Ledenmagazine regio Noord en Oost augustus 2017 by Harteraad

VAN EN VOOR MENSEN MET EEN HART- OF VAATZIEKTE Regio Noord en Oost

Ledenmagazine Thee is een verrukkelijk kopje gezond Hartcoherentie, hoe werkt het? Wandelingen Nieuwolda, Oudemolen en Overijssel De Hart&Vaatgroep heet Harteraad vanaf 1 januari 2018

December 2017

Van de redactie

Column regiovoorzitter Drenthe

Bijdrage uit de regio

Hart en vaatcafé jong

Nieuws uit de zorgverlenende omgeving

• Hartcoherentie • Informatieverstrekking aan poh’s in huisartsenpraktijken • Thee is een verrukkelijk kopje gezond

Terugblikken

• Wandeling Nieuwolda • Natuurwandeling Oudemolen • Wandelingen Overijssel • Hart- en Vaatcafé Tjongerschans • Hart- en Vaatcafé Ommelanderziekenhuis • Hart- en Vaatcafé Martiniziekenhuis • Hart- en Vaatcafé Isala Diaconessenhuis • Wereldhartdag

Beweeggroepen regio Groningen, Friesland, Drenthe en Overijssel

Vooruitblikken

• Hart- en Vaatcafé Martiniziekenhuis • Hart- en Vaatcafé Ommelanderziekenhuis • Vooruitblik Overijssel • Kookworkshop • Agenda • Nieuwe naam 2018

Recept

Colofon

De uitgever en de vereniging zijn niet verantwoordelijk voor de inhoud van de advertenties. Niets uit deze uitgave mag worden gekopiëerd en/of verspreid zonder schriftelijke toestemming van de uitgever en/of de vereniging.

Uitgever: Nolin Uitgevers B.V. www.nolin-binnenhofprojecten.nl

Van de redactie

Henk Amperse lid van de redactie Beste lezer, Behoudens degene die nog vrije tijd genieten in het warmere zuiden van Europa of met wintersport gaan, maar anders zit u alweer in de tredmolen van het dagelijkse leven. Hopelijk heeft u van een heerlijke vakantie kunnen genieten en is uw batterij weer goed geladen. De besturen van Drenthe, Groningen en Friesland hebben in de achterliggende tijd niet stil gezeten. Mogelijk hebt u daar via een nieuwsbrief of dergelijke al iets van meegekregen. Tal van activiteiten, al dan niet in samenwerking met een lokaal ziekenhuis, zijn of worden opgestart. Daarover kunt u ook in dit magazine weer e.e.a. lezen. Over vernieuwing dan wel verbetering van het huidige aanbod aan activiteiten wordt nagedacht. Wat heeft de interesse van leden en waarmee kunnen we goed in de publiciteit komen en krijgen we meer betalende leden als organisatie. Dit laatste moet zeker ook een punt van aandacht blijven, want alles wat ondernomen wordt kost nu eenmaal ook geld. Graag horen we van u, als lezer van dit magazine dan wel lid van de Hart&Vaatgroep, wat u graag gerealiseerd wil zien, en welke mogelijkheden u voor uzelf ziet om ook actief te worden in onze organisatie. Bij voorbaat dank voor uw reactie en veel leesplezier.

Van de voorzitter regioteam Drenthe Henk Drent voorzitter regioteam Drenthe Beste Lezer, Voordat ik iets vertel over het werk van de Hart&Vaatgroep regio Drenthe, wil ik mijzelf even kort voorstellen. Mijn naam is Henk Drent, getrouwd en vader van 4 prachtige dochters. Na een open hart operatie in 2015 heb ik besloten om te stoppen met mijn werk in de detailhandel. Nu ben ik huisman en vrijwilliger bij de Hart&Vaatgroep, of moet ik al schrijven “Harteraad”. In de regio Drenthe werken we met 4 vrijwilligers vooral rond en samen met het Wilhelmina Ziekenhuis Assen (WZA). We organiseren per jaar 4 tot 5 themabijeenkomsten in samenwerking met de afdeling Hartrevalidatie en Cardiologie met uiteenlopende onderwerpen. Deze bijeenkomsten worden altijd druk bezocht waaruit blijkt dat hier toch behoefte aan is. Verder zijn wij iedere 4 weken aanwezig bij het programma van de Hartrevalidatie met een 10 minuten durende powerpoint presentatie over wat de Hart&Vaatgroep voor deze groep patiënten kan betekenen. Momenteel hebben wij ook contact met de andere ziekenhuizen in Drenthe om soortgelijke activiteiten te ontplooien. Zelf vind ik het belangrijk om interactief met hart- en vaatpatiënten, lid of geen lid, bezig te zijn. Door bijvoorbeeld wandelingen te organiseren waar veel ruimte is voor onderling contact en ervaringsuitwisseling. Dit allemaal in een actieve en ongedwongen sfeer waar ontspanning voorop staat. Ook voor 2018 hopen wij weer van alles te organiseren op allerlei gebieden en dan waarschijnlijk als regio Noord samen met Groningen en Friesland en onder de nieuwe naam “Harteraad”. Ik hoop u graag eens te ontmoeten tijdens één van onze activiteiten.

Bijdrage uit de regio

HART EN VAATCAFÉ JONG Op tal van plaatsen in de provincies Groningen, Friesland en Drenthe worden hartenvaatcafés in ziekenhuizen georganiseerd waarvoor veel belangstelling is. Wel bemerken we dat het doorgaans de oudere hart en/ of vaatpatiënt is die deze bijeenkomsten bezoekt. Daar is niks mis mee, maar hoe zit het nu met de jongere patiënt?? Een peiling leert dat er wel behoefte is aan contact, maar anders dan wij gewend zijn bij onze hartenvaatcafés. Een werkgroep, vanuit de drie provincies, is nu aan de slag gegaan met de taak om voor jonge hartpatiënten iets op touw te zetten dat in maart 2018 gerealiseerd moet worden. Bij het woord jong denkt de werkgroep aan de leeftijdscategorie van 20 tot 40 jaar. Over het hoe en wat van het programma is op dit moment nog niet veel bekend. Wel heeft Dayenne Zwaagman toegezegd te zullen komen op deze bijeenkomst. Zij zal dan een inkijk geven in haar leven met een hartafwijking en haar passie voor en activiteit in de wielersport. Valt u in de leeftijdscategorie of kent u iemand geef dan door dat er iets aan zit te komen dat de moeite waard is. Alle benodigde info en mogelijkheid tot aanmelding als deelnemer is t.z.t. te vinden op: www.hartenvaatgroep.nl Eenieder is meer dan welkom.

