Holistic Life τεύχος 47 by Etra Publishing

Τεύχος 47, Ιανουάριος - Φεβρουάριος 2012

Holistic Life Press: Εκδόσεις ETRA - Ευεργετών 7, Π. Φάληρο, 17563 - τηλ./fax: 210 9811753 - www.holisticlife.gr - e-shop: etra.gr - email: holisticlifenews@yahoo.com

Η Τ Ε Θ ΕΝ

Α Τ Η Τ Ο ΕΝ

E F A S ] Η Ν Ι Ρ Ε Τ Σ Η ό π Λ α ν α [ ΧΟ ν ια έ

γ α ι ε θ ή Όλη η αλ τερους μύθους λύ α γ ε μ ς υ το ! ς α μ ς ή της εποχ

[Chi Nei Tsang]

[Ομοιοπαθητική Οδοντιατρική]

Μια ολιστική τεχνική μάλαξης στην υπηρεσία των εσωτερικών μας οργάνων.

Τοποθέτηση οδοντιατρικών εμφυτευμάτων σε ασθενείς με οστεοπόρωση & θεραπεία της οστεοπόρωσης με τη βοήθεια της ομοιοπαθητικής, της φυτοθεραπείας και της σωστής διατροφής.

[ΕΡΕΥΝΑ]:

[ΑΡΘΡΙΤΙΔΑ]:

Η βιομηχανία φαρμάκων μονοπωλεί τη θεραπεία της άνοιας, αν και οι θεραπευτικές αγωγές της είναι αναποτελεσματικές και κάποιες φορές θανάσιμες για τους ασθενείς – ενώ οι εναλλακτικές λύσεις που είναι πιο δραστικές αγνοούνται ή ακόμα καταστέλλονται. (σελίδα 8)

Σημαντικό ποσοστό ενηλίκων πάσχει από κάποια αρθριτική πάθηση ενώ δεν υπάρχει καμία αποδεκτή συμβατική θεραπεία που μπορεί να χορηγηθεί. Ευτυχώς όμως υπάρχουν φυσικά σκευάσματα που μπορούν να βοηθήσουν στην ανακούφιση ή ακόμη και στην απαλαγή από τα συμπτωμάτα. (σελίδα 28)

Το σκάνδαλο της τρίτης ηλικίας

Φυσικοί τρόποι αντιμετώπισής της

Holistic Life

Editorial Σε αυτό το δίμηνο εξελίχτηκε μια πιο ήρεμη - από πλευράς τεχνολογικών ανακοινώσεων - περίοδος. Όμως ανακοινώθηκε κάτι το ιδιαίτερο που θα πρέπει να δώσουμε περισσότερη σημασία. Ο αντιεισαγγελέας του Άρειου Πάγου Αθ. Κονταξής άναψε το πράσινο φως για τη λήψη DNA από κατηγορούμενους. Κι αυτό αν μέχρι εδώ δεν σας λέει κάτι θα πρέπει να εξετάσετε τις παρακάτω λεπτομέρειες. Θα πρέπει να θυμηθούμε ότι σύμφωνα με το Ν. 3783/2009, “όταν υπάρχουν σοβαρές ενδείξεις ότι ένα πρόσωπο έχει τελέσει κακούργημα ή πλημμέλημα που τιμωρείται με ποινή φυλάκισης τουλάχιστον τριών μηνών, οι διωκτικές αρχές λαμβάνουν υποχρεωτικά γενετικό υλικό για ανάλυση του DNA”. Ο εισαγγελικός λειτουργός, απαντώντας σε ερωτήματα του υπουργείου Προστασίας του Πολίτη, αναφέρει ότι η ανάλυση του DNA, δεν προσκρούει στις συνταγματικές επιταγές των άρθρων 2, 5, 7 και 9Α, έστω και αν γίνεται χωρίς τη συναίνεση του κατηγορούμενου. Και αυτό γιατί ο σκοπός που επιδιώκεται με τη λήψη γενετικού υλικού είναι ανώτερος υπέρτερος από τα φερόμενα ως θιγόμενα δικαιώματα του ανθρώπου. Η ανάλυση DNA, επιπρόσθετα, είναι σύννομη με το Σύνταγμα και τη διεθνή νομοθεσία, καθώς “το συμφέ-

ρον της ολότητας που εξυπηρετεί είναι υπέρτερο του συμφέροντος του ατόμου”. Εξάλλου, ο εισαγγελικός λειτουργός τονίζει: “Οι ατομικές ελευθερίες δεν είναι, ούτε μπορεί να είναι απεριόριστες. Όποιος ζητάει κάτι τέτοιο είναι εκτός πραγματικότητας”. “Λόγω της φύσεώς της και του σκοπού της, η ανάλυση του DNA - αφού περιορίζεται στο μη κωδικοποιημένο τμήμα του DNA και τη διαπίστωση της ταυτότητας - μπορεί να διεξαχθεί πάνω σε ένα δερματικό κύτταρο, ή σε μια τρίχα κ.λπ. έτσι ώστε με την lege artis (σ.σ. σύμφωνα με τους κανόνες της επιστήμης) λήψη αίματος, αφαίρεση μιας τρίχας κ.λπ. να μην υφίσταται καθόλου σωματική κάκωση”, σημειώνει στη γνωμοδότησή του ο Αθ. Κονταξής. Ωστόσο γνωρίζουμε όλοι καλά από την πείρα μας, ότι όσα ξεκινάνε έτσι δεν μένουν σε αυτά που ανακοινώνονται και αργά ή γρήγορα διεκδικούν περισσότερα από τα δικαιώματα της ελευθερίας του λόγου και της “ύπαρξής“ μας που πλέον έχει μπει στο στόχαστρο. Με ανατριχιάζει το γεγονός ότι ψηφίστηκε ως πιο σημαντική η υποχρεωτική λήψη DNA από τα ανθρώπινα δικαιώματα... τι κρύβει αυτό; Γεράσιμος Κατραμάδος

ΣΕΜΙΝΑΡΙΑ – ΟΜΙΛΙΕΣ – ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ ΑΚΑΔΗΜΙΑ ΑΡΧΑΙΑΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ & ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΗΣ ΚΙΝΕΖΙΚΗΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣ

Έναρξη μαθημάτων - Θεραπευτική μάλαξη σώματος με έλαια. Έναρξη: 18/1/2012, λήξη: 9/5/2012. - Σεμινάριο Shiatsu. Έναρξη: 19/1/2012, λήξη: 31/5/2012. - Spa therapist. Έναρξη: 14/2/2012, λήξη: 27/4/2012. - Λεμφική μάλαξη. Στις 14 & 15/1/2012 - Ηot stones massage. Έναρξη: 17/1/2012, λήξη: 7/2/2012 - Thai massage. Έναρξη: 4/2/2012, λήξη: 22/4/2012 - Σεμινάριο θεραπείας με βεντούζες, μόξα & Gua sha. Στις 4 & 5/2/2012 - Αγιουρβεδική μάλαξη (2ο επίπεδο σπουδών). Έναρξη: 11/2/2012, λήξη: 13/5/2012 - Ενεργειακή αρωματοθεραπεία. Έναρξη: 11/2/2012, λήξη: 18/3/2012 - Thai foot massage. Στις 3 & 4/3/2012 Πληροφορίες: τηλ. 210 8010111 & 3421088 www.akadimia.gr

ΚΕΝΤΡΟ ΡΕΦΛΕΞΟΛΟΓΙΑΣ & ΕΡΕΥΝΑΣ

20/1: Έναρξη προγράμματος «Εφαρμογή Ρεφλεξολογίας σε άτομα με ΣΚΠ». 6/2: Γνωριμία με τη Ρεφλεξολογία και την εκπαίδευση στο Κέντρο μας με την Ε. Στραβελάκη (Ανοικτή στο κοινό). 11&12/2: Έναρξη «Εισαγωγικού Σεμιναρίου Ρεφλεξολογίας για Ερασιτεχνική Χρήση» Πληροφορίες: τηλ. 210 9852813 210 9841030 , e-mail: info@kere.gr

ΝHS

3/2: Ομιλία του Μάριου Δημόπουλου με θέμα ‘’Χοληστερίνη: Ένας σύγχρονος μύθος’’. Ώρα: 18:30 Πληροφορίες: τηλ. 210 9837344 www.nhs.gr

ORIENTAL MEDICINE & SHIATSU TRAINING CENTRE (OΜ)

14 & 15/1: Έναρξη Εντατικής Θεμελιώδους Eπαγγελματικής Eκπαίδευσης Σιάτσου. Shiatsu Bodywork Diploma. Πληροφορίες: τηλ. 210 6440023 www.shiatsu.gr

ΠΟΛΥΧΩΡΟΣ ΟΜΟΙΟΠΑΘΗΤΙΚΗΣ ΑΘΗΝΩΝ

Ημερομηνίες σεμιναρίων 4-5/2: Σεμινάριο τριετούς εκπαίδευσης Ομοιοπαθητικής. 11-12/2: «Συμπληρώματα Διατροφής κατά ασθένεια». 18-19/2: «Η Ομοιοπαθητική στα Μυοσκελετικά». 25-26/2: «Η Ομοιοπαθητική στις Δερματοπάθειες». 3-4/3: «Τα Καλύτερα Tips Ομοιοπαθητικής κατά ασθένεια». 10-11/3: «Η Ομοιοπαθητική στον Καρκίνο». Από τον Ιανουάριο του 2012 στον καινούριο μας χώρο (δύο όροφοι) στο κέντρο της Ηλιούπολης. Τα σεμινάρια μόνο με έγκαιρη προεγγραφή. Θέσεις πολύ περιορισμένες. Επίσης, τριετές πρόγραμμα εκμάθησης της Ομοιοπαθητικής εξ αποστάσεως και με σεμινάρια και εντυπωσιακές παροχές σε βιβλία, CD-ROMs κλπ. Εγγραφή καθ’ όλο το έτος. Πληροφορίες: τηλ. 210 7643963 και 6978–875928 www.altersimilia.gr

Holistic Life® Ανεξάρτητη διμηνιαία έκδοση για τις Συμπληρωματικές και Εναλλακτικές θεραπείες ΙSSN 1790-1510 Κωδικός ΕΛΤΑ: 7295 Έδρα: Ευεργετών 7, Π. Φάληρο, 17563 τηλ./fax: 210 9811753 Εκδότης - Ιδιοκτήτης: Γεράσιμος Κατραμάδος Το περιοδικό είναι μέλος των ΕΔΙΠΤ, FAEP, FIPP www.holisticlife.gr e-mail: holisticlifenews@yahoo.com Υπεύθυνη ύλης - Επιμέλεια Βάλλυ Καλοζούμη Μετάφραση Πόπη Τσίκη Δημοσιογραφική ομάδα: Γεράσιμος Κατραμάδος Νίκη Τσέκου Ανταπόκριση (Λονδίνο) Μαργαρίτα Λυγίζου Διαφήμιση Γεράσιμος Κατραμάδος Νομικός σύμβουλος Στέλιος Μόμιτσας Διανομή: Bioleon, MedMelon, Γενική Ταχυδρομική

Επιστημονικοί συνεργάτες: Ι. Αδαμίχος (Διατροφολογία, Naturopathy) Μ. Δημόπουλος (Διατροφολογία) Κ. Κωνσταντόπουλος (Ομοιοπαθητική) Κ. Λιάτσικος (Naturopathy) Κ. Μουγιάκου (Βιοσυντονισμός) Λ. Μυγιάκης (Ομοιοπαθητική) Μ. Παπαδημητρίου - Βοulenger (Οστεοπαθητική) Θ. Ρέντζη (Ομοιοπαθητική) Μ. Ρηγάτος (Ομοιοπαθητική) Ε. Καραμάνη - Σκαρπαθάκη (Χειροπρακτική) Στ. Σκαρπαθάκης (Χειροπρακτική) Γ. Στουραΐτης (Ομοιοπαθητική) Αλ. Τηλικίδης (Π.Κ.Ι.) Π. Φωτάκη (Π.Κ.Ι.) Στο τεύχος έγραψαν οι: Τ. Βαρθολομαίος Ι. Δημητρίου Στ. Ελοβάρης Μ. Ζώρζου Ξ. Ιωαννίδου Α. Καρνέζη Α. Σπίριτου - Κοντίδου Ν. Λαδικός Ο. Μαρδάκη Π. Μοναχός Ε. Παπαβενετίου Ν. Παπαντώνης A. Χατζηνάσιος Α. Cullen B. Hubbard N. Lodze Απαγορεύεται η αναδημοσίευση, η αναπαραγωγή, ολική ή περιληπτική, η κατά παράφραση ή διασκευή απόδοση του περιεχομένου του περιοδικού με οποιονδήποτε τρόπο, χωρίς προηγούμενη γραπτή άδεια του εκδότη. (Ν.2121/1993 και κανόνες διεθνούς δικαίου που ισχύουν στην Ελλάδα) Οι απόψεις των αρθρογράφων δεν αποτελούν κατ΄ανάγκη και θέσεις του περιοδικού. Οι πληροφορίες που παρέχονται δεν μπορούν να αντικαταστήσουν τη γνωμάτευση ιατρού ή άλλου ειδικού της υγείας.

Συνδρομή εσωτερικού: 20 ευρώ

Holistic Life

ΣΕΜΙΝΑΡΙΑ – ΟΜΙΛΙΕΣ – ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ ΗΛΙΟΥ ΧΩΡΟΣ

Κλαμπ γέλιου Υμηττου-Δάφνης. Συναντήσεις Υοga γέλιου. Κάθε Δευτέρα (19:30 -20:30), επειδή το γέλιο ήταν, είναι και θα είναι το καλύτερο και πιο ανέξοδο φάρμακο, σας περιμένουμε για να γνωριστούμε, να ενδυναμωθούμε γελώντας, και να καλοπεράσουμε! Το μόνο που χρειάζεται να φέρετε μαζί σας, είναι η καλή διάθεση! Δωρεάν Διαλογισμός στις Δίδυμες Καρδιές® Κάθε Πέμπτη (20:00 – 21:00). Ο διαλογισμός στις δίδυμες καρδιές είναι μια προηγμένη τεχνική διαλογισμού με την οποία αποκτούμε φώτιση πάνω στην συμπαντική συνείδηση και αποτελεί ένα όργανο υπηρεσίας του κόσμου. Μετά την ολοκλήρωση του Διαλογισμού, προσφέρονται δωρεάν συνεδρίες Pranic Healing. Πληροφορίες: www.hlioyxoros.gr τηλ. 213-0050611, 6947-847736

KOAN - HolistiCenter

Πρόγραμμα σεμιναρίων 16, 23, 30/1: Ρέικι συναντήσεις 15/1: Σεμίναριο “Beauté την Κυριακή” «Αρωματοθεραπεία & Τσάκρα» 29/1: Τρίωρο βιωματικό σεμινάριο / Διάλογοι: «Μαθήματα θαυμάτων» - Μέρος Α’

4-5/2: Έναρξη εκπαίδευσης Rejuvance 6, 13, 20/2: Ρέικι συναντήσεις 8/2: Έναρξη νέας εβδομαδιαίας ομάδας Ενεργειακής Αυτογνωσίας 11-12/2: Βιωματικό σεμινάριο: «Έρωταςερωτική ταυτότητα» 19/2: Beauté την Κυριακή «Σιάτσου στο πρόσωπο» 26/2: Τρίωρο βιωματικό σεμινάριο / Διάλογοι: «Μαθήματα θαυμάτων» - Μέρος Β’ Πληροφορίες: τηλ. 210 5911823 e:koan.center@gmail.com www.koan-holisticenter.blogspot.com

SOMATO-RESPIRATORY INTEGRATION

17/2 (7-10 μ.μ): Ομιλία & Εισαγωγικό Εργαστήριο με τον Roger Smith (MSc Chiropractic UK), στη Θεσσαλονίκη Μάθετε για: • Απελευθέρωση του Στρές • Έλεγχο της κατάστασης του νευρικού συστήματος. • Άνοιγμα ροής βιοενέργειας στο σώματος. • Αλλαγή στάσης και γλώσσας του σώματος. • Αλλαγή αντίληψης, Συναισθημάτων και Συμπεριφοράς. • Πώς να βοηθήσετε τον εαυτό σας ή να βοηθηθείτε. Είσοδος ελεύθερη, με κράτηση θέσης μέσω τηλεφώνου. Πληροφορίες: τηλ. 2310- 384 108

ΣΕΜΙΝΑΡΙΑ ΟΜΟΙΟΜΥΘΙΚΗΣ

Η Νίκη Τσέκου θα πραγματοποιήσει σεμινάριο Ομοιομυθικής το Σάββατο 10 Δεκεμβρίου (17:00-20:00) στην Ακαδημία Αρχαίας Ελληνικής και Κινεζικής Ιατρικής στην Κηφισιά. Στο σεμινάριο θα παραβρεθεί και θα σχολιάσει από την πλευρά της επιστήμης του ο καθηγητής ψυχολογίας κ. Στ. Γρανούζης. Τα επόμενα σεμινάρια Ομοιομυθικής, τα οποία είναι ανεξάρτητα μεταξύ τους, θα διεξαχθούν στην Ακαδημία Αρχαίας Ελληνικής και Κινεζικής Ιατρικής, κατά τις εξής ημερομηνίες και ώρες: 28/1 (17:15-20:15), 18/2 (17:00-20:00), 7/3 (17:15-20:15), 7/4 (17:15-20:15), 21/4 (17:00-20:00), 12/5 (17:00-20:00), 26/5 (17:00-20:00). Πληροφορίες: τηλ. 210-8010111, 210-8010680.

ΔΙΕΘΝΕΣ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΚΙΝΕΖΙΚΗΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣ 30/6-1/7

Η Ελληνική Εταιρία Κινέζικης Ιατρικής σε συνεργασία με την ιστοσελίδα YinYang.gr και το Ίδρυμα Κομφούκιου στην Ελλάδα, διοργανώνει από τις 30 Ιουνίου έως την 1 Ιουλίου Διεθνές Συνέδριο Κινέζικης Ιατρικής στην Αθήνα. Τα θέματα του φετινού Συνεδρίου Κινέζικης Ιατρικής είναι: Υπογονιμότητα και Κατάθλιψη. Η πλειοψηφία των ομιλητών θα είναι διακεκριμένοι εκπρόσωποι της Κινέζικης Ιατρικής όπως Dr. Miao C. Chiang (Taiwan), Dr. Tianjun Wang (China), Lien Chan Sook Wouters Msc. (Brussels), Master Duan Zhi Liang (China), Georgette Young-Liebhaber, MSc. O.M., L.Ac. (USA) και άλλοι. Πληροφορίες: τηλ. 6972804361, YinYang.gr.

ΣΩΜΑΤΕΙΟ ΕΛΛΗΝΩΝ ΡΕΦΛΕΞΟΛΟΓΩΝ - ΣΕΡ

11η ετήσια ημερίδα την Κυριακή 5/2 στο Ίδρυμα Θεοχαράκη, Βασ.Σοφίας 9 & Μέρλιν 1. Θέμα της ημερίδας: “Ρεφλεξολογία και Τρίτη ηλικία”. Παράλληλα την ίδια ημέρα θα διεξαχθούν οι εκλογές του σωματείου. Οι φετινοί προσκεκλημένοι ομιλητές είναι: - Ιωάννα Σιαφάκα «Κέντρα πόνου και παρηγοριτικής φροντίδας», Αντιπρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Παρηγορητικής & Συμπτωματικής Φροντίδας Καρκινοπαθών & Μη Ασθενών (ΠΑΡΗ.ΣΥ.Α.), Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Αναισθησιολογίας και Θεραπείας Πόνου της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών, Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο «Αρεταίειο». - Χαράλαμπος Γ. Τιγγινάγκας, «Ο Θεραπευτικός μας Ορίζοντας…» MMT, CST Φυσικοθερ απευτής,Προϊστάμενος τμήματος Φυσικοθεραπείας Νοσοκομείου «Ο ’γιος Σάββας». - Ο ψυχοθεραπευτής Πατήρ Φιλόθεος Φάρος . - Σπύρος Δημητράκουλας, «Ορθοπεδική Ρεφλεξολογία για την Τρίτη ηλικία», Ρεφλεξολόγος. Πληροφορίες: τηλ. 210 6424818. Holistic Life

Holistic Life

ΙΠΠΟΚΡΑΤΕΙΟ ΚΕΝΤΡΟ ΚΛΑΣΣΙΚΗΣ ΟΜΟΙΟΠΑΘΗΤΙΚΗΣ Σεμινάριο: «Ομοιοπαθητική σε δύσκολες γυναικολογικές διαταραχές» από τον Dr Pawan Pareek M.D. (Hom) Αθήνα, 14 και 15 Ιουλίου 2012 Ο διεθνούς φήμης αναγνωρισμένος Ομοιοπαθητικός Dr Pawan Pareek θα επισκεφθεί για δεύτερη φορά την Ελλάδα προσκεκλημένος του Ιπποκράτειου Κέντρου Κλασσικής Ομοιοπαθητικής, ως βασικός ομιλητής σε σεμινάριο που διοργανώνει το ΙΚΚΟ, με τίτλο: «Ομοιοπαθητική σε δύσκολες γυναικολογικές διαταραχές» στην Αθήνα, το Σάββατο 14 και την Κυριακή 15 Ιουλίου 2012, στο Ιπποκράτειο Κέντρο Κλασσικής Ομοιοπαθητικής. (‘Ωρες: Σάβ. 10.00πμ – 5.00μμ / Κυρ. 10.00πμ – 2.30μμ). Θα υπάρχει μετάφραση στα Ελληνικά. Τα τελευταία 40 χρόνια έχουμε δει μια άνευ προηγουμένου δραματική αύξηση δύσκολων γυναικολογικών διαταραχών, τέτοιων που δεν είχαμε ξαναδεί πριν. Οι γυναίκες είναι συχνά αντιμέτωπες με ινοαδενώματα μαστού, ινομυώματα μήτρας, σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών, πρόπτωση μήτρας, ενδομητρίωση, μηνορραγία, αποβολές, στειρότητα, χρόνια λευκόρροια, καρκίνο κ.ά. Τι να πούμε και για τις νέες γυναίκες που ελπίζουν να τεκνοποιήσουν αφού αντιμετωπίσουν τα παραπάνω; Κάθε 10΄πραγματοποιούνται παγκοσμίως χιλιάδες υστερεκτομές και γυναίκες οδηγούνται στο χειρουργικό τραπέζι. Στην ομοιοπαθητική έχουμε στην διάθεσή μας έναν μεγάλο αριθμό από ομοιοπαθητικά σκευάσματα που μπορούν να επαναφέρουν την υγεία σε γυναίκες που αντιμετωπίζουν αυτές τις δύσκολες καταστάσεις. Η βοήθεια του Dr Pareek, μπορεί να καθοδηγήσει τους ομοιοπαθητικούς μέσα από πρακτικές εφαρμογές της Ομοιοπαθητικής, στοχεύοντας να προλάβει κάθε περιττή εγχείρηση και να τους οδηγήσει με σιγουριά από την αίθουσα του σεμιναρίου στην κλινική πρακτική. Ο Dr Pareek εξασκεί την ομοιοπαθητική στην Agra της Ινδίας, με περίπου 150 ασθενείς την ημέρα. Έχει πολλά χρόνια εμπειρίας στην θεραπεία δύσκολων περιπτώσεων, στις οποίες η συμβατική ιατρική αποδείχθηκε ανεπιτυχής και έχει δώσει εκτεταμένες γνώσεις έρευνας στην Ομοιοπαθητική θεραπεία σε αρχικά στάδια παθολογίας. Σε αυτό το σεμινάριο, ο Dr Pareek, θα παρουσιάσει δύσκολες περιπτώσεις στις οποίες απεφεύχθη το χειρουργείο, με ομοιοπαθητική θεραπεία. Η πλειονότητα των περιπτώσεων είχαν παραπεμφθεί σε αυτόν από γυναικολόγους, μετά από συμβατική ιατρική θεραπεία, η οποία είχε αποδειχθεί ανεπιτυχής και οι ασθένειες είχαν θεωρηθεί ανίατες. Περιπτώσεις που θα παρουσιασθούν στο σεμινάριο: 1. Μεγάλο ινοαδένωμα μαστού. 2. Πολλαπλά ινομυώματα μίας κυρίας που πλησίαζε στην εμμηνόπαυση με πολλές επιπλοκές. 3. DUB (Δυσλειτουργική αιμορραγική μήτρα). 4. Μεγάλο ινομύωμα μήτρας σε ηλικιωμένη κυρία, με ύποπτο καρκίνωμα επίσης στη μήτρα. 5. Μεγάλη κύστη ωοθήκης, με υπερθυρεοειδισμό και δευτεροπαθή αμηνόρροια. 6. Κύστη βαρθολίνιου αδένα, περίπτωση υπό θεραπεία με θετικά αποτελέσματα. 7. Καρκίνος στις ωοθήκες. 8. Καρκίνος τραχήλου. 9. Υποθυρεοειδισμός και στειρότητα. 10. Άγχος, ινομύωμα και αποβολή. 11. Μηνορραγία (χρόνια). 12. Εμμηνόπαυση. 13. Ενδομητρίωση σε ηλικιωμένη κυρία. Holistic Life

14. Χρόνια λευκόρροια που οδήγησε σε διάβρωση τραχήλου. 15. Δευτεροπαθή στειρότητα 16. Πρόπτωση μήτρας. 17. Αρτηριοφλεβώδης επικοινωνία μήτρας. Τις δύο μέρες του σεμιναρίου θα παρακολουθήσετε πώς μπορούν να απλοποιηθούν περίπλοκες περιπτώσεις, μέσα από την γνώση της ομοιοπαθητικής φαρμακολογίας και του Οργάνου, καθώς και την πρακτική εφαρμογή αυτών. Ο Dr Pareek διψά να χειρίζεται περίπλοκες περιπτώσεις - ιδιαίτερα εκείνες που οι «ειδικοί» έχουν σηκώσει τα χέρια ψηλά. Μετά από επιτυχή ομοιοπαθητική θεραπεία, επιδεικνύει τις εξαιρετικές θεραπευτικές δυνατότητες της σωστής ομοιοπαθητικής. Σαν αποτέλεσμα αυτών, στους ασθενείς του πλέον περιλαμβάνεται ένας μεγάλος αριθμός γιατρών και συγγενών τους. Ο Dr Pareek χρησιμοποιεί πολλά λιγότερο γνωστά φάρμακα στην καθημερινή πρακτική του, αλλά η πλειοψηφία των περιπτώσεών του έχουν θεραπευτεί με τα πιο γνωστά (πολύχρηστα) - το σημαντικό σημείο είναι η πρακτική εφαρμογή τους. Θα παρουσιάσει την εμπειρία του από μητρικά βάμματα σε βεβαιωμένα περιστατικά σε κρίσιμες περιπτώσεις όπου το υποδεικνυόμενο φάρμακο είχε αποτύχει να ολοκληρώσει την θεραπεία. Αυτό το σεμινάριο θα σας εφοδιάσει με κλινικές ικανότητες να απλουστεύετε πολύπλοκες περιπτώσεις. Οι περιπτώσεις που θα παρουσιασθούν: - Θα αποδείξουν ότι η ομοιοπαθητική θεραπεύει δύσκολες περιπτώσεις με επιτυχία. - Θα σας εμπνεύσουν να αναλαμβάνετε τέτοια περιστατικά με σιγουριά. - Θα σας δείξουν πώς να χειρίζεστε δύσκολες περιπτώσεις με σοβαρά παθολογικά φαινόμενα και να έχετε επιτυχή αποτελέσματα. - Θα σας δώσουν χρήσιμες πληροφορίες μιλώντας για νοσήματα που αφορούν γυναίκες, για την επίλυση περιπτώσεων γενικά, συμπεριλαμβάνοντας μια επιλογή από φάρμακα, χρήση δυναμοποιήσεων, αντιμετώπιση εμποδίων στην θεραπεία και στη λήψη του ιστορικού. Πληροφορίες και δηλώσεις συμμετοχής: Ιπποκράτειο Κέντρο Κλασσικής Ομοιοπαθητικής τηλ. 6945977575 και 2796022102 (Θεανώ Ρέντζη-Στουραΐτη) Για δήλωση και αποπληρωμή συμμετοχής, μέχρι 15 Απριλίου 2012, θα υπάρξει έκπτωση στο κόστος συμμετοχής.

Holistic Life

Holistic Life Special Report / Γράφει o Bryan Hubbard ανάπτυξη της νόσου του Αλτσχάιμερ (Vestn Ross Akad Med Neuk, 1999; 1: 39-46). Μια ανεξάρτητη μελέτη σε 823 ασθενείς ανακάλυψε ότι το 57 τοις εκατό εκείνων που έπασχαν από Αλτσχάιμερ και το 86 τοις εκατό εκείνων που έπασχαν από αγγειακή άνοια, έπασχαν επίσης από κατάθλιψη (Int J Geriatr Psychiatry, 2006; 21: 246-51). To Αλουμίνιο στο νερό που πίνουμε έχει επίσης θεωρηθεί ύποπτο ως αιτία (Aging (Milano), 2001; 13:14362). To τυπικό προφίλ ενός ασθενή με άνοια είναι: συνήθως γυναίκα, ηλικίας 80 ετών ή μεγαλύτερη, χαμηλής μόρφωσης, καπνίστρια που κάνει συχνή χρήση φαρμάκων, που έχει υποστεί τραύμα στο κεφάλι, που έχει εκτεθεί σε τοξίνες στο εργασιακό περιβάλλον.

Η φαρμακευτική προσέγγιση

Tο σκάνδαλο της τρίτης ηλικίας Η βιομηχανία φαρμάκων μονοπωλεί τη θεραπεία της άνοιας, αν και οι θεραπευτικές αγωγές της είναι αναποτελεσματικές και κάποιες φορές θανάσιμες για τους ασθενείς – ενώ οι εναλλακτικές λύσεις που είναι πιο δραστικές αγνοούνται ή ακόμα καταστέλλονται.

άνοια έχει περιγραφεί ως «το μακρύ αντίο» και είναι η ασθένεια που οι περισσότεροι από εμάς φοβούνται περισσότερο από όλες τις άλλες. Είναι ο γενικός όρος για μια σειρά ασθενειών, κυρίως του Αλτσχάιμερ, που επηρεάζουν τη μνήμη και την κατανόηση, και είναι η κύρια αιτία προβλημάτων στους ηλικιωμένους, πριν από τον καρκίνο, τις καρδιακές παθήσεις και τα εγκεφαλικά επεισόδια. Περίπου 24 εκατομμύρια άνθρωποι σε όλο τον κόσμο έχουν σήμερα διαγνωστεί με άνοια και αυτοί οι αριθμοί αναμένεται να διπλασιαστούν στα επόμενα 20 χρόνια. Μόλις διαγνωστεί, η πρόγνωση είναι ζοφερή: η άνοια, σε όλες τις μορφές της, είναι προοδευτική και ανίατη. Αλλά η αρχική διάγνωση δεν γίνεται πάντα σωστά, ειδικά στα αρχικά της στάδια, και οι γιατροί συχνά κάνουν λάθος. Σε μια μελέτη 2000 ατόμων, το ποσοστό αυτών που διαγνώστηκαν με άνοια κυμαινόταν από 3,1 τοις εκατό έως 29,1 τοις εκατό, ανάλογα με τα κριτήρια που χρησιμοποιούσε ο γιατρός. Όταν χρησιμοποιήθηκαν και τα έξι κριτήρια, μόλις 20 άτομα - ή το 1 τοις εκατό - είχαν διαγνωστεί σωστά. Αυτό δείχνει ότι στην άνοια και τη νόσο του Αλτσχάιμερ γίνεται μεγάλη υπερδιάγνωση στα πρώτα στάδια (N Engl J Med, 1997; 337: 1667-74). Τα τυπικά συμπτώματα, όπως η απώλεια μνήμης, είναι επίσης αποτέλεσμα ενός λανθασμένου τρόπου ζωής που γίνεται πιο φανερός όσο μεγαλώνουμε, και τα προβλήματα μνήμης χειροτερεύουν από πολλές συνταγογραφήσεις και φάρμακα, συμπεριλαμβανομένων και κάποιων για τη θεραπεία της άνοιας. Η διάγνωση άνοιας μπορεί να οδηγήσει σε συνταγογράφηση ενός αναστολέα χοληνεστεράσης – το συνηθισμένο φάρμακο για τα πρώτα στάδια του Αλτσχάιμερ – που προκαλεί παρενέργειες οι οποίες μιμούνται τα συμπτώματα της άνοιας, κάτι το οποίο επιβεβαιώνει ότι η διάγνωση είναι, τελικά, λάθος. Holistic Life

Κατανοώντας τα αίτια της άνοιας

Η ιατρική είναι αβέβαιη για τα αίτια της άνοιας, εκτός από το ότι φαίνεται να εμφανίζεται περισσότερο όταν γερνάμε. Η νόσος του Αλτσχάιμερ είναι η πιο κοινή μορφή άνοιας, και είναι η ασθένεια που αλλάζει τη δομή του εγκεφάλου και σκοτώνει τα νευρικά κύτταρα. Αυτά τα κύτταρα εξαρτώνται από την ακετυλοχολίνη ως χημικό αγγελιοφόρο ή νευροδιαβιβαστή. Ένα ένζυμο που ονομάζεται ακετυλοχολινεστεράση, καταστρέφει τη χημική ουσία και, ως αποτέλεσμα, σταματά την επικοινωνία μεταξύ των κυττάρων. Αυτή η θεωρία υποστηρίζει την σχεδόν αποκλειστικά φαρμακευτική προσέγγιση της ασθένειας, με σκοπό την αντιστροφή των συμπτωμάτων. Η αγγειακή άνοια είναι μία άλλη μορφή άνοιας που προκαλείται από εμφράξεις στα αιμοφόρα αγγεία του εγκεφάλου και είναι επίσης γνωστή ως ‘πολυεμφρακτικού τύπου άνοια’. Η άνοια με σωμάτια του Lewy (Lewy bodies dementia) είναι ένας πιο σπάνιος τύπος άνοιας που χαρακτηρίζεται από τα σωμάτια Lewy, που προκαλούνται από μη φυσιολογική συγκέντρωση πρωτεΐνης στον εγκέφαλο. Αλλά το τι πυροδοτεί αυτές τις διαδικασίες παραμένει άγνωστο. Νέα έρευνα υποστηρίζει ότι υπάρχει συσχετισμός με την κολπική μαρμαρυγή ή τις καρδιακές αρρυθμίες. Ερευνητές ανακάλυψαν ότι εκείνοι που πάσχουν από αυτές τις μορφές καρδιακής ασθένειας έχουν έως και 50 τοις εκατό μεγαλύτερη πιθανότητα να υποφέρουν από άνοια (J Am Geriatr Soc, 2011). Ένα άλλο πρόσφατο ερευνητικό πρόγραμμα έφτασε στο συμπέρασμα ότι το Αλτσχάιμερ ίσως είναι αποτέλεσμα αφθονίας αιμοφόρων αγγείων – το ακριβώς αντίθετο από την θεωρία της νέκρωσης των κυττάρων (PLoS ONE, 2011;6: e23789;doi: 10.1271/journal. pone.0023789). Προγενέστερες έρευνες συμφωνούν ότι το χρόνιο στρες και η κατάθλιψη παίζουν σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξη άνοιας. Μία Ρωσική μελέτη υποστηρίζει ότι το χρόνιο στρες παίζει ζωτικό ρόλο ειδικά στην

Αν και η άνοια είναι “μία από τις μεγαλύτερες προκλήσεις που αντιμετωπίζει σήμερα η κοινωνία”, σύμφωνα με τον Σερ Ian Carruthers, ανώτερο διευθυντή του Εθνικού Συστήματος Υγείας της Βρετανίας (NHS), η θεραπεία είναι σχεδόν αποκλειστικά περιορισμένη σε φαρμακευτικά ναρκωτικά. Στην καλύτερη περίπτωση, τα φάρμακα λειτουργούν μόνο για μία μικρή χρονική περίοδο, και συνήθως μόνο όσο τα συμπτώματα της ασθένειας είναι ήπια. Τα αντιψυχωτικά – που δίνονται ως κατευναστικά στους περισσότερους ασθενείς με άνοια που βρίσκονται σε ιδρύματα – σκοτώνουν περίπου 1800 ασθενείς κάθε χρόνο μόνο στο Ηνωμένο Βασίλειο, και βοηθούν μόνο το 20 τοις εκατό εκείνων που τα λαμβάνουν. Αυτή η επικέντρωση σε μια αποτυχημένη ναρκωτική θεραπεία μπλοκάρει την υιοθέτηση ενός πλήθους εναλλακτικών θεραπειών, οι οποίες δείχνουν πιο υποσχόμενες από τα φάρμακα, σύμφωνα με τους ειδικούς. Σε αυτές τις εναλλακτικές θεραπείες περιλαμβάνονται: η Snoezelen, μια θεραπεία πολυαισθητηριακής διέγερσης, η γνωστική συμπεριφοριστική θεραπεία, η φωτοθεραπεία και η μουσικοθεραπεία. Τα βότανα από την Παραδοσιακή Κινέζικη Ιατρική έχουν δείξει επίσης ότι είναι τόσο αποτελεσματικά όσο και τα φάρμακα στην αντιμετώπιση της άνοιας, και ο βελονισμός και η αρωματοθεραπεία φαίνεται να ωφελούν τον ασθενή. Η διατροφική ιατρική έχει επιβραδύνει αποτελεσματικά – και σε κάποιες περιπτώσεις έχει αντιστρέψει – κάποιες περιπτώσεις άνοιας. Τα περισσότερα εναλλακτικά φάρμακα φαίνονται πολλά υποσχόμενα, αλλά το πρόβλημα είναι πάντα το ίδιο: χρειάζεται περισσότερη έρευνα, και δεν διατίθεται ποτέ κάποια χρηματοδότηση για την πραγματοποίηση μεγάλων δοκιμών έτσι ώστε να ερευνηθεί ή να αποδειχθεί η αποτελεσματικότητά τους.

Θεραπεία SPECAL

H έρευνα του περιοδικού What Doctors Don’t Tell You έχει ανακαλύψει μια πρωτοποριακή αφάρμακη θεραπεία που ονομάζεται SPECAL ή Specialized Early Care for Alzheimer’s (Εξειδικευμένη πρώιμη Θεραπευτική Αγωγή για Αλστχάιμερ) που ίσως προσφέρει τη μεγαλύτερη ελπίδα για τον ασθενή με άνοια και την οικογένειά του. Στα 20 χρόνια που εφαρμόζεται, έχει ένα αποδεδειγμένο ιστορικό βοήθειας για χιλιάδες ασθενείς που υπέφεραν από άνοια και τους φροντιστές τους. Η Penny Garner, διευθύντρια του προγράμματος, λέει ότι η προσέγγιση του SPECAL σταματά μόνιμα την επιδείνωση της άνοιας και έχει ακόμη και συμπτώματα αντιστροφής της κατάστασης. Το SPECAL που λειτουργεί ως μη κερδοσκοπικός οργανισμός, είχε θετική αξιολόγηση από το Royal College of Nursing (Βασιλικό Κολέγιο Περίθαλψης) και ο επικεφαλής κλινικός ψυχολόγος Oliver James το υπερασπίστηκε στο ‘best seller’ βιβλίο του με τίτλο: Contented Dementia. Μόλις λίγα χρόνια πριν, το κόμμα των Συντηρητικών

Holistic Life

ήταν ενθουσιώδες στην ιδέα να χρησιμοποιηθεί πιο ευρέως η θεραπεία στην αντιμετώπιση του Αλτσχάιμερ και σήμερα ο οργανισμός αγωνίζεται να επιβιώσει αναζητώντας χρηματοδότηση και δωρεές. Τα προβλήματά του φαίνεται να δυσκολεύουν από μία πολύ αρνητική αξιολόγηση από την Alzheimer’s Society (Εταιρία για το Αλτσχάιμερ), μία από τις φωνές με τη μεγαλύτερη επιρροή στις αποφάσεις που καθορίζουν την έρευνα για την άνοια και τη φροντίδα των ασθενών. Η εταιρεία έχει αναρτήσει μία ολοσέλιδη καταδίκη για το SPECAL στην ιστοσελίδα της, υπονοώντας ακόμα και ότι οι τεχνικές του αντιτίθενται στους ηθικούς κανόνες του νόμου του 2005 (Mental Capacity Act). Είναι μια εκπληκτική μεταστροφή για μία εταιρεία που, το 1997, περίγραψε το SPECAL ως “μία πολύ εντυπωσιακή επίδειξη προσωποκεντρικής φροντίδας” και “μία μοναδική υπηρεσία με ένα υπόδειγμα έμφασης στην πολύ υψηλά εξατομικευμένη προσωποκεντρική φροντίδα” (John J, Pride L. SPECAL Project Care Service Review, Care Consortium. Alzheimer’s Disease Society, 1997). H συμπεριφορά της είναι ακόμα πιο ακατανόητη, καθώς το SPECAL ξεκίνησε υπό την προστασία της εταιρίας όταν η Garner, που ήταν τότε εθελόντρια, ξεκίνησε να παρουσιάζει κάποιες από τις τεχνικές σε ασθενείς με άνοια στο τοπικό νοσοκομείο της περιοχής της. ‘Η θεραπεία SPECAL προσφέρει μοναδικά εργαλεία σε όσους φροντίζουν ασθενείς με άνοια, για να τους βοηθήσει να καταλάβουν την οπτική ενός ατόμου με άνοια. Ως αποτέλεσμα, ο ασθενείς σπάνια, αν όχι ποτέ, ταράζεται, αγχώνεται ή γίνεται βίαιος. Η έλλειψη στρες φαίνεται να μειώνει την εξέλιξη της ασθένειας’, αναφέρει η Garner. Η θεραπεία SPECAL αναπτύχθηκε μέσα από την εμπειρία της Garner και τις παρατηρήσεις της, τα χρόνια που φρόντιζε τη μητέρα της, Dorothy, που υπέφερε από άνοια. H Garner παρουσίασε το ‘φωτογραφικό άλμπουμ’, την μοναδική αναλογία του τρόπου που λειτουργούμε όλοι και αντιλαμβανόμαστε τον κόσμο. ‘Κάθε λεπτό’, λέει η Garner, ‘ο εγκέφαλός μας «φωτογραφίζει» τον κόσμο και τους ανθρώπους σε αυτόν. Η φωτογραφία έχει δύο πλαίσια: γεγονότα που σχετίζονται με τη φωτογραφία και που βοηθούν στην αντίληψή της, και συναισθήματα, η δική μας απόκριση στην εικόνα. Τα πλαίσια επίσης έχουν ένα από τα τρία χρώματα: πράσινο, για μία φυσιολογική κατάσταση που δεν απαιτεί καμία δράση, κόκκινο, για εκείνη την κατάσταση που απαιτεί άμεση δράση και πορτοκαλί, όταν η δράση συνεχίζεται αλλά είναι λιγότερο πιεστική και ζωτικής σημασίας. Αυτή η διαδικασία συμβαίνει αυτόματα και ασυναίσθητα, αλλά χωρίς αυτή δεν θα μπορούσαμε να κατανοήσουμε τον κόσμο γύρω μας. Το φωτογραφικό μας άλμπουμ είναι ανοιχτό στη σημερινή σελίδα – συνήθως χρειάζεται να κατανοήσουμε το εδώ και το τώρα – αλλά έχουμε επίσης αποθηκεύσει όλες τις παλιές εικόνες, αν και γίνεται όλο και πιο δύσκολο να έχουμε πρόσβαση σε αυτές όσο μεγαλώνουμε.’ (Συνέχεια στη σελίδα 12)

Τα φάρμακα για το Αλτσχάιμερ

ιατρική έχει δύο οικογένειες φαρμάκων για τη θεραπεία της νόσου του Αλτσχάιμερ, της κύριας αιτίας άνοιας. Οι αναστολείς χοληνεστεράσης – π.χ. Aricept (Donepezil hydrochloride), Exelon (rivastigmine) και Reminyl (galantamine) – έχουν σχεδιαστεί για άτομα με ήπια ή μέτρια μορφή Αλτσχάιμερ, αλλά αυτά τα φάρμακα έχουν περιορισμένη επιτυχία στη βελτίωση του άγχους, του κίνητρου, της αυτοπεποίθησης, της μνήμης και της σκέψης. Σύμφωνα με μία έρευνα που πραγματοποιήθηκε από την Alzheimer’s Society, γύρω στο 40 τοις εκατό των ασθενών αντλούν κάποια οφέλη από τα φάρμακα, αν και η βελτίωση των συμπτωμάτων διαρκεί μόνο έως και ένα χρόνο το πολύ (www.alzheimers. org.uk). Τελικά, υποστηρίζουν οι επιστήμονες, οι αναστολείς χοληνεστεράσης επιτυγχάνουν μόνο ένα «μέτριο και προσωρινό όφελος» (Prescrire Int, 2011; 20: 95). Νέα έρευνα υποστηρίζει ότι αυτά τα λιγοστά οφέλη συνδυάζονται με τεράστιους κινδύνους που προκαλούν οι αναστολείς χοληνεστεράσης. Βρετανοί ερευνητές από το πανεπιστήμιο της East Anglia ανακάλυψαν ότι τα αντιχοληνεργικά προκαλούν πρόωρο θάνατο στους ηλικιωμένους και ο κίνδυνος αυξάνεται από τον αριθμό των αντιχοληνεργικών που παίρνει ο ασθενής. Αν και τα φάρμακα του Αλτσχάιμερ έχουν σχεδιαστεί αποκλειστικά ως αναστολείς χοληνεστεράσης, πολλά άλλα φάρμακα – συμπεριλαμβανομένης και της κωδείνης – επίσης μοιράζονται τις ίδιες ιδιότητες (J Am Geriatr Soc, 2011; 59: 1477-83). Ένας άλλος τύπος φαρμάκου για το Αλτσχάιμερ, ο ανταγωνιστής υποδοχέων NMDA (N-methyl-D-aspartate), επικεντρώνεται σε ένα διαφορετικό χημικό αγγελιοφόρο – την ουσία glutamate. Όταν τα εγκεφαλικά κύτταρα καταστρέφονται, απελευθερώνονται τεράστιες ποσότητες glutamate και αυτή η ουσία με τη σειρά της προκαλεί επιπλέον βλάβη στον εγκέφαλο. Το Ebixa (memantine) είναι ο πρώτος ανταγωνιστής υποδοχέων NMDA που εγκρίθηκε ως θεραπεία για Αλτσχάιμερ μέτριας ή σοβαρής μορφής. Αν και το Ebixa έχει θεωρηθεί ως η νέα ελπίδα για τους ασθενείς με Αλτσχάιμερ, η έρευνα δεν υποστηρίζει αυτή τη διαφήμιση. Σε μία μετα-ανάλυση τριών δοκιμών που έλεγξαν το φάρμακο σε ένα σύνολο 1128 ασθενών με ήπια έως και μέτρια μορφή Αλτσχάιμερ, οι ερευνητές βρήκαν ότι τα οφέλη για τη θεραπεία των ήπιων συμπτωμάτων δεν ήταν μεγαλύτερα από αυτά του εικονικού φαρμάκου (placebo), ενώ ήταν μόνο οριακά καλύτερα για κάποια σοβαρά συμπτώματα (Arch Neurol, 2011; 68: 991-8).

Οι αφάρμακες εναλλακτικές προσεγγίσεις

ν τα φάρμακα δεν έχουν αποτέλεσμα, τότε τι; Υπάρχει ένα τεράστιο εύρος αφάρμακων εναλλακτικών θεραπειών που φαίνεται ότι λειτουργούν καλύτερα, αν και τα στοιχεία συχνά βασίζονται σε μικρό αριθμό ασθενών. Δυστυχώς, για οποιαδήποτε αφάρμακη προσέγγιση είναι σχεδόν αδύνατο να συγκεντρωθούν χρηματοδοτήσεις για την πραγματοποίηση ερευνών μεγάλης κλίμακας. - Αρωματοθεραπεία. Μία μελέτη έδειξε ότι αυτή η θεραπεία είχε σημαντικά ευεργετικά αποτελέσματα στην αντιμετώπιση της άνοιας σε ασθενείς με ταραχή και νευροψυχιατρικά συμπτώματα. (Cochrane Database Syst Rev, 2009; 3: CD003150). - Γκίνγκο μπιλόμπα. Πρόκειται για ένα από τα βασικά βότανα της Παραδοσιακής Κινέζικης Ιατρικής για την αντιμετώπιση της απώλειας μνήμης, της σύγχυσης και του άγχους. Έχει ερευνηθεί εκτενώς και, αν και κάποιες μελέτες βρήκαν ότι τα οφέλη του δεν είναι καλύτερα από ενός εικονικού φαρμάκου, μία ανακάλυψε σημαντικά οφέλη για τους ασθενείς με άνοια, στους οποίους βελτιώθηκε η νόηση και η διάθεση και μειώθηκε η κατάθλιψη (Cochrane Database Syst Rev, 2009; I: CD003120). - Tζίνσενγκ. Είναι ένα από τα πιο γνωστά βότανα με τις μεγαλύτερες πωλήσεις παγκοσμίως και σχετίζεται με τη βελτίωση της νοητικής επίδοσης. Εννέα διπλές-τυφλές ελεγχόμενες δοκιμές βρήκαν ότι βελτιώνει την νοητική λειτουργία, τη συμπεριφορά και την ποιότητα ζωής των ασθενών σε κάποιες περιπτώσεις. (Cochrane Database Syst Rev, 2010; 12: CD007769). - Βελονισμός. Ο βελονισμός – και ειδικά ο ηλεκτρο10 Holistic Life

βελονισμός – φαίνεται να έχει θετική επίδραση στη λειτουργία του εγκεφάλου που σχετίζεται με την άνοια. Μία μελέτη έδειξε πολύ θετικά αποτελέσματα – αλλά ήταν σε εργαστηριακά πειραματόζωα, έτσι τα αποτελέσματα ίσως να μην επαναλαμβάνονται σε ανθρώπους (Zhen Ci Yan Jiu, 2011; 36: 95100). - Βιταμίνες Β. Οι βιταμίνες Β1 (θειαμίνη), Β3 (νιασίνη) και Β12 είναι όλες ζωτικής σημασίας για την υγιή νοητική λειτουργία. Ο διατροφολόγος Dr Melvyn Werbach αναφέρει ότι η άνοια είναι μία κλασική περίπτωση έλλειψης νιασίνης, και έχει αντιστρέψει αποτελεσματικά κάποιες περιπτώσεις άνοιας όταν τα επίπεδα της νιασίνης επέστρεψαν στις φυσιολογικές τιμές. Όμοια, τα ένζυμα που εξαρτώνται από τη βιταμίνη Β1 και είναι σημαντικά για την εγκεφαλική λειτουργία είναι συχνά διαταραγμένα σε ασθενείς με Αλτσχάιμερ, και παρατηρήθηκαν μικρές αλλά σημαντικές βελτιώσεις στην εγκεφαλική λειτουργία ασθενών στους οποίους δόθηκαν μόλις 3gr βιταμίνης Β1 καθημερινά (J Geriatr Psychiatry Neurol, 1993; 6: 222-9). - Βιταμίνη Ε. Οι αντιοξειδωτικές βιταμίνες – Α, C και Ε – είναι ισχυρά αποτρεπτικά της άνοιας, αλλά η βιταμίνη Ε συγκεκριμένα φαίνεται να καθυστερεί την εξέλιξη της νόσου του Αλτσχάιμερ. Ασθενείς στους οποίους δόθηκαν 2000IU βιταμίνης Ε κάθε μέρα καθυστέρησαν την εξέλιξη της ασθένειας και βελτίωσαν την καθημερινή τους εγκεφαλική λειτουργία (N. Engl J Med, 1997; 336: 1216-22). - Snoezelen. Αυτή η πολυαισθητηριακή θεραπεία διεγείρει την όραση, την ακοή, την αφή, τη γεύση

και την οσμή χρησιμοποιώντας οπτικές δράσεις, επιφάνειες αφής, μουσική και αιθέρια έλαια. Ξεκίνησε ως βοήθεια για να ξεπεραστούν οι μαθησιακές δυσκολίες, αλλά έχει πρόσφατα χρησιμοποιηθεί και για την αντιμετώπιση της άνοιας. Ερευνητές δυσκολεύτηκαν να καταλήξουν σε μια σαφή άποψη για την αποτελεσματικότητα της μεθόδου, γιατί οι θεραπευτές χρησιμοποιούσαν μόνο μέρη και όχι όλο το σύστημα. Ωστόσο, δύο μελέτες έχουν δείξει ότι βοηθά στη βελτίωση πολλών προβλημάτων συμπεριφοράς που σχετίζονται με την άνοια, όπως η απάθεια, η ανησυχία, η διαταραγμένη συμπεριφορά και οι επαναλαμβανόμενες ενέργειες (Cochrane Database Syst Rev, 2002; 4: CD003152). - Μουσικοθεραπεία. Μία ανασκόπηση από 33 μελέτες διάφορων αφάρμακων θεραπειών για την άνοια βρήκε ότι η θεραπεία με μουσική ήταν η πιο αποτελεσματική, τόσο για τους ασθενείς όσο και για τους φροντιστές τους. Το μασάζ, η θεραπεία με το άγγιγμα και η φυσική άσκηση ήταν εξίσου ευεργετικές (Int J Geriatr Psychiatry, 2010; 25: 756-63). - Φωτοθεραπεία. Καναδοί ερευνητές ανακάλυψαν ότι η θεραπεία με φως φαίνεται πολλά υποσχόμενη, αν και δεν υπάρχουν αρκετές καλές μελέτες που να δίνουν μια σαφή άποψη (Cochrane Database Syst Rev, 2009; 4: CD003946). - Μασάζ / Θεραπεία με άγγιγμα. Αυτή η μορφή θεραπείας προσφέρει μια γνήσια εναλλακτική στα φάρμακα για την άνοια. Εξουδετερώνει το άγχος, την ταραχώδη συμπεριφορά και την κατάθλιψη και ίσως ακόμα να επιβραδύνει την νοητική ύφεση (Cochrane Database Syst Rev, 2006; 4: CD004989).

