COMIC CULTURA #01 (Ιανουάριος - Φεβρουάριος 2019) by Comic Cultura Magazine

ΤΕΥΧΟΣ 1 – ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ / ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2019 – 52 ΣΕΛΙΔΕΣ ΑΦΙΕΡΩΜΑΤΑ – ΚΡΙΤΙΚΕΣ – ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΕΙΣ – ΚΟΜΙΚΣ – ΔΙΗΓΗΜΑΤΑ – ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΙΣ – ΠΟΠ ΚΟΥΛΤΟΥΡΑ

ΑΡΧΙΣΥΝΤΑΚΤΗΣ ΙΩΝΑΣ ΑΓΓΕΛΗΣ ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΗ ΟΜΑΔΑ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΜΙΝΩΤΑΚΗΣ, ΣΠΥΡΟΣ ΑΝΔΡΙΑΝΟΣ, ΓΙΑΝΝΗΣ ΙΑΤΡΟΥ, ΝΙΚΟΣ ΓΙΑΚΟΥΜΕΛΟΣ, ΙΩΝΑΣ ΑΓΓΕΛΗΣ, ΜΑΝΟΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ-ΑΡΩΝΗΣ, ΝΙΚΟΣ ΔΗΜ. ΝΙΚΟΛΑΪΔΗΣ ART DIRECTOR - ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΙΩΝΑΣ ΑΓΓΕΛΗΣ ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ ΜΑΡΙΑΛΕΝΑ ΛΙΑΣΚΩΝΗ ΣΕ ΑΥΤΟ ΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΕΠΙΗΣ ΣΥΝΕΡΓΑΣΤΗΚΑΝ Soloup, Θανάσης Λάμπρου, Elodie Kohler Ανδριανός ΕΙΚΟΝΟΓΡΑΦΗΣΗ ΕΞΩΦΥΛΛΟΥ ΚΩΣΤΑΣ ΦΡΑΓΚΙΑΔΑΚΗΣ FACEBOOK Comic Cultura / INSTAGRAM comic_cultura / E-MAIL ionasaggelis@gmail.com 2

EDITORIAL

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

Eίναι μία από αυτές τις ιδέες που όταν σου έρχονται στο

02 ΒΑΡΙΕΣ ΑΛΗΘΕΙΕΣ

μυαλό, απλά δεν μπορείς να κάνεις αλλιώς, παρά να τις

Του SOLOUP

κάνεις πράξη. Μία τέτοια ιδέα ήταν και το Comic Cultura,

03 EDITORIAL

ένα δωρεάν διαδικτυακό περιοδικό, στο οποίο αρθρογράφοι

Του ΙΩΝΑ ΑΓΓΕΛΗ

αλλά και άλλα άτομα του χώρου των κόμικς, θα μπορούσαν

04 ΤΑ ΝΕΑ ΤΗΣ 9ης ΤΕΧΝΗΣ

να εκφραστούν ελεύθερα μέσα από μία έκδοση. Το

Του ΙΩΝΑ ΑΓΓΕΛΗ

περιοδικό αυτό δεν είναι μία απλή μεταφορά άρθρων από

06 ΤΟ ΠΟΝΤΙΚΙ

διάφορες ιστοσελίδες, αλλά καθαρά μία πράξη ρομαντισμού.

Του SOLOUP

Τα κόμικς είναι αγάπη μας και εμείς ανταποκριθήκαμε στο

08 ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ Soloup

κάλεσμα. Επιλέξαμε το διαδίκτυο ως την πλατφόρμα δημοσίευσης του περιοδικού, καθώς το μέλλον βρίσκεται σε

Του ΙΩΝΑ ΑΓΓΕΛΗ

10 ΣΥΖΗΤΗΣΗ Κείμενο Ή Σκίτσο

αυτό το αντικείμενο – όχι ότι απλώς οι καιροί είναι δύσκολοι και μία έντυπη έκδοση δεν θα ήταν εφικτή..

Του ΙΩΝΑ ΑΓΓΕΛΗ

Έχοντας ως πρωτοστάτη το The Comics Journal, αλλά

12 ΑΦΙΕΡΩΜΑ Stan Lee

και παίρνοντας έμπνευση από τα Ελληνικά Βαβέλ, Παρά

Του ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ ΜΙΝΩΤΑΚΗ

14 ΑΦΙΕΡΩΜΑ Μπλε Κομήτης Του ΓΙΑΝΝΗ ΙΑΤΡΟΥ

Πέντε, 9, Μπλε Κομήτη, έτσι και εμείς σας δίνουμε ένα περιοδικό με εκτεταμένη αρθρογραφία πάνω στα κόμικς, με κριτικές-παρουσιάσεις σε νέες εκδόσεις - ελληνικές και

16 ΑΦΙΕΡΩΜΑ Alberto Uderzo

ξένες – αλλά και σε φημισμένα-κλασσικά κόμικς,

Του ΣΠΥΡΟΥ ΑΝΔΡΙΑΝΟΥ

18 ΑΦΙΕΡΩΜΑ Roy Of The Rovers Του ΝΙΚΟΥ ΔΗΜ. ΝΙΚΟΛΑΪΔΗ

19 ΑΦΙΕΡΩΜΑ Κολούμπρα

συνεντεύξεις από Έλληνες και ξένους δημιουργούς, εκδότες και άτομα του χώρου, αφιερώματα σε δημιουργούς, events, τίτλους κόμικς. Θέματα ποπ κουλτούρας –πάντα σε σχέση με τα κόμικς– και ειδησεογραφία. Τέλος, ένα

Του ΙΩΝΑ ΑΓΓΕΛΗ

περιοδικό κόμικς δεν θα μπορούσε να μην περιέχει κόμικς,

20 ΔΙΗΓΗΜΑ «Μέχρι Το Τέλος Του

και για αυτόν ακριβώς το λόγο σε αυτό το τεύχος έχουμε 2

Κόσμου»

ολιγοσέλιδα, ένα του Soloup και ένα του διδύμου

Του ΘΑΝΑΣΗ ΛΑΜΠΡΟΥ

Ανδριανός-Κόλερ, όπως και 2 διηγήματα, ένα του Θανάση

24 ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ Λεωκράτης

Λάμπρου, και ένα του Νίκου Δημ. Νικολαΐδη.

Ανεμοδουράς

Να ευχαριστήσω την ομάδα του Smassing Culture για την μεγάλη συνεισφορά της, με τις συμβουλές της και την

Του ΙΩΝΑ ΑΓΓΕΛΗ

26 ΚΟΜΙΚΣ ΤΑΣΕΙΣ

βοήθεια στον σχηματισμό και στην εμπλούτιση της ύλης του περιοδικού. Επιπλέον, να ευχαριστήσω τον Θανάση

Γράφουν οι: Α. ΜΙΝΩΤΑΚΗΣ, Γ. ΙΑΤΡΟΥ, Ι.

Λάμπρου και την ΛΕΦΑΛΟΚ για την άψογη συνεργασία. Τον

ΑΓΓΕΛΗΣ, Μ. ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ-ΑΡΩΝΗΣ, Ν. ΓΙΑΚΟΥΜΕΛΟΣ, Σ. ΑΝΔΡΙΑΝΟΣ

Νίκο Δημ. Νικολαΐδη για την φιλική συμμετοχή του. Τον

36 ALL TIME CLASSICS

Γιάννη Ιατρού για την συνεισφορά στα άρθρα. Τον Κώστα Φραγκιαδάκη που φιλοτιμήθηκε και σχεδίασε αποκλειστικά

Γράφουν οι: Σ. ΑΝΔΡΙΑΝΟΣ, Ι. ΑΓΓΕΛΗΣ

42 POP CULTURE

για εμάς το εξώφυλλο του τεύχους. Τον Soloup για την εξαιρετική συνεργασία. Την Λέσχη Φίλων Κόμικς για τις

Γράφουν οι: Ν. ΓΙΑΚΟΥΜΕΛΟΣ, Ι. ΑΓΓΕΛΗΣ

συμβουλές, την υποστήριξη αλλά και την παροχή με

45 ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ JP Ahonen

πληοροφορίες και εξώφυλλα. Τέλος, να ευχαριστήσω τον

Του ΝΙΚΟΥ ΓΙΑΓΟΥΜΕΛΟΥ

φίλο και συνεργάτη Σπύρο Ανδριανό –και την γυναίκα του

46 ΠΡΙΝ ΚΑΙ ΜΕΤΑ ΤΟΝ ΓΑΜΟ

Έλοντι Κόλερ Ανδριανός– που εδώ και ένα χρόνο η

Σενάριο-Σχέδιο ΣΠΥΡΟΣ ΑΝΔΡΙΑΝΟΣ

συνεργασία μας ανθίζει και δίχως την δική του υποστήριξη

Χρώμα: ELODIE KOHLER ΑΝΔΡΙΑΝΟΣ

δεν θα είχε γίνει αυτό το περιοδικό πραγματικότητα.

49 ΔΙΗΓΗΜΑ «Πορτιέρο Μάκης Ροδίτης»

Ελπίζω το εγχείρημα αυτό να φέρει και άλλα άτομα του

Του ΝΙΚΟΥ ΔΗΜ. ΝΙΚΟΛΑΪΔΗ

51 ΒΑΡΙΕΣ ΑΛΗΘΕΙΕΣ

χώρου στο δημιουργικό δυναμικό της στη συνέχεια.

Του SOLOUP

Καλή ανάγνωση!

ΤΑ ΝΕΑ ΤΗΣ 9ης ΤΕΧΝΗΣ ΤΟΥ ΙΩΝΑ ΑΓΓΕΛΗ

ΣΤΙΣ ΤΑΣΕΙΣ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΚΟΜΙΚΣ ■ Από τις εκδόσεις Jemma Press κυκλοφορεί

εκδόσεις

το 1800: 1. Πατέρας [52 σελίδες, σχήμα

Aquaman: Μάχη Για Τον Θρόνο

21×29, έγχρωμο, 05-11-2018] του Θανάση

[180 σελίδες, σχήμα 17×26, έγχρωμο,

Καραμπάλιου, το Οι Νύφες Του Δράκουλα:

09-11-2018] του Geoff Johns, το

2. Σντένκα [52 σελίδες, σχήμα 21×29, Α/Μ,

Aquaman:

01-12-2018] που αποτελεί συνέχεια στο έπος

σελίδες, σχήμα 16×24, έγχρωμο, 16-

τρόμου σε σενάριο Ακάουα και σχέδιο του

12-2018] που συλλέγει τα Aquaman

Γιάννη Ρουμπούλια που ξεκίνησε τον Απρίλιο

Rebirth #1-2, το The

του 2018, το Belzebulbs [132 σελίδες, σχήμα

Spider-Man:

κυκλοφορεί

Επική

το

Μονομαχία [48

Σκοτεινοί

μετά από χρόνια δημοσίευσής του στο διαδίκτυο επιτέλους

έγχρωμο, 15-12-2018], το Avengers

δημοσιεύετσι τυπωμένο, το Ο Άγνωστος Τόμος ΙΙ [356

vs. X-Men: Επική Αναμέτρηση #2

σελίδες, σχήμα 13.5×21, έγχρωμο, 01-12-2018] που περιέχει

[48 σελίδες, σχήμα 16×24, έγχρωμο,

3 ακόμα ιστορίες του έπους του Magnus και επανεκδίδεται

01-12-2018] είναι το δεύτερο μέρος του έπους του Brian

το Χαρακώματα: Ιστορίες Από Την Οδό Γάγγραινας [100

Michael Bendis, το Deadpool: Βεντέττα [108 σελίδες,

σελίδες,

σχήμα 17×26, έγχρωμο, 09-11-2018], ενώ ετοιμάζεται το Batman: Ο Σκοτεινός Πρίγκιπας Του Γκόθαμ. ■ Από τις

κυκλοφορεί το Μπλεκ #1 [164 σελίδες, σχήμα 17×24,

εκδόσεις Star Comics κυκλοφορεί το Ο

έγχρωμο, 01-12-2018] που αποτελεί την 8η περίοδο του

Προφήτη – The Unholy Book [100 σελίδες, σχήμα 21×28.5,

τίτλου Μπλεκ και περιέχει 12 κόμικς Ελλήνων και ξένων

έγχρωμο, 01-12-2018] του Gordon Blacksmith. ■ Από τις

καλλιτεχνών και από τον Φεβρουάριο ετοιμάζονται ακόμα 4

εκδόσεις Ίκαρος το Ο Συλλέκτης: Έξι Διηγήματα Για

graphic novels τίτλων Bonelli, το Ζαγκόρ: Η Απειλή Των

Έναν Κακό Λύκο [276 σελίδες, σχήμα 19×26, έγχρωμο, 17-

Μόρμπ [132 σελίδες, σχήμα 17×24, έγχρωμο, 06-02-2018],

10-2018] του Soloup. ■ Από την Phase Productions το

το Mister No: Περιπέτεια Στη Μανάους [148 σελίδες,

Λήσταρχοι Μέρος Πρώτο: Η Ομηρεία [36 σελίδες, σχήμα

σχήμα 17×24, Α/Μ, 06-02-2018], το Ντύλαν Ντογκ: Το

17×24, έγχρωμο, 11-12-2018]. ■ Από την Καθημερινή τα

Μοναστήρι

Ντόναλντ – Τα Χρονικά Των Τεράτων #1-2 [164, 132

[100

06-11-2018]

16×24,

των

Κενού

έγχρωμο,

σχήμα

Ζαφειριάδης-Χριστούλιας. ■ Από τις εκδόσεις Μικρός Ήρως

Του

16.5×24,

σελίδες,

Amazing Αντίπαλοι

15.5×18, Α/Μ, 01-12-2018] του Φινλανδού JP Ahonen που

σχήμα

[48

Anubis

σελίδες,

σχήμα

17×24,

Κήπος

Του

έγχρωμο, 06-02-2018] και το Τεξ: Η Τελευταία Εκδίκηση

σελίδες,

[116 σελίδες, σχήμα 17×24, έγχρωμο, 06-02-2018] ενώ

ετοιμάζεται η συνέχεια των Μεγάλων

ετοιμάζεται η επόμενη τετράδα για δημοσίευση στις αρχές

Ιστοριών Disney – Τα Άπαντα Του

Φεβρουαρίου. ■ Από τις εκδόσεις Polaris κυκλοφορεί το

Ρομάνο Σκάρπα. ■ Από την Μαμούθ

Μπλε Κομήτης #6 [68 σελίδες, 21×29, έγχρωμο, 01-12-

Comix

2018] που ανανεώθηκε με ξένες ιστορίες στην ύλη του. ■

Υπεριταλικός

Από τις εκδόσεις ΟΞΥ κυκλοφορεί το The Punisher: Οι

21×28, έγχρωμο, 03-10-2018] και

Δουλέμποροι [148 σελίδες, σχήμα 16.5×25, έγχρωμο, 17-10-

επανεκδίδονται τα εξής: Τεν Τεν: Ο

2018] που συλλέγει το έργο του Garth Ennis από τη σειρά

Κάβουρας Με Τις Χρυσές Δαγκάνες,

Punisher Max, το Spider-Man And The Black Cat: Το

Τεν Τεν Και Οι Πίκαρος, Οι 12

Κακό Που Κάνουν Οι Άνθρωποι [164 σελίδες, σχήμα

Άθλοι

16.5×25, έγχρωμο, 07-11-2018] που συλλέγει το έργο του

Γαλάτης,

σκηνοθέτη Kevin Smith στον ήρωα Spider-Man, το Secret

Δρεπάνι, Αστερίξ Και Λατραβιάτα. ■ Από αυτοεκδόσεις

Hero Society: Τιμωρία Στην Τάξη [180 σελίδες, σχήμα

έχουμε: Born To Die [Ευγενία Κουμάκη], The Destiny Of

σχήμα

το

17×24,

έγχρωμο,

Αστερίξ

Του

[52

Και

σελίδες,

Αστερίξ, Αστερίξ:

ενώ

Ο σχήμα

Αστερίξ Το

06-12-2018]

Χρυσό

14×20, Α/Μ, 23-11-2018] που αποτελεί το 3 κεφάλαιο στο

7 Prologue [Ιωσήφ Φαντέλ], Πολικός Παλαιστής [Μάνος

νεανικό σύμπαν της DC Secret Hero Society των Fridolfs-

Λαγούβερδος] και Βακάλο Comics [Διάφοροι] από την σχολή

Nguyen και το Τρέξιμο: Το Μαρτύριο Και Η Υδονή [156

Βακάλο, το Ο Γιάννης Μάους Και Ο Μυστηριώδης Χάρτης

σελίδες,

του

[Χρήστος Μακραζόπουλος] από τις εκδόσεις Πάνθηρ και το

του

Αγάπη Και Τσιρίδα [Πέτρος Παπαδόπουλος] σε μορφή

Διάσταση

άλμπουμ μετά την ηλεκτρονική δημοσίευσή του. Όλα

Matthew

σχήμα Inman,

Spiegelmann.

17.5×25, ενώ

■ Από

έγχρωμο,

03-10-2018]

προετοιμάζεται τις

εκδόσεις

το Ένατη

Maus

κυκλοφορεί το Λάνα: Το Στέμμα Του Ογκορ. ■ Από τις

δημοσιεύθηκαν

την

1η

Δεκεμβρίου

στο

Athenscon.

ATHENSCON 2018 Για τέταρτη συνεχέμενη χρονιά, το AthensCon

Φινλανδία και το black metal είχαν τον δικό τους

2018 αποτέλεσε σε πολλά μια μεγάλη διοργάνωση

εκπρόσωπο στο πρόσωπο του φιλικότατου JP

που

την

Ahonen [συνέντευξη στη σελίδα 45]. Ακόμα, στα

πολλών cosplayers που

πολύ θετικά προσμετράτε την έκθεση Σχεδία, με

πάντα ζωντανεύουν αυτές τις διαδικασίες και

σκίτσα καλλιτεχνών που ως θέμα τους είχαν την

χαιρόμαστε να τους βλέπουμε. Επιπλέον, πέρα από

κοινωνική προσφορά, αλλά και η πολύ ιδιαίτερη

την χαρά που έχουμε κάθε φορά για fests όπου

έκθεση #Instaheroes, της γλύπτριας Δέσποινας

μπορούμε να βλέπουμε τους αγαπημένους μας

Θρασύβουλου. Γενικότερα δεν έχουμε συνηθίσει

Ελληνες δημιουργούς, ήταν η ευκαιρία να δούμε και

την γλυπτική, μιας απτική και πολύ δύσκολη τέχνη

πολλούς

να λαμβάνει θέση για θέματα δικά μας, και έτσι

μας

έδωσε

πολύχρωμη

θετικά.

παρουσία

ξένους,

Waid, ενός

πολλά

από

Αρχικά

του

βεληνεκούς

τα

μεγάλα

του Mark

κεφάλια

της

ήταν μια πολύ ευχάριστη έκθεση. Με το που

παρούσας Marvel. Ακόμα, το παρόν έδωσε ο Βrian

Ηaberlin

μπαίνεις στην έκθεση, βλέπεις μπροστά σου την έκθεση για τα 90

(συνδημιουργός του Witchblade και του Area 52), ο Marko

Χρόνια Του Μίκυ Μάους, με 18 σκίτσα από Έλληνες καλλιτέχνες, οι

Djurdjevic από

οποίοι δίνουν την δική τους εκδοχή στον χαρακτήρα. Με δεκάδες

σπουδαίος James O’ Barr του The Crow [κριτική στη σελίδα 36],

ομιλίες, όλες πανέμορφα συντονισμένες από τον Γιάννη Ιατρού, με

o Tom

Spider, o

αποκορύφωμα την ομιλία για τον αγαπημένο Stan Lee [αφιέρωμα

Ιταλός Μarco Santucci, ένα από τα νέα μεγάλα ονόματα του χώρου

στη σελίδα 12]. Και έτσι πέρασε και αυτό το Athenscon, με πολλές

μαζί με την σύζυγο του Maria Laura Sanapo. Φέτος έκανε και την

χαρές, συναντήσεις, κουβέντες αλλά και σκέψεις.

Lyle,

τη

Γερμανία

δημιουργός

(Civil

του

War

II,

X-Men),

χαρακτήρα Scarlet

εμφάνιση της η Disney, με την πένα της Roberta Migheli! Η

ΔΙΕΘΝΗΣ ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ ■ Από την Lucky Comics κυκλοφόρησε στις 7

■ Στην πλευρά της DC, το 2019 θα ανήκει αποκλειστικά στον

Νοεμβρίου το νέο άλμπουμ του Λούκυ Λουκ

Batman, με τα 80 χρόνια έκδοσης του να γιορτάζονται αυτόν τον

«Lucky Luke: Un Cow-Boy A Paris» των

Μάρτιο με το Deluxe Edition Detective Comics να έρχεται να το

Achde-Jul που ταξιδεύει τον ήρωά μας στην

γιορτάσει με εξώφυλλο του Jim Lee και μέσα ιστορία των Levitz-

πόλη

■ Ανακοινώθηκε η

Cowan που εξερευνεί τα άδυτα της παιδικής ηλικίας του Bruce

ημερομηνία του Free Comicbook Day 2019

Wayne όπως και αφιερώσεις διάφορων δημιουργών, όπως επίσης

στην Αμερική και θα είναι στις 4 του Μάη. ■ Η

θα κυκλοφορήσει το επετειακό Detective Comics #1000. ■ Τον

Sergio Bonelli Editore σε συνεργασία με την

Φεβρουάριο από την Rebellion περιμένουμε την επόμενη δυάδα

του

Παρισιού.

DC Comics ανακοίνωσαν πως θα εκδοθούν

graphic novel του Roy Of The Rovers. ■ Από την 2000AD τον

crossovers μεταξύ των τίτλων των κόμικς τους, με αρχή το

Ιανουάριο κυκλοφορεί ο τόμος Zombie και τον Φεβρουάριο το The

crossover Flash-Zagor και αναμένεται αρχές/μέσα του έτους! ■ Η

Complete Caballistics Inc. ■

Image Comics επιστρέφει με το Middlewest των Scottie Young –

ετοιμάζεται το Zagor – The Origins, ο πρώτος από 6 τόμους, που περιλαμβάνουν

Jorge Corona και το My heroes have always been junkies των Ed Brubaker – Sean Phillips. ■ Η Dark Horse Comics ετοιμάζει

μία

ακόμα

Από την Sergio Bonelli Editore

απεικόνιση

του

παρελθόντος του Ζαγκόρ, το Mister

Revolution συνεχίζει με το 3ο τεύχος να

την Αγγλική έκδοση του γαλλικού Isabellae, με το πρώτο τεύχος να

δημοσιεύεται αρχές Φεβρουαρίου, ο Morgan

περιλαμβάνει τους πρώτους 3 τόμους. ■ Η Dynamite επανέρχεται

Lost εκδίδεται υπό τον νέο υπότιτλο Black

δυναμικά με νέα σειρά το Turok, σε σενάριο Ron Marz και σχέδιο

Novels,

Roberto Castro. ■ Η Fantagraphics έκδίδει το Twists Of Fate

και

τον

Φεβρουάριο

έχουμε

την

δημοσίευση του επετειακού τεύχους νούμερο

του Ισπανού Paco Roca αλλά και το My Pretty Vampire της Katie

700 του Tex. ■ Το 46ο Διεθνές Φεστιβάλ

Skelly. ■ Στην Marvel πλευρά, στο Fantastic Four #5 έχουμε τον

Κόμικς της Angouleme θα διεξαχθεί στις 24-

γάμο των Alicia Reiss Masters & Benjamin Jacob Grimm, επίσης

ανακοινώθηκε πως τον Μάρτιο θα έχουμε το Marvel History Is

Ιανουαρίου

με

πρόεδρο

τον

κομίστα

Richard Corben, που υπογράφει και το πόστερ της έκθεσης και

Destroyed που θα ξαναφέρει τα πάνω-κάτω στο timeline της

εμείς θα είμαστε εκεί!

Marvel, όπως επίσης αναμένεται το The War Of The Realms.

ΚΟΜΙΚΣ ΣΤΑ MEDIA ■ Στις 11 Ιανουαρίου αναμένουμε την 1η σεζόν του Titans

trailer

να γίνει διαθέσιμη στο Netflix, μετά την προβολή τους

περιμένουμε την Μεγάλη Πέμπτη, και μας προϊδεάζει για

στην Αμερική μέσα από το DC Universe. ■ Το πρώτο

το τέλος του MCU όπως το ξέρουμε. ■

trailer του Doom Patrol δημοσιεύθηκε και μας δείχνει μία

γιορτινό

ακόμα

Sabrina [βασισμένο στην έκδοση της Archie Comics]

ομάδα

υπερηρώων

της

DC,

με

ημερομηνία

του

Avengers:

επεισόδιο

του

Endgame,

Chilling

το

οποίο

και

Μετά το

Adventures

δημοσίευσης στην Αμερική, τις 15 Φεβρουαρίου, μέσα από

τον Δεκέμβριο, τα επόμενα 10 επεισόδια της 2ης σεζόν

το DC Universe. ■ Η δεύτερη σεζόν του Punisher έρχεται

έρχονται αρχές Απριλίου. ■

στο Netflix στις 18 Ιανουαρίου, και θα βασίζεται στο run

αυτή τη στιγμή παίζονται οι ταινίες Spider-Man: Into

του Punisher Max. ■ Δημοσιεύθηκε επιτέλους το πρώτο

The Spider-Verse και Aquaman.

Στους κινηματογράφους

TO ΠΟΝΤΙΚΙ Σενάριο-Σχέδιο: Soloup

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ SOLOUP ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΣΤΟΝ ΙΩΝΑ ΑΓΓΕΛΗ ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ Πολιτικός γελοιογράφος, δημιουργός κόμικς… Ο Soloup –κατά κόσμον Αντώνης Νικολόπουλος- έχει στο βιογραφικό του μία

μεγάλη

γκάμα

από

δημιουργίες

χιουμοριστικών

κόμικς

[«Ο

Ανθρωπόλυκος», Εκδόσεις Κομμούνα, 1989, «Soloup Εναντίον Καϊλατζή», Εκδόσεις ΚΨΜ, 2005 κ.α.] σε βιβλία [«Τα Ελληνικά Comics», Εκδόσεις Τόπος, 2012] και graphic novels [«Αϊβαλί», Εκδόσεις Κέδρος, 2014]. Συμμετείχε σε μερικά από τις σημαντικότερα έντυπα κόμικς της Ελλάδος, όπως τα «Κολούμπρα», «Βαβέλ», «Παρά Πέντε», «9», «Γαλέρα», «Logicomix», «Το Ποντίκι» κ.α. Το graphic novel του «Αϊβαλί» βραβεύτηκε στα Ελληνικά Βραβεία Κόμικς 2015 στις κατηγορίες «Καλύτερο Κόμικ» και «Καλύτερο Σενάριο». Το βιβλίο «Τα Ελληνικά Comics» θεωρείται ως μία από τις καλύτερες και σημαντικότερες έρευνες στον χώρο των κόμικς. Τον Νοέμβριο του 2018, κυκλοφόρησε από τις Εκδόσεις Ίκαρος το 2ο graphic novel του, «Ο Συλλέκτης – Έξι Διηγήματα Για Έναν Κακό Λύκο» [κριτική του οποίου θα βρείτε στη σελίδα 26]. Είναι από τις σημαντικότερες φιγούρες στην Ελληνική σκηνή των κόμικς αλλά και των Ελλήνων καλλιτεχνών. Δημιουργίες του δημοσιεύονται μέχρι και σήμερα στο «Ποντίκι»… - Γελοιογραφίες... Κόμικς... Τι είναι αυτό που σας

- Γιατί πιστεύετε το

τράβηξε στο να ασχοληθείτε με τον χώρο της 9ης

πολιτικό κόμικς έχει

τέχνης;

τόσο μεγάλη πέραση στην Ελλάδα; Ποια

Κανείς δεν ξέρει πως πραγματικά ξεκινούν εκείνα τα

κόμικς προετοίμασαν

πράγματα που μας «παιδεύουν» στη συνέχεια μια ζωή.

το έδαφος για

Υποθέτω απ’ το σχολείο - αν και δεν μπορώ να πω πως το

γελοιογραφίες και

σχέδιό μου ήταν τίποτα το ιδιαίτερο- που προτιμούσα να

κόμικς πολιτικής

κάνω σκιτσάκια παρά ορθογραφία. Όπως επίσης που είχα

θεματολογίας σαν τα

την τύχη να βυθίζομαι τα καλοκαίρια σε μια τεράστια κούτα

δικά σας;

με «μικιμάου» του αδελφού μου. Χωνόμουν όλος μέσα, σαν στο θησαυροφυλάκιο του Σκρούτζ, έχοντας για δολάρια τα

Δεν νομίζω πως πλέον

κόμικς. Έπιανα στην τύχη κάποιο τεύχος και το διάβαζα με

σήμερα τα πολιτικά

τρομερή αναγνωστική ευχαρίστηση. Μάλλον κάπως έτσι την

κόμικς έχουν πέραση.

πάτησα με τα κόμικς.

Ζούμε αντίθετα σε μια περίοδο που η πολιτική στον δημόσιο λόγο έχει εκπέσει στον

- «Το Ποντίκι», «Βαβέλ», «Γαλέρα»... Συμμετείχατε σε

λαϊκισμό και στον κουτσομπολίστικο τηλεοπτικό

πολλές μεγάλες επιτυχίες στον χώρο των Ελληνικών

εντυπωσιασμό. Η ακμή των πολιτικών κόμικς υπήρξε,

κόμικς. Τι κράτατε από τις συνεργασίες σας;

καθόλου τυχαία, την δεκαετία του ’80, σε μια περίοδο με έντονη την πολιτικοποίηση της κοινωνίας, στα χρόνια της

Κάθε συνεργασία, κάθε περιοδικό, ήταν και είναι πλέον

μεταπολίτευσης, δηλαδή, μετά την χούντα. Τότε ήταν που,

κομμάτια και της προσωπικής μου ζωής. Όπως συμβαίνει

στην πολιτική γελοιογραφική παρακαταθήκη των Κύρ και

άλλωστε και με τις ζωές όλων μας, τα γεγονότα και οι

Μητρόπουλου, ήρθε να προστεθεί μια νέα γενιά

δουλειές μιας περιόδου συνδέονται στο μυαλό μας με τα

γελοιογράφων. Ο Γιάννης Ιωάννου και ο Γιάννης Καλαϊτζής

συναισθήματα αυτής της εποχής. Η «Βαβέλ» ήταν κάτι σαν

ήταν πρωτοπόροι στο να συνδυάζουν τον πολιτικό και τον

την οικογένειά μου, η «Γαλέρα», οι φίλοι μου, το «Ποντίκι»

πολιτικοποιημένο λόγο της γελοιογραφίας- που πάντα στην

πλέον το σπίτι μου μετά από τόσα χρόνια γελοιογραφίας. Κι

Ελλάδα ήταν δημοφιλής- με τα ανατρεπτικά Ευρωπαϊκά

έπειτα το διδακτορικό πάνω στα «Ελληνικά κόμικς», μια

κόμικς του ’70. Τον δρόμο τους ακολούθησαν και άλλοι

πάρωδος γνώσης κι έρευνας πάνω στα σκίτσα που αγαπώ.

δημιουργοί όπως ο Στάθης και στη συνέχεια ενέπνευσαν και

Αυτά έφεραν το «Αϊβαλί» και τώρα τον «Συλλέκτη.» Μπήκα

νεότερους γελοιογράφους από τη γενιά μου. Όμως

στα graphic novels ανακαλύπτοντας νέους τρόπους για να

γενικότερα έχετε δίκιο, μιας και το στίγμα που άφησαν τα

αφηγείσαι βαθύτερες σκέψεις και να διατυπώσεις

πολιτικά και τα ευρύτερα πολιτικοποιημένα κόμικς στην

ερωτήματα. Εν τέλει να διατυπώνεις ερωτήματα για τον ίδιο

Ελλάδα είναι ιδιαίτερα έντονο ακόμα και σήμερα.

σου τον εαυτό και επαναπροσδιορίζεσαι.

- Ποιοι δημιουργοί αποτελούν πηγές έμπνευσης και πηγές αναφοράς σας; Ποια κόμικς σας στιγμάτισαν; Πολλοί, παλιοί και καινούργιοι δημιουργοί, ξένοι κι Έλληνες, με επηρεάζουν γιατί όλους τους διαβάζω με προσοχή. Όλοι έχουν να πουν και να σου δώσουν κάτι. Πάντως από τα κόμικς που πρώτα αγάπησα ήταν το Colombo του Altan, τα μοναχικά ταξίδια του Hugo Pratt και τα χιουμοριστικά κόμικς του Edika. Τα τελευταία χρόνια που ασχολούμαι με τα graphic novels, μου αρέσει πολύ ο τρόπος που διηγούνται ο Spiegelman, o Sacco, η Satrapi, οThompson, ο Pedrosa και πολλοί-πολλοί ακόμα δημιουργοί κόμικς. - Τι συμβουλή θα δίνατε σε νέους Έλληνες καλλιτέχνες που κάνουν τα πρώτα τους βήματα στον χώρο των κόμικς;

- Από γελοιογραφίες σε graphic novels... Ποιες οι δυσκολίες αυτής της μετάβασης;

Να μην περιορίζονται στα γούστα των κόμικς που νομίζουν πως διαβάζονται περισσότερο, να αφουγκράζονται τις

Είναι δυο ξεχωριστές προσεγγίσεις των σκίτσων. Στις

ανάγκες τους, να προσπαθούν να κάνουν ιστορίες

πρώτες έχουμε περισσότερο έναν μεστό δημοσιογραφικό

καταστάσεις που τους ενδιαφέρουν και τους απασχολούν

λόγο με σχολιαστική διάθεση που σατιρίζει την πολιτική

τους ίδιους στη δική τους ζωή, να παίρνουν σοβαρά τις

επικαιρότητα. Στα δεύτερα έχουμε μεγάλες, απαιτητικές

αφηγηματικές δυνατότητες του μέσου των κόμικς, να μην

αφηγήσεις που ακουμπούν σε άλλες τέχνες όπως η

φοβούνται να πειραματιστούν, να μην φοβούνται να

λογοτεχνία και ο κινηματογράφος. Διαφορετικές οι

αποτύχουν, να σέβονται τις δουλειές των άλλων δημιουργών,

απαιτήσεις της μιας ενασχόλησης, διαφορετικές της

να μην καβαλούν το καλάμι.

δεύτερης. Προσωπικά όμως, μετά από τόσα χρόνια δεν βρίσκω δυσκολίες μετάβασης

- Κάποια μελλοντικά σας σχέδια; Κάποιο

δουλεύοντας για παράδειγμα στην ίδια

νέο project;

μέρα, γελοιογραφίες για το «Ποντίκι»

Πολλά έρχονται στο μυαλό των

και αργότερα σελίδες για κάποιο

δημιουργών καθώς περνούν τα χρόνια και

graphic novel. Είναι σαν κάποιον που

συσσωρεύονται πολλές ιδέες για σενάρια.

οδηγεί και αυτοκίνητο και μηχανή. Μετά

Υπάρχουν πολλά και στο δικό μου μυαλό

από χρόνια και στα δύο, δεν σκέφτεσαι

αλλά για την ώρα βρίσκομαι φουλ μέσα

τι οδηγείς και πως μπαίνουν οι

στον κόσμο του «Συλλέκτη» και της

ταχύτητες αλλά που θέλεις να πας.

έκθεσης που ετοιμάζουμε στο μουσείο Μπενάκη με την στήριξη και την σύμπραξη

- "Ο Συλλέκτης: Έξι Διηγήματα Για

πολλών φίλων. Μια έκθεση που θα

Έναν Κακό Λύκο"... Ποιο το κρυφό

διαρκέσει από τον Ιανουάριο μέχρι τον

νόημα του υπότιτλου; Τι υποδηλώνει;

Μάρτη. Τα μολύβια και τα storyboards προς το παρόν έχουν

Το «διηγήματα» θα μπορούσα να πω πως είναι ένα παιχνίδι

δώσει τη θέση τους στα πινέλα, τους καμβάδες, τα ακρυλικά

που ανακατεύει την τράπουλα για την τόση κουβέντα που

και τον χαρτοπολτό. Ετοιμάζουμε συναυλία, επιστημονικές

γίνεται πλέον σε διάφορα άρθρα για τη σχέση κόμικς και

ημερίδες για τα graphic novels και για την γονική

λογοτεχνίας. Το κατά πόσο, δηλαδή, ένα κόμικς μπορεί να

αποξένωση- που είναι και το θέμα του βιβλίου-, βίντεο,

είναι μια τέχνη αυτοδύναμη που να παράγει πρωτογενείς

εκπαιδευτικά προγράμματα, πολλά ωραία πράγματα. Μετά

αφηγήσεις και συναισθήματα ή κάτι διαφορετικό στα απόνερα

χρειάζεται πάλι μια περίοδος ηρεμίας και ενδοσκόπησης. Να

μιας τέχνης. Το «κακός λύκος» από την άλλη πάει στην

αφουγκραστείς δηλαδή τις ανάγκες σου και να ξαναβρείς την

αλληγορία και το παιχνίδι όλου του βιβλίου με το παραμύθι

δύναμη και τον τρόπο ν’ αφηγηθείς κάτι που θα το

της κοκκινοσκουφίτσας, στην οποία ο αναγνώστης βρίσκει-

θεωρήσεις σημαντικό. Σημαντικό για σένα και αν είσαι

στο αντίστοιχο 5ο κεφάλαιο του graphic novel -και το κλειδί

ειλικρινής με τον εαυτό σου, σημαντικό και για τους άλλους

για την βαθύτερη κατανόηση όλης της ιστορίας του

που θα το διαβάσουν.

«Συλλέκτη».

ΣΥΖΗΤΗΣΗ ΚΕΙΜΕΝΟ Ή ΣΚΙΤΣΟ; ΤΟΥ ΙΩΝΑ ΑΓΓΕΛΗ Έχοντας διαβάσει το «Κατανοώντας τα Κόμικς», το πήρα ως δεδομένο ότι το θέμα της ανάμιξης λέξεων και εικόνων στα κόμικς ήταν στην καλύτερη περίπτωση μια ομιχλώδης επιστήμη ή μια μυστικιστική καταιγίδα. Αλλά καθώς συνέχισα να λαμβάνω όλο και περισσότερες εμπειρίες από τον κόσμο των κόμικς, επιδιώκοντας την τόσο από την πλευρά του δημιουργού αλλά και άλλο τόσο από τη πλευρά του απλού αναγνώστη, αυτό που λέει γίνεται ολοένα και λιγότερο αληθινό. Ναι, οι λέξεις και οι εικόνες μπορούν να συνδυαστούν με αμέτρητους τρόπους - αλλά μερικοί τρόποι είναι καλύτεροι από άλλους. Ποιοι είναι οι τρόποι αυτοί και γιατί; Το ερώτημα που τίθεται λοιπόν περιστρέφεται γύρω από τις

εικόνα παρά το κείμενο επειδή ψάχναμε για ερεθίσματα. Η

φράσεις κείμενο υπέρ του σκίτσου και σκίτσο υπέρ του

αφήνοντας τον σχεδιαστή να αποτυπώσει την εικόνα του

δύναμη της εικόνας είναι ανυπέρβλητη για αυτόν ακριβώς τον λόγο. Το κύριο πρόβλημά της όμως βρίσκεται στην επεξήγηση του σκίτσου, το οποίο μπορεί να κάνει δύσκολη την μετάφρασή της κατάστασης που αποτυπώνει. Ας περάσουμε στο κείμενο τώρα, ή ακόμα καλύτερα στη δύναμη της γραπτής έκφρασης. Το κείμενο υποχρεώνει τον αναγνώστη να διαβάσει αυτό που του παρουσιάζει. Μπορεί να συγκινήσει, μπορεί να θαυμάσει ή και άλλες φορές να σε αφήσει αδιάφορο. Μακρύ κείμενο είναι απαραίτητο όταν δίνονται εξηγήσεις αλλά και στην έκφραση γνώμης –τα συναισθήματα πολλές φορές διαβάζονται από το πρόσωπο του άλλου μέσα από το σκίτσο. Το βασικό του πρόβλημα όμως είναι ότι πολλές φορές η χρήση μεγάλων μπαλονιών που καταλαμβάνουν έναν αρκετά μεγάλο όγκο πάνω στο σκίτσο, χαραμίζουν το σχέδιο και υποβαθμίζουν την εικόνα. Η γνώμη μου: Μπορεί να παραληφθεί ανούσιος διάλογος όταν δεν είναι ανάγκη να υπάρχει εκεί αφού η εικόνα μπορεί με τον εκφραστικό της τρόπο να αποδίδει την κατάσταση από μόνη της. Οι εικόνες και το κείμενο το πιστεύουμε ή όχι δεν μπορούν να κάνουν το ένα δίχως το άλλο. Πάντα θα υπάρχει ένα μειονέκτημα στο ένα που θα έρθει να καλύψει το άλλο. Δημοκρατία στη ζωή δημοκρατία και στα κόμικς λοιπόν,

κείμενου. Σε αυτό το ερώτημα θα προσπαθήσω να απαντήσω

λέγοντας την ιστορία και εκεί να έρχεται ο σεναριογράφος να

τώρα…

επεκτείνει στο έργο του σκιτσογράφου. Καθ’ όλη την πορεία

Ας αναλύσουμε όμως πρώτα τις 2 έννοιες. Οι εικόνες, τα

των κόμικς έχουν παρατηρηθεί μερικές

σκίτσα, τα panels, όλα δίνουν στον

μέσες λύσεις πάνω στο θέμα:

αναγνώστη μία καθαρή ματιά στο τι συμβαίνει,

βοηθώντας

τον

να

Κινηματογραφική

παράδειγμα

πρόσωπο έχει να αντιμετωπίσει. Δίνει

πάνελ από το Daredevil Born Again

ένα χρονικό – τοπικό – τροπικό

[Σενάριο Frank Miller, σχέδιο David

πλαίσιο που ο αναγνώστης μπορεί να

Mazzuc-chelli]. Το κείμενο είναι μόνο

ξεχωρίσει. Όπως και στις υπόλοιπες

ένας διάλογος με τα μπαλονάκια να δί-

8 τέχνες, με κύριο παράδειγμα τον

νουν τον τρόπο σκέψης της Karen Page

κινηματογράφο –και οι 2 συνδυάζουν

– εξηγώντας την καταστροφική της

διάφορες

τέχνες

κατάσταση και την απόφασή της να

βοηθάει

στο

εικόνα

χρησιμοποιήσω

Για

συντονιστεί με τι κατάσταση που το

μαζί-

θα

λύση

το

δοκιμάσει ένα τελευταίο ναρκωτικό

αναγνώστης τι συμβαίνει γύρω του.

πριν η ηρωίδα χάσει τη ζωή της από

Πέρα από αυτό όμως, μέσα από ένα

έναν κακοποιό. Παρέχει μόνο την

σκίτσο -ειδικότερα ενός προσώπου-

λεπτομέρεια, το υποκείμενο και το

αποτυπώνεται

συναισθηματική

πλαίσιο. Οι εικόνες τροφοδοτούν τα

κατάσταση του χαρακτήρα. Ποια είναι

υπόλοιπα και τα «υπόλοιπα» είναι ένα

όμως

αρκετά μεγάλο μέρος της σελίδας.

να

πραγματικά

εικόνας;

Ως

καταλάβει

παιδιά

δύναμη

μίας

ψάχναμε

την

2) Η Λογοτεχνική Λύση Παρά το γεγονός ότι το επόμενο παράδειγμα είναι μία σελίδα από το Watchmen του Alan Moore, αυτή η ακολουθία από πάνελ δείχνει απερίφραστα την ιδέα αυτού που αποκαλώ λογοτεχνική λύση. Μόνο από τις εικόνες μαθαίνουμε σχετικά λίγα. Ο Rorschach γράφει, ο Rorschach περπατά και κοιτάζει κάτω από μια σκάλα. Αξίζει να σημειωθεί ότι η αλλαγή στο τελευταίο πάνελ καθώς και η παλέτα χρωμάτων δημιουργούν κάποια αίσθηση ανησυχίας, αλλά έχουμε ελάχιστες – έως μηδαμινές- πληροφορίες για το τι μπορεί να συμβαίνει. Η σκηνή αλλάζει στη σκιά του Rorschach μπροστά από το μπαρ Happy Harry. Ο τελευταίος πίνακας μας δείχνει ότι ο θα-ήταν-υπερήρωας θα πλαισιωνόταν απειλητικά στην πόρτα του, από ό, τι φαίνεται να είναι το πιο επικύνδυνο μπαρ στη γη. Αυτό είναι το μόνο στοιχείο που έχουμε, το μόνο στοιχείο που μας δίνετε. Γιατί να το δείξω αυτό; Ποιος είναι ο πιθανός λόγος που θα μπορούσε να χρησιμεύσει σε μια ιστορία; Είναι τελικά μια μετάβαση. Διαβάστε τώρα το κείμενο. Η ιστορία παρουσιάζεται. Στην πραγματικότητα, εάν αγνοήσετε πλήρως τις εικόνες, μόνο του το πεζό κείμενο αρκεί για να ξεπεραστεί η γενική ιδέα του τι συμβαίνει. Αντί να σαρώνουμε το κείμενο και να εστιάζουμε στις εικόνες, όπως συνήθως συμβαίνει σε ένα «κινηματογραφικό» κόμικς (και βεβαίως, τα κόμικς της «κινηματογραφικής» ποικιλίας είναι πολύ πιο κοινά από αυτά του τύπου - όχι ότι και οι δύο προσεγγίσεις δεν μπορούν να γίνουν σε μια ιστορία), η εικόνα παίρνει ένα δευτερεύοντα ρόλο, που χρησιμεύει για να παρέχει το πλαίσιο όπου ο Rorschach βρίσκεται, και τα χαρακτηριστικά του περιβάλλοντός του. Η αναζήτησή του, τα συναισθήματά του εμφανίζονται μόνο με κείμενο. Εικόνα από Reddit

ένα άγαλμα μιας γυναίκας. Η ένταση οδηγεί σε μια κορύφωση, όπου το γεμάτο δάκρια κοπιασμένο πρόσωπο του, γεμάτο αμφιβολία, γεμίζει το πάνελ. Η ένταση σπάει με μια μικρή επαναφορά στον Rorschach, τραβώντας μας πίσω στο τρέχον χρονικό πλαίσιο. Αν και δεν έχουμε συγκεκριμένα στοιχεία, γνωρίζουμε ουσιαστικά τι συνέβη. Τώρα κοιτάξτε μόνο το κείμενο. Λέει μία πλήρη ιστορία από μόνο του, εντελώς ανεξάρτητη από τις εικόνες. Η εικόνα και το κείμενο λένε δύο ανεξάρτητες ιστορίες. Κανείς δεν φέρει μεγαλύτερο βάρος από το βάρος της αφήγησης, διότι χωρίς το κείμενο δεν γνωρίζει κανείς πραγματικά τι συμβαίνει και

3) Η «Μέση» Λύση Κοιτάξτε τις εικόνες. Αποδίδονται με

γιατί συμβαίνει και χωρίς την εικόνα δεν γνωρίζει κανείς

σαφήνεια τα μεταβαλλόμενα συναισθήματα του Comedian.

