NUMMER 8
HOUT VASTHOUDEN MAG! IS HET MAGAZINE VOOR JONGEREN MET EEN HART VAN HOUT
APRIL 2016
: e i g a m e r pu s r e w u o b r o dec k r e w t e h aan -> pagina 8
JONGE LEEUWEN NIET ZOMAAR VOOR DE LEEUWEN -> pagina 19
LUMINOSO, FLEX, FORMI... JA, OOK DÍT IS HOUT -> pagina 26
2
08
12
bedrijf in de kijker
uit het juiste hout gesneden
24
26
04
06
HO(u)T NEWS
SCHOOL@WORK
De laatste nieuwtjes uit de houtsector
Het Gitok Kalmthout won de Schrijnwerk Awards 2015
15
19
Schaven aan je kennis
van de schoolbank Hou(t) het veilig naar de werkvloer Etiketten lezen doe je
Alles over Solid Surfacematerialen
Bij Augustijns keukens krijgen jongeren alle kansen
Magisch, de decors die Phixion bouwt voor o.a. festivals
zo!
Massieve Belgische eiken meubelen? Die worden hier met de hand gemaakt.
materiaal met een verhaal
Maak kennis met Luminoso, Flex en Formi
NOTEER ALVAST IN JE AGENDA!
Ho[u]t Spots 22 tot 25 juli 2016
De beurs van Libramont ➼ www.foiredelibramont.be 29 en 30 oktober 2016
Hout en groen wonen ➼ http://houtengroenwonen.be/ 9 tot 16 oktober 2016
Week van het bos ➼ www.natuurenbos.be
Hout Vasthouden mag! is een uitgave van
28 opleiding in de kijker
OCH OpleidingsCentrum Hout vzw Hof ter Vleest dreef 3, 1070 Brussel Tel.: 02 558 15 51 Fax: 02 558 15 89 info@och-cfb.be www.och-cfb.be
Word werfleider in de houtskeletbouw
30
31
Aan de slag
HO(u)T SHOT
7 goeie redenen waarom de houtsector je ding is
Padoek
Verantwoordelijke uitgever: Jeroen Doom Concept en realisatie: Link Inc, www.linkinc.be Redactie: Link Inc, www.linkinc.be Vormgeving: Zeppo, www.zeppo.be Fotografie: Jens Mollenvanger, Joke Van Mieghem, Rudi Smouts, Phixion
3
NEWS
HO(U)T
Tot in 2018? De driejaarlijkse houtvakbeurs Prowood zit er al een tijdje op. En dat ook deze vijfde editie een succes was, bewijzen deze cijfers: ➽➽Maar liefst 15.697 bezoekers vonden hun weg naar de beurs. ➽➽Ook jullie waren massaal van de partij, met bijna 3.000 leerlingen en 300 leerkrachten uit 90 scholen. ➽➽Dé blikvanger van de beurs was de houten fiets die door de Victor Hortaschool was gebouwd. Hij werd geveild ten voordele van Kom op tegen Kanker en bracht 6.433 euro op.
Vorig jaar vestigde Eddy Planckaert met deze fiets nog het werelduurrecord en verbeterde hij het snelheidsrecord in de Vélodrome van Rochefort. Wie de fiets vandaag wil bewonderen, kan terecht in het belevingsmuseum Centrum Ronde van Vlaanderen in Oudenaarde, waar hij een mooi plekje kreeg.
PS De volgende editie van Prowood in 2018 vindt opnieuw plaats in Flanders Expo. Noteer nu alvast 21 tot 25 oktober 2018 in je agenda.
King of the World De leerlingen van 5 BSO Hout van het Gitok in Kalmthout maakten het grootste schaakstuk ter wereld. Het vorige record stond op 4 meter. Dat kon beter, en dus gingen ze aan de slag. Het resultaat? Een koning van meer dan 5 meter hoog, die werd opgenomen in het Guinness Book of Records!
Guitar Hero Thomas Schamp bouwde als eindwerk deze klassieke gitaar aan het Bernardustechnicum in Oudenaarde. Ze ziet er niet alleen mooi uit, ze klinkt nog geweldig ook.
Wanted: leuke projecteN
4
houtproschool een leuk Loopt er op jouw ldige nen voor een gewe ject? Heb je plan rlingen ee en met je medel GIP? Steek je sam n ee hartt de mouwen bij je houthanden ui at het ct in je buurt? La verwarmend proje en we m ten! Misschien ko ons dan zeker we n reportage … wel langs voor ee op Alle tips welkom den.be ou th as info@houtv
veilig met een knakworstje De Prowood-beurs had een primeur: deze Unica Safe-formaatzaag van Griggio beschermt je tegen zaagbladletsels. Niet met een klassieke beschermkap of een speciaal duwhout, maar wel met een fraai staaltje van elektrotechniek:
➽➽Het zaagblad is geladen met een elektrisch signaal. ➽➽Zodra het zaagblad in contact komt met huid, verandert het signaal. ➽➽Hierdoor treedt het veiligheidssysteem in werking en zakt het zaagblad binnen 5 milliseconden weg onder de zaagtafel (10 keer sneller dan een airbag opent!).
Op de beurs werd het nieuwe veiligheidssysteem gedemonstreerd door een knakworstje, dat de menselijke huid voorstelde, in contact te brengen met de roterende zaag. En ja hoor, het zaagblad reageerde razendsnel, waardoor de vinger... eh, het knakworstje het er heelhuids vanaf bracht!
Houd het droog in Hamme De leerlingen van het PTI in Hamme bouwden op vraag van hun gemeente een schuilhut als onderdak voor wandelaars of fietsers. De gemeente leverde het materiaal met FSC-label; de handige leerlingen deden de rest. Ze kozen voor gedrevelde verbindingen zoals die vroeger in kerktorens en windmolens werden gebruikt. Voor de draagstructuur werden balken en kepers ingezet en voor de dakbekleding shingles uit cederhout. Een knap staaltje van vakmanschap, dat je kunt bewonderen aan de Mirabrug in Hamme.
2 x toptafel! De leerlingen van de houtafdeling van PTS Boom maakten voor Tom Boonen een wielertafel, die bij de Boonen & Friends Charity Cyclocross voor het goede doel werd geveild. De wielertafel, met daarop alle handtekeningen van de deelnemende renners, bracht maar liefst 13.600 euro op.
Naar aanleiding van de Week van de Smaak maakten de leerlingen van het VTI in Kortrijk een rijdende dinertafel voor 24 gasten. Het tafelblad moest op 3 verschillende hoogtes instelbaar zijn, dus makkelijk was het niet. Door het gebruik van tandwielen kwam er ook beweging in de tafel. Tijdens de Week van de Smaak mochten op verschillende locaties alle tafelgenoten aanschuiven. Ook Vlaams minister van Onderwijs Hilde Crevits stak even haar benen mee onder tafel. Zij kon deze creatie best smaken!
5
SCHOOL@WORK 6
k r e w p Kna e l e k n e van hout! s e j t a a m
APPLAUS VOOR DE LEERLINGEN VAN HET GITOK IN KALMTHOUT! ZIJ TIMMERDEN IN HET NATUURGEBIED DE MAATJES EEN UITKIJKTOREN INEEN EN WONNEN HIERMEE DE SCHRIJNWERK AWARDS 2015.
Wat?
Grootste uitdaging?
Een uitkijktoren voor bezoekers van het natuurgebied De Maatjes in Wuustwezel, gebouwd op vraag van de dienst toerisme. De toren heeft twee verdiepingen en is bijna 9 meter hoog.
De toren staat in een natuurgebied. Er mochten dus alleen FSC- en PEFC-houtsoorten én natuurlijkvriendelijke beschermingsproducten gebruikt worden. Voor de balken is gekozen voor CLS (Canadian Lumber Standard), voor de roostering zijn grenen balken gebruikt. De planken binnen en buiten zijn van Accoya en voor de versteviging van de constructie is Tricoya gebruikt.
Een project van lange adem ... Maar liefst 2,5 jaar werd er aan dit project gewerkt: • Het voorontwerp werd verzorgd door de afdelingen Hout- en Bouwkunde. Daarna ging de architect aan de slag met de bouwplannen en -vergunning. • Van januari tot juni 2014 werden alle onderdelen van de toren op school gebouwd. • In september 2014 konden, na de plaatsing van de fundering, alle afgewerkte onderdelen naar de werf verhuizen en daar ineengezet worden. Ondertussen werden de resterende onderdelen op school verder afgewerkt. De toren was uiteindelijk klaar in juni 2015.
