ΑΡΙΣΤΟΤΈΛΗΣ ΤΖΆΚΟΣ
ARISTOTELIS TZAKOS
H επιστροφή της ζωγραφικής στις ρίζες της, το χρώμα και την γραμμή, έχει αρχίσει τα τελευταία χρόνια να γίνεται ανάγκη. Ανάγκη όρασης, μυαλού και ψυχής. Τα έργα που εκθέτει ο Αριστοτέλης Τζάκος στην Γκαλερί Νίκος Χατζηκυριάκος-Γκίκας ικανοποιούν αυτή την ανάγκη, με καθαρότητα και ακεραιότητα. Λεωνίδας Φοίβος Κόσκος Πρόεδρος Hellenic American University
The return of the art of painting back to its roots, to color and contour, has started to become a necessity in recent years; a visual, intellectual and emotional need. The works by Aristotelis Tzakos on display at the Nikos Hadjikyriakos-Ghikas Gallery are addressing this need, with clarity and integrity. Leonidas Phoebus Koskos President, Hellenic American University
Αριστερή σελίδα: Χωρίς τίτλο, 102 × 180 cm, Λάδια σε καμβά Opposite page: Untitled, 102 × 180 cm, Oil on canvas
3
Αριστοτέλης Τζάκος ή η αλληγορία του χρώματος Το ενδιαφέρον ταξίδι, η λαμπρή περιήγηση στον πολύχρωμο κόσμο, στο εικαστικό σύμπαν του χρώματος κορυφώνεται. Αλλά είναι μια περιήγηση μόνον στον κόσμο του χρώματος; Ασφαλώς όχι γιατί ο ζωγράφος Αριστοτέλης Τζάκος με όχημα το χρώμα στην προσπάθεια για καθαρή ζωγραφική, μας ταξιδεύει, μας προβληματίζει και μας κάνει να σκεφτούμε τα όρια της έντεχνης απεικόνισης, του τι μπορεί να υπάρχει εκεί έξω ειδωμένο και προβαλλόμενο από την ενδοχώρα του ψυχισμού. Προσδίδοντας επίσης αισθητική αξία στο έργο και απόλαυση στον θεατή. Γιατί το φανταστικό ή πλασματικό δημιούργημα εμπλουτίζει εν τέλει την πραγματικότητα και ξεφεύγοντας από τον δημιουργό του και την εποχή του, γίνεται διάσταση της πραγματικότητας. Η νέα σειρά έργων που παρουσιάζεται στην έκθεση της Ελληνοαμερικανικής Ένωσης, αποτελεί θεματική διεύρυνση και εμπλουτισμό των έως τώρα πεπραγμένων του ζωγράφου. Υπάρχει μια σειρά έργων μεγαλύτερων διαστάσεων που αν και χρονικά τελευταία, συνομιλούν ως ενδιάμεσος κρίκος με προγενέστερα και ακολουθούν περίπου τους ίδιους τρόπους της τριχρωμίας ως μια μικρή επιστροφή και υπενθύμιση του παρελθόντος. Εξ’ άλλου, η τριακονταετής και πλέον πορεία του Αριστοτέλη Τζάκου, είναι μια συνεχής επώδυνη προσπάθεια πειραματισμού με εναλλαγές θεματικής κατα περιόδους. Πάντοτε όμως υπάρχει στα περισσότερα έργα του, ένα σημείο ή μία έννοια και κυριαρχεί το χρώμα με την λυτρωτική απελευθερωτική δυναμική του, που οδηγεί στην εσωτερική κάθαρση. Οδηγεί επίσης σε ένα εικαστικό δυναμισμό που μας “μιλά”, σε μια έκρηξη φωτιάς που εκπέμπει κάθε έργο. Η δύναμη του χρωστήρα, η χρωματική φαντασία, επιβάλλονται και κυριεύουν τον θεατή. Ο ζωγράφος έχει πάρει τον δρόμο που οδηγεί στην καρδιά της ωραιότητας. Άλλοτε με απεικονίσεις λωρίδων ή επιφανειών τριχρωμίας που διατρέχουν τους πίνακες, άλλοτε με χρώματα που το ένα διεισδύει και διαχέεται στο άλλο δημιουργώντας πλήθος γεωμετρικών σχημάτων που μαγνητίζουν με την έντασή τους το βλέμμα. Άλλοτε με χρωματικές πύλες ανοίγματα στον χώρο, πλέγματα, λαβυρίνθους, δρόμους. Παρατηρώντας αναδρομικά τα έργα του Αριστοτέλη Τζάκου, συμμετέχουμε νοερά σε μία υπενθύμιση, σε μία εικαστική διαδρομή περιόδων της ελληνικής λαϊκής και μη παράδοσης, διανθισμένης με στοιχεία από τις διάφορες ιστορικές διεθνείς πρωτοπορίες. Στοιχεία σφραγισμένα με το προσωπικό ύφος του ζωγράφου. Συμμετέχουμε σ’ αυτή τη λαμπερή διαδρομή που έρχεται από το