Oh!1

Magazine MAY-JUNE ASEAN Coffee

A window into Laos and a door to the world

Mae Hong Song Travelguide www.ohmag.la YOUR PERSONAL COPY | May-June 2015 | Edition 1

www.ohmag.la

9kd;k]tlko3vh /

2

Publisher’s Note

ສະບາຍດີທ່ານຜູ້ອ່ານທັງຫຼາຍ Publisher’s Note

ນອກຈາກສອງເຫດການໃຫ່ຍອັນປະຫວັດສາດຂອງຊາດແລ້ວ ພວກເຮົາຍັງເຫັນວ່າເຫດ ການທີ່ສຳຄັນໃນປີ 2015 ນີ້, ໜຶ່ງຄືການທີ່ປະເທດລາວຈະກ້າວເຂົ້າສູ່ປະຊາຄົມເສດ ຖະກິດອາຊຽນ ແລະ ອີກເຫດການນື່ງຂອງພວກເຮົາກໍຄືການເປີດໂຕວາລະສານ ໂອ້, ວາລະສານ ທ່ອງທ່ຽວ ແລະ ວັດທະນະທຳໃນເຂດອາຊີຕາເວັນອອກສຽ່ງໃຕ້ ທີ່ຈະອັດແໜ້ນດ້ວຍຄຸນນະພາບທັງເນື້ອຫາ ແລະ ຮູບພາບ ພ້ອມກັບກີດຈະກຳດີດີ ຫລາຍຢ່າງ ຜ່ານທີມງານອິນສະໄໜທີ່ມີປະສົ​ົບການ ໃນສະໂລແກນ ປະຕູສູ່ລາວ ປະຕູສູ່ໂລກພາຍນອກ ເຊີ່ງຈະຜະລິດເປັນລາຍສອງເດືອນ! ຈົ່ງເຊື່ອເຖີດວ່າ ຄຳເວົ້າຈະສວຍງາມເທົ່າໃດແຕ່ກໍ່ບໍ່ເທົ່າການ ກະທຳ, ພຽງແຕ່ຄຳ ເວົ້າບໍ່ສາມາດປ່ຽນໂລກໄດ້. ຄຳເວົ້ານີ້ແມ່ນຖືກຕ້ອງທີ່ສຸດ ແລະ ມັນກໍເປັນຈັ່ງຊັ້ນ ແທ້. ພວກເຮົາຫວັງຢ່າງຍິ່ງວ່າ ວາລະສານໂອ້ ສະບັບນີ້ຈະ ສາມາດຖ່າຍທອດ ແລະ ຈຸດປະ ກາຍໄຟໃນໂຕຂອງທ່ານໃຫ້ຮ້ອນແຮງສ້າງເລືອດໃຫ້ສູບສີດໃນການອອກຈາກກອບທີ່ ທ່ານມີເພື່ອຄົ້ນຫາປະສົບການໃຫມ່ “ສິບປາກເວົ້າບໍ່ ເທົ່າຕາເຫັນ”. ຂ້າພະເຈົ້າເຊື່ອສະເໝີວ່າການເດີນທາງຈະຍ້ອນສາເຫດໃດກໍສາມາດເພີ່ມປະສົບການ ໃຫ້ທ່ານເລັ່ງເຫັນຄວາມຄິດແປດດ້ານໃນການໃຊ້ຊີວິດ, ທ່ານຄວນອອກເດີນທາງ ໃນແບບສ່ວນຕົວຂອງທ່ານ, ທ່ານຈະເຫັນໃນສິ່ງທີ່ຜູ້ອື່ນບໍ່ເຫັນ. ດັ່ງນັ້ນວາລະສານ ໂອ້ ຂໍເປັນແຮງໃຈໃຫ້ທຸກທ່ານໂດຍສະເພາະເພດຍິງທີ່ຕ້ອງການອອກເດີນທາງທ່ອງ ທ່ຽວເພື່ອຊອກຮູ້ປະສົບການ...ເພາະຊີວິດຄືການເດີນທາງ. ດັ່ງນັ້ນ ໃນສະບັບນີ້ພວກເຮົາຂໍເປີດຄໍລ້ຳໃໝ່ໃຫ້ນັກເດີນທາງ ຫຼື ນັກທ່ອງທ່ຽວສາມາດແບ່ງ ປັນປະສົບການຜ່ານວາລະສານ, ເວທີນັກເດີນທາງມີໄວ້ໃຫ້ທ່ານແລ້ວ. ຂໍໃຫ້ທຸກທ່ານຈົ່ງມີແຕ່ຄວາມສຸກສົມຫວັງ ທີມງານວາລະສານ ໂອ້

Two major events are taking place in Laos this year: first, integration into the ASEAN Economic Community (AEC); and second, the launch of Oh!, the country’s first and only travel and culture magazine with a Southeast Asian scope!

As Laos opens up to Southeast Asia, insmai Creative Communications and an experienced multilingual and multinational team will bring you, bimonthly, content from around the region and sometimes beyond. Our mission is to be a window into Laos and a door to the world.

Oh! readers will find that there is more to Laos than just monks, temples and maybe, Beerlao. Both in this country, and outside, we’ll take you away from the clichés. We have assembled a team of contributors who know and feel the region.

Aside from travel and culture, Oh! plans to gradually cover social and other issues, promote the small entrepreneur and champion the environment. Our interactive pages will bring you competitions, quizzes and opinions.

Oh! be prepared to be surprised.

I6[xqdpqfoE9kd-k;[hko .oc0;'zqj'lk]u 4jkprk[3fp vk]u ;ymyg7goao Cover: Drops of Saltwater Phongsaly Province

By Ari Vitikaenen

All material appearing in Oh! Magazine is under copyright and all rights are reserved. No part of this publication may be reproduced without permission of the copyright holder. All articles and photographs published herein are created by the authors and photographers at their own discretion and do not necessarily represent the view of the publisher of the magazine. If you wish to reproduce any article or photograph, in part or in full, please contact us (info@ohmag.la) for the necessary permission. However, Oh! Magazine holds no responsibility, or liability, arising out of the publication of such articles and photographs.

30 dkg2vk-Po

ASEAN Coffee

24 !)WW37h'ry-ufc,jIjv'lvo 20 22

75oxt3spfg7nvs,kdoE,ao

co;7ufc[[3vh

48 dyf9tdemhk.sh]v' 48

lts;aogmu'fyo

53

18 3I'cI,mujfumul5f.o]k; 42 47

g]nv'g]qjk0v'oadgfuomk' dkolhk'[hkoradfyo|P;

grufgruoda[c0;'7e,j;o

56

l5fpvfxkpmk'da[vk-Po

13 z6h-totg]uf.odkoxtd;f

EXECUTIVE ADVISERS: Mr. Chanthy Deuansavanh Mr. Somsanouk Mixay Mr. Michael Malone Editor-in-Chief: Mr. Soukhee Norasilp Publisher: Ms. Phitsamai Chanthaboury Lao Proof editor: Mr. Somsouk Souksavath English Editor: Mr. Percy Aaron TRIP adviser: Mr. Inthy Deuansavanh DESIGN and Layout adviser: Ms. Rebekka Lea Larsen Layout Support Mr. Paxa Sengdeuan transLation: Ms. Viengdalat Somphet Mr. Kahane Soutthavilay Photo journalists Mr. Fabien Vuillerey, Fabworld Mr. Pongpat Sensouphone Ms. Joy Mahinay Sales & Marketing Ms. Viengvilay Manoham Administrative support Mr. Inphom Deuansavanh AccountS-Finance: Ms. Khounkham Chanthaboury produced & Published by: insmai Creative Communication Tel/Fax: +856-21 223 590 Mobile: +856-20 22464321 info@ohmag.la | www.ohmag.la www.insmai.com

20 Made in Laos 24Mae Hong Son Loop

30ASEAN Coffee

20 18

42 47

Made in laos publisher’s choice

48 Travelguide 48 savannaket

eco bungalow - adobe abode traveler tales

53 Khammounane

56 asean destinations

13 WINNER: Readers photo contest

mu,3vh /

8

Oh! People

People

4

3

5

2

6

8

1

7

ສຸຂີ ນໍລະສິນ, ບັນນາທິການ

1

soukhee norasilp, editor-in-chief

2

Rebekka Lea Larsen, executive adviser

3

NiCo hertweek, photographer

7

4

percy Aaron, english editor

ເພີຊີ ອາຣອນ, ບັນນາທິການພາສາອັງກິດ

8

ຣີເບກ້າ ແລ ລາເຊັນ, ທີປືກການບໍລິຫານເນື້ອໃນ ນິໂຄ ຫາດວີກ, ຊ່າງພາບ

5 6

ລູ ແສງສຸພອນ, ຊ່າງພາບ

lou sensouphone, photographer

ພິດສະໄໜ ຈັນທະບູລີ, ຜູ້ອຳນວຍການ

phitsamai chanthaboury, Publisher, Direcotor

ຟາບ່ຽງ ວູລີຣີ, ນັກຂ່າວ ແລະ ຊ່າງພາບ

Fabien Vuillerey, photojournalist

ຈອຍ ມາຫິນາ, ນັກຂ່າວ ແລະ ຊ່າງພາບ joy mahinay, photojournalist

Contributors / oadgfuomk'

9

Contributors

Melody Kemp

Fabien Vuillerey (Fabworld)

Tony Deary

ເມໂລດີ ແຄມ, ນັກຂຽນໜັງສືກ່ຽວກັບສຸຂະ ພາບ, ອາຫານ ແລະ ສິ່ງແວດລ້ອມຊື່ງ ປື້ມຫຼາຍຫົວໄດ້ຕີພິມ ສິ່ງພິມສາກົນ. ມັກ ການຖ່າຍຮູບ ແລະ ການປຸງແຕ່ງອາຫານກໍ ຍັງແຊບ.

ຟາບ່ຽງ ວູລີຣ, ນັກຂ່າວ ແລະ ຊ່າງພາບ ຜູ້ຫລົງໄຫລໃນການເດີນທາງດ້ວຍລົດຈັກ ເດີນທາງມາແລ້ວ 15 ປີກັບ 15 ທະວີບ ລາວເວົ້າວ່າເບີ່ງໄດ້ຈາກຊົງຜົມ.

ໂທນີ ເດຍລີ ແມ່ນຊ່າງຖ່າຍຮູບ ອິດສະ ຫລະຜູ້ ທີ່ ໄ ດ້ ເ ຮັ ດ ວຽກໃນທົ່ ວ ອາຊີ ເ ວັ ນ ອອກສ່ຽງໃຕ້. ຜົນງານຂອງລາວປັດຈຸບັນ ມີການວາງສະແດງໃນ ຮ້ານອາຫານ525, ແຂວງຫລວງພະບາງ.

Melody has written on health, food and the environment for various international publications. She is also a keen photographer and a great cook.

Fabien is a photojournalist who has spent the last 15 years travelling on 15 continents. He has had some hair-raising experiences on his motorbike.

Tony is freelance photographer who has worked throughout Southeast Asia. Some of his works are currently on exhibition in 525 Bar & Lounge, Luang Prabang.

Kathy Eow

Rachna Sachasinh

Joy Mahinay

ເຄທີ ອຽວ, ແມ່ນຜູ້ຈັດການໂຄງການພັດ ທະນາວຽກງານຂອງບໍ ລິ ສັ ດ ທ່ ອ ງທ່ ຽ ວໄທ ເກີເທວ ທີ່ແຂວງຫລວງພະບາງ .

ຣັດຈະນາ ສະຈາສິນ, ແມ່ນມີຄວາມສົນໃຈ ໃນເລື່ອງວັດທະນະທໍາ ແລະ ສາມາດເວົ້າ ໄດ້ຫລາຍພາສາ, ເປັນທັງໃກ້ອິດສະຫລະ ໃນເຂດອາຊີເວັນອອກສ່ຽງ.

ຈ່ອຍ ມາຣິນາ, ນັກຂ່າວ ແລະ ຊ່າງພາບ ສາວຟິລິບປິນທີ່ມັກການເດີນທາງ ຊອກຮູ້ ແລະ ຫາປະສົບການໃຫ່ມໆ ເພື່ອເຮັດຟັນ ຕົນເອງໃຫ້ເປັນຈີງຜ່ານປື້ມບັນທຶກ ແລະ ກ່ອງຖ່າຍຮູບຂອງລາວ.

Kathy is Program Manager for Luang Prabang-based Travel Trail/Fair Trek.

Rachna, multicultural and multilingual, is a freelance journalist who has covered Southeast Asia extensively.

With her camera and notebook, Joy dreams of telling people that the world is too beautiful to be left unexplored.

gmfltdko / SEAscape

10

;aomeokps^;' dex6g9p

(ວັນພຣະຣາຊາພິທີແຮກນາຫຼວງ) 6 ເພຶດສະພາ 2015 ເປັນງານໜຶ່ງທີ່ບໍ່ຄວນພາດຫາກທ່ານວາງແຜນ ທ່ຽວກໍາປູເຈຍໃນເດືອນພຶດສະພານີ້ ງານຈະຈັດ ຂຶ້ ນ ຢູ່ ໜ້ າ ຫໍ ພິ ພິ ທ ະພັ ນ ແຫ່ ງ ຊາດເຊິ່ ງ ໄດ້ ທູ ນ ພະເຈົ້າຊີວິດເປັນຜູ້ເຂົ້າຮ່ວມຫຼັກເພື່ອເຮັດພິທີ ທໍານາຍລະດູການການປູກເຂົ້າຂອງລະດູຕໍ່ໄປ ໂດຍນໍ າ ເຄື່ ອ ງອາຫານຫຼ າ ຍຢ່ າ ງໃຫ້ ງົ ວ ຫຼ ວ ງ ເລືອກແລ້ວໝໍຫຼວງປະຈໍາວັງຈະເປັນຜູ້ແປຄວາມ ໝາຍຕາມສິ່ງທີ່ງົວໄດ້ເລືອກກິນ.

Royal Ploughing Day, Cambodia 6 May 2015 The king plays a key role in a ceremony held in front of the National Museum which depicts activities in the process of growing rice. An ox is given a selection of food and drink and royal soothsayers interpret what the animal has eaten.

gmfltdko[5o[A'w2, ]k; 1 - 31 ພຶດສະພາ 2015 ການສະເຫຼີ ມ ສະຫຼ ອ ງບຸ ນ ແຫ່ ງ ພິ ທີ ກ ານຂໍ ຝົ ນ ນີ້ ແ ມ່ ນ ຈັ ດ ຂຶ້ ນ ທີ່ ວັ ດ ໃນຕອນເຊົ້າ ແລະ ຕອນສວາຍປະຊາຊົນຈະຮວມໂຕກັນແຫ່ບັ້ງໄຟ ກ່ອນທີ່ຈະຈູດຂຶ້ນສູ່ທ້ອງຟ້າ.

Boun Bang Fai (Rocket Festival), Laos 1 – 31 May 2015 This festival is a call for rain and a celebration of fertility.

In the mornings ceremonies are performed in the temples, while in the afternoons people gather on the outskirts of towns and villages, to launch their rockets with much revelry. Men, disguised as women, perform vaudeville acts to provoke the gods, hoping that divine retribution will come in the form of thunderstorms and rain.

gmfltdkodkw;fkpad g,nv'lk]t;adF ,kg]g-p

Gawai Dayak Festival, Sarawak Malaysia ເດືອນມິຖຸນາ 2015 ເມື່ອແປຕາມພາສາທ້ອງຖິ່ນຄໍາວ່າ ກາໄວ ໝາຍ

ເຖິງເທດສະການ ແລະ ຄໍາວ່າດາຍັກໝາຍເຖິງ ຊື່ຊົນເຜົ່າໜຶ່ງຂອງເມືອງສາລະວັກ. ໃນເວລາ ງານນີ້ ສ່ ວ ນຫຼ າ ຍແລ້ ວ ຈະມີ ທັ ງ ການເຕົ້ າ ໂຮມ ກັນຂອງຄອບຄົວ ທັງເປັນເວລາທີ່ມີການຈັດ ງານດອງຢ່າງບໍ່ຂາດສາຍອີກດ້ວຍ.

June 2015 Gawai means a ritual or festival, while Dayak is the name for the ethnic groups of Sarawak. During this important time, families get together for celebrations which last a couple of days. Weddings often take place as it’s one of the few times in the year that the community is at home in their ancestral longhouse dwellings.

gmfltdkocsj7;kp g,nv'r6]y]aoF 2u]yxyo

Pulilan Carabao Festival, Philippines 14-15 ພຶດສະພາ 2015 ເພື່ ອ ເປັ ນ ການສະເຫຼີ ມ ສະຫຼ ອ ງໃຫ້ ແ ກ່ ຊາວນາລວມທັງສັດລ້ຽງໂຕຄວາຍນໍ້າ ຫຼື ຄວາຍຄາລາບາວ ທີ່ເປັນສັດຄຽງບ່າຄຽງ ໄລ່ໃຫ້ແກ່ການປູກຝັງ ແລະ ຜົນຜະລິດ ຄວາຍຈະຖືກຕົກແຕ່ງຢ່າງສວຍງາມກ່ອນ ທີ່ຈະເຂົ້າຮ່ວມງານແຫ່ສູ່ສາຍຕາຂອງນັກ ທ່ອງທ່ຽວ ແລະ ນັກຊື້ທັງຫຼາຍ.

14-15 May 2015 A festival dedicated to the farmer’s best friend- the carabaos or water buffalos. These majestic beasts are washed, groomed and even massaged. After being dressed colorfully, they are paraded, often to catch the eye of potential buyers.

gmfltdko g,nv'gma'dkokoF [k]uF vyo3fgog-p

Usaba Sambah Tenganan, Bali ພຶດສະພາ ຫາ ຕົ້ນເດືອນມີນາ ງານທີ່ຄຶກຄື້ນນີ້ຈະຈັດຂຶ້ນໃນແຖບໝູ່ບ້ານ ເກົ່າຂອງ ເມືອງ ບາລີ ເຊິ່ງຊາຍໂສດຈະປະ ລອງການຕໍ່ສູ້ກັນຢ່າງດຸເດືອດໃນແບບພື້ນ ເມືອງກັນ ເພື່ອຫວັງສ້າງຄວາມປະທັບໃຈ ໃຫ້ ແ ກ່ ຍິ ງ ສາວໂສດທີ່ ຈ ະນັ່ ງ ແນມເບ່ີ ງ ການຕໍ່ສູ້ກັນ.

May /June first week A month-long festival observed by the residents of Bali Aga Village.

Young bachelors impress girls by wielding thorny pandanu branches on opponents while the unmarried girls are twirled around on a wooden foot-powered ferris wheel, watching their suitors battle it out.

'kogmfltdko37,w2 svpvkoF s;Pfok,

0kpg7njv's^5f]k7k

Welcome Shophaholics

2 ແລະ 31 ພຶດສະພາ 2015

ພຶດສະພາ ຫາ ກໍລະກົດ

May to July 2015 Stretch your dollar at the Great Singapore Sale, the big event for bargain-hunting locals and tourists alike.

Known to Singaporeans as the GSS, this annual sale season is a true opportunity for shopaholics worth their wallets.

Hoi An Lantern Festival, Vietnam ຖ້າທ່ານມີໂອກາດຢາມຫວຽດນາມໃນເວ ລານີ້ຢ່າພາດຄວາມອະລັງການຂອງງານ ເທດສະການໂຄມໄຟເພາະຈະມີການມອດ ໄຟຕາມຖະໜົນຫົນທາງ ແລະ ໃນຫຼາຍ ແຫ່ງຂອງເມືອງເພື່ອສະຫຼອງວັນດັ່ງກ່າວ.

2 and 31 May 2015 Don’t miss this if you’re in Vietnam.

On these festive nights, electric lights are switched off and all motorized vehicles are prohibited. Lanterns light up the old city and many traditional activities are performed.

ly'dt3x

ກຽມກະເປ໋ົາເງິນຂອງທ່ານໃຫ້ພ້ອມເພາະ ງານນີ້ທັງຄົນທ້ອງຖິ່ນ ແລະ ຕ່າງປະເທດ ຕ່າງກໍ່ໃຫ້ຄວາມສົນໃຈເພາະນີ້ເປັນງານ ຂາຍເຄື່ອງຫຼຸດລາຄາທີ່ໃຫ່ຍທີ່ສຸດໃນສິງ ກະໂປຜູ້ ໃ ດມັ ກ ຊື້ ເ ຄື່ ອ ງດີ ລ າຄາຖື ກ ແນ່ ນອນວ່າງານນີ້ບໍ່ຜິດຫວັງ.

gmfltdko / SEAscape

12

;ao-kf2u]y[xyoF 2u]y[xyo

Independence Day, Philippines

12 ມິຖຸນາ 2015 ວັນແຫ່ງຄວາມຊົງຈໍາການລະນຶກເຖິງການປະ ກາດເອກະລາດ ແລະ ເປັນເຈົ້າຕົນເອງອອກ ຈາກສະເປນ ທຸກຫົນແຫ່ງຂອງປະເທດຈະຟົດ ຟື້ນດ້ວຍການສະເຫຼີມສະຫຼອງມີລາຍການທີ່ໜ້າ ຈັບຕາມອງແມ່ນການເດີນສວນສະໜາມຂອງທັງ ທະຫານ ແລະ ຕໍາຫຼວດຜ່ານຕົວເມືອງມະນີລາ ຕາມດ້ວຍການຍິງປືນຂຶ້ນຟ້າອີກ 21 ນັດ.

12 June 2015

gmfltdko'koc0j'gInv,a'

Dragon Boat Festival, Singapore

To commemorate independence from Spain, parades are held nationwide. The main highlight is the police and military march past in Manila followed by a 21gun salute.

