I
I
'
'
I
I Schbol ' ,
I ,r
,
I
, I ,
'JI
I
I,
L.........
, Al HI
ens 2013- 017
J.2iversity of Wester nAustra 1•,a
I . rrv
O , D js1g
I
,
A8nva 2013
0hr, � , ApXL1'EK1'0VLKt'lc;, navemcrTr, '' , µLo �unKr,, c;
2017
"l 'ac; AuotpaAL
Urbanism of Negotiation 2
Future Athens / A Retrospective: From Gerani to Neapolis / Η Αθήνα του μέλλοντος / Αναδρομική: Από το Γεράνι στην Νεάπολη
1
Romylos Irodotou, Interpretation of Sounion
2
Urbanism of Negotiation Part 2
Future Athens / A Retrospective: From Gerani to Neapolis / Η Αθήνα του μέλλοντος / Αναδρομική: Από το Γεράνι στην Νεάπολη
Architectural Studies 2013 to 2017 School of Design The University of Western Australia Research Coordinators: Adjunct Professor Kalliope Kontozoglou, Associate Professor Nigel Westbrook This catalogue has been published for the exhibition Urbanism of Negotiation Part 2 – Future Athens / A Retrospective: from Gerani to Neapolis, held in the galleries of the Hellenic American Union, Athens, from January 17 to February 03, 2018. It displays architectural research studies produced under the coordination of Kalliope Kontozoglou and Nigel Westbrook, from the School of Design, University of Western Australia. Ο κατάλογος αυτός εκδόθηκε τον Ιανουάριο του 2018 με την ευκαιρία διοργάνωσης της έκθεσης ‘Urbanism of Negotiation Part 2’ που πραγματοποιήθηκε στις γκαλερί της Ελληνοαμερικανικής Ενωσης, στην Αθήνα, και διήρκησε από τις 17 Ιανουαρίου έως και τις 3 Φεβρουαρίου 2018. Παρουσιάζει αρχιτεκτονικές ερευνητικές εργασίες που παρήχθησαν υπό την καθοδήγηση της Καλλιόπης Κοντόζογλου και του Nigel Westbrook, της Αρχιτεκτονικής Σχολής του Πανεπιστημίου Δυτικής Αυστραλίας. Athens – Perth January 17 to February 03 2018 ISBN No. 978-618-83575-0-1 Organized by
Sponsor
Media sponsors
Axis Mundi Architects
3
4
Introduction by the President, Hellenic American University Following the completion of the twofold – historic and artistic – exhibition on Neapolis, staged in the galleries of the Hellenic American Union shortly before the end of 2017 on the occasion of the institute’s 60th anniversary, the cultural program of the new year is kicked off with an exhibition on Athens of the pre-Olympic Games era, Athens of the crisis and Athens of the future. The architectural design retrospective titled “Urbanism of Negotiation, Part 2” showcases projects by young students of architecture, who have visited Greece in the context of Athens Studio from 1995 until today. This is Athens Studio’s second exhibition presented in our galleries; the first one was staged in collaboration with the University of Western Australia (UWA) School of Design back in 2015. Athens Studio is a study-abroad program of the University of Western Australia, organized and taught by renowned architect and UWA Adjunct Professor Kalliope Kontozoglou and Associate Professor Nigel Westbrook. Several young students, who took part in this original project from 1995 through 2017, had the opportunity to explore Athens, record traces of its past and envision future versions of a more sustainable city. “Urbanism of Negotiation, Part 2” presents the results of their studies, featuring a special section dedicated to the district of Neapolis, which was the theme of Athens Studio 2017. The students who participated lived in Neapolis for six weeks, in the context of a program that included lectures, field trips, excursions and presentations. They wandered the district’s streets and designed its possible transformations. They mapped the area and planned interventions that would improve the quality of life in this Athenian quarter without distorting its identity. Last but not least, they envisioned the Neapolis of the future, taking on a new life.
A small group of foreign students and a studyabroad program, using the limited resources at its disposal and contrary to other groups of young people, who vandalize the city or the premises of their academic institutions, or even to inconsiderate or self-interested individuals, is calling on the viewer to take action towards upgrading the urban environment. It is not ideas or designs or a concern for the future of Athens that is lacking. Every politician has one or more of those. What is lacking is the will of the residents to take concrete action. Leonidas Phoebus Koskos, “Neapolis – Nea Polis” Initiative President, Hellenic American University Μετά την ολοκλήρωση της διπλής -ιστορικής και εικαστικής- έκθεσης για την Νεάπολη, που παρουσιάστηκε στις Γκαλερί της Ελληνοαμερικανικής Ένωσης λίγο πριν το τέλος του 2017 με αφορμή τη συμπλήρωση των 60 χρόνων λειτουργίας της, η νέα χρονιά ανοίγει εκθεσιακά με μια έκθεση που ανατρέχει από την προολυμπιακή Αθήνα, στην Αθήνα της κρίσης και στην Αθήνα του μέλλοντος. Η αναδρομική έκθεση αρχιτεκτονικού σχεδιασμού “Urbanism of Negotiation, Part 2”παρουσιάζει projects νέων φοιτητών αρχιτεκτονικής που έχουν επισκέπτονται την Ελλάδα στο πλαίσιο του Athens Studio από το 1995 μέχρι σήμερα. Πρόκειται για την δεύτερη έκθεση του Athens Studio που πραγματοποιείται στις Γκαλερί μας∙ η πρώτη είχε πραγματοποιηθεί σε συνεργασία με την Σχολή Αρχιτεκτονικής του Πανεπιστημίου Δυτικής Αυστραλίας (UWA) το 2015. Το Athens Studio είναι πρόγραμμα σπουδών εξωτερικού του Πανεπιστημίου Δυτικής Αυστραλίας, το οποίο διοργανώνει και διδάσκει η γνωστή αρχιτέκτονας και καθηγήτρια του Πανεπιστημίου, Καλλιόπη Κοντόζογλου και ο καθηγητής Nigel Westbrook. Συμμετέχοντας
πρωτότυπο project από το πρώτο Studio το 1995 έως και το 2017, νεαροί φοιτητές εξερεύνησαν την Αθήνα, κατέγραψαν τα ίχνη του παρελθόντος της και οραματίστηκαν μελλοντικές εκδοχές μιας πιο βιώσιμης πόλης. Τα αποτελέσματα των μελετών τους παρουσιάζονται στην έκθεση αυτή, όπου ειδική ενότητα καταλαμβάνει και η συνοικία της Νεάπολης, που αποτέλεσε το θέμα του Studio για το 2017. Οι φοιτητές έζησαν έξι εβδομάδες στην Νεάπολη στο πλαίσιο ενός προγράμματος που περιλάμβανε διαλέξεις, εκπαιδευτικά ταξίδια, εκδρομές και παρουσιάσεις, περιηγήθηκαν στους δρόμους της και σχεδίασαν τις πιθανές της μεταμορφώσεις. Την χαρτογράφησαν και σχεδίασαν παρεμβάσεις που θα βελτίωναν την ποιότητα ζωής στην αθηναϊκή αυτή συνοικία, χωρίς ωστόσο να αλλοιώνουν την ταυτότητά της και, τέλος, οραματίστηκαν την Νεάπολη του μέλλοντος, που παίρνει νέα ζωή. Μια μικρή ομάδα ξένων φοιτητών κι ένα πρόγραμμα σπουδών εξωτερικού, με τα λίγα μέσα που διαθέτει και σε αντιδιαστολή προς άλλες ομάδες νέων που βανδαλίζουν την πόλη ή τους χώρους του εκπαιδευτικού τους ιδρύματος ή ακόμη προς τους αδιάφορους και ιδιοτελείς ιδιώτες, προσκαλεί τον θεατή να αναλάβει δράση για αναβάθμιση του αστικού περιβάλλοντος. Οι ιδέες, ο σχεδιασμός και το ενδιαφέρον για το μέλλον της Αθήνας δεν λείπουν. Κάθε πολιτικός έχει και από μία. Αυτό που λείπει είναι η βούληση των κατοίκων για συγκεκριμένες πράξεις. Λεωνίδας Φοίβος Κόσκος, Πρωτοβουλία «Νεάπολη – Νέα Πόλη» Πρόεδρος, Hellenic American University
5
Future Athens, a Retrospective : Gerani to Neapolis The Hellenic American Union and the Hellenic American College (HAEC), in collaboration with the UWA School of Design, present the exhibition, Urbanism of Negotiation Part 2, curated by Kalliope Kontozoglou, architect and professor of architecture at the University of Western Australia in Perth. The exhibition presents retrospectively the architectural work of UWA School of Design students who participated in a sequence of in-country studios, organized and taught by Kalliope Kontozoglou and Professor Nigel Westbrook, from the mid-1990s to 2017. It also makes reference to two earlier studios we ran, in 1994 and 1997. Each Studio possessed its own theme: in the first two studios, we speculated on how the city might transform with the impetus of the forthcoming Olympics developments. The first studio in 1994-5 explored how an hypothetical new Australian Archaeological Institute might be inserted in a number of urban voids; in 19967, we proposed the reuse of the old Xenia hotels around Greece; in 2013, at the time of the severe economic crisis, we explored how the recuperation of Athens’ Gerani district might be effected; in 2014, we ran a programme entitled Future Athens, comprising speculations on a possible Athens of 2033, when 200 years will have passed since the proclamation of Athens as the capital of the Greek state; in 2015, we studied the coastline of Athens as a new urban boundary; in 2016, we proposed ideas for the redesign of the three central squares of the historic centre, and finally, last year, in a collaboration with the Hellenic American Union, we developed proposals for the rescue of Neapolis, the first new district of historic Athens, encompassing the area from the ‘Athenian Trilogy’ (university, national library 6
and Academy) to the Panathinaikos Stadium, north to the area of Exarchia, and including the northern side of Likavittos and Strefi hill. This “New City”, dense in landmarks and public buildings, was for nearly a century the Cultural Center of Athens. Student works envision future Neapolis through public spaces, forgotten corners, abandoned buildings and hidden gardens. For each of these studios, the way each project is approached consists essentially of an archaeology of the present or a projection into a possible future, based on the traces discovered in the present. By archaeology, we refer to Michel Foucault’s use of the term to denote an approach to writing history; archaeology as a way of examining the traces left by the past, in order to write a history of the present, as a way of understanding the processes that have led to what we are today, but rejecting grand narratives of either patrimony or positivism. In our studios, the challenge every time is to overcome the students’ initially superficial touristic perception of space, by studying and observing how people use and occupy public space, and how many different places coexist within one physical space. Students thus construct a different perception of the city, observing on the ground through immersing themselves in the city, walking and recording important traces of urban creations, stories and topographies. Initially, they are divided into groups, and given one area or spatial transect, and then set out over several days like modern-day Marco Polos to explore, record and present to the rest of the student group. Their mappings may engage with experiential aspects such as: the tactility of horizontal and vertical surfaces; the discovery of multiple perceptual horizons, from visual passages into concealed spaces, distant lines of site revealing landmarks, then to the sudden revelation of the mountainous backdrops; simultaneous mnemonic layering, of multiple perceptual horizons, from visual
Natasha Giles, The urban voyeur, 2013
passages into concealed spaces, distant lines of site revealing landmarks, then to the sudden revelation of the mountainous backdrops; simultaneous mnemonic layering, as topographies and monuments of successive periods overlap and interpenetrate each other in an urban palimpsest; the kinetic experience of the city, the encounter of its territory through both on foot and by vehicle as a contribution to the urban condition through the compression and expansion of time, and finally through the encounter with pockets of nature – walled, abandoned spaces, and sudden irruptions of natural topography rising above the apartment buildings. Through these mappings, students are stimulated to discover and interpret the collective memory and the identity of their sites of encounter. Archaeology of the Present François Fromonot, in a recent article, identifies three forms of current urbanism: ‘Urbanism of fabrication’, where the pro-gramme becomes site, creating mega-structures, usually coupled with giant infrastructure projects; ‘Urbanism of Reve-lation’, derived from our growing concern for environmental sustainability, whereby the site ecology becomes the programmatic generator, and thirdly, ‘Urbanism of Composition’, where geometry is used to apply the programme to the site, as in the neo-classical prescriptions of New Urbanism. All three forms have their weaknesses and limitations. The first does not address sustainability, but is predicated upon speculation and commercial development; the second fails when it is required to accommodate complex and extensive pro-grammes, and the last ‘freezes’ the forms of the traditional city, and transforms them into a set of paradigms to be used as normative ‘traditionalist’ conventions. It is the underlying philosophy of our Athens studios that we can no longer create
architectural objects and spaces without a consideration of their social, cultural and economic consequences: their impact on the evolving city, on the physical, ecological and social landscape, on the consumption of resources, and on perceived social benefit. The relationship between architecture and urban planning must evolve through new critical unde-rstandings of the relation of programme, site, heritage and forms of social life. Such an approach should aim towards the expression of the specificities of the city’s architecture and urban form, and should work towards the creation of a dialectical and symbiotic relation between them. It should endeavour to weave programme together, avoiding the naive focus on one without consideration of the other; instead the project should evolve through a patient, critical mapping and understanding of the given situation. This form of urban architecture does not belong to any ‘-isms’ – if we borrow Fromonot’s term we might call it an ‘urbanism of negotiation’. But if we consider, following Rossi, that the city is a form of architecture that evolves over a long duration, acquiring continuities and disruptions, we might also label it an ‘archaeology of the present’.
