Blueprint for efficiency

▲ Dutch engineering

▲ Superb quality

▲ Highspeed handling

▲ Less manual labour

▲ Limited downtime

Quality makes the difference

www.taks.nl

Ondernemen met oog voor elkaar

Wat wij belangrijk vinden en wat u van ons kunt verwachten. Lees meer op rijkzwaan.nl

Verziekte energiemarkt

Ook Roy van Vliet verwacht dat de focus minder op profit komt te liggen. “Je zal daar als ondernemer wel in mee moeten, anders val je gewoon af. Het is belangrijk te investeren in people en planet: voorheen ging dat ten koste van de profit, nu draagt het er juist aan bij! Door de energiecrisis wordt dat proces versneld.” Jan van den Heuvel, ruim 65 jaar ervaring op de teller, noemt de energiemarkt ‘verziekt’ door speculatie en zou graag zien dat dit prijsopdrijvende element verdwijnt. “Maar tot die tijd is het een kwestie van overleven. Persoonlijk verwacht ik wel dat de energieprijzen binnenkort enigszins zullen stabiliseren. En als vervolgens door minder aanbod de prijzen van de glastuinbouwproducten hoger uitpakken, valt er toch nog een boterham te verdienen.”

Anticyclisch

Evert van Helvoort koos er onlangs voor zijn hele bedrijf te voorzien van ledverlichting. Kunnen we dat zien als een bewijs van zijn vertrouwen in de toekomst? “Zeker, maar spannend wordt het wel. Want de prijzen zullen door minder aanbod inderdaad stijgen en waar ligt het plafond? Wat wil en kan de consument straks nog voor ons product betalen?” Een vraag waar niemand aan tafel het antwoord op weet. Jan vindt dat een vergelijking met de coronacrisis in dit geval niet opgaat. Die crisis had voor het merendeel van de consumenten immers geen financiële gevolgen. “Met de huidige inflatiecijfers is de situatie nu heel anders.” “Klopt”, vult Arnold aan, “maar mijn ervaring in eerdere economische crises is dat de sierteelt ietsje anticyclisch is. Als mensen moeten bezuinigen, gaan ze niet, of een keertje minder op vakantie of uit eten. Dan moet het thuis wel gezellig zijn en daar hoort een bloemetje bij.”

Gave sector

Arnold vindt het vervelend om te zien dat deze crisis soms ook uitstekende ondernemers dwingt om te stoppen. “Dat heeft niet altijd met ondernemerschap te maken. Als je de pech hebt dat je jouw energieprijs onvoldoende hebt vastgelegd, kan dat fataal blijken. Dat is triest.” Een van de gevolgen van het groeiend aantal stoppers is dat er meer arbeidskracht beschikbaar komt. Evert vertelt dat hij meer open sollicitaties dan ooit krijgt. “En dat zijn zowel bedrijfsleiders als productiemedewerkers. Als mensen eenmaal in de tuinbouw hebben gewerkt, willen ze er vaak niet meer weg. Dat is mooi om te zien: veel mensen vinden het blijkbaar net zo’n gave sector als ik.” Jan begrijpt die keuze voor de sector wel. “Het is dynamisch en draait niet meer alleen om teeltkennis, maar ook om techniek, ict en marketing. Alleen jammer dat er in de politiek zo weinig waardering voor is. Dat komt omdat er veel te weinig ondernemers in de politiek zitten.” Evert kaatst die bal terug: “Daar zouden we als tuinbouwondernemers misschien zelf wat aan moeten doen.

Hoe moeilijk het ook is om een eigen bedrijf te combineren met een politieke functie.” Arnold: “Maar volgens mij is het nog belangrijker dat we onze stem laten horen in het publieke debat. Dat kun je lobbyen noemen, maar het gaat er vooral om dat we veel duidelijker vertellen wat de toegevoegde waarde van de tuinbouw is.”

