HĠJYA POPÜLER SAĞLIK BÜLTENĠ Temmuz – Ağustos’18
Sayı:76
ORGANĠK GIDA NEDĠR, NE DEĞĠLDĠR? YetmiĢ altıncı sayımızda sizlerle yeniden buluĢtuğumuz için mutluyuz, bu ayki bültenimizde organik gıda konusuna açıklık getirmek istiyoruz.
çiftçi kimyasal ilaç kullanabilir fakat gereğinden fazla kullanmadığını denetleyici kuruluĢa beyan etmek durumundadır. Peki, organik diye aldığımız gıdaların gerçekten organik olup olmadığını biliyor muyuz? Bunu anlamak çok kolay olmamakla birlikte organik değil diyebilmeniz için birkaç belirleyici özellik mevcuttur.
Son yıllarda iyi tarım uygulamaları ve organik tarım oldukça önem kazanmıĢ durumdadır. Ġyi tarım uygulamaları ürünlerine daha uygun fiyatlarla ulaĢırken, organik tarım ürünleri oldukça pahalıdır. Ġyi tarım uygulamaları yapmak ve organik gıda yetiĢtirmek her ikisi de normale göre daha fazla denetim altında üretim süreçleri olmakla birlikte birbirlerinden farklıdır ve iyi tarım uygulamaları daha çok tarımsal uygulamaların ölçülere uygun olup olmadığını denetler. Örneğin
Organik Tarım Organik gıdaları tanımak için öncelikle organik tarımın ne olduğunu bilmemiz gerekmektedir. Organik tarım, bitkinin ekiminden soframıza ulaĢma aĢamasına kadar hiçbir yabancı kimyasal kullanılmadan veya hiçbir yabancı maddeye maruz kalmadan yetiĢti1
rilmesidir. Organik tarımı biraz açacak olursak:
Sebze veya meyvelere büyümesini hızlandırıcı hiçbir ilaç atılmamalıdır.
Organik tarım yapılacak toprakta uzun yıllardır normal tarım (konvansiyonel tarım) yapılmamıĢ olmalıdır. Ekim yapılacak bu toprağa daha önce pestisitler (yabani bitki öldürücü) veya baĢka kimyasallar karıĢmamıĢ olmalıdır.
Tüm bu iĢlemler baĢarılı bir Ģekilde uygulandıktan sonra elde edilen sebze ve meyveler uygun paketleme yapıldıktan sonra gerekli bilgilerle satıĢa sunulmalıdır.
Organik ürünleri mak için ipuçları
Ayrıca tarım yapılacak tarlanın yakınında yol veya fabrika olmamalıdır. Üretimi için kullanılan tohum kesinlikle organik sertifikalı olmalıdır. GDO söz konusu bile olamaz.
Peki, bu kadar iĢlem yaptığımızda organik oluyor mu? ĠĢte bu uygulamalardan sonra organik denilerek oldukça fazla ödeme karĢılığı satın aldığınız gıdalar gerçekten organik mi? Bunun anlamak için size birkaç bilgi sunacağız.
Şekil 1: Organik tarım logosu
Tarlaya ekim aĢamasında ve yabancı ot toplama aĢamasında elle iĢlem yapılmalıdır. Pestisit kesinlikle kullanılmamalıdır. Kullanılan gübre organik olmalıdır.
tanı-
Ġlk ve en önemli nokta organik ürünleri aldığınız yerdir. Büyük marketler, organik gıda pazarları, organik üretim yapılan çiftlikler alıĢveriĢ yaparken tercih etmeniz gereken yerlerdir.
kesinlikle
Tarlada üretim aĢamasında karĢılaĢılan zararlılarla tamamen doğal yollarla mücadele edilmeli ve hiçbir kimyasal uygulanmamalıdır (dikkat, zararlılarla mücadele edilmemesinden bahsetmiyor, sadece bu mücadelenin kimyasal yollarla olmaması söyleniyor).