παρελθόν και φτάνει στην σημερινή υπαρξιακή ερήμωση της εποχής, αλλά και σε μονοπάτια και παράθυρα διαφυγής που ανοίγονται ξαφνικά μπροστά μέσω της τέχνης, από το υπαρξιακό σκοτάδι προς ένα φωτεινότερο μέλλον. Μια διαδρομή που υπηρετεί την αισθητική και την αλήθεια, δηλαδή την καρδιά. Και όπως έχει αναφερθεί και άλλοτε, μια παλιά κινέζικη παροιμία λέει : “Το πνεύμα μόνο κάνει περισσότερο δρόμο από την καρδιά, πηγαίνει όμως λιγότερο μακριά”. Μέσα από εσωτερική σύγκρουση, αγωνία και οδύνη, αναδύεται το γνήσιο συναίσθημα που καθοδηγούμενο από το πνεύμα φτάνει στην αληθινή δημιουργία. 4
Τα περισσότερα όμως έργα της έκθεσης αυτής, είναι έργα μικρότερων διαστάσεων και καλλιτεχνικά αποτελούν το επόμενο βήμα της δημιουργίας του ζωγράφου, ένα βήμα παραπέρα με άξονα μια κεντρική ιδέα ή ένα σημείο αναφοράς, όπως ήδη ειπώθηκε, που υπάρχει στο κέντρο του πίνακα προσελκύοντας αρχικά το βλέμμα. Είναι συνήθως μία τετράγωνη ή παραλληλόγραμμη κατασκευή ή σχήμα με ανοιχτό περίγραμμα που ενίοτε προεξέχει. Αποτελεί σημείο αναφοράς, ένα κεντρικό επαναλαμβανόμενο μοτίβο, που αναδύεται από την δεξαμενή του ασυνείδητου με ευφάνταστους χρωματικούς συνδυασμούς. Περιβάλλεται από φως δυνατό ή απαλότερο, αρμονικά ισορροπημένο. Τα περιρρέοντα χρώματα καθαρά, ευέλικτα στο φως και στην ένταση. Η δύναμή τους είναι τεράστια, καθολική, συμπαντική. Πηγές χρωμάτων παντού που αναβλύζουν και ρέουν ορμητικά. Μια περιπλάνηση από το αρχέγονο άγνωστο και ερεβώδες, το οποίο μεταλλάσσεται, μεταβάλλεται, φωτίζεται με την καθοριστική παρέμβασή τους. Μέσα από συγκρουσιακές διαδρομές που προηγήθηκαν στο επίπεδο της δημιουργίας των έργων, υποσκάπτοντας τις περιοχές συνειδητού-ασυνείδητου φτάνουμε στο τελικό αποτέλεσμα, όπου ο θεατής οδηγείται στην ηρεμία, στο ήσυχο λιμάνι, στην ψυχική ισορροπία, στην ειλικρινή ευδαιμονία. Οδηγείται μέσω της καθαρότητας της εικόνας, στην “βαθειά όραση”, στην αφαίρεση και στην ελευθερία. Έργα ανοιχτά στην ανάγνωση και στην ερμηνεία. Σήμερα, που η ταχύτητα της ζωής και ο φρενήρης ρυθμός της μπορεί ενδεχομένως να οδηγήσει σε μία επιφανειακή όραση των πραγμάτων, σε μία κατά κάποιον τρόπο “οπτική ανεπάρκεια”, η καθαρότητα του βλέμματος και της εικόνας είναι επιτακτικά αναγκαία περισσότερο από ποτέ. Στον δρόμο αυτής της συλλογικής αναγκαιότητας, ο ζωγράφος Αριστοτέλης Τζάκος με την καθαρότητα των έργων του συνεισφέρει το δικό του μερίδιο. Η τελευταία αυτή σειρά έργων του, πρωτότυπη στην σύλληψη και καινοφανής ως ιδέα στην μέχρι τώρα δημιουργική πορεία του, δείχνει ότι στην ζωγραφική και στην τέχνη ευρύτερα, δεν υπάρχουν όρια θεματολογίας, απεικόνισης, διαστάσεων κλπ. Συνεχώς ανιχνεύονται δρόμοι, παραστάσεις απεριόριστες και συναρπαστικές στο διηνεκές. Δρόμοι που αν ευοδωθούν, δονούν τις χορδές της συγκίνησης. Προϋπόθεση να υπάρχει η ευφάνταστη, δημιουργική, ιδιοφυής ιδιοσυγκρασία του καλλιτέχνη που να οδηγεί το χέρι του μέσα από το εύρος των ερεθισμάτων του περιβάλλοντος και του ψυχισμού του και να αποτυπώνει γυμνή την αλήθεια του. Μόνον τότε το αποτέλεσμα υπερβαίνει τα χρονικά και γεωγραφικά όρια, γίνεται σύγχρονο σε κάθε εποχή. Ο ζωγράφος Αριστοτέλης Τζάκος διαθέτει όλες τις παραπάνω προϋποθέσεις για την μεγάλη υπέρβαση. Κώστας Δ. Υφαντής Δεκέμβριος 2019 5
