Güvenlik Yönetimi 57 by Güvenlik Yönetimi

ÖZEL GÜVENLİK SEKTÖRÜNÜN SESİ

MART 2018 SAYI: 57

ÖZEL GÜVENLİK FEDERASYONU YAYINIDIR

ÖZEL GÜVENLİK SEKTÖRÜNÜN SESİ

MART 2018 SAYI: 57

ÖZEL GÜVENLİK FEDERASYONU YAYINIDIR

MART 2018 SAYI: 57

içindekiler 26

36 10 BAŞKANDAN

KAPAK KONUSU

12 EDİTÖR

26 32 34

Para ve değerli eşya taşımacılığı Teknoloji nakit ve değerli maden taşımacılığında riskleri azalttı Kıymetli eşya ve para taşımacılığının mottosu

14 GÜNCEL

FOKUS

36 38

Alarm haber alma merkezinin alt yapısı Güvenlik teknoloji ile kabuk değiştiriyor

ÖZEL DOSYA

40 46 48

Network video yönetim yazılımları Kompleks yapılarda IP CCTV sistemler ve çözüm önerileri 2018 yılında güvenlik piyasasının büyümeyi sürdüreceğini düşünüyoruz

SEKTÖRDEN

“Bantaş’ın en önemli yatırımlarından biri de

insan kaynağı alanındadır”

“Güvenlik hizmetinin doğru ve etkin bir

şekilde verilmesinin ilk amacı önleyici

olmalıdır”

ELEKTRONİK GÜVENLİK

Endüstri 4.0 devrimi ile yepyeni bir

dünya keşfedildi

Okul öğrenci ve kampüs güvenliği

Sektör ile ilgili kısa haberler

24 KÖŞE / Hayata Bakış

“Çocuk ve öğretmen’’

Güvenlik Yönetimi ÖZEL GÜVENLİK SEKTÖRÜNÜN SESİ

MART 2018

AYDA BİR YAYINLANIR

Özel Güvenlik Federasyonu adına imtiyaz sahibi O. Oryal ÜNVER Yürütme Kurulu O. Oryal ÜNVER İsmail UZELLİ Murat KÖSEREİSOĞLU Yusuf Vehbi DALDA Genel Yayın Yönetmeni Devrim BOZKURT devrim@guvenlikyonetimi.com Reklam Koordinatörü Çiğdem ÖZCAN cigdem@guvenlikyonetimi.com Danışma Kurulu Alp SAUL Arzu YÜKSEL Doç. Dr. Gazi UÇKUN Füsun KOCAMAN Gültekin FİŞEK Hakan ÖZALP İsmail UZELLİ Murat KÖSEREİSOĞLU Okyay ŞENTÜRK O. Oryal ÜNVER Osman Levent CELASUN Prof. Abdurrahman KILIÇ Taner ALBAYRAK Yusuf Ziya ÖNCEL

GÜVENLİK HİZMETİ

62 72

Özel güvenlik için yeni yaklaşımlar yeni riskler ve yeni önlemler Özel güvenlik sektöründe eğitim ve inovasyonun önemi

BİNA OTOMASYONU

Akıllı evlerin bireysel bilgi ve kontrol merkezi

BİLGİ GÜVENLİĞİ

Finans kurumları DDoS saldırılarına karşı kendilerini nasıl koruyabilir?

Grafik Tasarım ve Baskıya hazırlık Derya BOZKURT derya@guvenlikyonetimi.com

YANGIN GÜVENLİĞİ Endüstriyel tesislerde ASD-hava emmeli duman algılama sistemi

Yayın Türü Yerel Süreli Yayın. Ayda bir yayınlanır. Yönetim Adresi Arkhe Tanıtım Hizmetleri Perpa Ticaret Merkezi B Blok Kat: 12 No:2049 Okmeydanı / Şişli / İstanbul Tel: (212) 210 54 45 Tel: (533) 413 78 08 Baskı ÖZGÜN OFSET TİC LTD ŞTİ 0212 280 00 09

90 Abone Formu

Özel Güvenlik Sektörünün sesi Güvenlik Yönetimi Dergisi, sektörü bilgilendirme amacıyla hazırlanmıştır. Bu dergide yer alan her türlü haber, bilgi ve yorumlar; güvenilir olduğuna inanılan kaynaklar tarafından hazırlanmış araştırma raporları, değerlendirmeler, atıflar, çeviriler ve istatistikî verilerden derlenmiştir. Dergide yer alan tüm reklamların sorumluluğu firmalara, yazılardaki ve söyleşilerdeki görüşler sahibine aittir. Dergide yer alan yazılar izin alınmadan ve kaynak gösterilmeden hiçbir şekilde kullanılamaz.

92 Editöryel Takvim 94 Reklam İndeksi tanıtım hizmetleri

Perpa Ticaret Merk. B Blok Kat: 12 No: 2049 Okmeydanı / Şişli / İstanbul Tel: (212) 210 54 45 Faks: (212) 210 54 45 Gsm: (533) 413 78 08

p BAŞKAN

Türkiye’de para ve kıymetli eşya taşıma işlevini incelemek Değerli okurlarımız;

Para ve kıymetli eşya taşımada en önemli faktör risk değerlendirmesi ve bu değerlendirmeye göre alınması gereken faktörlerdir. Bu riskleri 2 ana başlık altında toplayabiliriz. İç riskler: Personel çalışanlarının ihmal ve kusurları ile su istimalleridir. Dış riskler: Dış ataklarla oluşan risklerdir. Ancak iç ve dış risklerin beraberce planlanarak icraata geçirmesi de bir başka olgu olarak ortaya çıkmaktadır. Ülkemizde dış risklere göre iç riskler daha yoğun olarak karşımıza çıkmaktadır. Bunun da en büyük nedeni ülkenin gelir düzeyinin düşük seviyede olması diye ifade edebiliriz. İnsan kalitesinin ve eğitimin düşük olması da sektörün insan kaynakları kısmını sekteye uğratmaktadır. Bu nedenle de sektörde çalışan özel güvenlik görevlilerinin çok iyi takip edilmesi ve eğitilmesi en önemli risk önleyici faaliyet olarak gözümüze çarpmaktadır. Sosyo-ekonomik nedenlerden dolayı bu sektörde çalışan personelin sirkülasyonu da risk değerlendirilmesine alınacak önemli bir faktördür. Yüksek iş gücüne dayalı çalışma ortamı bu sektörde çalışanlarının ücretlerinin de azlığı sektörü olumsuz etkileyen bir faktördür. Bu ücretlerinin azlığına etki eden en büyük faktör de etken de yoğun rekabet koşullarıdır. Sektörün kanunsal yapısını incelediğimizde yasal mevzuattaki yetersizlikler ve boşluklar, iç suistimalleri arttırıcı yönde destek yaratmaktadır. 5188 sayılı Özel Güvenlik Kanunu 2004 yılında yürürlüğe girmesinden itibaren kıymetli eşya ve para taşıma işleminde yürürlükte olan TCK’nın 155. maddesi için yeterince caydırıcı olmadığı saptanmakta suç fiilini işleyen şirket personeli çoğunda soruşturma süreci tutuksuz devam etmektedir. Bu da suçlunun işlediği suçtan kendini kurtarabilmesi için hazırlık dönemini çok iyi verimli şekilde değerlendirmesine neden olmaktadır. Böylece adaletin geç tecelli etmesine göz önünde bulundurarak bu suçu işleyenlere cesaret verici bir ortam yaratmaktadır. TCK’nın 155. ve 160. maddesi kapsamında görevi kötüye kullanmak , ‘’emniyeti su istimal suçlarının ile suçluları yargılamakta oysa kamu görevi yapan 5188 numaralı kanun ile bu görevi tescil edilmiş olan sertifikalı TCK’nın 247 maddesi gereğince kamu idaresinin güvenirliğine ve dayanırlılığına dair suçların cezalandırılması gerektiği ortadır. Eğer bu şekilde bir uygulama yapıldığı takdirde caydırıcılık yönünün daha etkin olacağı değerlendirilmektedir. Diğer taraftan bankacılık kanunu da aynı hükümlerin uygulanmasına aridir. Güsod’un bu konuda ki yaptığı çalışmalar hala devam etmekte ancak daha bir sonuç alınamamıştır. Şu andaki sektörün uygulamasına baktığımızda resmi ve profesyonel olarak resmi ve kıymetli para taşıma işlemi bankalar tarafından kullanılmaktadır. Kıymetli eşya sektöründe, diğer sektör birimleri güvenlik şirketi ile yoğun çalışmamaktadırlar. Sağlıklı, mutlu, huzurlu ve güvenli günler temennisi ile…

10 n Güvenlik Yönetimi Mart 2018

O. Oryal ÜNVER ÖGF (Özel Güvenlik Federasyonu) Yönetim Kurulu Başkanı

Ülkemizde dış

risklere göre iç riskler daha yoğun olarak karşımıza çıkmaktadır. Bunun da en büyük nedeni ülkenin gelir düzeyinin düşük seviyede olması diye ifade edebiliriz. İnsan kalitesinin ve eğitimin düşük olması da sektörün insan kaynakları kısmını sekteye uğratmaktadır.

EDİTÖR

Yaşamın her alanında tek şart güvenlik Güvenliğin hayatımızdaki en temel olgu olduğu günümüzde, fiziki güvenlikten, para transferine, bilgi güvenliğinden, alarm sistemlerine farkında olmasak da görünmez bir güvenlik çemberiyle çevrelenmiş durumdayız. Güvenlik birimlerinden biri eksik kaldığında büyük kayıplara yol açabilen risklerle karşı karşıya kalabiliriz. Bu riskleri azaltmak ve yenilikleri paylaşmak için, güvenliğe dair tüm branşların, her sayıda farklı konu başlıklarıyla, teknik, makale ve uzmanlarla gerçekleştirdiğimiz röportajlarla sektörün nabzını sizlerle birlikte tutuyoruz. Şubat sayımızda ise; kapak konumuz ‘’Para ve Kıymetli Eşya Taşıma Faaliyetleri’’ uzman firmalardan teknik yazılar ve sistemin nasıl çalıştığına dair bilgileri bir araya getirdik. Fokus konumuz ‘’Alarm İzleme Merkezleri’’ teknik olarak merkezler nasıl çalışır? Merkezlerdeki en temel unsurlar, dikkat edilmesi gereken hususlar nelerdir sorularına cevap bulmaya çalıştık.

Devrim BOZKURT

Özel dosya konumuz teknolojinin başrolünde olduğu ‘’CCTV Yönetim ve Yazılım’’ kamera sistemlerinin suçu önlemedeki büyük etkisinden, ofislerden evlere, AVM’lerden tesislere, yüksek teknolojiyi alt yapısında barındıran markaların çözüm yollarını izledik. Sektörden başlığımızda ise; Bantaş A.Ş. İş Geliştirme ve Müşteri Hizmetleri Müdürü Melih Levent Kocabıyık ile kıymetli eşya ve para taşımacılığına eğitimi de ekleyerek, başarıyla ilerleyen Bantaş’ı ve sektöre dair önemli bilgileri kaydettik. Şubat sayımızda, güvenlik hizmeti, bilgi güvenliği, yangın güvenliği, bina otomasyonu, elektronik güvenlik konularıyla sizlerleyiz.

Keyifli okumalar dileriz.

12 n Güvenlik Yönetimi Mart 2018

Güvenlik

birimlerinden biri eksik kaldığında büyük kayıplara yol açabilen risklerle karşı karşıya kalabiliriz.

GÜNCEL

Windows 10 Cortana açığı korkutuyor! İsrailli Tal Be’ery ve Amichai Shulman tarafından keşfedilen güvenlik açığı Windows 10 kullanıcılarını tehdit ediyor. Bilgisayarınız kilitliyken kullanıcıyı istediği internet sitesine yönlendiren Cortana, zararlı yazılım ve içeriklere davetiye çıkartıyor. Sisteminizde bulunan başka bir yazılımdan kaynaklanan bir açığı tetikleyebilecek olan bu durum özellikle halka açık alanlarda bilgisayar kullanan kullanıcılar için daha büyük bir tehdit oluşturuyor.

İthal üründeki açık kapılar kamuda siber güvenlik riski oluşturuyor

2018 Siber Güvenlik Ekosisteminin Geliştirilmesi Zirvesi’nde konuşma yapan Kamu Satış Direktörü Metin Cebeci, ticari kaygılar nedeniyle bilgi güvenliği risklerine yeteri kadar önem verilmezse, kurumların ve ülkelerin çok ciddi bedeller ödeyeceğine dikkat çekti. Cebeci konuşmasında, “Bilgi güvenliği için kamu kurumlarının BT satın almalarında katılımcı firmalardan güvenlik zafiyeti oluşturan tüm bileşenleri talep etmeleri büyük önem taşıyor” dedi. 21 Şubat 2018 – İstanbul; Ulusal Siber Güvenlik Strateji ve Eylem Planı kapsamında ortak akıl oluşturmayı amaçlayan 2018 Siber Güvenlik Ekosisteminin Geliştirilmesi Zirvesi, 13 Şubat 2018 tarihinde BTK Konferans Salonu’nda gerçekleşti. Karel’in oturum sponsorluğunda

14 n Güvenlik Yönetimi Mart 2018

gerçekleşen ve yerli siber güvenlik teknolojileri konusunda farkındalık yaratmayı hedefleyen oturumda, yerli siber güvenlik çözümleri alanında atılması gereken adımlar tartışıldı. Zirvede yaptığı konuşmada, bilgi güvenliği risklerine gereken önemin gösterilmemesi halinde, kurumların ve ülkelerin ciddi bedeller ödeyeceğine dikkat çeken Kamu Satış Direktörü Metin Cebeci, “Yeni bir dünya savaşının bilişim altyapısı ve silahları ile olacağı öngörüsü artık gerçeklik kazandı. IP iletişim ekipman ve uygulamalarında, kasten ya da kasıt dışı oluşan güvenlik açıkları bilgi güvenliğini ve gizliliğini tehdit ediyor. Ülkelerin kullanımdaki internet servisleri üzerinden, kendi ülkelerinde üretilen yazılım ve donanımlardan

yararlanarak istihbarat topladıklarını, çok hassas bilgilere erişebildikleri bir gerçek. Bu nedenle kamu kurumlarının, BT alanındaki satın alma süreçlerinde katılımcı firmalardan satın alınacak ürünlere ait, güvenlik zafiyeti oluşturan tüm bileşenleri talep etmeleri kritik derecede önemli” dedi. Yerli iletişim ve bilişim altyapılarına, yazılım, donanım ve uygulamalara verilecek desteğin yerli teknoloji ürünlerin kullanımının artması için yeterli olmadığını söyleyen Metin Cebeci sözlerine şöyle devam etti: “Geliştirilen yerli ürün ve hizmetlerin, özellikle kamu kurumlarında kullanılarak bu konuya yönelik bir irade gösterilmesi ve bu yolla desteklenmesi gerekiyor. Bu bileşenlerin incelenmesinin, soru sorulmasının ve bu şekilde kontrol edilmesinin olası güvenlik açıklarını önlemede etkili olacağını düşünüyoruz. Bu ürünlerin kullanım süresince interaktif olarak takip edilmesi ve yapılan değişikliklerin titizlikle kontrol edilmesi ayrıca çok önemli. Başbakan Yardımcısı başkanlığında 4 bakanlığın bir araya gelerek oluşturmuş olduğu Yerlileştirme Yürütme Kurulu’nun gerçekleştirecekleri faaliyetlerin yerlileşme çalışmalarına önemli katkılar sağlayacağına inanıyoruz.”

GÜNCEL

Loomis’ten akıllı kasa SafePoint Nakit ve değerli mal taşımanın lider şirketi Loomis Türkiye, akıllı kasa SafePoint ile perakende sektörüne zamandan ve maliyetten tasarruf sağlayan basit ve etkin bir para işleme çözümü sunuyor. Türkiye’nin ilk akıllı kasası SafePoint perakende sektöründe büyük ilgi görüyor. Akıllı kasa çözümü sayesinde SafePoint ile mağazalar gün sonunda kasada biriken parayı bankaya yatırmasına gerek kalmıyor. Böylelikle vardiya değişimleri birkaç dakikaya inerken, nakit bulundurma riski de ortadan kalkıyor. Bankayı adeta mağazanın içine getiriyor. Mağazanın içine yerleştirilen SafePoint akıllı kasalara personel, kasasında biriken nakit parayı anında yatırırarak, makbuzunu alıyor. Para kasaya girdiği anda Loomis Türkiye güvencesine alınıyor ve müşterinin banka ile anlaşması çerçe-

vesinde aynı anda ya da gün sonunda hesaba geçiyor. Kasalardaki nakit gün sonunda Loomis personeli tarafından kasadan alınarak ilgili banka hesabına yatırılıyor. Akıllı kasa SafePoint, mağaza için personel kayıplarını da minimize ediyor. Hangi personelin ne kadar para yatırdığı anında merkez tarafından takip edilebiliyor. Özellikle hırsızlık olaylarına karşı nakit para korumaya alınıyor. Çelik kasalara para yatırıldığı anda Loomis Türkiye güvencesine geçiyor ve personelin sorumluluğu ortadan kalkıyor. Personelin vardiya değişimlerinde kasa kapatmak için harcadığı 15 dakika, birkaç dakikaya iniyor, verimlilik artıyor. Zamandan tasarruf ediliyor. Perakendeciler uygun bir ücret karşılığında Loomis kasalara sahip olabiliyor.

Alçak irtifa uçuşları için yapay zekalı dronlar geliyor

Araştırmacılar, dronların sokaklarda ve kapalı ortamlarda tamamen kendi başlarına uçmalarına izin veren DroNet adlı bir algoritma geliştirdi. Algoritma geliştirilirken, trafik kurallarının yanı sıra bisiklet ve araba sürücülerinin eğitim örnekleri kullanıldı. Dron sistemlerinde yön belirlemek için GPS kullanılıyor. Mevcut GPS sistemi yoğun yaya trafiğinin oluğu sokaklar, tepki süresi nedeniyle alçak irtifalarda otonom uçuş yapacak dronlar için uygun değil. Zürih Üniversitesi’ne bağlı NCCR Robotik, şehrin sokaklarında

16 n Güvenlik Yönetimi Mart 2018

güvenli bir şekilde bir drone uçuşu sağlayan bir algoritma olan DroNet’i geliştirdi. Sistem engelleri önlemek ve dronu hareket ettirmek için bir direksiyon açısının yanı sıra dronun tehlikeli durumları tanımasını ve anında tepki vermesini sağlamak için çarpışma olasılığını hesaplıyor. Zürih Üniversitesi Robotik ve Algı Profesörü Davide Scaramuzza “DroNet, statik ve dinamik engelleri tanır ve bunlara çarpmamak için yavaşlayabilir. Bu algoritma ile otonom gezen dronları günlük hayatımıza entegre etme yönünde bir adım attık ”diyor. İsviçreli araştırmacılar tarafından geliştirilen drone, gelişmiş sensörler yerine, kamera verilerini analiz eden çok güçlü, derin sinir ağından oluşan bir yapay zeka algoritması kullanıyor. Prof. Scaramuzza, algoritmayı belirli şeylerin nasıl yapılacağını öğrenmek için karmaşık görevleri çözmeyi

öğrenen bir bilgisayar algoritması olarak tanımlıyor. Derin öğrenme’deki en zor zorluklardan biri, birkaç bin “eğitim örneği” toplamak olduğunu söyleyen araştırmacılar, algoritmalarını eğitmek için yeterli veriyi elde etmek için, şehirde sürüş yapan otomobil ve bisikletlerden veri topladı. Verilerden elde edilen modelleri taklit eden dron, güvenlik kurallarına otomatik olarak uymayı öğrendi. İşin en ilginç yanı ise dronların eğitim programı dışındaki bazı alanlarda nasıl uçmaları gerektiğini, kendiliğinden öğrenmesi oldu. Dron sadece şehir sokaklarında değil, aynı zamanda eğitim programında yer almayan farklı otoparklar ve ofis koridorları gibi kapalı ortamlarda bağımsız olarak uçtu. Araştırmacılar projenin afet sonrası şehir bölgelerindeki kurtarma operasyonlarının yanı sıra, şehir sokaklarında izleme, gözetim ya da paket teslimatı gibi operasyonlar için potansiyeli olduğunu düşünüyor.

GÜNCEL

Tepe Savunma Türkiye’nin güvenlik tablosunu çıkarttı Toplumsal huzur ve insan güvenliğini odak noktasına alan Tepe Savunma ve Güvenlik Sistemleri A.Ş. geçen yılın kısa bir özetini içeren; Türkiye’de ve dünyada yaşananları tek bir kaynakta derlendiği Güvenlik Bülteni Almanak 2017’yi yayınladı. Türkiye’nin 2017’deki savunma ve güvenlik mücadelesinin büyük bir özenle rapor haline getirildiği Tepe Almanak 2017’de; yılın ilk saatlerinde Ortaköy’deki gece kulübüne yapılan terör saldırısı, silahlı insansız hava aracı ile yapılan operasyon tartışmaları, Amerika Birleşik Devletleri ile yaşanan vize krizi gibi gerek ulusal gerekse uluslararası kamuoyunun gündeminde önemli yer teşkil eden olay ve gelişmeler yer alıyor.Toplumsal hafızayı canlı tutmak amacıyla

2017’nin de kısa bir özetinin yer aldığı çalışmanın titizlikle hazırlandığını söyleyen Tepe Savunma Genel Müdürü Bora Doğualp, “Türkiye’den ve dünyadan aldığımız örneklerle Tepe Savunma ve Güvenlik’in almanağı ileride de yakın tarihe ışık tutacak bir kaynak olacaktır” diye konuştu. İlki geçen yıl yayımlanan Tepe Almanak’ın büyük ilgi görmesinin kendilerini yeni bir çalışmaya yönelttiğini söyleyen Doğualp, “Geçmişte yaşanan bazı olaylar kimi zaman bize gelecek için ders çıkartabileceğimiz ipuçları verir. Almanak projesiyle; yaşananlardan ders çıkartarak Türkiye’de birlik ve beraberliğe ne kadar çok ihtiyacımız olduğunu bir kez daha hatırlatmaya vesile olabil-

meyi hedefliyoruz” değerlendirmesinde bulundu. Almanak’a gelen olumlu eleştirilerden çalışmanın iletişim açısından da doğru bir yöntem olduğunu ortaya koyduğunu ifade eden Doğualp, hedef kitlelerine yönelik sürdürülebilir iletişim çalışmalarına hız vereceklerini anlattı.

Ayvaz mekanik tesisat sektörünün ilk resmi onaylı Ar-Ge merkezini açtı

Türkiye tesisat sektörü tarihine adını sürekli “ilk”lerle yazdıran Ayvaz, kuruluşunun 70. yılında kendi alanının “ilk”, Türkiye’nin ise 798. resmi onaylı Ar-Ge merkezini açtı. 70 yıl önce küçük bir imalathaneyken bugün Türkiye tesisat sektörünün öncü firması haline gelen Ayvaz, Hadımköy’deki ana imalat fabrikasında 400 m² ayrılmış alan üzerinde Ar-Ge merkezi kurdu. Ayvaz Teknik

18 n Güvenlik Yönetimi Mart 2018

İcra Kurulu Üyesi Salih Yavuz ve çalışma arkadaşlarının uzun süredir büyük emek verdikleri merkez geçtiğimiz günlerde Bilim Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından Ar-Ge Faaliyetlerinin Desteklenmesi Kanunu’nun gereklerinin hepsini sağladığı tespiti ile onaylandığı ve Türkiye’nin 798. Ar-Ge Merkezi oldu. Konuyla ilgili bilgi veren Ayvaz Teknik İcra Kurulu Üyesi Salih Yavuz, 70 yıllık Ayvaz tarihinden gelen sektörde “ilk”leri gerçekleştirme felsefesinden güç olarak Türkiye tesisat sektörünün ilk Ar-Ge Merkezi’ni faaliyete geçirmekten dolayı gururlu olduklarını söyledi. Şimdilik 20 kişiden oluşan yüksek nitelikli Ar-Ge merkezinde katma değeri yüksek ürünler ve prosesler geliştirmeyi

hedeflediklerini söyleyen Yavuz, ithal ürünlere alternatif olacak üstün özelliklere sahip milli muadiller üzerinde de çalışacaklarını kaydetti. Yavuz, bu teknolojik atılımla müşteri ihtiyaçları doğrultusunda ürünler üzerinde sürekli iyileştirmeler ve geliştirmeler yapma konusunda da fark yaratacaklarının altını çizdi. “En iyi kalitede ürünlerin dünyada kabul edilmiş yasal şartlara, standartlara ve müşteri taleplerine uygun olarak tasarlanması, üretilmesi ve yurt içi/yurt dışı piyasalara kaliteden ödün vermeden sunulması konusunda var gücümüzle çalışmaya devam edeceğiz. 70 yıllık deneyimle elde ettiğimiz teknik bilgi birikimimizi, Ar-Ge merkezimizde inovasyona dönüştüreceğiz” diye sözlerini noktaladı.

GÜNCEL

SecuriTex Eurasia güvenlik sektörünü 4. kez bir araya getirecek

4. SecuriTex Eurasia Güvenlik Teknolojileri, Yangın Koruma – Söndürme, İş Sağlığı ve Güvenliği, Bilişim ve Bina Otomasyonu Fuarı 12-15 Nisan tarihleri arasında

Congresium Ankara’da ziyaretçilerini ağırlayacak. Dördüncüsü düzenlenecek olan fuar, 11.500 m2 fuar alanıyla yeni proje veya yenileme çalışmaları için ürün, hizmet ve alternatifler sunma, sektördeki gelişmeler ve yeniliklerden haberdar olma, sektör içerisinde durum analizi yapabilme, müşterilerle yüz yüze buluşma, bayilik verme, mevcut bayiler ile ilişkileri geliştirme gibi birçok imkânı sağlamayı hedefliyor. Düzenleneceği dördüncü yılında beklentileri karşılayarak ilerleyen yıllar için etkinliği ve verimliliğini daha da arttıracak olan fuar, 12-15 Nisan 2018 tarihleri arasında sektör bileşenlerini başkentte bir araya getirecek.