Ġkinci nokta aldığınız ürünün üzerindeki Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı tarafından verilen bir logo bulunmalıdır, bkz. ġekil 1. Bu logo gıdanın organik olduğunun ga2
rantisidir. Bu logoyu barındırması için ürünler genellikle uygun Ģekilde paketlenmiĢtir. Logonun yanında organik tarım etiketi yer almalıdır. Bu etikette adı, kod numarası, hasat yılı, kime ait olduğu, vb. bilgiler barındırmalıdır.
genellikle birbirinin aynı boyut ve Ģekildedir. Tüm bunların en az birinin olumsuz oluĢu size aldığınız gıdanın organik olmadığını gösterir. Hakkında yeterince bilgi sahibi olmadığımız bu yöntemin adının bazı tarımsal ürün satıcılarında yanıltıcı Ģekilde kullanıldığı hemen göze çarpmaktadır. Örneğin arılı domates yazan pazar etiketleri, etiketlerine elle organik yazılmıĢ yumurtalar ile organik ürünler satıyorum diye aldatmaya çalıĢan ve bunlara yüksek fiyat biçen uyanıklar çevrede artmıĢ durumdadır. Yumurtaların pislikle ve samanla bulanmıĢ olması yine bunlara örnek olarak verilebilir.
Dikkat edilmesi gereken bir diğer konu mevsimlerdir. Organik gıda demek bitki geliĢimi için kimyasal ilaç verilmemiĢ olması demektir. Yani meyveler ve sebzeler mevsiminde organik olma ihtimali daha yüksektir. Bu nedenle mevsiminde olmayan meyve ve sebzeleri almamalısınız. Meyve ve sebzenizin kokusu ve tadı da önemlidir. Organik gıdalar meyveye has kokusunu ve tadını barındırırlar.
Hâlbuki organik tarım herkesin çok kolay ve basit bir Ģekilde uygulayabileceği bir tarım yöntemi değildir. Üretimden tüketime kadar her aĢaması kontrollü, Tarım Bakanlığınca görevlendirilmiĢ ve yetkilendirilmiĢ sertifikasyon kuruluĢunca onaylanan ve etiketi de tüm bilgileri de eksiksiz ve tam olan kontrollü ürün demektir. Organik ürünlerin hepsinde Tarım Bakanlığı etiket yönetmeliğine uygun Ģekilde hazırlanmıĢ detaylar görülür.
Bir diğer önemli nokta kabuklardır. Hormon uygulanmıĢ gıdaların kabukları serttir. Organik gıdaların aynı büyüklükte, aynı Ģekilde, muntazam görünüme sahip olmasını beklemeyin. Her meyve sebze farklı dıĢ etkilere maruz kalmıĢ olabilir. Bir yaprağın gölgesinde kalmıĢ meyve ile güneĢ almıĢ bir meyve gibi. Fakat hormonlu ve GDO’lu gıdalar 3
izin verilen uygulamalardır. Yani hepsi bir bütünün parçası gibidir. Halkayı bozan hiçbir katkı ilave yoktur.
Doğru bilinen yanlışlar Kurtlu olması meyvenin organik olduğunu göstermez! Hiçbir meyve kendi kendine kurtlanmaz. Mutlaka dıĢarıdan gelen bir etken vardır. Mesela kiraz sineği kirazlar pembeleĢtiği zaman yumurtasını bırakır içinden kurt dediğimiz larva çıkar.
Sonuç olarak güvenilir gıda tüketmek istiyorsak farkındalığı artırmalıyız. Bilgi sahibi olarak güvenilir kaynaklara yönelmeli, sağlığımızı tehdit eden ürünlerden mümkün olduğu kadar uzak durmalıyız.
Yine Elma iç kurdu vardır. Elma iç kurdu bir kelebektir. Elmalar ceviz büyüklüğüne ulaĢtığında ilaçlı olması gerekir ilaçlı olmazlarsa kelebek yumurta bırakır, yumurtadan çıkan larva halk tabiriyle kurtçuk olur ve elmadan bir delik deler ve içeriden çıkıp gider.
Kaynaklar: Gıda ve Kontrol Genel Müdürlüğü bilgilendirme sayfası.
Hazırlayan: Dt. Filiz Kartal
Organik demek ilaçsız gübresiz demek değildir. Organik tarımda her Ģeyin gübre dâhil çiftlik gübresi ya da organik doğal gübre olması gerekir, kullanılan ilaçlar organik tarım için kullanılabilecek ölçüde ısırgan yaprağı, kırmızıbiber, tuz vs gibi
Bülten hakkında görüĢ ve önerileriniz için: drmahmutsansal @gmail.com adresine e-posta yollayabilirsiniz.
“DAHA ETKĠN HĠZMET ĠÇĠN SAĞLIKLI GÜNLER DĠLERĠZ.”
4