Natasha Giles, Street scene
Kalliope Kontozoglou Nigel Westbrook Archeological map of Gerani, John Tanner 2013
7
Neapolis: New City The Athenian Trilogy (University, National Library, and Academy) neoclassical buildings fronts this area, which stretches to the north via the R. Fereou, Grigoriou the 5th and Sina streets. It bridges Academias street, where “Elpis” the old council hospital used to be (now the municipal cultural centre), the Law School on Massalias and Solonos streets and reaches as far as the French Archaeological School, the French Institute and the Hellenic American Union, even as far as the former Doxiadis office. Towards Alexandras Avenue is the “infamous” area of Exarchia, the “city of the Anarchists”, and two more institutions, the National Archaeological Museum and the National Technical University of Athens, neoclassical buildings with formal gardens. In this large territory of the city, the entire cultural life of the country took place from the mid 19th century to the “lost spring” (1960-1967), a period of great cultural development in Greece that was stopped short by an army coup and an ensuing seven year dictatorship. Around these cultural institutions which are landmarks of this area, a whole neighborhood of the city was developed, the district of Neapolis, or “New Town”. It was the district of the university students and the intellectuals of the 19th to mid-20th century, and of the aspiring Athenian bourgoisie in their neo-classical houses. This district, together with the city of Athens as a whole, has entered a steady decline during the years of economic crisis. A new positive spirit is needed to face up to the challenges that the catastrophic rapid shrinkage of the economy has brought about, a dynamism evoked by the place and the buildings themselves. The new Neapolis remains to be discovered, a new way of living in the centre of the city. The studio addressed the unbuilt space of Neapolis, the streets, open areas, left over spaces, little corners, 8
hidden gardens, and spaces in between the inside and outside of buildings. Students were asked to choose a territory which they had experienced, mapped and researched, and to invent both a new scenario for it as an experiential terrain which responded to the complexities of the modern city as labyrinth. How might Neapolis recover, be transformed, from its recent decline? Speculations ranged from the rational and pragmatic to the poetic and suggestive, connoting possible new ‘atmospheres’ that might be conjured into being. Amplifying a characteristic of the existing city, projects explored multiplicity and hybridization of activities and functions. In opening up Neapolis to individual design scenarios, we suggested the exploration of themes which derive from and amplify the specific characteristics of the New City: ‘oasis’ –Neapolis redeveloped as an urban ‘interior’ with its own character and singularity. A heterotopia perhaps?; ‘walled garden’ –vertical rockfaces, terraces, belvederes; ‘Gerontopolis’: the city of the old – older populations like to grow roots and establish communities, anchoring the neighbourhoods; ‘Urban Forest’: green retreats fed by grey water from the polykatechoias, lowering temperatures in summer; ‘Forum’: new public spaces that could be used for political rallies, festivals, markets, concerts; ‘Building as Street and urban wall’: neighbourhoods could transform, with owners taking shares of a new architecture as pedestrian street faced with inhabited walls, with passages to interior spaces; ‘Building as Staircase’: could Neapoli’s stepped streets become architecture?: Neapolis as a sequence of boundaries and urban interiors, where buildings could function as inhabited walls, defining inside and outside.
Map of Neapolis context 1876
Map of Neapolis context 1908
Map of Neapolis context 2017
Neapolis composite plan, 2017
9
History of Neapolis
“On an uncultivated and dry plain, outside the city near the new suburb, or rather the parish of the so-called Neoupoli (we were guided in a walk). The only advantage that this plain has, is the vastness of the horizon. Five or six huts are used as coffee shops. They lie along a road, leading out to a countryside ... the so-called Patisia.” It therefore refers here, between Solonos and Patission streets to the boundary of the Proasteion, which is scarcely built.
Later on, Emmanouil Benakis Street (initially Proasteiou) was cut through it. It was inhabited by builders, carpenters, stone-cutters etc., masters builders–mostly islanders – who gathered in the new capital. Amongst them were the Andriot marble masons, as well as the Teniot sculptors, such as the Tombros and the Malakates brothers. Here the irregularities in the city grid remain until today: Nikitara, Mavrokordatou, Zalongou, Kiafas, Coleti, Gravias, etc. The picturesque-ness of this settlement disturbed the academic architects, such as the Director of the Polytechnic, Lysandros Kaftantzoglou: “... in the foothills of Lycabettus lies the suburban Neapolis, unfortunately built in the Turkish way, and already connected to the city - which proves through this irregularity, the shortsightedness and negligence of the authorities in charge”.
The first large house in the area was that of G. Gennadius, built around 1845, at the corner of Akadimia, Zood. Pigis, Har. Trikoupi streets. Later, Iphigenia Mavrokordatou, Syngrou’s wife, lived in it. Then it housed the Simo-poulos School and much later the Ionian School – until its demolition in the early 1990s.
Kolettis first mentioned to King Otto the need to regulate the area with a new plan, which was actually promoted after 1847, from Academias street (which was then called Hospital Street) towards the Strefi hill. At its base was the neighborhood of Pinakoton, after which Harilaou Trikoupi street was initially named.
Amongst the first to own land in the Neapolis district were: I. Gennadios, A. Mavrokordatos, Sofia Trikoupis, G. Souris, and others. Since the neighbourhood developed north-east of the 19th century Athens intellectual district, namely the monumental “Trilogy” of architects Christian and Theophil Hansen (University, Academy, Library), it was natural for most of the Athenian writers, poets, professors of the University (and later of the Polytechnic) to live there as well as many of the student body. Moreover, this became the district of the new bourgeoisie, vis a vis Metaxourgeio to the west. The suburb (under the literary name of ‘Proastion’) was the first illegal settlement in Neapolis, developed around 1840 between Zoodochos Pigis and Themistocleous streets.
