Hertz #4 Mayıs 2010

herkes için ğörsel miir ve ücretsiz ‘dada’ testi (bedava, valla!)

2010nisanpoetikhars.com serkanışıntasarladı, epsonbastı fotokopiciçoğalttı, okurokuyacak editoryal@poetikhars.comadresine e*postaatacak, belki bu dergi elinize geçtiğinde 13. sayfasına istediğiniz görsel şiiri ekleyerek, arkadaşlarınızla paylaşmanız önerilir.

gö rse l şii r kita bı içindekiler

4

münirYenigül ayşegültözeren deryavural serkanışın hugoball barışçetinkol limanmehmetcihat TDK *

* 13. sayfada yer alan bölüme kendi görsel şiirinizi ekleyerek dergiye katkıda bulunabilir, adınızı buraya yazarak da dergiyi tanıdıklarınıza, sevdiklerinize, konuyla ilgili gördüklerinize gönderebilirsiniz.

Hamiş: Önceki sayılarda Liman Mehmet Cihat’ın adı, şairin uyarılarına rağmen Liman MehmeTCihat olarak yazılmıştır. Editörün kafa karışıklığıdır, bu sayıda şairin istediği şekilde düzenlenmiş, “liman mehmetcihat” olarak yazılmıştır.

4

4 dört

neo...epik neo..lirik neo...klasik neo....gazel neo.loji neo..metafizik neo...faşist neo.......ustalık o ne !?

- görsel şiir

5

4 Liman Mehmetcihat beş

yapmam daha aşk şiiri

6

4 altı

Ayşegül Tözeren

sınır yine sınır

4 yedi

Derya Vural Barış Çetinkol’un katkıları ile..

7 herşey göründüğü gibi olabilir de

8

4 sekiz

derya vural

TDK’daki şiir tanımına ek

9

(I) a. Biçme işi: “Ekim biçim işlerini tamamıyla kadınlara bırakmışlardı.” -Ö. Seyfettin. (II) a. 1. Bir nesnenin dış çizgileri bakımından niteliği, dıştan görünüşü, şekil, eşkal: “İtalya elçiliği bugüne değin ilk biçimini korumuştur.” -S. Birsel. 2. Yakışık alan şekil, uygun şekil: “Söylediklerimden çok, söyleyiş biçimi etkili oluyor kalabalığın üstünde.” -A. İlhan. 3. Herhangi bir şeyin benzeri. 4. Sanat ve edebiyat eserlerinde dış görünüş, form. 5. Tarz: “İngiliz biçimi ceketler, sıcak iklimler için yapılmış kısa pantolonlar.” -F. R. Atay.

6. bl. Yazı ve simgelerin bilgisayarda kullanılmaya elverişli çerçevesi, düzeni, format. 7. bl. Disket vb.nin bilgisayarda kullanılabilir durumu. 8. ed. Şiirlerin kuruluş ve uyak düzenlerine göre olan dış görünüşü, şekil: Gazel, mesnevi, rubai, sone birer şiir biçimidir. -> Özdek ve -> içeriğin karşıtı. "Ne" olana karşıt olarak "nasıl" olan. Kaos durumunda, düzensiz ve belirlenmemiş olana karşılık sınırlanmış, düzenlenmiş olan. Bir nesnenin, biçim almamış özdeğinden, içeriğinden

4 dokuz

biçim nedir?

tdk arşivlerinden

pantolon yırtılmak üzere ama dada’yı kurduk şükür...

4 on

Tzara, Ball, Arp

1916

10

ben didiydim!

11

Ahmet Oktay: Ben, görsel şiir, deneysel şiir gibi başlıklar altında toplanmaya çalışılan yeni eğilimleri anlamaya ve değerlendirmeye çalışıyorum. Genç arkadaşların gereğinden fazla teorisyenleştiğini düşünüyorum. Deleuze'ü, Derrida'yı, Foucault'yu anmadan konuşan kimse yok. Felsefe diline çok fazla başvuruluyor ve bu yüzden, kuramsal metinlerin dilinin fazlaca sanallaştığına inanıyorum. Merdiven Şiir'deki yazımda, görsel ve deneysel şiir bağlamında söylenenlerin, en azından 80 yıl öncesinde Dada'cılann söylediklerini aşamadığını, tam da bu yüzden mükerrer olduklarını gösterdim. İddia sahibi olmak güzel şeydir elbet.