Holistic Life 11

(Συνέχεια από τη σελίδα 10) Ο εγκέφαλος στους ασθενείς που πάσχουν από άνοια δουλεύει ακριβώς με τον ίδιο τρόπο – εκτός από μια ζωτικής σημασίας διαφορά. Οι φωτογραφίες τους δεν έχουν πλαίσια γεγονότων, και έτσι δεν μπορούν να κατανοήσουν τον κόσμο γύρω τους. Ωστόσο, οι παλαιότερες σελίδες του φωτογραφικού άλμπουμ που είχαν συγκεντρωθεί πριν η άνοια αρχίσει να επηρεάζει τον εγκέφαλό τους, είναι ακόμα εκεί και τη δεδομένη χρονική στιγμή μπορούν να έχουν πρόσβαση σε αυτές. Αυτή η διαισθητική αντίληψη έχει επικυρωθεί από ερευνητές με τη χρήση τεχνικών απεικόνισης του εγκεφάλου, που ανακάλυψαν ότι η άνοια δεν επηρεάζει παλαιότερες μνήμες (Brain, 2005; 128: 2006-15). Όταν στον ασθενή με άνοια τίθεται μία ερώτηση για κάτι που συμβαίνει στο παρόν, δεν μπορεί να καταλάβει τι συμβαίνει έτσι η φωτογραφία αλλάζει αμέσως σε κόκκινη – απαιτείται άμεση δράση, αλλά δεν είναι ικανός να δράσει γιατί δεν υπάρχουν συνοδευτικά γεγονότα. Ένα κόκκινο πλαίσιο χωρίς γεγονότα αφήνει τον ασθενή ταραγμένο, και ίσως τον κάνει επιθετικό καθώς δεν μπορεί να κάνει κανέναν άλλον να καταλάβει. Έτσι, η θεραπεία SPECAL έχει τρεις χρυσούς κανόνες που πρέπει να ακολουθεί όποιος φροντίζει ασθενείς με άνοια: 1. Μην κάνετε ερωτήσεις. 2. Μάθετε από τον/την ασθενή, καθώς είναι ο ειδικός στο πρόβλημά του/της. 3. Πάντα να συμφωνείτε με όλα όσα λέει, ποτέ μην τον/την διακόπτετε. Στην ουσία, το άτομο με άνοια δεν μπορεί να λάβει νέες πληροφορίες, έτσι προσπαθεί να κατανοήσει τον κόσμο μέσα από παλαιές φωτογραφίες και παλιά πλαίσια γεγονότων για τη συγκεκριμένη εικόνα. Το άτομο με άνοια δεν ξεχνάει, απλά ποτέ δεν κατέγραψε την πληροφορία. Ενώ ακολουθεί πάντα τους τρεις χρυσούς κανόνες, το άτομο που φροντίζει τον ασθενή με άνοια πρέπει επίσης να καθιερώσει ένα σύστημα όπου η παλαιές εικόνες θα χρησιμοποιούνται με αποτελεσματικότητα. Αυτό έχει τρεις πτυχές: εξακρίβωση του βασικού θέματος του ασθενή, ένας σημαντικός τομέας του παρελθόντος του όπως η εργασία του ή το κύριο ενδιαφέρον του, ένα θέμα υγείας, όπως μια παλαιότερη ασθένεια που θα επιτρέψει στον ασθενή να φροντίζεται τώρα, και εξηγήσεις που βοηθούν το άτομο με άνοια να κατανοεί το παρόν μέσα από φίλους και καταστάσεις του παρελθόντος. Ακολουθώντας τους κανόνες και το σύστημα αυτό, η Garner υποστηρίζει ότι το άτομο με άνοια παραμένει σε μία καλή κατάσταση ευεξίας, για το υπόλοιπο της ζωής του. Οι τεχνικές της SPECAL άρχισαν να χρησιμοποιούνται σε ένα τοπικό νοσοκομείο 11 κλινών στο Burford στην περιοχή της Οξφόρδης, το 1990 και το νοσοκομείο

12 Holistic Life

εξακολουθεί να είναι η βάση της οργάνωσης μέχρι και σήμερα. Από τότε, εκατοντάδες άτομα που έχουν στην φροντίδα τους ασθενείς με άνοια, έμαθαν πώς να αντιμετωπίζουν την άνοια των αγαπημένων τους προσώπων χρησιμοποιώντας τη μέθοδο, ενώ πολλοί επαγγελματίες εκπαιδεύτηκαν στις τεχνικές που με τη σειρά τους παρουσίασαν τα δικά τους ιδρύματα και νοσοκομεία. Όπως ανέφεραν οι ερευνητές από το Royal College of Nursing κατά την εκτίμηση της μεθόδου: ‘Η προσέγγιση SPECAL έχει τη δυνατότητα να επιδρά θετικά στη φροντίδα της άνοιας σε ευρύτερη κλίμακα μέσω της αναπαραγωγής της μεθόδου’ (Aging Ment Health, 2001; 5: 63-72). H ερευνήτρια ψυχολόγος Margaret Godel δηλώνει ότι ‘η μέθοδος αυτή είναι μοναδική στο να προσφέρει μία προληπτική, περιεκτική βοήθεια’ (J Dementia Care, 2000; Sept/Oct:20-4). O διάσημος κλινικός ψυχολόγος Oliver James, που αφιέρωσε το βιβλίο του Contented Dementia στη μέθοδο SPECAL, υποστηρίζει ότι είναι η μόνη θεραπεία που μπορεί “να προσφέρει διαρκή ευημερία (στον ασθενή με άνοια)”. H μεγαλύτερη επίκριση για τη μέθοδο SPECAL έχει προέλθει από την Alzheimer’s Society (Εταιρία για το Αλτσχάιμερ), η οποία 14 χρόνια πριν την είχε επαινέσει. Μέχρι το 2004, φαινόταν ως μία από τις θεραπείες που υποστήριζε η εταιρία. Σήμερα, η στάση της είναι εντελώς διαφορετική, και υποστηρίζει ότι η προσέγγιση της θεραπείας αντιτίθεται στους ηθικούς κανόνες του νόμου του 2005 (Mental Capacity Act). ‘Η μέθοδος SPECAL υποστηρίζει ότι είναι αποδεκτό σε πολλές περιπτώσεις να λέμε ψέματα σε ασθενείς με άνοια και τους απομακρύνει από το να τους προσφέρει ένα αποτελεσματικό εύρος επιλογών. Εξαπατά τους ασθενείς’. Σε απάντηση, το SPECAL λέει ότι οι μέθοδοί του επιτρέπουν στον ασθενή να διατηρεί την κατανόησή του υποστηρίζοντας την πραγματικότητά τους. Είναι επίσης μη αποδεκτό να περιμένουμε από το άτομο που υποφέρει από άνοια να συμβιβάζεται με μια πραγματικότητα την οποία δεν κατανοεί. Η στάση της Alzheimer’s Society κάνει ζημιά στο SPECAL. Επηρεάζει τα Βρετανικά χρηματικά κονδύλια – πιθανόν επηρεάζοντας την κυβέρνηση – και δυσκολεύει την ανεύρεση χρηματοδοτήσεων και δωρεών ακόμα και για την κάλυψη των βασικών εξόδων του προγράμματος. Η Garner και η μικρή της ομάδα στο SPECAL λέει ότι εκφράζουν ικανοποίηση για την πλήρη και μακροπρόθεσμη αξιολόγηση της θεραπείας, αλλά πάλι, έχουν ανάγκη από χρηματοδότηση για να μπορεί να υπάρχει. Υπολογίζει ότι η μη κερδοσκοπική οργάνωση που προωθεί το SPECAL μπορεί να επιβιώσει για τρία ακόμη χρόνια πριν στερέψει και η τελευταία χρηματοδότηση και αναγκαστούν να κλείσουν. (www.specal.co.uk)

Holistic Life 13

Holistic Life Απόψεις

Ιπποκράτης: «Ωφελέειν, μη βλάπτειν» Γράφει ο Αλέξανδρος Τηλικίδης, Φυσίατρος, Βελονιστής, Βοτανοθεραπευτής Υπεύθυνος εκπαίδευσης της Ακαδημίας Αρχαίας Ελληνικής & Παραδοσιακής Κινέζικης Ιατρικής

Ιπποκράτης είναι ο πρώτος στην ιστορία της ιατρικής ο οποίος διατυπώνει το περίφημο Ωφελέειν, μη βλάπτειν. Τι σημαίνει η λακωνική αυτή δήλωση του Ιπποκράτη; Σε ποιον απευθύνεται ; Ποια είναι η σημασία της; Το «Ωφελέειν, μη βλάπτειν» αναφέρεται στην σχέση θεραπευτή και ασθενή. Ο ασθενής είναι εκείνος ο οποίος βρίσκεται σε μια κατ’ ανάγκη μειονεκτική θέση. Ο βασικός λόγος της μειονεξίας του, είναι ότι αδυνατεί ν’ αντιμετωπίσει μόνος ένα δικό του πρόβλημα και υποχρεώνεται ν’ απευθυνθεί σ’ ένα συνάνθρωπό του προκειμένου να τον βοηθήσει. Ζητάει βοήθεια ο ασθενής απ’ τον θεραπευτή, όπως ακριβώς και ο ναυαγός απ’ τον σωτήρα του. Τι πιο εύλογο, απ’ το να προσφέρει ο θεραπευτής ανιδιοτελώς την βοήθειά του στον ασθενή όπως ακριβώς και ο σωτήρας προσφέρει ανιδιοτελώς την βοήθειά του στον ναυαγό. Συμβαίνει όμως πάντοτε αυτό, ή μήπως σ’ αυτήν την τόσο εύθραυστη σχέση, οι θεραπευτές αναπτύσσουν εγωπαθείς συμπεριφορές εις βάρος των ασθενών μ’ αποτέλεσμα αντί να ωφελούν τελικά να βλάπτουν τον ασθενή τους; Η εγωπαθής συμπεριφορά του θεραπευτή, αναπτύσσεται εξ’ αίτιας της πρόσκαιρης και φευγαλέας πλεονεκτικής θέσης που βρίσκεται κατά την επαφή του με τον ασθενή. Συνίσταται ουσιαστικά η εγωπαθής αυτή συμπεριφορά, σε μια δυνατότητα ελέγχου και άσκησης εξουσίας, εις βάρους του μειονεκτούντος ασθενούς. Ανάλογα με την ιδιοσυγκρασία του θεραπευτή- γιατρού η δυνατότητα ελέγχου εις βάρος τού ασθενούς μπορεί να του αποδώσει: α) Ψυχολογικά οφέλη: Να κάνει ο θεραπευτής τον ασθενή να αισθανθεί άσχετος, αδαής, κατώτερος και ανεπαρκής. Μέσα απ’ αυτήν την υποτίμηση του ασθενούς, να αναδυθεί η σοφία και η εμπειρία του θεραπευτή, επίδειξη δύναμης και ισχύος, προκειμένου να ικανοποιήσει βαθύτερες ανεπάρκειες και ανασφάλειες του. Ταυτόχρονα μέσα απ’ την ψυχολογική εξάρτηση που σκόπιμα ο θεραπευτής επιδιώκει ν’ αναπτύξει ο ασθενής, μπορεί ν’ ασκηθεί έλεγχος στον ασθενή, το οποίο

14 Holistic Life

είναι και στην ουσία η βαθύτερη επιδίωξη του εγωπαθούς θεραπευτή- γιατρού. β) Οικονομικά οφέλη: Αυτή είναι η χειρότερη πλευρά του θέματος, όπου ο γιατρός θεραπευτής απομυζά οικονομικά τους ασθενείς του. Εδώ θα πρέπει να επισημάνουμε ότι η οικονομική απομύζηση των ασθενών είναι άλλο πράγμα απ’ την δίκαιη αμοιβή που ο θεραπευτής απαιτεί προκειμένου να βιοποριστεί και να συνεχίσει το θεραπευτικό του έργο. Δεν σημαίνει δηλαδή ότι όποιος θεραπευτής γιατρός αμείβεται για τις θεραπευτικές του υπηρεσίες διαπράττει κάτι ηθικά μεμπτό. Ίσα-ίσα η δίκαιη αμοιβή, είναι επιθυμητή και από τον ασθενή, προκειμένου να εκφράσει την ευγνωμοσύνη του, να προσφέρει ενέργεια και ταυτόχρονα να κλείσει τους ανοιχτούς λογαριασμούς με τον θεραπευτή, εξαιτίας της πρόσκαιρης και φευγαλέας μειονεξίας του. Όμως όταν ο θεραπευτής προσδοκά κάτι περισσότερο απ’ αυτήν την δίκαιη αμοιβή, τότε τα πράγματα εκτρέπονται προς την ανηθικότητα. Η οικονομική αφαίμαξη των ασθενών, συμβαίνει κατά κόρον απ’ τους λειτουργούς της σύγχρονης ιατρικής, καθώς είναι χειροπόδαρα δεμένοι μέσα στα δίκτυα των φαρμακευτικών εταιριών. Έτσι βλέπουμε να δίνονται αφειδώς φάρμακα χωρίς λόγο, να γίνονται εγχειρήσεις χωρίς λόγο, κ.ο.κ. Το ίδιο όμως ακριβώς συμβαίνει και από τους εναλλακτικούς θεραπευτές, γιατί δεν έχει να κάνει με το σύστημα άσκησης της ιατρικής, αλλά με την ανθρώπινη πλεονεξία που είναι ένα απ’ τα έμφυτα πάθη της ανθρώπινης φύσης. γ) Σεξουαλικά οφέλη: Εδώ έχουμε μια αντίστοιχη περίπτωση με την προηγούμενη. Ο θεραπευτής λόγω της πλεονεκτικής του θέσης μπορεί να ασκήσει σεξουαλική επιρροή στους ασθενείς του. Βέβαια δεν είναι ηθικά μεμπτό να γίνουν ζευγάρι δύο άνθρωποι που έτυχε να γνωριστούν ως θεραπευτής με ασθενή. Όταν όμως αυτό γίνεται κατ’ εξακολούθηση και με σκοπό, πάλι ο θεραπευτής περιέρχεται σε κατάσταση ανηθικότητας και επί της ουσίας βλάπτει αντί να ωφελεί τον ασθενή του. Η σχέση θεραπευτή - γιατρού και ασθενούς, είναι μια ευαίσθητη σχέση, η οποία έχει ένα και μόνο αντικειμενικό λόγο ύπαρξης, το να ωφεληθεί ο ασθενής, χωρίς να βλαφθεί. Αυτό είναι το ηθικό νόημα των λόγων του Ιπποκράτη. Όταν στην σχέση αυτή, παρεισφρήσει το δαιμόνιο της ανθρώπινης πλεονεξίας, καθ’ οιονδήποτε τρόπο, τότε κατ’ ανάγκη ο ασθενής βλάπτεται χωρίς να ωφελείται. Έτσι η ουσία της Ιπποκρατικής ρήσης καταργείται και το θεραπευτικό έργο ματαιώνεται . Όμως δεν είναι μόνο ο ασθενής που βλάπτεται όταν ο θεραπευτής γιατρός περιέρχεται στην κατάσταση πλεονεξίας και ελέγχου. Επειδή η θεραπευτική διεργασία έχει έντονα μεταφυσικές διαστάσεις φαίνεται ξεκάθαρα ότι όταν ο άλλος πνίγεται και ο θεραπευτής προσπαθεί πριν τον σώσει να τον εκμεταλλευτεί, όλο αυτό κάποια στιγμή στρέφεται ενάντια στον θεραπευτή – γιατρό. Όταν πλουτίζεις απ’ τον πόνο των ανθρώπων, στο τέλος θα τον υποστείς. Η κατάρρευση η οποία παρατηρείται στο σύγχρονο ιατρικό σύστημα στον Δυτικό κόσμο, η απαξίωσή του απ’ τους ασθενείς και η στροφή τους προς τις λεγόμενες εναλλακτικές θεραπείες, είναι αποτέλεσμα της απομάκρυνσης των σύγχρονων γιατρών απ’ αυτήν την θεμελιώδη ηθική επιταγή που θέτει ο Ιπποκράτης: «Ωφελέειν, μη βλάπτειν» Οι σύγχρονοι γιατροί θεωρούν ότι αν στην σχέση θεραπευτή και ασθενούς υπάρχει μια ηθική πλευρά και μια τεχνική πλευρά, τότε το σημαντικό γι’ αυτούς είναι το τεχνικό και όχι το ηθικό μέρος. Πλανώνται όμως οικτρά. Γιατί η θεραπεία είναι απ’ τα έργα της ανθρώπινης φύσης που για να τελεστεί πρέπει να έχει ακλόνητες ηθικές βάσεις, όπως το απόφθεγμα του Ιπποκράτη «να ωφελείς χωρίς να βλάπτεις» που είναι και η βασική παρακαταθήκη του πατέρα της Ιατρικής προς όλους τους θεραπευτές γιατρούς. Χωρίς αυτή την ηθική βάση, ακόμα και με τεχνολογική υπεροπλία, κάθε θεραπευτικό έργο καθίσταται ανεπαρκές και επικίνδυνο τόσο για τους ασθενείς όσο και για τους θεραπευτές-γιατρούς. Αυτό δεν σημαίνει ότι πρέπει να αδιαφορούμε για το τεχνικό μέρος του θεραπευτικού έργου, αλλά οπωσδήποτε δεν είναι η τεχνολογική επάρκεια ασφαλής προϋπόθεση επίτευξης θετικού θεραπευτικού έργου. Το βαθύτερο νόημα του «ωφελέειν, μη βλάπτειν» είναι η άνευ όρων αγάπη του θεραπευτή προς τον ασθενή. Μόνο η αγάπη ως βαθύτερο κίνητρο και ηθικό θεμέλιο της θεραπείας, μπορεί να ευεργετήσει τόσο τον ασθενή, όσο και τον θεραπευτή. Η αγάπη μπορεί να συγχωρήσει την απειρία ή την σύγχυση στην οποία ο θεραπευτής ανά πάσα στιγμή μπορεί να περιέλθει κατά την επαφή του με τις άπειρες μορφές που μπορεί να πάρει η ανθρώπινη οδύνη και ασθένεια. Η αγάπη δημιουργεί ένα προστατευτικό μανδύα, γύρω απ’ τον θεραπευτή- γιατρό και εμποδίζει την μετάδοση της νοσηρότητας απ’ τον ασθενή. Για όλους αυτούς τους λόγους, οι σύγχρονοι θεραπευτές- γιατροί της Δυτικής ή της εναλλακτικής ιατρικής, θα πρέπει να λάβουν πολύ σοβαρά υπ’ όψιν τους την σημασία που έχει κατά την τέλεση του θεραπευτικού έργου, το να ωφελούμε χωρίς να βλάπτουμε τους ασθενείς μας, προς όφελος όλων.

Holistic Life 15

Holistic Life Συνέντευξη

ΑΡΩΜΑΤΟΘΕΡΑΠΕΙΑ

“Eίναι ωραίο να υπάρχουν εναλλακτικές λύσεις που δουλεύουν πραγματικά!” Η Penny Price Academy of Clinical Aromatherapy ιδρύθηκε από την κόρη της Shirley Price της παγκοσμίου φήμης αρωματοθεραπεύτριας που γενιές και γενιές μεγάλωσαν μαζί της. Συγγράφει μια σειρά βιβλίων για τις θεραπευτικές ιδιότητες των αιθέριων ελαίων, των ελαίων βάσης και των ανθόνερων (σύντομα θα κυκλοφορήσουν και στα Ελληνικά) μαζί με το σύζυγό της Dr. Robert Stephen. Μέσα σε λίγα χρόνια η φήμη της Penny Price εξαπλώθηκε παντού χάρη στην αγνότητα και αυθεντικότητα των αιθέριων ελαίων που παράγει και διακινεί, καθώς και των ελαίων βάσης, των ανθόνερων και των άλλων αρωματοθεραπευτικών προϊόντων. Η Penny Price παρεβρέθηκε στα εγκαίνια της Ακαδημίας Κλινικής Αρωματοθεραπείας στην Αθήνα και παραχώρησε στη Μαίρη Ζώρζου μία συνέντευξη, αποκλειστικά για την Holistic Life. M.Z.: Χαιρόμαστε που σας έχουμε εδώ… P.P.: Σας ευχαριστώ πολύ, και εγώ χαίρομαι να βρίσκομαι εδώ. M.Z.: Πότε ιδρύθηκε η ‘Penny Price Academy’; P.P.: Λοιπόν, η επιχείρηση ξεκίνησε το Μάιο του 2003 και ήταν έτοιμη το Σεπτέμβριο του 2003. Οπότε είχα την πρώτη μου τάξη τον Οκτώβριο του ίδιου έτους. M.Z.: Πόσα άτομα; P.P.: Αρχικά ήταν μόνο 4 άτομα! Ήταν ένα μικρό τμήμα αλλά ήταν πολύ συναρπαστικό όλο αυτό, προφανώς. Χρησιμοποιήσαμε για πρώτη φορά όλες αυτές τις σημειώσεις που έχουν δημιουργηθεί, και όλοι το απόλαυσαν. Μέχρι και σήμερα, υπάρχουν επίσης κάποια μικρά γκρουπ, ωστόσο τα τμήματα είναι συνήθως 8-10 ατόμων, που είναι ένας καλός αριθμός. M.Z.: Σε ποιες άλλες χώρες μπορεί κανείς να βρει παραρτήματα της Penny Price Academy; P.P.: Λοιπόν, αν πάτε στην Αθήνα (γελάει αστειευόμενη)… Εκτός από την Αθήνα, η πρώτη μου σχολή στο εξωτερικό δημιουργήθηκε στην Ιαπωνία, από μία από τις πρώτες μου μαθήτριες το 2003. Ήταν ήδη καταρτισμένη θεραπεύτρια στην αρωματοθεραπεία αλλά ήθελε να παρακολουθήσει τα μαθήματά μου γιατί ενδιαφερόταν επίσης για τα προϊόντα της εταιρείας. Έτσι, τελειώνοντας, μετέφερε τα μαθήματα αλλά και τα προϊόντα μας στην Ιαπωνία. Υπάρχει επίσης σχολή στην Ταιβάν, είχα σχολή στην Αυστραλία αλλά η υπεύ-

θυνη βγήκε σε σύνταξη τώρα. Υπάρχει επίσης μία σχολή στην Κύπρο, δύο στην Ιρλανδία, μία στη Βραζιλία, άλλες δύο στην Αγγλία (αν και αυτές δεν είναι στο εξωτερικό, αλλά δεν έχει σημασία…) και επίσης στη Σρι Λάνκα. Αυτές πρέπει να είναι… είναι δύσκολο να τις θυμάμαι όλες όταν δεν έχω τη λίστα. M.Z.: Όλα τα άτομα που είναι υπεύθυνα για τις σχολές έχουν και τα προϊόντα της εταιρείας; P.P.: Όχι, δεν είναι απαραίτητο, η υπεύθυνη στη Σρι Λάνκα δεν παίρνει τα προϊόντα, καθώς είναι αρκετά δύσκολο για οικονομικούς λόγους. Έτσι, κάνει τα μαθήματα και οι μαθητές μπορούν αν θέλουν να μπουν να αγοράσουν τα προϊόντα μας on line στο διαδίκτυο, αλλά δεν υπάρχει στοκ στη σχολή εκεί. Στις περισσότερες περιπτώσεις, η σχολή και το εμπορικό μέρος με τα προϊόντα της εταιρείας είναι εντελώς ξεχωριστά, όπως συμβαίνει στην Ταιβάν και στην Κίνα, όπου πρόκειται να ανοίξουμε σύντομα σχολή. Ωστόσο, στην Ιαπωνία και εδώ, στην Ελλάδα, πρόκειται για το ίδιο άτομο. Γενικά πάντως, δεν ταυτίζονται οι αντιπρόσωποι των προϊόντων με τους υπεύθυνους μιας σχολής. M.Z.: Πείτε μας κάτι για τη συνεργασία σας στην Ελλάδα. P.P.: Λοιπόν, με βρήκες εσύ, το 2004 νομίζω, ζητώντας να γίνεις διανομέας – αντιπρόσωπος των προϊόντων στην Ελλάδα. Συνήθως θέλω να συναντώ το άτομο που αναλαμβάνει, να το βλέπω και να μιλάω μαζί του,

αλλά είχα μία διαίσθηση κατά κάποιο τρόπο, μια καλή αίσθηση για σένα, και έτσι συμφωνήσαμε πολύ γρήγορα. Αργότερα σε συνάντησα στο γάμο σου που με είχες προσκαλέσει, και χάρηκα πολύ που σε γνώρισα από κοντά, ήταν πολύ όμορφα. Οπότε γνωριζόμαστε πολύ καιρό και, ξέρεις, είσαι από τους καλύτερους διανομείς μου! M.Z.: Ευχαριστώ πολύ! Πόσες φορές έχετε επισκεφτεί την Ελλάδα; P.P.: Έχω έρθει 5 φορές, είμαι τυχερή… M.Z.: Όσον αφορά την Ακαδημία, πιστεύετε ότι τα μαθήματα αρωματοθεραπείας είναι καλά και χρήσιμα για την επαγγελματική αποκατάσταση του ενδιαφερόμενου; Γνωρίζετε ότι εδώ στην Ελλάδα υπάρχει μεγάλη δυσκολία. Πιστεύετε ότι τα μαθήματα αυτά αποτελούν ένα καλό προσόν για κάποιον για να ξεκινήσει; P.P.: Ναι, είναι ένα καλό προσόν, πάρε εσένα ως παράδειγμα, ξεκίνησες το 2004, και μετά από πολλά ταξίδια στην Αγγλία όπου παρακολούθησες μαθήματα, σεμινάρια εκπαίδευσης για δασκάλους αρωματοθεραπείας και εκπαιδεύτηκες σε διαφορετικούς τομείς της δουλειάς. Τα προσόντα που έχεις τώρα, όπως και άλλοι μας μαθητές, είναι σε πολύ υψηλά κλινικά πρότυπα και διαπιστευμένα από επαγγελματικούς φορείς. Αυτό που θέλω να πω είναι ότι, ναι, αποκτώντας αυτά τα προσόντα, είναι καλύτερα από το να

ESSENTIA VITAE Η πρώτη Ακαδημία Κλινικής Αρωματοθεραπείας στην Ελλάδα Iδρύθηκε και λειτουργεί ήδη από το Νοέμβριο του 2011 στην Αθήνα, η Essentia Vitae, η πρώτη Ακαδημία Κλινικής Α ρ ω μ α το θ ερ α πεί α ς στην Ελλάδα, με αντικείμενο την επαγγελματική κατάρτιση στον τομέα της αρωματοθεραπείας για την αντιμετώπιση κλινικών περιστατικών και ασθενειών. Η Essentia Vitae, είναι «σχολή δορυφόρος» της Ακαδημίας Penny Price (Essentia Vitae: Satellite School of Penny Price Academy) και παρέχει στους σπουδαστές της πιστοποιημένο Δίπλωμα Κλινικής

16 Holistic Life

Αρωματοθεραπείας από την Penny Price Academy of Clinical Aromatherapy, ενώ πληροί όλες τις προϋποθέσεις ένταξης των αποφοίτων της στον Διεθνή Οργανισμό Αρωματοθεραπευτών IFPA (International Federation for ProfessionalAromath erapists). Το πρόγραμμα σπουδών στην Ακαδημία Κλινικής Αρωματοθεραπείας Essentia Vitae, αποτελείται από πέντε ενότητες. Οι τέσσερις πρώτες είναι από 5 ημέρες η κάθε μία ενώ η τελευταία ενότητα είναι 4 ημερών, πλέον των σχετικών πρακτικών εφαρμογών και της μελέτης που απαιτούνται για την κάθε ενότητα. Η ελάχιστη περίοδος ολοκλήρωσης της Ακαδημίας Κλινικής Αρωματοθεραπείας είναι οι 24 μήνες, ενώ

ο μέγιστος χρόνος που ορίζεται από τον IFPA είναι οι 48 μήνες. Περαιτέρω, υπάρχει η δυνατότητα παρακολούθησης των μαθημάτων της Ακαδημίας, δια αλληλογραφίας. Διευθύντρια της Essentia Vitae είναι η κα Μαρία Ζώρζου, πτυχιούχος κλινική αρωματοθεραπεύτρια της Penny Price Academy of Clinical Aromatherapy και Διευθύνουσα Σύμβουλος της AuraVitae, εταιρείας που εισάγει και διακινεί φυσικά βιολογικά προϊόντα υγείας και ομορφιάς. Για περισσότερες πληροφορίες, οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να επικοινωνήσουν στα τηλέφωνα: 210 3628805, 210 3629669, ή να επισκεφτούν τα site: Aura Vitae: www.auravitae.eu & EssentiaVitae: www.essentiavitae.gr.

παρακολουθήσεις κάποια μαθήματα σε κολλέγιο για θεραπείες ομορφιάς και άλλα παρόμοια θέματα. Και αυτό είναι κάτι που μπορείς να το χρησιμοποιείς για να φροντίζεις ανθρώπους που δεν είναι καλά. Αυτό κάνει τη διαφορά στην κοινωνία – δεν θέλουν όλοι να πηγαίνουν στο γιατρό συνέχεια και είναι ωραίο να υπάρχουν εναλλακτικές λύσεις που δουλεύουν πραγματικά! Αν το ερώτημα είναι αν κάποιος μπορεί να δημιουργήσει μια καλή ζωή, θα έλεγα ότι εξαρτάται από το άτομο, από τη ζωή που κάνει και από το ενδιαφέρον που έχει για αυτή την καριέρα. Κάποια από αυτά τα άτομα θα έχουν τα προσόντα να βρουν δουλειά σε κέντρα συμπληρωματικών θεραπειών ενώ κάποια άλλα θα δουλέψουν ως ελεύθεροι επαγγελματίες. Μπορούν λοιπόν να κάνουν τη διαφορά στην κοινωνία αλλά και στο επίπεδο της δικής τους ζωής. M.Z.: Υπάρχουν κλινικές ή νοσοκομεία που χρησιμοποιούν αρωματοθεραπεία; P.P.: Δεν ξέρω πραγματικά αν υπάρχουν στην Ελλάδα… M.Z.: Στην Ελλάδα δεν υπάρχουν ακόμα… P.P.: Στην Αγγλία, η αρωματοθεραπεία δεν είναι τόσο αποδεκτή στα νοσοκομεία όσο πιστεύει ο υπόλοιπος κόσμος, με την έννοια ότι δεν είμαστε η πρώτοι από τις εναλλακτικές θεραπείες, είμαστε πίσω από τους Γάλλους. Στη Γαλλία, η αρωματοθεραπεία χρησιμοποιείται ευρέως σε ιατρικό επίπεδο, μόνο από διαπιστευμένους θεραπευτές. Στην Αγγλία, υπάρχουν πολλά επίπεδα αρωματοθεραπείας, από ένα τριήμερο σεμινάριο έως και τη χρήση αρωματοθεραπείας σε νοσοκομεία. Ωστόσο στις περισσότερες περιπτώσεις πρόκειται για πρακτική που χρησιμοποιείται σε συνδυασμό με κάποια άλλη ειδικότητα. Για παράδειγμα, κάποιες νοσοκόμες, όπου κύρια εργασία τους αποτελεί η νοσηλευτική, χρησιμοποιούν και την αρωματοθεραπεία ως δεύτερη πρακτική. Η αρωματοθεραπεία χρησιμοποιείται σε διάφορες περιπτώσεις, όπως δερματολογικά προβλήματα, ρευματικά, φροντίδα ατόμων με καρκίνο και άλλα. Έχουμε το παράδειγμα μίας θεραπεύτριας, εξειδικευμένης στην κλινική αρωματοθεραπεία, που εργάζεται σε νοσοκομείο με παιδιά που πάσχουν από καρκίνο και χρησιμοποιεί αιθέρια έλαια σε θεραπείες για την καταπολέμηση του πόνου. Επίσης, έχουμε το παράδειγμα ενός θεραπευτή σε μία κλινική στο Σέφιλντ που δουλεύει με λοιμώξεις του ουροποιητικού, σε άτομα που παίρνουν αντιβιοτικά για μεγάλο χρονικό διάστημα και δεν μπορούν να κάνουν τίποτα άλλο για αυτούς, ωστόσο η αρωματοθεραπεία κάνει τη διαφορά! Κάποιοι από αυτούς τους θεραπευτές, έχουν την ιατρική εκπαίδευση και επίσης έχουν εκπαιδευτεί στην αρωματοθεραπεία, την οποία χρησιμοποιούν κάποιες φορές περισσότερο από τις άλλες τους ιδιότητες. Υπάρχουν αρκετά παραδείγματα όπως αυτά... Μάλιστα μου επιτρέπουν να πηγαίνω σε συγκεκριμένες περιοχές και να δουλεύω με ασθενείς, για παράδειγμα με παιδιά σε προεγχειρητικό και μετεγχειρητικό στάδιο για την αντιμετώπιση του στρες, να κοιτάζω ανοιχτές πληγές, συρίγγια, και διάφορες άλλες περιπτώσεις όπου εφαρμόζω αρωματοθεραπεία. Πιστεύω ότι όταν πιέζεις, ανοίγουν πόρτες, αλλά εξαρτάται και από το νοσοκομείο και τους διευθυντές του. M.Z.: Όσον αφορά τους γιατρούς, δέχονται την αρωματοθεραπεία ως συμπληρωματική θεραπεία; P.P.: Κάποιοι τη δέχονται, κάποιοι όχι. M.Z.: Ωστόσο είναι πολύ καλύτερη η κατάσταση στις μέρες μας από ότι πιο παλαιότερα… P.P.: Ναι, στην πόλη που ζω, οι δικού μου γιατροί είναι “οκ” με αυτό, τη δέχονται. Ίσως δεν την προτείνουν, αλλά τη δέχονται. Σε ένα διπλανό ιατρείο, έχουν προσλάβει μία εκπαιδευόμενή μου αρωματοθεραπεύτρια, η οποία βρίσκεται εκεί όλες τις ώρες, και συνεργάζεται με τους γιατρούς. Είναι ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα συνεργασίας. Ωστόσο, εξαρτάται από τους διευθυντές των κλινικών. Πολλοί διευθυντές δεν φροντίζουν να υπάρχουν και συμπληρωματικές θεραπείες στις κλινικές, καθώς πιέζονται οικονομικά και δυστυχώς δεν διαθέτουν χρήματα για αρωματοθεραπευτές ή ρεφλεξολόγους. M.Z.: Υπάρχουν κάποια περιστατικά θεραπείας με αρωματοθεραπεία που μπορείτε να μας πείτε; P.P.: Ένα περιστατικό που είναι στο μυαλό μου αυτή τη στιγμή… Μόλις τελείωσα τη θεραπεία σε ένα περιστατικό MRSA (Methicillin-resistant Staphylococcus aureus) Πρόκειται για ανθεκτικός στη μεθικιλλίνη χρυσίζων σταφυλόκοκκο. Μία εκπαιδευόμενή μου στην αρωματοθεραπεία μού τηλεφώνησε ζητώντας μου κάποια πολύ ισχυρά αιθέρια έλαια. Ρωτώντας τη για την περίπτωση, μου είπε ότι πρόκειται για τον άντρα της, ο οποίος είχε υποστεί ακρωτηριασμό στο πόδι μετά από κάποιο ατύχημα και είχε δημιουργηθεί αυτή η μόλυνση, εδώ και τρία χρόνια. Αρχικά ο ακρωτηριασμός είχε γίνει μέχρι τον αστράγαλο, ωστόσο επειδή δεν μπορούσαν να καταπολεμήσουν τη μόλυνση, αναγκάστηκαν να του κόψουν το πόδι μέχρι πριν το γόνατο. Η μόλυνση εμφανίστηκε πάλι και έτσι έπρεπε να κόψουν κι άλλο. Ούτε οι διάφορες θεραπείες με αντιβιοτικά ούτε οι συνεχείς ακρωτηριασμοί μπορούσαν να καταπολεμήσουν τη μόλυνση. Οι γιατροί συζητούσαν για ολικό ακρωτηριασμού του ποδιού. Εκείνος ήθελε να κρατήσει την άρθρωση του γονάτου έτσι ώστε να μπορεί να φορά τεχνητό μέλος, αλλά δεν μπορούσε, λόγω της μόλυνσης. Όταν τον είδαν οι μαθητές του προχωρημένου τμήματος αρωματοθεραπείας –το κορυφαίο επίπεδο εκπαίδευσης στην κλινική αρωματοθεραπεία – συγκλονίστηκαν. Χρησιμοποιήσαμε ισχυρά αιθέρια έλαια, τα οποία διοχετεύσαμε (με πιπέτες) αντλώντας τα σε κανάλια που είχαν δημιουργηθεί στο εσωτερικό του ποδιού του. Δώσαμε οδηγίες στη γυναίκα του, όλα όσα θα έπρεπε να κάνει κατά τη θεραπεία. Μετά από 3 χρόνια μόλυνσης από τον ανθεκτικό στα αντιβιοτικά χρυσίζων σταφυλόκοκκο, χρειάστηκαν μόνο οκτώ εβδομάδες για να καταπολεμηθεί εντελώς με αρωματοθεραπεία. Το τραύμα καθάρισε εντελώς, όπως αποδείχτηκε από τα δείγματα που πήραν για βιοψία για να ελέγξουν τη μόλυνση. Στη συνέχεια κάναμε μια θεραπεία για να δυναμώσει το δέρμα στην περιοχή. Μετά από τρεις μήνες, ο ασθενής ήρθε περπατώντας στο μάθημα του τμήματος αρωματοθεραπείας, κάτι που ήταν για όλους μας πολύ εντυπωσιακό και συγκινητικό. Είχαμε καταφέρει αυτό που το νοσοκομείο απέτυχε να κάνει! Υπάρχουν πολλά τέτοια περιστατικά, αλλά αυτό ήταν πράγματι πολύ συγκλονιστικό και δείχνει πώς η αρωματοθεραπεία μπορεί να κάνει τη διαφορά. M.Z.: Σας ευχαριστώ πολύ! Holistic Life 17

Holistic Life Παραδοσιακή Κινέζικη Ιατρική

Υπνηλία και Κινέζικη Ιατρική Γράφει ο Γιάννης Δημητρίου Καθηγητής της Ακαδημίας Αρχαίας Ελληνικής και Παραδοσιακής Κινέζικης Ιατρικής Υπεύθυνος Κινέζικης Ιατρικής των Κέντρων Vitality

σωστός και ποιοτικός ύπνος είναι απαραίτητος για την υγεία. Είναι γνωστό πως ο άνθρωπος μπορεί να επιζήσει χωρίς φαγητό αρκετές ημέρες δίχως ιδιαίτερα προβλήματα, αλλά το ίδιο δεν ισχύει και για τον ύπνο. Ο ύπνος, αναφέρει η Κινέζικη Ιατρική (ΚΙ) είναι μια γιν κατάσταση ηρεμίας, σε αντίθεση με την γιάνγκ κατάσταση της ανθρώπινης λειτουργίας κατά την ημέρα. Ανάλογα με την εποχή η Κ.Ι.συστήνει διαφορετικές ώρες ύπνου και διαφορετική διάρκεια ύπνου. Για παράδειγμα τα Κλασσικά Κείμενα του Κίτρινου Αυτοκράτορα αναφέρουν πως το χειμώνα ο άνθρωπος πρέπει να κοιμάται νωρίς το βράδυ και να ξυπνάει σχετικά αργά το πρωί (με τα δεδομένα της τότε εποχής, η φράση “αργά το πρωί” πιθανότατα σημαίνει 7-7:30 π.μ.).Την άνοιξη αντίθετα μπορεί να κοιμάται αργά και να ξυπνάει νωρίς, την ίδια ώρα με την ανατολή του ηλίου. Η υπνηλία σύμφωνα με την Κ.Ι. χαρακτηρίζεται κυρίως από παρατεταμένη διάθεση για ύπνο και ευκολία στη διακοπή του ύπνου. Υπνηλία μπορεί να παρουσιάζεται καθ’όλη τη διάρκεια του 24ώρου. Το σύνδρομο εμπλέκει τα συστήματα της καρδιάς, του σπληνός και των νεφρών. Για τους μη γνώστες της Κ.Ι. θυμίζουμε πως τα γνωστά όργανα καρδιά, νεφρά κτλ. δεν ταυτίζονται με τις έννοιες των οργάνων της Κ.Ι. Η ρίζα (κύριο αίτιο) του συνδρόμου της υπνηλίας είναι η ανεπάρκεια, ενώ οι παθολογικοί κλάδοι (κυρίως συμπτώματα) σχετίζονται με την υπερβολή. Ρίζα του συνδρόμου μπορεί να είναι η ανεπάρκεια της καρδιάς, του σπληνός και του νεφρικού γιάνγκ τσι, με συνέπεια την επιρροή της ικανότητας του πάσχοντος για καθαρή νοητική διεργασία. Οι κλάδοι υπερβολής του συνδρόμου, είναι κυρίως η υγρασία, η στάση αίματος και το ακάθαρτο φλέγμα. Οι παθολογικοί αυτοί παράγοντες εμποδίζουν την ομαλή ροή των μεσημβρινών και τις καθαρές σκέψεις. Ο ιατρός Λι Ντόνγκ Γιουάν στα Κείμενα του Σπληνός και του Στομάχου αναφέρει πως ‘όταν ο σπλήνας και ο στόμαχος είναι σε κατάσταση ανεπάρκειας, εμφανίζεται οκνηρία και υπνηλία’. Στα κλασσικά κείμενα Νταν Σι Καρδιακή Μέθοδος αναφέρεται πως ‘όταν ο σπλήνας και ο στόμαχος επηρεαστούν από την υγρασία, εμφανίζεται αίσθημα βάρους, νύστα, αδυναμία, οκνηρία και υπνηλία’. Από τα παραπάνω κλασσικά κείμενα γίνεται ξεκάθαρο πως όταν υπάρχει ανεπάρκεια του συστήματος του σπληνός και του στομάχου ή όταν τα παραπάνω συστήματα επηρεαστούν από την υγρασία, τότε και στις δύο περιπτώσεις μπορεί να εμφανιστεί το σύνδρομο υπνηλίας. Συμπερασματικά, ο παθολογικός μηχανισμός του συνδρόμου της υπνηλίας σχετίζεται κυρίως με την υγρασία, το ακάθαρτο παθογόνο, τη στάση του γιάνγκ τσι και τη μη ώθηση του καρδιακού γιάνγκ τσι. Επίσης σχετίζεται με την ανεπάρκεια του γιάνγκ τσι και τη μη εκπλήρωση του καρδιακού σεν. Όμως πρέπει να σημειωθεί πως κατά την πορεία του συνδρόμου αυτού, παρατηρούνται διάφορες παθολογικές αλληλοεπιδράσεις. Για παράδειγμα, στην περίπτωση ανεπάρκειας του σπληνικού τσι, επηρεάζεται αρνητικά ο μεταβολισμός και η μεταφορά των ουσιών στο σώμα, με αποτέλεσμα τα υγρά του σώματος να σταματούν και να σχηματίζεται ακάθαρτο φλέγμα. Το ακάθαρτο φλέγμα και η στάση αίματος, εμποδίζουν γενικότερα την κίνηση εσωτερικά στον οργανισμό. Αυτό μπορεί να επηρεάσει αρνητικά το τσι και το αίμα και να επιφέρει την κατανάλωσή τους. Επίσης μπορεί να οδηγήσει στην προσβολή του γιάνγκ τσι, στην ανεπάρκεια του καρδιακού γιάνγκ και στην ανεπάρκεια του σπληνικού τσι, δημιουργώντας ένα παθολογικό μείγμα υπερβολής και ανεπάρκειας. Σύμφωνα με την Κ.Ι. η υπνηλία οφείλεται σε ένα από τα παρακάτω τέσσερα σύνδρομα ή στο συνδυασμό τους. Σύνδρομο υγρασίας και προσβεβλημένου σπλήνα. Το σύνδρομο αυτό χαρακτηρίζεται από συμπτώματα όπως αίσθημα περίδεσης στην κεφαλή, συχνή επιθυμία για ύπνο, αίσθημα βάρους των μελών του σώματος, οίδημα των άκρων, ανορεξία, ζάλη και αίσθημα πληρότητας στο στήθος. Σύνδρομο εμποδίου αιματικής στάσης. Το σύνδρομο αυτό είναι σχετικά χρόνιο και συνήθως παρατηρείται κόπωση του πνεύματος (σεν) υπνηλία, κεφαλαλγία και ζάλη. Αιτιολογικός παράγοντας του συνδρόμου μπορεί να είναι και ο εξωτερικός τραυματισμός. Σύνδρομο ανεπάρκειας σπληνικού τσι. το σύνδρομο της ανεπάρκειας του σπληνικού τσι παρατηρούνται συμπτώματα όπως υπνηλία, κόπωση και αδυναμία, ειδικά μετά την λήψη τροφής. Επίσης ο ασθενής συχνά αναφέρει την παρουσία ασχημάτιστων κοπράνων. Το χρώμα του προσώπου είναι χλωμό και κίτρινο. Σύνδρομο ανεπάρκειας του γιάνγκ τσι. Το σύνδρομο αυτό χαρακτηρίζεται από συμπτώματα όπως γενική κόπωση, υπνηλία, θόλωση του σεν, νοητική κόπωση, αργή ομιλία, δυσανεξία στο κρύο, κρύα άκρα και αδύναμη μνήμη. Το χρώμα του προσώπου είναι λευκωπό. Από τα παραπάνω μπορεί κάποιος να συμπεράνει πως η υπνηλία είναι ένα σύμπτωμα που μπορεί να κρύβει μια πιο γενική παθολογία του οργανισμού. Κάτι τέτοιο δυστυχώς δεν μπορεί να αντιμετωπισθεί με την λήψη διεγερτικών όπως ο καφές ή άλλα φυτικά σκευάσματα. 18 Holistic Life

Λιβάνι

Holistic Life Βότανα

Το μαργαριτάρι της ερήμου Γράφει η Έρρικα Παπαβενετίου Γενικός Ιατρός - Ομοιοπαθητικός – Σύμβουλος Διατροφής Επιστημονικός Σύμβουλος της Neal’s Yard Remedies

o λιβάνι (Boswellia thurifera, Boswellia carteri) ή Frankincence στην αγγλική γλώσσα, προέρχεται από τον μικρό όμορφο θάμνο του γένους Boswellia. Έχει φύλλα με μυτερό σχήμα και παράγει το ρετσίνι του λιβανιού, άσπρο σαν γόμα, που όταν ξεραθεί παίρνει ένα πορτοκαλοκαφέ χρώμα. Το λιβάνι είναι μια λευκή δενδρόκολλα που πρέπει να αποσταχθεί για να πάρουμε το αιθέριο έλαιό του. Το «μαργαριτάρι της ερήμου», όπως αποκαλείται στη Μέση Ανατολή, μεγαλώνει εδώ και αιώνες σε άγονες περιοχές και ημι-ερήμους. Προέρχεται από την Κόκκινη θάλασσα και η παραγωγή του γίνεται στη Σομαλία, την Αιθιοπία, την Κίνα και την Ανατολική Αραβία. Σύμφωνα με ιστορικές πηγές, το λιβάνι παράγεται εδώ και 9.000 χρόνια και αποτελεί αντικείμενο σφοδρής εμπορικής διαμάχης ανά τους αιώνες. Απαραίτητο στην παρασκευή του θυμιάματος, χρησιμοποιήθηκε σε ανάμιξη με άλλα αρωματικά έλαια από τους αρχαίους Έλληνες, Ρωμαίους, Αιγύπτιους, Φοίνικες, Ασσύριους, Πέρσες και Βαβυλώνιους για τις θρησκευτικές τους τελετές. Ιστορικά, τα πρώτα προϊόντα με άρωμα λιβανιού ήταν ενυδατικές αλοιφές και κρέμες περιποίησης, καθώς και αρωματικές πούδρες και λάδια. Το αιθέριο έλαιο του λιβανιού έχει βαθιά αναγεννητικές ιδιότητες για το δέρμα. Σύμφωνα με τα αιγυπτιακά ιερογλυφικά, η χρήση του κάτω από τον καυτό αφρικάνικο ήλιο βοηθούσε το αφυδατωμένο δέρμα να ενυδατωθεί και εξαφάνιζε τις ρυτίδες. To λιβάνι αποτέλεσε το θεμέλιο της παγκόσμιας σημερινής βιομηχανίας αρωμάτων. Το μοναδικό του άρωμα οφείλεται στα πτητικά έλαια που περιέχει. Το λιβάνι σαν αιθέριο έλαιο έχει νότα μεσαία προς χαμηλή, δεν είναι τοξικό και δεν ερεθίζει το δέρμα. Η χρήση του απαγορεύεται στις εγκύους και στα παιδιά. Στην παραδοσιακή ιατρική πολλών λαών από την Περσία μέχρι την Κίνα, το λιβάνι θεωρούταν αποτελεσματικό κατά της πανούκλας και της λέπρας. Το αιθέριο έλαιο του λιβανιού χρησιμοποιείτο σαν διουρητικό, εμμηναγωγό, τονωτικό και αντισηπτικό του ουροποιητικού συστήματος. Θεωρήθηκε κατάλληλο για να κρατά το σώμα αγνό και καθαρό. Κατευναστικό για το νευρικό σύστημα, για το άγχος και την υπερένταση, χρησιμοποιήθηκε σαν ηρεμιστικό του αναπνευστικού συστήματος και επιβραδυντικό της αναπνοής. Για το δέρμα θεωρούταν από την αρχαιότητα κατάλληλο να καθαρίζει και απολυμαίνει μικρές κύστεις, φλεγμονές, να εξισορροπεί το λιπαρό και ακνεϊκό δέρμα. Σήμερα η σύγχρονη επιστήμη επαναφέρει το λιβάνι στην επικαιρότητα τόσο της Ιατρικής όσο και της Κοσμετολογίας. Έχει διαπιστωθεί ότι περιέχει κυρίως φυσικές αλκοόλες, μονοτερπένια, σεσκιτερπένια, και εστέρες, τα οποία έχουν αντισηπτικές, αντιφλεγμονώδεις και στυπτικές ιδιότητες. Σε κλινικές δοκιμές που έγιναν στην Ινδία, την Ιαπωνία, στο Σουδάν και στην Αίγυπτο το λιβάνι κρίθηκε αποτελεσματικό στην αντιμετώπιση της ελκώδους κολίτιδας, του βρογχικού άσθματος, της ηπατίτιδας C. Σε ερευνητικά εργαστήρια των ΗΠΑ διαπιστώθηκε ότι το λιβάνι έχει την δυνατότητα να «επιδιορθώνει» τις βλάβες του DNA. Στην ιδιότητα του αυτή αποδίδεται η αντιγηραντική του ικανότητα, που το κάνει τόσο πολύτιμο όπλο στην Κοσμετολογία. Στις μέρες μας, στο δυτικό κόσμο, οι ιατροί και οι επαγγελματίες υγείας, χρησιμοποιούν το λιβάνι για μεγάλο εύρος παθήσεων και κυρίως για αυτές που σχετίζονται με το στρες, καθώς έχει ηρεμιστικές ιδιότητες και μπορεί να χαλαρώνει τους ασθενείς και να επιβραδύνει την αναπνοή. Χρησιμοποιείται ακόμα στη θεραπεία του άσθματος και της βρογχίτιδας, ενώ η αποχρεμπτική του ιδιότητα καθαρίζει από τις βλέννες και σταματά την καταρροή. Οι αιμορροΐδες θεραπεύονται με λιβάνι όπως και οι πόνοι της περιόδου και οι κυστίτιδες. Οι αντισηπτικές του ιδιότητες θεραπεύουν τη λαρυγγίτιδα και την ιγμορίτιδα, ενώ έχουν ωφέλιμα αποτελέσματα στα έλκη, τα αποστήματα, τις πληγές και το τραυματισμένο δέρμα. Οι αναγεννητικές ιδιότητες του αιθέριου ελαίου βοηθούν στο έκζεμα, στην ακμή, στις ραγάδες, και στο άτονο ώριμο δέρμα. Τέλος χρησιμοποιείται και στο παραδοσιακό ινδικό σύστημα ιατρικής της Αγιουρβέδα για τον έλεγχο της οστεοαρθρίτιδας αλλά και της ρευματοειδούς αρθρίτιδας. Δυστυχώς όμως, όπως και αρκετοί άλλοι πολύτιμοι φυσικοί θησαυροί στις μέρες μας, έτσι και το «μαργαριτάρι της ερήμου» κινδυνεύει να εξαφανιστεί. Δυσοίωνες προβλέψεις ερευνητών όπως εκείνες του ολλανδικού πανεπιστημίου του Wageningen, επισημαίνουν πως η παραγωγή της πολύτιμης ρητίνης τείνει να μειωθεί κατά το ήμισυ στα επόμενα 15 χρόνια, εξαιτίας της μετατροπής των δασών σε καλλιεργήσιμες εκτάσεις και βοσκοτόπια και των πυρκαγιών που αφανίζουν χιλιάδες πολύτιμα δέντρα κάθε χρόνο. Ουσία ιερή που παραδοσιακά χρησιμοποιήθηκε για τον «εξαγνισμό», την απομάκρυνση των «κακών πνευμάτων» κινδυνεύει, όπως πολλά άλλα πολύτιμα προϊόντα της Γης μας, από τα «κακά» και, καθόλου μεταφυσικά, σύγχρονα «πνεύματα». Holistic Life 19

Holistic Life Ομοιοπαθητική

Ολιστική ογκολογία: Η σύγχρονη ελπίδα των πασχόντων Γράφει ο Δρ. Τάσος Βαρθολομαίος, Iατρός, PhD, MFHom

Ολιστική Ογκολογία, όπως μορφοποιείται σήμερα τόσο σε χώρες της ΕΕ όσο και στις ΗΠΑ και σε χώρες της Κεντρικής και Νότιας Αμερικής, χρησιμοποιεί τις καλύτερα τεκμηριωμένες συμβατικές θεραπευτικές (χειρουργική, χημειοθεραπεία, ακτινοθεραπεία,κτλ), αλλά και τις καλύτερα τεκμηριωμένες φυσικές θεραπευτικές. Ο στόχος είναι να αντιμετωπισθεί η διαγνωσμένη κακοήθης νόσος που εμφανίζεται συνήθως με την μορφή κακοήθους όγκου, αλλά και να προληφθούν οι υποτροπές (τοπικές ή με τη μορφή μεταστάσεων) και να μετριασθούν οι όποιες βλαπτικές επιδράσεις αυτής της ίδιας της συμβατικής θεραπευτικής στην γενικότερη οικονομία του οργανισμού και στην ποιότητα ζωής και την ευεξία του ίδιου του πάσχοντα. Η Ολιστική Ογκολογία ενθαρρύνει και υποστηρίζει ενεργά ένα πραγματικά υγιεινό τρόπο ζωής, ο οποίος να βοηθά ουσιαστικά τους αυτοθεραπευτικούς μηχανισμούς του οργανισμού στην πρόληψη και την έγκαιρη αντιμετώπιση του καρκίνου. Μέσα στα πλαίσια αυτά περιλαμβάνονται στρατηγικές ελέγχου των επιπτώσεων του stress, ενθάρρυνσης της φυσικής άσκησης, των δημιουργικών δραστηριοτήτων και του εμπλουτισμού της διατροφής με αντικαρκινικές τροφές. Μέσω αυτής της προσέγγισης ενδυναμώνεται το ανοσοποιητικό σύστημα, μετριάζονται οι χρόνιες φλεγμονώδεις παθήσεις που συντηρούν πολλές φορές παθολογικές δυναμικές προς την κατεύθυνση του καρκίνου, εξουδετερώνονται τοξικά προϊόντα του μεταβολισμού στον μεσοκυττάριο χώρο που ενθαρρύνουν τις διαδικασίες καρκινογένεσης, και αποκαθίστανται οι διαταραγμένες ορμονικές και νευροφυσιολογικές διαδικασίες, δηλαδή το σύστημα πληροφοριών του οργανισμού. H Ομοιοπαθητική έχει τις πιο τεκμηριωμένες προοπτικές, μεταξύ των εναλλακτικών θεραπειών, για να παίξει ένα ουσιαστικό ρόλο τόσο στην πρόληψη όσο και στη θεραπευτική του οργανισμού του καρκινοπαθούς και μπορεί να βελτιώσει σημαντικά την πρόγνωση. Εξάλλου, σύμφωνα με την Κλασσική Παθολογική Ανατομική, ο καρκίνος συνιστά «νόσο»που αφορά όλο τον οργανισμό, ενώ ο όγκος (καρκινωμα, σάρκωμα,κτλ) αποτελεί την εντοπισμένη «πάθηση», που είναι συνέπεια ασφαλώς της νόσου. Ενώ, όμως, η Συμβατική Ογκολογία επικεντρώνει το ενδιαφέρον της στον όγκο, την «πάθηση», η Ολιστική Ογκολογία επικεντρώνει και στα δύο: και στη «νόσο», δηλαδή στον οργανισμό σαν σύνολο, και βέβαια και στην «πάθηση» δηλαδή τον όγκο. Η Ομοιοπαθητική, σαν κατεξοχήν ολιστική πληροφορική προσέγγιση, μπορεί να επηρεάσει τόσο το σύνολο του οργανισμού του καρκινοπαθούς, που είναι και ο πιο καθοριστικός παράγοντας για την μακρόχρονη πρόγνωση, όσο και το μικροπεριβάλλον των καρκινικών κυττάρων, το οποίο είναι το πλέον αποφασιστικό για την τοπική εξέλιξη του όγκου αλλά και για την δυναμικότητα μετάστασης, σύμφωνα με την σύγχρονη ιατρική βιβλιογραφία. Τόσο η παραδοσιακή Ομοιοπαθητικη, όπως οικοδομήθηκε από τον Ιπποκράτη και τον Hahnemann, όσο και η μοντέρνα όπως διαμορφώθηκε από τον Reckeweg, την Βastide, τον Benveniste και άλλους εξέχοντες ακαδημαϊκούς, έχει την δυναμικότητα να υπεισέρχεται ευεργετικά σε όλα τα στάδια της πα20 Holistic Life

Ιστολογική εικόνα κακοήθους όγκου. Εντυπωσιάζει το μέγεθος και η χρωστικότητα των πυρήνων των καρκινικών κυττάρων, αλλά και η άτακτη διάταξή τους.

Μικροσκοπική εικόνα λοβιακού καρκινώματος του μαστού. Τα κακοήθη κύτταρα χάνουν τη συνοχή και οργάνωσή τους

θογένειας και εξέλιξης του καρκίνου. Ήδη η ιατρική βιβλιογραφία εμπλουτίζεται με ταχείς ρυθμούς στο πεδίο της Ολιστικής Ογκολογίας και αποτελεί πλέον, τουλάχιστον επιστημονικά, παράλειψη η μη χρησιμοποίηση αξιόπιστων και τεκμηριωμένων τομέων της Εναλλακτικής Ιατρικής στην αγωγή των καρκινοπαθών. Η ανάπτυξη και η εξέλιξη του καρκίνου στην Ολιστική Ογκολογία απεκδύεται με ραγδαίο ρυθμό από κάθε έννοια μυστηρίου, μια και η ολιστική, κυρίως ομοιοπαθητική, προσέγγιση μιλάει τις τελευταίες δεκαετίες όλο και περισσότερο τη γλώσσα της Κλασσικής Παθολογίας και Παθολογικής Ανατομικής και η σχετική ιατρική βιβλιογραφία (PubMed, κτλ) εμπλουτίζεται όλο και πιο γόνιμα στο πεδίο αυτό. Παράλληλα, η δογματικότητα και η απόρριψη της συμβατικής ιατρικής, που χαρακτήριζε σχολές ομοιοπαθητικής του παρελθόντος, έχει υποχωρήσει πλέον μπροστά στις νέες γνώσεις της επιστήμης και της τεχνολογίας και δεν επιτρέπει να υπεισέρχονται προκαταλήψεις από οποιαδήποτε πλευρά. Στην σημερινή επιστημονική – θεραπευτική πραγματικότητα, πλέον, επιβάλλεται: 1) να συμμετέχει ενεργά η Ομοιοπαθητική στην πρόληψη των παθήσεων, με έμφαση στο Ομοιοπαθητικό ιστορικό στους ετήσιους ελέγχους υγείας (check up) 2) να γίνεται η ενδεδειγμένη, ολιστικά και παθολογικά προσανατολισμένη, ομοιοπαθητική αγωγή σε όλους τους πάσχοντες από καρκίνο, παράλληλα με την ενδεικνυόμενη Συμβατική Ιατρική, η οποία είναι καθόλα σεβαστή.