Nieuws uit de zorgverlenende omgeving Hartcoherentie HenriĂŤtte Meijer van het regioteam Groningen van de Hart&Vaatgroep, bezocht dinsdag 14 maart 2017 een bijeenkomst over het onderwerp Hartcoherentie. Onderstaand het 1e deel van een interview met Thea van Tuijl, huisarts te Eelde-Paterswolde. 1. Je vertelde in je inleiding van de avond dat je als huisarts cursussen bent gaan volgen waaronder hartcoherentie. Wat is daar de reden van geweest? Tijdens mijn opleiding tot huisarts bemerkte ik al een veel bredere interesse in welzijn en gezondheid te hebben dan werd aangeboden op de opleiding. Dat frustreerde me enigszins en in het eerste jaar dat ik als afgestudeerd huisarts aan het werk ging miste ik heel duidelijk de verdieping. Ook miste ik het kunnen hebben van meer tijd per persoon om te kunnen ontdekken wat maakte dat mensen steeds dezelfde klachten terug kregen of bleven ronddraaien in zelfde gedragsproblemen en emotionele problemen. Ik ging een inspiratieweek doen op een Centrum voor Zingeving en concludeerde daarna dat ik ervoor mocht kiezen â&#x20AC;&#x2DC;huisarts op mijn eigen wijzeâ&#x20AC;&#x2122; te zijn. Daarna ben ik intensief allerlei opleidingen en cursussen gaan doen waaronder NLP-opleidingen, stressconsultants-opleiding, trauma-opleidingen (EMDR) en ook de hartcoherentie-opleiding. Ik richtte een centrum voor complementaire zorg op en probeer een en ander met elkaar te verbinden in mijn huidige huisartspraktijk.

2. Kun je uitleggen wat hartcoherentie inhoudt? Hartcoherentie gaat over de communicatie tussen het hart en de rest van je lichaam. Hartcoherentie is een stress reductie methode die gericht is op het verbeteren van je veerkracht en persoonlijke eﬀectiviteit en welzijn. Deze communicatie tussen het hart en de rest van het lichaam verloopt eigenlijk via de volgende 4 paden: 1.

Biofysisch (de drukgolf van het bloed dat door je bloedvaten gepompt wordt).

Neurologisch (de zenuwbanen die bewust en vooral onbewust hier invloed op hebben).  Een interessant feit is dat er veel meer zenuwbanen van het hart naar het brein gaan dan andersom. Het hart heeft zeer veel invloed op je brein en daarmee ook op je gedrag.

Biochemisch (hormonen en andere stofjes die je lichaam produceert en die functies van het lichaam aansturen en dus ook van je hart).

Energetisch ( het elektromagnetische veld, want tenslotte gaat er elektrische lading door de hartspiercellen heen die maken dat een hartspier zich kan vullen met bloed en kan pompen).

Door middel van de ademhaling en bepaalde simpele oefeningen kun je een aantal van bovenvermelde paden beïnvloeden! Iedereen kent wel het principe van de auto met zijn gaspedaal en zijn rempedaal en de noodzaak tot regelmatig onderhoud in de garage en goede brandstof. Zo werkt dat ook in ons lichaam en zeker met onze bloedvaten, het hart en de bloeddruk. In de huidige maatschappij en ‘ons mens eigen’ zijn we vooral geneigd om maar gas te blijven geven! We vergeten te remmen, we vergeten het onderhoud aan onszelf. Altijd maar gas geven vergt veel van ons en veroorzaakt hart- en vaatziekten en andere mankementen.

Hartcoherentie gaat om de essentie van meer in balans zijn, beter om te kunnen gaan met stress en de veeleisendheid van ons leven. Het gaat om veerkracht, om herstel en behoud van energie. Met dus eigenlijk een hele simpele methode die gemakkelijk is toe te passen in je leven. 3. Welke personen hebben hier baat bij? Mensen met chronische gezondheidsproblemen als hoge bloeddruk, diabetes, chronische pijnklachten etc. hebben hier baat bij. Maar zeer zeker ook mensen die stressgevoelig zijn, angst- en paniekstoornissen hebben of de hele nacht nog liggen te piekeren, al dan niet met hartkloppingen. Deel 2 van het interview kunt u lezen in ons volgende magazine. Informatie: www.hetcentrumconﬁance.nl (is nog in onderhoud/verbetering) wnvantuijl@online.nl voor aanmelden of verzoek om meer uitleg, of via huisartspraktijk van Tuijl: 050 - 309 11 10

INFORMATIEVERSTREKKING AAN PRAKTIJKONDERSTEUNERS IN HUISARTSENPRAKTIJKEN Binnen de huisartsenpraktijken zijn in de laatste jaren steeds meer praktijkondersteuners (poh’s) aangesteld die als taak hebben het begeleiden van chronisch zieke patiënten. Hierbij met name te denken aan hart- en vaatziekten, COPD en diabetes. Zij doen in grote mate de frequente controles en metingen. Uiteraard onder verantwoordelijkheid van de huisarts. Huisartsenpraktijken zijn regionaal aangesloten bij zogenaamde zorggroepen en binnen deze organisaties hebben ook de po’s regelmatig overleg.

Binnen de zorggroep Medrie in Zwolle werd vastgesteld dat er in toenemende mate behoefte is aan kennis van en duidelijkheid over de activiteiten van patiëntenverenigingen. Wat kunnen bv. De Hart&Vaatgroep, het Longfonds en de Diabetesvereniging bieden en betekenen voor de patiënten en het begeleiden ervan in de herstelperiode en daarna. Vooral op het gebied van informatie, voorlichting, leefstijl e.d. Deze informatiebehoefte leidde tot een bijeenkomst waar door patiëntenverenigingen presentaties zijn gehouden. Uitgangspunt is dat m.n. de praktijkondersteuners ook gebruik (kunnen) maken van “alles wat de patiëntenvereniging biedt”.