4 onbir

Ahmet Oktay

2010, Mühür Dergisi

12

yok abi, yok! herkes böyle denerse... tabi olmaz!

o yoruma eksi verirken iyiydi değil mi? ha iyiydi!

olm! ipe tırmanıcam ben, dada mada sıktı!

galiba dizimi kırdım ama çaktırmayayım laf ederler

kalksana lan üzerimden! kalk, kaaalllk!

ne güzel dizeli şiir yazıyordum, nerden geldim ya buraya ben

1971 - kalembaaçe sipor salonu

4 oniki

Poetikhars.com toplantısı

dada denemesi

13

4 onüç

bu sayfa sana ayrıldı. bu boşluğa kendi görsel / şiirini ekleyebilirsin.

14 Yüzyılların şiir birikiminden onlara kalan, yalnızca bir öykünme mi olamlıydı? Yeniye ve gelişmekte olana ilişkin hiçbir devinimin olduğunu söyleyemem doğrusu. Görsel şiir, somut şiir, yeni bir şey değil ki! Anlamak için Batı şiirini biraz kurcalamak yeterlidir. Resimse kavramsal bir olgu diye bakmak gerekir öyleyse.

Onu da ressamlara bırakalım isterseniz. Deneysel diyorsak bir deney bu denli uzun sürebilir mi? Buluş diyorsak bulunan bir şey yeniden yeniden bulunur mu? Dilin gerçeklikten bağımsız, kendi içinde, kendine yeten bir dizgesi olduğunu savlayan yapısalcılığın görsel dünyanın ruhuyla yeniden inşası sayılabilir görsel şiir.

Yukarıdaki okuma parçasında yazar ne demek istemiştir? a) dil keyfi bir şey değildir, dil dile değmeden dil öğrenilmez. b) görsel şiir, somut şiir yeni değildir, bakmak yeterlidir. c) resim sanatı bizde yoktur çünkü öyledir, değiştiremezsin. d) batı’ya baktığımızda rüzgar doğudan eserse, şiirin yenileşmesi gerekir. e) yapısalcılık, özünde iyi ama uygulamada kötü bir şeydir. f) görsel şiir yapanlar, batı’ya bakmalıdırlar. g) şiir dili, gerçeklikten koptuğu zaman ya görsel şiire ya dada’ya kaçar. ı) üç yanı şiirle kaplı ülkemizde, buluşla peynir gemisi yüzmez. j) dizeli şiirin salamurası, dil altı hapı ve yahnisi tadından yenmez. k) görsel şiir batı sanatının çöp tenekesinden yeni çıkmıştır. o) resim yapmakla şiir yazmakla bu işler olmaz, deney kısa sürer.

9) ressamlara bırakmamız gereken şeyler, üç tanedir. t) gemliğe doğru yürürken, şaşırma, toki konutlarını göreceksiniz.

4 ondört

okuma parçası

görsel şiir ne değildir?

15

4 onbeş

Liman MehmeTCihat

fazlasemik ilişkilerde görev dağılımı

16

4 onaltı

Derya Vural Barış Çetinkol’un katkıları ile..

birinci etabı geçen olmadı

deney neydi rıfkı?* denemek: Çin. es. tr. teng (denk, eş, öğüş)ten, teng-lemek, ten-er-mek/tengermek (denkleştirmek, birbirine denk durumuna getirmek, denk duruma getirmek, karşılaştırmak)ten denemek.

(Kök anlamı: iki nesneyi denk, eşit duruma getirmek, anlam genişlemesiyle: bir konuda, belli ölçülere göre karşılaştırmak, belli bir sonuca varabilmek için işlem yapmak) Teng: (olanak, kolaylık, dizi, sıra, denk, eş, eşit, Kaşgarlı'da)

18

4 onsekiz

*etimoloji sözlüğüne göre

türlerin kökeni

17 yazmak nedir abidin?* - Hamur açmak.