To the west, towards the side of the newly-built complex of the Polythechnic or National Technical University of Athens (1862-75), the plan of the suburb of Exarheia was laid out, in a similar way as the development of Neapolis, up to the axis of Patission Street. In the cultural underpinnings of the Neapolis district, apart from the contribution of the intellectual personalities who lived there, the religious center, which was realized by the construction of the church of Zoodochos Pigi (1846-1852) on Academias street, is of paramount importance. The church, which was the work of architect Dimitrios Zezos, was a combination of the vision of the first (mostly island) inhabitants of Neapolis - in the settlement of Proasteion - and the substantial contribution of the national benefactor of
The area covered by the place-name: Letter written by Marinos Papadopoulos Vrettos, to Eustathios Philippas from Lefkas. “AI ATHENAI”, The Friend of the People, January 12, 1848:
10
Map of Athens, 1860
Plan of Neapolis, circa 1860
Greek Letters, Georgios Gennadios (1784– 1854), G. Mavro-kordatos, G. Metaxas, I. Dragoumi, et al, as well as the financial benefaction of Helen, wife of Michael Tositsas. In this great urban church, with the conservative style of the Byzantine-Romanic style, top sculptors and painters of the 19th and 20th centuries worked (Thirisios, Philippotis, Thomopoulos, Geralis, Loukidis, etc.). Between Zoodochou Pigis street and Panepistimiou Avenue, the then historic mansion of Austrian ambassador Prokes von Osten (1835) with its garden occupied the site, which is preserved today in the ruined “Greek Odeon” of Pheidiou street no. 3. The first plan of the north-eastern urban extension, which was the work of the Committee of Military Engineers (1847), stretched to Solonos and then to Didotou Street (final approval in 1865). Later, it was extended to Arahovis Street (approved in 1876) to finally reach Alexandras Avenue in 1887. To the west, the 1865 plan reached the river Cycloboros, Stournara street, to be expanded somewhat later with the monumental presence of the Polytechnic and the Archaeological Museum complexes as far as Patision Street (1867). The fact that the district of Neapolis ends conventionally at Strefi hill and does not reach up to Alexandras Avenue may have its explanation in the fact that, despite the laying out of this important road in the Panorama of Athens 1887-90, the full use of the Avenue was achieved only at the beginning of the next century with its demarcation by the Pedion tou Areos (‘Field of Mars’) and the covering up of the river of Cycloboros. Thus, according to the urban and social data of the relationship between the two main axes of Academias street and Alexandras avenue, Kallidromiou Street could be considered as a conceivable boundary “of two related urban entities” of which, however, the one adjacent to the Akadimias district has the
privilege of representing historically a “genetic nucleus” of the first Athenian society developed during King Otto’s rule (1833 - 1862).The later blossoming of the district (as well as of Exarchia) during the years of architectural classicism and social prosperity, during the reign of King George I and the government of Charilaos Trikoupis, continued to be fueled mainly by its intellectual and creative centre, the ideal arc of the triad: Polytechnic – Omonoia square – University. With this influence, in terms of the character and culture of its inhabitants (even today), the suburb retained this distance of a rational perception of the world, which insisted on criticizing, and expressing itself against, the circumstantial political expediency and empty diplomatic formality, which has long been developed in the neighbouring district of the city, that is, in the wider area of Kolonaki and the Constitution Square. The economic recession of the second decade of the 21st century, which is of historical importance for the citizens of Athens and of the whole country, tends to – as a matter of fact – normalize certain established social differences, especially those of the central districts of the capital. However, the powerful trends of the urban tradition may reveal, or even produce, some continuities of their peculiarities. In this, apart from its other role, Neapolis has its spatial and architectural conformation- the so-called vessel of life - which, to some extent, preserves its urban and architectural features, particularly towards the Exarchia area. The general structure of the population characteristics and, of course, the “uses” of the settlement, although in reality mutated today, should not only be evaluated on the basis of newer observations, but must be also compared to reliable analytical studies of the immediate past. Information or conclusions, as a result of individual in-depth investigations, are of practical relevance in the current urban regeneration management, only if they take
into account that the overall viability of an urban area is directly related to the recog-nition of its collective memory, the exploitation of a latent historical and cultural potential, indispensable, or otherwise, for the continuing survival of society. Manos Biris
National Archaeological Museum, house of Gennadius, 1845, church of Zoodochos Pigis, and street layout of 19th century villas in Neapoli.
11
Ιστορία της Νεάπολης Το εύρος του τοπωνυμίου: Επιτσολαί Μαρίνου Παπαδόπουλου Βρεττου, προς Ευστάθειον Φίλιππαν τον Λευκάδιον. Περί τα τέλη του 1847 («ΑΙ ΑΘΗΝΑΙ», Ο Φίλος του Λαού, 12 Ιανουαρίου 1848): «Επί πεδιάδος ακαλλιέργητου και καταξήρου, έξωθεν της πόλεως παρά το νεόδμητον προάστιον ή μάλλον ειπείν ενορίαν των λεγομένων Νεούπολιν (καθοδηγήθημεν εις περίπατον). Το μόνον προτέρημα ο έχει η πεδιάς αυτή είναι ο απέραντος της ορίζων. Πέντε ή έξι παραπήγματα χρησιμοποιούνται ως καφεπωλεία. Κείνται παρά οδόν άγου-σαν εις εξοχήν τινά... την καλου-μένην Πατήσια». Εννοεί επομένως εδώ το μεταξύ της οδού Σόλωνος και Πατησίων όριο του Προαστείου, ελάχιστα οικοδο-μημένο. Το πρώτο μεγάλο σπίτι της περιοχής ήταν εκείνο του Γ. Γενναδίου, κτισμένο περί το 1845, στη γωνία Ακαδημίας, Ζωοδ. Πηγής, Χαρ. Τρικούπη. Αργότερα έζησε εις αυτό η Ιφιγένεια Μαυροκορδάτου, μετέπειτα σύζυγος του Συγγρού. Κατόπιν στεγά-στηκε εκεί το Λύκειο Σιμόπουλου και έπειτα η Ιόνιος Σχολή– έως την κατεδά-φιση της, στις αρχές της δεκαετίας του 1990. Από τους πρώτους που είχαν ιδιοκτησία στην συνοικία Νεάπολη: Ι. Γεννάδιος, Α. Μαυροκορδάτος, Σοφία Τρικούπη, Γ. Σουρής, κ.α. Δεδομένου ότι η συνοικία αναπτύχθηκε βόρειο - ανατολικά του πνευματικού κέντρου της Αθήνας του 19ου αιώνα, δηλαδή της μνημειακής «Τριλογίας» των αρχιτεκτόνων Χριστιανού και Θεόφιλου Χάνσεν (Πανεπιστήμιο, Ακαδημία, Βιβλιοθήκη), ήταν φυσικό να διαμείνουν εκεί οι περισσότεροι των Αθηναίων λογοτεχνών, ποιητών, επιστημόνων καθηγητών του Πανεπιστημίου (και αργότερα του Πολυτεχνείου) όπως και πλήθος φοιτητών. Απετέλεσε τελικά η 12
περιοχή αυτή την γειτονιά της καθ’ αυτό αστικής τάξεως, σε μία αναλογική σχέση της με το προς δυσμάς Μεταξουργείο. Το Προάστιο (κατά την λογία ονομασία Προάστειον) υπήρξε ο πρώτος αυθαίρετος οικιστικός πυρήνας της Νεάπολης, αναπτυγμένος περί το 1840 μεταξύ των οδών Ζωοδόχου Πηγής και Θεμιστοκλέους. Κατόπιν διεσχίσθη από την οδό Εμμ. Μπενάκη (αρχικά Προαστείου). Κατοικήθηκε από τους συγκεντρωμένους στην νέα πρωτεύουσα κτιστάδες, μαραγκούς, νταμαρτζήδες, κ.ά. μαστόρους – κυρίως νησιώτες. Ανάμεσα τους οι Αντριώτες μαρμαράδες, καθώς και οι Τηνιακοί γλύπτες, όπως ήταν οι Τόμπροι και οι αδελφοί Μαλακατέ. Εκεί διατηρούνται έως σήμερα τα ακανόνιστα στενά: Νικηταρά, Μαυροκορδάτου, Ζαλόγγου, Κιάφας, Κωλέτη, Γραβιάς, κ.λπ. Η γραφικότητα αυτού του οικισμού, είναι αλήθεια, ενοχλούσε τους ακαδημαϊκούς αρχιτέκτονες, όπως τον Διευθυντή του Μετσοβίου Πολυτεχνείου, Λύσανδρο Καυτατζόγλου: «...εις τους πρόποδας του Λυκαβηττού ευρίσκεται το προάστειον Νεάπολις, ανεγερθέν δυστυχώς επί το τουρκικώτερον, και ενούμενον ήδη μετά της πόλεως- το οποίον αποδεικνύει εναργώς δια του ακανο-νίστου αυτού, την απρονοησίαν και ολιγω-ρίαν των επιτετραμμένων αρχών». Πρώτος ο Κωλέτης ανέφερε στον βασιλέα Όθωνα την ανάγκη ρυθμίσεως της περιοχής με νέο σχέδιο, το οποίο πράγματι προωθήθηκε μετά το 1847, με κατεύθυνση από την οδό Ακαδημίας (που λεγόταν τότε οδός Νοσοκομείου) προς τον λόφο Στρέφη. Εις τους πρόποδες του ήταν η συνοικία των Πινακωτών, το όνομα των οποίων είχε αρχικά η οδός Χαριλάου Τρικούπη. Πιο δυτικά, προς την πλευρά του νεότευκτου συγκροτήματος του Εθνικού Μετσοβίου Πολυτεχνείου (1862 - 75) ρυμοτομήθηκε το σχέδιο των Εξαρχείων, για να καταστεί και αυτό ένα ομόλογο
