Biobilişim Kıdemli Yazılım Geliştirici ve Takım Lideri Ulaş Tekbaş biyometrik sistemler hakkında sorularımızı yanıtladı. Biyometrik sistemler sektöründe kullanıcıların yanlış bilgilendirilmesi sonucu piyasada çok ucuza satılan biyometrik sistemlerin müşterilere yüksek fiyatlara satıldığını, ancak bu sistemlerden verim alınamadığını ifade eden Tekbaş, bunun yanlış bir seçim olduğunu tüketicinin uzun zaman sonra anlayabildiğini söyledi.
Şirketinizin kuruluşu, gelişimi ve yapısını kısaca anlatır mısınız?
BioBilişim Biyometrik Teknoloji Çözümleri olarak, uzun yıllara dayanan tecrübe ve mesleki birikimler ışığında 2006 yılından itibaren İnsan Kaynakları, İdari İşler ve Güvenlik departmanlarını ilgilendiren yazılım çözümlerimiz ile ticari sektörde yer edinmiş kurumsal bir firmadır. 2006 yılında Türkiye’nin PDKS konusunda ilk yazılımlarından olan BIONET ‘i piyasaya çıkarttık. Bugün, ürünün 2019 yılında çıkan dokuzuncu versiyonu ile bu hizmeti devam etmekteyiz. BIONET’ in uzun yıllar sektörde olması ve tercih edilmesinde en önemli faktör PDKS, Yemekhane, Ziyaretçi ve raporlama yazılımındaki başarısıdır. Esnek, dinamik ve özelleştirilebilir tasarım ile kendi iç bünyemizdeki yazılım uzmanları tarafından üretilmiştir. Karar süreçlerinde etkili
bir yardımcı ve kontrol aracı olması raporların çeşitliliğindendir. Sahip olma maliyetinin düşük olması ise BIONET’i her işletme için cazip hale getirmiştir. Arkasında BioBilişim’ın destek ve hizmeti ile sürekliliğini korumuştur. 13 senedir ilk versiyonumuzu kullanan işletmeler olduğu gibi, her yeni versiyonu kolaylıkla geçebilen işletmeler de vardır. BioBilişim Biyometrik Teknoloji Çözümleri olarak Türkiye tek dağıtıcılığını yaptığımız “BIONET” markalı geçiş kontrol, Ziyaretçi, raporlama ve Ziyaretçi modüllerini Türkiye geneline eğitimli geniş bir satış ağıyla sunmaktayız. Sektörde 20 yılı aşan deneyimli yönetici ve personel kadrosuyla satış partnerlerine dünya standartlarında sistem tasarım bilgileri verip onlardan gelen geri bildirimle ürünlerin Ar-Ge’sine katkıda bulunan firmamız, Türkiye’de halen kullanılmakta olan en büyük ve kapsamlı geçiş
kontrol projelerinden olan Sabancı Center, Türkiye İş Bankası, QNB Finansbank, British American Tobacco (BAT), Türk Standartları Enstitüsü, Anagold Maden Sahası, Lcwaikiki, Koton vb. projelere imzasını atmıştır. Müşterilerimizin kalite ve problemsizlik beklentilerini karşılamak amacıyla, yazılımlarımızı sürekli güncellemekte ve müşterilerimize sunmaktayız. Müşteri odaklı çalışmalarımız ve çözümlerimiz ile ülkemizin teknoloji konusundaki gelişmelerine katkıda bulunmaktayız. Son yıllarda girdiğimiz projelerdeki sistem entegratörü açığından dolayı müşterilerin yatırımlarının karşılığını tam alamadıklarını görerek, bu açığı kapatmak için de gayret göstermekte ve projelerimizde “entegratör” görevini de üslenmekteyiz.
BIONET yazılımı hangi biyometrik ürünler ile çalışıyor? Aşağıdaki biyometrik sistemler
64 n Güvenlik Yönetimi Temmuz 2019
guvenlik yonetim 73.indd 64
05.07.2019 12:45
Ulaş TEKBAŞ
rik eri
Günümüzde herkes biyometrik sistemleri kurabileceğini ileri sürmekte ancak yanlış ürün tercih edilmesi, tesisat ve kablolamada yapılan yanlışlıklar sistemin sorunlu bir şekilde çalışmasına yol açmaktadır.
kapsamında hali hazırda entegre olduğumuz çok panel, okuyucu ve ya cihaz bulunmaktadır. Bu donanımlar ile entegre çalışan biyometrik sistem donanımların listesi aşağıda yer almaktadır. Kartlı Geçiş Sistemleri Rosslare (AxTraX) Tyco (CCure800) Tyco (CCure9000) UTC (Lenel) UTC (S2) UTC (ATS8600) Remsdaq (StarWatch) Kantech Bosch Honeywell (Cms) Honeywell (WinPak) Dahua (Smart Pss) Interlogix (TruPortal)
Hikvision İris Tanıma Geçiş Kontrol Sistemleri CMITech Panasonic Yüz Tanıma Geçiş Kontrol Sistemleri Nec Hikvision ZkSoftware
BIONET yazılımı müşterilerinize hangi çözümleri sağlıyor? BİONET geçmiş deneyimler ile müşterilerimizin istekleri göz önüne alınarak geliştirilmiş ve hali hazırda başarı ile kullanılmakta olan modülleri şunlardır; Personel Devam Takip Modülü Personel Puantaj Modülü Ziyaretçi Takip Modülü
KVKK (Kişisel Verilerin Korunma Kanunu) Ziyaretçi İmza Tablet Modülü Yemekhane Takip Modülü Kantin Yönetim Modülü Kontör Yönetim ve Harcama Modülü Bekçi Tur Modülü Ceza ve Tevkif Evleri Ziyaretçi Takip Modülü, PDKS Sistemi Ceza ve Tevkif Evleri Yoklama Takip Modülü İK Sistemleri Entegrasyon Modülü (BİLİN, SAP, AX, LOGO) Otopark Takip Modülü Kart Basım Modülü Online Personel Geçiş İzleme Modülü Otomatik E-Mail Modülü Acil Durum Planı Plaka Tanıma Modülü
Parmak İzi Geçiş Kontrol Sistemleri ZkSoftware Virdi Berdata
Temmuz 2019 Güvenlik Yönetimi n 65
guvenlik yonetim 73.indd 65
05.07.2019 01:11
SEKTÖRDEN
Şirketinizin sektöre sunduğu ürün/sitem ve çözümler hakkında bilgi alabilir miyiz? Yazılımımızın en büyük özelliği kartlı geçiş, iris tanıma, damar tanıma, parmak izi vb. sistemleri tek bir ara yüzden yönetebilmesi. Müşteri A marka kartlı geçişi belirli kapılarında kullanıp, B marka parmak izi ile turnikeleri kontrol etmek istiyor, piyasada bu şekilde entegrasyonu farklı uygulamalardan takip edilmekte. Fakat biz bunu kendi yazılımımızdan tek bir ara yüzde kart tanımlayarak hem de aynı ara yüzden göz, parmak izi vb. Biyometrik uygulamaları takip edecek hale getirdik. Ayrıca kendi geliştirdiğimiz data toplama cihazını şu anda piyasaya sunduk. Bu çözüm müşterileri kablolama vb. uğraşlardan kurtarıyor. Birden fazla lokasyon, mağaza, şube vb. olan müşterilerimize kendi geliştirdiğimiz üzerinde kart okuyucu aynı zamanda tablet olan cihazı temin ediyoruz. Cihaz internet üzerinden anlık olarak sunucuya bağlanıyor. Açıkçası kartlı geçiş sistemini taşınabilir hale getirdik, bu sektörde az rastlanan bir
AR-GE çalışması. Bunun dışında yeni çıkan kanunları takip ediyoruz, yürürlüğe giren “Kişisel Verilerin Korunma Kanunu” ile ilgili yasa çıkartıldı. Danışmalarda lokasyona ziyarete gelinen kişiden kimlik alınıp ziyaretçi kartı verilmekte. İşte bu aşamada bizim çözümümüz devreye giriyor, bir Windows tablette kimliğini neden teslim ettiğini, bu kimlik ile hangi sorgulamaları yapacağımızı kişiye yazılı olarak aktarıyoruz. İlgili kişi bu tabletten Okuduğunu ve imzasını atarak kimliği ile işlem yapmayı onaylıyor. Daha sonrasında bu metin ve imza şifreli bir şekilde saklanarak raporlanabilir hale getiriliyor.
Ar- Ge yaklaşımınız hakkında bilgi verebilir misiniz? Yazılım tarafında personelin maaşına kadar yansıyan bir yazılım geliştirme sürecimiz var. Dolayısıyla anlık çıkan mevzuatı takip etmemiz gerekiyor. Değişen mevzuata göre gerekli Ar-Ge çalışmalarını yürütüyoruz. Bunun dışında müşterilerin değişen- gelişen ihtiyaçlarına yönelik yeni yazılım ve donanımlar bulup geliştirip onları sisteme dâhil ediyoruz. Ar-Ge ekibimiz sürekli yeni ürünler arayışında. Mevcut müşterilerimizin yaşantısını kolaylaştıracak yeni ürünler bulup bu ürünleri kendi portföyümüze katmak istiyoruz.
Biyometrik sistem yöneten yazılımlar konusunda piyasadaki sıkıntılar nedir? Tüketicinin yanlış bilgilendirilmesi sonucu piyasada çok ucuza satılan biyometrik sistemler müşterilere yüksek fiyatlara satılmakta, bunun yanlış bir seçim olduğunu tüketici uzun zaman
sonra anlayabilmektedir. Genelde ücretsiz yazılım mantığı ile piyasada satılan düşük kapasitede ve amatör veri tabanları kullanan yazılımlar, hatta veri tabanından yoksun birçok ürün vardır. Bu da uzun vadede kullanılması ve bilgilerin saklanması göz önünde bulundurulması düşünülen bir kartlı geçiş sistemine yapılan yatırımın boş yere yapıldığını ortaya koymaktadır. Biz tüm modülleri tek bir ekranda topladık, personel girişleri, yetkilendirme, personel devam takip, raporlama, yemekhane raporları ve ziyaretçi girişleri tek bir ekrandan yapılmakta. Tek bir uygulama üzerinden tüm işlemler sadece kullanıcı yetkisi ile yapılmaktadır. Fakat bu işlem piyasaya dönüldüğünde her bir raporlama için (Yemekhane, Personel devam takip, personel girişi vb.) ayrı uygulamalar kullanılmaktadır.
Biyometrik sistemler kurulurken nelere dikkat etmek gerekir? Biyometrik geçiş sistemleri profesyonel bilgi ve birikim isteyen bir iştir. Günümüzde herkes bu tarz sistemleri kurabileceğini ileri sürmekte ancak yanlış ürün tercih edilmesi, tesisat ve kablolamada yapılan yanlışlıklar sistemin sorunlu bir şekilde çalışmasına yol açmaktadır. Örneğin kurulmuş ve çalışan bir sistemin 15-30 günde bir de olsa kilitlenerek kapı açma hareketini gerçekleştirememesi. Biyometrik sistemler kullanan bölgelerde manuel kapı açma sistemleri söküldüğü için bu tarz bir hata oluştuğunda kullanıcılar çok mağdur durumlarda kalabilmektedirler.