THEE IS EEN VERRUKKELIJK KOPJE GEZOND We noemen Rooibos en kruidenaftreksels ook thee, maar dat is helemaal geen thee. Want echte thee wordt gemaakt van de blaadjes van de Camellia Sinensis ofwel de Chinese Camelia. Er is wel enige variatie in want zo kennen we ook de Camellia Assamica waarvan de Assamthee wordt gezet. Een uitstekende ontbijtthee. Maakt het uit waar de thee vandaan komt. Zeker wel. De kwaliteit van de thee wordt bepaald door de grondsoort waarin de plant staat. Maar ook belangrijk is: Hoe hoger het gebied ligt waar thee wordt verbouwd des te beter is de kwaliteit. Hoe hoger des te meer kans op mist, en dat is kwaliteitsbevorderend. Maar ook, hoe minder zon des te rustiger ontwikkeld zich de plant en krijgt daardoor een dunnere bladontwikkeling en dat komt de smaak en kwaliteit te goede. De kwaliteit wordt ook bepaald door machinale of handmatige pluk van theeblaadjes. Een handgeplukte thee is het beste omdat je dan de theeblaadjes voor het uitzoeken hebt. Een machine pakt alles mee, goede en slechte blaadjes en dat betekent een mindere kwaliteit. Thee noemen we gezond, omdat het vol zit met antioxidanten, stoﬀen die radicalen in je lichaam onschadelijk maken. Maar thee zorgt ook voor een betere stofwisseling en spijsvertering. Kortom, een heel gezond product dat ook wetenschappelijk is bewezen.

Een paar koppen per dag en je vermindert het risico op diabetes 2. De kans op aderverkalking wordt geremd, etc. Maar ook kun je je dankzij thee beter concentreren. Want in thee zitten stofjes die het vrijkomen van cafeïne vertragen en het maakt je alert maar geeft ook rust. In thee zitten ook tal van mineralen die goed werk doen voor je botten en tanden en uit onderzoek blijkt regelmatig dat theedrinken door hartpatiënten voor hen ook een gunstig eﬀect te hebben.

Voor één kilo thee zijn 2000 tot 3000 theeblaadjes nodig. Thee moet als het ware kunnen zwemmen. En daarom is losse thee beter dan zakjes waar doorgaans nogal wat gruis in voorkomt. Lang trekkende thee is gezonder, omdat er tannines vrijkomen die ontstekings-remmend werken. Onder lang trekkend wordt 5 minuten bedoeld, en als het om gezondheid gaat gebruik dan bij voorkeur mineraalarm bron- of geﬁlterd water. Het water niet te wild laten koken, 80 tot 100 graden en losse thee (heeft de voorkeur) zorgt voor een lekker gezond kopje thee.

Terugblikken WANDELING NIEUWOLDA Waar de lucht oneindig en de stilte hoorbaar is In Nieuwolda ontmoeten op 19 mei jl. 16 wandelaars elkaar in boerderij ‘De Olde Stoeve’. De kraantjespotten staan op tafel en de boer vertelt over het ontstaan van de boerderij. De boerderij heeft zijn naam te danken aan een oud klooster dat ooit op deze plek heeft gestaan. Dit klooster droeg de naam Campus Silvea, wat Boskamp betekent. Dit klooster werd in 1456 ook wel d’olde Stove genoemd, dat in het Oudfries ‘oude kerk’ betekent. ﬃe starten we via de lange oprijlaan onze wandeling. Na de koﬃ Wandelcoach Eltjo Glazenburg vertelt onder de noemer ‘Wandel en Vertel’ over hetgeen we tegen komen aan statige boerderijen, de Amsterdamse stijl en het boerenleven.

Tijdens de wandeling hebben we meerdere pauze-momenten en bekijken we de Hervormde Kerk met orgel in rococostijl, het museumgemaal De Hoogte en lopen langs demonstratiewoningen van het project Duurzaam Nieuwolda. We zien het landschap, de bomen, planten en dieren en vertellen ons verhaal aan de wandelcoach en praten met onze mede wandelaars over wat ons bezig houdt. Met nieuwe ideeën en frisse energie sluiten we de wandeling onder het genot van wederom een kopje koﬃe af. Tot de volgende keer zeggen ze. Ik denk dat ze gelijk hebben.

NATUURWANDELING OUDEMOLEN De plannen voor het organiseren van een wandeling voor hart en vaatpatiënten in 2017 waren er al langer bij de Hart&Vaatgroep regio Drenthe, maar het kwam er maar niet van. Na wat informatie en tips van de regio Overijssel, daar organiseren ze wandelingen al wat langer, hebben we toch maar eens de “stoute wandelschoenen aangetrokken”. Na contact te hebben gehad met het IVN te Assen (Instituut voor Natuureducatie en Duurzaamheid) hadden we al snel een gids die mooie routes wist voor de wandeling. Vanuit het Wilhelmina Ziekenhuis Assen wilden wel een fysiotherapeute met ervaring op het gebied van hartpatiënten en een coördinator van de hartrevalidatie meelopen. De AED kwam vanuit de regio Groningen, dus de uitnodiging voor de wandeling kon de deur uit. Na plaatsing op de website en agenda van de Hart&Vaatgroep kwamen de aanmeldingen al snel binnen. En na een herinnering was de inschrijving al snel vol.

Op een frisse, bewolkte maar gelukkig droge 4 oktober verzamelden we ons om 13.30 uur in Herberg de Fazant te Oudemolen en na een kopje koďŹ&#x192;e/thee vertrokken we met een groep van 24 personen onder leiding van gids Dirk richting Gasterse Duinen. Onderweg heeft Dirk ons veel verteld over het bekenstelsel, de cultuurhistorie van het beek- en esdorplandschap en over de sporen van bewoning en menselijke activiteit. En nog iets over de geologie van de Gasterse Duinen. Onderweg was er tevens ruimte om tijdens de wandeling wat nader met elkaar kennis te maken en ervaringen te delen. Om 16.00 uur en na ongeveer 5 km over onverharde paden, sommige wandelaars met een koude neus en/of natte voet, arriveerden we weer bij de Herberg. De meeste deelnemers bleven daarna, voor een verfrissing en wat napraat, wat langer zitten in de gezellige sfeer van Herberg de Fazant. Na alle complimenten kunnen we zeker stellen dat het een erg mooie en geslaagde wandeling was en zeker voor herhaling vatbaar. In 2018 proberen we 4 van dit soort wandelingen te realiseren. Zien we u dan ook in het mooie Drenthe?

WANDELINGEN OVERIJSSEL In Overijssel worden zoals bekend regelmatig door het regioteam natuuren andere wandelingen georganiseerd.