“PLOTS WAREN PAUZES NIET MEER BELANGRIJK. WIND, REGEN ... NIETS KON DE LEERLINGEN STOPPEN”
Oeps! Bij het voorontwerp was er binnen een trap voorzien van beneden tot boven. De leerlingen waren al bezig met de opbouw toen de toegankelijkheidscommissie vaststelde dat de trap op de gelijkvloerse verdieping een obstakel vormde voor minder mobiele mensen. Gevolg: de trap moest eruit en aan de buitenkant geplaatst worden.
Door weer en wind ... De opleidingen Houttechnieken en Bijzonder schrijnwerk hebben samen aan dit project gewerkt. “En met succes”, vertelt technisch adviseur Rudi Smouts. “Op school kan de dag soms niet snel genoeg voorbij zijn. Maar daar, op de werf, ging het er anders aan toe. De leerlingen vonden het werk geweldig. Pauzes waren niet meer belangrijk. Ze werkten door tot hun werk klaar was. Regen en wind hielden hen niet tegen. Ze genoten echt van hun werkuren.”
http://schrijnwerk.pmg.be/ nl/magazine/
2 x duurzaam Accoya:
naaldhout uit duurzaam beheerde bossen met FSC- of PEFC-label. Dit hout wordt behandeld met azijn, zodat voedingsstoffen uit het hout verdwijnen en insecten en zwammen er zich niet in kunnen ontwikkelen. Hierdoor verlengt de levensduur van het hout tot duurzaamheidsklasse 1.
Tricoya:
extreem duurzaam MDF dat op dezelfde manier als Accoya wordt behandeld.
Schrijnwerk Awards Een initiatief van het vakblad Schrijnwerk. Met deze awards worden elk jaar de knapste schrijnwerkprojecten van België bekroond in de categorieën Aluminium schrijnwerk, Interieurbouw, Timmer- en schrijnwerk en Schoolprojecten.
7
B ED RI JF I N DE KIJKER
Phixion
g i t t e r p , e l e n o i s s e f o r P s r e k a m r e e f s e d r o o t s ge
Phixion in het kpto,rmtaakt, verhuurt en ver-
ontwer s. Voornamelijk nale themadecor sio en m di and. koopt 2- en 3zoals Tomorrowl ntra en festivals, voor shoppingce oodboard’, met t bezorgt een ‘m Van A tot Z: De klan de gewenste sfeer. Zaakvoerder s voor daarop suggestie t door aan de aanzet en geeft he te rs ee n ee kt aa ng en kan Philip m technische tekeni de t lg vo n Da r. te ontwerps men, sculptede slag. Zagen, lij n aa ee m er ier het atel t ook plaatsen. verven en tot slo , en ak m en ur ct ren, stru f wordt ingerkelijk élke schroe we … t da e-j Wist renge Duitse TUVles volgens de st al en do .” ij “W d? plan nnen garanderen veiligheid altijd ku de we t da zo , norm t hier vooraf ink decorstuk word aan Goed voorbereid: El rst gesimuleerd transport wordt ee de in e ho eengezet. En het en mt waar en zoals: “Wat ko t. de hand van vrag nu aal be t de ruimte optim trailer?”. Zo word gt hij. “Maar ht niet tekenen, ze ec n ka p ili Ph r: perfect een Bijzonde varing kan ik wel er e ng la en jar ijn dankzij m ” corstuk vertalen. idee naar een de
n Wat? Phixion Creatio
8
“IN ONS VAK MOET JE WEL EEN BEETJE GEK ZIJN” BIJ DECORBOUWER PHIXION IN BEERSE VERKOPEN ZE MAGIE. DE IMPOSANTE DECORSTUKKEN EN PODIA ZIJN RONDUIT INDRUKWEKKEND. VAN DE ONDERLIGGENDE HOUTEN STRUCTUUR TOT HET KLEINSTE DETAIL IN PIEPSCHUIM: HET PLAATJE KLÓPT. WE VOELDEN ONS EVEN NET ALS ALICE IN WONDERLAND EN MOCHTEN MEELOPEN IN DE WONDERE WERELD VAN HET DECORONTWERP. DOOR EEN GEHEIME DEUR NATUURLIJK. OF WAT HAD JE GEDACHT?
Philip verwelkomt ons in de lounge met zicht op een buitenvijver, inclusief (namaak) krokodil! “Tja, in ons vak moet je wel een beetje gek zijn”, zegt hij lachend. De toon is meteen gezet!
Waar is dat feestje? “Festivals helpen opbouwen? Dat werk is niet voor iedereen weggelegd”, zegt Philip. “Het is leuk, maar hard werk. Als plaatser ben je dan ook vaak lange periodes van huis weg. Bij Phixion krijg je vanaf het begin dan ook de keuze: buitendienst of binnendienst. Ook draaien de plaatsers in de rustigere periodes gewoon mee in het atelier. En wie houdt van structuur en regelmaat, zit helemaal op z’n plek op de binnendienst.”
MASTER AT WORK:
ZAAKVOERDER PHILIP (47) Studeerde … hout en mecha nica, later modeontwerp in Antwerpen . “Het ontwerpen zit me in het blo ed.” Vaderlijk “Toen ik vorig jaar mijn zoon van 15 meenam naar Lake Fest in Oostenrijk, was hij zwaar ond er de indruk. Maar ik zei: ‘zoonlie f, in deze sector gaat niemand je aan nemen tot je hebt bewezen wat je kan, hoor. Daar heb je expertise voor nodig, en dat kost tijd.’” Nog wel eens verwonderd? “Ja , toch wel. Toen ik bijvoorbeeld op Hellfest een hoek omsloeg en plots onze imposante ingang zag staan, dacht ik toch even ‘Wauw!’” Favoriete festival: “Smukfest in Denemarken. De idyllische locatie in de bossen aan een meer ma akt het helemaal af. Met veel respec t voor de natuur, zoals dikke lagen zaagsel op de grond en matrassen rond elke boom. Het hoofdpodium wer d gewoon rónd de bomen heen gebouw d. En de organisatie wordt verplic ht 10.000 bomen aan te planten. Ins pirerend!”
9
B ED RI JF I N DE KIJKER
NICK (30) productiemedewerker binnendienst Studeerde … sociaal-technische wetenschappen en was altijd al gefascineerd door hout. “Hiervoor werkte ik samen met dakwerkers en volgde ik enkele cursussen.” Werkt hier … al enkele jaren. Inspiratie: “Mijn grootvader deelt mijn passie voor hout, maar deed er nooit iets mee. Zijn interesse inspireerde me wel om er zelf iets concreets mee te doen. “ Nicks job: “Ik maak en herstel decors. Alles komt hier CNC-gefreesd bij ons binnen. Wij zetten alle onderdelen ineen op basis van een technisch plan. “ Weetje: “Toen we het decor bouwden voor de musical 1418, gaf ik mijn grootouders viptickets cadeau. Zo konden ze eindelijk eens zien wat ik had helpen bouwen.” Trots op: “De custom gitaarshop in de vorm van een authentieke westernsaloon voor music shop Keymusic.” Klinkt mij als muziek in de oren … “Metal en hardcore.”
10
TOON (25) productiemedewerker binnendienst Studeerde … sociale wetenschappen. “Daarna stond ik 4 jaar lang met interimcontracten als leraar in het lager onderwijs. Op zaterdagochtend volgde ik samen met een vriend een stoomcursus houtbewerking.”
EDO (27) artistiek leider van de verfploeg
Werkt hier … net 3 weken.
Studeerde … in Florence als kunstenaar. “Ik maak ook zelf olieverfschilderijen.”
motivatie: “Ik was het beu om als leraar elk schooljaar weer opnieuw te moeten solliciteren. Ik ben veel met hout bezig, heb zelf mijn huis verbouwd en wilde na mijn houtopleiding in de sector aan de slag. “
Werkt hier … al enkele jaren als freelancer. Druk? “Ja, in de piekperiode werken we volop aan de festivalpodia, maar ook aan de kerstdecors voor shoppingcentra werk ik mee.”