66 n Güvenlik Yönetimi Temmuz 2019
guvenlik yonetim 73.indd 66
05.07.2019 01:11
guvenlik yonetim 73.indd 67
05.07.2019 01:11
SEKTÖRDEN
ürkiye’d yeterli Türkiye’de yangın güvenliği istenilen seviyede değil
Güvenlik Yönetimi Dergisi’nin sorularını yanıtlayan T Teknoloji Satış Direktörü Tevfik Erkin Türkiye’de yangın güvenliği konusunun yükselen bir ivmesi olmasına rağmen hala yeterli seviyeye gelinemediğini vurguladı. Erkin bu durumun edenleri olarak da yapısal önlemlerin eksikliği, uygun malzemelerin kullanılmaması, algılama ve uyarı sistemleri ile söndürme sistemlerinin yeterli olmamasını gösterdi.
T Teknoloji hakkında bilgi verir misiniz?
2011 yılında kurulan ve elektronik güvenlik sistemleri sektöründe hizmet veren T Teknoloji Bilişim Sanayi Ticaret Ltd.Şti., bünyesindeki 1000’i aşan iş ortağı firma ile kendi sektöründe öncü olarak faaliyetine devam etmektedir. Kurulduğu gün itibariyle dünyanın en saygın elektronik güvenlik markalarının distribütörlüğünü üstlenen kuruluşumuz her geçen gün bünyesine yeni markalar katarak büyüme yolunda ilerlemektedir. T Teknoloji olarak tek amacımız, günümüz şartları doğrultusunda, teknolojinin ve gerekliliklerin takibini yaparak en hızlı ve en kaliteli şekilde dünya markaları ile siz müşterilerimize hizmet edebilmek olacaktır.
Yangın algılama sistemlerindeki gelişmeler hakkında neler söylersiniz? İlk yangın algılama sistemleri 1930 yıllarında endüstriyel tesislerde ve binalarda kullanılmaya başlanmıştır. Yangın algılama sistemlerinde ısı dedektörleri 1970 yıllarında ilk kullanılmaya başlandı. Takip eden yıllarda yangın algılama sistemlerinde ionize duman dedektörleri tasarlandı ve kullanıldı. 1980’li yılların başlarında ise
devre elektroniğin ve mikro işlemcilerin devreye girmesi ile birlikte adreslenebilir yangın algılama sistemleri büyük bir gelişme göstermiştir. Son zamanlarda, yangın algılama piyasası, son kullanıcıların ihtiyaçlarını ve beklentilerini karşılama konusunda düzenli olarak gelişmektedir. Mimari tasarımdaki gelişme ile bir yangını hızlı ve doğru bir şekilde algılama geleneksel yangın algılama yöntemleri ile daha zor olmuştur. Örneğin, mevcut modeller ve ürünler ile tüm iç mekanı incelemede açık alanlar sıkıntı yaratmaktadır. Bu nedenle modern binaların yangın riskinden yeterli derecede korunmasını temin etmek üzere teknolojiden yardım alınması gerekli olmuştur. Piyasada, bir zamanlar yangın algılama konusunda bileşen temelli olanlara karşı sistem temelli bir yaklaşım için arayış başlamıştır. Yüksek koruma seviyesi sağlamaları için sadece her bir bileşene güvenmek yerine, tüm sistem ile bina izlenmekte ve tam bir yangın algılama çözümü sunulmaktadır. Ancak sistemler gitgide daha karmaşık hale geldiği için kurucular artık algılama ve programlama ihtiyaçlarını karşılayan
daha basit, hızlı ve kurulumu kolay ve yüksek oranda eğitim gerektirmeyen çözümlerin arayışına başlamışlardır. Modern yangın algılama sistemleri, her bir sensörün etrafında bulunan havayı ve sıcaklığı izler ve daha sonra bu bilgi, sensör tarafından işlenir ve kontrol paneline aktarılır. Protokol, yüksek oranda duman veya ısı seviyeleri ile ilgili detayların derhal rapor edilmesine olanak sağlayacak şekilde panelin bu bilgiyi veya verileri talep ettiği ve aldığı yoldur. Daha sonra yanlış alarm kaynaklarını reddetmek ve pozitif kriterler karşılandığı zaman alarm sinyali vermek ve tüm binanın güvenliğini arttırmak üzere ileri seviyede yazılım ve algoritmalar uygulanır.
Türkiye’nin yangın güvenliği konusunda geldiği noktayı değerlendirirsiniz? Türkiye’de yangın güvenliği konusu her ne kadar yükselen bir ivme kazanıyor olsa da halen yeterli seviyeye gelmiş değildir. Türkiye’de yapıların yangın güvenliğinin yeterli olmamasının nedenleri arasında; yapısal önlemlerin eksikliği, uygun malzemelerin kullanılmaması, algılama ve uyarı sistemleri ile söndürme
68 n Güvenlik Yönetimi Temmuz 2019
guvenlik yonetim 73.indd 68
05.07.2019 12:46
Tevfik ERKİN
de sistemlerinin yeterli olmaması gibi binaya ilişkin önlemlerin yanında şehrin yol durumu, su durumu ve itfaiyenin gücü de etkili olan faktörler arasındadır. Yönetmeliklerin ve standartların eksikliği, bakım ve işletim esaslarına önem verilmemesi de yangın riskini artırmaktadır. Günümüzde, üretim teknik ve teknolojisindeki gelişmeler, çok katlı ve çok amaçlı binalar, yeni malzemeler beraberinde yeni riskleri beraberinde getirmiştir. Türkiye’de hızlı nüfus artışı ve sanayideki gelişmelere paralel olarak, her geçen gün yangın sayısı artmaktadır. Artan yangın sayısı ile ölüm ve yaralanmaların yanı sıra büyük miktarda hasar da oluşmaktadır. Türkiye’de yılda ortalama 90 bin civarında yangın meydana gelmektedir. Bu yangınlarda yüzlerce vatandaş yanarak ölmekte ve çok daha fazla sayıda kişi yaralanmaktadır. Bunların yanında birçok tarihi eser kül olmakta, aileler evsiz kalmakta ve çalışanlar işinden olmaktadır. Endüstri tesislerinde oluşan yangınlarda, üretim aksamakta, büyük ekonomik kayıplar oluşmaktadır. Yüksek binalarda yangının hızlı yayılması ve katlara ulaşım zorluluğu nedeniyle yangın önlemleri daha önemlidir. Türkiye’de yüksek yapıların sayısı her ge-
çen gün artmaktadır. Yüksek binalarda meydana gelen yangın sayısı toplam yangın sayısına göre az olmasına rağmen ölü ve yaralı sayısı ile maddi zarar çok daha fazla olmaktadır. Türkiye’de bulunan yüksek binaların bir kısmında sadece yangın merdiveni, bir kısmında sadece algılama sistemi bulunmaktadır. Daha önce konut olarak yapılan ama sonradan büro ve iş yeri olarak kullanılan yüksek yapılarda ise hiç bir yangın güvenlik önlemi bulunmamaktadır. Yangın tehlikesini mümkün olduğunca aza indirmek ve yangına çabuk müdahale etmek için daha binaların tasarımı döneminde bir dizi tedbir düşünmek, inşaat döneminde uygulamak ve işletme döneminde işlerliğini sağlamak gerekir. Bunları sağlamak için de ülke genelinde yürürlükte olan yol gösterici ve zorlayıcı yönetmeliklere ihtiyaç vardır. Ülkemizde yangın denildiğinde hep itfaiye ve itfaiye denildiğinde söndürme akla gelmiştir. İtfaiye dışında, önlem ve eğitim hep ikinci planda tutulmuştur. Binalarda bulundurulması gereken yangın önleme, algılama ve söndürme sistemleri ve halkın eğitilmesi hemen hemen hiç düşünülmemiştir. Günümüzde “Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmelik” olmasına rağmen çok yenidir. Yeni olduğu için de sadece yeni binalar için uygulanmakta hatta tam olarak uygulanmamaktadır. Yönetmeliklerde yer alan birçok hususun pratikte uygulanmadığı görülmüştür. Çarpık yapılaşma sonucu ticari ve sanayi kuruluşlarının iç içe oluşması, yönetmeliklerin ve standartların yeterli olmaması, bakım ve işletim esaslarına önem verilmemesi yangın riskini artırmaktadır. Girilemeyen sokaklar, yoğun trafik, tarihi ve ahşap yapıların çokluğu, yüksek yapıların artması, ticaret ve sanayi kuruluşları ile konutların bir arada bulunması, ormanlık alanların yakınlığı, itfaiyenin eğitim ve teknik seviyesinin dünya standartlarının altında olması gibi birçok faktör nedeniyle Türkiye’de yangın güvenliği yeterli seviyede değildir.
Yılın ilk altı ayı geride kaldı, ekonomik veriler ışığında sektörde nasıl bir değişim yaşandı? 2018 yılı ülke ekonomisi ve ekonomik
dengelerin dalgalanması ile birlikte güvenlik sektörü genelinde negatif etki yaratan bir yıl oldu. İnşaat sektöründeki durgunluk ve döviz kurlarındaki dalgalanmalar sektördeki hedeflerin yakalanması süreçlerini de zorlaştırmış oldu. 2018 yılını hedeflerini tutturarak büyüme ile kapatan firmalar yok değil, stratejilerini bu kaygan zemin doğrultusunda organize edebilen, müşteriyi, ekibi, finansal enstrümanlarını iyi yönetebilen, öz kaynakları ile nakit sıkışıklığından başarı ile çıkan firmalar da var. Fakat 2018 geneli için piyasada izlediğimiz genel durumun negatif yönlü olduğunu hatırlatmakta fayda var. Cirolardaki düşüş, karlılık oranları, tahsilatlarda yaşanan sıkıntılar, yatırımların ve projelerin beklemeye alınması, kur artışları, pazardaki daralmalar genel itibarı ile firmaların moralini bozmuş durumda2019 yılında sektörün önde gelen firmaları ile yapmış olduğumuz görüşmeler doğrultusunda 2019 yılı için piyasada olumlu bir rüzgâr esmesi beklentiler dâhilinde. 2018 yılından daha kötü olacağını ön gören firmalar da yok değil. Olumlu bir havanın oluşabilmesi için gözden geçirilmesi gereken ve hayati önem taşıyan hazırlıkların firmalar tarafından yapılması gerekiyor. 2019 yılında sektörü bekleyen sıkıntıların başında negatif yönlü ekonomik rüzgârların bir süre daha devam etmesi yer alıyor. Döviz kurlarında yaşanan artışlar, inşaat sektöründeki daralma, faizlerin yüksek olması vb. nedenler tüketiciyi daha ekonomik çözümleri alternatif olarak araştırma eğilimine yönlendiriyor. Bu da mevcut global üreticilerin bazılarının pazarlarında daralma olma ihtimalini ön plana çıkarırken fiyat performans dengesini iyi bir şekilde tutturup hizmet kalitesini maksimum seviyede tutan üreticiler için de çok ciddi bir fırsat olarak görülüyor. Özet ile son 10 yıllık dengelerin değiştiğini ve değişeceğini, rekabetin uç noktalarda yaşanacağını okumak çok ta zor değil. Akıllı ev otomasyonları çözümlerinin ön planda olması beklenen 2019 yılında, geçiş kontrol sistemleri, standartlara uygun ekonomik maliyetli analog ve interaktif yangın algılama sistemlerinin pazar paylarında yukarı doğru ivmelenerek artış göstermesi tarafımızca ön görülmektedir.