- Sofra hazırlamak, kurmak.

- Sermek, açmak, yaymak (halı, örtü, yatak vb. için).

- 1. Yarmak, çizmek (et ve balık için). 2. Bitki gövdelerini bıçak ile yarmak. 3. Ezip incelterek genişletmek (et için).

- Gelin yüzü süslemek.

- Saç taramak.

- Yaklaşma belirtir yardımcı eylemdir: Çamurdan ayağım zıyıptı düşe yazdım.

- Geçmek.

- Ayırmak.

- Büyü yapmak.

- Şorah üzerini muntazam aralıklarla keserek yağlarını sarkıtmak - < ET yazmak,: yazmak; açıp yaymak; muntazam aralıklarla yarıklar açmak; yaylamak || meyhtup yazmak || hamıri yazmak: hamuru yaymak || kebap yazmak: kebep yapılacak et parçasını enine uzununa bıçakla çizmek || dağ yazmak: yayla yaylamak - şaşmak, yanılmak; çözmek; yazmak - 1. Nakşetmek, resmetmek, süsleyip bezemek. 2. Yaymak, dağıtmak, açmak.

- 1. Şaşırıp yanılmak, hata etmek. 2. Hedefe sabet ettirmekte yanılmak.

4 onyedi

* TDK’ya göre ‘yazmak’

anlam

19

ayırmak üzere, onun dışını, dış çizgilerini, aynı zamanda iç yapısını, kuruluşunu, düzenini belirleyen. Biçim almamış özdeğe karşılık, belli bir düzene girmiş olan. // Özellikle bu anlamıyle felsefede (mantık, bilgi öğretisi, varlıkbilim, ahlak felsefesi, estetik, doğa ve tarih felsefesi) biçim kavramının önemli bir yeri vardır. Platon'da biçim, idea ile aynı anlamda kullanılır; genel olanı, değişmez olanı ve kendinden var olanı gösterir; bireysel ve değişen -> görüngülerin üstünde ve arkasında ilkörnek olarak bulunur. Aristoteles'te, her somut nesne, özdek ve biçimden kuruludur, başka deyişle, "Biçim kazanmış olan özdektir"; biçim, gerçeklik veren, gerçekleştiren etkendir (causa formalis), aynı zamanda oluş sürecinin ereğini belirler (causa finalis). Özdek, ancak biçim yüzünden gerçeklik kazanmış olan bir olabilirliktir. Bu düşünce ortaçağda özellikle skolastik dizgelerce benimsenmiştir. Aquinolu Thomas'a göre nesnenin özü ve varoluşu biçimden oluşur; ruh bedenin biçimidir; salt tinsel tözler ayrık biçimlerdir; Tanrı salt biçimdir.

4 ondokuz

biçim nedir?

tdk arşivlerinden

20

Yeniçağ felsefesi nesnel varlık öğretisinden ayrıldığı ölçüde biçim kavramının anlamı ve durumu da değişir.

Kant'ta görü biçimleri (uzay ve zaman) ve düşünce biçimleri (kategoriler) artık nesnel varlık bağıntıları olmaktan çıkarlar, bilgi ve deneyin, insan duyarlığında ye anlığında bulunan, zorunlu koşulları olurlar. Ethik'te: Max Scheler, Kant'ın biçimsel ahlak öğretisi (formalist ethik) ile hesaplaşarak ona karşı görüngübilim açısından temellendirdiği içeriksel değerler öğretisini geliştirmiştir. Estetik'te: 1. Bir estetik nesnenin duyularla algılanan görünüş biçimi. 2. İçerik ve özün karşıtı. Doğa felsefesinde: Organizmada birliği sağlayan ve biçimlendiren güç (yeti). Mantıkta: Usavurma özdek ve biçimden oluşur: terimler ve önermeler çıkarımın özdeğidir; terimler ve önermeler arasındaki bağlantı da biçimi. Biçim bakımından bir önerme olumlu ya da olumsuz, tümel ya da tikeldir. Bir tasımda önermeler arasındaki bağlantı, sonuç zorunlu olarak öncüllerden çıkacak biçimde kurulmuşsa, bu tasım biçim bakımından

4 yirmi

münir yenigül

metnin zihnimizde açtığı yahud kapattığı boşluklar text's open-close spaces 2

21 doğrudur. Öncül yanlışsa sonuç da yanlış olur, ama bu yanlış oluş çıkarımın kendisinin biçim bakımından doğru olmasını ortadan kaldırmaz. (Biçimsel -formelmantık.)

