Holistic Life τεύχος 57 by Etra Publishing

Τεύχος 57 Σεπτέμβριος - Οκτώβριος 2013

Holistic Life Press: Εκδόσεις ETRA - Ευεργετών 7, Π. Φάληρο, 17563 - τηλ./fax: 210 9811753 - www.holisticlife.gr - e-shop: etra.gr - email: holisticlifenews@gmail.com

ΕΝΘΕΤΗ Ε Ν ΟΤ Η ΤΑ SAFE

ε τ ε ρ έ ξ α ν ι ε Τι πρέπ MR! M ο ι λ ό β μ ε για το

Πώς η εκμάθηση των Αρχαίων Ελληνικών συμβάλλει στην ψυχοδιανοητική ανάπτυξη του παιδιού

[Παραδοσιακή Κινέζικη Ιατρική]

[Ομοιοπαθητική]

Η θεραπεία ως δίαυλος επικοινωνίας της ψυχής του ανθρώπου με το σώμα του

Σφραγίσματα αμαλγάματος: Νέα στοιχεία για την επικινδυνότητά τους

ο σύμπαν μέσα στο οποίο κατοικεί ο άνθρωπος στηρίζεται πάνω σε μία βασική αρχή. Δεν μπορεί να υπάρχει ζωή χωρίς κίνηση και δεν μπορεί να υπάρχει κίνηση χωρίς ζωή. Αυτές οι δύο δυνάμεις έρχονται από την ίδια πηγή, οπότε είναι ουσιαστικά μία δύναμη εκδηλωμένη σε δύο. Έτσι όταν παύει να υπάρχει ζωή σταματάει και η κίνηση. Το ακριβώς αντίστροφο συμβαίνει, όπου η απουσία κίνησης σταδιακά αφαιρεί τη ζωή. Η θεωρία της κινέζικης ιατρικής, εργαλείο της οποίας είναι και ο βελονισμός, βασίζεται πάνω στη φιλοσοφία του Ταοϊσμού. Στην αρχή της δημιουργίας του Σύμπαντος υπήρχε μόνο το Τάο, μετά όμως αυτό διαχωρίστηκε στο Γιν και το Γιανγκ, φτιάχνοντας έτσι τον κόσμο της δυαδικότητας. Το Γιν και το Γιανγκ αντιπροσωπεύουν αντίστοιχα τη ζωή και

την κίνηση μέσα στο σύμπαν. Γιν είναι η κεντρομόλος δύναμη η οποία κρατάει το κέντρο, συντηρεί, προμηθεύει... (σελίδα 22)

πρόοδος της τεχνολογίας επέτρεψε σήμερα να ελεγχθεί η θεωρία για τη σχέση υδραργύρου και νόσου του Αλτσχάιμερ και να δοκιμαστεί άμεσα σε δείγματα εγκεφαλικού ιστού από πάσχοντες της νόσου. Δύο ανεξάρτητα πανεπιστημιακά εργαστήρια απέδειξαν ότι μικρές ποσότητες υδραργύρου μπορούν να βλάψουν τις μεμβράνες των εγκεφαλικών κυττάρων. Μια ομάδα Ελβετών και οι Βέλγων επιστημόνων εξέθεσαν κύτταρα εγκεφάλου σε ελάχιστες ποσότητες υδραργύρου και παρατήρησαν αλλαγές που μιμούνταν “όλες τις βιοχημικές αλλοιώσεις της νόσου του Αλτσχάιμερ “ (J Neurochem, 2000; 74: 231-6). Ένα χρόνο αργότερα, ερευνητές από το πανεπιστήμιο του Κάλγκαρι του Καναδά, διαπίστωσαν ότι ο υδράργυρος προκαλούσε... (σελίδα 26)

[AYURVEDA]:

Διαβάστε ακόμα:

Η Αγιουρβέδα θεωρεί το δέρμα ως ένα όργανο που σχετίζεται με τη φωτιά ή τον τύπο pitta από τα τρία doshas που αντιδρά καλύτερα στο ηλιακό φως. Η ακμή είναι μία δερματική πάθηση στην οποία υπάρχει υπερβολική παραγωγή ελαίου των σμηγματωδών αδένων, με αποτέλεσμα την απόφραξη των θυλακίων των τριχών. Είναι μία πάθηση pitta και kapha που περιλαμβάνει υπερβολική παραγωγή ελαίου σε συνδυασμό με υπερβολική θερμότητα... (σελίδα 18)

• Γνωρίστε τα ανθοϊάματα του Εντ. Μπαχ • Άγχος: Πώς να το διαχειριστούμε; • Οι μύκητες της μούχλας στην καθημερινότητά μας • Στρες & Γιόγκα • Το Hollywood στην υπηρεσία του ιατρικού κέρδους

Αντιμετώπιση της ακμής

Holistic Life

Εμβόλιο MMR: Τι πρέπει να γνωρίζουν οι γονείς

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 10 HISTORY MEDICINE 12 Η ιστορία της Ελληνικής Ιατρικής

12 SAFE

16 AROMATHERAPY

16 Η Κλινική Αρωματοθεραπεία και η θέση της στη σύγχρονη θεραπευτική πραγματικότητα

18 THE AYURVEDIC WAY 18 Αντιμετώπιση της ακμής 19 Στρες & Γιόγκα 32 Άγχος - Πώς να το διαχειριστούμε

20 ΤΕΨΗTRADITIONAL CHINESE MEDICINE 20 Η χρήση και ανάπτυξη του βελονισμού 22 Ίαση και αυτογνωσία στην Κινέζικη Ιατρική

24 HOMEOPATHY

24 Μήπως έχω πολύ άγχος; Τι μπορώ να κάνω για αυτό; 25 Στην Ελλάδα σήμερα. Σκέψεις για τη θεραπεία 26 Σφραγίσματα αμαλγάματος: Νέα στοιχεία για την επικινδυνότητά τους

28 BACH FLOWER REMEDIES

HOLISTIC LIFE ΙSSN 1790-1510 Έδρα: Ευεργετών 7, Π. Φάληρο, 17563 τηλ./fax: 210 9811753 Εκδότης - Ιδιοκτήτης: Γεράσιμος Κατραμάδος Μέλος των ΕΔΙΠΤ, ΕΜΜΑ, FIPP holisticlife.gr - etra.gr holisticlifenews@gmail.com - info@etra.gr Υπεύθυνη ύλης: Βάλλυ Καλοζούμη Δημοσιογραφική ομάδα: Γεράσιμος Κατραμάδος, Πέτρος Αργυρίου Εικονογράφηση: Γιώργος Πετρίδης Διαφήμιση: Γεράσιμος Κατραμάδος Νομικός σύμβουλος: Στέλιος Μόμιτσας

ΕΤΗΣΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗ Αθήνα: 20€ - Υπόλοιπη Ελλάδα: 25€

28 Γνωρίστε τα ανθοϊάματα του Εντ. Μπαχ

30 HERBAL MEDICINE 30 Ανακαλύπτοντας το Αρπαγόφυτο

12 Τι πρέπει να γνωρίζετε για την ιλαρά και το εμβόλιο ΜMR 52 Το Hollywood στην υπηρεσία του ιατρικού κέρδους

Η ελευθερία δεν είναι μία αντίδραση: η ελευθερία δεν είναι επιλογή. Αυτή είναι η προσποίηση του ανθρώπου ότι έχει επιλογή κι ότι είναι ελεύθερος. Η ελευθερία είναι αγνή παρατήρηση δίχως κατεύθυνση, δίχως το φόβο της τιμωρίας και της ανταμοιβής. Η ελευθερία είναι δίχως κίνητρο: η ελευθερία δεν είναι στο τέλος της εξέλιξης του ανθρώπου αλλά βρίσκεται στο πρώτο βήμα της ύπαρξής του. Στην παρατήρηση κάποιος ξεκινά να ανακαλύπτει την έλλειψη της ελευθερίας. Η ελευθερία βρίσκεται στην επίγνωση δίχως επιλογή της καθημερινής μας ύπαρξης και δραστηριότητας. Jiddu Krishnamurti

ΤΕΥΧΟΣ 57 • Σεπτέμβριος - Οκτώβριος 2013

32 HEALTH & HEALING

32 Άγχος: Πώς να το διαχειριστούμε; 34 Προστασία και αποκατάσταση της χλωρίδας του εντέρου 40 Οι μύκητες μούχλας στην καθημερινότητά μας 42 Πόνος & Ρυθμιστής Ηλεκτρομαγνητικής Ενέργειας

35 NUTRITION

35 Διατροφή και υγεία 36 Νέα διατροφής 38 Η διαμάχη για το γάλα 39 Τα ω-3 λιπαρά οξέα στην αντιμετώπιση της κατάθλιψης 44 Κολλαγόνο: Ομορφιά “εκ των έσω”

46 SPECIAL REPORT

46 Πώς η εκμάθηση των αρχαίων Ελληνικών συμβάλλει στην ψυχοδιανοητική ανάπτυξη του παιδιού

54 COSMIC ENERGY 54 Η δύναμη της νόησης

56 SPIRIT MATTERS

56 Για μια εσωτερική οικολογία σε σύνδεση με τη θηλυκή αρχή

EXPLORE THE ALTERNATIVE Επιστημονικοί συνεργάτες: Μάριος Δημόπουλος (Διατροφολογία) Μαίρη Ζώρζου (Κλινική Αρωματοθεραπεία) Κων/νος Κωνσταντόπουλος (Ομοιοπαθητική) Κων/νος Λιάτσικος (Naturopathy) Κασάνδρα Μουγιάκου (Βιοσυντονισμός) Λύσανδρος Μυγιάκης (Ομοιοπαθητική) Μ. Παπαδημητρίου - Βοulenger (Οστεοπ/τική) Γιώργος Παντούλας (Οστεοπαθητική) Εμ. Παπαμιχάλης (Π.Κ.Ι.) Κων/νος Πίσιος (Ομοιοπαθητική) Θεανώ Ρέντζη (Ομοιοπαθητική) Μηνάς Ρηγάτος (Ομοιοπαθητική) Νίκος Ρωτσιάμης (Ομοιοπαθητική) Ε. Καραμάνη - Σκαρπαθάκη (Χειροπρακτική) Σταύρος Σκαρπαθάκης (Χειροπρακτική) Γεράσιμος Στουραΐτης (Ομοιοπαθητική) Αλέξανδρος Τηλικίδης (Π.Κ.Ι.) Παρασκευή Φωτάκη (Π.Κ.Ι.)

Στο τεύχος συνεργάστηκαν οι: Ιλάειρα Μπουρατίνου, Ειρήνη Μαυροπούλου, Ελίζα Τζόβα, Μανώλης Μυλωνάκης, Νίκος Παπαϊωάννου, Α. Σπίριτου - Κοντίδου, Όλγα Μαρία Μαρδάκη, Πηνελόπη Χρυσικού Απαγορεύεται η αναδημοσίευση, η αναπαραγωγή, ολική ή περιληπτική, η κατά παράφραση ή διασκευή απόδοση του περιεχομένου του περιοδικού με οποιονδήποτε τρόπο, χωρίς προηγούμενη γραπτή άδεια του εκδότη. (Ν.2121/1993 και κανόνες διεθνούς δικαίου που ισχύουν στην Ελλάδα) Οι απόψεις των αρθρογράφων δεν αποτελούν κατ΄ανάγκη και θέσεις του περιοδικού. Οι πληροφορίες που παρέχονται δεν μπορούν να αντικαταστήσουν τη γνωμάτευση ιατρού ή άλλου ειδικού της υγείας.

Holistic Life

Μαθήματα - Σεμινάρια - Ομιλίες

3ο ΔIΕΘΝΕΣ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΚΙΝΕΖΙΚΗΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣ 18-21 Οκτώβρη 2013 Φέτος το 3ο Διεθνές Συνέδριο Κινέζικης Ιατρικής Αθήνα 2013, θα λάβει χώρα στην έδρα της Οργάνωσης Γη, στη Λεωφόρο Δημοκρατίας 67, εντός του Κτήματος Βασιλίσσης, από την Παρασκευή 18/10 έως την Δευτέρα 21/10. Θέματα του φετινού συνεδρίου είναι η γυναικολογία και η διάγνωση της Κινέζικης Ιατρικής. Την πρώτη ημέρα Παρασκευή 18/10 η Ελληνική Εταιρία Κινέζικης Ιατρικής (ΕΕΚΙ) με τον Ελληνικό Σύλλογο Κινέζικης Ιατρικής (ΕΣΚΙ) συνδιοργανώνουν ενημερωτική ημερίδα, ανοιχτή για το ευρύ κοινό, από τις μια το μεσημέρι έως τις

VΕRTU ESSENIA Οίκος Εσσαϊκής Σοφίας Οκτώβριος-Νοέμβριος-Δεκέμβριος 2013: Κύκλος μελέτης: «Οι 22 Κινήσεις Ενέργειας και η εσσαϊκή τέχνη της σύνδεσης με το Ιερό της Μητέρας» Μέσα από αυτόν τον κύκλο, ανοίγουμε έναν ενεργό χώρο δύναμης και αγνότητας με σκοπό τη δημιουργία μιας νέας εσωτερικής οικολογίας, ενός νέου τρόπου ζωής, αφιερωμένη στο Φως, στη μελέτη, στη μόρφωση και στην καλλιέργεια των αρετών μέσα στη γη του είναι μας. Βασικοί άξονες διδασκαλίας: -«Οι 22 Κινήσεις Ενέργειας», 22 βήματα διαμόρφωσης, εκπαίδευσης και εξαγνισμού του Σώματος Νερού (αύρα) -τοποθέτησης του Σώματος Γης (φυσικό σώμα) -Ιερές κινήσεις καθετότητας – αφύπνισης του Δέντρου της Ζωής -Ιεροί χοροί και μελωδίες -Διαλογισμοί μέσα από την Εσσαϊκή Παράδοση. Πληροφορίες: www.essenia.gr τηλ 211 0144616, 6948538744, 6957088071

πέντε το απόγευμα. Οι παρευρισκόμενοι θα έχουν την δυνατότητα να ακούσουν ομιλίες και να δεχτούν θεραπείες της Κινέζικης Ιατρικής δωρεάν. Θα γίνουν παρουσιάσεις στις μεθόδους θεραπείας της Παραδοσιακής Κινέζικης Ιατρικής (βελονισμός, μοξαθεραπεία, βεντούζες, tuina, βότανα, ασκήσεις παραδοσιακές taiji, qigong) και το κοινό θα έχει την ευκαιρία να συμμετάσχει σε ζωντανά μαθήματα και να δοκιμάσει τις θεραπείες της Παραδοσιακής Κινέζικης Ιατρικής. Πληροφορίες: www.yinyang.gr

ΚΕΝΤΡΟ ΙΟΧΡΟΥ ΔΙΚΤΥΟΥ 19/9: Ηλιακός διαλογισμός πανσελήνου 20/09: Παρουσίαση ΑSYRA: Αξιολόγηση παραμέτρων υγείας, ευεξίας και Bιοσυντονισμός, 27/09: Παρουσίαση της Ιόχρου ενέργειας και της Ιόχρου επίκλησης 01/10: Ομαδικό ενεργειακό τραγούδι. Τραγουδόκυκλος με Ηχοθεραπεία και Kirtan - Oμαδικό Τραγούδι με mantras σε συνδυασμό με τη χρήση της Ιόχρου Ενέργεια 02/10: Λευκή Ομάδα – Εσωτερική Αυτογνωσία και Διαλογισμός 05-06/10: Εκδήλωση στο Ζάππειο. Κάλεσμα ενότητας της εναλλακτικής κοινότητας 12/10-13/10: Εσωτερική Ψυχολογία και Εσωτέρα Θεραπευτική 17/10: Ηλιακός διαλογισμός πανσελήνου 19/1020/10: 1η επαφή με την Ιόχρου Ενέργεια και τη Μωβ Φλόγα. 21/10: Ομάδα Εσωτερικής Θεραπευτικής Πληροφορίες: τηλ. 6978985663, 210 9349657 fax 210 9349874 - www.solar-action.org

OIKIA ΚΑΡΑΠΑΝΟΥ - Πρόγραμμα φθινοπώρου 2013 27 - 29/9: Αποτοξίνωση με παρέα 11 - 13/10: Ο δρόμος του κύκλου, με τον Manitonquat, πρεσβύτερο της φυλής Assonet του έθνους Wampanoag από το Massachusets και επίσημο φύλακα της παραδοσιακής σοφίας του έθνους του. 18 - 20/10: Σεμινάριο Mοntessori για γονείς και δασκάλους με την Patricia Oriti, δασκάλα της Διεθνούς Ένωσης Montessori, παιδαγωγικής και οικογενειακής συμβουλου. 4 - 7/11: Ο δρόμος του συμβουλίου - Η Εμβάθυνση της Πρακτικής, με την Gigi Coyle και τον Marlow Hotchkiss - εκπαιδευτικοί του Way of Council. Πληροφορίες - Εγγραφές: τηλ. 210-6985501 & 6946-56 97 33 - www.karapanou.com

ΙΠΠΟΚΡΑΤΕΙΟ ΚΕΝΤΡΟ ΚΛΑΣΣΙΚΗΣ ΟΜΟΙΟΠΑΘΗΤΙΚΗΣ Η Γνώση και η Εμπειρία μας στην εκπαίδευση της Κλασσικής Ομοιοπαθητικής από το 1993, αποτελεί Μοναδικό Συνδυασμό για την Επαγγελματική Καταξίωση των αποφοίτων μας! Μετά την ανάπαυλα των καλοκαιρινών μηνών, ξεκινά ο νέος κύκλος των εκπαιδευτικών συναντήσεων των σπουδαστών μας. Στον κύκλο αυτό καλωσορίζουμε όλους τους σπουδαστές, παλαιότερους και νέους, για την εκπαίδευσή τους στην Ομοιοπαθητική θεραπευτική τέχνη. Καθώς οι εγγραφές συνεχίζονται καθ’ όλη την διάρκεια του έτους, επικοινωνήστε μαζί μας να γνωριστούμε και να σας εξηγήσουμε πώς θα ενταχθείτε στο εκπαιδευτικό μας σύστημα την χρονική στιγμή που θα το αποφασίσετε. Εδώ και 20 χρόνια, στο σύστημα σπουδών του Ιπποκράτειου Κέντρου Κλασσικής Ομοιοπαθητικής, οι σπουδαστές μας προσαρμόζουν τον ρυθμό και τον χρόνο της φοίτησής τους στα δικά τους δεδομένα. Μπορούν να ζουν σε οποιαδήποτε πόλη της Ελλάδας, να εργάζονται όσες μέρες ή ώρες επιλέγουν και παράλληλα να σπουδάζουν Ομοιοπαθητική.

Holistic Life

Ιπποκράτειο Κέντρο Κλασσικής Ομοιοπαθητικής, η σίγουρη δύναμη στην εκπαίδευση της Κλασσικής Ομοιοπαθητικής. Τηλέφωνα επικοινωνίας: 6945977575 και 2796022102.

Holistic Life

Holistic Life Μαθήματα - Σεμινάρια - Ομιλίες ΑΚΑΔΗΜΙΑ ΑΡΧΑΙΑΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ & ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΗΣ ΚΙΝΕΖΙΚΗΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣ

Ενημερωτικές συναντήσεις 14 /9, Κηφισιά: 11:00: Shiatsu, 11:50: Rejuvance, 12:40: Ayurvedic massage, 13:30: Thai yoga massage - Sacred dance, 14:20: Creative healing, 15:10: Ρερφλεξολογία, 16:00: Θεραπευτική μάλαξη με έλαια - Σεμινάρια για βεντούζες, μόξα, Guasha, λεμφική μάλαξη 15/9, Κηφισιά: 12:00: Κρυσταλλοθεραπεία, 12:50: Αρωματοθεραπεία, 13:40: Εκπαίδευση στην Αστρολογία, 14:30: Τριετής εκπαίδευση στην Ομοιοπαθητική, 15:20: Ελληνικά βότανα, 16:10: Su Jok, 17:00: Βελονισμός - διατροφή - Κινέζικη Βοτανοθεραπεία 20/9, Κηφισιά: 18:00: Γνωρίζοντας τα φυτά και τςι φυσικές μεθόδους καλλιέργειάς τους 27/9, Θησείο: 18:00 Tuina (Κινέζικη μάλαξη) 30/9, Κηφισιά: 18:00: Thai massage - Thai foot massage - Hot stones massage - Spa Therapist Πληροφορίες: τηλ. 210 8010111 & 210 3421088 www.akadimia.gr

ΕΘΝΙΚΗ ΕΤΑΙΡΙΑ ΟΜΟΙΟΠΑΘΗΤΙΚΗΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑΣ Δωρεάν Ομοιοπαθητική Εκπαίδευση.

Δωρεάν πλήρη Εκπαίδευση στην Ομοιοπαθητική Πιστοποιημένη με Δίπλωμα από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή Ομοιοπαθητικής (European Committee for Homeopathy, E.C.H), για γιατρούς, οδοντιάτρους, κτηνιάτρους, φαρμακοποιούς και φοιτητές των αντίστοιχων Σχολών. Για βιολόγους, ψυχολόγους και παραϊατρικά επαγγέλματα παρέχεται επίσης δωρεάν πλήρης σειρά εισαγωγικώνενημερωτικών σεμιναρίων και Πιστοποιητικό Παρακολούθησης. Συντονιστής Εκπαίδευσης: Βαγγέλης Ζαφειρίου, Ψυχίατρος, Μέλος Δ.Σ. Ιατρικού Συλλόγου Αθηνών, Μέλος της Εκπαιδευτικής Επιτροπής της European Committee for Homeopathy, E.C.H. Πληροφορίες: 210 7222284, 6975425842, 6932981719, http://homeopathyingreece.gr

ΝHS - NATURAL HEALTH SCIENCE

Holistic Life

Ομιλίες με ελεύθερη είσοδο 9/9: 5:00: SPA Consulting - SPA Manager – SPA Practitioner, 6:30 = Rejuvance 11/9: 5:00: Νευρομυϊκή μάλαξη, 5:30: Trager Psychophysical International, 6:00: Οn-Site Massage, 6:30: Lomi-Lomi (Χαβανέζικη μάλαξη) 14/9: 1:00: Ολιστική Βοτανοθεραπεία, 1:00: Αποτοξίνωση 1:30: Θεραπευτικά Πρωτόκολλα με τον Ηλεκτροβελονισμό χωρίς βελόνες, 2:00: Ηλεκτροβελονισμός Χωρίς Βελόνες, 3:30: Ολιστική - Ενεργειακή Διατροφολογία 5:00: Ιατρικά Μαθήματα, 6:00: Ομοιοπαθητική – Βιοχημικά Άλατα Schuessler 15/9: 11:00: Συμβουλευτική Συνθετικής Προσέγγισης “Counselling”, 1:00 : Health Psychology 1:30: Σύμβουλος Αυτοβελτίωσης , 2:00: Συναλλακτική Ανάλυση, 2:30: Ομάδα Αυτογνωσίας και Προσωπικής Ανάπτυξης, 4:00: Συμβουλευτική-Ψυχολογία 16/9: 5:00: Ανθοϊάματα Dr. E. Bach, 6:00: Ανθοϊάματα –Australian and Californian 18/9: 5:00: Αρωματοθεραπεία, 6:00: Κρυσταλλοθεραπεία - Κρυσταλλοαρωματοθεραπεία- Ενεργειακή Αρωματοθεραπεία – Χρωμοαρωματοθεραπεία, 7:00: Ενεργειακή Ιατρική. 21/9: 11:00: Παραδοσιακή Κινέζικη Ιατρική-Βελονισμός, 12:00: Tuina - Kινέζικη μαλαξοθεραπεία, 12:30: Παραδοσιακή Κινέζικη Φυτοθεραπεία & Διατροφολογία, 2:30: Επιστήμη & Ολιστική Μάλαξη, 3:00: Indian & Indian Scalp Massage, 3:45: Sports & Deep Tissue Massage, 4:15: Trigger Points Therapy Massage, 4:30: Θεραπευτικό Pilates -Pilates & Μάλαξη, 5:00: Spine Works – Σπονδυλοθεραπεία 22/9: 11:00: Ιπποκρατική Μάλαξη, 11:30: Ορθοπεδική Ρεφλεξολογία, 12:00: Σουηδική Μάλαξη, 1:00: Λεμφικό Ντρενάζ του Voder. 2:00: Λεμφικό Ντρενάζ (επίπεδο ΙΙ), 3:30: Θεραπευτική Μάλαξη, 4:00: Neurotherapy – Νευροθεραπεία, 4:30: Κινησιολογία- Κινησιοθεραπεία, 5:00: Ηλεκτροθεραπεία, 5:30: Stretching Therapy, 5:45: Thai Massage – Nuad Thai 23/9: 4:30: Ayurvedic massage, 6:00: Ayurveda 25/9: 5:00: Ρεφλεξολογία 29/9: 11:30: Φυσικοπαθητική - Naturopathy, 1:00: Θιβετιανική Ιατρική, 1:30: Ιριδολογία, 2:00: Κοσμητική Εναλλακτική Ιατρική και Αντιγήρανση, 3:00: Indian Medicine & Holistic Indian Massage, 3:30: Ολιστική Αισθητική ΠροσώπουΣώματος, 4:00: Επαγγελματικό Μακιγιάζ-Καμουφλάζ, 5:00: Αισθητική Άνω και Κάτω Άκρων 30/9: 5:30: Σιάτσου Πληροφορίες: τηλ. 210 9837344, 210 9825025 www.nhs.gr http://counselling.nhs.gr

Holistic Life

Holistic Life Μαθήματα - Σεμινάρια - Ομιλίες LIFE THERAPY ACADEMY

Εισαγωγικά Σεμινάρια 12/10, 15:00: Ρεφλεξολογία - Α’ Έτος 13/10, 10:00: Ηλεκτροβελονισμός χωρίς βελόνες 13/10, 14:00: Ρεφλεξολογία - Α’ Έτος 19/10, 09:00: Ολιστική Βοτανική-Φυτοθεραπεία 19/10, 10:00: Ολιστικό Μασάζ - Α’ έτος 19/10, 10:00: Σιάτσου - Α’ έτος 20/10, 10:00: Ολιστικό Μασάζ - Α’ έτος 20/10, 10:00: Σιάτσου - Α’ έτος 22/11, 15:00: Ιριδολογία Α’ έτος Πληροφορίες: τηλ: 2310 416064 & 2310 242001 http://www.lifetherapy.gr/

ΟΜ- ORIENTAL MEDICINE & SHIATSU TRAINING CENTER

Hµερίδες Γνωριμίας µε τις Eναλλακτικές Θεραπείες Παρουσιάσεις με ελευθερη είσοδο: 15/9, 5:30 – 10:00 µ.µ.: Oλιστική Mάλαξη • Thai Massage • Natural Beauty Therapy • Rejuvance • Rebirthing • Eνεργειακή Aναπνοή • Pεφλεξολογία • Shiatsu 22/9, 5:30 – 10:00 µ.µ.: Παραδοσιακή Kινέζικη Iατρική • Bελονισμός • Tuina • • Mοξαθεραπεία • Sotai Corrective Bodywork • Watsu • Bεντούζες • Shiatsu 25/9, 5:30 – 6:30 µ.µ.: Pilates 8/10, 6:30 μ.μ.: Taichi & Qigong 9/10, 11:00 π.μ.: Pregnancy, Postnatal & Baby Yoga 10/10, 5:30 μ.μ.: Dynamic Hatha Yoga 12/10, 6:00 π.μ.: Pregnancy, Postnatal & Baby Yoga 17/10, 5:30 μ.μ.: Yi Quan & Taoist Yoga 31/10: Rebirthing 4/11, 6:00 μ.μ.: Flow Yoga Εντατικά σεμινάρια: 14-15/9: Η Συνείδηση της Ευημερίας και η Επιστήμη της Επιτυχίας 5-6/10: Rebirthing: Eπανασύνδεση με τον βαθύτερο σκοπό της ζωής 9/10: Εισαγωγικό σεμινάριο Σιάτσου 12-13/10: Κινέζικο Lifting Προσώπου με Guasha 14/10: Εισαγωγικό σεμινάριο Μάλαξης Aromassage 15/10: Εισαγωγικό σεμινάριο Ρεφλεξολογίας 19-20/10: Εισαγωγικό σεμινάριο Thai Massage 20-21/10: Sotai, Διατάσεις & Διορθωτικές Tεχνικές 20-21/10: Εισαγωγικό σεμινάριο Kινέζικης χειρομάλαξης Tuina Πληροφορίες: τηλ. 210 6440023 www.shiatsu.gr

ΠΟΛΥΧΩΡΟΣ ΟΜΟΙΟΠΑΘΗΤΙΚΗΣ ΑΘΗΝΩΝ

Νέες Υπηρεσίες Skype για εξυπηρέτηση του κοινού από όλη την Ελλάδα. 1. Συνεδρίες Ομοιοπαθητικής «Σήμερα κιόλας ή αύριο» στον Πολυχώρο αλλά και μέσω Skype. 2. Συνεδρίες Εναλλακτικών Θεραπειών «Σήμερα κιόλας ή αύριο». 3. «Σεμινάρια Ομοιοπαθητικής στο Skype» με τον Λύσανδρο Μυγιάκη (πεντάωρα πακέτα μάθησης για να μάθετε αποκλειστικά αυτά που σας ενδιαφέρουν). 4. Σεμινάρια Skype για Ομοιοπαθητική στα μυοσκελετικά, στα δερματολογικά προβλήματα, στον καρκίνο. 5. «Τα καλύτερα tips Ομοιοπαθητικής από όλο τον κόσμο» για Ομοιοπαθητική συνταγογράφηση επιπέδου. Δια βίου συνεχιζόμενη εκπαίδευση τώρα μέσω Skype. 6. «Ομοιοπαθητική σε ιατρούς ειδικοτήτων». Μέσω Skype μαθαίνετε τα ζητήματα της ειδικότητάς σας. 7. Εκπαίδευση «Όλα σε ένα». Τριετές πλήρες πρόγραμμα εκμάθησης Ομοιοπαθητικής και εναλλακτικών θεραπειών (ανθοϊάματα, άλατα Σούσλερ, γεμμοθεραπεία, συμπληρώματα διατροφής, Drainage, αποτοξίνωση, βοτανοθεραπεία) για τον αυριανό ολιστικό ιατρό ή θεραπευτή. Το καλύτερο ίσως πρόγραμμα σε παροχές και σχέση αξίας-κόστους (value-cost) στην Ευρώπη. 8. Σεμινάρια Skype:διατροφικά συμπληρώματα. 9. Σεμινάρια Skype για Γεμμοθεραπεία. 10.Σεμινάρια Skype για Ανθοϊάματα Bach, Σκωτίας, Αυστραλίας, Gurudas. Πληροφορίες: τηλ. 210-7643963, 6978 875928 www.altersimilia.gr

Body Mirror System με την Viola Schoepe Αθήνα, 12-13 Οκτωβρίου Ξενοδοχείο Αλέξανδρος Τιμ. Βάσσου 8 Πληροφορίες: Better World Seminars & Events τηλ. 6936-527527 (Θεοδώρα Παπαντωνάκη) Holistic Life

Holistic Life

Το Μεσαίωνα κυκλοφορεί από το Γαληνό μια επιτομή, η «Μικρή Τέχνη». Περικλείει σε περίληψη το τεράστιο περιεχόμενο τού έργου του «Μεγάλη Τέχνη».Διαβαζόταν κυρίως όχι στο ελληνικό πρωτότυπο, αλλά στη λατινική του μετάφραση. Η γνώση του Ιπποκράτη μεταδίδεται μέσα απ’ τα έργα Αράβων σχολιαστών, κυρίως του Αβικέννα. Δυστυχώς, οι Άραβες δεν πρόσθεσαν τίποτε νεώτερο στις παραδοσιακές γνώσεις, επειδή το Κοράνι απαγόρευε αυστηρά τις νεκροτομές.

History of Medicine

Η ιστορία της Ελληνικής Ιατρικής Γράφει ο Αλέξανδρος Τηλικίδης, Ιατρός – Βελονιστής – Βοτανοθεραπευτής, Υπεύθυνος εκπαίδευσης στην Ακαδημία Αρχαίας Ελληνικής & Παραδοσιακής Κινέζικης Ιατρικής

ε αυτό το πέμπτο μέρος της ιστορίας της Ελληνικής ιατρικής θα εξετάσουμε την περίοδο από τον 7ο έως και τον 15ο αιώνα. Κατά την περίοδο αυτή, που είναι ουσιαστικά η περίοδος του Μεσαίωνα, η Ελληνική ιατρική εξακολουθεί να είναι ουσιαστικά το κυρίαρχο σύστημα ιατρικής σκέψης στον δυτικά των Ιμαλαΐων τότε γνωστό κόσμο. Στο Βυζάντιο επικρατεί αυτούσια, έτσι όπως διαμορφώθηκε από τον Ιπποκράτη και τον Γαληνό. Ανατολικά του Βυζαντίου όμως, λόγω της επικράτησης των Αράβων, υιοθετείται από τους Άραβες και μετεξελίσσεται σε Αραβική ιατρική με κύριους εκπροσώπους τον Αβικέννα (αραβικά Ibn Sina, 980-1037, Περσικής καταγωγής), τον Rhazes (Αραβικά Mohammad ibn Zakariya Razi, 865-925 επίσης Περσικής καταγωγής) και τον Αμπουλκασίς (Abulcasis Abu Al Qasim, 9361013). Η Αραβική ιατρική βέβαια είναι ένα παρακλάδι της Ελληνικής ιατρικής, το οποίο αυτονομήθηκε και επέδρασε στην Δύση μέσω Ισπανίας (ο Αμπουλκασίς με τεράστιο συγγραφικό έργο έζησε στην Ανδαλουσία της Ισπανίας).

10 Holistic Life

Μέρος 5ο Την ίδια περίπου περίοδο εμφανίζεται και η λεγόμενη Yunani ιατρική, από το Yunan – Ιωνία, που υπενθυμίζουμε ότι είναι και μια από τις μεγαλύτερες επαρχίες της Κίνας. Η Yunani ιατρική, όπως και η Αραβική αλλά και εν μέρει η Θιβετανική, αποτελούν παρακλάδια της Ελληνικής ιατρικής. Κατά τη χρονική περίοδο αυτή συναντάμε τη χειρότερη περίοδο στην γνωστή ανθρώπινη ιστορία μέχρι σήμερα, τον Μεσαίωνα. Ο Μεσαίωνας είναι αποτέλεσμα θρησκευτικού φανατισμού και προσπάθειας εξαφάνισης κάθε τι Ελληνικού. Η Αναγέννηση, η οποία βρίσκεται στο τέλος αυτής της μακράς και σκοτεινής ιστορικής περιόδου, οφείλεται στην επάνοδο του Ελληνικού πνεύματος. Η επίθεση στην Ελληνική σκέψη επηρέασε οπωσδήποτε και την ιατρική. Έτσι, τον 12ο αιώνα, λόγω κακών συνθηκών υγιεινής και απουσίας ιατρικής μέριμνας, ο πληθυσμός της Ευρώπης φτάνει μόλις στα 22 εκατομμύρια όταν στην Κίνα την ίδια περίοδο ζουν 500 εκατομμύρια άνθρωποι. Παρά την επίθεση όμως, η ιατρική του Ιπποκράτη και του Γαληνού επηρεάζει και καθορίζει τα ιατρικά πράγματα και κατά τη διάρκεια του Μεσαίωνα. Όπως είναι αναμενόμενο, την περίοδο του σκότους δεν γεννιέται κάποια σημαντική ιατρική προσωπικότητα. Παρ’ όλα αυτά υπάρχουν κάποιες ιδιαίτερες μορφές ιατρών που οφείλουμε να τις μνημονεύσουμε. Ο Παλλάδιος ο Ιατροσοφιστής έζησε τον 7ο αιώνα. Ο τίτλος Ιατροσοφιστής που του αποδίδεται, πιθανόν οφείλεται στη θητεία του ως δάσκαλος της ιατρικής στην Αλεξάνδρεια, η οποία εξακολουθεί να αποτελεί σημαντικότατο κέντρο γνώσης και πολιτισμού και κατά τον 7ο αιώνα. Ο Παλλάδιος έχει στο ενεργητικό του σημαντικότατο ιατρικό έργο. Αξιοσημείωτα είναι τα σχόλιά του πάνω σε διάφορες Ιπποκρατικές απόψεις, όπως το εξής: “Ο Ιπποκράτης επιθυμεί να μας πληροφορήσει ότι οι μέρες των οξέων νοσημάτων ακολουθούν την ίδια πορεία με την κίνηση της Σελήνης. Αντίθετα τα χρόνια νοσήματα ακολουθούν την πορεία του Ήλιου”. Εδώ μπορούμε να διακρίνουμε μια θαυμάσια σύνδεση της εξέλιξης και άρα της διαχείρισης των νοσηρών καταστάσεων με βάση την χρονιότητά τους. Αυτό μας δείχνει ότι σε μια ιστορική περίοδο κατά την οποία η Ελληνική σκέψη είναι υπό διωγμό, εξακολουθεί να συμβάλλει στην παραγωγή σημαντικότατου πνευματικού έργου. Ο Θεόφιλος ο Πρωτοσπαθάριος έζησε και αυτός τον 7ο αιώνα. Ήταν δάσκαλος του γνωστού Στέφανου του Αθηναίου. Σε αυτόν αποδίδονται 5 έργα, εκ των οποίων το ένα είναι το «Περί σφυγμών». Το έργο αυτό βασίζεται σε παλαιότερο έργο του Γαληνού και δείχνει το ενδιαφέρον των Ελλήνων για την διαγνωστική τέχνη του σφυγμού, η οποία κατέχει σημαντικότατη θέση στην παραδοσιακή Κινέζικη ιατρική.

Ο Μελέτιος ο Μοναχός ήταν μοναχός και ιατρός στην Τιβεριούπολη κατά τον 9ο αιώνα. Το συγγραφικό του έργο έχει ιδιαίτερη σημασία λόγω του ότι διασώζει πολλά θεωρούμενα ως χαμένα έργα αρχαίων συγγραφέων, όπως του Ιπποκράτη και του Γαληνού. Ο Λέων ο Μαθηματικός είναι μια επίσης σημαντική ιατρική προσωπικότητα της εποχής. Γεννήθηκε το 790 και πέθανε το 869. Ο Λέων ήταν πολυμαθέστατος. Είχε σπουδάσει διάφορες επιστήμες και θεωρείτο ότι είχε επινοήσει τον οπτικό τηλέγραφο και το υγρό πυρ. Έζησε την περίοδο της εικονομαχίας και μάλιστα κατά την επικράτηση των εικονομάχων τοποθετήθηκε στον θρόνο του αρχιεπισκόπου Θεσσαλονίκης. Με την επικράτηση όμως των εικονολατρών ο Λέων εκθρονίστηκε και διώχθηκε. Η φήμη όμως και το κύρος του ήταν τέτοια ώστε η ίδια η Αυτοκράτειρα Θεοδώρα τον αποκατέστησε, τοποθετώντας τον καθηγητή στο Πανεπιστήμιο της Μαγναύρας. Ο Λέων ο Μαθηματικός έχει συγγράψει σημαντικότατα ιατρικά έργα τα οποία διαφωτίζουν πολλές πλευρές της Ιπποκρατικής σκέψης εφόσον 1200 χρόνια μετά τον θάνατο του Ιπποκράτη πολλά σημεία του έργου του μοιάζουν δυσνόητα. Ο Ρωμανός είναι ένας Έλληνας γιατρός ο οποίος έζησε γύρω στον 10ο αιώνα. Ήταν ανώτατο στέλεχος του κρατικού συστήματος περίθαλψης, των λεγόμενων ξενώνων, που ήταν τα νοσηλευτικά ιδρύματα κατά την διάρκεια της Βυζαντινής περιόδου. Ο Ρωμανός είναι συγγραφέας ενός σπουδαίου έργου, του «Περί οξέων και χρονίων παθών», εύχρηστου εγχειριδίου που οι μαθητευόμενοι γιατροί έφεραν μαζί τους κατά την διάρκεια των ιατρικών επισκέψεων στους ξενώνες. Ο Ρωμανός μέσα στο εγχειρίδιό του αναφέρει ότι για την θεραπεία απαιτείται η συμβολή του γιατρού, ο οποίος πρέπει να είναι σύμμαχος της φύσης αλλά και του αρρώστου, ο δε άρρωστος πρέπει να συνεργάζεται (‘τον άρρωστον πειθήνιον όντα’) και να τηρεί την σωστή δίαιτα (‘και μηδέν εν τη διαίτη αμαρτάνοντα’). Υπενθυμίζουμε ότι ήδη από την εποχή του Ιπποκράτη η λέξη δίαιτα υπονοεί όχι μόνον τη διατροφή αλλά και τη γενικότερη συμπεριφορά του πάσχοντα. Ο Νικόλαος Μυρεψός (από την τέχνη της μυρεψικής δηλαδή αρωματοποιίας) έζησε περί τον 13ο αιώνα. Κατείχε τον τίτλο του ακτουάριου, δηλαδή του γιατρού της αυτοκρατορικής αυλής, επί αυτοκράτορα Ιωάννη Γ’ Δούκα Βατάτζη. Ο Μυρεψός είναι συγγραφέας του περίφημου «Δυναμερόν», έργο τεράστιας σημασίας αφού συγκεντρώνει περί τις 2500 συνταγές και βότανα για κάθε πάθηση. Το έργο του μεταφράστηκε στα λατινικά, όπως βέβαια και τα έργα όλων των προαναφερθέντων, και παρέμεινε σε χρήση ως επίσημη φαρμακοποιία σε πολλές Ευρωπαϊκές χώρες μέχρι και τον 19ο αιώνα. Τέλος, ο Ιωάννης Ακτουάριος (1275-1328) είναι ο τελευταίος σημαντικός γιατρός του Βυζαντίου πριν την άλωση της Πόλης από τους Τούρκους το 1453. Έζησε και άσκησε την ιατρική τέχνη στην Κωνσταντινούπολη κατά την περίοδο του αυτοκράτορα Ανδρόνικου Β΄ του Παλαιολόγου. Το συγγραφικό του έργο είναι από τα πλέον σημαντικά. Κλείνοντας αυτό πέμπτο μέρος του αφιερώματος μας στην ιστορία της Ελληνικής ιατρικής, είναι άξιο λόγου να αναφερθούν κάποια στοιχεία για τα νοσηλευτικά ιδρύματα του Βυζαντίου, τους λεγόμενους ξενώνες. Τα Βυζαντινά νοσοκομεία, οι ξενώνες δηλαδή, μπορούμε να θεωρήσουμε ότι αποτελούν το πρότυπο για την διαμόρφωση και των σύγχρονων νοσηλευτικών ιδρυμάτων. Τα ασκληπιεία, τα οποία μπορούν να θεωρηθούν τα αρχαιότερα νοσηλευτικά ιδρύματα στην Ευρωπαϊκή ήπειρο είχαν έντονο ιερατικό χαρακτήρα. Τα ρωμαϊκά νοσοκομεία απευθύνονταν αποκλειστικά σε δημοσίους υπαλλήλους και στρατιωτικούς. Τα Βυζαντινά νοσοκομεία όμως απευθύνονταν σε φτωχούς, άπορους και ηλικιωμένους και φαίνεται ότι αποτέλεσαν δημιούργημα του χριστιανισμού. Το πρώτο τέτοιο νοσηλευτικό ίδρυμα ίδρυσε ο Μέγας Βασίλειος το 370, στις αρχές δηλαδή της Βυζαντινής περιόδου, στην Καισάρεια της Καππαδοκίας. Μετά από αυτό ιδρύθηκαν πολλά σε διάφορες περιοχές της Βυζαντινής επικράτειας. Το ενδιαφέρον με τους ξενώνες είναι το γεγονός ότι μέσα σε αυτούς εκτός από το θεραπευτικό έργο παραγόταν και αξιόλογο εκπαιδευτικό έργο. Έτσι με τον έναν ή τον άλλο τρόπο μπορούμε να θεωρήσουμε ότι οι Βυζαντινοί ξενώνες αποτέλεσαν τα πρόδρομα πανεπιστημιακά νοσοκομεία, έτσι όπως είναι διαμορφωμένα σε όλον τον Δυτικό κόσμο. Στο επόμενο έκτο και τελευταίο μέρος του αφιερώματός μας στην Ελληνική ιατρική θα εξετάσουμε τη χρονική περίοδο από τον 15ο αιώνα (άλωση της Πόλης, Αναγέννηση) μέχρι και τις ημέρες μας.

Ενημερωτικές συναντήσεις 2013-2014 Το Σάββατο 14 και την Κυριακή 15 Σεπτεμβρίου, στην Ακαδημία Αρχαίας Ελληνικής και Παραδοσιακής Κινέζικης Ιατρικής θα πραγματοποιηθεί ανοιχτό διήμερο γνωριμίας με τις ολιστικές θεραπευτικές τέχνες που διδάσκονται στην Ακαδημία. Οι καθηγητές της σχολής θα παρουσιάσουν τις θεραπευτικές τέχνες που διδάσκουν. Η συμμετοχή είναι ελεύθερη. Πληροφορίες: www.akadimia.gr Holistic Life 11

Αυτά που λέει η Merck στους γιατρούς αλλά όχι σε εσάς Αυτές είναι οι πληροφορίες που δίνονται στους γιατρούς αλλά όχι και στους ασθενείς για κάποιες από τις αντιδράσεις που η εταιρεία Merck παραδέχεται ότι μπορεί να προκαλέσει το εμβόλιο MMR: • Εγκεφαλίτιδα • Νευρολογικές διαταραχές • Κρίσεις και σπασμοί • Μαθησιακές δυσκολίες • Κώφωση • Μερική ή ολική τύφλωση • Μέση ωτίτιδα (πόνος στο αυτί) • Διαταραχές πήξης του αίματος • Παγκρεατίτιδα • Φλεγμονώδης νόσος του εντέρου και νόσος του Crohn • Μηνιγγίτιδα • Διαβήτης • Αυτισμός • Θάνατος.

Safe

Τι πρέπει να γνωρίζετε για την

Ιλαρά και το εμβόλιο MMR

αλήθεια και η λογική ήταν δύο από τα πρώτα θύματα της επιδημίας ιλαράς στη Νότια Ουαλία και της υστερίας που ακολούθησε. Στο άρθρο αυτό καταγράφονται τα απλά γεγονότα που δεν αναφέρθηκαν στα μέσα μαζικής ενημέρωσης. Οι γονείς προσπαθούν να προσεγγίσουν όσο μπορούν την αλήθεια σχετικά με τους πραγματικούς κινδύνους της ιλαράς και της ασφάλειας του εμβόλιου MMR (ιλαράς-παρωτίτιδας-ερυθράς) μετά την υστερία των μέσων ενημέρωσης που έχει δημιουργηθεί για το ξέσπασμα ιλαράς στη Νότια Ουαλία. Κάθε φωνή διαφωνίας ή ανησυχίας έχει σιγήσει στα μέσα μαζικής ενημέρωσης που βιάστηκαν να αποστασιοποιηθούν από τα δικά τους πρωτοσέλιδα πριν από 12 χρόνια που φώναζαν, με παρόμοιο τρόπο, ότι το εμβόλιο προκαλεί αυτισμό.

Γράφει ο Bryan Hubbard

Οι δημοσιογράφοι έχουν εγκαταλείψει το ρόλο τους ως ανακριτές όσων φροντίζουν για την υγεία μας, και αντ ‘αυτού έχουν γίνει φερέφωνό τους και μεταδίδουν, χωρίς ερωτήσεις, τέτοια «γεγονότα», όπως: - Η ιλαρά είναι μια δολοφονική ασθένεια που ίσως σκοτώσει εκατοντάδες ανθρώπους στη Νότια Ουαλία και αλλού σε όλη τη Βρετανία. - Η τωρινή εκδήλωση περιστατικών είναι το άμεσο αποτέλεσμα της άρνησης των γονέων να εμβολιάσουν τα παιδιά τους, λόγω της αναπόδεικτης, και τώρα απαξιωμένης θεωρίας ότι το MMR συνδέεται με τον αυτισμό. - Το MMR αποτελεί ασφαλή και αποτελεσματική προστασία κατά της ιλαράς. Εδώ είναι τα πραγματικά δεδομένα για κάθε μία από αυτές τις δηλώσεις:

Η ιλαρά σκοτώνει;

Είναι αλήθεια - η ιλαρά μπορεί να σκοτώσει, αλλά συνήθως μόνο σε υποσιτισμένα άτομα των οποίων επίσης το ανοσοποιητικό σύστημα είναι σε κίνδυνο. Η Vivienne Parry, που συμμετέχει στην κοινή Επιτροπή Εμβολιασμών και Ανοσοποίησης (JCVI), η οποία συμβουλεύει την κυβέρνηση του Ηνωμένου Βασιλείου σχετικά με την πολιτική του εμβολίου, είπε στους γονείς το 2007: “Αν είχαμε ιλαρά, θα είχε σκοτώσει πολύ κόσμο”. Στην πραγματικότητα, η ιλαρά υπήρχε πάντα και κάθε χρόνο καταγράφονται περίπου 3.000 περιπτώσεις. Ωστόσο, παρά τις αυστηρές προειδοποιήσεις της κας Parry, κανένα παιδί δεν έχει πεθάνει από την ιλαρά από το 1992, εκτός από μια τραγική περίπτωση το 2008, όταν δυστυχώς πέθανε ένα παιδί που έπασχε από συγγενή ανοσοανεπάρκεια. Η τελευταία φορά που η ιλαρά, θεωρήθηκε θανατηφόρα ήταν το 1980, όταν 26 θάνατοι αποδόθηκαν στην ασθένεια, αλλά τα στοιχεία είναι αναξιόπιστα και ίσως υπερβολικά φουσκωμένα, καθώς καμία από τις περιπτώσεις δεν ήταν κλινικά αποδεδειγμένη. Κλινικές δοκιμές εισήχθησαν μόλις το 1995, όταν ο αριθμός των περιστατικών ιλαράς μειώθηκε δραματικά από 16.375 το προηγούμενο έτος, σε μόλις 7.447.