Temmuz 2019 Güvenlik Yönetimi n 69
guvenlik yonetim 73.indd 69
05.07.2019 01:11
ELEKTRONİK GÜVENLİK
Endüstriyel tesislerde elektronik güvenlik sistemlerine birleşik yaklaşım Bütünleşik bir sistem tasarlandığında acil durum operasyonlarını emniyet ve güvenlik sistemleriyle doğru bir şekilde oluşturarak güvenlik riskini azaltmaya, sürekliliği ve üretkenliği artırmaya yardımcı olunabilir. BTS YANGIN GÜVENLİK SANAYİ VE TİCARET LİMİTED ŞİRKETİ
güvenlik açısından konuya bakıldığında, kullanıcılar artık çoklu güvenlik teknolojilerini birleştiren bir yazılım çözümüne ihtiyaç duymaktadır¬lar. Bu yazılımlar ile gerçek zamanlı iletişim kurulabilmesi, daha az kaynakla daha hızlı karar verilebilmesi, daha verimli eylemler ve daha sağlam bilgi oluşturmak için toplanan verilerin birleştirilebilmesi gereklidir.
E
ndüstriyel tesislerde en çok karşılaşılan güvenlik riskleri arasında şiddet, hırsızlık, sahtecilik, sabotaj, dışardan izinsiz giriş sayılabilir. Pek çok üretim tesisi dışarıdan sızma ve girişlere karşı oldukça yetersizdir.
Günümüzde şirketlerin fikri ve fiziki varlıkları korumak için yeni teknolojilere sahip elektronik güvenlik sistemlerinin kurulumunun yapılması mutlaka gerekli hale gelmiştir. Eski teknolojilere sahip mevcut sistemler içinde güncelleme ve iyileştirme yapma ihtiyacı gerekli hale gelmiştir. Elektronik
70 n Güvenlik Yönetimi Temmuz 2019
guvenlik yonetim 73.indd 70
05.07.2019 01:11
Etkili bir tesis güvenlik sisteminin üç hayati konuya hizmet etmesi gerekir: 1- olay tespiti (olumsuz eylemi keşfetme veya algılama), 2- geciktirme (olumsuz ilerlemeye engel olma) ve 3- müdahale (tehdidin etkisiz hale getirilmesini sağlamak için güvenlik personeline zaman tanıma)
Koruma için birleşik yaklaşım Entegre elektronik güvenlik çözümü sayesinde belirli koruma katmanları aynı anda oluşturulabilmektedir. Örneğin daha başlangıçta sabotaj eylemi caydırılmaya çalışılırken diğer katmanlarda ise tespit, uyarı, aksiyon ve müdahale için yönlendirme yapabilir. Bu şekilde bütünleşik bir sistem tasarlandığında acil durum operasyonlarını emniyet ve güvenlik sistemleriyle doğru bir şekilde oluşturarak güvenlik riskini azaltmaya, sürekliliği ve üretkenliği artırmaya yardımcı olunabilir. Örneğin olay anında, yazılım üzerinden tek toplu bildirim ile kilit kişi ve güvenlik personelleri aynı anda bir dizi işlem yapabilirler. Bunlar kameraların otomatik veya manuel kontrolü, olaya ilk müdahale edecek kişilerin tespiti, bu kişilerin hızla kritik alanlara erişebilmesi için kapı kilitlerinin
otomatik açılması veya yetkisiz kişilerin hareket kabiliyetini düşürmek için erişimi engellenecek alanların kapılarının kilitlenmesi gibi birçok senaryoyu sayabiliriz.
Entegre teknoloji Tesis çevre duvarında veya tel çit hattında tehdit algılama sistemi, kamera sistemi, geçiş kontrol sistemi, diğer elektronik sistemler ile yazılım üzerinden network tabanlı iletişim gibi akıllı servisler sayesinde koordineli tepkiler oluşturulabilir ve böylece süreç sıkı bir şekilde kontrol edilebilir. Tek bir yazılım arayüzü üzerinden elektronik sistemlerin izlenmesi ve kontrolü mümkün hale
gelebilmektedir. Bu yaklaşım aynı zamanda sistemin uygulanması, işletimi ve bakımının tüm aşamalarında karmaşıklığı en aza indirir. Sahada bir olay olursa, güvenlik ve tesis çalışanları olayı gerçek zamanlı olarak bilirler. Tesis yönetimi doğru bilgileri doğru insanlara hızlı bir şekilde ulaştırabilir ve hemen harekete geçebilir. Bu hızlı yaklaşımlar ve tepkiler riski azaltır ve aynı zamanda güvenliği de artırır. Günümüzün gelişmiş yazılım ve donanım teknolojisi, proses kontrol odasından tesis çevresine koruma sağlayabilir ve böylece üretim operasyonunun tüm varlıklarını izleme ve koruma seçeneği sunar. Bandweaver firmasınca üretilen tesis çevresindeki sensörü (telçit veya toprak altı fiber optik kablo sensörleri ) ve FenceSentry/DAS ( Distributed Acoustic Sensor) sistemleri ile tehdit algılama işlevini yerine getirirken aynı zamanda modüler ve gelişmiş yazılım çözümü Maxview platformu sayesinde yukarıda bahsettiğimiz tüm bu sistemleri entegre ederek yenilikçi bir çözüm sunmaktadır.
Temmuz 2019 Güvenlik Yönetimi n 71
guvenlik yonetim 73.indd 71
05.07.2019 01:11
ELEKTRONİK GÜVENLİK
Biyometrik teknolojilerde yeni dönem Yüz tanımanın teknolojik yetersizliği, günlük hayatımızdaki artan kullanımla birlikte, özellikle de anti-spoof (sahteciliği önleme) kabiliyeti eksikliği, işlem gücü eşiği, ışık kaynağı üzerindeki çevresel, zihinsel kısıtlama ve açının pozlama yeteneğinin azlığı ile birlikte ortaya çıkmıştır. Berat DÜZENLİ/ Pazarlama Stratejisti ZKTECO
G
elişmiş Visible Light Yüz Tanıma Teknolojisi, yüz tanıma teknolojisindeki eksikliklerinin üstesinden gelmeyi amaçlayan ve “Derin Öğrenme (Deep Learning)” teknolojisini kullanarak ne olursa olsun performans ve güvenilirlik konusunda çok yönlü bir geliştirme elde etmeyi amaçlayan en yeni teknolojidir. Yüz tanıma, yükselen biyometrik teknolojilerden biri olarak kabul edildiği ve bu doğrultuda gelecekte bizim için daha önemli bir doğrulama yöntemi olacağı artık kesinlik kazandı. Bununla birlikte, yüz tanımanın teknolojik yetersizliği, günlük hayatımızdaki artan kullanımla birlikte, özellikle de anti-spoof (sahteciliği önleme) kabiliyeti eksikliği, işlem gücü eşiği, ışık kaynağı üzerindeki çevresel, zihinsel kısıtlama ve açının pozlama yeteneğinin azlığı ile birlikte ortaya çıkmıştır. İşte tam olarak bu nedenle “Visible Light”, yüz tanıma için geliştirilen ve bu atılımın anahtarının Derin Öğrenme teknolojisini iskelet olarak kullanan yeni teknolojidir. Derin Öğrenme, söz konusu üç teknolojik yetersizliği
daha da azaltacak şekilde adapte edilmiştir ve performansını artırmak için “learn machine” dediğimiz devamlı öğrenen ve kendini geliştiren bir teknolojidir.
Sahteciliği önlemede güvenilirliğin son teknolojisi Anti-spoof yüz tanıma dahil her tür biyometrik teknolojinin en önemli doğrulama yöntemlerinden biridir. Ekranda insan yüzü olan fotoğraf veya video göstererek sahte denemeler yapılabilir işte bu yüzden bu aldatma girişimlerine karşı Derin Öğrenme kullanan bir algoritma geliştirildi. Canlılığın tespiti, Derin Öğrenmenin gücünden faydalanılarak gerçekleştirilen bir saldırı olup olmadığını belirlemek için 1
saniyeden daha az zaman harcar. Derin Öğrenme, yaşayan insan yüzleriyle, ışık, doku ve çözünürlük gibi farklılıkları fotoğraflardan veya videolardan öğrenerek canlılık tespitini gerçekleştirmek için geliştirilmiştir. Bu nedenle Visible Light teknolojisinin en önemli amacı doğruluğu ve güvenliği üst düzey bir şekilde koruyup uygulamaktır.
Geliştirilmiş algoritma ile yıldırım hızında deneyim Visible Light, derin öğrenme (Deep Learning) teknolojisini kullanarak güvenilirliğin yanı sıra yüksek hızlı işlem özelliği ile geleneksel yüz tanıma teknolojisinden kat ve kat daha hızlıdır ve 0.5 saniye gibi bir hızla tanıma işlemi-
72 n Güvenlik Yönetimi Temmuz 2019
guvenlik yonetim 73.indd 72
05.07.2019 01:11
ve tanıma dahil 4 ana aşamadan oluşurken ZKTeco’nun geliştirdiği Visible Light Yüz Tanıma teknolojisi ise birçok yeni aşama kullanır. Kısaca göz atacak olursak;
Tespit
Berat DÜZENLİ
ni gerçekleştirir. Bu da yüksek hızlı geçiş imkanı sağlayarak kullanıcılara yıldırım hızında bir deneyim kazandırır.
Karmaşık ve kalabalık girişlerde değişmeyen performans Yüz tanıma, genellikle ışık kaynağı, poz açısı ve kamera mesafesinin değişebileceği dinamik bir ortam altında gerçekleştirilir. Bu her zaman Derin Öğrenme teknolojisinin kullanımına kadar yüz tanıma konusunda klasik bir problem oluşturmuştur. Derin öğrenme teknolojisi, çeşitli yüzler, açı ve ışık kaynağının altındaki bir insan yüzünün farklılıklarını tanımlamak için öğrenme boyunca sistemin kendi başına özellikleri çıkarmasını ve bunları filtrelemesini sağlar; açının idealinden daha az olması durumunda, tanıma, tanıma doğruluğu üzerindeki olumsuz etkiyi kaldırmaya yönelik algoritmayı yeniden belirleyebilir. Örnek olarak, Gelişmiş ZKTeco Visible Light Yüz Tanıma’nın 0 ila 50,000 lux arasındaki çeşitli olumsuz aydınlatma ortamına uyum sağlamasını gösterebiliriz. Geleneksel yüz tanıma, algılama, hizalama, özellik çıkarma
İlk olarak sistem, görüntüde veya videoda bir insan yüzü olup olmadığını tespit eder. Algılama sırasında, yüksek keskinlikli ve gerçek zamanlı algılama kabiliyetine sahip Deep Learning, farklı ortamlarda insan yüzlerini algılama işlevini ve aynı zamanda ters ışıkla çalışırken daha fazla uyum sağlama işlevini yerine getirir.
Poz açısı Tahmini model poz açısını tam olarak belirlemek için Deep Learning aracılığıyla geliştirilmiştir. Yani kullanıcının direkt cihaz önünde duraklamasına gerek kalmadan geçiş esnasında yan profilden dahi hızlı bir okuma gerçekleştirebilir.
Kalite incelemesi
daha verimlidir.
Özellik çıkarma Yüz hizalaması, bir kişinin gözlerinin, burnunun ve ağzının belirtilen konumlara konumsal olarak ayarlanması anlamına gelir. Bu işlemde kullanıcı yüzünün benzersiz noktaları ikili sisteme dönüştürülür ve benzersiz kullanıcı kimliği oluşturulur.
