Hawlati No. 1757

‫نرخ‪ 1000 :‬دینار‬

‫رۆژنامەیەکی سیاسیی گشتیی ئەهلییە‬

‫ژماره (‪ )1757‬چوارشهممه ‪201٨/6/6‬‬

‫وتهبێژی پارتی بۆ ‪:‬‬

‫‪3‬‬

‫دهبێت ههموو الیهنهکان بڕیار لهسهر دانانی‬ ‫سهرۆک کۆمار بدهن‪ ،‬نهک به تهنها یهکێتى و پارتى‬ ‫پەرلەمان تۆپی دەرماڵە دەخاتەوە گۆڕەپانی حکومەت‬

‫‪2‬‬

‫‪5‬‬ ‫راوێژکارێکی سەرۆک‬ ‫کۆماری عێراق‪:‬‬ ‫هەڕەشەکان بڵقی میدیایین‬

‫‪6‬‬ ‫بەنداوی دوکان لەبەردەم‬ ‫هەڕەشەی تینوێتیدا‬

‫میوانێکی ناوەخت ژیان‬ ‫لە بەرمیزە دەتۆرێنێت ‪4‬‬

‫‪7‬‬ ‫سیاسییهکان هاندەری کام‬ ‫هەڵبژاردەی مۆندیالن؟‬

‫‪2‬‬

‫راپۆرت و بەدواداچون‬

‫ژماره (‪ )1757‬چوارشهممه ‪2018/6/6‬‬

‫‪hawlatihawal@gmail.com‬‬

‫په‌رله‌مان‌تۆپه‌که‌‌ده‌خاته‌وه‌‌گۆڕه‌پانى‌حکومه‌ت‬ ‫فراکسیۆنه‌کان‌پرسی‌ده‌رماڵه‌‌ده‌ده‌نه‌وه‌‌ده‌ست‌حکومه‌ت‌و‌داواده‌که‌ن‌«شه‌لم‌کوێرم»‌ده‌رماڵه‌کان‌نه‌بڕێت‬ ‫ئارا‌ئیبراهیم‬ ‫پەرلەمانی ک��وردس��ت��ان ب��ڕگ��ەی بڕینی‬ ‫دەرماڵە لە ناو پ��ڕۆژە یاسای چاکسازی‬ ‫لە ب��ودج��ەو دەرم��اڵ��ەی فەرمانبەران و‬ ‫خانەنشینان دەردەهێنێت و بڕیارە دوای‬ ‫پەسەندکردنی یاساکە حکومەت خۆی‬ ‫هەستێت بە بڕینی ئەو دەرمااڵنەی کە بە‬ ‫«شایستە»ی نازانێت‪.‬‬ ‫دووشەممەی راب��ردوو لیژنەی یاسایی و‬ ‫دارایی پەرلەمانی کوردستان کۆبوونەوەو‬ ‫ب��ڕگ��ەی بڕینی دەرم��اڵ��ەی��ان ل��ە پ��ڕۆژە‬ ‫یاساکە دەره��ێ��ن��ا‪ ،‬ب��ەم��ەش تۆپەکەیان‬ ‫خستەوە گۆرەپانی حکومەت‪ ،‬ئەگەرچی‬ ‫لە سەرەتادا حکومەت ئەو پڕۆژە یاسایەی‬ ‫ناردبوو بۆ پەرلەمان‪.‬‬ ‫ب��هه��ار م��هح��م��ود‪ ،‬ئ��هن��دام��ى لیژنهى‬ ‫یاسایى لهپهرلهمانى کوردستان به‪‬‬ ‫وت «ب��هپ��ێ��ى ئ��هو پ���ڕۆژە ی��اس��ای��ه هیچ‬ ‫دهرم��اڵ��هی��هک نابڕدرێت‪ ،‬ب��هاڵم ههندێ‬ ‫دهرماڵه لهسهاڵحیاتى حکومهت خۆیدایه‬ ‫بیبڕێت‪ ،‬کە به نایاسایى وهردهگیرێت‪،‬‬ ‫بۆ نمونه دهرماڵهى مهترسى له دائیرهى‬ ‫کارهبا ئهوهى کهسێک به سهر عهمودى‬ ‫ک��ارهب��ا ههڵدهگهڕێت و کهسێکیش که‬ ‫له فهرمانگهیهک کار دهک��ات وهک یهک‬ ‫وهری��دهگ��رێ��ت‪ ،‬ئهمه دادپ����هروهرى تێدا‬ ‫نییه«‪.‬‬ ‫وت��ی��ش��ی «ل��ەگ��ەڵ ئ��ەم��ەش��دا حکومهت‬ ‫ناتوانێت شهلم کوێرم دهرماڵه ببڕدرێت‪،‬‬ ‫دهبێت رێنمایى و پهیڕهوى بۆ دهربکات»‪.‬‬ ‫بهپێى ئ��هو زان��ی��اری��ان��هى ل��ه وهزارهت���ى‬ ‫دارای����ى و ئ��اب��وری��هوه ب��ە‪ ‬دراوە‪،‬‬ ‫دواى پ��هس��هن��دک��ردن��ى پ����رۆژه ی��اس��اى‬ ‫چ��اک��س��ازى خانهنشینى‪ ،‬ئهنجومهنى‬ ‫وهزی���ران لیژنهیهکى ب��ااڵ پێکدههێنێت‬ ‫ب���ۆ ئ���هو رێ��ن��م��ای��ی��ان��هى ت��ای��ب��هت به‬

‫بڕیارە‌لیژنه‌که‌ى‌حکومه‌ت‌داواى‌راپۆرت‌له‌‌سه‌رجه‌م‌وه‌زاره‌ت‌و‌ده‌سته‌کان‌بکات‌تایبه‌ت‌به‌‌ده‌رماڵه‌کان‬

‫دهرماڵه ل��هراب��ردوودا دهرک��راون و دواى‬ ‫لێکۆڵینهوه‪ ،‬بهشێوهیهکى دادپهروهرانه‬ ‫ئهو دهرمااڵنهى یاسایین دههێڵدرێنهوه و‬

‫ئهوانهشى نادادى تێدایه دهبڕدرێت‪.‬‬ ‫بڕیارە لیژنهکهى حکومهتى ههرێم داواى‬ ‫راپۆرت له سهرجهم وهزارهت و دهستهکان‬

‫بکات تایبهت ب��ه دهرم��اڵ��هک��ان‪ ،‬بهپێى‬ ‫شوێنى ک��ارى فهرمانبهران دهرماڵهکان‬ ‫ب��هش��ێ��وهى دادپ���هروهران���ه ج��ارێ��ک��ى تر‬ ‫رێکدهخرێتهوه‪.‬‬ ‫لە الیەکی ت��رەوە م��اددهى سێ له پڕۆژه‬ ‫یاساکه تایبهته به خانهنشینى پله بااڵکان‪،‬‬ ‫دوو پێشنیار خراوهتهڕوو‪ ،‬که یهکێکیان‬ ‫تایبەتە بەو پلە بااڵیانەی کە تهمهنیان‬ ‫له ‪ 50‬ساڵ زیاترە بەو مەرجەی ‪ 15‬ساڵ‬ ‫خزمهتی ههبێت‪ ،‬کە بەڕێژهى لهسهدا ‪60‬‬ ‫ى موچهکهیان خانهنشین بکرێن‪.‬‬ ‫دووهم پێشنیار ئهوه بووه که سهرجهم‬ ‫پهرلهمانتاران خانهنشینى بیانگرێتهوه‪،‬‬ ‫ئ��هوان��هى تهمهنیان کەمترە لە ‪ 50‬ساڵ‬ ‫ل��هس��هدا ‪ 40‬ى موچهکهیان‪ ،‬خانەنشین‬ ‫بکرێن‪.‬‬ ‫ئهندامهکهى فراکسیۆنى گۆڕان‪ ،‬جهختى‬ ‫ل��هوهش��ک��ردهوه ک��ه بهجێبهجێکردنى‬ ‫ئهو یاسایه‪ ،‬حکومهت ئیلزام ک��راوه که‬ ‫پاشهکهوتى موچه ههڵبگرێت و نهیهێڵێت‪،‬‬ ‫وتیشى «ئ����هوهى ل��هو پ��ڕۆژهی��هدای��ه و‬ ‫دهکرێته یاسا‪ ،‬بهشێکى بچوکى چاکسازیى‬ ‫حهقیقییه‪ ،‬چاکسازییه گ��هورهک��ه له‬ ‫مهلهفى نهوت دهبێت بکرێت»‪.‬‬ ‫پڕۆژه یاساى چاکسازیى خانهنشینى‪ ،‬له ‪24‬‬ ‫مادده پێکهاتووه‪ ،‬دوو مادده بۆ پڕۆژهکه‬ ‫زیادکراوه که یهکێکیان جێگیرکردنى بڕى‬ ‫موچهى خانهنشینى مهدهنییه که نابێت‬ ‫له ‪ 400‬ههزار دینار کهمتر بێت‪.‬‬ ‫عیزهت سابر‪ ،‬سهرۆکى لیژنهى ئابورى‬ ‫لهپهرلهمانى کوردستان بۆ ‪ ،‬وتی‬ ‫«راى جیاواز ههبووه لهسهر خاڵهکانى‬ ‫پڕۆژه یاساکه‪ ،‬بهاڵم گفتوگۆى پهرلهمان‬ ‫ل��هس��هر ئ��هو م��ادان��هى جێى گفتوگۆن‪،‬‬ ‫یهکالدهبێتهوه«‪.‬‬ ‫ئهو خاڵەشیى لە پڕۆژه یاساکه به «گرنگ»‬ ‫وهسفکرد که خانهنشینى مهدهنى کراوهته‬

‫‪ 400‬ههزار دینار‪.‬‬ ‫له پ��ڕۆژهک��هدا ئ��هوه جێگیر ک��راوه که‬ ‫حکومهت دهبێت پاشهکهوتى موچهى‬ ‫فهرمانبهران ههڵبگرێت‪ ،‬عیزهت سابر‬ ‫وتی «دۆخى دارای��ى باشتر بووهو نرخى‬ ‫نهوتیش بهرزبووهتهوه»‪.‬‬ ‫وهزارهت��هک��هک��ان دهرم��اڵ��هى جیاوازیان‬ ‫ل����هڕاب����ردوودا ب��ۆ ک�����راوهو ح��ک��وم��هت‬ ‫بهڕێنمایى نوێ دهرماڵهکان رێکدهخاتهوه‬ ‫و پهرلهمان پرسى دهرماڵهکانى لهخۆى‬ ‫دورخستۆتهوه‪.‬‬ ‫مهدینه ئ��هی��وب‪ ،‬ئهندامى فراکسیۆنى‬ ‫پ��ارت��ى ل��ه لیژنهى دارای���ى پهرلهمانى‬ ‫کوردستان به ‪ ‬وت «لهگهڵ ئهوهدا‬ ‫ب��ووی��ن خانهنشینى پهرلهمانتار لهم‬ ‫خولهوه نهمێنێت‪ ،‬بهاڵم له پڕۆژهیاساکهدا‬ ‫بهشێوهیهکى ئارهزوومهندانه ماوهتهو‬ ‫پهرلهمانتار دهتوانێت لهدواى کۆتاییهاتنى‬ ‫خولهکه‪ ،‬خانهشینیهکهى ڕهتبکاتهوهو‬ ‫بگهڕێتهوه بۆ پیشهو کارى پێشوی»‪.‬‬ ‫ل���ه ‪%56‬ى ئ����هو پ����ارهی����هى دهدرێ���ت���ه‬ ‫فهرمانبهران له دهرماڵهکان پێکهاتووهو له‬ ‫‪ %44‬ى وهک موچهى ئیسمییه‪.‬‬ ‫«بهپێى پڕۆژه یاساکه‪ ،‬پێویسته دهرماڵهى‬ ‫فهرمانبهران به ستانداردى عێراقى هاوتا‬ ‫بکرێت‪ ،‬بهاڵم ئهوهش بڕیارى کۆتایى نییهو‬ ‫لهناو پهرلهمان به دهنگدان ئهو ماددانه‬ ‫پهسهند دهکرێن که ههموارکراونهتهوه«‪.‬‬ ‫شێرکۆ جهودهت‪ ،‬ئهندامى لیژنهى دارایى‬ ‫له پهرلهمانى کوردستان وایوت‪.‬‬ ‫شێرکۆ ج��هودهت به ‪ ‬وت «بهپێى‬ ‫خهماڵندنى وهزارهتى دارایی‪ ،‬لهئێستاشدا‬ ‫زیاتر له ‪ 100‬ملیار دینار بۆ حکومهت‬ ‫دهگ���هڕێ���ت���هوه‪ ،‬چ��ون��ک��ه ق��ورس��ای��ى ئ��هو‬ ‫داه��ات��هى دهگ��هڕێ��ت��هوه ل��ه ب��ن��دی��وار و‬ ‫خانهنشینى س��هرب��ازى نایاسایى و فره‬ ‫موچهیدایه«‪.‬‬

‫هەرێم‌کەمال‌ئاغا‪‌:‬هاتنی‌ئەمەریکا‌بۆ‌شەنگال‬ ‫بۆ‌رێگرییە‌لەتورکیا‪‌،‬ئەوەش‌بۆ‌یەکێتی‌گرنگە‬ ‫بنار‌هیدایەت‬ ‫هەرێم کەمال ئاغا ئەندامی سەرکردایەتی‬ ‫یەکێتی نیشتیمانی کوردستان رایگەیاند‬ ‫هاتنی هێزەکانی ئەمەریکا ب��ۆ سنوری‬ ‫ش��ەن��گ��ال و رەب��ی��ع��ە ب���ۆ رێ��گ��ری��ی��ە لە‬ ‫هەڕەشەکانی سوپای تورکیا کە پێشتر‬ ‫رایگەیاند بوو تا ئەو سنوورانە ناوەستێت‪.‬‬ ‫هەفتەی راب���ردوو هێزێکی ئەمەریکا بە‬ ‫چەکی قورسەوە گەیشتنە شەنگال‪ ،‬ئەمەش‬ ‫لێکدانەوەی ئ��ەوەی بۆ ک��را‪ ،‬کە هێزەکە‬ ‫دەیەوێت بگاتە لووتکەی چل مێرا لە چیای‬ ‫شنگال‪ ،‬ئەو شوێنەی کە لە جەنگی کەنداو‬ ‫حکومەتی بەعس مووشەکی ئاڕاستهی‬ ‫ئیسرائیل کرد‪.‬‬ ‫بەاڵم هەرێم کەمال ئاغا بە ‪ ‬راگەیاند‬ ‫هاتن و جێگیربوونی هێزهکانی ئهمریکا لەو‬ ‫شوێنانە بۆ رێگریکردنه لههاتنی هێزهکانی‬ ‫تورکیاو کۆتایی هاتنی ئهو هاش و هوشهى‬

‫راگهیاندنهکانه کە باس لە هێرشی تورکیا‬ ‫دەکەن بۆ ناوچەکە»‪.‬‬ ‫رەج��ەن تەیب ئەردۆغان س��ەرۆک کۆماری‬ ‫تورکیا پێشتر چەند جارێک رایگەریاندبوو‬ ‫کە دژ بە شەڕڤانانی یەپەکە تا سنورەکانی‬ ‫عێراق و شەنگال ناوەستن‪.‬‬ ‫هەرێم کەمال ئاغا وت��ی «ئێستا پهکهکه‬ ‫لهسنوری شهنگال ن��هم��اوه‪ ،‬بهرخودانی‬ ‫شهنگال وهکوو هێزێکی پشتیوانی بۆ ئهو‬ ‫ناوچهیه دروس��ت��ب��ووه‪ ،‬رهنگه ه���هوادار و‬ ‫الیهنگرانیان ههبێت‪ ،‬بەالم ئهمه جیاوازه«‪.‬‬ ‫وتیشی «هاتنی هێزهکانی ئهمریکا بۆ‬ ‫پاراستنی ئهو ناوچهیهیەو بهالی یهکێتی‬ ‫نیشتیمانی کوردستانهوه گرنگه«‪.‬‬ ‫چیای شنگال ‪1465‬م لەسەر ئاستی دەریاوە‬ ‫ب��ەرزە‪ ،‬چیاکە دەکەوێتە نێوان سنووری‬ ‫سووریا و عێراق و لە نێوان پارێزگاکانی‬ ‫حەسەکە و مووسڵدایە و بەرزترین لووتکەی‬ ‫چیاکەش (چل میرا)یە‪.‬‬

‫لە‌جەنگی‌کەنداو‬ ‫‌حکومەتی‌عێراق‬ ‫‌لە‌لووتکەی‌چیاکەوە‬ ‫‪‌٣٩‬مووشەکی‬ ‫دوورمەودای‬ ‫ئاڕاسته‌ی‌ئیسرائیل‬ ‫کرد‬ ‫کاتێک ل��ە جەنگی ک��ەن��داو حکومەتی‬ ‫عێراق لە لووتکەی چیاکەوە ‪ ٣٩‬مووشەکی‬ ‫دوورمەودای ئاڕاستهی ئیسرائیل کرد‪ ،‬دواتر‬

‫فڕۆکە ئیسرائیلییەکان لە وەاڵمیدا ناوچەی‬ ‫چل مێرایان ب��ۆردووم��ان کرد و چەندین‬ ‫خێزانی ئێزدی لەو ناوچەیە بوونه قوربانی‪.‬‬ ‫حهمید ئهفهندی بهرپرسی میحوهری‬ ‫باشیک کە پارتیە جیاواز لە مەسەلەکە‬ ‫دەڕوانێت‪ ،‬ئاماژە بەوە دەکات کە پێشتر ئهو‬ ‫هێزه ئهمریکییه لهوێ ههبوون‪« ،‬بهاڵم زیاد‬ ‫بوون و کهم بوونهوهیان شتێکی تره«‪.‬‬ ‫حهمید ئهفهندی بە ‪ ‬وت «ئ��هوان‬ ‫سیاسهتی تایبهت ب��هخ��ۆی��ان ه��هی��ه‪ ،‬بۆ‬ ‫چ���اودێ���ری ن��اوچ��هک��ه ل��هوێ��ن و ل��هگ��هڵ‬ ‫هێزهکانی ئێمه لهوێن‪ ،‬بهاڵم بۆ شهڕ لهوێ‬ ‫نین‪ ،‬شهوێک یا دوو ش��هو ل��هوێ دهب��ن و‬ ‫دهگهڕێنهوه«‪.‬‬ ‫سنوری شاخی شهنگال نزیکەی ‪ 80‬کیلۆمهتر‬ ‫س��ن��وری ههیه ل��هگ��هڵ ع��ێ��راق و سوریاو‬ ‫گرنگییەکی ستراتیژی هەیە‪.‬‬ ‫هەرێم کەمال ئاغا دەڵێت «ناوچەکە گرنگی‬ ‫خۆی هەیە‪ ،‬لهدیوی سوریاوه ئهمنییهتی‬

‫هێزهکانی ئهمریکا بهرهو کۆبانێ و دێرک‬ ‫و قامیشلۆ دەپاریزێت و دهبێتە پاسهوانی‬ ‫هێزهکانی ئهمریکا ل��هو ناوچهیه‪ ،‬بۆیه‬ ‫گرنگه بۆ ئهمنییهت و پاراستنی خۆیان‬ ‫هێزی ئهمریکا لهو ناوچهیه ههبێت»‪.‬‬ ‫وتیشی »لهالیهکی دیکهوه رێگر بێت له‬ ‫هیاللی شیعی ل��هو س��ن��ورهو رهنگه ئهمه‬ ‫قسه بێت له داهاتوو‪ ،‬ئهمریکییهکان بهوه‬ ‫ئاسوده نین ههر هێزێک بێت به ئارهزووی‬ ‫خۆی تهراتێن لهو ناوچهیه بکات‪ ،‬بهتایبهتی‬ ‫لهالیهن چهکدارانی داعشهوه«‪.‬‬ ‫زیاتر وتی «ههروهها گهڕانهوهى ئهمنییهته‬ ‫بۆ شهنگال کە لهکاتێکدا ههزاران هاواڵتی‬ ‫ئ��ێ��زی��دی ب��هدهس��ت��ی داع���ش ل��هن��اوب��ران‪،‬‬ ‫ئهمه دهبێته ئارامییهک بۆ گ��هڕان��هوهى‬ ‫ئێزیدییهکان کە تا ئێستا بهشێکی زۆری‬ ‫ئێزیدییهکان ن��هگ��هڕاون��هت��هوه شهنگال‪،‬‬ ‫ناڵێم لهبهر ئهوان هاتوون‪ ،‬بهاڵم لهالیهن‬ ‫ئێزیدییهکانهوه دڵنهواییهک دهبێت بۆیان»‪.‬‬

‫ژماره (‪ )1757‬چوارشهممه ‪2018/6/6‬‬

‫چاوپێکەوتن‬

‫‪3‬‬

‫مه‌حمود‌محه‌مه‌د‌وته‌بێژی‌پارتی‪:‬‬

‫یهکێتی لهم سااڵنهى دواییدا هیچ بههایهکی‬ ‫بۆ رێککهوتنی نێوانمان نههێشتهوه‬ ‫بنار‌هیدایه‌ت‬ ‫وت��هب��ێ��ژی پ��ارت��ی دیموکراتی کوردستان‬ ‫مهحمود محهمهد لهمیانهى چاوپێکهوتنێکی‬ ‫لهگهڵ رۆژنامهى ‪ ،‬ئاماژه بهچهند‬ ‫پرسێکی ههنووکهیی عێراق و گۆڕهپانی‬ ‫سیاسیی ههرێم دهکات‪.‬‬ ‫مهحمود محهمهد س��هب��ارهت ب��ه پرسی‬ ‫س����هرۆک ک��ۆم��ار دهڵ��ێ��ت «ل���ه س��اڵ��ى ‪2005‬‬ ‫رێکهوتنێک کراوه له نێوان یهکێتى و پارتى‬ ‫بۆ ئ��هوهى ئ��هوان پۆستی س��هرۆک کۆمار‬ ‫بهڕێوه ببهن و پارتی سهرۆکی ههرێم‪ ،‬بهاڵم‬ ‫یهکێتی لهم سااڵنهى دواییدا هیچ بههایهکی‬ ‫بۆ رێکهوتنی نێوانمان نههێشتهوه«‪.‬‬ ‫‌‪‌:‬هه‌وڵه‌کان‌بۆ‌پێکهێنانی‌حکوومه‌تی‌‬ ‫ن��وێ��ی‌ ع��ێ��راق‌ گه‌یشتۆته‌‌ ک��وێ‌ و‌ پارتی‌‬ ‫ل �ه‌‌ چ‌ الیه‌نێکی‌ عێراقییه‌وه‌‌ نزیکه‌‌ بۆ‌‬ ‫هاوپه‌یمانێتی؟‬ ‫مهحمود محهمهد‪ :‬خولی گفتوگۆ بهردهوامی‬ ‫ه��هی��ه و ن��هگ��هی��ش��ت��ۆت��ه ئ���هو ش��وێ��ن��هى‬ ‫بڵێین ک��ۆب��وون��هوهک��ان ک��ۆت��ای��ی ه��ات��ووه‪،‬‬ ‫کۆبوونهوهکان راوێژکارییه بۆ ئهو کوتالنهى‬ ‫ب��راوهن لهههڵبژاردنهکانی عێراق‪ .‬ههموو‬ ‫کوتلهکان بهرنامهیهکیان ههیه بۆ ئهوهى‬ ‫لهگفتوگۆ و پێکهێنانی کابینهى نوێ بیکهنه‬ ‫بهرنامهیهک بتوانن لهگهڵ کوتلهکانی دیکه‬ ‫حکوومهت پێکبهێنن‪ .‬بابهتی بهشداریکردن‬ ‫زیاتر لهالی پارتی گرنگه‪ ،‬چۆن دهتوانین‬ ‫وهکوو کورد لهبهغدا شهریکی راستهقینهى‬ ‫دهسهاڵت بین لهههموو بوارهکانی دهسهاڵت‬ ‫و بڕیار و سیاغهى قهرار و تهوافوق ههبێت‬ ‫له ئهو بهرنامانهى دهکرێت به پرۆژه یاسا و‬ ‫بهتایبهت ئهوانهى پهیوهندییان بهکوردهوه‬ ‫ههیه‪ ،‬چونکه ئهگهر بکرێت به بابهتی‬ ‫کهمینه سوننه و شیعه زۆرترن له واڵتێکی‬ ‫ف��ره ن��هت��هوه و ئاییندا ناکرێت ئهوانهى‬ ‫ژمارهیان کهمتره زهرهریان پێبگات‪ ،‬سهبارهت‬ ‫ب��هوهى پارتی لهکام الیهنهوه نزیکه ئهوه‬ ‫دهگهڕێتهوه بۆ ئهوهى کام الیهن لهچهمکی‬ ‫راستهقینه و تهوافوق و تهوازن نزیک بێت‬ ‫لهوانهوه نزیک دهبین‪.‬‬ ‫‌‌‪ ‌:‬دوای‌ ئه‌و‌ چه‌ند‌ دی��داره‌ى‌ پارتی‌‬ ‫له‌به‌غدا‌ک��ردی‪‌،‬ک��ام‌الی �ه‌ن‌ب��ه‌ده‌م‌داوا‌و‌‬ ‫خواسته‌کانتانه‌وه‌‌نزیک‌بوون؟‬ ‫مهحمود محهمهد‪ :‬ههموو ئهو دیدارانهى‬ ‫ک���راوه راوێ��ژک��اری ب��ووه و خوێندنهوهى‬ ‫ئهفکاری یهکتری ب��ووه‪ ،‬راسته ههمووی‬ ‫ئامادهیی ههبووه بۆ کارکردن بهیهکهوه‪،‬‬ ‫زیاتر گرنگی ئ��هو شانده ب��ووه چوونهته‬ ‫بهغدا‪ ،‬ئهمڕۆش کۆبوونهوهیهکی راوێژکاری‬ ‫ههیه و کاک فازڵ میرانی نوێنهرایهتی دهکات‬ ‫لهسهرۆکایهتی عێراق‪ .‬زۆربهى ههره زۆری‬ ‫الیهنه سیاسییهکانی بهشدار لهپرۆسهى‬ ‫سیاسیی بهشداری لهم کۆبوونهوهیهى ئهمرۆ‬ ‫دهکهن‪ ،‬دواتر دهکهوینه سهر ئهوهى چۆن‬ ‫کارهکان بهڕێوه ببهین‪ ،‬ئێستا تهفاهومێک‬ ‫ههیه وهک��وو کوتله لهگهڵ ئ��هو الیهنانه‬ ‫کاربکهین‪ ،‬چونکه ههندێک الی��هن ههیه‬ ‫یهکتریان قبوڵ نیه‪ ،‬پارتی هیچ کێشهیهکی‬ ‫ل��هگ��هڵ هیچ الیهنێک نیه و دوای ئ��هوه‬ ‫دهکهوینه گفتوگۆ لهگهڵ ئهو الیهنهى که‬ ‫خواستهکان جێبهجێ دهک��ات و بهتایبهت‬ ‫بهرژهوهندییهکانی کوردستان و پێشمهرگه و‬ ‫شایسته داراییهکان و ماددهى ‪ 140‬و کێشهى‬

‫پۆستی‬ ‫سه‌رۆک‌کۆمار‌موڵکی‌‬ ‫یه‌کێتی‌و‌پارتی‌نیه‌‬

‫مه‌حمود‌محه‌مه‌د‪‌،‬وته‌بێژی‌پارتی‌دیموکراتی‌کوردستان‬ ‫کهرکووک نهوهک وهکوو ئێستا که داگیرکراوه‬ ‫‌‪ ‌:‬ب��اس‌ له‌په‌یوه‌ندییه‌کی‌ تایبه‌تی‌‬ ‫بارزانی‌و‌سه‌در‌ده‌کرێت‪‌،‬پێتان‌وانیه‌‌ئێستا‌‬ ‫پارتی‌ له‌‌ س���ه‌دره‌وه‌‌ نزیکه‌‌ ب�ه‌و‌ حوکمه‌ی‌‬ ‫یه‌که‌می‌براوه‌ى‌هه‌ڵبژاردنه‌کانی‌په‌رله‌مانه‌؟‬ ‫مهحمود محهمهد‪ :‬مهسهلهى نزیک بوون‬ ‫و دوورب��وون دهکهوێته سهر ئهو وتوێژهى‬ ‫دهکرێت لهنێوانماندا‪ ،‬پارتی هێڵی سووری‬ ‫لهسهر هیچ الیهنێک نیه و ڤیتۆشمان لهسهر‬ ‫کهس نیه‪ ،‬رهنگه موقتهدا سهدر لهپێشهنگی‬ ‫ههموو ئهو کهسانهدا بێت بهتهلهفۆن ئهم‬ ‫بابهتی باس کردبێت‪ ،‬ههروهها شاندهکهى‬ ‫ئێمهش سهردانمان کردبوو‪ ،‬ههندێک شت‬ ‫له لێدوانهکانی سهدر دهخوێنرێتهوه لهوهى‬

‫ده‌بێت‌هه‌موو‌الیه‌نه‌‌‬ ‫سیاسییه‌کان‌بڕیار‌‬ ‫له‌سه‌ر‌دانانی‌سه‌رۆک‌‬ ‫کۆماری‌عێراق‌بده‌ن‬ ‫ئهو لهگهڵ زۆرینهى سیاسیی نیه‪ ،‬ئێمهش‬ ‫لهگهڵ ئهوه نین‪ ،‬بهتایبهتی لهگهڵ ئهوهى‬ ‫عێراق فره ئایینه و فره مهزههبه و دهبێت‬ ‫ب��هرژهوهن��دی ههموو الیهنهکان لهبهرچاو‬ ‫بگیرێت‪ ،‬دهکرێت لهسهر ئهوه رێکبکهوین‬ ‫ئ��هم واڵت��ه لهسهر پێکهاته سهرهکییهکان‬ ‫بهڕێوه ببرێت‪ ،‬ئهویش لهسهر بنهمای ئهم‬ ‫واڵت��ه پێکهاتووه لهسهر سوننهى عهرهب‬ ‫و شیعهى عهرهب و کورد‪ .‬دهبێت ئهم سێ‬ ‫پێکهاتهیه بهیهکهوه واڵت بهڕێوه ببهن‪،‬‬ ‫س��هدر ئ��هوهى نیشانیداوه زیاتر ئهوهیه‬ ‫لهگهڵ بهشداری ههموو الیهنهکانه لهناو‬ ‫حکوومهت‪ ،‬ههرچهنده الیهنهکانی دیکهش‬ ‫ههمان شت دهڵێن و بهاڵم تا ئێستا جگه لهو‬ ‫کۆبوونهوه راوێژکارییه هیچ دانوستانێک‬ ‫نه لهگهڵ سهدر نه لهگهڵ الیهنهکانی دیکه‬

‫ئهنجام نهدراوه‪.‬‬ ‫هاواڵتی‪ :‬پۆستی سهرۆک کۆمار پشکی‬ ‫کورده‪ ،‬بهروونی پێم بڵێ ئهو پۆسته بۆ‬ ‫چ الیهنێک دهبێت‪ ،‬ئهگهر یهکێتی بیبات‬ ‫پارتی چ مهرجێکی دهبێت‪ ،‬ئهگهر پارتی‬ ‫بیبات پۆستی سهرۆکی ههرێم بۆ کێ‬ ‫دهبێت؟‬ ‫مهحمود محهمهد‪ :‬پۆستی س��هرۆک کۆمار‬ ‫پۆستی خهڵکی کوردستانه و پۆستی هیچ‬ ‫الیهنێکی بهشدار له پرۆسهى سیاسییدا‬ ‫نیه‪ ،‬ب��هدی��اری��ک��راوی نه هی یهکێتییه و‬ ‫نههی پارتییه و نه هی الیهنه سیاسییهکانی‬ ‫دیکهیه‪ ،‬دهبێت بگهڕێینهوه بۆ ئهوهى چهند‬ ‫ساڵ و چهند خوله بۆیهکێتیی نیشتیمانی‬ ‫کوردستان ب��ووه‪ ،‬ئهو کاته لهگهڵ یهکێتی‬ ‫رێکهوتنێک ک��راوه ب��هوهى ئ��هوان پۆستی‬ ‫سهرۆک کۆمار بهڕێوه ببهن و پارتی سهرۆکی‬ ‫ههرێم بهڕێوه ببات‪ ،‬بهاڵم یهکێتی له ماوهی‬ ‫ئهم چهند ساڵهى دوایی هیچ بههایهکی بۆ‬ ‫ئهم رێکهوتننه نههێشتهوه‪ ،‬که نهیهێشتهوه‬ ‫ک��هوات��ه دهمێنێتهوه بۆ ئ��هو وتوێژانهى‬ ‫لهنێوان پارتی و یهکێتی ههموو الیهنه‬ ‫سیاسییهکان دهکرێت‪ ،‬چونکه پۆستی سهرۆک‬ ‫کۆمار موڵکی یهکێتی و پارتی نیه‪ ،‬بهڵکو‬ ‫موڵکی ههموو هاواڵتیانی کوردستانه‪ ،‬دهبێت‬ ‫ههموو الیهنه سیاسییهکان بڕیار لهسهر‬ ‫دانانی سهرۆک کۆماری عێراق بدهن‪ ،‬چونکه‬ ‫دهبێت بهرژهوهندییهکانی کوردستان پارێزاو‬ ‫بکات وهک��و چۆن س��هرۆک وهزی��ران موڵکی‬ ‫شیعهکان چهند بهباشی بهکاریدههێنن‬ ‫بۆ ئهوهى خزمهت به الیهنی شیعی بکات‪،‬‬ ‫وهکوو چۆن سهلیم جبوری چهند خزمهتی‬ ‫الیهنی سوننی کردووه‪ ،‬ئهمهش دهگهڕێتهوه‬ ‫بۆ ئهو گفتوگۆیانهی نێوان پارتی و یهکێتی‬ ‫و پارتی و ههموو الیهنهکان دهکرێت بۆ‬ ‫دیاریکردنی پۆستی سهرۆک کۆماری عێراق‪.‬‬ ‫‌‪‌:‬به‌‌رووک �ه‌ش‌ئه‌وه‌نده‌ى‌دی��ار‌بێت‌‬ ‫پۆستی‌سه‌رۆک‌کۆمار‌بۆ‌کێ‌ده‌بێت؟‬ ‫مهحمود محهمهد‪ :‬ئهگهر به ئیمتیازات و‬ ‫زۆرینهی دهن��گ و کورسی بێت دهبێت بۆ‬ ‫پارتی دیموکراتی کوردستان بێت‪.‬‬ ‫‌‪ ‌:‬ئه‌گه‌ر‌ ئه‌و‌ پۆسته‌‌ بۆ‌ پارتی‌ بێت‌‬ ‫پۆستی‌سه‌رۆکی‌هه‌رێم‌بۆ‌کێ‌ده‌بێت؟‬

‫م��هح��م��ود م��ح��هم��هد‪ :‬ئ���هوان���ه ه��هم��ووی‬ ‫دهمێنێتهوه بۆ وتوێژ‪ ،‬ئایا ئهمه دهبێت‬ ‫بهبهرامبهری پۆستی بهرامبهر یا دهبێت به‬ ‫ئیمتیازات‪ ،‬چونکه بێجگه له سهرۆک کۆمار‬ ‫ههندێک پۆستی دیکه بهر کورد دهکهوێت‪،‬‬ ‫ههندێک الیهن بهپێی ئهو خاڵبهندایانهى‬ ‫دهیکهن چیان بهردهکهوێت‪ ،‬ئهوانه ههمووی‬ ‫دهکهوێتهوه سهر گفتوگۆکان‪ ،‬تا ئێستا پارتی‬ ‫و یهکێتی لهو بارهیهوه هیچ گفتوگۆیهکیان‬ ‫نهکردووه‪ ،‬پارتی و گۆڕان و یهکگرتوو و‬ ‫کۆمهڵ و الیهنهکانی دیکه گفتوگۆیان لهو‬ ‫بارهیهوه نهکردووه‪.‬‬ ‫‌‪‌:‬ئ �ه‌گ �ه‌ر‌پ��ۆس��ت��ی‌س����ه‌رۆک‌ک��ۆم��ار‌‬ ‫وه‌ربگرن‌پۆستی‌سه‌رۆکی‌هه‌رێم‌بۆ‌یه‌کێتی‌‬

‫جارێکی‌تر‌بزووتنه‌وه‌ى‌‬ ‫گۆڕان‌پۆستی‌جێگری‌‬ ‫سه‌رۆکی‌په‌رله‌مانی‌‬ ‫عێراق‌وه‌رناگرێته‌وه‌‬ ‫ده‌بێت‪‌،‬پارتی‌هیچ‌پێش‌مه‌رجێکی‌بۆ‌ئه‌و‌‬ ‫بابه‌ته‌‌هه‌یه‌؟‬ ‫مهحمود محهمهد‪ :‬هیچ رێکهوتنێک لهو‬ ‫بارهیهوه نیه‪ ،‬ئهو رێکهوتنه هی ساڵی ‪2005‬‬ ‫بووه‪ ،‬ئێستا الیهنی دیکه ههیه‪ ،‬رهنگه لێمان‬ ‫قبوڵ نهکهن ئهو دوو پۆسته لهنێوان یهکێتی‬ ‫و پارتی دابهش بکرێت‪.‬‬ ‫‪ :‬ئ��ای��ا ج��ارێ��ک��ی ت��ر ب��زووت��ن��هوهى‬ ‫گۆڕان پۆستی جێگری سهرۆکی پهرلهمان‬ ‫وهردهگرێتهوه؟‬ ‫مهحمود محهمهد‪ :‬پۆستی جێگری سهرۆکی‬ ‫پهرلهمان جاری پێشوو پشکی گۆڕان نهبووه‬ ‫و بهپێی خاڵ بهندیش بهر بزووتنهوهى‬ ‫گۆڕان نهدهکهوت‪ ،‬بهاڵم پارتی بۆ نیشاندانی‬ ‫ن��ی��هت پ��اک��ی ئ���هو پ��ۆس��ت��هى خ���ۆی دا به‬ ‫بزووتنهوهى گۆڕان لهبهر ئهو رێکهوتنهی‬