ανάπτυγμα της Νεάπολης, έως τον άξονα της οδού Πατησίων. Στις πολιτισμικές καταβολές της συνοικίας της Νεάπολης, εκτός από την συμβολή των πνευματικών προσωπικοτήτων που διέμειναν εκεί, ουσιώδη σημασία έχει και το θρησκε-υτικό «κέντρο» της, που υλοποιήθηκε με την οικοδόμηση της εκκλησίας της Ζωοδόχου Πηγής (1846 - 1852) στην λεωφ. Ακαδημίας, που ήταν έργο του αρχιτέκτονα Δημητρίου Ζέζου. Η εκκλησία υπήρξε το όραμα των πρώτων (κυρίως νησιωτών) κατοίκων της Νεάπολης - στον οικισμό του Προαστείου - και της γενναίας συμβολής του εθνικού ευεργέτη των Ελληνικών Γραμμάτων, του Γεωργίου Γενναδίου (1784 - 1854), του Γ. Μαυροκορδάτου, Γ. Μεταξά, Ι. Δραγούμη, κ.ά. καθώς και της οικονομικής προσφοράς της Ελένης, συζύγου Μιχαήλ Τοσίτσα. Στην σπουδαία αυτή «αστική» εκκλησία, με το συντηρητικό ύφος του Βυζαντινο-ρωμανικού ρυθμού, εργάστηκαν κορυφαίοι γλύπτες και ζωγράφοι του 19ου και 20ου αιώνα (Θείρσιος, Φιλιππότης, Θωμόπουλος, Γεραλής, Λουκίδης, κ.ά.). Το μεταξύ της Ζωοδόχου Πηγής και της λεωφόρου Πανεπι-στημίου τμήμα, κατελάμβανε τότε η ιστορική έπαυλη του Αυστριακού Πρέσβη Πρόκες φον Όστεν (1835) με τον κήπο της, η οποία διασώζεται σήμερα στο ερειπωμένο «Ελλη-νικόν Ωδείον» της οδού Φειδίου αρ. 3. Το πρώτο σχέδιο πολεοδομικών εκτάσεων προς τα βορειο-ανατολικά, έργο της επιτροπής των Στρατιωτικών Μηχανικών (1847) εκτεινόταν αρχικά ως την Σόλωνος και κατόπιν έως την οδό Διδότου (τελική έγκριση το 1865). Αργό-τερα επεκτάθηκε ως την οδό Αραχόβης (έγκριση το 1876)για να φτάσει τέλος ως την λεωφ. Αλεξάνδρας το 1887. Προς τα δυτικά το σχέδιο του 1865 έφθανε έως τον ποταμό Κυκλοβόρο, δηλαδή την οδό Στουρνάρα, για να επεκταθεί λίγο αργότερα - με την μνημε-ιακή παρουσία των συγκρο-τημάτων του Πολυτεχνείου και του Αρχαιολογικού
Μουσείου - και στην οδό Πατησίων (1867). Το γεγονός ότι η Νεάπολη τερματίζει συμβατικά εις το ύψος του λόφου Στρέφη και δεν φθάνει έως την λεωφόρο Αλεξάνδρας, ίσως έχει την ερμηνεία του στο ότι, παρά την χάραξη αυτού του τελευταίου σημαντικού οδικού άξονα το 1887-90, η πλήρης, κυκλοφοριακή λειτουργία της λεωφόρου αποκαταστά-θηκε μόλις στις αρχές του επόμενου αιώνα με την οριοθέτηση του Πεδίου Άρεως και την κάλυψη της ρεματιάς του Κυκλοβόρου. Έτσι, η οδός Καλλιδρομίου θα μπορούσε, σύμφωνα με τα πολεοδομικά και κοινωνικά δεδομένα της σχέσης μεταξύ των δύο βασικών αξόνων των οδών Ακαδημίας και Αλεξάνδρας, να θεωρηθεί ως νοητό “όριο” δύο συγγενών οικιστικών ενοτήτων, εκ των οποίων, πάντως, η προσκείμενη προς την οδό Ακαδημίας περιοχή, έχει το προνόμιο να εκπροσωπεί ιστορικά, έναν “γενετικό πυρή-να” της πρώτης αθηναϊκής κοινωνίας ανεπτυγμένης επί Όθωνος (1833–1862). Η μετέπειτα ακμή της συνοικίας (όπως και των Εξαρχείων) στα χρόνια του αρχιτεκτονικού κλασικισμού και της κοινωνικής ανόδου, επί Γεωργίου Α’ και των κυβερνήσεων Χ. Τρικούπη, εξακολούθησε να τροφοδοτείται κυρίως από το πνευματικό και δημιουργικό κέντρο της, το ιδεατό δηλαδή τόξο Πολυ-τεχνείο - Ομόνοια - Πανεπιστήμιο. Με αυτήν την επιρροή τήρησε, ως προς την νοοτροπία και τον πολιτισμό των κατοίκων της (ακόμη και σήμερα) την ειδοποιό θα λέγαμε από-σταση ενός ορθολογικής αντίληψης κόσμου, ο οποίος επέμενε να αντιπαρατίθεται κριτικά και να εκφράζεται αξιολογικά απέναντι στην συγκυριακή πολιτική σκοπιμότητα και διπλωματική επισημότητα, που διαχρονικά αναπτυσσόταν σε όμορη συνοικία, δηλαδή στην ευρύτερη περιοχή του Κολωνακίου και της πλατείας του Συντάγματος. Η ιστορικής σημασίας για τους πολίτες της Αθήνας (και όχι μόνο) οικονομική ύφεση της
δεύτερης δεκαετίας του 21ου αιώνα τείνει – κατά τεκμήριο - να εξομαλύνει ορισμένες παγιωμένες κάποτε κοινωνικές διαφοροποιήσεις, ιδιαίτερα εκείνες των κεντρικών συνοικιών της πρωτεύουσας. Ωστόσο, οι ισχυρές ροπές της αστικής παράδοσης να αποκαλύπτουν, ή να επινοούν ακόμη, κάποιες ασφαλείς διεξόδους επιβίωσης των ιδιαιτεροτήτων τους. Σε αυτό, σημαίνοντα εκτός των άλλων ρόλο έχει για την Νεάπολη η χωρική και αρχιτεκτονική συγκρότηση της – το λεγόμενο κέλυφος ζωής - η οποία ίσως σε κάποιο βαθμό διατηρεί τα πολεοδομικά και τα αρχιτεκτονικά χαρακτηριστικά της ιδιαίτερα προς τον χώρο των Εξαρχείων. Η γενικότερη δομή των πληθυσμιακών χαρακτηριστικών και φυσικά των «χρήσεων» του οικισμού, αν και εκ των πραγμάτων μεταλλαγμένη σήμερα, είναι δυνατό να αποτιμηθεί στην βάση νεώτερων παρατη-ρήσεων, συγκριτικά με αξιόπιστες αναλυτικές μελέτες του άμεσου παρελθόντος.
Οι πληροφορίες ή τα συμπεράσματα, ως αποτέλεσμα επιμέρους ενδελεχών διερευνήσεων θα έχουν πρακτική σημασία κατά τη τρέχουσα πολεοδομική διαχείριση αναπλάσεων, μόνον αν λάβουν υπ’ όψιν τους, ότι η εν γένει βιωσιμότητα μίας αστικής περιοχής συναρτάται άμεσα από την αναγνώριση μιας συλλογικής συνείδησης, την αξιοποίηση δηλαδή ενός λανθάνοντος ιστο-ρικού και πολιτισμικού δυναμικού, απα-ραίτητου, ούτως η άλλως, για την ομαλή επιβίωση της σημερινής κοινωνίας. Μάνος Μπίρης
Postcard image of the newly-built National Archaeological Museum and the emerging suburb of Neapoli in the background, 1890s.
13
Neapolis Projects Lucy Dennis Imagining an Aqueous Neapolis Lucy has explored Neapoli using the metaphor of water flowing down from the hills of Strefi and Lykavittos. Her focus was upon the interface between Neapoli and the Historical triangle , and more specifically the territory surrounding the Αthens ‘Trilogy’ of the National Library, the Αcademy, and the National Kapodistrian, which consists of ill-defined and sometimes unsafe public spaces. Lucy reimagined the place as a network of pedestrian pathways, at ground level and a new sunken level, connecting gardens, market, university buildings, and a book fair- conceptually the equivalent of the ancient riverbanks, “retreats in which to social¬ize, worship, practice military and athletic skills or pursue their studies”, forming a new intellectual centre for the city. Η Lucy εξερεύνησε την Νεάπολη χρησιμοποιωντας την μεταφορά των υδάτων που ρέουν από τους λόφους του Στρεφη και του Λυκαβηττού. Εστίασε στην σχέση ανάμεσα στην Νεάπολη και το Ιστορικό Τρίγωνο και πιο συγκεκριμένα στην περιοχή γύρω από την Αθηναϊκή Τριλογία της Εθνικής Βιβλιοθήκης, της Ακαδημίας και του Εθνικού Καπο-διστριακού Πανεπιστήμιου, η οποία απο-τελείται από δημόσιους χώρους που είναι ασαφώς ορισμένοι και μη ασφαλείς. Φαντάσθηκε το μέρος ως ένα δίκτυο μονοπατιών, στο επίπεδο του δρόμου και υπογείως, που συνδέουν κήπους, αγορές, πανεπιστημιακά κτίρια και ένα φόρουμ βιβλίου, θεωρητικά το ισοδύναμο των αρχαίων οχθών των ποταμών.
14
Fingers of nature
Fingers of Nature
PRODUCED PRODUCED BY AN BY AUTODESK AN AUTODESK EDUCATIONAL EDUCATIONAL PRODUCT PRODUCT
PRODUCED BY AN AUTODESK EDUCATIONAL PRODUCT
7
6 9
8
Sunken gardens in front of University 4
5
PRODUCED BY AN AUTODESK EDUCATIONAL PRODUCT
6
PRODUCED BY AN AUTODESK EDUCATIONAL PRODUCT
3 2
1
1 The Water Garden 2 Underground connection to the Library 3 The Pebble Garden 4 Extension of the Library + Reading Room 5 Palm Tree Island 6 Politeia Bookstore 7 Gallery Spaces connecting to the Cultural center 8 Open Reading Spaces facing the garden 9 Green Path/ Spine
Ground Level Plan Scale 1:1000
Street level and basement plans of Trilogy complex
Section through sunken garden and book marketplace
Sunken garden and bookmarkets
Subterranean Plan Scale 1:1000
There are three gardens or ‘oases’ in the square. The Pebble, The Palm and the Water garden, each with their own identity, will create cool spaces in the summer months. The voids from the existing ground level are circular in form which counteracts the rigidity of the original library. The walls of the Library have been extended down to the subterranean level and two new entrances are made through where the grand windows once were in the facade.
PRODUCED PRODUCED BY AN BY AUTODESK AN AUTODESK EDUCATIONAL EDUCATIONAL PRODUCT PRODUCT
PRODUCED BY AN AUTODESK EDUCATIONAL PRODUCT
Section across Akadimias Avenue
New pedestrian street
15
Neapolis Projects Joe Bean Gerontopolis In his research into Neapolis, Joe collected data on the changing demo-graphics of the area, and in particular, the increasing proportion of the population of elderly residents. There would appear to be many reasons for this, not least the reduced amenity provided by the district for other groups, like young families, the congested streets and traffic-related pollution. Joe proposed the following aims: to encourage elderly persons to remain valuable and active in the urban realm, to renovate inner city spaces through designing for themthe elderly and facilitating intergenerational interaction provision of new social centres- facilities associated with meeting spaces, connected by a new monorail loop, enabling rapid movement around the district and lessening dependence on vehicles: residence, work, recreation, and circulation. Στην έρευνα του για την Νεάπολη, ο Joe μάζεψε δημογραφικές πληροφορίες για τις αλλαγές που έχουν επέλθει στην περιοχή και για την αυξανόμενη αναλογία ηλικιωμένων κατοίκων προς νέους. Αυτό οφείλεται μεταξύ των άλλων στις μειωμένες παροχές για άλλες ηλικίες, όπως τα νεαρά ζευγάρια, στους στρυμωγμένους δρόμους και την κυκλο-φοριακή μόλυνση. Πρότεινε να ενθαρρυ-νθούν οι ηλικιωμένοι να παραμείνουν χρήσιμοι και ενεργοί, να γίνουν αναπλάσεις στους δημόσιους χώρους και να εξυπηρετηθεί η διαγενεακη επαφή μέσω νέων χώρων συνάντησης που συνδέονται με ένα εναέριο monorail δίκτυο.