Anti-spoofing Anti-spoof yeteneğini daha da arttırmak için canlılık tespiti dahil edilmiştir. Kısaca fotoğraf ile kullanıcı tanımlansa dahi canlı bir yüz olmadan geçiş izni vermemek için programlanmıştır. Çift kamera ile derinlik algılayarak yapılan yüz tanımada canlı bir yüz veya canlı bir arka plan olmadan geçiş izni vermeyecek şekilde tasarlanmış bir algoritma kullanır. Kısaca ZKTeco’nun geliştirdiği Visible Light teknolojisi geleneksel yüz tanıma teknolojilerinde ki tüm eksiklikleri gidererek güvenilir ve hızlı bir yüz tanıma deneyimi
Giriş yüzlerinin poz açısının tahmin edilmesinden sonra, görüntü kalitesinin kabul edilebilir bir aralığa ulaşmasını sağlamak ve tanınmayacak şekilde sınıflandırılan görüntüleri elemek için 3 adımda parlaklık, netlik ve poz açısı boyutlarında kalite incelemesine tabi tutulur. Bu da işlem gücünde ki zaman kayıplarını önler.
Hizalama Yüz hizalaması, bir kişinin gözlerinin, burnunun ve ağzının belirtilen konumlara uygun olarak ayarlanması anlamına gelir. Bu işlem, hareket, yakınlaştırma ve döndürme dahil 2D bir dönüşüm gerektirir. Hizalanmış yüz görüntüleri, doğrulama algoritmalarıyla işlenmek için
Temmuz 2019 Güvenlik Yönetimi n 73
guvenlik yonetim 73.indd 73
05.07.2019 01:11
ELEKTRONİK GÜVENLİK
Kozmetik sektörünün güvenliği, akıllı etiket teknolojisinde Güzellik ve bakım ürünlerinde alışveriş standartlaşıyor. Deneyimlemenin ön planda olduğu güzellik ve bakım ürünleri beraberinde perakendecileri yenilikçi güvenlik çözümleri arayışına sevk ediyor. SENSORMATIC
G
lobal kozmetik pazarının hacmi 500 milyar doların üstüne çıkarken, tüketicilerin alışveriş deneyimini iyileştiren yenilikçi etiket teknolojileri, mağazalardaki değerli ürünlerin güvenliğini sağlıyor. Tüketicinin ihtiyaç ve beklentileri, global ölçeği 2018’de 500 milyar doları geçen ve 2023 yılına kadar 800 milyar dolara ulaşması beklenen kozmetik sektörünü köklü biçimde değiştiriyor. Yılda ortalama %7,14 büyüme gösteren kozmetik sektörünün gördüğü yoğun ilgi, çoğunlukla küçük ama yüksek fiyatlı ürünlerin sergilendiği bölümlerde mağazalardaki güvenliğin önemini daha da artırıyor. Güzellik ve bakım ürünlerinde self servis alışveriş standartlaşıyor. Deneyimlemenin ön planda olduğu güzellik ve bakım ürünleri beraberinde perakendecileri yenilikçi güvenlik çözümleri arayışına sevk ediyor.
self servis kozmetik mağazalarında kayıplara karşı geleneksel yöntemlerle korunması güç olan ürünlerin mağaza dışına izinsiz çıkışını önlüyor. HBC Kozmetik Etiketi, ince ve uzun tasarımı sayesinde geleneksel EAS etiketlerle kullanılamayan uzun, dar biçimli ve silindirik ürünlerin yapısına uyum sağlıyor; siyah ve beyaz renk seçenekleri ile tüketiciyi rahatsız etmeyecek şekilde ürün üzerinde konumlandırılabiliyor. Sensormatic’in akusto manyetik (AM) teknolojisine sahip HBC Kozmetik Etiketi, kozmetik, cilt bakım ve ağız sağlığı gibi ürün gruplarında tam koruma sağlıyor.
Ürünlerinizi güvenle sergileyin Yükte hafif, pahada ağır ticari eşyanın güvenliğini sağlarken, müşterilere daha kaliteli bir alışveriş deneyimi yaşatmak için geliştirilen Sensormatic HBC Kozmetik Etiketi, bugünün
Ürünleri bant ile kaplayarak koruma devri sona eriyor Ürünlerin paket tasarımlarının birbirinden farklı şekillere sahip olması, aynı zamanda her ürünün müşteriler tarafından rahatlıkla
incelenebilmesi ihtiyacı kozmetik sektörü için önemli bir güvenlik konusu haline geliyor. Ürün ambalajlarına zarar veren, zamanla etkisini yitiren ve müşterinin bantı çıkarması durumunda yapışkanın ürünün üzerinde kalması hem müşteri deneyimini negatif anlamda etkiliyor hem de mağaza prestijine zarar verebiliyor. Sensormatic’in ‘kelebek etiketleri’ bu sorunu kökten çözüyor. Ürünleri sarmalayan kelebek etiketler ile ürün paketlerinin şekil ve boyutları nasıl olursa olsun ambalajlara hiçbir zarar vermeden etkili bir koruma sağlanıyor, yuvarlak hatlı ürünlere bile uygulanabiliyor. Mağazalar, estetikten uzak eski koruma alışkanlıklarına sağlıklı ve şık bir çözüm getiren kelebek etiketler ile kendi logolarını ürün paketlerinin üzerinde sergileyebiliyor. Böylece marka bilinirliği, ürün güvenliğiyle birlikte artırılıyor.
74 n Güvenlik Yönetimi Temmuz 2019
guvenlik yonetim 73.indd 74
05.07.2019 01:11
guvenlik yonetim 73.indd 75
05.07.2019 01:11
ELEKTRONİK GÜVENLİK
Üretim tesislerinde güvenlik parametreleri Endüstriyel tesislerin özel güvenlik ve işletme risklerinin minimize edilmesi amacıyla kullanılan IP CCTV ve kartlı geçiş ve güvenlik sistemleri, işletme güvenliği, işletme içerisinde çalışanların kontrolü, güvenli şekilde hareket etmeleri, belirlenmiş alanlara girişlerin kontrol altına alınması ve raporlanması adına vazgeçilmez çözümler üretilmesi gerekmektedir. Berkan YÜKSELEN/ Proje Satış Yöneticisi NEMESİS ELEKTRONİK
F
abrikalar, petrol rafinerileri, termik/doğalgaz/hidroelektrik enerji santralleri, petrokimya tesisleri, tekstil üretim tesisleri, atık dönüşüm tesisleri, ahşap/ plastik imalathaneleri gibi endüstriyel tesisler başlığı altında gruplayabileceğimiz ortamların her birinin kendine has farklı ortam özellikleri ve zorlu işletme koşulları mevcuttur. Bu yüzden bu gibi endüstriyel tesislerde çalışan insanların can güvenliğinin sağlanması ve tesisin güvenliğini sağlama amaçlı sistemlerin tasarımı ve kurulumunda, bu tesislerin bulunduğu koşullar ve ortam özellikleri büyük önem arz etmektedir. Saadet Gıda, 1996 yılında başlamış olduğu gıda imalatına, 2011 yılında Aknişasta, 2012 yılında ise Kokolin Çikolota ve Aras Gıda’yı bünyesine katarak büyüyerek yoluna devam etmektedir. Firma, 2017 yılında 45.000 metrekarelik yeni üretim tesisinde çalışmalarına başlamıştır. Firma, yeni üretim tesisinde, zayıf akım sistem entegratörü olarak firmamız Nemesis Elektronik Sistemler’i tercih etmiştir. Bu üretim tesisinde, son teknolojiye sahip Bosch marka yangın algılama ve ihbar, acil anons ve seslendirme, kartlı geçiş ve güvenlik, IP CCTV ve tüm bu sistemlerin tek bir çatı altında toplandığı entegre güvenlik çözümü olan Bosch BIS (Building Integration System) kurulumları yapılmıştır.
EN 54 standartlarına tam uyum Yangın algılama ve ihbar sistemi ile acil anons ve seslendirme sistemi, “Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmelik” gereğince 200 yataktan fazla kapasiteli tüm otellerde, 5000 m2’den büyük yapı inşaat alanı olan veya kullanıcı sayısı 1000 kişiyi aşan tüm yapılarda ve yüksekliği 51.5 m’yi geçen tüm binalarda kullanılması mecburidir. Yangın yönetmeliğine uygun olarak tasarımı yapılan bu tesiste yangın algılama ve ihbar sisteminde 1000 civarında algılama ve kontrol noktası, acil anons ve seslendirme sisteminde EN 54 standartlarına uygun Bosch Paviro serisi merkez donanım ve 750’ye yakın saha ürünleri ile kurulumu yapılmıştır. İş güvenliğinin çok önemli olduğu bu tesiste aynı zamanda anons sistemi ile önemli noktalarda iş güvenliği ile ilgili de otomatik olarak anonslar yapılmaktadır.
Video analiz yeteneğine sahip kameralar devrede Endüstriyel tesislerin özel güvenlik ve işletme risklerinin minimize edilmesi amacıyla kullanılan IP CCTV ve kartlı geçiş ve güvenlik sistemleri, işletme güvenliği, işletme içerisinde çalışanların kontrolü, güvenli şekilde hareket etmeleri, belirlenmiş alanlara girişlerin kontrol altına alınması ve raporlanması
adına vazgeçilmez çözümler üretilmesi gerekmektedir. IP CCTV sisteminde, tamamı video analiz özelliğine sahip 190 adet yüksek çözünürlüklü Bosch kamera ile üretim alanları, yükleme rampaları ve tesis çevresi güvenliği üst seviyede sağlanmıştır. Kartlı geçiş ve güvenlik sisteminde, tesisin gıda üretim alanı olması göz önünde bulundurularak yaklaşık 90 kapıda geçişlerin kontrollü olarak sağlanması amaçlanmıştır. Bosch BIS (Building Integration System) Bina Entegrasyon Sistemi, kartlı geçiş, video gözetim, yangın algılama, genel seslendirme sistemleri gibi farklı Bosch güvenlik alt sistemlerini tek bir platformda yönetmeye yönelik bir yazılım çözümüdür. Saadet Gıda Fabrikasında, kurulan tüm bu sistemler Bosch BIS (Building Integration System) Bina Entegrasyon Sistemi ile tek bir platformda toplanmıştır.
76 n Güvenlik Yönetimi Temmuz 2019
guvenlik yonetim 73.indd 76
05.07.2019 01:11
guvenlik yonetim 73.indd 77
05.07.2019 01:11
ELEKTRONİK GÜVENLİK
Kartlı geçiş güvenlik yazılımında yeni gelişme: Pro - Watch Pro-Watch’in modüler yapısı sayesinde tesis ve sistemle beraber ölçeklenebilen yapıda olması insanların ve tesislerin korunmasında sürekli destek olabilecek bir sistem olmasını sağlar. NETSER GRUP
H
oneywell ‘in gelişmiş üst düzey kartlı geçiş güvenlik yazılımı olan Pro-Watch, Win-Pak diğer Honeywell güvenlik yazılımları ve muadil marka yazılımlarına göre öne çıkmaktadır. Global kullanım avantajı ve yazılım yetkinlikleri olarak farklı sistemlerle olan entegrasyonu sayesinde birçok önde gelen kuruluş tarafından tercih edilmektedir. Pro-Watch’ı Türkiye’de yer alan İSO 500 firmaları ile bankaların önemli bir kısmı kullanırken global ölçekte de FORBES 500 firmaları da sağladığı kolaylıklardan dolayı tercih etmektedir. Aynı marka içinde veya üçüncü parti CCTV, yangın algılama, hırsız alarm, interkom, acil durum aydınlatma, asansör, iklimlendirme, havalandırma ve bina otomasyonu gibi birçok akıllı bina sistemiyle entegre çalışabilmesi kartlı geçiş sistemleri arasında en güçlü platform haline getirmiştir. HSDK enteg-
rasyonu ile sağladığı tüm bu çözümler, orta ve büyük ölçekteki projeler için ProWatch ‘ı ideal bir kontrol giriş yönetim sistemi çözümü haline getirmiştir. İş merkezleri, oteller, fabrikalar, alışveriş merkezleri ve üniversitelerdeki uygulamalarında tüm güvenlik süreçlerinin yönetilmesinde önemli rol oynamaktadır.