Aristotelis Tzakos or the allegory of color The fascinating journey, the brilliant tour of the colorful world, culminates in the visual universe of color. But is it just a tour of the world of color? Certainly not because the painter Aristotelis Tzakos, using color in the pursuit of pure painting, travels us and makes us think of the boundaries of artistic imagery, of what may be out there, seen and projected from within the psyche. The aesthetic value of the work emerges and fulfills the viewer. The imaginary or fictional creation ultimately enriches reality and, escaping from its creator and his time, becomes a dimension of reality. The new series of works presented at the exhibition of the Hellenic American Union is a thematic expansion and enrichment of the painter’s work so far. There are a number of larger-scale projects that converse as an intermediate link to earlier ones and follow the same mode of trichromy as a reminder of the past. On the other hand, Aristotelis Tzakos’ thirty-plus year career is a constant painstaking attempt at experimenting with different thematic approaches. However, in most of his works there is always a point or a meaning and the color dominates with its redemptive liberating potential, leading to inner catharsis. It also leads to an artistic dynamism that speaks to us, to an explosion of fire that every work emits. The potential of his colorful imagery dominates upon the viewer. The painter has taken the path that leads to the essence of beauty. Sometimes with stripes or tricolor surfaces running through the canvas, sometimes with colors that penetrate and diffuse into one another, creating a multitude of geometric shapes that magnify their intensity. Looking back at the work of Aristotelis Tzakos, we participate mentally in a reminder, on an artistic journey through periods of Greek folk and non-folk tradition, interspersed with elements from various historical international breakthroughs. Elements characterized from the painter’s personal style. We participate in this glorious path that comes from the past and reaches the present existential desolation of our time, while at the same time through art, ways of escaping from the existential darkness to a brighter future suddenly appear. A path that serves aesthetics and truth, that is, the heart. An old Chinese proverb says, “It’s only the spirit that travels more than the heart but doesn’t go as far”. Through inner conflict, anxiety and pain, emerges the genuine feeling which guided by the spirit, comes to true creation. Most of the paintings in this exhibition, however, are smaller ones, and are artistically the next step in the artist’s work. A step further with a central idea or reference point, as already stated, at the center of the painting, initially attracting the eye. It is usually a square or rectangular structure or shape with an open border sometimes protruding. It is a reference point, a central repetitive pattern, emerging from the unconscious’s reservoir of imaginative color combinations. It is surrounded by a bright or softer light, harmoniously balanced. The surrounding colors are pure, flexible in light and intensity. Their strength is enormous, universal. Stream of color flushing and flowing everywhere. 6