Toons job: “Mijn werk is heel divers. Alle facetten komen aan bod. Bovendien ben ik leergierig. Ideaal dus voor mij!”
edo’s job: “Ik maak de planning voor het schildersteam en volg die ook op. Op dit ogenblik werken we bijvoorbeeld aan drie podia die tegen eind mei klaar moeten zijn. Ik krijg veel vrijheid én het vertrouwen van mijn baas. En dat stel ik zeker op prijs.”
Weetje: “Toen ik bij Phixion solliciteerde, wist ik niet eens dat hier de decors van Tomorrowland werden gemaakt.” Klinkt mij als muziek in de oren … “elektronische muziek, Like Mike & Dimitri Vegas.”
Weetje: “Ik heb een meester in LA die ik regelmatig bezoek, voor inspiratie.” Uitdaging: “Zorgen dat het hele plaatje klopt en zeker ook de kleuren. Zo moet je regelmatig letterlijk wat afstand nemen en je werk van wat verder weg bekijken. Festivalgangers moeten de details namelijk ook op tientallen meters kunnen zien.” Klinkt mij als muziek in de oren … “allerlei muziek (wijst naar de goed ingepakte werfradio)”
Phixion: het betere cijferwerk
4.000 m
het aantal vierkante meter opslagruimte met decorstukken voor shoppingcentra, waarvan 80% uit hout.
25
10
2
NADINE (33)
zoveel festivals bezocht zaakvoerder Philip vorige zomer, voor het werk natuurlijk!
het aantal Europese landen waarvoor Phixion festivalpodia creëert.
kunstenaar/schilder Studeerde … 2 jaar lang ‘s avonds en in het weekend decorbouwer bij Syntra. “Daarvoor werkte ik 10 jaar als reisagente in Duitsland. Mijn leraar zag dat ik talent had en nam mij in dienst. Zo kleedde ik eerst decors aan voor o.a. kortfilms en bouwde ik mee aan studio’s.” Werkt hier … nu als freelancer, maar voorheen 1,5 jaar in vaste dienst. houdt van? “Werken met kwartszand. Dat lijkt wat op crepi en geeft heel veel structuur. En natuurlijk hou ik ook van de vrijheid die ik hier krijg. “ cool project: “Een zolder inrichten, volledig in de stijl van de fantasygame Warhammer. “ Droomt nog van … “Een wereldreis. Ik vertrek in september met mijn vriend en hoop onderweg mijn skills als kunstenaar te kunnen gebruiken, bijvoorbeeld in hostels.” gek van … “Trancefestivals in Portugal en – als rasechte Duitse - The Fusion Fest in Berlijn.”
11
U I T H ET J U I S TE HO UT GES N EDE N
MEUBELMAKER ALAIN VERHELST UIT OOSTKAMP
“WIJ MAKEN NOG MEUBELEN DIE EEN LEVEN LANG MEEGAAN”
12
MASSIEVE BELGISCHE EIKEN MEUBELEN: ZE WORDEN ZELDZAAM, MAAR ZE BESTAAN NOG. WIJ VONDEN ZE IN OOSTKAMP, IN HET ATELIER VAN MEUBELMAKERIJ VERHELST, WAAR ELS EN ALAIN ONS STAAN OP TE WACHTEN. Het bedrijf
De productlijn
“Volgend jaar is het feest. Dan zal het 50 jaar geleden zijn dat mijn vader het bedrijf opstartte. Ik ben geen meubelmaker van opleiding, maar heb het beroep van mijn vader geleerd. We hebben altijd massieve, eiken meubelen gemaakt. Vroeger alleen kleine kastjes, nu ook grotere meubelen. Momenteel hebben we hier drie medewerkers in dienst met een opleiding meubelmaker op zak.”
“Onze producten beschrijven? Dat gaat van superklassiek tot ultramodern. Onze klanten zijn meubelzaken. Zij krijgen klanten over de vloer die hun woning in een bepaalde klassieke stijl hebben ingericht en binnen die stijl willen blijven. Of oudere mensen die niet al hun meubelen naar een appartement of serviceflat kunnen meenemen, maar wel kleinere meubelen in dezelfde stijl zoeken. Daarnaast spelen we ook in op hedendaagse trends en ontwerpen we modernere meubelen. Meestal zijn dat lichtere modellen met speelsere vormen. Die stellen we dan voor aan de meubelzaken waar we mee samenwerken. Zo ontstaat een wisselwerking.”
De concurrentie “We hebben in de loop van de jaren al onze concurrenten zien verdwijnen. Wij zijn bijvoorbeeld één van de enige meubelmakers die kleine tv-kastjes maken. Dat komt natuurlijk door de opkomst van de grote meubelketens die in het buitenland produceren of die met licht plaatmateriaal werken. Wij maken nog meubelen die een leven lang meegaan.”
Het productieproces “Wij bestellen ons materiaal op maat. Daarna schaven, frezen en boren we de planken en platen wel nog zelf. Ons machinepark bestaat o.a. uit een schaafmachine, een pennenbank, een drevelmachine en natuurlijk een moderne CNC. Vergaren en monteren is bij ons nog handwerk. En ten slotte is er nog het spuit- en garnierwerk. Al onze medewerkers hebben hier hun vaste plek, maar moeten wel voor elkaar kunnen inspringen. Iedereen moet elke stap kunnen uitvoeren.”
De keuze voor eik “Wij hebben nog nooit iets anders gebruikt dan eik. Waarom? Tja, dat is voor een deel traditie. Eik is ook altijd in voorraad, vooral in Frankrijk. En eik is natuurlijk ideaal voor meubelen. Maar eik biedt ons ook een concurrentievoordeel: eiken meubelen die twee weken lang in containerschepen vanuit China naar hier onderweg zijn, gaan uitzetten en krimpen. In België massief eiken meubelen uit China aanschaffen, is dus geen goed idee.”
Het beroep “Makkelijk is het zeker niet in onze sector. Maar wij geloven in de kwaliteit die we leveren. Belgische kwaliteit. Enkele maanden geleden behaalden we het label Handmade in Belgium. Dat symboliseert heel mooi waar we voor staan.”
13
U I T H ET J U I S TE HO UT GES N EDE N
Handmade in Belgium: het label UNIZO wilde de makers van authentieke en ambachtelijke kwaliteitsproducten een duwtje in de rug geven. Daarom lanceerde het een label: ‘Handmade in Belgium’. Om dat te behalen, moeten bedrijven aan deze criteria voldoen: ■■ ■■
■■
■■
Het bedrijf telt maximaal 20 werknemers. Een belangrijk deel van het productieproces bestaat uit handwerk. Het bedrijf maakt gebruiksproducten (dus geen kunstvoorwerpen). Het zijn unieke producten met ■ ‘de handtekening van de maker’.
➼ www.handmadeinbelgium.com
STEFAAN Wie is Stefaan? Zijn opleiding: Meubelmaker, aan het VTI Brugge.
Zijn loopbaan: “Mijn vader ontdekte een vacature bij Verhelst. Ik waagde mijn kans, werd meteen aangenomen en werk hier inmiddels al 17 jaar.”
Zijn Huidige job: “Ik ben eigenlijk spuiter. Kleuren, vernissen, wrijven, dat is mijn taak. Maar afhankelijk van de opdrachten ga ik ook vaak mee meubelen monteren. Er zit dus veel afwisseling in mijn job.”
Zijn motto: “Wat je nodig hebt om een goede meubelmaker te zijn? Passie is alles. En je werk graag doen. Dat is toch wel het belangrijkste.”
14
SC H AVEN A AN JE KEN N IS HOUT VASTHOUDEN MAG! SCHAAFT VOORTDUREND AAN JE KENNIS. IN DIT NUMMER VERTELLEN WE JE ALLES OVER SOLID SURFACE-MATERIALEN. DIE WORDEN VOORAL DOOR INTERIEURBOUWERS GEBRUIKT VOOR 1001 TOEPASSINGEN, VAN KEUKENBLAD TOT DOUCHEWAND.