Kurumsal firmalar için kolay ve ekonomik çözüm Modüler yapısı sayesinde tesis ve sistemle beraber ölçeklenebilen yapıda olması insanların ve tesislerin korunmasında sürekli destek olabilecek bir sistem olmasını sağlar. Bu özellik, kurumsal firmaların kolay ve uygun maliyetle, güvenlik gereksinimlerini yönetmesi açısından kritik önem taşır. Pro-Watch ‘ı öne çıkaran özellikler arasında aşağıdakiler sayılabilir: Saha kartları ile olan haberleşme olmasa bile merkezi olarak diğer sistemlerle entegre olma özelliği, Farklı şekilde oluşturulabilen tetik & prosedür sayesinde tek bir nokta ile bütün sistemi kontrol edebilme, Kolay kurulum ve bakım işlevleri ile kolayca devreye alma yapabilme, Kişi kaydı yönetme, olayları raporlama, alarmları izleme ve raporlama, Sistem değişiklik logları
sayesinde denetimsel zorunlulukları cevaplama, Tek bir merkezden farklı lokasyonlarda bulunan kartlı geçiş sistemini kontrol edebilme, Olay kayıtlarına göre otomatik olarak e-mail atabilme, prosedür çalıştırabilme, 3.parti kameraları destekleyip bunlarla entegre olabilen, Modüler sistem ekipmanları ile işletmenin büyüme hızına cevap verebilen, Web üzerinden kişi oluşturma, raporlama yapabilme, alarm ve olay kaydı izleyebilme, Mobil olarak kişi kartı ve kapı kontrol edebilme, Sertifikasyon özelliklerini yönetebilme, VMWare ve Microsfot Hyper-V desteği, Sanal makinelerde çalıştırma olanağı, Kullanıcı ihtiyacına göre 4 farklı paketi bulunan Pro-Watch ‘da sırasıyla Lite, Professional, Corporate ve Enterprise sürümleriyle lisans, reader, client ve yazılımsal özelliklerle sunulmaktadır. Türkiye ‘de sadece iki yetkili Honeywell partnerinin satış ve kurulum yetkisi bulunan bu gelişmiş kartlı geçiş sistemin yatırımcı ve işletmeye önemli faydalar sağlamaktadır.
78 n Güvenlik Yönetimi Temmuz 2019
guvenlik yonetim 73.indd 78
05.07.2019 01:11
guvenlik yonetim 73.indd 79
05.07.2019 01:11
GÜVENLİK HİZMETİ
Özel güvenlikte branşlaşma ve “alan eğitimi” kavramı 2 Özel güvenlik mesleğinin doğal olarak, hizmet verilen işletmelerin türüne ve faaliyet alanlarına yönelik kendi içinde farklılıkları bulunmaktadır. Murat İNANKUL / İstanbul Üniversitesi -Cerrahpaşa - TBMYO / Araştırmacı
G
eçen bölümde, haddimin çok üzerindeki geniş ve derin bir konuya, okyanustan bir damla gösterebilmek ümidiyle, bu sektörün çok kıymetli duayen ve üstatlarına karşı “Özel Güvenlik Mesleğindeki Branşlaşma” ve bunun doğal sonucu olan “Özel Güvenlik Alan Eğitimleri” konularında, eski bir Jandarma Subayı olarak 11 yıllık genel kolluk tecrübelerimin ve özel güvenlik sektöründeki 8 yıllık hizmet tecrübelerimin ışığında fikirlerimi açıklama imkanı bulmuştum. Bu bölümde ise, konunun genel teorik yapısının ortaya konmasından sonra, bunun delil ve neticeleri kısmını izah etmek istiyorum. Tüm sektörel çalıştaylarda gündeme gelen ve “Alan Eğitimleri” olarak tasarlanan çalışmalarda, bu özel güvenlik mesleki ihtisas ve branş alanlarının tespitinde, kriter alınan, hizmet verilen lokasyonlara yönelik branşlaşma ihtiyacı, bana göre hedeften sapmaya ve mesleğin derinlik kazanmasına mani olacak bir istikamette fikirlerin dağılmasına yol açmaktadır.
Confederation of European Security Services (CoESS) (Avrupa Güvenlik Hizmetleri Konfederasyonu ve ona bağlı faaliyet yürüten GÜSOD (Güvenlik Servisleri Organizasyon Birliği Derneği) ve ÖGF (Özel Güvenlik Federasyonu) ve diğer federasyonlarımız ve derneklerimiz, Emniyet Teşkilatımızın Özel Güvenlik Daire Başkanlığı ile birlikte iyi niyetle bu konuyu irdelemekte ve teorik anlamda esaslarını tamamlamaya gayret göstermektedirler. Burada şahsi kanaatimi, yaklaşık “4” yıldır “Mesleki Yeterlilik
Kurumu” ile birlikte yürüttüğümüz, “Özel Güvenlik Ulusal Meslek Standartlarının Tespiti” çalışmalarının kazandırdığı bilgi ve deneyim sonucu olarak ifade etmek istiyorum. Bize bu konuda sınırsız destek sağlayan Özel Güvenlik Federasyonu ve üye firmalara, Sayın Oryal ÜNVER Üstadımızın şahsında teşekkürü bir borç biliyorum. Özel güvenlik mesleğinin doğal olarak, hizmet verilen işletmelerin türüne ve faaliyet alanlarına yönelik kendi içinde farklılıkları
80 n Güvenlik Yönetimi Temmuz 2019
guvenlik yonetim 73.indd 80
05.07.2019 01:11
Murat İNANKUL
bulunmaktadır. İş Merkezleri ve Plaza, Otel Güvenliğinde, Konut ve Site Güvenliğinde Endüstriyel tesis Güvenliğinde Yat Limanı (Marina) Güvenliğinde Alışveriş Merkezi Güvenliğinde Hastane Güvenliğinde Eğitim Kurumları Güvenliğinde İnşaat Şantiyesi Güvenliğinde vb. Korunacak değere yönelik olarak tasarlanan Entegre Güvenlik Sistemlerinin tespitinde ve Güvenlik personeli eliyle yürütülecek hizmetin “Görev Yeri Özel Talimatları” ile detaylandırılmasında, her işletmeye özgü güvenlik uygulamaları ayrıntısı ile belirlenmektedir. Fabrika ve Lojistik Depolarda hammadde girişi ve mamul sevkiyatındaki kayıp önleme tedbirleri ana etken olarak öne çıkarken, okul ve eğitim kurumları ve üniversitelerde, eğitim öğretim faaliyetinin kesintisiz devamı, öğrencilere yönelik narkotik kullanımı, cinsel istismar ve illegal örgütsel faaliyetlerin engellenmesine gayret gösterilmektedir. Hastane güvenliğinde ana kriter, sağlık çalışanlarına yönelik şid-
detin ve ilaç ve tıbbi malzemeye illegal erişimlerin önlenmesi ve hasta yakınlarının ziyareti esnasında hırsızlık olaylarına karşı tedbir alınmasıdır. Turistik tesis ve otellerde, abartılı güvenlik uygulamaları ile müşterilerin ürkütülmesinin ve tehdit olduğuna dair yanlış kanaatlerinin doğmaması anlayışı öne çıkarken, site ve konutlarda, caydırıcılık sağlayacak şekilde fiziki engellerin ve güvenlik tedbirlerinin göze görünür şekilde abartılması tercih edilebilmektedir. İşletmelerin türüne ve faaliyet konusuna göre değişkenlik arz eden bu güvenlik önlemleri, özel güvenlik mesleğindeki ayrı mesleki ihtisasın ve branşlaşmanın konusu olmayıp, her işletmeye özgü, “Görev Yeri Özel Talimatları”nın temel kriterlerini oluşturmaktadır. Dolayısıyla, bu farklılıklar ve renkler, oryantasyon eğitimleri ile standart kurallara dönüştürülüp, Özel Güvenliğin temel işlevi olan, “Denetim Gözetim ve Kontrol” görevlerinin detayı olmaktadır. Kısaca özetlemek gerekirse; bu işletmelere göre farklılık arz eden özel güvenlik görevleri, Özel Güvenlik Hizmetlerindeki görevlerin yerine getirilebilmesi amacıyla oluşturulabilecek özel yetenek, teknik bilgi ve beceri gerektiren özel hizmet alanları olan “Branş” konuları olmayıp, bu branşların dışındaki her hangi bir branşa mensup olmayan “Genel Hizmet Statüsü”ndeki Özel Güvenlik Personeli tarafından yürütülen Genel Özel Güvenlik Görevleri olarak ortaya çıkmaktadır. Yani daha açık olarak ifade etmek gerekirse, hangi kuruluş olursa olsun, Özel Güvenliğin Ana Kapı Yaya ve Araç Giriş Çıkış Kontrolleri, Çevre Güvenlik
Turistik tesis ve otellerde, abartılı güvenlik uygulamaları ile müşterilerin ürkütülmesinin ve tehdit olduğuna dair yanlış kanaatlerinin doğmaması anlayışı öne çıkarken, site ve konutlarda, caydırıcılık sağlayacak şekilde fiziki engellerin ve güvenlik tedbirlerinin göze görünür şekilde abartılması tercih edilebilmektedir. Devriye Kontrol Turları, Sabit Nokta Nöbetleri, Acil Durum ve Güvenlik İhlali Müdahaleleri, Karşılama, Trafik Düzenleme, Yönlendirme ve Refakat Görevleri, ana temel görevler olarak “Genel Hizmet Statüsü”nde yürütülen özel güvenlik görevleridir. Bununla birlikte, X-Ray Operatörlüğü, CCTV Operatörlüğü, VIP Koruma, Para ve Değerli Eşya Nakilleri, K9 Köpeği ile Yapılan Güvenlik Görevleri, Drone İnsansız Hava Gözetleme Aracı Görevleri vb branş görevleri ise, Genel Hizmet Statüsü’nün dışında, özel yetenek, teknik bilgi ve beceri gerektiren branşlar olarak karşımıza çıkmaktadır. Kontrol Noktasında, X-Ray Cihazı ile yapılan eşya kontrolünde, monitör görüntüsünü
Temmuz 2019 Güvenlik Yönetimi n 81
guvenlik yonetim 73.indd 81
05.07.2019 01:12
GÜVENLİK HİZMETİ
izleyen personelde, çok hızlı ve seri yorumlama ile potansiyel tehdit içeren eşyayı algılaması ve gelen kalabalıktaki şahısların şüpheli davranış analizini yapabilecek “Profiling” bilgi ve becerisinde olması çok önemli bir gerekliliktir. Tüm tesisin iç alan ve dış alan video kayıt cihazlarının operatörünün, yüzlerce kameradan oluşan bu kompleks sistemi çok seri ve hatasız gözlemleyebilmesi, diğer tüm elektronik sistemleri de yönetmesi, bilgi, deneyim, uzmanlık gerektiren ihtisas ve branş zorunluluğudur. Şu ana kadar izah etmeye çalıştığım husus, Özel Güvenliğin, “Özel Güvenlik Temel Eğitimleri” altyapısı ile yürütülen “Özel Güvenlik Genel Hizmetleri” ve branş eğitimleri ile kazanılan ve branşa sahip yetkin personel eliyle yürütülmesi gereken “Branş Hizmetleri”nin belirlenmesi ve bu “2” ana kategoride özel güvenlik hizmetlerinin planlanması ve yürütülmesi ihtiyacıdır. Tabi ki, bu branş hizmetlerini yürütecek olan branş personelinin eğitim yetkinliklerinin belirlenmesi ve bu yetkinliklere eriştirecek olan “Branş Eğitimleri Sertifikasyon Programları”nın oluşturulması ve bu eğitimleri vermeye yetkin eğitim kurumlarının (olmazsa olmaz şartım, Yükseköğretim Kurumu ve Üniversite) bünyesinde yürütülmesi temel ihtiyaç ve zarurettir.