Axonometric of Neapolis showing intervention sites and monorail line
The Neapolis monorail- streetlife carries on below
16
A stairway to heaven
Frontistirio centre on Ippokratous Street
Above: Exercise club, Strefi Hill; Below: Short term stay and medical care for the elderly
17
Neapolis Projects Rachel Wright A Central Park for Neapolis Rachel’s was perhaps the most extreme proposal. She identifies the lack of ‘breathing space in the district, and the domination by motor cars. Like Joe, she proposes a new light rail system to create rapid transit in the district, combined with pedestrian-only streets. Given the depopulation of certain areas, she proposes the acquisition of a central strip of blocks, and the demolition of buildings, many of which are partially empty or abandoned, where possible to create a ‘Central Park’- still miniscule compared to New York’s, but still a great improvement on the existing. Removed accommodation is replaced by walls of higher apartments on the edges. Recreation, cultural and sports facilities are inserted, accessed by the rapid transit, while pedestrian streets connect to existing natural landscapes and to the ‘Trilogy’. Η πρόταση της Rachel ήταν ίσως η πλέον δραστική. Εστίασε στην αδυναμία της περιοχής να ‘αναπνεύσει’ και στην κυριαρχία του αυτοκινήτου. Πρότεινε, όπως και ο Joe, ένα δίκτυο Light Rail με πεζοδρομήσεις σε ευρεία έκταση. Επίσης πρότεινε την απαλλοτρίωση πολλών Ο.Τ. και την κατεδάφιση παλαιών ακατοίκητων κτιρίων για να δημιουργηθεί ένα μεγάλο πάρκο, όπως το Central Park στην Ν. Υόρκη. Μια σειρά από κτίρια κατοικιών το περιβάλλουν.
Map of old and derelict buildings in study area
Section and plan of proposed ‘Central Park’
Comparison of Neapolis area with Central Park, New York
18
Area subtracted from existing built mass
A haven of open space in a dense city
Zenithal view of Neapolis model
Aerial view of Neapolis showing park’s sprting facilities and 150 m basin
View along linear park showing water basin and new apartments lining the edge
19
Neapolis Projects Anna Harford Κοινωνία in Exarchia Anna proposed creating for Neapolis a new type of community space, one which can provide services, as well as leisure - without commercial intent, or invading another’s space. The block which is the focus of this project is located between two important points of the area. Exarcheia square is a centre for the anarchist movement, as well as many disenfranchised people, whereas Navarinou Park is an example of the already tight knit and active community in the area. An abandoned, frame building is proposed to be converted into health and legal services, education, food supply and kitchen gardens. Abandoned or disused ground floor areas are converted into an open space for meetings, markets and sports areas. On upper levels, short-term accommodation is provided for the homeless and recent migrants.
New common ground in Exarcheia
Η Αnna πρότεινε για την Νεάπολη έναν νέο κοινωνικό χώρο, όπου θα μπορούν να παρέχονται υπηρεσίες καθώς και χαλάρωση, χωρίς την εμπορικότητα η την εισβολή στον ιδιωτικό χώρο. Το Ο.Τ. που είναι το κέντρο της μελέτης ευρίσκεται ανάμεσα σε δυο σημαντικά σημεία, την πλατεία Εξαρχείων και το παρκακι της οδού Ναβαρίνου. Ένας εγκαταλειμμένος σκελετός από σκυρόδεμα προτείνεται να ολοκληρωθεί με νέες χρήσεις όπως υπηρεσίες υγείας, νομικών συμβουλών, εκπαίδευσης, διατροφής και κηπουρικής.
Plan of intervention areas: 1. Mixed-use community hub; 2. Market at ground level, garden on roof; 3. Basketball courts
20
Section through common ground showing interventions: language schools, urban farm, outdoor cinema, temporary housing
View of market in common ground
21
Neapolis Projects Jacob Lam Street as Viaduct Building upon historical examples, like the Roman aqueduct in Istanbul, Jacob proposed the creation of a pedestrian viaduct conn-ecting from Strefi Hill as far as Ippokratous Street, providing access to this green space via elevators. Beneath the viaduct, a vertical garden is created, to provide clean air and attract birds – bird shelters are provided to attract Athenian owls back to the area. Adjacent vacant buildings and empty sites are reused to become extensions of the nearby universities, cafe, exhibition space and study areas, and student accommodation. At street level, the surface is transformed into a pedestrian street that will become a market on weekends.
Βασιζόμενος σε ιστορικά παραδείγματα, όπως το Ρωμαϊκό υδραγωγείο στην Κων/ πολη, ο Jacob πρότεινε την δημιουργία ενός υπερυψωμένου δρόμου για πεζούς που θα συνδέει τον λόφο του Στρεφη με την οδό Ιπποκράτους, με ανελκυστήρες για την σύνδεση με το έδαφος. Από κάτω προτείνεται ένας κατακόρυφος κήπος, που θα προσφέρει οξυγόνο και καταφύγιο για τα πουλιά, και κυρίως για την ενδημική κουκουβάγια της Αττικής.
View of Neapoli from Strefi Hill
Plan and section of proposed pedestrian viaduct- homage to the Aqueduct of Valens- disused buildings repurposed as new university facilities shown in pink
22
Axonometric of viaduct- a new sanctuary for owls
View of Likavittos Hill from viaduct walk
23
Back to the Beginning: Two studios from the 1990s 1994-95 The Archaeological Institute The first UWA Athens studio took place as a result of several propitious factors: Kalliope Kontozoglou and Nigel Westbrook studied together at the Architectural Association in London in the early 1970s, and came up with the idea of a collaboration after Westbrook joined the School of Architecture at the University of Western Australia (UWA). Secondly, Greek-Australian students at UWA had contacts with the Australian Archaeological Institute at Athens (AAIA), enabling UWA to set up a base in Athens in its hostel, while students were housed through the network of archaeological institutes in Athens Accordingly, our first studio programme was for a new Australian Archaeological Institute at Athens. Kalliope selected a number of key disused sites around central Athens: Kerameikos, Kifissias Avenue, Mets hill, a site opposite the National Archaeological Museum, and Eleftherias Park. The challenge from the beginning was how Australian students might develop an understanding of the specificities of place through a close experiential study of place. Walking was the key, transecting through the city, and closely observing how people inhabited the city. Several memorable projects were designed: Vivienne Ho and Debbie Kuh at Mets, Ba Tuoc Vo at Mouseio, and Joe Chindarsi on Kissisias Avenue.
Ba Tuoc Vo, A new institute for Mouseio, 1994
Debbie Kuh, Australian Institute for Hill of Mets
24
Viviene Ho, Australian Institute for hill of Mets
Joe Chindarsi, Australian Institute for Kifissias – perspective
Elevation
25
1996-97 The Xenia Hotel Our second Athens studio took place in 199697, again located at the Australian Archaeo-logical Institute at Athens In Makriyianni. The programme focused on the problem of what to do with the considerable number of Xenia hotels lying vacant, and in some cases falling into ruin, located in important archaeological and touristic sites around Greece. These hotels had been established by the Hellenic Tourism Organization (Ελληνικός Οργανισμός Τουρισμού, or E. O. T.) from the 1950s to the 1970s to improve the tourism infra-structure in the country. Since the closure of the Xenia programme in 1983, and the sale of the properties, many structures have been abandoned, and left in a dil-apidated state. Students were each given a destination, such as Nafplion or Meteora, and asked to visit the site and record it through various media, then return to Athens and report back to the studio. The challenge was to find new uses for these often iconic structures and places, at a time when Greece was preparing for the upcoming Athens Olympics, with the expected upsurge in tourist demand. It was a time of hope and optimism, reflected in the various projects that emerged – Greece opening its doors to the world of χενούς.
Eleni Gogos, Site analysis, Meteora
Eleni Gogos, study model for new Xenia hotel fo Meteora
26
Eleni Gogos, site plan, New Xenia hotel for Meteora
Eleni Gogos, elevation, New Xenia hotel for Meteora
27
2013 Athens in Crisis: Gerani The objective of the 2013 workshop was an ‘archaeology of the present’ – the projection of a possible future from the traces embedded in the present, through observing how people inhabit and appropriate space, and how multiple places can co-exist within the same space. The goal was to investigate at a modest level the urban landscape, built and human, and the broader complexity of the city through walking, and recording important traces of urban artefacts, time periods of buildings and their topography, and to uncover spatial overlays in order to reach an understanding of the collective memory and therefore identity of the place. The first workshop sought to reimagine the run-down market district of Gerani in inner-city Athens, an area that has suffered disproportionately from the social and economic consequences of the World Economic Crisis, and its impact on Greece, as “a city within the city”,. Gerani had become a modern ruin. In response, it was proposed to create narratives for a future Gerani. The students were to imagine it as a heterotopic Free Zone and write their own Bill of Rights for its citizens. What spaces might the current contradictions of Gerani open up, to think beyond the current status quo? Scenarios were developed out of this imaginative reading of the territory of Gerani, out of which complex and spatial propositions emerged.
28
Zenithal image of Gerani district in central Athens, with student projects overlaid
2013
Gerani
Tobias Beale Water Garden Toby designed a project around the theme of water, and its physical and symbolic significance for the various religions that inhabit the territory of Gerani. An abandoned interior void is transformed and redeemed as a water garden, a space of sanctuary that just might serve as a site for religious observance. This project, comprising the insertion of minimal built interventions, opens up through the act of imagination both questions about cultural identity in the changing social fabric of Athens, and possibilities for incremental transformations, that might bring a level of humanity and inclusion to the relatively invisible sub-cultures of the city. Ο Toby σχεδίασε ένα project με θέμα το νερό, καθώς και την φυσική και συμβολική σπουδαιότητα του στις διάφορες θρησκείες των ανθρώπων που κατοικούν στο Γεράνι. Το εγκαταλελειμμένο εσωτερικό ενός οικοδομικού τετραγώνου μεταμορφώνεται και ξανακερδίζεται ως ένας κήπος των νερών και ως ένας ιερός χώρος, που μπορεί να λειτουργήσει λατρευτικά. Αυτό το project, με τις ελάχιστες αρχιτεκτονικές του παρεμβάσεις, έθεσε μέσω της φαντασίας ερωτήματα για το τι σημαίνει πολιτιστική ταυτότητα στον μεταβαλλόμενο κοινωνικό ιστό της Αθήνας και ταυτόχρονα παρουσίασε και τις δυνατότητες για ωφέλιμες μεταμορφώσεις που θα μπορούσαν να προσφέρουν ένα επίπεδο ανθρωπιάς και ένταξης στις σχεδόν αόρατες υποκουλτούρες της πόλης.