Λήψη εμβολίου και αυτισμός

Με τη σημερινή υστερία για μια πιθανή επιδημία ιλαράς, το εμβόλιο MMR προτιμάται από τους γονείς του Ηνωμένου Βασιλείου και τα ποσοστά λήψης του αυξάνονται με ταχείς ρυθμούς. Παρά το γεγονός ότι τα ποσοστά μειώθηκαν δραματικά με το φόβο του αυτισμού, ήταν απλώς η τελευταία από μια σειρά από ανησυχίες σχετικά με το εμβόλιο, που χρονολογούνται από τη δεκαετία του 1970, όταν πρόσφατα εμβολιασμένα παιδιά πέθαναν μυστηριωδώς. Η πρώτη σημαντική πτώση των ποσοστών εμβολιασμών εμφανίστηκε πολύ νωρίτερα από τη δημοσίευση του Αndrew Wakefield το 1998 που έδειχνε σύνδεση μεταξύ του εμβολίου MMR και του αυτισμού. Οι γονείς είχαν τις πρώτες ανησυχίες τους σχετικά με το εμβόλιο το 1992, όταν το στοιχείο παρωτίτιδας του εμβολίου MMR βρέθηκε να προκαλεί μηνιγγίτιδα και εγκεφαλίτιδα. Παιδιά στον Καναδά και την Ιαπωνία είχε πεθάνει ένα χρόνο νωρίτερα, αφού τους είχε γίνει το εμβόλιο. Οι ειδικοί λένε ότι το εμβόλιο σίγουρα δεν προκαλεί αυτισμό, αλλά είναι έτσι; Η τελευταία μελέτη που επιχειρεί να διαψεύσει οποιοδήποτε συνδετικό στοιχείο έχει χρηματοδοτηθεί από την υπηρεσία υγείας της Αμερικής, το Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (CDC), και σχεδιάστηκε για να κατευναστούν επιτέλους οι συνεχείς ανησυχίες των γονέων. Με την ανάλυση δειγμάτων αίματος από 256 παιδιά με αυτισμό και 752 υγιή παιδιά της ίδιας ηλικίας, οι ερευνητές κατέληξαν 12 Holistic Life

στο συμπέρασμα ότι το MMR δεν προκαλεί αυτισμό.1 Ωστόσο, κανένα τέτοιο συμπέρασμα δεν μπορεί να εξαχθεί. Οι ερευνητές του CDC χρησιμοποίησαν δεδομένα που είχαν απαξιωθεί δύο χρόνια νωρίτερα, και η ανάλυσή τους ήταν τόσο ανακριβής που τα αποτελέσματα θα μπορούσαν να δείξουν οτιδήποτε, όπως την πιθανότητα το εμβόλιο να είχε 69 τοις εκατό προστατευτική δράση -με άλλα λόγια, περίπου δύο στα τρία παιδιά που έλαβαν το εμβόλιο θα μπορούσε να είναι λιγότερο πιθανό να αναπτύξουν αυτισμό σε ένα 472% αιτιολογικό αποτέλεσμα, γεγονός που υποδηλώνει ότι τα παιδιά είχαν σχεδόν πέντε φορές περισσότερες πιθανότητες να αναπτύξουν αυτισμό μετά από τον εμβολιασμό. Η ασφαλέστερη ερμηνεία είναι ότι το MMR αυξάνει τον κίνδυνο αυτισμού κατά 5%, αλλά αυτό είναι ακόμα μία στατιστική ταχυδακτυλουργία, διότι η πραγματικότητα είναι ότι έχει μηδενική επίπτωση στα περισσότερα παιδιά, αλλά είναι σαφής αιτία σε μια μικρή μειοψηφία. Γιατί, λοιπόν, κάποια παιδιά έχουν περισσότερες πιθανότητες να αναπτύξουν αυτισμό μετά τον εμβολιασμό; Μια θεωρία υποστηρίζει ότι τα παιδιά με ανεπάρκεια βιταμίνης Β12 είναι τα πιο ευάλωτα. Ένα σημαντικό στοιχείο είναι το γεγονός ότι τα αυτιστικά παιδιά συνήθως υποφέρουν από μεθυλομηλονικό οξύ στο αίμα ή τα ούρα τους, μια ένδειξη που προϋποθέτει ανεπάρκεια βιταμίνης Β12 (βλ. πίνακα σελ.14). Εκτός από την εργαστηριακή ανάλυση, δεν αναφέρονται από τους γιατρούς ύποπτες περιπτώσεις αυτισμού. Μια μητέρα, η Sarah McKenzie - Jones από το Tonbridge στο Κεντ, ανέφερε ότι ο 14 μηνών γιος της αντέδρασε άσχημα στο εμβόλιο MMR και υπέφερε από εμετούς, ένα ιλαροειδές εξάνθημα σε όλο το σώμα και διάρροια. Η διάρροια συνεχίστηκε για τρία χρόνια. “Ο γιατρός το αξιολόγησε ως σοβαρή αντίδραση εκείνη τη χρονική στιγμή, και περίμενα ότι θα το καταγράψει ως ανεπιθύμητη αντίδραση ώστε να κοινοποιηθεί… όμως δεν καταγράφηκε.” Ο γιος της ανέπτυξε αυτισμό όταν ήταν τριών, αλλά ο γιατρός αρνήθηκε ότι υπήρξε οποιαδήποτε σύνδεση με το εμβόλιο MMR και δεν θα το ανάφερε. “Έχω μοιραστεί την ιστορία μου με άλλους γονείς, και έτσι ανακάλυψα ότι αυτό ήταν συνηθισμένο θέμα,” είπε.2

Το ΜΜR είναι ασφαλές και αποτελεσματικό;

Η Vivienne Parry της Επιτροπής Εμβολιασμών και Ανοσοποίησης (JCVI) αναφέρθηκε στην αρχή αυτού του άρθρου. Παραθέτοντας ένα απόσπασμα από το ίδιο σχόλιο, είπε επίσης: “Υπάρχει ένας μικρός κίνδυνος με όλα τα εμβόλια. Κανείς δεν είπε ποτέ ότι κάθε εμβόλιο είναι εντελώς χωρίς παρενέργειες. Κάθε εμβόλιο θα βλάψει κάποια παιδιά, αλλά έναν πολύ μικρό αριθμό.” Αυτό είναι, φυσικά, αλήθεια αλλά ούτε η Εθνική Υπηρεσία Υγείας ούτε οι ιστοσελίδες του Οργανισμού Προστασίας της Υγείας λένε πόσο πολύ. Και οι δύο καθησυχάζουν τους γονείς ότι το εμβόλιο είναι ασφαλές και ότι “το εμβόλιο έχει χρησιμοποιηθεί με ασφάλεια σε όλο τον κόσμο”. Ακόμα και η φαρμακευτική εταιρεία Merck & Co, η παρασκευάστρια εταιρεία ενός από τα διαθέσιμα εμβόλια MMR, παραδέχεται ότι το εμβόλιό της μπορεί να προκαλέσει οποιαδήποτε από τις 39 σοβαρές αντιδράσεις, συμπεριλαμβανομένου του αυτισμού και του θανάτου. Οι πληροφορίες αυτές περιλαμβάνονται στο ένθετο πακέτο που αποστέλλεται στους γιατρούς, αλλά σπάνια δίνεται στους γονείς. Αλλά μήπως το εμβόλιο τουλάχιστον προσφέρει τη δια βίου ανοσία που υπόσχονται οι υπηρεσίες υγείας; Προφανώς όχι. Τα κρούσματα ιλαράς και παρωτίτιδας είναι κοινά μεταξύ των ομάδων των εμβολιασμένων παιδιών - ακόμη και αν το Υπουργείο Υγείας υποστηρίζει ότι οι περιπτώσεις αναφέρονται μόνο στα μη εμβολιασμένα παιδιά. Ανταποκρίτριά μας στη Νότια Ουαλία, η οποία είναι επίσης φαρμακοποιός, αναφέρει ότι τρεις έφηβοι που γνωρίζει ότι ανέπτυξαν ιλαρά στην τρέχουσα επιδημία είχαν όλοι εμβολιαστεί, και είναι σίγουρο ότι υπάρχουν πολλές περιπτώσεις μεταξύ των εμβολιασμένων παιδιών. Η τοπική υγειονομική αρχή στη Νότια Ουαλία αρνείται να αποκαλύψει ακριβώς πόσα παιδιά που ανέπτυξαν ιλαρά είχαν εμβολιαστεί. Οι γιατροί στην ιδιωτική κλινική Direct Health 2000 στo Eltham, στο Λονδίνο, ανακάλυψαν κάτι παρόμοιο, όταν πήραν δείγματα αίματος από 50 πρόσφατα εμβολιασμένα παιδιά. Τα μισά από τα παιδιά, είχαν χαμηλή ή μηδενική ανοσία κατά της ιλαράς και της παρωτίτιδας. Η Sarah Dean, διευθύντρια στην κλινική, είπε: “Αυτό σημαίνει ότι θα μπορούσαν να υπάρχουν πολλά παιδιά που νομίζουν ότι έχουν προστασία για τις τρεις ασθένειες, έχοντας κάνει το MMR, αλλά το σώμα τους δεν έχει αποκτήσει ανοσία στην ιλαρά και την παρωτίτιδα”.3 Δεν είναι ασυνήθιστο φαινόμενο. Το Αμερικανικό Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (CDC) δέχεται ότι “η μετάδοση ιλαράς έχει σαφώς τεκμηριωθεί μεταξύ των εμβολιασμένων ατόμων. Σε ορισμένες επιδημίες… Πάνω από το 95 τοις εκατό των περιπτώσεων έχουν ιστορικό εμβολιασμού.”4 Η αλήθεια και τα αίτια έχουν γίνει τα πρώτα θύματα στην υστερία γύρω από τα κρούσματα ιλαράς στη Νότια Ουαλία. Αλλά μέχρι οι υπηρεσίες υγείας να ξεκινήσουν να αντιμετωπίζουν τους γονείς ως υπεύθυνους ενήλικες - και να τους δείχνουν πώς να προστατεύονται ενάντια στις χειρότερες επιδημίες ιλαράς, ενώ παραδέχονται τις ανεπιθύμητες ενέργειες που μπορούν να εμφανιστούν στα εμβολιασμένα παιδιά - η αντιπαράθεση για το MMR δεν θα σταματήσει ποτέ. (Συνέχεια στην επόμενη σελίδα) Holistic Life 13

Ιλαρά και βιταμίνη Α Η βιταμίνη Α προστατεύει από τις χειρότερες επιπτώσεις της ιλαράς και, εξαιτίας αυτού, αυτά τα συμπληρώματα διανέμονται σε υποσιτισμένα παιδιά στις αναπτυσσόμενες χώρες. Η βιταμίνη τροφοδοτεί τη φυσική άμυνα του οργανισμού ενάντια στις μολυσματικές ασθένειες, συμπεριλαμβανομένης της ιλαράς. Εκτός από τα συμπληρώματα, βρίσκεται επίσης σε πολλά τρόφιμα που δεν είναι άμεσα διαθέσιμα στις αναπτυσσόμενες χώρες ή δεν τα απολαμβάνουν τα παιδιά στη Δύση. Τα τρόφιμα που είναι πλούσια σε βιταμίνη Α είναι τα σκούρα πράσινα φυλλώδη λαχανικά, το σπανάκι, οι γλυκοπατάτες και το συκώτι. Παρά το γεγονός ότι η ανεπάρκεια βιταμίνης Α θεωρείται πρόβλημα στον αναπτυσσόμενο κόσμο, όπου η νυχτερινή τύφλωση εμφανίζεται μεταξύ των πρώτων συμπτωμάτων, ο επιδημιολόγος Dr Alfred Sommer, από τη Σχολή Δημόσιας Υγείας του John Hopkins στη Βαλτιμόρη, απέδειξε ότι το πρόβλημα είναι πολύ πιο οικείο μας. Το έργο του έχει αποδείξει ότι ακόμη και ήπια, υποκλινική ανεπάρκεια, όταν δεν υπάρχουν εμφανή συμπτώματα, μπορεί να επηρεάσει την ικανότητα του οργανισμού να καταπολεμά τις λοιμώξεις. Χωρίς αυτή τη φυσική άμυνα, η ιλαρά μπορεί να γίνει μια σοβαρή ασθένεια, με επιπλοκές όπως λοιμώξεις του αυτιού, αναπνευστικά προβλήματα, σπασμούς και μηνιγγίτιδα, ακόμα και θάνατο. Έτσι, πόσα από τα παιδιά μας είναι ανεπαρκή σε βιταμίνη Α και είναι πιο ευάλωτα στις χειρότερες επιπλοκές της ιλαράς;

Ιλαρά και βιταμίνη B,2 Οι επιστήμονες έχουν αρχίσει να υποψιάζονται ότι το κλειδί για την κατανόηση της σχέσης μεταξύ του εμβολίου MMR και του αυτισμού είναι η βιταμίνη Β12. Πολλά αυτιστικά παιδιά έχουν μεθυλομηλονικό οξύ στο αίμα και στα ούρα, μια κατάσταση που είναι δείκτης της ανεπάρκειας Β12, μιας βιταμίνης που είναι ζωτικής σημασίας για την υγιή λειτουργία του εγκεφάλου και του νευρικού συστήματος. Τα παιδιά που έχουν ήδη ανεπάρκεια σε βιταμίνη Β12, όταν έχουν εμβολιαστεί θα μπορούσαν να είναι ακόμη πιο ευαίσθητα και έτσι να είναι πιο πιθανό να αναπτύξουν αυτισμό. Υπάρχουν πέντε αιτίες ανεπάρκειας σε B12: - Αν ο βλεννογόνος του στομάχου καταστραφεί εξαιτίας ελκών, λοίμωξης από ελικοβακτιρίδιο του πυλωρού ή χειρουργική επέμβαση. - Αν υπάρχει χαμηλή παραγωγή οξέος στο στομάχι, το οποίο μπορεί επίσης να προκληθεί από πεπτικά βοηθήματα, όπως αντιόξινα. - Εάν υπάρχει δυσβίωση, μια ανισορροπία στη βακτηριακή χλωρίδα που κανονικά υπάρχει στο λεπτό έντερο. - Αν η διατροφή είναι φτωχή και δεν χρησιμοποιούνται συμπληρώματα Β12. - Εάν υπάρχει έκθεση σε αναισθησία με υποξείδιο του αζώτου - ή «αέριο του γέλιου», που χρησιμοποιείται σε οδοντιατρεία και νοσοκομεία. Τυπικά συμπτώματα της ανεπάρκειας της Β12 περιλαμβάνουν κόπωση, κακουχία, ίλιγγο και γνωστική δυσλειτουργία, όπως η ανικανότητα να λύσει ένα πρόβλημα. Μια εξέταση αίματος είναι ο αλάνθαστος τρόπος για να γίνει έλεγχος για ανεπάρκεια, και μερικοί γιατροί υποστηρίζουν ότι κάθε παιδί ύποπτο ότι έχει ανεπάρκεια πρέπει να ελέγχεται πριν εμβολιαστεί με το MMR.

Αναφορές:

1. J pediatr, 2013; http//jpeds.com/webfiles/images/journals/ympd/JPEDSDeStefano.pdf 2. http://www.bmj.com/content/346/bmj.f2545/rr/642388 3. http://newsbbc.co.uk/2/hi/health/1523523.stm; 3 September 2001 4. Roush Swetal. Manual for the Surveillance of Vaccine – Preventable diseases, 5th edn. CDC/DHHS,2012

Το χρονολόγιο του αυτισμού 1988: Εισάγεται εμβόλιο MMR. Το JCVI μίλησε για παρενέργειες, παρόμοιες με εκείνες που παρατηρήθηκαν από τον Andrew Wakefield 10 χρόνια αργότερα. 1990: Το ποσοστό του αυτισμού είναι ένα στα 2.500 παιδιά. 1994: Οι πρώτες αναφορές πιθανής σύνδεσης με τον αυτισμό εμφανίζονται στα μέσα ενημέρωσης . 1998: Ο Andrew Wakefield δημοσιεύει την εργασία του και στην επόμενη συνέντευξη Τύπου αναφέρει μια πιθανή σχέση με τον αυτισμό. 2010: Δημοσιεύονται «μελέτες της τελευταίας στιγμής» που δεν δείχνουν καμία σχέση με τον αυτισμό. Ο Andrew Wakefield βρίσκεται ένοχος για απάτη σε έρευνα και διαγράφεται από τον ιατρικό σύλλογο. 2012: Τα δικαστήρια στην Ιταλία και την Αμερική επιδικάζουν αποζημίωση στους γονείς των παιδιών που ανέπτυξαν αυτισμό από το MMR. Το ποσοστό του αυτισμού είναι ένα στα 50 παιδιά. 14 Holistic Life

Holistic Life 15

Η Αρωματοθεραπεία είναι μια πανάρχαια επιστήμη που αγκαλιάζει τον άνθρωπο σε όλους τους τομείς & όλα τα επίπεδα με τη χρήση αγνών αιθέριων ελαίων. Η λέξη «άρωμα» σημαίνει μυρωδιά και η λέξη «θεραπεία» σημαίνει η αγωγή που έχει σχεδιαστεί για να θεραπεύσει. Η Κλινική Αρωματοθεραπεία μπορεί να χρησιμοποιηθεί τόσο για πρόληψη, όσο και για θεραπεία σε μικρούς και μεγάλους. Η χρήση και η εφαρμογή των αιθέριων ελαίων πρέπει να γίνεται από έμπειρο αρωματοθεραπευτή.

Aromatherapyεαλτη εαλτη

ESSENTIA VITAE

Satellite School of Penny Price Academy of Clinical Aromatherapy LTD.

Η Κλινική Αρωματοθεραπεία και η θέση της στη σύγχρονη θεραπευτική πραγματικότητα

Κλινική Αρωματοθεραπεία βασίζεται στην ιατροθεραπευτική εφαρμογή των αιθέριων ελαίων. Είναι κλάδος της φυσικής και εναλλακτικής ιατρικής. Στην Κλινική Αρωματοθεραπεία τα αιθέρια έλαια χρησιμοποιούνται στις πιο ποικίλες παθολογίες της γενικής ιατρικής. Τα αγνά αιθέρια έλαια επιτυγχάνουν τα ίδια αποτελέσματα με τα χημικά φάρμακα και μάλιστα όχι μόνο χωρίς παρενέργειες, αλλά υποστηρίζοντας και ολόκληρο τον οργανισμό σε πολλαπλά επίπεδα. Τα αιθέρια έλαια περιέχουν ισάξιες δραστικές ουσίες με τις χημικές ουσίες που χρησιμοποιεί η φαρμακολογία και βρίσκουν εφαρμογή σε όλους σχεδόν τους τομείς. Τα αγνά αιθέρια έλαια περιέχουν δραστικές ουσίες που μπορούν να δοσομετρηθούν με ακρίβεια. Για να εκμεταλλευτούμε όλες τις δυνατότητες των αιθέριων ελαίων πρέπει να κατανοήσουμε τη φύση των φυτών και να μη τα ταξινομούμε μόνον ανάλογα με τις δραστικές ουσίες. Η Essentia Vitae είναι «σχολή δορυφόρος» της Ακαδημίας Penny Price και παρέχει στους σπουδαστές της πιστοποιημένο Δίπλωμα Κλινικής Αρωματοθεραπείας από την Penny Price Academy of Clinical Aromatherapy, ενώ πληροί όλες τις προϋποθέσεις ένταξης των αποφοίτων της στον Διεθνή Οργανισμό Αρωματοθεραπευτών IFPA (International Federation for Professional Aromatherapists). Οι ακαδημίες της Penny Price εξαπλώνουν τη γνώση της κλινικής αρωματοθεραπείας όχι μόνο στην Ευρώπη, αλλά σε ολόκληρο τον κόσμο και όλες είναι

16 Holistic Life

αναγνωρισμένες & πιστοποιημένες από τον IFPA. Πλούσια βιβλιογραφία, γνώση, εμπειρία και τα πιο αγνά αιθέρια έλαια της φύσης είναι το στήριγμα των μαθητών στην επιστημονική κατάρτιση και πρακτική εφαρμογή. Η Essentia Vitae ιδρύθηκε από την Μαρία Ζώρζου, Αρωματοθεραπεύτρια και Αρωματολόγο στα πρότυπα της Ακαδημίας της Αγγλίας, αναγνωρίσθηκε και πιστοποιήθηκε από τον IFPA από τον 1ο χρόνο λειτουργίας της. Η Μαρία Ζώρζου κατανοώντας την φύση των αιθέριων ελαίων, με πίστη στην θεραπευ-

τική τους δύναμη και η αγάπη της για τον άνθρωπο δημιουργούν έναν ξεχωριστό κραδασμό και μια ιδιαίτερη δόνηση που μοιράζεται με τους μαθητές της. Η Essentia Vitae διδάσκει στους μαθητές της: - την επιστημονική γνώση της χημικής σύστασης και δράσης των αιθέριων ελαίων - τη γνώση της ψυχής των φυτών και μέσα από αυτή, επαφή του εκπαιδευόμενου με λεπτές ποιότητες και της δικής του ψυχής - ολιστική θεραπευτική προσέγγιση - πρακτική εφαρμογή, ώστε ο εκπαιδευόμενος να αποφοιτεί έχοντας ταυτόχρονα και την εμπειρία της χρήσης της κλινικής αρωματοθεραπείας. Η εμπειρία της δράσης της χημικής σύστασης των αιθέριων ελαίων (αλδεΰδες – εστέρες – αιθέρες – κουμαρίνες – λακτόνες – μονοτερπένια - φαινόλες και πολλά άλλα) είναι σημαντική και μας δίνει την γνώση να αναγνωρίζουμε τη μοναδικότητα των αιθέριων ελαίων στη δράση τους. Ανακαλύπτουμε συνεχώς μέσα από την εμπειρία την πολυπλοκότητα των αιθέριων ελαίων και οι μαθητές βιώνουν επανειλημμένα την εμπειρία της χρήσης διαφορετικών αιθέριων ελαίων στην αντιμετώπιση ίδιων καταστάσεων από άνθρωπο σε άνθρωπο. Το πρόγραμμα σπουδών στην Ακαδημία Κλινικής Αρωματοθεραπείας Essentia Vitae, αποτελείται από πέντε ενότητες. Οι τέσσερις πρώτες είναι από 5 ημέρες η κάθε μία ενώ η τελευταία ενότητα είναι 4 ημερών, πλέον των σχετικών πρακτικών εφαρμογών και της μελέτης που απαιτούνται για την κάθε ενότητα. Η ελάχιστη περίοδος ολοκλήρωσης της Ακαδημίας Κλινικής Αρωματοθεραπείας είναι οι 24 μήνες, ενώ ο μέγιστος χρόνος που ορίζεται από τον IFPA είναι οι 48 μήνες. Περαιτέρω, υπάρχει η δυνατότητα παρακολούθησης των μαθημάτων της Ακαδημίας, δια αλληλογραφίας, υποβοηθώντας πληθυσμούς επαρχιακών πόλεων – νησιών να συμμετάσχουν στη σύγχρονη εναλλακτική γνώση και να αποφοιτήσουν με πιστοποίηση και εμπειρία. Οι απόφοιτοι της Ακαδημίας μπορούν να εργασθούν: -σε δικούς τους χώρους -σε ιδιωτικά θεραπευτήρια -σε μαιευτήρια -σε κλινικές και νοσοκομεία -σε εναλλακτικούς χώρους υγείας Επίσης, μπορούν οι ίδιοι, εάν το επιθυμούν, να δημιουργούν και να εμπορεύονται αρωματοθεραπευτικά προϊόντα βασισμένα όχι απαραίτητα σε υπάρχουσες συνταγές, αλλά δημιουργώντας τις δικές τους συνταγές, σύμφωνα με το τι θέλουν να αντιμετωπίσουν. Συνταγές και αρωματοθεραπευτικά προϊόντα αγάπης και επιστημονικής γνώσης για όλη την οικογένεια και για όλες τις ηλικίες. Από το βρέφος μέχρι τον παππού και τη γιαγιά, η Κλινική Αρωματοθεραπεία μπορεί να προσφέρει και να ωφελήσει. Στην Essentia Vitae θα βρείτε όλοι εσείς που επιθυμείτε τη δική σας θέση στη σύγχρονη θεραπευτική πραγματικότητα.

Holistic Life 17

The Ayurvedic way

Αντιμετώπιση της Ακμής

Γράφει η Dr Deepa Apté

Η Dr Deepa Apté δίνει συμβουλές για τη δερματική πάθηση της ακμής Σύμφωνα με την επιστήμη της Αγιουρβέδα, οι ακόλουθες συμβουλές μπορούν να βοηθήσουν στην πρόληψη και αντιμετώπιση της ακμής. ΔΙΑΤΡΟΦΗ

• Τρώτε πάντα μαγειρεμένες τροφές. Αυτό βοηθά στη διέγερση της πεπτικής φωτιάς που σημαίνει ότι χωνεύετε τα πάντα κανονικά, και έτσι καμία τροφή δεν μετατρέπεται σε τοξίνες. • Επικεντρωθείτε σε γεύσεις που περιορίζουν τη θερμότητα από το σώμα όπως οι φυσικές γλυκές (γλυκά φρούτα), οι πικρές (όλα τα πράσινα λαχανικά θεωρούνται πικρά) και οι στυπτικές (που περιλαμβάνουν πολλά φρούτα με τη φλούδα τους). • Τρώτε άφθονο μάραθο, κορίανδρο, μέντα, τριγωνέλλα και σπανάκι στα γεύματά σας. Βοηθούν στον καθαρισμό του δέρματος. • Πίνετε καθημερινά γάλα καρύδας. Βοηθά δροσίζοντας το σώμα και απομακρύνοντας την ακμή. • Καταναλώστε καθημερινά δροσερό τσάι, όπως αυτό του κύμινου, το οποίο δρα μειώνοντας τη θερμότητα στο σώμα.

ΒΟΤΑΝΑ & ΜΠΑΧΑΡΙΚΑ

• Ένα πρόβλημα που οδηγεί σε ακμή και πρέπει να καταπολεμηθεί είναι τα νωθρά έντερα ή η δυσκοιλιότητα. Το Triphala, ο ακρογωνιαίος λίθος της Αγιουρβέδα, μπορεί να λαμβάνεται καθημερινά για να βοηθήσει στην αντιμετώπιση αυτών των προβλημάτων. • Το Turmeric (κουρκούμη) είναι ένα αρχαίο βότανο της αγιουρβεδικής φαρμακολογίας. Έχει

αντιβακτηριδιακές και αντιμυκητιακές ιδιότητες, δρα κατά των ιών και καθαρίζει το αίμα. Για αυτούς τους λόγους είναι επίσης σημαντικό βότανο στη θεραπεία της ακμής. • Άτομα που έχουν υπερβολικά λιπαρό δέρμα μπορούν να λαμβάνουν Neem αρκετά συχνά. Το δέρμα θα καθαρίσει μέσα σε δύο εβδομάδες.

ΜΑΣΑΖ

• Οι αγιουρβεδικές μαλάξεις στα πόδια είναι γνωστές για την ιδιότητά τους να απομακρύνουν τη θερμότητα. Για επιπλέον όφελος, ζητήστε από το θεραπευτή σας να χρησιμοποιήσει ghee, που ονομάζεται επίσης καθαριστικό βούτυρο. • Δοκιμάστε αγιουρβεδικό μασάζ προσώπου που ακολουθείται από τοπική εφαρμογή μιας από τις παρακάτω κρέμες: αμύγδαλο με γάλα, κουρκούμη με νερό, σανταλόξυλο με ροδόνερο. • Η μέθοδος Shirodhara ως θεραπεία είναι πολύ ευεργετική στη ρύθμιση του ενδοκρινικού συστήματος και την ψύξη του σώματος.

ΓΙΟΓΚΑ

• Ο χαιρετισμός στη σελήνη (chandra namaskar) είναι ιδανικός για άτομα με ακμή καθώς βοηθά να απομακρυνθεί η περίσσεια pitta (θερμότητα). • Δοκιμάστε τη δροσιστική αναπνευστική άσκη-

ση (shitali pranayama) και την αναπνοή από το αριστερό ρουθούνι (chandra bheda). • Η στάση του λιονταριού είναι η ιδανική στάση για άτομα με ακμή. Βοηθά στην απελευθέρωση κάθε έντασης στο κεφάλι και τους μύες του αυχένα. Η στάση αυτή βοηθά επίσης στη βελτίωση του κυκλοφορικού στην περιοχή.

ΤΡΟΠΟΣ ΖΩΗΣ

• Μία ήπια νηστεία βοηθά στην αποβολή των τοξινών. • Μία εξατομικευμένη για εσάς θεραπεία προσώπου μία φορά την εβδομάδα θα βοηθήσει στον καθαρισμό του δέρματός σας. • Απλώστε το ακόλουθο μίγμα στο πρόσωπό σας για 15 λεπτά, κάθε δεύτερη μέρα: ίσες ποσότητες γλυκερίνης, ροδόνερου και χυμού λεμονιού. Ξεπλύνετε το μίγμα από το πρόσωπό σας μετά από 15 λεπτά. • Ένα φυσικό πλύσιμο του προσώπου με neem θα βοηθήσει να αφαιρεθούν οι τοξίνες και τα βακτήρια από τα σπυράκια, βοηθώντας τα να θεραπευτούν γρήγορα. • Η ήπια κένωση με καστορέλαιο βοηθά πολύ, ωστόσο είναι καλύτερο να γίνεται κάτω από την εποπτεία ενός αγιουρβεδικού θεραπευτή. • Οι περίπατοι νωρίς το πρωί είναι εξαιρετικά ευεργετικοί καθώς παίρνετε καθαρό αέρα και οξυγόνο που βοηθούν στην επούλωση τέτοιων δερματικών προβλημάτων. Η Dr Deepa Apté είναι διαπιστευμένη ιατρός της ινδικής ιατρικής, καθηγήτρια γιόγκα και θεραπεύτρια αγιουρβέδα. Κάνει συχνά διαλέξεις για την αγιουρβέδα και τη γιόγκα και διευθύνει το δικό της ιατρείο στο Λονδίνο (ayurvedapura.com)

ORGANIC NEEM & SARSAPARILLA FORMULA

από την Pukka

Χρησιμοποιείται για ερεθισμένα δέρματα (κοκκινίλες, ξηρότητα, κάψιμο και φαγούρα), συμπεριλαμβανομένου και του εκζέματος, ψωρίασης, ακμής και σταφυλόκοκκου (acne rosacea/ροδόχρους ακμή). Κατάλληλο για χορτοφάγους (vege-tarians) και φυτοφάγους (vegans). Χωρίς την προσθήκη σίτου, καλαμποκιού, ζάχαρης και σόγιας. Συστατικά: Indian Sarsaparilla, Gotu kola, Neem, Manjishta, Turmeric, Licorice, Bhringaraj. BOTANICA: τηλ. 2310 238880 www.botanica.gr 18 Holistic Life

Στρες & Γιόγκα Ζ

ούμε σε μια εποχή που το αφηρημένο έρχεται να συνδυαστεί με το απτό και έτσι δημιουργείται μια πλήρης εικόνα της πραγματικότητας. Κάτω από αυτή την οπτική θα είναι πιο ωφέλιμο να αναλύσουμε πρώτα την έννοια και την διεργασία του stress μέσα μας από την οπτική της επιστήμης, μετά να μιλήσουμε για τις επιπτώσεις και τέλος το πώς θα μπορέσουμε να το αντιμετωπίσουμε μέσω της γιόγκα. Η έννοια του στρες είναι διεθνής όρος της νευροβιολογίας και έχει αποδοθεί στα Ελληνικά ως ψυχολογική πίεση. Ο όρος δημιουργήθηκε από τον Αυστροκαναδό βιοχημικό Xανς Ζέλυε (γεννήθηκε στην Βιέννη το 1907). Αποτελεί μια σύνθετη σωματοψυχική αντίδραση η οποία εκλύεται αυτόματα, σαν αντανακλαστικό, κάθε φορά που καλούμαστε να προσαρμοστούμε σε μια αλλαγή στο περιβάλλον μας. O όρος «στρες» χρησιμοποιείται και με ευρύτερη έννοια για να περιλάβει και τους συνδυασμούς αμυντικών μηχανισμών. Αν το στρες είναι πολύ ισχυρό ή οι μηχανισμοί άμυνας ανεπαρκείς, μπορεί να προκληθεί μια ψυχοσωματική ή άλλη διανοητική διαταραχή. Είναι αναπόφευκτη συνέπεια της ζωής και συνιστά ένα ιδιαίτερα πολύπλοκο φαινόμενο στην σύγχρονη τεχνολογική κοινωνία. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η επιτυχία ή η αποτυχία ενός ατόμου να ελέγχει καταστάσεις, που μπορούν να προκαλέσουν στρες, ασκεί επίδραση στην λειτουργική του ικανότητα. Η ικανότητα του ατόμου να αντιμετωπίζει το στρες κυριαρχεί στην ψυχοσωματική έρευνα. Οι ερευνητές αναφέρουν στατιστικά σημαντική σχέση μεταξύ στεφανιαίας καρδιοπάθειας και ατόμων τα οποία παρουσιάζουν πρότυπα συμπεριφοράς που δημιουργούν στρες και ακολουθούν έναν τρόπο ζωής, ο οποίος χαρακτηρίζεται από ανυπομονησία και την αίσθηση του κατεπείγοντος, σκληρή ανταγωνιστικότητα και συνεχή απασχόληση με επαγγελματικές και συναφείς χρονικές προθεσμίες. Άλλα ονόματα για το στρες είναι: άγχος, αίσθημα πίεσης, ένταση, ανησυχία. Υπάρχουν διάφοροι τρόποι να αναλύσουμε τους τύπους του στρες, όπως φυσικό στρες και ψυχολογικό στρες. Θεωρώ ότι η καλύτερη ανάλυση είναι σωματικό στρες, συναισθηματικό στρες και νοητικό στρες. Φυσικά, επειδή είμαστε μια ολότητα, το κάθε ένα αλληλεπιδρά με το άλλο και σαν σύνολο η ένταση εκδηλώνεται και στα τρία επίπεδα. Είναι, όμως, σημαντικό να εντοπίσουμε σε πιο επίπεδο βρίσκεται η πηγή του, γιατί έτσι μπορούμε πιο αποτελεσματικά να το αντιμετωπίσουμε. Σωματικό στρες μπορεί να δημιουργηθεί από εξωτερικές συνθήκες, όπως η οδήγηση κάτω από δυνατή βροχή, η έντονη άσκηση, η βιασύνη για να προλάβουμε το λεωφορείο για την δουλειά μας, έντονη ορθοστασία στην εργασία, η απειλή της ζωής μας από έναν κακοποιό, ένα ατύχημα. Συναισθηματικό στρες μπορεί να προκληθεί από απογοήτευση στην εργασία μας, από μια έντονη διένεξη με ένα πελάτη, από επιθυμίες που δεν εκπληρώνονται, από έναν χωρισμό. Και τέλος. νοητικό στρες μπορεί να έχουμε από έντονη νοητική εργασία, υπερβολικό διάβασμα, σκέψεις για εργασίες που πρέπει να εκπληρωθούν πολύ σύντομα. Όμως, αυτό που υπάρχει στο βάθος της κατάστασης του στρες, αν αναλυθεί είναι ο φόβος. Όταν κινδυνεύει η ζωή μας ή κάποιων προσφιλών προσώπων, φοβόμαστε. Όταν ο διευθυντής μάς υποτιμά για την απόδοσή μας στην εργασία, φοβόμαστε μην την χάσουμε. Όταν νοητικά υπερβάλουμε σε σκέψεις και σχέδια, φοβόμαστε μήπως ο στόχος που μας έχουν βάλει στην δουλειά μας, δεν πετύχει και χάσουμε τη θέση μας. Είναι καλό να δούμε τι συμβαίνει οργανικά μέσα μας και να βρούμε τρόπους αντιμετώπισης, αλλά - το κυριότερο - τον λόγο που αυτό συμβαίνει. Υπάρχουν αμέτρητα άρθρα για το στρες αλλά λίγα αποτελεσματικά, γιατί δεν τολμούν να αγγίξουν την ρίζα του προβλήματος, που είναι η πεποίθησή μας πως το τώρα είναι μόνιμο και παντοτινό. Δεν μπορούμε να αποδεχθούμε την προσωρινότητά μας, τα λάθη μας, τις αδυναμίες μας. Μοιάζουμε με ένα φοβισμένο ζωάκι γαντζωμένοι πάνω σε έναν κορμό δένδρου μέσα σε ένα ορμητικό ποτάμι και πιστεύουμε πως είμαστε ασφαλείς παρόλο που ακούμε από μακριά τους καταρράχτες. Είναι τόσο απλό να σταματήσουμε να είμαστε γαντζωμένοι και να αρχίσουμε να κολυμπάμε. Στην αρχή μέχρι να μάθουμε κολύμπι μπορεί να είναι επικίνδυνο, όμως από ένα φοβισμένο ζωάκι που περιμένει το θάνατό του πάνω σε ένα δέντρο κλαίγοντας, είναι πιο όμορφη μια τίγρης που πηδάει στα νερά και προσπαθεί να κολυμπήσει, έστω και αν δεν τα καταφέρει να φτάσει ποτέ στην ακτή. Είναι σημαντικό να αντιληφθούμε ότι στη ζωή μας έχουμε αποδεχθεί δομές που μπορεί να είναι εσφαλμένες και εξυπηρετούν την επιβίωση ενός matrix και όχι την δική μας ευτυχία. Είναι ωφέλιμο να παρατηρήσουμε ανθρώπους που είναι ευτυχισμένοι, έχοντας πολύ λιγότερα υλικά αγαθά απ’ όσα εμείς και να σταματήσουμε να ζούμε κάτω από την σκιά του φόβου. (www.yogaonline.gr) Holistic Life 19

Η χρήση και ανάπτυξη του βελονισμού τα τελευταία 2500 χρόνια, έχει συσσωρεύσει σημαντικό πλούτο εμπειρίας στην εφαρμογή του. Αυτό πιστοποιείται από τη μεγάλη γκάμα ασθενειών, συμπτωμάτων και παθολογικών καταστάσεων που αντιμετωπίζονται αποτελεσματικά με τον βελονισμό. Πάνω από 2 δισεκατομμύρια άνθρωποι παγκοσμίως και 12 εκατομμύρια στην Αμερική χρησιμοποιούν το βελονισμό.

Traditional Chinese Medicine

H χρήση και ανάπτυξη του βελονισμού Γράφει η Ιλάειρα Μπουρατίνου, διευθύντρια του Oriental Medicine and Shiatsu Training Centre (ΟΜ)

ε αντίθεση με άλλες παραδοσιακές μεθόδους θεραπείας που τείνουν να εξειδικεύονται σε ένα κυρίως εθνικό ή πολιτιστικό επίπεδο όσον αφορά τη πρακτική τους εφαρμογή, ο βελονισμός χρησιμοποιείται σε παγκόσμιο επίπεδο και κυρίως από τη δεκαετία του ’70. Ήδη από το1979 η Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας (WHO) αναγνωρίζοντας το συνεχώς αυξανόμενο ενδιαφέρον για τον βελονισμό σε παγκόσμιο επίπεδο, διοργάνωσε ένα διεθνές συμπόσιο στο Πεκίνο για το θέμα αυτό. Βελονιστές από διαφορετικές χώρες προσκλήθηκαν για να προσδιορίσουν παθολογικές καταστάσεις που η θεραπεία μέσω βελονισμού θα μπορούσε να βοηθήσει. Οι σύνεδροι κατάρτισαν μια λίστα από 43 τέτοιες ασθένειες. Επειδή όμως εκείνη την εποχή η λίστα αυτή δεν στηριζόταν σε κλασικές κλινικές μελέτες, σύμφωνες με μια σχολαστική επιστημονική πρακτική, η αξιοπιστία της αμφισβητήθηκε. Τις τελευταίες δύο δεκαετίες έχουν γίνει εκτεταμένες κλινικές μελέτες σχετικές με τον βελονισμό. Επιπρόσθετα, πειραματικές έρευνες έχουν εκπονηθεί σχετικές με το μηχανισμό με τον οποίο δρα ο βελονισμός. Η έρευνα αυτή ενώ κυρίως στοχεύει στο να απαντήσει στο μηχανισμό δράσης του βελονισμού, μπορεί ταυτόχρονα να προσφέρει κι αποδείξεις για την αποτελεσματικότητά του. Το 1991 μία μελέτη πάνω στην παραδοσιακή ιατρική και τη σύγχρονη υγεία κατατέθηκε από τον Γενικό Διευθυντή της WHO στη 44η σύνοδο της οργάνωσης. Η μελέτη κατέδειξε ότι σε

20 Holistic Life

χώρες που ο βελονισμός αποτελούσε μέρος της πολιτιστικής τους κληρονομιάς, η χρήση του σαν ολοκληρωμένη προσέγγιση τόσο στη σύγχρονη όσο και στην παραδοσιακή ιατρική δεν παρουσίαζε δυσκολίες. Ωστόσο σε χώρες όπου η σύγχρονη Δυτική ιατρική είναι το θεμέλιο στη φροντίδα της υγείας, η δεοντολογική χρήση του βελονισμού απαιτεί αντικειμενικές αποδείξεις της αποτελεσματικότητάς του, υπό ελεγχόμενες κλινικές συνθήκες. Από τότε μέχρι σήμερα έχουν εκπονηθεί δεκάδες νέες μελέτες για το βελονισμό που συμβάλλουν στη όλο και αυξανόμενη εφαρμογή του σε παγκόσμιο επίπεδο. Το 1996 στο συμβούλιο της WHO για τον βελονισμό που διεξήχθη στη Cervia της Iταλίας εκδόθηκαν και οι οδηγίες για την εκπαίδευση στο βελονισμό στο έντυπο Guidelines on Basic Training and Safety in Acupuncture. (apps.who. int/medicinedocs/pdf/whozip56e/whozip56e. pdf) Οι οδηγίες αυτές είναι σαφείς όσον αφορά στην

εκπαίδευση και αναφέρουν την ύλη και τις απαραίτητες ώρες εκπαίδευσης για άτομα με ιατρική εκπαίδευση και για άτομα χωρίς. Οι επίσημες κλινικές μελέτες που έχουν γίνει πάνω στον βελονισμό, μπορούν να ταξινομηθούν σε τέσσερις κατηγορίες. Η Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας έχει εκδώσει τον παρακάτω κατάλογο παθήσεων και συμπτωμάτων για τα οποία ο βελονισμός μπορεί να χρησιμοποιηθεί. Διαβάστε περισσότερα πάνω στις κλινικές έρευνες που έχουν γίνει στην ιστοσελίδα του WHO Acupuncture: Review and Analysis of Reports on Controlled Clinical Trials http://apps.who.int/medicinedocs/en/d/Js4926e/ Όπως φαίνεται από αυτόν τον κατάλογο, ο βελονισμός είναι αποτελεσματικός στην αντιμετώπιση μεγάλου αριθμού παθήσεων και άλλων καταστάσεων. Έτσι, ο βελονισμός χρήζει μεγαλύτερου σεβασμού και προσοχής από όλους τους δημόσιους και ιδιωτικούς φορείς υγείας. 1. Συμπτώματα και παθήσεις για τις οποίες η αποτελεσματικότητα του βελονισμού έχει αποδειχθεί ξεκάθαρα μέσω κλινικών δοκιμών: • αλλεργική ρινίτιδα • αυχενικό σύνδρομο • διάστρεμμα • δυσμηνόρροια • εγκεφαλικό επεισόδιο • επιγαστραλγία από πεπτικό έλκος ή γαστρίτιδα • επίσπευση τοκετού • θλάση • ισχιαλγία • κατάθλιψη • κεφαλαλγία • κολικός νεφρών • μετεγχειριτικός πόνος • οδοντιατρικός πόνος • οσφυαλγία • παρενέργειες της χημειοθεραπείας και ακτινοθεραπείας • περιαρθρίτιδα του ώμου • ρευματοειδής αρθρίτιδα • στομαχική ναυτία, έμετος • τενοντίτιδα εκτεινόντων του αγκώνα • υπέρταση • υπόταση 2. Συμπτώματα και παθήσεις για τις οποίες η αποτελεσματικότητα του βελονισμού είναι σαφής, αλλά χρειάζονται παραπέρα κλινικές δοκιμές για να αποδειχθεί πλήρως: • άγχος • ακμή • αποτοξίνωση από αλκοόλ ή ναρκωτικές ουσίες • άσθμα βρογχικό • αϋπνία • μειωμένη γαλακτοφορία • διαταραχές γαστρικής κινητικότητας • ελκώδης κολίτιδα • επιπεφυκίτιδα • έρπης ζωστήρ • ινομυαλγία • κάπνισμα • κνησμός • κοιλιακό άλγος (σε οξεία γαστρεντερίτιδα ή σπασμό του πεπτικού σωλήνα) • κρανιοεγκεφαλική κάκωση, κλειστή • κροταφογναθικό σύνδρομο • νευραλγία • νευροδερματίτιδα • νεφρολιθίαση • νόσος Ménière • οστεοαρθρίτιδα • ουρική αρθρίτιδα • ουρολοίμωξη επαναλαμβανόμενη • πάρεση του προσωπιαίου • πολυκυστικές ωοθήκες • πόνος οξύς στη σπονδυλική στήλη • πονόλαιμος • πόνος σε καρκινοπαθείς • προεμμηνορρυσιακό σύνδρομο • προστατίτιδα χρόνια • πυρετός • ρινορραγία • σύνδρομο Raynaud • σακχαρώδης διαβήτης, μη ινσουλινοεξαρτώμενος • στητική δυσλειτουργία • υπερένταση • γυναικεία υπογονιμότητα • υπέρβαρες καταστάσεις • υπερλιπιδαιμία • χολοκυστίτιδα • χολολιθίαση • ωτίτιδα 3. Συμπτώματα και παθήσεις για τις οποίες υπάρχουν μεμονωμένες κλινικές δοκιμές όπου αναφέρονται θεραπευτικά αποτελέσματα και στις οποίες αξίζει να χρησιμοποιηθεί, μιας και η θεραπεία με συμβατικές μεθόδους είναι αμφίβολη: • αμφιβληστροειδoπάθεια • αχρωματοψία • δύσπνοια • κώφωση • σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου • πνευματική καθυστέρηση • χλώασμα • χρόνια πνευμονική καρδιά 4. Συμπτώματα και παθήσεις για τις οποίες μπορεί να δοκιμασθεί ο βελονισμός, εφ’ όσον ο θεραπευτής έχει την κατάλληλη ιατρική γνώση και εξοπλισμό: • διάρροια σε βρέφη και μικρά παιδιά • δύσπνοια στην χρόνια αναπνευστική πνευμονοπάθεια • εγκεφαλίτιδα • κώμα • παράλυση • σπασμοί σε βρέφη • στεφανιαία νόσος (στηθάγχη).

