15
DE STANDAARD DINSDAG 5 SEPTEMBER 2017
© R n
estij
m lom
ld B
a hon
3
DE SMARTPHONE MOET BUITEN BLIJVEN.
Alle onderzoek is duidelijk: smartphones en tablets blokkeren, wanneer ze gebruikt worden in het laatste uur voor het slapengaan, het zo belangrijke ritme van slapen en waken. Volgens Jean Twenge, in haar nieuwe controversiële boek iGen, ver oorzaken ze een onrustwekkende ge neratiekloof. Jongeren die na 1995 geboren zijn, hebben problemen in hun welzijn, sociale interacties en hun wereldbeeld, betoogt ze. Voor noemd Australisch onderzoek wijt toenemende depressies en aanpas singsproblemen direct aan een slaap tekort, veroorzaakt door nachtelijk smartphonegebruik. Het EASIonder zoek wees op de negatieve impact van wit licht in de schermen en op de cognitieve en emotionele span ning van het smsverkeer. 85 procent van de bevraagde tieners neemt zijn gsm mee op de slaapkamer. Maar hoe pak je een vijftienjarige zijn smartphone af ? Lieve Swinnen wijst op het belang van goeie afspraken, na overleg. Lynette Vernon, die het Australische onderzoek begeleidde, gelooft in educatie van jongs af aan. ‘Als je hen op jonge leeftijd leert hun telefoon ’s avonds in een mand te leggen, en dat zelf ook doet, wordt dat snel een normale situatie.’ Moraal: leg uw tiener uit welke impact een smartphone heeft en probeer een manier te vinden om het nachtelijke gebruik helemaal te gen te gaan. Ga zo nodig samen naar een slaapcentrum.
4
NOG EVEN WANDELEN IN PLAATS VAN DIE LATE VOLLEYBALTRAINING.
Samengaand met het verminderde slapen, is er het andere gezondheids probleem van de Vlaamse jeugd: het tekort aan beweging. Maar de relatie is subtiel. Beweging is immers een goeie factor om de noodzakelijke slaapdruk op te bouwen, die ons ’s avonds lekker doet indommelen. Al leen mag je niet te laat gaan sporten, zegt slaapspecialist Elke De Valck: ‘Sport leidt tot een hogere lichaams temperatuur, terwijl je inslaapt door een lagere temperatuur. Wie dus een intense training in volleybal heeft tot 22 uur, zal zeker niet voor midder nacht inslapen en door het vroege uur van opstaan slaapschuld opbou wen. Wie om 20 uur stopt met trai nen, kan echter genieten van een overcompensatie en onweerstaanbaar inslapen om 23 uur of vroeger.’ Moraal: niet te laat intens sport doen als u ziet dat u daarvan wak ker ligt. Een avondwandeling is een prima alternatief.
5
FILMPJE KIJKEN, BOEKJE LEZEN? ZOLANG HET MAAR ONTSPANT.
In plaats van ’s avonds de smart media te gebruiken, leest u beter een boek, hoort u wel eens. Of kijkt u naar televisie, waarvan de lichtbron verder af staat en niet zo sterk in slaat op uw netvlies. Dat vereist nu ance. ‘Lezen kan een middel zijn om de gedachten af te leiden’, vindt slaapspecialist Johan Verbraecken. ‘Maar we adviseren om niet in bed te lezen vanuit slaaphygiënisch oog punt.’ ‘De essentie is dat je je moet ont spannen in het uur voor je gaat sla pen’, zegt Annelies Smolders. ‘Zappen en gamen zijn te prikkelend. Maar meekijken naar iets dat je vervelend vindt, zoals een praatshow over voet bal, ontspant evenmin. Een thriller die je op het puntje van je stoel houdt, of een spannend boek, zijn ook niet geschikt.’ Moraal: televisie en lezen vor men geen probleem, zolang ze er niet toe leiden dat je al piekerend, of bang, of onrustig gaat slapen. Dat effect is persoonlijk, maar ie dereen herkent het snel.