อ รุ โ ณ ทั ย ปลุกพลังดวยแสงแหงโยคะ ปี ที่ 1 ฉบับที่ 2 เมษายน 2554
เรือ ่ งเดนประจําฉบับ
นี มนั ซาวน่าชัดๆ ไม่ใช่และไม่ใกล้เคียงค่ะ ความร้อนระอุอาจเป็ นปจั จัยเดียวกัน แต่โยคะเรียกร้องสมาธิ ความแน่วแน่ ความ ท้าทาย ไปพร้อมๆ กับความผ่อนคลายจาก ผูฝ้ ึก แม้ในท่วงท่าทีห วั เข่าด้านขวาย่อลงจน ต้นขาขนานพืน' ขาซ้ายเหยียดตรง ข้อศอก ขวาดันเปิดหัวเข่าขวา และแขนซ้ายเหยียด ตรงขึน' เพดาน
ทําใจให้เย็นในห้องโยคะร้อน หมวย ตัง เจริญมั นคง : เรือ ง เหมือนเพิง ชืน ใจกับลมเย็นปลายปี ไปไม่ทนั ไร หน้าร้อนก็กลับมาทําหน้าทีร วดเร็วเสีย เหลือเกิน อุณหภูมทิ เ ี พิม สูงขึน' เรื อยๆ อย่าง นี' การฝึกโยคะในห้องอุณหภูมิ (ร้อน) ปกติ ก็ทําเอาผูฝ้ ึกเหงือ ซึม แม้เพียงในอาสนะ แรกๆ ของการยืดเหยียดเสียแล้ว ไม่ตอ้ งพูด ถึงการฝึกโยคะร้อนทีเ ซ็ทอุณหภูมหิ อ้ งฝึกไว้ ถึง 37 องศาเซลเซียส
2 | อรุ โณทัย สื อโยคะที เปิ ดกว้างสําหรับทุกคน
นาทีทร ี ่างกายทุกส่วนตื นตัวและบีบ รัดเข้าสู่แกนกลางลําตัวในท่า triangle pose (trikanasana) เช่นนี' แม้ขาทัง' สองข้างจะเริม
สั นระริก เหงือ เม็ดเป้งหยดติงD ลงบนเสือ หู เริม อือ' และตาเริม ลาย เสียงสวรรค์ทห ี วังจะ ได้ยนิ คือคําว่า “เปลีย น” เพือ ทีเ ราจะได้ กลับมายืน (หอบ) ตัวตรงเสียที แต่กระนัน' สิง ทีค รูบอกให้ทํากลับเป็น “หายใจและผ่อน คลาย” เสียงของครูช่างเบาสบาย ขัดแย้งกับ หัวใจทีเ ต้นแรงของเราเสียจริง นี คอื การกลับมายังสิง พืน' ฐานอันเป็ น หัวใจของโยคะ ไม่วา่ จะอยู่ในอาสนะไหน แข็งขืนฝืนเกร็งเพียงใด สิง สําคัญทีเ ราต้อง ระลึกอยู่เสมอคือลมหายใจและการผ่อน เมษายน 2554
คลาย--ไม่แตกต่างจากพืน' ฐานการมีชวี ติ ทีด ี เลยนะ เราว่า
โดยส่วนตัวแล้ว ไม่เคยคิดว่าตัวเอง จะฝึกโยคะได้เลยค่ะ เพราะเป็ นคนชอบ กระโดดโลดเต้นโป๊งๆ ชึง แม้จงั หวะและ เสต็ปจะเพีย' นซะเยอะ แต่ชอบนักล่ะพวก บอดีค' อมแบท หรือแอโรบิคประกอบเพลง ฮึกเหิมทัง' หลาย ได้ขยับแข้งขากระฉึกก ระฉัก มันสนุกคึกคักดี โยคะเหรอ เนิบนิ งไปมัง' เคยลองไท ชิแล้ว สโลว์โมชันไปค่
ะ หลายปีก่อน ออฟฟิศเคยจัดคลาสให้ครูจนี มาสอน ไปครัง' เดียวแล้วหลบหน้าไม่ไปอีก เลยคิดว่าโยคะ คงไม่เหมาะกับตัวเอง เพราะเป็ นคนที “ช้า ไม่ชอบ ซํ'าไม่เอา นานไม่สนุก” คือไม่ชอบ การออกกําลังกายทีต อ้ งเคลื อนไหวร่างกาย ช้าๆ ตัง' โปรแกรมวิง บนเครือ งวิง ก็เบื อ เพราะซํ'า ไม่มคี วามท้าทาย มีแต่ความ เหนื อย
โยคะร้อนจะทะลวงรูขมุ ขนให้เปิดออก และ ขับเอาสารพิษทีส ะสมในร่างกายออกมาทาง เหงือ และสําหรับผูท้ เ ี พิง เริม ฝึก ความร้อน จะช่วยลดอาการบาดเจ็บของกล้ามเนื'อที
อาจเกิดขึน' ระหว่างการฝึก ว่ากันว่าความร้อนช่วยให้เส้นเอ็นที
ยึดกล้ามเนื'อและกระดูกยืดหยุ่นขึน' ทําให้ ข้อต่อต่างๆ เปรียบไปก็เหมือนเครือ งจักรที
ไม่ได้ใช้งานนานๆ ย่อมฝืดหนืดเป็ นธรรมดา แต่ความร้อนเป็ นเสมือนนํ'ามันหล่อลื นให้ ฟนั เฟืองข้อต่อต่างๆ ของร่างกายผ่อนคลาย และยืดหยุ่นได้ดขี น'ึ ขณะฝึก
จนกระทังได้
เข้าคลาสโยคะร้อนครัง' แรก โอ้ว สะใจจริงค่ะ