7voglufly]txyo]tfa[3]d

Katy Perry [k'dvdF xtgmfwm 14 ພຶດສະພາ 2015 ຢ່ າ ພາດກັ ບ ການອອກໂຕທົ ວ ການສະແດງກັ ບ ຄອນເສີ ດ ຂອງ ອະລະບັມໃໝ່ Kate’s PRISM ທີ່ຕິດອັນດັບໜື່ງໃນ 100 ເພງດັງ. ເຊີ່ ງ ລະຫວ່ າ ງເດື ອ ນພຶ ດ ສະພາຈະມີ ກ ານສະແດງໃນສີ່ ປ ະເທດ ຟິລິປິນ, ອິນໂດເນເຊຍ, ສີງກະໂປ ແລະ ປະເທດໄທ

Katy Perry Concert, Asia 14 May 2015 A music tour in support of Kate’s PRISM album which made its debut at number one on the Billboard Hot 100 Chart.

dvoF ly'dt3x

20 June 2015 20 ມິຖຸນາ 2015 ຢ່າພາດກັບຈັ່ງຫວະສຽງກອງ ແລະອາຫານຈານ Drumbeats and delicious dumplings are ເດັດຂອງເມືອງສິງກະໂປໄປພ້ອມກັບການແຂ່ງ the exciting ingredients that make the Draເຮືອມັງກອນທີ່ສະດຸດຕາ ແລະ ບໍ່ຄືໃຜນີ້ gon Boat Festival a sizzler of a festival.

ph o ot co nt t es

z6h-totg]uf xtd;fI6[rk[ lt[a[muj

Winner Photo Contest

ອາລິ ວິທິເຄເນັນ

Ari Vitikaenen

ແຂວງຜົ່ງສາລີ

Drops of Saltwater, Phongsaly Province

ຍົດນຳ້ຈາກສະຫວັນ

ກະຕິກາງ່າຍໆ ພາບທີ່ສົ່ງເຂົ້າມາຕ້ອງແມ່ນພາບທີ່ດີເລີດ

ກ່ຽວກັບການທ່ອງທ່ຽວທີ່ສາມາດເຮັດໃຫ້ຮູ້ສືກ Oh! ກັບມັນໄດ້

ຄວາມລະອຽດຂອງພາບ (150 dpi ຫລື 5MB ຂຶ້ນໄປ)

ສົ່ງມາທີ່ photocontest@ohmag.la

ຮູບທຸກໃບແມ່ນຊັບສິນຂອງຜູ້ແຂ່ງຂັນ

ຜູ້ຊະນະເລີດຈະໄດ້ຈັດພິມໃນ Oh! Magazine

ແລະ ທີ່ພັກສອງຄືນທີ່ໂຮງແຮມທີ່ດີທີ່ສຸດທີ່ທ່ານເລືອກໄດ້

Competition guidelines Photographs should be: Theme - awesome travel photos which make us go Oh! High Resolution (150 dpi - 5MB or above) Submit to photocontest@ohmag.la Exclusive property of the entrant Winning entry will be printed in two-page spread in Oh! Magazine & vouchers for 2 nights in a luxury hotel in Laos

*ທ່ານສາມາດສົ່ງຮູບມາໄດ້ຫລັງອ່ານຈົບ, ປິດຮັບການປະກວດໃນທຸກທ້າຍເດືອນຄູ່ (20 ມີຖຸນາ), ຜູ້ຊະນະເລີດຈະປະກາດໃນຕົ້ນເດືອນຕໍ່ໄປ ແລະ ການປະກວດຄັ້ງຕໍ່ໄປກໍ່ເລີ່ມຕົ້ນອີກ

*Submission starts now, ends on 20th June, 2015. Winner will be announced in early July. Watch out for the next competition!

www.ohmag.la/photocontest FB: ohlaosmagazine

Ihkovkskogxuf.sjj, / New

14

Openings

Ihkovksko0v[.9gfu @ g,nv'mjkc0d

Khop Chai Deu 2, Thakhek town

ເປີ ດ ເປັ ນ ທາງການແລ້ ວ ສຳລັ ບ ຮ້ າ ນອາຫານ ຂອບໃຈເດີສາຂາສອງທີ່ເມືອງທ່າແຂກໃນຕົ້ນ ເດື ອ ນເມສາທີ ່ ຜ ່ າ ນມາ, ເຊີ ່ ງ ຮ້ າ ນອາຫານ ແມ່ນຕັ້ງຢູ່ໃຈກາງຂອງເມືອງທ່າແຂກ ຊ້າຍສວຍ ກັ ບ ສ ວ ນ ນ ຳ້ ເ ພີ່ ມ ຄ ວ າ ມ ມີ ສີ ສັ ນ້ ຕົ ວ ເ ມື ອ ງ ທ່າແຂກ ໃຫ້ມີຄວາມພິເສດຫຍີ່ງຂຶ້ນ. ໂດຍພາຍ ໃນແມ່ນການຕົບແຕ່ງຢ່າງງົດງາມ ແລະ ການ ອອກແບບທີ່ລົງຕົວ ພ້ອມກັບເມນູທີ່ຫລາກຫລາຍ ທັງອາຫານລາວ, ໄທ, ອາຫານຢູໂລບ ພ້ອມນີ້ ເພີ່ນຍັງກະລັງຕີວ່າຄຸນນະພາບ ແລະ ການບໍລິ ການໃຫ້ມີມາດຕະຖານເຊັ່ນຢູ່ນະຄອນຫລວງ.

Leading Vientiane restaurant, Khopchaideu, opened a second establishment in April 2015. Housed in an old French colonial building, its two floors bring some much needed colour to the centre of town.

Enjoy some Lao specialties, as well as Thai and European food, in surroundings that are tasteful and elegant.

Anou Road, 0001 Thakhek, T: 051 251237 www.facebook.com/InthiraThakhek

Ihko;kpg]u-eg,upu ot7vos];' ຮ້ານເຫຼົ້າວາຍເປີດໃຫ່ມ, ໃນມູມຖະໜົນເຈົ້າອານຸຕັດກັບຖະໜົນ ເສດຖາທິລາດ, ວາຍທີ່ນຳເຂົ້າແມ່ນມາຈາກຫລາຍບ່ອນໃນໂລກ ເພິດເພີນກັບບັນຍາກາດທີ່ເປັນກັນເອງ ໃຫ້ທ່ານໄດ້ຈິບວາຍເຢັນ ຮັບຮອງວ່າບໍ່ເຮັດໃຫ້ທ່ານພິດຫວັງ

Le Sommelier, Vientiane This newly opened wine bar, on the corner of Chao Anou and Setthatirath, offers an extensive wine list from around the world. Enjoy your glass of wine, alfresco, as you watch the world go by.

Ban Hisok, Chanthabouly District, Vientiane, Laos T 030 51 66 333 www.facebook.com/lesommeliervtelaos

Ikoot7vodkg2 g,nv'9exklad h

Nakorn Cafe, Champassak town

ຖ້ າ ທ່ າ ນໄດ້ ມີ ໂ ອກາດໄປຢ້ ຽ ມເມື ອ ງຈຳປາ ສັກ, ພວກເຮົາແນະນຳທ່ານໄປທົດລອງຊິມກາ ເຟຮ້ານນະຄອນທີ່ມີຈຸດຕັ້ງຮ້ານທີ່ໂດດເດັ່ນລຽບ ແຄມແມ່ນຳ້ຂອງ ທີ່ເສີບອາຫານສົດໃຫ່ມ ແລະ ກາເຟລົດຊາດດີ ທີ່ຈະເຮັດໃຫ້ທ່ານໄດ້ຜ່ອນຄາຍ ແລະ ຊົມທິວທັດຈາກລຽບຝັ່ງແມ່ນຳ້ຂອງ.

An exceptional setting on the banks of the Mekong, close to Wat Nakorn. In a relaxing atmosphere with gorgeous views try the fresh and delicious dishes One and her husband Jacques, prepare for you. Espresso for sunrise and wine for sunset. What else ?

Briefly / 0jk;gfajog0Ao.shfaj'

17

ລານິດເລັ່ງຍົກລະດັບຮ້ານອາຫານ ໃນຫລວງພະບາງ ສະຖາບັນການທ່ອງທ່ຽວ ແລະໂຮງແຮມແຫ່ງຊາດ (LANITH) ໄດ້ຈັດງານສໍາມະນາກ່ຽວກັບການໂຄສະນາການ ອາຫານ ແລະ ຄວາມສະອາດຂຶ້ນເຖິງສອງຄັ້ງເຊິ່ງແຕ່ລະ ຄັ້ງກວມເອົາເວລາເຖິງຫ້າມື້ ພາຍໃນງານມີທັງໂຮງແຮມ ແລະ ຮ້ານອາຫານຊື່ດັງຂອງແຂວງຫຼວງພະບາງຫຼາຍ ກ່ວາ 15 ແຫ່ງທີ່ສົນໃຈເຂົ້າຮ່ວມ.

Raising Hospitality Standards Lao National Institute of Tourism and Hospitality (LANITH) conducted two five-day workshops on food production and workplace safety and hygiene. Held towards the end of March, they were well attended by more than 15 of Luang Prabang’s top hotels and restaurants.

ລົດຖີບທັນສະໄໜ ເປີດແລ້ວທີ່ບາງກອກ, ປະເທດໄທກັບການບໍລິການນໍາ ໃຊ້ລົດຖີບທີ່ທັນສະໄໝ ໂດຍຄວາມຄິດສ້າງສັນນີ້ນໍາສະ ເໜີຈາກ Smart Bike Service ທີ່ ຫຼາຍໆປະເທດ ໃນ ເອີ ຣົ ບ ກໍ່ ນໍ າ ໃຊ້ ລ ະບົ ບ ຄ້ າ ຍໆກັ ນ ນີ້ ອ າດຈະເປັ ນ ວິ ວັ ດ ທະນາການຂອງການເດີນທາງໃນຕົວເມືອງບາງກອກທີ່ ນັບມື້ຍີ່ງມີບັນຫາລົດຕິດຫຼາຍຂຶ້ນ.

Ride Smart

Self-service bicycles, similar to that in various European cities are up and rolling in Bangkok.

Brought to you by Smart Bike Service this might be the ideal way to beat the wall-to-wall traffic jams the Thai capital is notorious for.

For more info: www.punpunbikeshare.com

ການຄ້າສັດປ່າທີ່ຜິດກົດໝາຍ ອົງການກວດສອບສະພາບແວດລ້ອມ ຫຼື The Environmental Investigation Agency ໄດ້ເປີດ ເຜີຍວິດີໂອການຄ້າ ສັດປ່າທີ່ຜິດກົດໝາຍຢູ່ທາງພາກ ເໜືອຂອງລາວໃນລາຍ ການອາຫານທີ່ຕັ້ງໃກ້ກັບເຂດ

ເກີດເຫດປະທ້ວງຍ້ອນແຜນການ ຕັດຕົ້ນໄມ້

Laos in the dock. Again?

ເກີດການປະທ້ວງທົ່ວເມືອງຂຶ້ນທີ່ເມືອງຮ່າໂນ່ຍຍ້ອນປະ ຊາຊົນບໍ່ພໍໃຈກັບແຜນການປັບປຸງເມືອງທີ່ມີແຜນຕັດຕົ້ນ ໄມ້ຫຼາຍກ່ວາພັນຕົ້ນ, ຫົວໜ້າຄະນະກໍາມະການເມືອງຮ່າ ໂນ່ຍຈຶ່ງປະກາດຢຸດແຜນການດັ່ງກ່າວ.

ເສດຖະກິດພິເສດສາມຫຼ່ຽມຄໍາແຂວງບໍ່ແກ້ວພົບມີຊີ້ນ ເສືອ, ຕີນໝີ ແລະ ສ່ວນ ອື່ນໆຂອງສັດທີ່ໃກ້ຈະສູນພັນ ເຊິ່ງຕໍ່ມາທາງການໄດ້ມີການ ແກ້ໄຂແລ້ວ.

The Environmental Investigation Agency has exposed the illegal trade in wild life in northern Laos. A recent report states tiger meat, bear paws and body parts of other endangered species appear on menus in the Golden Triangle Special Economic Zone (GT SEZ) in Bokeo Province.

ຍົກເວັ້ນວີຊ່າເພື່ອການພັດທະນາ ຕາມການປະກາດເພື່ ອ ສົ່ ງ ເສີ ມ ການພັ ດ ທະນາຂອງ ເສດຖະກິດຂອງປະເທດ, ອິນໂດເນເຊຍໄດ້ອອກປະກາດ ການຍົກເວັ້ນວີຊ່າໃຫ້ຫຼາຍກ່ວາ 30 ປະເທດ.

Visa Waiver In a bid to boost the Indonesian economy, the government has added another 30 countries whose nationals will be exempt from paying visa fees.

For more information: http://www.balistoreluggage.com/ blog/indonesia-visa-free-entry-to-extra-25-countries/

Greens see Red

Hanoi citizens are furious at the municipality’s plans to cut down thousands of the capital’s trees. Following protests around the city, and on social media, the chairman of the Hanoi People’s Committee has announced suspension of such plans.

3I'cI,mujfumul5f /

18

Publisher’s Choice

Riverside

Riverside Boutique Resort, Vang Vieng

ຄວາມຫລູຫລ າຣີສອດຣີ ເວີ ຊາຍວັ ງ ວຽງທີ່ ຕັ້ ງ ສະຫງ່ າ ຢູ່ ແຄມນຳ້ ຊ ອງ ຈະເຮັດໃຫ້ທ່ານຫລົງໄຫລໃນການໄປທ່ຽວວັງວຽງ. ດ້ວຍຫ້ອງພັກທີ່ີ ຄວາມກວ້າງຂວາງ ແລະ ຕົກແຕ່ງແບບມີເອກະລັກເຊີ່ງໄດ້ແຮງບັນ ດານໃຈຈາກຫລາຍຊົນເຜົ່າທີ່ແຕກຕ່າງກັນໃນແຕ່ລະຫ້ອງ ແລະ ຍັງ ມີ ລ ະບຽງທີ່ ທ່ າ ນຈະເພີ ດ ເພີ ນ ໃນການຊົ ມ ວິ ວ ຜາຫີ ນ ຢ່ າ ງເຕັ ມ ຕາ ແລະ ບໍພາດທີ່ຈະຊິມອາຫານທີ່ເລີດຫລູ ຈິບວາຍເຢັນກັບດ້ວຍການ ບໍລິການທີ່ປຽມໄປດ້ວຍໄມຕີຈິດ.

The Riverside Boutique Resort is located on the banks of the Nam Song in Vang Vieng. With a spectacular backdrop of limestone mountains and rice paddies, it’s perfect for a discreet and exclusive getaway. Furnished in different ethnic themes, the rooms are bright and spacious. The restaurant offers a simple but good selection of Lao and international dishes. A truly special combination of culture, tradition and nature.

Offers and Booking information Tel: (856) 023 511 726-8 reservations@riversidevangvieng.com

www.riversidevangvieng.com

zt]yf.o]k; / Made

20

in Laos

The Good Doctor Goes Nuts

By Melody Kemp ຜູ້ມີປະສົບການກັບເມັດພືດສະກຸນຖົ່ວທ່ານໜຶ່ງກ່າວວ່າ “ເຄີຍໄດ້ເຮັດນ້ຳມັນງາໃຊ້ໃນ ການນວດຂາຍມາຫຼາຍ...ຕໍ່ມາມື້ໜຶ່ງມີຄົນຈີນໄຕຫວັນໄດ້ຖືເມັດພືດມາຖາມວ່າສາມາດ ສະກັດນ້ຳ ມັນຈາກເມັດພືດທີ່ລາວຖືມານຳໄດ້ບໍ? ລາວບໍ່ຮູ້ວ່າເປັນເມັດຫຍັງເອົາມາ ແຕ່ໃສ? ແຕ່ສຸດທ້າຍຜູ້ມີປະສົບການຜູ້ນັ້ນກໍຕອບຕົກລົງທີ່ຈະຊ່ວຍເນື່ອງຈາກວ່າມັນ ສາມາດຂາຍ ໄດ້ໃນຕະຫຼາດຕໍ່ມາລາວຈຶ່ງຮູ້ວ່າເປັນເມັດໝາກເຄືອນ້ຳມັນໃນປະເທດ ລາວເຮົານັ້ນ ເອງ”

The story could come straight from a spy novel.

ໝາກເຄືອນ້ຳມັນມີຊື່ວ່າ Sacha inchi ຫຼື Peruvian peanut (Plukanetiavolu bili) ເມື່ອຕົວຢ່າງທີ່ສົ່ງໄປວິໄຈທີ່ເຢຍລະມັນມີຜົນອອກມາວ່າ: ນ້ຳມັນຈາກເມັດຖົ່ວມີສ່ວນ ປະກອບຂອງໂອເມກາ 3, 6 ແລະ 9 ໃນລະດັບສູງ ແລະ ມີສັບພະຄຸນທີ່ ດີຕໍ່ຜິວໃບໜ້າ ແລະ ຮ່າງກາຍຫຼາຍຢ່າງ.

He wasn’t sure what they were either, but said there was a huge market for the oil. He trusted me to make the oil which I did, as we have good machines for such things. After some research we found they were sacha inchi or Peruvian peanut (Plukenetia volubilis). I sent the oil to German labs for analysis and what they found was astounding; the highest source of Omega 3, 6 and 9 found so far in any food, and oil that might be good for the face and body.

ທ່ານໝໍ ຟີລິບ ສະມິດ Philippe Schmidt ເປັນຜູ້ມີປະສົບການທາງດ້ານຜ່າຕັດແຕ່ຍ້ອນ ວ່າເຮັດວຽກມາຫຼາຍລາວຈຶ່ງຮູ້ເລື່ອງສຸຂະພາບທາງຮ່າງກາຍ ແລະ ຈິດໃຈໄດ້ດີລາວເວົ້າ ວ່ າ ຈະລອງເຮັ ດ ເຂົ້ າ ໜົ ມ ຈາກເນື້ ອ ໝາກຖົ່ ວ ພາຍຫຼັ ງ ທີ່ ບີ ບ ເອົ າ ນ້ ຳ ມັ ນ ອອກແລ້ ວ ເພາະມັນເຕັມແຕ່ສານອາຫານທີ່ເຕັມໄປດ້ວຍຄຸນປະໂຫຍດຢູ່ ແລະ ນຳເຂົ້າໜົມນັ້ນ ແຈກໃຫ້ນັກຮຽນທີ່ຢູ່ໃກ້ໆນັ້ນກິນຄືຈະມີປະໂຫຍດອາດມີສະໝອງດີ, ສຸຂະພາບດີນີ້ຄື ຄວາມຝັນຫລັງອອກບຳນານຂອງລາວ. ສຳຄັນແມ່ນຈະຕ້ອງຊ່ວຍແນະນຳຊາວບ້ານ ປູກພືດດັ່ງກ່າວ ແລະ ເກັບເມັດຂາຍກາຍເປັນຜົນຜະລິດສູ່ຕະຫຼາດ ເພາະນ້ຳມັນພືດດັ່ງ ກ່າວຖ້າຂາຍໃນເອີຣົບຈະຜະລິດໄດ້ລິດລະ 80 ໂດລາຖ້າປະເພດ ທີ່ຈະໃຊ້ເຮັດເຄື່ອງ ສຳອາງຄິດວ່າລາຄາຄົງຈະສູງກວ່ານີ້.

“I used to make cold pressed sesame oil. One day a Taiwanese man I had never met before, asked me if I could make oil from some strange looking brown nuts he had in his hands. I had no idea what they were, but I agreed to assist him.

So now I only spend about 20% of my time being a doctor, said Philippe Schmidt, in his other life an orthopaedic surgeon who knows health from the inside out.

“The social enterprise is taking over my life. After extracting the oil, what is left behind, the nut cake, is high in protein so we are thinking of making health bar snacks for local schools.

My dream is that when I finally finish working, I will have developed something that offers rural people a better future, along with know-how, education and understanding.

The nuts are easy to grow in Laos and produce a result within eight months.

I only assist them grow things that are good for them and their families.

The pressed oil sells for $80 per litre in Europe. The cosmetic oil is even more expensive. As we know, beauty is priceless. If we can find good reliable markets this product could bring great benefits to Laos.”

Briefly

/ dkomjv'mPj;

21

ເມັດພືດຫຼາຍຊະນິດໃຫ້ສານອາຫານທີ່ມີປະໂຫຍດແກ່ຮ່າງກາຍຂອງຄົນເຮົາເປັນຕົ້ນຖົ່ວ ນາໆຊະ ນິດງາ, ແກ່ນຫມາກອຶ, ແກ່ນໝາກໂມ, ແກ່ນໝາກຕາເວັນ, ແກ່ນໝາກມ່ວງຫິມະພານ ແລະ ອື່ນໆ. ຖ້ າ ຮ່ າ ງກາຍບໍ່ ໄ ດ້ ຮັ ບ ສານອາຫານທີ່ ພ ຽງພໍ ອ າດສົ່ ງ ຜົ ນ ສະທ້ ອ ນທາງດ້ າ ນລົ ບ ໃຫ້ ແ ກ່ ສຸ ຂ ະພາບ ທາງຮ່າງກາຍ ແລະ ຈິດໃຈ.

Sacha inchi oil is very rich in essential and non-essential amino acids, containing sufficient quantities to improve the general health such as: Preventing heart disease and stroke Preventing diabetes and promoting healthy nerve activity Improving vitamin absorption leading to healthy immune systems

zt]yf.o]k;

22

Made in Laos

co;7ufc[[3vh

5

Out-of-the-basket ideas

ວາລະສານ oh! ຂໍແນະນຳຫ້າແນວຄິດໃຫ່ມສຳລັບໃຊ້

ມັ ນ ຈື ງ ເປັ ນ ສາເ ຫດຂອງການຄິ ດ ປະດິ ດສ້ າ ງຄິ ດ ຫາ

ຕຸ້ ນ ການສ້ າ ງໄອເດຍໃຫ່ ມ ໆໃຫ້ ແ ກ່ ຜູ້ ອ່ າ ນໃຫ້ ປ ະຍຸ ກ ສີ່ ງ

ໃດ.

ຕິບເຂົ້າໃຫ້ເໜືອກ່ວາການໃສ່ເຂົ້າ,

ທາງທີມງານຂໍກະ

ທີ່ມີໃນອ້ອມຕົວມາໃຊ້ສອຍໃຫ້ເກີດປະໂຫຍດ.