GENEL TESPİT VE ÖNERİLER: 1. Özel Güvenlik sektöründe çalışan yönetici ve ara yönetici pozisyonundaki personeli, uygulamada gerekli olan bilgi ve becerileri kazandıracak seviyede bir eğitim modülü bulunmamasından, özellikle teknik cihazlara
bağımlı olarak yürütülen özel güvenlik hizmeti (Giriş Kontrol Sistemleri, Alarm İzleme Sistemleri, Çevre Güvenlik Sistemleri, CCTV Sistemleri vb) bu cihazlardan beklenilen fayda ve verimin düşmesine yol açmaktadır. Bu sistem ve cihazların, keşif ve analizi, seçimi, kurulumu, test edilmesi ve periyodik bakım süreçlerinin yönetilmesi gibi ana hususların, bir eğitim modülünde öğrenilebilir ve ihtisas kazanılabilir olması bir ihtiyaçtır. 2. Özel Güvenlik sektörü temel eğitimleri, özel eğitim kurumlarınca verilmektedir. Ön lisans eğitimleri ise, çeşitli üniversitelerde verilmektedir. Temel eğitim ve ön lisans eğitimlerinin içeriği, genelde teorik seviyede bilgiler içermekte olup, uygulamaya yönelik beceri ve uzmanlık kazandırmaktan uzaktır. 3. Özel Güvenlik sektörünün ihtiyaç duyduğu yönetici profilinin, diğer sektörlerde olduğu gibi, akademik seviyede, üniversitelerde yetiştirilmesi gerekmektedir. Özel Güvenlik Sektörü, toplam 350.000 çalışanıyla, diğer sektörlerle iç içe geçmiş bir şekilde, önemli bir istihdam
ve işgücü sağlamaktadır. 4. Böyle geniş bir sektörün yönetici kadroları, şu an için, ya çekirdekten görev başı eğitimi şeklinde, usta çırak usulü , sahada yetişmekte, veya Emniyet Teşkilatı ve Silahlı Kuvvetlerden emekli olmuş kişilerden oluşmaktadır. Ancak; özel güvenlik hizmetinin gerekleri ve uzmanlık konuları çok farklıdır. Bu ihtiyaç, ancak akademik seviyede , üniversite bünyesinde verilecek eğitimle giderilebilir ve giderilmelidir. 5. Özel Güvenlik sektörü bugünkü haliyle, resmi kurumların ve özellikle Emniyet Teşkilatının yönetiminde (mevzuat geliştirme, yönlendirme, sertifikasyon sınavlarının hazırlanması ve icrası, çalışma izinlerinin verilmesi, denetim ve kontrol açılarından) faaliyet yürütmektedir. 6. Reel sektörün sunduğu hizmetin kalitesi ve niteliği, hizmet firmaları (özel güvenlik şirketleri) ve hizmet satın alan kuruluşların, piyasa ve rekabet koşullarında ekonomik endişelerin baskın olduğu bir realite doğrultusunda şekillenmektedir. 7. Hizmet satın alan müşteriler, hizmet kalitesi yerine, en düşük
82 n Güvenlik Yönetimi Temmuz 2019
guvenlik yonetim 73.indd 82
05.07.2019 01:12
maliyetle bu masrafı karşılamayı düşünmektedirler. Bu gerçeklik karşısında, özel güvenlik firmaları, maliyetleri minimize etme uğruna, kaliteden oldukça taviz vermektedirler. Bu sağlıksız süreçlerde, üniversiteler bu hizmet döngüsünün dışında kalmışlardır. Sektörün aktörlerinin gözü, akademik mutfakta pişecek ve servis edilecek yemek yerine, “kendin pişir-kendin ye” yanılgısı içindedir. 8. Bu yapıyı, sağlıklı hale kavuşturmanın yolu, her bir aktörü, kendi alanına çekmek olmalıdır. Devlet, mevzuatı günün koşullarına uygun olarak, sektörün gelişimine katkı sağlayacak tarzda oluşturmalı, bu konuda, üniversitelerin araştırma ve geliştirme faaliyetlerinden feyz almalı, denetimler, cezalandırmadan ziyade, yol gösterici olmalı, sertifikasyon eğitimlerinin içerikleri ve ölçme değerlendirmeleri Üniversitelere bırakılmalı, Güvenlik firmalarının yönetici ve uzman kadroları, üniversitelerin akademik programlarını bitirenlerden oluşturulmalı, sektörel toplantı ve çalıştaylarda, akademik kurumların katılım ve liderliği ile tüm birikim ve bilgi-
ler, üniversitelerin müşterek havuzunda toplanmalı, buralarda süzüldükten ve işlemlerden geçtikten sonra sektöre servis edilmelidir. Bu hususta Ar-Ge çalışmaları üniversite bünyelerinde yapılmalı, mevzuatın güncellenmesinde, tek başına, baskın kurum ve ticari güçlerin (özel güvenlik meslek grupları, dernekleri ve özel şirketler) kabulleri yanında, üniversitelerin bilimsel araştırma sonuçları göz önünde tutulmalıdır. 9. Özel Güvenlik Sektöründeki hizmetin kalitesi sorununun ortaya çıkmasında, üniversitelerin şu anki, sektörün diğer aktörleri nezdindeki itibarsızlığı büyük rol oynamaktadır. Hizmet veren ve satın alan kuruluşların, feryat ve feveran halinde, “kalifiye eleman bulamıyoruz, yönetici vasfında personel ihtiyacımız var, vs.” gibi sektörel sıkıntıyı çözme hususunda, model olacak , ışık tutacak ve tüm dikkatleri, üniversitenin üzerine çekecek bir eğitim modülünden çıkacak olan kalifiye personelin yetiştirilmesidir. 10. Son olarak, eski bir Jandarma Subayı olarak, genel kolluk kuvvetleri olması bakımından,
Hastane güvenliğinde ana kriter, sağlık çalışanlarına yönelik şiddetin ve ilaç ve tıbbi malzemeye illegal erişimlerin önlenmesi ve hasta yakınlarının ziyareti esnasında hırsızlık olaylarına karşı tedbir alınmasıdır. bir nevi meslektaşım olan, güzide ve cefakar Emniyet Teşkilatımıza, o kadar ağır mesleki sorumluluklarının üzerine, Özel Güvenlik Meslek Standartlarının ve Eğitim Yetkinliklerinin dinamik ve değişken ve hizmet sektörünün müşteri memnuniyetine göre şekillenen ve revize olan külfetli yükünü, üniversitelere yüklemeleri, akademik camianın temel işlevi ve fonksiyonu olan eğitim yetkinliklerine göre müfredatın ve eğitim mehazlerinin oluşturulması ve sektörle işbirliği halinde hizmetin kalite standartlarının artırılmasına müsaade etmeleridir. Emniyet Teşkilatımız, asli fonksiyonu olan, yasal mevzuatın uygunluğunun denetlenmesinde ve şu ana kadar harikulade bir şekilde, genelgeler ile sektörün yönlendirilmesi faaliyetine ağırlık vermelerindedir. Biz akademik camia, onlardan devralacağımız emaneti layıkıyla taşıyacağımıza inanıyorum. Saygı ve sevgilerimle, huzur ve güvenli geleceklerde görüşmek ümidiyle..
Temmuz 2019 Güvenlik Yönetimi n 83
guvenlik yonetim 73.indd 83
05.07.2019 01:12
GÜVENLİK HİZMETİ
Stadyumlarda özel güvenlik görevlilerinin rolü Eldem Güvenlik Koordinatörü Sadık Özkahraman Güvenlik Yönetimi Dergisi’nin statlardaki fiziki güvenlik önlemleri ile ilgili sorularını yanıtladı. İstanbul kulüplerinin geride bıraktığımız sezonda hemen her maçı dolu trübinlere oynadığına işaret eden Özkaraman bir derbi maçında 11001300 arası güvenlik görevlisinin çalıştığını söylerken” Biz öncelikle taraftar için oradayız. Onlar zarar görmesin, futbol kulüpleri ceza almasın diye görev başındayız. Taraftardan da bize yardımcı olmalarını bekliyoruz” dedi. Sadık ÖZKAHRAMAN/Koordinatör ELDEM GÜVENLİK
S
tatlarda fiziki güvenlikte önemli olan nedir?
Bizim önceliğimiz taraftarın içeriye “Temiz“ girmesi. Güvenlik Müdürünün daha doğrusu valiliğin, ilçe emniyet müdürlüğünün spordan sorumlu müsabaka güvenlik amirinin önceliği sahaya atılabilecek her şeyi toplamaktır. Kimi taraftarlar neyin tehlikeli olup neyin tehlikeli olmayacağını bilemiyorlar. Örneğin çakmak, kişi sigara içmeden yapamıyor ve yanında çakmağı ile birlikte stada geliyor. Delici- kesici maddeler. Sahaya atılabilecek ağırlık taşıyan pankart gibi her şeyi toplamak öncelikli görevimiz. Bilet alırken sitelerde uyarılar yapılıyor ama gözden kaçtığı oluyor. İşte biz o anda devreye giriyoruz. Normalde pankartlar bir gün öncesinden kulüple haberleşilerek izin verilen pankartlar asılıyor. Bunun
haricindeki pankartlar maç günü getirilenler dahil içeriye alınmıyor. Bütün bunları engelliyoruz görevimiz ve amacımız o.
Yüzde yüz engelleme söz konusu mu, yoksa gözden kaçanlar
oluyor mu? Başarı yüzde 100 hiçbir işte yoktur. Çünkü çok ufak şeyler de söz konusu olabiliyor. Mesela torpil dediğimiz maddeler. Taraftar gelişi sakinken problem yok iyice arama yapabiliyorsunuz ama yoğunluk arttıkça
84 n Güvenlik Yönetimi Temmuz 2019
guvenlik yonetim 73.indd 84
05.07.2019 01:12
taraftar müdahale etmiyorsa küfür sorunu çözülmez.
10 yıl öncesine göre statlarda çıkan olayların engellemesinde hangi aşamaya gelindi? Güvenlik görevlileri de değişti mi bu arada?
Sadık ÖZKAHRAMAN
kapasiteniz sayınız belli isteseniz de istemeseniz de kaçamaklar oluyor.
İstanbul’daki en zor stat ve taraftar sizce hangisi? Bence olaya öyle bakmamak lazım, bence hepsi zor. Büyük kulüplerin hepsi zor çünkü taraftar ağı çok fazla. Bu sene mesela 3 büyük kulübün de stadı doluydu maçlarda. Fenerbahçe geçen yıllara göre kötü bir sezon geçirmesine rağmen tribünleri hep doluydu. En kolayını söyleyebilirim ama Başakşehir. Çünkü kendine ait taraftarı yok. Gelen giden sayısı 100 kişi 200 kişi hadi bilemediniz 300 kişi.