การฝึกโยคะร้อนในประเทศร้อนอย่างบ้าน เรา บางทีกเ็ หมือนพาตัวเองไปเข้าเตาอบ ยิง ถ้าเข้าฝึกในคลาสช่วงบ่ายสองโมง ขอ บอกว่าตัวแทบแตกค่ะ
สําหรับคนบ้าพลัง โยคะร้อนคือ ความท้าทาย สําหรับคนเหงือ ออกยาก
ความร้อนของอากาศยามบ่าย ภายนอก บวกความร้อนของฮีตเตอร์ ทําให้
3 | อรุ โณทัย สื อโยคะที เปิ ดกว้างสําหรับทุกคน
เมษายน 2554
นักเรียนแต่ละคนเครือ งร้อนขึน' เรือ ยๆ เมือ
ผสมรวมพลังงานของผูฝ้ ึกทุกคนในห้อง ห้องฝึกก็สุดระอุจริงๆ การฝึกโยคะร้อนจึง ช่วยเผาผลาญพลังงานได้อย่างชะงัด สาวๆ ทีเ พิง เริม ฝึกโยคะร้อนจึงมัก มาพร้อมคําถามว่า “ฝึกแล้วจะผอมมัย' ” ข้อมูลจากเว็บไซต์ของ Absolute Yoga (www.absoluteyogabangkok.com) สตูดโิ อ โยคะร้อนของเมืองไทยบอกว่า การฝึกโยคะ ร้อน 90 นาทีจะช่วยเผาผลาญพลังงานได้ 400-600 กิโลแคลอรี การฝึกอย่างต่อเนื องย่อมช่วยให้ กล้ามเนื'อและรูปร่างโดยรวมกระชับขึน' แต่ การตัง' เป้าเพือ ลดนํ'าหนักไม่น่าจะเป็ น เป้าหมายทีย งยื ั น ถ้าเราตัง' เป้าการฝึกโยคะ เพือ ให้มสี ขุ ภาพดีจะทําให้เราแฮปปี' มากกว่า แล้วในทีส ดุ หุ่นฟิตและเฟิรม์ ก็จะตามมาเป็ น ของแถม บวกโบนัสหน้าใสกิง] แก้มแดงเปล่ง ปลังให้
อกี ด้วย
การฝึกโยคะร้อนประกอบด้วยอาสนะ 26 ท่า และการบริหารลมหายใจ 2 ท่าตาม ต้นตํารับของบิแครม เชาดูรี (Bikram Choudhury) ซึง ได้คดิ ค้นและจัดเรียงลําดับ อาสนะตามหลักวิทยาศาสตร์และสรีระ 4 | อรุ โณทัย สื อโยคะที เปิ ดกว้างสําหรับทุกคน
ศาสตร์ ให้ร่างกายได้วอร์ม และค่อยๆ ยืด เหยียดตามลําดับ โดยแต่ละอาสนะจะฝึก 2 เซ็ท และแม้วา่ โยคะร้อนจะเป็ นซีรสี ก์ ารฝึก โยคะขัน' พืน' ฐาน แต่บแิ ครมบอกว่าโยคะร้อน เป็ นการฝึกทีท า้ ทายสําหรับผูฝ้ ึกทุกคน ไม่ ว่าจะเป็ นผูฝ้ ึกครัง' แรก หรือนักเรียนระดับ แอดวานซ์กต็ าม
ชุดการฝึกอาสนะของโยคะร้อนทีบ แิ ครม คิดค้นขึน' เกิดจากแรงบันดาลใจทีเ ขาได้รบั มอบหมายจากครูโยคะของเขา Bishnu Ghosh ให้เป็ นผูส้ าธิตอาสนะสําหรับผูป้ ว่ ยที
เข้ารับการปรึกษาและรักษาโรคภัยไข้เจ็บ เขาเห็นว่าการสาธิตอาสนะให้ผปู้ ว่ ยทีละคน เพือ นํากลับไปฝึกและรักษาตัวเองทีบ า้ นนัน' เมษายน 2554
รักษาเท่าไหร่กไ็ ม่ทนั เพราะจํานวนผูป้ ว่ ย มหาศาลเหลือเกิน เขาจึงคิดค้นอาสนะ สําหรับทุกคนให้ดแู ลรักษาตัวเอง จัดเรียง ผสมให้กลมกล่อมจาก 84 อาสนะทีเ ขาเรียน จากครู มาเป็ น 26 อาสนะและการบริหารลม หายใจอีก 2 ท่า เป็นลําดับการฝึกทีใ ห้ ประโยชน์แก่ร่างกายทุกส่วน ตัง' แต่ปอด หัวใจ ระบบทางเดินหายใจ การหมุนเวียน โลหิต สมอง และกระดูกสันหลัง ทําไมห้องต้องร้อน – ในหนังสือ Bikram Yoga เขียนโดยบิแครม อธิบาย หลักการความอ่อนตัวอันเกิดจากความร้อน ว่า ช่างตีดาบต้องหลอมเหล็กในไฟแดงๆ เพือ ให้เหล็กอ่อนตัวฉันใด ร่างกายเมือ ได้รบั ความร้อน เส้นสายภายในก็จะยืดหยุ่นขึน' ฉันนัน' “การฝึกโยคะเป็ นการเปลีย นแปลง ร่างกายจากภายในสู่ภายนอก จากกระดูก มายังผิวหนัง จากนิ วมือไปถึงนิ วเท้า แน่ นอนว่าผูฝ้ ึกครัง แรกย่อมรูส้ กึ ว่าห้องร้อน เกินจะรับไหวจนอยากจะวิง ออกไปหาความ เย็น และก็แน่นอนว่าผมไม่อนุญาตให้ใคร ออกนอกห้องถ้าคลาสยังไม่จบ มันอาจจะ ยากในครัง แรกๆ แต่ 6 เดือนหลังการฝึก คุณจะรูส้ กึ ว่าห้องยังร้อนไม่พอด้วยซํ า” (จากหนังสือ Bikram Yoga หน้า 74) 5 | อรุ โณทัย สื อโยคะที เปิ ดกว้างสําหรับทุกคน