Helder verhaal

Ook Roy pleit voor een helder verhaal namens de tuinbouw. Hij noemt het groenten- en fruitschap het mooiste stukje van de supermarkt, maar constateert ook dat daar onvoldoende verteld wordt waar het product vandaan komt en hoe duurzaam het geteeld is. “Dat lukt online al wel goed en het is nu belangrijk dat de consument ook in de winkel ons verhaal hoort. Want we zetten zoveel goede stappen op het gebied van duurzaamheid. Op ons bedrijf zijn we nu bijvoorbeeld versneld ledverlichting aan het toepassen. Dat staat haaks op het imago van ‘gasverslinders’ dat anderen ons soms aanpraten. En we hebben een prachtproduct! Ik noem het altijd een product waar je geen spijt van krijgt. Na een zak chips denk je ‘dat had ik niet moeten doen’. Maar dat gevoel heb je na een tomaat of stuk komkommer toch nooit? Die boodschap moeten we als sector veel beter uitbuiten.” Over één ding zijn de gespreksdeelnemers het unaniem eens: dit zal niet de laatste crisis zijn, maar door de veerkracht van de sector wordt er steeds weer een oplossing gevonden. Al geldt die helaas niet voor iedereen…

Al 100 jaar zijn de bedrijven van de Hordijk Groep toeleverancier van de (glas)tuinbouw.

Dit jaar is de Hordijk Groep bekroond met het predicaat Koninklijk.

De Hordijk Groep is onafhankelijk en bestaat uit 4 dochterbedrijven en maakt o.a. onderstaande producten:

Alcomij

Hordijk EPS Verpakkingen en Isolatie

Hordijk Verpakkingen

Hordijk Spuitgiet Verpakkingen

Productiebedrijf Beekers verbond zich in 2018 met het Engelse BerryWorld. Dit internationaal opererende bedrijf richt zich op alle facetten van de productiekolom voor zachtfruit: aardbei, framboos, braam en blauwe bes. Vanaf 2020 bedient BerryWorld The Netherlands vanuit een nieuw en hypermodern distributiecentrum in Made een groot deel van Europa en een aantal verre bestemmingen. Beekers Berries is een van de aandeelhouders in BerryWorld onderdeel van het veel grotere Argent Foods en zet strategisch in op verticale ketenintegratie: van veredeling tot en met de verkoop op consumentniveau. Waar mogelijk probeert BerryWorld The Netherlands de teler en de afnemer(s) direct met elkaar te koppelen; het afleverklaar maken gebeurt daarom direct op het productiebedrijf.

Als dat beter past, kunnen afnemers ook kiezen voor levering vanuit het distributiecentrum. Deze combinatie maakt een optimale afstemming tussen aanbod en vraag mogelijk. De zachtfruit-revolutie waaide over vanuit de VS naar het Verenigd Koninkrijk. Inmiddels staan de aardbei, framboos, braam en blauwe bes ook steeds vaker op het boodschappenlijstje van de continentale Europese consument. Beekers Berries gaat op een slimme manier mee in deze trend en ontwikkelt zich tot een volwassen en ambitieus ketenspeler.

Berg Roses, een van de meest internationale rozenkwekers van Nederland, beschrijft zichzelf als een vooruitstrevend en innovatief familiebedrijf in de productie, verwerking en verkoop van rozen met respect voor mens en natuur. Wij zien ondernemerschap pur sang, waarbij het vaak razendsnel inspelen op de markt voor de buitenwacht weleens een tikkeltje opportunistisch kan overkomen. Neem de verkoop van de Chinese tak. In 2021 is deze kwekerij, die in 2019 al deels opging in de Lynch Group, verkocht aan Next Capital, waarna een snelle beursgang volgde. Deze stap getuigt van scherp zakelijk inzicht waarbij veelbelovende kansen zijn omgezet in klinkende munt. Dat betekent wel dat de activiteiten in China nu buiten de groep vallen. Kenia en Nederland staan daarentegen stevig in de boeken. Ondertussen kijkt Berg Roses naar een nieuwe productielocatie in Colombia, omdat zeevracht vandaaruit veel sneller en beter te plannen valt. Ook opportunistisch? Laten we het liever onverstoord ondernemerschap noemen. Dat blijkt ook uit de opstart van de Online Flower Auction, een marktgerichte innovatie die bij Royal FloraHolland met gemengde gevoelens wordt ontvangen.