Holistic Life 21

Οποιοδήποτε κομμάτι του νου είναι διαχωρισμένο από την Καρδιά, το Πνεύμα, το σκοπό του ανθρώπου και την πρωταρχική αλήθεια και νοημοσύνη του Σύμπαντος είναι αντίθετο με την κίνηση του Μεγάλου Συνόλου. Ας προετοιμαστούμε για την επιστροφή στο Μεγάλο Σύνολο απαλλάσσοντας τους εαυτούς μας από όλα τα συσσωρευμένα κομμάτια τα οποία παραλύουν τη νόηση. Με αυτό τον τρόπο θα λειτουργήσουμε ως ολιστικοί θεραπευτές του εαυτού μας. (Λάο Τσε, Τάο Τε Τσινγκ)

Traditional Chinese Medicine

Ίαση και Αυτογνωσία στην Kινέζικη Iατρική Η θεραπεία ως δίαυλος επικοινωνίας της ψυχής του ανθρώπου με το σώμα του (Μέρος Α’) Γράφει ο Εμμανουήλ Παπαμιχάλης, βελονιστής, πτυχιούχος του πανεπιστημίου του Portsmouth και μέλος του British Acupuncture Council, (www.nafsikos.com)

22 Holistic Life

στοιχα τη ζωή και την κίνηση μέσα στο σύμπαν. Γιν είναι η κεντρομόλος δύναμη η οποία κρατάει το κέντρο, συντηρεί, προμηθεύει. Γιανγκ είναι η φυγόκεντρος δύναμη η οποία ενεργοποιεί, δημιουργεί, καθοδηγεί, εξελίσσει. Το σύμπαν βρίσκεται σε μια διαρκή εξέλιξη, διεύρυνση, εξάπλωση χωρίς όμως ποτέ να χάνει το κέντρο του, έτσι κρατιέται η ισορροπία. Τα πάντα στη φύση από τις πέτρες, τα δέντρα, τα ζώα μέχρι την βαρύτητα και τον ηλεκτρισμό είναι ενέργεια, όπως ενέργεια είναι και το σώμα του ανθρώπου καθώς και τα συναισθήματα και οι σκέψεις του. Ο άνθρωπος είναι μια μικρογραφία, πιστή αναπαράσταση του σύμπαντος· έτσι λοιπόν οι ίδιες δυνάμεις που ενεργούν στη φύση δρουν και μέσα στο ανθρώπινο σώμα. Οι Ταοϊστές έμαθαν για τη λειτουργία του ανθρώπινου σώματος παρατηρώντας τη φύση και μελέτησαν τις αρχές του σύμπαντος γνωρίζοντας τον εαυτό τους. Ως επιστήμονες, μέσω της παρατήρησης, συνειδητοποίησαν ότι όπου υπήρχε κάποια διαταραχή στο φυσικό περιβάλλον ή ασθένεια στον άνθρωπο υπήρχε ταυτόχρονα και παρεμπόδιση της κίνησης της ενέργειας. Είδαν πως η επιβράδυνση ή στασιμότητα της ενέργειας οδηγεί αργότερα σε μείωση αυτής και μετέπειτα στην εμφάνιση συμπτωμάτων ασθένειας. Άρα η ασθένεια δεν είναι κάτι διαφορετικό από απουσία κίνησης στη ζωή του ανθρώπου. Το πιο ενδιαφέρον όμως στις ανακαλύψεις τους ήταν ότι κατάφεραν να βρουν τις αντιστοιχίες του κάθε συμπτώματος, δηλαδή της κάθε πάθησης στο σώμα, με τα συναισθήματα και τις σκέψεις του ανθρώπου. Η προσκόλληση σε συναισθήματα φόβου, θλίψης, θυμού, η συνεχής αγωνία και άγχος, τα επαναλαμβανόμενα πρότυπα σκέψεων, όπως και οι βλαβερές συνήθειες, εμποδίζουν την κίνηση της ενέργειας στους μεσημβρινούς του σώματος απομυζώντας τη ζωτικότητα του οργανισμού. Όπως ακριβώς συμβαίνει σε έναν ποταμό όταν συσσωρεύονται εμπόδια σε περιοχές κατά μήκος του. Έτσι ένας πονοκέφαλος μπορεί να παρουσιάζεται μετά από μία έξαρση θυμού ή έντονο άγχος, μια ταχυκαρδία ή κρίση πανικού απλά και μόνο μετά από μία σκέψη που πυροδότησε φόβο, μια αναπνευστική αλλεργία μετά από μία μεγάλη περίοδο στεναχώριας ή απογοήτευσης. Από την άλλη μεριά είδαν ότι η βελτίωση της ροής της ενέργειας στο σώμα οδηγεί σε καλή υγεία και ευεξία όπως και σε χαρούμενη διάθεση αλλά και θετικότερη στάση προς τη ζωή. Αφού χαρτογράφησαν το σώμα σε κανάλια ενέργειας βρήκαν σημεία πάνω σε αυτά τα οποία συνδέονται με συγκεκριμένα όργανα. Η ενεργοποίηση αυτών των σημείων, όπως γίνεται στις θεραπείες του βελονισμού, εξαλείφει τα ενεργειακά εμπόδια και επαναφέρει την ισορροπία σε αντίστοιχες περιοχές του σώματος δυναμώνοντας τη σύνδεση μεταξύ τους. Έτσι ολόκληρος ο οργανισμός πλέον λειτουργεί ξανά ως ένα ενιαίο σύστημα. Σιγά - σιγά, ο θεραπευόμενος ανακαλύπτει ότι η επανεκκίνηση αυτή του συστήματος αναγεννά ολόκληρο το είναι του, διευρύνει το πεδίο δράσης του, αλλάζει σταδιακά τη σχέση που έχει πρωτίστως με το σώμα του και τον εαυτό του και κατ’ επέκτασιν με το περιβάλλον γύρω του. Η υποχώρηση των συμπτωμάτων ταυτόχρονα με την θετική αυτή αλλαγή στη διάθεση και στο χαρακτήρα του τον βοηθά να δει τη σχέση που υπάρχει μεταξύ της ασθένειας και παλιών προτύπων συμπεριφοράς, τα οποία και δημιούργησαν την ασθένεια. Πλέον, αυτή η συνειδητοποίηση και γνώση του προσφέρει νέους τρόπους επικοινωνίας και δράσης μέσα στη ζωή του οι οποίοι δύναται να τον οδηγήσουν σε καταστάσεις εσωτερικής αρμονίας και πνευματικής εξέλιξης. Έτσι ο θεραπευόμενος από παθητικός παρατηρητής - ασθενής μετατρέπεται σε ερευνητή - θεραπευτή ολόκληρου του εαυτού του. Για να γίνει αυτή η αλλαγή απαιτείται μια συνειδητή απόφαση αποδοχής αυτής της νέας κατεύθυνσης – κίνησης που εδραιώνεται μέσα του. Η καλύτερη υγεία, χαρά αλλά και περισσότερη αγάπη που αρχίζει να νιώθει για τον εαυτό του και τους ανθρώπους γύρω του κάνει ευκολότερη αυτή τη μετάβαση. Το ταξίδι επιστροφής στην μεγάλη αγκαλιά του Σύμπαντος έχει μόλις ξεκινήσει! Όπως άλλωστε μας λέει και ο Ιπποκράτης, η ίαση είναι θέμα χρόνου, είναι όμως επίσης και μια ευκαιρία…

Πανδρόσου 31, Παλαιό Φάληρο – τηλ.: 210-9837344, 210-9825025 - fax: 210-9849057 www.nhs.gr – info@nhs.gr

Holistic Life 23

Όταν το στρές χρονίσει οι επιπτώσεις που προκαλεί στον οργανισμό γίνονται μόνιμη κατάσταση, και έτσι προκύπτουν ασθένειες, όπως ημικρανία, άσθμα, έλκος, κολίτιδα, αρθρίτιδα, δερματοπάθειες, υπέρταση, κ.α., οι λεγόμενες ψυχοσωματικές ασθένειες.

Homeopathy

Μήπως έχω πολύ άγχος; Τι μπορώ να κάνω γι’αυτό;

Γράφει ο Κωνσταντίνος Πίσιος, Ειδικός Παθολόγος – Ομοιοπαθητικός (www.celebrityhomeopathy.com)

ταν κάποιος συναναστρέφεται με κόσμο αυτόματα παρατηρεί και δέχεται τις αντιδράσεις τους και σχεδόν ακαριαία κρίνει και τη συμπεριφορά τους. Ό,τι είναι εμφανώς πιο διαφορετικό από τον ίδιο, το βλέπει αμέσως και με ευκολία. Αυτό το “διαφορετικό” είναι πολλές φορές το «άρρωστο μέρος» σε κάποιον. Έτσι αν δούμε κάποιον που δείχνει ανήσυχος, φοβισμένος και δεν μπορεί να συγκεντρωθεί εύκολα σε αυτά που του λέμε, μπορούμε να πούμε γι’αυτον ότι δεν είναι καλά. Ο ίδιος μπορεί να μην αντιλαμβάνεται τίποτα από όλα αυτά αλλά οι άλλοι αμέσως αντιλαμβάνονται ότι πάσχει, και τον ονομάζουν «αγχώδη». Ως άγχος ονομάζουμε ένα διάχυτο, δυσάρεστο, συχνά ασαφές συναίσθημα που εκδηλώνεται με φόβο, ένταση και ανησυχία και που τις περισσότερες φορές συνοδεύεται και από σωματικά συμπτώματα. Για να μπορέσετε να μάθετε αν έχετε άγχος, θα πρέπει να γνωρίζετε πρώτα τα συμπτώματα με τα οποία αυτό εκφράζεται. Ο κάθε άνθρωπος θα έχει μερικά από αυτά, ανάλογα με τον χαρακτήρα του και το επίπεδο υγείας του, ενώ πόσο έντονα θα είναι τα συμπτώματα θα εξαρτώνται και αυτά από την διαφορετικότητα των ανθρώπων. Ψυχολογικά συμπτώματα άγχους: ανησυχία, ανικανότητα συγκέντρωσης, ανικανότητα λήψης αποφάσεων, αίσθηση σύγχυσης, αρνητικές σκέψεις Συναισθηματικά συμπτώματα: συχνός θυμός και έλλειψη υπομονής, συμπτώματα κατάθλιψης, αλλαγές διάθεσης, αύξηση συναισθημάτων τρόμου και φόβου Εκτός από την ψυχοσωματική σφαίρα, το άγχος επιδρά και στο σώμα και αρκετές φορές μπορεί τα σωματικά συμπτώματα να είναι πιο έντονα. Σωματικά συμπτώματα άγχους: ταχυπαλμία, ωχρότητα, τρέμουλο, ταχύπνοια, στομαχικές δι24 Holistic Life

αταραχές, αίσθημα πνιγμού, εφίδρωση, συχνουρία, πόνοι στο στήθος, εξάντληση, μυϊκή πόνοι, κοκκινίλες, εξανθήματα, μουδιάσματα. Επίσης ίσως εμφανιστούν αλλαγές στη συμπεριφορά. Aλλαγές στη συμπεριφορά: γρήγορη ομιλία ή δυσκολία στην ομιλία, έλλειψη συντονισμού των κινήσεων, δάγκωμα νυχιών, γρήγορες κινήσεις ποδιών, σύσπαση μυών, αϋπνίες. Όλα τα παραπάνω συμπτώματα αν είναι χρόνια ενέχουν πολλούς κινδύνους γιατί σε πάρα πολλές μελέτες το άγχος συσχετίστηκε με καρδιακά νοσήματα (έμφραγμα, εγκεφαλικό, υπέρταση), κατάθλιψη, ημικρανίες, ψωρίαση, γαστρεντερικά νοσήματα (ελκώδης κολίτιδα, έλκος) και το πιο σημαντικό, με διάφορους καρκίνους. Έτσι, όποιος έχει μερικά από τα συμπτώματα αυτά, από κάθε κατηγορία, θα πρέπει να σκεφτεί σοβαρά με τι τρόπο θα αντιμετωπίσει το άγχος του ώστε να αποφύγει τις παραπάνω επιπλοκές και να μπορεί να ζήσει υγιής και ευτυχισμένος. Ένας ιδιαίτερα αποτελεσματικός τρόπος είναι η Ομοιοπαθητική. Μπορεί να βοηθήσει τον αγχώδη ασθενή να απαλλαχτεί από τα συμπτώματά του καθώς και να του τονώσει την αυτοπεποίθηση. Το καλό με τα ομοιοπαθητικά φάρμακα είναι ότι δεν υπάρχει πρόβλημα εθισμού, ούτε παρενεργειών όπως με τα συμβατικά φάρμακα. Επίσης δεν θα χρειαστεί να λαμβάνονται για πολύ καιρό, αφού μόλις ο ασθενής αισθανθεί ότι το άγχος του έχει αντιμετωπιστεί αρκετά, δεν χρειάζεται να συνεχίσει να παίρνει αγωγή ή άλλη θεραπεία στη συνεχεία. Η θεραπεία είναι εξατομικευμένη, και οι φαρμακευτικές ουσίες που χρησιμοποιούνται είναι φυσικές, με μικρό οικονομικό κόστος αλλά με ισχυρή δράση. (www.homeoathens.com)

Στην Ελλάδα σήμερα:

Σκέψεις για την θεραπεία Γράφει ο Λύσανδρος Μυγιάκης Ομοιοπαθητικός (Diploma British Institute of Homeopathy), διευθύνων στον Πολυχώρο Ομοιοπαθητικής Αθηνών - www.altersimilia.gr

το προηγούμενο άρθρο μου είχα διατυπώσει κάποιες σκέψεις για την καθημερινή πράξη της ιατρικής. Έλεγα λοιπόν πόσο πολύ η σύγχρονη ιατρική στηρίζεται όλο και περισσότερο σε πολύπλοκες τεχνολογίες και πανάκριβες θεραπείες προκειμένου να επιτελέσει έργο. Ακόμη ότι όλο και περισσότερο καθίσταται δύσκολο να παρακολουθήσουν αυτές τις εξελίξεις οι μέσοι πολίτες, έστω και οι ασφαλισμένοι σε κάποιον ασφαλιστικό φορέα. Τελικά το κοστολόγιο των υπηρεσιών υγείας στο δημόσιο σύστημα έχει εξακοντιστεί στα ύψη και ο πολίτης καλείται διαρκώς να πληρώσει από την τσέπη του για εξετάσεις που δεν καλύπτει το ταμείο του. Ένα ταμείο που το πληρώνει με αρκετές εκατοντάδες ευρώ κάθε μήνα επί χρόνια, μέχρι που δεν αντέχει πλέον να το πληρώνει. Στη σημερινή ταλαίπωρη πατρίδα μας δεν περνάει από κανενός «υπεύθυνου» το μυαλό ότι κάποια στιγμή θα πρέπει να οργανωθεί ένα σύστημα υγείας που θα εμπεριέχει ουσιαστική πρόληψη. Ακόμη ότι μπορούν να διασωθούν τεράστια ποσά χρημάτων, που σήμερα τα στερούμαστε όλοι, εάν εισέλθουν στο σύστημα υγείας προληπτικές μέθοδοι που θα αναφέρονται στην υγιεινή ζωή, στη σωστή διατροφή, σε βιταμίνες, σε εναλλακτικές μεθόδους θεραπείας. Όλα αυτά δηλαδή που παρέχουν πολλά με ελάχιστο κόστος. Βέβαια στην πατρίδα μας όταν μιλάμε για πρόληψη ο νους του γιατρού πρώτιστα και αυτόματα πηγαίνει στα εμβόλια, τα οποία όλο και συχνότερα διαφημίζονται στα μέσα μαζικής «ενημέρωσης» από τις πολυεθνικές εταιρείες που τα παράγουν. Έχουμε δει το ίδιο έργο να παίζεται πολλές φορές. Συχνά στηρίζεται στη δημιουργία ενός κλίματος φόβου, προκειμένου οι υποψήφιοι ασθενείς πελάτες να τρέξουν να κάνουν το εμβόλιό τους για να μην αρρωστήσουν. Πριν μερικά χρόνια πληρώσαμε όλοι μας σαν φορολογούμενοι πολίτες μεγάλα ποσά για ένα εμβόλιο που τελικά σε μεγάλο βαθμό πήγε στα σκουπίδια. Δεν θα μιλήσω περισσότερο για τα εμβόλια αφού ο προβληματισμός για την τυχόν χρησιμοποίησή τους είναι μεγάλος και μπορεί να τον μελετήσει ο κάθε ενεργός πολίτης και στο διαδίκτυο. Στην Ομοιοπαθητική υπάρχει μια διαφορετική προσέγγιση που συνίσταται στην ενίσχυση του

οργανισμού με το ιδιοσυγκρασιακό του φάρμακο. Δεν ανοίγει κάποιος έναν αντιπαραγωγικό πόλεμο με μικρόβια και ιούς αλλά ενισχύει τον οργανισμό. Και βέβαια στον πόλεμο με τα μικρόβια χρειάζονται τεράστια μέσα αφού αυτά «τα άτιμα» αμύνονται όλο και καλύτερα και επομένως πρέπει να βρούμε περισσότερα αντιβιοτικά και …πάει λέγοντας. Δεν επιθυμώ να φανώ τάχα ότι είμαι κατά της λεγόμενης εξέλιξης της επιστήμης αφού πολύ εύκολα πολλοί θα σπεύσουν να πουν ότι πολλά πράγματα είναι απαραίτητα. Θα συμφωνούσα μαζί τους εάν με έπειθαν ότι ο σκοπός τους είναι αληθινά η πρόοδος της επιστήμης, δηλαδή η αληθινή θεραπεία και η απελευθέρωση του ανθρώπου από τα μύρια όσα δεσμά του και όχι μια διαιωνιζόμενη πρόφαση περί της επιστήμης προς εξυπηρέτηση καθαρά εμπορικών σκοπών. Αλήθεια, πόσο πραγματικά ενδιαφέρονται οι βιομηχανίες φαρμάκων να βρουν ένα αληθινό φάρμακο κατά του καρκίνου; Εννοώ ένα φάρμακο που θα τον εξαφανίσει από προσώπου γης. Και το ερώτημα είναι μάλλον ρητορικό αφού είναι πολλοί εκείνοι που δικαίως πιστεύουν ότι τέτοια φάρμακα έχουν βρεθεί πολλές φορές αλλά κάποιοι τα έχουν κλειδωμένα στα συρτάρια τους αφού πρώτα φρόντισαν να απαξιώσουν τους εφευρέτες τους ως δήθεν αγύρτες ή ψευτοεπιστήμονες. Πολλά θλιβερά συμβαίνουν στο σημερινό στάδιο της ανθρώπινης εξέλιξής μας επάνω σε αυτόν τον πλανήτη και κυρίως μια κρίση αξιών, προτεραιοτήτων και οράματος. Ελπίζω ότι δεν σας κούρασα με την φλυαρία μου αλλά μετά από χρόνια που έγραφα μόνο για θέματα Ομοιοπαθητικής και υγείας, είπα να σπάσω τη σιωπή και να αναφερθώ σε κάποια ζητήματα σαν τα προαναφερθέντα. Τα λεγόμενα θα φτάσουν στα αυτιά που είναι να φτάσουν ενώ πολλά από τα άλλα θα συνεχίσουν να είναι κλειστά. Παρόλα αυτά κάθε καλοπροαίρετο άτομο που δίνει συνειδητό αγώνα να παραμείνει άνθρωπος μέσα σε δύσκολους καιρούς μπορεί να οραματίζεται τον θαυμαστό ήλιο που διαλύει τα σκοτάδια. Σε δύσκολες στιγμές και όχι μόνο! Γιατί παρόλες τις σημερινές δυσκολίες, όπως είπε ένας σοφός: «Μετά από το κλάμα έρχεται η χαρά, κι εκείνη η χαρά έρχεται το πρωί. Μονάχα η αυγή είναι ήδη με μας. Μια πλήρης παλίρροια φωτός κινείται αναπόφευκτα στο δρόμο της προς εμάς».

Λ. ΜΥΓΙΑΚΗ: «ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ REPERTORY ΟΜΟΙΟΠΑΘΗΤΙΚΗΣ» Ομοιοπαθητικό αλφαβητικό λεξικό συμπτωμάτων και ομοιοπαθητικών φαρμάκων Πρώτη έκδοση στην ελληνική γλώσσα. (Σελίδες: 1300) Το απαραίτητο βιβλίο που έλειπε εδώ και 35 χρόνια. Δέκα χρόνια έρευνα και υπεύθυνη συγγραφή. Χιλιάδες λήμματα (rubrics) συμπτωμάτων παρουσιασμένα πλήρως στην ελληνική γλώσσα (και με την αγγλική τους ονομασία). Αλφαβητική κατάταξη για εύκολη ανεύρεση του συμπτώματος και των φαρμάκων. Περιέχει επίσης κατάλογο με συμπληρωματικά φάρμακα, αντίδοτα, ασύμβατα και δύο εργασίες των Kent και Roberts για ζητήματα ανάλυσης του περιστατικού με τη βοήθεια του Repertory. Ένα βιβλίο με το οποίο εργάζονται καθημερινά εκατοντάδες ομοιοπαθητικοί, σπουδαστές και μελετητές της Ομοιοπαθητικής. Περιέχει και CD-ROM με ένα σεμινάριο Ομοιοπαθητικής του Λύσανδρου Μυγιάκη. Αναζητήστε το στον «Πoλυχώρο Ομοιοπαθητικής Αθηνών» μαζί με ακόμη 50 βιβλία και CD-ROMs Ομοιοπαθητικής στην ελληνική γλώσσα. (Προσοχή: Το Ελληνικό Repertory Ομοιοπαθητικής κυκλοφορεί μόνο σε βιβλίο!)

Πληροφορίες: Εκδόσεις ALTER-SIMILIA τηλ. 210 7643963, 6978875928 - www.altersimilia.gr

Έκπτωση 15% για περιορισμένο αριθμό αντιτύπων (5 βιβλία)! Holistic Life 25

Παρά το γεγονός ότι τα οδοντικά σφραγίσματα με αμάλγαμα είναι σε ευρεία χρήση για περίπου 150 χρόνια, αυτό άρχισε να αλλάζει στα μέσα της δεκαετίας του 1980, όταν άρχισαν να εμφανίζονται στοιχεία ότι απελευθερώνονταν ατμοί υδραργύρου από αυτά τα σφραγίσματα. H χρήση μαύρων σφραγισμάτων με αμάλγαμα συνδέθηκε με διάφορες παθήσεις, από αλλεργίες, νευρολογικές ασθένειες, ασθένειες των νεφρών, μέχρι αυτισμό, αυτοάνοσα νοσήματα και συγγενείς ανωμαλίες.

Homeopathy

Σφραγίσματα αμαλγάματος: Νέα στοιχεία για την επικινδυνότητά τους Γράφει ο Μηνάς Ρηγάτος Χειρ. οδοντίατρος, ειδικευμένος στο Παρίσι στην Ομοιοπαθητική - Εμφυτευματολογία - Περιοδοντολογία- www.homeodentist.gr

Αμάλγαμα και νόσος του Αλτσχάιμερ

Τα μαύρα σφραγίσματα αυξάνουν τον κίνδυνο διαβήτη

α υψηλά επίπεδα υδραργύρου στο σώμα σας, τα οποία μπορεί να προκύψουν από τα οδοντιατρικά σφραγίσματα, αυξάνουν δραματικά τον κίνδυνο του διαβήτη. Ερευνητές ανακάλυψαν ότι τα άτομα που έχουν υψηλότερα από το μέσο όρο επίπεδα υδραργύρου στον οργανισμό τους, έχουν έως και 65 τοις εκατό περισσότερες πιθανότητες να αναπτύξουν διαβήτη τύπου ΙΙ αργότερα στη ζωή τους. Ερευνητές από το ιατρική σχολή του πανεπιστημίου της Ιντιάνα των ΗΠΑ ήταν οι πρώτοι που εντόπισαν τον υδράργυρο ως αιτία του διαβήτη, που τοποθετείται μαζί με το κάπνισμα, την παχυσαρκία και την κακή διατροφή στον κατάλογο των παραγόντων κινδύνου. Έκαναν την ανακάλυψη, όταν μελέ-τησαν τον τρόπο ζωής 3.875 ανδρών και γυναικών. Εκείνοι που είχαν υψηλότερα επίπεδα υδραργύρου εξαιτίας των μαύρων σφραγισμάτων όταν ήταν νεότεροι, ήταν πολύ πιο πιθανό να γίνουν διαβητικοί σε μεγαλύτερη ηλικία. (Diabetes Care, 2013; doi: 10.2337/dc12-1842)

Σφραγίσματα υδραργύρου και Σκλήρυνση κατά πλάκας

αλαιότερες μελέτες έχουν δείξει μια σύνδεση ανάμεσα στη δηλητηρίαση υδραργύρου από τα σφραγίσματα αμαλγάματος και τη σκλήρυνση κατά πλάκας, αλλά και με άλλες ασθένειες σκλήρυνσης, όπως η αμυοτροφική πλευρική σκλήρυνση, η ασθένεια από την οποία πάσχει ο διάσημος φυσικός Dr Stephen Hawking. Πρόσφατα, μια σουηδική εφημερίδα δημοσίευσε την τεκμηριωμένη περίπτωση μίας ασθενούς με πολλά νευρολογικά προβλήματα, που είχε διαγνωστεί από το 1984 με αμυοτροφική πλευρική σκλήρυνση, ασθένεια που οδηγεί σε σταδιακή παράλυση και είναι θανατηφόρα. Ο οδοντίατρός της, ο οποίος αναγνώρισε πολλά συμπτώμα-

τα παρόμοια με εκείνα της δηλητηρίασης από υδράργυρο, πρότεινε στην ασθενή που είχε πολλά σφραγίσματα αμαλγάματος να τα αντικαταστήσει, ιδιαίτερα δεδομένου ότι θα τα νευρολογικά προβλήματά της εμφανίστηκαν μετά από την τοποθέτηση των σφραγισμάτων. Έξι εβδομάδες μετά την αντικατάσταση των μαύρων σφραγισμάτων, η ασθενής ήταν σε θέση να ανεβεί τις σκάλες χωρίς να βιώνει πόνους στην πλάτη. Τέσσερις μήνες αργότερα, επέστρεψε στο ίδιο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο της Σουηδίας, όπου είχε διαγνωστεί ασθένειά της, όπου εξέτασαν την κατάστασή της. Η ακόλουθη σημειογραφία καταχωρήθηκε στο αρχείο της: “Δεν υπάρχει κανένα σχόλιο για τη νευρολογική κατάσταση. Ως εκ τούτου, η ασθενής δεν παρουσιάζει οποιαδήποτε ασθένεια κινητικού νευρώνα. Έχει ενημερωθεί ότι νευρολογικά είναι σε πλήρη υγεία…”. Το νοσοκομείο κατέληξε στο συμπέρασμα ότι το πρόβλημα υπήρξε λόγω του υδραργύρου στο νωτιαίο μυελό. Εννέα χρόνια αργότερα, η ασθενής εξακολουθεί να είναι σε καλή υγεία. (Int J of Risk Safety Medicine, 1994; 4: 229-236)

Τα σφραγίσματα αμαλγάματος αναμένεται να απαγορευτούν σε ολόκληρη την Ευρώπη

α οδοντικά σφραγίσματα με αμάλγαμα - που περιέχει υδράργυρο - αναμένεται να μειωθούν σταδιακά σε όλη την Ευρώπη τα επόμενα χρόνια. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο είναι πιθανό να επιλέξει την πλήρη απαγόρευση έως το 2013, η οποία θα τεθεί σε ισχύ από το 2018, μετά από καταδικαστική έκθεση ενός φορέα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Αν και η υπηρεσία Bio-Intelligence Service (BIS) συνιστά την απαγόρευση κυρίως για περιβαλλοντικούς λόγους, έχουν επισημανθεί μια σειρά από προβλήματα υγείας των οποίων η αιτία είναι τα μαύρα σφραγίσματα. Τα προβλήματα αυτά κυμαίνονται από αλλεργίες, νευρολογικές ασθένειες, ασθένειες των νεφρών, μέχρι αυτισμό, αυτοάνοσα νοσήματα και συγγενείς ανωμαλίες. Οι έγκυες γυναίκες και τα παιδιά είναι ιδιαίτερα ευαίσθητα στις απειλές για την υγεία εξαιτίας του αμαλγάματος. Πέρα από τα επίπεδα υδραργύρου στα ψάρια που τρώμε και στο περιβάλλον μας, τα οδοντιατρικά αμαλγάματα είναι μακράν η κύρια πηγή του συνολικού φορτίου υδραργύρου στον οργανισμό μας, αναφέρουν οι συντάκτες της έκθεσης. Τα συμπεράσματά τους προκάλεσαν σοβαρή αμηχανία σε οδοντιατρικές κοινότητες όπως η British Dental Association που εδώ και χρόνια έχει υποστηρίξει ότι τα σφραγίσματα αμαλγάματος είναι ασφαλή. Παρά τις διαβεβαιώσεις της, η Σουηδία και η Δανία εισήγαγαν γενική απαγόρευση στη χρήση του οδοντιατρικού αμαλγάματος το 2008, ενώ η Αυστριακοί και οι Γερμανοί οδοντίατροι δεν το χρησιμοποιούν σε παιδιά, έγκυες και άτομα με προβλήματα στα νεφρά. Η Νορβηγία απαγόρευσε τα οδοντικά αμαλγάματα από το 2008. (Study on the Potential for Reducing Mercury Pollution from Dental Amalgam and Batteries, European Commission Bio-Intelligence Service, July 2012). Για να απαλλαγούμε από τα μαύρα σφραγίσματα πρέπει πρώτα να τα αφαιρέσουμε από την στοματική μας κοιλότητα, να τα αντικαταστήσουμε με κάποια λιγότερο επιβλαβή υλικά όπως τα composites και τα υαλονομερή και να φροντίσουμε για την απομάκρυνση του υδραργύρου και των άλλων μετάλλων από τον οργανισμό μας με την βοήθεια ειδικών ομοιοπαθητικών φαρμάκων, ή ειδικών φαρμακευτικών ουσιών. Για να αντικαταστήσουμε τα οδοντιατρικά αμαλγάματα, θα πρέπει ο οδοντίατρός μας να ακολουθήσει ένα αυστηρό πρωτόκολλο για την αφαίρεσή τους και στη συνέχεια με τη βοήθεια της ομοιοπαθητικής και της φυτοθεραπείας να γίνει απομάκρυνση του μετάλλου από το σώμα. www.homeodentist.gr

26 Holistic Life

www.homeodentist.gr

Holistic Life 27

Η θεραπευτική αγωγή των ανθοϊαμάτων είναι εξαιρετικά απλή, χωρίς παρενέργειες, χωρίς αντενδείξεις, δεν είναι τοξική, δεν αντιδοτείται και δεν είναι εθιστική. Αντιμετωπίζει και οξέα (π.χ. κρίση πανικού) και χρόνια περιστατικά (θλίψη) και η κάθε συνεδρία απέχει από την άλλη περίπου 3 εβδομάδες.

Bach Flower Remedies εαλτη εαλτη

Γνωρίστε τα Ανθοϊάματα του Έντουαρντ Μπαχ Γράφει η Πηνελόπη Χρυσικού, Ομοιοπαθητικός ιατρός Ανθοϊάματα Μπαχ, Ολιστική θεραπεία υπογονιμοτητας, Ολιστική διατροφολογική θεραπεία. (www.homeolife.gr)

α ανθοϊάματα ανακαλύφθηκαν στην Αγγλία το 1930 από τον γιατρό Έντουαρντ Μπαχ. Ήταν γιατρός στην οδό Χαρλεϊ όταν ο ίδιος αρρώστησε βαριά και του έδιναν μόνο λίγους μήνες ζωής. Έτσι, άρχισε μόνος του να ψάχνει να βρει τη θεραπεία του. Μετά από πειράματα που έκανε στο σπίτι του στην Οξφόρδη, βρήκε 37 ιάματα από άνθη ή δέντρα και ένα από πηγή νερού. Αυτά τα 38 ανθοϊάματα του Μπαχ, μπορεί να φαίνονται λίγα αλλά στον συνδυασμό τους δίνουν 293 εκατομμύρια επιλογές. Ο ίδιος ο Μπαχ έκτοτε έζησε άλλα 19 χρόνια.

28 Holistic Life

Ο Μπαχ πίστευε πως δεν υπάρχει θεραπεία όταν θεραπεύεται μόνο το σώμα. Έλεγε πως όλοι οι άνθρωποι με αρνητικά συναισθήματα ή σκέψη ή κατάσταση πάσχουν, αρρωσταίνουν. Καθώς είναι εξαιρετικά δύσκολο να παραδεχτούμε τα αρνητικά μας συναισθήματα χρειαζόμαστε την διευκόλυνση από ειδικούς για να μας μάθουν να το κάνουμε. Ο Μπαχ υποστήριζε πως τα ανθοϊάματα είναι μια απλή ασφαλής και αποτελεσματική μέθοδος ενώ μπορεί να διώξει τα αρνητικά συναισθήματα όπως το νερό λιώνει τον πάγο. Τα ανθοϊάματα φτιάχνονται τα περισσότερα ακόμη και σήμερα στο σπίτι του Μπαχ όπου είναι και το διεθνές κέντρο Μπαχ. Ο ίδιος πίστευε πως η αληθινή αιτία πίσω από κάθε ασθένεια οφείλεται σε κάποια συναισθήματα του ασθενή. Αν μπορούσαμε να παραδεχτούμε τη ζήλεια μας τον εγωισμό μας, την καταπίεση, θα ήμασταν πιο υγιείς. Συναισθήματα όπως φόβος, αμφιβολία, αδυναμία,

θλίψη, τρόμος, ανυπομονησία, υπερδιέγερση, κριτική κ.ά. ευθύνονται για πλήθος ασθενειών. Τα ανθοϊάματα βοηθούν στο να ανακαλύψουμε ξανά τη θετική πλευρά του εαυτού μας, της συμπεριφοράς μας και των συναισθημάτων μας. Βοηθούν να επι-

στρέψουμε στην υγεία και να παραμείνουμε σε αυτή. Ο Μπαχ χώρισε τα ανθοϊάματα σε 7 συναισθηματικές κατηγορίες: 1 Απελπισία: larch ,oak,cric apple, stob willow, pine, sweet chestnut, elin. 2. Έλλειψη ενδιαφέροντος: olive,white chestnut cherry plum. 3. Φοβος: mimulus, red chestnut, chem. plum, rock rose, aspen. 4. Αβεβαιότητα: wilde oat , gentiax, sclerinum, cera. 5. Εύκολη επιρροή: holla, centaum, agrimar, walnut. 6. Έννοια για άλλους: vire, vervair, beech, chicory, ralluria. 7. Μοναχικότητα: heathor, water violet, impatiens. Φόβος Rock Rose - Ηλιάνθεμο: Τρόμος, Πανικός Mimulus - Μίμουλος: Φόβος γνωστών πραγμάτων π.χ. οδοντίατρος, ασθένεια, θάνατος, σεισμός κλπ. Cherry Plum - Δαμασκηνιά: Φόβος ότι θα χάσει τον έλεγχο του νου του. Aspen - Αγρια Λεύκη: Φόβοι και ανησυχία άγνωστης προέλευσης. Red Chestnut - Κόκκινη Καστανιά: Φόβος και υπερβολικό ενδιαφέρον για τους άλλους, υπερπροστασία Rescue Remedy. Το Rescue Remedy περιέχει Rock Rose, Ιmpatients, Clematis, Star of Bethlehem, Cherry Plum για άγχος, λιποθυμία, πρώτες βοήθειες σε επείγοντα περιστατικά, πόνο, τοκετό, τραύματα, τρακ, φόβο για ταξίδι με αεροπλάνο, ατύχημα, εγχείρηση κλπ. Bach Rescue Cream: Κρέμα πρώτης βοήθειας για εγκαύματα, δερματίτιδα, ακμή, αλλεργία. Πανάκεια Κρέμα για φλεγμονές, θλάσεις, συγκάματα, δήγματα εντόμων. Ανεπαρκές ενδιαφέρον για το παρόν. Clematis - Κληματίδα: Ονειροπόληση, αδιαφορία για το παρόν. Honeysuckle - Αγιόκλημα: Νοσταλγεί και ζει στο παρελθόν. Wild Rose - Αγρια τριανταφυλλιά: Εγκατάλειψη προσπαθεί για βελτίωση, απάθεια. Olive - Ελιά: Ολική εξάντληση σώματος, νου και πνεύματος (π.χ. τοκετό, εξετάσει, ασθένεια). White Chestnut - Ασπρη Καστανιά: Ανεπιθύμητες σκέψεις, αϋπνία. Mustard - Σινάπι: Παροδική βαθιά μελαγχολία χωρίς αιτία. Chestnut Bud - Μάτια αγριοκαστανιάς: Δεν μαθαίνει από τα λάθη του και τα επαναλαμβάνει. Μοναχικότητα. Water Violet - Νεροβιολέτα: Υπερήφανος, υπερόπτης. Impatiens - Βαλσαμίνη: Ανυπόμονος, βιαστικός. Heather - Ρείκι: Πολυλογάς Απελπισία ή Αποθάρρυνση. Larch - Λάριξ: Έλλειψη αυτοπεποίθησης. Pine - Πεύκο: Ενοχές για τα λάθη του. Elm - Φτελιά: Χάνει το κουράγιο από υπερβολικό βάρος ευθυνών. Sweet Chestnut - Ισπανική ήρεμη καστανιά: Νοητική αγωνία, απόγνωση σε κρίσιμες καμπές. Star of Bethlehem - Αστράκι: Συνέπειες από σοκ. Willow - Ιτιά: Νοιώθει πικρία, μνησικακία, μιζέρια. Oak - Βελανιδιά: Εξάντληση χωρίς να παραιτείται, αφοσίωση στο καθήκον. Crab Apple - Αγριομηλιά: Τελειομανής, απόρριψη του εαυτού, αίσθηση βρωμιάς Υπερευαισθησία σε επιρροές και ιδέες. Agrimony - Αγριμόνια: Φαίνεται εξωτερικά γελαστά, κρύβει τα προβλήματα και τα συναισθήματά του από τους άλλους. Centaury - Κενταύρια: Αδυναμία να βάλει όρια και να πει «όχι» σε ό,τι του ζητούν. Walnut - Καρυδιά: Για την προσαρμογή στις αλλαγές π.χ. κλιμακτήριος, διαζύγιο. Holly - Αρκουδοπούρναρο: Μίσος, φθόνος, ζήλια Αβεβαιότητα. Cerato - Κερατόστιγμα: Ζητά συμβουλές και επιβεβαίωση από άλλους. Sderanthus - Σκλήρανθος: Αναποφασιστικότητα. Gentian - Γεντιανή: Αποθάρρυνση, κατάθλιψη, απογοήτευση. Gorse - Ράχος: Απελπισία. Hornbeam - Καρπίνος: Έλλειψη διάθεσης για συγκεκριμένη εργασία, βαριεστημάρα. Wild oat - Αγρια βρώμη: Αβεβαιότητα για βασική επιλογή σκοπού ζωής, επαγγέλματος, συντρόφου. Υπερβολική έγνοια για το καλό των άλλων. Chicory - Πικραλίδα: Εγωιστικά κτητικός, νιώθει αυτολύπηση. Vervain - Σταυροβότανο: Υπερβολικά ενθουσιώδης. Vine - Αμπέλι: Αυταρχικός, κυριαρχικός, αδιάλλακτος. Beech - Οξιά: Κάνει κριτική στους άλλους, δεν ανέχεται άλλες ιδέες. Rock Water - Νερό Πηγής: Απορρίπτει και καταπιέζει τις δικές του ανάγκες. O Μπάχ έλεγε πως τα συμπτώματα είναι η αντίδραση στην ασθένεια. Τα ανθοϊάματα βοηθούν τον οργανισμό να έχει γαλήνη στο μυαλό και αρμονία στην ψυχή. Αντίθετα, όταν υπάρχει αρνητικό συναίσθημα, η ενέργεια του σώματος που διατηρεί την ψυχή χαλάει, καθώς χάνεται, σπαταλιέται στο αρνητικό αυτό συναίσθημα (π.χ. στο θυμό) και το σώμα δεν θεραπεύεται. Όταν αισθανόμαστε καλά ο οργανισμός δεν χάνει ενέργεια σε αρνητικά συναισθήματα και έτσι βοηθάει στη συντέλεση της υγείας και της διατήρησής της. Holistic Life 29

Το αρπαγόφυτο περιέχει αρπαγοξίθη και Β-σιτοστερόλη που έχουν αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες. Επίσης διαθέτει ισχυρές αποτοξινωτικές ιδιότητες γι’ αυτό προτείνεται και η προληπτική συνεχής χρήση του σε χρόνιες παθήσεις.

Herbal Medicine

Ανακαλύπτοντας το Αρπαγόφυτο (Harpagophytum procumbens) Γράφει ο Jan de Vries, Φυσιοπαθητικός

ο αρπαγόφυτο (Harpagophytum procumbens) προέρχεται από την έρημο Καλαχάρι της Νότιας Αφρικής. Λέγεται αρπαγόφυτο (Αγγλική ονομασία Devil’s Claw – νύχια του διαβόλου) γιατί έχει ασυνήθιστη εμφάνιση (σαν ανοιχτά δάκτυλα χεριού προστατευόμενα από αγκάθια). Μερικές φορές αναρωτιέμαι πόσο περιγραφικό είναι το όνομα κάποιου βοτάνου. Σε αυτή την περίπτωση είναι εξαιρετικά εύστοχη η ονομασία του που πραγματικά φαίνεται να «βάζει τα νύχια του στο πρόβλημα» φτάνοντας δηλαδή στην καρδιά του. Το αρπαγόφυτο έχει χρησιμοποιηθεί σε προγράμματα θεραπείας για ιούς, παράσιτα, και αλλεργικές αντιδράσεις και τα αποτελέσματα που επιτυγχάνονται είναι συχνά πέρα από τις προσδοκίες μου. Για αιώνες, Αφρικανοί ιθαγενείς έχουν χρησιμοποιήσει τη ρίζα του βοτάνου για τις ιατρικές ιδιότητές του σε ευρύ φάσμα παθήσεων που περιλαμβάνουν πυρετό, ελονοσία και δυσπεψία. Ωστόσο το βότανο έγινε διαθέσιμο για ευρύτερη χρήση μόλις τον περασμένο αιώνα. Η φαρμακευτική του ελκυστικότητα έγκειται στο ότι δεν περιέχει τοξικές ουσίες και δεν έχει καμία γνωστή παρενέργεια, κατά συνέπεια είναι κατάλληλο για γενικό καθαρισμό των οργάνων και έχει καλή διουρητική επίδραση. Λόγω αυτών των ιδιοτήτων του, δρα προληπτικά κατά πιθανών ανεπιθύμητων καταστάσεων. Το αρπαγόφυτο είναι δυνατό να ανακουφίσει τον πόνο και τη φλεγμονή από αρθρίτιδα, καθώς και του πόνους χαμηλά στην πλάτη, στα γόνατα και στο ισχίο. Χρησιμοποιείται επίσης για τη θεραπεία της οστεοαρθρίτιδας, της ρευματοειδούς αρθρίτιδας, της τενοντίτιδας κ.ά. Σε πολλές αναφορές/άρθρα σχετικά με τα φυτικά φάρμακα θα βρείτε υπέροχες μαρτυρίες από ασθενείς με ιστορικό ρευματικών ή αρθριτικών παθήσεων, οι οποίοι έχουν αισθανθεί μεγάλη ανακούφιση μετά από θεραπεία με βάση το βότανο αυτό. Υπάρχουν τουλάχιστον 8 εκατομμύρια άνθρωποι που υποφέρουν από κάποια μορφή αυτών των παθήσεων. Οι ασθενείς αναζητούν ανακούφιση και βοήθεια από γιατρούς ή νοσοκομεία και συχνά πληροφορούνται ότι απλά θα πρέπει να ζουν με την ασθένειά τους και ότι ελάχιστη βελτίωση είναι δυνατό να συμβεί. Το αρπαγόφυτο είναι δυνατό να αποτελέσει εναλλακτική λύση για εκείνους που λαμβάνουν συμβατικά παυσίπονα όπως η ιβουπροφαίνη, η οποία μπορεί να προκαλέσει προβλήματα στο συκώτι και στο στομάχι. Εκτός από τη σωστή διατροφή απαλλαγμένη από οξέα, την ήπια άσκηση, τη χαλάρωση και τα συμπληρώματα διατροφής, το αρπαγόφυτο είναι δυνατό να είναι αποτελεσματικός τρόπος ώστε να αντιμετωπιστούν οι ρευματικές παθήσεις με φυσική θεραπεία!

A.Vogel Atrosan (Rheuma - Tabletten) Φυτικό παυσίπονο – αντιφλεγμονώδες από το φυτό αρπαγόφυτο (harpagophytum procumbens). To Atrosan αποτελεί ιδανική επιλογή για αθλητές και όλους όσους θέλουν να αποφύγουν ή να μειώσουν τη λήψη χημικών αντιφλεγμονωδών. Δεν παρουσιάζεται κατά τη χρήση του καμία παρενέργεια και δεν υπάρχει περιορισμός για μακροχρόνια χρήση. Μπορεί να συνδυαστεί εξαιρετικά και να λαμβάνεται ταυτόχρονα με σκευάσματα γλυκοσαμίνης. Διάθεση: ICP, T: 210 9408880, www.avogel.gr 30 Holistic Life

Holistic Life 31

Σύμφωνα με την Αγιουρβέδα, δεν είμαστε όλοι ίδιοι και το σώμα μας δεν αντιδρά με τον ίδιο τρόπο στις διάφορες καταστάσεις. Ο καθένας μας είναι ένας μοναδικός συνδυασμός βιολογικών ιδιοσυγκρασιών. Γι’ αυτόν τον λόγο η Αγιουρβέδα διαχωρίζει, γενικά, τα άτομα σε τρεις τύπους, ανάλογα με την επικρατέστερη ιδιοσυγκρασία από τις τρεις που υπάρχουν στη φύση τους. Οι τύποι αυτοί είναι οι Vata, Pitta και Kapha.

Health & Healingεαλτη εαλτη

Άγχος: Πώς να το διαχειριστούμε; Από τον Sebastian Pole Lic OHM, Ayur HC- Γενικό Ιατρό και διευθυντή της Pukka Herbs

λοι έχουμε άγχος στη ζωή μας. Πολλές φορές αυτό είναι ευεργετικό, όπως το άγχος της βαρύτητας που μας κρατά στη γη. Μερικές φορές όμως οι πιέσεις που αισθανόμαστε στη ζωή προκαλούν αρνητικό, επιβλαβές άγχος που καταπονεί τον οργανισμό μας και εξασθενεί την υγεία μας. Αν μάλιστα δεν αντιμετωπιστεί άμεσα και αποτελεσματικά, προκαλεί την υπολειτουργία του οργανισμού με αποτέλεσμα φαινόμενα εξάντλησης και κατάθλιψης. Τα συμπτώματα του στρες περιλαμβάνουν: Άγχος, ένταση στους μύες, κράμπες, ταχυκαρδία, εφίδρωση, σφίξιμο στο στήθος, ανωμαλία στην αναπνοή, άσθμα, δυσπεψία, σπαστική κολίτιδα, εκνευρισμό.

Η άποψη της Αγιουρβέδα

Η Αγιουρβέδα αποτελεί το παραδοσιακό σύστημα υγείας της Ινδίας. Χρησιμοποιεί φυσικές θεραπευτικές συνταγές, διατροφή και συγκεκριμένες προτάσεις τρόπου ζωής για την επίτευξη της βέλτιστης υγείας.

Σύμφωνα με την Αγιουρβέδα, το άγχος διαταράσσει το ευαίσθητο νευρικό σύστημα, το οποίο ρυθμίζεται από μια αρχή γνωστή ως vata. Καθώς η vata είναι ιδιαιτέρως λεπτή, ντελικάτη, ασταθής και ευαίσθητη, εύκολα διαταράσσεται από κάθε μορφή υπερδιέγερσης, υπερφαγίας, πίεσης ακόμα και πολύωρων τηλεφωνικών συνδιαλέξεων! Αυτό προκαλεί τα συμπτώματα του άγχους, όπως αϋπνία και κόπωση. Ο σύγχρονος τρόπος ζωής είναι εξαιρετικά στρεσογόνος, υπάρχουν ωστόσο κάποιοι αποτελεσματικοί τρόποι αντιμετώπισής του.

Θεραπεία:

Υπάρχουν μερικά πολύ αποτελεσματικά φυσικά θεραπευτικά σκευάσματα για την αντιμετώπιση του άγχους. Η Αγιουρβέδα συστήνει: • Organic Ashwagandha. Πρόκειται για ένα «μαγικό» βότανο που ηρεμεί το νευρικό σύστημα και εφοδιάζει τον οργανισμό με διαρκή ενέργεια. Εξαιρετικά κατευναστικό. • Organic Ashwagandha and Gotu Kola Formula. Μια ενισχυμένη συνταγή με Ashwagandha για τις περιόδους έντονου στρες και μεγάλης ανάγκης για ηρεμία. • Organic Brahmi Plus Formula. Συνδυάζει βότανα που ενισχύουν την συγκέντρωση, την πνευματική διαύγεια και την προσοχή. Χρησιμοποιήστε το σε περιόδους εξετάσεων, παρουσιάσεων ή γενικότερα για μεγαλύτερη ικανότητα συγκέντρωσης. • Organic Valerian and Ashwagandha Formula. Για την αντιμετώπιση του άγχους με συμπτώματα διαταραχών του ύπνου. Εξασφαλίζει ένα βαθύ και ξεκούραστο ύπνο. • Brahmi Oil. Ένα έλαιο για τα μαλλιά που διατηρεί χαλαρό και υγιή το πνεύμα. • Organic Rose Water. Ένα εξαιρετικά αρωματικό σπρέι που σε διατηρεί ήρεμο στην έξαψη της στιγμής. • Organic Hemp seed oil (Έλαιο με οργανική κάνναβη). Συμπεριλάβετε το στη διατροφή σας για την θρέψη του εγκεφάλου και του νευρικού συστήματος. • Πιείτε Soothing tea (χαλαρωτικό τσάι) και γαληνεύστε.

Προτάσεις διατροφής της Αγιουρβέδα:

• Ακολουθείτε μια υγιεινή διατροφή. Καταναλώνετε τρόφιμα οργανικής καλλιέργειας, μαγειρεμένα σωστά και χλιαρά. • Μην προτιμάτε επεξεργασμένα τρόφιμα, έτοιμα φαγητά ζάχαρη, καφέ, αναψυκτικά τύπου κόλα, αλκοόλ, τσιγάρα • Αυξήστε την πρόσληψη τροφών που περιέχουν γερμάνιο και οξυγονώνει τα κύτταρα, όπως το κριθάρι και η χλωρέλα. • Συμπεριλάβετε στη διατροφή σας τρόφιμα πλούσια σε χλωροφύλλη, όπως τα μπρόκολα και το σπανάκι, που ενισχύουν την ανάπλαση των κυττάρων. • Μερικές τροφές είναι γνωστό ότι ενισχύουν το πνεύμα: καρύδια, έλαιο σπόρων κάνναβης, βρώμη, πλατιά φασόλια (γίγαντες). • Πίνετε συχνά γάλα αμυγδάλου.