เมือ อากาศร้อน ห้องร้อน และ ร่างกายร้อน สิง ทีเ ราทําได้คอื ปรับใจให้เย็น มีสมาธิกบั ลมหายใจอย่างทีค รูพดู เสมอว่า หายใจเข้าลึก หายใจออกยาว เพราะโยคะ และชีวติ มิใช่อะไรอื นใด นอกจากสิง นี' “อรุโณทัย” ชวนครูโยคะร้อนและผูฝ้ ึกโยคะ ร้อนหลายๆ คนมาคุยให้ฟงั ถึงเรื องราว ต่อไปนี' ชอบอะไรและไม่ชอบอะไรในการฝึกโยคะ ร้อน คิดว่าโยคะร้อน สนุ ก หรือดี แตกต่างจาก โยคะปกติอย่างไรบ้าง ฝึกโยคะร้อนทีไ หน มานานแค่ไหนแล้ว ได้รบั ผลดีทร ี สู้ กึ ได้อย่างไรบ้าง
เมษายน 2554
กฤตกา หมู่พิกลุ (ตาว) อายุ 20 ปี (ลูกสาว) 1 ชอบเพราะรูส้ กึ ว่าเล่นแล้วสบายตัว ได้ ทําท่ายากทีต วั เองไม่เคยคิดว่าทําได้ พอทํา ได้แล้วรูส้ กึ มีความสุข อยากทําอีกเรือ ยๆ ไม่ชอบ คงเป็นทีร าคาค่าคอร์สโยคะมัง' คะ (ฮา) แพงมาก สุมาลี ลิ มปิ ยะมิ ตร อายุ 47 ปี (คุณแม่) 1 ชอบทุกอย่าง ทัง' สุขภาพร่างกาย-จิตใจได้ ทุกอย่างจากโยคะ ไม่ชอบ "ไม่เคยมีความคิดนี'เลย"
2 ทีช อบโยคะร้อนเพราะรูส้ กึ ว่าซาดิสม์ดคี ะ่ ร้อนๆ ทําท่ายากๆ ค้างท่านานๆ อูย้ ยย.. มัน!
2 โยคะร้อนต้องใช้ความอดทนมากกว่า โยคะปกติ"
3 ตาวเริม ฝึกที Absolute Yoga สาขา ลาดพร้าวมาตัง' แต่ ม.3 (ปี 49) จนถึง ม.6 ตอนนี'พอขึน' มาเรียนทีเ ชียงรายก็ฝึกเองบ้าง
3 เริม ฝึกพร้อมลูกสาว (ตาว) ตัง' แต่ปี 2549 จนถึงทุกวันนี'กเ็ กือบ 5 ปีแล้ว ผลทีไ ด้รบั คือ ชีวติ ทีเ ปลีย นแปลงไป อย่างเช่นเป็ นคน รูปร่างใหญ่ เมือ ก่อนทําไรก็เหนื อยง่าย แต่ พอมาเล่นโยคะก็สบายตัวขึน' รูส้ กึ กระฉับกระเฉง อยากเป็นกําลังใจให้ทุกคน ว่า ขนาดอ้วนอย่างงีย' งั เล่นได้เลย อย่าเพิง
ท้อถอยนะทุกคน
ตอนปีแรกๆ ทีเ ริม เล่นไม่คอ่ ย อยากจะไปเล่นเท่าไร แต่พอสะโพกเริม เปิด ตัวเริม อ่อน ทําท่ายากๆ ได้แล้วเริม ติด อยากทําอีกก็เลยมาเล่นทุกวัน ยิง ช่วงปิด เทอมแทบจะนอนทีส ตูดโิ อโยคะ เล่นเช้าจรด เย็นวันละ 2 – 3 รอบๆ เคยเล่น 4 คลาสติด ด้วย ช่วงนัน' บ้าพลังมาก ได้อะไรเยอะแยะ ค่ะจากการเล่นได้ทงั ' สุขภาพ สังคม และ มิตรภาพ
6 | อรุ โณทัย สื อโยคะที เปิ ดกว้างสําหรับทุกคน
เมษายน 2554
กัลยภรณ์ อายุ 46ปี 1 ชอบโยคะร้อน เพราะเราได้มสี มาธิอยู่กบั ตัวเอง ไม่ชอบ บางครัง' ครูฝึกพูดเยอะเกินไป 2 สนุ กเวลาทุกคนตัง' ใจฝึก และทําไปพร้อม กัน 3 ฝึกโยคะครัง' แรกที Absolute Yoga หลัง สวน ระยะเวลาทีฝ ึกมา 9 – 10 ปี รูส้ กึ ร่างกายแข็งแรง และหน้าดูอ่อนเยาว์คะ อิ ทธิ พล สุรีรตั น์ อายุ 42 ปี 1 ชอบ เพราะได้ยดื เส้นสาย เหมาะกับ วัยและอาชีพ ทีต อ้ งอยู่ในอิรยิ าบถใด เป็ นเวลานานๆ ไม่ชอบเพราะสถานทีท ไ ี ปใช้บริการ คับแคบ 2 โยคะร้อนได้เหงือ ทีเ ปียกชุ่มหลัง กว่ามาก ให้ความรูส้ กึ ได้ออกกําลัง กาย 3 ฝึกที Absolute yoga สาขา The Crystal มาสัก 3 เดือน รูส้ กึ ผ่อน คลายดีครับ จุฑาทิ พย์ อายุ 39 ปี 1 แรกๆ ฝึกโยคะก็คดิ แค่การออกกําลังกาย แต่จริง ๆ แล้วนอกจากได้ทางร่างกายแล้ว ยังได้ฝึกจิตใจด้วย 7 | อรุ โณทัย สื อโยคะที เปิ ดกว้างสําหรับทุกคน
