საიას წინასაარჩევნო გარემოს მონიტორინგის მეორე შუალედური ანგარიში

saqarTvelos axalgazrda iuristTa asociacia

2014 wlis 15 ivnisis adgilobrivi TviTmmarTvelobis arCevnebis sadamkvirveblo misia

winasaarCevno garemos monitoringis meore Sualeduri angariSi (1 maisi - 10 ivnisi, 2014 weli)

saqarTvelos axalgazrda iuristTa asociaciis winasaarCevno garemos sadamkvirveblo misiis ganxorcieleba SesaZlebeli gaxda `erovnuli wvlili demokratiisaTvis~ (NED) mxardaWeriT. am angariSSi gamoTqmuli mosazrebebi ekuTvnis saqarTvelos axalgazrda iuristTa asociacias da SesaZloa ar gamoxatavdes donori organizaciis Sexedulebebs.

11 ivnisi Tbilisi, 2014 weli 1

sarCevi

1. winasityvaoba .................................................................................................................................... 3 2. sadamkvirveblo misiis masStabi da meTodologia .................................................... 3 3. sakanonmdeblo CarCo .................................................................................................................... 3 4. Tavisufali da samarTliani arCevnebisTvis uwyebaTaSorisi komisia ........ 4 5. saarCevno administracia ........................................................................................................... 4 6. amomrCevelTa siebi ........................................................................................................................ 6 7. saarCevno subieqtebis registracia ................................................................................... 7 8. winasaarCevno kampaniis dafinanseba ................................................................................. 9 9. winasaarCevno kampaniis monitoringi .............................................................................. 10 9.1. saxelmwifo resursebis gamoyeneba saarCevno miznebisTvis ................................ 10 9.2.

amomrCevlis savaraudo mosyidva .................................................................................... 14

9.3.

winasaarCevno agitaciis wesebis darRveva ................................................................... 14

9.4.

zewolisa da muqaris faqtebi ............................................................................................. 15

9.5.

winasaarCevno kampaniaSi xelSeSlis faqtebi .............................................................. 20

9.6.

samsaxuridan gaTavisuflebis faqtebi .......................................................................... 24

10. mediagaremo ...................................................................................................................................... 25 11. reziume/daskvna ............................................................................................................................. 27 12. rekomendaciebi .............................................................................................................................. 29

2

1. winasityvaoba saqarTvelos axalgazrda iuristTa asociaciis (SemdgomSi `saia~) erT-erT ZiriTad prioritetul mimarTulebas efeqtiani, angariSvaldebuli da gamWvirvale mmarTvelobis xelSewyoba warmoadgens. am mizniT, saia dafuZnebidan (1994 weli) dRemde aqtiurad aris CarTuli sakanonmdeblo, aRmasrulebeli da adgilobrivi organoebis arCevnebis monitoringis procesSi. organizaciis mizans warmoadgens saarCevno procesebisas saarCevno kanonmdeblobisa da saerTaSorisod dadgenili de­ mokratiuli standartebis dacva saarCevno administraciis warmomadgenlebis, saarCevno subi­eqtebisa da sajaro moxeleebis mxridan. saarCevno periodSi saias saqmianoba ar Semoifargleba mxolod darRvevebis gamovleniT, aramed, saarCevno administraciasa da sasamarTloSi saCivrebis wardgenis gziT, organizacia cdilobs, xeli Seuwyos saarCevno kanonmdeblobis progresuli ganmartebis danergvas, damrRvevTa winaaRmdeg samarTlebrivi zomebis gatarebasa da saarCevno darRvevebis Semdgom prevencias. winamdebare angariSi moicavs 2014 wlis 1 maisidan 10 ivnisamde periods da masSi asaxulia kandidatebze savaraudo zewolis, winasaarCevno kampaniis xelSeSlis, administraciuli resursis borotad gamoyenebis, saarCevno subieqtebis registraciis, saarCevno komisiebis dakompleqtebis da sxva mniSvnelovani sakiTxebi.

2. sadamkvirveblo misiis masStabi da meTodologia saqarTvelos axalgazrda iuristTa asociacia 2014 wlis adgilobrivi TviTmmarTvelobis arCevnebis winasaarCevno periodis monitorings 1-li aprilidan Seudga.1 organizacia winasaarCevno periods regionuli ofisebis meSveobiT, saqarTvelos 9 regionSi: aWaraSi, guriaSi, imereTSi, Sida qarTlSi, samcxe-javaxeTSi, qvemo qarTlSi, kaxeTSi, mcxeTa-mTianeTSi, samegrelosa da TbilisSi, 20-mde monitoris meSveobiT akvirdeba. saias monitorebi informacias sxvadasxva wyarodan moipoveben, maT Soris, sajaro dawesebulebebidan sajaro informaciis gamoTxovnis saSualebiT, aseve, masmediiT gavrcelebuli informaciis monitoringis gziT. xSirad saias monitorebs Tavad moqalaqeebi an politikuri partiis wevrebi awodeben informacias maT mier dafiqsirebuli darRvevebis Sesaxeb. informaciis miRebis Semdgom saias damkvirveblebi TiToeul faqts uSualod ganmcxadeblebTan amowmeben da, saWiroebis SemTxvevaSi, Sesabamis samarTlebriv daxmarebas uweven. dakvirvebis mizania winasaarCevno periodSi samarTliani da gamWvirvale saarCevno procesebis xelSewyoba, saarCevno kanonmdeblobisa da saerTaSorisod dadgenili demokratiuli standartebis dacva saarCevno administraciis warmomadgenlebis, saarCevno subieqtebisa da sajaro moxeleebis mxridan. aseve, saqarTvelos moqalaqeebisa da saerTaSoriso sazogadoebisaTvis informaciis miwodeba 2014 wlis adgilobrivi TviTmmarTvelobis arCevnebis winasaarCevno procesebTan dakavSirebul darRvevebsa da xarvezebze. darRvevis gamovlenis SemTxvevaSi, organizacia Sesabamis informacias waradgens saarCevno administraciaSi, Tavisufali da samarTliani arCevnebisaTvis uwyebaTaSoris komisiaSi, saxelmwifo auditis samsaxurSi.2 3. sakanonmdeblo CarCo sakanonmdeblo kuTxiT ganxorcielebuli Tu gansaxorcielebeli cvlilebebis dadebiTi da uaryofiTi mxareebi ganxilulia saias winasaarCevno periodis monitoringis pirvel Sualedur angariSSi.3 mocemul angariSSi SevexebiT mxolod 1 maisidan 10 ivnisamde periodSi ganxorcielebul cvlilebebs.

•

cvlilebebi „sajaro samsaxuris Sesaxeb“ saqarTvelos kanonSi

2014 wlis 13 maiss parlamentis biuros sxdomaze daregistrirda parlamentis wevrebis, gia JorJolianisa da vaxtang xmalaZis mier momzadebuli da iniciirebuli kanonproeqti, romelic parlamentma daCqarebuli wesiT ganixila da miiRo. Sedegad, gauqmda „sajaro samsaxuris Sesaxeb“ kanonSi TebervalSi Setanili norma, romelic arCevnebis Semdeg adgilobrivi TviTmmarTvelobis moxeleebis gaTavisuflebas iTvaliswinebda. am faqts calsaxad pozitiurad vafasebT.4

1

პირველი შუალედური ანგარიში საიამ 2014 წლის 20 მაისს გამოაქვეყნა. http://gyla.ge/uploads/2014.pdf

2

http://gyla.ge/geo/news?info=2073

3

http://gyla.ge/uploads/2014.pdf 20 მაისი, 2014 წელი.

4

http://gyla.ge/geo/news?info=2114 14 მაისი, 2014 წელი.

3

•

cvlilebebi saqarTvelos saarCevno kodeqsSi, „saxelmwifo pensiis Sesaxeb“ saqarTvelos kanonsa da „saxelmwifo kompensaciisa da saxelmwifo akademiuri stipendiis Sesaxeb“ saqarTvelos kanonSi

ama wlis 29 aprils saqarTvelos parlamentSi Sevida fraqcia „erTiani nacionaluri moZraobis“ mier momzadebuli sakanonmdeblo paketi. aRniSnuli dokumenti iTvaliswinebda cvlilebebis Setanas sam sakanonmdeblo aqtSi: saqarTvelos saarCevno kodeqsSi, „saxelmwifo pensiis Sesaxeb“ saqarTvelos kanonsa da „saxelmwifo kompensaciisa da saxelmwifo akademiuri stipendiis Sesaxeb“ saqarTvelos kanonSi. warmodgenili cvlilebebis mixedviT, saolqo saarCevno komisiis droebiT wevrs da saubno saarCevno komisiis wevrs, romlebic iReben pensias, kompensacias („saxelmwifo kompensaciisa da saxelmwifo akademiuri stipendiis Sesaxeb“ kanonis safuZvelze) an socialur pakets (mTavrobis dadgenilebis safuZvelze), ar SeuwydebaT saxelmwifo pensia, kompensacia da socialuri paketi. aRniSnuli kanonproeqtis ganxilva daCqarebuli wesiT mimdinareobda. mesame mosmeniT parlamentma is 29 maisis plenarul sxdomaze miiRo da 2 ivniss gamoqveynda „saqarTvelos sakanonmdeblo macneSi“. misi moqmedeba vrceldeba 2014 wlis 15 aprilidan warmoSobil samarTlebriv urTierTobebze.

4. Tavisufali da samarTliani arCevnebisTvis uwyebaTaSorisi komisia saangariSo periodSi iusticiis saministrosTan arsebuli Tavisufali da samarTliani arCevnebisTvis uwyebaTaSorisi komisia Cveul reJimSi ganagrZobda muSaobas. komisia, dainteresebul mxareTa CarTulobiT, detalurad ixilavda mis winaSe wardgenil gancxadebebs da Sesabamis rekomendaciebs iRebda. saangariSo periodSi komisiam 4 sxdoma gamarTa (erT-erTi sxdoma Tbilisis gareT, xaragaulSi Catarda) da 10 rekomendacia gamosca. kerZod, komisiam mouwoda politikur partiebs - uzrunveleyoT Sida partiuli disciplina da SeemuSavebinaT qcevis kodeqsi. adgilobrivi TviTmmarTvelobis organoebs - winasaarCevno periodSi Tavi SeekavebinaT mniSvnelovani sakadro cvlilebebis ganxorcielebisgan, xelmZRvaneli pirebis (gamgeblebis, sakrebulos Tavmjdomareebis) Tanamdebobidan gadayenebisagan, maT Soris, impiCmentis wesiT, raTa es ar yofiliyo aRqmuli, rogorc pirTa politikuri niSniT gaTavisufleba da arCevnebis Sedegebze gavlenis moxdenis mcdeloba. miuxedavad amisa, adgilobriv TviTmmarTvelobebSi samsaxuridan gaTavisuflebis faqtebi kvlav ganmeorda.5 uwyebaTaSorisma komisiam mouwoda politikur partiebsa da saarCevno subieqtebs - ar momxdariyo konkurenti kandidatebis saagitacio masalis gavrcelebis xelSeSla, Camoxeva da a.S; adgilobrivi TviTmmarTvelobis organoebs - uzrunveleyoT saagitacio masalebis ganTavsebis Tanabari pirobebi procesSi CarTuli yvela mxaris mimarT; xolo Sinagan saqmeTa saministros - moexdina drouli da efeqturi reagireba samarTaldarRvevis yvela SesaZlo faqtze. saangariSo periodSi sajaro mosamsaxureTa mier saarCevno kanonmdeblobis SesaZlo darRvevis faqtebze saiam komisiaSi 8 gancxadeba waradgina. Cven mier wardgenil informaciebTan dakavSirebiT, uwyebaTaSorisma komisiam araerTi rekomendacia gamosca da Sesabamis organoebs reagirebisken mouwoda, maT Soris, yvarlis municipalitetSi momxdar incidentTan dakavSirebiT. sxvadasxva opoziciuri partiebis/saarCevno blokebis kandidatebis mimarT ganxorcielebuli zewolis Taobaze informaciis gavrcelebis Semdeg komisiis Tavmjdomarem daadastura, rom prokuratura faqtebs swavlobda, xolo zewolis konkretuli faqtebis dadasturebis SemTxvevaSi, reagireba mkacri iqneboda.6 miuxedavad uwebaTaSorisi komisiis Zalisxmevisa, momxdariyo winasarCevno darRvevebis prevencia, mTel rig SemTxvevebSi, uwebaTaSorisi komisiis mier miRebuli rekomendaciebi uxeSad irRveoda, rac komisiis muSaobas arafeqturs xdida.

5. saarCevno administracia saangariSo periodSi saqarTvelos centraluri saarCevno komisia kvlav intensiurad ganagrZobda saarCevno procesebSi CarTul sxvadasxva mxaresTan TanamSromlobas. 2014 wlis 5 maiss ceskom arasamTavrobo organizaciebTan da Tavisufali da samarTliani arCevnebisTvis uwyebaTaSoris komisiasTan urTierTTanamSromlobis memorandumi gaaforma, romliTac mxareebi winasaarCevno agitaciisa da administraciuli resursis kuTxiT dadgenili regulaciebis dazustebasa da erTgvarovan ganmartebaze SeTanxmdnen.7 saangariSo periodSi yuradReba miiqcia ceskos gadawyvetilebam saarCevno blok „qarTuli ocnebis“ სავარაუდოდ პოლიტიკური ნიშნით სამსახურიდან გაათავისუფლეს წყალტუბოს მუნიციპალიტეტის გამგებლის მოადგილე, ხოლო აპრილის თვეში თანამდებობიდან გადააყენეს ყვარლის მუნიციპალიტეტის გამგებელი.

5

6

კურიერი 9 საათზე. 21.04.2014, 52 წთ-დან.

7

http://www.cec.gov.ge/uploads/other/27/27364.pdf.

4

rusTavisa da foTis merobis kandidatebis registraciasTan dakavSirebiT. migvaCnia, rom aRniSnuli qmedeba ceskos mxridan araTanmimdevruli iyo. saubaria ceskos 20 maisis gadawyvetilebebze, romliTac komisiam saarCevno blok „qarTuli ocnebis“ foTisa da rusTavis merobis kandidatebi registraciaSi datova. rogorc cnobilia, gadawyvetilebebs ceskos 13 wevridan mxolod 7-ma wevrma misca xma, maT Soris 6 - Tavad mmarTveli saarCevno blokis mier ceskoSi daniSnuli wevrebi arian. migvaCnia, rom am SemTxvevaSi TiTqmis identur saqmeebze ceskom ormagi standartiT ixelmZRvanela: „qarTuli partiis“ goris merobis kandidats irakli oqruaSvils ceskom registracia gaauqma im motiviT, rom arCevnebis daniSvnamde bolo 2 weli igi saqarTveloSi fizikurad ar cxovrobda. maSin, rodesac mmarTvelis politikuri Zalis kandidatebis registracia komisiam ar gaauqma, Tumca, bolo or SemTxvevaSi, qveyanaSi fizikurad yofnis (cxovrebis) standartiT ar uxelmZRvanelia. sayuradReboa, rom „qarTuli ocnebis“ kandidatebTan dakavSirebiT miRebuli gadawyvetilebebi dasabuTebuli da mtkicebulebebiT gamyarebulia, maSin rodesac ceskos mxridan msgavsi midgoma ar vlindeba irakli oqruaSvilis Sesaxeb gadawyvetilebaSi, romelic naklebad dasabuTebulia.8 kidev erTi problemuri sakiTxi, romelic saangariSo periodSi dafiqsirda, iyo maisis bolos sxvadasxva politikuri gaerTianebisa Tu saarCevno blokis kandidatebze savaraudo zewolis momravlebuli faqtebi. aRniSnulTan dakavSirebiT, 31 maiss gancxadeba gaakeTa centraluri saarCevno komisiis Tavmjdomarem da samarTaldamcav organoebs msgavsi faqtebis dauyovnebliv Seswavlisa da reagirebisken mouwoda. man aseve aRniSna, rom msgavsi qmedebebi pirdapir saSiSroebas warmoadgenda araTanabari saarCevno garemos SeqmnisaTvis da zianis momtani SeiZleba yofiliyo saarCevno procesisaTvis.9 saangariSo periodSi ceskom, 2014 wels adgilobrivi TviTmmarTvelobis arCevnebisTvis arsebuli monacemebis safuZvelze, genderuli statistika warmoadgina.10 dokumenti arCevnebSi monawile merobisa da gamgeblobis kandidatebs Soris, aseve, saarCevno subieqtebis partiuli siiT wardgenili kandidatebis qalTa da mamakacTa balanss asaxavs. statistika SemuSavda maJoritaruli sistemis arCevnebSi sainiciativo jgufebisa da partia/blokebis mier registrirebul kandidatebTan mimarTebiTac. miuxedavad imisa, rom amomrCevelTa erTian siaSi qalebi Warboben da 1 maisis mdgomareobiT arsebuli monacemebidan 3, 472, 772 amomrCevlidan 1, 866, 514 qalia, genderuli balansi, rogorc merobis/gamgeblobis, aseve sakrebulos wevrobis kandidatebs Soris, mniSvnelovnad darRveulia.11 31 maiss saarCevno administraciis warmomadgenlebma xeli moaweres eTikis kodeqss.12 kodeqsi gansazRvravs saarCevno administraciebis saqmianobis ZiriTad principebs, rogoricaa kanonis pativiscema, samarTlianoba, miukerZoebloba, damoukidebloba, gamWvirvaloba da profesionalizmi. saarCevno komisiis mier eTikis kodeqsis moTxovnebis darRveva saarCevno administraciis wevris mimarT disciplinuri pasuxismgeblobis gamoyenebis safuZvelia.13 saangariSo periodSi saias monitorebi kvlav ganagrZobdnen saubno saarCevno komisiebis dakompleqtebis monitorings. im olqebSi, sadac saia dakvirvebas axorcielebda, procesebi kanonmdeblobiT dadgenili wesiT warimarTa.14 Tumca, gamoikveTa tendenciebi, romlebmac SesaZloa uaryofiTi zegavlena iqonios saarCevno administraciis miukerZoebel da obieqtur saqmianobaze: saias mier gamoTxovnili sajaro informaciis analizisas irkveva, rom 2014 wlis adgilobrivi TviTmmarTvelobis arCevnebze saolqo saarCevno komisiis mier saubno saarCevno komisiebSi profesiuli niSniT arCeuli wevrebi 2013 wlis saprezidento arCevnebze sxvadasxva partias saarCevno administraciaSi iricxebodnen. miuxedavad imisa, rom saqarTvelos saarCevno kanonmdebloba ar ukrZalavs saolqo saarCevno komisiebs, sxva arCevnebze partiuli siiT gamwesebuli wevrebi profesiuli niSniT daniSnos saubno saarCevno komisiebSi, vfiqrobT, msgavsi tendencia safrTxis Semcvelia saarCevno administraciis mimarT sazogadoebis ndobis TvalsazrisiT, aseve, eWvis qveS ayenebs komisiis wevrTa miukerZoeblobas da damoukideblobas.15 aRniSnuli tendencia gvarwmunebs, 8

დეტალური ინფორმაციისთვის გთხოვთ იხელმძღვანელოთ საარჩევნო სუბიექტების თავით.

9

http://www.cec.gov.ge/ge/mediisatvis-4-ge/pres-relizebi-13-ge/ceskos-tavmdjdomaris-gancxadeba-kandidatebze-zewolis-faqtebtan-dakavshirebit.page

10

http://www.cec.gov.ge/uploads/other/27/27802.pdf

11

http://www.cec.gov.ge/uploads/other/27/27802.pdf

12

2012 წელს ეთიკის კოდექსი შემუშავდა IFES -ის ფორმატში საიასა და სხვა არასამთავრობო ორგანიზაციებისა და ცესკოს მონაწილეობით.