Dahua Lorex’i bünyesine kattı

Kanada menşeli Lorex, orta ve küçük ölçekli DIY kamera sistemleri üzerine uzmanlaşmış bir firmadır. Flir tarafından 2012

20 n Güvenlik Yönetimi Mart 2018

yılında 59 milyon dolara satın alındığında, termal görüntüleme teknolojisinin son kullanıcı tabanına yayılması hedeflenmişti. Dahua ise uzun süredir Lorex’in bir numaralı OEM tedarikçisi konumundaydı. Bu satın alma ile Dahua Kuzey Amerika piyasasındaki müşteri kitlesi ile daha yakın bir bağ oluşturacağına inanıyor. Flir ve Lorex’in özellikle ar-ge konusundaki işbirlikleri devam edecek.

IP kamera pazarı 2024’e kadar 20 milyar doları aşacak

Global Market Insights, tarafından yayınlanan yeni bir araştırma raporuna göre IP Kamera pazarının, % 25 bileşik yıllık büyüme oranı ile 2024 yılına kadar 20 milyar doları geçmesi bekleniyor. Teknolojik gelişmeler, internet bağlantısının her yerde bulunması ve uzaktan izleme talebinin artması, tahmin dönemi boyunca IP kamera pazarının büyümeyi yönlendireceği ön görülüyor. 4K çözünürlük, edge-based video analizi ve H.265 yüksek verimli video kodlamanın yaygınlaşması gibi teknolojik ilerlemelerin de talebi teşvik edeceği tahmin ediliyor. Ağ kamera pazarında artan sayıda oyuncu ve üretim maliyetlerinin düşmesi düşük dünya genelindeki büyümeyi hızlandırıyor. Son yıllarda yaşanan küresel terör saldırıları, hükümetlerin kamu güvenliğine daha fazla dikkat etmeleri gereğini vurgularken, düşen IP kamera fiyat eğilimi, analog sistemler ile olan uçurumu azaltmaya yardımcı oluyor. Küresel IP kamera pazarı, yüksek çözünürlük ihtiyacı, güvenlik altyapısını iyileştirmek için devlet yatırımları, toplam sahip olma maliyetinde düşüş ve akıllı ev cihazları gibi güvenlik dışı uygulamalardan gelen talep artışı gibi eğilimlere dikkat çekiyor. Akıllı ev otomasyonu, e-POS terminalleri, Otomatik Plaka Tanıma (ANPR) gibi erişim kontrol sistemleri ile entegrasyon gibi güvenlikle ilgili olmayan uygulamalardan gelen artan talep, pazar için ek fırsatlar sunuyor. Dahası, geliştirilmiş sensörlerin kullanılabilirliği, yeni video analiz yetenekleri, termal görüntüleme, mobil erişimin, akıllı bina kontrolü ve 360 derecelik gibi teknolojilerin daha geniş bir şekilde benimsenmesi gibi faktörler, IP kamera pazarının yaygınlaşmasına büyük katkıda bulunuyor.

GÜNCEL

ATM kameraları bizi yüzümüzden tanıyacak Güvenlik kameralarının her hareketinizi izlediğinden endişeleniyorsanız, henüz bir şey görmediniz demektir. Güvenlik kameraları çok yakında yüzleri tarayan ve kimlik bilgilerini tanımlayan yüz tanıma teknolojisi ile donatılacak.2017’de zirve yapan yapay zeka ve yüz tanıma entegrasyonları, bu yıl da hız kesmeden devam ediyor. Yüz tanıma teknolojisi, potansiyel kişileri otomatik olarak tanımlayarak, elde edilen verileri algoritmalar tarafından analiz edilen bir sisteme gönderiyor. Teknoloji devi Nvidia ile İsrail merkezli yapay zeka geliştiricisi AnyVision, yüz tanıma alanında ortak bir çalışma başlattıklarını duyurdu. Nvidia’nın grafik yongaları, AnyVision tarafından geliştirilen insan tanıma platformunu güçlendirmek için

kullanılacak. Nvidia’nın Metropolis Yazılım Ortağı Programı kapsamında geliştirilen program, ‘’akıllı şehirler’’ yaratmak için yazılım şirketleriyle birlikte çalışarak, derin öğrenmeyi kullanmayı amaçlıyor. Önümüzdeki yıllardaki misyonunu akıllı şehir uygulamalarına odaklayan Nvidia’ya göre, insanların park yerleri bulmalarına yardımcı olmak için trafik ışıklarına kameralar kurulabilir. Ayrıca, yolların ve köprülerin bakımını iyileştirmek için de güvenlik kameralarından yararlanabilir. AnyVision’un yüz tanıma teknolojisi, banka sahteciliğini ve yasadışı para çekimlerini önlemek için ATM kameralarına entegre edilebiliyor. Kullanıcılar ATM’den para çekerken, yüzleri taranarak, veriler resmi kimlik bilgileriyle karşılaştı-

rılıyor. Kameralar, hem içeride hem de dışarıdaki kişileri otomatik olarak tanımlayıp izleyebilen yüz tanıma teknolojisi ile donatılıyor. Anlık veriler, algoritmalar tarafından analiz edilerek, kullanıcının yüzü veri tabanıyla karşılaştırılıyor. AnyVision, teknolojinin% 99’dan fazla doğrulukla geniş bir kalabalıkta bulunan herhangi bir kişiyi algılayabileceğini iddia ediyor. İsrail merkezli girişim, yüz tanıma özelliğine sahip kameralarla teröristlerin, suçluların ya da kayıp kişilerin yerini tespit edilmesini sağlayarak daha ‘güvenli kentler’ inşa edebileceklerini söylüyor. AnyVision, yüz tanıma analizlerinin hapishaneler ve okul bahçeleri gibi hassas yerleri korumak için de kullanılabileceğini, teknolojinin yetkisiz kişileri belirleyerek, otomatik uyarı yapan bir saldırgan tespit sistemini olarak uyarlanabileceğini belirtiyor.

Turkcell’den şirketlere siber güvenlik desteği

Turkcell Siber Güvenlik Operasyon Merkezi, üstün teknolojik altyapısı sayesinde hem uluslararası hem de ulusal boyutta daha önceden yaşanmış atak veri tabanlarını denetleyecek. Bu sayede kurumlardaki kullanıcı davranışlarında oluşan farklılıkları tespit ederek, siber atakların ve sistemlerin işleyişlerine dair alarmlar üretecek. Bu alarmlar da merkezde görev alan siber güvenlik uzmanı olan analistler tarafından detaylı şekilde incelenip, ortaya çıkacak olası saldırıların önceden önlenmesi sağlanacak. Siber saldırıların ve tehditlerin sayısının her geçen gün arttığını dile getiren Turkcell Satıştan Sorumlu Genel Müdür Yardımcısı Murat Erkan şunları söyledi 22 n Güvenlik Yönetimi Mart 2018

“Kurumların dijitalleşmesiyle birlikte internete bağlı çalışan sistemlerinin ve iş süreçlerinin de sayısı da hızla artıyor. Bu da gerek global gerekse yerel bir takım siber güvenlik risklerini beraberinde getiriyor. Ortaya çıkabilecek riskleri önceden görerek engellemek için kurumların kendi bünyesinde siber güvenlik uzmanı bulundurması ve yatırım yapması çeşitli nedenlerle her zaman mümkün olamıyor. İşte tam da bu nedenle şirketlere sıfır yatırım maliyetiyle uçtan uca üst düzey siber güvenlik hizmeti sunacağımız yeni merkezimizi hayata geçirdik. Merkezimizin üstün teknolojik altyapısının yanı sıra 7/24 esasına göre çalışan profesyonel ekiplerimizle şirketleri siber ataklara karşı koruyarak, sistem kesintilerinin önüne geçmiş olacağız. Böylece şirketlerimizin gereksiz kayıplarının önüne geçerek olası maddi kayıpları da engellemiş olacağız.” Turkcell Siber Güvenlik Operasyon Merkezi, kurumsal şirketlerin yanı sıra kamu kurumları için de destek vermeye hazır olduğunu bildirdi.

Tinder’ın büyük güvenlik açığı! Appsecure güvenlik açığını bulduğu gibi, Tinder ve Facebook tarafından çabucak düzeltildi. Facebook ve Tinder, bulduğu güvenlik açığından dolayı Appsecure şirketine 5000 dolar ve 1250 dolar ödül verdi. Bu, Tinder güvenlik kusurlarının ilk raporu değil, şirket 2014 yılında kullanıcı fotoğraflarını şifrelememiş ve kullanıcıların, konum bilgilerini aylarca yanlış göstermişti. Tinder yepyeni özelliğini test ediyor! Tinder yepyeni özelliğini test ediyor! Tinder tarafından en çok ilgilendiğiniz kişiler hakkında daha fazla bilgi almanızı sağlayacak olan Feed adlı yeni bir özellik duyuruldu. Şimdiki sorunda ise, Tinder‘e giriş yaptığınızda, telefon numaranızı kullanma seçeneğini seçip, daha sonra Tinder’e kimlik doğrulama yapmak için Facebook Account Kit‘ine (Hesap Seti) geçiş yaparsanız, başka birisinin de hesabına aynı şekilde giriş yapabilirsiniz çünkü Tinder farkında olmasa da hesabın gerçekten size ait olup olmadığına bakmıyordu, sadece telefon numaranız var mı yok mu diye bakıp sizin hesaba erişiminizi sağlıyordu.

HAYATA BAKIŞ

“Çocuk ve öğretmen’’ Genellikle ilköğretim çağı öğrencileri öğretmenlerinin davranışlarını benimserler. Becerebildikleri kadar öğretmenleri gibi konuşmaya, onlar gibi yazmaya, onlar gibi oturmaya ve yürümeye başlarlar. Adeta “ben birine benzemek istiyorum, öğretmenim o biri de sizsiniz” derler. İlköğretimde öğrenci için öğretmen her şeydir. Bu dönemde çocuklar açısından öğretmen ne derse o doğrudur. Okula başlamadan önce hakim olan “anne-baba her şeyi bilir” yargısı artık “öğretmenim her şeyi bilir”e dönüşmüştür. Çocuklar öğretmenlerinden gördüklerini, duyduklarını anne babalarına bıktırırcasına anlatırlar, yatıp kalkıp öğretmenlerinden bahsederler. Hele anne-baba yanlışlıkla öğretmenin bir başka şekilde ifade ettiği bir gerçeği dile getirmeye çalışsın çocuk hemen “ama öğretmenim böyle diyor” diyerek karşı çıkar. İlköğretimde okuyan ve annesi öğretmen olan bir çocuğun başından geçen, konumuza ışık tutacak şekilde gelişen bir olayı nakletmek istiyorum… Eve gelince çocuğun ilk işi ödevlerini yapmaktır. Anne bir gün onun ne yaptığına şöyle bir göz atmak istedi. Oğlunun “A” harfinin kuyruğunun birini yamuk olarak yazışı dikkatini çeker , “oğlum A harfi böyle yapılır” diyerek doğrusunu nasıl yapması gerektiğini ona gösterir. Dediğini kabul ettiremediği gibi “öğretmenim benim yaptığım gibi yaptı” diye çocuk ısrar eder. Öğretmen anne sözünü bir türlü dinletemez. Daha sonra öğretmeni ile olayı konuştuğunda ondan kendisinin bazen acele ile “A” harfini biçimsiz yazdığını öğrenir o zaman anlar ki oğlum öğretmeninin yanlışını bile savunuyor. İlköğretimin ilk öğretmeni öğrencisi üzerinde çok etkilidir. Çünkü ergenlikle birlikte çocuk üzerinde öğretmenin etkisi azalmaya başlayacaktır. Ergenlikte en güçlü etkileyici arkadaş çevresidir.Eğer ilköğretimin birinci kademesinde çocuğa kitap okuma, düzenli çalışma, tertip düzen ve temizlik gibi alışkanlıklar öğretmen tarafından kazandırılmazsa daha sonraki dönemlerde çocuğun bu iyi özellikleri kazanması oldukça zor olacaktır. Araştırmalar, zamanında ve yapıcı bir yönlendirme olmayan ve iyi alışkanlıklar kazandırılmamış çocuklarda davranış problemleri gözlemlendiğini göstermektedir, çünkü iyi alışkanlıklar çocuğun bütün hayattaki başarısını sağlayacak etmenlerdir. Ergenlik dönemi ile birlikte gence yakın olan güler yüzlü, sempatik, iletişim becerisi güçlü, onu anlayabildiğini gösteren güvenilir öğretmen değer kazanacak ve genci o etkileyebilecektir. Ayrıca biraz dikkatle baktığımızda okullarımızda bize sorun yaşatan boş, faydasız hatta zararlı işlerle uğraşan öğrencilerin de hayatlarında net hedefleri bulunmayan çocuklar ve gençler olduklarını görürüz. Böyle öğrenciler okula niçin geldiklerini ve okumakla ne elde edeceklerinin bilincinde değildirler. Üzerine düşen sorumlulukların bilincinde olan bütün öğretmenlerin görevi öğrencilerine yüksek idealler aşılamak ve önlerine onları başarıya götürecek hedefler koymaktır.

Başarabilmek dileği ile…

24 n Güvenlik Yönetimi Mart 2018

Oğuz GÜLAY

Araştırmalar, zamanında ve yapıcı bir yönlendirme olmayan ve iyi alışkanlıklar kazandırılmamış çocuklarda davranış problemleri gözlemlendiğini göstermektedir çünkü iyi alışkanlıklar çocuğun bütün hayattaki başarısını sağlayacak etmenlerdir.

KAPAK PARA VE KIYMETLİ EŞYA TAŞIMA FAALİYETLERİ

Para ve değerli eşya taşımacılığı Zırhlı araç endüstrisindeki çoğu para ve değerli eşya taşımacılığı şirketi, müşterileri için toplam nakit yönetim çözümünü sağlıyor. Derleyen: O. Oryal ÜNVER ÖGF (Özel Güvenlik Federasyonu) Yönetim Kurulu Başkanı

ırhlı araç, değerli eşya ve/veya para taşımacılığı endüstrisine ilişkin haberlerin çoğu soygunları ve araç kazalarını kapsamaktadır. Bu makale, az bilinen bu endüstri dalına ve hayatlarını riske atan ve değerli eşyalarını korumaya çalışan kişilere ilişkin bilgileri içermektedir. Para ve değerli eşya taşımacılığı endüstrisinin müşteriler, yatırımcılar, güvenlik yöneticileri ve transit geçiş endüstrisinin sağladığı ürün ve hizmetlerle ilgilenen diğer kişilerin yanı sıra bazı riskler ve zorluklar için temel bir bakış açısı oluşturmak için tasarlanmıştır. Zırhlı araç işi olarak yıllardır bilinen transit geçiş endüstrisi, çoğu zaman bir nakit yönetimi işi olarak da tanımlanabilir. ABD’de faaliyet gösteren para ve değerli eşya taşımacılığı şirketlerinin sayısı sürekli değişmektedir, ancak ABD pazarının çoğuna hâkim olan, büyük miktarlarda taşıma yapan, milyarlarca dolarlık taşıma, depolama, işletme ve yönetme özelliğine sahip 55 ila 65 para ve değerli eşya taşımacılığı şirketi olduğu tahmin edilmektedir. ABD ekonomisi fonların küresel dağıtımına ve yönetimine bağlıdır. Zırhlı araç endüstrisindeki çoğu para ve değerli eşya taşımacılığı şirketi, müşterileri için toplam nakit yönetim çözümünü sağlıyor. Müşterilerin büyük çoğunluğunu

26 n Güvenlik Yönetimi Mart 2018

finans ve perakendecilik işleri ile uğraşanlar oluşturmakta, aynı zamanda devlet kurumlarını ve değerli malların korunmasını, depolanmasını, dağıtımını ve yönetimini gerektiren işleri de içermekteydi. Sektörde çalışmaya, 30 yıl önce başladığımda; transit zırhlı araç sektöründe yöneticiler, tek bir cep para sayacı ve alışılagelmiş bir faks makinesinden oluşan temel nakit işlemlerini başlatmaktan sorumluydu. Finansal kurumlardan siparişler ve günlük bakiye raporları gönderirdi. Teknoloji ve yüksek hızlı işlemli ekipmanların gelişimi ile artık bu durum söz konusu değildir ve

şimdi bu ürün grubunu yönetmek için geçmişinde bankacılık veya diğer para işlemleri tecrübesine sahip yöneticiler işe alınmaya başlandı. Birçok finansal ve diğer kurumlar, para işlemlerini para ve değerli eşya taşımacılığı şirketlerine yaptırıyor. Ürün hattının tamamen işletilmesi ve yönetimi için en son teknolojiye sahip tesisler muazzam bir şekilde büyüdü. Çoğunlukla geleneksel ulaşım hizmetleri sunan tesisler bile, para ve para hizmetleri için daha fazla yer açmaya başlamıştır. Birkaç yıl içinde, nakit yönetimi ürün hattının geleneksel zırhlı işletmeleri aşacağı tahmin

O. Oryal ÜNVER ÖGF (Özel Güvenlik Federasyonu) Yönetim Kurulu Başkanı

edilmektedir. Nakit yönetimindeki değişim ve büyüme, daha çok, hem bir risk hem de hizmet beklentisinden gelen nakit işlemlerini gerçekleştirmek için daha verimli bir yöntem bulmak zorunda olan perakendeciler tarafından yönlendirilecektir. Nakit yönetimi hızlanırken hem müşteriler hem de para ve değerli eşya taşımacılığı şirketleri için geliştirilmiş karlar ile birlikte bu iki unsur endüstri odağı olmaya devam edecektir. Ürün ve servisler: Ulaşım veya nakit transit, değerli eşyaların toplanmasını ve bu değerli malların belirlenen noktalara götürülmesini içerir. Bu temel hizmet, çoğu para ve değerli eşya taşımacılığı şirketi için hala en büyük gelir kaynağıdır. Para ve değerli eşya taşımacılığı şirketleri değerli eşyaların taşınması için zırhlı araç kullanır. Bazı şirketler, ATM’lere hizmet verirken veya daha hafif yükler taşırken zırhlı minibüs kullanmaktadır. Ancak, transit işindeki ana kural her zaman bir makbuz almak ve vermektir. Nakit yönetiminde, müşterinin nakit ve parasının şeffaf bir şekilde doğrulanmasını, mutabakatını, işlenmesini, tahminini, depolanmasını ve

toplam yönetimini içerir. Denetim kurumları, çalışanlarıyla yakın bir şekilde çalışabildiğinden ve CCTV sistemlerinin uyumluluk sağlaması izleme süreçlerinde yer aldığından risk sorunları daha iyi yönetilmektedir. Trafik, kazalar, soygunlar ve karları olumsuz yönde etkileyen diğer değişkenler ile uğraşmak zorunda olan araçlarda çalışan ekiplerin aksine, işlem yakın bir denetim altında kontrollü bir ortamda yapılır. Gevşek davranıldığında önemli fonların çalınmasına söz konusu olmuştur. Herhangi bir kayıpta olduğu gibi, rapor ne kadar çabuk bildirilir ve soruşturma başlarsa, iyileşme ve çözüm şansı o kadar artar. Nakit için önerilen benzer denetimler düzenli olarak madeni para için yapılmalıdır. CCTV ve diğer kontroller tarafından korunmayan alanlarda para bırakılırsa, kayıp meydana gelecektir. CCTV kayıtları en az 90 gün boyunca korunmalıdır. Çoğu sözleşmede, belirli bir süre sonra bildirilen zararlardan para ve değerli eşya taşımacılığı şirketleri sorumlu değildir. Artık dijital gelişmeler sayesinde, veri depolama ve geri alma, geçmiş yıllarda olduğundan çok daha kolaydır. Ayrıca, bu iş ile uğraşan satıcıların yönetim sorumluluğu birkaç yılda bir değiştirilmelidir. Benim görüşüme göre, satış yöneticileri, her iki tarafın da güvenilirlik sorunları yaratabilecekleri taşıyıcı bağlantılarına çok yakın olma eğilimindedir. Bu yakınlık, hizmetler için teklif isteğinde ki bir cevabın gözden geçirilmesi sırasında objektiflik eksikliğine de yol açabilmektedir. Sektörde, değişen satış yöneticilerinin dezavantajı, yeni yöneticilerin eski yönetici tarafından kazanılmış deneyimlerden yoksun olmalarıdır. Bununla birlikte, bence yeni yöneticiler, yeterli bilgi edinmek için rol alışverişinde bulunmadan önce eski

Denetim kurumları, çalışanlarıyla yakın bir şekilde çalışabildiğinden ve CCTV sistemlerinin uyumluluk sağlaması izleme süreçlerinde yer aldığından risk sorunları daha iyi yönetilmektedir. yöneticiyle yeterli zaman geçirmelidirler. Genellikle nakit yönetimi hizmetlerinde lojistik sorununa çözüm sağlayan perakendeci ile aynı adımı izleyen para ve değerli eşya taşımacılığı şirketi ile bir anlaşmaya varılmalıdır. Paralar, para ve değerli eşya taşımacılığı şirketi tarafından alınır ve işlem yapmak için operatörün tesisine iade edilir. Veriler, müşteri için

Mart 2018 Güvenlik Yönetimi n 27

KAPAK PARA VE KIYMETLİ EŞYA TAŞIMA FAALİYETLERİ

Bir para ve değerli eşya taşımacılığı şirketi, kargo politikasında bir hak talebini yerine getirememesinin sebebi ne olursa olsun, büyük bir zararı ödemek için mali gücünü korumalıdır.

kesintisiz şeffaflık içinde bankaya elektronik olarak iletilmelidir. Barkod Uygulaması: Para ve değerli eşya taşımacılığı şirketi, kendi riskini azaltmak ve müşterilere değer katmak için barkodlama teknolojisinde önemli yatırımlar yapması gereklidir. Barkodlama, uzun yıllar boyunca lojistik şirketleri tarafından kullanılmaktadır. ABD’li birkaç bölgesel para ve değerli eşya taşımacılığı şirketleri, bu teknoloji ile birkaç yıl önce bazı büyük para ve değerli eşya taşımacılığı şirketlerine öncülük yapmış ve müşterileri için bir katma değer gerçekleştirmiştir. Barkodlama tam olarak uygulandığında, sistemin doğruluğunu arttırır ve manifestolar üzerine el yazısı notları ortadan kaldırır. Sistem faturalandırma için kullanılan bilgileri tutar, faturalandırma departmanında önemli bilgilerin doğruluğunu da arttırmış olur. Değerli eşya ve para durum tespiti: Para ve değerli eşya taşımacılığı şirketlerinin tecrübelerini gözden geçirirken durum tespiti

28 n Güvenlik Yönetimi Mart 2018

yapılması gereklidir. Seçim sürecinde; şirketin sigorta poliçesinin tam olarak anlaşılabilir olması zorunludur. Sigorta, şirketin operasyonunun büyüklüğü ve kapsamı için yeterli olmalıdır. Bir para ve değerli eşya taşımacılığı şirketi, kargo politikasında bir hak talebini yerine getirememesinin sebebi ne olursa olsun, büyük bir zararı ödemek için mali gücünü korumalıdır. Para ve değerli eşya taşımacılığı şirketlerinin büyüklüğü veya raporlanan mali gücü ne olursa olsun tüm şirketler için kapsamlı bir durum tespiti işlemi uygulanmalıdır. Müşteriler, benzer büyüklükte müşterileri olan kayıp durumları için hızlı geri ödeme yapılmasını teyit etmelidir. Finansal güç ve katı bir sigorta poliçesi, müşterinin kayıplar için tazminat ödemediği bir geçmişe sahip olması durumları da doğabilir. Bir kayıp açıkça taşıyıcı şirketin sorumluluğunda ise, çoğu para ve değerli eşya taşımacılığı şirketi 30 gün içinde geri ödeme yapabilmelidir. Sigorta maliyetlerini azaltmak için, para ve değerli eşya taşımacılığı şirketleri belirli bir miktarı kendi sigortaları için tutarlar. Bu, zararın meydana gelmesi ve kendi sigorta miktarından daha az olması gerektiği anlamına gelir, para ve değerli eşya taşımacılığı şirketi zararını öder. Aynı süreç, izin verilen hallerde zırhlı araç sigortası için de geçerlidir. Para ve değerli eşya taşımacılığı şirketleri, riski yönetme kabiliyetleri konusunda bankacılık yapmaktadırlar ve bu amaç doğrultusunda

başarılı olmaları halinde, sigorta primleri önemli ölçüde azaltılır. Eğitim önemli bir yönetim işlevidir. Nitelikli ve kaliteli eğitmenlerle uygulanan profesyonel, sürekli eğitim programları, çalışanların elde tutulmasını, müşteri hizmetlerini, risk ölçümlerini ve alt kârlarını iyileştirebilir. Kullanılan ekipmanlara dikkat edin. Para ve değerli eşya taşımacılığı şirketleri, değerli eşyayı, madeni parayı veya nakit parayı tesis boyunca taşımak ve depolamak için uygun ekipmana yatırım yaptı mı? Çalışanlar düzgün ve iyi bakımlı mı? Çift alarm sistemi var mı? Kameralar düzgün yerleştirilmiş mi? Araçlar garajda kalırsa, nasıl görünmektedir? Bazı müşteriler, para ve değerli eşya taşımacılığı şirketlerine önemli fonlar emanet eder ve bu fonlar doğru korunmalıdır. Sözleşme gereklerinin gözden geçirildiğinden ve tam uyum içinde olduğundan emin olmak için önceden bir kontrol listesi geliştirilmelidir. Risk yönetimi: Para yönetimi, zırhlı araç ve silahların yönetilmesi risk yönetimi ile bağlantılıdır. Riski kârla dengelemek için yetenek gerekmektedir. Yöneticiler, güvenlik ve güvenlik üretkenliğini eşit hale getirmelidir. Bazı olayları önlemek zor olsa da, riski azaltmak için alınabilecek birçok eylem vardır. Para ve değerli eşya taşımacılığı şirketleri lokasyonlarında depolanan fonların doğru bir şekilde denetlenememesi, bir kısmının ödenmemiş olarak kalması büyük kayıplara yol açmıştır. Denetimler sırasında, sözleşmeye uygunluğu sağlamak için politikaların gözden geçirilmesi şarttır. Pek çok tesis ve nakit odaları yeni dijital CCTV sistemleri ile izlenirken, bazıları izlenmemektedir. Müşterilerin bir soruşturma veya olay sırasında

KAPAK PARA VE KIYMETLİ EŞYA TAŞIMA FAALİYETLERİ

Güvenlik uygulamalarındaki herhangi bir değişiklik olduğunda değişiklikten önce bir risk değerlendirmesi yapılmalıdır. video incelemelerini talep etmesi halinde, sistemin söz konusu öğeleri içeren süreci net bir şekilde görmesi önemlidir. Hem para ve değerli eşya taşımacılığı şirketlerinin hem de satıcıların değerli eşyalarını korumak için kullanabilecekleri birçok yöntem vardır. En çok göz ardı edilen işlemlerden biri, fonları depolamak ve nakletmek için kullanılan tek kullanımlık plastik torbaların kalitesidir. Çok uzun yıllar önce, sektör bez çantaların yerine kurcalamaya karşı dayanıklı plastik poşetler olarak adlandırılan tek kullanımlık plastik torbalarla taşımaya başlamıştı. Kaliteli çantaların kullanılması da büyük bir gelişme oldu. Ancak bazı sorunlar ortaya çıktı, örneğin; poşetin soğuk ya da ısı ile tehlikeye girmesi ve daha sonra penetrasyonun ya da penetrasyonun gerçekleştiği alanda bir işaretin yansıtılmadan tekrar kapatılmasıyla ortaya çıkar. Bu durumda, para kolayca çıkarılır ve çanta ele geçirilmeksizin tekrar kapanır. Plastik, kalite ve kalınlıktan yoksun olduğunda, torbanın patlamasına neden olur, plastiğin kalitesi ve kalınlığı çok önemlidir. Güvenlik uygulamalarındaki herhangi bir değişiklik olduğunda değişiklikten önce bir risk değerlendirmesi yapılmalıdır. Finansal kurumlar son derece gizli bilgileri para ve değerli eşya taşımacılığı şirketlerine emanet

eder. Bu bilgi korunmalı ve gözetimsiz bırakılırsa kolayca çalınabilir. Lap-toplar için ek koruma gerekmektedir. Bu çalışma, gözden geçirilmesi gereken tüm alanlara yönelik değildir, ancak umarım, kapsamlı bir gözden geçirme sürecinin öneminin kavramasını sağlar. Sektör endişeleri: Sektör, riskin karla dengelenmesinin önemini anlayan bir liderlik gerektirir. Liderlik, işletmelerin ön plandaki insanlar için ücret artışlarını, teknolojideki gelişmeleri ve güvenlik sistemindeki güncellemeleri destekleyen ve güven verici olmalıdır. Sektör, çoğu durumda risk ve sorumluluk seviyesiyle orantılı olmayan düşük ücretler öderken, ön saf ekiplerin sorumluluğunu artırmaya devam edemez. Nakit taşıma çok maliyetli, zaman alıcıdır. Para ve değerli eşya taşımacılığı şirketleri ve müşteriler için önemli risklere sahiptir. Endüstri teçhizatının para ve değerli eşya taşımacılığı şirketleri ve imalatçıları için amaç, nakit taşıma işlemini azaltmak ve nakledilen nakit için kredi hızını azaltmaktır. Perakende ortam, nakit geri dönüşüm ekipmanı ve taşıma verimliliğini iyileştirmek ve riski azaltmak için uygulamaların öncelikli hedefidir. Bazı para ve değerli eşya taşımacılığı şirketleri belirli perakende satış mağazalarındaki bir pilot program aracılığıyla ATM’den çok daha büyük olmayan

nakit geri dönüşüm ünitelerini test ediyorlar, ancak mutabakat sürecinde hala yapılması gereken endişeler bulunmaktadır. İç verimlilikleri artırmak ve müşterilere daha hızlı kredi sunarken elleçleme ücretlerini azaltmak için teknolojiyi uygulayan bu para ve değerli eşya şirketleri muazzam bir rekabet avantajı elde etmeye devam edeceklerdir. Başarının anahtarı, riski karla dengeleyerek insan, teknoloji ve ekipmana yatırım yapmaya devam edecek ve olmaya devam edecektir.