A wandering of the primordial unknown and tenebrity, which mutates, changes and is illuminated by their decisive intervention. Through the conflicting paths that preceded the creation of the works, by undermining the conscious-unconscious areas, we reach the end result where the viewer is led to tranquility, to the quiet harbor, to mental balance, to sincere bliss. He is guided by the purity of the image, the “deep vision”, the abstraction and the freedom. Works of art open to reading and interpretation. Today, when the speed of everyday life and its frenetic pace may lead to a superficial vision of things, in a sort of “visual deficiency”, the purity of sight and image is imperative more than ever. On the road to this collective necessity, the painter Aristotelis Tzakos with the purity of his work contributes his own share. His latest series of works, original in concept and novel as an idea in his hitherto creative course, shows that in painting and art in general, there are no thematic, visual, dimensional, etc. boundaries. Limitless and fascinating representations are constantly being discovered, vibrating the strings of emotion. This can happen only if the artist’s imaginative, creative, ingenious temperament exists and guides his hand through the range of stimuli of the environment and his psyche, and imprints his naked truth. Only then does the result go beyond the temporal and geographical boundaries, becoming contemporary in every age. The painter Aristotelis Tzakos embodies all the above for the great transcendence. Kostas D. Yfandis December 2019
7
Χωρίς τίτλο, 152 × 106 cm (76 × 106 cm έκαστο), Λάδια σε καμβά Untitled, 152 × 106 cm (76 × 106 cm each), Oil on canvas
8
Χωρίς τίτλο, 152 × 106 cm (76 × 106 cm έκαστο), Λάδια σε καμβά Untitled, 152 × 106 cm (76 × 106 cm each), Oil on canvas
9
Χωρίς τίτλο, 90 × 110 cm, Λάδια σε καμβά Untitled, 90 × 110 cm, Oil on canvas
11
Χωρίς τίτλο, 90 × 110 cm, Λάδια σε καμβά Untitled, 90 × 110 cm, Oil on canvas
12
Χωρίς τίτλο, 90 × 110 cm, Λάδια σε καμβά Untitled, 90 × 110 cm, Oil on canvas
13
Χωρίς τίτλο, 90 × 110 cm, Λάδια σε καμβά Untitled, 90 × 110 cm, Oil on canvas
14
Χωρίς τίτλο, 350 × 180 cm (50 × 60 cm έκαστο), Λάδια σε καμβά Untitled, 350 × 180 cm (50 × 60 cm each), Oil on canvas
16
17
Χωρίς τίτλο, 90 × 110 cm, Λάδια σε καμβά Untitled, 90 × 110 cm, Oil on canvas
19
Χωρίς τίτλο, 90 × 110 cm, Λάδια σε καμβά Untitled, 90 × 110 cm, Oil on canvas
20
Χωρίς τίτλο, 90 × 110 cm, Λάδια σε καμβά Untitled, 90 × 110 cm, Oil on canvas
21
Χωρίς τίτλο, 90 × 110 cm, Λάδια σε καμβά Untitled, 90 × 110 cm, Oil on canvas
22
Χωρίς τίτλο, 90 × 110 cm, Λάδια σε καμβά Untitled, 90 × 110 cm, Oil on canvas
24
Χωρίς τίτλο, 90 × 110 cm, Λάδια σε καμβά Untitled, 90 × 110 cm, Oil on canvas
25
Χωρίς τίτλο, 90 × 110 cm, Λάδια σε καμβά Untitled, 90 × 110 cm, Oil on canvas
26
Αριστοτέλης Τζάκος Γεννήθηκε στην Αθήνα στις 2 Ιουνίου 1957. Σπούδασε ζωγραφική στην ΑΣΚΤ με δάσκαλο τον Δημοσθένη Κοκκινίδη (1975–1980). Έκανε μεταπτυχιακές σπουδές στην Αμερική στο Washington University in St. Louis-School of Art (1980–1982). Master of Fine Arts. Από το 1985 διδάσκει ζωγραφική στην ΑΣΚΤ. Το 2010 εκλέγεται Πρόεδρος του Τμήματος Εικαστικών Τεχνών της ΑΣΚΤ, το 2012 εκλέγεται μέλος του Συμβουλίου της ΑΣΚΤ και το 2016 εκλέγεται Πρόεδρος του ΤΕΤ της ΑΣΚΤ για δεύτερη θητεία. Είναι Καθηγητής του ΤΕΤ της ΑΣΚΤ και Διευθυντής του Ζ’ εργαστηρίου Ζωγραφικής.