‫لهنێوان پارتی و گۆڕان ههبووه تا دڵنیا بن‬ ‫هیچ پۆستێک بهالی پارتییهوه گرنگ نیه‬ ‫تهنها تهبایی نهبێت‪ ،‬بهاڵم بهداخهوه ئهوه وا‬ ‫دهرنهچوو‪ .‬جارێکی تر بزووتنهوهى گۆڕان‬ ‫پۆستی جێگری سهرۆکی پهرلهمانی عێراق‬ ‫وهرناگرێتهوه‪.‬‬ ‫هاواڵتی‪ ‌:‬ئه‌گه‌ر‌ الیه‌نه‌‌ سیاسییه‌کانی‌ دیکه‌‌‬ ‫ب�ه‌ده‌ر‌ له‌پارتی‌ و‌ یه‌کێتی‌ نه‌یه‌نه‌‌ ناو‌ ئه‌و‌‬ ‫ش��ان��ده‌‌ یه‌کگرتووه‌ی‌ ده‌چ��ن�ه‌‌ ب�ه‌غ��دا‌ چی‌‬ ‫ده‌گوزه‌رێت؟‬ ‫مهحمود محهمهد‪ :‬ئهمه ههڵوێستێکی‬ ‫خراپه‪ ،‬ئێمه که بانگهشهی یهک ههڵوێستی‬ ‫دهکهین بهرامبهر بهو تهحهدییانهى ههیه‪،‬‬ ‫ب��هدهر لهیهکێتی و پارتی ئهو الیهنانهى‬ ‫دیکه دهچوونه بهغدا بۆ ئێستا نایهنه ناو‬ ‫ئهو بهره یهکگرتووهوه‪ ،‬بههێز بوونمان واته‬ ‫چارهسهرکردنی کێشهکانمان‪ ،‬ئهوهى ئهوان‬ ‫دهیکهن نه لهبهرژوهندی خۆیانه وهکوو‬ ‫حزب نه لهبهرژوهندی ههرێمی کوردستانه‪،‬‬ ‫هیچ ئاکامێکی ئهرێنی لێ ناخوێنرێتهوه‪.‬‬ ‫‌‪ ‌:‬ئ�ه‌گ�ه‌ر‌ ه �ه‌ر‌ بایکۆتیان‌ ک��رد‌ چی‌‬ ‫ده‌که‌ن؟‬ ‫م��هح��م��ود م��ح��هم��هد‪ :‬ل���هگ���هڵ یهکێتی‬ ‫بهرنامهیهک دادهنێین‪ ،‬ئێستا ئهوهندهى ئێمه‬ ‫ئاگادار بین ئهو شهش الیهنه کهمبۆتهوه‬ ‫بۆچوار الیهن و رهنگه ئهوانهى کورسییان‬ ‫هێنابێت ه��هم��ووی��ان بایکۆتی پرۆسهى‬ ‫سیاسیی عێراق ن��هک��هن‪ ،‬چونکه دواج��ار‬ ‫لهبهرژوهندی ههرێمی کوردستان نابێت‪.‬‬ ‫‌‪ ‌:‬دانوستانی‌ ئێستای‌ پارتی‌ و‌ گۆڕان‌‬ ‫باشتره‌‌یا‌دانوستانی‌سه‌رده‌می‌نه‌وشیروان‌‬ ‫مسته‌فا؟‬ ‫مهحمود محهمهد‪ :‬لهدوای کۆچی دوایی کاک‬ ‫نهوشیروانهوه هیچ کۆبوونهوهیهکی فهرمی‬ ‫و نافهرمی نهکراوه لهنێوان پارتی و گۆڕاندا‬ ‫تا ئهوهمان بۆ یهکالیی بێتهوه بزانین کام‬ ‫سهردهمه بۆ گفتوگۆ باشتر ب��ووه‪ ،‬لهدوای‬ ‫کۆچی دوای��ی کاک نهوشیروان سهردانمان‬ ‫ک���ردوون و چهندین پ��رۆژهم��ان خستۆته‬ ‫بهردهمیان ب��هاڵم وهاڵمیان نهبووه‪ ،‬بۆیه‬ ‫دیارنیه چ سهردهمێک بۆ گفتوگۆ و دانوستان‬ ‫باشتر بووه‪.‬‬ ‫‌‪ ‌:‬ده‌نگۆی‌ البردنی‌ ئه‌دهه‌م‌ بارزانی‌‬ ‫ل �ه‌پ��ۆس��ت��ی‌ل��ێ��پ��رس��راوی‌ئ�ه‌ن��ج��ووم�ه‌ن��ی‌‬ ‫سه‌رکردایه‌تی‌پارتی‌له‌سلێمانی‌و‌هه‌ڵه‌بجه‌‌‬ ‫راسته‌؟‬ ‫مهحمود محهمهد‪ :‬دوای ههموو ههڵبژاردنێک‬ ‫دهبێت ههڵسهنگاندنی خۆمان بکهین له کار‬ ‫و چاالکی لق و سهرکردایهتییهکان دهکرێت‪،‬‬ ‫تا ئێستا ئهو ههڵسهنگاندنه تهواو نهبووه‪،‬‬ ‫ل��هچ��هن��د رۆژی داه��ات��وو ت���هواو دهب��ێ��ت‪،‬‬ ‫بهرپرسی لقی ‪ 12‬خ��ۆی داوای��ک��ردووه له‬ ‫پۆستهى الببرێت و دوای داواکارییهکهى‬ ‫پۆستهکهى پڕکراوهتهوه‪ ،‬بۆ ئهوانهى دیکه‬ ‫ههڵسهنگاندن دهکهین‪.‬‬

‫‪4‬‬

‫ژماره (‪ )1757‬چوارشهممه ‪2018/6/6‬‬

‫راپۆرت و بەدواداچون‬

‫میوانێکى‌ناوه‌خت‌و‌سامناک‌له‌‌به‌رمیزه‌‬ ‫گونده‌کانى‌به‌رمیزه‌و‌ده‌وروبه‌ری‌له‌‌الیه‌ک‌ماڵوێرانى‌ئاگری‌شه‌ڕ‌بوون‪‌،‬له‌‌الیه‌ک‌تریشه‌وه‌‌‬ ‫به‌روبووم‌و‌مه‌ڕومااڵته‌کانیان‌له‌‌ده‌ستداوه‌‪.‬‬

‫دەیان‌سەربازی‌سوپای‌تورکیا‌لەگەڵ‌رۆژووەوانانی‌بەرمیزە‌لەمزگەوتی‌گوندەکە‌نان‌دەخۆن‪٣1‌،‬ی‌ئایاری‌‪‌‌201٨‬‬ ‫‌‪‬‬ ‫رۆژى ‪31‬ی ئایار‪ ،‬ههرگیز بۆ کهریم عومهری‬ ‫تهمهن ‪ 67‬ساڵ رۆژێکى خۆش نهبوو‪ ،‬کاتێک‬ ‫له پڕ دهی��ان سهربازی سوپاى تورکیا وهکو‬ ‫میوان خۆیان کرد به گوندهکهیانداو ئهو‬ ‫ئێوارهیه لهسهر سفرهى رازاوهى رۆژوهوانى‬ ‫گوندهکه لهناو مزگهوتهکه نانیان خوارد‪.‬‬ ‫بهپێی دابونهریتى گوندی بهرمیزه‪ ،‬لهمانگی‬ ‫ڕهم��هزان پیاوهکان لهمزگهوت کۆدهبنهوهو‬ ‫پێکهوه نان دهخ��ۆن ههریهکهو له ماڵهوه‬ ‫سینی خۆی دێنێ و دهیخاته سهر سفره‪ ،‬دواتر‬ ‫رۆژوهوان��ى له گهنج و پیرو مناڵی گوندهکه‬ ‫ل��هس��هری ک��ۆدهب��ن��هوه‪ ،‬ب��هاڵم ئ��هو ئێوارهیه‬ ‫جیاوازبوو‪ ،‬میوانێکى ناوهخت و سامناک‬ ‫لهسهر سفره لهگهڵیان نانیان خواردو دواتر‬ ‫داویان لێکردن هاوکاریان بکهن بۆ شهڕێک که‬ ‫هی ئهوان نییه‪.‬‬ ‫ک��هری��م ع��وم��هر ک��ه بهشداربوویهکى سهر‬ ‫ئهو سفرهیه بوو‪ ،‬پێشتر شاهیدی چهندین‬ ‫روداوی ش��هڕو ماڵوێرانی ب��ووه که بههۆى‬ ‫بۆردومانهکانى سوپاى تورکیا بۆ سهر پهکهکه‬ ‫لهو ناوچهیه تووشی هاتوون‪.‬‬ ‫شهڕو روبهڕوبوونهوهی ناوچهکه بۆ ئهو پیره‬ ‫پیاوه تازه نین‪ ،‬بهاڵم ئهوهى تازه بوو ئهوه‬ ‫بوو ئهو سوپایه رۆژى ‪31‬ى ئایار به چهندین‬ ‫ئۆتۆمبێلی سهربازییهوه خۆیان ک��رد به‬ ‫گوندهکهیاندا‪.‬‬ ‫کهریم عومهر وتى «زۆرمان پێوتن مهیهنه‬ ‫گوندهکهمانهوه‪ ،‬بهاڵم ئهوان ههر سوربوون‬ ‫لهسهر هاتنهکهیان و وتیان ههر دێن وحهز‬ ‫ئهکهین بۆ چهند ساتێک بێنه التان و نانێک‬ ‫بهیهکهوه بخۆین»‪.‬‬ ‫ئ��هو ه��ێ��زه ب��ۆ چ��هن��د کاتژمێرێک لهناو‬ ‫گوندهکهدا م��ان��هوهو دواى خ��واردن��ى نانى‬ ‫ئێوارهى ههمان رۆژ گوندهکهیان بهجێهێشت‪.‬‬ ‫کهریم عومهر که هێشتا دڵهڕاوکێی ئهو رۆژهى‬ ‫لهدڵدایه نهیویست ناوى تهواوی بهێنرێت و‬ ‫داوای کرد له ‪ ‬ناوى خوازراوی بهێنێت‪،‬‬

‫ئهمهش بههۆى ئهوهى نهوهک دووباره ئهو‬ ‫هێزه بگهڕێنهوه بۆ گوندهکهیان‪.‬‬ ‫ئهو پیاوه به تهمهنه وتى «چهندین ساڵه ئێمه‬ ‫بوینهته قوربانی‪ ،‬شههیدمان داوه بریندارمان‬ ‫داوه به دهیان ملیۆن دیناریش توشی زهرهر و‬ ‫زیان بوین کهچی کهس ناڵێت ماڵتان لهکوێیه‬ ‫ئێمه ئێستا ژیانمان لێ تاڵ بووه«‬ ‫گوندی بهرمیزه بهدرێژای ‪ 41‬کم کهوتۆته‬ ‫باشوری ناحیهی سیدهکانی سهر بهقهزای‬ ‫سۆران ژمارهی دانیشتوانی لهئێستادا نزیکهی‬ ‫‪ 250‬ماڵ دهبێت دانیشتوانهکهی زیاتر خهریکی‬ ‫کشتوکاڵکردن و ئ��اژهڵ��داری��ن‪ ،‬ئ��هم گونده‬ ‫سنووری عێراق و تورکیا لێک جیادهکاتهوه‬ ‫وات��ه دوای��ن گوندی سنوره لهنێوان تورکیا‬ ‫و ه��هرێ��م‪ .‬ئ��هم گ��ون��ده ک��هوت��ۆت��ه دهڤ��هری‬ ‫برادۆستهوه که ماوهی پێنج مانگه تورکیا‬ ‫بنکهو بارهگای لهو ناوچانه درووستکردووه‪.‬‬ ‫بارهگاکانى سوپاى تورکیا کهمتر له کیلۆ‬ ‫مهترێک له گوندهکهوه دووره‪ ،‬که بهشێکه‬ ‫له زنجیرهک بارهگاى تر که تاکو ناوچهى‬ ‫خواکوڕک درێژ دهبنهوه‪ .‬بهرمیزه دوایین‬ ‫گوندی سنورى نێوان عێراق و تورکیایهو ههر‬ ‫سێ واڵته لهیهک جیا ئهکاتهوه‪ ،‬هاواڵتیان‬ ‫دهتوانن به کهمتر لهکاتژمێرێک به پیاده‬ ‫بچنه ناوخاکی تورکیاوه‪.‬‬ ‫ئ���هو ه��ێ��زهى ه��هف��ت��هى راب�����ردوو چ��وون��ه‬ ‫گوندهکهوه (‪ 50‬بۆ ‪ )60‬سهرباز دهبوونو نزیکهى‬ ‫‪ 12‬ئۆتۆمبێلیان پێبووه له جۆرهکانى (باجهر‪،‬‬ ‫پیکاپ‪ ،‬میستۆبیوشی) لهگهڵ چهند جۆره‬ ‫ئۆتۆمبێلێکی تری سهربازی‪ ،‬چهکهکانیان‬ ‫چهکى ئاسایی ب��وون و چهکی ش��ان ب��وون‪.‬‬ ‫هێزەکە دواى نانخواردن له کاتژمێر هەشتى‬ ‫شهو گهڕاونهتهوه شوێنهکانی خۆیان‪.‬‬ ‫عهبدولڕهزاق ئهحمهد‪ ،‬موختاری گوندی‬ ‫بهرمیزه‪ ،‬به‪ ‬وت «ئێمه نزیکهی ‪ 250‬ماڵ‬ ‫دهبین‪ ،‬کلتورى ئێمه وایه ههموو ڕهمهزانێک‬ ‫پیاوهکان دوای نوێژی مهغریب خواردنی‬ ‫خۆیان دێنن و به یهکهوه دهیخۆین‪ ،‬ئهوانیش‬ ‫هاتن لهگهڵ ئێمه نانیان خوارد»‪.‬‬

‫وتیشى «بهاڵم ئێمه ژیانمان لهمهترسیدایه‪،‬‬ ‫تهنانهت ناتوانین ئاژهڵداری و کشتوکاڵیش‬ ‫وهک پێویست بکهین و بچین بهروبومهکانمان‬ ‫ئاوبدهین‪ ،‬بۆیه ههمووی وشکبووهو زیانی‬ ‫زۆرمان پێکهوتووه«‪.‬‬ ‫ل��هوک��ات��هوهى س��وپ��اى ت��ورک��ی��ا ل��ه کۆتایی‬ ‫ساڵى راب��ردوو بنکهو بارهگاى لهو ناوچهیه‬ ‫کردۆتهوه‪ ،‬ژیان له دانیشتوانى گوندهکه تاڵ‬ ‫بووه‪ ،‬ئهوان جارێک دووچاری مهترسی شهڕ‬ ‫بوونهتهوه‪ ،‬جارێکیش ب��هروب��ووم و مهڕو‬

‫ساڵی‌ڕابردوو‌‪‌120‬ماڵ‌‬ ‫بۆ‌ماوه‌ی‌چه‌ندین‌ڕۆژ‌‬ ‫ئاواره‌و‌سه‌رگه‌ردان‌‬ ‫بون‌و‌گه‌نجێکیش‌له‌و‌‬ ‫گونده‌‌به‌هۆی‌بۆردومانی‌‬ ‫تورکیاوه‌‌شه‌هید‌بووه‌و‌‬ ‫به‌ده‌یان‌ملیۆن‌دینار‌‬ ‫زه‌ره‌رمه‌ند‌بونه‬ ‫مااڵتهکانیان له دهستداوه‪.‬‬ ‫موختارى گوندهکه وت��ى «ئێمه ناتوانین‬ ‫لهگوند بچینه دهرهوه‪ ،‬تائێستاش زیاتر‬ ‫له ‪ 20‬سهر مانگاى گوندهکه چونهته نزیک‬ ‫بارهگاکانى سوپاى تورکیاو بێسهرو شوێنن‪،‬‬ ‫چونکه ئێمه ناتوانین بچینه بهدوایاندا لهبهر‬ ‫مهترسی بۆ سهر ژیانی خۆمان»‪.‬‬ ‫وتیشى «ئهگهر واب��ڕوات ژی��ان زۆر سهخت‬ ‫دهبێت کهسمان وا ناتوانین بهئاسانى لێره‬

‫بژین‪ ،‬چونکه ئێمه زۆربهمان ژیانمان لهسهر‬ ‫ئاژهڵداری و کشتوکاڵکردنه«‬ ‫ئهم ش��هڕهى که ئێستا بهرۆکى ناوچهکهى‬ ‫گرتوه‪ ،‬نزیکەى شەش مانگه بهردهوامه‪ ،‬بهاڵم‬ ‫تاو ئهو کاتهى سوپاى تورکیا له بهرمیزه‬ ‫دهرنهکهوت‪ ،‬کهس به موعاناتى خهڵکى ئهو‬ ‫ناوچانهى برادۆستى نهزانى‪.‬‬ ‫برادۆست کەناوچەیەکى شاخاوییەو سەر‬ ‫به ناحیەى سیدەکانى هەرێمى کوردستانه‪،‬‬ ‫بەشوێنێکى ستراتیژى گرنگ دادەنرێت‪ ،‬بەو‬ ‫پێیەى دەکەوێته سێگۆشەى سنورى نێوان‬ ‫عێراق و ئێران و تورکیاوه‪ .‬گونده سنورى‬ ‫شاخاوییەکانى ئەو ناوچەیه چەندین ساڵى‬ ‫درێ��ژه لەژێر کۆنتڕۆڵى پارتى کرێکارانى‬ ‫کوردستان (پەکەکه) دایه که له ساڵى ‪ 1984‬ەوه‬ ‫شەڕى چەکدارى دژ به تورکیا راگەیاندووه‪.‬‬ ‫ب��ەپ��ێ��ی م��ی��دی��اک��ان��ى ن��زی��ک ل��ه پ��ەک��ەک��ه‪،‬‬ ‫ئ��ام��ان��ج��ى ت��ورک��ی��ا ل��ه ه��ێ��رش��ک��ردن��ه س��ەر‬ ‫برادۆست‪ ،‬دروستکردنى بنکەیەکى سەربازى‬ ‫هەمیشەیی و دەستبەسەرداگرتنى ئەو ناوچه‬ ‫ستراتیژییەیه که سااڵنێکى درێ��ژه لەژێر‬ ‫کۆنتڕۆڵى گەریالدایه‪ .‬پێگەى ستراتیژى‬ ‫ب��رادۆس��ت ب��ه ج��ۆرێ��ک هەهڵکەوتووه‪ ،‬که‬ ‫هەر هێز و واڵتێک کۆنتڕۆڵى ت��ەواوى ئەو‬ ‫ن��اوچ��ەی��ەى ب��ەدەس��ت��ەوه بێت ب��ه ئاسانى‬ ‫دەتوانێت کۆنتڕۆڵى سێگۆشەى سنورى عێراق‬ ‫و تورکیا و ئێران بکات‪ .‬بهاڵم لهم شهڕهدا‬ ‫دانیشتوانى ناوچه کوێستانیهکان گهورهترین‬ ‫باجیان داوه‪.‬‬ ‫ئیحسان چهلهبی ب��هڕێ��وهب��هری ناحیهی‬ ‫سیدهکان به‪ ‬ڕاگهیاند «ساڵی ڕابردوو‬ ‫‪ 120‬م��اڵ ب��ۆم��اوهی چهندین ڕۆژ ئ���اوارهو‬ ‫س��هرگ��هردان بون و گهنجێکیش لهو گونده‬ ‫بههۆی بۆردومانی تورکیاوه شههید بووهو‬ ‫بهدهیان ملیۆن دینار زهرهرمهند بونه‪ ،‬ئێمه‬ ‫داوکارین لهپهکهکه چهقی شهڕ و ملمالنێ‬ ‫لهناوچهی ئێمه کۆتایی پێ بهێنێت‪ ،‬بۆ ئهوهى‬ ‫بیانوی تورکیا نهمێنێت و شهڕ لهم ناوچانه‬ ‫کۆتایی پێبێت»‪.‬‬

‫«سوپاى تورکیا لهکاتى چونیان بۆ گوندى‬ ‫بهرمیزه داوای���ان لهدانیشتوانی ناوچهکه‬ ‫کردبوو هاوکاریان بکهن بۆ بهرەنگاربونهوهیان‬ ‫بهرامبهر به پهکهکه‪ ،‬بهاڵم دانیشتوان ڕهتیان‬ ‫ک��ردب��وهوه«‪ .‬ئیحسان چهلهبی بهڕێوهبهری‬ ‫ناحیهی سیدهکان وایوت‪.‬‬ ‫به پێى رێککهوتنێکى پێشتر لهنێوان ههردوو‬ ‫واڵتى تورکیاو عێراق‪ ،‬نابێت هیچ کام لهو‬ ‫دوو واڵته سهروهریی خاکى یهکتر پێشێل‬ ‫بکهن و بچنه سنورى یهکدییهوه‪ ،‬بهبڕواى‬ ‫چاودێرانى سیاسى ئهو رێککهوتنه لهالیهن‬ ‫تورکیاوه شکێنراوهو سهروهرى خاکى عێراق‬ ‫پێشێلدهکرێت‪.‬‬ ‫«ئهوه چهند ساڵێکه تورکیا خاکی عێراق‬ ‫دهبهزێنێت و عێراق بێ ههڵوێسته‪ ،‬هیچ‬ ‫شتێکی وامان نهدیتوه که شایانی باسکردن‬ ‫بێت‪ ،‬چونکه ئ��هرک��ی عێراقه س��هروهری��ى‬ ‫خاکی خ��ۆی بپارێزیت»‪ .‬ک��هری��م بهحری‬ ‫پهرلهمانتاری پێشووی ههرێم بۆ ‪‬‬ ‫وایوت‬ ‫وتیشی «هاتنی هێزێکی وهکو تورکیا بۆ ناو‬ ‫خاکی واڵتێک بهبێ ڕێککهوتن‪ ،‬شکاندنی‬ ‫س���هروهری���ى ئ���هو واڵت����هو ش��ک��ان��دن��ى ئ��هو‬ ‫رێککهوتنهیه که کاتى خۆى لهنێوان تورکیاو‬ ‫عێراق ئهنجام دراوه که هیچ کامیان سنورى‬ ‫یهکتر نهبهزێنن»‬ ‫ئ��هو پ��هرل��هم��ان��ت��ارهى پ��ێ��ش��ووى ههرێمى‬ ‫کوردستان ترسى خۆى لهوه نهشاردهوه که‬ ‫تورکیا زیاتر پهلبهاوێت‪ ،‬وتى «لهبهرچاومان‬ ‫ڕوون���ه ک��ه ئ��هردۆغ��ان دهڵ��ێ��ت م��ن دهچمه‬ ‫ناوخاکی سوریاو عێراق‪ ،‬پرسیش بههیچ‬ ‫کهس و الیهنێک ناکهم و موڵهتیان لێوهرناگرم‪،‬‬ ‫دی��اره گلۆپی س��هوزی بۆ ههڵکراوه لهم دوو‬ ‫واڵت��هش بهتایبهتی ناوچه کوردنشینهکان‬ ‫کراوهته ئامانج»‬ ‫لەگەڵ چڕبوونەوەى ئۆپەراسیۆنى ئاسمانى‬ ‫و زەمینى سوپاى تورکیا بۆ س��ەر سنورى‬ ‫ب��رادۆس��ت‪ ،‬پ��ارت��ى کرێکارانى کوردستان‬ ‫پ��ەک��ەک��ه ج��ەخ��ت ل��ەب��ەرگ��ری��ک��ردن ل��ەو‬ ‫ناوچەیه دەکاتەوه که پێگەیەکى سەرەکى‬ ‫گەریالکانیەتى‪ .‬تورکیا تادێت ههڕهشهکانى‬ ‫زیاتر دهکات و دهڵێت بهمزوانه له خواکورک‬ ‫و برادۆستهوه دهگهنه قهندیل‪.‬‬ ‫ک��هری��م ب��هح��ری پ��هرل��هم��ان��ت��ارى پێشووی‬ ‫ههرێمى کوردستان که خۆى خهڵکى ناوچهى‬ ‫ب��رادۆس��ت��ه‪ ،‬وت��ى «راس��ت��ه ه��هرێ��م ت��وان��اى‬ ‫بهرپهرچدانهوهى سوپاى تورکیاى نییه که‬ ‫ئهندامه لهنا تۆ‪ ،‬بهاڵم دهبوایه سهبارهت به‬ ‫بۆردوومانهکان یان هاتنی سوپا بۆ ناوخاکی‬ ‫عێراق‪ ،‬ئهگهر هیچ نهبوایه دهبوو ئیدانهی‬ ‫بکات و داوا لهعێراق بکات که ههڵوێست‬ ‫وهربگرێت بهرامبهر پاراستنی س��هروهری‬ ‫خاکی خۆی»‪.‬‬ ‫س��ن��ورى ب��رادۆس��ت ک��ه ب��ەس��ەدان گوند له‬ ‫خۆدەگرێت‪ ،‬لەدۆڵی گەلی عەلی بەگەوه‬ ‫درێ��ژدەب��ێ��ت��ەوه ب��ۆ چ��ۆم��ان و رۆژه��ەاڵت��ی‬ ‫ک��وردس��ت��ان و شنۆ و م��ەرگ��ەوەر و سۆما‬ ‫و س��ەڵ��م��اس ل��ه خ��ۆدەگ��رێ��ت‪ ،‬ل��ەوێ��ش��ەوه‬ ‫درێژدەبێتەوه بۆ هێڵی شەهیدان شەمزینان‬ ‫و بارزانیش له خۆ دەگرێت‪ ،‬هەروەها دیاناش‬ ‫دەکەوێته سنوری ن��اوچ��ەی ب��رادۆس��ت��ەوه‪.‬‬ ‫ب��ەه��ۆى ش��ەڕ و ب��ۆردوم��ان��ى ئاسمانییەوه‬ ‫زۆرب��ەى گوندەکانى ئەو سنوره چۆڵ بوون‬ ‫و له ئێستاشدا بەشێک لەو گوندانه لەژێر‬ ‫دەستى سوپای تورکیادان‪.‬‬ ‫له ئێستادا بهشێکى ئهو ناوچانه کهوتوونهته‬ ‫ن��او ئ��اگ��ری ش��هڕهک��هوهو ژیانیان تییاندا‬ ‫زهحمهت بووه هاوشێوهى گوندى بهرمیزه‪.‬‬ ‫کهریم عومهر لهگهڵ ئ��هوهى جهخت لهوه‬ ‫دهک���ات���هوه هاتنى س��وپ��اى ت��ورک��ی��ای��ان بۆ‬ ‫گوندهکهیان پێخۆش نهبووه‪ ،‬ههروهها دهڵێت‬ ‫«ناتوانین بهشێوهیهکى ئاسایی ئاژهڵهکانمان‬ ‫بهخێو بکهین بههۆى تۆپبارانى سوپاى‬ ‫تورکیاوه‪ ،‬دوو مانگ لهمهوه بهر دوو چێلم‬ ‫ههبوو نزیکى بارهگاکانى تورکیا بوونهوه‪،‬‬ ‫ئیتر ئێمهش نهمان توانی بچین بهدوایاندا‪،‬‬ ‫ئێستاش نازانم چێلهکانم چیان لێهات‪ ،‬که‬ ‫نرخهکانیان نزیکهی پێنج ملیۆن دینار‬ ‫بوون»‪.‬‬

‫ژماره (‪ )1757‬چوارشهممه ‪2018/6/6‬‬

‫چاوپێکەوتن‬

‫‪5‬‬

‫فهرهاد عهالدین‪ ،‬راوێژکارى سهرۆک کۆمارى عێراق بۆ ‪:‬‬

‫سهندنهوهى متمانه له سهرۆک کۆمار‬ ‫بڵقێکى میدیاییه و هیچى لێ شین نابێت‬ ‫سازدانى‪ :‬ئارا ئیبراهیم‬ ‫راوێژکارێکى سهرۆک کۆمارى عێراق‬ ‫دهڵێت‪ ،‬ههڵبژاردن و بهڕێووەچونى ئهو‬ ‫ههڵبژاردنه الیهنى سیاسى و یاسایى‬ ‫ههیه و سهرۆک کۆمار پهیوهسته به‬ ‫الیهنى یاسایى و بهرگرى له تهزویرى‬ ‫ههڵبژاردنهکان ناکات‪ ،‬ههر الیهنێک‬ ‫تانهى ههیه دهتوانێت بیداته دادگا‪.‬‬ ‫فهرهاد عهالدین‪ ،‬راوێژکارى فوئاد‬ ‫مهعسوم لهم چاوپێکهوتنهیدا لهگهڵ‬ ‫‪ ،‬ئاماژه بهوهدهکات که زۆرترین‬ ‫ئهو کێشانهى روبهڕووى سهرۆک کۆمار‬ ‫بوونهتهوه‪ ،‬بریتین له ریفیراندۆم و ‪١٦‬‬ ‫ئۆکتۆبهر و بڕینى بودجهو داخستنى‬ ‫دهروازه و فڕۆکهخانهکانى کوردستان‪.‬‬ ‫‪ :‬ههفتهى راب���ردوو س���هرۆک کۆمار‬ ‫رایگهیاند داواک���هى پهرلهمانى عێراق بۆ‬ ‫ژماردنى بهشێک له ئهنجامهکان به دهست‬ ‫و ه��هڵ��وهش��ان��دن��هوهى دهن��گ��دان��ى دهرهوه‪،‬‬ ‫پێچهوانهى دهستووره‪ ،‬دواتر ناڕهزایهتییهکى‬ ‫زۆر لهسهر ئهمه دروست بوو‪ ،‬راى ئێوه لهسهر‬ ‫ئهو ناڕهزایهتیانه چییه؟‬ ‫ف���هره���اد ع���هالدی���ن‪ :‬ب��هڕێ��وهچ��ون��ى ئ��هو‬ ‫ه��هڵ��ب��ژاردن��ه الی��هن��ى س��ی��اس��ى و یاسایى‬ ‫ههیه‪ ،‬س��هرۆک کۆمار پهیوهسته به الیهنى‬ ‫یاسایى و راگهیاندنهکهى س��هرۆک کۆمار‬ ‫ج��هخ��ت��ک��ردن��هوه ب���وو ک��ه ه��هم��وو الی��هک‬ ‫پهیوهست بێت به یاساو رێساکانى پڕۆسهى‬ ‫ههڵبژاردنى لهسایهوه بهڕێوهچوو‪ .‬کاتێک که‬ ‫پڕۆسهیهکى نادهستورى دهبینێت ڕاى خۆى‬ ‫لهسهر دهردهک���ات‪ ،‬پرۆسهى بهڕێوهبردنى‬ ‫دانیشته نائاساییهکهى پهرلهمان و گۆڕینى‬ ‫بابهتى دانیشتنهکه له تاوتوێکردنى بابهتێک‬ ‫بۆ بڕیاردان و دواتر بۆ نوسینهوهى پرۆژه‬ ‫یاسا‪ ،‬پێشێلکردنى دهس��ت��ورهو لهسهر ئهم‬ ‫بنهمایهش نامهى بۆ دادگاى فیدڕاڵى نارد‪،‬‬ ‫ههموو الیهنهکانیش ئهم ههڵوێستهى سهرۆک‬ ‫کۆمار بهڕاست دهزان��ن و بۆیه ههڵوێستیان‬ ‫نهبوو جگه له دوو سێ الیهن‪ .‬لێره گرنگه‬ ‫بڵێین که س��هرۆک کۆمار تهنها یهک داواى‬ ‫سهرهکى ههبوو که ئهویش پابهندبوونه به‬ ‫یاساو دهستور‪.‬‬ ‫‪ :‬بهشێک لهنیگهرانییهکان لهسهر‬ ‫دهنگهکانى کهرکوکه‪ ،‬بهتایبهتى تورکمانهکان‪.‬‬ ‫ئهرشهد ساڵحى سهرۆکى ب��هرهى تورکمانى‬ ‫ههفتهى راب���ردوو وت��ى س��هرۆک کۆمار بۆ‬ ‫ڕازیکردنى یهکێتى خۆى خسته سهنگهرى‬ ‫بهرگریکردن له ساختهکاران‪ .‬راى ئێوه لهسهر‬ ‫ئهم قسهیه چیه؟‬ ‫ف��هره��اد ع��هالدی��ن‪ :‬س���هرۆک ک��ۆم��ار خۆى‬ ‫نهخستۆته هیچ بهرهیهکهوه و تهنها له بهرهى‬ ‫یاسا و دهستوره‪ ،‬سهرۆکایهتى کۆمار بهیهک‬ ‫شێوه سهیرى پڕۆسهى ههڵبژاردن دهکات و‬ ‫ئهمهش بریتیه له دهستهبهرکردنى یاسا و‬ ‫رێساکانى ههڵبژاردن‪ ،‬ههر الیهنێکیش که‬ ‫گلهیى یان تانهى ههیه لهسهر ئهنجامهکانى‬ ‫ه��هڵ��ب��ژاردن ئ��هوه کۆمسیۆنى ههڵبژاردن‬ ‫و دهس��ت��هى دادوهرى ههیه که سکااڵکانى‬ ‫پێشکهش دهکرێت‪ ،‬ئهم زاته تهنها بۆ دژایهتى‬ ‫کورده نهک بهرگریکردن له یاسا و دادوهری‪.‬‬ ‫ل��ێ��ره گرنگه ئ��ام��اژه ب��ۆ ئ���هوه بکهین که‬ ‫سهرۆک کۆمار نه بهرگرى له تهزویر دهکات‬ ‫و نه پهیوهندى بهم کارهوه ههیه‪ ،‬چونکه له‬

‫فهرهاد عهالدین‪ ،‬راوێژکارى فوئاد مهعسوم‬ ‫ئیختساسى کارى ئهو نیه بهڵکو ئهمه کارى‬ ‫کۆمسیۆن و دادگایه‪.‬‬ ‫‪ :‬بهپێى ههندێ راپ��ۆرت��ى میدیایى‬ ‫ههفتهى راب���ردوو ژم��ارهی��هک پهرلهمانتار‬ ‫ه��هوڵ��ى وهرگ��رت��ن��هوهى متمانه ل��ه فوئاد‬ ‫مهعسوم دهدهن‪ ،‬خوێندنهوهتان بۆ ئهم ههوڵه‬ ‫چیه؟‬ ‫فهرهاد عهالدین‪ :‬سهرۆک کۆمار چهندین جار‬ ‫بێ منهتى خۆى دهربڕیوه لهو پۆسته و ههموو‬ ‫کاتێک ئاماده بووه که پۆستهکه به جێبهێڵێت‬ ‫ئ��هگ��هر ب���هرژهوهن���دى ب���ااڵى میلهتهکهى‬ ‫ئهمه داوا بکات‪ ،‬خۆى داواک��ارى ئهو پۆسته‬ ‫نهبووه و کاتێکیش تهکلیفکرا نهسڵهمیهوه‬ ‫له بهجێهێنانى واجبى خۆی‪ .‬سهبارهت به‬ ‫س��هن��دن��هوهى متمانه ئ��هوه تهنها بڵقێکى‬ ‫میدیایه و هیچى لێ شین نابێت‪ ،‬سهندنهوهى‬ ‫متمانه پڕۆسهیهکى ئاڵۆزه و دهبێت له دادگاى‬ ‫فیدڕاڵى دهست پێبکات و له پهرلهمان کۆتایى‬ ‫دێ��ت‪ ،‬ههرچى ئ��هو ب��هڕێ��زان��هى پهرلهمان‬ ‫دهیانهوێت له پهرلهمانهوه دهستپێبکهن‪،‬‬ ‫ئهمهش ههڵهیه‪.‬‬ ‫‪ :‬رهخنهکهى تر له س��هرۆک کۆمار‬ ‫دهگیرێت که له ههندێ پرسدا راى نهبووه‪،‬‬ ‫بهاڵم له پرسى بهدواداچونى پهرلهمان بۆ‬ ‫دهنگهکان قسهى ه��هب��ووه‪ .‬بۆ نموونه له‬ ‫ناوخۆى ههرێمى کوردستانیش دهوترێت له‬ ‫روداوهکانى ‪ ١٦‬ئۆکتۆبهردا قسهى نهبووه‪ ،‬ئایا‬ ‫ئهمه قسهى ئهوانه ناسهلمێنێت که بهرێز‬ ‫سهرۆک کۆمار هێشتا بهرژهوهندى حزبهکهى‬ ‫خۆى له پێش چاوه؟‬ ‫فهرهاد عهالدین‪ :‬قسه و باس لهسهر ههڵوێستى‬ ‫سهرۆک کۆمار زۆرن‪ ،‬به تایبهتى سهبارهت به‬