Als partner in business voor duurzame watervraagstukken zet Van der Ende Groep zich op de kaart als leverancier van maatschappelijk relevante systemen. Want we hoeven de krant er maar op na te slaan om ons te realiseren dat water, na energie, de volgende majeure uitdaging is. In heel Europa wisselen droogte en extreme wateroverlast elkaar af. Een bedrijf dat voor beide situaties oplossingen kan bieden, mag zichzelf zonder overdrijven ‘relevant’ noemen. De innovatie-agenda van Van der Ende Groep klinkt veelbelovend en hoopgevend. Met de Poseidon natriumverwijderaar en de hoogwaardige waterzuiveraar de Nexus HPRO heeft het bedrijf award-winnaars in huis. En met de innovatie om nitraat uit afvalwater terug te winnen, de Nitrate Recovery, wordt een belangrijke bijdrage geleverd aan het oplossen van de huidige (mondiale) stikstofproblematiek. Tel daarbij op de hoge standaarden in kwaliteit en gebruiksduur en je bent al snel het beste jongetje van de klas. Dat vond ook het Belgische Quality Pumps & Machinery (QPM) dat in 2021 onderdeel werd van de Maasdijkse onderneming. Samenvattend: Van der Ende Groep is hard op weg een paradepaardje te worden.

Groot, groter, grootst: bij Fachjan Project Plants kijken ze niet op een metertje meer of minder. De tot wel 14 meter hoge bomen en struiken vinden vooral hun weg naar tropische zwembaden en dierentuinen. In die nichemarkt is Fachjan in Europa onbetwist marktleider. Daarnaast worden in de bijna 100.000 m2 aan eigen kassen luxe kamerplanten voor tuincentra en kantoren geteeld. Aan de ene kant profiteert Fachjan van de vergroeningstrend in kantoren en huizen. Groen is hot! Daar staat tegenover dat de onrust op de wereldmarkt de gemoederen bij Fachjan niet onberoerd laat. Neem de enorm gestegen transportkosten en de grote problemen met zeetransporten van grote bomen uit verre oorden. De inmiddels bijna gebruikelijke vertraging van twee weken is voor een levend product het doodvonnis. Ook de stijgende energieprijzen werpen hun schaduw vooruit. Fachjan wil daarom proberen om binnen drie jaar nagenoeg gasvrij te kunnen kweken door nog meer te investeren in aardwarmte. Het is afwachten hoe die balans tussen meer vraag enerzijds en stijgende kosten anderzijds uitpakt. Eén ding is zeker: om zijn marktpositie te behouden, zal Fachjan zich als merk sterker moeten profileren. De conjunctuur werkt even niet in het voordeel.

Bosman Van Zaal is een veelzijdige speler op het gebied van plantproductiesystemen. Ze realiseert turnkey faciliteiten voor opkweek, onderzoek, en productie. De focus ligt op de voedsel- en sierteeltsector, de farmaceutische industrie en voor agrotech bedrijven. Bosman Van Zaal is gespecialiseerd in complexe projecten die ze van A tot Z ontwerpen, produceren, leveren, installeren en monitoren. Bosman Van Zaal streeft naar volledig datadriven koppelingen van machines, software, platforms en voorspellingsmodellen. Dat ook zij geloven in vertical farming blijkt uit de recente samenwerking met GrowUp Farms in de UK voor de ontwikkeling en bouw van een compleet koolstofarm vertical farm project in Kent. Wellicht een voortvloeisel uit de overname van het Engelse CMW Horticulture? BVZ heeft sowieso de afgelopen tijd niet stil gezeten. Met de VDL Groep zijn de krachten gebundeld voor de marktintroductie van de CropTeq bladkniprobot. BVZ nam de Belgische vestiging van Codema over en opende een Duitse vestiging in Gelderen. Er zal de komende tijd veel werk aan de winkel zijn om dit allemaal stevig aan elkaar te smeden en om te zetten in klinkende munt. Zeker in een op dit moment onzekere markt.