Op donderdag 20 juli was een wandeling onder leiding van een kundige gids georganiseerd door landgoed en waterpark Het Lankheet in Haaksbergen. Er was veel belangstelling voor en er liepen bijna 35 personen mee in dit prachtige gebied. Na een presentatie en inleiding door de gids over het ontstaan en geschiedenis van dit waterpark kon iedereen genieten van een geweldige wandeling en uitleg over de doelen en eďŹ&#x20AC;ecten van het waterpark. Middels vloeiweidesystemen en -bassins wordt oppervlaktewater gezuiverd en natuurdoelstellingen gerealiseerd.

Op 18 augustus was de Holterberg aan de beurt om te zien hoe de natuur hier wordt gekoesterd. Met opzet was gekozen voor deze periode om ook te kunnen genieten van in bloei staande heide. Ze bloeide maarâ&#x20AC;Ś nog niet op haar hoogtepunt. Ook weer een bijzonder mooie wandeling in een prachtig gebied waar we ook weer zijn geĂŻnformeerd door een ter zake kundige gids.

Op 28 september deden weer veel mensen mee aan een stadswandeling in het fraaie Ootmarsum. De wandeling, ook weer o.l.v. een gids, voerde langs pittoreske plekjes in dit eeuwenoude stadje met heel veel te vertellen over ‘hoe het toen was en gebeurde…’.

Het organiseren van dit soort wandelingen is erg succesvol. De mensen vinden het leuk om mee te doen en het is qua lengte en duur van de wandelingen precies goed voor de deelnemers. Ook in 2018 zal in Overijssel weer een serie wandelingen worden georganiseerd.

HART&VAATCAFÉ DE TJONGERSCHANS TE HEERENVEEN Leefstijl bij hartpatiënten Het is donderdagavond 5 oktober tegen 19.00 uur als de eerste geïnteresseerden zich melden. En als om 19.30 uur Ietie Fijlstra iedereen van harte welkom heet, namens de Tjongerschans, zijn er rond de vijftig personen aanwezig in de Abe Lenstrazaal.

Na een inleidend woord van Jeanette Stamps – consulent van de Hart&Vaatgroep – die uitleg geeft over het programma van de avond en vertelt wat de H&V zoal doet, krijgt cardiologe Suzanna de Vries gelegenheid om haar kijk op “Lifestyle Challenge” uiteen te zetten. Middels een powerpointpresentatie geeft ze uitleg over het hart wat dit doet bij inspanning. Hoe de bloedsomloop en werking van de linker en rechterkamer functioneert bij beweegactiviteiten en wat dit doet met je hartslag. Tevens laat ze via een korte ﬁlm zien dat met een goede voorbereiding hartpatiënten zelfs in staat zijn om de Kilimanjaro of het Atlasgebergte te beklimmen en dat dit een gunstig eﬀect kan hebben op gewicht, daling van medicatiegebruik. Kortom het nut van bewegen, zo is door onderzoek bewezen, geeft betere vaten en spieren en daardoor neemt het risico om iets te krijgen duidelijk af. Veranderingspsycholoog Eve Dumas sloot zich bij de laatste opmerking aan en ging in gesprek met de zaal na hoe je een “gezonde leefstijl” kunt bereiken. Om te beginnen met veranderen dien je eerst doel(en) te stellen zo vertelde ze. Haalbare doelen. Maar dat houdt ook in dat je inzicht heb in eigen gedrag. Je moet aandacht hebben voor je lichaam, ben ik te zwaar? Wat is mijn BMI en wat is er nodig om op gewenst niveau te komen. Het onder controle hebben van emoties, eetgewoonte, beweeg ik genoeg,etc. Ter completering van hetgeen ze naar voren bracht deed ze met de aanwezigen een mindfulnes-oefening. Na een korte pauze werden door beide spreeksters tal van vragen beantwoord, werden ze bedankt voor hun inbreng en ontvingen een attentie. In de pauze maken tal van mensen ook gebruik van de mogelijkheid de infostand van de HVG te bezoeken. Jeanette Stamps bedankt de aanwezigen voor hun komst en wijst hen op de website van de HVG waar tal van informatie is te vinden over hart&vaatcafés, etc.

Vervolg op pagina 20

Ritme Oost-Groningen

Naam organisatie Hart&Vaatgroep Dokkum RSG Drachten

Gezondheidscentrum Het Want

Gezondheidscentrum Integra Sportstad Heerenveen Sportvoorzieningen B.V. Joure-Hart Nodig Recr. Sportgroep voor ex-hartpat. Fysiotherapie Leeuwarden Zuid (ex)Hartpatiëntenver.HaSpo Leeuwarden FDS Fit door Sport Tigra

Winschoten

Friesland Plaats Dokkum Drachten

Franeker

Harlingen Heerenveen

Sneek Leeuwarden

Leeuwarden Leeuwarden

Joure

Veendam

Uithuizen

Fysiotherapie G. Mulder Stichting DWS, Sport spel en recreatie Sportgroep (ex)- hartpatiënten Het Hogeland VAS Veendam

Naam organisatie Sportclub de Deurdouwers, Beatrixoord Patiëntenvereniging De Pomp

Scheemda Stadskanaal

Haren

Groningen Plaats Haren

06-51070618 058-2800777

058-2801525 0687747998

0566-688997

0517-431789 0513-614832

0517-390900

Telefoonnummer 0519-296912 0512-540504

0597 413722

0597-591156

0595-434337

0597-592636 0599614441

050-5340181

Telefoonnummer 050-4062530

1) Sport in gymzaal 2) Zwemmen 1,3,6,7

Fitness bij hartfalen en/of ex-hartpatiënten 1) Zwemmen 2) Sport in gymzaal

Sport in gymzaal

Beweegaanbod 1) Sport in gymzaal 2) Volleybal 1) Sport in gymzaal 2) Volleybal 3) Midget gof, 4)Jeu de Boulle 1. Spel en Sport (Fit Senior) 2. Fitness 3. Nordic Walking Spel en sport, zwemmen, Zwemmen

1) Spel en sport in gymzaal 2) Volleybal 3) Bewegen op muziek 4) Zwemmen 5) Fitness 1) Sport in gymzaal 2) Volleybal

1) Oefeningen en spel

1) Sport in gymzaal 2) Zwemmen 3) Cardioﬁtness Fysiotherapie en Manuele therapie 1) Sport in gymzaal

Beweegaanbod Sport & Spel, Aquajogging, Rolling

Beweeggroepen regio Groningen, Friesland, Drenthe en Overijssel

Hart in Sport, HIS Fysiotherapie praktijk Fysioﬁt Trifora Sports & Health Club Fysio Twente Recreatiebad De Wilder Twentebad Hengelo Plaza Medical Energy Ommen Sportbedrijf Raalte Recreatiesportver.(ex-)hartpat. Salland HIB Zwolle e.o.