Kaynak: James McGuffey, CPP Jim McGuffey, kariyeri boyunca yaklaşık 70 yüksek riskli tesisin korunmasından sorumlu 38 yıllık bir güvenlik yöneticisidir. İşletmelere insanları, mülkleri, itibarları ve bilgileri korumak için güvenlik riski değerlendirmelerini nasıl yapacağını öğretmektedir. Jim A.S.I.S.’nin aktif bir üyesidir. 1981 yılından beri ve aynı zamanda Uluslararası Profesyonel Güvenlik Danışmanları Birliği (IAPSC) üyesidir. Güvenlik mesleğinin uygulayıcılarının en yüksek tanınması olarak kabul edilen Sertifikalı Koruma Profesyonel Sertifikasını (CPP®) kazanmıştır.

Mart 2018 Güvenlik Yönetimi n 31

KAPAK PARA VE KIYMETLİ EŞYA TAŞIMA FAALİYETLERİ

Teknoloji nakit ve değerli maden taşımacılığında riskleri azalttı Özel güvenlik para taşıma şirketleri günde ortalama birkaç bin dolardan, milyon dolarlara kadar değerli kargo transferini gerçekleştirmekte. Bizler yaptığımız tüm işleri dikkatle irdeliyor ve söz konusu riskleri, etkin analizlerin ardından değerlendiriyoruz. Yiğit GÜRÇAY / Türkiye CEO’su LOOMIS

eknoloji her sektörde olduğu gibi para ve değerli maden taşımacılığında riskleri minimize edilmesini sağladı. Özellikle değerli maden ve kuyum sektörünün en önemli sorunu taşınan varlığın değerinin kanıksanması ve risklerin farkına varılmamasıydı. Bu da taşıma sürecini olumsuz etkileyen bir

32 n Güvenlik Yönetimi Mart 2018

faktördü. Son yıllarda yaşanan gelişmeler ve uluslararası servis sağlayıcıların pazara girmesi bu konuda ciddi yol kat edilmesini sağladı. Teknoloji destekli, yüzde 100 sigortalı gerçekleştirilmeye başlanan bu süreç, hizmet veren ve hizmet alan şirketler için daha güvenli hale geldi. Bu kapsamda, iletişim ve görüntülü haberleşme sistemleri büyük

katkı sağladı. Hizmet süreçlerinde el terminali kullanımı, zırhlı araçlarda canlı video aktarımı, taşınabilir panik butonları, her adımda görüntülü kayıtların alınması, sipariş ve mutabakat süreçlerinin kağıtsız ortamda özel sistemler üzerinden işletilmesi ve anlık takibi uçtan uca verimli yönetimi mümkün kılıyor. Rota planlaması için kullanılan yazılımlar ile sahadaki kaynak ve

Yiğit GÜRÇAY

araçların optimizasyonu sağlanıyor; böylece hizmet servis seviye performansı maksimize ediliyor. Loomis Türkiye olarak, üst düzey teknoloji yatırımları ile desteklenen sistemimiz sayesinde tüm riskleri analiz ediyor ve hatasız çalışıyoruz. 22 ülkeye yayılan operasyon ağımız sayesinde ulusal rafineri ve değerli maden kuruluşlarına hizmet veriyor, has altın ihracat ve ithalatına aracılık ediyoruz. Avrupa’nın en büyük beş mücevher fuarından biri olan İstanbul Jewelry Show’a kasalama ve taşıma hizmetlerini 17 yıldır sıfır hasarla sunuyoruz. Özel güvenlik para taşıma şirketleri günde ortalama birkaç bin

dolardan, milyon dolarlara kadar değerli kargo transferini gerçekleştirmekte. Bizler yaptığımız tüm işleri dikkatle irdeliyor ve söz konusu riskleri etkin analizlerin ardından değerlendiriyoruz. Netice itibarıyla sadece mal kaybı değil aynı zamanda yaralanma ve can kaybıyla sonuçlanabilecek risklerde var. Son yıllarda olay sayısında bir artış olması risklerde bir artış olduğu gerçeğini ortaya net bir şekilde koyuyor. Her şeyi sigortalı taşıyor olmamız, her tür riske gözümüz kapalı gireceğimiz anlamına da gelmiyor elbette. Bazen çok ciddi kazançlar elde edebileceğimiz transfer hizmetlerinde, risk departmanımızın onayını almadığımızda girişimde bulunmuyoruz. Uluslararası ticaretin giderek arttığı günümüzde para ve değerli emtia taşıma şirketlerinin global bir ağın parçası olmaları önemli. Özellikle ihracat yapan kuyumcular ülkeler arası ticaretlerini bizim gibi şirketler üzerinden gerçekleştiriyorlar. Son dönemde çek, senet gibi değerli evrak taşımacılığında da artan bir potansiyel var. Bankaların şubeleri arasında ve uluslararası para transferlerinde çalışmaları artıyor. Biz Loomis olarak global sigorta yelpazesi altında müşterilerimizin uluslararası

Her şeyi sigortalı taşıyor olmamız, her tür riske gözümüz kapalı gireceğimiz anlamına da gelmiyor elbette. Bazen çok ciddi kazançlar elde edebileceğimiz transfer hizmetlerinde, risk departmanımızın onayını almadığımızda girişimde bulunmuyoruz. sigorta şirketlerinden aldıkları sigorta fiyatlarından daha uygun fiyatlar alabiliyoruz. Bu da bizim maliyetlerimizi aşağıya çekiyor ve onlara makul fiyatlar eşliğinde hizmet sunmamıza imkan tanıyor. Sonuç itibariyle sektörde global bir oyuncu olmak önemli. Ülkenin her yerine hizmet götüren yüzlerce zırhlı araç, yüksek teknolojiyi iş hayatına yansıtan teknik ekiple koruyor, sektörün gelişimine yatırım yapmaya devam ediyoruz.

KAPAK PARA VE KIYMETLİ EŞYA TAŞIMA FAALİYETLERİ

Kıymetli eşya ve para taşımacılığının mottosu Nakitlerin işlendiği ve saklandığı nakit operasyon merkezlerinde kurulu bulunan tüm alarm sistemleri, zırhlı araçlarda acil durumlar için bulundurulan panik butonları, nakit operasyon merkezi ve zırhlı araçlarda bulunan kameraların kayıtları, interlog sistemleri; karasal ve GSM iletişim alt yapısı kullanılarak ve gerçek zamanlı olarak 7/24 takip edilebilmektedir. Alper CANPOLAT / Genel Müdür DESMER GÜVENLİK HİZMETLERİ TİC. A.Ş.

ankalar, finans kuruluşları, belediyeler, kuyumculuk sektörü, savunma sanayi, perakendeciler genel olarak hizmet verdiğimiz müşterilerimizdir. Nakit, değerli maden, mücevher, vb. kıymetli emtianın taşınması, sayılması, saklanması ana hizmetimizdir. Bu hizmetler yerine getirilirken; Sahte ve yıpranmış paraların ayıklanarak seri numaralarının elektronik ortama aktarılması ve takibi, piyasaya kaliteli, güvenli nakitlerin dolaşımı sağlanmaktadır. Bununla beraber, son yıllarda hızla gelişen elektronik ödeme ve ücret toplama sistemlerine verilen hizmetler de asıl hizmet verilen bir alan haline gelmiştir. Banka ATM’leri ile toplu taşıma ve perakende sektöründe kullanılan tahsilat ve dolum kiosklarına; nakit konulması ve alınması, cihaz arızalarına müdahale edilmesi hizmetleri de verilmektedir. Hizmetlerimiz, şehir içinde zırhlı araçlar ile şehirler arasında ise; zırhlı araç ve hava yolu kullanılarak verilmektedir. Tüm çalışma-

34 n Güvenlik Yönetimi Mart 2018

larımız sektöre özgü ve iç kaynak kullanımı ile geliştirilen ERP yazılımı ile elektronik ortamda yönetilmektedir. Elektronik güvenlik sistemleri; kıymetlerin, fiziki taşınması, sayılması, kasalanması, nakit taşıma konteynerlerinin, Kiosk ve ATM kasetlerinin hazırlanması, para kasetlerinin ATM veya Kiosklara yüklenmesi veya boşaltılması, ATM ve KIOSK cihazlarının arızalarına müdahale edilmesi esnasında; personelin izlenmesi ve ortaya çıkabilecek olumsuzlukların, hizmet alan ile hizmet ve-

ren arasında delil teşkil etmesini sağlayan en önemli güvenlik enstrümanı haline gelmiştir. Elektronik güvenlik sistemleri; zırhlı araç, personel ve kıymetli malların anlık takibi ve kayıp olmalarının önlenmesi, soygun, gasp, suiistimallerin tespiti ve önlenmesi açısından son derece önem arz etmektedir. Zırhlı araçta görev yapan personelin araç iniş biniş kurallarına uygun hareket etmesini sağlayan, aracın yetkisiz personel tarafından kullanılmasını engelleyen ve kilitleyen; araç kapı ve motor kontrol sistemleri kullanılarak personelin can

Alper CANPOLAT

güvenliği ile taşınan değerli malın güvenliği artırılmaktadır. Nakitlerin işlendiği ve saklandığı nakit operasyon merkezlerinde kurulu bulunan tüm alarm sistemleri, zırhlı araçlarda acil durumlar için bulundurulan panik butonları, nakit operasyon merkezi ve zırhlı araçlarda bulunan kameraların kayıtları, interlog sistemleri; karasal ve GSM iletişim alt yapısı kullanılarak ve gerçek zamanlı olarak 7/24 takip edilebilmektedir. Takip edilen alarm ve kamera kayıt sistemlerine uzaktan erişilerek zırhlı araçların kademeli olarak hızı düşürülebilmekte, araç motorları durdurulabilmekte, kapılar kilitlenebilmektedir. Bununla beraber, tehlike anında kolluk kuvvetlerine derhal haber verilerek gerekli önlemlerin alınması sağlanmaktadır. Zırhlı araçlarda; araç içi ve araç dışını sürekli izleyen kamera kayıt sistemleri kullanılmakta ve bu sistemlere uzaktan bağlanılarak, mürettebat ve yol güzergâhı gerçek zamanlı olarak izlenebilmektedir. Zırhlı araçlarda bulunan kamera kayıt sistemlerinde bulunan kayıtlar merkeze aktarılarak; olası olumsuzluklarda anlık veya geçmişe yönelik incelemeler yapılabilmektedir. Ayrıca, bu sistemler

sayesinde operasyonel verimlilik ve saha planlamaları incelenebilmektedir. Zırhı araçlarda bulunan sürücü davranış sistemleri sayesinde; araç sürücülerinin trafik kurallarına uygun hareket etmesi, sürüş güvenliği, araç içerisinde görev yapan personelin güvenliği ve trafikte diğer sürücülerin can ve mal güvenliği denetlenmektedir. Alınan veriler incelenerek gerekli önleyici düzenlemeler yapılmak suretiyle; sürüş ve trafik güvenliği artırılmakta, kaza ve kayıplar azaltılmakta, bakım ve yakıt giderleri kontrol altında tutulmaktadır. Teknolojik gelişmeler takip edilerek, müşterileri sistemleriyle entegre olabilen, sektöre özgü geliştirilmiş ERP Sistemleri ve bu sistemlere entegre el terminali kullanılarak; verimliliği artırılmış, kıymetlerin gerçek alıcısına teslim edilmesi/teslim alınması esnasında olası hatalar ortadan kaldırılabilmektedir. Yeni teknolojiler sisteme entegre edilebilir hale getirilmiş ve müşteri tarafından gerçek zamanlı takip edilebilen servis verilebilmektedir. Hizmet talepleri ERP sistemi üzerinden alınarak gerçek zamanlı kaydedilmekte ve hizmetin başlangıcından, yerine getirilmesine kadar oluşan tüm süreçlerin takibi, hizmetlerin taahhüt edilen sürelerde yerine getirilmesi, kasalanması, sayılması, müşteri ile mutabakat yapılması sistem üzerinden yönetilmektedir. ERP Sistemi; araç rotalarının oluşturulması, değerli emtianın alıcılara teslim süreçleri, en yüksek seviyede insan ve araç kaynağı kullanımı, personel takibi, vb. Sektöre özel ihtiyaçları karşılayarak, müşteri sistemleri ile entegre olabilmektedir. Cash optimizasyon sistemleri kullanılarak banka şubelerinin ve ATM cihazlarının günlük nakit

ihtiyacının gerçeğe yakın tahmin edilmesi sağlanmaktadır. Böylece, kurumların nakit para kaynaklarını zamanında optimum seviyede kullanması mümkün olabilmektedir. Günümüze baktığımızda teknolojinin hayatımızın her noktasında yer aldığını görüyoruz. Gelişen ve değişen dünyanın ilerlediği istikamette, sektörümüzün de teknolojiden en üst seviyede faydalanması gerekmektedir. Kıymetli emtia ve nakit taşımacılığında güvenlik ve hız en önemli faktördür. Hizmetlerimizi yerine getirirken teknolojinin sağladığı tüm avantajı kullanarak güvenli ve hızlı hareket etmek için yatırımlar yapıyoruz. Müşterilerimizin, işlerinde daha verimli ve hızlı hareket edebilmesi için hizmet veren olarak mümkün olduğu kadar müşterilerimize karşı şeffaf olmamız gerektiğine inanıyoruz. Bu motto ile tamamen iç kaynak kullanarak ve uzun yıllara dayanan operasyonel deneyimimizi yansıtarak tasarladığımız ERP sistemimiz ile verdiğimiz hizmeti müşterilerimiz açısından takip edilebilir ve ölçülebilir hale getirdik. Son yıllarda artan bilişim suçları ve veri güvenliği konusunda sektörümüzün de gerekli standartları sağlaması ve yatırım yapması gerektiğini değerlendiriyoruz. Bu amaçla bilgi güvenliği konusunda müşterilerimizin de hassasiyetlerini göz önüne alarak gerekli yatırımları yaparak, bir dizi sertifikasyon süreçlerini tamamladık. Acil durum planlarımızı düzenli olarak güncelleyerek ve tatbikat yaparak; sistemlerin yedeklenmesi, deprem, yangın, sel, siber saldırılar gibi birçok durum için tedbirlerimizi alıyoruz. Sistemlerimizde bulunan kritik verileri eş zamanlı yedekleyerek acil durumlarda kayıp oluşmaması için tedbir alıyoruz. Mart 2018 Güvenlik Yönetimi n 35

FOKUS ALARM İZLEME MERKEZLERİ

Alarm haber alma merkezinin alt yapısı Alarm haber alma merkezinde kullanılan altyapı ve yazılımlar, ev ve iş yerlerindeki sistem kurulumunda kullanılan donanımlar, en üst seviyedeki kriterlere göre seçilerek sisteme dahil ediliyor. Kriterlerin başında ise, her zaman en hızlı ve en kaliteli hizmeti mümkün kılmaları geliyor. PRONET GÜVENLİK HİZMETLERİ A.Ş.

36 n Güvenlik Yönetimi Mart 2018

ronet, hem bireysel hem de kurumsal kullanıcılarına hizmet sunan, Türkiye’nin elektronik güvenlik alanında lider ismi. Sunduğu hizmetlerin içerisinde, bireysel aboneliklerde alarm sistemi, kamera sistemi, akıllı güvenlik çözümleri ve mobil panik butonu yer alıyor. Şirket, bugün Türkiye’de 200 bine yakın kullanıcıya hizmet veriyor. Kurumsal güvenlik hizmetinde ise, yaklaşık 40 bin adet müşterisi bulunuyor. Bunun yanı sıra, CCTV, kişi sayma sistemleri, geçiş kontrol sistemleri, çevre güvenliği, fiziki güvenlik, araç takip ve kurumsal panik butonu gibi çözümler de kurumsal müşterilere verilen hizmetler arasında yer alıyor. 5000 üzerinde güvenlik projesinde bu sistemler kullanılıyor. Önde gelen bankalardan perakende markalarına, AVM’lerden müzelere pek çok farklı kurum markanın müşterileri arasında yer alıyor.

olanak veriyor. Pronet alarm sistemi, en temel haliyle bir siren, bir panel ve dedektörlerden oluşuyor. Dedektörler, herhangi bir tehlike anında panele bir sinyal gönderiyor. Bu dedektörlerden biri olan hareket dedektörü, kızılötesi bazı ışınlarla hareket algılamasını yapan belli bir sıcaklık derecesine göre tanımlanarak çalışıyor. Mekândaki herhangi bir dedektörün hareket, nem veya ısı algılaması durumunda, dedektör alarm paneli ile iletişime geçiyor. Alarm paneli, gelen bu bilgiyi müşteri özelindeki alarm numarası ve sinyal bilgisiyle, Pronet alarm haber alma merkezindeki alıcılara iletiyor. Panel ve alarm haber alma merkezi arasındaki bu bağlantı, GPRS, Network veya PSTN yöntemi ile gerçekleşebiliyor. Alıcılara gelen sinyal bilgisi, Alarm haber alma merkezi genel izleme ekranlarına aktarılarak en uygun durumdaki temsilcinin ekranına otomatik olarak iletiliyor.

En üst kalite yazılım ve donanımlar kullanılıyor

Dünyada sadece Pronet tarafından kullanılan altyapı

Pronet’in müşteri deneyimi ve güvenlik anlamında en iyi hizmeti verebilmesinin altında, teknolojiye ve insan kaynağına durmadan yatırım yapması yatıyor. Alarm haber alma merkezinde kullanılan altyapı ve yazılımlar, ev ve iş yerlerindeki sistem kurulumunda kullanılan donanımlar, en üst seviyedeki kriterlere göre seçilerek sisteme dahil ediliyor. Kriterlerin başında ise, her zaman en hızlı ve en kaliteli hizmeti mümkün kılmaları geliyor. Bununla birlikte, benzer yapılanmalara göre çok daha fazla sayıda çalışan istihdam edilmesi ve çalışanlara verilen eğitimler de bu hizmetin mükemmel şekilde işlemesine, AHM’nin dünya ortalamasının çok üstünde bir hızda ve kalitede hareket edebilmesine

Alarm haber alma merkezinin teknik altyapısı oldukça detaylı şekilde kurgulanmış. Müşterilerin Pronet paneli aracılığıyla merkeze gönderdiği veya dedektörlerin algıladığı sinyallerin her biri öncelik düzeyine göre değerlendiriliyor ve merkezdeki “agent” isimli çalışanların ekranına otomatik olarak atanıyor. Örneğin, bu altyapı sayesinde alarm sisteminden alınan bir hırsızlık girişimi sinyali ile bir mekânın kapanışının gecikmesini tanımlayan sinyal aynı önem düzeyinde değerlendirilmiyor. Pronet, bu öncelik sıralamasının hatasız, otomatik ve en hızlı şekilde yapılması için Phantom Call denen bir çağrı merkezi altyapısı ile çalışıyor. Bu altyapı basitçe, aynı anda gelen birden çok işin (gelen çağrı

Dedektörler, herhangi bir tehlike anında panele bir sinyal gönderiyor. Bu dedektörlerden biri olan hareket dedektörü, kızılötesi bazı ışınlarla hareket algılamasını yapan belli bir sıcaklık derecesine göre tanımlanarak çalışıyor. ve gelen alarm sinyali) en doğru kanallardan en doğru agent’a aktarılmasını sağlıyor. Bu amaçlara hizmet eden Phantom Call altyapısı, dünyada sadece Pronet tarafından kullanılıyor. Bunun yanı sıra, Pronet alarm haber alma merkezi, otomatik arama sistemini de kullanıyor. Bu sayede, müşteri temsilcisi bazında sinyallere verilen geri dönüşün farklılaşması ve standartlaştırılması sağlanıyor. Phantom Call teknolojisiyle agent’ın ekranlarına açılan sinyal, List Call özelliği ile otomatik aranarak agent’a bağlanıyor. Yani, gelen sinyali agent’ın inisiyatifine bırakmadan, müşteri otomatik olarak aranıyor. Böylece agent’ın ekranına otomatik atanan sinyale otomatik bir dönüş yapılıyor ve arama anında başlatılıyor. Pronet kullanıcılarına her an en hızlı şekilde hizmet verilebilmesini sağlamak için,“agentless arama” da yapılabiliyor. Örneğin mekân kullanıcı tarafından açıldı veya alarm kurulması unutuldu gibi bazı informatik sinyaller, robotik arama ile müşterilere bildiriliyor.

Mart 2018 Güvenlik Yönetimi n 37

FOKUS ALARM İZLEME MERKEZLERİ

Güvenlik teknoloji ile kabuk değiştiriyor Alarm görüntüsünü alan operatör, gerekli gördüğü durumlarda uzaktan sesli anons yaparak şüphelinin suçu gerçekleştirmeden uzaklaşmasını sağlamakta, ardından kontrol ekiplerine ve kolluk kuvvetlerine haber vererek olayı hızlıca sonuçlandırabilmektedir. Emre ERDAL / Uzaktan İzleme Hizmetleri Genel Müdürü SECURITAS

ecuritas, teknolojiyi kullandığı uzaktan izleme merkezleri aracılığıyla hata payını ortadan kaldırarak, proje maliyetlerini düşürüyor. Teknolojik gelişmelerden önce kamera görüntülerinin yüzde 90’ı izlenemezdi, ancak olaylar olduktan sonra geri dönüp inceleme yapılabilirdi. Yeni nesil güvenlik kameraları ise adeta insan gözü gibi tehlikeyi algılayarak ilgili görüntüyü anında uzaktan izleme merkezindeki operatörün önüne getiriyor, aksiyon alınmasını sağlıyor. Böylece hareketsiz duran bir paketi, dolaşan şüpheli birini ya da çitlere izinsiz yaklaşanları kameralar aracılığıyla fark etmek mümkün oluyor... Akıllı video analiz yazılımları sayesinde güvenlik ihlallerini anında görüntülemek mümkün hale geldi. Sınır ve çevre ihlali, aylak aylak gezen adam, izinsiz toplanma, şüpheli paket, kayıp cisim, yanlış park, ters yön gibi olumsuz durumları; üzerinde yüklü bulunduğu kameranın görüntüsünü analiz ederek kolaylıkla tespit ederek, izleme merkezindeki operatörün önüne ilgili alarm görüntüsünün gelmesini sağla-

38 n Güvenlik Yönetimi Mart 2018

küçük çaplı projelerde İstanbul’da ve Ankara’da yer alan uzaktan izleme merkezleri aracılığıyla bu hizmeti verebiliyor. Böylece müşteriler projelerine yerleştirilen kameralar İstanbul ve Ankara’da yer alan Türkiye’nin en büyük uzaktan izleme merkezi tarafından 7 gün 24 saat izlenerek, alarmlara anında müdahale ediliyor. Bu hizmete şirketler kadar siteler, plazalar ve müstakil evlerden de talep büyük.