Genel olarak sıkıntı fanatik taraftarda çıkıyor zaten. Düşünün biz ekmek arasında torpil yakalıyoruz. normal mi bu? Yoğunlukta bunun ne kadarına bakabileceksiniz, bu nedenle gözden kaçanlar olabiliyor.
Kadın ve çocuk taraftarlar sizi nasıl etkiliyor? Kadın ve çocuk taraftar sayısının artması statlardaki küfür ve şiddet olaylarını önüne geçilmesinde büyük etken ama asıl mesela taraftarın bilinçlenmesi. Yanınızda bir bayan varsa taraftar küfür ediyorsa diğer
Ben 2007’den beri statlardayım. 2007’den 2012’ye kadar mesela deyim yerindeyse taraftarın ensesindeydik. Ama zaman geçtikçe sistemler oturuyor daha kibarız artık daha uzlaşmacıyız. Olaylar da azalıyor geçmişe göre. Ama 80’li yılları düşünürsek; o zamanlar rakip taraftarlar iç içe oturabiliyordu, tel örgü olmayan statlar vardı. Şu anda rekabet ortamı, görsel ve yazılı ortamın etkisi ile taraftarlar çabuk gaza geliyor ve çok çabuk olay çıkabiliyor. Statlar eskiden daha güvenliydi ve biz de eskiden daha anlayışlıydık. Farklı takımı tutan bir kişi ile maça gidebiliyorduk ve kavga etmiyorduk. Ben şahit oldum bir Beşiktaş maçında beyefendi Trabzonspor forması giymiş eşi ile geldi maça. Formanın yarısı Beşiktaş renkleri ile yarısı Trabzonspor renklerini taşıyordu. Ne kadar güzel bir görüntü, bunu çoğaltabilirsek olaylar da azalır.
Taraftarın stada alınması nasıl oluyor? Padok dediğimiz bir alan var statta. Orada biletlerinin kontrol ediyoruz. Emniyet güçleri üst aramalarını yapıyor. İçeri giriyor emniyetin gözetiminde, özel güvenlik görevlileri bir kez daha üst araması yapıyor. En az 2 bazen 3 aramadan geçiyor taraftar stada girmeden önce. Bu aşamada üzerinde tehlikeli olabilecek her şey alınıyor. İş fiili olarak küfre, saldırıya bağırıp çağırmaya kalıyor. Yoksa Beşiktaş’ın stadı akıllı stat. Oradaki kameralar taraftarın kaşı
Taraftar bizi basit görmesin. Biz gerçekten onlar için oradayız. Bize yardımcı olsunlar. Taraftarın kendi aralarındaki art niyetli kişiyi içlerinde barındırmaması gerekiyor. kalksa kaydediyor. Ama önce bizim değişmemiz lazım. Taraftarın değişmesi lazım.
Kadın taraftarın üzerinde tehlikeli madde çıkıyor mu? Asıl onlarda çıkıyor. Şöyle anlatayım erkek taraftarda aranacak yerler belli. Erkekler rahat aranabiliyor. O da eşine veriyor eşi daha rahat kamufle edebiliyor. Sorun yaratabilecek kişileri baştan tahmin ediyoruz artık. Tabii kapıdaki güvenlik amirlerimiz değişmezse. Ama bizim sektörde sirkülasyon çok malum. Bir gelen bir daha gelmeyebiliyor maç görevine. Türkiye genelinde 1.5 milyon özel güvenlik görevlisi var. Ama görev alan, işini yapan güvenlik görevlisi sayısı 400 bini bulmuyor.
Stat güvenliğinde görev alacak görevliler özel bir eğitimden geçiyor mu? Emniyet Müdürlüğü’nün bu konuda müthiş bir özverisi var. Her maç öncesinde toplantılar yapılıyor ve güvenlik görevlilerini uyarıyor. Narkotik eğitimi bile alıyoruz, toplumsal olay eğitimi alıyoruz, patlayıcı, ilk yardım eğitimleri alıyoruz. Sektördeki kalite yükseldikçe sahadaki kalite de yükselecek.
Temmuz 2019 Güvenlik Yönetimi n 85
guvenlik yonetim 73.indd 85
05.07.2019 01:12
GÜVENLİK HİZMETİ
Müsabaka sırasında kaç kişilik ekipler görev alıyor? Maça göre değişiyor. Normal bir maçsa yani derbi değilse 750800 kişi ile yapılabiliyor ama derbi maçı ise 1300’e kadar çıkıyor özel güvenli görevlisi sayısı.
İşiniz ne zaman bitiyor maç başlayınca mı? Taraftar tribünü boşaltıncaya kadar görev başındayız, her yeri kontrol ediyoruz. Maç öncesi emniyet bomba kontrolü yapıyor. Biz de güvenlik olarak kontrol ediyoruz şüpheli bir şey olabilir diye. Taraftar çıkınca da her yer boş mu değil mi ona bakıp kapıları kapatıyoruz.
Taraftar geldi içeri girmesinden maç sonunda dışarı çıkmasına kadar olan süreç nasıl işliyor? Öncelikle Emniyet Müdürlüğü’nün çevirdiği bariyerler var. Orayı geçiyorsunuz. Padok geliyor el terminalleri ile bilet olup olmadığına ya da stadın hangi tarafından bileti olduğuna bakılıyor. Batı VIP’ten giriş yapacaksınız mesela. Oraya gidiyorsunuz ve 10 metre sonra polis karşılıyor. Polis üst araması yapıyor. Oradan turnikelere yönlendiriliyorsunuz. Turnikede pasolig kartınızı okutup içeri giriyorsunuz. Orada da polis nezaretinde güvenlik görevlileri elle arama yapıyor. Polis yoksa
güvenlik görevlisi elle arama yapamaz. Yasaklı madde varsa alıyoruz ve sizi tribüne gönderiyoruz. Orada da sizi güvenlik arkadaşlarımız karşılıyor, yerinizi gösteriyor. Gerisi size kalmış. Maç bitiminde de tribünde çok uzun süre kaldıysanız yanınıza gelip “Boşaltabilir miyiz stadı” diye rica ediyoruz. Sonra da belli yerleri kontrol edip kapıları kapatıyoruz. Maç bitiminden sonra en az 1 saat bekliyoruz zaten.
Biz caydırıcı olma görevimizi yerine getiriyoruz. Taraftarın güvencesi biziz. Her şeyi onlar için yapıyoruz. Art niyetli birinin zarar vermemesi için çalışıyoruz. Beşiktaş’ın, Fenerbahçe’nin, Galatarasay’ın velhasıl tüm futbol kulüplerimizin zarar görmemesi için oradayız. Sahaya tehlikeli madde atılmaması, kulübün ceza almaması için oradayız çünkü yaşanan her kötü olay bugünkü önlemleri getirdi.
Sektörü değerlendirir misiniz genel olarak? Sektörümüz önemli bir sektör. Emniyetin sayısından fazla güvenlik görevlisi var. İstanbul’da 40 bin emniyet görevlisi 85 bin özel güvenlik görevlisi var bildiğim kadarıyla. Sektör büyük bir sektör ama bunu kar marjlı düşünürseniz kaliteyi düşürürsünüz. Artık daha kalifiye elemanlarımız var. Emniyetin yardımcı kuvveti olarak çalışıyoruz. Dışardan göründüğü gibi basit bir mesleğimiz yok.
Sektörümüz önemli bir sektör. Emniyetin sayısından fazla güvenlik görevlisi var. İstanbul’da 40 bin emniyet görevlisi 85 bin özel güvenlik görevlisi var bildiğim kadarıyla. Sektör büyük bir sektör ama bunu kar marjlı düşünürseniz kaliteyi düşürürsünüz. Artık daha kalifiye elemanlarımız var. gerekiyor. Örneğin BeşiktaşTrabzonspor maçında bir taraftar sinirlendi ve elindeki bardak suyu sahaya attı. Taraftar kimin attığını gösterdi bize. Biz böyle taraftar istiyoruz. Kendi aralarındaki kötüyü otaya çıkarsınlar. Bu her kulüp için geçerli. Taraftar da bizi yardımcı olursa her şey daha kolay düzelir.
Taraftara mesajınız var mı? Taraftar bizi basit görmesin. Biz gerçekten onlar için oradayız. Bize yardımcı olsunlar. Taraftarın kendi aralarındaki art niyetli kişiyi içlerinde barındırmaması
86 n Güvenlik Yönetimi Temmuz 2019
guvenlik yonetim 73.indd 86
05.07.2019 01:12
guvenlik yonetim 73.indd 87
05.07.2019 01:12
YANGIN GÜVENLİĞİ
Stadyumlarda yangın risk yönetimi Ülkemizde “Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmelik”(BYKHY) kapsamında Gençlik ve Spor Bakanlığının Yangın yönergesi vardır. Ayrıca stadyumlar FIFA’nın güvenlik talimatlarına uygun olarak inşa edilmeli ve işletilmelidir. DEMOFİRE YANGIN SÖNDÜRME SİSTEMLERİ
Y
angın yaşamamız gereken ve sürekli olana var olan kontrol edilebilir bir risktir. Üstelik toplumsal faaliyetlerin yoğun olarak yapıldığı yaşanabilir yapılı çevrelerde bu risk daha da yüksektir. Yangın riskinin yüksek olduğu yapılı çevrelerden birisi de stadyumlardır. Tüm dünyada Stadyum yangınlarının en felaket olanı; Bradford City stadyumunda olmuş olan yangındır. Bu yangın İngiliz futbol tarihinin en büyük yangın felaketi oldu. 11 Mayıs Cumartesi günü ciddi sayıdaki seyirci önünde bir lig maçı sırasında meydana geldi 56 kişi öldü ve 265 kişi yaralandı. Bradford City Futbol Kulübü’ne uzun süredir ev sahipliği yapan Valley Parade stadyumunda, ana tribünün ahşap çatısının tutuşması ile ciddi boyutlara ulaştı. Saat 3.40’da, bir TV yorumcusu tarafından küçük bir yangın çıktığı bildirildi, ancak hava rüzgârlı olduğundan dört dakikadan kısa bir sürede, bütün tribünü sarmıştı. Yangın çıkışları kilitli
olduğundan ve uygun olmadığından dolayı çıkan panikte kaçan kalabalığın kaçmak için kilitli çıkışları kırması gerekti. Bu felaket, ahşap tribünlerin yasaklanması da dahil olmak üzere, İngiltere’de ve dünyada futbol sahalarında yeni güvenlik standartlarının oluşmasına yol açtı. Ülkemizde de “Binaların Yangından Korunması Hakkında
Yönetmelik”(BYKHY) kapsamında Gençlik ve Spor Bakanlığının Yangın yönergesi vardır. Ayrıca stadyumlar FIFA’nın güvenlik talimatlarına uygun olarak inşa edilmeli ve işletilmelidir.