Group

Incotec is als enige gespecialiseerde zaadverbeteraar wereldwijd vertegenwoordigd. Ze zien de vraag naar zaadbehandelings- en verbeteringsproducten toenemen, door klimaatverandering en door verminderde beschikbaarheid en toelaatbaarheid van gewasbescherming. Die ontwikkeling is ook zichtbaar in delen van de wereld waar dit nog minder vanzelfsprekend is, zoals Azië en Zuid-Amerika. Behandelingen die zaad beschermen tegen extreme droogte, hoge temperatuur of verzilting en die de afhankelijkheid van kunstmest en gewasbeschermingsmiddelen verminderen, zijn hoopvolle innovaties. Ze dragen bij aan de ontwikkeling van duurzame land- en tuinbouw. Incotec Group levert groentetelers en akkerbouwers een totaalpakket aan zaadtechnologieën, zoals pillering, priming en coating. Deze zaadverbeteraar introduceerde als eerste de geautomatiseerde zaadsorteersystemen op basis van X-ray, nog steeds de meest efficiënte zaadopwaardering tot nu toe. Met X-ray neXt technologie is daarin inmiddels een volgende stap gezet. Daarbij wordt gebruikgemaakt van technologiën zoals deep learning. Mede dankzij deze innovaties en de aandacht voor duurzaamheid wist Incotec weer te stijgen op onze lijst.

Hoogendoorn Groep groeit sterk en realiseerde in 2021 een stevige omzetgroei. Het zet vol in op de doorontwikkeling van autonoom telen met intelligente algoritmes en de integratie van robots. De daarvoor essentiële combinatie van technologie, natuurkunde en plantfysiologie heeft het bedrijf voldoende in huis. In de optiek van Hoogendoorn is de transitie van traditionele teelt naar datagedreven of zelfs autonome teelt onomkeerbaar, vanwege het groeiend aantal te voeden monden en het gebrek aan telers en teeltkennis. En dus is een steeds slimmere kas het uitgangspunt, met minder resources voor meer productie en met minimale behoefte aan actie door de teler. Terwijl geopolitieke ontwikkelingen en hoge energieprijzen de krantenkoppen beheersen, zijn deze grote veranderingen voor Hoogendoorn Growth Management meer een kans dan een risico. Niet alleen omdat zij juist inzetten op intelligente klimaatbesturing en datagedreven teelt, maar ook omdat zij in meer dan honderd landen actief zijn en zo de risico’s goed gespreid hebben. Toch voelt ook Hoogendoorn de hete adem in de nek van nieuwe gamechangers in de markt, zoals slimme start-ups in AI-gedreven teeltalgoritmes en vertical farming. Kortom, het worden interessante jaren.

In de prijzenkast van Hessing Supervers moest in 2022 extra plaats worden gemaakt. Het familiebedrijf uit Zwaagdijk is namelijk voor de tweede keer uitgeroepen tot winnaar van de Industributie-trofee 2021 in de categorie Private Label, en het ging er ook vandoor met de eerste prijs in de categorie Private Label - Vers. Hessing wast, snijdt en verpakt al meer dan vijftig jaar groenten en fruit. Met ruim 2.000 medewerkers levert het bedrijf wekelijks 7,5 miljoen eenheden vers gesneden groenten, fruit en verspakketten aan supermarkten en restaurants. Het resultaat van Hessing stond de afgelopen jaren behoorlijk onder druk. De onderneming was niet in staat om extra omzet efficiënter te produceren. Een ambitieus investeringsplan voor een nieuwe productielocatie in Greenport Venlo gaat daar verandering in brengen. Vanaf 2023 draait hier een hypermoderne fabriek waar meer dan 1.350 medewerkers de schouders eronder zetten om elke dag duizenden zakjes met versgesneden groenten naar afnemers te versturen. Algemeen directeur Frank Hessing laat weten: “We focussen de komende jaren sterk op ketenintegratie en willen ons gaan ontwikkelen tot koploper in future farming.” Wij blijven deze versspecialist met interesse volgen om te zien wat hun rol wordt in future farming.