Emre ERDAL

yabiliyoruz. Alarm görüntüsünü alan operatör, gerekli gördüğü durumlarda uzaktan sesli anons yaparak şüphelinin suçu gerçekleştirmeden uzaklaşmasını sağlamakta, ardından kontrol ekiplerine ve kolluk kuvvetlerine haber vererek olayı hızlıca sonuçlandırabilmektedir.

Büyük kapasiteye sahip uzaktan izleme merkezi Firmamız, projelere göre yeni planlamalar yapıyor, hizmeti projeye göre şekillendiriyor. AVM’ler ya da büyük tesislerde uzaktan izleme merkezi projenin içinde kurabildiği gibi, daha

Securitas olarak entegre güvenlik çözümleri ile insanlı güvenlik ile teknolojiyi bir araya getirdik, öylece minimum maliyetlerde optimum çözümler sunuyoruz. Hedefimiz insan ve teknolojinin bir araya geldiği bu hizmet anlayışını tüm Türkiye’ye yaymak.

ÖZEL DOSYA CCTV YÖNETİM YAZILIMI

Network video yönetim yazılımları Bundan birkaç sene öncesine kadar 1.3 Mega piksellik kameralardan bahsediyorken, artık günümüzde 8 Mega piksel, 12 Mega piksel gibi kavramlar kulağımıza gayet normal değerler olarak gelmektedir. Bayram DEMİRCİ / AR- GE Müdürü GENET GENEL ELEKTRONİK TEKNOLOJİLERİ LTD. ŞTİ.

etwork video yönetim yazılımları

Video bazlı güvenlik konusunda, günümüzde IP kameraların ve buna bağlı olarak da IP kamera yazılımlarının kullanımı gün geçtikçe artmaktadır. Teknolojinin getirdiği yeniliklerle birlikte bir taraftan donanım üreticileri kendilerini geliştirip yeni ürünler ortaya çıkartıyorken, bir taraftan da yazılım firmaları, güvenlik kameralarını daha efektif kullanabilmemiz için güncel yazılımlarını piyasaya sunmaktadırlar. Bundan birkaç sene öncesine kadar 1.3 Mega piksellik kameralardan bahsediyorken, artık günümüzde 8 Mega piksel, 12 Mega piksel gibi kavramlar kulağımıza gayet normal değerler olarak gelmektedir. Hal böyle olunca da bu kameraları yönetebilecek yazılımların hatasız ve stabil bir şekilde çalışması önem arz etmektedir. Bu yazımızda giriş seviyesindeki yazılımlardan başlayıp, proje ürünleri olan gelişmiş

40 n Güvenlik Yönetimi Mart 2018

Enterprise serilerindeki yazılımlara kadar birçok marka yazılımın ortak teknik özelliklerine birlikte bakacağız. Kamera yazılımlarını seçerken aşağıdaki sorulara vereceğiniz cevaplar sizin ne tür bir yazılım almanız gerektiğinin göstergesi olacaktır. Kamera adedi ne olacak? Gelecekte ne kadar daha kamera eklemesi yapılabilir? Kameralarınızın marka ve modelleri yazılım firmasının desteklenen kameralar kısmında görünüyor mu? Bu listede yok ise kameralarınızın ONVIF / RTSP desteği var mı? Sisteme bağlı kaç kullanıcı ve kaç izleme noktası olacak? İzleme noktalarındaki monitör sayıları ne olacak? Akıllı video analiz özelliklerine ihtiyaç var mı? 3. Parti uygulamalar (Alarm, PDKS, Yangın algılama vb.) ile entegrasyon olacak mı? EDGE Recording/Failover gibi gelişmiş özelliklerin desteği olacak mı?

gibi soruların cevapları bizlere genel anlamda nasıl bir IP kamera gözetim ve yönetim yazılımı almamız gerektiğini gösterecektir. Standart bir ev kullanıcı iseniz muhtemelen kamera sayınız 1 ile 8 kamera arası olacağından yazılım firmalarının standart paketlerinden alabilir, orta büyüklükte bir işletme iseniz ve kamera sayınız maksimum 64 ise Professional serilerinden ürün alabilir ya da büyük çaplı bir projeniz var ve kamera sayınız 64’den daha fazla ise Enterprise serilerinde yazılımlar kullanabilirsiniz. Şimdi gelin Standart, Professional ya da Enterprise segmentindeki yazılımların aralarındaki teknik farkları açıklamaya.

Standart versiyonlu yazılımlar Yukarıda da belirtildiği gibi daha çok ev ve ofis kullanıcılarının tercih ettiği yazılım türleridir. Genel itibari ile maksimum 16 kameraya kadar olan sistemlerde kullanılır. Standart olarak kamera görüntülerini kaydetme, canlı izleme, kayıttan izleme gibi temel fonksiyonlarının yanında, ev ve ofis kullanıcısının çok fazla ihtiyacı olmayan gelişmiş teknik özellikleri barındırmamaktadır. Kullanıcı tüm sisteme uzaktan bir bilgisayardan ya da bir cep telefonundan rahatlıkla bağlanıp canlı görüntü ya da kayıtlı görüntüleri izleyebilir. Bu tür yazılımların geneli 2 ya da 4 kullanıcının aynı anda sisteme bağlanabilmesini desteklemektedir. Mobil yazılımlar tüm güvenlik yazılım-

larında artık standart hale geliş olup tüm canlı görüntü ve kayıtlı görüntülere ulaşabilir, çift yönlü ses desteği sayesinde telefonunuzdan konuştuğunuzda kamera üzerindeki dahili ya da harici hoparlörden duyulabilir, ev ya da ofis içinde konuşulanları cep telefonlarınızdan dinleyebilirsiniz. Professional ya da Enterprise serisindeki mobil yazılımlar standart versiyonlu yazılımlara göre çok daha fazla teknik özellikleri barındırır. Örneğin cep telefonunuzu bir IP kamera gibi kullanabilme fikri eminim ki hepimiz için kulağa hoş geliyor… Bu sayede kameraların olmadığı her nokta da cep telefonunuzun kamerasını kullanıp kayıt yazılımlarınıza görüntüleri aktarabilirsiniz. Mobil ile yapılabilecekler tabi ki de bununla da sınırlı değil. Professional ve Enterprise serilerinde tüm özellikleri daha da detaylandırıyor olacağız. Kameranın kullanıldığı sistemler için idealdir. Standart versiyonlu yazılımların desteklediği tüm özellikleri desteklemekle birlikte, güvenlik ve IT departmanlarının tek merkezden tüm sistemi kolaylıkla yönetebilmesini sağlayan, çok daha gelişmiş teknik özelliklere sahip yazılımlardır. Bu tür yazılımlar genellikle anda bağlanabilmesini ve birbirinden bağımsız bir şekilde çalışabilmesini destekler. Kullanıcıların bilgisayarlarında bulunan monitör sayılarının desteği Professional yazılımlarda daha fazladır. Ortalama 4 adede kadar monitör bağlanabilir ve her bir monitör ayrı bir yazılım gibi birbirinden bağımsız işlerde kullanılabilir. Bu versiyonlarda dikkat edilmesi gereken bazı özellikler vardır. Özellikle orta çaplı projelerde olası kamera arızası olduğunda, kameranın sökülüp

yerine başka bir kamera takılması işleminde yazılım herhangi bir engel çıkarmaması gerekmektedir. Bazı yazılımlar kameraların MAC adresleri ile lisansları eşleştirip, yalnızca MAC adresi girilen kameranın o lisansla kullanılmasını sağlamaktadır. Bu tür yazılımlarda, arızalı kameranın yerine yenisini takmadan önce lisanslarının resetlenmesi için ilgili firmayla iletişime geçmeniz gerekmektedir. Bundan dolayı MAC adresi ile lisansı eşleştirmeyen bir yazılım tercih edilmesi olası problem anında işlerinizi kolaylaştıracaktır.

Professional versiyon yazılımların gelişmiş özellikleri Media Changing: Aynı ekranda izlenecek kameraların adetleri artığında, donanımıza binen yük de artar. Bundan dolayı aynı anda izlenecek kamera sayısını maksimum tutabilmek için 2 seçeneğiniz var. 1.si donanımızı arttırmak ki bu ekstra maliyet demek, 2.si ise bölünmüş ekranlardaki her bir görüntünün çözünürlüğünü düşük tutup üzerine tıklandığı anda yüksek çözünürlüğe geçirmek. Monitörünüzün 1920x1080 yani Full HD olduğunu ve 16 ekrana bölünmüş bir ekran stilinizin olduğunu varsayalım.

Yukarıdaki ekranda göreceğiniz üzere ekran 16 eşit parçaya bölünmüş ve her bir parça 412x231 piksel boyutundadır. Sıklıkla yapılan hata bir hata şudur ki, bölünmüş bu parçalara sahip olduğu çözünürlük değerinden daha yüksek değerlerde bir çözünürlük değerine sahip kamera eklemek. Olması gereken kameranın sub stream yani 2. akışı düşük çözünürlükte, izleme için bu

ekranlara atanmalı, main yani 1. stream ise yüksek çözünürlükte kayıt için ayarlanmalıdır. IP filtreleme: Professional versiyonlu sistemler orta büyüklükte sistemler olduğundan, network üzerinden hangi IP adreslerinin sisteme bağlanıp hangi IP adreslerinin bağlanamaması gerektiğini ayarlama ihtiyacı olabilir. Bu gibi durumlarda istenilen bilgisayarlara IP filtreleme özelliği ile yetki verilebilir. Bu sayede listedeki IP adreslerine sahip bilgisayarlar verdiğiniz yetkiye göre sisteme erişebilir ya da erişemez. 3. parti yazılım entegrasyonu: Yazılımınızın bir olay algıladığı anda (örn. hareket algılama, yasak giriş, hız ihlali vb.) kullandığınız herhangi bir yazılıma komut gönderip onu bilgilendirebilir. Örneğin hareket algılandığı anda alarm sirenlerinizi çalıştırabilir, yangın algılandığı anda söndürme sistemlerinizi devreye sokabilir ve bunun gibi daha birçok olayı aktifleştirmenizi sağlayabilir. Master/Slave: Eğer ki birden fazla kayıt cihazınız var ise, kullanıcı yetkilendirmeleri, haritalar, alarm konfigürasyonu vb. gibi birçok işlemi tek tek tüm kayıt cihazlarınızda yapmanız gerekir. Eğer ki Master / Slave özelliğine sahip değilseniz. Master/ Slave özelliği ilk kurulum anında size inanılmaz bir şekilde zaman kazandırır, yapacağınız işlemleri kolaylıkla diğer sunuculara kopyalamanızı sağlar. Master olarak işaretlenmiş kayıt cihazınızda gerekli ayarları yaptıktan sonra, diğer kayıt cihazlarınıza Master sunucunuzun IP adresini girmek, tüm özellikleri kopyalamak için yeterli olacaktır. Sanal makine desteği: Günümüzde kayıt yazılımları donanımsal cihazlara yüklenebildiği gibi, sanal makinalar diye tabir edilen ve bir donanım üzerine birden fazla işletim sistemi kurulabilmesine olanak sağlayan sistemler üzerinde de çalışabilmektedir. Arşivleme: Kamera kayıtları sizin için hayati önem taşıyor ise, veri Mart 2018 Güvenlik Yönetimi n 41

ÖZEL DOSYA CCTV YÖNETİM YAZILIMI kaybetme riskinizin 0 olması gerekmektedir. Bu gibi durumlar için arşivleme en çok kullanılan yöntemlerin başında gelir. İstemiş olduğunuz kameranın yedeklerini günün belirli bir saatinde ister cihaz üzerindeki farklı bir diske, ister network üzerindeki başka bir kayıt ünitesine, isterseniz de internet üzerindeki herhangi bir cihaza yedek alabilirsiniz. Ses Şiddeti Algılama: Yazılım, daha önceden tanımlamasını yaptığınız ses seviyesini aşan bir ses algıladığı anda alarm üretebilir. Bu bir patlama anını algılamadan tutun, bir fabrikada çalışan makinanın olağan dışı ses çıkarmasına kadar her alanda kullanılabilir.

Enterprise versiyonlu yazılımlar Bu yazılımlar kamera yazılımları arasında en üst segmentteki yazılımlar olup, teknik kapasitesi çok yüksek özelliklere sahiptirler. Genel olarak Enterprise yazılımlar sınırsız kamera desteği, sınırsız kullanıcı desteği, sınırsız çözünürlük desteği, sınırsız client desteği gibi birçok özelliklerde size bir sınır koymaz. Sınır yalnızca kullanacağınız donanım olur. Yeterli donanımı seçmeniz halinde tüm bu sınırsızlık özelliklerinden faydalanabilirsiniz. Bu tür yazılımlarda en büyük sıkıntı kamera adetleri yükseldiğinde sistemin hantallaşması, ağırlaşması ve hatta çeşitli sorunlarla kullanıcıyı zorlaması. Eğer yanlış bir yazılım seçtiyseniz, 20-30 kameralı sistemlerde sistemler sorunsuz çalışıyor iken aynı yazılıma daha fazla kamera eklediğinizde, kamera adetleri 64 ve üzeri, kamera çözünürlükleri de Full HD ve üzeri olduğu durumlarda, sistemin stabilitesi ve sorunsuz çalışma oranı gitgide düşebilir. Bu büyük projelerde en fazla dikkat etmeniz gereken konuların başında gelir. Bundan 42 n Güvenlik Yönetimi Mart 2018

dolayı yazılım testlerini 3-5 kamera ile değil, yazılımın performansını daha iyi görebilmek için minimum 50-60 kamera ile yapmanızı tavsiye ederiz. Burada fiziki bir kameranın olmasına gerek kalmadan, ham bir video kaynağından ya da VLC player gibi programlar vasıtası ile yazılıma sanki bir kamera ile çalışılıyormuş gibi video kaynakları eklenebilir. Enterprise serilerinde yazılımların seçilirken dikkat edilmesi gereken konulardan bir başkası da yazılımın 64 Bit mimaride yazılmış olmasıdır. Eğer ki yazılımınız 32 Bit mimaride yazılmış ise sunucudaki RAM kullanımı maksimum 4 GB olabilir. Yani sizin sunucunuzda ne kadar RAM olursa olsun, yazılımınız 32 Bit mimarisi de yazılmış ise maksimum 4 GB RAM kullanacaktır. Bu değer 64 Bit yazılımlarda 192 GB kadar çıkmaktadır. Yazılım seçimindeki belki de en önemli kriter ise referanslardır. Yazılımın hangi kurum ve kuruluşlarda, tek lokasyonda maksimum kaç adedinin bu yazılımla yönetildiği konusunu da araştırmanız doğru yazılımı alma kararınızda etkili olacaktır.

Enterprise versiyonlu yazılımların gelişmiş özellikleri Çoklu monitör / video wall: Sisteme sayısız monitör ya da video Wall bağlayabilir, her birini farklı amaçlar doğrultusunda kullanabilirsiniz. Örneğin, 1. monitör canlı izleme, 2. monitör playback, 3. monitör alarm yönetimi vb. gibi tüm monitörlere kendilerine has özellikler atanabilir.

Bookmark: Yazılım, bir olay anında ( yasak bir giriş, bir nesnenin

çalınması, hareket olmaması gereken yerde bir hareketin olması ya da bir yangın algılanması) database üzerine bir işaret ekler ve bu işaretler ile aradığınız bir olayı kayıtlı videolar içinde kaybolmadan kolaylıkla bulabilirsiniz. Örneğin hareket algılama olan kayıtları listele denildiği anda yalnızca hareket olan kayıtları, bir nesnenin çalınması olaylarını getir dediğinizde de sadece çalınan nesnelerin video kayıtları listelenecek böylelikle alakasız olan videolar içinde boşuna arama yapmayacaksınız. Bu size sonuca ulaşmanız konusunda hız kazandıracaktır.

Failover: Bu seçenek bir Enterprise yazılımında olmazsa olmazlardandır. Failover kısaca, kayıt cihazınız üzerine olası bir problem anında (Network kesintisi, enerji kesintisi vb.) yedek cihazın (Failover Sunucusu) anlık olarak devreye girerek kayıtları kendi üzerine yapmaya başlamasıdır. Burada en önemli nokta Failover sunucusunun devreye girme süresidir. Yani ana sunucunuz ulaşılamaz olduktan max 30 sn. içinde failover sunucunuzun devreye girmesi gerekmektedir.

Edge Recording: Sunucu ya da kameralarda oluşacak network kesintilerinde, kameralar kendi üzerindeki dâhili kayıt alanlarına kayıtlarını yapar. Daha sonrasında network bağlantısı sağlandığında üzerindeki kayıtları yazılım

ÖZEL DOSYA CCTV YÖNETİM YAZILIMI vasıtası ile ilgili boşluklara yani kesintinin olduğu tarih ve saate tekrar geri kopyalarlar. Bu sayede veri kaybı minimuma iner.

gözvlükler vasıtasıyla olayları kayıt altına alabilir.

Video analitik

Mobil kamera: Günümüzde cep telefonları sadece konuşmak için değil, daha bir çok alanda hayatları kolaylaştırmaktadır. Bunlardan bir tanesi de mobil kamera özelliğidir diyebiliriz. Mobil kamera özelliği telefona yüklediğiniz bir yazılım ile telefonunuzu mobil bir IP kameraya dönüştürür ve telefonun kamerasını kullanarak görüntüyü kayıt yazılımına göndermenizi sağlar.

Insight: Video insight artık güvenlik yazılımlarında istenen özelliklerin başında gelmektedir. Bu özellik ile client bilgisayarların Windows ekranları da sanki birer IP kamera gibi güvenlik yazılımına eklenip kaydedilebilir. Bu sayede operatörün izleme bilgisayarının kullanımı kontrol altına alınıp, operatörün olaya müdahalede bulunup bulunmadığı kolaylıkla anlaşılabilir. Akıllı gözlük: Teknolojinin hayatımıza getirdiği ve gelecekte çok daha fazla sıklıkla kullanacağımız bir ekipman olan akıllı gözlükler ile güvenlik görevlileri artık kameraların olmadığı bölgelere giderek akıllı 44 n Güvenlik Yönetimi Mart 2018

Günümüzde artık kameraların kaydedilmesi, kayıtların izlenmesi, olayları engelleme ya da olaylara hızlı ulaşım konusunda yeterli gelmemekte, insan faktörünün içinde olduğu bu durumlarda operatörlerin onlarca ve hatta yüzlerce kamerayı izlerken algılarının yavaş yavaş azalması sonucunda, olayları fark edememe ve olaylara anında tepkide bulunamama durumları ortaya çıkmaktadır. Bu gibi durumları engellemek için video analiz seçenekleri bazen hayat kurtarmaktadır. Video içerik analizi özelliği günümüzde artık tüm sektörlerde kullanılmaktadır. Örnek vermek gerekirse; Birden fazla şubesi olan bir firmanın her bir şubesini ziyaret eden toplan ziyaretçi sayısını raporlama Sınırları belirli alanlarda olası sınır ihlalini algılama Belirli bir bölgeden herhangi bir nesnenin çalınması ya da bölgeye yabancı bir cisim bırakılmasının algılanması Kameraya olası sabotaj (yön değiştirilmesi, sprey sıkılması, fokusunun bozulması vb.) Hareketli nesne takibi ile nesnelerin hareket yönlerinin kayıt altına alınması Yasak bölgeye girişin ya da yasak bölgeden çıkışın algılanması Trafikte araçları sayma/kategorilendirme ve kategori dışı araç geçişlerinde alarm üretme Plaka tanıma sistemleri ile

Standart olarak kamera görüntülerini kaydetme, canlı izleme, kayıttan izleme gibi temel fonksiyonlarının yanında, ev ve ofis kullanıcısının çok fazla ihtiyacı olmayan gelişmiş teknik özellikleri barındırmamaktadır. geçiş yapan araçların plakalarının belirlenmesi Kırmızı ışık ihlali yapan araçların algılanması Hız ihlali yapan araçların algılanması Renk filtresi ile yalnızca belirli renkte geçiş yapan insan ya da nesneleri filtreleme Yoğunluk haritası ile bir mağazada hangi bölgelerin daha sık ziyaret edildiğinin algılanması Sonuç olarak; Bir IP kamera yönetimi yazılımı tercih ederken, programın bir demo versiyonunun en az 1 ay süreyle ve çoklu kamera ile test edilmesi, bu şekilde olası hataların ve sistem performansının gözlemlenmesi, sizlerin hatalı kararlar almasını önleyecektir. Ve bir yönetim yazılım alırken mutlaka aşağıdaki özelliklerin olmasına özen gösterin. Çoklu marka desteği 64 Bit Mimari Kolay kurulum Grafiksel ara yüz Client/Server mimarisi Türkçe dil desteği Ücretsiz güncellemeler Ücretsiz entegrasyon 7/24 Ulaşabileceğiniz destek hatları Gelecekte çıkabilecek ürünler için destek kabiliyeti

ÖZEL DOSYA CCTV YÖNETİM YAZILIMI

Kompleks yapılarda IP CCTV sistemler ve çözüm önerileri IP CCTV sistemi, ağa en büyük yükü getirecek sistemlerden biridir. Çünkü, farklı çözünürlükte görüntü akışı sağlayabilen yüzlerce kameradan alınan görüntüler 7/24 ağ üzerinden hem kayıt sistemlerine, hem de izleme noktalarına taşınır. KAREL A.Ş.

46 n Güvenlik Yönetimi Mart 2018

P CCTV sistemlerin kurulumu analog sisteme göre çok daha kolay yapılabiliyor. Bu tür yapılarda analog sistemler kurmak büyük altyapı maliyetleri getirirken, sistemlerin merkezi yapıdan çıkıp dağınık yapıda olmasına sebep olur. Öte yandan halihazırda bir ağa sahip yapılarda, mevcut ağ yapısının CCTV sistemi için de kullanılabiliyor olması sistem kurulumunda büyük kolaylıklar sağlar, merkezi sistemlerin yapılmasını mümkün hale getir. Öte yandan, mevcut ağa yeni birimlerin eklenmesiyle oluşan ek trafiğin mevcut durumu nasıl etkileyeceği sorusuna cevap bulmak gerekir. Ağ yapısı data, IP telefon, IP TV, e-mail, internet, CCTV, kartlı geçiş, bina yönetim, havalandırma, aydınlatma otomasyonu ve asansör kontrolü gibi birçok sistem tarafından kullanılacağı için, ağ yapısının çok iyi tasarlanması ve yönetilmesi gerekir. IP CCTV sistemi, ağa en büyük yükü getirecek sistemlerden biridir. Çünkü, farklı çözünürlükte görüntü akışı sağlayabilen yüzlerce kameradan alınan görüntüler 7/24 ağ üzerinden hem kayıt sistemlerine, hem de izleme noktalarına taşınır. IP CCTV sistemlerin devreye alınmaları ve kullanımları esnasında mümkün olduğunca az problemle karşılaşmak veya karşılaşılan problemi

mümkün olan en kısa sürede çözmek için, sistemlerin tasarımında aşağıdaki noktalara uyulması büyük önem taşır. İhtiyaçların tam olarak belirlenmesi ve amaca uygun tasarlanması gerekir. Bunun için uzman profesyonellerden destek alınmalıdır. Kurulacak IP sistemin yaygın olarak kullanılan standartlara uygun olması, ileride yapılacak değişiklik ve eklemeler için kolaylık sağlayacaktır. Kayıt sisteminin kayıpsız, kolay erişilebilir, kolay yönetilebilir ve kayıt yükünü kaldırabilecek kapasitede olması önemlidir. Kayıt platformlarının yedekli güç ünitelerinin olması, yedekli soğutma sistemlerinin olması, disk arızalarına karşı RAID (Redundant Array of Independent Disk) disk yapılarının olması ve mümkünse kayıt cihazlarının yedekli mimaride kurulması gerekir. Çok noktadan izleme yapılıyorsa özellikle canlı görüntülerin çoklu yayın (multicast) paketler olarak gönderildiği sistemler seçilmesi, hem sistem üzerine gelecek yükü azaltacak, hem de ağ üzerinde oluşacak yüksek video trafiğini düşürecektir. Ağ yapısının tasarlanması aşamasında da gerekli bant genişliği hesabının yapılarak uygun kenar ve merkez ağ anahtarlarının ve bu anahtar-

Kayıt platformlarının yedekli güç ünitelerinin olması, yedekli soğutma sistemlerinin olması, disk arızalarına karşı RAID (Redundant Array of Independent Disk) disk yapılarının olması ve mümkünse kayıt cihazlarının yedekli mimaride kurulması gerekir. lar arasındaki hızın belirlenmesi gerekir. PoE (Power over Ethernet) özellikli ağ anahtarlarının kullanılması, enerji kablosu maliyetini ortadan kaldıracaktır. Kablolama aşamasında, kamera kablolarının manyetik alandan etkilenmelerinin önüne geçmek için zayıf akım tavasından taşınmasına dikkat edilmelidir. VLAN (Virtual LAN) konfigürasyonu ile fiziksel ağ üzerinde birden fazla sanal ağlar yaratılarak her bir sanal ağın sanki ayrı bir fiziksel ağ gibi çalıştırılması sağlanmalıdır.

Mart 2018 Güvenlik Yönetimi n 47

ÖZEL DOSYA CCTV YÖNETİM YAZILIMI

2018 yılında güvenlik piyasasının büyümeyi sürdüreceğini düşünüyoruz 2017 yılında güvenlik sektöründe konsolidasyon süreci hakimdi, küçük markalar kayboldu, bazıları da birleşti. Andreas BEERBAUM / Genel Müdür SeeTec

üresel pazarda Türkiye’nin güvenlik sektörü olarak yeri nedir?

güvenlik çözümlerine ilave olarak iş süreçlerine katma değer sağlayan çözümlerin büyüyeceğini öngörüyoruz.

Avrupa ve Asya arasında güçlü bir ekonomiye sahip önemli bir ülke olan Türkiye sadece SeeTec için değil aynı zamanda diğer tüm güvenlik ürünleri üreticileri ve çözüm sağlayıcıları için kuşkusuz önemli bir pazardır.