2 ฝึกโยคะร้อนกล้ามเนื'อจะยืดได้งา่ ยกว่า โยคะปกติเพราะมีอุณหภูมชิ ่วย เหงื อจะออก เยอะช่วยขับของเสียออกจากร่างกาย 3 ฝึกที Absolute Yoga มาประมาณ 4 ปีคะ รูส้ กึ ได้วา่ ร่างกายแข็งแรงขึน' เยอะ แขน ขา กระชับขึน' คะ นภัสวรรณ ใสยิ งมน (ครูมน) ครูโยคะร้อนที Absolute Yoga มาตัง' แต่ กันยายน 2548 “ โยคะร้อนเป็ นโยคะทีม ลี กั ษณะพิเศษต่าง จากโยคะแบบอื นๆ ตรงทีต อ้ งฝึกในห้องทีม ี อุณภูม ิ ประมาณ 37- 40 องศาเซลเซียส และท่าทีฝ ึกก็เป็ นหฐโยคะทั วไปทีไ ม่ยาก มากเกินไป ท่าถูกออกแบบให้ฝึกจากท่ายืน ไปท่านัง และเป็ นซีรสี ท์ จ ี ะฝึกเหมือนเดิมทุก ครัง' “โยคะร้อนเหมาะกับทุกคนไม่วา่ จะเป็ นคนที
ฝึกโยคะมานานแล้วหรือคนทีไ ม่เคยฝึกโยคะ เลย ก็สามารถฝึกได้เพราะท่าทีฝ ึกเป็ นท่าที
ง่ายๆ ไม่ยากจนเกินไป “โยคะร้อนมีประโยชน์มากมายทัง' ทาง ร่างกายและจิตใจ โยคะร้อนช่วยยืดหยุ่น กล้ามเนื'อในร่างกาย กระชับ และทําให้ กล้ามเนื'อในร่างกายแข็งแรงมากขึน' ยกตัวอย่าง ท่าทีบ ริหารกล้าามเนื'อของหลัง ก็จะช่วยลดอาการปวดหลังและช่วยให้หลังมี เมษายน 2554
ความแข็งแรงมากยิง ขึน' โยคะร้อนช่วยให้ ระบบการไหลเวียนเลือดทํางานดีขน'ึ และทํา ให้กล้ามเนื'อหัวใจทํางานดีขน'ึ นอกจากนี'ยงั เป็ นการทําความสะอาด ร่างกายจากภายใน และช่วยกําจัดของเสีย ออกมาในรูปของเหงือ ได้ดอี กี ด้วย การฝึก โยคะร้อนทําให้ผฝู้ ึกเสียเหงือ มากระหว่างที
ฝึก จึงทําให้ตอ้ งดืม นํ'ามากๆ หลังจากฝึก เสร็จเพือ ทดแทนเหงือ นํ'าและเกลือแร่ท ี ร่างกายสูญเสียไประหว่างฝึก ซึง ก็ช่วยให้ ระบบขับถ่ายทํางานได้ดมี ากขึน' ส่งผลให้ผู้ ฝึกมีผวิ พรรณสดใสเปล่งปลังขึ
น' อีกด้วย เนื องจากผูฝ้ ึกต้องอยู่ในท่าประมาณ 30 วินาที ถึง 1 นาที จึงมีผลต่อการหายใจ ดังนัน' ต้องมีสมาธิและจดจ่ออยู่กบั ท่าทีฝ ึก และการหายใจอย่างจริงจัง จึงทําให้ผฝู้ ึกมี สมาธิมากขึน' เป็ นการฝึกสมาธิไปในตัว “สําหรับผูท้ ไ ี ม่เคยฝึกโยคะร้อนเลย ช่วงแรกๆ อาจจะคิดว่ายากมาก ร้อนมาก และเหนื อยแทบขาดใจ อาจเป็นเพราะความ ร้อนในห้องฝึกสูง ซึง ร่างกายอาจจะยัง ปรับตัวไม่ได้ในช่วงแรก ควรฝึกต่อเนื องไป เรื อยๆ อย่าเพิง ท้อ แล้วจะสังเกตเห็นความ เปลีย นแปลงของร่างกายว่า ร่างกายมีความ แข็งแรงมากขึน' ยืดหยุ่นได้ดมี ากขึน' และใน ทีส ุดผูฝ้ ึกอาจหันมาฝึกโยคะร้อน จน 8 | อรุ โณทัย สื อโยคะที เปิ ดกว้างสําหรับทุกคน
กลายเป็ นหนึ งในกิจวัตรประจําวันไปเลยก็ ได้”
Yoga Book แนะนําหนังสือโยคะ
Bikram Yoga โยคะร้อนมักจะเรียกอีกชือ หนึ งว่า “บิแครม โยคะ” ซึง ความเป็ นมาและความน่าสนใจได้ มีการนําเสนอเอาไว้อย่างครบถ้วนอยูใ้ น หนังสือทีเ ขียนโดยกูรโู ยคะร้อนตัวจริงเสียง จริงทีช อื Bikram Choudhury ในหนังสือเล่ม นี' “Bikram Yoga” เมษายน 2554
ในบทเริม ต้น (Warning: I Will Tell You the Truth) บิแครมได้อธิบายถึงทีม าว่าเพราะ เหตุใดเขาจึงได้เขียนหนังสือเล่มนี'ขน'ึ นันก็