Solid Surfacematerialen Wat is Solid Surface? Solid Surface-materiaal betekent letterlijk: ‘duurzaam oppervlaktemateriaal’. Het is de verzamelnaam voor composietmaterialen die in de massa gekleurd zijn. Het basisbestanddeel is aluminiumtrihydraat (ATH). Het tweede bestanddeel en tevens het bindmiddel is acrylaat. Samen vormen ze een steenhard en sterk materiaal dat je goed kunt verwerken en thermoformeren (bij verhitting de gewenste vorm geven). Sommige merknamen van Solid Surface-materialen zoals Corian®, pRaL®, HI-MACS®, Betacryl® klinken je wellicht bekend in de oren. Ook al zijn deze materialen geen houtproduct, toch worden ze vooral door interieurbouwers verwerkt.
Aan de slag! Als interieurbouwer heb je in principe weinig extra gereedschap nodig. Naast de traditionele machines is het belangrijk om over voldoende opspangereedschap en een lijmpistool te beschikken.
Engels DC HI-Macs®
Betacyl Pure Acrylic bouw
Zo verwerk je het
à ZAGEN Paneelzaag of opdeelzaag. Belangrijk is dat je zaagblad over voldoende ingezette hardmetalen zaagtanden (WIDIA) beschikt met een negatieve snijhoek (-5°). Je gebruikt het best een zaagblad met afwisselend een vlak- en trapeziumtand. Deze zaagbladen zijn zowel voor harde kunststoffen als zachte metalen geschikt. Zaag het materiaal het best ook enkele millimeters dikker zodat je het nog kan nafrezen voor een perfecte afwerking.
TIP! Bij manuele aanvoer bij een zaagblad van diameter 350 mm en een toerental van 5.000 tpm mag de aanvoersnelheid maximaal 3 m/min zijn.
D blad (mm)
Aantal tanden
Dikte blad (mm)
Dikte tand (mm)
200
64
2,2
2,8
250
80
2,6
3,2
300
96
2,6
3,2
350
108
3
3,6
DuPont™ Corian®
à FREZEN EN BOREN Meestal gebruik je een CNC-freesmachine of een handbovenfreesmachine (min. 1.600 watt), maar een kolomboormachine is ook zeker bruikbaar. Het snijgereedschap is gemaakt uit hardmetaal (WIDIA, WOLFRAM). Bij gebruik van een handbovenfreesmachine gebruik je het best een spantang van minimaal 12 mm. Zo voorkom je trillingen en vermijd je dat de frees afbreekt.
© Titman
15
SC H AVEN A AN JE KEN N IS
à LIJMEN Tweecomponentenlijm breng je aan met een lijmpistool.
Handige lijmtips: • De meeste lijmen hebben een opentijd van 3 - 5 min en zijn volledig uitgehard na 45 min. • Maak de lijm nooit schoon voordat deze volledig is uitgehard. Overtollige lijm kun je wegschuren, wegfrezen of schaven.
• Bij het uitharden zuigt lijm vuil en stof op tot diep in de lijmnaad. Daarom raak je de verse lijm(naad) beter niet aan. De beste verlijmingsresultaten behaal je in een propere en stofvrije omgeving. • Spuitmonden waarin de lijm langer dan 15 min aanwezig blijft, dien je te vervangen.
LET OP: Reinig voordat je begint te verlijmen altijd de naad zorgvuldig met ethanol of aceton. De kleinste potloodlijn kan een onuitwisbare vlek veroorzaken.
à PANELEN SAMENVOEGEN IN ÉÉN VLAK Spiegelfreesmethode De meest gebruikte techniek is de ‘spiegelsnedemethode’. Daarbij klem je de twee delen op 9 mm van elkaar vast en frees je er tussen met de handbovenfreesmachine.
2
1
aanslag plaatsen
werkstukken positioneren
3
Samenvoegen: 1
pp opschuren
2
pp plakband aanbrengen voor overtollige lijm
3
pp lijmvlak schoonmaken
TIP! Bij lange werkstukken kun
5
4
pp lijm aanbrengen
pp opspannen
pp opspanblokjes plaatsen
1
2
3
1
2
3
16
pp opspannen
pp lijmresten wegfrezen
6
pp afwerken voor en na
je blokjes gebruiken die je met smeltlijm op het oppervlak lijmt. Nadien trek je de werkstukken samen met korte spantangen.
à UITDIKKEN
tussenfrezen
à OPSTAND/WATERKERING 1
pp slag frezen
2
pp waterkering opspannen
3
pp verbinding voor opstand infrezen
5
4
pp opstand verlijmen
pp waterkering frezen
à HERSTELLING UITVOEREN 1
pp conisch gat frezen
2
pp lijm aanbrengen
3
pp conische tap plaatsen
4
pp tap wegfrezen
à SCHUREN EN POLIJSTEN Gebruik bij voorkeur een excentrisch roterende handschuurmachine voor de oppervlakken en een lineaire of deltaschuurmachine voor de binnenhoeken. Voor het schuren gebruik je netschuurpapier of papier met gaatjes. Sluit daarbij de schuurmachine altijd aan op een stofzuiger. • P-waarden (houtsector): P120 - P2000 • µ-waarden (koetswerksector): 180 µ - 0,05 µ • schuurpad (Scotch-Brite, Platin2)
TIP! Netschuurpapier is ideaal voor dit soort werk omdat het beter stof afzuigt dan gewoon schuurpapier.
1
2
3
De eerste schuurbewerking is de belangrijkste. Oefen niet te veel druk uit en maak het stuk tussen de schuurpapierwissels heen schoon om krassen te vermijden. Schuur eerst in de breedte en daarna in de lengte. Start met korrel 120, 180, 240, 320 en schakel dan eventueel over op een mousse- of schuurpad. pp blokjes verwijderen
pp overtollige lijm wegschaven
pp schuren
à THERMOFORMEREN Solid Surface-materialen kun je na verhitting in de gewenste vorm plooien. Hiervoor moet je de plaat in een thermoformeermachine gelijkmatig verhitten tot ± 170 °C. De verhittingstijd is afhankelijk van de dikte van de plaat. Een plaat van 12 mm moet bijvoorbeeld ongeveer 30 min in de machine. Na deze vormgevingsfase moet je vlakke kanten opnieuw vlak frezen of schuren.
1
pp werkstuk verhitten
2
pp opspannen in mal
17
SC H AVEN A AN JE KEN N IS
Doe de test: Neem een dunne strook Solid Surfacemateriaal en plaats deze op een verhitte lijmlat of in een keukenoven. Verhit je werkstuk en leg er daarna met hittebestendige handschoenen voorzichtig een knoop in. LOL!
Tips van de meester! ■■
■■
■■
■■
■■
■■
Solid Surface-materialen zijn gevoelig voor temperatuurschommelingen. Behoud daarom altijd voldoende speling zodat het materiaal vrij kan bewegen (min. 1 mm per strekkende meter). Kies een geschikte kleur voor de bestemming. Donkere kleuren kun je moeilijker perfect afwerken (een kras in een zwarte plaat ziet eruit als een grijze vlek). Heb je wel eens reststukken bij een opdracht (zoals bij het uitfrezen van een spoelbak)? Geef ze bij levering aan je klant en vraag hem ze goed te bewaren. Alleen met die stukken kun je later immers een herstelling uitvoeren zonder kleurverschil. Berg platen vlak en horizontaal op en transporteer ■ ze verticaal. Voordat je platen begint te verwerken, inspecteer je ze het best eerst op fouten, kleurverschillen of beschadiging. Achteraf herstellingen uitvoeren is duur en tijdrovend. Werk altijd met goed snijdend gereedschap.
eigenschappen ➽➽ Sterk en duurzaam ➽➽ Vocht- en vlekbestendig ➽➽ Porie- en naadloos (ideaal voor
ziekenhuizen en keukens) ➽➽ Hoge brandweerstand ➽➽ Bestand tegen schadelijke invloeden van een groot aantal chemische middelen ➽➽ Thermisch vervormbaar in bijna elke denkbare vorm
Safety first! Veiligheidsschoenen
Veiligheidsbril
Zorg voor een stabiele ondergrond.
18
Veiligheidshandschoenen
Zorg ■ voor goede verluchting, vooral bij het lijmen.
Gezichts- of stofmasker
Leef de ■ verwerkings-■ instructies na.
Gehoorbescherming
Draag aangepaste, niet loshangende kleding.