πραγματικά πού συμβαίνει ή πώς και πότε.

Ξεκινάει θλιμμένα, έπειτα θυμώνει, μέχρι και απειλεί. Παρά

Κάπως έτσι, καταλήγουμε στο ότι η εικόνα όσο και το

το γεγονός ότι είμαστε σε μια σταθερή λήψη, ο σκιτσογράφος

κείμενο συνυπάρχουν για να δημιουργήσουν ένα απλό

Γκίμπονς καταφέρνει ακόμα να προσομοιώνει ένα «zoom-

σεναριακό αποτέλεσμα που δίνει την ίδια έμφαση και στους

in», έχοντας τον Comedian να πλησιάζει όσο γίνεται όλο στο

δύο παίκτες - είναι η τέλεια ισορροπία. Αυτό είναι το σημείο

σκίτσο. Στη συνέχεια γυρίζει πίσω, σαφώς ανήσυχος ή

που ένα κόμικς πραγματικά λάμπει.

συγχυσμένος. Παίρνει ένα ποτό και στη συνέχεια κάθεται για να καταλήξει σε δάκρυα. Φαίνεται να σκέφτεται και να διαμαρτύρεται μέχρι να πέσει στα γόνατά του, λικνίζοντας

ΑΦΙΕΡΩΜΑ STAN LEE [1922-2018] – ΣΤΗ ΣΚΙΑ ΤΩΝ ΠΑΠΠΟΥ ΤΩΝ ΚΟΜΙΚΣ ΤΟΥ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ ΜΙΝΩΤΑΚΗ Είναι αρκετά δύσκολο να

κυκλοφορούν με τις «καλύτερες ιστορίες

συλλάβει

του Spider-Man/ Iron

κανείς

την

Man/

των X-

κληρονομία του Σταν Λι, σε

Men κλπ» σπάνια θα βρεθεί μέσα σε

όλη της την έ-κταση και τις

αυτές κάποιο σενάριο του Σταν Λι από

αντιφάσεις. Κυκλοφορεί ήδη

τη δεκαετία του ’60. Συνήθως, αν

μία σειρά από αξιόλογα (και

τρυπώσει

μη)

εξαιρετικό Spider-Man

κείμενα

λαμβάνουν

που

περι-

κάποιο,

θα

είναι

το

#33 ή

το Galactus Trilogy (Fantastic Four,

βιογραφικά

στοιχεία καθώς και λίστα

#48-50). Ωστόσο,

με

αντέχουν στο χρόνο και διαβάζονται

τους

δεκάδες

χαρα-

οι ιστορίες που

κτήρες που δημιούργησε. Αυτή είναι η πλευρά που κυρι-

μέχρι σήμερα, γίνονται ταινίες και συζητιούνται μεταξύ των

αρχεί χωρίς όμως να λείπουν και άλλες αναφορές. Έχουν

φανς είναι αυτές των μεταγενέστερων δεκαετιών, οι οποίες

γραφτεί αρκετά κείμενα που ορθότατα αναδεικνύουν την πιο

συνδέθηκαν με μία ιδιαίτερη διαδικασία «ωρίμανσης» των

σκοτεινή πλευρά του έργου του Σταν Λι, την υποτίμηση της

υπερηρωικών κόμικς. Ωστόσο, ο Σταν Λι άφησε παρακα-

συμβολής των συνδημιουργών του στην ανάπτυξη και κα-

ταθήκη κάτι πολύ σημαντικότερο από κάποια δυνατά σενάρια

θιέρωση του σύμπαντος της Marvel, υποτίμηση για την ο-

καθώς καλλιέργησε τα βασικά αφηγηματικά μοτίβα που

ποία ευθύνεται η ίδια η εταιρεία, τα ΜΜΕ αλλά και ως ένα

σφραγίζουν την πορεία των κόμικς -και όχι μόνο- μέχρι

βαθμό, ο ίδιος ο Σταν Λι. Επιπλέον, τα τελευταία χρόνια εί-

σήμερα. Δεν δημιούργησε απλά χαρακτήρες με κάποιες

χαν εμφανιστεί καταγγελίες για σεξουαλική παρενόχληση ερ-

εντυπωσιακές δυνάμεις. Δεν είναι απλά ότι έκανε τους

γαζομένων που φρόντιζαν τον 95χρονο Σταν Λι. Οι συγ-

υπερήρωες «ανθρώπινους», δηλαδή αδύναμους όχι απλά

κεκριμένες καταγγελίες υποτιμήθηκαν εξαρχής, καθώς

απέ-ναντι σε κρυπτονίτες, αλλά απέναντι σε πραγματικές

πολλοί επικαλέστηκαν την ηλικία του δημιουργού ως πα-

δυσ-κολίες με τις οποίες ταυτίστηκαν οι αναγνώστες του.

ράγοντα που τον αθωώνει. Η τάση εξιδανίκευσης του προϋ-

Κατάφερε να δημιουργήσει κάποια ορισμένα πλαίσια ιστοριών

πήρχε του θανάτου του και πλέον φαίνεται να ενισχύεται σε

που μέχρι σήμερα εμπνέουν νέους δημιουργούς να τα

τέτοιο βαθμό που να θεωρείται ότι οποιοσδήποτε αναφέρει

ανανεώνουν διαρκώς, διατηρώντας τις βασικές αρχές τους.

αυτά τα ζητήματα, προσβάλλει τη μνήμη του. Η ζωή και του

Ίσως το πιο καλό παράδειγμα αυτού να είναι ο Spider-

έργο του αποτελούνται από μία σύνθεση όσων αναφέραμε –

Man και

και πολλών ακόμα - και δεν ωφελεί σε τίποτα το να παρα-

χαρακτήρες υπήρχαν στα κόμικ ήδη από τη δεκαετία του ’40

βλέπονται ορισμένες πλευρές προκειμένου να μη στραπα-

(Bucky, Robin). Όμως ο Σταν Λι έκανε έναν έφηβο

τσαριστεί ο μύθος του. Ωστόσο, σε αυτό το κείμενο θα προσ-

πρωταγωνιστή και έβαλε, σχεδόν ισότιμα, ως αντιπάλους του

παθήσουμε να επικεντρωθούμε στα στοιχεία εκείνα του

τους διάφορους villain καθώς και τις δυσκολίες της ηλικίας

έργου του που τον καθιστούν σημαντικό μέχρι σήμερα για

αλλά και ένα συγκεκριμένο κοινωνικό πλαίσιο των προαστίων

τον κόσμο των κόμικς αλλά και ολόκληρη τη μαζική κουλ-

της Νέας Υόρκης. Ο Peter Parker πρέπει να ανταπεξέλθει

τούρα.

στις απαιτήσεις της ζωής του υπερήρωα, του μαθητή (που

Το έργο του ήταν «αξεπέραστο». Χρειάζεται μία εξέταση

υφίσταται

παραπάνω όμως σε αυτή την έκφραση. Αν αυτό σημαίνει ότι

εργαζόμενου. Το βασικό αξίωμα των περιπετειών του είναι

είναι ο «πατέρας του υπερηρωικού κόμικς», όπως επίσης

ότι ποτέ δεν μπορεί να επιτύχει σε όλα, με αποτέλεσμα κάθε

γράφτηκε, είναι σίγουρα λανθασμένο. Υποτιμά το έργο των

μικρή ή μεγάλη επιτυχία να συμβαδίζει με κάποιου είδους

πραγματικών πρωτοπόρων της δεκαετίας του ’30, τους δη-

φιάσκο σε ένα άλλο πεδίο της ζωής του. Η αρχή αυτή δια-

μιουργούς

America,

τηρήθηκε ακόμα και όταν ο πρωταγωνιστής μεγάλωσε, από-

Namor και πολλών άλλων. Από την άλλη, αν κάποιος εννοεί

φοίτησε από το πανεπιστήμιο και έφτασε σήμερα να είναι

ότι οι ιστορίες του είναι αξεπέραστες, επίσης είναι ανακ-

ένας νεαρός εργαζόμενος που ψάχνει δουλειές στις εφημε-

ριβής. Χωρίς να θέλουμε να τις υποτιμήσουμε, θεωρούμε κά-

ρίδες της Νέας Υόρκης (έκανε ένα μικρό διάλλειμα, όταν

πως δεδομένο ότι ήδη από τη δεκαετία του ’80, αν όχι

έζησε ως εκατομμυριούχος αλλά προσπαθούμε να το ξε-

νωρίτερα, τα σενάρια του Σταν Λι είχαν ξεπεραστεί από μία

χάσουμε…). Όμως οι βασικές αρχές της αφήγησης πα-

νέα γενιά δημιουργών που μεγαλούργησε με τους ήρωες του.

ραμένουν ίδιες και με έναν περίεργο τρόπο είναι επίκαιρες

Δεν

και το 2018, στο βαθμό που αντιστοιχούν στη ζωή μίας

είναι

των Batman,

τυχαίο

ότι

Superman,

στις

Captain

εκατοντάδες

λίστες

που

κόσμος

bullying,

που

μεταξύ

στήθηκε

άλλων),

γύρω

του

του. Έφηβοι

περιστασιακά

νεολαίας που είναι διαρκώς

καιοσύνης, διατηρώντας, ταυτόχρονα, αποστάσεις από αυτό

στο μεταίχμιο, δυσκολεύεται

που θεωρούν ως πιο «εξτρεμιστικές» τάσεις του κάθε κι-

να οργανώσει τη ζωή της και

νήματος. Ο Magneto, ο αντίπαλος των X-Men αποτελεί τον

νιώθει ότι κάθε μικρό βήμα

τρόπο του Σταν Λι να προειδοποιήσει για μορφές διαμαρ-

μπροστά

συνοδεύεται

από

τυρίας που θεωρεί ότι «χάνουν το δίκιο τους». Την ίδια

μεγάλη

προσπάθεια

και

στιγμή, τα Sentinel, τα ρομπότ που παράγει η στρατιωτική

θυσίες.

Πέρα

τη

βιομηχανία με κρατική χρηματοδότηση για να κυνηγήσουν

δεδομένη πίεση της Marvel

τους μεταλλαγμένους, αποτελούν ένα πιο ριζοσπαστικό σχό-

για

εμπορικό

από

ξεζούμισμα

λιο στο πώς αντιμετωπίστηκαν κατασταλτικά οι αγώνες ενά-

του Spider-Man, είναι αυτός

ντια στον ρατσισμό. Παρά τις διαφωνίες μας με τη μεσο-

ο πυρήνας της ιστορίας του

βέζικη θέση του Σταν Λι που αδικεί, συγκεκριμένα, τους

800

Μαύρους Πάνθηρες και, γενικότερα τις πιο ριζοσπαστικές

τεύχη Amazing Spider-Man και συνο-λικά, αν αθροίσουμε τα

τάσεις μέσα στα κινήματα των 60s, δεν μπορούμε παρά να

διαφορετικά

περιοδικά,

παραλλαγές

αυτού

που έχει

οδηγήσει

να

του

βγουν περισσότερα από κάποιες

χιλιάδες

με

αναγνωρίσουμε την τεράστια επίδραση που είχε η δημιουργία

ύπαρξη

ενός

του. Οι X-Men αποτελούν μέχρι σήμερα σύμβολά ενάντια στο

διαφόρων

ηλικιών

που

ρατσισμό, έχοντας ενσωματώσει, μέσα από μία εξέλιξη δεκα-

μοτίβου.

μαύρου Spider-Man, γυναικών

τεύχη

παίρνουν τον τίτλο Spider-Woman, με πιο επιτυχημένη την

ετιών, στοιχεία κριτικής στη γυναικεία καταπίεση και τείνουν

Spider-Gwen του 2015 πιστοποιεί τη δύναμη της αρχικής

να αποτελέσουν το γενικό παράδειγμα φανταστικών χαρακ-

ιδέα του Σταν Λι.

τήρων που αντιστέκονται σε κάθε μορφή διάκρισης. Τα βασ-

Το ίδιο μπορεί να ειπωθεί και με διάφορους άλλους χαρακ-

ικά μοτίβα τους έχουν εμπνεύσει μία σειρά από αντίστοιχα

τήρες. Ο Daredevil αποτελεί το υπόδειγμα ενός χαρακτήρα

πολιτικά σχόλια μέσα στη μαζική κουλτούρα.

στον οποίο η δύναμη και η αδυναμία είναι αξεδιάλυτα δεμένες

Παρομοίως, ο χαρακτήρας του Hulk συνδυάζει ένα προσω-

και τον καθιστούν μία σύγχρονη τραγική φιγούρα. Έσπασε

πικό δράμα, μία ιδιαίτερα αντιφατική προσωπικότητα με την

για πάντα το πρότυπο του υπεράνθρωπου με την αχίλλειο

–όχι και τόσο έμμεση- κριτική σε ένα σύστημα μιντία,

πτέρνα για να φτιάξει μία νέα μορφή ήρωα, η οποία ταιριάζει

στρατού και πολιτικών στελεχών που αντιλαμβάνονται με

πολύ περισσότερο στις σύγχρονες μητροπόλεις. Από την

εργαλειακό τρόπο τους ανθρώπους είτε

άλλη, ο Tony Stark / Iron Man –που δημιουργήθηκε, αρχι-

εξαρτήματα στα σχέδια τους, είτε ως αντιπάλους που πρέπει

κά, ως προσπάθεια του Σταν Λι να «τσιγκλήσει» τους χίπις-

να αφανιστούν με κάθε τρόπο. Ο Hulk ενέπνευσε μία σειρά

μετατράπηκε σε μία κεντρική μορφή ενός ισχυρού προσώπου

από ιστορίες για ανθρώπους που είναι πολύ περισσότερα

που συνδυάζει αλαζονεία, εξαιρετικές ικανότητες και μία

από αυτό που δείχνουν αλλά και μία οξεία κοινωνική κριτική.

διάθεση προσφοράς στο κοινωνικό σύνολο που συμβαδίζει

Αποτελεί έναν αρχετυπικό ήρωα του 20ου αιώνα όπως και

πάντα με τις ενοχές για κάποια άλλη πράξη του — στην πε-

οι περισσότεροι από όσους επινόησε ο Σταν Λι.

ρίπτωση του Iron Man με τις πωλήσεις όπλων. Είναι μια

Υπό αυτή την έννοια, η κληρονομία που αφήνει είναι πολύ

μορφή που αντιστοιχεί ταυτόχρονα στον Ψυχρό Πόλεμο αλλά

μεγαλύτερη και ευρύτερη και υπερβαίνει τον κόσμο των κό-

και στις σύγχρονες συγκρούσεις στις οποίες πρωταγωνισ-

μικς ή των σύγχρονων δημοφιλών υπερ-ηρωικών ταινιών, σε

τούν οι ΗΠΑ. Για αυτό το λόγο η μεταφορά του στη μεγάλη

κάθε μία από τις οποίες είχε τη δική του παρουσία, για λίγα

οθόνη το 2008 μετέφερε με μεγάλη ευκολία το origin story

δευτερόλεπτα κάθε φορά. Η σύγχρονη μυθοπλασία –και ειδι-

από το Βιετνάμ στα τέλη της δεκαετίας του ’60 στο Αφγανι-

κά η επιστημονική φαντασία- βρίσκονται σταθερά υπό τη

στάν στις αρχές του 21ου αιώνα, διατηρώντας την ίδια δομή

σκιά του Σταν Λι και του έργου του. Νεότεροι δημιουργοί,

ιστορίας και ανάπτυξης του χαρακτήρα.

χωρίς να έχουν ποτέ ασχοληθεί συστηματικά με τα κόμικς

Πολύ περισσότερο, είναι ιδιαίτερα ενδιαφέρον ότι ενώ ο

του, επηρεάζονται βαθύτατα από αυτά εξ αντανακλάσεως.

ίδιος ο Σταν Λι δεν εξέφρασε ποτέ τη διάθεση να δημιουρ-

Και αν καμία φορά δυσανασχετούμε με τη μετατροπή σε κλισέ

γήσει κόμικς με έντονο πολιτικό χαρακτήρα, έχτισε το βα-

τόσων, αρχικά ευρηματικών και γόνιμων, αφηγηματικών σχη-

σικό πλαίσιο μεταφοράς κοινωνικών και πολιτικών συγ-

μάτων, πρέπει πάντα να θυμόμαστε ότι δεν ευθύνεται ο

κρούσεων στην ποπ κουλτούρα. Με τους X-Men σχολίασε το

Σταν Λι για αυτό. Θα χρειαστούν νέοι Σταν Λι και Κίρμπυ

κίνημα των μαύρων για τα πολιτικά δικαιώματα, τις διαφο-

και Ντίτκο για να αναγεννηθεί η δημιουργικότητα και να χτί-

ρετικές τάσεις τους όπως τις αντιλαμβανόταν ο ίδιος αλλά

σει νέους κόσμους, εξίσου πλούσιους και πρωτότυπους με το

και τη στάση του κράτους απέναντί τους. Ουσιαστικά καθι-

σύμπαν της Marvel της δεκαετίας του ‘60 . Ίσως το σημαν-

έρωσε τον φιλελεύθερο τρόπο με τον οποίο ένα μεγάλο κομ-

τικότερο όλων, όμως, να είναι ότι θα χρειαστεί μία νέα κοι-

μάτι των δημιουργών της μαζικής κουλτούρας προσεγγίζουν

νωνική πραγματικότητα για ένα νέο άλμα στη συλλογική

φαινόμενα κοινωνικής ανισότητας, στηρίζοντας αιτήματα δι-

φαντασία μας.

ως χρήσιμα

ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΜΠΛΕ ΚΟΜΗΤΗΣ – ΕΝΑ ΧΡΟΝΟ ΣΕ ΤΡΟΧΙΑ ΤΟΥ ΓΙΑΝΝΗ ΙΑΤΡΟΥ Εγγόνι των Κλασσικών Εικονογραφημένων,

η κεντρική επιλογή εντοπίζεται από το πρώτο τεύχος

του Μικρού Ήρωος και του Μίκυ Μάους, παιδί

μέχρι το πιο πρόσφατο, με σύντομες ιστορίες βασισμένες

και ανίψι της Κολούμπρας, του Μαμούθ, της

σε (ομότιτλα) διηγήματα. Από αυτά που έχουμε δει μέχρι

Βαβέλ και του Παρά Πέντε και μικρό ξαδέρφι

σήμερα, θα ξεχώριζα μάλλον την Παραλογή του Πέτρου

του 9 και του mov, ο Μπλε Κομήτης, το νέο

Ζερβού

ελληνικό περιοδικό για κόμικς «έσκασε» σε

Καμμένου, αμφότερα αποπνέοντα μία αύρα ελληνικής

περίπτερα, κομιξάδικα και βιβλιοπωλεία εδώ

παράδοσης και λαϊκού μύθου, παρόλο που συνεγράφησαν

και (λίγο παραπάνω από) ένα χρόνο. Και, όπως

το 2014. Άξια αναφοράς είναι, βέβαια, και η συμμετοχή

όλα δείχνουν – αν και… κομήτης– ήρθε για να

και

το Έγκλημα

στ’

Ανάπλι του

Δημήτρη

του καλλιτεχνικού διδύμου Πέτρου-Βανέλλη με τον Τόπο

μείνει. Ας ξεκινήσουμε με τα κλασικά και τα εύκολα. Δε χωρά

Ψυχών,

αμφιβολία πως η παρουσία μίας ελληνικής περιοδικής έκδοσης για

παλαιότερες διασκευές

κόμικς μόνο ως θετική εξέλιξη μπορεί να εισπραχθεί. Ή ακόμα, ως

ίδιους δημιουργούς, μου φάνηκε υποδεέστερο.

η εκπλήρωση μίας μακροχρόνιας ανάγκης. Ας μην ξεχνάμε πως

Η πίστη στη σεναριακή αναβάθμιση των (σύντομων) ιστοριών κόμικς

το 9 της Ελευθεροτυπίας κυκλοφόρησε για τελευταία φορά το 2010.

μέσω της ανάμιξης του Μέσου με έργα και ανθρώπους της

Το κενό ήταν υπαρκτό, μακροχρόνιο και βαθύ, και φυσικά, φιλότιμες

λογοτεχνίας δεν εξαντλείται στην αναζήτηση έμπνευσης σε ήδη

προσπάθειες όπως οι συχνά εξαιρετικές διαδικτυακές δουλειές στην

δημοσιευμένα διηγήματα, αλλά από το δεύτερο τεύχος του

πλατφόρμα του socomic.gr ή το καρέ - καρέ της Εφημερίδας των

περιοδικού παίρνει μία πιο φιλόδοξη τροπή: στον Μπλε Κομήτη #2

Συντακτών δε θα μπορούσαν να το καλύψουν, από την ίδια τους τη

εγκαινιάζεται η συνεργασία του με την Ε.Λ.Σ.Α.Λ. (Ελληνική Λέσχη

φύση. Αυτό το κενό ήρθε να καλύψει το Σεπτέμβριο του 2017 το νέο

Συγγραφέων

Αστυνομικής

Λογοτεχνίας).

Μέλη

περιοδικό για κόμικς, ο Μπλε Κομήτης, από τις εκδόσεις Polaris. Και

συγγραφείς

αστυνομικής

λογοτεχνίας,

σε

όταν λέμε «για κόμικς», δεν αναφερόμαστε μόνο στο ζωτικό κομμάτι

επιλεγμένους σχεδιαστές, φιλοτεχνούν από κοινού μία ιστορία

των πρωτότυπων ελληνικών δημιουργιών κόμικς, αλλά και στα

αστυνομικού μυστηρίου. Μια επιλογή που ταιριάζει περισσότερο

περιφερειακά, σχετικά κείμενα: παρουσιάσεις- προ-τάσεις, κριτικές,

στην προσπάθεια ενός νέου, σύγχρονου περιοδικού να καινοτομήσει

απόψεις, συνεντεύξεις… Πρόκειται για ένα «φυσικό τόπο» όπου,

– η απόπειρα παρθενογένεσης είναι σαφώς μία πρόκληση πιο

όποιος ασχολείται, ενεργά ή συγκυριακά, με την 9η Τέχνη, θα βρει

ενδιαφέρουσα από την ασφάλεια της διασκευής. Ο Παναγιώτης

όμορφα δείγματα έργων της λεγόμενης «ελληνικής σκηνής»,

Μητσομπόνος ήταν η κατάλληλη πένα για να εγκαινιαστεί αυτή η

ενδιαφέρουσες αναγνωστικές προτάσεις, μία βασική ενημέρωση για

σειρά ιστοριών. Γνωστός για τη νουάρ αισθητική του και το

το τι παίζει στο χώρο, διεθνώς και εγχωρίως, αλλά και συζητήσεις

παιχνίδισμα με το ατμοσφαιρικό ασπρόμαυρο από τις προηγούμενες

με άτομα που ασχολούνται με αυτό, με τον έναν ή τον άλλο τρόπο.

δουλειές του, είχε την τιμητική του ήδη από το πρώτο τεύχος,

Και όλα αυτά στο χέρι σου, συμπυκνωμένα σε λίγες σελίδες – όχι

όταν ο Γιώργος Γούσης επέλεξε να χρησιμοποιήσει τον πιο

λιμνάζοντα σε ακατέργαστη αφθονία στην αρχική σελίδα του

χαρακτηριστικό ήρωα του Μητσομπόνου, Φιλ Πωτ, για μία κάπως

facebook ή σε χαοτικές αναζητήσεις στο Google και το wikipedia.

νοσταλγική νουάρ ιστορία-φόρο τιμής. Στο ίδιο πλαίσιο, το πρώτο

Με το πέμπτο τεύχος του, το περιοδικό γιόρτασε το Σεπτέμβρη του

τεύχος του περιοδικού αφιέρωσε το εξώφυλλο του στον εν λόγω

2018 τα πρώτα του γενέθλια. Παρακολουθώντας την… τροχιά

χαρακτήρα, σε ένα καλαίσθητο πορτραίτο δια χειρός Παναγιώτη

του Μπλε Κομήτη από την αρχή της κυκλοφορίας του, στο τέλος

Πανταζή. Ο Μητσομπόνος, λοιπόν, σε συνεργασία με τον Αντώνη

αυτού του μικρού, πρώτου κύκλου του, αισθάνομαι πως βρισκόμαστε

Γκόλτσο, συνδημιούργησαν το νουάρ δεκασέλιδο πυροτέχνημα «Στην

σε ασφαλές σημείο για μία σχετική αποτίμηση, μέσα από ευρύτερη

Καντίνα».

κριτική, παρατηρήσεις, προτάσεις αλλά και απόδοση ευσήμων…!

συνεργασίας με την ΕΛΣΑΛ δεν έχουν καταφέρει να το ξεπεράσουν,

Αρχισυντάκτης και

ιστορίες

συγκρινόμενο έργων

που

του

αυθόρμητα Βουτυρά

ακολούθησαν,

με από

της

Λέσχης,

συνεργασία

στο

τις τους

πλαίσιο

με

της

είναι

χωρίς αυτό να σημαίνει πως δεν υπήρξαν αξιόλογες προσπάθειες, όπως η Σκουριά (Δανέλλης – Γώγου) ή το Stalker (Μπαξεβάνη –

γκράφικ νόβελ «Ερωτόκριτος» (εκδόσεις Polaris), της διασκευής

Στεργίου). Άλλη μία ευχάριστη έκπληξη με αφετηρία το δεύτερο

του γνωστού ποιήματος του Βιντσένζου Κορνάρου σε κόμικ. Δεν

τεύχος ήταν η μακάβρια σειρά κόμικ «Μυρίζει Αίμα», με θέμα τα

είναι η πρώτη φορά που γίνεται διασκευή κάποιου έργου της

εγκλήματα που σόκαραν το πανελλήνιο, υπό τη συγγραφική επιμέλεια

ελληνικής γραμματείας σε κόμικ. Η άρτια μεταφορά, όμως, την οποία

του Γιάννη Ράγκου. Είναι πράγματι σοκαριστικό να τελειώνεις την

φιλοτέχνησαν ο Γούσης με το Γιάννη Ράγκο και το Δημοσθένη

ανάγνωση

Παπαμάρκο (επίσης συνεργάτες/συντελεστές του περιοδικού – ο

να αναλογίζεσαι πως αυτό το ανατριχιαστικό συμβάν που μόλις

τελευταίος συνέβαλε καθοριστικά στις συζητήσεις που οδήγησαν εν

διάβασες, πριν μερικά χρόνια έπαιζε σε όλα τα κανάλια, τις

τέλει

μία

εφημερίδες, τα καφενεία, ως μία στυγερή πραγματικότητα. Εδώ θα

εντυπωσιακή εκδοτική επιτυχία, από αυτές που δε μας έχει

ξεχωρίσω το πρόσφατο «Βρέχει φωτιά στη στράτα μου», κυρίως

συνηθίσει ο ελλαδικός χώρος της 9ης Τέχνης. Αυτή η ώσμωση

λόγω της ιστορικής προέκτασης που έχει – spoiler: πρόκειται για το

μάλλον ώθησε το περιοδικό να στραφεί κατ’ αρχήν σε αντίστοιχης

έγκλημα που οδήγησε στην τελευταία εκτέλεση δια θανατικής ποινής

λογικής ιστορίες το πάντρεμα, δηλαδή, κόμικς και λογοτεχνίας. Αυτή

στην Ελλάδα.

έκδοση του

περιοδικού),

περιοδικού

Οι

οποίο,

ο Γιώργος Γούσης, σχεδιαστής του πρόσφατου, επιτυχημένου

στην

βασικός εμπνευστής του

το

οδήγησαν

σε

μερικών

σελίδων

εικονογραφημένης

αφήγησης

και

Απογοητευτική, από την άλλη, ήταν η τροπή που πήρε η αρχικά

Στο ίδιο μήκος κύματος, μία σημαντική έλλειψη που εντοπίζω στο

εντυπωσιακή

τεύχος,

περιοδικό είναι η ισχνή παρουσία αμιγώς χιουμοριστικών κόμικς.

ένα δυστοπικό

ΟΚ, δεν πιστεύω ότι μπορεί -ή ότι θέλει- να γίνει ένα «ελληνικό

φαινομενικά

MAD», αλλά, όσο στερεοτυπικό και να ακουστεί, μου φαίνεται λάθος

ελάχιστους επιζώντες, ανθρώπους και άλλα μυστήρια πλάσματα να

κατεύθυνση η προσπάθεια να αποκολληθεί το κόμικ από την

παλεύουν (ή και να συμμαχούν) με στόχο την επιβίωση και,

παραδοσιακή του φύση και την ετυμολογική του ρίζα: το κωμικό

σειρά «Γυμνά

ο Δημοσθένης περιβάλλον,

Οστά».

Παπαμάρκος μας σε

έναν

κόσμο

Στο

εισήγαγε

πρώτο σε

κατεστραμμένο

με

δυνητικά, την αναζήτηση μιας καλύτερης

στοιχείο. Φυσικά,

ζωής.

Θάνατος» του μαιτρ του είδους Αντώνη Βαβαγιάννη, η συμμετοχή

Την

ιστορίας

εικονογράφηση

επιστημονικής

αυτής

φαντασίας

της σε

του Τάσου

υπάρχει

το

Ζαφειριάδη με

μόνιμο

το «Diet

εισαγωγικό

στριπ «Ο

Orchestra» και εσχάτως

συνέχειες ανέλαβε στο πρώτο επεισόδιο

η «Ραλλού» της Ίριδας Μουζου. Δεν είναι όμως λίγα για ένα

ο Μιχάλης Διαλυνάς. Το αποτέλεσμα ήταν

περιοδικό

φαντασμαγορικό – άλλωστε, ο Διαλυνάς

ευρηματικό «Ensalada Mixta #3» του Tomek, ή το «Μεσήλικες

έχει αποδείξει τόσο στο εσωτερικό όσο και

Βαμπίρ» του Douglas Paszkiewicz (γνωστός στην Ελλάδα από τη

στο

να

σειρά «Δηλητηριώδες Νανούρισμα» (Jemma Press), αποτέλεσε την

ανταπεξέλθει σε κάθε είδους πρόκληση:

παρθενική συνεργασία του περιοδικού με δημιουργό του εξωτερικού)

ίσα-ίσα, όσο

νομίζω θα έπρεπε να έχουν περίοπτη θέση σε κάθε τεύχος

εξωτερικό πιο

καλύτερο.

Δεν

πως

μπορεί

φανταστικό, είναι

τόσο

τυχαίο

το πως

περί

των

σελίδων;

Ιστοριούλες

όπως

το

του Μπλε Κομήτη.

βραβεύτηκε ως το «Καλύτερο Ένθετο»

Από την άλλη, οφείλουμε να αναγνωρίσουμε στο

στα Ελληνικά Βραβεία Κόμικς 2018.

περιοδικό την άνεση με την οποία εντάσσει έργα

Δυστυχώς, όμως, ο Διαλυνάς δε συνέχισε τη συνεργασία πέρα από

με

το πρώτο επεισόδιο και ο αντικαταστάτης του, Δημήτρης Κ.

0» των Αλεξία

Πανταζής (βλ. εικόνες παραπάνω), δεν κατάφερε να πείσει. Φταίει

συνοδευόμενο από το εντυπωσιακό εξώφυλλο

που δεν του ταιριάζει το ύφος της ιστορίας; Φταίει που η μετάβαση

του Μάνου Λαγουβάρδου αναφέρεται, με αφορμή

από το εύπλαστο και εκφραστικό σχέδιο του Διαλυνά στο εμφανώς

το Μουντιάλ, στην ανατροπή του Σαλβαδόρ

πιο αφαιρετικό και δύσκαμπτο κινησιολογικά και εκφραστικά στυλ

Αλιέντε και τη δικτατορία στη Χιλή, ενώ το

του Πανταζή μου έκατσε… βαριά; Σε κάθε περίπτωση, οφείλω να

βιογραφικό Emma Tenayuka – Η Πασιονάρια του

επισημάνω πως τα «Γυμνά Οστά» είχαν τα φόντα να αναδειχθούν σε

κοινωνικοπολιτική

χροιά.

Το «11

Λουγιάκη και Γιάννη

Ράγκου,

Τέξας του Kanellos Cob δε μασάει τα λόγια του.

πρωταγωνιστή εντός του περιοδικού (μία post-apocalypse sci-fi

Από το #6 το περιοδικό θα προσθέσει και ξένους δημιουργούς -

περιπέτεια δράσης σε συνέχειες – πόσο πιο mainstream;!) και

όπως ο Zerocalcare- στο δυναμικό του. Μία επιλογή που θα έχει

κατέληξαν, με τον έναν ή τον άλλο τρόπο, σε κομπάρσο.

πολλαπλά οφέλη για όλους: αρχικά, την ποιοτική αναβάθμιση του

Φυσικά, εκτός από τις παραπάνω… σταθερές, ο Μπλε Κομήτης

περιοδικού, συνακόλουθα την τέρψη των αναγνωστών, αλλά τέλος

προσφέρει τις σελίδες του κατά βάση σε σύντομες, αυτοτελείς

και κυριότερα την αφετηρία ενός «καλλιτεχνικού διαλόγου» ανάμεσα

ιστορίες. Η μία είναι πάντα… ερωτικού περιεχομένου. Από εκεί και

σε έργα και δημιουργούς από άλλες χώρες, με διαφορετικά

πέρα, δεν έχω καταλάβει αν υπάρχει ένας -σχετικός, έστω-

ερεθίσματα

προσανατολισμός, σε αυτό το κομμάτι, από τους συντελεστές του

ευρύτερη- στο δρόμο που χάραξαν και τα

περιοδικού. Προς το παρόν πάντως, δεν εντοπίζω την προσπάθεια

περιοδικά-πρόγονοι του Μπλε Κομήτη.

διαμόρφωσης

Κλείνοντας, η προσέγγιση του περιοδικού στο

ενός

ξεκάθαρου

χαρακτήρα,

μίας

διακριτής

κουλτούρα

κόμικ,

περιορίζεται στη δημοσίευση έργων Ελλήνων (και

εύρημα σε αντίστοιχες εκδοτικές προσπάθειες του παρελθόντος.

πλέον

Πρόκειται, κατά τη γνώμη μου, για την -εν τοις πράγμασι- απόδειξη

ευφάνταστες ανταποκρίσεις από φεστιβάλ, όπως

της αδυναμίας μεγάλου μέρους του εγχώριου καλλιτεχνικού

η μνημειώδης γαλλική Ανγκουλέμ αλλά και το

δυναμικού να στήσει μία ιστορία κόμικς με σεναριακή, αφηγηματική

«δικό

συνοχή – για να μη σχολιάσω την κατάχρηση των επεξηγηματικών

συνεντεύξεις με ανθρώπους που ασχολούνται με το Μέσο, άμεσα ή

λεζαντών που αγνοεί κατ’ εμέ τους κανόνες του ίδιου του Μέσου,

έμμεσα, όπως ο σκηνοθέτης Γιάννης Οικονομίδης ή το επιτελείο της

καθιστώντας το ανάγνωσμα ένα… πιο ποιοτικό, καλλιτεχνικά,

ιστορικής Βαβέλ,

φωτορομάντζο.

παρουσιάσεις

συχνά

επιλέγονται

φλου

θεματικές,

μας»

και

ξένων)

την

δημιουργών.

Comicdom

αλλά

κουλτούρα

και

στην ξεπερασμένη φάση της… «θολοκουλτούρας», χαρακτηριστικό

και

τέχνη

-κομιξική

ταυτότητας. Πολλές από τις ιστορίες παραμένουν προσκολλημένες

Έτσι,

την

και

Con,

και,

δημιουργών.

δεν

Έχουμε

ενδιαφέρουσες

φυσικά, Και

προτάσεις

φυσικά,

σε

κόμικς κάθε

και

τεύχος

ψευδοσουρεάλ ιστορίες χωρίς ειρμό και, εν τέλει, χωρίς καμία

δημοσιεύεται ένα ολιγοσέλιδο πρωτότυπο διήγημα, όπως έκανε

ελπίδα να ξεχωρίσουν. Τουλάχιστον, συχνά το οπτικό αποτέλεσμα

παλαιότερα και το περιοδικό 9. Κλείνοντας ένα χρόνο παρουσίας,

αποζημιώνει τα λεπτά που αφιέρωσες να τις διαβάσεις.

ο Μπλε Κομήτης έχει δώσει σημαντικά και αξιόλογα δείγματα

Από την άλλη, καταλαβαίνω πως το περιοδικό επιχειρεί ταυτόχρονα

γραφής, και δεν μπορούμε παρά να περιμένουμε μία εξίσου ορμητική

να επιτελέσει το ρόλο ενός «σχολείου» για νέους καλλιτέχνες. Υπό

συνέχεια, καβάλα στο χείμαρρο της δημιουργικότητας των πολλών

αυτό το πρίσμα, είναι πράγματι πιθανό οι διάφορες ζυμώσεις να

ικανών

αποτελέσουν το έναυσμα για την εξερεύνηση νέων καλλιτεχνικών

εκφραστούν. Και από φέτος, το 2019, σε διμηνιαία βάση, και όχι σε

μονοπατιών

που

τριμηνιαία, όπως ξεκίνησε. Δείγμα, μάλλον, της καλής πορείας του

συνεργάζονται με το περιοδικό να βελτιώσουν τις ελλείψεις τους, σε

περιοδικού μέχρι σήμερα, αλλά και της όρεξης των συντελεστών να

βάθος χρόνου, τόσο με την τριβή όσο και με το feedback από τους

το «τρέξουν» περισσότερο.

και

να

επιτρέψουν

στους

καλλιτέχνες

εκδότες, τους συνεργάτες τους και, κυρίως, το κοινό.

καλλιτεχνών

μας,

που

έχουν πλέον

ένα

χώρο

να

ΑΦΙΕΡΩΜΑ ALBERT UDERZO – ΠΕΡΑ ΑΠΟ ΤΟΝ ASTERIX ΤΟΥ ΣΠΥΡΟΥ ΑΝΔΡΙΑΝΟΥ O μεγάλος

δημιουργός

δημιουργεί είναι και ο Arys Buck που δημοσιεύεται στα

και σχεδιαστής Albert

τεύχη #28- #42 του περιοδικού από τον Δεκέμβριο του

Uderzo (πλήρες όνομα

1946 μέχρι τον Απρίλιο του 1947.Ο Αrys Buck είναι ένας

Alberto

Alessandro

νέος άντρας με απίστευτη δύναμη,που πολεμά πολλούς

Uderzo) γεννημένος στις

αντιπάλους με τη βοήθεια του πιστού υπηρέτη και φίλου,του

25 Απριλίου του 1927

νάνου

Castagnac.O

Buck

αργότερα

παντρεύεται

τη

στο Φίμ του νομού Μάρν,

πριγκίπισσα Segdiane και αποκτούν έναν γιο τον Rollin (που

είναι ευρύτερα και παγκόσμια γνωστός ως ο δημιουργός

με τη σειρά του θα κάνει και αυτός έναν γιο τον Bellboy που

(μαζί με τον Rene Goscinny) του Γαλάτη ήρωα Asterix. Ο

θα δούμε παρακάτω).Ο Castagnac o πιστός του φίλος, ο

Uderzo όμως είχε δημιουργήσει μία πληθώρα ηρώων και

οποίος παρουσιάζεται με περικεφαλαία που έχει φτερά και

κόμικ χαρακτήρων, πριν τη γέννηση του Asterix, οι οποίοι

κόκκινα μουστάκια από πολλούς ιστορικούς των κόμικ

είναι άγνωστοι ειδικά στο ελληνικό αναγνωστικό κοινό. Μαζί

θεωρείτε πρόδρομος του Asterix…

θα δούμε μερικούς από τους πιο αξιόλογους χαρακτήρες που

- BELLBOY Δημιουργήθηκε το 1948 ενώ

γέννησε το ταλέντο του.

στα σενάρια βοηθά και ο Jean – Michel

- CLOPINARD Μετά το τέλος του Δευτέρου

Charlier (από το 1950 μέχρι το 1958).

Παγκοσμίου πολέμου, ο Uderzo άρχισε να

Αυτή την περίοδο το στυλ του Uderzo

ασχολείται ξανά με το σχέδιο (κατά τη

ξεφεύγει

διάρκεια του πολέμου, ο νεαρός Uderzo είχε

Symphonies του Disney και αρχίζει και

φύγει από το Παρίσι για τη Βρετάνη όπου

γίνεται αυστηρά προσωπικό. Ένας γέρο-αγρότης (Pere Hoc)

δούλεψε σε φάρμα και βοηθούσε και στη δουλειά του πατέρα

βρίσκει και μεγαλώνει ένα αγόρι, το οποίο έχει τεράστια

του στα έπιπλα).Την εποχή εκείνη υπήρξε μία άνθηση των

δύναμη (όπως και ο Arys Buck ή ο μετέπειτα Umpa-pah ο

κόμικς στη Γαλλο-Βελγική αγορά. Ο Uderzo βρήκε δουλειά

Uderzo δημιουργούσε αρχικά δυνατούς και «φουσκωμένους»

σε μία διαφημιστική εταιρεία που ζητούσε σχεδιαστές κόμικς.

ήρωες) δεν μπορεί να πληγωθεί και στο μόνο σημείο του

Ο Uderzo δημιούργησε τον πρώτο του ήρωα, τον Clopinard,

σώματος του, που μπορεί να νιώσει πόνο είναι το κεφάλι του!

με έντονες επιρροές από την Disney (ο ίδιος ο Uderzo

Αργότερα οι ιστορίες του συγκεντρώθηκαν σε 4 άλμπουμ [Le

έλεγε: «Είχα ένα τρελό πάθος για το σχέδιο,αλλά αυτό που

chavalier sans armure, Le princesse captive, LeBaron

με ενδιέφερε περισσότερο ήταν το κινούμενο σχέδιο,όπως

Maudit, L’homme qui anait peur de son ombre]. Το 1951

τόσα άλλα παιδιά ήμουν μαγεμένος από τον μαγικό κόσμο του

βέβαια ήταν η χρονιά ορόσημο στη ζωή του και την

Disney»). O χαρακτήρας αυτός ήταν ένας κοντούλης,

μετέπειτα καλλιτεχνική του εξέλιξη όταν γνώρισε τον Rene

γενειοφόρος, συμπαθητικός τυπάκος με ξύλινο πόδι που

Goscinny. Oι δύο άντρες έγιναν πολύ καλοί φίλοι και καθώς

προκαλούσε τη συμπάθεια του αναγνωστικού κοινού. Το

είχαν κοινές ιδέες για τη δημιουργία ενός κόμικ ξεκίνησαν να

κόμικ όμως δεν γνώρισε ιδιαίτερη επιτυχία.

δουλεύουν μαζί.

από

εκείνο

των

- FLAMBERGE Ο Uderzo μετά τη διαφημιστική

- JEHAN PISTOLET Η πρώτη κοινή δουλειά

εταιρεία, πηγαίνει σε ένα studio κινουμένων

των

σχεδίων στο Παρίσι που ιδιοκτήτης του ήταν

δημιουργήθηκε το 1952 και η πρώτη του

ένας Βολιβιανός επιχειρηματίας με το όνομα

δημοσίευση έγινε στις 26 Ιουνίου του ίδιου

Renan

έτους. Το 1954 το όνομα του χαρακτήρα άλλαξε

Vela.

Εκείνος

επιθυμούσε

να

Uderzo

Goscinny.

έντυπων

θα

δημοσιεύεται στο περιοδικό Pistolin για να μην

δημιουργήσει τον Flamberge έναν χαρακτήρα που συνδυάζει

υπάρξει σύγχυση. To 1961-62 οι ιστορίες του

στοιχεία χαρακτήρων του Disney με ένα

Jehan δημοσιεύτηκαν στο περιοδικό Pilote (που υπήρξαν

μείγμα από… Δον Κιχώτη!

συνιδρυτές) και το όνομα του ξανάγινε Pistolet. Πρόκειται

- ARYS BUCK Όταν το 1946 ο Uderzo

για τις περιπέτειες ενός νεαρού άνδρα που θέλει να γίνει

έρχεται

μεγάλος πειρατής, και μπλέκεται σε πολλές περιπέτειες. Το

Vela,εγκαταλείπει το studio και πηγαίνει

κόμικ συγκεντρώθηκε σε 4 άλμπουμ, τα οποία έχουν βγει και

να εργαστεί στο περιοδικό O.K. Έκεί ένας

στην Ελλάδα από τις εκδόσεις Μαμούθ Κόμικς [Corsaire

από

prodigieux / Ο ατρόμητος κουρσάρος, Corsaire du Roi / Ο

σε

τους

σύγκρουση

πρώτους

με

τον

χαρακτήρες

Uderzo

που

όταν

χαρακτήρας

σε

Εκεί

Soupolet

δημιουργήσει μία αυτοκρατορία στο χώρο των εκδόσεων.