ເຫດເກີ ດ ກໍ່ ຍ້ ອ ນຂ້ າ ພະເຈົ້ າ ສົ ງ ສານໝູ່ ຜູ້ ໜຶ່ ງ ທີ່ ຢ າກຂາຍ ເຄື່ອງປະດັບເຊີ່ງກຳໄລກໍ່ໜ້ອຍເຫລືອຫລາຍ ແລະ ຍັງ ຕ້ອງຊອກຊື້ຂາຕັ້ງຕຸ້ມຫູທີ່ນຳເຂົ້າຈາກປະເທດຈີນ ແລະ

ແພງເຫລືອຫລາຍຖ້າຄິດໃສ່ກວ່າຈະໄດ້ທືນຄືນ. ດັ່ງນັ້ນ

ໄອເດຍໃຫ່ມໆທີ່ປະຫຍັດ, ແປກບໍ່ໍຄືໃຜ ແລະ ບໍ່ໍຄືບ່ອນ ນອກນັ້ນຂ້າພະເຈົ້າຍັງຄິດວ່າໜ້າຈະດີຖ້ານີ້ເປັນ

ທາງອອກທີ່ດີໃຫ້ແກ່ປະຊາຊົນຜູ້ທີ່ຜະລິດຕີບເຂົ້າທີ່ຂາຍ

ບໍ່ໍດີ ແລະ ຕ້ອງຂາຍໃນລາຄາຖືກຫລາຍຖ້າທຽບໃສ່ການ ຜະລິດດ້ວຍມີເພາະກວ່າຈະຫາໂອກາດຊື້ຕີບເຂົ້າບໍ່ແມ່ນ ທຸກປີ.

By COFI BEAN

ຂາຕັ້ງຕຸ້ມຫູ: ທີ່ສາມາດຮອງຮັບຕຸ້ມຫູໄດ້ເກືອບ 50 ຄູ່ ແລະ ຍັງໃຊ້ ສະບາຍ, ທ່ານສາມາດປິ່ນໄປມາໄດ້. ການເຮັດກໍໃຊ້ຂາຕັ້ງທຽນທີ່

ທ່ານມີເຫລືອຢູ່ບ້ານ ຫລື ທ່ານອາດຈະຫ້ອຍຈາກເຊືອກອອກມາຈາກ ຝາກໍໄດ້.

ບ່ອນໃຕ້ທຽນ: ໃຫ້ໂຕະກິນເຂົ້າຢູ່ບ້ານຂອງບ້ານມີກິນອາຍແບບລາວ ລາວ,

ທ່ານກໍສາມາດຊອກຊື້ຕິບເຂົ້ານ້ອຍທີ່ສາມາດຫລົມນີ້ທີ່ພຽງ

ແຕ່ເຈາະບ່ອນຝາຕິບເຂົ້າ, ແລ້ວບ່ອນໃສ່ ແລະ ສາມາດຢືດໃຫ້ຢູ່ໄດ້ ໂດຍໃຊ້ກາວຮ້ອນ.

ກະຖັງຕົ້ນໄມ້: ແມ່ນແລ້ວຫລາຍທ່ານຈະເຄີຍເຫັນ, ມັນສາມາດເປັນ

ກະຖາງຕົ້ນໄມ້ໄດ້ດີ, ລອດນຳ້ໄດ້ດີສ້າງຄວາມສວຍງານປະດັບໂຕະ ກິນເຂົ້າ ຫລື ໂຕະເຮັດວຽກຂອງທ່ານໄດ້ແບບດູດີບໍຄືໃຜ.

ກ່ອງໃສ່ກະດາດທິຊູ: ໃຊ້ແບບດຽວກັບຕິບເຂົ້າພຽງແຕ່ປະຍຸກ ຈົກເອົາ ບ່ອນທີ່ມັນບັງເທີ່ງຝາອອກ ດີເລີຍ.

ແລ້ວກໍສາມາດເປັນບ່ອນໃສ່ທີຊູແບບພໍ

ໂຄມໄຟປະດັບເຮືອນ: ແມ່ນແລ້ວທ່ານຈະໃຊ້ໃນໂອກາດໃດກໍ່ດີ ທ່ານ ຈະມີ ຫ້ ອ ງນັ່ ງ ຫລີ້ ນ ທີ່ ປ ະດັ ບ ກັ ບ ໂຄມໄຟຈາກຕິ ບ ເຂົ້ າ ນ້ ອ ຍໆທີ່ ຫ າຊື້

ໄດ້ຕີບລະ 12,000ກີບ, ຕີບໜຶ່ງກໍໄດ້ສອງໂຄມ. ຈະຫ້ອຍຈາກບ່ອນ ໃດກໍເບີ່ງດູດີແທ້ໆ.

ທ່ານສາມາດເຂົ້າໄປເບີ່ງຂໍ້ມູນຫລື ຮູບພາບການປະດິດເພີ່ມເຕີມທີ www.ohmag.la ຫລື facebook ຂອງພວກເຮົາ. ສຳລັບທ່ານໃດມີໄອເດຍດີໆທີ່ຕ້ອງການແບ່ງປັນກັບພວກເຮົາ, ທາງທີມງານຍິນດີສົມທົບທືນ ພຽງແຕ່ສົ່ງອີ່ເມວໄອເດຍຂອງທ່ານເຂົ້າມາຫາພວກເຮົາໄດ້ທີ່ creative@ohmag.la

Poy Sang Long Procession of pre-puberty Shan boys preparing for monastic vows

!)WW37h'ry-ufc,jIjv'lvo

Mae Hong Son Loop by fabworLd

dkomjv'mPj; / Travelogue

26

Pai District

Mae HongSon Mae Surin National Park Samoeng District

Doi Mae U-Kho

Mae Chaem District

Mae Wang District

Chiang Mai

Doi Inthanon National Park

Mae Sariang District

ທ່ານໃດທີ່ຮັກ ແລະ ມັກກັບຄວາມທ້າທາຍຂອງການຂີ່ລົດຈັກຈະຫຼົງຮັກກັບ ເສັ້ນທາງການຂີ່ລົດທ່ຽວອ້ອມຮອບເມືອງແມ່ຮ່ອງສອນແຫ່ງນີ້ ດ້ວຍໄລຍະທາງປະມານ 600 ກ່ວາຫຼັກໃຊ້ເວລາພຽງໜຶ່ງອາທິດ ແລະ ຢຸດພັກ ຕາມທຸກສະຖານທີ່ທີ່ຕົວເອງຢາກສໍາພັດກັບວັດທະນະທໍາ ແລະ ຄວາມຫຼາກ ຫຼາຍຂອງກຸ່ມຊົນເຜົ່າທີ່ອາໄສໃນເຂດນີ້. ໃຊ້ເວລາປະມານແຕ່ສີ່ມື້ກໍພຽງພໍທີ່ ຈະຂີ່ ລົ ດ ອ້ ອ ມຮອບເມື ອ ງນີ້ ແ ຕ່ ທີ່ ຈິ ງ ແລ້ ວ ຄວນຈະໃຊ້ ເ ວລາຫຼ າ ຍກ່ ວ ານັ້ ນ ເພື່ອເລາະຫຼີ້ນ ແລະ ລອງຊີມກັບອາຫານພື້ນບ້ານຕາມບ້ານຊົນເຜົ່າຕ່າງໆ. ຖ້ າ ຫາກທ່ າ ນມີ ເ ວລາເຫຼື ອ ເຟື ອ ຈັ ກ ສອງສາມອາທິ ດ ທ່ າ ນສາມາດເລາະທ່ ຽ ວ ອ້ອມຮອບເສັ້ນທາງຂອງເມືອງແຫ່ງນີ້ ສີ່ງທີ່ທ້າທາຍແມ່ນເສັ້ນທາງນັ້ນເຕັມ ໄປດ້ວຍໂຄ້ງທີ່ຄົດລ້ຽວທີ່ມີຫຼາຍກ່ວາ 1800 ໂຄ້ງຜ່ານພູຜາປ່າໄມ້, ເດີ່ນ ທົ່ງນາ, ທັງໝູ່ບ້ານຊົນເຜົ່າໃຫ່ຍນ້ອຍ, ມີທັງນໍ້າຕົກຕາດ, ຖໍ້າ ແລະ ບໍ່ນໍ້າຮ້ອນ ລ້ວນແລ້ວແຕ່ຕັ້ງຢູ່ໃນສະຖານທີ່ດຽວ. ເລີ່ມການເດີນທາງດ້ວຍການຂຶ້ນທາງດ່ວນເລກທີ່ 1095 ທີ່ ເມືອງ ຊຽງໃໝ່ ເລາະໄປ ຕາມທາງຮາບລ່ ຽ ນທີ່ ຄົ ດ ລ້ ຽ ວອ້ ອ ມຕາມຮ່ ອ ມພູ ຄ ຽງຄູ່ ກັ ບ ພາບທີ ວ ທັ ດ ອັ ນ ສວຍງາມ. ຕາມເສັ້ນທາງໄປຫາເມືອງປາຍກໍຢຸດພັກທີ່ບໍ່ນໍ້າຮ້ອນຈັກສອງສາມຊົ່ວໂມງ ເຊິ່ງເປັນ ເມືອງນ້ອຍທີ່ຕັ້ງຢູ່ໃນຮ່ອມພູເຕັມໄປດ້ວຍບັນດານັກທ່ອງທ່ຽວທີ່ມາພັກເຊົາ ສະຖານທີ່ ແຫ່ງນີ້ຍັງເປັນຈຸດເລີ່ມຕົ້ນການພາຍເຮືອວິບາກລົງຕາມແມ່ນໍ້າປາຍ ພ້ອມກັນນັ້ນກໍຍັງ ມີທາງຍ່າງຜ່ານປ່າອ້ອມຮອບດ້ວຍພາບທີວທັດອັນສວຍງາມອີກດ້ວຍ. ແມ່ ຮ່ ອ ງສອນຖື ໄ ດ້ ວ່ າ ເປັ ນ ແຂວງທີ່ ມີ ພູ ຜ າລຽງຊ້ ອ ນກັ ນ ຢ່ າ ງໜາແໜ້ ນ ຫຼ າ ຍທີ່ ສຸ ດ ຂອງ ປະເທດໄທ, ພາບທີວທັດຕາມເສັ້ນທາງດ່ວນ 1095 ທີ່ຍາວຢຽດແຕ່ ເມືອງ ປາຍ, ຫາ ເມືອງ ແມ່ຮ່ອງສອນ ແມ່ນເສັ້ນທາງທີ່ມີຄວາມອັດສະຈັນທີ່ສຸດຂອງພາກເໜືອ ກ່ອນທີ່ ຈະຮອດຈຸ ດ ໝາຍປາຍທາງກໍ່ ແ ວ່ ພັ ກ ເອົ າ ແຮງຕື່ ມ ອີ ກ ຄັ້ ງ ທີ່ ໜ ອງນໍ້ າ ຈື ດ ທີ່ ມີ ຊື່ ເ ອີ້ ນ ວ່ າ ປາງອຸ໋ງ ສໍາຜັດກັບອາກາດເຢັນທີ່ພັດມາແຕ່ຮອມພູບວກກັບຊົມພາບມະຫັດສະຈັນ ຄວາມງາມຂອງພູມພາບອ້ອມຂ້າງ.

T

he Mae Hong Son loop must surely rank among Asia’s great motorcycle thrills.

I did this approximately 600-km ride in a week, stopping whenever I felt the need to soak in the culture or mingle with the multitude of ethnic groups that populate these areas. The journey is possible in about four days but really needs more time for sightseeing, sampling the cuisines or just hanging out in tribal homestays. If you have the time you could actually spend a couple of weeks meandering your way around the loop. This challenging route with over 1,800 bends, twists and turns its way through forested mountains, valleys, paddy fields, ethnic minority villages, national parks, waterfalls, caves and hot springs. You name it, it’s all there.

I started my odyssey from Chiang Mai on Highway 1095. The roads that snake through the rugged mountains are in good shape and every so often I stopped to admire the scenery. On the way to Pai, I decided to spoil myself for a few hours at a hot springs. The town of Pai, set in a very pretty valley, is small but cosmopolitan and a hugely popular tourist hangout.

The valley is the starting point for great white water rafting expeditions down Pai River and trekking opportunities are plenty in the beautiful surrounding countryside.

Mae Hong Son is the most mountainous province in Thailand and the stretch of Hwy 1095 from Pai to Mae Hong Son town offers, arguably, some of the most scenic drives in the north. Before arriving in Mae Hong Son pay a visit to Pang Ung Lake to feel the cool mountain air on your face as you feast your eyes on the scenery around you.

ແມ່ຍິງກະລຽງຄໍຍາວແມ່ນຈະໃສ່ປອກຄໍຕັ້ງແຕ່ເປັນເດັກນ້ອຍ ໂດຍເລີ່ມຕົ້ນຈາກສີ່ ຫຼື ຫ້າອັນ, ແລະ ທະຍອຍໃສ່ເພີ່ມຂຶ້ນຈົນສູງສຸດ ຮອດ20ອັນ.

Karen long neck women wear the rings from childhood, starting with four or five, and adding more annually up to a limit of 20.

dkomjv'mPj; / Travelogue

28

ໃຕ້ຮ່ອມເຂົາອ້ອມຮອບດ້ວຍສາຍພູຕັ້ງຢູ່ດ້ານໃນແມ່ນເມືອງແມ່ຮ່ອງສອນ ເຊິ່ງມີຊື່ເອີ້ນ ອີກຢ່າງໜຶ່ງວ່າ ‘City of the Three Mists’ ເປັນເມືອງທີ່ໃຫ້ຄວາມຮູ້ສຶກສະຫງົບ ສະ ຖານທີ່ ດັ່ ງ ກ່ າ ວຍັ ງ ຕັ້ ງ ໃກ້ ຄ ຽງກັ ບ ປະເທດເພື່ ອ ນບ້ າ ນປະເທດມຽນມ້ າ ຍິ່ ງ ເຮັ ດ ໃຫ້ ເ ມື ອ ງ ດັ່ງກ່າວມີຄວາມຫຼາກຫຼາຍ ແລະ ຍັງເປັນຈຸດເລີ່ມຂອງເສັ້ນທາງຍ່າງປ່າໄປຫາໝູ່ບ້ານ ເຜົ່າມົ້ງ, ກະຫຼ່ຽງ ແລະ ເຜົ່າຊານອີກດ້ວຍ.

The town of Mae Hong Son, hidden deep in a valley ringed by misty mountain ranges, has inspired the name ‘City of the Three Mists’. It has a secluded tranquil feel and its proximity to Burma has resulted in a mix of people residing there. It’s a good departure point for treks to Hmong, Karen, and Shan villages.

ເດີ ນ ທາງຕໍ່ ໄ ປອີ ກ ໜຶ່ ງ ມື້ ອ້ ອ ມຮອບດ້ ວ ຍທີ ວ ທັ ດ ອະລັ ງ ການຕາແບບບໍ່ ຂ າດສາຍເລາະ ຕາມເສັ້ນທາງດ່ວນເລກທີ່ 108 ເປິດໂອກາດຈອດລົດຖ່າຍຮູບອີກຫຼາຍໂປ້ເພື່ອເກັບ ໄວ້ເປັນທີ່ລະລຶກແລ້ວກໍເດີນທາງຕໍ່ລົງໃຕ້ຈາກຕົວເມືອງແມ່ຮ່ອງສອນອີກ 90 ຫຼັກຈົນ ມາເຖິງສາຍພູຫຼວງດອຍແມ່ຢູໂຄ ເຊິ່ງໃນເດືອນພະຈິກ ແລະ ເດືອນທັນວາສະຖານທີ່ ແຫ່ງນີ້ຈະເຕັມໄປດ້ວຍດອກຕາເວັນທີ່ເກີດຢູ່ຕາມທໍາມະຊາດຫຼຽວເຫັນເປັນເດີ່ນກ້ວາງ ສຸດສາຍຕາປຽບດັ່ງທະເລດອກໄມ້ ນອກຈາກນັ້ນຍັງມີນໍ້າຕົກຕາດແມ່ສຸລິນອັນລືຊື່ວ່າ ເປັນນໍ້າຕົກຕາດຊັ້ນທີ່ສູງທີ່ສຸດຂອງໄທ ຢ່າງໃດກໍຕາມອີກແຫຼ່ງທ່ອງທ່ຽວທີ່ໜ້າສົນໃຈ ແມ່ນໝູ່ບ້ານແມ່ຍິງ ປາເດືອງ ທີ່ມີລໍາຄໍຢາວກ່ວາປົກກະຕິ ບາງຄົນຄິດວ່າການເຂົ້າຊົມ ສະຖານທີ່ດັ່ງກ່າວເປັນການລຸກລໍ້າ ແຕ່ທີ່ຈິງແລ້ວລາຍໄດ້ 250 ບາດທີ່ເປັນຄ່າເຂົ້າຊົມ ແລະຖ່າຍຮູບນັ້ນຖືວ່າເປັນການສ້າງລາຍໄດ້ອັນໜຶ່ງແກ່ພວກເຂົາ

Another great day on the Hwy 108 and the scenery, as always, is breathtaking along the way. I made numerous stop, to admire and to photograph.

About 90 km south of Mae Hong Son town is a large mountainous area called Doi Mae U-Kho where, during the months of November and December, wild sunflowers blanket the fields giving an illusion of sparkling golden lakes. The Mae Surin Waterfalls, reportedly Thailand’s highest cataract is a must see. A controversial ‘attraction’ is the ‘long-neck’ Paduang women.

While some people decry visiting these human zoos, the 250 baht charged to see and photograph them is their principal source of income.

ມາຮອດຈຸດພັກສຸດທ້າຍທີ່ ເມືອງ ແມ່ສະຣຽງ ຕັ້ງຢູ່ຕາມລ່ອງແມ່ນໍ້າຢວມ ທີ່ຕິດຈອດກັບ ຊາຍແດນມຽນມ້ າ ເມື່ ອ ຂ້ າ ມທາງໄປກໍ່ ຈ ະພົ ບ ກັ ບ ບັ ນ ດາກຸ່ ມ ຊົ ນ ເຜົ່ າ ທ້ ອ ງຖິ່ ນ ໃຫ່ ຍ ນ້ ອ ຍ ຖ້ າ ທ່ າ ນໃດຢາກສໍ າ ພັ ດ ກັ ບ ການຍ່ າ ງປ່ າ ທີ່ ຫ າຍາກສະຖານທີ່ ແ ຫ່ ງ ນີ້ ເ ປັ ນ ບ່ ອ ນທີ່ ທ່ າ ນ ຈະບໍ່ຜິດຫວັງ

My last stop on the loop was Mae Sariang, a pleasant and peaceful town alongside the Yuam River. On the border with Myanmar, it is a crossroads for ethnic minorities. The trekking paths here are the most authentic in the north and worth trying if you’re tired of all the commercialized treks generally on offer.

ຫຼັງຈາກນັ້ນກັບສູ່ເມືອງຊຽງໃໝ່ດ້ວຍເສັ້ນທາງດ່ວນເລກທີ່ 108 ແລະ 1009 ຈະນໍາ ທ່ານໄປສູ່ພູດອຍອິນທະນົນ ພູທີ່ມີຄວາມສູງທີ່ສຸດຂອງໄທເຊິ່ງມີຄວາມສູງເຖິງ 2500 ແມ້ດ ທຽບຈາກໜ້ານໍ້າທະເລ ພ້ອມກັນນັ້ນກໍຍັງມີເຂດປ່າສະຫງວນແຫ່ງຊາດທີ່ມີທັງ ນໍ້ າ ຕົ ກ ຕາດເຊິ່ ງ ເປັ ນ ສະຖານທີ່ ເ ໝາະແກ່ ກ ານພັ ກ ເຊົ າ ເມື່ ອ ຍຫຼັ ງ ການເດີ ນ ທາງອັ ນ ຍາວໄກ

Hwy 108 and 1009 back to Chiang Mai will take you to the highest mountain in Thailand, Doi Inthanon, 2,500 metres above sea level. Also a national park, the area has enough waterfalls to last you a lifetime. It’s the perfect stopover for a refreshing splash and a picnic.

If you’re not into motorbikes, rent a car for an equally enjoyable trip.

ຖ້າຫາກທ່ານໃດບໍ່ຖະຫນັດຂີ່ລົດຈັກ ທ່ານກໍສາມາດເຊົ່າລົດໃຫ່ຍເລາະອ້ອມຮອບໄດ້ ຂໍ້ແນະນໍາການເຊົ່າລົດຈັກ ແລະ ລົດໃຫຍ່ ຮ້ານເຊົ່າລົດຂອງ Mr. Mechanic ທີ່ເປີດບໍລິການດ້ວຍຄຸນນະພາບມາຫຼາຍກ່ວາ 15 ປີ ທ່ານສາມາດຕິດຕໍ່ໄດ້ທີ່ www.mr-mechanic1994.com ສະຖານທີ່ພັກ ສະຖານທີ່ພັກທີ່ແມ່ຮ່ອງສອນຕ້ອງມາທີ່ Fern Resort ເປັນບ້ານພັກແບບເຮືອນຊົງ ຊົນເຜົ່າຊານເໝາະກັບທ່ານໃດທີ່ມັກຄວາມເປັນທໍາມະຊາດ ທ່ານສາມາດຕິດຕໍ່ໄດ້ທີ່ ກິນດື່ມ ທີ່ເມືອງປາຍແມ່ນຂໍແນະນໍາຮ້ານ ທີ່ຮັບຮອງວ່າເສີບອາຫານໄທແທ້ ແລະ ທີ່ມີຄຸນນະ ພາບ, ຜູ້ປຸງແຕ່ງອາຫານແມ່ນແມ່ເຖົ້າທີ່ເຄີຍແຕ່ງກິນໃຫ້ກັບຄອບຄົວເຊື້ອສາຍເຈົ້າຊີວິດ.