Holistic Life Ομοιοπαθητική

Η Ομοιοπαθητική στο έλκος στομάχου Γράφει ο Λύσανδρος Μυγιάκης Ομοιοπαθητικός (Diploma British Institute of Homeopathy), διευθύνων στον Πολυχώρο Ομοιοπαθητικής Αθηνών

ιατρική σήμερα δέχεται ως αίτιο του έλκους του στομάχου, σε ποσοστό 75% των περιστατικών, το ελικοβακτήριο του πυλωρού. Η κλασσική αντιμετώπιση γίνεται με δύο ή τρία αντιβιοτικά μέχρι εξαφάνισης του ελικοβακτηρίου. Ωστόσο εάν αποτύχουν να το κάνουν τότε αναπτύσσεται ένα ανθεκτικό στα αντιβιοτικά στέλεχος του μικροβίου. Επίσης εάν το ανοσοποιητικό σύστημα του ατόμου είναι πεσμένο τότε το ελικοβακτήριο του πυλωρού μπορεί εκ νέου να κάνει την καταστροφική εμφάνισή του. Αυτή η πραγματικότητα καθώς και ο φόβος αρκετών ατόμων για την λήψη αντιβιοτικών και την άσχημη επίδραση που έχουν γενικότερα στην μικροβιακή χλωρίδα του εντέρου τους, κάνει την Ομοιοπαθητική μια αρκετά θελκτική εναλλακτική θεραπευτική προσέγγιση στο πρόβλημα του πεπτικού έλκους. Στο έλκος του στομάχου μπορούμε να έχουμε καλά αποτελέσματα με την Ομοιοπαθητική σε ποσοστό 70% των περιστατικών. Συνήθως θα χρειαστεί μια περίοδος θεραπείας περίπου έξι μηνών. Το Ελληνικό Repertory Ομοιοπαθητικής, δηλαδή το λεξικό συμπτωμάτων και φαρμάκων που χρησιμοποιούν οι περισσότεροι Έλληνες ομοιοπαθητικοί, αναφέρει πληθώρα φαρμάκων, συγκεκριμένα 117 που μπορεί να θεραπεύσουν το έλκος του στομάχου. Ανάμεσά τους κυρίαρχη θέση έχει το Arsenicum album, το Argentum nitricum, το Kali bichromicum, o Phosphorus, η Hydrastis Canadensis, το Chelidonium, το Psorinum, η Sepia κλπ. Το Ελληνικό Repertory επίσης αναφέρει και ομοιοπαθητικά φάρμακα και για αιμορραγικό έλκος, για επώδυνο έλκος, για έλκος από την καταπίεση των αιμορροΐδων, για έλκος σε αλκοολικούς, μετά από στεναχώρια, από φιλονικίες, από καρκίνο, κληρονομικό, κακοήθες, υποτροπιάζον κλπ. Για το ζήτημα του έλκους του στομάχου έχουν συγγράψει γνωστοί ομοιοπαθητικοί όπως ο Dr. Bonerot, ο Dr. John Clarke, o Dr. M. Rafeeque, η Dr. Elizabeth Wright Hubbard και άλλοι. Ο Άγγλος ομοιοπαθητικός Dr. John Clarke εκτός από τα αναφερθέντα φάρμακα χρησιμοποιούσε και ένα ειδικό ομοιοπαθητικό φάρμακο κατά του πόνου του έλκους. Ο Ινδός ομοιοπαθητικός Dr. M. Rafeeque προτείνει και φάρμακο για τον εμετό σε έλκος του στομάχου. Επίσης κατά την γνωστή αμερικανίδα ομοιοπαθητικό Dr. Elizabeth Wright Hubbard, τo γαστρικό και δωδεκαδακτυλικό έλκος συνήθως θα υποχωρήσουν μπροστά στα φάρμακα Anacardium, Arsenicum, Argentum nitricum, Calcarea phosphorica, Conium, Kali bichromicum, Graphites, Lycopodium, Phosphorus και άλλα παρόμοια. Εννοείται ότι το συγκεκριμένο άτομο θα λάβει μόνο ένα από τα αναφερθέντα φάρμακα, δηλαδή εκείνο που ταιριάζει στον οργανισμό του, που είναι όμοιο ως προς αυτόν. Ο ομοιοπαθητικός αφού λάβει ένα πλήρες ιστορικό του ασθενούς, δηλαδή με πολλές λεπτομέρειες

των ζητημάτων υγείας του ατόμου αλλά και της ψυχοσύνθεσής του, θα χορηγήσει το ενδεικνυόμενο ομοιοπαθητικό φάρμακο. Σε άτομα με οικογενειακό ιστορικό έλκους του στομάχου μπορεί να χρειαστεί και αντιμιασματική προσέγγιση με τα κατάλληλα ομοιοπαθητικά φάρμακα. Σύμφωνα με την Ομοιοπαθητική το έλκος είναι μια εκδήλωση του λεγόμενου συφιλιδικού μιάσματος. Αυτό δεν σημαίνει ότι ο ασθενής έχει αναγκαστικά κλινική σύφιλη αλλά ότι απλά μέσα στο ενεργειακό επίπεδο της ύπαρξή του υπάρχει κάτι κληρονομούμενο από τις περασμένες γενιές των προγόνων του. Και είναι γνωστό ότι η σύφιλη ταλαιπώρησε πάρα πολύ την ανθρωπότητα επί σειρά αιώνων. Επικουρικά στην Ομοιοπαθητική, ο ψευδάργυρος, το σελήνιο, το βήτα καροτένιο όταν χορηγούνται σωστά βοηθούν να ισχυροποιηθεί το ανοσοποιητικό σύστημα. Εξάλλου σε αυτό το ζήτημα σημαντική και γνωστή είναι και η συνεισφορά της Ομοιοπαθητικής. Επίσης ο χυμός του Cranberry και το αφέψημα ρίγανης μαζί φαίνεται ότι αναστέλλουν την ανάπτυξη του ελικοβακτηρίου. Επίσης η γεμμοθεραπεία μόνη ή και σε συνδυασμό με Ομοιοπαθητική μπορεί να έχει την δική της θετική επίδραση στην επίλυση του προβλήματος. Τα άτομα που έχουν λάβει δυνατές αντιβιώσεις για την καταπολέμηση του ελικοβακτήριου του πυλωρού θα πρέπει να εξισορροπήσουν την μικροβιακή χλωρίδα του εντέρου τους με προβιοτικά στις κατάλληλες δοσολογίες. Η ελάττωση του stress – ιδιαίτερα σε άτομα εργασιομανή - επίσης μπορεί να είναι μια κίνηση προς τη σωστή κατάσταση. Εδώ μπορεί να είναι πολύ χρήσιμα και τα ανθοϊάματα του Dr Bach ή και της Σκωτίας, δηλαδή τα Findhorn Flower Essences. Σε οποιαδήποτε περίσταση ο ασθενής στη μοναδικότητά του θα πρέπει να λάβει αυτό που χρειάζεται με ευρύ πνεύμα, χωρίς θεραπευτικούς φανατισμούς οποιουδήποτε είδους. Η κλινική προσέγγιση απαιτεί ευελιξία και όχι ακαμψία από μέρους του ιατρού ή του θεραπευτή. Τα αυστηρά πρωτόκολλα της αναλυτικής σκέψης έχουν θέση σε ερευνητικές εργασίες, αλλά συχνά δεν αποτελούν την αποκλειστική καθημερινή θεραπευτική πράξη των συμπληρωματικών θεραπευτικών, όπου η συνθετική προσέγγιση στη θεραπεία πολύ συχνά δίνει αρκετά καλά αποτελέσματα. Ο άνθρωπος, ο κάθε ξεχωριστός και μοναδικός ασθενής που στέκει μπροστά μας κάθε φορά είναι πάντα πολύ μεγαλύτερος και περισσότερο ανεξερεύνητος από όλα τα πρωτόκολλα που προσπαθούν να τον ερευνήσουν. Φυσικά μπορούμε πάντα να προσπαθήσουμε να τον ερευνήσουμε και με όλη την επιστήμη, την τέχνη και την αγάπη μας να τον θεραπεύσουμε, είναι όμως λάθος να νομίζουμε στα σοβαρά ότι μπορούμε και να τον ταξινομήσουμε, δηλαδή να τον περιορίσουμε σε προκατασκευασμένα νοητικά συστήματα. Αν το κάνουμε ο ασθενής θα εξακολουθήσει να είναι εκεί, μπροστά στο γραφείο μας, περισσότερο ή λιγότερο καλά, αλλά η ψυχή του θα απουσιάζει. Holistic Life 21

Holistic Life Ομοιοπαθητική

Τοποθέτηση οδοντιατρικών εμφυτευμάτων σε ασθενείς με οστεοπόρωση Η θεραπεία της οστεοπόρωσης με τη βοήθεια της ομοιοπαθητικής, της φυτοθεραπείας και της σωστής διατροφής Γράφει ο Μηνάς Ρηγάτος Χειρ. οδοντίατρος ειδ.ομοιοπαθητικός, εμφυτευματολόγος, περιοδοντολόγος Ομοιοπαθητικό Ινστιτούτο Γλυφάδας - www.homeodentist.gr

στεοπόρωση είναι η αποδόμηση της μάζας των οστών μας. Συμβαίνει όταν το σώμα μας δεν μπορεί να αναδομήσει καινούργιο οστό ή όταν μεγάλη ποσότητα παλαιού οστού αυτο-απορροφάται από το σώμα. Τα δύο βασικά δομικά χημικά συστατικά του οστού είναι ο φωσφόρος και το ασβέστιο. Όταν δεν παίρνουμε από την τροφή αρκετό ασβέστιο ή αν το ασβέστιο αυτό δεν μπορεί να απορροφηθεί σωστά από το πεπτικό μας σύστημα, ώστε να αφομοιωθεί από το σώμα, τα οστά μας γίνονται εύθραυστα και χάνουν την οστική τους πυκνότητα. Είμαστε λοιπόν, στην περίπτωση αυτή “υποψήφιοι ασθενείς” για οστεοπόρωση. Η οστεοπόρωση είναι μια «ύπουλη» νόσος που συνήθως περνάει απαρατήρητη. Μπορεί να διαπιστωθεί τυχαία ή μετά από ακτινογραφικό έλεγχο ή μετά από εμφάνιση αυτόματου κατάγματος, συνήθως του μηριαίου οστού. Οι βασικές αιτίες που προκαλούν οστεοπόρωση είναι: − Η πτώση των οιστρογόνων στις γυναίκες λόγω της εμμηνόπαυσης. − Η πτώση της τεστοστερόνης στους άνδρες μετά τα 70 χρόνια. − Η έλλειψη περιόδου στις γυναίκες για μεγάλα χρονικά διαστήματα (αμηνόρροια). − Η χρόνια χρήση κορτιζόνης σε καθημερινή δόση για περίοδο μεγαλύτερη των τριών μηνών. − Η λήψη ορμονών για μεγάλα χρονικά διαστήματα για τη θεραπεία του καρκίνου των μαστών ή του καρκίνου του προστάτη − Η λήψη διουρητικών φαρμάκων που αν δεν συνδυαστούν με σωστή διατροφή «στεγνώνουν» τον οργανισμό από μεταλλικά ιχνοστοιχεία. − Η έλλειψη βιταμίνης D. Η βιταμίνη D βοηθάει την απορρόφηση του ασβεστίου από το έντερο, ώστε το ασβέστιο να αφομοιωθεί από το σώμα. Έλλειψη της βιταμίνης D σημαίνει ελλιπή απορρόφησης ασβεστίου από το σώμα, υπερέκκριση PTH (ορμόνη παραθυρεοειδούς) ώστε η έλλειψη ασβεστίου στο σώμα να αναπληρωθεί από το ασβέστιο των οστών. − Υπερλειτουργία παραθυρεοειδών αδένων. Αυτοί είναι μικροί αδένες που εκκρίνουν μια ορμόνη, την ΡΤΗ που ρυθμίζει το μεταβολισμό του ασβεστίου στο σώμα. − Η κατανάλωση μεγάλης ποσότητας αλκοόλ. − Η έλλειψη σωματικής άσκησης ή η καθήλωση στο κρεβάτι για πολλούς μήνες λόγω χρόνιας νόσου. Μία στις πέντε Ελληνίδες πάσχει από οστεοπόρωση. Μία στις τρεις Ελληνίδες άνω των 45 ετών εμφανίζει οστεοπενία Η κλασική ιατρική προτείνει τη λήψη μεγάλων ποσοτήτων ασβεστίου κυρίως από το αγελαδινό γάλα και τη χρήση φαρμάκων όπως το ασβέστιο, η βιταμίνη D, η ορμόνη ΡΤΗ και τα διφωσφορικά. Τα φάρμακα αυτά βοηθούν τον ασθενή με οστεοπόρωση να αναδομήσει τα οστά του αλλά έχουν αρκετές παρενέργειες. Το ασβέστιο σε ποσοστό 30% προκαλεί αίσθημα ερεθισμού του εντέρου, φούσκωμα και μετεωρισμό. 22 Holistic Life

Στο British Medical Journal του Ιανουαρίου του 2008, δημοσιεύτηκε μία έρευνα όπου η λήψη ασβεστίου συνδέθηκε με αυξημένη εμφάνιση εμφράγματος σε εμμηνοπαυσιακές γυναίκες. Η παραθυρορμόνη ΡΤΗ προκαλεί ναυτία και μυϊκές κράμπες όταν λαμβάνεται για μεγάλο χρονικό διάστημα. Τα διφωσφορικά είναι εξαιρετικά επικίνδυνα φάρμακα γιατί προκαλούν νέκρωση του οστού της γνάθου. Το αγελαδινό γάλα είναι πολύ δύσπεπτο γάλα για μεγάλο αριθμό ασθενών. Το μη βιολογικό γάλα περιέχει ορμόνες και αντιβιοτικά και μόνο υγιεινό για τον άνθρωπο δεν μπορεί να θεωρηθεί. Το ίδιο ισχύει για τα μη βιολογικά γαλακτοκομικά προϊόντα (τυρί, γιαούρτι, κεφίρ, ξινόγαλα κλπ). Η λήψη ασβεστίου ζωικής προέλευσης έχει μια μεγάλη αντίφαση. Μεγάλη κατανάλωση ζωικών προϊόντων διαταράσσει τόσο τη χλωρίδα του στομάχου όσο και αυτή του εντέρου. Το έντερο ενός ατόμου που καταναλώνει πολλά ζωικά προϊόντα είναι ανίκανο να απορροφήσει σωστά το ασβέστιο. Με ποιούς τρόπους αντιμετωπίζουμε τον ασθενή με οστεοπόρωση, με τη βοήθεια της ολιστικής ιατρικής, ώστε να προετοιμάσουμε τη γνάθο του για την τοποθέτηση οδοντιατρικών εμφυτευμάτων; 1. Με την αλλαγή – βελτίωση της διατροφής του: Η μεγάλη κατανάλωση πρωτεϊνών που προέρχονται από το κρέας, το γάλα και τα γαλακτοκομικά, επηρεάζουν αρνητικά την οστεοπόρωση επειδή μεγάλο ποσοστό από το ασβέστιο που περιέχουν δεν απορροφάται από το έντερο. Είναι, λοιπόν, καλύτερα να χρησιμοποιούμε εναλλακτικές πηγές πρόσληψης ασβεστίου, όπως τα αμύγδαλα και το γάλα τους, τα ξηρά σύκα και τα δαμάσκηνα, οι σταφίδες, τα φουντούκια, το ταχίνι και το σουσάμι. Επίσης οι φακές, η σόγια, τα ρεβίθια και τα φασόλια. Από τα λαχανικά και τα φρούτα, το γκρέιπφρουτ, τα ακτινίδια, οι χουρμάδες, τα μανταρίνια, οι μπάμιες, το μπρόκολο, τα σύκα, τα πράσα, οι αγκινάρες, τα ραπανάκια και τα καρότα. Πρέπει να αποφεύγονται το σπανάκι, το κακάο και η σοκολάτα γιατί τα οξαλικά που περιέχουν απαγορεύουν την απορρόφηση του ασβεστίου. Να προτιμάμε ψάρια όπως η σαρδέλα, ο κολιός, ο γαύρος και ο σολομός αντί του κρέατος και των πουλερικών. 2. Με τη χορήγηση ασβεστίου εμπλουτισμένου με μαγνήσιο και φώσφορο από κατάλληλα φυτοθεραπευτικά σκευάσματα ώστε το ασβέστιο να είναι καλά ανεχτό από το έντερο και να απορροφάται καλύτερα. 3. Με τη χορήγηση βιταμίνης D3 φυτικής προέλευσης. 4. Με τη χορήγηση ομοιοπαθητικών φαρμάκων (π.χ. Silicea, Phosphorus, Calcarea carbonica, Calcarea phosphorica, Calcarica fluorica, Symphytum, Ruta και ΡΤΗ [ομοιοπαθητικό σκεύμασμα]) με σκοπό την καλύτερη απορρόφηση του ασβεστίου και τη γρηγορότερη πύκνωση της οστικής μάζας. Η χορήγηση ομοιοπαθητικών φαρμάκων εξατομικεύεται ανάλο-

γα με την περίπτωση. 5. Τη χορήγηση του ιδιοσυγκρασιακού ομοιοπαθητικού φαρμάκου του ασθενούς με σκοπό να αποκατασταθεί η ψυχοσωματική του ισορροπία και να βελτιωθεί η ζωτική του ενέργεια. Η χρήση της ομοιοπαθητικής αγωγής σε προ ή μετα-εμμηνοπαυσιακές γυναίκες βοηθάει σε πολύ μεγάλο βαθμό την αντιμετώπιση του προβλήματός τους. 6. Τη χορήγηση προληπτικής ομοιοπαθητικής και διατροφικής αγωγής ώστε ο ηλικιωμένος ασθενής να εξασφαλίσει πυκνή οστική μάζα σε όλη τη διάρκεια της ζωής του. Η αγωγή αυτή συνοδεύεται από καθημερινή ήπια γυμναστική που αποτελεί την «πανάκεια» για άτομα μεγάλης ηλικίας. Αυτό το θεραπευτικό σχήμα στερείται εντελώς παρενεργειών. Το εφαρμόζουμε τα τελευταία 20 χρόνια, βοηθώντας σε σημαντικό βαθμό τους ασθενείς, στους οποίους τοποθετούμε εμφυτεύματα, σε δύο βασικούς τομείς: α) να αποκαθίσταται η οστική τους μάζα και να θεραπεύεται η οστεοπόρωσή τους. β) να αποφεύγεται η αποτυχία των οδοντιατρικών εμφυτευμάτων σε βάθος χρόνου, καθώς το οστό της γνάθου που τα στηρίζει διατηρείται υγιές σε όλη τη διάρκεια της ζωής τους.

Ομοιοπαθητική για Οδοντιάτρους Συγγραφέας: Μηνάς Ε. Ρηγάτος Το βιβλίο αυτό επευθύνεται σε χειρουργούς οδοντιάτρους που θέλουν να αποκτήσουν βασικές γνώσεις ομοιοπαθητικής θεραπευτικής και φιλοδοξεί να τους δώσει τα εφόδια εκείνα που απαιτούνται για να εφαρμόσουν με επιτυχία την χρήση ομοιοπαθητικών σκευασμάτων στην καθημερινή κλινική τους πρακτική. Όλες οι συνταγογραφήσεις που αναφέρονται είναι έγκυρες και δοκιμασμένες τα τελευταία 20 χρόνια. Η έλλειψη παρενεργειών, τα άμεσα αποτελέσματα, το χαμηλό κόστος και η μείωση στο ελάχιστο της χρήσης αντιβιοτικών και αντιφλεγμονωδών φαρμάκων, είναι από τα βασικά πλεονεκτήματα της ομοιοπαθητικής θεραπευτικής. Πληροφορίες: 210 8943248.

www.homeodentist.gr

Holistic Life 23

Holistic Life Χειροπρακτική

Ιερό οστό Ιερολαγόνιος άρθρωση

Προβλήματα της ιερολαγόνιου άρθρωσης

Αριστερό λαγόνιο οστό

Γράφουν η Ελένη Σκαρπαθάκη, Δρ Χειροπρακτικής και ο Σταύρος Σκαρπαθάκης, Δρ Χειροπρακτικής

ιερολαγόνιος άρθρωση είναι μία μεγάλη άρθρωση σε σχήμα φασολιού. Στο ανθρώπινο σώμα υπάρχουν δύο ιερολαγόνιες αρθρώσεις, αριστερά και δεξιά. Η άρθρωση αποτελείται από το ιερό οστούν, που δέχεται το βάρος από τη σπονδυλική στήλη, και από το λαγόνιο οστό της πυέλου, που σταθεροποιεί το ιερό οστούν. Η άρθρωση αυτή είναι δυνατή και ενισχύεται από μεγάλους και ισχυρούς συνδέσμους που παρέχουν σταθερότητα. Η αρθρικές επιφάνειες της άρθρωσης συνήθως είναι ανώμαλες σε υφή, γεγονός που διευκολύνει στο κλείδωμα αυτής. Η ιερολαγόνιος άρθρωση είναι κατασκευασμένη ώστε να δέχεται υψηλά φορτία και να μεταφέρει την δύναμη τής βαρύτητας από την οσφυϊκή χώρα στα πόδια. Η κίνησή της είναι αρκετά περιορισμένη σε σχέση με άλλες αρθρώσεις του σώματος και διαφέρει

σημαντικά σε κάθε άτομο. Οι δύο ιερολαγόνιες αρθρώσεις συνεργάζονται στην κίνηση και λειτουργούν σαν μία μονάδα (δικόνδυλη άρθρωση). Βασική λειτουργία της άρθρωσης αυτής είναι η απορρόφηση των κραδασμών για τη σπονδυλική στήλη και η μετατροπή της ροπής των δυνάμεων στρέψης των κάτω άκρων, ώστε να μεταδίδεται η κίνηση προς τη σπονδυλική στήλη. Όπως κάθε άρθρωση του κάτω άκρου, έτσι και αυτή η άρθρωση, έχει την ιδιότητα να «αυτό-κλειδώνει» για να παρέχει σταθερότητα κατά τη βάδιση (όταν το πέλμα ωθεί το σώμα για βηματισμό, τη στιγμή που το πέλμα σπρώχνει το έδαφος). Αυτή η άρθρωση παρά τη βοήθεια που δέχεται από τους συνδέσμους και τους μύες που καταφύονται και εκφύονται στα οστά της, μπορεί να τραυματιστεί και

να προκαλέσει πρόβλημα στην ίδια την άρθρωση και να αλλοιώσει την ισορροπία του υπόλοιπου σώματος. Η συμπτωματολογία των προβλημάτων της Ιερολαγονίου άρθρωσης, πολλές φορές συγχέεται με προβλήματα της οσφυικής μοίρας (μέσης). Έρευνες έδειξαν, ότι 50-70% των προβλημάτων της μέσης οφείλονται στην ιερολαγόνιο άρθρωση. Αιτίες που μπορεί να προκαλέσουν πρόβλημα, είναι η άρση υπερβολικού βάρους, ένας τραυματισμός, οι απότομες στροφές και εμπρόσθια κάμψη, η κακή επαναλαμβανόμενη κίνηση της άρθρωσης, η λάθος στάση, οι αδύνατοι μύες του ισχίου, οι σφικτοί ιγνυακοί τένοντες. Έχει παρατηρηθεί ότι παρουσιάζεται περισσότερο πρόβλημα στην άρθρωση αυτή στις γυναίκες παρά στους άνδρες, και αυτό γιατί, η περιοχή της λεκάνης ευαισθητοποιείται λόγω ορμονικών αλλαγών

PULSE DYNAMICS - TEL: +30 210 9270807, FAX: +30 210 9011620

24 Holistic Life

(όπως της έμμηνου ρύσης, της εγκυμοσύνης, του τοκετού) και επηρεάζονται οι σύνδεσμοι, με αποτέλεσμα αν δεν γίνει ο ανάλογος έλεγχος και η απαιτούμενη αγωγή που τις περισσότερες φορές συνοδεύεται με συγκεκριμένες ασκήσεις όπου η περίπτωση το απαιτεί, είναι σίγουρο ότι θα δημιουργήσει κάποια στιγμή πρόβλημα στο μέλλον, έτσι τουλάχιστο λέει η βιομηχανική του σώματος. Να τονίσουμε ότι ένα οστό που μπορεί να κινηθεί κατά την διάρκεια του τοκετού είναι ο κόκκυγας που συνήθως επανέρχεται τις περισσότερες φορές μόνος του στη κανονική του θέση, υπάρχει όμως περίπτωση που ίσως χρειαστεί η βοήθεια της επιστήμης της χειροπρακτικής που με την ανάλογη ανάταξη να βοηθήσει. Γνωρίζουμε ότι ο κόκκυγας συνδέεται με το ιερόν οστού, και το ιερόν οστό με την ιερολαγόνιο άρθρωση, και φυσικό επακόλουθο μερικές φορές να επηρεαστεί έμμεσα όλη η περιοχή. Ας αναλύσουμε και να δούμε πιο προσεκτικά πως λειτουργεί η συγκεκριμένη άρθρωση για να έχουμε ισορροπία και φυσικά καλή υγεία. Ανατομία Τα δύο οστά της λεκάνης είναι πλατιά και μεγάλα και ονομάζονται ανώνυμα και συνάπτονται μεταξύ τους στην ηβική σύμφυση μπροστά, και πίσω με το ιερό οστούν. Το ιερόν οστούν αποτελείται από την συνοστέωση των πέντε ιερών σπονδύλων, τα σπονδυλικά τρήματα (οπές) που υπάρχουν, σχηματίζουν τον ιερό σωλήνα, ενώ στη βάση του ιερού οστού παρατηρούμε α) το άνω στόμιο του ιερού σωλήνα που δεξιά και αριστερά του σχηματίζεται η άνω σπονδυλική εντομή που με την απέναντι του τελευταίου οσφυϊκού σπονδύλου σχηματίζουν το εικοστό πέμπτο μεσοσπονδύλιο τρήμα (από τα τρήματα εκβάλουν τα νωτιαία νεύρα) και β) παρατηρούμε επίσης τις μεσοσπονδύλιες εντομές που σχηματίζουν τα πρόσθια και τα οπίσθια ιερά τρήματα από όπου περνούν τα ιερά αγγεία και νεύρα. Η ιερολαγόνια διάρθρωση ενισχύεται από τους παρακάτω συνδέσμους: τον πρόσθιο και τους δύο οπίσθιους (μακρύ και βραχύ) ιερολαγονίους, τους δύο ισχιοιερούς (μείζονα και ελάσσονα), το μεσόστεο ιερολαγόνιο και τον οσφυολαγόνιο σύνδεσμο. Μεγάλη σημασία έχει το ισχιακό τρήμα, από όπου διέρχεται ο απιοειδής μυς, το άνω και κάτω γλουτιαίο νεύρο, η άνω και κάτω γλουτιαία αρτηρία και φλέβα, η έσω αιδοιική αρτηρία και φλέβα, το οπίσθιο μηροδερματικό νεύρο και το ισχιακό. Στα δύο ανώνυμα οστά εκφύονται ή καταφύονται 36 μύες, στο κάθε ήμισυ του ιερού οστού 8 μύες και στον κόκκυγα 4 μύες. Για να διατηρηθεί η λεκάνη σε ισορροπία σε σχέση με τον κορμό, θα πρέπει να υπάρχει μία ισορροπιστική ενέργεια των μυϊκών συστημάτων που προσφύονται κάτω από αυτή, και προσφέρουν την σταθερότητα και το σχήμα της λεκάνης, στην όρθια στάση όσο και στη βάδιση, οι γλουτιαίοι μύες για παράδειγμα παίζουν μεγάλο ρόλο στην ισορροπία του κορμού. Η λεκάνη είναι ένα σταθερό κέντρο ισορροπίας και βάδισης και υπεύθυνη για την σωστή κινητικότητα του κορμού, και φυσικά των κάτω άκρων. Η ιερολαγόνιος άρθρωση περιβάλλεται από πολύ δυνατούς μύες, τους ιερονωτιαίους, τον πλατύ ραχιαίο, τον λαγονοψοιτη, τον μεγάλο γλουτιαίο και τον απιοειδή. Οι μύες αυτοί δεν κινούν την άρθρωση γιατί ο μηχανισμός κίνησης οφείλεται στις κινήσεις των οστών μετά από μεταβολές που παρουσιάζονται στο υπόλοιπο σώμα, καθώς και από τους ισχιοϊερούς τους ιερολαγονίους και τους μεσόστεους συνδέσμους που έχουν ιδιαίτερη μηχανική σημασία. Χειροπρακτική ανάλυση Όταν ο χειροπράκτης κάνει την ανάλυσή του στην σπονδυλική στήλη και συγκεκριμένα στη λεκάνη, θα διαπιστώσει πολλές φορές ότι το ένα πόδι έχει διαφορά μήκους από το άλλο. Αυτό οφείλεται σε διάφορες αιτίες όπως: 1) Ανατομικά κοντό πόδι, όπου επιβάλλεται να γίνει ακτινογραφία σε όρθια θέση για να γίνει η σωστή ανάλυση και μέτρηση για να τοποθετηθεί ειδικό πατάκι στο παπούτσι. 2) Ανατομικά προβλήματα που μπορεί να προκύψουν από σκολίωση, κύφωση, λόρδωση, μεταβατικό σπόνδυλο, (ιεροποίηση) κ.α. Η κάθε περίπτωση είναι διαφορετική και επηρεάζει την κλίση που παίρνει η λεκάνη και συγκεκριμένα τα ισχία και το ιερούν οστό. 3) Μία σύσπαση του απιοειδή μυός. 4) Από μία μηχανική αιτία, όπως ένα ατύχημα, κτύπημα, ένα χειρουργείο όπως μία δύσκολη αρθροπλαστική επέμβαση, και από πολλές άλλες αιτίες. Μπορείτε να δείτε αν κάποιος δικός σας άνθρωπος έχει κοντό πόδι με τον εξής τρόπο. Ξαπλώνει προύμυτα πάνω στο στομάχι του, με το κεφάλι να κοιτά προς τα κάτω και τα πόδια να εξέχουν από την άκρη του κρεβατιού, τότε πιέζετε ελαφρά τα τακούνια των παπουτσιών προς το κεφάλι, αυτό βοηθά να φύγει η χαλαρότητα που ίσως υπάρχει στους μύες των ποδιών. Τότε παρατηρείστε αν το ένα πόδι είναι πιο κοντό από το άλλο, αν ναι, τότε το πρόβλημα υπάρχει στη πλευρά που είναι το κοντό πόδι. Επισκεφθείτε ένα αναγνωρισμένο Χειροπράκτη, ο οποίος με την εξειδικευμένη γνώση που έχει, θα σας ενημερώσει για το πρόβλημα που έχετε και θα βοηθήσει στη λύση του όπου φυσικά είναι εφικτό, σε ορισμένες περιπτώσεις ίσως με μία συντρέχουσα ιατρική περίθαλψη. Η υγεία μας είναι σημαντική και εξαρτάται στις περισσότερες φορές από εμάς να την διατηρήσουμε. Είναι απαραίτητο να ακολουθούμε τις οδηγίες του Χειροπράκτη μας ή όποιου άλλου θεραπευτή έχουμε, όπως επίσης ένα πρόγραμμα θεραπευτικών ασκήσεων, πού επισπεύδουν την ανάκτηση της υγείας μας. Την αποφυγή υπερβολικής κάμψης, όταν ασχολείστε για παράδειγμα στο κήπο, τις απότομες στροφές. Προσοχή: όταν σηκώνετε ένα βάρος η πλάτη πρέπει να είναι ίσια, το βάρος κοντά στο σώμα και να σηκώνεστε με τα πόδια σας. Μπορείτε να μοιραστείτε την εμπειρία σας με την Χειροπρακτική με άλλους. Ενημερώστε τους για την σημασία που έχει η σωστή λειτουργία της σπονδυλικής στήλης και του νευρικού συστήματος που είναι το κλειδί της υγείας. Holistic Life 25

Holistic Life Ορθοκυτταρική ιατρική - από την Επιστημονική Ομάδα meta-pharm

Καταπολέμηση οστεοπόρωσης με φυσικές ουσίες

οστεοπόρωση είναι μια χρόνια, εξουθενωτική ασθένεια, κατά την οποία η μάζα και η ποιότητα του οστού μειώνονται. Τα οστά γίνονται πορώδη και εύθραυστα, ο σκελετός αποδυναμώνεται και ο κίνδυνος για κατάγματα αυξάνεται ραγδαία. Η απώλεια της οστικής μάζας συμβαίνει «αθόρυβα» και σταδιακά, συνήθως χωρίς συμπτώματα, μέχρι να συμβεί το πρώτο κάταγμα συνήθως στον καρπό, την σπονδυλική στήλη ή το ισχίο. Τα οστεοπορωτικά κατάγματα επηρεάζουν αρνητικά την ποιότητα της ζωής και συχνά οδηγούν σε πόνο, δυσλειτουργία και σε χειρότερες περιπτώσεις, σε θάνατο. Δεν θα πρέπει να αγνοούμε την επιρροή της ασθένειας αυτής στο συγγενικό περιβάλλον, καθώς θα πρέπει να αφιερώνουν χρόνο και ενέργεια βοηθώντας ένα άτομο της οικογένειάς τους που δεν μπορεί να είναι αυτόνομο. Περίπου 1 στις 3 γυναίκες άνω των 50, θα πάθουν ένα οστεοπορωτικό κάταγμα (πιο συχνά και από τον καρκίνο του μαστού), όπως και 1 στους 5 άνδρες άνω των 50 (πιο συχνά και από τον καρκίνο του προστάτη). Βασική ηλικία για τη δημιουργία ενός γερού σκελετού είναι η παιδική ηλικία και η εφηβεία, όπου το νέο οστό σχηματοποιείται πιο γρήγορα από ότι το παλιό οστό αποδομείται, κάνοντας τα οστά να γίνονται μεγαλύτερα και με μεγαλύτερη πυκνότητα. Αυτός ο ρυθμός ανάπτυξης συνεχίζει μέχρι τα μέσα της δεύτερης δεκαετίας όπου η μέγιστη οστική πυκνότητα έχει συνήθως κορυφωθεί. Η απώλεια οστικού ιστού ξεκινάει περίπου μετά την ηλικία των 40 ετών. Τις τελευταίες δεκαετίες, γιατροί και ερευνητές έχουν συλλέξει πολλά επιστημονικά δεδομένα σχετικά με τους παράγοντες κινδύνου για οστεοπόρωση. Ορισμένοι παράγοντες κινδύνου είναι οι εξής: 1. Το φύλο και η ηλικία. 2. Η κατασκευή του σώματος. 3. Η εθνικότητα. 4. Το οικογενειακό ιστορικό. 5. Οι ορμόνες του φύλου. 6. Η ανεπαρκής πρόσληψη ασβεστίου & βιταμίνης D. 7. Η χρήση φαρμάκων. 8. Ο τρόπος διαβίωσης (κάπνισμα, αλκοόλ κ.ά.). Πολλοί από αυτούς τους παράγοντες μπορούν να μειωθούν χάρη στην προσωπική δράση του καθενός. Για τους παράγοντες που δεν μπορεί να γίνει τίποτα (π.χ. φύλο, ηλικία), θα μπορούσε να υιοθετηθεί καλή διατροφή και σωστή άσκηση για να αυξηθεί η σκελετική υγεία. Πλήθος μελετών έχουν καταδείξει ότι η κατανάλωση ζωικών πρωτεϊνών σχετίζεται με αυξημένη απώλεια οστικής μάζας, κάτι που ευνοεί περισσότερο την ανάπτυξη οστεοπόρωσης. Η δρ Deborah Selmeyer, ειδικός που έχει ασχοληθεί με το θέμα, εξηγεί: «Οι ζωικές τροφές περιέχουν συστατικά που μεταβολίζονται στον οργανισμό σε πρόδρομα όξινων ουσιών, προάγοντας συνθήκες οξέωσης, που με τη σειρά της διεγείρει τη δραστηριότητα των κυττάρων που αποδομούν (οστεοκλάστες) τα οστά και ταυτόχρονα αναστέλλει τη δραστηριότητα των κυττάρων που σχηματίζουν νέο οστό (οστεοβλάστες)». Καταρρίπτεται συνεπώς η άποψη ότι το γάλα και τα παράγωγά του λειτουργούν ενισχυτικά για τα οστά, χάρη στο ασβέστιο που περιέχουν. Ο ανθρώπινος οργανισμός, στην προσπάθειά του να καταπολεμήσει τα οξέα χρησιμοποιεί ασβέστιο, το οποίο αντλεί από τα οστά, κάνοντάς τα ευάλωτα. Για αυτό, οι καταναλωτές τροφών που περιέχουν ζωικές πρωτεΐνες, έχουν και τα υψηλότερα ποσοστά καταγμάτων. Αξιοποιώντας τα συστατικά της φύσης έχουν δημιουργηθεί συνθέσεις σκευασμάτων, των οποίων η χρήση να μπορεί να βοηθήσει στην ανάπλαση των οστών και να αποτρέψει την ολική ή μερική μείωση της οστικής μάζας. Ένα τέτοιο σκεύασμα θα πρέπει να περιέχει στη σύνθεσή του Ασβέστιο/Μαγνήσιο (2:1), Βιταμίνη D (Καλσιφερόλη), αλλά και Πυρίτιο. Όταν μάλιστα οι παραπάνω ουσίες έχουν φυσική προέλευση, παρουσιάζουν άμεσα αποτελέσματα, καθώς έχουν ασύγκριτα μεγαλύτερη βιοδιαθεσιμότητα από ότι οι αντίστοιχες χημικής προέλευσης, οι οποίες επιπλέον μπορεί να έχουν και αρνητικές επιπτώσεις. Πολύ αποτελεσματικές ουσίες είναι το Ασβέστιο από φυσικές πηγές (κοράλλια, άλγη κ.ά.), το Πυριτικό οξύ από φυτά (μπαμπού, κ.λπ.) και το Μαγνήσιο από κοράλλια. Το Ασβέστιο από ορυκτά υλικά, από τις φυσικές πηγές θαλάσσιας άλγης (Lithothamnium) έχει υψηλή περιεκτικότητα σε μέταλλα και ιχνοστοιχεία που προέρχονται από το θαλασσινό νερό. Επίσης τα ίδια χαρακτηριστικά έχει και το Ασβέστιο που προέρχεται από μία ειδική ποικιλία θαλάσσιων κοραλλιών (Korallenart). Η ιονισμένη μορφή αυτών των ορυκτών υλικών και των ιχνοστοιχείων είναι μια 100% καθαρή ουσία απόλυτα οργανική, η οποία δεν περιέχει πρόσθετα και χημικά συστατικά και χρησιμοποιείται επιτυχώς κλινικά εδώ και πολλά έτη στην Ιαπωνία. Επίσης είναι γνωστό ότι το εκχύλισμα από το φυτό μπαμπού περιέχει ένα πολύ υψηλό ποσοστό πυριτικού οξέως - το οποίο ασκεί μια λειτουργία ανάπλασης στα οστά και στο συνδετικό ιστό και συνδυάζεται άριστα με το ασβέστιο. Ο συνδυασμός αυτός έχει μεγάλη σημασία σε σχέση με την σταθερότητα και την ευλυγισία των οστών – όταν ασκείται πίεση με ένα πάτημα, κίνηση, κάμψη ή στροφή στο κινητικό σύστημα. Η επάρκεια πυριτικού οξέως είναι πολύ σημαντικός παράγοντας για τα οστά, για την αποτελεσματική μεταφορά του ασβεστίου στα οστά και σε συνδυασμό με τα υπόλοιπα μεταλλικά στοιχεία που περιέχονται, επιτυγχάνεται μεγάλη σταθερότητα και ελαστικότητα των οστών. Τέλος, η βιταμίνη D3 είναι γνωστό ότι είναι ένας επίσης σημαντικός συντελεστής για την επαρκή πρόσληψη ασβεστίου. 26 Holistic Life

Holistic Life 27

Holistic Life Βοτανοθεραπεία

Η αρθρίτιδα και τρόποι αντιμετώπισής της Γράφει η Alison Cullen

ίναι γνωστό ότι σημαντικό ποσοστό ενηλίκων πάσχει από κάποια αρθριτική πάθηση, η οποία μπορεί να έχει μεγάλη ποικιλία συμπτωμάτων ενώ δεν υπάρχει καμία αποδεκτή συμβατική θεραπεία ή κάποια αποτελεσματική αγωγή που μπορεί να χορηγηθεί. Ευτυχώς όμως υπάρχουν φυσικά σκευάσματα που μπορούν να βοηθήσουν στην ανακούφιση ή ακόμη και στην απαλαγή από τα συμπτωμάτα. Υπάρχουν δύο κατηγορίες αρθρίτιδας: η ρευματοειδής αρθρίτιδα και η οστεοαρθρίτιδα. Αυτό δεν σημαίνει πάρα πολλά όταν κάποιος πονάει, ωστόσο διαφοροποιεί τους τρόπους αντιμετώπισης. Η ρευματοειδής αρθρίτιδα είναι αυτοάνοση ασθένεια. Το ανοσοποιητικό σύστημα μπερδεύεται και αρχίζει να επιτίθεται στα κύτταρα του σώματος αντί σε ιούς, μικρόβια, κλπ. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα τον σχηματισμό φλεγμονής και την επιδείνωση της κατάστασης των αρθρώσεων και των ιστών που δέχονται την επίθεση. Η βλάβη εξαπλώνεται καθώς οι χόνδροι και τα οστά σταδιακά καταστρέφονται. Ο πόνος μπορεί να είναι έντονος και αδιάκοπος. Η οστεοαρθρίτιδα πλήττει τις αρθρώσεις που «σηκώνουν» βάρος και συχνά προκαλείται από τη φθορά των αρθρώσεων αυτών λόγω αθλητικής δραστηριότητας, εργασίας που απαιτεί υψηλά επίπεδα σωματικής δραστηριότητας ή υπερβολικό βάρος. Ο χόνδρος που χωρίζει τις άκρες των οστών στις αρθρώσεις φθείρεται με αποτέλεσμα τα οστά να τρίβονται μεταξύ τους προκαλώντας πόνο και έτσι δημιουργείται φλεγμονή ενώ μερικές φορές θρυμματίζονται τα άκρα των οστών. Σε αυτές τις περιπτώσεις η κίνηση του σώματος περιορίζεται και γίνεται επώδυνη. Η ουρική αρθρίτιδα και η ποδάγρα έχουν να κάνουν με τη συγκέντρωση ουρικού οξέος στις μικρές αρθρώσεις των χεριών και των ποδιών, και μπορούν να εξεληχθούν σε πολύ επώδυνες καταστάσεις. Παραδοσιακά συνδέονται με την υπερβολική κατανάλωση οινοπνευματωδών ποτών, αλλά στην πραγματικότητα

μπορούν να επηρεάσουν οποιονδήποτε του οποίου το σύστημα είναι πολύ όξινο από την υπερβολική κατανάλωση κόκκινου κρέατος, καφεΐνης και επεξεργασμένων τροφίμων. Είναι δυνατό να κληρονομήσετε μια τάση να αποκτήσετε αρθριτικές παθήσεις, αλλά υπάρχουν και άλλοι παράγοντες που επηρεάζουν την ανάπτυξη της αρθρίτιδας. Είναι γνωστό ότι πολλοί από αυτούς μπορούν να αντιμετωπιστούν αποτελεσματικά με φυσικές μεθόδους.

Τι μπορείτε να κάνετε με τη διατροφή σας

Τα τρόφιμα τα οποία συμβάλλουν στη μείωση των συμπτωμάτων της αρθρίτιδας είναι: • Λιπαρά ψάρια • Πράσινα λαχανικά • Φυτικά έλαια • Προϊόντα ολικής άλεσης • Βρώμη • Φασόλια • Σύκα • Κολοκύθα, ηλίανθος και σουσάμι • Εξωτικά φρούτα όπως ανανάς, παπάγια, μάνγκο, γκουάβα Επιπλέον, τα τρόφιμα που πρέπει να αποφεύγονται ή να καταναλώνονται στις μικρότερες δυνατές ποσότητες είναι: • Γαλακτοκομικά • Κρέας • Εσπεριδοειδή • Λευκό αλεύρι • Λευκό ρύζι • Πατάτες, ντομάτες • Πιπεριές • Καφές

Χρήσιμες συμβουλές

Ασκηθείτε ελαφρά, αλλά φροντίστε να διατηρείτε τις αρθρώσεις σας ζεστές, καθώς ο κρύος ή υγρός καιρός προκαλεί συχνά αύξηση των συμπτωμάτων. Βάλτε άλατα «Νεκράς Θάλασσας» στο μπάνιο σας, καθώς αυτά βοηθούν στην αποβολή των τοξινών από τους ιστούς και απαλύνουν τον πόνο. Καλύτερα να κάνετε το μπάνιο αυτό πριν πάτε για ύπνο, παρά το πρωί. Σκεφτείτε ότι η μακροχρόνια χρήση της ασπιρίνης ή μη στεροειδών αντιφλεγμονωδών είναι γνωστό ότι προκαλεί ζημίες στους συνδετικούς ιστούς, αύξηση των επιπέδων του ουρικού οξέος και αναστέλλει την αποκατάσταση του χόνδρου, με αποτέλεσμα την επιδείνωση των αρθριτικών και ρευματικών συμπτωμάτων. Υπάρχουν βότανα που καταπολεμούν αποτελεσματικά τη φλεγμονή, χωρίς τις αρνητικές παρενέργειες των φαρμάκων.

Συμπληρώματα

Το αρπαγόφυτο είναι είναι γνωστό για την ευεργετική επίδρασή του στον φλεγμονώδη πόνο. Μπορεί να μειώσει την αίσθηση του πόνου και να βελτιώσει την κινητικότητα των ατόμων με ρευματοειδή αρθρίτιδα ή οστεοαρθρίτιδα μέσα στις πρώτες εβδομάδες της θεραπείας. Ένα από τα πολλά θετικά στοιχεία στη χρήση αυτού του βοτάνου είναι ότι σπάνια προκαλεί ενοχλήσεις στο στομάχι. Επιπλέον μπορεί να χρησιμοποιηθεί παράλληλα με συμβατικά φάρμακα ή άλλα βότανα και είναι επίσης κατάλληλο για μακροχρόνια χρήση. Όταν λαμβάνεται για περίοδο έξι μηνών ή περισσότερο, είναι πιθανό ότι θα επαναρυθμίσει τη λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος, η οποία είναι εξαιρετικά σημαντική στη ρευματοειδή αρθρίτιδα. Είναι, ωστόσο, κατάλληλο για όλες τις μορφές αρθρίτιδας και έχει αποδειχθεί ότι λειτουργεί αποτελεσματικά σε περιπτώσεις ουρικής αρθρίτιδας ή ποδάγρας. Σε πόνους στις αρθρώσεις, το αρπαγόφυτο μπορεί να χρησιμοποιηθεί μαζί με γλυκοζαμίνη, η οποία βοηθάει στην αποκατάσταση του χόνδρου και των συνδέσμων στις πληγείσες αρθρώσεις. Επιπρόσθετα, οποιαδήποτε αρθριτική ή ρευματική κατάσταση θα βελτιωθεί από τη μείωση των επιπέδων του ουρικού οξέος στο σύστημα και επομένως η τσουκνίδα (Urtica) είναι πάντα ένα χρήσιμο συμπλήρωμα σε οποιαδήποτε θεραπεία, καθώς βοηθά στη διάλυση του ουρικού οξέος και στη μείωση της επιβλαβούς οξύτητας στην κυκλοφορία του αίματος. Τέλος, συμπληρώματα μαγνησίου μπορεί να βοηθήσουν αν το ασβέστιο δεν απορροφάται καλά.

Εξωτερική εφαρμογή σκευασμάτων

Η εξωτερική εφαρμογή φυτικών σκευασμάτων μπορεί να προκαλέσει αύξηση της θερμοκρασίας και να έχει κατευναστικά αποτελέσματα. Ένα βότανο που έχει παραδοσιακά χρησιμοποιηθεί για επώδυνα οιδήματα, μώλωπες και τραυματισμούς είναι η Arnica montana το οποίο περιέχει λακτόνες οι οποίες του προσδίδουν αντιφλεγμονώδη δράση, εξαλείφοντας ταυτόχρονα τον πόνο.

Ολιστική αντιμετώπιση

Μια συνολική θεραπεία, που περιλαμβάνει ρύθμιση της διατροφής και του τρόπου ζωής, συμπληρώματα (προϊόντα με αρπαγόφυτο, γλυκοζαμίνη και τσουκνίδα) καθώς επίσης εξωτερική εφαρμογή με gel (άρνικα) για την άμεση ανακούφιση του πόνου, είναι η καλύτερη επιλογή για την αντιμετώπιση της αρθρίτιδας σε μακροπρόθεσμη βάση. 28 Holistic Life

Holistic Life 29

Holistic Life Διατροφή

Oι Θησαυροί της Καρδιάς (Μέρος ΙΙ)

Έλαιο Krill Γράφει ο Dr Ιωάννης Αδαμίχος ND,DO,DSc

την παρούσα συνέχεια του θέματός μας θα αναφερθούμε στο έλαιο Krill, κυρίως σε σχέση με την καρδιοαγγειακή υγεία. Το έλαιο Κrill της ανταρκτικής θεωρείται μια εξαιρετική πηγή ενίσχυσης και ανανέωσης του ανθρώπινου οργανισμού, γι’ αυτό και δίκαια πολλές φορές χαρακτηρίζεται ως το πολικό θαύμα! Το έλαιο Krill στην πραγματικότητα είναι ένα εκχύλισμα πολύτιμων λιπιδίων που προέρχεται από ένα μικρόσωμο λεπτεπίλεπτο οστρακόδερμο, ένα είδος μικρής άγριας γαρίδας (Euphausia superba) της ανταρκτικής. To Κrill γενικότερα είναι, όχι μόνο μια τονωτική και αντιγηραντική τροφή για τις υπεραιωνόβιες φάλαινες, αλλά και για πολλούς ανθρώπους κυρίως στις ανατολικές χώρες! Αυτή η μικρή άγρια γαρίδα, Εuphausia superba, ζει στα κρύα και αμόλυντα νερά της ευρύτερης περιοχής του ανταρκτικού ωκεανού και κολυμπά μέσα στο νερό κατά μεγάλα θαλάσσια σμήνη. Το έλαιο Κrill αποτελεί ένα δυναμικό συνδυασμό μοναδικών Ωμέγα 3 λιπαρών οξέων, ισχυρών αντιοξειδωτικών και πολύτιμων φωσφολιπιδίων! Η βιολογική του δράση και τα οφέλη που προκύπτουν στην ανθρώπινη υγεία είναι αποτέλεσμα της συνεργιακής δράσης των παραπάνω φυσικών στοιχείων. Τα Ωμέγα 3 λιπαρά οξέα που περιέχει (EPA και DHA) είναι σε φωσφολιπιδική μορφή, γεγονός που τα κάνει περισσότερο αποτελεσματικά και βιοδιαθέσιμα σε κυτταρικό επίπεδο, από εκείνα των ιχθυελαίων που είναι σε μορφή τριγλυκεριδίων. Είναι επίσης πολύ καλή πηγή ασταξανθίνης, που θεωρείται το πιο ισχυρό βιοδιαθέσιμο αντιοξειδωτικό καροτενοειδές. Το έλαιο Κrill επιπλέον μάς προμηθεύει με πολύτιμα φωσφολιπίδια όπως φωσφατιδική χολίνη (70%-75%), αλλά και φωσφατιδική σερίνη και ινοσιτόλη και σφιγγομυελίνη. Σε σχέση με τη θετική του δράση στο καρδιοαγγειακό σύστημα, μπορούμε να επισημάνουμε τα παρακάτω: -βοηθά στην διατήρηση των ομαλών επιπέδων χοληστερόλης -βοηθά στην μείωση της αυξημένης LDL, ενώ μπορεί να αυξάνει σημαντικά την προστατευτική HDL -βοηθά στην διατήρηση ομαλών επιπέδων αρτηριακής πίεσης -βοηθά στην ομαλή πηκτικότητα του αίματος και μπορεί να προστατεύσει από αρρυθμίες -μπορεί να συμβάλλει στη μείωση των φλεγμονών στο ενδοθήλιο των αρτηριών -μπορεί να προάγει την ελαστικότητα των αρτηριών και να εμποδίζει τον σχηματισμό αθηρωματικών πλακών Σε σχετικές κλινικές έρευνες που έγιναν στον Καναδά εμφανίσθηκαν πολύ θετικά αποτελέσματα στην βελτίωση του λιπιδαιμικού προφίλ των συμμετεχόντων που ελάμβαναν έλαιο Κrill και ασύγκριτα ευνοϊκότερα από εκείνους που ελάμβαναν ίση ποσότητα απλού ιχθυελαίου. Προσοχή! Άτομα που πάσχουν από κάποια ασθένεια ή βρίσκονται υπό φαρμακευτική αγωγή ή ιατρική ή νοσηλευτική φροντίδα, θα πρέπει να λαμβάνουν την άδεια του θεράποντος ιατρού πριν τη λήψη του έλαιου Krill. Eιδικά, άτομα που λαμβάνουν φαρμακευτική αγωγή που αφορά το καρδιοαγγειακό σύστημα (όπως αντιπηκτικά) να μην λαμβάνουν το συγκεκριμένο έλαιο χωρίς την άδεια του θεράποντος ιατρού. Άτομα που παρουσιάζουν αλλεργία στα οστρακοειδή, καθώς και οι έγκυες και θηλάζουσες να το αποφεύγουν. Bιβλιογραφία

-Βunea R,El Farrah K,Deutsch L,Evaluation of the effects of Neptune Krill Oil on the clinical course of hyperlipidemia.Altern Med Rev 2004:9:240-428 -Breslow J. n-3 fatty acids and cardiovascular disease.Am Clin Nutr 2006:83:1477S-1482S -Krill Oil Monograph ,Alternative Medicine Review, Vol 15, Numb 1 -The Healing Power of Neptune Krill Oil, Tina Sampalis MD, 2005 -Biology of Northen Krill,Geraint Tarling, Academic Press 2010 -Fatty acids facts,Part III:Cardiovascular Disease, Drug News Perspect,Dec 2008 -Krill oil supplementation increases plasma concentrations of eicosapentaenoic,Nutr Res 2009 -Omega-3 fatty acids and cardiovascular disease, Curr Opin Clin Nutr Metab Care,Mar 2007 -A review of omega 3 ethyl esters for cardiovascular prevention and treatment of increased blood triglyceride levels,von Schacky C,Vasc Health Risk Manag,2006.

30 Holistic Life

Holistic Life 31

Holistic Life Παρουσίαση

ΑΓΡΟΚΤΗΜΑ ΜΙΝΑ Παράδειγμα βιολογικής διαχείρισης και συνείδησης! Στηριζόμενη σε μια ανάμνηση παιδική από το κτήμα του παππού της στη Μεσσηνία, η Μίνα Φειδά αποφάσισε κάποια στιγμή στη ζωή της να ασχοληθεί με τη γη. Σήμερα τα 40 στρέμματά της στο Μαραθώνα, με κηπευτικά, δέντρα, αμπέλια και ζώα αποτελούν παράδειγμα βιολογικής διαχείρισης και συνείδησης.

πό το 1972, η επιθυμία της κας Μίνας να φέρει στην Αθήνα κάτι από την νοσταλγία της Μεσσηνίας που είχε γεννηθεί και είχε αγαπήσει τη γη από τις προτροπές του παππού της Γιάννη Φειδά, που την φιλοξενούσε τα καλοκαίρια σ’ ένα μικρό κτήμα στον Μεσσηνιακό κάμπο, στην Εύα, κοντά στην Αρχαία Μεσσήνη (Ιθώμη) και η πραγματική προσήλωσή της στην καθαρή γεύση των ελληνικών παραδοσιακών προϊόντων, την ώθησε στην αγορά των πρώτων δέκα στρεμμάτων, στην παραλία του Μαραθώνα. Από εκεί και ύστερα, η πορεία και η ανάπτυξη της οικολογικής γεωργίας, που στην αρχή φαινόταν κάτι τελείως δονκιχωτικό, επεισοδιακό, παράξενο, μέχρι σήμερα, που το κτήμα πενταπλασιάστηκε και έγινε μια μικρή Ανώνυμη Εταιρεία - γιατί ήθελε να είναι και επαγγελματικά σωστή, όπως τα προϊόντα και τα ζώα που καλλιεργούσε και έτρεφε- ο δρόμος ήταν πολύ μακρύς, δύσβατος, αλλά η ικανοποίηση του αποτελέσματος δεν είναι μικρή! «Δεν λέμε κερδοφόρα, αλλά όταν καταφέρνεις να περάσεις σε περισσότερους ανθρώπους το μήνυμα της καθαρότητας της γεύσης, του περιβάλλοντος και της ζωής σου γενικότερα, τότε τα νούμερα έχουν πολύ μικρή σημασία».

32 Holistic Life

Το 1994 ιδρύθηκε η ΟΑΚ Α.Ε και περιέλαβε μέσα της και τις εκτάσεις με τα ελαιόδεντρα από τη Μεσσηνία και τώρα πια παράγει το «εξαιρετικό» παρθένο ελαιόλαδο ψυχρής έκθλιψης. «Έτσι αισθανόμαστε πιο πλήρεις, πιο αυτάρκεις, γιατί μπορούμε να έχουμε μια μικρή βέβαια παραγωγή, που περιλαμβάνει όμως κηπευτικά, ένα εξαιρετικό κρασί, μαζί με παραδοσιακό τυρί από αρνίσιο - κατσικίσιο αγνό γάλα, και το εξαιρετικό παρθένο ελαιόλαδο». Τα προϊόντα του κτήματος διατίθενται σε μαγαζιά οικολογικών προϊόντων. Είναι επώνυμα και πιστοποιημένα από τη ΒΙΟ ΕΛΛΑΣ. «Επίσης, στην προσπάθειά μας να έχουμε καθαρά προϊόντα για τον εμπλουτισμό του εδάφους μας με βιολογικά ελεγμένα υλικά, μάς προέκυψε από χιλιάδες χιλιόμετρα μακριά, το «ζωντανό χώμα», πιστοποιημένο για την καθαρότητά του και από τον Δημόκριτο. Έχουμε την χαρά ότι αντιπροσωπεύουμε αυτά τα προϊόντα, για όποιους παραγωγούς ενδιαφέρονται, να δοκιμάσουν τη δύναμη και την καθαρότητά τους». Ένας βιολογικός κήπος στο Μαραθώνα Ο παππούς της είχε ένα μικρό κτήμα στο χωριό Εύα του μεσσηνιακού κάμπου. Εκεί πήγαινε για να ασχο-

ληθεί με τα δέντρα και τα αμπέλια του μετά τη δουλειά. Η μικρή Μίνα τον ακολουθούσε τα καλοκαίρια και πλάι του έμαθε όχι μόνο να αγαπάει τη γη, αλλά και κάτι που αργότερα το πέρασε ως μάθημα ζωής στους δύο γιους της: «Για να φας κάτι, πρέπει πρώτα να σκάψεις, να το φυτέψεις, να το ποτίσεις, να το κλαδέψεις και να μαζέψεις τους καρπούς». Οι αγαπημένες αυτές αναμνήσεις πήραν τη μορφή χειρόγραφου με τίτλο «Όταν τα πορτοκάλια γίνουν χρυσά» - μια μεσσηνιακή ηθογραφία. Για να μπορέσει το χειρόγραφο να εκδοθεί, χρειαζόταν αρκετά χρήματα. Η Μίνα Φειδά συγκέντρωσε σιγά-σιγά το ποσό «από το χαρτζιλίκι του σπιτιού». Το καλοκαίρι του 1972 όμως συντελέστηκε μια αλλαγή πορείας. Παραθερίζοντας με τα παιδιά της στο Μάτι, ανακάλυψε τη φύση του Μαραθώνα. «Οι πορτοκαλιές, οι λεμονιές, οι συκιές και οι ελιές μού θύμισαν έντονα τη Μεσσηνία». Τότε αποφάσισε να αγοράσει, με τα χρήματα που είχε συγκεντρώσει για την έκδοση του βιβλίου, δέκα στρέμματα γης. «Δεν εξέδωσα τελικά βιβλίο, αλλά φύτεψα αληθινές πορτοκαλιές». Ανάγκη για καθαρή τροφή Στην αρχή έκανε γεώτρηση και σημάδεψε τις θέσεις

των πρώτων δέντρων. Με τα χέρια της φύτεψε πορτοκαλιές, λεμονιές, κερασιές, βερικοκιές και αμυγδαλιές. Τι έλειπε από αυτόν τον τόσο προσωπικό κήπο; Ένα κιόσκι για να ξαποσταίνουν από τις δουλειές ή να τρέχουν εκεί με τις βροχές. Αρχικά, δεν υπήρχε σκέψη για εμπορική παραγωγή, «μόνο η ανάγκη για καθαρή τροφή, χωρίς φυτοφάρμακα και χημικά λιπάσματα, για την οικογένεια και τους φίλους. Γιατί, όταν αρρώστησε ο πατέρας μου, συνειδητοποίησα ότι κάτι δεν πάει καλά με τη διατροφή μας. Στις αρχές του ‘70, όσοι ασχολούμασταν με τη βιολογική καλλιέργεια μάς αποκαλούσαν τρελούς». Επέμεινε όμως και στα μέσα της δεκαετίας του ‘90 είχε ήδη στα χέρια της την επίσημη πιστοποίηση. «Τότε ξεκίνησα ένα δεύτερο, άτυπο, σχολείο που συνεχίζεται μέχρι σήμερα». Με το πέρασμα των χρόνων, αγόρασε μικρά κτήματα που συνόρευαν με το δικό της. Το γειτονικό αμπέλι έγινε μέρος του αγροκτήματος, σε ένα καινούργιο κομμάτι γης χτίστηκε το κοτέτσι και το μαντρί για τα πρόβατα και τα κατσίκια. Τα σαράντα στρέμματα έχουν πλήρη αυτάρκεια, εφόσον και η τροφή για τα «ζωντανά» σπέρνεται επιτόπου. Από αυτά, 12 στρέμματα καταλαμβάνουν τα κηπευτικά, 10 τα οπωροφόρα και 7 στρέμματα τα αμπέλια. Αυτό που μαγεύει τη Μίνα Φειδά είναι ότι «η γη σε κάνει να νοιώθεις ήρεμος. Βάζεις ένα σποράκι και αυτό μεγαλώνει, σου δίνει καρπό, σου δίνει πραγματικά ζωή. Είναι τρομακτικά δυνατό στοιχείο. Στη βιομηχανία πρέπει να δώσεις κόπο, μόχθο, δουλειά και πολλή αγάπη, για να μπορέσεις να φτιάξεις ένα σωστό προϊόν. Η γη αυτό το παράγει μόνη της, με λίγη αγάπη από εσένα, είναι φοβερό». «Αγρόκτημα Μίνα» είναι η φίρμα-εγγύηση στα προϊόντα που παράγει η Μεσσήνια γεωργός. Πρόκειται για βιολογικό ελαιόλαδο, για βιολογικά φρούτα, για βιολογικά κηπευτικά, ακόμη και για βιολογικό κρέας, αλλά και τυρί. Στο αγρόκτημα του Μαραθώνα, όπου βρίσκεται το πρωτότυπο άγαλμα της «Μάνας γης», η κ. Φειδά-Νταή έχει δημιουργήσει και ένα χώρο, όπου

προβάλλει τα βιολογικά προϊόντα της: «Έχω φτιάξει ένα “σχολείο”, όπως το λέω, όχι μαγαζάκι, για να έρχεται ο κόσμος και να βλέπει το κτήμα και τι παράγει. Αναρωτιούνταν διάφοροι εκεί “τι κάνει αυτή η γυναίκα; Δεν ξέρει και αφήνει τα χορτάρια να μεγαλώνουν;”. Νόμιζαν ότι δεν ξέρω. Τώρα, όμως, με το μαγαζάκι άρχισαν και προβληματίζονται. Βλέπουν τις αγνές δημιουργίες της γης και νομίζω ότι περνάει ένα μήνυμα στον κόσμο για την οικολογία και τα βιολογικά προϊόντα. Βέβαια, η σχέση του ανθρώπου με τη γη δεν είναι αυτή που θα έπρεπε. Κάθε ημέρα αποξενώνεται και περισσότερο. Εγώ, όμως, προσπαθώ να περάσω το μήνυμα. Και όσες φορές έχω βγει στη δημοσιότητα, το κάνω μόνο για να περάσω αυτά τα μηνύματα, γιατί είναι ό,τι καλύτερο μπορεί να υπάρξει». Η προσπάθεια που έχει ξεκινήσει πριν από 35 χρόνια, από το “Αγρόκτημα Μίνα”, στον χώρο του Μαραθώνα και στον Παραδεισένιο Μεσσηνιακό κάμπο με τις ασημόχρωες ελιές, φαίνεται ότι βρίσκει πολλούς υποστηρικτές της ιδέας της καθαρής τροφής και σκέψης και αυτό είναι το μεγαλύτερο “κέρδος” για τη μικρή μας μονάδα, που είχε το θάρρος να ξεκινήσει πριν από τόσα χρόνια με μηδενικές προοπτικές, αλλά με την πίστη στον “καθαρό λόγο” και “στην απλή λογική”. Πληροφορίες: Αγρόκτημα Μίνα: Θεσσαλίας 43, Μαραθώνας – τηλ.: 22940 55755 – 6944 834300 Το κτήμα είναι ανοικτό Παρασκευή – Σάββατο & Κυριακή, 9:00 με 19:00 (τηλ.: 22940 55499) Σημείωση: Μας έκανε θετική εντύπωση η ετικέτα του ελαιόλαδου με τα τα «Λίοδεντρα» του Βαν Γκoγκ, που συνοδεύονται από το στίχο του Ελύτη «…θα με φιλοξενήσεις / Απιθώνοντας πάνω στο τραπεζομάντιλο / Το ψωμί, τις ελιές και τη συνείδηση…» (από το Μικρό Ναυτίλο, 1985)

Holistic Life 33

Holistic Life Διατροφή

Βασιλικός πολτός Το θαύμα της φύσης, σύμμαχος της υγείας μας! Γράφει ο Σταύρος Ελοβάρης, Βιολόγος Α.Π.Θ.