‫پرۆسهى ریفراندۆم و ئهنجامهکانی‪ ،‬دیاره‬ ‫خهڵک له یادێتى که سهرۆک کۆمار سێ جار‬ ‫س��هف��هرى تایبهتى بۆ ههرێمى کوردستان‬ ‫ک��ردو راوێ��ژى لهگهڵ سهرکردایهتى کورد‬ ‫کردو ڕاو بۆچونى خۆى خسته سهر مێزى‬ ‫سهرکردایهتى کورد بهههموو پێکهاتهکانهوه‪،‬‬ ‫ک��ۆب��ون��هوهى ی��هک الی���هن و دوو الی���هن و‬

‫گهورهترین کێشه‬ ‫روبهڕووى سهرۆک کۆمار‬ ‫بووبێتهوه‪ ،‬پهرتهوازهیى‬ ‫کورد بووه له بهغدا‬ ‫فرهالیهنى بهست‪ ،‬له ‪ ١٣‬ئۆکتۆبهر سهردانى‬ ‫سلێمانى کرد و لهگهڵ سهرکردایهتى کۆبووه‬ ‫و دواتریش له کۆبونهوهکانى سهرکردایهتى‬ ‫هاوبهشى ک��ورد له دوک��ان له ‪ ١٥‬ئۆکتۆبهر‬ ‫ههموو راو و بۆچونى خۆى ڕوون کردهوه‪،‬‬ ‫سهرکردایهتى سیاسى راو بۆچونهکانى بهرز‬ ‫نرخاند‪ .‬ب��هاڵم بهردهوامبوون له بۆچونى‬ ‫خ��ۆی��ان‪ ،‬ئێستاش ئهنجامهکان ڕوون���ه بۆ‬ ‫ه��هم��وو الی���هک‪ .‬دواى ‪١٦‬ی ئۆکتۆبهریش‬ ‫سهرۆک کۆمار به بهردهوامى لهسهر خهت بوو‬ ‫لهگهڵ سهرکردایهتى بااڵى سیاسى عهرهبى و‬ ‫باڵوێزهکانى ئهمریکا و بهریتانیا و ئێران و‬

‫تورکیا و ئهوروپیهکان‪ ،‬فشارى زۆرى خسته‬ ‫سهر ههموویان که هێرشهکان ڕابگیرێن و‬ ‫زێدهرۆیى زیاتر نهکرێت‪ ،‬لهم ههواڵنهشى‬ ‫زۆر سهرکهوتوو بوو‪ ،‬بهاڵم لێره حهقیقهتێک‬ ‫ههیه که نابێت له ی��ادى بکهین‪ ،‬ئهویش‬ ‫ئهوهیه سهرۆک کۆمار کارهکانى خۆى دوور‬ ‫له میدیا و کهناڵهکانى ت��ۆڕى کۆمهاڵیهتى‬ ‫ئهنجام دهدات‪ ،‬چونکه بهبڕواى ئهو مانشێتى‬ ‫ئاگرینى‪ ،‬رهنگه دڵى ههندێک رازى بکات‪ ،‬بهاڵم‬ ‫زیاتى گهورهتر دهدات به بهرژهوهندى گشتی‪،‬‬ ‫بۆیه ئهو به کردار ههڵوێست دهردهبڕێت نهک‬ ‫له میدیا‪.‬‬ ‫‪ :‬گ��رت��ن��هوهى ئ��او ل��ه الی��هن کۆمارى‬ ‫ئیسالمى ئێران و تورکیا له چهند رۆژى‬ ‫راب���ردودا پرسێکى دی��ارب��وون‪ .‬ههوڵهکانى‬ ‫سهرۆک کۆمار لهسهر ئهم مهسهلهیه چیه؟‬ ‫فهرهاد عهالدین‪ :‬گرتنهوهى ئاو له الیهن‬ ‫ت��ورک��ی��ا پ��ڕۆس��هی��هک��ه چ��هن��دی��ن س��اڵ��ه له‬ ‫ئارادایه‪ ،‬زیاتر له ‪ ٢٠‬ساڵه که تورکیا خهریکى‬ ‫دروستکردنى بهنداوه له ناو خاکى خۆی‪،‬‬ ‫تهنانهت ئهوان به نیازبوون له مانگى ئادارى‬ ‫ئهمساڵ دهست به کردنهوهى بهنداوى ئهلیسۆ‬ ‫بکهن‪ ،‬بهاڵم به ههوڵهکانى سهرۆک کۆمارو‬ ‫الیهنه پهیوهندیدارهکانى تر ئهم ک��اره بۆ‬ ‫مانگى شهش دواخ��را‪ ،‬ئێستاش پێویسته که‬ ‫حکومهتى عێراق کاربکات و دابینکردنى‬ ‫ئ��او و پارێزگارى لهسهرچاوه ئاوییهکانى‬ ‫بکات و لهگهڵ تورکیاو ئێرانیش ئیتیفاقیهى‬ ‫نێودهوڵهتى واژۆ بکات بۆ ئهوهى بتوانن به‬ ‫یهکهوه ئیدارهى سهرچاوه ئاوییهکان بکهن‪.‬‬ ‫‪ :‬قسهیهک ههیه که یهکێتى نیشتیمانى‬ ‫کوردستان بهڕێز فوئاد مهعسوم کاندید‬ ‫بکهنهوه بۆ سهرۆکایهتى کۆمار له خولى‬ ‫داهاتوودا‪ ،‬بهرێزیان تا چهند ئامادهن خولێکى‬ ‫تر سهرۆکایهتى بکهن؟‬ ‫ف��هره��اد ع��هالدی��ن‪ :‬پۆستى س��هرۆک کۆمار‬ ‫وهک نهریتێک بۆ کورد تهرخانکراوه‪ ،‬بهاڵم‬ ‫شهرت نیه ئهم جارهیان بۆ کورد بێت‪ ،‬ئهگهر‬ ‫بۆ کورد بوو ئهوه ئێستا پارتى دیموکراتى‬ ‫کوردستانیش داواى ئهم پۆسته دهک��ات‪ ،‬به‬ ‫واتایهکى تر‪ ،‬پۆستى سهرۆک کۆمار پێویستى‬ ‫به یهکدهنگى و پێکهاتنى ک���ورده لهسهر‬ ‫کاندیدێک که بتوانێت بهرگرى له مافى گهلى‬ ‫ک��ورد بکات له بهغدا‪ ،‬تا ئهم ساتهش هیچ‬ ‫کهسێک به فهرمى له الی��هن هیچ الیهنێک‬ ‫کاندید نهکراوه‪ ،‬سهرۆک کۆمار ناسڵهمێتهوه‬ ‫لهههر واجبێک که خزمهتى گهلهکهى بکات‬ ‫و لهسهر ئهم بنهمایهش قبووڵى بوو که ئهم‬ ‫پۆسته وهربگرێت‪.‬‬ ‫‪ :‬ئایا هیچ کێشهو گرفتێکى سیاسى بۆ‬ ‫بهڕێز فوئاد مهعسوم دروستکراوه لهم چوار‬ ‫ساڵهى راب���ردودا؟ چ لهناوخۆ ی��ان واڵتانى‬ ‫دهرهوه؟‬ ‫ف��هره��اد ع���هالدی���ن‪ :‬گ��هورهت��ری��ن کێشهى‬ ‫که س��هرۆک کۆمار بهرانبهرى بووبێتهوه‬ ‫پهرتهوازهیى کورد بوو له بهغدا‪ ،‬لهدهستدانى‬ ‫یهک دهنگى کاریگهرى زۆرى ههیه لهسهر‬ ‫پێگهى کورد له بهغدا‪ ،‬له ههمان کاتدا بووه‬ ‫هۆکارى لهدهستدانى چهندین پۆست و پایهى‬ ‫گ��هوره‪ ،‬چونکه کوتله کوردییهکان ئاماده‬ ‫نهبوون بهیهکهوه کار لهسهر بهرگریکردن له‬ ‫مافهکان بکهین بهیهکهوه‪ ،‬بهڵکو ههریهکهیان‬ ‫به تهنها ههوڵى دهدا‪،‬‬ ‫‪ :‬ه��ی��چ ک��ێ��ش��هی��هک ه��هی��ه ب��هه��ۆى‬ ‫پێشێلکردنى دهس��ت��ورهوه له الی��هن الیهنه‬

‫سیاسیهکانهوه روب����هڕووى سهرۆکایهتى‬ ‫کرابێتهوه؟ ئایا چارهسکراوه یان نا؟‬ ‫فهرهاد عهالدین‪ :‬بهپێى دهستور سهرۆک‬ ‫کۆمار پارێزگارى دهک��ات له دهستور‪ ،‬بهاڵم‬ ‫لهبهر ئ��هوهى نه لهدهستور و نه بهیاسا‬ ‫ئ��هم پارێزگاریکردنه رێکنهخراوه‪ ،‬بۆیه‬ ‫گفتوگۆیهکى زۆر ههیه که چ��ۆن س��هرۆک‬ ‫کۆمار دهتوانێت بهرگرى بکات له پێشێلکردنى‬ ‫دهس��ت��ور‪ ،‬ل��هگ��هڵ ئ��هم��هش��دا‪ ،‬سهرۆکایهتى‬ ‫ک��ۆم��ار لیژنهیهکى تایبهتى پێکهێنا بۆ‬ ‫دهستنیشانکردنى پێشێلکارییهکان و بهنامه و‬ ‫به سکااڵ ههوڵیدا بۆ البردنى پێشێلکارییهکان‪،‬‬ ‫واجبى ئهم خولهى پهرلهمانیش ئهوه دهبێت‬ ‫که به یاسا دهسهاڵتهکانى س��هرۆک کۆمار‬ ‫دیارى بکات و میکانیزمى پارێزگاریکردن له‬ ‫دهستور بخرێته چوارچێوهى یاساوه‪.‬‬ ‫‪ :‬وهک��و راوێژکارێکى س��هرۆک کۆمار‪،‬‬ ‫گهورهترین کێشهى له راب���ردوودا یهخهى‬

‫سهرۆک کۆمار‬ ‫چهندین جار بێ منهتى‬ ‫خۆى دهربڕیوه لهو‬ ‫پۆسته و ههموو کاتێک‬ ‫ئاماده بووه که پۆستهکه‬ ‫بهجێبهێڵێت‬ ‫ب��هرێ��ز ف��وئ��اد م��هع��س��وم��ى گرتبێت چى‬ ‫کێشهیهک بووه؟‬ ‫فهرهاد عهالدین‪ :‬عێراق دهوڵهتێکى پڕ له‬ ‫کێشهو تهنگو چهڵهمهیه‪ ،‬ئ��هم کێشانهش‬ ‫بهشێوهیهکى نهپچڕاو یهک به دواى یهکدا‬ ‫دێ��ن‪ ،‬ه��هر ل��هس��هرهت��اى دهستبهکاربوونى‬ ‫کێشهى له دهستدانى سێ پارێزگاى عێراق‬ ‫و داگیرکردنیان له الیهن داعش‪ ،‬کوشتن و‬ ‫دهستگیرکردنى خوشک و برا ئێزیدیهکان‬ ‫کاریگهرى زۆرى دهروون��ى ههبوو‪ ،‬کێشهى‬ ‫ههڵبژاردنى سهرۆک وهزیران و الدانى نورى‬ ‫مالیکی‪ ،‬دوات��ر کێشهکانى ناو پهرلهمان و‬ ‫خۆپیشاندانهکان و کێشهکانى ریفراندۆم و‬ ‫‪١٦‬ی ئۆکتۆبهر و بڕینى بودجهو داخستنى‬ ‫دهروازهو فڕۆکهخانهکانى ک��وردس��ت��ان و‬ ‫دهی��ان کێشهى تر که تیایدا س��هرۆک کۆمار‬ ‫ڕۆڵى گرنگى بینى بۆ گهیشتن به چارهسهر‪.‬‬ ‫رهنگه یهکێک له گرنگترین سهرکهوتنهکانى‬ ‫ئهوهبوو که توانى ئهمریکیهکان رازى بکات‬ ‫سێ رۆژ بهر له ئهو مهوعیدهى دایان نابوو‬ ‫که یارمهتى بگهیهنن بۆ چیاى سنجار بۆ‬ ‫یارمهتى خوشک و برا ئێزیدیهکان که لهوێ‬ ‫به بێ ئاو و نان پهنایان بۆ شاخهکان بردبوو‪،‬‬ ‫بههۆى پهیوهندى راستهوخۆ لهگهڵ جۆ‬ ‫بایدنى جێگرى س��هرۆک کۆمارى ئهمریکاو‬ ‫باڵیۆزى ئهمریکا له بهغدا توانیان ئهم‬ ‫یارمهتیانه زووتر له کاتى خۆى بگهیەنن و‬ ‫ژیانى سهدان کهس له مهترسى تونیهتى و‬ ‫برسیهتى رزگار بکهن‪.‬‬

‫‪6‬‬

‫ژماره (‪ )1757‬چوارشهممه ‪2018/6/6‬‬

‫راپۆرت‌و‌بەدواداچون‬

‫بەنداوی دوکان لەبەردەم هەڕەشەی تینوێتیدا‬ ‫هۆشدارى دهدرێت له دروستبوونى «مهترسی ڕاستهقینه« لهسهر بهنداوى دوکان ئهگهر گرتنهوهى ئاوى‬ ‫زێیهکه لهالیهن ئێرانهوه درێژه بکێشێت‪.‬‬

‫زێی بچوک‬

‫‌‪‬‬ ‫چاوه‌ڕوانده‌کرێت‌به‌نداوى‌دوکان‌قوربانى‌‬ ‫و‌زیانمه‌ندى‌گه‌وره‌ى‌گرتنه‌وه‌ى‌ئاوى‌زێی‌‬ ‫بچوک‌بێت‌له‌الیه‌ن‌ئێرانه‌وه‌‪‌،‬ئه‌گه‌ر‌ئه‌و‌‬ ‫واڵت�ه‌‌ بەردەوامبێت‌ لە‌ گلدانەوەی‌ ئاوى‌‬ ‫زێیه‌که‌‌که‌‌زیاتر‌له‌‌نیوه‌ى‌ئاوى‌به‌نداوەکە‌‬ ‫لەو‌زێیەوە‌سەرچاوە‌دەگرێت‪‌.‬هەوڵەکان‌‬ ‫بۆ‌ڕیگریکردن‌لەو‌مەترسییە‌هیوابەخش‌‬ ‫نین‪.‬‬ ‫به‌پێی‌ توێژینه‌وه‌یه‌کی‌ دوو‌ پسپۆڕی‌‬ ‫ب���واری‌ جوگرافیا‌ ل�ه‌‌ زان��ک��ۆی‌ سلێمانی‪‌،‬‬ ‫ئ�ه‌گ�ه‌ر‌ئ��ێ��ران‌ب �ه‌ت �ه‌واوی‌ئ��اوی‌زێیه‌که‌‌‬ ‫بگرێته‌وه‌‪ ‌،‬گرفتێکی‌ گ �ه‌وره‌ی‌ که‌م‌ ئاوی‌‬ ‫له‌ناو‌ دانیشتوانی‌ سلێمانیدا‌ دروستده‌بێت‌‬ ‫که‌‌ چاره‌سه‌ری‌ئاسان‌نابێت‪‌،‬جگه‌‌له‌وه‌ی‌‬ ‫ک��اری��گ�ه‌ری‌ ده‌ب��ێ��ت‌ ل�ه‌س�ه‌ر‌ دانیشتوانی‌‬ ‫که‌رکوک‌و‌ناوه‌ڕاست‌و‌خوارووی‌عێراقیش‪.‬‬ ‫ئ �ه‌و‌ڕووب����اره‌‌ک�ه‌‌ل�ه‌‌خاکی‌رۆژه �ه‌اڵت��ى‌‬ ‫کوردستانه‌وه‌‌ درێژده‌بێته‌وه‌‌ بۆ‌ هه‌رێمی‌‬ ‫کوردستان‪ ‌،‬پێش‌ ئەوەی‌ بڕژێتە‌ به‌نداوی‌‬ ‫دوکانه‌وه‌‪ ‌،‬دانیشتوانی‌ پشده‌ر‌ ‌ سودی‌ لێ‌‬ ‫دەبینن‌ بۆ‌ ئاوی‌ خواردنەوەو‌ کشتوکاڵ‌ و‌‬ ‫ئاژه‌ڵداریی‌و‌پڕۆژه‌ی‌به‌خێوکردنی‌ماسی‪.‬‬ ‫سه‌ره‌تای‌ئه‌م‌مانگه‌‌ئێران‌له‌‌هه‌نگاوێکی‌‬ ‫تاکالیه‌نه‌دا‌ و‌ له‌‌ خاکی‌ خ��ۆی�ه‌وه‌‌ ئاوی‌‬ ‫روباره‌که‌ی‌گرته‌وه‌‪‌،‬به‌مه‌به‌ستی‌پڕکردنی‌‬ ‫به‌نداوی‌کۆڵه‌سه‌‌که‌‌له‌‌ساڵی‌‪‌٢٠٠٧‬له‌سه‌ر‌‬ ‫ئه‌و‌روباره‌و‌له‌‌باشوری‌خۆرهه‌اڵتی‌شاری‌‬ ‫سه‌رده‌شت‌ دروستیکردووه‌‪ ‌،‬به‌مه‌به‌ستی‌‬ ‫گلدانه‌وه‌ی‌ئاو‌تا‌بۆ‌به‌رهه‌مهێنانی‌کاره‌با‌‬ ‫به‌کاری‌بهێنێت‪.‬‬ ‫ئه‌و‌به‌نداوه‌‌له‌ساڵی‌رابردوودا‌خرایه‌‌کار‪‌،‬‬ ‫ئه‌وکات‌ و‌ له‌هه‌مان‌ ئه‌م‌ مانگه‌دا‌ ئێران‌‬ ‫روباری‌ زێی‌ بچوکی‌ گرته‌وه‌‪ ‌،‬به‌مه‌به‌ستی‌‬ ‫پڕکردنی‌ ب�ه‌ن��داوه‌ک�ه‌‪ ‌،‬که‌‌ گرفتی‌ زۆری‌‬ ‫بۆ‌ ئاوی‌ خواردنه‌وه‌ی‌ دانیشتوانی‌ پشده‌ر‌‬

‫و‌ کشتوکاڵ‌ و‌ پڕۆژه‌کانی‌ به‌خێوکردنی‌‬ ‫ماسی‌دروستکرد‌که‌‌له‌‌که‌ناری‌روباره‌که‌‌‬ ‫دروستکراون‪.‬‬ ‫گرتنه‌وه‌ی‌ زێی‌ بچوک‌ له‌کاتێکدایه‌‪ ‌،‬ئه‌و‌‬ ‫روب���اره‌‌ب�ه‌ه��ۆی‌چه‌ند‌ه��ۆک��ارێ��ک�ه‌وه‌‌له‌‌‬ ‫ئێستادا‌به‌تاکه‌‌سه‌رچاوه‌ی‌ئاوی‌تاڕاده‌یه‌ک‌‬ ‫مسۆگه‌ر‌داده‌نرێت‌بۆ‌هه‌رێمی‌کوردستان‌‬ ‫و‌عێراق‪‌،‬له‌کاتێکدا‌ده‌سه‌اڵتدارانی‌عێراق‌‬ ‫زه‌نگی‌سه‌رهه‌ڵدانی‌قه‌یرانی‌ئاویان‌لێداوه‌‪‌،‬‬ ‫ب�ه‌ه��ۆی‌پ��ڕک��ردن��ی‌ب �ه‌ن��داوی‌زه‌ب�ه‌الح��ی‌‬ ‫ئه‌لیسۆ‌له‌الیه‌ن‌تورکیاوه‌‌له‌سه‌ر‌سه‌رچاوه‌‌‬ ‫ئاوییه‌کانی‌روباری‌دیجله‌‪.‬‬ ‫هۆکارێکی‌ تر‌ ده‌گه‌ڕێنرێته‌وه‌‌ بۆ‌ ئه‌وه‌ی‌‬ ‫به‌نداوی‌ ده‌ربه‌ندیخان‌ به‌هۆی‌ کاریگه‌ری‌‬ ‫ب��وم�ه‌ل�ه‌رزه‌ک�ه‌ی‌ ساڵی‌ راب����ردووه‌وه‌‌ ئه‌و‌‬ ‫توانایه‌ی‌ جارانی‌ نه‌ماوه‌‌ بۆ‌ گلدانه‌وه‌ی‌‬ ‫ئ���او‌ت��ا‌ب�ه‌ش��ێ��وه‌ی�ه‌ک��ی‌س��ه‌ره‌ک��ی‌پشتی‌‬ ‫پ��ێ‌ ببه‌سترێت‪ ‌ ‌،‬به‌شێک‌ ل�ه‌س�ه‌رچ��اوه‌‌‬ ‫ئ��اوی��ی �ه‌ک��ان��ی��ش��ى‌ل���ه‌الی���ه‌ن‌ئ��ێ��ران��ه‌وه‌‌‬ ‫گیراونه‌ته‌وه‌‪ ‌،‬به‌و‌ هۆیه‌شه‌وه‌‌ زیاتر‌ پشت‌‬ ‫به‌‌ به‌نداوی‌ دوک��ان‌ ده‌به‌سترێت‌ که‌‌ زێی‌‬ ‫بچوک‌ده‌ڕژێته‌‌ناوییه‌وه‌‪.‬‬ ‫ته‌واونه‌کردنی‌ به‌نداوی‌ بێخمه‌ش‌ له‌سه‌ر‌‬ ‫زێی‌گه‌وره‌‌که‌‌سه‌رچاوه‌یه‌کی‌دیکه‌ی‌ئاوه‌‌‬ ‫بۆ‌هه‌رێم‌و‌عێراق‌وایکردووه‌‌زێى‌بچوک‌‬ ‫وه‌ک‌تاکه‌‌سه‌رچاوه‌ى‌تاڕاده‌یه‌ک‌مسۆگه‌رى‌‬ ‫ئاو‌ ناوببرێت‌ کە‌ به‌‌ رێژه‌یه‌کی‌ به‌رچاو‌‬ ‫که‌میکردووه‌‪.‬‬ ‫محه‌مه‌د‌ تاهیر‌ ب �ه‌ڕێ��وه‌ب �ه‌ری‌ به‌نداوی‌‬ ‫دوکان‌به‌‌‌‪‌‬وت‌ «ئاستی‌ ئاوی‌ هاتوو‌‬ ‫بۆ‌به‌نداوى‌دوکان‌له‌‌ئێستادا‌له‌‌‪‌١٥٤‬مه‌تر‌‬ ‫سێجاوه‌‌که‌مبووته‌وه‌‌ بۆ‌ ‪ ‌٥٠‬مه‌تر‌ سێجا‌ و‌‬ ‫زیاتر‌لە‌‪‌١٠٠‬مه‌تر‌سێجا‌که‌میکردووه‌«‪.‬‬ ‫ب���ه‌ن���داوی‌دوک�����ان‌س����ه‌رچ����اوه‌ی‌ئ���اوی‌‬ ‫خواردنه‌وه‌ی‌دانیشتوانی‌پارێزگای‌سلێمانی‌‬ ‫ی�ه‌‌و‌ه��اوک��ات‌ئ��اوی‌ب�ه‌ن��داوه‌ک�ه‌‌رۆژان��ه‌‌‬ ‫به‌رده‌درێته‌وه‌‌ بۆ‌ که‌رکوک‌ و‌ ناوچه‌کانی‌‬

‫ئهگهر تا مانگی ‪١٠‬‬ ‫گرتنهوهی ئاوی زێی‬ ‫بچوک بهردهوام بێت‬ ‫مهترسی راستهقینه‬ ‫لهسهر بهنداوی دوکان‬ ‫درووست دهبێت‬ ‫ن��اوه‌ڕاس��ت��ی‌ع��ێ��راق‌و‌س �ه‌رچ��اوه‌ی �ه‌ک��ی‌‬ ‫س �ه‌ره‌ک��ی‌ کشتوکاڵ‌ و‌ ئ��اژه‌ڵ��داری��ی�ه‌‌ له‌و‌‬ ‫ناوچانه‌دا‪.‬‬ ‫محه‌مه‌د‌ تاهیر‌ پێیوایه‌‌ مه‌ترسییه‌کانی‌‬ ‫گرتنه‌وه‌ی‌زێی‌بچوکه‌‌گه‌وره‌یه‌‪‌،‬به‌وپێیه‌ی‌‬ ‫ئێستا‌ روب��اری‌ دیجله‌‌ گیرۆده‌یه‌‌ به‌ده‌ست‌‬ ‫ب�ه‌ن��داوی‌ ئه‌لیسۆی‌ تورکیاوه‌و‌ به‌نداوی‌‬ ‫ده‌ربه‌ندیخانیش‌ توانای‌ جارانی‌ نه‌ماوه‌‌‬ ‫ب��ۆ‌گ��ل��دان �ه‌وه‌ی‌ئ���او‪‌،‬ئ���ه‌وه‌ی‌م��اوه‌ت �ه‌وه‌‌‬ ‫ته‌نها‌ب �ه‌ن��داوی‌دوک��ان�ه‌‌ک�ه‌‌زێ��ی‌بچوک‌‬ ‫س�ه‌رچ��اوه‌ی�ه‌ک��ی‌ سه‌ره‌کییه‌تی‌ و‌ ئه‌گه‌ر‌‬ ‫به‌رده‌وامی‌ بدرێت‌ به‌‌ گرتنه‌وه‌ی‌ کێشه‌ی‌‬ ‫راسته‌قینه‌ی‌ لێده‌که‌وێته‌وه‌و‌ جگه‌‌ له‌‌‬ ‫که‌مبونه‌وه‌ی‌ئاستی‌ئاوی‌به‌نداوی‌دوکان‌‬ ‫ئه‌و‌ئاوه‌شی‌تێیدایه‌‌پیس‌ده‌بێت‪.‬‬ ‫وتیشی‌ «ئ�ه‌گ�ه‌ر‌ تا‌ مانگی‌ ‪ ‌١٠‬گرتنه‌وه‌ی‌‬ ‫ئاوی‌زێی‌بچوک‌ب�ه‌رده‌وام‌بێت‌مه‌ترسی‌‬ ‫راس��ت�ه‌ق��ی��ن�ه‌‌ل��ه‌س��ه‌ر‌ب���ه‌ن���داوی‌دوک���ان‌‬ ‫دروستده‌بێت‪‌،‬چونکه‌‌له‌‌ئێستادا‌به‌نداوی‌‬ ‫دوکان‌له‌رووی‌ئاوی‌خه‌زنکراوه‌وه‌‌کێشه‌کی‌‬

‫ل����ه‌‌ڕۆژه�����ه‌اڵت�����ی‌ک���وردس���ت���ان���ه‌وه‌‌‬ ‫هه‌ڵده‌قوڵێت‌و‌به‌‌هه‌رێمى‌کوردستاندا‌‬ ‫ت��ێ��ده‌پ �ه‌ڕێ��ت‌و‌ده‌ڕژێ���ت���ه‌‌ڕووب����اری‌‬ ‫دیجله‌وه‌‪‌،‬درێژییه‌که‌ى‌‪‌٤٠٠‬کیلۆمه‌تره‌‌و‌‬ ‫به‌شێکى‌سنوری‌ئێران‌و‌عێراق‌دیارى‌‬ ‫ده‌کات‪.‬‬ ‫له‌‌هه‌رێمى‌‌کوردستان‪‌،‬به‌نداوی‌دوکانی‌‬ ‫له‌سه‌ر‌ درووستکراوه‌و‌ له‌‌ ڕۆژهه‌اڵتی‌‬ ‫کوردستانیش‌ به‌نداوی‌ کۆڵه‌س‪ ‌،‬دوای‌‬ ‫تێپه‌ڕ‌ ب��وون��ی‌ ل �ه‌‌ ب��ه‌ن��داوی‌ دوک���ان‪‌،‬‬ ‫س��ن��ووری‌ ه���ه‌ردوو‌ پارێزگای‌ هه‌ولێر‌‬ ‫و‌ که‌رکوک‌ دی��اری‌ ده‌ک��ات‌ و‌ ده‌ڕژێته‌‌‬ ‫دیجله‌وه‌‪.‬‬ ‫به‌شێوه‌یه‌کی‌گشتی‌زێی‌بچوک‌که‌‌له‌و‌‬ ‫ناوچانه‌ى‌ پێیدا‌ تێده‌په‌ڕێت‌ ناوێکى‌‬ ‫تایبه‌ت‌به‌خۆى‌هه‌یه‌‪‌،‬به‌‌درێژایی‌ساڵ‌‬ ‫ئاوی‌هه‌یه‌‌و‌وشک‌نابێت‪‌،‬به‌و‌پێیه‌ش‌‬ ‫به‌‌ڕووباری‌وه‌رزی‌هه‌ژمار‌ناکرێت‪.‬‬

‫ئ�ه‌وت��ۆی‌ نییه‌و‌ له‌‌ وه‌رزی‌ ب��اران‌ باریندا‌‬ ‫ئاوێکی‌زۆر‌گلدراوه‌ته‌وه‌«‪.‬‬ ‫مه‌ترسی‌ گرتنه‌وه‌ی‌ روب���اری‌ زێ��ی‌ بچوک‌‬ ‫له‌ئێستادا‌ به‌شێوه‌یه‌کی‌ خێرا‌ کاریگه‌ری‌‬ ‫ل �ه‌س �ه‌ر‌دان��ی��ش��ت��وان��ی‌پ��ش��ده‌ر‌و‌زه‌وی��ی �ه‌‌‬ ‫کشتوکاڵییه‌کان‌و‌ئه‌و‌پڕۆژانه‌‌دروستکردووه‌‌‬ ‫که‌‌ به‌شێوه‌یه‌کی‌ سه‌ره‌کی‌ پشت‌ به‌‌ ئاوی‌‬ ‫ئه‌و‌ زێیه‌‌ ده‌به‌ستن‪ ‌،‬به‌تایبه‌تی‌ پڕۆژه‌کانی‌‬ ‫به‌خێوکردنی‌ماسی‌که‌‌ژماره‌یان‌به‌‌نزیکه‌ی‌‬ ‫‪‌٢٠‬پڕۆژه‌‌داده‌نرێت‪.‬‬ ‫به‌‌وت �ه‌ی‌ ئ�ه‌ک��ره‌م‌ ئه‌حمه‌د‌ به‌رێوه‌به‌ری‌‬ ‫گشتی‌ب��ه‌ن��داوه‌ک��ان‌س��ه‌ر‌ب �ه‌‌وه‌زاره‌ت����ی‌‬ ‫کشتوکاڵی‌ حکومه‌تی‌ هه‌رێم‪ ‌،‬ئه‌و‌ ئاوه‌ی‌‬ ‫ئێران‌ گرتویه‌تییه‌وه‌‌ له‌سه‌دای‌ ‪ ‌٧٠‬ی‌ ئاوی‌‬ ‫زێی‌بچوکه‌‌و‌دیار‌نییه‌‌تاکه‌ی‌ئه‌و‌ره‌وشه‌‌‬ ‫درێژه‌ی‌ده‌بێت‪.‬‬ ‫ئه‌کره‌م‌ ئه‌حمه‌د‌ له‌لێدوانێکیدا‌ بۆ‌‌‪‌،‬‬ ‫له‌گه‌ڵ‌ ئ �ه‌وه‌ی‌ کێشه‌که‌ی‌ به‌‌ «کێشه‌یه‌کی‌‬ ‫ق��وڵ»‌ن��اوب��رد‪‌،‬ب��ه‌اڵم‌وت��ی‌ک�ه‌‌به‌ئاسانی‌‬ ‫مه‌ترسیی‌گرتنه‌وه‌ی‌ئاوی‌روباره‌که‌‌ناگاته‌‌‬ ‫به‌نداوی‌دوکان‌و‌هه‌وڵه‌کان‌بۆ‌چاره‌سه‌ری‌‬ ‫کێشه‌که‌‌به‌رده‌وامه‌‪.‬‬ ‫تائێستا‌ هه‌وڵى‌ ده‌س �ه‌اڵت��داران��ى‌ هه‌رێمى‌‬ ‫کوردستان‌ بۆ‌ به‌ردانه‌وه‌ى‌ ئاوى‌ رووباره‌که‌‌‬

‫له‌الیه‌ن‌ئێرانه‌وه‌‌که‌‌هه‌ر‌له‌ساتى‌یه‌که‌مى‌‬ ‫گ��رت��ن �ه‌وه‌ی �ه‌وه‌‌ سامانێکى‌ زۆرى‌ ماسی‌‬ ‫له‌ناوچوون‌بێ‌ئه‌نجامن‌و‌دیار‌نییه‌‌ئێران‌‬ ‫جارێکى‌تر‌هاوشێوه‌ى‌ساڵى‌رابردوو‌ئاوه‌که‌‌‬ ‫به‌رده‌داته‌وه‌‌یاخود‌نا‪.‬‬ ‫ل���ه‌و‌ چ��وارچ��ێ��وه‌ی��ه‌دا‌ رۆژى‌ دوش�ه‌م��م�ه‌‌‬ ‫وه‌فدێکى‌ ئه‌نجومه‌نى‌ پارێزگاى‌ سلێمانى‌‬ ‫یاداشتێکیان‌ له‌باره‌ى‌ گرتنه‌وه‌ى‌ ئاوه‌که‌و‌‬ ‫زیانه‌کانییه‌وه‌‌راده‌ستى‌کونسوڵگه‌رى‌ئێران‌‬ ‫ل�ه‌‌ سلێمانى‌ ک��رد‌ و‌ بڕیاریشه‌‌ وه‌فدێکى‌‬ ‫هاوبه‌شى‌ ئه‌نجومه‌نه‌که‌‌ و‌ کونسوڵخانه‌‌‬ ‫س��ه‌ردان��ى‌ س��ن��وره‌ک�ه‌‌ ب��ک�ه‌ن‌ به‌مه‌به‌ستى‌‬ ‫بینینى‌زیانه‌کان‪.‬‬ ‫سه‌عدواڵ‌ مه‌سعودیان‌ سه‌رکونسوڵى‌ ئێران‌‬ ‫له‌‌ سلێمانى‌ به‌‌ رۆژنامه‌نوسانى‌ راگه‌یاند‪‌،‬‬ ‫دواى‌سه‌ردانیکردنى‌لیژنه‌که‌‌بڕیار‌له‌باره‌ى‌‬ ‫ئه‌و‌ پرسه‌وه‌‌ ده‌ده‌ن‪ ‌،‬جه‌ختیشیکرده‌وه‌‌ که‌‌‬ ‫پشکى‌هه‌رێمى‌کوردستان‌له‌‌ئاو‌پارێزراوه‌و‌‬ ‫له‌‌ چرکه‌یه‌کدا‌ ‪ ‌١3‬مه‌تر‌ سێجا‌ ئ��او‌ دێته‌‌‬ ‫هه‌رێمه‌وه‌‪.‬‬ ‫رێژه‌ی‌له‌‌‪%6٠‬ی‌ئاوی‌به‌نداوى‌دوکان‌و‌زێی‌‬ ‫بچوک‌له‌‌ئێرانه‌وه‌‌سه‌رچاوه‌‌ده‌گرێت‪‌،‬ئه‌گه‌ر‌‬ ‫ئ��اوی‌ زێیه‌که‌‌ به‌ته‌واوی‌ بگیرێته‌وه‌‌ ئاوی‌‬ ‫به‌نداوى‌دوکان‌به‌ڕێژه‌ی‌‪‌%6٠‬که‌مده‌کات‪‌‌.‬‬

‫ژماره (‪ )1757‬چوارشهممه ‪2018/6/6‬‬

‫راپۆرت و بەدواداچون‬

‫‪7‬‬

‫سیاسییهکان هاندەری کام‬ ‫هەڵبژاردەی مۆندیالن؟‬ ‫سیاسییەکانی هەرێمی کوردستان لە رێگەی ‪-‬یەوە ئاشکرای دەکەن‬ ‫کە هاندەری کام هەڵبژاردەن لە مۆندیالی ‪٢٠١٨‬دا؟‬ ‫ئارا ئیبراهیم‬ ‫هەندێک لە کهسایهتییه سیاسییه دیارهکانى هەرێمی کوردستان رای خۆیان لەسەر مۆندیالی‬ ‫‪ ٢٠1٨‬رادەگەیەنن و لە رێگەی رۆژنامەی ‪ ‬ەوە ئاشکرای دەکەن کە هاندهرى کام هەڵبژاردەن‪،‬‬ ‫یهکێک له سهرکرده سیاسییهکانیش هاندهرى واڵتێکى عهرهبیه‪.‬‬ ‫فوئاد مەعسوم‬

‫فهرهاد عهالدین‪ ،‬راوێژکارى فوئاد مهعسوم‬ ‫لهلێدوانێکدا بۆ ‪ ‬ئاشکرایکرد که دکتۆر‬ ‫فووئاد مهعسوم هاندهرى واڵتى میسره‪ ،‬بهو‬ ‫پێیهى لهو واڵته خوێندویهتى‪.‬‬ ‫قوباد تاڵهبانى‬

‫قوباد تاڵهبانى‪ ،‬جێگری سهرۆکى حکومهتى‬ ‫ههرێم لهلێدوانێکدا به ‪ ‬وت «هاندهرى‬ ‫ئینگلتهرا و ئهرجهنتینم‪ ،‬ل��هزهم��هن��ى‬ ‫گهنجێتیهوه مارادۆنام خۆشویستووه‪ ،‬دواتر‬ ‫بومهته هاندهرى ئینگلتهرا‪ ،‬ههرچهنده له‬ ‫ساڵى ‪ 1966‬وه جامی نهبردووه«‪.‬‬ ‫یوسف محەمەد‬