Tips Motorbike & car rentals: Mr. Mechanic, a very reliable business has been operating successfully in Chiang Mai for over 15 years. www.mr-mechanic1994.com Sleeping: Mae Hong Son: Fern Resort. The wooden Shan-style bungalows are the perfect retreat for nature lovers. www.fernresort.info Eating: Pai: Baan Benjarong Restaurant in Pai. Fantastic Thai cuisine. The grandmother was once a cook for the royal family.

dkg2vk-Po /

30

ASEAN Coffee

dkg2vk-Po

ASEAN Coffee ເມື ່ ອ ກິ ່ ນ ຫອມກາເຟໂປຍປິ ວ ກະຕຸ ້ ນ ທ່ າ ນໃຫ້ ດ ື ່ ມ ດັ່ ງທີ່ ຫ ລາຍທ່ ານພໍສັ ງເກດເຫັ ນ ວ່ າ ຮ້ າ ນກາເຟໃນລາວມີ ກ ານ ເພີ່ ມ ຂຶ້ ນ ຢ່ າ ງຫລວງຫລາຍສະເໝື ອ ນດັ່ ງ ກັ ບ ຮ້ າ ນເສີ ມ ຄວາມ ງາມ ຫລື ຮ້ານຂາຍໂທລະສັບແມ່ນແຕກໜໍ່ຈໍ່ແໜ່ງຂຶ້ນຢ່າງ ໄວວ່າ. ດັ່ງນັ້ນການປຸງແຕ່ງກາເຟໃຫ້ມີລົດຊາດສະເພາະຂອງ ແຕ່ລະຮ້ານແມ່ນມີຄວາມຈຳເປັນ ເພາະລົດນິຍົມໃນການດື່ມ ຂອງຫລາຍຄົ ນ ຈະສາມາດພິ ສູ ດ ໄດ້ ວ່ າ ມີ ພ ຽງຮ້ າ ນທີ່ ດີ ທີ່ ສຸ ດ ນັ້ນຈະສາມາດຢູ່ລອດໄດ້. ສີ່ງທີ່ທ້າທາຍເລົ່ານີ້ເຮັດໃຫ້ພວກ ເຮົາຍິບຍົກເອົາປະເດັ່ນກາເຟໃນ 4 ປະເທດອາຊຽນມາໃຫ້ ທ່ານໄດ້ຮູ້ ເຊີ່ງແຕ່ລະປະເທດແມ່ນມີຈຸດແຂງທີ່ແຕກຕ່າງກັນ.

Something is brewing.

In Laos, especially in the larger towns, a distinct change is taking place. Coffee shops are sprouting up everywhere and though they might not be as ubiquitous as the beauty salon or the mobile accessories vendor, they’re infinitely more pleasing to the eye. Cappuccino, espresso, latte and mocha have entered the vocabulary of even teenagers, and the trend is similar throughout the region.

A Barista in Bangkok c,jospa'9nj'lhk'7;k,s]q'ws].sh,k dkpgxao[kiyl8hk

?

When coffee is a passion...

Sutinee “Fai” Amornpatanakul Bangkok-based globetrotting coffee connoisseur, who gets her caffeine kicks from exploring the world of beans.

dkg2vk-Po /

32

ASEAN Coffee

ltg|jlk;[kiyl8hk ເມື່ອຄິດເຫັນບາງກອກ, ກໍ່ຊວນໃຫ້ຄິດເຫັນເບຍ ສິງຫາ, ວາຍຂາວ ແລະ ຊາຫົວສີໄຄອັນໂດ່ງດັງ ແຕ່ມີຫຼາຍກ່ວານັ້ນຍັງມີລົດຊາດກາເຟທີ່ເປັນເອ ກະລັກຂອງເມືອງໄທອີກ. ມາພົ ບ ກັ ບ ນັ ກ ປຸ ງ ກາເຟບາຣິ ສ ຕ້ າ ທີ່ ມີ ຊື່ ສ ຽງ ຂອງ ເມືອງໄທຊື່ວ່າ ຟາຍ (ສຸທິນີ ອາມອນ ພາຕະນາກູນ) ທີ່ເດີນທາງອ້ອມຮອບໂລກນັບ ຈາກເມືອງໃຫ່ຍປັກກິ່ງເຖິງເມືອງຊີເອໂທລ (ອາ ເມຣິກາ) ນະທີ່ນັ້ນເອງລາວຈະເປັນກໍາມະການ ຕັດສິນການແຂ່ງຂັນບາຣິສຕ້າລະ ດັບໂລກ Oh! - ຍ້ອນຫຍັງຈຶ່ງຫັນມາເປັນນັກບາຣິສຕ້າ? ທໍາອິດຂ້ອຍເລີ່ມເຮັດວຽກເປັນເລຂາຜູ້ຊ່ວຍກັບ ບໍລິສັດກາເຟ K2 Company ທີ່ລຸງຂ້ອຍເປັນ ເຈົ້າຂອງກິດຈະການຕໍ່ມາຈຶ່ງຮຽນຮູ້ກ່ຽວກັບກາ ເຟຫຼາຍຂຶ້ນຈຶ່ງມີຄວາມຫຼົງໄຫຼກັບການທີ່ຈະມາ ເປັນນັກບາຣິສຕ້າ Oh! - ນັກບາຣິສຕ້າທີ່ດີເລີດແມ່ນເປັນແນວໃດ?

ສໍາລັບຂ້ອຍແລ້ວການເປັນບາຣິສຕ້ານັ້ນມີຫຼາຍໆ ຄວາມໝາຍ, ມັນປຽບດັ່ງການຄົ້ນພົບນັບແຕ່ການ ພົບປະກັບຊາວສວນປູກກາເຟ, ທັງການເກັບກ່ຽວ, ຂັ້ນຕອນການອົບຈົນເຖິງການປຸງແຕ່ງລົດຊາດ ກາເຟແຕ່ລະຈອກສູ່ລູກຄ້າ. ບາຣິສຕ້າທີ່ດີນັ້ນ ຕ້ ອ ງມີ ຄ ວາມຮູ້ ຢ່ າ ງເລິ ກ ເຊິ່ ງ ຮູ້ ຈັ ກ ນໍ າ ສະເໜີ ຂໍ້ມູນຕ່າງໆຕໍ່ຜູ້ບໍລິໂພກທັງຕ້ອງຮູ້ຈັກຊອກຮູ້ສິ່ງ ໃໝ່ສະເໝີ ແລະ ແນ່ນອນຕ້ອງມີທັກສະໃນ ການໃຫ້ບໍລິການລູກຄ້າອັນດີເລີດ Oh! - ເຈົ້າໄດ້ຮຽນຫຍັງເພີ່ມແດ່ຈາກການເປັນ ບາຣິສຕ້າ? ຂ້ ອ ຍຄິ ດ ວ່ າ ກາເຟເປັ ນ ສິ່ ງ ໃຫ້ ຄ ວາມຮູ້ ຢ່ າ ງບໍ່ ມີ

ວັນຈົບ ຍິ່ງຮຽນຮູ້ຫຼາຍເທົ່າໃດຍິ່ງເຮັດໃຫ້ຂ້ອຍ ເຂົ້າໃຈຫຼາຍຂຶ້ນ ແລະ ຍັງມີອີກຫຼາຍສິ່ງທີ່ຂ້ອຍ ຕ້ອງຊອກຮູ້ຕື່ມ Oh! - ປະສົບການທີ່ໜ້າຈົດຈໍາທີ່ສຸດຂອງເຈົ້າ ແມ່ນຫຍັງ ຫລື ມີລູກຄ້າຄົນໃດທີ່ເຄີຍສ້າງຄວາມ ປະທັບໃຈທີ່ສຸດສໍາລັບເຈົ້າບໍ່?

ຂ້ອຍມີປະສົບການອັນໜ້າຈົດຈໍາແບບນັບບໍ່ຖ້ວນ, ແຕ່ມີຄັ້ງໜຶ່ງທີ່ປະທັບໃຈທີ່ສຸດແມ່ນຕອນທີ່ກໍາລັງ ຮຽນເປັນນັກບາຣິສຕ້າກັບແມ່ເຖົ້າຄົນໜຶ່ງທີ່ສົນ ໃຈຢາກຮຽນຄືກັນ ລາວມີອາຍຸຫຼາຍກ່ວາ 70 ປີ, ຕອນນັ້ນມັນເປັນປະ ສົບການທີ່ດີຫຼາຍ Oh! - ເປົ້າໝາຍໃນອະນາຄົດຕໍ່ໄປແມ່ນຫຍັງ? ຂ້ອຍຢາກຮຽນຮູ້ກັບການອົບ ແລະ ຂົ້ວກາເຟ, ວິທີການປຸງ ແລະ ຂັ້ນຕອນຕ່າງໆກ່ຽວກັບການ ຜະລິດກາເຟໃຫ້ຫຼາຍຂຶ້ນຕື່ມ Oh! - ເຈົ້າຊື້ເມັດກາເຟມາຈາກໃສແດ່? ຂ້ ອ ຍຈະຊື້ ໂ ດຍກົ ງ ຈາກຊາວກະສິ ກ ອນປູ ກ ກາ

ເຟໄທຈາກຊຽງໃໝ່ (ດອຍສະເກັດ) ທຸກໆປີຂ້ອຍ ຈະລົງໄປພົບປະກັບຊາວສວນ, ພວກເຮົາຍັງນໍາ ເຂົ້າກາເຟຫຼາຍກ່ວາ 90 ແຫ່ງຈາກ ປານາມາ, ເອຕິໂອເປຍ, ອິນໂດເນເຊຍ, ເຄັນຢາ ແລະ ອີກ ຫຼາຍໆແຫ່ງ.

Amatissimo Caffe Behind Paradise Park Mall www.facebook.com/AmatissimoCaffe

Roots Coffee Ekamai Terrace #2-4, Bangkok, www.facebook.com/RootsBkk www.rootsbkk.com

Kaizen Coffee Co 582/5 Soi Ekkamai 26-28 (Tai Ping Tower) www.facebook.com/kaizencoffeeco

By Melody Kemp

T

hink cool white wine, think lemongrass tea.

But think again. Think coffee.

I caught one of Thailand’s best known baristas, Sutinee ”Fai” Amornpatanakul, on a dizzying schedule that took her to Beijing one week, Seattle the next. There she will judge the World Barista Championships.

Oh! - What tempted you to become a barista?

connection between the coffee farmer, coffee processing, coffee roaster and the customer with their lips on the cup. Baristas should be able to deliver coffee knowledge and information. They are ambassadors for coffee. Good baristas should push the boundaries of coffee as a beverage to explore new things. And of course being service-minded and having customer service skills are a must!

Oh! - What did you learn that you did not expect?

I started working at my uncle’s coffee firm -K2 Company- as a secretary, but as I started to learn more about coffee, and the role of the barista I fell in love.

I’ve learned that coffee is a never ending source of knowledge.

The more I learn about coffee, the more I realize how much more there is to learn!

Oh! - What does being a barista mean in terms of skills, knowledge?

Oh! - What has been your greatest moment, and who has been your most interesting (not necessarily famous) customer?

Wow! Being a barista means many things! For me, a barista is the

I’ve had many great experiences in my career. However my favourite was training a 70+ year old lady to be a barista! She was very nice and eager to learn. I really enjoyed that time.

Oh! - From where do you source your beans?

In Thailand we work directly with farmers in Chiang Mai (Don SaKed) to help them improve their processing and production. Every year I go there to talk and work with them. We also import other great coffees from over 90 farms in Panama, Ethiopia, Indonesia, Kenya and more.

Oh! - Where do you want to go/do next? Ambitions?

I am trying to learn more about the roots of coffee. So learning more about coffee roasting, farming and processing is what I want to learn and do next.

dkg2vk-Po /

34

ASEAN Coffee

dkg2s;Pfok,

Trends of the hills, Vietnam

By FABWORLD

Coffee plantation Buon Me Thuot

ຫວຽດນາມມີຊື່ສຽງວ່າເປັນປະເທດສົ່ງອອກກາ ເຟໂຣບັສຕ້າທີ່ຫຼາຍທີ່ສຸດໃນໂລກ ເຊິ່ງເລີ່ມແຕ່ສະ ໄໝທີ່ ເ ປັ ນ ຫົ ວ ເມື ອ ງຂຶ້ ນ ຂອງຝຣັ່ ງ ໂດຍໄດ້ ຮັ ບ ຜົນປະໂຫຍດຈາກສະພາບດິນຟ້າອາກາດທີ່ເໝາະ ກັບການປູກກາເຟ. ກາເຟທີ່ປູກໃນປັດຈຸບັນແມ່ນສ່ວນຫຼາຍຕັ້ງຢູ່ທົ່ງ ພຽງສູງອ້ອມຮອບ Buon Me Thuot ທີ່ແຂວງ Đắk Lắk ດ້ວຍລະດັບຄວາມສູງປະມານ 500 - 600 ແມັດຈາກໜ້ານໍ້າທະເລເໝາະແກ່ ການປູກພືດລວມທັງກາເຟ, ຊາ, ໂກໂກ, ພິກໄທ ແລະ ຕົ້ນມອນຂາວ. ເດືອນພະຈິກເປັນລະດູທີ່ ຊາວສວນເລີ່ ມ ເກັ ບ ກ່ ຽ ວຜົ ນ ລະປູ ກ ໂດຍໃຊ້ ເ ວ ລາປະມານສອງເດື ອ ນໃນການເກັ ບ ເມັ ດ ຜົ ນ ທີ່ ສຸກແລ້ວ ພາຍຫຼັງຕາກແຫ້ງແລ້ວກໍ່ຂາຍຕໍ່ໃຫ້ ຄົນຊື້ອື່ນໆ ຕາມການສໍາຫຼວດປີ 2013, ປະມານ 85 ສວນຮ້ອຍຂອງຈໍານວນປະຊາຊົນແມ່ນອີງ ໃສ່ການປູກກາເຟເປັນລາຍໄດ້ຫຼັກເຊິ່ງກວມເອົາ ຫຼາຍກ່ວາ500,000ວຽກເຮັດງານທໍາໃຫ້ແກ່ປະ ຊາຊົນເຂດນີ້. ກາເຟຖືວ່າເປັນສ່ວນໜຶ່ງທີ່ສໍາຄັນກັບຊຸມຊົນທ້ອງ ຖິ່ນທີ່ອາໄສໃນເຂດດັ່ງກ່າວມັນກາຍເປັນວັດທະ ນະທໍາຂອງ Gong ແລະ ເປັນສ່ວນໜຶ່ງຂອງເທດ ສະການຕ່າງໆ ຖ້າທ່ານມີໂອກາດມາທ່ຽວທີ່ Buon

Me Thuot ຢ່າພາດທົດລອງລົດຊາດຂອງ cà phê chồn ອັນໂດ່ງດັງ, ເມັດກາເຟນັ້ນຖືກສະກັດ ມາຈາກ ມູນໂຕເຫງັນທີ່ກິນເມັດກາເຟຈຶ່ງ ກາຍມາ ເປັນລົດກາເຟທີ່ແປກໃໝ່ປັດຈຸບັນຊາວ ຫວຽດ ນາມກໍ່ຫັນມາໃຊ້ວິທີດຽວກັນກັບການເກັບເມັດ ມູນໂຕຊ້າງແທນ.

ເ ຄື່ ອ ງ ດື່ ມ ອີ ກ ຢ່ າ ງ ໜຶ່ ງ ທີ່ ບໍ່ ຄ ວ ນ ພ າ ດ ແ ມ່ ນ ກາເຟໂບ້ cà phê bo, ມັນເປັນການປະສົມປະ ສານຢ່າງລົງຕົວກັນເມັດກາເຟອົບກັບເນຍ ແລະ ເຕີມແຕ່ງລົດຊາດອື່ນໆແບບທ້ອງຖິ່ນຊ່ວຍເຮັດ ໃຫ້ກາເຟມີຄວາມເປັນເອກະລັກຕື່ມອີກ. ແຕ່ໜ້າເສຍດາຍມາໃນປັດຈຸບັນທີ່ຢູ່ອາໄສຂອງ

ໂຕເຫງັນ ນັ້ນຖືກທໍາລາຍຢ່າງຕໍ່ເນື່ອງຈາກ ການຖາງປ່າຕັດໄມ້ທີ່ຜິດກົດໝາຍ ກາເຟແບບນີ້ ອາດຈະບໍ່ ມີ ໃ ຫ້ ໄ ດ້ ຊີ ມ ອີ ກ ໃນອະນາຄົ ດ ທັ ງ ການນໍາໃຊ້ສານເຄມີ ແລະ ການເຮັດຊົນລະ ປະທານທີ່ກໍ່ອາຍພິດສ້າງຄວາມສ່ຽງຕໍ່ການກະ ເສດກາເຟຂອງຫວຽດນາມອີກ.

ຮ່າໂນ້ຍ

ສະຖານທີ່ ທີ່ ສ າມາດຊິ ມ ກາເຟລົ ດ ຊາດແບບ ດັ້ ງ ເດີ ມ ຂອງຫວຽດນາມແມ່ ນ ຕ້ ອ ງມາເລາະ ແວ່ທີ່ໂບດ St. Joseph’s Cathedral square ໂດຍສະເພາະຕອນແລງວັນເສົາ ຫຼື ຕອນເຊົ້າຂອງ ວັນອາທິດ.

ໂຮ່ຈີມິນ

ທ່ າ ນຄວນລອງສັ່ ງ ກາເຟສວນທີ່ ຄົ ນ ຄົ ນ ຫວຽດ ນາມມັກດື່ມ quán café sân vườn. ທີ່ຮ້ານ Trầm Café ເປັນ ສະຖານທີ່ທີ່ເໝາະແກ່ການລົບ ຫຼີກຈາກຄວາມ ວຸ້ນວາຍຂອງເສັ້ນທາງອັນສັບສົນ ແລະ ຕົວເມືອງ ທີ່ບໍ່ຢຸດນີ້ງ. ຖະໜົນ 100 Trần Huy Liệu, ເມືອງ Phú Nhuận

HANOI The square around St. Joseph’s Cathedral square, is the place to taste traditional Vietnamese coffee while watching the world go by. And there’s no better time than on Saturday evenings and Sunday mornings during weekend mass.

Harvest season starts in November

V

ietnam is the world’s largest exporter of robusta coffee. The coffee industry goes back to colonial times when the French, taking advantage of the climate, created massive plantations.

Ho Chi Minh City Trầm Café Vietnamese love their quán café sân vườn, or garden café. Set in a lush oasis, Trầm is the perfect refuge from the madness of the traffic in Vietnam’s biggest and busiest city.

100 Trần Huy Liệu Street, Phú Nhuận District

Today, coffee is grown in the Central Highlands, around Buon Me Thuot in Đắk Lắk province. With an average altitude of 500600 metres, the rich basalt soil, is ideal for planting not only coffee but also tea, cacao, pepper, and white mulberry. The harvest takes place in November when farmers then have about two months to pick the ripe beans. After drying the crop they sell it to middlemen and other buyers.

Figures for 2013, showed that roughly 85 per cent of the local population earned their livelihood from the coffee industry, which created some 500,000 jobs in the region.

Enjoying coffee is a daily way of life in the Central Highlands and its importance is reflected in the local Gong culture and the traditional festivals of the region. If you go to Buon Me Thuot, you must taste the famous cà phê chồn. Palm civets forage for coffee beans and then excrete them, producing a much in demand coffee. Now, a

Vietnamese breeder is adopting a similar technique with his herd of elephants!

Another beverage worth trying is cà phê bo, a coffee roasted with local butter, This adds a different flavor to the local product while masking any imperfections in the original beans.

Sadly, with the habitats of the civet threatened by deforestation, this type of coffee might become a thing of the past. Also, the excessive use of chemicals and overirrigation are posing a further risk to Vietnamese coffee.

Dalat Café Ngoại Ô At the edge of the coffee plantations, in Dalat, former French colonial hill station,

enjoy a flavoured coffee with superb views over a pine-forested mountains landscape.

No.31/1 3 Tháng 4 Street - Dalat.

dkg2vk-Po /

36

ASEAN Coffee

dkg2vyo3fgog-p

The Indonesian Beat: Kopi kultur ຊາວອິ ນ ໂດເນເຊຍມັ ກ ຈະເລີ່ ມ ຕົ້ ນ ຂອງວັ ນ ດ້ ວຍກາເຟລົ ດ ຊາດຫວານເຂັ້ ມ ທີ່ ເ ອີ້ ນ ກັ ນ ວ່ າ ໂກປີໂຕປັກ kopi tobruk ເປັນກາເຟດັ້ງເດີມ ທີ່ ປ ະ ສົ ມ ປ ະ ສ າ ນ ຂ ອ ງ ກ າ ເ ຟ ໜື່ ງ ບ່ ວ ງ ກັບຈໍານວນນໍ້າຕານທີ່ກະບໍ່ໄດ້ ແຕ່ວັດທະນະທໍາ ຂອງກາເຟມາໃນປັດຈຸບັນກັບເຕັມໄປດ້ວຍລົດ ຊາດທີ່ ຫ າຢູ່ ໃ ສກໍ່ ໄ ດ້ ກ າເຟແບບດັ້ ງ ເດີ ມ ພັ ດ ຄ່ອຍໆສູນຫາຍໄປ.