βασιλικός πολτός είναι μία άσπρη κρεμώδης ουσία, ισχυρά όξινος, με ιδιάζουσα οσμή και υπόπικρη γεύση, εξαιρετικά θρεπτική, η οποία εκκρίνεται από τους υποφαρυγγικούς αδένες των νεαρών εργατριών μελισσών. Προορίζεται για τη διατροφή όλων των προνυμφών μέχρι της ηλικίας των 3 ημερών και των ενήλικων βασιλισσών [1, 2]. Οι βασίλισσες μέλισσες δεν γεννιούνται, αλλά γίνονται. Ζουν αποκλειστικά από τον βασιλικό πολτό και σε αυτόν οφείλουν το μεγάλο μέγεθος, τη γονιμότητα και τη μακροβιότητά τους. Είναι γεννημένες από τα ίδια αυγά με τις υπόλοιπες μέλισσες και το μοναδικό στοιχείο που τις διαφοροποιεί είναι η διατροφή τους. Αποτέλεσμα αυτής της διαφορετικής διατροφής, είναι ότι οι βασίλισσες είναι κατά μέσο όρο 42% μεγαλύτερες σε μέγεθος, ζουν 40-50 φορές περισσότερο και ταυτόχρονα, παράγουν περισσότερο από 2.500 αυγά καθημερινά, που αντιστοιχούν σε μέγεθος περισσότερο από 2,5 φορές τον όγκο τους. Η ονομασία “βασιλικός πολτός” δόθηκε το 1788 από τον διάσημο Ελβετό ζωολόγο Frannois Huber και προέρχεται από το γεγονός ότι οι προνύμφες που προορίζονται να γίνουν βασίλισσες, καθώς επίσης και οι ενήλικες βασίλισσες, τρέφονται αποκλειστικά με μεγάλη ποσότητα από την τροφή αυτή. Τη δεκαετία του ‘50, δύο προϊόντα από το μελίσσι προτάθηκαν ως διαιτητικά και θεραπευτικά για τον άνθρωπο: η γύρη και ο βασιλικός πολτός. Παίρνοντας ως έναυσμα τη διαφορά που υπάρχει ανάμεσα στη βασίλισσα μέλισσα και τις εργάτριες, όσον αφορά τον τρόπο ζωής τους αλλά και τη διάρκεια που ζουν, οι ερευνητές κατέληξαν σε πολύ ενδιαφέροντα συμπεράσματα για τα αποτελέσματα που έχει η χρήση αυτού του φυσικού δυναμωτικού. Συγκεκριμένα, ο βασιλικός πολτός είναι γνωστός από το 1954, όταν ο πάπας Πίος ο 12ος, ο οποίος πλησίαζε το θάνατο από βαθειά γηρατειά, κατανάλωσε βασιλικό πολτό και ανέκαμψε μυστηριωδώς. Από τότε οι φήμες για τις θεραπευτικές του δράσεις έχουν πάρει τεράστιες διαστάσεις. Οι αναλύσεις του βασιλικού πολτού που έχουν γίνει έδειξαν ότι ο μέσος όρος των κυριότερων συστατικών του είναι: υγρασία 67%, πρωτεΐνες 15,5%, σάκχαρα 12,5%, λιπαρές ουσίες 4% και τέφρα 1%. Αυτό, όμως, που δίνει τις εκπληκτικές ιδιότητες στο βασιλικό πολτό είναι η αφθονία σε βιταμίνες και ιδιαίτερα αυτές του συμπλέγματος Β, που είναι καθοριστικές για την καλή λειτουργία όχι μόνο του νευρικού μας συστήματος αλλά ολόκληρου του οργανισμού. Συγκεκριμένα, σε κάθε γραμμάριο περιέχονται: θειαμίνη (Β1) 3,9mg, ριβοφλαβίνη (Β2) 26,5mg, νιασίνη (Β3) 84mg, παντοθενικό οξύ 186mg, πυριδοξίνη (Β6) 2,4mg, ινοσιτόλη 100mg, βιοτίνη 1,7mg, φυλλικό οξύ 0,2mg. Επίσης σε διάφορες αναλογίες οι Β12, Α, D, E, K και C. Έχει αποδειχτεί ότι είναι η πλουσιότερη υγιεινή τροφή της φύσης. Επιδρά θετικά στον μεταβολισμό, στην ανάπτυξη και τη μακροζωία. Ρυθμίζει και εξισορροπεί τις λειτουργίες του οργανισμού, οξυγονώνει τα κύτταρα και αυξάνει τη φυσική αντίσταση στις εξωτερικές προσβολές αλλά και στις εσωτερικές ανωμαλίες. Αυξάνει τις σωματικές και πνευματικές δυνάμεις, τονώνει τη μνήμη, την αντοχή, τη γονιμότητα και τη σεξουαλική απόδοση. Ο βασιλικός πολτός παρέχει μία σειρά από θρεπτικά, ενεργητικά και μεταβολικά οφέλη. Βοηθά στη διατήρηση της υγείας, της ομορφιάς και της νεότητας, στις διάφορες λειτουργίες του σώματος και αυξάνει την αντοχή σε ασθένειες. Σε προβλήματα όπως η κόπωση και οι αϋπνίες, οι διατροφικές ελλείψεις και άλλα, μπορεί κανείς να βρει ισχυρό σύμμαχο. Ο βασιλικός πολτός μπορεί να δώσει ότι καλύτερο από τη φύση, χωρίς παρενέργειες. Ο βασιλικός πολτός δεν είναι θαυματουργή πανάκεια. Αυτό που ουσιαστικά προσφέρει είναι τα απαραίτητα θρεπτικά συστατικά στον οργανισμό και με αυτόν τον τρόπο εξισορροπεί τη λειτουργία του και βελτιώνει το μεταβολισμό. Βιβλιογραφία 1. Apiacta XXIX – Apimondia, 1995. 2. Apiacta XXXI – Apimondia, 1996. 3. B. de Belvefer and Gautrelet: 1989. «La gelee royale des abeilles» - Guy Tredaniel Editeur –Paris. 4. Donadieu, Y 1984. « La Gelee Royale» – Ed. Maloine: Les therapeutiques naturelles. 5. http://www.iatronet.gr/article.asp?art_id=5422. 34 Holistic Life

Holistic Life 35

Holistic Life Διατροφή

Παράγοντες που βλάπτουν το μεταβολισμό Γράφει η Κασσάνδρα Μουγιάκου, Ιατρός - Παθολόγος

ο σωματικό βάρος προδίδει την κατάσταση της υγείας του ατόμου. Ένα υπέρβαρο σώμα είναι σύμπτωμα διαταραγμένης πέψης και μεταβολισμού. Επιπρόσθετα, είναι δείγμα χρόνιας τοξίνωσης του οργανισμού. Η ρύθμιση του βάρους πρέπει να γίνεται μέσω της εξισορρόπησης των αιτιών που προκαλούν τα προβλήματα του ματαβολισμού, τα οποία οδηγούν στην αύξηση του βάρους. Ο οργανισμός έχει μια φυσική αντίσταση στο να χάνει κιλά γρήγορα επειδή το απότομο χάσιμο βάρους μπορεί να απελευθερώσει μεγάλο αριθμό τοξινών στην κυκλοφορία, οι οποίες μπορούν να προκαλέσουν σοβαρότατες παρενέργειες όπως ανεπάρκεια της λειτουργίας του ήπατος ή/και των νεφρών και έμφραγμα του μυοκαρδίου. Απαραίτητη προϋπόθεση για την ομαλή λειτουργία του μεταβολισμού είναι η σωστή απορρόφηση των βιταμινών και των ιχνοστοιχείων από τον οργανισμό. Γιατί μόνο όταν είναι διαθέσιμα όλα τα θρεπτικά συστατικά στη σωστή ποσότητα μπορεί ο οργανισμός να λειτουργήσει κανονικά. Τα άτομα που εκκρίνουν μεγαλύτερες ποσότητες ινσουλίνης από το πάγκρεας έχουν περισσότερες δυσκολίες στο χάσιμο βάρους σε σύγκριση με τα άτομα που παράγουν μικρότερες ποσότητες ινσουλίνης. Η υπερέκκριση αυτή είναι το αποτέλεσμα της αύξησης του σωματικού βάρους κι όχι η αιτία γι’ αυτό. Επίσης, η κατανάλωση επεξεργασμένων τροφών αυξάνει τα επίπεδα ινσουλίνης. Η ινσουλίνη μπλοκάρει τη ορμονο-ευαίσθητη λιπάση, η οποία είναι η ορμόνη που είναι υπεύθυνη για την απελευθέρωση του λίπους στην κυκλοφορία του αίματος, με σκοπό τη χρήση του για την παραγωγή ενέργειας. Άλλες αιτίες που οδηγούν στην αύξηση του βάρους: • Φαγητό τύπου φαστ φουντ • Υπερβολική εργασία • Έλλειψη άσκησης • Επίπονος τρόπος ζωής και κόπωση • Έλλειψη ύπνου • Ασταθείς διατροφικές συνήθειες • Τροφικές δυσανεξίες • Βαριά βραδινά γεύματα • Διεγερτικά όπως καφές, τσάι και τσιγάρα • Αλλαγή της δράσης των ορμονών λόγω της υψηλής περιεκτικότητας των τροφών σε φυτοφάρμακα και άλλα χημικά • Αντικαταθλιπτικά φάρμακα, φάρμακα κατά του διαβήτη, φάρμακα που επηρεάζουν τη λειτουργία της πέψης • Αναψυκτικά και ενεργειακά ροφήματα • Ανεπαρκείς ποσότητες νερού σε καθημερινή βάση • Κατανάλωση αλκοόλ • Αρνητική αντίδραση στο στρες • Φόβος και άλλες συναισθηματικές διαταραχές Μελέτες έδειξαν ότι τα άτομα που κοιμούνται τέσ36 Holistic Life

σερις ώρες ημερησίως είναι υπέρβαρα σε ποσοστό αυξημένο κατά 73% σε σχέση με τα άτομα που κοιμούνται 7-9 ώρες, τα άτομα που κοιμούνται 5 ώρες σε ποσοστό 50% και τα άτομα που κοιμούνται 6 ώρες σε ποσοστό 23%. Η έλλειψη ύπνου οδηγεί στην αύξηση της γκρελίνης, που στέλνει το μήνυμα της πείνας στον εγκέφαλο και στη μείωση της λεπτίνης, που καταστέλλει την όρεξη. Ένας πολύ σημαντικός παράγοντας που συνδέεται με τις μεταβολικές διαταραχές είναι οι κακές διατροφικές συνήθειες. Χρήσιμες συμβουλές για την κατανάλωση των γευμάτων: • Μην τρώτε όρθιοι. Μην τρώτε στο αυτοκίνητο. Θεμιτό είναι να τρώτε καθιστοί και σε τραπέζι. • Πριν καθίσετε, ηρεμείστε και χαλαρώστε. Πάρτε μερικές βαθειές αναπνοές. Χαμογελάστε και σκεφτείτε κάτι ευχάριστο. • Κλείστε την τηλεόραση και αντί αυτής βάλτε απαλή μουσική, κατά προτίμηση κάτι αργό, χαλαρωτικό. • Χρησιμοποιείτε μικρό πιάτο και βάζετε μικρές ποσότητες φαγητού. • Περιμένετε λίγο πριν αρχίσετε να τρώτε. Εάν το θεωρείτε σκόπιμο ευχαριστείτε νοερά για το φαγητό που βρίσκετε στο πιάτο σας και ζητείστε να σας κάνει καλό. • Τρώτε αργά, μασάτε καλά και αισθανθείτε τη γεύση του φαγητού. • Μην τρώτε με το ζόρι. Όταν αισθανθείτε ότι χορτάσατε σταματήστε. Αναλογιστείτε ότι το σώμα σας ενεργοποιεί όλο του το χημικό εργοστάσιο για να φέρει σε πέρας τη διαδικασία της πέψης. Εισαγάγοντας μικρές αλλαγές σε καθημερινή βάση σύντομα μπορείτε να καταφέρετε σημαντική βελτίωση στις διατροφικές σας συνήθειες, βοηθώντας τον οργανισμό σας στην καλυτέρευση ή στη διατήρηση της κατάστασης της υγείας. Σημαντικό βοηθητικό εργαλείο στη ρύθμιση του μεταβολισμού είναι η μέθοδος του βιοσυντονισμού με τη συσκευή Bicom. Με τη συσκευή Bicom δεν μένουμε μόνο στην ανίχνευση των παραγόντων που οδηγούν στη διαταραχή της πέψης και του μεταβολισμού, αλλά γίνεται θεραπεία εξισσορόπησής τους. Έτσι, εξισσοροπούνται οι τροφικές δυσανεξίες, οι ορμονικές δυσλειτουργίες, εξουδετερώνεται η επίδραση των επιβαρυντικών χημικών και τοξικών ουσιών, ενισχύεται η διαδικασία αποτοξίνωσης του οργανισμού, ενεργοποιείται η απορρόφηση των βιταμινών και των ιχνοστοιχείων ώστε να χρησιμοποιούνται στο μέγιστο από τον οργανισμό, τονώνονται οι επιμέρους μεταβολισμοί των πρωτεϊνών, των υδατανθράκων, του λίπους και των παγκρεατικών ενζύμων. Στο επόμενο άρθρο θα γίνει αναφορά στο ρόλο του γλουταμικού και ασπαρτικού οξέος στην αύξηση του βάρους, καθώς και στα σωματικά συμπτώματα της διαταραχής της λειτουργίας μεταβολισμού του ήπατος και της χοληδόχου κύστεως.

Holistic Life Διατροφή

Οι ευεργετικές επιδράσεις του βοτανικού τσαγιού (Flor•Essence) Από την επιστημονική ομάδα της Med Melon

άθε οργανισμός είναι ένα μοναδικό σύστημα και μπορεί να αντιδρά διαφορετικά. Το αποτέλεσμα του αποτοξινωτικού τσαγιού μπορεί να εξαρτάται από το πόσο σοβαρό είναι το πρόβλημα, τον τρόπο ζωής του ανθρώπου που το λαμβάνει, τις διαιτητικές του συνήθειες, κάποια άλλη φαρμακευτική αγωγή ή θεραπεία στην οποία μπορεί να υποβάλλεται και φυσικά στη συνέπεια του ασθενή και στην αποφασιστικότητά του να χρησιμοποιεί σωστά το τσάι. Παρά ταύτα, υπάρχουν κάποια συγκεκριμένα αποτελέσματα που σηματοδοτούν τη διαδικασία αποτοξίνωσης και το γεγονός ότι το τσάι αρχίζει να δρα: • Ο ύπνος μπορεί να βελτιωθεί, καθώς το βοτανικό μείγμα έχει ένα φυσιολογικό καταπραϋντικό αποτέλεσμα και ηρεμεί τον οργανισμό • H αποβολή-κάθαρση (μέσω του εντέρου και του ουροποιητικού) μπορεί να βελτιωθεί ή να σταθεροποιηθεί • O πόνος μπορεί να ελαττωθεί ή να εξαφανιστεί τελείως • H όρεξη μπορεί να αυξηθεί, καθώς οι γευστικές απολήξεις αρχίζουν να λειτουργούν ξανά, μετά τη βλάβη που έχουν υποστεί από χημειοθεραπεία ή ακτινοθεραπεία • H πνευματική διαύγεια μπορεί να γίνει πιο θετική και να υπάρξει μια γενική αίσθηση ευεξίας • Tα επίπεδα ενεργητικότητας μπορεί να αυξηθούν • Tα αποτελέσματα τυπικών ιατρικών εξετάσεων μπορεί να εμφανιστούν βελτιωμένα. Αυτές οι δράσεις-αποτελέσματα βασίζονται σε χιλιάδες μαρτυρίες ανθρώπων που έχουν χρησιμοποιήσει το τσάι. Κατά μέσο όρο, μερική πρόοδος μπορεί να παρατηρηθεί μετά από περίπου 3 έως 6 εβδομάδες καθημερινής χρήσης, με την προϋπόθεση ότι έχουν ακολουθηθεί οι οδηγίες χρήσης. Μια μικρή περίοδος αδυναμίας ή ναυτίας μπορεί να εμφανιστεί περιστασιακά κατά τη διαδικασία αποτοξίνωσης. Αυτό θα συμβεί στη διάρκεια της πρωταρχικής φάσης, όταν οι τοξίνες δεν έχουν αποβληθεί ακόμα από τον οργανισμό. Τα συμπτώματα αυτά θα εξαφανιστούν με την συνεχόμενη λήψη του τσαγιού. Τα προηγούμενα ογδόντα χρόνια εμπειρίας έχουν αποδείξει, ότι επιπρόσθετα σε ότι αναφέρθηκε πιο πάνω, αυτή η βοτανική φόρμουλα: • Είναι ένα ισχυρό διεγερτικό για το ανοσοποιητικό σύστημα • Μειώνει τις βλαπτικές παρενέργειες της χημειοθεραπείας και της ακτινοθεραπείας • Αποτρέπει τα βαρέα μέταλλα, τα φυτοφάρμακα και άλλες χημικές ουσίες να δηλητηριάσουν τον οργανισμό • Αποβάλλει τις εναποτεθείσες τοξίνες, ιδιαίτερα γύρω από τις αρθρώσεις. • Καταστέλλει τα εξογκώματα και το πρήξιμο (διόγκωση) και έχει μια αντιφλεγμονώδη δράση. Στη συνέχεια, παρατίθεται απόσπασμα μιας από τις πολυάριθμες έρευνες που πραγματοποιούνται για το Flor•Essence: Επιστημονικά αποτελέσματα Προκλινική και τοξικολογική μελέτη που διενεργήθηκε από το Ινστιτούτο Έρευνας Παραδοσιακών Μεθόδων Θεραπείας του Ρωσικού Υπουργείου Υγείας στη Μόσχα το 1997, οδήγησε στα ακόλουθα συμπεράσματα: Τσάι παρασκευασμένο με την ξηρή βοτανική φόρμουλα Flor•Essence: - Έχει διεγερτική δράση στο ανοσοποιητικό σύστημα, ειδικότερα στην ανοσία του κυττάρου. - Ενισχύει τη λειτουργική δραστηριότητα των μακροφάγων και των ουδετερόφιλων. - Βελτιώνει τη φυσική αντοχή και τη δυνατότητα έργου και προάγει την ανάκαμψη του οργανισμού μετά από εξάντληση. - Βελτιώνει την αντίσταση του οργανισμού ενάντια σε διάφορους εχθρικούς παράγοντες. - Έχει αντιτοξικές, γαστροπροστατευτικές, ηπατοπροστατευτικές και αντιυποξικές ιδιότητες. - Προστατεύει τα αγγεία και αποκλείει την ανάπτυξη έντονων φλεγμονών που προκαλούνται από χημικά. - Διατηρεί την ομοιόσταση αυξάνοντας τη νατριούρηση (ούρηση με περίσσεια νατρίου) χωρίς να μεταβάλλει την αποβολή ιόντων καλίου. - Διεγείρει την συμπεριφορά των πειραματόζωων, κρίνοντας από παραμέτρους άμεσης κινητικής δραστηριότητας. - Δεν προκαλεί μεταβολές στις ηλεκτροκαρδιογραφικές παραμέτρους και την αρτηριακή πίεση με οποιαδήποτε δοσολογία χρησιμοποιήθηκε στη μελέτη. - Δεν προκαλεί κανέναν σύμπτωμα δηλητηρίασης σε ποντίκια όταν εφαρμόστηκε σε δόσεις ίσες με μια, πέντε και δέκα φορές της μέγιστης θεραπευτικής δόσης. Απόσπασμα από το βιβλίο «Νιώθεις Καλά και Γίνεσαι Καλύτερα» της Paula Bakhuis, σελ. 42-43 (ελληνική έκδοση 2009), σχετικά με τη δράση του Flor•Essence. Holistic Life 37

Holistic Life Ρεφλεξολογία

Εργασιακό άγχος και Ρεφλεξολογία Γράφει ο Νίκος Λαδικός, Βιολόγος, Ρεφλεξολόγος (nik_bio@yahoo.gr)

ο θεραπευτικό αποτέλεσμα της Ρεφλεξολογίας στην αντιμετώπιση του εργασιακού άγχους, μελετήθηκε επιστημονικά για πρώτη φορά από τους Atkins RC. και Harris P. το 2008. Η έρευνα που πραγματοποίησαν υλοποιήθηκε στο Κέντρο Συμπληρωματικών Θεραπειών του Cardiff School of Health Sciences, του Πανεπιστημίου της Ουαλίας [1]. Το συμπέρασμα της έρευνας αυτής, ήταν ότι η Ρεφλεξολογία έχει πράγματι θετική επίδραση στην αντιμετώπιση του εργασιακού άγχους. Το εργασιακό άγχος (work related stress), είναι μία κατάσταση στην οποία συσσωρεύονται στρεσσογόνες (πιεστικές) καταστάσεις που σχετίζονται με την εργασία ή το άγχος που πηγάζει από μία συγκεκριμένη εργασιακή κατάσταση (Ross & Altmaier, 1994). Τα ευρήματα των ερευνών απέδειξαν ότι περισσότερο αγχωτική είναι η εργασία που περιέχει υπερβολικές απαιτήσεις και επιβάλλει πιέσεις, οι οποίες δεν αντιστοιχούν στις γνώσεις και τις ικανότητες των εργαζομένων και για τις οποίες δεν υπάρχει δυνατότητα επιλογής ή ελέγχου ούτε στήριξης από άλλους (Leka, Griffiths & Cox, 2004). Συμπτώματα του εργασιακού άγχους Τα συμπτώματα που συνδέονται με το εργασιακό άγχος διαχωρίζονται σε τρεις κατηγορίες: α) Τα σωματικά συμπτώματα. β) Οι ψυχολογικές εκδηλώσεις. γ) Οι συμπεριφορικές εκδηλώσεις. Τα σωματικά συμπτώματα, τα οποία εκδηλώνουν τα άτομα τα οποία εμφανίζουν εργασιακό άγχος, είναι αναλυτικά τα εξής: -- Κόπωση. -- Αϋπνία. -- Πονοκέφαλος. -- Υπέρταση. -- Αναπνευστικά προβλήματα (άσθμα, δύσπνοια, πόνος στο στήθος, βήχας). -- Μυϊκοί πόνοι. -- Προβλήματα πεπτικού συστήματος (κοιλιακοί πόνοι, δυσπεψία, διάρροια, ναυτία). -- Δερματικά προβλήματα (δερματίτιδες, ξηροδερμία, αλωπεκία). -- Ανορεξία. -- Εφιδρώσεις -- Ανωμαλίες περιόδου. -- Σεξουαλική ψυχρότητα, ανικανότητα. Οι συνηθέστερες ψυχολογικές εκδηλώσεις, των ατόμων που υφίστανται εργασιακό άγχος είναι: --Ευερεθιστικότητα. -- Έλλειψη ενδιαφέροντος για την ζωή. -- Αρρωστοφοβία. -- Αίσθημα αποτυχίας. -- Φόβος για το μέλλον. -- Δυσκολία στην συγκέντρωση του νου. -- Κλειστοφοβία. Οι συμπεριφορικές εκδηλώσεις, οι οποίες συνδέονται με το εργασιακό άγχος είναι: -- Αποφυγή της εργασίας. -- Αυξημένη κατανάλωση ουσιών (αλκοόλ, κάπνισμα, ηρεμιστικά). -- Επιθετικότητα προς τους συναδέλφους. -- Βουλιμία ή ανορεξία. -- Απουσία από την εργασία (absenteeism). -- Ροπή προς τα ατυχήματα. 38 Holistic Life

Δεδομένα στην Ελλάδα και στην ΕΕ α) Στατιστικά δεδομένα της ΕΕ σχετικά με το εργασιακό άγχος. - 28% των εργαζομένων παρουσιάζουν κατάσταση εργασιακού άγχους. - Ένας στους 5 εργαζόμενους παρουσιάζουν έντονη κόπωση ως αποτέλεσμα του άγχους στο χώρο εργασίας. - Ένας στους 8 εργαζόμενους παρουσιάζει συχνούς πονοκεφάλους, ως αποτέλεσμα του στρες στο χώρο εργασίας. - 20% των εργαζομένων που πάσχουν από καρδιαγγειακές παθήσεις έχουν βιώσει έντονες καταστάσεις εργασιακού άγχους. β) Ελληνικά δεδομένα σχετικά με το εργασιακό άγχος. Σύμφωνα με μια έρευνα που πραγματοποίησε η οργάνωση «Ευρωπαϊκό Ίδρυμα για τη Βελτίωση των Συνθηκών Διαβίωσης και Εργασίας», το 60% των Ελλήνων εργαζομένων ανέφεραν ότι η εργασία τους επηρεάζει την υγεία τους, σε ψυχολογικό και σωματικό επίπεδο, όταν ο μέσος όρος στις χώρες της ΕΕ των 27 είναι 35%. Το άγχος, καταγράφηκε ως ο πιο συχνά επιβαρυντικός παράγοντας για την υγεία τους, σε σχέση με την εργασία τους. Σύμφωνα με στοιχεία από το ‘’Εθνικό Δίκτυο για την Προαγωγή της Υγείας στο Χώρο Εργασίας’’(ΕΔΠΥΧΕ), η απουσία από την εργασία εξαιτίας του στρες, το 2010 έχει τετραπλασιαστεί σε σχέση με τα τελευταία χρόνια και υπολογίζεται ότι το ποσοστό αυτό θα συνεχίσει να αυξάνεται. γ) Συμφωνία-Πλαίσιο της ΕΕ για το εργασιακό άγχος. Στην Ευρωπαϊκή Ένωση, στις 8 Οκτωβρίου του 2004 υπεγράφη μία Συμφωνία-Πλαίσιο που αφορούσε στο εργασιακό άγχος από τους: i) John Monks, Γενικός Γραμματέας της ETUC. ii) Dr.Jungen Strube, Πρόεδρος της UNICEF. iii) Paul Reckinger, Πρόεδρος της UEAPME. iv) Rainer Plassmann, Γεν. γραμματέας του CEEP. Δεδομένου ότι το εργασιακό άγχος είναι μεταξύ των τεσσάρων σε συχνότητα αναφερόμενο πρόβλημα υγείας που σχετίζεται με την εργασία στην Ευρωπαϊκή Ένωση, ο στόχος της συμφωνίας ήταν να παρέχει στους εργοδότες και τους εργαζόμενους ένα πλαίσιο για τον εντοπισμό, την πρόληψη και τη διαχείριση των προβλημάτων στον τομέα αυτό. Ειδικότερα, η Συμφωνία-Πλαίσιο προτείνει μεθόδους για την εκπόνηση αμοιβαία αποδεκτών λύσεων για την αντιμετώπιση του εργασιακού άγχους - ιδίως σε επίπεδο εταιρείας. Η βαρύτητα που δίνεται στην Ελλάδα στην αντιμετώπιση του εργασιακού άγχους, φαίνεται και από το γεγονός ότι η Συμφωνία-Πλαίσιο για το εργασιακό άγχος της ΕΕ, προσαρτήθηκε στην Εθνική Γενική Συλλογική Σύμβαση Εργασίας (Ε.Γ.Σ.Σ.Ε) για τα έτη 2008-2009, ως ‘’αναπόσπαστο κομμάτι’’ της. Ερευνητικές μελέτες για την χαλαρωτική επίδραση της Ρεφλεξολογίας. Μέσω μίας ποικιλίας μετρήσεων, πολλαπλές μελέτες έχουν δείξει ότι η Ρεφλεξολογία επιφέρει χαλαρωτική επίδραση στον άνθρωπο. Το γεγονός ότι οι ρεφλεξολογικές τεχνικές πίεσης έχουν ως αποτέλεσμα να μειώνουν την ένταση στο άτομο που δέχεται Ρεφλεξολογία και να προκαλούν χαλάρωση σε αυτό, έχει ερευνητικά δειχθεί μέσω καταγραφών με Ηλεκτροεγκεφαλογραφήματα,

καθώς και μετρήσεων της διαστολικής και συστολικής πίεσης, του ρυθμού των σφυγμών και του βαθμού αισθήματος ανησυχίας. α) Μέτρηση των εγκεφαλικών κυμάτων μέσω ΗΕΓ. Το Ηλεκτροεγκεφαλογράφημα (ΗΕΓ) μετρά την ηλεκτρική δραστηριότητα του εγκεφάλου. Όταν ο άνθρωπος είναι ξύπνιος και σε εγρήγορση, η ηλεκτρική δραστηριότητα του εγκεφάλου αντικατοπτρίζεται σε ένα τύπο εγκεφαλικών κυμάτων απόλυτα διακριτό και διαφορετικό από όταν ο άνθρωπος βρίσκεται σε κατάσταση χαλάρωσης ή όταν κοιμάται. Πέντε διαφορετικές μελέτες [2-6], κατά τις οποίες καταγράφονταν μέσω ΗΕΓ τα εγκεφαλικά κύματα ατόμων τα οποία δέχονταν Ρεφλεξολογία, οδήγησαν στο συμπέρασμα ότι όταν ένα άτομο δέχεται αγωγή Ρεφλεξολογίας, σταδιακά αυξάνεται σε αυτό η δημιουργία άλφα και θήτα εγκεφαλικών κυμάτων, τα οποία ευθέως σχετίζονται και συνδέονται με την κατάσταση χαλάρωσης. Ρεφλεξολογικά εμπειρικά δεδομένα, έχουν δείξει ότι κάθε αποτέλεσμα σε ένα άτομο ως ανταπόκρισή του στην αγωγή Ρεφλεξολογίας, συγκεκριμένα εδώ η κατάσταση χαλάρωσης, όχι μόνον δεν έχει παροδικό χαρακτήρα αλλά διατηρείται σε βάθος χρόνου. Επομένως μπορεί να εξαχθεί το συμπέρασμα ότι η Ρεφλεξολογία ευθέως προάγει την κατάσταση χαλάρωσης στον άνθρωπο. β) Ένα άτομο το οποίο βρίσκεται σε κατάσταση άγχους, παρουσιάζει εκτός άλλων, υψηλή αρτηριακή πίεση, υψηλή συχνότητα σφυγμών και έντονη ανησυχία. Επιστημονικές μελέτες που έχουν διεξαχθεί σε άτομα τα οποία δέχτηκαν για ένα συγκεκριμένο χρονικό διάστημα Ρεφλεξολογία, έχουν δείξει τα εξής: Η διαστολική αρτηριακή πίεση, παρουσίασε αξιόλογη μείωση ή διακριτή μείωση ή απλή μείωση στα άτομα που μετείχαν σε 7 επιστημονικές μελέτες. Η συστολική αρτηριακή πίεση, παρουσίασε αξιόλογη μείωση ή διακριτή μείωση ή απλή μείωση στα άτομα που μετείχαν σε 9 επιστημονικές μελέτες. (Η συστολική αρτηριακή πίεση αποτελεί δείκτη μέτρησης της δραστηριότητας του συμπαθητικού νευρικού συστήματος.) Η συχνότητα των σφυγμών παρουσίασε αξιόλογη μείωση ή διακριτή μείωση ή απλή μείωση στα άτομα που μετείχαν σε 8 επιστημονικές μελέτες. Η ανησυχία παρουσίασε αξιόλογη μείωση ή διακριτή μείωση ή απλή μείωση στα άτομα που μετείχαν σε 9 επιστημονικές μελέτες.Τα ευρήματα από την παρακολούθηση των παραπάνω δεικτών μέσω επιστημονικών μελετών, οδηγούν έμμεσα αλλά αξιόπιστα στο συμπέρασμα ότι η Ρεφλεξολογία μπορεί να συνεισφέρει αποτελεσματικά στην χαλάρωση και στην ανακούφιση του άγχους σε ένα άτομο. Επιστημονικές μελέτες για την αντιμετώπιση των συμπτωμάτων του εργασιακού άγχους μέσω της Ρεφλεξολογίας. Εκτός από την απ’ ευθείας ανακούφιση από το άγχος μέσω της Ρεφλεξολογίας, πρέπει να ληφθεί υπόψη ότι η Ρεφλεξολογία αποτελεί μία ολιστικής μορφής θεραπευτική αγωγή. Με άλλα λόγια, κατά την διάρκεια μίας συνεδρίας Ρεφλεξολογίας μπορούν παράλληλα να προσεγγίζονται προς την ανακούφισή τους διαφορετικά προβλήματα υγείας. Κατ’ επέκταση, σε ό,τι αφορά στο εργασιακό άγχος είναι εφικτό μέσω της Ρεφλεξολογίας να αντιμετωπίζονται θεραπευτικά πολλαπλά συμπτώματά του. Μέσω ερευνητικών μελετών έχει δειχθεί επιστημονικά ότι μέσω της Ρεφλεξολογίας μπορεί να αντιμετωπισθεί θεραπευτικά το μεγαλύτερο μέρος των σωματικών συμπτωμάτων του εργασιακού άγχους. Αναλυτικότερα, ερευνητικές μελέτες έχουν δείξει ότι η Ρεφλεξολογία επιδρά θετικά εκτός άλλων στoν πονοκέφαλο [7], την αϋπνία [8-10], σε αναπνευστικά προβλήματα [11-13], σε προβλήματα του πεπτικού συστήματος [14-17], στους μυϊκούς πόνους [18] κ.α. Βιβλιογραφικές παραπομπές

1) Atkins RC., Harris P.,’’Using Reflexology to manage stress in the workplace: a preliminary study “. Complement Ther Clin Pract 2008 Nov; 14 (4):280-7. Epub 2008 Sep 25. 2) Putman, J. Sunde M. (1999). “Reflexology and its effect on the EEG at C3 and C4,” Journal of Neurotherapy, Vol. 3, No 2, 36-43. 3) N. Kannathal, Joseph K. Paul, C. M. Lim and K. P. Chua, “Effect of Reflexology on EEG - A Nonlinear Approach,” The American Journal of Chinese Medicine, Vol. 32, No. 4, 641-650, 2004: (PMID: 15481653). 4) “Physiological Measurements for Reflexology Foot Massage,” Yoshio MACHI1, Chao LIU1 and Maki FUJITA21 Dept. of Electronic Engineering, Tokyo Denki University, Japan. 5) Kannathal Natarjan, Rajendra Acharya U, Fadhilah Alias, Thelma Tiboleng and Sadasivan K. Puthusserypady, “Nonlinear analysis of EEG signals at different mental states,” BioMedical Engineering OnLine, 3:7, 16 March 2004: (PMID: 15023233). 6) Priya, M N and P K Sadasivan, “Dynamic reconstruction and analysis of EEG under the effect of reflexology,” In World Congress on Medical Physics and Biomedical Engineering, 24-29 August 2003, Sydney, Australia, 2003. 7) Brendstrup, Eva and Launsψ, Laila, “Headache and Reflexological Treatment,” The Council Concerning Alternative Treatment, The National Board of Health, Denmark,1997. 8)Song RH, Kim do H., “The effects of foot reflexion massage on sleep disturbance, depression disorder, and the physiological index of the elderly,” Taehan Kanho Hakhoe Chi. 2006 Feb;36(1):15-24. (Department of Nursing, Daejeon Health Science College). (PMID: 16520560). 9) McCullough CA, Hughes CM, McDonough SM, “The effectiveness of acupuncture and Reflexology in primary insomnia,” Focus on Alternative and Complementary Therapies 2005; 10:36. 10) Gao Wa. Wang Zhen, Liu Haige, “Preliminary Exploration of Treatment for Insomnia,” 1996 China Reflexology Symposium Report, China Reflexology Association, Beijing, pp. 7-8. 11) Petersen LN, Faurschou P, Olsen OT, Svendsen UG. “Asthma,” Ugeskr Laeger. 1992 Jul 20;154(30)*+:2065-8. Ugeskr Laeger. 1993 Feb 1;155(5):329-31. (PMID: 1509577). 12) Liang-cai, Pei, “Observation of 58 Infantile Pneumonia by Combined Method of Medication with Foot Massage, A Clinical Analysis of 132 Cases,” (1996 Beijing International Reflexol ogy Conference (Report), China Preventive Medical Association and the Chinese Society of Reflexology, Beijing, 1996, p. 34. 13) Hui-xian, Duanmu, “A Clinical Analysis of Foot Reflexology for Treatment of 45 Cases with Infantile Asthma,” 1994 China Reflexology Symposium Report, China Reflexology Association, Beijing, October 1994, pp. 41 - 43 (Health Center for Women and Children, Haimen, Jiangsu Province, China). 14) Yuru, Yang; Lingyun, Chao; Guangling, Meng; Scuwe, Cao; Jia-Mo, Hao and Suhui, Zhang, “Exploring the Application of Foot Reflexology to the Preventions and Treatment of Functional Constipation,” 1994 China Reflexology Symposium Report, China Reflexology Association, Beijing, p.62. 15) Leila Ericksen, “Using reflexology to relieve chronic constipation,” FDZ Research Committee Sygeplejerksen (Danish Journal of Nursing) 24th June 1992. 16) Zhi-wen, Gong and Wei-song, Xin, “Foot Reflexology in the Treatment of Functional Dyspepsia: A Clinical Analysis of 132 Cases,” (19)96 Beijing International Reflexology Conference (Report), China Preventive Medical Association and the Chinese Society of Reflexology, Beijing, 1996, p. 37. 17) Ma Dongmei, CAO Hui-min, Duan Feng-lian, “Foot Massage therapy reflection of the impact of peptic ulcer patients; Influence of foot massage reflection therapy on peptic ulcer patients,” Nursing Research, 2006 22. 18) F. Quinna, C.M. Hughesb, and G.D. Baxter, “Reflexology in the management of low back pain: A pilot randomised controlled trial,” Health and Rehabilitation Sciences Institute, University of Ulster,United Kingdom, Complementary Therapies in Medicine, 2007.

Holistic Life 39

Holistic Life Βιo-Ηλεκτρομαγνητική Ενέργεια

Άνοια, άγχος και ρυθμιστής Βιο-Ηλεκτρομαγνητικής Ενέργειας Γράφει η Δρ. Ανδρούλλα Σπίριτου Κοντίδου M.D. Δερματολόγος-Αφροδισιολόγος- Δερματοχειρουργός - Aισθητική δερματολογία Αντιπρόσωπος της Bemer Group Int. Eλλάδας και Κύπρου

ε τους ρυθμούς που ζούμε και τις απαιτήσεις που έχουμε στην ζωή μας, γινόμαστε όλο και πιο ανήσυχοι, γεμάτοι άγχος. Οι αρνητικοί, πεσιμιστές άνθρωποι αγχώνονται εύκολα και υποφέρουν από στρες και κατάθλιψη. Αυτό έχει σαν συνέπεια να επιβαρύνουν τον εγκέφαλό τους, ακόμη και να μειώνουν την μνήμη τους, είτε σε μικρό ή και σε μεγαλύτερο βαθμό. Η ήπια απώλεια μνήμης θεωρείται φυσιολογική και επέρχεται με το γήρας. Τα σοβαρότερα περιστατικά που πάσχουν από απώλεια μνήμης, από άνοια είναι αυτά που πάσχουν από Αλτσχάιμερ. Περίπου 15% -20% των ηλικιωμένων παρουσιάζουν ήπιας μορφής άνοια. Τα άτομα αυτά δεν θυμούνται σημαντικά πράγματα (όπως ονόματα, ημερομηνίες, πού έχουν τοποθετήσει διάφορα αντικείμενα κτλ.). Οι επιπτώσεις του χρόνιου στρες, της κατάθλιψης, των αρνητικών συναισθημάτων απασχολούν έντονα τους ερευνητές λόγω των δυσλειτουργιών που προκαλούν στον εγκέφαλο. Το χρόνιο στρες, ο θυμός και όλα τα αρνητικά συναισθήματα επηρεάζουν τις νευρωνικές δομές του εγκέφαλου που τυγχάνει ταυτόχρονα να ελέγχουν και τη μνήμη. Οι παθολογικές αλλοιώσεις στον εγκέφαλο που σχετίζονται με προβλήματα μνήμης και Αλτσχάιμερ, αυξάνονται με την πάροδο της ηλικίας. Είναι πολλά τα δεδομένα που δείχνουν τις επιβλαβείς τους συνέπειες για τον εγκέφαλο, τη μνήμη και τις νοητικές ικανότητες γενικότερα. Οι ερευνητές κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι οι άνθρωποι που παίρνουν την ζωή πιο χαλαρά, προσβάλλονται λιγότερο από την νόσο του Αλτσχάιμερ, παρά αυτοί που συνήθως είναι ευέξαπτοι, θυμωμένοι, αρνητικοί, καταθλιπτικοί, ανήσυχοι και γενικότερα αγχωμένοι. Δυστυχώς σήμερα παρατηρείται σημαντική αύξηση αυτής της νόσου. Από ότι φαίνεται η αύξηση αναμένεται να είναι δραματική λόγω του τρόπου ζωής μας. Για αυτό και είναι σημαντικό να το κατανοήσουμε και να επιβάλουμε ριζικές αλλαγές στον τρόπο ζωής μας. Χρειάζεται να ελαχιστοποιήσουμε όλες τις καταστάσεις που μας επιβαρύνουν με την βοήθεια ειδικών,

40 Holistic Life

με την αλλαγή τρόπου ζωής και σκέψης. Η πρόληψη είναι η καλύτερη θεραπεία! Ο κάθε άνθρωπος είναι υπεύθυνος για τον εαυτό του. Ερευνητές απέδειξαν ότι με τις εφαρμογές του Ρυθμιστή Βιοηλεκτρομαγνητικής Ενέργειας μπορούμε να δώσουμε λύσεις στα προβλήματά μας - μεταξύ των οποίων, του άγχους και της κατάθλιψης - και ακόμα μπορούμε να βελτιώσουμε και τις επιπτώσεις της νόσου Αλτσχάιμερ ή άλλων σοβαρότερων εγκεφαλικών και νευρολογικών καταστάσεων. Η μέθοδος αυτή λειτουργεί χωρίς περιορισμούς και παρενέργειες. Επιδρά μέσω των νευρώνων με θετικά αποτελέσματα. Βελτιώνει την αιμάτωση και την οξυγόνωση του εγκεφάλου και ολόκληρου του οργανισμού μας. Ενεργοποιεί την κυτταρική μεμβράνη και τον μεταβολισμό των κυττάρων, αυξάνει την ΑΤΡ, την ενέργεια του κυττάρου. Μετατρέπει το όξινο περιβάλλον σε αλκαλικό. Εξουδετερώνει τις ελεύθερες ρίζες δρα ως αντιοξειδωτικό. Γενικότερα βοηθά την καλύτερη και σωστότερη λειτουργία του οργανισμού μας. Ανοίγει τα τριχοειδή αγγεία σε μόνο δύο λεπτά και έτσι βελτιώνει το κυκλοφορικό μας, με αποτέλεσμα την καλύτερη αιμάτωση, ανανέωση και ενεργοποίηση της άμυνας του οργανισμού και του νευρικού συστήματός μας και όχι μόνο. Η ευεργετικότητα του Ρυθμιστή Βιο-ηλεκτρομαγνητικής Ενέργειας, ιδίως με την χρήση κατά την διάρκεια του βραδινού ύπνου ανανεώνει και αποτοξινώνει τον οργανισμό μας. Δρα στο νευρικό σύστημα, ιδίως άτομα με σοβαρά προβλήματα αϋπνιών βρίσκουν ανακούφιση και πλήρη ηρεμία. Επίσης δρα στην κατάθλιψη, στο άγχος και γενικότερα και στις δυσλειτουργίες του εγκεφάλου έχει θεαματικά αποτελέσματα. Η σωρεία των ασθενών και ατόμων που το χρησιμοποιούν αυξάνεται καθημερινά σε όλο τον κόσμο. αποτελεσματικότητα της θεραπείας του Bemer το κάνει όλο και πιο γνωστό σε παγκόσμιο επίπεδο. Η εφαρμογή αυτή μας προσφέρει υγεία, ευεξία, ενέργεια, πλήρη αποτοξίνωση και ανανέωση. Μας προστατεύει από την εκδήλωση διαφόρων ασθενειών και προπάντων

είναι η καλύτερη μέθοδος πρόληψης. Μας προσφέρει καλύτερη ποιότητα ζωής. Για να έχετε ψηλά επίπεδα ενέργειας και να είστε υγιείς δώσετε την απαραίτητη σημασία στο σώμα σας. Ο οργανισμός σας χρειάζεται κίνηση, σωστή διατροφή, καθαρό αέρα και καθαρό περιβάλλον, χωρίς άγχος και στρες. Όλα αυτά είναι παράγοντες κλειδιά για την υγεία σας. Δυστυχώς όσο και να το θέλουμε δεν μπορούμε να τα παρέχουμε όλα αυτά στον εαυτό μας με τις σημερινές συνθήκες ζωής μας. Μπορούμε να τον ενισχύσουμε και να τον προστατεύσουμε τον οργανισμό μας με την χρήση του Ρυθμιστή Βιο-ηλεκτρομαγνητικής Ενέργειας! Η θεραπευτική αυτή μέθοδος στηρίζεται συνεχώς από διακεκριμένους επιστήμονες μέσα από έρευνες και μελέτες. Μπορείτε να λαμβάνετε τη θεραπεία αυτή από τον ιατρό σας ή τον θεραπευτή σας, αλλά έχετε και την δυνατότητα της χρήσης στο άνετο περιβάλλον του σπιτιού σας. Βιβλιογραφικές αναφορές

Verbesserte Mikrozirkulation bei der diabetischen Polyneuropathie Βελτιωμένη μικροκυκλοφορία σε διαβητικούς με πολυνευροπάθεια. Der freie Arzt 46/9 (2005) 50-52 Klopp r, Niemer w (2007); The effect of a pulsed electromagnetic field with special vasomotoric stimulation on a functional disorder in microcirculation. komplement.integr.med. 08(2007) 47-53 summary: By treatment with BEMER plus system characteristics of microcirculation become decisively positive changed. Klopp r (2008); The effect of different application time and different intensity levels within the flux density range of the used BEMER 3000 system on the amount of change in characteristics in microcirculation and the decay behavior. isbn 978-3-033-01464-0; p425-431 summary: Prolonged application time increases the amount of change in characteristics in microcirculation and prolongs the decay, changes of intensity cause different results. Klopp r (2008); Comparison between immediate effect of an electromagnetic BEMER-field and an electromagnetic BEMER plus-field on change of characteristics within the superficial microvessels network in the subcutis of elderly male volunteers. isbn 978-3-033-01464-0; p454-455 summary: The change of characteristics is increased by application of BEMER plus system. The venous oxygen consumption remains unchanged. The American journal of medicine 07/2008

Holistic Life Chi Nei Tsang

Chi Nei Tsang Μια ολιστική τεχνική μάλαξης στην υπηρεσία των εσωτερικών μας οργάνων Γράφει ο Παναγιώτης Μοναχός, practitioner chi nei tsang

ο Chi Nei Tsang είναι μια ολιστική προσέγγιση στη θεραπευτική τεχνική μάλαξης. Εννοιολογικά σημαίνει “Δουλεύοντας με την ενέργεια των εσωτερικών οργάνων” ή “Μετασχηματισμός της ενέργειας των εσωτερικών οργάνων”. Οι θεραπευτές του Chi Nei Tsang δουλεύουν στην κοιλιακή περιοχή με βαθιά, απαλά και ήπια αγγίγματα με στόχο να εκπαιδεύσουν τα εσωτερικά όργανα να δουλεύουν πιο αποτελεσματικά. Με αυτόν τον τρόπο εκτονώνονται συναισθηματικά φορτία που έχουν συσσωρευτεί στα αντίστοιχα εσωτερικά όργανα. Παράλληλα ευεργετούνται και άλλα συστήματα του σώματος όπως το πεπτικό, αναπνευστικό, καρδιαγγειακό, λεμφικό, νευρικό, ενδοκρινικό, ουροποιητικό, αναπαραγωγικό και μυοσκελετικό. Πολλές φορές στη ζωή μας έχουμε πει ή ακούσει εκφράσεις του τύπου “δεν μπορώ να το χωνέψω”, “μου κάθισε στον οισοφάγο”... Απ’ αυτές τις λαϊκές εκφράσεις μπορούμε να καταλάβουμε εύκολα πόσο στενά είναι συνδεδεμένα τα συναισθήματά μας με τα εσωτερικά όργανα του σώματός μας. Στομάχι, συκώτι, χολή, σπλήνας, νεφρά, έντερα είναι τα όργανα εκείνα στην κοιλιακή περιοχή που αποθηκεύουν και συσσωρεύουν οποιοδήποτε αρνητικό συναίσθημα. Επιπλέον, η κοιλιακή περιοχή είναι το κέντρο του σώματος οπότε οποιοδήποτε μπλοκάρισμα εντός της περιοχής αυτής προκαλεί διαταραχή της ροής της ζωτικής ενέργειας σε ολόκληρο σώμα. Ακόμα γνωρίζουμε όλοι τη σημασία του ομφαλού ή “αφαλού”, μέσω του οποίου τρεφόμασταν ως έμβρυα στη κοιλιά της μητέρας μας˙ με όλη αυτή την ευαίσθητη και τόσο σημαντική περιοχή έρχεται να ασχοληθεί το Chi Nei Tsang. Πρόκειται για μια τεχνική μάλαξης που προέρχεται από τους κινέζους ταοϊστές και έχει σαν στόχο την επαναφορά της ευεξίας και της χαράς μέσω της χαλάρωσης της κοιλικακής περιοχής και των εσωτερικών οργάνων της όπου όπως λέγεται, εδράζουν όλες οι “μνήμες” των συναισθημάτων μας. Το Chi Nei Tsang μετά την εξαφάνισή του από την Κίνα με την πολιτιστική επανάσταση, έφτασε στη Δύση μέσω του Chi Kung Master Mantac Chia. Παρόλο που σαν τεχνική επικεντρώνεται κυρίως στην κοιλιά και τα εσωτερικά όργανα, στην πράξη η εφαρμογή του έχει αποτελέσματα σε ολόκληρο το σώμα καθώς και στις νοητικές, συναισθηματικές και πνευματικές όψεις της κάθε προσωπικότητας. Αυτή άλλλωστε η ολιστική προσέγγιση της τεχνικής του Chi Nei Tsang το έφερε στην κορυφή της κατάταξης ως “ανώτατη θεραπευτική τεχνική” τόσο στην Κίνα όσο και στην Ευρώπη και την Αμερική. Στη χώρα μας μόλις αρχίζει και γίνεται γνωστό και προκαλεί μεγάλη έκπληξη με τα πολλαπλά ευεργετήματα που προσφέρει. Ο Gilles Marin, διευθυντής του ινστιτούτου Chi Nei Tsang του Berkeley της Καλιφόρνια, μας λέει χαρακτηριστικά: “Μαλάσσοντας το παχύ έντερο μπορούμε να ανακουφίσουμε κάποιον από όλα τα αρνητικά συναισθηματικά φορτία, μαλάσσοντας το στομάχι μπορούμε να απαλλαγούμε από το άγχος, μαλάσσοντας το συκώτι και τη χολή σε συνδυασμό με βαθιές αναπνοές μπορουμε να διώξουμε την αρνητική σκέψη και τη χρόνια συγκέντρωση θυμού.” Αναλυτικότερα τα ευεργετήματα του Chi Nei Tsang είναι τα ακόλουθα: 1. Αποτοξίνωση - με τις μαλάξεις του Chi Nei Tsang βοηθάμε να απελεθευρωθούν οι στάσιμες ενέργειες από το σώμα, βελτιώνοντας έτσι και διεγείροντας το λεμφικό, πεπτικό και κυκλοφορικό σύστημα ενώ παράλληλα ενδυναμώνεται το ανοσοποιητικό σύστημα και αυξάνεται η αντίσταση του οργανισμού κατά των ασθενειών. Έχει επίσης παρατηρηθεί η γρήγορη ανάρρωση ασθενών μετά από μία χειρουργική επέμβαση. 2. Αναδόμηση και ενδυνάμωση του σώματος - επειδή απευθύνεται στην δομή και τη θέση των εσωτερικών οργάνων, βοηθάει στην διέγερση και στη σωστότερη λειτουργία αυτών και ταυτόχρονα στη διόρθωση των προβλημάτων της στάσης του σώματος που προέρχονται από ανισσοροπίες των εσωτερικών οργάνων. Έτσι το Chi Nei Tsang είναι πολύ αποτελεσματικό σε χρόνιους πόνους της πλάτης, του αυχένα, των ώμων, καθώς και σε προβλήματα που σχετίζονται με τη μη σωστή ευθυγράμμιση των κάτω άκρων. Συνοψίζοντας, το Chi Nei Tsang αποτελεί μία εναλλακτική πρόταση θεραπείας ολιστικής προσέγγισης με πολλαπλά οφέλη στον ανθρώπινο οργανισμό, τόσο στο σωματικό όσο και στο συναισθηματικό και νοητικό επίπεδο. Holistic Life 41

Holistic Life Nέο Κρανιοϊερή Θεραπεία

Νέο-Κρανιοϊερη Θεραπεια

Δες τον εαυτό σου σαν Όλον, με αποδοχή και εμπιστοσύνη «Τα καλά παιδιά πονάνε και υποφέρουν…» Από τους Natascha Lotze και Άρι Χατζηνάσιο (www.neocranio.com, neocraniosacral@gmail.com)

λοι οι άνθρωποι προσπαθούν να βρουν μια εξήγηση για τα προβλήματα που εμφανίζονται στην ζωή τους και σχεδόν πάντα προσπαθούν να βρουν εξηγήσεις για την ατυχία ή τα δεινά τους κάπου έξω απ’ αυτούς. Άλλες φορές πάλι υπάρχει μια καταστροφική εσωστρέφεια και αυτοκριτική, η οποία δεν αφήνει περιθώρια να εκφραστεί κάτι που είναι πραγματικά δικό μας επειδή μέχρι τώρα δεν το εμπιστευτήκαμε. Έτσι προχωρούμε στην ζωή γεμάτοι πικρία, δυστυχία, χωρίς χαρά και γεμάτοι απογοήτευση, στοιχεία που είναι το καθένα τους αρκετά να δημιουργήσουν πόνους και θέματα υγείας και προσωπικής δυστυχίας, ποσώς δε αν συνυπάρχουν όλα μαζί. Φταίνε τα πάντα και οι πάντες γιατί δεν είμαστε ευτυχισμένοι, γιατί δεν αισθανόμαστε ζωντανοί, γιατί δεν μπορούμε να πάρουμε τις σωστές αποφάσεις σε καυτά θέματα στις σχέσεις μας και στην επαγγελματική μας ζωή. Αποτέλεσμα είναι αργά ή γρήγορα να αισθανόμαστε άρρωστοι και χωρίς ενέργεια.

νιώθουμε σφιγμένο γεμάτο εντάσεις και πόνο, τότε είναι σίγουρο ότι αυτά δεν έχουν να κάνουν με λάθος στάση στην δουλειά ή την λάθος διατροφή κάνουμε ή ότι κοιμηθήκαμε στραβά την νύχτα ή φάγαμε λάθος φαγητό σε λάθος ώρα, ή…, αλλά πιο πολύ έχει να κάνει με τις στραβές πεποιθήσεις μας και το πώς πρέπει να είμαστε στους γύρω μας για να μας αγαπάνε. Εφόσον λοιπόν εγώ επιλέγω μια συγκεκριμένη στάση και παρουσία στις σχέσεις μου με το άλλο φύλλο, στη δουλειά μου, στην οικογένειά μου και στους φίλους μου, τότε είμαι άμεσα συνυφασμένος με το πώς αντιδρά το σώμα μου. Δεν φταίει το σώμα που μου δείχνει ότι βασικά πονάω εγώ ο ίδιος!

Τι και ποιος φταίει για το ότι δεν «ζούμε»;

Στην Νέο-ΚρανιοΙερή Θεραπεία έρχονται πολλοί άνθρωποι για να βρουν μια λύση σε θέματα υγείας που τους ταλαιπωρούν και επειδή δεν βρίσκουν λύτρωση με οποιονδήποτε τρόπο και να έψαξαν. Υπάρχουν σίγουρα περίοδοι όπου ο πόνος ή η πάθηση υποχωρούν για λίγο αλλά πολλές φορές εμφανίζονται ξανά με μεγαλύτερη ένταση. Στην προσέγγισή μας της Νέο-Κρανιοϊερής Θεραπείας δεν βλέπουμε τον άνθρωπο ξεχωριστά από αυτό που υποφέρει αλλά σαν μια συνύπαρξη π.χ. του πόνου ή της ασθένειας με τον ίδιο τον άνθρωπο, ανεξάρτητα απ’ αυτό που θα μας διηγηθεί αυτός είτε στο τηλέφωνο είτε όταν έρθει για συνεδρία. Μπορεί λόγου χάριν να υπάρχει μια χρόνια ημικρανία την οποία να αντιμετώπισε με φάρμακα στην αρχή, με βελονισμό αργότερα, με ομοιοπαθητική ακόμη πιο αργότερα, να είχε προσωρινά μια ανακούφιση και μετά από λίγο καιρό να εμφανιζόταν ξανά ακόμη πιο πιεστική και έντονη. Σε μια τέτοια περίπτωση δύο τινά συμβαίνουν! Ή να αποδεχτεί το άτομο τον πόνο σαν κάτι που δεν μπορεί να αλλάξει ή να δει μήπως η ημικρανία είναι ένας τρόπος που το δικό του σώμα επέλεξε για να του δείξει ότι αυτό που ζει εδώ και χρόνια δεν είναι «δικό του». Ζει δηλαδή την ζωή κάποιου άλλου και όχι την δική του Αλήθεια. Και όταν στην Καθημερινότητα δεν είμαστε αυθεντικοί τότε είμαστε θύτες και όχι θύματα για οτιδήποτε μας προκύψει στην ζωή μας. Το σώμα μας δείχνει πάντα και άμεσα τι από αυτό που κάνουμε ή ζούμε είναι αλήθεια μας και τι όχι! Όταν το 42 Holistic Life

Αφού λοιπόν δοκίμασα πολλά για να μου φύγουν οι πόνοι και οι δυσλειτουργίες που μου βγάζει το σώμα μου και αυτό δεν υπακούει, ίσως έφτασε ο καιρός να δω τι συμβαίνει με εμένα τον ίδιο και τι θέλει να μου δείξει το σώμα μου. Στο σημείο αυτό θέλουμε να δώσουμε μια ζωντανή ιστορία μιας συνεδρίας, στην οποία συνυπάρχουν τα στοιχεία εκείνα που ξεχωρίζουν την Νέο-Κρανιοϊερή Θεραπεία. Δηλαδή την Αποδοχή στην Αλήθεια του άλλου και την Εμπιστοσύνη ότι το κάθε σώμα «γνωρίζει».