13

http://cec.gov.ge/uploads/other/28/28013.pdf

2014 წლის 15 ივნისის ადგილობრივი თვითმმართველობის არჩევნების წინასაარჩევნო გარემოს მონიტორინგის პირველი შუალედური ანგარიში http://gyla.ge/uploads/2014.pdf 14

რუსთავის საოლქო საარჩევნო კომისიის მიერ არჩეული 504 წევრიდან 102 - 2013 წლის საპრეზიდენტო არჩევნებზე პარტიული სიით იყო წარდგენილი. გარდაბნის საოლქო საარჩევნო კომისიის მიერ არჩეული 378 წევრიდან 45 - 2013 წლის საპრეზიდენტო არჩევნებზე პარტიული სიით იყო წარდგენილი. მარნეულის საოლქო საარჩევნო კომისიის მიერ არჩეული 522 წევრიდან 27 - 2013 წლის საპრეზიდენტო არჩევნებზე პარტიული სიით იყო წარდგენილი. ბოლნისის საოლქო საარჩევნო კომისიის მიერ არჩეული 348 წევრიდან 27 - 2013 წლის საპრეზიდენტო არჩევნებზე პარტიული სიით იყო წარდგენილი. დუშეთის საოლქო საარჩევნო კომისიის მიერ პროფესიული ნიშნით წარდგენილი წევრებიდან 93 - 2012-2013 წლების საპარლამენტო და საპრეზიდენტო არჩევნებზე პარტიული სიით იყო წარდგენილი. კასპის საოლქო საარჩევნო კომისიის მიერ არჩეული 228 წევრიდან 28 - გასულ არჩევნებზე პარტიული სიით იყო წარდგენილი. ქარელის საოლქო საარჩევნო კომისიის მიერ არჩეული 229 წევრიდან 42 - გასულ არჩევნებზე პარტიული სიით იყო წარდგენილი. ხაშურის საოლქო საარჩევნო 15

5

Tu raoden saWiroa saarCevno administraciis dakompleqtebis wesis gadaxedva, gansakuTrebiT, momavali saparlamento arCevnebis win. saangariSo periodSi ceskom samuSao Sexvedrebi gamarTa raionuli, saqalaqo da saapelacio sasamarTlos mosamarTleebisTvis - kenWisyris dRes gancxadeba/saCivrebis Setanisa da ganxilvis procedurebis, saarCevno kanonmdeblobis siaxleebis, administraciuli resursis gamoyenebis sakiTxebTan dakavSirebiT. ceskos iniciativiT, saarCevno sakiTxebze treningebi CautardaT mediisa da politikuri partiebis/saarCevno subieqtebis warmomadgenlebs, aseve, adgilobrivi TviTmmarTvelobis arCevnebSi monawile kandidat qalbatonebs, romlebTan seminaris dros, saarCevno procedurebis garda, yuradReba gamaxvilda arCevnebSi qalTa CarTulobis mniSvnelobaze. ceskos iniciativiT Seiqmna sainformacio ruka, romlis prezentaciac arasamTavrobo organizaciebisTvis 28 maiss gaimarTa. rukis meSveobiT momxmarebels detaluri informaciis miReba SeuZlia saarCevno olqebSi registrirebuli amomrCevlebis saerTo raodenobis, saolqo da saubno saarCevno komisiebis dakompleqtebis, maJoritaruli olqebisa da SezRuduli SesaZleblobis mqone pirebisaTvis adaptirebuli ubnebis Taobaze.16 saangariSo periodSi saarCevno darRvevebTan dakavSirebiT, saiam saarCevno administraciaSi 4 gancxadeba waradgina: centralur saarCevno komisiaSi - 3, xolo ozurgeTis saolqo saarCevno komisiaSi - 1. mimdinare Tves saarCevno administraciebma saias 3 gancxadeba daakmayofiles. 17 1 gancxadebaze gveTqva uari.18 2014 wlis 3 ivniss ceskom specialuri dadgenileba miiRo19 da gansazRvra, saarCevno kodeqsiT dadgenil minimumze naklebi raodenobis safuZvelze, ra SemTxvevaSi gauqmdeboda partiuli siis saarCevno registracia.20 migvaCnia, rom aRniSnulma dadgenilebam pozitiurad imoqmeda saarCevno garemoze, Tumca, msgavsi normis SemoRebis uflebamosileba ganekuTvneba ara ceskos, aramed sakanonmdeblo organos kompetencias.21 6. amomrCevelTa siebi saangariSo periodSi 15 ivnisis arCevnebis CatarebisaTvis aucilebeli monacemebi ceskom 2-jer miiRo saxelmwifo servisebis ganviTarebis saagentosagan: 1 maiss da 1 ivniss.

1 maiss saagentos mier gadacemul masalaSi 3 553 673 potenciuri amomrCevlis monacemebi aisaxa. monacemebi damuSavda centralur saarCevno komisiaSi, ris Sedegadac amomrCevelTa saerTo raodenobam 3 472 772 Seadgina. Tumca, warmodgenili monacemebi ar aris saboloo da saxelmwifo servisebis ganviTarebis saagento ceskos arCevnebis dRemde araugvianes me-11 dRisa gadaugzavnis amomrCevelTa monacemebs, gadacemis dRisTvis arsebuli mdgomareobiT.22 saarCevno kodeqsSi 7 marts Setanili cvlilebebis Tanaxmad, amomrCevelTa siis erT-erTi rekvizitia amomrCevlis fotosuraTi, ris Sedegadac, 15 ivnisis arCevnebze saarCevno ubnebze fotosuraTiani siebi iqneba, rac siaxles warmoadgens. fotosuraTiani saarCevno siis Sedgenis mizniT, saxelmwifo servisebis ganviTarebis saagentom ganaxorciela samoqalaqo reestris bazebSi fotosuraTebisa da sxva monacemebis gaorebebis aRmofxvris proeqti, romelic 28 maiss dasrulda. servisebis ganviTarebis saagentoSi amomrCevelTa erTiani siis Sesadgenad aucilebeli monacemebis daxvewa ramdenime Tvis ganmavlobaSi mimdinareobda.23 am mizniT, SeZenil iqna specialuri fotosaZiebo sistema, romlis daxmarebiTac saagentos TanamSromlebma Seiswavles 4 348 919 sxvadasxva monacemi an/ da monacemTa kombinacia. bazaSi 9 595 savaraudo gaoreba aRmoCnda, romlebic saagentos teritoriul კომისიის მიერ არჩეული 312 წევრიდან 46 - გასულ არჩევნებზე პარტიული სიით იყო წარდგენილი. ახალციხის საოლქო საარჩევნო კომისიის მიერ არჩეული 209 წევრიდან 49 - გასულ არჩევნებზე პარტიული სიით იყო წარდგენილი. ადიგენის საოლქო საარჩევნო კომისიის მიერ არჩეული 96 წევრიდან 11 - გასულ არჩევნებზე პარტიული სიით იყო წარდგენილი. ასპინძის საოლქო საარჩევნო კომისიის მიერ არჩეული 138 წევრიდან 27 - გასულ არჩევნებზე პარტიული სიით იყო წარდგენილი. ახალქალაქის საოლქო საარჩევნო კომისიის მიერ არჩეული 420 წევრიდან 43 - გასულ არჩევნებზე პარტიული სიით იყო წარდგენილი. ნინოწმინდის საოლქო საარჩევნო კომისიის მიერ არჩეული 216 წევრიდან 5 - გასულ არჩევნებზე პარტიული სიით იყო წარდგნილი.

16

www.map.cec.gov.ge

თბილისის მერიის მიმართ შედგა სამართალდარღვევის ოქმი, სამართალდარღვევის ოქმი შედგა ასევე ოზურგეთის იმ საბავშვო ბაღის მენეჯერის მიმართ, რომლის ოთახიც ერთ-ერთი სუბიექტის საარჩევნო ატრიბუტიკით იქნა მორთული. რაც შეეხება ოზურგეთში ნატანების რწმუნებულის ყოფნას პარტიის ოფისში, ამასთან დაკავშირებით საქმის მასალები შემდგომი რეაგირებისათვის ოზურგეთის საოლქო საარჩევნო კომისიას გადაეგზავნა.

17

28 მაისს ქუთაისის მერის მოადგილის მიერ უკანონო აგიტაციისა და ქუთაისის მერიის მიერ სავარაუდოდ ადმინისტრაციული რესურსის გამოყენების თაობაზე.

18

https://matsne.gov.ge/index.php?option=com_ldmssearch&view=docView&id=2362713&lang=ge საქართველოს ცენტრალური საარჩევნო კომისიის დადგენილება #31/2014 2014 წლის 3 ივნისი. https://matsne.gov.ge/index.php?option=com_ldmssearch&view=docView&id=2362713&lang=ge 21 დადგენილების შესახებ იხ ზეწოლისა და მუქარის თავი.

19 20

22

http://www.cec.gov.ge/ge/mediisatvis-4-ge/pres-relizebi-13-ge/ceskom-amomrchevelta-monacemebis-damushaveba-daasrula.page

23

http://www.justice.gov.ge/News/Detail?newsId=4567

6

samsaxurebSi gadaigzavna. Sesabamisi saqmiswarmoebis Sedegad, sabolood, 5 537 SemTxvevaSi gaoreba ar dadasturda, xolo gaoreba aRmoifxvra 3 271 SemTxvevaSi da erT-erTi dokumenti gauqmda. saqarTvelos iusticiis saministros informaciiT, aRniSnuli monacemebi amomrCevelTa siaSi ukve aRar figurirebs.24 proeqtis warmatebiT ganxorcielebis miznebisaTvis samoqalaqo reestris eleqtronul bazebSi mTlianobaSi gasworda moqalaqis monacemebze arasworad mibmuli 90 787 fotosuraTi. aRsaniSnavia isic, rom amomrCevelTa erTiani siisaTvis saWiro monacemebis daxvewis mizniT, iusticiis ministris sxvadasxva brZanebis safuZvelze, piradobis mowmobis an/da fotosuraTis safasuris gadaxdisagan gaTavisuflebulni iqnen umisamarTod registrirebuli (sul aseTi iyo 41 259), registraciidan moxsnili (sul aseTi iyo 101 165) da monacemTa bazaSi uxarisxo an/da fotosuraTis gareSe (uxarisxo fotos mflobeli 3 606 piri, suraTis gareSe myofi 6 807 piri) pirebi. aRniSnuli SesaZleblobiT isargebla 12 048-ma moqalaqem, maT Soris 3 353-ma manamde umisamarTod registrirebulma, 7 757-ma manamde registraciidan moxsnilma pirma da 875-ma pirma, romelTac fotosuraTTan dakavSirebuli problema hqondaT. moqalaqeebis nawilma, romlebsac erTze meti piradobis damadasturebeli mowmoba aRmoaCnda, saqarTvelos iusticiis saministros informaciiT, isargebles saqarTvelos parlamentis mier gamocxadebuli amnistiiT, romelic piradi monacemebis gayalbebas exeba da romelic 2014 wlis bolomde moqmedebs.25 aseve, saarCevno kodeqsSi ganxorcielebuli cvlilebebis Tanaxmad, amomrCevelTa erTian siaSi ar Seitaneba im pirTa Sesaxeb monacemebi, romelTa saxelze bolos gacemuli piradobis damadasturebeli dokumenti gauqmda gayalbebis an baTilad cnobis gamo, an romelTac ar auRiaT mimdinare arCevnebis droisTvis iuridiuli Zalis mqone saqarTvelos moqalaqis piradobis mowmoba an saqarTvelos moqalaqis pasporti. 2014 wlis 25 maisis mdgomareobiT, saqarTveloSi aseTi 60 000-mde moqalaqe iyo aRricxuli.26 am kategoriis moqalaqeebis saarCevno uflebis uzrunvelsayofad, iusticiis ministris brZanebis safuZvelze, es moqalaqeebi piradobis mowmobis gacemisaTvis gaTvaliswinebuli safasuris gadaxdisgan gaTavisufldnen, Tu isini mimarTavdnen servisebis ganviTarebis saagentos aseTi moTxovniT 2014 wlis 01 ivnisamde. saministros informaciiT, am aqciiT isargebla 25 918-ma moqalaqem, romlebmac piradobis mowmoba aiRes da, Sesabamisad, moxvdnen saarCevno siaSi.27 arCevnebSi monawileobis xelSewyobis mizniT, dadebiTad unda Sefasdes ceskos 31 maisis gankarguleba, romliTac centralurma saarCevno komisiam daadgina amomrCevelTa specialuri siis formati, romelSic ganisazRvra, rom specialur siaSi registrirebuli amomrCevlis gaswvriv mieTiTeba kenWisyris dRes mis mier misaRebi biuletenebis saxe (proporciuli, maJoritaruli da merebis/gamgeblebis arCevis biuleteni).28 aRsaniSnavia, rom saqarTvelos Tavdacvis saministros iniciativiT, 2014 wlis adgilobrivi TviTmmarTvelobis arCevnebSi specialuri saarCevno ubnebis raodenoba mniSvnelovnad, 9-mde Semcirda. ZiriTad SemTxvevaSi, samxedro mosamsaxureebi xmas sacxovrebeli adgilis mixedviT miscemen. msgavsi iniciativa pozitiuria da gansxvavdeba manamde arsebuli praqtikisgan, rodesac samxedro mosamsaxureebi ZiriTadad xmas dislokaciis adgilis mixedviT aZlevdnen. Tavdacvis saministrom, arasamTavrobo organizaciebis CarTulobiT, 2014 wlis arCevnebisTvis samxedro SenaerTebSi samxedro mosamsaxureTa saarCevno cnobierebis amaRlebis kampania ganaxorciela, romelSic saiac monawileobda. aRniSnul iniciativas saia pozitiurad afasebs.

7. saarCevno subieqtebis registracia •

saarCevno blok „qarTuli ocnebis“ rusTavisa da foTis merobis kandidatebis registraciis sakiTxi

2014 wlis 20 maiss saqarTvelos centralurma saarCevno komisiam saarCevno blok „qarTuli ocnebis“ foTis merobis kandidatis irakli kakuliasa da rusTavis merobis kandidatis daviT jiqias registracia ar gaauqma.29 ceskom ZalaSi datova foTisa da rusTavis saolqo saarCevno komisiebis is gadawyvetilebebi, romelTa mixedviTac, es adamianebi merobis kandidatebad daregistrirdnen. gadawyvetileba komisiam 13-dan 7 xmiT miiRo. foTis merobis kandidatis registraciis gauqmebis moTxovniT ceskos p/g „erovnul-demokratiulma moZraobam“, xolo rusTavis merobis kandidatis saqmeze amave politikurma gaerTianebam da saarCevno blokma „arasaparlamento opoziciam“ mimarTes. saCivris avtorebi acxadebdnen, rom orive SemTxvevaSi, merobis kandidatebs arCevnebis daniSvnamde bolo 2 wlis ganmavlobaSi saqarTveloSi 24

http://www.justice.gov.ge/News/Detail?newsId=4567

25

http://www.justice.gov.ge/News/Detail?newsId=4556

26

http://www.justice.gov.ge/News/Detail?newsId=4556

27

http://www.justice.gov.ge/News/Detail?newsId=4553

28

ცესკოს 2014 წლის 31 მაისის #185/2014 განკარგულება; http://www.cec.gov.ge/uploads/other/28/28021.pdf

29

http://www.cec.gov.ge/ge/mediisatvis-4-ge/pres-relizebi-13-ge/20-maisis-sxdomis-shedegebi.page

7

ar ucxovriaT da, amis gamo, maT arCevnebSi monawileobis ufleba ar unda miscemodaT.30 vfiqrobT, rom saarCevno blok „qarTuli ocnebis“ kandidatebTan dakavSirebiT, ceskom swori gadawyvetileba miiRo. amave dros migvaCnia, rom msgavsi gadawyvetileba ceskos aprilis TveSi, politikuri gaerTianeba „qarTuli partiis“ goris merobis kandidatis, irakli oqruaSvilis SemTxvevaSic unda mieRo da misTvis arCevnebSi monawileobis SesaZlebloba mieca. aRsaniSnavia, rom samive kandidatis SemTxvevaSi, sadavo gaxda saarCevno kodeqsis 167-e muxlis Canaweri, romelic merobis kandidatebs arCevnebis daniSvnis dRemde bolo 2 wlis ganmavlobaSi saqarTveloSi mudmivad cxovrebas avaldebulebs. vinaidan kanonis Canaweri bundovania da saarCevno kanonmdeblobiT ar aris ganmartebuli mudmivi cxovrebis cneba, vfiqrobT, rom aseT SemTxvevaSi, is kandidatis sasargeblod unda ganimartos. Sesabamisad, msgavsad saarCevno blok „qarTuli ocnebis“ foTisa da rusTavis merobis kandidatebisa, politikuri gaerTianeba „qarTuli partiis“ kandidatsac arCevnebSi monawileobis SesaZlebloba unda miscemoda. gasaTvaliswinebelia is garemoebac, rom „qarTuli ocnebis“ kandidatebisagan gansxvavebiT, irakli oqruaSvilma misi nebis sawinaaRmdegod datova qveyana. migvaCnia, rom ceskos midgoma TiTqmis identur saqmeebze araTanmimdevruli iyo da komisiam msgavs SemTxvevebSi ormagi standartiT ixelmZRvanela: samive SemTxvevaSi fiqsirdeba, rom merobis kandidatebi bolo 2 wlis ganmavlobaSi garkveuli periodiT fizikurad ar imyofebodnen saqarTveloSi. Tumca, im argumentiT, rom „qarTuli ocnebis“ kandidatebi uSualo monawileobas iRebdnen qveynis sazogadoebriv-politikur saqmianobasa da cxovrebaSi, komisiam maTi registracia ar gaauqma. maSin, rodesac oqruaSvilis saqmeze komisiam garkveuli droiT fizikuri aryofna saqarTveloSi sakmaris safuZvlad miiCnia da mas registracia gauuqma. oqruaSvilis saqmeze komisiam ganmarta, rom pirovnebas uSualod qveyanaSi fizikurad yofnis (cxovrebis) pirobebSi monawileoba unda mieRo qveynis sazogadoebriv-politikur cxovrebaSi da, oqruaSvilis SemTxvevaSi, aseT faqts adgili ar hqonia.31 aRsaniSnavia, rom komisias qveyanaSi fizikurad yofnis (cxovrebis) standartiT ar uxelmZRvanelia „qarTuli ocnebis“ kandidatebis SemTxvevaSi. yuradRebas iqcevs Tavad gankargulebebis dasabuTebis standartic: maSin, rodesac qarTuli ocnebis kandidatebis registraciasTan dakavSirebuli gadawyvetilebebi dasabuTebis maRali standartiT gamoirCeva, oqruaSvilis registraciasTan dakavSirebiT miRebuli gadawyvetileba TiTqmis ar aris dasabuTebuli. komisiam registraciis gauqmebisaTvis sakmarisad miiCnia is faqti, rom irakli oqruaSvili wlebis ganmavlobaSi ar cxovrobda saqarTveloSi da, Sesabamisad, is 2 wliani cxovrebis cenzs ver akmayofilebda. SeiZleba iTqvas, rom es erTaderTi argumentia, romelic ceskom oqruaSvilis saqmeze gadawyvetilebis miRebisas gamoiyena. maSin, rodesac ceskom „qarTuli ocnebis“ kandidatebis SemTxvevebSi moipova, gamoikvlia da Seiswavla mtkicebulebebi, irakli oqruaSvilis SemTxvevaSi komisias msgavsi midgoma ar gamouCenia da is sayovelTao faqtebs daeyrdno. migvaCnia, rom administraciuli warmoebis farglebSi nebismieri gadawyvetileba Seswavlili da dasabuTebuli unda iyos. Sesabamisad, ceskos dasabuTebis maRali standartiT irakli oqruaSvilTan dakavSirebiT gadawyvetilebis miRebis drosac unda exelmZRvanela da es gadawyvetilebac saTanadod unda daesabuTebina. samive kandidatis saqmis Seswavlis Sedegad, SeiZleba iTqvas, rom cesko araTanmimdevruli iyo Tavis gadawyvetilebebSi, rac mis mier ormagi standartis gamoyenebaSi gamoixata. migvaCnia, rom msgavsi gadawyvetilebebi uaryofiTad aisaxeba ceskos, rogorc miukerZoebeli da obieqturi saarCevno administraciis ndobaze da zianis momtani SeiZleba iyos am organos saqmiani reputaciisaTvis.

2014 wlis 7 ivniss ceskom ar daakmayofila „erTiani nacionaluri moZraobis“ moTxovna da ZalaSi datova marneulis saolqo saarCevno komisiis Tavmjdomaris is gadawyvetileba, romlis mixedviTac, amave olqSi, xsenebuli saarCevno blokis gamgeblobis kandidats akmamed imamkulievs saarCevno registracia gauuqmda. aRmoCnda, rom saarCevno kodeqsis 167-e muxlis bundovaneba, romelic gamgeblobisa da merobis kandidatebisTvis bolo 2 wlis ganmavlobaSi saqarTveloSi mudmivad cxovrebis cenzs awesebs, opoziciuri politikuri partiebis kandidatTa sawinaaRmdegod da saxelisuflebo politikuri gaerTianebis sasargeblod ganimarta.32 migvaCnia, rom aRniSnuli gadawyvetilebis miRebisas, saarCevno administracia iyo mikerZoebuli da araTanmimdevruli. miuxedavad imisa, Tu romeli politikuri gaerTianebis kandidatis sakiTxi ixileboda, ceskos unda emoqmeda erTi da igive standartiT.