Tobias Beale, Gerani and Water, 2013
29
2013
Gerani
JJohn Tanner A Monument to Gerani John proposed a monument to Gerani. He began by constructing a ‘chronological datum’, in which ‘specific traces of the past are overlaid to establish a time scale that transcends the relative scale of the everyday.’ In his words: “Responding by way of solidity difference and memory to the transient conditions of Gerani, the monument offers a sincere commentary aligned to the notion of a utopian intervention within [its] context Walled gardens are located on the original Athenian wall. [Via] underground tunnels, they connect to a giant chasm at the centre of it, that channels light to the subterranean water table. A vast empty wilderness is created, free for any willing volunteer to traverse as necessary, to forget, to remember.” Ο John πρότεινε ένα Μνημείο για το Γεράνι. Ξεκίνησε κατασκευάζοντας ένα χρονολογικό datum, όπου συγκεκριμένα ίχνη του παρελθόντος αλληλοκαλύπτονται με σκοπό να δημιουργήσουν μια χρονοκλίμακα που να υπερβαίνει το καθημερινό. Λέει: «Αντιδρώντας μέσω της διαφορετικότητας, της μνήμης και της στερεότητας στις διαρκώς μετακινούμενες καταστάσεις στο Γεράνι, το μνημείο προσφέρει ένα έντιμο σχολιασμό που ευθυγραμμίζεται με την αντίληψη μιας ουτοπικής παρέμβασης στο περιβάλλον του. Περιτειχισμένοι κήποι τοποθετούνται στην ενδεικτική θέση του αρχαίου Αθηναϊκού Τείχους. Δια μέσου υπόγειων τούνελ, οι κήποι συν-δέονται με ένα γιγάντιο χάσμα στο κέντρο του. Αυτό οδηγεί το φως στον υπόγειο υδάτινο ορίζοντα. Μία τεράστια, άδεια, άγρια φύση δημιουργείται, ελεύθερη για κάθε εθελοντή που θέλει να την διασχίσει για όποιο λόγο επιθυμεί, να ξεχάσει, να θυμηθεί.»
30
John Tanner, the flying carpet of Gerani
Dancing in the Hall of Columns, and section (below)
2013
Gerani
Natasha Giles The Mountain Comes to Gerani Natasha wrote a fictional narrative of a mountain that walked to Gerani - here renamed Concordia; of Gerani becoming walled off from the rest of Athens, like a ‘District 9’, filled with anarchists, students, and refuges, like the mountain itself. The walled city becomes marooned, preserved in a second great flood, and eventually emerges as the seed of a future reborn Athens. This allegorical tale of a second nature – of the polykatoikia as a disillusioned mountain, reprising Tafuri’s reading of the New York skyline – eventually results in a project: a tower which preserves its own fragment of idyllic nature, sinking its legs into a deep, public pool. Natasha έγραψε μια φανταστική ιστορία για ένα βουνό που περπάτησε ως το Γεράνι – εδώ η περιοχή ονομάζεται «Ομόνοια», για ένα Γεράνι που το απομόνωσαν με ψηλό τείχος από την υπόλοιπη Αθήνα, ένα άλλο «District 9», γεμάτο αναρχικούς, φοιτητές και πρόσφυγες, όπως το ίδιο το βουνό. Η περιτειχισμένη πόλη επιζεί της μεγάλης πλημμύρας και εμφανίζεται ξανά για να δώσει ζωή στην μελλοντική Αθήνα. Αυτή η αλληγορική ιστορία μιας δεύτερης φύσης – της πολυκατοικίας ως ένα «ξεμαγεμένο» βουνό, αποδίδοντας φόρο τιμής στην ανά-γνωση της ουρανογραμμής της Νέας Υόρκης από τον Tafuri — καταλήγει σε ένα project, έναν πύργο, ο οποίος διατηρεί το δικό του απόσπασμα μιας ειδυλλιακής φύσης, βυθίζοντας τα πόδια του σε μία βαθειά δημόσια επιφάνεια νερού.
31
2014
Future Athens 1
For the 2014 workshop, we adapted Ungers’ concept of ‘green archipelago’ – the idea of creating multiple cities within the city as urban islands, projecting into the near future, Athens’ 200th anniversary in 2033: Future Athens – architecture as prophecy. This utopian project sought to envision the possible transformations of the city as it has adapted to economic, social and environ-mental changes, where redundant or decaying functions and areas are given new life. It was an exercise in hope. As in 2013, students were asked to design a fragment of a city within the city of Athens, through a form of imaginative mapping. They produced ‘postcards’ – fragments that should encapsulate all of the qualities of their ‘city within the city’ – a microcosm of the whole – and be based upon a narrative developed out of the mapping. Individual students were to define the location of the fragment them – selves. The fragment was intended to be a persuasive architectural intervention that would define elements to be retained and adapted, and elements to be introduced. The insertions, might be stealthy, or overt, but needed to be productive of the new city, to have a materiality, and capable of being explored experientially. Again, there were moments of great imaginative potential.
32
2014
Future Athens 1
Oliver Nyman Urban Park Oliver reinforced the connection between central Athens and Faliro Bay with a vein of public green open space, providing a contrast and relief in relation to the adjacent dense urban space, and linking existing cultural, historical and recreational facilities, by sinking through traffic. The new contemporary art museum at FIX is expanded with further gallery spaces and an outdoor auditorium. A retaining wall resolves the level change at the Ilissos River, where stairs link up to a grove of citrus trees. Water is pooled and channeled, evoking the submerged river, and linking the multiple ‘times’ of the site. Ο Oliver αντιμετωπίζει την σύνδεση ανάμεσα στο κέντρο της Αθήνας και τον κόλπο του Φάληρου ως μια φλέβα ελεύθερου, δημόσιου χώρου, παρέχοντας μια αντίθεση και μια ανάσα στον παρακείμενο αστικό ιστό και συνδέοντας τις υπάρχουσες πολιτιστικές χρήσεις μεταξύ τους βυθίζοντας την βαριά κυκλοφορία. Το νέο μουσείο στο Φιξ επε-κτείνεται με ένα υπαίθριο θέατρο και επι-πλέον εκθεσιακούς χώρους. Ενας μεγάλος αναλημματικός τοίχος επιτρέπει την αλλαγή επιπέδων στην ανοιχτή κοίτη του ποταμού και σκαλιά οδηγούν σε έναν κήπο από εσπεριδοειδή. Τρεχούμενα νερά και λιμνού-λες θυμίζουν τον θαμμένο ποταμό και τις πολλαπλές χρονικές στιγμές της περιοχής.
33
2014
Future Athens 1
Daniel Martin A Path to Eleonas Daniel took as his site the entire transect from the hill of Philopappou west to the Eleonas (‘olive grove’) area, meticulously mapping this territory, from the relatively forgotten area where Philopappou hill joins Pnyka (the site of the beginning of the road that connected Athens to Pireus along the Themistoclean “Long Walls”) across roads and rail-line to Eleonas, an area that is full of redundant sites, and currently being considered for new uses; could, his project suggests, the old eco system be reintroduced? Daniel’s project imagines, through a series of modest but crucial insertions, the creation of a linear park that threads through the residential districts and connects Eleonas back to the city. An area that lacks an urban plan is thus offered a new beginning. Ο Daniel διάλεξε ως θέση ολόκληρη την περιοχή που εκτείνεται δυτικά από τον λόφο του Φιλοπάππου ως τον Ελαιώνα χαρτο– γράφωντας πολύ προσεκτικά αυτήν την περιοχή, από το σημείο όπου ο λόφος του Φιλοπάππου ενώνεται με την Πνύκα, (εδώ άρχιζε ο δρόμος που ένωνε την Αθήνα με τον Πειραιά κατά μήκος των «Μακρών Τειχών») ως τον Ελαιώνα, μια περιοχή, που διασχίζεται από δρόμους και σιδηροδρομικές γραμμές, και η οποία πρόκειται να αποκτήσει νέες χρήσεις – θα μπορούσε να ξαναβρεί ίσως, όπως το project προτείνει, το παλιό οικοσύστημα; Το project του Daniel φαντάζεται μέσω μιας σειράς μικρών αλλά κρίσιμων επεμβάσεων, την δημιουργία ενός γραμμικού πάρκου που «συρράβει» τις γειτονιές μεταξύ τους και ενώνει τον Ελαιώνα με την πόλη. Μια περιοχή που στερείται σχέδιο αποκτά ένα νέο ξεκίνημα.
34
2014
Future Athens 1
Jaime Mayger The Aqueous City Jaime takes as her site the valley lying between the northern flank of Lykavittos and the smaller hill of Strefi. She reads the surface created by the dense polykatoikies as a sea, an aqueous Athens, inspiring a narrative in which Lykavittos is read as source, and Strefi as recipient, of the water. Badly needed public aquatic facilities are proposed: pools and hot baths for Lykavittos, and reservoirs for Strefi. In her words: “Athens is elemental. It is as sky is to ocean, or as land is to water. It registers as singular, connected, internalized mass. Cupped by impenetrable mass, contained by gravity, it has weight, thickness and depth. It is like a habitable or immersive stone, yet seems capable of flowing, filling, accumulating. It is viscous. And where there is water there is life: Life - water - Topos.” Η Jaime επέλεξε την κοιλάδα ανάμεσα στον Λυκαβηττό και στον λόφο του Στρέφη. Αναγνώρισε στην επιφάνεια που δημιουργείται από της πολυκατοικίες μια θάλασσα, μια υδάτινη Αθήνα. Έτσι, ανέπτυξε μια ιστορία, όπου ο Λυκαβηττός ήταν οι πηγές και ο Στρέφης οι δεξαμενές που παραλάμβαναν το νερό. Δημόσιες λειτουργίες προτάθηκαν, ένα συγκρότημα με πισίνες και λουτρά στον Λυκαβηττό και μια σειρά από στέρνες στου Στρέφη. Λέει: «Η Αθήνα είναι πρωταρχική. Ό,τι είναι ο ουρανός για την θάλασσα, ό,τι είναι η στεριά για το νερό. Καταγράφεται ως μια μοναδική, συνεχής, εσωτερικευμένη μάζα. Κορυφώνεται ως απροσπέλαστη, έχει βάρος, πυκνότητα και βάθος. Είναι σαν μια κατοικήσιμη πέτρα, εντούτοις μοιάζει ικανή να ρέει, να γεμίζει, να συσσωματώνεται. Είναι παχύρευστη. Και όπου υπάρχει νερό υπάρχει ζωή: ζωή – νερό – τόπος.»