เพราะการได้เห็นความไม่สมประกอบหรือ การเป็ นสังคมทีข าดๆ เกินๆ ของสังคม อเมริกนั ทีแ ม้จะดูเพียบพร้อม เต็มไปด้วย วัตถุสงิ อํานวยความสะดวกนานัปการหรือ แม้แต่ระบบการศึกษาหรือสาธารณสุข โดยเฉพาะเมื อเทียบกับประเทศแม่ของบิแค รมคืออินเดียด้วยแล้วยิง แตกต่างกันราว สวรรค์กบั นรกก็ไม่ปาน แต่เหตุใดชาว อเมริกนั ถึงได้อ่อนแอและปราศจากความสุข เต็มไปด้วยโรคภัยและความเครียด เบียดเบียนต่างๆ นานา บิแครมกล่าวว่าในประเทศอินเดียได้ เคยผ่านความทุกข์จากปญั หาทีอ าจจะมอง ว่าเป็ นเรื องทางกายภาพ จากความล้นเกิน ของวัตถุและความรํ ารวยมาก่อนแล้วในอดีต ดังนัน' หนทางสู่ความรํ ารวยและความสุขที
แท้จริงอย่างอินเดียกลับคือการให้คุณค่าต่อ ความรูส้ กึ ภายใน ความเป็ นมนุษย์และความ รัก ตลอดจนเรือ งราวทางจิตวิญญาณ และ “โยคะ” ก็คอื พาหนะทีพ าสัญจรไปในโลก ภายในสู่ความสุขเช่นนี' “…Yoga can not only save your life; it will help you to save your 9 | อรุ โณทัย สื อโยคะที เปิ ดกว้างสําหรับทุกคน
soul.So,as you are beginning to realize,this is not just an “exercise book.” Not at all,my friend, not even close.” ด้วยสํานวนการเขียนทีค อ่ นข้างจะ หวือหวาและอ่านสนุก เข้าใจได้ไม่ยากจึง เป็ นเสน่หท์ น ี ่าสนใจและท้าทายผูอ้ ่านที
สนใจเรื องราวของโยคะร้อน เฉก เช่นเดียวกับสไตล์โยคะของบิแครมนันเอง
(Bikram Yoga ผูเ้ ขียน Bikram Chodhury จํานวน หน้า 290 หน้าไม่รวมปก ราคา 24.95 ดอลลาร์ สหรัฐฯ สํานักพิมพ์ Collins ปี ทพี มิ พ์ 2007)
Guruji’s Word : คําครู ความหมายอีกอย่างหนึ งของคําว่าโยคะคือ “การบรรลุถงึ สิง ทีไ ม่สามารถมาก่อน” จุดเริม ต้นของความคิดนี'คอื ว่า มีบางสิง
บางอย่างทีเ ราไม่สามารถทําได้ในวันนี' แต่ เมือ เราค้นพบวิธกี ารทีจ ะทําให้ความ เมษายน 2554
ปรารถนาของเราเป็ นการกระทําได้ ขัน' ตอน นี'กค็ อื โยคะ ว่าทีจ ริงแล้วการเปลีย นแปลง ทุกอย่างก็คอื โยคะ ตัวอย่างเช่น เมือ เรา ค้นพบวิธที จ ี ะก้มตัวและเอามือแตะนิ'วเท้าได้ หรือเรียนรูค้ วามหมายของคําว่าโยคะโดย อาศัยคัมภีรห์ รือเข้าใจตัวเราเองและคนอื น มากขึน' โดยการแลกเปลีย นพูดคุย นันคื
อเรา ได้มาถึงจุดทีเ ราไม่เคยเป็ นมาก่อน การ เคลื อนไหวและเปลีย นแปลงแต่ละอย่างเหล่า นื'คอื โยคะ ... ที.เค.วี. เทสิกาจารย์ (จากหนังสือ “หัวใจแห่งโยคะ” แปลโดย ธีรเดช อุทยั วิทยารัตน์ หน้า 42 -43)
อรุโณทัย ปลุกพลังดวยแสงแหงโยคะ ปี ที่ 1 ฉบับที่ 2 เมษายน 2554 สือ ่ โยคะทีเ่ ปิ ดกวางสําหรับทุกคน ผลิ ตโดย “ลิ ตเติ ลซันไชน์” ลาดพร้าว 35/1 แขวง สามเสนนอก เขตห้วยขวาง กรุงเทพฯ 10310 โทร. 0 2512- 3270, 085 072 5552 อีเมล littlesunshineyoga@gmail.com Blog: http:.//ittirit.wordpress.com/
10 | อรุ โณทัย สื อโยคะที เปิ ดกว้างสําหรับทุกคน
เมษายน 2554
คลาสสอนโยคะของเขาร่วมกับนักเรียนโยคะ ชาวญีป นุ่ ทัง' หมด แถมยังต้อนรับขับสูพ้ า เทีย วและเปิดบ้านให้เป็ นทีห ลับทีน อนอีก ต่างหาก