“ມັ ນ ຍາກທີ່ ຈ ະບອກໄດ້ ວ່ າ ໃນອິ ນ ໂດເນເຊຍມີ ເມືອງໃດຜະລິດກາເຟລົດຊາດດີທີ່ສຸດ, ສາເຫດ ຍ້ ອ ນແຕ່ ລ ະປີ ລົ ດ ຊາດກາເຟມີ ຄ ວາມແຕກ ຕ່າງ ກັນມັນຂຶ້ນກັບສະພາບດິນຟ້າອາກາດທີ່ ປ່ຽນແປງສະເໝີ” ນັກວິຊາການຄົ້ນຄ້ວາກ່ຽວ ກັບກາເຟເວົ້າຂຶ້ນ “ປີນີ້ຂ້ອຍຄິດ ວ່າເມືອງອາເຈ Aceh ແມ່ນຜະລິດເມັດກາເຟຊັ້ນດີທີ່ສຸດ ແຕ່ ລົດຊາດອາດຈະບໍ່ໄດ້ເລື່ອງຖ້າ ບາຣິສຕ້າບໍ່ຮູ້ການ ອົບທີ່ຖືກວິທີ” ລາວຍັງເວົ້າຕໍ່ອີກວ່າ “ອິນໂດເນເຊຍມີປະສົບການ ປູກກາເຟມາຫຼາຍກ່ວາ 350 ປີ ແຕ່ຂາດຄວາມຮູ້ ແລະ ວິທີການທັນສະໄໝໃນການຜະລິດ ແລະ ຂັ້ນ ຕອນການອົ ບ ຢ່ າ ງຖື ກ ວິ ທີ ທີ່ ສ າມາດຊ່ ວ ຍຍົ ກ ລະດັບຄຸນນະພາບຂອງລົດຊາດກາເຟ”

“ມັ ນ ງ່ າ ຍທີ່ ຈ ະປຸ ງ ກາເຟແຕ່ ຍ າກທີ່ ຈ ະປຸ ງ ອອກ ມາໄດ້ລົດຊາດທີ່ດີ, ນັກປຸງກາເຟບາຣິສຕ້າທີ່ດີສາ ມາດເຮັດໃຫ້ກາເຟທໍາມະດາມີລົດທີ່ດີເລີດເປັນເອ ກະລັກໄດ້, 25 ສ່ວນຮ້ອຍຂອງລົດຊາດແມ່ນຂຶ້ນ ກັບທັກສະຂອງຜູ້ປຸງລົດກາເຟ” ສໍາລັບເມືອງລາວເຮົາ ກາເຟແມ່ນຖືກນໍາເຂົ້າມາ ທໍາອິດໃນໄລຍະທີ່ເປັນຫົວເມືອງຂຶ້ນ ແລະ ເປັນ ທີ່ຮູ້ຈັກກັນດີແມ່ນກາເຟອາຣາບິກ້າ (Arabica) ເຊິ່ງມີຕົ້ນກໍາເນີດຈາກເອທີໂອເປຍ ໂດຍສະເພາະ ທີ່ທ່າເຮືອຂອງໂມກາທີ່ເຢເມັນ ແລະ ມີຊື່ສຽງບໍ່ ແພ້ກັນກໍ່ຍັງມີກາເຟໂຣບັສຕ້າ (Robusta) ທີ່ ເຂົ້ າ ມາພາຍຫຼັ ງ ທີ່ ຕົ້ ນ ອາຣາບິ ກ້ າ ເກື ອ ບຕາຍ ໝົດຈາກພະຍາດພືດແຕ່ສາມາດຕ້ານທານກັບ ພະຍາດພືດນີ້ໄດ້.

Kopi Luwak - ໂກປີ ລູວັກ

ຕອນທີ່ຂ້ອຍຢູ່ອິນໂດເນເຊຍຫຼາຍປີກ່ອນ ກາເຟ Kopi Luwak ແມ່ນຊອກດື່ມໄດ້ງ່າຍແຕ່ມີລາຄາ ແພງກ່ວາກາເຟທົ່ວໄປໜ້ອຍໜຶ່ງ ຫຼັງຈາກນັ້ນຈຶ່ງ ປ່ຽນມາເອີ້ນ kopi musang ເຊິ່ງ ຄໍາວ່າ musang ໝາຍເຖິງໂຕເຫງັນທີ່ເລືອກກິນເມັດກາ ເຟ ແລ້ວຄ່ອຍໆຍ່ອຍດູດຊຶມສ່ວນທີ່ຕ້ອງການ ແລ້ ວ ຈຶ່ ງ ປ່ ອ ຍສ່ ວ ນທີ່ ຍ່ ອ ຍບໍ່ ໄ ດ້ ອ ອກມາແທນ ໂດຍວ່າກັນ ວ່ານໍ້າກົດຍ່ອຍຂອງມັນຊ່ວຍເພີ່ມ

By Melody Kemp

ລົດຊາດຂອງເມັດກາເຟໄດ້ດີ ແຕ່ເສຍດາຍທີ່ຂ້ອຍ ຍັງຫາຄໍາຕອບບໍ່ໄດ້ວ່າໃຜເປັນຜູ້ຄົ້ນພົບຄວາມ ລັບໃນການເກັບເມັດກາເຟແບບນີ້. ປັ ດ ຈຸ ບັ ນ ການຊອກຫາເມັ ດ ກາເຟທີ່ ຫ າຍາກ ນີ້ ກໍ່ ເ ລີ່ ມ ແ ຜ່ ຫຼ າ ຍ ເ ຮັ ດ ໃ ຫ້ ປ ະ ຊ າ ກ ອ ນ ຂ ອ ງ ເຫງັນປະເພດນີ້ຫຼຸດລົງຢ່າງວ່ອງໄວ ຫຼາຍໂຕກໍ່ ຖືກຈັບມາຂັງໃນກົງ ແລະ ຖືກບັງຄັບໃຫ້ກິນເມັດ ກ າ ເ ຟ ຢ່ າ ງ ທ າ ລຸ ນ ເ ຮັ ດ ໃ ຫ້ ເ ມັ ດ ກ າ ເ ຟ ທີ່ ໄ ດ້ ມານັ້ ນ ມີ ທັ ງ ຄຸ ນ ນະພາບຕໍ່ າ ແຕ່ ພັ ດ ຖື ກ ຂາຍ ໃນລາຄາສູງເອົາປຽບ ແລະ ລົດຊາດກໍ່ຫຼຸດລົງ ເຖິງການຊອກເກັບແບບທໍາມະຊາດຂອງ Kopi Luwak ກໍຍັງພົບເມັດທີ່ໄດ້ມາຈາກໂຕເຫງັນທີ່ ຖືກຂັງໄວ້ໃນກົງຢູ່. “ບັ ນ ຫາຫຼັ ກ ແມ່ ນ ການສໍ້ ໂ ກງທີ່ ນັ ບ ມື້ ນັ ບ ເພີ່ ມ ຫຼາຍຂຶ້ນ, ກາເຟ Kopi Luwak ລົດຊາດທີ່ດີແທ້ ຕ້ອງມາຈາກທໍາມະຊາດແທ້ເທົ່ານັ້ນ” ນັກດື່ມ ກາເຟຄົນໜຶ່ງເວົ້າຂຶ້ນ ຄໍາວ່າ “ກາເຟ” ແມ່ນຖືກໍາ

ເນີດຂຶ້ນໃນປີ 1582 ຈາກພາສາ ດັດຊ໌ ຄຳວ່າ “ໂກຟີ”, ແລ້ວຢືມມາຈາກພາສາຕວກກີກັບຄໍາວ່າ “ຄາຟວີ”, ຫຼັງຈາກນັ້ນກໍຢືມເຄົ້າມາຈາກພາສາ ອາຣາບິກ “ກັກວາ” ເຊິ່ງມີຄວາມໝາຍວ່າ “ນໍ້າຜົນ ຈາກເມັດ” ນັ້ນເອງ ຕົ້ນກາເຟທໍາອິດທີ່ຖືກຄົ້ນພົບ ແມ່ນທີ່ເອຕິໂອເປຍ.

M

any Indonesians used to start their day with a strong, syrupy kopi tobruk – tablespoons of coffee powder and prodigious amounts of sugar.

But as the global coffee culture takes hold, espresso, cappuccino, and macchiato rule the day. Now it’s hard to find traditional coffee drinkers.

“There is no such thing as the best region for Indonesian coffee,” said one coffee exporter. “It changes from year to year according to the weather, time of year and the soil conditions. Right now I would say that Aceh is producing the best balanced beans. But they can be ruined by bad roasting or a lousy barista.”

“Indonesia has been growing coffee for over 350 years,” he continued. “What they need now is technical information and modern knowhow on how to process and roast. They need a long term assured market. And how to bring personality to the coffee through roasting and processing.”

“Coffee is easy to make but hard to make

well,” a coffee expert told me. “A good barista can make an ordinary coffee taste great. Twenty-five percent of the flavour can be put down to the skill of the barista,” he added.

In a situation mirroring that of Laos, coffee was introduced by the colonials. I learned the best known and loved variety was called Arabica because at one time Ethiopia and in particular the port of Mocha in Yemen was the home of coffee.

The other well-known variety, Robusta, arrived after a disease killed most of the Arabica plants and a more disease resistant kind was bred.

Kopi Luwak So what is Kopi Luwak and why the fame?

When I lived in Indonesia years ago it was easy to find and only marginally more expensive than ordinary coffee. Then it was called kopi musang, a musang being the civet cat that ate selected berries, absorbed the fleshy part and passed the undigested beans through its guts. The intestinal fluids enhanced the flavour it was said. I could not bring myself to ask how anyone had discovered that and how they managed to find the defecated beans.

Now intensive farming is reducing the number of civet cats in the wild. Caged cats are force-fed any berries rather than being left to choose. That is, poor quality beans are being fed to civets and sold at premium prices. Fraud has taken over and

the quality, predictably, has gone down.

Even ‘wild sourced’ Kopi luwak has been found to be taken from caged animals.

“Trouble is that it is so much cheating.

Kopi luwak is great if you can find the real one,” one coffee connoisseur told me sadly.

Oh! recommendS Bali Cafe Seniman. (Jalan Sriwedari #5 Ubud) Seniman offers individualised coffee for those who know their coffee, or are merely pretending. www.senimancoffee.com

Jakarta Traffique Coffee (Jal, Hang Tuah Raya #9) in the posh bit

of Senayan. More spacious than Casa Verde; and for those missing being held up in traffic, it comes with a set of traffic lights.. www.trafiquecoffee.com Casa Verde Coffee in Tebet. (Jalan Tebet Raya) Off the tourist route, but well worth it, particularly if any male is seeking a hair cut (upstairs). Good pastries and cakes to go with single source coffee. www.facebook.com/casaverdejkt

dkg2vk-Po /

38

ASEAN Coffee

words By Rachna Sachasinh photos by tony deary

“ບາງຄັ້ ງ ຂ້ ອ ຍກໍ ເ ຄີ ຍ ຄິ ດ ວ່ າ ມັ ນ ອາດຈະ ງ່ າ ຍ ກ ວ່ າ ຖ້ າ ຂ້ ອ ຍ ມີ ສ ວ ນ ປູ ກ ທີ່ ໃ ຫ ຍ່ ກວ່ານີ້” ທ່ານ ເດວິດ ເດວ ເວົ້າດ້ວຍຮອຍຍີ້ມ, ເຊິ່ງເປັນຜູ້ຮ່ວມກໍ່ຕັ້ງ ແລະ ເປີດກິດຈະ ການຮ້ານກາເຟແຊຟຣອນທີ່ ເມືອງຫຼວງ ພຣະບາງ ກັບພັນລະຍາຊື່ວ່າມະໄລວັນ. ຄໍາວ່າງ່າຍນັ້ນເປັນຄໍາທີ່ລາວບໍ່ເຄີຍຄິດເຖິງ ແຕ່ກົງກັນ ຂ້າມເດວິດໄດ້ຮ່ວມມືເຮັດກິດຈະການກັບຫຼາຍກວ່າ 700 ຄອບຄົວຈາກຈໍານວນ 20 ກຸ່ມບ້ານທີ່ແຂວງຫຼວງພຣະບາງ ເຊິ່ງໃນນັ້ນປະກອບໄປດ້ວຍກຸ່ມຊົນເຜົ່າມົ້ງ, ຂະມຸ, ກະສັດ ແລະ ອິວມຽນ ເຊິ່ງລ້ວນແຕ່ມີຄວາມແຕກຕ່າງກັນທາງ

Coffee Pioneer in the North ດ້ານວັດທະນະທໍາການດໍາລົງຊີວິດມາໃນປັດຈຸບັນການ ສົ່ ງ ເສີ ມ ຮ່ ວ ມເປີ ດ ທຸ ລ ະກິ ດ ລະຫວ່ າ ງກຸ່ ມ ບ້ າ ນກັ ບ ຮ້ າ ນ ກາເຟແຊຟຣອນ ໄດ້ກາຍເປັນແຫຼ່ງຜູ້ຜະລິດເມັດກາເຟອາ ຣາບິກາຊັ້ນຍອດຂອງພາກເໜືອລາວເຮົາ.

ທີດັ່ງກ່າວຈະເຮັດໃຫ້ກາເຟມີລົດຊາດທີ່ເປັນເອກະລັກ, ມີກິ່ນຫອມຫວານ, ເດວິດ ບໍ່ພຽງແຕ່ຢາກປະກອບສ່ວນ ໃນການຊ່ວຍເຫຼືອຊຸມຊົນແຕ່ລາວກໍຢາກຜະລິດສິນຄ້າທີ່ ມີຄຸນນະພາບສູງ ອອກສູ່ທ້ອງຕະຫຼາດ.

ທີ່ຜ່ານມາທ່ານເດວິດ ແລະ ລູກທີມໄດ້ຊ່ວຍກັນຝຶກອົບຮົບ

ລາວຍັງເວົ້າອີກວ່າ ພວກເຮົາຈະຊື້ເມັດກາເຟຈາກຕົ້ນກາ

ປະຊາຊົນທີ່ເຂົ້າຮ່ວມໂຄງການຮຽນຮູ້ວິທີການເກັບກ່ຽວ ແລະ ເນັ້ນໜັກແນວທາງການປູກຝັງແບບທໍາມະຊາດ. ພາຍຫຼັງຕົ້ນກາເຟພ້ອມທີ່ຈະເກັບກ່ຽວ ເດວິດ ແລະ ສະມາ ຊິ ກ ທີ ມ ຈະລົ ງ ໄປຕາມໝູ່ ບ້ າ ນເພື່ ອ ຂໍ ຊື້ ເ ມັ ດ ກາເຟທີ່ ສົ ດ ແລະ ຫາກໍເກັບກ່ຽວໃໝ່ໆຫຼັງຈາກນັ້ນກໍກັບມາທີ່ສາງ ກາເຟຂອງໂຮງງານແລ້ວເລີ່ມວິທີການລ້າງເມັດກາເຟໃຫ້ ສະອາດຕາມດ້ວຍການຕາກ ແລະ ອົບໃຫ້ແຫ້ງດ້ວຍວິ

ເຟທີ່ປູກໃນລະດັບຄວາມສູງ 800 ແມັດ ຊື່ງເກີດໃນຮົ່ມ ແລະ ປູກແບບທໍາມມະຊາດເທົ່ານັ້ນ ເຊິ່ງແຕກຕ່າງຈາກເມັດກາ ເຟທີ່ປູກຢູ່ພູພຽງບໍລິເວນທີ່ມີອຸນນະພູມທີ່ເຢັນກວ່າທັງໄດ້ ຮັບນໍ້າຝົນຫຼາຍກວ່າ. ຕົ້ນກາເຟທີ່ຖືກປູກຢູ່ໃນຮົ່ມຍັງສາ ມາດຊ່ວຍຫຼຸດຜ່ອນການເຈຶ່ອນຂອງດິນ ແລະ ຊ່ວຍໃຫ້ຄຸນ ຄ່າອັນອຸດົມສົມບູນແກ່ດິນອີກດ້ວຍ. ລາວອະທິບາຍຕື່ມ ວ່າ ຊາວສວນສ່ວນຫລາຍຢາກຕັດຕົ້ນໄມ້ຍ້ອນມັນກີດຂວາງ

Vientiane Common Ground Café A child-friendly place where you can enjoy organic coffee from Luang Prabang.

Chao Anou street, Vientiane FB: commongroundslaos

As committed as David is to helping the ethnic communities he works with, he is equally dedi-c- - ated to producing a first- rate product.

David and his team travel to the villages, often scaling precipitous hillsides where roads are washed out or dangerously narrow, to buy freshly harvested cherries (the term refers to fruit from coffee trees).

“

There are certainly some days I think it would be easier to have a big plantation,” jokes David Dale, who co-founded and operates Luang Prabang-based Saffron Coffee with his wife Malayvanh.

‘Easy’ is not an ethos that David gravitates towards. Instead, he works with over 700 families from 20 villages spread out around the hills of Luang Prabang Province. Made up of Hmong, Khmu, Gasak and Mien groups, the villages represent the province’s diverse ethnic and cultural make-up. Together, these farming communities and Saffron Coffee produce some of the best organic, shade-grown Arabica coffee in northern Laos.

David and his team train the farmers on proper cultivation, emphasizing the benefits of shade-grown and organic practices.

Once the coffee trees begin to produce,

Back at Saffron’s warehouse, the coffee berries are washed vigorously to remove the pulp surrounding the beans. The beans are dried and roasted in small batches. The result is coffee with exceptional flavour profiles, strong hints of fruit and coffee, with balanced sweetness and acidity.

As committed as David is to helping the ethnic communities he works with, he is equally dedicated to producing a firstrate product.

“If the coffee is not grown above 800 meters, shaded in canopy and organic, we don’t buy it,” states David. Unlike the Bolaven plateau, where temperatures are cooler and rainfall significantly higher, coffee grown on hillsides benefit from canopy cover. The shade trees offer additional advantages, such as controlling erosion and contributing to soil fertility. “Many farmers want to cut down trees, because shade is counter-intuitive in farming. But without shade, the cherries ripen too quickly, ulti-

mately rotting on the trees and destroying the crop, ” explains David.

The story of Saffron Coffee began in 2006, when David and Malayvanh moved permanently to Luang Prabang. The couple began looking for a livelihood to support their growing family. In nearby highland communities, David encountered ethnic communities who practiced subsistence and shifting agriculture. The poverty and environmental impact inherent in these villages motivated him to look for a solution. Many older farmers had grown coffee in the past, but neglected the trees in the absence of a market. David saw a real opportunity and began to help farmers transition back to growing coffee.

In many respects, David and Malayvanh are pioneers, succeeding in reviving coffee cultivation among highland farmers where others have failed.

A worthwhile challenge and doing good for his community and for the environment are what keeps David inspired, even when things are far from ‘easy’. His tenacity and good work are paying off; for Saffron, for the farming communities and let’s not forget, for those of us, who enjoy a really good cup of coffee!

dkg2vk-Po /

40

ASEAN Coffee Le Trio Café This unique coffee boutique roaster which embalms the whole neighborhood is the rendezvous for espresso lovers.

Setthathirat street FB: letriocoffee

Begonia Café A retro-chic little gem excels in the art of preparing lattes.

Soi 4 off Nongbone Rd FB: Begonia-Café

ຄວາມທ້າທາຍ, ຄວາມຫວັງ ທີ່ຕ້ອງການຊ່ວຍເຫຼືອຊຸມຊົນ ແລະ ພ້ອມກັນຮັກສາທໍາມະ ຊາດນີ້ເອງທີ່ໃຫ້ເກີດມີກາເຟ ຊາຟຣອນທີ່ມີຄຸນນະພາບ ການປູກຝັງ ແຕແທ້ຈິງແລ້ວຖ້າຂາດຮົ່ມຈະເຮັດໃຫ້ໝາກ ກາເຟນັ້ນຫຼົ່ນໄວ ແລະ ເນົ່າກ່ອນທີ່ຈະສາມາດເກັບກ່ຽວໄດ້. ເລື່ອງລາວຄວາມເປັນມາຂອງຮ້ານກາເຟແຊຟຣອນແມ່ນ ເລີ່ມແຕ່ປີ 2005, ເມື່ອເດວິດ ໄດ້ມາສ້າງຄອບຄົວທີ່ເມືອງ ຫຼ ວ ງພຣະບາງເຊິ່ ງ ເປັ ນ ບ້ າ ນເກີ ດ ເມື ອ ງນອນຂອງ ມະໄລວັນ ຈາກນັ້ນຈຶ່ງໄດ້ລິເລີ່ມກິດຈະການ, ຕໍ່ມາເຂົາ ໄດ້ມາພົບ ກັບກຸ່ມຊົນເຜົ່າທີ່ອາໄສຢູ່ໃກ້ຄຽງທີ່ມີອາຊີບສ່ວນ ຫລາຍແມ່ນເຮັດວຽກຖາງປ່າເຮັດໄຮ່, ພາຍຫຼັງທີ່ເຫັນສະ ພາບຄວາມທຸກຍາກຂອງຊຸມຊົນ, ລາວຈຶ່ງໄດ້ຕັດສິນ ໃຈຊອກ ຫາວີທີແກ້ໄຂ ແລະ ຊ່ວຍເຫຼືອ. ທີ່ຜ່ານມາເຄີຍມີປະຊາ ຊົນປູກກາເຟເພື່ອລ້ຽງຊີບແຕ່ກໍລົ້ມເລີກໄປຍ້ອນສິນ ຄ້ າ ຂາດຄວາມຕ້ອງການ. ເດວິດ ຈຶ່ງຄ້ວາເອົາໂອກາດຫວັງ ເພື່ອເອົາການປູກກາເຟກັບຄືນມາ ເມື່ອເບິ່ງລວມແລ້ວ ເດວິດ ແລະ ມະໄລວັນຖືວ່າໄດ້ຮັບຜົນຕອບຮັບ ແລະ ຜົນ ສໍາເລັດໃນການຫັນມາປູກກາເຟໃນເຂດສູງເຊິ່ງທີ່ຜ່ານ ມາກໍມີຫຼາຍຄົນທີ່ລົ້ມເລີກ. ທັງຄວາມທ້າທາຍ, ທັງຄວາມຫວັງທີ່ຕ້ອງການຊ່ວຍເຫຼືອ ຊຸມຊົນ ແລະ ພ້ອມກັນຮັກສາທໍາມະຊາດນີ້ເອງເປັນສິ່ງ ທີ່ ສ້ າ ງແຮງບັ ນ ດານໃຈກັ ບ ສອງຜົ ວ ເມຍເຖິ ງ ວ່ າ ຈະພົ ບ ກັບອຸປະສັກມາຫຼາຍ ແຕ່ສຸດທ້າຍກໍໄດ້ຮັບໝາກຜົນ ຕາມທີ່ຫວັງໄວ້ ແລະ ແນ່ນອນສໍາລັບພວກເຮົາຫຼາຍຄົນ ທີ່ຫຼົງ ໄຫຼໃນລົດຊາດກາເຟຊັ້ນເລີດນີ້.

5

1jk'mujmjko7;oI6hdjP;da[dkg2

1. ຊາວດັດຊ໌ແມ່ນຄົນທໍາອິດທີ່ເຮັດການບຸກເບີກກາເຟ ຈາກການນໍາເຂົ້າຕົ້ນກາເຟຢ່າງຜິດກົດໝາຍຈາກ ປະ ເທດເອຕິ ໂ ອເປຍເຊິ່ ງ ຄົ ນ ດັ ດ ຊ໌ ເ ອີ້ ນ ປະເທດດັ່ ງ ກ່ າ ວ ວ່າເປັນໜຶ່ງໃນປະເທດແຖບອາລາບິກ ຈຶ່ງໄດ້ຕັ້ງຊື່ ເມັດ ພືດວ່າເມັດອາຣາບິກາ.