Προτάσεις Διαβίωσης:

• Κοιμηθείτε αρκετά. Ο μέσος ενήλικας χρειάζεται 7-9 ώρες ξεκούραστου ύπνου για την αναζωογόνηση του πνεύματος και του σώματος. • Τεντωθείτε και αναπνεύστε βαθιά. Θα αισθανθείτε αναζωογονημένοι, ισορροπημένοι και γεμάτοι ενέργεια. Ακόμη καλύτερα, κάντε γιόγκα. Θα γνωρίσετε καινούργιους ανθρώπους και θα δυναμώσετε το σώμα, το πνεύμα και την ψυχή σας. • Κάντε κάθε πρωί πριν το ντους ένα μασάζ με ζεστό έλαιο σησαμιού για ένα ισορροπημένο ξεκίνημα. Το παρόν άρθρο αφορά αποκλειστικά και μόνο την ενημέρωσή σας. Για συμβουλές που αφορούν τις φυσικές ανάγκες της υγείας σας απευθυνθείτε στο θεραπευτή σας. Σε περίπτωση που ακολουθείτε φαρμακευτική αγωγή συμβουλευτείτε τον ιατρό σας. 32 Holistic Life

Holistic Life 33

Προστασία και αποκατάσταση της χλωρίδας του εντέρου Από την επιστημονική ομάδα της metapharm

χλωρίδα του εντέρου αποτελείται από πολλούς μικροοργανισμούς οι οποίοι συμβιώνουν (ισορροπούν) με τον άνθρωπο και παράγουν, μεταξύ άλλων, αναγκαίες βιταμίνες για τον οργανισμό και αποτελούν μέρος του αμυντικού συστήματος. Οι αιτίες για τη διαταραχή της χλωρίδας του εντέρου είναι πολλές. Η σημερινή μονοδιάστατη ελλιπής διατροφή βασισμένη σε μεγάλο βαθμό σε τροφές όπως άσπρο αλεύρι, ρύζι, ζάχαρη κ.α. δεν βοηθά ενεργά στην πέψη. Επίσης, η έλλειψη χρόνου, η γρήγορη διατροφή, οι δίαιτες, το στρες, τα ταξίδια, η λήψη αντιβιοτικών φαρμάκων και αντισυλληπτικών χαπιών επηρεάζουν αρνητικά την πέψη και οδηγούν στη δημιουργία μυκήτων, με πιο γνωστούς εκείνους που ανήκουν στην οικογένεια Candida. Το παζλ της διαταραχής της χλωρίδας του εντέρου συντίθεται από μία σειρά από παράγοντες, όπως την ενδεχόμενη έλλειψη ενζύμων, τα μειωμένα γαστρικά οξέα, την ανεπάρκεια βιταμινών και μεταλλικών στοιχείων, την κατανάλωση αλλεργιογόνων τροφών, την έκθεση σε παθογόνα μικρόβια, τη μη πρόσληψη ινών. Το αποτέλεσμα που προκύπτει είναι η δημιουργία νοσούσας εντερικής χλωρίδας, με μακροπρόθεσμα αρνητικές επιδράσεις, καθώς η κακή λειτουργία της πεπτικής οδού είναι βέβαιο πως θα δημιουργήσει προβλήματα αποτοξίνωσης και φλεγμονές. Πολλές παθήσεις του πεπτικού συστήματος έχουν ως αφετηρία τη δυσαναλογία των μικροοργανισμών μέσα στην πεπτική οδό. Η διαταραχή της χλωρίδας του εντέρου οφείλεται στη διαταραχή της ισορροπίας των ωφέλιμων βακτηρίων μέσα στον πεπτικό σωλήνα, με αποτέλεσμα τα βλαβερά βακτήρια να έχουν αποκτήσει τον έλεγχο. Αν και έχουν πραγματοποιηθεί πάρα πολλές μελέτες γύρω από το θέμα της διαταραχής της χλωρίδας του εντέρου, συμπεριλαμβανομένων και βραβείων Νόμπελ (1908 Έλαϊ Μέτσνικοφ), η σύγχρονη ιατρική ουσιαστικά αγνόησε την συνεισφορά του και ευνόησε την παραγωγή αντιβιοτικών και άλλων μικροβιοτικών φαρμάκων. Αυτό είχε ως συνέπεια πολλά παθογόνα μικρόβια να καταστούν ανθεκτικά στα φάρμακα. Σε αυτά τα «δυνατά» μικρόβια, οφείλονται σήμερα οι συχνές λοιμώξεις από σταφυλόκοκκους και στρεπτόκοκκους, διάφορους ιούς, μύκητες κ.λπ. Επίσης πολλά άλλα βακτήρια έχουν αναπτύξει ανθεκτικότητα σε ορισμένα είδη αντιβιοτικών. Σχεδόν πίσω από κάθε ασθένεια, όπως το σύνδρομο διαπερατού εντέρου, η σπαστική κολίτιδα, η Νόσος του Κρον κ.α., η αιτία που κρύβεται είναι η διαταραχή στη χλωρίδα του εντέρου. Τα φιλικά στον ανθρώπινο οργανισμό βακτήρια τροποποιούν το ph του παχέως εντέρου και παράλληλα παράγουν αντιμικροβιακές και αντιβακτηριακές ενώσεις που ανταγωνίζονται τα παθογόνα βακτήρια. Επίσης, διαδραματίζουν το σημαντικό ρόλο, να διεγείρουν τη δράση των μακροφάγων (κύτταρα του ανοσοποιητικού) και να συμμετέχουν στην παραγωγή ενζύμων. Υπάρχει ειδική σύνδεση ανάμεσα στην ανοσοβιολογική αντίδραση του οργανισμού και στα διάφορα είδη βακτηριδίων που υπάρχουν στο έντερο. Ορισμένα είδη βακτηριδίων έχουν μια σημαντική επιρροή στις λειτουργίες του ανοσοποιητικού συστήματος και με τη δράση τους ενισχύονται οι ανοσοποιητικοί μηχανισμοί και παράλληλα ελέγχονται οι υπερβολικές αντιδράσεις του ανοσοποιητικού συστήματος. Κατά συνέπεια, τα προβιοτικά βακτηρίδια είναι ιδιαίτερα σημαντικά για τους ανθρώπους, των οποίων το ανοσοποιητικό σύστημα εμφανίζει αδυναμία στην αντίδραση σε συγκεκριμένες ουσίες. Μπορούμε να ισχυροποιήσουμε την αποτελεσματικότητα ενός σκευάσματος με πρεβιοτικά και προβιοτικά αν προσθέσουμε και φυτικές ουσίες. Οι σπόροι από Μαύρο Κύμινο συμβάλλουν ώστε να επιτευχθεί μεγαλύτερη δραστικότητα στην εξισορρόπηση του εντέρου και του ανοσοποιητικού συστήματος. Τα κυριότερα χαρακτηριστικά του Μαύρου Κύμινου είναι: - Δυναμώνει και αναζωογονεί το αμυντικό σύστημα και αποβάλλει τις ελεύθερες ρίζες οξυγόνου. - Έχει άμεση επίδραση στα αναπνευστικά όργανα (κυρίως άσθμα), στις διάφορες αλλεργίες που προέρχονται από τη γύρη και στην εξασθένηση του οργανισμού. Περιέχει nigellone, η οποία προστατεύει από τους βρογχικούς σπασμούς που έχουν προκληθεί από την ισταμίνη (ίσως αυτό να εξηγεί τη χρήση του για να ανακουφίσει από τα συμπτώματα του άσθματος, της βρογχίτιδας, του βήχα και της αλλεργίας). (Συνέχεια στην επόμενη σελίδα) 34 Holistic Life

Διατροφή & Υγεία... Η κατανάλωση σαλάτας ενισχύει το

ανοσοποιητικό και όχι μόνο

εν είναι λίγες οι φορές που έχουμε ακούσει ότι η κατανάλωση λαχανικών θα πρέπει να αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι στο καθημερινό διαιτολόγιό μας. Πέρα από τα ποικίλα γνωστά οφέλη τους στην υγεία, πρόσφατα ερευνητικά δεδομένα υποστηρίζουν ότι η κατανάλωση λαχανικών μπορεί να ελέγχει ένα πληθυσμό ανοσολογικών κυττάρων που απαντώνται στο έντερο και είναι καθοριστικής σημασίας για την υγεία του. Τα κύτταρα αυτά, που ονομάζονται εγγενή λεμφοκύτταρα (ILCS), βρίσκονται στα τοιχώματα του πεπτικού σωλήνα και προστατεύουν το έντερο από την προσκόλληση παθογόνων βακτηρίων σε αυτό. Επίσης, πιστεύεται ότι παίζουν σημαντικό ρόλο στον έλεγχο της τροφικής αλλεργίας, των φλεγμονωδών νόσων του εντέρου και της παχυσαρκίας, ενώ πιθανά να αποτρέπουν ακόμη και την ανάπτυξη καρκίνου στον εντερικό αυλό. Έτσι, φάνηκε ότι πρωτεϊνικά μόρια των πράσινων φυλλωδών λαχανικών επάγουν την έκφραση γονιδίων που είναι υπεύθυνα για τη διαφοροποίηση αρχέγονων κυττάρων στα συγκεκριμένα λεμφοκύτταρα. Συμπερασματικά, η κατανάλωση λαχανικών φαίνεται να παίζει καθοριστικό ρόλο στους αμυντικούς μηχανισμούς του εντερικού σωλήνα, προφυλάσσοντας όχι μόνο από λοιμώξεις αλλά και από άλλες παθολογικές καταστάσεις όπως η τροφική αλλεργία, οι φλεγμονώδεις νόσοι του εντέρου και ο καρκίνος. Πηγη: Επιστημονική Ομάδα neadiatrofis.gr

Το τζίντζερ σύμμαχος κατά του άσθματος

πιπερόριζα, γνωστή ως τζίντζερ, είναι το αγαπημένο και απαραίτητο συστατικό της ινδικής, ιαπωνικής και κινεζικής κουζίνας. Το ενεργό συστατικό της πιπερόριζας είναι η τζιντζερόλη, στην οποία οφείλεται το άρωμα, καθώς και η πιπεράτη γεύση της. Πολλές επιστημονικές μελέτες έχουν γίνει για να αποκρυπτογραφηθεί η χημική σύνθεση αυτού του φυτού και να αποδειχθεί η ωφέλεια που προσφέρει. Πρόσφατα, ερευνητές από το πανεπιστήμιο Columbia, βρήκαν ότι συστατικά του μπορεί να συμβάλλουν και στην αντιμετώπιση του άσθματος και τη βελτίωση της αναπνοής σε ασθενείς με άσθμα. Συγκεκριμένα, 3 συστατικά του με κυριότερο τη σογκαόλη, βρέθηκε ότι μπορεί να ενισχύουν την καταπραϋντική δράση των β αγωνιστών, που χρησιμοποιούνται για την ανακούφιση και τη θεραπεία του άσθματος. Σύμφωνα πάντα με τους ερευνητές χρειάζεται περαιτέρω διερεύνηση των μηχανισμών δράσης αυτών των συστατικών και ίσως να ανοίγει και ένας δρόμος για πιο φυσική αντιμετώπιση του άσθματος. Πηγή: Επιστημονική Ομάδα neadiatrofis.gr

(Συνέχεια από την προηγούμενη σελίδα) Η παρουσία αντικαρκινικής στερόλης, της beta sitosterol, προσδίδει αξιοπιστία στην παραδοσιακή χρήση της για τη θεραπεία αποστημάτων, αλλά και όγκων του εντέρου, του παγκρέατος και του συκωτιού. - αποτοξίνωση της χλωρίδας του εντέρου (οι τοξίνες του εντέρου δημιουργούν αρτηριοσκλήρυνση-καρδιαγγειακά, αλλεργίες κα.). - Μαζί με την αποτοξίνωση του παχέος εντέρου, έχει θετική επίδραση στο μεταβολισμό και είναι καλό βοήθημα για την ανάκτηση του φυσιολογικού βάρους στα υπέρβαρα άτομα. - Βοηθάει στον καθαρισμό από Candida Albicans. - Αποτοξινώνει από τις ελεύθερες ρίζες. Ένας τέτοιος συνδυασμός από προβιοτικά, πρεβιοτικά και φυτικές ουσίες είναι εξαιρετικά χρήσιμος καθώς προσφέρει ένα ισορροπημένο, σταθερό ανοσοποιητικό σύστημα, με μόνιμη εξισορρόπηση των βακτηριδίων του εντέρου μέσω ενίσχυσης της υγείας των φιλικών μικροοργανισμών. Επαναφέρει την υγεία της χλωρίδας μετά από χρήση αντιβιοτικών φαρμάκων και συμβάλλει στην αποτελεσματική αποβολή των κοπράνων, βοηθώντας τόσο στη διάρροια όσο και στη δυσκοιλιότητα. Τέλος αντιμετωπίζει σε βάθος τις αλλεργίες που ξεκινούν από το έντερο, (με τη βοήθεια των σπόρων κύμινου) και βοηθά στη σύνθεση των βιταμινών Β & Κ και ενζύμων, όπως η λακτάση. Holistic Life 35

Nutrition αλτη Το μπρόκολο καταπολεμά ακόμα και τον πιο επιθετικό καρκίνο του μαστού, λένε οι επιστήμονες

υστατικά που βρίσκονται στα λαχανικά όπως το μπρόκολο και τα λαχανάκια Βρυξελλών μπορούν να καταπολεμήσουν ακόμη και τις πιο επιθετικές μορφές του καρκίνου του μαστού, αποκάλυψαν οι επιστήμονες. Ένα συστατικό που ονομάζεται diindolylmethane (DIM), το οποίο βρίσκεται στα λαχανικά, είναι το ενεργό συστατικό που μπορεί να νικήσει ακόμα το πιο επιθετικό τύπο καρκίνου του μαστού που επηρεάζει περίπου το 20 τοις εκατό του συνόλου των πασχόντων. Επιστήμονες από τα πανεπιστήμια ιατρικής της Φλόριντα και του Τέξας υποστηρίζουν ότι μια νέα ουσία που αποτελείται από DIM είναι πιο αποτελεσματική και λιγότερο εξουθενωτική, από τις τρέχουσες συμβατικές θεραπείες, όπως η χημειοθεραπεία. Οι επιστήμονες δήλωσαν σε σημαντικό φαρμακευτικό συνέδριο πριν λίγους μήνες ότι είχαν την «αυτοπεποίθηση» ότι η νέα ένωση αποτελεί μια αποτελεσματική και ασφαλή εναλλακτική λύση. Το γεγονός αυτό μπορεί να καταπολεμήσει τον πιο επιθετικό καρκίνο του μαστού είναι ιδιαίτερα εντυπωσιακό. Αυτό το είδος καρκίνου αναπτύσσεται ταχύτερα, εξαπλώνεται σε άλλα μέρη του σώματος νωρίτερα και είναι πιο δύσκολο να ανιχνευθεί με μαστογραφία, η οποία πάντοτε αποτυγχάνει να εντοπίσει ταχέως αναπτυσσόμενους όγκους. (Πηγή: The 2012 American Association of Pharmaceutical Scientists annual meeting and exposition, Chicago, Illinois).

Τα αντιοξειδωτικά στα λαχανικά είναι τόσο αποτελεσματικά όσο ένα φάρμακο στατίνης για την πρόληψη των καρδιακών προσβολών

να φυσικό αντιοξειδωτικό - που βρίσκεται στα φρούτα και τα λαχανικά, όπως το μπρόκολο, το κουνουπίδι και το λάχανο - μπορεί να προστατεύσει από τις καρδιακές παθήσεις εξίσου καλά όπως και ένα ισχυρό φάρμακο στατίνης, όταν τα επίπεδα της «καλής» χοληστερόλης σας είναι χαμηλά. Το αντιοξειδωτικό - ένα ένζυμο που ονομάζεται γλουταθειόνη peroxidise ή GPx3 - μπορεί να μειώσει πολύ τον κίνδυνο καρδιαγγειακών παθήσεων και καρδιακής προσβολής. Οι άνθρωποι με υψηλά επίπεδα GPx3 ήταν έξι φορές λιγότερο πιθανό να έχουν προβλήματα στην καρδιά, λένε οι ερευνητές από την ιατρική σχολή του Πανεπιστήμιου της Μινεσότα. Το αντιοξειδωτικό βρίσκεται σε φρούτα, λαχανικά και κάποιους ξηρούς καρπούς, και φαίνεται να έχει την ίδια προστατευτική επίδραση όπως τα φάρμακα στατίνης, το οποίο προωθεί την «καλή» HDL χοληστερόλη, μειώνοντας ταυτόχρονα τα επίπεδα της «κακής» χοληστερόλης LDL. Χαμηλά επίπεδα της GPx3 και την HDL χοληστερόλης θέτουν σε κίνδυνο μοιραίας καρδιακής προσβολής έναν στους τέσσερις ενήλικες, εκτιμούν οι ερευνητές. Τελικά, ελπίζουν ότι η ανάλυση των επιπέδων της GPx3 στις εξετάσεις αίματος θα γίνει ένας πρότυπος τρόπος για την αξιολόγηση του κινδύνου καρδιακής προσβολής. (Πηγή: PLoS One, 2012; 7: e38901).

Βιταμίνη C και β-καροτένιο για τη νοητική υγεία

ι πιθανότητές σας να αρχίσετε να ξεχνάτε - ή ακόμα και να πάσχετε από άνοια - καθώς γερνάτε μειώνονται εξαιρετικά, εάν πάρετε άφθονη βιταμίνη C και βήτακαροτίνη, όταν είστε νεότεροι. Άλλες «ισχυρές βιταμίνες» για την νοητική οξύτητα είναι η βιταμίνη Ε, το λυκοπένιο και το συνένζυμο Q10, όπως έχουν ανακαλύψει οι ερευνητές. Ασθενείς με Αλτσχάιμερ έχουν χαμηλή περιεκτικότητα σε όλες τις βιταμίνες, και ιδιαίτερα σε βιταμίνη C και β-καροτένιο, σε σύγκριση με υγιή άτομα που έχουν παραμείνει διανοητικά υγιή. Οι ερευνητές από το Πανεπιστήμιο του Ulm εκτιμούν ότι οι βιταμίνες μπορεί επίσης να προστατεύουν έναντι των πιο ήπιων συμπτωμάτων της νόσου του Αλτσχάιμερ και της άνοιας, όπως η απώλεια μνήμης, προβλήματα προσανατολισμού και γενική εξασθένηση των γνωστικών λειτουργιών. Έκαναν την ανακάλυψη, όταν έκαναν μια ανάλυση αίματος σε 74 ασθενείς με Αλτσχάιμερ και σύγκριναν με 158 υγιή άτομα. Οι ερευνητές λένε ότι είχαν λάβει υπόψη και άλλους παράγοντες που μπορεί επίσης 36 Holistic Life

να επηρεάσουν τη γνωστική ικανότητα, όπως η εκπαίδευση, το αλκοόλ και το κάπνισμα, και το βάρος, και ότι η ανεπάρκεια βιταμίνης εξακολουθεί να είναι μια σημαντική αιτία. (Πηγή: Journal of Alzheimer’s Disease, 2012; 31: 717-24).

Ένα αναψυκτικό τύπου κόλα την ημέρα αυξάνει τον κίνδυνο εγκεφαλικού επεισοδίου

ι γυναίκες που πίνουν μόλις ένα αναψυκτικό την ημέρα αυξάνουν τον κίνδυνο εγκεφαλικού επεισοδίου κατά 83 τοις εκατό. Όλα τα ανθρακούχα αναψυκτικά φαίνεται να έχουν παρόμοιο αποτέλεσμα, ανεξάρτητα από το αν περιέχουν ζάχαρη ή είναι διαίτης, ή χαμηλής θερμιδικής αξίας. Τα ποτά αυτά επηρεάζουν τις γυναίκες πολύ περισσότερο από τους άνδρες, των οποίων ο κίνδυνος εγκεφαλικού επεισοδίου αυξάνεται μόνον ελαφρά, έστω και αν, επίσης, πίνουν ένα αναψυκτικό κάθε μέρα. Το αποτέλεσμα φαίνεται να συμβαίνει μέσα σε μεγάλο χρονικό διάστημα. Ερευνητές από το Πανεπιστημίου της Οσάκα στην Ιαπωνία έκαναν την ανακάλυψη, αφού παρακολούθησαν τον τρόπο ζωής και διατροφής 40.000 ανδρών και γυναικών για 18 χρόνια. Περίπου 2.000 από τους συμμετέχοντες υπέστησαν εγκεφαλικό επεισόδιο κατά τη διάρκεια της μελέτης, και οι ερευνητές ανακάλυψαν ότι τα αναψυκτικά μπορεί να είναι υπεύθυνα για τα εγκεφαλικά επεισόδια των γυναικών. Σε σύγκριση με γυναίκες που δεν έπιναν ανθρακούχα ποτά, εκείνες που έπιναν μόνο ένα την ημέρα είχαν αυξημένο κίνδυνο για ισχαιμικό εγκεφαλικό επεισόδιο (όπου υπάρχει αιμορραγία στον εγκέφαλο) κατά 83 τοις εκατό. Οι άνδρες επηρεάζονταν μόνο οριακά. (Πηγή: Am J Clin Nutr, 2012; doi: 10.3945/ajcn.112.037903)

Η ανεπάρκεια βιταμίνης D προκαλεί φθορά των δοντιών

πολιτική του «ασφαλούς ήλιου» έχει προκαλέσει στους περισσότερους από εμάς ανεπάρκεια βιταμίνης D, η οποία έχει αυξήσει τον κίνδυνο για ανάπτυξη διαβήτη. Αλλά έχει επίσης επηρεάσει την υγεία των δοντιών μας, όπως έχει διαπιστώσει μια νέα μελέτη. Η φθορά των δοντιών είναι πολύ πιο πιθανό να συμβεί σε ανθρώπους που έχουν έλλειψη σε βιταμίνη D, η οποία λαμβάνεται κυρίως από την έκθεση σε έντονο ηλιακό φως. Όσοι έχουν καλά επίπεδα της βιταμίνης έχουν 50 τοις εκατό λιγότερες πιθανότητες να υποφέρουν από τερηδόνα ή φθορές των δοντιών, λένε οι ερευνητές από το Πανεπιστήμιο της Ουάσιγκτον. Είναι γνωστό ότι η βιταμίνη D παίζει σημαντικό ρόλο στην υγεία των οστών, αλλά οι οδοντιατρικοί σύλλογοι είχαν επανειλημμένα αρνηθεί για 60 χρόνια ότι είχε να παίξει κάποιο ρόλο στην υγεία των δοντιών. Ωστόσο, μετά από έρευνα του πανεπιστημίου με 24 κλινικές δοκιμές στις οποίες συμμετείχαν 3.000 παιδιά από διάφορες χώρες, κατέδειξε ότι η βιταμίνη βοηθά στην προστασία των δοντιών μας. Η ανεπάρκεια βιταμίνης D είναι ένα κοινό πρόβλημα στις βόρειες χώρες, και χειροτερεύει από την πολιτική «ασφάλειας από τον ήλιο» που παροτρύνει τους ανθρώπους να αποφεύγουν τον ήλιο. Άλλες μελέτες έχουν δείξει ότι η έλλειψη βιταμίνης D έχει διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στην προσβολή από διαβήτη τύπου 2. (Πηγή: Nutrition Reviews, 2012; doi: 10.1111/j.1753-4887.2012.00544.x)

Σκοτώστε τα μικρόβια με κάρυ! Τ

ο κάρυ αποτελεί ένα συστατικό που χρησιμοποιείται ευρύτερα σε εθνικές κουζίνες, όπως αυτή της Ινδίας. Νέα στοιχεία έρχονται να αναδείξουν τα οφέλη του στην καλή υγεία και λειτουργία του γαστρεντερικού μας συστήματος. Πιο συγκεκριμένα, επιστήμονες του Πανεπιστημίου του Όρεγκον βρήκαν ότι η κουρκουμίνη, μία ουσία που βρίσκεται στο κάρυ και έχει στο παρελθόν συσχετιστεί με αντιφλεγμονώδεις δράσεις, είναι ικανή να ενεργοποιήσει μία αμυντική πρωτεΐνη, που λέγεται CAMP. Η συγκεκριμένη πρωτεΐνη – πεπτίδιο, αποτελεί σήμερα ένα από τα πιο γνωστά αντιμικροβιακά πεπτίδια, γνωστό για την ικανότητά του να σκοτώνει μια σειρά από παθογόνα για το στομάχι και το έντερο βακτήρια. Σύμφωνα πάντα με τους ερευνητές χρειάζεται περαιτέρω διερεύνηση του μηχανισμού δράσης της κουρκουμίνης, ωστόσο ενδεχομένως να ανοίγει ο δρόμος για νέες ιατρικές θεραπείες. (Πηγή: Επιστημονική Ομάδα neadiatrofis.gr) Holistic Life 37

Η διαμάχη για το γάλα Το γάλα αγελάδας ενδείκνυται για τον άνθρωπο;

α τελευταία χρόνια, το γάλα έχει στοχοποιηθεί, εξαιτίας των πολλών αρνητικών παρενεργειών του. Ολοένα και περισσότεροι επαγγελματίες της υγείας αναφέρουν ότι οι ασθενείς τους είναι αλλεργικοί στα γαλακτοκομικά προϊόντα ή υποφέρουν από δυσανεξία σε αυτά. Το έκζεμα, το άσθμα, οι ημικρανίες, η δυσκοιλιότητα, η αλλεργική ρινίτιδα, η αρθρίτιδα, οι στομαχικές διαταραχές, το λεμφοίδημα, η καρδιοπάθεια και ο καρκίνος όρχεων συσχετίζονται με την υψηλή κατανάλωση γαλακτοκομικών προϊόντων. Ένα σχετικό περιστατικό ήταν και αυτό του μικρού Τιμ. Ο Τιμ ήταν μόλις 11 ετών όταν οι γονείς του τον έφεραν στο θεραπευτήριό μου. Υπέφερε από άσθμα από την ηλικία των 5 μηνών. Η αγωγή που ακολουθούσε περιλάμβανε τρία είδη φαρμάκων, συμπεριλαμβανομένης της κορτιζόλης, και χρήση εισπνευστήρα. Η κατάσταση του παιδιού επιδεινωνόταν σταθερά και είχε εμφανίσει έρπητα και άλλα συμπτώματα τοξίκωσης. Έξι μήνες προτού με επισκεφθεί, ο Τιμ είχε αρπάξει ένα κρυολόγημα, το οποίο αντιμετωπίστηκε με αντιβιοτικά. Από τότε, οι πνεύμονές του είχαν περιέλθει σε συμφόρηση. Το παιδί διαμαρτυρόταν για συνεχή κόπωση, ενώ αδυνατούσε να τρέξει ή να παίξει με τους φίλους του. Η μυϊκή δοκιμασία έδειξε ότι ο Τιμ είχε σοβαρή αλλεργία στα γαλακτοκομικά προϊόντα. Οι γονείς του ανέφεραν ότι η μητέρα σταμάτησε να τον θηλάζει μετά τον πέμπτο μήνα, και του χορηγούσε βρεφική φόρμουλα. Το άσθμα του Τιμ οφειλόταν στην αδυναμία του οργανισμού του να διασπάσει την πρωτεΐνη του αγελαδινού γάλακτος. Η άπεπτη πρωτεΐνη προκαλούσε μια ισχυρή ανοσοαπόκριση, η οποία επιβάρυνε τον βλεννογόνο χιτώνα των πνευμόνων και του πεπτικού συστήματος. Το πρόβλημά του ήταν χρόνιο, γιατί κατανάλωνε μεγάλες ποσότητες ζωικής πρωτεΐνης, συμπεριλαμβανομένου του γάλακτος και των γαλακτοκομικών προϊόντων, σε όλη τη ζωή του. Μετά από δύο εβδομάδες αποχής από τα γαλακτοκομικά προϊόντα, το άσθμα και ο έρπητας υποχώρησαν ανεπιστρεπτί. Μήπως το αγελαδινό γάλα προορίζεται αποκλειστικά για τα μοσχαράκια, όπως το γάλα της γάτας προορίζεται αποκλειστικά για τα γατάκια; Εμείς θα δίναμε ποτέ στα παιδιά μας, ας πούμε, σκυλίσιο γάλα αντί για ανθρώπινο; Η αναλογία θρεπτικών στοιχείων που περιέχεται στο σκυλίσιο γάλα δεν είναι κατάλληλο για τις ανάγκες του ανθρώπινου οργανισμού. Το ίδιο ισχύει και για το αγελαδινό γάλα. Το αγελαδινό γάλα περιέχει τριπλάσια πρωτεΐνη και τετραπλάσιο ασβέστιο απ’ ό,τι το ανθρώπινο γάλα. Αυτές οι ποσότητες δεν ενδείκνυνται για τον άνθρωπο, σε οποιαδήποτε ηλικία. Το αγελαδινό γάλα περιέχει ακριβώς όση πρωτεΐνη και ασβέστιο χρειάζεται για να τραφεί ένα μοσχαράκι που τελικά θα αποκτήσει ένα σώμα 3-4 φορές μεγαλύτερο από το ανθρώπινο. Αν δίναμε ανθρώπινο γάλα σε ένα μοσχαράκι, δεν θα επιβίωνε. Από την άλλη, το ανθρώπινο βρέφος χρειάζεται περισσότερους υδατάνθρακες στα αρχικά στάδια της ζωής του, συγκριτικά με το μοσχαράκι. Γι’ αυτόν το λόγο, το αγελαδινό γάλα περιέχει τους μισούς υδατάνθρακες απ’ ό,τι το ανθρώπινο. Από την άλλη, το μοσχαράκι χρειάζεται περισσότερο αλάτι απ’ ό,τι το ανθρώπινο βρέφος. Έτσι το αγελαδινό γάλα περιέχει τριπλάσια ποσότητα αλατιού απ’ ό,τι το ανθρώπινο γάλα. Οι περισσότεροι γηγενείς πληθυσμοί της Ασίας, της Αφρικής, της Αυστραλίας και της Νότιας Αμερικής δεν θεωρούν ότι το αγελαδινό γάλα ενδείκνυται για τον άνθρωπο. Μετά τον απογαλακτισμό, τα θηλαστικά δεν αναζητούν γάλα για να ικανοποιήσουν την πείνα ή τη δίψα τους. Σύμφωνα με μία κλασική μελέτη, αν ένα ανθρώπινο βρέφος που έχει θηλάσει για 14-18 μήνες είχε τη δυνατότητα να επιλέξει διάφορα φυσικά τρόφιμα, δύο στα τρία βρέφη δεν θα επέλεγαν το βρεφικό γάλα. Τα βρέφη που τρέφονται με αγελαδινό γάλα εν γένει φαίνονται «φουσκωμένα» και έχουν πλαδαρή όψη. Πολλά βρέφη ενός έτους φέρουν χολόλιθους στο ήπαρ εξαιτίας της πρόσληψης αγελαδινού γάλακτος, το οποίο αδυνατούν να πέψουν. Πολλά από αυτά υποφέρουν από κολικούς, αέρια και μετεωρισμό, με επακόλουθο να κλαίνε ασταμάτητα και να εμφανίζουν διαταραχές ύπνου. Επίσης, πολλά βρέφη υποφέρουν από αμυγδαλίτιδες, ωτίτιδες, αναπνευστικές δυσκολίες, υπερέκκριση βλέννας και σιελόρροια. Ο δρ Michael Klaper, συγγραφέας του βιβλίου Vegan Nutrition: Pure & Simple, συνοψίζει τη διαμάχη για το γάλα ως εξής: «Ο ανθρώπινος οργανισμός δεν χρειάζεται πλέον το αγελαδινό γάλα, όπως δεν χρειάζεται το γάλα του σκύλου, του αλόγου ή της καμηλοπάρδαλης». Οι πληροφορίες του άρθρου προέρχονται από το βιβλίο του Andreas Moritz «Το Πλήρες Βιβλίο της Εναλλακτικής Ιατρικής» που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Διόπτρα. 38 Holistic Life

Τα Ω3 λιπαρά οξέα στην αντιμετώπιση της κατάθλιψης

Από το επιστημονικό τμήμα της AM Health

αθηµερινά ακούµε για τα καρδιοπροστατευτικά χαρακτηριστικά των ω-3. Όµως τα ω-3 έχουν και πολλές άλλες δράσεις αφού χρησιμοποιούνται από τον οργανισµό στην κατασκευή ορµονών. Μια σημαντική δράση των ω-3 είναι και η αντικαταθλιπτική τους δράση. Υπάρχουν αρκετές μελέτες που τεκμηριώνουν αυτή τη δράση τόσο σε παιδιά όσο και σε ενήλικες. Τα ω-3 αποτελούνται από 2 λιπαρά οξέα το EPA και το DHA. Η έρευνα έχει δείξει ότι το EPA είναι αυτό που είναι απαραίτητο για τις περιπτώσεις που αφορούν την ψυχική ισορροπία (κατάθλιψη), αλλά και τις περιπτώσεις υπερκινητικότητας, έλλειψης προσοχής, δυσλεξίας, αυτισμού κλπ. Έχουν προταθεί διάφοροι τρόποι δράσης των ω-3: Με βάση τα υπάρχοντα στοιχεία, το EPA έχει µια πολύ σημαντική επίδραση (μείωση) στην παραγωγή της ιντερφερόνης –γ (INF-γ). Οι φλεγμονώδεις κυτοκίνες συμπεριλαμβανομένης και της INF-γ ευθύνονται για τη δημιουργία της κατάθλιψης, καθώς μειώνουν τα επίπεδα της σεροτονίνης (µέσω της μείωσης της πρόδρομης ουσίας τρυπτοφάνης).To EPA αναστέλλει αυτή τη δράση. Όταν λαμβάνουμε EPA το σώμα μπορεί να φτιάξει το DHA που χρειάζεται, ενώ δεν συμβαίνει το αντίστροφο. Έτσι το σκεύασμα που θα πρέπει να επιλέξουμε σε αυτές τις περιπτώσεις θα πρέπει να έχει 100 % EPA και καθόλου DHA. Ένα τέτοιο σκεύασμα είναι το PLUS EPA 1000 της Minami Nutrition που είναι το σκεύασµα που επέλεξαν οι ερευνητές και στις 2 πιο κάτω σημαντικές μελέτες: Στη μελέτη Oxford –Durham, η λήψη 500mg EPA ανά ημέρα παρείχε υποστήριξη στις περιπτώσεις υπερκινητικότητας, σε μαθησιακές δυσκολίες που σχετίζονται µε την ανάγνωση και τη γραφή, καθώς και σε προβλήματα συγκέντρωσης. Η Αγγλική αυτή μελέτη έγινε σε 117 παιδιά ηλικίας 5-12 ετών και έδειξε ότι μετά από 3 μήνες αγωγή µε 500mg EPA υπήρξε ξεκάθαρη βελτίωση στα προβλήματα υπερκινητικότητας και συγκέντρωσης. Τα αποτελέσματα στις εξετάσεις ορθογραφίας έδειξαν ότι τα παιδιά που λάμβαναν την αγωγή έφεραν 2 φορές καλύτερα αποτελέσματα σε σχέση µε τα παιδιά που δεν την λάμβαναν. Σχετικά µε την κατάθλιψη, η λήψη 1gr EPA ανά ημέρα έχει θετικά αποτελέσματα. Η πιο πρόσφατη µελέτη στο Australian και New Zeland Journal of Phychiatry συγκρίνει τη δράση του EPA µε αυτή του φαρμάκου fluoxetine. Οι ασθενείς λάμβαναν καθημερινά 20mg fluoxetine ή 1 gr EPA ή συνδυασμό των 2 για 8 εβδομάδες. Μετά οι ερευνητές μελέτησαν τις αλλαγές στην κλίμακα βαθμολόγησης κατάθλιψης του Hamilton (HDRS). Η μελέτη αυτή έδειξε ότι 1gr EPA είχε συγκρίσιμα αποτελέσματα µε 20mg fluoxetine, αλλά ο συνδυασμός των 2 είχε καλύτερα αποτελέσματα από το κάθε ένα ξεχωριστά. Το EPA θεωρείται “το κλειδί που ανοίγει την πόρτα ‘’ επιτρέποντας στα αντικαταθλιπτικά να φτάσουν στον εγκέφαλο. Γι’ αυτό μιλήστε µε το γιατρό σας, για να ενδυναμώσετε τα αποτελέσματα της αγωγής που λαμβάνετε, µε την ταυτόχρονη λήψη 1gr EPA κάθε μέρα. Μην βιάζεστε, καθώς θα χρειαστούν 6-8 εβδομάδες για να έχετε το βέλτιστο αποτέλεσμα. Το EPA μπορεί να δοθεί σε ασθενείς µε κατάθλιψη, τόσο για τον έλεγχο των συμπτωμάτων της κατάθλιψης όσο και για την προστασία τους από καρδιαγγειακά νοσήματα. Οι φλεγμονώδεις κυτοκίνες που ως γνωστόν παίζουν σημαντικό ρόλο στην αθηρογέννεση, έχουν παράλληλα δράση και στην κατάθλιψη (όπως εξηγήσαμε πιο πάνω) και το EPA προσφέρει τη δυνατότητα μείωσής τους, χαρίζοντας έτσι στον ασθενή µια διπλή ωφέλεια. Holistic Life 39

Οι μύκητες μούχλας στην καθημερινότητα μας Γράφει η Κασσάνδρα Μουγιάκου, Ιατρός - Παθολόγος

πάρχουν περίπου 25.000 γνωστά είδη μυκήτων μούχλας που χωρίζονται σε δύο κατηγορίες: εσωτερικών και εξωτερικών χώρων. Οι μύκητες μούχλας εσωτερικών χώρων εμφανίζονται κυρίως σε χώρους με υγρασία, όπως σε τοίχους, μπάνια, κουζίνες (ψωμιέρα, καλάθι φρούτων, συρτάρι λαχανικών στο ψυγείο, λάστιχο ψυγείου), σε γλάστρες, ειδικά όταν αυτές βρίσκονται κοντά σε καλοριφέρ. Οι μύκητες εξωτερικών χώρων απελευθερώνουν σπόρους εποχιακά και όταν οι συνθήκες είναι κατάλληλες (ζέστη, υγρασία, ομίχλη). Μεταφέρονται με τα ρεύματα αέρος κυρίως την άνοιξη, το καλοκαίρι και το φθινόπωρο. Λειτουργούν είτε ως παράσιτα, ζώντας πάνω σε ψηλότερα φυτά είτε ως σαπρόφυτα, αποσυνθέτοντας οργανικά υλικά.

Οι μύκητες μούχλας ως εισπνεόμενα αλλεργιογόνα

Κάποιοι μύκητες μπορούν να απελευθερώσουν στον αέρα 1 εκατομμύριο σπόρους ανά m3, ποσότητα πολύ μεγαλύτερη από την περιεκτικότητα γύρης στον αέρα. Έτσι, στην περίπτωση εποχιακής αλλεργίας (άνοιξη) πρέπει πάντα να λαμβάνεται υπόψη η πιθανή αντίδραση στους σπόρους μυκήτων μούχλας, οι οποίοι επικάθονται στη γύρη των φυτών, γεγονός που κάνει τη γύρη πιο επιθετική ως αλλεργιογόνο. Οι περισσότεροι μύκητες μούχλας δεν έχουν σύνδεση με συγκεκριμένη γεωγραφική τοποθεσία ή με είδη φυτών. Οι ίδιοι λοιπόν μύκητες βρίσκονται σε όλα τα μήκη και πλάτη της γης (εξαίρεση αποτελεί π.χ. ο Aspergillus oryzae). Υπάρχουν μύκητες που συνδέονται κυρίως με το υγρό έδαφος, με συνθήκες ομίχλης, με σωρούς φύλλων (Fusarium, Chaetomium globosum) ή με πολύ ξηρό καιρό (Cladosporium, Alternaria). Άλλοι μύκητες βρίσκονται σε καλλιέργειες δημητριακών. Οι τελευταίοι μπορούν να προκαλέσουν αλλεργική αντίδραση τόσο με την εισπνοή των σπόρων τους όσο και με την κατάποση των μολυσμένων δημητριακών. Οι μύκητες Penicillium μπορούν να ανιχνευτούν και στον αέρα, μάλιστα συνηθέστερα στις πόλεις, ενώ οι Aspergilli, που ανήκουν στους αφανείς μύκητες, μπορεί να βρίσκονται παντού. Στους εσωτερικούς χώρους, οι μύκητες Penicillium «προτιμούν» το ψυγείο, τη ψωμιέρα και τα συρτάρια, ενώ και οι Aspergilli μολύνουν τα φαγητά, με κύριο στέλεχος τον Aspergillus flavus, που παράγει μια καρκινογόνα αφλατοξίνη. Κάποια είδη μυκήτων μούχλας ζουν μέσα στην οικιακή σκόνη, συμβιώνοντας με τα ακάρεα της σκόνης. Ο Aspergillus repens, για παράδειγμα, ζει πάνω στα λέπια του ανθρώπινου δέρματος και τα προετοιμάζει ως τροφή για ένα είδος ακάρεων του δέρματος (Dermatophagoides sp.). Αλλά και οι μύκητες είναι τροφή για τα ακάρεα. Έχουν βρεθεί ίχνη μυκήτων στο γαστρεντερικό σύστημα των ακάρεων. Έτσι, μπορεί να βρίσκονται στα κόπρανα των ακάρεων, που αποτελούν ισχυρά αλλεργιογόνα. Για αυτό, σε κάθε περίπτωση αλλεργίας στην σκόνη θα πρέπει να λαμβάνεται υπόψη και η πιθανή επιβάρυνση από μύκητες μούχλας. Πολλοί μύκητες μούχλας αποτελούν τμήμα της οικιακής σκόνης. Βρίσκονται σε τοίχους, ειδικά σε ταπετσαρίες, πίσω από ντουλάπες, σε μοκέτες, 40 Holistic Life

κάτω από χαλιά, σε παλιά πατώματα και ξύλινες επενδύσεις. Μπορεί να βρίσκονται και σε πορτατίφ, αμπαζούρ και σε κανάλια ηλεκτρικών καλωδίων. Τα φίλτρα των κλιματιστικών μηχανημάτων είναι σίγουρες εστίες μυκήτων μούχλας (Penicillium sp., Aspergillus sp., Cladosporium sp.), όπως και οι υγραντήρες και τα μηχανήματα καθαρισμού του αέρα.

Οι μύκητες μούχλας ως τροφικά αλλεργιογόνα

Οι μύκητες μούχλας επιμολύνουν τις τροφές και μπορεί να είναι η αιτία σοβαρών αλλεργικών αντιδράσεων. Οι τροφές αυτές είναι κυρίως το ψωμί, τα αρτοσκευάσματα και τα γλυκά κάθε είδους, οι μαρμελάδες, τα τυριά, τα διάφορα αλείμματα κτλ. Στην ουσία, κάθε τροφή, είτε προέρχεται από κήπο, είτε από θερμοκήπιο, είτε από μεγάλες αγροτικές μονάδες μπορεί να είναι μολυσμένη με μύκητες, οι οποίοι δεν φαίνονται με γυμνό μάτι. Εκτός από τις αλλεργικές αντιδράσεις, σημαντικός είναι και ο ρόλος της τοξικότητας της αφλατοξίνης και της μυκοτοξίνης, που παράγονται από τους μύκητες. Οι μύκητες βρίσκονται σε όλους τους σπόρους δημητριακών ακόμα και πριν την συγκομιδή τους (στάρι, βρώμη, καλαμπόκι, κριθάρι, σίκαλη). Στη συνέχεια η επιμόλυνση των δημητριακών μπορεί να λάβει χώρα κατά την αποθήκευσή τους. Επίσης, οι μύκητες χρησιμοποιούνται στη βιομηχανία τροφίμων ως καλλιέργειες εκκίνησης και για την παραγωγή ενζύμων – ένα από τα πιο γνωστά ένζυμα είναι το κιτρικό οξύ. Εκεί που παλαιότερα η διαδικασία ζύμωσης γινόταν με φυσικό τρόπο, τώρα η τεχνολογία των γονιδίων παράγει ένζυμα και καλλιέργειες με ειδικές ιδιότητες, γεγονός που παράλληλα αυξάνει και τον αριθμό των νέων αλλεργιογόνων και την επιθετικότητά τους. Αυτό ισχύει για μεγάλο αριθμό προϊόντων όπως γιαούρτια, τυριά, ανθόγαλα, κρασί, μπύρα, ψωμί, σως σόγιας κτλ. Η κύρια χρήση των ενζύμων από μύκητες μούχλας είναι στην αποσαφήνιση χυμών φρούτων (μήλο), σε πολλά καλλυντικά (οδοντόπαστες, στοματικά διαλύματα, προϊόντα αποτρίχωσης, διεισδυτικοί παράγοντες που βοηθούν την απορρόφηση καλλυντικών ουσιών από το δέρμα), στα απορρυπαντικά. Στην περίπτωση λοιπόν αλλεργικών αντιδράσεων στα απορρυπαντικά πρέπει, εκτός από τις χημικές ουσίες, να ληφθούν υπόψη και οι μύκητες μούχλας. Επίσης, η βιομηχανία υφασμάτων, δερμάτων και γουνών χρησιμοποιεί ένζυμα μυκήτων π.χ. για τη λεύκανση των τζην. Επιπλέον, οι μύκητες μούχλας χρησιμοποιούνται στα φάρμακα είτε ως ενεργά είτε ως πρόσθετα συστατικά. Γενικά, όλα τα φάρμακα μπορεί να περιέχουν ένζυμα μυκήτων, ακόμα και τα αντι-αλλεργικά σκευάσματα όπως τα κορτιζονούχα και τα αντι-ισταμινικά. Τα ένζυμα των μυκήτων χρησιμοποιούνται στην παρασκευή βιταμινών, ορμονών και σε όλα τα γαστρεντερικά φάρμακα. Πολύ σπάνια δε, αναφέρονται ως συστατικά από τις φαρμακοβιομηχανίες. Και όπως και στην περίπτωση των τροφών, μπορούν να είναι η αιτία αλλεργικών αντιδράσεων. Η παρουσίαση της κλινικής εικόνας, των συμπτωμάτων και της αντιμετώπισης των μυκήτων μούχλας θα γίνει στο επόμενο τεύχος.

Holistic Life 41

Πόνος & Ρυθμιστής Ηλεκτρομαγνητικής Ενέργειας Γράφει η Δρ. Ανδρούλλα Σπίριτου Κοντίδου M.D. Δερματολόγος-Αφροδισιολόγος- Δερματοχειρουργός - Aισθητική ιατρική Επιστημονικός σύμβουλος και αντιπρόσωπος της Bemer Group Int. Eλλάδας και Κύπρου

πόνος είναι η προειδοποίηση του οργανισμού μας ότι κάτι δυσλειτουργεί, και το σωμα δεν μπορεί να ανταποκριθεί στην υπερφόρτωση και στον τρόπο ζωής μας! Ο οργανισμός μάς προειδοποιεί να αναζητήσουμε το αίτιο και να δώσουμε λύση. Ο πόνος χαρακτηρίζεται ως οξύς ή ως χρόνιος. Ο οξύς πόνος αρχίζει ξαφνικά, εντοπίζεται εύκολα, επηρεάζει τον αναπνευστικό ρυθμό, τον καρδιακό ρυθμό και αυξάνει την αρτηριακή πίεση. Ο χρόνιος πόνος έχει μεγαλύτερη χρονική διάρκεια, η έντασή του είτε παραμένει σταθερή, είτε αυξομειώνεται, νπορεί να προκαλέσει ανορεξία, κατάθλιψη και αϋπνία. Κάθε άνθρωπος αναλόγως της ευαισθησίας που έχει, αντιλαμβάνεται και αντιδρά με διαφορετικό τρόπο στον πόνο. Οι πιο συχνές αιτίες που προκαλούν πόνο είναι οι: 1. Αρθρίτιδα: Δημιουργείται μόλυνση στην άρθρωση λόγω ιογενούς, βακτηριακής, μυκητιακής και παρασιτικής λοίμωξης, ή λόγω τραυματισμού, ανοιχτών πληγών, χειρουργικών επεμβάσεων κ.α. Η ανεπάρκεια του ανοσοποιητικού συστήματος, χρόνιες παθήσεις όπως ο ζαχαρώδης διαβήτης, η χρήση ναρκωτικών ουσιών και η κατάχρηση αλκοόλούχων ποτών, συνηγορούν στην εκδήλωσης της νόσου. 2. Ρευματοειδή αρθρίτιδα: Χρόνια φλεγμονώδης αυτοάνοσος ασθένεια, με στόχο τις αρθρώσεις, προσβάλλοντας ταυτόχρονα συμμετρικά πολλές αρθρώσεις. Συχνότερα εκδηλώνεται στις αρθρώσεις των χεριών με φλεγμονή και πρήξιμο. Έχει πόνο και δυσκολία κινήσεων. Δημιουργεί παραμόρφωση και αστάθεια. Οι θεραπείες για την αρθρίτιδα και τη ρευματοειδή αρθρίτιδα περιλαμβάνουν: α) Φαρμακευτική αγωγή, β) Φυσιοθεραπεία, γ) Ανάπαυση, δ) Εργασιοθεραπεία, ε) Ιατρική παρακολούθηση, στ) Φυσική αγγειακή θεραπεία με Ρυθμιστή Ηλεκτρομαγνητικής Ενέργειας. 3. Πόνοι της πλάτης: Προσβάλουν το 80% των ηλικιωμένων. Στατιστικές μελέτες αποδεικνύουν ότι οι πόνοι της πλάτης αντιπροσωπεύουν το 20% των τραυματισμών και των ασθενειών που συμβαίνουν σε χώρους εργασίας. Εκδηλώνεται στους εργαζομένους σε γραφεία, νοσοκομεία, τράπεζες, χειρωνακτικές εργασίες κ.α. Προκαλούνται από: Σπορ, Φθορά, Αδράνεια,

42 Holistic Life

Λανθασμένη στάση, Οστεοπόρωση, Τραυματισμούς. Σημαντική είναι η πρόληψη, με στόχο την προστασία της σπονδυλικής στήλης, των μυών και των σχετικών συνδέσμων, από τους τραυματισμούς. Η σωστή σωματική άσκηση παίζει σπουδαίο ρόλο, ενδυναμώνει τους μυς της πλάτης και της σπονδυλικής στήλης αποτρέποντας την πρόκληση προβλημάτων. Απαραίτητη είναι η διαπαιδαγώγηση για την σωστή ανύψωση ή μεταφορά βαρέων αντικειμένων. Τα πλεονεκτήματα της πρόληψης των προβλημάτων που προκαλούν τους πόνους της πλάτης είναι τεράστια για όλους μας, καθώς είναι ένα συχνό φαινόμενο. Πρόληψη: 1. Προθέρμανση πριν την άσκηση και τις έντονες σωματικές δραστηριότητες. 2. Σωστό σήκωμα βάρους (ποτέ να μην σκύβετε, να λυγίζετε τα γόνατα σας πριν σηκώσετε το αντικείμενο και να το κρατάτε κοντά στο σώμα σας). 3. Σωστή στάση σώματος, να φοράτε αναπαυτικά παπούτσια και να αποφεύγετε τα ψηλά τακούνια. 4. Όταν κάθεστε να στηρίζεται το κάτω μέρος του σπονδύλου σωστά (με μαξιλάρι ή πετσέτα). 5. Προσοχή στο βάρος σας, τα περιττά κιλά επιβαρύνουν το κάτω μέρος της πλάτης. 6.Σωστή διατροφή, σημαντικά είναι: το ασβέστιο, το φωσφόρο & βιταμίνη D. 7. Ειδικό άνετο στρώμα. 8. Αποφεύγετε το κάπνισμα γιατί μειώνει την ροή του αίματος και προάγει τον εκφυλισμό των μεσοσπονδύλιων δίσκων. Οι θεραπείες για τους πόνους της πλάτης είναι: α) Φάρμακα – Αναλγητικά, β) Συμβουλή & παρακολούθηση από ειδικό ιατρό, γ) Φυσιοθεραπεία, δ) Ξεκούραση, ε) Φυσική αγγειακή θεραπεία με Ρυθμιστή Ηλεκτρομαγνητικής Ενέργειας. 4. Πόνοι του αυχένα: Ταλαιπωρεί πέραν του 10% του πληθυσμού. Έχει δυσάρεστες συνέπειες στην προσωπική και επαγγελματική ζωή. Μπορεί να υποχωρήσουν από μόνοι τους όμως εάν παραμείνουν πέραν των δύο μηνών γίνονται χρόνιοι. Οι θεραπείες περιλαβάνουν: α) Φάρμακα (αναλγητικά, αντιφλεγμονώδη, στεροειδή και οπιούχα), β) Φυσιοθεραπεία, διαθερμικός ερεθισμός των νεύρων, βελονισμός, γ) Μασάζ-χαλάρωση, δ) Ειδικές ασκήσεις στο σπίτι, ε) Χρήση ειδικού μαξιλαριού, στ) Φυσική αγγειακή θεραπεία με Ρυθμιστή Ηλεκτρομαγνητικής Ενέργειας.