‫یوسف محهمهد‪ ،‬سهرۆکى دهستلهکارکێشاوهى‬ ‫پهرلهمانى کوردستان لهلێدوانێکدا به ‪‬‬ ‫وت «لهبهر ئهوهى میسیم زۆر خۆش ئهوێت‬ ‫و یارى زۆر جوان دهکات‪ ،‬بۆیه هاندهرى واڵتى‬ ‫ئهرژهنتینم»‪.‬‬

‫ههڤاڵ ئهبوبهکر‬

‫عهلى باپیر‬

‫شێخ جهعفهر مستهفا‬

‫ههڤاڵ ئهبوبهکر‪ ،‬پارێزگارى سلێمانى به‬ ‫‪ ‬وت «هاندهرى هیچ واڵتێکى دیاریکراو‬ ‫نیم و ههر کاتێک کوردستان بهشدارى کرد‪،‬‬ ‫دهبمه هاندهرى کوردستان»‪.‬‬

‫هاوکات‪ ،‬حهسهن بابهکر‪ ،‬بهرپرسى مهکتهبى‬ ‫ئهمیرى کۆمهڵى ئیسالمى‪ ،‬به ‪ ‬وت‬ ‫«مامۆستا عهلى باپیر زۆر بهکهمى سهیرى‬ ‫یارى تۆپى پێ دهک��ات و هاندهرى واڵتێکى‬ ‫دیارى کراو نییه«‪.‬‬

‫شێخ جهعفهر مستهفا‪ ،‬ئهندامى مهکتهبى‬ ‫سیاسى یهکێتى لهلێدوانێکدا به ‪ ‬وت‬ ‫«بهخوا زۆر سهیرى یارى ناکهم‪ ،‬بهاڵم کێ و‬ ‫چ واڵتێک یارى جوان بکات هاندهرى ئهوهم»‪.‬‬

‫بەرهەم ساڵح و سەرباخ ساڵح‬

‫محهمهد حاجى مهحمود‬

‫سۆزان خاڵه شیهاب‬

‫سۆزان خاڵه شیهاب‪ ،‬هاودید له هاوپهیمانى‬ ‫بۆ دیموکراسى و دادپهروهری‪ ،‬لهلێدوانێکدا‬ ‫به ‪ ‬وت «دکتۆر بهرههم ساڵح هاندهرى‬ ‫بهرازیله«‪.‬‬ ‫ههروهها باسى لهوهشکرد‪ ،‬سهرباخ خانى‬ ‫هاوسهرى دکتۆر بهرههم‪ ،‬هاندهرى بهرازیله‬ ‫له مۆندیالدا و پێکهوه سهیرى یارییهکان‬ ‫دهکهن»‪.‬‬

‫ع���هب���دواڵ ح��اج��ى م��هح��م��ود‪ ،‬ب��هرپ��رس��ى‬ ‫دهستهى کارگێرى مهکتهبى سیاسى حیزبى‬ ‫سۆسیالیست لهلێدوانێکدا به ‪ ‬وت‬ ‫«محهمهد حاجى مهحمود‪ ،‬ئهگهر تیپى‬ ‫کوردستان ههبوایه ه��ان��دهرى کوردستان‬ ‫دهبوو‪ ،‬بهاڵم ئێستا هاندهرى واڵتى ئهڵمانیایه‬ ‫له مۆندیالدا»‪.‬‬

‫سۆزان خاڵه شیهاب‪ ،‬هاودید له هاوپهیمانى‪،‬‬ ‫لهلێدوانێکدا به ‪ ‬وت «ب��هو پێیهى‬ ‫رهگ��هزن��ام��هى ه��ۆڵ��ەن��دام ه��هی��ه‪ ،‬ه��ان��دهرى‬ ‫هۆڵندام له مۆندیالدا‪ ،‬ههرچهنده کاسى‬ ‫ن��هب��ردووه‪ ،‬که دوورک��هوت��هوه لهمۆندیال‬ ‫دهبمه ه��ان��دهرى ئ��هو واڵت��هى دهمێنێتهوه‬ ‫ئهوکات یهکێک لهو چوار واڵته دیارى دهکهم‬ ‫و دهبمه هاندهرى»‪.‬‬

‫سهاڵحهدین بههادین‬

‫مهال بهختیار‬

‫نوخشە ناسح‬

‫فههمى حەمە تۆفیق‪ ،‬بهرپرسى نوسینگهى‬ ‫ئهمیندارى گشتى‪ ،‬لهلێدوانێکدا به ‪‬‬ ‫وت کە سهاڵحهدین بههادین‪ ،‬هاندهرى هیچ‬ ‫واڵتێکى دیاریکراو نییه و بهکهمى سهیرى‬ ‫یارى دهکات‪.‬‬

‫مهال بهختیار‪ ،‬بهرپرسى دهستهى کارگێرى‬ ‫مهکتهبى سیاسى یهکێتى لهلێدوانێکدا به‬ ‫‪ ‬وت «هاندهرى واڵتى ئینگلتهرام له‬ ‫مۆندیالدا»‪.‬‬

‫ن��وخ��ش��ە ن���اس���ح‪ ،‬ق��ای��م��ق��ام��ی ه��ەڵ��ەب��ج��ە‬ ‫لەلێدوانێکدا ب��ۆ ‪ ‬وت��ی «ه��ان��دەری‬ ‫ئەڵمانیام و واڵتێکی خۆشەو خۆشم ئەوێت»‪.‬‬

‫نەورۆز مولود‬

‫ن�����ەورۆز م���ول���ود‪ ،‬وەزی�����ری ش���ارەوان���ی و‬ ‫گەشتوگوزاری حكومەتی هەرێم‪ ،‬هاندەری‬ ‫ه��ۆڵ��ەن��دام‪ ،‬چونکە زۆرب����ەی ک��ەس��وک��ارم‬ ‫لەهۆڵەندا دەژین‪.‬‬ ‫ئارام شێخ محەمەد‬

‫ئ���ارام شێخ م��ح��ەم��ەد‪ ،‬جێگری س��ەرۆک��ی‬ ‫ئەنجومەنی نوێنەرانی عێراق‪ ،‬بە ‪ ‬وت‬ ‫«لەوەتەی هەم هاندەری ئەڵمانیاو یاری جوان‬ ‫ئەکەن»‪.‬‬ ‫نێچیرڤان بارزانی‬

‫بەپێی ب��ەدواداچ��ون��ی ‪ ‬نێچیرڤان‬ ‫بارزانی سەرۆکی حکومەتی هەرێم هاندەری‬ ‫هەڵبژاردەی ئەڵمانیایە‪.‬‬ ‫بڕیارە ‪1٤‬ی ئەم مانگە یارییەکانی مۆندیالی‬ ‫‪ ٢٠1٨‬لە واڵتی رووسیا بەڕێوەبچێت‪ ،‬کە ‪٣٢‬‬ ‫واڵت بەشداری تێدادەکەن‪.‬‬

‫‪8‬‬

‫ژماره (‪ )1757‬چوارشهممه ‪2018/6/6‬‬

‫چاوپێکەوتن‬

‫بەختیار‌عەلی‌بۆ‌‌‪‌:‬‬

‫ههوڵ ئهدهم له رێگهى نوسینهوه شێوازێک له پهروهردهى‬ ‫ئینسانیی بهرههم بهێنم‪ ،‬نهچێتهوه سهر ههمان کلتور کە‬ ‫کایهى سیاسی کوردى ئهیدا بهدهستهوه‬ ‫سازدانى‌سیروان‌ره‌حیم‬ ‫به‌شى‌سێیه‌م‬ ‫بهختیار عهلى نوسهر و رۆماننوسى‬ ‫کورد‪ ،‬له بهشى سێیهمى‬ ‫چاوپێکهتنهکهى دا لهگهڵ رۆژنامهى‬ ‫‪ ،‬تیشک دهخاته سهر بار و‬ ‫دخى سیاسى کوردستان و مێژووى‬ ‫سیاسیى کورد له رۆمانى کهشتى‬ ‫فریشتهکاندا تاوتوێ دهکات و ئاماژه بۆ‬ ‫ئهوه دهکات کهشتى فریشتهکان هیچ‬ ‫نییه جگه له مێژووى تاریک و دۆزهخى‬ ‫کایهى سیاسى لهناو کۆمهڵگهى‬ ‫کوردیدا‪ .‬سهبارهت بهوهى بۆچى‬ ‫رۆشنبیرانى کورد ناتوانن کار له حزبى‬ ‫کوردى بکهن جهختلهوه دهکاتهوه‬ ‫که سیاسهت بووه به کایهیهکى‬ ‫رووتى ملمالنێ لهسهر دهسهاڵت‪ ،‬ئهم‬ ‫کایهیه له حاڵهتى ئێستا گوێ له‬ ‫دهرهوهى خۆى ناگرێت و بووهته هێزێک‬ ‫کارى تێناکرێت‪ ،‬لهدهرهوه کایهى‬ ‫سیاسیى دیوارێکى ههڵچنیوه که‬ ‫کارکردن لهدهرهوه لهم کایهیهدا بوه به‬ ‫کارێکى ئهستهم‪ .‬له بهشێکى ترى‬ ‫چاوپێکهوتنهکهدا باسله شکاندنى‬ ‫غرورى تاکى کورد دهکات بههۆى دوو‬ ‫حزبى دهسهاڵتدارههو هێما بۆ ئهوه‬ ‫دهکات کهمجار رێککهوتى کردووه‪،‬‬ ‫دوو کورد ببینم که دهست دهکهن به‬ ‫قسهکردن لهوهوه دهستپێنهکهن که‬ ‫گاڵته به کوردبوونى خۆیان نهکهن‪.‬‬ ‫‌‪ ‌:‬ب���ۆچ���ی‌ رۆم����ان����ی‌ ‌ ک �ه‌ش��ت��ی‌‬ ‫فریشته‌کانت‌ له‌و‌ شوێنه‌ی‌ ته‌واوبووه‌‪‌،‬‬ ‫له‌وێدا‌ته‌واوت‌کرد؟‌بۆچی‌به‌رگی‌تری‌‬ ‫به‌دوادا‌نه‌هات‌و‌له‌وێدا‌ته‌واو‌بوو؟‌‬ ‫بهختیار ع��هل��ى‪ :‬م��ن رۆم���ان ن��ووس��م‪،‬‬ ‫مێژوو نووس نیم‪ .‬کارى رۆم��ان نووس‬ ‫و م���ێ���ژوون���ووس زۆر زۆر ج��ی��اوازن‬ ‫لهیهکتری‪ .‬رۆماننوس مهحکومه به‬ ‫پ��اڵ��هوان��هک��ان��ی‪ ،‬ب��ه ژی��ان��ى‪ ،‬مهحکومه‬ ‫به کارهکتهریان به بیرکردنهوهیان‪.‬‬ ‫رۆم��ان��ی کهشتی فریشتهکان رۆمانی‬ ‫گ��هڕان��ى وهف��ای رهف��ع��هت بهگه ب��هدوای‬ ‫کارهکتهری راستهقینهی خۆی دا‪ .‬وهفا‬ ‫لهناو ژینگهیهکی سیاسی‪ ،‬له قۆناغێکی‬ ‫مێژوویی سهرسهختى مێژووى ئێمهدا‬ ‫له دایک ئهبێت‪ .‬لهناو کۆمهڵێک هێزی‬ ‫سیاسی ئێمهدا ئیش دهکات و دهگاته پلهکی‬ ‫گهوره لهناو دهزگا ئهمنییهکانی حزبه‬ ‫کوردییهکانی ئێمهدا‪ .‬بهاڵم لهگهڵیشیدا‬ ‫دهبێته تاوانبارێکی گ��هوره‪ .‬پرسیاری‬ ‫گ��هورهی تێکستهکه ئهوهیه‪ ،‬بۆ مرۆڤه‬ ‫س��ادهک��هی ن��اوم��ان‪ ،‬مرۆڤه جوانهکهی‬ ‫ناومان‪ ،‬مرۆڤه باشهکهی ناومان‪ ،‬که دنیا‬ ‫به ڕهنگاورهنگ ئهبینێت‪ ،‬مرۆڤهکهی‬ ‫ن��اوم��ان ک��ه ئ��هوان��ی ت��ر قبوڵ ئهکات‪،‬‬ ‫ئهتوانێ ئهوانی ت��ری خۆشبوێت‪ .‬ئهم‬ ‫مرۆڤه بۆ ناتوانێت لهگهڵ سیاسییهکهی‬ ‫ناوماندا پێکهوه بژیت؟ ئهو دابهشبوونه‬ ‫گرنگه که لهنێوان ئینسانه سادهکهی‬

‫به‌ختیار‌عه‌لى‌نوسه‌ر‌و‌رۆماننوسى‌کورد‬ ‫ناومان لهگهڵ سیاسییهکهی ناوماندا‬ ‫درووس��ت��ب��ووه‪ .‬له قۆناغێکدا له دنیاى‬ ‫ئێمهدا ئهو کارهکتهره زاتیه‪ ،‬ئهوزاته‬ ‫سیاسییه لهناخی مرۆڤهکاندا ههیه‪،‬‬ ‫ئ��هک��هوێ��ت��ه ن��اک��ۆک��ى و ملمالنێیهکی‬ ‫قوڵهوه لهگهڵ ئهو بهشه ئینسانییهى که‬ ‫لهناوماندایه‪ .‬بهداخهوه ئهم ملمالنێیه‬ ‫تائێستا بهردهوامه‪ .‬ئهمهشه که وادهکات‬ ‫م��ن ب���هردهوام ب��ه گ��وم��ان��هوه تهماشاى‬ ‫کایهی سیاسی ب��هک��هم‪ ،‬چونکه کایهی‬ ‫سیاسی تائێستا لهسهر زیندوکردنهوه‬ ‫و ئ��ی��ش��ک��ردن ب���هو م���رۆڤ���ه ج��وان��هی‬ ‫ناخمان ئیش ناکات‪ .‬وات��ه ههموو ئهو‬

‫ه��ێ��زه سیاسییانهی دی��ک��ه ک��ه کایهی‬ ‫سیاسی ک���وردی ب��هره��هم��ی دههێنێت‬ ‫لهسهر کوشتن و فهرامۆشکردن و لهبار‬ ‫بردنی ئهو ئینسانهى که چێژ لهجوانی‬ ‫دهبینێت‪ ،‬چێژ له مهعریفه ئهبینێت‪،‬‬ ‫چێژ له خۆشهویستی دهبینێت‪ ،‬چێژ‬ ‫له ژیان دهبینێت‪ ،‬لهسهر کوشتنی ئهم‬ ‫بوونهوهرهیان درووس��ت دهبێت‪ .‬لهسهر‬ ‫بههێزکردنى ئ��هو ب��ون��هوهرهی��ان ئیش‬ ‫دهک���ات ک��ه ل��هس��هر رق ئ��ی��ش دهک���ات‪،‬‬ ‫لهسهر پهالمار ئیش دهک��ات‪ ،‬غهریزهی‬ ‫پ��هالم��اردان��ی زۆر زۆر بههێزتره له‬ ‫غهریزهی لێبوردن و پێکهوه ژیان‪ .‬ئهم‬

‫ملمالنێیه ملمالنێیهکی س��هرهک��ی ناو‬ ‫دهروونی وهفای رهفعهت بهگیشه‪ ،‬رهنگه‬ ‫ملمالنێی سهرهکى ناو دهروونی ئێمهش‬ ‫بێت‪ .‬ئهگهر لهقواڵییدا تهماشای بکهین‪،‬‬ ‫رهنگه زۆر کهس ئهم ملمالنێیه لهناو‬ ‫ناخی دا بژیت‪ ،‬بهاڵم له ئاستێکی نهستدا‬ ‫ن��هک له ئاستی شعوری دا‪ .‬ئهوانهشی‬ ‫ک��ه لهئاستی ههستدا ت��ا ئ��هن��دازهی��هک‬ ‫ئ��هم ملمالنێیه ئهژین‪ ،‬زۆر خێرا واز‬ ‫ل��ه س��ی��اس��هت ئ��هه��ێ��ن��ن‪ .‬گ���هر تهماشا‬ ‫بکهیت لهساڵی ‪ 1970‬ک��ان��هوه ه��هزاران‬ ‫ئینسانى کورد تێکهڵ بهسیاسهت بوون‬ ‫و دوورکهوتوونهوه لێی‪ ،‬بۆچی؟ چونکه‬ ‫دیوه ئینسانییهکهی ناخی نهیتوانیوه‬ ‫لهگهڵ ئهو سیاسهتهدا بگونجێت‪ .‬بۆ من‬ ‫ئهوانهی ئهتوانن لهراستیدا بهردهوامى‬ ‫به ژیانی سیاسی خۆیان بدهن بهگومانم‪،‬‬ ‫چونکه لهسهر حیسابی پێشێلکردنی‬ ‫ئینسانهکهی ناویان دهبێت زۆر جار‪،‬‬ ‫ن��اڵ��ێ��م ب��هش��ێ��وهی��هک��ى م��وت��ڵ��هق ب��هاڵم‬ ‫زۆرج��ار لهسهر حیسابی پێشێلکردنى‬ ‫ئینسانهکهى ناو ناخى خۆیان‪،‬ئهتوانن‬ ‫ئیدامهو بهردهوامى به مێژووى سیاسیى‬ ‫خۆیان بدهن‪ .‬وهفاى رهفعهت بهگ‪ ،‬ئهو‬ ‫ک��ارهک��ت��هرهى ل��هم ملمالنێیه ئهژیت‪،‬‬ ‫وه ئهگهڕێت و له ههوڵدانێکدایه بۆ‬ ‫دۆزینهوهو گهڕانهوه بۆ ناو ئینسانهکهى‬ ‫ناو ناخى خ��ۆى‪ ،‬بهاڵم گهڕانهوهیهکى‬ ‫ئهستهم‪ ،‬گهڕانهوهیهکى موستهحیل‪.‬‬ ‫وهکو خۆى له شوێنێکدا به هاوڕێکهى‬ ‫دهڵێت‪ :‬ئینسان که دهستى خوێناوى بوو‪،‬‬ ‫جارێکى تر ناتوانێت بگهڕێتهوه بۆ ئهو‬ ‫قۆناغهى پێشتر که مرۆڤێکى بێ گوناه‬ ‫بووه که مرۆڤێکى دهست پاک و دهست‬ ‫سپى ب���ووه‪ .‬ئیتر ل��ه جێگایهکدا ئهم‬ ‫ملمالنێیه دهگاته ئهوهى بهرهو کوێ؟‬ ‫رۆمانهکه ل��هو شوێنهدا ت��هواو دهبێت‬ ‫که (وهف��اى رهفعهت بهگ) چارهسهرێک‬ ‫بۆ کێشهکهى خ��ۆى ئ��هدۆزێ��ت��هوه‪ ،‬یان‬ ‫ه��هوڵ ئ��هدات له قاڵبى ئ��هو جیهانهدا‬ ‫دهرچ��ێ��ت‪ ،‬دواى ئ��هوهى که بهتهواوى‬ ‫ب���هن���او ج���هه���هن���هم���هک���هدا ئ�����هڕوات‪،‬‬ ‫ب��هن��او زیندانهکانیدا ئ���هڕوات بهناو‬ ‫ئ��هش��ک��هن��ج��هک��ان��ى دا ئ�����هڕوات‪ ،‬ب��هن��او‬ ‫پ��رۆس��هى ل��هدهس��ت��دان��ى ئینسانییهتى‬ ‫خۆیدا ئ��هڕوات به ههموو شێوهکانى‪.‬‬ ‫ل��هو ئ��اس��ت��هى ک��ه خ��ۆى بهشێوهیهکى‬ ‫خۆویست دهستبهردارى ئینسانى خۆى‬ ‫دهبێت و ئهبێته کۆیلهیهکى حزب وهکو‬ ‫خۆى ئهڵێت‪ ،‬تا ئهو شوێنهى که حزب‬ ‫ج��ارێ��ک��ى ت��ر خ��ۆى گ��وم��ان��ى لێدهکات‬ ‫ترسى لێدهبێت و دهیکاته کۆیلهیهکى‬ ‫راستهقینه له ناو زیندانهکانى خۆیدا‪.‬‬ ‫وات��ه ب��ه پرۆسیهکى دوور و درێ���ژدا‪،‬‬ ‫ب��هن��او جهههنهمى دن��ی��اى سیاسهتى‬ ‫کوردا دهڕوات‪ ،‬کهشتى فریشتهکان هیچ‬ ‫نییه جگه له مێژووى تاریک و دۆزهخى‬ ‫کایهى سیاسى لهناو کۆمهڵگهى کوردیدا‬ ‫‌‪ ‌:‬چه‌ند‌ ج��ارێ��ک‌ ب��اس��ل�ه‌وه‌ک��راوه‌‌‬ ‫ئێوه‌‌ گومانێکى‌ گه‌وره‌تان‌ له‌سه‌ر‌ کایه‌ى‌‬ ‫سیاسی‌ ک��وردى‌ هه‌یه‌‪ ‌،‬به‌گشتى‌ کایه‌ى‌‬

‫سیاسی‌ ره‌ت��ده‌ک��ه‌ن��ه‌وه‌‪ ‌،‬به‌تایبه‌ت‌ له‌‌‬ ‫رۆژهه‌اڵتى‌ناوه‌ڕاست‌و‌‌له‌‌واڵتێکى‌وه‌کو‌‬ ‫عێراق‌و‌سوریا‌و‌باشورى‌کوردستان‌دا‪‌،‬‬ ‫له‌و‌باره‌یه‌وه‌‌خۆتان‌چى‌ئه‌ڵێن؟‬ ‫بهختیار عهلى‪ :‬ئهوهى که بڵێى من به‬ ‫شێوهیهکى تهواو سیاسهت رهتدهکهمهوه‬ ‫ب���ه ش���ێ���وهی���هک���ى گ��ش��ت��ى‪ ،‬ه��هڵ��ب��هت‬ ‫بۆچوونێکى ههڵهیه‪ .‬سیاسهت بهشیکه‬ ‫له چاالکى ئینسان‪ ،‬بهشێکه له ههوڵى‬ ‫ئینسان بۆ رێکخستنى کۆمهڵگه و بۆ‬ ‫رێکخستنى ئابوورى و پهیوهندى تاک به‬ ‫کۆمهڵهوه پهیوهندى رێکخستنى گرووپه‬ ‫کۆمهاڵیهتییهکان و جیاوازهکان و نهتهوه‬ ‫جیاوازهکان ئهو هێزه کۆمهاڵیهتیانهى له‬ ‫ملمالنێدان بهیهکهوه و تا ئهندازهیهکى‬ ‫زۆر رێکخستنى ئهم هێزانه‪ .‬بهاڵم ئهوهى‬ ‫که من دژی��م‪ ،‬سیاسهتێکه که لهراستى‬ ‫دا ل��هس��هر کوشتنى ئینسان‪ ،‬لهسهر‬ ‫کوشتنى ئهو دیوه ئینسانییهى ئینسان‬ ‫ئیش دهکات‪ ،‬ئهمه کێشهى ئهوهیه کایهى‬ ‫سیاسى ل��ه خ��ۆره��هاڵت بهشێوهیهکى‬ ‫گشتى زۆرب��هى بکهره گهورهکانى ئهم‬ ‫کایهیه له سهدهى بیستدا لهگهڵ هاتنى‬ ‫مۆدێرنه و دوات���ردا‪ ،‬کۆمهڵێک هێزن‬ ‫ک��ه ل��هس��هر کوشتن و ب��هالوهن��ان��ى ئهو‬ ‫رۆحه ئینسانییهى ناو سیاسهت ئیش‬ ‫دهکهن‪ .‬واته لهسهر کوشتنى پهیوهندى‬ ‫زاته سیاسییهکهمان لهگهڵ مرۆڤهکهى‬ ‫ن���اوم���ان���دا‪ .‬م���ن ب��هگ��ش��ت��ى دژى ئ��هو‬ ‫سیاسهتهم که وهکو کایهیهک دابڕابێت‬ ‫له ههموو کایه فکرى و فهلسهفى و‬ ‫مهعریفییهکان‪ .‬س��ی��اس��هت ل��ه واڵت��ى‬ ‫ئێمهدا له کلتورى ئێمهدا له خۆرههاڵتدا‬ ‫ت��ا ئ��هن��دازهی��هک��ى زۆر ب��ه شێوهیهکى‬ ‫گشتى داب��ڕاوه له کایه مهعریفییهکان‪،‬‬ ‫داب��ڕاوه لهپرسیارى فهلسهفى‪ ،‬داب��ڕاوه‬ ‫له پرسیاره مهعریفییهکان‪ ،‬داب��ڕاوه‬ ‫ل���ه پ���رس���ی���ارى ک���ۆم���هاڵی���هت���ى ق���وڵ‪،‬‬ ‫داب����ڕاوه ل��ه پ��رس��ی��ارک��ردن ل��ه ئ��ازادى‬ ‫تاکهکان له سایکۆلۆجییهتى تاکهکان‬ ‫له ئ��ارهزووهک��ان��ی��ان له مافهکانیان له‬ ‫خهونهکانیان له ویستى ئینسانهکان‬ ‫وهک��و ت���اک‪ .‬ل��ه ه��هم��وو ئ��هو پرسیاره‬ ‫گهورانهدا‪ ،‬تا ئهندازهیهکى زۆر دابڕاوه‪.‬‬ ‫سیاسهت ب��ووه ب��ه کایهیهکى رووت��ى‬ ‫ملمالنێ ل��هس��هر دهس����هاڵت‪ .‬وات���ه ئهم‬ ‫کایهیه له حاڵهتى ئێستا گوێ له دهرهوهى‬ ‫خ��ۆى ناگرێت و بووهته هێزێک کارى‬ ‫تێناکرێت لهدهرهوه‪ .‬خهڵک ئهپرسێت بۆ‬ ‫رۆشنبیران له خۆرههاڵتدا بهشێوهیهکى‬ ‫گشتى دهورێ���ک نابینن‪ .‬ل��هب��هرئ��هوهى‬ ‫کایهى سیاسیى له بنهڕهتدا دیوارێکى‬ ‫ههڵچنیوه که ک��ارک��ردن ل���هدهرهوه لهم‬ ‫کایهیهدا بوه به کارێکى ئهستهم‪ .‬کایهى‬ ‫سیاسی ت��ۆى ب��هج��ۆرێ��ک ئ��هوێ��ت‪ ،‬یان‬ ‫لهناو یهکێک له تهرهفهکانى هاوکێشهى‬ ‫سیاسییایت یان بهتهواوى له دهرهوهی‬ ‫سیاسهتیت‪ .‬ئهمه کارهساته گهورهکهیه‪.‬‬ ‫وات���ه ئێمه ل��ه کۆمهڵگایهکدا ئهژین‬ ‫که تیایا سیاسهت له راستى دا تواناى‬ ‫گوێگرتنى له دهرهوهى سیاسهتدا نهماوه‪،‬‬

‫ژماره (‪ )1757‬چوارشهممه ‪2018/6/6‬‬ ‫تواناى ئهوهى نییه کارلێک لهگهڵ فکردا‬ ‫بکات‪ ،‬تواناى ئهوهى نییه‪ ،‬کارلێک لهگهڵ‬ ‫بۆچوونه ئیبداعهکاندا بکات و ههموو‬ ‫ئ��هو کایانهى ت��ر ک��ه ش��ت ک��ه بهرههم‬ ‫ئههێنن‪ ،‬بهها بهرههم ئههێنن‪ ،‬مۆراڵی‬ ‫دی��اری��ک��راو ب��هره��هم ئههێنن‪ ،‬هێزیان‬ ‫لهسهر سیاسهت نهماوه‪ .‬واته ئێستا ئێمه‬ ‫ناتوانین له رێگهى ئهدهبهوه بۆ نموونه‬ ‫کتێبى وهک��و کهشتى فریشتهکان یان‬ ‫ههر رۆمانێکى تر بێت که لهسهر کایهى‬ ‫سیاسی ئ��هن��ووس��رێ��ت‪ .‬ه��هر تێکستێک‬ ‫بێت که قواڵییهکی فکرى کۆمهاڵیهتى‬ ‫م��ێ��ژووی��ی ه��هڵ��گ��رت��ب��ێ��ت‪ ،‬ن��ات��وان��ێ��ت‬ ‫بهشێوهیهکى راستهوخۆ رهنگدانهوهى‬ ‫له کایهى سسیاسی دا ههبێت‪ ،‬لهبهر‬ ‫ئ��هوهى ئهم کایهیه بووهته کایهیهکى‬ ‫دابڕاو وه تهنیا ئیش به میکانیزمهکانى‬ ‫خ��ۆى دهک���ات‪ ،‬تهنیا ل��ه چ��وارچ��ێ��وهی‬ ‫مهسڵهحهتى سیاسی ئهو گرووپانهو ئهو‬ ‫سهرکردانه ئهمێنێتهوه که له راستى دا‬ ‫بااڵ دهستن لهسهر کایه سیاسییهکهدا‪.‬‬ ‫لهناو ئهم کایهیهدا تۆ جگه لهوهى که‬ ‫ئهم یارییه رهتبکهیتهوه‪ ،‬هیچ ئهگهرێکى‬ ‫ترت لهبهردهم دا نییه‪ .‬تۆ یان ئهم یارییه‬ ‫دهکهیت که سیاسییهکان داوات لێدهکهن‪،‬‬ ‫کایهى سیاسی داوات لێدهکهن یان ئهم‬ ‫یارییه ناکهیت‪ .‬لێرهوه رهتکردنهوهى‬ ‫من بۆ کایهى سیاسی‪ ،‬رهت��ک��ردن��هوهى‬ ‫سیاسهت نییه به مانا کۆمهاڵیهتییه‬ ‫م��ێ��ژووی��ی��هک��هى وهک���و چاالکییهکهى‬ ‫ئینسانى گرنگ بۆ گۆڕینى دنیا‪ ،‬بهڵکو‬ ‫رهتکردنهوهى کایهیهکى سیاسییه که‬ ‫له قۆناغێکى مێژووییدا ت��هواو زمانى‬ ‫ش��ێ��وان��دووه‪،‬ک��ارهک��ت��هرى مرۆڤهکانى‬ ‫ش���ێ���وان���دووه‪ ،‬رۆح����ى ئ��ی��ن��س��ان��هک��ان��ى‬ ‫ن��اش��ری��ن ک����ردووه‪ .‬ئ���هوهى ب��هره��هم��ى‬ ‫ئههێنێت‪ ،‬گیانێکى شهڕانگێزه‪ ،‬رق و‬ ‫کینهیه‪ ،‬ترسى گرووپهکانه لهیهکتر‪.‬‬ ‫ئ���هوهى ب��هره��هم��ى ئههێنێت‪ ،‬ترسى‬ ‫مرۆڤهکانه لهیهکتر‪ ،‬هێزى پهالماردانى‬ ‫ئینسانهکانه لهبهرامبهر ئهویتر لهناو‬ ‫ئ��هم ک��ای��ه سیاسییه‪ ،‬ج��گ��هل��هوهى که‬ ‫ههوڵبدهین‪ ،‬مۆراڵێکى تر درووستبکهین‬ ‫که مۆراڵى سیاسی نهبێت بهومانایهى‬ ‫که ئێستا تیایا ئ��هژی��ن‪ ،‬هیچ چارێکى‬ ‫ترمان نیه‪ .‬من لێرهوه ههوڵ ئهدهم له‬ ‫رێگهى ئ��هدهب��هوه له رێگاى نوسینهوه‬ ‫ل��ه رێ��گ��ای ئ��هو ک��ای��ه مهعریفییانهى‬ ‫ترهوه که ئهتوانم لهناویاندا ئیش بکهم‪،‬‬ ‫مۆراڵێک بهرههم بهێنم‪ ،‬تێڕوانینێک‬ ‫بهرههم بهێنم‪ ،‬شێوازێک له جیهانبینى‬ ‫و پ��هروهردهى ئینسانى بهرههمبهێنم‪،‬‬ ‫نهچێتهوه سهر ههمان کلتور و ههمان‬ ‫دهرهن��ج��ام ن��هدا بهدهستهوه که کایهى‬ ‫سیاسی ئهیدا بهدهستهوه‪.‬کێشهکهى من‬ ‫ئهوهیه‪ ،‬ههموو ئهو هێزه سیاسییانهى‬ ‫که ئێستا له خۆرههاڵتدا ک��اران چ له‬ ‫کۆمهڵگاى ک��وردى دا چ له کۆمهڵگاى‬ ‫عهرهبى و تورکى و ههتا ئێرانیش دا‪،‬‬ ‫بهشى ه��هره زۆری��ان ئ��هو هێزانهن که‬ ‫هێزى گ��هورهن‪ ،‬هێزى کاریگهرن‪ .‬باسى‬ ‫ئیلیت و نوخبهى بچوو بچووک ناکهم‪،‬‬ ‫که له چهند نهفهرێک پێکدێت که رهنگه‬ ‫خهونى یۆتۆپى خۆیان ههبێت و قسهى‬ ‫لهسهر بکهن‪ ،‬ب��هاڵم ئ��هو هێزانهى که‬ ‫کاریگهرن لهسهر ئاستى کۆمهاڵیهتى و‬ ‫ئاستى مێژوودا‪ .‬ئهوانهى که سیاسهت‬ ‫دهک��هن‪ ،‬جگه ل��هوهى که ترس بهرههم‬ ‫دهه��ێ��ن��ن‪ ،‬ک��ی��ن��ه ب���هره���هم ئ��هه��ێ��ن��ن‪،‬‬ ‫رکهبهرایهتى ب��هره��هم ئههێنن‪ ،‬جگه‬ ‫لهوهى رۆحى پێکدادان بههێز دهکهن‪،‬‬ ‫جگهلهوهى رۆح��ى شهڕانگێزى بههێز‬ ‫دهک���هن‪ ،‬شتێکى ت��ر ب��هره��هم ناهێنن‪.‬‬ ‫بێگومان لهبهرامبهر کایهى سیاسیی‬ ‫وادا من جگهلهوهى که دژای��هت��ى ئه و‬ ‫جۆره مۆڕاڵه سیاسییه بکهم‪ ،‬دژایهتى‬ ‫ئهو عهقڵییهته بکهم که لهناو ئهم کایه‬ ‫سیاسییهدا ئیش بکهم‪ ،‬هیچ ئهگهر و‬ ‫ئیمکانێکى تر نابینمهوه وهکونوسهرێک‪.‬‬ ‫بۆیه دژایهتى من لهراستى دا دژایهتى‬