2. ຄໍາວ່າ ມ໋ອກຄາ ມາຈາກຊື່ຂອງທ່າເຮືອທີ່ເຮັດການສົ່ງ ອອກສິນຄ້າ.

3. ຊາວດັດຊ໌ໄດ້ນໍາອອກເມັດກາເຟ ແລະ ປູກເພື່ອການຄ້າ ທີ່ ປ ະເທດອິ ນ ໂດເນເຊຍເຊິ່ ງ ເປັ ນ ການນໍ າ ກາເຟອອກ ຈາກທະວີບອາຟຼິກກາເປັນຄັ້ງທໍາອິດ ປະເທດອິນໂດເນ ເຊຍຈຶ່ງມີວັດທະນະທໍາການປູກກາເຟມາ ຫຼາຍກ່ວາ 300 ປີ, ແຕ່ປັດຈຸບັນປະເທດບຼາຊີນແມ່ນຄອງຕໍາແໜ່ງນໍາໜ້າ ໃນການຜະລິດຂອງໂລກ.

4. ກາເຟ ກອບປີລວກ ທີ່ໂດ່ງດັງ ທັງຄວາມເປັນມາ ແລະ ຄ ວ າ ມ ຫຼ າ ກ ຫຼ າ ຍ ຂ ອ ງ ເ ມັ ດ ກ າ ເ ຟ ຈ າ ກ ຊ າ ວ ດັ ດ ຊ໌ ທີ່ ເປັນຕໍານານ, ໃນຊວງທີ່ເປັນຫົວເມືອງຂຶ້ນພື້ນທີ່ການ ເພາະປູ ກ ແມ່ ນ ມີ ຂໍ້ ຫ້ າ ມຢ່ າ ງເຄັ່ ງ ຄັ ດ ບໍ່ ໃ ຫ້ ຊ າວສວນ ທ້ອງຖິ່ນດື່ມກາເຟ, ແຕ່ດ້ວຍກິ່ນທີ່ຫອມໃນເຮັດໃຫ້ບໍ່ພຽງ ແຕ່ ຄົ ນ ທັ ງ ສັ ດ ໃນປ່ າ ໂຕເຫງັ ນ ທ້ ອ ງຖິ່ ນ ກໍ່ ຍັ ງ ຫຼົ ງ ໄຫຼ ໄປກັບເມັດກາເຟ ສະນັ້ນດ້ວຍຄວາມສົງໄສຊາວສວນ ທ້ອງຖິ່ນຈຶ່ງນໍາເອົາເມັດກາເຟໄປລ້າງ ແລ້ວຂົ້ວຜົນທີ່ ໄດ້ມາແມ່ນການກໍາເນີດລົດຊາດໃໝ່ຂອງກາເຟມູນໂຕ 1. The Dutch were the first to ‘liberate’ coffee, stealing the plants from Ethiopia where it was widely grown. It was called arabica as the Dutch ເຫງັນນັ້ນເອງ. considered Ethiopia to be an Arabic nation.

5 things you should know about coffee

5. Sasa Sestic ນັກປຸງກາເຟບາຣິສຕ້າຈາກເມືອງ ແຄນເບີລາ, ປະເທດອົດສເຕຼເລີຍຄອງອັນດັບໜຶ່ງຊະ ນະເລີດການແຂ່ງຂັນນັກບາລິສຕ້າໂລກ 2015, ໜຶ່ງໃນ ນັກຕັດສິນການແຂ່ງຂັນ ທ່ານ ນາງ ຟາຍ (ບົດຄວາມສໍາພາດ) ດ້ວຍ ການເສີບກາເຟເອກສເພຼດສໂຊສີ່ຈອກ,ຄາປູສສິໂນ ສີ່ຈອກ ແລະ ກາເຟທີ່ເປັນເອກະລັກອີກສີ່ຈອກ ໃນເວລາ ພຽງ 15 ນາທີ. ລາວໄດ້ນໍາສະເໜີກາເຟທີ່ດຶງຄວາມເປັນ ເອກະລັກຂອງປະເທດດ້ວຍລົດຊາດຂອງວາຍ, ກາເຟຂອງ ລາວນັ້ນໄດ້ມີສ່ວນປະກອບຂອງວາຍ shiraz viognier ເຮັດໃຫ້ໄດ້ລົດຊາດທີ່ແປກໃໝ່.

2. The word mocha comes from the port from which is was exported.

3. The Dutch colonials took it to Indonesia where it was grown commercially for the first time outside of Africa. Indonesia therefore has been growing coffee for over 300 years but has been overtaken by Brazil as one of the leading growers.

4. Kopi luwak, the most famous, if not most questionable, variety of coffee resulted from legendary Dutch stinginess. The colonial plantation owners did not allow their Indonesian labourers to drink coffee themselves. But the workers, tempted by the aromas drifting from the bosses’ houses noticed that local civet cats both ate and excreted the beans. So being curious they took the beans, carefully washed and roasted them.

Voila! a brand was born.

5. Australian Sasa Sestic from Canberra, Australia won the 2015 World Barista Championships this year in Seattle judged by Fai (see interview) making four espressos, four cappuccinos and four signature drinks in 15 minutes. To reflect Australia’s love affair with wine, Sestic’s signature coffee contained a splash of shiraz viognier juice from a vineyard in the Australian Capital Territory..

luj'c;f]hv, /

42

Earthwatch

By Kathy Eow

Eco Bungalow adobe abode ເຮືອນຊົງລາວແທ້ໆເປັນເຮືອນຮ້ານຄືເຮັດດ້ວຍເສົາໄມ້ ແກ່ ນ ແອ້ ມ ປູ ແ ປ້ ນ ມຸ ງ ແປ້ ນ ເປັ ນ ເຮື ອ ນແຟດ(ເຮື ອ ນ ສອງຫລັງຕິດກັນ) ທີ່ຄົນໃຊ້ນອນເອີ້ນເຮືອນໃຫຍ່ຫຼັງ ທີ່ ໃ ຊ້ ເ ປັ ນ ອະເນກປະສົ ງ ເປັ ນ ບ່ ອ ນກິ ນ ເຂົ້ າ ນັ່ ງ ຫຼີ້ ນ ພັ ກ ຜ່ ອ ນ ທັ ງ ເ ປັ ນ ບ່ ອ ນ ແ ຂ ກ ມ າ ຢ າ ມ ເ ອີ້ ນ ເ ຮື ອ ນ ລອຍ ສ່ວນຜູ້ບໍ່ມີເງື່ອນໄຂກໍ່ເຮັດນ້ອຍລົງມີເຮືອນໃຫຍ່ ແລະ ເຊຍ ຫຼື ເຮັດເຮືອນຮ້ານນ້ອຍໆແບບພໍຢູ່ໄດ້ເມື່ອເພ ແລ້ວກໍ່ປຸກໃຫມ່ຕາມເງື່ອນໄຂຂອງເຂດຫ່າງໄກສອກຫຼີກ

ແຕ່ມີບາງຊົນເຜົ່າມັກເຮັດເຮືອນຊູດິນໃຊ້ດິນໜຽວຫຍ້າ ຫຼື ເຟືອງໄມ້ໄຜ່ໄມ້ກົມຫຍ້າມຸງເຮືອນ ຫຼື ຟາກ ສ່ວນໃຫຍ່ ແມ່ນຢູ່ທາງພາກເໜືອ ເຊັ່ນລາວສູງ, ອິວມຽນ, ອາຄ່າ, ຂະມຸ ການເຮັດເຮືອນດ້ວຍດິນໜຽວຍັງພົບໃນເຂດຊົນນະ ບົດເກົ່າແກ່ຂອງຈີນ ແລະ ຫວຽດນາມກໍນິຍົມສ້າງເນື່ອງ ຈາກສະດວກໃນການຫາວັດສະດຸ. ສ ະ ໄ ໝ ເ ປັ ນ ເ ມື ອ ງ ຂຶ້ ນ ຝ ຣັ່ ງ ຫ້ ອ ງ ກ າ ນ ບ າ ງ ບ່ ອ ນ ທີ່ ບໍ່ ສ ຳຄັ ນ ເພີ່ ນ ເຮັ ດ ເປັ ນ ເຮື ອ ນຮ້ າ ນແຕ່ ແ ອ້ ມ ດິ ນ ທາ ເປຶອ ຫຼື ຝາຕອກຊີ (ດີນດາກ) ເຊີ່ງປະກອບດ້ວຍດິນໜຽວ ປະສົ ມ ເຟື ອ ງປະສົ ມ ປູ ນ ຂາວແລ້ ວ ເປິ ະ ໄປຕາມກະ

ແຕະເຊີ່ ງ ສານແຈບພໍ ໃ ຫ້ ວັ ດ ສະດຸ ດັ່ ງ ກ່ າ ວຈັ ບ ເຂົ້ າ ກັ ນ ໜາແຈບດີເມື່ອແຫ້ງແລ້ວກໍ່ທາດ້ວຍນ້ຳປູນຂາວເຮັດໃຫ້

ເຮືອນເກັບຄວາມເຢັນໄດ້ດີແລະມີຄ່າໃຊ້​້ຈ່າຍປະຢັດດີ.

ບໍລິສັດທ່ອງທ່ຽວໄທເກີເທວ ທີ່ມີຫ້ອງການຕັ້ງຢູ່ເມືອງຫຼວງ ພຣະບາງຮ່ວມກັບອົງການອາສາສະໝັກໂລກ ຫຼື World Volunteer ຈາກປະເທດສະວີເດັນໄດ້ເຂົ້າມາ ເຜີຍ ແຜ່ ຄ ວາມຮູ້ ກ່ ຽ ວກັ ບ ຄຸ ນ ປະໂຫຍດຂອງດິ ນ ປັ້ ນ ເຮັ ດ ຝາ ເຮືອນເພາະເປັນມິດກັບສິ່ງແວດລ້ອມດັ່ງນັ້ນອາສາສະໝັກ ກັບບໍລິສັດທ່ອງທ່ຽວຈຶ່ງນຳເອົາແນວຄິດສ້າງສັນນີ້ມາລວມ ອີກຄັ້ງ. ແນວຄິດດັ່ງກ່າວໄດ້ເລີ່ມຂຶ້ນຈາກບ້ານລອງລາວ ໃໝ່ ຂອງຊາວເຜົ່າມົ້ງໂດຍສ້າງເປັນເຮືອນພັກໃຫ້ບໍລິການ ທີ່ ເ ປັ ນ ມິ ດ ກັ ບ ທ ຳ ມ ະ ຊ າ ດ ໂ ດ ຍ ມີ ກ າ ນ ຕົ ບ ແ ຕ່ ງ ພ າ ຍ ໃນແບບ ຕາເວັນອອກ ປະກອບມີຕຽງນອນ ແລະ ລະບົບນ້ຳຮ້ອນຢ່າງຄົບຊຸດ. ທັງຖານ ແລະ ເສົາຕັ້ງເຮືອນ ລ້ວນແຕ່ນຳໃຊ້ວັດຖຸກໍ່ສ້າງທີ່ຫາໄດ້ຈາກທ້ອງຖິ່ນຄື ດິນ ໜຽວປັ້ນກໍຖືກຂຸດຈາກບ່ອນສ້າງຊື່ງປັດສະຈາກການໃຊ້ ເຫຼັກ, ຊີມັງ, ຫລື ດິນຈີ່ ແຕ່ໃຊ້ໄມ້ໄຜ່ແທນ.

Clay Play – casting bricks

In remote villages in Laos, concrete houses are replacing traditional wood, bamboo and straw homes.

Increased cement production has led to greater accessibility of concrete to local residents, and those who can afford it, opt for cement over the less durable wood and bamboo. But there is a movement underway in northern Laos to replace cement with a sustainable building material: clay.

Tiger Trail Travel, an eco-tourism operator based in Luang Prabang, and World Volunteer, a service-learning organization based in Sweden, are spreading the message about clay’s environmental benefits through Eco Bungalow, a joint

project under Tiger Trail’s Fair Trek communitybased tourism initiative.

Tucked away in the Hmong village of Long Lao Mai, the Eco Bungalow is a two-room adobe lodge fitted with western-style amenities such as a king-size bed and hot water, where tourists can stay overnight and experience village life. Except for the foundation and support columns, it is an organic structure made from locally sourced materials. The clay that comprises the bulk of the structure comes directly from the ground on which the bungalow sits.

The idea of using clay was inspired by Tiger Trail and World Volunteer’s shared experience in building an adobe school in Na Luang village in Nong Khiaw. The village’s weathered bamboo and wood

school structure needed rebuilding and the partner organizations saw the opportunity to introduce clay as an alternative to cement. International volunteers traveling with World Volunteer would fund the project and be the main source of labor for the construction.

By the end of the project, villagers began to see the advantages of clay: straw, sand, water and soil to make adobe bricks could all be locally sourced, lowering costs. Also an efficient insulator, clay kept interiors cool in the summer and warm in the winter, and did not pollute the environment.

Construction of the Eco Bungalow followed the same model as the Na Luang project – funding and labor was provided by volunteers – but the concept was developed as a tourism product.

Adobe World - 3,000 bricks used to build structure - Each brick weighed between 8-10 kg.

- Clay walls need at least 5 months to dry before adding protective layer of plaster.

- Animal dung is a great natural alternative to lime when making plaster.

- The best mix for adobe bricks is 25-50% clay and the balance sand.

- Furniture can also be made from clay.

- Fire-resistant, flexible and economical.

Get Back To Nature!

luj'c;f]hv, /

44

Earthwatch

ແຮງບັນດານໃຈໃນການສ້າງເຮືອນທີ່ໃຊ້ດິນໜຽວປັ້ນເປັນ ຕົ້ນຕໍແມ່ນເລີ່ມຈາກ Tiger Trail Travel ແລະ World Volunteer ທີ່ເຄີຍສ້າງເຮືອນຮູບຊົງດັ່ງກ່າວໃຫ້ແກ່ໂຮງຮຽນ ບ້ານນາຫຼວງທີ່ໜອງຂຽວມາກ່ອນສອງອົງການທີ່ໄດ້ເຫັນ ການສ້ອມແປງໂຮງຮຽນທີ່ແອ້ມດ້ວຍໄມ້ໄຜ່ ແລະ ໂຄງສ້າງ ໄມ້ໃໝ່ທັງເປັນການແນະນຳການນຳໃຊ້ດິນໜຽວທີ່ເປັນ ມິດກັບທຳມະຊາດ ສິ່ງແວດລ້ອມແທນໃຫ້ແກ່ຊີມັງໂດຍມີ ອາສາສະໝັກຈາກທົ່ວໂລກເຂົ້າຮ່ວມເປັນແຮງງານກໍ່ສ້າງ. ປະຊາຊົນໃນທ້ອງຖິ່ນເລີ່ມຫັນມາໃຫ້ຄວາມສົນໃຈໃນຄຸນ ປະໂຫຍດຂອງດິນໜຽວ, ຫຍ້າ ຫຼື ເຟືອງ, ຂີ້ຊາຍເພື່ອນຳມາ ເຮັດກ້ອນດິນເພາະເມື່ອເວລາປຸກສ້າງກໍ່ເຮັດໄດ້ງ່າຍລາຄາ ຖືກສາມາດເຮັດໃຫ້ເຮືອນຮັກສາຄວາມເຢັນໄດ້ດົນໃນລະ ດູຮ້ອນເກັບຄວາມອຸ່ນໄວ້ໃນລະດູໜາວ ແລະ ເປັນມິດກັບ ສິ່ງແວດລ້ອມໂດຍສະເພາະຫັນມາໃຊ້ກັບການທ່ອງທ່ຽວ ເພື່ອສ້າງເຮືອນພັກແບບແນວຄິດສ້າງສັນ ແລະ ແປກໃໝ່. ບ້ າ ນລອງລາວໃໝ່ ຕັ້ ງ ຢູ່ ບໍ່ ໄ ກຈາກຕາດກວາງຊີ ຂ ອງ

ເມືອງຫຼວງພຣະບາງມີປະຊາກອນຈຳນວນ 600 ຄອບ ຄົວເຊີ່ງມີບັນຫາຄືກັບເຂດອື່ນຊາວບ້ານຂາດແຄນລາຍຮັບ ທີ່ສະໝຳສະເໝີ ດັ່ງນັ້ນບໍລິສັດທ່ອງທ່ຽວ ແລະ ອົງການ ອາສາສະໝັກໂລກຈຶ່ງກະຕຸກຊຸກຍູ້ໃຫ້ຊາວບ້ານເຮັດເຮືອນ ພັກ ໂດຍນຳໃຊ້ວັດຖຸຄືດັ່ງກ່າວມານີ້ເປັນການຫຼຸດຕົ້ນທຶນ ຢ່າງມະຫາສານທັງເປັນການສ້າງລາຍໄດ້ໃຫ້ແກ່ກຸ່ມບ້ານ ເປັນຕົ້ນວ່າຄ່າພັກເຊົາຂອງຜູ້ມາເຊົ່າຖືກຫັກເຂົ້າໃນກອງ ທຶນບ້ານສ່ວນລາຍໄດ້ຈາການບໍລິການ ຄວາມສະອາດ ອາຫານ ແລະ ການບໍລິການອື່ນໆເປັນຂອງສ່ວນບຸກຄົນ. ທ່ານ ເດວິດ ຈອນສັນ ຜູ້ຮ່ວມກໍ່ຕັ້ງ ອົງການອາສາສະ ໝັກໂລກໄດ້ເວົ້າວ່າ ”ນີ້ເປັນໂຄງການ ທີ່ສ້າງຜົນສະທ້ອນ ທີ່ ດີ ແ ກ່ ຊຸ ມ ຊົ ນ ຂອງລາວດ້ ວ ຍການນຳໃຊ້ ວິ ທີ ກໍ່ ເ ຮື ອ ນ ດ້ວຍດິນກ້ອນອັນເປັນການປະຢັດການໃຊ້ຈ່າຍ” ມາ ຮອດປັ ດ ຈຸ ບັ ນ ປະຊາຊົ ນ ທ້ ອ ງຖິ່ ນ ໄດ້ ຕື່ ນ ຕົ ວ ໃຫ້ ຄ ວາມ ສົນໃຈການເຮັດເຮືອນແບບດັ່ງກ່າວເພາະຈະມີໂອກາດໄດ້ ຢູ່ເຮືອນໃນລາຄາປະຢັດທັງເປັນມິດຕໍ່ສັ່ງແວດລ້ອມອີກ.

ການກໍ່ສ້າງໃຊ້ເວລາປະມານສອງປີ ຕັ້ງແຕ່ປີ 2012 ໂດຍ ກຸ່ມອາສາສະໝັກໄດ້ເຂົ້າຊ່ວຍສ້າງເປັນໄລຍະ ແລະ ໄດ້ ໂດຍມີອາຈານສອນຈາກປະເທດໄທ ນາງ ນົນ ທິດດິນ ເປັ ນ ຜູ້ ໃ ຫ້ ຄ ຳແນະນຳຫລັ ກ ໃນການສ້ າ ງເຮື ອ ນພັ ກ ບັ ງ ກະໂລ, ເຮືອນພັກດັ່ງກ່າວນີ້ແມ່ນໄດ້ເປີດເປັນທາງການ ໃນຕົ້ນປີ 2014

ສີ່ງທີ່ຄວນຮູ້:

- ການກໍ່ສ້າງໂຄງເຮືອນນໍາໃຊ້ກ້ອນດິນດາກປະມານ 3000 ກ້ອນ. ຊື່ງກ້ອນດິນດາກຫນັກລະຫວ່າງ 8-10 kg.

- ກໍາແພງດິນເຜົາຕ້ອງການຢ່າງຫນ້ອຍ 5 ເດືອນໃຫ້ແຫ້ງ ກ່ອນທີ່ຈະເພີ່ມຊັ້ນປ້ອງກັນຂອງ plaster.

- ຂີ້ສັດເປັນທາງເລືອກທໍາມະຊາດທີ່ດີເພື່ອປູນເຮືອນຂາວ ແຫ້ງໄວໃນເວລາທີ່ເຮັດໃຫ້ plaster.

- ການປະສົມທີ່ດີທີ່ສຸດສໍາລັບການເຮັດກ້ອນດິນດາກ ແມ່ນດິນເຜົາ 25 - 50 ແລະ ຊາຍໃຫ້ມີຄວາມສົມດູນໄດ້.

- ເຟີນີເຈີກໍ່ສາມາດເຮັດໄດ້ຈາກດິນເຜົາ.

ການເດີນທາງ: ບໍລິສັດທ່ອງທ່ຽວໄທເກີເທວ, ແຂວງຫລວງພະບາງ

Tel:+856 71 212311; +856 969 06558 www.laos-adventures.com | www.fairtrek.org www.explore-laos.com

Rates start from US$120 per person (group of two) for two days and one night.

Tour includes transport, meals and a local guide.

Long Lao Mai, like most rural villages in Laos, is a subsistence farming community. Over 600 people live in the village, most without an additional source of income. Its location at the start of a scenic trekking route to Kuang Si waterfalls, one of Luang Prabang’s most popular tourist attractions, opens the village to a steady stream of travelers. Seeing an opportunity to harness Long Lao Mai’s tourism potential for the benefit of the villagers, Tiger Trail and World Volunteer designed the Eco Bungalow as an income-generating operation to be owned and managed by the community. Fees from a visitor’s stay go into a village fund overseen by a village committee while service charges earned for cleaning, cooking and maintenance are distributed to the villagers providing those services.

The first group of volunteers arrived in 2012 and spent a week alongside villagers covered in clay.

Under the guidance of technical expert Ms. Non Tiddin, an instructor on the adobe technique in Thailand, they learned the art and science of brick-making, an intensive but fun process of finding the optimal balance between water, straw and clay.