30

http://www.cec.gov.ge/uploads/other/27/27791.pdf; http://www.cec.gov.ge/uploads/other/27/27792.pdf

31

ცესკოს განკარგულება #70/2014 22 აპრილი გვ.4

32

http://gyla.ge/uploads/2014.pdf

8

•

saarCevno blok „erTiani nacionaluri moZraobisTvis“ rigiTi nomris - 5-is miniWebis sakiTxi

saangariSo periodSi diskusiis sagani gaxda saarCevno blok „erTiani nacionaluri moZraobisTvis“ rigiTi nomris miniWebis sakiTxi. 2014 wlis 3 maiss blokma, romelSic gaerTianebulia ori partia „erTiani nacionaluri moZraoba“ da „qristian-konservatiuli partia“ - ceskos mimarTa da saarCevno blokis registracia da misTvis saarCevno nomris miniWeba moiTxova. ceskos aseve waredgina blokis wesdeba, sadac blokis rigiTi nomeri „5-iani“ iyo aRniSnuli. 4 maiss ceskos Tavmjdomarem, gankargulebiT, registraciaSi gaatara saarCevno bloki da misi warmomadgenlebi,33 xolo saarCevno nomris miniWebaze uari uTxra im motiviT, rom es Tavmjdomaris kompetencias ar ganekuTvneboda. saarCevno bloks ganemarta, rom aRniSnuli sakiTxebi saarCevno kodeqsis 145-e muxlis me-8 punqtisa da ceskos 2014 wlis 19 aprilis 22/2014 dadgenilebiT regulirdeboda. ceskos Tavmjdomarem 2014 wlis 6 maiss blokisTvis gagzavnil werilobiT pasuxSi aRniSna, rom wesdebaSi blokis rigiTi nomeri mieTiTeba im SemTxvevaSi, Tu es bloki Seqmnes iseTma partiebma, romlebic bolo saparlamento arCevnebSi monawileobdnen. Sesabamisad, vinaidan blokSi Semavali 2 partiidan erTi partia ar monawileobda bolo saparlamento arCevnebSi, blokisTvis rigiTi nomris miniWeba gadawydeboda arCevnebamde araugvianes 30-e dRisa.34 blokma „erTiani nacionaluri moZraoba“ sarCeli waradgina Tbilisis saqalaqo sasamarTloSi da ceskos Tavmjdomaris gankargulebis nawilobriv baTilad cnoba moiTxova. saarCevno blokma sasamarTloSi gaasaCivra ceskos Tavmjdomaris 2014 wlis 6 maisis weriliT gadmocemuli gadawyvetilebac. 2014 wlis 8 maiss, Tbilisis saqalaqo sasamarTlom sarCeli ar daakmayofila usafuZvlobis gamo. aRsaniSnavia, rom saarCevno blokma „erTiani nacionaluri moZraoba~ ceskosgan wilisyris procedurebis gareSe moiTxova rigiTi nomris miniWeba, iseve rogorc 2012 wlis saparlamento arCevnebze „qarTuli ocneba~ iTxovda rigiTi nomrad 7-ianis miniWebas wilisyris procedurebis gareSe. „saarCevno kodeqsis“ 119-e muxlis me-4 punqtis Tanaxmad, Tu sakrebulos arCevnebisaTvis saarCevno bloki Seqmnes bolo saparlamento arCevnebSi monawile partiebma, blokis wesdebaSi maT unda miuTiTon, romeli partiis rigiTi nomriT isargebleben. 145-e muxlis me-8 punqtis Tanaxmad ki, partias/saarCevno bloks ufleba aqvs, moiTxovos arCevnebSi monawileoba im siiTi nomriT, romelic mas miniWebuli hqonda wina saparlamento arCevnebSi, risTvisac gancxadeba unda warudginos ceskos arCevnebis dRemde ara ugvianes me-40 dRisa. Tumca, vfiqrobT, rom aRniSnul sakiTxTan dakavSirebiT, 145-e muxlis me-8 punqti bundovania da, misi Sinaarsidan gamomdinare, ar dgindeba, blokSi Semaval yvela partias aucileblad unda hqondes Tu ara monawileoba miRebuli bolo saparlamento arCevnebSi. am kuTxiT, marTlac gansxvavebuli midgoma arsebobs: ceskom 2010 wlis adgilobrivi TviTmmarTvelobis arCevnebze saarCevno blokebs masSi Semavali partiis nomris arCevis ufleba misca, miuxedavad imisa, rom blokSi Semavali partiebidan yvela partias monawileoba ar hqonda miRebuli 2008 wlis saparlamento arCevnebze. ceskom 2010 wels aRniSnuli sakiTxi dadgenilebiT daaregulira. gansxvavebiT 2010 wlisgan, 2012 wels kanonis igive norma ceskom sxvagvarad ganmarta da bloks „biZina ivaniSvili - qarTuli ocneba“ moTxovnili rigiTi nomeri 7 ar mieniWa. saarCevno bloks rigiTi nomeri wilisyris safuZvelze ganesazRvra. aRsaniSnavia, rom saarCevno bloki winasaarCevno kampanias „7“ nomriT ukve awarmoebda. „qarTulma ocnebam~ ceskos 2012 wlis gadawyvetileba sasamarTloSi ar gaasaCivra. mniSvnelovania, rom 2012 wlis saparlamento arCevnebis daskvnaSi euTom/adamianis uflebaTa ofisma ceskos aRniSnuli gadawyvetileba kanonSesabamisad miiCnia.“35 vinaidan norma bundovania, xolo praqtikaSi aRniSnuli norma sxvadasxvagvarad ganimarta, migvaCnia, rom mniSvnelovani iyo, sasamarTlos, rogorc normis Semfardebel organos, gaekeTebina ganmarteba xsenebul sakiTxTan dakavSirebiT. Tumca, rogorc aRvniSneT, am sakiTxze ceskos gadawyvetileba Tbilisis saqalaqo sasamarTlom ZalaSi datova. sabolood, bloks „erTiani nacionaluri moZraoba“ centralurma saarCevno komisiam, 2014 wlis 13 maisis gankargulebiT, rigiT nomrad „5“-iani mianiWa.36 8. winasaarCevno kampaniis dafinanseba saangariSo periodSi sistematurad imarTeboda saxelmwifo auditis samsaxuris monitoringis samsaxurTan arsebuli komisiis sxdomebi, romelic arasamTavrobo organizaciebis warmomadgenlebiT aris dakompleqtebuli. aRniSnul sxdomebze winasaarCevno kampaniis monitoringis sakiTxebi da saarCevno kanonmdeblobis savaraudo darRvevebis Sesaxeb saxelmwifo auditis samsaxuris mier miRebuli informaciebi ganixileboda.37 saangariSo periodSi komisiam moismina informacia savaraudo darRvevis 18-mde faqtze.

33

ცესკოს თავმჯდომარის #48/2014 2014 წლის 4 მაისის განკარგულება.

ცესკოს თავმჯდომარის წერილი საარჩევნო ბლოკ „ერთიანი ნაციონალური მოძრაობის“ ხელმძღვანელს ბატონ მიხეილ მაჭავარიანს # 01-04/701 06.05.2014.

34

35

p.22

36

http://www.cec.gov.ge/uploads/other/27/27564.pdf

37

http://www.sao.ge/news/347

9

saangariSo periodSi saarCevno periodis ukeTesad warmarTvis mizniT, saxelmwifo auditis samsaxuris mier arCevnebSi monawile pirebisaTvis imarTeboda treningebi rogorc TbilisSi, aseve saqarTvelos regionebSi.38 saxelmwifo auditis samsaxuris informaciis Tanaxmad, 1 maisidan 30 maisis CaTvliT periodSi saarCevno subieqtebis (politikuri gaerTianebebis/saarCevno blokebis) sasargeblod miRebulia 1 938 523 lari. miRebuli Semowirulebebi ase gamoiyureba: saarCevno bloki „qarTuli ocneba“ _ 1 280 141 lari,39 „qristian demokratiuli moZraoba“ _ 279 468 lari, „qarTuli partia“ _ 16 200 lari, „saqarTvelos gza“ _ 50 635 lari, „erTiani nacionaluri moZraoba“ _ 271 149 lari.40 arasaparlamento opozicia (kaxa kukava, fiqria CixraZe) _ 13 258 lari. leiboristuli partia _ 16 867 lari, xalxis partiis 5 400, mwvaneTa partia _ 4 165 lari, merab kostavas sazogadoeba _ 1190 lari, momavali saqarTvelos _ 50 lari, 51 damoukidebel kandidats maisis TveSi miRebuli aqvs jamSi 34 342 lari. gasuli oTxi Tvisgan gansxvavebiT, Semowiruleba dafiqsirda iuridiuli pirebisganac, Tumca, es gacilebiT mcirea _ 3 iuridiuli pirisgan jamSi 3000 lari. saxelmwifo auditis samsaxuris informaciiT, 2014 wlis arCevnebSi kenWs iyris 1101 kandidati, maTgan 487 kandidats saerTod ar warmoudgenia pirveli periodis informacia. warmodgenis bolo vadis gasvlis Semdgom saxelmwifo auditis samsaxurma kandidatebTan sainformacio werilebi gagzavna da maT damatebiTi informacia miawoda, aseve, gaavrcela informaciebi saolqo komisiebis daxmarebiT. am mizniT, regionebSi specialuri treningebi Catarda. saxelmwifo auditis samsaxuris mier gaTvaliswinebul iqna is garemoeba, rom damoukidebeli kandidatebisaTvis saarCevno kanonmdeblobis niuansebi aris siaxle da informaciis warmodgenisaTvis maT esaWiroebaT meti dro da resursi, Sesabamisad, samsaxuri maqsimalurad cdilobs, yvela kandidatamde miitanos arsebuli regulaciebi da moTxovnebi. swored amis gaTvaliswinebiT, pirvel etapze kandidatebi ar daujarimebiaT da informaciis warmodgenisTvis damatebiTi vada miecaT. Sesabamisad, mxolod aRniSnulis Semdgom momxdar darRvevebze apirebs saxelmwifo auditis samsaxuri reagirebas da sanqciebis gamoyenebas. saxelmwifo auditis samsaxuris gancxadebiT, meore periodis informacia kandidatebis ZiriTad nawils warmodgenili aqvs deklaraciis saxiT. 9. winasaarCevno kampaniis monitoringi 9.1. saxelmwifo resursebis gamoyeneba saarCevno miznebisTvis 9.1.1. administraciuli da saxelisuflebo resursis gamijvnis problema winasaarCevno periodSi problemuri gaxda moqmedi gamgeblebis/merebis mier samsaxurebrivi valdebulebis Sesrulebisas agitaciis gawevis faqtebi. gamovlinda, rom arsebobs xarvezi saarCevno kanonmdeblobaSi, kerZod, moqmed gamgeblebs, romlebic kenWs iyrian adgilobrivi TviTmmarTvelobis arCevnebSi, saarCevno kanonmdeblobis Tanaxmad, ar aqvT valdebuleba, gadadgnen Tanamdebobebidan. aRniSnulis fonze dafiqsirda araerTi SemTxveva, rodesac municipalitetis gamgebeli Tu TviTmmarTveli qalaqis meri winasaarCevno kampanias faqtobrivad gamgeblis/meris postidan axorcielebdnen. aRniSnuli pirebi gamgeblis/meris postze saqmianobas uTavsebdnen winasaarCevno kampanias da saarCevno mizniT iyenebdnen TiTqmis yvela samsaxurebriv saSualebas, rogoricaa teqnikuri aRWurviloba, satransporto saSualebebi, adamianuri resursi (magaliTad, gamgeobaSi dasaqmebuli sajaro moxeleebi, romlebic gamgebelTan erTad monawileobas iRebdnen sxvadasxva SexvedraSi).41 aRniSnuli adamianebi, winasaarCevno kampaniis warmoebisas, dapirebebis dros iyenebdnen maT xelT arsebul informacias im programebis Sesaxeb, romlebic mimdinareobda, an unda ganxorcielebuliyo momavalSi (magaliTad, informacia mimdinare da dagegmili infrastruqturuli proeqtebis Sesaxeb). marTalia, saarCevno kodeqsis Tanaxmad, gamgebels/mers ar ekrZaleba winasaarCevno agitacia, Tumca, administraciuli resursis aramiznobrivi da winasaarCevno miznebisaTvis gamoyeneba dauSvebelia. erTi ram naTelia, gamgeblobis/meris kandidatis mier moqmedi gamgeblis postidan winasaarCevno kampaniis warmoeba da, Sesabamisad, yvela mis xelT arsebuli administraciuli resursis (teqnikuri, sainformacio, adamianuri) gamoyeneba aSkarad laxavs arCevnebSi sxva kandidatebisTvis resursebze Tanabari xelmisawvdomobisa da samarTliani winasaarCevno garemos princips. migvaCnia, rom dasaxelebul SemTxvevebSi arsebulma sakanonmdeblo xarvezma warmoSva saxelmwifo da partiuli resursis gamijvnis problema, rac Slis zRvars partiul da saxelmwifo saqmianobas 38

http://www.sao.ge/news/345

39

http://www.sao.ge/files/finansuri%20monitoringi/shemocirulebebi/01-05-14_19-05-14/ocneba.pdf

40

http://www.sao.ge/files/finansuri%20monitoringi/shemocirulebebi/01-05-14_19-05-14/nacebi.pdf

41

ბათუმის მერი, გურჯაანის და წყალტუბოს გამგებლები, ჩოხატაურის გამგებლის მოადგილე და სხვები.

10

Soris da iwvevs xelisuflebis saqmianobis partiul saqmianobasTan gaigivebas, mis aRrevas. msgavsi qmedebebi ewinaaRmdegeba 1990 wlis kopenhagenis konferenciis dokumentis me-5 muxls, romelic saxelmwifoebs avaldebulebs, naTeli zRvari gaavlon saxelmwifosa da politikuri partiebis saqmianobebs Soris, raTa ar moxdes saxelmwifosa da politikuri partiebis aRreva.42 9.1.2. socialuri xasiaTis iniciativebi adgilobrivi TviTmmarTvelobis arCevnebis moaxloebasTan erTad, gaxSirda sxvadasxva proeqtis inicirebis faqtebi, romelTa dawyeba winasaarCevno periods emTxveva. iniciativebi socialur xasiaTs atarebs da ZiriTadad mosaxleobis farTo masebzea gaTvlili. aRsaniSnavia, rom saqarTvelos kanonmdebloba winasaarCevno periodSi msgavsi saxis saqmianobas, garda gamonaklisebisa, ar krZalavs, Tumca, aseTi iniciativebi administraciuli resursis gamoyenebis riskebs Seicavs. winasaarCevno periodSi saqarTvelos premier-ministris mxridan ramdenime msgavsi iniciativa gaxmaurda, rac, savaraudod, amomrCevlis kmayofilebis donis amaRlebas isaxavs miznad: • mTavrobis axali socialuri programa „awarmove saqarTveloSi“ 2014 wlis 1 ivnisidan amoqmedda. saqarTvelos mTavroba iwyebs axali proeqtis ganxorcielebas, romlis saxelwodebac aris „awarmove saqarTveloSi.“43 proeqtis biujeti 46 milioni laria. proeqti miznad isaxavs mewarmeobis ganviTarebas, mewarme subieqtebis mxardaWeras, axali sawarmoebis Seqmnis xelSewyobas, saeqsporto potencialis zrdas. proeqtis farglebSi mewarmeebs usasyidlod gadaecemaT saxelmwifos amortizirebuli Senoba-nagebobebi, miecemaT SeRavaTiani sesxebi, saxelmwifo daexmareba maT sawarmoebis gamarTvaSi.44 • saqarTvelos mTavrobis mier 2014 wlis 13 maiss cvlilebebi ganxorcielda saqarTvelos mTavrobis 2014 wlis 21 ianvris #97 dadgenilebaSi, romliTac saxelmwifo rwmunebulebs - gubernatorebs yovelTviuri danamati 2950 lari dauwesdaT;45 sayuradReboa is garemoa, rom cvlilebebi gamoqveynebisTanave amoqmedda da misi moqmedeba 2014 wlis 1 aprilidan warmoSobil urTierTobebze gavrcelda.

• 2014 wlis 3 maiss medikosebTan Sexvedraze premier-ministrma ganacxada, rom 2014 wlis ivnisidan eqimebs xelfasi 30%-iT gaezrdebodaT.46 9.1.3. adgilobrivi xelisuflebis da biznesis erToblivi saqvelmoqmedo proeqtebi winasaarCevno periodSi winasaarCevno periodSi dafiqsirda ramdenime faqti, rodesac adgilobrivi xelisufleba saqvelmoqmedo proeqtebis ganxorcielebas biznesTan erTad iwyebs, konkretulad ki, proeqtebs „liberTi bankTan“ erTad axorcielebs, rac savaraudod arCevnebis win amomrCevlis kmayofilebis donis amaRlebas isaxavs miznad. msgavsi xasiaTis saqvelmoqmedo proeqtebi winasaarCevno periodSi rusTavis meriam da aWaris mTavrobam ganaxorcieles.

•

aWaris mTavrobisa da liberTi bankis proeqti - saangariSo periodSi aWaris mTavrobasa da „liberTi banks” Soris urTierTTanamSromlobis memorandumi gaformda. xelSekrulebas xeli aWaris finansTa da ekonomikis ministrma daviT balaZem da “liberTi bankis” generalurma direqtorma giorgi arvelaZem moaweres. memorandumis farglebSi mcire da saSualo turistuli biznesis xelSewyobis programa ganxorcieldeba. aqcenti im moqalaqeebze gakeTda, romlebmac bankebidan aRebuli sesxis gadaxda agvistos omis gamo veRar SeZles. am kategoriis moqalaqeebis dasaxmareblad mTavrobam biujetidan 6 milioni lari gamoyo. es Tanxa subsidiis saxiT sesxis dafarvas moxmardeba. „liberTi bankis” mier SeTavazebuli grafikis mixedviT, 15%-iani sesxidan moqalaqe 3 wlis ganmavlobaSi Tanxis mxolod 3%-s dafaravs, danarCeni 12%-is gadaxdis valdebulebas ki, mTavroba sakuTar Tavze iRebs.47

rusTavis meriisa da liberTi bankis proeqti - 2014 wlis 7 maiss TviTmmarTveli qalaqi rusTavis meriam da „liberTi bankma“ City Pass-is (samgzavro baraTebi) momxmareblebi daajildova da maT prizebi gadasca: mtversasruti, smartfonebi, leptopebi da eleqtroCaidnebi. rusTavis TviTmmarTvelobis, „liberTi bankisa“ da „rusTavis municipaluri avtosatransporto sawarmos“ erToblivi proeqtis farglebSi, bolo 4-5 Tvis ganmavlobaSi rusTavis municipalur transportSi eleqtronuli gadaxdis sistema dainerga da mgzavrobis Rirebulebis gadaxda, naRd angarisworebasTan erTad, „liberTi bankis“ specialuri terminalebis saSualebiT xorcieldeba. City Pass ukve ramdenime Tvea moqmedebs qalaqSi, Tumca, msgavsi aqciebi manamde arc meriis da arc bankis mxridan ar ganxorcielebula.

42

ევროპაში უშიშროებისა და თანამშრომლობის ორგანიზაციის (შემდეგში ეუთოს) ფარგლებში მიღებული დოკუმენტი.

43

http://www.government.gov.ge/index.php?lang_id=GEO&sec_id=288&info_id=42352

44

http://www.government.gov.ge/index.php?lang_id=GEO&sec_id=288&info_id=42352

45

http://www.government.gov.ge/index.php?lang_id=GEO&sec_id=382&info_id=42236

46

http://www.liberali.ge/ge/liberali/news/118448/

47

http://www.ajaratv.ge/ge/index.php?page=shownews&id=57738

11

9.1.4. dasaqmeba municipalitetebSi winasaarCevno periodSi saias quTaisis filialis mier gamoTxovnili sajaro informaciidan irkveva, rom 2014 wlis 14 aprilis Semdeg TiTqmis yvela municipalitetSi moxda axali TanamSromlebis dasaqmeba, rogorc gamgeobebSi, aseve aaip-ebSi. quTaisSi 10 piri dasaqmda - TiToeulis xelfasi 520-dan 550 laramdea. wyaltubos gamgeobis samsaxurebSi dasaqmda 11 piri, zestafonis municipalitetis gamgeobam agreTve daasaqma 5 piri, xaragaulis gamgeobaSi dasaqmda 8 adamiani, vanis municipalitetis mier Seqmnil 3 aaip-Si dasaqmebulia 15 TanamSromeli. yuradRebas iqcevs is garemoeba, rom dasaqmebulTa Soris arian pirebi, romelTa samuSaoze ayvanac xdeba mxolod 2-3 TviT da aprilis bolodan ivlisamde periods moicavs, rac winasaarCevno periods emTxveva. magaliTad, quTaisSi am wesiT dasaqmebulia 4 piri.

9.1.5. socialuri gasacemlebis odenoba winasaarCevno periodSi saias quTaisis filialma sajaro informacia gamoiTxova imereTis 12 municipalitetidan. aqedan, angariSis gamoqveynebis droisTvis, pasuxebi miRebulia 10 municipalitetidan. informacia ar mouwodebia xonisa da saCxeris municipalitetebs. gamoTxovnili informaciis Tanaxmad, 2014 wlis 14 aprilidan 13 maisamde periodSi socialuri gasacemlebis saxiT 10 municipalitetSi 10 815 pirze gacemulia 546 538 lari. aRniSnuli sakiTxis Seswavla grZeldeba. saangariSo periodSi imereTis regionis sxvadasxva municipalitetidan miRebuli informaciidan irkveva, rom 2014 wlis 14 aprilidan 13 maisamde, anu 1 Tvis periodSi, TiTqmis yvela municipalitetidan gaica soliduri Tanxebi socialuri daxmarebis programebis farglebSi. marTalia, es xarjebi gaTvaliswinebuli iyo biujetSi (yvela municipalitetma gazarda am mxriv sabiujeto xarjebi 2014 wlis 14 aprils, saarCevno kampaniis dawyebis wina dRes), magram aRsaniSnavia am gasavlebis soliduroba erTi Tvis kvalobaze. magaliTad, am erTTvian periodSi quTaisis municipalitetis biujetidan socialuri daxmarebis (samedicino, medikamentozuri, mravalSviliani ojaxebisTvis, saritualo xarjebi) saxiT 654 pirze gaica 90 592 lari (medikamentebiT daxmarebisTvis 2014 wlis gegma aris 115 500 lari da aqedan 14 aprilidan 13 maisamde gaxarjulia ukve 25 900 lari), xolo socialuri RonisZiebebisTvis (26 aprils SSm pirebze, aRdgomas, 9 maiss) daixarja 76 305 lari, romlis farglebSic 2710 pirs gadaeca saaRdgomo nobaTi, fuladi daxmareba da ufaso sadili. SedarebisTvis: quTaisis adgilobrivi TviTmmarTvelobis 2014 wlis biujetiT socialuri RonisZiebebisTvis sul gamoyofilia 270 000 lari da, rogorc vxedavT, mxolod 1 TveSi - 14 aprilidan 13 maisamde - ukve daxarjulia 76 305 lari; wyaltubos municipalitetis gamgeobidan miRebuli informaciidan ikveTeba, rom socialurad daucvel jgufebze (100 wels gadacilebuli piri, mravalSviliani ojaxebi, saritualo, usinaTloebi, SSm pirebi, dializze damokidebuli, omis veteranebi, CernobilSi dazaralebuli), sul 96 pirze, biujetidan gaica 23 150 lari. Tumca, municipalitetis sakrebulos informaciiT, socialurad daucvel jgufebze gacemuli jamuri Tanxa Seadgens 28 107 lars. WiaTuris municipalitetma 264 socialurad daucvel individze (SSm, avadmyofi, omSi daRupulis ojaxi, CernobilSi dazaralebuli, saritualo) gasca 27 130 lari; xaragaulis municipalitetma socialuri daxmarebis saxiT gasca socialuri daxmareba sxvadasxva kategoriis 538 daucvel pirze - sul 65 426.01 lari. infrastruqturul programebze daixarja 130 904 lari. samtrediis municipalitetis mier socialurad daucvel 169 pirze gaica 19 340 lari. zestafonis municipalitetis biujetidan sxvadasxva kategoriis socialurad daucvel 674 pirze gaica 67 124 lari. tyibulis municipalitetma socialuri daxmarebis saxiT ukve gasca 20 868 lari 134 pirze. gansakuTrebiT yuradsaRebia is erTjeradi daxmareba, romelic winasaarCevno periodSi gaica moqalaqeebze kategoriis gareSe da gacilebiT metia, vidre kategorias mikuTvnebul socialurad daucvelebze gacemuli jamuri Tanxa. wyaltubos sakrebulodan miRebuli werilis Tanaxmad, municipalitetSi mcxovrebi ojaxebisaTvis erTjeradi fuladi daxmareba, dadgenili kategoriis pirebis garda (socialurad daucveli, veteranebi, Cernobilis pensionerebi, oblebi, dRis centri „pepela“, cerebraluri daavadebis mqone pirebi, ufaso sasadilo, usinaTloebi, dializze damokidebuli, diabetiani, SSm bavSvebi), gaicema im adgilobriv moqalaqeebzec, romlebic ar ganekuTvnebian CamoTvlil kategoriebs da romelTa Tanxis gacemis wess gansazRvravs sakrebulo. Tumca, Tanxis gacemis wesi im moqalaqeebTan dakavSirebiT, romlebic ar ganekuTvnebian socialurad daucvelTa arc erT kategorias, sakrebulos saias quTaisis filialisTvis ar miuwodebia. magaliTad, miRebuli informaciis analiziT irkveva, rom wyaltubos municipalitetis biujetidan, garda mowyvladi kategoriisa, erTjeradi fuladi daxmareba gaica 65 moqalaqeze - jamSi 30 900 lari. Tumca, aqac gansxvavebulia wyaltubos sakrebulos monacemi da Seadgens 42 300 lars. tyibulis municipalitetma socialuri daxmareba, garda mowyvladi jgufebisa, gasca 91 individualur pirze.