‫چاوپێکەوتن‬ ‫ئهو کایه سیاسیهیه که ئهبێت تێی بگهین‬ ‫ب��ۆ وا ئیش دهک���ات؟ میکانیزمهکانى‬ ‫چ��ی��ن ؟ ری��ش��هک��ان��ى ئ���هم ج����ۆره له‬ ‫ئهخالقى سیاسی چییه؟ وه چۆن چاره‬ ‫ئهکرێت؟ چارهکه ئهوهنیه که خهتێک‬ ‫بکێشین بڵێین ئهمڕۆ ب��اوک سهرۆکه‬ ‫و بهیانى ک��وڕهک��هى ئهبێت بهسهرۆک‬ ‫ئهمه گۆڕانکارییه‪ .‬لێرهدا کێشهیهکى‬ ‫ئهخالقى ف��ک��رى کلتورى شارستانى‬ ‫ههیه‪ .‬ئهگهر ئهم کێشهیه به قوڵى له‬ ‫ههموو رهههندهکانى تهماشا نهکهیت‪،‬‬ ‫نازانیت سهیرى بکهیت‪ .‬ههموو ئهم‬ ‫کێشانه به قوڵى لهناو هێزى سیاسییدا‬ ‫ههیه‪ ،‬وه سهرجهم عهقڵییهتى هێزه‬ ‫سیاسییهکانى ئێمهى داگیرکردووه‪ .‬ئهم‬ ‫عهقڵییهته تهنها عهقڵییهتى ملمالنێیه‪،‬‬ ‫عهقڵییهتى ئهوه نیه که تێڕوانینێکى‬ ‫روونى ههبێت که بتوانێت چ له رووى‬ ‫ب��ی��رک��ردن��هوهى ل��ه دی���ن چ ل��ه رووى‬ ‫بیرکردنهوهى له مۆڕاڵ چ بیرکردنهوهى‬ ‫له جنس لهمافى تاک له مافى ژن‪ ،‬له‬ ‫مافى منداڵ له ههموو کێشه گهورهکاندا‬ ‫جۆرێکى تر لهکلتور بهرههم بهێنێت‬ ‫که جیاوازه لهو کلتورهى که ئێستا باوه‪.‬‬ ‫لێرهوه ئ��هم کایه سیاسییه که ههمان‬ ‫ئهو شتانه بهرههم ئههێنێتهوه که ئێمه‬ ‫له راستى دا ئێستا له ناوى دا ئهژین و‬ ‫دۆزهخ��هک��هى ئهچێژین وه ئاگرهکهى‬ ‫ب��هرم��ان��هک��هوێ��ت‪ .‬ب��ۆی��ه م��ن ن��ات��وان��م‬ ‫قهناعهت به کایهیهکى سیاسى بکهم‬ ‫که هێزێکى سیاسی هێزى ئ��هوهى نیه‬ ‫پرۆژهیهکى تر بهرههمبهێنێت جیاواز‬ ‫لهم پرۆژانهى تر که تا ئێستا پێى بووه‪.‬‬ ‫ئهوهى که ئهیبینین ئێستا‪ ،‬درێژکراوهى‬ ‫ناسیۆنالیزمه‪ ،‬درێژکراوهى مارکسیزمه‬ ‫ب��ه دی��وه ستالینییهکهیدا بهدێوێکى‬ ‫دی��ک��هدا درێ���ژک���راوهى دی��ن��ه بهشێوه‬ ‫ه��هره سهلهفى و ت��ون��دڕهوهک��هدا‪ .‬لهناو‬ ‫ههموو ئهم کلتورانهدا‪ ،‬ئهم مۆڕااڵنهدا‬ ‫که تائێستا هێزى ت��ازهک��ردن��هوه نین‪،‬‬ ‫هێزى پرسیارى گرنگ نین‪ ،‬جورئهتى‬ ‫ئ��هوه نیه که ئاڕاستهیهکى تر بدهین‬ ‫ب��ه ب��ی��رک��ردن��هوهم��ان‪ .‬وه پرسیارهکان‬ ‫به شێوهیهکى تر بکهین‪ ،‬تێڕوانیین و‬ ‫فۆکهسمان بخهینه سهر کۆمهڵێک کێشهو‬ ‫گرفت که تیشکمان نهخستووهته سهر‪ .‬له‬ ‫دنیاى وادا بهبڕواى من سیاسهت ناتوانێت‬ ‫هیچ شتێکى ئهوتۆ بکات‪ .‬بۆیه سیاسهت‬ ‫جگه ل��ه خ��ۆ دووب��ارهک��ردن��هوهی��هک��ى‬ ‫ناشرین‪ ،‬جگهلهوهى که دیکتاتۆرێک‬ ‫ئهڕوات دیکتاتۆرێکى تر دێت‪ ،‬جگهلهوهى‬ ‫ک��ه س��ت��هم��ک��ارێ��ک ئ����هڕوات و کۆمهڵه‬ ‫ستهمکارێکى تر جێگهى ئهگرێتهوه یان‬ ‫کێشهیهک ئهڕوات و کۆمهڵه کێشهیهکى‬ ‫تر جێگهى دهگرێتهوه‪ ،‬لهههمان کاتدا‬ ‫هیچى تر نیه‪.‬ئهبینى له مێژووى ئێمه‬ ‫دا گهڕانهوهیهکى بهردهوام ههیه بهرهو‬ ‫دواوهو ب��هرهو پێشهوهچوونێک نییه‪،‬‬ ‫ئهمه حاڵهتێکه سیاسهت لێى بهرپرسه‪.‬‬ ‫ئهم سیاسهته بهتهنیا دهستکردى هێزێک‬ ‫ح��زب��ێ��ک ک��هس��ێ��ک ن��ی��ی��ه‪ ،‬دهس��ت��ک��ردى‬ ‫عهقڵییهتى تایبهتییه‪ ،‬دهس��ت��ک��ردى‬ ‫ژینگهیهکى شارستانى و کۆمهاڵیهتى‬ ‫ی��ه‪ ،‬ئهبێت ئ��هو ژینگه ش��ار ستانى و‬ ‫کۆمهاڵیهتی و عهقڵییهته بخرێته ژێر‬ ‫پرسیارهوه‪ .‬پرسیارى لێبکرێت‪ ،‬بێ ئهوه‬ ‫ناتوانین جارێکى تر باش له سیاسهت‬ ‫بگهین‪ ،‬ئ��هوهى که ههیه خۆ دووب��اره‬ ‫کردنهوهیه‪ ،‬فاشیزمه لهبهرگى جیاواز‬ ‫جیاواز دواتر خۆیمان پیشان دهدات‪.‬‬ ‫‪ :‬م��ێ��ژووی ه��اوچ��هرخ��ی ئێمه‪،‬‬ ‫م��ێ��ژووى سیاسیى ئێمه ل��هب��اش��ووری‬ ‫ک��وردس��ت��ان ب��ه ب��اش و بهخراپییهوه‬ ‫زۆرت��ر دوو هێز لێی بهرپرسیارن له‬ ‫ڕۆمانی کهشتی فریشتهکاندا تۆ باسی‬ ‫ئهم دوو حزبهت ک��ردووه‪ ،‬بهاڵم زۆرتر‬ ‫ئ��اوڕ له هێزێک دراوهت���هوه یان زۆرتر‬ ‫ب��ارهک��ه خ��راوهت��ه س��هرش��ان��ی هێزێک‪،‬‬ ‫کهمتر ئاوڕ له حزبهکهی تر دراوهتهوه‪،‬‬ ‫ئهمه بۆچی؟ ئایه بهرێککهوت بووهو‬

‫کارهکه وا ڕۆیشتووه یان بهپالن کارت‬ ‫لهسهر کردووه که رۆمانهکه ئهو ڕێڕهوه‬ ‫بگرێت؟‬ ‫بهختیار عهلی‪ :‬با بهشێوهیهکی رونتر‬ ‫قسه بکهین‪ .‬ئهگهر مهبهستت پارتی‬ ‫و ی��هک��ێ��ت��ی ب��ێ��ت‪ ،‬رهن��گ��ه ل��ه کهشتی‬ ‫فریشتهکاندا وهک��و رۆم��ان رووداوهک��ان‬ ‫له سنوری ئهو ناوچانهدا بێت که من‬ ‫تیایدا ژی���اوم‪ ،‬ک��ه یهکێتی وهک هێز‬ ‫تیایدا زاڵ��ب��ووه‪ .‬جگه ل���هوهش ئهگهر‬ ‫تهماشابکهیت لهنێوان یهکێتی و پارتی‬ ‫دا‪ ،‬پارتی حزبێکه ههم لهعهقڵییهتی دا‬ ‫زۆر داخراوه‪ ،‬ههم له ستراکتۆری حزبی‬ ‫دا زۆر زۆر داخ��راوه‪ .‬ئهم جۆه حزبانه‬ ‫بهشێوهیهک لهشێوهکان وا دهرهکهون که‬ ‫بههێزبن‪ ،‬بهاڵم که ئهمرن بهتهواوهتی‬ ‫ئ��هم��رن و ل��هم��ێ��ژوو ئهچنه دهرهوه‪.‬‬ ‫ئ��هو ملمالنێ قوڵه فکری و کلتوری و‬ ‫سیاسییانهی لهناو کۆمهڵگاى کوریدا‬ ‫ههبووه بهناو هێزێکی وهک��و پارتی دا‬ ‫تێنهپهڕیوه‪ .‬ئهم هێزه ههمیشه هێزێکی‬ ‫داخراو بووه‪ ،‬خۆی لهڕێگهی داخستنهوه‬ ‫پ���اراس���ت���ووه‪ ،‬ک���هم ت��ا زۆر دی��وارێ��ک��ی‬ ‫لهبهینی خ��ۆی و ههموو ئ��هو رهشهبا‬ ‫مێژووییه گ��هوران��هدا درووس��ت��ک��ردووه‬ ‫ک��ه ل��هن��او کۆمهڵگای ک���وردی دا ههڵی‬ ‫ک�����ردووه‪ .‬ب��ه پ��ێ��چ��هوان��هوه یهکێتی‬ ‫هێزێکه که تا ئهندازهیهک دهستکردی‬ ‫رۆشنبیرانی کورد بووه له قۆناغێکدا‪،‬‬ ‫ئهو نوخبه رۆشنبیرهی که لهدواییدا‬ ‫دهبێته نوخبهیهکى سیاسی‪ .‬وه زۆر‬ ‫بهی ئهو ملمالنێ فکری و کۆمهاڵیهتی‬ ‫و سیاسییانهی که له کۆمهڵگای کوردی‬ ‫دا ه��هب��ووه‪ ،‬ب��ه ه��هن��اوی ئ��هم ه��ێ��زهدا‬ ‫ت��ێ��پ��هڕی��وه‪ .‬ئ��هم پ��رۆس��هی��ه‪ ،‬پ��رۆس��هی‬ ‫وهرگهڕانی نوخبهی شۆڕشگێڕی کورد‪،‬‬ ‫ل��ه نوخبهیهکی شۆڕشگێڕی یۆتۆپی‬ ‫پ��ڕ خ��هون��ی ئ���ازادی خ����وازهوه‪ ،‬ب��هرهو‬ ‫نوخبهیهکی ستهمکاری تا ئهندازهیهکی‬ ‫زۆر تێوهگالو له پرۆسهیهکی گهورهی‬ ‫گهندهڵی دا‪ ،‬لهناو یهکێتی دا زۆر به‬ ‫زهقی دهبینرێتهوه‪ .‬ههڵبهت ئهمه لهناو‬ ‫پارتیشدا زۆر به زهقی دهبینرێت‪ ،‬بهاڵم‬ ‫وهک وتم پارتی پێکهاتێکی داخراوتری‬ ‫ههیه‪ ،‬بهاڵم ملمالنێکان لهناو یهکێتی دا‬ ‫بههێزترن بوون ههمیشه‪ .‬وهک دهبینی‬ ‫ئ���هو ه��هم��وو پ��ارچ��ه پ��ارچ��هب��وون��هی‬ ‫هێزێکى وهکو یهکێتی دهگهڕێتهوه بۆ‬ ‫ئ��هوهى ک��ه رهش��هب��ا کۆمهاڵیهتییهکان‬ ‫ههموو گهردهلولهی که بهناو میلهتی‬ ‫ئێمهدا ههڵدهکات‪ ،‬بهناو ههناوی هێزێکی‬ ‫وهکو یهکێتیشدا ههڵدهکات و ئهچێته‬ ‫ناوییهوه‪ .‬پارچه پارچه بوونی کۆمهڵگا‪،‬‬ ‫ئهبێته پارچه پارچهبوونی ئهم هێزه‪.‬‬ ‫بیرکردنهوهی جیاواز یان وهرگرتنی‬ ‫ئاراستهی جیاواز‪ ،‬رهگ��دان��هوهی دهبێت‬ ‫لهناو ئهم هێزه‪ .‬بۆیه ئهو پرۆسهیهی‬ ‫ک��ه م��ن پێویستم پێیهتی‪ ،‬پ��رۆس��هی‬ ‫وهرگ����هڕان وه رووخ��ان��ی ئ��هو جیهانه‬ ‫یوتۆپییهی رۆشنبیری کورد لهسهرهتای‬ ‫سییهکان و چلهکانهوهی خهونی پێوه‬ ‫دهبینێت و ئیشی لهسهر کردووه‪ ،‬لهدوای‬ ‫راپهڕینهوه بهرهو وێرانبوون ئهڕوات‪ .‬له‬ ‫کارهکتهرێکی وهک (وهفای رهفعهت بهگ)‬ ‫له راستی دا خ��ۆی بهناو ههموو ئهو‬ ‫پرۆسهیهدا ڕۆیشتووه‪ .‬واته بهشێک بووه‬ ‫له یۆتۆپیاکه‪ ،‬بهشێک ب��ووه لهخهونه‬ ‫گهورهکه‪ ،‬بهشێک بووه لهخهونی ئازادی‪،‬‬ ‫بهاڵم له ههمانکاتیشدا بهشێکیشه له‬ ‫کهوتنی ئینسانهکان‪ .‬بهشێکه لهکهوتنی‬ ‫ئهو نوخبهیه که بهشێکه له ههرهسی‬ ‫ئ��هو نوخبه سیاسیهی ک��ه ڕۆژێ���ک له‬ ‫ڕۆژان خ��هون��ی ب����هوهوه دهب��ی��ن��ی که‬ ‫کوردستانێکی ئ��ازاد وه کۆمهڵگهیهکی‬ ‫ئازاد و مرۆڤێکی ئازاد درووس��ت بکات‪.‬‬ ‫بۆیه پرۆسهکه الی من ئهوهنییه‪ .‬من‬ ‫وهک���و ن��ووس��هر ب����هردهوام ه��هوڵ��ئ��هدهم‬ ‫کهمترین جار ناوى شوێن و ناوی جێگا‬ ‫بهێنم‪ ،‬لهبهرئهوهى ئهمهوێت خوێنهر تا‬ ‫ئهندازهیهکى زۆر له قۆناغه جیاوازهکانى‬

‫تریشدا‪ ،‬له سهردهمهکانى ت��ردا رهنگه‬ ‫سى ساڵى تر هیچ کهسێک ناوى پارتى و‬ ‫یهکێتى بیر نهمابێت‪ ،‬رهنگه پهنجا ساڵى‬ ‫تر ئهم حزبانه هیچیان لهمێژووى ئێمه‬ ‫بوونێکى راستهقینهیان نهمابێت‪ .‬بهاڵم‬ ‫من بهردهوام ههوڵئهدهم کارێکى وابکهم‪،‬‬ ‫که خوێنهر ههستنهکات ئهم رۆمانه سهر‬ ‫به جێگایهکى دیاریکراوه‪ ،‬بهاڵم لهگهڵ‬ ‫ئهوهشدا ناتوانین خۆمان لهوه بدزینهوه‬ ‫ک��ه بابهتى ئ��ه رۆم��ان��ه ئ��هو رهش��هب��او‬ ‫گهردهلولهیه که بهناو دنیای سیاسهتى‬ ‫ک��وردا ههڵدهکات و ئ��هم گهردهلوله وا‬ ‫دهک���ات ک��ه هێزه سیاسییهکانى ک��ورد‬ ‫ل��ه ه��ێ��زى ئ����ازادی خ�����وازهوه ب��ب��ن به‬ ‫هێزى ستهمکار و وه ببن به هێزێکى‬ ‫چهوسێنهر بۆ ئینسانى کورد‪.‬پرۆژهى‬ ‫ئازادى له پرۆژهیهکى گهورهو یۆتۆپیی‬ ‫مرۆڤى ک���وردهوه وهرهگ��هڕێ��ت‪ ،‬ئهبێت‬ ‫ب��ه پ�����رۆژهى چ���هوس���ان���هوه‪ ،‬پ���رۆژهى‬ ‫قبوڵکردنى کۆیالیهتى و درێ��ژهدان به‬ ‫کۆیالیهتى‪ .‬لێرهوهیه ب��هردهوام دهبێت‬ ‫زۆر زۆر ج��ی��اوازى بکهین‪ ،‬بۆ نموونه‬ ‫لهبهینى کۆمهڵێک چهمکدا که ئێمه‬ ‫قهت جیاوازى ناکهین لهبهر دهمیدا‪ .‬بۆ‬ ‫نموونه چهمکى سهربهخۆیی شتێکهو‬ ‫چهمکى سهربهستى شتێکى تره‪ ،‬چهمکى‬ ‫ئ��ازداى شتێکى ت��ره‪ .‬ع��هرهب ‪ 22‬واڵتى‬ ‫سهربهخۆیان ههیه‪ ،‬ب��هاڵم رۆژێ��ک له‬ ‫رۆژان سهربهستییان نییه‪ .‬سهربهستى‬ ‫ئ��هوهی��ه خ���ۆت خ��اوهن��ى ب��ڕی��اڕ بیت‪.‬‬ ‫خ��ۆت خ��اوهن��ى ئ��ی��راده بیت‪ .‬مێژووى‬ ‫خ���ۆت خ���ۆت ئ��اڕاس��ت��هى ب��دهی��ت��ێ‪ .‬وه‬ ‫ئازادیش شتێکى ت��ره‪ ،‬ئ��ازدادى ئهوهیه‬ ‫وهک م��رۆڤ لهههست ب��هوه بکهیت که‬ ‫له دهرهوهى دسیپلینى و ل���هدهرهوهى‬ ‫کۆنتڕۆڵى‪ ،‬ل����هدهرهوهى ئ��هوه بیت که‬ ‫هێزهکان ب��هردهوام تۆ ئاراسته دهکهن‬ ‫به شێوازبێکى دی��اری��ک��راو وه جۆرێک‬ ‫له بیرکردنهوهى تایبهتى‪ ،‬ئهسهپێنن‬ ‫بهسهر تۆدا که لهراستى دا بیرکردنهوهى‬ ‫تۆ نییه‪ .‬جۆرێک له خواست ئهسهپێنن‬ ‫بهسهر تۆدا که خواستى تۆنیه‪ .‬بۆیه له‬ ‫کۆمهڵگاى ئێمهدا ههموو ئهم پرسیارانه‬ ‫زۆر له ههناوى ئهو ناوچهیهدا رووى‬ ‫داوه که رووداوهکانى کهشتى فریشتهکان‬ ‫سهرقاڵى نوسینهوهى ئهو سهردهمهن‪.‬‬ ‫‪ :‬ماوهى سى ساڵه بۆ یهکهمجاره‬ ‫ل��ه ب��هش��ێ��ک��ى ک��وردس��ت��ان��دا دهرف��هت��ى‬ ‫ئ���هوه ب��ه ک���ورد دراوه ک��ه خ��ۆى خۆى‬ ‫بهڕێوهبهرێت‪ ،‬ب��هاڵم ب��هداخ��هوه کورد‬ ‫له خۆبهڕێوهبهردنى خۆی سهرکهوتوو‬ ‫نهبووهو شکشتى هێناوه‪ ،‬ئهمهش یهکێکه‬ ‫له حهقیقهته تاڵهکانى ژیانى سیاسی‬ ‫ک��ورد‪ ،‬رۆمانى کهشتى فریشتهکانیش‪،‬‬ ‫ب��ه ش��ێ��وهی��هک��ى چ��ڕ و گ��رن��گ باسى‬ ‫ئ��هم شکسته دهک���ات و شوێنێکى زۆر‬ ‫گرنگى بهو شکسته داوه‪ ،‬که ههندێجار‬ ‫بهشێوهیهکى کارهساتبار‪ ،‬ههندێجاریش‬ ‫بهشێوهیهکى پێکهنینى زۆر ت��اڵ له‬ ‫گێڕانهوهى بهسهر هاتهکان دهبیستین‬ ‫و رووب��هڕووم��ان دهبێتهوه‪ ،‬ئێوه وهکو‬ ‫نووسهرێک که لهسهر ئهو حهقیقهتهتان‬ ‫نوسیوه‪ ،‬ههست به چى دهکهن؟‬ ‫بهختیار عهلى‪ :‬ئهگهر تهماشا بکهیت‪ ،‬که‬ ‫من له (کهشتى فریشتهکان)دا ئهوهم زۆر‬ ‫به زهقى باسکردووه‪ ،‬شتێک نییه بهناوى‬ ‫حزبهوه له کوردستان‪ ،‬ئهوهى که ههیه‬ ‫دهزگاى ئهمنین‪ ،‬دهزگاى سهرکوتکهرن‪.‬‬ ‫ئ��هوهى که ههیه له راستى دا ئهندام‬ ‫نییه له ح��زب��دا‪ ،‬له راستیدا ئهندامه‬ ‫ل��ه کۆمهڵێک دهزگ���اى س��هرک��وت��ک��هر و‬ ‫چاودێرى و دیسپلین کهر و کۆنتڕۆڵکهرى‬ ‫ئینسانهکاندا‪ .‬ل��ێ��رهوه ح��زب بهمانا‬ ‫تهقلیدییهکهى که لهکۆمهڵگاکانى تردا‬ ‫ههیه وهک��و دهزگ��ای��هک که پرۆژهیهکى‬ ‫دیاریکراوى ههیه بۆ گۆڕینى کۆمهاڵیهتى‬ ‫له قۆناغهکانى ت��ردا‪ ،‬تا ئهندازهیهکى‬ ‫زۆر له دواى راپهڕینهوه له کۆمهڵگاى‬ ‫کوردى دا بوونى نیه و نامێنێت‪ ،‬ئهوهى‬ ‫ئهمێنێتهوه دهزگایهکى ئابوورى مافیایی‬

‫‪9‬‬

‫سیاسییه که تهنیا ئهندامهکانى خۆى‬ ‫ئهکات سخوڕ‪ ،‬ئهیکات به چاودێر بهسهر‬ ‫مرۆڤهکانى ترهوه‪ .‬ههڵبهت نووسینهوهى‬ ‫ئ��هم م��ێ��ژووه‪ ،‬ئ��هگ��هر وهک���و ک��وردێ��ک‬ ‫تهماشاى بکهیت‪ ،‬واقیعێکى زۆر تاڵه‪.‬‬ ‫واقیعێکه که تۆ له کۆمهڵگایهکى که‬ ‫کۆمهڵێکى زۆر خهونت ههیه‪ ،‬چهندین‬ ‫س��اڵ ب��ۆ کۆمهڵێک بهها ب��ۆ کۆمهڵێک‬ ‫مۆراڵ ئیشت کردووه‪ ،‬که جیاوازبێت له‬ ‫مۆراڵ و ئهخالقى هێزه داگیرکهرهکان‪.‬‬ ‫یهکێک له ههره کێشه گهورهکانى کورد‬ ‫ئ��هوهی��ه‪ ،‬ئ��ای��دۆل��ۆژی��ا داگ��ی��رک��هرهک��ان‪،‬‬ ‫ئایدۆلۆژیاى ئهو میلهتانهى سهردهست‬ ‫حکومهته سهردهستهکان‪ ،‬بهشێوهیهکى‬ ‫ئۆتۆماتیکى ل��هن��او ژی���ان و ع��هق��ڵ و‬ ‫بوون و بیرکردنهوهى ئینسانى کوردا‪،‬‬ ‫ب��هردهوام بهرههم ئههێنرێن‪ ،‬بهرههم‬ ‫ه��ێ��ن��راوهو ب���هره���هم ئ��هه��ێ��ن��رێ��ت��هوه‪.‬‬ ‫ب��ۆن��م��وون��ه ئ���هگ���هر ت��هم��اش��ا بکهیت‬ ‫ئ��ای��دۆل��ۆژی��اى ناسیۆنالیستى دی��ن��ى‪،‬‬ ‫ئ��هگ��هر حکومهتهکانى ن��اوچ��هى ئێمه‬ ‫ههموو سهر بهو ئایدۆلۆژیایانهن ئیتر‬ ‫ناسیۆنالسیتى دینى له ئهردۆگانهوه‬ ‫بیگره بۆ دهوڵهتهکهى رۆحانى بیگره‬ ‫ب��ۆ دهوڵ���هت���هک���هى ب��هش��ار ئ��هس��هد بۆ‬ ‫حکومهتى عێراقى‪ ،‬ئهمانه ههمووى‬ ‫ک��ی��ان��ى ناسیۆنالیستی دی��ن��ی��ن‪ ،‬وات��ه‬ ‫درووش��م��هک��ان��ی��ان ل��هس��هر درووش��م��ى‬ ‫ناسیۆنالیزمى تورکى موتوربهکراوه به‬ ‫فیکرى دینى و ناسیۆنالیزمى عهرهبى‬ ‫متوربهکراوه به درووشم و مۆراڵى دینى‪،‬‬ ‫ناسیۆنالیزمى فارسى بهاڵم پاڵپشتکراو‬ ‫و بههێز ک��راو وموتوربهکراو نییه به‬ ‫رۆحى تهشهیوع‪ .‬ئهمانه نیشانهى ئهوهن‬ ‫ئایدۆلۆژیاى سهرهکى لهناوچهى ئێمهدا‪،‬‬ ‫ئایدۆلۆژیاى چهوسێنهرى ناسیۆنالیستى‬ ‫دی��ن��ی��ی��ه ک���ه ب���������هردهوام ب���هره���هم‬ ‫ئ��هه��ێ��ن��رێ��ت��هوه‪ ،‬ب�����هردهوام ئ��هو هێزه‬ ‫سیاسییانهى که لهم کایهدا له خۆرههاڵتدا‬ ‫درووست دهبن سهر بهو ئایدۆلۆژیانهن‬ ‫وه س��هر ب��هو ت���هرزهن لهبیرکردنهوه‪.‬‬ ‫کێشهکه ئهوهیه له کۆمهڵگاى کوردیدا‪،‬‬ ‫ئهبینێت ب��ه ه��هم��ان��ش��ێ��وه ت���هرز له‬ ‫ئایدۆلۆژیاى ناسیۆنالیستى دینى بهرههم‬ ‫ئههێنێتهوه‪ .‬ئهو هێزه سیاسییانهى که‬ ‫ئێستا له کوردستانن‪ ،‬ههموویان لهسهر‬ ‫ههمان نهغمهى ناسیۆنالیستى ئاینى‬ ‫ئ��ی��ش دهک����هن‪ ،‬هیچیان ن��ات��وان��ن ل��هو‬ ‫نهغمهیه بچنهدهرهوه‪ .‬واته بهجۆرێک‬ ‫له جۆرهکان مرۆڤى ک��ورد وه میژووى‬ ‫کورد‪ ،‬میژووى داگیرکهرهکانى دووباره‬ ‫دهکاتهوه‪ .‬عهقڵییهتى کورد‪ ،‬عهقڵییهتى‬ ‫داگ��ی��رک��هرهک��ان��ى دووب����اره ئ��هک��ات��هوه‪.‬‬ ‫ناسۆنالیزم به ناسیۆنالیزم‪ ،‬دین به دین‪،‬‬ ‫تودڕهوى به توندڕهوى جواب ئهیاتهوه‪،‬‬ ‫ئ��هم��هش رێ��گ��ا ه��هڵ��هک��هی��ه‪ ،‬ئ��هم��ه ئهو‬ ‫رێگایهیه که بهرهو کارهساتمان ئهبات‪.‬‬ ‫ئهمه جگهلهوهى له ئاستى مێژوویی‬ ‫دا بڕوا نهبوونێکى قوڵى لهناو مرۆڤى‬ ‫ک��وردا درووس��ت��ک��ردووه به خ��ۆى‪ .‬ئێمه‬ ‫ل��ه رێ��گ��اى یهکێتى و پارتییهوه‪ ،‬ئهو‬ ‫نهرسیسێستییه ئهو خۆ ئهڤینییهى که‬ ‫ههمان ب��وو‪ ،‬تێک شکا‪.‬چیتر ئینسانى‬ ‫کورد رقى لهخۆیهتى‪ ،‬چیتر ناتوانێت‬ ‫خ���ۆى خ��ۆش��ب��وێ��ت‪ .‬ئ��ی��ن��س��ان��ى ک���ورد‬ ‫ب����هردهوام ل��ه دواى گاڵته ک��ردن��ه به‬ ‫خۆى‪ .‬ئهگهر تهماشابکهیت من کهمجار‬ ‫رێککهوتى ک���ردووه‪ ،‬دوو ک��ورد ببینم‬ ‫که دهست دهک��هن به قسهکردن لهوهوه‬ ‫دهستپێنهکهن که گاڵته به کوردبوونى‬ ‫خۆیان نهکهن‪،‬که ئهمه جێگاى خهفهته‪.‬‬ ‫ج��ێ��گ��اى داخ����ه ک��ه ئ��ی��ن��س��ان��ى ک���ورد‪،‬‬ ‫ب��هردهوام له پرۆسهى گاڵته کردنه به‬ ‫کوردبوونى خۆى‪ ،‬بۆ؟ لهبهرئهوهى ئهو‬ ‫غروره مێژوویهى لهسهردهستى پارتى و‬ ‫یهکێتى لهسهر دهستى ئهوهى ئهم کایه‬ ‫سیاسییهى که ئێستا زاڵه تا ئهندازهیهکى‬ ‫زۆر شکا‪ .‬ئهو شانازییه مێژووییانهى که‬ ‫ههی بوو تا ئهندازهیهکى زۆر لهکهدار‬ ‫کرا‪.‬‬

‫‪10‬‬

‫ژماره (‪ )1757‬چوارشهممه ‪2018/6/6‬‬

‫راپۆرت و بەدواداچون‬

‫گەر سەیری‬ ‫هەڵبژاردنەکان‬ ‫بکەین تێدەگەین‬ ‫تائیفەرگەری لە‬ ‫عێراق زیادیکردوەو‬ ‫هێشتا ئەو واڵتە‬ ‫دووبەرەکی تێدایە‬

‫هێشتا خەمی درووستبوونی یاخیبوونێکی‬ ‫دیکە بەتەواوی نەڕەویوەتەوە‬ ‫بەکارهێنانی ئامێری دەنگدانی نوێ لە عێراق بووەتە جێگای ڕەخنە و بە تایبەت‬ ‫لە ناوچە کوردییەکان بە ئامێری تەزویرکردن ناودەبرێت‪.‬‬ ‫هەرێم جەعفەر‬

‫ک���ات���ێ���ک داع��������ش ه����ات����ە ع���ێ���راق‬ ‫ب���ەش���ێ���ک���ی زۆری ن���اوچ���ەک���ان���ی‬ ‫داگ��ی��رک��رد ب��ۆ زۆرێ����ک ل��ە ک��وردەک��ان‬ ‫«چیدی شوێنێک نەماوە بۆ ناوی عێراق»‪،‬‬ ‫ل���ەو ک��ات��ەش��دا ج��ی��ه��ان وەک واڵتێکی‬ ‫شکستخواردوو سەیری عێراقی دەکرد‪.‬‬ ‫بەگوێرەی داتاکانی یو ئێن کە لە گۆڤاری‬ ‫جەریزولم پۆستدا ب��اوب��ووەت��ەوە‪ ،‬لە‬ ‫ساڵی ‪ ٢٠١٥‬زیاتر لە ‪ ٢٠‬هەزار جەنگاوەری‬ ‫داعش لە عێراق دەجەنگان و نزیکەی‬ ‫هەشت ملیۆن کەسیش لە عێراق لەژێر‬ ‫دەسەاڵتی دەوڵەتی ئیسالمی دەژیان‪.‬‬ ‫ل��ە ڕاپۆرتێکی ئ��ەو گ��ۆڤ��ارە س��ەب��ارەت‬ ‫بە ب��ارودۆخ��ی ئێستای عێراق هاتووە‪،‬‬ ‫«ک��ات��ێ��ک ڕۆژن��ام��ەن��ووس��ەک��ان��م��ان بە‬ ‫ن��او گوند و شارۆچکە ڕووخ��اوەک��ان��ی‬ ‫کەرکوکدا دەڕۆیشتن‪ ،‬دەیانوت هەرگیز‬ ‫ڕۆژێ��ک حکوومەتی عێراق ناگەڕێتەوە‬ ‫ئەم ناوچانە»‬ ‫تەنانەت جۆ بۆڵتن‪ ،‬کە ئێستا ڕاوێژکاری‬ ‫ئاسایشی نەتەوەیی ئەمریکایە‪ ،‬لە ساڵی‬ ‫‪ ٢٠١٥‬بە نیویۆرک تایمزی وت «عێراق و‬ ‫سووریا تەواو بوون‪ .‬باشترین چارەسەر‬ ‫ب��ۆ دەوڵ���ەت���ی ئیسالمی ل��ە ب��اک��ووری‬

‫سووریا و رۆژئاوای عێراق‪ ،‬دروستکردنی‬ ‫دەوڵەتێکی سوونیە»‬ ‫ک��ات��ێ��ک داع���ش ل��ە ع��ێ��راق ب���وو‪ ،‬ئ��ەو‬ ‫ڕاوێ���ژک���ارە زارەوەی «س��وون��س��ت��ان»ی‬ ‫دروس��ت��ک��رد‪ ،‬ب���ەاڵم ئێستا دەبینن نە‬ ‫«سوونستان» دروست بوەو نە داعشیش‬ ‫ماوە‪.‬‬ ‫ب��ەگ��وێ��رەی هاوپەیمانی دژی داع��ش‪،‬‬ ‫دەوڵەتی ئیسالمی لە ‪ ٪٩٨‬ی خاکەکەی‬ ‫لە دەس��ت��داوە‪ ،‬بەجۆرێک گەڕاونەتەوە‬ ‫شاخەکانی دەرەوەی ش��ارەک��ان‪ ،‬ب��ەاڵم‬ ‫هێشتا بە ت��ەواوی خەمی دروستبوونی‬ ‫یاخیبوونێکی دیکە نەڕەویوەتەوە‪.‬‬ ‫دوای ئ��ەو ه��ەم��وو ک��ارەس��ات��ەی بەسەر‬ ‫عێراقدا ه��ات��ووە‪ ،‬دەتوانین بڵێین کە‬ ‫هەڵبژاردنەکان هیوایەک دەبەخشن بە‬ ‫چاکبوونەوەی عێراق کە لە هەشتاکانەوە‬ ‫ناسەقامگیری تێدایە‪.‬‬ ‫کاتێک ئەمریکا پەیکەرەکەی سەدامی‬ ‫خستەخوارەەوە لە ساڵی ‪ ،٢٠٠٣‬هەمووان‬ ‫چ��اوەڕێ��ی ئ��ەوەی��ان دەک���رد ک��ە دەبێت‬ ‫ع��ێ��راق چ��ی ب��ەس��ەر ب��ێ��ت‪ ،‬ب���ەاڵم گەر‬ ‫سەیری هەڵبژاردنەکانی ‪ ٢٠٠٥‬و ‪ ٢٠١٠‬و ‪٢٠١٤‬‬ ‫و ‪ ٢٠١٨‬بکەین تێدەگەین کە تائیفەرگەری‬ ‫لە عێراق زیادیکردوە و هێشتا ئەو واڵتە‬ ‫دووبەرەکی تێدایە‪.‬‬ ‫پارتەکانی س��ەدرو عامری و عەبادی و‬ ‫مالیکی لەسەر بنەمای تائیفەرگەری‬

‫کوردەکان‬ ‫بەهۆی گومانیان‬ ‫لە هەڵبژاردن‬ ‫بێ هێز بوون و‬ ‫سووننەکان دەنگی‬ ‫کەمیان هێناوە و‬ ‫عەبادیش خۆی‬ ‫شکستی هێناوە‪ ،‬بۆیە‬ ‫داهاتووی عێراق‬ ‫ناڕوونە‬ ‫درووستبوون و دەنگیان هێناوە‪ ،‬بەاڵم‬ ‫ئەوەی شیعەکان کە بااڵدەست بوون لە‬ ‫عێراق دەنگیان بە بەروارد بە ‪ ٢٠١٤‬کەمی‬

‫کردوە یاخود ئەوەی خەڵکێکی زۆر لە‬ ‫شارە سوونییەکان خۆیان بۆ پەڕلەمانی‬ ‫عێراق کاندید ک��ردووە نیشانەیەکە بۆ‬ ‫ئەوەی کە دەکرێت هیوامان هەبێت کە‬ ‫خەڵکی هێشتا بڕوایان بە دیموکراسی‬ ‫ماوە‪.‬‬ ‫بەکارهێنانی ئامێری دەنگدانی نوێ‬ ‫لە عێراق بووەتە جێگای ڕەخنە و بە‬ ‫تایبەت لە ناوچە کوردییەکان بە ئامێری‬ ‫تەزویرکردن ناوبراوە‪.‬‬ ‫ل��ە س��اڵ��ی ‪ ،٢٠٠٥‬ه�����ەردوو ح��زب��ەک��ەی‬ ‫بارزانی و تاڵەبانی‪ ،‬بەرەو دەنگی کەمتر‬ ‫چوون‪ .‬لە جەنگی دژی داعش کوردەکان‬ ‫توانییان یەکبگرن و تا ڕادەی��ەک هێزە‬ ‫کوردییەکانی ل��ە ی��ەک نزیک ک��ردەوە‬ ‫بەاڵم ‪ ٢٠١٧‬پێچەوانەکەی بەسەر کوردا‬ ‫هات‪.‬‬ ‫پ����ارت����ی دی���م���وک���رات���ی ک���وردس���ت���ان‬ ‫ریفراندۆمی سەربەخۆی کوردستانی‬ ‫ئەنجامدا‪ ،‬یەکێتی نیشتیمانی کوردستان‬ ‫و پارتەکانی دیکەش واژۆی���ان لەسەر‬ ‫ریفراندۆم کرد کە نزیکەی دوو ملیۆن و‬ ‫هەشت هەزار کەس دەنگیان بۆ دا‪.‬‬ ‫ب���ەاڵم ری��ف��ران��دۆم ناسەقامگیری بۆ‬ ‫ک��وردەک��ان هێنا‪ .‬ئەمریکا و رۆژئ���اوا‬ ‫دژی ری��ف��ران��دۆم وەس��ت��ان��ەوە‪ ،‬چونکە‬ ‫دەیانویست ک��وردەک��ان بەشێک ب��ن لە‬ ‫عێراق دژی بە ئێرانیکردنی عێراق لە‬