Dış görünüş; bir cismin yapısını ortaya koyan çevre çizgilerinin bütünlüğü. (Resim, Heykel, Mimarlık) 1. Resim, heykel ve mimarlıkta yapıtın yapı bakımından tüm kuruluşu. 2. Bir rengin, çevresi belirli durumu.Oluştuğu parçalar ve ilişkilerin toplamı ile açıklanamayan ve bunun üstünde bir bütünlüğü olan görünüm ya da yapı. Toplumsal olguların kurucu öğeleri arasındaki iç bağlantı, örgütleniş yöntemi ve etkileşme düzeni.

4 yirmibir

biçim nedir?

tdk arşivlerinden

22

dada testi hugo ball dada testini gururla sunar...

1. aşağıdakilerden hangisi fena halde dada kokar a) tahta at pisliği b) genel beğeniye atılan şamar c) "veresiye veren, peşin veren" tablosunu salona koymak d) koçtaş'a sırf klozet, pisuar görmek için gitmek 2. fransis picabia kimdir? a) şarlatan b) ahlaksız bir italyan d) 2+9+1 topladın, koy yanına 391, ne etti Picabia! c) dadasker 3. Evimizdeki dadacı eşyalar nelerdir? a) Subwoofer için örülmüş dantel kırlent b) vhs video kullanma kılavuzu c) herhangi bir çekmece d) ne olur, ne olmaz diye atmaya kıyamadığımız her bir halt

4 yirmiiki

dada testi

cabaret voltaire onaylı

23 4. Sizce aşağıdakilerin hangisi ya da hangileri bir dada filmine girebilir?

I. Ahmet Mekin'in yüzünün net olarak göründüğü "Kavanozdaki Adam" dizisinden bir sahne II. Uzaylı Zekiye'nin otopsisi III. Ömer Seyfettin'in bıyıkları IIII. Huzur'dan herhangi bir pasaj IIIII. Ahmet Haşim'in büstünün balyozla parçalanması IIIIII. "Sevmek Zamanı" filminin orjinal kopyasının törenle yakılması 5. Türkiye'de dada'nın gelişmesinde en büyük engel aşağıdakilerden hangisidir? a) talim terbiye kurulunun kuruluş dakikası b) kuantum mekaniği dersleri c) descartes'in bıyıkları d) mahmut esat bozkurt'un soyadı e) nazarboncuğu piyasası 6. Gizli bir dadacı, nasıl anlaşılabilir? a) ateşe doğru 170 derece ile tutulduğunda çıkan kıvılcımlardan b) otobüs biletlerini yemesinden c) dada, dada, dada diye üç kez fırşklamasından d) para nedir bilememesinden e) çileği tuza banarak yemesinden 7. Sistematik bir dada eğitimi için; a) tumturak sayısının artırılması c) dvorlenj miktarının üçten beşe çıkarılması e) en pis yerinde bir kavganın zilin çalması g) öpüştans değerlerinin artırılması u) jippukstrak maddesinin serbest bırakılması i) zıbının yasaklanması gereklidir.

4 yirmiüç

dada testi

cabaret voltaire onaylı

www.poetikhars.com

bizeyazın

editoryal@poetikhars.com görsel şiir, kolaj, montaj, tasarım, tipografi, somut şiir, saçma, acayip, harf, hurufat, malumat, reklam, barkod, okuma, algı, söz, yazı, resim, katman, üstüste bindirme, yığma, asamblaj, aerografi, baskı, hazır yapıt.