5. Πόνοι στα γόνατα: Από τέτοιους πόνους πάσχουν οι υπέρβαροι, που με το βάρος τους δημιουργούν αλλοιώσεις, μέχρι και ρήξη μηνίσκου. Επειδή αυτά τα άτομα έχουν και κυκλοφορικά προβλήματα, δεν υπάρχει η κατάλληλη αιμάτωση και τα σημεία γίνονται πιο δύσκαμπτα και επιρρεπή στις κακώσεις. Υποφέρουν από αφόρητους πόνους, δεν μπορούν να χρησιμοποιήσουν σκάλες, τα γόνατά τους φουσκώνουν και πονάνε. Οι παχύσαρκοι άνδρες έχουν 15 φορές περισσότερο κίνδυνο για ρήξη μηνίσκου, οι δε παχύσαρκες γυναίκες έχουν 25 φορές περισσότερο κίνδυνο για ρήξη του μηνίσκου από ότι τα άτομα με φυσιολογικό βάρος. Μπορεί να εμφανιστεί και στους αθλητές, ιδίως σε ποδοσφαιριστές. Το σημαντικότερο είναι η πρόληψη, η σωστή διαπαιδαγώγηση, η σωστή διατροφή, η αποφυγή περιττών κιλών, η άσκηση, η φυσιοθεραπεία, η παρακολούθηση από ειδικό ιατρό και η σωστή προθέρμανση πριν από την άσκηση. Η θεραπεία που μπορεί να συμπληρώσει ή ακόμη να προφέρει άμεσα αποτελέσματα είναι η φυσική αγγειακή θεραπεία με Ρυθμιστή Ηλεκτρομαγνητικής Ενέργειας. Είναι θεραπεία πρόληψης, ή συμπληρωματικής συνδυαστικής ή και αυτόνομης μονοθεραπείας και αποθεραπείας. Μας βοηθά στα προβλήματα των πόνων και όχι μόνο, μέσω της δράσης της στην κυκλοφορία και στην μικροκυκλοφορία, παρέχει γενική αιμάτωση ανανέωση των ιστών, των κυττάρων, των τενόντων και των αρθρώσεων. Δημιουργεί πενταπλάσια παραγωγή οστεοβλαστών. Αυξάνει την ενέργεια του κύτταρου την ΑΤΡ επιταχύνοντας την περιστροφή του ενζυματικού συμπλέγματος στα μιτοχόνδρια. Παράγει τις πρωτεΐνες επισκευής, υποκινεί την απελευθέρωση των αναπλαστικών παραγόντων για τη γρήγορη αποκατάσταση τραυματισμών μέχρι και 60% με αποτέλεσμα την μείωση του χρόνου αποκατάστασης των τραυμάτων, πληγών και φλεγμονών. Στις φλεγμονές, στα οιδήματα και γενικότερα στους πόνους έχει άμεση επίδραση. Αποτελεί μια επιστημονικά τεκμηριωμένη θεραπεία. Τα αποτελέσματα από τη χρήση του Ρυθμιστή Ηλεκτρομαγνητικής Ενέργειας είναι κάτι περισσότερο από ελπιδοφόρα για συγκεκριμένες παθήσεις και ασθένειες αλλά και για τη γενική ευεξία και υγεία του οργανισμού.

Holistic Life 43

Κολλαγόνο:

Ομορφιά... ”εκ των έσω”

Γράφει η Ελίζα Τζόβα, Διαιτολόγος- Διατροφολόγος

εικόνα του δέρματος δεν αντικατοπτρίζει μόνο την ηλικία σας, αλλά αδιαμφισβήτητα αποτελεί και τον “καθρέφτη” της διατροφής σας. Ακόμη και αν βάλατε τη σωστή κρέμα προσώπου, ξέρετε καλά πως μία καλή και “φρέσκια” εξωτερική εμφάνιση απαιτεί τη θρέψη του οργανισμού.. σε βάθος! Το κολλαγόνο είναι μία πρωτεΐνη “κλειδί” για τον οργανισμό και βρίσκεται σε ολόκληρο σχεδόν το σώμα, ως βασικό συστατικό του συνδετικού ιστού. Η επιφάνεια κάτω από το δέρμα αποτελείται από συνδετικό ιστό, συνεπώς τα επίπεδά κολλαγόνου στο σώμα επηρεάζουν σε μεγάλο βαθμό την υγεία του δέρματος, συμβάλλοντας στην ελαστικότητα και τη σφριγηλότητά του. Όμως, με την πάροδο των χρόνων το κολλαγόνο αποδομείται και η παραγωγή του μειώνεται, καθιστώντας θέμα χρόνου την εμφάνιση ανεπιθύμητων ρυτίδων, θαμπάδας και ξηρότητας. Αλήθεια, τι θα μπορούσατε να εντάξετε στη διατροφή σας προκειμένου να “ωθήσετε” την παραγωγή κολλαγόνου και να βοηθήσετε το δέρμα σας να φανεί υγιέστερο και πιο λαμπερό; H βιταμίνη C διαδραματίζει καθοριστικό ρόλο στην ομαλή σύνθεση και την αναγέννηση του κολλαγόνου. Περιέχεται σε όλα τα εσπεριδοειδή (πορτοκάλια, λεμόνια, γκρέιπφρουτ), στις πιπεριές, στο μπρόκολο, το κουνουπίδι, τα λαχανάκια Βρυξελλών, την πατάτα, το ακτινίδιο και τις φράουλες. Εντάξτε στο μενού σας πηγές πρωτεΐνης όπως το ψάρι, το άπαχο κρέας, τα πουλερικά, τα τυριά μειωμένων λιπαρών, τα ημιαποβουτυρωμένα γαλακτοκομικά και τα αυγά. Οι ζωικές πρωτεΐνες περιέχουν μεγάλο αριθμό, αλλά και τη σωστή αναλογία απαραίτητων αμινοξέων που απαιτούνται από τον ανθρώπινο οργανισμό, παρέχοντας έτσι τις “δομικές μονάδες” για το σχηματισμό όλων των τύπων κολλαγόνου που υπάρχουν στον ανθρώπινο οργανισμό. Τα φρούτα με κόκκινο και πορτοκαλί χρώμα ενισχύουν την παραγωγή κολλαγόνου, ενώ παράλληλα θεωρούνται βασικοί “σύμμαχοι” της επιδερμίδας λόγω του αντιοξειδωτικού τους περιεχομένου που προστατεύει τον οργανισμό από τη φυσική φθορά του χρόνου, αλλά και από την καθημερινή φθορά που προκαλείται από παράγοντες όπως η ρύπανση του περιβάλλοντος, η υπεριώδης ακτινοβολία και το κάπνισμα. Τα ω-3 λιπαρά οξέα φαίνεται πως συμβάλλουν στην παραγωγή κολλαγόνου, ενώ παράλληλα ενισχύουν τις μεμβράνες των κυττάρων, αποτρέποντας έτσι και την αποδόμησή του. Θα τα βρείτε στα λιπαρά ψάρια όπως ο σολομός, το σκουμπρί και οι σαρδέλες, στους ξηρούς καρπούς, καθώς και σε εμπλουτισμένα με ω3 τρόφιμα, όπως για παράδειγμα οι μαλακές μαργαρίνες. Τα σκευάσματα κολλαγόνου σε υγρή, πόσιμη μορφή που κυκλοφορούν στην αγορά, ειδικά αν περιέχουν μαγνήσιο και πυρίτιο και το σύμπλεγμα των βιταμινών Β, θα μπορούσαν να αποτελέσουν συμπλήρωμα μίας υγιεινής και ισορροπημένης διατροφής, που πιθανότατα συμβάλλει στην υγεία του δέρματος και των αρθρώσεων λόγω της περιεκτικότητάς του σε απαραίτητα αμινοξέα και θρεπτικά συστατικά που απαιτούνται για την παραγωγή κολλαγόνου. “Να το πιείτε στο ποτήρι” που λέμε... 44 Holistic Life

Holistic Life 45

Ἡ περιοχὴ Wernicke του ἐγκεφάλου, ποὺ συνδέεται μὲ τὴν κατανόησι τῆς ἐννοίας τῶν λέξεων, εἶναι στενὰ συνδεμένη μὲ τὴν περιοχὴ Broca, ἡ ὁποία διαδραματίζει ἕναν σημαντικὸ ρόλο στὴν κατασκευὴ καὶ τὴν κατανόησι τῶν προτάσεων. Ἡ ἐπεξεργασία τῶν πληροφοριῶν γίνεται πιὸ γρήγορα ἀπὸ ὅτι πιστεύαμε (100-200 ms) καὶ σχεδὸν ταυτοχρόνως: φωνολογική, μορφολογική, σημασιολογικὴ καὶ συντακτικὴ ἀνάλυσις. (Πηγή:N.L.M. Medical Encyclopedia Image)

ΦοΦοSpecial Report ΠΩΣ Η ΕΚΜΑΘΗΣΙΣ ΤΩΝ ΑΡΧΑΙΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΣΥΜΒΑΛΛΕΙ ΣΤΗΝ ΨΥΧΟΔΙΑΝΟΗΤΙΚΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΙΝ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ Μαυροπούλου Ἰ. Εἰρήνη, Φιλόλογος, διδάκτωρ Ἐπιστημῶν Ἀγωγῆς, συγγραφεὺς τῆς μεθόδου «Διαλεχθῶμεν ἑλληνικῶς» www.fronein.gr (e-mail: info@fronein.gr)

ολὺς λόγος ἔχει γίνει τὰ τελευταῖα χρόνια διεθνῶς γιὰ τὴν ὠφελιμότητα τῆς γνώσεως τῶν ἀρχαίων γλωσσῶν. Ἔρευνες σὲ ἀρχαῖες γλῶσσες (Λατινικὰ καὶ ἀρχαῖα Ἑλληνικὰ) ἐνισχύουν τὴν θέσι ὅτι ἡ γνῶσις τῶν ἀρχαίων γλωσσῶν συμβάλλει ποικιλοτρόπως στὴν ψυχοδιανοητικὴ ἀνάπτυξι τῶν μαθητῶν Πρωτοβάθμιας καὶ Δευτεροβάθμιας Ἐκπαιδεύσεως, ἐνῶ ἄλλες ἐξετάζουν νέους τρόπους διδασκαλίας σὲ συνδυασμὸ μὲ τὴν χρῆσι τῶν νέων τεχνολογιῶν. Εἶναι ἐνδεικτικὸν ὅτι τὸ APA (American Philological Association) ἐγκαινίασε τὸ 2011 τὸ Ἀμερικανικὸ Κέντρο Ἐρευνῶν γιὰ τὶς Κλασσικὲς Γλῶσσες (American Center for Classics Research and Teaching). Στὴν Ἀμερικὴ ἔχουν ἤδη γίνει προσπάθειες στατιστικῆς ἐπεξεργασίας τῶν ἐπιδόσεων τῶν μαθητῶν ποὺ παρακολούθησαν προγράμματα Λατινικῶν καὶ/ἤ Ἀρχαίων Ἑλληνικῶν σὲ σχολεῖα. Τὰ πρῶτα σχέδια ἐργασίας (Projectς) διδασκαλίας τῆς ἀρχαίας Ἑλληνικῆς γλώσσης στὸ Δημοτικὸ σὲ σχολεῖα τῆς Ἀγγλίας, καὶ δύο ἔρευνες στὴν Ἑλλάδα, ἔφεραν ἐπίσης θετικὰ ἀποτελέσματα. Σιγὰ σιγὰ ξεκινοῦν καὶ ἔρευνες μὲ τὴν συνδρομὴ τῶν νευροεπιστημόνων.

46 Holistic Life

1. Διεθνεῖς ἔρευνες καὶ ἐρευνητικὰ σχέδια ἐργασίας (research projectς) μεγάλης κλίμακας 1α. Ἀγγλία

Ἐξαιρετικὴ ἐπιτυχία σημειώνει τὸ πρόγραμμα «Τhe Ιris Project-Greek in schools», τὸ ὁποῖο ἐφαρμόσθηκε κατὰ τὰ ἔτη 2010/11 σὲ Δημοτικὰ σχολεῖα τῆς Ἀνατολικῆς Ὀξφόρδης, σὲ μαθητὲς 7-10 ἐτῶν, καὶ συνεχίζεται σὲ περισσότερα σχολεῖα, καθὼς παρατηρήθηκε ἐκπληκτικὴ βελτίωσις ἀκόμη καὶ στὸ καθημερινὸ λεξιλόγιο τῶν παιδιῶν. Τὰ μαθήματα, διαρκείας μίας ὥρας, σχεδιάστηκαν ἀπὸ τὴν Dr Lorna Robinson μὲ στόχο νὰ γνωρίσουν στὰ παιδιὰ ἕναν ὑψηλὸ πολιτισμὸ καὶ νὰ τοὺς ἐξηγήσουν πῶς ὁ ἑλληνικὸς πολιτισμὸς καὶ ἡ Ἑλληνικὴ γλῶσσα μορφοποίησε τὴν Ἀγγλικὴ γλῶσσα καὶ τὸν σημερινὸ κόσμο μας. Ἐπίσης εἶναι ὑπεύθυνη γιὰ τὴν ἔκδοσι τοῦ περιοδικοῦ Iota γιὰ τὰ παιδιὰ τοῦ Δημοτικοῦ μὲ ἀνάλογα θέματα. Ἡ γνῶσις τῆς ἀρχαίας Ἑλληνικῆς, λένε οἱ ἐρευνητές, μπορεῖ νὰ ἐνισχύση τὴν ἱκανότητα ἐκμαθήσεως ξένων γλωσσῶν καὶ νὰ ὀξύνη τὴν ἀντιληπτικὴ ἱκανότητα τῶν παιδιῶν καὶ τὶς γλωσσικές τους δεξιότητες. Ἡ διδασκαλία τῶν ἀρχαίων Ἑλληνικῶν εἶναι μία νέα προσέγγισις στὴν ἐκπαίδευσι, ἡ ὁποία ἐνισχύει καὶ ἐμπλουτίζει τὸ Πρόγραμμα Σπουδῶν καὶ τὴ βασικὴ ἐκπαίδευσι, μὲ σκοπὸ νὰ βελτιώση τὴν ἐπίδοσι τῶν μαθητῶν σὲ πολλὲς θεματικὲς περιοχές. «Τὸ πᾶν εἶναι νὰ κάνης τὴν ἐκμάθησι τῶν κλασικῶν γλωσσῶν εὐχάριστη καὶ ἑλκυστικὴ γιὰ τὰ παιδιὰ μὲ ἕνα τρόπο κατάλληλο γιὰ τὴν ἡλικία τους», εἶπε ἡ ὑπεύθυνη τοῦ προγράμματος L. Robinson. Στὰ πλαίσια τοῦ Iris Project, ὁ Boris Johnson μίλησε στὸ King’s College τοῦ Λονδίνου γιὰ τὴν σημασία τῶν κλασικῶν σπουδῶν στὰ σχολεῖα (Ἰούνιος 2011). Μετὰ ἀπὸ τὴν διάλεξί του, τὸ King’s College ἄρχισε νὰ στέλνη ἐθελοντὲς φοιτητὲς τοῦ κλασικοῦ τομέα νὰ διδάξουν Λατινικὰ σὲ Δημοτικὰ σχολεῖα ὑποβαθμισμένων περιοχῶν. Οἱ φοιτητὲς ἐργάστηκαν μὲ χιλιάδες παιδιά σὲ πολυπληθεῖς τάξεις, μεικτὲς ὡς πρὸς τὸ γνωστικὸ ἐπίπεδο τῶν μαθητῶν. Τὰ Πανεπιστήμια Durham καὶ Nottingham παρέχουν ἐπίσης φοιτητὲς σὲ τοπικὰ σχολεῖα, γιὰ νὰ διδάξουν Λατινικά. Ἡ ἐπιτυχία ποὺ γνώρισε στὰ σχολεῖα τῆς Πρωτοβάθμιας Ἐκπαιδεύσεως ἡ μέθοδος ἐκμαθήσεως τῆς Λατινικῆς Γλώσσης, Minimus (130.000 ἀντίτυπα), ὁδήγησε στὸν σχεδιασμὸ κι ἑνὸς ἀντιστοίχου κλασσικοῦ ἑλληνικοῦ προγράμματος Mikromus (Classical Greek Mikromus project) ἀπὸ τὴν JACT. Ἕνα δοκιμαστικὸ σχέδιο ἔχει ξεκινήσει ἀπὸ τὸ 2010 στὴν Northumberland, τὸ ὁποῖο βασίζεται σὲ μία σειρὰ μαθημάτων, ὅπου ἕνα ποντίκι ταξιδεύει στὴν Ἀθήνα. Τὰ ἀποτελέσματα τοῦ προγράμματος ἀναμένονται. Διευκρινίζεται δὲ πὼς μπορεῖ νὰ διδάξη ὁποιοσδήποτε ἐκπαιδευτικὸς τὴν μέθοδο καὶ ὄχι ὑποχρεωτικὰ φιλόλογος. Ἐνῶ οἱ

γονεῖς ποὺ ζητοῦν νὰ διδαχθοῦν τὰ παιδιά τους ἀρχαῖα Ἑλληνικὰ ἤ Λατινικὰ αὐξάνονται διαρκῶς. Τὸ Πανεπιστήμιο τοῦ Cambridge διατηρεῖ μόνιμο ἐρευνητικὸ Κέντρο CSCP (The Cambridge School Classics Project) ποὺ διεξάγει ἔρευνες στὶς κλασσικὲς γλῶσσες καὶ ἐφαρμόζει σχέδια ἐργασίας σχετικὰ μὲ τὶς κλασσικὲς σπουδὲς στὴν Πρωτοβάθμια καὶ Δευτεροβάθμια Ἐκπαίδευσι. Τὸ 1997/8 σχεδίασε καὶ ἐφάρμοσε τὸ ἐρευνητικὸ πρόγραμμα GRIPS (The Greeks and Romans in Primary schools) σὲ δύο δικά του σχολεῖα καὶ ἐν συνεχείᾳ σὲ 10 ἄλλα Δημοτικὰ τῆς χώρας ἀγροτικῶν καὶ ἀστικῶν περιοχῶν (μὲ κοινωνικοοικονομικὲς διαφορές). Ἡ ἔρευνα διεξήχθη μὲ ἐρωτηματολόγια καὶ συνεντεύξεις πρὸς τοὺς δασκάλους, τοὺς γονεῖς καὶ τοὺς μαθητές. Φάνηκε ὅτι οἱ κλασσικὲς σπουδές ἐνταγμένες στὸ μάθημα τῆς Ἱστορίας βελτίωσαν τὴν ἀναγνωστικὴ ἱκανότητα, τὴν παραγωγὴ γραπτοῦ καὶ προφορικοῦ λόγου καὶ τὴν ἐνεργητικὴ συμμετοχὴ τῶν παιδιῶν, ἀκόμα καὶ τῶν παιδιῶν μὲ μαθησιακὲς δυσκολίες. Βάσει τῶν ἀποτελεσμάτων αὐτῆς τῆς ἐρεύνης τὸ 2000 σχεδιάσθηκε καὶ ἐφαρμόσθηκε τὸ πρόγραμμα «The Iliad Project» μὲ σκοπὸ τὴν προφορικὴ ἀφήγησι τοῦ Τρωικοῦ πολέμου, βασισμένη στὴν Ἱλιάδα τοῦ Ὁμήρου, γιὰ τὴν Πρωτοβάθμια Ἐκπαίδευσι. Τώρα τὸ CSCP διερευνᾶ τὴν ἐπίδρασι τῆς ἐκμαθήσεως Λατινικῶν στὴν δυσλεξία. Τὰ ἀποτελέσματα ἀναμένονται. Ὁ συγγραφέας Dr Peter Jones καὶ ἡ Jeannie Cohen (ὡς ἱδρυτικὰ μέλη τῆς Ἑταιρείας “Friends of Classics”) ἀνέλαβαν μία μεγάλη ἔρευνα ποὺ γινόταν γιὰ πρώτη φορὰ στὴν Ἀγγλία: νὰ διερευνήσουν τί ἐπίδρασι εἶχε τὸ μάθημα τῶν Λατινικῶν ἤ τῶν Ἑλληνικῶν στὴν ζωὴ τῶν ἀνθρώπων, πολλὰ χρόνια μετὰ τὸ πέρας τῆς διδασκαλίας. Τὰ ἀποτελέσματα δημοσιεύθηκαν στὶς 24-9-2011. Σὲ πεντάβαθμη κλίματα (ἄχρηστο, σχεδὸν ἄχρηστο, ΟK, ἀρκετὰ ὠφέλιμο, πολὺ ὠφέλιμο) αὐτοὶ ποὺ ἀπήντησαν ὠφέλιμο ἤ ἀρκετὰ ὠφέλιμο γιὰ τὴν ποιότητα τῆς μετέπειτα ζωῆς τους ἦταν τὸ 77% τοῦ δείγματος. Ἐξ ἴσου ἐντυπωσιακὸ ἦταν τὸ ποσοστό ὅσων ἀπήντησαν ὅτι ὠφελήθηκαν στὴν ἐπαγγελματική τους ζωή. Δεδομένου ὅτι τὰ 2/3 τῶν ἐρωτηθέντων ἦταν ἄνω τῶν 50 ἐτῶν, ἡ τελευταία ἐπαφὴ μὲ τὶς κλασικὲς σπουδὲς ἦταν πρὶν ἀπὸ 35 ἔτη. Οἱ πιὸ συχνοὶ λόγοι ποὺ ἀναφέρθηκαν ἦταν: καλλίτερη κατανόησις καὶ χρῆσις τῆς Ἀγγλικῆς γλώσσης καὶ ἄλλων γλωσσῶν, λεκτικὴ ἱκανότητα (verbal sensitivity), ἀκρίβεια καὶ σαφήνεια στὴν ἐπικοινωνία, κατανόησις τῶν ἰδεολογικῶν, πολιτικῶν καὶ πολιτιστικῶν θεμελίων τοῦ δυτικοῦ κόσμου.

1β. Η.Π.Α

Ἡ Alice K. DeVane (1997) στὸ ἄρθρο της «Efficacy of Latin Studies in the Information Age», συνοψίζει τὶς ἔρευνες μίας τουλάχιστον δεκαετίας στὴν Ἀμερικὴ γιὰ τὴν ὠφελιμότητα τῶν κλασσικῶν σπουδῶν. Ὅλες οἱ ἔρευνες κατέδειξαν ὅτι ἡ διδασκαλία τῶν Λατινικῶν ἤ/καὶ Ἑλληνικῶν - μὲ τεχνικὲς τῶν «ζωντανῶν» γλωσσῶν- σὲ ὅλες τὶς βαθμίδες καὶ ἰδιαιτέρως στὴν Πρωτοβάθμια Ἐκπαίδευσι ἔφερε θετικὰ ἀποτελέσματα, καθὼς οἱ μαθητὲς παρουσίασαν καλλίτερες ἐπιδόσεις στὰ Ἀγγλικὰ (εἴτε ἦταν ἡ μητρική τους γλῶσσα εἴτε ὄχι), στὴν ἐκμάθησι ἄλλων ξένων γλωσσῶν καὶ στὴν κριτικὴ σκέψι. Οἱ μαθητὲς τῆς Δευτεροβάθμιας ἐκπαιδεύσεως ὑπερεῖχαν ὄχι μόνο στὰ γλωσσικὰ τὲστ (SAT καὶ ACT) ἔναντι τῶν συνομηλίκων τους, ἀλλὰ καὶ στὰ Μαθηματικά. Ὅλοι οἱ ἐρευνητὲς διεπίστωσαν ὅτι σὲ μαθηματικοὺς ὑπολογισμούς, στὴν κατανόησι ἐννοιῶν καὶ τὴν «ἐπίλυσι προβλήματος» ὑπερτεροῦσαν σημαντικὰ οἱ μαθητὲς ποὺ εἶχαν διδαχθῆ Λατινικὰ ἀπὸ αὐτοὺς ποὺ δὲν εἶχαν διδαχθῆ. Ἐπὶ πλέον διεπιστώθη ἡ θετικὴ ἐπίδρασις τοῦ μαθήματος στὴν αὐτοαντίληψι τῶν μαθητῶν, στὴν ἐνεργοποίησί τους (motivation) καὶ στὴν ἔφεσι γιὰ μάθησι ἄλλων ξένων γλωσσῶν. Ἰδιαίτερη σημασία ἔχει, ὅπως ἔδειξε ἡ ἔρευνα, τὸ γεγονὸς ὅτι ἡ ἐκμάθησις τῶν κλασσικῶν γλωσσῶν -Λατινικῶν ἤ/καὶ Ἑλληνικῶνὠφέλησε πολὺ περισσότερο ἀπὸ τὴν ἐκμάθησι μίας ὁποιασδήποτε ἄλλης ξένης γλώσσηςa. Συγκεκριμένα, ὁ Macro (1981) τονίζει ὅτι δὲν ὑπάρχει καμμία ἀμφιβολία ὅτι ἡ ἐκμάθησις Λατινικῶν ἤ Ἀρχαίων Ἑλληνικῶν στὴν Πρωτοβάθμια Ἐκπαίδευσι συμβάλλει στὴν κατανόησι τῶν γραμματικῶν καὶ συντακτικῶν δομῶν τῆς Ἀγγλικῆς καί κατ΄ἐπέκτασιν στὸν λόγο καὶ στὴν ἀναγνωστικὴ ἱκανότητα. Ὁ Henry (1993) ἔγραψε ὅτι ἡ ἐτυμολογία εὐνοεῖ τὴν κατανόησι καὶ τὴν ἀνάπτυξι τοῦ λεξιλογίου. Στὴν Πενσυλβάνια, ἡ ἔρευνα ἔδεξε βελτίωσι σὲ ὅλους τοὺς τομεῖς τῆς γλώσσης καὶ στὰ Μαθηματικά (Masciantonio, 1982). Παρόμοια ἀποτελέσματα ἀναφέρθηκαν καὶ ἀπὸ τὶς ἔρευνες σὲ σχολεῖα τῆς Indianapolis, Worcester καὶ Easthampton Massachusetts (Sussman, 1978b). Οἱ Holmes and Keffer (1995), ἀφοῦ μελέτησαν τὴν ἐπίδρασι τῆς ἐκμαθήσεως τῆς Λατινικῆς στὴν ἀπόδοσι τῶν μαθητῶν στὸ SAT, σχεHolistic Life 47

δίασαν μία μελέτη κατὰ τὴν ὁποία χρησιμοποίησαν ἕνα λογισμικὸ μὲ λατινικοὺς καὶ ἑλληνικοὺς ὅρους. Οἱ μαθητὲς ποὺ μελέτησαν τὸ πρόγραμμα, πρὶν δώσουν τὸ SAT-I test, ὑπερεῖχαν κατὰ 40 μονάδες ἔναντι τῶν ὑπολοίπων. Ἡ μεθοδολογία, ἡ ὁποία ἀκολουθήθηκε γενικῶς στὶς ἀνωτέρω διδασκαλίες, περιελάμβανε ἀκρόασι, προφορικὴ ἐξάσκησι κι ἔρευνα, τεχνικὲς δηλ. τῶν «ζωντανῶν» γλωσσῶν, μὲ ἄφθονο ἐποπτικὸ ὑλικό.

Εἰκόνα τομογραφίας ποζιτρονίου (ΡΕΤ scan) ἐγκεφάλου: περιοχὲς τοῦ ἀριστεροῦ ἡμισφαιρίου τοῦ ἐγκεφάλου ποὺ εἶναι ἐνεργὲς κατὰ τὴν ἐκτέλεσι γλωσσικῶν διεργασιῶν. Ἡ λευκὴ γραμμὴ ὁρίζει ἁδρὰ τὸ ἀριστερὸ ἡμισφαίριο. Τὸ κόκκινο χρῶμα ὑποδεικνύει τὶς περιοχὲς ποὺ εἶναι ἰδιαιτέρως ἐνεργές. Ἡ δραστηριότητα τῶν νευρώνων ἐλαττώνεται καθὼς τὰ χρώματα βαίνουν ἀπὸ τὸ κόκκινο πρὸς τὸ κυανοῦν. Τὸ μαῦρο χρῶμα ὑποδεικνύει τὶς ἀνενεργὲς περιοχές. Πηγή: S Petersen, Neuroimaging Laboratory, Washington University, St. Louis.

Ἐάν ἐξετάσουμε τὶς περιοχὲς τοῦ ἐγκεφάλου ποὺ ἐμπλέκονται στὴν ἀκρόασι, παρατηροῦμε ὅτι οὐσιαστικὰ ἐνεργοποιεῖται ὁλόκληρος ὁ ἐγκέφαλος, καθ΄ὅσον αὐτὲς οἱ περιοχὲς εἶναι μέρος ἑνὸς ὁλόκληρου δικτύου. (Πηγή:Laurel Stewart et al. (2009), Oxford Handbook of Music Psychology).

2. Μικρῆς ἐργασίες

κλίμακας

σχετικὲς

2α. Ἐτυμολογία στὴν Ἀγγλικὴ γλῶσσα (στὴν Πρωτοβάθμια Ἐκπαίδευσι)

Teaching Latin and Greek Word Roots: Οἱ ἐρευνητὲς συμφωνοῦν ὅτι ἡ ἐτυμολογία προσφέρει ἕνα πολὺ ἰσχυρὸ ὅπλο στοὺς δασκάλους τῆς Ἀγγλικῆς γλώσσης, καθὼς συμβάλλει στὴν ἀνάπτυξι τοῦ λεξιλογίουc. Ἡ ἔρευνα ἐπίσης ἔδειξε ὅτι ἡ ἐτυμολογία εἶναι ὠφέλιμη ἰδιαιτέρως σὲ μαθητὲς μὲ μαθησιακὲς δυσκολίες (struggling readers) (Harmon, Hedrick & Wood, 2005) καὶ ὅτι ἡ ἐτυμολογία ἦταν ἀποδοτικὴ στὴν κατανόησι καὶ μνημονικὴ συγκράτησι νέων λέξεων (Blachowicz,2006). Οἱ ἐρευνητὲς τονίζουν ὅτι αὐτὴ ἡ στρατηγικὴ πρέπει νὰ κατακτηθῆ νωρίς κι ὅτι 15-20 λεπτὰ μερικὲς φορὲς τὴν ἑβδομάδα ἀρκοῦν. Οἱ μαθητὲς τῆς Β΄ Δημοτικοῦ (grade 2) πρέπει νὰ ἀσκοῦνται στὴν ἐτυμολογία τῶν λέξεων (Biemiller, 2005). Οἱ Padak et al. (2008) βασιζόμενοι στὶς ἀνωτέρω ἔρευνες τονίζουν ἐπιπλέον ὅτι κατ΄αὐτὸν τὸν τρόπο κατανοοῦν τὴν μαθηματικὴ δομὴ τῶν λέξεων, ἀσκοῦνται στὴν ἀναλυτικὴ καὶ μαθηματικὴ σκέψι κι ἀποκτοῦν μεταγνωστικὲς στρατηγικές. Ὅσον ἀφορᾶ τὴν διδακτικὴ μεθοδολογία, προτείνουν τὴν ἐνασχόλησι μὲ λατινικὲς καὶ ἑλληνικὲς λέξεις/ ρίζες μὲ μεγάλη παραγωγικὴ δύναμι κλιμακούμενης δυσκολίας κι ἀναφέρουν τὸ παράδειγμα μίας δασκάλας ποὺ κάθε Δευτέρα παρουσιάζει στὰ παιδιὰ (grade 2) μία νέα ρίζα καὶ μέχρι τὸ τέλος τῆς ἑβδομάδος τὰ παιδιὰ συγκεντρώνουν λέξεις ὁμόρριζες, σχηματίζουν ἔτσι οικογένειες λέξεων καὶ συζητοῦν τὴν σημασία τους στὴν τάξι.

2β. Ἀρχαῖα Ἑλληνικὰ καὶ δυσλεξία

Ἡ περισσότερη νευρωνικὴ δραστηριότητα ἐμφανίζεται ὅταν ἐκτίθεται ὁ ἐγκέφαλος συγχρόνως στὴν μουσικὴ καὶ στὴν γλῶσσα. Παρατηρῆστε ὅτι ἡ γλῶσσα ὑποβάλλεται σὲ ἐπεξεργασία συνήθως στὸ ἀριστερὸ ἡμισφαίριο καὶ ἡ μουσικὴ ὑποβάλλεται σὲ ἐπεξεργασία συνήθως στὸ δεξιό ἡμισφαίριο. Ὅταν καὶ ἡ γλῶσσα καὶ ἡ μουσικὴ παρουσιάζονται, ἡ ἐπεξεργασία ἐμφανίζεται καὶ στὶς δύο περιοχὲς ταυτόχρονα. Ἐπὶ πλέον, ἡ ἐπεξεργασία ἐμφανίζεται στὸν μετωπιαῖο λοβό, ἁρμόδιο γιὰ τὴν ὑψηλότερη ἐπεξεργασία καὶ ἐπίσης στὴν παρεγκεφαλίδα ἁρμόδια γιὰ τὸ συντονισμὸ καὶ τὴν ἰσορροπία τῶν μυῶν.(Πηγή: MTEC: Μusic Τherapy Enrichment Center) 48 Holistic Life

Ἡ Αὐστραλὴ πανεπιστημιακὴ ἐρευνήτρια Kate Chanock στὴν δημοσίευσί της (paper) «Help for a dyslexic learner from an unlikely source: the study of Ancient Greek» Literacy 2006, περιγράφει πῶς βοήθησε ἕναν ἀγγλομαθῆ δυσλεξικὸ μέσω τῶν Ἀρχαίων Ἑλληνικῶν, χωρὶς νὰ τὸ ἔχη προσχεδιάσει. Ὁ συγκεκριμένος ἄνδρας τῆς ζήτησε νὰ μάθη Ἀρχαῖα Ἑλληνικά ἀπὸ προσωπικὸ ἐνδιαφέρον καὶ κατὰ τὴν διάρκεια τῶν μαθημάτων (μία ὥρα τὴν ἑβδομάδα γιὰ ἕξι μῆνες) παρετήρησε μεγάλη ἀλλαγή, ἄν καὶ εἶχε ἔντονο πρόβλημα καὶ ἦταν ἤδη ἐνήλιξ. Ἡ Chanock τοῦ δίδαξε γραφὴ καὶ ἀνάγνωσι τῆς Ἑλληνικῆς, γραμματικὴ καὶ ἐτυμολογία καὶ τὸν ἄσκησε στὴν μεταγραφὴ προτάσεων ἀπὸ τὰ Ἀγγλικὰ στὰ Ἀρχαῖα Ἑλληνικά. Μέσα σὲ ἕνα μῆνα βελτιώθηκε τόσο ὁ γραφικός του χαρακτῆρας, ὅσο καὶ ἡ ἀνάγνωσις στὰ Ἀγγλικά καὶ ἐξαφανίστηκε ἡ ὀπτικὴ διαταραχὴ ποὺ παρουσίαζε (visual disturbance). Ἡ ἴδια ἀποδίδει τὴν ἀλλαγὴ στὸ ἑλληνικὸ ἀλφάβητο καὶ στὴν δομὴ τῆς ἀρχαίας ἑλληνικῆς γλώσσης καὶ ζητᾶ τὴν περαιτέρω διερεύνησι τοῦ θέματος ἀπὸ τὴν διεθνῆ ἐπιστημονικὴ κοινότητα, καθὼς ἡ

ἴδια, ὅπως ἐξηγεῖ, δὲν εἶναι εἰδικὴ τοῦ τομέως.

2γ. Ἔρευνες Νευροεπιστημόνων

Οἱ ἔρευνες στὶς κλασσικὲς γλῶσσες εἶναι ἀκόμη στὰ σπάργανα. Συνήθως ἐπικεντρώνονται στὸν ρυθμὸ (eurhythmics), τὸ μέτρο καὶ τὴν μουσικότητα τῆς γλώσσης. Σιγά σιγὰ ἐλέγχονται κι ἄλλες παράμετροι. Σὲ ἔρευνα ποὺ δημοσιεύει τὸ «American Journal of Physiology» τῶν Cysarz et al.(2004) ὑποστηρίζεται ὅτι ὁ ξεχωριστὸς ρυθμός, ὁ λεγόμενος δακτυλικὸς ἑξάμετρος τῆς ἐπικῆς ποιήσεως, ἐπιδρᾶ θετικὰ στὸν συγχρονισμὸ τῆς ἀναπνοῆς καὶ τῶν παλμῶν τῆς καρδιᾶς, ὅταν κάποιος ἀπαγγέλλει. Ἡ ἀπαγγελία τῶν ὁμηρικῶν ἐπῶν ἐπιδρᾶ θετικὰ στὴν κυκλοφορία τοῦ αἵματος, ἀφοῦ μὲ τὸ ρυθμὸ ποὺ ἐπιβάλλει ἡ ἀπαγγελία τοῦ δακτυλικοῦ ἑξάμετρου συντονίζονται οἱ λειτουργίες τῆς καρδίας καὶ τῆς ἀναπνοῆς, μὲ ἀποτέλεσμα νὰ πέφτη ἡ πίεσις τοῦ αἵματοςd! Εἶναι γνωστὸν ἄλλωστε ὅτι ἡ μουσικὴ καὶ εἰδικότερα ἡ μουσικὴ τῆς γλώσσης (προσωδία) ἐπηρεάζει τὴν λειτουργία τοῦ ἐγκεφάλου μὲ συνέπειες σὲ ὅλη τὴν ἀνάπτυξι τοῦ ἀτόμου. Συνεπῶς, ὁ σεβασμὸς τῆς προσωδίας καὶ ἡ προσεκτικὴ διδασκαλία καὶ ἄσκησις τῆς ὁμιλίας ἔχει πολλὰ νὰ προσφέρη στὸν μαθητή. Ἡ μουσικὴ ἐπηρεάζει τὴν βιολογία τοῦ ὀργανισμοῦ, ἐνῶ ὁ ἐγκέφαλος ἔχει μία λειτουργικὴ ὀργάνωσι γιὰ τὴν διαχείρισί της, κάνοντας τοὺς ἐπιστήμονες νὰ μιλοῦν γιὰ ἕνα ἐνδιαφέρον βιολογικὸ μυστήριο. Ἡ μουσικότητα «ἀναδιαμορφώνει» τὸν ἐγκέφαλο ἐνεργοποιώντας τὶς συνδέσεις μεταξύ τῶν διαφορετικῶν ζωνῶν του. Καθὼς στὴν ὁμιλία ἐμπεριέχεται ρυθμὸς καὶ μελωδία, χαρακτηριστικὰ ποὺ δίδουν στὸν λόγο καὶ τὴν συναισθηματική του χροιὰ (linguistic and emotional prosody), ἐνεργοποιεῖται καὶ ἡ λειτουργία περιοχῶν τοῦ δεξιοῦ ἡμισφαιρίουe. Ὁ Patel (2007) μετὰ ἀπὸ μακροχρόνιες ἔρευνες ἔδειξε ὅτι ἡ μουσικὴ καὶ ἡ γλῶσσα μοιράζονται βαθιὲς καὶ κρίσιμες συνδέσειςf καὶ ὅτι ἡ συγκριτικὴ ἔρευνα εἶναι ἀπαραίτητη, γιὰ νὰ μελετηθοῦν οἱ γνωστικοὶ καὶ νευρικοὶ μηχανισμοὶ ποὺ κρύβονται κάτω ἀπὸ αὐτὲς τὶς μοναδικὲς ἀνθρώπινες δυνατότητες. Ἔρευνες δείχνουν ἐπίσης πὼς ἡ μουσικότης τῆς γλώσσης συμβάλλει στὴν προφορικὴ μνήμη. Ὁ ρυθμὸς καὶ ὁ ἔμμετρος λόγος ἔχουν βρεθῆ νὰ συνδέονται περίπλοκα μὲ τὴν παραγωγὴ καὶ ἀνάκλησι μνημῶν. Τὸ ἴδιο ἰσχύει καὶ γιὰ τὴν ποίησι. Ἡ ποίησις διευρύνει τὸν νοῦg. Τέλος, πρόσφατες ἔρευνες δείχνουν ὅτι ἡ ρυθμικὴ ἀντίληψις παρουσίαζει σημαντικὴ συσχέτισι μὲ τὴν ἀνάγνωσι καὶ τὴν ὀρθογραφία. Πειραματικὲς μέθοδοι μελέτης τῆς ὀργανώσεως τοῦ νοητικοῦ λεξικοῦ (mental lexicon) ἔδειξαν ὅτι ἡ σημασιολογικὴ συσχέτισις καὶ ἡ σύνδεσις τῶν ζητουμένων λέξεων μεταξὺ τους εἶναι πολύ σημαντική. Συνεπῶς, ἡ ἐτυμολογία, ἡ ὁποία ἔχει ἐξοβελισθῆ σήμερα ἀπὸ τὸ σχολεῖο, συμβάλλει τὰ μέγιστα στὴν ὀργάνωσι τοῦ νοητικοῦ λεξικοῦh. Ἡ ταξινόμησις τῶν λέξεων στὸ νοητικὸ λεξικὸ μὲ βάσι τὴν ὀρθογραφία τῆς ρίζας τῆς κάθε λέξεως ἤ τὴν ἐτυμολογική τους συγγένεια θεωρεῖται ὅτι βοηθᾶ στὴν ἀνάσυρσι τῆς κάθε λέξης, ἀρκεῖ καὶ ἡ διδασκαλία γιὰ τὴν ἐκμάθησί τους νὰ ἀκολουθῆ μία διαδικασία ποὺ διευκολύνει τὴν δόμησί τους. Ὁ βαθμιαῖος δὲ ἐμπλουτισμὸς τοῦ λεξιλογίου

Holistic Life 49

συμβάλλει καὶ στὴν βελτίωσι τῆς ἀναγνωστικῆς ἱκανότητος.

3 Ἔρευνες στὴν Ἑλλάδα

Στὴν Ἑλληνικὴ Α’ βάθμια ἐκπαίδευσιi ἡ διδασκαλία τῶν Ἀρχαίων Ἑλληνικῶν ἀποτελεῖ ἐν γένει terra incognita, γεγονὸς ποὺ δὲν συνάδει μὲ τὶς ἀντίστοιχες ἐξαγγελίες τῶν εὐρωπαίων ἑταίρων, οἱ ὁποῖοι, ὅπως προαναφέραμε, πειραματίζονται μὲ τὴν διδασκαλία τῆς ἀρχαίας Ἑλληνικῆς καὶ τῆς Λατινικῆς Γλώσσης καὶ Γραμματείας θεωρώντας αὐτὲς τὶς – κατὰ τὰ ἄλλα ‘νεκρὲς’ – γλῶσσες ἀπαραίτητο ἐφόδιο καὶ ἐφαλτήριο γιὰ τὴν γλωσσικὴ καὶ γνωστικὴ ἐξέλιξι τῶν μαθητῶν τοῦ Δημοτικοῦ σχολείου. Τὸ πιὸ δυσάρεστο εἶναι ὅτι ἀνάλογες προσπάθειες «ἀκτιβιστῶν» στὴν Ἑλλάδα γίνονται στόχος χλευασμοῦj.

3α. Ἡ Ἐκμάθηση τῶν Ἀρχαίων Ἑλληνικῶν ὡς Εὐοδωτικὸς Παράγων στὴν Ψυχοεκπαιδευτικὴ Ἐξέλιξη τοῦ Παιδιοῦ

Ἡ πρώτη ἔρευνα στὴν Ἑλλάδα σχετικὰ μὲ τὴν διδασκαλία τῶν ἀρχαίων ἑλληνικῶν στὴν Πρωτοβάθμια Ἐκπαίδευσι ὀφείλεται σὲ ἰδιωτικὴ πρωτοβουλία. Τὴν διεξήγαγε τὸ Ἀνοικτὸ Ψυχοθεραπευτικὸ Κέντροk, ἀπὸ τὸ 1999 ἕως καὶ τὸ 2002, μὲ ἀφορμὴ τὴν αὔξησι τοῦ ἀριθμοῦ τῶν μαθησιακῶν δυσκολιῶν, πολλὲς ἀπὸ τὶς ὁποῖες χαρακτηρίζονταν ἀπὸ τὰ Κέντρα Διάγνωσης, Ἀξιολόγησης καὶ Ὑποστήριξης (Κ.Δ.Α.Υ.) «ὡς δυσλεξίες». Σχεδιασμὸς τῆς ἐρεύνης: Ἡ ἔρευνα ἔγινε μὲ 50 παιδιὰ φυσιολογικὰ Α΄, Β΄ καὶ Γ΄ τάξεως τοῦ Δημοτικοῦ. Τὰ παιδιὰ ἦταν συμβατὰ μεταξύ τους ὡς πρὸς ὅλες τὶς μεταβλητὲς (21 χαρακτηριστικὰ), ἐκτὸς μόνον τῆς ἐκμάθησης ἢ μὴ τῶν ἀρχαίων Ἑλληνικῶν, μεταβλητὴ ἡ ὁποία διεχώρησε τὰ παιδιὰ σὲ δύο ὁμάδες (μελέτης καί ἐλέγχου, ἢ «ἀρχαίων» καὶ «μονοτονικῶν»), ἐπειδὴ οἱ «ἀρχαῖοι» διδάσκονταν, γιὰ δύο ὧρες κάθε Σάββατο, ἀρχαῖα ἑλληνικά μὲ τὴν μέθοδο «ΔΙΑΛΕΧΘΩΜΕΝ ΕΛΛΗΝΙΚΩΣl», μὲ πρωτοβουλία τῶν γονέων τους. Ἡ ὁμάδα ἐλέγχου εἶχε ἐπιλέξει ἄλλες ἰσόχρονες ἐξωσχολικὲς δραστηριότητες. Ὅλα τὰ παιδιά ἐξετάστηκαν στὴν ἀρχὴ καὶ στὸ τέλος τοῦ σχολικοῦ ἔτους μὲ διεθνῶς καθιερωμένες δοκιμασίες, προσαρμοσμένες καὶ σταθμισμένες στὸν ἑλληνικὸ πληθυσμό ἀπὸ τὸ Πανεπιστήμιο Ἀθηνῶν (WISC καὶ «ΑΘΗΝΑ» τὲστ). Ἀποτελέσματα τῆς α΄ φάσεως: Τὰ ἀποτελέσματα ἔδειξαν ὅτι οἱ «ἀρχαῖοι» ὑπερτεροῦν τῶν «μονοτονικῶν» μὲ στατιστικῶς σημαντικὲς διαφορές ὡς πρὸς τὶς ὀπτικοαντιληπτικὲς καὶ γνωστικὲς ἱκανότητες καὶ λειτουργίες, οἱ ὁποῖες, ὡς γνωστόν, συνεπάγονται καὶ περαιτέρω θετικὴ σχολικὴ ἐπίδοσι. Αὐτὲς δὲ μπορεῖ νὰ ἐπιδράσουν θετικὰ στὴν πρόληψι μαθησιακῶν δυσκολιῶν ἀλλὰ καὶ θεραπευτικὰ ὅταν οἱ δυσκολίες αὐτὲς ἐμφανισθοῦν. Ἡ ἔρευνα συνεχίστηκε μὲ τὰ ἴδια παιδιά σὲ μεγαλύτερη ἡλικία (ΣΤ΄ Δημοτικοῦ) κατὰ τὴν ὁποία διαφοροποιοῦνται τὰ ψυχοεκπαιδευτικὰ δεδομένα. Ἀποτελέσματα τῆς β΄φάσεως: Ἡ τελευταία φάσις τῆς ἐρεύνης, ἔγινε μὲ τὰ ἴδια παιδιὰ ἀλλὰ σὲ μεγαλύτερη ἡλικία (Ε΄, ΣΤ΄ τάξι) μὲ σκοπὸ νὰ διερευνηθοῦν ἱκανότητες καὶ λειτουργίες ποὺ ἀντιστοιχοῦν σ΄ αὐτὴ τὴν ἡλικία. Διαπιστώθηκε ὅτι οἱ «πολυτονικοὶ» (μαθητές 50 Holistic Life

ποὺ διδάχθηκαν ἀρχαῖα ἑλληνικά μὲ τὴν μέθοδο <<Διαλεχθῶμεν ἑλληνικῶς) ὑπερτεροῦν καὶ πάλι μὲ ἀνοδικές, στατιστικῶς σημαντικὲς διαφορὲς σὲ ὑποδοκιμασίες ποὺ ἀφοροῦν τὶς ΛΕΚΤΙΚΕΣ ΙΚΑΝΟΤΗΤΕΣ, ὅπως εἶναι τὸ Λεξιλόγιο, ἡ Λεκτικὴ Κατανόησις, ἡ Δημιουργία Ἐννοιῶν, Γενικεύσεων καὶ Κατηγοριῶν, ἱκανότητες δηλαδὴ γιὰ Ἀφαιρετικὴ Σκέψι καὶ Γλωσσικὴ Ἀνάπτυξι. Ἐπίσης, παρατηρήθηκε ἀνοδική, στατιστικῶς σημαντικὴ διαφορὰ καὶ σὲ μία ὑποδοκιμασία ποὺ ἀφορᾶ ΟΠΤΙΚΟΑΝΤΙΛΗΠΤΙΚΕΣ ΙΚΑΝΟΤΗΤΕΣ, ὅπως Ὀπτικὴ Βραχύχρονη Μνήμη, Ἀκρίβεια Γραφῆς, Ταχύτητα Ἐπεξεργασίας Συμβόλων, Ὀπτικοκινητικὸς Συντονισμὸς καὶ ἐν γένει ἱκανότητα γιὰ μάθησι καὶ καλὴ προσαρμογὴ σὲ σχολικοῦ τύπου ἐργασία. Ἀντιθέτως, ἡ ὁμάδα ἐλέγχου (οἱ «μονοτονικοὶ») δὲν ἐμφάνισε καμμία στατιστικῶς σημαντικὴ ἀνοδικὴ τάσι σ΄ὅλες τὶς ἱκανότητες καὶ λειτουργίες ποὺ διερευνήθηκαν, μάλιστα παρατηρήθηκαν καθοδικὲς τάσεις σὲ ὁρισμένες Λεκτικὲς καὶ Ὀπτικοαντιληπτικὲς ἱκανότητες. Οἱ ἐρευνητὲς ἑρμήνευσαν τὰ ἀποτελέσματα ὡς ἑξῆς: «Εἶναι γνωστὸ ἀπὸ τὴ Γνωστικὴ Ψυχολογία ὅτι οἱ γνωστικὲς ἱκανότητες μποροῦν νὰ ὁλοκληρωθοῦν γρηγορότερα, ὅταν ὑποβοηθοῦνται μόνον ἀπὸ κατάλληλα ἐρεθίσματα (στὴ συγκεκριμένη ἔρευνα φαίνεται ὅτι τέτοια ἐρεθίσματα εἶναι τὰ ἀρχαῖα ἑλληνικὰπολυτονικό). Ἀντιθέτως, ἄλλα ἐρεθίσματα, ὅπως π.χ. ξένες γλῶσσες, ζωγραφική, μουσικὴ κ.ἄ., δὲν φαίνεται νὰ ἐπιταχύνουν τὴν ἀνάπτυξι τῶν Ὀπτικοαντιληπτικῶν ἱκανοτήτων στὴν ἡλικία 6-9 ἐτῶν καὶ τῶν Λεκτικῶν ἱκανοτήτων στὴν ἡλικία τῶν 11-13 ἐτῶν. Ἔτσι στὴν ἔρευνά μας, ὅπου ὅλα τὰ παιδιὰ καὶ τῶν δύο ὁμάδων εἶχαν ἐρεθίσματα, ὅπως ξένες γλῶσσες, ζωγραφική, κ.λ.π., ἐπιτάχυνσι τῶν ἱκανοτήτων αὐτῶν παρατηρήθηκε μόνον σ΄ αὐτὰ ποὺ διδάσκονταν ἱστορικὴ ὀρθογραφία καὶ τὸ πολυτονικό ὡς ἐξωσχολικὴ δραστηριότητα»m.