‫بەغدا بوەستنەوە‪.‬‬ ‫ئەگەر کوردەکان عێراقیان جێهێشتایە‪،‬‬ ‫ئ���ەوا ع��ێ��راق دەب����ووە شیعستان ب��ەو‬ ‫سوونیستانەشەوە کە بۆڵتن باسی دەکرد‪،‬‬ ‫ئەوەش الی خەڵکی مایەی قبووڵکردن‬ ‫نەبوو‪.‬‬ ‫دوای ئەو روداوانەی بەسەر کورددا هاتن‪،‬‬ ‫خەڵکی چاوەڕوانیان دەکرد دەنگی پارتی‬ ‫و یەکێتی کەم بکات بە هۆی باردۆخی‬ ‫دوای ری��ف��ران��دۆم و ک��ەم��ی م��ووچ��ە و‬ ‫سزاکانی بەغداد بەسەرکوردا‪ ،‬بەاڵم وا‬ ‫دەرنەچوو‪.‬‬ ‫بۆ تۆمەتی ساختەکاریش‪ ،‬حکوومەت‬ ‫وەاڵم���ی داواک�����اران ن���ادات���ەوە‪ ،‬چونکە‬ ‫ئ���ەگ���ەر ل���ە ش���ارەک���ان���ی ک���ەرک���وک و‬ ‫سلێمانی دەنگەکان بە دووبارە بە دەست‬ ‫هەژماربکرێنەوە‪ ،‬ئەوا وەک هەڵبژاردنی‬ ‫ئ��ەم��ری��ک��ای س��ەردەم��ی ج���ۆرج دەبلیو‬ ‫بۆشی لێ دێت‪ ،‬پرۆسەکە کاتێکی زۆری‬ ‫دەخایەنێت کە هەرگیز لە عێراق ئەو‬ ‫کاتە کۆتایی نایات‪.‬‬ ‫بەاڵم کێشەکە بۆ نەسەلماندنی تەزویر‬ ‫ل��ە ع��ێ��راق ئ��ەوەی��ە ک��ە ئ��ەو کەسانەی‬ ‫کە دەب��وو س��ەرب��ک��ەون‪ ،‬سەرنەکەوتن‪.‬‬ ‫ئەو کەسەی کە دەب��وو سەربکەوێت و‬ ‫دەس��ەاڵت��ی ه��ەب��وو ع��ەب��ادی ب��وو‪ ،‬هیوا‬ ‫گ��ەورەک��ەی ع��ێ��راق‪ ،‬شکێنەری داع��ش‪،‬‬ ‫بەاڵم سەرنەکەوت‪.‬‬ ‫جگە لەمەش عەبادی لەگەڵ تورکیا و‬ ‫ئێران یەکیگرت و شکستی بە کوردەکان‬ ‫ه��ێ��ن��ا ب���ۆ س���ەرب���ەخ���ۆی���ی‪ ،‬ه���ەروەه���ا‬ ‫وەبەرهێنانی لە واڵتیش زیاد کرد‪.‬‬ ‫ب��ەاڵم عەبادی وەک کارلۆس سالیناس‬ ‫سەرۆکی ساڵی ‪١٩٨٨‬ی مەکسیکی لێهات‪ .‬کە‬ ‫لە مەکسیک شەوی تەواوبوونی دەنگدان‬ ‫کۆمپیتەرەکانی دەنگدان دەریانخست‬ ‫ک��ە ئ��ۆپ��ۆزس��ی��ۆن س��ەرک��ەوت��ووە‪ .‬دوای‬ ‫ئەوەی لە پڕ کارەبا بڕاو سیستەمەکان‬ ‫دزران‪،‬ع��ەب��ادی هەمان سیناریۆی بینی‬ ‫لەگەڵ سەدر‪.‬‬ ‫ب��ەاڵم ئ��ام��اژەک��ان ئ��ەوە دەردەخ���ەن کە‬ ‫عەبادی لە دەس��ەاڵت دەمێنێتەوە‪ ،‬کە‬ ‫رەنگە عەبادی لەگەڵ سەدر و عامری و‬ ‫کوردەکان یەکبگرێت‪.‬‬ ‫ب��ەاڵم ک��وردەک��ان بەهۆی گومانیان لە‬ ‫ه��ەڵ��ب��ژاردن بێهێز ب��وون و سوونەکان‬ ‫دەنگی کەمیان هێناوە و عەبادیش خۆی‬ ‫شکستی هێناوە‪ ،‬بۆیە داهاتووی عێراق‬ ‫ناڕوونە‪ ،‬بەاڵم دواجار دەتوانین بڵێین‬ ‫ک��ە هیچ نەبێت ل��ە بەشێکی عێراق‬ ‫دیموکراسی سەرکەوتووە‪.‬‬

‫ژماره (‪ )1757‬چوارشهممه ‪2018/6/6‬‬

‫راپۆرت و بەدواداچون‬

‫‪11‬‬

‫ئهندامێکى کۆمسیۆن‪ :‬بڕیارهکهی حکومهتى عێراق دهریخست ساختهکاریى کراوه‬ ‫ئارا ئیبراهیم‬ ‫ئهندامێکى ئهنجومهنى کۆمسیۆنى بااڵى‬ ‫ههڵبژاردنهکانى عێراق رایدهگهیهنێت‪،‬‬ ‫بڕیارهکهى دوێنێی حکومهتى عێراق‬ ‫دهرخهری ئهوهیه که ساختهکاریی گهوره‬ ‫له ههڵبژاردنهکاندا کراوه‪.‬‬ ‫دوێنێ حکومهتى عێراق له کۆبونهوهى‬ ‫ئاسایى خۆیدا‪ ،‬بڕیاریدا دهنگى لهسهدا‬

‫پ��ێ��ن��ج��ى ه��هڵ��ب��ژاردن��هک��ان ب��هدهس��ت‬ ‫ههژماربکرێتهوه‪.‬‬ ‫سهعید کاکهیى‪ ،‬ئهندامى ئهنجومهنى‬ ‫کۆمسیۆنى بااڵى ههڵبژاردنهکانى عێراق‬ ‫ل��ه ل��ێ��دوان��ێ��ک��ی��دا ب���ه‪ ‬وت «ئ��هو‬ ‫ب��ڕی��ارهى دوێنێى حکومهتى عێراقى‬ ‫له جێگهى خۆییدا ب��ووهو دهزانێت که‬ ‫ساختهکاریی گهوره له ههڵبژاردنهکانى‬ ‫ئهنجومهنى نوێنهارنى عێراقدا کراوه‪».‬‬

‫وتیشى «وهک��و کۆمیسیۆن پابهندین به‬ ‫ههموو رێکارێکى ئهنجومهنى نوێنهرانى‬ ‫عێراقهوه ئهوان بهپێى یاسا چاودێریمان‬ ‫دهکهن و ههر بڕیارێک دهردهکهن‪ ،‬دهبێت‬ ‫پابهند بین پێوهى»‪.‬‬ ‫ه���هروهه���ا ل��هک��ۆب��ون��هوهک��هی دوێنێی‬ ‫ح���ک���وم���هت���ى ع����ێ����راق����دا ب����ڕی����اری‬ ‫ههڵوهشاندنهوهى دهنگدانى دهرهوهو‬ ‫ئاوارهکانى درا‪ ،‬که ل��هڕۆژى ‪ 10‬ئایاردا‬

‫دهنگیانداوه‪.‬‬ ‫ه��هروهه��ا حکومهتى ع��ێ��راق‪ ،‬دهزگ��اى‬ ‫ه��هواڵ��گ��رى و الی��هن��ه ئهمنییهکانى‬ ‫راسپارد‪ ،‬بهدهستگیرکردنى ئهو کهسانهى‬ ‫تێوهگالون بهدهستکارى ئهنجامهکانى‬ ‫ههڵبژاردن‪.‬‬ ‫حکومهتى عێراق داواش��ى له داواک��ارى‬ ‫گشتى ک���ردووه که سکااڵ بجوڵێنن دژ‬ ‫بهیاریکردن به ئهنجامهکانى ههڵبژاردن‪.‬‬

‫زانا رۆستایى‪ ،‬ئهندامى لیژنهى یاسایى‬ ‫ل��هئ��هن��ج��وم��هن��ى ن��وێ��ن��هران��ى ع��ێ��راق‬ ‫ب���ه‪ ‬وت «ئ���هم���ڕۆ ک��ۆب��ون��هوهى‬ ‫ئهنجومهنى نوێنهرانى عێراق دهکرێت‬ ‫ل��هس��هر دهن��گ��دان ل��هه��هم��وارى یاساى‬ ‫ههڵبژاردنهکان و بڕیارهکهى حکومهتى‬ ‫ع��ێ��راق دهرخ���هرى ئ��هوهی��ه ک��ه دهزان��ن‬ ‫ساختهکارى گ��هوره لهههڵبژاردنهکاندا‬ ‫کراوه«‪.‬‬

‫پوتین نزیکە لەسەرکەوتن لە سوریا بەسەر نەیارەکانیدا‬ ‫ئەگەر ئەمریکا بە پشتکردنە کوردەکان بتوانێت ئەنقەرە رازی بە کشانەوە بکات لە سووریا‪،‬‬ ‫ئەوا پوتین هەنگاوێکی دیکە لە سەرکەوتن نزیک دەبێتەوە‪.‬‬ ‫‪ ، ‬ئەلمونیتەر‬

‫ڤالدمیر پوتین‪ ،‬س��ەرۆک��ی روسیا چەند‬ ‫جارێک ئ��ەوەی دووپ��ات ک��ردووەت��ەوە کە‬ ‫دەتوانێت دۆناڵد ترەمپ‪ ،‬سەرۆکی ئەمریکا‪،‬‬ ‫رازی بکات بەوەی کە هێزەکانی لە سووریا‬ ‫بکشێنێتەوە و ترەمپیش پێشتر وتبووی کە‬ ‫ئەو حەز بەو کشانەوەیە دەکات‪.‬‬ ‫بڕیارە لە داهاتویەکی نزیکدا‪ ،‬ه��ەردوو‬ ‫س��ەرۆک��ی ئ��ەم��ری��ک��او روس��ی��ا کۆببنەوە‪،‬‬ ‫کێشەکانی سووریاش دەبنە بابەتی یەکەمی‬ ‫دانووستانەکانیان‪.‬‬ ‫رووسیا لە سووریا یارییەکی ناڕوون دەکات‬ ‫چونکە پەیوەندییەکی پێناسەنەکراوی‬ ‫لەگەڵ هێزەکانی ناو سووریا هەیە‪ ،‬وەک‬ ‫حکوومەتی سووریا و ئێران و تورکیا و‬ ‫ئیسرائیل‪.‬‬ ‫لە سەرەتای ئەم مانگەدا‪ ،‬پوتین لە مۆسکۆ‬ ‫پێشوازی ک��رد لە محەمەد بن زای��د ئال‬ ‫نەهیان‪ ،‬ش��ازادەی جێنشینی ئەبو زەبی و‬ ‫سەرۆکی هێزە چەکدارەکان‪ ،‬ئەمەش بۆ‬ ‫ئەوەیە کە پەیوەندییەکانی خۆی لەگەڵ‬ ‫واڵت��ان��ی ک��ەن��داوی��ش بەجۆرێک بێت کە‬ ‫گڕوتینێکی تێدابێت‪.‬‬ ‫ب��ە گ��وێ��رەی ڕاپ��ۆرت��ێ��ک��ی ئ��اژان��س��ی ئەل‬ ‫مۆنیتەر‪ ،‬رووسیا پێویستی بە یارمەتی‬ ‫ئەمریکایە بۆ سەقامگری سووریا‪ ،‬بەاڵم‬ ‫س��ەق��ام��گ��ی��ری س���ووری���ا دەب��ێ��ت هێزێک‬ ‫ب��اج��ەک��ەی ب���دات‪ .‬ج��ا ئ��ەو ه��ێ��زە رەنگە‬ ‫ئەنقەرە‪ ،‬تاران یان دیمەشق خۆی بێت‪.‬‬ ‫مۆسکۆ سوودی لە کشانەوەی ئەمریکا بینی‬ ‫لە هاوپەیمانی پالن و ک��ردار تایبەت بە‬ ‫چارەسەری کێشەکانی سووریا و هەژموونی‬ ‫تارانی بەو هۆیەوە زیادکرد کە زۆر نزیکە‬ ‫لەخۆی‪ .‬لە الیەکی دیکەوە جەنگی بازرگانی‬ ‫نێوان ئەمریکا و ئەوروپا‪ ،‬بۆ مۆسکۆ ڕێگای‬ ‫زیاتر خۆش کردووە‪.‬‬ ‫ب��ەگ��وێ��رەی راپ��ۆرت��ەک��ەی ئ��ەل مۆنیتەر‬ ‫«بە دروستکردنی پرد لە نێوان پاریس و‬ ‫مۆسکۆ لەسەر پرسی س��ووری��ا‪ ،‬فەرەنسا‬ ‫دەیەوێت خۆی دوور بگرێت لە سیاسەتی‬ ‫ئەمریکا لە ڕۆژهەاڵتی ناوەڕاست‪ .‬هەروەها‬ ‫کشانەوی ترەمپ لە رێکەوتنامەی ئەتۆمی‬ ‫بە تەواوی بیانووی داوەتە فەرەنسا کە ئەوە‬ ‫ستراتیژیە جێبەجێبکات»‪.‬‬ ‫ئ��ەوەی کە تا رادەی���ەک بۆ مۆسکۆ ئێستا‬ ‫کێشەیە‪ ،‬گرژییەکانی نێوان ئیسرائیل و‬ ‫ئێرانە‪ .‬ئێستا حکومەتی سووریا دەیەوێت‬ ‫هێرشبکاتە سەر ش��اری دارای سووریا کە‬ ‫بەدەست هێزە ئۆپۆزسیۆنەکانە‪ ،‬بەاڵم ئەم‬

‫ئێستا تورکیا هێزەکانی لە ئیدلب هەن‪ ،‬ناوچەیەک کە بۆتە جێگای جیهادییەکان لە باکووری رۆژئاوای سووریا‬ ‫هێرشە بۆ ئیسرائیل مایەی نیگەرانیە‪،‬‬ ‫چونکە دەبێتە هۆی بەهێزکردنی ئێران و‬ ‫هێزەکانی سەر بەئێران وەک حزبواڵ‪.‬‬ ‫بۆ ئەمەش مۆسکۆ دەیەوێت وا لە ئیسرائیل‬ ‫بکات کە تێبگات بۆچی حکوومەتی سووریا‬ ‫پێویستی بەو ئۆپەراسیۆنەیە و لە هەمان‬ ‫کاتیشدا دەیەوێت گرەنتی ئەوە بداتە کە‬ ‫هێزەکانی س��ەر ب��ە ئ��ێ��ران ل��ەو ناوچانە‬ ‫بوونیان نامێنێت‪ ،‬ب��ەاڵم ئایا ت��اران بەوە‬ ‫ڕازی دەبێت کە هێزەکانی بکشێنێتەوە؟‬ ‫وەاڵمی ئەمە دەگەڕێتەوە سەر دیپلۆماسی‬ ‫مۆسکۆ بۆ رازیکردنی تاران و دۆزینەوەی‬ ‫جێگیرێک لە جیاتی ئەو ناوچانە‪.‬‬ ‫کەواتە مۆسکۆ دەی��ەوێ��ت جارێکی دیکە‬ ‫سوپای سووریا لەو واڵتە بەهێز بکات بۆ‬ ‫ئەمەش تەنها پێویستی بەوەیە ترەمپ‬ ‫رازی بکات لەگەڵ ئەردۆغان‪.‬‬ ‫ل���ە راس��ت��ی��دا ئ��ێ��س��ت��ا ت��ورک��ی��ا کێشەی‬ ‫س��ەرەک��ی س��ووری��ای��ە‪ .‬فەهیم تاستێکین‪،‬‬ ‫ڕۆژنامەنووسی سووری‪ ،‬لەو بارەیەوە وتی‬ ‫«ئێستا تورکیا هێزەکانی لە ئیدلب هەن‪،‬‬ ‫ناوچەیەک کە بۆتە جێگای جیهادییەکان لە‬

‫مۆسکۆ دەیەوێت‬ ‫جارێکی دیکە سوپای‬ ‫سووریا لەو واڵتە بەهێز‬ ‫بکات بۆ ئەمەش تەنها‬ ‫پێویستی بەوەیە ترەمپ‬ ‫رازی بکات لەگەڵ‬ ‫ئەردۆغان‬ ‫باکووری رۆژئاوای سووریا‪ .‬چەند جارێکیش‬ ‫حکومەتی سووریا ئەو ناوچانەی بۆردومان‬ ‫ک���ردووە و ئ��ەگ��ەری جەنگی درێژخایەن‬ ‫هاتووەتە ئاراوە «‪.‬‬ ‫ئ���ەو ڕۆژن��ام��ەن��ووس��ە وت��ی��ش��ی «ت��ورک��ی��ا‬

‫دەی��ەوێ��ت ڕژێمی سووریا دوور بێت لەو‬ ‫ناوچەیە‪ ،‬چونکە لە داهاتوودا ئیدلیب لە‬ ‫الیەن تورکیاوە وەک کارتێک دژی ئەمریکا‬ ‫بەکار دێت»‪.‬‬ ‫وەلید موعەلیم‪ ،‬وەزیری دەرەوەی سووریا‪،‬‬ ‫ل��ە ب���ارەی هێزەکانی تورکیا ل��ە سووریا‬ ‫ڕایگەیاند «تورکیا دووژم��ن و داگیرکەرە‬ ‫نە تورکیا و نە ئەمریکا مافی ئەوەیان نیە‬ ‫دانووستانمان لەگەڵ بکەن لەسەر ئەوە‪.‬‬ ‫ئێمە بست بە بستی خاکی سووریا ڕزگار‬ ‫دەکەین»‪.‬‬ ‫ئەمریکا دەتوانێت دژی تورکیا بوەستێتەوە‬ ‫ب���ەوەی ک��ە ئ��ەن��ق��ەرە پ��ەی��وەن��دی لەگەڵ‬ ‫ڕێ��ک��خ��راوی تیرۆرستی ئ��ەح��رار ئەلشام‬ ‫هەیە‪ ،‬خۆ ئەگەر ئەمریکا بتوانێت نەرمی‬ ‫بنوێنیت لەگەڵ مۆسکۆ و دژی تورکیا لە‬ ‫سووریا بوەستێتەوە ئەوا پالنەکەی پوتین‬ ‫ل��ە س��ووری��ا س��ەردەک��ەوێ��ت ک��ە چەندین‬ ‫قۆناغی باشی بڕیوە‪.‬‬ ‫ئێستا ه��ەردوو ئەمریکا و تورکیا لەسەر‬ ‫رووداوەک���ان���ی س��ووری��ا ل��ە گ��ف��ت��وگ��ۆدان‪،‬‬ ‫پێشتریش ئەنقەرە ئ��ەوەی ب��اوک��ردەوە‬

‫ک��ە ل��ەگ��ەڵ ئەمریکا ڕێکەوتن ک��ە هێزە‬ ‫ک��وردی��ەک��ان��ی وەک ی��ەپ��ەگ��ە ل��ە مەنبج‬ ‫هاوشێوەی عفرین وەدەربنێن‪.‬‬ ‫بەاڵم بە نەمانی دەسەاڵتی کوردەکان لە‬ ‫ناوچە سنوورییەکانی تورکیا بیانووی‬ ‫ئ��ەن��ق��ەرە ب��ۆ م��ان��ەوەی ل��ە س��ووری��ا چی‬ ‫دەبێت؟‬ ‫خۆ ئەگەر ئەمریکا بەهۆی پشتکردنە هێزە‬ ‫کوردییەکان بتوانێت ئەنقەرە بە کشانەوە‬ ‫لە سووریا رازی بکات ئەوا هەنگاوێکی دیکە‬ ‫لە سەرکەوتنی دیپلۆماسی پوتین نزیک‬ ‫دەبنەوە‪.‬‬ ‫ب���ەاڵم دواج����ار ئ����ەوەی زۆر گ��رن��گ��ە بۆ‬ ‫پوتین‪ ،‬هەڵکردنی گڵۆپی سەوزە لە الیەن‬ ‫ئەمریکاوە و رازیکردنی ئەمریکایە بە‬ ‫دووب����ارە ب��ەه��ێ��زک��ردن��ەوەی حکوومەتی‬ ‫ئ��ەس��ەد‪ ،‬چونکە ئەمریکا ب��ێ بەرامبەر‬ ‫سووریا بۆ رووسیا و ئەسەد چۆڵ ناکات‪،‬‬ ‫کەواتە دیداری داهاتووی نێوان ترەمپ و‬ ‫پوتین ی��ان کێشەکانی سووریا چارەسەر‬ ‫دەک���ەن ی��اخ��ود ئ��ەو واڵت��ە زی��ات��ر دەبێت‬ ‫جێگای جەنگی ئەو هەموو هێزە جیاوازە‪.‬‬

‫‪20‬‬

‫‪12‬‬

‫مندااڵن‬ ‫مندااڵن‬

‫ژماره (‪ )1317‬پێنجشهممه‬ ‫‪ )1757(2014/5/29‬چوارشهممه ‪2018/6/6‬‬ ‫ژماره‬

‫سێ مانگا بچکۆلهکه‬ ‫دهگێڕنهوه لهزهمانى زودا‪ ،‬سێ مانگای‬ ‫بچوک لهناو کێڵگهیهکى فراوانو سهوز‬ ‫بهیهکهوه دهژی��ان‪ .‬یهکێکیان سوربوو‬ ‫یهکێکیان س��پ��یو ئ����هوهى تریشیان‬ ‫رهش‪ .‬ئ��هم س��ێ مانگایه بڕیاریاندا‬ ‫بهیهکهوهبنو جیا نهبنهوهو یهکتری‬ ‫بپارێزن لهمهترسی‪ ،‬ساڵێک لهساڵهکان‬ ‫دنیا زۆرگ��هرم بوو و کێڵگهکه بهرهو‬ ‫وشکى چوو‪ .‬بۆیه سێ مانگاکه کۆبونهوه‬ ‫بۆ ئهوهى چارهسهر بدۆزنهوه‪.‬‬ ‫مانگا سپیهکه وتی »وام پێباشه بهرهو‬ ‫دهریاچهکه بڕۆین بهڵکو لهوێ وشکى‬ ‫زۆر نهبێت»‪ ،‬مانگا سورهکه وتی »نهخێر‬ ‫چاوهڕێدهکهین بهڵکو ب��اران ببارێت‪،‬‬ ‫ئێستا وهرزى باران بارین نزیکه«‪ .‬مانگا‬ ‫رهشهکهش وتى »وام پێباشه خواردن کهم‬ ‫بخۆین‪ .‬ههتا وشکێکه نامێنێت» بۆیه‬ ‫لهسهر ئهوه کێشه کهوته نێوانیانهوه‪.‬‬ ‫بۆ چارهسهرى ئهم کێشهیه بڕیاریاندا‬ ‫بچن بۆ الی رێویو پرسیار لهو بکهن‪.‬‬ ‫کاتێک چون بۆالی رێوی‪ ،‬زۆر بهباشی‬ ‫پێشوازى لێکردنو بهخێرهاتنیکردن‪.‬‬ ‫کاتێک دانیشتن‪ ،‬باسهکهیان گێڕایهوهو‬ ‫ئهویان ک��رده دادوهر‪ .‬رێویهکه بیری‬

‫کردهوهو پێیوتن »من پێشنیارێکى ترم‬ ‫ههیه ئایا ئێوه قبوڵیدهکهن»؟ ئهوانیش‬ ‫وتیان »ئهى بۆنا پێمان بڵێ»‪ ،‬رێوێکه‬ ‫وتى »من کێڵگهیهکی تر دهزانم‪ ،‬لهوێ‬ ‫مانگاو ئاژهڵی تری زۆر لێیهو هێشتا الی‬ ‫ئهوان وشکى نهکردوه« ئهوانیش وتیان‬ ‫»زهوی��هک��هى خ��ۆم��ان بهجێبهێڵین»؟‬ ‫ئهویش وت��ى »چاریترتان نیه« بۆیه‬ ‫سێ مانگاکه بهقسهکهى ههڵخهڵهتانو‬ ‫رازى بون‪ .‬بهاڵم نهیان زانى مام رێوى‬ ‫تهڵهى بۆ ن��اون��هت��هوهو دهیهوێت‬ ‫بیانخوات‪ .‬کاتێک کهوتنه رێ رێوى‬ ‫خ��ۆی پێشیانکهوت ب��وو‪ ،‬چونکه‬ ‫ئهوان شارهزای رێگهکه نهبون‪ .‬کاتێک‬ ‫الیاندا بۆ حهوانهوه رێوێکه مانگا‬ ‫رهشو سپیهکهى برده ئهوالوهو پێی‬ ‫وتن »من بهباشی‬ ‫ن��ازان��م مانگا‬ ‫س���وره لهگهڵ‬ ‫ئ��ێ��م��هدا ن��هب��ێ��ت‪،‬‬ ‫چونکه رهنگهکهى سهرنجى ئاژهڵه‬ ‫کێویهکان ڕادهکێشێتو دێن دهمانخۆن»‬ ‫ئهوانیش وتیان »ئهى چی بکهین» وتى‬ ‫«بهجێی دههێڵین» بهاڵم مانگا رهشهکه‬

‫وێنەی مانگا بکێشە‬

‫زیرهک بوو زانى رێوى دهیهوێت جیایان‬ ‫بکاتهوه بۆ ئهوهى بیانخوات‪ .‬بۆیه وتى‬ ‫»من رازینیم ئهو برای ئێمهیه‪ ،‬ئهگهر‬ ‫دهتهوێت خۆت بهتهنها بڕۆ‪ ،‬بۆ ئهوهى‬ ‫سهالمهت بیت» بهوجۆره رێوى فێڵباز‬ ‫پیالنهکهى سهرینهگرتو بهسهرشۆڕی‬ ‫گهڕایهوه بۆ ماڵهکهى خۆی‪.‬‬

‫مانگاکه رەنگ بکە‬

‫ژماره (‪ )1757‬چوارشهممه ‪2018/6/6‬‬

‫بابەتەکانتان بۆئەم ئیمێڵە بنێرن ‪hawlatikltur@gmail.com‬‬

‫ئەدەب و کلتور ‪13‬‬

‫ئارام سدیق‪ :‬خوێنهری ڕاستهقینه ئهو خوێنهرهیه نابێته‬ ‫کۆیلهی هیچ ئایدیا و ئاین و فهیلهسووف و نووسهرێک‬ ‫هیوا غفور‬ ‫لهم چاوپێکهوتنهى رۆژنامهى ‪ ‬دا ئارام‬ ‫سدیق نوسهرى کتێبى (بهکولتورکردنى‬ ‫خوێندنهوه) باس له به کولتورکردنى‬ ‫خوێندنهوه دهکات و پێنج رێگا بۆ به‬ ‫کولتورکردنى خوێندنهوه پێشنیار دهکات‪.‬‬ ‫سهبارهت به گرنگى خوێندنهوهش‬ ‫رایدهگهیهنێت هیچ بهدیلێکی بۆ‬ ‫خوێندنهوه بوونی نییه‪ .‬جهختیش لهوه‬ ‫دهکاتهوه‪ ،‬دیارترینیان سوودى خوێندنهوه‬ ‫ئهوهیه که نامانکاته کۆیله و له کوێدا‬ ‫ئازادیمان له مهترسیدا بوو وامان لێ‬ ‫دهکات ڕازی نهبین‪.‬‬ ‫‪ :‬ب���ا س����هرهت����ا ل����هو پ���رس���ی���ارهوه‬ ‫دهستپێبکهین‪ ،‬چ��ۆن خوێندنهوه بکهین‬ ‫بهکولتور؟ بهکولتورکردنی خوێندنهوه چۆن‬ ‫دهبێت؟ یاخود چۆن بخوێنینهوه؟‬ ‫ئ����ارام س��دی��ق‪ :‬ب��ێ��گ��وم��ان ڕێ��گ��هک��ان��ی به‬ ‫کولتوورکردنی خوێندنهوه زۆرن‪ ،‬بهاڵم ئهوهی‬ ‫من له کتێبی «چۆن خوێندنهوه بکهین به‬ ‫کولتوور؟»دا باسم کردووه پێنج ڕێگهیه‪ ،‬که‬ ‫ئهوانیش ئهمانهن‪:‬‬ ‫ی��هک��هم‪ :‬رێ��ی سێکتهری پ�����هروهردهوه‪ ،‬که‬ ‫دهتوانرێت له باخچهی ساوایانهوه کاری لهسهر‬ ‫بکرێت و له قۆناغی سهرهتایی و ناوهندی‬ ‫و ئامادهیی وانهیهکی تایبهت لهپاڵ وانهی‬ ‫وهرزش و هونهردا‪ ،‬ههفتانه وانهیهک تهرخان‬ ‫بکرێت به خوێندنهوهی کتێب له دهرهوهی‬ ‫پڕۆگرامهکانی خوێندن و ناساندنی کتیب به‬ ‫خوێندکاران و هاندانیان بۆ خوێندنهوه‪.‬‬ ‫دووهم‪ :‬لهرێی خێزانهوه‪ ،‬که لێرهشدا خێزان‬ ‫چۆن بهرپرسه له دابینکردنی پێداویستییه‬ ‫ماددییهکانی تاک هاوکات گرنگه پێداویستییه‬ ‫مهعنهوهیهکانیشی بۆ دابین بکات‪ ،‬چونکه‬ ‫پهروهردهکردنی تاک لهنێو خێزاندا تهنها به‬ ‫دابینکردنی جلوبهرگ و خۆراک نییه‪ ،‬بهڵکو‬ ‫پێداویستییه هزرییهکانیش گرنگییان ههیه‪.‬‬ ‫سێیهم‪ :‬کاریگهریی هاوڕێی خوێنهر‪ ،‬هاوڕێکان‬ ‫دهتوانن کاریگهرییان لهسهر یهکتری ههبێت‬ ‫ب��ۆ ه��ان��دان��ی��ان ب��ۆ دون��ی��ای خ��وێ��ن��دن��هوه و‬ ‫ئاشناکردنی کتیب و س��هرچ��اوهی ن��وێ و‬ ‫گفتوگۆکردن لهبارهیانهوه‪.‬‬ ‫چوارهم‪ :‬کاریگهریی کهناڵهکانی میدیا و تۆڕه‬ ‫کۆمهاڵیهتییهکان‪ ،‬که من پێموایه ئهوانیش‬ ‫دهکرێت ببنه خاڵێک بۆ به کولتوورکردنی‬ ‫خوێندنهوه له رێ��ی بهرنامهی تایبهت و‬ ‫ب��اوک��ردن��هوهی ڕانانی کتێب و نیشاندانی‬ ‫کتێب‪ ،‬چونکه ئێستا کهناڵه میدیاییهکان و‬ ‫تۆڕه کۆمهاڵیهتییهکان بوونهته بهشێک له‬ ‫بوونی زۆرێ��ک له دانیشتوان و دهتوانرێت‬ ‫لهوێوه ئاراسته بکرێن‪.‬‬ ‫پێنجهم‪ :‬کۆمهڵه و ناوهنده ڕۆشنبیرییهکان‪،‬‬ ‫ئهوهندهی له ماوهی ده ساڵی ڕاب��ردوودا لهم‬ ‫کۆمهڵه و ناوهندانهوه نزیک ب��ووم‪ ،‬ههستم‬ ‫به کاریگهرییان ه��هب��ووه له باوکردنهوه‬ ‫خوێندنهوه و ناساندنی کتێب‪ ،‬که الموایه‬ ‫ئهوانیش دهتوانن کاریگهرییه بهرچاویان‬ ‫له پرۆسهی به کولتوورکردنی خوێندنهوهدا‬ ‫ههبیت‪.‬‬ ‫کۆی ئهمانه پێکهوه دهتوانن هاوکاربن بۆ‬ ‫به کولتوورکردنی خوێندنهوه و ئاشناکردنی‬ ‫ت��اک به کتێب و خوێندنهوه وهک یهکێک‬ ‫له س��هرچ��اوه گرنگهکانی دهستڕاگهیشتن‬ ‫ب��ه م��هع��ری��ف��ه‪ .‬ل���هب���ارهی ئ���هوهش���ی چ��ۆن‬ ‫بخوێنینهوه؟ گرنگه به وریاییهوه کتیب‬ ‫ههڵبژێرین و من له ههمان کتێبدا ئهمهشم به‬ ‫وردی ڕوونکردۆتهوه‪ ،‬لهبهرئهوهی خوێندنهوه‬

‫ئارام سدیق‪ ،‬نوسەرو رۆژنامەنوس‬ ‫کردهیهکی ئارهزوومهندانهیه‪ ،‬بۆیه دهبێت‬ ‫تاک ئازادی تهواوی ههبێت لهوهی دهیهوێت‬ ‫بیخوێنێتهوه‪ ،‬ب��هاڵم گرنگه ل��هو بارهیهوه‬ ‫وشیار بکرێتهوه که ئهو کتێبانه بخوێنێتهوه‬ ‫که بێشومار ڕێگه لهبهردهم تاکدا دهکهنهوه‪،‬‬ ‫نهک ئهو کتێبانهی که تهنها یهک ڕێگهی‬ ‫پیشان دهدهن و دهخوازن بهرهو کۆیلهیهتی و‬ ‫چهقبهستنی بهرن‪ .‬بهالی منهوه ئهمه خاڵی‬ ‫جهوههری خوێندنهوهیه‪.‬‬ ‫‪ :‬خوێندنهوه پرۆسهیهکی مهعریفی‬ ‫تاکه‪ ،‬یان کۆمهڵ‪ ،‬کێ رۆڵی زیاتر و گرنگتر‬ ‫دهبینێت تیایدا؟ ئێمه بۆ ئهوهی کۆمهڵگایهکی‬ ‫هۆشیار و خ��وێ��ن��هوارم��ان ههبێت‪ ،‬دهبێت‬ ‫لهتاکهوه دهستپێبکهین یان کۆمهڵ؟‬ ‫ئ���ارام س��دی��ق‪ :‬یهکێک ل��ه ڕێ��گ��ه گ��رن��گ و‬ ‫ک��اری��گ��هرهک��ان��ی بهدهستهێنانی مهعریفه‬ ‫خوێندنهوهیه‪ ،‬که تاک دهتوانێت دهستی به‬ ‫زۆرترین زانیاری لهو بوارهدا ڕابگات که خۆی‬ ‫دهیهوێت‪ .‬هیچ بهدیلێکیش بۆ خوێندنهوه‬ ‫بوونی نییه‪ ،‬چونکه نه ئینتهرنێت و نهک‬ ‫کهناڵه میدیاییهکان ناتوانن جێگرهوهی‬ ‫خوێندنهوهی کتێب و دهستڕاگهیشتن بن‬ ‫به مهعریفه‪ ،‬زۆرجار ئهوهی که ئینتهرنێت‬ ‫و کهناڵه میدیاییهکانهوه خوێنهر بهری‬ ‫دهکهوێت مهعریفهیهکی ڕووکهش و سادهیه‪،‬‬ ‫که گهیشتن به قوواڵیی ئهو بابهتانه تهنها له‬ ‫کتێبدا دهدۆزرێ��ت��هوه‪ .‬بۆیه کتێب سهرچاوه‬ ‫ڕهسهنهکهی دهستگهیشتنه به مهعریفه‪.‬‬ ‫ه��اوک��ات س��هب��ارهت ب��ه بهکولتوورکردنی‬ ‫خوێندنهوه‪ ،‬الموایه لهههموو ڕێگهیهکهوه‬ ‫دهستپێدهکات و خوی ئهم گوفتوگۆیهی من‬ ‫و تۆ دهشێ ههنگاوێک بێت‪ .‬بهکولتوورکردنی‬ ‫خوێندنهوه دهشێ له تاکهوه دهستپێبکهین و‬ ‫من بڕوام بهوهیه که دهبێت لهنێو سیستمی‬ ‫پ����هروهرده و ل��ه خ��ێ��زان��هوه ت��اک ب��ه تاکی‬ ‫کۆمهڵگه وشیار بکهینهوه و بۆ ههنگاوهکانی‬

‫دوات���ر ک��ارک��ردن لهنێو کۆمهڵگهدا ب��ۆ به‬ ‫کولتوورکردنی خوێندنهوه ئاسانتر دهبیت‪.‬‬ ‫‪ :‬کتێبێکت دهرک����رد ب��هن��اوی چۆن‬ ‫خوێندنهوه بکهین بهکولتور؟ محهمهد‬ ‫ف��هری��ق��ی��ش ک��ت��ێ��ب��ێ��ک��ی ه���هی���ه ب���هن���اوی‬ ‫بهکولتورکردنی خوێندهوه‪ ،‬نوسهر و ههندێک‬ ‫له خوێنهرانیش پێیانوایه تۆ ئهو کتێبهی‬ ‫ئ���هوت ک��ۆپ��ی ک����ردووه‪ ،‬ی��ان ل����هوهوه شتت‬ ‫وهرگرتووه؟‬ ‫‪ -‬ئهوهی کتێبهکهی من بخوێنێتهوه دهزانێت‬

‫هیچ بهدیلێکیش بۆ‬ ‫خوێندنهوه بوونی نییه‪،‬‬ ‫چونکه نه ئینتهرنێت و‬ ‫نهک کهناڵه میدیاییهکان‬ ‫ناتوانن جێگرهوهی‬ ‫خوێندنهوهی کتێب و‬ ‫دهستڕاگهیشتن بن به‬ ‫مهعریفه‬ ‫ک��ه رێگهیهکی ج��ی��اوازه ل���هوهی مامۆستا‬ ‫(محهمهد ف��هری��ق)‪ .‬ب��ۆ ب��ه کولتوورکردنی‬ ‫خوێندنهوه باسی ک��ردووه و من هیچم لهو‬ ‫وهرنهگرتووه و وهکو پێشووتر باسم کرد‪ ،‬من‬ ‫پێنج ڕێگهم پێشنیار کردووه وهک ڕێگهکانی‬