ΑΤΟΜΙΚΕΣ ΕΚΘΕΣΕΙΣ 1991. Γκαλερί ΤΙΤΑΝΙUM, Αθήνα 1992. Γκαλερί ΕΚΦΡΑΣΗ, Γλυφάδα 1994. Γκαλερί TITANIUM, Αθήνα 1994. Γκαλερί ΧΡΥΣΑ, Κατερίνη 1995. Γκαλερί Ζ.ΑΘΑΝΑΣΙΑΔΟΥ, Θεσσαλονίκη 1996. Χώρος Τέχνης 24, Αθήνα 1998. Γκαλερί ΑΣΤΡΟΛΑΒΟΣ, Αθήνα 2002. Γκαλερί ΑΔΑΜ, Αθήνα 2005. ΕΛΛΗΝΟΑΜΕΡΙΚΑΝΙΚΗ ΕΝΩΣΗ, Αθήνα 2008. Τεχνοχώρος “ΤΟ ΜΗΛΟ”, Αθήνα 2013. Πολιτιστικό Κέντρο Δήμου Αθηναίων “ΜΕΛΙΝΑ” 2020. ΕΛΛΗΝΟΑΜΕΡΙΚΑΝΙΚΗ ΕΝΩΣΗ, Αθήνα
ΟΜΑΔΙΚΕΣ ΕΚΘΕΣΕΙΣ 1980. Πνευματικό Κέντρο Δήμου Ζωγράφου 1982. Master of Fine Arts Thesis Show, Steinberg Hall, Washington University in St. Louis 1986. Φεστιβάλ ΑΥΓΗΣ, Π. Φάληρο 1989. “Τέσσερις διαφωνίες”, Κέντρο Τεχνών Πάρκου Ελευθερίας, Αθήνα 1990. “Τέχνη και Τεχνολογία”, ΤITANIUM, Αθήνα 1992. “Τα δέκα μέλη του ΕΕΠ της ΑΣΚΤ”, ΤITANIUM, Αθήνα 1993. “Dreaming of classicism”, Today’s Greek and Sicillian artists, Σικελία 1997. “Post-it Art”, Athenaeum Intercontinental, Aθήνα - Αrtforum Vilka, Θεσσαλονίκη 1998. “ESMO Art Athina”, ΣΕΦ 1999. “Πορτραίτα γιά τον Ρήγα”, Εταιρία Ελληνικών Σπουδών, Αθήνα 2000. “2000 κονσέρβες”, Το λιθογραφείο της οδού Πειραιώς, Αθήνα “Ζωγραφική και λογοτεχνικά κείμενα με πηγή έμπνευσης την ξενιτειά”, Αη Γιάννης Μακρίσια, Ολυμπία 2001. Γκαλερί Οίστρος, Βριλήσια “Windows to the world”- UNICEF, Τεχνόπολις Γκάζι 2005. Αίθουσα τέχνης ΖΕΡΒΑΣ, Πάτρα 2008. “Πωλείται”, Τεχνοχώρος “ΤΟ ΜΗΛΟ”, Αθήνα “Συνύπαρξη”, Γκαλερί Ζ.ΑΘΑΝΑΣΙΑΔΟΥ, Θεσσαλονίκη 2012. “Οι δάσκαλοι της ΑΣΚΤ συνομιλούν με τους μαθητές”, Ιωννίδειος Σχολή, Πειραιάς 2013. “Δημοσθένης Κοκκινίδης - ο δάσκαλος”, ΜΙΕΤ, Αθήνα 2018. “Το Ζ’ εργαστήριο ζωγραφικής της ΑΣΚΤ”, Χώρος Τέχνης ΙΣΟΓΕΙΟ, Κηφισιά 28
Aristotelis Tzakos Born in Athens on June 2nd, 1957. Studied painting at ASFA with Professor Demosthenes Kokkinides (1975–1980). Studied at Washington University in St.Louis-School of Art (1980–1982), Master of Fine Arts. He’s been teaching painting at ASFA since 1985. In 2010 he was elected Chairman of the Fine Arts Department of ASFA, in 2012 he was elected member of the Board of Trustees of ASFA and in 2016 he was elected again Chairman of the Fine Arts Department of ASFA. He’s full Professor of the Fine Arts Department of ASFA and Director of the Z’ painting studio.