Μαρίας Τζάνη. Ἡ ἔρευνα ἐπεκτάθηκε καὶ σὲ τομεῖς πέραν τῶν γλωσσικῶν, ὅπως ἡ ἠθικὴ ἀνάπτυξις τοῦ παιδιοῦ. Ἡ πειραματικὴ ὁμάδα, ἡ ὁποία ἀπετελεῖτο ἀπὸ 80 μαθητὲς τῆς ΣΤ΄Δημοτικοῦ καὶ διδάχθηκε γιὰ ἕνα χρόνο Ἀρχαῖα Ἑλληνικὰ μὲ τὴν μέθοδο «Διαλεχθῶμεν ἑλληνικῶς», συγκρίθηκε μὲ ὁμάδα ἐλέγχου ἀποτελουμένη ἐκ 122 μαθητῶν, οἱ ὁποῖοι στὸ ἴδιο χρονικὸ διάστημα διδάχθηκαν Νέα Ἑλληνικὰ σύμφωνα μὲ τὸ Ἀναλυτικὸ Πρόγραμμα Σπουδῶν τοῦ σχολείου. Τὰ ἀποτελέσματα τῆς ἐρεύνης: Ἡ ἔρευνα ἐπιβεβαίωσε τὴν ἐρευνητική μας ὑπόθεσι ὅτι ἡ ἐκμάθησις τῶν ἀρχαίων Ἑλληνικῶν εὐνοεῖ τὴν ψυχοδιανοητικὴ ἀνάπτυξι τῶν παιδιῶν τῆς Πρωτοβάθμιας Ἐκπαιδεύσεως. Συγκεκριμένα, ἐνῶ οἱ δύο ὁμάδες στὴν ἀρχικὴ ἐξέτασι ἦταν ἰσοδύναμες, στὴν τελικὴ δοκιμασία ἡ πειραματικὴ ὁμάδα ὑπερτεροῦσε μὲ στατιστικῶς σημαντικὴ διαφορὰ σὲ ὅλες τὶς ἐξαρτημένες μεταβλητές, ἤτοι ὀρθογραφία, (ἐλέγχθηκαν φωνολογικὰ λάθη, ἱστορικὰ λάθη καὶ γραμματικὰ λάθη) στίξι, τονισμό, ποιότητα γραφῆς, γραμματική, σύνταξι, σύνθεσι, ὁρισμούς, λεξιλόγιον, παραγωγὴ γραπτοῦ λόγου (ἐλέγχθηκε ἡ ἐμπλοκὴ -προσωπικὴ κινητοποίησις-, ἡ εὐχέρεια -ποσότης ἐπιχειρημάτων-, ἡ πληρότητα -εἶδος ἐπιχειρημάτων-) καθὼς καὶ στὴν μεταβλητὴ στάδιον ἠθικῆς ἀναπτύξεως, ὅπου παρατηρήθηκε σταθεροποίησις τοῦ ἠθικοῦ τους κώδικα ἤ βελτίωσις αὐτοῦ (ἐμβάθυνσις καὶ μετακίνησις σὲ ἀνώτερο ἐπίπεδο). Θετικὴ ἐπίδρασις τοῦ προγράμματος διαπιστώθηκε καὶ στὴν μεταβλητὴ «προσανατολισμὸς στόχων ἐπίτευξης». Οἱ μαθητὲς τῆς ὁμάδος ἐλέγχου κινοῦνται ὡς ἐπὶ τὸ πλεῖστον ἀπὸ ἐξωτερικὴ παρώθησι (ἀνταμοιβὴ-χρηστικοὶ λόγοι), ἐνῶ τῆς πειραματικῆς ὁμάδος ὑποκινοῦνται ἀπὸ ἐσωτερικὴ παρώθησι, ἐπιθυμία δηλ. γιὰ βαθιὰ γνῶσι. Τέλος, στὴν πειραματικὴ ὁμάδα πουθενὰ δὲν παρατηρήθηκε στασιμότητα ἤ πτῶσις, ὅπως συνέβη μὲ τὴν ὁμάδα ἐλέγχου. Θετικὲς συνέπειες ἔδειξε καὶ «μελέτη περίπτωσης», ἡ ὁποία ὑλοποίηθηκε σὲ παιδιὰ νηπιακῆς ἡλικίας μὲ τὸ πρῶτο βιβλίο τῆς σειρᾶς «Διαλεχθῶμεν ἑλληνικῶς. Νηπίων προπαιδεία». Τὰ ἀποτελέσματα αὐτὰ συνάδουν μὲ τὶς σχετικὲς ἔρευνες στὴν Ἀγγλία καὶ στὶς Η.Π.Α. καὶ μᾶς ἐπιτρέπουν νὰ προτείνουμε τὴν διαχρονικὴ προσέγγισι τῆς Ἑλληνικῆς γλώσσης ἀπὸ τὴν ἔναρξι τῆς σχολικῆς ἀγωγῆς (ἰδιαιτέρως κατὰ τὴν γλωσσικὰ κρίσιμη περιόδο ὡς 13 ἐτῶν, ἡλικία ὁλοκληρώσεως τῆς λειτουργικῆς διαφοροποίησης τῶν ἐγκεφαλικῶν ἡμισφαιρίων). Ἡ μέθοδος δὲ διδασκαλίας ποὺ θεωροῦμε ὅτι εἶναι ἡ πιὸ ἐνδεδειγμένη εἶναι ἡ διαχρονικὴ προσέγγισις τῆς γλώσσης ὑπὸ τὴν μορφὴν «ἐπιλύσεως προβλήματος». Ἡ διδακτική μας μεθοδολογία συνδυάζει τεχνικὲς τῶν ζωντανῶν γλωσσῶν καὶ στρατηγικὲς διδασκαλίας τῶν Μαθηματικῶν.

3β. Ἡ ἐπίδραση γνώσης τῆς ἀρχαίας ἑλληνικῆς γλώσσης στὴν ψυχοδιανοητικὴ ἀνάπτυξη τῶν παιδιῶν τῆς Πρωτοβάθμιας Ἐκπαίδευσης (διδακτορικὴ διατριβή, Ἀθήνα 2012)

Τὰ ἀποτελέσματα τῆς προαναφερθείσης ἐρεύνης μὲ ἐνεθάρρυναν νὰ ἀναλάβω τὴν διεξαγωγὴ νέας πειραματικῆς ἐρεύνης ἐπὶ διδακτορίᾳ, σὲ πραγματικὲς σχολικὲς συνθῆκες αὐτὴν τὴν φοράν, ὑπὸ τὴν καθοδήγησιν τῆς καθηγήτριας τοῦ Παιδαγωγικοῦ Τμήματος Ἀθηνῶν κας

Συγκεφαλαιώνοντας μποροῦμε νὰ ποῦμε μὲ βεβαιότητα ὅτι: 1ον) Ἡ διδασκαλία τῆς Ἀρχαίας Ἑλληνικῆς, ἡ συστηματική δηλαδὴ καὶ μεθοδικὴ ἐξοικείωσις μὲ τὴν διαχρονικὴ πλευρὰ τῆς γλώσσης, εἶναι δυνατὸν νὰ ἀρχίση σὲ μικρὴ ἡλικία. Δὲν ὑπάρχει κίνδυνος συγχύσεως, ὅπως πολλοὶ φοβοῦνται. 2ον) Τὰ παιδιὰ τοῦ Δημοτικοῦ ὠφελοῦνται ἀπὸ αὐτὴ τὴν διδασκαλία καὶ τὸ κυριότερον τὴν ἀπολαμβάνουν (εὐκολία,

εὐχαρίστησις). 3ον) Ἡ ἐξοικείωσις μὲ τὴν διαχρονικὴ πλευρά τῆς γλώσσης ὑπὸ τὴν μορφὴ ἐπιλύσεως προβλήματος, διευκολύνει καθοριστικὰ τὴν ἐκμάθησι τῆς Νέας Ἑλληνικῆς καὶ τῶν ξένων γλωσσῶν. Ἡ ἐπικοινωνιακὴ προσέγγισις προκειμένου γιὰ τὴν Ἑλληνικὴ γλῶσσα δεν φαίνεται νὰ ἔχη σταθερὰ καὶ καλλίτερα ἀποτελέσματα ἀπὸ τὴν διαχρονικὴ καὶ κατ’ἐπέκτασιν ἑρμηνευτική. 4ον) Ἡ διδασκαλία μὲ στρατηγικὲς ἐπιλύσεως προβλημάτων ὀξύνει τὴν κρίσι, καλλιεργεῖ λογικὲς διαδικασίες, συμβάλλει στὴν διατήρησι τῆς γνώσεως. 5ον) Ἡ διδασκαλία τῆς Ἀρχαίας Ἑλληνικῆς δημιουργεῖ γλωσσικὴ καὶ γνωστικὴ ὑπεραξία καὶ μέσω αὐτῆς συμβάλλει στὴν ἠθικὴ ὡρίμανσι. 6ον) Ἡ διδασκαλία τῆς Ἀρχαίας Ἑλληνικῆς θὰ ἔχη προεκτάσεις καὶ σὲ ἄλλους τομεῖς τῆς ψυχοδιανοητικῆς ἀναπτύξεως, ἐφ΄ὅσον ἡ γλῶσσα ἐπιδρᾶ στὶς ἐγκεφαλικὲς λειτουργίες, ἀποτελεῖ µέσον προαγωγῆς τῆς διανόησης καὶ, εἰδικά, τῆς δηµιουργικῆς καὶ κριτικῆς σκέψης, γίνεται ὄχημα αἰσθητικῆς καλλιέργειας, εἶναι φορέας πολιτισμοῦ. (Tὸ ἄρθρον ἀποτελεῖ ἀπόσπασμα ἀπὸ τὴν προαναφερομένη διδακτορικὴ διατριβὴ τῆς Εἰρ. Μαυροπούλου)

Παραπομπές

a Morgan, 1989. b Sussman (1978) writes that students demonstrated greater progress than the control group [in] three areas of mathematics achievement (computation, concepts, and problem solving)” (p. 350). c Blachowicz & Fisher 2000, Newton & Newton 2005 d Νευροανατομικὲς παρατηρήσεις δείχνουν ὅτι οἱ κοχλιακοὶ πυρῆνες, σημαντικὸς σταθμὸς στὴν διαδρομὴ τοῦ ἀκουστικοῦ νεύρου στὸ ἐπίπεδο γέφυρας-στελέχους τοῦ ἐγκεφάλου, γειτνιάζουν μὲ τὰ κέντρα ρύθμισης ἀναπνοῆς καὶ κυκλοφορίας. e Σὲ γενικὲς γραμμὲς τὸ τονικὸ ὕψος ἑδράζεται κυρίως σὲ δίκτυα τοῦ δεξιοῦ κροραφικοῦ λοβοῦ καὶ ὁ ρυθμὸς στὸν ἀριστερὸ κροταφικὸ λοβό. Κατὰ τὴν μουσικὴ ἐκπαίδευσι ἐπιδιώκεται ἡ σύνθεσις τῶν λειτουργιῶν τῶν δύο ἐγκεφαλικῶν ἡμισφαιρίων. Ἡ ἀντίληψις, λειτουργία ἀπαραίτητη γιὰ τὴν προσέγγισι τοῦ ἤχου, συνδέεται μὲ τὴν λειτουργία τοῦ ἀριστεροῦ ἡμισφαιρίου, ἐνῶ γιὰ τὴν συναισθηματικὴ λειτουργία, ἡ ὁποία σχετίζεται μὲ τὴν μουσική, εὐθύνεται τὸ δεξιὸ ἡμισφαίριο. (Michels 2001). f Κεφ.3.3: Rhythm in speech καὶ κεφ, 4.3: Speech Melody g Ὁ Frederic Turner στὸ “The Neural Lyre; poetic meter, the brain and time”, Poetry Magazineὑποστηρίζει ὅτι εἶναι ἀπαραίτητη ἡ καλλιέργεια τῆς προσωδίας ἀπὸ τὴν πρώτη παιδικὴ ἡλικία. h Ἔχει ὑπολογισθῆ ὅτι ἡ γλῶσσα κατανοεῖται καὶ παράγεται συνήθως μὲ μία ταχύτητα τῶν τριῶν λέξεων τὸ δευτερόλεπτο καὶ ὅτι κάθε ὁμιλητὴς ἔχει ἄμεση πρόσβασι συνολικὰ σὲ 50.000 λέξεις στὸ χρονικὸ διάστημα 1/3 τοῦ δευτερολέπτου καὶ μάλιστα χωρὶς νὰ φαίνεται νὰ ἀπαιτεῖται ἰδιαίτερος κόπος ἤ ἐπίπονη διαδικασία. Γι΄αὐτὸν τὸν λόγο, πρέπει τὸ νοητικὸ λεξικὸ νὰ εἶναι κατὰ τέτοιο τρόπο ὀργανωμένο, ὥστε νὰ ἐπιτρέπη καὶ νὰ παρέχη τὴν δυνατότητα εὔκολης διερεύνησης καὶ πρόσβασης στὶς ζητούμενες λέξεις. Ἐπιπροσθέτως, τὸ περιεχόμενο τοῦ νοητικοῦ λεξικοῦ δὲν εἶναι καθορισμένο.Οἱ ἄνθρωποι προσθέτουν νέες λέξεις συνέχεια καὶ τροποποιοῦν ἤ ἐπεκτείνουν τὸ εὖρος τῆς σημασίας τῶν ἤδη ὑπαρχόντων. Οἱ ψυχολόγοι ἔδειξαν ὅτι ἡ ἀνθρώπινη μνήμη εἶναι καὶ εὐπροσάρμοστη καὶ μπορῆ νὰ ἐπεκταθῆ, ἀρκεῖ οἱ πληροφορίες νὰ εἶναι δομημένες. i Στὴν Δευτεροβάθμια Ἐκπαίδευσι ἡ διδασκαλία τῶν Ἀρχαίων Ἑλληνικῶν στὰ σχολεῖα (σκοπός, διδακτική, καταλληλότητα τῶν χρησιμοποιουμένων μέσων, ἀποτελέσματα τῆς διδασκαλίας) εἶναι τὸ θέμα ποὺ ἔχει ἀπασχολήσει καὶ διχάσει περισσότερο ἀπὸ κάθε τὶ ἄλλο ὄχι μόνο τὴν ἐκπαιδευτικὴ κοινότητα, ἀλλὰ καὶ μεγάλη μερίδα τῆς ἑλληνικῆς κοινωνίας καὶ τῆς διανοήσεως. Πηγὴ τοῦ προβλήματος θεωροῦμε ὅτι εἶναι ἡ ἀναντιστοιχία μεταξὺ ἐκπαιδευτικῶν σκοπῶν, Ἀναλυτικοῦ Προγράμματος καὶ ἐκπαιδευτικῶν μέσων. Ἰδιαιτέρως στὸ Γυμνάσιο ἡ μεθοδολογία δὲν ὑπηρετεῖ τοὺς σκοποὺς τοῦ μαθήματος (πρβλ. Π. Πηγιάκη, Μπασλής). j «Δίπλα στις κλασικές λύσεις της αξιολόγησης και των αυστηρότερων εξετάσεων, που παραπέμπουν σε ένα εκπαιδευτικό Πανοπτικό (Φουκώ), στριμώχνονται και άλλες “φαεινές ιδέες” και “άτρωτα ιδεολογήματα” νοσταλγών του “καλού συντηρητικού” σχολείου των πρώτων μεταπολεμικών δεκαετιών. Η ενίσχυση της διδασκαλίας του τυπικού των αρχαίων ελληνικών που ήδη έγινε, το πολυτονικό σύστημα που σαν “άταφος βρικόλακας” άρχισε πάλι να περιφέρεται σε συζητήσεις για την εκπαίδευση, είναι τα γιατροσόφια που προτείνουν οι “θεραπευτές” της εκπαίδευσης της αμάθειας μαζί με γερές δόσεις λωτοφαγικής αγωγής.» Κάτσικα, Χ. & Θεριανού Κ.(2006), Η Εκπαίδευση της Αμάθειας, προλογικὸ σημείωμα. k Συμμετεῖχαν 21 κλινικοὶ ψυχολόγοι, οἱ ὁποῖοι χορήγησαν τὶς Δοκιμασίες σὲ τρεῖς φάσεις, ἀφιερώνοντας 15 ὧρες συνολικὰ γιὰ κάθε παιδί, 2 στατιστικολόγοι κι ἕνας ψυχίατρος. l Ἡ παντελής ἀπουσία ἐγχειριδίων γιὰ τὴν διδασκαλία τῶν Ἀρχαίων Ἑλληνικῶν σὲ παιδιὰ Δημοτικοῦ στὴν Ἑλλάδα μὲ ὤθησε νὰ ἀναλάβω τὴν συγγραφὴ τῆς μεθόδου διδασκαλίας Ἀρχαίων Ἑλληνικῶν γιὰ παιδιὰ Δημοτικοῦ «Διαλεχθῶμεν ἑλληνικῶς», ἡ ὁποία ἀποτελεῖ προϊὸν προβληματισμοῦ καὶ πρωτογενοῦς ἐρεύνης στηριζομένης στὶς μεθόδους καὶ στὰ πορίσματα τῆς σύγχρονης γλωσσικῆς ἐπιστήμης καὶ στὴν διδασκαλία τῆς μεθόδου ἐπὶ δεκαπέντε καὶ πλέον ἔτη. Σὲ αὐτὸ δὲ τὸ μακρόχρονο διάστημα εἶχα τὴν εὐκαιρία νὰ παρακολουθήσω τὴν πορεία καὶ ἐξέλιξι τῶν μαθητῶν μου μέχρι τὸ Πανεπιστήμιο. m Οἱ δημοσιευμένες ἔρευνες τῆς ἐπιστημονικῆς ὁμάδας τοῦ Ἰωάννη Τσέγκου παρουσιάζονται στὸ βιβλίο «Ἡ ἐκδίκηση τῶν τόνων» (Τσέγκος, 2005).

Πανδρόσου 31, Παλαιό Φάληρο τηλ.: 210-9837344, 210-9825025 fax: 210-9849057 www.nhs.gr – info@nhs.gr

Holistic Life 51

Ο καρκίνος του μαστού είναι μια σύνθετη πολυπαραγοντική νόσος, η οποία οφείλεται τόσο σε γενετικούς όσο και σε περιβαλλοντικούς παράγοντες. Περίπου το 10% των περιστατικών αφορούν την κληρονομική μορφή της νόσου. Παρόλο που τα περισσότερα περιστατικά καρκίνου του μαστού είναι σποραδικά δηλαδή άνευ οικογενειακού ιστορικού, το 7% των περιστατικών έχουν βεβαρημένο οικογενειακό ιστορικό, δηλαδή έχουν άλλα μέλη της άμεσης ή της ευρύτερης οικογένειάς τους που έπασχαν ή πάσχουν από τη νόσο.

Safe εαλτη εαλτη

Το Hollywood στην υπηρεσία του ιατρικού κέρδους Η πολύκροτη περίπτωση του εθελοντικού ακρωτηριασμού της Angelina Jolie Γράφει o Πέτρος Αργυρίου (agriazwa.blogspot.com)

ια από τις παλαιότερες μεθόδους ελέγχου των λίγων στους πολλούς, ήταν και παραμένει ο έλεγχος της σεξουαλικότητας μέσω θρησκευτικών ή/και ηθικών και αργότερα ιατρικών φραγμών. Ο έλεγχος της σεξουαλικότητας είναι ικανός να κατευθύνει σε κάποιο βαθμό τη συμπεριφορά του μοναδιαίου ανθρωπίνου πλάσματος αλλά και ευρύτερων κοινωνικών ομάδων προς όποια κατεύθυνση είναι επιθυμητή για τα εκάστοτε «ιερατεία» ενώ είναι επίσης ικανός να διαμορφώσει επιθυμητά ανάλογα με την εποχή πρότυπα ή και νόμους τεκνοποίησης που στόχο έχουν να παγιώσουν κοινωνικούς διαχωρισμούς (όπως οι απαγορεύσεις του παρελθόντος για γάμους ανάμεσα σε μέλη διαφορετικών καστών που σε κάποιες κοινωνίες απαγορευόταν δια ροπάλου προκειμένου να διατηρηθεί το σύστημα καστών) ή σε άλλες περιπτώσεις να μεταβάλλουν τη σύσταση του πληθυσμού (όπως συνέβαινε μέχρι και σχετικά πρόσφατα στην Κίνα με την επιβολή νόμου για την απαγόρευση του τρίτου παιδιού και την πολιτική που προωθούσε την παραγωγή αρσενικών παιδιών). Δεν είναι λοιπόν σπάνια η αντιμετώπιση των μαζών από την εξουσία ως κοπάδια.

52 Holistic Life

Η σεξουαλικότητα έχει επίσης κατοχυρωθεί κατά το παρελθόν ως αποκλειστικό προνόμιο των ανδρών ενώ τη γυναικεία σεξουαλικότητα τη φρουρούσαν απάνθρωποι νόμοι που προέβλεπαν ακόμη και τη θανάτωση της γυναίκας που μοιραζόταν τη σεξουαλικότητά της με κάποιον άλλο πέρα από το νόμιμο αφέντη-σύζυγό της. Εύκολα λοιπόν καταδεικνύεται ότι η σεξουαλικότητα έχει ιστορικά χρησιμοποιηθεί για τον πειθαναγκασμό των ατόμων και τη χειραγώγηση των μαζών. Και αυτό είναι ένα παρελθόν το οποίο δυστυχώς η ανθρωπότητα δεν έχει αφήσει οριστικά πίσω. Με την έλευση μιας σεξουαλικής «επιδημίας» που αποδεδειγμένα διογκώθηκε, αυτής του AIDS (περισσότερα για το θέμα στο: http://agriazwa.blogspot. gr/2011/01/aids.html) και μιας τεχνητά και έντεχνα καλλιεργημένης σεξουαλικής φοβίας που πατούσε όμως σε διαχρονικά στερεότυπα, άνοιξαν σημαντικές προοπτικές για την εμπορική εκμετάλλευση νέων κατηγοριών ασθενειών που είτε παραπλανητικά χαρακτηρίστηκαν ως σεξουαλικές, είτε είχαν να κάνουν ειδικά με το φύλο. Ο χορός των καινών «σεξουαλικών» ασθενειών στην νέα χιλιετία άνοιξε με τους ιούς HPV και την μεγάλη εμπορική επιτυχία των εμβολίων τους. Αυτή η επιτυχία άνοιξε το δρόμο στη αποκαλούμενη «αναγέννηση των εμβολίων» κατά την οποία οι φαρμακοβιομηχανίες, θα ακολουθούσαν το προβάδισμα παγκοσμίων οργανισμών στην παραπλανητική διακήρυξη καινών επιδημιών για να μπορέσουν να εισάγουν στους πληθυσμούς, με το μηχανισμό του κατ’ επείγοντος, νέα και αδοκίμαστα προϊόντα/εμβόλια δημιουργώντας ουσιαστικά μια νέα κατηγορία ιατρικής παρέμβασης, αυτή της «κατ’ επείγουσας πρόληψης». Για να ξεπεράσει τα κεκτημένα του σεξουαλικού διαφωτισμού και απελευθέρωσης του υπεύθυνου και κατ’ επιλογήν ελευθεριακού σεξ που μας παρέδωσε ο προηγούμενος αιώνας, η φαρμακοβιομηχανία χρησιμοποίησε επανειλημμένα τη βιομηχανία του θεάματος. Όπως λοιπόν το παράδειγμα του AIDS έγινε συνείδηση στους ετεροφυλόφιλους μέσω του ινδάλματος της καλοθοσφαίρισης Magic Johnson και στους ομοφυλόφιλους μέσω της κατάληξης του χαρισματικού τραγουδιστή και performer Freddy Mercury, έτσι λοιπόν τα παραδείγματα των καινών σεξουαλικών ασθενειών θα έσπαγαν την παράδοση της σεξουαλικής ελευθεριακότητας του 20ου αιώνα μέσω ινδαλμάτων του θεάματος. Στο κάλεσμα του συμπλέγματος των ιερατείων της υγείας και των φαρμακευτικών εταιριών στο Eldorado των ιατρικών συμφερόντων που λέγεται καρκίνος, έσπευσε να απαντήσει με το έμπρακτο παράδειγμα της η Angelina Jolie με τον πολύκροτο χειρουργικό ακρωτηριασμό της. Η Angelina, φέροντας μια μάλλον

επικίνδυνη μετάλλαξη στο γονίδιο BRCA1, το οποίο στο γενικό πληθυσμό λειτουργεί καρκινοπροστατευτικά, προέβη σε προληπτική διπλή μαστεκτομή και σε ακόλουθη πλαστική επέμβαση. Τα μέσα μαζικής ενημέρωσης έσπευσαν να προεξοφλήσουν την αντίδραση της κοινής γνώμης χαρακτηρίζοντας τη θυσία του όμορφου μπούστου της Jolie άλλοτε ως ηρωική άλλοτε ως υπεύθυνη και άλλοτε ως υποδειγματική πράξη. Στόχευσαν απευθείας στο μητρικό φίλτρο των γυναικών με το επιχείρημα ότι καλύτερα μια μητέρα με πλαστικό μπούστο ή χωρίς μπούστο από παιδιά με μητέρα με καρκίνο ή παιδιά χωρίς μητέρα. Παρέλειψαν φυσικά να αναφερθούν στην πολύμηνη διάρκεια και στο κόστος αυτής της χειρουργικής επέμβασης καθώς και στο κόστος της αποκατάστασης. Οι υπάρχουσες ιατρικές υποδομές σε πολλά σημεία του πλανήτη καθιστούν επικίνδυνη μια τέτοια μακροχρόνια χειρουργική διαδικασία ενώ το κόστος της αποκατάστασης μοιάζει απαγορευτικό για πολλά εισοδήματα. Όλως παραδόξως, οι «επικίνδυνες» μεταλλάξεις στο γονίδιο BRCA το οποίο λειτουργεί προστατευτικά κατά του καρκίνου (ογκοκατασταλτικά), άρχισαν να γίνονται δραματικά πολύ επικίνδυνες μετά το 1940. Μια αναδρομική έρευνα έδειξε ότι για 50χρονες γυναίκες που γεννήθηκαν μετά το 1940 ο κίνδυνος για την εμφάνιση του καρκίνου ήταν 67%. Ενώ για 50χρονες που γεννήθηκαν πριν το 1940 ο κίνδυνος ήταν 24%, σχεδόν τρεις φορές μικρότερος και πολύ πιο κοντά στον κίνδυνο του γενικού πληθυσμού! (http://www.sciencemag.org/content/302/5645/643). Τι είναι αυτό λοιπόν που άλλαξε άρδην τη συμπεριφορά μίας δυνητικά επικίνδυνης μετάλλαξης; Διαλέξτε εσείς την απάντηση. Ο β’ παγκόσμιος πόλεμος. Τα χημικά. Η ακτινοβολίες. Το στρες. Συνδυασμός κάποιων εκ των παραπάνω. Ό,τι και να ήταν αυτό που εκτόξευσε τον κίνδυνο του μεταλλαγμένου γονιδίου, ήταν ανθρωπογενές. Αντί λοιπόν να ψάχνουμε για το ποιοι είναι αυτοί οι παράγοντες χημικοί, διατροφικοί, ακτινολογικοί που μετατρέπουν δυνητικά καρκινογόνα αλλά σχετικά ακίνδυνα γονίδια σε παράγοντες υψηλού κινδύνου και να τους απαγορεύσουμε ή έστω να τους περιορίσουμε, πράξη ανεπίτρεπτη για τα συμφέροντα πολλών βιομηχανιών, χειροκροτούμε πράξεις ακρωτηριασμού που προκαλούν συνειρμούς βάρβαρων αφρικανικών πρακτικών σεξουαλικού ακρωτηριασμού όπως η κλειτοριδοεκτομή και το σιδέρωμα του μαστού. Η Angelina Jolie δεν έχει ανοίξει μετά βεβαιότητας νέους δρόμους στην προληπτική θεραπεία. Αυτό που σίγουρα έχει ανοίξει είναι χρυσοφόρες λεωφόρους για την ακμάζουσα στις ΗΠΑ πλαστική χειρουργική που εδώ και κάποια χρόνια έχει και σήριαλς αφιερωμένα σε αυτήν, όπως το Nip/Tuck. Ας γυρίσουμε στις προβληματικές του ακρωτηριασμού που εγείρει ο εθελοντικός ακρωτηριασμός της Angelina Jolie: Ο χειρουργικός ακρωτηριασμός είναι μια πρακτική που χρησιμοποιούνταν εκτεταμένα στα πεδία του πολέμου πριν την έλευση της αντισηψίας και της απολύμανσης. Πληγές στα άκρα που από μόνες τους δεν θα μπορούσαν να αποβούν θανατηφόρες, αντιμετωπίζονταν με ακρωτηριασμό για να προφυλαχθεί ο οργανισμός του τραυματία από τη γάγγραινα σε περίπτωση που αυτή εμφανιζόταν και προέλαυνε. Αυτήν την έννοια της γονιδιακής καρκινογόνου «γάγγραινας» αναβίωσε η θεωρία του μεταλλαγμένου γονιδίου… Η έννοια του προληπτικού ακρωτηριασμού σε όργανα που δεν έχουν εμφανίσει καμία απολύτως παθολογία όφειλε να είναι κατακριτέα από την ιατρική κοινότητα. Η ύπαρξη μετάλλαξης στο γονίδιο BRCA δε σημαίνει ότι η γυναίκα θα αναπτύξει υποχρεωτικά καρκίνο σε κάποια φάση της ζωής της. Σημαίνει ότι έχει έναν σημαντικό επιβαρυντικό παράγοντα για την ανάπτυξη καρκίνου κάτι που θα πρέπει να την καθιστά πολύ περισσότερο προσεκτική σε σχέση με άλλους παράγοντες και συμπαράγοντες του καρκίνου όπως το αλκοόλ, το κάπνισμα, την έκθεση σε συγκεκριμένες ακτινοβολίες και χημικούς παράγοντες. Η ψηλάφηση του μαστού είναι μια σημαντική πρακτική που συμβάλει στην έγκαιρη διάγνωση και αντιμετώπιση καρκίνων ενώ έχει επισημανθεί ότι η άσκηση και η αποφυγή της παχυσαρκίας συμβάλλουν σε βραδύτερη έναρξη των καρκίνων. Να τονιστεί επίσης ότι μια διάγνωση καρκίνου δεν αποτελεί θανατική καταδίκη ούτε σημαίνει υποχρεωτικά ακρωτηριασμό. Πολλοί καρκίνοι είναι πλήρως αντιμετωπίσιμοι. Ακόμη και στο πεδίο της χειρουργικής παρέμβασης, οι βέλτιστες προσεγγίσεις μπορούν να διαφέρουν δραματικά. Από την αφαίρεση του όγκου μέχρι την μερική μαστεκτομή, την ολική μαστεκτομή και τη διπλή ολική μαστεκτομή η διαφορά είναι χαώδης. Από την αφαιρετική λογική φτάσαμε στην αφαιρετική ιατρική. Προληπτικά να μας κόβουν φέτες! Να ενημερώσουμε λοιπόν τους φίλους μας με τις μακάβριες λογικές, ότι το ανθρώπινο πλάσμα είναι πλήρες. Λίγα πράγματα μας περισσεύουν. Ελάχιστα είναι περιττά. Και τίποτε δεν είναι για πέταμα. Για όσες λοιπόν έχουν χάσει τη λογική τους και θέλουν να χάσουν και τους μαστούς τους, μπορούν κάλλιστα να επισκεφτούν το χασάπικο της γειτονιάς. Όπως και να έχει, η τελική απόφαση και το ρίσκο είναι όλο δικό τους. (Στο επόμενο τεύχος του Holistic Life διαβάστε το δεύτερο μέρος του άρθρου για τον Michael Douglas, τη νυμφομανία, το στοματικό έρωτα και τον καρκίνο του στοματοφάρυγγα.) Ο Πέτρος Αργυρίου είναι από τους σημαντικότερους Έλληνες αναλυτές της εποχής μας σε περισσότερα εκ των ένα πεδία και μάλλον ο κορυφαίος Έλληνας αναλυτής του παρασκηνίου των πολιτικών δημόσιας υγείας. Περισσότερα στο agriazwa.blogspot.com Holistic Life 53

Η κοσμική ενέργεια είναι γνώση που μας έχει προσφέρει η Ανώτερη Διάνοια, προκειμένου να επιταχύνουμε την εξελικτική μας πορεία. Eίναι ένα μέσο για να εξελιχθεί ενεργειακά, να πετύχει να βιώσει το μέγιστο της ουσίας από την οποία προέρχεται και να ενωθεί με τον Δημιουργό.

Cosmic Energy

Η δύναμη της νόησης Γράφει η Όλγα - Μαρία Μαρδάκη, Θεραπεύτρια Κοσμικής Ενέργειας

ποστηρίζεται η άποψη ότι οι σκέψεις του ανθρώπου επηρεάζουν τη ζωή του. Θα προσπαθήσουμε να εξηγήσουμε τον τρόπο που λειτουργεί η νόηση και το πώς όντως επηρεάζει τη ζωή στο φυσικό επίπεδο. Ο άνθρωπος εκτός από το φυσικό διαθέτει άλλα επτά επίπεδα ύπαρξης. Το φυσικό του σώμα εκδηλώνεται στο φυσικό επίπεδο. Το ενεργειακό του σώμα καταλαμβάνει χώρο σε όλα τα υπόλοιπα πεδία (αιθερικό, αστρικό, νοητικό, καρμικό, μοναδικό, βουδικό και ατμικό) ανά πάσα στιγμή, παρόλο που ο άνθρωπος δεν έχει συνήθως συνείδηση αυτής της υπόστασης που διαθέτει. Ο φυσικός κόσμος όπως τον γνωρίζουμε λειτουργεί με φυσικούς νόμους και υπόκειται σε χωρο-χρονικούς περιορισμούς π.χ. υπάρχει η αίσθηση της γραμμικής ροής του χρόνου. Αντιθέτως, τα πιο λεπτοφυή πεδία δεν υπόκεινται σε τέτοιους περιορισμούς. Μια καθαρή συνείδηση που έχει καλλιεργήσει τη σωστή προσέγγιση αυτών των πεδίων μπορεί να υλοποιήσει στην τρίτη διάσταση την ίδια στιγμή π.χ. ένας «μάγος» που μπορεί να δημιουργήσει φωτιά πάνω στη φυσική ύλη με τη σκέψη του. Οι περισσότεροι μάλιστα άνθρωποι το κάνουν αυτό συστηματικά χωρίς να συνειδητοποιούν το μέγεθος της παρεμβατικότητάς τους στη ζωή τους. Έτσι, για παράδειγμα, ο άνθρωπος που οραματίζεται την ιδανική θέση πάρκινγκ αμέσως την βρίσκει στην επόμενη γωνία. Αντίθετα εκείνος που δηλώνει επανειλημμένα στον εαυτό του ότι δεν έχει χρήματα για να αγοράσει καλύτερο αυτοκίνητο αυτό ακριβώς υλοποιεί, το να μην έχει ποτέ του τα λεφτά γι’ αυτό το σκοπό. Πίσω από κάθε κατάσταση που μας προβληματίζει στη ζωή μας, πρέπει, επομένως, να εξετάσουμε τη νοητική ρίζα από την οποία προέρχεται. Το νοητικό πεδίο είναι αυτό στο οποίο γεννιέται η σκέψη και παίρνει σάρκα και οστά χάρη στην πρώτη ύλη του που ονομάζεται στοιχειακή ουσία. Η στοιχειακή ουσία θεωρούμε ότι είναι ημι-νοήμων λόγω της ιδιαίτερης ικανότητάς της να λειτουργεί κβαντικά και να αποκτά κάποιες φορές αυτονομία. Όταν κάνουμε μια σκέψη προκαλούμε δονήσεις της ύλης του νοητικού πεδίου. Η σκέψη ανάλογα με την ένταση και την ποιότητά της μπορεί να μορφοποιήσει τη στοιχειακή ουσία για μικρό ή μεγάλο χρονικό διάστημα. Οι μορφές που δημιουργούνται μπορεί να περιτριγυρίζουν μόνο τον δημιουργό τους και να του επιστρέφουν το αποτέλεσμά τους άμεσα στον φυσικό κόσμο. Μπορεί ακόμα να δημιουργούνται και να κατευθύνονται προς κάποιον άλλο άνθρωπο π.χ. η προσευχή μιας μητέρας για το παιδί της, η οποία μπορεί να λειτουργήσει πολύ προστατευτικά. Ενδέχεται ακόμα ο δημιουργός τους από αγάπη και αλτρουϊσμό να τις έχει διαμορφώσει και εναποθέσει στο νοητικό πεδίο με σκοπό να επηρεάσει θετικά τη συνείδηση κι άλλων «χρηστών» του πεδίου. Άλλωστε όλοι οι άνθρωποι μπορούν να διατηρούν νοητική επικοινωνία μέσω του κοινού αυτού πεδίου στο οποίο εκδηλώνεται η νόησή μας. Η διαρκής αλληλεπίδραση και η ταχύτητα δράσης προς και από το φυσικό πεδίο είναι το κλειδί για να κατανοήσουμε ότι έχουμε την ευθύνη της ζωής μας στα χέρια μας. Επομένως, ό,τι ιδέες και πεποιθήσεις διατηρούμε για το κάθε θέμα, ακόμα κι αν δεν τις εκφράζουμε λεκτικά, αυτές υλοποιούμε στη ζωή. Έτσι λοιπόν, κάποιος που θεωρεί ότι ο κόσμος είναι κακός και επικίνδυνος, το πιθανότερο είναι ότι θα προσελκύει ανθρώπους που όντως θα τον βλάπτουν. Ο ασθενής που εμπιστεύεται και σέβεται τους γιατρούς και τους θεραπευτές, το πιθανότερο είναι να τύχει σε επιστήμονες που θα τον αντιμετωπίσουν σωστά και θα τον θεραπεύσουν. Ό,τι με λίγα λόγια θερίζουμε στη ζωή είναι αυτό που σπέρνουμε στο νοητικό πεδίο. Να υπενθυμίσουμε ότι όσο πιο πολύ επαναλαμβάνεται μια σκέψη τόσο πιο ισχυρή και σταθερή είναι η υλοποίησή της. Κατά συνέπεια, παλιές παγιωμένες αντιλήψεις χρειάζονται περισσότερο κόπο από τον άνθρωπο προκειμένου να αλλάξουν και να φέρουν τις απαιτούμενες αλλαγές στη ζωή του. Καλό θα ήταν για το άνθρωπο να κατανοήσει τη ρευστότητα του φυσικού κόσμου και την υπεροχή της νόησης επάνω του. Αυτά που μερικές φορές θεωρεί «δεδομένα» ή «πραγματικότητα» είναι το δημιούργημα στο οποίο ο ίδιος επιμένει. Είναι η προσωπική του πραγματικότητα. Αν κάνει την παραδοχή για το «δεδομένο» ότι είναι π.χ. ο χειρότερος μαθητής στην τάξη τότε αμέσως το έχει ισχυροποιήσει και του δίνει την βαρύτητα του «δεδομένου» για όλους όσους το «βλέπουν» στο κοινό νοητικό πεδίο. Η σκέψη εν τέλει έχει υλική υπόσταση. Το νοητικό υλικό μπορεί να γίνει η πρώτη ύλη για την ευτυχία μας αν μάθουμε να το χρησιμοποιούμε σωστά. 54 Holistic Life

Holistic Life 55

“Όταν τρως το φρούτο να φυτεύεις το κουκούτσι, ώστε και άλλες καρδιές μετά από σένα να μπορέσουν να χαρούν το δένδρο που είναι φορτωμένο με καρπούς ωριμασμένους στον ήλιο.” Olivier Manitara

Spirit matters

Για μια εσωτερική οικολογία σε σύνδεση με τη θηλυκή αρχή

δημιουργική δύναμη του σύμπαντος εμπεριέχει, ταυτόχρονα, μια αρσενική και μια θηλυκή πολικότητα. Η τελευταία όμως έχει αμφισβητηθεί από τις σύγχρονες μεγάλες θρησκείες. Σήμερα η θηλυκή αρχή είναι καταδικασμένη να υποφέρει υπό το συντριπτικό βάρος μιας ταλαιπωρημένης από τον άνθρωπο γης και φύσης που προσπαθεί να κρατήσει την ισορροπία της ζωής με νύχια και με δόντια. Ωστόσο, η θηλυκή αρχή εκπροσωπούσε πάντα τη Μητέρα γη και αποτελούσε σημείο εκκίνησης μέσα από το οποίο ο μαθητευόμενος εισέρχονταν στα μυστήρια του Πνεύματος. Κανένας δεν μπορεί να πάει προς τον Πατέρα αν δεν περάσει πρώτα από τη Μητέρα. Έχει έρθει, λοιπόν, ο καιρός για τη γυναίκα, να φέρει στη ζωή ξανά το διάλογο με τη Μητέρα του Κόσμου, με τη Θηλυκότητα που ζει μέσα στη γη, με τη Θεά-Μητέρα. Η νέα εποχή της Μητέρας του Κόσμου θα είναι αυτή της Θεάς- Μητέρας. Η γυναίκα θα λάβει, τότε, την πραγματική της διάσταση. Η γυναίκα θα αποτελέσει την πύλη μιας νέας ανθρωπότητας. Δεν πρόκειται για την ανωτερότητα της θηλυκής πλευράς έναντι της αρσενικής, αλλά για μια αρμονική και γεμάτη σεβασμό ένωση της Θεάς-Μητέρας και του Θεού Πατέρα μέσα σε κάθε άντρα και γυναίκα. Ο άντρας και οι γυναίκα είναι σύντροφοι στο μονοπάτι της ζωής και της δημιουργικότητας. Η γυναίκα οφείλει να πάρει εκ νέου τη θέση της ως Μητέρα της ανθρωπότητας, φύλακας της ιερής φωτιάς μέσα στον οίκο, προστάτιδα της ζωής μέσα σε όλα τα βασίλεια. Σήμερα, οι γυναίκες δεν έχουν πάρει τη σωστή τους θέση μέσα στον κόσμο. Η Θεά-Μητέρα έχει αγνοηθεί. Πού είναι οι ιέρειες, οι εκπρόσωποί της;

56 Holistic Life

του Ολιβιέ Μανιταρά

Το να εγερθούν οι γυναίκες, για να αποδείξουν τη θεϊκή διάσταση της μητρότητας, είναι αυτό που η Μητέρα του Κόσμου αναμένει από εμάς. Το να είσαι πατέρας, το να είσαι μητέρα σημαίνει να είσαι υπεύθυνος για όλους τους ανθρώπους, για όλα τα δημιουργήματα του κόσμου. Η οικουμενική Μητέρα φέρει όλα τα όντα μέσα στην μήτρα της. Τα τρέφει με το στήθος της, τα αγκαλιάζει με την αγάπη της και τα οδηγεί προς το αληθινό φως της ύπαρξης. Κάθε μητέρα είναι μητέρα μέσα της. Είναι ο φύλακας της μητρότητας και μεταδίδει αυτήν τη γνώση σε όλες τις μητέρες. Όλοι οι πολιτισμοί που δεν έχουν τιμήσει με τρόπο αρμονικό το Θεό-Πατέρα και τη Θεά-Μητέρα έχουν βυθιστεί στην παρακμή, σε όλους τους τομείς της ζωής. Η Μητέρα πρέπει να είναι σεβαστή και να τιμάται με τον ίδιον τρόπο με τον Πατέρα. Η γυναίκα πρέπει να είναι ικανή να εκφράζει τη γυναικεία φύση της στην αγκαλιά της ζωής. Είναι, λοιπόν, σημαντικό οι γυναίκες να μπορούν να προετοιμάζονται μέσα από τη Μύηση της Μητέρας του κόσμου, για να αναλάβουν το πεπρωμένο της ανθρωπότητας. Ποιος άλλος θα μπορούσε να το κάνει; Οι άνδρες; Για αιώνες, οι άνδρες έχουν εξευτελίσει τις γυναίκες, και, τώρα, έχουν χάσει την ευφυΐα τους. Μόνον οι γυναίκες, οι μυημένες στα μυστήρια της Μητέρας, μπορούν να φέρουν την ευγένεια, την αγάπη και την τρυφερότητα σε έναν αυξανόμενα βίαιο κόσμο. Η πολιτική είναι ένας κόσμος υποκριτών που μηρυκάζουν, με μέτρια αποτελέσματα. Τα παιδιά μας υποφέρουν, τα ζώα υποφέρουν, τα φυτά υποφέρουν, η φύση υποφέρει… Η Μητέρα δεν μπορεί να δεχθεί αυτό στην καρδιά της, δίχως να επαναστατήσει· από την κοιμισμένη συνείδησή της πρέπει να ξεπηδήσει η σπίθα της επίγνωσης, η φωνή της θα πρέπει να ακουστεί και η θέλησή της να απλωθεί: κανείς δε μπορεί να πληγώνει τα παιδιά της. Έπειτα, οι άνδρες, οι γιοι της Μητέρας θα ανορθωθούν και θα στηριχθούν σε αυτήν, θα κτίσουν την νέα ζωή, στην οποία καμιά σκοτεινή δύναμη δεν θα είναι ανεκτή. Ακόμη και ο πιο βίαιος και βάρβαρος άντρας θα πρέπει να αφοπλισθεί μπροστά στη σοφία και στην ομορφιά μιας μητέρας που προστατεύει το παιδί της.