12

9.1.6. administraciuli resursis gamoyenebis faqti Tbilisis meriis sazogadoebis samsaxuris mier 2014 wlis 16 maiss, centralurma saarCevno komisiam saias mier wardgenili gancxadeba ganixila, romelic Tbilisis meriis mxridan savaraudod administraciuli resursis gamoyenebis faqtebs exeboda. 48 ceskom zepiri mosmeniT axalgazrda iuristTa asociaciis gancxadeba daakmayofila. ceskos Tavmjdomaris gadawyvetilebiT, aRniSnulTan dakavSirebiT meriis mimarT administraciul samarTaldarRvevaTa oqmi Sedga saqarTvelos organuli kanonis saarCevno kodeqsis 48-e muxlis pirveli punqtis „b” qvepunqtisa da 49-e muxlis pirveli punqtis „a” qvepunqtis darRvevis faqtze, rac amave kodeqsis 88-e muxlis Tanaxmad, samarTaldamrRvev pirTa mimarT Sesabamis sanqcias iTvaliswinebs (jarimas 2000 laris odenobiT). aRniSnuli oqmi TandarTuli masalebiT Semdgomi reagirebisTvis Tbilisis saqalaqo sasamarTlos gadaegzavneba. saias gancxadebiT, Tbilisis meriis pressamsaxuri mediasaSualebebSi aqtiurad agzavnida informacias politikuri gaerTianeba „erTiani nacionaluri moZraobis“ Tbilisis merobis kandidatis, nika melias winasaarCevno kampaniis saagitacio Sexvedrebisa da sxva aqtivobebis Sesaxeb. saias gancxadeba sainformacio saagento „frontniusis” mier gavrcelebul informacias da Sesabamis mtkicebulebebs eyrdnoba. saias mier moZiebuli informaciiT gairkva, rom 2014 wlis 3, 24 da 29 aprils sainformacio saagento „frontniuss” Tbilisis meriam saarCevno subieqtis „erTiani nacionaluri moZraobis” saarCevno Stabis xelmZRvanelisa da warmomadgenlebis winasaarCevno aqtivobebis Sesaxeb miawoda informacia, rac Tbilisis meriis mxridan administraciuli resursis gamoyenebas warmoadgens.

9.1.7. administraciuli resursis gamoyenebis faqti ozurgeTSi 2014 wlis 15 maiss ozurgeTis municipalitetis #9 sabavSvo baRi gaixsna. baRs adgilobrivi TviTmmarTvelobis finansuri mxardaWeriT kapitaluri remonti Cautarda. gaxsnis RonisZiebas ozurgeTis municipalitetis sakrebulos Tavmjdomare avTandil surgulaZe, ozurgeTis gamgeblis movaleobis Semsrulebeli konstantine SaraSeniZe da ozurgeTis sakrebulos sxva wevrebi eswrebodnen. informacia, TandarTuli foto masaliT, internet-portalma „guria niusma“ gaavrcela.49 adgilze misul stumrebs sabavSvo baRis erT-erTi oTaxi koalicia „qarTuli ocnebis“ atributikiT morTuli daxvdaT - lurji feris buStebiT, zed gamosaxuli koalicia „qarTuli ocnebis“ saarCevno nomriT 41. aRniSnuls protesti mohyva Sexvedraze damswreTa nawilisgan, ris Semdegac aRniSnuli atributika saswrafod Camoxsnes.50 mogvianebiT, gazeT „guria niusTan“ saubrisas, #9 sabavSvo baRis erT-erTma aRmzrdelma nana kobalavam ganacxada, rom man sakuTari iniciativiT morTo oTaxi koalicia „qarTuli ocnebisadmi“ madlierebis niSnad.51 aRniSnuli faqtis Taobaze saiam gancxadebiT mimarTa Tavisufali da samarTliani arCevnebisTvis uwyebaTaSoris komisiasa da ozurgeTis saolqo saarCevno komisias, Sesabamisi reagirebis moTxovniT. 2014 wlis 28 maiss ozurgeTis saolqo saarCevno komisiam administraciuli samarTaldarRvevis oqmi Seadgina sabavSvo baRis menejeris vera vasaZis mimarT saarCevno kodeqsis 45-e muxlis me-7 punqtis darRvevis gamo da saqmis masalebi sasamarTlos gadaugzavna.

9.1.8. sajaro moxeleTa organizebuli daswreba gorSi „qarTuli ocnebis“ saarCevno Sexvedraze 2014 wlis 12 maiss premier-ministris amomrCevelTan Sexvedras, rodesac man Sida qarTlSi saarCevno blok „qarTulis ocnebis“ merobis da gamgeblobis kandidatebi daasaxela, sainformacio centris „qartli.ge”-s informaciiT, kaspis, xaSuris, goris da qarelis municipalitetebis TanamSromlebi eswrebodnen. sainformacio centris informaciiT, kaspis municipalitetis gamgeobidan sajaro moxeleTa mobilizeba moxda da maTi transportireba samarSruto taqsebiT iqna uzrunvelyofili.

Sesabamisi video masala Sida qarTlis sainformacio centrma gaavrcela.52 aRniSnuli informaciis gadasamowmeblad, saiam kaspis, qarelis, goris da xaSuris municipalitetebs mimarTa SekiTxviT - ganxorcielda Tu ara gamgeobebis TanamSromelTa gadaadgileba adgilobrivi biujetis saxsrebiT. oTxive municipalitetidan miRebuli informaciiT, biujetidan aranairi Tanxa ar gamoyofila mosaxleobisa da municipalitetis TanamSromlebis gadaadgilebis uzrunvelsayofad. saiam aRniSnuli faqtiT daintereseba saxelmwifo auditis samsaxurs sTxova da uwyebas Sesabamisi masalebi miawoda.

48

http://gyla.ge/geo/news?info=2119

49

http://www.gurianews.com/2013-08-24-19-55-58/2013-08-23-05-57-30/19739-%E1%83%A0%E1%83%90-%

50

http://www.gurianews.com/2013-08-24-19-55-58/2013-08-23-05-57-30/19739-%E1%83%A0%E1%83%90-%

51

http://www.gurianews.com/2013-08-24-19-55-58/2013-08-23-05-57-30/19739-%E1%83%A0%E1%83%90-%

52

https://www.youtube.com/watch?v=akSvEcmcB3Y

13

9.1.9. administraciuli resursis gamoyenebis faqti xaragaulSi xaragaulis municipaluri gazeTis „axali xaragaulis“ 2014 wlis 13 maisis gamoSveba TiTqmis srulad eZRvneba koalicia „qarTuli ocnebis“ xaragaulis raionis gamgeblobis kandidats koba lursmanaSvils. gazeTis aRniSnul nomerSi ganTavsebulia ramdenime sveti, romelTagan erTerTi exeba koba lursmanaSvilis cxovrebasa da moRvaweobas, maT Soris, gamgeblis Tanamdebobaze saqmianobis dros. zemoxsenebuli faqti warmoadgens administraciuli resursis gamoyenebas, kerZod, municipalitetis kuTvnili oficialuri beWduri mediasaSualebiT konkretuli saarCevno subieqtis mxardaWeras. amave dros, ar aris daculi winasaarCevno reklamis gamoqveynebis wesebic. aRniSnul faqtTan dakavSirebiT, saiam gancxadebiT mimarTa rogorc uwyebaTaSoris komisias, aseve, centralur saarCevno komisias da saqarTvelos komunikaciis erovnul komisias.

9.2. amomrCevlis savaraudo mosyidva 2014 wlis 2 maiss saiam centralur saarCevno komisias gancxadebiT mimarTa da reagireba moiTxova savaraudo mosyidvis faqtze, romelic quTaisis meriis sajaro moxeleTa mxridan ukanono agitaciasa da administraciuli resursis gamoyenebis faqtebs moicavda. saubaria 28 aprils, quTaisis adgilobrivi TviTmmarTvelobis organizebiT gamarTul RonisZiebaze, romelzec quTaisis meris moadgilem nodar miqiSvilma da sakrebulos Tavmjdomaris movaleobis Semsrulebelma levan kirkitaZem 14-15 wlis wyalburTelebs sportuli daniSnulebis fasiani saCuqrebi gadasces. es fasiani saCuqrebi (sportuli maisurebi, burTebi) SeiZina kompania `maknatunam~, romlis 25% wilis mflobelia quTaisis Zelqvianis maJoritarul olqSi maJoritarobis kandidati53 grigol gumberiZe. aRsaniSnavia, rom 7 maiss, Cven mier sxvadasxva kompetentur organoSi gancxadebis wardgenis Semdeg registracia moixsna grigol gumberiZem, rac dasturdeba ceskos 31 maisis gadawyvetilebiT.54 centralurma saarCevno komisiam saias gancxadeba 24 maiss ganixila da ar daakmayofila. aRsaniSnavia, rom sxdomis Taobaze Cveni organizaciis warmomadgenlebi ar yofilan informirebulni da gancxadebis avtorebisaTvis miRebuli gadawyvetilebis Taobaze aravis ucnobebia. mocemul saqmeze ceskos gadawyvetilebis Taobaze saiasTvis mas Semdeg gaxda cnobili, rac ceskos mxridan dasabuTebuli gadawyvetileba werilobiT mogvewoda. gadawyvetilebis Sesaxeb informaciis ararsebobis gamo, saiam ver SeZlo kanoniT dadgenil vadebSi ceskos mier miRebuli gadawyvetilebis gasaCivreba Tbilisis saqalaqo sasamarTloSi. aRsaniSnavia, rom mocemul saqmes, kandidatad dasaxelebuli piris mier amomrCevlis mosyidvis faqtTan dakavSirebiT, saias gancxadebis safuZvelze, saxelmwifo auditis samsaxuri swavlobs.

9.3. winasaarCevno agitaciis wesebis darRveva saangariSo periodSi saias monitorebma 1 faqti gamoavlines, romelic sajaro moxeleTa mxridan, savaraudod, agitaciis wesebis darRvevas exeba.

9.3.1. sofel natanebis rwmunebulis yofna partiis ofisSi 2014 wlis 16 maiss, daaxloebiT dRis 12 saaTze, koalicia „qarTuli ocnebis“ ozurgeTis raionul ofiss ozurgeTis municipalitetis sofel natanebis rwmunebuli amiran baqaniZe ewvia. aRniSnuli informacia TandarTuli fotomasaliT55 sainformacio portalma „guria niusma“ gaavrcela.56 baqaniZem „guria niusis“ JurnalistTan saubrisas ganacxada, rom „qarTuli ocnebis“ ofisSi Zmis mosanaxuleblad mivida.57 Jurnalist nato gogelias informaciiT, Sexvedras „qarTuli ocnebis“ ozurgeTis raionuli organizaciis Tavmjdomare daviT darCia, koaliciis guriis kuratori goCa megreliSvili da ozurgeTis sakrebulos wevri dimitri kverReliZe eswrebodnen. saias ozurgeTis ofisisaTvis ozurgeTis municipalitetis gamgeobidan miRebuli informaciidan cnobili gaxda, rom amiran baqaniZe „qarTuli ocnebis“ ofisSi stumrobisas SvebulebiT ar sargeblobda.58 vinaidan saqarTvelos organuli kanonis, „saqarTvelos saarCevno kodeqsis“ me-2 muxlis „h1“ qvepunqtis Tanaxmad, politikuri partiebis warmomadgenlobebSi yofna winasaarCevno agitacias warmoadgens, saiam konkretuli faqtis Seswavlis mizniT mimarTa rogorc centralur saarCevno 53

ttps://www.facebook.com/pages/

54

http://sachivrebi.cec.gov.ge/info.php?id=2259

55

იხ. ორი ფოტოსურათი.

56

http://www.gurianews.com/2013-08-24-19-55-58/2013-08-23-05-57-30/19739-%E1%83%A0%E1%83%90-%E1

57

http://www.gurianews.com/2013-08-24-19-55-58/2013-08-23-05-57-30/19739-%E1%83%A0%E1%83%90-%E1

58

იხ. ოზურგეთის მუნიციპალიტეტის გამგეობიდან გამოთხოვნილი საჯარო ინფორმაცია.

14

komisias, aseve uwyebaTaSoris komisias Tavisufali da samarTliani arCevnebisaTvis. 31 maiss ceskom ganixila saias gancxadeba, romelic, TandarTul masalebTan erTad, №60 ozurgeTis saolqo saarCevno komisiis Tavmjdomares damatebiTi mokvlevisa da amiran baqaniZis mimarT administraciuli samarTaldarRvevis oqmis Sedgenis sakiTxis ganxilvisTvis gadaugzavna.59 9.4. zewolisa da muqaris faqtebi •

savaraudo zewola kandidatebze

adgilobrivi TviTmmarTvelobis arCevnebis moaxloebasTan erTad, gavrcelda informacia, rom sxvadasxva opoziciuri partiis kandidatebi, romlebic proporciuli an maJoritaruli siiT apirebdnen arCevnebSi monawileobas, sakuTar kandidaturebs zewolis Sedegad xsnidnen. aseT faqtebze opoziciuri partiebi saubrobdnen da arasamTavrobo organizaciebs Sesabamis informacias gvawodebdnen. dazaralebulebi, ZiriTadad, ar akonkretebdnen, Tu vin axdenda maTze zewolas.60 partiebi an Tavad kandidatebi uTiTebdnen, rom adgili hqonda muqaris Semcvel satelefono zarebs, axloblis samsaxuridan gaTavisuflebis muqaras, `problemebis Seqmnis~ muqaras, muqaris Tu `rCevis~ SemoTvlas axloblebis meSveobiT. garda imisa, rom muqara da iZuleba sisxlis samarTlis danaSaulia, mniSvnelovania is garemoebac, rom partiul siebSi kandidatTa dadgenil minimumze naklebi raodenobis dafiqsirebis SemTxvevaSi, dRis wesrigSi dgeba mTlianad partiuli siis registraciis gauqmebis sakiTxi. kerZod, saolqo saarCevno komisiis Tavmjdomareebs partiul siaSi kandidatebis arasakmarisi raodenobis gamo, SesaZloa, konkretul olqebSi partiuli siebi registraciidan saerTod moexsnaT. saarCevno kodeqsis Tanaxmad, Tu saarCevno olqSi amomrCevelTa raodenoba aRemateba 75 000-s, proporciul siaSi minimum 15 kandidati unda iyos, xolo Tu 75 000-ze naklebi, maSin – minimum 10 kandidati. aseve saarCevno kodeqsis mixedviT, Tu arCevnebis dRemde araugvianes meore dRisa, registrirebul partiul siaSi kandidatTa raodenoba zemoaRniSnul minimumze naklebi aRmoCnda, partiuli siis saarCevno registracia uqmdeba anu partia, am saarCevno olqSi proporciuli saarCevno sistemis safuZvelze, sakrebulos arCevnebSi monawileobas veRar miiRebs.

CvenTvis cnobili gaxda, rom 2014 wlis 2 ivnisis mdgomareobiT, 9 regionis 15 olqSi, 6 opoziciuri partiis 50-mde kandidats, savaraudod zewolis fonze kandidatura ukve moxsnili hqonda. aRniSnul faqtebTan dakavSirebiT, saiam, partnior organizaciebTan erTad, 30 maiss da 2 ivniss gancxadeba gaavrcela,61 romliTac mouwoda Sinagan saqmeTa saministros da mTavar prokuraturas, dainteresebuliyvnen aRniSnuli faqtebiT da aRekveTaT saarCevno subieqtebsa Tu partiebis aqtivistebze yovelgvari zewola; uwyebaTaSoris komisias _ Seeswavla kandidatebze savaraudo zewolis faqtebi da Sesabamisi rekomendaciebiT miemarTa samarTaldamcavi da adgilobrivi TviTmmarTvelobis organoebisaTvis; adgilobrivi TviTmmarTvelobis sajaro moxeleebs _ ar gadaemetebinaT kanoniT miniWebuli uflebamosilebisTvis, rasac SesaZloa maTi sisxlissamarTlebrivi pasuxismgeblobis dayeneba gamoewvia; politikuri partiebis warmomadgenlebs _ yvela msgavs SemTxvevaSi, miemarTaT samarTaldamcavi organoebisaTvis, mediisa da arasamTavrobo organizaciebis meSveobiT informacia sazogadoebisaTvis miewodebinaT. 8 ivniss amerikis SeerTebuli Statebis saelCom xelisuflebas mimarTa da kandidatebze savaraudo zewolis da saarCevno komisiebis TanamSromlebze agresiis faqtebis obieqturad Seswavlisken mouwoda.62 niSandoblivi iyo aseve is faqtic, rom partiebidan miRebuli SemTxvevebis garda, qveynis masStabiT saarCevno kandidatebis registraciidan moxsnis sakmaod bevri faqti dafiqsirda: centraluri saarCevno komisiis informaciiT,63 2014 wlis 3 ivnisis mdgomareobiT, piradi gancxadebis safuZvelze, adgilobrivi TviTmmarTvelobis arCevnebSi monawileobaze uari Tqva 527-ma kandidatma.64 saarCevno registraciidan piradi gancxadebiT kandidaturis moxsnis maRali maCvenebeli, ra Tqma unda, ar niSnavda imas, rom yvela aseT SemTxvevaSi kandidatma zewolis Sedegad moxsna kandidatura. qvemo qarTli - dmanisSi, „erTiani nacionaluri moZraobis“ 15 kandidatidan Tavdapirvelad xuTma kandidatma (almaz ramzanovi, elmuraz gasanovi, Saxvadin kojaevi, stambul yurbanovi, maxmud ovCievi) moxsna kandidatura. erTi damatebiTi kandidatis mier siaSi yofnaze uaris Tqma siis gauqmebas gamoiwvevda. 30 maisis mdgomareobiT, erTma kandidatma, kurban mamedovma registraciidan moxsnis Sesaxeb gadawyvetileba Secvala. Tumca, is yoymanobda da acxadebda, rom urCevnia, ar iyos partiis siaSi. vinaidan is da misi ojaxi ukve Sewuxebuli arian telefonis dafaruli nomridan 59 60

http://www.cec.gov.ge/ge/mediisatvis-4-ge/pres-relizebi-13-ge/31-maisis-sxdomis-shedegebi.page http://gyla.ge/geo/news?info=2131

http://gyla.ge/geo/news?info=2131 და http://gyla.ge/geo/news?info=2135 http://www.interpressnews.ge/ge/politika/285320-ashsh-is-saelcho-khelisuflebas-mimarthavs.html 63 ცესკოს წერილი საიას N03-02/1092. 4 ივნისი, 2014 წელი.

61 62

მაჟორიატული სიით წარდგენილმა 361- მა, პროპორციული სიით წარდგენილმა 161-მა და მერობის /გამგებლობის 5-მა კანდიდატმა. მაჟორიტარული სიით წარდგენილი კანდიდატებიდან არჩევნებში მონაწილეობაზე უარი თქვა პოლიტიკური პარტიების მიერ წარდგენილმა 117-მა და საინიციატივო ჯგუფების მიერ წარდგენილმა 244-მა კანდიდატმა.