Maak gebruik van stofafzuiging.
schoolbanrk werkvloe
van de naar de
“Wij gooien
jonge leeuwen niet zomaar voor de leeuwen”
OP BEZOEK BIJ AUGUSTIJNS KEUKENS & INTERIEUR
19
VA N D E SCH O O L BANK NAAR DE WE R K V L O E R
DROOMKEUKENS, BADKAMERS MET STRAK DESIGN OF MEUBELEN OP MAAT: BIJ AUGUSTIJNS IN WUUSTWEZEL DRAAIEN ZE ER HUN HAND NIET VOOR OM. EEN KIJKJE ACHTER DE SCHERMEN EN DE MACHINES, WAAR JONGE WERKNEMERS ALLE KANSEN KRIJGEN.
Al zes generaties lang maakt de familie Augustijns keukens en inmiddels ook meubelen op maat. Zaakvoerder Jef runt het bedrijf met passie en met kennis van zaken. “Ik werf nog steeds iedereen persoonlijk aan. Zo zie ik meteen wie mijn passie voor vakmanschap deelt”, vertelt Jef. Augustijns is een goed geoliede machine, maar dan wel eentje met een persoonlijke aanpak.
“Van hard werken is nog niemand doodgegaan”, aldus Jef. Wie nieuw is, wordt dan ook intensief begeleid door een mentor. Bij ons bezoek zien we hoe een werkvoorbereider twee jongens door de basisprocessen van het tekenprogramma heen gidst. De rest zullen ze zelf moeten leren door volop mee te draaien. Productieverantwoordelijke Ward beaamt: “Het is belangrijk om te weten of onze werknemers tevreden zijn. Daarom polsen we hen regelmatig over hun wensen. Bovendien bieden we ook voldoende interne opleidingen aan wie dat wenst.”
“DE MANNEN DIE HIER BEGINNEN, BLIJVEN TROUW AAN ONS BEDRIJF. DAT IS EEN GOED TEKEN HÉ”
Op speeddate met Augustijns Wat?
Maken en plaatsen van keukens, badmeubelen en dressings op maat, zowel in plaatmateriaal en verschillende soorten hout als in Corian.
Van droom tot uitvoering:
“Klanten kloppen bij ons aan met een idee (voor bijvoorbeeld een keuken) en wij doen de rest: van de eerste schets en een toonzaalbezoek tot het overleg met de verkoper, de technische tekening, opmeten, produceren en ten slotte ook het plaatsen.”
JEF (53) “Koken is niet echt mijn ding. Ik kan amper soep opwarmen. Maar de perfecte keuken op maat uittekenen? Dat doe ik in een handomdraai!”
Studeerde … hout en stapte daarna mee in het familiebedrijf.
20
zaakvoerder
Jefs toptips voor starters: “Kom op tijd! Daar begint het al mee. En werk eerst je taken keurig af voor je aan iets nieuws begint. Denk ook gerust mee na over oplossingen en overleg met je baas. Initiatief loont!”
Sterkste staaltje:
180 keukens gemaakt en geplaatst in 4 appartementsblokken op het Antwerpse Eilandje. Jef: “Er werkten permanent 3 teams van plaatsers om alles op tijd klaar te krijgen.”
Bijzonder:
“We behandelen onze klanten met respect en hebben inmiddels heel wat expertise opgebouwd. En onze werknemers blijven trouw aan ons bedrijf. Ook dat is een goede graadmeter. Allemaal prestaties waar we bijzonder trots op zijn”, zegt Jef.
Van het labo naar de keuken: CORIAN®
Zie ook pagina 15 schaven aan je kennis
CORI-wat?
Een ‘Solid Surface’, een massief, nietporeus composietmateriaal dat oorspronkelijk werd gebruikt in industriële omgevingen, zoals laboratoria.
Pluspunten:
Corian is superhygiënisch, leverbaar in meer dan 70 kleuren, is naadloos te plaatsen en is thermisch vervormbaar.
eigen lijn: met A-solids heeft Augustijns een eigen lijn voor de verwerking van Corian. Handig!
Augustijns ➽➽Bij Augustyns zijn er 8 werknemers
die collega’s opleiden op de werkvloer, en dat gedurende meer dan 2000 uren per jaar. Die werknemers volgden hun mentoropleiding bij het OpleidingsCentrum Hout.
➽➽Augustyns volgt ook vaak externe
opleidingen van het OCH om mee te zijn met de laatste evoluties in de sector.
➽➽Augustyns doet daarnaast extra
inspanningen om jongeren op te leiden en tewerk te stellen, gesteund door het OCH in het kader van project JONG-26
12.000 m
2
het aantal vierkante meter werkruimte.
180
Augustijns in cijfers
89
het aantal personeelsleden in Wuustwezel en Aartselaar.
het grootste aantal keukens dat we tegelijkertijd moesten plaatsen.
21
VA N D E SCH O O L BANK NAAR DE WE R K V L O E R
“Voor onze werknemers zijn computers een tweede natuur geworden.”
WARD productieleider Studeerde …
Evolutie?
techniek en begon te werken op zijn zeventiende. De kneepjes van het vak heeft hij in de praktijk geleerd.
“Zo’n 20 jaar geleden werkte iedereen zowat aan alles mee. Nu heeft iedereen meer zijn eigen specialiteit”, vertelt Ward. Hij benadrukt ook dat de jongeren nu veel beter mee zijn met de nieuwe technologie. “Voor onze werknemers zijn computers een tweede natuur geworden. En afstandsbedieningen kennen voor hen geen geheimen. Dat is zeker een bonus omdat we toch veel met geautomatiseerde programma’s en machines werken.”
Wards job: het productieproces vlot laten lopen door de werkvoorbereiders mee te begeleiden en aan te sturen.
Wat is voor jou een goede werkkracht? “Iemand die het materiaal kent en interesse heeft voor zijn job.”
“Ooit moesten we met drie man op een weerbarstige plaat gaan liggen om ze vacuüm te kunnen trekken.”
hine
aan de CNC-mac
Studeerde …
Ook zot van:
houtbewerking.
Werkt hier …
“De geur van versgezaagd massief hout. En sleutelen aan auto’s.”
10 jaar, is hier na een tijdelijke job blijven plakken.
Keukenprins?
Leukst aan de job? “Ik ben hier echt op mijn plek. Ik hou van de machinezaal en de vrijheid die ik hier krijg.”
der werkvoorberei
Studeerde …
22
“Ik kook zelf. Gebakken aardappelen met worteltjes en een schnitzel. Lekker!”
Droomkeuken? “Eentje in landelijke stijl, met grenen deuren.”
JAN (34)
“Ik tekende mijn eigen keuken. Eentje van Augustijns, natuurlijk!”
KEVIN (34)
Leukst aan de job? “Rustig aan mogen meegroeien. En dat je van alle stappen bijleert. En die kennis komt nu wel goed van pas.”
techniek.
Keukenprins?
Werkt hier …
“Niet echt. Dagelijkse kost is voor mij al goed.”
al 15 jaar. Hij begon aan de zaagmachines en stond daarna in voor de afwerking. Als werkvoorbereider rekent en tekent hij nu technische plannen uit voor de productie.
Droomkeuken? Jan tekende zijn eigen keuken uit, eentje van Augustijns natuurlijk!
“We beginnen de dag met een briefing en dan gaat iedereen aan de slag.”
Studeerde …
Ook zot van:
Onthaal in het middelbaar onderwijs en volgt nu hier een IBO-opleiding via de VDAB.
Mountainbiken en voetbal.
Werkt hier … pas enkele maanden.
Hoe hier terechtgekomen?
WIM (32) stuurt
eam aan het afwerkingst
Studeerde …
Hobby’s?
houtbewerking.
“Ik speel voetbal.”
Werkt hier …
Leukste project?
al 11 jaar.
Weetje …
“Ik hou van grote gebogen stukken Corian, die je in elke vorm kan plooien.”
Wim is de neef van Ward, de productieverantwoordelijke.
Droomkeuken?
Uitdagend? “Zeker. We beginnen de dag met een briefing en dan gaat iedereen aan de slag. We werken aan dichtingen, afzuigkappen, en nog veel meer.”
“Ik roer zelf niet in de pannen, maar een keuken in fineer vind ik wel mooi.”
“Ik heb altijd graag met mijn handen gewerkt, samen met mijn vader. Een van mijn vrienden werkte hier als plaatser en zo kreeg ik ook zin om hier te werken.”