Άκου το σώμα και αυτό θα σου δείξει…

Η Αλεξάνδρα επικοινώνησε μαζί μας γιατί υπέφερε από χρόνιες ημικρανίες για τουλάχιστον 15 χρόνια και δεν έβρισκε λύτρωση παρ’ όλες τις προσπάθειες που έκανε κατά καιρούς, με ειδική διατροφή, με το να μην ξενυχτά, να μην εκτίθεται στον ήλιο και το έντονο φως, να τρώει σε συγκεκριμένες ώρες τα γεύματά της, να μην πίνει καφέ, να μην θυμώνει να μην… ζει

με λίγα λόγια, δεν κατάφερε να «νικήσει», όπως μου είπε, την Ημικρανία της. Την ημέρα που ήρθε είχε από την προηγούμενη ήδη την ημικρανία της και ήταν εξουθενωμένη. Στην συνεδρία με το πρώτο άγγιγμα άρχισε να κλαίει με πολύ παράπονο και θυμό ταυτόχρονα γιατί ο πόνος της ημικρανίας τής εμφανίστηκε πάρα πολύ έντονος, καλύπτοντας όλη την αριστερή πλευρά του κρανίου και το αριστερό μάτι. Τα χέρια διαμηνύουν με το άγγιγμα Αποδοχής στο σώμα ότι «Εσύ σώμα γνωρίζεις το δρόμο που οδηγεί στην παλιά γνώριμη υγιή σου κατάσταση και εγώ είμαι μαζί σου, όποιον δρόμο και αν ακολουθήσεις εσύ». Είμαστε εκπαιδευμένοι από την πρώτη στιγμή της εκπαίδευσής μας ότι δεν χρειάζεται να παρέμβουμε εμείς για να γίνει υγιής ο άλλος. Απλά να είμαστε συνειδητά παρόντες ώστε να παίρνει το σώμα το μήνυμα «Είμαι εδώ, σ’ ακολουθώ όπου και αν με χρειάζεσαι και έχω χρόνο να μείνω μαζί σου, δεν βιάζομαι!» Το σώμα της μου δείχνει με την παύση του Κρανιοϊερού Ρυθμού ότι μπήκε στην διαδικασία να αφυπνίσει το δυναμικό της Θεραπείας μέσα του. Εδώ, μέσω του Θεραπευτικού Διαλόγου, αρχίζει να ξετυλίγεται η ιστορία της ημικρανίας μέσα της, που είναι ταυτόχρονα και η ιστορία της ίδιας της ζωής της Αλεξάνδρας. Δεν μπορεί να απαντήσει πώς νιώθει με αυτόν τον πόνο. Και όσο καθυστερεί με την απάντησή της τόσο ο πόνος γίνεται αφόρητος και καταπιεστικός για αυτήν. Διαπιστώνει για πρώτη φορά στην ζωή της - μου λέει -ότι το «Νιώθω» δεν έχει χώρο στη ζωή της. Σημασία έχει το να λειτουργεί και να μην δημιουργεί προβλήματα στους γύρω της. Όσο μιλάει και αποκτά σιγά-σιγά επίγνωση, ο πόνος δεν μεγαλώνει άλλο, παραμένει όμως δυνατός. Μπαίνει στην διαδικασία αντί να τον βλέπει σαν έναν ανίκητο εχθρό απέναντί της, να τον δει από μιαν άλλη οπτική γωνία, δηλαδή σαν μια προσωπικότητα που έχει να της πει κάτι πολύ σημαντικό. Αισθάνεται ότι «τώρα ναι, μπορώ να ακούσω». Λέει ότι ήταν εκεί από όταν ήταν μικρή από τότε που μικρή ένιωσε πολύ φόβο επειδή υπήρχαν πολλές εντάσεις και καυγάδες στην οικογένεια και φωνές και ουρλιαχτά. Ήταν εκεί για να την προστατεύσει από τους έξω και για να είναι ασφαλής. Αυτή ήταν η δουλειά που η μικρή Αλεξάνδρα τού ανέθεσε και αυτό κάνει και σήμερα. Μόλις αισθάνεται ότι υπάρχει έστω και η υποψία μιας απειλής, τότε εμφανίζεται. Από τον πόνο μαθαίνει η Αλεξάνδρα στην συνέχεια της συνεδρίας, ότι αυτός έχει όλη την διάθεση να ξεκουραστεί και να αποσυρθεί εάν η Ενήλικη Αλεξάνδρα τον πείσει ότι έχει βρει έναν άλλον τρόπο να προστατεύει τον εαυτό της, ώστε να μην χρειάζεται αυτός να νοιάζεται μη τυχόν και πονέσει και πληγωθεί αυτή. Με την αποκάλυψη αυτή του πόνου, νιώθει η Αλεξάνδρα να έχει μια ταφόπλακα πάνω στο στήθος της και η οποία με την ύπαρξή της εμποδίζει να έρθει στην επιφάνεια ό,τι υπάρχει από κάτω της. Και αυτό που υπάρχει από κάτω είναι η Εμπιστοσύνη, η Χαρά, η Ομορφιά και η Ελευθερία. Στην προτροπή αν θέλει να προσκαλέσει μια-μια αυτές τις ποιότητες/συναισθήματα, να έρθουν στο προσκήνιο και να δει πώς αντιδρά το σώμα της, νιώθει να κατοικούν στην λεκάνη της και να δημιουργούν μια ζώνη ασφάλειας γύρω της. Αυτό το μέρος του σώματος προσφέρει ζεστασιά και ασφάλεια και είναι μια μεγαλειώδης εμπειρία που όταν το νιώθει όπως τώρα τής δίνει σιγουριά ότι ζει. Όλες αυτές μαζί κάνουν μια απίστευτη σύνθεση μέσα της που την εκφράζει ως εξής: Με την Εμπιστοσύνη στο σώμα είναι ελεύθερη να επιλέξει και να αποφασίσει προς τα που θέλει να πάει και να νιώσει εντελώς σωματικά την Χαρά και την Ομορφιά που φέρνει αυτή η Ελευθερία. Μπορεί λοιπόν η Ενήλικη Αλεξάνδρα να προστατεύσει την μικρή Αλεξάνδρα, όταν αυτή αισθάνεται απειλή; Νιώθει πως δεν μπορεί ακόμη, γιατί δεν τις κατέχει αυτές τις ποιότητες αρκετά καλά, με αποτέλεσμα ο πόνος στο κεφάλι να εμφανίζεται και πάλι δυνατός. Βρίσκει μέσα στην απόγνωσή της σαν διέξοδο σωτηρίας την καρδιά της που είναι πρόθυμη να βοηθήσει αν της το ζητήσει η Ενήλικη Αλεξάνδρα. Η καρδιά της είναι απλά εκεί και της προσφέρει την αγκαλιά της. Αφήνεται στο αγκάλιασμά της και αισθάνεται τη σιγουριά και την ενέργεια που χρειάζεται για να δοκιμάσει μαζί της και πρωτόγνωρα πράγματα. Να διεκδικήσει μέσα από την Εμπιστοσύνη που αναβλύζει από την καρδιά της την Ελευθερία της Χαράς και την Ομορφιά της ζωής της και ας μην αρέσει αυτό στους γύρω της, αρκεί που της αρέσει αυτής της ίδιας. Η προτροπή της καρδιάς της είναι «νιώθε με κοντά σου και δες πώς είσαι τώρα». Νιώθει δυνατή, χωρίς φόβο, δεν νιώθει καμία απειλή και δεν υπάρχει κανένας πόνος πλέον στο κεφάλι της. Το σώμα είναι δυνατό, εύκαμπτο και γεμάτο ενέργεια. Νιώθει Ευγνωμοσύνη για το σώμα της που της έδειξε τον δρόμο που οδηγεί στην απελευθέρωση από τον πόνο και τον φόβο. Η συνεδρία κλείνει με την υπόσχεσή της να βρίσκεται συχνά με την καρδιά της και να την νιώθει, να νιώθει την Εμπιστοσύνη μέσα της. Νιώθει την ημικρανία της για πρώτη φορά σαν έναν φίλο που προσπαθεί να την αφυπνίσει με την παρουσία του ότι ξέχασε την καρδιά της και έδωσε πολύ χώρο στον φόβο μέσα της. Δεν χρειάστηκε να πολεμήσουμε την ημικρανία, τουναντίον η θεραπεία είναι κρυμμένη μέσα στην ημικρανία διότι εκεί είναι όλες οι πληροφορίες που χρειάζεται η Αλεξάνδρα για να θεραπευτεί μια για πάντα. Είναι στο χέρι της πλέον να είναι υγιής ή όχι.

Αισθητική και προσωπο - ρεφλεξολογία Γράφει η Άρτεμις Καρνέζη, Καθηγήτρια Ρεφλεξολογίας, Βελονισμού και ΠΚΙ

ρεφλεξολογία εφαρμόζεται κυρίως στα πέλματα, ασκώντας ειδικές τεχνικές πίεσης και μάλαξης, με στόχο την αποσυμφόρηση και ενεργοποίηση συγκεκριμένων ανακλαστικών σημείων και νευρικών απολήξεων που πηγάζουν από όλο το σώμα και τα εσωτερικά όργανα. Όμως, η πληροφορία και η γνώση των πάντων απαντάται ακόμη και σε κάθε κύτταρο, σε κάθε μόριο. Έτσι, όχι μόνο τα πέλματα, οι παλάμες, το αυτί, αλλά και το πρόσωπο, είναι ένας καθρέφτης που ανακλά την ενεργειακή και φυσιολογική κατάσταση ολόκληρου του σώματος. Η “χαρτογράφηση” του προσώπου, προκύπτει από αρχαίες αναφορές και χάρτες, την πορεία των μεσημβρινών του βελονισμού και τις απολήξεις νεύρων από το κεντρικό νευρικό σύστημα. Έτσι, μέσα από ειδικές τεχνικές μάλαξης στο ίδιο το πρόσωπο, ενεργοποιούνται με απαλό τρόπο διάφορα σημεία Μεσημβρινών και νευρικών απολήξεων, τα οποία στέλνουν ερεθίσματα σε ολόκληρο το σώμα και τα ζωτικά όργανα. Ο ερεθισμός αυτός, θα ακτινοβολήσει και στο ίδιο το πρόσωπο, αφού μέσα απ’ αυτόν επιτυγχάνεται η απελευθέρωση της ροής της ζωτικής ενέργειας, του αίματος και της λέμφου. Μέσα στη κλινική πράξη πολλών ετών, παρατήρησα πως η ρεφλεξολογία προσώπου, εκτός από τα οφέλη της σε ολόκληρο τον οργανισμό, έχει σημαντική δράση και στην αποκατάσταση των προβλημάτων του ίδιου του προσώπου. Εξειδίκευσα τις τεχνικές πιέσεων στο πρόσωπο, με μία περισσότερο “αισθητική” προσέγγιση, ενισχύοντας τις ίδιες τις δυνάμεις του σώματος, ώστε να ακτινοβολήσει την ομορφιά από μέσα προς τα έξω. Το δέρμα αναπλάθεται σε βάθος, διεγείρονται κύτταρα που παράγουν ελαστίνη, κολλαγόνο και υαλουρονικό οξύ. Η“ανοικοδόμηση”του δέρματος λειαίνει τις ρυτίδες, συσφίγγει τους χαλαρωμένους μύες του λαιμού και του προσώπου, καθαρίζει το δέρμα από σημάδια και χρωματικές αλλοιώσεις. Tο βλέμμα και όλο το πρόσωπο ακτινοβολούν ζωντάνια και ηρεμία. Ένα πρόσωπο που ακτινοβολεί, μέσω φιλικών παρεμβάσεων που δεν ελλοχεύουν παρενέργειες και τοξικότητα. Η Αισθητική Ρεφλεξολογία, ως νέος όρος πλέον και εξέλιξη της πρόσωπο-ρεφλεξολογίας, απευθύνεται πραγματικά σε όλους. Αποκαθιστά αλλά και προλαμβάνει εσωτερικές δυσλειτουργίες που καθρεφτίζονται στο πρόσωπο. Διατηρεί το πρόσωπο πιο νεανικό!

Holistic Life 43

Holistic Life Spiritual Response Therapy

Απληστία

ένα αγριόχορτο στο δρόμο της αγάπης και της ευτυχίας Γράφει η Ξένια Ιωαννίδου, Διαπιστευμένη Δασκάλα θεραπειών SRT & SpR Μέλος της Παγκόσμιας Επιτροπής Ηθικής & Προτύπων Μέλος της Παγκόσμιας Επιτροπής Επικοινωνίας Πρόεδρος SRA Ελλάδος

λέξη απληστία εμφανίζεται συχνά ως αρνητικό πρόγραμμα στους καθαρισμούς μου με την SRT. Υπάρχει η κλασσική έννοια που αφορά τους οικονομικούς τομείς και τα αντικείμενα. Προσπαθώντας να εξηγήσω την έννοιά της στους πελάτες μου, οι απαντήσεις που λαμβάνω είναι ποικίλες αλλά συνήθως περιφέρονται γύρω από τον θεματικό άξονα του: «Ξέρω-Ξέρω», ή «Μα εγώ είμαι πολύ γεναιόδωρος/η». Η απληστία όμως δεν αφορά μόνο τα χρήματα και τα αντικείμενα. Στην ουσία είναι και εκφράζει την όποια συναισθηματική υπερβολή. Μερικοί άνθρωποι εμφανίζουν αυτή την υπερβολή ως μια γενικευμένη συμπεριφορά ή πιο συγκεκριμένα. Απληστία χρόνου: Ενώ μερικοί άνθρωποι είναι γενναιόδωροι σε χρήματα ή σε δώρα το κάνουν μόνο γιατί έτσι υποχρεώνουν τους άλλους να ανταποκριθούν στις δικές τους απαιτήσεις. Έτσι, μια γενναιόδωρη σύζυγος μπορεί να προσφέρει τα πάντα στον σύζυγο της, όχι γιατί θέλει να νιώσει τη χαρά της προσφοράς, αλλά σαν στρατηγική που κατά βάθος καραδοκεί μέσω αυτής της συμπεριφοράς να έχει εγγυημένα την αδιάσπαστη προσοχή και φροντίδα του συζύγου της, εις βάρος όλων των άλλων στην ζωή του, συμπεριλαμβανομένου και της οικογένειας του. Στην ουσία είναι άπληστη ως προς τον χρόνο του συζύγου. Απληστία στις σχέσεις: Απληστία είναι επίσης η προσδοκία ότι οι αγαπημένοι μας δεν θα ξαναμιλήσουν ποτέ σε προηγούμενες σχέσεις τους, μιας που τώρα είναι μαζί μας. «Οι άνθρωποι δεν φυτρώνουν σε δέντρα». Γεννιούνται, αγαπιούνται και στηρίζονται από πολλούς ανθρώπους κατά την διάρκεια της ζωής τους και έχουν το αναμφισβήτητο δικαίωμα να τιμήσουν αυτές τις σχέσεις και τις προσφορές αυτών των ανθρώπων στον ανάλογο βαθμό, χωρίς θυμούς, απειλές, μάχες σιωπής και άλλα παρόμοια από εμάς. Το να περιμένουμε από τους άλλους να «διαγράψουν» το παρελθόν τους για εμάς, είναι απληστία ως προς την ιστορία των ανθρώπων κάτι που δυστυχώς σήμερα θεωρείται δεδομένο από άντρες και γυναίκες. Απληστία πρωτιάς: Απληστία είναι επίσης να παραβγαίνουμε στους άλλους για το έπαθλο της μιζέριας, ευτυχίας, εξυπνάδας, δημιουργικότητας ή ότι άλλο. Το «εγώ πιο πολύ» είναι απληστία ως προς τον στερεότυπο προβολέα της ζωής. Όταν επιδιώκουμε να πρωτοστατούμε σε όλους τους τομείς της ζωής και δεν επιτρέπουμε σε άλλους να έχουν την στιγμή τους, δεν τιμούμαι τους κύκλους της ζωής των άλλων κάτι που συχνά υποδουλώνει την δυσαρέσκειά μας για την έλλειψη ποιότητας στη δική μας ζωή. Σύνηθες φαινόμενα απληστίας είναι οι κλασσικές σκηνές μεταξύ πεθεράς-νύφης που μισεί την νύφη που έχει τώρα τον πρώτο λόγο στην ζωή του γιού της, ή το παιδί που δεν θέλει οι χωρισμένοι γονείς του να βρουν νέες σχέσεις, ο δάσκαλος που ζηλεύει τον λαμπρό μαθητή του, ο φίλος που κομπιάζει να δώσει τα συγχαρητήρια στον φίλο του για την προαγωγή ή κάποιας άλλης καλοτυχίας του, ο προϊστάμενος που μειώνει την εργασία των υφισταμένων του γιατί φοβάται μην του πάρουν την θέση, ο ζωγράφος που αρνείται να δει τις εκθέσεις άλλων συναδέλφων γιατί δήθεν δεν είναι αξιόλογες, η μητριά που επιδιώκει να μην δώσει χρόνο ή χρήμα ο σύζυγος στα παιδιά του από την πρώην γυναίκα του και πάρα πολλές άλλες περιπτώσεις που δεν έχουμε χώρο να απαριθμήσουμε. Η απληστία είναι ένα αγριόχορτο στον δρόμο της αγάπης και της ευτυχίας και όπως όλα τα αγριόχορτα πρέπει να ξεριζωθεί από τον κήπο της ψυχής μας. Οι ηθικοί άνθρωποι κατά τον Αριστοτέλη ήταν μεγαλόψυχοι και ως εκ τούτου άριστοι. Οι άριστοι άνθρωποι εστιάζονται στην ομορφιά της ζωής ασχέτου προσωπικού κέρδους. Μπορούμε να γίνουμε και εμείς άριστοι μέσα από μια συνειδητότητα ευλογίας και ευγνωμοσύνης για όλα όσα ζήσαμε, λάβαμε, έχουμε, πήραμε και υπάρχουν μέχρι στιγμής στην ζωή μας. Αυτό δεν σημαίνει ότι θα αρνηθούμε να υπερασπιστούμε το σωστό και το δίκαιο διαλέγοντας τον δρόμο της δειλίας και της απάθειας αλλά ότι θα τιμήσουμε τα αγαθά της ζωής μας. Ας επαναλάβουμε πολλές φορές καθημερινά συνειδητά και σιωπηλά, ευχαριστίες και ευλογίες στα χέρια μας που ίσως φτιάχνουν όμορφα πράγματα, στο μυαλό μας που βρίσκει λύσεις, στη μυρωδιά της κανέλας στα ζαχαροπλαστεία, στις φωνές των παιδιών που παίζουν ανέμελα, στις σταγόνες βροχής που πλένουν την φύση, στους αρχαίους ημών πρόγονους για την παιδεία που μας κληροδότησαν, στον θεό για τα πάντα, στους φωτισμένους ανθρώπους για την ενθάρρυνση, στα βιβλία για τη γνώση, στη μουσική και στα τραγούδια για την ανακούφιση, στην περιπέτεια για την μαγεία και στην αγάπη για τη ευτυχία και την ευλογία. 44 Holistic Life

Holistic Life Aρχέτυπα

Οπτικός οραματισμός

Πώς αλλάζουμε την ζωή μας Γράφει η Ξένια Ιωαννίδου

νέα χρονιά φέρνει μαζί της κάθε φορά τις ελπιδοφόρες προσδοκίες μας για έναν νέο και ανανεωμένο εαυτό, απαλλαγμένο από τις επιρροές του παρελθόντος και μια αναγεννημένη εικόνα που θα πλάσουμε μόλις γίνουμε ο «νέος μας εαυτός». Ο οπτικός οραματισμός αυτού του νέου εαυτού μας είναι σίγουρα ένας τρόπος για να πετύχουμε το θεμιτό αποτέλεσμα. Υπάρχουν δεκάδες βιβλία περί οραματισμού και υλοποίησης όχι μόνο του εαυτού αλλά και της ανάλογης ζωής. Όλα αυτά που αναφέρονται σε αυτά ισχύουν, αρκεί να ξέρουμε τι θέλουμε ή αυτά που θέλουμε τουλάχιστον να μας ταιριάζουν. Τις περισσότερες φορές η εικόνα μας είναι δημιουργημένη μέσα από τις τραυματικές μας εμπειρίες και τα «θέλω άλλων» κυρίως των γονιών και αγαπημένων μας προσώπων. Επίσης υπάρχει το κατεστημένο αρχετυπικό πρότυπο του «φτασμένου άρα και χαρούμενου ανθρώπου» που λανσάρεται με σφοδρή επιμονή επί έτη πολλά, ενός προτύπου που ισχύει τόσο για τους άντρες όσο και τις γυναίκες. Ένα πρότυπο που καλούμαστε να ενσωματώσουμε και να υλοποιήσουμε καθώς φαινόμαστε όλο και ποιο νέοι, άνετοι, εύποροι και «ψαγμένοι». Χρειάζεται σοβαρή αντίσταση στο κατεστημένο και μεγάλες αντοχές και ώρες σιωπηλής αναζήτησης και μοναξιάς για να επιφέρει κανείς ένα άλλο αποτέλεσμα. Ένα αποτέλεσμα που βασίζεται στην δική μας επώδυνη μεν αλλά επίμονη αυτάρκεια και ζήλο για την αυτοπραγμάτωση. Τις περισσότερες φορές αυτός ο μοναχικός δρόμος καταλήγει σε λάθος διαδρομές (αν και τίποτα δεν είναι λάθος) που καθυστερούν την πορεία αυτή. Προσωπικά πιστεύω ότι ούτε και οι «καθυστερήσεις» μετράνε, τουλάχιστον όχι πνευματικά, αν και αυτό είναι δύσκολο να το χωνέψουμε όταν τα χρόνια περνάνε. Και περνάνε γρήγορα. Άρα στη ζωή δεν είμαστε μόνο πνεύμα. Υπάρχει και η ανθρώπινη ανυπομονησία και λαχτάρα για ένα πιο αρμονικό αποτέλεσμα που έρχεται όμως και σε εύλογο χρόνο. Εδώ βέβαια τα πράγματα δυσκολεύουν. Όταν ο χρόνος δεν είναι εύλογος κατά την αντίληψή μας και ως εκ τούτου φαντάζει απέραντος, δεν είναι λίγοι οι άνθρωποι που τραυματίζονται συχνά ανεπανόρθωτα απλά και μόνο γιατί δεν συγχωρούν τον εαυτό τους και τους άλλους για την καθυστέρηση στο να αντιληφθούν, να κατανοήσουν ή και να δράσουν σύμφωνα με τις πραγματικές τους ανάγκες. Αυτές τις ανάγκες βέβαια τις εντόπισαν μέσα και μετά από τις λάθος διαδρομές τους, οι οποίες φρόντισαν αν μη τι άλλο να τους καθοδηγήσουν στο τι δεν θέλουν, έτσι ώστε να ανακαλύψουν τι θέλουν. Δυστυχώς το μάθημα αυτό δεν αγαπιέται εύκολα αλλά αντιθέτως γίνεται πόνος βαθύς. Τότε, μέσα από τα νύχια του πόνου θα τιμωρήσουν τον εαυτό τους και τους άλλους μέσα από πολύπλοκες διαδρομές που εμφανίζονται σε διάφορους τομείς της ζωής τους και με διάφορους τρόπους που συχνά είναι πραγματικά δύσκολο να εντοπιστούν. Υπάρχει όμως ένας κοινός παρονομαστής στην όλη υπόθεση και αυτός είναι η άρνηση συμπόνιας προς τον εαυτό και/ή τους άλλους. Ο άνθρωπος που θεωρεί τον εαυτό του αποτυχημένο ή που δεν έχει βρει αυτά που τον εκφράζουν, είναι ανελέητος με τον εαυτό του, τους άλλους ή και τα δύο. Η χρόνια άρνηση συμπόνιας προς τον εαυτό που δεν ήξερε τι είναι το σωστό πριν αποκτήσει τα όπλα της γνώσης (όσο παιδικό και αν φαντάζει αυτό) είναι μια συνεχή αρνητική ενέργεια που θρέφεται από τις σκέψεις και τα συναισθήματά μας που ενώνονται για να δημιουργήσουν τις πεποιθήσεις μας, και στην συνέχεια τις συνήθειες και τη ζωή μας. Συχνά εκφράζεται ως μια χρόνια ατονία ή κόπωση που επιδρά στο σωματικό επίπεδο μέσα από αναρίθμητες φαινομενικά ή μη ψυχοσωματικές αρρώστιες. Στην ουσία αυτή η αρνητική ενέργεια επιφέρει με τον τρόπο της μια κατάσταση που αποτελεί διαφθορά της συνειδητότητάς μας και μας καταπονεί σωματικά, νοητικά, συναισθηματικά ή σε κάποιο συνδυασμό αυτών. Ο οπτικός οραματισμός μας γίνεται μια πολύ έξυπνη διαδικασία όταν βασίζεται στην δική μας ιδιαίτερη αλήθεια, κάτι που μπορεί να εντοπιστεί με έναν πολύ απλό τρόπο μέσα από τον αρχετυπικό μας χάρτη. Έχοντας γνώση αυτού που είμαστε πραγματικά ως αρχικό σημείο εκκίνησης, δουλεύουμε πάνω σε διαδρομές που είναι όχι μόνο συντομότερες αλλά επίσης εύστοχες και ουσιαστικές. Ας το κρατήσουμε αυτό κατά νου τώρα που θέλουμε να αλλάξουμε τον εαυτό και την ζωή μας. Ας αλλάξουμε την ζωή μας όχι μόνο μέσα από τις επιθυμίες μας για ένα καλύτερο αύριο αλλά μέσα από μια μεθοδευμένη στρατηγική που έχει ως βάση την αλήθεια μας. Με αυτό τον τρόπο το αποτέλεσμα μπορεί πραγματικά να μας ξαφνιάσει. Holistic Life 45

Holistic Life Ενεργειακές θεραπείες

Ανάγνωση Αύρας και Τσάκρας Τι είναι; Πρόκειται για την απεικόνιση και ανάγνωση της Αύρας και των Τσάκρα (ενεργειακών κέντρων), μέσω ενός ειδικού λογισμικού συστήματος. Το λογισμικό αυτό δημιουργήθηκε βασιζόμενο στις αρχές και μελέτες της Βιοανάδρασης, της Ψυχολογίας των Χρωμάτων, του Ανθρώπινου Ενεργειακού Πεδίου και των γνώσεων που αφορούν στο δίπτυχο Νους – Σώμα. Για να γίνει η ανάγνωση της αύρας και των τσάκρας, χρησιμοποιείται ένας βιοαισθητήρας, ώστε να μετρηθούν μέσω του αριστερού χεριού, τα δεδομένα βιοανάδρασης (ηλεκτρική αγωγιμότητα δέρματος και θερμοκρασία) του ενδιαφερόμενου εκείνη τη χρονική στιγμή. Αυτά τα δεδομένα αναλύονται, υπόκεινται σε άμεση επεξεργασία μέσω του λογισμικού και εμφανίζονται ως Ενεργειακή Δραστηριότητα ή Απεικόνιση Αύρας στην οθόνη του υπολογιστή, τόσο με τη μορφή εικόνας (φωτογραφία), όσο και με μια σειρά γραφημάτων και δεικτών. Η Απεικόνιση Αύρας αντιπροσωπεύει το Βιοενεργειακό Πεδίο, την Συναισθηματική – Ενεργειακή Κατάσταση, τον Τύπο Προσωπικότητας και την εν γένει κατάσταση του ενδιαφερόμενου. Όλα τα παραπάνω δεδομένα στο τέλος της συνεδρίας, πρέπει να παραδίδονται στον ενδιαφερόμενο με τη μορφή εκτυπωμένης εκτενούς και προσωπικής αναφοράς (22 με 24 σελίδες). Οφέλη της Ανάγνωσης Αύρας και Τσάκρας Η Ανάγνωση Αύρας και Τσάκρας ακριβώς επειδή συνοδεύεται από την εκτυπωμένη αναφορά, μπορεί να αποτελέσει ένα σημαντικό επιπλέον εφόδιο τόσο για τον ίδιο τον ενδιαφερόμενο, όσο και για τον θεραπευτή του, καθώς μπορεί να απεικονίσει την Βιοενεργειακή κατάσταση του ατόμου πριν και μετά από μία θεραπεία. Με αυτό τον τρόπο, έχουμε ένα πρόγραμμα που από τη μία στα χέρια του θεραπευτή/ πρακτικού λειτουργεί σαν ‘πυξίδα’ για τη θεραπευτική διαδικασία και από την άλλη, σαν αποδεικτικό της αποτελεσματικότητάς της, ιδιαίτερα σε περιπτώσεις μακροχρόνιων θεραπειών (π.χ. για χρόνιες παθήσεις). Αν και η Ανάγνωση Αύρας και Τσάκρας, μπορεί να αποτελέσει μεγάλη βοήθεια για έναν ολιστικό θεραπευτή, πρέπει να σημειώσουμε πως σε καμία περίπτωση δεν χρησιμοποιείται για διαγνώσεις.

46 Holistic Life

Holistic Life Ενεργειακές θεραπείες

Θεραπεία μέσω Κοσμικής Ενέργειας Γράφει η Όλγα-Μαρία Μαρδάκη, θεραπεύτρια κοσμικής ενέργειας

χετε ποτέ αναρωτηθεί γιατί συμβαίνουν κάποια πράγματα στη ζωή; Σας έχει προβληματίσει το γεγονός ότι κάποιες ασθένειες δείχνουν να προκύπτουν ως αποτέλεσμα ψυχοσυναισθηματικών καταστάσεων ή ότι επιμένουν πολύ ή φαίνεται ότι δεν υπάρχει ίαση και απλά είμαστε υποχρεωμένοι να τις αποδεχτούμε; Έχετε σκεφτεί ποτέ ότι στην πραγματικότητα η φυσιολογική κατάσταση του ανθρώπου είναι η απόλυτη υγεία, σωματική και πνευματική, κι όχι η ασθένεια; Τι είναι επομένως η αρρώστια και ποιο είναι το καινούριο πρίσμα, μέσα από το οποίο μπορούμε να επεξεργαστούμε και να αντιμετωπίσουμε την ανθρώπινη υγεία; Η δομή του ανθρώπινου σώματος είναι ενεργο-πληροφοριακή και αποτελείται από το πνεύμα, το σώμα και την συνειδητότητα. Όλες οι πληροφορίες του ανθρώπινου πνεύματος, όπως και το επίπεδο εξέλιξής του, αποτυπώνονται, φέρονται και εκφράζονται στην αύρα, που δεν είναι άλλο από το σύνολο των διαφορετικών σωμάτων του ανθρώπου. Η αύρα μας συντίθεται από την ύπαρξη εφτά σωμάτων, του αιθερικού, του αστρικού, του νοητικού, του καρμικού, του αιτιατού, του μοναδικού και του πνευματικού. Κάθε ένα από αυτά ελέγχεται από ένα ενεργειακό κέντρο, περισσότερο γνωστό ως τσάκρα. Το κάθε τσάκρα, μέσω της ομαλής λειτουργίας του, επικοινωνεί με τη συμπαντική δομή και επηρεάζει αντίστοιχα όργανα του φυσικού σώματος. Το μέγεθος, η πληρότητα και η ποιότητα της αύρας του ανθρώπου επηρεάζονται από την σωστή λειτουργία των ενεργειακών κέντρων και, επομένως, από τις πληροφορίες και το είδος της ενέργειας που αυτά επεξεργάζονται, ερμηνεύουν και τελικά αποτυπώνουν. Αν θωρήσουμε ότι το φυσικό σώμα του ανθρώπου είναι απλώς η οθόνη πίσω από την οποία πραγματοποιούνται διεργασίες σε πολλά επίπεδα, τότε μπορεί να γίνει κατανοητό ότι η αρρώστια ξεκινά στα λεπτά σώματα της αύρας και συνιστά κακή διαχείριση της ενέργειας και της πληροφορίας που οδηγεί σε βιο-κωλύματα. Η ψυχή του ανθρώπου μεταφέρει πληροφορίες που αποθηκεύονται στο ενεργο-πληροφοριακό πεδίο της αύρας. Όμως, τυχόν κωλύματα στην αλληλεπίδραση με τη συμπαντική συνειδητότητα προκαλούν συσσώρευση αρνητικών δυναμικών στα αντίστοιχα ενεργειακά σώματα. Ανάλογα με το επίπεδο, στο οποίο διατηρείται η πληροφορία, έχει επαφή με άλλο επίπεδο συνειδητότητας και άλλη βαρύτητα και επιρροή στη ζωή του ανθρώπου. Πριν την εμφάνιση και εγκατάσταση της ασθένειας, το σώμα συνήθως στέλνει τα μηνύματά του για να ειδοποιήσει για την ανισορροπία που υπάρχει. Ο άνθρωπος δεν πρέπει να βιάζεται να τα ξεφορτωθεί, αλλά να προσπαθεί να τα ερμηνεύει. Τις περισσότερες φορές μια ασθένεια οφείλεται σε λανθασμένα νοητικά πρότυπα που κυριαρχούν στη ζωή του ανθρώπου. Επίσης, μπορεί να προκύπτει λόγω ψυχοσυναισθηματικών παραγόντων, που διαμορφώνουν ένα συγκεκριμένο σχήμα αρρώστιας, ως αντίδραση του οργανισμού. Η κοσμική ενέργεια είναι ένα μέσο για να αποκτήσει, ο άνθρωπος, σωματική και πνευματική υγεία, να εξελιχθεί ενεργειακά και να πετύχει να βιώσει το μέγιστο της ουσίας, από την οποία προέρχεται. Η θεραπεία μέσω κοσμικής ενέργειας αξιοποιεί μια σειρά θεραπευτικών καναλιών ή συχνοτήτων. Τα κανάλια συνιστούν κύματα φορτισμένων σωματιδίων. Η εφαρμογή τους, η ενεργειακή διάτρηση δηλαδή, της ανθρώπινης ενεργο-πληροφοριακής δομής έχει εκπληκτικά αποτελέσματα σε φυσικό, νοητικό και πνευματικό επίπεδο. H εφαρμογή των καναλιών σε έναν άνθρωπο στοχεύει σε ολόκληρο το πεδίο της αύρας του, αλλάζοντας τη δόνηση των δομών που περιέχει. Έτσι, προκαλεί αναδιάρθρωση και κάθαρση των στρωμάτων της αύρας. Επομένως, θεραπεύονται όχι μόνο τα συμπτώματα μιας ασθένειας ή προβληματικής κατάστασης, αλλά οι αιτίες, οι οποίες συνήθως εδρεύουν στα λεπτά σώματα και διατηρούνται εκεί ως κακώς επεξεργασμένη ενέργεια και πληροφορία. Από την στιγμή που διαγράφεται ριζικά το ενεργο-πληροφοριακό ίχνος της ασθένειας, η τελευταία παύει να υπάρχει. Για να μπορέσει, λοιπόν, ο άνθρωπος να αποκτήσει σωματική και πνευματική υγεία, πρέπει να εναρμονίσει όλες τις πτυχές της υπόστασής του. Η άρνηση της πνευματικότητάς του απέτυχε να τον βοηθήσει να εξελιχθεί ουσιαστικά, κάτι που επιβεβαιώνεται από την σημερινή πραγματικότητα. Η πληρότητα και η ευτυχία είναι εφικτές, αρκεί ο άνθρωπος να αναγνωρίσει στον εαυτό του το δικαίωμα να τις βιώσει. Holistic Life 47

Ζωντανό Νερό: Το θαύμα της Φύσης! Γράφει ο Νικόλαος Παπαντώνης, Ηλεκτρολόγος Μηχανικός ΕΜΠ, MSc Περιβαλλοντικός Σχεδιασμός

ίναι πλέον γνωστό ότι το νερό που φθάνει στις βρύσες μας περιέχει διάφορους ρύπους, όπως χλώριο, βαρέα μέταλλα, μόλυβδο, χαλκό, αμίαντο, φαρμακευτικά κατάλοιπα, υπολείμματα φυτοφαρμάκων, νιτρικά κλπ. Το πόσο επικίνδυνες είναι οι ουσίες αυτές για τον οργανισμό μας έχει αναλυθεί και τεκμηριωθεί επαρκώς. Το νερό που φθάνει στις βρύσες μας είναι όμως και ενεργειακά «νεκρό»! Πολλοί ερευνητές, με πρωτοπόρο τον Αυστριακό ερευνητή Βίκτωρ Σαουμπέγκερ απέδειξαν την αξία του «ζωντανού νερού» για την υγεία του ανθρώπινου οργανισμού. Όλοι μας είχαμε κάποτε την εμπειρία να πιούμε νερό από μια πηγή σε ένα βουνό. Το νερό αυτό έχει μια πλούσια, γεμάτη γεύση, θέλει κανείς να πίνει όλο και πιο πολύ και δημιουργεί ένα αίσθημα φρεσκάδας και αναζωογόνησης. Ενεργειακά η φόρτιση του μπορεί να μετρηθεί σε μονάδες Bovis. Με ένα φασματογράφο συχνοτήτων μπορούν επίσης να αναλυθούν οι συχνότητες που υπάρχουν στο νερό και να αποδειχθεί ότι οι συχνότητες αυτές αντιστοιχούν σε συχνότητες ευεργετικές για την υγεία μας. Το νερό που φθάνει στις βρύσες μας έχει διανύσει χιλιόμετρα σε ευθύγραμμους σωλήνες, αντίθετα με τη φιδοειδή του κίνηση στη φύση και συγκεντρώνεται στο υδραγωγείο, όπου χλωριώνεται για την εξαφάνιση παθογόνων μικροοργανισμών. Μετά ξεκινάει την πορεία του μέσα από τους σωλήνες ύδρευσης και καταλήγει στη βρύση μας περιέχοντας διάφορες ρυπαντικές ουσίες που αναφέραμε παραπάνω. Πέρα απ’ αυτό όμως το νερό έχει χάσει την ενεργειακή του αξία, έχει γίνει ενεργειακά «νεκρό». Tα εμφιαλωμένα δεν αποτελούν λύση. Ακόμα και αν δεχθούμε ότι το εμφιαλωμένο νερό είναι ένα καλό από χημικής άποψης νερό, η ενεργειακή κατάσταση του είναι ακόμα χειρότερη από το νερό της βρύσης. Η άποψη αυτή ενισχύεται αν συνεκτιμήσουμε τις συνθήκες αποθήκευσης και διανομής τους. Αλήθεια, θα δεχόμασταν να τρεφόμαστε καθημερινά με κονσέρβες; Τότε πώς δεχόμαστε να πίνουμε καθημερινά εμφιαλωμένο νερό και να υποβαλλόμαστε σε μια φυσική και οικονομική ταλαιπωρία, και να τροφοδοτούμε το σώμα μας με ένα ενεργειακά νεκρό νερό; Αν το μοναδικό μας ενδιαφέρον είναι στη χημική ανάλυση του νερού, τότε μια ιδέα θα ήταν το αποστειρωμένο νερό. Το νερό όμως είναι ζωντανός οργανισμός και με το να το αποστειρώσουμε κυριολεκτικά …το πεθαίνουμε !

48 Holistic Life

Η λύση που προβάλλεται για την αντιμετώπιση αυτής της κατάστασης είναι ο καθαρισμός του νερού με κάποια φυσικοχημική μέθοδο, όπως φίλτρα ενεργού άνθρακα, φίλτρα με υπεριώδη ακτινοβολία, οζονισμό και αντίστροφη ώσμωση. Ο καθαρισμός αυτός σκοπό έχει να αποβάλλει από το νερό τους ρύπους. Δεν μπορεί όμως να αντιμετωπίσει το θέμα της ενέργειας και ζωτικότητας του νερού. Μάλιστα έχει μετρηθεί ότι η ενέργεια του νερού μειώνεται μετά την επεξεργασία του με κάποιο συμβατικό τρόπο καθαρισμού. Τα φίλτρα ενεργού άνθρακα είναι συγκριτικά η πιο φυσική λύση σε σχέση με τους άλλους τρόπους καθαρισμού του νερού. Η υπεριώδης ακτινοβολία κυριολεκτικά σκοτώνει ενεργειακά το νερό, η αντίστροφη ώσμωση το «αδειάζει» πλήρως από τα ωφέλιμα μεταλλικά στοιχεία του ενώ το όζον σε μεγάλες ποσότητες προκαλεί τελικά οξείδωση των κυττάρων. Σύμφωνα με τους διακεκριμένους επιστήμονες Dr Ζ. Beneviste (Γάλλος βιολόγος), Dr V. Ludwig (Γερμανός φυσικός), Dr E. Ciccolo (ιταλός βιολόγος) και τους Γερμανούς Dr H. Felsch, Engler και Kokoschinegg, αποδείχτηκε πειραματικά ότι το νερό έχει μνήμη! Τι σημαίνει αυτό; Σημαίνει ότι το νερό έχει εγγεγραμμένες στη δομή του όλες τις συχνότητες των διαφόρων ουσιών με τις οποίες έχει έρθει σε επαφή. Κατά συνέπεια, το νερό διατηρεί τη συχνότητα μιας ουσίας που υπήρχε μέσα του ακόμα και εάν η ουσία αυτή απομακρυνθεί και δεν ανιχνεύεται πλέον στη χημική ανάλυση του νερού! Δηλαδή εάν για παράδειγμα απομακρύνουμε το χλώριο από το νερό με κάποιο τρόπο καθαρισμού, η συχνότητα (το μήκος κύματος) του χλωρίου θα συνεχίσει να ανιχνεύεται στο νερό! Αυτό σημαίνει ότι θα εξακολουθήσει να υπάρχει και η βλαβερή επίδραση της συχνότητας χλωρίου στον οργανισμό, χωρίς τη φυσική ύπαρξη του χλωρίου στο νερό! Πρόκειται για ένα πραγματικά εκπληκτικό εύρημα! Για παράδειγμα, η πολύ χαμηλή συχνότητα των 1.8 Hertz που έχει εντοπιστεί σε καρκινικούς ιστούς αντιστοιχεί στη συχνότητα νερού μολυσμένου με βαρέα μέταλλα. Σύμφωνα με τα ευρήματα του Δρ. Ludwig, το νερό μιας συγκεκριμένης γερμανικής πόλης περιέχει αυτή τη συχνότητα. Και μάλιστα ας τονίσουμε ότι το νερό της πόλης είχε αποστειρωθεί δυο φορές πριν γίνει η μέτρηση της συχνότητας! Άρα καταλήγουμε στο εκπληκτικό συμπέρασμα ότι αν καθαρίσουμε το νερό, ακόμα και αν το αποστειρώσουμε, οι ηλεκτρομαγνητικές συχνότητες εξακολουθούν να ανιχνεύονται στα μόριά του. Παρόλο που το νερό είναι δηλαδή χημικά καθαρό, εξακολουθεί να είναι μολυσμένο με βλαβερές συχνότητες (πληροφορίες). Επίσης, σύμφωνα με τους παραπάνω επιστήμονες μόνο όταν το νερό βρεθεί σε υψηλή ενεργειακή κατάσταση, τότε είναι δυνατόν να εξισορροπηθούν οι αρνητικές του συχνότητες! Αυτή η εκπληκτική ανακάλυψη βάζει το θέμα της ποιότητας του νερού σε μια εντελώς διαφορετική βάση. Μας οδηγεί στο να ασχοληθούμε σοβαρά και με την δεύτερη πτυχή του προβλήματος του πόσιμου νερού, πέραν των ρυπαντικών ουσιών: Το γεγονός ότι το νερό έχει μνήμη αποτελεί από τη μια πρόβλημα επειδή διατηρεί τις συχνότητες των μολυντικών ουσιών, αποτελεί όμως από την άλλη και τη λύση, επειδή έχει εγγράψει στη μνήμη του τις θετικές συχνότητες του νερού πηγής από όπου ξεκίνησε την μεγάλη του πορεία μέχρι να φτάσει στη βρύση του σπιτιού μας! Αρκεί λοιπόν να δώσουμε ενέργεια στο νερό, να το αναζωογονήσουμε, να το «ξυπνήσουμε» και να αφυπνίσουμε τις θετικές συχνότητες που είχε στην πηγή, σβήνοντας ταυτόχρονα τις αρνητικές συχνότητες των μολυντών. Επειδή το νερό είναι ο ιδανικότερος μεταφορέας πληροφοριών, κάτι που το γνωρίζουμε και από την ομοιοπαθητική, είναι πάρα πολύ ευεργετικό για την υγεία μας να μεταφέρει θετικές και όχι αρνητικές συχνότητες στον οργανισμό μας. Ο πλέον αξιόπιστος τρόπος ενεργοποίησης του νερού είναι με τον καταλύτη νερού, μια συσκευή που λειτουργεί με τεχνολογία ελεύθερης ενέργειας, σύμφωνα με τα ευρήματα των μεγάλων επιστημόνων και ερευνητών Wilhelm Reich, Nikolas Tesla και Victor Schauberger. Ο Reich επινόησε τον συσσωρευτή οργόνης που συσσωρεύει την κοσμική ενέργεια (οργόνη), ο Tesla την ενεργειακή μεταφορά πληροφορίας και ο Schauberger το ζωντανό νερό και την ενεργοποίηση του νερού μέσω του στροβιλισμού. Ο καταλύτης νερού λειτουργεί χωρίς μαγνήτες, ηλεκτρισμό και χημεία και μεταφέρει στο νερό τις πληροφορίες (συχνότητες) του καθαρού νερού πηγής, που έχουν θετική επίδραση στην υγεία. Η ενεργοποίηση του νερού με τον καταλύτη αποδεικνύεται από το γεγονός ότι το νερό αποκτά ξανά την ικανότητα του για αυτοακάθαρση και έτσι έχουμε και χημικά μετρήσιμο αποτέλεσμα! Επίσης η ευεργετική επίδραση του νερού, που έχει αναζωογονηθεί με τον καταλύτη νερού, πάνω στο ενεργειακό πεδίο του ανθρώπου αποδεικνύεται με τη μέθοδο της αυροφωτογράφησης Kirlian. Πρακτικά, αντιλαμβανόμαστε τη δράση του καταλύτη νερού πρώτα από όλα από τη διάθεσή μας να πίνουμε περισσότερο νερό. Επίσης αντιλαμβανόμαστε τη δράση του καταλύτη από: • τη μείωση των αλάτων και της σκληρότητας του νερού • τη βελτίωση της γεύσης και της διαύγειας του νερού • τη διάθεση μας να πίνουμε αυθόρμητα περισσότερο νερό • τη μειωμένη ποσότητα απορρυπαντικών, καθαριστικών και σαμπουάν που απαιτούνται, τα μαλακά πλυμένα ρούχα, • την καλύτερη υγεία και όψη δέρματος και μαλλιών. Επίσης, το νερό μετά την ενεργοποίηση του από τον καταλύτη νερού: • έχει μειωμένη επιφανειακή τάση • μειώνεται ο χρόνος εξάτμισής του • έχει υψηλό ενεργειακό φορτίο και έχουν σβηστεί οι συχνότητες (πληροφορίες) των ρύπων από το νερό.

SAFE Aναγέννηση κυττάρων από ανθρώπους 100 ετών!

ια νέα εποχή στην αναγεννητική ιατρική, ιδίως για τους ηλικιωμένους, φαίνεται να ανατέλλει, καθώς για πρώτη φορά Γάλλοι επιστήμονες κατάφεραν να αναπρογραμματίσουν γερασμένα κύτταρα ανθρώπων που πλησίαζαν τα 100 χρόνια τους (ένας μάλιστα ήταν 101 ετών!) και να τα μετατρέψουν σε νεανικά βλαστικά κύτταρα όμοια με αυτά που υπάρχουν στα έμβρυα. Η μελέτη δημοσιεύτηκε στο περιοδικό γενετικής “Genes and Development”. Επικεφαλής της έρευνας είναι ο γενετιστής Ζαν-Μαρκ Λεμέτρ του πανεπιστημίου του Μονπελιέ.

ΕΝΟΤΗΤΑ ΓΙΑ ΤΑ ΑΠΟΣΙΩΠΗΜΕΝΑ ΝΕΑ ΥΓΕΙΑΣ & ΔΙΑΤΡΟΦΗΣ

Λήψη DNA ακόμα και με τη βία

Πράσινο φως για τη λήψη DNA από κατηγορούμενους, άναψε ο αντεισαγγελέας του Αρείου Πάγου Αθ. Κονταξής. Σε ποιες περιπτώσεις επιτρέπεται σύμφωνα με τη γνωμοδότησή του και ποιες είναι οι προϋποθέσεις.

Νέα του τελευταίου διμήνου που μας έκαναν εντύπωση

Το πράσινο τσάι ρίχνει την «κακή» χοληστερίνη Το πράσινο τσάι, είτε το πίνει κανείς με φλιτζάνι, είτε σε μορφή χαπιού, μπορεί να ρίξει κατά μερικές μονάδες την «κακή» χοληστερόλη, σύμφωνα με μία νέα αμερικανική επιστημονική έρευνα.

Τα πλήρη δημητριακά και οι ίνες μειώνουν τον κίνδυνο για καρκίνο του εντέρου

ι άνθρωποι που τρώνε περισσότερα δημητριακά, ιδίως πλήρη και φυτικές ίνες, μειώνουν τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του παχέος εντέρου, σύμφωνα με μια νέα βρετανο-ολλανδική επιστημονική έρευνα. Οι ερευνητές του Imperial College του Λονδίνου, με επικεφαλής τη Ντόγκφιν Ον του Τμήματος Επιδημιολογίας και Βιοστατιστικής, που δημοσίευσαν τη σχετική μελέτη στο βρετανικό ιατρικό περιοδικό «British Medical Journal», σύμφωνα με το BBC και τη «Γκάρντιαν», διαπίστωσαν ότι για κάθε δέκα γραμμάρια πρόσθετης κατανάλωσης ινών τη μέρα, μειώνεται κατά 10% ο κίνδυνος ορθοκολικού καρκίνου (του εντέρου). Τα πλήρη δημητριακά και οι ίνες, όπως έχουν δείξει άλλες έρευνες, συμβάλλουν στην προστασία από καρδιαγγειακά προβλήματα, διαβήτη τύπου 2 και παχυσαρκία. Οι βρετανοί επιστήμονες αξιολόγησαν συγκριτικά (μετα-ανάλυση) όλες τις δημοσιευμένες έρευνες μέχρι τώρα σχετικά με τη σχέση διατροφήςκαρκίνου του εντέρου, οι οποίες συνολικά αφορούν παρατηρήσεις από περίπου 2 εκατ. άτομα. Έτσι, κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι η αύξηση στην κατανάλωση ινών και πλήρων (αναποφλοίωτων και ανεπεξέργαστων) σιτηρών -μαύρο ψωμί, καφέ ρύζι, δημητριακά, κουάκερ- βοηθούν σημαντικά κατά της συγκεκριμένης μορφής καρκίνου.

λήψη γενετικού υλικού από κατηγορούμενο για ανάλυση DNA μπορεί να γίνει ακόμη και με τη βία, χωρίς να θίγονται τα συνταγματικά προστατευμένα δικαιώματά του, επισημαίνει ο αντεισαγγελέας του Αρείου Πάγου Αθανάσιος Κονταξής σε σχετική γνωμοδότησή του. Υπενθυμίζεται ότι σύμφωνα με το Ν. 3783/2009, “όταν υπάρχουν σοβαρές ενδείξεις ότι ένα πρόσωπο έχει τελέσει κακούργημα ή πλημμέλημα που τιμωρείται με ποινή φυλάκισης τουλάχιστον τριών μηνών, οι διωκτικές αρχές λαμβάνουν υποχρεωτικά γενετικό υλικό για ανάλυση του δεοξυριβονουκλεΐκού οξέος (Deoxyribonucleic Acid-DNA) προς το σκοπό της διαπίστωσης της ταυτότητας του δράστη του εγκλήματος αυτού”. Ο εισαγγελικός λειτουργός απαντώντας σε ερωτήματα του υπουργείου Προστασίας του Πολίτη, αναφέρει ότι η ανάλυση του DNA, λόγω της σπουδαιότητας αυτού του αποδεικτικού μέσου, δεν προσκρούει στις συνταγματικές επιταγές των άρθρων 2, 5, 7 και 9Α, έστω και αν γίνεται χωρίς τη συναίνεση του κατηγορούμενου. Και αυτό γιατί ο σκοπός που επιδιώκεται με τη λήψη γενετικού υλικού είναι ανώτερος - υπέρτερος από τα φερόμενα ως θιγόμενα δικαιώματα του ανθρώπου.

Η υπερθερμία, ακίνδυνη μέθοδος για την θεραπεία του καρκίνου

Αναγνωρίστηκε από το ΚΕΣΥ ως ιατρική πράξη η υπερθερμία, μια ακίνδυνη “πράσινη” μέθοδος για την θεραπεία του καρκίνου.

ία διεθνώς αναγνωρισμένη μέθοδος καταπολέμησης του καρκίνου η οποία είναι ακίνδυνη και χωρίς παρενέργειες για τον ασθενή, η υπερθερμία, αναγνωρίστηκε πρόσφατα ως ιατρική πράξη από το Κεντρικό Συμβούλιο Υγείας της χώρας μας και απομένει η δημοσίευση στο ΦΕΚ προκειμένου να αρχίσει να καλύπτεται από τα ασφαλιστικά ταμεία. Η μέθοδος αυτή εφαρμόζεται στην Αθήνα στο νοσοκομείο Αττικόν και σε δύο ιδιωτικά κέντρα της Θεσσαλονίκης, ενώ ήδη από το 2010 έχει τύχει θετικής αποδοχής αίτημα για προμήθεια του ειδικού μηχανήματος από το νοσοκομείο ΑΧΕΠΑ. Το κόστος της προμήθειας του μηχανήματος υπερθερμίας κυμαίνεται από 150.000 έως 250.000 ευρώ, ενώ το κό-

στος της κάθε συνεδρίας έχει κοστολογηθεί στα 60 ευρώ για την επί πολλοίς εφαρμογή της και στα 120 ευρώ για την εν τω βάθει εφαρμογή. Η υπερθερμία βασίζεται στην αύξηση της θερμοκρασίας τοπικά - περιοχικά πέρα από το φυσιολογικό σε εύρος 42 βαθμούς C ως 45 βαθμούς C, ή συστηματικά σε όλο το σώμα σε εύρος 41,5 βαθμούς C - 41,8 βαθμούς C χωρίς να προκαλεί σοβαρά τοξικά φαινόμενα. Ο ασθενής μπαίνει σε ένα κουβούκλιο όπου με τη βοήθεια της υπέρυθρης ακτινοβολίας αυξάνεται η θερμοκρασία. Η υπερθερμία μπορεί να εφαρμοστεί τοπικά στο ιατρείο ενώ ολοσωματικά μπορεί να εφαρμοστεί σε νοσοκομείο υπό γενική αναισθησία.

ι ερευνητές, με επικεφαλής την καθηγήτρια φαρμακολογίας Ολίβια Φουνγκ του Δυτικού Πανεπιστημίου Επιστημών της Υγείας στην Καλιφόρνια, που δημοσίευσαν τη σχετική μελέτη στο περιοδικό του Αμερικανικού Διαιτητικού Συλλόγου, σύμφωνα με το πρακτορείο Ρόιτερ, ανέλυσαν και επαναξιολόγησαν συγκριτικά (μετα-ανάλυση) 20 κλινικές δοκιμές διάρκειας τριών εβδομάδων έως έξι μηνών, που αφορούσαν περίπου 1.500 άτομα. Τελικά, κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι το πράσινο τσάι ρίχνει κατά μέσο όρο πέντε έως έξι μονάδες την ολική και την «κακή» χοληστερόλη (LDL), σε σχέση με τα εικονικά φάρμακα ( «Placebo» ). H μελέτη έλεγξε την αποτελεσματικότητα τόσο του ίδιου του πράσινου τσαγιού ως ροφήματος, όσο και των καψουλών που περιέχουν ορισμένες ουσίες του πράσινου τσαγιού, των λεγόμενων «κατεχινών», οι οποίες θεωρείται πως μειώνουν την απορρόφηση της χοληστερόλης στο έντερο. Όπως αποδείχτηκε, το πράσινο τσάι με μορφή ροφήματος είναι ελαφρώς πιο αποτελεσματικό στην μείωση της χοληστερόλης σε σχέση με τα αντίστοιχα χάπια που περιείχαν κατεχίνες. Πάντως η Φουνγκ δήλωσε ότι αν κάποιος παίρνει ήδη φάρμακα για να ρίξει την χοληστερόλη, θα πρέπει να μην τα σταματήσει και να μην τα αντικαταστήσει με το πράσινο τσάι. Από την άλλη, όπως είπε, η προσθήκη πράσινου τσαγιού στην καθημερινή διατροφή αποτελεί μία μέθοδο να μειωθεί κάπως το επίπεδο χοληστερόλης (χωρίς όμως να περιμένει κανείς θαύματα). Οι ερευνητές δεν βρήκαν στοιχεία ότι το πράσινο τσάι αυξάνει το επίπεδο της «καλής» χοληστερόλης (HDL) ή ότι ρίχνει τα τριγλυκερίδια. Δεν είναι ακόμα βέβαιο ποιες ποσότητες πράσινου τσαγιού ή κατεχίνης είναι οι ιδανικές. Όσον αφορά εξάλλου τις πιθανές παρενέργειες, το πράσινο τσάι γενικά θεωρείται ασφαλές σε μέτριες ποσότητες, αν και περιέχει καφεΐνη, την οποία ίσως ορισμένοι άνθρωποι θα έπρεπε να αποφεύγουν. Holistic Life 49

Οι κυβερνήσεις παραπλανούν τις γυναίκες σχετικά με τον έλεγχο για τον καρκίνο του μαστού.