64

15

miRebuli zarebiT. 2 ivnisisaTvis man da proporciuli siiT wardgenilma kidev samma kandidatma _ marine begdaraSvilma, SoTa aduaSvilma da arvelodi razmaZem _ registraciidan moxsnis Sesaxeb gancxadebebi daweres. sainteresoa, rom registraciidan moxsnis Sesaxeb gancxadebis daweris Semdeg kurban mamedovma meore gancxadebiT mimarT saolqo saarCevno komisias, sadac aRniSnavda, rom masze samma daudgenelma pirma Ramis saaTebSi ganaxorciela zewola da ZaliT daawerines gancxadeba. dmanisSi problemebi hqonda aseve „qristian-demokratiul partias“, sadac partiis warmomadgenelTa gancxadebiT maT kandidatebsac aiZulebdnen, daeweraT gancxadebebi registraciidan moxsnis Sesaxeb. „qristian demokratiuli moZraobidan“ (nino burjanaZe - gaerTianebuli opozicia) xuTma kandidatma moxsna registracia, ris Sedegadac partias gauuqmda partiuli sia.

TeTriwyaroSi kandidaturebi moxsnes „erTiani nacionaluri moZraobis“ kandidatma - janiko guluaSvilma da manglisis maJoritarobis kandidatma zurab badalaSvilma. walkaSi sakuTari kandidaturebi moxsnes „erTiani nacionaluri moZraobis“ kandidatebma darakovis TemSi leon miqaelianma da sarvanis TemSi gulara mamedovam. marneulSi kandidatura moxsna erTiani nacionaluri moZraobis sakrebulos maJoritari deputatobis kandidatma bavakan asatrianma. marneulSi „erTiani nacionaluri moZraobis~ kandidatma marneulis municipalitetis gamgeblis Tanamdebobaze akmamed imamkulievma saias daudastura, rom mas saqarTvelos parlamentis wevri koalicia `qarTuli ocnebidan~ ali mamedovi piradad Sexvda da mosTxova kandidaturis moxsna. sayuradReboa is garemoebac, rom saparlamento umciresobis wevrebi acxadebdnen, rom maTTan iyo komunikacia im mizniT, rom „erTian nacionalur moZraobas“ marneulSi gamgeblobis kandidati moexsna. parlamentis wevrma xaTuna gogoriSvilma ganacxada, rom komunikacia masTan marneulis gamgeblobis kandidatTan dakavSirebiT saqarTvelos parlamentis Tavmjdomares daviT usufaSvils 12 maiss hqonda.65 daviT usufaSvilma daadastura, rom mas 12 maiss namdvilad hqonda Sexvedra xaTuna gogoriSvilTan, Tumca, misi gancxadebiT, saubari Seexeboda qveynis erovnuli interesebis saziano SesaZlo safrTxeebis Tavidan acilebis modelebs da ara vinmes personalurad. parlamentis Tavmjdomaris gancxadebiT, arc erTi gvaris xseneba ar yofila da aranairi piroba Tu moTxovna ar wamoyenebula.66 samcxe-javaxeTi - salome zurabiSvilis politikuri partiis („saqarTvelos gza“) mier siis wardgenis Semdeg wardgenidan ramdenime dReSi partiis samma kandidatma (manana iaZe, ioseb aspaniZe, nino narimaniZe) moxsna sakuTari kandidatura, rac partiis partiuli siis registraciis gauqmebis safuZveli gaxda. aseve, partiis informaciiT, zewolis Sedegad „saqarTvelos gzis“ orma maJoritarma (ioseb martinenko, aleko TamaraZe) kandidatmac ganacxada sakuTari kandidaturis gauqmebis Sesaxeb. sakuTari kandidatura moxsna aseve „erTiani nacionaluri moZraobis“ axalcixis maJoritarobis kandidatma da proporciuli siis me-12 nomerma malxaz ivaniZem. borjomSi sakuTari kandidatura „erTiani nacionaluri moZraobis“ maJoritarobis kandidatma ivane gelaSvilmac moxsna, aseve _ adigenSi ramaz merabiSvilma, „erTiani nacionaluri moZraobis“ udis Temis maJoritarobis kandidatma da siis me-2 nomerma. Cveni informaciiT, udes TemSi, „qarTuli ocnebis“ kandidatis garda, yvela kandidatma moxsna kandidatura. axalqalaqSi „erTiani nacionaluri moZraobis“ StabSi ganacxades, rom maJoritarobis kandidatma genadi zedginiZemac saeWvo viTarebaSi moxsna sakuTari kandidatura.

Sida qarTli - saarCevno blokidan „arasaparlamento opozicia“ gorSi kandidatura moxsna sofel mereTSi maJoritarma kandidatma murman gvimraZem. mcxeTa-mTianeTi - mcxeTaSi „saxalxo partiis“ proporciuli siis samma (giorgi gigineiSvili, ilia osefaSvili, mamuka maxaraSvili) da maJoritarobis erTma kandidatma (daviT osefaSvili) gancxadebiT mimarTes partias sakuTari kandidaturebis moxsnis Taobaze, ganacxada „saxalxo partiis“ mcxeTis warmomadgenelma laSa boloTaSvilma. misive TqmiT, kandidatebze zewola mcxeTis maJoritarma parlamentis wevrma dimitri xundaZem ganaxorciela. kaxeTi - dedofliswyaroSi, sofel samTawyaros „erTiani nacionaluri moZraobis“ maJoritari deputatobis kandidatis paata nadiraZis gancxadebiT, kandidaturis moxsnasTan dakavSirebiT maTze adgilobrivi xelisufleba axorcielebda zewolas. deputatobis kandidatis TqmiT, mas emuqrebodnen, rom mis Zmas, romelic specdaniSnulebis razmSi msaxurobs, problema Seeqmneboda. „erTiani nacionaluri moZraobis“ gamgeblobis kandidatis emzar janaSvilis gancxadebiT, adgilobrivi xelisuflebis warmomadgenlebi mas daemuqrnen, rom Tu sakuTari nebiT ar moxsnida kandidaturas, misi meuRle, romelic Sps „sokar jorjias” TanamSromeli iyo, samsaxurs dakargavda. kandidatura moxsna aseve dedofliswyaros raionis sofel arboSikis „erTiani nacionaluri moZraobis” maJoritarobis kandidatma levan baraSvilma. raWa-leCxumi-qvemo svaneTi - lentexSi „erTiani nacionaluri moZraobis“ maJoritarobis kandidatma iulon tvildianma saeWvo viTarebaSi moxsna kandidatura. http://www.interpressnews.ge/ge/politika/285010-khathuna-gogorishvili-davith-usufashvilma-mithkhra-khom-ar-vifiqrebdith-rom-marneulshikandidatura-mogvekhsna.html?ar=A 66 http://www.netgazeti.ge/GE/105/News/32314/ 65

16

aWara - qobuleTSi kandidatura moxsna kaxa ananiZem, saarCevno blok „arasaparlamento opoziciis“ maJoritarma kandidatma sofel leRvas TemSi. Tanapartielebis gancxadebiT, ananiZes, dapatimrebul ojaxis wevrTan saproceso garigebis dadebis sanacvlod, registraciidan moxsna SesTavazes. xuloSi kandidatura moxsna zauri sainiZem, saarCevno blok „arasaparlamento opoziciis“ fusukaulis Temis maJoritarma kandidatma. saarCevno blokis warmomadgenlebis gancxadebiT, imave TemSi kandidatura moxsna „burjanaZe - gaerTianebuli opoziciis“ kandidatma gigla surmaniZem. kandidatura moxsna aseve damoukidebelma kandidatma Tamaz iremaZem. imereTi - blokidan „arasaparlamento opozicia“ TerjolaSi kandidatura moxsna tariel bardaveliZem, bardubanis Temis maJoritarma kandidatma. guria - kandidatura moxsna aseve „erTiani nacionaluri moZraobis“ maJoritarobis kandidatma kaxaber kilaZem ozurgeTSi. kandidatebze savaraudo zewolis faqtebTan dakavSirebiT 31 maiss gancxadeba gaakeTa centraluri saarCevno komisiis Tavmjdomaremac. misi gancxadebiT, msgavsi qmedebebi pirdapir saSiSroebas warmoadgens araTanabari saarCevno garemos SeqmnisaTvis, aseve, zianis momtani SeiZleba iyos saarCevno procesisaTvis.67 saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministrom ki 1 ivniss gancxadeba gaavrcela da yovelgvari gamoZiebis Catarebis gareSe uaryo saarCevno kandidatebze zewolis faqtebi da masSi policielTa SesaZlo monawileoba.68 aRniSnuli procesebis fonze araadekvaturi iyo saqarTvelos premier ministris gancxadeba, rom „qarTuli ocneba“ arc erT regionsa da qalaqSi ar dauSvebda sxva politikuri Zalis gamarjvebas.69 2014 wlis 2 ivniss saarCevno blokma „qarTuli ocneba“ ganacxada, rom koaliciis amocana da pasuxismgebloba arCevnebis maRal doneze Catareba da saerTaSoriso sazogadoebis mier misi saTanadod aRiareba iyo. Sesabamisad, vinaidan vrceldeboda xmebi asarCevi pirebis mimarT ganxorcielebuli zewolisa da am zewolis Sedegad kandidaturebis moxsnis Sesaxeb (romelic `qarTuli ocnebis~ gancxadebiT, ar iyo gamyarebuli arc faqtebiT da arc im asarCevi kandidatebis komentarebiT), msgavsi faqtebi koalicias daazaralebda. „qarTulma ocnebam“ mimarTa ceskos, gamosuliyo im moqmedi normis Secvlis iniciativiT, romelic partiuli siis nawilis mier arCevnebSi monawileobaze uaris Tqmis SemTxvevaSi, saarCevno procesidan mTeli siis moxsnas iTvaliswinebda.70 `qarTuli ocnebis~ gancxadebiT, es iyo maT mier gamoCenili keTili neba, raTa xeli SeewyoT sxva partiebisaTvis, arCevnebze SeZlebisdagvarad srulfasovnad warmoeCinaT Tavi.

Cveni informaciiT, aRniSnul sakiTxTan dakavSirebiT, ceskos dadgenilebis proeqti manamde ukve momzadebuli hqonda da misi miReba momdevno dRes igegmeboda, Tumca, „qarTulma ocnebam“ wina dRes brifingi gamarTa da aRniSnuli iniciativa gaaxmovana.

3 ivniss ceskom specialuri dadgenileba miiRo71 da gansazRvra, saarCevno kodeqsiT dadgenil minimumze naklebi raodenobis safuZvelze, ra SemTxvevaSi gauqmdeboda partiuli siis saarCevno registracia.72 Tu partiul siaSi kandidatTa raodenoba kanoniT dadgenil minimumze naklebi aRmoCndeba, imis gamo, rom kandidatma sakuTari iniciativiT moxsna kandidatura, es ar gaxdeboda partiuli siis registraciis gauqmebis safuZveli. imavdroulad, dadgenilebis moqmedeba gavrcelda mis miRebamde warmoqmnil urTierTobebzec. migvaCnia, rom mocemuli dadgenileba dadebiTad aisaxeba winasaarCevno garemoze, vinaidan man misca SesaZlebloba saarCevno subieqtebs, miiRon monawileoba arCevnebSi partiuli siebiTac im SemTxvevaSic, Tuki maT partiul siaSi dadgenil raodenobaze naklebi kandidati aRmoCndeba. ceskos dadgenileba daexmara yvela im partias, romelic kandidatTa registraciidan moxsnis gamo partiuli siis saarCevno registraciis gauqmebis safrTxis winaSe idga.

Tumca, aRniSnuli dadgenilebis miRebiT, saias mosazrebiT, cesko gascda misi uflebamosilebis mandats, vinaidan daadgina saarCevno kodeqsiT dadgenilisgan gansxvavebuli wesi.73 rac Seexeba savaraudo zewolis faqtebs da maT gamoZiebas, 2014 wlis 6 ivniss uwyebaTaSorisi komisiis sxdomaze saiasTvis cnobili gaxda, rom prokuraturam savaraudo zewolis 61 faqtis Seswavla daiwyo da aqedan 51 faqti ar daadastura, xolo 4 faqtze daiwyo gamoZieba sisxlis samarTlis kodeqsis 150-e muxliT.74 prokuraturis informaciiT, daikiTxa 100-mde piri, mimdinareobs 6 faqtis Seswavla. prokuraturis warmomadgenlis gancxadebiT, romelic man uwyebaTaSorisi komisiis sxdomaze gaakeTa, moqalaqeTa garkveuli nawili an ar imyofeboda qveynis teritoriaze (gasulia qveynidan), an ar adasturebda zewolas. http://www.cec.gov.ge/ge/mediisatvis-4-ge/pres-relizebi-13-ge/ceskos-tavmdjdomaris-gancxadeba-kandidatebze-zewolis-faqtebtan-dakavshirebit.page http://police.ge/ge/shinagan-saqmeta-saministros-gantskhadeba/6671 69 http://gyla.ge/geo/news?info=2135 70 http://newsport.ge/145340-qartuli-ocnebis-mimartva-ceskos#.U47VSHKSyRQ 67 68

https://matsne.gov.ge/index.php?option=com_ldmssearch&view=docView&id=2362713&lang=ge საქართველოს ცენტრალური საარჩევნო კომისიის დადგენილება #31/2014 2014 წლის 3 ივნისი. https://matsne.gov.ge/index.php?option=com_ldmssearch&view=docView&id=2362713&lang=ge 73 დეტალური ინფორმაციისთვის იხილე საარჩევნო ადმინისტრაციის თავი.

74 იძულება, რაც სასჯელის სახით ჯარიმას ან გამასწორებელი სამუშაოს ვადით 1 წლამდე ანდა 1 წლამდე თავისუფლების აღკვეთას ითვალისწინებს.

71 72

17

•

zewola marneulis saolqo saarCevno komisiis Tavmjdomareze

2014 wlis 5 ivniss marneulis saolqo saarCevno komisiis Tavmjdomarem saarCevno blok „erTiani nacionaluri moZraobis“ gamgeblobis kandidatis akmamed imamkulievis saarCevno registracia gaauqma. registraciis gauqmebis safuZveli gaxda sadamkvirveblo organizaciis „Tavisufali ganviTarebisa da uflebebis dacvis asociaciis“ gancxadeba, romlis Tanaxmadac, gamgeblobis kandidats saqarTveloSi bolo 2 wlis ganmavlobaSi mudmivad ar ucxovria. aRniSnul sakiTxze saolqo saarCevno komisiaSi gadawyvetilebis miRebas xmauri da sityvieri dapirispireba mohyva. saias damkvirveblebi 5 ivniss marneulSi imyofebodnen da piradad akvirdebodnen saolqo saarCevno komisiaSi ganviTarebul movlenebs.75 saias damkvirveblebis informaciiT, saolqo saarCevno komisiis Tavmjdomaris oTaxSi imyofebodnen saparlamento umciresobis wevrebi xaTuna gogoriSvili, gigi ugulava, irma nadiraSvili, nugzar wiklauri, giorgi gabaSvili da sxvebi. nacionaluri moZraobis wevrebs dakavebuli hqondaT marneulis #22 saolqo saarCevno komisiis Tavmjdomaris kabineti da daaxloebiT 2 saaTis ganmavlobaSi ar aZlevdnen saSualebas, xeli moewera gankargulebaze. isini fsiqologiur zewolas axorcielebdnen komisiis Tavmjdomareze da eubnebodnen, rom Tu Tavmjdomare maT kandidats registracias gauuqmebda, am faqts marneulSi dapirispireba da sisxlisRvra mohyveboda, razec pasuxismgebloba swored saolqo saarCevno komisiis Tavmjdomares daekisreboda. adgili hqonda Tavmjdomaris mimarT sityvier Seuracxyofasac. amasTan, saias damkvirveblebis informaciiT, saolqo saarCevno komisiis Tavmjdomares sakmaod xSirad, telefonze urekavdnen ucnobi pirebi da gamudmebiT raRacas ekiTxebodnen. olqis Tavmjdomaris pasuxi satelefono zarebze ki iyo Semdegi: „vera, jer vera, ver vqeni.“ iqmneboda varaudi, rom Tavmjdomares gaurkveveli pirebi aiZulebdnen `erTiani nacionaluri moZraobis~ kandidatis registraciis gauqmebas. daaxloebiT xuT saaTze, rodesac saolqo saarCevno komisiaSi policia Sevida, `erTiani nacionaluri moZraobis~ wevrebi win gadaeRobnen da ar misces saSualeba, oTaxidan Tavmjdomare gaeyvanaT da arc Tavad gadiodnen oTaxidan. saRamos 18:00 saaTamde komisiis Tavmjdomarem ver moaxerxa gankargulebaze xelis mowera, xolo saolqo saarCevno komisiis mdivanma, `erTiani nacionaluri moZraobis~ warmomadgenelTa da sxva pirTa TandaswrebiT, daxura saolqo saarCevno komisiis saregistracio Jurnali. saias damkvirveblebi Seecadnen, gasaubrebodnen saolqo saarCevno komisiis Tavmjdomares, Tumca, policiis warmomadgenlebma maT saolqo saarCevno komisiis TavmjdomaresTan gasaubrebis SesaZlebloba ar misces. policias gadaketili hqonda Tavmjdomaris oTaxis Sesasvleli da iq aravis uSvebda. mas Semdeg, rac saias damkvirveblebma kidev erTxel moisurves saolqo saarCevno komisiis TavmjdomaresTan Sexvedra, mas uTxres, rom is SeuZlod gaxda da saavadmyofoSi gadaiyvanes. yovelive zemoaRniSnulidan gamomdinare, CvenTvis gaurkvevelia, Tu ra xdeboda Tavmjdomaris kabinetSi, maSin rodesac Tavad igi iq ar imyofeboda an ratom ar misces policiis warmomadgenlebma saias damkvirvebels ufleba, Sesuliyo Tavmjdomaris oTaxSi da mas gasaubreboda. faqtia, rom amis miuxedavad, centralur saarCevno komisiaSi gadaigzavna gankarguleba Tavmjdomaris xelmoweriT, romlis Tanaxmadac, gamgeblobis kandidats akmamed imamkulievs registracia gauuqmda. migvaCnia, rom nebismieri saxiT Careva saarCevno administraciis saqmianobaSi dauSvebelia. saarCevno blok „erTiani nacionaluri moZraobis“ warmomadgenlebis qmedebebi saolqo komisiis Tavmjdomareze zewolas warmoadgenda. saiam mouwoda samarTaldamcav organoebs, droulad da obieqturad SeeswavlaT yvela is qmedeba, rasac adgili hqonda marneulSi. samarTaldamcavi organoebi unda dainteresebuliyvnen ara mxolod opoziciuri politikuri partiis warmomadgenelTa qmedebebiT, aramed, aseve, im savaraudo zewoliT, rac saolqo saarCevno komisiis Tavmjdomareze satelefono zarebis Tu sxva raime saxiT xorcieldeboda. garda amisa, calke Seswavlis sagani unda gamxdariyo Tavad policielTa mxridan saias damkvirvebelTaTvis kanoniT miniWebuli uflebis ganxorcielebaSi xelis SeSlis faqti.76 •

zewola goris merobis kandidatis mxardamWeris mimarT

2014 wlis 31 maiss saqarTvelos axalgazrda iuristTa asociacias mimarTa partia „erTianobis darbazis“ goris merobis kandidatma Tamaz mayaSvilma. man ganacxada, rom 29 maiss zewola ganxorcielda goris agraruli bazris movaWre Salva goloSvilze im mizniT, rom man Sewyvitos partia „erTianobis darbazis“ goris merobis kandidatis Tamaz mayaSvilis mxardaWera da ar daexmaros mas goris agraruli bazris movaWreebTan Sexvedrebis organizebaSi. zewolis savaraudo faqtTan dakavSirebiT, 2014 wlis 31 maiss merobis kandidatma Tamaz mayaSvilma 75 76

http://gyla.ge/geo/news?info=2149 http://gyla.ge/geo/news?info=2149

18

gamarTa brifingi JurnalistebisTvis.77 merobis kandidatis gancxadebiT, brifingi mas Salva goloSvilTan erTad unda gaemarTa, Tumca, mogvianebiT goloSvilma uari ganacxada brifingSi monawileobaze im motiviT, rom ar undoda ojaxisaTvis problemebis Seqmna.