Je masterplan? “Ik zou op termijn wel graag verantwoordelijke willen worden. Maar eerst nog wat ervaring opdoen!”
Keukenprins? “Ik woon nog thuis, maar voor spaghetti ben ik altijd te vinden!”
Droomkeuken? (zonder aarzelen) “Mijn droomkeuken staat hier in de toonzaal: die strakke zwarte met grote stukken wit geplooid Corian.”
RICARDO (18) montage
“Mijn droomkeuken staat hier in de toonzaal!”
23
ETIKETTEREN
WIE Z’N BEST DOET, ZAL HET LEREN! LIJM, LAK, VERNIS… HEEL WAT PRODUCTEN BEVATTEN GEVAARLIJKE STOFFEN. VOORDAT JE ERMEE AAN DE SLAG GAAT, BEKIJK JE DUS MAAR BETER HET ETIKET OM TE WETEN WELKE VEILIGHEIDS- EN GEZONDHEIDSRISICO’S ER AAN EEN PRODUCT VERBONDEN ZIJN. MOOI MEEGENOMEN: DIE ETIKETTEN ZIEN ER OVERAL TER WERELD HETZELFDE UIT.
Bij ons: CLP-labels Wereldwijd: GHS-labels Van China tot Noorwegen, overal moet je kunnen achterhalen of het product dat je in handen hebt, wel veilig is. Daarom is wereldwijd het GHS-systeem ingevoerd. GHS staat voor Globally Harmonised System of Classification and Labelling of Chemicals. EH... PARDON? GHS is een wereldwijd geharmoniseerd systeem voor de indeling en etikettering van chemische stoffen. Dankzij dit systeem communiceren alle landen op dezelfde manier over producten door middel van etiketten die door iedereen herkend én begrepen worden. GEVAAR-ETIKET! GHS onderscheidt 3 soorten risico’s: • fysieke risico’s (vb. ontplofbaar, ontvlambaar) • risico’s voor de gezondheid (vb. giftig, irriterend) • risico’s voor het milieu (vb. giftig voor waterorganismen) Deze 3 soorten risico’s zijn ondergebracht in 28 gevarenklassen. Naargelang de omvang of ernst van het gevaar worden deze gevarenklassen verder onderverdeeld in verschillende categorieën. Daarnaast worden er ook pictogrammen of gevaarsymbolen gebruikt die, samen met andere gevaaraanduidingen, altijd op het etiket van de verpakking moeten vermeld zijn. Deze pictogrammen hebben de vorm van een witte ruit met een rode rand en bevatten een zwart symbool. Deze ruitvormige pictogrammen vind je ook in verschillende andere kleuren terug op voertuigen die gevaarlijke stoffen vervoeren (ADR-wetgeving).
24
Het wereldwijde GHS-systeem wordt in Europa al verplicht toegepast sinds 2009 en kreeg de benaming ‘CLP’. EH... PARDON? CLP staat voor Classification, Labelling and Packaging. Vertaald: Indeling, etikettering en verpakking van stoffen en mengsels. WAS HET VROEGER DAN ANDERS? Vóór de invoering van CLP kenden we in Europa het klassieke pictogram van een oranje vierkant met een zwart symbool en het gebruik van R- en S-zinnen, die de risico’ s en veiligheidsmaatregelen voor het product beschreven. Daarbij stond R voor Risk (intrinsiek gevaar) en S voor Safety (veiligheid). Maar als elk land z’n eigen etikettentaal behoudt, is de kans op spraakverwarring tussen landen nog altijd groot. Daarom werd beslist om de etikettering op verpakkingen, met o.a. de gevaarsymbolen en de beschrijving van risico’s en de te nemen maatregelen, wereldwijd af te stemmen op het GHS-systeem. HOE ZIT HET NU VANDAAG? De oranje ruiten met zwarte symbolen zijn ondertussen vervangen door witte ruiten met rode randen en zwarte symbolen. En de R- en S-zinnen door H- en P-zinnen. De H staat voor Hazards (gevaren) en de P voor Precautions (voorzorgsmaatregelen). De Europese Unie heeft namelijk beslist dat deze nieuwe symbolen uiterlijk vanaf 1 juni 2015 vermeld moesten zijn op alle nieuwe verpakkingen van mengsels. Voor enkelvoudige stoffen was dit al verplicht vanaf 1 december 2010, maar omdat de meeste gebruiksproducten mengsels zijn, kwamen de meeste nieuwe pictogrammen pas in 2015 goed in beeld.
GEVAARlIjkE pRODUCtEN: l (1) e etikettering: concordantietabe
H OU ( T) H ET VEIL IG
Ben jij ook benieuwd of die nieuwe etikettering vermeld is op alle gebruiksklare producten die je sinds juni 2015 hebt gekocht? Haal ze uit je kast en neem ze onder de loep. En vergelijk ze zeker ook eens met oudere verpakkingen thuis of op school. Met dit handige overzicht van oude en nieuwe symbolen weet je meteen welke gevaren er in je kast schuilen. Neem vandaag zelf nog de proef op de som en… hou(t) het veilig!
FYSISCHE GEVAREN
(R2, R3)
H240, H241 H240, H241
geen indeling
geen pictogram
geen indeling
geen pictogram
geen indeling
H241
s type B Zelfontledende stoffen en mengsel s type C, D Zelfontledende stoffen en mengsel
H242 H242
en mengsels,
H251
categorie 1
(R15) Gevaar / Waarschuwing
H261
R11 R11
H252
en categorie 2
R7
H241
Organische peroxides, type B Organische peroxides type C, D
Licht ontvlambaar
(R15), (R15)
H260, H261
en categorie 3
R7
H242 H242
H270
Oxiderende gassen, categorie 1 eën 1, 2 Oxiderende vloeistoffen, categori
H272 H272, H272
eën 1, 2
Oxiderende vaste stoffen, categori
H272
en categorie 3
H310
R28
H330
R27
H300
orie 3
•
oraal
•
dermaal
•
H301
R26 R25
H311
inhalatie
R24
H331
R23
Mutageen in geslachtsce
llen, cat. 1A, 1B Kankerverwekkend, categ orieën 1A, 1B Voortplantingstoxiciteit, categorieën 1A, 1B STOT***, eenmalige bloots telling, categorie 1 STOT***, herhaalde bloots telling, categorie 1 Sensibilisatie van de luchtw egen, categorie 1 Aspiratiegevaar, categ orie 1
H340 R46
H350, H350i H360F, H360D
R45, R49
H370
R60, R61
H372 H334
R39 R48 R42
H304
R65 Mutageen in geslachtsce
llen, categorie 2
Kankerverwekkend, categ orie 2 Voortplantingstoxiciteit, categorie 2 STOT***, eenmalige bloots telling, categorie 2 STOT***, herhaalde bloots telling, categorie 2
H341 H351 H361f, H361d H371 H373
R68 R40 R62, R63 R68 R48
Acute toxiciteit, categ
van Bijlage VII van **Gebaseerd op de conversietabel door verordening Verordening 1272/2008/EG, gewijzigd
inhalatie
H312 H332
Huidcorrosie, categorieën 1A,
geen pictogram
1B, 1C
R22 R21 R20
H314 R34, R35
geen indeling Ernstig oogletsel, categ
orie 1 H318
specifieke ***Specific Target Organ Toxicity,
Schadelijk
H302
•
Bijtend
H290
oraal dermaal
doelorgaantoxiciteit
R41
Irriterend
H280
• •
Huidirritatie, categorie
286/2011
2 Oogirritatie, categorie 2 Sensibilisatie van de huid,
Download de fiches:
H315 categorie 1
STOT***, eenmalige bloots telling, categorie 3 • irritatie van de luchtw egen •
dampen kunnen slaper igheid
en duizeligheid veroorzaken (narcotische effecten)
R36
H317 H335 H336
R43 R37 geen pictogram
R67
MIlIEUGEVAREN
Gevaarlijk voor het aquat
isch milieu, acuut,
categorie 1 Gevaarlijk voor het aquat
isch milieu, chronisch,
categorie 1
H400 H410
Gevaarlijk voor het aquat categorie 2
R38
H319
Irriterend
H281
geen indeling