Editor’s Note: ไม่มีคาํ ว่า ‘แต่’ บ่ายวันหนึ งทีเ กือบจะปราศจาก แสงแดด เราก็ได้เดินทางไปถึงห้องสตูดโิ อ ของมารีทต ี งั ' อยู่บนเนินในชุมชนแห่งหนึ ง ของโยโกสุกะ (Yokosuka) ชุมชนริมทะเล ไม่ไกลจากกรุงโตเกียว ทัง' ๆ ทีต อนแรก ตัง' ใจว่าจะยกหูโทรศัพท์ไปสวัสดีทกั ทาย เพือ นเมือ ไปถึงเมืองคามาคุระเพือ นมัสการ พระพุทธรูปไดบุสสึแค่นนั ' มารีกลับบอกว่า ให้พวกเรารอก่อนแล้วจะรีบตามมาเจอให้ได้ และเมือ เจอกันแล้วเพื อนก็บอกว่าไปเทีย ว บ้านทีเ ธอเช่าอยูแ่ ละยังเป็ นทีส อนโยคะของ เธอด้วยไหม เช่นนี'แล้วผมจะขัดไมตรีเธอได้ อย่างไร หลายวันก่อนหน้านัน' ผมและภรรยา เดินทางไปถึงไยซุ (Yaizu) เมืองชิซโู อกะ เพือ เยีย มเยียมมาริโอ้ โนริโกะ และอิชานลูก ชายสุดน่ารักวัยสามขวบของทัง' สอง มาริโอ้ เปิดสตูดโิ อเล็กๆ แต่กลับมีลกู ศิษย์ลูกหา เนืองแน่น เขาอนุญาตให้เราเป็ นแขกใน 11 | อรุ โณทัย สื อโยคะที เปิ ดกว้างสําหรับทุกคน
นํ'าใจจากยูโกะ อัตสุช ิ (และแฟนของ เขาชื อวาขะ) รวมทัง' เพื อนมิตรโยคีชาวญีป นุ่ เช่น คาโอริทช ี ่วยกันดูแล ให้ทห ี ลับทีน อน พาเทีย วและเลีย' งดูปเู สือ เป็ นพลังให้การ เดินทางหนึ งเดือนในญีป นุ่ ตลอดเหนือจรด ใต้ของผมเกือบจะเป็ นการเดินทางทีม โี ยคะ และมิตรภาพเป็ นจุดหมายไปพร้อมๆ กัน เมือ เกิดเหตุการณ์แผ่นดินไหวครัง' รุนแรงถึงเก้าริกเตอร์และสึนามิถล่มชายฝงั
ญีป นุ่ ย่อมทําให้ผมอดทีจ ะรูส้ กึ เป็ นห่วง เพือ นๆ เหล่านี'และเห็นอกเห็นใจในชะตา กรรมของคนญีป นุ่ ไม่ได้ แต่โลกก็สอนเรา ด้วยบทเรียนของความไม่เทีย งเช่นนี'เอง มี เกิดและมีดบั เพียงแต่เราจะไขว่คว้า หยิบ ฉวยหรือเรียนรูอ้ ะไรในระหว่างการมีลม หายใจได้หรือไม่เท่านัน' เอง ขณะนี'ทผ ี มกําลังเขียนบทนํา อรุโณทัยฉบับทีส องอยู่น'กี เ็ กิดอุทกภัยและ พายุฝนหลายจังหวัดทางภาคใต้ของไทย เหตุการณ์ภยั ธรรมชาติทไ ี ม่มใี ครคาดคิด ส่วนหนึ งได้บอกแก่เราว่า “...ไม่มคี าํ ว่าแต่” เมษายน 2554
เมือ คิดฝนั สิง ใดหรือตัง' ใจอะไรไว้ ขอจงรีบ ไขว่คว้าและลงมือเร่งรุดเป็นสูจ่ ดุ หมาย ด้วย ว่าโมงยามของการมีชวี ติ ของคนเรานัน' แสน สัน' สั นไหวและเปราะบางยิง นักเมื อเทียบกับ เวลาและความเป็นไปของโลกนี' ขอพลังจงอยู่คกู่ บั ชาวญีป นุ่ และคนไทยทีก าํ ลังเผชิญความทุกข์ดว้ ยเถิด นมัสเต อิทธิฤทธิ y ประคําทอง ittiritp@gmail.com
ฝึกโยคะ อาสนะเป็ นภาษาสันสกฤต ราก ศัพท์มาจากคําว่า “อัส” (as) ซึง มี ความหมายว่า “อยู่” “เป็น” “นัง” หรือ “อยู่ใน ท่วงท่าเฉพาะ” (หนังสือ “หัวใจแห่งโยคะ” หน้า 62) และในทางโยคะ อาสนะก็คอื การ เคลื อนไหวของร่างกายประสานไปกับการ กําหนดรูห้ รือเทคนิคควบคุมลมหายใจต่างๆ (ปราณายามะ) โยคสูตรโดยปตัญชลี (Yoga Sutra of Patanjali) อธิบายถึงอาสนะไว้วา่ การที
เราอยู่ในอาสนะใดก็ตามในการฝึกโยคะ จะต้องมีความมันคงและตื
นตัวกับสบายหรือ ความสามารถทีจ ะอยู่ในท่วงท่าหนึ งได้อย่าง สบายๆ (สถิระและสุขะ) แต่ในความหมาย หนึ งของอาสนะทีล กึ ซึง' กว่านัน' ก็คอื ในทาง ราชาโยคะและโยคสูตรของปตัญชลีกาํ หนด ว่า อาสนะเป็ นหนึ งในแขนงหรือองค์ทงั ' 8 แห่งโยคะ คือ ยมะ นิยมะ “อาสนะ” ปราณา ยามะ ปรัตยาหาระ ธารณา ธยานะ และ สมาธิ
Yoga A-Z A - Asana ทุกคนทีเ คยสัมผัสโยคะย่อมคุน้ เคย หรือรูจ้ กั ดีกบั คําว่า “อาสนะ” (Asana) ซึง
หมายถึงท่วงท่าต่างๆ ของร่างกายในการ 12 | อรุ โณทัย สื อโยคะที เปิ ดกว้างสําหรับทุกคน
เมษายน 2554