ι Υπεύθυνοι Υγείας παραπλανούν σοβαρά τις γυναίκες σχετικά με τα οφέλη του τακτικού προληπτικού ελέγχου του καρκίνου του μαστού, λένε οι ερευνητές. Οι γυναίκες άνω των 50 ετών ενθαρρύνονται να κάνουν τακτικούς ελέγχους με μαστογραφία - αλλά η συμβουλή αυτή είναι βασισμένη σε παλαιά στοιχεία τουλάχιστον 25 ετών, τα οποία έχουν αποδειχθεί λάθος. Υπηρεσίες υγείας, όπως η Εθνική Υπηρεσία Υγείας του Ηνωμένου Βασιλείου, υποβαθμίζουν πολύ τους πραγματικούς κινδύνους του προσυμπτωματικού ελέγχου με μαστογραφία υπερβάλλοντας για τα οφέλη, λένε οι ερευνητές από το κέντρο Nordic Cochrane Centre στη Δανία. Ακόμα και τα πιο πρόσφατα φυλλάδια σχετικά με τη μαστογραφία συνεχίζουν να διαιωνίζουν τους μύθους σχετικά με τα οφέλη των τακτικών ελέγχων, αν και οι υπηρεσίες υγείας είχαν υποσχεθεί να τροποποιήσουν τις συμβουλές τους για τις γυναίκες υπό το πρίσμα των νέων ερευνών που δημοσιεύονται τα τελευταία πέντε έτη. «Αν η μαστογραφία ήταν ένα φάρμακο, θα είχε αποσυρθεί. Δεν βγάζεις στην αγορά ένα φάρμακο που βλάπτει τόσο πολλούς ανθρώπους για τέτοιο αβέβαιο όφελος», δήλωσε ο ερευνητής Peter Gotzsche, διευθυντής στο Σκανδιναβικό κέντρο Cochrane. Οι μαστογραφίες εντοπίζουν όλες τις ανωμαλίες του μαστού, πολλές από τις οποίες είναι καλοήθεις και όμως εξακολουθούν να αντιμετωπίζονται - χωρίς λόγο - με χειρουργική επέμβαση, ακτινοθεραπεία και χημειοθεραπεία. Η ερευνητές από το Cochrane υπολογίζουν ότι για κάθε περίπτωση επιθετικού καρκίνου του μαστού που ανακαλύπτουν οι μαστογραφίες, υπάρχουν επίσης 10 καλοήθεις περιπτώσεις που θα έπρεπε να μην έχουν υποστεί παρέμβαση. (Πηγή: Journal of the Royal Society of Medicine, 2011; 104: 361-9). Ο καρκίνος του στήθους δεν είναι τόσο θανατηφόρα ασθένεια όσο ήταν κάποτε – αλλά οι γιατροί δεν μπορούν να εξηγήσουν γιατί. Αυτό που ξέρουν είναι ότι οι εντατικοί έλεγχοι με μαστογραφίες δεν έχουν να κάνουν με την ξαφνική πτώση του αριθμού των γυναικών που πεθαίνουν από την ασθένεια. Οι θάνατοι από καρκίνου του μαστού έχουν μειωθεί δραματικά στην Ευρώπη από

το 1989˙ οι θάνατοι στη Βόρεια Ιρλανδία έχουν μειωθεί κατά 29%, στην Ολλανδία κατά 25%, στο Βέλγιο κατά 20% και στη Νορβηγία κατά 24%. Αλλά φαίνεται ότι οι μαστογραφίες δεν συντέλεσαν σε αυτές τις μειώσεις. Όπως ανακάλυψαν ερευνητές, κάποιες από τις χώρες στις οποίες σημειώθηκε μείωση των θανάτων δεν έχουν καν πλήρη προγράμματα μαστογραφίας και οι περισσότερες μειώσεις αφορούν γυναίκες ηλικίας μεταξύ 40 και 49 ετών, που πιθανόν να μην είχαν καν αρχίσει προληπτικούς ελέγχους με μαστογραφίες. (Πηγή: BMJ, 2011; 343: d4411)

Το επεξεργασμένο κόκκινο κρέας αναγνωρίζεται ως σημαντική αιτία διαβήτη.

ο επεξεργασμένο κόκκινο κρέας - όπως π.χ. μπιφτέκια, μπέικον και λουκάνικα - αποτελεί μια σημαντική αιτία του διαβήτη τύπου 2, της ασθένειας του τρόπου ζωής που μπορεί να οδηγήσει σε καρδιακά προβλήματα. Η κατανάλωση μόλις 50 γραμμαρίων επεξεργασμένου κρέατος κάθε μέρα - η οποία είναι ισοδύναμη με ένα λουκάνικο ή δύο φέτες μπέικον - αυξάνει τον κίνδυνο εμφάνισης διαβήτη κατά 51 τοις εκατό. Ωστόσο υπάρχει επίσης κίνδυνος με την κατανάλωση κάθε είδους κόκκινος κρέατος, αν και είναι πολύ χαμηλότερη από ό,τι με τα επεξεργασμένα κρέατα. Μία μερίδα 100 γραμμαρίων μη επεξεργασμένου κόκκινου κρέατος - όπως μια μικρή μπριζόλα ή ένα αρνίσιο παϊδάκι - αυξάνει τον κίνδυνο κατά 19 τοις εκατό. Ερευνητές από τη Σχολή Δημόσιας Υγείας του Χάρβαρντ λένε ότι αντικαθιστώντας μια μερίδα επεξεργασμένου κρέατος με μια πιο υγιεινή επιλογή - όπως οι ξηροί καρποί, τα δημητριακά ολικής αλέσεως, τα φασόλια και τα ψάρια - μειώνεται ο κίνδυνος για διαβήτη έως και 23 τοις εκατό. Συνολικά, λένε, προσπαθήστε να αποφύγετε επεξεργασμένο κρέας όσο το δυνατόν περισσότερο, και μειώστε την ποσότητα του μη επεξεργασμένου κόκκινου κρέατος που τρώτε. (Πηγή: American Journal of Clinical Nutrition, August 10, 2011).

Η χορτοφαγική διατροφή προστατεύει από τις κοινές παθήσεις του εντέρου.

ια χορτοφαγική διατροφή μπορεί να βοηθήσει στην πρόληψη της εκκολπωματίτιδας – κατά την οποία δημιουργείται φλεγμονή στα εκκολπώματα στα τοιχώματα του εντέρου – μίας από τις πιο συχνές διαταραχές του εντέρου στη Δύσης. Όπως ανακάλυψε μία νέα μελέτη, οι χορτοφάγοι έχουν περίπου ένα τρίτο λιγότερες πιθανότητες να εκδηλώσουν το πρόβλημα από ό,τι όσοι καταναλώνουν κρέας. Σε μια ομάδα μελέτης 47.033 γενικά υγιών ατόμων, οι ερευνητές από το πανεπιστήμιο της Οξφόρδης μελέτησαν το προφίλ της υγείας 15.459 χορτοφάγων, και ανακάλυψαν ότι η συνήθης χορτοφαγική πλούσια σε ίνες διατροφή οδηγεί σε μείωση κατά 30 τοις εκατό του κινδύνου για την ανάπτυξη του προβλήματος. Οι συμμετέχοντες που κατανάλωναν περίπου 25 γραμμάρια φυτικών ινών την ημέρα - μεταξύ άλλων, φρούτα, λαχανικά, βρώμη και σίκαλη - είχαν πολύ λιγότερες πιθανότητες να αναπτύξουν εκκολπωμάτωση από ό,τι θα είχε κάποιος που έτρωγε μόλις 14 γραμμάρια φυτικών ινών καθημερινά. Η συνιστώμενη ημερήσια δόση (ΣΗΔ) που είναι 18 γραμμάρια φυτικές ίνες μπορεί να είναι πολύ χαμηλή για να αποτρέψει το πρόβλημα. (Πηγή: British Medical Journal, 2011; 343: d4131).

Η θεραπεία για τον καρκίνο του προστάτη προκαλεί αλλοιώσεις και θραύση των οστών.

ια κοινή θεραπεία για τον καρκίνο του προστάτη μπορεί να προκαλέσει αλλοιώσεις στα οστά. Η θεραπεία με στέρηση ανδρογόνων— που διακόπτει την παραγωγή τεστοστερόνης— αδυνατίζει τα οστά, αυξάνοντας έτσι τον κίνδυνο θραύσης τους. Μέχρι τώρα, οι γιατροί πιστεύουν ότι η παραπάνω μέθοδος είναι σχετικά ασφαλής. Στην πραγματικότητα, οι σοβαρές οστικές βλάβες που προκαλεί, ήρθαν στο φως χάρη σε μια νέα τεχνολογία καταγραφής που μπορεί να εκτιμήσει την κατάσταση των οστών. Ερευνητές από το πανεπιστήμιο της Μελβούρνης στην Αυστραλία, πραγματοποίησαν μια «εικονική οστική βιοψία» σε 26 άνδρες που ξεκίνησαν τη θεραπεία πριν από ένα χρόνο. Στο διάστημα αυτό, οι ερευνητές ανακάλυψαν ότι η κατάσταση των οστών των ανδρών επιδεινώθηκε ταχύτατα. Οι ερευνητές κατέληξαν στο συμπέρασμά ότι όπως το οιστρογόνο είναι απαραίτητο για την υγεία των οστών των γυναικών, έτσι και η τεστοστερόνη, φαίνεται να έχει τον ανάλογο ρόλο στους άνδρες. (Πηγή: J Clin Endocrinol Metab, 2010; 29 /9; doi:10.1210/jc.2010-0902) 50 Holistic Life

Τα οικιακά καθαριστικά περιέχουν «κρυφές» καρκινογόνες χημικές ουσίες.

ερίπου το ένα τρίτο όλων των προϊόντων καθαρισμού και αρωματικών χώρου περιέχουν τουλάχιστον μία χημική ουσία, που είναι γνωστό καρκινογόνο. Σε μια ανάλυση 25 οικιακών προϊόντων καθαρισμού και αρωματικών χώρου, συμπεριλαμβανομένων και κάποιων που χαρακτηρίζονται «πράσινα», ερευνητές του πανεπιστημίου της Ουάσινγκτον, στο Σηάτλ, ανακάλυψαν ότι το κάθε ένα από αυτά περιείχε κατά μέσο όρο 17 διαφορετικές χημικές ουσίες. Από τις 133 χημικές ουσίες που εντοπίστηκαν, περίπου το ένα τέταρτο κατατάσσονται στις τοξικές ή επικίνδυνες σύμφωνα με την αμερικανική νομοθεσία και το ένα τρίτο περιέχει κάποια καρκινογόνο χημική ουσία που θεωρείται επικίνδυνη σε κάθε βαθμό έκθεσης. Περίεργο είναι το γεγονός ότι οι κατασκευαστές δεν είναι υποχρεωμένοι να αναγράφουν όλες τις χημικές ουσίες που χρησιμοποιήθηκαν στη συσκευασία, καθώς η «φόρμουλα» του προϊόντος προστατεύεται από τους νόμους του εμπορίου (Πηγή: Environ Impact Assess Rev, 2010 doi:10.1016/j.elar.2010.08.002).

Το καρπούζι είναι εξίσου καλό με μία στατίνη για περιπτώσεις αυξημένης αρτηριακής πίεσης.

ντί να παίρνετε στατίνες για να μειώσετε την αρτηριακή σας πίεση, φάτε καρπούζι— κάνει ακριβώς την ίδια δουλειά, σύμφωνα με τα ευρήματα κάποιων ερευνητών. Το συγκεκριμένο φρούτο αποτελεί πλούσια πηγή L-κιτρουλίνης, η οποία ρυθμίζει την φυσιολογική πίεση του αίματος. Στο σώμα, μετατρέπεται σε L-αργινίνη, η οποία μπορεί να προκαλέσει ναυτία, γαστρεντερικά προβλήματα και διάρροια, όταν λαμβάνεται άμεσα με τη μορφή συμπληρώματος, ειδικά από ενήλικες που ήδη υποφέρουν από υπέρταση. Σε μια μικρή μελέτη, που συμμετείχαν εννέα ενήλικες, παρατηρήθηκε σταθεροποίηση της πίεσης στα φυσιολογικά όρια μετά τη λήψη συμπληρωμάτων καρπουζιού (σε μορφή L-κιτρουλίνης/ L-αργινίνης σε ποσότητες 2,7g/1,3g /ημέρα), για διάστημα έξι εβδομάδων. (Πηγή: Am J Hypertens, 2010; doi:10.1038/ajh.2010.142)

Κάποια βότανα είναι εξίσου αποτελεσματικά με τα φάρμακα για την καταπολέμηση του άγχους, ισχυρίζονται επιστήμονες.

πιστήμονες ανακάλυψαν ότι κάποια συμπληρώματα βοτάνων είναι εξίσου αποτελεσματικά με τα συνταγογραφούμενα φάρμακα για την καταπολέμηση του άγχους— και μάλιστα χωρίς να έχουν δυσάρεστες παρενέργειες. Εκχυλίσματα από το λουλούδι του πάθους (Passiflora incarnata), το κάβα-κάβα (Piper methysticum) και συνδυασμοί L-λυσίνης και L-αργινίνης αποτελούν αποτελεσματικές θεραπείες για διαταραχές άγχους, ενώ οι διάφορες παρενέργειες που μπορεί να προκύψουν είναι ήπιες. Ερευνητές στο Παγκόσμιο Ίδρυμα Νευροεπιστημών, στο Λος Άντζελες, ανέλυσαν τα αποτελέσματα 21 ιατρικών δοκιμασιών, στις οποίες συμμετείχαν πάνω από 2.000 άτομα. Από αυτές τις μελέτες, οι 15 έδωσαν θετικά αποτελέσματα για τους συμμετέχοντες που χρησιμοποιούσαν τέτοιου είδους συμπληρώματα και διάφορα ιατρικά βότανα. Το μαγνήσιο και το βαλσαμόχορτο— που ως γνωστόν βοηθούν σε περιπτώσεις ήπιας κατάθλιψης— δεν ήταν εξίσου αποτελεσματικά ενάντια στις διαταραχές άγχους, είπαν οι ερευνητές. (Πηγή: Nutr J, 2010;9: 42).

Η γιόγκα μπορεί να βοηθήσει, τη στιγμή που οι γιατροί δε μπορούν.

ρέθηκε ότι ένα πρόγραμμα γιόγκα με απαλές κινήσεις και στάσεις, διαλογισμό και ασκήσεις αναπνοής μπορεί να μειώσει ακόμα και τα χειρότερα συμπτώματα ινομυαλγίας (χρόνιος πόνος στους μύες και τις αρθρώσεις). Μια ομάδα από το Πανεπιστήμιο Υγείας και Επιστημών του Όρεγκον, στο Πόρτλαντ, χώρισε 53 άτομα που υπέφεραν από ινομυαλγία σε μια ομάδα που συμμετείχαν όσοι πήραν μέρος σε ένα πρόγραμμα γιόγκα οκτώ εβδομάδων και σε μια άλλη, με εκείνους που συνέχισαν τη συνήθη θεραπεία διαλογισμού και άσκησης. Στο τέλος της μελέτης, η ομάδα της γιόγκα βελτιώθηκε στο κομμάτι της δυσκαμψίας, της κακής ποιότητας ύπνου, της αδύναμης μνήμης, του άγχους και της ισορροπίας. Ειδικά, ο πόνος μειώθηκε κατά 24%, η κόπωση κατά 30% και η κατάθλιψη κατά 42%. (Πηγή: Pain, 2010;151:530-9)

Holistic Life 51

SAFE Γράφει ο Mάριος Δημόπουλος Διατροφολόγος Μέλος του American Council of Applied Clinical Nutrition

[ΕΡΕΥΝΑ]:

ΧΟΛΗΣΤΕΡΙΝΗ Όλη η αλήθεια για έναν από τους μεγαλύτερους μύθους της εποχής μας

ι περισσότεροι άνθρωποι πιστεύουν ότι η χοληστερίνη είναι βλαβερή για τον οργανισμό μας. Και όμως, η χοληστερίνη είναι απαραίτητη για τη ζωή μας. Ας δούμε μερικούς λόγους για τους οποίους χρειαζόμαστε τη χοληστερίνη για το σώμα μας: Εγκεφαλικές συνάψεις. Οι συνάψεις, οι ζωτικές συνδέσεις μεταξύ των νευρικών κυττάρων στον εγκέφαλο και οπουδήποτε αλλού γίνονται αποκλειστικά από χοληστερίνη. Βιταμίνη D. Η βιταμίνη D συντίθεται από την χοληστερίνη από τη δράση των ηλιακών ακτίνων στο δέρμα μας. Κυτταρικές μεμβράνες. Όλα τα κύτταρα του σώματός μας χρειάζονται χοληστερίνη στις κυτταρικές τους μεμβράνες. Χωρίς αυτή θα αποσυντίθονταν, αφού η χοληστερίνη παρέχει δομική ακεραιότητα. Ορμόνες του σεξ. Η χοληστερίνη είναι δομικός λίθος για πολλές ορμόνες του σεξ. Χολή. Η χοληστερίνη είναι το κύριο συστατικό της χολής, η οποία απελευθερώνεται από τη χοληδόχο κύστη, για να βοηθήσει στην πέψη των τροφών. Πολλοί χολόλιθοι είναι κατασκευασμένοι εντελώς από κρυσταλλωμένη χοληστερίνη. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι όλα αυτά χρειάζονται πολύ μεγάλη ποσότητα χοληστερίνης για να καλύψουμε τις καθημερινές μας ανάγκες. Για να καλύψει αυτό το κενό, το συκώτι παράγει τέσσερεις ή πέντε φορές περισσότερη χοληστερίνη από αυτήν που καταναλώνουμε. Θα έπρεπε να τρώμε έξι με οκτώ κρόκους αυγών την ημέρα, για να καλύψουμε τις καθημερινές μας ανάγκες. Λέγεται ότι αν τρώμε δυο ή τέσσερεις κρόκους αυγών την ημέρα, αυτό θα κάνει τα επίπεδα της χοληστερίνης να αυξηθούν. Ωστόσο πώς είναι δυνατό αυτό, αφού αυτή η ποσότητα κρόκων είναι μικρότερη από αυτήν που χρειαζόμαστε για τις καθημερινές μας ανάγκες σε χοληστερίνη;

Η χοληστερίνη κάνει καλό

Ξέρετε ότι η υψηλή χοληστερίνη μάς προστατεύει από τις μολυσματικές ασθένειες; Ή ότι οι ηλικιωμένοι με υψηλή χοληστερίνη ζουν περισσότερο; Το γεγονός ότι οι ηλικιωμένοι με υψηλή χοληστερίνη ζουν περισσότερο από τους ηλικιωμένους με χαμηλή χοληστερίνη προκύπτει καθαρά από πολλές επιστημονικές μελέτες.(1) Αλλά ας δούμε τη θνησιμότητα, τον κίνδυνο θανάτου από καρδιακή προσβολή, αν η χοληστερίνη είναι υψηλή. Ο Dr. Harlan Krumholz στο πανεπιστήμιο του Yale ανέφερε ότι οι ηλικιωμένοι με χαμηλή χοληστερίνη πέθαιναν δυο φορές πιο συχνά από καρδιακή προσβολή από ό, τι αυτοί με υψηλή χοληστερίνη.(2) Υπάρχει μεγάλος αριθμός παρόμοιων ευρημάτων. Πολλές μελέτες σε ηλικιωμένους έχουν δείξει ότι η υψηλή χοληστερίνη δεν είναι παράγοντας κινδύνου για καρδιοπάθεια. Αυτό ήταν το αποτέλεσμα μιας έρευνας του Uffe Ravnskov στη βάση δεδομένων του Medline για μελέτες που ασχολούνταν με αυτό το ερώτημα.(3)

Η LDL είναι καλή

Όλοι ονομάζουμε την LDL “κακή” χοληστερίνη. Η LDL πρώτα απ’ όλα δεν είναι χοληστερίνη, αλλά λιποπρωτεΐνη. Και δεύτερον η LDL δεν είναι κακή. Η LDL είναι ένα πάρα πολύ σημαντικό μέλος του ανοσοποιητικού μας συστήματος. Αυτό που οι 52 Holistic Life

περισσότεροι γιατροί και ερευνητές δεν γνωρίζουν είναι ότι οι λιποπρωτεΐνες, συμπεριλαμβανομένης της LDL, εξοντώνουν τους μικροοργανισμούς και τα τοξικά τους προϊόντα. Ο Dr. Sucharit Bhakdi και η ομάδα του από το Giessen στη Γερμανία ήταν ένας από τους πρώτους που μελέτησαν το πώς οι λιποπρωτεΐνες μάς προστατεύουν.(4) Η άλφα-τοξίνη είναι ένα δηλητηριώδες συστατικό που παράγεται από τα βακτήρια που προκαλούν ασθένειες σταφυλόκοκκου. Είναι ικανή να καταστρέψει όλα τα είδη των ανθρώπινων κυττάρων, συμπεριλαμβανομένων των ερυθρών αιμοσφαιρίων. Για παράδειγμα, αν μικρές ποσότητες της τοξίνης προστεθούν σε έναν δοκιμαστικό σωλήνα με ερυθρά αιμοσφαίρια διαλυμένα σε αλατόνερο, τα αιμοσφαίρια καταστρέφονται. Ο Bhakdi ανέμειξε καθαρή άλφα-τοξίνη με ανθρώπινο ορό (το υγρό στο οποίο βρίσκονται τα κύτταρα του αίματος) και η δηλητηριώδης δράση της άλφα-τοξίνης σχεδόν εξαφανίστηκε. Με διάφορες περίπλοκες μεθόδους ξεχώρισαν το προστατευτικό συστατικό στον ανθρώπινο ορό ως LDL. Τίποτα δεν συνέβη με τα ερυθρά αιμοσφαίρια, όταν ανέμειξαν την άλφα-τοξίνη με καθαρή ανθρώπινη LDL. Μια από τις επιδράσεις των βακτηριακών τοξινών είναι ότι διεγείρουν τα λευκά αιμοσφαίρια να παράγουν κυτοκίνες, ορμόνες που ξεκινούν τις φλεγμονώδεις διαδικασίες. Γερμανοί ερευνητές με επικεφαλής τον Dr. Willy Flegel στο πανεπιστήμιο της Χαϊδελβέργης στη Γερμανία βρήκαν ότι αυτή η επίδραση εξαφανίστηκε σχεδόν εντελώς, αν η τοξίνη αναμειγνυόταν με καθαρή LDL προτού να προσθέσουν τα λευκά αιμοσφαίρια στους δοκιμαστικούς σωλήνες.(5) Προφανώς η LDL ήταν ικανή να εξουδετερώνει τις βακτηριακές τοξίνες. Η LDL φαίνεται ότι έχει επίσης ευεργετική επίδραση στο ανοσοποιητικό σύστημα. Ο Matthew Muldoon και η ομάδα του στο πανεπιστήμιο του Pittsburgh στην Pennsylvania μελέτησε υγιή άτομα και βρήκε ότι ο αριθμός των διάφορων τύπων των λευκών αιμοσφαιρίων ήταν πολύ χαμηλότερος σε αυτούς με τη χαμηλή LDL.(6) Υποστήριξαν ότι οι άνθρωποι με υψηλή χοληστερίνη έχουν ένα πιο αποτελεσματικό ανοσοποιητικό σύστημα από τους ανθρώπους με χαμηλή χοληστερίνη. Ο καθηγητής Kenneth Feingold και η ομάδα του στο πανεπιστήμιο της California χαμήλωσαν την LDL σε αρουραίους χρησιμοποιώντας φάρμακα με αποτέλεσμα οι αρουραίοι να πεθάνουν πολύ πιο εύκολα μετά από μια ένεση βακτηριακών τοξινών. Αλλά αν έδιναν στα ζώα μια ένεση ανθρώπινης LDL ακριβώς πριν, αυτά επιζούσαν.(7) Σε ένα άλλο πείραμα, ερευνητές από την Ολλανδία έκαναν ένεση με βακτήρια ή τις τοξίνες τους σε φυσιολογικά ποντίκια και σε ποντίκια με υψηλή χοληστερίνη. Ενώ όλα τα φυσιολογικά ποντίκια πέθαναν, τα περισσότερα από τα ποντίκια με υψηλή χοληστερίνη επέζησαν.(8) Τα πειράματα αυτά έχουν ιδιαίτερη αξία, διότι το ανοσοποιητικό σύστημα των ποντικών μοιάζει πολύ με αυτό των ανθρώπων.

Χαμηλή χοληστερίνη, κίνδυνος για εγκεφαλικό

Τα εγκεφαλικά και η καρδιοπάθεια αποτελούν μέρος της οικογένειας γνωστής ως καρδιαγγειακή ασθένεια. Οι άνθρωποι με καρδιοπάθεια είναι πιο πιθανόν να πάθουν εγκεφαλικό και αντίστροφα. Δεδομένου ότι τα εγκεφαλικά και η καρδιοπάθεια προκαλούνται από την ανάπτυ-

ξη αθηρωματικής πλάκας θα σκεφτείτε ότι, αν τα αυξημένα επίπεδα χοληστερίνης είναι παράγοντας κινδύνου για καρδιοπάθεια, θα είναι παράγοντας κινδύνου για εγκεφαλικό. Αλλά δεν είναι. Το 1995 στο Lancet δημοσιεύθηκε μια μεγάλη μελέτη που εξέτασε 450.000 ανθρώπους σε μια περίοδο 16 ετών, οι οποίοι έπαθαν 13.000 εγκεφαλικά. Το συμπέρασμα της μελέτης ήταν: “Δεν υπήρξε σύνδεση μεταξύ χοληστερίνης του αίματος και εγκεφαλικού”. Μια πανευρωπαϊκή μελέτη γνωστή ως EUROSTROKE που δημοσιεύθηκε το 2002 εξέτασε το ίδιο θέμα. Το αποτέλεσμα της μελέτης ήταν το εξής: “Η ανάλυση του προγράμματος EUROSTROKE δεν μπόρεσε να αποκαλύψει μια σύνδεση της ολικής χοληστερίνης με θανατηφόρο, μη θανατηφόρο, αιμορραγικό ή ισχαιμικό εγκεφαλικό”. Τα χαμηλά επίπεδα χοληστερίνης συνδέονται με μεγάλη αύξηση θανάτων από εγκεφαλικό και μπορεί να αποτελούν και αιτία. “Τα επιδημιολογικά δεδομένα είναι σε γενικές γραμμές σύμφωνα με τα πειράματα σε ζώα, δείχνουν ότι δίαιτες που είναι πολύ χαμηλές σε λίπος αυξάνουν την εμφάνιση μερικών μορφών εγκεφαλικού. Κοινωνίες με χαμηλή πρόσληψη λίπους και ζωικής πρωτεΐνης, όπως η παραδοσιακή Ιαπωνία, τείνουν να έχουν υψηλά ποσοστά αιμορραγικού εγκεφαλικού. Ένας αυξημένος κίνδυνος για εγκεφαλικό βρίσκεται ανάμεσα στα τμήματα του Ιαπωνικού πληθυσμού με χαμηλά επίπεδα χοληστερίνης, ειδικά μεταξύ αυτών με υψηλή πίεση αίματος. Σε έναν μεγάλο εξεταζόμενο πληθυσμό ανδρών στις ΗΠΑ, αυτοί με τα χαμηλότερα επίπεδα χοληστερίνης είχαν έναν αυξημένο κίνδυνο για αιμορραγικό εγκεφαλικό”.(9) Ενώ οι Ιάπωνες έχουν χαμηλά ποσοστά καρδιοπάθειας, έχουν τα υψηλότερα ποσοστά εγκεφαλικών στον κόσμο. Οι θάνατοι από εγκεφαλικό απετέλεσε ένα τεράστιο πρόβλημα υγείας, ώστε στο όχι πολύ μακρινό παρελθόν, οι Ιάπωνες ενθαρρύνθηκαν να αυξήσουν την κατανάλωση λίπους, για να προλάβουν τους θανάτους από εγκεφαλικά. Σε μια 15χρονη ιαπωνική μελέτη που δημοσιεύθηκε στο Stroke το 2004 διαβάζουμε τα εξής: “Ο κίνδυνος θανάτου από εγκεφαλικό μειώθηκε σε ποσοστό 64% στην ομάδα κατανάλωσης υψηλής χοληστερίνης σε σύγκριση με την ομάδα κατανάλωσης χαμηλής χοληστερίνης…Η ζωική πρωτεΐνη δεν συνδέθηκε σημαντικά με το εγκεφαλικό μετά από αναπροσαρμογή για ζωικό λίπος και χοληστερίνη…Αυτή η μελέτη δείχνει ότι στην Ιαπωνία, όπου η πρόσληψη ζωικών προϊόντων είναι μικρότερη από τις δυτικές χώρες, η υψηλή κατανάλωση ζωικού λίπους και χοληστερίνης συνδέθηκε με μειωμένο κίνδυνο για θανάτους από εγκεφαλικό”. Τα τελευταία 50 χρόνια έχουν αλλάξει οι διατροφικές συνήθειες των Ιαπώνων και έχουν αυξήσει την πρωτεΐνη και το λίπος. Το 1958 η ολική πρόσληψη θερμίδων ήταν 2.837, ενώ το 1999 ήταν 2.202. Το 1958 το 84% των θερμίδων τους προερχόταν από υδατάνθρακες, ενώ το 1999 το 62% προερχόταν από υδατάνθρακες. Το 1958 το 11% προερχόταν από πρωτεΐνες, ενώ το 1999 το 18%. Το 1958 το 5% προερχόταν από λίπος, ενώ το 1999 το 20%. Επίσης έχουν αυξηθεί και τα επίπεδα της χοληστερίνης των Ιαπώνων. Θα περίμενε κανείς ότι θα έπρεπε να έχουν αυξηθεί οι καρδιοπάθειες στην Ιαπωνία. Και όμως από το 1965 έως το 1995 μειώθηκε η θνησιμότητα από καρδιοπάθειες στους άνδρες. Επίσης τα ποσοστά θανάτων από εγκεφαλικό στους άνδρες ηλικίας 60-69 μεταξύ 1950 και 1995 μειώθηκε από το 1.334 στο 226 (ανά 100.000/χρόνο). Δηλαδή υπήρξε μια μείωση 600%. Αυτά τα στοιχεία σπάνια αναφέρονται από τους οπαδούς της θεωρίας της χοληστερίνης. Συνεχώς αναφέρουν ότι οι Ιάπωνες τρώνε χαμηλή ποσότητα λίπους και ότι έχουν χαμηλά ποσοστά καρδιοπάθειας. Δεν αναφέρουν όμως ότι έχουν υψηλά ποσοστά εγκεφαλικού. Όλα αυτά που αναφέραμε αποδεικνύουν ότι σημαντικότερος παράγοντας κινδύνου για εγκεφαλικό είναι τα χαμηλά επίπεδα χοληστερίνης και όχι τα υψηλά επίπεδα χοληστερίνης.

Τα “παράδοξα” της χοληστερίνης

Το πιο γνωστό ‘παράδοξο’ είναι το γαλλικό παράδοξο. Οι Γάλλοι τρώνε περισσότερο κορεσμένο λίπος από οποιοδήποτε άλλο έθνος της Ευρώπης και ωστόσο έχουν τα χαμηλότερα ποσοστά καρδιοπάθειας. Οι Ελβετοί επίσης έχουν τη δεύτερη κατανάλωση κορεσμένου λίπους στην Ευρώπη και είναι το μόνο έθνος της Ευρώπης που έρχεται κοντά στα πολύ χαμηλά ποσοστά καρδιοπάθειας. Για τους Γάλλους έχουν βρει την αιτιολογία ότι πίνουν κόκκινο κρασί, τρώνε φρέσκα μαγειρεμένα λαχανικά και σκόρδο. Αλλά αν αυτό ισχύει για να εξηγηθεί το γαλλικό παράδοξο, πώς εξηγείται το γεγονός ότι οι Ελβετοί καταναλώνουν πολύ κορεσμένο λίπος και όμως έχουν χαμηλά ποσοστά καρδιοπάθειας; Πώς δικαιολογούν το γεγονός ότι οι Μασάι έχουν τη μεγαλύτερη κατανάλωση χοληστερίνης και κορεσμένου λίπους και ωστόσο τα ποσοστά καρδιοπάθειας σε αυτούς είναι μηδενικά; Και δεν είναι μόνο οι Ελβετοί και οι Μασάι, είναι και οι Εσκιμώοι, οι οποίοι κατανάλωναν μεγάλες ποσότητες χοληστερίνης και όμως δεν πάθαιναν καρδιοπάθεια. Για αυτούς έχει δοθεί η εξήγηση ότι καταναλώνουν μεγάλες ποσότητες ιχθυελαίου. Αλλά γιατί πάντα ψάχνουμε να βρούμε μια εξήγηση και δεν βλέπουμε ότι η θεωρία της χοληστερίνης είναι εσφαλμένη;

Η περίπτωση των Μασάι

Στις αρχές της δεκαετίας του ‘60 ο καθηγητής George Mann και η ομάδα του από το πανεπιστήμιο του Vanderbilt στη Nashville πήρε ένα κινητό εργαστήριο στην Κένυα στην Αφρική, για να μελετήσει τους Μασάι.(10) Εκείνη την περίοδο η ιδέα συσχέτισης της καρδιοπάθειας με τη διατροφή είχε κερδίσει θριαμβευτική επιτυχία στον επιστημονικό κόσμο. Ο καθηγητής Mann είχε ακούσει ότι οι Μασάι δεν τρώνε τίποτα άλλο εκτός από γάλα, αίμα και κρέας. Ήταν μια καλή ιδέα να εξεταστεί η ιδέα συσχέτισης της καρδιοπάθειας με τη διατροφή στην Κένυα. Λίγο πριν και με τον ίδιο σκοπό, ο Dr. Gerald Sharper από το πανεπιστήμιο της Uganda είχε ταξιδέψει λίγο πιο βόρεια, για να μελετήσει μια άλλη φυλή, τους Samburus.(11) Holistic Life 53

Οι Samburus και οι Μασάι είναι λεπτοί άνθρωποι που έχουν επιβιώσει ως βοσκοί για χιλιάδες χρόνια. Η διατροφή τους είναι ακραία. Κατά την οπτική τους τα λαχανικά και οι φυτικές ίνες είναι φαγητά για αγελάδες. Καταναλώνουν μόνο γάλα, κρέας και αίμα. Ένας άνδρας Samburu μπορεί να πίνει ένα γαλόνι γάλα την ημέρα χωρίς να έχει αφαιρέσει το λίπος του, κάτι που σημαίνει ότι η πρόσληψή του σε ζωικό λίπος είναι πολύ μεγαλύτερη από την πρόσληψη των περισσότερων ανθρώπων στη Δύση. Η πρόσληψή του σε χοληστερίνη είναι επίσης υψηλή, ιδιαίτερα κατά τις περιόδους που προσθέτει 1 με 2 κιλά κρέατος στην καθημερινή του δίαιτα γάλακτος. Οι Μασάι πίνουν μόνο μισό γαλόνι γάλα κάθε μέρα. Ωστόσο τρώνε περισσότερο κρέας από τους Samburus. Οι γιορτές τους είναι τέλεια όργια κρέατος. Σε τέτοιες περιπτώσεις 2 με 4,5 κιλά κρέατος ανά άτομο δεν είναι ασύνηθες, σύμφωνα με τον καθηγητή Mann. Αν η ιδέα συσχέτισης της καρδιοπάθειας με τη διατροφή ήταν σωστή, η καρδιοπάθεια θα ήταν επιδημία στην Κένυα. Αλλά ο καθηγητής Mann βρήκε ότι οι Μασάι δεν πεθαίνουν από καρδιοπάθεια. Αλλά αυτή δεν ήταν η μόνη έκπληξη. Η χοληστερίνη των Μασάι δεν ήταν υψηλή, όπως περίμενε ο Mann. Ήταν πολύ χαμηλή. Στην πραγματικότητα η χοληστερίνη τους ήταν από τις χαμηλότερες που έχουν μετρηθεί στον κόσμο, περίπου 50% χαμηλότερη από τη χοληστερίνη των περισσότερων Αμερικανών. Έχουμε λοιπόν άλλο ένα παράδοξο μετά το γαλλικό παράδοξο. Οι Γάλλοι έχουν μειωμένα ποσοστά καρδιοπάθειας παρά το ότι καταναλώνουν άφθονο ζωικό λίπος. Αυτό το παράδοξο οι υποστηρικτές της υπόθεσης των λιπιδίων το αιτιολογούν λέγοντας ότι τους προστατεύει τάχα το κρασί. Η περίπτωση των Μασάι πώς μπορεί να δικαιολογηθεί; Τρώνε τόσο πολύ ζωικό λίπος και δεν έχουν καρδιοπάθεια και η χοληστερίνη τους είναι χαμηλή. Αυτό έκανε τον Mann να αποκαλέσει την υπόθεση της χοληστερίνης ως τη μεγαλύτερη απάτη της ιατρικής.

Οι υψηλές σε λίπη τροφές δεν αυξάνουν τη χοληστερίνη του αίματος

Οι Samburus πίνουν ένα γαλόνι γάλα την ημέρα. Το γάλα από τα αφρικανικά Zebu βοοειδή είναι πολύ υψηλότερο σε λίπος από το γάλα από των αγελάδων στη Δύση, κάτι που σημαίνει ότι οι Samburus καταναλώνουν περισσότερο από το διπλάσιο του ποσού του ζωικού λίπους από τον μέσο Αμερικανό που πίνει γάλα και η χοληστερίνη τους είναι πολύ χαμηλότερη, περίπου 170 mg/dl.(12) Οι βοσκοί στη Σομαλία δεν καταναλώνουν σχεδόν τίποτε άλλο εκτός από γάλα από τις καμήλες τους. Σχεδόν ενάμιση γαλόνι την ημέρα είναι φυσιολογικό.

Το γάλα της καμήλας είναι πολύ πλουσιότερο σε λίπος από το γάλα της αγελάδας. Αλλά αν και περισσότερο από το 60% της κατανάλωσης της ενέργειάς τους προέρχεται από ζωικό λίπος, ο μέσος όρος χοληστερίνης τους είναι μόνο περίπου 150 mg/dl, πολύ χαμηλότερο από αυτό των Δυτικών ανθρώπων.(13) Ο Dr. Ian Prior και η ομάδα του από το Wellington στη Νέα Ζηλανδία μελέτησαν τον πληθυσμό των νησιών Tokelau και των ατόλων Pakapuka (κοραλλιογενή νησιά των τροπικών θαλασσών), όπου το κύριο φαγητό είναι οι καρύδες που παρασκευάζονται με διάφορους τρόπους(14). Θαλασσινά φαγητά και κοτόπουλο είναι επίσης στο μενού. Οι καρύδες περιέχουν μεγάλα ποσά λαδιού καρύδας, το οποίο είναι υψηλό σε κορεσμένα λιπαρά οξέα. Στα νησιά Tokelau, το ποσό του κορεσμένου λίπους ήταν σχεδόν διπλάσιο από αυτό των Palapuka και ακόμα υψηλότερο από αυτό στις ΗΠΑ, ενώ η κατανάλωση πολυακόρεστων ελαίων ήταν χαμηλή σε όλα τα νησιά. Το 1966 ένας ανεμοστρόβιλος ξερίζωσε έναν μεγάλο αριθμό δέντρων καρύδας στα νησιά. Οι ατόλες δεν μπορούσαν να θρέψουν τους κατοίκους τους και χίλιοι Tokelauans μετανάστευσαν στη Νέα Ζηλανδία. Στη Νέα Ζηλανδία η δίαιτά τους άλλαξε σημαντικά. Ο αριθμός των θερμίδων από κορεσμένο λίπος μειώθηκε στο μισό, ενώ η πρόσληψη πολυακόρεστου λίπους αυξήθηκε σε ένα μικρό ποσό.(15) Η χοληστερίνη των Tokelauans αντί να μειωθεί, αυξήθηκε περίπου 10%. Στους άνδρες ηλικίας 45-54 ετών η χοληστερίνη τους αυξήθηκε από 195 mg/dl στα 219 mg/dl και στις γυναίκες της ίδιας ηλικίας η χοληστερίνη τους αυξήθηκε από 213 mg/dl στα 225 mg/dl. Έτσι κάτι στο περιβάλλον ή στον τρόπο ζωής στη Νέα Ζηλανδία είχε τόσο μεγάλη επίδραση στους Tokelauans που τα επίπεδα χοληστερίνης τους αυξήθηκαν, αν και η κατανάλωσή τους κορεσμένου λίπους μειώθηκε στο μισό. Η χοληστερίνη στη διατροφή έχει μηδαμινή επίδραση στη χοληστερίνη του αίματος. Η εξήγηση είναι ότι ρυθμίζουμε τη δική μας παραγωγή χοληστερίνης σύμφωνα με τις ανάγκες μας. Όταν τρώμε μεγάλες ποσότητες χοληστερίνης, η παραγωγή χοληστερίνης του σώματός μας μειώνεται. Όταν τρώμε μικρές ποσότητες αυξάνεται. Σε μια μικρή Αμερικανική πόλη που ονομάζεται Tecumseh στην πολιτεία Michigan πραγματοποιήθηκε μια μελέτη από μια ομάδα ερευνητών από το πανεπιστήμιο του Michigan με επικεφαλής τον Dr. Allen Nichols. Διαιτολόγοι ρώτησαν περισσότερα από 2000 άτομα με μεγάλη λεπτομέρεια τι είχαν φάει κατά τη διάρκεια μιας 24ωρης περιόδου. Οι διαιτολόγοι ρώτησαν επίσης για τα συστατικά στα φαγητά, ανέλυσαν τις συνταγές των πιάτων που μαγειρεύτηκαν σπίτι και έκαναν σημαντική προσπάθεια να βρουν τι είδους

λίπος χρησιμοποιήθηκε στην κουζίνα. Τελικά οι συμμετέχοντες χωρίστηκαν σε τρεις ομάδες – μια υψηλού, μια μεσαίου και μια ομάδα χαμηλού επιπέδου σύμφωνα με τη χοληστερίνη του αίματός τους. Καμιά διαφορά δεν βρέθηκε μεταξύ των ποσών κάθε φαγητού στις τρεις ομάδες. Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι η ομάδα χαμηλής χοληστερίνης έφαγε τόση ποσότητα κορεσμένου λίπους όση και η ομάδα υψηλής χοληστερίνης.(16) Στη Mayo Clinic στο Rochester στη Μινεσότα ο Dr. William Weidman και η ομάδα του ανέλυσαν τη δίαιτα παιδιών που πήγαιναν σχολείο και βρήκαν ότι τα παιδιά που έτρωγαν πολλά ζωικά λίπη είχαν τόσο πολύ ή τόσο λίγο χοληστερίνη στο αίμα τους όσο τα παιδιά που έτρωγαν πολύ λίγο ζωικό λίπος.(17) Στο Λονδίνο ο καθηγητής Jeremy Morris και η ομάδα του ζήτησαν από 99 μεσήλικες άνδρες υπάλληλους τράπεζας να ζυγίσουν και να καταγράψουν τι έτρωγαν για δυο εβδομάδες.(18) Σε αυτούς τους άνδρες ζητήθηκε να κάτσουν σπίτι και να ζυγίζουν κάθε μπουκιά που έτρωγαν για μια ολόκληρη εβδομάδα. Καμιά σύνδεση δεν βρέθηκε μεταξύ των φαγητών που έτρωγαν και των επιπέδων της χοληστερίνης του αίματός τους. Για σιγουριά 76 από τους άνδρες της τράπεζας επανέλαβαν τη διαδικασία για άλλη μια εβδομάδα σε άλλη περίοδο του χρόνου. Ακόμα μια φορά καμιά σύνδεση δεν βρέθηκε μεταξύ της δίαιτας και των επιπέδων χοληστερίνης του αίματος. Ο Dr. Rolf Kroneld και η ομάδα του στο πανεπιστήμιο του Turku στη Φινλανδία μελέτησαν όλους τους κατοίκους του χωριού Inio κοντά στο Turku και διπλάσια τυχαία επιλεγμένα άτομα της ίδιας ηλικίας και φύλου στη Βόρεια Καρελία και στη νοτιοδυτική Φινλανδία. Στο Inio, η κατανάλωση μαργαρίνης ήταν διπλάσια και η κατανάλωση βουτύρου μόνο μισή από ό, τι ήταν σε άλλες Φινλανδικές περιοχές. Επιπλέον οι άνθρωποι στο Inio προτιμούσαν άπαχο γάλα αντί πλήρους γάλακτος, ενώ οι κάτοικοι στις άλλες περιοχές προτιμούσαν το πλήρες γάλα. Αλλά οι υψηλότερες τιμές χοληστερίνης βρέθηκαν στο Inio. Η κατά μέσο όρο τιμή για τους άνδρες κατοίκους του Inio ήταν 283 mg/dl σε σύγκριση με 239 και 243 στις άλλες δύο περιοχές. Για τις γυναίκες η διαφορά ήταν ακόμα μεγαλύτερη. Στην Ιερουσαλήμ μια ομάδα ερευνητών με επικεφαλής τον Dr. Harold Kahn μελέτησε τη δίαιτα και τη χοληστερίνη αίματος 10.000 Ισραηλινών. Η πρόσληψη ζωικού λίπους ποίκιλλε από 10 γραμμάρια στα 200 γραμμάρια την ημέρα και υπήρχαν επίσης σημαντικές διαφορές μεταξύ των τιμών χοληστερίνης τους.(19) Ιδιαίτερα χαμηλές τιμές χοληστερίνης βρέθηκαν και σε αυτούς που έτρωγαν μικρές ποσότητες λίπους και σε αυτούς που έτρωγαν το περισσότερο ζωικό λίπος, και υψηλές τιμές χοληστερίνης βρέθηκαν σε όλα τα επίπεδα κατανάλωσης ζωικού λίπους.

Natural Health Science

NATUROPATHY

τα πλαίσια της συνεχούς ακαδημαϊκής αναβάθμισης της Σχόλης, θα θέλαμε να σε ενημερώσουμε ότι από το 2010 το NHS είναι ενεργό μέλος των πανευρωπαϊκών επιστημονικών οργανισμών RE.FOR.MED (http://reformed.free.fr/) και U.E.N. (Président de l’Union Européenne de Naturopathie, http://naturopathy-union.eu) (http://centavo.free.fr/uen. htm), οι οποίοι ασχολούνται με την αναγνώριση, κατοχύρωση και πιστοποίηση, της μη συμβατικής Ιατρικής, σε πανευρωπαϊκό επίπεδο. Τον Ιούνιο του 2011 το NHS σε συνεργασία με τον RE.FOR.MED πραγματοποίησε το πρώτο παγκόσμιο συμπόσιο της μη συμβατικής Ιατρικής, στην Αθήνα. Επειδή λοιπόν γίνεται πλέον επιτακτική η ανάγκη δημιουργίας θεραπευτών της μη συμβατικής Ιατρικής, υψηλού ακαδημαϊκού επίπεδου και προφίλ, η Σχολή προσφέρει τη δυνατότητα σε ήδη αποφοίτους διαφόρων ειδικοτήτων, τη συνέχιση των σπουδών τους με στόχο να συμπληρώσουν το επίπεδο της φυσικοπαθητικής (NATUROPATHY), η οποία πλέον αναγνωρίζεται ως αυτόνομο ιατρικό σύστημα σε Ιταλία, Ηνωμένο Βασίλειο, Πορτογαλία και Ελβετία, και αναμένεται να αναγνωριστεί και σε άλλες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης μέσα στο 2012.

ΘΕΡΑΠΕΥΤΕΣ ΜΗ ΣΥΜΒΑΤΙΚΗΣ

54 Holistic Life

ΙΑΤΡΙΚΗΣ ΥΨΗΛΟΥ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΟΥ ΕΠΙΠΕΔΟΥ Η φυσικοπαθητική (NATUROPATHY) είναι ένα αυτόνομο Ιατρικό εκλεκτικό σύστημα προληπτικής, μη παρεμβατικής Ιατρικής, το οποίο έχει ως στόχο την πρόληψη και την ίαση της ασθένειας, χειριζόμενη την αιτία της και όχι τα συμπτώματα. Ο φυσικοπαθητικός επιστήμονας γνωρίζει πολλές τεχνικές όπως: βοτανολογία, ομοιοπαθητική, διατροφολογία, ρεφλεξολογία, αρωματοθεραπεία, βελονισμό, ανθοιάματα, ιριδολογία, χειρομαλάξεις, ΠΚΙ, κτλ, τις όποιες χρησιμοποιεί εκλεκτικά, ανάλογα την περίπτωση της ασθένειας για πρόληψη και ίασή της. Βάσει λοιπόν του ενιαίου ευρωπαϊκού προγράμματος του RE.FOR.

MED που η Σχολή εφαρμόζει, ένας φυσικοπαθητικός πρέπει να έχει γνώσεις αρκετών ειδικοτήτων (υποχρεωτικών και επιλογής). Οποιοσδήποτε λοιπόν απόφοιτος της Σχόλης έχει κάνει κάποια-ες ειδικότητες και επιθυμεί να συμπληρώσει τις γνώσεις του προκειμένου να γίνει φυσικοπαθητικός, ενισχύοντας την επαγγελματική του δυναμική σήμερα, έχει πλέον αυτή τη δυνατότητα. Επίσης με την αποφοίτηση του και κατά τη διάρκεια των σπουδών του γίνεται μέλος στον οργανισμό RE.FOR.MED, με στόχο να ενημερώνεται επιστημονικά και επαγγελματικά, για τα δικαιώματά του στις χώρες της ευρωπαϊκής ένωσης.

Πληροφορίες: Natural Health Science, τηλ.: 210 9837344 -info@nhs.gr ή με τον υπεύθυνο του προγράμματος: Λιάτσικο Κωνσταντίνο, Dr of Naturopathy, liatsikos@gmail.com

Holistic Life 55

Οι υψηλές σε χοληστερίνη τροφές δεν αυξάνουν τη χοληστερίνη του αίματος

Στο προηγούμενο κεφάλαιο ασχοληθήκαμε με τη σχέση της κατανάλωσης λίπους και των επιπέδων χοληστερίνης στο αίμα. Αλλά αυτό που μας ενδιαφέρει δεν είναι το λίπος αλλά η χοληστερίνη στη διατροφή μας. Αν τρώμε πολύ χοληστερίνη, αυξάνεται η χοληστερίνη του αίματός μας; Στις μελέτες που έχουμε αναφέρει, όπως η μελέτη Tecumseh, η μελέτη από την Mayo Clinic και η μελέτη του καθηγητή Morris στους ταμίες τραπεζών περιέλαβαν επίσης μια ανάλυση για το πόσο χοληστερίνη έτρωγαν οι συμμετέχοντες κάθε μέρα. Καμιά από αυτές δεν βρήκε κάποια σύνδεση μεταξύ του ποσού της χοληστερίνης στη διατροφή και του ποσού της χοληστερίνης στο αίμα. Στην πραγματικότητα, στη μελέτη Tecumseh και στη μελέτη της Mayo Clinic, αυτοί που έτρωγαν το μικρότερο ποσό χοληστερίνης είχαν τα υψηλότερα επίπεδα χοληστερίνης του αίματος. Οι διαφορές ωστόσο ήταν μικρές και δεν είχαν φτάσει σε αυτό που ονομάζουμε στατιστική σημασία. Μια μελέτη που διεξήχθη από τους Hitchcock και Bracey στο Busselton στην Αυστραλία μελέτησε τρεις ομάδες μητέρων και παιδιών: μια ομάδα με υψηλά επίπεδα χοληστερίνης, μια ομάδα με μεσαία επίπεδα και μια ομάδα με χαμηλά επίπεδα. Μελέτησαν τα διατροφικά πρότυπα κάθε ομάδας και βρήκαν ότι δεν υπήρχε σημαντική διαφορά στις καθημερινές διατροφικές τους προσλήψεις. Με άλλα λόγια, η δίαιτά τους δεν είχε σχέση με τα επίπεδα χοληστερίνης τους. Σε μια ομάδα ιθαγενών στη Νέα Γουινέα, των οποίων οι δίαιτες ήταν πολύ χαμηλές σε χοληστερίνη, δόθηκαν αυγά σε ένα πείραμα σχεδιασμένο να μετρήσει πώς τα αυγά θα επιδρούσαν στα επίπεδα χοληστερίνης. Τα επίπεδα χοληστερίνης τους παρέμειναν τα ίδια. Τα αυγά δεν είχαν καμιά επίδραση στα επίπεδα της χοληστερίνης τους.(20) Μελέτες άλλων ερευνητών δεν βρήκαν σημαντική διαφορά στα επίπεδα χοληστερίνης στο αίμα σε ανθρώπους που έτρωγαν αυγά και σε ανθρώπους που δεν έτρωγαν.(21)

Η υψηλή χοληστερίνη δεν προκαλεί καρδιοπάθεια

Τι θα λέγατε, αν μαθαίνατε ότι η υψηλή χοληστερίνη του αίματος όχι μόνο δεν προκαλεί καρδιοπάθεια, αλλά μας προστατεύει από αυτήν; Στους ηλικιωμένους η υψηλή χοληστερίνη φαίνεται να είναι προστατευτική. Ο Dr. Harlan Krumholz και οι συνεργάτες του στο Department of Cardiovascular Medicine στο πανεπιστήμιο του Yale παρακολούθησαν 997 ηλικιωμένους άνδρες και γυναίκες που ζούσαν στο Bronx, στη Νέα Υόρκη. Κατά τη διάρκεια μιας περιόδου τεσσάρων χρόνων περίπου τα διπλάσια άτομα με χαμηλή χοληστερίνη είχαν καρδιακή προσβολή ή πέθαναν από καρδιακή προσβολή σε σύγκριση με αυτούς με

τα υψηλότερα επίπεδα χοληστερίνης.(22) Έχετε ακούσει ποτέ για αυτή τη μελέτη; Ασφαλώς και όχι. Διότι οι φαρμακευτικές εταιρείες στατινών δεν θέλουν να μάθετε ότι η υψηλή χοληστερίνη μάς προστατεύει από την καρδιοπάθεια. Αλλά αυτή δεν είναι η μόνη μελέτη που αποδεικνύει κάτι τέτοιο και την οποία σας αποκρύπτουν. Στη μελέτη Framingham αναφέρεται: ‘Για κάθε πτώση 1mg/dl της χοληστερίνης υπήρξε 11% αύξηση στην καρδιοπάθεια και στην ολική θνησιμότητα’. Έτσι όχι μόνο η ολική θνησιμότητα αλλά και η θνησιμότητα από καρδιοπάθεια είχε αυξηθεί. Για πολλά χρόνια μάς λένε πόσο σημαντικό είναι να χαμηλώσουμε τη χοληστερίνη μας, για να προλάβουμε την καρδιοπάθεια. Αλλά η μελέτη Framingham έδειξε ότι, αν η χοληστερίνη του αίματος μειώνεται, αυξάνεται ο κίνδυνος να πεθάνουμε. Οι περισσότερες μελέτες έχουν βρει ότι η υψηλή χοληστερίνη δεν είναι παράγοντας κινδύνου για τις γυναίκες. Αυτό το δικαιολογούν λέγοντας ότι οι γυναικείες σεξουαλικές ορμόνες τις προστατεύουν από τις καρδιακές προσβολές. Αλλά αυτό δεν ευσταθεί. Οι γυναικείες σεξουαλικές ορμόνες αυξάνουν τον κίνδυνο για καρδιοπάθεια στις γυναίκες, δεν τις προστατεύουν από την καρδιοπάθεια. Στην πραγματικότητα φαίνεται πιο επικίνδυνο για τις γυναίκες να έχουν χαμηλή χοληστερίνη από ό,τι υψηλή. Ο Dr. Bernard Forette και μια ομάδα Γάλλων ερευνητών από το Παρίσι βρήκαν ότι οι ηλικιωμένες γυναίκες με πολύ υψηλή χοληστερίνη ζουν περισσότερο. Το ποσοστό θανάτων ήταν περισσότερο από πέντε φορές υψηλότερο για τις γυναίκες που είχαν πολύ χαμηλή χοληστερίνη. Στην αναφορά τους, οι Γάλλοι γιατροί προειδοποίησαν κατά της μείωσης της χοληστερίνης στις ηλικιωμένες γυναίκες.(23) Άρα πλην των ηλικιωμένων ανδρών και οι ηλικιωμένες γυναίκες ευεργετούνται από την υψηλή χοληστερίνη και δεν χρειάζεται να τη μειώσουν. Φυσικά και αυτή η μελέτη δεν συμφέρει τις φαρμακευτικές εταιρείες στατινών, για αυτό και έχει αποσιωπηθεί. Σε ένα εργαστήριο στο National Heart, Lung and Blood Institute οι ερευνητές κοίταξαν κάθε μελέτη που είχε δημοσιευθεί σχετικά με τον κίνδυνο να έχει κάποιος υψηλή ή χαμηλή χοληστερίνη και έφτασαν στο ίδιο συμπέρασμα: Η θνησιμότητα ήταν υψηλότερη για τις γυναίκες με χαμηλή χοληστερίνη από ό,τι για τις γυναίκες με υψηλή χοληστερίνη.(24) Ο Dr. Gilles Dagenais και η ομάδα του στο Κεμπέκ μετά από παρακολούθηση 5000 υγιών μεσηλίκων ανδρών για 12 χρόνια κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι, ενώ η υψηλή χοληστερίνη έχει μια ελαφρά σύνδεση με αυξημένο κίνδυνο για άνδρες στις ΗΠΑ, δεν έχει τέτοια σύνδεση για άνδρες στον Καναδά.(25) Και αυτό το εύρημα δεν ενισχύει τη θεωρία της χοληστερίνης. Ούτε η χοληστερίνη του αίματος είναι σημαντική για αυτούς πού έχουν ήδη μια καρδιακή προσβολή. Για παράδειγμα ο Dr. Henry Shanoff και η ομάδα του στο πανεπιστημιακό νοσοκομείο του Τορόντο μελέτησαν 120 άνδρες δέκα χρόνια μετά την ανάρρωσή

ΧΟΛΗΣΤΕΡΙΝΗ , ένας σύγχρονος μύθος ! Μάριος Δημόπουλος

τους από καρδιακή προσβολή και βρήκαν ότι αυτοί με την χαμηλή χοληστερίνη είχαν δεύτερη καρδιακή προσβολή τόσο συχνά όσο αυτοί με την υψηλή χοληστερίνη(26). Οι Πολυνήσιοι Μάορι που μετανάστευσαν στη Νέα Ζηλανδία μερικές εκατοντάδες χρόνια πριν σε αντίθεση με τους ιθαγενείς Πολυνήσιους πεθαίνουν πιο συχνά από καρδιακές προσβολές , αλλά αυτό συμβαίνει είτε η χοληστερίνη τους είναι χαμηλή είτε είναι υψηλή.(27) Ο Dr. Dmitri Shestov από τη Russian Academy of Medical Sciences στο St. Petesburg βρήκαν ότι στη Ρωσία η χαμηλή χοληστερίνη συνδέθηκε με αυξημένο κίνδυνο για καρδιοπάθεια. Ο Dr. Shestov και οι συνεργάτες του ανέλυσαν επίσης την HDL και την LDL χοληστερίνη και βρήκαν ότι τα χαμηλά επίπεδα της LDL συνδέθηκαν με αυξημένο κίνδυνο. Και αυτός ο αυξημένος κίνδυνος δεν ήταν λόγω των χαμηλών επιπέδων της HDL. Στην πραγματικότητα αυτοί με τα χαμηλά επίπεδα της LDL είχαν τα υψηλότερα επίπεδα της HDL.(28) Αυτό είναι άλλη μια απόδειξη ότι ακόμα και η θεωρία ότι η HDL είναι προστατευτική δεν ευσταθεί. Βιβλιογραφία

1. Behar S. et al., Eur Heart J. 18, 52-59, 1997; Casiglia E., Eur J Epidemiol. 9, 577-586, 1993; Chyou PH., Eaker ED., Age Ageing 29, 69-74, 2000; Forette B., et al., Lancet 1,868-1,870, 1989; Fried LP., et al., JAMA, 279, 582-592, 1998; Harris T., et al., J Clin Epidemiol 45, 595-601, 1992, Jonsson A., et al., Lancet 350, 1778-1779, 1997; Raiha I et al., Arterioscl Thromb Vasc Biol 17, 1224-1232, 1997, Rudman D., et al., J Am Geriatr Soc 35, 496-502, 1987; Schatz IJ., et al., Lancet 358, 351-355, 2001; Schupf N et al., J Am Geriatr Soc 53, 219-226, 2005; Siegel D., et al., Am J Epidemiol 126, 385-399, 1987; Staessen J., et al., J Hypertens 8, 755-761, 1990; Ulmer H., et al., J Womens Health 13, 41-53, 2004; Weverling-Rijnsburger AW., et al., Lancet 350, 1119-1123, 1997 2. Krumholz HM et al., JAMA 272, 1335-1340, 1994 3. Ravnskov U., QJM 96, 927-934, 2003 4. Bhakdi S., et al., J Biol Chem 258, 5899-5904, 1983 5. Flegel WA., et al., Infect Immun 57, 2237-2245, 1989; Flegel WA., et al., Infect Immun 61, 5140-5146, 1993 6. Muldoon MF., et al., Clin Immunol Immunopathol 84, 145-149, 1997 7. Feingold KR., et al., Infect Immun 63, 2041-2046, 1995 8. Netea MG., et al., J Clin Invest 97, 1366-1372, 1996 9. http://www.fao.org/docrep/V4700E/V4700E0i.htm 10. Mann GV., Shaffer RD., Sandstead HH., Cardiovascular disease in the Masai, Journal of Atherosclerosis Research 4, 289-312, 1964 Mann GV., Shaffer RD., Rich A., Physical fitness and immunity to heart disease in Masai, The Lancet 2, 1308-1310, 1965 Mann GV., Shaffer R., Cholesteremia in pregnant Masai women, Journal of the American Medical Association 197, 123-125, 1996 Mann GV., et al., Atherosclerosis in the Masai, American Journal of Epidemiology 95, 26-37, 1972 11. Sharper AG., Cardiovascular studies in the Samburu tribe of northern Kenya, American Heart Journal 63, 437-442, 1962 12. Shaper AG., Cardiovascular studies in the Samburu tribe of northern Kenya, American Heart Journal 63, 437-442, 1962; Shaper AG., et al., Serum lipids in three nomadic tribes of northern Kenya, American Journal of Clinical Nutrition 13, 135-146, 1963 13. Lapiccirella V., et al., Enquete clinique, biologique et cardiographique parmi les tribus nomades de la Somalie qui se nourissent seulement de lait, Bulletin of the World Health Organization 27, 681697, 1962 14. Prior IA., et al., Cholesterol, coconuts and diet on Polynesian atolls: a natural experiment: the Pukapuka and Tokelau Island studies, American Journal of Clinical Nutrition 34, 1552-1561, 1981 15. Stanhope JM, Shampson VM., Prior IAM., The Tokelau Island migrant study: serum lipid concentrations in two environments, Journal of Chronic Disease 34, 45-55, 1980 16. Nichols AB., et al., Daily nutritional intake and serum lipid levels. The Tecumseh study, American Journal of Clinical Nutrition 29, 1384-1392, 1976 17. Weidman WH., et al., Nutrient intake and serum cholesterol level in normal children 6 to 16 years of age, Pediatrics 61, 354-359, 1978 18. Morris JN et al., Diet and plasma cholesterol in 99 bank men, British Medical Journal 1, 571-576, 1963 19. Kahn HA., et al., Serum cholesterol: Its distribution and association with dietary and other variables in a survey of 10,000 men, Israel Journal of the Medical Sciences 5, 1117-1127, 1969 20. New England Journal of Medicine 98, 317-323, 1978 21. Reiser R., The three weak links in the Diet-Heart disease connection, Nutrition Today 14, 22-28, 1979, Slater et al., Nutr Report Inter 14, 249, 1975, Porter et al., American Journal of Clinical Nutrition 30, 490, 1960 22. Krumholz HM., et al., Lack of association between cholesterol and coronary heart disease mortality and morbidity and all-cause mortality in persons older than 70 years, Journal of the American Medical Association 272, 1335-1340, 1994 23. Forette B., Tortrat D., Wolmark Y., Cholesterol as risk factor for mortality in elderly women, The Lancet 1, 868-870, 1989 24. Jacobs D et al., Report of the conference on low blood cholesterol: Circulation 86, 1046-60, 1992 25. Dagenais GR., et al., Total and coronary heart disease mortality in relation to major risk factors – Quebec cardiovascular study, Canadian Journal of Cardiology 6, 59-65, 1990 26. Shanoff HM., Little JA., Csima A., Studies of male survivors of myocardial infarction: XII. Relation of serum lipids and lipoproteins to survival over a 10-year period, Canadian Medical Association Journal 103, 927-931, 1970 27. Beaglehole R., et al., Cholesterol and mortality in New Zealand Maoris, British Medical Journal 1, 285-287, 1980 28. Shestov DB., et al., Increased risk of coronary heart disease death in men with low total and lowdensity-lipoprotein cholesterol in the Russian Lipid Research Clinics prevalence follow-up study, Circulation 88, 846-853, 1993

α 18:30 ρ ώ , υ ουαρίο υ με θέμα ο λ υ ο π 3 Φεβρ ό μ η Μάριου Δ χρονος μύθος’’, υ ο τ ία ιλ μ Ο Ένας σύγ : η ίν ρ ce ε τ σ ‘’Χολη lth Scien ης 8) a e H l a r u δρομάχ ν στο Nat Α & 8 7 ς ς Αμφιθέα (Λεωφόρο

ΟΛΗ Η ΑΛΗΘΕΙΑ ΓΙΑ ΕΝΑΝ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΟΥΣ ΙΑΤΡΙΚΟΥΣ ΜΥΘΟΥΣ ΤΗΣ ΕΠΟΧΗΣ ΜΑΣ Στις εκδόσεις ETRA, όταν δημιουργούμε ένα βιβλίο, ανοίγουμε ένα κύκλο δύναμης !