isch milieu, chronisch,
R50 R50/53
H411 R51/53
Gevaar voor de ozonlaag H420
*Gebaseerd op Bijlage I van Verordening 1272/2 008/EG voor alle gevaarcategorieën met EU-GHS pictogram, gewijzigd door verordening 286/2011
Milieugevaarlijk
H280
geen pictogram
**Gebaseerd op de conver sietabel van Bijlage VII van Verordening 1272/2008/EG , gewijzigd door verorde ning 286/2011
R59
Milieugevaarlijk
Federale overheidsdienst WERkGElEGENHEID, ARbEID EN SOCIAAl OVERlEG
dermaal inhalatie
Waarschuwing
H280
Bijtend voor metalen, categorie 1
ng 1272/2008/EG voor *Gebaseerd op Bijlage I van Verordeni pictogram, gewijzigd door alle gevaarcategorieën met EU-GHS verordening 286/2011
• •
Acute toxiciteit, categ
Gevaar
Opgeloste gassen
ring OUD
oraal
Waarschuwing
Sterk gekoelde vloeibare gassen
•
•
Waarschuwing / -
•
R8, R9
Elementen van etikette
orieën 1,2
Waarschuwing
•
Samengeperste gassen Vloeibaar gemaakte gassen
R8 R8, R9
ring NIEUW **
Acute toxiciteit, categ
orie 4
Gassen onder druk
Waarschuwing
en categorie 3
H271, H272
Gevaar / Waarschuwing
Organische peroxides type E, F
•
R17
H250
met water Stoffen en mengsels die in contact categorieën 1, 2 ontvlambare gassen ontwikkelen,
geen indeling
R17
H250
Pyrofore vloeistoffen, categorie 1 1 Pyrofore vaste stoffen, categorie
Voor zelfverhitting vatbare stoffen
geen pictogram, vlampunt 56-60°C
R10
Elementen van etikette
Zeer giftig
H226
(R10)
N
egorieën *
Giftig
H223
e2 Ontvlambare aerosolen, categori e3 Ontvlambare vloeistoffen, categori
geen pictogram
GEZONDHEIDSGEVARE
Gevarenklassen en -cat
Giftig
H226
(R11)
Schadelijk
H223
e2 Ontvlambare aerosolen, categori e3 Ontvlambare vloeistoffen, categori
R11 (R11)
Ontvlambaar
H228
2 Ontvlambare vaste stoffen, categorie
R12
Licht ontvlambaar
H228
(R12)
GEVAARlIjkE pRODUC tEN: nieuwe etikettering: concordantietabel (2)
H225
Gevaar / Waarschuwing
H224
Waarschuwing
H222
1 Ontvlambare vloeistoffen, categorie 2 Ontvlambare vloeistoffen, categorie 1 Ontvlambare vaste stoffen, categorie
en type E, F
(R12)
H220
Ontvlambare gassen, categorie 1 1 Ontvlambare aerosolen, categorie
Zeer licht ontvlambaar
Ontplofbare stoffen, subklasse 1.6
Licht ontvlambaar
H205
Ontplofbare stoffen, subklasse 1.5
geen pictogram
Oxiderend
H204
Ontplofbare stoffen, subklasse 1.4
Gevaar
H201, H202, H203
subklassen 1.1 tot 1.3 s, type A, B Zelfontledende stoffen en mengsel Organische peroxides, type A, B
Ontplofbaar
H200 Gevaar
Ontplofbare stoffen,
Waarschuwing
Instabiele ontplofbare stoffen
•
Gevaar
•
Gevaar
Ontplofbare stoffen:
Elementen van etikettering OUD
**
Waarschuwing
Elementen van etikettering NIEUW
Oxiderend
* Gevarenklassen en -categorieën
Waarschuwing
nieu
En wat staat er bij jou in de kast?
***Specific Target Organ Toxicity, specifieke doelorg aantoxiciteit
Federale overheids dienst WERkGElEGENHEID, ARbEID EN SOCIAAl OVERlEG
25
Is dít ook hout? HOUT WORDT AL EEUWENLANG GEBRUIKT ALS GRONDSTOF VOOR MATERIALEN. EN DAAR KOMEN VANDAAG NOG STEEDS NIEUWE MATERIALEN BIJ, ZOALS LUMINOSO, FLEX EN FORMI.
Luminoso
De truc met de doorschijnende panelen
Wat? Luminoso is een samengesteld, houten paneel waarin dunne lagen massief hout en glasvezel elkaar afwisselen. Doordat de optische vezels in één richting georiënteerd zijn, laat het paneel licht door. Bijzonder, want … wanneer je aan de ene zijde van het paneel een voorwerp voor een lichtbron plaatst, kun je aan de andere zijde van het paneel de vorm van het voorwerp onderscheiden. Wanneer je dus op de achterzijde van het paneel een transparante slide met een zwarte tekening bevestigt, verschijnt die tekening als het ware vooraan op het hout. Gebruikt voor … wanden en deuren in interieurs, een bar of balie, of voor kastdeuren.
26
Flex
Het nieuwe gebogen multiplex Wat? Flex is een innovatief plaatmateriaal dat eenvoudig en bijzonder flexibel te verwerken is. De panelen zijn gemaakt van nauwkeurig gesneden multiplex en schuimlagen, zodat ze geen starre, maar een licht verende constructie vormen. Bijzonder, want … dit is een nieuwe interpretatie van gebogen multiplex. Gebruikt voor … meubelontwerpen en interieurconcepten.
Formi
Met cellulosevezels Wat? Formi is een versterkte kunststof met een hoog gehalte aan hernieuwbaar materiaal. Belangrijkste ingrediënten zijn speciaal geselecteerde cellulosevezels en polypropyleen. De cellulosevezels verhogen de stijfheid en sterkte van het polypropyleen. Bijzonder, want … Formi is volledig recycleerbaar en kan bij verbranding energie opwekken. Alle cellulosevezels zijn afkomstig uit duurzaam beheerde bossen. Bij tractie is Formi tweemaal zo resistent als zuiver polypropyleen. Speciaal ontworpen voor … tal van spuitgiettoepassingen. Er bestaan drie soorten kunststof, afhankelijk van de toepassing: voor standaardgebruik, technische toepassingen of speciale oppervlakken. Formi is onder meer al gebruikt in het dashboard en de deurpanelen van de Biofore Concept Car.
27
OP L EI DI NG I N DE KIJKER
W U O B T E L E K S T U O H E D IN WORD WERFLEIDER ONTDEK DE OPLEIDING
HOUTCONSTRUCTIES DE SECTOR VAN DE HOUTSKELETBOUW IS OP ZOEK NAAR GOED GESCHOOLDE WERFLEIDERS, EEN JOB MET VEEL VERANTWOORDELIJKHEID EN UITDAGING. IETS VOOR JOU? KIES DAN VOOR HET TRAJECT ‘HOUTCONSTRUCTIES’ BIJ DE BACHELOROPLEIDING BOUW. Voor wie?
De opleiding …
Je toekomst
Je hebt een passie voor hout. Dat is alvast een goed begin! En je bent ook uit het juiste hout gesneden voor deze taken:
Zeker niet alleen theorie! In het keuzetraject Houtconstructies werk je al snel met uitdagende constructies. En je team doet het allemaal zelf: van ontwerp tot oplevering. De opleiding focust op vier rollen: ontwerper, werkvoorbereider, uitvoerder/werfleider en beheerder.
ziet er veelbelovend uit, want er wacht je een job vol verantwoordelijkheid.
• MEEDENKEN IN EEN BOUWTEAM om innovaties in houtskeletbouw en duurzaam bouwen concreet toe te passen. • LEIDING GEVEN aan medewerkers, arbeiders en onderaannemers of meewerken op een studiebureau. • PLANNEN EN VOORUITKIJKEN. Je bent een teamspeler en je leert het snelst door vanuit praktische voorbeelden te vertrekken.
28
• in de ONTWERPFASE ben jij tekenaar van uitvoeringsplannen van houtconstructies en interieurprojecten. • in de VOORBEREIDINGSFASE ben jij werkvoorbereider, calculator of aankoper. • OP DE WERF ben jij werfleider (dagelijkse leiding in een houtbouw- of interieurbouwproject). • in de GEBRUIKSFASE ben jij medewerker van de technische dienst, werftoezichter of coördinator bij renovaties.