Tamaz mayaSvilis gancxadebiT, mas 29 maiss 17:00 saaTze Sexvedra unda gaemarTa goris bazris movaWreebTan da am Sexvedras Salva goloSvilic unda daswreboda. Tumca, misi gancxadebiT, goloSvili Sexvedraze ar mivida, vinaidan masze zewola ganxorcielda. mayaSvilis gancxadebiT, Sexvedramde 20 wuTiT adre, daaxloebiT 16:40 saaTze, goloSvils saxlis gamosasvlelTan daxvdnen ucnobi pirebi policiis pikapiT, romlebmac ganucxades, rom iyvnen kaspis policiis TanamSromlebi da ubrZanes manqanaSi Cajdoma. misi gancxadebiT, manqanaSi msxdomma pirebma 1 saaTis ganmavlobaSi ukanonod SeuzRudes Tavisufleba Salva goloSvils, waiyvanes gaurkveveli mimarTulebiT da aSinebdnen, rom Tu ar gaCerdeboda da gaagrZelebda aqtiurobas, daiWerdnen da daabralebdnen mas gafuWebuli saqonliT vaWrobas. mayaSvilis gancxadebiT, goloSvili mogvianebiT gaaTavisufles im motiviT, rom TiTqos is sxva adamianSi SeeSalaT. aRniSnul faqtTan dakavSirebiT, saiam uwyebaTaSoris komisias mimarTa. •

Tavdasxma zurab WiaberaSvilze

2014 wlis 27 maiss mediaSi gavrcelebuli informaciis Tanaxmad, politikuri gaerTianeba „erTiani nacionaluri moZraobis“ wevrs da amave partiis warmomadgenels iusticiis saministrosTan arsebuli Tavisufali da samarTliani arCevnebisTvis uwyebaTaSoris komisiaSi _ zurab WiaberaSvils abaSiZis #22-Si mdebare literaturul kafeSi Tavs daesxnen da fizikurad gauswordnen. WiaberaSvils dazianebebi Tavis areSi hqonda miyenebuli. misi TqmiT, Tavdamsxmelebma TavSi ramdenjerme Caartyes Wiqa, masTan myof nodar ladarias ki, mduRare wyali Seasxes. rogorc WiaberaSvilma JurnalistebTan ganacxada, Tavdamsxmelebma maT uTxres: „rogor bedavT quCaSi siaruls, rogor SemodixarT aq, gaeTrieT aqedan“. aRniSnul faqtTan dakavSirebiT, saiam gancxadeba gaavrcela, dagmo Zaladoba politikuri Sexedulebebis gamo da samarTaldamcavebs zurab WiaberaSvilze ganxorcielebuli Tavdasxmis gamoZiebisaken mouwoda.78 mogvianebiT, samarTaldamcavebma Tavdamsxmelebi _ rezo TabukaSvili da giorgi mgelaZe _ daakaves,79 Tumca, maleve xelwerilis safuZvelze gaaTavisufles.80 rogorc cnobili xdeba, gamoZieba ssk-s 120-e muxlis safuZvelze mimdinareobs, rac janmrTelobis naklebad mZime dazianebas gulisxmobs.81 •

Tavdasxma arasaparlamento opoziciis Telavis merobis kandidatze

2014 wlis 4 ivniss arasaparlamento opoziciis Telavis merobis kandidats giorgi mosiaSvils TelavSi, nadikvris quCaze mdebare arasaparlamento opoziciis ofisTan daniT SeiaraRebuli piri Tavs daesxa. Tavdamsxmelma giorgi mosiaSvilisTvis dazianebis miyeneba ver moaxerxa. giorgi mosiaSvili Telavis #3 saarCevno olqis maJoritarobis kandidatis nika vardoSvilis manqanaSi imyofeboda. nika vardoSvilis gancxadebiT, mamakacma mosiaSvilisTvis dazianebis miyeneba imitom ver moaxerxa, rom man manqana daZra. „me da giorgi Cvens ofisTan videqiT manqaniT. am dros viRac kriminali movida da giorgis daniT mivarda, manqana davZari, Torem saxeze dausvamda. eubneboda, SoTas nu axseneb, Tavi gaanebeo. momxdaris Sesaxeb policias mivmarTeT. rogorc Cans, SoTa deminaSvilis mogzavnilia,“ _ aRniSna nika vardoSvilma. imave dRes merobis kandidatma brifingi gamarTa da masze Tavdasxma politikur aqtivobas daukavSira. mosiaSvilis gancxadebiT, mamakaci Tavs Telaveli biznesmenis SoTa deminaSvilis davalebiT daesxa. „ofisTan iyo Casafrebuli, damiZaxa, ar mivedi da TviTon momvarda. didi, xanjaliviT dana hqonda. kinaRam momkla. SoTa deminaSvilma gamogzavna Cems mosaklavad, SoTas ratom abrazebo, miTxra.“ merobis kandidati momxdars mis mier 3 ivniss gamarTul preskonferenciaze gakeTebul gancxadebas ukavSirebs, sadac ganacxada, rom TelavSi avtogazgasamarT sadgurebze, romlis mflobelic SoTa deminaSvilia, sxva qalaqebTan SedarebiT bunebriv airze fasis kleba ar SeiniSneba.82 saias monitorebis informaciiT, aRZrulia sisxlis samarTlis saqme, gamoZieba ssk-is 151-e muxliT mimdinareobs, rac muqaras gulisxmobs. policiam Tavdamsxmeli beso aruTinovi daakava.

http://qartli.ge/web/19379 http://gyla.ge/geo/news?info=2128 79 http://www.interpressnews.ge/ge/samartali/283701-giorgi-mgeladze-da-rezo-thabukashvili-kheltserilis-safudzvelze-gaathavisufles.html 80 http://www.interpressnews.ge/ge/samartali/283701-giorgi-mgeladze-da-rezo-thabukashvili-kheltserilis-safudzvelze-gaathavisufles.html 81 http://www.interpressnews.ge/ge/samartali/283701-giorgi-mgeladze-da-rezo-thabukashvili-kheltserilis-safudzvelze-gaathavisufles.html 77 78

http://ick.ge/rubrics/politics/18296-i.html, http://www.tanamgzavri.tv/index.php?option=com_content&view=article&id=2846:2014-06-03-2110-29&catid=12:2011-11-20-20-56-22&Itemid=16 და http://kakhetinews.ge/ge/home/news/main-theme/telavis-merobis-ert-ert-kandidats-giorgimosiasvils-tavs-daesxnen-video 82

19

9.5. winasaarCevno kampaniaSi xelSeSlis faqtebi winasaarCevno Sexvedrebis CatarebaSi xelSeSla saangariSo periodSi dafiqsirda saagitacio masalebis gavrcelebaSi xelSeSlis araerTi faqti. aseve adgili hqonda winasaarCevno Sexvedrebis xelSeSlis ramdenime SemTxvevas. aRniSnuli faqtebi azianebda winasaarCevno garemos da safrTxes uqmnida Tavisufal, konkurentul pirobebSi saarCevno kampaniis warmoebas. msgavsi SemTxvevebis gamo, uwyebaTaSorisma komisiam Tavisufali da samarTliani arCevnebisaTvis araerTi rekomendacia gamosca. komisiam mouwoda politikurma partiebs, mkafiod mieTiTebinaT aqtivistebisa da warmomadgenlebisTvis imis Taobaze, rom kategoriulad ekrZalebodaT konkurenti an maTTvis miuRebeli partiis saagitacio masalis dazianeba an ganTavsebaSi xelis SeSla. komisiam mouwoda adgilobrivi TviTmmarTvelobis organoebs, msgavsi xasiaTis darRvevebis gamovlenisas droulad da efeqtianad gaetarebinaT saarCevno kanonmdeblobiT gaTvaliswinebuli zomebi; Sinagan saqmeTa saministrosa da adgilobrivi TviTmmarTvelobis organoebs - saarCevno plakatebis ukanonod Camoxsnis, Camoxevis, dafarvisa da dazianebis SemTxvevebis Tavidan acilebis mizniT, aseve, msgavsi samarTaldarRvevis ukve arsebul faqtebze efeqturi da drouli reagirebisaTvis, uzrunveleyoT urTierTkoordinirebuli TanamSromloba.83 adgilobrivi TviTmmarTvelobis organoebs, gansakuTrebiT TbilisSi, eTxovaT, konkretul teritoriul erTeulSi arsebuli viTarebis gaTvaliswinebiT, uzrunvelyoT politikuri partiis an/da saarCevno subieqtisaTvis saagitacio masalis ganTavsebis obieqtebis (stendebis) saWiro raodenoba.84 winasaarCevno SexvedrebSi xelSeSlis faqtis dafiqsirebisas, rusTavSi ceskos Tavmjdomarem mouwoda saarCevno procesSi CarTul mxareebs, sruli pasuxismgeblobiT mohkidebodnen saarCevno procesis mimdinareobas da Tavi SeekavebinaT msgavsi qmedebebisgan.

•

dapirispireba gardabanSi

28 maisis Rames gardabanSi incidenti moxda. erTmaneTs fizikurad daupirispirdnen gardabnis raionSi mcxovrebi moqalaqeTa jgufebi. Setakeba imdenad seriozuli iyo (TviTmxilvelebis TqmiT, dapirispirebaSi daaxloebiT 300 adamiani monawileobda), rom sainformacio saagentoebis monacemebiT, mdgomareobis ganmuxtvisTvis specdaniSnulebis razmis mobilizeba gaxda aucilebeli.85 gardabnis municipalitetis gamgeblis movaleobis Semsrulebeli ambako avaliani acxadebda, rom dapirispirebis provocireba „nacionaluri moZraobis“ gardabnis organizaciis Tavmjdomaris mier marTulma jgufma moaxdina. sxva versiaze saubrobdnen „erTiani nacionaluri moZraobis“ wevrebi, romelTa TqmiTac, maT warmomadgenlebs zemoaRniSnul regionebSi Tavs daesxnen „qarTuli ocnebis“ Stabis wevrebi. Jurnalistebi da TviTmxilvelebi dapirispirebis eTnikur motivebze saubrobdnen da aRniSnavdnen, rom SemTxveva „svanebsa da azerbaijanelebs Soris SelaparakebiT“ daiwyo. adgilobrivi mosaxleoba aseve ukmayofilebas gamoTqvamda samarTaldamcavi struqturebis uunarobis gamo, radgan maT ver SeZles aseTi masStaburi dapirispirebis Tavidan acileba da gamoZiebis droulad dawyebis uzrunvelyofa. saiam, partnior organizaciebTan erTad, mouwoda samarTaldamcav organoebs, swrafad da efeqturad gamoeZiebinaT momxdari da Sesabamisi pasuxismgebloba dakisrebodaT dapirispirebis wamomwyeb da konfliqtSi CarTul pirebs.86 •

dapirispireba wyaltuboSi

2014 wlis 12 maiss dapirispireba moxda „qarTuli ocnebis“ mxardamWerebs Soris. saias monitorebis informaciiT, ori saarCevno Stabi, romlebic cal-calke `qarTuli ocnebis~ saxeliT moqmedebda, erTmaneTs daupirispirda. dapirispirebuli mxareebidan erT-erTma mxarem ganacxada, rom maT koaliciis mier wardgenili wyaltubos gamgeblobisa da sakrebulos wevrobis kandidatebi daiwunes da protestic aman gamoiwvia.87 aRniSnuli dapirispirebisas, wyaltubos `qarTuli ocnebis~ Stabis ufrosma jemal fancxavam `rusTavi 2~-is videokamera daaziana. aRniSnuli faqti mediiT gavrcelda.88 samauwyeblo kompania „rusTavi 2“-is imereTis biuros korespondenti ediSer muSkudiani da operatori aRniSnul faqtTan dakavSirebiT wyaltubos raionul policiaSi dakiTxvaze imyofebodnen.

83

http://www.justice.gov.ge/aboutus/Council/375 19 მაისი, 2014 წელი.

http://www.justice.gov.ge/Multimedia%2FFiles%2Frekomendaciebi%2FIATF%2019.05.2014.pdf http://gyla.ge/geo/news?info=2132 86 http://gyla.ge/geo/news?info=2132 87 http://topnews.com.ge/index.php?newsid=2366 84 85

88

http://www.myvideo.ge/?act=dvr&chan=rustavi2 გადაცემა «კურიერი» 15:16:40-დან - 15:18:12-მდე

20

•

dapirispireba zugdidSi

6 ivniss zugdidSi fizikuri dapirispireba moxda. mediiT gavrcelebuli informaciis Tanaxmad, 6 ivniss, dRis meore naxevarSi, `nacionaluri moZraobis~ saarCevno Stabis win aqcia gamarTes Tavdacvis saministros gauCinarebuli dazvervis oficris paata qardavas ojaxis wevrebma da aTeulobiT moqalaqem.89 aqciis monawileebi saqmis gamoZiebas, „erTiani nacionaluri moZraobis“ zugdidis gamgeblobis kandidatis Tengiz gunavas da sxva yofili maRalCinosnebis dasjas iTxovdnen. aqciis monawileebi adgilobrivi TviTmmarTvelobis arCevnebSi Tengiz gunavas monawileobasac aprotestebdnen. aqcia fizikur dapirispirebaSi gadaizarda, ra drosac aqciis monawileebma `nacionaluri moZraobis~ Stabs qvebi esroles da ofisSi SeWra scades. dazianeba miiRo `erTiani nacionaluri moZraobis~ maJoritarobis kandidatma salome maqacariam. gavrcelebuli informaciiT, policiam aqciis 2 monawile daakava. aRsaniSnavia, rom Sinagan saqmeTa saministrom 5 ivniss gaavrcela gancxadeba da Tavdacvis saministros gauCinarebuli dazvervis oficris paata qardavas saqme gaxsnilad gamoacxada.90 saqarTvelos premier-ministrma ganacxada, rom paata qardavas saqmeSi Tengiz gunavac figurirebda.91 6 ivniss momxdari konfliqtis Sesaxeb politikurma Zalebma gansxvavebuli informacia miawodes saias. „erTiani nacionaluri moZraobis“ warmomadgenlebma saias damkvirvebels ganucxades, rom aqciaSi „qarTuli ocnebis“ warmomadgenlebi, aseve municipalitetisa da saqarTvelos fostis zugdidis ofisis TanamSromlebi monawileobdnen. saarCevno StabSi ganacxades, rom „qarTuli ocnebis“ warmomadgenlebma „erTiani nacionaluri moZraobis“ StabSi SeWra scades, rasac fizikuri dapirispireba mohyva. maTive gancxadebiT, policia mas Semdeg Seecada konfliqtis ganmuxtvas, rac SemTxvevis adgilas saerTaSoriso damkvirveblebi mividnen. saias damkvirvebelTan saubrisas „qarTuli ocnebis“ warmomadgenlebma uaryves maTi warmomadgenlebis monawileoba aqciaSi da ganacxades, rom Tu msgavs faqts hqonda adgili, aseT pirTa mimarT partia Sesabamis zomebs miiRebda. Tumca, `qarTuli ocnebis~ warmomadgenlebma ar gamoricxes aqciaSi maTi im warmomadgenlebis monawileoba, romlebic qardavas ojaxis naTesavebi iyvnen. aRniSnul faqtTan dakavSirebiT saiam gancxadeba gaavrcela da samarTaldamcav organoebs _ momxdaris gamoZieba, xolo politikur aqtivobebSi CarTul yvela pirs _ Zaladobisgan Tavis Sekavebisken movuwodeT.92 •

dapirispireba baTumSi

2014 wlis 7 ivniss, politikuri gaerTianeba „erTiani nacionaluri moZraobis“ wevrebma giga bokeriam, gigi ugulavam da giorgi baramiZem baTumis Teatris win winasaarCevno Sexvedra gamarTes.93 gavrcelda informacia, rom Sexvedraze politpatimrebi mividnen. Sexvedra dapirispirebis fonze warimarTa. partiaSi ganacxades, rom ucnobma pirebma „nacionaluri moZraobis“ liderebsa da mxardamWerebs jer sityvieri, Semdeg ki fizikuri Seuracxyofa miayenes. mogvianebiT, partiaSi ganacxades, rom incidenti koalicia „qarTuli ocnebis“ organizebuli iyo da masSi „qarTuli ocnebis“ baTumis merobis kandidatis giorgi ermakovis Stabis wevrebi monawileobdnen. iTqva isic, rom dapirispirebisas adgilze policia ar gamoCenila.

•

„arasaparlamento opoziciis“ quTaisis adgilobrivi lideris dakaveba

14 maiss, quTaisSi, policiisTvis winaaRmdegobis gawevis braldebiT, `arasaparlamento opoziciis~ adgilobrivi lideri, imereTis regionuli organizaciis xelmZRvaneli da quTaisis Stabis ufrosi gogi wulaia daakaves. arasaparlamento opoziciis warmomadgenelTa ganmartebiT, wulaia maSin daakaves, rodesac is quTaisidan baRdaTis mimarTulebiT gadaadgildeboda. dakavebis mizezi gaxda policiisTvis winaaRmdegobis gaweva.94 giorgi wulaias dakaveba sapatrulo ekipaJTan sityvieri Selaparakebis gamo administraciul samarTaldarRvevaTa kodeqsis 173-e muxlis safuZvelze moxda.

Sss wulaiasTvis 2000 larian giraos iTxovda, Tumca, sasamarTlom wulaias mxolod sityvieri gafrTxileba misca. gaTavisuflebulma wulaiam ganacxada, rom 15 maiss aqciis gamarTvas gegmavda iusticiis saxlis win, Semdeg ki _ swored saqalaqo sasamarTlosTan da amitom daakaves.95

89

http://gyla.ge/geo/news?info=2150

90

http://www.myvideo.ge/?act=dvr&chan=imedihq 20.03.04

http://www.myvideo.ge/?act=dvr&chan=rustavi2hq კურიერი 9 საათზე. 21:41:20 დან. http://gyla.ge/geo/news?info=2150 93 http://www.myvideo.ge/?act=dvr&chan=rustavi2 94 http://topnews.com.ge/index.php?newsid=2398 95 http://kutaisitoday.com/?p=5301 91 92

21

•

irakli iremaZis dakaveba

2014 wlis 21 maiss baTumSi sapatrulo policiam partia `saqarTvelos gzis“ baTumis sakrebulos maJoritari deputatobis kandidati irakli iremaZe daakava, romelic megobarTan erTad satransporto saSualebiT gadaadgildeboda. dakavebis Semdeg sapatrulo policiam is da misi megobari narkotikul Semowmebaze gadaiyvana. iremaZis megobari maleve gamouSves, magram iremaZe xuT saaTze met xans alodines. saias informaciiT, mas narkotikebis moxmarebis faqti ar daudginda. partiis Stabis xelmZRvanelis, irakli baramiZis gancxadebiT, irakli iremaZe usafuZvlod, saarCevno kampaniis xelSeSlis mizniT daakaves. misi TqmiT, drois im monakveTSi, rodesac iremaZe narkotikebze Sesamowmeblad gadaiyvanes, mas mosaxleobasTan dagegmili Sexvedra CaeSala.96 •

„qarTuli ocnebis“ aqcia rusTavSi „erTiani nacionaluri moZraobis“ saarCevno StabTan

24 maiss koalicia „qarTuli ocnebis” aqtivistebma aqcia gamarTes „erTiani nacionaluri moZraobis“ saarCevno StabTan. „qarTuli ocnebis“ aqtivistebi saubrobdnen „erTiani nacionaluri moZraobis“ rusTavis merobis kandidatis mamuka Ciqovanis, aseve, daviT kirkitaZisa da kaxa gurgeniZis mier warsulSi jarTSi Cabarebuli qimiuri boCkos qarxanaze. aqciaze ismoda SeZaxilebi: „mkvlelebo; Tqven gayideT rusTavi; seqtantebo”. 97 aqciis ganmavlobaSi adgilze mobilizebuli iyo policia. situacia daiZaba mas Semdeg, rac Stabidan gamovidnen „erTiani nacionaluri moZraobis“ wevrebi da merobis kandidati mamuka Ciqovani. am ukanasknelis gancxadebiT, mas Sexvedra hqonda daniSnuli im dRes ofisSi, xolo aqciis monawileebma xeli SeuSales winasaarCevno kampaniis CatarebaSi. aRniSnul faqtTan dakavSirebiT gancxadeba gaavrcela centraluri saarCevno komisiis Tavmjdomarem da yvela saarCevno subieqtsa da maT mxardamWerebs mouwoda, Tavi SeekavebinaT iseTi qmedebebisgan, romlebic saarCevno kampaniis xelSeSlis mcdelobas Seicavs.98 momdevno dRes, 26 maiss, gavrcelda informacia imis Taobaze, rom „qarTulma ocnebam“ rusTavis Stabis xelmZRvaneli Tanamdebobidan gaaTavisufla.99 •

agitaciaSi xelSeSlis faqti foniWalaSi

2014 wlis 31 maiss, foniWalaSi politikuri gaerTianeba „erTiani nacionaluri moZraobis“ krwanisis raionis maJoritari deputatobis kandidatis xaTuna berZeniSvilis mxardamWeri aqcia-koncerti gaimarTa.100 mediiT gavrcelebuli informaciis Tanaxmad, RonisZiebam dapirispirebis fonze Caiara. moqalaqeTa garkveuli jgufi aprotestebda berZeniSvilis mxardasaWeri RonisZiebis gamarTvas da maJoritari deputatobis kandidatsa da mis mxardamWerebs kvercxebi dauSina.101 xaTuna berZeniSvilma xelisufleba incidentis organizebaSi, xolo policia umoqmedobaSi daadanaSaula.