ความรูจ้ กั กับกล้ามเนื'อลึกๆ ทีเ ราไม่คอ่ ยได้ ใช้ ไม่ค่อยรูส้ กึ ในการดํารงชีวติ ทัวไป
SHARE
(2) สถานทีท ฉ ี นั ไปฝึกโยคะเป็ นสตูดโิ อทีเ ปิด สอนแบบ "บุฟเฟต์" คือจ่ายเงินรายเดือน แล้ว เลือกเข้าเรียนตามสะดวก ในแต่ละครัง' เพือ นข้างๆ เสือ จึงเปลีย นหน้ากันเข้ามา บ้างเพิง เรียน บ้างเรียนมานานแล้ว ทําท่า ยากๆ เยอะๆ ลํ'าหน้าไปไกล สามารถพับตัว หัวจดพืน' พันแข้ง ยกขาได้สงู โดยฐานยัง มั นคง ไม่ส ั นริกเหมือนฉัน บันทึกจากห้องฝึ กโยคะ (1) ฉันคิดว่าฉันเริม เข้าใจหลักการของโยคะที
หมายถึง "การรวมเป็ นหนึ ง" ขึน' ลางๆ แล้ว มันคือการรวมจิตกับกายให้อยู่ดว้ ยกัน มีสติ รูต้ วั ว่ากําลังทําอะไรอยู่ อยู่กบั ปจั จุบนั ตรงหน้า ท่ายืดเนื'อยืดตัวของโยคะเป็ นเพียง เครือ งมือในการสือ สารระหว่างจิตใจกับ ร่างกาย ในแต่ละท่าจะใช้กล้ามเนื'อในส่วนที
แตกต่างกัน เมื อต้องเกร็งต้องออกแรง จิตก็ จะรับรูต้ วั ตนของกล้ามเนื'อจุดนัน' ทีม ที ่า พลิกแพลงโลดโผนเพราะต้องการให้เราทํา 13 | อรุ โณทัย สื อโยคะที เปิ ดกว้างสําหรับทุกคน
อยู่ขา้ งๆ กัน มันก็ตอ้ งมีบา้ งทีแ อบหลุดจาก ตัวเองเหลือบมองคนข้างๆ เห็นเขาหรือเธอ "สามารถ" มากขนาดนัน' ก็ทาํ เอาไจแกว่ง เผลออยากแข่ง เผลอแอบใจแป้วใน ศักยภาพกึง ๆ กลางๆ ของตัวเองขึน' มา แว่บๆ นึกๆ ไปแล้วมันก็คงเหมือนกับชีวติ นอกเสือ นันล่
ะ ถ้าเราเจอแต่คนที "สามารถ" น้อยกว่าเรา เราก็เหิมเกริมนึกว่าตัวเองเก่ง เหลือหลาย พอเจอคนที "สามารถ" มากว่า ใจก็อาจจะแกว่งได้ ขึน' อยู่วา่ จะปรับเปลีย น ให้เขาหรือเธอมาเป็ นแรงขับเคลือ นให้ฝึก เพือ ก้าวพ้นจุดทีเ ป็ นอยู่ตรงนี'ไป หรือจะ นํามากดตัวเองให้น้อยเนื'อตํ าต้อยเสีย กําลังใจ แม้สุดท้ายแล้วยังรูอ้ ยูแ่ ก่ใจว่า คนที
เมษายน 2554
เราต้องแข่งด้วยไม่ใช่ใครทีไ หน คือ ตัวเรา เองนี'เอง เราไม่จาํ เป็ นต้องไปแคร์ใคร เราก็ เป็นของเราอย่างนี' พอใจกับพัฒนาการของ ตัวเองไปเรื อยๆ แต่กน็ ะ มันก็อด เปรียบเทียบไม่ได้อยู่ด ี Aticha M. Gabulon ระหว่างการฝึกจะเพ่งเล็งถึงศักยภาพของ ตนเอง และมีความสุขกับท่านัน' ๆทีเ ราทําได้ ไม่วา่ มากหรือน้อย ส่วนท่าทีเ ราทําได้ มากกว่าใคร จะขอเข้าไปช่วยเหลือแล้วแต่ โอกาสอํานวย เพราะจะส่งผลให้การฝึกใน วันนัน' ของเราอิม สุขมากขึน' แต่ท่าทีค นอื น ทําได้มากกว่าเรา ก็จะรูส้ กึ ดีใจทีท าํ ไม๊เขาถึง ทําได้ขนาดนี' และนํามาเป็ นแรงกระตุน้ ให้ เราขยันฝึก เผื อมีโอกาสสักวันจะทําได้อย่าง เขา (จริงๆนะจะบอกให้ ) Komonlasu Aey
รายงานพิเศษ โดย “คุณนุก” Diva Yoga Studio จ.อุบลราชานี ได้ระดม นํ&าใจจากสมาชิกเพื อรวบรวมเงินช่วยเหลือ ผูป้ ระสบภัยชาวญี ปุ่นจากการจัด Workshop 3 วัน 19/03 -Primary series of Ashtanga Vinyasa 20/03 - Mysore-style Ashtanga Yoga
14 | อรุ โณทัย สื อโยคะที เปิ ดกว้างสําหรับทุกคน
เมษายน 2554
