COMIC CULTURA #03 (Μάιος - Ιούνιος 2019) by Comic Cultura Magazine

Μάϊος/Ιούνιος 2019

Α Τ

FREE e-magazine

ΔΙΗΓΗΜΑ

JOHN ZAMAS

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ACHDE

ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΕΣ

ΑΦΙΕΡΩΜΑ

DIVERSITY

ΣΑΒΒΑΣ ΑΜΠΑΤΖΙ∆ΗΣ ΞΑΝΘΟΣ ΒΕΝΙΒΕΛΟΣ ΕΛΕΝΑ ΓΩΓΟΥ ΑΛΕΞΑΝ∆ΡΟΣ ΘΩΜΑΣ ΚΩΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΚΑΤΣΟΣ ΠΕΡΙΚΛΗΣ ΚΟΥΛΙΦΕΤΗΣ ΑΡΗΣ ΛΑΜΠΟΣ ΚΩΣΤΑΣ ΛΟΥΠΑΣΑΚΗΣ ΧΑΡΗΣ ΜΑΚΡΥΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΜΗΤΣΟΜΠΟΝΟΣ ΘΕΟ∆ΩΡΟΣ ΠΑΠΑ∆ΟΠΟΥΛΟΣ SOLOUP ΤΕΤΗ ΣΩΛΟΥ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΤΣΑΟΥΣΗΣ

EDITORIAL Είναι λεπτό θέµα. Αυτό το ξέρουµε. Αλλά είναι η πραγµατικότητα. Εµείς, ως άτοµα που αγαπάµε την τέχνη, αλλά πάνω από όλα αγαπάµε τους ανθρώπους, και ακριβώς επειδή πιστεύουµε σε αυτούς, θεωρήσαµε απαραίτητο να πούµε την γνώµη µας πάνω στο πάντα επίκαιρο ζήτηµα της διαφορετικότητας. Θεωρήσαµε, λοιπόν, σωστό να εκφράσουµε την δική µας προσωπική γνώµη στο θέµα, δηλώνοντας έτσι και τις κοινωνικοπολιτικές µας απόψεις. Όπως µας προϊδεάζει το εξαιρετικό εξώφυλλο της Φωτεινής Τυροβούζη, το τεύχος αφιερώνεται σε µεγάλο βαθµό στο συγκεκριµένο θέµα, το οχτασέλιδο αφιέρωµα στις σελίδες 4-11, που περιέχει αφιερώµατα σε ορισµένα κόµικς που αφορούν το θέµα, αλλά και διατύπωση προσωπικών απόψεων και εµπειριών από 4 Έλληνες καλλιτέχνες. Είναι ένα ζήτηµα που σίγουρα θα µας ξαναπασχολήσει στο µέλλον, καθώς πιστεύουµε πως είναι µια πολύ ενδιαφέρουσα συζήτηση, που δεν µπορεί να καλυφθεί µόνο σε ένα τεύχος… Ας αφήσουµε όµως αυτά, και ας περάσουµε σε πιο «γιορτινά» θέµατα… Τον Απρίλιο και τον Μάιο, η ποπ κουλτούρα είχε την τιµητική της µε την τελευταία σεζόν του Game Of Thrones και το Avengers: Endgame, αλλά όχι µόνο. Η ελληνική σκηνή των κόµικς γιόρτασε για 14η χρονιά στην Ελληνοαµερικάνικη Ένωση και στο Γαλλικό Ινστιτούτο, µε το Comicdom Con Athens, το τριήµερο 19-20-21 Απριλίου. Ο Ίωνας Αγγελής µας µιλά αναλυτικότερα για την εµπειρία του µε ένα ειδικό αφιέρωµα. Γιορτή της 9ης τέχνης όµως είχε και η Ιταλία, όπου και βρισκόταν ο Γιάννης Ιατρού, ο οποίος θέλησε να µας δώσει µία Ιταλική αύρα στο παρόν τεύχος, µεταφέροντάς µας σε τρία Ιταλικά κόµικ φεστιβάλ, το Cartoocomics (στο Μιλάνο), το Romics (στη Ρώµη), το ComiCon (στη Νάπολη), µε ένα σπέσιαλ αφιέρωµα. Σε πιό θλιβερό τόνο, τον Μάιο χάσαµε τον µετρ της πολιτικής γελοιογραφίας, Γιάννη Ιωάννου. Στο #3 θα βρείτε, επίσης, µία αποκλειστική συνέντευξη του Achdé, ο οποίος και παρευρέθηκε φέτος στο The Comic Con 5 της Θεσσαλονίκης και ένα συγκλονιστικό διήγηµα του John Zamas. Από κόµικς τώρα, περιλαµβάνουµε στην ύλη µας τους πρωτοεµφανιζόµενους Ξανθός Βενιζέλος και Κώστας Λουπασάκης, ενώ φιλοξενούµε για πρώτη φορά και δουλειές της Τέτης Σόλου, του Κώστα Σκλαβενίτη, του Αλέξανδρου Θωµά, του Χάρη Μακρυγιάννη και του Παναγιώτη Μητσοµπόνου. Οι Άρης Λάµπου, Παναγιώτης Τσαούσης, Περικλής Κουλιφέτης, Soloup, Σάββας Αµπατζίδης και Κων/νος , Θεόδωρος Παπαδόπουλος Κλείνοντας, θα θέλαµε να αναφερθούµε στις θετικότατες αντιδράσεις που δέχθηκε το 2ο µας τεύχος, µε τις ευχαριστίες να πηγαίνουν στους αναγνώστες µας, που δίχως εκείνους δεν θα ήµασταν εδώ… Υποσχόµαστε µία δυνατή συνέχεια, µε σκοπό πάντα τη διάδοση της 9ης τέχνης. Μέχρι τη συνέχεια όµως, διαβάστε το τεύχος που έχετε στις οθόνες σας… Καλή ανάγνωση! Το σχέδιο που φιλοξενεί αυτές τις γραµµές είναι µία εικονογράφηση του Άρη Λάµπου για το βιβλίο της Βάνας Γκαλµάνη µε τίτλο «Γεννηµένος Στο Σκοτάδι».

in collaboration with SMASSING CULTURE – DOCMZ – THIS IS NOT A BLOG COMICMANIACS – COMICS TRENDS – GREEKCOMICS

04 - 05_ Στιγμιότυπα του Soloup 06 - 12_ Αφιέρωμα: Diversity 13_ Δέκα Ευρώ του Άρη Λάμπου, χρώμα: Σάββας “The Pack” Αμπατζίδης 14 - 17_ Γουέστερν του Κωνσταντίνου Σκλαβενίτη 18 - 23_ Ο Άνθρωπος με το Σκιερό πρόσωπο του Παναγιώτη Τσαούση 24 - 33_ 9η Τέχνη 34 - 37_ Susie’s Revenge του Ξανθού Βενιζέλου 38 - 39_ Β-Movie του Αλέξανδρου Θωμά 40 - 43_ Συνέντευξη Achde των Ίωνα Αγγελή & Γιάννη Ιατρού 44 - 47_ Οιδίπους Μαδαφάκα! #1 του Περικλή Κουλιφέτη

ΤΟ ΕΞΩΦΥΛΛΟ ΜΑΣ

COMIC CULTURA MAGAZINE

Αυτή η ζωγραφιά του εξωφύλλου δεν ήταν η πρώτη ιδέα που µου πέρασε από το µυαλό. Κατέληξα σε αυτήν µετά από πολύ σκέψη και κάνοντας πολλές ερωτήσεις στον εαυτό µου ως προς το τι είναι η διαφορετικότητα, πως συνυπάρχουµε µε διαφορετικά άτοµα και εάν όλες οι διαφορετικότητες είναι ίσες. Γίνεται πολύς λόγος πλέον περί αποδοχής της διαφορετικότητας και αυτό είναι πραγµατικά εξαιρετικό, άτοµα που ανήκουν σε όλων των ειδών τις κουλτούρες µιλάνε ανοιχτά για τα χαρακτηριστικά που τις κάνουν µοναδικές σιγά σιγά η κοινωνία και γίνεται πιο δίκαια για όλους, και πλουτίζει µε νέα πολιτισµικά στοιχεία, οπτικές γωνίες και εµπειρίες. Καθώς συµπέρανα όµως ότι όλες οι διαφορετικότητες δεν χαίρουν της ίδιας προσοχής, έψαξα στο µυαλό µου να βρω κάποια αδικηµένη και να µιλήσω γι’ αυτήν. Και την βρήκα… Οι Ροµά αποτελούν µια πολυπληθή εθνική οµάδα η οποία κατοικεί σε αυτά τα εδάφη για εκατοντάδες χρόνια, και όµως ζει στο περιθώριο της ίδιας της της πατρίδας. Το όνοµά τους φέρει όλων των ειδών τα κακά υπονοούµενα και δεν έχω δει να αντιµετωπίζονται σαν αυτόνοµα άτοµα, αλλά σαν µια στερεοτυπική µάζα. Η κατάσταση αυτή µε γέµισε µε την ανάγκη να απευθυνθώ σε αυτό το θέµα, και εκεί σκάλωσα. Συνειδητοποίησα ότι δεν ήξερα παρά ροµαντικές ιστοριές και άθλια στερεότυπα για την ζωή αυτών των συνανθρώπων µου και αυτό θεωρώ ότι είναι σηµαντικό µερός του προβλήµατος. Η αυθεντική ζωή των Ροµά δεν προβάλλεται σε mainstream media, και έτσι δεν µπορώ να είµαι σίγουρη για τα λεγόµενά µου, αλλά τα ακόλουθα είναι υποθέσεις, που θεωρώ όµως βάσιµες. Συνήθως η προσέγγιση των Ροµά γίνεται µε σκοπό την αφοµοίωση, και όχι την ένταξη. Στα χρόνια που πήγαινα σχολείο οι µειoνότητες δεν αναφέρονταν πουθενά, µε αποτέλεσµα ούτε εγώ να µάθω για την κουλτούρα ενός µεγάλου ποσοστού των συνανθρώπων µου, ούτε αυτοί, υποθέτω, να µπορούν να βρουν κάτι µε το οποίο να ταυτιστούν στο εκπαιδευτικό σύστηµα. Αποτέλεσµα αυτού είναι ένα χάσµα επικοινωνίας το οποίο διαιωνίζει τα στερεότυπα µε την περιθωριοποίηση. Ανάµεσα στους Ροµά, όπως και ανάµεσα σε οποιαδήποτε οµάδα ανθρώπων, υπάρχουν ταλαντούχα άτοµα σε όλους τους τοµείς, που όµως δεν αναδεικνύονται διότι δεν σεβόµαστε όπως θα έπρεπε τη διαφορετικότητά τους. Θα πρέπει λοιπόν, για το καλό όλων µας και της κοινότητάς µας να εκπαιδευτεί η πλειοψηφία και να βάλει στην άκρη διακρίσεις περί επιθυµιτής ή ανεπιθύµιτης διαφορετικότητας και να προσεγγίσει µε σεβασµό τις διαφορετικές οµάδες, ώστε κάποια στιγµή να σπάσει αυτός ο κύκλος. Φωτεινή Τυροβούζη

48 - 49_ Ότι φάμε και ότι πιούμε Σενάριο: Θεόδωρος Παπαδόπουλος Σχέδιο: Χάρης Μακρυγιάννης 50 - 53_ Διήγημα «Το Μονοπάτι Των Ενάρετων…» του John Zamas – εικονογράφηση: Σάββας Αμπατζίδης 54 - 59_ Η Τέχνη Εξημερώνει τα Ήθη του Παναγιώτη Μητσομπόνου 60 -63 _ Από Το 7 Στο 9 64_ Εξομολόγηση της Τέτης Σώλου 65 _ Ανθρωποκαταστάσεις του Κώστα Λουπασάκη 66_ Θάνος! του Κωνσταντίνου Κάτσου 67 _ Σκέψεις Μέσα από την Αγέλη του Σάββα “Pack” Αμπατζίδη

Αρχισυντάκτης: Ίωνας Αγγελής [ionasaggelis@gmail.com] Art Director: Γιώργος Σιακαβάρας Διόρθωση Κειμένου: Γιάννης Ιατρού & Λένα Τζιογκίδου Επιμέλεια Ύλης: Ίωνας Αγγελής, Μάνος Βασιλείου Αρώνης, Γιάννης Ιατρού, Λάζαρος Κολαξής, Αλέξανδρος Μινωτάκης Συντακτική Ομάδα: Ίωνας Αγγελής, Σπύρος Ανδριανός, Μάνος Βασιλείου Αρώνης, Νίκος Γιακούμελος, Γιώργος Ζωιτάς, Γιάννης Ιατρού, Άλκης Καζαμίας, Λάζαρος Κολαξής, Αλέξανδρος Μινωτάκης, Λένα Τζιογκίδου Ευχαριστίες: Sotos Anagnos, Έλενα Γώγου, Μέλανδρος Γκανάς, Σπύρος Δερβενιώτης, Σμαράγδα Μάγκου, Βάνα Γκαλμάνη, Στηβ Στιβακτής, Μαριαλένα Λιασκώνη, Γιάννης Παπαδόπουλος, Διονύσης Τζαβάρας Επικοινωνία: 6947518473 | comicculturamag@gmail.com Fb: Comic Cultura | Insta: comic_cultura

Πρώτη δημοσίευση: εφημερίδα “Το Ποντίκι” (2018-2019)

D ΑΝΤΙΠΡΟΣΩΠΕΥΟΝΤΑΣ I ΤΗΝ ΕΛΠΙΔΑ… V E R IGHTS S OCIO-ECONOMIC I T Y

Κείµενα: Λένα Τζιογκίδου / Επιµέλεια: Ίωνας Αγγελής, Μάνος Βασιλείου Αρώνης, Νίκος Γιακούµελος, Γιάννης Ιατρού, Λάζαρος Κολαξής, Αλέξανδρος Μινωτάκης, ∆ιονύσης Τζαβάρας

διαφορετικότητα/ ένα ζήτηµα που χρόνια. ∆εν πρόκε είχε αναδειχθεί ήδ '60 - '70 κι έκτοτε θίγετα µικρότερη βαρύτητα, σε πο τα πρώτα βήµατα έγιναν χαρακτήρων και την συχνό ηρώων.

Οι εξελίξεις αυτές έχουν β δυναµικού που δουλεύει π Cloud κάποτε έγραψε για δηµιουργών, αυτό ευτυχώ νέων δηµιουργών, φέρνε γερασµένους συσχετισµού ξεχωρίζουν και να στέκον των κόµικς.

εικόνα : freepik

/ diversity στα κόµικς και graphic novels είναι απασχολεί και συζητιέται πολύ τα τελευταία ειται όµως για «καινούρια ανακάλυψη». Το θέµα δη από τα κοινωνικά κινήµατα των δεκαετιών αι συχνά στην επικαιρότητα, µε µεγαλύτερη ή ολλές πτυχές της ζωής και της κουλτούρας. Ήδη από τα 70s µε την ισχυροποίηση γυναικείων ότερη εµφάνιση αφροαµερικάνων και ΛΟΑΤΚΙ

βοηθήσει πολύ στην ανανέωση του ανθρώπινου πλέον στη βιοµηχανία των κόµικς. Ο Scott Mc α λευκή αντρική κυριαρχία στην κοινότητα των ώς σήµερα δείχνει να αλλάζει. Η είσοδος των ει διαφορετικές οπτικές , που ανανεώνουν ύς. Σιγά σιγά βλέπουµε diversity δηµιουργούς να νται ισάξια δίπλα στα mainstream ιερά τέρατα

Είναι πολύ θετικό ότι υπάρχει πλέον µεγαλύτερη ποικιλία στις µειονοτικές παρουσίες στα κόµικς. ∆υστυχώς όµως, όχι πάντα και µε την προσδοκώµενη αληθοφάνεια. Σε κάποιες περιπτώσεις τα σενάρια είναι προσχηµατικά ή διδακτικά κι η διαφορετικότητα καταντά ταµπέλα χωρίς αντίκρυσµα, οι χαρακτήρες χάνουν την οικειότητα και τη σύνδεση µε τους αναγνώστες. Αν οι µεγάλες εταιρίες βρήκαν το καινούριο παιχνίδι που θα ανανεώσει παρωχηµένες ιστορίες στο όνοµα της διαφορετικότητας, µάλλον κάτι δεν κάνουν σωστά. ∆εν αρκούν λίγοι καλοί τίτλοι για να φέρουν την άνοιξη.

Η εΙσοδος των νΕων δημιουργΩν, φΕρνει διαφορετικΕς οπτικΕς , που ανανεΩνουν γερασμΕνους συσχετισμοΥς.

∆ε χρειάζεται σώνει και ντε να αλλάξουν φύλο, φυλή και σεξουαλικό προσανατολισµό οι παλιοί ήρωες.

Εικονογράφηση: Έλενα Γώγου

Καλογραµµένα και καλοσχεδιασµένα σενάρια, έξυπνοι διάλογοι, νέοι απρόβλεπτοι χαρακτήρες θα αναδείξουν το θέµα και θα αυξήσουν τους φανς. Προχειροδουλειές µε προσχηµατικά σενάρια, εξυπνακίστικες ατάκες και κηρύγµατα µπορούν να το χαντακώσουν (όπως πιθανότατα και τις πωλήσεις). Οι εκδοτικές εναλλακτικών κόµικς κινούνται πολύ περισσότερο καιρό σ' αυτό το πεδίο και δείχνουν να χειρίζονται πολύ καλύτερα τέτοιες θεµατικές. Μπορεί η σηµερινή προσέγγιση της διαφορετικότητας να είναι κυρίως µια τάση της µόδας, µπορεί και όχι. Η παροδικότητα της θα εξαρτηθεί µεταξύ άλλων κι από το αν η µειονοτική εκπροσώπηση θα ωθήσει στην ανάπτυξη νέων φανς, όπως κι από τις απαιτήσεις του αναγνωστικού κοινού. Όσο εµπορικά να είναι πάντως τα παιχνίδια που παίζονται γύρω από τη διαφορετικότητα στα κόµικς, θεωρώ ότι το βασικό όφελος παραµένει. Η δυναµική αντιπροσώπευση στη µαζική κουλτούρα των διαφορετικών κοινωνικών οµάδων σίγουρα µπορεί να βοηθήσει ενάντια στη στη δαιµονοποίηση, στο ρατσισµό, το σεξισµό και την οµοφοβία. 7

αφιέρωμα / DIVERSITY

ΑΠΟ ΤΗ ΣΚΟΠΙΑ ΤΩΝ ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΩΝ…

{

“SMAR” ΣΜΑΡΑΓΔΑ ΜΑΓΚΟΥ

ΕΛΕΝΑ ΓΩΓΟΥ

ρόσφατα βρέθηκα σε µία συζήτηση σχετικά µε το diversity και ακούστηκαν φράσεις όπως «το diversity πουλάει». Στην ίδια συζήτηση, όταν αναφέρθηκαν παραδείγµατα µη στρέιτ χαρακτήρων στην ελληνική τηλεόραση, µε το ζόρι ακούστηκαν ένα ή δύο ονόµατα. Και δεν πιάσαµε καν τρανς, µη λευκούς, ανάπηρους και λοιπούς χαρακτήρες. Γενικά ενώ έχει υπάρξει προφανώς κάποια πρόοδος, σε σηµείο που γίνονται συζητήσεις για υπερβολική πολιτική ορθότητα, είναι πολύ εύκολο να θυµηθούµε ότι η ελλειµµατική εκπροσώπηση κοινωνικών οµάδων δεν είναι ένα θέµα που έχει λυθεί.

Τα κόµικς µπορούν να είναι αρκετά προσωπικό µέσο. Λόγω του χαµηλότερου κόστους παραγωγής σε σχέση µε ταινίες ή σειρές, θεωρητικά µπορεί οποιοδήποτε άτοµο να φτιάξει ένα κόµικ, και, µε µία σύνδεση στο ίντερνετ, να το µοιραστεί. Έτσι έχουµε δει πάρα πολλά webcomics που έχουν αποδείξει την ανάγκη και διαφορετικών τύπων δηµιουργών να εκφραστούν και του κοινού να βρει κάτι πέρα από τα µέινστρηµ κυκλοφορούµενα είδη. Ψάχνοντας για διαφορετικούς χαρακτήρες, µπορούµε να βρούµε λίστες επί λιστών µε webcomics που κάνουν προσπάθειες να συµπεριλάβουν διάφορες οµάδες ανθρώπων, κάποια εκ των οποίων έχουν τροµερή επιτυχία και θεωρούνται πλέον mainstream.

Υπaρχουν πολλa κοινa βiωματα που γiνονται ευκολα υλικο για κομικ,... Προσωπικά, η σειρά Μαλάκα Λεσβίες είναι ένα παράδειγµα από τα κόµικς που θα ήθελα να υπάρχει όταν ήµουν µικρότερη και τη δηµιούργησα γι' αυτό το λόγο. Το να βλέπουµε τους εαυτούς µας, και µάλιστα στα ελληνικά, είναι κάτι που πρέπει πολλές φορές να ψάξουµε πολύ συνειδητά, όταν µεγαλώνουµε ως «διαφορετικοί» στην Ελλάδα. Υπάρχουν πολλά κοινά βιώµατα που γίνονται εύκολα υλικό για κόµικ, είτε αυτό είναι κάτι ελαφρύ είτε όχι. Και το να βλέπεις κοµµάτια του εαυτού σου σε ιστορίες είναι πολύ σηµαντικό όταν υπάρχει τόσος αποκλεισµός και πίεση να τα κρύψεις ή να τα αλλάξεις. Είναι κάτι που έχει ανάγκη πολύς κόσµος, και το βλέπω στα αναγνωριστικά βλέµατά τους στα φεστιβάλ. Υπάρχει και φόβος. Θα 'θελα όλοι αυτοί που µιλάνε για υπερβολική πολιτική ορθότητα να ξέρουν πόσα κορίτσια έχουν πει µπροστά στα κόµικς µου «θα το έπαιρνα αλλά δεν παίζει να το δει η µαµά µου», και να ξέρουν και τι σηµαίνει αυτό για την καθηµερινότητα των ανθρώπων που αυτοί θεωρούν ότι είναι υπερβολικό να βλέπουν πιο συχνά απ' όσο είχαν συνηθίσει. Για να κλείσω µε κάτι πιο αισιόδοξο, τα τελευταία χρόνια βλέπουµε ότι υπάρχει άνθιση σε κόµικς από δηµιουργούς που συζητάνε και νοιάζονται για αυτά τα θέµατα, ειδικά στο χώρο των αυτοεκδόσεων, και πιστεύω ότι θα βλέπουµε όλο και καλύτερα κόµικς µε όλο και πιο ενδιαφέρουσες ιστορίες που µας αφορούν.

Τέσσερις καλλιτέχνες του diversity, βάζοντα

α τελευταία χρόνια ακούγεται συχνά η έννοια του diversity σε σχέση µε την ποπ κουλτούρα (και όχι µόνο). Κοινωνικές οµάδες οι οποίες απεικονίζονταν σπάνια και µε στερεοτυπικό και προσβλητικό τρόπο σε κόµικς, σειρές και ταινίες, τώρα διεκδικούν µια ισότιµη θέση όχι µόνο στην κοινωνία, αλλά και στον κόσµο του φανταστικού.