Jehan

Silly

άρχισε

να

κουρσάρος του Βασιλιά, L’espion / O κατάσκοπος, Jehan

συγκεντρώθηκαν σε 3 άλμπουμ τα οποία κυκλοφορούν στα

Pistlet en Amerique / Ο Πιστολέτ στην Αμερική].

ελληνικά από τις εκδόσεις Μαμούθ κόμικς (αν και είχε

POUSSIF Ακόμα μία δημιουργία του

βγάλει επίσης και ο Ψαρόπουλος μερικά στις αρχές του ’80)

διδύμου Uderzo-Goscinny το 1957-1958 που δημοσιεύτηκε

[Le Peau-Rouge / Ο ερυθρόδερμος, Sur le sentier de la

στη Βελγική έκδοση του περιοδικού Tin Tin.O Poussin είναι

guerre & Et les pirates / Το Μονοπάτι του πολέμου,

ένα μωράκι και ο Poussif ένα σκυλάκι,που πρέπει να

Mission secrète & Oumpah-pah contre Foie-Malade /

προσέχει το μωρό όταν οι γονείς του λείπουν.Το μωρό όμως

Εναντίον πρησμένου Συκωτιού]. Η σειρά σταμάτησε οριστικά

έχει στο μυαλό του να αποδράσει. Το σκυλάκι ριψοκινδυνεύει

το 1962.

POUSIN

τη ζωή του για να σώσει το μωρό και να το γυρνά σώο και

-TANGUY

αβλαβές στο σπίτι. Κυκλοφόρησαν 3 ιστορίες [Poussin et

LAVERDURE Mία

Poussif, Frederique, La chasse].

δημιουργία

- BENJAMIN ET BENJAMINE Το αχτύπητο δίδυμο

Uderzo

ξαναχτυπά με αυτή τη δημιουργία το 1957 όταν και

μαζί με τον Jean-

δημιουργήθηκε

το

περιοδικό

Pilote.

Κυκλοφόρησαν

ET του

(σχέδιο)

Michel Charlier (σενάριο) το Tanguy et Laverdure έκανε τη

ιστορίες [Les naufrages de l’air, Pigeon Vole, Le grand

πρώτη

του

εμφάνιση

στο

Boudtchou, Les Cowboys].

Οκτωβρίου 1959. Η σειρά ήταν η απάντηση στα ίδιου τύπου

- LUC JUNIOR Ένα ακόμα κόμικ των Uderzo-Goscinny

κόμικ Buck Danny & Dan Cooper που δημοσιεύονταν στα

που περιέχει όλα αυτά τα συστατικά

ανταγωνιστικά περιοδικά Spirou και TinTin, αντίστοιχα, και

που έκαναν το μετέπειτα Asterix

έχει να κάνει με τις περιπέτειες δύο πιλότων της γαλλικής

επιτυχία και φυσικά το εκπληκτικό

πολεμικής

σχέδιο του Uderzo που έχει εξελιχθεί

χαρακτήρες -ο Tanguy σοβαρός, πειθήνιος, ατρόμητος ενώ

ραγδαία μετά την γνωριμία του με τον

Goscinny. Οι κεντρικοί ήρωες είναι ο

αναλαμβάνουν δύσκολες αποστολές σε πολλά μέρη από το

ρεπόρτερ Luc Juniorο σκύλος του

Μαρόκο μέχρι το Τέλ Αβίβ και τη Γροιλανδία. Από το 1971

Alphonse και ο φωτογράφος LaPlaque

η σειρά μεταφέρθηκε στο Tin Tin Μagazine καθώς και σε

(κάτι σαν τον Captain Haddock από τον Tin Tin). Το κόμικ

άλλα έντυπα. Ο Uderzo σχεδίασε τις ιστορίες που έχουν

δεν είχε κυκλοφορήσει σε αυτόνομα άλμπουμ (εκτός από 1

κυκλοφορήσει στα 8 πρώτα άλμπουμ της σειράς (1961-1967)

μόνο το 1956, Junior en Amerique) και δεν ακολούθησαν

από τη Dargaud. Tα υπόλοιπα άλμπουμ -27 μέχρι σήμερα-

άλλα. Το 1989 ο εκδότης Claude Le Francq πήρε τα

της σειράς που συνεχίζεται ως τις μέρες μας, σχεδίασαν

δικαιώματα της σειράς και έβγαλε 4 άλμπουμ [Les bijoux

άλλοι σημαντικοί δημιουργοί όπως οι Joseph Gillain (Jije),

voles, En Amerique, Le fils du Maharajah, Reportage a

Patrice Serres, Yvan Fernandez κ.α. ενώ μετά το θάνατο

l’ombre].

του Charlier τη σειρά γράφει ο Jean-Claude Laidin. Στα

- OUMPAH-PAH Μία από τις πρώτες δημιουργίες των

ελληνικά

αεροπορίας.

Laverdue

ατίθασος,

δημοσιεύτηκαν

περιοδικό

Δύο

αντίθετοι

γυναικάς

στο

Pilote

και

περιοδικό

στις

μεταξύ

τους

φασαριόζος-

Αστερίξ

των

Uderzo-Goscinny, ο ινδιάνος Oumpah–pah

εκδόσεων Σπανός στα μέσα της

πρωτοδημοσιεύτηκε στο εβδομαδιαίο Tin Tin

δεκαετίας

Magazine στις 2 Απριλίου του 1958. Μία

Ψαρόπουλος κυκλοφόρησε ένα

πρώτη

άλμπουμ στα τέλη δεκαετίας του

μορφή

του

χαρακτήρα,

τον

παρουσίαζε σαν μέλος μιας τελευταίας φυλής

’70.

Ινδιάνων

Επίσης

στη

δεκαετία

του

’50,

που

του

’60,ενώ

Uderzo

σχεδίασε

δυσκολεύονται να ζουν τις αλλαγές της

μικρότερες

σημερινής

μονοσέλιδες και μη- για διάφορα

τότε

εποχής

είχε

ιστορίες

περιοδικά (Spirou, Junior, Tin

πρωτοεμφανιστεί το 1951 αλλά απέτυχε να προκαλέσει το ενδιαφέρον εκδοτών για να δημοσιευτεί. Η

Tin, Bonnes Soirées κ.α.) όπως τα Bill Blanchart, Monsieur

έκδοση του 1958 παρουσίαζε έναν αρκετά πιό μυώδη

et Madame Plume, La Famille Cokalane, La Famille

Oumpah-pah κατά τον 18ο αιώνα όταν είχε αρχίσει η

Moutonet, Le fils du tonnelier, κ.α. σχεδόν όλα σε σενάριο

γαλλική αποικιοκρατία στη βόρεια Αμερική. Ανήκει στη φυλή

του Goscinny. Έιχε σχεδιάσει και την γαλλική εκδοχή του

των πλατυπόδαρων, είναι γενναίος και τίμιος πολεμιστής.

Captain Marvel Jr. Bλέπουμε λοιπόν πώς ο Albert Uderzo

Μαζί με τον Γάλλο αξιωματικό του στρατού Ουμβέτρου ντε

έκανε πολλά περισσότερα από τον Asterix, και δίκαια

λα Κρέμ Καραμελέ (Hubert de la Pâte Feuilletée στο

θεωρείται ένας από τους καλύτερους σχεδιαστές στην

πρωτότυπο) που τον αποκαλεί «αδελφό με τα δύο σκάλπ»

ιστορία της 9ης τέχνης παγκοσμίως.

ζούνε

διάφορες

περιπέτειες.

Οι

περιπέτειες

ΑΦΙΕΡΩΜΑ ROY OF THE ROVERS ΤΟΥ ΝΙΚΟΥ ΔΗΜ. ΝΙΚΟΛΑΪΔΗ

Ανεμοδουρά, που μάλιστα παρουσίασαν το πρώτο της επεισόδιο (υπό

Η σειρά δημιουργήθηκε το 1954 κατόπιν απαίτησης του

διαφορετικούς τίτλους και αποσπάσματα από διαφορετική χρονική

εκδότη Derek Birnage προς το συγγραφέα Frank S. Pepper, που

περίοδο) την ίδια ημέρα και συγκεκριμένα την Πέμπτη 23

ήταν και ο πρώτος σεναριογράφος της. Η «σκυτάλη» πέρασε

Δεκεμβρίου του 1971. Ακολούθησαν το «Δυναμικό Αγόρι» (1975 –

γρήγορα στον εικονογράφο Joe Colquhoun (ο οποίος ανέλαβε να

1983 και 1985 – 1992), το μηνιαίο «Τρουένο» και το «Γκολ». Την

επιμελείται και των κειμένων) γνωστού κυρίως για την επική του

άνοιξη του 2014 το περιοδικό «Νέος Μπλεκ» επέλεξε τη σειρά ως

δημιουργία «Charley’s War», μίας εκκωφαντικής καταγγελίας της

μία από τις 4 πρώτες του (αναδημοσιεύοντας παλαιότερες συνέχειες

ανθρωποσφαγής του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Ενώ παρατηρήθηκε

από το «Ζαγκόρ») και εν-συνεχεία προχώρησε σε δημοσίευση νέων

το παράδοξο φαινόμενο να εμφανίζεται ως κειμενογράφος του «Roy

περιπετειών για πρώτη φορά στη χώρα μας. Την άνοιξη του 2018 το

of the Rovers» ακόμη και ένας διεθνής επαγγελματίας

ίδιο περιοδικό, συνεργάσθηκε με ελληνική εφημερίδα και προσέφερε

ποδοσφαιριστής όπως ο Bobbie Charlton, το μεγάλο βάρος της

ως ένθετο μια αυτόνομη έκδοση του «Roy of the Rovers», που

συγγραφικής ευθύνης πέρασε στον πολύπειρο «μετρ» του

ολοκληρώθηκε σε 7 τεύχη. Ήταν η πρώτη φορά στα χρονικά που

είδους Tom Tully, που ασχολήθηκε με τη σειρά επί μία ολόκληρη

ο Roy Race κυκλοφόρησε σε δικό του έντυπο στη χώρα μας. Είναι γεγονός ότι η ιστορία του κόμικ κράτησε αμείωτο το

25ετία (1969 – 1993). Τα πιο πρόσφατα χρόνια το καθήκον αυτό

ενδιαφέρον τουλάχιστον δυο γενιών αναγνωστών στη Βρετανία, αλλά

είχαν αναλάβει ο Stuart Green και ο Ian Rimmer, ενώ ο

και σε ολόκληρο τον κόσμο. Αν εξαιρέσουμε τα πρώτα χρόνια όπου

εκδότης Barrie Tomlinson (συγγραφέας του βιβλίου «Real Roy of

οι περιπέτειες περιορίζονταν στο αθλητικό πεδίο, σταδιακά, ο

the Rovers Stuff», τίτλος που παραπέμπει σε αγαπημένη φράση

σεναριογράφος

των Βρετανών ραδιο-τηλεσχολιαστών, προκειμένου να περιγράψουν

επέκτεινε

εξαιρετικά

τη

θεματογραφία,

με

αποτέλεσμα, ιδιαίτερα κατά τη δεκαετία του 1980, το σενάριο να

μία εντυπωσιακή φάση) είναι ο άνθρωπος που περισσότερο από

αποκτήσει

οποιονδήποτε άλλον και για 30 χρόνια, συνέδεσε την πορεία του με

εκπληκτική

αλληθοφάνεια.

Γνωστοί

και

αληθινοί

χαρακτήρες παρέλασαν μέσα από τις σελίδες του περιοδικού, ενώ

εκείνη του πιο διαχρονικού «χάρτινου» ήρωα των γηπέδων

έγινε προσπάθεια να συνδεθεί με τη σειρά η τότε τρέχουσα

ολόκληρου του κόσμου. Παράλληλα, ένα πλήθος καλλιτεχνών

πραγματικότητα. Ο Ρόυ απέκτησε τεράστια δημοφιλία, οι φανατικοί

«παρέλασαν» από τα καρεδάκια της σειράς μέσω των περιοδικών

θαυμαστές του πολλαπλασιάζονταν με εκπληκτικό ρυθμό, ενώ οι

«Tiger» (1954 – 1978), «Roy of the Rovers» (1976 – 1993), «Roy

πατεράδες κληρονομούσαν την αγάπη για τη σειρά που διάβαζαν από

of the Rovers Monthly» (1993 – 1995), «Match of the Day»

μικροί, στους γιους αλλά και στις κόρες τους. Σήμερα, είκοσι πέντε

(1997 – 2001), αλλά και από πολλές ακόμη έκτακτες ή τακτικές

ολόκληρα χρόνια από τη διακοπή της εβδομαδιαίας έκδοσης (1993)

εκδόσεις (σε ετήσια «Αλμανάκ», εφημερίδες κλπ) διατηρώντας τον

μπορεί κάποιος να παρατηρήσει ακόμη δεκάδες οικογενειάρχες που

χαρακτήρα «ζωντανό» επί μισό αιώνα! Αναφέρουμε ενδεικτικά τους

περιδιαβαίνουν τα βιβλιοπωλεία της «Leicester Square» του

Bert Vandeput, Paul Trevillion, Fred Holmes, Josef Capell, Yvonne

Λονδίνου μαζί με τα παιδιά τους, αναζητώντας κάποια αντίτυπα του

Hutton, Richard Jennings, David Sque, Mike White, Barrie

αγαπημένου τους περιοδικού. Κάτι, που οπωσδήποτε δεν είναι τυχαίο. Ο Ρόυ Ρέης δίδαξε ήθος, ευγένεια, ειλικρίνεια, γενναιότητα,

Mitchell, Antony Harding, Mike Western, Kim Raymond, Simon

αλληλεγγύη, σεβασμό στον αντίπαλο. Είπε «όχι» στη βία, στη

Fraser, Mike Mc Mahon, Garry Marshal, Rob Davis κ.α.

βωμολοχία, στο ντόπινγκ, στα ναρκωτικά και έδειξε το δρόμο για

Στην Ελλάδα τη σειρά δημοσίευσαν συνολικά έξι περιοδικά, με αρχή

υγιή αθλητικά μονοπάτια, που στο χέρι μας είναι να τα βαδίσουμε.

το «Ντρεκ» του Ομίλου Δραγούνη και το «Ζαγκόρ» του Στέλιου

Εκδόσεις «Roy of the Rovers» (U.K.) – Εβδομαδιαίες Περιοδικό «Tiger»: 11 Σεπτεμβρίου1954 – 1978 (καλλιτέχνες: Joe Colquhoun, Bert Vandeput, Fred Holmes, Paul Trevillion, Josep Marti I Capell, Yvonne Mullins-Hutton, David Sque) / Περιοδικό «Tiger» (12 Σεπτεμβρίου 1970): «Roy Racey’s School Days» (Καλλιτέχνης: Richard E. Jennings) / Περιοδικό «Roy of the Rovers»: 25 Σεπτεμβρίου 1976 – 20 Μαρτίου 1993 (καλλιτέχνες: David Sque, Mike White, Barrie Mitchell) / Περιοδικό «Roy of the Rovers»: «Racey’s Rocket» (1984-85), «The Son of Racey» (1989-90) / Περιοδικό «B.B.C. Match of the Day»: 5 Ιουνίου 2018 – 25 Αυγούστου2018 («Rebellion Publishing L.t.d.», σενάριο: Rob Power - Keith Richardson,καλλιτέχνης: Lisa Henke) Μηνιαίες Περιοδικό «All Action Monthly»: «Roy’s Action Replay» (Egmont Fleetway L.t.d., 1987-Tony Harding) Περιοδικό «Roy of the Rovers Monthly»: Σεπτέμβριος 1993 – Μάρτιος 1995 (σενάριο Stuart Green, καλλιτέχνες: Geri Ford, Rob Davis, David Jukes, Sean Longroft, Mike Mc Mahon, Philip Bond, Garry Marshall) Περιοδικό «B.B.C. Match of the Day»: Ιούλιος 1997 - Μάιος 2001 (καλλιτέχνης: Barrie Mitchell) Ετήσιες (Annuals) 1971 (Tiger): Jennings, Western, Capell / 1972 (Tiger): Hutton, Holmes, Jennings, Capell / 1973 (Tiger): Hutton, Jennings, Colquhoun / 1974 (Tiger): Hutton, Colquhoun / 1975 (Tiger): Hutton, Jennings, Colquhoun / 1978 (Roy of the Rovers): Sque, Tony Harding, Jennings / 1979 (Roy of the Rovers): Sque, Tony Harding, Jennings Daily strips «Today Newspaper»: 1986 – 1995 (Kim Raymond) «Daily Star Newspaper»: 1990 – 1995 (Yvonne Hutton – Mike Western) Εκδόσεις «Roy of the Rovers» (Ελλάδα) Περιοδικό «Ζαγκόρ» («Γενικαί Εκδοτικαί Επιχειρήσεις», Στέλιος Ανεμοδουράς: «Ρόυ Ρέης», τεύχη 53 – 130, Πέμπτη 23 Δεκεμβρίου 1971 – Πέμπτη 15 Ιουνίου 1973) Περιοδικό «ΝΤΡΕΚ» (Εκδόσεις Δραγούνης – «Πηδάλιο Πρες», τεύχη 1-4, «Οι Άσσοι των Γηπέδων», Πέμπτη 23 Δεκεμβρίου 1971 – Πέμπτη 13 Ιανουαρίου 1972) / Περιοδικό «Δυναμικό Αγόρι», «Αγόρι», «Νέο Αγόρι» («Εκδόσεις 2001», Νίκος Δεληγιώργης - Κώστας Μπαζαίος, «Οι Σχολικές Μέρες ενός Άσσου», «Ο Ρόυ Ξαναγυρίζει», «Ο Ρόυ της Ρόβερς», «Ο Ρόυ της Μέλτσεστερ», 26 Ιουλίου 1975 – 20 Μαρτίου 1992) / Περιοδικό «Τρουένο» (Νίκος Δεληγιώργης, μηνιαίο, δεκαετίες ’70 – ’80) / Περιοδικό «Γκολ» (β’ περίοδος, 1987,

Νίκος Δεληγιώργης) / Περιοδικό «Νέος Μπλεκ» (Λεωκράτης Ανεμοδουράς, εκδόσεις «C & C», 2014) / «Roy of the Rovers» (2018,7 τεύχη, «Τα Νέα»).

ΑΦΙΕΡΩΜΑ «ΚΟΛΟΥΜΠΡΑ» - ΕΝΗΛΙΚΟ ΚΟΜΙΚΣ ΕΝ ΕΤΕΙ 1978 ΤΟΥ ΙΩΝΑ ΑΓΓΕΛΗ «Κολούμπρα, τεύχος πρώτο. Την

κομίστας Byron [Βύρων Απτόσογλου] σχέδιασε ένα εξώφυλλο,

πάθαμε και σας τη μεταδίδουμε! Για

επίσης. Και σχετικά με την ομάδα των συντελεστών; Ο Βασίλης Τουφεξής, εμπνευστής της έκδοσης και κατόπιν εκδότης, η Παυλίνα

τους μη παραλείπτες, λυπόμαστε για

Καλλίδου (επιμέλεια, lettering), ο Τάκκης [Τάκης Λιαρμακόπουλος],

λογαριασμό τους… Πάντως οι

ο Θεόδωρος Τρύφωνας και η Χαρά Αργυροπούλου -οι τρεις

διαθέσεις μας δεν είναι καθόλου

τελευταίοι ήταν και μέλη του μουσικού συγκροτήματος Αγάπανθος-,

καλές, και όσοι έχουν τα ίδια κέφια,

έπειτα ο συγγραφέας Ν. Πλατής, πανταχού παρών εκείνη την εποχή

δεν έχουν παρά να μας τα

στον χώρο, και πιο μετά ο Ν. Βαρδίκας.

μεταδώσουν». – Εισαγωγικό

Ο Βασίλης Τουφεξής, εκτός από την Κολούμπρα, εκδίδει στην

αφιέρωμα στην Κολούμπρα από τον

Ελλάδα και τα δύο πρώτα άλμπουμ του Quino με στριπάκια της

Βασίλη Τουφεξή.

Μαφάλντα –το οποίο και ανακοινώθηκε στο Editorial του τελευταίου τεύχος, μέσα στο 1979-, καθώς και το «Πίπης Παπιάς», του

«Κολούμπρα» έπαθαν όσοι Έλληνες αναγνώστες αγόρασαν εκείνη

Σταμάτη Πολενάκη (Γνήσια Ελληνικά Κόμικς #1, 1947-1952), το

την μακρινή Πρωτομαγιά του 1978, πριν 40 χρόνια, το νέο

«Τάκης Ο Κουκουές», του Ευάγγελου Τερζόπουλου (ΓΝΗΣΙΑ

περιοδικό κόμικς με έναν τίτλο που πολλοί θα το θεώρησαν

ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΚΟΜΙΚΣ #2, 1946-1947) και το «Κομμουνιστικό

προσβλητικό, ενώ άλλοι επαναστατικό. Ο «αγενής» αυτός τίτλος

Μανιφέστο

έδειχνε ακριβώς ποιο είναι το περιεχόμενο του περιοδικού, τα

Σημειωτέον, τα Μαφάλντα και η σειρά Γνήσια Ελληνικά Κόμικς,

ενήλικα κόμικς. Το πολυθεματικό περιοδικό «Κολούμπρα» ήταν το

εκδόθηκαν με το σήμα της Κολούμπρα, ενώ το Κομμουνιστικό

πρώτο ενήλικο κόμικς που εκδόθηκε στην Ελλάδα. Όχι μόνο

Μανιφέστο δίχως αυτό.

πρωτοποριακό αλλά και ανατρεπτικό για τα δεδομένα της παρθένας

Το τελευταίο τεύχος έχει αποτελέσει πάμπολλες φορές πηγή

τότε Ελληνικής σκηνής κόμικς, όλα από τα έργα της 9ης τέχνης που

συζήτησης. Απεικονίζει τη Μαφάλντα μαζί με το Φελίπε, να κρατάνε

περιελάμβανε ήταν τολμηρά και ανέπνεαν έναν νέο, φρέσκο αέρα.

από ένα όπλο και να λένε «ΠΑΜΕ Ν’ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΟΥΜΕ ΤΗΝ

Πέρα όμως από τα κόμικς, η «Κολούμπρα» περιείχε άρθρα,

ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ» και με το «Σεπτέμβριος 1979» να είναι

Εικονογραφημένο»,

σε

τυπωμένο

κείμενα

ανακοινώνεται ότι το τεύχος που κρατάμε στα χέρια

εμφανίζονται από το τρίτο τεύχος με τον Νίκο

μας θα είναι και το τελευταίο μηνιαίο που βγαίνει,

Πλατή στο πηδάλιο, ενώ στα φωτορομάντζα

επειδή «μετά

υπεύθυνος είναι ο Νίκος Βαρδίκας, ο οποίος είχε

υπολογισμούς, καταλήξαμε στο συμπέρασμα, με μεγάλη

πολλές εμπειρίες από ξένα έντυπα όπως το Hara

μας λύπη, ότι το ποσοστό αύξησης της ποιότητας της

Kiri. Στα χαρακτηριστικά της έκδοσης έχουμε 52

ύλης του περιοδικού μας, είναι χαμηλότερο από το

σελίδες,

βιβλιοδεσία

ποσοστό πωλήσεων του!» και συνεχίζει, λέγοντας «Το

καρφίτσα και κυκλοφορούσε σε μηνιαία βάση.

συναίσθημα της ιστορικής ευθύνης σαν πρωτοπόροι του

Κυκλοφόρησαν συνολικά 16 τεύχη μέχρι τον

είδους στον χώρο μας, δεν μας άφησε να ξεπεράσουμε

Ιούλιο του 1979 –με το 3ο να είναι διπλό, οπότε

το κλασικό δίλλημα: να συνεχίσουμε, ή όχι την

ουσιαστικά 15 τεύχη-, όπου και μετά από

εξαπάτηση των αναγνωστών

χαμηλές πωλήσεις ακυρώθηκε.

μας, που στο κάτω αυτοί μας

Η Κολούμπρα ήταν το πρώτο περιοδικό στην

πήραν ένα τίποτα και μας

σε

σχήμα

πως

21*28,

τα

με

από

ώριμη

εισαγωγικό

Μαρτσενάρο.

γραφία.

σημειωθεί

Στο

Ρο

φωτορομάντζα, καθώς και στήλη με αλληλοΝα

ανάποδα.

σχέδιο

σκέψη

και

σημείωμα,

στατιστικούς

έκαναν ένα κάτι». Ο εκδότης

Ελλάδα, που δημοσίευσε ιστορίες των Robert Crumb, Crepax, Muñoz/Sampayo, Quino, Gary Patterson, Gotlib,

με εκείνο το εξώφυλλο δηλώνει την

Enrique Breccia, Loisel, Johnny Hart, Hugo αλλά και πολλών

απογοήτευσή του ως προς το Ελληνικό

άλλων μεγάλων δημιουργών της ξένης σκηνής. Αξίζει να σημειωθεί

αναγνωστικό κοινό, και παραδέχεται πως

πως, στα δύο πρώτα τεύχη, υπάρχουν μικρά εισαγωγικά κείμενα σε

αυτή είναι η πραγματικότητα των κόμικς.

κάποιες ιστορίες, καθώς και βιογραφικά ορισμένων δημιουργών,

Προφητικά λόγια; Θα δείξει…

ώστε να ενταχθεί ο αναγνώστης για τα καλά στον κόσμο των

Εάν δεν ήταν η Κολούμπρα, το «Μαμούθ

ενήλικων κόμικς. Πέρα όμως από ξένους, περιελάμβανε στο

Comix», η «Βαβέλ», το «9», ο «Μπλε

δυναμικό του μία πληθώρα Ελλήνων δημιουργών. Συγκεκριμένα,

Κομήτης» και όλα τα επόμενα κόμικς

συμμετείχαν

Μ.

«ενήλικου» περιεχομένου δεν θα δημοσιεύονταν ποτέ… Ένα

Τριανταφυλλόπουλος, Η. Πολίτης, Β. Περρής, Β. Πετρίδης, Γ.

περιοδικό που πιστεύω αποτελεί αφετηρεία του Ελληνικού κόμικς.

Γεωργαρίου, Π. Αυλήτης, Θηίθαθ, Β. Δαζέος, Χ, Σιάφκος, Η.

Πρωτοπόρο, ανατρεπτικό, γεμάτο ζωή, είναι το περιοδικό που

Κουρτέσης, Ν. Βενέτης, Χ. Κωνσταντινίδης. Τα εξώφυλλα δεν

χάραξε μία νέα πορεία για το Ελληνικό κόμικ.

έμειναν

μόνο

οι

Λ.

στα

Ζήκος,

χέρια

Μ.

ξένων

Μιχαήλ,

Μ.

δημιουργών,

Σκούρας,

αλλά

πολλά

Εικόνες και πληροφορίες αντλήθηκαν από την Λέσχη Φίλων Κόμις

σχεδιάστηκαν από τον Ηλία Κουρτέση και τον Τάκκη. Ο βετεράνος

και από την ιστοσελίδα Comicdom.com

ΜΕΧΡΙ ΤΟ ΤΕΛΟΣ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ ΔΙΗΓΗΜΑ ΤΟΥ ΘΑΝΑΣΗ ΛΑΜΠΡΟΥ Η καυτή άμμος της ερήμου είχε

ως ένα σημάδι. Όλα γύρω του μαύρισαν, μέχρι που απόλυτο σκοτάδι

τυλίξει το σώμα του περιπλανώμενου

σκέπασε τα μάτια και το μυαλό του. Ηρεμία που έγινε γαλήνη, που

ταξιδευτή που μετά από τόσες μέρες

έγινε λύτρωση…

προσπάθειας γινόταν όλο και πιο

Μια μυρωδιά από αγριολούλουδα και αρωματικά λιβάνια, που

δύσκολο,

με

ευωδίαζαν στον χώρο, έκαναν τις αισθήσεις του να ενεργοποιηθούν

δυσκολία πλέον πάνω της. Ένιωθε

και το σώμα του να αρχίσει να ξυπνάει. Δίσταζε να ανοίξει τα μάτια

κάθε ενέργεια να χάνεται από το

του, μιας και η σκέψη του ήταν πίσω στην έρημο, στην οποία άφηνε

σώμα του, καθώς προσπαθούσε εδώ

το κορμί του να ξεψυχήσει από την πολυήμερη ταλαιπωρία.

και μέρες να μπορέσει να βρει ένα

Αποφασίζοντας κάποια στιγμή να τα ανοίξει, αντίκρισε κάτι

σημάδι ανθρώπινης παρουσίας μέσα

αναπάντεχο το οποίο τον μπέρδεψε ακόμα περισσότερο. Δεν

στην αχανή έρημο. Δεν θυμόταν ήταν

βρίσκονταν στην μέση της ερήμου ετοιμοθάνατος, παρά σε ένα μέρος

η αλήθεια, βασικά δεν το ένοιαζε πια,

που κάποιος θα μπορούσε να χαρακτηρίσει ως και παραδεισένιο!

πόσες μέρες περιπλανιόταν μέσα σε

Ήταν

αυτή την πύρινη θάλασσα. Το μόνο

καλυμμένα με πανάκριβα και πολύχρωμα υφάσματα. Τα ήξερε καλά

καθώς

σέρνονταν

ξαπλωμένος

αναπαυτικά

μέσα

σε

μαλακά

στρώματα,

που είχε πια σημασία για αυτόν, ήταν

αυτά, μιας και με το καραβάνι εμπορεύονταν για πολλά χρόνια

να δει κάτι, να συναντήσει κάποιον που θα μπορούσε να του σώσει

υφάσματα στις περιοχές που επισκέπτονταν. Έτριψε τα μάτια του να

την ζωή. Η απόγνωση είχε αρχίσει να τον κυριεύει και τα λογικά

συνέλθει από τον ύπνο και σηκώθηκε, αρχίζοντας να παρατηρεί με

του, μετά από τόσες μέρες άσκοπης περιπλάνησης στην έρημο,

περίσσεια έκπληξη και απορία γύρω του. Καταρχάς, διαπίστωσε ότι

κρέμονταν από μια πολύ λεπτή κλωστή που ανά πάσα στιγμή ένιωθε

ο ίδιος ήταν σε άριστη κατάσταση. Ένιωθε εξαιρετικά υγιής, χωρίς

πως θα έσπαγε. Είναι θαύμα το πώς σώθηκε εκείνη την ημέρα, από

πληγές, χωρίς να νιώθει δίψα ή πείνα, ντυμένος με καλοραμμένα και

την άγρια επιδρομή στο καραβάνι του. Οι ληστές δεν άφησαν τίποτα

αρχοντικά ρούχα που άρμοζαν σε πρίγκιπα!

όρθιο στο πέρασμα τους. Η επίθεση ήταν ξαφνική και τους είχαν

Τι στα αλήθεια συνέβαινε; Είχε σαστίσει, παρατηρώντας με ανοιχτό

πιάσει κυριολεκτικά στον ύπνο, μέσα στα πρόχειρα καταλύματα που

στόμα, το μοναδικής ομορφιάς μέρος στο οποίο βρίσκονταν. Να ήταν

είχαν στήσει για το βράδυ. Η αναπάντεχη κτηνωδία που ακολούθησε

κάποιο καραβανσεράι; Η αλήθεια είναι ότι δεν είχε δει ποτέ στην

δεν είχε προηγούμενο. Σκότωσαν όλο το καραβάνι και έκαψαν τις

ζωή του, όσες φορές χρειάστηκε να διανυκτερεύσει στα ταξίδια του,

σκηνές τους, αρπάζοντας εμπορεύματα, χρήματα, καμήλες και

κάποιο που να ήταν τόσο αρχοντικό και πολυτελές. Να βρίσκονταν

προμήθειες που είχαν για το ταξίδι τους. Εκμεταλλευόμενος την

άραγε σε κάποιο παλάτι; Δεν μπορούσε να καταλάβει τι ακριβώς

αναμπουμπούλα της επίθεσης και το σκοτάδι που επικρατούσε,

γινόταν. Το μυαλό του είχε θολώσει με τις απορίες που

εντόπισε ένα μικρό λοφίσκο λίγα μέτρα παραπέρα από το σημείο των

δημιουργούνταν συνεχώς μέσα του σχετικά με το μέρος, μα πάνω απ’

καταλυμάτων. Χωρίς δεύτερη σκέψη, κάτι του έδωσε το θάρρος που

όλα σχετικά με το πώς βρέθηκε εκεί!

απαιτούσε η στιγμή και ξεγλιστρώντας από το οπτικό πεδίο των

«Κάποιος πρέπει να με βρήκε και να με έσωσε», ήταν αυτό που του

ληστών, όρμησε προς το σημείο εκείνο και κρύφτηκε από πίσω

ήρθε

παρακαλώντας μέσα του να μην γίνει αντιληπτός.

Έβαλε μια φωνή μήπως και τον ακούσει κάποιος και έρθει στον

«Τυχερός μέσα στην ατυχία μου», σκέφτηκε και άφησε μια έκφραση

χώρο που βρισκόταν. Ξαναφώναξε, αλλά και πάλι δεν υπήρξε

απογοήτευσης και συνάμα ειρωνείας να κυριεύσει την έκφρασή του,

κάποια απάντηση. Μη βλέποντας λοιπόν κάποιον για να μιλήσει,

νιώθοντας τις δυνάμεις του να τον εγκαταλείπουν με κάθε κίνηση

άρχισε να περιφέρεται, προσπαθώντας να εξερευνήσει το μέρος

του μέσα στην έρημο. Το στόμα του είχε στεγνώσει από την έλλειψη

μήπως και έβγαζε κάποια άκρη με όλα αυτά που συνέβαιναν.

νερού και ο λαιμός του είχε γίνει ξερός και τραχύς. Το φλασκί με το

Μαρμάρινα δάπεδα, στρωμένα με πανάκριβα χαλιά και επιβλητικές

νερό που είχε πάνω του ζωσμένο, είχε τελειώσει από μέρες.

σκαλιστές κολώνες στήριζαν τον πάνω όροφο του αρχοντικού αυτού

Ένιωθε την αναπνοή του να κόβεται και τις δυνάμεις του να τον

οικοδομήματος.

εγκαταλείπουν. Δεν υπήρχε πιθανότητα πλέον να τον βρει κάποιος

διακοσμημένη με περίτεχνα μοτίβα και κάθε είδους σχέδια, από την

στο διάβα του. Εδώ και τόσες μέρες δεν είχε δει την παραμικρή

οποία διαχέονταν το φως στον χώρο. Η τεράστια αυτή αίθουσα ήταν

κινητικότητα, έστω και από μακριά, ώστε να του δώσει κουράγιο να

διακοσμημένη με πανέμορφα αρχοντικά έπιπλα, τα οποία πρέπει να

συνεχίσει. Είχε χαθεί σίγουρα, μιας και κάπου πρέπει να

προέρχονταν από διάφορες περιοχές του κόσμου μιας και η

λοξοδρόμησε, βγάζοντας τον εκτός της πορείας του. Η καυτή άμμος,

τεχνοτροπία κάποιων από αυτά του ήταν άγνωστη. Φυτά και

άρχισε να σκεπάζει το σώμα του στο πέρασμα της, μιας και πλέον

λουλούδια που πλημμύριζαν με ευωδία και ομορφιά τον χώρο,

είχε παραδοθεί ολοκληρωτικά στο αναμενόμενο τέλος του. Το μόνο

περιτριγύριζαν τα τεράστια λουτρά με τα τρεχούμενα γάργαρα νερά

που θυμάται –και η αλήθεια είναι ότι δεν μπορούσε να καταλάβει αν

τους και τα υπέροχα, πολύχρωμα ψηφιδωτά με τα οποία ήταν

συνέβη στην πραγματικότητα ή ήταν παραίσθηση- είναι να βλέπει μια

στολισμένα. Πιο πέρα τραπεζαρίες γεμάτες φαγητά, φρέσκα φρούτα

εκθαμβωτική λάμψη να τρεμοπαίζει μπροστά του. Μια λάμψη σαν

και κανάτες με άφθονο κρασί. Παρατηρούσε έκπληκτος, φέρνοντας

αστρόσκονη, που χόρευε μέσα στην έρημο και ήταν σαν να τον

στροφές γύρω από τον εαυτό του, μέχρι την στιγμή που κάπου από

καλούσε να πάει προς το μέρος της. Δεν μπορούσε να καταλάβει

το βάθος του κτιρίου άρχισε να ακούει μουσική, η οποία τον έκανε

εκείνη την ώρα τι ακριβώς ήταν αυτό που έβλεπε, αλλά το εξέλαβε

να σταματήσει την παρατήρηση του. Μια μουσική τόσο σαγηνευτική

σαν

πρώτη

και

οροφή

λογική

ήταν

από

εξήγηση

στο

ζωγραφισμένο

μυαλό.

γυαλί,

που θα ορκιζόταν ότι άνθρωπος δεν ευθύνονταν για αυτήν την

«Τι είσαι ακριβώς; Μήπως είσαι κάποιο τζίνι βγαλμένο από τους

μελιστάλαχτη μελωδία που έφτανε στα αυτιά του.

θρύλους;», ρώτησε διστακτικά ο Ασίφ. Το πλάσμα γέλασε δυνατά και

Θέλοντας να πλησιάσει προς το μέρος από το οποίο προερχόταν ο

πίνοντας μια γουλιά κρασί, του απάντησε. «Είμαι κάτι σαν αυτό που

ήχος, προσπάθησε να προχωρήσει όσο πιο πολύ μπορούσε μέχρι το

εννοείς. Ας πούμε ότι είμαι ένα τζίνι. Καημένε μου Ασίφ,

σημείο εκείνο. Μάταια αποδεικνύονταν όμως η αναζήτηση του, στην

καταλαβαίνω πως νιώθεις. Οντότητες σαν και εμάς δύσκολα θα τις

προσπάθεια του να βρει κάποια είσοδο, κάποιον διάδρομο που να

συναντήσει άνθρωπος στην ζωή του και όταν έχετε την τύχη να μας

οδηγεί κάπου αλλού, πέρα από τον χώρο στον οποίο είχε ξυπνήσει.

συναντήσετε,

Τεράστιες,

δυσκολεύεστε να κατά-

βαριές

κουρτίνες

και

υφαντά

οριοθετούσαν

το

τότε

οικοδόμημα στο οποίο βρισκόταν, χωρίς να υπάρχει κάτι άλλο πίσω

νοήσετε

την

τους, που θα του επέτρεπε να συνεχίσει, παρά τοίχος που ήταν

μας»,

καλυμένος κατά μήκος του χώρου. Αυτό τον έκανε ακόμα πιο

χαμογελώντας.

απορημένο για το μέρος στο οποίο βρισκόταν. Ακόμα δεν είχε

«Απίστευτο», είπε ο

ξεκαθαρίσει τι στην ευχή γινόταν. Ακόμα δεν είχε κάποια απάντηση

Ασίφ και άπλωσε το

σε όλα αυτά και ήδη ένιωθε μια ανησυχία, ένα άγχος να του δένουν

χέρι του να τον ακουμπήσει. Μια παγωμένη αύρα τύλιξε το χέρι του,

κόμπο το στομάχι. Ποιος κρύβονταν πίσω από όλα αυτά και τι

κάνοντας τον να το τραβήξει απότομα πίσω, καταλαγιάζοντας για

ακριβώς ήθελε από τον ίδιο;

την ώρα την περιέργεια του για την υλική υπόσταση του δαίμονα,

Κατευθύνθηκε προς την τεράστια τραπεζαρία και γέμισε το ποτήρι

όπως συνήθιζε να τους αποκαλεί ο παππούς του, στις ιστορίες που

του με κρασί από μια μεγάλη ασημένια κανάτα. Ήταν τόσο δροσερό

του έλεγε όταν ήταν μικρός.

και γλυκό, που για λίγο τον έκανε να ξεχαστεί. Αποφάσισε ότι δεν

«Ποιο είναι το όνομα σου; Πως βρέθηκα εδώ; Που είμαστε;»,

μπορούσε να κάνει κάτι άλλο παρά να περιμένει. Έτσι και έκανε.

άρχισε ξαφνικά να κάνει ερωτήσεις την μία μετά την άλλη,

Ξαναγέμισε το ποτήρι του με κρασί και έκατσε στα αναπαυτικά

προσπαθώντας επιτέλους να πάρει απαντήσεις για όσα του

στρώματα που βρίσκονταν πιο πέρα. Μετά από μερικά ποτηράκια, τα

συνέβαιναν.

μάτια του άρχισαν να βαραίνουν και γλυκά τον πήρε ο ύπνος…

«Θα σου τα εξηγήσω όλα Ασίφ», του απάντησε το πλάσμα με

«Έι Άσιφ, ξύπνα επιτέλους. Για πόση ώρα θα κοιμάσαι ακόμα;»,

σταθερή φωνή. «Καταρχάς το όνομα μου δεν μπορεί να το προφέρει

άκουσε μια βαριά, μπάσα αλλά πεντακάθαρη φωνή να τον ξυπνάει.

ανθρώπινη γλώσσα, δεν μπορεί καν να το διανοηθεί ή να το

Πετάχτηκε από τα βαθιά στρώματα και αμέσως άνοιξε διάπλατα τα

απομνημονεύσει ανθρώπινος νους. Είναι κάτι το οποίο ξεπερνά τις

μάτια του για να αντικρύσει επιτέλους κάποιον που θα του έδινε

δυνατότητες των ανθρώπων», αποκρίθηκε προς τον Ασίφ, ο οποίος

εξηγήσεις για όλα όσα συνέβαιναν. Η προσπάθεια του όμως να

προσπαθούσε να κατανοήσει αυτά που άκουγε.

διακρίνει κάποιον αποδείχτηκε αρνητική. Έτριψε τα μάτια με τις

«Όσο για το που είμαστε και πως βρέθηκες εδώ; Ας πούμε ότι εδώ

παλάμες του ώστε να διώξει την θολούρα από τον ύπνο και άρχισε

είναι το σπίτι μου σε αυτό τον κόσμο. Στον κόσμο που γνωρίζεις, τον

να ψάχνει μέσα στον τεράστιο χώρο για ένδειξη ανθρώπινης

κόσμο που γεννήθηκες και μεγάλωσες. Ένα καθ’ όλα υλικό οίκημα

παρουσίας. Πουθενά τίποτα και κανένας. Αν και ένιωθε πλέον ότι

όπως βλέπεις και σύμφωνα με τις αρχές που διέπει το σύμπαν σας.

επρόκειτο για όνειρο, πήρε την πρωτοβουλία να βάλει μια δυνατή

Σε έφερα εδώ από την έρημο στην οποία σε βρήκα. Ήσουν σχεδόν

φωνή, μήπως και κάποιος τον ακούσει. «Είναι κανείς εδώ;

νεκρός Ασίφ, όταν σε εντόπισα και αποφάσισα να σε σώσω,

Εμφανίσου σε παρακαλώ όποιος και αν είσαι», είπε με σχεδόν

φέρνοντας σε εδώ και θεραπεύοντας σε με τους απόκρυφους

παρακλητικό τόνο.

τρόπους που κατέχει το είδος μου από τότε που ο χρόνος ήταν

Για μερικά δευτερόλεπτα, δεν ακούστηκε τίποτα περισσότερο παρά

ακόμα νέος. Ερχόμαστε από ένα άλλο σύμπαν και έχουμε την

μια μικρή ηχώ της φωνής του που αντανακλούσε μέσα στο

ικανότητα να κινούμαστε μέσα και έξω από τον χώρο και τον χρόνο.

μυστηριώδες πολυτελές οίκημα. Μέχρι που ξάφνου, η βαριά μπάσα

Όπως σου είπα, εδώ είναι το σπίτι μου και είσαι ευπρόσδεκτος να

φωνή ξανακούστηκε από το πουθενά, κάνοντας τον να πεταχτεί από

μείνεις για όλη σου την ζωή. Μια ζωή γεμάτη άνεση. Αλλά με μία και

την έκπληξη που του προκάλεσε.

μοναδική υποχρέωση φίλε μου Ασίφ», σοβαρεύοντας απότομα προς

Κοιτώντας με μάτια γουρλωμένα, το σώμα του αδυνατούσε να κάνει

το τέλος της απάντησης του.

την παραμικρή κίνηση, μένοντας με το στόμα ορθάνοιχτο από την

«Και ποια θα είναι αυτή η υποχρέωση μου;», τον ρώτησε γεμάτος

έκπληξη της εικόνας που αντίκριζε μπροστά του.

απορία και αγωνία για την απάντηση. «Θα σου παρέχω όλες τις

του

ύπαρξη απάντησε

«Ασίφ, κλείσε το στόμα σου και μην με κοιτάς σαν χάνος», τον

ανέσεις. Όλες τις απολαύσεις και τις ηδονές που δεν έζησες ή δεν

πρόσταξε

του.

τόλμησες ποτέ να φανταστείς. Θα σου χαρίσω την αθανασία. Αλλά

«Ξε..ξε…ξέρεις το ό..όνομα μου;», αποκρίθηκε με τρεμάμενη φωνή

δεν θα φύγεις ποτέ από εδώ. Θα είσαι ο προστατευόμενος μου, ένας

προς το πλάσμα, που τον κοιτούσε βαθιά με τα πύρινα μάτια του.

άνθρωπος για να μιλάω και να μου κάνει παρέα όταν θα

Μια μικρή έκρηξη καπνού σχηματίστηκε μπροστά στα μάτια του

επισκέπτομαι το σύμπαν σας. Δυστυχώς, βλέπεις, φίλε μου Ασίφ,

έκπληκτου Ασίφ και το παράξενο πλάσμα βρέθηκε ξάφνου δίπλα

δεν είναι όλα τα σύμπαντα σαν το δικό σας. Υπάρχουν φορές που

του, κραδαίνοντας μια ασημένια κούπα κρασί που του την πρόσφερε

κάνω πάρα πολύ καιρό να συναντήσω κάποιο νοήμων ον και να

με το τεταμένο του προς αυτόν χέρι.