Naam organisatie RSV-Schelfhorst Praktijk voor Fysiotherapie de Maardijk Sportcomplex Dorper Esch RSH Deventer

Beweegaanbod Spel en sport 1) Fitness 2) Buitenactiviteiten

Spel en sport in gymzaal

Zwemmen 1) Sport in gymzaal 2) Volleybal 3) Bewegen op muziek 053-4778483/06-21844 1) Spel en sport 2) Volley bal 053-4315044 Medisch ﬁtness, Milon crikel, Metabol circuit 053-4344748 1,3,6,7,8 053-4322100 1,3,6,7 053-5721115 Zwemmen 074-2434241 Zwemmen 0541-354571 Fitness 1) Sport in gymzaal 2) Dutch tennis 0572-760600 Zwemmen 06-27122028 Sport in gymzaal

0541-355350 0575-492546

Telefoonnummer 0546-866446 0546-539140

Beweegaanbod Fitness, groepsfitness, fibrofit, yoga, body&mind, cognitieve fitness, senior fit 1) Sport in gymzaal, 2) Nordic Walking Spel en Sport Zwemmen Spel en Sport Fitness 1)(Medische)Fitness 2) Fitty Fit 3) groepslessen Spel en sport wo. 19.30-20.30 1) Fitness 2) Buitenactiviteiten 3) Running therapie

Verklaring van het beweegaanbod: 1=fitness 2=fietsen 3=fysiotherapie 4=hydrotherapie 5=nordic walking 6=sport en fitness 7=sport en spel 8=zwemmen

Zwolle

Enschede Enschede Enschede Enschede Haaksbergen Hengelo Oldenzaal Ommen Raalte Raalte

Denekamp Deventer

Overijssel Plaats Almelo Almelo

0591-362193 0528-371286

Medisch Sport en Spel Sleen Fysiotherapie & Training Centrum Zuidwolde

Sleen Zuidwolde

0592-261630 06-53445850

Telefoonnummer 0592311161

0528-265011 0524-542134 050-5011919

Naam organisatie Paramedics

Hart Recreatie Borger (HaReBo) Hart Op Tempo Emmen & Omstreken Hoogeveen Hartsportclub Hoogeveen Nieuw Schoonebeek Paramedisch Centrum Dorgelo Roden Palestra Wellnesscentre

Borger Emmen

Drenthe Plaats Assen

HART&VAATCAFĂ&#x2030; OMMELANDER ZIEKENHUIS GRONINGEN Angina Pectoris In samenwerking met de Hart&Vaatgroep en het Ommelander Ziekenhuis Groningen werd op 21 september het onderwerp Angina Pectoris uitvoerig toegelicht. Vincent Hagens [cardioloog] en Ineke Wubs [revalidatie verpleegkundige] beiden werkzaam in het Ommelander Ziekenhuis Groningen, presenteerden een helder en duidelijk beeld van Angina Pectoris oftewel pijn op de borst. De motor van ons lichaam is ons hart en klopt gemiddeld 3.000.000.000 keer per mensenleven. In principe is het een holle spier en als je alle bloedvaten aan elkaar zou verbinden heb je een lengte van 40.000 km. Het hart kent een mechanische en een elektrische werking. De pomp gebruikt stroom. Duidelijk is dat pijn op de borst veroorzaakt wordt door het dichtslibben van de kransslagaders, ernstige ritmestoornissen, hartklepziekten, hartfalen en ontsteking van het hartzakje. Angina Pectoris , beknellend gevoel op de borst, uitstraling naar armen, misselijk, koud zweet etc. optredend in rust of bij inspanning. Vele onderzoeken werden nader toegelicht, ECG, ďŹ etsproef, echoonderzoek, om te ontdekken waar het probleem zit. Sinds januari 2017 heeft het OZG een CT-scan aangeschaft waarbij op zeer detaillistische wijze onderzoek verricht kan worden naar de kransslagaders. Een moderne aanwinst waarbij in een vroeg stadium afwijkingen geconstateerd kunnen worden. Met nadruk werd aangegeven dat als men pijn op de borst heeft 112 te bellen. Daarnaast is er een perfecte regionale samenwerking tussen ziekenhuizen, ambulances en huisartsen. Wanneer een dotterbehandeling met stent plaatsing in de kransslagaders moet gebeuren of een bypass operatie moet plaatsvinden dit in het dichtstbijzijnde gespecialiseerde ziekenhuis gedaan wordt. Jaarlijks krijgen 30.000 mensen een hartinfarct dat is 80 per dag. Daarom veel aandacht maar vooral onderzoek naar hart en vaatziekten.

Daarnaast werd uitvoerig ingegaan op hartrevalidatie van het OZG, hoe verloopt de revalidatie na een infarct, ICD en na stent plaatsing, hartritmestoornissen. Het revalidatietraject wordt aangepast aan de hartaandoening en de wensen/mogelijkheden van de cliënt. Start is de ﬁetstest en het intake gesprek. Hierna zal met de cliënt en het team van deskundigen [hartverpleegkundige, cardioloog, fysiotherapeut, psycholoog/maatschappelijk werk en diëtist voor een optimaal revalidatie traject uitgestippeld worden. Het blijkt uit het verhaal van de ervaringsdeskundige dat hartziekten in welke vorm dan ook impact heeft op jezelf, familie, omgeving en werk. We denken soms dat zal mijn deur wel voorbijgaan maar…… Daarom is hartrevalidatie uitermate van belang, het geeft je steun, zekerheid en vertrouwen aldus de ervaringsdeskundige. Maar bovenal is de leefstijl van de mens van belang. Dagelijks bewegen, overgewicht voorkomen, gezond eten niet te veel noem maar op, ach u weet het wel…. Met dank aan de bovengenoemde deskundigen was dit café weer een succes.

HART&VAATCAFÉ MARTINIZIEKENHUIS Vrouwenhart In samenwerking met de Hart&Vaatgroep Groningen en het Martini ziekenhuis stond dit café van 28 september in het teken van “Dress Red Day” oftewel het vrouwenhart. Sinds 2002 wordt eenmaal per jaar het vrouwenhart landelijk centraal gesteld en de bedoeling is dat men op die dag iets roods aantrekt als teken van ondersteuning. Dress Red Day is overgekomen uit de Verenigde Staten en is inmiddels aardig ingeburgerd in Nederland en is opgezet door onze partner de Nederlandse Hartstichting.