Πόσον καιρό ακόμη θα πάρει, ώστε οι άνδρες να ανοίξουν τα μάτια και την καρδιά τους στην οικουμενική αλήθεια; Μια μητέρα που κουβαλά το παιδί της, που του προσφέρει τη γέννηση, την τροφή από το στήθος της, που το ανατρέφει με φροντίδα και λόγια απαλότητας μέσα από την καρδιά της, δείχνει το αληθινό μονοπάτι της σοφίας και μιας ζωής άξιας και όμορφης. Η ύψιστη σοφία εμπεριέχεται στο σώμα της γυναίκας. Κάθε τι που πηγάζει από τη Μητέρα προς το παιδί της είναι ατόφια ομορφιά, ευγένεια, καλοσύνη. Η γυναίκα είναι η έμπνευση και ο θεματοφύλακας ολόκληρου του πολιτισμού και όλης της πολιτισμικής ώθησης. Τρέφοντας την καρδιά, την νοημοσύνη, την εσωτερική ζωή, την ψυχή και το πνεύμα θα επιτύχουμε μιαν ανώτερη εποχή. Όταν η Παράδοση αναφέρει ότι η Μαρία ήταν η Μητέρα του Θεού, αυτό σημαίνει ότι αυτή η γυναίκα ήταν μια πραγματική κόρη της Μητέρας του Κόσμου και ότι είχε μυηθεί στα Μυστήρια της Μητέρας από τους Εσσαίους. Η γέννηση του Θεανθρώπου είναι ο ρόλος της αληθινής εκπαίδευσης. Όλα τα παιδιά είναι φορείς της θεϊκής φλόγας και είναι ο ρόλος της αυθεντικής εκπαίδευσης το να τους επιτρέψει να ανθίσουν και να εκδηλώσουν τους εαυτούς τους. Η γυναίκα, μέσα από το σώμα της, ξέρει πώς να οδηγεί όλα όσα είναι σκοτεινά, μαύρα και μελαγχολικά προς το φως. Το παιδί της βρίσκεται, αρχικά, μέσα στα σκοτάδια της μήτρας της και αυτή, προοδευτικά, το φέρνει προς το φως. Δημιουργεί ένα σώμα για το παιδί της και τρέφει την ψυχή του. Είναι η προστάτιδα της εξέλιξης. Είθε η γυναίκα να αφυπνίσει τη σκέψη της, είθε να καταδυθεί στα βάθη της καρδιάς της, μέσα στο σώμα της τής μητέρας και είθε να τρέφει τις σκέψεις της, τους λόγους της και τις πράξεις της από τη φωτιά της ψυχής της. Έτσι, μια νέα εποχή, αυτή της Μητέρας του Κόσμου θα εμφανιστεί και θα ζήσει ανάμεσά μας. Είθε όλοι όσοι έχουν αυτιά να ακούσουν, να έλθουν και να λάβουν τη Μύηση της Μητέρας. Για περισσότερες πληροφορίες και σεμινάρια σε σχέση με την εσσαϊκή διδασκαλία και τα μυστήρια της μητέρας γης μπορείτε να απευθυνθείτε στον Οίκο Εσσαϊκής Σοφίας- Vertu Essenia. (www.essenia.gr)

Holistic Life 57

Holistic Life Ρεπορτάζ Αγοράς ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΗΣ CANDIDA

Οι τοξίνες που κατακλύζουν σήμερα το σώμα μας είναι εξωγενείς, λόγω της μόλυνσης του περιβάλλοντος, και ενδογενείς, λόγω των μεταβολικών διεργασιών και των ενδοτοξινών που παράγουν τα βλαβερά βακτήρια και μύκητες. Σύμφωνα με πολλούς ειδικούς μια βαθειά αποτοξίνωση μπορεί να βελτιώσει, τόσο τη γενική υγεία μας, όσο και τομείς, όπως πρόωρη γήρανση, αλλεργίες, πεπτικές διαταραχές, καρδιαγγειακά προβλήματα, έλλειψη ενέργειας.Το Candida Cleanse είναι μια ισχυρή αποτοξινωτική φόρμουλα ταχείας δράσεως με βιταμίνες, μέταλλα, προβιοτικά και ειδικά βότανα βιολογικής καλλιέργειας για την εξουδετέρωση των τοξινών και των επιβλαβών βακτηρίων, ιδίως δε του ανθεκτικότατου μύκητα Candida albicans. NATURAL PLUS A.E: τηλ. 210 6134604, www.naturalplus.gr

ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΑΙΜΑΤΟΣ To HEMA-PLEX (σε ταμπλέτες) είναι μία μοναδική φόρμουλα κατά της αναιμίας και υπέρ της βελτίωσης της ποιότητας του αίματος. Περιέχει υψηλής βιοδιαθεσιμότητας σίδηρο και άλλα μέταλλα, βιταμίνες Β, L-Cysteine, βότανα πλούσια σε βιοφλαβονοειδή, προανθοκυανιδίνες (αντιοξειδωτικές ουσίες) και κ.ά. Επίσης, πράσινα μέρη φυτών, ιδιαίτερα πλούσια σε χλωροφύλλη και ιχνοστοιχεία, όπως μπρόκολο, σπανάκι, σπιρουλίνα, χλωρέλα. Για τους αθλητές υπάρχει και το HEMA PLEX σε κάψουλες, το οποίο ανεβάζει αμέσως τα επίπεδα σιδήρου και οξυγόνωσης των ιστών. NATURAL PLUS A.E: τηλ. 210 6134604, www.naturalplus.gr

ΑΔΥΝΑΤΙΣΜΑ ΟΠΩΣ ΔΕΝ ΞΑΝΑΓΙΝΕ Όλη η συσσωρευμένη γνώση πάνω στη φυσιολογία και ψυχολογία του αδυνατίσματος τώρα σε ένα προϊόν για τόσο γρήγορο και επιτυχές αδυνάτισμα που δεν έχει υπάρξει ποτέ μέχρι σήμερα! Συστατικά, όπως κετόνες από raspberry, resveratrol, χρώμιο, πράσινο τσάι και βιολογικά φρούτα και λαχανικά, ενισχύουν τον οργανισμό, βελτιστοποιούν το μεταβολισμό, υποστηρίζουν ένα υγιές επίπεδο ζαχάρου στο αίμα, μειώνουν τη μετατροπή λιπών και υδατανθράκων σε σωματικό λίπος και πυροδοτούν την παραγωγή ενέργειας από την καύση του λίπους, ενώ η επαναστατική φόρμουλα synaptaleanTM που περιέχει το προϊόν βελτιώνει τη διάθεση, μεγιστοποιεί τη θέληση, τον αυτοέλεγχο και τον έλεγχο της όρεξης, καθιστώντας έτσι το ίδιο το άτομο ικανό να διαχειριστεί επιτυχώς την απώλεια του βάρους του. NATURAL PLUS A.E: τηλ. 210 6134604, www.naturalplus.gr 58 Holistic Life

ΧΑΡΕΙΤΕ ΤΟΝ ΗΛΙΟ ΑΚΙΝΔΥΝΑ Ασφαλώς γνωρίζετε ότι τα μελαχροινά άτομα έχουν υψηλό δείκτη φυσικής προστασίας έναντι των ηλιακών ακτίνων. Για τα πιο ανοιχτόχρωμα άτομα υπάρχει το Sunscape, της περίφημης Nature’s Plus (ΗΠΑ), ένα συμπλήρωμα διατροφής που αυξάνει το φυσικό δείκτη προστασίας δέρματος και ματιών προσφέροντας προστασία ακόμη και από την μπλε ακτινοβολία, πράγμα που δεν μπορούν να κάνουν τα αντηλιακά. Δεν αντικαθιστά αλλά συμπληρώνει το αντηλιακό. NATURAL PLUS A.E: τηλ. 210 6134604, www.naturalplus.gr

ΓΙΑ ΤΗΝ ΥΓΕΙΑ ΤΟΥ ΔΕΡΜΑΤΟΣ & ΤΗΣ ΕΠΙΔΕΡΜΙΔΑΣ Το Collagen Pro-Αctive της Collagen Power περιέχει Μαγνήσιο, βιταμίνες Β1, Β2, Β5, Β6 και πυρίτιο. Ο μοναδικός συνδυασμός τους καταπολεμά την τριχόπτωση σε 2-3 εβδομάδες και δυναμώνει τα νύχια για να μη σπάνε και λυγίζουν. Βελτιώνει το δέρμα δίνοντάς του λάμψη. Χάρη στην πόσιμη μορφή του είναι άμεσα απορροφήσιμο, δρα εσωτερικά για την καταπολέμηση της κυτταρίτιδας και του λίπους, δίνοντάς του ακόμα μεγαλύτερη ελαστικότητα και χαρίζοντας ακαταμάχητη όψη. Βοηθά στις πονεμένες αρθρώσεις, τα κόκαλα, στις ενοχλητικές κράμπες και το μεταβολισμό. COLLAGEN POWER, τηλ.: 213 0081 013 www.collagenpower.gr

ECOLIFE KIDS! Υποδεχτείτε τη νέα σχολική χρονιά με το πιο υγιεινό παιδικό παγουράκι! Το Ecolife kids κατασκευάζεται από ανοξείδωτο ατσάλι 18/8, δεν περιέχει αλουμίνιο ή τοξικές ουσίες (BPA free) & είναι πιστοποιημένο από τον αμερικάνικο οργανισμό ελέγχων FDA. Με εύκολο άνοιγμα-κλείσιμο & υπέροχα σχέδια, αποτελεί την ιδανικότερη λύση για το σχολείο ή την εκδρομή! Θα τα βρείτε σε επιλεγμένα καταστήματα & στο www.lifegreen.gr LIFEGREEN, τηλ.: 210 7788885, 6977436491 www.lifegreen.gr

ΑΠΟΤΟΞΙΝΩΣΗ ΜΕ DELIGIOS GREEN ΤΕΑ PLUS Συνδυάζει τις λιποδιαλυτικές ιδιότητες του πράσινου τσαγιού με την αποτοξινωτική δράση της λουϊζας, σε ένα υπέροχο ρόφημα που συμβάλλει στην ενίσχυση του μεταβολισμού. Η λουϊζα και τα εσπεριδοειδή χαρίζουν στο DELIGIOS Green Tea Plus ένα άρωμα και γεύση από Ελλάδα, ενώ οι βιταμίνες και τα μεταλλικά στοιχεία που περιέχει συμβάλλουν στη μείωση της κούρασης και της κόπωσης. Απολαύστε το καθημερινά κρύο (ή ζεστό) στο ποτήρι σας. Σε επιλεγμένα Φαρμακεία και Βιολογικά. DELIGIOS, τηλ: 210-8073139 - www.deligios.com

ΖΕΟΛΙΘΟΣ ΘΡΑΚΗ™ ΓΙΑ ΦΥΣΙΚΗ ΑΠΟΤΟΞΙΝΩΣΗ

O Ζεόλιθος είναι ένα φυσικό προϊόν που δημιουργείται μέσα από φυσικές διαδικασίες εκατομμυρίων ετών. Χρησιμοποιείται σαν φυσικό συμπλήρωμα μετάλλων. Απορροφώντας τις ελεύθερες ρίζες και δεσμεύοντας βαρέα μέταλλα, τοξίνες και οργανικές ενώσεις, μπορεί και: 1.Βελτιώνει την λειτουργία των ζωτικών οργάνων. 2.Δημιουργεί αίσθηση ευεξίας. 3.Αυξάνει την ενέργεια και βελτιώνει την απορρόφηση των θρεπτικών ουσιών από τον πεπτικό σωλήνα. 4. Λειτουργεί σαν φυσικό ισοτονικό. 5. Δεσμεύει τις τοξίνες και τα βαρέα μέταλλα που απελευθερώνονται από το κάψιμο του λίπους, με συνέπεια αυτά να μην περνούν στον οργανισμό. 6. Δεσμεύει και αποβάλλει τις βλαβερές ουσίες που μπαίνουν στον οργανισμό από την τροφή, το νερό και τον αέρα. ASTRA MEDICAL HELLAS SUPERFOODS Ε.Π.Ε. Τηλ.: 22270 91 434 www.superfoods.gr

ΠΡΟΒΙΟΤΙΚΑ ΓΙΑ ΤΟ ΣΥΝΔΡΟΜΟ ΕΥΕΡΕΘΙΣΤΟΥ ΕΝΤΕΡΟΥ(IBS) Το προβιοτικό συμπλήρωμα TumBiotix της Quest περιέχει ένα μοναδικό συνδυασμό L.plantarum και L.acidophilus, που είναι «φιλικά» προβιοτικά γαλακτικά βακτήρια που υπάρχουν φυσιολογικά στο ανθρώπινο έντερο. Ο συνδυασμός τους έχει αποδειχθεί από επιστημονικές μελέτες ότι μπορεί να μειώσει τα συμπτώματα του συνδρόμου του ευερέθιστου εντέρου (IBS). Το TumBiotix βοηθά στη διατήρηση μια ιδανικής αναλογίας προβιοτικών βακτηρίων στο έντερο προκειμένου να συμβάλλει στην υγεία και την ομαλή λειτουργία του, καθώς και στην άμυνα του οργανισμού προστατεύοντας από την ανάπτυξη παθογόνων μικροοργανισμών στο έντερο. DΟUNI Health Products: τηλ. 210 9941451, www.douni.gr

UDO’S CHOICE O-KRILL 3TM Καθαρά Ωμέγα-3 από Έλαιο Krill με υψηλή περιεκτικότητα σε EPA και DHA, πλούσιο σε Φωσφολιπίδια, Ασταξανθίνη και Χολίνη. Εξαιρετικό για τη διατήρηση χαμηλών επιπέδων χοληστερίνης και πίεσης, την υγεία της καρδιάς, του εγκέφαλου, των αρθρώσεων και της όρασης. Προϊόν οικολογικής αλιείας σε συνεργασία με το WWF Νορβηγίας, πιστοποιημένο από το MSC και το CCAMLR, από διατηρήσιμη και ανανεώσιμη πηγή – ΤΟ ΜΟΝΟ- με αναγραφόμενο γεωγραφικό πλάτος και μήκος της περιοχής αλίευσης, επί της συσκευασίας. Ταχεία απορρόφηση χωρίς «ψαρίλα». MED MELON: τηλ. 2310 449 441, www.medmelon.gr

ΣΥΝΔΥΑΣΤΕ ΤΗ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗ ΜΑΣΚΑ ΚΑΙ ΤΟ ΣΑΠΟΥΝΙ SALTIC

ΣΠΑΓΕΙΡΙΚΟ ΠΙΛΙΝΓΚ ΠΡΟΣΩΠΟΥ- ΣΩΜΑΤΟΣ

Η εποχή του φθινοπώρου είναι η καλύτερη για να απαλάξετε την επιδερμίδα σας απο τα νεκρά κύτταρα, το θαμπό και ταλαιπωρημένο δέρμα απο την ηλιοθεραπεία αλλα κρατώντας τις ευεργετικές ιδιότητες του πιο παρθένου άλατος, του ορυκτού άλατος Ιμαλαίων SALTIC! Εφαρμόστε σε συνδυασμό το σαπούνι και την μάσκα πρόσωπου SALTIC που θα σας προσφέρουν ισχυρή απολέπιση,ανανέωση των κυττάρων, νεανική λάμψη, σύσφιξη, ρυθμίση του Ph της επιδερμίδας σας(σε αντίθεση με όλα τα αλλα άλατα), εξάλειψη ακμής και σμίκρυνση των πόρων, ψωριάσης, εκζέματα, δερματοπάθειες. SALTIC PRODUCTS: Τηλ.: 2109619081, 2109619085 www.salticproducts.com

Το πίλινγκ της Lunasol, με τους λεπτά αλεσμένους πυρήνες βερίκοκου, απομακρύνει τις ακαθαρσίες και τα νεκρά κύτταρα της επιδερμίδας. Οι πόροι του δέρματος καθαρίζονται βαθιά. Η σπαγειρική ουσία “Formula Sun” καταπραϋνει και ενδυναμώνει το δέρμα. Μετά τη χρήση, το δέρμα είναι αισθητά πιο λείο, απαλό, ελαστικό και δίνει ένα αίσθημα νεανικής φρεσκάδας και ευεξίας. Το διακριτικό, φρουτώδες άρωμα επιδρά θετικά και χαρίζει μια ανάλαφρη αίσθηση. AURA VITAE: τηλ.: 210 3629669, www.auravitae.eu

SMILE PINEAPPLE & PAPAYA ENZYMES Ένας ισορροπημένος συνδυασμός φυτικών ένζυμων από ανανά και παπάγια ο οποίος βελτιώνει την πέψη και ενισχύει τη διαδικασία μεταβολισμού, αυξάνει την καύση του λιπώδους ιστού, μειώνει τα επίπεδα λιπιδίων. Επίσης, παρέχει ποσότητα φυτικών ινών που συμβάλλουν στην ομαλοποίηση της εντερικής λειτουργίας, βοηθώντας στη διατήρηση της σιλουέτας. AM HEALTH : τηλ.: 210 5136008 www.amhealth.biz

ΚΑΝΕΛΑ ΓΙΑ ΤΟΝ ΔΙΑΒΗΤΗ Diabecinn Extra- Η ασφαλής λύση!

Οι κάψουλες κανέλας DIABECINN EXTRA περιέχουν ένα ειδικό εκχύλισμα κανέλας υδατικής βάσης (ΖΝ112) που προσφέρει καλή απορρόφηση από τον οργανισμό ελαχιστοποιώντας την πιθανότητα εμφάνισης αλλεργικών αντιδράσεων. Αποτελεσματικές για τους διαβητικούς αλλά και όσους εμφανίζουν συμπτώματα του Μεταβολικού συνδρόμου (πχ. παχυσαρκία, υψηλή αρτηριακή πίεση, υψηλό επίπεδο χοληστερίνης, σακχαρώδη διαβήτη κ.α.). Περιέχει πρόσθετα αντιοξειδωτικά (Βιτ. C και Ε), βιταμίνες Β3 και Β6. Κατάλληλο για δίαιτα διαβητικών τύπου 2. Μπορεί να χρησιμοποιηθεί παράλληλα με την συνήθη φαρμακευτική αγωγή για τον διαβήτη τύπου 2. ΕΛΟΒΑΡΗ ΑΓΓΕΛΙΚΑ Α.Ε., τηλ.: 2310856233 elovari@elovari.gr

ΦΥΣΙΚΟΣ ΒΑΣΙΛΙΚΟΣ ΠΟΛΤΟΣ ΕΛΟΒΑΡΗ

Πλούσιος σε μέταλλα, ιχνοστοιχεία και απαραίτητες για τον οργανισμό βιταμίνες, επιδρά θετικά στο μεταβολισμό και τη μακροζωία, αυξάνει τις σωματικές και πνευματικές δυνάμεις και ενισχύει αποτελεσματικά τη μνήμη και την άμυνα του οργανισμού. Χάρη στο σύμπλεγμα βιταμινών Β που περιέχει δρα ευεργετικά στο νευρικό σύστημα αντιμετωπίζοντας αποτελεσματικά τις αρνητικές επιδράσεις που προκαλεί το άγχος στον οργανισμό μας . ΕΛΟΒΑΡΗ ΑΓΓΕΛΙΚΑ Α.Ε., τηλ.: 2310856233 elovari@elovari.gr

ΓΙΑ ΤΗΝ ΟΜΑΛΟΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥ ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΥ DIAPHYTOL Το Diaphytol δημιουργήθηκε για τις ιδιαίτερες ανάγκες ομαλοποίησης του μεταβολισμού με σκοπό την αντιμετώπιση του μεταβολικού συνδρόμου και την υποστήριξη της διαχείρισης των σακχάρων του αίματος. Επηρεάζει θετικά τα επίπεδα σακχάρου του αίματος και μπορεί να προλάβει το διαβήτη ή να μειώσει τις βλαβερές επιπτώσεις του. Παράγεται από καθαρές φυσικές ουσίες, εκχυλίσματα φυτών, βιταμίνες, βιταμινοειδή και ιχνοστοιχεία, σε μια κλινικά ελεγμένη σύνθεση και συνδυάζεται χωρίς πρόβλημα με διαβητικά φάρμακα. META-PHARM: τηλ. 2310 234768 www.metapharm.gr

ΜΑΥΡΑ ΜΑΛΛΙΑ Ένα από τα γνωστά παλιά μυστικά της κινεζικής ιατρικής. Το όνομα He Shou wu, μεταφράζεται στα κινέζικα ως «μαύρα μαλλιά του κ. He» και προέρχεται από έναν παλιό κινεζικό θρύλο. Η ιστορία λέει ότι ένας χωρικός ηλικίας 58 ετών που δεν ήταν σε θέση να τεκνοποιήσει πήρε ένα βότανο μετά από την συμβουλή ενός μοναχού που ήταν ο διαιτολόγος του Τάγματος των Αθανάτων στην Κίνα. Μετά τη λήψη του βοτάνου απόκτησε νεανική εμφάνιση, τα μαλλιά του ξανάγιναν μαύρα και αυξήθηκε η ζωτικότητά του. Απόκτησε πολλά παιδιά και φημίζεται ότι έζησε 160 έτη. Στην κινεζική ιατρική, είναι ένα τονωτικό για την αύξηση της ζωτικότητας και της μακροζωίας που χρησιμοποιείται για τα μαλλιά, την πρόωρη γήρανση, για αδυναμία, κολπικό έκκριμα και στυτική δυσλειτουργία. Επισης χρησιμοποιείται ως τονωτικό για το συκώτι, τα νεφρά, για την αναπλήρωση του αίματος, τη φυματίωση που έχει εξαπλωθεί στους λεμφαδένες, τον καρκίνο, την προστατίτιδα, για την υψηλή χοληστερόλη, την γονιμότητα ανδρών – γυναικών κ.α. Σε μελέτες σε ζώα, υπάρχουν κάποιες ενδείξεις ότι μπορεί να ενισχύσει την εκμάθηση, τη μνήμη και την πρόληψη της εκφύλισης των μελαινοραβδωτών ντοπαμινεργικών νευρώνων στον εγκέφαλο. ΙΠΠΟΚΡΑΤΕΙΟΣ ΔΙΑΤΡΟΦΗ: τηλ.: 2109213440

ΕΛΑΙΟ ΓΙΑ ΤΗ ΡΙΝΙΚΗ ΚΟΙΛΟΤΗΤΑ Organic Nasya Nasal Oil Το έλαιο Nasya χρησιμοποιείται συγκεκριμένα για τον καθαρισμό των τοξινών και της υπεραιμίας από το κεφάλι. Ενδείκνυται για περιπτώσεις βλεννογόνου συμφόρησης, επαναλαμβανόμενων κρυολογημάτων, πονοκεφάλων, αλλεργικής ρινίτιδας, ρινικού πολύποδα, ωτίτιδας, ιγμορίτιδας, ρινικής συμφόρησης και ερεθισμών. BOTANICA: τηλ.: 2310238880

ΟΔΟΝΤΟΠΑΣΤΕΣ ΓΙΑ ΟΛΗ ΤΗΝ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ Η Green People σας προσφέρει οδον τόπασ τες για όλη την οικογένεια με 100% φυτικά και βιολογικά συστατικά για ούλα και δόντια, κανονικά ή με προβλήματα. Χωρίς Sodium lauryl/laureth sulphate και άλλους παράγοντες αφρού, φθόριο, τεχνητές γλυκαντικές ουσίες ή γεύσεις και όλα τα άλλα περιττά συνθετικά συστατικά. Σε επιλεγμένα φαρμακεία & καταστήματα βιολογικών προϊόντων.. BOTANICA: τηλ.: 2310238880 - www.botanica.gr

LIPIDEX - Η ΦΥΣΙΚΗ ΛΥΣΗ ΓΙΑ ΤΗ ΧΟΛΗΣΤΕΡΙΝΗ Διατροφικό συμπλήρωμα για τη μείωση των επιπέδων της χοληστερόλης, τη βελτίωση της καρδιαγγειακής υγείας και την ενέργεια του οργανισμού. Η τακτική κατανάλωση του Lipidex οδηγεί στη μείωση της ολικής χοληστερόλης, της κακής χοληστερόλης LDL και των τριγλυκεριδίων και συμβάλλει στην αύξηση της καλής χοληστερίνης HDL. Περιέχει ρύζι κόκκινης μαγιάς, συνένζυμο Q10 (ουμπικινόνη), φολικό οξύ και βιταμίνες Β6 και Β12. BIOVITA: τηλ. 211 7700 890

LUFFA SPRAY από τη Vogel

Ρινικό spray μοναδικής 100% φυσικής σύνθεσης με βάση το φυτό λούφα. Ιδανικό για την αντιμετώπιση της χρόνιας και της εποχιακής αλλεργικής ρινίτιδας, κατά τη διάρκεια των συμπτωμάτων της αλλεργίας. Το τροπικό φυτό λούφα έχει αποδειχθεί ότι είναι ιδιαίτερα αποτελεσματικό σε περιπτώσεις αλλεργιών. Δρα “μπλοκάροντας“ και αποβάλλοντας τις τοξίνες που εξασθενούν το ανοσοποιητικό σύστημα. Το σπουδαιότερο όφελος από τη χρήση του είναι η έλλειψη των ανεπιθύμητων ενεργειών που συνήθως παρουσιάζουν τα συνθετικά αντιισταμινικά όπως υπνηλία ή καταβολή. Μπορεί να χρησιμοποιηθεί για μεγάλο χρονικό διάστημα ανάλογα με τις αντίστοιχες ανάγκες. ΙCP, τηλ: 210 9408880, www.avogel.gr Holistic Life 59

ΣΗΜΕΙΑ ΔΙΑΝΟΜΗΣ. ΤΗΝ HOLISTIC LIFE ΜΠΟΡΕΙΤΕ ΝΑ ΤΗ ΠΡΟΜΗΘΕΥΤΕΙΤΕ ΔΩΡΕΑΝ ΑΠΟ

Β Ι Β Λ ΙΟΠΩ ΛΕΙΑ (18)

919 ΕΠΙΛΕΓΜΕΝΑ ΣΗΜΕΙΑ ΔΙΑΝΟΜΗΣ:

Κόσμος: Ιπποκράτειο Κέντρο Κλασσικής Ομοιοπαθητικής, Λ. Βουλιαγμένης 159

Σαλαμίνος 88 Κηφισιά: Ηλιοσταλα, Βασιλ. Όθωνος 41 ● Υγείας Χάριν, Γ. Δροσίνη 7

● Sitaram, Μίλωνος 14 Παγκράτι: Παγκράτιον. Υμμητού 271 Ν. Φιλαδέλφεια:

● Πράσινο Μήλο, Μακεδονίας 26● Βήμα, Χ.Τρικούπη 174 Κορυδαλλός: Αμάραντο,

Αττική: Αθήνα: Εσσαίων Εκδόσεις -Βεΐκου 59, Κουκάκι ● Εκδόσεις Κέδρος, Έσο-

Οδοντιατρείο Σ. Τσιτσοπούλου, Θεσσαλονίκης 63 Πατήσια: ●Δ. Σταυρακάκης,

Καυκάσου 64 Κορωπί: Φύση- Υγεία, Κύπρου 2 Κουκάκι: Αρτεμισία, Παρθενώνος

πτρο, Γενναδίου 3 ● Εκδόσεις Πύρινος Κόσμος, Ιπποκράτους 16 ● Βιβλιοπωλείο

Ιωκωβίδου 12 Πειραιάς: Ομακοείο Πειραιώς, Καραΐσκου 122 ● Satya, Γρηγ.

3 Κυψέλη: Βιολογική Κυψέλη, Aγ. Ζώνης 40 ● Μελισσάνθη, Καυκάσου 142 ● Σπ.

Πολιτεία, Ασκληπιού 1-3 ● Living Green, Πεσματζόγλου 5, Στοά βιβλίου ● Living

Λαμπράκη 91 Πεντέλη: Γεώργιος Λουκάς, Παπαφλέσσα 14 Περιστέρι: Ρένα Σιώζου,

Βάγιας, Σποράδων 38 ● Λαγονήσι: Βιοεστία, Πιπίνου & Παπαφλέσσα 34 Λαμία:

Green, Χαριλάου Τρικούπη 33 & Ναυαρίνου ● Βιβλιοπωλείο Αιώνιος Ηνίοχος, Σό-

Χρ. Σμύρνης 16 Πετρούπολη: Ιαθείην, Θράκης 138 ● Sharmila, Δωδεκανήσου 84

Βιοζήν, Ροζάκη Αγγελή 51 Μαρούσι: «Βιο -Υγεία», Πλ. Ευτέρπης 3 Νέα Ερυθραία:

λωνος 97 ● Βιβλιοπωλείο Ιανός, Σταδίου 24 ● Εκδόσεις Κρύων, Ιόφωτος 29 Ζω-

● Πνευμ. Κέντρο Πετρούπολης, Μπουμπουλίνας 59 Πεύκη: Κέντρο Ολιστ. Ιατρ.,

Green Post, Τατοΐου 122 ● Prasino biomarket, Τατοΐου 122 Ν. Ηράκλειο: Μορφέας,

γράφου : Κύπρος, Μαικήνα 84 Κηφισιά: Τα σκαλάκια, Αργυροπούλου 9 Μαρούσι:

Λεωφ. Ειρήνης 20 Πλατεία Βικτωρίας: Γ. Ζωιτάς, Χέυδεν 21 ● Κώστας Βάσιας,

Αλεξάνδρου Διάκου 11 Ν.Ιωνία: Βιόπολις, Λ. Ηρακλείου 295 & Αγ. Σοφίας ● Ηλιορ-

Ιανός (Golden hall) Υπόλοιπη Ελλάδα: Θεσσαλονίκη: Ιανός, Πλ. Αριστοτέλους 7,

Αριστοτέλους 130 Π. Φάληρο: Κέντρο Ρεφλεξολογίας & Έρευνας, Αμφιτρίτης 28

ροή, Αγ. Φωτεινής 6 ● Άρκευθος, Αγ. Φωτεινής 8 Ν. Κόσμος: Ciao Italia, Λ. Συγγρού

Μεταμορφώσεως 24 (Καλαμαρ.), 25ης Μαρτίου 45 (Ντεπώ), Εμπορικο Cosmos ●

● Natural Health Science, Πανδρόσου 31 ● Natural Health Science, Λεωφ. Αμφιθέας

133 Ν. Σμύρνη: Εδέσματα, Ατταλείας 2 ● Βιολογικός Θησαυρος, Ομήρου 71 ● Να-

Μπαρμπουνάκης, Αριστοτέλους 4 Έδεσσα: Βιβλιοπωλείο Δ. Τουφεξής, Εγνατίας 17

78 & Ανδρομάχης 8 ● Studio Pilates Κύκλος, Τερψιχώρης 15● Ανθρώπινη Αρμονία,

ραγιένα, Ιωνίας 49 & Σαρδεών ● Nature et Bio, Ελ .Βενιζέλου 51 Νέα Φιλαδέλφεια:

Αλκυόνης 32 Σαλαμίνα: Κέντρο Υγείας & Ευεξίας, Λεωφ. Σαλαμίνας 13 Υμηττός:

Υγεία & Μακροζωία, Λ. Δεκελίας 99 ● Μελισσοβότανο, Εθνικής Αντιστάσεως 109 ●

Ηλίου Χώρος, Λ. Ηλιουπόλεως 18 Χαϊδάρι: Έλενα Ζαβού, Σουκαντζίδη 11(Δάσος)

Βιο-Αγαθόν, Πίνδου 16 Ν. Ψυχικό: Λωτός, Γλαύκου 14 ● The wellness spa, Λ. Κηφι-

● Πρότυπο Ιατρικό κέντρο, Αγων. Στρατοπέδου39 Χαλάνδρι: ● Κέντρο Θεραπείας

σίας 164 Π. Ψυχικό: Νέα Αγορά, 28ης Οκτωβρίου 3Πατήσια: Ακρίταμο, Μ. Νομικού

Αγ. Παρασκευή:Power gym, Ελ. Βενιζέλου 107 Αιγάλεω: Entasis, Θηβών 357 Αθή-

«Υγείας Ύδωρ», Μεσσηνίας 2●Ν. Ρωτσιάμης, Αριστοφάνους 33● Αρμονική Ζωή,

9 ● Δωροθέα, Πατησίων 203 ● Η φωνή της φύσης, Πατησίων 322 Πατήσια (Άνω):

να: Gene Kelly, Λ. Συγγρού 5 ● Holmes Place, Βουκουρεστίου & Σταδίου 4 (City

Γρίβα 23 Χολαργός: Κέντρο ολιστικής, Μεσογείων 208 Ψυχικό: Μ. Κολυβάκη,

Το αλέτρι, Λεωφ. Ηρακλείου 31 Παγκράτι: Ciao Italia, Σπύρου Μερκούρη 4 ● Ε.

Link) Βύρωνας: Kouros Fitness Club, Αναλήψεως 48 ● Byron Gym, Χειμάρας 19

Τζαβέλα 42Α

Εξηνταβελώνη, Ευφρονίου 69 Π. Φάληρο: Βιολογικός Κύκλος, Τρίτωνος 35-37 ●

Γλυφάδα: Iron Gym, Ανθέων 22 ● Gym Tonic, Λεωφ. Βουλιαγμένης 96 Ελληνικό:

Υπόλοιπη Ελλάδα : Αγρίνιο: Α. Σωτηροπούλου, Μακρή 1 Άργος:Ε. Γεωργίου, Διον.

Βιολογικός Κύκλος, Αγ. Βαρβάρας 45 ● Βιόκηπος, Αχιλλέως 72 & Λεωφ. Αμφιθέας

Aκαδημία Aikido, Θράκης 30 Ηλιούπολη: Latin Show dance studio, Μ. Αντύπα 20

Σολωμού 2 Αρτα: Αντώνης Παππάς, Σκουφά 148 Αρτέμιδα: Vitality Αγ. Γερασίμου

Πειραιάς: Ozone Market, Ραιδεστού 225 &Σπάρτης ● Μανδραγόρας, Δ. Γούναρη

● Άθλος, Ηρούς Κωνσταντοπούλου 27 ● Sports club, Ποσειδώνος 20 ● City Ladies,

11 Βόλος: Γ. Αργυροπούλου, 28ης Οκτωβρίου 41 Γιαννιτσά: Ε. Μπουγούδη, ρεφλε-

14Α ● Βιοπαράδοση, Μ. Χατζηκυριάκου 112Περιστέρι: Bahar, Αγ. Βασιλείου 17●

Ρήγα Φεραίου 7 Καλλιθέα: Φιλοσοφική ένωση Δράκος – Αετός, Σοφοκλέους 37 Κα-

ξολόγος, Καράιτση 4 Γύθειο: Ευεξία, Πλ. Μαυρομιχάλη Δράμα: Studio yoga, Προφ.

Ηλίανθος, Παρασκευοπούλου & 25ης Μαρτίου Πόρτο Ράφτη: Verde Natural, 37χλμ

ρέας: Καισάρειον, Βρυούλων & Κλαζομενών Κρυονέρι:Αίαντας, Λεωφ. Κρυονερίου

Ηλία 4 Ελευσίνα: Δημήτρης Καλιαντάς, Κελεού 32 Ηγουμενίτσα :Κυλικείο/Β’Ενιαίο

Λεωφ. Π. Ράφτη Σπάτα: Bioplus, Δημ.Χρ. Μπέκα 98 Φιλαδέλφεια: (Άνω) Βιο-

53 Ν. Σμύρνη: Corpus Gym 1, Αγ. Σοφίας 13 ● Aloe Fitness, Αιγαίου 77 ● Shape, Ελ

Λύκειο(Λαδοχώρι) Θεσσαλονίκη: Foot Analysis, Πλούτωνος 27 ● Enter Pilates, Εξα-

οξυγόνο, Αγ. Τριάδος 7 Χαλάνδρι: Παν Άγαθον, Γρ. Γυφτοπουλου 14 ● Αμάραντο,

Βενιζέλου 5Α ● Studio,Ιωνίας 1 ●Reflex Gym, Διγ. Ακρίτα 37 ● Εν Σώματι, Αρτάκης

δακτύλου 4 ● Δ. Κατσουπάκης, Γαμβέττα 128 ● Anahata Yoga studio, Βησσαρίωνος

Αριστοφάνους 33 & Θέτιδος 1 ● Αμάραντο, Αριστείδου 1 & Πεντέλης 34 ● Mondo

135 ● Σύλλογος Ται Τσι, Θράκης 30 Πατήσια: Corpus Gym, Ιαλεμού 48 Περιστέρι:

2 ● Βήμα Υγείας, Εγνατία 119 ● Ίσις, Αγ. Σοφίας 39 ● Bico Life, Γρ. Λαμπράκη 16

biomarket, Αποστολοπούλου 59Β ● Κήπος Αγγέλων, Χίου 18 ● Prasino Biomarket,

Health & Fitness, Αγ. Ιερόθεου 46Β Π. Φάληρο: Υγεία & Διάπλαση, Μ. Μπότσαρη

● Σ. Καπανίδης, Πασαλίδη 53 (Καλαμαριά) ● Π. Yates, Ανοίξεως 3 ● Κέντρο βιοσυ-

Λεωφ. Πεντέλης 97 Χολαργός: Βιολογικός Κύκλος, Περικλέους 20 ● Mystic Pizza,

26 ● Reaction Fitness club, Αγ. Βαρβάρας 102 ● Physical Gym, Ζησιμοπούλου 64 ●

ντονισμού Θ. Χασιώτη, Βας. Όλγας 164 ● Σ. Καπανίδης, Ασαλίδη 53, Καλαμαριά

Σαρανταπόρου 1 ● Αικ. Λουκοπούλου, Μεσογείων 242 Ψυχικό: Α. Γρυλλάκη, 28ης

Peak Fitness, ζησιμοπούλου 68 ● Sportesse, Αγγελίδου 19 Χαλάνδρι: Health studio,

● Όμιλος Γουσού Αινείας (Ν. Μηχανιώνα) ● R. Smith, Κορυτσάς 20, Καλαμαριά

Οκτωβρίου 4

Εθν. Αντιστάσεως 84 Κέρκυρα: Fitness & Fun, Εθν Οδός Παλιοκαστρίτσας (Αλυ-

● Π. Κουμαντσιώτη, Παρασκευοπούλου 46 ● Ιατρικό Διαβαλκανικό (Inn Roubino),

Υπόλοιπη Ελλάδα: Αίγινα: Το Αρχονταρίκη, Σπ. Ρόδη 16 Αλεξανδρούπολη: Βι-

κές) Χαλκίδα: Body Soul Health club, Αργυροκαστρίτου 4

Ασκληπιου 10 (Πυλαία) ● Τακίδης Ν., Ανθαίων 18Α (Περαία) ● Bodymind Balance,

ογαία, 14ης Μαΐου & Παλαιολόγου ● Δερμενούδη Αυγή, Ίωνος Δραγούμη 7 ● Η

Ιουστινιανού 6 ● Α, Φιλίππου, Χαλκέων 29 ● Life Therapy Academy, Αιγαίου 54 &

Παράδοση, Αίνου & Μαζαράκη ● Β. Κεπεσίδης, Ρόδου 13 Άνδρος: Ανδριακόν, Γαύ-

Θερμαϊκού ● Ελλ. Ινστ. Κρανοϊερής Θεραπείας, Β. Αδαμίδου 16β ● Ομοιοπαθητική

ριο Καραβοστάσι Βέροια: Άρωμα ζωής, Εμ. Ζάχου 18● Βιοmamas, Μαυρομιχάλη 8

Εστία, Γ. Λαμπράκη 201 ● Iasis, Κύμης 19, Βυζάντιο, Καλαμαριά ● Ο.Ακτσουρίνα,

Βόλος: Βιοτροφή Πηλίου, 28ης Οκτωβρίου 38 ● Θ. Καραγιάννη, Αλεξάνδρας 159 ●

Αττική: Αθήνα: ΔΗΩ, Αριστοτέλους 38 ● Σύλλογος Ομοιοπαθητικών Ελλάδος, Λ.

Πολυτεχνιείου 3 (Θέρμη) ● Ν. Καρατσουϊράκης, Κρίτωνος 13 ● Μούμου Ε., Ορέ-

Υγεία, 28ης Οκτωβρίου 159 ● Πράσινη Αγορά, Γ. Κάρταλη 97 Δράμα: Βιογεύσεις,

Βουλιαγμένης 159 Ίλιον: ΚΕΑΝ, Πατρόκλου 57 Πολύγωνο: Σύλλογος Ελλήνων

στου 33 ● Armonia Yoga , Κέρκυρας 8, Καλαμαριά Κατερίνη: Κ. Φυτόπουλος,

Ηφαιστίωνος 12 ● Η Φύση, Εμμ. Παππά 2Α ● Η Φύση, Προύσσης 15 ● Ορεκτι-

Ρεφλεξολόγων, Σπαθάρη 2 Εύβοια: Σύλλογος Ενεργειακής Συντονιστικής, Εθν.

Νικομηδείας 74 ● Αικατερίνη Τσουκλή, Αγ. Λαύρας 37 Κέρκυρα: Γ. Μουζακίτης,

κό, Γ. Παπανδρέου 30 Ηράκλειο Κρήτης: Biosante, Ανδρ. Παπανδρέου 5 Θεσσα-

Αντιστάσεως 30 (Νέα Αρτάκη)Υπόλοιπη Ελλάδα:Θεσσαλονίκη: Σύλλ. Υποστηρι-

Βελισσαρίου 40 ● Χρήστος Κόντης, Δελβινιώτη 6-8 Κοζάνη: Η πρόοδος, Μακρυ-

λονίκη: Vita4you, Γ, Γεννηματά 54Α, Καλαμαριά ● Green House, Μ. Καλίδου 108

κτών Προληπτικής Ιατρικής, Βενιζέλου 45 Λαρίσα: Κ.Ε.Π, Πλατύκαμπος Λάρισας

γιάννη 7 Κρήτη: Εμμ. Πατεράκης, Σμύρνης 33 (Ηράκλειο) ● Εμμ. Πατεράκης, Λ.

(Καλαμαριά)●Π. Παναγιωτίδης, Σουμελά 35 ● Βοτανοπωλείο ο Νίκος, Κομνηνών 32

Λεβίδι: Σύλλ. Ομοιο/ικών Ελλάδος

Κνωσσού 270, (Ηράκλειο) ● Μ. Καραβαλάκη, Νικ. Πλαστήρα 46 (Αγ. Νικόλαος)

● Lady Green, I. Ντεκά 7● Το Ελληνικόν, Βατικιώτου 28 ● Το Ελληνικόν, Σοφούλη

Λάρισα: Βασιλική Μακρίδη, Ρούβελτ 24 ● Εκπαιδευτήρια Μακρίδη, Ηπείρου 98 ●

34, Καλαμαριά ● Μαλλιάρης παιδεία, Δ. Γούναρη 39 ● Το Βάλσαμο, Χαλκέων 16 ●

Δημ. Παπαστεργίου, Παπαναστασίου 98 ● Π. Κράχτης, Ηλιοδώρου 8 Λευκάδα: Νέ-

Ζωή & Υγεία, Τσιμισκή 120 ● Ζωή & Υγεία, Καρδίτσας 8 ● Botanica, Αλ. Σβώλου

κταρ & Αμβροσία, Δ. Καλυβιώτη 6 ● Α. Λεουτσέα, Βαλαωρίτου Αριστοτέλους 18 ●

46 ● Βιβλιοπωλείο Ψάρας, Φιλικής Εταιρείας 39 ● Tre Marie: Π.Π. Γερμανού 13

Αττική: Αγ. Ανάργυροι: Π. Μυλωνάς, Ευβοίας 4 Αγ. Δημήτριος: Σχολή Αυτογνωσίας

Ε. Τσερέ, Μελά Ιωάννη 22 Μεσολόγγι: Σαγήνη, ΠλώσταιναΝεράιδα:Σταυράκη Μ.,

● Greenday organic beauty salon, Π. Ιωακείμ 10 ● Το Κρίταμο, Κλεισούρας 8 ●

– Αλ. Ασημακοπούλου 9● Γ. Παντούλας, Αγ. Διονυσίου 4 ● Κέντρο Ιόχρουν Δικτύου,

σκοπάδων 7 Ορεστιάδα: Simillimum, Κωνσταντινουπόλεως 202 Πάτρα: Hatha yoga

Επιστροφή στη φύση, Μεγ. Αλεξάνδρου 31, Εύοσμος ● Βιο Θυσαυρός, Αν. Θράκης

Εθνομαρτύρων 61 Αιγάλεω: Ανάπτυξη, Αγ. Μαρίνης 3● Β.Μωυσίδης, Ταϋγέτου 12

& pilates studio, Κερύνειας 16●Λαδικός Ν., Κωστή Παλαμά 72β (έξω Αγυιά) ● Βιοα-

44, Τούμπα ● Εν Ζωή, Σόλωνος 36 ● Global Bionatura, Ελ. Βενιζέλου 104, Νεάπολη

Ανάβυσσος: Holistic fertility Άνω Πατήσια: Αιών, Αγίας Λαύρας 21 Άνω Πετράλωνα:

νίχνευση, Σακελαρίου 4 ● Πτολεμαΐδα: Κέντρο ρεφλεξολογίας, Αδαμοπούλου 3Ρό-

● Περί φύσεως, Επιδαύρου 9, Τούμπα ● Οι θυσαυροί της φύσης, Ναυπλίου 27, Κ.

Studio Yoga, Δρυόπων 20 Άνοιξη: Aqua Life, Αγ. Αθανασίου & Σουλίου 17 Αθήνα:

δος: Κέντρο αποκατάστασης, Αλ. Παναγούλη 16 Τρίκαλα: Άκρων Ίαμα, Βύρωνος 12

Τούμπα ● Ωμέγα 3, Αλ. Παραφεντίδου 13, Πυλαία● Καφές Ερκέκογλου, 28ης Οκτω-

Tai chi Chuan, Πολυκλείτου 1 & Βύσσης ● Β. Αννίνου, Ευρυδάμαντος 18 ● Ι. Ζωιτάς,

● Ομακοείο Τρικάλων, Κεφαλληνίας 21 ● Αρετή Γρηγορίου, Κρινιτσα 18 Χαλκίδα:

βρίου 60, Καλοχώρι ● Ψίθυρος, Καρακάση 27 ● Ζωτικότις, Αγ. Δημητρίου 160 ● Ισις,

Χέυδεν 21●Κ. Πίσσιος, Ευνειδών 11 (Γκάζι)● Δ. Μαγκλάρα, Καυκάσου 142-144●Γ.

Ι. Παύλου, Ελ. Βενιζέλου 43●Α. Βοκορόκου, Φαβιέρου 43 Χανιά: Χ. Μπιτζανάκη,

Αγ. Σοφίας 39 ● Flora mama, Αλ. Παπαδιαμάντη 14 ● Βιο-πορεία, Αναλήψεως 17 ●

Αργυρέας, Κορδιγκτώνος 33●Aurum, Μεσογείων 30 ●Διώνειο θεραπευτικό κέντρο,

Στρ. Τζανακάκη 21Χίος: Κ. Λυμνούδη, Αγ. Σπετσών 1 ● Ίριδα, Κουντουριώτη 36

Σουσάμι άνοιξε, Ιουστινιανού 33 ● Λεβέντης, Κασσάνδρου 151 ● Μάνα Γη, Κίμωνος

Γ ΥΜ ΝΑΣΤΗΡΙΑ (33)

Ε Ν Ω ΣΕΙΣ / ΣΥΛΛΟΓΟ Ι (8)

Ι ΑΤ Ρ Ε Ι Α / ΣΧΟΛΕΣ / ΘΕΡ. ΚΕΝΤΡΑ (185)

Παρορίτη 2-4 ● Κ. Λιάτσικος, Καισαρείας 7-9●Bhavana, Αιόλου 43●Life up, Ιδρομενέως 112 ● Κ. Βάσσιας, Αριστοτέλους 130 ● Zen Shiatsu, Μπαϊρακτάρη 28, Ελληνορώσων ● Vitality, Παπαδιαμαντοπούλου 52 ● Ομακοείο Αθηνών, Αινίανος 6

Κ ΑΤΑ ΣΤ Η Μ ΑΤΑ ( 3 3 3 )

Βόγα 52 ● Εντελβάις, Λασσάνη 4 ● Βιολογικόν, Μιαούλη 27 ● Γαία, Π. Ιωακείμ 13 ● Ευζωϊα, Αλ. Σβώλου 6 ● Μάνα εξ ουρανού, Φιλιππουπόλεως 44, Αμπελόκηποι ● Βιοπωλείον, Φιλίππου 37, Περαία ● Οικολογία, Ζωή γεμάτη υγεία, Μερκουρίου 10,

● Κέντρο Έρευνας και Εφαρμογής Βελονισμού, Αλκμάνος 2 & Παπαδιαμαντοπούλου

Αττική: Αγία Παρασκευή: Ναραγιενα, Αιγαίου Πελάγους 85 Άγιοι Ανάργυροι: Πα-

Ντεπώ ● Μ. Σαβίδου, Μαυρομιχάλη 59, Πολίχνη ● Aqua Vero, Μακρυγιάννη 15,

● Theano, Καλλιδρομιου 45 ● Μαργαρίτα Παπαδημητρίου Boulenger, Ηροδότου 19

ράδοση, Σοφ. Βενιζέλου 68 Αιγάλεω: Life Shop, Ιερά οδός 242 ● Ελιξήριο, Ιερά

Ηλιούπολη ● Βιο Ζωή, Καραολή & Δημητρίου 175Β, Εύοσμος ● Το χοντρό μπιζέλι,

● European Institute of Oriental Medicine, Ερμού 86, Πλ. Μοναστηρακίου ● Zen me,

οδός 273 Αθήνα:Lacandona, Ηπίτου 4 ● Athinarom, Ραβινέ 5 ● Ζάχαρη & Αλάτι,

Κ. Παλαμά 12Α, Φύλιρο● Βιοιδέα, Επ. οδός Ωραιοκάστρου Θεσσ/κης 115Α ● Το

Σκουφά 73 ● Ε. Μουντάκη, Σκουφά 41, Κολωνάκι Αλσούπολη: Athens massage &

Βαλτετσίου 47 ● I Love bio, Υψηλάντου 24 ● Δ. Μαγκλάρα, Δημοκρίτου 13 ● Ιππο-

μαγαζάκι της Σοφίας, Εθν. Αντιστάσεως 88, Εύοσμος ● Βοτανολόγιον, Εθν. Αντιστά-

Yoga Academy, Μητσαίων 19, Ακρόπολη Αλσούπολη: Pure joy, Κασταμονής 148

κράτιος Διατροφή, Λ. Συγγρού 3 ● Γαίας Δώρα, Βαλαωρίτου 4, Κολωνάκι ● Το μήλο,

σεως 27, Αμπελόκηποι ● Ελλήνων γεύσεις, Γ. Αγγέλου 5, Χαριλάου ● Εστιατόριο

Αμπελόκηποι: Μιχαλάκη, Κηφισίας 38● Guru ram das ashram, Δημ. Σούτσου 48 ●

Αιόλου 102 ● Κ. Φράγκου, Χατζηχρήστου 8 (Ακρόπολη) ● Βιοφώς, Πανεπιστημίου

Inn Roubino, Ιατρικό Διαβαλκανικό Θεσσαλονίκης, Ασκληπιού 10, Πυλαία Θήβα:

Antimosking Health center, Κηφισίας 71 ● Be yourself, Κορινθίας 2 ● Όλον, Κηφισίας

58 ● Τέσσερις Εποχές, Νίκης 30 ● Health Food Store, Γέλωνος 1 & Δεινοκράτους,

Ηλιακτίδα, Δημοκρίτου 6 Ιωάννινα: Ιωάννινα, Ναπολέωντα Ζέρβα 53 ● Φύση &

102 ● B. Γενίτσαρης, Βελεστίνου 19 Αργυρούπολη: Surya Bali Yoga, Εθν. Μακαρίου

Κολωνάκι ● Ayurveda Hellas, Σόλωνος 51 ● Οικοζήν, Εμμανουήλ Μπενάκη 26 ● Δι-

Ζωή, Φ. Τζαβέλλα 2 ● Φύση & Ζωή, Αρχ.Μακαρίου & Μπακογιάννη Καβάλα: Πηγή

113α ● Μ. Κοντογιώργη, Ζαλόγγου 5●Ε. Καραμάνη Σκαρπαθάκη, Κολοκοτρώνη

ατροφολογική Θεραπευτική, Πατησίων 24 ● Οικολόγοι Ελλάδας, Πανεπιστημίου 57

Ζωής, Αμυντα 26 ● Bio bio, Βενιζέλου 45 Καλαμάτα: Το άνθος της Ζωής, Ψαρρών

79 ● Ιωάννης Πολυακταρίδης, Θήρας 14 ● Κυριακίδης Studies, Ιτέας 14 ● Anahat

● ITME, Μιχαλακοπούλου 145 ● Ακρίταμα, Μιχαήλ Νομικού 9 ● Εστρέλα, Δημητρί-

148 ●Βοτανοπωλείο, Αριστομένους 109 ● Βοτανοπωλείο, Αμφειας 7 Κατερίνη: Bio

yoga center, Ολυμπίας 16 Βούλα: Ο. Κυριακού, Γ. Παπανδρέου 5 Βουλιαγμένη:

ου Σούτσου 18 ● Έλληνες οικολόγοι χωρίς σύνορα, Αιόλου 102● Kannabishop, Χα-

Cafe Fresco, 25ης Μαρτίου 5 ● In Vivo, Εθν. Αντίστασης 15 Καρδίτσα: Πράσινη

Ε. Αγγελοπούλου, Θησεώς 30 Βύρωνας:Kouros, Αναλήψεως 48 ● Γαλάτσι: Zen

ριλάου Τρικούπη 24 ● Βιολογικός Κύκλος, Ακαδημίας 84 ● Άντα, Ζήνωνος 18 ● Βίου

γωνιά, Διάκου 15●Το Βάλσαμο, Δημοτική αγορά Ι (7) Καστοριά: Σπιτικό, Ορεστίων

me, Σκουφά 73 ● Β. Μαυρομάτης, Ανταίου 44 Γλυφάδα: Ναύς, Αλκιβιάδου 8 ●

Αγαθά, Β. Αλεξάνδρου 5 ● Άρκευθος, Γ Σεπτεμβρίου 83, Πλ. Βικτωρίας ● Το περιβόλι

25 Κέρκυρα: Φυσικές επιλογές, Λεωφ. Αλεξάνδρας 40Γ ● Οικοζωή, Ι. Θεοτόκη 104

LXP Medical Clinics, Α. Μεταξά 34 ● My Pilates, Γούναρη 39 & Κωνσταντίνου

της Οικολογίας, Μεταξά 13-15, Εξάρχεια Αιγάλεω: Life Shop, Σμύρνης 12 & Θηβών

● Καφέ Κοχλίας, Ελευθερίας 16, Λιστόν Κεφαλονιά: Σταμούλης Κυριάκος, Αντώνη

Αθανάτου 1, (Άνω Γλυφάδα) ● Planet world, Αθ. Διάκου 24 ● The pilates room,

382 ● Άρκευθος, Μάρκου Μπότσαρη 25 ● Άλιμος: Kitchen Bar, Μαρίνα Αλίμου ●

Τρίτση 3 ● Ιοnian Eco, Χ. Ιγγλέτση 1 Κόρινθος: Ρίζα, Κολοκοτρώνη 45α (Λουτρά-

Μετσόβου & Πατρών 55 ● Μηνάς Ρηγάτος, Σωκράτους 2 & Αγ. Νικολάου Ελευσίνα:

Τα δώρα της Φύσης, Πινδάρου 5 ● Αμπελόκηποι: Βανίλια-Κανέλα, Λ. Ριανκούρ 71-

κι) ●Αμάλθεια, Αδειμάντου 38 Κομοτηνή: Βιοπαράδοση, Κούλογλου 2-4 Κρήτη:

Φωτοανέλιξις, Ερμού 88 Ελληνικό: Λ.Σκλαβενίτη, Ριζούντος 67 Ηλιούπολη: Δ.