35
2015
Athens: Land – Water
In a publication of 1967, the Greek architect– urbanist Doxiadis predicted a future world of interconnected urban territories –the world becomes an urban network. This concept of the Ecumenopolis, the interconnected territory of habitation is here applied to Attica as an architectural problem and challenge. Using this concept, we proposed the idea of the whole of Attica and the eastern coast of the Pelopponese as an entire, interconnected, urbanized territory, comprising both bounding land and enclosed sea. The sea of the Saronic Gulf is the space in-between. Like the white in an architectural drawing, it is the space between walls, the space that humans inhabit. To cross it is to travel from the artificial to the natural; to circumscribe it is to move alternately from one to the other. After so many years of inhabitation, the natural has also become artificial. The forests have been in part replanted with olive trees and the polykatoikies have become mountains. Into this territory comprised of land and water, we proposed that projects should project an ‘imaginary voyage’: a journey that reworks and reimagines the layout of the urban and natural labyrinth. The outcomes were intended to be projects that were of their sites - artificial nature - or juxtaposed with them, floating over them, or under them – nature made artificial, using architecture as a medium to explore how ‘place’ can be questioned, or brought into being, through the project as a form of archaeology.
Athens’ aqueous boundary facing the Saronic Gulf around to Eastern Attica and Marathon
36
2015
Athens: Land – Water
Anna Mustard Marathon sports complex In commemoration of the legendary 42km run of Philippides, the revival from Marathon to Athens is held annually. The number of participants in the race has risen steadily from 3,000 to 40,000,with athletes from all over the globe. Marathon is a suburb of Athens, connected via the authentic Marathon route. The area is scattered with natural and archaeological sites, some which are heavily undermined. The neighboring Nea Makri carries most of its civic facilities. Connecting Mara-thon with its historical background and with Nea Makri will help to promote the Marathon race and bring economic growth in the area, giving new life into this post-Olympic arena. Σε ανάμνηση του Φιλιππίδη και των 42 χιλ. που έτρεξε, κάθε χρόνο διοργανώνεται ο διεθνής Μαραθώνιος αγώνας. Ο αριθμός των συμμετεχόντων αυξάνει ετησίως και έχει φθάσει από 3.000 αρχικά, σε 40.000, με αθλητές από όλο τον κόσμο. Ο Μαραθώνας, ένα προάστειο της Αθήνας, συνδέεται μέσω του δρόμου που θεωρείται ως η αυθεντική διαδρομή. Η περιοχή είναι διάσπαρτη από αρχαιολογικά ευρήματα και έχει ιδιαίτερη φυσική ομορφιά, αλλά είναι υποβαθμισμένη. Συνδέοντας τον με την γειτονική Νέα Μάκρη, που προσφέρει τις περισσότερες κοινωνικές υπηρεσίες, και με το ιστορικό παρελθόν είναι ο σκοπός της πρότασης.
37
2015
Athens: Land – Water
Louise Allen Blue Lagoons, Ermioni Louise proposed new eco-tourism facilities for Ermioni’s Blue Lagoons, to secure their longterm survival. These lagoons nestle into the Peloponnesian coastline, and present a unique natural condition, essential to the local wildlife. To preserve it, a low-key tourist destination is designed, preventing it from being in-filled or used agriculturally; infrastructure for visitors to explore and understand it with minimum impact is proposed, designed to restore, care for, and rehabilitate the landscape. Such facilities might attract tourists from the condensed nearby island towns to the Lagoons, where they can escape into an expansive landscape. Η Louise πρότεινε για τις λιμνοθάλασσες της Ερμιόνης εγκαταστάσεις οικο-τουρισμου, για να εξασφαλίσει την βιωσιμότητα τους. Αυτές οι λιμνοθάλασσες φωλιάζουν στην ακτογραμμή της Πελοποννήσου και αποτελούν μοναδικά καταφύγια άγριας φύσης. Για να μην κτισθούν η καλλιεργηθούν προτείνεται μια ήπια μορφή ανάπτυξης με υποδομές για τουρισμό, που βασίζεται στην παρατήρηση και κατανόηση της φύσης. Έτσι, οι επισκέπτες που επιθυμούν να ξεφύγουν από τα πυκνοκατοικημενα γειτονικά θέρετρα μπο-ρουν να δραπετεύσουν εδώ.
38
2015
Athens: Land – Water
Jen Oon Site museum, Marathon Battleground The Greek victory over the Persians at Marathon (490 BC) had a major impact on the form of the Western world. Jen’s proposed site museum is adjacent to the conical tomb of the Athenian dead. Her concept emerges from the idea of wanting to connect to the site of the battle, reinforcing the significance of this historical monument. It consists of public spaces and an interpretation centre; the transition between life and death is suggested by a sequence of sunken gardens permitting the visitor to form a sense of connection to the site before entering the exhibition space. From here, another semi-sunken space ascends to the mound, analogous to the descent to the under-world, before re-emerging into the world to find Demeter’s beautiful crops growing. Η νίκη των Ελλήνων επι των Περσών (490π.Χ.) Είχε σημαντική επίδραση στην μορφή του δυτικού πολιτισμού. Η θέση του Μουσείου, που προτείνει η Jen, είναι δίπλα στον Τύμβο των Μαραθωνομάχων. Συνδέοντας το με τον τάφο αναφέρεται ουσιαστικά στην σπουδαιότητα της μάχης. Το κτίριο αποτελείται από εκθεσιακούς χώρους, ένα ερμηνευτικό κέντρο και μια σειρά βυθισμένων κήπων, που ο επισκέπτης μπορεί να αισθανθεί την ιερότητα του χώρου, πριν μπει στο κυρίως μουσείο. Από εδώ, μέσω ενός ακόμη ημιυπόγειου χώρου ανάλογου της καθόδου στον Άδη, φθάνει κανείς στο ύψωμα του Τύμβου και αντικρύζει την φύση και τα δώρα της θεάς Δήμητρας.
39
2016
Athens: The Skin of the City
For the fourth Athens studio, we selected the historical triangle in the urban centre as our site. In the 19th century, the Bavarians thought that this way they were getting rid of the ugly medieval Ottoman village that Athens consisted of, by wrapping it up in a skin of clean neoclassical facades that would line the new avenues they created. This ‘new’ city formed both a skin and a membrane between two conditions: the public space of the avenues and squares, and the urban interior. The fetish of the skin recalls the current fashion for tattooing. Yehuda Safran has noted that : “....in a period in which external reality is incapable of providing collective or inter-subjective experience, some such otherness or sense of reality, the boundaries of one’s identity are no longer free in allowing the movement from internal to external reality and vice versa. The boundary itself becomes the focus....” We focused on three different ‘theatres of appearance’: the two squares of Syntagma and Omonia, and the third, unrealized square at Kerameikos, all characterized as markets: Omonia the ‘flesh market’, Syntagma the ‘market of ideas’, and Kerameikos as the market of entertainment. The workshop was invited to examine these spaces with a fresh view. How do we perceive public space nowadays in the increasingly privatized built environment? The squares are urban voids, literally lying over voids in the earth; all three lie over metro stations, and are bounded by spatial voids in the nearby buildings, the parliament, the meat and fish markets, or simply public voids in the big complexes of hotels and shopping malls. Some of the projects captured an underlying theatricality in Athens, and imagined new worlds.
40
Area of central Athens, showing orojects of Felix Joensson and Jason Macarlino (Kerameikos), Josh Cobb-Diamond (Omonia) and Ajeng Warddhana
2016
Athens: The Skin of the City
Joshua Cobb-Diamond Omonia Square as Political Theatre Omonia Sq. was seen as an urban room and a backstage, a preparation space for Syntagma and the rest of the city. Josh’s proposed scheme amplifies the current conditions to a point of spectacle. A Film Institute is placed along the north of the site, a long thin building, characterized by a giant film screen facade: a face for Omonia, the gateway into the city. The screen is in constant feedback with a media tower at the entrance to Piraeos Street. It relays current media – a supposed ‘truth teller’ to the rest of Greece and the world. The rond point is reinstated. Giant red gates mark the parade ground, visible from Syntagma sq., with curtains to be unveiled, where the rallies will gather, the backstage; amplified through live footage on the screen, the protestors are multiplied. Throughout the year, it hosts cul-tural events, the backstage becoming the stage. Between fiction and fact, representation and spectacle, a 21st C condition for Omonia sq. is discussed. Maybe the screen will show the Parthenon, a hillside, or a polykatoikia, a con-dition to replicate Omonia in Benjamin’s ‘age of mechanical reproduction’. H Ομόνοια ως ένα Αστικό Δωμάτιο και ως ένα ‘Παρασκήνιο’, χώρος προετοιμασίας για το Σύνταγμα και την υπόλοιπη πόλη. Ένα Ινστιτούτο Κινηματογράφου με μια γιγάντια οθόνη ως πρόσοψη, που προβάλλονται συνεχώς ειδήσεις από έναν πύργο επικοινωνιών και κόκκινες πύλες εισόδου στην στρογγυλή πάλι πλατεία, αποτελούν το σκηνικό. Άλλοτε γεμάτη πλήθη σε πορείες, άλλοτε άδεια με μόνον την οθόνη να πάλλεται η Ομόνοια είναι αναπαράσταση και θέαμα μαζί, στην ‘εποχή της μηχανικής αναπαραγωγής’ του Benjamin. Josh Cobb-Diamond, Omonia Square as political theatre: plans (top), rally space (centre), night life: the dance (below)
41
2016
Athens: The Skin of the City
Felix Joenson & Jason Macarlino A Kerameikos Roadside Picnic “A picnic. Picture a forest, a country road, a meadow. Cars drive off the country road into the meadow, a group of young people get out carrying bottles, baskets of food, transistor radios, and cameras. They light fires, pitch tents, turn on the music…the usual mess...” Felix and Jason write: “How do you start with a site that lacks a cohesive identity? Unlike Omonoia - the flesh market, and Syntagma the market place for ideologies, the site at Kerameikos is indifferent. Always on the edge of the tourist maps, the site is a void; it remains the square that never was. Faced with the task of understanding this in-difference, we created fragmentary urban narratives, each of which interacted with our site yet left no permanent traces of their unique character. These narratives seemed to dissipate upon crossing Piraeus road, coming out of Kerameikos cemetery or exiting the Gazi gasworks.” In Kerameikos, the juxtapositions, between mythologised past and prosaic present, force you to begin to experience historical memory as something contingent... Reinterpreted here in our Roadside Picnic, the ‘pilgrim’ (tourist, local) has the option of remaining above ground traversing a series of parks towards the reconnected botanical gardens, or descending into a world below Gazi, where we choose to augment the Eros and those impassioned activities that currently exist in Gazi’s nightlife scene. We embrace this program because like the stark contrast of commercial highway and ancient relic, these activities can generate a spectacular compression of time and memory.”