Εκδόσεις ETRA, Ευεργετών 7, Π.Φάληρο, 17563 - www.etra.gr - τηλ./fax : 210 9811753 ΚΑΤΕΒΑΣΤΕ ΤΟ ΝΕΟ ΚΑΤΑΛΟΓΟ ΤΩΝ ΒΙΒΛΙΩΝ ΜΑΣ ΔΩΡΕΑΝ ΑΠΟ ΤΟ SITE Ή ΖΗΤΗΣΤΕ ΜΑΣ ΝΑ ΣΑΣ ΤΟΝ ΑΠΟΣΤΕΙΛΟΥΜΕ ΔΩΡΕΑΝ 56 Holistic Life

Holistic Life 57

ΑΓΓΕΛΙΚΑ ΕΛΟΒΑΡΗ ΑΕ: τηλ. 2310 856233

Κανέλα για τον Διαβήτη Diabecinn Extra- Η ασφαλής λύση!

Οι κάψουλες κανέλας DIABECINN EXTRA περιέχουν ένα ειδικό εκχύλισμα κανέλας υδατικής βάσης (ΖΝ112) που προσφέρει καλή απορρόφηση από τον οργανισμό ελαχιστοποιώντας την πιθανότητα εμφάνισης αλλεργικών αντιδράσεων. Η δράση της κανέλας έχει αποδειχτεί ιδιαίτερα αποτελεσματική για τους διαβητικούς αλλά και όσους εμφανίζουν συμπτώματα του Μεταβολικού συνδρόμου (πχ. παχυσαρκία, υψηλή αρτηριακή πίεση, υψηλό επίπεδο χοληστερίνης, σακχαρώδη διαβήτη κ.α.). Περιέχει πρόσθετα αντιοξειδωτικά ( Βιτ. C και Ε), τις βιταμίνες Β3 και Β6 που ενισχύουν την ενέργεια του οργανισμού και έχουν θετική επίδραση στην χοληστερόλη και ηλεκτρολύτες που βοηθούν να ξεπεραστεί το οξειδωτικό στρες και οι θρεπτικές ανεπάρκειες που σχετίζονται με τον διαβήτη. Κατάλληλο για δίαιτα διαβητικών τύπου 2. Μπορεί να χρησιμοποιηθεί παράλληλα με την συνήθη φαρμακευτική αγωγή για τον διαβήτη τύπου 2.

100% Αγνός χυμός Ιπποφαές βιοδυναμικής καλλιέργειας Weleda Χαρίζει δύναμη, υγεία και ευεξία σε όλη την οικογένεια, κάθε εποχή του χρόνου! Για την WELEDA η εξωτερική ομορφιά και ακτινοβολία του ανθρώπου οφείλεται σε έναν πολύ σημαντικό βαθμό στην καλή υγεία του οργανισμού του! Ο αγνός χυμός ιπποφάες από την WELEDA είναι ένα εκχύλισμα από ώριμους καρπούς του θάμνου ιπποφαούς, βιοδυναμικής καλλιέργειας. Θεωρείται εξαιρετικά πλούσια πηγή φυσικής βιταμίνης C καθώς και αντιοξειδωτικών (Β-καροτίνη, φλαβονοειδή και βιταμίνης Ε). Δρα κατά των ελεύθερων ριζών, ενισχύει την φυσική άμυνα του οργανισμού και αποτελεί ιδανικός σύμμαχος του οργανισμού σε δύσκολες συνθήκες (κόπωση, κρυολόγημα, αδυναμία, άγχος, ανορεξία). Ιδανικό τονωτικό ρόφημα για αθλητές, μαθητές, εγκύους, διαβητικούς, καπνιστές και για όσους αντιμετωπίζουν μια απαιτητική καθημερινότητα. Χαρίζει ενέργεια και δύναμη, αναζωογονώντας τον οργανισμό με τον πιο φυσικό τρόπο! Δεν περιέχει συνθετικά συντηρητικά, τεχνητά αρώματα και χρωστικές ουσίες. Πιστοποίηση ECOCERT. *Διατίθενται σε φαρμακεία και καταστήματα πώλησης βιολογικών προϊόντων.

NATURAL PLUS: τηλ. 210 6134604, 2310 430035-www.naturesplus.com

Cascara Sagrada για τη δυσκοιλιότητα Η Cascara Sagrada είναι ένα από τα πιο ήπια, αλλά και πιο αποτελεσματικά βότανα κατά της δυσκοιλιότητας, με το σημαντικό πλεονέκτημα να μην προκαλεί εθισμό ή εξάρτηση, όπως συμβαίνει με τα πλείστα άλλα υπακτικά / καθαρκτικά. Αντίθετα μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την διόρθωση της δυσκοιλιότητας που οφείλεται στην κατάχρηση άλλων υπακτικών / καθαρκτικών, αποκαθιστώντας τον φυσιολογικό τόνο του παχέος εντέρου και βοηθώντας στην απεξάρτηση.

Για την ποιότητα του αίματος

ISO PLUS: τηλ. 210 9579 707

Beetroot Extract της Solgar - Ρίζα από παντζάρι

Το διαχρονικό κόκκινο μυστικό της αντιγήρανσης και της αντοχής O Ιπποκράτης (460-377 π.Χ.), αποκαλούμενος συχνά και ως «πατέρας της ιατρικής», υιοθέτησε τη χρήση των φύλλων παντζαριού για να επουλώνει τις πληγές. Στη σύγχρονη εποχή, και σύμφωνα με έρευνες, ο βολβός του παντζαριού είναι γνωστός για την αντιοξειδωτική, αντιγηραντική και αντιφλεγμονώδη δράση του αλλά και για την θετική του επίδραση στην ενίσχυση της αντοχής στους αθλούμενους. Επίσης οι βιταμίνες και το σίδηρο που παρέχει βοηθούν στην ομαλή παραγωγή του αίματος ενώ οι άφθονες ίνες του συμβάλουν στην καλύτερη λειτουργία του πεπτικού συστήματος. Όλα τα θετικά οφέλη του παντζαριού μπαίνουν τώρα στη καθημερινή διατροφή σας με μια μόνο κάψουλα Beetroot Extract της Solgar, τη νέα σούπερ τροφή από συμπυκνωμένο εκχύλισμα ρίζας παντζαριού.

ASTRA MEDICAL HELLAS SUPERFOODS: τηλ. 2102527584

Χλωρέλλα

H Chlorella βοήθα στη μείωση λιπιδίων αίματος και αρτηριακής πίεσης, στην επούλωση των πληγών και την ενίσχυση του ανοσοποιητικού. Συγκαταλέγεται και η ενίσχυση της μνήμης, όπως βρέθηκε πρόσφατα.Υπάρχουν βάσιμες ενδείξεις για την ευεργετική δράσης της Chlorella στη μνήμη και την προστασία αυτής από την έκπτωση λόγω ηλικίας. Η πρόσληψη ελαίου Chlorella, εμπλουτισμένου με DHA, ενισχύει αποτελεσματικά τη λειτουργική μνήμη. Επιπλέον, η δίαιτα με Chlorella φάνηκε ότι μπορεί να μειώσει το οξειδωτικό στρες στον εγκέφαλο και να περιορίσει σημαντικά τη μείωσης της γνωστικής ικανότητας, λόγω ηλικίας.

DΟUNI Health Products: τηλ. 210 9941451

Beta Carotene - 15mg plus Carrot Powder Το συμπλήρωμα διατροφής Beta Carotene είναι ιδανικό για όσους θέλουν προστασία των κύτταρων από οξειδωτικές βλάβες που προκαλούνται από τοξίνες και από το περιβάλλον. Επιπλέον, η βήτα καροτίνη είναι πηγή βιταμίνης A, απαραίτητη για τη φυσιολογική δραστηριότητα των κυττάρων, την όραση, υγιές δέρμα και υγιές ανοσοποιητικό. - Υδατοδιαλυόμενο για εκείνους που έχουν δυσκολίες στην απορρόφηση των λιπών - Βήτα καροτένιο προερχόμενο από καρότο - Ασφαλές για χρήση κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης Δεν περιέχει: Υδρογονωμένα λίπη, συνθετικά συντηρητικά, χρώματα και αρωματικές ουσίες, προστιθέμενο άμυλο, σουκρόζη, λακτόζη ή αλάτι, μαγιά, σίτο ή γλουτένη.

SABATER HERMANOS: τηλ. 210 3316824

Sabater Hermanos - φυτικά σαπούνια από τη Βαρκελώνη

To HEMA-PLEX είναι μία πραγματικά μοναδική φόρμουλα με συστατικά που έχουν ρόλο κατά της αναιμίας και βελτιώνουν της ποιότητας του αίματος. Περιέχει σίδηρο και άλλα μέταλλα, βιταμίνες Β, L-Cysteine, βότανα πλούσια σε Βιοφλαβονοειδή, Προανθοκυανιδίνες (αντιοξειδωτικές ουσίες) και Βιοπερίνη.Επίσης περιέχει πράσινα μέρη φυτών ιδιαίτερα πλούσια σε χλωροφύλλη και ιχνοστοιχεία όπως μπρόκολο, σπανάκι, σπιρουλίνα, χλωρέλλα.

Οι γνωστές σειρές αρωματικών σαπουνιών Sabater Hnos τώρα και στην Αθήνα. Τη μεγάλη γκάμα σαπουνιών που φέρουν την υπογραφή της οικογένειας Sabater θα βρείτε σε διάφορες φόρμες, καθώς και με τη μορφή ροδοπετάλων. Σε αρώματα: πατσουλί, καρύδα, αλόη, γιασεμί, λεμόνι, τριαντάφυλλο, κίτρο, αμύγδαλο, μανόλια, σοκολάτα, καφέ, λεβάντα, βούτυρο καριτέ, σάνδαλο, μανταρίνι, κανέλλα, κάναβη, τζίντζερ, άνθος πορτοκαλιού, φράουλα, λουλούδι Ιαπωνίας, γρασίδι, μέλι, δεντρολίβανο, μέντα. Συστατικά: γάλα καρύδας, φοινικέλαιιο, λανολίνη.

ICP: τηλ. 210 9408880

Bio-Kult Candéa: Ενδυνάμωση της φυσικής άμυνας του οργανισμού έναντι στην υπερανάπτυξη της Candida. Το Bio-kult Candéa περιέχει ένα μοναδικό συνδυασμό από 7 είδη προβιοτικών φιλικών βακτηρίων για την ενίσχυση της εντερικής χλωρίδας που βοηθάει στην προστασία από την υπερανάπτυξη της κάντιντα. Αυτά τα φιλικά βακτήρια μειώνουν το PH του εντέρου, αποκλείοντας έτσι την επιβίωση της κάντιντα. Περιέχει επίσης εκχυλίσματα σκόρδου και σπόρων γκρέιπφρουτ, τα οποία είναι γνωστά στη φυτοθεραπεία για τις πανίσχυρες αντιμυκητιασικές τους ιδιότητες. Μια σειρά κλινικών μελετών καταδεικνύει ότι το δραστικό συστατικό του σκόρδου, η αλισίνη, δρα εμποδίζοντας την παραγωγή λιπιδίων της κάντιντα σταματώντας έτσι την ανάπτυξή της ενώ το εκχύλισμα των σπόρων του γκρέιπφρουτ καταστρέφει τη μικροβιακή μεμβράνη του μύκητα με αποτέλεσμα η κάντιντα να μη μπορεί να προσκολληθεί στα τοιχώματα του εντέρου. 58 Holistic Life

bioLEON: τηλ. 210 2321395

Σειρά αποσμητικών από τη SANTE Τα προιόντα της SANTE δρουν φυσικά, καταπολεμώντας τα βακτηρίδια του ιδρώτα χωρίς να επεμβαίνουν στη φυσική λειτουργία των ιδρωτοποιών αδένων και πόρων. Παρέχουν μεγάλη διάρκεια και είναι κατάλληλα για πολύ ευαίσθητα δέρματα. • 100% φυσικό προϊόν, χωρίς αλουμίνιο, οινόπνευμα, συνθετικό άρωμα και χρώμα, συντηρητικά. • Για ευαίσθητα δέρματα, υποαλλεργικό • Δεν λεκιάζει • 24ωρη φροντίδα. Διατίθεται σε Spray, Roll-on και Stick.

AURA VITAE: τηλ. 210 3629669

NOWFOODS τηλ. 210 8027880

Goji από τη Νοwfoods

D-Flame™ για πόνους και εντάσεις

Οι τρυφεροί και εύθραυστοι καρποί του Goji (Lycium barbarum) ξεχειλίζουν από ένα ευρύ φάσμα θρεπτικών συστατικών συμπεριλαμβανομένων αντιοξειδωτικών, καροτενοειδών, πολυσακχαριτών και μονοσακχαριτών, καθώς και βιταμίνης Β (Riboflavin, Thiamine, Nicotinic acid). Περιέχει 19 αμινοξέα. Έχει 21 μέταλλα - ιχνοστοιχεία συμπεριλαμβανομένου του ψευδάργυρου, ασβεστίου, γερμάνιου, σελήνιου και φώσφορου. Περιέχει σύμπλεγμα βιταμινών Β. Επίσης έχει βιταμίνη Ε που είναι σχεδόν ανήκουστο στα φρούτα. Έχει 500 φορές περισσότερη βιταμίνη C, κατά βάρος, από τα πορτοκάλια. Περιέχει τον αντιφλεγμονώδη παράγοντα βήτα-σιτοστερόλη που μειώνει τη χοληστερόλη και φροντίζει για τη σεξουαλική υγεία. Είναι πλούσιο σε απαραίτητα λιπαρά οξέα. Έχει αντιβακτηριακές και αντιμυκητιακές ιδιότητες.

Η NOW® D-FLAME είναι ένας επαναστατικός συνδυασμός βοτάνων που μπορεί να χρησιμοποιηθεί καθημερινά για την υποστήριξη της καρδιαγγειακής και της γενικής υγείας ή και περιστασιακά για την ανακούφιση από μικρούς πόνους της καθημερινότητας. Τα φυσικά συστατικά της D- FLAME αντιμετωπίζουν τα πιο επιζήμια ένζυμα COX2 και 5-LOX - υπεύθυνα για την παραγωγή των προ-φλεγμονωδών μεσολαβητών, που ονομάζονται eicocasonoids, αφήνοντας την ήπια και προστατευτική COX-1 άθικτη. Βότανα όπως τα Holy Basil, Turmeric, Boswellin, Bromelain συμβάλλουν στη μείωση του πόνου από αθλητικό τραυματισμό, ή ακόμη και ως μέρος μακροπρόθεσμου προγράμματος διαχείρισης του πόνου. Αντιοξειδωτικά και συμπληρωματικά φυτικά συστατικά βοηθούν για την παροχή υποστήριξης σε ολόκληρο το σώμα, κυρίως της καρδιάς και του ανοσοποιητικού.

EY ZHN: τηλ. 210 7520106

Αφροντούς από Σουηδικά Βότανα Συμπυκνομένο προϊόν (Οικονομία πλέον του 70%) Απαλό, ενυδατικό, εμπλουτισμένο με τα θρεπτικά Σουηδικά βότανα, απαλύνει, ηρεμεί και προστατεύει το δέρμα σας, ιδανικό για καθημερινή χρήση και φροντίδα του σώματος σας. Συνιστάται καθημερινή χρηση, σε συνδυασμό με την ενυδατική λοσιόν σώματος από Σουδικά βότανα. Χωρίς parabens. Παρασκευάζεται στην Αυστρία από τον οίκο της Maria Treben Naturprodukte.

Ενυδατική Λοσιόν Σουηδικών Βοτάνων Συμπυκνομένο προϊόν (Οικονομία πλέον του 70%) Ιδανική για την καθημερινή ενυδάτωση του σώματος σας με τις ευεργετικές ιδιότητες των Σουηδικών βοτάνων και πολύτιμα για την επιδερμίδα σας αιθέρια έλαια. Συνίσταται καθημερινή χρήση σε συνδυασμό με το αφροντούς από Σουηδικά βότανα. Χωρίς parabens. Παρασκευάζεται στην Αυστρία από τον οίκο της Maria Treben Naturprodukte.

META-PHARM: τηλ. 2310 234768

Ορθοκυτταρικά σκευάσματα VITOSYN H σειρά φυτοθεραπευτικών και ορθοκυτταρικών σκευασμάτων vitosyn είναι μια απλή και οικονομική πρόταση θεραπείας για την αντιμετώπιση καθημερινών προβλημάτων υγείας με φυσικά μέσα. Τα σκευάσματα της vitosyn παρασκευάζονται από καθαρές ουσίες της Φύσης, δηλ. από Μικροδιατροφικές Ουσίες (βιταμίνες, μέταλλα, ιχνοστοιχεία) και ουσίες από Φυτά. Όλες οι συνθέσεις έχουν μελετηθεί με κλινικές έρευνες και είναι δοκιμασμένες για χρόνια και χωρίς παρενέργειες και έχουν πιστοποιηθεί με τις πλέον σύγχρονες άδειες Συμπληρωμάτων Διατροφής στη Γερμανία, από όπου εισάγονται συσκευασμένα.

ECO FUTURE: τηλ. 210 4224992

Σειρά Συμπληρωμάτων Διατροφής με βάση το πυρίτιο, ενεργοποιημένα με το σύστημα Plocher.

Συγκεκριμένα, το Silica Special A έχει εφοδιασθεί με την πληροφορία του οξυγόνου και διεγείρει το μεταβολισμό, το Information Gold έχει την πληροφορία του χρυσού και βοηθάει σε προβλήματα αρθρώσεων και εσωστρέφειας/κατάθλιψης, το Information Diamond έχει την πληροφορία του διαμαντιού και είναι άριστο δυναμωτικό φορτίζοντας τον οργανισμό, το Information Silver έχει την πληροφορία του ασημιού και βοηθάει στην αποτοξίνωση και τον καθαρισμό των οργάνων, το Immune System έχει πληροφορίες από φυτά με αντιβιοτική δράση για την ενίσχυση του ανοσοποιητικού.

LP-Health imports: τηλ. 210 4928725

Ασταξανθίνη – Το ισχυρό αντιοξειδωτικό της φύσης Το Norwegian Fish Oil® Omega-3 με ασταξανθίνη μας προσφέρει όλα τα συνεργατικά οφέλη των ωμέγα -3 λιπαρών οξέων και της ασταξανθίνης. Η ασταξανθίνη είναι ισχυρό αντιοξειδωτικό και φυσικό αντιφλεγμονώδες που μειώνει τους πόνους σε μυς και αρθρώσεις. Είναι ιδανική για την προστασία του δέρματος από την υπεριώδη ακτινοβολία, μειώνει σημαντικά τα σημάδια γήρανσης, έχει ήπια αντικαταθλιπτική δράση. Έχει ακόμα ευεργετική επίδραση σε εγκεφαλικές δυσλειτουργίες. Βοηθά στην υγεία της καρδιάς, ενισχύει το ανοσοποιητικό σύστημα, βοηθά στη βελτίωση της ποιότητας του σπέρματος, μειώνει το στρες και συμβάλλει στη γενική ισορροπία του νευρικού συστήματος.

VITA MEDICAL: τηλ: 210 94 16 962

Προγραμματιζόμενη ψηφιακή συσκευή παραγωγής ιόντων - όζοντος Ο3 για οικιακή και επαγγελματική χρήση

Η συσκευή IASIS PS DP 200 είναι και ιονιστής και οζονιστής, η διπλη αυτή ιδιότητα είναι που την κάνει μοναδική στο είδος της. Τα αρνητικά ιόντα που παράγει (σαν ιονιστής) και το όζον (σαν οζονιστής) δεν σκεπάζουν αλλά εξαφανίζουν τις μυρωδιές, τους μύκητες, τα βακτήρια, τα μικρόβια και δημιουργούν στο χώρο φρέσκο αέρα βουνού. Είναι μια μικρή και ασφαλής συσκευή που μεταφέρεται οπουδήποτε, καταναλώνει ελάχιστο ελάχιστο ρεύμα, ρυθμίζεται πολύ εύκολα και δεν χρειάζεται συντήρηση και φίλτρα. Εξαφανίζει τη μυρωδιά του καπνού (τσιγάρο), της κουζίνας (τηγάνι). Εξουδετερώνει τα μικρόβια, τα βακτήρια και τους μύκητες που είναι αιτίες λοιμώξεων και αλλεργιών.

Σετ καθαρισμού εντέρου Το Σετ Καθαρισμού του Εντέρου βοηθά σε πολλές διαφορετικές ασθένειες: δυσκοιλιότητα, αλλεργίες, κούραση, δερματικά προβλήματα, εναλλαγές διάθεσης, κακοσμία στόματος, τροφική δυσανεξία, καθώς μας προετοιμάζει και για άλλες θεραπείες. Μπορεί να βελτιώσει τον τρόπο κατανομής των τροφών για την καλύτερη απορρόφηση των θρεπτικών συστατικών και αποβολή των μη χρήσιμων ουσιών. Τελικό αποτέλεσμα: Περισσότερα θρεπτικά συστατικά - Περισσότερη ενέργεια - Περισσότερη ζωτικότητα. Tο Σετ Καθαρισμού του Εντέρου εξασφαλίζει την τακτική και άνετη κίνηση του παχέος εντέρου. Αφαιρεί παλιά, συσσωρευμένα απόβλητα από το λεπτό & το παχύ έντερο. Αναζωογονεί το πεπτικό σύστημα. Διεγείρει τις πεπτικές εκκρίσεις, παρέχει τόνωση στα πεπτικά όργανα & τις βλεννογόνους, αποσυμφορίζει το ήπαρ & διεγείρει τη ροή της χολής.

Βαφές μαλλιών Aubrey Organics

100% φυσική, μόνιμη βαφή μαλλιών που καλύπτει τα γκρίζα μαλλιά, ενδυναμώνει το ήδη υπάρχον χρώμα των μαλλιών σας και βελτιώνει την κατάσταση των μαλλιών σας μετά από κάθε χρήση. •Φροντίζει απαλά τα μαλλιά για περισσότερη φυσική προστασία •Ενυδατώνει και εξισορροπεί την τρίχα για την αποφυγή ψαλίδας •Δεν περιέχει πετροχημικά ή οποιαδήποτε άλλα συνθετικά χημικά •Αφήνει τα μαλλιά πλούσια, λαμπερά & ευκολοχτένιστα.

MEDMELON: τηλ. 2310 449441

Co•Q•Plus

Συνένζυμο Q10 και Οργανικό Λιναρέλαιο ψυχρής έκθλιψης Το καλύτερο καύσιμο για τον οργανισμό που ταυτόχρονα προστατεύει τον εγκέφαλο και την καρδιά! Aπαραίτητο σε κάθε κύτταρο του οργανισμού ώστε να μπορεί να παράξει ενέργεια και παίζει ζωτικό ρόλο και ως αντιοξειδωτικό. Μετά τη λήψη του έχει παρατηρηθεί: πτώση στην πίεση του αίματος, βελτίωση της μνήμης, απώλεια βάρους λόγω της επιτάχυνσης του μεταβολισμού των λιπών. Το CoQ10 χρησιμοποιείται αποτελεσματικά για την αντιμετώπιση ημικρανιών, νόσου του Πάρκινσον και για κυτταρική αναγέννηση. Το οργανικό Λιναρέλαιο της Flora απογειώνει τη δραστικότητα του CoQ10 στον οργανισμό, είναι φρέσκο, ανεπεξέργαστο και απίστευτα πλούσιο σε Ω-3 λιπαρά οξέα.

ΜΟΡΦΕΑΣ ΕΛΛΑΣ: τηλ. 210 2846948

Εκχύλισμα σπόρων γκρέιπφρουτ CitroPlus Συμπλήρωμα διατροφής σε σταγόνες με το μοναδικό με τα υψηλότερα βιοφλαβονοειδή παγκοσμίως βιολογικής γεωργίας. Έχει ευχάριστη γεύση, χωρίς να πικρίζει. Πλούσιο σε βιταμίνη C και βιοφλαβονοειδή συστατικά με ισχυρή αντιοξειδωτική δράση.

Acerola Το μυστικό του Αμαζονίου

Η acerola είναι ένα φρούτο όμοιο με το κεράσι, προϊόν της Κεντρικής Αμερικής και γνωστή ως “κεράσι των Αντιλλών”. Είναι ένα από τα πλουσιότερα φρούτα σε βιταμίνη C, με περιεκτικότητα 100 φορές περισσότερη από το πορτοκάλι και το λεμόνι, 20 φορές περισσότερη από την γκουάβα και 10 φορές από το βατόμουρο. Περιέχει επίσης προβιταμίνη Α, βιταμίνη Β1, βιταμίνη Β2, νιασίνη, πρωτεΐνη, σίδηρο, φώσφορο και ασβέστιο. Holistic Life 59

ΣΗΜΕΙΑ ΔΙΑΝΟΜΗΣ.

ΤΗΝ HOLISTIC LIFE ΜΠΟΡΕΙΤΕ ΝΑ ΤΗ ΠΡΟΜΗΘΕΥΤΕΙΤΕ ΔΩΡΕΑΝ ΑΠΟ 868 ΕΠΙΛΕΓΜΕΝΑ ΣΗΜΕΙΑ ΔΙΑΝΟΜΗΣ: Β Ι Β Λ ΙΟΠΩ ΛΕΙΑ (18)

Αττική: Αθήνα: Εκδόσεις Κέδρος, Στοά Βιβλίου ● Εκδόσεις Πύρινος Κόσμος, Ιπποκράτους 16 ● Βιβλιοπωλείο Πολιτεία, Ασκληπιού 1-3 ● Εκδόσεις Π. Κυριακίδης, Μητροπόλεως 62● Living Green, Πεσματζόγλου 5, Στοά βιβλίου ● Living Green, Χαριλάου Τρικούπη 33 & Ναυαρίνου ● Βιβλιοπωλείο Αιώνιος Ηνίοχος, Σόλωνος 97 ● Βιβλιοπωλείο Ιανός, Σταδίου 24 ● Εκδόσεις Κρύων, Νικηταρά 6 Κηφισιά: Τα σκαλάκια, Αργυροπούλου 9 Μαρούσι: Ιανός (Golden hall) Υπόλοιπη Ελλάδα: Θεσσαλονίκη: Ιανός, Πλ. Αριστοτέλους 7, Μεταμορφώσεως 24 (Καλαμαρ.), 25ης Μαρτίου 45 (Ντεπώ), Εμπορικο Cosmos ● Μπαρμπουνάκης, Αριστοτέλους 4 Έδεσσα: Βιβλιοπωλείο Δ. Τουφεξής, Εγνατίας 17 Χανιά: Βιβλιοπωλείο Σχήμα, Δημοκρατίας 38

Γ ΥΜ ΝΑΣΤΗΡΙΑ (33) Αγ. Παρασκευή:Power gym, Ελ. Βενιζέλου 107 Αιγάλεω: Entasis, Κων/λεως 16 Αθήνα: Holmes Place, Βουκουρεστίου & Σταδίου 4 (City Link) Βύρωνας: Kouros Fitness Club, Αναλήψεως 48 ● Byron Gym, Χειμάρας 19 Γλυφάδα: Iron Gym, Ανθέων 22 ● Gym Tonic, Λεωφ. Βουλιαγμένης 96 Ελληνικό:Aκαδημία Aikido, Θράκης 30 Ηλιούπολη: Champions Gym, Νυμφών 39 ● Άθλος, Ηρούς Κωνσταντοπούλου 27 ● Sports club, Ποσειδώνος 20 Καλλιθέα: Φιλοσοφική ένωση Δράκος – Αετός, Σοφοκλέους 37 Καρέας: Καισάρειον, Βρυούλων & Κλαζομενών Κρυονέρι:Αίαντας, Λεωφ. Κρυονερίου 53 Νίκαια: Αθλητικός σύλλογος Chap Koon Do, Γκούρα 100, Νεάπολη Ν. Σμύρνη: Corpus Gym 1, Αγ. Σοφίας 13 ● Universal Ladies, Ρήγα Φεραίου 7 ● Aloe Fitness, Αιγαίου 77 ● Shape, Ελ Βενιζέλου 5Α ● Studio,Ιωνίας 1 ●Reflex Gym, Διγ. Ακρίτα 37 ● Εν Σώματι, Αρτάκης 135 ● Σύλλογος Ται Τσι, Θράκης 30 Πατήσια: Corpus Gym, Ιαλεμού 48 Περιστέρι: Health & Fitness, Αγ. Ιερόθεου 46Β Π. Φάληρο: Υγεία & Διάπλαση, Μ. Μπότσαρη 26 ● Life Line, Αγ. Βαρβάρας 102 ● Physical Gym, Ζησιμοπούλου 64 ● Peak Fitness, ζησιμοπούλου 68 ● Sportesse, Αγγελίδου 19 Χαλάνδρι: Health studio, Εθν. Αντιστάσεως 84 Κέρκυρα: Fitness & Fun, Εθν Οδός Παλιοκαστρίτσας (Αλυκές) Χαλκίδα: Body Soul Health club, Αργυροκαστρίτου 4

Ε Ν Ω ΣΕΙΣ / ΣΥΛΛΟΓΟΙ (7) Αττική: Αθήνα: ΔΗΩ, Αριστοτέλους 38 ● Σύλλογος Ομοιοπαθητικών Ελλάδος, Λ. Βουλιαγμένης 159 Πολύγωνο: Σύλλογος Ελλήνων Ρεφλεξολόγων, Σπαθάρη 2 Εύβοια: Σύλλογος Ενεργειακής Συντονιστικής, Εθν. Αντιστάσεως 30 (Νέα Αρτάκη)Υπόλοιπη Ελλάδα:Θεσσαλονίκη: Σύλλ. Υποστηρικτών Προληπτικής Ιατρικής, Βενιζέλου 45 Λαρίσα: Κ.Ε.Π, Πλατύκαμπος Λάρισας Λεβίδι: Σύλλογος Ομοιοπαθητικών Ελλάδος

Ι ΑΤ Ρ ΕΙΑ / ΣΧΟΛΕΣ / ΘΕΡ. ΚΕΝΤΡΑ (160) Αττική: Αγ. Ανάργυροι: Π. Μυλωνάς, Ευβοίας 4●Rama, Βασι. Σοφίας 21Αγ. Δημήτριος: Σχολή Αυτογνωσίας – Αλ. Ασημακοπούλου 9● Γ. Παντούλας, Αγ. Διονυσίου 4 ● Κέντρο Ιόχρουν Δικτύου, Εθνομαρτύρων 61 Αγ.Στέφανος: Macrobiotic Living, Γαζεας 9Β Άλιμος: Ελένη Κεραμάρη, Κονδύλη 11 ● Νathalie Bilek, Θεμιστοκλέους 8 Ανάβυσσος: Holistic fertility Άνω Πατήσια: Αιών, Αγίας Λαύρας 21 Άνω Πετράλωνα: Studio Yoga, Δρυόπων 20 Αιγάλεω: Β.Μωυσίδης, Ταϋγέτου 12 Άνοιξη: Aqua Life, Αγ. Αθανασίου & Σουλίου 17 Αθήνα: Κ. Λιάτσικος, Καισαρείας 7-9●Bhavana, Αιόλου 43●Life up, Ιδρομενέως 112 ● Κ. Βάσσιας, Αριστοτέλους 130 ● Zen Shiatsu, Μπαϊρακτάρη 28, Ελληνορώσων ● Spring People, Αγαθάρχου 12● Vitality, Παπαδιαμαντοπούλου 52 ● Ομακοείο Αθηνών, Αινίανος 6 ● Κέντρο Έρευνας και Εφαρμογής Βελονισμού, Αλκμάνος 2 & Παπαδιαμαντοπούλου ● Theano, Καλλιδρομιου 45 ● Δίοδος, Νικηφόρου Ουρανού 2, Λυκαβηττός ● Μαργαρίτα Παπαδημητρίου Boulenger, Ηροδότου 19 ● European Institute of Oriental Medicine, Ερμού 86, Πλ. Μοναστηρακίου ● Zen me, Σκουφά 73 ● Ε. Μουντάκη, Σκουφά 41, Κολωνάκι Αλσούπολη: Athens massage & Yoga Academy, Μητσαίων 19, Ακρόπολη Αλσούπολη: Pure joy, Κασταμονής 148 Αμπελόκηποι: Antimosking Health center, Κηφισίας 71 ● Be yourself, Κορινθίας 2 ● Όλον, Κηφισίας 102 ● B. Γενίτσαρης, Βελεστίνου 19 Αργυρούπολη: Surya Bali Yoga, Εθν. Μακαρίου 113α ● Μ. Κοντογιώργη, Ζαλόγγου 5●Ε. Καραμάνη Σκαρπαθάκη, Κολοκοτρώνη 79 ● Ιωάννης Πολυακταρίδης, Θήρας 14 ● Κυριακίδης Studies, Ιτέας 14 ● Anahat yoga center, Ολυμπίας 16 Βούλα: Holistic House, Βυζαντίου 4 Βουλιαγμένη: Α. Παπαϊωάννου, Λίμνη Βουλιαγμένης●Ε. Αγγελοπούλου, Θησεώς 30 Βύρωνας:Kouros, Αναλήψεως 48 ● Γαλάτσι: Zen me, Σκουφά 73 ● Β. Μαυρομάτης, Ανταίου 44 ● Γέρακας: Βιόδραση, Νέγρη 9 Γλυφάδα: LXP Medical Clinics, Α. Μεταξά 34 ● My Pilates, Γούναρη 39 & Κωνσταντίνου Αθανάτου 1, (Άνω Γλυφάδα) ● Planet world, Αθ. Διάκου 24 ● The pilates room, Μετσόβου & Πατρών 55 ● Μηνάς Ρηγάτος, Σωκράτους 2 & Αγ. Νικολάου Δάφνη: Κέντρο

60 Holistic Life

Σπουδών KLD, Αλκμήνης 1 ● Ελληνικό: Λ.Σκλαβενίτη, Ριζούντος 67 ● Θησείο: Ακαδημία Αρχαίας Ελληνικής & Παραδοσιακής Κινέζικης Ιατρικής, Αμφικτύονος 12 Ιλίσια: Ελληνική Ομοιοπαθητική Ιατρική, Παπαδιαμαντοπούλου 4 Καλαμάκι: ● Angel House University, Παύλου Μελά 9 Καλλιθέα: Φιλοσοφική ένωση Δράκος – Αετός, Σοφοκλέους 37 Κ. Χαλάνδρι: Shantom, Τριπόλεως 35Α & Ευβοίας Κάντζα: Λ.Γκόγκου, Ερμού 4 Καρέας:Πολυχώρος Ομοιοπ/κης Αθηνών, Λεωφ. Καρέα & Σουλιωτών 1 Κηφισιά: Ακαδημία Αρχαίας Ελληνικής & Παραδοσιακής Κινέζικης Ιατρικής, Σωκράτους 24 ● Mind & Body, Δροσίνη 5 ● Κέντρο Λωτός, Μακεδονίας 14 ● Κέντρο Θεραπείας «Υγείας Ύδωρ», Αλωνίων και Ομήρου 2 Κυψέλη: Φύσης Μέθοδοι, Ύδρας 24 Μαρούσι: ● Γ. Ροδαφηνός, Ανθέων 19 ● Aesthetica, Αρμοδίου 8 & Π. Κυριακού Μέγαρα: Θανάσης Μπεκιάρης, 2οχλμ Λεωφ. Αλεποχωρίου Μεταμόρφωση: Νίκος Γεραμάνης, Δεληγιάννη 17 & Γ. Παπανδρέου Μεταξουργείο: Σαμπάλα, Ιερόθεου 7 & Νικιφόρου Νέο Ψυχικό: Κέντρο Υγείας & Εναρμόνισης – Γρ. Ξενοπούλου 3Α ● Το φως, Αδριανείου 13 ● Ευζην, Λεωφ. Μεσογείων 259 ● The wellness spa, Λεωφ. Κηφισίας 164 Νίκαια: Πόπη Ρεμούνδου, Καραϊσκάκη 67 Νέα Ιωνία: Ε. Λουσή, Αλαμάνας 7 Ν. Σμύρνη:MRF Μάγνης Ξενοφών, Ελ. Βενιζέλου 112 ● Σπύρος Δημητράκουλας, Ιωνίας 6 Νέος Κόσμος: Ιπποκράτειο Κέντρο Κλασσικής Ομοιοπαθητικής, Λ. Βουλιαγμένης 159 ● Sitaram, Μίλωνος 14 Παγκράτι: Παγκράτιον. Υμμητού 271 Παπάγου: Κέντρο Ορθομοριακής Διατροφής, Αναστάσεως 126 Πατήσια: ●Δ. Σταυρακάκης, Ιωκωβίδου 12 Πειραιάς: Ομακοείο Πειραιώς, Καραΐσκου 122 ● Satya, Γρηγ. Λαμπράκη 91 Πεντέλη: Γεώργιος Λουκάς, Παπαφλέσσα 14 Περιστέρι: Ρένα Σιώζου, Χρ. Σμύρνης 16 ● Ιαθείην, Bας. Αλεξάνδρου & Κρέσνας Πετρούπολη: Sharmila, Δωδεκανήσου 84 ● Πνευμ. Κέντρο Πετρούπολης, Μπουμπουλίνας 59 Πλατεία Βικτωρίας: Κώστας Βάσιας, Αριστοτέλους 130 ● Αλέξανδρος Λουπασάκης, Κυριακού 3 Π. Φάληρο: Κέντρο Ρεφλεξολογίας & Έρευνας, Αμφιτρίτης 28 ● Natural Health Science, Πανδρόσου 31 ● Natural Health Science, Λεωφ. Αμφιθέας 78 & Ανδρομάχης 8 ● Studio Pilates Κύκλος, Τερψιχώρης 15● Ανθρώπινη Αρμονία, Αλκυόνης 32 ● Χαϊδάρι: Έλενα Ζαβού, Σουκαντζίδη 11(Δάσος) ● Πρότυπο Ιατρικό κέντρο, Αγων. Στρατοπέδου39 Χαλάνδρι: Αρμονική Ζωή, Γρίβα 23 ● Yoga for Life, Καζαντζάκη 4 Χολαργός: Κέντρο ολιστικής, Μεσογείων 208 Υπόλοιπη Ελλάδα :Άργος:Ε. Γεωργίου, Διον. Σολωμού 2 Αρτα: Αντώνης Παππάς, Σκουφά 148 Αρτέμιδα: Vitality Αγ. Γερασίμου 11 Βόλος: Γ. Αργυροπούλου, 28ης Οκτωβρίου 41 Γιαννιτσά: Ε. Μπουγούδη, ρεφλεξολόγος, Καράιτση 4 Γύθειο: Ευεξία, Πλ. Μαυρομιχάλη Δράμα: Studio yoga, Προφ. Ηλία 4 Ελευσίνα: Ευεξία, Χαριλάου 49●Δημήτρης Καλιαντάς, Κελεού 32 Ηγουμενίτσα :Κυλικείο/Β’Ενιαίο Λύκειο(Λαδοχώρι) Θεσσαλονίκη: Κέντρο βιοσυντονισμού Θ. Χασιώτη, Βας. Όλγας 164 ● Σ. Καπανίδης, Ασαλίδη 53, Καλαμαριά ● Όμιλος Γουσού Αινείας (Ν. Μηχανιώνα) ● R. Smith, Κορυτσάς 20, Καλαμαριά ● Γ.Μπογατίνη, Αχειροποιήτου 4 ● Π. Κουμαντσιώτη, Παρασκευοπούλου 46 ● Ιατρικό Διαβαλκανικό (Inn Roubino), Ασκληπιου 10 (Πυλαία) ● Ιωαννίδης Λουκάς, Καπετάν Βαγγέλη 5● Τακίδης Ν., Ανθαίων 18Α (Περαία) ● Bodymind Balance, Ιουστινιανού 6 ● Π. Παναγιωτίδης, Βενιζέλου 59 ● Γ. Οικονομίδου, Κωνστ. Καραμανλή 125 ● Α, Φιλίππου, Χαλκέων 29 ● Life Therapy Academy, Αιγαίου 54 & Θερμαϊκού ● Ελλ. Ινστ. Κρανοϊερής Θεραπείας, Β. Αδαμίδου 16β ● Ομοιοπαθητική Εστία, Γ. Λαμπράκη 201 ● Iasis, Μ. Αλεξάνδρου 27, Βότση, Καλαμαριά ● Ayur prem, Αιγαίου 92, Καλαμαριά ● Ο.Ακτσουρίνα, Πολυτεχνιείου 3 (Θέρμη) ● Ν. Καρατσουϊράκης, Κρίτωνος 13 ● Μούμου Ε., Ορέστου 33 ● Armonia Yoga , Κέρκυρας 8, Καλαμαριά Κατερίνη: Αικατερίνη Τσουκλή, Αγ. Λαύρας 37 Κέρκυρα: Χρήστος Κόντης, Δελβινιώτη 6-8 Κοζάνη: Η πρόοδος, Μακρυγιάννη 7 Λάρισα: Βασιλική Μακρίδη, Ρούβελτ 24 ● Εκπαιδευτήρια Μακρίδη, Ηπείρου 98 ● Δημ. Παπαστεργίου, Παπαναστασίου 98 ● Π. Κράχτης, Ηλιοδώρου 8 Λέσβος:Κέντρο Υγείας, Πλωμάρι Μεσολόγγι: Σαγήνη, ΠλώσταιναΝεράιδα:Σταυράκη Μ., σκοπάδων 7 Ξάνθη:Σ. Καπανίδης, Β. Όλγας 67 Ορεστιάδα: Simillimum, Κωνσταντινουπόλεως 202 Πάτρα: Λαδικός Ν., Κωστή Παλαμά 72β (έξω Αγυιά) ● Βιοανίχνευση, Σακελαρίου 4 ● Πτολεμαΐδα: Κέντρο ρεφλεξολογίας, Αδαμοπούλου 3Ρόδος: Κέντρο αποκατάστασης, Αλ. Παναγούλη 16 Τρίκαλα: Ομακοείο Τρικάλων, Κεφαλληνίας 21 ● Αρετή Γρηγορίου, Κρινιτσα 18 Χαλκίδα: Ι. Παύλου, Ελ. Βενιζέλου 43●Α. Βοκορόκου, Φαβιέρου 43 Χανιά: Α. Χριστοφοράκη, Γεωργιούπολη●Χ. Μπιτζανάκη, Στρ. Τζανακάκη 21Χίος: Ίριδα, Κουντουριώτη 36

Κ ΑΤΑ ΣΤ Η Μ ΑΤΑ ( 3 3 8 ) Αττική: Αιγάλεω: Βιολογικός Θησαυρός, Σμύρνης 69 Αγία Παρασκευή: Γαίας Δώρα, Αγ. Ιωάννου 75β ● Ναραγιενα, Αιγαίου Πελάγους 85 ● Green Farm, Λεωφ. Μεσογείων 450 Άγιος Δημήτριος: Βιολογικός Κύκλος, Αγ. Δημητρίου 90 Άγιοι Ανάργυροι: Παράδοση, Σοφ. Βενιζέλου 68 Αθήνα: Το μήλο, Αιόλου 102 ● Tramentzini, Χατζηχρήστου 8 (Ακρόπολη) ● Βιοφώς, Πανεπιστημίου 58 ● Τέσσερις Εποχές,

Νίκης 30 ● Health Food Store, Γέλωνος 1 & Δεινοκράτους, Κολωνάκι ● Ayurveda Hellas, Σόλωνος 51 ● Οικοζήν, Εμμανουήλ Μπενάκη 26 ● Διατροφολογική Θεραπευτική, Πατησίων 24 ● Οικολόγοι Ελλάδας, Πανεπιστημίου 57 ● ITME, Μιχαλακοπούλου 145 ● Ακρίταμα, Μιχαήλ Νομικού 9 ● Εστρέλα, Δημητρίου Σούτσου 18 ● Therapy shop, Πανόρμου 60 ● Έλληνες οικολόγοι χωρίς σύνορα, Σανταρόζα 3 ● Green Farm, Δημοκρίτου 13, Κολωνάκι ● Kannabishop, Χαριλάου Τρικούπη 24 ● Βιολογικός Κύκλος, Ακαδημίας 84 ● Άντα, Ζήνωνος 18 ● Βίου Αγαθά, Β. Αλεξάνδρου 5 ● Άρκευθος, Γ Σεπτεμβρίου 83, Πλ. Βικτωρίας ● Το περιβόλι της Οικολογίας, Μεταξά 13-15, Εξάρχεια Αιγάλεω: Life Shop, Σμύρνης 12 & Θηβών 382 ● Άρκευθος, Μάρκου Μπότσαρη 25 ● Άλιμος: Κυριακίδης, Αλίμου 15 ● Τα δώρα της Φύσης, Πινδάρου 5 ● Ρίζες, Γρηγ. Αυξεντίου & Μαλτέζου 35 Αμπελόκηποι: Βανίλια-Κανέλα, Λ. Ριανκούρ 71-73 Άνοιξη: Λωτός, Λεωφ. Μαραθωνος 49 Άνω Πετράλωνα: Βιοδιατροφή, Δρυόπων 21 Αργυρούπολη: Δ. Κλείτσα, Δ. Ακρίτα 9 ● Μανουτα, Χρ. Σμύρνης 23 Αχαρναί: Εύα Αθανασιάδη, Θερμοπηλών 4 Βούλα: Βιολογικό χωριό, Αγ. Ιωάννου 28 Βριλήσσια: Αγνή Γη, Λεωφ. Πεντέλης 104 Βύρωνας: Γεύσεις Ζωής, Παναγή Τσαλδάρη 15 & Κύπρου Γέρακας: Bio Μελισσάνθη, Λ. Μαραθώνος 176●Therapy shop, Λ. Μαραθώνος 139 Γαλάτσι: Θησαυρός Υγείας, Παπαφλέσσα 26 & Τραλλεών ● Αιντα Καρρά, Σκιάθου 136 Γλυφάδα: Βιολογική Αγορά, Δημ. Γούναρη 144 (Άνω Γκυφάδα) ● Kampos Biomarket, Αρτέμιδος 9 & Λαοδίκης, Πλ. Εσπερίδων Δραπετσώνα: Στάση Ζωής Αγ. Παντελεήμονος 59 Ελληνικό: Λέων, Λ. Βουλιαγμένης 43-47 Ζωγράφου: Βιολογική αγορά, Ξενάρχου 1 ● Το μικρό πευκοδάσος, Αλ. Παναγούλη 25 ● Ηλιούπολη: Βιολογικός Κύκλος, Βύρωνος 19 & Θέτιδος 2 ● Lieke Peters – Μαρίνου Αντύπα 84 ● Νέα Ζωή, Πρωτοπαπά 38 ● Αμβροσία, Α. Παπανδρέου 14● Μυρσίνη, Σοφ. Βενιζέλου 145Α Ηράκλειο: Biomarket, Λεωφ. Πλαπούτα 94 Θησείο: Παιώνια, Πουλοπούλου & Αμφικτίονος 12 Ίλιον: Βιότευμα, Μενελαου 132 Ιλίσια: Βιολογική Αγορά, Ξενάρχου 1 Καλλιθέα: Healthy Habbits, Λεωφ. Συγγρού 192 ● Iso Plus, Λεωφ. Συγγρού 236 ● Βιολογικός Θησαυρός, Μαντζαγριωτάκη 50 ● Λεβάντα, Πλ. Αγ. Ελεούσης 6 ● Άρκευθος, Γρυπάρη 138 ● Πιπερόριζα, Δημητρακοπούλου, 87 Κερατσίνι: Βιοπαντοπωλείο, Λ. Σαλαμίνος 88 Κηφισιά: Ηλιοσταλα, Βασιλ. Όθωνος 41 ● Υγείας Χάριν, Γ. Δροσίνη 7 ● Πράσινο Μήλο, Μακεδονίας 26● Βήμα, Χ.Τρικούπη 174 Κορυδαλλός: Αμάραντο, Καυκάσου 64 Κορωπί: Φύση- Υγεία, Κύπρου 2 Κουκάκι: Αρτεμισία, Παρθενώνος 3 Κυψέλη: Βιολογική Κυψέλη, Aγ. Ζώνης 40 ● Bιοεποχή, Κυψέλης 82 ● Μελισσάνθη, Καυκάσου 142 ● Σπ. Βάγιας, Σποράδων 38 ● Λαγονήσι: Βιοεστία, Πιπίνου & Παπαφλέσσα Λαμία:Βιοζήν, Ροζάκη Αγγελή 51 Μαρούσι: «Βιο -Υγεία», Πλ. Ευτέρπης 3 ● Green Farm, Δ. Ράλλη 8 & Χατζηαντωνίου ● Πανάγαθον, Ροδοδάφνης 52-54 Νέα Ερυθραία: Green Farm, Λεωφ. Τατοΐου 100 ● Green Post, Τατοΐου 122 ● Prasino biomarket, Τατοΐου 122 Ν. Ηράκλειο: Μορφέας, Αλεξάνδρου Διάκου 11 ● Prasino biomarket, Λεωφ. Ηρακλείου 408 Ν.Ιωνία: Βιόπολις, Λ. Ηρακλείου 295 & Αγ. Σοφίας ● Ηλιορροή, Αγ. Φωτεινής 6 ● Άρκευθος, Αγ. Φωτεινής 8 Νίκαια: Το περιβολάκι, Πλατεία Δαβάκη 2 Ν.Ηράκλειο: Βιόραμα, Στ. Καραγιώργη 7 & Παλλάδος Ν. Σμύρνη: Εδέσματα, Ατταλείας 2 ● Βιολογικός Θησαυρος, Ομήρου 71 ● Ναραγιένα, Ιωνίας 49 & Σαρδεών ● Nature et Bio, Ελ .Βενιζέλου 51 Νέα Φιλαδέλφεια: Μελισσοβότανο, Εθνικής Αντιστάσεως 109 ● Βιο-Αγαθόν, Πίνδου 16 Ν. Ψυχικό: Λωτός, Γλαύκου 14 ● The wellness spa, Λ. Κηφισίας 164 Π. Ψυχικό: Άννα Γρυλλάκη, 28ης Οκτωβρίου 3Πατήσια: Ακρίταμο, Μ. Νομικού 9 ● Δωροθέα, Πατησίων 203 ● Η φωνή της φύσης, Πατησίων 280 Πατήσια (Άνω): Το αλέτρι, Λεωφ. Ηρακλείου 31 Παγκράτι: Βιολογικός Θησαυρός, Φιλολάου 88-90 ● Ε. Εξηνταβελώνη, Ευφρονίου 69 ● Ευ Ζην, Μελισσού 6 Π. Φάληρο: Βιολογικός Κύκλος, Τρίτωνος 35-37 ● Delitopia, Θέτιδος 15 ● Βιολογικός Κύκλος, Αγ. Βαρβάρας 45 ● Βιόκηπος, Αχιλλέως 72 & Λεωφ. Αμφιθέας ● Therapy shop, Αχιλλέως 82 Πειραιάς: Green Farm, Μπουμπουλίνας 30 ● Ozone Market, Ραιδεστού 225 &Σπάρτης ● Μανδραγόρας, Δ. Γούναρη 14Α ● Βιοπαράδοση, Μ. Χατζηκυριάκου 112Περιστέρι: Ηλίανθος, Παρασκευοπούλου & 25ης Μαρτίου ● Βιολογικός Θησαυρός, Δ. Γούναρη 9 Σπάτα: Bioplus, Δημ.Χρ. Μπέκα 98 Φιλαδέλφεια: (Άνω) Βιο-οξυγόνο, Αγ. Τριάδος 7 ● Χαλάνδρι: Αμάραντο, Αριστοφάνους 33 & Θέτιδος 1 ● Αμάραντο, Αριστείδου 1 & Πεντέλης 34 ● Mondo biomarket, Αποστολοπούλου 59Β ● Κήπος Αγγέλων, Χίου 18 ● Prasino Biomarket, Λεωφ. Πεντέλης 97 Χολαργός: Βιολογικός Κύκλος, Περικλέους 20 ● Mystic Pizza, Σαρανταπόρου 1. Υπόλοιπη Ελλάδα: Αλεξανδρούπολη: Βιογαία, 14ης Μαΐου & Παλαιολόγου ● Δερμενούδη Αυγή, Ίωνος Δραγούμη 7 ● Η Παράδοση, Αίνου & Μαζαράκη ● Β. Κεπεσίδης, Ρόδου 13 Άρτα: Αμάρανθος, Αμβρακίας 18Α Βέροια: Άρωμα ζωής, Εμ. Ζάχου 18● Βιοmamas, Μαυρομιχάλη 8 Βόλος: Κυραννος Ρούσσος, Ρήγα Φαιρέου 10, Ζαγορά● Βιοτροφή Πηλίου, 28ης Οκτωβρίου 38 ● Θ. Καραγιάννη, Αλεξάνδρας 159 ● Υγεία, 28ης Οκτωβρίου 159 ● Πράσινη Αγορά, Γ. Κάρταλη 97 Βρυώνη: Βιογωνιά, Δήμος Αχιλλέων Δράμα: Βιογεύσεις, Ηφαιστίωνος 12●Η Φύση, Προύσσης 15 ● Η Φύση, Εμμ. Παπά 2Α ● Ορεκτικό, Γ. Παπανδρέ-