ανταλλάξω μερικές κουβέντες ανάμεσα στα αστρικά μου ταξίδια»,

«Έλα μην φοβάσαι, πιες το κρασί και έλα να κάτσεις», του

απάντησε σχεδόν θλιμμένα το πλάσμα, ελπίζοντας να κάνει τον Ασίφ

αποκρίθηκε. Ο Ασίφ, χωρίς να πει λέξη, ήπιε μια γουλιά και κάθισε

να δεχθεί την πρόταση του με όλα αυτά που θα του πρόσφερε. Ο

σε μία από τις αναπαυτικές πολυθρόνες που βρίσκονταν δίπλα από

Ασίφ, γεμάτος σκέψεις, σηκώθηκε από την πολυθρόνα του και

την μεγάλη τραπεζαρία. Κοιτώντας για αρκετή ώρα το παράξενο

άρχισε να περιφέρεται αμήχανα στο κέντρο του χώρου που

πλάσμα, όπλισε με θάρρος τον εαυτό του και αποφάσισε να αρχίσει

βρίσκονταν με το τζίνι. Η πρόταση δεν ήταν καθόλου ασήμαντη στην

τις ερωτήσεις.

φάση την οποία βρισκόταν και έπρεπε να την επεξεργαστεί μέσα

με

ένα

έντονο

τόνο

στην

φωνή

του. Το τζίνι αμίλητο τον παρατηρούσε να μονολογεί, να ξύνει το

«Γιατί επέλεξες εμένα; Θα μπορούσες να έχεις για προστατευόμενο

κεφάλι του, να φέρνει σβούρες γύρω από τον εαυτό του, να

σου όποιον άνθρωπο πραγματικά επιθυμούσες. Και επίσης τι στο

προσπαθεί να υπολογίσει τα υπέρ και τα κατά της συμφωνίας.

διάβολο τζίνι είσαι, αν δεν μπορείς να κάνεις μια μικρή παραχώρηση

Ξαφνικά, με μια απότομη στροφή προς την μεριά του πλάσματος και

στην συμφωνία μας; Δεν το καταλαβαίνεις ότι αυτό που μου

κοιτώντας τον έντονα τον ρώτησε κοφτά. «Εννοείς ότι δεν θα

προτείνεις είναι να κάνω το “πουλί μέσα στο χρυσό κλουβί”; Πως

μπορέσω να φύγω ποτέ από εδώ μέσα; Ούτε έστω, κάποιες φορές,

είναι δυνατόν να μου ζητάς κάτι τέτοιο;», απήυθυνε ξαφνικά τον

ανά τακτά διαστήματα και να επιστρέφω;»

λόγο προς το πλάσμα, το οποίο καθότανε αμίλητο λίγο παραπέρα

«Η συμφωνία που γίνεται μεταξύ μας, δεν δέχεται την οποιαδήποτε

«Εμείς τα ...τζίνι, όπως έχετε συνηθίσει να μας αποκαλείται, είμαστε

παραχώρηση ή τροποποίηση της. Είναι τόσο απλή και τόσο

κοσμικά όντα. Περιφερόμαστε στο σύμπαν, με απόλυτη ελευθερία

ξεκάθαρη. Σου προσφέρω τα πάντα, με την μόνη υποχρέωση να

μέσα και έξω από τον χωροχρόνο. Σε διαστάσεις που δεν θα

παραμένεις στον συγκεκριμένο χώρο», ήταν η απάντηση του

μπορέσεις να αντιληφθείς όσο και αν προσπαθούσα να σου εξηγήσω.

πλάσματος. Ο Ασίφ, αποκαρδιωμένος, περιμένοντας είναι η αλήθεια

Ερχόμαστε

το πλάσμα να ρίξει λίγο νερό στο κρασί του, έσκασε με όλο το βάρος

περιβάλλοντα που και η πιο ζωηρή φαντασία δεν θα μπορούσε να

του πάνω στην πολυθρόνα, με ένα αίσθημα απογοήτευσης να τον

συλλάβει. Η μοίρα ή κάτι άλλο, μπορείς να το αποκαλέσεις όπως

κατακλύζει. Με διερευνητική ματιά, το πλάσμα, προσπαθώντας να

θέλεις, έμελλε να σωθείς εσύ. Μέσα στο σύμπαν σου, εκείνη την

καταφέρει να αποσπάσει την σύμφωνη γνώμη του Ασίφ για την

στιγμή, επιλέχθηκες εσύ και μόνο εσύ. Αλλά πρέπει να ξέρεις ότι

αιώνια παραμονή του, αποφάσισε να κινηθεί διαφορετικά στην

δεν είμαστε θεοί. Έχουμε περιορισμούς στην δράση μας. Ναι, θα

κουβέντα τους.

ήταν το πιο εύκολο πράγμα να επιλέξω όποιον άνθρωπο ήθελα σε

«Καταλαβαίνω ότι για εσάς τους ανθρώπους, η αίσθηση της

αυτό το σύμπαν και να τον φέρω εδώ. Ακόμα και να του κάνω τις

ελευθερίας είναι από τα βασικά χαρακτηριστικά που διέπουν το

παραχωρήσεις για τις οποίες αναφέρεσαι. Αλλά δεν μπορώ. Οι

χαρακτήρα και την φύση σας. Μα σκέψου μόνο τούτο Ασίφ. Τι να την

κανόνες είναι κανόνες σε αυτό το ζήτημα. Είναι πάνω από εμάς. Η

κάνεις μια ελευθερία αν δεν έχεις κάποιον εκεί έξω για να την

δύναμη μας έχει ένα όριο σε κάποια ζητήματα. Με συγχωρείς Ασίφ,

μοιραστείς;»

αλλά έτσι έχουν τα πράγματα. Μπορεί να μεγάλωσες με τις ιστορίες

Ξαφνικά, τα λόγια του πλάσματος, τράβηξαν το βλέμμα του Ασίφ και

των τζίνι που ζούνε μέσα σε μαγικά λυχνάρια και πραγματοποιούν

με μάτια γεμάτα απορία το κοίταξε έντονα σαν να του έδινε την

ευχές, αλλά η πραγματικότητα είναι πολύ διαφορετική από τα

άδεια να συνεχίσει τα λεγόμενα του.

παραμύθια», απάντησε στον Ασίφ και με ένα ξαφνικό στροβιλισμό

«Ασίφ ποιον θα συναντήσεις άμα βγεις από εδώ μέσα και

γύρω από τον εαυτό του, σηκώθηκε ένα σύννεφο καπνού και

διεκδικήσεις την ελευθερία για την οποία θλίβεσαι; Ποιος σου έχει

εξαφανίστηκε!

απομείνει; Οι γονείς σου έχουν πεθάνει εδώ και χρόνια και η μία και

«Αυτό ήταν λοιπόν; Εξαφανίζεσαι έτσι απλά;», έκανε μια ερώτηση

μοναδική αδερφή που έχεις, δεν θέλει να σε ξέρει, ρίχνοντας σου

προς τον χώρο μιας και δεν ήξερε που πραγματικά έπρεπε να

την ευθύνη για τον θάνατο των γονιών σας, λόγω της απουσίας σου

στρέψει την προσοχή του.

σε

επαφή

με

μορφές

ενέργειας,

με

όντα

και

με τα καραβάνια, όταν ανήμποροί να υπερασπιστούν

Μερικά δευτερόλεπτα απόλυτης και άβολης σιωπής

τον εαυτό τους, έχασαν την ζωή τους στον πόλεμο

μέχρι την στιγμή που μαγικά πράγματα άρχιζαν να

από το χέρι του εχθρού. Η αδερφή σου, έχει το

πραγματοποιούνται εμπρός στα κατάπληκτα μάτια του.

σπιτικό της, τον άντρα και τα παιδιά της, πέρα μακριά,

Ο χώρος μέσα στον οποίο βρισκόταν ήταν σαν να είχε

θέλοντας να ξεχάσει κάθε τι που την δένει με εσένα ή

ζωντανέψει. Ξαφνικά παρατήρησε το τεράστιο εκείνο

τον

δωμάτιο

τραγικό

χαμό

των

γονιών

σας»

να

εξαπλώνεται.

Να

γίνεται

διπλάσιο,

«Πάψε! Πάψε! Πάψε!», φώναξε ο Ασίφ με δάκρυα στα

τριπλάσιο και μεγάλωνε συνεχώς, μέχρι που σε κάποιο

μάτια, καλύπτοντας το κεφάλι με τα χέρια του και

σημείο σταμάτησε και σειρά πήρε ο εσωτερικός

βάζοντας

διάκοσμος.

το ανάμεσα

στα

πόδια

του,

σαν

να

Έπιπλα,

λουτρά,

εσωτερικοί

κήποι,

προσπαθούσε να αποφύγει με αυτόν τον τρόπο τις

δωμάτια και πάνω όροφοι, άρχισαν να διαμορφώνονται

ευθύνες του.

και να τοποθετούνται συμμετρικά και με τάξη. Επίσης

«Άκουσε με Ασίφ, και δέξου αυτή την πρόταση που

παρατήρησε ότι οι τοίχοι, που οριοθετούσαν το μέρος

σου κάνω. Ούτε οικογένεια έχεις εκεί έξω, ούτε κάποια γυναίκα να

στο οποίο βρισκόταν εγκλωβισμένος καλυμένοι από τις βαριές

σε περιμένει για να σου χαρίσει απλόχερα την αγάπη της. Ακόμα και

κουρτίνες, σε κάποια σημεία εξαφανίστηκαν και έδωσαν την θέση

το καραβάνι σου, με το οποίο περιπλανιόσουν όλα αυτά τα χρόνια

τους σε τεράστια φωτεινά ανοίγματα, στα οποία δημιουργήθηκαν

από πόλη σε πόλη και από χώρα σε χώρα, πάει χάθηκε και αυτό.

μπαλκόνια, δίνοντας την δυνατότητα θέας προς την μαγευτική έρημο

Δεν έμεινε τίποτα και κανένας στο πέρασμα των ληστών που σας

πάνω στην οποία ταξίδευαν καραβάνια, ενώ εξωτικές, καταπράσινες

επιτέθηκαν εκείνη την νύχτα! Εγώ είμαι εδώ για να σου προσφέρω

οάσεις ήταν διάσπαρτες, τα νερά των οποίων λαμπύριζαν κάτω από

κάθε τι που λαχτάρησες στην ζωή σου».

τον χρυσό ήλιο. Ξάφνου, μια πανέμορφη, σχεδόν θεϊκή, μουσική

Το μυαλό του Ασίφ κόντευε να πάρει φωτιά εκείνη την ώρα από τα

πλημμύρισε τον χώρο συνοδευόμενη από ομιλίες και δυνατά γέλια.

λόγια του πλάσματος, από τις αναμνήσεις που έρχονταν μπρος στα

Πανέμορφες γυναίκες εμφανίστηκαν γύρω του, κάνοντας τον να

μάτια του και τις σκέψεις όσον αφορούσε τη πρόταση που του είχε

σαστίσει από την εκπληκτική ομορφιά τους. Δεν είχε δει ποτέ στην

γίνει. Ανακάθισε στην πολυθρόνα, γέμισε μια κούπα κρασί και

ζωή του τόσες πολλές και αιθέριες γυναικείες υπάρξεις μαζεμένες

κοιτάζοντας το φως που έπεφτε άπλετο από τον πολύχρωμο

γύρω του! Οι ματιές τους μαρτυρούσαν ότι ήταν διατεθειμένες να

γυάλινο θόλο, έμεινε για αρκετή ώρα με το βλέμμα του καρφωμένο

του προσφέρουν ότι επιθυμούσε. Κατευθείαν, ο Ασίφ, έγινε το

χωρίς να πει λέξη...

κέντρο της λάγνας αυτής ομύγηρης, η οποία αρχίζοντας να του βγάζει τα ρούχα, τον οδήγησε προς τα λουτρά, απολαμβάνοντας τα

δροσερά τρεχούμενα νερά και τα ερωτικά χάδια των γυναικών που

«Ναι Ασίφ, μέχρι το τέλος

τον περιστοίχιζαν. «Είσαι πονηρό τζίνι. Κατάλαβα τι πας να κάνεις»,

του κόσμου! Λυπάμαι που

σκέφτηκε ο Ασίφ, αφήνοντας τον εαυτό του να χαθεί, μέσα στο

δεν κατάφερα να κρατήσω

ερωτικό ντελίριο που του προσφέρονταν απλόχερα.

ούτε εσένα, παρά τα όσα

Πολυτέλεια, ανέσεις, απολαύσεις, ηδονές. Θα μπορούσε, υπό άλλες

έχω

συνθήκες, να έμενε για πάντα εκεί αλλά κάτι μέσα του δεν μπορούσε

τελικά υποτίμησα εσάς τους

να τον κρατήσει φυλακισμένο σε αυτό το…“παλάτι”. Οι ημέρες και

ανθρώπους όσον αφορά το

πολύ περισσότερο οι νύχτες κυλούσαν με τα πάντα να του

θέμα της ελευθερίας σας. Η

προσφέρονται απλόχερα, ακόμα και αν δεν το ζητούσε. Όμως η

μοίρα μου είναι να συνεχίσω

έλλειψη της ελευθερίας του, ώρα την ώρα, μέρα την μέρα, γίνονταν

το μοναχικό μου ταξίδι μέσα

όλο και πιο έντονη, σε σημείο να γίνει τεράστιο βάρος για εκείνον.

στον απέραντο κόσμο. Όταν

Τα σωθικά του καίγονταν από οργή και αγανάκτηση και κανένα από

έρθει

τα “δώρα” του τζίνι δεν μπορούσαν να την σβήσουν. Ένιωθε πως

αποχωρήσεις,

έπρεπε να φύγει από εκεί και σύντομα μάλιστα. Όλο αυτό το

καταλάβεις. Έχε γεια καλέ

προσφέρει.

Μάλλον

στιγμή

να

θα

το

διάστημα αναρωτιούνταν συνεχώς που να βρίσκεται το τζίνι και γιατί

μου Ασίφ και ελπίζω να με

αργούσε τόσο να επιστρέψει. Ή τουλάχιστον του φαίνονταν ότι

έχεις ήδη συγχωρέσει!» και με μία απότομη κίνηση, χάθηκε μέσα σε

αργούσε. Προσπάθησε πάρα πολλές φορές να έρθει σε επαφή με

μια βουή και έναν στρόβιλο καπνού, όπως ακριβώς εμφανίστηκε.

κάποιο από τα καραβάνια που έβλεπε να περνάνε, αλλά μάταιος

Ο Ασίφ έμεινε να κοιτάει με βλέμμα απλανές. Ένιωθε τόση ευτυχία

κόπος. Χρησιμοποίησε διάφορα σινιάλα, έβαλε τις φωνές, αλλά το

που επιτέλους θα εγκατέλειπε αυτή την φυλακή. Έτσι το έβλεπε,

αποτέλεσμα

το ίδιο

παρά τις αμέτρητες απολαύσεις που βίωσε όλο αυτό το διάστημα.

αποκαρδιωτικό. Άρχισε να πιστεύει τελικά ότι, αυτό το καταραμένο

ήταν

Δεν μπορούσε να φανταστεί ότι κατάφερε να μεταπείσει το πλάσμα

τζίνι, είχε χρησιμοποιήσει κάποιο από τα μαγικά κόλπα του,

να τον ελευθερώσει, ότι τελικά ήταν πιο εύκολο απ’ ότι φανταζόταν.

εγκλωβίζοντας τον εκεί μέσα, αόρατο και αποκομμένο από καθετί

Εκείνη την στιγμή όμως άρχισε να αναρωτιέται γιατί το πλάσμα

εκεί έξω. Με το που επέστρεφε, θα απαιτούσε την ελευθερία του.

ζήτησε την συγχώρεση του. Κρυβόταν κάτι πίσω από τα λεγόμενα

Δεν

μπορούσε

πάντα

να

αρνητικό.

συνεχιστεί

Και

κάθε

περισσότερο

φορά

του; Πάνω που άρχισε να διερωτάται για το τι μπορεί να σήμαινε

παραλογισμός. Καλύτερα ελεύθερος με τίποτα στα χέρια του, παρά

όλος

αυτός

αυτό, όλα γύρω του εξαφανίστηκαν. Ένα απέραντο σκοτάδι τον

σκλαβωμένος με τα πάντα. Είχε πάρει ήδη την απόφαση του!

τύλιξε και κρύος ιδρώτας άρχισε να κυλάει στο μέτωπο του, από το

Οι μέρες περνούσαν, όταν ξαφνικά μια έντονη βουή και ένας

άγχος που του προξενούσε αυτή η απόκοσμη αλλαγή. Τα μάτια του

στρόβιλος καπνού έκαναν την εμφάνιση τους στο κέντρο του

ήταν ορθάνοιχτα και οι αισθήσεις του σε εγρήγορση, όταν ξαφνικά

πολυτελέστατου χώρου. Ο Ασίφ, έντρομος, έστρεψε το βλέμμα του

μια

προς τα πίσω, μιας και πάλι ήταν βυθισμένος στις σκέψεις του και

αποτελούμενη από υπέροχα χρώματα που εναλλάσσονταν συνεχώς,

χαμένος στην απόλαυση της θέας της ερήμου, από το απροσπέλαστο

με το φως να διαχέεται έντονο από μέσα της, τυλίγοντας τον Ασίφ

μπαλκόνι που είχε δημιουργηθεί στον τοίχο.

με κατάλευκη, λαμπρή θαλπωρή.

«Πρέπει να μιλήσουμε. Έχω πάρει ήδη την απόφασή μου. Δεν

«Επιτέλους, ήρθε η στιγμή…», μονολόγησε και χωρίς δεύτερη σκέψη

μπορείς να με κρατάς φυλακισμένο εδώ μέσα και ας μου έχεις

πέρασε με γοργό βήμα μέσα από αυτή. Η αλήθεια είναι ότι δεν

χαρίσει όλες τις απολαύσεις που θα μπορούσε να φανταστεί

πρόλαβε ούτε να σκεφτεί, ούτε να νιώσει τίποτα. Το μόνο που

ανθρώπινος νους! Ελευθέρωσε με τώρα…», αποκρίθηκε έντονα και

πρόλαβε να δει ήταν το σώμα του που εξαϋλωνόταν μέσα σε αστρικά

με ιδιαίτερα αυστηρό τόνο προς το τζίνι.

πεδία και μια αίσθηση ολοκλήρωσης, καθώς η ύπαρξη του γινόταν

«Ηρέμησε Ασίφ. Γνωρίζω για την απόφασή σου και αυτός είναι ο

ένα με το σύμπαν. Το υλικό του κορμί είχε εξαφανιστεί, αφήνοντας

λόγος για τον οποίο επέστρεψα. Δυστυχώς είναι αλήθεια ότι δεν

μια εκθαμβωτική αστρόσκονη πίσω του. Όλα ξαφνικά έσβησαν.

μπορώ να σε κρατήσω, μιας και η καρδιά και το μυαλό σου έχουν ήδη

Ήταν επιτέλους... ελεύθερος!

“δραπετεύσει”. Θα φύγεις από εδώ. Σου το υπόσχομαι. Και θα

Πολλά χρόνια αργότερα, σε κάποιο σημείο του ωκεανού, τα

φύγεις πάρα πολύ σύντομα. Θα το καταλάβεις πότε θα είναι η

μανιασμένα κύματα προκαλούσαν τρόμο στην καρδιά και του πιο

στιγμή. Οφείλω όμως να σε προειδοποιήσω για κάτι. Ελευθερία,

ατρόμητου θαλασσόλυκου! Το πλοίο του Τόμας είχε γίνει κομμάτια

όπως την έχεις κατά νου και την εννοείς δεν θα αποκτήσεις ποτέ!

από την τρικυμία και είχε αρχίσει να βουλιάζει, παίρνοντας μαζί

Σου δίνω μμια τελευταία ευκαιρία να το ξανασκεφτείς και να

πολλούς από τους συντρόφους του, στον υγρό τάφο της θάλασσας. Ο

μείνεις», του απάντησε με πολύ ήρεμο βλέμμα, προσδοκώντας σε μια

ίδιος, γραπωμένος με δύναμη πάνω σε μια σανίδα, πάλευε με τα

τελευταία μεταστροφή της απόφασης του Ασίφ.

σκοτεινά, παγωμένα νερά να κρατηθεί στην ζωή. Οι δυνάμεις του

«Δεν υπάρχει καμία πιθανότητα να γίνει κάτι τέτοιο. Όσο δύσκολα

τον εγκατέλειπαν και οι συνθήκες που επικρατούσαν δεν βοηθούσαν

και να είναι τα πράγματα εκεί έξω για μένα, θα βάλω τα δυνατά μου

τις προσπάθειες του. Μέχρι την στιγμή, που πάνω στην εξάντληση

και θα τα ξαναχτίσω από την αρχή. Το έχω κάνει ήδη μία φορά στο

του, διέκρινε, λίγα μέτρα πιο πέρα, μια εκθαμβωτική λάμψη να

παρελθόν και τα κατάφερα. Δεν θα με εμποδίσει τίποτα στο να το

τρεμοπαίζει. Μια λάμψη σαν αστρόσκονη, κινούνταν σαν να χόρευε

ξανακάνω. Θα έφτανα μέχρι το τέλος του κόσμου…».

πάνω στην μανιασμένη επιφάνεια του νερού, καλώντας τον να πάει

πύλη παρουσιάστηκε

μπροστά

του.

Μια

φωτεινή

πύλη,

προς το μέρος της…

ΤΕΛΟΣ

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΛΕΩΚΡΑΤΗΣ ΑΝΕΜΟΔΟΥΡΑΣ ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΣΤΟΝ ΙΩΝΑ ΑΓΓΕΛΗ Βιογραφικό Σημείωμα: Εκδότης της εκδοτικής Μικρός Ήρως Ε.Ε. η οποία συνεχίζει το έργο που ξεκίνησε ο αείμνηστος παππούς του, Στέλιος Ανεμοδουράς [1917-1992]. Ο Στέλιος Ανεμοδουράς έχτισε τις βάσεις για την μετέπειτα εκδοτική σκηνή, καθώς με εκδόσεις όπως τα Μπλεκ και Περιπέτεια, επηρέασε την Ελληνική σκηνή των κόμικς σε μεγάλο βαθμό. Ο υιός του, Γιώργος Ανεμοδουράς ανέλαβε την εκδοτική μέχρι το 2010, όταν ο γνωστός τότε ως «Περιοδικός Τύπος» έκλεισε. Ο Λεωκράτης Ανεμοδουράς, λοιπόν, συνεχίζει την παράδοση της οικογένειας, με την εκδοτική «Μικρός Ήρως», πηγαίνοντάς την 10 βήματα παραπέρα. Ξεκινώντας το 2013, μέσα σε 5 χρόνια έχει εκδώσει συνολικά πάνω από 20 τίτλους, και καθίσταται ως μία από τις σημαντικότερες εκδοτικές της εποχής μας. Ξεκίνησε δειλά με τον Νέο Μπλεκ, και φέτος έφτασε να εκδίδει τίτλους BD όπως τα «Έρικ Καστέλ» και «Κόρτο Μαλτέζε» όπως επίσης να εξαπλωθεί στο βιβλιοπωλείο με 4 graphic novels σε κόμικς του οίκου Bonelli αλλά και να μετατρέψει το Μπλεκ σε πολυθεματικό περιοδικό. Μία ανερχόμενη δύναμη στην εκδοτική σκηνή που σίγουρα θα τραβήξει τα βλέμματα… - Δώστε μας μία σύντομη καταγραφή της έως τώρα

- Τα graphic novels

εκδοτικής σας πορείας…

ήταν μία όμορφη πρωτοβουλία. Πότε

Ξεκινήσαμε τον Οκτώβριο του 2013 με επανέκδοση του

πήρατε αυτή την

«Μικρού Ήρωα» με την εφημερίδα «Ελεύθερος Τύπος»

απόφαση; Με ποιον

έπειτα από δική τους παρότρυνση, και από εκεί

τρόπο επιλέγετε τις

επεκταθήκαμε στο σχηματισμό του περιοδικού «Νέος

ιστορίες που βάζετε

Μπλεκ» που τα πρώτα 6 τεύχη δημοσιεύθηκαν κάτω από

στους τίτλους;

την ίδια εφημερίδα πριν ξεκινήσει την αυτόνομη πορεία του για άλλα 54 τεύχη. Η επιτυχία του στην αρχή ήταν μεγάλη

Η απόφαση πάρθηκε καθώς το «Ζαγκόρ» είχε πέσει πολύ

και μας έδωσε την ευκαιρία να εκδώσουμε και το «Mister

χαμηλά στις πωλήσεις και είχαμε αρχίσει να «μπαίνουμε

No και οι άλλοι» που από τον Απρίλιο του 2015 φέρνει τους

αρκετά μέσα» στο έτος. Υπήρχαν 2 επιλογές: ή θα το

3 αγαπημένους ήρωες Mister No, Ντύλαν Ντογκ και Τεξ

κλείναμε ή θα το εκδίδαμε σε μικρότερο τιράζ. Από τη στιγμή

κάτω από έναν τίτλο. Δυστυχώς βέβαια δεν μακροημέρευσε

που είχαμε ένα σταθερό κοινό, αποφασίσαμε να

ο τίτλος και στο τεύχος 24 το διακόψαμε. Το «Ζαγκόρ»

προχωρήσουμε σε έκδοση graphic novels αφού έχει κατά

δημοσιεύθηκε στα τέλη του 2016 και μετά από

55% χαμηλότερο τιράζ από την έκδοση περιπτέρου.

πειραματισμούς σχετικά με την ύλη του, καταλήξαμε από το

Συνεπώς λιγότερα έξοδα για εμάς. Στα πρώτα 4 νούμερα τις

τεύχος 7 να περιλαμβάνει πέρα από τον Ζαγκόρ, τους

ιστορίες τις επιλέξαμε με βάση τις προτιμήσεις των

Mister No, Τεξ. Βέβαια, μάλλον αργήσαμε να το κάνουμε και

αναγνωστών. Για τον Ζαγκόρ βάλαμε την νέα Color ιστορία,

ο τίτλος έκλεισε στο τεύχος 16. Το 2015 εκδώσαμε το

καθώς οι προηγούμενες είχαν μεγάλη απήχηση από το

«Ήρωες Του Στέλιου Ανεμοδουρά» και το 2016 την

αναγνωστικό κοινό. Για τον Τεξ είχαμε μία ιστορία η οποία

συνέχειά του, την «Ανθολογία Ιστοριών». Το 2016

ανήκε στην 5η εκατοντάδα της Ιταλικής τακτικής σειράς και

εκδώσαμε και τον «Τετρακοσάρη», ένα ελληνικό graphic

προχωρήσαμε με αυτή. Στον Ντύλαν Ντογκ βάλαμε την

novel, όπως επίσης το 2017 το βιβλίο «Ο Μικρός Ήρως – Η

συγκεκριμένη, καθώς πίστευα πως μία ιστορία που θα μας

Ακρόπολη Κινδυνεύει» με 5 νέες αδημοσίευτες ιστορίες του

έδειχνε τις ρίζες του ήρωα θα ήταν σωστό να μπει πρώτη.

Παιδιού-Φάντασμα. Παράλληλα τα έτη 2016-2017

Τέλος, στο Μίστερ Νο βάλαμε «Το Σπίτι Του Σατανά» που

συνεργαστήκαμε και δημοσιεύσαμε τίτλους κάτω από τον

αν και δεν έχει καλό σχέδιο, έχει εξαιρετικό σενάριο. Από τα

υπότιτλο «Ειδική Έκδοση» με τον Ελεύθερο Τύπο. Το 2018

επόμενα όμως θα κάνουμε ακόμα καλύτερες επιλογές στις

εκδώσαμε μαζί με το Έθνος τα «Ερικ Καστέλ #1-17» και

ιστορίες. Από το 2ο κιόλας, στον Ντύλαν θα βάλουμε μία από

«Κόρτο Μαλτέζε #1-13» μετά την επιτυχία του

τις νεώτερες περιπέτειές του, ενώ στον Μίστερ Νο, το

«Εκουατόρια» το 2017. Με εφημερίδες εκδώσαμε και τα

αρχικό πλάνο ήταν να βάλουμε την έκδοση «Mister No

«Roy Of The Rovers #1-7» και «Κόμικς-Βιογραφίες #1-4».

Revolution», τελικά απλά θα αρκεστούμε σε παλιές καλές

Πρόσφατα ξεκινήσαμε την έκδοση graphic novels σε 4

ιστορίες του ήρωα.

Bonelli-κους τίτλους, τους Ζαγκόρ, Ντύλαν Ντογκ, Τεξ,

- Θα παραμείνετε σε εκδόσεις fummeti τίτλων ή θα

Μίστερ Νο και το -πολυθεματικό πλέον- Μπλεκ με μία

προχωρήσετε και σε BD;

ανανέωση ώστε να προσαρμοστεί στην εποχή μας.

από τις ιστορίες του Μπλεκ –οι οποίες επιλέχθηκαν με βάση τις προτιμήσεις των αναγνωστών οι οποίες έκλειναν προς τους EsseGesse- ο Μάντυ Ρίλεϋ και ο Γιορ, τα 2 Αργεντίνικης προέλευσης κόμικς, μπήκαν μετά από παρότρυνση του Λευτέρη [Ταρλαντέζου]. Μου έδειξε αρκετά και επέλεξα αυτά τα 2 για αρχή. Η

Θα καθιερώσουμε την 4άδα fummeti τίτλων κάθε 4 μήνες.

συμμετοχή κόμικς του Hugo Pratt προήλθε επίσης από

Από BD δεν έχουμε καταλήξει σε κάτι νέο, καθώς ήδη ο

εκείνον. Ο Λευτέρης [Ταρλαντέζος] είναι γνήσιως λάτρης

Στορμ μπαίνει στο Μπλεκ. Αυτό που μπορώ να σας πω είναι

του Πραττ. Επιλέχθηκε το «Λακ

ότι θα συνεχίσουμε τον Κόρτο Μαλτέζε στο βιβλιοπωλείο.

Σταρ Ο’Χάρα» επειδή είχε

Στόχος μας είναι να επανεκδώσουμε όλες τις υπόλοιπες

δημοσιευθεί πρόσφατα μέσα από τις

παλιές και νέες ιστορίες σε μορφή άλμπουμ.

σελίδες του γαλλικού Pandora, και από τον Κόρτο Μαλτέζε είπαμε να

- Το Μπλεκ είναι εξαιρετικό από κάθε άποψη. Γιατί

βάλουμε μία μικρή γεύση του στο

πιστεύετε σε μία εποχή που τα graphic novels ανθίζουν, τα πολυθεματικά κόμικς είναι ακόμα ελκυστικά;

πρώτο τεύχος. Σχετικά με τα

Το κοινό αναγνωστών 35-55 μεγάλωσε με πολυθεματικά

υπάρχουν μερικά καθώς είναι κρίμα

περιοδικά. Οπότε πιστεύω πως πάντα θα γυρνάνε σε αυτά

να μην μπορείς σε ένα τέτοιο

ως αφετηρία. Όλοι αυτοί έζησαν σε μία εποχή που η Βαβέλ,

περιοδικό να βάζεις και λίγο Ελληνικό ταλέντο. Το

το 9, το Μπλεκ περιείχαν πλούσιο περιεχόμενο, με κάθε

«Πήγασος 4-Ω» μπήκε μετά από πρόταση του Ταρλαντέζου,

λογής κόμικς. Και εγώ, προσωπικά, ελκύομαι από αυτό το

και βάλαμε και το «Με Κομμένη Την Ανάσα» του Νίκου

είδος. Από το να πάρεις ένα graphic novel με μία μεγάλη

Κούτση –ο οποίος σχεδίασε ειδικά για εμάς και ένα σκίτσο

απογοητευτική ιστορία, είναι ασφαλέστερο να πάρεις 12

του Μπλεκ. Ο Φάντομ μπήκε μετά από γκάλοπ που έκαναν 2

κόμικς σε ένα τεύχος, καθώς έστω και μία θα αξίζει.

αναγνώστες. Ο Δικαστής Ντρεντ είναι αγαπημένος από

Ελληνικά κόμικς, ήθελα να

πολλούς οπότε δεν θα μπορούσε να λείπει. Το Παιδί

- Πως καταλήξατε σε αυτή την μορφή του Μπλεκ; Ποιες

Πάνθηρας, ο Στορμ και ο Ταρζάν είναι όλοι τους αγαπημένοι

ήταν οι πηγές έμπνευσής σας;

και για αυτό τους βάλαμε. Σχετικά με την συνέχεια, δεν μπορούμε να πούμε πολλά καθώς και μεταξύ ακόμα δεν

Σχετικά με την απόφαση ως προς το πολυθεματικό

είμαστε σίγουροι πως θα συνεχίσουμε. Το πρώτο τεύχος

περιεχόμενο νομίζω καλύφθηκα με τα παραπάνω. Πηγές

βγήκε για καθαρά πειραματικούς λόγους. Και το δίμηνο μας

έμπνευσης αλλά και κυρίως σημεία αναφοράς είναι διάφορα

βοηθάει στο να δώσουμε χρόνο στον εαυτό μας ώστε να

πολυθεματικά κόμικς, όπως το «Περιπετειώδη Κόμικς» -

καταλήξουμε κάπου. Στο 2ο πάντως θα έχουμε μία μεγάλη

που «κλέψαμε» την ιδέα στο εξώφυλλο να μπαίνουν τα

έκπληξη η οποία είναι απλά πολύ καλή για να την πω. Επίσης

πρόσωπα των ηρώων στα αριστερά-, «Heavy Metal»,

στο 2ο δεν θα έχουμε καθόλου κόμικς του Πραττ, δυστυχώς.

«Αγόρι», «Βαβέλ», «Σκορπιός», «Μπλεκ Νέας Περιόδου»

Από ιστορίες του Μπλεκ μελετάμε αυτή τη στιγμή διάφορες

αλλά και πιο πρόσφατα όπως το «9», «Γαλέρα» και ο «Μπλε

αδημοσίευτες ιστορίες EsseGesse, όπως το «Lord Cobra»

Κομήτης». Από τον τελευταίο ίσως να πήραμε τα

και «Il Piccolo Trapper» -που μας δείχνει τις ρίζες του

περισσότερα, καθώς για το εξώφυλλο εμπνευστήκαμε την

Ρόντυ και δημιουργήθηκε το 1954, πριν καν ο Μπλεκ υπήρχε

γραμματοσειρά από εκεί, την τοποθεσία της γελοιογραφίας,

ως ιδέα (!)- αλλά έχουμε και 2 ακόμα ιστορίες των Mitton-

το οπισθόφυλλο αλλά και μερικά ακόμα.

Navarro «Blek A Londra» και «Sulle Pista Dei Wanakis»

- Πως επιλέξατε τα κόμικς για το Μπλεκ #1; Τι

που επίσης μελετάμε. Να προσθέσω ότι δεν θα

πρόκειται να δούμε στη συνέχεια;

παραμείνουμε στους 12 ήρωες ανά τεύχος, καθώς πιστεύω ότι είναι αρκετά πολλοί. Από το επόμενο πέφτουμε στους 10

Για την επιλογή των κόμικς που θα βάζαμε στο Μπλεκ μας

και στην συνέχεια θα παραμείνουμε στους 9-10.

πήρε οφείλω να πω αρκετό καιρό στο να καταλήξουμε. Πέρα

ΚΟΜΙΚΣ ΤΑΣΕΙΣ… Ο ΣΥΛΛΕΚΤΗΣ – ΕΞΙ

Και αυτά δεν είναι τα δόντια του (καλού τελικά, όπως του

ΔΙΗΓΗΜΑΤΑ ΓΙΑ ΕΝΑΝ

Αρκά) λύκου, αλλά ο πόνος του ψυχολογικού κενού, η

ΚΑΚΟ ΛΥΚΟ

μοναξιά, οι τύψεις, και η συνεχής απόπειρα να συμφιλιωθείς

Soloup

ή να αντιπαλέψεις μάταια μια φαντασιακή εικόνα χωρίς να

276 σελίδες / σχήμα 17*23,5 /

γνωρίσεις τους ανθρώπους από πίσω της. Ο Συλλέκτης μας

Ποικίλο χρώμα

δίνεις

Εκδόσεις Ίκαρος [10-2018]

ακριβώς

αυτήν

την

εικόνα,

πίσω

από

τις

αλληλοδιαπλεκόμενες ιστορίες του ανθρώπου πίσω από τον

ΤΟΥ ΝΙΚΟΥ ΓΙΑΚΟΥΜΕΛΟΥ

μύθο του Πατέρα, του πόνου πίσω από τον Μεγάλο Άλλο του Νόμου και της Τάξης που διαλύουν στα γρανάζια τους

Ένας

στο

ακόμα και τα άτομα που υποτίθεται ότι προστατεύουν

Αϊβαλί, είπε πως είναι δύσκολο να κρίνεις τον Soloup ως

περισσότερο.Το αμάλγαμα της θεματικής αποδίδεται από

καλλιτέχνη, γιατί σε αυτόν καταφεύγουμε για να μάθουμε,

τον Soloup με μια σειρά νοηματικών εργαλείων. Μεταπλάθει

ενθυμούμενος την μελέτη του ίδιου για τα ελληνικά κόμικ.

μύθους όπως η Κοκκινοσκουφίτσα, η Αλίκη στη Χώρα των

Διαβάζοντας τον Συλλέκτη κατάλαβα για άλλη μια φορά ότι η

Θαυμάτων, ακόμα και φιλοσοφικές ιστορίες, όπως το

δήλωση αυτή περιείχε ένα μεγάλο ποσοστό αλήθειας, κυρίως

πλατωνικό σπήλαιο παραμυθικά. Ταυτόχρονα ο καλλιτέχνης

γιατί ο Συλλέκτης είναι μια πολυπρισματική απεικόνιση 5

ανοίγει και έναν έμμεσο διάλογο με την Δίκη του Κάφκα, με

ιστοριών και ενός παραμυθιού, τα οποία όλα μαζί αφηγούνται

το πρόλογο και τον επίλογο του. Πράγματι, ο Διονύσης,

μια ιστορία για την απώλεια της (κατά βάση πατρικής)

όπως και ο Γιόζεφ Κ. παρουσιάζουν πολλές ομοιότητες,

αγάπης και το παλίμψηστο της οικογένειας σε μια χώρα η

αφού κατηγορούνται για κάτι που δεν ξέρουν και τελικά,

οποία

κρίνονται από όλους ένοχοι, χωρίς να φταίνε. «Σαν το σκυλί,

βασίστηκε

σε

(και

φίλος,

αναφερόμενος

βασανίστηκε

από)

αυτή.

Ο Soloup ως καλλιτέχνης δεν καταφεύγει σε νεωτερικές

μες στην ντροπή» λέει ο μεγάλος

αφηγήσεις, ούτε κρίνει αυστηρά. Αντίθετα, δεν κρίνει

προσθέτει

καθόλου. Αντίθετα, όντας γνώστης της ελληνικής συνθήκης,

απογοητεύσεων και μικρών, καθημερινών, αριθμητικών

μας δίνει μια πολύπλευρη ιστορία σε 6 κομμάτια για το

θανάτων. Ο ρυθμός του είναι καλά κρατημένος, αυστηρός

γύρω, το πίσω, το μπροστά, τη βάση και το εποικοδόμημα

και προσωπικός, με τον ακανόνιστο αριθμό των καρέ και τις

της οικογένειας, χωρίς να μας δίνει και την λύση του παζλ

μεγάλες ολοσέλιδες εμφάσεις ως τελείες στα σημεία που

που τίθεται στις σελίδες του κόμικ. Γνώριμα πρόσωπα της

θέλει να κάνει μια παύση ο αφηγητής. Σε αυτές τις

ελληνικής καθημερινότητας, αστικής και επαρχιακής, των

εναλλαγές καρέ πρέπει να προστεθεί και η ανακολουθία

ίδιων των παραμυθιών αλλά και των πολλαπλών μετά-

ασπρόμαυρου

αφηγήσεων αποτελούν τους πρωταγωνιστές των ιστοριών

έγχρωμου, αλλά και τεχνοτροπιών. Πίσω από φαινομενικά

που συναντούμε στις σελίδες του Συλλέκτη. Όλοι παίζουν

απλά σκίτσα, ο Soloup μας ταξιδεύει σε μια πολύ καλή και

τον ρόλο τους και έναν ακόμα, πολύπλευροι πρωταγωνιστές

διακριτική επισκόπηση διάφορων σύγχρονων καλλιτεχνικών

και αφηγητές ταυτόχρονα. Μέσα από τις πράξεις αλλά και

ρευμάτων που έχουν βρει μέσο έκφρασης στα κόμικ, όπως ο

τις συζητήσεις τους ο Soloup βρίσκει την ευκαιρία να

φωτορεαλισμός,

αναμείξει είδη εξιστόρησης και στυλ σχεδίου για να πει την

ζωγραφικής, ο φοβισμός αλλά και ο κυβισμός. Μέσα από

ιστορία, τελικά, ενός πατέρα που τον χώρισαν από το παιδί

αυτά, πάντοτε εστιάζοντας στα πρόσωπα των ηρώων του, ο

του. Και, σε αντίθεση με άλλους χαρακτήρες του κόμικ, δεν

δημιουργός εντείνει την τάση ενδοσκόπησης του κόμικ μέσα

τον χώρισε ο πόλεμος, ο θάνατος ή το παράπονο. Τον

σε ρεαλιστικές και καθημερινές συνθήκες.

χώρισαν οι αποφάσεις των γύρω του, η δικαιοσύνη και οι

Ο Συλλέκτης του Soloup, με ένα θέμα δύσκολο και συχνά

συνθήκες που διαλύουν το δεσμό μεταξύ των οικογενειών,

απορριπτέο από τον σημερινό δημόσιο διάλογο, ξαναφέρνει

χωρίς να φροντίσουν να δημιουργήσουν κάτι ουσιαστικότερο,

στο προσκήνιο την οικογένεια και την θέση του πατέρα σε

ή έστω ανεκτό, στη θέση τους. Γιατί πράγματι η ελληνική

αυτή. Διαφορετικά από ότι έχουμε μάθει ή συνηθίσει, μας

οικογένεια

θυμίζει

είναι

υπεύθυνη

για

πολλά

δεινά

που

ότι

ο Soloup,

(ή

«σαν

καλύτερα

αλλά

μπορεί

και

κάθε

συγγραφέας και,

συλλέκτης»

στιγμών,

γκρίζο-ασπρόμαυρου)

ρεύματα

παραμύθι

της

και

παραδοσιακής

(Φαντασιακό)

να

αντιμετωπίζουμε στην ψυχολογική μας ζωή, ωστόσο είναι και

χρειάζεται κακό (Συμβολικό), αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι

ένα δίχτυ προστασίας απέναντι σε άλλα. Κόβοντας αυτό το

αυτός ο κακός είναι πράγματι έτσι. Αυτό σίγουρα μπερδεύει

δίχτυ απερίσκεπτα δεν απελευθερώνεται κανείς από τα

τα πράγματα για πολλούς, αλλά τα παραμύθια τελικά εδώ

πρώτα, αλλά πέφτει στα δόντια των δεύτερων.

χρησιμεύουν. Να κάνουν τη ζωή πιο δύσκολη και, τελικά, πιο αληθινή.

ΛΗΣΤΑΡΧΟΙ - ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ: Η ΟΜΗΡΕΙΑ

Ο ΜΙΚΡΟΣ ΗΡΩΣ – Η

Βασίλης Χείλας / Παναγιώτης Τσαούσης

ΑΚΡΟΠΟΛΗ ΚΙΝΔΥΝΕΥΕΙ

36 σελίδες / σχήμα 17*24 / Έγχρωμο

Γιώργος Βλάχος / Κώστας

Εκδόσεις Phase Productions [12-2018]

Φραγκιαδάκης

ΤΟΥ ΣΠΥΡΟΥ ΑΝΔΡΙΑΝΟΥ

28 σελίδες / σχήμα 17*24 / Έγχρωμο Εκδόσεις Μικρός Ήρως [ως ένθετο

Οι δημιουργοί, Βασίλης Χειλάς και ο Παναγιώτης

στην Εφημερίδα Των Συντακτών -

Τσαούσης που είχαν ξεκινήσει καμπάνια στο

26/10 / αυτόνομα -11-11-2018]

indiegogo χάρις στην οποία έβγαλαν το πρώτο τεύχος στην Αγγλική γλώσσα

(σε

πολύ

καλή

μετάφραση

του

Διονύση

Τζαβάρα)

ΤΟΥ ΣΠΥΡΟΥ ΑΝΔΡΙΑΝΟΥ

Έιναι μία υπέροχη δουλειά που έχει γίνει με μεράκι και όρεξη από

Στις 26 Οκτωβρίου και με την ευκαιρία της

όλους τους συντελεστές της σειράς. Το κόμικ μας μεταφέρει με

εθνικής μας επετείου της 28ης Οκτωβρίου η Εφημερίδα των

απίστευτο τρόπο στο κλίμα της εποχής που διαδραματίζεται. Ο

Συντακτών κυκλοφόρησε με μία εικονογραφημένη ιστορία του

Βασίλης Χειλάς για μια ακόμα φορά δείχνει πόσο μεγάλος τεχνίτης

θρυλικού Γιώργου Θαλάσση,του παιδιού Φάντασμα,δημιουργίας του

του λόγου είναι, αφού τα κείμενα του, οι αφηγήσεις των προσώπων

αείμνηστου Στέλιου Ανεμοδουρά,σε σενάριο Γιώργου Βλάχου και

που

επιστρέφουν και με την ελληνική εκδοχή του κόμικ.

στους

σχέδια του Κώστα Φραγκιαδάκη.Το ίδιο δίδυμο που μας είχε δώσει

πρωταγωνιστές δίνονται με ολοζώντανο τρόπο και συγκλονιστική

τις ιστορίες του Γιώργου και της παρέας του,στο βιβλίο Μικρός

αμεσότητα. Παράλληλα ο Χειλάς αποδεικνύει ξανά το συγγραφικό του

Ήρως-Η Ακρόπολη κινδυνεύει επιστρέφει με μία νέα ιστορία αλλά

ταλέντο αφού δοκιμάζεται σε ένα καινούργιο είδος (ιστορικό κόμικ)

σε μορφή αυτόνομου graphic novel- κόμικ αυτή τη φορά και μας δίνει

που δεν είχε ασχοληθεί ξανά στο παρελθόν με άριστα αποτελέσματα.