Felix Joensson and Jason Macarlino, ‘A Roadside Picnic’: reimagining Kerameikos as experiential palimpsest
Gazi- Kerameikos site section (above), Museum Bridge and descent to enter Gazi district (below)
On opposite page: three scenes: Housing by the rail-line; the Museum Bridge, and the descent into Gazi≠
42
«Ένα πικνίκ. Φαντάσου ένα δάσος, έναν εξοχικό δρόμο, ένα λιβάδι. Αυτοκίνητα βγαίνουν από τον δρόμο και σταθμεύουν στο λιβάδι, μια παρέα νέων βγαίνουν κρατώντας μπουκάλια, καλάθια με φαγητό, τρανζίστορ και φωτογραφικές μηχανές. Ανάβουν φωτιές, στήνουν σκηνές, βάζουν δυνατή μουσική…η συνηθισμένη κατάσταση…» Ο Felix και ο Jason γράφουν: «Πως ξεκινάς με μια περιοχή που δεν έχει μια συνεπή ταυτότητα; Σε αντίθεση με την Ομόνοια – την αγορά της σάρκας, και το Σύνταγμα – την αγορά των ιδεολογιών, η περιοχή του Κεραμικού είναι διαφορετική. Πάντα στην άκρη των τουριστικών χαρτών, η περιοχή είναι ένα κενό. Παραμένει η πλατεία που δεν υπήρξε. Αντιμέτωποι με την ανάγκη να την κατανοήσου-με, δημιουργήσαμε αποσπασματικά αφηγή-ματα. Αυτά έμοιαζαν να διασκορπίζονται ό-ταν διασχίζαν την Πειραιώς, έβγαιναν έξω α-πό το νεκροταφείο, η το Γκάζι. Στον Κεραμικό, οι αντιπαραθέσεις, ανάμεσα στο μυθολογικό παρελθόν και το συνηθισμένο παρόν, σε αναγκάζουν να αισθανθείς την ιστορική μνήμη ως απαραίτητη… Επανερμηνευομενος εδώ, στο πικνίκ μας στην άκρη του δρόμου, ο προσκυνητής (τουρίστας, γηγενής) μπορεί να παραμείνει πάνω από το έδαφος διασχίζοντας μια σειρά από πάρκα προς τον Βοτανικό Κήπο, η να κατεβεί στο επίπεδο κάτω από το Γκάζι, όπου ενισχύσαμε τον κόσμο του έρωτα και τις δραστηριότητες που ήδη υπάρχουν στην νυχτερινή ζωή στο Γκάζι. Ακολουθήσαμε αυτό το πρόγραμμα, γιατί, όπως με την ωμή αντιπαράθεση του εμπορικού αυτοκινητόδρομου με τα αρχαία ερείπια, αυτές οι δραστηριότη-τες δημιουργούν μια θεαματική συμπίεση χρόνου και μνήμης.» 43
2016
Athens: The Skin of the City
Amber Martin The Right to Stop Listening Syntagma is a great political theatre- when democracy fails, the Parliament building serves as a symbol of autocracy; in periods of openness, it symbolizes optimism. This project imagines a screen bisecting Syntagma square – a membrane across which ideas, motions, and proclamations are digitally exchanged in a continuous feedback loop. When Parlia-ment is truly representing the people, the screen acts as a portal between Parlia-mentarians and citizens. When connect-ivity fails, the portal closes, and a peoples’ democracy forms in Syntagma, posting its declar-ations of consensus upon the giant screens of the portal’s closed panels, in binary function: yes, no. Το Σύνταγμα αντιμετωπίσθηκε εδώ ως ένα Μεγαλειώδες Πολιτικό Θέατρο. Σε περιόδους όπου η δημοκρατία αποτυγχάνει, το κτίριο της Βουλής γίνεται σύμβολο απολυταρχίας, ενώ σε περιόδους δημοκρατικής άνθησης συμβο-λίζει την ελπίδα. Έτσι προτείνεται να κατασκευασθεί ένα ‘φίλτρο’, που διχοτομεί την πλατεία, μια ‘μεμβράνη’ που αφήνει να την περνούν ιδέες, προτάσεις και διακηρύξεις σε ένα συνεχή βρόγχο. Όταν η Βουλή πραγματικά ‘αντιπροσωπεύει’ τότε το ‘φίλτρο’ λειτουργεί ως άμεση επικοινωνία μεταξύ πολίτων και αντιπροσώπων. Όταν αυτή η επικοινωνία διακόπτεται, το ‘φίλτρο’ κλείνει και ο λαός μπορεί να δημιουργήσει μια ανεξάρτητη εναλλακτική κυβέρνηση, ‘ανεβάζοντας’ τις ανακοινώσεις του στις γιγάντιες οθόνες του τείχους του ‘φίλτρου’ για άμεσα δημοψηφίσματα με ναι, όχι.
44
Athens 2033: Venerating the Parliament – portals are open
Athens 2033: Rejecting the Parliament – The collective proposes its own laws
2016
Athens: The Skin of the City
Brad Millis Common Ground The space of Syntagma registers movements generated elsewhere in the city, country, and digital sphere, while traditional functions of public space move ever more rapidly online. The civic practice of politics, a function that traditionally belonged to the public sphere, now occurs primarily in private or semi-private spaces, cafes, bars, and the digital, a virtual public space in itself that is almost exclusively experienced privately. In this narrative, within the following decade, under pressure from an impatient and exasperated citizen body, the government will hand the balance of power over to the people and the square will be trans-formed into common ground. Through a ‘Ministry of Transparency’, the analogous worlds of the physical and digital will interact in a real-time space of political exchange.
Syntagma as physical and digital political space: Basement and upper levels (above), Section and axos (below)
Ο χώρος στο Σύνταγμα, αντανακλά κινήσεις που δημιουργούνται αλλού στην πόλη, στην χώρα και στο διαδίκτυο, ενώ παραδοσιακές λειτουργίες του δημόσιου χώρου κινούνται ολοένα και πιο γρήγορα στον ηλεκτρονικό χώρο. Η άσκηση της πολιτικής, μια δραστηριότητα που παραδοσιακά ανήκε στην δημόσια σφαίρα, τώρα γίνεται κυρίως σε ιδιωτικούς και ημι-ιδιωτικους κύκλους, καφέ, μπαρ, και στο διαδίκτυο, ένα ηλεκτρονικό δημόσιο χώρο, η μέθεξη στον οποίο είναι σχεδόν ολοκληρωτικά ιδιωτική. Σε αυτό το αφήγημα, η κυβέρνηση σε σύντομο χρόνο παραδίδεται στις μάζες, κάτω από την πίεση τους, και η πλατεία γίνεται πάλι κοινός τόπος. Μέσω του ‘Υπουργείου Διαφάνειας’ οι κόσμοι του φυσικού και του ηλεκτρονικού συναντώνται σε πραγματικό χρόνο για την πολιτική αντιπαράθεση.
45
Athens Studio 2013-2017 Coordinators: Kalliope Kontozoglou Nigel Westbrook Contributors: Eleni Gigantes Konstantina Kalfa Stavros Paspalas Elia Zenghelis Raymond Quek Manos Biris Ioanna Volaki Critics: Athanasios Spanomaridis Yannis Aesopos Rena Sakellaridou Costis Paniyiris Panos Dragonas Nikolaos Ion Terzoglou Acknowledgements: We take this opportunity to thank the Hellenic American Union and its staff for their hospitality; in particular, Lila Manioti, Myrto Tselenti, Kostas Giannakopoulos, Nikos Theotokoglou, George Balanis and George Agalianos Participants: Athens Studio 2013 Andrew Ahmat, Tobias Beale, Malisa Benjamin, Carla Blitvich, Robert Cameron, Sarah Fallon, Natasha Giles, Tomas Hoban, Alana Jennings, Nisha Kandiah, Kylie Maxfield, Lachlan McNeil, Freya Peng, Grace Schlager, Charlotte Smail, Rachel Tallon, John Tanner, Adele Teh, Ellyn Tien, Marc Umbrello, Kieran Ward, Ashleigh Willey, Associate Sally Farrah
46
Athens Studio 2014 Yolanda Azis, James Brougham, Georgia Donaldson, Harriet Drummond, Kevin Leutenegger, Myrto Louw, Daniel Martin, Jaime Mayger, Andrew Nguyen, Oliver Nyman, Ivan Tan, Prague Unger, Emily Walkemeyer, Sophie Workman Athens Studio 2015 Sinead-Marie Acton, Louise Allen, Joshua Bentley, Kate Bowler, Fletcher Brodie, Jonathan Buckeridge, Anna Chorzepa, Ashleigh Fisher, Victoria Gorham, Annabel Hiew, Romilos Irodotou, Ryan Kirkness, Jasmin Lyddell, Thalia Livingstone, Jack McCracken, Ceara Maguire, Pejman Mahabadi, Anna Mustard, Fei Ong, Jen Oon, Gemma Rees, Tayla Ryan, Andrew Ryle, Tessa Ryles, Jarrad Smith, Marina Tse Yuet Choeng, Xiaofan Wang. Athens Studio 2016 Tedrick Au, Aaron Bills, Keith Chandra, Christopher Corlett, Joshua Cobb-Diamond, Sophia De Leon, Lauren Fane, Felix Joensson, Josephine Leung, Jason Macarlino, Amber Martin, Bradley Millis, Shiah Nguyen, Olivia Pell, Takara Putland, James Rietveld, Reynette Roux, Michael Temelcos, Hui Teoh, Mary Tien, Ajeng Warddhana, Elysse Yujnovich. Athens Studio 2017 Yukiko Ang, Joseph Bean, Yaqian Bu, Oliver Campbell, Wilfrid Cheung, Isabella Cokis, Tai Dang, Lucy Dennis, Linh Dinh, Bronte Hands, Anna Harford, Khatera Hassa Yar, Jessica Kavanagh, Nicholas Kostoglo, Jacob Lam, Ruey Lee, Frances Silberstein, Shamisa Darestany, Tasmin Vivian-Williams, Ran Wei, Claire Wright, Dui Zhang.
Final jury 2016, held at the Australian Archaeological Institute at Athens in Makriyiannis
47
I
I
'
'
I
I Schbol ' ,
I ,r
,
I
, I ,
'JI
I
I,
L.........
, Al HI
ens 2013- 017
J.2iversity of Wester nAustra 1•,a
I . rrv
O , D js1g
I
,
A8nva 2013
0hr, � , ApXL1'EK1'0VLKt'lc;, navemcrTr, '' , µLo �unKr,, c;
2017
"l 'ac; AuotpaAL