ου 30 Έδεσσα: Βiomak, Ριζάρι Ηράκλειο Κρήτης: Biosante, Ανδρ. Παπανδρέου 5 ● Διώνη, Σμύρνης 33 Θεσσαλονίκη: Π. Παναγιωτίδης, Σουμελά 35●Vitamines, Μεγ. Αλεξάνδρου 35 ● Βοτανοπωλείο ο Νίκος, Κομνηνών 32 ● Αyurveda Hellas, Όλγας 159● Lady Green, I. Ντεκά 7● Το Ελληνικόν, Βατικιώτου 28 ● Το Ελληνικόν, Σοφούλη 34, Καλαμαριά ● Μαλλιάρης παιδεία, Δ. Γούναρη 39 ● Το Βάλσαμο, Χαλκέων 16 ● Ζωή & Υγεία, Τσιμισκή 120 ● Ζωή & Υγεία, Καρδίτσας 8 ● Botanica, Αλ. Σβώλου 46 ● Βιβλιοπωλείο Ψάρας, Φιλικής Εταιρείας 39 ● Βιοδώρα, Αμπελοκήπων 21 Tre Marie: Π.Π. Γερμανού 13 ● Greenday organic beauty salon, Π. Ιωακείμ 10 ● Το Κρίταμο, Κλεισούρας 8 ● Επιστροφή στη φύση, Μεγ. Αλεξάνδρου 31, Εύοσμος ● Βιο Θυσαυρός, Αν. Θράκης 44, Τούμπα ● Εν Ζωή, Σόλωνος 36 ● Φρουτογέννεση, Π.Π. Γερμανού 30 ● Ανάσα Ζωής, Ν. Πλαστήρα 17, Αμπελόκηποι ● Global Bionatura, Ελ. Βενιζέλου 104, Νεάπολη ● Αγορά βιοκαλλιεργητών, Δαβάκη 37, Καλαμαριά ● Περί φύσεως, Επιδαύρου 9, Τούμπα ● Οι θυσαυροί της φύσης, Ναυπλίου 27, Κ. Τούμπα ● Ωμέγα 3, Αλ. Παραφεντίδου 13, Πυλαία● Καφές Ερκέκογλου, 28ης Οκτωβρίου 60, Καλοχώρι ● Ψίθυρος, Καρακάση 27 ● Ζωτικότις, Αγ. Δημητρίου 160 ● Ισις, Αγ. Σοφίας 39 ● Flora mama, Αλ. Παπαδιαμάντη 14 ● Βιο-πορεία, Αναλήψεως 17 ● Από τον τόπο μας, Θ. Σοφούλη 34 ● Σουσάμι άνοιξε, Ιουστινιανού 33 ● Λεβέντης, Κασσάνδρου 151 ● Μάνα Γη, Κίμωνος Βόγα 52 ● Εντελβάις, Λασσάνη 4 ● Βιολογικόν, Μιαούλη 27 ● Γαία, Π. Ιωακείμ 13 ● Ευζωϊα, Αλ. Σβώλου 6 ● Μάνα εξ ουρανού, Φιλιππουπόλεως 44, Αμπελόκηποι ● Βιοπωλείον, Φιλίππου 37, Περαία ● Οικολογία, Ζωή γεμάτη υγεία, Μερκουρίου 10, Ντεπώ ● Μ. Σαβίδου, Μαυρομιχάλη 59, Πολίχνη ● Aqua Vero, Μακρυγιάννη 15, Ηλιούπολη ● Βιο Ζωή, Καραολή & Δημητρίου 175Β, Εύοσμος ● Το χοντρό μπιζέλι, Κ. Παλαμά 12Α, Φύλιρο● Βιοιδέα, Επ. οδός Ωραιοκάστρου Θεσσ/κης 115Α ● Το μαγαζάκι της Σοφίας, Εθν. Αντιστάσεως 88, Εύοσμος ● Βοτανολόγιον, Εθν. Αντιστάσεως 27, Αμπελόκηποι ● Ελλήνων γεύσεις, Γ. Αγγέλου 5, Χαριλάου ● Εστιατόριο Inn Roubino, Ιατρικό Διαβαλκανικό Θεσσαλονίκης, Ασκληπιού 10, Πυλαία Θήβα: Ηλιακτίδα, Δημοκρίτου 6 Ιωάννινα: Ιωάννινα, Ναπολέωντα Ζέρβα 53 ● Φύση & Ζωή, Φ. Τζαβέλλα 2 ● Φύση & Ζωή, Αρχ.Μακαρίου & Μπακογιάννη Καβάλα: Πηγή Ζωής, Αμυντα 26 ● Bio bio, Βενιζέλου 45 Καλαμάτα: Το άνθος της Ζωής, Ψαρρών 148 ●Βοτανοπωλείο, Αριστομένους 109 ● Βοτανοπωλείο, Αμφειας 7 Κατερίνη: Bio Cafe Fresco, 25ης Μαρτίου 5 ● In Vivo, Εθν. Αντίστασης 15 Καρδίτσα: Πράσινη γωνιά, Διάκου 15●Το Βάλσαμο, Δημοτική αγορά Ι (7) Καστοριά: Σπιτικό, Ορεστίων 25 Κέρκυρα: Coffee & books, Καποδιστρίου 6 ● Φυσικές επιλογές, Σωτήρος 15 ● Οικοζωή, Ι. Θεοτόκη 104 ● Καφέ Κοχλίας, Ελευθερίας 16, Λιστόν ● Alobar, Γκύλφορδ 58 Κεφαλονιά: Σταμούλης Κυριάκος, Αντώνη Τρίτση 3 ● Ιοnian Eco, Χ. Ιγγλέτση 1 Κόρινθος: Το φασόλι, Εθν. Αντιστάσεως 51Α ● Αμάλθεια, Αδειμάντου 38 Κομοτηνή: Βιοπαράδοση, Κούλογλου 2-4 Λακωνία: Προσγείων γεύσεις, Νεάπολη Λαμία: Φροντίδα plus Bio, Παλαμά 5 Λάρισα: Γκουντοβάς, Νικοτσαρά 6 ● Φύτρο, Μανδηλαρά 13 ● Πρόπολις, Παναγούλη 19 ● Βιόκηπος, Κουμουνδούρου 18 ● Το μέλι, Παπασταύρου 1 ● Το Ρόδι, Ηρώων Πολυτεχνείου 69 ● By Nature, Νικοτσάρα 7 Λευκάδα: Νέκταρ & Αμβροσία, Δ. Καλυβιώτη 6 14 Μεσσηνία: Δήμητρα, Καρδαμύλη Μυτιλήνη: Μυρτιά, Αγ.Θεράποντος 22 ● Μοναστιρλή Δωροθέα, Πιττάκου 9 Ναύπλιο: Βιο...λογικό, Αρια Ναυπλίου Ξάνθη: Ν.Γκοροπας, Δαγκλή & Καραολή● Σ. Βαρσάμη, Πλάτωνος 10● Γαία, Δαγκλή 5 & Τσιμισκή Ορεστιάδα: Α. Γραμματή, Αναγεννήσεως 137 Πάτρα:Olympico Cafe, Γοργοποτάμου & Ελευθερίας ●Μαλλιώρης, Βότση 26●Green Farm, Μαίζωνος 112 & Φιλοποιμένος ● Botanica, Ρήγα Φεραίου 37 ● Αγρίλι, Γούναρη 142 Πάρος: Βασ. Λάβδας Παροικία, Πύλος: Bio & Pharma store (Costa Navarino Hotel) Πύργος: Ίαμα, 28ης Οκτωβρίου 50 ● Βιόκυκλος, Κοκκίνου 15 Ρέθυμνο: Αμάλθεια, Οικ. Αγ. Δημήτριος ● Άρκευθος, Μ. Μουσούρου 11, Β. Πλεύρη, Ηγ. Γαβριήλ 26 ● Biorythm, Κ. Γιαμπουδάκη 32 Ρόδος: Ηλιόκηπος, Κορδιγκτώνος 49 ● Το πανέρι, Π. Μελά 17 ● Βιο-υγεία - Βιο οικολογία, 28ης Οκτωβρίου 18 Σάμος: Βιο-Σάμος, Καρλόβασι Σέρρες: Bioshop, Υψηλάντου 1 ● Βιοτροπο, Κωνσταντινουπόλεως 13 Σητεία: Βιοκύκλος, Αν. Παπανδρέου 5 ● Κρητών γη, Φουνταλίδου 29 Σύρος: Ευεξία, Σταματίου Πρωΐου 51 Τήνος: Ευ ζειν, Λ. Τριποτάμου Τρίκαλα: Βιόκοσμος, Γλαδστώνος 13 ● ΜουσειοΓεύσεις , Στρ. Σαράφη 43 Χαλκίδα: Βάλσαμο, Ωρίωνος 31 ● Τσιριώτη Βασιλική, Νοταρά & Τομπάζη Χανιά: Κοιλάδα των Ρόδων, Σφακίων 32 ● Eco Forum, Δευκαλίωνα 5 ● Κτήμα Δασκαλάκη, Κυδωνίας 144 ● Γαία, Δημητρακάκη 2 ●Γαία, Πάροδος Λεωφ.Κ. Καραμανλή 86

ΦΑ Ρ Μ ΑΚΕΙΑ (306) Αττική Αγ. Ανάργυροι: Δ. Πανταζής, Ν. Πλαστήρα 102 ● Μαντζάκου Καραστατήρη Αναστασία, Κεφαλληνίας 98 Αγ. Αντώνιος: Τσέρτου Γιούλα,Βασ. Αλεξάνδρου 46 Αγ. Βαρβάρα: Γ. Σπανόπουλος, Ελ. Βενιζέλου 140 ● Δ. Διμε Σια Ο.Ε.,Μεσογείων 5 Αγ. Δημήτριος: Μήτσου Ευσ., Παπάγου 43 Αγ. Ελευθέριος: Στέφανος Κάγιος, Τσούντα 43 Αγ. Παρασκευή: Ν. Χούντας, Μεσογείων 535 ● Μουζά Αικ., Αγίας Τριάδας 21 Αθήνα: Ι.Λιγνός, Κηφισίας 46 ● Χ.Καρκαζής, Κηφισίας 101 ● Ν. Πλύτας, Κηφισίας 125 ● Μ.Λεκατσά, Πατησίων 366 ● Μ.Κώστα, Κορδιγκτώνος 2(Πεδίον Άρεως) ● Ε. Παπαδοπούλου, Αριστοτέλους 91 ● Α. Μαστορογιαννάκη, Γ. Σεπτεμβρίου 97 ● Ζ. Ελευθεριάδη, Γ. Σεπτεμβρίου 4 ● Πετρογιάννης, Πανεπιστημίου 10 ● Μαρήβη Ζήση, Σόλωνος 20 ● Ά.Χατζοπούλου-Σ.Νικολάου, Σόλωνος 54 ● Καλύβα

Βασ., Ηρακλείτου 4, Κολωνάκι ● Μ. Σισμανόγλου, Διον. Αρεοπαγίτου 10, Ακρόπολη ● Ν. Κουτέλης, Λένορμαν 249 ● Κ. Σπανίδου, Αχαρνών 189 ● Δρίβας Ιωάννης, 3ης Σεπτεμβρίου 72 ● Αγγελική Φιλίππου, Πατησίων 271 ● Γ. Κοντογιώργος, Μαρασλής 7 & Υψηλάντου, Ευαγγελισμός ● Ζάγκος –Βαΐδάκη Κλεισθένους 11, Ομόνοια ● Πάλογλου Ευγ., Πανεπιστημίου 16, & Αμερικής (Στοά) ● Σακελάρης Νικ., Νίκης 3 ● Στελλάκη Π., Πλ. Μητροπόλεως 16 ● Καραμανώλης Ι., Σωκράτους 46 ● Κ. Μακρή, Φιλλελήνων 20& Κυδαθηναίων 15 ● Χ. Ερωτόκριτου, Ευαλκίδου 4 (Πλ. Αττικής) Αιγάλεω: Βακαλοπούλου-Γιαγιάκου, Ιερά Οδός & Θηβών 374 Άλιμος: Παπά, Θουκιδίδου 29 ● Αγλ. Σιακάρα, Δ. Σούτσου 18, Πλ. Μαβίλη ● Α. Καζαντζιάν, Θεμιστοκλέους 62 Αμπελόκηποι: Ραφτόπουλος Β., Πάγκα 22 ● Καλογερογιάννης,Πανόρμου 7173 ● Σ.Αποστολοπούλου Μεσογείων 29 ● Αγαμέμνονας Σακελλαρίου, Πουλίου 18& Λαμίας ● Κ.Αγγελής, Πανόρμου 46 & Αργολίδος 51 ● Μιχαλάκου Κ. Δημητσάνας 16 ● Ε.Ανανιάδης, Λαμψα 19 Ανάβυδσσος: Κ. Τσίτουρα, Αριστοτέλους 26-28 ● Σ. Κοριτσιάδης, Λ. Αναβύσσου 5 Άνοιξη: Περρωτή Καντούνα, Πλατεία Ανοίξεως Α. Πετράλωνα : Σελαμτζή Ουρ., Κοίλης 15 Αργυρούπολη: Τανδρίδης Στυλ., Λ. Κύπρου 77 ● Α. Λυμπερόπουλος, 25ης Μαρτίου 18 ● Α.Ναούμ, Μ. Γερουλάνου 51 Βριλήσσια: Γ. Τσούτσιας, Ομήρου 2 ● Ζήσου Δάφνη, Λεωφ. Πεντέλης 7Α Βύρωνας: Ε. Κανελλοπούλου, Εμπεδοκλέους 94 ● Σ. Κατσικάκη, 28ης Οκτωβρίου Γαλάτσι: Χ.Ιακωβίδου, Αγ. Γλυκερίας 35 Γέρακας: Ε.Ξανθάκου, Λ. Σπάτων 46 ● Ε. Μελισσάς, Κλεισθένους 243 ● Χονδρογιάννη Ειρήνη, Ηγουμενίτσας 2 Γλυφάδα: Μ. Κωστούλα, Γούναρη 88 ● Α. Μπαρμπάτση, Γούναρη 1688 (Άνω Γλυφάδα) ● Ν. Μακρή, Γούναρη 112 ● Ε.Σάκκου, Α. Παπανδρέου 138 ● Σ. Αδαμοπούλου, Μεταξά & Γρ.Λαμπράκη 17 ● Μ. Μιχαλά – Σ. Κοκκάλας Λαζαράκη 3 ● Χρ. Πουλίδου, Ζαμάνου 47 ● Κατλής Ηλ., Γούναρη 227& Ηφαίστου ● Ε.Μορφοπούλου Λ. Βουλιαγμένης 85 Γουδί: Γ. Ντελούσια, 34ου Συντάγματος 38 ●Μ. Τριανταφύλλου, Γράμμου & Ζωγκου 24-26 ● Σπύρος Μόσχος, Ηφαιστίωνος 8 Δάφνη: Θ. Τσαλουχίδου, Γραβιάς 11 ● Αναστασάκου - Παπαδοπούλου Βασιλική, Kανάρη 23 ● Παπαδοπούλου- Θεοφιλοπούλου & ΣΙΑ, Ηπείρου 16 Δάσος Χαϊδαρίου: Ελ. Μπαρμπούνη, Ηρώων Πολυτεχνίου 59 ● Θ. Σακόπουλος, Γεωργίου Παπανδρέου 4 Ελληνικό: Δουζένη, Ιασωνίδου 47 Ηλιούπολη Α.: Κακαγιάννης Στ., Αρχιμήδους 64 ● Αντωνόπουλος Κ., Μ. Αντύπα 51 ● Ι.Κατσαρός, Σκρα 14 Ηλιούπολη Κ.: Παπαπέτρου Γ., Πλατεία 25ης Μαρτίου ● Φ. Καλογεροπούλου, Σοφ. Βενιζέλου 34 Ηράκλειο: (Νέο) Μπάρμπας Η., Λεωφ. Ηρακλείου 425 ● Θεοδοσιοπούλου Αγγ., Πολυτεχνείου 33 & Πράσινου λόφου 12 Ιλίσια: Χρονοπούλου Ε., Γρηγορίου Αυξεντίου 71 ● Παπασιδέρης – Ρούσσου, Παπαδιαμαντοπούλου 15 ● Παρασκευοπούλου – Κρέκας, Η. Ποταμιάνου 2 Καματερό: Στ. Ψυχικός, Κ. Παλαμά 50, Γεροβουνό Καρέας: Σ.Κατσικάκη, 28ης Οκτωβρίου 15 ● Φρ. Σταματάκη, Λ. Καρέα 74 Κερατσίνι: Χρ. Κωνσταντιανού, Σολομωνίδου 5 Κηφισιά: Λ. Τριανταφύλλη Μπακάκου, Κηφισίας 281 Κορυδαλλός: Ρ.Μουσλιάδου, Τσακάλωφ 32 ● Ντάβος Π., Δ. Διαμαντίδη 34 Κουκάκι: Αικ.Κυρίτση Δημητρακοπούλου 111 ● Δ. Νικολαΐδης, Δημητρακοπούλου 50 Κυψέλη: Μ.Κώστα, Κορδιγκτώνος 2 Μαρούσι: Μαρία Προβατά, Περικλέους 1 ● Πονίττη Τζινέβρα, Αγ. Κωνσταντίνου 6 ● Ευστ. Ευγενία, Αγ. Κωνσταντίνου 46 Μέγαρα: Κ. Χατζηδημητρίου, 28ης Οκτωβρίου 129 Μελίσσια: Σ. Παναγιωτίδης, 17ης Νοεμβρίου 2 Μοσχάτο: Ζαζάνη Αγγ., Στρ. Μακρυγιάννη 56 Ν. Ηράκλειο: Αυγίδου Μάρθα, Ανατολής 57 ● Κ.Λιάσκα, Μ. Αντύπα 4 Ν. Μάκρη: Δημητροπούλου - Ζαχαράκη, Ν. Πλαστήρα & Σαράφη 19 Ν. Σμύρνη: Δ. Μώρου, 2ας Μαϊου 26 ● Α. Μαύρου, σοφούλη 60 ● Γ. Ψάλτης, Ελ. Βενιζέλου 43 ● Μ. Σκιαδαρέση, Ομήρου 5 Νίκαια: Κατσίβελας, Παύλου Μελά 4 ● Χρ.Βουγιουκλάκη, Λαοδικείας 33 ● Αν. Ιωνά, Ν. Μπελογιάννη 81 Ν. Ιωνία: A. Brosio, Παλαιολόγου 2 & Τενέδου ● Πάστρας Σ., Χρυσ. Σμύρνης 3 ● Γ. Περγαντά, Μεσολογγίου 46 ● Μοσχοβης Χ., Ελ. Βενιζέλου 22 ● Κ. Μυλωνά, Λυκούργου 35 Ν. Κόσμος: Ν. Βασιλειάδη, Λυσιμαχίας 24-26 ● Ηλ. Κουτσογιάννης, Αμβρ. Φραντζή 31 ● Π. Κασαρτζιάν, Ευρυδάμαντος 9 Ν. Ψυχικό: Ε.Παπαδοπούλου, Αγ. Γεωργίου 66 ● Σώρη Ελ., 25ης Μαρτίου & Ξάνθου 1 ● Τζ. Ταλαρούγκα – Κατσώλα, Γεωργίου Βλάχου 37 Πατήσια: Χ.Παπαδοπούλου, Πατησίων 300 ● Π. Γιαννίτση, Πατησίων 294β ● Ρ. Παπαδοπούλου, Ιππολύτου 18 Παγκράτι: Χρ. Ευσταθίου, Πρατίνου 32 & Στράβωνος ● Ν. Ζαννάκης, Ερατοσθένους 22 Π. Φάληρο: Φ.& Α. Τοπάλογλου, Αλκυόνης 85 ● Μαρίνα Ζωγραφάκη, Αγ. Αλεξάνδρου 49 ● Αθηνά Σκούντζου, Αχιλλέως 31 ● Ρούλα Καπετανάκη, Αγ. Βαρβάρας 44 ● Μ. Φλυτζάνη, Αγ. Βαρβάρας 98 Παλλήνη: Σ. Πάικα, Έντισον & Ιθάκης 1 Πεντέλη: (Νέα), Νταβαρίνου Ο., Π.Πατρών Γερμανού 1Πειραιάς: Άννα Θεοδωράκη, Βασ.Παύλου & Γερμανού 1, Καστέλλα ● Στ. Βραδής, Ηρώων Πολυτεχνείου 28 ● Σταυρούλα Μπαρμπαγιάννη, Μητρώου 66 Περισσός: Σ.Βανδώρος, Μηδείας 45 Περιστέρι: Μ.Παραμιθέλη, Αγ.Ελευθερίου 4 ● Ν. Λύγδας, Παν. Τσαλδάρη 37 ● Τίγκου Χ., Πελοπίδα 212 Σεπόλια: Κώστας Μιχαηλίδης, Κρέοντος 159 & Ρόδου Σπάτα: Βίδος Κ.,Λ. Σπάτων ● Βασιλειάδης Π., Αεροδρόμιο Χαλάνδρι:Κ. Μπούρα, Λεωφ. Πεντέλης 77 ● Β. Καφίρης, Ολύμπου 92 ● Ν. Χριστάκος, Ζαλόκωστα 2 ● Ψαθάς Ν., Παπανικολή 40 ● Τζίφα Αντωνία, Αγ. Παρασκευής 77 Χαϊδάρι:Α.Παπαθεοδώρου, Αγ. Στρ. Χαϊδαρίου 46●Θ. Σακόπουλος, Γ. Παπανδρέου 4 ●Μ. Χαλεπη, Ηρωων. Πολυτεχνείου 27 Υπόλοιπη Ελλάδα Αλεξανδρούπολη: Ευανθία Αθανασιάδου, 14ης Μαΐου 53 ● Γ. Καΐσας, 14ης Μαΐου 88 Αμαλιάδα:Χ. Σταυλιώτη, Καλαβρύτων 36 Άργος:Ε. Σταύρου, Λάλουκας ● Α. Θεοχάρη, Μ. Αλε-

ξάνδρου 5 Αριδαία:Μ.Μάρκου,Σωσανδρα Άρτα: Γ.Χήτα, Σκουφά 151 Βέροια:Β. Παπαδοπούλου, Βερμίου 16 Βοιωτία: Θ. Καούσιας, Θεσπιές Βόλος: Σ. Μετσοβίτου, Ιωλκού 17 ● Κύρκου, Ιάσωνος 93 ● Κ.Δρυκάκη, Γκλαβάνη & Αλεξάνδρας 122 ● Α. Καλιακάτση, Ιωλκού 289Α Γιαννιτσά: Ι.Παπαδοπούλου, Ταγμ. Γεωργούλη 7 Δράμα: Δ.Κάζης, Ερυθρου Σταυρού 4 Έδεσσα:Δ. Πετρίδης, Γ. Πέτσου 2 Ευβοια: Ρουσοδήμος, Αβάντων 34, Ψαχνά Ηγουμενίτσα: Π. Χαρίση, Αγ. Αποστόλων 45 Ηράκλειο Κρήτης: Κ. Κοκόκιος, Λ.Καλοκαιρινού 211 ● Χ.Χαραλαμπάκης, Ελ. Βενιζέλου 99 ● Μ.Ρούσου, Χατζημιχάλη Γιάνναρη 7 ● Χαρ. Ορφανουδάκης, Αντ. Καστρινάκη 30Α Θεσσαλονίκη: Α.Τσαγγάρη, Κορυτσάς 21 & Καραμανλή 16 ● Α. Πασχαλίδου, 25ης Μαρτίου 86 ● Μάνου Κ., Βαϊντηρίου 1 ● Πάχτα Θ., Αδριανουπόλεως 10 ● Ε.Αργυρίου, Τριανταφυλλίδη 2 (Καλαμαριά)● Σαρδέλης, Φιλίππου 38 (Περαία) ● Κ. Αγγελάκη, Γρ. Λαμπράκη 77 (Α.Τούμπα)Ι. Βασκέδη, Γαμβέτα 135 ●Π. Γάγαλη, Εθν. Αντιστα 7Β (Καλαμαρ.) ●Σ. Δαγτζίδης, Αγ. Σπυρίδωνος (Τριανδρία) ● Ε. Ανδρέου, Διαλέττη 6 ●Δ. Βλαχοπούλου, Ευζώνων 9 ●Σ. Γεωργιάδης, Καπ. Γκόνη 24 (Καλαμαρ.) ●Δ. Γραμματικόπουλος, 25ης Μαρτίου 100 (Χαριλάου) ●Η. Γωγάκος, Γαμβέτα 120 ●Ν. Δανιλούλης, Τσιμισκή 7 ●Β. Γκιουλέκα, Χριστοβασίλη 8 ● Ε. Καχπάνη, Αλεξάνδρίας 79 ● Σιλλιγνάκης - Σταυρακάκης, Εγνατίας 142 ● Μ. Σιταρίδου, Καραβαγγέλη 11 (Ηλιούπολη) ● Θ. Μεγαλίδου, Δημ. Γούναρη 56 ● Αντωνία Ραπτούλη, Βας. Γεωργίου 9 ● Ζ. Τσάκα, (Εμπορικό κέντρο Mediteranean Cosmos) 11ο χλμ Εθν. Οδού Θεσ/νίκης – Ν. Μουδιανών ● Λ. Μαλαθονιάδου, Φιλιππουπόλεως (Αμπελόκηποι) ● Σπ. Νικολαΐδης, 25ης Μαρτίου 66 ● Δ. Χριστοδούλου, Μ. Αλεξάνδρου 41 (Αμπελόκηποι) ● Κ. Σουβατζίδης, Εγνατίας 114 ● Χ. Παντελίδης, Πλατεία Δημοκρατίας (Σίνδος) ● Δ.Ταχταλίδου, Γρηγορίου Ε’ 26 ● Α.Γκατζούλη, Τσιμισκή 102 ● Α.Καραπατάκη, Κομνηνών 22 ● Κ.Σένη, Βενιζέλου 2 (Θέρμη) Θήβα: Βεΐζης Σεραφείμ, Μουρίκι Ιωάννινα: Χ. Παπαγεωργίου, Νικοπόλεως 15 ● Β. Θεοδωρακοπούλου, Βλαχλίδη 7 ● Βέρμπη Αγγ., Ζωσιμάδων 18 ● Κ. Δογορίτης, Κ. Πλατεία ● Παντελίδης Χ., Πλατεία Δημοκρατίας 2, Σίνδος Καβάλα:Θ.Γεωργιάδης, Βενιζέλου 28 Καλαμάτα:Β.Χαντζός, Κανάρη 21 ● Π. Δημητρόπουλος, Μακεδονίας 18 ● Λ. Μαύρου, Νέδοντος 79 Κάλυμνος: Ν. Πατέλλη, Π. Μαξίμου 15 Καρδίτσα: Κυπαρίσση – Αρκομανη, Ιεζεκιήλ 12 & Άζα ● Χ.Κανταρτζή, Κουμουνδούρου 9 ● Κεφαλά, Κεντρ. Πεζόδρομος Κατερίνη: Α.Ζιώγα, Σαρανταπόρου 1 ● Ν. Τριανταφύλλου, Αγ. Λαύρας 2 Κέρκυρα: Χ. Πανδή, Σολωμού 2 ● Η. Μπουζούκη, Στ. Δεσύλλα 16 ● Ν. Μπουζούκης, Σαμάρα 7-9 ● Πολέντα Σταύρου, Δονάτου Δημουλίτσα 20 ● Σ.Κοσκινάς, Ι. Ανδρεάδη 28 ● Σ. Καβαδά, Ευγ. Βουλγάρεως 66 ● Μ. Αργυρού Βαλμά, Λ. Αλεξάνδρας 32Β ● Β. Βασιλείου, ρ. Φιλλύρα 2 ●Χ. Βρεττού, Πλ. Γ. Θεοτόκη 9, ● Ν.Τριβιζάς, Ευγ. Βουλγάρεως 73 ● Μ.Γρίμμα, Πλατεία Θεοτόκη 29 ● Αλεξάκη, Κοντόκαλι Κεφαλλονιά:Β. Κωσταντάτος, Σιτεμπόρων 56 Κιάτο:Φ. Σκαρμούτσου, Εθν. Οδός Αθηνών-Πατρών 20 (Κ. Διμηνιό) ● Π.Δεληγιάννης, Εθν. Αντίστασης 20 Κιλκίς: Δ.Αγαθόπουλου, Αγ. Γεωργίου 5 Κοζάνη:Ε.Σφηκα - Ε. Λαμπρέτσα, Πλ. Λεσσάνης 16 Κομοτηνή: Σ. Μωΐδου, Φ. Εταιρείας 57 ● Θ. Ιγγλεζοπούλου, Λεωφ. Ηρώων 5 ● Κ. Καλούδη, Ορφέως 28 Κόρινθος: Γ. Μαμαλουκάς, Σωτ. Πυλαρινού 72 ● Α. Κριεμπαρδη, Εθ. Αντιστ 93 Λειβαδιά: Ε. Μελέτη, Γεωργαντά 26 Λάρισα: Ν. Παπαγεωργίου, 28ης Οκτωβρίου ● Π. Σταυράκης, Σκοπάδων 7 ● Η. Καμπέλης – Ρ. Κοέν, Αθ. Γαζή 7 ● Κ. Γαλάνη – Β. Σιαμπουρδάνης, Ασκληπιού 38 ● Δ. Βιβοπούλου – Ι. Γατούδης, Αλ. Παναγούλη 21 Λέρος: Εμ. Σιδέρης, Λακκί Λαμία: Χάδος Λουκάς, Ροζάκη Αγγελή 73 Μεσσηνία: Κ. Θεοδωροπούλου, Καρδαμύλη Μυτιλήνη:Μ.Ουζουνέλη, Ερμού 45 ● Φ. Μαυραγάνης, Καβέτσου 5 Νάουσα:Α.Τσιόγκα,Πλ.Καρατάσου 18 Ναύπλιο:Ουρ. Μέλλου, 25ης Μαρτίου 26 Ξάνθη: Ε. Σουργκούνη – Ιωαννίδου, 28ης Οκτωβρίου 110 Πάτρα: Β. Τζουραμάνη, Γεροκωστόπουλου 26● Α. Καλλιβωκάς, Κορίνθου 204 ● Χ.Μητροπούλου, Γερμανού 96 ● Κ. Καραγεωργόπουλος, Μαίζωνος 57 ● Μ. Αγγελοπούλου, Πανεπιστημίου 148 ● Σάκης Αντ. Μεντές, Κανακάρη 263 Πήλιο:Α.Σαμαράς, Ζαγορά Πρέβεζα: Γ. Σολδάτος, Εθν. Αντίστασης 63 Ρέθυμνο: Ν. Καρτάλης, Εθν. Αντιστάεως 63 ● Δ. Φραγκιαδάκης, Ν. Ασκούτση 2 ● Κ. Κολελης, Εμ. Πορταλιού 25 ● Κ. Βαρδιάμπασης, Αγ. Ανδρέας ● Ε. Καλοειδά, Δημοκρατίας 9 ● Ι. Κούνουπας, Μανιουδάκη 19 ● Μ. Μανωλεσάκη, Κουντουριώτη 17 Ρόδος: Χ. Ευθυμιάδης, Μ. Πετρίδη 65 ● Ε. Γιαννούλη, Δαμασκηνού 48 Σαλαμίνα: Ειρ. Μπινιάρη, Λεωφ. Φανερωμένης 19 Σάμος: Ν. Τζάρας, Πινδάρου 4 Σαντορίνη: Θ. Αργυρού, Θήρα Σέρρες: Β. Κορδα, Πλ. Ελευθερίας Σύρος: Μ. Ρούσσος, Πρωτοπαπαδάκη 23 (Ερμούπολη) ● Ελ. Πέτρου. Πρωτοπαπαδάκη 44 ● Ε. Αρμακόλα, Σταματίου Πρωϊου 132 ● Α.Καραμπουλε, Πλ. Ηρώων 11 Τρίκαλα: Κοσμάς Μακρής, Β. Τσιτσάνη 11 ● Λ. Μπέκα, Ασκληπιου 34 ● Στ. Τσίγκα, Γ. Κονδύλη 24 Τρίπολη: Η.Πλατανίτης, Πλατεία Νεστάνης ● Μ. Βέμμου, Γρηγορίου Ε’ 9 ● Όλγα Παπαβασιλείου – Ζούζουλα, Καλαβρύτων 11Β Χαλκίδα: Α. Παπανικολάου, Κριεζώτου 79●Π. Δημητρίου, Ελευθερίου Βενιζέλου 77 ● Α. Αρτσίτας, Φύλλα Χαλκίδας Χαλκιδική: Αικ. Δεληγεωργίου, Κασσανδρεία Χανιά:Ε. Παπαδάκη, Τζανακάκη 44 ● Ε. Σακκά, Δασκαλογιάννη 14Αικ. Πετριτάκη, Πλ. Σ. Βενιζέλου 11Χίος: Γ. Μαρης, Αλ. Πάχνου 11 ●Γ.Αρχοντάκης, Πλ.Δημ. Αγοράς

ΧΕΙΡΟΔΙΑΝΟΜΗ (6) ΗΣΑΠ: Κηφισιά, Μαρούσι, Πειραιάς, ΜΕΤΡΟ: Αγ. Αντώνιος, Κατεχάκη ΚΤΕΛ:Τρεις Γέφυρες Holistic Life 61

ΕΦΗΜΕΡΙΕΣ.

ΟΜΟΙΟΠΑΘΗΤΙΚΩΝ ΦΑΡΜΑΚΕΙΩΝ Η ΛΙΣΤΑ ΤΩΝ ΕΦΗΜΕΡΙΩΝ ΤΩΝ ΟΜΟΙΟΠΑΘΗΤΙΚΩΝ ΦΑΡΜΑΚΕΙΩΝ ΔΕΝ ΔΙΝΕΤΑΙ ΑΠΟ ΚΑΝΕΝΑΝ ΣΥΛΛΟΓΟ ΚΑΙ ΓΙΝΕΤΑΙ ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΟΜΑΔΑ ΤΗΣ HOLISTIC LIFE ΑΤΤΙΚΗ - ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ

1: Π. Φάληρο: Τρίτωνος 40(8:00-23:30), Ν. Σμύρνη: Αγ. Φωτεινής 4(8:00-23:30), Τζάνειο: Αφεντούλη 43(8:00-20:00), Μοσχάτο: Χρ.Σμύρνης 44(8:00-20:00), Νεάπολη(Πειρ): Μουσών 1&Περικλέους(8:00-20:00), Πειραιάς: Ελ.Βενιζέλου 70(8:00-14:00&17:00-23:00), 2: Κορυδαλλός: Διαμαντίδη 34(8:00-20:00), Νίκαια: 28ης Οκτωβρίου 32(8:00-14:00&17:00-23;00), Ταμπούρια: Υπαπαντής 171(8:00-20:00) 3: Νίκαια: Π.Ράλλη 150(8:00-20:00), Κερατσίνι: Ελ.Βενιζέλου 177&Έβρου(8:00-14:00&17:00-8:00), Καμίνια: Χίου 30(8:0014:00&17:00-23:00), 4: Αγ. Δημήτριος: Αγ. Δημητρίου 116(8:00-8:00), Πειραιάς: Τσαμαδού 65&Υψηλάντου(8:00-20:00), Νίκαια: Λαοδικείας 33&Βοσπόρου(8:00-14:00&17:00-8:00), Καμίνια: Αγ.Ελευθερίου 134 (8:00-14:00&17:00-8:00), 5: Πειραιάς: Χαρ.Τρικούπη 52(8:00-14:00&17:00-23:00), -Καραΐσκου 104&Σωτήρος(8:00-14:00&17:00-8:00), 6: Νεάπολη(Πειρ): Ελλησπόντου 35(8:00-14:00&17:00-8:00),, Τζάνειο: Αφεντούλη 16(8:00-20:00) 7: Αμφιάλη: Π.Τσαλδάρη 17&Φλέμινγκ(8:00-20:00), Καστέλλα: Παπαναστασίου 26(800-14:30)-Τσακάλωφ 60(8:0014:30), Καμίνια: Χίου 30(8:00-14:30), Κορυδαλλός: Ηπείρου 143(8:00-20:00)-Αθηνάς 62Πλ.Ελευθερίας(8:00-14:30)-Διαμαντίδη 34(8:00-14:30)-Ταξιαρχών 34(8:00-14:30), Νίκαια: Ελλησπόντου 35 (8:00-14:30)-Π.Τσαλδάρη 159&Λαοδικείας(8:00-14:30)-Πλ.Δαβάκη 1(8:00-14:30)-Μουσών 1&Περικλέους(8:00-14:30), Πειραιάς: Ηρώων Πολυτεχνείου 28(8:0020:00)-Καραίσκου 194&Σωτήρος(8:00-14:30)-Ηρώων Πολυτεχνείου 3(8:00-14:30), Π. Φάληρο: Αλκυόνης 85(8:0023:30), Ταμπούρια: Ελ.Βενιζέλου 177(8:00-14:30)-Υπαπαντής 171(8:00-14:30), 8: Ταμπούρια: Ελ.Βενιζέλου 177&΄Έβρου(8:00-20:00), Κορυδαλλός: Τσακάλωφ 32(8:00-20:00) 9: Κορυδαλλός: Διαμαντίδη 8(8:00-14:00&17:00-23:00), 10: Ν. Σμύρνη: Πλαστήρα 21(8:00-23:30), Πειραιάς: Ηρώων Πολυτεχνείου 3(8:00-14:00&17:00-23:00), Βρυώνη(Πειρ): Σαχτούρη 29(8:00-14:00&17:00-8:00) 11: Νίκαια: Π.Μελά 4(8:00-20:00- ΚουτάΙσι 31(8:0014:00&17:00-8:00), Καμίνια: Χριστοφορίδου 24&Σάμου(8:00-20:00), 12: Μοσχάτο: Μακρυγιάννη 57(8:00-20:00), Νίκαια: Π.Ράλλη 163(8:00-20:00), Πειραιάς: Γρ.Λαμπράκη 66(8:0014:00&17:00-8:00), 14: Αγ.Σοφία(Πειρ):Λακωνίας 25&Φ.Κορυτσάς(8:0014:30), Αμφιάλη: Π.Τσαλδάρη 54(8:00-14:00&17:00-8:00)Π.Τσαλδάρη 42(8:00-14:30), Καμίνια: Χριστοφορίδου 24&Σάμου(8:00-14:30), Μοσχάτο: Μακρυγιάννη 57(8:0014:30), Νέο Φάληρο: Σμολένσκυ 16(8:00-14:30), Νίκαια: Π.Μελά 4(8:00-14:30),-Μεσολογγίου 69(8:00-14:30)-Λαοδικείας 33&Βοσπόρου(8:00-14:30),-28ης Οκτωβρίου 32(8:0014:30)-Π.Τσαλδάρη 125(8:00-14:30), Πειραιάς: Μυρτιδιώτισσας 8(8:00-14:30)-Αφεντούλη 16Τζάνειο(8:00-14:30)-Χαρ. Τρικούπη 52(8:00-14:30)-Πραξιτέλους 144(8:00-14:30), 15: Αγ. Δημήτριος: Αγ. Δημητρίου 144(8:00-8:00), Πειραιάς-Καστέλλα: Τσακάλωφ 60(8:00-20:00), Νίκαια: Μεσολογγίου 69(8:00-20:00), Κορυδαλλός: Ταξιαρχών 34(8:0014:00&17:00-8:00), 16: Πειραιάς: Μπουμπουλίνας 38(8:00-20:00) 17: Αγ. Δημήτριος: Αγ. Δημητρίου 160(8:00-8:00), Νίκαια: Π.Τσαλδάρη 125(8:00-14:00&17:00-8:00), 18: Π. Φάληρο: Αγ. Βαρβάρας 98(8:00-23:30), Αγ. Δημήτριος: Αγ. Δημητρίου 58(8:00-8:00), Νίκαια: Π.Τσαλδάρη 159&Λαοδικείας(8:00-20:00), Τζάνειο: Αφεντούλη 39(8:0014:00&17:00-23:00), Κορυδαλλός: Αθηνάς 62&Βύρωνος(8:00-14:00&17:00-8:00), 19: Αγ. Δημήτριος: Στρ. Παπάγου 43(8:00-8:00), Μοσχάτο: Κων/λεως 59(8:00-20:00), Νίκαια: Γρ.Λαμπράκη 56(8:0014:00&17:00-8:00), 20: Νίκαια: 7ης Μαρτίου 57(8:00-20:00), Αμφιάλη: Π.Τσαλδάρη 42(8:00-14:00&17:00-23:00),, 21: Αμφιάλη: Π.Τσαλδάρη 54(8:00-14:30), Πειραιάς: Ελ.Βενιζέλου 47&Πραξιτέλους(8:00-20:00)-Ελ.Βενιζέλου

62 Holistic Life

70(8:00-20:00)-Ηρώων Πολυτεχνείου 28(8:00-14:30)Μπουμπουλίνας 38&Πραξιτέλους(8:00-14:30)-Σαχτούρη 29Βρυώνη(8:00-14:30)-Ναυαρίνου 14(8:00-14:30)-Τσαμαδού 65&Υψηλάντου(8:00-14:30)-Γρ.Λαμπράκη 66(8:0014:30),Καμίνια: Χριστοφορίδου 24&Σάμου(8:00-14:30)Αγ. Ελευθερίου 134(8:00-14:300, Νίκαια: Πλ.Δαβάκη 1(8:00-14:00&17:00-23:00), Κορυδαλλός: Κ.Βάρναλη 101(8:00-14:00&17:00-23:00)-Ηπείρου 160(8:00-14:30)-Διαμαντίδη 8(8:00-14:30)-Ταξιαρχών 34(8:00-14:30), Νίκαια: 7ης Μαρτίου 67(8:00-14:30), Ταμπούρια: Ελ.Βενιζέλου 177&Έβρου(8:00-14:30) 22: Καστέλλα(Πειρ.): Μυρτιδιώτισσας 8(8:00-14:00&17:0023:00), Νίκαια: Π.Ράλλη 282(8:00-14:00&17:00-8:00), Πειραιάς: Ναυαρίνου 14(8:00-20:00) 24: Κορυδαλλός: Ταξιαρχών 34(8:00-20:00), Πειραιάς: Πραξιτέλους 144(8:00-14:00&17:00-23:00), Αγ. Σοφία(Πειρ.): Λακωνίας 25(8:00-14:00&17:00-23:00), 25: Αμφιάλη: Γρ.Λαμπράκη 517(8:00-14:00&17:00-23:00),, Ν.Φάληρο: Ειρήνης 23&Σμολένσκι 16(8:00-14:00&17:008:00), Καστέλα: Παπαναστασίου 26(8:00-20:00) 26: Ν. Σμύρνη: Ελ. Βενιζέλου 43(8:00-23:30), Πειραιάς: Ελ.Βενιζέλου 70(8:00-20:00), Τζάνειο: Αφεντούλη 43(8:0014:00&17:00-23:00), Μοσχάτο: Χρ.Σμύρνης 44(8:0014:00&17:00-23:00), Νεάπολη(Πειρ): Μουσών 1&Περικλέους(8:00-14:00&17:00-23:00) 27: Νίκαια: 28ης Οκτωβρίου 32(8:00-20:00), Κορυδαλλός: Διαμαντίδη 34(8:00-14:00&17:00-8:00), Ταμπούρια: Υπαπαντής 171(8:00-14:00&17:00-8:00), 28: Αμφιάλη: Γρ.Λαμπράκη 517(8:00-14:30), Κερατσίνι: Ελ.Βενιζέλου 177&Έβρου(8:00-20:00), Νίκαια: Π.Ράλλη 150(8:00-14:00&17:00-8:00)-Π.Ράλλη 282(8:00-14:30)Γρ.Λαμπράκη 56(8:00-14:30)-Π.Ράλλη 150(8:00-14:30)Π.Ράλλη 163(8:00-14:30), Καμίνια: Χίου 30(8:00-20:00), Νεάπολη: Κουτάϊσι 31(8:00-14:30), Μοσχάτο: Κων/λεως 59(8:00-14:30)-Χρυς.Σμύρνης 44(8:00-14:30), Κορυδαλλός: Κ.Βάρναλη 101(8:00-14:30)-Τσακάλωφ 32(8:00-14:30), Τζάνειο: Αφεντούλη 39(8:00-14:300 29: Πειραιάς: Τσαμαδού 65&Υψηλάντου(8:00-14:00&17:0023:00), Νίκαια: Λαοδικείας 33&Βοσπόρου(8:00-20:00), Καμίνια: Αγ. Ελευθερίου 134(8:00-20:00) 30: Π. Φάληρο: Πρωτέως 78(8:00-23:30), Πειραιάς: Χαρ. Τρικούπη 52(8:00-20:00)-Καραΐσκου 104&Σωτήρος(8:0020:00) 31: Αγ. Δημήτριος: Κ. Παλαμά 1(8:00-8:00), Νεάπολη(Πειρ): Ελλησπόντου 35(8:00-20:00), Ταμπούρια: Αφεντούλη 16(8:00-14:00&17:00-8:00),

ΑΤΤΙΚΗ - ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ

1: Αμφιάλη: Π.Τσαλδάρη 17&Φλέμινγκ(8:00-14:00&17:00-23:00),

Κορυδαλλός: Ηπείρου 143(8:00-14:00&17:00-8:00), Πειραιάς: Ηρώων Πολυτεχνείου 28(8:00-14:00&17:00-8:00) 2: Ταμπούρια: Ελ.Βενιζέλου 177&Έβρου(8:00-14:00&17:008:00), Κορυδαλλός: Τσακάλωφ 32(8:00-14:00&17:00-8:00) 3: Κορυδαλλός: Διαμαντίδη 8(8:00-20:00) 4: Αμφιάλη: Π.Τσαλδάρη 17&Φλέμινγκ(8:00-14:30), Καστέλλα: Παπαναστασίου 26Καστέλλα(800-14:30)-Τσακάλωφ 60(8:00-14:30), Καμίνια: Χίου 30(8:00-14:30), Κορυδαλλός: Αθηνάς 62Πλ.Ελευθερίας(8:00-14:30)-Διαμαντίδη 34(8:00-14:30)-Ταξιαρχών 34(8:00-14:30), Νίκαια: Ελλησπόντου 35 (8:00-14:30)- Π.Τσαλδάρη 159&Λαοδικείας(8:00-14:30)-Πλ.Δαβάκη 1(8:00-14:30)-Μουσών 1&Περικλέους(8:00-14:30), Πειραιάς: Ηρώων Πολυτεχνείου 3(8:00-20:00)-Σαχτούρη 29Βρυώνη(8:00-20:00)-Καραίσκου 194&Σωτήρος(8:00-14:30)-Ηρώων Πολυτεχνείου 3(8:0014:30), Ταμπούρια: Υπαπαντής 171(8:00-14:30), 5: Νίκαια: Κουτάϊσι 31(8:00-20:00)-Π.Μελά 4 (8:0014:00&17:00-23:00), Καμίνια: Χριστοφορίδου 24(8:0014:00&17:00-8:00), 6: Πειραιάς: Γρ.Λαμπράκη 66(8:00-20:00), Μοσχάτο: Μακρυγιάννη 57(8:00-14:00&17:00-8:00), Νίκαια: Π.Ράλλη 163(8:00-14:00&17:00-8:00), 8: Αμφιάλη: Π.Τσαλδάρη 54(8:00-20:00) 9: Κορυδαλλός: Ταξιαρχών 34(8:00-20:00), Καστέλλα(Πειρ.):

www.holisticlife.gr Για να προσθέσουμε το δικό σας φαρμακείο επικοινωνήστε μαζί μας στο τηλ. 210 9811753

Για οποιαδήποτε αλλαγή ή έλλειψη στο πρόγραμμα των εφημεριών ευθύνεται αποκλειστικά και μόνο ο εκάστοτε σύλλογος φαρμακοποιών

Τσακάλωφ 60(8:00-14:00&17:00-8:00), Νίκαια: Μεσολογγίου 69(8:00-14:00&17:00-8:00), 10: Πειραιάς: Μπουμπουλίνας 38(8:00-14:00&17:00-8:00) 11: Αγ.Σοφία(Πειρ):Λακωνίας 25&Φ.Κορυτσάς(8:00-14:30), Αμφιάλη: Π.Τσαλδάρη 42(8:00-14:30), Καμίνια: Χριστοφορίδου 24&Σάμου(8:00-14:30), Μοσχάτο: Μακρυγιάννη 57(8:00-14:30), Νέο Φάληρο: Σμολένσκυ 16(8:00-14:30), Νίκαια: Π.Τσαλδάρη 125(8:00-14:30&17:00-8:00)- Π.Μελά 4(8:00-14:30),-Μεσολογγίου 69(8:00-14:30)-Λαοδικείας 33&Βοσπόρου(8:00-14:30),-28ης Οκτωβρίου 32(8:00-14:30), Πειραιάς: Μυρτιδιώτισσας 8(8:00-14:30)-Αφεντούλη 16Τζάνειο(8:00-14:30)-Χαρ.Τρικούπη 52(8:00-14:30)-Πραξιτέλους 144(8:00-14:30), 12: Νίκαια: Π.Τσαλδάρη 159&Λαοδικείας (8:00-14:00&17:008:00), Τζάνειο: Αφεντούλη 39(8:00-20:00), Κορυδαλλός: Αθηνάς 62Πλ.Ελευθερίας(8:00-20:00) 13: Νίκαια: Γρ.Λαμπράκη 56(8:00-20:00), Μοσχάτο: Κων/ λεως 59(8:00-14:00&17:00-8:00), 14: Αμφιάλη: Π.Τσαλδάρη 42(8:00-20:00), Νίκαια: 7ης Μαρτίου 57(8:00-14:00&17:00-8:00), 15: Νίκαια:Πλ.Δαβάκη 1(8:00-20:00), Κορυδαλλός: Κ.Βάρναλη 101(8:00-20:00), Πειραιάς: Ελ.Βενιζέλου 47&Πραξιτέλους(8:00-14:00&17:00-23:00), 16: Καστέλλα: Μυρτιδιωτίσσης 8(8:00-20:00), Νίκαια: Π.Ράλλη 282(8:00-20:00), Πειραιάς: Ναυαρίνου 14(8:0014:00&17:00-23:00), 18: Αγ.Σοφία-Πειρ.: Λακωνίας 25(8:00-20:00) Αμφιάλη: Π.Τσαλδάρη 54(8:00-14:30), Κορυδαλλός: Ταξιαρχών 34(8:00-14:00&17:00-23:00)- Ηπείρου 160(8:00-14:30)Διαμαντίδη 8(8:00-14:30)-Ταξιαρχών 34(8:00-14:30), Νίκαια: 7ης Μαρτίου 67(8:00-14:30), Ταμπούρια: Ελ.Βενιζέλου 177&Έβρου(8:00-14:30), Καμίνια: Χριστοφορίδου 24&Σάμου(8:00-14:30)-Αγ. Ελευθερίου 134(8:0014:300, Πειραιάς:-Ελ.Βενιζέλου 70(8:00-20:00)-Ηρώων Πολυτεχνείου 28(8:00-14:30)-Μπουμπουλίνας 38&Πραξιτέλους(8:00-14:30)-Σαχτούρη 29Βρυώνη(8:0014:30)-Ναυαρίνου 14(8:00-14:30)-Τσαμαδού 65&Υψηλάντου(8:00-14:30)-Γρ.Λαμπράκη 66(8:00-14:30)-Πραξιτέλους 144(800-20:00), 19: Αμφιάλη: Γρ.Λαμπράκη 517(8:00-20:00), Ν.Φάληρο: Ειρήνης 23&Σμολένσκι 16(8:00-20:00), Καστέλα(Πειρ): Παπαναστασίου 26(8:00-14:00&17:00-8:00), 20: Πειραιάς: Ελ.Βενιζέλου 70(8:00-14:00&17:00-8:00), Νίκαια: Μουσών 1&Περικλέους(8:00-20:00), Μοσχάτο: Χρ.Σμύρνης 44(8:00:20:00), Τζάνειο: Αφεντούλη 43(8:0020:00) 21: Κορυδαλλός: Διαμαντίδη 34(8:00-20:00), Νίκαια: 28ης Οκτωβρίου 32(8:00-14:00&17:00-8:00), Ταμπούρια:Υπαπαντής 71(8:00-20:00) 22: Νίκαια: Π.Ράλλη 150(8:00-20:00), Καμίνια: Χίου 30(8:00-14:00&17:00-8:00), Κερατσίνι: Ελ.Βενιζέλου 177&Έβρου(8:00-14:00&17:00-23:00 23: Νίκαια: Λαοδικείας 33&Βοσπόρου(8:00-14:00&17:0023:00), Πειραιάς: Τσαμαδού 65&Υψηλάντου(8:00-20:00), Καμίνια: Αγ. Ελευθερίου 134(8:00-14:00&17:00-23:00), 24: Πειραιάς: Καραΐσκου 104&Σωτήρος(8:00-14:00&17:0023:00), Χαρ. Τρικούπη 52(8:00-14:00&17:00-8:00), 25: Νεάπολη: Ελλησπόντου 35(8:00-14:00&17:00-23:00)Κουτάϊσι 31(8:00-14:30), Τζάνειο: Αφεντούλη 16(8:0020:00)-Αφεντούλη 39(8:00-14:300, Νίκαια: Π.Ράλλη 282(8:00-14:30)-Γρ.Λαμπράκη 56(8:00-14:30)-Π.Ράλλη 150(8:00-14:30)-Π.Ράλλη 163(8:00-14:30), Μοσχάτο: Κων/ λεως 59(8:00-14:30)-Χρυς.Σμύρνης 44(8:00-14:30), Κορυδαλλός: Κ.Βάρναλη 101(8:00-14:30)-Τσακάλωφ 32(8:0014:30), Αμφιάλη: Γρ.Λαμπράκη 517(8:00-14:30), 26: Κορυδαλλός: Ηπείρου 160(8:00-20:00), Πειραιάς: Ηρώων Πολυτεχνείου 28(8:00-20:00), Αμφιάλη: Π.Τσαλδάρη 17&Φλέμινγκ 1(8:00-20:00) 27: Ταμπούρια: Ελ.Βενιζέλου 177&Έβρου(8:00-20:00), Κορυδαλλός: Τσακάλωφ 32(8:00-20:00) 28: Κορυδαλλός: Διαμαντίδη 8(8:00-14:00&17:00-8:00) 29: Βρυώνη(Πειρ): Σαχτούρη 29(8:00-14:00&17:00-23:00),, Πειραιάς: Ηρώων Πολυτεχνείου 3(8:00-14:00&17:00-8:00)

ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ - ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ

1: Χαριλάου: 25ης Μαρτίου 56(20:30-24:00), 2: Χαριλάου: 25ης Μαρτίου 56(8:30-20:30), Διαγώνιος: Τσιμισκή 102(8:3020:30) 3: Ανάληψη: Β. Όλγας 155( 8:30-24:00) 4: Αν.Θεσσ/κη: Μ.Μπότσαρη 53(8:30-20:30), Αμπελόκηποι: Μ.Αλεξάνδρου 41(8:30-20:30) 5: Α. Τούμπα: Γ. Λαμπράκη 77(8:30-24:00) 6: Ν. Εγνατία: Γαμβέττα 135(8:30-20:30), Καμάρα: Εγνατίας 108(8:30-20:30), Διαγώνιος: Τσιμισκή 102(8:30-24:00) 7: Εθν. Αμύνης: Αλ. Σβώλου 53(8:30-20:30), Συκιές: Επταπυργίου 57(8:30-20:30) 8: Εθν. Αμύνης: Αλ. Σβώλου 53(8:30-20:30), Συκιές: Επταπυργίου 57(8:30-20:30), Χαριλάου: 25ης Μαρτίου 100(20:30-24:00) 9: Γήπεδο Άρεως: Α.Παπαναστασίου 159(8:30-20:30), Βενιζέλου: Μητροπόλεως 18(8:30-20:30), Πλ. Ιπποδρομίου: Ν.Φωκά 24(8:30-20:30) 10: Ιπποκράτειο: Κων/λεως 80 (8:30-24:00) 11: Αν.Θεσσ/κη: Μ.Μπότσαρη 53(8:30-20:30), Αμπελόκηποι: Μ.Αλεξάνδρου 41(8:30-20:30) 13: Καμάρα: Εγνατίας 142(8:30-24:00) 14: Χαριλάου: Ανδριανουπόλεως 10(8:30-20:30), Αν.Θεσσ/κη: Μ.Μπότσαρη 53(8:30-20:30) 15: Χαριλάου: Ανδριανουπόλεως 10(8:3020:30), Αν.Θεσσ/κη: Μ.Μπότσαρη 53(8:30-20:30), Καμάρα: Εγνατίας 108(20:30-24:00) 16: Αγ. Τριάδος: Ευζώνων 9(8:30-20:30) 18: Ιπποκράτειο: Κλείτου 24(8:30-20:30), Τριανδρία: Αγ.Σπυρίδωνος 8(8:30-20:30), Χαριλάου: 25ης Μαρτίου 100(8:30-14:00&17:00-24:00) 19: Καμάρα: Εγνατίας 142(8:30-8:30) , Κέντρο: Τσιμισκή 7(8:30-24:00) 21: Ανάληψη: Β.Όλγας 155(20:30-8:30) 23: Ν. Εγνατία: Γαμβέττα 135(8:30-20:30), Καμάρα: Εγνατίας 108(8:30-20:30) 24: Α. Τούμπα: Γ. Λαμπράκη 77(8:30-8:30) 25: Διαγώνιος: Τσιμισκή 102(8:30-14:00&17:00-24:00) 27: Καμάρα: Εγνατίας 100(8:30-8:30) 28: Ν. Εγνατία: Γαμβέττα 120(8:30-20:30), Αγ. Φανούριος: Παπαφή 79(8:30-20:30), Χαριλάου: 25ης Μαρτίου 66(8:30-20:30), Ιπποκράτειο: Κων/λεως 80(8:30-20:30), Κέντρο: Τσιμισκή 7(8:30-20:30) 29: Ν. Εγνατία: Γαμβέττα 120(8:30-20:30), Αγ. Φανούριος: Παπαφή 79(8:30-20:30), Χαριλάου: 25ης Μαρτίου 66(8:30-20:30), Ιπποκράτειο: Κων/ λεως 80(8:30-20:30), Κέντρο: Τσιμισκή 7(8:30-20:30), Κέντρο: Τσιμισκή 7(20:30-8:30) 31: Χαριλάου: 25ης Μαρτίου 56(8:30-24:00)

ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ - ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ

1: Εθν. Αμύνης: Αλ. Σβώλου 53(8:30-20:30), Συκιές: Επταπυργίου 57(8:30-20:30), 2: Ανάληψη: Β. Όλγας 155(8:308:30) 4: Α. Τούμπα: Γ. Λαμπράκη 77(20:30-8:30) 5: Διαγώνιος: Τσιμισκή 102(20:30-8:30) 6: Κολόμβου: Αντιγονιδών 12(8:30-20:30) 7: Χαριλάου: 25ης Μαρτίου 100(8:30-24:00) 8: Χαριλάου: Ανδριανουπόλεως 10(8:30-20:30), Αν.Θεσσ/ κη: Μ.Μπότσαρη 53(8:30-20:30) 9: Ιπποκράτειο: Κων/λεως 80(8:30-8:30) 11: Χαριλάου: 25ης Μαρτίου 56(8:30-20:30), Διαγώνιος: Τσιμισκή 102(8:30-20:30) 12: Χαριλάου: 25ης Μαρτίου 56(8:30-20:30), Διαγώνιος: Τσιμισκή 102(8:3020:30), Καμάρα: Εγνατίας 142(20:30-8:30) 13: Α.Τούμπα: Γ.Λαμπράκη 77(8:30-20:30), Χαριλάου: 25ης Μαρτίου 100(8:30-20:30) 14: Καμάρα: Εγνατίας 108(8:30-8:30), Καμάρα: Εγνατίας 108(8:30-8:30) 17: Χαριλάου: 25ης Μαρτίου 100 (8:30-24:00) 18: Γήπεδο Άρεως: Α.Παπαναστασίου 159(8:30-20:30), Βενιζέλου: Μητροπόλεως 18(8:30-20:30), Πλ. Ιπποδρομίου: Ν.Φωκά 24(8:30-20:30), Καμάρα: Εγνατίας 142(20:30-24:00) , Κέντρο: Τσιμισκή 7(20:30-24:00) 19: Γήπεδο Άρεως: Α.Παπαναστασίου 159(8:30-20:30), Βενιζέλου: Μητροπόλεως 18(8:30-20:30), Πλ. Ιπποδρομίου: Ν.Φωκά 24(8:30-20:30) 20: Ανάληψη: Β.Όλγας 155(8:30-20:24:00), Καμάρα: Εγνατία 142(8:30-20:30), Αμπελόκηποι: Φιλιππουπόλεως 13(8:30-20:30), Καραμπουρνάκι: Καπ.Γκώνη 24(8:3020:30), Ανάληψη: Β.Όλγας 155 22: Ν. Εγνατία: Γαμβέττα 120(8:30-20:30), Αγ. Φανούριος: Παπαφή 79(8:30-20:30), Χαριλάου: 25ης Μαρτίου 66(8:30-20:30), Ιπποκράτειο: Κων/ λεως 80(8:30-20:30), Κέντρο: Τσιμισκή 7(8:30-20:30) 23: Α. Τούμπα: Γ. Λαμπράκη 77(8:30-24:00) 24: Διαγώνιος: Τσιμισκή 102?(8:30-8:30) 25: Αγ. Τριάδος: Ευζώνων 9(8:30-20:30) 26: Αγ. Τριάδος: Ευζώνων 9(8:30-20:30), Καμάρα: Εγνατίας 100(20:30-24:00) 27: Αν.Θεσσ/κη: Μ.Μπότσαρη 53(8:3020:30), Αμπελόκηποι: Μ.Αλεξάνδρου 41(8:30-20:30) 28: Κέντρο: Τσιμισκή 7(8:30-24:00)

Holistic Life 63