73 Άνοιξη: Λωτός, Λεωφ. Μαραθωνος 49 Άνω Πετράλωνα: Βιοδιατροφή, Δρυόπων

Οικολογικόν, Δημοκρατίας 9 (Ιεράπετρα) ● Λαμία: Φροντίδα plus Bio, Παλαμά 5

Παπαβασιλείου, Ιασωνίδου 46 (Ελληνικό) ● Πολυχώρος Ομοιοπαθητικής Αθηνών,

21 Αργυρούπολη: Παραδοσιακή Ολύμπου, Κύπρου 56●Δ. Κλείτσα, Δ. Ακρίτα 9 ●

Λάρισα: Γκουντοβάς, Νικοτσαρά 6 ● Φύτρο, Μανδηλαρά 13 ● Πρόπολις, Πανα-

Περικλεόυς 2 Ηράκλειο: Αργώ, Λ. Ηρακλείου 508 ● Π. Παπαδοκωτσόλη, Τζουμάγιας

Μανουτα, Χρ. Σμύρνης 23 Αχαρναί: Εύα Αθανασιάδη, Θερμοπηλών 4 Βάρη: Σπάσε

γούλη 19 ● Βιόκηπος, Κουμουνδούρου 18 ● Το μέλι, Παπασταύρου 1 ● Το Ρόδι,

6 Θησείο: Ακαδημία Αρχαίας Ελληνικής & Παραδοσιακής Κινέζικης Ιατρικής,

το Ρόδι, Νάσσου 1Α Βούλα: Βιολογικό χωριό, Αγ. Ιωάννου 28 Βριλήσσια: Αγνή Γη,

Ηρώων Πολυτεχνείου 69 ● By Nature, Νικοτσάρα 7 Μεσσηνία: Ξενώνας Εποχές,

Αμφικτύονος 12 Ιλίσια: Ελληνική Ομοιοπαθητική Ιατρική, Παπαδιαμαντοπούλου

Λεωφ. Πεντέλης 104 Βύρωνας: Γεύσεις Ζωής, Χρ. Σμύρνης 57 Γέρακας: Bio Μελισ-

Αμπελιώνα, Πέτρα Μεσολλόγι: Κοχλίας, Λόρδου Βύρωνος Μυτιλήνη: Μυρτιά,

4 Καλλιθέα: Π. Φωτάκη, Ελ. Βενιζέλου 142 Κ. Χαλάνδρι: Shantom, Τριπόλεως

σάνθη, Λ. Μαραθώνος 176●Therapy shop, Λ. Μαραθώνος 139 Γαλάτσι: Θησαυρός

Αγ.Θεράποντος 22 ● Μοναστιρλή Δωροθέα, Πιττάκου 9 Ναύπλιο: Χύμα & Τσου-

35Α & Ευβοίας Κηφισιά: Anima Mera, Δροσίνη 10 ● Ακαδημία Αρχαίας Ελληνικής

Υγείας, Παπαφλέσσα 26 & Τραλλεών ● Αιντα Καρρά, Σκιάθου 136 Γλυφάδα: Βιο-

βαλάτα, Άργους 2●Βιοζην, Ροζάκη Αγγελή 51●Βιο...λογικό, Αρια Ναυπλίου Ξάνθη:

& Παραδοσιακής Κινέζικης Ιατρικής, Σωκράτους 24 ● Mind & Body, Δροσίνη 5

λογική Αγορά, Δημ. Γούναρη 144 (Άνω Γκυφάδα) ● Kampos Biomarket, Αρτέμιδος

Ν.Γκοροπας, Δαγκλή & Καραολή● Σ. Βαρσάμη, Πλάτωνος 10● Γαία, Δαγκλή 5 &

● Κέντρο Λωτός, Μακεδονίας 14 Κυψέλη: Φύσης Μέθοδοι, Ύδρας 24 Μαρούσι:

9 & Λαοδίκης, Πλ. Εσπερίδων Δραπετσώνα: Στάση Ζωής Αγ. Παντελεήμονος 59

Τσιμισκή Ορεστιάδα: Α. Γραμματή, Αναγεννήσεως 137 Πάτρα:Ecoshop, Θερμοπυ-

Δ. Τσουκαλά, Βασ. Αλεξάνδρου 16Α ● Γ. Λεκάκης, Πετρούτσου 25 & Αρτέμιδος ●

Δροσιά: Ταξιάρχης, Λεωφ. Δροσιάς Σταμάτας 60Ελληνικό: Λέων, Λ. Βουλιαγμένης

λών 68 ● Olympico Cafe, Γοργοποτάμου & Ελευθερίας ●Μαλλιώρης, Βότση 26●

Aesthetica, Αρμοδίου 8 & Π. Κυριακού Μέγαρα: Θανάσης Μπεκιάρης, 2οχλμ Λεωφ.

43-47 Ζωγράφου: Βιολογική αγορά, Ξενάρχου 1 ● Το μικρό πευκοδάσος, Αλ. Πανα-

Botanica, Ρήγα Φεραίου 37 ● Αγρίλι, Γούναρη 142 Πάρος: Bioshop, Παροικιά ●

Αλεποχωρίου Μεταμόρφωση: Νίκος Γεραμάνης, Δεληγιάννη 17 & Γ. Παπανδρέου

γούλη 25 ● Ηλιούπολη: Το φασολάκι, Σοφ.Βενιζέλου 32●Νέα Ζωή, Πρωτοπαπά 38

Λάμπρου Ιουλία, Παροικία, Πήλιο: Ηλιαχτίδα, Ζαγορά, Ρήγα φερραίου 10Πρέβεζα:

Μεταξουργείο: Σαμπάλα, Ιερόθεου 7 & Νικιφόρου Νέος Κόσμος: Β. Αννίνου,

● Μυρσίνη, Σοφ. Βενιζέλου 145Α Ηράκλειο: Bioart, Λ. Ηρακλείου 408●Biomarket,

Αμάλθεια, Λ. Ειρήνης 98 Πύργος: Ίαμα, 28ης Οκτωβρίου 50 ● Βιόκυκλος, Κοκκίνου

Ευρυδάμαντος 18 Νέο Φάληρο: Bodynamic, Ελ. Βενιζέλου 6 Νέο Ψυχικό: Κέντρο

Λεωφ. Πλαπούτα 94 Θησείο: Παιώνια, Πουλοπούλου & Αμφικτίονος 12 Ίλιον: Βι-

15 Ραφήνα: Βιολογικά Μάντζιος, Αντωνιάδη 6 Ρέθυμνο: Αμάλθεια, Οικ. Αγ. Δημή-

Υγείας & Εναρμόνισης – Γρ. Ξενοπούλου 3Α ● Το φως, Αδριανείου 13 ● Ευζην,

ότευμα, Μενελαου 132 Ιλίσια: Αλόη, Παπαδιαμαντοπούλου 50 ● Βιολογική Αγορά,

τριος ● Β. Πλεύρη, Ηγ. Γαβριήλ 26 ● Bio-rythm, Κ. Γιαμπουδάκη 32 Ρόδος: Ηλιό-

Λεωφ. Μεσογείων 259 ● The wellness spa, Λεωφ. Κηφισίας 164 Νίκαια: Πόπη

Ξενάρχου 1 Καισαριανή: Δρυάς, Ευφρονίου 69 ● MobilePro, Λυδίας 32 Καλλιθέα:

κηπος, Κορδιγκτώνος 49 ● Το πανέρι, Π. Μελά 17 ● Βιο-υγεία - Βιο οικολογία, 28ης

Ρεμούνδου, Καραϊσκάκη 67 Νέα Ιωνία: Ε. Λουσή, Αλαμάνας 7 Ν. Σμύρνη:MRF

Avalon, Χαροκόπου 6 ● Βιολογικός Θησαυρός, Μαντζαγριωτάκη 50 ● Άρκευθος,

Οκτωβρίου 18 Σάμος: Βιο-Σάμος, Καρλόβασι Σέρρες: Bioshop, Υψηλάντου 1 ● Βι-

Μάγνης Ξενοφών, Ελ. Βενιζέλου 112 ● Σπύρος Δημητράκουλας, Ιωνίας 6 Νέος

Γρυπάρη 138 ● Πιπερόριζα, Δημητρακοπούλου, 87 Κερατσίνι: Βιοπαντοπωλείο, Λ.

οτροπο, Κωνσταντινουπόλεως 13 Σητεία: Βιοκύκλος, Αν. Παπανδρέου 5 ● Κρητών

60 Holistic Life

γη, Φουνταλίδου 29 Σύρος: Ευεξία, Σταματίου Πρωΐου 51 Τρίκαλα: Βιόκοσμος,

Κ.Λιάσκα, Μ. Αντύπα 4 Ν. Μάκρη: Δημητροπούλου - Ζαχαράκη, Ν. Πλαστήρα

Γλαδστώνος 13 ● ΜουσειοΓεύσεις , Στρ. Σαράφη 43 Χαλκίδα: Βάλσαμο, Ωρί-

& Σαράφη 19 Ν. Σμύρνη: Δ. Μώρου, 2ας Μαϊου 26 ● Γ. Ψάλτης, Ελ. Βενιζέλου

ωνος 31 ● Τσιριώτη Βασιλική, Νοταρά & Τομπάζη Χανιά: Κοιλάδα των Ρόδων,

43 ● Μ. Σκιαδαρέση, Ομήρου 5 Νίκαια: Ε. Αδάμον, Κουταΐση 23 ● Κατσίβελας,

Σφακίων 32 ● Eco Forum, Δευκαλίωνα 5 ● Κτήμα Δασκαλάκη, Κυδωνίας 144 ●

Παύλου Μελά 4 ● Χρ.Βουγιουκλάκη, Λαοδικείας 33 ● Αν. Ιωνά, Ν. Μπελογιάν-

Γαία, Δημητρακάκη 2 ●Γαία, Πάροδος Λεωφ.Κ. Καραμανλή 86

νη 81 Ν. Ιωνία: Β. Μαυρίδης, Λ. Ηρακλείου 212 ● Σταύρου Αντ. Πάστρα, Χρυσ.

ΦΑ Ρ ΜΑΚΕΙΑ (342)

Σμύρνης 3 ● Αικ. Ισοπούλου, 28ης Οκτωβρίου ● A. Brosio, Παλαιολόγου 2 & Τενέδου ● Πάστρας Σ., Χρυσ. Σμύρνης 3 ● Γ. Περγαντά, Μεσολογγίου 46 ● Μοσχοβης Χ., Ελ. Βενιζέλου 22 ● Κ. Μυλωνά, Λυκούργου 35 Ν. Κόσμος: Ν. Βασι-

Αττική Αγ. Ανάργυροι: Δ. Πανταζής, Ν. Πλαστήρα 102 ● Μαντζάκου Καρα-

λειάδη, Λυσιμαχίας 24-26 ● Ηλ. Κουτσογιάννης, Αμβρ. Φραντζή 31 ● Π. Κασαρ-

στατήρη Αναστασία, Κεφαλληνίας 98 Αγ. Αντώνιος: Τσέρτου Γιούλα,Βασ. Αλε-

τζιάν, Ευρυδάμαντος 9 Ν. Ψυχικό: Ε.Παπαδοπούλου, Αγ. Γεωργίου 66 ● Σώρη

ξάνδρου 46 Αγ. Βαρβάρα: Γ. Σπανόπουλος, Ελ. Βενιζέλου 140 ● Δ. Διμε Σια

Ελ., 25ης Μαρτίου & Ξάνθου 1 ● Τζ. Ταλαρούγκα – Κατσώλα, Γεωργίου Βλάχου

Ο.Ε.,Μεσογείων 5 Αγ. Δημήτριος: Μήτσου Ευσ., Παπάγου 43 Αγ. Ελευθέριος:

37 Πατήσια: A. Παπαδοπούλου, Ζυμπρακάκη 66-68 ● Χ.Παπαδοπούλου, Πα-

Στέφανος Κάγιος, Τσούντα 43 Αγ. Παρασκευή: Γ. Κούτση, Αγ. Ιωάννου 36●Π.

τησίων 300 ● Π. Γιαννίτση, Πατησίων 294β ● Ρ. Παπαδοπούλου, Ιππολύτου 18

Ρομπολά, Λεωφ. Μεσογείων 318 ● Ν. Χούντας, Μεσογείων 535 ● Μουζά Αικ.,

Παγκράτι: Χρ. Ευσταθίου, Πρατίνου 32 & Στράβωνος ● Ν. Ζαννάκης, Ερατο-

Αγίας Τριάδας 21 Αθήνα: Γ. Παλιογιάννης, Δροσοπούλου 187 ● Ό. Ταυροπού-

σθένους 22 Π. Φάληρο: Φ.& Α. Τοπάλογλου, Αλκυόνης 85 ● Μαρίνα Ζωγραφά-

λου, Ιπποκράτους 143 ● Μ. Γραμμουστιάνου, Φραγκοπούλου 33 ● Δ. Γιατράς

κη, Αγ. Αλεξάνδρου 49 ● Αθηνά Σκούντζου, Αχιλλέως 31 ● Ρούλα Καπετανάκη,

– Κερκύρας 31 (Κυψέλη) ●Κ.Νικολακόπουλος, Ιθάκης 32●Κ.Γιαννίου, Ηπείρου

Αγ. Βαρβάρας 44 ● Μ. Φλυτζάνη, Αγ. Βαρβάρας 98 Παλλήνη: Σ. Πάικα, Έντισον

25 (Μουσείο)●Ι.Λιγνός, Κηφισίας 46 ● Χ.Καρκαζής, Κηφισίας 101 ● Ν. Πλύ-

& Ιθάκης 1 Πεντέλη: (Νέα), Νταβαρίνου Ο., Π.Πατρών Γερμανού 1Πειραιάς:

τας, Κηφισίας 125 ● Μ.Λεκατσά, Πατησίων 366 ● Μ.Κώστα, Κορδιγκτώνος

Αικ. Παραβαλου, Μ. Χατζηκυριακού 156 ● Άννα Θεοδωράκη, Βασ.Παύλου &

2(Πεδίον Άρεως) ● Ε. Παπαδοπούλου, Αριστοτέλους 91 ● Ζ. Ελευθεριάδη, Γ.

Γερμανού 1, Καστέλλα ● Στ. Βραδής, Ηρώων Πολυτεχνείου 28 ● Σταυρούλα

Σεπτεμβρίου 4 ● Πετρογιάννης, Πανεπιστημίου 10 ● Μαρήβη Ζήση, Σόλωνος

Μπαρμπαγιάννη, Μητρώου 66 Περισσός: Σ.Βανδώρος, Μηδείας 45 Περιστέρι:

22 ● Ά.Χατζοπούλου-Σ.Νικολάου, Σόλωνος 54 ● Καλύβα Βασ., Ηρακλείτου 4,

Π. Τσέρτου, Β. Αλεξάνδρου 46 ● Μ.Παραμιθέλη, Αγ.Ελευθερίου 4 ● Ν. Λύγδας,

Κολωνάκι ● Μ. Σισμανόγλου, Διον. Αρεοπαγίτου 10, Ακρόπολη ● Ν. Κουτέλης,

Παν. Τσαλδάρη 37 ● Τίγκου Χ., Πελοπίδα 212 Σεπόλια: Κώστας Μιχαηλίδης,

Λένορμαν 249 ● Κ. Σπανίδου, Αχαρνών 189 ● Δρίβας Ιωάννης, 3ης Σεπτεμβρί-

Κρέοντος 159 & Ρόδου Σπάτα: Βίδος Κ.,Λ. Σπάτων Χαλάνδρι:Κ. Μπούρα,

ου 72 ● Αγγελική Φιλίππου, Πατησίων 271 ● Γ. Κοντογιώργος, Μαρασλής 7

Λεωφ. Πεντέλης 77 ● Β. Καφίρης, Ολύμπου 92 ● Ν. Χριστάκος, Κολοκοτρώνη

& Υψηλάντου, Ευαγγελισμός ● Ζάγκος –Βαΐδάκη Κλεισθένους 11, Ομόνοια ●

18 ● Ψαθάς Ν., Παπανικολή 40 ● Τζίφα Αντωνία, Αγ. Παρασκευής 77 Χαϊδάρι:

Πάλογλου Ευγ., Πανεπιστημίου 16, & Αμερικής (Στοά) ● Σακελάρης Νικ., Νίκης

Α.Παπαθεοδώρου, Αγ. Στρ. Χαϊδαρίου 46●Θ. Σακόπουλος, Γ. Παπανδρέου 4

3 ● Στελλάκη Π., Πλ. Μητροπόλεως 16 ● Καραμανώλης Ι., Σωκράτους 46 ●

●Μ. Χαλεπη, Ηρωων. Πολυτεχνείου 27

Κ. Μακρή, Φιλλελήνων 20& Κυδαθηναίων 15 ● Χ. Ερωτόκριτου, Ευαλκίδου

Υπόλοιπη Ελλάδα: Αγρίνιο:Γκούντας Χ., Χ. Τρικούπη 18 ● Φιλιππιάδης Χ.,

4 (Πλ. Αττικής) Αιγάλεω: Βακαλοπούλου-Γιαγιάκου, Ιερά Οδός & Θηβών 374

Πλατεία Ειρήνης ● Σαντζουκ Σαμίρ, Πλατεία Χατζοπούλου 12 ● Α. Νταλλιάνη,

Άλιμος: Παπά, Θουκιδίδου 29 ● Αγλ. Σιακάρα, Δ. Σούτσου 18, Πλ. Μαβίλη ●

Ι. Σταϊκου & Γρίβα 2 ● Σ. Κακαβουλας, Πλατεία 28ης Οκτωβρίου Αλεξανδρού-

Α. Καζαντζιάν, Θεμιστοκλέους 62 Αμπελόκηποι: Ραφτόπουλος Β., Πάγκα 22

πολη: Ευανθία Αθανασιάδου, 14ης Μαΐου 53 ● Γ. Καΐσας, 14ης Μαΐου 88 Αμα-

● Καλογερογιάννης,Πανόρμου 71-73 ● Σ.Αποστολοπούλου Μεσογείων 29 ●

λιάδα:Χ. Σταυλιώτη, Καλαβρύτων 36 Άργος:Ε. Σταύρου, Λάλουκας Αριδαία:

Αγαμέμνονας Σακελλαρίου, Πουλίου 18& Λαμίας ● Κ.Αγγελής, Πανόρμου 46 &

Μ.Μάρκου,Σωσανδρα Άρτα: Γ.Χήτα, Σκουφά 151

Αργολίδος 51 ● Μιχαλάκου Κ. Δημητσάνας 16 ● Ε.Ανανιάδης, Λαμψα 19 Ανά-

λου, Βερμίου 16 Βόλος: Σ. Μετσοβίτου, Ιωλκού 17 ● Κύρκου, Ιάσωνος 93 ●

βυδσσος: Κ. Τσίτουρα, Αριστοτέλους 26-28 ● Σ. Κοριτσιάδης, Λ. Αναβύσσου 5

Κ.Δρυκάκη, Γκλαβάνη & Αλεξάνδρας 122 ● Α. Καλιακάτση, Ιωλκού 289Α Γι-

Άνοιξη: Περρωτή Καντούνα, Πλατεία Ανοίξεως Α. Πετράλωνα : Σελαμτζή Ουρ.,

αννιτσά: Ι.Παπαδοπούλου, Ταγμ. Γεωργούλη 7 Δράμα: Ι Κολλάς, Ιουστινιανού

Κοίλης 15 Αργυρούπολη: Τανδρίδης Στυλ., Λ. Κύπρου 77 ● Α. Λυμπερόπουλος,

52 ● Δ.Κάζης, Ερυθρου Σταυρού 4 Έδεσσα:Δ. Πετρίδης, Γ. Πέτσου 2 Ευβοια:

25ης Μαρτίου 18 ● Α.Ναούμ, Μ. Γερουλάνου 51 Βούλα: Ε. Τασιδήμου, Λεωφ.

Ρουσοδήμος, Αβάντων 34, Ψαχνά Ηγουμενίτσα: Π. Χαρίση, Αγ. Αποστόλων 45

Βάρης 8 Βριλήσσια: Γ. Τσούτσιας, Ομήρου 2 ● Ζήσου Δάφνη, Λεωφ. Πεντέ-

Ηράκλειο Κρήτης: Κ. Κοκόκιος, Λ.Καλοκαιρινού 211 ● Χ.Χαραλαμπάκης, Ελ.

λης 7Α Βύρωνας: Ε. Κανελλοπούλου, Εμπεδοκλέους 94 ● Σ. Κατσικάκη, 28ης

Βενιζέλου 99 ● Μ.Ρούσου, Χατζημιχάλη Γιάνναρη 7 ● Χαρ. Ορφανουδάκης, Αντ.

Οκτωβρίου Γαλάτσι: Χ.Ιακωβίδου, Αγ. Γλυκερίας 35 Γέρακας: Ε.Ξανθάκου, Λ.

Καστρινάκη 30Α Θεσσαλονίκη: Μ. Τσιόκα, Λ. Θεσσαλονίκης 68 (Ωραιόκαστρο)

Σπάτων 46 ● Ε. Μελισσάς, Κλεισθένους 243 ● Χονδρογιάννη Ειρήνη, Ηγουμε-

● Α. Ιορδάνου, Παπάφη 142(Κ. Τούμπα) ● Μ. Σταματάκου, Βασιλικής Ταβάκη

νίτσας 2 Γλυφάδα: Α. Σκρέκα, Αττικής 9 ● Μ. Πανουτσοπούλου, Λαζαράκη 35

24 ● Π. Τσακαλίδης, Ολυμπιάδος 43 (Εύοσμος) ● Α. Καραγιάννη, 17ης Νοέμβρη

● Μ. Κωστούλα, Γούναρη 88 ● Α. Μπαρμπάτση, Γούναρη 1688 (Άνω Γλυφάδα)

23 (Πηλέα) ● Μ.Φελέκη, Αλ. Παπαναστασίου 86 ● Α.Τσαγγάρη, Κορυτσάς 21

● Ν. Μακρή, Γούναρη 112 ● Ε.Σάκκου, Α. Παπανδρέου 138 ● Σ. Αδαμοπούλου,

& Καραμανλή 16 ● Μάνου Κ., Βαϊντηρίου 1 ● Πάχτα Θ., Αδριανουπόλεως 10 ●

Μεταξά & Γρ.Λαμπράκη 17 ● Μ. Μιχαλά – Σ. Κοκκάλας Λαζαράκη 3 ● Χρ. Που-

Ε.Αργυρίου, Τριανταφυλλίδη 2 (Καλαμαριά)● Σαρδέλης, Φιλίππου 38 (Περαία)

λίδου, Ζαμάνου 47 ● Κατλής Ηλ., Γούναρη 227& Ηφαίστου ● Ε.Μορφοπούλου

● Κ. Αγγελάκη, Γρ. Λαμπράκη 77 (Α.Τούμπα)Ι. Βασκέδη, Γαμβέτα 135 ●Π. Γά-

Λ. Βουλιαγμένης 85 Γουδί: Γ. Ντελούσια, 34ου Συντάγματος 38 ●Μ. Τριαντα-

γαλη, Εθν. Αντιστα 7Β (Καλαμαρ.) ●Σ. Δαγτζίδης, Αγ. Σπυρίδωνος (Τριανδρία)

φύλλου, Γράμμου & Ζωγκου 24-26 ● Σπύρος Μόσχος, Ηφαιστίωνος 8 Δάφνη:

● Ε. Ανδρέου, Διαλέττη 6 ●Δ. Βλαχοπούλου, Ευζώνων 9 ●Σ. Γεωργιάδης, Καπ.

Αναστασάκου - Παπαδοπούλου Βασιλική, Kανάρη 23 ● Παπαδοπούλου- Θεο-

Γκόνη 24 (Καλαμαρ.) ●Δ. Γραμματικόπουλος, 25ης Μαρτίου 100 (Χαριλάου)

φιλοπούλου & ΣΙΑ, Ηπείρου 16 Δάσος Χαϊδαρίου: Ελ. Μπαρμπούνη, Ηρώων

●Η. Γωγάκος, Γαμβέτα 120 ●Ν. Δανιλούλης, Τσιμισκή 7 ●Β. Γκιουλέκα, Χρι-

Πολυτεχνίου 59 ● Θ. Σακόπουλος, Γεωργίου Παπανδρέου 4 Ελληνικό: Δουζένη,

στοβασίλη 8 ● Ε. Καχπάνη, Αλεξάνδρίας 79 ● Σιλλιγνάκης - Σταυρακάκης,

Ιασωνίδου 47 Ηλιούπολη Α.: Κακαγιάννης Στ., Αρχιμήδους 64 ● Αντωνόπουλος

Εγνατίας 142 ● Μ. Σιταρίδου, Καραβαγγέλη 11 (Ηλιούπολη) ● Θ. Μεγαλίδου,

Κ., Μ. Αντύπα 51 ● Ι.Κατσαρός, Σκρα 14 Ηλιούπολη Κ.: Παπαπέτρου Γ., Πλα-

Δημ. Γούναρη 56 ● Αντωνία Ραπτούλη, Βας. Γεωργίου 9 ● Ζ. Τσάκα, (Εμπορι-

τεία 25ης Μαρτίου ● Φ. Καλογεροπούλου, Σοφ. Βενιζέλου 34 Ηράκλειο: (Νέο)

κό κέντρο Mediteranean Cosmos) 11ο χλμ Εθν. Οδού Θεσ/νίκης – Ν. Μουδι-

Μπάρμπας Η., Λεωφ. Ηρακλείου 425 ● Θεοδοσιοπούλου Αγγ., Πολυτεχνείου 33

ανών ● Λ. Μαλαθονιάδου, Φιλιππουπόλεως (Αμπελόκηποι) ● Σπ. Νικολαΐδης,

& Πράσινου λόφου 12 Ίλιον: Pharma center, Ηλιου 33 Ιλίσια: Χρονοπούλου

25ης Μαρτίου 66 ● Δ. Χριστοδούλου, Μ. Αλεξάνδρου 41 (Αμπελόκηποι) ● Κ.

Ε., Γρηγορίου Αυξεντίου 71 ● Παπασιδέρης – Ρούσσου, Παπαδιαμαντοπούλου

Σουβατζίδης, Εγνατίας 114 ● Χ. Παντελίδης, Πλατεία Δημοκρατίας (Σίνδος) ●

15 ● Παρασκευοπούλου – Κρέκας, Η. Ποταμιάνου 2 Καλλιθέα: Ν. Στεφανί-

Δ.Ταχταλίδου, Γρηγορίου Ε’ 26 ● Α.Γκατζούλη, Τσιμισκή 102 ● Α.Καραπατάκη,

δη, Γρυπάρη 114 Καματερό: Στ. Ψυχικός, Κ. Παλαμά 50, Γεροβουνό Καρέας:

Κομνηνών 22 ● Κ.Σένη, Βενιζέλου 2 (Θέρμη) Θήβα: Βεΐζης Σεραφείμ, Μου-

Σ.Κατσικάκη, 28ης Οκτωβρίου 15 ● Φρ. Σταματάκη, Λ. Καρέα 74 Κερατσίνι:

ρίκι Ιωάννινα: Χ. Παπαγεωργίου, Πασχίδη Θωμά 2 ● Β. Θεοδωρακοπούλου,

Χρ. Κωνσταντιανού, Σολομωνίδου 5 Κηφισιά: Α. Αγγελινά, Τατοΐου 113 Κορυ-

Βλαχλίδη 7 ● Βέρμπη Αγγ., Ζωσιμάδων 18 ● Κ. Δογορίτης, Κ. Πλατεία ● Πα-

δαλλός: Ρ.Μουσλιάδου, Τσακάλωφ 32 ● Ντάβος Π., Δ. Διαμαντίδη 34 Κουκάκι:

ντελίδης Χ., Πλατεία Δημοκρατίας 2, Σίνδος Καβάλα:Θ.Γεωργιάδης, Βενιζέλου

Αικ.Κυρίτση Δημητρακοπούλου 111 ● Δ. Νικολαΐδης, Δημητρακοπούλου 50

28 Καλαμάτα:Β.Χαντζός, Κανάρη 21 ● Π. Δημητρόπουλος, Μακεδονίας 18 ●

Κυψέλη: Μ.Κώστα, Κορδιγκτώνος 2 Μαρούσι: Μαρία Προβατά, Περικλέους

Λ. Μαύρου, Νέδοντος 79 Κάλυμνος: Ν. Πατέλλη, Π. Μαξίμου 15 Καρδίτσα:

1 ● Πονίττη Τζινέβρα, Αγ. Κωνσταντίνου 6 Μέγαρα:Κ. Χατζηδημητρίου, 28ης

Κυπαρίσση – Αρκομανη, Ιεζεκιήλ 12 & Άζα ● Χ.Κανταρτζή, Κουμουνδούρου 9

Οκτωβρίου 129 Μελίσσια: Σ. Παναγιωτίδης, 17ης Νοεμβρίου 2 Μοσχάτο: Ζα-

● Κεφαλά, Κεντρ. Πεζόδρομος Κατερίνη: Α.Ζιώγα, Σαρανταπόρου 1 ● Ν. Τρι-

ζάνη Αγγ., Στρ. Μακρυγιάννη 56 Ν. Ηράκλειο: Αυγίδου Μάρθα, Ανατολής 57 ●

ανταφύλλου, Αγ. Λαύρας 2 Κέρκυρα: Χ. Πανδή, Σολωμού 2 ● Η. Μπουζούκη,

Βέροια:Β. Παπαδοπού-

Στ. Δεσύλλα 16 ● Ν. Μπουζούκης, Σαμάρα 7-9 ● Πολέντα Σταύρου, Δονάτου Δημουλίτσα 20 ● Σ.Κοσκινάς, Ι. Ανδρεάδη 28 ● Σ. Καβαδά, Ευγ. Βουλγάρεως 66 ● Μ. Αργυρού Βαλμά, Λ. Αλεξάνδρας 32Β ● Β. Βασιλείου, ρ. Φιλλύρα 2 ●Χ. Βρεττού, Πλ. Γ. Θεοτόκη 9, ● Ν.Τριβιζάς, Ευγ. Βουλγάρεως 73 ● Μ.Γρίμμα, Πλατεία Θεοτόκη 29 ● Αλεξάκη, Κοντόκαλι Κεφαλλονιά: Β. Κωσταντάτος, Σιτεμπόρων 56 Κιάτο:Φ. Σκαρμούτσου, Εθν. Οδός Αθηνών-Πατρών 20 (Κ. Διμηνιό) ● Π.Δεληγιάννης, Εθν. Αντίστασης 20 Κιλκίς: Δ.Αγαθόπουλου, Αγ. Γεωργίου 5 Κοζάνη:Ε.Λαμπρέτσα, Δημοκρατίας 1 ● Δ. Ζαφειροπούλου, Μεθώνης 1●Ε.Σφηκα, Πλ. Λεσσάνης 16 Κομοτηνή: Σ. Μωΐδου, Φ. Εταιρείας 57 ● Θ. Ιγγλεζοπούλου, Λεωφ. Ηρώων 5 ● Κ. Καλούδη, Ορφέως 28 Κόρινθος: Γ. Μαμαλουκάς, Σωτ. Πυλαρινού 72 ● Α. Κριεμπαρδη, Εθ. Αντιστ 93 Λειβαδιά: Σ. Πολυτάρχου, Μποφίδου 4 ● Ε. Μελέτη, Γεωργαντά 26 Λάρισα: Γ. Κουτσούκης, 31ης Αυγούστου 10 ● Ν. Παπαγεωργίου, 28ης Οκτωβρίου ● Π. Σταυράκης, Σκοπάδων 7 ● Η. Καμπέλης – Ρ. Κοέν, Αθ. Γαζή 7 ● Κ. Γαλάνη – Β. Σιαμπουρδάνης, Ασκληπιού 38 ● Δ. Βιβοπούλου – Ι. Γατούδης, Αλ. Παναγούλη 21 Λέρος: Εμ. Σιδέρης, Λακκί Λαμία: Χάδος Λουκάς, Ροζάκη Αγγελή 73 Μεσσηνία: Κ. Θεοδωροπούλου, Καρδαμύλη Μύκονος:Ι. Θεοχάρης, Ανδρόνικου 31 Μυτιλήνη:Μ.Ουζουνέλη, Ερμού 45 ● Φ. Μαυραγάνης, Καβέτσου 5 Νάουσα:Α.Τσιόγκα,Πλ.Καρατάσου 18 Ναύπλιο:Ουρ. Μέλλου, 25ης Μαρτίου 26 Νεράϊδα: Π. Σταυράκης, Σκοάδων 7 Ξάνθη: Ε. Σουργκούνη – Ιωαννίδου, 28ης Οκτωβρίου 110 Πάτρα: Γ.Μπαλαφούτη, Ζακύνθου 27-29● Ν. Αθανασοπούλου, Γούναρη 74●Β. Τζουραμάνη, Γεροκωστόπουλου 26● Α. Καλλιβωκάς, Κορίνθου 204 ● Χ.Μητροπούλου, Γερμανού 96 ● Κ. Καραγεωργόπουλος, Μαίζωνος 57 ● Μ. Αγγελοπούλου, Πανεπιστημίου 148 ● Σάκης Αντ. Μεντές, Κανακάρη 263 Πρέβεζα: Γ. Σολδάτος, Εθν. Αντίστασης 63 Ρέθυμνο: Ν. Καρτάλης, Εθν. Αντιστάεως 63 ● Δ. Φραγκιαδάκης, Ν. Ασκούτση 2 ● Κ. Κολελης, Εμ. Πορταλιού 25 ● Κ. Βαρδιάμπασης, Αγ. Ανδρέας ● Ε. Καλοειδά, Δημοκρατίας 9 ● Ι. Κούνουπας, Μανιουδάκη 19 ● Μ. Μανωλεσάκη, Κουντουριώτη 17 Ρόδος: Χ. Ευθυμιάδης, Μ. Πετρίδη 65 ● Ε. Γιαννούλη, Δαμασκηνού 48 Σαλαμίνα: Ειρ. Μπινιάρη, Λεωφ. Φανερωμένης 19 Σάμος: Ν. Τζάρας, Πινδάρου 4 Σαντορίνη: Θ. Αργυρού, Θήρα Σέρρες: Β. Κορδα, Πλ. Ελευθερίας Σύρος: Μ. Ρούσσος, Πρωτοπαπαδάκη 23 (Ερμούπολη) ● Ελ. Πέτρου. Πρωτοπαπαδάκη 44 ● Ε. Αρμακόλα, Σταματίου Πρωϊου 132 ● Α.Καραμπουλε, Πλ. Ηρώων 11 Τρίκαλα: Κοσμάς Μακρής, Β. Τσιτσάνη 11 ● Λ. Μπέκα, Ασκληπιου 34 ● Στ. Τσίγκα, Γ. Κονδύλη 24 Τρίπολη: Ε. Ρελλία, Τ. Σεχιώτη 25 ● Γ. Καμπυλαύκας, Βλαχοκερασιά (Στάδιο) Αρκαδίας●Η.Πλατανίτης, Πλατεία Νεστάνης ● Μ. Βέμμου, Γρηγορίου Ε’ 9 ● Όλγα Παπαβασιλείου – Ζούζουλα, Καλαβρύτων 11Β Φάρσαλα: Ν. Θεοχαρόπουλος, Ιεζεκιήλ 7 ● Χαλκίδα: Α. Παπανικολάου, Κριεζώτου 79●Π. Δημητρίου, Ελευθερίου Βενιζέλου 77 ● Α. Αρτσίτας, Φύλλα Χαλκίδας Χαλκιδική: Αικ. Δεληγεωργίου, Κασσανδρεία Χανιά:Ε. Παπαδάκη, Τζανακάκη 44 ● Ε. Σακκά, Δασκαλογιάννη 14Αικ. Πετριτάκη, Πλ. Σ. Βενιζέλου 11Χίος: Γ. Μαρης, Αλ. Πάχνου 11 ●Γ.Αρχοντάκης, Πλ.Δημ. Αγοράς

Holistic Life 61

Holistic Life Ρεπορτάζ Αγοράς

Ω3 λιπαρά οξέα Εσείς πόσα έχετε ; Πλέον μπορούμε να μετρήσουμε τα επίπεδα Ω3 λιπαρών οξέων στον οργανισμό μας, γιατί υπάρχει και στην Ελλάδα συγκεκριμένη εξέταση που μετράει τα επίπεδα των Ω3 λιπαρών οξέων, συμπεριλαμβανομένου του EPA και του DHA τα οποία σχετίζονται με την πιθανότητα καρδιαγγειακής νόσου. Η αυξημένη πρόσληψη εικοσιπεντανοϊκού οξέος (EPA) έχει αποδειχθεί ευεργετική για τη στεφανιαία νόσο, την υψηλή πίεση και τις φλεγμονώδεις νόσους, όπως η ρευματοειδής αρθρίτιδα. Το δωδεκαεξανοικό οξύ (DHA) είναι το βασικό λιπαρό οξύ της ω3 σειράς που απαιτείται για την κατασκευή του νευρικού ιστού. Συνιστάται η εξέταση για τα Ω3 λιπαρά οξέα να γίνεται αρχικά σαν μια μέτρηση αναφοράς και να επαναλαμβάνεται μετά από 4 έως 6 βδομάδες, αφότου το άτομο έχει ακολουθήσει μια συγκεκριμένη διατροφή ή έχει λάβει συμπληρώματα. Αυτό το τεστ πρέπει να επαναλαμβάνεται 2 φορές τον χρόνο ως μέσο παρακολούθησης. Μπορείτε επίσης να κάνετε αυτό το τεστ τακτικά μαζί με το ετήσιο check up σας. Πληροφορίες: Καραΐσκος Ιωάννης, Διαιτολόγος - Διατροφολόγος Τηλ.:2109318953, κιν.: 6937 299132, e-mail:jkaraisk@hol.gr Επιστημονικός συνεργάτης Lp-healthimports

Μία μεγάλη συνεργασία της COLLAGEN POWER με το Δημήτρη Γρηγοράκη & την Επιστημονική Ομάδα «ΛΟΓΩ ΔΙΑΤΡΟΦΗΣ»

«COLLAGEN POWER» αποτελεί μία δυναμική εταιρεία με νέες αντιλήψεις, η οποία διαθέτει καινοτόμα προϊόντα υψηλής ποιότητας και μοναδικής αποτελεσματικότητας που συμβάλλουν καθοριστικά στη δημιουργία μιας πιο όμορφης και υγιούς ζωής. Κορυφαίο προϊόν της εταιρείας αποτελεί το “Collagen Pro-Active”, το οποίο διανύει ήδη τον 4ο χρόνο επιτυχημένης διάθεσής του στην ελληνική αγορά. Οι ιδιότητες του πόσιμου κολλαγόνου “Collagen Pro-Active” είναι πολύ σημαντικές και υποστηρίζονται από πλήθος επιστημόνων της ιατρικής κοινότητας. Από το σύνολο αυτό δεν θα μπορούσε να λείψει η Επιστημονική Ομάδα «ΛΟΓΩ ΔΙΑΤΡΟΦΗΣ». Έτσι η COLLAGEN POWER συμπεριλήφθηκε στον κατάλογο των εταιρειών που εμπιστεύονται την Επιστημονική Ομάδα «ΛΟΓΩ ΔΙΑΤΡΟΦΗΣ», πραγματοποιώντας τη μεγάλη συνεργασία της «COLLAGEN POWER» που αποτελεί κορυφαία εταιρεία στον τομέα της, με την Ομάδα «ΛΟΓΩ ΔΙΑΤΡΟΦΗΣ» που επίσης αποτελεί την κορυφαία ελληνική Eπιστημονική Ομάδα στον χώρο παροχής ολοκληρωμένων υπηρεσιών διατροφικής υποστήριξης. Η «COLLAGEN POWER» με τη συμβολή της θα συμπαρασταθεί ως πολύτιμος αρωγός στην επίτευξη των πολυδιάστατων ενημερωτικών στόχων της Ομάδας «ΛΟΓΩ ΔΙΑΤΡΟΦΗΣ». Οι κορυφαίοι συνδέονται με τους κορυφαίους! 62 Holistic Life

ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ Πρωτεΐνη Αρακά Η πρωτεΐνη αρακά είναι μια φυσική φυτικής προέλευσης πλήρης πρωτεΐνη που προέρχεται από κίτρινα μπιζέλια. Αυτό το προϊόν είναι εξαιρετικά διαλυτό, και εύπεπτο. Παρασκευάζεται με την μέθοδο της ψυχρής επεξεργασίας και περιέχει 82% πρωτεΐνη. Δεν περιέχει ζάχαρη ή καρκινογόνες γλυκαντικές ουσίες όπως η Ασπαρτάμη, η σουκραλοζη και το ακεσουλφαμικο κάλιο και είναι από τις καλύτερες επιλογές για χορτοφάγους, Vegan, αθλητές, ηλικιωμένους, για την κάλυψη των αναγκών τους σε πρωτεΐνες. ΙΠΠΟΚΡΑΤΕΙΟΣ ΔΙΑΤΡΟΦΗ: 210 9213440 www. ippokrateiosdiatrofi.gr

Το κορυφαίο βιβλίο εγκυμοσύνης, γραμμένο από τις κορυφαίες ειδικούς: όλες τις μαμάδες ! Ένας εξαιρετικά εύχρηστος οδηγός γεμάτος πολύτιμες πληροφορίες, που καλύπτει τα πάντα, από την περίοδο πριν τη σύλληψη έως τις πρώτες έξι εβδομάδες του μωρού σας, και παρέχει ιατρικές συμβουλές για γενική ευεξία. Κορυφαίες ειδικοί στη γυναικολογία, την παιδιατρική, τη μαιευτική, τη διατροφή, τη φυσική κατάσταση και την ψυχολογία, μαμάδες και οι ίδιες, μοιράζονται τις προσωπικές και επαγγελματικές τους εμπειρίες. • Πρακτικές, καθησυχαστικές, ενημερωμένες συμβουλές για κάθε φάση της εγκυμοσύνης, του τοκετού, της γέννας και της εισαγωγής στη μητρότητα • Προσωπικές αντιλήψεις και εμπειρίες της πραγματικής ζωής από μητέρες, ειδικούς στα θέματα αυτά, που έχουν δει και συμβουλέψει εκατοντάδες γυναίκες κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης τους • Λεπτομερείς συμβουλές σχετικά με τη φόρμα, την υγεία, τη διατροφή, ζητήματα για τη σχέση σας, την προγεννητική φροντίδα, επιλογές για τη γέννα και τα αναλγητικά, τη φροντίδα του νεογνού και άλλα πολλά… Εκδόσεις ΔΙΟΠΤΡΑ: τηλ.: 210 330 2828, www.dioptra.gr

ΔΙΑΝΟΗΤΙΚΗ Λ.Ρον Χαμπαρντ Best seller Αυτοβοήθειας Ένα βιβλίο αυτοβελτίωσης,με περισσότερα από 22 εκατομύρια αντίτυπα,σε 150 έθνη, αποκαλύπτει τη μοναδική πηγή άγχους, προβλημάτων και δυστυχίας. Μάθε για το κρυμμένο τμήμα της διάνοιας που αποθηκεύει όλες τις επώδυνες εμπειρίες. Η Διανοητική σε απαλλάσει απο όλα τα παραπάνω. Οι ανακαλύψεις αυτές έχουν βοηθήσει εκατομμύρια ανθρώπους να γνωρίσουν τον πραγματικό τους εαυτό και να βρουν την δικιά τους ευτυχία. ΝΕΟΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ: ΤΗΛ. 210 8648460, www.neospolitismos.gr

Φίλτρο ενεργού άνθρακα Tο Sanuno Classic της εταιρίας Carbonit είναι ένα φίλτρο ενεργού άνθρακα γερμανικής προέλευσης που εξαφανίζει χλώριο, χλωρίνη, χλωροφόρμιο, βακτήρια, μικροοργανισμούς, βαρέα μέταλλα, μόλυβδο, χαλκό, φαρμακευτικά κατάλοιπα, υπολείμματα φυτοφαρμάκων κλπ. Στο εσωτερικό το περιέχει το φίλτρο CARBONIT Monoblock NFP Premium.Είναι απόλυτα φυσικό προϊόν, χωρίς χρήση οιονδήποτε χημικών και πιστοποιημένο για την απόδοση του από ανεξάρτητους οργανισμούς, όπως : ΤUV Βερολίνου, Πολυτεχνείο Βερολίνου, Πανεπιστήμιο του Μπιλεφελντ, Ανώτατη Σχολή Μαγδεβούργου, KIWA, VITO, LGA Βαυαρίας. Ταυτόχρονα επιτρέπει κατά 100% τη διέλευση των χρήσιμων μεταλλικών ιχνοστοιχείων που έχουν ευεργετική επίδραση στον ανθρώπινο οργανισμό. Μπορείτε να το εγκαταστήσετε στη βρύση του νεροχύτη, με ειδική βαλβίδα εκτροπής, που επιτρέπει την εύκολη εναλλαγή μεταξύ φιλτραρισμένου και μη φιλτραρισμένου νερού. Η απόδοσή του είναι περίπου 120 λίτρα την ώρα σε πίεση νερού 4 bar και θερμοκρασία νερού 10°C. Έχει ειδική βαλβίδα εκτροπής με εσωτερικό σπείρωμα Μ 22 x 1. Περιέχεται υποδοχή για βρύσες με εσωτερικό σπείρωμα. Διαπερατότητα φίλτρου : περίπου 0,45 μm ECOFUTURE: Τηλ.: 2104224992, 6973380565 - www.ecofuture.gr

Holistic Life 63