Er was veel belangstelling voor dit onderwerp mogelijk komt dit omdat specifieke hartklachten bij vouwen nog redelijk onbekend zijn. De avond werd gepresenteerd door de in het rood geklede Wendy de Valk, verpleegkundig specialist van het Martine ziekenhuis, in samenwerking met de Hart&Vaatgroep Groningen. De presentaties werden gehouden door Christiane Geluk en Addy Lubbers, beiden cardiologen van het Martini ziekenhuis. Het vrouwenhart wijkt in bouw niets af van een mannenhart. Door beide cardiologen werd er uitvoerig ingegaan op de specifieke hartklachten bij vrouwen. Wetenschappelijk wordt er veel inter- en nationaal onderzoek verricht naar specifieke hartklachten bij vrouwen. Men onderzoekt naar mogelijke invloed van hormonen of de allerkleinste haarvaten van het hart die momenteel nog niet zichtbaar gemaakt kunnen worden. Ook erfelijkheid blijkt een belangrijke factor te zijn. Vrouwen kunnen minder duidelijke signalen van hartklachten hebben. Deze worden niet altijd als zodanig herkend. De klachten worden dan ook vaak toegeschreven aan andere zaken, zoals de overgang of stress, met als gevolg dat men er mee blijft lopen. Deze vage klachten zijn soms misselijkheid, onrustig gevoel, pijn in de buik of pijn tussen de schouderbladen, spierpijn etc. Uit de praktijk blijkt dat vrouwen minder onderzocht worden op hartklachten dan mannen en dat de doodsoorzaak bij vrouwen door hartklachten nummer 1 is in Nederland. Uit de presentatie van beide cardiologen blijkt maar weer eens te meer dat bij A-typische [hart] klachten het belangrijkste is dit gelijk te bespreken met uw huisarts en niet zelf in te vullen wat mogelijk de oorzaak kan zijn. Beter voorkomen dan…... Voor het voorkomen van hart en vaatziekten geldt voor zowel mannen als vrouwen: niet roken, geen overgewicht, veel beweging en lage cholesterolwaarden. Denk aan uw eetpatroon.

Tot slot kon men vragen stellen. Een heer vroeg of mannen ook vrouwenklachten kunnen krijgen. Het antwoord was JA dat kan. Het was een zeer geslaagde avond die helder uiteengezet werd door beide cardiologen en de verpleegkundige van het Martini ziekenhuis. Met dank aan hen.

HART&VAATCAFÉ ISALA DIACONESSENHUIS TE MEPPEL Hartfalen Op 28 september is in Isala Diaconessenhuis te Meppel een Hart&Vaatcafé gehouden. Het thema was Hartfalen. Er zijn presentaties gehouden door: • Hans Geertman, cardioloog, over ziektebeeld hartfalen en welke behandelingen • Marjan de Hoop, spec. verpleegkundige over hartrevalidatie bij hartfalen • Olga Kruit, Verpleegkundig specialist over Hartfalen, wat nu?/quiz En ook is een korte presentatie verzorgd over de organisatie hart.volgers.org. Dit was het eerste Hart&Vaatcafé in Isala Diaconessenhuis Meppel en zeker succesvol te noemen. Het aantal belangstellenden was erg groot. De presentaties waren duidelijk. Na de pauze was er gelegenheid om mondeling vragen te stellen en/of vragen schriftelijk in te dienen. Deze vragen zijn staande de bijeenkomst beantwoord door de sprekers die hiertoe een forum vormden. De vragen betroﬀen met name aspecten als voeding en bewegen in relatie met hartfalen. De aanwezigen waren bijzonder tevreden met het gebodene en in een aantal gevallen is daadwerkelijk gevraagd om herhaling.

WERELDHARTDAG / DRESS RED DAY 2017 Op 29 september was regio Overijssel uiteraard met een stand aanwezig op de Wereldhartdag waaraan op schaal aandacht is besteed in Isala Zwolle.

Getracht wordt nog steeds meer aandacht te krijgen voor hart- en vaataandoeningen van mensen waar ook ter wereld. Deze bijeenkomst was tegelijk met de activiteiten voor de jaarlijkse happening Dress Red Day waarbij aan dames wordt gevraagd zoveel mogelijk in rode kleding te verschijnen. Dit om extra aandacht te vragen voor het vrouwenhart. Dit is temeer belangrijk omdat steeds duidelijker wordt dat de verschijnselen van aandoeningen van het vrouwenhart soms heel anders kunnen zijn dan die van een mannenhart. In de grote hal van Isala was het een komen gaan van belangstellenden bij de stands van Isala en de patiĂŤntenvereniging De Hart&Vaatgroep. Er kon heel veel informatie verschaft worden.

Vooruitblikken HART&VAATCAFÉ’S MARTINI ZIEKENHUIS 2018 Wat zijn we trots op onze Hart&Vaatcafés die we samen met de afdeling cardiologie in het Martini Ziekenhuis organiseren. Ook in 2017 was er grote belangstelling voor de bijeenkomsten! De zaal in het paviljoen van het Martini Ziekenhuis zat alle avonden tjok en tjok vol. En vooral belangrijk: de reacties van de bezoekers waren wederom zeer positief. Gemiddeld scoorden de avonden met het cijfer 8. Een terugblik De aftrap in maart werd gedaan met het onderwerp: Hoge bloeddruk. De avond in juni moet helaas worden geannuleerd door het tragisch ongeluk van een dokter van het ziekenhuis. In september stond het vrouwenhart als thema op de agenda in een afgeladen paviljoen. En in november was de laatste bijeenkomst het onderwerp van de geannuleerde bijeenkomst van juni: alles over reanimatie. Alle bijeenkomsten werden goed bezocht. Voor de presentaties en de vragen en antwoorden kunt u terecht op de websites hieronder vermeld. Het programma begon steeds met presentaties van een ervaringsdeskundige, cardioloog, verpleegkundige en of huisarts. Daarna konden de aanwezigen in de pauze vragen aan de inleiders opschrijven en indienen. Ook was er dan gelegenheid tot lotgenotencontact en het bezoeken van informatiestands. Een forum (gevormd door de inleiders en soms aangevuld met andere professionals) beantwoorde daarna de ingediende vragen. Ook in 2018 gaan we op dezelfde manier door!! Door het grote succes van deze bijeenkomsten gaan we uiteraard door in 2018 en zijn we al volop bezig met de organisatie voor de komende 4 Hart&Vaatcafés in 2018.