Hundreds of kilos of clay – and many volunteers – later, the Eco Bungalow opened to guests in January 2014.“The hopeful impact from this [clay-building technique],” said David Jonsson, co-founder of World Volunteer, “is to

show the Lao community that structurally sound residences can be built with limited use of cement, which is expensive as well as polluting to the environment.”

“But even if it takes five months, it takes ten to twenty years collecting money to build a box-like concrete house.”

Proving that they are champions of sustainable clay building, Tiger Trail and World Volunteer are planning to build another two eco bungalows.

Indeed, the Bungalow’s presence has already influenced some villagers to consider adopting the adobe technique. But there are still the reluctant ones, intimidated by the time and labor commitment.

“Building an earthen house requires a lot of hands and patience,” says Ms. Tiddin.

Getting there: Tiger Trail Travel, Luang Prabang – +856 71 212311; +856 969 06558 www.laos-adventures.com | www.fairtrek.org Also by tuktuk from Luang Prabang (US$40 round trip) and private minivan (US$60 round trip).

IMPORTANT: USING A LOCAL GIUDE TO ACCOMPANY VISITORS TO THE VILLAGE IS MANDATORY.

Traveller tales

okp-jk'o5j'dt3xj'

The Mechanic in the Miniskirt

ຂ້ອຍກໍາລັງຊິກັບບ້ານຫຼັງຈາກງານລ້ຽງບໍ່ເດິກປານໃດ ຕອນນັ້ນຝົນພັດຕົກແຮງເອົາແທ້ ເອົາວ່າ ກໍເລີຍຕັດສິນ ໃຈນັ່ງສູບຢາຖ້າໃຫ້ຝົນເຊົາຈັກໜ້ອຍກ່ອນ ນັ່ງໄດ້ບຶດໜຶ່ງກະ

ຫລຽວເຫັ ນ ສອງສາວມາດຫ້ າ ວໆໜ້ ອ ຍໜຶ່ ງ ຢື ນ ຫລົ ບ ຫ່ າ ຝົ ນ ກ້ ອ ງຮ້ າ ນຂາຍເຄື່ ອ ງໃກ້ ໆ

ເມື່ອຂ້ອຍແນມໄປຫາທັງສອງກະຄືວ່າສົ່ງສາຍຕາກັບມາໃຫ້ແບບມີພິລຸດ ແປກໆ ຂ້ອຍ

ກະເລີຍປ່ຽນໃຈຕາກຝົນກັບບ້ານແທນ ແຕ່ພັດໂຊກຮ້າຍເອົາແທ້ເອົາວ່າ ລົດຈັກຕິດ ຈັ່ ງ ໃດມັ ນ ກະບໍ່ ຕິ ດ ຂ້ ອ ຍກະພໍ ຮູ້ ວິ ທີ ແ ປງຈັ ກ ຢູ່ ໜ້ ອ ຍໜຶ່ ງ ແຕ່ ຍ້ ອ ນວ່ າ ກິ ນ ເບຍຕອນງານ ລ້ຽງຫວ່າງເຂົ້າໄປຫຼາຍມັນກະເລີຍບໍ່ສົນຊິແປງໃຫ້ມັນຕິດ ເລີຍຕັດສິນໃຈຍູ້ລົດຈັກກັບບ້ານທີ່ຫ່າງ

ສຸດທ້າຍຈັ່ງໃດກະປຽກກໍ

ໄປໄກເຕີບປະມານສິບຫຼັກແທນ

ຕໍ່ມາສາວ

ຫ້າວຄົນໜຶ່ງຖືຢາສູບໃສ່ປາກພັດຍ່າງມາຫາຂ້ອຍ ລາວໃສ່ກະໂປ່ງສັ້ນໆຍ່າງໃສ່ສົ້ນສູງ

ມາຫາຂ້ອຍແລ້ວຖາມແບບສຽງໃຫຍ່ໆທຸ້ມໆວ່າ “ອ້າຍບ່າວ, ຢາກໃຫ້ຊ່ວຍຫຍັງບໍ່?” ຍັງ

ບໍ່ທັນໄດ້ຕອບຫຍັງຊໍ້າລາວພັດກົ້ມລົງເບິ່ງຈັກລົດໃຫ້ ຜ່ານໄປປະມານຫ້ານາທີ ສາວ ຫ້າວໃສ່ກະໂປ່ງຄາບບໍ່ຂຶ້ນລົດ ແລະ ຍັນລົດສອງສາມເທື່ອ ຕໍ່ມາສິ່ງທີ່ບໍ່ຄາດຄິດກໍເກີດ ຂຶ້ນລົດຈັກມັນຕິດຢ່າງປະຕິຫານ

ຂ້ອຍກໍຂອບໃຈລາວຢ່າງໃຫ່ຍ

ຖາມວ່າຊິເອົາຄ່າ

ແປງລົດເທົ່າໃດລາວກໍປະຕີເສດບໍ່ຮັບເອົາ ເລີຍຖາມຕໍ່ອີກ ວ່າຊິໃຫ້ໄປສົ່ງໃສບໍ່ ລາວກະ

ວ່າບໍ ່ ເ ປັ ນ ຫຍັ ງ ຂ້ ອ ຍແນມເບິ ່ ງ ມື ລ າວທີ ່ ເ ປື ້ ອ ນຍ້ ອ ນແປງຈັ ກ ຫວ່ າ ງກີ ້ ນ ີ ້ ແ ນມເບີ ່ ງ ໜ້າ ລາວກະປຽກນໍ້າຝົນແຕ່ເບິ່ງໜ້າຄືວ່າສີເສົ້າໆ ເຮັດຈັ່ງໃດໄດ້ຂ້ອຍກະເລີຍຢືນຂຶ້ນແລ້ວ

ຫອມແກ້ມທັງສອງ ເບື້ອງຂອງສາວຄົນນັ້ນແທນຄໍາຂອບໃຈແທນ, ແຕ່ທີ່ຈິງແລ້ວຂ້ອຍ ຄິດວ່າລາວໜ້າຈະເປັນຜູ້ຊາຍຫຼາຍກ່ວາ.

The party finished in the early hours and when I left the bar it was raining cats and dogs. While waiting for the rain to ease I lit a cigarette and then noticed a few shuttered shops down the road two ladyboys sheltering from the deluge. Each time my eyes strayed in their direction they gave me the come hither look. I decided to brave the rain and go home. I got on my motorbike but it wouldn’t start. I’m normally not the most adept mechanic and with the beers drunk over the last couple of hours I wasn’t even going to try to get the bike going. Just as I was deciding to push the bike more than ten kilometres to my home, I saw one of the ladyboys put her cigarette in her mouth and totter over to me.

Sexily clad in a mini skirt and towering over me in her stilettoes, she asked me in a deep husky voice, “Hey handsome man, need any help?”

Then without waiting for a reply she bent down and fiddled with the engine. After about five minutes, she stood up straight and kicked the motor a couple of times. Then hitching her miniskirt even higher she straddled the bike and to my surprise the engine roared into life.

I thanked her and asked how much she wanted but she refused any payment.

I asked if I could give her a lift anywhere but she declined that too. I looked at her hands now full of motor oil. I looked at her heavily made up face now streaked by the rain. I saw only sadness there. I stood on my toes and kissed her, or him, on either cheek.

Share your travel story with us ທ່ານມີເລື່ອງເລົ່າເລື່ອງແປກຈາກປະສົບການການທ່ອງທ່ຽວ ທີ່ຢາກຈະແບ່ງປັນກັບນັກອ່ານຄົນອື່ນໆ ຫຼື ບໍ່ທ່ານສາມາດ ຂຽນເລື່ອງຂອງທ່ານປະມານ 350 ຄໍາພ້ອມ ຊື່ ແລະ ທີ່ຢູ່ ຂອງທ່ານກັບ ຫົວຂໍ້ Travel Tales ອິເມວມາຫາພວກເຮົາ ໄດ້ທີ່ travellertales@ohmag.la ອ່ານເພີ່ມ: www.ohmag.la

Have you had any interesting or unusual travel experience in Southeast Asia? Would you like to share it with our readers?

If so, tell us about it in 350 words and address your mail to: travellertales@ohmag.la More info: www.ohmag.la

dyf9tdemjk.sh]v' /

48

Travel guide

Savannakhet

By Fabworld and Joy Mahinay

Savannakhet, is dotted with many derelict remnants from French colonial times; government buildings, churches and even Laos’ oldest cinema. But if you’re not a history buff, or want a little more of the outdoors during your southern sojourn, the Japan International Cooperation Agency (JICA) project to assist villagers in developing their surroundings and skills, for sustainable tourism is just what you’re looking for.

Tr

av e

lg u

id

lts;aogmu'fyo ຜູ້ຄົນສ່ວນໃຫຍ່ເອີ້ນຊື່ຫຍໍ້ ສະຫວັນນະເຂດວ່າ ເມືອງສະຫວັນ... ຍ້ອນແນວນັ້ນອາຫານການກິນ ຫຼື ສິ່ງທີ່ຜະລິດຈາກສະຫວັນະເຂດຈຶ່ງ ມັກເອີ້ນວ່າ: ຊີ້ນສະຫວັນ, ໝ້ຳສະຫວັນ, ສົ້ມສະຫັວນ, ກວຍຈັບສະຫັວນ ຫຼື ອື່ນໆ ການທ່ຽວສະຫວັນກໍເຊັ່ນກັນຢ່າໄປເຂົ້າໃຈວ່າເປັນສະຫວັນຊັ້ນ ຟ້າໃນເທບນິຍາຍແຕ່ທ່ຽວສະຫວັນທີ່ຈະກ່າວຕໍ່ໄປນີ້ເປັນສະຫວັນເມືອງ ຄົນສະຫວັນລາວເຮົາເອງນີ້ລະ ! “ສະຫວັນເມືອງຟ້າມີແຕ່ແດດກັບຝົນ ສະຫວັນເມືອງຄົນມີແຕ່ກິນກັບທ່ຽວ” ຄໍາເວົ້າປະໂຫຍກນີ້ເປັນຄໍາເວົ້າຂອງ ຄົນພື້ນບ້ານທີ່ຢາກສະທ້ອນໃຫ້ເຫັນການດຳລົງຊີວິດພາຍໃຕ້ທ້ອງຟ້າແຫ່ງ ສັນຕິພາບສາມາດເດີນທາງໄປທ່ອງທ່ຽວໃນປະເທດໄດ້ຕາມອັດທະຍາ ໄສແຕ່ເໜືອເຖິງໃຕ້ດ້ວຍເສັ້ນທາງ ແລະ ພາຫະນະແລ້ວແຕ່ໃຈຕົນປະສົງ.

c0;'lts;aootg0f ເປັນດິນແດນກວ້າງໃຫຍ່ ແລະ ມີພົນລະເມືອງຫຼາຍກວ່າໝູ່ໃນບັນດາ ແຂວງຂອງລາວເວົ້າສະເພາະຢູ່ໃນເທດສະບານແຂວງເຊີ່ງໃນເມື່ອກ່ອນ ເອີ້ນວ່າ ເມືອງ ຄັນທະບູລີ ຕໍ່ມາໄດ້ປ່ຽນຊືເປັນເມືອງ ໄກສອນ ພົມວິຫານ. ສິ່ງທີ່ທ່ານບໍ່ຄວນພາດກໍຄືຢູ່ຫ່າງຈາກຕົວເມືອງໄປປະມານ 12 ກິໂລ ແມັດຕາມເສັ້ນທາງສະຫວັນ - ເຊໂນກໍມີພຣະທາດເກົ່າແກ່ຄື ພຣະທາດ ອິງຮັງທີ່ສ້າງມາແຕ່ສະຕະວັດທີ 4 ສະຖານທີ່ໆຊາວສະຫວັນນະເຂດ ກໍ ຄືຊາວລາວເຄົາລົບບູຊານີ້ມີການເຊື່ອກັນວ່າເປັນບ່ອນພຣະພຸດທະເຈົ້າ ໄດ້ເດີນທາງມາທຸດົງ ແລະ ສູດມົນພາວະນາທີ່ກ້ອງຕົ້ນຮັງຕົ້ນໜຶ່ງ ໃນບໍລິເວນນີ້ ແລະ ຍັງເຊື່ອກັນວ່າມີສາລີຣິກະທາດສະຖິດຢູ່. ນອກ ຈາກນີ້ ຍັ ງ ມີ ເ ຂດປ່ າ ສະຫງວນອັ ນ ອຸ ດົ ມ ສົ ມ ບູ ນ ດົ ງ ນາຕາດເຊີ່ ງ ເປັ ນ ພື້ ນ ທີ່ ຂ ອງເຂດເທດສະບານມີ ຊື່ ສ ຽງລື ຊ າວ່ າ ເປັ ນ ບ່ ອ ນຢູ່ ອ າໄສຂອງ ປາຝາທຳມະຊາດຫຼາຍພັນໂຕ.

e

dyf9tdemjk.sh]v' /

50

Travel guide

ບ້ານທາດ - ພະທາດອີຮັງ ບ້ານດົງນາຕາດ - ເຂດປ່າສະຫງວນດົງນາຕາດ ອ້ອມເມືອງຈໍາພອນ - ບ້ານດົງເມືອງ (ປ່າລິງ) - ຫໍໄຕປີດົກ - ບ້ານຕາແຫຼວ (ວັດຕາແຫຼວ) ບ້ານດອນແດງ (ໜອງປາຝາ) - ບ້ານຕານສຸມ - (ໜອງແຂ້)

7Qorq[lts;ao

ໃນ 15 ຕົວເມືອງຂອງແຂວງສະຫວັນນະເຂດລ້ວນແຕ່ມີສະຖານທີ່ທ່ອງທ່ຽວີທັງແຫລ່ງ ທີ່ຂຸດຄົ້ນນຳໃຊ້ແລ້ວ ແລະ ພວມກຳລັງກະກຽມສະເໜີທາງການຂໍອະນຸຍາດ ໃນທີ່ນີ້ ຂໍສະເໜີພຽງບາງເມືອງ ເຊີ່ງຈັດໄດ້ວ່າມີແຫຼ່ງທ່ອງທ່ຽວຫຼັກໆ ເປັນທີ່ເຊີດໜ້າຊູຕາທີ່ ເມືອງຈໍາພອນແມ່ນເຂດແຫຼ່ງທ່ອງທ່ຽວຫລັກຂອງແຂວງສະຫວັນນະເຂດ. ທ່ຽວເລາະອ້ອມ ເມືອງຈໍາພອນແມ່ນສາມາດເດີນທາງດ້ວຍລົດຈັກ ຫຼື ລົດໃຫ່ຍ. ທ່ານສາມາດຂໍບໍລິການ ພາທ່ຽວໄດ້ທີ່ພະແນກທ່ອງທ່ຽວແຂວງສະຫວັນນະເຂດ ຫລື ບໍລິສັດນໍາທ່ຽວກໍໃຫ້ບໍລິກາ ນພາທ່ຽວພ້ອມພັກເຊົາທີ່ບ້ານດົງເມືອງ. ທ່ານສາມາດເລີ່ມຕົ້ນຈາກດົງລິງທີ່ບ້ານດົງເມືອງ, ເຊີ່ງເປັນໜຶ່ງໃນສະຖານບ່ອນທີ່ລິງ ສາຍພັນອາຊີຕາເວັນອອກສ່ຽງໃຕ້ອາໄສຢູ່. ລີງປະເພດນີ້ສາມາດພົບເຫັນໄດ້ຕາມ ຈຸດທ່ອງທ່ຽວທໍາມະຊາດທີ່ຖືກພັດທະນາໂດຍອຳນາດການປົກຄອງແຂວງ, ເຊັ່ນ ບໍລິເວນຫໍມະເຫສັກທີ່ຕັ້ງຢູ່ເລິກເຂົ້າໄປໃນປ່າ ແລະ ບໍລິເວນໃກ້ກັບວັດ. ຕໍ່ໄປກໍ່ ແມ່ນການຂ້າມນໍ້າໄປຫາຫໍໄຕປີດົກ ຫຼື ຫ້ອງສະໝຸດຄຳສອນຂອງພະພຸດທະເຈົ້າ ເຊິ່ງ ເປັນສະຖານທີ່ທີ່ພະສົງຫຼາຍກ່ວາຮ້ອຍອົງ ແລະ ປະຊາຊົນຜູ້ທີ່ສົນໃຈເຂົ້າມາຮຽນ ຮູ້ກ່ຽວກັບຄໍາສອນຂອງພະພຸດທະເຈົ້າ. ຄໍາສອນຂອງພະພຸດທະເຈົ້າແມ່ນຂຽນເປັນ ພາສາບາລີ ແລະ ສັນສະກຼິດຢູ່ເທິງໃບລານ ແລະ ຖືກຮັກສາໄວ້ໃນຖົງຜ້າໄໝ. ແຕ່ສາມາດ ຂ້າມນຳ້ນີ້ໄດ້ໃນໄລຍະລະດູທີ່ມີນໍ້າໜ້ອຍເທົ່ານັ້ນ,ໃນເວລາທີ່ມີນໍ້າຫຼາຍ ຄວນໄປຕາມ ປ້າຍຊີ້ບອກຢູ່ທາງແຍກລະຫວ່າງດົງລິງ ແລະ ຫໍໄຕປີດົກ. ຈາກຫໍໄຕປີດົກກໍ່ໄປທ່ຽວຊົມວັດຕາແຫຼວທີ່ບ້ານຕາແຫຼວ ເຊິ່ງສ້າງຂຶ້ນໃນປີ 1918 ພາຍ ໃຕ້ການນໍາພາຂອງເຈົ້າອາວາດຄົນທໍາອິດ, ວັດແຫ່ງນີ້ຖືກທໍາລາຍຢ່າງໜັກໜ່ວງໃນໄລ ຍະທີ່ເຮືອບິນອາເມລິກາຖີ້ມລະເບີດໃນປີ 1969.

ຫຼັງຈາກນັ້ນກໍ່ໄປຕໍ່ທີ່ບ້ານດອນແດງທ່ຽວຊົມໜອງປາຝາ. ຄວາມກ້ວາງຂອງໜອງແມ່ນ 300 ຕາແມັດ ເຊິ່ງເປັນທີ່ຢູ່ອາໄສໂດຍທໍາມະຊາດຂອງປາຝານໍ້າຈືດຫຼາກຫຼາຍຂະ ໜາດ ມີປະມານ 400-500 ໂຕ. ປາຝາໃຫ່ຍທີ່ສຸດທີ່ເຄີຍບັນທຶກໄວ້ແມ່ນມີນ້ຳໜັກ ໜັກເຖິງ 50 ກິໂລ.

Pho u

Xan g

Tr Ha

eN

PA

av e

lg u

id

ເ�ໂ�

Seno

ບານດ�ງນາຕາດ

Dong Natad

ດ�ງລິງ - ບານດ�ງເ�ືອງ ພະທາດອີຮ�ງ - ບານທາດ

M

ek

That Ing Hang

on

gR

Monkey Forest ວ�ດຕາແ�ວ

ive

Wat Taleow

r

ຫໍໄ�ປີດ�ກ - ບານຕາແ�ວ

Hotay Pidok

ໜອງແ� - ບານຕານສຸມ

Ban Tansoum

ໜອງປາຝາ - ບານດອນແ�ງ

Turtle Lake

Do

ng

Pho u

Vie n

gN

PA

ແ� ງ ້ຂອ

ນ�

Province of Paradise to Salavan

ປາກເ�

to Pakse

About 12 km from the provincial capital of Savannakhet Town is Pha That Ing Hang, a 4th century stupa, built on a site, where it is believed that the Buddha delivered his sermons and where some of his bones lie buried.

The wetlands of the Dong Na Tad Protected Area are said to have been the natural habitat of hundreds of turtles a long time ago.

Champhone District is where the main tourist attractions in Savannakhet are located.

The Champhone circuit can be done on motorbikes or by car. Tours are also organized by the tourism department of Savannakhet. A few tour agencies offer packages that include an overnight stay at Dong Mouang.

The route may start from Monkey Forest at Dong Meuang village, one of the habitats of the rhesus macaque or monkey in Southeast Asia. These simians can be encountered at the natural tourist site established by the local government, at the spiritual houses situated in the inner part of the forest and at nearby temples. Next, cross the river to Hotay Pidok or Buddhist Teaching Library. This was once a seminary for hundreds of monks and people interested in learning about Buddhism. Buddhist teachings, in Sanskrit, written on palm leaves are preserved here in silk. The river can be crossed when the water level is low. When it is high, visitors should use the Monkey Forest intersection and look for sign posts to Hotay Pidok.

From Hotay Pidok, proceed to Wat Taleow in Ban Taleow. Built in 1918 under the leadership of the first abbot of the village, this temple was largely destroyed in American bombing in 1969.

Learning how they do it-a homestay or a community immersion with one of the villages is a good thing to do when in Savannakhet.

Try Savannakhet’s version of “khao piak” or rice noodle anywhere within the town center also try the local coffee a block away from the right side of the old Catholic Church.

Afterwards, proceed to Done Daeng Village and directly to the Turtle Lake.

The 300 sq. metre lake is the natural habitat for an estimated 400-500 fresh water turtles of various sizes. The largest turtle recorded weighs 50 kg.

e

dyf9tdemjk.sh]v' /

52

Travel guide

* Ban That - That Ing Hang Stupa * Ban Dong Natad- Dong Na Tad Protected Area *Champhone Circuit - Ban Dong Meuang(Monkey Forest) - Hotay Pidok - Ban Taleow (Wat Taleow) Ban Done Daeng (Turtle Lake) - Ban Tansoum – (Crocodile Lake)

ສະຖານທີ່ສຸດທ້າຍແມ່ນບ້ານຕານສຸມ ແລະ ໜອງແຂ້, ເປັນເຂດສະຫງວນແຂ້ສາຍ ພັນ ສະຫຍາມແຫ່ ງ ໃຫ່ ມ , ເຊິ ່ ງ ປັ ດ ຈຸ ບ ັ ນ ແມ່ ນ ຖື ກ ຈັ ດ ໃນສາຍພັ ນ ທີ ່ ໃ ກ້ ຈ ະສູ ນ ພັ ນ . ທ່ານສອບຖາມ ແລະ ຂໍອະນຸຍາດຈາກນາຍບ້ານເພື່ອເຂົ້າໄປເບິ່ງ ເພິ່ນຈະຈັດຄົນນໍາ ພາທາງໄປຫາຈຸດທີ່ແຂ້ອາໄສຢູ່. ແຂ້ຊະນິດນີ້ມັກຢູ່ແບບໂດດດ່ຽວຫຼາຍກ່ວາເປັນກຸ່ມ ແລະ ບໍເປັນອັນຕະລາຍຫລາຍຕໍ່ມະນຸດ. ເວລາທີ່ດີທີ່ສຸດເພື່ອໄປເບິ່ງສັດປະເພດນີ້ແມ່ນ ຕອນບ່າຍກ່ອນຕາເວັນຕົກດິນ. ດັ່ງນັ້ນບ່ອນທ່ຽວແຫ່ງສຸດທ້າຍນີ້ຄວນຈັດສັນເວລາ ໃຫ້ໄດ້ພັກເຊົາຄ້າງຄືນກັບເຮືອນປະຊາຊົນແບບໂຮມສະເຕກໍມີບັນຍາກາດທີ່ດີອີກດ້ວຍ.