Waar kun je aan de slag? • houtskeletbouw • interieurbouw • bouwbedrijf • ontwerpbureau • eigen onderneming
werk genoeg na je opleiding
64 %
83 %
krijgt al een jobaanbieding tijdens de studies
werkzekerheid binnen 1 maand
niet alleen theorie
17
weken stage
2
halve dagen per week projectwerk in team
INTERESSANTE WERFBEZOEKEN aan o.a. het Deurganckdok, havenhuis Antwerpen, renovatie van de Sint-Elisabethzaal, de tunnel van de luchthaven in Deurne...
NAAR HET BUITENLAND Voor buitenlandse projecten reis je naar Finland, Polen, Nederland, Hongarije...
MEER INFO? www.thomasmore.be/komkennismaken
29
A A N D E SLAG!
7 REDENEN R O T C E S T U O H E D M O WAAR JOUW DING IS
HEB JIJ EEN HART VAN HOUT? DAN KLOP JE HET BEST AAN BIJ DE HOUT- EN MEUBELSECTOR. EN WEL HIEROM...
1 2
Het is een branche vol variatie
3
Je krijgt loon naar werken
4 5 6
Er is tijd om even uit te blazen
7
Ook als het even niet meezit, zijn we er voor je
waarin je zowel je handen als je verstand gebruikt.
Ook voor jou is er werk
De hout- en meubelsector telt honderden kleine en grote bedrijven, elk met hun eigen specialiteit: houtproducten, parket, ramen en deuren, meubelen, restauratie… En de beroepen zijn al even gevarieerd: van meubelmaker en oppervlaktebehandelaar tot meubelstoffeerder en standenbouwer. Dankzij dat uitgebreide aanbod vind ook jij zeker een job die bij je past.
• Ben je nieuw in de hout- en meubelsector, dan bedraagt je basisloon (categorie IV, 37u20week) op 1 januari 2016 12,897 euro/uur. • Je krijgt ook een getrouwheidspremie. Kies je voor de hout- en meubelsector, dan heb je recht op een jaarlijkse premie van 9,56% van je brutoloon. • Je ontvangt elk jaar ook voor 100 euro aan ecocheques.
Naast de wettelijke vakantiedagen (20) en de wettelijke feestdagen (10) zijn er in de hout- en meubelsector ook betaalde inhaalrustdagen op basis van het aantal gewerkte uren/week.
Je leert je leven lang bij
In de hout- en meubelsector kun je gedurende je volledige loopbaan opleidingen volgen, mét sectorale steun.
Wij sparen voor jouw oude dag
Als je in de hout- en meubelsector als arbeider werkt, wordt er voor jou gespaard voor je oude dag (via het sectoraal pensioenplan WOOD-life 126). Zo kan je vanaf je 65ste verjaardag genieten van een aanvullend pensioen boven op je wettelijke pensioen.
Er zijn tal van omstandigheden waardoor je even je werk moet onderbreken, soms zelfs buiten je wil om. Ook dan kan je op onze steun rekenen. Zo is er een aanvulling op je inkomen bij economische werkloosheid en extra steun bij ziekte. Je kunt ook vanuit de hout- en meubelsector tegen een gunstig tarief een collectieve hospitalisatieverzekering afsluiten.
NOG MEEBRIJ JE N VOORDELTEART S iding houtople
AB een l in ij de VD om je a Heb je b ? Dan k remie tp r ta s gevolgd or een o v in de g t in a k slag ga aanmer e d n a r. r je a elsecto nog voo n meub hout- e
30
■■
EN OOK...
Mobiele ure n zijn arbeid suren. De tijd voor je verplaatsi ngen naar de we rf wordt bijg evolg betaald. Je jaarlijks vakantiege ld ontvang je van de Rijksdie nst voor jaarlijkse va kantie.
■■
HO(U)T SHOT HET KOMT UIT rika. n- en West-Af ■■ Midde
HET IS od tot paarsfraai koraal ro t) ou bruin (kernh pinhout)
(s crèmekleurig HET HEEFT
HET IS
r meestal ■ uisdraad, maa kr s m so en atig fijne nerf ige structuur ■■ een m een gelijkmat ut ho t 750 kg/m³ he t ef he ke massa van ie m lu vo e ld m² midde ■■ een ge van 13000 N/m ² iteitsmodulus tic l) van 63N/mm as ze el ve n de ee ■ et ■ m ig ijd nw uksterkte (eve ² ■■ een dr n 12,2 N/mm huifsterkte va ² ■■ een sc m 121 N/m N (Janka) igsterkte van ■■ een bu heid van 6860 rd ha n ee g ngrichtin ■■ in de la am ■ is zeer duurza sse I) I : >25 jaar la Het kernhout sk id he am za ur II : 15-25 jaar (natuurlijke du ■ am za r is niet duur III : 10-15 jaa sse V). la Het spinthout sk id he am urza IV : 5-10 jaar (natuurlijke du
Pado
ek
(in ‘t Afr Pteroca ikaans zeggen ze rpus soy auxii Ta : ub)
V : < 5 jaar
HET WORDT OR GEBRUIKT VO
werk buitenschrijn ekleding ■■ gevelb eubels m n) ui (t ■ ■ n se ■■ terras
■■
schrijnwerk ■■ binnen ■■ lijsten n ■■ vloere r ee fin ■■
■■ ■■
ouw- en draai-, beeldh k er houtsnijw enten muziekinstrum
komen, euren te voor om droogsch en ur be ge zichtig t drogen voor ingevoerd) . Toch moet he et wordt trouwens droog en og dr eraden. ed go ■■ boren is aang t weinig (h or om Vo rv n. ve t ke HET LAAT er he r maa kelijk! ed verw machinaal go iging is noodza ZICH arsen ■ manueel als goede stofafzu , sis van alkydh t nd ba re ■■ zowel te op ri ir en kt ct er du lp w ro he of r sp st ut of thinne afwerking LET OP: het ho n met alcohol tharding van werken. De ui en. Op voorhand ontvette n oplossing bieden. af ed go k lij ee an. lem ■■ rede moet snel ga aatselijk prob ylaten) kunnen geeft soms pl gedragen producten (acr lakteafwerking rv pe op de s er du ht, meestal. Wat rkleurt door lic ans padoek ve ka ri Af P: O T LE mm ZIE /155/180/205 e: 80/105/130 www.w OOK: dt ee br m n m ee oodfor 80/205 26 met ■■ dikte: um.be 90/130/155/1 en 105 mm) een breedte: eedtes van 80 et m br j 65 bi HET WORDT e: cm kt di 60 ■■ ordt ook (vanaf 65 of 80 mm w tage van AANGEVOERD ■ lengte: 185 cm en langer , 52 , 40 n va e ■ een percen et een dikt ans padoek m breedtes van 15,5 cm (met er. ■■ Afrika ng de la en en ll ingevoerd in va met een lengte van 185 cm n 155 x 155, en ar in balken va ba jg ri rk 10 tot 14 cm), ve k soms oo ans padoek is 5 mm. ■■ Afrika 20 x 5 20 180 x 180 en
VATEN ■■ semiringporig of verspreidporig gerangschikt ■■ inhoudstof rode gom ■■ vatdiameter 100 – 300 µm ■■ minder dan 5 mm² STRALEN ■■ breedte: tot 25 µm ■■ aantal: 11 – 17 mm² ■■ etagebouw ■■ kleiner dan 0,5 mm © Royal Museum for Central Africa, Belgium
PARENCHYM ■■ paratracheaal ■■ aliform ■■ confluent ■■ unilateraal ■■ samenvloeiend tot tangentiale banden ■■ apotracheaal parenchym in tangentiale banden en marginaal parenchym
31
VOLG OOK op ! k o o b e c fa
Wie waren de
www.facebook.com/ HoutVasthoudenMag
winnaars van
de vorige weds trijd? à Matthijs de Groote, VTI Sint Paulus en Petru à Niels Bousse s Oostende, 6B maere, VTI Sint H -Lucas Menen, à Bart Lamm 6HT ens, VTI Warege m, 7 interieur à Siebe Seynha eve, VTI Sint-L ucas Menen, 5H à Michiel Ring T oot, Edugo Glor ieux Oostakker , 6BH-1 Proficiat aan de winnaars! Het vraag was: Az iatische boom juiste antwoord op de luizen. Het jui op de schiftings ste an vr de klas Prowoo aag was: 2931 leerlingen he twoord bben met d bezocht.