Noteer alvast de data voor 2018: Donderdag 29 maart 2018:

hartmedicijnen en bijwerkingen

Donderdag 21 juni 2018:

van hartkatheterisatie (CAG) tot bypass

Donderdag 27 september 2018:

van patiëntenportaal en e-health naar zelfregie

Donderdag 29 november 2018:

alles over hart en longen

Het programma van elke bijeenkomst is ruim van tevoren bekend en kunt u dan vinden op de website van de Hart&Vaatgroep. Ook krijgt u dit na uw aanmelding thuisgestuurd. U kunt zich nu al aanmelden voor deze bijeenkomsten. Dat kan via mail: secretaris.noord@gmail.com of via 06 – 16363468. En dan nog dit De Hart&Vaatgroep regio Groningen is heel veel dank verschuldigd aan de medewerkers van het Martini Ziekenhuis die, samen met ons, veel werk verzetten om van alle avonden een groot succes te maken. Informatie Meer informatie over de Hart&vaatcafés kunt u vinden op: www.hartenvaatgroep.nl/groningen en www.martiniziekenhuis.nl

HART&VAATCAFÉ’S OMMELANDER ZIEKENHUIS GRONINGEN 2018 Ook in 2018 gaan we op dezelfde manier door!! Door het grote succes van deze bijeenkomsten gaan we uiteraard door in 2018 en zijn we al volop bezig met de organisatie voor drie nieuwe Hart&Vaatcafés in 2018.

Noteer alvast de data voor 2018: Donderdag 19 april 2018:

het Vrouwenhart

Donderdag 20 september 2018:

boezemﬁbrilleren in relatie met leefstijl

Donderdag 22 november 2018:

hartmedicijnen en bijwerkingen

Het programma van elke bijeenkomst is ruim van tevoren bekend en kunt u dan vinden op de website van de Hart&Vaatgroep en het Ommelander Ziekenhuis Groningen. U kunt zich nu al aanmelden voor deze bijeenkomsten. Dat kan via mail: aanmelden@ozg.nl of via 088-0661000. En dan nog dit De Hart&Vaatgroep regio Groningen is heel veel dank verschuldigd aan de medewerkers van het Ommelander Ziekenhuis Groningen die, samen met ons, veel werk verzetten om van alle avonden een groot succes te maken. Informatie Meer informatie over de Hart&vaatcafés kunt u vinden op: www.hartenvaatgroep.nl/groningen en www.ommelanderziekenhuis.nl

VOORUITBLIK OVERIJSSEL 2018 In 2018 zal in de regio Overijssel weer veel worden gepland aan activiteiten. Zo zullen zeker weer een aantal wandelingen maar ook een aantal Hart&Vaatcafés worden georganiseerd. Daarnaast zijn er andere themabijeenkomsten en is het de bedoeling dat u en jij worden uitgenodigd voor bijeenkomsten op lokaal of regionaal gebied die we proberen te regelen samen met huisartsen, apothekers, diëtisten, fysiotherapeuten enz.

Uiteraard is de regio bij diverse gelegenheden present om een presentatie te houden en alle beschikbare materiaal te tonen. Als team proberen we ook regelmatige contacten te onderhouden met de aangesloten organisaties in Overijssel die zorgen voor beweegactiviteiten. De regioteamleden zijn vertegenwoordigd in zorggroepen van huisartsen en praktijkondersteuners maar praten ook mee in de organisaties die belast zijn met eerste hulp en ambulant vervoer. Ze reiken, indien van toepassing, keurmerken aan ziekenhuizen en specialisten als de verleende zorg uitmuntend is. Kortom, regio Overijssel zal er ook in 2018 voor u zijn!

KOOKWORKSHOP “STAMPPOTTEN ANDERS” Op woensdagavond 7 februari 2018 is er weer een kookworkshop in samenwerking met de afdeling Diëtetiek van de Hanzehogeschool Groningen. Deze workshop heeft als titel: “stamppotten anders”. We gaan weer gezamenlijk aan de slag onder leiding van Anja Bandringa met haar studenten om onbekende, maar heerlijke stamppotten te maken. We houden natuurlijk rekening met de gezondheid van de hart- en vaatpatiënten. De kookworkshop zal plaatsvinden op woensdag 7 februari 2018, van 17.00 tot 21.00 uur in het Wiebengacomplex, Eyssoniusplein 18, Groningen. De kosten voor de workshop bedragen € 5,- voor leden en € 7,50 voor niet-leden. Er is plek voor 20 deelnemers, dus wees snel met het aanmelden! Aanmeldingen kunnen t/m 15 januari 2018 verstuurd worden naar jjamaris@hotmail.com of telefonisch 0616363468 Betaling: NL21ABNA 06 247 415 83 Hart&Vaatgroep, regio Groningen Na aanmelding ontvangt u, zodra beschikbaar, de aanvullende informatie.

AGENDA Wo 7 feb Do 1 mrt Za 10 mrt Do 22 mrt Do 29 mrt Do 19 apr Za 12 mei Do 21 jun Do 20 sep Do 27 sep Do 18 okt Do 15 nov Do 22 nov Do 29 nov

Kookworkshop Groningen: Stamppotten anders Hart&Vaatcafé Antoniusziekenhuis Sneek: Impact hartziekten op patiënt en naasten Bijeenkomst Noordwolde (Fr): Jonge hartpatiënten (20 - 40 jaar) Hart&Vaatcafé Tjongerschans Heerenveen: Alles over een open hart operatie (CABG) Hart&Vaatcafé Martiniziekenhuis Groningen: Hartmedicijnen en bijwerkingen Hart&Vaatcafé Ommelander Ziekenhuis Groningen: Het Vrouwenhart Infostand bij 3-provinciëntocht Hart&Vaatcafé Martiniziekenhuis Groningen: Van hartkatheterisatie (CAG) tot bypass Hart&Vaatcafé Ommelander Ziekenhuis Groningen: Boezemﬁbrilleren in relatie met leefstijl Hart&Vaatcafé Martiniziekenhuis Groningen: Van patiëntenportaal en e-health naar zelfregie Hart&Vaatcafé Tjongerschans Heerenveen: Hartfalen Hart&Vaatcafé Antoniusziekenhuis Sneek: Boezemﬁbrilleren Hart&Vaatcafé Ommelander Ziekenhuis Groningen: Hartmedicijnen en bijwerkingen Hart&Vaatcafé Martiniziekenhuis Groningen: Alles over hart en longen

VOORUITBLIK NIEUWE NAAM 2018 De Hart&Vaatgroep heet vanaf 1 januari 2018 Harteraad Uit gesprekken met leden, niet-leden en onze relaties blijkt dat De Hart&Vaatgroep binnen de branche wordt beschouwd als een professionele, deskundige en betrouwbare organisatie. Opvallend is onze geringe (naams-)bekendheid buiten de branche, bij hart- en/of vaatpatiënten en het gewone publiek. Het gebrek aan proﬁel en bekendheid van De Hart&Vaatgroep wordt daarnaast als een groot gemis ervaren.