‫بهکولتوورکردنی خوێندنهوه‪ .‬هاوکات دهشێ‬ ‫بهکولتوورکردنی خوێندنهوه ل��ه دهی��ان‬ ‫رێگهی دیکهوه دهستپێبکرێت‪ .‬من کتێبهکهی‬ ‫ئهو بهڕێزه ڕازی نهکردم و ئهو بیرۆکه و‬ ‫ئایدیایانهی ل��هو کتێبهدا ب��وو ک��اڵ و کرچ‬ ‫و کۆنهکراوهبوون بۆ خوێنهر و ڕێگهکانی‬ ‫بهکولتوورکردنی خوێندنهوه ئاشکرا و‬ ‫ڕوون باس نهکرابوون‪ .‬بۆیه من دهستم به‬ ‫نووسینی کتیبهکه ک��رد‪ ،‬تا ههنگاوێک له‬ ‫بهکولتوورکردنی خوێندنهوه نزیک ببینهوه و‬ ‫دهشێت دوای منیش دهیان کهسی دیکه لهسهر‬ ‫ههمان پرس لێکۆڵینهوه بکهن و ڕێگهی نوێ‬ ‫پێشنیار بکهن‪.‬‬ ‫‪ :‬ب���ۆچ���ی ب��خ��وێ��ن��ی��ن��هوه‪ ،‬ئ��هگ��هر‬ ‫نهخوێنینهوه چی روودهدات؟‬ ‫ئ����ارام س��دی��ق‪ :‬س��وودهک��ان��ی خ��وێ��ن��دن��هوه‬ ‫بێشومارن‪ ،‬بهاڵم ڕهنگه دیارترینیان‪ ،‬که لێرهدا‬ ‫باسی بکهم ئهوه بێت‪ ،‬که نامان کاته کۆیله و‬ ‫له کوێدا ئازادیمان له مهترسیدا بوو وامان لێ‬ ‫دهکات ڕازی نهبین‪ .‬هاوکات ئاستی هۆشیاریمان‬ ‫دهب���ات���ه س�����هرهوه ب��ه ج��ۆرێ��ک ئ��هگ��هر له‬ ‫جێگهیهکدا گوتمان «بهڵێ»‪ ،‬بهڵێی هۆشیارانه‬ ‫بێت و ئهگهر شتێکیشمان ڕهتکردنهوه ههر به‬ ‫هۆشیارییهوه بێت‪ .‬خوێندنهوه ههستکردن‬ ‫و تێگهیشتنمان له ڕووداو و مهترسییهکان‬ ‫زیاد دهک��ات‪ .‬دونیابینیمان ف��راوان دهک��ات و‬ ‫دهمانکاته مرۆڤێک خاوهنی کهسایهتییهکی‬ ‫بههێز و پ��رۆژه و ک��ار و داهێنانی خۆمان‬ ‫بین‪ .‬هاوکات ئهگهر نهخوێنینهوه نهدهتوانین‬ ‫دروست بیر بکهینهوه و نه دهتوانین مرۆڤێکی‬ ‫داهێنهربین و دووریش نییه ببینه کۆیله و له‬ ‫ههموو جێگهیهکیش ئازادیمان پێشێل بکرێن‪.‬‬ ‫‪ :‬چهند جۆر خوێندنهوه ههیه‪ ،‬کام‬ ‫جۆریان باشه خوێنهر کتێبی پێ بخوێنێتهوه؟‬ ‫ئ��ارام سدیق‪ :‬جۆرهکانی خوێندنهوه زۆرن‪،‬‬ ‫که پهیوهسته به کهسی خوێنهرهوه‪ ،‬جۆرێک‬ ‫خوێنهر ههیه تهنها بۆ چێژ دهخوێنێتهوه‬ ‫و ج��ۆرێ��ک��ی دی��ک��ه ه��هی��ه تهنها ل��ه پێناو‬ ‫بهدهستهێنانی ب��ڕوان��ام��هدا دهخوێنێتهوه‪،‬‬ ‫لهگهڵ چهندین جۆری دیکه‪ .‬بهاڵم باشترین‬ ‫ج����ۆری خ��وێ��ن��هر ئ���هو خ��وێ��ن��هرهی��ه که‬ ‫دهخوێنێتهوه بۆ بهدهستهێنانی مهعریفه و‬ ‫تێگهیشتن له خودی خۆی و دونیا و ئهوانی‬ ‫دیکه و چاوێکی ڕهخنهیی ههیه بۆ بینینی ئهو‬ ‫ڕووداو و پێشهاتانهی ڕوودهدهن و ڕابردووش‬ ‫به چاوێکی ڕهخنهییهوه دهخوێنێتهوه‪ ،‬له‬ ‫پێناو ئهوهی ههڵهکانی دووب��اره نهکاتهوه و‬ ‫سوود له ئهزموونهکانی وهربگرێت‪.‬‬ ‫خوێنهری ب��اش‪ ،‬که من ح��هز دهک��هم بڵێم‬ ‫خ��وێ��ن��هری ڕاستهقینه؛ ئ��هو خوێنهرهیه‬ ‫که نابێته کۆیلهی هیچ ئایدیا و ئایین و‬ ‫فهیلهسووف و ن��ووس��هرێ��ک‪ ،‬بهڵکو س��وود‬ ‫لهههموویان وهردهگرێت بۆ خزمهتی پڕۆژه‬ ‫و داهینانهکانی خۆی و له کوێدا ئهو ئایدیا‬ ‫و ئایین و نووسهر و فهیلهسوفانه‪ ،‬لهههڵهدا‬ ‫ب���وون ک��وێ��ران��ه دوای����ان ن��اک��هوێ��ت‪ ،‬بهڵکو‬ ‫ڕهخنهیان دهکات و ڕهتیان دهکاتهوه‪.‬‬ ‫‪ :‬بۆچی کورد ناخوێنێتهوه؟‬ ‫ئارام سدیق‪ :‬من الموایه کێشهی سهرهکی ئێمه‬ ‫لهو سیستمه پهروهرده سهقهتهیه که نزیکهی‬ ‫سهد ساڵه لهناوهندهکانی خوێندندا پهیڕهو‬ ‫دهکرێت و دهبێت ئهو سیستمه بگۆڕدرێت‪ .‬من‬ ‫له کتێبهکهمدا به وردی باسم له ههڵهکانی‬ ‫سیستمی پ��هروهردهی کوردستان ک��ردووه که‬ ‫سیستمێکی بانکییه و (بهزۆر) وانه به فێرخواز‬ ‫ئهزبهر دهک��هن و مامۆستا ل��هم سیستمهدا‬ ‫ههموو شتزانه و فێرخواز هیچ نهزان‪ ،‬که من‬ ‫پێشنیارم کردووه سیستمی دیالۆگی جێگهی‬ ‫سیستمی بانکی بگرێتهوه‪ .‬سیستمی دیالۆگی‬ ‫دووره له ئهزبهرکردن و مامۆستا و فێرخواز‬

‫چێژی خوێندنهوه‬ ‫لهڕێگای ههڵبژاردنی‬ ‫دروستی کتێب و درووست‬ ‫خوێندنهوهوه زیاتر‬ ‫دهبێت‬ ‫پێکهوه و به تێگهیشتنهوه و له رێی دیالۆگهوه‬ ‫فێردهبن‪ .‬بهشی ههره زۆری ئهوهی که تاکی‬ ‫کورد له خوێندنهوه ت��ۆراوه پهیوهندی بهو‬ ‫سیستمه بانکییهوه ههیه ک��ه ئ��هوهن��دهی‬ ‫دژه کتێبه نیو هێنده دۆستی کتێب نییه و‬ ‫خوێندنهوه الی خوێندکار خۆشهویست ناکات‪.‬‬ ‫بهدهر لهمهش خێزان و ناوهندهکانی چاپ و‬ ‫باوکردنهوه تا ئهم چهند ساڵهی ڕاب��ردوو‬ ‫هاوکار نهبوون بۆ خوێندنهوه و گرنگیدان‬ ‫ب��ه کتێب‪ .‬ت��ا ئێستا ل��ه ‪ %90‬ماڵی ک��وردی‬ ‫کتێبخانهی تێدا نییه‪ ،‬که ئهمه کارهساته‪ .‬تاک‬ ‫که رۆژانه له ماڵهکهیدا کتێبی نهبینی ئیدی‬ ‫چی بخوێنێتهوه‪ .‬بۆیه دهبێت کار لهسهر به‬ ‫کولتوورکردنی خوێندنهوه بکهین بۆ ئهوهی‬ ‫تاک بخوێنێتهوه‪.‬‬ ‫‪ :‬چ��ێ��ژی خ��وێ��ن��دن��هوه چ��ی��ه؟ چۆن‬ ‫خوێنهرێک دهتوانێت چێژ له خوێندنهوه‬ ‫ببینێت؟ ئ��هو چ��ێ��ژه چیه ک��ه ل��ه ڕێگای‬ ‫خوێندنهوه خوێنهر دهستی دهکهوێت؟‬ ‫ئارام سدیق‪ :‬ڕهنگه پێناسهیهکی کۆنکرێتیم‬ ‫بۆ چێژی خوێندنهوه دهستنهکهوێت‪ ،‬بهاڵم‬ ‫ئهوهی خۆم پێی گهیشتووم چێژی خوێندنهوه‬ ‫ئهوکاتهیه که خوێندنهوه دهبێت به بهشێک له‬ ‫ژیانت و دهتوانی لهگهڵ پاڵهوانی ڕۆمانهکاندا‬ ‫گهشت به جیهاندا بکهیت و لهگهڵ تێمه‬ ‫گرنگهکانی کتێبێکی دهروون��ی و فهلسهفیدا‬ ‫ههست به نوێبوونهوهی رۆح و هزر دهکهیت‪.‬‬ ‫ه���هم���وو خ��وێ��ن��هرێ��ک ئ���هگ���هر ب���ه وردی‬ ‫بخوێنێتهوهو ئامانجی بهدهستهێنانی‬ ‫مهعریفه و فراوانبوونی دونیابینی بێت‬ ‫دهتوانێت چێژی خوێندنهوه ئهزموون بکات‪.‬‬ ‫چێژی خوێندنهوه له رێگای ههڵبژاردنی‬ ‫دروس��ت��ی کتێب و دروس���ت خوێندنهوهوه‬ ‫زیاتر دهبێت‪ .‬خوێندنهوه ئهوکاته چێژی‬ ‫زیاتره که لهڕووی جهستهیی و دهروونییهوه‬ ‫ئامادهیی ت��هواوم��ان ب��ۆی ههبێت و کهشی‬ ‫خوێندنهوهکهش کهشێکی لهبار بێت‪.‬‬ ‫‪ :‬م��ێ��ژووی خوێندنهوه ک��هی سهری‬ ‫ههڵداوه‪ ،‬کهی بۆ یهکهمجار گهالن دهستیان‬ ‫به خوێندنهوه کرد‪ ،‬یهکهم میللهت کێ بوو‬ ‫دهستی به خوێندنهوه کرد؟‬ ‫ئ��ارام سدیق‪ :‬ئ��هوهی من زانیارییم لهسهری‬ ‫ههبێت مێژووی خوێندنهوه پهیوهسته به‬ ‫مێژووی بیرکردنهوهی مرۆڤهوه‪ .‬ئهوکاته‬ ‫مرۆڤ بیری کردۆتهوه و توانیویهتی گوزارشت‬ ‫لهو بیرانه بکات نووسیویهتی‪ ،‬هاوکات دواتر‬ ‫کهسانێک ههبوون خوێندوویانهتهوه‪ .‬دهشێ‬ ‫ئ��هوه م��ێ��ژووی خوێندنهوه بێت‪ .‬مێژووی‬ ‫خوێندنهوه دوای مێژووی نووسین دهکهوێت‪.‬‬ ‫راستییهکهی ناتوانم ناوی گهلێکی دیاریکراو‬ ‫بهێنم بۆ ئ��هوهی که یهکهمجار دهستی به‬ ‫خوێندنهوه کردبێت‪ ،‬چونکه زانیارییهکی‬ ‫بڕواپێکراوم لهسهر ئهو مێژووه نییه‪ ،‬بهاڵم‬ ‫هیچ شارستانییهتێک نهبووه که نووسین‬ ‫و خوێندنهوهی تێدا نهبووبێت‪ .‬مێژووی‬ ‫م��رۆڤ پهیوهسته به م��ێ��ژووی نووسین و‬ ‫خوێندنهوهوه‪.‬‬

‫‪14‬‬

‫ژماره (‪ )1757‬چوارشهممه ‪2018/6/6‬‬

‫بیروڕا‬

‫تورکیا لەبەردەم پرسی تیرۆر و کورد و دیموکراسیدا‬ ‫نزار ئاگری‬ ‫شوان ئەحمەد کردویەتی بەکوردی‬ ‫سەروەختێک‌مەولود‌ئالێنتاش‌لە‌ئەنکەرە‪‌،‬‬ ‫ئاندرێ‌‌کارلۆفی‌باڵوێزی‌ڕوسیای‌تیرۆرکرد‪‌،‬‬ ‫فڕۆکەکانی‌تورکیا‌پەالماری‌بنکەو‌بارەگاکانی‌‬ ‫پارتی‌کرێکارانی‌کوردستانیان‌دا‪.‬‬ ‫کاتێکیش‌ ع��ەب��دول��ق��ادر‌ م��اش��ارۆڤ‌ هەڵی‌‬ ‫ک��وت��ای��ە‌س���ەر‌‌ی��ان��ەی‌ش���ەوان���ەی‌(ڕی��ن��ا)‌‬ ‫لەئەستەنبوڵ‌ (ل��ەش��ەوی‌ س��ەری‌ س��اڵ)‌ داو‌‬ ‫دەس��ت��ڕێ��ژی‌ گوللەی‌ ل��ەئ��ام��ادەب��وان‌ ک��ردوو‌‬ ‫ب��ەدەی��ان��ی‌ل��ێ‌‌ک��وش��ت��ن‪‌،‬دەس���ەاڵت���داران���ی‌‬ ‫تورکیا‌ دەستبەجێ‌‌ کەوتنە‌ دەسگیرکردنی‌‬ ‫ئەندامانی‌هەدەپە‪،‬بەسەاڵحەدین‌دەمرتاشی‌‬ ‫هاوسەرۆکیانەوە‪.‬‬ ‫ه��ەن��وک��ەش‌ حکومەتی‌ تورکیا‌ ئامادەیی‌‬ ‫خۆی‌ نیشان‌ دەدا‌ تاهێزەکانی‌ خۆی‪ ‌،‬یاخود‌‬ ‫هێزە‌ هاوپەیمانەکانی‌ (ل��ە‌ ئۆپۆزسیۆنی‌‬ ‫سوریا)‌ ڕەوان��ەی‌ ڕەق��ە‌ بکات‪ ‌،‬بۆ‌ شەڕکردن‌‬ ‫ل���ەدژی‌ داع���ش‪ ‌،‬لەبەرامبەر‌ ئ���ەوەی‌ واڵت��ە‌‬ ‫یەکگرتووەکانی‌ئەمریکا‌واز‌لەپشتیوانیکردنی‌‬ ‫کوردەکان‌(یەکینەکانی‌پاراستنی‌گەلی‌سەربە‌‬ ‫هێزەکانی‌سوریای‌دیموکرات)‌بێنێ‪‌.‬‬ ‫ئەمە‌ نوکتە‌ نییە‪ ‌،‬ب��ەاڵم‌ بەنوکتە‌ دەچێت‌‬ ‫و‌ نوکتەیەکی‌ ناخۆش‌ و‌ بگرە‌ کوشندەشە‪‌.‬‬ ‫لەو‌ نوکتەیە‌ دەچێت‌ کەدەڵێت‪( ‌:‬جارێکیان‌‬ ‫دووک���ەس‌ ل���ەوەدا‌ دەب���ن‌ بکرێن‌ بەپەتدا‪‌،‬‬ ‫پرسیاری‌ ئەوەیان‌ لێدەکەن‌ دوا‌ داواکاريیان‌‬ ‫چییە‌ پێش‌ م����ردن‪ ‌.‬ی��ەک��ەم��ی��ان‌ دەڵ��ێ��ت‪‌:‬‬ ‫دەم��ەوێ��ت‌ ب��ەرل��ەوەی‌ بمرم‌ دایکم‌ ببینم‪‌،‬‬ ‫دووەمشیان‌دەڵێت‪‌:‬داواکاری‌من‌ئەوەیە‌ئەو‌‬ ‫کابرایە‌چاوی‌بەدایکی‌نەکەوێت)‪.‬‬ ‫کتومت‌ لەواقیعدا‌ ئەمە‌ ڕەفتاری‌ تورکیایە‌‬ ‫لەگەڵ‌ کورددا‪‌.‬لەگەڵ‌ ڕودانی‌ هەر‌ ڕوداوێک‌‬ ‫و‌ دروستبوونی‌ هەر‌ تەنگژەو‌ کێشەیەکدا‪‌،‬‬ ‫حکومەتی‌تورکیا‌واز‌لەهەموو‌شتێک‌دێنێت‌‬ ‫و‌ڕوو‌دەکاتە‌کوردەکان‌و‌لێیان‌دەدات‪.‬‬ ‫‌دەوڵەتی‌تورکیا‌لەم‌دنیایەدا‌بەهیچ‌پەست‌‬ ‫نابێت‌ ب��ەک��ورد‌ نەبێت‪ ‌،‬ن��ەک‌ تەنها‌ هەر‌‬ ‫کوردەکانی‌خۆی‪‌،‬بەڵکو‌کورد‌لەهەرجێیەک‌‬ ‫بێت‪.‬تورکیا‌ ڕەح��م‌ بە‌ ک��وردەک��ان‌ ناکات‌ و‌‬ ‫ڕێگەش‌ ن��ادات‌ لەهیچ‌ الیەکەوە‪ ‌،‬ڕەحمەتی‌‬ ‫خودا‌بەسەریاندا‌ببارێت‪‌.‬‬ ‫سادەترین‌ مافیان‌ پێ‌‌ ڕەوا‌ نابینێت‪ ‌،‬نەک‌‬ ‫هەر‌ بەوپێیەی‌ گەلێکن‌ و‌ تەنها‌ لەتورکیادا‌‬ ‫ژمارەیان‌‪‌20‬ملیۆن‌کەس‌دەبێت‪‌،‬بەڵکو‌وەک‌‬ ‫کۆمەڵە‌کەسانێکیش‪‌،‬هیچ‌مافێکیان‌ناداتێ‌‪‌.‬‬ ‫لەزمان‌و‌کلتور‌و‌مێژوو‌و‌کەلەپوور‌و‌ئەدەب‌‬ ‫و‌هونەر‌و‌شانۆی‌خۆیان‌بێبەشیان‌دەکات‪‌،‬‬ ‫ئ��ەوە‌ هەرباسی‌ بێ‌‌ بەشکردنیشیان‌ مەکە‌‬ ‫لەوەی‪‌،‬بڕیار‌لەچارەنوسی‌خۆیان‌بدەن‪.‬‬ ‫گەر‌هاتوو‌الیەنێک‌کەوتە‌خۆی‌و‌یارمەتیەکی‌‬ ‫بۆناردن‌(تەنانەت‌گەر‌پاکەتە‌پسکیتێکیش‌‬ ‫بێت)‪‌،‬ئەوا‌تورکیا‌واز‌لەهەموو‌شت‌دێنێ‌‌و‌‬

‫سوڵتان عەبدولحەمید‪ ،‬رەجەب تەیب ئەردۆغان سەرۆك کۆماری ئێستای تورکیا‪ ،‬کەمال ئەتاتورك دامەزرێنەری کۆماری تورکیا‬ ‫بە‌ پەلەپڕوزێ‌‌ خۆی‌ ‌ دەگەیەنێتە‌ الی‌ ئەو‌‬ ‫الیەنە‪‌،‬تا‌ڕازی‌بکات‌بەوەی‌ئەو‌یارمەتی‌و‌‬ ‫کۆمەکانەی‌بکێشێتەوە‪‌.‬‬ ‫تورکیا‌ ئامادەیە‌ سازش‌ لەسەر‌ هەمووشتێک‌‬ ‫بکات‌ (بەسەروەری‌ واڵتەکەشیەوە‌ و‌ هەموو‌‬ ‫هێڵە‌ سورەکان‌ ببەزێنێت)‪ ‌،‬هەر‌ بۆ‌ ئەوەی‌‬ ‫نەهێڵێت‌کورد‌دایکی‌ببینێت‪‌.‬‬ ‫لەوکاتەی‌ داع��ش‌ ش��ەڕی‌ ل��ەدژی‌ حکومەتی‌‬ ‫تورکیا‌ڕاگەیاندووە‌(یان‌بلۆفی‌ئەوە‌لێدەدات)‪‌،‬‬ ‫ئەنکەرە‌ ح��ەوت‌ لەئەندامانی‌ (داع���ش)ی‌‬ ‫دەسگیرکرد‪‌،‬بەئیعترافی‌وەزیری‌دادی‌تورکیا‪‌،‬‬ ‫بەاڵم‌دواتر‌ئازادکران‪‌.‬لەئێستادا‌پیاوکوژەکەی‌‬ ‫نایت‪ ‌-‬کڵەپی‌ (ڕینا)‌ لەگرتوخانەیە‪ ‌،‬هاوکات‌‬ ‫هەزار‌و‌پێنچ‌سەدو‌شەست‌و‌سێ‌‌ئەندامی‌‬ ‫هەدەپە‌ دەسگیرکراون‌ کەحەفتاو‌ هەشتیان‌‬ ‫س����ەرۆک‌ش���ارەوان���ی���ن‪‌،‬ل��ەوالی��ەت��ەک��ان‌و‌‬ ‫هەروەها‌لە‌شارەدێ‌‌و‌شارەگەورە‌و‌بچوکە‌‬ ‫کوردییەکانی‌دیکەدا‪.‬‬ ‫ئ���ەم‌ ژم���اران���ە‌ ڕێ���ک���خ���راوی‌ ئەمنیستی‌‬ ‫ئەنتەرناشیۆنال‌ ڕایگەیاندوون‪ ‌.‬هەروەها‌‬ ‫سەدو‌پەنجاو‌یەک‌ڕۆژنامەنوس‌زیندانیکراون‌‬ ‫کە‌ ئەسڵی‌ ئەردۆغانی‌ خانمە‌ نوسەریشیان‌‬ ‫لەنێودایە‪‌.‬لەگەڵ‌ئەوانەشدا‌ڕۆژنامەنوسانی‌‬ ‫ئ��ەڵ��م��ان��ی‌ و‌ ه���ۆڵ���ەن���دی‌ و‌ دان��ی��م��ارک��ی‌‬ ‫دەس��گ��ی��رک��راون‪‌،‬ل��ەب��ەرئ��ەوەی‌ڕاپ��ۆرت��ی��ان‌‬ ‫نەک‌ لەبەرژەوەندی‌ ک��ورد‪ ‌،‬بەڵکو‌ لەبارەی‌‬ ‫کوردەوە‌نوسیوەو‌باسیان‌لەبارودۆخی‌ناوچە‌‬ ‫کوردییەکانی‌ باشوری‌ خۆرهەاڵتی‌ تورکیا‌‬ ‫کردووەو‌ دۆخەکەیان‌ بەوە‌ وەسفکردووە‌ کە‌‬ ‫ئ��ەوەی‌ دەگ��وزەرێ��ت‌ لەوێدا‌ (بەڕێوەبردنی‌‬ ‫جینۆسایدێکی‌ بێدەنگ‌ و‌ پەنهانە‌ لەدژی‌‬ ‫کورد)‪.‬‬ ‫تاوانی‌ ئەوانە‌ ئ��ەوەی��ە‪ ‌،‬داوای‌ دۆزی��ن��ەوەی‌‬

‫‌‌‌‌‌‌‌‌ژماره‌‪/5236‌:‬ش‪2017/‬‬ ‫‌نى‌دادوه‌رى ‌‬ ‫ئه‌نجومه ‌‬ ‫دادگاى‌بارى‌که‌سێتى‌له‌سلێمانى‪‌‌‌‌‌‌‌‌‌`3/‬به‌روار‪2018/5/29‌:‬‬ ‫ئاگانامه‌‬ ‫داواکار‪‌:‬بانو‌حمه‌على‌رسول‬ ‫داوالێکراو‪‌:‬بکر‌قار‌خضر‬ ‫داواکار‌(بانو‌حمه‌على‌رسول)‌داوایه‌کى‌به‌ژماره‌‌(‪/5226‬ش‪)2018/‬له‌م‌‬ ‫دادگایه‌تۆمارکردووه‌‌ له‌سه‌رت‌ وه‌‌ له‌م‌ داوایه‌دا‌ هاتووه‌که‌‪(.:‬بژێویت‌‬ ‫نه‌کێشاوه‌‌ له‌ڕابردوودا)وه‌‌ له‌به‌ر‌ نادیارى‌ شوێنى‌ نیشته‌جێ‌ بونت‌‬ ‫دادگا‌بڕیارى‌دا‌به‌ئاگادار‌کردنه‌وه‌ت‌به‌هۆى‌دوو‌ڕۆژنامه‌ى‌ناوخۆى‌‬ ‫ڕۆژانه‌وه‌‌ بۆئاماده‌‌ بونتان‌ له‌به‌رده‌م‌ دادگایه‌‌له‌ڕۆژى‌ دادبینى‌ که‌‬ ‫‌ده‌که‌وێته‌‌ب��ه‌روارى‌ (‪ ‌)2018/6/26‬سه‌عات‌ (‪)10:40‬ى‌ سه‌رله‌به‌یانى‪‌،‬‬ ‫به‌پێچه‌وانه‌وه‌‌ئاماده‌‌نه‌بن‌خۆتان‌یان‌بریکارێ‌نه‌نێرن‌ئه‌وا‌دادگا‌‬ ‫داواکه‌‌ده‌بینێ‌به‌پێى‌یاسا‪.‬‬ ‫دادوه‌ر‬ ‫قادر‌بارام‌فتاح‌‬

‫ڕێگەچارەیەکی‌ئاشتییانە‌دەکەن‌بۆ‌کێشەی‌‬ ‫کورد‌لەتورکیا‪.‬‬ ‫هەر‌ بەهەمان‌ تۆمەت‌ چەندین‌ ڕۆژنامەو‌‬ ‫ڕادی���ۆ‌ و‌ کەناڵی‌ تەلەفزیۆنی‌ داخ���راون‌ و‌‬ ‫لەئێستاشدا‪‌،‬دەیان‌ڕۆژنامە‌و‌ڕادیۆ‌و‌کەناڵی‌‬ ‫تەلەفزیۆنی‌ هەن‌ کەڕاستەوخۆ‌ و‌ ناڕاستەو‌‬ ‫خۆ‌هاوسۆزی‌خۆیان‪‌،‬بۆ‌داعش‌یان‌النی‌کەم‌‬ ‫بۆ‌ڕێبازەکەی‌بەیان‌دەکەن‪.‬‬ ‫حکومەتی‌تورکیا‌بەناچاری‌نەک‌بەخواستی‌‬ ‫خۆی‪‌،‬چۆتە‌بەرەی‌دژ‌بە‌(داعش)‌و‌لەگەڵ‌‬ ‫ئەوەشدا‌هەر‌بەقسە‌شەڕیان‌دەکات‌و‌چاوی‌‬ ‫هەرلەسەر‌کوردە‪.‬‬ ‫بەهەرحاڵ‌ گەورەترین‌ هاندەرێک‌ بۆچونە‌‬ ‫ن��او‌ هاوپەیمانی‌ دژ‌ بە‌ (داع���ش)‪ ‌،‬بۆ‌ ئەوە‌‬ ‫بوو‪ ‌،‬گۆڕەپانەکە‌ بە‌ کوردەکان‌ چۆڵ‌ بکات‪‌.‬‬ ‫ئاخر‌تورکیا‌بەهیچ‌کلۆجێک‌نایەوێت‪‌،‬کورد‌‬ ‫ڕۆڵ��ی‌ هەبێت‪ ‌.‬گ��ەورەت��ری��ن‌ سەرکەوتنێک‌‬ ‫دیبلۆماسیەتی‌ تورکیا‌ بەدەستی‌ بێنێت‌‬ ‫(لەڕوانگەی‌ سیاسەتمەدارانی‌ تورکیاوە)‪ ‌،‬نە‌‬ ‫پشتیوانی‌ کردنی‌ هەوڵی‌ نێودەوڵەتیە‌ بۆ‌‬ ‫بەگژاچونەوەی‌ داع��ش‌ و‌ کەبەڵێنی‌ داب��وو‪‌،‬‬ ‫نەدژایەتیکردنی‌ بەشار‌ ئەسەدی‌ سەرۆکی‌‬ ‫سوریایە‌(ئەڵبەتە‌تورکیا‌هێڵی‌سوری‌زۆری‌‬ ‫بۆ‌ کێشاو‌ هۆشداری‌ دا‌ لەبەزاندنیان‪ ‌،‬بەاڵم‌‬ ‫دواتر‌لێیان‌پاشگەزبووەوە‪‌،‬وەک‌چۆن‌وازی‌‬ ‫لەداواکاری‌ ڕوخاندنی‌ هێنا)‪ ‌،‬نەهەنگاونانە‌‬ ‫بەئاڕاستەی‌چونە‌ناو‌یەکیەتی‌ئەوروپا‪.‬‬ ‫گەورەترین‌سەرکەوتنەکان‌بۆ‌ئەو‌قەناعەت‌‬ ‫پێهێنانی‌ حکومەتەکانی‌ دنیایە‌ (خۆرئاواو‌‬ ‫واڵت��ە‌ یەکگرتووەکانی‌ ئەمریکا‌ و‌ ڕوسیا)‪‌،‬‬ ‫بەوەی‌واز‌لەهەماهەنگی‌کردن‌لەگەڵ‌کورددا‌‬ ‫بێنن‌بۆ‌بەگژاچونەوەی‌داعش‪.‬‬ ‫ڕەنگە‌هەبێت‌بڵێت‌من‌زیادەڕۆیی‌دەکەم‌و‌‬

‫حکومەتی‌ ئێستای‌ تورکیا‌ جیاوازە‌ لەوانی‌‬ ‫پێشوترو‌خۆی‌لەو‌میراتیە‌شۆڤێنیە‌ناچێزە‌‬ ‫داب��ڕی��وە‌ کە‌ کەمالیزم‌ بەرامبەر‌ بەکورد‌‬ ‫پەیڕەوی‌دەکرد‪.‬وەلێ‌‌ڕووداوەکانی‌ناو‌واقیع‌‬ ‫(ئەوەی‌پەیوەندی‌بەڕەفتارە‌ڕەگەزپەرستانە‌‬ ‫و‌ ترسناکەکانی‌ تورکیاوە‌ هەیە‌ بەرامبەر‌‬ ‫بەکورد)‪‌،‬شتێکە‌بەئەقڵدا‌ناچێت‪.‬‬ ‫ئ����ەوەی‌دەگ���وزەرێ���ت‪‌،‬دەری���دەخ���ات‌هیچ‌‬ ‫شتێ‌‌ لەسیاسەتی‌ تورکیادا‌ نەگۆڕاوە‪ ‌.‬هەتا‌‬ ‫ئێستاش‌ دروش��م��ی‌ دەوڵ����ەت‌ ه��ەرئ��ەوەی��ە‌‬ ‫کەدەڵێت‪(:‬بەختەوەر‌ئەو‌کەسەیە‌دەڵێت‌من‌‬ ‫تورکم)‪‌.‬هەروەها‌تائێستاش‌وشەکانی‌وەزیری‌‬ ‫دادی‌ کەمالیزمی‌ (ساڵی‌ ‪ ‌)1933‬دەوترێتەوە‪‌:‬‬ ‫(تەنها‌ تورکەکان‌ س���ەرداری‌ ئ��ەم‌ واڵت��ەن‌ و‌‬ ‫ئەوانی‌دیکە‪‌-‬ئەڵبەت‌مەبەستی‌کوردان‌بووە‌‬ ‫دوای‌ لەناوبردنی‌ یاخی‌ بونەکەیان‪ ‌،-‬ئەوا‌‬ ‫کۆیلە‌و‌غواڵمی‌ئێمەن)‪.‬‬ ‫گەر‌ لەبەرپرسێکی‌ تورک‌ بپرسیت‌ هۆکاری‌‬ ‫ئەم‌ڕەفتارە‌سەیرە‌چییە‪‌،‬دەستبەجێ‌‌وەاڵم‌‬ ‫دەدات���ەوەو‌ دەڵێت‪( ‌:‬مەسەلەکە‌ پەیوەندی‌‬ ‫بەتیرۆرەوە‌ هەیە‪ ‌.‬ئەوان‌ دوژمنایەتی‌ کورد‌‬ ‫ناکەن‪ ‌،‬بەڵکو‌ دژ‌ بەهەدەپەن‪ ‌،‬لەبەرئەوەی‌‬ ‫هێزێکی‌تیرۆریستین)‪‌.‬‬ ‫ب��ەاڵم‌ ئ��ەوەڕاس��ت‌ نییە‪ ‌.‬ه��ەر‌ جموجوڵێک‌‬ ‫ک��وردەک��ان‌ بیکەن‪ ‌،‬ل��ەڕوان��گ��ەی‌ حکومەتی‌‬ ‫تورکیاوە‌ ت��ی��رۆرە‪( ‌:‬چونە‌ نێو‌ پەرلەمان‪‌،‬‬ ‫نوسین‌ لە‌ ڕۆژنامەدا‪ ‌،‬ستران‌ چڕین‪ ‌،‬سەما‪‌،‬‬ ‫ن��وان��دن‌ ل��ەس��ەرت��ەخ��ت��ەی‌ ش��ان��ۆ‌ و‌ ڕەنگە‌‬ ‫بەرچایی‌فڕکردنیش)‪‌،‬هەموو‌ئەوانە‌تیرۆرن‌‬ ‫گەر‌کورد‌بیانکات‪.‬‬ ‫بەدەر‌لەوە‌شتەکانی‌دیکە‌ئاساین‌و‌دەکرێت‌‬ ‫بەئارامی‌ مامەڵەیان‌ لەگەڵدا‌ بکرێت‪ ‌،‬هەر‌‬ ‫لەتیرۆرکردنی‌ باڵێۆزەکەی‌ ڕوس��ی��اوە‌ بۆ‌‬ ‫ژماره‌‪/268:‬ب‪2018/‬‬ ‫به‌روار‪2018/5/29‌:‬‬

‫‌ى‌ناوچه‌ى‌سلێمانى ‌‬ ‫سه‌رۆکایه‌تى‌دادگاى‌تێهه‌ڵچونه‌وه ‌‬ ‫‌‬ ‫‌‬ ‫‌رایی‌سلێمانى‪5/‬‬ ‫‌‬ ‫دادگاى‌به ‌‬ ‫ئاکادارى‬ ‫داواکار‪‌:‬بانوحمه‌على‌رسول‬ ‫اواله‌سه‌رکراو‪‌:‬بکر‌قادر‌خضر‬ ‫بۆ‌ داوا‌ له‌سه‌رکراو‌ به‌ناوى‌ (بکر‌ قادر‌ خضر)‌ داواک��ار‌ (بانو‌ حمه‌على‌ رس��ول)‌ داواى‌ ژماره‌‬ ‫‌(‪/268‬ب‪ ‌)2018/‬له‌سه‌رت‌ تۆمار‌ ک��ردووه‌‌ له‌دادگاى‌ به‌رایی‌ سلێمانى‪ ‌5/‬که‌‌ تیایدا‌ داواده‌ک��ات‌ به‌‌‬ ‫گه‌ڕاندنه‌وه‌ى‌بڕى‌(‪‌)9.000.000‬نۆ‌ملیۆن‌دینارى‌عێراقى‌که‌‌وه‌ک‌ده‌ست‌قه‌رز‌وه‌رتگرتووه‌‌لێى‌و‌‬ ‫ئاماده‌نیت‌بۆى‌بگه‌ڕێنیته‌وه‌‪.‬‬ ‫وه‌له‌به‌ر‌ئه‌وه‌ى‌شوێنى‌نیشته‌جێبونت‌نادیاره‌‌به‌پێى‌واژۆو‌مۆرى‌موختارى‌گه‌ڕه‌کى‌(‪119‬ى‌‬ ‫سه‌رچنار)‌بۆیه‌‌دادگا‌بڕیاریدا‌به‌ئاگادارکرنه‌وه‌ت‌له‌دوو‌ڕۆژنامه‌ى‌ڕۆژانه‌ى‌ناوخۆبۆ‌ئاماده‌‌‬ ‫بونت‌به‌خۆت‌یان‌له‌ڕێگه‌ى‌بریکارێکى‌یاسایی‌له‌داگا‌له‌ڕۆژى‌دادبینى‌که‌‌ده‌کاته‌‌ڕۆژى‌(‪‌)2018/7/1‬‬ ‫کاتژمێر‌(‪‌)9:10‬سه‌رله‌به‌یانى‌وه‌به‌پێچه‌وانه‌وه‌‌دادگا‌به‌نائاماده‌یى‌بڕیار‌ده‌رده‌کات‌به‌رامبه‌رت‪.‬‬ ‫دادوه‌ر‌‬ ‫د‪.‬ماجد‌رشا‌ممد‬