Güvenlik sektörünün en önemli problemi nedir ve çözüm önerilerinizi sunar mısınız? Siber güvenlik ve artan fiyat baskısıdır. Bulut tabanlı sistemlerin yaygınlaşması ve güvenlik sistemlerinin de IT ekosistemlerinin bir parçası haline gelmesinden ötürü, tüm üreticiler için siber güvenlik zorlukları yüzleşmeleri gereken kaçınılmaz bir gerçektir. Bu da üreticilerin güvenli donanım ve yazılım sağlamak için faaliyetlerini artırmak zorunda oldukları anlamına gelir. Entegratörler ve son kullanıcılar da kurdukları ve kullandıkları sistemlerin güvenlik standartlarını sağladığından emin olmalıdırlar. Artan fiyat baskısı konusuna geldiğimizde ise artık teknolojinin bir emtia haline geldiğini görüyoruz. Özellikle Uzakdoğu’dan gelen düşük maliyetli ürünler ile temel güvenlik ihtiyaçlarını karşı-

48 n Güvenlik Yönetimi Mart 2018

2017 yılı nasıldı?

Andreas BEERBAUM

layan video çözümleri sunulmaktadır. Köklü üreticiler bu durumla baş etmek zorundalar, bu da ürün geliştirme maliyetlerini karşılayabilmeleri için yeni yollar bulmaları gerektiği anlamına geliyor. Bunun sağlayabilmenin tek yolu ise inovasyondur.

Güvenlik sektöründeki son trendler nelerdir? Derin öğrenme (Deep Learning): Video teknolojisini kullanım şeklimizi tamamen değiştirme potansiyeline sahiptir. Sadece video analiz ile sınırlı değildir. loT: Nesnelerin Interneti Entegrasyonlar: 3. Parti sistemler ile ara yüzlerin artması ve derinleşmesi. Dikey çözümler, geleneksel

2017 yılında güvenlik sektöründe konsolidasyon süreci hakimdi, küçük markalar kayboldu, bazıları da birleşti. Uzakdoğu’daki üreticilerde bir artış görüyoruz; bunlar düşük fiyatlı çözümlerle özellikle küçük/orta ölçekli firmalar üzerinde baskı oluşturdu, orta dereceli, kurumsal olanlarda bu baskı bir dereceye kadar hissedildi. Ayrıca, üst düzey ve kurumsal pazar yeni çözümler aramaya devam ediyor. Türkiye pazarında, özellikle kurumsal segmentte sağlam ve istikrarlı bir büyüme yaşadık.

2018 yılı için beklentileriniz nedir? 2018 yılında güvenlik piyasasının büyümeyi sürdüreceğini düşünüyoruz. Video teknolojisi küçük ve orta ölçekli işlerde emtia halini alacak. İş ve kurumsal segmentte rekabetin artacağı bu da fiyatların muhtemelen daha da düşeceği anlamına geldiğinden, işletmeler için üst düzey dikey çözümler sağlamayı daha fazla büyüme için önemli bir potansiyel olarak görüyoruz.

SEKTÖRDEN

ntaş’ın önemli ‘’Bantaş’ın en önemli yatırımlarından biri de insan kaynağı alanındadır’’

Nakit, kıymetli evrak, kıymetli maden ve benzeri kıymetli eşyaların güvenli bir şekilde taşınması, nakit işlenmesi ve saklanması konusuna çözümcü yaklaşımlarla ivme kazandıran, Bantaş İş Geliştirme ve Müşteri Hizmetleri Müdürü Melih Levent KOCABIYIK ile kıymetli eşya ve para taşımacılığını konuştuk.

Firmanız ve sunmuş olduğunuz çözümler hakkında bilgi alabilir miyiz?

Şubeleriniz, araç filonuz ve makine parkurunuz hakkında bilgi verir misiniz?

Bantaş, değerli kargo Lojistik ve Güvenlik Hizmetleri alanında faaliyet göstermek amacıyla 2009 yılında Denizbank A.Ş. , QNB Finansbank A.Ş. ve Türk Ekonomi Bankası A.Ş. ortaklığında kurulmuştur. Bantaş, maksimum optimizasyon minimum risk prensibi ile kıymetli mal lojistiği alanında teknoloji ağırlıklı ve yenilikçi çözümler geliştirmektedir. 5188 sayılı Özel Güvenlik Hizmetleri’ne dair kanun çerçevesinde banka ve kurumlara nakit taşıma, işleme, saklama, ATM nakit desteği, ATM birinci seviye bakım, ikinci seviye bakıma refakat desteği, akıllı kasa, hizmetleri sunmaktadır. Geçen yıldan itibaren yapılan yatırımlarla elektronik güvenlik ve ATM yönetilen hizmetler alanında da daha farklı ve yüksek katma değerli hizmetler veriliyor olacaktır. Ayrıca, Bantaş yurtdışı danışmanlık hizmetleri vererek bilgi ve tecrübelerini uluslararası arenada da paylaşmaktadır.

Türkiye ve KKTC’de yüksek teknoloji ürünü sistem ve cihazlar ile donatılmış dünya standartlarında toplam 49 şubeye sahip olan Bantaş, özel güvenlik koşullarına göre hazırlanan 400’ün üzerindeki zırhlı araç ile her gün binlerce noktaya hizmet vermekte ve sahadaki tüm varlık ve kıymetleri 7/24 online olarak takip edilmektedir. Ayrıca belirtmek gerekir ki Bantaş’ın kullandığı banknot işleme sistemleri birçok ülkenin merkez bankalarında kullanılan modern ve yüksek teknoloji ürünü makinelerdir. Her geçen gün yenilenen ve geliştirilen şubelerden şehirlerarası transferler ile Türkiye’nin her yerine hizmet götürülmektedir. Ayrıca, muhabirlik anlaşmaları ile dünyanın farklı noktalarına uluslararası kapıdan kapıya kıymet taşıma hizmetleri verilmektedir.

50 n Güvenlik Yönetimi Mart 2018

Türkiye’de kıymet taşımacılığı alanındaki yeriniz hakkında bilgi verir misiniz? Bantaş’ın kuruluşundan bu yana iddialı olduğu faaliyet alanları nakit,

kıymetli evrak, kıymetli maden ve benzeri kıymetli malların güvenlikli şekilde taşınması, nakit işlenmesi ve saklanması olmuştur. Firmamız, hizmetlerini en zor koşullarda dahi, en hızlı şekilde ve yüksek güvenlik önlemleri ile gerçekleştirmeyi ilke edinmiş 1500 personelinin gücü ile sektörün öncü kuruluşlarındandır. Her yıl daha fazla çalışıp teknoloji ve insan kaynağındaki yatırımlarını daha da artırarak kendi başarısı ile yarışmakta olan Bantaş’ın hizmetlerindeki temel kriter rekabetçi fiyatlar, üstün hizmet kalitesi ve yüksek risk farkındalığı ve güvenlik anlayışıdır. Bu kapsamda, kaynak verimliliği, eğitimli personel, yaygın hizmet ağı, geniş hizmet gamı, yüksek güvenlik standartları, kapsamlı sigorta güvencesi gibi öncelikli odak konuları bulunmaktadır. Bantaş kuruluşundan bu yana örnek bir “nakit taşıma ve işleme hizmetleri modeli” olmuş ve eğitimli ve alanında uzman personeli ile tüm kurumsal hedeflerini gerçekleştirme konusunda kapasitesini her geçen gün iddialı bir şekilde geliştirmeye devam etmektedir.

Bantaş’ın sunduğu eğitimlerin sadece personeliyle sınırlı kalmadığını biliyoruz, devamını sizden dinlemek isteriz? Bantaş’ın en önemli yatırımlarından biri de insan kaynağı alanındadır. Çalışanları için okul niteliğinde olan Bantaş, personelinin mesleki ve kişisel gelişimini önemli ölçüde desteklemektedir. Bu kapsamda Bantaş; 2017 yılında kişi başı 64,5 saat eğitim vererek hedeflerinin üzerinde performans göstermiştir. Çalışanlarının katıldığı eğitimleri bire bir takip ederek her bir çalışanın gelişimine özenle yaklaşan Bantaş’ta, kariyer hedefi olan personelin talepleri de dikkate alınarak eğitim planı oluşturulmaktadır. Bunun yanında eğitim konusunu çalışma alanının her anına yaymış olan Bantaş’ta eğitim faaliyetleri mesainin ilk saatleri ile başlamaktadır. Tüm şubelerde mutlaka günlük faaliyet öncesi kritik görülen hususlarda personelin bilgilendirilmesi sağlanarak, teknik, taktik, risk ve motivasyon başlıklı konularda personel bilgilendirilmektedir. Söylendiği gibi Bantaş’ın Eğitim Aktiviteleri sadece kendi organizasyonu ile sınırlı değildir. Türkiye, Suudi Arabistan ve KKTC’deki müşterisi kurumlara da temel faaliyet alanı kapsamında “risk yönetimi”, “nakit taşıma ve işleme” ve “para tanıma” gibi uzmanlık alanımız olan konularda eğitimler verilerek sektörel destek sağlanmaktadır.

Sizi bugünlere getiren kilometre taşı olarak gördüğünüz proje ve yatırımlar nelerdir? Operasyon, risk ve güvenlik, müşteri ilişkileri, bilgi ve iletişim teknolojileri alanlarındaki AR-GE çalışmaları sonucunda yapılan yatırımlar, izlenebilirlik, yönetilebilirlik alanlarında önemli katkılar sağlamaktadır. Özellikle operasyonlarda anlık durumsal

Firmamız, hizmetlerini en zor koşullarda dahi, en hızlı şekilde ve yüksek güvenlik önlemleri ile gerçekleştirmeyi ilke edinmiş 1500 personelinin gücü ile sektörün öncü kuruluşlarındandır.

farkındalık ile güvenlik ve riskin etkin şekilde yönetilmesi temel odak konularını oluşturmaktadır. Bu amaçla; sahada el terminali kullanımı, zırhlı araçlardan canlı video aktarımı, taşınabilir panik butonları, ATM operasyonlarının görüntülü kayıtlarının alınması, ERP sistemi üzerinden sipariş açılması, takibi ve mutabakatı, CRM, kağıtsız ortam gibi sistem ve teknolojiler Bantaş’ın günlük operasyonlarında güvenlik, verimlilik, izlenebilirlik avantajları sunmakta ve şirketi sürekli daha öteye taşımaktadır. Tüm bunların başarılması ve aktif şekilde kullanılması ise sık ve çeşitli eğitimler ile sağlanmaktadır.

ötesine gitmek için daha çok çalışmaya devam edecektir. Bu kapsamda öncelikle operasyonlarında verimliliği artırmaya, güvenlik ve risk yönetiminde hatasız çalışmaya ve müşterilerine yüksek kaliteli hizmetler sunmaya devam edecektir. Gücünü teknolojiden alan Bantaş’ın bu alandaki yatırımları 2018 yılında da artarak sürecektir.

2018 yılına yönelik hedeflerinizi okuyucularımızla paylaşır mısınız? Sektör lideri konumunda oturan Bantaş 2018 yılında da kendi performansının ve başarılarının

Mart 2018 Güvenlik Yönetimi n 51

SEKTÖRDEN

Türkiye omasını “Güvenlik hizmetinin doğru ve etkin bir şekilde verilmesinin ilk amacı önleyici olmalıdır”

Atalian Güvenlik Şirket Müdürü Bülent YURDÇU, güvenlik sektörünün teknolojik yeniliklerle yapılandırılması ve her sektöre özgü geliştirdikleri önleyici çözüm önerilerinin en temelinde olaya müdahale ve raporlama yer aldığını belirtti.

ATALIAN entegre tesis yöne-

timi olarak, güvenlik başlığı altında hangi hizmetleri sunuyorsunuz?

ATALIAN bünyesinde E Grup Güvenlik Hizmetleri A.Ş. olarak 5188 Sayılı Kanun çerçevesinde kolluk güçlerinin görev alanı dışında kalan alanlarda, her türlü bina, tesis, AVM, fabrika, okul, site, residance vb. tesislerde can ve mal güvenliğini sağlamak amacıyla firmamız tarafından güvenlik hizmetleri verilmektedir. Güvenlik hizmetimiz kapsamında giriş çıkışların kontrolünün yapılması, çevre kontrollerinin hem göz ile hem de kamera sistemiyle takip edilmesi, devriye hizmetlerinin icra edilmesi, gerek görülen hallerde kolluk güçlerine haber verilmesi çalışmaları titizlikle yürütülmektedir. Firmamız, düzenli hizmetlerinin yanı sıra, kısmi süreli organizasyonlarda da güvenlik hizmeti sunmaktadır. Genel anlamda güvenlik gerektiren konuların tamamında hizmet verme yeterliliğine sahibiz. Bu konuları 52 n Güvenlik Yönetimi Mart 2018

bina (site, otel vb.) güvenliği, iş yeri (ticaret merkezi) güvenliği, fabrika güvenliği, organizasyon etkinliği için güvenlik hizmeti, VIP güvenlik başlığı altında sıralayabiliriz.

Ülkemizde tesis güvenliği uygulamalarını ve bu konuya verilen önemi Avrupa ile kıyaslayabilir misiniz? Ülkemizin jeopolitik ve kültürel yapısı ele alındığında güvenliğe olan ihtiyacın Avrupa’ya göre daha fazla olması gerçeği ile karşılaşmaktayız. Bu gerçekten yola çıkarak özellikle tesis yönetiminde güvenlik hizmetlerini oldukça kapsamlı yürütmekteyiz. Güvenlik operasyonunu tüm yönleriyle inceleyip oluşturmaktayız. ATALIAN olarak personel seçimine gösterdiğimiz özen başta olmak üzere; Tesisin özel güvenlik analizinin oluşturulması; Koruma ve güvenlik planının oluşturulması; Güvenlik görev yerlerinin ve operasyon prosedürlerinin belir-

lenmesi; Acil durum planlarının oluşturulması ve uygulanması konularında titizlikle çalışma yapılması; Bu uygulamaların sürdürülebilir olması ve gelişen sistem ve uygulamaları bilgilendirmek amacıyla yıllık plan dahilinde personele aylık eğitim verilmesi ile tesis güvenliği için gerekli uygulamaları yerine getirmekteyiz.

Güvenlik konusunda en fazla dikkat edilmesi gereken konu nedir? Güvenlik hizmetinin doğru ve etkin bir şekilde verilmesinin ilk amacı önleyici olmalıdır. Bunun için alınan önlemlerin caydırıcı olması esası teşkil etmelidir. Personelin dikkatli ve uyanık bulunması bu önlemlerin etkin kullanılmasını sağlamaktadır. Alınan önlemler personel tarafından iyi öğrenilmeli ve uygulanmalıdır. Tespit edilen olaylara anında müdahale edil-

ın

Bülent YURDÇU

Ülkemizin jeopolitik ve kültürel yapısı ele alındığında güvenliğe olan ihtiyacın Avrupa’ya göre daha fazla olması gerçeği ile karşılaşmaktayız.

meli ve raporlanmalıdır. Personelin dik ve kendinden emin duruşu, devriye hizmetlerini belirlenen tur ve zamanın dışında da yerine getirmesi, kamera izleme sisteminin etkin bir şekilde kullanılması güvenlik hizmetlerinin doğru bir şekilde yerine getirilmesi için dikkat edilmesi gereken konuların başında gelmektedir.

Verdiğiniz güvenlik hizmetleri farklı sektörlere göre nasıl şekil değiştiriyor? Güvenlik hizmetlerimizi AVM, site ve residance, okul, fabrika gibi farklı sektörlerde vermekteyiz. Her sektörün kendine özgü öncelikleri olmakla beraber personelin güler yüzlü ve nazik olması ile kılık kıyafet ile teçhizatının düzgün olması temel ortak özelliktir. ATALIAN güvenlik ekiplerinin operasyonlarda dikkat ettiği konulardan örnek vermek gerekirse; AVM güvenlik hizmetinde çanta ve personelin üst kontrollerine azami dikkat edilmelidir. Ayrıca şüpheli şahıs takibi CCTV personeli ve

kat devriyeleri tarafından titizlikle takip edilmeli, olumsuz olabilecek olaylara karşı derhal müdahale edecek tedbirler alınması gerekmektedir. site ve residance projelerinde ise kayıtsız ve onayı alınmamış ziyaretçilerin kat sakinleri ile görüştürülmemesi öne çıkmaktadır. Fabrikalarda ise yük alacak ve bırakacak araçların kayıtlarının tam olarak tutulması ile varsa kantar hizmetinin yapılması, çıkan araçların yükünün irsaliye ile uyumlu olduğunun kontrolü önem arz etmektedir. Bunların dışında devriye hizmetlerinin güvenlik hizmetini verdiğimiz bütün sektörlerde etkin yapılması her zaman önemini korumaktadır.

Güvenliğin en fazla ön plana çıktığı sektörler hangileri? Esasına bakılacak olursa güvenlik hizmetinin her zaman bütün sektörlerde tam ve etkin olarak yerine getirilmesi gerekmektedir.

Ancak yapılacak herhangi bir eylem sonunda ses getirebilecek olumsuz etkilerin çok daha fazla olabileceği özellikle havaalanı, AVM’ler, fabrikalar, toplu ulaşım araçları (metro-deniz ulaşım araçları vb.), konser ve spor etkinlik alanları güvenliğin en fazla ön plana çıktığı sektörler olarak değerlendirilmektedir.

Güvenlik alanındaki yenilikler hakkında bilgi verir misiniz? Hangi teknolojileri kullanıyorsunuz? Güvenlik alanında özellikle teknolojik olarak sürekli yenilikler oluşmaktadır. Bu kapsamda ATALIAN hizmet verdiği projelerde kurulması gereken kamera sistemleri, erken uyarı ve alarm sistemleri, tur kontrol sistemleri hakkında bilgi ve analizler yapmaktadır. Var olan kamera sistemleri, tur kontrol sistemleri, Intercom sistemleri gibi yenilikler projelerimizde etkin olarak kullandığımız teknolojik destekli ürünlerdir.

Mart 2018 Güvenlik Yönetimi n 53

ELEKTRONİK GÜVENLİK

Endüstri 4.0 devrimi ile yepyeni bir dünya keşfedildi! Üretim sektöründeki önemli endüstriyel devrimler sonrası ülkeler ve şirketler küresel boyutta yaşanan bu değişimlere ayak uydurmak zorunda kalmış ve artan rekabet koşulları arasında rekabet üstünlüklerini devam ettirebilmek amacıyla bazı stratejiler geliştirmişlerdir. Taylan AKPINAR / Satış Yöneticisi TEKNOMAKS BİLİŞİM TEK. SAN. ve DIŞ. TİC. LTD. ŞTİ.

ndüstri 4.0, 4. Endüstri Devrimi ya da 4. Sanayi Devrimi terimi ilk olarak 2011 yılında Almanya Hannover Fuarı’nda kullanıldı. Ekim 2012 yılında ise Robert Bosch GmbH ve Henning Kagermann çalışma grubu oluşturarak hazırladıkları 4. Sanayi Devrimi öneri dosyasını Alman Federal Hükümeti’ne sunmuştur. 8 Nisan 2013 tarihinde yine Hannover Fuarı’nda çalışma grubu Endüstri 4.0 raporunu sunmuştur. Üretim sektöründeki önemli endüstriyel devrimler sonrası ülkeler ve şirketler küresel boyutta yaşanan bu değişimlere ayak uydurmak zorunda kalmış ve artan rekabet koşulları arasında rekabet üstünlüklerini devam ettirebilmek amacıyla bazı stratejiler geliştirmişlerdir. Almanya’da gündeme gelen Endüstri 4.0 da bu stratejilerden birinin adıdır. Endüstri 1.0’dan 4.0’a Doğru Mekanik Üretim Tesislerinin Uygulanması (18. Yüzyıl) • 1712 Buhar Makinesinin İcadı

54 n Güvenlik Yönetimi Mart 2018

Elektrik ve İş Bölümüne Dayalı Seri Üretime Geçilmesi • (19. Yüzyıl) 1840 Telgraf ve 1880 Telefon İcatları • 1920 Taylorizm (Bilimsel yönetim) • Üretim Süreçlerinin Otomasyonu (20. Yüzyıl) 1971 İlk mikro bilgisayar (Altair 8800) 1976 Apple I (S. Jobs ve S. Wozniak) * Otonom Makineler ve Sanal Ortamlar (21. Yüzyıl)

1988 AutoIDLab. (MIT) 2000 Nesnelerin İnterneti 2010 Hücresel Taşıma Sistemi 2020 Otonom Etkileşim ve Sanallaştırma

Tarih boyunca dört büyük endüstriyel devrim yaşanmıştır. 1. Su ve buhar gücünün daha verimli kullanılmasını sağlayan mekanik tezgâhların bulunması. 2. Henry Ford’un üretim bandı tasarımı ve elektriğin seri üretimde

ELEKTRONİK GÜVENLİK

kullanılmaya başlanması, üretim hattının geliştirilmesi. 3. 1970’lerde üretimde mekanik ve elektronik teknolojilerin yerini dijital teknolojiye bırakmasına sebep olan programlanabilir makinelerin kullanılmaya başlanmasıyla oldu. Günümüz bu endüstri devrimi içindedir. 4. Endüstri 4.0 ise 4. Endüstriyel Devrimi başlatacağı düşünülen endüstriyel bir strateji plânıdır. Endüstri 4.0 temel olarak Bilişim Teknolojileri ile Endüstriyi bir araya getirmeyi hedefliyor. Ana bileşenlerinden ilki yeni nesil yazılım ve donanım, yani bugünün klâsik donanımlarından farklı olarak düşük maliyetli, az yer kaplayan, az enerji harcayan, az ısı üreten, ancak bir o kadar da yüksek güvenilirlikte çalışan donanımlar ve bu donanımları çalıştıracak işletim ve yazılım sistemlerinin kaynak ve bellek kullanımı açısından tutumlu olması hedefidir. İkinci ve belki de en önemli bileşen ise Cihaz Tabanlı İnternet (İng. Internet of Things), yeryüzündeki tüm cihazların birbiriyle bilgi ve veri alışverişi için kullanıldığı, her türlü araç

56 n Güvenlik Yönetimi Mart 2018

gerece entegre edilmiş, sensör ve işleticilerle donanmış, İnternet bağlantılı akıllı elektronik sistem bu sisteme kısaca Siber-Fiziksel Sistemler de diyebiliriz. Üretim sürecinde fabrikalardaki makinelerde siber-fiziksel sistemlerin kullanılması demek insanlardan neredeyse bağımsız olarak kendi kendilerini koordine ve optimize ederek üretim yapabilecek ‘akıllı fabrikalar’ demektir. Eğer Endüstri 4.0 stratejisi gerçekleşirse üretim süresi, maliyetler ve üretim için ihtiyaç duyulan enerji miktarı azalacak, üretim miktarı ve kalitesi artacak.

Endüstri 4.0 çözümleri & uygulama alanları Belki de Endüstri 4.0’dan daha fazla merak edilen şey, Endüstri 4.0 çözümleri, yani uygulama alanlarıdır. Hayatımızın her alanında Endüstri 4.0 çözümlerini uygulayabilir ve sağladığı kolaylıklardan faydalanabiliriz. Akıllı şehir uygulamaları: Trafik, park etme, ışıklandırma, belediyelerin atık yönetimi gibi alanlarda uygulanmaktadır. Sabah

Ana bileşenlerinden ilki yeni nesil yazılım ve donanım, yani bugünün klâsik donanımlarından farklı olarak düşük maliyetli, az yer kaplayan, az enerji harcayan, az ısı üreten, ancak bir o kadar da yüksek güvenilirlikte çalışan donanımlar ve bu donanımları çalıştıracak işletim ve yazılım sistemlerinin kaynak ve bellek kullanımı açısından tutumlu olması hedefidir.

ELEKTRONİK GÜVENLİK

uygulama türleridir. Akıllı hayvancılık uygulamaları: Hayvanların bulunduğu ortamın ısı, ışık, ses ve zararlı gaz gibi parametrelerin takip edilmesi ve izlenmesine olanak tanıyan uygulamalardır.

Endüstri 4.0’a ülkelerin bakış açısı

trafiğe çıktığınızda akıllı telefonunuzun haritalar bölümünde size ön görülen trafik yoğunluğu ile ilgili aktarılan veriler tamamen bu alanda yapılan uygulamaların eseridir. Akıllı çevre uygulamaları: Hava kirliliği, yağmur ve yağış durumu, baraj doluluk oranları, orman yangınları, kar, tipi, fırtına gibi birçok doğa olayı ile ilgili ön görülü verilerin toplanması için uygulanır. Akıllı ev uygulamaları: Işık, güvenlik, aydınlatma, eğlence gibi konulardan evlerin sağladığı veya sağlayacağı hizmetlerin hem ev içinde hem de ev dışında uzaktan yönetilmesine imkân sağlar. Örneğin, uzaktan akıllı ev uygulamalarına bağlanarak ışıklarınızı açabilir veya kapatabilirsiniz. Tedarik ve kontrol uygulamaları: İşletmelerin en çok para kazandıran veya kaybettiren bölümleri olarak depolar veya diğer ismi ile ambarlar görülür. Depodaki ürünün veya ham maddenin stok durumunu takip etmeye, son kullanma tarihi yaklaşan ürünler ile ilgili bilgi almaya ve hatta gerek görülmesi durumunda tekrar sipariş etmeye imkân tanıyan uygulamalardır. İşletmelerin veya üretim tesislerinin büyük ölçüde yükünü hafifleten

58 n Güvenlik Yönetimi Mart 2018

Avrupa Komisyonu’nun 2012 yılında yaptırdığı “Uluslararası Bilgisayar ve Enformasyon Okuryazarlığı Anketi (International Computerand Information LiteracySurvey-ICILS)” 21 ülkeden 3300 okulda, 60 bin öğrenci üzerinde uygulandı. Anket, çocukların dijitalleşme sürecine ne kadar hazır olduklarını saptamaya çalışıyor. Veri işlemeye, bilgisayar okuryazarlığına ve buradan çözüm üretmeye, ilgili ülkelerin eğitim sistemlerinde ne kadar önem verildiğine bakıyor. Endüstri 4.0’ın bizden beklediği teknolojiyi her alanda tasarlayacak, geliştirecek, üretecek ve üretilen teknolojiyi kullanabilecek insan gücünün eğitimi kaçınılmaz bir gerçektir. Endüstri 4.0’ın gerçekleri; üst düzey düşünme becerilerine sahip bireylerdir, bilmenin yetmeyeceği, düşünmenin zorunlu hale geleceği yöntemlerdir. Dünya problemlerini doğru hissedecek ve tanımlayacak (eleştirel düşünme), çözümü için yenilikçi fikirler üretecek (yaratı-

Endüstri 4.0’ın bizden beklediği teknolojiyi her alanda tasarlayacak, geliştirecek, üretecek ve üretilen teknolojiyi kullanabilecek insan gücünün eğitimi kaçınılmaz bir gerçektir. cı düşünme), çözüm için doğru yöntem ve teknikleri kullanacak (bilimsel ve analitik düşünme) bireylerin her alanda yetiştirilmesi büyük önem taşımaktadır. Bu durum okul öncesi, ilköğretim, ortaöğretim, yükseköğretim ve yaşam boyu öğretimde olmak üzere çok geniş bir perspektifte birbirleriyle entegre ve etkileşimli olarak düşünülmesi, planlanması, tasarlanması ve uygulanması gereken bir konudur. Akademik camia da, hedeflenen kazanımlara ulaşmak amacıyla üniversitelerde eğitim kalitesini arttırmak, öğretmen adaylarını teknoloji ile bütünleştirmek, onlarla inovatif ürünler geliştirmek, dijital okuryazarlığı geliştirmek gibi konularda eğitim araştırmalarına odaklanmak zorundadır.

ELEKTRONİK GÜVENLİK

Okul öğrenci ve kampüs güvenliği Okul girişlerinde görevlendirilecek güvenlik görevlileri, kullanılacak tüm teknolojik cihazlar ile birlikte uygulamalı eğitimlerden geçmeli, gerekli sertifikaları edinmelidir. Okul ya da kampüs girişlerinde turnike geçiş sistemleri oluşturulmalıdır. POLİMEK ELEKTRONİK SAN. VE TİC. A.Ş.

kullardaki rutin güvenlik ve idari kuralların hassasiyetle uygulanmasındaki sorumlu kişi her ne kadar okul müdürleri ve öğretmenler olsa da veliler ve öğrenciler ile işbirliği içinde kurulabilecek çeşitli sistemler sayesinde kampüs alanı ve çevresinin dış etkenlere karşı korunması mümkündür. Eğitim ve öğretim binalarının bulunduğu yerlerde meydana gelen suç türleri, sayıları ve çevresel faktörler göz önünde bulundurularak risk analizine dayalı planlamalar yapılması gerekir. Güvenlik değerlendirmelerinin sonucunda ise elde edilen verilere göre uygulamalara geçilmelidir. Birden fazla güvenlik yöntemi seçeneği bulunsa da ilk başta velilerimizi ve öğrencilerimizi, öğretmenlerimizi bu konuda bilinçlendirmemiz önemlidir. Okul girişlerinde görevlendirilecek güvenlik görevlileri, kullanılacak tüm teknolojik cihazlar ile birlikte uygulamalı eğitimlerden geçmeli, gerekli sertifikaları edinmelidir. Okul ya da kampüs girişlerinde

60 n Güvenlik Yönetimi Mart 2018

turnike geçiş sistemleri oluşturulmalıdır. Kartlı, parmak izli ya da şifre yöntemi ile turnikelerden geçişler sağlanmalıdır. Personeller ve öğrencilerin hatta ziyaretçi ya da velilerin de buralardan geçişi sağlanmalıdır. Velilere ve ziyaretçilere her giriş çıkışta ayrı ayrı kartlar zimmetlenmeli, gerekirse isim soy isim ve imza karşılığında kartlar teslim edilmelidir. Bazı

kurumlar bu güvenlik yöntemini kurulacak kamera sistemleri ile de desteklemektedirler. Aslında hem öğrencilerin hem de öğretmenlerin daha sağlıklı bir eğitim öğretim ortamında bulunmaları için kamera sistemini de olmazsa olmazımız gibi düşünebiliriz. Elde edilecek görüntü kayıtları hafızaya görüntü kaydedilmesi ve depolanması olumsuz durumlarda geriye dönük görüntü

izleme imkânını yaratmaktadır. Kimlik kontrolünün kişi bazında pek mümkün olmadığı büyük eğitim kampüsleri, fakülteler, rektörlük binaları ya da ilkokul, ortaokul ve liselerin bir arada bulunduğu yerlerde ise kamera ve turnike sistemlerini bina ya da alana girişlerde konumlandırılacak x-ray cihazı, metal üst arama dedektörleri ile de destekleyebiliriz. X-ray, çanta, paket kontrolü yapılmasını sağlayan, tünellerden geçişte eşyaların ekrana görüntüsünü yansıtan cihazdır. Tünel içerisinde x ışınları kullanılarak görüntülerin elde edilmesi söz konusudur. X-ray cihazının insan sağlığı üzerinde ise herhangi bir olumsuz etkisi bulunmamaktadır. Bu durum bilimsel olarak da kanıtlanmıştır. Cihazın tüm dış yüzeyi kurşun plakalarla kaplıdır. Tünelden geçen x-ışınları kesinlikle dışarıya sızmamaktadır, eşyalar üzerinde de birikmemektedir. Metal kapı dedektörleri ise kişilerin içinden geçmesi ve yabancı madde olması durumunda ikaz vermesi için üretilmiştir. Metal kapı dedektörleri üretimi sırasında x-ray cihazında olduğu gibi x-ışınları kullanılmamıştır. Metale duyarlı ve hassasiyeti olan bu cihazlarda çevresinde ve cihaz üzerinde oluşturulan elektromanyetik alan sayesinde sinyal verme özelliği vardır. Delici, kesici ya da patlayıcı herhangi bir madde ile geçiş olduğunda güvenlik görevlileri cihaz üzerinde bulunan ledlerde bölge tespiti yapabilir ya da ekranda yabancı maddenin ne olduğunu görebilirler. Binaların iç alanlarında neler yapılabilir diye bahsedecek olursak; Kat araları, derslikler, koridorlar, eğitim-öğretim için sadece öğrenci ve öğretmenler tarafın-

dan kullanılmalıdır. Herhangi bir nedenle okula gelen hiçbir veli ve ziyaretçinin bu alanlara giriş izni olmamalıdır. Az önce de bahsettiğimiz gibi kimlik karşılığında verilebilecek “veli giriş kartı” ya da “ziyaretçi giriş kartı” danışma personeli eşliğinde teslim edilmelidir. Bina içlerine görüşme kim ile yapılacaksa diğer görevlilerle irtibata geçilerek doğru kişiye yönlendirmeler yapılmalıdır. Asansörlerin dış cephesine montajı sağlanacak kart, parmak izi, yüz tanıyıcı cihazlar ile hangi katta hangi öğrenci ve öğretmen bulunması gerekiyorsa sadece o kişilerin geçiş izni olmalıdır. Okul park ve bahçe alanlarına, kampüs otoparklarına oluşturulacak HGS ve bariyer Sistemi ile tanımlanmış araçların girişlerine izin verilmelidir. Her velinin, personelin ya da öğrencilerin araç plakaları sisteme tanıtılmalı ve her araca verilecek rfid etiketler okutulduktan sonra bariyerlerden geçişlere müsaade edilmelidir. Okul ders saatleri içinde dışarıdan gelen ve sisteme tanımlanmayan hiçbir araca okul bahçesine giriş veya park izni verilmemelidir. Okul çıkış saatlerinde ise yalnızca araçlarında etiket bulunan veli araçlarına giriş

veya park izni verilmesine özen gösterilmelidir. Hatta bu araçlar da araç altı arama aynaları ile taranmalı ya da daha üst teknolojiye sahip araç altı tanıma sistemi girişlere kurulmalıdır. Okul yönetimi ve güvenlik görevlileri okul yakınlarında park etmiş şüpheli araçlar hususunda dikkatli olmalı ve gerekli görülen durumlarda kolluk kuvvetlerine bilgi vermelidirler. Öğrencinin evden alınıp okula girişine kadar okul servisleri ile koordineli çalışacak akıllı öğrenci otomasyon sistemi kurulmalıdır. Bu sistem ile birlikte öğrenci yoklamaları yapılmalı, derse geç giren, okuldan kaçan, o gün okula hiç gelmeyen öğrenci velilerine SMS ya da mail yolu ile bilgilendirme yapılmalıdır. İçişleri Bakanlığı’nın son dönemlerde yayınlamış olduğu genelge ile artık her okulda bir güvenlik görevlisinin bulundurulması zorunludur. İl Emniyet Müdürlükleri’nce belirlenmiş okullara ise Milli Eğitim Bakanlığı’nca güvenlik kamera sistemleri kurulması da gündemdedir. Kamera sistemleri okulların kolluk birimleri bünyesinde bulunan Kent Güvenlik Yönetim Sistemlerine (KGYS) entegre edilecektir.

Mart 2018 Güvenlik Yönetimi n 61

GÜVENLİK HİZMETİ

Özel güvenlik için yeni yaklaşımlar yeni riskler ve yeni önlemler Aslında güvenlik sektörü bizatihi dinamik bir olgudur. Kurumların, eğitimlerin, kural ve standartların süratle değişmeye zorlanması olağandır. Mehmet Ali BAL / İcra Kurulu Başkanı ROTAP

enüz farkına varamamış olsak da büyük olaylar yaşadığımız bir yılı bitirmek üzereyiz. Şunu da ifade edelim ki, yıllar zamanımızda artık birer “Çağ” mahiyetinde değişimlere ve gelişmelere sahne olmaktadır. Hatta bazı yıllarda adeta asırlık şekillenmeler gerçekleşmektedir. Güvenlik açısının da ötesinde yaşamsal açıdan büyük gelişmeler yaşamamızın daha da mümkün hale geldiği yeni bir yılın öncesinde bazı değerlendirmeleri ve zamanın muhasebesini yapmak sektörümüz açısından zorunlu hale gelmiştir. Çünkü sektörümüzde, çağ mahiyetindeki değişimlerle en fazla paralellik arz edecek şekilde şaşırtıcı derecede standartlar değişmektedir. Günlük yaşamın akışı içinde karşılaşılan riskler hem çeşitlilik göstermekte hem de boyut kazanmaktadır. Üstelik bu risklerin evrimi hızına mevcut kurumsallaşmış güvenlik reflekslerimiz yetişememektedir. Aslında güvenlik sektörü bizatihi dinamik bir olgudur. Kurumların, eğitimlerin, kural ve standartların süratle değişmeye zorlanması olağandır. Bunun nedeni sadece

62 n Güvenlik Yönetimi Mart 2018

Mehmet Ali BAL

çağın değişmesi, yılların geçmesi gibi zamansal değişimler değildir. Bizatihi insan ve toplumların varlığından içsel nedenlerle (Endogene) ortaya çıkan bir gerekliliktir. Bu gerçeği en iyi gözlemleyen ilklerden biri savaş meydanlarında ölen veya ölmeye direnen asker vücutlarını, hayat ve ölümün birbirini kemiren iki varlık gibi mücadelelerini müşahede eden askeri cerrah Bichat’dır: “Hayat ölüme karşı direnen işlevlerin bütünüdür. Toplumlar için de güvenlik “İç veya dış şiddete, sonuçta ölüme karşı direnen işlevlerin bütünüdür”. Zira toplumlar da ölümlüdür: Bunun

içindir ki, güvenlikleri de hiçbir zaman mutlak değildir ve daima gereklidir.” Bu açıdan, biz de bu görüşe katılıyoruz: “Mutlak bir güvenlik olamaz. Mutlak statik ya da istikrar kazanmış bir güvenlik de olamaz”. Bu açıdan geçtiğimiz yıla bakarsak iki alanda birbirini zorlayan gelişmeler olmuştur. Bunlardan birincisi “Özel güvenlik hizmet ihtiyacıdır”; ikincisi ise “Bizatihi özel güvenlik teşkilatlarının devinimi, gelişimi ve kazandıkları yeni yeteneklerdir”. Bu iki alanı da kapsayacak şekilde değerlendirmelerimizi sektörün ortakları ve paydaşlarıyla açık bir şekilde paylaşmak istiyorum. Değerlendirmelerin hem yapılanmalar hem gereklilikleri hakkında fikir verici olmasını diliyorum. Bunlardan kaynaklanan personel seçimleri, eğitimleri, bütçelendirilmesi ve hukuki düzenlemelerin yapılmasına ilişkin hususlar ise makalenin okunması sırasında zihinlerimizde oluşacaktır. İlk önce kısaca zamanımızın bir genel tasvirini yapmamız iyi olacaktır. İçinde bulunduğumuz yıllar, İkinci Dünya Savaşından sonra gerçekleşen yenidünya düzenine

GÜVENLİK HİZMETİ

benzer yakınlıkta önemli şekillenme ve düzenlemelere hazır yıllardır. Askeri anlamda ve savunma endüstrisi bağlamında savaş öncesi güç birikimine; diplomatik anlamda baktığımızda savaş öncesi gerilimlere, ilhaklara ve sınır değişimlerine tanık olmaktayız. Ekonomi ve finans alanında ise savaş çoktan başlamış, en vahşi haliyle sürüp gitmektedir. Merkez küresel güçlerin kara propaganda merkezleri yoğun bir şekilde faaliyettedirler. Küresel planda paylaşılmış egemenlik sahalarında daha fazla kontrol, daha fazla güvenlik endişesi, daha yüksek gerilim doğmaktadır. Gerilim arttıkça kesif bir savaş öncesi iklim egemen olmaktadır. Düzenli güç yapılarının maniple ettiği düzensiz sözüm ona terörist yapılanmalarına ait uyuyan, uyanan, iltisaklı veya yalnız eylem hücrelerinin dehşetli saldırıları hüküm sürmektedir. Artık bütün toplumlar şu ya da bu şekilde terör dalgalarının, haydi zamanımızın uygun kavramlarıyla söyleyelim, terör parçacıklarının etkisi altındadırlar: Kimisi ölerek ve öldürülerek, kimisi de izleme şiddetinden… Bu iklimde, bireysel ve toplumsal ve yerel güvenlik ihtiyaçları, bireysel oluşumlar ve toplumsal dönüşümler, sosyal yaşamın kalitesini arttıracak düzenlemeler hem daha fazla önem kazanmakta, talep edilmekte hem de buna öneme tezat bir şekilde bu alanlarda bir hizmet boşluğu dikkati çekmektedir. Bu tablodaki durumu vahimleştiren başka hususları da dikkatlerinize sunmak istiyorum. Hızlı dijitalleşmenin bir sonucu olarak günümüzde sosyal, ekonomik, ticari, askeri faaliyet ve yaşam alanlarının tamamı elektronik ve internet tabanlı altyapıları kullan-

64 n Güvenlik Yönetimi Mart 2018

maktadırlar. Bu durum saydığımız alanlardaki etkileşimleri ve işlemleri hızlandırdığı gibi risk oranlarını da fazlasıyla arttırmış durumdadır. Dijital çağın hızlı ve sınır tanımayan toplumsal ilişkilerinin yarattığı bir diğer sonuç ise risklerin yanında sosyalleşme süreçlerinin de yoğunlaşması ve bulaşıcı niteliklerinin artışıdır. Dolayısıyla hizmet kalitesi anlamında, insan ilişkileri alanında da beklentilerin arttığını; zira beklentiyi doğuran temel unsur olan görgünün yer ve zaman tanımadan toplumlar içinde dolaştığını gözlemlemekteyiz. Dijitalleşme küreselleşmenin farklı mahiyette bir üst “Segmentidir”. Küreselleşme ile birlikte o zamana kadar ayrı vagonlarda bulunan bütün toplumsal kesimler –Ki üst kesimler ön vagonlarda ve birinci sınıf mevkilerde, toprağın lanetlileri ise son vagonlarda idiler- birbirine karışmıştır. Artık her vagonun içinde arka sıralarda da olsa gettoların, varoşların gençleri vardır. Dijitalleşme bu durumu daha da ileri noktaya taşımıştır. Vagonda bulunan herkes oturduğu yer farklı da olsa dijital dünyanın savun-

masız duvarlarını aşarak gerçek hayatta birlikte olamayacağı kadar farklı kesimlerle bir araya gelebilmekte, gerçek düzlemde koruma zırhlarını aşamayacağı yüksek güvenlikli istihbarat merkezlerine, banka kasalarına, ticari dokümanlara ulaşabilmektedirler. Toplumsal sınıflar da birbirine karışmıştır, örtülü dünyanın unsurları da… Bu tasviri dünyamızda ortaya çıkan riskler, güvenlik ihtiyaçları ve karşılanma modelleri devlet güvenlik kurumlarını ilgilendirdiği kadar bizim özel güvenlik sektörümüzü de ilgilendirmekte ve etkilemektedir.

Özel güvenlik hizmetlerinin veçheleri: 1. Uzmanlaşmış Bir Güvenlik Hizmeti (Teknik Güvenlik Hizmetleri):Kritik Altyapıların ve Tesislerin Korunması: Günümüzde savaşların “Topyekûn çok cepheli savaşlara” evrilmesi barajlar, boru hatları, petro-kimya tesisleri, hidroelektrik ve termik santraller, nükleer altyapıların korunmasında Özel Güvenlik Teşkilatı faktörü üzerinde daha ciddi

GÜVENLİK HİZMETİ

ve yapısal düşünmemizi zorunlu kılmaktadır. Elbette ki devlet güvenlik birimleri asli sorumlu ve yetkili kurumlardır. Ancak, devlet güvenlik personelinin sayısını aşan bir personel sayısı ve birçok kritik altyapı tesisinin korunmasında görev alması itibariyle özel güvenlik teşkilatlarını da yeniden dizayn etmemiz gerektiği açıktır. Zira topyekûn savaşta özel güvenlik gibi çok esnek ve gelişmeye müsait bir enstrümanın mutlaka istihdam edilmesinde yarar vardır. Bugün birçok gelişmiş ülkede kritik altyapıları korumakla devlet güvenlik kuruluşlarından ve özel güvenlik teşkilatlarından “Uzmanlaşmış Koruma Birimleri” oluşturulduğu görülmektedir. Bu uzman yapılar arasındaki yetki paylaşımları tam hukuki format ile sağlanmış, sağlıklı ve etkili işleyen koruma yapıları kurulmuştur. Bunlardan bazıları ile ilgili olarak “meslek tanımları” “İş tanımları” bile yapılmıştır. Şunu ifade edelim ki, bu alandaki “güvenlik ve koruma fonksiyonları” bir tür “yardımcı mühendislik fonksiyonlarına” dönüşmüş durumdadır. Yani mühendislik düzeyi ile koruma düzeyi arasında fonksiyonel iletişim ve karşılıklı işbirliğine dayalı daimi bir koruma sistemi fonksiyonu ortaya çıkmıştır. Bu bölümün sonunda, özel güvenlik sınır ve boyunu fazlasıyla aşan bir tespiti de paylaşmak istiyorum. İkinci Dünya Savaşı’nın kritik sanayi ve hammadde merkezleri olan Stalingrad ve Ploieşti Merkezleri çerçevesinde yaşanan koruma ve güvenli bölgelere mobilize etme olgularına kısaca atıf yapmak istiyorum. Bilindiği üzere Stalingrad Sovyet Endüstrisinin merkezlerindendir. Alman Nazi Orduları tarafından yerle bir edilmiş, enkazlar üzerinde ve içinde korkunç bir savaş

66 n Güvenlik Yönetimi Mart 2018

gerçekleşmiştir. Bir mobilizasyon şaheseri olarak, bu şehirde bulunan fabrikaların daha güvenli bölgelere taşınması, bu çerçevede 10 milyon insanın da mobilize edilmesi bugün bile etkileyicidir. Bu hamle sayesinde Sovyet Kızıl Ordusu, savaşın özellikle son yıllarında kendi güvenli bölgelere çekilmiş fabrikalarından çıkmış tank ve uçakları kullanmıştır. Ploieşti, Romanya’da Bükreş’in üzerinde bir petrol bölgesidir. 2. Dünya Savaşı süresince Nazi Ordularının petrol temin ettiği bir kaynak olmuştur. Burada Alman Gücü olağanüstü entegre bir hava savunma sistemi kurmuştur. Ploieşti saldırısını yapan ABD hava gücüne ağır bir yenilgi yaşatmışlardır. Haddimizi aşan tespite gelince bugün Stalingrad relocation’ı vereinstallment’ı (Yeniden başka yer de konumlandırılması ve yeniden tesisi) etüt edilmiş midir? veya Ploieşti Savunması sisteminde sistemler üzerinde düşünülmüş müdür? Bu iki tespite dair senaryo çalışması ve alternatifli güvenlik planları var mıdır?

Yüksek risk içeren insan yoğun tesislerin korunması: Savaşların sinsi bir biçimi olan terörist eylemlerin özellikle insanların yoğun bulunduğu özellikli tesisleri, mekânları tercih ettikleri görülmektedir. Raylı sistem güvenliğinin, hava ve deniz limanları güvenliğinin, spor ve konser organizasyonlarının, vb. organizasyonların hatta kamuya açık alanlarda dolaşan insanların güvenliğinin sağlanması hayati önem kazanmıştır. Özellikle kamuya açık alanlarda koruma görevi yapan devlet ve özel güvenlik görevlilerinin küçük bir dikkat veya bireysel bir doğru eylemlerinin yüzlerce can kurtarabileceği unutulmamalıdır. İnsan yoğun raylı sistemler ve is-

Günümüzde savaşların “Topyekûn çok cepheli savaşlara” evrilmesi barajlar, boru hatları, petro-kimya tesisleri, hidroelektrik ve termik santraller, nükleer altyapıların korunmasında Özel Güvenlik Teşkilatı faktörü üzerinde daha ciddi ve yapısal düşünmemizi zorunlu kılmaktadır. tasyonlarında/ garlarında, deniz ve hava limanlarında müşteri memnuniyetinin öncelenmesi zorunluluğundan dolayı sistemin işleyişinde özel güvenliğin mümkün olduğunca az müdahalede bulunması ve şayet bu müdahale mecburi hale gelmişse genel müşteri beklentilerini karşılayacak ölçülerde ve sıradan bir düzen sağlayıcı mahiyette olması gerekliliği vardır. En azından sahada karşılaştığımız yoğun sahne budur. Gerçekten de insan dolaşımının yoğun olduğu veya müşteri beklentisinin yüksek olduğu araçlardaki, merkezlerdeki ciddi terör saldırılarına karşı etkili ve dengeli önlemler alınması zordur. Bu konuda olağan görevliler aşırı yetkilendirildiğinde özellikle iyi vatandaş profiline sahip yararlanıcılar katı ve bazen anlamsız görülen kısıtlamalarla karşı karşıya gelmektedirler. Diğer yandan, terörist ve vatandaş ayırımının ortadan kalktığı, ancak bazı ince detayların fark edilebile-

GÜVENLİK HİZMETİ

ceği bir dönemde yaşamaktayız. Bu konuda destek çözümlerden önemli biri de “güncel terör ve terörist profili ve davranış modelleri konusunda uzmanlaştırılmış görevlilerdir”. Belçika’da Brüksel Havalimanı ve bir metro istasyonunda 22 Mart 2016 tarihinde yapılan intihar saldırısını gerçekleştiren iki (2) intihar eylemcisinin gazetelerde yayınlanan fotoğrafları incelenmeye değerdir. Saldırıya ilişkin bir değerlendirme yapmak bu yazının boyutlarını aşacaktır. Ancak, iki intihar bombacısının yüzlerindeki rahat ifadeler birlikte ölüme yürüyüşleri üzerinde ciddiyetle durmak gerekmektedir. İki kişinin birlikte intihar saldırısı yapabilmesi yeni bir durumdur. Haşhaşiler bile suikastları yaparken afyon kullanıyorlardı ve yalnız hareket ediyorlardı. Burada tek dikkati çeken husus bir ellerinde bomba düzeneğinin pimi/ veya düğmesinin olduğu değerlendirilen siyah eldivenleriydi. Uzman bir görevlinin karmaşaya ve görünür sorunlara değil, görünmeyen sorunlara ve aşırı normal haldeki ince detaylara (Ki bu detaylar önceden profili belirlenmiş, süzülen olaylar neticesi geliştirilmiş, eğitimlerde özümsetilmiş çok ince detaylardır) dikkat çekeceği/ çekmesi gerektiği açıktır. Diğer yandan bu durum, küreselleşme trenindeki insanların karışık bir şekilde bir vagonda bir araya gelebilmesine belirgin bir örnektir. Vakıa bu lüks vagonlara ve platformlara üçüncü dünyanın insanlarının ataları çok önceki tarihlerde gelmiştirler. Ancak, küresel dolaşım bazı kısıtlama girişimlerine karşın, küreselleşme dalgalarının etkisi altındadır. Ve bu hal kaçınılmazdır. Bugün büyükşehirleri şu ülkenin bu ülkenin diye ayırmak neredeyse mümkün değildir. Kozmopolit ve küresel mahiyetteki bütün megapoller

68 n Güvenlik Yönetimi Mart 2018

ile yerelliğini şu veya bu ölçüde korumaya çalışan kapalı şehirler olarak ayırmak gerekir. Nitekim Batı megapollerindeki saldırılarla birlikte İstanbul saldırıları da gerçekleşmiştir. 28 Haziran 2016’da yapılan bu saldırı Batı Megapollerindeki saldırıları takip etmektedir. Saldırıyı gerçekleştirenler bu kez Türkiye’nin yakın olduğu Türki coğrafyadan ve Kafkas ırklarından devşirilmiş IŞİD militanlarıdır. üç (3) saldırganın otomatik silahlarla kalabalığı taramaları ve sonra da kendilerini bombalarla birlikte patlatmaları şeklinde gerçekleştirdikleri bu intihar saldırısı eylemi üzerinde durulmaya değerdir. 2016 yılı içinde Ankara ve İstanbul’da yoğunlaşan IŞİD eylemleri mutlaka teknik açıdan analiz edilmelidir. Zira henüz terörün bir savaş biçimi olarak ortaya çıktığı bu kısa ancak etkileriyle çok uzun olan çağ kapanmış değildir. Yakın zamanda (25 Kasım 2017) Bir El- Abid El Ravza Cami’inde Cuma vakti 25- 30 DAEŞ bayrağı açan teröristlerce düzenlenen saldırıda 305 kişi hayatını kaybetmiş olduğu saldırı, terör görünümlü nizami ordu saldırısını andırmaktadır. Bu da terör saldırılarının gelmiş olduğu düzeyi göstermektedir. Ayrıca bu vesileyle şunu da ifade edelim ki, söz konusu saldırılarla ilgili olarak dünyanın neresinde olursa olsun bütün eylemlere ilişkin bilgilerin derlenmesi ve operasyonel ve stratejik bilgiye dönüştürülmesi elzemdir. Bu yukarıdaki eylemlerin öncü ve model eylemi olarak 2008’deki Mumbai Eylemi gösterilebilir. Birden fazla saldırganın katıldığı, çok sayıda sivil can kaybına yol açan ve intihar eylemiyle sona eren bu tür saldırılar 2008’deki Mumbai saldırılarından sonra yaygınlaşmıştır. Leşker-i Taibe örgütünden 10 militanın katıldığı saldırılar dört gün sürmüş ve 164 kişinin ölümüyle

sonuçlanmıştır. Küreselleşme ve dijitalleşme çağının dinamikleri asla unutulmamalıdır. özel güvenlik ve danışmanlık Şirketimiz tarafından 2001 yılında bazı Büyükşehir Belediyeleri Özel Güvenlik Personeline vermiş olduğumuz kapsamlı eğitimlerde dönemin olayları göz önüne alınarak, terör yapıları ve örnek eylemleri ile intihar eylemleri gibi spesifik konularda da eğitimler verilmiştir. Günümüzde bu alanlarda teknik güncelleme zorunluluk taşımaktadır. Zira Türkiye küresel alanda görünürlüğü artan bir ülkedir. Küresel terör eylemlerinin de hedefinde olması muhtemeldir. Bunun dışında sahip olduğu yaşamsal imkânlar, ekonomik üretim alt yapısı ve bazı sorunlu bölgelere yakınlığı itibariyle yoğun ve kontrolsüz göç dalgalarına maruz kalmıştır. Hem uluslararası dolaşımın bir entegre parçası hem de iç dolaşımı hacmi yüksek bir ülkeyiz. Dolayısıyla kendi hesabımıza özel güvenlik yapılarımızın sadece yerel değil küresel terör ve güvenlik olaylarıyla ve mücadele yöntemleriyle ilgili bir sistem yenilenmesine gitmemiz şarttır. Sadece bilindik güvenlik riskleriyle değil, sabotajlar ve organize saldırılar gibi askeri faaliyet kapsamındaki saldırı ve risklerle mücadele edebilecek uzmanlık ve beceriye sahip özel güvenlik yapısallarının oluşturulması elzemdir.