SOLO EXHIBITIONS 1991. TITANIUM gallery, Athens 1992. EKFRASI gallery, Glyfada 1994. TITANIUM gallery, Athens 1994. CHRYSA gallery, Katerini 1995. Z.ATHANASIADOU gallery, Thessaloniki 1996. ART SPACE 24, Athens 1998. ASTROLAVOS gallery, Athens 2002. ADAM gallery, Athens 2005. HELLENIC AMERICAN UNION, Athens 2008. Art space “To MILO”, Athens 2013. Cultural Center of the Municipality of Athens “MELINA” 2020. HELLENIC AMERICAN UNION, Athens
GROUP EXHIBITIONS 1980. Cultural center of the Municipality of Zografou 1982. Master of Fine Arts Thesis Show, Steinberg Hall, Washington University in St.Louis 1986. AVGI festival, P. Faliro 1989. “Four disagreements” Center of Arts, Parko Eleftherias 1990. “Art and Technology”, TITANIUM 1992. “The ten members of EEP of ASFA”, TITANIUM 1993. “Dreaming of classicism, today’s Greek and Sicillian Artists”, Sicilly 1997. “Post-it Art”, Athenaeum Intercontinental, Athens. Artforum Vilka, Thessaloniki 1998. “ESMO Art Athina”, SPF, Faliro 1999. “Portraits for RIGAS”, Center of Hellenic Studies, Athens 2000. “2000 Cans”. The printshop of Peiraios Street “Painting and Texts about living in foreign lands”, Ayannis Makrisia, Olympia 2001. Oistros Gallery, Vrilisia “Windows to the world”-UNICEF, Technopolis Gazi 2005. Art space ZERVAS, Patra 2008. “For sale”, Art space “To MILO”, Athens “Coexistence”, Z.ATHANASIADOU Gallery, Thessaloniki 2012. “Professors of ASFA converse with the students”, Ionnidios school, Peiraias 2013. “D. KOKKINIDES the mentor”. MIET, Athens 2018. “The Z’ painting studio of ASFA”, Art space ISOGEIO, Kifisia
29
Ο κατάλογος αυτός εκδόθηκε με την ευκαιρία της έκθεσης του Αριστοτέλη Τζάκου στην Γκαλερί Ν. ΧατζηκυριάκοςΓκίκας της Ελληνοαμερικανικής Ενωσης στην Αθήνα απο τις 24 Φεβρουαρίου έως και τις 21 Μαρτίου 2020
This catalogue was published on the occasion of Aristotelis Tzakos’ exhibition at N. Hadjikyriakos-Ghikas Gallery of the Hellenic American Union in Athens from February 24 until March 21, 2020
ΟΡΓΆΝΩΣΗ ΈΚΘΕΣΗΣ
ORGANIZED BY
Hellenic American University & Ελληνοαμερικανική Ενωση
Hellenic American University & Hellenic American Union
ΣΥΝΤΟΝΙΣΜΌΣ ΟΡΓΆΝΩΣΗΣ
COORDINATION
Λίλα Μανιώτη Διευθύντρια Πολιτιστικών Ελληνοαμερικανικής Ένωσης
Lila Manioti Director, Division of Cultural Affairs of the Hellenic American Union
Μυρτώ Τσελέντη Ελληνοαμερικανική Ένωση
Myrto Tselendi Hellenic American Union
ΤΕΧΝΙΚΌΣ ΕΓΚΑΤΆΣΤΑΣΗΣ
INSTALLATION TECHNICIAN
Κώστας Γιαννακόπουλος
Kostas Giannakopoulos
ΦΩΤΙΣΜΟΊ
LIGHTING
Νίκος Θεοτοκόγλου
Nikos Theotokoglou
ΦΩΤΟΓΡΆΦΙΣΗ ΈΡΓΩΝ
PHOTOGRAPHS
Αριστοτέλης Τζάκος
Aristotelis Tzakos
ΣΧΕΔΙΑΣΜΌΣ ΚΑΤΑΛΌΓΟΥ
CATALOG DESIGN
Grid Office
Grid Office
© 2020, Αθήνα Αριστοτέλης Τζάκος
© 2020, Athens Aristotelis Tzakos
2020