bodem, het zeker stellen van voldoende voedsel voor de Nederlandse bevolking. Waar in 2019 productie en consumptie van voedsel maar heel losjes met elkaar verbonden waren, daar ontstond nu ineens de noodzaak voor korte lijnen, korte ketens, en hechte relaties. Voedselgemeenschappen. Voordeel was wel dat het percentage mensen met overgewicht en obesitas daalde naar een all-time-low van 60%. Hoewel dat al jaren onevenredig verdeeld was over de bevolking met een dieptepunt bij de groepen met een lage sociaaleconomische status. Keerpunt was 2030. Net als ooit de Arabische Lente in Noord Afrika, brak er in Nederland in 2030 een massale burgerbeweging uit die zich razendsnel uitbreidde naar andere landen. De zorg om voedselzekerheid, en de collectieve behoefte van ons stedelingen om weer in contact te komen met de natuur, met voedsel en met onze omgeving werd geweldig groot. We wilden dat niet meer aan de politici overlaten met hun korte termijn agenda’s of aan het groot bedrijfsleven met hun focus op winstmaximalisatie; mensen wilden weer zelf regie voeren over hun omgeving en voedsel.
2035 Dat een economie uitsluitend gebaseerd op geld een grote prijs kent, ecologisch maar zeker ook sociaal en in solidariteit, was niet te meer te ontkennen. De druk op de politiek was succesvol: in 2035 werden de landbouwsubsidies afgeschaft en werden regionale voedselsystemen de nieuwe norm. Binnen een jaar was er regionaal voedselbeleid, en de aansturing ervan werd georganiseerd op basis van het succesvolle waterschapsmodel: de democratisch gekozen voedselgraaf die regionale voedselgemeenschappen faciliteert. Maatschappelijke waarden werd het leidende principe op basis waarvan de economie weer bloeide. Gezonde en betrokken mensen in een gezonde leefomgeving. Voorbeelden van vandaag • Atlantis Handelshuis • Herenboeren • Lekker Nassûh • CSA Netwerk Nederland • Rechtstreex
4.4 HIGH-TECH VOEDSELBOUWSTENEN Kenmerken van dit scenario: • Kern van dit scenario is een grote rol voor hightech productie en verwerking van voedsel. • Circulair qua grondstoffen • Gemak, ontzorging en samenleving zijn belangrijk – minder koken, langer eten, meer zelfontplooiing • Data zijn open toegankelijk, kennis wordt gedeeld • Doordat we precies weten wat er in ons voedsel zit, is het gemakkelijk om een gezonde keuze te maken; geen voedselstress meer • De boerloze toekomst? Het scenario Een toekomst zonder boeren. Waarbij je eten uit de 3D-printer komt. Da’s even slikken! Raken we dan niet alles kwijt waar we qua agrofood systeem juist trots op zijn? Op het eerste gezicht wel. Maar misschien loont het om onze initiële afkeer even opzij te zetten. Want in dit toekomstbeeld levert technologische innovatie ons grote voordelen voor onze planeet op, terwijl we tegelijkertijd op een bewuste manier kunnen
werken aan een voedzaam, smakelijk, en soms zelfs avontuurlijk voedingspatroon. In 2050 komt ons eten uit de 3D-printer. Heel gewoon, gemakkelijk, en ook nog lekker en gezond. Er is een geheel geïntegreerde, en lokale keten van productie van voedingsgrondstoffen, destillatie/ productie van emulsies en gels voor de voedselcartridges, de printer-apparatuur om nieuwe voedingsmiddelen te componeren (food composites), en natuurlijk de source code, de printopdrachten, die door de chefs worden gebruikt voor onze maaltijd. Dat eten wordt nagenoeg volledig indoor geteeld, in de stad. En da’s maar goed ook, want al dat extreme weer tegenwoordig maakt de buitenteelt onverantwoord door de risico’s op oogstverlies. Gelukkig dat die energietransitie ook doorgezet is, want anders was het niet gelukt. Onze elektriciteit komt grotendeels van windmolens op zee en natuurlijk van de zon die de Sahara beschijnt. De handelsbanden met Marokko zijn daardoor beter dan ooit tevoren. En komen we soms
25
Toekomstverkenning agrofood 2050 - Transitiecoalitie Voedsel