Terör silahlarının mahiyet değiştirmesi: Bunun kadar önemli olan diğer bir husus ise “Terör silahlarının nitelik değiştirmesi ya da evrilmesidir”. Mesela yolcu uçaklarının, kamyonların, vb. silah olarak kullanıldığı terör eylemleri buna örnektir. İçinde yaşadığımız şartlarda bütün mühendislik

GÜVENLİK HİZMETİ

yapılarının, hizmet tesislerinin, sıradan araçların birer terör silahına dönüştürülmesi tehlikesi ile karşı karşıya bulunmaktayız. Bu bir anlamda, yaşadığımız dünyanın her unsurunu silaha ve tahribe tahavvül ettiren (Dönüştüren) umumi bir risktir. Daha da kötüsü hizmet araçları ile silahlar arasında bir ayrım yapılmasının her geçen gün daha da zorlaşmasıdır. Bu durum özellikle kamusal hizmet sağlayan kara, hava ve deniz araçlarında ve limanlarında/ garlarında görev yapan özel güvenlik personeli açısından çok önem taşımaktadır. Silaha dönüştürülen hizmet araçları ve mekânlarının yeniden güvenli kamusal alanlar şeklinde kazanılmaları için yerleşik ve sivil güvenlik araçlarını da yetkinlikle kullanabilen özel güvenlik yapılarına ihtiyacı bulunmaktadır. Bir diğer hususu da bu başlık altında zikretmek istiyorum. Günümüzde kamu ve özel sektörde kullanmakta olduğumuz teknolojilerin alt yapısı ortak küresel altyapılardır. Bütün denetim veya yönlendirme çabalarının yerel planda etkisiz kaldığını görmekteyiz. Özellikle internet altyapısı ve farklı entegre altyapıların ortak ve güvenli kullanımı üzerinde özel dikkat sarf etmeliyiz. Kritik altyapı tesislerinin kullandıkları altyapılara doğru gidildikçe risklerin çarpan etkisi artmaktadır.

Sistemik mahiyet kazanmış terör eylemleri: Geçmişte, klasik terör dönemlerinde gördüğümüz lokalize (sınırlandırılmış) terör eylemleri bugün karşı karşıya olduğumuz umumi risklere göre çok küçük ve etkisizdirler. Elbette ki klasik teröre karşı mücadele nispeten daha kolaydır. Günümüzdeki terör riski ve güvenlik riski “Sistemik bir risktir”. Hem bizzat kendi oluşum dinamikleri açısından sistemiktir hem de ya-

70 n Güvenlik Yönetimi Mart 2018

ratacağı etkileri ve sonuçları açısından sistemiktirler. Dolayısıyla yarattıkları ürkütücü etki artık tali değil aslidir. Arızi değil, sistemiktir. Verdikleri zarar yüzeysel değil, merkezi tahrip gücündedir. Dolayısıyla karşı mücadele yardımcı veya en azından yüzleşen unsurlarından biri olan özel güvenlik yapılarının yönetici ve saha amiri pozisyonunda olanların sistemik terör ve karşı mücadele pratikleri konusunda özelleştirilmiş bir eğitimden beslenmelerinde yarar vardır. Yukarıda vermiş olduğumuz iki olayda da görülebileceği üzere sadece teknik gözetleme araçları, x-ray cihazları ve benzeri teknolojik destek yeterli olmayabilir. Ya da yeterli olsalar bile “Kişisel ustalık” da denilen gelişmiş ve meleke kazanmış insan unsuru gözlem yeteneği, hissetmesi, güçlü bireysel inisiyatif alabilmesi gibi özellikleriyle bir başarı kaldıracı olabilir. 2. Topluma Hizmet Kalitesi Yüksek Bir Özel Güvenlik Hizmeti (Beşeri Güvenlik Hizmetleri): Aslında özel güvenlik hizmetlerinde halkla ilişkiler kalitesi artık bir kurumumuz bünyesinde belirli bir seviyeye gelmiş durumdadır. Ancak, güvenlik alanının ana zemini beşeri zemin olduğu için sosyal alandaki hızlı değişimlere aynı hızda uyum sağlanması gerekmektedir. Bu konuda da tıpkı teknik uzmanlaşma gibi bir sosyal görevli sıfatıyla uzmanlaşma yararlı olacaktır. Yukarıda değinmiş olduğumuz güvenlik riskleri, karşı mücadele ve benzeri teknik ve soğuk kavramlara karşın yaşamımızın büyük kısmı toplumun kahir ekseriyetinin iştigal ettiği ilişkiler ve işler ile bu büyük hayat sahasında geçmektedir. Dolayısıyla bu ana sosyal zeminde nitelikli insan ilişkilerinin gözetilerek güvenlik hizmeti sağlanması dolaylı bir şe-

kilde güvenliğe olumlu etkiler sağlayacaktır. Her zaman vurguladığım bir hususu tekrar ifade etmek istiyorum: Toplumun ana gövdesi sağlıklı ve normal iyi vatandaş dediğimiz kesimlerden oluşmaktadır. Bu ana beşeri zeminin muhtelif katmanlarında oluşan güvenlik riskleri, sağlıksız tutumlar çok az bir yer kaplamaktadır. Küçük bir suç ve çürümüş ya da çürümeye meyilli kesimin ön planda tutularak, ana toplum yapısının salt kısıtlayıcı ve nitelikli hizmet alımı yollarını kapatan bir stratejinin uygulanması son derece yanlış olacaktır. Şu halde, özel güvenlik faaliyetlerine ilişkin olarak objektif memnuniyet ve etkinlik anketleri düzenlenmesinde ve sonuçlarının uzmanları tarafından değerlendirilmesinde yarar vardır. Bu konuları “Modern Devlet ve Güvenlik” ve “Raylı Sistem Güvenliği” kitaplarımızda daha kapsamlı değerlendirilmiş olduğundan, fazla bilgi için önerilir.,

Sonuç Şimdiye kadar ayrıntılarını vererek paylaşmış olduğum hususların özü özel güvenlik yapılarının öncelikle güvenlik alanında uzmanlaşmaları, salt güce değil akli yöntemlere ve bilgi birikimine dayanmaları, toplumsal gelişmeye aynı hızda iştirak etmeleri, küresel dalgalanmaları izlemeleri, sorumlu oldukları özellikle kritik altyapı tesisleri ve kamusal kitlesel hizmet imkânlarıyla ilgili olarak uzmanlaşmış bilgi, beceri ve uygulamalara sahip olmalarıdır. Elbette ki böylesi ağır sorumluluklar ve üst beklentiler yüklediğimiz özel güvenlik personelinin daha iyi şartlarda eğitimi, çalışması ve yaşamını sürdürmesi için şirketler kadar kamu otoritesinin de mümkün olabilecek her alanda destek sağlayıcı, teşvik edici olması beklenmektedir.

GÜVENLİK HİZMETİ

Özel güvenlik sektöründe eğitim ve inovasyonun önemi Özel güvenlik hizmeti sağlayan şirketlerin genel sorunlarından birisi de nitelikli personel bulma konusudur. Hal böyle olunca sektörde tutunabilmek ve daha kaliteli hizmet verebilmek adına eldeki imkânlarla mevcut çalışanları çağın gerektirdiği şekilde eğitmek elzem olmuştur. Mehmet KARATOY / Koruma Güvenlik ve Savunma Sistemleri Danışmanı

nsanoğlunun yaşam döngüsü içinde her zaman önemli maddelerinden birisi de güvenlik konusu olmuştur. Günümüz şartlarında daha da önemli hale gelen güvenlik meselesine ek çözümlerden biri olan ve genel kolluğun tamamlayıcı unsuru niteliğindeki özel güvenlik hizmeti, sektörel olarak hızla yükselmekte ve istihdam konusunda ciddi rakamlara ulaşmaktadır. Bu yükseliş içinde sektörün sorunlarını doğru tespit

72 n Güvenlik Yönetimi Mart 2018

etmek ve yaratıcı çözüm önerileriyle desteklemek gerekir. Özel güvenlik hizmeti, konusu gereği hassas olup gelişimi için inovasyon ile entegre hizmet anlayışını sektöre kazandırmak ve inovasyonu kurum kültürü haline getirmek faydalı olacaktır. Bu yönde personel eğitimlerine ağırlık verilmeli ve nitelikli özel güvenlik görevlilerinin yetiştirilmesi sağlanmalıdır. 24 Temmuz 2017 tarihi itibariyle ülke genelindeki 624.099 kişi

silahlı, 368.622 kişi silahsız olmak üzere, toplamda 822.721 kişi özel güvenlik kimlik kartına sahip oldu. Sektörde aktif olarak çalışan silahlı ve silahsız güvenlik personelinin sayısı ise 284.399 olarak açıklandı. (** İçişleri Bakanlığı Özel Güvenlik Daire Başkanlığı) Eğitim durumları baz alınarak yapılan değerlendirmeye göre ise yaklaşık olarak çalışanların 60 bin 742’si ortaokul, 193 bin 380’i lise, 21 bin 527’si meslek yüksekokulu, 10 bin

Mehmet KARATOY

578’i ise üniversite mezunu. Sektörün yalnızca yüzde 3,6’sı üniversite mezunu. (A.A, 06.04.2015) Sektördeki üniversite mezunu güvenlik görevlilerinin sayısı ve özel güvenlik üzerine akademik eğitim programları arttıkça sektörün önünün açılacağını düşünmekteyim. Sektördeki hızlı büyümeyi gören üniversiteler de sektörün ihtiyacını görerek daha nitelikli personel yetiştirmek amacıyla iki yıllık

bölümler açmaya başlamıştır. Türkiye’de İstanbul Üniversitesi ve Kocaeli Üniversitesi’nden sonra birçok üniversite, bünyesinde özel güvenlik ve koruma programı açmış, hatta üniversitelerin bazıları aynı bölümün ikinci öğretim programını da açarak eğitim vermeye başlamıştır. (TOBB,2014 s.16-17) Özel güvenlik hizmeti sağlayan şirketlerin genel sorunlarından birisi de nitelikli personel bulma konusudur. Hal böyle olunca sektörde tutunabilmek ve daha kaliteli hizmet verebilmek adına eldeki imkanlarla mevcut çalışanları çağın gerektirdiği şekilde eğitmek elzem olmuştur. Güvenlik şirketlerinin inovasyon konusunu araştırarak şirket politikalarına uygun inovatif yapıda bir yönetim kurgulamasının fark yaratacağı kanısındayım. İnovatif yapının temel taşı, yaratıcı insan olduğuna göre yenilikçi bakış açısına sahip personel istihdamı ve bu yapıyı destekleyen yönetim anlayışı sektörün gelişimi için alternatif

Tablo 1. Üniversitelerde özel güvenlik eğitimi

Güvenlik sektöründe bir personelin güvenilir olması veya iyi insan olması tek başına yeterli bir kriter değildir. İşinde de iyi olması ve sürekli kendini geliştirir bir çabada bulunması gerekir. bir yol olabilir. Nitelikli personel ve yaratıcı yapılanmayı destekleyen yönetim anlayışı arttıkça özel güvenlik hizmetinin değeri ve önemi daha net ortaya çıkacaktır.

Güvenlik açısından inovasyonun tanımı İnovasyon nedir dersek karşımıza birçok açıklama gelmekte fakat hemen hemen hepsi özünde bir birine yakın anlamları ifade etmektedir. İnovasyon konusunda uluslararası kabul gören bir kaynak olan Oslo Kılavuzu’nun TÜBİTAK tarafından yayınlanan Türkçe çevirisinde inovasyon, “yenilikçilik” olarak ifade edilmekte ve şöyle tanımlanmaktadır: “İşletme içi uygulamalarda, işyeri organizasyonunda veya dış ilişkilerde yeni veya önemli derecede iyileştirilmiş bir ürün (mal veya hizmet) veya süreç, yeni bir pazarlama yöntemi ya da yeni bir organizasyonel yöntemin gerçekleştirilmesidir.” (Web, 17 Kasım 2017) Özetle, “Yaratıcı fikir ve buluşları, yaşamı etkileyen herhangi bir alanda, faydalı veya değer yaratan sonuçlara dönüştürme sistemine inovasyon diyebiliriz. “ İnovasyon sadece yeni bir ürün icat etmek değil, mevcut ürün ve uygulamalara da yenilik getirerek değer yaratan sonuçlar elde etmektir. Güvenlik açısından baktığımızda inovasyon; “Güvenliği ilgilendiren her duruma Mart 2018 Güvenlik Yönetimi n 73

GÜVENLİK HİZMETİ hazırlıklı olmak ve olağan dışı durumlar karşısında stratejik yaratıcılıkla olaylara yaklaşarak, çözüm üretebilme ve güvenliği en üst seviyede tutabilme kabiliyetidir.” Yani, olağan dışı durum karşısında bocalamadan hangi adımları atmanın daha doğru olacağını kestirmek veya duruma göre yaratıcı bir çözüm ile sorunu bertaraf etmek güvenlik görevlisinin öncelikli görevidir. Yaratıcılık işte tam bu noktada devreye girer ve hayati önem taşıyan güvenliğin sürekliliğini sağlar. Bu yüzden projelerde hassas dengeler gözetilerek riskler incelenmeli ve beklentiler çerçevesinde sürdürülebilir bir güvenlik sistemi kurgulanmalıdır. Başarı için öncelikli yapılması gereken, inovatif yapıya sahip personel seçimi diyebiliriz. Eğer böyle bir imkân yok ise güvenilir personelleri bu yönde eğitmek de ikinci bir çözüm olabilir. Güvenlik sektöründe bir personelin güvenilir olması veya iyi insan olması tek başına yeterli bir kriter değildir. İşinde de iyi olması ve sürekli kendini geliştirir bir çabada bulunması gerekir. Çok önemli olduğu düşünülmeyen bir detay bile aslında dikkat etmeniz gereken önemli bir bütünün parçasıdır. Güvenlik işi yapan personelin ketum olması ve ne kadar hassas bir görev yaptığının bilincinde olması gerekir. Bu mesleği yapan kişilerin uyanık, işine hakim ve eksik olan yanlarını belirleyerek kendini yetiştirmesi çok önemlidir. Bir kişinin anlık dikkatsizliği birçok kişiyi olumsuz etkileyebilir. Sektörün ve çalıştığı projenin sorunlarını, eksik yanlarını, ihtiyaçlarını ve ne gibi önlemler gerektiğini aktif görev yapan personelden daha iyi kim görebilir ki? Bu sebeple gözlem, değerlendirme ve bilgi akışı çok önemlidir. Eğer bir personelin çalıştığı kuruma faydalı olması isteniyorsa, bu yönde eğitimlerle desteklenmeli ve önerilerini paylaşma ortamı yaratılmalıdır. Çalıştığı kurum tarafından kendisine değer verildiğini ve fikirlerinin önemsendiğini gören personel de bu sayede motive edilmiş olur.

74 n Güvenlik Yönetimi Mart 2018

İnovatif bir yapı için, yeniliklerin takip edilmesi ve bu yeniliklerin sektöre kazandırılması önemlidir. Böylelikle güvenlik sektöründeki yenilikler, gelişmeler, teknolojik çalışmaların takibi bizleri her zaman yeniliklere hazır ve güncel tutar. Müşterilerin isteklerine en uygun yapıyı belirlemek ve talebin ihtiyaçlarına göre en uygun projeyi hazırlamak müşteri memnuniyeti yaratacaktır. Aksi takdirde çağın gerisinde kalarak müşteri taleplerine inovatif çözümler sunulmaması hem firma hem de sektörel açıdan ileriye dönük sıkıntılara sebep olabilir.

Özel güvenlik ve invasyonun kurgusu Personel tercihlerinde, değerlendirme kriterleri arasında adayın inovasyona yatkınlığı ve karşılaşacağı farklı sorunlara ne gibi çözümlerle yaklaşacağı da sorgulanarak değerlendirilmelidir. Projenin durumuna göre istihdam edilecek personeller arasında inovatif yeteneğe sahip veya yeniliklere açık kişilere öncelik tanınmalıdır. Özel Güvenlik hizmeti sağlayan firmalar, hızla büyüyen bu sektörde kalabilmek ve rakipleri arasında fark yaratabilmek için yeniliklere açık olmalı ve inovatif sistemlere uyum sağlamalıdır. Güvenlik konularını ilgilendiren mevcut müfredata ek olarak inovasyon eğitiminin de verilmesinin kesinlikle fayda yaratacağını düşünmekteyim. Bu sayede hem personelin kişisel gelişimi desteklenmiş hem de şirket adına faydalı önerilerin gün ışığına çıkması sağlanmış olur. Bu tür eğitimlerin bir diğer avantajının da personelin kendisini değerli hissettiğini ve motive olarak işine daha sıkı sarıldığını gözlemlemekteyiz. Bu sonuç aslında tüm sektörler geçerlidir. Personelin fikir ve öneri paylaşması teşvik edilmelidir. Bilgi ve öneri akışına uygun ortamlar kurgulanmalıdır. Gerek teknolojik

tabanlı sistemler gerekse manuel yöntemlerle bilgi akışı, fikir ve öneri sistemi geliştirilmeli ve faydalı öneriler ödüllendirilmelidir. Ödül bu tür çalışmalarda en önemli etkendir. Şirketine yenilikçi fikir sunan veya mevcutta devam eden bir soruna çözüm önerisi getiren personel kurum için gerçekten değerlidir. Bu değerin farkında olan birçok kurumsal şirket inovasyon kültürünü kurum kültürü haline getirebilmek için çok ciddi çalışmalar yapmaktadır. “Özel güvenlik sektöründeki firmalar, inovasyon kültürünü kurum kültürü haline getirebilirlerse, bu alanda fark yaratarak sektördeki yerini sağlamlaştırırlar. “ Teknolojiyle iç içe olan, inovatif yapıya sahip eğitimli personel istihdamı arttıkça özel güvenlik hizmet alanlarının genişleyeceği ve hiç umulmadık noktalara geleceğini düşünüyorum. Teknoloji artık her alanda çok hızlı ilerliyor, güvenlik sektöründe kullanılan elektronik araçların hızla çoğaldığını ve yer edindiğini de görüyoruz. Sonuç olarak, teknoloji, inovasyon ve güvenlik kavramları bir bütün olarak ele alınırsa daha faydalı çıktılara ulaşılacaktır. “Çağın gerektirdiği ihtiyaçlar karşısında kayıtsız kalmayan ve çözüm üretebilen inovatif yapıların artması, özel güvenlik sektörünün yıldızını parlatacaktır.” Güvenli, huzurlu ve inovatif günler dilerim.

Kaynakça (TOBB,2014 s.16-17) https://www. tobb.org.tr/Documents/yayinlar/2014/ ozel_guvenlik_meclisi_int.pdf (Web) https://circlelove.co/inovasyonnedir-inovasyonun-ozellikleri-nedir/ (A.A) http://aa.com.tr/tr/turkiye/turkiyenin-ozel-guvenlik-profili/60249 (**) https://guvenlikkulubu.com/ haberler/2017-ozel-guvenlik-istatistikleriaciklandi.html (**) http://t24.com.tr/haber/ozel-guvenlik-personeli-sayisi-polis-sayisini-gecti,424756

BİNA OTOMASYONU

Akıllı evlerin bireysel bilgi ve kontrol merkezi Thea IQ dokunmatik panel, akıllı evlerin bireysel bilgi ve kontrol merkezi olarak öne çıkıyor. Yaşam alanlarında aydınlatmadan perde ve panjurları açıp kapatmaya, iklimlendirme ayarlarından alarm ve güvenliğe, görüntülü konuşmadan site yönetim hizmetlerine ve hatta trafik durumuna kadar birçok konuyu tek bir noktadan kontrol etmenizi sağlıyor. PANASONIC ELEKTRONİK SATIŞ A.Ş.

istem dahilindeki tüm fonksiyonlar yüksek çözünürlüklü dokunmatik panel üzerinden durum bilgileri ile görülerek her noktaya müdahale imkanı sağlıyor. Kolay algılanabilir, kullanıcı dostu ara yüz tasarımı ile rezidanslarda concierge hizmetleri için oluşturulan özel menüler sayesinde, proje dahilinde sunulan tüm imkanlardan çok kolay bir şekilde faydalanmak mümkün oluyor. Tercihen oluşturulabilecek giriş-çıkış senaryosu gibi senaryolar sayesinde eve geldiğinizde ya da ayrıldığınızda evinizi nasıl bulmak istiyorsanız, tek tuşla bütün fonksiyonlar istenilen konumları alabiliyor. Bu sayede kullanıcılar; “Alarmı kurdum mu, panjurlar kapandı mı, prizde unutulan bir şey var mı?” gibi tüm sorulardan kurtulmuş oluyor. İstenildiği takdirde evden ayrılmadan önce yol ve hava durumu da kontrol edilebiliyor.

76 n Güvenlik Yönetimi Mart 2018

Dokunmatik panele entegre interkom sistemi sayesinde kullanıcılar misafirlerini görüntülü olarak karşılayarak, tüm işlemlerini tek bir panel üzerinden yapma konforunu yaşıyor. Panasonic Thea IQ dokunmatik paneller, perde/panjur ve iklimlendirme kontrolünün yanı sıra birçok fonksiyonu ile de hayata kolaylık sunuyor. Thea

IQ dokunmatik panel ile duman dedektörü, gaz kaçağı, su baskını, manyetik kapı dedektörü gibi ürünleri sisteme ekleyerek aidatsız ve süresiz güvenlik sistemine sahip olmanız mümkün. Bu sayede herhangi bir alarm durumunda ekran siren çalmaya başlıyor, site güvenliği varsa durum güvenliğe iletiliyor. Aynı zamanda bu durum,

Tüm hizmetler, randevulu ve belirli saatler arasında aktif olacak şekilde ayarlanabiliyor, kapasite durumu ekranda görüntülenebiliyor.

cep telefonunuza veya tabletinize bildirim olarak paylaşılıyor. Elektrik, gaz ve su da otomatik olarak kesilebiliyor.

Kendi senaryolarınızı oluşturabiliyorsunuz Panasonic Thea IQ dokunmatik panel, aynı network dahilindeki IP kameraların görüntülerini canlı olarak izlemenize olanak sağlıyor. Kamera görüntüleri cep telefonu ya da tabletinizden de görüntülenebiliyor. Kullanıcılar evden çıkmadan önce Yandex Trafik Ajansı’nın sunduğu trafik yoğunluk bilgisine tek dokunuşla erişebiliyor. Böylece gideceği yer için planlarını ona göre yaparak hazırlanıyor. Thea IQ dokunmatik paneller, akıllı ev fonksiyonları dışında sesli ve görüntülü interkom, diafon veya megafon olarak adlandırılan kapı güvenlik sistemi ürünü olarak da dikkat çekiyor. Kullanıcı, bina girişine gelen misafirleri, site güvenliği ya da site sosyal tesisleri ile sesli ve görüntülü görüşme yapabiliyor. Dileyenler Thea IQ senaryo editörünü kullanarak istedikleri akıllı ev fonksiyonlarını tek buto-

na atayabiliyor ve bir dokunuşla senaryoyu aktif hale getirebiliyor. Zamana bağlı senaryolar da kurgulayabiliyor. Örneğin; “Her akşam 23.30’da tüm aydınlatmalarım kapansın, 18.30’da bahçe aydınlatmam açılsın ve sabah 06.30’da kapansın.” gibi kişisel senaryolar oluşturulabiliyor. Site yönetimi veya ilgili bina yönetiminden Thea IQ dokunmatik panel ekranlarına yazılı mesaj gönderilebiliyor ya da ekran kullanılarak site yönetimine yazılı mesaj iletilebiliyor. Tüm dairelere genel mesaj gönderme yapmak da mümkün oluyor (aidat bilgisi, bakım duyuruları veya genel bilgilendirme, daireye özel mesaj paylaşımı gibi). Kendi gireceğiniz internet sitelerinden servis edilen özet haberler Thea IQ dokunmatik panel ekranlarından sürekli olarak paylaşılıyor. Aynı şekilde USD / TL, EURO / TL, Japon Yeni / TL oranları sürekli ve canlı olarak ekranda döndürülüyor.