το diversity δεν ειναι κατι δευτερευον... Ωστόσο τα κόµικς αποτελούσαν ανέκαθεν διέξοδο έκφρασης για όλους όσους βίωναν και βιώνουν κοινωνικές ανισότητες, επειδή είναι γυναίκες, ΛΟΑΤΚΙ, λόγω του χρώµατος του δέρµατος τους, της θρησκείας τους, των αναπηριών τους, του πάχους τους. Στο παρελθόν τα κόµικς αυτά ήταν πιο κρυµµένα, εκδίδονταν από ανεξάρτητους εκδοτικούς οίκους ή από τα ίδια τα άτοµα ή κυκλοφορούσαν online. Η ανάγκη για απεικόνιση της διαφορετικότητας όµως έχει αναγκάσει πλέον και τη mainstream κουλτούρα να αρχίσει να αλλάζει, αργά αλλά σταθερά, τόσο όσον αφορά στους ήρωες των κόµικς, όσο και στους ίδιους τους δηµιουργούς. Άνθρωποι που παλιότερα αποκλείονταν από τον χώρο των κόµικς, τώρα είναι επαγγελµατίες και οι ιστορίες τους αγγίζουν αναγνώστες σε όλο τον κόσµο. Οι ιστορίες αυτές, ανεξάρτητα από το αν είναι αριστουργήµατα ή αν έχουν τεράστια οικονοµική επιτυχία, ανοίγουν τον δρόµο για µεγαλύτερη αποδοχή του διαφορετικού εντός και εκτός του χώρου µας. Για εµένα, το diversity δεν είναι κάτι δευτερεύον που µπορεί να παραλειφθεί αν «δεν εξυπηρετεί την πλοκή», αλλά µια ρεαλιστική αναπαράσταση της πραγµατικότητας Polyamory της Έλενας Γώγου και ένα αναπόσπαστο κοµµάτι κάθε καλής ιστορίας. Τι πιο βαρετό άλλωστε απ’ το να µοιάζουν όλοι οι ήρωες µας µεταξύ τους; Φυσικά όπως κάθε φορά που κοινωνικά περιθωριοποιηµένες οµάδες διεκδικούν κάτι, έτσι και τώρα υπάρχουν κάποιοι που αντιστέκονται στην αλλαγή. Γι’ αυτό θεωρώ πως εµείς, σαν δηµιουργοί, οφείλουµε να µιλάµε γι’ αυτά τα θέµατα ανοιχτά, καθώς και να συµπεριλαµβάνουµε όλους τους ανθρώπους στις ιστορίες µας µε σεβασµό σε αυτούς και τα βιώµατα τους. Η κριτική είναι αναγκαία για να ξεπεράσουµε τις προκαταλήψεις που έχουµε οι ίδιοι εσωτερικεύσει. Τα κόµικς δεν είναι απλά ζωγραφιές δίχως νόηµα, έχουν τη δύναµη να διαµορφώνουν απόψεις και να περνούν µηνύµατα, γι αυτό τους αξίζει η κριτική ανάλυση που αξίζει σε κάθε άλλη µορφή τέχνης.

ς μας λένε τις προσωπικές τους απόψεις πάνω στο θέμα ας μέσα και μερικές προσωπικές τους εμπειρίες.

Στhβ Στιβακτής

πολυπολιτισµικότητα ως λέξη (το diversity που λέµ’ κι στου χουριό µ’), αντίθετα µε το τι πιστεύει ο κόσµος τελευταία, δεν είναι κάτι αµφιλεγόµενο ή διαπραγµατεύσιµο. Η λέξη diversity, η ποικιλοµορφία, η πολυπολιτισµικότητα, σηµαίνει απλά το γεγονός ότι οι άνθρωποι είναι ένα είδος που βγαίνει σε πολλά σχέδια και χρώµατα. Αυτό βασικά σηµαίνει diversity – τίποτα περισσότερο, τίποτα λιγότερο. Αλλά δεν είναι κάτι καινούριο το ότι κάποια σχέδια και χρώµατα ανθρώπων έχουν περισσότερη ισχύ από άλλα, αντίθετα µε αυτά που µας µαθαίνουν στο νηπιαγωγείο µέσα από ρατσιστικά σκιτσάκια της δεκαετίας του 50. Ούτε όλες οι φυλές είναι ίσες, ούτε οι διάφορες κοινωνικές οµάδες.

oλοι ξeρουμε τον μαyρο γκaνγκστερ, τη σeξι γκoμενα...τον super villain..., τον χονδρo..., την τρανς πoρνη... Εδώ ερχόµαστε και στο θέµα του diversity στα media. Σ’ αυτήν την περίπτωση, αναφερόµαστε στην συµπερίληψη ατόµων και κοινοτήτων που ως τώρα δεν έχουν απεικονιστεί επαρκώς, κυρίως λόγω κοινωνικών διακρίσεων. Η «µόδα» του diversity έρχεται για να καλύψει το κενό που έχουν αφήσει δεκαετίες εκπροσώπησης µέσα από καρικατούρες. Όλοι ξέρουµε τον µαύρο γκάνγκστερ, τη σέξι γκόµενα που υπάρχει µόνο για να την κερδίσει ο πρωταγωνιστής, τον super villain που έγινε κακός επειδή έµεινε ανάπηρος, τον χονδρό που δωροδοκείται µε φαΐ, την τρανς πόρνη, ή ακόµα και το άτοµο από την οποιαδήποτε τέτοια οµάδα το οποίο παρουσιάζεται ως οσιοµάρτυρας και όλη του η ύπαρξη γυρίζει γύρω από την καταπίεσή του. Και, επειδή αυτή για µερικούς είναι η µόνη επαφή που έχουν µε κάποιες κοινωνικές οµάδες, γεννιέται η ιδέα ότι αυτός είναι και ο µόνος τρόπος να υπάρχεις ως µέρος τους. Αυτή είναι και η σηµασία της απεικόνισης ποικιλόµορφων χαρακτήρων στα media. Το να δείξουµε πως υπάρχουν κι άλλες οπτικές. Να φανεί πως οι καταπιεσµένες οµάδες δεν είναι µόνο στερεότυπα ή δευτερεύοντες χαρακτήρες που πεθαίνουν στο µισάωρο της ταινίας. Ο λόγος που αυτό ενοχλεί πολύ κόσµο είναι επειδή διαταράσσει το status quo, όµως τα media µε τους ήρωες που έχουµε συνηθίσει δεν φεύγουν. Απλά εµφανίζονται κι άλλα, µε καινούριους ήρωες, πιο diverse, πράγµα που µπορούµε ή να δεχτούµε ως κάτι φρέσκο, ή ως προσωπική επίθεση, που µάλλον είναι λίγο εγωιστικό. Επειδή ακόµα κι αν δεν έχεις ζήσει ή ακόµα και δει προσωπικά τον τρόπο µε τον οποίο περιθωριοποιείται µια οµάδα, δεν σηµαίνει ότι λένε ψέµατα. Και όταν το αίτηµα µιας οµάδας ή περισσότερων είναι απλά η απεικόνιση του κόσµου στα media πιο κοντά σ’ αυτό που πραγµατικά είναι, γεµάτο διαφορετικά άτοµα που ζουν τις ζωές τους µε διαφορετικούς τρόπους, δεν θα έπρεπε να είναι τόσο αµφιλεγόµενο να το υποστηρίζουµε.

Σπύρος Δερβενιώτης

συγγραφή αυτού του κειµένου µε βρίσκει στη µέση της διαδικασίας παραγωγής µιας έγχρωµης digital βερσιόν του “Yesternow”. Θα είναι µια ριζικά διαφορετική αναγνωστική εµπειρία σε σχέση µε την ασπρόµαυρη (που θα εξακολουθήσει να είναι η µόνη που θα πωλείται στα βιβλιοπωλεία). ∆εν είναι µόνο το “ρυτίδα galore” που ξαφνικά θα κάνει τη φθορά των χαρακτήρων πιο χειροπιαστή. Μια συνειδητή απόφαση που θα παρατηρήσει ο προσεκτικός αναγνώστης (και θα νιώσει ενστικτωδώς και ο απρόσεκτος) είναι ότι κανένας χαρακτήρας δεν έχει ίδιο χρώµα δέρµατος µε τους υπόλοιπους. Αυτό εκτός απ΄ το να δίνει έξτρα πληροφορίες για κάποιους χαρακτήρες (όπως η latino καταγωγή της Gaffrey), είναι και ένα statement από µόνο του: Ακόµα και στις σκηνές όπου λευκοί cis άντρες µοιράζονται µία σκηνή, δεν είναι όλοι «το ίδιο» λευκοί.

Κλεινεις το ματι στους προοδευτικους αναγνωστες, η διεξαγεις πολεμο με τα alt-right trolls ; Είναι µια πιο diverse, πιό «δικαιωµατική» εκδοχή του «Yesternow» ; Με πάσα ειλικρίνεια, δεν µπορώ να αποφασίσω. Τι φωνάζει περισσότερο «ισότητα»; Πενήντα αποχρώσεις του δερµατί και άρα ποικιλία προσµίξεων και καταγωγών, ή η ασφαλής λύση της ασπρόµαυρης οµογενοποίησης, όπου όλοι έχουν ένα χρώµα δέρµατος (άχρωµο, για να εξηγούµαστε. Όχι «λευκό»). Τι είναι πιο «δικαιωµατικό» να τονίζεις την παρουσία του «µη κυρίαρχου», ή να µην την κάνεις καν acknowledge, για να τονίσεις έτσι ότι είναι κάτι τόσο φυσιολογικό και αναµενόµενο που κανείς γύρω του δεν το προσέχει καν; Η δυσκολία να αποφασίσεις ποια λύση είναι καλύτερη, είναι άµεση συνάρτηση του «µε ποιόν συζητάς». Κλείνεις το µάτι στους προοδευτικούς αναγνώστες, ή διεξάγεις πόλεµο µε τα alt-right trolls ; Αυτό είναι από µόνο του άλλο ένα δίληµµα κάθε δηµιουργού που στοιχειωδώς επικοινωνεί µε τα «κοινωνικά επίδικα» της εποχής του, αλλά τουλάχιστο σε µένα, το τελευταίο ερώτηµα απαντάται πολύ πιο εύκολα. Η ιστορία που διηγείσαι οφείλει να είναι η πρώτη σου προτεραιότητα. Και αν η ιστορία που διηγείσαι δεν έχει σαν κεντρικό θέµα πχ το έµφυλο ζήτηµα (όπως επέλεξα να κάνω στο sequel του Yesternow, το «Shark Nation”) τότε δεν έχεις κανένα λόγο να κάνεις ζήτηµα το φύλο ή την καταγωγή των ηρώων σου αν αυτό δεν είναι ενεργό στοιχείο της πλοκής: στο comic strip µου «Κροκό», η πρωταγωνίστρια ήταν οµοφυλόφιλη, ένα γεγονός που δεν ήταν ποτέ κεντρικό στοιχείο της πλοκής, ούτε γέννησε ποτέ κάποια «σκηνή-κλειδί» όπου αυτή η πληροφορία να έχει σηµασία: απλά ήταν. Αυτό πέρα από το ότι εκτιµήθηκε από αρκετούς αναγνώστες που είχαν την ευγενή καλοσύνη να επικοινωνήσουν µαζί µου, είναι νοµίζω µια λύση που παραδόξως θα ικανοποιούσε ακόµα και τους alt right αντιδραστικούς: Σε έναν τέτοιο κόσµο, δε «µολύνεις» τους «ήρωές τους» µε βεβιασµένες αλλαγές φύλου µόνο και µόνο για να κάνεις ένα αµφιβόλου αποτελεσµατικότητας statement. Με µια τέτοια λύση, δεν έχεις «γυναίκα Θώρ» ή «γυναίκες Ghostbusters”, έχεις απλά τους Ghostbusters, άντρες και γυναίκες , και η µόνη σου υποχρέωση είναι να τους δώσεις βάθος χαρακτήρων και στέρεη πλοκή που να τους µεγεθύνει. Αλλιώς, πολεµάς φαντάσµατα µε τα λάθος όπλα.

για τους “άλλους”

Η ποικιλοµορφία των ελληνικών κόµικς και της θεµατολογίας τους αυξάνεται εντυπωσιακά χρόνο µε το χρόνο. Το ζήτηµα της διαφορετικότητας µπορεί να µην έχει απασχολήσει πολύ και πολλούς µέσα στον χώρο των κόµικς µέχρι πρόσφατα, αλλά τα τελευταία χρόνια η φωνή τους γίνεται ολοένα και δυνατότερη, ειδικά στο κοµµάτι που αφορά τα ΛΟΑΤΚΙ άτοµα. Η εγχώρια παραγωγή τέτοιου είδους κόµικς υπήρξε στο παρελθόν λιγοστή. Άργησε αρκετά συγκριτικά µε την άνθιση που είχαν στις υπόλοιπες δυτικές χώρες και δεν εξελίχθηκε καν γραµµικά. Είχε τις παύσεις της και τις εξάρσεις της. Τα πρώτα δείγµατα που έχω υπόψιν µου ήταν κάπου στα 80s, τα κόµικς του ∆ηµήτρη Παπαϊωάννου, ιστορίες οµοφυλόφιλου έρωτα στις σελίδες της Βαβέλ και του Παρά Πέντε. Ποιητικές ιστορίες, ιδιαίτερου εικαστικού ύφους, έδωσαν το στίγµα τους στα αντισυµβατικά περιοδικά ενήλικων κόµικς της περιόδου. Το σήκωνε κι η εποχή των αναταραχών, το κίνηµα για την απελευθέρωση των οµοφυλόφιλων και της σεξουαλικότητας εν γένει. Τ

10 ευρω

του Άρη Λάµπου, χρώµα: Σάββας «The Pack» Αµπατζίδης

ΓΟΥΣΤΕΡΝ του Κωνσταντίνου Σκλαβενίτη

ο ανθρωποσ με το σκιερο προσωπο

του Παναγιώτη Τσαούση

ο ανθρωποσ με το σκιερο προσωπο

του Παναγιώτη Τσαούση

ο ανθρωποσ με το σκιερο προσωπο

του Παναγιώτη Τσαούση

ΨΗΦΙ∆ΩΤΟ /Τάσος Ζαφειριάδης, Πέτρος Χριστούλιας, εκδόσεις Jemma Press, 04/2019

Από τις εκδόσεις Jemma Press µας έρχεται Το Ψηφιδωτό, σε σενάριο του Τάσου Ζαφειριάδη και σχέδιο του Πέτρου Χριστούλια. Το Ψηφιδωτό συνεχίζει την τάση των τελευταίων χρόνων µε δηµιουργούς που στρέφονται στην ιστορία για να αντλήσουν έµπνευση. Αυτή τη φορά ακολουθούµε τον Σέργιο, έναν κάτοικο µίας ακριτικής περιοχής στα χρόνια παρακµής της Ανατολικής Ρωµαϊκής Αυτοκρατορίας (γνωστή και ως Βυζάντιο…). Αντιµέτωπος µε εισβολείς, ο Σέργιος θα πάρει κάποιες αποφάσεις που θα µετανιώσει και το ταξίδι της εξιλέωσης θα αποδειχθεί εξαιρετικά δύσκολο και πολύ µεγαλύτερο από ότι θα περίµενε κανείς. Εδώ έρχεται βέβαια και το πιο ενδιαφέρον στοιχείο της δουλειάς του Ζαφειριάδη: η αφήγηση δεν ακολουθεί µία γραµµική πορεία αλλά χωρίζεται σε 14 ενότητες, η καθεµία µε το δικό της κυρίαρχο χρώµα που τη διακρίνει από τις υπόλοιπες. Τα κεφάλαια-ψηφίδες έχουν ανακατευτεί, αποτυπώνοντας τη διάρρηξη της ενότητας του χρόνου που τη βιώνει πρώτα και κύρια ο ίδιος ο πρωταγωνιστής που αναζητεί στα τυφλά ένα δρόµο για να επανορθώσει τα λάθη του και να µπορέσει, πρώτα από όλα, να συγχωρέσει ο ίδιος τον εαυτό του. Στην αρχή του κόµικ, υπάρχει ένας οδηγός για τη γραµµική ανάγνωση του ψηφιδωτού αλλά το καλύτερο για κάθε αναγνώστη και αναγνώστρια θα ήταν να ψάξει βρει µέσα από την ανάγνωση τις συνδέσεις και να απολαύσει το ανακάτεµα της ιστορίας. Πάνω από όλα, όµως, το έργο των Ζαφειριάδη και Χριστούλια δεν εξαντλείται σε ένα –ιδιαίτερα έξυπνο- αφηγηµατικό τρυκ. Μας ταξιδεύει στο µεσαίωνα στην νοτιο-ανατολική µεσόγειο, στην 4η εκστρατεία και την κατάληψη της Κωνσταντινούπολης, στην επιδηµία της µαύρης πανώλης που τσάκισε την Ευρώπη τον 14ο αιώνα αλλά και στα παράλια της Μέσης Ανατολής. Μεταφυσικά στοιχεία δένονται µε την ιστορική περιπλάνηση σε περιοχές που στο σύγχρονο φαντασιακό έχουν συνδεθεί µε καταστροφές και τραγωδίες. Τη λεπτή ισορροπία ανάµεσα στο φανταστικό και το ιστορικό στοιχείο την κρατάει το σχέδιο του Χριστούλια που αποδίδει την κάθε ψηφίδα µε διαφορετικό χρώµα αλλά και µε έµφαση στη λεπτοµέρεια και µε ρεαλισµό. Η αίσθηση που αφήνει είναι ένα παραµύθι που µας φαίνεται συγχρόνως µακρινό, µαγευτικό αλλά και τόσο πιστευτό. Αλέξανδρος Μινωτάκης

ΑΘΗΝΑ Αληθινές Ιστορίες

/Βασίλης Λώλος, Jemma Press, 04/2019

ΝΕΑ ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ 24

Ο Βασίλης Λώλος γεννήθηκε το 1981 µε απώτερο σκοπό να σπείρει την τρέλα του στην πόλη της Αθήνας, και γιατί όχι και πέρα από αυτή. Τελικά κατάφερε να την σπείρει µε τον πιο αποτελεσµατικό τρόπο θα έλεγε κανείς, εκείνο της τέχνης, και πιο συγκεκριµένα των κόµικς, έχοντας ενθουσιάσει όλους µας ουκ ολίγες φορές, µε την ευστροφία των κειµένων του και την καλλιτεχνική υπόσταση των σχεδίων του. Νικητής στα Eisner και Harvey Awards για το «5», στη κατηγορία «Καλύτερη Ανθολογία», µε το «Αθήνα», µας δίνει ένα αυτοβιογραφικό κόµικ, όχι σαν τα άλλα… Η συγκεκριµένη του Λώλου, χαρακτηρίζεται για την ιδιαιτερότητά της, τόσο σχεδιαστικά όσο και σεναριακά. Στις 100 ασπρόµαυρες σελίδες που το αποτελούν, αποτυπώνονται οι άσπρες και µαύρες πτυχές της ζωής του, µε ένα χιουµοριστικό και σατυρικό τρόπο, µεταφέροντάς µας από χρόνο σε χρόνο, από τόπο σε τόπο, µε µεγάλη ευελιξία, κάνοντας το µία απολαυστική ανάγνωση για οποιονδήποτε αναγνώστη, και µία αξέχαστη επίσης. Παίρνοντας όλη την νταρκίλα των ‘90ς και αφοµοιώνοντάς την στην δική του, ιδιαίτερη, αφήγηση, κάνει για ένα ατµοσφαιρικό ανάγνωσµα, όµοιο του οποίου η Ελληνική σκηνή κόµικς δύσκολα βρίσκει. Ο Λώλος κάνει pop culture αναφορές πάνω από µία φορές – σαφές παράδειγµα το ίδιο το εξώφυλλο του άλµπουµ που αναφέρεται στο γνωστό σε όλους µας Akira – στοιχείο που βοηθά στην έµµεση µεταφορά µας σε ένα ‘90ς τοπίο. Επιπροσθέτως, ο δηµιουργός δεν φοβάται να φέρει τα πάντα στη φορά, µε το «σκοτεινό» παρελθόν του, τις πολιτικές και κοινωνικές του απόψεις αλλά πάνω από όλα τις καλλιτεχνικές του εξορµήσεις, να παίρνουν πρωταγωνιστικό ρόλο στο κόµικ… Το σκίτσο του Λώλου, όπως πάντα, ιδιαίτερο και άκρως καλλιτεχνικό, αλλά παράλληλα πολύ ταιριαστό µε την εποχή, καθώς προσαρµόζεται στα trends της ποπ κουλτούρας των ‘90ς, δουλεύει εξαιρετικά µαζί µε το σενάριο. Σε µερικά σηµεία ειδικά µένεις να χαζεύεις το σκίτσο που είναι πέρα για πέρα εξαιρετικό. Εάν κρατάµε ένα σηµείο όµως από το σκίτσο είναι το γεγονός πως πότε θα είναι αρκετά απλοϊκό, και πότε άλλοτε θα είναι τόσο καθαρογραµµένο, µε µελάνια και τα συναφή, φέρνοντάς µας έτσι στο σηµείο που ανέφερα και προηγουµένως για την εισαγωγή… Ο Λώλος παίζει µε την συνείδησή µας, αλλά και µε την δική του, προσφέροντάς µας συγκρίσεις της φαντασίας του µε την πραγµατικότητα. Συνολικά, το «Αθήνα» πρόκειται για ένα κόµικ που θα γελάσεις, θα συγκινηθείς αλλά πάνω από όλα θα µείνεις εκστασιασµένος. Ο Λώλος µέσα από το έργο του απαιτεί την προσοχή µας, για ένα θέµα που είναι τόσο προσωπικό όσο και παράλληλα µία διαφορετική εκδοχή, ίσως η εκδοχή που φαντάζεται πως θα ήθελε, ή η εκδοχή που είναι απλά πολύ σκληρή για να παραδεχθεί… Ίωνας Αγγελής

DETECTIVE COMICS #1000 /∆ιάφοροι, DC Comics, 03/2019

80 Χρόνια Batman σε ένα επετειακό τεύχος!

ο Detective Comics #1000 πρόκειται για το τεύχος εορτή των 90 ετών του Batman, µε καλεσµένους τους σηµαντικότερους δηµιουργούς της βιοµηχανίας των κόµικς, αποδίδοντας έτσι µέσα από τις ιστορίες τους, το δικό τους φόρο τιµής στην δηµιουργία των Bob Kane & Bill Finger. Τρεις από τις ιστορίες που ξεχωρίσαµε ήταν, aρχικά, το Longest Case (Scott Snyder/Greg Capullo) πρόκειται για µία µυστήρια υπόθεση από την αρχή της ύπαρξης του Batman, µε στοιχεία που ακολουθούν µέσα στα χρόνια, διαδοχικά το ένα το άλλο, θα τον οδηγήσουν σε µία εκπληκτική ανακάλυψη...Το δίδυµο εδώ µας δίνει ίσως την καλύτερη ιστορία για να ξεκινήσει το τεύχος. Τονίζουν έντονα το στοιχείο του ντετέκτιβ που χαρακτηρίζει τον ήρωα από την αρχή κιόλας της δηµιουργίας του, και δηµιουργούν µία µυστηριώδη ατµόσφαιρα µε τον Άνθρωπο Νυχτερίδα να προσπαθεί να λύσει ένα µυστήριο που τον απασχολεί

εδώ και χρόνια, προετοιµάζοντας όµως και το έδαφος για µία συνέχεια... Έπειτα η ιστορία The Last Crime In Gotham (Geoff Johns / Kelley Jones) που διαδραµατίζεται στο µακρινό µέλλον, βλέπει ολόκληρη τη Bat Family (Damian, Catwoman και η κόρη της µε τον Bruce, Echo) να εξιχνιάζει ένα εγκλήµα, που φέρει µεθόδους ενός παλαιού serial killer. Ή πρόκειται για έναν που µιµείται το στυλ πολλών; Μαθήµατα εξιχνίασης εγκλήµατος από τον µεγαλύτερο ντετέκτιβ, Batman, µε ένα εκπληκτικό ending twist. Υπέροχο το σχεδιαστικό στυλ του Kelley Jones και φυσικά µε συγγραφέα τον Geoff Johns δεν περίµενα τίποτε λιγότερο από µία πολύ καλή ιστορία, έστω και µέσα σε περιορισµένες σελίδες. Τέλος, το Batman's Greatest Case (Tom King/Tony Daniel & Joelle Jones) φέρνει τον Σκοτεινό Ιππότη αντιµέτωπο µε το ερώτηµα «Τι κάνεις όταν χάσεις, αυτό που δεν µπορείς ποτέ σου να χάσεις;» µε την απάντηση να την δίνει

ολόκληρη η Bat Family σε µία ιστορική φωτογράφιση! Ο King σε µεγάλα κέφια µε ξεκαρδιστικούς διαλόγους ανάµεσα στα µέλη της οικογένειας του Bruce. O Tony Daniel φυσικά και δεν µας απογοητεύει σχεδιαστικά για µια ακόµα φορά. Σπύρος Ανδριανός

BATMAN: Ο ΣΚΟΤΕΙΝΟΣ ΠΡΙΓΚΙΠΑΣ ΤΟΥ ΓΚΟΘΑΜ /Marini, εκδόσεις Anubis, 02/2019

Ο Batman από µία Ευρωπαϊκή χροιά…

Bruce Wayne δέχεται επίσκεψη στην έπαυλή του από µια γυναίκα η οποία ισχυρίζεται ότι η 9χρονη κόρη της είναι η κόρη του Bruce, από µια βραδιά που ο ίδιος έχει προσπαθήσει να ξεχάσει. Όµως ενώ ξεκινάει ένας δικαστικός αγώνας, που εκθέτει τον δισεκατοµµυριούχο επιχειρηµατία στα φώτα της δηµοσιότητας, ο Joker απαγάγει το παιδί για να τον εκβιάσει. Έτσι η διάσωση του µικρού κοριτσιού είναι αποστολή και του Bruce Wayne, αλλά και του Batman. Το επίπεδο της ποιότητας και της καινοτοµίας -για ιστορία Batman– του σχεδίου του Marini δεν είναι ισάξιο µε την συγγραφή του σεναρίου της ιστορίας, το οποίο χωρίς να είναι κακό ή βαρετό, παραµένει σε µέτρια επίπεδα, χωρίς ιδιαίτερες εκπλήξεις, συγκινήσεις ή αξιοσηµείωτες προσθήκες. Μάλιστα ίσως το πιο αδύνατο σηµείο όλου του κόµικ είναι η αποτύπωση των γυναικείων χαρακτήρων όπου σε πολλά καρέ εµφανίζονται ως υστερικές -ηµίγυµνες πολλές φορές- συντρόφισσες των Batman και Joker, που τους γκρινιάζουν ή τους ζητάνε επίµονα χάρες και δώρα. Σίγουρα δεν αξίζει µια τέτοια αντιµετώπιση σε ηρωίδες που µπορείς να αξιοποιήσεις µε εξαιρετικά δηµιουργικούς τρόπους για να αναπτύξεις τον χαρακτήρα τους. Ο Batman του Marini όµως έχει και αρκετά δυνατά σηµεία κι αυτά προέρχονται κυρίως απ’ την noir αισθητική του comic και απ’ τη σχέση που αναπτύσσει µε τον Joker. Πρόκειται για µία απόδειξη ότι οι ευρωπαίοι καλλιτέχνες µπορούν να προσφέρουν εξαιρετικά αποτελέσµατα αν ασχοληθούν µε τα υπερηρωικά, αναζωογονώντας και το ίδιο το είδος, που πολλές φορές φαίνεται να ξεµένει από καύσιµα και ιδέες. Ο Marini σε αυτό το πλαίσιο πειραµατίστηκε µε τη δικιά του Γκόθαµ χαρίζοντάς µας ένα κόµικ που θα θυµόµαστε για καιρό. Μάνος Βασιλείου Αρώνης 25

ΛΟΥΚΥ ΛΟΥΚ – ΕΝΑΣ ΚΑΟΥΜΠΟΥ ΣΤΟ ΠΑΡΙΣΙ /Jul / Achde, εκδόσεις Μαµούθκοµιξ, 04/2019

O Achdé συνεχίζει να σχεδιάζει τον τυχερό καουµπόι και αυτή τη φορά συνεργάζεται µε τον Jul προσπαθώντας να µας δώσουν την πρώτη περιπέτεια που διαδραµατίζεται –κατά ένα µέροςστην Ευρώπη και συγκεκριµένα στο Παρίσι. Μετά από τόσα τεύχη, η πρόκληση για κάτι πρωτότυπο είναι µεγάλη και δύσκολη.

ΝΕΑ ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ 24 26

Από την πρώτη σελίδα φαίνεται η διάθεση των δηµιουργών για ανατροπές. Στη γη των Τσεγιέν, ο Λούκυ Λουκ θα συναντήσει τον Γάλλο γλύπτη, Αύγουστο Μπαρτολντί και θα του σώσει τη ζωή. Ο Μπαρτολντί έχει µαζί του ένα κοµµάτι ενός µεγαλύτερου έργου, ένα χέρι που κρατάει έναν πυρσό και παρουσιάζει το όραµα του για ένα από τα πιο φηµισµένα αγάλµατα της ιστορίας, εκείνο του Αγάλµατος Της Ελευθερίας. Ο «κακός» της ιστορίας είναι ένας άνθρωπος του Νόµου και της Τάξης, ο διευθυντής της φυλακής όπου οδηγούνται οι Ντάλτον – µε το ταιριαστό όνοµα Λόκερ- ονειρεύεται να χτίσει µία φυλακή υψίστης ασφαλείας στο ίδιο νησάκι και θέλει να παρεµποδίσει την ολοκλήρωση του Αγάλµατος. Η σύγκρουση ορίζεται ανάµεσα σε έναν καλλιτέχνη που θέτει ως υπέρτατο ιδανικό την ελευθερία και έναν τεχνοκράτη που ονειρεύεται υπερσύγχρονα συστήµατα σωφρονισµού. Το δεύτερο µέρος της ιστορίας βρίσκει τον Λούκυ Λουκ, ακολουθώντας εντολές του προέδρου των ΗΠΑ, να διασχίζει για πρώτη φορά τον Ατλαντικό προκειµένου να βρεθεί στο Παρίσι και να εγγυηθεί ότι θα ολοκληρωθούν οι εργασίες και το Άγαλµα θα µεταφερθεί µε ασφάλεια στη Νέα Υόρκη. Το κόµικ κινείται σε ένα από τα πιο γνωστά µοτίβα του Λούκυ Λουκ, που θα µπορούσαµε να το ονοµάσουµε «πολιτιστική ανταλλαγή». Ένας ξένος, συνήθως Ευρωπαίος, φτάνει στην Άγρια ∆ύση µε διάθεση να ζήσει την περιπέτεια της εξερεύνησης.

Ο Λούκυ Λουκ του σώζει τη ζωή και αποφασίζει να τον βοηθήσει στο ταξίδι του. Στην πορεία, ο ξένος θα γίνει πιο σκληροτράχηλος και λιγότερο αφελής ενώ ο Λούκυ Λουκ θα γνωρίσει µέσω του ξένου νέους κόσµους µε τους οποίους δεν µπορεί να έρθει σε άµεση επαφή. Έτσι, ο ξένος συµβολίζει τη «Γηραιά Ήπειρο» που δίνει τα φώτα της και τον πολιτισµό της στις ανερχόµενες ΗΠΑ, που στο πρόσωπο του Λούκυ Λουκ αποκτούν ένα σύµβολο θάρρους, ικανότητας αλλά και εκσυγχρονισµού. Οι εχθροί σε αυτές τις ιστορίες εµφανίζονται στενόµυαλοι και φοβικοί απέναντι σε οτιδήποτε θεωρούν ότι απειλεί τον τρόπο ζωής τους. Ταυτόχρονα, γίνεται µία προσπάθεια, ενώ διατηρούνται οι βασικές αρχές του µοτίβου, να αντιστραφούν οι όροι του. Ο Λούκυ Λουκ έρχεται στο Παρίσι και µετατρέπεται στον «ξένο» που θα διδαχθεί µε τη σειρά του από την επαφή µε έναν άλλο πολιτισµό. Στο Παρίσι γνωρίζει την υψηλή κουλτούρα, τα πολυτελή ξενοδοχεία, καθώς και δρόµους που δεν είναι φτιαγµένοι για άλογα. ∆υστυχώς, αυτό είναι και το πιο αδύναµο κοµµάτι του κόµικ καθώς αξιοποιούνται ελάχιστα οι δυνατότητες που προσφέρει η παρουσία ενός καουµπόυ στην «Πόλη του Φωτός». Αφιερώνονται ελάχιστες σελίδες στην προσαρµογή του Λούκυ Λουκ σε ένα τόσο ξένο σε αυτόν περιβάλλον και η αίσθηση που µένει είναι ότι µένουν αναξιοποίητες πολλές ευκαιρίες για µία «σύγκρουση πολιτισµών» που θα µπορούσε να δώσει καυστικά σχόλια, χιούµορ και µία πραγµατικά διαφορετικά οπτική. Αλέξανδρος Μινωτάκης

GHOST IN THE SHELL /Masamune Shirow, εκδόσεις Kodansha, 1989

Στο Ghost in the Shell του σπουδαίου mangaka Masamune Shirow (καλλιτεχνικό ψευδώνυµο του Masanori Ota) βρισκόµαστε στο 2029, η διαχωριστική γραµµή µεταξύ του ανθρώπου και της µηχανής είναι αµείλικτα θολή, καθώς οι άνθρωποι βασίζονται στην ενίσχυση των µηχανικών εµφυτευµάτων και τα ροµπότ αναβαθµίζονται µε τον ανθρώπινο ιστό...Το manga ακολουθεί τις περιπέτειες µιας οµάδας ειδικών επιχειρήσεων που απαρτίζεται από πρώην στρατιωτικούς και αστυνοµικούς ντετέκτιβ, µε επικεφαλής τον αρχηγό Daisuke Aramaki και τη Μotoko Kusanagi η οποία είναι επιφορτισµένη να εντοπίσει τους πιο έξυπνους και πιο επικίνδυνους τροµοκράτες και κυβερνο εγκληµατίες , συµπεριλαµβανοµένων των «χάκερ φάντασµα», οι οποίοι είναι σε θέση να εκµεταλλευτούν την υβριδική ύπαρξη ανθρώπου/µηχανής και να αναπρογραµµατίζουν τους ανθρώπους για να γίνουν µαριονέτες στους ποινικούς σκοπούς τους. Η έρευνα επικεντρώνεται σε έναν µυστηριώδη κυβερνο-χάκερ µε το όνοµα Puppeteer (Kουκλοποιός), ο οποίος διαπράττει κυβερνοεγκλήµατα, µε το να «χακάρει» ανθρώπους που διαθέτουν cyber-brains (κυβερνοεγκέφαλους). Καθώς όµως η έρευνα της Kusanagi συνεχίζεται, η αναζήτηση της την οδηγεί σε έναν κόσµο πέρα από την πληροφορία και την τεχνολογία, όπου η ίδια η φύση της συνείδησης και της ανθρώπινης ψυχής αναποδογυρίζονται… Και οι διαχωριστικές γραµµές ανάµεσα σε άνθρωπο και µηχανή καταργούνται... Το manga περιέχει όλες τις απόψεις και τα πιστεύω του δηµιουργού του, σχετικά µε τη κοινωνία, τη θρησκεία, τη µεταφυσική, τη φιλοσοφία, την ανεξέλεγκτη τεχνολογική εξέλιξη, καθώς και την επίπτωση της στη φύση της συνείδησης και στην απώλεια της ταυτότητας των ανθρώπων. Σχεδιαστικά ο Shirow ανήκει µεν στη κλασική σχολή αλλά το λεπτοµερές του σχέδιο, η δυναµική και ζωηρή γραµµή του, καθώς και η καινοτόµος χρήση γραφικών CGI, δίνουν στο έργο του σπουδαίου αυτού mangaka µία πνοή φρεσκάδας και άκρατου µοντερνισµού, που λίγοι αναγνώστες είχαν δει µέχρι τότε. Ακόµα και σήµερα, τριάντα χρόνια µετά τη πρωτη κυκλοφορία του, το Ghost in the Shell, παραµένει τόσο µοντέρνο σεναριακά και σχεδιαστικά, όσο καινοτόµο και πρωτοποριακό. Σπύρος Ανδριανός

SHARK NATION

Σπύρος ∆ερβενιώτης, εκδόσεις Χαραµάδα, 04/2018

πό τη µία είναι το γνωστό ακροδεξιό, ρατσιστικό, βαθιά µισογύνικο και αντιδραστικό παραλήρηµα της alt-right, το οποίο δεν έχει αφήσει καµιά γωνιά του Ιντερνετ απολιόρκητη και στις µέρες µας, όπως και στο graphic novel, έχει φτάσει µέχρι τον Λευκό Οίκο. Προκλητικοί για την πρόκληση, εχθρικοί σε οτιδήποτε δε τους µοιάζει, οι alt-right είναι το πρόσωπο ενός νέου κόσµου που δεν βλέπει την θέση του στις συνεχώς µεταβαλλόµενες συνθήκες που τον περιτριγυρίζουν, τόσο οικονοµικά όσο και πολιτισµικά. Έτσι, βρίσκει καταφύγιο σε έναν νέου τύπου συντηρητισµό, από τον οποίο µάλιστα δεν λείπει και µια ανεδαφική µεν, λαοφιλής δε θεωρητική τεκµηρίωση. Στα καρέ του κόµικ αυτός ο κόσµος εκπροσωπείται από ένα avatar, έναν άνθρωπο δίχως πρόσωπο αλλά µε βαθιά εγωιστικά χαρακτηριστικά. Ο Καρχαρίας, ο τρόλεδρος και αρχηγός του Shark Nation είναι ταυτόχρονα η προσωποποίηση τόσο του καταπιεσµένου, ψυχολογικά και οικονοµικά, κόσµου της alt-right όσο και όσων την χρησιµοποιούν για τα επικοινωνιακά τους παιχνίδια, ως κάλυµµα καπνού σε καταπιέσεις πολύ πιο βαθιές και αληθινές από αυτές που (νοµίζει ότι) βιώνει ο λευκός άνδρας στην φανταστική κυριαρχία του φεµινισµού. Από την άλλη, υπάρχει η οµάδα των Crossbusters, η φεµινιστική οµάδα των υπερασπιστριών της πολιτικής ορθότητας. Μέσα σε µια σύντοµη και πολύ πιο προσωπική εστίαση, ο ∆ερβενιώτης κάνει µια παρουσίαση όλων των πραγµάτων για τα οποία κατηγορείται αυτός ο δύσκολος όρος µε τις πολλαπλές σηµασίες. Με τις Crossbusters κάνουν την εµφάνισή τους η ακραία σηµασιοδότηση της ορολογίας στο πλαίσιο της έγκλισης, η επικριτική και πολλές φορές επιθετική συµπεριφορά απέναντι στην κριτική και η αποφυγή ζητηµάτων της παραδοσιακής πολιτικής. Τα χαρακτηριστικά αυτά, που εντοπίζονται σε πολλές φεµινιστικές οµάδες, περισσότερο µε διαδικτυακή παρουσία, είναι και αυτά που επιτρέπουν σε αστικές πολιτικές να τις αποπροσανατολίσουν από την απαραίτητη ριζοσπαστική δράση και να τις εντάξουν σε µια ρητορική όχι µόνο κενή αλλά και τελικά όντως επικίνδυνη για την ελεύθερη κριτική, στο όνοµα της «προστασίας» και της «ρύθµισης». Ας µη πάει πολύ µακριά κάποιος… Αρκεί να θυµηθεί την Μέριλ Στριπ που στήριζε µε τόσο πάθος την Χίλαρι Κλίντον,

αγνοώντας ηθεληµένα το γεγονός ότι οι φονικές πολιτικές της δε διέφεραν ουσιαστικά από αυτές του νυν προέδρου. Ο ∆ερβενιώτης δεν υιοθετεί την επικίνδυνη στάση του ισαποστισµού, του «ναι µεν, αλλά». Στις σελίδες του Shark Nation ο φόνος, ο βιασµός, η τροµοκρατική δράση της alt-right δεν εξισώνεται µε τη διαδήλωση, τη διαµαρτυρία, την πάλη για ίσα δικαιώµατα. Αντίθετα, η τελευταία αναγνωρίζεται και, στο τέλος τίθεται στο επίκεντρο για όλους, ανεξαρτήτως φύλου, σεξουαλικότητας, χρώµατος, ιδιότητας ή… µηχανικής υπόστασης. Ταυτόχρονα στις πυκνές σελίδες του κόµικ βρίσκουµε και το θέµα των προσωπικών δεδοµένων σε µια εποχή που ζει στο ∆ιαδίκτυο σε µεγάλο βαθµό, αν όχι εξ ολοκλήρου. Το τι βλέπουµε, το τι και πως το σχολιάζουµε διαµορφώνει όχι µόνο την πολιτική µας ζωή αλλά και την ταυτότητά µας. Σε αυτό το πλαίσιο, ο έλεγχος της πληροφορίας αποκτά πολύ µεγαλύτερες διαστάσεις από ότι στο παρελθόν. Η ίδια η Ιστορία κινδυνεύει όχι απλά να εξαφανιστεί αλλά να γίνει κάτι πολύ χειρότερο: να επανεγγράφεται συνεχώς, µια µεταλλαγµένη και χαοτική αλήθεια… εναλλακτικών γεγονότων όπου τίποτα δεν έχει σηµασία και τίποτα δεν ξεχωρίζει. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο οι ήρωες του ∆ερβενιώτη συγκρούονται, αναθεωρούν σχέσεις και καταστάσεις, µπλέκουν και λύνουν υποθέσεις. Με την υφή του noir πάνω από την ιστορία (ενισχυόµενη και από το ύφος του σχεδίου) ο ∆ερβενιώτης πλέκει τα δύσκολα αυτά θέµατα πάνω σε µια αστυνοµική ουσιαστικά ιστορία,

κάτι που δεν της στερεί τις κοινωνικές και πολιτικές προεκτάσεις. Αντίθετα, κατεβάζοντας τα θέµατα αυτά από τα… σύννεφα του Ιντερνετ στους δρόµους και τα γραφεία, όπου ζουν οι ανθρώπινοι χαρακτήρες του, καταφέρνει να τους δώσει όχι µόνο µια άµεση υπόσταση αλλά και µια εγγύτητα που την έχουν ανάγκη. Σχεδιαστικά, το οξύ σκίτσο του ∆εβρενιώτη, µε τις λεπτές σκιάσεις, γραµµές και τα παιχνιδίσµατα του ασπρόµαυρου δίνει ένα πολύ βίαιο αποτέλεσµα, το οποίο ταιριάζει στην εποχή και τη θεµατολογία. Είναι ένα σκίτσο που όχι µόνο δε διστάζει να δείξει σώµατα και όργανα ως Αντικείµενα και Υποκείµενα, αίµα και βία, αλλά το κάνει και λειτουργικά, φυσικά, σαν κοµµάτι της πλοκής και των συνθηκών που την επηρεάζουν. Είναι µια εποχή άλλωστε όπου ένα ιντερνετικό ακροδεξιό τρολ είναι ο Πρόεδρος των ΗΠΑ και η απογοήτευση αναρριχάται σε επίπεδα πρωτόγνωρα. Ποιο άλλο χρώµα θα ταίριαζε σε ένα τέτοιο παρόν/µέλλον; Νίκος Γιακούµελος

SPIDER-MAN: LIFE STORY #1 – THE 60s /Chip Zdarsky / Mark Bagley,

Marvel Comics, 02/2019

τη νέα αυτή κυκλοφορία της Marvel, οι δύο δηµιουργοί θα µ α ς παρουσιάσουν την ιστορία του Spider man αλλά σε real time, δηλαδή ο ήρωας θα µεγαλώνει κανονικά σε κάθε δεκαετία που θα αναφέρεται το κάθε To Shark Nation νίκησε στις κατηγορίες Καλύτερο τεύχος, καλύπτοντας Κόμικ και Καλύτερο Σενάριο των Ελληνικών την ιστορία του Peter Βραβείων Κόμικς 2019. Parker των τελευταίων 50 + χρόνων από το 1966 µέχρι σήµερα. Ο Ζ darsky προσπαθεί να παρουσιάσει µία ιστορία που όλοι λίγο πολύ γνωρίσουµε και έχει ειπωθεί µε το καλύτερο τρόπο από τον µεγάλο Stan Lee, µε µία καινούργια προσέγγιση που ναι µεν δεν «αλλοιώνει» σηµαντικά τον πυρήνα της, δεν προσθέτει όµως και κάτι το νέο, όσο µια πιο µοντέρνα και αλτρουιστική µατιά σε ένα saga που είδη είναι γνωστό σε όλους. Απλά ο Peter έχει περισσότερα ηθικά διλήµµατα για το τι είναι τελικά σωστό και τι δεν είναι. Και ίσως ο συγγραφέας περνά και τις δικές του ιδεολογικές και πολιτικές πεποιθήσεις µέσα από το στόµα των χαρακτήρων µε τους οποίους δουλεύει, χωρίς να παρουσιάζεται όµως µονοδιάστατος ή απόλυτος στις δικές του αυτές πεποιθήσεις. Αντίθετα αφήνει στη κρίση του αναγνώστη να αποφασίσει τι είναι τελικά το σωστό και τι όχι. Σίγουρα τέλος δεν µπορεί να µη πει κάποιος ότι δεν έχει µελετήσει σωστά τη περίοδο που αναφέρεται η ιστορία του πρώτου αυτού τεύχους, καθώς και τα γεγονότα την χαρακτηρίζουν, δίνοντας έτσι µία πιο αληθινή χροιά σε όλο το σενάριο. Φυσικά δεν λείπει η δράση, το δραµατικό στοιχείο, η περιπέτεια και ότι αγαπήσαµε στα κόµικ της αγαπηµένης µας αράχνης. Για να δούµε τι θα γίνει στα 70's που ακολουθούν… Σπύρος Ανδριανός

DISNEY CORNER

Στις ηµερήσιες εφηµερίδες που τύπωναν ασπρόµαυρα καρέ, οι Χιούη, Λιούη και Ντιούη δεν είχαν καµία απολύτως διαφορά µεταξύ τους.

ΕΙΝΑΙ ΤΕΛΙΚΑ ΤΑ ΑΝΙΨΑΚΙΑ ΤΟΥ ΝΤΟΝΑΛΝΤ ΜΕΤΑΞΥ ΤΟΥΣ;

υτή είναι µία ερώτηση που έχει περάσει λίγο πολύ από το µυαλό όσων έχουν ξεφυλλίσει έστω και ένα Μίκυ Μάους. Η απάντηση όµως είναι λίγο δύσκολη, µιας και δεν µπορεί να απαντηθεί απλά µε ένα ναι ή ένα όχι.

Η πρώτη τους εµφάνιση ήταν το 1937, σε στριπ αµερικάνικων εφηµερίδων. Ο Ντόναλντ βρισκόταν ακόµα σε πρώιµο στάδιο και δεν είχε αναπτύξει ακόµα την προσωπικότητά του, αφού δεν είχαν αναλάβει ακόµα δράση δηµιουργοί όπως ο Carl Barks ή ο Romano Scarpa. Οι ιστο ρίες του περιορίζονταν σε ένα στριπ των 5-6 καρέ, ενώ η κύρια µέριµνα των δηµιουργών ήταν να κάνουν τον αναγνώστη να γελάσει µε µερικά ξέφρενα γκαγκ. Μέσα από αυτήν την ανάγκη, «γεννήθηκαν» τα ανιψάκια του Ντόναλντ. Ο σκοπός τους ήταν να του δυσκολέψουν τη ζωή κάνοντάς του φάρσες, προσφέροντας έτσι ακόµα περισσότερο γέλιο στον αναγνώστη. Εµφανισιακά ήταν ίδια, µε µόνη διαφορά τα χρώµατά τους. Φορούσαν κόκκινο, πράσινο και µπλε. Κάτι που δεν είχε και πολλή σηµασία, µιας και αυτό φαινόταν µόνο στις κυριακάτικες εφηµερίδες οι οποίες τύπωναν έγχρωµα στριπ.

Καθώς περνούσαν οι δεκαετίες, το µέσο εξελισσόταν και οι ήρωες του Walt Disney σιγά σιγά απέκτησαν δηµιουργούς όπως οι Carl Barks, Floyd Gottfredson, Romano Scarpa & Don Rosa, οι οποίοι όχι µόνο αγάπησαν τους ήρωες που σχεδίαζαν, αλλά είχαν στη διάθεσή τους πολλές σελίδες για να τους εξελίξουν αντί για µερικά καρέ κάθε φορά. Τους πρόσφεραν προσωπικότητα, οικογένεια, φίλους, γειτονιά, και πολλά ακόµα σηµαντικά στοιχεία. Τα ανιψάκια του Ντόναλντ όπως ήταν φυσικό, δεν έµειναν ανεπηρέαστα. Ο ρόλος τους πλέον όχι µόνο δεν είναι να κάνουν φάρσες στον θείο τους, αλλά αντίθετα είναι κύριο µέρος της οικογένειας. Τον βοηθάνε, τον υποστηρίζουν, κοντράρονται, τσακώνονται, προβληµατίζονται και γενικά συµπεριφέρονται σαν µία συνηθισµένη οικογένεια. Μπορεί σε µία ιστορία να κάνουν τη ζωή του Ντόναλντ µαύρη επειδή θέλουν να κάνουν κοπάνα από το σχολείο, και στην επόµενη να τον βοηθάνε να σώσει ένα δάσος µαζί µε την οµάδα των Μικρών Εξερευνητών τους. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, έχουν υπάρξει αρκετές ιστορίες που διαφοροποίησαν τις προσωπικότητες των ανιψιών και έδωσαν ξεχωριστή οντότητα σε κάθε έν ή ιστορία, είναι η «Σηµασία στην λεπτοµέρεια» του Don Rosa. Η υπόθεση έχει να κάνει µε το πως από την πολυετή καθηµερινή συµβίωση µε τα ανιψάκια, ο Ντόναλντ έχει πλέον αποκτήσει την ικανότητα να διακρίνει τις πολύ µικρές διαφορές µεταξύ τους. Βλέπουµε δηλαδή µία ακόµα πτυχή των ανιψιών που ήταν αναπόφευκτο να δηµιουργηθεί κάποια στιγµή, καθώς εξελίσσονται σαν χαρακτήρες. Τέλος, πρέπει να αναφερθούν τα χρώµατά τους. Όποιος έχει διαβάσει αρκετά παλιότερα κυρίως - ντισνεϊκά κόµικς θα έχει παρατηρήσει πως τις περισσότερες φορές δεν έχει σηµασία τι χρώµα φοράνε τα ανιψάκια. Ακόµα και αν στην µία εικόνα ο

Του Γιώργου Ζωιτά

“Φορούσαν κόκκινο, πράσινο και µπλε. Κάτι που δεν είχε και πολλή σηµασία, µιας και αυτό φαινόταν µόνο στις κυριακάτικες εφηµερίδες οι οποίες τύπωναν έγχρωµα” Χιούη φοράει µπλε καπέλο, µπορεί στην επόµενη να φοράει πράσινο. Είτε λόγω αβλεψίας του σχεδιαστή, είτε λόγω παράλειψης του χρωµατιστή, είτε λόγω αδιαφορίας του οποιουδήποτε υπεύθυνου. Οι άνθρωποι που δουλεύουν στις ιστορίες, δεν ξοδεύουν χρόνο για κάτι το οποίο είναι ανούσιο. Σκέφτονται «γιατί να ξοδέψω χρόνο για να τα διαφοροποιήσω εφ’ όσον είναι ίδια;». Αυτή η κατάσταση ήταν πολύ πιο έντονη πριν το 1987, όταν και δηµιουργήθηκε η τηλεοπτικά σειρά Ducktales. Τότε θέλησαν να ξεχωρίσουν τα ανιψάκια, εποµένως τους έδωσαν ξεχωριστά χρώµατα. Από εκεί και πέρα ο Χιούη ήταν ο κόκκινος, ο Ντιούη ήταν ο µπλε και ο Λιούη ήταν ο πράσινος. Όπως είχε πει και ο Dave Smith, ο σηµαντικότερος ίσως ιστορικός που δούλεψε για την Disney, «Note that the brightest hue of the three is red (Huey), the color of water, dew, is blue (Dewey), and that leaves Louie, and leaves are green». Από τότε έχουν αρχίσει να περιορίζονται τα περιστατικά ιστοριών κόµικς που τα χρώµατα των ανιψιών άλλαζαν κατά το δοκούν. Βλέπουµε δηλαδή πως η εξέλιξή τους δεν έγινε µόνο µέσα από το χαρτί, αλλά και από την τηλεόραση ή τον κινηµατογράφο. Μπορεί για πολλούς τα ανιψάκια να είναι ίδια εµφανισιακά µεταξύ τους, όµως εµείς γνωρίζουµε πως είναι και θα συνεχίσουν να είναι για πάντα ξεχωριστά.

ΕΦΤΑΣΕ ΤΟ «MICKY MOUSE: THE GREATEST ADVENTURES» ΑΠΟ ΤΗΝ FANTAGRAPHICS!

ον Νοέµβριο του 2018, ο Μίκυ Μάους γιόρτασε τα ενενηκοστά του γενέθλια. Με αφορµή αυτήν την επέτειο, βγήκαν διάφορες εορταστικές εκδόσεις. Μία από αυτές, ήταν η έκδοση της Fantagraphics, Mickey Mouse: The Greatest Adventures. Ένας σκληρόδετος τόµος µε περισσότερες από 300 σελίδες, που περιλαµβάνει κλασσικές ιστορίες του Floyd Gottfredson. Ιστορίες όπως «Ο Μίκυ Μάους στην Κοιλάδα του Θανάτου» και «Το Πικνίκ» που είδαµε στον πρώτο (και µόνο) τόµο της βιβλιοθήκης Floyd Gottfredson που κυκλοφόρησε στην Ελλάδα. Οι υπόλοιπες ιστορίες που περιέχονται είναι αδηµοσίευτες στην Ελλάδα: «Goofy's Rocket», µία κλασική σύντοµη ιστορία µε τον Γκούφυ, «Mickey's Dangerous Double»στην οποία βλέπουµε την πρώτη εµφάνιση του Μίκλος, του µοχθηρού σωσία του Μίκυ, «Island in the Sky» η ιστορία που ο Gottfredson θεωρούσε ως την αγαπηµένη του,

eνας σκληρoδετος τoμος με περισσoτερες από 300 σελiδες, που περιλαμβaνει κλασσικeς ιστορiες του Floyd Gottfredson.

«The Gleam» ένα από τα καλύτερα αστυνοµικά θρίλερ που έχουν δηµιουργηθεί µε τον Μίκυ, «The Atombrella and the Rhyming Man», η πρώτη εµφάνιση του ∆άντη Ρίµα, του ανθρώπου που µιλάει µε ρίµες, τον οποίον έχουµε δει και σε µετέπειτα ιστορία του Casty.

Η πρωτότυπη µορφή των ιστοριών ήταν σε ασπρόµαυρα, ηµερήσια στριπ που κυκλοφόρησαν περίπου στις δεκαετίες του 1930 έως 1950. Στην έκδοση της Fantagraphics βλέπουµε αναδιαµόρφωση των καρέ ώστε να ταιριάζουν σε µορφή κόµικς, ενώ είναι όλες χρωµατισµένες εκ νέου. Όλες αυτές οι ιστορίες έχουν ξαναδηµοσιευτεί από την ίδια εταιρία στην πρωτότυπή τους µορφή στην Floyd Gottfredson Library. Αν κάποιος όµως θέλει µόνο έναν τόµο µε µερικές από τις καλύτερες ιστορίες του Μίκυ σε πολυτελή έκδοση µε πλούσια άρθρα, αυτό το βιβλίο είναι σίγουρα η καλύτερή του επιλογή. «The Gleam» ένα από τα καλύτερα αστυνοµικά θρίλερ που έχουν δηµιουργηθεί µε τον Μίκυ, «The Atombrella and the Rhyming Man», η πρώτη εµφάνιση του ∆άντη Ρίµα, του ανθρώπου που µιλάει µε ρίµες, τον οποίον έχουµε δει και σε µετέπειτα ιστορία του Casty.

«ΟΙ ΑΡΧΟΝΤΕΣ ΤΩΝ ΔΡΑΚΩΝ» - ΜΙΑ ΕΠΙΚΗ ΠΕΡΙΠΕΤΕΙΑ

λα ξεκίνησαν το 1999, όταν στη Στουτγκάρδη είχε σύσκεψη το επιτελείο της Egmont. Ήταν µία από τις κουβέντες που τραβούσε σε µάκρος, σχετικά µε θέµατα της εταιρίας. Ο Byron Erickson, όταν αναπόφευκτα κουράστηκε, έκλεισε τα µάτια του, και κατέληξε να σκέφτεται τα ανιψάκια του Ντόναλντ να πετάνε στον ουρανό, καβάλα σε δράκους. Ήταν τυχερός, µιας και ένα από τα θέµατα για τα οποία είχαν βρεθεί για να συζητήσουν, ήταν η δηµιουργία µίας πολυσέλιδης ιστορίας που θα δηµοσιευόταν σε συνέχειες. Η πρότασή του όπως ήταν φυσικό, έγινε δεκτή. Αφού αποφάσισαν για τα βασικά στοιχεία και έβγαλαν τον σκελετό της ιστορίας, έµενε να βρούνε τον σχεδιαστή. Ο Byron είχε στο µυαλό του τον κατάλληλο, κι έτσι, αφού ετοίµασε ένα προσχέδιο, πήγε στο σπίτι του Giorgio Cavazzano, ο οποίος δέχτηκε να αναλάβει το σχέδιο, και τα υπόλοιπα είναι ιστορία.

Η περιπέτεια ξεκινάει όταν ο Ντόναλντ προσπαθεί απεγνωσµένα να ενώσει τους δεσµούς του µε την οικογένειά του, δηλαδή µε τον Θείο Σκρουτζ και µε τα ανιψάκια. Μία οικογένεια, η οποία απ’ ό,τι φαίνεται είναι εντελώς διαλυµένη και αδιαφορεί ο ένας για τον άλλον. Όµως στο οικογενειακό πικνίκ στο πάρκο της Λιµνούπολης, κάτι πήγε στραβά. Άνοιξε µία πύλη, µέσα από την οποία βγήκε ο πολεµιστής Άκµωνας µε τον µάγο Αλχιµήδη, δύο άνθρωποι από άλλη διάσταση, η οποία βρίσκεται σε πόλεµο. Μέσα από µία σειρά καταιγιστικών εξελίξεων, η οικογένεια Ντακ κατέληξε να µεταφερθεί σε αυτόν τον περίεργο, φανταστικό κόσµο. Έναν κόσµο που κατακλύζεται από δυστυχία, δράκους, σκλάβους, αντάρτες και ό,τι άλλο µπορεί να χαρακτηρίζει έναν πόλεµο.

Φαινομενικα ειναι απλα μια περιπετεια με δρακους, ομως στην πραγματικοτητα, χειριζεται με αριστοτεχνικο τροπο αξιες που ειναι δυσκολο να θιξει καποιος με τετοιο τροπο. Η οικογένεια καταλήγει διάσπαρτη. Τα ανιψάκια είναι πλέον σκλάβοι, ενώ δεν έχουν ιδέα τι κάνουν οι θείοι τους, οι οποίοι αντίστοιχα έχουν τρελαθεί από την αγωνία τους. Συναισθήµατα τα οποία κανονικά δεν θα έπρεπε να έχουν, µιας και όταν ήταν στο σπίτι, κανείς δεν νοιαζόταν για κανέναν. Όµως οι «Άρχοντες των δράκων» δεν είναι µία απλή ιστορία. Φαινοµενικά είναι απλά µία περιπέτεια µε δράκους, όµως στην πραγµατικότητα, χειρίζεται µε αριστοτεχνικό

τρόπο αξίες που είναι δύσκολο να θίξει κάποιος µε τέτοιο τρόπο. Αξίες όπως η φιλία, η εµπιστοσύνη και η οικογένεια. Βλέπουµε πως δεν υπάρχουν µόνο καλοί ή κακοί, ενώ µέσα από τον κόσµο του πολέµου, οι ήρωες µας εκτιµάνε πράγµατα για τα οποία αδιαφορούσαν όταν τα θεωρούσαν δεδοµένα. Ίσως τελικά να µην ήταν δυστύχηµα η αρπαγή τους από το σπίτι, και να τους βγει σε καλό, αν φυσικά καταφέρουν να σώσουν τον κόσµο και να επιστρέψουν πίσω.

Έπειτα κάθοµαι και σκέφτοµαι: «Ρε µαλάκα, 17 ετών άνθρωπος και κοτζάµ αρχισυντάκτης περιοδικού κόµικς, και ούτε µία φορά δεν πήγες στο Comicdom»… Όσο περισσότερο αυτή η σκέψη περιτριγύριζε το µυαλό µου, τόσο πιο πολύ πείσµωνα. Και κατέληξα πως φέτος αυτό έπρεπε να αλλάξει. Μετά από µερικά απαραίτητά τηλέφωνα κανονίζοντας την διαµονή µου – γιατί βλέπετε η ταµπέλα του «επαρχιόπαιδου» είναι αληθινή – και µαζεύοντας το χαρτζιλίκι 2 µηνών, αρχίζω να κατηφορίζω για την πρωτεύουσα. Οι σκέψεις που κυριεύουν το µυαλό µου είναι πολλές, αλλά µία είναι η σηµαντικότερη: «Απλά παίξτο κουλ, και κανείς δεν καταλάβει πως είναι η πρώτη σου φορά». Το βράδυ πριν την µεγάλη µέρα, πέρα από την καθιερωµένη βόλτα στους δρόµους των Εξαρχείων, ετοιµάζω ένα πρόγραµµα µε panels αλλά και διάφορες άλλες υπενθυµίσεις για τον χώρο κλπ, µην χαθώ. Ξυπνάω αγχωµένος. Παίρνω πρωινό αγχωµένος. Ντύνοµαι αγχωµένος. Φτάνω απ’ έξω από την Ελληνοαµερικάνικη Ένωση αγχωµένος. Αλλά όπως λένε πρέπει να έχουµε όλοι πίστη στον εαυτό µας. Ξεφυσάω και αφού πάρω τα διαφηµιστικά που δίνουν στην είσοδο, και µπω µέσα σε αυτό το κτίριο 9(+) ορόφων, ως διά µαγείας, το άγχος φεύγει, και µε κυριεύει ένα άλλο συναίσθηµα. Ο ενθουσιασµός.

ΤΡΕΙΣ ΗΜΕΡΕΣ ΣΤΗΝ ΑΝΟΙΞΗ ΤΩΝ ΚΟΜΙΚΣ…

Βλέπω το µήνυµα: «Άντε, έλα στο Comicdom φέτος να κάτσουµε να κάνουµε καµία συζήτηση και να δεις από πρώτο χέρι τι έχει να προσφέρει η ελληνική σκηνή κόµικς».

Ίωνας Αγγελής «14η διοργάνωση του Comicdom Con Athens! Φέτος είναι µία εξαιρετικά σηµαντική χρονιά τόσο για εµάς όσο και για την ελληνική σκηνή των comics, καθώς γινόµαστε πλέον το µακροβιότερο φεστιβάλ comics της Αθήνας, και παραµένουµε το µοναδικό µε ελεύθερη είσοδο». Έτσι ακριβώς γράφει στην εισαγωγή του φυλλαδίου της εκδήλωσης, η οποία φιλοξενεί φέτος πάνω από 100 Έλληνες καλλιτέχνες, και 4 ξένους, ανάµεσά τους η Patricia Martin, o Dan Watters, o Raul Allen και ο Stefano Zanchi - ασχέτως του γεγονότος ότι µονάχα κόµικ του Zanchi έχει εκδοθεί στην Ελλάδα. Το τριήµερο 19-20-21 Απριλίου επρόκειτο να είναι από τα πιο δραστήρια, µε πολλές οµιλίες-panels-προβολές ακόµα και παιχνίδια να λαµβάνουν τόπο, µε κορυφαία φυσικά τα Ελληνικά Βραβεία Κόµικς, την πρώτη κιόλας µέρα της διοργάνωσης. Με µια λοιπόν κλεφτή µατιά στο πρόγραµµα, αποφασίζω να συνεχίσω… Μπαίνοντας στα αριστερά σου, σαν Κοµήτης κάνει ντεµπούτο το νέο τεύχος του Μπλε Κοµήτη, βάζοντάς σε στο κλίµα της ελληνικής κόµικς σκηνής. Με τον Μπάτµαν να σε κοιτά πισώπλατα συνεχίζεις περνώντας στο επόµενο σκέλος του φεστιβάλ, όπου διάφορες εκδοτικές παρουσιάζουν τις εκδόσεις τους. Στην άλλη πλευρά του ισογείου – ή 1ου ορόφου όπως συνηθίζουν οι Αµερικάνοι – εισέρχετε σε µία άλλη πόλη, εκείνη του Riverdale. Ο Άρτσι, η Μπέτι, η Βερόνικα, ο Τζάγκχεντ και οι υπόλοιποι φίλοι τους σε καλωσορίζουν στην παρέα τους, µε διάφορα σύντοµα στριπ τους να διακοσµούν τον τοίχο, αλλά παρέχοντας κιόλας και καθίσµατα για να ξεκουραστείς – ναι, ναι τιµήθηκαν δεόντως.

Έπειτα, δίχως καµία απαραίτητη βοήθεια, είσαι στον χώρο των καλλιτεχνών, των ανθρώπων που µε τα έργα τους σε ταξιδεύουν. Φυσικά εκεί που περιµένεις κόµικς βλέπεις… έργα του Φάουστ; Μεφίστο το όνοµα του, και ο ∆ηµήτρης Καµένος το εκδίδει, και µε την δική του µοναδική τέχνη της βιβλιοδεσίας σπιράλ. Συνεχίζοντας πάντα προς τα αριστερά, βλέπεις τον Κλείτο του Πάνου Καµουλάκου, τον άρχοντα των ελληνικών horror κόµικς, Malk, αλλά και την µεταφορά των γεγονότων µιας περιόδου που δεν έχει γραφτεί στα βιβλία Ιστορίας, εκείνη του 1800 από τον Θανάση Καραµπάλιο. Μετά ξεκινάνε τα παράξενα. Ή καλύτερα τα Μυστήρια Πράγµατα (Θανάσης Πετρόπουλος), που σε κάνουν να ξεχάσεις τα ελληνικά σου και να δέχεσαι τα Κουραφέλκυθρα (Αντώνης Βαβαγιάννης) ως λέξη. Ή να µαθαίνεις για άλλες Ιστορίες Που Κρύβονταν Σε Προφανή Μέρη (Αλέξια Οθωναίου), ή µάλλον ακόµα καλύτερα; Να έρχεσαι αντιµέτωπος µε τον Σβατζενέγκερ έγκυο… Hasta La Vista Baby (Σπύρος ∆ερβενιώτης) βλέπω ∆ιαλυνά, DaNi, Κυριαζή και πανικοβάλλοµαι. Τα τρία πιο επιτυχηµένα ονόµατα που έχει προσφέρει η ελληνική σκηνή όλα µαζεµένα µαζί, δίνοντάς σου ελπίδα για την χώρα που ζεις. Προσπαθώντας να ξεφύγω λόγω της ντροπαλότητάς µου, ο Κιουτσιούκης και το Μεγάλο Μπανιστήρι του µε κρατάνε λίγο ακόµα, υπενθυµίζοντάς µου πως τελικά δεν ισχύει το Πεταµένα Λεφτά. Συνεχίζω και από τα περίεργα πάω στα θεότρελα. Παρωδία του Κόναν ονόµατι Πόναν ο Μάρµαρος (Ρουµπούλιας), ανθρωπόµορφα ζώα στο ρίνγκ µε πρωταγωνιστή έναν Πολικό Παλαιστή (Λαγουβάρδος), ταξίδι στην Μητρόπολη Του Χρυσού (Σαλαµαλίκη), ένα βιβλιαράκι αν και όποτε τυχαίνει να αντιµετωπίσω κανένα τέρας (Κανάκη), αλλά και µια υπενθύµιση να κουλάρω και λίγο, και να βάλω λίγο Rock στη ζωή µου (Tasmar). Επιστροφή σε µία ανώνυµη Αθήνα (Σκλαβενίτης) αλλά παράλληλα σε µία ανέµελη Αθήνα του ’90 (Λώλος) όπως και σε µία αλλόκοσµη εκδοχή της (Βαξεβάνη / Κουµάκη). Προς τα δεξιά τώρα οι Λήσταρχοι σε επαναφέρουν σε µία εποχή αναρχίας (Χειλάς / Τσαούσης) και µε τους Μεταλλάδες να επενδύουν σε αυτό (Λάµπος). Αρκετά όµως µε την Ελληνοαµερικάνικη Ένωση, ας πάµε και µία βόλτα από το Γαλλικό Ινστιτούτο. Εκεί όλα ελέγχονται (no joke) και 60 καλλιτέχνες σε περιµένουν εκεί, στα µικρά τραπεζάκια τους για να τους εµψυχώσεις αλλά και για να σου δείξουν την πιο κλειστοφοβική πλευρά των κόµικς. Μπάργκαλ, λοιπόν, για αρχή (∆ηµόπουλος), και µετά δεινοσαυράκια και άλλα σκίτσα από την Κορρίνα Μέι Βεροπούλου, όπως και κόµικς για την φύση και τα ανθρώπινα αισθήµατα από την ∆ήµητρα Νικολαΐδη.

Πανέτοιµος αυτή τη φορά, σαφώς αγχωµένος για τις Πανελλήνιες, αλλά θα σε βοηθήσει να ξελαµπικάρεις». Για αυτό δεν είναι και τα cons στην τελική; Μία µεγάλη συγκέντρωση σπασίκλων και «κολληµένων» µε τον χώρο της ποπ κουλτούρας και πιο συγκεκριµένα των κόµικς.

Να’ χαν και οι ψυχές αµπάρες µου λέει ο Πανάγος µε τον Ψυχαλάστρα, ενώ ο Κληµής πέρα από τις Ιστορίες Για Αχρείους µου µιλάει για το πόσο απαίσιο είναι να εξηγείς τα αστεία µε 2 ψαράκια. ∆ίπλα στο καφέ, βλέπεις 22 εκδοχές µιας µελλοντικής Αθήνας από 22 Έλληνες δηµιουργούς, ενώ ο Tasmar σου δείχνει την προσωπική του συλλογή µε ορισµένες από τις καλύτερες δουλειές του. Λοιπόν, πήγε 6 η ώρα. Η πλάτη µου µε πονάει από το πολύ βάρος. Τα πόδια µου τρέµουν από την κούραση. Ο καφές που πήρα απέναντι από την Ελληνοαµερικάνικη Ένωση µε κρατά στα πόδια µου. Ώρα να επισκεφτώ και κανένα panel. Και αυτό είχε ως θέµα τον Ηθικό Κώδικα Των Υπερηρώων, που διοργάνωσαν οι Smassing Culture, συνεργάτες και φίλοι που είχα την τιµή να γνωρίσω και να συζητήσω καθ’ όλο το τριήµερο. Νυχτώνει επικίνδυνα, η ώρα πέρασε σαν σίφουνας. Ώρα, λοιπόν, για την απονοµή των Ελληνικών Βραβείων Κόµικς, ή αλλιώς ΕΛ.ΒΡΑ.ΚΟ. Όσο πέρναγε η ώρα, το αµφιθέατρο γέµισε µε τους περισσότερους Έλληνες καλλιτέχνες, µε δηµοσιογράφους, αλλά και µε γνώστες του χώρου. Ο Ζήσης Ρούµπος µας κάνει µια εισαγωγή πραγµατικά αξέχαστη, µε το χιούµορ του να σπάει κόκκαλα. Υπενθυµίζοντάς µας πως η φετινή ατµόσφαιρα είναι βεβαρυµµένη µε τον χαµό 2 µεγάλων ονοµάτων στο χώρο, εκείνα του Γιώργου Μπαζίνα και του Λευτέρη Μαυρογιάννη. Με ίσως τα πιο ανταγωνιστικά βραβεία φέτος, καθώς κάθε κατηγορία είχε πάνω από ένα άξιο για νικητή. Τελικώς, οι Σπύρος ∆ερβενιώτης (Καλύτερο Κόµικ & Καλύτερο Σενάριο – Shark Nation), Θανάσης Καραµπάλιος (Καλύτερος Πρωτοεµφανιζόµενος Καλλιτέχνης – 1800), Αντώνης Βαβαγιάννης (Καλύτερο ∆ιαδικτυακό Κόµικ – Κουραφέλκυθρα), ∆ήµητρα Νικολαΐδη (Καλύτερη Αυτοέκδοση – Στα Βαθιά Ρέµατα), Παναγιώτης Πανταζής (Καλύτερο Εξώφυλλο – Στα Μυστικά Του Βάλτου), Μάνος Λαγουβάρδος (Καλύτερο Σχέδιο – Πολικός Παλαιστής), Πάνος Ζάχαρης (Καλύτερο Ένθετο – Scary Tales), JP Ahonen (Καλύτερη Μετάφραση, Καλύτερη Καλλιτεχνική Επιµέλεια - Belzebubs) ήταν οι µεγάλοι νικητές της βραδιάς. Μιας βραδιάς που ήρθε στο τέλος της, και εγώ να ξεκουραστώ λιγάκι για τη συνέχεια… Με τον ίδιο ρυθµό κύλησαν και οι υπόλοιπες 2 ηµέρες, µε πολλά κόµικς, πολλές συζητήσεις, συναναστροφή µε διάφορους καλλιτέχνες αλλά και αρθρογράφους. Επίσκεψη στα panels The New Culture War το Σάββατο και 5 Χρόνια Καρέ-Καρέ την Κυριακή. Με ενδιάµεσα διάφορες βόλτες από το Γαλλικό Ινστιτούτο στην Ελληνοαµερικάνικη Ένωση και αντίστροφα. Γεµάτος αναµνήσεις και ιστορίες, αυτή τη φορά χωµένος πιο πολύ από ποτέ στην όλη κουλτούρα της 9ης τέχνης, ξαφνικά νιώθω… κούραση. Κοιτάω το ρολόι, και γράφει 5 µµ. Βλέπω γύρω µου ανθρώπους που έρχονται και φεύγουν. Και λέω µέσα «Καλά πέρασες. Ήταν ωραία. Μήπως ήρθε η ώρα να φύγεις; Θα ξαναέρθεις του χρόνου. Πανέτοιµος αυτή τη φορά, σαφώς αγχωµένος για τις Πανελλήνιες, αλλά θα σε βοηθήσει να ξελαµπικάρεις». Για αυτό δεν είναι και τα cons στην τελική; Μία µεγάλη συγκέντρωση σπασίκλων και «κολληµένων» µε τον χώρο της ποπ κουλτούρας και πιο συγκεκριµένα των κόµικς. Η πρώτη µου φορά και αξέχαστη. Ευχαριστώ για τις αναµνήσεις… 31

Γιάννης Ιατρού

Ένα Κοµικσικό Οδοιπορικό Στην Ιταλία

Μιλάνο – Cartoomics

Χάρη στο πρόγραµµα Erasmus που µετατρέπει ετησίως πολλούς αδαείς φοιτητές σε ψαγµένους πολίτες του κόσµου, εδώ και µερικούς µήνες έχω την τύχη να κατοικώ στην πανέµορφη Ιταλία, µία χώρα της οποίας η παράδοση και η συνεισφορά στην 9η Τέχνη είναι µνηµειώδης, µε σηµαντικά έργα και φυσικά, κοµίστες µε απήχηση σε παγκόσµια κλίµακα, ιδιαίτερα όµως στην πατρίδα µας, την Ελλάδα. Una faccia una razza, άλλωστε. Ήρωες όπως ο Tex, ο Zagor, ο Diabolik, ο Dylan Dog και ο Corto Maltese · δηµιουργοί όπως ο Jacovitti, ο Milo Manara, ο Romano Scarpa και ο Andrea Pazienza. Οι αναφορές είναι ανεξάντλητες. Το ίδιο και οι εκδηλώσεις που τιµούν αυτήν την ιδιαίτερη τέχνη στη γείτονα χώρα, οι οποίες χρόνο µε το χρόνο αυξάνονται σε αριθµό και, διατηρώντας η καθεµία τα δικά της, ιδιάζοντα χαρακτηριστικά, σε καλούν να εξερευνήσεις τη µοναδική τέχνη των κόµικς. Πρόσκληση στην οποία δε θα µπορούσα να µην ανταποκριθώ, κι έτσι µετέτρεψα κοµµάτι της ερασµίτικης εµπειρίας σε ένα όµορφο οδοιπορικό... κοµικσοτουρισµού.

πρώτη φορά που επισκέφτηκα την πρωτεύουσα της Λοµβαρδίας, δεν έγινε µε σκοπό να επισκεφτώ την περίφηµη Σκάλα του Μιλάνου ή να σκαρφαλώσω στην ταράτσα του επιβλητικού καθεδρικού ναού που κοσµεί το κέντρο της πόλης, ούτε φυσικά για να ψωνίσω Versace ή Armani στη στοά Vittorio Emmanuele II. Ο µοναδικός σκοπός της επίσκεψης ήταν η εκδήλωση Cartoomics, που έλαβε χώρα για εικοστή έκτη φορά στον εκθεσιακό χώρο του Rho, λίγο έξω από το Μιλάνο, την πρώτη εβδοµάδα του Μαρτίου. Μετά από αρκετά χρόνια επισκέψεων αλλά και διοργανωτικής συµµετοχής σε ελληνικές αντίστοιχες εκδηλώσεις, είχε έρθει επιτέλους η ώρα να επισκεφτώ για πρώτη φορά ένα comic convention στο εξωτερικό! Εκείνες τις µέρες στο Cartoomics παρευρίσκονταν περισσότεροι από τους µισούς Ιταλούς που έχουν προσκληθεί τα προηγούµενα χρόνια στο µεγαλύτερο φεστιβάλ κόµικς και ποπ κουλτούρας της ελληνικής πρωτεύουσας: η Silvia Ziche υπέγραφε το νέο της βιβλίο µε επιλεγµένες ιστορίες από το σύµπαν του Μίκυ Μάους, ο Claudio Sciarrone εξηγούσε σε εκκολαπτόµενους κοµίστες πώς να σχεδιάσουν τη Μίννι, µε αφορµή τα 90ά γεννέθλιά της, ενώ ο Claudio Castellini µοιραζόταν την τις εµπειρίες του από τη συνεργασία του µε τους εκδοτικούς κολοσσούς της Marvel και της DC, ιδιαίτερα ενόψει της ενενηντακοστής επετείου του Σκοτεινού Ιππότη. Άκρως απολαυστική ήταν όµως και η συνάντηση µε τον Φιλανδό JP Ahonen, ο οποίος υπέγραφε αντίτυπα της ιταλικής µετάφρασης του επιτυχηµένου κόµικ του Belzebubs, πλάι στην θρυλική Ιταλίδα τραγουδίστρια του µέταλ συγκροτήµατος Lacuna Coil, Cristina Scabbia. Ας αφήσουµε, όµως, τους παλιούς γνώριµους και ας περάσουµε στις νέες εµπειρίες. Το συνέδριο ήταν πολύ µεγαλύτερο απ’ ό,τι περίµενα – µιλάµε για µία διοργάνωση που αγγίζει τους 100.000 επισκέπτες! Ένας χαοτικός χώρος, µοιρασµένος µεταξύ εκδοτών και

εµπόρων κόµικς, ταινιών, cosplay, videogames, merchandising κάθε είδους. Αυτό που µου έκανε εντύπωση ήταν πως, χωρίς να επενδύσουν ιδιαίτερα στην guestlist τους, διανθίζοντάς τη µε έναν, έστω, καταξιωµένο δηµιουργό παγκοσµίας εµβέλειας, αλλά φιλοξενώντας κατά βάση εγχώριους δηµιουργούς, είχαν αυτήν την τεράστια επιτυχία. Ο µεγαλύτερος guest δηµιουργός της φετινής διοργάνωσης ήταν αναµφίβολα ο Max Bunker, ιστορική µορφή του ιταλικού κόµικ, µε αφορµή τη συµπλήρωση των 50 ετών από τη δηµιουργία του πιο δηµοφιλή χαρακτήρα του, Alan Ford. Ακολουθεί ο Giuseppe Camuncoli, σχεδιαστής κόµικς του Star Wars, ο οποίος τιµήθηκε δεόντως από την τεράστια κοινότητα των fans του saga, οι οποίοι είχαν µία ολόκληρη πτέρυγα γεµάτη events, όπως το πρωτότυπο Star Wars escape room µε cosplayers ντυµένους χαρακτήρες από τη σειρά. ∆ε θα µπορούσα να µην αναφερθώ ειδικά στη µεγάλη µου αγάπη, βέβαια, την Disney. Εν µέσω διαφόρων εκδηλώσεων και οµιλιών, εκτός όσων αναφέρθηκαν παραπάνω, αλλά και άλλων δηµιουργών και µελών της συντακτικής οµάδας, είχα τη χαρά να συνοµιλήσω µε τον Alex Bertani, νέο διευθυντή του περιοδικού Topolino, αλλά και µε τον µοναδικό Casty, έναν από τους σηµαντικότερους σύγχρονους δηµιουργούς ιστοριών µε τον Μίκυ Μάους. Αλλά αυτό που ξεχώρισε για µένα, ήταν η έκθεση αφιερωµένη στον πιο διάσηµο µασκοφόρο ληστή των κόµικς, τον Diabolik, έναν ήρωα εµπνευσµένο από τους δηµοφιλείς Γάλλους λογοτεχνικούς αντιήρωες, Φαντοµά και Αρσέν Λουπέν. Πρωτότυπα σχέδια και εξώφυλλα, ειδικές εκδόσεις και merchandise κάθε είδους, αγαλµατίδια αλλά και εκδόσεις ορόσηµο του ήρωα, σε ένα ταξίδι στο χρόνο, από το 1962 µέχρι σήµερα, µε πολλές ανακοινώσεις για µελλοντικά σχέδια από τις εκδόσεις Astorina.

- Romics

Μιας και ο τόπος διαµονής µου τους τελευταίους µήνες είναι η αιώνια πόλη, η αλήθεια είναι πως για το Romics δεν είχα προετοιµαστεί ιδιαίτερα. ∆ίπλα είναι, λέω, σιγά. Φεύγοντας από τη σχολή εκείνο το βροχερό πρωινό που ξεκινούσε η τετραήµερη γιορτή των κόµικς στην ιταλική πρωτεύουσα, θα ανακάλυπτα πως η έκθεση της Ρώµης βρίσκεται σχεδόν 50 χιλιόµετρα µακριά από το κέντρο, δίπλα στο αεροδρόµιο Fiumincino. Αν και έφτασα βρεγµένος ως το κόκαλο, ο εκνευρισµός έφυγε αρκετά γρήγορα, χάρη στην απίστευτα οργανωµένη και µεγαλειώδη έκθεση που είχα για ακόµα µια φορά µπροστά µου να µε καλεί για εξερεύνηση. Χωρισµένη σε τουλάχιστον πέντε πτέρυγες, διαφορετικές για τα κόµικς, τις ταινίες, τις εκθέσεις, τα video games και τις προβολές ταινιών, κάλυπτε µία τεράστια ποικιλία ενδιαφερόντων. Η µεγάλη πέραση που έχουν οι ήρωες της Άπω Ανατολής στη γειτονική µας χώρα, όπως άλλωστε στο µεγαλύτερο µέρος των ευρωπαϊκών χωρών, ήταν εµφανής σε κάθε στροφή ανάµεσα στους πάγκους: φιγούρες και λούτρινα, αφίσες και διακοσµητικά τοίχου, µπρελόκ και λοιπά αξεσουάρ, µάσκες και καπέλα, για τους fans του Dragonball, του One Piece, του Naruto, του Neon Genesis Evangelion και πολλών ακόµα γνωστών manga και anime. Πρόκειται για ένα τόσο µεγάλο κοινό που υποστηρίζει, όπως συµβαίνει σε όλες σχεδόν τις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες (πλην της Ελλάδας), τη µετάφραση όλων των manga στα ιταλικά. Αυτό που µε ξάφνιασε θετικά ήταν η συµµετοχή στην guestlist της φετινής εκδήλωσης ενός δηµιουργού manga από την Ιαπωνία, καθότι πρόκειται για σπάνιο φαινόµενο σε ευρωπαϊκά conventions: ο δηµιουργός του Sword Art Online, Reki Kawahara, βρέθηκε στο περίπτερο των Edizioni BD και υπέγραφε σα ροµπότ στους εκατοντάδες θαυµαστές που βρέθηκαν εκείνες τις µέρες εκεί. Βέβαια όλα τα φώτα στη φετινή εκδήλωση ήταν στραµµένα στον Willem Dafoe, έναν από τους πιο αγαπηµένους ηθοποιούς του Hollywood, του οποίου οι ρόλοι πολύ συχνά τον έφεραν στα «πόδια» της geek κουλτούρας: µε ορόσηµο την αναπαράσταση του Norman Osborn στο πρώτο Spider-Man του Sam Raimi, η συζήτηση µε το κοινό επεκτάθηκε στους ρόλους του στο «Ψάχνοντας το Νέµο», τον πρόσφατο «Aquaman», αλλά και µε έναν τόνο ειρωνείας στο ντουµπλάρισµα του Ryuk στο live-action Death Note του Netflix.

Νάπολη – Comicon

Άλλοι διεθνείς καλεσµένοι ήταν ο Ryan Ottley, σχεδιαστής αµερικάνικων υπερηρωικών κόµικς, µε σηµείο-σταθµό στην καριέρα του το Invincible σε συνεργασία µε τον Robert Kirkman, και ο George Hull, το µεγάλο ταλέντο των ειδικών εφέ, µε συµµετοχές σε χολυγουντιανές υπερπαραγωγές όπως τα Star Wars, το Jurassic Park, το Matrix, το Blade Runner 2049, το V for Vendetta, το Iron-Man 2 και το Guardians of the Galaxy. Παράλληλα, το χώρο της έκθεσης κόσµησαν, µεταξύ άλλων, δύο πολύ σηµαντικές εκθέσεις: η µία αφιερωµένη στα 80 χρόνια του Σκοτεινού Ιππότη, µε πολλές πρωτότυπες σελίδες από ιστορίες του Batman, φιγούρες, προβολές ταινιών και αγάλµατα Μπάτµαν, Τζόκερ και Κατγούµαν σε κανονικό µέγεθος, ενώ η δεύτερη αφιερωµένη στις ιστορίες επιστηµονικής φαντασίας του βετεράνου σχεδιαστή της Disney, Giorgio Cavazzano, τον οποίο είχα τη χαρά να ξανασυναντήσω, µετά την πρώτη του επίσκεψη στην Ελλάδα το 2015 στο Comic Con Θεσσαλονίκης.

Αν το Romics ήταν το πιο καλά οργανωµένο και φαντασµαγορικό συνέδριο που έχω παρευρεθεί, τότε η ετήσια γιορτή των κόµικς στη Νάπολη ήταν η πιο ζωηρή και ασφυκτικά γεµάτη εκδήλωση που έχω πάει ποτέ! Οι ουρές τεράστιες, ο κόσµος γεµάτος ενθουσιασµό, τις πρώτες µέρες που η θερµοκρασία στην Ιταλία – και ειδικά στο Νότο της – άρχισε να παγιώνεται στο 20+, ο απόλυτος προορισµός στην πόλη, αν όχι στη χώρα, το τελευταίο Σαββατοκύριακο του Απρίλη ήταν το Comicon. Ίσως η πιο µεγάλη γιορτή των κόµικς µετά το µεγαλειώδες Lucca, µε εισιτήρια που αγγίζουν τις 160.000. Εκεί, είχε κανείς την ευκαιρία να συναντήσει κορυφαίους Ιταλούς δηµιουργούς: το µεγάλο αισθησιακό κοµίστα Milo Manara, τον ιστορικό δηµιουργό του Tex, Giovanni Ticci, τον µεγάλο εικαστικό και δηµιουργό του RanXerox, Tanino Liberatore, τον ανερχόµενο... βιωµατικό κοµίστα Zerocalcare, και πολλούς ακόµη, µικρούς και µεγαλύτερους αστέρες µε διεθνή καριέρα: Sio, Mirka Andolfo, Leo Ortolani, Dave McKean, Paolo Barbieri, Declan Shalvey, Hideyuki Furuhashi. Μιλάµε για ένα αστείρευτο συντριβάνι καλλιτεχνών! Ήταν φανερό πως το τετραήµερο του Comicon αποτελούσε ένα πολυαναµενόµενο σηµείο συνάντησης για όλους, φανς, δηµιουργούς, εκδότες. Έντονες συζητήσεις, εκδηλώσεις γεµάτες κόσµο, «µποτιλιάρισµα» σε κάθε διάδροµο, µία έκθεση που έχει καθιερωθεί στη συνείδηση των κοµικσόφιλων της γείτονος σαν το απόλυτο κοµικσικό γεγονός της θερινής περιόδου. Οι εκθέσεις της εκδήλωσης ήταν συγκεντρωµένες στην είσοδο, και ποικίλαν σε ύφος και προσέγγιση. Η πρώτη αφορούσε τη χρήση της γροθιάς στα mass media, εστιάζοντας φυσικά σε αρκετούς µπρατσαράδες ήρωες όπως ο Ποπάι ή, πιο πρόσφατα, ο Thanos µε το Infinity Gauntlet, αλλά και τη χρήση του σε ταινίες, σειρές, βιντεοπαιχνίδια, ακόµα και κοινωνικοπολιτικές καµπάνιες. Μεγάλη βαρύτητα είχε δοθεί στις «προσωπικές» εκθέσεις των Gipi και Claudio Castellini, δύο εκ των µεγαλυτέρων κεφαλαίων του ιταλικού σύγχρονου κόµικ – ο καθένας απ’ το δικό του µετερίζι, ενώ τέλος υπήρχε και µία µεγάλη έκθεση αφιερωµένη στην Epoxy, της αισθησιακής πρώτης χάρτινης ηρωίδηας του δηµιουργού του Thorgal, Jean Van Hamme. Αν και υπήρχαν αµέτρητες ευκαιρίες για συναντήσεις και γνωριµίες, αυτή τη φορά επέλεξα να το πάω πιο χαλαρά, δίχως να στριµώχνοµαι σε ουρές για αυτόγραφα. Συνάντησα ξανά τους Paolo Mottura και Lorenzo Pastrovicchio, παλαιοί γνώριµοι του The Comic Con, αλλά και τον Stefano Zanchi που επισκέφτηκε πρόσφατα το Comicdom Con, επιλέγοντας να αφιερώσω περισσότερο χρόνο στη γνωριµία µε τα παιδιά της ιταλικής Disney κοινότητας, µε τους οποίους γνωριζόµουν σταδιακά σε κάθε έκθεση: παρακολουθήσαµε τη συναυλία του Immanuel Casto στο χώρο της Oltremare και κλείσαµε αυτήν την όµορφη εµπειρία τρώγοντας την πιο φηµισµένη πίτσα της Ιταλίας, στο ιστορικό κέντρο της Νάπολης.

Και του χρόνου. Lucca, ερχόµαστε. 33

SUZIE'S REVENGE

34 20

του Ξανθού Βενιζέλου

35 21

SUZIE'S REVENGE

36 20

του Ξανθού Βενιζέλου

37 21

rebetiko b-movie

του Αλέξανδρου Θωµά

ACHDÉ - ΑΠΟ ΤΗΝ «ΠΟΛΗ ΤΟ

“Το να γράφεις και να σχεδιάζεις κόµικς σηµαίνει ακριβώς να µοιράζεσαι, και συνεπώς ήταν αυτό που πάντα ήθελα να κάνω!” συνεντευξη του συνέντευξη στους Ίωνα Αγγελή & Γιάννη Ιατρού

ΟΥ ΦΩΤΟΣ» ΣΤΗΝ ΑΓΡΙΑ ΔΥΣΗ

Πως γίνετε ο Λούκυ Λουκ, ένας από τους σημαντικότερους τίτλους κόμικς παγκοσμίως, να παραμένει ισχυρός στον εκδοτικό χώρο, ακόμα και σήμερα, 73 χρόνια μετά το ντεμπούτο του στο φημισμένο γαλλικό περιοδικό κόμικς Spirou Almanach #47, στις 7 Δεκεμβρίου του 1946; Πως ένας κόμικς-ήρωας μπορεί να παραμείνει διαχρονίκος διαχρονικός για τόσες γενιές ανθρώπων; Ο κομίστας Achdé έρχεται για να μας δώσει τα δικά του φώτα πάνω στο συγκεκριμένο ερώτημα, ο οποίος και αποτελεί τον συνεχιστή στο σχέδιο του Λούκυ Λουκ, μετά τον θάνατο του Morris.

Ο Achdé (κατά κόσµον Hervé Darmenton) γεννήθηκε στις 30 Ιουλίου του 1961, στο Λιόν της Γαλλίας, και ήταν και εκείνος ένα ακόµα «θύµα» στη φήµη του φτωχού και µόνου καουµπόυ, καουµπόϋ, Λούκυ Λουκ. Παρά την έµφυτη τάση του στο σχέδιο, επέλεξε να σπουδάσει Ιατρική και να εργαστεί, για αρκετά χρόνια, ως ακτινολόγος. Ευτυχώς, τόσο για εκείνον, όσο και για την 9η Τέχνη, το 1985 αποφάσισε µία θεαµατική… στροφή στην καριέρα του, ξεκινώντας να εικονογραφεί τις δικές του ιστορίες: το 1988 έβγαλε την πρώτη του αυτοέκδοση, µε τίτλο Destins Croisés και το 1991 συνεργάστηκε µε τις εκδόσεις Dargaud, την εκδοτική όπου στεγαζόταν και τα βιβλία του παιδικού, αγαπηµένου του καουµπόυ, καουµπόη, για να δηµιουργήσει µία σειρά από νέους τίτλους, ανάµεσά τους τα Fort Braillard, Woker, Doc Véto, CRS=Détresse. Η αρχή βέβαια της νέας χιλιετίας τον βρίσκει µε µία από τις συµφωνίες που θα αλλάξουν για πάντα τη ζωή του… Το 2001 συµφωνεί στο να σχεδιάσει ιστορίες Λούκυ Λουκ για την Dargaud, και το 2003 εκδίδεται η πρώτη του δουλειά στον παιδικό του ήρωα, µε τον τίτλο «Η Ωραία Προβένς» σε συνεργασία στα κείµενα µε τον Laurent Gerra. Έκτοτε, δηµοσιεύει το «Οι Ντάλτον Στην Κρεµάλα» (σενάριο: Laurent Gerra), «Ο Άνθρωπος Στην Ουάσινγκτον» (σενάριο: Daniel Pennac & Tonino Benacquista), «Λούκυ Λουκ Εναντίον Πίνκερτον» (σενάριο: Daniel Pennac & Tonino Benacquista), «Μοναχικός Καβαλάρης» (σενάριο: Daniel Pennac & Tonino Benacquista), «Οι Ντάλτον… Θείοι» (σενάριο: Laurent Gerra & Jacques Pessis), «Η Γη Της Επαγγελίας» (σενάριο: Jul). Από το 2011 αναλαµβάνει επίσης τη spin-off σειρά Kid-Lucky, µε πρώτο άλµπουµ το «Ο Μαθητευόµενος Καουµπόϋ», «Lasso périlleux», «Statue Squaw», «Suivez la flèche» σε σενάριο και σχέδιο του ίδιου – την οποία και κάνει εναλλάξ µε την κανονική σειρά του Λούκυ Λουκ. Το πιο πρόσφατο άλµπουµ – σε σχέδιο δικό του και σενάριο του Jul – «Ένας Καουµπόϋ στο Παρίσι» στην Γαλλία έχει ήδη κάνει τεράστια επιτυχία, µε πάνω από 320 χιλιάδες πωλήσεις. Με αφορµή το νέο του άλµπουµ – που κυκλοφορεί στα ελληνικά από την Μαµούθκοµιξ – και τον ερχοµό του στο φετινό The Comic Con 5 στη Θεσσαλονίκη, το τριήµερο 10-11-12 Μαΐου – για 2η φορά στο συγκριµένο Con, µία ακόµα από τις πολλές φορές επί ελληνικού εδάφους – , ο Achdé µας µιλά στο Comic Cultura, για το νέο του άλµπουµ, την Ελλάδα, τη διαχρονικότητα του Λούκυ Λουκ, τη σηµαντικότητα των κόµικς στη ζωή του, και τις βλέψεις του για το µέλλον στην διεθνή σκηνή των κόµικς…

Τι Τι πιστεύεις πιστεύεις πως πως κάνει κάνει τον τον Λούκυ Λούκυ Λουκ Λουκ τόσο τόσο διαχρονικά διαχρονικά επιτυχηµένο; επιτυχηµένο; Είναι Είναι ένας ένας ήρωας ήρωας όπως όπως µπορούµε µπορούµε να να τον τον ονειρευτούµε, ονειρευτούµε, είναι είναι ειλικρινής, ειλικρινής, ολοκληρωµένος, ολοκληρωµένος, χωρίς χωρίς φόβους, φόβους, τολµηρός, τολµηρός, αρνητής αρνητής της της αδικίας αδικίας και και αντιρατσιστής, αντιρατσιστής, ενώ ενώ ταυτόχρονα ταυτόχρονα µένει µένει ένας ένας άνθρωπος άνθρωπος απλός απλός και και ποτέ ποτέ δεν δεν παραδίδει παραδίδει µαθήµατα. µαθήµατα. Αν Αν προσθέσει προσθέσει κανείς κανείς και και το το γεγονός γεγονός πως πως «πυροβολά «πυροβολά πιο πιο γρήγορα γρήγορα από από την την σκιά σκιά του», του», µιλάµε µιλάµε για για έναν έναν τέλειο τέλειο ήρωα. ήρωα. Και Και έπειτα, έπειτα, το το γουέστερν γουέστερν πάντα πάντα έκανε έκανε τους τους ανθρώπους ανθρώπους να να ονειρεύονται. ονειρεύονται. Η Η Αµερική, Αµερική, µία µία καινούρια καινούρια ήπειρος ήπειρος που που µπορείς µπορείς να να κάνεις κάνεις τα τα πάντα, πάντα, µία µία ατελείωτη ατελείωτη περιπέτεια, περιπέτεια, επικίνδυνη, επικίνδυνη, ονειρική, ονειρική, µε µε ένα ένα µέλλον µέλλον προς προς χτίσιµο, χτίσιµο, µία µία εποχή εποχή µακρινή µακρινή αλλά αλλά παράλληλα παράλληλα κοντινή. κοντινή. Όλα Όλα είναι είναι ευθυγραµµισµένα, ευθυγραµµισµένα, έτσι έτσι ώστε ώστε οο Λούκυ Λούκυ Λουκ Λουκ και και το το περιβάλλον περιβάλλον του του να να σαγηνεύσουν σαγηνεύσουν τον τον αναγνώστη. αναγνώστη.

Οι Οι κάτοικοι κάτοικοι της της Άγριας Άγριας ∆ύσης ∆ύσης του του 20ου 20ου αιώνα αιώνα ποικίλουν ποικίλουν σε σε χρώµα, χρώµα, γεγονός γεγονός που που επιτρέπει επιτρέπει να να αναδειχθεί αναδειχθεί το το ζήτηµα ζήτηµα του του ρατσισµού. ρατσισµού. Τέτοιου Τέτοιου είδους είδους στοιχεία στοιχεία πιστεύεις πιστεύεις πως πως έχουν έχουν µία µία θέση θέση στα στα άλµπουµ άλµπουµ του του Λούκυ Λούκυ Λουκ; Λουκ; Κατά Κατά τη τη γνώµη γνώµη σου σου έχετε έχετε µιλήσει µιλήσει αρκετά αρκετά για για αυτό αυτό το το κοινωνικό κοινωνικό θέµα, θέµα, ήή υπάρχει υπάρχει χώρος χώρος να να αναπτυχθεί αναπτυχθεί περισσότερο περισσότερο στο στο µέλλον; µέλλον; ∆εδοµένου πως ξεκινήσατε να εργάζεστε σαν ακτινολόγος, τι σας οδήγησε να κάνετε κόµικς; Πάντα ήθελα να κάνω αυτό το επάγγελµα. Φαντάσου πως στην ηλικία των έξι ετών έλεγα στη δασκάλα µου ότι όταν µεγαλώσω θα γίνω σχεδιαστής κόµικς. Εφόσον ανήκω σε µια γενιά η οποία υπάκουγε στους γονείς της, έκανα τις σπουδές µου ως χειριστής µηχανηµάτων ακτινολογίας . Πήρα το πτυχίο µου, άσκησα επτά χρόνια το εν λόγω επάγγελµα για να τους ευχαριστήσω, και µετά ως «µεγάλο αγόρι» αποφάσισα να τους... παρακούσω. [γέλια]. Παράτησα τα πάντα, ένα κοινωνικό status, ένα σίγουρο µισθό, γενικά µία «καλή» ζωή, για να γίνω ένας φτωχός καλλιτέχνης δίχως µέλλον… Ευτυχώς αυτό άλλαξε πολύ γρήγορα [γέλια]. Μου αρέσει να µοιράζοµαι. Το να γράφεις και να σχεδιάζεις κόµικς σηµαίνει ακριβώς να µοιράζεσαι, και συνεπώς ήταν αυτό που πάντα ήθελα να κάνω!

Το σηµείο της καριέρας σου που λογικά σε σηµάδεψε ήταν όταν επιλέχθηκες ως ο διάδοχος του Morris στο Λούκυ Λουκ. Πως πιστεύεις ότι έχεις εξελιχθεί ως καλλιτέχνης, από το ντεµπούτο σου µε το Λούκυ Λουκ µέχρι σήµερα; Σκεφτείτε έναν νέο ερασιτέχνη κιθαρίστα, ελαφρώς ταλαντούχο, ο οποίος λαµβάνει ένα τηλεφώνηµα ένα πρωί, και του ανακοινώνεται πως το ίδιο βράδυ έχει επιλεγεί για να παίξει στην ίδια σκηνή µε τους Rolling Stones. Κάπως έτσι µου ήρθε, όταν ξεκίνησα να δουλεύω για τον Morris στο Ρανταπλάν αρχικά, και µετά όταν οριστικά µε διάλεξαν για να αναλάβω τη συνέχεια στο σχέδιο του Λούκυ Λουκ.

Αν προσθέσει κανείσ και το γεγονόσ πωσ πυροβολά πιο γρήγορα από την σκιά του, µιλάµε για γιαέναν έναντέλειο τέλειοήρωα.» ήρωα. 42

Όχι, Όχι, πράγµατι πράγµατι έχουµε έχουµε ακόµα ακόµα πολλά πολλά ακόµα ακόµα να να πούµε πούµε πάνω πάνω σε σε αυτό αυτό το το ζήτηµα, ζήτηµα, αλλά αλλά σε σε δεύτερο δεύτερο χρόνο. χρόνο. Ο Ο Λούκυ Λούκυ Λουκ Λουκ είναι είναι πάνω πάνω από από όλα όλα µία µία σάτιρα σάτιρα του του γούεστερν γούεστερν µε µε στοιχεία στοιχεία περιπέτειας περιπέτειας και και χιούµορ. χιούµορ. Μπορούµε Μπορούµε ωστόσο ωστόσο να να ξεφύγουµε ξεφύγουµε και και να να µιλήσουµε µιλήσουµε για για κάποια κάποια πράγµατα πράγµατα στο στο παρασκήνιο παρασκήνιο της της βασικής βασικής πλοκής. πλοκής. Εµείς Εµείς το το κάναµε κάναµε θίγοντας θίγοντας την την διαφορά διαφορά των των νέων νέων µεταναστών µεταναστών που που φτάνανε φτάνανε στις στις Ηνωµένες Ηνωµένες Πολιτείες Πολιτείες µε µε την την οικογένεια οικογένεια Στερν, Στερν, µία µία υπερθρησκευόµενη υπερθρησκευόµενη Εβραϊκή Εβραϊκή οικογένεια οικογένεια (δες (δες Η Η Γη Γη Της Της Επαγγελίας). Επαγγελίας). Από Από την την άλλη, άλλη, δεν δεν θέλω θέλω ούτε ούτε να να κατακρίνω κατακρίνω αλλά αλλά ούτε ούτε να να διδάξω. διδάξω. Προσπαθώ Προσπαθώ µε µε τους τους σεναριογράφους σεναριογράφους µου µου να να λειτουργούµε λειτουργούµε σαν σαν ένα ένα «καµπανάκι» «καµπανάκι» στην στην συνείδηση συνείδηση του του αναγνώστη αναγνώστη για για τα τα προβλήµατα προβλήµατα της της εποχής εποχής όπως όπως οο ρατσισµός, ρατσισµός, ηη φτώχεια φτώχεια ήή οο µισογυνισµός. µισογυνισµός. Επαναλαµβάνω Επαναλαµβάνω πως πως δεν δεν είµαι είµαι «δάσκαλος», «δάσκαλος», αυτό αυτό το το αφήνω αφήνω να να το το ισχυρίζονται ισχυρίζονται άλλοι. άλλοι. ∆ιασκεδάζω ∆ιασκεδάζω µε µε την την συγκεκριµένη συγκεκριµένη ιστορική ιστορική περίοδο, περίοδο, ηη οποία οποία από από µόνη µόνη της της έχει έχει πολλά πολλά να να µας µας διδάξει. διδάξει. Αλλά Αλλά θέλουµε θέλουµε να να συνεχίσουµε συνεχίσουµε σε σε αυτό αυτό το το δρόµο δρόµο και και στο στο µέλλον, µέλλον, σίγουρα! σίγουρα!

Στο Ένας Ένας Καουµπόι Καουµπόι Στο Στο Παρίσι Παρίσι βλέπουµε βλέπουµε µία µία Στο διαφορετική ιστορία ιστορία Λούκυ Λούκυ Λουκ, Λουκ, από από την την διαφορετική άποψη πως πως οο ήρωας ήρωας για για πρώτη πρώτη φορά φορά ζει ζει µία µία άποψη περιπέτεια σε σε Ευρωπαϊκά Ευρωπαϊκά εδάφη. εδάφη. Γιατί Γιατί πάρθηκε πάρθηκε περιπέτεια αυτή ηη απόφαση; απόφαση; ∆εν ∆εν ήταν ήταν λίγο λίγο άταιρος άταιρος στην στην αυτή «Πόλη του του Φωτός»; Φωτός»; «Πόλη Όχι Όχι περισσότερο περισσότερο από από το το να να τον τον έβαζα έβαζα να να πάει πάει στο στο Μεξικό Μεξικό ήή στον στον Καναδά. Καναδά. Από Από τη τη στιγµή στιγµή που που το το ταξίδι ταξίδι του του δικαιολογείται δικαιολογείται στο στο σενάριο, σενάριο, δεν δεν µε µε ενοχλεί. ενοχλεί. Έπειτα Έπειτα είναι είναι ένα ένα σπουδαίο σπουδαίο χιουµοριστικό χιουµοριστικό εύρηµα εύρηµα να να βλέπεις βλέπεις έναν έναν καουµπόυ καουµπόι στην στην Ευρώπη, Ευρώπη, µε µε την την οπτική οπτική ενός ενός απλού απλού αγελαδάρη, αγελαδάρη, και και µάλιστα µάλιστα στην στην πιο πιο φωτεινή φωτεινή πρωτεύουσα πρωτεύουσα του του κόσµου. κόσµου. Είναι, Είναι, επίσης, επίσης, ένας ένας τρόπος τρόπος µε µε τον τον οποίο οποίο εγώ εγώ και και οο Jul Jul µπορούµε µπορούµε να να κοροϊδέψουµε κοροϊδέψουµε τους τους Παριζιάνους, Παριζιάνους, οι οι οποίοι οποίοι αποτελούν αποτελούν έναν... έναν... ξεχωριστό ξεχωριστό πληθυσµό, πληθυσµό, σε σε σχέση σχέση µε µε τους τους υπόλοιπους υπόλοιπους Γάλλους. Γάλλους. [γέλια] [γέλια]

Ο Λούκυ Ο Λούκυ Λουκ Λουκ είναι είναι πάνω πάνω από όλα απόµία όλα µία σάτιρασάτιρα του γούεστερν του γούεστερν µε στοιχεία µε στοιχεία περιπέτειασ περιπέτειασ και χιούµορ. και χιούµορ. Πως είναι Πωςνα είναι συνεργάζεται να συνεργάζεται κανείςκανείς µε έναµε ένα σεναριογράφο σεναριογράφο όπως τον όπως Jul; τον Jul; Μετά από Μετά 2 άλµπουµ από 2 άλµπουµ έγινε ο έγινε «αρραβώνας», ο «αρραβώνας», οπότε µετά οπότε τοµετά το τρίτο, αντρίτο, όλα αν πάνε όλα καλά, πάνείσως καλά, προχωρήσουµε ίσως προχωρήσουµε και στονκαι στον «γάµο» «γάµο» [γέλια]. [γέλια]. Ο Jul εξελίσσεται Ο Jul εξελίσσεται στο σενάριο, στο σενάριο, έχει πλούσια έχει πλούσια φαντασία, φαντασία, αλλά πάνω αλλάαπό πάνω όλααπό αγαπάει όλα αγαπάει τον Λούκυ τονΛουκ. ΛούκυΤιΛουκ. Τι παραπάνω παραπάνω να ζητήσει να ζητήσει κανείς από κανείς έναν από σεναριογράφο; έναν σεναριογράφο;

Τα τελευταία Τα τελευταία χρόνιαχρόνια και άλλοι και άλλοι δηµιουργοί δηµιουργοί (Bouzard, (Bouzard, Bonhomme) Bonhomme) έχουν έχουν δοκιµάσει δοκιµάσει να να αποδώσουν αποδώσουν την δική τηντους δικήοπτική τους οπτική στον µύθο στον µύθο του Λούκυ του Λούκυ Λουκ. Λουκ. Ποια είναι Ποιαηείναι γνώµη η γνώµη σου για σου για αυτές αυτές τις νέες τιςπροσπάθειες; νέες προσπάθειες; Προσωπικά Προσωπικά αυτές τις αυτές «παρωδίες», τις «παρωδίες», τις βλέπω τις µόνο βλέπω σαν µόνο σαν εµπορικές εµπορικές κινήσειςκινήσεις - πυροτεχνήµατα. - πυροτεχνήµατα. Το brand Τοόνοµα brandτου όνοµα του Λούκυ Λουκ Λούκυφέρει Λουκπολύ φέρει µεγάλη πολύ µεγάλη δύναµη,δύναµη, οπότε είναι οπότε ένας είναι ένας τρόπος τρόπος να το εκµεταλλευτούν. να το εκµεταλλευτούν. Απεναντίας, Απεναντίας, δεν έχωδεν να έχω να σχολιάσω σχολιάσω κάτι στοκάτι εικαστικό στο εικαστικό αποτέλεσµα, αποτέλεσµα, το οποίοτοµπορεί οποίο µπορεί είτε να είναι είτε να ποιοτικό, είναι ποιοτικό, είτε παράξενο, είτε παράξενο, κακό, στραβό. κακό, στραβό. Αλλά Αλλά µου δηµιουργείται µου δηµιουργείται ειλικρινάειλικρινά αυτή η ερώτηση: αυτή η ερώτηση: είναι αυτό είναι τοαυτό το πράγµαπράγµα ακόµα οακόµα ΛούκυοΛουκ; ΛούκυΤοΛουκ; γαλλοβελγικό Το γαλλοβελγικό κόµικ κόµικ αντιγράφει αντιγράφει σταδιακά σταδιακά το αµερικανικό το αµερικανικό τερτίπι των τερτίπι spinoffs, των spinoffs, αυτό είναι αυτό όλο. είναι όλο.

Τι σκέφτεστε Τι σκέφτεστε για την για σύγχρονη την σύγχρονη σκηνήσκηνή των των κόµικςκόµικς σε παγκόσµιο σε παγκόσµιο επίπεδο; επίπεδο; Τι πιστεύετε Τι πιστεύετε πως πως επιφυλάσσει επιφυλάσσει το µέλλον; το µέλλον; Είµαι λίγο Είµαι ανήσυχος λίγο ανήσυχος για το µέλλον για το µέλλον του µέσου τουµας. µέσου Οι µας. εποχές Οι εποχές αλλάζουνε. αλλάζουνε. Υπάρχουν Υπάρχουν πολλοί άλλοι πολλοίτρόποι άλλοι ψυχαγωγίας τρόποι ψυχαγωγίας για για τους νέους, τουςκαι νέους, η ανάγνωση και η ανάγνωση δεν αποτελεί δεν αποτελεί πλέον ένα πλέον βασικό ένα βασικό θεµέλιοθεµέλιο της κουλτούρας της κουλτούρας τους. Ο τους. ψηφιακός Ο ψηφιακός κόσµος κόσµος των των tablets,tablets, των smartphones, των smartphones, των υπολογιστών των υπολογιστών έχουν πάρει έχουν πάρει αυτό τοαυτό ρόλο.τοΣυνεπώς, ρόλο. Συνεπώς, να σας πω να σας ότι το πωκόµικ ότι τοθακόµικ υπάρχει θα υπάρχει σε 20 χρόνια σε 20 από χρόνια τώρα απόόπως τώρατοόπως γνωρίζουµε, το γνωρίζουµε, δεν µπορώ δεν να µπορώ να το πω µε τοσιγουριά. πω µε σιγουριά. Μία πρόσφατη Μία πρόσφατη έρευνα έρευνα όρισε τον όρισε µέσο τον µέσο αναγνώστη αναγνώστη κόµικ στη κόµικ Γαλλία στη στα Γαλλία 43 στα έτη [γέλια]. 43 έτη [γέλια]. Αυτό που Αυτό µε στεναχωρεί που µε στεναχωρεί είναι η εξαφάνιση είναι η εξαφάνιση καλών καλών σεναριογράφων… σεναριογράφων… ∆εν µπορούµε ∆εν µπορούµε να εφεύρουµε να εφεύρουµε µία καλήµία καλή ιστορία,ιστορία, µία καλήµία αφήγηση, καλή αφήγηση, ένα καλό ένα παραµύθι. καλό παραµύθι. Σήµερα Σήµερα σας σας µιλάµε για µιλάµε τα graphic για τα graphic novels, novels, έναν τύπο έναν αφήγησης τύπο αφήγησης που που εκτείνεται εκτείνεται σε εκατοντάδες σε εκατοντάδες σελίδες,σελίδες, µε ιστορίες µε ιστορίες που ο που ο αναγνώστης αναγνώστης έχει ήδηέχει ξεχάσει ήδη ξεχάσει µε το που µε κλείσει το που το κλείσει βιβλίο. το βιβλίο. Έχουµε Έχουµε καταντήσει καταντήσει να ετοιµάζουµε να ετοιµάζουµε σειρές κόµικς σειρές µε κόµικς βάσηµετοβάση το επόµενοεπόµενο κινηµατογραφικό κινηµατογραφικό blockbuster blockbuster της Marvel της Marvel ή της DC. ή της DC. Εν ολίγοις, Εν ολίγοις, τα κόµικς τα µε κόµικς εµπορική µε εµπορική δράση, οι δράση, οξείεςοι οξείες µαρτυρίες, µαρτυρίες, οι αυτοβιογραφίες οι αυτοβιογραφίες ή ένα είδος ή έναεκλαϊκευµένης είδος εκλαϊκευµένης εκπαίδευσης εκπαίδευσης µέσω των µέσω κόµικς των έχουν κόµικςπάρει έχουντηπάρει σκυτάλη τη σκυτάλη από από τα παραµύθια τα παραµύθια και τις περιπέτειες και τις περιπέτειες που µαςπου κάνανε µας κάνανε κάποτε κάποτε να να ονειρευόµαστε. ονειρευόµαστε. ∆εν θα ∆εν µιλήσω θα µιλήσω καν για καν το χιούµορ, για το χιούµορ, το οποίοτο οποίο σιγά σιγά σιγά εξαφανίζεται. σιγά εξαφανίζεται. Οπότε µπορεί Οπότε να µπορεί είµαινα ένα είµαι γέρικο ένα γέρικο απολίθωµα απολίθωµα για να το γιαλέω να το αυτό, λέωαλλά αυτό,είµαι αλλά απαισιόδοξος. είµαι απαισιόδοξος.

Φέτος, τον Μάιο, πρόκειται να παρευρεθείτε για 2η φορά στο The Comic Con της Θεσσαλονίκης και µία ακόµα από τις πολλές φορές στην Ελλάδα. Έχετε κάποια γνώµη για την Ελληνική σκηνή των κόµικς; ∆υστυχώς, δεν ξέρω πολλά για την Ελληνική σκηνή. Και είναι κρίµα επειδή έχω δει µερικά πολύ ωραία πράγµατα. Οι νέοι καλλιτέχνες είναι σαφώς επηρεασµένοι από την Αµερικάνικη σχολή των κόµικς αλλά υπάρχουν και αρκετοί Έλληνες δηµιουργοί που θα είχαν άνετα την δυνατότητα να εκδώσουν κάτι δικό τους στη Γαλλία δίχως κανένα πρόβληµα. Φυσικά και δεν ξεχνάω τους Έλληνες αναγνώστες που είναι απίθανοι και πάντα πεινάνε για ανάγνωση.

Υπάρχουν αρκετοί Έλληνεσ δηµιουργοί που θα είχαν άνετα την δυνατότητα να εκδώσουν κάτι δικό τουσ στη Γαλλία δίχωσ κανένα πρόβληµα

Ποιο θα ήταν το µήνυµά σας στους νέους καλλιτέχνες που αυτή τη στιγµή κάνουν τα πρώτα τους βήµατα στον χώρο των κόµικς; Όπως πάντα: 1) κάντε αυτό που αγαπάτε, θα το κάνετε καλά. 2) Το µόνο που µετράει είναι η δουλειά. Μία επιτυχία είναι 95% δουλειά, 3% ταλέντο και 2% τύχη. 3) Προσπαθήστε να είστε επίµονοι γιατί κανένας δεν θα σας περιµένει. Και 4) Αλλά υπάρχει και ένα καλό νέο, τουλάχιστον µία φορά στη ζωή σας το τραίνο θα σταµατήσει ακριβώς µπροστά σας µην το χάσετε. Για να το κάνω πιο λιανά, έχουµε όλοι τουλάχιστον µια φορά στη ζωή, µια ευκαιρία την οποία δεν πρέπει να αφήσουµε να χαθεί. Να είστε σε εγρήγορση!

ΣΕΝΆΡΙΟ: Θεόδωρος Παπαδόπουλος ΣΧΕ∆ΙΟ: Χάρης Μακρυγιάννης

THE PATH OF THE RIGHTEOUS By JOHN ZAMAS

Η Μαίρη είναι µια δεκαοκτάχρονη γυναίκα που έχει τραβήξει πολλά στην ζωή της. Παρόλα αυτά, εκείνη δεν έχει αφήσει όλες αυτές τις σκληρές συνθήκες να µεταβάλλουν τον χαρακτήρα της και κρατάει µε επιµονή αναµµένη την φλόγα του καλού που καίει µέσα της. Αυτός είναι και ο λόγος που η µάγισσα Ζόρα την επιλέγει ως την εκλεκτή της. Θα καταφέρει η Μαίρη να ανταποκριθεί στην υπέρτατη δοκιµασία;

“Η ζωή δεν είναι ούτε καλή ούτε κακή, παρά ένα μέρος για το καλό και το κακό.” Μάρκος Αυρήλιος

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 Ήταν νύχτα και βρισκόταν πάνω στο χείλος ενός γκρεµού. Μπροστά της εκτεινόταν σε όλο της το µεγαλείο η πόλη στην οποία είχε γεννηθεί και είχε µεγαλώσει. Ο εκκεντρικός και εντυπωσιακός φωτισµός της έκρυβε τον πραγµατικό της εαυτό. Έκρυβε την βρωµιά και την ασχήµια της. Από µακριά ήταν τόσο όµορφη. Από κοντά ήταν τόσο απαίσια. Η δεκαοχτάχρονη Μαίρη κοιτούσε την άβυσσο που βρισκόταν από κάτω της και σκεφτόταν να πηδήξει. Σκεφτόταν ότι ήταν καιρός να αφήσει το σκοτάδι να την καταπιεί. Μα ήξερε πώς αν πλέον το έκανε αυτό, το σκοτάδι που θα απελευθερωνόταν από µέσα της, αυτό το καταστροφικό, αχόρταγο σκοτάδι, θα κατάπινε τα πάντα. Όλη της η ζωή ήταν γεµάτη κακουχίες, δυστυχία, πόνο και ανθρώπους τέρατα. Αλλά παρόλα αυτά εκείνη συνέχιζε να µάχεται. Είχε την βαθιά πίστη µέσα της ότι η ζωή άξιζε. Η ζωή άξιζε. Πίστευε σε αυτό. Πίστευε στον εαυτό της και πίστευε στο καλό που οι άνθρωποι έκρυβαν µέσα τους. Όλα αυτά φαινόντουσαν τόσο µακρινά. Εκτός από το καλό που οι άνθρωποι έκρυβαν µέσα τους, εκείνη ήξερε και για το κακό. Όµως ποτέ της δεν περίµενε πως κάποιος µπορούσε να κρύβει τόσο κακό µέσα του. Και ότι αυτός ο κάποιος θα ήταν εκείνη. Η Μαίρη σκεφτόταν ότι έπρεπε να πηδήξει, µα αν πηδούσε, ο κόσµος θα καταστρεφόταν. 51

Όλα άρχισαν εκείνη την νύχτα στον υπόγειο σταθµό του µετρό. Εκείνη την αναθεµατισµένη νύχτα. Μόλις είχε σχολάσει από την δουλειά της και ίσα ίσα που προλάβαινε τον τελευταίο συρµό που όπου να ταν θα εµφανιζόταν. Το µόνο που σκεφτόταν εκείνη την ώρα ήταν ότι ήθελε να πάει σπίτι της, να κάνει ένα ζεστό µπάνιο και να κοιµηθεί. Καθώς τα σκεφτόταν όλα αυτά, το βλέµµα της περιπλανιόταν άσκοπα πάνω στις ράγες. Την απάθεια και την ηρεµία της στιγµής την διέκοψε ο τρόµος που διαπέρασε όλο της το κορµί και της έκοψε την ανάσα. Στις ράγες βρισκόταν ένα µικρό παιδί. Τα µάτια της γούρλωσαν ακόµη περισσότερο καθώς άκουσε έναν διαπεραστικό ήχο και το παιδί άρχισε να λούζεται σιγά σιγά από τα φώτα του συρµού που πλησίαζε. Η Μαίρη άρχισε να κινείται µε ταχύτητα προς το µέρος του παιδιού, ανίκανη να ουρλιάξει από το σοκ και έκπληκτη από το γεγονός ότι κανείς άλλος στον σταθµό δεν έδωσε καµιά σηµασία στο παιδί.

Ήταν σαν να ήταν όλοι τους απαθή τέρατα. Ήταν σαν να ήταν η µόνη που έβλεπε αυτό το παιδί. Ήταν σαν αυτό το παιδί να µην είχε υπάρξει ποτέ. Η Μαίρη πήδηξε πάνω στις ράγες και αγκάλιασε το παιδί. Το µόνο πράγµα που προσευχήθηκε ήταν να είχε το χρόνο να το αποµακρύνει. Το τέλος τους πλησίασε µε ταχύτητα. Το φως του συρµού την τύφλωσε. Οι άνθρωποι του σταθµού παρακολούθησαν έντροµοι µια νέα γυναίκα να πηδάει πάνω στις ράγες του συρµού, να αγκαλιάζει τον αέρα και ύστερα να καταπίνεται από τα κινούµενα µε ταχύτητα βαγόνια. Το πτώµα της δεν θα το έβρισκαν ποτέ.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 Σκοτάδι. Περιβαλλόταν από το απόλυτο σκοτάδι. Πίστευε ότι είχε πεθάνει αλλά δεν ένιωθε νεκρή. Ένα ωχρό φως έκανε την εµφάνισή του φωτίζοντας λίγο το χώρο γύρω της. Βρισκόταν σε έναν µεγάλο αρχαίο διάδροµο. Από πάνω της βρισκόταν ένας εξίσου µεγάλος θόλος που εκτεινόταν όσο ο διάδροµος. Γύρω της υπήρχαν διάφορα γιγάντια γλυπτά που απεικόνιζαν αποκρουστικά και απόκοσµα πλάσµατα. Πού στο διάολο βρισκότανε; Ήταν νεκρή; Αφού ακόµη ανέπνεε. Που ήταν το παιδί; Μπροστά της, στο τέλος του διαδρόµου έστεκε επιβλητικά µια γιγάντια πύλη µε αλλόκοτα ιερογλυφικά χαραγµένα πάνω της. Ήταν αυτή η πύλη του Παράδεισου ή της Κόλασης; Η Μαίρη προχώρησε προς το µέρος της. Με το που έφτασε κοντά της, η πύλη άνοιξε από µόνη της, αποκαλύπτοντας µια τεράστια, κυκλική αίθουσα. Στο κέντρο της βρισκόταν ένας µεγαλοπρεπής, σκοτεινός θρόνος. Πάνω του καθόταν µια πανέµορφη, νεαρή γυναίκα. Ήταν µελαχρινή και τα εβένινα µαλλιά της χύνονταν πάνω στο σκισµένο και ταλαιπωρηµένο, µαύρο, αµάνικο φόρεµα της. Τα αυτιά της κοσµούσαν δυο ασηµένιοι κρίκοι. Ήταν ξυπόλητη.

Μόλις αντίκρισε την κοπέλα χαµογέλασε και έτεινε το χέρι της προς εκείνη. «Έλα µέσα παιδί µου». Η κοπέλα προχώρησε µε δισταγµό µέσα στην κυκλική αίθουσα και στάθηκε µπροστά στον θρόνο. Η µαυροφορεµένη γυναίκα ακούµπησε το χέρι της στο χερούλι του θρόνου της και µίλησε. «Καλώς ήρθες Μαίρη». «Πώς ξέρεις το όνοµα µου;» ξεστόµισε έκπληκτη η κοπέλα. «Ξέρω όλα αυτά που πρέπει να ξέρω», απάντησε εκείνη. Η Μαίρη άρχισε να νιώθει µεγάλη σύγχυση καθώς όλες τις οι απορίες έβγαιναν στην επιφάνεια. «Τι… Ποια είσαι; Τι είναι αυτό το µέρος; Γιατί είµαι εδώ;» «Εγώ είµαι η µάγισσα Ζόρα και εσύ είσαι η εκλεκτή µου. Περιβαλλόµαστε από τον Ναό. Ίσως τον πιο ιερό ναό που έχει υπάρξει ποτέ». Όσο περνούσε η ώρα, η Μαίρη µπερδευόταν όλο και περισσότερο. «∆εν… ∆εν καταλαβαίνω. Η εκλεκτή σου; Τι σηµαίνει αυτό; Πού είναι το παιδί;» Η µάγισσα σηκώθηκε από τον θρόνο της και πλησίασε την Μαίρη. «∆εν υπήρξε ποτέ παιδί. Αυτό που είδες δεν ήταν πάρα µια πλάνη που σε έφερε σε εµένα». «Ναι αλλά γιατί;!» αναφώνησε πιο δυνατά από πριν η Μαίρη, µην µπορώντας να κρύψει άλλο την σύγχυση και την ταραχή της. «Τι µε θες εµένα;» Η µάγισσα χαµογέλασε. «Σε επέλεξα γιατί είσαι άξια. Γιατί έχεις υποφέρει πολύ και ακόµη εξακολουθείς να πιστεύεις στο καλό των ανθρώπων. Γιατί… Μπορείς να αντέξεις το φορτίο του πόνου». «Εγώ δεν…» µα πριν προλάβει η Μαίρη να ολοκληρώσει την φράση της, η µάγισσα ακούµπησε τον παράµεσο της στο κούτελο της και τότε είδε. Είδε τον εαυτό της όταν ήταν ένα µικρό κοριτσάκι και ο πατέρα της την χτυπούσε µε την ζώνη του. Είδε τον καθηγητή του πανεπιστήµιου της. «Αν θέλεις βαθµό ξέρεις τι πρέπει να κάνεις». Είδε το αφεντικό του εστιατορίου στο οποίο εργαζόταν. «Θα δουλεύεις όσες ώρες σου λέω εγώ να δουλεύεις. Αν θες να παραµείνεις εδώ». Είδε τον εαυτό της καθώς πήδηξε στις ράγες για να σώσει το παιδί. «Είσαι πραγµατικά αξία», είπε η µάγισσα επαναφέροντάς την στο τώρα. «Θα σου παραχωρήσω τα µέσα για να κάνεις καλό. Θα µπορέσεις να τους σώσεις όλους. Θα µπορέσεις να σώσεις τον κόσµο». Ξαφνικά και απότοµα της έπιασε το πρόσωπο και µε τα δυο της χέρια και την κοίταξε στα µάτια. Τα µάτια της φανέρωναν απελπισία. «Τώρα… Πες την µαγική λέξη». «Την ποια;» αναφώνησε η Μαίρη ξαφνιασµένη. ∆άκρυα άρχισαν να κυλάνε από τα µάτια της µάγισσας. «Πες την». «Μα εγώ…» µα πριν προλάβει να τελειώσει την πρόταση της, ένα σύννεφο εµφανίστηκε στο µυαλό της. Αυτό το σύννεφο διαλύθηκε όσο γρήγορα όσο είχε δηµιουργηθεί, αλλά άφησε κάτι πίσω του. Κάτι που γινόταν όλο και πιο καθαρό. Μια λέξη. «ΠΕΣ ΤΗΝ!» ούρλιαξε η µάγισσα. «ΑΧΡΙΜΑΝ!» φώναξε η Μαίρη και την τύλιξε το σκοτάδι.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3 Η Μαίρη κοίταξε την άβυσσο που εκτεινόταν από κάτω της και θυµήθηκε. Θυµήθηκε το απόλυτο σκοτάδι. Θυµήθηκε εκείνα τα τεράστια, τροµαχτικά κόκκινα µάτια. Θυµήθηκε εκείνην την απόκοσµη φωνή. Θυµήθηκε τι είχε συµβεί όταν χρησιµοποίησε για πρώτη φορά την λέξη. Βρέθηκε να αιωρείται στο απόλυτο κενό, σε µια διάσταση του απόλυτου σκότους. Η µόνη πηγή φωτός εκεί ήταν τα δυο τεράστια κόκκινα µάτια που την παρακολουθούσαν. Είχε παραλύσει από τον φόβο της και ένιωθε σαν να την κύκλωνε ένα πελώριο, ερπετοειδές πλάσµα.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4 ∆εν θυµόταν πώς είχε καταφέρει να βγει από εκεί µέσα. Το µόνο που θυµόταν ήταν το σκοτάδι. Για αυτό συνέχισε να προχωράει. Είχε διανύσει ένα µεγάλο µέρος της πόλης. ∆εν είχε συγκεκριµένο προορισµό. Απλά προχωρούσε. ∆εν κατάλαβε πότε έφτασε στην πιο κακόφηµη περιοχή της. Βρέθηκε µπροστά από ένα παλιό εγκαταλελειµµένο κτήριο. Στην είσοδό του βρισκόντουσαν τρείς νεαροί άνδρες. Μόλις την είδαν, άρχισαν να της σφυρίζουν και να προχωρούν προς το µέρος της. Εκείνη χαµένη στο χάος των σκέψεων της όπως ήταν, δεν τους πρόσεξε, µέχρι που ήταν πλέον πολύ αργά. «Γεια σου όµορφη. Πώς και από τα µέρη µας τέτοια ώρα;» είπε ο πρώτος από αυτούς χαµογελώντας. Ο λόγος του επανέφερε απότοµα την Μαίρη στο παρόν. Κοίταξε τους τρείς άντρες ξαφνιασµένη. «Όχι», σκέφθηκε. «Κοίτα την. Έχει µείνει άφωνη. ∆εν πιστεύει στην καλή της τύχη», είπε ο δεύτερος. «Σας παρακαλώ. ∆εν καταλαβαίνετε. Πρέπει να µε αφήσετε ήσυχη», ξεστόµισε σοβαρά και ταραγµένα η Μαίρη. «Να σε αφήσουµε ήσυχη; Αλλιώς τι; Τώρα που πρόκειται να περάσουµε τόσο καλά όλοι µαζί», είπε ο τρίτος αρπάζοντας την και κολλώντας την πλάτη της πάνω σε ένα τοίχο. «Σταµατήστε. Σταµατήστε τώρα!» φώναξε η Μαίρη. «Βούλωστο βρώµα!» φώναξε ο πρώτος και την χτύπησε δυνατά στο πρόσωπο. Η Μαίρη µόλις συνήλθε από το σοκ εστίασε στον πόνο και άρχισε να ψελλίζει. «Αχ… Αχ… Αχ…» «Κοίτα την. Το απολαµβάνει και εµείς δεν έχουµε αρχίσει ακόµη», είπε ο δεύτερος γελώντας. «ΑΧΡΙΜΑΝ!» ούρλιαξε η Μαίρη και την τύλιξε το σκοτάδι.

«Τι είναι αυτό; Μια νέα φυλακή; Ώστε η µάγισσα βρήκε τρόπο να µε µεταφέρει. Νοµίζεις ότι εσύ µπορείς να µε κρατήσεις δέσµιο. Μετά από τόσους αιώνες, επιτέλους θα είµαι ελεύθερος». Η Μαίρη ξαναβρέθηκε στην κυκλική αίθουσα. Η µάγισσα κειτόταν στο πάτωµα. Πλέον δεν θύµιζε σε τίποτα την πανέµορφη, νεαρή µάγισσα που η Μαίρη είχε αντικρίσει νωρίτερα. Πιά ήταν µια ετοιµοθάνατη γριά. Η Μαίρη πλέον ήταν σε κατάσταση πανικού. «Ω Θεέ µου… Ω Θεέ µου! Τι ήταν αυτό; Τι µου συµβαίνει; Τι µου έκανες τρελή καριόλα;!» άρχισε να φωνάζει. «Έλα… κοντά», άκουσε την γριά µάγισσα να της λέει µε πολύ κόπο. Η Μαίρη έτρεξε και ξάπλωσε δίπλα της. Πλησίασε το πρόσωπο της µάγισσας. Εκείνη άρχισε να της µιλάει. «Ο Αχριµάν… Είναι… Σκοτεινός θεός… Το πνεύµα της καταστροφής… Χρησιµοποίησε… Την δύναµη του εναντίον του… Τον κρατάς φυλακισµένο». «Αυτό εννοούσες όταν έλεγες ότι θα έκανα καλό και ότι θα έσωζα τον κόσµο. Θα κρατάω φυλακισµένο µέσα µου έναν θεό της καταστροφής; Νόµιζα ότι θα µε µεταµόρφωνες σε υπερηρωίδα ή κάτι τέτοιο», είπε η Μαίρη µε αγανάκτηση. «Μην σκοτωθείς… Αν πεθάνεις θα απελευθερωθεί… Μην σκοτωθείς». «Γιατί εµένα; Τι έχω κάνει για να το αξίζω όλο αυτό», είπε η Μαίρη και δάκρυα κύλησαν στα µαγουλά της. «Λυπάµαι… Μακάρι να υπήρχε ένας άλλος τρόπος… Θα τα καταφέρεις… Πιστεύω σε εσένα… Ήµουν σαν εσένα όταν τον φυλάκισαν µέσα µου… Ήµουν… Σαν… Εσένα…». Η µάγισσα άφησε την τελευταία της πνοή. Η Μαίρη σηκώθηκε απότοµα πάνω και ξέσπασε σε κλάµατα. «Όχι, όχι, όχι… Αυτό δεν µπορεί να συµβαίνει. Όχι σε εµένα». Το λιγοστό φως που υπήρχε εκεί µέσα, σιγά σιγά άρχισε να χάνεται, αφήνοντας την Μαίρη για µια ακόµη φορά στο σκοτάδι.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5 ∆εν είχε ξανανιώσει ποτέ τόση δύναµη κατά την διάρκεια της ζωής της. Ήταν παντοδύναµη. Ήταν πανέµορφη. Ήταν πλέον τόσο… Τόσο διεστραµµένη. Ο πρώτος δεν πρόλαβε να ουρλιάξει καθώς µε υπερφυσική ταχύτητα και δύναµη του διαχώρισε το κεφάλι του από το υπόλοιπο του σώµα. Τον δεύτερο τον πέρασε µέσα από τον τοίχο, σπάζοντας κάθε κόκκαλο του κορµιού του και σκοτώνοντας τον ακαριαία. Τον τρίτο τον άρπαξε από τον λαιµό και άρχισε να ίπταται µαζί του προς τα πάνω µε µεγάλη ταχύτητα. Μόλις έφτασε σε µεγάλο υψόµετρο, τον άφησε να πέσει. Εκείνη έµεινε να αιωρείται εκεί ψηλά παρατηρώντας την πόλη της. Ω, θεοί! Ήταν πλέον µια από σας. Ήταν πλέον µια θεά. Μια θεά του χάους και της καταστροφής. Πόσα πολλά ήταν αυτά που πλέον θα µπορούσε να κάνει. Θα µπορούσε να τους κάνει να υποφέρουν. Όλους αυτούς που έκαναν εκείνη να υποφέρει. Θα µπορούσε να τους καταστρέψει. Αυτούς και όλους εκείνους που ποτέ δεν της έδωσαν όλα αυτά τα οποία άξιζε. Όλα αυτά τα οποία ήταν δικαιωµατικά δικά της. Θα µπορούσε να κάνει ότι ήθελε. Θα µπορούσε να τους κάνει ότι ήθελε. Ήταν τα παιχνίδια της πλέον. Εκείνη ήταν µια θεά και η πόλη ο ναός της. Άρχισε να κινείται µε ταχύτητα και µε µια πρωτόγνωρη ορµή προς την πόλη της. Χαµογελούσε. Καθώς πετούσε, για µια στιγµή και µόνο για µια στιγµή θυµήθηκε τον θνητό εαυτό της. Θυµήθηκε το καλό µέσα της. Θυµήθηκε το καλό. «Αχριµαν», ψέλλισε.Τυχερό κορίτσι. Εκείνη την στιγµή περνούσες πάνω από ένα λόφο. Τυχερέ κόσµε. Το κορίτσι δεν σκοτώθηκε εκείνη την νύχτα. Η πρόσκρουση δεν ήταν τόσο δυνατή. Η Μαίρη ήταν µαθηµένη στον πόνο. Πλέον καθόταν στο χείλος του γκρεµού και κοιτούσε την άβυσσο από κάτω της. Συλλογίστηκε το καλό και το κακό. «∆εν ξέρω ποιες είναι οι απαντήσεις αλλά σίγουρα αυτή δεν είναι µια από αυτές», συλλογίστηκε και γύρισε την πλάτη της προς την άβυσσο. «Έχω τόσες ερωτήσεις και για όλες αυτές θα πρέπει να βρω τις απαντήσεις µόνη µου», συλλογίστηκε και πήρε τον δρόµο του γυρισµού. Όπως όλοι κρύβουµε το καλό µέσα µας, έτσι κρύβουµε και το κακό και δεν πρέπει να το αφήσουµε να καταπιεί την ψυχή µας.

Η ΤΕΧΝΗ ΕΞΗΜΕΡΩΝΕΙ ΤΑ ΗΘΗ

του Παναγιώτη Μητσοµπόνου

Η ΤΕΧΝΗ ΕΞΗΜΕΡΩΝΕΙ ΤΑ ΗΘΗ

του Παναγιώτη Μητσοµπόνου

Η ΤΕΧΝΗ ΕΞΗΜΕΡΩΝΕΙ ΤΑ ΗΘΗ

του Παναγιώτη Μητσοµπόνου

Ο SPIDER-MAN ΣΕ ΙΤΑΛΙΚΑ ΕΔΑΦΗ! Οι Russo δίνουν έτσι χρόνο και στους ίδιους να θρηνήσουν, να δηµιουργήσουν το πνιγηρό αίσθηµα του Snap προκειµένου η αποφόρτιση του επόµενου κοµµατιού να λειτουργήσει πιο οργανικά. Και έτσι µπαίνει σε τροχιά το πρώτο µισό της ταινίας, παίρνοντας ουσιαστικά ιδέες, αστεία και διάφορα άλλα από όλο τον σκελετό του MCU και δίνει την ευκαιρία σε παλιές και οριακά ξεχασµένες µορφές να επιστρέψουν, να πουν αντίο ή να δώσουν συµβουλές. Στο κοµµάτι της αφήγησης, συµβολικά και κυριολεκτικά οι Avengers γίνονται δρώντα υποκείµενα και όχι αντιδρώντα, όπως στο Infinity War, όπου την πρωτοβουλία των κινήσεων την είχε ο Thanos, πρακτικά και ιδεολογικά. Ήταν εκείνος που έφερε µια ακραία νεοφιλελεύθερη λογική, αυτός που µπόρεσε να δει το τέλος του µισού σύµπαντος αλλά όχι του τρόπου παραγωγής που ευνοεί λίγους και δηµιουργεί καταπίεση.

AVENGERS:

ENDGAME

«Μέρος του ταξιδιού είναι το τέλος»

το Avengers: Εndgame από τα πρώτα λεπτά µεταφέρεσαι σε αυτή την τροµακτική νηνεµία που είχε φέρει το τέλος του Infinity War, όταν οι άνεµοι φυσούν και παρασέρνουν τις στάχτες των νεκρών ηρώων. Το πρώτο µέρος µας δίνει µια πολύ σκληρή εικόνα της ζωής όσων απέµειναν µετά τον Thanos τονίζοντας το τραύµα, κάτι που η ίδια η έννοια του υπερήρωα έχει µέσα της: την απώλεια αγαπηµένων προσώπων που τους εξωθεί στα άκρα και σε κάποια µορφή αντίδρασης. Το χρονικό άλµα προς το εµπρός που γίνεται, πριν το άλµα προς τα πίσω, επιτρέπει στις παλιές καραβάνες του MCU να δώσουν στους χαρακτήρες που παίζουν µια νέα πνοή, είτε είναι (αυτο)σαρκαστικής έµπνευσης είτε όντως διαδικασία ωρίµανσης του χαρακτήρα ως ήρωα και ως ανθρώπου.

Οι Avengers είχαν παρουσιαστεί ως παραδοσιακοί προστάτες της λογικής του status quo, που όταν απειλείται από έναν εξωτερικό εχθρό είναι πιο εύκολο να δικαιολογηθεί η προστασία του. Και έτσι εδώ οι Avengers παίρνουν τον πρώτο λόγο, ενώ ο Thanos υποχωρεί, προσφέροντας µόνο µια φυσική, βίαιη παρουσία που πρέπει να ξεπεραστεί. Τα όρια αυτά δεν ξεπερνιούνται στο κοµµάτι της ανάγνωσης, αλλά φτάνουν στα λογικά τους άκρα. Το ίδιο το Endgame είναι άλλωστε µια τέτοια ταινία: παίρνει πολλά πράγµατα, πρόσωπα, κατευθύνσεις και χρόνους, τα φτάνει στα άκρα τους και µας τα παραδίδει πίσω χωρίς ουσιαστικά να προκαλεί. Μια ταινία ξεσπάσµατος, η οποία όµως µας γυρίζει πίσω πιο ήρεµους. Τώρα στο δεύτερο κοµµάτι τα αστεία υποχωρούν, τα γάντια βγαίνουν και οι (συναισθηµατικές) γροθιές παίρνουν τον πρώτο λόγο. Στο επικό φινάλε, οι χαρακτήρες παίρνουν τη σκηνή και τα όπλα για τη ζωή τους έχουµε µερικές από τις πιο όµορφα σκηνοθετηµένες και grande σκηνές µάχης που έχουµε δει. Ορισµένες ξεπήδησαν κατευθείαν από τα κόµικς. Συνολικά, κάποιος µπορεί να το δει απλά σαν µία ταινία, µε λάθη, plot holes και παραλείψεις που σίγουρα υπάρχουν. Όµως για ένα πολύ µεγάλο µέρος του κοινού δεν είναι απλά µία ταινία. Μέρος του ταξιδιού είναι και το τέλος. Και αυτό ήταν, για τη βιοµηχανία έτσι όπως είναι τώρα στηµένη, ένα τέλος που έκλεισε όλες τις απορίες, όλα τα κουτάκια και ταυτόχρονα άνοιξε τον δρόµο για άλλα. ∆ηλαδή ένα τέλος που ταιριάζει σε κάθε υπερηρωικό ταξίδι. Μέχρι να ξεκινήσει ξανά.

Νίκος Γιακούµελος

Στη νέα ταινία του ανθρώπου αράχνη, µε τίτλο Spider-Man: Far From Home, ο Πήτερ Πάρκερ επισκέπτεται για πρώτη φορά στη µεγάλη οθόνη τη µαγευτική Βενετία. Στα κόµικς βέβαια, έχουµε ήδη δει την επίσκεψη του ήρωα στην ιδιαίτερη αυτή πόλη της Ιταλίας, σε µία σπάνια περίπτωση παραγωγής ιστορίας µε χαρακτήρες της Marvel µε πρώτη κυκλοφορία σε µία ευρωπαϊκή χώρα. Το έργο αυτό είχε αναλάβει πριν από περίπου 15 χρόνια το γνωστό για τη δηµιουργία εξαιρετικών ιστοριών κόµικς µε τους ήρωες της Disney δίδυµο, Tito Faraci και Giorgio Cavazzano. Στην ιστορία τους, ο Πήτερ Πάρκερ αποστέλλεται µε την ιδιότητά του ως δηµοσιογράφου στην «Daily Bugle» για να καλύψει δηµοσιογραφικά τις παραδόσεις της πόλης που είναι γνωστή παγκοσµίως για τα κανάλια της, τις γόνδολες της αλλά και τα έθιµα του καρναβαλιού. Εκεί, έρχεται αντιµέτωπος µε έναν αντίπαλο από το παρελθόν -κυριολεκτικά- ο οποίος µετατρέπει τους πολίτες (αλλά και πολλούς τουρίστες ανάµεσά τους, αν κρίνουµε από την αναλογία που επικρατεί στο µέρος) της Βενετίας σε γυαλί. Από εκεί προκύπτει και ο τίτλος «Il Segreto del Vetro» («Το µυστικό του γυαλιού»). Η ιστορία κυκλοφόρησε στην Ιταλία, στα πλαίσια της σειράς Marvel: Made in Italy, ενώ µόλις πέρυσι κυκλοφόρησε η αγγλική µετάφρασή της στη συλλογή Marvel Europa. Από τις πληροφορίες που έχουν κυκλοφορήσει, η νέα κινηµατογραφική περιπέτεια του Spider-Man ουδεµία σχέση έχει µε την εν λόγω ιστορία κόµικς, ωστόσο ήταν το πρώτο πράγµα που µου ήρθε στο µυαλό παρακολουθώντας το trailer και αναµφίβολα µία ενδιαφέρουσα σύνδεση και καλή ευκαιρία να αναδειχθεί το εν λόγω ιδιαίτερο πάντρεµα της ευρωπαϊκής «κοµικσικής» παράδοσης µε την αµερικανική υπερηρωική κουλτούρα.

Γιάννης Ιατρού

SHAZAM!

Ο νέος family-friendly υπερήρωας της DC

ο Shazam! είναι µία από αυτές τις µεταβατικές ταινίες όπου η Warner Bros αποφασίζει να πειραµατιστεί µε το ύφος της, µε ένα παράδοξο µπρος-πίσω. Το αποτέλεσµα ωστόσο ήταν να παρουσιάσει µία άνευρη ταινία η οποία παρ όλες τις προσπάθειες της να µας πείσει ότι οι επιτηδευµένες ταινίες της DC είναι παρελθόν µας προκάλεσε ακριβώς το αντίθετο συναίσθηµα. Η ταινία αφορά το origin story του υπερήρωα Captain Marvel (παράδοξη νοµική µάχη alert) που δηµιουργήθηκε από τους Bill Parker και τους C.C. Beck το 1940. Ο ήρωας αποτελεί το alter ego του 14χρονου Billy Batson ο οποίος αποκτάει τις δυνάµεις του από τον µάγο Shazam. Η ταινία ασχολείται κυρίως µε αυτό το κοµµάτι συστήνοντας µας τον ήρωα και πως αυτός προσαρµόζεται στη νέα του ζωή έχοντας υπόψιν µας πάντα ότι πρόκειται αυτή τη φορά για ένα παιδί και όχι για έναν ενήλικα σουπερήρωα. Το πρόβληµα της ταινίας όµως δεν είναι το family friendly ύφος της ή το χιούµορ της. Είναι ότι η ίδια δεν ξέρει πως να αντιµετωπίσει τον εαυτό της.

Σε πολλά σηµεία φαίνεται σαν να θέλει να αποτίσει φόρο τιµής στις πρώτες υπερηρωικές ταινίες όπως τα κλασσικά Superman µε τον Christopher Reeve ή τα Batman των 90’s, όµως η αφέλεια που διακατέχει αυτή την ταινία είναι τόσο επιτηδευµένη που φτάνει σε σηµείο κοροϊδίας. Υπάρχουν µερικές αστείες σκηνές όµως η πλειοψηφία της ταινίας, δεν έχει καθόλου ψυχή ούτε και την διάθεση για καλά αστεία και καταφεύγει σε κλισέ punchlines και άσχηµα gags που το µόνο που καταφέρνουν είναι να κουράζουν τον θεατή. Οι ήρωες είναι επίσης κακογραµµένοι καθώς η ταινία προσπαθεί να εισάγει πάρα πολλά στοιχεία από το κόµικ πολύ απότοµα κ’ έτσι δε δίνεται καθόλου χρόνος για να αναπτυχθούν οι ήρωες και να µπορέσουµε να τους συµπαθήσουµε. Το µόνο που καταφέρνει να βγάλει στον θεατή η ταινία είναι η απελπισµένη προσπάθεια της Warner να καταλάβει τι στην ευχή κάνει λάθος µε τις ταινίες της, κάτι που δυστυχώς ακόµα δεν το έχει βρει από ότι βλέπουµε από αυτή την ταινία.

Άλκης Καζαµίας

HELLBOY

Ήρθε και αξίζει να καεί στην Κόλαση!…

ντεκα χρόνια έχουν περάσει απ’ την τελευταία κινηµατογραφική εµφάνιση του Hellboy και µπορεί η ολοκλήρωση της τριλογίας του Del Toro να µην πραγµατοποιήθηκε ποτέ, αλλά ο ιδιαίτερος και αγαπητός χαρακτήρας επέστρεψε στις κινηµατογραφικές αίθουσες µε το φετινό reboot που ανέλαβε ο Neil Marshall. Με εµπειρία στο είδος του τρόµου και καλλιτεχνική αναγνώριση για τη δουλειά του στο Game of Thrones, ο Neil έµοιαζε να είναι ο κατάλληλος άνθρωπος για να αναλάβει την βίαιη επιστροφή του χαρακτήρα που ιδανικά θα τον βοήθαγε να κερδίσει ένα αξιόλογο µερίδιο στην κερδοφόρα υπερηρωική πίτα του εµπορικού κινηµατογράφου. ∆υστυχώς, το τελικό αποτέλεσµα προσπαθεί να στηριχτεί στην απεριόριστη βία προκειµένου να καλύψει βασικές κινηµατογραφικές ανάγκες. Σκηνές όπου χαρακτήρες αραδιάζουν πληροφορίες, δίνουν τη θέση τους σε µικρά µουσικά διαλείµµατα, µόνο και µόνο για να οδηγηθούµε ξανά σε παρόµοιες επεξηγηµατικές σκηνές ή για να πάρουµε τις απαραίτητες δόσεις δράσης και αίµατος.

Έντεκα χρόνια έχουν περάσει απ’ την τελευταία κινηµατογραφική εµφάνιση του Hellboy και µπορεί η ολοκλήρωση της τριλογίας του Del Toro να µην πραγµατοποιήθηκε ποτέ, αλλά ο ιδιαίτερος και αγαπητός χαρακτήρας επέστρεψε στις κινηµατογραφικές αίθουσες µε το φετινό reboot που ανέλαβε ο Neil Marshall. Με εµπειρία στο είδος του τρόµου και καλλιτεχνική αναγνώριση για τη δουλειά του στο Game of Thrones, ο Neil έµοιαζε να είναι ο κατάλληλος άνθρωπος για να αναλάβει την βίαιη επιστροφή του χαρακτήρα που ιδανικά θα τον βοήθαγε να κερδίσει ένα αξιόλογο µερίδιο

στην κερδοφόρα υπερηρωική πίτα του εµπορικού κινηµατογράφου. ∆υστυχώς, το τελικό αποτέλεσµα προσπαθεί να στηριχτεί στην απεριόριστη βία προκειµένου να καλύψει βασικές κινηµατογραφικές ανάγκες. Σκηνές όπου χαρακτήρες αραδιάζουν πληροφορίες, δίνουν τη θέση τους σε µικρά µουσικά διαλείµµατα, µόνο και µόνο για να οδηγηθούµε ξανά σε παρόµοιες επεξηγηµατικές σκηνές ή για να πάρουµε τις απαραίτητες δόσεις δράσης και αίµατος.

Λάζαρος Κολαξής

Αυτή η απόφαση έχει άµεση επιρροή στην συµπεριφορά της, αλλά και στην ίδια τη σειρά, η οποία εκµεταλλεύεται την ευκαιρία, ώστε να επικεντρωθεί περισσότερο στην κοινωνία των µάγων και να υιοθετήσει µια αρκετά πιο σκοτεινή αισθητική, αγκαλιάζοντας περισσότερο το είδος του τρόµου. Για άλλη µια φορά, η Sabrina θα κάνει ο, τι περνάει απ’ το χέρι της για να κερδίσει ίσες ευκαιρίες µε τους άντρες µάγους και να αλλάξει τα κακώς κείµενα της θρησκείας της, ανακαλύπτοντας παράλληλα τις κρυφές, αλλά τροµακτικές της δυνάµεις, οι οποίες θα οδηγήσουν σ’ ένα δυναµικό φινάλε, που αφήνει υποσχέσεις για µια ακόµα πιο ενδιαφέρουσα συνέχεια και αποζηµιώνει για την ανά στιγµές αναίτια αργή εξέλιξη της πλοκής και κάποια διάσπαρτα αχρείαστα επεισόδια. Η Kiernan Shipka ισορροπεί ιδανικά ανάµεσα στην αθωότητα και το τσαγανό της Sabrina, o Chance Perdomo ως Ambrose είναι συµπαθέστατος και στέκεται πάντα στο πλευρό της ξαδέρφης του, ενώ η Michelle Gomez είναι εξαιρετική, ως η γοητευτική, αλλά κρυφά απειλητική καθηγήτρια της αγαπητής µάγισσας. Τα παραδείγµατα των εξαιρετικών ερµηνειών δεν περιορίζονται µονάχα σε αυτές τις τρεις περιπτώσεις, αφού οι ερµηνείες και η χηµεία των ηθοποιών έχουν συµβάλει σε µεγάλο βαθµό στην επιτυχία της σειράς.

ΟΙ ΑΝΑΤΡΙΧΙΑΣΤΙΚΕΣ ΠΕΡΙΠΕΤΕΙΕΣ ΤΗΣ SABRINA H Sabrina σε νέες µαγευτικές περιπέτειες!

ασισµένη στο κόµικ του Roberto Aquirre-Sacasa, το οποίο επαναπροσέγγισε τη µυθολογία της Sabrina ως µάγισσα, υπερτονίζοντας τις τροµακτικές και παλπ πτυχές της, η άνιση, αλλά εξαιρετικά απολαυστική σειρά του Netflix κέρδισε µε ευκολία τις καρδιές µας. Στην πρώτη σεζόν, η οποία σε γενικές γραµµές ακολουθεί πιστά την πλοκή του κόµικ, η µισή µάγισσα - µισή θνητή Sabrina καλείται, µε αφορµή τα δέκατα έκτα γενέθλια της, να δηλώσει αιώνια υποταγή στον Σατανά, αφήνοντας στο παρελθόν τη θνητή ζωής της και τους επίσης θνητούς φίλους της και το αγόρι της, τον Harvey. Τελικά, µετά από αρκετές περιπέτειες, οι οποίες προκύπτουν κυρίως απ’ τη προσπάθεια της Sabrina να βοηθήσει τους παλιούς της φίλους χρησιµοποιώντας µαγεία, αλλά και απ’ την απαίτηση της να γίνει µέλος της κοινωνίας των µάγων επιβάλλοντας τους δικούς της κανόνες.

Εξίσου σηµαντική όµως και απόλυτα ταιριαστή σε µια σειρά µε µάγισσες είναι η προσπάθεια κριτικής στην πατριαρχική καταπίεση, αν και αρκετές φορές µοιάζει λιγότερo οργανική και περισσότερο άγαρµπη απ’ ότι θα έπρεπε. Εν τέλει, η επαναπροσέγγιση αυτών των αγαπηµένων χαρακτήρων δεν µοιάζει κενή νοήµατος, αφού προσφέρει µια φρέσκια οπτική στη µυθολογία τους. Έτσι, η προσπάθεια κρίνεται επιτυχηµένη, µε τη Sabrina και την παρέα της να µας µαγεύουν τόσο, ώστε να κάνουµε τα στραβά µάτια για τις µικρές και µεγάλες ατέλειες της σειράς.

Λάζαρος Κολαξής

πιτέλους µία σειρά τους DC που µε κάνει να περιµένω ανυπόµονα πότε θα βγει το επόµενο επεισόδιο τους... Και έχουν µεταφέρει µε απόλυτη επιτυχία όλη την τρέλα, τον σουρεαλισµό και ντανταϊσµό του Morrison που διέπρεψε στον τίτλο που τόσο αγαπήσαµε. Καλογυρισµένη, µε χαρακτήρες που µπορείς να δεθείς µαζί τους και ο καθένας κουβαλά και τη δική του πονεµένη ιστορία, µε πολύ καλές ερµηνείες (συγκλονιστική η πολυτάλαντη Diane Guerrero στον δύσκολο και απαιτητικό ρόλο τους Crazy Jane) από ένα καστ ταλαντούχων αλλά και βετεράνων ηθοποιών (Timothy Dalton, Βrendan Frazer) µε άναρχο χιούµορ και έξυπνα «φευγάτο» σενάριο, µία σειρά που µπορεί επιτέλους να συναγωνιστεί σειρές της Marvel στα ίσια... Η σειρά συνδυάζει τόσα διαφορετικά genre µεταξύ τους (sci-fi, drama, action, mystery) που σίγουρα θα ικανοποιήσουν και το πιο απαιτητικό θεατή. Κάτι το διαφορετικό, το «φρέσκο» που δίνει αλλιώτικο χρώµα και πνοή στο ήδη επαναλαµβανόµενη και (ίσως) κουρασµένο genre. Μέχρι τη στιγµή που γράφεται αυτό το άρθρο είµαστε στο 11ο επεισόδιο, και συνολικά ο πρώτος κύκλος θα περιλαµβάνει άλλα 4. Σίγουρα θα ανυποµονώ για το πότε θα ξεκινήσει και ο δεύτερος κύκλος, κάτι που είχε να µου συµβεί από την εποχή του Daredevil. Και αυτό τελικά νοµίζω ότι είναι και η µεγάλη επιτυχία τους σειράς πέρα από το πολύ καλό cast τους. Να κάνει τους θεατές του να αδηµονούν για τη συνέχεια. Θέλω να πιστεύω ότι σειρές σαν το Doom Patrol θα αποτελέσουν το κοµβικό σηµείο εκείνο, που οι σειρές τους DC θα περάσουν στην «ενηλικίωση» τους.

Σπύρος Ανδριανός

DOOM PATROL: ΣΕΖΟΝ 1 Μία ευχάριστη έκπληξη!

Γιατί μας τη σπάνε;

ρχικά πρέπει να το σκεφτούµε το πράγµα λίγο ευρύτερα. Τα spoilers δεν ήταν πάντα εχθρός της ψυχαγωγίας, τουλάχιστον όχι ο βασικός. Είναι χαρακτηριστικό το γεγονός ότι στην αρχαία τραγωδία οι θεατές του θεάτρου γνώριζαν την υπόθεση του έργου πριν παρακολουθήσουν την παράσταση. Με αυτό αξίζει να επισηµάνουµε ότι στην αρχαία τραγωδία υπήρχε µια εντελώς διαφορετική λογική σε σχέση µε τη σύγχρονη τέχνη σχετικά µε το πού πρέπει να εστιάσει ο θεατής. Το επίδικο δεν ήταν ο εντυπωσιασµός του θεατή από την σεναριακή ανατροπή, αλλά η ίδια η απόδοση της τραγωδίας από τους ηθοποιούς και τον χορό. Αντίθετα ο σύγχρονος (εµπορικός) κινηµατογράφος και οι τηλεοπτικές σειρές επενδύουν κυρίως στον εντυπωσιασµό της υψηλής αισθητικής της εικόνας και της σεναριακής ανατροπής. Αυτό δεν σηµαίνει ότι δεν έχουν καµία καλλιτεχνική αξία. Αν το πίστευα αυτό εξάλλου δεν θα µε ενοχλούσαν και τα spoilers. Και στα σύγχρονα (εµπορικά) κινηµατογραφικά ή τηλεοπτικά έργα υπάρχουν υψηλής καλλιτεχνικής αξίας ερµηνείες και κοινωνικά µηνύµατα τα οποία έχουν στόχο να οξύνουν την κριτική σκέψη του θεατή. Όµως πρέπει να κατανοήσει κανείς αυτή τη διαφοροποίηση σε σχέση µε τα κλασσικά έργα του θεάτρου και της λογοτεχνίας, προκειµένου να αντιληφθεί για ποιο λόγο στη σύγχρονη βιοµηχανία της ψυχαγωγίας τα spoilers έχουν τόση σηµασία. Όταν µάθεις το spoiler χάνεται το στοιχείο του εντυπωσιασµού, στο οποίο επενδύει συνήθως η ταινία/σειρά. Και τότε θα την δεις πλέον µε εντελώς διαφορετική µατιά. Θα έχει χαθεί όλη η προσπάθεια του σκηνοθέτη και του σεναριογράφου να στήσουν έτσι τη ροή και το σκηνικό, προκειµένου να εντυπωσιαστείς από την εξέλιξη. ∆εν σηµαίνει αυτό ότι θα χάσει την καλλιτεχνική του αξία το έργο, αλλά δεν θα το ζήσεις ως θεατής ποτέ µε την εµπειρία εκείνου που δεν γνωρίζει τίποτα και σκέφτεται, προβληµατίζεται, προσπαθεί να συνδέσει τα κοµµάτια και να βρει τη λύση του µυστηρίου ή να µαντέψει την εξέλιξη της υπόθεσης. Είναι κατανοητό ότι όταν έχεις δει µια ταινία/σειρά που περίµενες καιρό ή που σε ενθουσίασε ή που σε απογοήτευσε, τότε θες να την συζητήσεις µε άλλους. Όµως οι spoiler άδες δεν έχουν (συνήθως) αυτή την αγνή ανάγκη για συζήτηση. Βγάζουν memes, κάνουν posts, σου λένε στα µούτρα σου το spoiler, ρίχνουν ακόµα και videos µε leaked scenes, προκειµένου να διασκεδάσουν µε το γεγονός ότι κατέχουν µια πληροφορία που εσύ δεν έχεις ακόµα και την οποία πεθαίνεις να µάθεις (αλλά όχι από αυτούς). Βέβαια από την άλλη υπάρχουν και κάποιοι που λένε ότι δεν τους ενδιαφέρουν τα spoilers και θα πάνε να δουν την ταινία/σειρά έτσι κι αλλιώς, ακόµα κι αν τους τα πεις. Πολλές φορές τα ψάχνουν και µόνοι τους. Αυτοί είναι το άλλο άκρο απ’ τους spoiler οφοβικούς. Κατά τη γνώµη µου αυτού του τύπου οι θεατές δεν απολαµβάνουν τα έργα. Τα βλέπουν κυρίως για να είναι µέσα στα πράγµατα, αλλά δεν αντλούν την ίδια χαρά µε όλους εµάς βλέποντάς τα. Και ακριβώς γι’ αυτό το λόγο, επειδή δεν το πονάνε το έργο κι επειδή δεν βιώνουν την ίδια ευχαρίστηση µε τους υπόλοιπους την ώρα της προβολής, γι’ αυτό είναι και οι πιο επικίνδυνοι να σου κάνουν spoiler.

spoilers

λοι έχουµε φάει κάποια στιγµή κάποιο spoiler που µας ξενέρωσε. Είτε σε συζητήσεις σε παρέες, είτε στο scroll down, πάντα είσαι εκτεθειµένος σε spoilers αν δεν έχεις δει τα νέα επεισόδια κάποιας δηµοφιλούς σειράς ή αν δεν έχεις πάει ακόµα σινεµά να δεις µια ταινία που σπάει ταµεία. Ακόµα και στο λεωφορείο µπορεί να τύχει να κάτσεις δίπλα σε µια παρέα που να έχει δει το Endgame και να τρέχεις να φύγεις για να µην ακούσεις τι έγινε ή ακόµη χειρότερα να το συνειδητοποιήσεις αργά ότι συζήταγαν αυτό, αφού έχεις ακούσει το spoiler, και τότε απλά να προσπαθείς να το ξεχάσεις (όµως µάντεψε: δεν ξεχνιέται). Τι γίνεται όµως όταν το spoiler δεν το τρως τυχαία, αλλά ο άλλος στο λέει για να στην σπάσει; Τι άλλο πέρα από ακραία κοµπλεξικός µπορεί να είναι κάποιος που διαδίδει spoiler είτε στο ίντερνετ είτε δια ζώσης, προκειµένου να χρησιµοποιήσει το προνόµιο του ότι έχει δει µια ταινία/σειρά που θες να δεις κι εσύ, προκειµένου να τη σπάσει στους υπόλοιπους;

ΤΟ ΑΝΩΤΑΤΟ ΣΤΑΔΙΟ ΤΟΥ ΚΟΜΠΛΕΞΙΣΜΟΥ

Υπάρχει τρόπος να αντιμετωπίσουμε τα spoilers;

ίµαι πεπεισµένος ότι πρέπει να χτιστεί µια αντι-spoiler κουλτούρα. Πρέπει να γίνει κατανοητό το πόσο τοξικά είναι τα spoilers και κατά συνέπεια πόσο αντικοινωνική είναι η συµπεριφορά των spoilerάδων και ως εκ τούτου να γίνει µια προσπάθεια από όλους να σταµατήσει αυτή η µάστιγα. Το να κάνεις spoiler στους γύρω σου δεν είναι ούτε αστείο, ούτε ένα περιστατικό άνευ σηµασίας. Είναι µια ακραία αντικοινωνική συµπεριφορά. Όταν κάνεις spoiler είσαι απλά ενοχλητικός. Βέβαια η απάντηση δεν µπορεί να είναι η εκδίκηση µε κάποιο άλλο spoiler. Γιατί αυτή η αντίδραση ενισχύει την κουλτούρα του spoiler. Το ένα spoiler φέρνει το άλλο. Πρέπει να γίνεται σαφές ότι ο spoilerάς (τουλάχιστον αυτός που το κάνει συστηµατικά) είναι κοµπλεξικός και δεν γελάµε µε αυτή του τη συµπεριφορά, αντιθέτως εξοργιζόµαστε. Πρέπει να καταλάβουµε πως δεν είναι δική µου ευθύνη που δεν το είδα πρώτος. Είναι δικιά σου ευθύνη που επειδή το είδες θες να µου το χαλάσεις!

Μάνος Βασιλείου Αρώνης

της Τέτης Σώλου

ΘΑΝΟΣ! του Κωνσταντίνου Κάτσου

ΣΚΕΨΕΙΣ ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΓΕΛΗ

του Σάββα “The Pack” Αµπατζίδη