•

incidenti „ qarTuli ocnebis“ komisiis wevrebis treningze rusTavSi

dapirispireba mohyva 28 maiss q. rusTavSi samoqalaqo ganviTarebis saagentoSi (CIDA) Catarebul trenings. treningi utardebodaT koalicia „qarTuli ocnebis“ mier saubno saarCevno komisiaSi daniSnul wevrebsa da damkvirveblebs. „qarTuli ocnebis“ saarCevno Stabis xelmZRvanelis merab sulaberiZis gancxadebiT, treningis mimdinareobisas CIDA-s ofisSi Zalis gamoyenebiT SeiWrnen „erTiani nacionaluri moZraobisa“ da „Tavisufali zonis“ wevrebi, romelTa mizans treningis CaSla warmoadgenda. „erTiani nacionaluri moZraobis“ rusTavis merobis kandidatma saias rusTavis ofisis warmomadgenelTan saubrisas ganacxada, rom, maTi informaciiT, treningi utardebodaT ara mxolod partiis mier daniSnul wevrebs, aramed olqis mier profesiuli niSniT daniSnul wevrebsac, rac kanondarRvevas warmoadgens. maTi TqmiT, swored aRniSnuli informaciis gadasamowmeblad mividnen ofisSi da undodaT gadaeRoT, Tu vin iyo, realurad, treningze misuli. „Tavisufali zonis“ mier video kadrebis gadaRebam agresia gamoiwvia trenerebsa da treningis monawileebs Soris da daiwyo dapirispireba. koalicia „qarTuli ocnebis“ iuristis gancxadebiT, treningi sruliad kanonierad mimdinareobda. mas atarebdnen IRI-is sertificirebuli trenerebi da treningis Catareba SeTanxmebuli iyo centralur saarCevno komisiasTan, risi damadasturebeli xelSekrulebac arsebobda. 29 maiss centralurma saarCevno komisiam gaavrcela gancxadeba, rom treningebTan dakavSirebiT aranairi informacia ar hqonia da, kanonmdeblobidan gamomdinare, arc SeiZleboda 96

http://www.netgazeti.ge/GE/105/News/31703/

97

https://www.facebook.com/photo.php?v=338667579616527&set=vb.306943529455599&type=2&theater

98

http://www.cec.gov.ge/ge/mediisatvis-4-ge/pres-relizebi-13-ge/centraluri-saarchevno-komisiis-tavmdjdomaris-gancxadeba.page

99

http://www.reportiori.ge/?menuid=2&id=27985

100

http://www.myvideo.ge/?act=dvr&chan=rustavi2

101

http://www.myvideo.ge/?act=dvr&chan=rustavi2

22

arsebuliyo raime SeTanxmeba. aRniSnul darRvevasTan dakavSirebiT rusTavis saolqo saarCevno komisiaSi Sevida „erTiani nacionaluri moZraobis” saCivari. #20 saolqo saarCevno komisiis mdivanma saias rusTavis ofisis warmomadgenlebs ganucxada, rom mokvleva saCivarTan dakavSirebiT jer kidev mimdinareobda. saagitacio masalis gavrcelebaSi xelSeSla •

akrZalul adgilas gakruli „qarTuli ocnebis“ kandidatis plakatebi

2014 wlis 2 ivniss dafiqsirda erTi SemTxveva, kerZod, baTumis sakrebulos win mSenebare korpusis Robeze, Zveli baTumis maJoritari deputatobis kandidatis irakli CavleiSvilis plakatebis garda, yvela politikuri partiis saarCevno plakatebi Savad iyo gadaRebili. „erTiani nacionaluri moZraobis“ maJoritari deputatobis kandidatma irakli TavarTqilaZem sakrebulos Tavmjdomare samsaxurebrivi uflebamosilebis borotad gamoyenebaSi daadanaSaula. misi gancxadebiT, brZaneba irakli CavleiSvilma piradad gasca. imave dRes „nacionaluri moZraobis“ warmomadgenlebma aRniSnul teritoriaze TavianTi plakatebi xelmeored gaakres da mmarTveli gundi uTanasworo winasaarCevno garemos SeqmnaSi daadanaSaules. koalicia `qarTuli ocnebis“ maJoritari deputatobis kandidatma irakli CavleiSvilma braldebas absurduli uwoda. misi TqmiT, mxardamWerebma plakatebi SecdomiT gaakres, radganac ar icodnen, rom Zveli baTumis teritoriaze plakatebis gakvra akrZaluli iyo. man ganacxada, rom plakatebs meore dRemde Camoxsnidnen.102 •

saagitacio masalebis gavrcelebaSi xelSeSla gorSi

rogorc Sida qarTlis sainformacio centri iuwyeboda, 2014 wlis 25 maiss „arasaparlamento opoziciis“ warmomadgenlebs soso borcvaZes da „erTiani nacionaluri moZraobis” warmomadgenlebs partia „qarTuli partiis” warmomadgenlebma ar misces plakatebis gakvris SesaZlebloba.103 kerZod, soso borcvaZem sainformacio centrs ganucxada, rom 25 maiss gamTeniisas, Ramis pirvel saaTze, stalinis muzeumis teritoriaze oqruaSvilis partiis aqtivistebma maT oqruaSvilis plakatebTan goris merobis kandidatis vasil buTxuzis plakatebis gakvra aukrZales. aRniSnuli informaciis gadasamowmeblad, saias goris ofisis warmomadgenlebi esaubrnen soso borcvaZes, romelmac daadastura aRniSnuli faqti, Tumca ganacxada, rom ar apirebs, amis gamo „qarTul partias“ uCivlos. meore incidenti, romelic aseve gorSi dafiqsirda, exeba saagitacio plakatebis gadakvras. 28 maiss axalgazrda iuristTa asociacias gancxadebiT mimarTa „nino burjanaZe - erTiani opoziciis“ qalaq goris merobis kandidatma mamuka nozaZem, romlis TqmiT, adgili hqonda sxvadasxva partiis mxridan saarCevno kampaniaSi xelSeSlas. magaliTad: qalaq gorSi sadguris dasaxlebaSi misi da maJoritari kandidatis plakatebs zemodan „qarTuli ocnebis“ plakatebi gadaakres, xolo Walis dasaxlebaSi misi da maJoritari kandidatis plakatebs gadakruli hqonda „salome zurabiSvili - saqarTvelos gzis“ plakatebi. imavdroulad, igi gamoTqvamda eWvs, rom 27 maiss qalaq gorSi stalinis quCaze gamokruli plakatebi, romlebic meore diliT Camoxeuli daxvdaT, savaraudod, „qarTuli partiis“ merobis kandidatis kaxa ergemliZis Stabis wevrebma Camoxies.

•

saagitacio masalebis gavrcelebaSi xelSeSla TelavSi

2014 wlis 14 maiss „nino burjanaZe - erTiani opoziciis“ qalaq Telavis sakrebulos proporciuli siis deputatobis kandidatma maka mosiaSvilma JurnalistebisaTvis brifingi gamarTa da ganacxada, rom mis partias gamgeblisa da merobis kandidatebis sareklamo banerebis gakvris saSualebas ar aZlevdnen, maSin rodesac „qarTul ocnebas“ uproblemod hqonda banerebze wvdoma.104 misi gancxadebiT, kompania, romelsac eqskluziuri ufleba hqonda banerebis ganTavsebaze qalaqSi, gansxvavebiT „qarTuli ocnebisgan“, mis partias 2 wliani kontraqtis gaformebas sTxovda. maka mosiaSvilis gancxadebiT, aRniSnuli kompania parlamentSi „qarTuli ocnebis“ Telavis maJoritari deputatis saojaxo bizness warmoadgenda. kerZod, saqarTvelos parlamentSi Telavis maJoritari deputati gela samxarauli kompaniis mflobelis, gela biwkinaSvilis naTesavi iyo (meuRlis dis qmari). misi gancxadebiT, amiT aixsneboda, rom „qarTul ocnebasTan“ SedarebiT, mis partias gansxvavebul da araTanabar pirobebs uyenebdnen.

102

ტვ 25-ის ლინკი: http://tv25.ge/?page=news&news_id=11686

103

„qartli.ge”

104

http://localinfo.ge/?p=1743

23

•

saagitacio masalis ganTavsebis wesebis darRveva

gogi wulaiam, arasaparlamento opoziciis warmomadgenelma quTaisSi brifingi gamarTa da ganacxada, rom quTaisSi gareganaTebis boZebze gakruli iyo saagitacio plakatebi, rac darRvevas warmoadgenda, vinaidan saarCevno kanonmdeblobiT da TviTmmarTveli qalaqis quTaisis sakrebulos #510 brZanebiT, saarCevno saagitacio masalis gakvra gare ganaTebis boZebze akrZalulia. misi gancxadebiT, sakrebulos aqti daarRvia rogorc „qarTulma ocnebam”, aseve „erTianma nacionalurma moZraobam.“ meris movaleobis Semsrulebelma nodar miqiaSvilma ganacxada, rom meria kanondarRvevis faqtebze reagirebas moaxdenda.105 9.6. samsaxuridan gaTavisuflebis faqtebi saangariSo periodSi fiqsirdeba SemTxvevebi, roca adgilobrivi xelisuflebis organoebi samsaxuridan savaraudo politikuri niSniT aTavisufleben TanamSromlebs. aRniSnuli faqtebis Sesaxeb saiam informacia Tavisufali da samarTliani arCevnebisaTvis uwyebaTaSoris komisias miawoda. aRniSnul periodSi saiam samsaxuridan gaTavisuflebis 2 faqti daafiqsira. samsaxuridan gaSvebuli moxeleebi saiasTan saubarSi acxadeben, rom maTi gaTavisufleba moaxloebuli adgilobrivi TviTmmarTvelobis arCevnebs ukavSirdeba da rom isini faqtebis gasaCivrebas sasamarTloSi gegmaven.

•

wyaltubos municipalitetis gamgeblis moadgilis samsaxuridan gaTavisufleba

2014 wlis 2 maiss wyaltubos municipalitetis sakrebulos Tavmjdomaris, kaxa babunaSvilis brZanebiT,106 amave municipalitetis gamgeblis moadgiles avTandil mowoneliZes disciplinuri pasuxismgeblobis zomad samsaxuridan gaTavisufleba Seefarda. sakrebulos Tavmjdomaris brZanebas safuZvlad daedo gamgeblis, konstantine mamiseiSvilis werili mowoneliZis gaTavisuflebis moTxovniT. Tanamdebobidan gaTavisuflebis brZanebaSi aRniSnulia, rom avTandil mowoneliZes „praqtikulad, Tanamdebobrivi instruqciiT damtkicebuli arc erTi valdebuleba ar Seusrulebia, Sesabamisad, cxadia, rom man arajerovnad Seasrula Tavisi samsaxurebrivi movaleoba“ - rac gaxda disciplinuri pasuxismgeblobis dakisrebis safuZveli. mowoneliZem samarTlebrivi daxmarebis TxovniT saias quTaisis filials mimarTa. misi gancxadebiT, samsaxuridan gaTavisufleba politikuri motivebiTaa nakarnaxevi, vinaidan igi wina xelisuflebis dros dainiSna Tanamdebobaze da gamgeblisTvis „nacionalur moZraobasTan“ asocirdeba. avTandil mowoneliZe acxadebs, rom 2014 wlis 2 maiss gamgebelma konstantine mamiseiSvilma daibara da ganucxada, rom, marTalia, es misi survili ar aris, magram „zevidan“ uTxres, rom unda gaaTavisuflos samsaxuridan. mowoneliZem hkiTxa, Tu vin aris „zevidan“ brZanebis gamcemi, razec pasuxi ver miiRo. imave dRes gamoica brZaneba misi samsaxuridan gaTavisuflebis Taobaze.

•

specialistis gaTavisufleba gurjaanis municipalitetSi

2014 wlis 15 maiss gurjaanis municipalitetis gamgebelma emzar jiquraSvilma gurjaanis municipalitetis sofel kaWreTis teritoriuli organos specialisti oTar mirianaSvili Tanamdebobidan gaaTavisufla.107 gaTavisuflebis safuZvlad mirianaSvilis mier SromiTi xelSekrulebiTa da Sromis SinaganawesiT dakisrebuli valdebulebebis Seusrulebloba dasaxelda. oTar mirianaSvilma samarTlebrivi daxmarebis TxovniT saias Telavis ofiss mimarTa. kaxeTis sainformacio centris mier gavrcelebuli informaciis108 Tanaxmad, emzar jiquraSvili adgilobrivi TviTmmarTvelobis arCevnebSi gurjaanis sakrebuloSi koalicia „qarTuli ocnebis“ maJoritari deputatobis kandidatia sofel kaWreTidan, xolo gaTavisuflebuli mirianaSvili amave soflidan sainiciativo jgufis mier wardgenili sakrebulos maJoritari deputatobis kandidatis givi ramazaSvilis mxardamWeri109. saias TanamSromlebTan saubrisas, oTar mirianaSvilma ganacxada, rom misi samsaxuridan gaTavisuflebis realuri safuZveli givi ramazaSvilTan axlo megobrobaa, vinaidan ramazaSvili adgilobrivi TviTmmarTvelobis arCevnebze emzar jiquriSvilis konkurentad moiazreba. gaTavisuflebuli piris TqmiT, mas araerTxel mosTxoves nebayoflobiT samsaxuris datoveba. kerZod, gurjaanis municipalitetis gamgeblis moadgilem soflis meurneobis dargSi giorgi CekuriSvilma mas samsaxuridan gaTavisuflebis Taobaze gancxadebis dawera mosTxova, razedac uari miiRo. 105

http://psnews.ge/index.php?m=68&news_id=56331#, ინტერნეტ-გაზეთი PS-ნიუსის სტატია.

106

იხ. ბრძანების ასლი.

107

იხ. გათავისუფლების შესახებ ბრძანების ასლი.

108

http://ick.ge/articles/18158-i.html

109

http://ick.ge/articles/18158-i.html

24

axlo megobrobas ukavSirebs oTar mirianaSvilis samsaxuridan gaTavisuflebas givi ramazaSvilic. kaxeTis sainformacio centris mier gavrcelebul video masalaSi110 ramazaSvili aRwers, Tu rogor mosTxova gamgebelma emzar jiquriSvilma moaxloebul TviTmmarTvelobis arCevnebze kandidaturis moxsna, winaaRmdeg SemTxvevaSi ki, misi megobrebis SeviwroebiT daemuqra. saias Telavis ofisis warmomadgenlebma aRniSnuli gadaamowmes ramazaSvilTan da man srulad daadastura gavrcelebuli informacia.

10. mediagaremo •

ufaso saeTero droze xelmisawvdomoba da media gaSuqebis sakiTxi

winasaarCevno periodSi sxvadasxva opoziciurma politikurma gaerTianebam mediaze xelmisawvdomobis kuTxiT pretenziebi gamoTqva. maTi gancxadebiT, satelevizio reklamebis ganawilebis arsebuli wesi diskriminaciulia da araTanabar saarCevno garemos qmnis, rac, sabolood, eWvqveS ayenebs arCevnebis legitimurobas.111 2014 wlis 14 maiss Tormetma politikurma gaerTianebam erToblivi gancxadeba gaavrcela da sami moTxovna Camoayaliba: a) partiebma moiTxoves, rom ufaso politikuri reklamis dro paritetulad ganawilebuliyo yvela registrirebul saarCevno subieqts Soris; 2) saarCevno kodeqsis 51-e muxlis safuZvelze, ukanaskneli kvlevebiT gamovlenil reitingul kandidatebs ufaso sareklamo droiT sargeblobis ufleba unda miniWebodaT; 3) partiebi iTxovdnen, rom yvela kvalificiuri da arakvalificiuri partiisaTvis, romlebmac ukanaskneli arCevnebis Sedegebis mixedviT miiRes (m.S. erTjeradi) dafinanseba, „moqalaqeTa politikuri gaerTianebis Sesaxeb“ saqarTvelos organuli kanonis 30-e muxliT gaTvaliswinebuli dafinanseba unda mieRoT sareklamo xarjebisTvis. winasaarCevno kampaniis periodSi saarCevno subieqtma `arasaparlamento opozicia~ (kaxa kukava, fiqria CixraZe), ufaso reklamis gamoyofis wesTan dakavSirebiT, konstituciuri sarCeli waradgina sakonstitucio sasamarTloSi da, rogorc kvalificiurma subieqtma, moiTxova masze debatebSi monawileobis uflebis gavrceleba, aseve, ufaso saeTero (sareklamo) drois gamoyofa.

•

mTavrobis mier telekompania maestrosa da „vaxo sanaias reportaJis“ kritika

2014 wlis 20 maiss saqarTvelos mTavrobam gaavrcela gancxadeba,112 romliTac mkacrad gaakritika telekompania `maestros~ eTerSi gasuli gadacema „vaxo sanaias reportaJi“ da gadacemis wamyvani Jurnalisti. vaxo sanaias reportaJi Seexeboda xelisuflebis dapirebebs da maTi Sesrulebis mdgomareobas. mTavrobam am gancxadebaSi siuJets da Jurnalistis mier momzadebul informacias mikerZoebuli da araobieqturi uwoda. mTavrobis gancxadebaSi saubaria Jurnalistis mier daSvebul uzustobaze. Seusrulebeli danapirebebis Sesaxeb Jurnalistis mier momzadebuli informaciis sapasuxod, mTavrobis gancxadebaSi moyvanilia, Tu ra gakeTda saqarTveloSi xelisuflebis cvlilebis Semdeg. xolo telekompania `maestro~ da Jurnalisti vaxo sanaia mkacrad arian gakritikebulni am siuJetis momzadebisTvis. mTavrobis amgvari qmedeba ar Seesabameba demokratiul saxelmwifoSi mediis mimarT xelisuflebis damokidebulebis standartebs.

•

sazogadoebrivi mauwyeblis aWaris televiziis da radios mier saarCevno periodis gaSuqebis wesebis darRveva

sazogadoebrivi mauwyeblis aWaris televiziis da radios eTerSi 2014 wlis 19 da 20 maiss gavida Jurnalist Tengiz afxazavas saavtoro gadacema. Tengiz afxazava imavdroulad aris saarCevno blok „qarTuli ocnebis“ baTumis sakrebulos wevrobis kandidati rogorc maJoritaruli, ise proporciuli wesiT. aseve, amave televiziis Jurnalisti naTia TavdgiriZe aris politikuri partia `erTianobis darbazis~ sakrebulos wevrobis kandidati rogorc maJoritaruli, ise proporciuli wesiT. aRniSnuli faqtebi saiam Seafasa saarCevno kodeqsis, mauwyebelTa Sesaxeb kanonis da mauwyebelTa qcevis kodeqsis darRvevad. am normatiuli aqtebiT dadgenilia mauwyeblis valdebuleba, miukerZoeblad da samarTlianad, Tanasworobis wesebis dacviT gaaSuqos saarCevno periodi da iyos Tavisufali politikuri zegavlenisgan. xolo Jurnalisti, mauwyebelTa qcevis kodeqsis Tanaxmad, valdebulia, Tavidan aicilos interesTa konfliqti. saarCevno periodSi saarCevno subieqtis Tengiz afxazavas saavtoro gadacemis eTerSi gasvlis Semdeg sazogadoebrivi mauwyeblis aWaris televiziis da radios mrCevelTa sabWom rekomendaciiT mimarTa televiziis direqtors aRniSnuli interesTa konfliqtis aRmofxvris Taobaze. gavrcelebuli informaciiT, Tengiz afxazava gaTavisuflda televiziidan, xolo naTia TavdgiriZe droebiT gavida SvebulebaSi. 110

http://www.youtube.com/watch?v=AzTTlI3zhDk

აღსანიშნავია, რომ უფასო რეკლამის გამოყოფის წესთან დაკავშირებით, წინასაარჩევნო პერიოდში, საკონსტიტუციო სასამართლოში შევიდა „არასაპარლამენტო ოპოზიციის“ სარჩელი.

111

112

http://government.gov.ge/index.php?lang_id=GEO&sec_id=198&info_id=42358

25

•

`rusTavi 2~

2014 wlis 6 maiss Catarebul preskonferenciaze telekompania `rusTavi 2~-is direqtoris mier gavrcelebuli informaciiT, telekompaniam Sinagan saqmeTa saministros faruli wyarosagan miiRo informacia imis Taobaze, rom Sinagan saqmeTa organoebi telekompaniis xelmZRvanelebs farulad usmenden. aRniSnulis dasturad amave preskonferenciaze gavrcelda telekompaniis direqtoris nika gvaramias da misi moadgilis, gadacemis wamyvanis, nino SublaZis samuSao oTaxebSi ganxorcielebuli faruli audio-vizualuri Caweris amsaxveli video masala. mogvianebiT, 2014 wlis 10 maiss, `rusTavi 2~-is eTeriT gavrcelda saqarTvelos maRali Tanamdebobis pirebis da zogierTi biznesmenis satelefono saubrebis amsaxveli faruli audio Canawerebi. yvela am masalis gavrcelebisas, `rusTavi 2~ aRniSnavda, rom Canawerebis gavrceleba miznad isaxavda ukanono faruli Canawerebis warmoebis mankieri praqtikis gamoaSkaravebas. prokuraturam daiwyo gamoZieba saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 158-e muxliT (kerZo komunikaciis saidumloebis darRveva). `rusTavi 2~-is mier aRniSnuli informaciis gavrcelebas araerTgvarovani reaqciebi mohyva xelisuflebis warmomadgenlebis mxridan. maRali politikuri Tanamdebobis pirebi, magaliTad, manana kobaxiZe ganmartavda, rom `rusTavi 2~-s unda daesaxelebina mis mier gavrcelebuli informaciis wyaro.113 xolo eka beselia sajarod afiqsirebda pozicias, rom kerZo komunikaciis saidumloebis darRvevisTvis yvela Tanabrad agebda pasuxs.114 aRniSnuli gancxadebebi keTdeboda imis miuxedavad, rom `rusTavi 2~-is mier gavrcelebuli informacia maRali sazogadoebrivi interesis sagans warmoadgenda. saias SefasebiT, Jurnalistis uflebaa, ar gaamxilos informaciis wyaro, aseve, Jurnalistis mier maRali sazogadoebrivi interesis sakiTxze informaciis gavrcelebis SemTxvevaSi, misi pasuxismgeblobisagan gaTavisufleba warmoadgens umniSvnelovanes saerTaSoriso da Sida samarTlebriv standarts demokratiul saxelmwifoSi mediis da gamoxatvis Tavisuflebis uzrunvelsayofad. amasTan dakavSirebiT, saiam gaavrcela vrceli samarTlebrivi Sefaseba,115 sadac saqarTvelos kanonmdeblobisa da saukeTeso saerTaSoriso praqtikaze dayrdnobiT, samarTlebrivi pasuxebi gaeca am mniSvnelovan sakiTxTan dakavSirebiT arsebul aqtualur kiTxvebs.