Holiganizm en büyük tehdit Stadyumlar belirsiz kullanıcılı yapılı çevrelerdir. Üstelik holiganizm ve eğitimsizlik sebebi
88 n Güvenlik Yönetimi Temmuz 2019
guvenlik yonetim 73.indd 88
05.07.2019 01:12
ile stadyumlarda yangın riskleri ciddi olarak yüksektir. Hemen her seyirci potansiyel bir yangın riski olarak algılanabilir. Üstelik panik anlarında da binlerce kişinin zarar görmeden tahliye edilerek yangının kontrol altına alınması da ciddi bir zorluktur. Öncelikli olarak stadyumlarda kapsamlı ve ciddi bir Yangın risk analizi yapılmalıdır. Çünkü her stadyumun kendi mimari tasarımına göre ve işletilme politikasına göre farklı farklı yangın riskleri vardır. Kopyala yapıştır veya ezbere yöntemler ile yangın risklerinin belirlenmesine imkan yoktur. Önce hastalığın ne olduğu doğru biçimde teşhis edilmeli ki doğru ilaçlar ve yöntemler ile tedavi edilebilsin. Stadyum gibi hem çok kalabalık hem de belirsiz kullanıcılı yapılı çevrelerde yapılacak risk analizler ve alınacak önlemler “YANGINI ÖNLEME VE YANGINDAN KORUNMA” felsefesi ışığında yapılmalıdır. Yangın hiç çıkmasın Yangın çıkarsa en kısa zamanda haber alalım Yangını daha başlangıç aşamasında otomatik yada insanlar yardımı ile söndürelim. Yangının yayılmasını engelleyip çıktığı kompartımanda hapsedelim.
“YANGIN RİSK YÖNETİMİ”ne ihtiyaç vardır. Doğru bir yangın risk yönetimi bilimsel bir çalışmadır ve yangın risklerini mimimize ettiği yada oluşan yangınlarda insan hayatına gelecek olan zararı en aza indirgediği kanıtlanmıştır. Profesyonelce yapılması gereken yangın risk yönetimi aşağıdaki adımları kapsar. Tüm yangın risklerinin gerçekçi biçimde tespiti. Bilgisayar tabanlı modellemeler ile yangın, duman ve tahliye hareketlerinin analizi. Var olan tüm koruma, önleme ve yangınla mücadele önlemlerinin analizi ve kontrolü. Çalışan sürekli personelin durumu ve yetenekleri ile geçmişte olan olayların incelenmesi. Yangın yönergesi hazırlanması; Yapılan yangın risk analizi çerçevesinde yangın önleme yangından korunum ve yangın ile mücadele konularını içeren tesise özel bir yönerge hazırlığı. Yangına karşı iyileştirme çalışmaları; Yangın risk analizi ve yangın
yönergesi çerçevesinde varsa eksiklerin giderilmesi, personelin eğitilmesi, sistemlerin iyileştirilmesi gibi işlerin yapılması. Yangın riski yönetilmesi; Risk analizi, yönerge ve iyileştirme çalışmaları çerçevesinde sürekli ve sürdürülebilir bir şekilde yangın riskinin yönetilmesi gereklidir. Bu kapsamda, haberli habersiz teftişler ve kontroller, tüm sistemlerin sürekli çalışmaya hazır bir halde tutulmasını sağlayacak bakım ve kontroller, dönemsel yapılacak risk analizleri ile yeni ortaya çıkan riskler için önlemle alınması, tüm kayıtların tutulması, personelin dönemsel olarak eğitimi, haberli ve habersiz yangın tatbikatları yapılarak yangın riskleri en aza indirgenir. Görüldüğü gibi YANGIN RİSK YÖNETİMİ profesyoneller tarafına yapılması gereken kapsamlı bir iştir. Yangın bir doğal felaket değildir, sürekli mecburen yaşamamız gereken “KONTROL EDİLEBİLİR BİR RİSK”tir. Üstelik koruma ve önleme tedbirleri söndürmekten daha ucuzdur.
Tüm bu felsefe işlenirken zorunluluklardan daha çok gereklilikleri ön plana çıkartmalıyız. Gelişen bilim ve teknoloji çerçevesinde bilgisayar tabanlı tahliye modellemeleri, yapısal yangın dayanım analizlerini de yapmak ciddi önem taşımaktadır. Doğru bir yangından korunma için sürekli ve sürdürülebilir bir
Temmuz 2019 Güvenlik Yönetimi n 89
guvenlik yonetim 73.indd 89
05.07.2019 01:12
YANGIN GÜVENLİĞİ
Maxlogic Anons / Alarm Matrix Paneli Yangın durumunda işletilmek üzere sebep/sonuç senaryosuna dahil edilebilen, programlanabilir alarm/ikaz çıkış modülleri ile olay anında aktif olabilen panel sayesinde yetkili kişiler, binanın istenilen bölgesinde anons gerçekleştirebilmektedir. Mavili Elektronik A.Ş.
giriş modülü” ve/veya “programlanabilir alarm/ikaz çıkış modülü” takılabilmektedir. Her bir anons giriş modülüne 4 adede kadar anons mikrofonu bağlanabilmektedir.
Y
angın gibi yıkıcı sonuçlar doğurabilen ciddi tehlikeler karşısında, yapı içerisindeki güvenliğin sağlanması adına anons sistemleri tesis edilir. Havalimanları, hastaneler, alışveriş merkezleri okullar gibi insan yoğunluğunun fazla olduğu yapılarda, binada bulunan kişileri bilgilendirme, uyarma veya yönlendirme amacıyla kullanılan bu sistemler güvenlik açısından oldukça önemlidir. Tehlikeli durum karşısında tahliye planının doğru şekilde uygulanması, izdihamın önüne geçilmesi için Maxlogic Anons/Alarm Matrix Panelleri üretilmiştir. Acil anons ve alarm durumlarının güvenilir biçimde gerçekleştirilmesi için Maxlogic marka akıllı adresli yangın alarm sistemleriyle entegre çalışan bu paneller EN 54-16 Standardına uygundur. Maxlogic Anons/Alarm Matrix Pane-
li; meydana gelen acil durumlarda canlı anons imkanı sağladığı gibi, önceden planlanmış yangın senaryoları doğrultusunda kaydı alınmış sesler ile anons/alarm verilmesini kolaylaştırmaktadır.
19” 3U rack yapısındaki Maxlogic Anons/Alarm Matrix Paneli ile 32 bölgeye kadar anons çıkışı verilebilmektedir. Panelin içerisinde; dahili güç kaynağı olarak 1 adet “anons güç modülü” ve ses sinyali çıkışını sağlayan 1 adet “anons çıkış modülü” standart olarak yer almaktadır. Ayrıca panelde 16 adet modül giriş soketi mevcuttur. Bu soketlere uygulamanın gerçekleştirileceği mahalin özelliklerine göre “anons
Maxlogic akıllı adresli yangın alarm santralleri ile entegre çalışan bu paneller, marka model fark etmeksizin anons sistemlerinin kullanıldığı projeler içinde çalışabilmektedir. Anons sistemleri ile entegrasyon için; önceden programlanmış ses çıkışları ve acil durumda tetkik gönderebilecek sinyal girişleri olması yeterlidir. Yangın durumunda işletilmek üzere sebep/sonuç senaryosuna dahil edilebilen, programlanabilir alarm/ ikaz çıkış modülleri ile olay anında aktif olabilen panel sayesinde yetkili kişiler, binanın istenilen bölgesinde anons gerçekleştirebilmektedir. Yangın algılama sistemleri ile anons sistemlerinin entegrasyonunu sağlayan Maxlogic Anons/Alarm Matrix Paneller yangının yıkıcı etkilerine karşı can ve mal güvenliğinin sağlanması için tasarlanmıştır.
90 n Güvenlik Yönetimi Temmuz 2019
guvenlik yonetim 73.indd 90
05.07.2019 01:12
ABONE FORMU
ABONELİK BİLGİLERİ GÜVENLİK YÖNETİMİ DERGİSİNE 1 YILLIK ABONE OLMAK İSTİYORUM. ADI, SOYADI : FİRMA ADI : DOĞUM TARİHİ/YERİ: DERGİ TESLİM ADRESİ ADRES
:
POSTA KODU / SEMT / ŞEHİR DİĞER BİLGİLER: MESLEK
:
:
TEL
:
FAX
:
GSM
:
FATURA ADRESİ: ADRES:
POSTA KODU / SEMT /ŞEHİR VERGİ NO / DAİRESİ Güvenlik Yönetimi Dergisi’nin 1 yıllık abonelik bedeli 100 TL. + KDV’dir. Abonelik bedelini İş Bankası - Perpa Şubesi - Hesap No: 1188 0542685 IBAN: TR76 0006 4000 0011 188054268 yatırdıktan sonra dekontun fotokopisi ile birlikte bu formu doldurarak 0212 210 54 45’e fakslayabilir ya da info@guvenlikyonetimi.com adresine mail atarak hemen abone olabilirsiniz. Temmuz 2019 Güvenlik Yönetimi n 91
guvenlik yonetim 73.indd 91
05.07.2019 01:12
YANGIN GÜVENLİĞİ
Gizli tip dekoratif kapaklı sprinkler başlıkları Globe gizli tip sprinkler başlıklarının iç mekanizması tümüyle görünmez durumdadır ve görünen sadece 70mm veya 85mm çapındaki dekoratif kapaktır. Standart olarak beyaz ve kromajlı olarak üretilen dekoratif kapaklar, isteğe göre özel olarak farklı renklerde de üretilebilmektedir. Ersin SAYIN/ Satış ve Mühendislik Departmanı Ekip Lideri NORM TEKNİK A.Ş.
G
lobe Fire Sprinkler Corporation’ın “The Inch” serisi gizli, ayarlanabilir kapaklı sprinkler başlıkları, estetik ihtiyaçları karşılayan bir tasarıma sahiptirler. Sprinklerin adından da anlaşılacağı üzere, kapak montajı 1 inch (25.4mm) ayar aralığında yapılabilmekte, bitmiş tavanlarda kolay montaj ve tavan yüzeyinde kesintisiz bir görüntü sağlamaktadır. The Inch” serisi 1” (25.4mm) ayarlanabilir kapaklı sprinkler başlıkları endüstrideki tüm marka ürünler arasında en geniş ayar mesafesine sahip UL listeli ve FM onaylı sprinkler başlıklarıdır. Globe gizli tip sprinkler başlıklarının iç mekanizması tümüyle görünmez durumdadır ve görünen sadece 70mm veya 85mm çapındaki dekoratif kapaktır. Standart olarak beyaz ve kromajlı olarak üretilen dekoratif kapaklar, isteğe göre özel olarak farklı renklerde de üretilebilmektedir.
Sprinkler aktivasyon sıcaklığına ulaşmadan önce ergir lehimle bağlı kapak düşer ve sprinkler mekanizması yerine oturur. Aktivasyon sıcaklığına ulaşıldığında ise sprinkler başlığı üzerindeki cam tüp patlayarak, suyun püskürtülmesi sağlanır. “The Inch” Serisi metrik K=80 (5.6) Sprinkler başlıkları, 57˚C, 68˚C, 79˚C ve 93˚C aktivasyon sıcaklıkları için UL listelidir. 68˚C, 79˚C ve 93˚C aktivasyon sıcaklıkları için ayrıca FM onayına sahiptirler.
92 n Güvenlik Yönetimi Temmuz 2019
guvenlik yonetim 73.indd 92
05.07.2019 01:12
Temmuz 2019 GĂźvenlik YĂśnetimi n 93
guvenlik yonetim 73.indd 93
05.07.2019 01:12
R
E
K
L
A
M
I
N
D
E
79
67
13
21
11
4-5
19
27
87
31
1-ÖKİ
43
63
A.K.İ.
2-3
96
25
23
37-45
15
6-7
Ö.K.
57
95
51
39
77
A.K.
17
K
S
75
guvenlik yonetim 73.indd 94
05.07.2019 12:47
guvenlik yonetim 73.indd 95
05.07.2019 01:12
guvenlik yonetim 73.indd 96
05.07.2019 01:12