άλλη μία υπέροχη δημιουργία.Παράλληλα το συγκεκριμένο τεύχος

Γνώστης της ιστορίας, έχει μελετήσει αρκετά τα γεγονότα εκείνης

είναι και μία γιορτή για τα 90 χρόνια των εκδόσεων Ανεμοδουρά στο

της εποχής, το πολιτικοκοινωνικό υπόβαθρο που τα συνοδεύει, τα

χώρο των περιοδικών και κόμικ.

ήθη και έθιμα, τις συγκυρίες και τα χρονικά πλαίσια που

Σε αυτό το κόμικς, μία νέα απειλή από ταχύτατα γερμανικά

διαδραματίζεται η ιστορία. Ο συγγραφέας μπορεί σχεδόν να γράψει

βομβαρδιστικά που προσβάλλουν συμμαχικούς στρατούς εμφανίζεται

όλα τα είδη -από φαντασία, θρίλερ, μυστήριο, περιπέτεια, επιστ.

στα παράλια της Αφρικής και στη Μεσόγειο. Στη συνέχεια χάνονται

Φαντασία- ότι υλικό και αν έχει στα χέρια του και αυτό το δείχνουν

κάπου στο Λασίθι, στην Ανατολική Κρήτη! Το Παιδί-Φάντασμα

όλες οι προηγούμενες δουλειές του.Οι σελίδες διαβάζονται απνευστί

αναλαμβάνει την αποστολή να εντοπίσει και να καταστρέψει το

και δυστυχώς τελειώνουν γρήγορα (η ιστορία είναι 24 σελίδες)

μυστικό αεροδρόμιο…

κάνοντας τον αναγνώστη να περιμένει με αγωνία μέχρι την

Kαλοδουλεμένο σενάριο με γρήγορη και σφικτή πλοκή, αρκετή δράση

κυκλοφορία του επόμενου τεύχους) και αυτό νομίζω είναι και το

και σκηνές βγαλμένες από τις πολεμικές ταινίες, το Μικρός Ήρως -

σημαντικότερο

εξιστορούν

τα

γεγονότα,

οι

διάλογοι

ανάμεσα

προσπάθειας

Το Αεροδρόμιο Φάντασμα καταφέρνει να σταθεί στο ύψος του, και να

(σημειωτέον: ο συγγραφέας είναι και ο εκδότης). Για το σχέδιο του

σηκώσει γερά στις πλάτες του το μύθο του ονόματος που κουβαλά.

Παναγιώτη Τσαούση ότι και να πει κανείς θα ήταν πολύ λίγο για να

Ο Γιώργος Βλάχος ,όνομα βαρύ σαν ιστορία στις συγκεκριμένες

περιγράψει το μεγάλο ταλέντο του καλλιτέχνη. Λεπτομερέστατο, τόσο

εκδόσεις, παραδίδει μια ιστορία που θα ικανοποιήσει κάθε φίλο του

αληθοφανές που νομίζεις ότι βλέπεις φωτογραφίες της εποχής

Μικρού Ήρωα παλαιού και νέου, συνεχίζοντας την παράδοση ενός

εκείνης, έχει αποτυπώσει τέλεια το περιβάλλον που η ιστορία

λαϊκού αναγνώσματος που αγαπήθηκε από χιλιάδες ελληνόπουλα.

αναφέρεται, με έντονο δυναμισμό τόσο στις σωματικές ανατομίες, όσο

Για το καταπληκτικό σχέδιο του φίλου Κώστα Φραγκιαδάκη ότι και

και στις εκφράσεις των προσώπων, με καθαρή και κοφτή γραμμή και

να πούμε είναι λίγο. Ο σχεδιαστής θα έπρεπε να κάνει ήδη καριέρα

έμφαση

ελληνικής

στο εξωτερικό, μα παραδίδει μία εικονογράφηση με δυναμικό σχέδιο,

υπαίθρου της δεκαετίας του '20, οι στολές των χωροφυλάκων και τα

καθαρή γραμμή, εντυπωσιακά panels (η σκηνή που αποκαλύπτεται η

όπλα των ληστών). Νομίζω ότι για το συγκεκριμένο κόμικ ο Βασίλης

μυστική βάση, η τελευταία έκρηξη) και άριστη σωματική δομή και

Χειλάς δεν θα μπορούσε να έχει διαλέξει πιο κατάλληλο συνεργάτη

ανατομία στους χαρακτήρες και τις εκφράσεις των προσώπων

από τον πολυτάλαντο Παναγιώτη Τσαούση που η εξέλιξη του μέσα

τους(η σκηνή με τον Γιώργο και την Κατερίνα που αγκαλιάζονται

στα χρόνια είναι πραγματικά αξιοθαύμαστη, και σίγουρα η επιτυχία

δείχνει με τόσο γλαφυρό τρόπο το πόσο αγαπάνε ο ένας τον άλλο).

του μόνο τυχαία δεν είναι στο χώρο. Μεγάλο ταλέντο και το μέλλον

Τον Κώστα Φραγκιαδάκη τον είχε προσέξει από το 2007 όταν είχε

δικαιωματικά του ανήκει.Ένα κόμικ που σε κερδίζει από τις πρώτες

κάνει τη θρυλική εκείνη εικονογράφηση σε κόμικ του πρώτου

του σελίδες, μία ιστορία τιμής, προδοσίας και εκδίκησης όπου τα όρια

τεύχους του Μικρού Ηρωα, και τον θεώρησα άξιο συνεχιστή του

ανάμεσα στα δύο στρατόπεδα (Ληστών & Εξουσίας) είναι δυσδιάκριτα

Βύρωνα Απτόσογλου για τον χαρακτήρα.

και το σίγουρο είναι ότι θα χυθεί αδελφικό αίμα, όλα αυτά σε μία

Γενικά έμεινα πολύ ικανοποιημένος από τη συγκεκριμένη έκδοση και

προσεγμένη έκδοση με πολυτελές χαρτί, γυαλιστερό εξώφυλλο μόνο

πιστεύω ότι αξίζει τη στήριξη όλων μας ώστε να βλέπουμε

στην τιμή των 2.95 ευρώ. Αποτελεί μία must αγορά για όλους τους

περισσότερες τέτοιες προσπάθειες από Έλληνες δημιουργούς να

φίλους των κόμικ, και μία ευκαιρία να στηρίξετε αυτή την ελληνική

παίρνουν σάρκα και οστά, ή τέλος πάντων να μεταφέρονται στις

προσπάθεια από δύο ταλαντούχους δημιουργούς. Κυκλοφορεί από τις

σελίδες των εικονογραφημένων. Ελπίζω να υπάρξει και συνέχεια

εκδόσεις Phase Productions. Περισσότερες πληροφορίες στη σελίδα

στο συγκεκριμένο εγχείρημα!

στις

επίτευγμα

λεπτομέρειες

αυτής

της

φιλόδοξης

(ολοζώντανα

τοπία

της

του κόμικ στο FaceBook.

BELZEBUBS

κόμικ με βάση τα σκίτσα που είχε κάνει τον προηγούμενο Οκτώβρη,

JP Ahonen

όταν συμμετείχε στο διαγωνισμό Inctober. Εμπνευσμένος και από

Μετάφραση: Βασίλης Μπαμπούρης

το προηγούμενο graphic novel του, Perkeros (Sing No Evil), ένα

132 σελίδες / σχήμα 15.5*18 / Α/Μ

«ραβασάκι» στη μουσική με γερές δόσεις μέταλ, ο δρόμος ήταν ήδη

Εκδόσεις Jemma Press [12-2018]

χαραγμένος. Το κόμικ ξεκίνησε να δημοσιεύεται διαδικτυακά και

ΤΟΥ ΓΙΑΝΝΗ ΙΑΤΡΟΥ

βρήκε άμεση ανταπόκριση, αποκτώντας σύντομα φανατικό κοινό – εξ

Θα μπορούσε να είναι μια οικογένεια σαν

ου και οι εκδόσεις σε ελληνικά, ισπανικά, αγγλικά, ιταλικά,

όλες τις άλλες, με τις πολλές γνωστές καθημερινές προκλήσεις και

νορβηγικά. Μάλιστα, δεν περιορίστηκε στο αρχικό του μέσο αλλά

συνήθειες: την ανατροφή των παιδιών, τη δουλίτσα των γονιών και

απέκτησε και οπτικοακουστική υπόσταση, στο animated video clip

τις επισκέψεις στην εκκλησία. Μονάχα που τα παιδιά λέγονται Λίλιθ

της φανταστικής μπάντας Belzebubs, σε συνεργασία με την Century

και Λεβιάθαν, η δουλίτσα των γονιών είναι μια Μπλακ Μέταλ μπάντα

Media, δημιουργώντας κατά κάποιον τρόπο του Gorillaz της black

κι όσο για την εκκλησία, ε, φαντάζεστε ποιον μπορεί να λατρεύουν

metal. Το πρώτο music video είναι το Blackened Call, ενώ αυτήν

εκεί…

την περίοδο ετοιμάζεται το δεύτερο και το πρώτο άλμπουμ της

Το οπισθόφυλλο της τελευταίας έκδοσης της Jemma

μπάντας που θα κυκλοφορήσει το Μάρτιο.

Press δίνει παραπάνω από αρκετά στοιχεία για να προετοιμάσει τον αναγνώστη για ότι ακολουθεί. Το Belzebubs είναι ένα κόμικ για μία από τις πιο ιδιόμορφες οικογένειες της 9ης Τέχνης, δημιούργημα

ΤΡΕΞΙΜΟ - ΤΟ ΜΑΡΤΥΡΙΟ ΚΑΙ

του Φιλανδού δημιουργού κόμικς, JP Ahonen, ο οποίος πρόσφατα

Η HΔΟΝΗ

βρέθηκε στο AthensCon 2018, με αφορμή τη μετάφραση του κόμικ του στα ελληνικά (από τον Βασίλς Μπαμπούρη). Κιθαρίστας και

Matthew Inman

frontman του συγκροτήματος είναι ο Σλοθ. Παρέα με τους Χάμπαθ

Μετάφραση: Βασίλης Μπαμπούρης

(μπασίστας), Σαμ (ντράμερ) και Ομπεσίξ (κιθαρίστας), έχουν στήσει

132 σελίδες / σχήμα 17*22 / Έγχρωμο

το συγκρότημα των Belzebubs, ένα συγκρότημα black-metal, με ό,τι

Εκδόσεις ΟΞΥ [10-2018]

αυτό συνεπάγεται. Την ίδια στιγμή, ο Σλοθ είναι παντρεμένος με τη

ΤΟΥ ΝΙΚΟΥ ΓΙΑΚΟΥΜΕΛΟΥ

Λούσυφερ και έχουν κάνει δύο παιδιά: τη Λίλιθ και τον Λεβιάθαν.

Προς τι η όλη τρέλα για το τρέξιμο,

Αν προσθέσεις και την -ανώνυμη ως τώρα- γιαγιά της οικογένειας,

προς

έχεις πάνω κάτω τους κεντρικούς χαρακτήρες της σειράς. Μίας

τι

οι

μαραθώνιοι,

δεκάδες events που

σειράς χιουμοριστικής, με έναν απολαυστικά διεστραμμένο τρόπο. Τα

μας

ήμιμαθαρώνιοι

πολιορκούν

και

τα

συχνά-πυκνά;

Τι

στερεότυπα των μεταλλάδων, και δη των μπλακμεταλλάδων,

εξυπηρετούν πέρα από την αυταρέσκεια του καθενός και,

παρουσιάζονται με επιτηδευμένη υπερβολή: δαίμονες, πτώματα,

τελικά, την δημιουργία κοινού για τα προϊόντα των

πεντάλφες, νεκροκεφαλές, διακοσμούν τις σελίδες του Belzebubs

αθλητικών εταιρειών; Ο Ιnman αποπειράται να απαντήσει σε

και δένουν ομαλά με τη «φάση» των ηρώων. Ο Σλοθ με την παρέα

αυτά τα ερωτήματα με μια απόπειρα χιούμορ. Υποτιμά τις

του παίζουν ντόμινο με ταφόπλακες. Οι λέξεις που συνδέονται με το

αντιρρήσεις, σαρκάζει τον εαυτό του και τον Χ’ δρομέα στον

Χριστιανισμό αντιμετωπίζονται ως βρισιές. Η γιαγιά δε θέλει να

οποίο αναφέρεται,

δεχτεί πως ο παππούς έχει πεθάνει. Ο μικρός κάθε τόσο περνάει

για να

κερδίζει

στην χαμηλωμένη

αντίσταση του μη-δρομέα. Αναμετριέται με τα στερεότυπα,

τη φάση του και συμπεριφέρεται σαν… καλό παιδί. Το χιούμορ του JP

άλλοτε ξεπερνώντας τα άλλοτε αναπαράγοντας τα, ωστόσο

Ahonen είναι αυθόρμητο, αυθεντικό και άφθονο. Το γκοθάδικο περιβάλλον που χτίζει, παρουσιάζεται με μία καρτουνίστικη

μέσα σε αυτά καταφέρνει να περιγράψει έναν άνθρωπο που

αθωότητα, η οποία, σε συνδυασμό με την ατάκα ή το ευτράπελο που

δεν μοιάζει σε αυτό που βλέπουμε στις διαφημίσεις ή στους

παρουσιάζει σε κάθε σελίδα, αφοπλίζει τον αναγνώστη και προκαλεί

δρομείς- πρόσωπα των εν λόγω events. Ο σχεδιαστής, με

εκκωφαντικό γέλιο. Δε χρειάζεται να είσαι μεταλλάς για να

αυτή την ειλικρίνεια με την οποία μπορεί ένας απλός

απολαύσεις το Belzebubs – αν είσαι μπορεί να σου φανεί εξαρχής

άνθρωπος να αγαπά ένα προϊόν, σαν γνήσιος nerd, αλλά του

πιο οικείο. Σε κάθε περίπτωση, ακόμα και οι… αμύητοι αναγνώστες, γρήγορα

προσχωρούν

στο

μεταλάδικο

γίγνεσθαι,

χάρη

τρεξίματος, καταφέρνει και τελικά μας δίνει μια εικόνα

στο

καθημερινή και, όσο πιο κοντά μπορεί στην διαθλασμένη μας

ανεπιτήδευτο και πηγαίο πλαίσιο που διαμορφώνει με μαεστρία ο

πραγματικότητα. Η μη γραμμικότητα, η αυτοαναφορικότητα

δημιουργός του. Το ασπρόμαυρο είναι απόλυτα ταιριαστό για το συγκεκριμένο κόμικ, καθώς αναδεικνύει όλα αυτά που περιγράφω

και η αμεσότητα που αυτή κερδίζει είναι έντονα παρούσες

παραπάνω. Δεν προσπαθεί άλλωστε να εντυπωσιάσει. Απλά να σε

στο κόμικ και είναι αυτές που κερδίζουν τον αναγνώστη, είτε

κάνει να γελάσεις, να περάσεις καλά. Μπλέκει τη στερεοτυπική

πειστεί να πάρει τα βουνά, κυνηγώντας τις ενδορφίνες της

μορφή και στάση ζωής των μεταλλάδων με τις συνηθισμένες

άσκησης, είτε όχι. Αυτά ο δημιουργός όμως τα αποδίδει με

οικογενειακές

καταστάσεις-σχολείο,

οικογενειακά

τραπέζια,

ένα διεκπαιρεωτικό σχέδιο, το οποίο όμως το έχουμε

τσακωμοί, ερωτική ζωή του ζευγαριού κ.ο.κ.- με τρόπο απρόσμενο

συνηθίσει στα διάφορα listicles του Διαδικτύου και, κυρίως,

και, μερικές φορές υπερβολικό, αλλά δε μένει εκεί. Όταν

στις παλαιότερες δουλειές του Oatmeal, ο οποίος έχει

σκαρφίζεται κάποιο αστείο, κάποια ατάκα, κάποιο λογοπαίγνιο, δε

μακρά

χάνει την ευκαιρία να το εντάξει: κορυφαίο παράδειγμα οι σελίδες με

θητεία

στο

απαιτητικό

μετερίζι

τον Belzebob Ross («και μετά με τη σπατουλίτσα θα ξύσω εδώ για

του webcomic. Ωστόσο, όσο καλά και αν ανταποκρίνεται το

να βγαίνει ματωμένος εμετούλης»). Το κόμικ ξεκίνησε την μέταλ

στυλ αυτό στον πεινασμένο για relevance διαδικτυακό τρόπο

πορεία του το 2016, όταν ο JP Ahonen αποφάσισε να φτιάξει ένα

προσέγγισης, στο γραπτό, στο οποίο ο αναγνώστης έχει όλη

την άνεση να διαθέσει χρόνο για την πολυτέλεια της

του σε έναν βαθύ, γεμάτο τύψεις ανθρωπισμό: όχι για τους

λεπτομέρειας, η λογική του webcomic κάποιες φορές δεν

ανθρώπους που σκότωσε, αλλά για αυτούς που πλήγωσε

ευδοκιμεί. Το Τρέξιμο: Το Μαρτύριο και η Ηδονή, μπορεί να

χωρίς να το θέλει, για αυτούς που δεν κατάφερε να σώσει.

μην ανταποκρίνεται πλήρως σε αυτό που υπόσχεται και είναι

Άφοβος απέναντι σε κανόνες επιβεβλημένους απ’ έξω και

ίσως αμφίβολο αν μπορούσε να το κάνει εξ αρχής. Ωστόσο,

από πάνω, απτόητος μπροστά στον κίνδυνο, δίνει την χωρίς

πλέον, στους κύκλους μας όλοι έχουμε έναν δρομέα ή και

αρχή μέση και τέλος (;) ζωή του για μια ηθική που ακόμα και

παραπάνω, ο οποίος ίσως καταφέρει το χρησιμοποιήσει σαν

ο ίδιος καταλαβαίνει πως δεν μπορεί ποτέ να επιζήσει. Το

συμπλήρωμα του βιώματος του. Για αυτόν θα είναι ένα καλό

δεύτερο

μας

αποκαλύπτει

καλύτερα

την

ουσιαστική

συνεισφορά του Raviola στην ιταλική 9η Τέχνη. Όταν

δώρο, ενόψει μάλιστα και εορτών.

όλοι, όπως είναι πολύ λογικό, έψαχναν τους προγόνους των κόμικς στην τυπογραφία και στην ζωγραφική, ο

Ο ΑΓΝΩΣΤΟΣ – ΤΟΜΟΣ ΙΙ

Ιταλός καλλιτέχνης κοιτάει στην γλυπτική αλλά και στη

Magnus

φωτογραφία για έμπνευση. Έτσι ο Unknow πλάθεται από

Μετάφραση: Γιάννης Μιχαηλίδης,

τις πτυχώσεις των αναγεννησιακών αγαλμάτων και τις

Κωνσταντίνα Γερ. Ευάγγελου 356 σελίδες / σχήμα 13.5*21 / Α/Μ

σκιάσεις των φωτογραφιών, με φως και σκιά. O Magnus

Εκδόσεις Jemma Press [12/2018]

παίρνει λαϊκά στερεότυπα και τα διαχωρίζει από την

ΤΟΥ ΝΙΚΟΥ ΓΙΑΚΟΥΜΕΛΟΥ

πηγή τους, δίνοντας στις μορφές του μια κλασικό-τροπη

Ένα χρόνο αργότερα από την έκδοση

ξεχειλίζει από το έργο. Την ίδια στιγμή, πέρα από το

χροιά, ενώ για άλλη μια φορά η σεξουαλικότητα εικαστικό κομμάτι, ο Ιταλός θολώνει και τα είδη από τα

του πρώτου τόμου των περιπετειών του Unknow (χωρίς

οποία παίρνει τις θεματικές του: με βάση το σκληρό

«n» στο τέλος)

αστυνομικό, δεν διστάζει να μπολιάσει το μείγμα του με

η Jemma Press επιστρέφει στο παρελθόν και στον κόσμο των fumetti,

των

ασπρόμαυρων

στοιχεία κλασσικού noir αλλά και γνήσιου gangster drama,

ιταλικών κόμικς της

μεταπηδήσεις εύκολες καθώς πρόκειται για συγγενικά είδη.

δεκαετίας του 1970. Oι μεταφραστές Γιάννης Μιχαηλίδης

Ωστόσο οι χαρακτήρες του Magnus έχουν κάτι που τους

και Κωνσταντίνα Γερ. Ευαγγέλου καταπιάνονται ξανά με τον

ξεχωρίζει από αντίστοιχες μορφές της pulp λογοτεχνίας: μια

λόγο και το έργο του Magnus (κατά κόσμο Roberto Raviola).

έντονη συναισθηματική φόρτιση που δεν προέρχεται από την

Με μια βαθιά γνώση, αγάπη και προσοχή μας δίνουν την

αγωνία του αν θα επιζήσουν ή όχι, αλλά από μια έντονη

ευκαιρία να δούμε με άλλο μάτι τον ανώνυμο ήρωα (ή με το

ηθική

ίδιο, αλλά από άλλη οπτική) από ότι στον πρώτο τόμο. Στον

πρόλογο

τους

αναφέρουν

ότι

οι

των

χρόνων,

δεν

είναι

κόμικς

για

ψυχολογική

μάχη.

Σε

κάθε

περίπτωση

ο Unknow μας αποκαλύπτει ένα βήμα της 9ης Τέχνης να

περιπέτειες

ξεφύγει από τα υπόγεια και την διασκέδαση και να αγγίξει,

του Unknow, που κινούνται μεταξύ των ειδών, των τόπων και

και

όπως κάθε τέχνη ελπίζει, την ανθρώπινη κατάσταση και

ενήλικους,

πράξη.

αλλά κόμικς που σε βοηθούν να ενηλικιωθείς. Η κριτική τους

Το τρίτο είναι ίσως το πιο δύσκολο για έναν

καλλιτέχνη που καταπιάνεται με την περιπέτεια, ένα είδος

αυτή μπορεί να φαντάζει αυστηρή με την πρώτη ματιά,

ναι μεν πολιτικό στον πυρήνα του, αλλά χωρίς (πάντα)

ωστόσο φανερώνει μια πολύ καλή κατανόηση του ρόλου

άμεσες πολιτικές απολήξεις. Ο Raviola, μέσα από την

του Magnus σε μια αναζήτηση που εκτείνεται σε τρία

περιφορά

διαφορετικά πεδία: στον ρόλο του ίδιου του δημιουργού ως

του

ήρωά

του

σε

εμπόλεμες

ζώνες,

αντιαποικιοκρατικές συρράξεις και μνημειώδεις συγκρούσεις,

ανθρώπου, στον ρόλο των κόμικς ως τέχνης, αλλά και στον

όπως η παλαιστινο-ισραηλινή, μας δείχνει πώς ένας αστικός

ρόλο της Ιταλίας ως μιας χώρας με φασιστικό παρελθόν σε πολιτική

ατομοκεντρισμός μεταβάλλεται. Το φασιστικό παρελθόν της

Για το πρώτο δεν είναι δύσκολο να κατανοήσουμε γιατί. Οι 3

να το κατανοήσει και να το μετουσιώσει σε μάθημα προς

μια

συνεχώς

μεταβαλλόμενη

οικονομία

και

χώρας του δεν το αρνείται, ούτε το θάβει, αλλά προσπαθεί

κατάσταση.

αποφυγή (μάθημα απαραίτητο σε μια εποχή ανόδου της

περιπέτειες του δεύτερου τόμου μας δίνουν έναν ήρωα πιο

ακροδεξιάς σε όλη την Ευρώπη). Ο εγωκεντρικός Unknow

ώριμο, πιο γερασμένο, όπως αναφέρει και ο ίδιος με διττή

εξελίσσεται σε οδηγό για έναν κόσμο χαοτικό, που δεν

σημασία. Το διαρκώς μεταβαλλόμενο παρελθόν του, που σε

αφήνει τίποτα όρθιο, με μια αφετηρία που ψάχνει συνεχώς

κάθε περίσταση του έδινε τις δεξιότητες που χρειαζόταν για

τον εαυτό της. Όμως η ιδιότυπη τιμιότητα του ήρωα, που τον

να υπερβεί τις ανυπέρβλητες δυσκολίες που αντιμετώπιζε

διαχωρίζει από κοινούς λούμπεν μπράβους, καταφέρνει

(καθώς και το ταλέντο να μπλέκει σε αυτές άθελά του)

τελικά να αναδειχθεί.

δείχνει να σταθεροποιείται, ενώ πολλές φορές, με μορφές ονείρου ή τύψεων, έρχεται στο προσκήνιο. Ο έντονος κυνισμός πλέον δίνει, αργά και όχι χωρίς αγώνα, την θέση

ΜΠΛΕΚ #1

μεγάλη ανατροπή και λυτρωτικά. Το δεύτερο είναι ένα

Guzzon, Zanotto, Hugo Pratt,

σύντομο κόμικς του Κόρτο Μαλτέζε, το «Επίλογος Στα

Lawrence, Κούτσης, Ορνεράκης κ.α.

Κέλτικα» [σενάριο-σχέδιο Hugo Pratt, 2 σελίδες, Les

Μετάφραση: Λευτέρης Ταρλαντέζος,

Femmes De Corto Maltese, 1994] που αν και μικρό είναι ένα

Ντίνα Φατούρου

πανέμορφο κόμικς, που δρα ως επίλογος στο «Παρωδία

Αρχισυντάκτης: Λευτέρης Ταρλαντέζος 164 σελίδες / σχήμα 17*24 / Έγχρωμο Εκδόσεις Μικρός Ήρως [12-2018]

ΤΟΥ ΙΩΝΑ ΑΓΓΕΛΗ

περιόδου

της για

την

νέας

Πήγασο 4-Ω, μία μηχανή του χρόνου, ταξιδεύουν στο 6 π.Χ., λίγες στιγμές πριν την γέννηση του Ιησού Χριστού στη Βηθλεέμ. Ένα

του

συγκινητικό κόμικς με το εξαιρετικό σκίτσο του Ορνεράκη να

Μπλεκ, και δεν θα μπορούσε να

κυριαρχεί. Το «Με Κομμένη Την Ανάσα» [σενάριο Ελένη Αργύρη,

είναι πιο σωστός... Μπορεί ο Μπλεκ, το σύμβολο της Αμερικανικής

σχέδιο Νίκος Κούτσης, 2 σελίδες, «Γαλέρα», 2005] είναι αρκετά

επανάστασης, δημιούργημα των EsseGesse, να έχει μέχρι στιγμής

σύντομο, που αν και έχει πανέμορφο σχέδιο του Κούτση [ο οποίος

1616 τίτλους με το όνομα του εκεί μέσα και να έχει περάσει πολλά

έδωσε συνέντευξή στο ίδιο τεύχος] το σενάριο πάσχει από διάφορα

κύματα, πάντα όμως ο ξανθός γίγας έμενε σταθερός στο σκοπό του.

προβλήματα, καθώς κάνει μία περίεργη ανάμειξη διαφόρων ειδών,

Παλιές και νέες γενιές μεγάλωσαν και ακόμα μεγαλώνουν μαζί του,

προκαλώντας σύγχυση την ώρα της ανάγνωσης.

αλλά το απίστευτο είναι ότι μέχρι και ο Μπλεκ μεγαλώνει μαζί τους.

Ο Φάντομ επιστρέφει μετά από 35 συν χρόνια στην Ελλάδα, με το

Ο αείμνηστος Στέλιος Ανεμοδουράς ανανέωνε τον Μπλεκ κάθε

κόμικς «Οι Πέντε Ημέρες Του Δράκου Μέρος Α» [σενάριο Ron

φορά έτσι ώστε να προσαρμόζεται στην εποχή έκδοσής του! Και τα

Marz, σχέδιο Ruben Procopio, 10 σελίδες, The Phantom Annual #1,

κατάφερνε πάντα... Έτσι, λοιπόν, και το ΜΠΛΕΚ, μετά την 7η

2007]. Ο τρίτος Φάντομ, στην ιστορία, καλείται να μαζέψει τα 5

περίοδο του [Νέος Μπλεκ, Απρίλιος 2014-Νοέμβριος 2018],

κομμάτια που σχηματίζουν έναν δράκο και στα λάθος χέρια μπορεί

μετατρέπεται σε πολυθεματικό περιοδικό! Ήρθε λοιπόν η ώρα του

να επιφέρει άσχημες συνέπειες.Το σενάριο δεν έχει κάποια ιδιαίτερη

που ο Μπλεκ μετατρέπεται σε πολυθεματικό περιοδικό με πάνω από

πλοκή, παίζοντας ένα ασφαλές παιχνίδι κρατώντας το ύφος του

10 κόμικς να απαρτίζουν την ύλη του, έχει χαρτιά πολυτελείας τόσο

ήρωα με βάση τις πρώτες ιστορίες του ήρωα [μιλάμε για δεκατίες

στο εσωτερικό όσο και στο εξώφυλλο, 164 σελίδες αλλά καιι μεγάλο

‘50]. Θετικά είναι το σχέδιο και το χρώμα. Ο Judge Dredd κάνει

σχήμα 17*24. Πέρα από κόμικς το περιοδικό περιλαμβάνει

μεγάλη εντύπωση, αφού είναι το μεγαλύτερο όνομα της έκδοσης, και

εκτεταμένη αρθρογραφία, θυμίζοντας τα κόμικς του ’80. Κυκλοφορεί

στο τεύχος παίρνουμε το σύντομο κόμικς «Μία Χριστουγεννιάτικη

σε διμηνιαία βάση. Το πρώτο τεύχος, για το οποίο και θα γράφουμε,

Ιστορία» [πλοκή John Wagner, κείμενα Allan Grant, σχέδιο Arthur

περιλαμβάνει 12 κόμικς και 14 σελίδες αρθρογραφία!

Ranson, 6 σελίδες, 2000AD Christmas Special, 1989]. Ένα

Η ιστορία του Μπλεκ «Περιπέτεια Στο Σαν Λορέντζο» [σενάριο

κλασσικό κόμικς Ντρέντ με μία υπόθεση που θα καταλήξει σε αίμα

Dario Guzzon & Mario Volta, σχέδιο Aldo Capitanio, 20 σελίδες, Il

και θα περιέχει μία μεγάλη ανατροπή και η «δικαιοσύνη έχει

Grande Blek #1-4, 1994] είναι αρκετά καλή. Το σχέδιο σε μερικά

αποδοθεί». Ένα πολύ όμορφο κόμικς που αν και σύντομο, σε

σημεία είναι αδύναμο, αλλά γενικότερα η ιστορία ανθίζει και

ψυχαγωγεί στο μέγιστο.

ακουμπάει ευαίσθητα σημεία, όπως τις κακουχίες του πολέμου και

Ο Γιορ, ο Κυνηγός, είναι το επόμενο Αργεντίνικο κόμικς που έχει

τα αποτελέσματά του. Η ιστορία έχει βασικό μειονέκτημα ως προς

το τεύχος και αυτό είναι μία ακόμα ρομαντική ιστορία. Το κόμικς

τη ροή της.

«Το Πεδίο Της Μάγισσας» [σενάριο Diego Navarro, σχέδιο Juan

Η ιστορία Μάντυ Ρίλεϋ «Ο Χείμαρρος» [σενάριο Ray Collins, σχέδια

Zanotto, 12 σελίδες, Scorpio Gran Color #44, 1978] έχει μερικούς

Ernesto Garcia Seijas, 12 σελίδες, Scorpio #95, 1983] είναι το

από τους καλύτερους διαλόγους που μπορείς να διαβάσεις σε

πρώτο Αργεντίνικο κόμικς του τεύχους. Στο κόμικς ο Μάντυ

κόμικς. Όσο όμορφο είναι στο μάτι, άλλο τόσο εύστροφο είναι

βρίσκει καταφύγιο σε μία σπηλιά και εκεί βρίσκεται μία σαγηνευτική

σεναριακά. Λογοτεχνικό κείμενο, ένα μεγάλο ποίημα με αρχή και

νεαρή Ινδιάνα που τον προτρέπει να κοιμηθεί μαζί της. Το σενάριο αλλά

και οι

διάλογοι είναι εύστροφοι,

Το πρώτο από τα 2 Ελληνικά κόμικς δεν είναι άλλο από το σελίδες, «Το Ρόδι», 1981] στο οποίο ο Λ-Ο, ένα μικρό παιδί, με τον

αυτής

έκδοση

«Κέλτικα» [κριτική στη σελίδα ].

«Λ-Ο: Πήγασος 4-Ω» [σενάριο-σχέδιο Σπύρος Ορνεράκης, 4

Τα καλύτερα κόμικς... αυτός είναι ο υπότιτλος

Μεταξύ Ζύνκοτ και Μπράι-Ντυν» και γενικά στο άλμπουμ

τέλος. Ένα πραγματικά αξέχαστο κόμικς…

δίνουν την αίσθηση

Το νέο κόμικς του Tarzan «Το Κτήνος Της Σελήνης» [σενάριο-

ρομαντισμού και κυρίως νιώθεις πως σε ταξιδεύουν… Η πλοκή του

σχέδιο Joe Kubert, 18 σελίδες, Tarzan #225, 1973] αποτελεί

Collins φέρνει στην επιφάνεια ένα από τα συχνότερα ανθρώπινα

συνέχεια από το run της DC Comics στον ήρωα [με αρχισυντάκτη

θέματα της εφηβείας, και αυτό είναι η σεξουαλική συνεύρεση, αλλά

τον Joe Kubert], έχοντας ξαναδημοσιευτεί στην Ελλάδα από το

επιπλέον αντιμετωπίζει τις συντηρητικές αντιλήψεις της εποχής ως

«Ταρζάν» του Καμπάνα. Μία πανέμορφη ιστορία, με το σχέδιο του

προς τι κάνουν κάποιον άνδρα –και να μην ξεχνάμε το πρόβλημα του

Kubert να αναδεικνύεται σε όλο του το μεγαλείο. Το σενάριο, αν και

ρατσισμού απέναντι στους Ινδιανούς που υπονοείται. Ο τίτλος της

προβλέψιμο, κάνει για μία απολαυστική ανάγνωση.

ιστορίας κολλάει απόλυτα με το περιέχομενο κα είναι ίσως ο

Ο Storm, ένας από τους πιο αγαπημένους Ευρωπαϊκούς ήρωες

καλύτερος που έχει δωθεί σε κόμικς.

κόμικς, κυρίως για το περιεχόμενό του, επιστρέφει στην έκδοση με

Στο περιοδικό έχουμε δύο κόμικς του Hugo Pratt, το πρώτο είναι

μία ολόκληρη πολυσέλιδη ιστορία που συνεχίζει το έπος του

το αυτοτελές Luck Star O’Hara [σενάριο-σχέδιο Hugo Pratt, 8

Lawrence. Το κόμικς «Ο Δολοφόνος του Έριμπαν» [σενάριο Martin

σελίδες, Misterix #808, 1964] που αποτελεί ένα από τα πρώτα

Lodwijk, σχέδιο Don Lawrence, 46 σελίδες, Storm #13, 1985]

έργα του, όταν ακόμα βρισκόταν σε Αργεντίνικο έδαφος. Μία

αποτελεί

αστυνομική ιστορία, γεμάτη σενάριο, ίντριγκα που τελειώνει με μία

το

4ο

κεφάλαιο

στα

«Χρονικά

Της

Πανταρβέ»,

προσφέροντάς μας μία ακόμα διαστημική περιπέτεια του Στορμ, της

αναγνώστες Αστερίξ η ιστορία θυμίζει ένα μείγμα «Γύρου της

Ρέντχερ και του Νομάδα. Στο νέο κόμικς, οι ήρωες μας γίνονται

Γαλατίας», «Ολυμπιακούς αγώνες» με μία μικρή δόση από

αιχμάλωτοι του Ρέντερ Κα Ράου, ένος νεαρού παιδιού που είναι

«Κορσική». Τα μεγάλα ταξίδια, οι διαγωνισμοί –που έχουν πάντα

εκπαιδευμένος στο να είναι ο καλύτερος δολοφόνος για την ακαδημία

ασαφείς κανόνες σχετικά με τις μπούφλες, όπως τονίζει ο Οβελίξ-

του πλανήτη Έριμπαν, με απώτερο σκοπό του να περάσει τις

και η ενότητα όσων καταπιέζονται από τους Ρωμαίους είναι

εξετάσεις του σκοτώνοντας κάποιον. Η ιστορία συνεχίζει από εκεί

κλασικές θεματικές. Ο Φερί της αξιοποιεί για να δώσει μία νέα

που μας άφησε στο «Μπλεκ Νέας Περιόδου #1313» [Μάρτιος

ιστορία που θα κινείται στο μήκος κύματος των ιστοριών του

1995], και είναι μία ακόμα περιπέτεια γεμάτη δράση, χιούμορ, με

Γκοσινύ που έκαναν εκατομμύρια ανθρώπους να αγαπήσουν τους

εύστροφο σενάριο που σου διεγείρει την φαντασία. Το σχέδιο είναι

ανυπόταχτους

υπέροχο και το χρώμα το μετατρέπει σε ένα αληθινό έργο τέχνης.

μεγαλουργούν όταν καταφέρουν να συνδυάσουν μαθήματα ιστορίας,

Το φινάλε συγκινεί και σοκάρει.

μυθοπλασία και αναχρονισμούς. Περνώντας μέσα από την ιταλική

«Το Παιδί Πάνθηρας» [σενάριο Tom Tully, σχέδιο Mike Western &

χερσόνησο, πολλούς αιώνες προτού αποτελέσει ενιαίο ιταλικό

Eric Bradburry, 6 σελίδες, Buster Comic, 1976] κλείνει το τεύχος,

κράτος, οι Αστερίξ και Οβελίξ θα γνωρίσουν τους λαούς που

προσφέροντάς μας μία ακόμα κλασσική Βρετανική σειρά κόμικς. Είναι

ηττήθηκαν από τους Ρωμαίους στα πρώτα χρόνια της συγκρότησης

το μόνο κόμικς δεν είναι αυτοτελές. Αρκετά καλό, όμορφο σχέδιο,

της αυτοκρατορίας και δίνουν τους δικούς τους αγώνες ακόμα. Πλάι

συντηριτικό μεν αλλά καλό σενάριο που σε κρατάει ενεργό μέχρι το

σε αυτούς είναι πλήθος λαών του αρχαίου κόσμου, καθώς Βρετανοί,

τέλος.

Γότθοι,

Στο σύνολό του, το περιοδικό είναι πραγματικά υπέροχο. 12 κόμικς

αρματοδρομία, για να αποτινάξουν τον τίτλο του βαρβάρου και να

όλα υπέροχα, και όποιος το διαβάσει θα περάσει πολύ όμορφα το

ταπεινώσουν τους ρωμαίους. Αποδίδονται, όπως επιβάλλει η

χρόνο του. Καμία ιστορία δεν είναι ανούσια, και μόνο αυτό το κάνει

παράδοση του Αστερίξ, με δικές τους γραμματοσειρές στους

ξεχωριστό. Συγχαρητήρια στην εκδοτική Μικρός Ήρως για την

διαλόγους και με έμφαση σε διάφορα στερεότυπα –οι Βρετανοί

πρωτοβουλία και εύχομαι μακροημέρευση!

αντιμετωπίζουν φλεγματικά τη διάλυση του άρματος τους- χωρίς

Γαλάτες.

Σκανδιναβοί

Οι

και

ιστορίες

πολλοί

του

ακόμα

Αστερίξ

συμμετέχουν

πάντα

στην

ίχνος ρατσισμού. Μέσα στην πορεία της αρματοδρομίας, θα

ASTERIX #37 – Ο ΑΣΤΕΡΙΞ ΚΑΙ Ο ΥΠΕΡΙΤΑΛΙΚΟΣ

πολλά ακόμα είναι παρόντα στην πορεία των

52 σελίδες / σχήμα 21*28 / Έγχρωμο

ΤΟΥ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ ΜΙΝΩΤΑΚΗ

εποχή. είναι

τρίτο

που

τεύχος

στις

εκδόσεις

Μαμούθ

Comix,

από

τους

περισσότερο

επιτυχημένα.

Κομμάτι των αναχρονισμών είναι και η κριτική σε

πρωταγωνιστές σε μία συμφωνία με το βασικό χορηγό της αρματοδρομίας. Τίποτα από αυτά δεν ξενίζει, αντιθέτως συνεχίζει

μας

πάντα

αθλητών, η οποία θα παρασύρει ακόμα και τους ανατρεπτικούς

το

έρχεται,

λιγότερο

εξουσίας αλλά και για την εμπορευματοποίηση της εικόνας των

«Υπεριταλικός»

αστεία,

αξιοποίηση του αθλητισμού για τις επιδιώξεις της πολιτικής

έχουν μπει για τα καλά σε νέα

Γαλατών και θα προσφέρουν ευκαιρίες για διάφορα

σύγχρονα φαινόμενα. Δεν θα μπορούσαν να λείπουν σπόντες στην

Οι περιπέτειες του Αστερίξ μία

μεταγενέστερης ιταλικής χερσονήσου. Η Μόνα Λίζα, ο πύργος της Πίζας, η Βενετία που βυθίζεται και

Jean–Yves Ferri / Didier Conrad Εκδόσεις Μαμούθκομιξ [10-2018]

εμφανιστούν στον αρχαίο κόσμο στιγμιότυπα της

την παράδοση όσων στοιχείων έκαναν τόσο αγαπητό τον Αστερίξ και την εικόνα του ανυπότακτου Γαλάτη που τα βάζει με έναν κόσμο που μοιάζει πολύ με τον δικό μας.

νέους

Φυσικά, δεν θα μπορούσαν να λείπουν οι μπούφλες στους Ρωμαίους

δημιουργούς, Ντιντιέ Κονράντ (σχέδιο) και Ζαν-Υβ Φερί (σενάριο),

και όλα τα σχετικά γκαγκ. Οι λεγεωνάριοι παρατάσσονται κατά

μετά το «ο Αστερίξ στους Πίκτους» και τον «Πάπυρο του Καίσαρα».

μήκος της αρματοδρομίας με διπλό ρόλο: οπαδοί του Ρωμαίου

Καθώς η χρονική απόσταση μεταξύ των τευχών μικραίνει,

αρματοδρόμου αλλά και σαμποτέρ στην προσπάθεια των υπολοίπων.

δημιουργούνται ελπίδες για μία νέα πορεία, γεμάτη πολλές νέες

Θα εκπληρώσουν το ρόλο τους, κάνοντας την ψυχή του Οβελίξ να

ιστορίες από τους αγαπημένους Γαλάτες. Όπως και πολλές άλλες

αγαλλιάσει, ο οποίος, κουρασμένος από τις συναντήσεις με τους

περιπέτειες, ξεκινάει στη ρωμαϊκή σύγκλητο όπου ο συγκλητικός

άλλους λαούς που κατοικούν στη χερσόνησο, θα αναφωνήσει

Λάκτους Μπίφιδους υπεύθυνος για το οδικό δίκτυο, βρίσκεται να

«Αληθινοί Ρωμαίοι, όπως στη Γαλατία!». Ο «Υπεριταλικός» είναι

κατηγορείται από τους πολιτικούς αντιπάλους του για την κατάσταση

μακράν το καλύτερο τεύχος της νέας περιόδου. Από αυτό και μόνο

των δρόμων. Βρίσκει διέξοδο στα θεάματα, στη διοργάνωση ενός

δημιουργούνται προσδοκίες για τη συνέχεια αφού οι νέοι δημιουργοί

μεγάλου αγώνα με άρματα που θα περάσει από όλη την ιταλική

βρίσκουν σταδιακά τα πατήματα τους. Ωστόσο, υπάρχει ακόμα

χερσόνησο. Η συμμετοχή στον αγώνα είναι ανοιχτή για όλους τους

κάποια απόσταση από τις καλύτερες στιγμές του Αστερίξ, τα

λαούς και το κάλεσμα φτάνει. Ο αγώνας προσελκύει το ενδιαφέρον

αριστουργήματα του Γκοσινύ. Ο κόσμος του Αστερίξ προσφέρεται

του Καίσαρα που τον βλέπει ως ευκαιρία να αναδειχθεί, ακόμα μία

για νέες προσπάθειες, για απρόσμενα αστείους και έξυπνους

φορά, η ρωμαϊκή ανωτερότητα απέναντι στους «βάρβαρους» αλλά

συνδυασμούς του αρχαίου κόσμου με τον σύγχρονο. Οι δημιουργοί,

και η υπακοή των λαών της ιταλικής χερσονήσου στην εξουσία της

για να φτάσουν να γράψουν τη δική τους ιστορία, ίσως πρέπει να

Ρώμης. Όμως, το κάλεσμα θα φτάσει μέχρι τη Γαλατία και το

αναπτύξουν δικές τους θεματικές και να μην αρκεστούν σε ότι τους

ανυπότακτο χωριό όπου ο Οβελίξ θα αποφασίσει να γίνει ηνίοχος,

έχει κληρονομηθεί.

παίρνοντας τον Αστερίξ για συνοδηγό του. Για τους φανατικούς

ΜΠΛΕ ΚΟΜΗΤΗΣ #6 Zerocalcare,Vehlmann, Ράγκος,

πρώτο επεισόδιο γίνεται αντιληπτό τι θέλει να πει ο ποιητής. Η

Κυριαζής, Πανταζής κα

τοποθέτηση της ιστορίας στη μεσοπολεμική ελληνική Ήπειρο στην

Αρχισυντάκτης: Γιώργος Γούσης

τελευταία περίοδο της Τουρκοκρατίας και η ωμή απεικόνιση της

68 σελίδες / σχήμα 21*28 / ‘Εγχρωμο

αγριότητας της εποχής, παράλληλα με την έντονη παρουσία

Εκδόσεις Polaris [12-2018]

ηθογραφικών στοιχείων, συνθέτουν το πρώτο μέρος μιας ιστορίας που αναμένεται απρόβλεπτη και θεαματική. Σε εντελώς διαφορετικό

ΤΟΥ ΓΙΑΝΝΗ ΙΑΤΡΟΥ Μετά από ένα χρόνο... τροχιάς σε περίπτερα, βιβλιοπωλεία και κομιξάδικα, ο Μπλε Κομήτης «έσκασε» δυναμικά τη νέα σεζόν. Ανανεωμένος, καινοτόμος και τολμηρός, έδωσε ένα τεύχος για το οποίο «φίλοι» και «εχθροί» του συμφωνούν σε ένα πράγμα: το έκτο τεύχος του Μπλε Κομήτη , ήταν το καλύτερο τεύχος μέχρι σήμερα. Συμφωνώ σε μεγάλο βαθμό με την αλλαγή προσανατολισμού του περιοδικού, καθώς πλέον φαίνεται να επικεντρώνεται σε ιστορίες σε συνέχειες, που δείχνει πως οι συντελεστές δε διστάζουν να αναλάβουν μακροπρόθεσμα πρότζεκτ με την πεποίθηση ότι θα τα φέρουν σε πέρας και ότι θα κρατάνε σε αναμονή το κοινό για καιρό. Άλλωστε, και από θέμα marketing στέκει - οι ιστορίες σε συνέχειες είναι καλό τρικ για να επιδιώξεις την «μονιμοποίηση» του κοινού σου, να τους δέσεις στο «καράβι» και να σε ακολουθούν τεύχοςτεύχος για να μη χάσουν τη συνέχεια. Η ταυτόχρονη αλλαγή της συχνότητας κυκλοφορίας σε δίμηνη, συμβάλλει ταμάλα σε αυτήν την κατεύθυνση. Παράλληλα, η στροφή σε ιστορίες ξένων δημιουργών, ανεβάζει ποιοτικά το επίπεδο του περιοδικού. Καλώς ή κακώς, πολλά από τα ελληνικά ολιγοσέλιδα κόμικς σε προηγούμενα τεύχη ήταν απαράδεκτα. Ευελπιστώ αυτή η επιλογή να έχει ένα διττό αποτέλεσμα: από τη μία, την τέρψη του αναγνωστικού κοινού με αξιόλογες ιστορίες προς ανάγνωση και από την άλλη, τον παραδειγματισμό των νέων Ελλήνων δημιουργών, κυρίως στο κομμάτι της αφηγηματικής τεχνικής. Από την άλλη, μάλλον... το παραέκαναν, αφού ουσιαστικά το τεύχος περιέχει πλέον σχεδόν αποκλειστικά ιστορίες σε συνέχειες, τα χιουμοριστικά μονοσέλιδα του Βαβαγιάννη, τη Ραλλού και μία μόνο μικρή αυτοτελή ιστορία Έλληνα δημιουργού. Και μάλιστα, αυτό συμβαίνει έχοντας αφαιρέσει τη «ναυαρχίδα» -αν μπορεί να θεωρηθεί τέτοια- του περιοδικού, τα «Γυμνά Οστά» - εκτός αν, βέβαια, η παύση οδηγήσει στη στρατολόγηση ενός σχεδιαστή που προσεγγίζει καλύτερα το σεναριακό υπόβαθρο της ιστορίας, χαλάλι. Το Kobane Calling προσεγγίζει με τον ιδιαίτερο τρόπο του Zerocalcare ένα πολύ οριακό ζήτημα της σύγχρονης διεθνούς ιστορίας, με διπλωματικές, κοινωνικές -ανθρωπιστικές και πολιτικές προεκτάσεις. Και ο τρόπος προσέγγισης αλλά και η ουσία εκτός από την ευρύτερη θεματολογία- ανταποκρίνονται πλήρως στο αναγνωστικό μου γούστο. Σε συνδυασμό με την ενδιαφέρουσα συνέντευξη του δημιουργού στον Θοδωρή Δημητρόπουλο, η παρουσία του Ιταλού καλλιτέχνη στο περιοδικό συνιστά το απόλυτο highlight του νέου τεύχους. Το μόνο που με προβληματίζει βέβαια είναι ο όγκος του: θα χρειαστεί πολλά χρόνια για να δημοσιευτεί ολόκληρο, αν θελήσουν να το δημοσιεύσουν πράγματι όλο σε συνέχειες: μιλάμε για ένα τούβλο περίπου 300 σελίδων. Από εκεί και πέρα, είχαμε την εισαγωγή σε ακόμα μία ξένη

μήκος κύματος, η Άρπη (Γώγου-Κυριαζής) φαίνεται σαν μία τυπική

ευρωπαϊκή ιστορία, την οποία θα παρακολουθούμε σε συνέχειες: τη

Δυτικό Μέτωπο) σε αρχεία, μαρτυρίες και στα ίδια τα σατιρικά

μετα-αποκαλυπτική περιπέτεια δράσης, από αυτές που όλο και πληθαίνουν τα τελευταία χρόνια σε κάθε λογής μέσο. Ο Κυριαζής, έχοντας δώσει ένα παραπάνω από αξιόλογο δείγμα γραφής σε τέτοιου ύφους ιστορίες με το δυναμικό Elysium Online του, επιστρέφει –αυτή τη φορά αποκλειστικά σε ρόλο σεναριογράφου– με μία ελαφρώς τσαπατσούλικη, από πρώτης άποψης, ιστορία, της οποίας όμως οι 6 πρώτες σελίδες που παρουσιάστηκαν είναι πολύ λίγες για να διαμορφώσει κανείς υπολογίσιμη άποψη.Τέλος, το Μέρες Λατρείας των Πανταζή-Ρέλλου είναι πράγματι «μια ιστορία από το χωριό». Η ιστορία ακολουθεί μία παρέα νεαρών εφήβων, οι οποίοι περνούν τις πασχαλινές διακοπές τους στην ελληνική επαρχία. Φαίνεται μια τυπική εφηβική ιστορία, για φιλίες, έρωτες και τις

συνακόλουθες

ανησυχίες,

με

ανεπιτήδευτους,

ζωντανούς

διαλόγους και καλή ροή. Οι νεότεροι αναγνώστες θα ταυτιστούν, ενώ οι πρεσβύτεροι θα νοσταλγήσουν.

ΧΑΡΑΚΩΜΑΤΑ: ΙΣΤΟΡΙΕΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΟΔΟ ΓΑΓΓΡΑΙΝΑΣ Τάσος Ζαφειριάδης / Πέτρος Χριστούλιας 100 σελίδες / σχήμα 16.5*24 / Έγχρωμο Εκδόσεις Jemma Press [Α’ Έκδοση: 042014, Β’ Έκδοση: 11-2018]

ΤΟΥ ΝΙΚΟΥ ΓΙΑΚΟΥΜΕΛΟΥ Στην

ευρωπαϊκή

καλλιτεχνική

παράδοση,

το

αντιπολεμικό στοιχείο όχι μόνο είναι γνώριμο, αλλά αποτέλεσε από πολύ νωρίς δομικό χαρακτηριστικό της. Αυτό επηρέασε άμεσα και την 9η Τέχνη, με μια πληθώρα έργων, όπως ενδεικτικά

το Charley

‘s

War των Pat

Mills (σενάριο)

και

Joe Colquhoun (σχέδιο) ή το Stormtrupen του Ιταλού Bonvi, το οποίο αποτελεί και τον πρόγονο των Χαρακωμάτων. Ωστόσο, το έργο Χαρακώματα: Ιστορίες από την οδό Γάγγραινας αποτελεί κάτι παραπάνω από απλή προσαρμογή των παραπάνω. Οι Τάσος Ζαφειριάδης (σενάριο) και Πέτρος Χριστούλιας (σχέδιο), πρώτα στο socomic, μετά ως έκδοση για τα 100 χρόνια από την έναρξη Α’ Παγκοσμίου Πολέμου -το 2017- και τώρα ως δεύτερη, βελτιωμένη έκδοση για τα 100 χρόνια από την λήξη του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου. Mέσα από πολύ έρευνα (η οδό Γάγγραινας αποτελεί υπαρκτό μέρος, μια βρώμικη γωνιά των χαρακωμάτων κάπου στο

Σατανία των Kerascoet (σχέδιο) και Fabien Vehlman (σενάριο). Η

κείμενων των φαντάρων, οι δημιουργοί καταφέρνουν να αποδώσουν,

ιστορία δεν προσπαθεί να εντυπωσιάσει με περιττές φιοριτούρες,

επαυξημένο, το πικρό, κυνικό χιούμορ των ανθρώπων που

αλλά στηρίζεται σε κλασσικά αφηγηματικά στοιχεία, συγκεράζοντας

αντικρίζουν τον θάνατο, ένα wit που γελάει τελικά τόσο με την

δάνεια από το «Ταξίδι στο Κέντρο της Γης» του Ιουλίου Βερν και

παράνοια του πολέμου -συνεπώς του θανάτου- όσο και με την

την «Κόλαση» του Δάντη από τη «Θεία Κωμωδία». Η απλότητα του

ειρωνεία της στρατιωτικής ζωής. Συνθήκες που μειώνουν την

σχεδίου βρίσκεται σε απόλυτη λειτουργική σχέση με την γρήγορη

ανθρωπιά γίνονται οι αφορμές για ανθρώπινα αστεία, ο θάνατος

ροή του έργου, λειτουργώντας περισσότερο σα μέσο παρά σαν

γίνεται αφορμή για (κακή) ποίηση και καμπάνες από τον λοχαγό, που

αυτοσκοπός.

επιμένει να βάζει τους φαντάρους να καθαρίζουν… το χώμα.

Και περνάμε τώρα στις ελληνικές σειρές. Οι Ληστές (Γούσης-

Παρανοϊκοί διάλογοι, δηλητηριώδη φαγητά, παρηγοριά για ερωτική

Ράγκος) παρουσιάζονται στο editorial του περιοδικού ως ένα

απογοήτευση από τον εχθρό («Φριτς, είσαι ο καλύτερος εχθρός!»),

βαλκανικό γουέστερν με ένοντα νουάρ στοιχεία και πράγματι, από το

ανορθόγραφη ποίηση, τράκες τσιγάρων, πείραγμα των νεότερων από

τους

καθημερινότητας

τυπώθηκαν και σε κόμικ τόμο απ’ τις εκδόσεις Τόπος, για να

των Τιζαμπού, Ζαν Πιερ, Ζοφρουά, Γκιγιώμ, Ζοφρουά, Πουαλύ και

παλιούς,

όλα

ολοκληρώσουν το ταξίδι τους τοποθετούμενες στις βιβλιοθήκες

πολλών άλλων φαντάρων (και φανταζόμαστε και των διάφορων

μας. Ένα απ’ τα πολλά ξεχωριστά στοιχεία του είναι ότι καταφέρνει

Φριτς). Είναι ένα πικρό, χιουμοριστικό (και για αυτό ανθρώπινο)

να

κατηγορώ τόσο για τον ίδιο τον πόλεμο, μια αδικαιολόγητη σπατάλη

στριπάκια. Με αυτόν τον τρόπο ο Ζάχαρης κατάφερε να απευθυνθεί

εκατομμυρίων ζωών για μια υπόθεση που δεν τις αφορούσε ποτέ,

στο νεανικό κοινό, που διαβάζει διαδικτυακά στριπάκια, αλλά και να

όσο και τον ίδιο τον στρατό και την παράλογη λογική του, που

προσεγγίσει παράλληλα ένα πολιτικά και κοινωνικά προβληματισμένο

εκμηδενίζει την ατομικότητα, την ελευθερίας, την έκφραση, όλα όσα

κοινό όλων των ηλικιών, το οποίο αναζητά απαντήσεις στα

μας κάνουν περήφανους που είμαστε άνθρωποι. Αυτά τα στοιχεία

ερωτήματα που γεννά η σκληρή καθημερινότητα. Έτσι έγινε

θα τα αναγνωρίσουν και πολλοί αναγνώστες που έχουν ντυθεί

αποδεκτό από ένα ευρύ αναγνωστικό κοινό, το οποίο εκτίμησε την

άθελα τους το χακί. Οι χαρακτήρες που αποτελούν το cast του

ποιότητα του σχεδίου και του χιούμορ του Ζάχαρη και παράλληλα

κόμικ φαντάζουν απλοϊκοί και ίσως είναι κατά βάθος. Ωστόσο η

πολλές φορές ενστερνίστηκε τα πολιτικά συμπεράσματα των

τοποθέτηση τους εκεί, τόσο σεναριακά με τα διάφορα στερεότυπα

ιστοριών του, διαδίδοντάς τες.

όσο και σχεδιαστικά, με τις μεγάλες μύτες και τις απαράλλαχτες

Χαρακτηριστικότερο

γαλλικές στολές της περιόδου, δεν είναι ούτε έλλειψη φαντασίας από

χρησιμοποίησαν συχνά πολλά κομμάτια της Αριστεράς, τα οποία

τους δημιουργούς, ούτε τεμπελιά. Αντίθετα, το λιτό αλλά έμπειρο

κατά τα άλλα δεν έχουν ως επί το πλείστων σοβαρή επαφή με την

σχέδιο και το σοκαριστικά αληθινό και πνευματώδες σενάριο

τέχνη των κόμικς. Γι’ αυτό και τελικά οι ιστορίες του Working

αποτελούν μια συνειδητή προσπάθεια να εστιαστεί η προσοχή στον

Dead εμφανίστηκαν πολλές φορές σε προκηρύξεις αριστερών

μέσο

επικές

συλλογικοτήτων, μπορεί να τις βρει κανείς σε ειδικό χώρο έκθεσης

ηρωοποιήσεις του θανάτου, χωρίς πομπώδη ιαχές. Αυτή είναι και

στο φεστιβάλ της ΚΝΕ, αλλά και στους διαδικτυακούς χώρους

μια κοινωνική διάσταση που άθελα του προσδίδει ο στρατός:

εργατικών συλλογικοτήτων, ακόμα και σε υλικά σωματείων ή

παραμερίζει τις διαφορές και σε κάνει να ανακαλύπτεις πως άτομα

φοιτητικών συλλόγων. Είναι μία απ’ τις ελάχιστες εξαιρέσεις, όπου

που ποτέ μέχρι πριν δεν περίμενες όχι να μιλήσεις, αλλά ούτε να

ανάγκασαν μεγάλο κομμάτι του πολιτικού κόσμου που αμφισβητεί και

συναντήσεις, τελικά δεν είναι τόσο διαφορετικά από σένα. Έχουν τα

συγκρούεται με την εργασιακή εκμετάλλευση και το καπιταλιστικό

ίδια προβλήματα, αντιμετωπίζονται με τον ίδιο τρόπο από τους

σύστημα, να ασχοληθεί με ένα κόμικ όχι απλά πολιτικό, αλλά

παράλογους

και ποιοτικά άρτιο και προσιτό στις νέες γενιές.

άνθρωπο,

αποτελούν

χωρίς

γαλονάτους

μέρος

εξάρσεις,

και

της

χωρίς

τους

επικίνδυνες

βαθιά

αντιδραστικούς/

συνδυάσει

την πολιτική

όλων

γελοιογραφία

είναι

ότι

με

τα

τα χιουμοριστικά

στριπάκια

του τα

κομπλεξικούς μικρό αξιωματικούς και καραβανάδες που βρήκαν ένα

Οι περισσότερες ιστορίες που έχουν αναφορά στο παρελθόν,

στασίδι κοντά στη εξουσία και βάλθηκαν να το εκμεταλλευτούν όσο

παραπέμπουν τον αναγνώστη άλλοτε στη φεουδαρχία, άλλοτε στην

μπορούν, δίνοντας αξία στην δική του ανάξια ύπαρξη. Απέναντι σε

προϊστορία κι άλλοτε στο σύγχρονο καπιταλισμό. Οι διαφορετικές

αυτούς, είμαστε όλοι ίσοι. Και ως ίσοι πρέπει να αγωνιζόμαστε. Το

φάσεις της ιστορίας του ανθρώπου συνδέονται με κοινό νήμα

χιούμορ άλλωστε, είναι όπλο. Όχι πανίσχυρο, δεν έσωσε δυστυχώς

την εκμετάλλευση και την καταπίεση του κόσμου της εργασίας, αλλά

τους στρατιώτες που βέλαζαν ειρωνικά την ώρα που τους σφάγιαζαν

και με την πικρή ενίοτε διακωμώδηση του παραλογισμού που

τα γερμανικά πολυβόλα. Όμως είναι κάτι. Μια σπίθα, ένα λουλούδι

βρίσκεται στη ρίζα των εκμεταλλευτικών σχέσεων. Πολύ συχνά στα

που περιμένει να ανάψει και να ανθίσει. Το Χαρακώματα: Ιστορίες

στριπάκια

από την οδό Γάγγραινας αποτελεί ένα από τα κορυφαία αντιπολεμικά

γεγονός που έχει ξετρυπώσει ο Ζάχαρης και το έχει αναδείξει μέσα

κόμικ των ημερών μας και η δεύτερη έκδοση της, με τις προσθήκες,

στις ιστορίες του, ταξιδεύοντας μας στο παρελθόν μέσα από

τις επεξηγήσεις και τον διακριτικό επαναχρωματισμό αποτελούν μία

καταστάσεις που μας θυμίζουν το δύσκολο παρόν μας. Είναι τραγική

από τις πιο όμορφες στιγμές της χρονιάς.

η συνειδητοποίηση ότι γεγονότα που εμάς μας προκαλούν σήμερα

ιστορικό

πιο τραγική είναι η συνειδητοποίηση ότι η ίδια εκμετάλλευση εξακολουθεί να υφίσταται μέχρι και σήμερα, κι αυτό συχνά φαίνεται

92 σελίδες / σχήμα 21*28 / Έγχρωμο

φυσιολογικό. Πέρα όμως απ’ τα στριπάκια με ιστορική αναφορά, οι

Εκδόσεις Τόπος [05-2018]

σελίδες είναι την εργασιακή

στο socomic.gr. Είχε

δύο

τελευταία

μάλιστα

χρόνια

βραβευτεί

ως

βρίσκουμε

μέσα

από

ένα

ιδιαίτερα

εμπνευσμένες της

απ’

νεολαίας.

στην σκληρή πραγματικότητα του σύγχρονου καπιταλισμού είναι και το δυνατότερο ίσως σημείο του κόμικ.

2018. Φυσικά η επιτυχία του κόμικ του Πάνου Ζάχαρη δεν είναι του

καθημερινότητα,

ιστορίες

χώρους που εργάζεται η νεολαία. Η διεισδυτική ματιά του Ζάχαρη

καλύτερο

διαδικτυακό κόμικ στα Ελληνικά Βραβεία Κόμικ του 2017 και του ιστορίες

από

πραγματικότητα σε πολυκαταστήματα, σε γραφεία και σε άλλους

εβδομαδιαίως το

και

αποτελούν και το μεγαλύτερο κομμάτι του κοινού του, η εργασιακή

δημοφιλή ελληνικά webcomics των τελευταίων ετών. τα

γεμάτες

Διακωμωδείται μια πολύ κοντινή κατάσταση σε πολλούς νέους, που

Το The working dead πρόκειται για ένα απ’ τα πιο

Στις

κάποιο

Πάνος Ζάχαρης

ΤΟΥ ΜΑΝΟΥ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ -ΑΡΩΝΗ

τυχαία.

dead ανακαλύπτουμε

γέλιο, κάποτε συνέβησαν -με παρόμοιο τρόπο- στ’ αλήθεια. Κι ακόμα

THE WORKING DEAD

Εκδιδόταν

του working

Στα πολύ θετικά στοιχεία πρέπει να προσμετρήσουμε και το

πολύ

καλοδουλεμένο του σχέδιο. Οι χαρακτήρες μοιάζουν με μινιατούρες

όμορφο κόμικ σχέδιο, ιστορίες που αποτυπώνουν με χιουμοριστικό

κι αυτό βοηθά στη διακωμώδηση κάθε είδους θέματος. Επίσης το

τρόπο την εργασιακή καθημερινότητα του σύγχρονου καπιταλισμού,

πολύχρωμο σχέδιο δίνει μια χαρούμενη νότα σε κάθε ιστορία, που

βιώματα αγνού παραλογισμού της κοινωνίας της εκμετάλλευσης, με

ενισχύει τον κωμικό χαρακτήρα ακόμα και των πιο σοβαρών

τα οποία έχουμε έρθει όλοι αντιμέτωποι στον έναν ή στον άλλο

ιστοριών.

βαθμό. Οι ιστορίες του The working dead, αφού μας έκαναν συντροφιά για 2 χρόνια μέσα απ’ τις οθόνες, τον τελευταίο καιρό

ειδικά του Deadman και οι διάφορες εκδόσεις της στολής του

BATMAN: DAMNED #1

Batman μέσα στη Batcave. Τέλος οι

Brian Azzarello / Lee Bermejo

λεπτομερείς ανατομικοί

σχεδιασμοί των σωμάτων, και οι εκφράσεις των προσώπων των

48 σελίδες / Έγχρωμο

χαρακτήρωνκαθώς και η gothic παρουσίαση της πόλης του Gotham,

Εκδόσεις DC Comics [10-2018]

όλα σε συνδυασμό των υπέροχων χρωμάτων με έμφαση στην

ΤΟΥ ΣΠΥΡΟΥ ΑΝΔΡΙΑΝΟΥ

αντίθεση του κόκκινου με το γκρίζο, καθιστούν το κόμικ αυτό μια

Η πρώτη κυκλοφορία για το νέο label

Αρκεί ο Azzarello να γράψει την ιστορία που θέλει να μας διηγηθεί,

της DC Black Label (κάτι σαν μια πιο

χωρίς διάθεση για εντυπωσιασμούς, χωρίς να προσπαθήσει να

ενήλικη εκδοχή των All Star titles) το

μιμηθεί το στυλ του Miller ή του Moore, χωρίς να μπερδεύει τον

Batman :Damned. Ένα κόμικ που πριν

αναγνώστη με βαρύγδουπες εκφράσεις και

καλά-καλά

μπερδεμένα σενάρια και να χάνεται κάπου

ακόμα

καλή αγορά καθώς και μία υπόσχεση για ίσως καλύτερη συνέχεια.

κυκλοφορήσει

στη συνέχεια...

δημιούργησε έναν χαμό στο διαδίκτυο εξ’ αιτίας ενός panel που ο σκοτεινός ιππότης παρουσιάζεται σε όλο του το... all natural μεγαλείο του και βλέπουμε (όσο το επιτρέπει η

GREEN LANTERN #1

σκίαση) τα προσόντα του, και δεν εννοώ αυτά της… μαχητικής του

Grant Morrison / Liam Sharp

ικανότητας! Φαίνεται ότι οι υπεύθυνοι πλέον και της DC έχουν

40 σελίδες / Έγχρωμο

καταφύγει σε διαφορετικά gimmick για να προκαλούν το ενδιαφέρον

Εκδόσεις DC Comics [11-2018]

των αναγνωστών και να διαφημίζουν τα επερχόμενα project τους,από το να ενδιαφερθούν για την ποιότητα των σεναρίων των

ΤΟΥ ΣΠΥΡΟΥ ΑΝΔΡΙΑΝΟΥ

ιστοριών που εκδίδουν. Νομίζω ότι μία εταιρεία με την βαριά ιστορία

O Green Lantern ξαναρχίζει από το #1

και όνομα της DC δεν χρειάζεται πραγματικά να ακολουθεί τέτοιες

με

λύσεις. Σίγουρα σούσουρο και πωλήσεις θα δώσουν αλλά δεν θα σώσουν την υπόληψη της. Όχι ότι το Batman: Damned δεν έχει

Morrison, όσο και ο Sharp βρίσκονται σε μεγάλα κέφια, και η χημεία

Dark Knight Returns του Miller ή το Watchmen του Μoore και

μεταξύ τους είναι αδιαμφισβήτητη. Ο Μοrrison από τις πρώτες

κορυφώνεται τα τελευταία χρόνια με το γεγονός ότι οι indie

σελίδες του τεύχους, δημιουργεί ένα αίσθημα στον αναγνώστη ότι

κυκλοφορίες κόμικ κερδίζουν ολοένα και περισσότερο κοινό στις

κάτι καινούργιο ετοιμάζεται, δίνοντας μία «φρεσκάδα» σε ένα ήδη

προτιμήσεις τους. Έτσι στη συγκεκριμένη δουλειά του Azzarello,

κλασικό αλλά χιλιοειπωμένο concept, χωρίς όμως να αλλάζει τον

βασικό πυρήνα ή τη δομή του, και με σεβασμό στο origin του

συγγραφέας κάνει σαν να προσπαθεί να γράψει στο στυλ κάποιου

χαρακτήρα. Αυτό φαίνεται σε πολλά panels όπου με τη σχεδιαστική

άλλου ή να προσπαθεί με δυσκολονόητες λέξεις και άστοχες

επίσης τελειότητα του Sharp, αποδίδουν φόρο τιμής σε κλασικές

φιλοσοφίες και θρησκευτικά ζητήματα, να δείξει ότι και η

στιγμές του χαρακτήρα.

συγκεκριμένη ιστορία απευθύνεται σε ενήλικο σοβαρό κοινό, που

Παράλληλα ο Morrison οδηγεί την ιστορία σε μία συνωμοσία

χρόνια τώρα είχε αναζητήσει άλλου είδους εκδόσεις για να διαβάσει

ανάμεσα στους κόλπους των Guardians of the Universe,η οποία

κάτι «πραγματικά καλό». Η ιστορία είναι ενδιαφέρουσα παρ' όλα

ουσιαστικά καταργεί οτιδήποτε είναι γραμμένο μέσα στο book of OA.

αυτά... Φυσικά έχουμε να κάνουμε με υπόθεση εκτός κανονικού

Όλα αυτά φυσικά χωρίς να μπερδεύει τον αναγνώστη, τουναντίον

continuity του DC Universe. Ο Joker είναι νεκρός, το άψυχο σώμα

τον κάνει να διψά για τη συνέχεια της ιστορίας από το πρώτο κιόλας

του εντοπίζεται στο ποτάμι, και τελευταία φορά που εθεάθη ήταν να

τεύχος. Χωρίς (προς το παρών) να «ξεφεύγει» λίγο όπως σε άλλες

πέφτει από τη γέφυρα του Gotham Gate. O Batman που στην αρχή

δουλειές του και να αρχίζει τα γνωστά του «παράξενα» κόλπα του,

της ιστορίας παρουσιάζεται βαριά πληγωμένος, σώζεται από τον

που είτε τα μισείς, είτε τα λατρεύεις σίγουρα όμως πάντα

Constantine χωρίς να έχει μνήμη για το τι ακριβώς του συμβαίνει,

παρουσιάζουν μια νέα προοπτική για τον/τους χαρακτήρα/ες που

και οι τελευταίες του αναμνήσεις είναι αυτές από τη γέφυρα του

έχει αναλάβει, ο Morrison εδώ δείχνει να ξέρει που πατάει.. Σε

Gotham... Πράγμα που τον καθιστά τον βασικό ύποπτο... Και με τον

καμία περίπτωση ο χαρακτήρας του Hal Jordan δεν είναι ξένος

Constantine θα προσπαθήσουν να βρουν τι ακριβώς συνέβει. Στην

προς εκείνον. Είμαι σίγουρος πώς στα 12 τεύχη(τόσα προς το

αναζήτηση του ο σκοτεινός ιππότης θα συναντήσει επίσης τον

παρών έχουν προγραμματιστεί)που σκοπεύει να καθίσει στον

Deadman και την Zatanna καθώς και περίεργες αναμνήσεις του την

παρουσία

Grant Sharp

Αν κρίνω από το πρώτο τεύχος του Τhe Green Lantern, τόσο ο

σκοτεινά. Κάτι που ξεκίνησε στα μέσα της δεκαετίας του '80 με το

με

των Liam

που θα μπορούσε άνετα να ανήκει σε αυτό το line κυκλοφόρησε ήδη.

προσπάθεια τα υπερηρωικά κόμικ να γίνουν ακόμα πιο ενήλικα και

παιδική του ηλικία

και

μορφή graphic novels & deluxe formats, ο πρώτος monthly τίτλος

πρόβλημα το εντόπισα αλλού... Τα τελευταία χρόνια γίνεται μία

από την

(σενάριο)

συνεργασίες δημιουργών, σε «out of continuity» δημιουργίες με τη

δεν είναι η πρώτη φορά που ασχολείται με τον σκοτεινό ιππότη. Το

Bruce

συνεργασία-βόμβα

(σχέδιο). Και αν το Black Label Line της DC υπόσχεται all-star

καλό σενάριο. Άλλωστε ο Azzarello και καλός συγγραφέας είναι, και

γίνεται μία προσπάθεια να συνδυαστεί όλο αυτό μαζί...

τη

Morrison

τίτλο,θα μας πει όσα έχει κατά νου να πει δίνοντας μας ακόμα ένα

της

επικό run στον τίτλο, αλλά και σε ολόκληρο το μύθο του Green

Enchantress... Ένα μείγμα υπερφυσικού τρόμου και αστυνομικού

Lantern. Όλο το τεύχος διακατέχεται από μια 2000 AD σεναριακή

μυστηρίου όλα μέσα σε μία σκοτεινή, μουντή και άκρως ρεαλιστική

και σχεδιαστική αισθητική.

ατμόσφαιρα απόρροια της εκπληκτικής δουλειάς του Lee Bermejo

Για το artwork του Liam Sharp τι άλλο μπορεί να πει κανείς.. Κάθε

που και μόνο για αυτή αξίζει κανείς να αγοράσει αυτή τη σειρά. Μου

σελίδα προσφέρεται κυριολεκτικά για «χάζεμα» (με την καλή έννοια

άρεσε πολύ ο διαφορετικός σχεδιασμός τόσο της Zatanna αλλά

της λέξεως) και κάθε panel έχει τέτοια σχεδιαστική τελειότητα και

λεπτομέρεια, που θα συγκινήσει ακόμα και τον πιο απαιτητικό

στο κόμικ λίγο μόνο απέχουν απ’ την πραγματικότητα του

αναγνώστη. Σωματικές ανατομίες που εμένα προσωπικά μου

εγκληματικού κόσμου.

θυμίζουν Jim Starlin, τους πιο παράξενους εξωγήινους που

Σε αυτό το σημείο είναι αναγκαίο να σημειωθεί, ότι το χαρακτήρα

μπορείτε να φανταστείτε, αναφορές σε Monty Pythons (το βαρίδι

της ενήλικης θεματολογίας ακολουθούν τόσο οι βίαιες σκηνές, όσο

που πέφτει στον εξωγήινο κακοποιό) ακόμα και στον Paul Newman

και η σκληρή γλώσσα του κόμικ. Εδώ πάντα δημιουργείται ο κίνδυνος

του οποίου ο Hal Jordan βασίστηκε στην μορφή (το βαζάκι που ο

για τον μεταφραστή, ο οποίος καλείται να μεταφράσει στα ελληνικά

Jordan κλείνει μέσα τους κακοποιούς αναφορά στις σάλτσες που

την αμερικάνικη αργκό και αν δεν βρει τον κατάλληλο τρόπο να το

έβγαζε ο ηθοποιός). Όλα αυτά δοσμένα μέσα σε έναν σχεδιαστικό

κάνει

οργασμό του πολυτάλαντου Sharp που εδώ τον βρίσκουμε σε μία

αποτέλεσμα.

από τις καλύτερες στιγμές του. Επίσης πολύ καλή δουλειά στα

ο Σάββας Αργυρού μας προσφέρει μια εξαιρετική απόδοση του

χρώματα από τον Oliff που δεν χρησιμοποιεί πολύ έντονα και

ύφους του πρωτότυπου κειμένου, η οποία είναι εμφανώς δουλεμένη

χτυπητά έως κουραστικά για το μάτι του αναγνώστη (θυμηθείτε τα

και προσεγμένη, όπως μας έχουν συνηθίσει με τα comics τους

πρώτα τεύχη με τον Kyle Ryner σαν Lantern στα mid 90’s) και

οι εκδόσεις Οξύ.

αναδεικνύουν με σωστό τρόπο τα σχέδια του Sharp. Επιπλέον,

Επιστρέφοντας

επηρεάζεται σχεδιαστικά από τη δουλειά του H.R.Giger στην ταινία

παρατηρήσουμε ότι το σκηνικό που στήνει ο Garth Ennis είναι

Alien καθώς επίσης και από τα σχέδια του Neal Adams στο κλασικό

ιδανικό για να δοκιμαστούν και να νομιμοποιηθούν κοινωνικά οι

του πέρασμα από τον τίτλο διατηρώντας έτσι και μία αίσθηση retro

αμφιλεγόμενες

σε έναν κατά τα άλλα ανανεωμένο πλέον χαρακτήρα, όπως θα μας

κανένας δεν θα κλάψει για τους αιμοσταγείς δουλέμπορους και αυτό

παρουσιαστεί μέσα από τις σελίδες του ολοκαίνουργιου πλέον The

δίνει το πλεονέκτημα στον Punisher να χρησιμοποιήσει κάθε μέσο,

Green Lantern και να είστε σίγουροι ότι μόνο το «The» δεν θα είναι

όσο βάρβαρο κι αν είναι, προκειμένου να εξοντώσει την συμμορία

το μοναδικό καινούργιο στοιχείο σε αυτόν τον τίτλο που δεν θα

τους και να προστατέψει τα θύματά τους. Ο Garth Ennisχειρίζεται

πρέπει να χάσετε με τίποτα!

εξαιρετικά την ιστορία του, βυθίζοντάς μας στον σκοτεινό κόσμο της

κινδυνεύει

πάντα

να

Γνωρίζοντας,

στο

δημιουργήσει

προφανώς

σχολιασμό

μέθοδοι

που

ένα

αυτούς

του

σεναρίου,

χρησιμοποιεί

παιδιάστικο

του

κινδύνους

αξίζει

να

ο Punisher. Σίγουρα

εγκληματικότητας, της διαπλοκής της αστυνομίας, αλλά και στην

THE PUNISHER – ΟΙ ΔΟΥΛΕΜΠΟΡΟΙ

αιματηρή πορεία εκδίκησης του Frank Castle. Ο Ennis, ο οποίος

Garth Ennis / Leandro Fermandez & Scott

έχει

Koblish

θεματολογία, μας διηγείται μια σκληρή ιστορία, βυθισμένη στο

μακρά

θητεία

Μετάφραση: Σάββας Αργύρου

σκοτάδι των πιο βάρβαρων ενστίκτων της ανθρωπότητας, η οποία

148 σελίδες / σχήμα 16.5*25 / Έγχρωμο

μάλιστα είναι απ’ τις κλασσικότερες ιστορίες του Punisher.

Εκδόσεις ΟΞΥ [10-2018]

Βέβαια, αξίζει ένας περαιτέρω προβληματισμός στην ιστορία. Αν προσπαθήσουμε

ΤΟΥ ΜΑΝΟΥ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ-ΑΡΩΝΗ

στα

να

comics

με

ενήλικη

εκλογικεύσουμε

τον

και

κοινωνική

ηθικό

κώδικα

του Punisher και να τον εντάξουμε στις συνθήκες της πραγματικής

Το κόμικ «Δουλέμποροι» αποτελεί μέρος του

ζωής,

πολύ

αντεγκληματικών μεθόδων (εν προκειμένω για τα όρια της δράσης

δυνατού run του Garth

Ennis,

του

θέτοντας

τον

προβληματισμό

για

τα

όρια

των

σεναριογράφου του θρυλικού Preacher. Συγκεκριμένα, ο τόμος

των superheroes), μάλλον θα πρέπει να συμφωνήσουμε περισσότερο

«Δουλέμποροι» εμπεριέχει μία ολοκληρωμένη ιστορία, η οποία

με τον Batman και όχι με τον Punisher. Ο Frank Castle, θυμίζει με

εκτυλίσσεται στα τεύχη 25-30 εκείνης της περιόδου του ήρωα

τη δράση του διάφορους άλλους αυταρχικούς χαρακτήρες, οι οποίοι

της Marvel, η οποία μέτρησε συνολικά 60 τεύχη και έχει σημαδέψει

υπηρετούν συνήθως ολοκληρωτικά καθεστώτα. Πράγματι, μπορεί

την πορεία του χαρακτήρα. Η σειρά απ’ την οποία προέρχεται το

εύκολα να εξοργιζόμαστε όλοι και να επιζητούμε εκδίκηση από

συγκεκριμένο comic είναι η «Punisher MAX», η οποία εκδιδόταν απ’

ειδεχθείς εγκληματίες, όπως οι δουλέμποροι του εμπορίου λευκής

το 2004 έως το 2008. Μέσω αυτής ο Ennis αναδιαμόρφωσε

σαρκός. Όμως πώς θα κρίναμε τις σκληρές μεθόδους του Punisher

τον Frank Castle δίνοντας πολλά νέα στοιχεία στον σκληροτράχηλο

απέναντι σε διαφορετικούς τύπους εγκλημάτων; Με βάση ποιανού το

ήρωα,

συμφέρον κρίνεται το πόσο σοβαρό είναι ένα έγκλημα; Λογικά του

τα

οποία

τον

χαρακτηρίζουν

μέχρι

και

σήμερα.

Οι «Δουλέμποροι» είναι μια χαρακτηριστική ιστορία ενήλικου κόμικ.

κράτους, το οποίο θέλει να επιβάλλει το νόμο (του) και την τάξη.

Αφορά ειδικότερα μια δραματική ιστορία εμπνευσμένη απ’ την πιο

Οι «Δουλέμποροι» είναι μια ιστορία που έχει γραφτεί ακριβώς στα

σκληρή πραγματικότητα του εγκληματικού κόσμου, απ’ το εμπόριο

μέτρα του από τον Garth Ennis, ο οποίος αναδεικνύει τα δυνατά

λευκής σαρκός. Θύματα της ιστορίας είναι νεαρές αλλοδαπές,

χαρτιά του ηθικού κώδικα που ακολουθεί ο Frank Castle. Όμως δεν

προερχόμενες απ’ την Ευρώπη, τις οποίες δουλέμποροι τις

είναι κάθε ιστορία του Punisher ιδανική για να εφαρμοστούν οι

εξαπατούν υποσχόμενοι ένα καλύτερο μέλλον στην Αμερική, στην

πεποιθήσεις του.

οποία με το που φτάνουν τις παγιδεύουν σε σπίτια και τις

Βέβαια, αξίζει να σημειωθεί, ότι ο Garth Ennis, πρώτος ο ίδιος

αναγκάζουν με τις πιο βάναυσες μεθόδους να εκπορνευτούν. Οι

αναμετράται στα comics του, με πρωταγωνιστή τον Punisher, με

εγκληματίες που διευθύνουν το συγκεκριμένο κύκλωμα έχουν

αυτά τα ερωτήματα. Γι’ αυτό είναι δεδομένη η επιθυμία μας

επιρροή στα υψηλά κλιμάκια της αστυνομίας, η οποία την ίδια

οι εκδόσεις Οξύ να συνεχίσουν με την έκδοση και της υπόλοιπης

περίοδο ξεκινά να καταδιώκει τον Punisher σκηνοθετώντας δήθεν

σειράς του Punisher, δια χειρός Garth Ennis, προκειμένου να

επιθέσεις του σε αστυνομικούς, προκειμένου να προστατευτούν οι

αποκτήσουμε

μαφιόζοι. Πρόκειται για μια πολύ σκοτεινή υπόθεση, η οποία γίνεται

κλασσικότερα run του θρυλικού anti-heroτης Marvel. Όμως, παρά

ακόμα πιο θλιβερή αν σκεφτεί κανείς ότι όλα αυτά που συμβαίνουν

τα όποια μελλοντικά σχέδια, είναι σαφές ότι οι «Δουλέμποροι» είναι

μια

ολοκληρωμένη

εικόνα

ενός

μια εξαιρετική έκδοση ενός κλασσικού ενήλικου κόμικ.

απ’

τα

«ALL-TIME CLASSICS» πραγματικό ποίημα σε βάζουν αμέσως μέσα στην σκοτεινή

THE CROW

και καταθλιπτική ατμόσφαιρα που χαρακτηρίζει τον κόσμο

James O’Barr

του κορακιού...Ο δημιουργός σχεδιάζει μεγάλα μάτια στα

Εκδόσεις Caliber Press, 1989 /

πρόσωπα για να αποδώσει καλύτερα τα χαρακτηριστικά και

Παρά Πέντε, 1998

τα αισθήματα των χαρακτήρων, ενώ στο Κοράκι δίνει μία ανδρόγυνη μορφή, κάνοντας τον να ξεχωρίζει από τους

ΤΟΥ ΣΠΥΡΟΥ ΑΝΔΡΙΑΝΟΥ

περισσότερους υπερήρωες των κόμικς με τα μπράτσα και τις

Όταν δεν ψάχνει να καθαρίσει

πολύχρωμες σχολές. Το μόνο που τον νοιάζει είναι η

τους δολοφόνους του ο Eric

εκδίκηση του και όχι ο ηρωισμός ή η ανδροπρέπεια του...Η

περνά

στο

εμφάνιση του δεν είναι ηρωική -κάθε άλλο μάλιστα- , δεν

(εγκαταλειμμένο πλέον) σπίτι

θέλει να προξενεί φόβο στους κακούς όπως ο Batman ή ο

που

στιγμές

Shelly,

Daredevil, αλλά εκείνη προέρχεται από την τρέλα της

παρέα με τις αναμνήσεις του,

απώλειας, από τη δίψα της εκδίκησης, από την προσπάθεια

τον πόνο του και το μαρτύριο

να θάψει τον άνθρωπο που κάποτε λεγόταν Eric Draven...

του, αυτοτραυματίζοντας τον

Όσο σκοτεινός, σοκαριστικός και βίαιος είναι ο O'Barr στις

εαυτό του... Στο δρόμο του θα βρει ένα κακοποιημένο

σκηνές εκδίκησης που σχεδιάζει, τόσο τρυφερός, ποιητικός,

κοριτσάκι, την Sherri, του οποίου η ναρκομανής μητέρα του

συγκινητικός στις πρόζες και σκηνές ανάμνησης...Ένας

για να εξασφαλίσει τη δόση της, κοιμάται με έναν από τους

εκπληκτικός συνδυασμός -ή μία χτυπητή αντίθεση αν

αλήτες, τον Funboy... Μία φιλία θα δημιουργηθεί μεταξύ των

προτιμάτε- που μαγεύει και ταυτόχρονα συναρπάζει τον

δύο (με το κοριτσάκι να τον αποκαλεί «κλόουν» εξαιτίας του

αναγνώστη...Ένα σκοτεινό και καταραμένο αριστούργημα

βαψίματος στο πρόσωπό του, και τον Eric να την αποκαλεί

γοτθικής λογοτεχνίας και εικονογραφημένης τέχνης που

«πριγκίπισσα») και ο Eric θα της χαρίσει το δακτυλίδι με το

μένει αναλλοίωτο στο πέρασμα του χρόνου, παραμένοντας

οποίο είχε ζητήσει τη μέρα των θανάτων τους, τη Shelly σε

ακόμα και σήμερα κλασσικό.

γάμο....

«Ένας άντρας παίζει βιολί, και οι χορδές είναι τα νεύρα του

Το «The Crow» παρουσιάστηκε για πρώτη φορά σαν pin-up

ίδιου του του χεριού...». Ποίηση και κόμικ συνδυάζονται για

στη τελευταία σελίδα του περιοδικού Deadworld #10 των

πρώτη φορά τόσο ομοιόμορφα μαζί με στίχους από

εκδόσεων Caliber Press τον Νοέμβριο του 1988 και στη

αγαπημένα κομμάτια του δημιουργού κάνοντας έτσι το «The

συνέχεια

Crow»

πρώτη

ιστορία

ζούσε

(σαν

με

την

prequel)

με

τίτλο

μία

μοναδική

εμπειρία

ανάγνωσης...

«Ιnertia»(Αδράνεια) [Caliber Presents #1, 01-1989]. Η

Μαζί με τα Watchmen, Dark Knight, Maus κ.α., το «The

πρώτη σειρά του Crow βγήκε σε 4 τεύχη από το Φλεβάρη

Crow» πέρασε τα κόμικ σε άλλο επίπεδο και κατοχυρώθηκε

μέχρι τον Μάιο του 1989 με τίτλους όπως «Pain» (Πόνος),

στη μνήμη του κοινού ως μία νέα μορφή τέχνης και όχι απλά

«Fear»

«Despair»

παιδιάστικα αναγνώσματα.. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε ότι

(Απελπισία). 4 τεύχη που οδηγούν τον αναγνώστη και τον

είναι το independent comic με τις μεγαλύτερες πωλήσεις

Eric στο δρόμο της εκδίκησης ενάντια στους TinTin,

μέχρι σήμερα, έχοντας δημιουργήσει πλήθος φανατικών

TomTom, TopDollar, Funboy και τέλος τον T-Bird τον

αναγνωστών που ακολουθεί πιστά όλες τις incarnations του

αρχηγό της συμμορίας που στέρησε τις ζωές δύο νέων

χαρακτήρα (γιατί το κοράκι δεν είναι μόνο ο Eric Draven,

ερωτευμένων ανθρώπων...Για εμένα όμως προσωπικά το

αλλά κάθε ψυχή που θέλει να πάρει εκδίκηση). Έχει

«The Crow» δεν είναι τόσο μία ιστορία εκδίκησης,όσο μία

μεταφραστεί σε πολλές γλώσσες με πωλήσεις πάνω από 750

ιστορία αγάπης και μία ιστορία για τον πόνο της απώλειας

χιλιάδες αντίτυπα, ενώ ο δημιουργός του έχει κερδίσει το

ειδικά όταν εκείνη είναι τόσο ξαφνική,τόσο άδικη και

«Storyteller award» στο φεστιβάλ κόμικς της Angoulême.

σκληρή....Οι διαχωριστικές γραμμές της αγάπης και του

Το κόμικ εκδοτικά έχει συνεχίσει την πορεία του και σε

μίσους δεν υπάρχουν πλέον... Ο Ο'Βarr άντλησε έμπνευση

άλλες εταιρείες όπως την Image comics, Kitchen Sink

μέσα από τον πόνο και την απώλεια (πιστεύω ότι ήταν

Press, Titan Books, London Nights Studios και πρόσφατα

προσωπική για να τον αποδώσει τόσο εκφραστικά και

στην IDW. Έχει βγάλει 3 live action films στο σινεμά (στην

καταραμένα στο χαρτί) και δημιούργησε ένα αριστούργημα

πρώτη cult πλέον ταινία του 1994 πρωταγωνιστούσε ο

γοτθικής τέχνης...Ποτέ άλλοτε ο πόνος και η θλίψη δεν

αδικοχαμένος γιός του Bruce Lee, Brandon που πέθανε λίγο

προσέφεραν τόση έμπνευση όσο σε αυτό το κόμικς...Τα

πρίν ολοκληρωθούν τα γυρίσματα) μία τηλεοπτική σειρά (με

σχέδια του O'Barr μοναδικά, ιδιαίτερα, γεμάτα λεπτομέρεια,

τον Mark Dacascos στον ρόλο) νουβέλλες και video game.

γεμάτα δύναμη και θράσος, βίαια αλλά και μαγευτικά, ένα

Αγοράστε το όπου το βρείτε και...απολαύστε υπεύθυνα!

(Φόβος,)

«Irony»

(Ειρωνεία)

και

ΚΟΡΤΟ ΜΑΛΤΕΖΕ: ΚΕΛΤΙΚΑ /

2018] που το 1917, στην Ιρλανδία, η δολοφονία του ήγετη του

CORTO MALTESE LES CELTIQUES

Σιν Φέιν και φίλου του Κόρτο Μαλτέζε, προκαλεί οργή και θλίψη

Hugo Pratt

πόλεμος των μαχητών του ΙΡΑ ενάντια στους Άγγλους

6 ιστορίες, 120 σελίδες / A/M & ΕΓΧ

συνεχίζεται και τα συμφέροντα περιπλέκονται. Όσο ευφυής είναι

Εκδόσεις Casterman [04-1980] /

ο τίτλος [αναφέρεται στην Ιρλανδία και τον αγώνα της για

Μαμούθκομιξ [1999, 2014]

ελευθερία, με το «Ο’» να είναι αρχικό πολλών ονομάτων

ΤΟΥ ΙΩΝΑ ΑΓΓΕΛΗ

ιρλανδικής καταγωγής, η κέλτικη άρπα είναι ένα έγχορδο όργανο Ιρλανδικής προέλευσης και την νιτρογλυκερίνη να αναφέρεται στη

Ένα κόμικς που σημάδεψε την 9η τέχνη ριζικά,

δεν

είναι

άλλο

από

τόσο στον Κόρτο όσο και στη γυναίκα του Σιν, Μπάνσι. Ο

βία της μάχης] άλλο τόσο εύστροφη είναι η ιστορία. Μπορεί να σε

το

συγκινήσει, μπορεί να σε συγχύσει αλλά σίγουρα θα σε αφήσει

πολυαγαπημένο έργο του Hugo Pratt, Κόρτο Μαλτέζε. Πάντα σε

νιώθοντας μία απαξίωση για τους ανθρώπους αλλά και ένα κενό,

σενάριο και σχέδιο δικό του, το υπ’ αριθμόν 4 άλμπουμ, ή αλλιώς

βάζοντάς σε στη θέση του Κόρτο στο τελευταίο panel. Είναι το

κεφάλαιο, στον μύθο του Κόρτο Μαλτέζε, γνωστό ως «Κέλτικα»,

καλύτερο κεφάλαιο των Κέλτικων με διαφορά. Ένα αληθινά μαγικό

αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι του μύθου του ήρωα. Αποτελείται

ταξίδι…

από 6 ιστορίες, όλες των 20 σελίδων, που διαδραματίζονται στην

«Όνειρο Χειμωνιάτικου Πρωινού» [Pif Gadget #161, 23-03-1972

Ευρώπη, στα μέσα του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου, τα έτη 1917 και

/ Κόρτο Μαλτέζε Β’ Περίοδος #3, 1993, Κόρτο Μαλτέζε #10,

1918. Ο Hugo Pratt εναπόθεσε πολλά στοιχεία από τις δικές του

2018] είναι ο τίτλος της επόμενης περιπέτειας του Κόρτο Μαλτέζε,

εμπειρίες στα «Κέλτικα», πράγμα συχνό στα έργα του, και στις

και διαδραματίζεται στο Στόουνχεντς στην Αγγλία. Εκεί οι παλιές

ιστορίες συναντάμε όλα τα στοιχεία που κάνουν τον Κόρτο Μαλτέζε

μυθικές μορφές των Όμπερον, Πακ, Μοργκάνα και Μέρλιν

μοναδικό. Μαγεία, περιπέτεια, διαπλοκές, δράμα, ίντριγκα.

συσκέπτονται για να αντιμετωπίσουν τον κίνδυνο της εισβολής των

Ο κύκλος αυτός ιστοριών ξεκινάει με το κόμικς «Ο Άγγελος Στο

Σαξόνων στην Αγγλία και αποφασίζουν πως ο Κόρτο θα πάρει την

Παράθυρο Της Ανατολής» [Pif Gadget #135, 23-09-1971 / Βαβέλ

θέση του Αρθούρου και θα τους σώζει από τον κίνδυνο. Ο Πραττ

#113-114, 1990, Κόρτο Μαλτέζε Β’ Περίοδος #1, 1993, Κόρτο

δίνει την δική του εκδοχή γύρω από τον λόγο ύπαρξης του ιστορικού

Μαλτέζε #8, 2018]. Βρισκόμαστε στη Λιμνοθάλασσα της Βενετίας,

σημείου. Μία ιστορία σκέτο αριστούργημα, που συνδυάζει πανέμορφο

τέλη 1917, σε μία Ευρώπη του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου. Ο Κόρτο

το μυστήριο με μαγικά στοιχεία. Η εισαγωγή αλλά και ο επίλογος

Μαλτέζε βρίσκεται για να βρει έναν παλιό χάρτη που δείχνει τη

είναι αριστοτεχνικά στημένοι, με την εμφάνιση του κορακιού με

θέση μιας Χρυσής Πόλης της Σιμπιόλα, και δεν είναι ο μόνος… Η

ανθρώπινη φωνή να προσθέτει ένα ύφος υπερφυσικού. Το σχέδιο

ιστορία αποτελεί ουσιαστικά τον συνδετικό κρίκο ανάμεσα στα

είναι στα καλύτερά του, με μερικές σκηνές να μένουν αξέχαστες. Να

«Κέλτικα» με τις περιπέτειες του στη Λατινική Αμερική [Ελληνικά

προσθέσω πως ο τίτλος αποτίνει φόρο τιμής στο «Όνειρο Θερινής

άλμπουμ «Στον Αστερισμό του Αιγόκερω», «Ένας Αετός Στη

Νυκτός» του Shakespear.

Ζούγκλα», «Βουντού Για Τον Κύριο Πρόεδρο»] καθώς συνεχίζει τη

Στη συνέχεια, έχουμε το «Κοτ Ντε Νουι Και Ρόδα Της Πινκαρδίας»

πλοκή του «Παραμύθια Για Παππούδες» [τελευταία ιστορία στο

[Pif Gadget #172, 08-06-1972 / Κόρτο Μαλτέζε Β’ Περίοδος #3,

«Βουντού Για Τον Κύριο Πρόεδρο»] και έχουμε την επανεμφάνιση

1993, Κόρτο Μαλτέζε #10, 2018]. Το πιο «ιστορικά ακριβές»

της femme fatale Βενετσιάνα Στήβενσον, από την ιστορία «Η

κεφάλαιο των Κέλτικων καθώς λαμβάνει τόπο σε αληθινό γεγονός

Κόνγκα Της Μπανάνας». Καθ’ όλη την διάρκεια του κόμικς, υπάρχει

στις 20 Απριλίου 1918 και ο «Κόκκινος Βαρώνος» είναι αληθινό

ένα πέπλο μυστηρίου πάνω από την φιγούρα του «Αγγέλου» και στο

πρόσωπο που έπαιξε σημαντικό ρόλο στην πορεία του Α’

τέλος δικαιώνεται. Με πολλές πανέμορφα σχεδιασμένα σκηνές η

Παγκοσμίου Πολέμου. Η ιστορία έχει ως εξής: ο Κόρτο βρίσκεται

ιστορία είναι ευανάγνωστη, με αρκετά όμορφους διαλόγους. Το

μαζί με 2 μπουκάλια κόκκινο κρασί στη Γαλλία, στο μέτωπο, τα

βασικό κομμάτι της ιστορίας είναι πως υποδεικνύει την ανθρώπινη

οποία και προσπαθεί να τα προφυλάξει από 2 διψασμένους

πλευρά του Κόρτο, καθώς πάνω από μία φορά βλέπουμε στα μάτια

Αυστραλούς στρατιώτες, καθώς ο Γερμανός «Κόκκινος Βαρώνος»

τον φόβο του θανάτου, πράγμα που αποδόθηκε με ρεαλιστικότατα

με το κόκκινο καταδρομικό μαχητικό του καταρρίπτει συμμαχικά

από το πενάκι του Πραττ. Δεύτερο κόμικς το «Κάτω Από Τη

αεροπλάνα καταθέτοντας ένα στεφάνι με κόκκινα τριαντάφυλλα

Σημαία Του Χρήματος» [Pif Gadget #143, 18-11-1973 / Βαβέλ

πάνω στα πτώματα των πιλότων που σκοτώνει. Μία ποιητική

#117-118, Κόρτο Μαλτέζε Β’ Περίοδος #1, 1993, Κόρτο Μαλτέζε

ιστορία, με λογοτεχνικούς διαλόγους και αρκετά ενδιαφέρουσα

#9, 2018] όπου και εισάγετε ένας νέος αφηγηματικός τρόπος για

πλοκή που καθηλώνει τον αναγνώστη. Αναφέρεται στο Côtes De

τον Hugo Pratt. Ο πρωταγωνιστής κρύβεται για ένα μεγάλο μέρος

Nuits , έναν αμπελώνα της Βουργουνδίας που είναι γνωστός για τα

της ιστορίας και η πλοκή να προχωράει από τους δεύτερους

υπέροχα κρασιά του, τα Ρόδα της Πινκαρδίας είναι ένα βρετανικό

χαρακτήρες. Μία πολύ έξυπνη κίνηση καθώς προκαλεί ένταση και

τραγούδι που δημιουργήθηκε το 1916, πάρα πολύ δημοφιλές εκείνη

καθηλώνει τον αναγνώστη. Βρισκόμαστε στο Καόρλε, της Ιταλίας,

την εποχή αλλά επίσης αναφέρεται στα τριαντάφυλλα που καταθέτει

στο μέτωπο της μάχης όπου και κρύβεται ένας αμύθητος θησαυρός.

ο Κόκκινος Βαρώνος στα αεροσκάφη που καταρρίφθηκαν, καθώς και

Μέσα από την ιστορία καταλαβαίνεις απόλυτα τον τρόπο σκέψης και

στην ιστορική περιοχή της Πινκαρδίας, στην οποία ξεδιπλώνεται η

επίσης συνειδητοποιείς τι ιδιοφυία είναι ο Κόρτο –που όταν

ιστορία… Τέλος, στο «Παρωδία Μεταξύ Ζύπνοκ & Μπράι-Ντυν»

εμφανίζεται, αν και αργοπορημένα, προκαλεί εντυπώσεις. Τέλος,

[Pif Gadget #179, 27-07-1972 / Βαβέλ #128, 1992, Κόρτο

βλέπουμε την εμφάνιση του Ωνάση στο κόμικς.

Μαλτέζε Β’ Περίοδος #3, 1993, Κόρτο Μαλτέζε #11, 2018] ο

Επόμενο είναι το «Κονσέρτο Σε Ο Μινόρε Για Άρπα Και

Κόρτο γίνετε μάρτυρας μαζί με τον Άγγλο πλούσιο ευγενή Κάιν, στην

Νιτρογλυκερίνη» [Pif Gadget #151, 06-01-1972 / Βαβέλ #45,

ακτή της Βόρειας Θάλασσας, σε ένα θέατρο σκιών όχι όπως τα άλλα.

1985, Κόρτο Μαλτέζε Β’ Περίοδος #2, 1993, Κόρτο Μαλτέζε #9,

Ίσως η πιο πολύπλοκη ιστορία από τις 6και για αυτό πολλές φορές

να καταστρέψει τη Γη... Αυτό θα το κάνουν οι ίδιοι οι

μπλέκεται και χάνεται η σύνδεσή της με τον αναγνώστη. Μαγικά

άνθρωποι για εκείνον στο όνομά του...Έτσι θα κορεστεί η

σχέδια και μαγευτικοί διάλογοι. Ο καλύτερος τρόπος να κλείσει αυτό

πείνα του... Ο Cadwell διψώντας για δύναμη, προσπαθεί

το αριστουργηματικό κόμικς-

πίσω από τον έλεγχο των μαζών, να επιβάλλει τη πίστη του

άλμπουμ.

Galactus, γιατί μόνο αυτοί που πιστεύουν τυφλά μπορούν να καθοδηγηθούν

SILVER SURFER: PARABLE Mini-Series 4 τευχών

προάγει τη βία; Και γιατί η ανθρωπότητα θέλει πάντα

Εκδόσεις Marvel Comics [1989]

κάποιον να την καθοδηγεί;; Το Parable αποτελεί μία

ΤΟΥ ΣΠΥΡΟΥ ΑΝΔΡΙΑΝΟΥ

σημαντική συνεργασία ανάμεσα σε έναν σπουδαίο Αμερικανό

Μπορεί ο Stan Lee να έφυγε

επίσης σπουδαίο Ευρωπαίο σχεδιαστή που σχεδιάζει σαν

συγγραφέα που δημιούργησε ένα ολόκληρο σύμπαν και από άλλο σύμπαν και αυτό από μόνο του είναι ένας λόγος και

από τη ζωή πρόσφατα, αλλά ο

μόνο να διαβάσει κανείς αυτό το κόμικ.Όλες οι αντιλήψεις

θρύλος θα μείνει παντοτινός.

και τα πιστεύω του Stan Lee για τη θρησκεία,την ανθρώπινη

Μία ιστορία του που για εμένα

φύση,την κοινωνία,την κατάχρηση εξουσίας...

προσωπικά αποτελεί ίσως και

Το μήνυμα του Stan Lee έγκειται στο ότι κανένας άνθρωπος

την τελευταία πραγματικά μεγάλη

δεν είναι υπεράνω κανενός άλλου. Και η βασική κριτική του

δημιουργία του στο χώρο της 9ης τέχνης δεν είναι άλλη από

στο γεγονός ότι οι περισσότεροι άνθρωποι διψούν για

το «The Silver Surfer: Parable»... Κυκλοφόρησε σε δύο

χειραφέτηση, θέλουν πάντα κάποιον που θα τον χρίσουν

τεύχη τον Δεκέμβριο του 1988 και τον Γενάρη του 1989,

αρχηγό, να τους καθοδηγεί...Πάντα θα περιμένουν κάποιον

μέσα από το τότε πιο «ενήλικο» και copyright owned

σωτήρα, αντί να προσπαθήσουν να σώσουν οι ίδιοι τους

imprint της Μarvel, την Epic, κλείνοντας ίσως με τον

εαυτούς τους...Παρά τα όποια σεναριακά κλισέ που δεν

καλύτερο τρόπο μία δεκαετία στην οποία τα κόμικς με όπως

το Watchmen ή

το Dark

καταφέρνει να αποφύγει πάντα ο Lee, και ίσως κάποιες

Knight

υπερβολές στους πομπώδεις και φλύαρους διαλόγους /

Returns για πολλούς πέρασαν στην «ενηλικίωση» τους… Και

μονολόγους, το Parable είναι ίσως από τις πιο ώριμες και

φυσικά ένωνε δύο πολύ μεγάλους δημιουργούς και θρύλους

σοβαρές

της 9ης τέχνης τον Stan Lee (σενάριο) και τον Moebius

Φυσικά

(σχέδιο).

παρίας...Ένα

διαστημόπλοιο

αυτή Όσοι

φέρνει μία νέα εποχή για το ανθρώπινο είδος που μαστίζεται

θα

παρουσιαστεί

μεγάλου

ως

όπως

είπαμε

να

γράψει.

φουτουριστικά

και

αυτού

σχεδιαστή.

Πραγματικά

μία

σπουδαία

βραβείο Eisner για καλύτερη mini σειρά το 1989 και ακόμα και σήμερα φαντάζει επίκαιρο και φρέσκο τόσα χρόνια μετά

όχλου... Η τρέλα ξεκινά, η σύνεση αντικαθίσταται από την που

ήθελε τα

To Parable, πρωτοποριακό για την εποχή του, κέρδισε το

δέχεται την επίθεση και τη κοινωνική απομόνωση του Surfer

που

αγαπήσατε

για επόμενες τέτοιου είδους στο χώρο της 9ης τέχνης.

έφεραν στη Γη... Οποιοσδήποτε εκφράσει αντιρρήσεις

αναρχία...Ο

ιστορία εσάς

συνεργασία που άνοιγε νέους δρόμους και προοπτικές και

ευαγγελιστής του Galactus που οι προσευχές του τον

απόλυτη

την από

τόσο τέλειο δημιουργικά τρόπο μέσα από τη πένα του

θα

προσπαθήσει να εκμεταλλευτεί προς όφελός του αυτή τη Cadwell

στα

ανατομίες σωμάτων και οι σκηνές μάχες όλα δίνονται με

Galactus μετατρέπεται σε θρησκεία με χιλιάδες χιλιάδων

Colton

‘80.

και

κέφια. Η ψυχρότητα στο πρόσωπο του Galactus, οι τέλειες

του,οι πόλεμοι σε ολόκληρο τον πλανήτη σταματούν και ο

κατάσταση...Ο

του

Moebius που ξέρετε και γνωρίζετε, σε μεγάλα σχεδιαστικά

εξαιτίας του φόβου που προκαλεί η δύναμη και η παρουσία

πάντα,

γίνει

καλοσχεδιασμένα panels του L'Inkal εδώ θα βρείτε τον

από έγκλημα, φτώχεια και πολέμους...Και ως εκ θαύματος,

σχεδόν

να

συνεργάτη ο Stan Lee για να αποτυπώσει στις σελίδες του

καταστροφή... Ο Galactus καταφτάνει υποσχόμενος ότι

γίνεται

δεκαετίας

σχεδιαστή. Δεν θα μπορούσε να έχει βρει καλύτερο

καλά την τρέλα του ανθρώπινου είδους και την έλξη τους για

όπως

της πρέπει

ακόμα φορά δείχνουν το αστείρευτο ταλέντο ενός μεγάλου

και αναρχία...Ο Νοrrin δεν εκπλήσσεται… Γνωρίζει πολύ

Κάποιος,

Lee

της original έκδοσης (προτιμήστε το trade) αλλά για μια

όμως

καταφτάνει στη Γη… Φυσικά θα επικρατήσει φόβος,υστερία

πιστούς...

του

αναφορά

πραγματικά αδικούνται από την εκτύπωση και τα χρώματα

απογοητευμένος έχει εγκαταλείψει τους ανθρώπους και ζει σαν

δουλειές ιδιαίτερη

εξωπραγματικά σχέδια του Moebius (Jean Giraud) που

H ιστορία μας αρχίζει με τον Norrin Radd ο οποίος απομονωμένος

μαριονέτες...

Ποια θρησκεία όμως επιτρέπει το φόβο, το μίσος και

Stan Lee / Moebius

δημιουργίες

σαν

τη κυκλοφορία του. Προτιμήστε την αγορά σε trade για

είχε

καλύτερο και ολοζώντανο χρωματισμό ώστε να θαυμάσετε

εγκαταλείψει χρόνια την ανθρωπότητα πριν αποφασίσει να

περισσότερο αυτή τη σημαντική συνεργασία.

επέμβει… Μόνος εναντίον όλων, μόνος εναντίον μιας Θεϊκής δύναμης που όλοι πια λατρεύουν... Ο Galactus δεν έρχεται

KINGDOM COME

λεπτή διαχωριστική γραμμή ανάμεσα στον καλό και τον

Mark Waid / Alex Ross

κακό δεν υπάρχει πλέον...Οι δε ήρωες της παλαιότερης

Mini-Series 4 τευχών Εκδόσεις DC Comics [1996] / Anubis [2012]

ΤΟΥ ΣΠΥΡΟΥ ΑΝΔΡΙΑΝΟΥ

στα

πρότυπα

Όταν όμως η νέα γενιά των ηρώων στη προσπάθεια τους να εξοντώσουν τον Parasite, καταστρέφουν ολόκληρη την πόλη του Kansas, η Wonder Woman βρίσκει τον Superman στη

υπεύθυνοι της DC τον επέλεξαν για τη δυναμική γραφή του

φάρμα του και τον πείθει να επιστρέψει πίσω. O Superman

και επίσης για τις γνώσεις του γύρο από την ιστορία των

θα (ξανά)ενώσει την Justice League με νέους αλλά και τους

ηρώων της DC καθώς και την πολύ καλή δουλειά του σε

παλαιότερους ήρωες, εκτός την παρουσία του Batman, ο

τίτλους όπως Flash, Legion of Super Heroes κ.α. Και

οποίος ποτέ δεν του συγχώρεσε την 10χρονη απουσία του,

κάπως έτσι εγένετο το Kingdome Come (Mάιος-Αύγουστος

καθώς και θεωρεί επίσης ότι το να λύσεις τα προβλήματα

1996). Μέσα σε 4 τεύχη οι Waid & Ross δημιούργησαν ένα

χρειάζεται στρατηγική και όχι δύναμη! Έτσι, δημιουργεί τον

έπος.. Φυσικά η ιστορία ανήκει στην κατηγορία των

δικό του «στρατό» από ήρωες 3ης γενιάς καθώς και

Elseworlds ιστοριών δηλαδή δεν επηρεάζει το κανονικό

βετεράνους όπως ο Green Arrow & Blue Beetle τους

continuity της DC, αλλά αυτό δεν την κάνει λιγότερο

οποίους ονομάζει Outsiders... Δικό του στρατό όμως

αριστουργηματική κάθε άλλο βέβαια (περισσότερη ελευθερία που

δεν

δημιουργεί και ο Lex Luthor, τους Mankind Liberation

ακολουθούν

Front, χρησιμοποιώντας Golden Age εχθρούς με σκοπό

προηγούμενα τεύχη ή δεν επηρεάζουν τα επόμενα)...

φυσικά την κατάκτηση του κόσμου και τον αφανισμό των

Η ιστορία μας αρχίζει με έναν πάστορα τον Νοrman McCay

ηρώων...

(χαρακτήρας που βασίστηκε στον πατέρα του σχεδιαστή) o

Κάθε τεύχος καλύτερο από το προηγούμενο, με την αγωνία

κληρονόμησε τις δυνάμεις του φίλου του και ότι το πνεύμα

να κορυφώνεται όσο η ιστορία εξελίσσεται... Ο Waid για μια

της εκδίκησης έχοντας χάσει κάθε ίχνος ανθρωπιάς του,

ακόμη φορά δείχνει πόσο έμπειρος τεχνίτης του λόγου είναι

δεν μπορεί να κρίνει ή να τιμωρήσει τις πράξεις των

τόσο με το σφιχτοδεμένο του σενάριο όσο και με την

ανθρώπων... Χρειάζεται και τον McCay για να τον βοηθά

προσέγγιση των χαρακτήρων… Οι ήρωες πίσω από τις

στις κρίσεις του τώρα ειδικά που πλησιάζει η επερχόμενη

δυνάμεις τους και τις στολές τους δεν παύει να είναι και

καταστροφή... Οι υπερήρωες από την άλλη έχουν χάσει

αυτοί άνθρωποι και να κάνουν λάθη, να έχουν ηθικά

εντελώς την ταυτότητα τους, τον σκοπό τους και τα ιδανικά

διλήμματα και να συνειδητοποιούν ότι τελικά η επιρροή τους

τους καθώς και τον αληθινό λόγο της ύπαρξης τους... supervillains

(είτε

τους

φυλακισμένοι)αναλώνονται

έχουν σε

μάχες

στις επόμενες γενιές δεν ήταν αυτή που πίστευαν ή ήθελαν

περισσότερους

σκοτώσει,

είτε

είναι

αναμεταξύ

τους

Leaguers

την επιρροή του...

προσεγγίζει ο Spectre και τον ειδοποιεί ότι όντως

τους

υπόλοιποι

τον Billy Batson ως Captain Marvel που βρίσκεται κάτω από

την Αποκάλυψη... Λίγο πριν χάσει τα μυαλά του τον

μέση

οι

οποίος σχεδιάζει επίθεση στις φυλακές χρησιμοποιώντας

ένα σκοτεινό και καταστροφικό μέλλον, βγαλμένο μέσα από

τη

και

φαινομενικά δείχνουν να παίρνουν το μέρος τoυ Luthor, ο

δυνάμεις του και βλέπει οράματα και προφητικά όνειρα για

από

Superman

Gulag- για ήρωες και εχθρούς... Ο Batman και οι Outsiders

(Golden Age Sandman) κατά κάποιο τρόπο «κληρονομεί» τις

βγάλει

δημιουργούν φυλακές υψίστης ασφαλείας -που τις ονομάζουν

οποίος μετά τον θάνατο του φίλου του Wesley Dodds

Έχοντας

περιθώριο

Superman να αποσυρθεί για 10 χρόνια...

που συνεργάστηκε για το project ήταν ο Mark Waid που οι

εξελίξεις

στο

τη δική του δικαιοσύνη και τον σκοτώνει, κάνοντας τον

των

σελίδων στον James Robinson αλλά τελικά ο σεναριογράφος

δημιουργούς,

βρεθεί

οδηγείται στη φυλακή αλλά εκεί ακριβώς ο Magog αποδίδει

Watchmen του Alan Moore και έστειλε ένα σενάριο 40

στους

έχουν

οποίων και η Lois Lane). O Joker συλλαμβάνεται και

Universe. Έιχε στο νου του μία ιστορία

σκοτώνοντας 93 ανθρώπους στη Daily Planet (μεταξύ των

και μία αντίστοιχη ιστορία με τους του

Superman)

πάρθηκε όταν ο Joker εμφανίστηκε στη Metropolis

ο Alex Ross ήθελε να δημιουργήσει ήρωες

του

ξεχασμένοι... Η απόφαση του Superman να αποσυρθεί

Μετά το αριστουργηματικό Marvels,

κλασσικούς

γενιάς έχουν αποσυρθεί (ακολουθώντας το παράδειγμα

να ήταν... Για το σχέδιο του Alex Ross τώρα δεν έχω λόγια να εκφράσω πόσο το λατρεύω… Όπως και με τα Marvels έτσι και με το Kingdom Come, ο Ross έδειξε τόσο στο

βάζοντας σε κίνδυνο και την ζωή αθώων ανθρώπων. Οι

αναγνωστικό κοινό όσο και στην βιομηχανία των κόμικς πώς

περισσότεροι από αυτούς είναι απόγονοι των πρώτων

πρέπει να σχεδιάζονται από τη δεκαετία του '90 και ύστερα

υπερηρώων (π.χ. Nightstar κόρη του Dick Grayson και της

και νομίζω ότι πολλοί επηρεάστηκαν από το σχεδιαστικό του

Starfire) και ανάμεσα τους ο παντοδύναμος Magog που δεν

στυλ τα επόμενα χρόνια... Είναι ο άνθρωπος που μέσα από

έχει ενδοιασμούς να σκοτώσε (π.χ.τον Joker) για να φέρει

τα σχέδια του σε κάνει να πιστέψεις ότι οι σούπερ ήρωες

δικαιοσύνη όπως αυτός την κρίνει... Όπως καταλαβαίνετε η

είναι αληθινοί...

Σκρουτζ Μακ Ντακ - Οι Φύλακες Της Χαμένης Βιβλιοθήκης / The Guardians Of The Lost Library

βιβλίου δείχνει πως το βιβλίο σαν ανακάλυψη αποτέλεσε έμπνευση για την πρόοδο και ανάπτυξη

Don Rosa

των τεχνών και των επιστημών μέσα στους αιώνες..

28 σελίδες Donald Duck & CO [1993] / Εκδόσεις Νέα Ακτίνα [Κόμιξ #114, 12-1997]

Ο Don Rosa κατάλαβε ότι θα τιμήσει καλύτερα το γραπτό λόγο στέλνοντας τις πάπιες σε μια επική αναζήτηση για τη Βιβλιοθήκη της Αλεξάνδρειας. Αυτή

ΤΟΥ ΣΠΥΡΟΥ ΑΝΔΡΙΑΝΟΥ

τη φορά ο θησαυρός δεν είναι χρυσά νομίσματα ή οτιδήποτε

Σύμφωνα με το τεράστιο fanclub

άλλο χρυσό αντικείμενο που ο Σκρούτζ όταν το βρει θα το

του Don Rosa αλλά και το Comics

τοποθετήσει στην αίθουσα των τροπαίων του. Ο αληθινός

Buyer's Guide, το κόμικς «Οι

θησαυρός είναι η γνώση που κρύβεται μέσα στα βιβλία, που

Φύλακες

Χαμένης

καταγράφουν ολόκληρη την ιστορία του αρχαίου πολιτισμού.

Βιβλιοθήκης», πρόκειται για «την καλύτερη κόμικ ιστορία

Μονάχα που αυτό το κυνήγι θησαυρού θα είναι ένα από τα

όλων των εποχών», ή όπως ο ίδιος δήλωσε ο ίδιος ο

δυσκολότερα και πιο συναρπαστικά που έχει κάνει ποτέ ο

δημιουργός Don Rosa στο Uncle Scrooge #383 τον

Σκρούτζ με τα ανίψια του. Φυσικά δεν λείπουν και τα

Νοέμβριο του 2008 προς μεγάλη του έκπληξη στα γράμματα

απρόοπτα που πάντα υπάρχουν στην αναζήτηση ενός

που παίρνει από θαυμαστές του, «θεωρούν». H ιστορία μας

θησαυρού που για χρόνια θεωρείτε χαμένος. Και τα αστεία

αρχίζει με τα εγκαίνια του νέου Μουσείου των μικρών

και κωμικά συμβάντα είναι δοσμένα με τέτοιο τρόπο, έτσι

Εξερευνητών στη Λιμνούπολη, και τα παιδιά πηγαίνουν να τη

ώστε να ταιριάζουν απόλυτα με την εξέλιξη του σεναρίου

δούνε με το βαριεστημένο Θείο τους.. Μέσα συναντάνε και

(στο να χαλαρώσει ο ευχάριστα ο αναγνώστης από τη συνεχή

τον Θείο Σκρούτζ, που ήθελε να αποκτήσει το βιβλίο των

μετακίνηση των ηρώων από μέρος σε μέρος και τη πληθώρα

Μικρών Εξερευνητών για λογαριασμό του. Το μεγαλύτερο

των ιστορικών γεγονότων που τα αφορούν)και να αποτελούν

όνειρο του Σκρούτζ θα ήταν να βρει τη βιβλιοθήκη της

μία ευχάριστη νότα χαράς. Ο ίδιος ο Rosa μάλιστα φοβόταν

Αλεξάνδρειας… Ο Σκρούτζ πιστεύει ότι θα μπορούσε να βρει

ότι είχε βάλει πολλά ιστορικά στοιχεία μέσα σε αυτή του την

τη βιβλιοθήκη -παρότι η βιβλιοθήκη κάηκε το 649 π.Χ. και

ιστορία,

χάθηκαν τα περισσότερα κείμενα της- αν συνδύαζε το χρήμα

ξεκουράζουν τον αναγνώστη από τον καταιγισμό ιστορικών

του με τα μυστικά που κρύβονται στα βιβλία των Μικρών

πληροφοριών. Ο Don Rosa πάντα στις ιστορίες του

Εξερευνητών. Με επίσημο οδηγό-λαγωνικό τον στρατηγό

χρησιμοποιεί πραγματικά ιστορικά γεγονότα βασιζόμενος σε

Μουσούδα -που εδώ κάνει τη πρώτη του εμφάνιση σε ιστορία

έρευνες που κάνει, αλλά ακόμα και αυτά που δημιουργεί ο

του Rosa. Έτσι ξεκινούν το ταξίδι της αναζήτηση -με τον

ίδιος για χάρη της εξέλιξης της ιστορίας σε κάνουν να

Ντόναλντ να μένει πίσω, για να μη χάσει επεισόδια από τα

πιστεύεις ότι είναι αληθινά. Αν και στη συγκεκριμένη ιστορία

αγαπημένα του σήριαλ- το οποίο θα τους οδηγήσει σε μία

ο δημιουργός πέφτει και σε μερικές ιστορικές ανακρίβειες.

φρενήρη

αναζήτηση

διάφορα

gags

με

έξυπνο

τρόπο

Όπως του ότι ο Μέγας Αλέξανδρος ήθελε η Αλεξάνδρεια να είναι η πρωτεύουσα ολόκληρης της αυτοκρατορίας του, ενώ

βιβλιοθήκη του Κολόμβου στη Σεβίλη της Ισπανίας και πάλι

στην πραγματικότητα ήθελε να είναι η πρωτεύουσα της

πίσω στη Λιμνούπολη...

Αιγύπτου. Το τέλος της ιστορίας και το πώς καταλήγει όλη

Μία ακόμα επική περιπέτεια αναζήτησης θησαυρού από τον

αυτή η αναζήτηση το βρήκα ευφυέστατο και εξαιρετικά

Θείο Σκρούτζ και τα ανίψια του, μέσα από τη μαγική πένα

δοσμένο, κάτι που συχνά επαναλαμβάνεται σε πολλές

του πάντα αγαπημένου Don Rosa. Μία ιστορία που θα έκανε

ιστορίες του δημιουργού. Επίσης ο Rosa είναι καυστικός

τον θείο

απέναντι

Carl

Βενετία,

Αλεξάνδρεια,

τα

την

τη

την

οπότε

ιδιωτική

Κωνσταντινούπολη,

από

Της

μέχρι

Barks να γεμίσει

την

περηφάνια για το

στη

δύναμη

της

τηλεόρασης

και

στο

πώς

δημιούργημά του, για την παρακαταθήκη που άφησε και τόσο

«αποχαυνώνει» τους ανθρώπους όταν τις ώρες που

έξυπνα και συναρπαστικά συνεχίζεται από έναν άξιο επίγονο

βλέπουν άχρηστα προγράμματα θα μπορούσαν να διαβάσουν

του. Ένα κυνήγι θησαυρού που οδηγεί τα παπιά από το ένα

ένα καλό βιβλίο. «Βρίσκω την τηλεόραση πολύ εκπαιδευτική.

σημείο του κόσμου στο άλλο, μέσα από μία αλυσίδα ιστορικών

Κάθε φορά που κάποιος ανοίγει τη συσκευή, πηγαίνω στο

γεγονότων αποτελώντας έτσι και ένα ταξίδι στα βάθη της

άλλο δωμάτιο και διαβάζω ένα βιβλίο» είχε πει ο Groucho

ιστορίας. Ο Rosa δημιούργησε αυτή την ιστορία το 1993 όταν

Marx χαριτολογώντας, και εδώ φαίνεται ακριβώς ότι ο Rosa

οι εκδότες του στην Egmont στη Δανία, του ζήτησαν να

συμμερίζεται απόλυτα αυτή τη δήλωση. Ο Ντόναλντ με τη

δημιουργήσει μία περιπέτεια με τον Scrooge για τον

στάση του συμβολίζει όλη την πλύση εγκεφάλου που έκανε

εορτασμό της χρονιάς του βιβλίου στη Νορβηγία που έγινε

και κάνει η τηλεόραση και τη διαφθορά της στη θέληση του

την ίδια χρονιά. Η ίδια η ιστορία είναι μία αποθέωση της

ανθρώπου για διάβασμα... Μία χορταστική και συνάμα

παρουσίας του γραπτού λόγου και τoυ βιβλίου μέσα στη ζωή

μορφωτική περιπέτεια έτσι όπως μόνο ένας μεγάλος

της ανθρωπότητας. O Rosa μέσα από την εξέλιξη του

δημιουργός σαν τον Don Rosa μπορούσε να κάνει.

BLOOD C Ronmaru Kotone

εξολοθρεύουν τους ανθρώπους, και τρέφονται με το αίμα

4 Volumes

τους...Μόνο η Saya μπορεί να τα πολεμήσει με το Divine

Εκδόσεις Dark Horse [2013, 2015]

ΤΟΥ ΣΠΥΡΟΥ

αναλάβει,και κάτι που πρέπει να κρατάει μόνο για τον

ΑΝΔΡΙΑΝΟΥ

εαυτό της...Ο πατέρας της αποκαλύπτει ότι και η μητέρα της είχε αναλάβει την ίδια αποστολή κάποτε. Οι εξαφανίσεις

To Βlood C αποτελεί τη συνέχεια ενός πετυχημένου franchise του «Blood,

the

Last

συνεχίζονται με αμείωτο ρυθμό, παρά το γεγονός ότι η Saya

Vampire». Βασική

έχει

πρωταγωνίστρια είναι η Saya Otonashii, μία φαινομενικά

σπαθί

που κυκλοφόρησαν το 2000 γνώρισαν μεγάλη επιτυχία

Ενώ

παράξενα

flashbacks

και

οράματα

αντιλαμβάνεται ότι κάτι δεν πάει καλά, κάτι δεν δένει με τα

ταινία) η οποία συνεχίστηκε στις spin-off σειρές Blood+ και

γεγονότα...Όταν προσπαθεί να θυμηθεί υποφέρει από

Blood C που θα μιλήσουμε στο παρόν άρθρο. Το Blood C

πονοκεφάλους και κενά μνήμης, κάνοντας τη κοπέλα να

αποτελεί τη συνεργασία ανάμεσα στα studio Producion

αναρωτιέται για την ταυτότητα και την αποστολή της... Και οι

I.G.(που δημιούργησαν το franchise) και τις γνωστές Manga

υποψίες της δεν θα αργήσουν να επιβεβαιωθούν με το

artists Clamp, οι οποίες αναμόρφωσαν ριζικά τον κεντρικό

χειρότερο τρόπο, όταν ο μικρόκοσμος που γνώριζε και ζούσε

χαρακτήρα του francise. Μόνο το μικρό όνομα (Saya) και οι

θα

πολεμικές της ικανότητες είναι το μόνο κοινό του νέου

καταρρεύσει

γύρω

της

σαν

τραπουλόχαρτα,

αποκαλύπτοντας την αληθινή μορφή του...

χαρακτήρα, με την παλαιότερη έκδοση του. To anime έβγαλε

Για εμένα έτσι πρέπει να γίνεται το reboot ενός χαρακτήρα.

12 επεισόδια που προβλήθηκαν από τον Ιούλιο μέχρι τον

Κρατάς τα στοιχεία που τον χαρακτηρίζουν, και ανανεώνεις

Σεπτέμβριο του 2011. Μέσα από τις σελίδες του Monthly

την εμφάνιση, ίσως το origin του, και σίγουρα το περιβάλλον

Shōnen Ace στις 26 Μαΐου 2011 ο γνωστός συγγραφέας και

μέσα στο οποίο ζει και κινείται. Ίσως κάποιες φορές αυτό

mangaka Ronmaru Kotone ανέλαβε να εικονογραφήσει το

να μην στρέφεται με απόλυτη επιτυχία ίσως πάλι και η

σενάριο της Nanase Ohkawa (που είχε γράψει την original

συνταγή να πετύχει. Πιστεύω ότι στη περίπτωση του Blood

anime σειρά) ακολουθώντας πιστά τα γεγονότα και τις

C η συνταγή «έδεσε» και με το παραπάνω. Αυτή η εναλλαγή

καταστάσεις του anime. Η Saya Kisaragi ζει μαζί με τον

από την αθώα, χαρούμενη και αδέξια Saya, στη πολεμίστρια

πατέρα της Tadayoshi σε μία απομονωμένη αγροτική πόλη

που κάθε βράδυ αγωνίζεται ενάντια τεράτων που απειλούν

στην όχθη της λίμνης Suwa, στο νομό του Nagano στην

αυτούς που αγαπά, βουτηγμένη στο αίμα, καθώς επίσης αυτή

Ιαπωνία. Είναι Miko του Σιντοιστικού ναού, και σύμφωνα με

η ατμόσφαιρα μυστηρίου που επικρατεί από την αρχή της

τον πατέρα της(φύλακα/ιερέα του ναού) έχει κληρονομήσει

ιστορίας. Αυτό που νιώθεις μαζί με τον πρωταγωνιστή, ότι

τις δυνάμεις της μητέρας της που ήταν επίσης ιέρεια στον

τα πράγματα δεν είναι όπως τα βλέπεις, ότι κάτι άλλο

ναό. H ίδια η Saya βασανίζεται από οράματα, στα οποία δεν

κρύβεται πίσω από ότι σου φανερώνεται εκείνη τη στιγμή,

μπορεί να δώσει κάποια εξήγηση, αλλά νιώθει ότι αποτελούν

και μία υποβόσκουσα σκοτεινή ατμόσφαιρα φόβου, είναι που

μέρος του παρελθόντος της... μαθήτρια του Λυκείου,

κάνουν αυτό το manga (όπως και τη σειρά) άκρως

πηγαίνει στο σχολείο της περιοχής και ως μητρική φιγούρα

ενδιαφέρον ανάγνωσμα. Ο Ronmaru Kotone/琴音) στέκεται

έχει τον Fumito Νanahara, που της φέρεται πάντα καλά και

αξιοπρεπώς στο ύψος των περιστάσεων, σχεδιάζοντας στο

έχει το μοναδικό καφέ της περιοχής δίπλα στο ναό. Όλοι στο

γνώριμο στυλ του, δυναμικές, γεμάτες ενέργεια, σκηνές

σχολείο φέρονται «υπερβολικά» φιλικά στο αδέξιο αλλά

μάχης σε εντυπωσιακές splash pages, χωρίς να μιμείται το

Shinichirō

στυλ των Clamp, ούτε όμως και να ξεφεύγει ολικά από αυτό.

Tokizane που κρατάει πάντα μία απόσταση και δεν της δίνει

Ένας mangaka με μεγάλες σχεδιαστικές ικανότητες, που

σημασία... Γενικά όμως επικρατεί παντού η ατμόσφαιρα, ότι

ξεχωρίζει με το καθαρά προσωπικό του στυλ και τη καθαρή

όλοι μοιάζουν σαν να είναι κάτι περισσότερο από αυτό που

αλλά κοφτή σχεδιαστική του γραμμή. Αξίζει να του ρίξετε μία

δείχνουν. Όλα φυσικά είναι περιέργως ήσυχα και σχεδόν

ματιά και θα δείτε ότι δεν είναι τόσο «αθώο» όσο αρχικά

μονότονα σε αυτή την περιοχή όταν φυσικά τα βράδια δεν

φαίνεται...

σκοτώνει η Saya μυστηριώδη, εφιαλτικά πλάσματα τους anime).Tα

της...

συνεχίζουν να ταλαιπωρούν τη Saya, η οποία αρχίζει να

ακολούθησε σε (video games, light novels και μία live action

στο

οι

εξής σύμφωνα με τον πατέρα της, θα κουβαλάει συνέχεια το

από τα ίδια πλάσματα που κυνηγά...Το Anime και το manga

Bairns

όμως

της πριν προλάβει η Saya να την σώσει... Από εδώ και στο

Στην πραγματικότητα και η ίδια είναι vampire, προερχόμενη

(Elder

πλάσματα...Τώρα

από τις δίδυμες) που ένα πλάσμα κατακρεουργεί μπροστά

Chiropterans και τα εξολοθρεύει με το katana σπαθί της.

Ones

πολλά

αφορούν και άτομα που η Saya γνωρίζει όπως η Nene (μία

πλάσματα που μοιάζουν με γιγαντιαίες νυχτερίδες, τα

γελαστό κορίτσι, εκτός από τον μυστηριώδη

εξουδετερώσει

επιθέσεις γίνονται και μέσα στη διάρκεια της ημέρας, και

αθώα κοπέλα, που στην πραγματικότητα κυνηγά δαιμονικά

Ancient

Blade/σπαθί της..Αυτή είναι η αποστολή που έχει

οποία

POP CULTURE AQUAMAN

από κάθε άποψη. Σχετικά με την σκηνοθεσία, την

Σκηνοθεσία: James Wan Παίζουν οι: Jason Mamoa, Amber Heard, William Dafoe, Nicole Kidman, Patrick Wilson κα

βρήκα

ιδιαίτερη.

Ο James

Wan,

σκηνοθέτης

κυρίως ταινιών τρόμου [The Conjuring Franchise],

Παραγωγή: DC Films, Warner Bros., The Safran

φέρνει το στοιχείο τρόμου στην ταινία αλλά φέρνει

Company, Mad Ghost Productions, Cruel and Unusual

και πολλά περισσότερα. Οι σκηνές δράσης είναι

Films / Διανομή: Warner Bros. [21-12-2018]

αρκετά

πρωτοποριακές

σε

σχέση

με

τις

ΤΟΥ ΙΩΝΑ ΑΓΓΕΛΗ

προηγούμενες comicbook παραγωγές, με κύριο άξονα να

Ο Aquaman είναι γνωστός λίγο-πολύ σε

έχουν τα one-shots και τις 360 μοίρες λήψεις, πηγαίνοντας

όλους μας. Αλλά είναι γνωστός για τον

από γωνία σε γωνία την δράση. Η δράση δεν αποφεύγει να

πιο λανθασμένο τρόπο... Τα κόμικς του

γίνει

βίαιη

και

πολλές

φορές

αισθάνεσαι

λες

και

πολλοί λίγοι τα θυμούνται, αλλά την τηλεοπτική σειρά Super

παρακολουθείς video game παιχνίδι, με τον θεατή να

Friends το

Aquaman

παίρνει μέρος στη δράση. Κατά τα άλλα, η φωτογραφία είναι

τριγυρνούσε στα πορτοκαλί με μία τρίαινα στο χέρι του και

πανέμορφη, με την κάμερα να πραγματοποιεί υπέροχες

μιλούσε στα ψάρια, θεωρούνταν από τους πάντες ως ένας

λήψεις. Το περιβάλλον και ο φωτισμός είναι κατά κύριο

γελοίος ήρωας... Η DC κατάφερε με τον Jason Mamoa στον

μέρος πολύ καλά. Η μουσική είναι, προσωπικά, το πιο

πρωταγωνιστικό ρόλο, να βγάλει τον ήρωα από τα νερά του

αδύναμο κομμάτι της ιστορίας. Στην αρχή, τα theme songs

και να τον μετατρέψει σε έναν πιο βίαιο, ενήλικο ήρωα, πιο

μπαίνουν και σε εντυπωσιάζουν. Από το δεύτερο μισό και

προσιτό στο κοινό. Η ταινία Aquaman αποτελεί την 6η

μετά μπαίνουν '80ς τραγούδια τα οποία απλά δεν κολλάνε με

προσθήκη στο DCEU και την 3η εμφάνιση του Mamoa στον

το περιεχόμενο της σκηνής και προκαλούν μία αμηχανία. Το

ρόλο. Καθώς το βλέπαμε, ελπίζαμε για επάνοδο της DC μετά

μοντάζ είναι πολύ καλό -σε συνδυασμό με τα λεγόμενά μου

το απογοητευτικό Justice League, αλλά και στη διάσωση

περί της φωτογραφικής λήψης- και δεν σε κουράζει, και

όλου του universe. Και τα οποία τελικά καταφέρνει, εν

αντιθέτως σου τραβά την προσοχή. Σχετικά με το σενάριο, η

μέρει... Μπορεί να μην συνεχίζει στα μονοπάτια των

ταινία έχει εν μέρει καλογραμμένο διάλογο, καθώς μερικές

προηγούμενων

ταινία

φορές ο διάλογος καταβάλλεται από μία ασάφεια και μία

δημιουργεί ένα τεράστιο world building. Μέσα από την

παιδική αφέλεια που νιώθεις πόσο δεν κολλάει στη σκηνή.

ιστορία, γνωρίζεις και τα 7 βασίλεια αλλά και την προϊστορία

Σε μερικές δικαιολογείται λόγω χαρακτήρα, ενώ σε άλλες

με αριστουργηματικό τρόπο, με το σενάριο να επιτρέπει

καθόλου. Η πλοκή ρέει αρκετά καλά, με τις εναλλαγές από

στους δημιουργούς να χτίσουν έναν ολόκληρο κόσμο με

τόπο σε τόπο, σκηνή σε σκηνή, να είναι αρκετά πετυχημένη.

μεγάλη λεπτομέρεια, που είναι πιστεύω και το βασικό ατού

Η ταινία μοιάζει αρκετά μεγάλη, αλλά ως θεατής δεν το

της ταινίας. Θαλάσσια τέρατα, ο υποθαλάσσιος πολιτισμός

καταλαβαίνεις αφού περνάς ευχάριστα τον χρόνο σου, και οι

της Ατλαντίδας, η τεχνολογία και τα ήθη και έθιμα των

συντελεστές έχουν φροντίσει η δράση και το χιούμορ να

κατοίκων του υποθαλάσσιου κόσμου, όλα αυτά γραμμένα και

τοποθετείται σε

δοσμένα εξαιρετικά. Ο James Wan και οι vfx artists μας

μακραίνει από τον βασικό της άξονα. Το Aquaman βέβαια

δίνουν μία πανέμορφη ματιά στον κόσμο της Ατλαντίδας, και

είναι μία αλλεπάλληλη δράση ταινία που εκεί που σε χάνει σε

με φροντίδα δημιουργούν έναν κόσμο, ζηλευτό από όλους

κερδίζει. Το χιούμορ, όσο καλά και αν το αποδίδει ο Mamoa,

μας, που σε κερδίζει από την πρώτη ματιά. Τα vfx είναι

είναι μερικές φορές ξύλινο και κρύο, και σου προκαλεί

πραγματικά αριστουργηματικά, δείχνοντας πραγματικά πόση

αμηχανία.

δουλειά έχει πέσει πάνω στην παραγωγή της ταινίας. Πέρα

Το απολύτως αξιοπερίεργο της ταινίας είναι πως ο James

από το περιβάλλον όμως, πολύ καλή δουλειά γίνετε και στα

Wan όχι απλά σέβεται το source material, αλλά το

διάφορα

την

αναπαράγει και δεν ντρέπεται για αυτό. Όπως είπα και στην

λεπτομέρεια τους να προκαλέσουν δέος στον θεατή. Στις

αρχή, η ιδέα ενός υποθαλάσσιου βασιλιά είναι γελοία, και η

σκηνές μάχης υπάρχουν βέβαια στιγμές που τα εφέ

ταινία το παραδέχεται στεγνά! Σε πολλές φάσεις δεν

φαίνονται ξύλινα-, αλλά κατά το μεγαλύτερο κομμάτι είναι

προσπαθεί να δηλώσει κάτι διαφορετικό από ότι ήδη είναι.

αρκετά πετυχημένα. Γενικότερα, η ταινία είναι μία μίξη

Και αυτό είναι που την κάνει κατά την γνώμη μου

πρακτικών και visual εφέ, και αυτό το κάνει πολύ πιστευτό

ακαταμάχητη. Τέλος, να πω πώς είναι ένα πανέμορφο θέαμα,

στα μάτια του θεατή. Τα κουστούμια και το make-up είναι

που όσο χάνει σε σενάριο, τόσο άλλο κερδίζει στα εφέ. Μία

τόσο πετυχημένα που πραγματικά φτάνουν επίπεδα Black

ταινία που θα ευχαριστήσει τους φανς παγκοσμίως αλλά και

Panther. Η ενδυμασία των πρωταγωνιστών είναι εξαιρετική

κοινούς θεατές…

1967,

που

ταινιών,

τέρατα,

τα

σούπερ

αλλά

οποία

ήρωας

αδιαμφισβήτητα η

καταφέρνουν

με

στιγμές

που

αρχίζει

πλοκή

να

μια σκοτεινή (ποιοτικά) εποχή για τις superheroes ταινίες και από

VENOM

ότι φαίνεται, ο Ruben Fleischer δεν πήρε κανένα μάθημα από όλη

Σκηνοθεσία: Ruben Fleischer

αυτή την δεκαετία. Ούτε η Sony. Και από ότι φαίνεται, αυτό δεν

Παίζουν οι: Tom Hardy, Michele

νοιάζει κανέναν από τους δύο.

Williams, Riz Ahmed, Woody Harrelson

SPIDER-MAN: INTO THE

Παραγωγή: Columbia, Marvel, Sony, Pascal, Arad, Matt Tolmach / Διανομή Sony Pictures [05-10-2018]

Σκηνοθεσία: Peter Ramsey, Robert

ΤΟΥ ΝΙΚΟΥ ΓΙΑΚΟΥΜΕΛΟΥ Η

αλήθεια

είναι

πως

SPIDER-VERSE

solo

ταινία

Persichetti, Rodney Rothman Φωνές των: Shameik Moore, Jake Johnson, Hailee Steinfeld, Nikolas Cage,

του Venom δεν είχε ξεκινήσει με τις καλύτερες προοπτικές. Μια

John Mulaney, Kimiko Glenn κα

ταινία

του

Παραγωγή: Columbia, Sony, Marvel /

(τον SpiderMan) και χωρίς άλλες διασυνδέσεις άφηνε πολλά

Διανομή: Sony Pictures [14-12-2018]

για

έναν villain χωρίς

τον

ήρωα

αντίπαλο

ερωτήματα, σε επίπεδο ιστορίας. Η προσθήκη του συμπαθητικού

ΤΟΥ ΝΙΚΟΥ ΓΙΑΚΟΥΜΕΛΟΥ

μεν, ανεπαρκή δε Ruben Fleischer στο πηδάλιο και η έντονη παραφιλολογία για R Rated υλικό (που αναιρέθηκε), για μεγάλο

Απλά και ξεκάθαρα, το Spider-man: Ιnto

ψαλίδι στο μοντάζ (που έγινε), για δημιουργικές διαφορές με

the Spiderverse είναι η καλύτερη δυνατή ταινία Spider-man που θα

την Sony, δεν βοήθησαν. Η πρώτη θέαση του Venom δίνει την

μπορούσαμε να έχουμε. Αυτό τελικά είναι θετικό που γίνεται

εντύπωση μιας παράξενης ταινίας, και όχι με καλό τρόπο. Δεν

σε animation μορφή καθώς έτσι είναι ελεύθερη από τα άγχη των

αναφέρεται η συγγένεια ή όχι με το origin υλικό των κόμικ, από το

μεγάλων live action

οποίο διατηρούνται επιδερμικά μόνο στοιχεία. Η γενικότερη αισθητική της είναι μια μείξη θεματικών και αισθητικής που ο

ταινία κυριολεκτικά εκρήγνυται από ενέργεια, κέφι και δύναμη. Η

χάρη στο MCU, ενώ οι ταινίες δράσης περισσότερα από 20. Η επίπλαστα σκοτεινή ατμόσφαιρα φάνταζε σαν κακό αστείο δεδομένου πως το θέαμα δεν έδειχνε κάτι το σοκαριστικό, αντίθετα έφερνε στο

με

μια

γερή

ηχοποιημένες

δόση comic

λέξεις

(POW,

του σαν ζωντανό μέρος της ταινίας, δίνοντας στα swings των

εκτέλεση του, ένα κουραστικό κλισέ. Την ίδια στιγμή οι σκηνές

αραχνάκηδων μια συναρπαστική νέα προοπτική, την οποία δεν

δράσης ήταν πέρα ως πέρα ξεπερασμένες ακόμα και για την πιο

είχαμε δει μέχρι τώρα στη μεγάλη αλλά ούτε στη μικρή οθόνη. Ούτε

στερεοτυπική action ταινία και υποτιμούσαν εντελώς τις σεναριακές βεληνεκούς

μεγάλες

με

αεικίνητο περιβάλλον πλημμυρίζει την οθόνη και παίρνει τον ρόλο

(αντι)ήρωα του Eddie Brock ήταν, από την σύλληψη μέχρι την

του

μπολιασμένη

book σημαινόντων,

φόρο τιμής στην πιο ξέγνοιαστη πλευρά των κόμικς. Το ρευστό και

scares. Γενικότερα το μοτίβο του βασανισμένου και απρόθυμου

χαρακτήρα

έντονα pop-αισθητικής,

AWWWW) να πιάνουν συχνά διάφορα μέρη της οθόνης αποτίοντας

νου αποτυχημένες προσπάθειες να καλλιεργηθεί ένταση μέσω jump

ενός

έχει μεγάλη δημιουργική

χάρη στις τεχνικές δυνατότητες του animation. Και πράγματι, η

υπερηρωικός κινηματογράφος έχει ξεπεράσει ήδη εδώ και 10 χρόνια

δυνατότητες

παραγωγών και

ελευθερία, τόσο στο τι επιτρέπεται να δειχθεί όσο και στο πως,

καν

του Venom.

στο

δημοφιλές

πρόσφατο videogame. Ωστόσο,

όσο

ενδιαφέρουσα και αν είναι η ταινία σε τεχνικό επίπεδο, το βάρος της

Φανέρωναν τις αδυναμίες ενός σκηνοθέτη που έχει συνηθίσει να

πέφτει στους χαρακτήρες και ιδιαίτερα στον Μiles Morales, έναν

δουλεύει με κύριο υλικό την δυναμική της κωμωδίας και των

έφηβο που παίρνει τον μανδύα του Spider-man απρόθυμα αλλά

ηθοποιών του και όχι τόσο πολύ με κριτήριο το σασπένς ή το θέαμα.

καθόλου μηχανικά. Οι σκηνοθέτες Bob Persichetti (Le Petit Prince

Έτσι λοιπόν καταλήξαμε να βλέπουμε σκηνές που θύμιζαν James

, The Curse of the Were-Rabbit) και ο Peter Ramsey (Duck Duck

Bond, σε μια ίσως πρόβα του Hardy για τον ρόλο του Βρετανού

Goose,Sausage Party) αποδίδουν τον Morales με πλήρη ενάργεια

υπερκατασκόπου, παρά κάτι που θα ταίριαζε σε ένα symbiote.

του τι σημαίνει εφηβεία: πάθος, ζωή, αμηχανία και ανάγκη/πίεση να

To cringe ήταν μια πολύ επίμονη ένταση και στο κομμάτι της

ανακαλύψεις τι και ποιος θες τελικά να είσαι. Αυτό το διπλό άγχος,

υποκριτικής. Ο κατά τα άλλα αγαπημένος Tom Hardy, στον δεύτερο

σύμπτωμα τόσο βιολογικό όσο και, πολύ περισσότερο πολιτισμικό,

ρόλο του σε υπερηρωική ταινία, αδυνατεί να ξεπεράσει τον βάρος

διαποτίζει τις κινήσεις και τις αποφάσεις του Μοrales, τον οποίο

του Bane από πάνω του και μετεωρίζεται σε μια αμήχανη και

βλέπουμε να μεταμορφώνεται σε Spider-Man μπροστά στα μάτια

υπερκινητική φιγούρα στο κομμάτι του Brock, και ταυτόχρονα μια

μας, μακριά από μία ακόμα απεικόνιση της κλασσικής ιστορίας με τον

κάπως κλισέ, ασύμμετρη, cheesy, αλλά ένοχα απολαυστική στο

θείο Ben. Όλο το ύφος της ταινίας μάλιστα φαίνεται να είναι

κομμάτι του Venom, η οποία μπορεί να είναι εντελώς αδύναμη, όμως

εστιασμένο

αποτελεί και το καλύτερο κομμάτι αυτής της ταινίας. Από εκεί και

σε

αυτά

τα

ερωτήματα:

πως

μπορούμε

να

κάνουμε/γίνουμε μια ταινία με τον / τους Spider-man / men /

πέρα δεν υπάρχει τίποτα που να προσεγγίζει το έστω ανεκτό. Ο

women που να μην ξαναπιάνει ένα χιλιοειπωμένο origin. Πως

επίσης συμπαθής Riz Ahmed παρουσιάζεται ως εντελώς αδύναμος

μπορούμε να χωρέσουμε σε 2 ώρες μια εικόνα της κληρονομιάς του

να κρατήσει το βάρος του Bond-ικού villain που κατέληξε να παίζει,

Αραχνάνθρωπου;

ενώ στο κομμάτι του symbiote ήταν εντελώς αδιάφορος, ενώ ο

απάντηση

ήταν

στο Spider

Verse, ή

τουλάχιστον μια χιουμοριστική, συντομευμένη του απεικόνιση η

ρόλος της Michelle Williams ήταν μια απογοήτευση πέρα ως πέρα.

οποία μας προσφέρει νέους χαρακτήρες (και την πρώτη εμφάνιση

Η όλη ταινία έμοιαζε με αστείο που πλασαρώταν ως κάτι σοβαρό, και

του Spider- Ηam). Είναι, εκτός από τον πυρήνα της ιστορίας, και

μάλιστα εκτός πλαισίου. Μια ταινία που μπέρδεψε το σκοτεινό με το

ένα τρικ για να γεμίσει η οθόνη αραχνάνθρωπους, οι οποίοι

σοβαρό και το gritty και απλά έκλεισε τα φώτα (και τα μάτια) στην

δουλεύουν σε δύο ταχύτητες, με το πρώτο team (Morales, Peter

εποχή της. Αισθητικά ανήκε ξεκάθαρα στα 00s, και αυτό ήταν ένα

Parker και Gwen Stacey) να έχει τον πρώτο λόγο. Ωστόσο όλοι

από τα βασικά προβλήματα. Με πολύ λίγες εξαιρέσεις, τα 00s ήταν

έχουν τον χρόνο να αναπτυχθούν και να γνωριστούν με το κοινό που

δεν είναι εξοικειωμένο μαζί τους. Bλέπουμε, με μαεστρία και

της. Από σκηνοθετικά στοιχεία, δεν ξεχνιέται με τίποτα η Hallway

ενθουσιασμό την σταθερά πίσω από τους Spider-people, που δεν

μάχη, η οποία ξεπερνάει κατά 10 βήματα τις προηγούμενες μάχες.

είναι ούτε οι δυνάμεις αράχνης, ούτε το σήμα, ούτε τα χρώματα της

Ένα αληθινό one-shot που κρατάει για 10-15 λεπτά! Οι σκηνές

αμερικάνικης σημαίας. Είναι, εδώ περισσότερο από κάθε τι, η αγωνία

δράσης είναι το κάτι άλλο, με αποκορύφωμα τις σκηνές μάχης του

των νέων. Και σε αυτή την αγωνία, η ταινία προτάσσει την δική της

Matt με τον Pointdexter.

αλληλεγγύη. Με πολύ κόμικ, γνήσιο spider-manικό χιούμορ που

Ας περάσουμε όμως και στους χαρακτήρες. Ο Matt Murdock έχει

σπάει τις (πολλές) στιγμές έντασης και συγκίνησης, το πετυχαίνει

πολλά να κάνει σε αυτή τη σεζόν. Καταρχήν, η σειρά μας δείχνει την

απόλυτα.

εσώτερη μάχη του ανθρώπου με την θρησκεία. Ο ήρωάς μας αμφισβητεί την θρησκεία που κάποιοι άλλοι του δίδαξαν –ένα arc

DAREDEVIL – SEASON 3 Υπεύθυνος: Eric Oleson Παίζουν οι: Charlie Cox, Deborah Ann Woll, Elden Henson, Vincent D’Onofrio, Wilson Bethel κα

να έχουν κάνει τρομερή δουλειά στην απόδοσή του. Επιπλέον, με τον Fisk ελεύθερο –σχεδόν- ξυπνάει μέσα του το αίσθημα της καταξίωσης και της ανικανότητάς του να νικήσει το υπέρτατο κακό. Σε συνδυασμό με την έλλειψη θρησκείας ο Matt είναι

Διανομή: Netflix [19-10-2018]

ΤΟΥ ΙΩΝΑ ΑΓΓΕΛΗ

που πραγματικά το νιώθεις, με τους σεναριογράφους

διατεθειμένος μέχρι και να σκοτώσει. Πάνω από όλα αυτά έχουμε την εμφάνιση του παρελθόντος του να βγαίνει ξανά στην επιφάνεια. Η χαμένη μητέρα του, Maggy, αποκαλύπτεται στον

Οι

Marvel

Netflix

σειρές

πρέπει

ομολογήσουμε

να

πως

στο

υιό της αλλά και ο Matt βλέπει φαντάσματα του πατέρα του και του

το

Fisk να τον ακολουθούν. Μέσα σε 13 επεισόδια αναπτύσσονται όλα

είναι

με τον κατάλληλο ρυθμό.

όλες τους εξαιρετικές. Και

Η Karen Page περνάει επίσης τα μύρια, με μία ακόμα σεζόν να την

είναι πολύ κρίμα που το

βλέπουμε να παλεύει το κακό γύρω της. Νομίζω είναι ο χαρακτήρας

Netflix δυστυχώς καταλήγει

που όλοι μπορούμε να ταυτιστούμε περισσότερο. Μπορεί βέβαια το

στο κλείσιμο τους… Η Τρίτη

storyline της να διαφέρει από αυτό του κόμικς –αν και γίνετε

σεζόν του Daredevil, και η

αναφορά σε αυτό στο παρελθόν της- αλλά και παλί είναι πολύ

τελευταία

του

μετά

τα

ζωντανό καθ’ όλη την διάρκεια… Ο Foggy έχει τον καλύτερο ρόλο

δυσάρεστα νέα του «κόψιμου» της σειράς αποτελεί μία από τις

του εδώ σε σχέση με τις προηγούμενες σεζόν, αυτή τη φορά μη

καλύτερες σεζόν σε υπερηρωικό σόου…

γκρινιάζοντας στον Matt εμποδίζοντάς τον αλλά αυτή τη φορά

Η νέα σεζόν βασίζεται στη φημισμένη κόμικς σειρά «Born Again»

βοηθώντας τον στο έπακρο.

του Frank Miller, αλλά και γενικότερα στα κόμικς που έγραψε ο

Οι 2 «κακοί» της σειράς είναι τα μεγαλύτερα ονόματα στα κόμικς. Ο

Miller στον ήρωα. Αυτό είναι προφανές σε παραπάνω από ένα

πρώτος δεν είναι άλλος από τον Wilson Fisk [γνωστός στα κόμικς

σημεία, που ολόκληρες σκηνές της πήραν αυτούσιες από τα κόμικς.

ως Kingpin] και ο άλλος είναι ο Ben Pointdexter [γνωστός στα

Στα 13 της επεισόδια βλέπουμε τον Matt Murdock μετά τα

κόμικς ως Bullseye]. Ο πρώτος κάνει την επιστροφή του μετά την

γεγονότα του «Defenders» να προσπαθήσει να ορθοποδήσει τόσο

πρώτη σεζόν και εάν νομίζατε πως δεν θα μπορούσε να πάει

σωματικά όσο και ψυχικά. Εν τω μεταξύ ο Wilson Fisk χειραγωγεί

καλύτερα, ε λοιπόν πήγε. Ο Fisk είναι ακλόνητος, πάντα ένα βήμα

το FBI και μετατρέπει τη φυλακή του σε μέρος αναψυχής όπου

πιο μπροστά από τον Matt, οργανώνοντας αυτή τη φορά σχέδια πιο

μπορεί να κανονίζει τις δουλειές του… Βλέπουμε την εμφάνιση του

πολύπλοκα από ποτέ. Δεν στηρίζεται στους άλλους mob dealers

Pointdexter ενός ψυχοπαθή μέλος του FBI, και η ιστορία μπλέκεται

όπως στην αρχή, αλλά χτίζει μία αυτοκρατορία από την αρχή με

όταν το πρόσωπο του Daredevil μετατρέπεται σε εκείνο ενός

αριστοτεχνικό τρόπο. Το καλύτερο κομμάτι όμως στο arc του Fisk

εγκληματία λόγω ενός πανούργου σχεδίου του Fisk.

είναι ότι χειραγωγεί άτομα. Και εδώ ερχόμαστε στον

Η σεζόν απορρίπτει το λεγόμενο «slowburn» των Marvel σειρών

Ben

Pointdexter. Η ιστορία του μοιάζει σε πολλά μέρη με αυτά του Fisk

του Netflix και μπαίνει κατευθείαν στο θέμα και το αναπτύσσει με

αλλά και του Matt, κάνοντάς μας να αισθανόμαστε για αυτόν. Η

αριστοτεχνικό τρόπο. Αυτή τη φορά το σενάριο ήταν «γεμάτο» με

τρέλα του δίνεται με έξυπνο τρόπο και σε κρατάει καθηλωμενο. Η

πολλά σεναριακά στρώματα, καθηλώνοντας τον κοινό θεατή έως το

χειραγώγησή του από τον Fisk δικαιώνεται από κάθε άποψη. Τέλος,

τέλος. Το σενάριο ανθίζει σε παραπάνω από ένα σημεία. Οι διάλογοι

πρέπει να δώσω συγχαρητήρια στους δημιουργούς που μπόρεσαν την

βρίσκονται στα καλύτερα τους, δημιουργώντας ένταση ανάμεσα

πιο «γελοία» του δύναμη –να πετάει μολύβια, μαχαίρια και κάθε

στους χαρακτήρες αλλά και στους θεατές, και ίσως μιλάμε για το

λογής αντικείμενο με εξαιρετικό στόχο- να την κάνουν την πιο

καλύτερο γράψιμο σε comicbook σειρά έως τώρα…

δυνατή. Λυπάμαι που δεν θα δούμε τη συνέχεια του στη σειρά…

Η σκηνοθεσία είναι ένα ακόμα θετικό. Η ιδιαιτερότητά του είναι πως

Κλείνοντας

το σκοτεινό, gritty στοιχείο των πρώτων 2 σεζόν δεν υπάρχει

ικανοποιημένος με αυτή τη σειρά. Κλείνει με ένα αντίο και μία ευχή

πλέον, με περισσότερα χρώματα και πολλές σκηνές μάχης να

να

πω

πως

έχω

μείνει

κάτι

παραπάνω

από

για συνέχεια, δίνοντάς μας την καλύτερή του σεζόν έως τώρα.

γίνονται υπό φως ηλίου. Μία κατά τη γνώμη μου καλοδεχούμενη

Εύχομαι το νέο streaming service της Disney να τον επαναφέρει…

αλλαγή, και ίσως και απαραίτητη. Ο Daredevil έχει φύγει από τη σκοτεινή του φύση και η σειρά το αποδεικνύει με τον χρωματισμό

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ JP AHONEN ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΣΤΟΝ ΝΙΚΟ ΓΙΑΚΟΥΜΕΛΟ Βιογραφικό

Σημείωμα

Φιnλανδός

δημιουργός

κόμικς

και

εικονογράφος, όπως το graphic novel «Sing No Evil», το οποίο και απέσπασε θετικές κριτικές. Το online κόμικ mockumentary «Belzebulbs», ένα κόνσεπτ που πλέον εμφανίζεται σε πολλά μέσα όπως μουσική και animation, έγινε πρόσφατα κόμικς-άλμπουμ και κυκλοφορεί τώρα από την Jemma Press [κριτική στη σελίδα 28]. Λοιπόν, αν αφαιρέσεις όλη τη φάση του σατανικού black

- Η ιδέα της μείξης του extreme black metal ήχου με

metal , θα βρεις μια αγαπημένη οικογένεια στο Belzebubs,

τις χιουμουριστικές καταστάσεις μιας οικογένειας είναι

έτσι δεν είναι;

αρκετά συναρπαστική και παράδοξη. Πως

- Ποιες είναι οι σκέψεις σου για την

οδηγηθήκατε σε αυτή;

ελληνική black metal σκήνή?

Το Belzebubs ξεκίνησε περίπου σαν ατύχημα, καθώς

Δεν έχω πολλές γνώσεις για τις ελληνικές μπάντες, αλλά

έφτιαχνα αυτοσχέδια μικρά gags για το Inktober πριν λίγα

ακούω A Diadem of Dead Stars αρκετά συχνά τελευταία.

χρόνια. Υπέφερα από burnout και κατάθλιψη εκείνη την

Μου αρέσει αυτό που κάνουν.

περίοδο και χρησιμοποιούσα την πρόκληση του Inktober για

- Εσύ, σαν καλλιτέχνης, έχεις κάποια αγαπημένα

να χαλαρώσω σαν καλλιτέχνης και συγγραφέας. Νομίζω ότι

(black) metal comics;

οι black metal χαρακτήρες προήλθαν από το graphic novel

Προσπαθώ να κρατώ το κεφάλι μου χαμηλά και να εστιάζω

μου Sing No Evil (Perkeros, στα Φιλανδικά), που επίσης

στα δικά μου πράγματα, έτσι δεν ψάχνω άλλους δημιουργούς

περιείχε μια metal μπάντα. Είχα διασκεδάσει πολύ

που υπάρχουν στο είδος. Θυμάμαι να διαβάζω το

σχεδιάζοντας αυτούς τους απλούς ασπρόμαυρους

πρώτο volume του Black Metal από τους Chuck BB & Rick

χαρακτήρες και το έκανα ένα χαλαρό θέμα για τον υπόλοιπο

Spears όταν είχε πρωτοβγεί, οπότε μάλλον πρέπει να το

μήνα. Δεν κατάφερα να τελειώσω το Inktober (νομίζω

αναφέρω αυτό εδώ. Βασικά τώρα θυμήθηκα ότι πρέπει να

έκανα περίπου 20 σκίτσα ή κάτι τέτοιο) αλλά οι χαρακτήρες

τσεκάρω και τα υπόλοιπα volumes.

και το concept started συνέχισαν να με «ενοχλούν» και έτσι

- Στην διεθνή σκηνή κόμικς ποιοι καλλιτέχνες σε έχουν

το σκέφτηκα λίγο παραπάνω την άνοιξη που ακολούθησε.

επηρεάσει περισσότερο;

Δεν είχα ξαναδοκιμάσει ποτέ webcomics, οπότε απλά

Ω, υπάρχουν πάρα πολλοί! Θαυμάζω τους επίσης Flight

σκέφτηκα να κρατήσω το Belzebubs σαν ένα διασκεδαστικό

artists Tony Cliff, Becky Cloonan, και Vera Brosgol, πολύ,

side project για αυτοθεραπεία, ξέρεις, και έτσι ξεκίνησα να

για να αναφέρω μερικούς. Και μετά υπάρχουν φυσικά

δημοσιεύω κάποια επανασχεδιασμένα σκίτσα κάθε

οι Jeff Smith, Steve Purcell, Mike Mignola κτλπ. Από την

Παρασκευή.

φιλανδική σκηνή θα αναφέρω τους Tiitu Takalo, Ville

- Έχουμε ξαναδεί παρέα φίλων ως

Pirinen, Tommi Musturi, Anni Nykänen και Emmi

διάσημη black metal μπάντα πριν, αλλά όχι μια

Nieminen για παράδειγμα. Αλλά αφήνω απέξω πολλούς, η

οικογένεια. Σαν δημιουργός, ποιες είναι οι δυναμικές

λίστα είναι τεράστια. Eπίσης να αναφέρω πως η μουσική έχει

που βλέπετε να δημιουργούνται στο έργο;

επηρεάσει πολύ την τέχνη και τον τρόπο σκέψης μου τόσο

Το concept υπήρχε από την αρχή. Μου άρεσε η αντίθεση

όσο το σχέδιο και τα comics (ίσως και ακόμα παραπάνω).

του να βάζω αυτούς τους σκυθρωπούς τύπους σε εντελώς

- Τι επιφυλάσσει το μέλος για τους Βelzebubs;

καθημερινές, βαρετές καταστάσεις και ακόμα διασκεδάζω

Άλλα project σε αναμονή?

πολύ με αυτές τις σκηνές. Τα comics μου πάντα είχαν έναν

Λοιπόν, προς το παρόν προσπαθώ να συναρμολογήσω το

ισχυρό indie/slice-of-lifeτόνο και αυτό υποθέτω πως είναι

επόμενο μουσικό βίντεο και το art work για το full-length

κομμάτι του στυλ μου. Κοιτώντας πίσω όλα τα projects που

album , οπότε, αν όλα πάνε καλά, θα τα δούμε και τα δύο

έχω κάνει τα τελευταία 20 χρόνια, είναι εύκολο να εντοπίσω

από αρχές του χρόνου. Θα κάνω πολλές περιοδείες το 2019,

πως δημιουργήθηκε αυτό και φαίνεται παράξενο πως τελικά

καθώς το βιβλίο θα κυκλοφορήσει σε ΗΠΑ, Ιταλία και

πήρε τόσο πολύ να εκδηλωθεί. Αφού ειπώθηκε αυτό, είμαι

Νορβηγία. Πέρα από το Belzebubs, θα ασχοληθώ και με

πολύ χαρούμενος που κάνω κάτι τέτοιο τώρα και όχι 15

ένα άλλο strip, το οποίο δημοσιεύεται σε μια τοπική

χρόνια πριν.

εφημερίδα στην Φιλανδία, το οποίο μάλιστα τρέχει 15 χρόνια

- Τι αντιδράσεις περιμένεις από χώρες με μια πιο

τώρα, οπότε θα με κρατήσει αρκετά απασχολημένο.

συντηρητική ή ακόμα και οπισθοδρομική άποψη πάνω στις οικογενειακές αξίες, όπως η Ελλάδα;

ΠΟΡΤΙΕΡΟ ΜΑΚΗΣ ΡΟΔΙΤΗΣ - Η ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΔΙΗΓΗΜΑ ΤΟΥ ΝΙΚΟΥ ΔΗΜ. ΝΙΚΟΛΑΪΔΗ Μετά την κατάκτηση

του Κυπέλλου Ελλάδας λίγους μήνες πριν. Καθώς οι

του

δυο

Κυπέλλου

τα

λένε

μεταξύ

τους:

«Η

προετοιμασία μας ξεκίνησε ήδη Μάκη. Αλήθεια εσύ τι

του

σκέφτεσαι, θα τα παρατήσεις τελικά; Ξέρεις υπάρχουν

Ιαλυσού για

πράγματα

στην

ομάδα

που

αγνοείς».

Γεματός

διακοπές. Σε μια από

ερωτηματικά τον ρωτάει «Τι εννοείς Δημήτρη;». Του

τις

απαντάει «Το ιδιοκτησιακό καθεστώς της ΠΑΕ

μαγευτικές

παραλίες νησιού»

βαδίζουν

Ελλάδας, οι παίκτες σκόρπισαν

«σμαραγδένιου

τους

του

άλλαξε,

ευτυχής Μάκης

ομάδα

πέρασε

στα

χέρια

ομίλου

επιχειρηματιών και πλέον οι στόχοι είναι υψηλοί».

Ροδίτης απολαμβάνει ήλιο και θάλασσα μαζί με την

«Καλά, έφυγε ο πρόεδρος Γιαλυτάκης μετά από τέτοια

αγαπη

επιτυχία;»

μένη

-και

μέλλουσα

γυναίκα

του- Έλενα

Τσαμπίκου. Ωστόσο, ένα τηλεφώνημα από τον κολλητό

«Μάκη, ο άνθρωπος έπεσε ξαφνικά στα βαθειά νερά.

του φίλο και συμπαίκτη Δημήτρη Κατσίκη τον βάζει σε

Δεν μπορούσε να ανταπεξέλθει στις υποχρεώσεις και

προβληματισμούς σχετικά με την απόφασή του να

τις μεγάλες απαιτήσεις του κόσμου. Κυπελλούχοι

σταματήσει οριστικά το ποδόσφαιρο. Ο αγώνας που θα

Ελλάδας είμαστε…»

δώσουν

«Αναφέρεσαι στο Γιουρόπα Λιγκ φαντάζομαι…»

γνωστοί

παλαίμαχοι

και

εν-ενεργεία

ποδοσφαιριστές για ανθρωπιστικούς λόγους είναι μόνο

«Κι όχι μόνο. Βάλαμε φέτος στόχο την άνοδο στη

η αρχή σε όσα θα ακολουθήσουν και θα τον κάνουν

Σούπερ Λίγκα»

τελικά να αναθεωρήσει τις επιλογές του...

«Μα, Γ’ Εθνική παίζουμε Δημήτρη, τι λες;»

Ο Μάκης Ροδίτης καλείται να πάρει μέρος σε έναν

«Επιτέλους που ζεις ρε Μάκη; Δεν έμαθες τις

αγώνα beach-soccer μεταξύ

εξελίξεις;»

βετεράνων

και

εν-

ενεργεία ποδοσφαιριστών σε κάποια παραλία της

«Όχι, ειλικρινά, τι έχει συμβεί;»

Ρόδου, του οποίου τα έσοδα πρόκειται να διατεθούν

Έκπληκτος ο Μάκης Ροδίτης ακούει από το συμπαίκτη

για έναν ανθρωπιστικό σκοπό. Το παιχνίδι έχει μεγάλη

και φίλο του Δημήτρη Κατσίκη σχετικά με τις

επιτυχία και ο ίδιος διαπιστώνει με χαρά ότι η

τελευταίες

συμμετοχή του τον γεμίζει με ωραία συναισθήματα. Σε

σημαντικές

αυτό, τον ενθαρρύνει και η μέλλουσα σύζυγός του

μεταβολές στο

Έλενα Τσαμπίκου. Όταν μετά τη λήξη του ματς η

ιδιοκτησιακό

μπάλα

καθεστώς της

με

όλες

τις

υπογραφές

των

παικτών

παραδίδεται σε ένα παιδάκι που πάσχει από καρκίνο

ομάδας

και υποβάλλεται σε χημειοθεραπεία, ο Μάκης σχεδόν

Ιαλυσού:

δακρύζει αφού σκέφτεται ότι μελλοντικά θα μπορούσε

«Ο

και το δικό του παιδί να βρεθεί σε αυτή τη θέση…

ΠΑΕ

Στα αποδυτήρια, λίγο αργότερα, ο Μάκης κάνει ένα

συγχώνευσης το ιδρυτικό καταστατικό του Ίκαρου

γρήγορο ντους αναλογιζόμενος το μέλλον του ως

Νέας Φιλαδέλφειας που αντιμετώπιζε φέτος πολλά

ποδοσφαιριστής. Θυμάται πολύ καλά την υπόσχεση

οικονομικά προβλήματα και πήραμε τη θέση του

που είχε δώσει στον εαυτό του λίγο καιρό πριν να

στη Football League!»

σταματήσει τη μπάλα κι αυτό τον προβληματίζει. Στην

«Μα από όσο ήξερα Δημήτρη, με βάση τον τελευταίο

έξοδο τον περιμένει ο φίλος και συμπαίκτης του στον

κανονισμό της ΕΠΟ, οι συγχωνεύσεις περιορίζονται

Ιάλυσο Δημήτρης Κατσίκης, ένας από τους ελάχιστους

πια σε συλλόγους της ίδιας Περιφέρειας…»

που έχουν παραμείνει στην ομάδα μετά την κατάκτηση

του

Ιαλυσός είναι

παρελθόν.

Απορροφήσαμε

μέσω

«Τρίχες,

αυτά

ισχύουν

μόνο

για

τους

αφελείς

παράγοντες, όπως ήταν ο Γιαλυτάκης. Ο νέος μας πρόεδρος, ο μεγαλομέτοχος δηλαδή, γιατί ακόμα ο ίδιος δε θέλει να φαίνεται, είναι μεγάλη “γάτα” σου λέω. Γι’ αυτό, σου προτείνω φίλε να το ξανασκεφτείς. Εγώ να ξέρεις, του έχω ήδη μιλήσει για σένα και διαπίστωσα ότι σε θέλει στην ομάδα. Κι ας έδιωξαν σχεδόν όλους τους άλλους!» Πραγματικά.

Όπως

είχαν

γράψει

εκτενώς

οι

εφημερίδες, στο ρόστερ του Κυπελλούχου Ελλάδας 2011 είχαν παραμείνει μόνο οι Ζάχος που ήταν ο αρχηγός και 12 χρόνια στην ομάδα και ο Κατσίκης. Των υπολοίπων τα συμβόλαια είχαν λυθεί, σε μια πρωτοφανή προσπάθεια ανανέωσης. Ο Μάκης γνώριζε πολύ καλά, παρά τη φιλία που τον συνέδεε με τον Κατσίκη, ότι εκείνος και ο Ζάχος υπήρξαν ανέκαθεν τα «καλά παιδιά» της παλαιάς διοίκησης. Φαίνεται όμως, ότι και με τη νέα κατάσταση, είχαν κατορθώσει να επιπλεύσουν. «Το στοίχημα που βάζουμε Μάκη είναι πολύ μεγάλο

«Ώστε πήραν αρκετούς γνωστούς» παρατήρησε ο

και έχει ρίσκο, όμως αξίζει να προσπαθήσουμε»

Μάκης. «Κι όχι μόνο αυτούς. Υπάρχουν ακόμη ο

συνέχισε ο Κατσίκης. «Μίλα μου λίγο για τους

Πανουσάκης του Κρόνου Τσαγκαράδων, ο Παύλου απ’

καινούργιους» ρώτησε ξανά ο Ροδίτης, κρύβοντας τις

τον

προηγούμενες σκέψεις του.

αποκτήσουν έναν ακόμη το Γενάρη»

«Αυτός δεν ήταν πέρσι στη Νάουσα, που παραλίγο να

«Στο τέρμα;». «Το συμβόλαιο του Μακρή λύθηκε.

μας αποκλείσει;», «Αυτός Μάκη, καλά τα θυμάσαι.

Υπάρχει μόνο ο Θανάσης Λόης, του Ίκαρου, ξέρεις ο

Πήραμε όμως και πολλούς νέους παίκτες, καμία

μελαχρινός με τη φράντζα και τα απίθανα ρεφλέξ. Σου

τριανταριά, αλλά έγινε ήδη ξεσκαρτάρισμα και έμειναν

συστήνω να μιλήσεις άμεσα με τους διοικούντες»

ένας

«Τον πρόεδρο δηλαδή;». «Τι να τον κάνεις αυτόν βρε

πιτσιρικάς σέντερ-φορ απ’ τα Ανώγεια. Τον λένε

καημένε, ένα φερέφωνο είναι που το πήραν από το

Ανδρέα Κρητικό». «Τον ξέρω αυτόν» παρατήρησε ο

δικηγορικό

Μάκης. «Είχε εντυπωσιάσει την προηγούμενη χρονιά στην ερασιτεχνική κατηγορία. Μεγάλο ταλέντο λένε!»

Κριάρας

από

και

του

ταμπέλα. Μπούκης λέγεται,

μη

έχων

φόρεσαν

μια

οποιαδήποτε

πιο σημαντικό ξέχασα να σου πω. Η ομάδα μετακομίζει

του: Κάκογλου από Αστέρα Ηλιούπολης, Μπεσαλής Πειραιά,

γραφείο

Θωμόπουλο, αν θυμάμαι μου είπες…». «Αυτόν. Α, το

ονόματα που του απαριθμούσε ο πρώην συμπαίκτης Ατρόμητο

του

σχέση με το άθλημα. Το μεγαλομέτοχο να δεις». «Το

Όσο για τους άλλους, ο Ροδίτης βαρέθηκε να ακούει τα

από

του

πήραν το σενεγαλέζο Οσμάν Ντροπ και σίγουρα θα

πολύ με νέα παιδιά, τα οποία και ανεδείκνυε.

ξεχωρίζει

Τσαγγάρης

«Κράτησαν το βραζιλιάνο του Ικάρου, το Φερνάντο,

ελληνικού ποδοσφαίρου και του άρεσε να δουλεύει

Περισσότερο

«Κι από ξένους τι γίνεται;»

Σπαθάρας ήταν απ’ τους ανερχόμενους τεχνικούς του

ικανοί.

Σμύρνης,

Αυτοί είναι τα νέα φυντανάκια»

εργάτη, με όρεξη για δουλειά, το Γιώργο Σπαθάρα!» Ο

πλέον

Νέας

Παναλίαρτου κι ο Φιρμάνης από τα Τρίκαλα Κορινθίας.

«Πρώτα πρώτα ο προπονητής, πήραμε έναν αληθινό

οι

Αιολικό

άμεσα στην Αθήνα. Στη Νέα Φιλαδέλφεια που έχει

Κέρκυρα,

πολύ κόσμο και θα βοηθήσουν την προσπάθειά μας,

Αρβανιτίδης από Φωστήρα Αχαρνών, Πλατύς από την

μαζί και με ρόδιους που κατοικούν κάτω. Γινόμαστε

Ξάνθη… Ο τελευταίος ήταν ιδιαίτερα ντελικάτος και

πρωτευουσιάνοι, φίλε μου!»

δεξιοτέχνης, ένα ψιλόλιγνο νεαρό παιδί που άφηνε πολλές υποσχέσεις για το μέλλον.

ΛΙΓΑ ΛΟΓΙΑ ΓΙΑ ΕΜΑΣ… ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΜΙΝΩΤΑΚΗΣ Συνάντησε μικρός το Star Wars και έκτοτε βρήκε πως θέλει να γίνει Jedi. Προπονείται με διαλογισμό 18 ώρες την μέρα. Τις υπόλοιπες τις περνάει καμουφλαρισμένος ως υποψήφιος διδάκτορας γιατί κανείς δεν του είπε πως ανακλήθηκε το Order 66. ΓΙΑΝΝΗΣ ΙΑΤΡΟΥ Βγήκε από το αυγό του στις 14/03/1996, όταν κυκλοφόρησε στην Ιταλία το πρώτο τεύχος του PK (Οι Νέες Περιπέτειες του Φάντομ Ντακ). Μεγαλώνοντας έβγαλε ράμφος και πούπουλα. Αν και παπί μέχρι το μεδούλι, προσποιείται με επιτυχία ότι του αρέσουν κι άλλα κόμικς ΜΑΝΟΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ – ΑΡΩΝΗΣ Γεννήθηκε το 1993, δηλαδή ήταν 6 χρονών όταν είδε πρώτη φορά το Star Wars. Κάπου στο Λύκειο κατέληξε ότι η αλήθεια βρίσκεται στον Sheldon και από τότε προσπαθεί να ανακαλύψει τον κόσμο των nerds και των superheroes, χωρίς ιδιαίτερη επιτυχία. Αγαπημένο του χρώμα το κόκκινο: στις σημαίες, στον Flash, στον Deadpool, ενώ στις μπλούζες το προτιμά με λευκές λωρίδες. Τελευταία το παίζει και ιστορικός, χωρίς καμία επιτυχία. ΙΩΝΑΣ ΑΓΓΕΛΗΣ Γεννήθηκε όταν το ευρώ έκανε την πρώτη του εμφάνιση στην Ελλάδα. Έκτοτε κλαίει τη μοίρα του με την χώρα που έμελλε να ζει. Θετικής κατεύθυνσης εκείνος αλλά θεωρητική το βλέπει το πράγμα. Ερωτεύθηκε με την 9η τέχνη στα 3 του και άρχισε να γράφει άρθρα ο άμοιρος… Άρε «κόμικς» τι σου έμεlλε να πάθεις… ΝΙΚΟΣ ΓΙΑΚΟΥΜΕΛΟΣ Γεννήθηκε με μεγάλη επιτυχία αλλά μετά άρχισε καπου να δυσκολεύει το πράγμα. Σπούδασε Επικοινωνία και μετά αποφάσισε πως δεν του αρέσει να επικοινωνεί. Όνειρο του να μετακομίσει στην Σαχάρα όπου θα έχει ησυχία, αλλά μέχρι να το καταφέρει δουλεύει κωπηλάτης. ΣΠΥΡΟΣ ΑΝΔΡΙΑΝΟΣ Γεννήθηκα χωρίς να το θέλω το 1976 στην Αθήνα. Eραστής της 9ης τέχνης. Ζώ, σκέφτομαι, αναπνέω και αγαπώ με κόμικς. Λατρεύω την Elodie..

Με την συμμετοχή των ιστοσελιδων

COMIC CULTURA #01 (Ιανουάριος - Φεβρουάριος 2019)

Articles inside

Comic Cultura #1