•

saarCevno ubnebze foto-video gadaReba

saiam kidev erTxel, adgilobrivi TviTmmarTvelobis saarCevno periodSic wamoWra ceskos 2012 wlis 24 seqtembris #42 dadgenilebis gadasinjvis sakiTxi, romelic aregulirebs kenWisyris dRes kenWisyris ubnebze foto-video gadaRebis wess. aRniSnuli dadgenileba araTanabar mdgomareobaSi ayenebs masobrivi informaciis saSualebaTa warmomadgenlebs kenWisyris SenobaSi yofnis uflebis mqone sxva pirebTan SedarebiT da medias ufro metad uzRudavs kenWisyris ubnebze foto-video gadaRebis uflebas. amasTan, dadgenileba iZleva misi araerTgvarovani ganmartebis saSualebas, rac iwvevs saarCevno komisiebis mier mis araerTgvarovan gamoyenebas. amgvari regulireba SeuTavsebelia mediis Tavisuflebis principTan _ rogorc Sida, ise saerTaSoriso standartebis Tanaxmad, medias gansakuTrebuli uflebebi eniWeba da valdebulebebi ekisreba sazogadoebis mier informaciis miRebis uflebis ganxorcielebis uzrunvelsayofad. swored amitom, saiam weriliT mimarTa Tavisufali da samarTliani arCevnebisaTvis uwyebaTaSoris komisias da moiTxova komisiis kompetenciis farglebSi ceskosTvis rekomendaciis gacema, raTa dadgenileba SesabamisobaSi yofiliyo moyvanili mediis Tavisuflebis sayovelTaod aRiarebul principebTan da momxdariyo dadgenilebis gamoyenebisas saarCevno komisiebis wevrTa mier darRvevebis prevencia. saias mimarTvas uwyebaTaSorisi komisiis mxridan reagireba jerjerobiT ar mohyolia.

•

merab rodonaiasTvis Jurnalistur saqmianobaSi ukanonod xelSeSla

2014 wlis 27 maiss, zugdidis raionis sofel ruxSi saarCevno blok „qarTuli ocnebis“ zugdidis gamgeblobis kandidati ediSer Toloraia mosaxleobasTan Sexvedras marTavda. rogorc Jurnalistma merab rodonaiam saias warmomadgenlebs ganucxada, mas xeli SeuSales Sexvedris video gadaRebaSi. misi TqmiT, ramdenime adamianma iZulebiT daatovebina Sexvedris Senoba, gareT gaiyvanes, daemuqrnen manqanis sabargulSi damwyvdeviT da video kameridan wauSales gadaRebuli masala. merab rodonaia aRniSnul faqts ukavSirebs im garemoebas, rom bolo dros is aqtiurad akritikebda xelisuflebis politikasa da moqmedebebs socialuri qselis meSveobiT. saiam weriliT mimarTa Tavisufali da samarTliani arCevnebisaTvis uwyebaTaSoris komisias da Sinagan saqmeTa saministros da aRniSnul faqtze Sesabamisi reagireba moiTxova.

113

http://news.ge/ge/news/story/88285-arsebitia-rom-rustavi-2-ma-rogorts-dazaralebulma-mkharem-tavisi-valdebulebebi-sheasrulos

114

http://www.youtube.com/watch?v=ijFtBbsR_w4

115

http://gyla.ge/geo/news?info=2108

26

•

municipaluri gazeTi „axali xaragauli“

gazeT „axali xaragaulis“ 2014 wlis 26 maisis nomerSi gamoqveynda interviu xaragaulis gamgeblobis kandidat koba lursmanaSvilTan, romelic imavdroulad xaragaulis moqmedi gamgebelia. interviuSi kandidati pasuxobs kiTxvebs misi biografiis, saqmianobisa da saarCevno dapirebebis Sesaxeb. gazeTi „axali xaragauli“ xaragaulis municipalitetis mier dafuZnebuli arasamewarmeo arakomerciuli iuridiuli piria da finansdeba adgilobrivi biujetidan. Sesabamisad, masze vrceldeba saqarTvelos saarCevno kodeqsiTa da komunikaciebis erovnuli komisiis dadgenilebiT gaTvaliswinebuli, saarCevno periodTan dakavSirebuli valdebulebebi. zemoaRniSnuli interviu ar akmayofilebda kanonis moTxovnebs: ar aris miTiTebuli, saagitacio werili/politikuri reklama fasiania Tu ufaso.

Sesabamisad, dairRva saarCevno periodSi masobrivi informaciis saSualebebze saarCevno subieqtTa Tanabari wvdoma, saarCevno informaciis gamoqveynebis wesebi, xolo moqmedi gamgeblis mxridan, savaraudod, adgili hqonda administraciuli resursis gamoyenebas, vinaidan man, rogorc saarCevno subieqtma, Sesabamisi wesebis darRveviT gamoiyena municipaluri gazeTis resursi Tavisi saarCevno kampaniis sawarmoeblad. aRniSnul sakiTxze saiam werilobiT mimarTa saqarTvelos komunikaciebis erovnul komisias, Tavisufali da samarTliani arCevnebis uwyebaTaSoris komisias da centralur saarCevno komisias.

11. daskvna/reziume arCevnebis moaxloebasTan erTad, winasaarCevno garemo ufro daZabuli gaxda. gaxSirda iseTi saarCevno darRvevebi, rogoricaa kandidatebze savaraudo zewola, politikur oponentebze Tavdasxma, winasaarCevno kampaniaSi xelSeSla da fizikuri dapirispireba. msgavsi faqtebi azianebda winasaarCevno garemos da safrTxes uqmnida Tavisufal, konkurentul pirobebSi saarCevno kampaniis warmoebas. saangariSo periodSi saias monitorebma savaraudod politikuri niSniT zewolis Sesaxeb informacia miiRes - 52 SemTxvevaSi. saangariSo periodSi dafiqsirda Tavdasxmis - 2, fizikuri dapirispirebisa da Zaladobis - 4, winasaarCevno kampaniaSi xelSeSlis - 6 , saagitacio masalebis gavrcelebaSi xelSeSlis - 3, administraciuli resursis gamoyenebis - 2, savaraudod agitaciis wesebis darRvevis - 1, samsaxuridan gaTavisuflebis - 2, politikuri reklamis ganTavsebis wesebis darRvevis - 1 faqti. marTalia, xelisuflebam ganacxada, rom Tavisufali da araZaladobrivi winasaarCevno garemos uzrunvelyofa misi upirvelesi amocana iyo, Tumca, winasaarCevno periodSi Zaladobrivi aqtebisa da dapirispirebis Semcveli incidentebis saTanado prevencia xelisuflebam ver SeZlo. miuxedavad uwyebaTaSorisi komisiis Zalisxmevisa, momxdariyo winasaarCevno darRvevebis prevencia, mTel rig SemTxvevebSi, uwyebaTaSorisi komisiis mier miRebuli rekomendaciebi uxeSad irRveoda, rac aRniSnuli komisiis muSaobas araefeqturs xdida. garda imisa, rom zemoaRniSnuli faqtebi danaSaulis niSnebs Seicavda, aseTma qmedebebma gazarda daZabuloba da safrTxe Seuqmna arCevnebis Tavisufal, samarTlian garemoSi Catarebas. migvaCnia, rom xelisuflebis, kerZod ki, samarTaldamcavTa valdebuleba iyo ara mxolod samarTaldarRvevaze reagireba, aramed efeqturi prevenciuli moqmedebebiT fizikuri dapirispirebis Tu sxva saxis samarTaldarRvevis Tavidan arideba, risi ganxorcielebac ver moxerxda. saangariSo periodSi gavrcelda araerTi informacia, romlis mixedviTac sxvadasxva opoziciuri partiis/saarCevno blokis kandidatebi arCevnebSi monawileobaze uars, savaraudod, zewolis Sedegad ambobdnen da sakuTar kandidaturebs registraciidan xsnidnen. aRniSnul informaciebs arasamTavrobo organizaciebs politikuri partiebi awodebdnen. saias informaciiT, 2 ivnisis mdgomareobiT, 9 regionis 15 olqSi, 6 opoziciuri partiis 50-mde kandidatma, savaraudod, zewolis Sedegad moxsna kandidatura.116 dazaralebulebi, ZiriTadad, ar akonkretebdnen, Tu vin axdenda maTze zewolas. partiebis an Tavad kandidatebis ganmartebiT, maTTan xorcieldeboda muqaris Semcveli satelefono zarebi, adgili hqonda axloblis samsaxuridan gaTavisuflebis an „problemebis Seqmnis“ muqaras, aseve „danabarebis gadmocemas~ axloblebis meSveobiT. aRniSnulis paralelurad, qveynis masStabiT sakuTari iniciativiT saarCevno kandidatebis registraciidan moxsnis sakmaod bevri faqti dafiqsirda. centraluri saarCevno komisiis informaciiT,117 2014 wlis 3 ivnisis mdgomareobiT, piradi gancxadebis safuZvelze adgilobrivi TviTmmarTvelobis arCevnebSi monawileobaze uari Tqva 527-ma kandidatma.118 aRniSnuli, ra Tqma unda, ar niSnavs imas, rom yvela SemTxvevaSi kandidatebma zewolis Sedegad moxsnes kandidatura. Tumca, mniSvnelovani iyo im faqtebis gamoZieba, romlebic, savaraudod, zewolis niSnebs moicavda.

116 117

http://gyla.ge/geo/news?info=2131 ცესკოს წერილი საიას N03-02/1092. 2014 წლის 4 ივნისი.

მაჟორიატული სიით წარდგენილმა 361- მა, პროპორციული სიით წარდგენილმა 161-მა და მერობის /გამგებლობის 5-მა კანდიდატმა. მაჟორიტარული სიით წარდგენილი კანდიდატებიდან არჩევნებში მონაწილეობაზე უარი თქვა პოლიტიკური პარტიების მიერ წარდგენილმა 117-მა და საინიციატივო ჯგუფების მიერ წარდგენილმა 244-მა კანდიდატმა.

118

27

am mimarTulebiT, vfiqrobT, Sesabamisi saxelmwifo organoebis reagireba arasakmarisi da araefeqturia. saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministrom, yovelgvari gamoZiebis gareSe, uaryo saarCevno kandidatebze zewolis faqtebi da masSi policielTa SesaZlo monawileoba.119 prokuraturis informaciiT, savaraudo zewolis 61 faqtidan mxolod 4 faqtze daiwyo gamoZieba, xolo 6 faqtTan dakavSirebiT, gamoZieba grZeldeba. 4 faqtze gamoZieba sisxlis samarTlis kodeqsis 150-e muxliT daiwyo, rac iZulebas gulisxmobs.120 am fonze, aseve araadekvaturi iyo saqarTvelos premier-ministris gancxadeba, rom „qarTuli ocneba“ arc erT regionsa da qalaqSi ar dauSvebda sxva politikuri Zalis gamarjvebas. vfiqrobT, rom xelisuflebis warmomadgenelTa mxridan msgavsi reaqcia ewinaaRmdegeba demokratiuli saarCevno procesis suliskveTebas, safrTxes uqmnis saqarTveloSi damoukidebeli TviTmmarTvelobis Seqmnas da mravalpartiuli demokratiis damkvidrebas.121 „qarTulma ocnebam“ gaaJRera iniciativa da ceskos mouwoda, mieRo saTanado zomebi imisaTvis, rom partiaTa kandidatebis mier arCevnebSi monawileobaze uaris Tqmis SemTxvevaSi, saarCevno procesidan mTeli siis moxsna ar momxdariyo.122 „qarTuli ocnebis“ iniciativis sapasuxod, 3 ivniss ceskom gansazRvra,123 Tu ra SemTxvevebSi gauqmdeboda partiuli sia, masSi kandidatTa saarCevno kodeqsiT dadgenil minimumze naklebi raodenobisas.124 Cveni informaciiT, aRniSnul sakiTxTan dakavSirebiT ceskos dadgenilebis proeqti manamde ukve momzadebuli hqonda da misi miReba momdevno dRes igegmeboda, Tumca, „qarTulma ocnebam“ wina dRes brifingi gamarTa da aRniSnuli iniciativa gaaxmovana. migvaCnia, rom ceskos dadgenileba dadebiTad aisaxeba winasaarCevno garemoze. ceskos dadgenileba daexmara yvela im partias, romlebic, kandidatTa registraciidan moxsnis gamo, partiuli siis saarCevno registraciis gauqmebis safrTxis winaSe idgnen. Tumca, aRniSnuli dadgenilebis miRebiT, cesko gascda Tavisi uflebamosilebis mandats, vinaidan daadgina saarCevno kodeqsiT dadgenilisgan gansxvavebuli wesi.125 winasaarCevno periodSi, saarCevno kodeqsis 167-e muxlis regulacia, romelic gamgeblobisa da merobis kandidatebisagan bolo 2 wlis ganmavlobaSi saqarTveloSi mudmivad cxovrebis cenzs awesebs da am regulaciis bundovaneba centralurma saarCevno komisiam opoziciuri politikuri partiebis kandidatTa sawinaaRmdegod da saxelisuflebo politikuri gaerTianebis sasargeblod ganmarta. migvaCnia, rom aRniSnuli gadawyvetilebis miRebisas saarCevno administracia iyo mikerZoebuli da araTanmimdevruli. miuxedavad imisa, Tu romeli politikuri gaerTianebis kandidatis sakiTxi ganixileboda, ceskos erTi da igive standartiT unda emoqmeda. saia dadebiTac afasebs saqarTvelos Tavdacvis saministros iniciativas, romlis Tanaxmad, 2014 wlis adgilobrivi TviTmmarTvelobis arCevnebSi specialuri saarCevno ubnebis raodenoba 9-mde Semcirda. ZiriTad SemTxvevaSi, samxedro mosamsaxureebi xmas sacxovrebeli adgilis mixedviT miscemen. msgavsi iniciativa poziciuria da gansxvavdeba adre arsebuli praqtikisgan, rodesac samxedro mosamsaxureebi xmas dislokaciis adgilis mixedviT aZlevdnen. dadebiTad vafasebT aseve Tavdacvis saministros iniciativas, kerZod, adgilobrivi TviTmmarTvelobis arCevnebisTvis saministrom, arasamTavrobo organizaciebis CarTulobiT, samxedro SenaerTebSi samxedro mosamsaxureTa saarCevno cnobierebis kampania ganaxorciela. winasaarCevno periodSi problemuri iyo moqmedi gamgeblebis/merebis mier samsaxurebrivi valdebulebis Sesrulebisas agitaciis gawevis faqtebi. gamovlinda xarvezi saarCevno kanonmdeblobaSi, kerZod, moqmed gamgeblebs/merebs, romlebic kenWs iyridnen adgilobrivi TviTmmarTvelobis arCevnebSi, saarCevno kanonmdeblobis Tanaxmad, Tanamdebobidan gadadgomis valdebuleba ar hqondaT. aRniSnulis fonze dafiqsirda araerTi SemTxveva, rodesac kandidatebi winasaarCevno kampanias faqtobrivad gamgeblis/meris postidan axorcielebdnen da gamgeblis/ meris postze saqmianobas uTavsebdnen winasaarCevno kampanias.126 msgavsi midgoma aSkarad laxavda arCevnebSi sxva kandidatebis mxridan resursebze Tanabari wvdomisa da samarTliani winasaarCevno garemos princips. migvaCnia, rom aRniSnul SemTxvevebSi, arsebulma sakanonmdeblo xarvezma warmoSva saxelmwifo da partiuli resursis gamijvnis problema da waSala zRvari partiul da saxelmwifo saqmianobas Soris. msgavsi qmedebebi ewinaaRmdegeba 1990 wlis kopenhagenis konferenciis dokumentis me-5 muxls, romelic saxelmwifoebs avaldebulebs, naTeli zRvari gaavlon saxelmwifosa da 119

http://police.ge/ge/shinagan-saqmeta-saministros-gantskhadeba/6671

იძულება, რაც სასჯელის სახით ითვალისწინებს ჯარიმას ან გამასწორებელ სამუშაოს ვადით 1 წლამდე, ანდა 1 წლამდე თავისუფლების აღკვეთას.

120

121

http://gyla.ge/geo/news?info=2135

122

http://newsport.ge/145340-qartuli-ocnebis-mimartva-ceskos#.U47VSHKSyRQ

123

https://matsne.gov.ge/index.php?option=com_ldmssearch&view=docView&id=2362713&lang=ge

საქართველოს ცენტრალური საარჩევნო კომისიის დადგენილება #31/2014 2014 წლის 3 ივნისი. https://matsne.gov.ge/index.php?option=com_ldmssearch&view=docView&id=2362713&lang=ge 124

125

დეტალური ინფორმაციისთვის იხილეთ საარჩევნო ადმინისტრაციის თავი.

126

ბათუმის მერი, გურჯაანის და წყალტუბოს გამგებლები, ჩოხატაურის გამგებლის მოადგილე და სხვები.

28

politikuri partiebis saqmianobebs Soris, raTa ar moxdes saxelmwifosa da politikuri partiebis aRreva.127 saangariSo periodSi kvlav hqonda adgili socialuri proeqtebis inicirebis faqtebs, romelTa dawyeba winasaarCevno periods daemTxva. iniciativebi socialur xasiaTs atarebda da, ZiriTadad, mosaxleobis farTo masebze iyo gaTvlili. aRniSnuli iniciativebiT, marTalia, kanonmdeblobis moTxovnebi ar darRveula, Tumca, isini administraciuli resursis gamoyenebis riskebs Seicavda. winasaarCevno periodSi sxvadasxva opoziciurma politikurma gaerTianebam mediaze xelmisawvdomobis kuTxiT pretenziebi gamoTqva. maTi gancxadebiT, satelevizio reklamebis ganawilebis arsebuli wesi diskriminaciuli iyo da araTanabar saarCevno garemos qmnida.128 12. rekomendaciebi xelisufleba _ xelisuflebis warmomadgenlebma, maT Soris mTavrobis xelmZRvanelma pirebma, Tavi unda Seikavon iseTi qmedebebisa da gancxadebebisgan, romlebic ewinaaRmdegeba demokratiuli saarCevno procesis suliskveTebas da safrTxes uqmnis saqarTveloSi mravalpartiuli demokratiis damkvidrebas. samarTaldamcavi organoebi _ samarTaldamcavi organoebi unda dainteresdnen saqarTvelos regionebSi sxvadasxva politikuri Zalis kandidatebze savaraudo zewolis faqtebiT da winasaarCevno periodSi momxdar am da sxva saxis kanondarRvevebze moaxdinon saTanado da adekvaturi reagireba. sakiTxis mniSvnelobidan da darRvevebis savaraudo masStabebidan gamomdinare, aRniSnulma organoebma umokles vadebSi unda Caataron srulyofili, miukerZoebeli da obieqturi gamoZieba damnaSave pirTa gamovlenisa da maTi sisxlissamarTlebriv pasuxisgebaSi micemis mizniT. rogorc winasaarCevno periodSi, aseve, arCevnebis dRes da Semdgom periodSic, Sinagan saqmeTa saministrom unda uzrunvelyos moqalaqeTa usafrTxoeba da gaataros kanoniT dadgenili yvela SesaZlo RonisZieba, rac aucilebelia sazogadoebrivi wesrigis da moqalaqeTa usafrTxoebis dacvisTvis. uwyebaTaSorisi komisia _ saarCevno darRvevaTa prevenciisa da ukve arsebul darRvevebze reagirebis mizniT, mniSvnelovania, rom uwyebaTaSorisi komisiis muSaoba iyos ufro efeqturi. uwyebaTaSorisma komisiam sakuTari saqmianobisas meti yuradReba unda dauTmos mis mier miRebuli rekomendaciebis Sesrulebis kontrols. gansakuTrebiT, sajaro dawesebulebebisa da iq dasaqmebul pirTa mxridan. aseve, komisiam unda ganaxorcielos mis mier gamocemuli rekomendaciebis Sesrulebis mudmivi monitoringi, analizi da Sefaseba. saarCevno darRvevebis prevenciis mizniT ki, gamokveTos konkretuli problemuri sakiTxebi da rekomendaciiT mimarTos saqarTvelos parlamentsa da sxva uwyebebs maTi Semdgomi aRmofxvrisa da saarCevno kanonmdeblobis gaumjobesebis mizniT. saarCevno administracia _ mniSvnelovania, rom saarCevno administracia iyos obieqturi da sakuTar qmedebebSi gamoricxos araTanmimdevrulobisa da mikerZoebulobis aRqma; miuxedavad imisa, Tu romeli politikuri gaerTianebis kandidatis sakiTxi ganixileba, yovelTvis imoqmedos erTi da igive standartiT; rac mTavaria, saarCevno kodeqsis romelime normis bundovaneba ganmartos kandidatebis sasargeblod. mniSvnelovania, rom sakanonmdeblo bundovaneba ar ganimartebodes saxelisuflebo politikuri Zalis sasargeblod da opoziciuri politikuri partiebis kandidatTa sawinaaRmdegod. saarCevno subieqtebi da politikur aqtivobebSi CarTuli pirebi _ aRniSnulma pirebma uari unda Tqvan protestis Zaladobrivi formiT gamoxatvaze, Zaladobaze, oponent kandidatebze zewolasa da fizikur Seuracxyofaze. ar Caerion saarCevno administraciis saqmianobaSi da Tavi Seikavon iseTi qmedebebis ganxorcielebisgan, romlebic saarCevno administraciaze zewolad aRiqmeba.

127

ევროპაში უშიშროებისა და თანამშრომლობის ორგანიზაციის (შემდეგში ეუთოს) ფარგლებში მიღებული დოკუმენტი.

აღსანიშნავია, რომ უფასო რეკლამის გამოყოფის წესთან დაკავშირებით, წინასაარჩევნო პერიოდში, საკონსტიტუციო სასამართლოში შევიდა „არასაპარლამენტო ოპოზიციის“ სარჩელი.

128

29