ຂໍ້ແນະນຳ: ທ່ າ ນສາມາດສອບຖາມຂໍ້ ມູ ນ ເພີ່ ມ ເຕີ ມ ຈາກຫ້ ອ ງການທ່ ອ ງທ່ ຽ ວຂອງແຂວງ ພະແນກຖະແຫຼງຂ່າວ, ວັດທະນະທຳ ແລະ ທ່ອງທ່ຽວແຂວງສະຫວັນນະເຂດ ໂທ/ແຟ້ກ: +856 (41) 212 755

www.tourismlaos.org savannakhetptd@yahoo.com | Tel/ Fax: +856 (41) 212 755

The final stop should be Ban Tansoum and Crocodile Lake, a newly-declared protected area for the Siamese crocodile, now on the red list of endangered species. Ask the village chief for permission and he will arrange for somebody to accompany you to the area where these reptiles bask.

The Siamese crocodile lives alone, rather than in groups and poses little danger to humans. The best time to see these cross is the late afternoon before sunset. This stop requires more time than the others on the circuit and so an overnight homestay is a good idea.

Getting there: For advice on the easiest, or most convenient way to visit these places, contact the provincial tourism office and give them your location.

Savannakhet Provincial Information, Culture and Tourism Department Tel/fax: +856 (41) 212 755

Tr Karst Corridor Nam

Sala Viewpoint

Limestone Fore T he st

Viengkham

Lak Xao

The un

1E

Nakhok Tha Lang

m Na

7 Konglor Cave

The N a

un

bo

Hin

Tin Mines

Nakai Muang Phone Stupa Khon Keo Rapids Kong Leng Lake

Mek ong

i

6

i

Thakaek

Naphao - Chalo border crossing

4 Nam Don Resurgence

Cave Alley

i

Gnommalat

Pa Xaem Cave Tha Falang Pha Nya In Cave

Giant Wall

e

kai Pl

Nam Theun 2 Dam

Pa Chan Cave

2 Buddha Cave

10 Lao-Thai Friendship Bridge

id

eun

eu ata

9 Phou Hin Phoun NPA Hinboun

lg u

9 Nakai Nam Theun NPA

Natan

Konglor

13

ໃນການກ້າວສູ່ການເປັນປະຊາຄົມອາຊຽນ ຂອງປະເທດ ລາວ ໄດ້ຮັບເອົາຜູ້ຊ່ຽວຊານໃນຫຼາຍດ້ານມາຊ່ວຍເຫຼືອໃນ ການພັ ດ ທະນາສີ່ ງ ດຶ ງ ດູ ດ ຫຼ າ ຍຢ່ າ ງດ້ ວ ຍການຊ່ ວ ຍເຫຼື ອ ຈາກອົ ງ ການຮ່ ວ ມມື ສ າກົ ນ ຍີ ່ ປ ຸ ່ ນ ຫຼ ື ອົ ງ ການ JICA ໄດ້ເຮັດໃຫ້ຄວາມມະຫັດສະຈັນທາງທໍາມະຊາດຂອງແຂວງຄໍາ ມ່ວນໄດ້ໂດດເດັ່ນຫຼາຍຂຶ້ນ. ນອກຈາກຜາຫີນປູນ ແລະ ຖໍ້າອັນ ອະລັງການຂອງແຂວງຄໍາມ່ວນແລ້ວຍັງມີສິ່ງທີ່ໜ້າອັດສະຈັນ ໃຈຫລາຍບ່ ອ ນທີ່ ທ່ າ ນຄວນຫາໂອກາດໄປເບີ່ ງ ດ້ ວ ຍຕາ ຂອງທ່ານເອງ. ແລ້ວທ່ານຈະຮູ້ວ່າປະເທດລາວຍັງມີຫລາຍ ຢ່າງທີ່ຕ້ອງໄດ້ອອກຄົ້ນຫາ.

i

8

Sala Viewpoint

Nam T h

i

Nahin

av e

m Xot

8 Nam Saman Waterfall

Na

c0;'7e,j;o

to Pakxan

Xang Cave

3 Xieng Liab Cave

Nang Aen Cave

O Nam

n

12 Nam Xebangfai

9 Hin Nam No NPA

Mahaxay

5

1 Sikhottabong Stupa

Xebangfai Cave

Boulapha Xaybouathongy Nongbok

Xebangfai

to Savannakhet

Khammouane Province As Laos prepares for greater integration into the ASEAN community, it is receiving expert help from various sources to develop other points of interest. With assistance from the Japan International Cooperation Agency (JICA), the geographical splendours of Khammouane are becoming increasingly accessible. For the traveler interested in more than just Luang Prabang and Wat Phou, the stunning karsts and magnificent caves of Khammouane Province will leave you wide-eyed and breathless.

By Fabworld and Joy Mahinay

dyf9tdemjk.sh]v' /

54

Travel guide

Bolikhamxai Province to Vientiane ຖ�້ກອງລໍ Kong Lor Cave Phou Hin Boun NBCA

ບານນາຄື ຂຸນກອງແ�ງ Ban Nakhou Khun Kong Leng Lake ບານປາແ�ມ (ເ�ອແ�ມຄືນ) Ban Phalem Homestay & Eco Lodge

Nakai-Nam Theun NBCA

Ban Tham (Viewpoint) Thailand ຖໍ້າຊ້າງຢູ່ຫ່າງຈາກເມືອງທ່າແຂກ, ຕົວເມືອງເອກຂອງແຂວງປະມານ 8 ກິໂລແມັດ, ຕາມຕໍາ ນານທ້ອງຖິ່ນໄດ້ກ່າວວ່າປະຊາຊົນທ້ອງຖິ່ນໄດ້ຮັບການປົກປັກຮັກສາຄຸ້ມຄອງຈາກໂລກ ລະບາດພາຍຫຼັງມີການກາບໄຫ້ວຄາລະບູຊາກ້ອນຫີນທີ່ມີຮູບຮ່າງຄ້າຍຄືໂຕຊ້າງທີ່ຕັ້ງ ຢູ່ພາຍໃນຖໍ້າ. ໃນໄລຍະສົງຄາມປະຊາຊົນກໍ່ໄດ້ເຂົ້າໄປອາໄສຢູ່ພາຍໃນຖໍ້າເພື່ອ ຫຼົບຫຼີກເຮືອບິນຮົບຂອງອາເມລິກາ, ແລະ ບໍ່ດົນມານີ້ຊາວບ້ານໃກ້ຄຽງກໍ່ຄົ້ນພົບຄ້ອງ, ໄຫອີກຈໍານວນໜຶ່ງ, ມີທັງພະພຸດທະຮູບ ແລະ ວັດຖຸບູຮານອື່ນໆ. ຕາມເສັ້ນທາງໄປຫາຖໍ້າແມ່ນມີທາງຍ່າງຂຶ້ນໄປເທີງຜາທີ່ສູງປະມານ 100 ແມັດ, ຊື່ງເປັນ ຈຸດຊົມທີວທັດອັນສວຍງາມຂອງເມືອງທ່າແຂກ ແລະ ພາບທໍາມະຊາດຊົນນະບົດທີ່ຢູ່ ອ້ອມຮອບ. ກ່ອນທີ່ຈະໄປເຖິງຈຸດຊົມວີວ ທ່ານກໍ່ສາມາດຫາຊື້ຜ້າພັນຄໍ ແລະ ສີ້ນທີ່ຕໍ່າ ດ້ວຍມືຈາກກຸ່ມແມ່ຍິງພາຍໃນບ້ານລາຍໄດ້ແມ່ນແບ່ງປັນໃຫ້ແກ່ຜູ້ຕໍ່າຜ້າ ໂດຍກົງ ແລະ ອີກຈໍານວນໜື່ງແມ່ນປະກອບສ່ວນໃຫ້ກອງທຶນຂອງບ້ານ. ຫ່າງຈາກບ້ານປະມານ 30 ກິໂລແມັດແມ່ນມີເຮືອນພັກໃນທໍາມະຊາດຕັ້ງຢູ່ບ້ານໂພນ

ຕ້ອງ, ສໍາລັບທ່ານໃດທີ່ສົນໃຈສໍາຜັດປະສົບການການດໍາລົງຊີວິດຂອງປະຊາຊົນໃນ ທ້ອງຖິ່ນກໍ່ສາມາດພັກເຊົານໍາເຮືອນປະຊາຊົນແລະທ່ອງທ່ຽວຕາມລາຍການຈັດສັນໃຫ້ ຊື່ງຈະເປັນການປະກອບສ່ວນສ້າງລາຍໄດ້ໃຫ້ປະຊາຊົນນອກຈາກລາຍໄດ້ຈາກການ ປູກຝັງລ້ຽງສັດ ແລະ ຂາຍເຄື່ອງປ່າຂອງດົງອີກດ້ວຍ. ເດີນທາງຜ່ານທົ່ງນາ, ປ່າດົງທີ່ຂຽວກະຈີ ແລະ ພູຜາອັນສູງຊັນກໍ່ມາເຖິງໜອງນໍ້າ

Thakek

ບານປາແ�ມ Elephant Cave ເ� ອແ�ມຄື ນ (Tham Xang)

ຈືດຂຸນກອງແລງ ທີ່ບ້ານນາຄື, ຢູ່ບໍລິເວນນີ້ທ່ານສາມາດແນມເຫັນລິງປ່າ ແລະ ສັດປ່າປະເພດອື່ນໆ ແລະ ນົກອີກຫຼາກຫຼາຍຊະນິດ ສາຍພັນຂອງລາວຂຶ້ນກັບເວລາ ຂອງແຕ່ລະມື້ ແລະ ລະດູການອີກ. ຂຸ ນ ກອງແລງທີ່ ມີ ນ ຳ້ ເ ປັ ນ ສີ ຂ ຽວມໍ ລ ະກົ ດ ແມ່ ນ ສະຖານທີ່ ທີ່ ປ ະຊາຊົ ນ ທ້ ອ ງຖິ່ ນ ເຊື່ ອ ກັ ນ ວ່ າ ທຸ ກ ໆຄື ນ ວັ ນ ເພັ ງ ທີ່ ມີ ດ ວງຈັ ນ ເຕັ ມ ດວງຈະໄດ້ ຍິ ນ ສຽງຄ້ ອ ງດັ ງ ມາຈາກ to Savannaket ໜອງນໍ້າແຫ່ງນີ້. ໜອງນໍ້າຈະປ່ຽນສີຈາກສີຟ້າເປັນສີຂຽວແລ້ວປ່ຽນເປັນສີສົ້ມ ຫຼື ສີບົວທຸກໆສອງເດືອນ. ນັກຄົ້ນຄ້ວາທີ່ໄດ້ສຶກສາກ່ຽວກັບໜອງນໍ້າສະຫລຸບວ່າສີນຳ້ປ່ຽນ ໄປຈາກສີຟ້າເປັນສີຂຽວນັ້ນແມ່ນເກີດມາຈາກກ້ອນຫີນທີ່ຢູ່ໃນນໍ້າພູຫີນປູນທີ່ຢູ່ໃກ້ຄຽງ, ຍ້ອນການປ່ຽນສີຂອງພືດຕ່າງໆທີ່ເກີດຢູ່ໃກ້ຄຽງ ແລະ ບາງຄັ້ງເມື່ອມີຝົນຕົກໜັກກໍ່ເກີດ ມີການປະປົນຂອງນໍ້າ. ການຕຶກເບັດ ແລະ ລອຍນໍ້າແມ່ນອະນຸຍາດໃນບ່ອນທີ່ມີນໍ້າໄຫຼ ຜ່ານເທົ່ານັ້ນ ແລະ ໃຕ້ຮົ່ມຕົ້ນໄມ້ແມ່ນເໝາະໃນການນັ່ງພັກເຊົາກິນເຂົ້າປ່າ. ຢູ່ ທ າງທິ ດ ຕາເວັ ນ ຕົ ກ ສ່ ຽ ງເໜື ອ ຂອງແຂວງມີ ຖໍ້ າ ມະຫັ ດ ສະຈັ ນ ທີ່ ລື ຊື່ ໃ ນຄວາມງາມ ພາຍໃຕ້ຄວາມມືດ. ເຊີ່ງມີຄວາມຍາວເຖິງ 7.5 ກິໂລແມັດ. ນໍ້າທີ່ໃສ, ຜາຫີນປູນ ທີ່ອັດສະຈັນ ແລະ ສະພາບແວດລ້ອມທໍາມະຊາດທີ່ງຽບສະຫງົບນີ້ເປັນສະຖານ ທີ່ເໝາະໃນການສໍາຜັດກັບຄວາມມະຫັດສະຈັນຂອງທໍາມະຊາດອັນແທ້ຈິງ. ການ ອ ອ ກ ໄ ປ ທ່ ຽ ວ ຊົ ມ ດ້ ວ ຍ ເ ຮື ອ ແ ຕ່ ເ ຊົ້ າ ແ ມ່ ນ ເ ປັ ນ ເ ວ ລ າ ທີ່ ດີ ທີ່ ສຸ ດ ທີ່ ທ່ າ ນ ຈ ະ ພົ ບ ກັບຄວາມງຽບສະຫງັດ ແລະ ສໍາຜັດຄວາມລຶກລັບຂອງຖໍ້າທັງເປັນໄລຍະເວລາທີ່ມີຄົນ ໜ້ອຍທີ່ສຸດອີກດ້ວຍ.

Tr

Happy Gold?

Vientnam About 8 km from Thakhek, the provincial capital, is the Tham Xang (Elephant Cave). Legend has it that the local people were spared from an epidemic after making offerings to the elephant head rock formation inside. During the war villagers also took refuge in the cave from American warplanes. Recently, villagers living nearby excavated a gong, some jars, Buddha statues and Hin Namno other antiques.

NBCA

On the way to the cave is the newly-erected 100 metre-high observation point offering panoramic views of Thakhek and the surrounding countryside. Before arriving at this point one can buy traditional hand-woven scarves and skirts from the village women. Profits go directly to the weaver with a small percentage contributed to an emergency fund.

Another 30 km away is an eco-lodge in the village of Ban Phonthong. However, for those keen to experience authentic village life, a homestay is a socially responsible option. This, and the tours they provide, allow villagers to supplement their meager farming and forest incomes.

Traversing dry rice paddies, cool green rainforests and several mountains visitors arrive at Khun Kong Leng Lake in Ban Nakhou village.

Depending on the time of the day, and the season, they might see in the forest, monkeys and other wild animals and various species of birds native to Laos.

The emerald green Khun Kong Leng, or “Good Evening” Lake, is where villagers believe, that on every full moon night, the sound of a gong can be heard ringing across the water. The lake changes colour from blue to green to orange or

ຂໍ້ມູນເພີ່ມເຕີມ: ທ່ານສາມາດສອບຖາມຂໍ້ມູນເພີ່ມເຕີມກ່ຽວກັບສະຖານທີ່ທ່ອງທ່ຽວແຫ່ງນີ້ຈາກ ຫ້ອງການທ່ອງທ່ຽວຂອງແຂວງຄຳມ່ວນ

av e

lg u

pink every two months. Researchers who have studied the lagoon, have concluded that emerald to blue hues are caused by the bedrock and the surrounding limestone while the colour changes are because of the plants around the lake and the sometimes heavy downpours that stir up the waters. Fishing and swimming are only allowed in the outflow stream of the lake and the shady areas are perfect for picnics.

Khammouane and Kong Lor are synonymous.

In the northeast of the province these mysterious caves have been dubbed the ‘Beauty in the Dark’. The 7.5 km subterranean cave, pristine lake, magnificent limestone karsts and serene environment are ideal places to unwind and enjoy what nature has to offer. An early morning boat ride is the best time to enjoy the silence and feel the eerie ambience of the cave. It’s also the best time if you want to avoid the midday tourist rush.

Getting there: For advice on the easiest, or most convenient way to visit these places, contact the provincial tourism office and give them your location.

Khammouane Provincial Tourism Section (PICT) Tel: +856 (51) 212 512; +856 (30) 530 503; +856 (20) 5575 1797 www.khammouanetourism.com

id

e

Tr

l5f pvfxkpmk'da [vk-Po

ASEAN destinations

av e

lg u

id

e

mjv'mjP;.ovk-Po /

58

Traveguide

Cebu-

Philippines Cebu is the second biggest, and the oldest city in the Philippines. Home to the world famous Sinulog Festival, it is renowned for its pristine beaches and gastronomically sinful roast pig lechon. The Spaniards began their occupation here more than 333 years ago and it’s the ideal place to explore the rich Hispanic history of the country.

Sightseeing: Cycle, rent a car or enjoy the public jeepneys to tour around the city center: Magellan’s Cross; Fort San Pedro; Basilica del St. Nino; Museo Sugbo; Casa Gorordo Museum; Sandiego Yap Ancestral house etc. To the north are the beaches of San Remigio, Bantayan and Malapascua Islands. Head south to experience whale-shark watching, enjoy lush vegetation in the highlands, visit ancestral houses and churches, climb Osmena Peak, or trek through the canyons in Badian Don’t miss: “Temple of Leah”. A hill top memorial immortalizing the love of a local tycoon.

Getting there: Direct flights from Bangkok, or via Manila.

Sleeping: Shangri La Mactan Resort & Spa A 5-star beach resort ideal for relaxing and enjoying extreme watersports. www.facebook.com/ShangrilaMactan

Montebello Villa Hotel A Hispanic garden hotel in the heart of the city, perfect for business and leisure. www.montebellovillahotel.com

Eating: No. 9: A 50-year-old house turned into a cozy restaurant serving delicious Spanish, Mediterranean and Italian dishes.

Ayer’s Lechon: Try the national food of the Filipinos, hot and spicy or have it with puso or hanging rice.

Colon St: Barbecues and other delicious street food to complete your truly Pinoy experience.

Hue

Vietnam

Hue, once the seat of the Nguyen Dynasty, is the cultural and historical heart of Vietnam. This UNESCO World Heritage City has so much to offer the visitor: palaces and pagodas, temples and tombs; culture and cuisine; and lots more.

Getting there: By bus: Daily from terminals Vientiane/Thakhek/Pakse.

By air: No direct flights from Laos. Connections through Hanoi and Ho Chi Minh City.

Things to do: Great cycling possibilities as you explore the royal tombs of the Nguyen Dynasty. Up to 16 km south of the city there are also some important pagodas on or near the banks of the Perfume River.

Sleeping: La Residence Hue An enchanting boutique hotel on the banks of the Perfume River overlooking the former Imperial Citadel. www.la-residence-hue.com

Bach Ma National Park is an old French hill station that offers hiking trails and waterfalls. Probably the best jungle walk and mountain ranges in central Vietnam.

A visit to Hue would not be complete without a boat excursion on the Perfume River or cookery classes to learn more about Vietnamese royal cuisine.

Don’t miss: The Citadel Complex of Hue, built by Nguyen Dynasty from 1805 to 1945, It was the scene of some of the heaviest fighting during the 1968 Tet offensive.

Cherish Hue Hotel Superb service and scrumptious breakfast buffet. www.cherishhotel.com Thanh Noi Clean & affordable with garden and swimming pool. www.thanhnoihotel.com Dining: Vinh Thu Royal descendent, Madame Thu, shares her knowledge of imperial cuisine.

The Hanh Restaurant Hue delicacies at their finest and at very reasonable prices.

mjv'mjP;.ovk-Po /

60

Traveguide

Yog yakarta Indonesia

Yogyakarta, on the Indonesian island of Java, is a traveller’s paradise. The centre of Javanese art and culture its heritage is a mix of various influences, strongest among them Hinduism and Buddhism.

Getting there: By air: Air Asia from Vientiane to Kuala Lumpur – then catch a flight to Yogyakarta.

Sightseeing: Prambanan - a 9th century masterpiece of Hindu temple architecture.

Truly incomparable.

Sleeping: Jogja Village Inn: Peaceful oasis amidst a bustling city. www.jvidusun.co.id

Merapi – Indonesia’s most active volcano. Witnessing its eruptions is a lifetime experience.

Ramayana ballet – Staged in the open air, this dance-drama is a marvelous visualization of the legendary Hindu epic with a Javanese twist.

White sandy beaches - Only 30 km south of Yogyakarta are deserted beaches (at least on weekdays). Some have challenging surfing spots.

Don’t miss Borobudur – The largest stupa complex in the world, it is also a UNESCO World Heritage Site. An altar to the stunning craft of stone masonry in the past.

Pondok Ijo Guesthouse Natural homestay surrounded by a tropical garden www.pondokijoguesthouse.com

Rumah Nugraha Hotel Cheap and cheerful with easy access to public transport. rumahnugrahahotel.blogspot.com

Dining: Kesuma Restaurant An experience in an authentic Indonesian setting.

Oseng - Oseng Mercon Bu Narti Mouth-watering Indonesian cuisine Sate Buntel Tambak Segaran Mincemeat that has you asking for another helping.

Magazine MAY-JUNE ASEAN Coffee

A window into Laos and a door to the world

Mae Hong Song Travelguide www.ohmag.la YOUR PERSONAL COPY | May-June 2015 | Edition 1

www.ohmag.la