Site yönetim hizmetlerinden kolayca yararlanın Kuru temizleme, oto yıkama,

taksi çağırma, bakıcı hizmeti, ev temizlik hizmeti, tesisat &tamir hizmetleri, site içi hizmet sunumu (SPA, restoran vb.), site içinden veya dışından satın alınabilecek tüm hizmetler site yöneticisi tarafından daire ya da ev içindeki Panasonic Thea IQ dokunmatik panellere tanımlanabiliyor ve bu şekilde yönetilebiliyor. Tüm hizmetler, randevulu ve belirli saatler arasında aktif olacak şekilde ayarlanabiliyor, kapasite durumu ekranda görüntülenebiliyor, hizmet pasif duruma alınabiliyor, site yönetimi taleplerine göre özelleştirmeler de gerçekleştirilebiliyor. Aynı zamanda kullanıcılar, tüm bu hizmetleri ekranın başına gitmeden telefon veya tabletlerinden de yönetebiliyor. Panasonic Thea IQ dokunmatik panelde, KNX platformunun benzersiz avantajları sayesinde üç yüzden fazla üreticinin ürettiği binlerce ürün çeşitliliğine ek olarak Panasonic bulut sistemini de kullanmanız mümkün oluyor. Kullanıcılar, uluslararası en son standartların sunduğu akıllı bina konforunu, kişisel ihtiyaçlarına göre özelleştirebiliyor.

Mart 2018 Güvenlik Yönetimi n 77

BİLGİ GÜVENLİĞİ

Finans kurumları DDoS saldırılarına karşı kendilerini nasıl koruyabilir? Nasıl yapılmış olursa olsun, DDoS saldırıları, verilen hizmetin bir süre aksamasıyla sonuçlanıyor. Bu saldırılar özellikle dijital dönüşümden geçen ve müşterilerinin isteklerini karşılamak için ana işletme kapasitelerini çevrimiçi ortama taşıyan kuruluşlara karşı daha etkili oluyor. Melih KIRKGÖZ / Türkiye Kıdemli Teknik Müdürü FORTINET

ağıtık Hizmet Engelleme (DDoS) saldırılarının finans hizmetleri sektöründe gitgide yaygınlaşmaya başladığı bu dönemde kapsamlı, entegre ve otomatik siber güvenlik çözümlerinde dünya lideri Fortinet (NASDAQ: FTNT), firmaları nasıl korunabilecekleri konusunda bilgilendiriyor. DDoS saldırıları, bir ağın bir kısmı hedef alınarak ve ağ bant genişliğine aşırı yüklenmek için çok fazla istek gönderilerek yapılıyor. Böylece ağ bant genişliğinin yavaşlaması veya çökmesi sağlanıyor. Hedef alınan kısımlar arasında networking, ulaşım veya uygulama katmanı yer alabiliyor. Geleneksel olarak DDoS saldırıları, “hacktivistler” veya politik amaçlar için ulus-devletlerin desteklediği siber suçlular ile ilişkilendiriliyor. Fakat kurumların zaman geçtikçe internete ve web üzerinden gerçekleştirdikleri transferlere daha bağımlı hale gelmeleri sonucunda, bu saldırılar, özellikle para kazanmak için finans sektöründeki işletmeleri hedef alır hale geldi. Hatta veriler, analiz edilen saldırıların %32’sini oluşturan DDoS saldırılarının finansal hizmet firmalarına karşı gerçekleştirilen en yaygın 78 n Güvenlik Yönetimi Mart 2018

saldırı türü olduğunu gösteriyor. DDoS’un sonuçları: Nasıl yapılmış olursa olsun, DDoS saldırıları, verilen hizmetin bir süre aksamasıyla sonuçlanıyor. Bu saldırılar özellikle dijital dönüşümden geçen ve müşterilerinin isteklerini karşılamak için ana işletme kapasitelerini çevrimiçi ortama taşıyan kuruluşlara karşı daha etkili oluyor. Rakamlar, finansal kurumlarının DDoS saldırıları sonucunda yaşadığı aksama süresinde saatte 100.000 dolara varan kayıplarla karşılaşabildiğini gösteriyor. Aslında DDoS saldırıları hizmet aksamaktan çok, kurumdan fidye almak için de gerçekleştiriliyor. Siber suçlular artık para ödemeleri için işletmelere karşı DDoS saldırısı kullanmalarıyla biliniyor.

Siber fidyeye ek olarak DDoS saldırıları, BT’yi ve güvenlik kaynaklarını saptırmak için bir dikkat dağıtma yöntemi olarak da sıkça kullanılıyor. Bunun sonucu olarak verilerin dışarıya sızdırılmasına yardımcı olacak kötü amaçlı yazılım ve zararlı programların yüklemesi için fırsatlar oluşturulmaya çalışılıyor. Ufukta daha büyük ve sık saldırılar görünüyor. Geçtiğimiz yıllarda kurumları saniyede 200 – 300 gigabayt ile hedef alan DDoS saldırıları gördük ama 2016’da saniyede 1 terabayta varan saldırılar da görmüştük. Deloitte bu yüksek kapasiteli saldırıların daha geniş çapta gerçekleşeceğini öngörüyor. 2017 boyunca en az ayda bir ve 1 terabayt eşiğinde 10 milyon

kolaylaşıyor. Bu da kodlama becerisine sahip olmadan da karmaşık botnetleri kullanarak gelişmiş ve etkili saldırılar gerçekleştirebilmek anlamına geliyor.

DDoS saldırılarının türleri

Melih KIRKGÖZ

DDoS saldırısı olmuş olabileceği de tahminler arasında yer alıyor.

DDoS saldırılarına fırsat veren faktörler DDoS saldırılarındaki büyüme, çoğunlukla kolayca kullanıma açılan nesnelerin interneti cihazlarının artan sayısıyla ilişkilendiriliyor. Bu sayıyla birlikte DDoS yetenekleri de artıyor. Nesnelerin interneti cihazları: Bağlantılı cihazların sayıları finans sektöründe hızla artıyor ve birçok kolaylık ve fayda sunan bu cihazlar aynı zamanda güvenlik açıkları da barındırıyorlar. Birçok savunmasız nesnelerin interneti cihazı, kötü niyetli programlar kullanılarak botlara dönüştürülüyor. Daha sonra bu cihazlar arasında bağlantı sağlanarak botnet adı verilen yapı oluşturuluyor ve bu ağ içerisinde yüzbinlerce virüslü bilgisayar bulunuyor. Bu botnetler ağlarda kötü niyetli bir trafik yaratarak baskı kurmakta kullanılıyor. Böylece bütün siteyi çevrimdışı yapabilen yüksek yoğunluklu bir DDoS saldırısı gerçekleştirilmiş oluyor. Erişilebilirlik: Tüm bunlara ek olarak, zararlı bir yazılım, ’hizmet olarak zararlı yazılım’, ‘hizmet olarak DDoS’ i ve daha fazlasını karanlık webde bulmak artık çok daha

Finans hizmeti veren kuruluşlar, giderek büyüyen bu tehditleri hafifletmenin yollarını ararken DDoS saldırılarının en yaygın yaygın türlerini iyi tanımak zorundalar. Bunların en yaygınları ağ, ulaşım ve uygulama katmanlarında gerçekleşen saldırılar. Volumetrik saldırılar, ağları farklı cihazlardan ve bilgisayarlardan gelen isteklerle baskı altında bırakarak erişilebilir bant genişliğini kullanılamaz hale getiriyor. En yaygın volumetrik saldırılar arasında sahte bir IP adresi kullanılarak sorgu gönderilen DNS büyütmeleri bulunuyor. Sırada, üçüncü (ağ) ve dördüncü (ulaşım) katmanlarındaki zayıf noktaları kullanan protokol saldırıları bulunuyor. Bu zayıf noktalar saldırganlara hedef aldıkları sunucuya, web sitesine ve benzerlerine erişimi engelleme imkânı tanıyor. Son olarak, uygulama katman saldırıları, uygulamaları meşru kullanıcılardan geliyormuş gibi görünen isteklerle hedef alıyor ve bu istekleri uygulama istek yoğunluğundan ötürü çevrimdışı olana kadar sürdürüyor. Bu tür saldırılar, güvenlik ekiplerinin fark edebileceği ve hafifletebileceği en zor saldırılar olarak kabul ediliyor.

DDoS saldırılarına karşı güvende olmak DDoS saldırılarının teşkil ettiği riskleri hafifletmek isteyen finansal hizmet şirketleri, bu saldırı vektörlerinin hepsine karşı dirençli bir DDoS savunması kullanmak zorunda. FortiDDoS, kurumlar için toplu volumetrik saldırılara, katman 7 uygulama saldırılarına, SSL

tabanlı saldırılara, DNS tabanlı saldırılara ve nesnelerin interneti botnet saldırılarına karşı imza tabanlı yaklaşım yerine davranış tabanlı analizleri kullanarak koruma sağlıyor. Bu da yüzbinlerce parametreyi kullanarak uyarlanabilen standart ağ aktivite temeliyle gerçekleştiriliyor. Böylece anormal aktiviteler takip edilebiliyor. FortiDDoS aynı zamanda BT ekiplerinin en çok saldırı yapan saldırganları, saldırılarda en çok kullanılan IP adreslerini, en çok kullanılan protokolü ve daha fazlasını takip edebildiği kapsamlı raporları da içinde barındırıyor. Finans hizmeti veren kurumlar, dijital dönüşüm stratejilerinin bir parçası olarak kritik operasyonlarını çevrimiçi ortama taşıdıkça DDoS saldırılarına karşı daha riskli bir hale geliyorlar. Bu saldırılar daha sıklaşıp daha geliştikçe finans hizmeti sunan firmaların tüketici gizliliğini, kar-zarar hanesini ve saygınlığını tehdit ediyor. Finans hizmeti veren firmaların her bir networking katmanında gerçekleşebilecek saldırılara karşı kendilerini koruyabilmeleri için güvenlik önlemlerinin yerinde olduğundan emin olmaları gerekiyor.

Finans hizmeti veren kurumlar, dijital dönüşüm stratejilerinin bir parçası olarak kritik operasyonlarını çevrimiçi ortama taşıdıkça DDoS saldırılarına karşı daha riskli bir hale geliyorlar. Mart 2018 Güvenlik Yönetimi n 79

YANGIN GÜVENLİĞİ

Endüstriyel tesislerde ASD-hava emmeli duman algılama sistemi Genellikle endüstriyel tesislerde yüksek tavanı olan geniş hacimli yerler bulunmaktadır. Bu gibi mahallerde dumanın noktasal tip veya ışın tipi dedektörlerle algılanmasında gecikmeler olmaktadır. Levent CEYLAN / Genel Müdür BTS YANGIN GÜVENLİK YAPI TEKNOLOJİLERİ LTD.ŞTİ.

lke ekonomisine katkıda bulunmaları ve birçok insana iş olanağı sağlamaları nedeni ile endüstriyel tesisler yangına karşı çok hassas bir şekilde korunmalıdırlar. “Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmelik”, endüstriyel tesislerin yangına karşı korunmasında en doğru ve en son teknolojilerin kullanılmasını istemekte, tesiste yangın çıkması durumunda hem mal sahiplerine

80 n Güvenlik Yönetimi Mart 2018

hem de tesislerin teknik sorumlularına, danışmanlarına, projecilerine ve sigorta firmalarına sorumluluklar getirmektedir. Bu nedenle duman algılamasının genellikle zor olduğu endüstriyel tesislerde yangın algılama sistemi projelerinin çok iyi etüt edilmesi ve en doğru teknolojilerin seçilerek tesise uygulanmasında büyük fayda vardır. Endüstriyel tesisleri yangına karşı tam olarak koruyabilmek için, tesiste yangına sebep olabilecek

her türlü riski prensip olarak ortadan kaldırmak gerekmektedir. Ancak bu gerek teoride gerekse pratikte mümkün değildir. Keza bu tesislerde üretimden yapılmasından dolayı yoğun bir çalışma ortamının olması, birçok makine ve elektrik panoları arasında yoğun kablo trafiği, yangın riskini ve yükünü arttırmaktadır. Ayrıca endüstriyel tesislerin farklı mimari yapılarından- yüksek ve eğimli tavan, geniş koridorlar, yer altında

YANGIN GÜVENLİĞİ

tesisat tünelleri gibi- dolayı bazı mahallerde noktasal tip dedektörlerin kullanılmasında sakıncalar olabilmektedir. Bu dedektörlerin montajı bu gibi geniş ve karmaşık yapıya sahip mahallerde standartlara uygun bir şekilde yapılamamakta, yapılsa dahi yangının başlangıcında ortaya çıkan duman ve sıcaklığı zamanında yakalayamamaktadır. Genellikle endüstriyel tesislerde yüksek tavanı olan geniş hacimli yerler bulunmaktadır. Bu gibi mahallerde dumanın noktasal tip veya ışın tipi dedektörlerle algılanmasında gecikmeler olmaktadır. Bu tip dedektörler dumanı alarm olarak algıladıkları anda çok geç, tabir uygunsa ateş bacayı sarmış olmaktadır. Endüstriyel tesislerde yangının bu aşamaya ulaşması, yangına müdahale edilse dahi tesiste büyük zararlara neden olmakta, birçok önemli makine ve doküman kullanılmayacak halde zarar görmekte hatta tamamen yok olmakta, can ve mal kaybına, maddi manevi zararlar neden olmaktadır.

Endüstriyel tesislerde noktasal tip dedektörler ile duman algılamasında karşılaşılan problemler 1. Duman yoğunluğu Yangının başlangıcında ortaya çıkan duman genellikle düşük yoğunluktadır. Bu nedenle dumanı algılayacak olan tipik noktasal tip dedektörler, ışın tipi duman dedektörleri dumanı algılamada gecikmekte ve dolayısı ile bu gecikme endüstriyel tesislerde yangının yayılma hızını arttırmaktadır. Buna ilave olarak bazı özel depolar gibi yüksek tavana sahip yerlerde geniş hacim nedeni ile dumanı yukarıya çıkaracak enerji birikimi çok geç olmak-

82 n Güvenlik Yönetimi Mart 2018

tadır. Tipik noktasal duman dedektörleri duman yoğunluğu ancak %3-4 obscuration/m, ışın tipi duman dedektörleri ise %9 obscuration/m olduğunda alarm durumuna geçebilmektedir. 2. Dumana ulaşılabilme ve tavan yapısı Endüstriyel tesislerin birçoğunda depolar, nihai mamul depoları gibi yerlerde tavanların özel yapısı nedeniyle buralara noktasal tip duman dedektörleri veya ışın tipi duman dedektörlerinin yerleştirilmesi mümkün olmamakta, olsa dahi duman algılamasını engelleyici kirişler ve aksesuarların bulunması nedeni ile bu dedektörlerin doğru kullanılabilirliği ortadan kalkmaktadır. 3. Bakım Endüstriyel binalarda tesis edilen yangın alarm sistemi, verimli çalışabilmesi için periyodik olarak bakıma tabi tutulmalıdır. Yüksek tavanlı yerlerdeki dedektörlerin bakımının zamanında yapılamaması, dedektörlerde kirlenmeye ve dolayısıyla sistem içinde yalancı alarmlara neden olmaktadır. Özellikle bu tip yerlerde toz önemli bir problem oluşturmaktadır. Mesela endüstriyel tesislerin depolarında toz oranının fazla olması bu cihazların kirlenmesini hızlandırmakta ve kalibrasyonunu bozmaktadır. Böylelikle bu dedektörlerin bakım süreleri uzamakta ve periyot sayıları da artmaktadır. Bu durum işletmede bakım ve işletme maliyetlerini arttırmaktadır. 4. Dumanı algılama süresi Endüstriyel tesislerde yangının sebep olacağı zararı ve kayıpları azaltmak için; yangını daha başlangıç aşamasında, yani

Endüstriyel binalarda tesis edilen yangın alarm sistemi, verimli çalışabilmesi için periyodik olarak bakıma tabi tutulmalıdır. dumanın yeni yeni oluştuğu zaman aralığında algılanması gerekmektedir. Alevin ortaya çıkması durumunda iş işten geçmiş olacaktır. Daha önce belirttiğimiz gibi noktasal tip duman dedektörleri ile ışın tipi duman dedektörleri pasif dedektörler olup yangın nedeni ile oluşan dumanın kendilerine gelmesini beklemektedirler. Duman ancak belli oranlara ulaştığında bu dedektörler alarma geçmektedir. (Bakınız Duman Yoğunluğu) Endüstriyel tesislerde çıkan yangın olaylarından elde edilen istatistik ve verilerde yangının başlangıçta çok yavaş ilerlediği ancak alevin ortaya çıkması ile büyük bir hızla geliştiği tespit edilmiştir. Yangın sırasında zaman çok önemlidir. Bu nedenle bilgi işlem odaları, kontrol odaları, özel depolar, nihai mamul depoları, labaratuvarlar gibi işletme içinde özel öneme sahip mahallerde, muhtemel bir yangının sebep olabileceği zararı ve kayıpları azaltmak için algılamanın mümkün olan en kısa sürede yapılması gerekmektedir. Bu amaçla geliştirilen ASD Aktif hava emmeli duman algılama sistemi ile ilgili önemli bilgileri kısaca özetlemekte fayda görülmüştür.

YANGIN GÜVENLİĞİ

seviyelerde yangın alarm çıkışları verebilmektedir. (Resim 3)

Resim 1. ASD Cihazı ASD- Aktif hava emişli duman algılama sistemidir. Bu nedenle en ufak duman ve gaz partiküllerini algılayarak daha yangın başlamadan kullanıcıya ön uyarılar vermektedir. ASD’yi klasik duman algılama sistemlerinden üstün kılan en önemli özelliği klasik duman algılama sistemlerinden tamamen farklı bir algılama metodu kullanmasıdır. (Resim 1)

Resim 2. ASD’nin Ölçüm Hücresi Aktif hava örneklemesi ve lazer ve/veya LED ışık teknolojisi kullanılarak duman partikül yoğunluğu ölçümü prensibi ile çalışan sistem, klasik duman dedektörlerine göre 1000 kat daha fazla hassasiyete sahiptir. (Resim 2) Öyle ki ASD Aktif hava emmeli duman algılama dedektörü dumanın içindeki partikülleri, lazer/ LED ışık teknolojisi ile donatılmış olan ölçüm hücresi içinde sayabilmektedir. Duman partiküllerinin sayısına bağlı olarak oluşan duman konsantrasyonunun artması süreklilik kazanması durumunda, ASD Ünitesi farklı

84 n Güvenlik Yönetimi Mart 2018

Resim 3. ASD Gösterge ve Kontrol Ünitesi Bunlar sırası ile Alert- Ön Uyarı Action- Mahali kontrol edin uyarısı Fire 1- Birinci yangın seviyesi Fire 2- İkinci yangın seviyesi ASD bu seviyelere ulaştığı zaman kendi iç bünyesindeki röle modelleri vasıtası ile sesli ve ışıklı uyarılar verebilmektedir. Alert seviyesi genellikle duman kesafetinin % 0,005 obscuration/m seviyesine karşılık gelmektedir. Bu seviyede insanoğlu dumanı gözle göremez, kokusunu alamaz. Action seviyesi %0,01 obscuration/m seviyesine karşılık gelmektedir. Bu seviyede insanoğlu dumanı gözle göremez ancak kokusunu alabilir. Fire 1 seviyesi %0,1 obscuration/m seviyesine karşılık gelmektedir. Bu seviyede insanoğlu dumanı ancak gözle görebilir ve kokusunu alabilir. Fire2 seviyesi % 3-4 obscuration/m seviyesine karşılık gelmektedir ki bu seviye standart noktasal tip pasif duman dedektörlerinin dumanı algıladığı seviyedir. Bu duman seviyesinde duman tavana toplanmıştır ve

rengi siyaha yakındır. Bu seviyedeki dumanın güneş ışığında gölgesi oluşur. İşte ASD ilk algılama seviyesi olan Alert ile normal noktasal tip duman dedektörün algılama seviyesine karşılık gelen Fire 2’ye göre yaklaşık 1000 katı daha hızlı dumanı yakalayabilme olanağını işletmeye sağlamaktadır. Aslında ASD bu özelliği ile işletmeye ve İtfaiyeye yangında en önemli parametre olan Zamanı kazandırır. (Resim 4)

ASD’ın üstün özelliklerinden bazıları ise şöyle sıralanabilir; İşletmede tesis edilmiş veya edilecek olan her türlü adreslenebilir yangın alarm kontrol sistemine monitör modülleri vasıtası ile bağlanabilir. Cihaz üzerinden direkt olarak veya bir dizüstü bilgisayar ile programlanabilmektedir. BMS ve diğer sistemlerle dijital olarak haberleşebilmektedir. EN54-20, VdS, LPCB, UL, FM gibi uluslararası birçok onay kuruluşu tarafından desteklenmektedir. Pnömatik dizayn programı ile aspirasyon (hava emme) borularının tasarımı kolaylıkla yapılabilmektedir. Ortamdan hava emme boruları vasıtası ile numune hava alındığından elektrik kablolarının kullanılmasının sakıncalı olduğu yerlerde rahatlıkla kullanılabilmektedir. (Ex-proof ortamlar gibi).

YANGIN GÜVENLİĞİ

ASD aktif hava emmeli duman algılama sisteminin avantajları Yukarıda anlattıklarımızı kısaca özetlersek, ASD sisteminin en önemli avantajlarını şu şekilde sıralayabiliriz. 1. Hassasiyet ve algılama süresi ASD’ın hassasiyetinin noktasal tip dedektörlere göre 1000 kat daha fazla olması endüstriyel tesislerde en önemli problem olarak görülen duman algılamasındaki gecikmeyi önlemektedir. Koruma yapılacak mahal içinde tesis edilen numune hava toplama boruları yaklaşık 6 ile 21 mm çapındadır. Bu borular üzerinde açılacak delikler üzerinden ASD içindeki özel aspiratör vasıtası ile ortamdan sürekli olarak belli bir debide numune hava aktif olarak toplanır. Böylelikle çok hassas ve erken bir şekilde ortamda oluşan duman yakalanabilmektedir. (Resim 5)

Resim 5. ASD borulamasında esnek bir uygulama örneği

86 n Güvenlik Yönetimi Mart 2018

2. Esneklik ASD numune hava toplama boruları işletme içinde istendiği gibi kolaylıkla monte edilebilir. Ayrıca ASD’ın kullanıldığı mahallerde noktasal duman dedektörleri için gerekli olan elektrik tesisatına gerek yoktur. (Resim 6) 3. Bakım kolaylığı Noktasal dedektörlerin aksine ASD sisteminde birçok dedektör yerine sadece BİR dedektörünün olması sistem için gerekli olan bakım çalışmalarını çok kolaylaştırmaktadır. Zira bir ASD dedektörü yaklaşık 2000 m2’lik bir alanda koruma yapabilmektedir. Halbuki bu büyüklükteki bir alanda ideal şartlarda minimum min. 20 noktasal dedektör kullanılmalıdır. Bu sayı tavanın mimari yapısı ve yükseklik ile daha da artabilir. Bu farklılık bakım için geçen süre ve maliyetlerde önemli bir tasarruf ve güvenilirlik sağlamaktadır.

Endüstriyel tesislerde yangının sebep olacağı zararı ve kayıpları azaltmak için; yangını daha başlangıç aşamasında, yani dumanın yeni yeni oluştuğu zaman aralığında algılanması gerekmektedir. ortaya çıkan dumana mümkün olduğunca yakın olunabilir.

Resim 7. ASD borulaması

5. Maliyet Bütün bu faktörler göz önüne alındığında endüstriyel tesislerdeki işletme için özel öneme sahip yerlerde ASD uygulamasının oldukça önemli tasarruf sağladığı görülmektedir. Daha da önemlisi ASD yangını daha başlangıç aşamasında yakaladığından işletme için çok önemli olan maddi ve manevi değerleri de yangına karşı koruyarak yangın sırasında ortaya çıkan kayıpları minimumda tutmaktadır.

4. Montaj kolaylığı Daha önce de belirtildiği gibi pahalı olmayan PVC borular aracılığıyla sistemin montajını yapmak kolaydır. (Resim 7) Ayrıca bükülebilir daha ince borular ile ulaşılamayan küçük mahallere ve cihaz kabinleri içlerine kadar girilerek yangın durumunda

Kaynak • EN 54 part 20 / Fire detection and fire alarm systems- Aspirating smoke detector • Tüyak Hava Emmeli Dedektörler El Kitabı • Xtralis VESDA- Aktif Erken Duman Algılama Sistemi ve Uygulamaları El Kılavuzu

ABONE FORMU

ABONELİK BİLGİLERİ GÜVENLİK YÖNETİMİ DERGİSİNE 1 YILLIK ABONE OLMAK İSTİYORUM. ADI, SOYADI : FİRMA ADI : DOĞUM TARİHİ/YERİ: DERGİ TESLİM ADRESİ ADRES

POSTA KODU / SEMT / ŞEHİR DİĞER BİLGİLER: MESLEK

E-MAİL

TEL

FAX

GSM

FATURA ADRESİ: ADRES:

POSTA KODU / SEMT /ŞEHİR VERGİ NO / DAİRESİ Güvenlik Yönetimi Dergisi’nin 1 yıllık abonelik bedeli 85 TL. + KDV’dir. Abonelik bedelini İş Bankası - Perpa Şubesi - Hesap No: 1188 0542685 IBAN: TR76 0006 4000 0011 1880542685 yatırdıktan sonra dekontun fotokopisi ile birlikte bu formu doldurarak 0212 210 54 45’’ye fakslayabilir ya da info@guvenlik-yonetimi.com adresine mail atarak hemen abone olabilirsiniz.

6-7

A.K.İ.

4-5

2-3

ÖKİ - Banner

A.K.

ÖK

29 - 30