‫کوشتارەکەی‌ یانەی‌ ش��ەوان��ەی‌ (ڕی��ن��ا)‪ ‌،‬بۆ‌‬ ‫سوتاندنی‌ س��ەرب��ازان��ی‌ ت��ورک‌ بەزیندووی‌‬ ‫لەالیەن‌داعشەوە‪.‬‬ ‫سەروەختێک‌ لەڕەجەب‌ تەیب‌ ئەردۆغانی‌‬ ‫سەرۆککۆماری‌ ‌ تورکیایان‌ پرسی‪( ‌:‬لەبارەی‌‬ ‫ب��ەرەی‌ نوسرەوە‌ دەڵێیت‌ چ��ی؟)‪ ‌،‬لەوەاڵمدا‌‬ ‫وتی‪(‌:‬ئەوانە‌تیرۆرست‌نین‪‌،‬بەڵکو‌بزاوتێکی‌‬ ‫ئازادیخوازن)‪.‬ئەو‌بەرەی‌نوسرەیەی‌لەسوریا‌‬ ‫تەڕ‌ و‌ وشکی‌ پێکەوە‌ سوتاندو‌ هەرزەکارانی‌‬ ‫لەسێدارەدا‪‌،‬لەبەرئەوەی‌(بە‌بۆچونی‌ئەوان)‌‬ ‫کوفریان‌کردووە‪.‬‬ ‫بەالی‌ حکومەتی‌ تورکیاوە‪ ‌،‬پێناسەی‌ تیرۆر‌‬ ‫بەپێی‌ ک����ردەوە‌ ن��اک��رێ��ت‪ ‌،‬بەڵکو‌ بەپێی‌‬ ‫بکەرەکەی‌دیاری‌دەکرێت‪‌.‬هێزەکانی‌سوریای‌‬ ‫دیموکرات‌تیرۆریستن‪‌،‬هەرچەندە‌تاکە‌یەک‌‬ ‫گوللەشیان‌بەئاراستەی‌تورکیادا‌نەتاقاندبێ‌‪‌.‬‬ ‫بە‌پێچەوانەوە‌ئەوان‌لەشەڕی‌دژ‌بەداعشدا‪‌،‬‬ ‫قوربانیان‌بەسەدان‌لەگەریالکانیاندا‪.‬‬ ‫هێزەکانی‌ س��وری��ای‌ دی��م��وک��رات‌ پارتێکی‌‬ ‫تیرۆرستی‌ نین‪ ‌،‬لەبەرئەوەی‌ تیرۆردەکەن‪‌،‬‬ ‫بەڵکو‌ لەبەرئەوەیە‌ پارتێکی‌ کوردین‪ ‌.‬بەاڵم‌‬ ‫بەرەی‌نوسرە‌تیرۆرست‌نییە‪‌،‬چونکە‌هێزێکی‌‬ ‫کوردی‌نییە‪‌.‬پێشتریش‌دنیا‌ئەو‌الیەنگریەی‌‬ ‫لە‌(کۆبانێ‌)‌بینی‪‌.‬داعش‌لەشارەکەدا‌هەرچی‌‬ ‫کاری‌ناشیرین‌بوو‌ئەنجامی‌دەدا‌و‌دەستی‌‬ ‫لە‌ مرۆڤ‌ و‌ دار‌ و‌ بەرد‌ نەدەپاراست‌ و‌ ئەو‌‬ ‫کارانەشیان‌بەئاشکرا‌و‌لەبەرچاوی‌سەربازانی‌‬ ‫تورک‌ئەنجام‌دەدا‌(کۆبانێ‌‌لەسەر‌سنوورە)‪.‬‬ ‫کەچی‌ حکومەتی‌ تورکیا‌ هیچی‌ نەکرد‪‌،‬‬ ‫تاڕێگری‌ لەو‌ ڕێکخراوە‌ تیرۆرستیە‌ بکات‌ و‌‬ ‫نەهێڵێت‌خەڵک‌و‌خوا‌سەر‌ببڕن‪‌.‬تەنانەت‌‬ ‫ڕێگری‌لەوانەش‌دەکرد‪‌،‬بەدەم‌خەڵک‌و‌خوای‌‬ ‫ئەوێوە‌ بچن‪.‬سەروەختێکیش‌ هەندێ‌‌ لەو‌‬ ‫خەڵکە‌توانییان‌هەڵبێن‪‌،‬سنورەکانی‌بەڕودا‌‬ ‫داخستن‪‌.‬‬ ‫بەدوای‌ ئەوەدا‌ کاتێک‌ گەریال‌ و‌ شەڕەڤانان‪‌،‬‬ ‫قارەمانانە‌ توانییان‌ بەر‌ بە‌ داعش‌ بگرن‌ و‌‬ ‫تێکیان‌بشکێنن‌و‌لەکۆبانێ‌‌وەدەری��ان‌نێن‪‌،‬‬ ‫تورکیا‌سەرشێت‌بوو‪‌..‬بۆیە‌کەوتە‌ناڕەزایەتی‌‬ ‫دەرب��ڕی��ن‌ ل���ەوەی‪ ‌،‬خ��ۆرئ��اوا‌یارمەتی‌ هێزە‌‬ ‫کوردییەکان‌دەدات‌و‌ئەوەی‌بەدەست‌وەردانی‌‬ ‫دەرەکی‌دایە‌قەڵەم‌و‌وەک‌پیالنگێڕیەک‌بۆ‌‬ ‫دابەشکردنی‌سوریا‌سەیری‌دەکرد‪.‬‬ ‫ئێستا‌ئەنکەرە‌سڵ‌لەوەناکاتەوە‌داوا‌لەواڵتانی‌‬ ‫خۆرئاوا‌بکات‪‌،‬بەشداریکردنی‌لەئازادکردنی‌‬ ‫ش��اری‌ (ڕەق����ە)دا‌ قبوڵ‌ بکەن‪ ‌،‬بەمەرجێک‌‬ ‫کوردەکان‌دوربخرێنەوە‪‌.‬واتە‌دەست‌وەردانی‌‬ ‫خۆرئاوا‌پالنگێڕییەک‌نییە‌بۆ‌دابەشکردنی‌‬ ‫سوریا‪‌.‬‬ ‫ئ��ازادک��ردن��ی‌(ک��ۆب��ان �ێ‌)‌ک��ارێ��ک‌ب��وو‌جێی‌‬ ‫سەرزەنشت‌ و‌ پالنگێڕی‌ ب��وو‪ ‌،‬لەبەرئەوەی‌‬ ‫دانیشتوانی‌ (ک��ۆب��ان �ێ‌)‌ ک���وردب���وون‪ ‌.‬وەل �ێ‌‌‬ ‫ئازادکردنی‌(مەنبج‌و‌باب‌و‌ڕەقە)‪‌،‬کارێکی‌‬ ‫مرۆڤدۆستانەو‌ جوامێرانەیە‪ ‌،‬لەبەرئەوەی‌‬ ‫دانیشتوانەکانیان‌عەرەبن‪‌.‬‬ ‫ژماره‌‪/161‌:‬ش‪2018/‬‬ ‫به‌روار‪2018/5/28‌:‬‬

‫ئه‌نجومه‌نى‌دادوه‌ر ‌‬ ‫ى‬ ‫دادگاى‌بارى‌که‌سێتى‌له‌شاره‌زوور‌‬ ‫ئاگادارى‬ ‫داواکار‪‌:‬ڤیان‌خالید‌حمه‌‬ ‫داواله‌سه‌رکراو‪‌:‬هێمن‌فتاح‌احمد‬ ‫‌ بۆ‌ داوال�ه‌س�ه‌رک��راو‌ (هێمن‌ فتاح‌ احمد)‌ که‌ئێستا‌ ناونیشانت‌‬ ‫نادیاره‌‪‌.‬دادگا‌ئاگادات‌ده‌کات‌که‌‌‌داواکار‌(ڤیان‌خالید‌حمه‌)داواى‌‬ ‫شه‌رعى‌ژماره‌‌(‪/161‬ش‪)2018/‬ى‌له‌م‌دادگایه‌‌له‌سه‌رت‌تۆمارکردووه‌‌‬ ‫و‌تیایدا‌داواکاره‌‌به‌(جیابونه‌وه‌‌به‌هۆکارى‌زه‌ره‌ر)‌له‌به‌ر‌ئه‌وه‌ى‌‬ ‫که‌ناونیشانت‌نادیاره‌‌دادگا‌له‌ڕێى‌دوو‌ڕۆژنامه‌ى‌ناوخۆى‌ڕۆژانه‌وه‌‌‬ ‫ئاگادارت‌ ده‌کات‌ که‌‌ خۆت‌ یان‌ بریکارێکت‌ له‌ڕۆژى‌ دادبینى‌ له‌(‌‬ ‫‪ ‌)2018/7/2‬کاتژمێر‌ (‪ ‌)10‬له‌م‌ دادگایه‌‌ ئاماده‌بن‌ وه‌‌ به‌پێچه‌وانه‌وه‌‌‬ ‫دادگا‌له‌سه‌ر‌دادبینى‌خۆى‌به‌پێى‌یاسا‌به‌رده‌وام‌ده‌بێت‪.‬‬ ‫دادوه‌ر‬ ‫طالب‌مجید‌شریف‌‬

‫ژماره (‪ )1757‬چوارشهممه ‪2018/6/6‬‬

‫بیروڕا‬

‫‪15‬‬

‫لووتکەی ناداد پەروەری‬ ‫پارێزەر لوقمان مستەفا ساڵح‬ ‫پێشتر باسی سوود و زیانەکانی لێبووردنی‬ ‫گشتیمان کرد‪ ،‬بەاڵم بۆ وەبیرهێنانەوە و‬ ‫ئاگا بوون لەوەی کە هەندێک لەو بەندکراو‬ ‫و س���زادراوان���ە ت��ەن��ان��ەت پێش ب��ڕی��اری‬ ‫لێبووردنە گشتییەکەش و وە پاش بڕیاری‬ ‫لێبووردنەکەش‪ ،‬کەسانێکی بێتاوان هەن‬ ‫لە بەندیخانەکاندا ڕاگیراون و تەنانەت‬ ‫ه��ەن��دێ��ک��ی��ان حوکمیش دراون‪ ،‬ب��ەاڵم‬ ‫دوای ئەوەی دەردەکەوێت بێتاوانن ئازاد‬ ‫دەکرێن‪ ،‬بەاڵم پاش چی‪ !!.‬دوای چەندین‬ ‫ساڵ ناخۆشی و ئازار و دەردو مەینەتییان‬ ‫لە کونجی زیندانەکان چەشتوەو بەسەر‬ ‫ب���ردووە‪ ،‬ک��ە ئەمە ستەمێکی گ��ەورەی��ە‬ ‫بە هەست و نەستی مرۆڤەکان دەکرێت‪.‬‬ ‫بابزانیین ئایا بەڕاستی کە سانێک هەن لەم‬ ‫چەشنە‪!.‬؟‬ ‫بەڵێ زۆرجارگوێبیستی دەی��ان چیرۆکی‬ ‫سەیر و سەمەرە لەسەر بێتاوانی فاڵنە‬ ‫کەس و فیسارە کەسی بەندکراو یاخود‬ ‫س��زادراو دەبین‪ ،‬بێگومان ئەم دیاردەیە‬ ‫لە زۆربەی واڵتانی جیهان بە کوردستانی‬ ‫خۆیشمانەوە بوونی هەیە‪ ،‬کە هەر یەکەیان‬ ‫بە تۆمەتێک لە کونجی زیندان خزێنراون‪،‬‬ ‫یاخوود سزای چەندین ساڵیان بەسەردا‬ ‫س��ەپ��ێ��ن��راوە‪ ،‬ب���ەاڵم دوات���ر دەرک��ەوت��ووە‬ ‫کەسێکی بێتاوانەو قوربانییەکی دەستی‬ ‫ن��ادادپ��ەروەری کۆمەاڵیەتییە و هیچیتر‪،‬‬ ‫دادگ��اش بەناچاری لەسەر ئەو بەڵگانەی‬ ‫کەبەردەستن بڕیاری خۆی داوە ‪.‬‬ ‫وەک ب��اس��م��ان ک���رد ن��م��ون��ەک��ان زۆر لە‬ ‫هەموو واڵتانی جیهاندا بونی هەیە‪ ،‬بەاڵم‬ ‫دیارترینیان ئەوەی کە سەرنجی بەندەی‬ ‫راکێشاوە‪ ،‬ئەو بەندییەی دادگای ویالیهتی‬ ‫ڤێرجینیای ئهمهریکایە‪ ،‬هاواڵتییهکی به‬ ‫بێتاوان لهقهڵهمدا و ئ��ازادی ک��رد‪ ،‬دوای‬ ‫ئ��هوهی ‪ 38‬س��اڵ‪ ،‬به تۆمهتی تاوانێک له‬ ‫زینداندابوو‪ ،‬که ئهو ئهنجامی نهدابوو‪.‬‬ ‫له رێگهی پشکنینی ‪ DNA‬بێتاوانی کریگ‬ ‫ریچارد‪ ،‬تهمهن ‪ 70‬ساڵ دهرک���هوت‪ ،‬دوای‬

‫ئهوهی زیاتر له نیوهی تهمهنی خۆی له‬ ‫زیندان بهسهر بردووه‪.‬‬ ‫دادگای ویالیهتی کالیفۆڕنیا‪ ،‬له ساڵی ‪،1978‬‬ ‫س��زای زیندانیکردنی تا ههتایی بهسهر‬ ‫ری��چ��ارددا س��هپ��ان��دووه‪ ،‬دوای ئ���هوهی به‬ ‫کوشتنی خۆشهویستهکهی تهمهن ‪ 24‬ساڵ‬ ‫و ک��وڕی خۆشهویستهکهی تهمهن ‪ 4‬ساڵ‬ ‫تۆمهتبار کرا‪.‬‬ ‫دوای بهسهربردنی ئهو ههموو ساڵه له‬ ‫زیندان‪ ،‬پشکنینی ‪ DNA‬بێتاوانی ریچاردی‬ ‫سهلماند و ب��ه ب��ڕی��اری ج��ێ��ری ب���راون‪،‬‬ ‫دادوهری ویالیهتی ڤێرجینیا ئ��ازاد کرا‪.‬‬ ‫الی خۆیهوه داواک��اری گشتی ویالیهتهکه‪،‬‬ ‫به فهرمی داوای لێبوردنی له ریچار کرد و‬ ‫بهڵێنی ئهوهشیدا‪ ،‬که بکوژی راستهقینهی‬ ‫ئهو دوو کهسه بدۆزێتهوه‪.‬‬ ‫ه���ۆک���اری ت��ۆم��هت��ب��ارک��ردن��ی ری���چ���ارد و‬ ‫زیندانیکردنیشی دهگهڕێتهوه بۆ ئهوهی‬ ‫که بهر له ماوهیهکی کهم له رووداوهک��ه‪،‬‬ ‫له خۆشهویستهکهی جیابووهتهوه‪ ،‬ئهمهش‬ ‫گومانهکانی لهسهر ریچارد زیاتر کردووهو‬ ‫تۆمهتی کوژرانی خۆشهویستهکهی و کوڕی‬ ‫خۆشهویستهکهیان داوهته پاڵی‪.‬‬ ‫ل��ەه��ەم��ووی ک��ارەس��ات ب��ارت��ر گەنجێکی‬ ‫خەڵکی چین‪ ،‬تەمەن ‪ 21‬ساڵ بە ناوی نی‬ ‫چوتسین‪ ،‬لە رێککەوتی یەکی ئۆکتۆبەر‪/‬‬ ‫تشرینی یەکەمی ساڵی ‪ 1994‬لەالیەن دادگاوە‬ ‫س��زای لەسێدارەدانی بەسەردا سەپێنرا‪،‬‬ ‫ئەوەش دوای ئەوەی کە لێکۆڵەرەوەکانی‬ ‫پۆلیسی ئەو کاتە‪ ،‬دڵنیا بوونەتەوە لەوەی‬ ‫ئەو گەنجە لە رێککەوتی پێنجی ئۆگستس‪/‬‬ ‫ئابی ئەو ساڵەدا‪ ،‬دەستدرێژیی کردووەتە‬ ‫سەر کچێک و دواتر کوشتوویەتی‪.‬‬ ‫دوای دەرچ��وون��ی ب��ڕی��ارەک��ەی دادگ���اش‬ ‫لەوکاتەدا‪ ،‬لە رێکەوتی ‪15‬ی مای‪ /‬ئایاری‬ ‫ساڵی ‪ 1995‬سزای لە سێدارەدانەکە‪ ،‬بەسەر‬ ‫ئەو گەنجەدا جێبەجێ کرا‪.‬‬ ‫کەچی دوای گرتنی تاوانبارێک بە ناوی‬ ‫شین وانگ‪ ،‬کە پێشتر زنجیرەیەک تاوانی‬ ‫ت��ری ل��ەو ش��ێ��وەی��ەی ئەنجام داوە و لە‬ ‫ئێستادا دانی بەوەدا ناوە‪ ،‬کە ئەو تاوانەی‬ ‫ساڵی ‪1994‬ی���ش ه��ەر ئ��ەو ئەنجامی داوە‪،‬‬

‫عدد‪1023 :‬‬ ‫بهروار‪2018/6/4 :‬‬

‫دەرک��ەوت کە گەنجە لە سێدارە دراوەک��ە‬ ‫بێتاوان بووە و لەسەر بنەمای کۆمەڵیک‬ ‫زانیاریی هەڵە لە س��ێ��دارە دراوە‪ ،‬بۆیە‬ ‫ئێستە دادگا هەستاوە بە تێهەڵچوونەوەی‬ ‫ئەو بڕیاری لە سێدارەدانەی ‪ 21‬ساڵ پێش‬ ‫ئێستا و پاشگەزبوونەوە لێی و دەرکردنی‬ ‫بڕیاری ئەستۆپاکی بۆ نی چوتسین‪.‬‬ ‫لە هەرێمی کوردستانی لەمەر خۆیشمان‬ ‫ب��ە دەی����ان چ��ی��رۆک��ی زی��ن��دوو ه���ەن کە‬ ‫هەریەکەو بەشێوازێک دادگا بڕیاری بەند‬ ‫ک��ردن��ی ب��ەس��ەردا س��ەپ��ان��دون‪ ،‬ب��ۆ نمونە‬ ‫لە ساڵی ‪2005‬دا‪ ،‬پۆلیس کەسێک بەناوی‬

‫دادگای ویالیهتی‬ ‫ڤێرجینیای ئهمهریکا‪،‬‬ ‫هاواڵتییهکی بهبێ‬ ‫تاوان لهقهڵهمداو‬ ‫ئازادی کرد‪ ،‬دوای‬ ‫ئهوهی ‪ 38‬ساڵ‪ ،‬به‬ ‫تۆمهتی تاوانێک له‬ ‫زینداندا بوو‪ ،‬که ئهو‬ ‫ئهنجامی نهدابوو‬ ‫غەفوور قادر بە تۆمەتی کوشتنی منداڵێک‬ ‫دەستگیر دەکات و سزای ‪ 10‬ساڵ بەندکردنی‬ ‫بەسەردا دەسەپێنێت‪.‬‬ ‫دوو ساڵ دوای غەفوور‪ ،‬پۆلیس کەسێکی‬ ‫دیکە بە ناوی (س‪.‬ق) لەسەر تاوانێکی دیکە‬ ‫دەستگیر دەکات و سزای ‪ 20‬ساڵ بەندکردنی‬ ‫بەسەردا دەسەپێنێت‪ .‬دوای ئەوەی پۆلیس‬

‫سهرۆکایهتى شارهوانى رزگارى‬ ‫هونهرى‬ ‫بابهت‪ /‬بانگهواز‬ ‫پاڵپشت به ئهحکامى یاساى ژم��اره (‪ )32‬لهساڵى (‪)1986‬‬ ‫پهیڕهوکراو و یاساى فرۆشتن و بهکرێدانى موڵک و ماڵى‬ ‫دهوڵ��هت لهبهر ڕۆشنایى نوسراوى بهڕێوهبهرایهتى گشتى‬ ‫شارهوانییهکانى گهرمیان‪/‬بهڕێوهبهرایهتى کاروبارى یاسا‬ ‫ژماره (‪ )1445‬لهبهروارى ‪ 2018/5/27‬سهرۆکایهتى شارهوانى‬ ‫رزگ��ارى ههڵدهسێت بهکرێدانى (‪ )2‬دووکانى ههمهجۆر به‬ ‫ژماره (‪ )170،171‬لهناو بازاڕى زاتى لهسنورى شارهوانیمان بۆ‬ ‫ج��ارى (یهکهم) بۆ م��اوهى (‪ )3‬س��اڵ ههر کهس و الیهنێک‬ ‫ئارهزووى بهشداربوونى ههیه باسهردانى سهرۆکایهتییهکهمان‬ ‫بکات لهسهرۆکایهتى شارهوانى رزگارى لهپشت نهخۆشخانهى‬ ‫شههید دکتۆر قاسم له کاتژمێر (‪ )10‬ى پێش نیوهڕۆ لهپاش‬ ‫تێپهڕبوونى بۆ ماوهى (‪ )30‬ڕۆژ بهسهر باڵوکردنهوهى ئهم‬ ‫بانگهوازه‪.‬‬ ‫مهرجهکانى بهشداریکردن‪:‬‬ ‫‪ -1‬بڕى بارمتهى یاسایى به ڕێژهى (‪ )%20‬خهمڵێنراو‬ ‫‪ -2‬ئهستۆپاکى باجى دهرامهتى پێ بێت‪.‬‬ ‫‪ -3‬کرێى ئهم بانگهوازهو ههموو خهرجییهکان دهکهوێته‬ ‫ئهستۆى ئهو کهسهى که زیادکردنهکهى بۆ دهردهچێت‪.‬‬

‫ئاگادارکردنهوه بهوادهى دادبینى‬ ‫داواکار‪ :‬فریدون احمد صوفى‬ ‫داوا لهسهرکراو‪( :‬ههڵگورد لطیف عزیز) که ئێستا شوێنى نیشتهجێبونت‬ ‫نادیاره‬ ‫داواک��ار (فریدون احمد صوفى) لهم دادگایه داواى ژماره (‪/12‬ب‪)2018/‬‬ ‫تۆمار کردووه بهرابهرتان ‪,‬بهمهبهستى پابهندکردنت به(گهڕاندنهوهى‬ ‫ب����ڕى‪19,929‬ن����ۆزده ه����هزارو ن��ۆس��هدو بیست ون�����ۆدۆالرى ئهمریکى‬ ‫کهبهرابهربه‪25,060,500‬بیست و پێنج ملیۆن وشهست ههزاروپێنج سهد‬ ‫ینارکهلهبرى فرۆشتنى دهرمانى بهخێوکردنى کێڵگهى مریشکه) وهلهبهر‬ ‫ئهوهى دادگا بۆى دهرکهوت لهکاتى ئێستادا شوێنى نیشتهجێبونت نادیاره‬ ‫پاڵپشت بهئاماژهى ئهنجومهنى گهڕهکى (سیروان) لهبهروارى (‪)2018/5/16‬‬ ‫که پێشتر نیشتهجێ بوى لێى‪ ،‬لهبهرئهوه بڕیاریدرا بهئاگادارکرنهوهت‬ ‫بهبهروارى دادبینى بههۆى دوو ڕۆژنامهى ڕۆژان��هى ناوخۆ پاڵپشت‬ ‫بهحوکمى بهمادهکانى (‪ )26,21‬لهیاساى دادبینى شارستانى که لهبهروارى‬ ‫(‪ )2018/6/20‬ئامادهبیت لهبهردهم ئهم دادگایه بۆ ئهنجامدانى دادبینى‪،‬‬ ‫بهپێچهوانهوه گهر بهخۆت یان بریکارى یاسایت ئاماده نهبێت ئهوا‬ ‫دادبینى دهرههقت بهپاش ملهبهڕێوهدهچێت‬

‫اراز محمد محمود‬ ‫سهرۆکى شارهوانى رزگارى‬

‫دادوهر‬ ‫سیروان خضر مصطفى‬

‫سهرۆکایهتى دادگاى تێههڵچونهوهى ناوچهى‬ ‫کهرکوک‪/‬گهرمیان‬ ‫دادگاى بهرایی دهربهندیخان‬

‫خاوەن ئیمتیازو سەرنوسەر‪:‬‬ ‫تارق فاتیح‬

‫ژماره‪/12:‬ب‪2018/‬‬ ‫بهروار‪2018/5/27 :‬‬

‫جارێکی دیکە لێکۆڵینەوەی لە دۆسیەی‬ ‫محەممەد سلێمان ک���رد‪ ،‬دەرک����ەوت کە‬ ‫(س‪.‬ق) بکوژی محەممەدە‪ ،‬نەک غەفوور‪،‬‬ ‫بۆیە بڕیاری ئازادکردنی غەفووری دا‪.‬‬ ‫هەمان شێوە فەرهاد وەدیع‪ ،‬دوای ئەوەی‬ ‫نزیکەی چوار ساڵ بە هەڵە و بە کوشتنی‬ ‫کوڕە خاڵی تاوانبار کرا‪ ،‬رۆژی دووشەممە‬ ‫‪ ،2017-3-20‬لە زیندانی دهۆک ئازادکرا‪.‬‬ ‫فەرهاد ‪ 15‬ساڵ زیندانی بۆ دەرچوو بوو‪،‬‬ ‫وەک خ��ۆی دەڵ��ێ��ت‪ ،‬ل��ەژێ��ر گ��وش��اردا بە‬ ‫ناچاری دانی بە کوشتنی زێبار نەزیردا‬ ‫نابوو‪ ،‬بەاڵم دوای ساڵێک ئاشکرا بوو کوڕە‬ ‫مامێکی زێبار تاوانبارە بە کوشتن نەک‬ ‫فەرهاد‪.‬‬ ‫وەچ��ەن��دی��ن کەسیتر ب��ێ��ت��اوان ه��ەن کە‬ ‫س��اڵ و دو س��اڵ و زیاتریش ژیانیان لە‬ ‫بەندیخانە بەسەر ب��ردووە کە تەنها بە‬ ‫شک و گومان حوکم دراون یاخود دەست‬ ‫بەسەر کراون پاشان ئازاد ک��راون‪ .‬ئەگەر‬ ‫بە فایلەکانی دادگاکاندا بچینەوە‪ ،‬ئەوە‬ ‫دەی��ان و س��ەدان چیرۆکی زۆر خەمناکتر‬ ‫دەبینین و دەبیستین ک��ە پ��اش��ان هەر‬ ‫یەکەو بە شێوازێک ئازاد کراون‪ ،‬بێگومان‬ ‫ئەم رێکارە دەرهەق بەو کەسە بێتاوانانە‬ ‫نایاساییە‪ ،‬ه��ەر لەبەر ئەومەبەستەیە‬ ‫کە یاساى قەرەبووکردنەوەى ڕاگیراوان‬ ‫و ح��وک��م��دراوان ل��ە ک��ات��ى ب��ێ ت��اوان��ى و‬ ‫دەرچ��وون��ی��ان ل��ە هەرێمى ک��وردس��ت��ان –‬ ‫عیراق کە بە یاسای ژمارە( ‪) 15‬ساڵی ‪2010‬‬ ‫ناسراوە کە لە هەردو مادە (‪ 4‬و ‪) 5‬دا هاتوە‬ ‫ئەوکەسانەی کە بەبێ تاوان دەسگیر کراون‬ ‫و حوکم دراون کە سەلمێندرا بێتاوانن‬ ‫ئەوە دەتوانن بەم رێکارە یاساییانە داوای‬ ‫قەرەبو بکەن ‪:‬‬ ‫ماددەى چوار‪..‬داواکردنى قەرەبوو کردنەوە‬ ‫بەپێى ئەم رێکارانەى خوارەوە دەبێ ‪-:‬‬ ‫یەکەم ‪ -:‬داواى قەرەبوو کردنەوە پێشکەش‬ ‫ب��ەو لیژنانە دەک��رێ��ت کە لە دادگاکانى‬ ‫تێهەڵچوونەوە پێکهێنراون و حکومەتیش‬ ‫ئاکامى ق��ەرەب��ووک��ردن��ەوەک��ە ل��ە ئەستۆ‬ ‫دەگرێت پ��اش ئ��ەوەى بڕیارى لیژنەکان‬ ‫پلەى کۆتایى وەر دەگرن ‪.‬‬

‫دووەم‪ :‬ب��ەپ��ێ��ى ئ���ەم ی��اس��ای��ە پ��اش‬ ‫تێپەڕبوونى ساڵێک بە س��ەر وەرگرتنى‬ ‫بڕیارى ئ��ازاد ک��ردن یان حوکمدان بەبێ‬ ‫ت��اوان��ى پلەى کۆتایى گ��وێ لە داواک���ارى‬ ‫قەرەبوو کردنەوە ناگیرێ ‪.‬‬ ‫سێیەم ‪ :‬مافى قەرەبوو کردنەوە لە کاتى‬ ‫مردنى خ��اوەن ماف تەنها بۆ هاوسەر و‬ ‫منداڵ و دایک و باوک دەگوازرێتەوە ‪.‬‬ ‫ماددەى پێنج‪..‬یەکەم ‪ :‬قەرەبوو کردنەوەى‬ ‫ئ��ەدەب��ى ل��ەس��ەر ب��ن��ەم��اى ئ���ەو ئ����ازار و‬ ‫ن��اخ��ۆش��ی��ی��ان��ە دەخ��ەم��ڵ��ێ��ن��رێ ک��ە زی��ان‬ ‫پێکەوتوو تووشى هاتووە و ئەوەى کە کارى‬ ‫لە ناوبانگ یان پێگەى کۆمەاڵیەتى یان‬ ‫وەزیفى کردووە ‪.‬‬ ‫دووەم ‪ :‬ق���ەرەب���ووى م����اددى ل��ە س��ەر‬ ‫بنەماى ئ��ەوەى لە دەستى چ��ووە و ئەو‬ ‫زیانەى لە ماوەى گلدانەوە یان گرتن یان‬ ‫حوکمدانەکەى دەخە مڵێندرێ ‪.‬‬ ‫س��ێ��ی��ەم‪ :‬پێویست ل��ەس��ەر ئەنجومەنى‬ ‫دادوەرى بڕیارەکانى حوکمدان ب��ە بێ‬ ‫تاوانى (براوه) و ئازادکردنى ئەو کەسەى‬ ‫بێتاوانە دەسەلمێندرێ یان ئازاد دەکرێت‬ ‫لە دوو ڕۆژنامەى ڕۆژانە ى هەرێمدا باڵو‬ ‫بکاتەوە ‪.‬‬ ‫ل���ێ���رەدا ئ���ەوەم���ان ب��ۆ رون دەب��ێ��ت��ەوە‬ ‫ک��ە دادگ����ا ب��ەش��ێ��وەی��ەک��ی ن��اڕاس��ت��ەوخ��ۆ‬ ‫دان ب���ەوەدا دەن��ێ��ت ک��ە بریارێکی داوە‬ ‫هاوسەنگ نیە لەگەڵ مادە یاساییەکاندا‪،‬‬ ‫ویژدانی دادوەرەکانیشس پێوەرێکی ترە‬ ‫بە ئاراستەی نەبونی بەڵگەی ت��ەواو و‬ ‫سزایەکی جەستەیی و دەرونی کەسی بەند‬ ‫کراودا‪ ،‬هەروەکو چۆن بەبڕیارێک حوکمی‬ ‫ب��ەس��ەردا س��ەپ��ان��دون ک��ە دەردەک��ەوێ��ت‬ ‫کەسێکی بێتاوانە بەهەمان شێوە دادگا‬ ‫بڕیاری ئازادکردنیان دەدات لەڕێی دادگاوە‪،‬‬ ‫بەاڵم بەشێوەی پێداچونەوە بە بڕیاڕێک‬ ‫حوکمەکەی هەڵدەوەشێنێتەوە‪ ،‬هەر بۆیە‬ ‫یاساناسان پ��ێ��وەری ق��ەرەب��ووک��ەرەوەی��ان‬ ‫داڕشتووە بۆ کەسی ستەملێکراو کە ڕەنگە‬ ‫کەمێک لەو ئ��ازار و نەهامەتییەکەی کە‬ ‫بەسەر کەسی زوڵم لێکراوادا هاتوە النی‬ ‫کەم هەندێک لەئازارەکانی کەم کاتەوە ‪.‬‬

‫ونبوون‪:‬‬ ‫باجێکى پهیمانگاى تهکنیکى خانهقین بهشى ئاى‪.‬تى قۆناغى دووهم به ناوى‬ ‫(ئهیوب سابر سعید) ونبوه‪ ،‬ههرکهس دهیدۆزێتهوه بێگهڕێنێتهوه بۆ شوێنى‬ ‫دهرچوونى‪.‬‬ ‫ژماره‪1018 :‬‬ ‫بهروار‪2018/6/3 :‬‬

‫سهرۆکایهتى شارهوانى دهربهندیخان‬ ‫هۆبهى هونهرى‪/‬سهرپهرشتیارى پرۆژهکان‬

‫ئاگادارى‬ ‫ئاماژه بهنوسراوى بهڕێوهبهرایهتى نهخشهدانانى ئاوهدانى پارێزگاى سلێمانى‪ /‬هونهرى‬ ‫بهژماره (‪ )654/902‬له (‪ )2018/6/3‬بۆ کارکردن بهبڕیارى ئهنجومهنى شارهوانیمان ژماره‬ ‫(‪ )9/215‬له ب��هروارى (‪ )2017/10/24‬وه بهپێى یاساى ژماره (‪)6‬ى ساڵى (‪ )1993‬سهرۆکایهتى‬ ‫شارهوانى دهربهندیخان ئاگادارى ههموو الیهک دهکاتهوه که ههڵدهسێت بهجیاکردنهوهى‬ ‫(ئیفراز) پارچه زهوییهکانى (‪ )61,41,40,33,32,31,30,29,27,24,23,21,20,10‬کهرتى (‪)29‬ى کانى‬ ‫سارد‪ ،‬ههرکهس والیهنێک ڕهخنهو پێشنیارى ههیه لهسهر ئهم جیاکردنهوهیه باسهردانى‬ ‫شارهوانى دهربهندیخان بهشى هونهرى بکات لهماوهى (‪ )30‬سى ڕۆژ لهدواى باڵوکردنهوهى‬ ‫ئهم ئاگاداریهوه بهپێچهوانهوه خۆیان بهرپرسیار دهبن‪......‬‬ ‫لهگهڵ ڕێزدا‬

‫ناونیشان‪ :‬شەقامی سالم ‪ -‬نزیك بەڕێوەبەرایەتی‬ ‫پەروەردە‪ ،‬باڵەخانەی نازناز ‪ -‬شوقەی ‪8‬‬

‫ئهندازیار‬ ‫زمناکۆ ئهنوهر ستار‬ ‫سهرۆکى شارهوانى دهربهندیخان‬

‫تەلەفۆن‪0533188045 :‬‬

‫ ئاگاداریی سهرجهم فۆتۆگرافهر و هاواڵتیان و رۆژنامهنووسان‬ ‫رۆژنامهى‬ ‫ بینێرن‬،‫ ههر وێنهیهکى جوان یان ڤیدیۆیهکى سهرنج راکێشتان لهال ههیه‬،‫دهکاتهوه‬  ‫ پاش باڵوبوونهوهى له رۆژنامهو سایت و فهیسبووکى‬، ‫بۆ ناونیشانهکانى‬ ‫ خاوهنهکهى پاداشت دهکرێت بهمهرجێک پێشتر له‬،‫له تۆڕى کۆمهاڵیهتى فهیسبووک‬ .‫ دهگهڕێتهوه‬ ‫هیچ شوێنێکى دیکه باڵونهبووبێتهوه و خاوهندارییهکهى بۆ‬

‫لە فەیسبوک الیکمان بکەن‬

HawlatiNews

:‫ له فهیسبوک‬ ‫ناونیشانى پهیجى‬ )HawlatiNews(

çŽíÐóÜóm@òŠbàˆ

çb“ïäìbä

Šb’@õìbä

07702264447

 ‫ى‬‫ﯾ‬ ‫ﯿ‬  ‫ى‬



07502201001 07504478312@ 07826002676

 ‫ى‬‫رد‬‫رو‬ ‫ر‬‫را‬ ‫راس‬ /‫ن‬ ‫ى‬

‫و‬‫ه‬

 ‫و‬‫ر‬‫را‬  ‫ى‬ / 

‫و‬‫ه‬

07702111044

‫ ه‬‫وا‬‫ر‬ ‫ﯿ‬  /‫دى‬ ‫ى‬

‫ه‬

07501786818

‫ر‬‫ﯾ‬  ‫و‬ ‫ﯿ‬  /‫د‬ ‫ى‬

‫دق‬‫ﯾ‬

07508769848

‫ن‬ ‫ر‬‫را‬  ‫ﯾ‬ ‫رو‬ ‫زاڕى‬/‫ر‬ ‫ى‬



07701581018

‫ﯾ‬‫ء ا‬‫ﯿ‬ ‫و‬ ‫ﯿ‬ ‫ى‬ 30 .1 ‫ر‬ /‫ن‬‫ى ڕ‬ ‫ﯾ‬ ‫هﯿ‬ ‫ى‬ ‫ر‬‫را‬ ‫زاڕ‬‫و‬.2 ‫ر‬

‫ن‬‫ﯾ‬‫ر‬‫د‬

07701266914

‫ت‬‫ﯿ‬ ‫ى‬‫ﯾ‬ ‫روو‬ ‫ن‬‫ﯿ‬  ‫زاڕ‬‫و‬ / ‫ى‬

‫ر‬

07701203475

‫زاڕ‬‫و‬ ‫رى‬ ‫ى‬

‫ى‬

07701536973@ 07501536973

 /‫ى زا‬‫ڕاو‬ ‫و‬

‫ڕ‬‫ار‬

07701568263

  ‫ر‬‫را‬  /‫ﯾ‬ ‫ى ا‬

‫ﯿ‬‫ڕا‬

07701511065

‫ن‬‫ر‬ ‫ى‬ ‫ر‬‫را‬  ‫و‬ ‫ى ژﯾ‬

‫دز‬

07701549050@

‫ن‬‫اﯾ‬ ‫ى‬ ‫ر‬‫ا‬   / ‫ژار‬‫ى ه‬

‫ﯾ‬

‫بۆ باڵوکردنەوەی‬ ‫ئاگاداری و بانگەوازەکانتان‬

 ‫لە رۆژنامەی‬ ‫پەیوەندی بەم‬ ‫ناونیشانانە بکەن‬