Het huidige beeldmerk heeft weinig (visuele) impact of relatie met het werk. Onder andere om deze redenen vinden wij het nodig om 1 januari 2018 te komen tot een nieuwe naam; Harteraad en een daarbij behorende huisstijl. Over de nieuwe huisstijl Waarom is de nieuwe huisstijl nodig en hoe gebruiken we dit in de praktijk?

voor mensen met hart- en vaataandoeningen

Uitleg logo Voor dit huisstijl- en naamtraject hebben we heel veel mensen met een hart- en/of vaataandoening in hun verschillende fase van ziek zijn én hun naasten bevraagd. Door de vele gesprekken blijkt duidelijk dat ons huidige imago is: ’een bescheiden, onzichtbare club die een onduidelijke relatie heeft met de Hartstichting.’

Mensen met een hart- en vaataandoening én hun omgeving (leden én niet-leden, vrijwilliger of geen vrijwilliger) én ons relaties verwachten echter iets heel anders van ons, namelijk: ‘een rebelse, zichtbare club met duidelijk inhoudelijke speerpunten waarmee wij de belangen behartigen van heel veel patiënten.‘ Dit willen wij ook zijn, dus een eerste stap is deze verandering van huisstijl en naam: Harteraad. In deze naam vind je: • een mooi evenwicht tussen zacht (het hart > harte) en hard (de raad); • Raad kan naast de metafoor voor ‘organisatie’ ook als advies worden geïnterpreteerd. Goed te gebruiken en in te zetten als vertegenwoordiger van een achterban, om stevig te staan als organisatie die echt ergens voor staat en iets vindt. In het nieuwe logo is het hart en het vat goed te zien. Daarbij zie je in het kleurgebruik het zachte, emotionele voor de patiënt terug en het wat harde, rebelse om het zorgveld te prikkelen.

Recept ITALIAANSE TOMATENSOEP Benodigdheden voor 6 personen: • half teentje knoflook • 250 gram knolselderij • 1 prei • 1 ui • 1 winterwortel • 2 eetlepels olijfolie • 2 laurierbladeren • 3 fijngesneden verse basilicumbladeren • 1500 gram roma tomaten • 2 theelepels natriumarme ketjap • 2 eetlepels suiker Bereidingswijze Maak de knoflook, knolselderij, prei, ui en winterwortel schoon en snijd alles in kleine blokjes. Verwarm de olijfolie in een grote hapjespan en fruit de uitjes. Voeg vervolgens de wortel en knolselderij toe en al roerend een minuut verhitten. Doe daarna de basilicum, knoflook, laurierblaadjes en de prei er bij. Roer dit een aantal keer goed door en laat het op een klein pitje staan. Snijd ondertussen de tomaten in stukken en doe deze in de pan. Doe de deksel op de pan en roer het mengsel regelmatig. Als de tomaten uit elkaar zijn gevallen, ketjap en suiker toevoegen en roer de soep goed door. U heeft nu een maaltijdsoep die u kunt serveren. Afhankelijk van uw voorkeur kunt u de soep met een blender fijner malen. De bijbehorende natrium/zout berekening is te vinden op: https://www.smakelijketenzonderzout.nl/recepten/italiaanse-tomatensoep

Colofon Redactie:

Henk Amperse Harm Pol Roelf Meijering Theo Broens

(regio Friesland) (regio Overijssel) (regio Groningen) (regio Overijssel)

Eindredactie:

Dina Jol

Druk:

Nolin Uitgevers B.V. te Hoogezand

Contactadressen: Henk Amperse tel: 06-49955549 (bestuurslid Friesland) Jeanette Stamps tel: 06-53150638 (regioconsulent Drenthe) Roelf Meijering tel: 06-16363468 (voorzitter regio Groningen) Harm Pol tel: 06-50848502 (waarnemend voorzitter regio Overijssel) Infolijn Hart & Vaten: tel. 0900 - 3000 300 vr van 9.00 tot 13.00 uur) De Hart&Vaatgroep is de patiĂŤntenorganisatie van en voor mensen met een hart- en/of vaatziekte. Wij werken op zowel landelijk als regionaal niveau aan informatievoorziening, lotgenotencontact, leefstijlbegeleiding en collectieve belangenbehartiging. De Hart&Vaatgroep is opgezet door mensen die zelf een hartof vaatziekte hebben of hun naasten.

Wat biedt De Hart&Vaatgroep u? • Informatiebrochures over hart- en vaatziekten en daaraan gerelateerde onderwerpen • Een internetsite met onder meer een kennisbank met toegankelijke informatie • Het leefstijlmagazine ‘VIDA’ met nieuws en achtergronden • Regioblad Noord en Oost • Informatiedagen en themabijeenkomsten over uiteenlopende onderwerpen • Contact met mensen met hetzelfde ziektebeeld, zowel één op één als in groepsverband • Leefstijlactiviteiten zoals kookworkshops en sport- en beweegaanbod • Belangenbehartiging van alle hart- en vaatpatiënten

Lid worden? Door uw steun kunnen wij ons inzetten voor hart- en vaatpatiënten. Kijk voor meer informatie over De Hart&Vaatgroep, het lidmaatschap (€ 20,00 per jaar) of het donateurschap op de internetsite www.hartenvaatgroep.nl. U kunt ook een e-mail sturen aan info@hartenvaatgroep.nl of bellen met het secretariaat, telefoon: 088 - 1111 600. U kunt meer informatie en het aanmeldingsformulier aanvragen door hieronder uw gegevens in te vullen en op te sturen naar: De Hart&Vaatgroep Postbus 300 2501 CH Den Haag Graag ontvang ik meer informatie over De Hart&Vaatgroep. Naam: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Man/Vrouw Adres: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Postcode/woonplaats: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . E-mail: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .