I SOLISTI DEL VENTO
De
van
Markies Carabas naar Perraults sprookje
‘De gelaarsde kat’ I SOLISTI RECORDS
Muziek
Robert Groslot Tekst
Herman Mariën Illustraties
Gerda Dendooven Verteller
Warre Borgmans I Solisti del Vento o.l.v.
Francis Pollet
Markies_booklet_new.indd 1
24-07-2013 16:43:42
De Markies van Carabas
“Na de compositie van een vioolconcerto voelde ik de behoefte om iets luchtig op het getouw te zetten. Enkele vrienden suggereerden me een sprookje voor breed publiek te schrijven, voor verteller en klein ensemble. Ik dacht onmiddellijk aan De gelaarsde kat, allicht mijn lievelingssprookje uit mijn kindertijd. Het kostte mij weinig moeite om Herman Mariën te overtuigen dit oude verhaal van Charles Perrault te herschrijven. De muziek ontstond heel spontaan — op korte tijd — met mijn twee poezen steeds in de buurt. Het is een vrolijk geheel geworden vol charme en humor, met zelfs een knipoog naar Beethoven en Wagner...”
Tekst
HERMAN MARIËN
Illustraties
GERDA DENDOOVEN
Robert Groslot
2
Markies_booklet_new.indd 2-3
3
24-07-2013 16:43:45
Er zijn verhalen die helemaal waar zijn maar die niemand gelooft. Er zijn verhalen die iedereen gelooft maar die helemaal niet waar zijn. Dit is een verhaal dat helemaal waar is en dat iedereen gelooft. Want als het niet waar is, zou het wel waar kĂşnnen zijn. En dat is een hele waarheid. 4
Markies_booklet_new.indd 4-5
5
24-07-2013 16:43:47
Er was eens een boer met drie zonen. De oudste was een noeste werker met een slecht karakter. De middelste was een luiwammes zonder karakter. De jongste was een dromer die veel van zijn vader hield. Een jongen met een goed karakter. Toen de vader stierf, verdeelden de oudste twee zonen de erfenis onder elkaar. De boerderij, de weiden en de veestapel gingen naar de oudste zoon, die met hard werken rijk wilde worden. De stallen, de schuren en de boomgaard gingen naar de middelste zoon, die alles verhuurde aan de oudste om zonder werken rijk te kunnen worden.
6
Markies_booklet_new.indd 6-7
7
24-07-2013 16:43:48
Omdat er niets meer overbleef, stuurden de oudste broers de jongste weg en riepen hem toe: ‘Maak dat je wegkomt, samen met het fortuin dat je vader je heeft nagelaten.’ En lachend gooiden ze hem enkele verdwaalde centen en de kat naar het hoofd.
8
Markies_booklet_new.indd 8-9
9
24-07-2013 16:43:50
Dat maakte de jongste zoon erg bedroefd. Hij had altijd voor zijn vader gezorgd, hij had het meest van hem gehouden. En nu bleef hij achter zonder vader, zonder huis, zonder middelen. Er was alleen de kat. Die kon een aardig mondje praten en zei: ‘Meester, geef me een paar laarzen, een zijden kostuum, een juten zak en een touw. U zult het zich niet beklagen.’ De jongste zoon gaf zijn laatste geld uit om aan de wensen van de kat te voldoen. 10
Markies_booklet_new.indd 10-11
11
24-07-2013 16:43:51
De kat paste het mooie kostuum, trok de prachtige nieuwe laarzen aan over de hoge kousen, hing de zak met het touw over de schouder en trok naar de rand van het bos, waar konijnen huisden.
12
Markies_booklet_new.indd 12-13
13
24-07-2013 16:43:53
Daar legde ze zich neer naast de lege zak, het touw en een wortel, en hield zich voor dood. Een van de konijnen trippelde dichterbij, snuffelde aan de wortel en dacht: ‘Als er zo’n mooie wortel uit de zak is gevallen, moeten er nog meer inzitten.’ Het kroop in de zak, maar dat was niet zo verstandig. De kat snoerde de zak dicht met het touw, pakte het konijn beet en kneep zijn keel toe. Niet dat het de kat veel kon schelen, maar er zijn al konijnen op een leukere manier gestorven.
14
Markies_booklet_new.indd 14-15
15
24-07-2013 16:43:54
Beladen met zak, touw, konijn en enkele fijne kruiden die ze op haar weg had geplukt, bonsde de kat op de paleispoort van de koning. De portier verscheen aan het raampje en vroeg haar wat ze kwam doen.
‘Namens de Markies van Carabas wil ik dit konijn aan de koning overhandigen’, zei de kat, en ze bezorgde haar meester in één moeite een bijzonder mooie aanspreektitel. Nadat de koninklijke kok het eten had klaargemaakt, werd de kat bij de koning geroepen. ‘Uw meester is ongelooflijk vriendelijk en attent, de smaak van het konijn en van de pittige kruiden is ongekend. Ik heb voor hem bijzonder veel koninklijk sentiment’, zei de koning die graag met rijmwoorden sprak. Hij spoelde met veel voldoening en een slokje rode wijn het laatste restje konijnenbout van tussen zijn tanden.
16
Markies_booklet_new.indd 16-17
17
24-07-2013 16:43:56
De volgende dag trok de kat naar een korenveld waar een zwerm patrijzen was neergestreken. Daar legde ze zich neer naast de lege zak, het touw en enkele maïskorrels, en hield zich voor dood. Twee dikke patrijzen fladderden dichterbij en betwistten elkaar de inhoud van de zak: ‘Als er zo’n mooie maïskorrels naast de zak zijn gevallen, moeten er nog veel meer in de zak zitten.’ ‘Die komen mij toe’, zeiden ze allebei. Trekkend en duwend verdwenen ze samen in de zak, maar dat was niet zo verstandig. De kat snoerde deze dicht met het touw, pakte de twee patrijzen beet en kneep hun keel toe. Niet dat het de kat veel kon schelen, maar er zijn al patrijzen op een leukere manier gestorven.
18
Markies_booklet_new.indd 18-19
19
24-07-2013 16:43:57
Beladen met zak, touw, patrijzen en enkele fijne kruiden die ze op haar weg had geplukt, klopte de kat weer op de paleispoort, en riep met veel overtuiging: ‘Namens de Markies van Carabas wil ik deze patrijzen aan de koning overhandigen.’ Nadat de koninklijke kok deze had gestoofd en opgediend, werd de kat bij de koning geroepen. ‘Uw meester is ongelooflijk vriendelijk en attent geweest, van alle patrijzen die ik ooit heb gegeten, smaakten deze mij het meest’, zei de koning die hiermee zijn gebrekkige kennis van het rijmen etaleerde. Hij spoelde met veel voldoening en een slokje champagne de laatste restjes patrijzenbout van tussen zijn tanden. De volgende weken en maanden keerde de kat dagelijks terug naar het paleis met vlees en gevogelte dat zo onverstandig was geweest iets in de zak te zoeken wat er niet te vinden was. Om levenloos en op smaak gebracht met de nodige kruiden, door de koning te worden opgegeten.
Een koning, die de kat telkens met een gulle lach, een mooie stem en een dikke buik de opdracht gaf haar meester de Markies van Carabas de groeten te doen en hem te bedanken voor de goede werken ten dienste van het Koninkrijk. Waarbij hij wel even vergat dat daarbij tientallen konijnen, patrijzen, hazen, parelhoenen en andere dieren afscheid hadden moeten nemen van het leven. Maar dat kon de koning natuurlijk niet veel schelen.
20
Markies_booklet_new.indd 20-21
21
24-07-2013 16:43:59
Op een dag hoorde de kat dat de koning samen met zijn dochter in zijn koninklijk rijtuig langs de rivier zou gaan rijden. ‘Meester,’ zei de kat tegen de jongste zoon, ‘vanaf nu bent u de Markies van Carabas en ben ik uw raadgever. Begeeft U zich onmiddellijk naar de rivier waar u, ontdaan van de nodige attributen, van een fris bad zult genieten.’ De jongste zoon, die wel even schrok dat hij uit het niets tot markies was bevorderd, begreep niet goed waar dit allemaal toe diende. Maar aangezien het geen kwaad kon en het hem toch niet veel kon schelen, begaf hij zich ter plaatse, kleedde zich uit en sprong in de rivier. Niet wetende dat de kat zijn kleren achter een boom had verstopt.
De koning, die haar onmiddellijk herkende, gaf opdracht aan zijn dienaren om de markies te redden. Terwijl deze uit het water werd gehaald, liep de kat naar de koets en zei tegen de koning: ‘Mijn meester is van zijn kleren bestolen’, fijntjes vergetend dat zij dat eigenlijk zelf had gedaan. ‘De dieven hebben hem in het water gegooid en zijn gevlucht. Gelukkig werd hij door uw dienaren gered, maar nu blijft hij hier achter zonder kleren.’ De koning dacht aan de vele lekkere maaltijden die hij dankzij de markies had kunnen genieten en gaf opdracht hem zijn reservekostuum uit de koffer van het rijtuig aan te passen. Het maakte van de Markies een prachtige verschijning, die indruk maakte op de prinses. ‘Stapt u toch in en rij met ons mee, met drie is beter dan met twee’, sprak de koning, tevreden met de fraaie e’s die hij in zijn zin had verwerkt.
De opspattende druppels water waren net niet meer zichtbaar toen de koning met zijn dochter kwam aangereden. ‘Help! Help! De markies van Carabas verdrinkt’, schreeuwde de kat.
22
Markies_booklet_new.indd 22-23
23
24-07-2013 16:44:00
De kat liep voorop en kwam op het grondgebied van een verschrikkelijke reus die de beschikking had over een prachtig kasteel, immense wijngaarden, uitgestrekte korenvelden en een barbaars karakter. Zij liep de maaiers op de korenvelden tegemoet en riep hen toe: ‘Ik weet dat jullie zeer slecht worden behandeld door de reus, maar vanaf nu hebben jullie een nieuwe baas. Als de koning straks voorbij komt zeggen jullie hem dat deze oogst toebehoort aan de Markies van Carabas, jullie nieuwe meester.’
Even later kwam de koning voorbij. Hij was erg onder de indruk van de prachtige korenvelden en de rijkelijke oogst. ‘Beste maaiers, jullie werken als helden. Aan wie behoren deze uitgestrekte velden?’, vroeg hij met koninklijke stem. ‘Aan de Markies van Carabas, onze goede meester’, antwoordden de maaiers. Dit deed de koning bijzonder veel plezier. ‘U heeft een zeer goede band, met de arbeiders op uw land’, sprak hij tot de markies. En reikte hem de hand.
24
Markies_booklet_new.indd 24-25
25
24-07-2013 16:44:02
26
Markies_booklet_new.indd 26-27
27
24-07-2013 16:44:04
Intussen was de kat opnieuw vooruitgelopen en riep de druivenplukkers toe: ‘Ik weet dat jullie zeer slecht worden behandeld door de reus, maar vanaf nu hebben jullie een nieuwe baas. Als de koning straks voorbijkomt zeggen jullie hem dat deze wijngaarden toebehoren aan de Markies van Carabas, jullie nieuwe meester.’ Even later kwam de koning voorbij en kreeg een glaasje wijn aangeboden. Vol verrukking loofde hij de prachtige wijngaarden en goot het helrode vocht met een weelderig gebaar in zijn koninklijke mond. ‘Dit is een hoogst zeldzame smaakvolle wijn. Van wie mag dit alles dan wel zijn?’, gorgelde hij, kijkend in zijn lege glas rode wijn. ‘Van de Markies van Carabas, de beste meester die we ons maar kunnen wensen’, zeiden de druivenplukkers en goten het glas nog eens vol.
De koning verbaasde zich over de uitgestrekte bezittingen van de Markies van Carabas. Zoals gezegd was dit alles echter, samen met een onwaarschijnlijk mooi en groot kasteel, eigendom van de reus. Die beschikte bovendien niet alleen over een barbaars karakter maar ook over het talent om te toveren, een talent waarmee hij de meest gruwelijke dingen kon doen. Niet dat het de reus veel kon schelen, maar met zijn toverkunsten had hij al veel slachtoffers gemaakt.
28
Markies_booklet_new.indd 28-29
29
24-07-2013 16:44:05
Toen de kat aankwam bij het kasteel, bood ze zich aan bij de reus. ‘Beste Heer, ik kwam hier toevallig voorbij en wilde van de gelegenheid gebruik maken om kennis te maken met het uiterst vriendelijke en liefdevolle karakter waarvoor u in binnen- en buitenland wordt geëerd’, sprak de kat, en smeerde hiermee een flinke pot stroop aan de baard van de reus. Dergelijke lovende woorden waren de reus nog nooit toebedeeld. Hij ontving de kat dan ook met veel plichtplegingen en vroeg haar wat ze verder wenste.
30
Markies_booklet_new.indd 30-31
31
24-07-2013 16:44:07
‘Beste reus’, sprak de kat. ‘Er wordt gezegd dat u niet alleen over een lieflijk en vriendelijk karakter beschikt, maar ook over toverkunsten, waarmee u goede werken verricht. Ik vraag me dan ook af of het waar is, dat u zich in een leeuw kunt veranderen.’ De reus zette zijn lieflijkste en vriendelijkste gezicht op, al is lieflijkheid en vriendelijkheid in sommige gevallen zeer relatief. Hij tikte met de vinger tegen zijn neus en plots stond er een razende leeuw voor de kat. ‘Er zijn leukere zaken te bedenken dan door een leeuw te worden opgegeten’, dacht de kat. En via de schouw sprong ze in één wip in de dakgoot. 32
Markies_booklet_new.indd 32-33
33
24-07-2013 16:44:09
Toen de reus zijn eigen gedaante weer had aangenomen, sprong de kat van het dak naar beneden en bekende dat ze bang was geweest. ‘Proficiat, beste reus. Mij leek dit bijzonder moeilijk, maar voor u was het blijkbaar spotgemakkelijk. Dit overtreft mijn verwachtingen’, sprak de kat. ‘Maar dat u zich — naar men zegt — in een klein dier zoals een muis kunt veranderen, lijkt me onmogelijk.’ ‘Onmogelijk?’, sneerde de reus. ‘Wie het woord onmogelijk in de mond durft te nemen, zal ik later persoonlijk wegtoveren. Maar eerst zal ik laten zien dat mijn toverkunsten onbeperkt zijn.’ De lieflijkheid en de vriendelijkheid van de reus — die voordien ook al niet bijzonder groot waren geweest — veranderden in sluwheid en venijn.
Geprikkeld tikte hij met de vinger tegen zijn voorhoofd en veranderde in een muis, maar dat was niet zo verstandig. De reus die in een muis veranderd was, werd ogenblikkelijk door de kat gevangen en opgepeuzeld. 34
Markies_booklet_new.indd 34-35
35
24-07-2013 16:44:10
Er zijn al reuzen op een leukere manier gestorven, maar dat kon de kat weinig schelen. Ze liep rond in het kasteel en merkte dat er grote feesttafels gedekt waren voor de vrienden van de reus. Die stonden al uren in de wachtzaal te antichambreren. ‘Ik weet dat jullie zeer slecht werden behandeld door de reus en dat hij jullie niet beschouwde als vrienden maar als slaven’, zei de kat. ‘Nu hij dood is, worden jullie uitgenodigd door de nieuwe kasteelheer, de Markies van Carabas.’ Toen ze hoorde dat er een rijtuig zijn opwachting maakte voor het paleis, liep ze naar de ophaalbrug om de koning en zijn gevolg binnen te laten. Toen de koets halt hield op het grote binnenplein, zei de kat: ‘Sire, wees welkom op het kasteel van de Markies van Carabas’, en ze maakte een diepe buiging. Overweldigd door de grootsheid van het paleis keek de koning naar de prachtige gebouwen en de bloeiende kasteeltuinen. ‘Dergelijke schoonheid in mijn koninkrijk! Vandaag ben ik de koning te rijk’, jubelde de koning. ‘Ik wil dit alles zien, geef me een minuut of tien’, ging hij verder, rijmend met banale woorden waarvan sommigen vonden dat ze ontroerden door hun eenvoud. 36
Markies_booklet_new.indd 36-37
37
24-07-2013 16:44:11
Voorafgegaan door de kat ging de koning naar binnen, gevolgd door de koninklijk geklede Markies met de jonge prinses aan de arm. De kat dacht: ‘Ik heb al minder verliefde koppels in prachtige kastelen zien binnentreden’, en leidde het gevolg naar de troonzaal voor een feestelijk buet. 38
Markies_booklet_new.indd 38-39
39
24-07-2013 16:44:13
Het werd een schitterend feest. De voormalige vrienden van de reus, de Koninklijke hofhouding, de maaiers, de druivenplukkers en alle andere aanwezigen genoten intens van de overheerlijke gerechten. Ze stonden in bewondering voor het uitgelezen gezelschap, waarbij de koning vanzelfsprekend een centrale rol kreeg toebedeeld. In lyrische bewoordingen rijmde die er koninklijk op los over de weidse landerijen, het mooie kasteel, de lekkere wijn en de goede manieren van de Markies van Carabas. Op het toppunt van vervoering presenteerde hij de Markies de hand van zijn dochter, de mooie prinses. De prinses was tot over haar oren verliefd op de weidse landerijen, het mooie kasteel en het op amper ĂŠĂŠn uur tijd in elkaar gezette huwelijkskleed dat oogverblindend was. Ze trouwde dan ook bijzonder graag met de Markies van Carabas en met zijn goede manieren. 40
Markies_booklet_new.indd 40-41
41
24-07-2013 16:44:15
De Markies was tot over zijn oren verliefd op de weidse landerijen, het mooie kasteel en de prinses die met haar schoonheid en haar elegantie bijzonder veel indruk maakte op de aanwezigen. Hij trouwde dan ook bijzonder graag met de prinses en met zijn koninklijke status, die normaal gezien niet was weggelegd voor de zoon van een boer. 42
Markies_booklet_new.indd 42-43
43
24-07-2013 16:44:16
En de kat? De kat was niet tot over haar oren verliefd. Ze werd wel benoemd tot Koninklijke Kat van Carabas en jaagde alleen nog wat op ratten en muizen. Verder bedacht ze dat dit verhaal zo mooi en zo waar was, dat ze het zelf nooit had kunnen verzinnen.
Voor markies Jef en poes Marthe Verhovert ter gelegenheid van haar eerste verjaardag. zondag 12 september 2010
44
Markies_booklet_new.indd 44-45
45
24-07-2013 16:44:18
I Solisti del Vento
Fluit/piccolo Els Weckx Klarinet/basklarinet Vlad Weverbergh Percussie Carlo Willems Harp Eline Groslot Accordeon Michel Lambert Contrabas Jan Buysschaert Muzikale leiding Francis Pollet Verteller Warre Borgmans Muziek Robert Groslot
I Solisti del Vento vzw
Tekst Herman Mariën, naar Charles Perrault Illustraties Gerda Dendooven Fotografie Janice Lievens & Sofie Silbermann
Internationale Kunstcampus deSingel Jan Van Rijswijcklaan 155 2018 Antwerpen België
www.silbermann.com Grafisch ontwerp Dooreman Eindredactie Leen Van den Borre & Nathalie Scheltiens
+32 (0)3 800 01 20 info@isolistidelvento.be www.isolistidelvento.be facebook.com/isolisti twitter.com/isolisti youtube.com/user/isolisti
Met dank aan
Opnamedata
26 februari 2013 & 29 maart 2013 Opnamelocatie
Blauwe Zaal, deSingel, Antwerpen & Studio C
Made in Belgium EU — Alle rechten van de fonografische producent en van de eigenaar van het opgenomen werk voorbehouden. Behoudens toelating zijn de verveelvoudiging, de verhuring, het uitlenen en het gebruik voor openbare uitvoering en radio-uitzending verboden.
Artistieke leiding
Robert Groslot Opnameleiding & mastering
Stoffel de Laat www.studioc.be
46
Markies_booklet_new.indd 46-47
I Solisti Records
In augustus 2013 richtte het ensemble het eigen platenlabel I Solisti Records op. Met de opstart van dit platenlabel zet I Solisti del Vento zijn missie nog meer kracht bij: interpreteren, valoriseren en exploreren van 250 jaar blazers|r|evolutie. De cd’s die onder I Solisti Records verschijnen zijn een toonbeeld van de ongebreidelde rijkdom van het gedifferentieerd blazerrepertoire, en belichamen de veelzijdigheid van het ensemble. Het label legt zich exclusief toe op de opnames van het blazersensemble I Solisti del Vento en staat onder artistieke leiding van Francis Pollet.
47
24-07-2013 16:44:19
Markies_booklet_new.indd 48
24-07-2013 16:44:20