26/03- Tapas for Japan: 108 Sunsalutations รายได้ท& งั หมดจากการฝึ กโยคะของสมาชิกใน3 คลาสนี& และจากการบริ จาคเพิ มเติมของผูม้ ีน& าํ ใจ เป็ นเงินจํานวน 6,500บาท ได้นาํ ไปบริ จาคเข้า ร่ วมกับบัญชีของครอบครัวข่าว3 จํานวนสมาชิกที มาเข้าร่ วมไม่ครึ กครื& นเท่าที ควร เนื องจากเป็ นช่วงปิ ดเทอมของเด็กๆ ผูป้ กครองที ฝึก โยคะก็พาน้องๆไปเที ยวกันเป็ นส่ วนใหญ่ แต่ทุกคน ที มาก็ร่วมฝึ กด้วยความตั&งใจจริ งเพื ออุทิศตบะและ การฝึ กในครั&งนี& เพื อผูท้ ี เดือดร้อน นับเป็ น ประสบการณ์ใหม่ของพวกเราจริ งๆ ที ได้มาร่ วมกัน เพื อจุดหมายเดียวกัน โดยเฉพาะคลาสไหว้พระ อาทิตย์ 108 หลายคนยังไม่เคยฝึ กมาก่อน ก็ ตื นเต้นกันมากว่าจะพากันไปถึงรอบสุ ดท้ายได้หรื อ เปล่า สุ ดท้าย เราดีใจและภูมิใจมากๆที ทาํ ได้สาํ เร็ จ สนุ กและรู ้สึกดีที สุด ต้องหาโอกาสจัดกิจกรรมนี& ร่ วมกันอีกค่ะ
ขอเชิญผูอ้ ่าน “อรุโณทัย” ทุกท่านส่งบันทึก สัน ๆ เกีย วกับข้อสังเกตสัน ๆ ถึงผลทีไ ด้รบั และความเปลีย นแปลงจากการฝึกโยคะมา ร่วมกันได้ในคอลัมน์ Share แห่งนี
15 | อรุ โณทัย สื อโยคะที เปิ ดกว้างสําหรับทุกคน
ร้อยแปดคําถามโยคะ Q ควรฝึ กโยคะตอนเช้าหรือตอนเย็นดี? ั ' บดินก็ตอ้ งบอกว่าโยคะ A ตอบอย่างกําปนทุ นัน' ไม่จาํ เพาะเจาะจงว่าควรฝึกเวลาไหนจึง จะดีหรือเหมาะสมกว่าอีกเวลาหนึ ง เรียกว่า ฝึกตอนไหนก็ได้และดีดว้ ยกันทัง' นัน' ขอ เพียงให้ลงมือฝึกและมีเวลาในการฝึกโยคะ เป็ นประจําและสมํ าเสมอ ไม่ใช่วา่ ฝึกครัง' เดียว (ตอนเช้าหรือตอนเย็น) อย่างหนัก หน่วงถึงชัวโมงหรื
อสองชัวโมงจนเหงื
อ ซ่ก แต่กลับทิง' ระยะการฝึกไปเป็ นอาทิตย์สอง อาทิตย์หรือเดือนละครัง' อย่างนี'เห็นทีจะไม่ ดีแน่ๆ อย่างไรก็ตามในประสบการณ์ของการฝึก ส่วนตัวพบว่าการฝึกโยคะในยามเช้าตรู่นนั ' จะทําให้เราค่อยๆ ตืน ตัวขึน' พร้อมๆ กับแสง สว่างของวัน บรรยากาศหรืออากาศทีส ดชื น ในยามเช้าจะช่วยให้มสี มาธิในการฝึกได้ ดีกว่า ขณะทีเ มือ ฝึกโยคะไปเรือ ยๆ จนเกิด ความร้อนขึน' ในร่างกาย จิตใจสงบมั นคงก็จะ ช่วยให้ต นื ตัว มีพลัง พร้อมทีจ ะไปเริม ต้นใช้ ชีวติ หรือทํากิจกรรมการงานต่างๆ ด้วย ความกระปรีก' ระเปร่า ผิดกับการฝึกโยคะใน ตอนเย็นเพราะหลายๆ ครัง' ร่ายกายหรือ กระทังจิ
ตใจของเราเกิดความเครียดและ เมษายน 2554
เมือ ยล้ามาจากการตรากตรําทํางานหรือใช้ เวลามาแล้วทัง' วัน หากฝึกตอนเย็นๆ อาจจะ เผชิญกับความหิวอีกต่างหาก การฝึกโยคะ ในตอนเย็นจึงเพือ ช่วยให้เราได้ผ่อนคลายทัง' ร่างกายและจิตใจ ได้ยดื คลายร่างกายและ จิตใจจากภาวะต่างๆ ทีผ ่านมาตลอดทัง' วัน ได้ด ี แต่กม็ ขี อ้ ควรระวังสําหรับคนทีน อน หลับไม่สนิทหรือนอนหลับยากว่าไม่ควรฝึก โยคะในเวลาคํ ามืดหรือดึกดืน จนเกินไป เพราะอาจจะทําให้เกิดพลังงานทีเ กิดขึน' หลงเหลืออยู่ในตัวเราจนปลุกให้ร่างกายและ จิตใจตื นตัวจนไม่หลับเมือ ถึงเวลานอน ทํา ให้ยงิ มีปญั หาในการนอนเข้าไปอีก Q ควรมีเสื อโยคะเป็ นของตัวเองหรือไม่ และมีคาํ แนะนําในการเลือกเสื อโยคะ อย่างไร? A เสือ โยคะหรือ Yoga Mat เป็ นอุปกรณ์ท ี จําเป็ นและสําคัญอย่างหนึ งทีค นรักโยคะและ คนทีฝ ึกโยคะเป็ นประจําสมํ าเสมอ ควรจะมี เอาไว้ประจําตัวหรือติดบ้านเอาไว้เพือ ดูแล สุขภาพและอนามัยของเราเอง เพราะเปรียบ แล้วก็เหมือนเสือ' ผ้ากีฬาหรือรองเท้าออก กําลังกายทีเ ราเอาคงไม่อยากจะไปใช้ ร่วมกับใครคนอื นๆ
16 | อรุ โณทัย สื อโยคะที เปิ ดกว้างสําหรับทุกคน
เสือ โยคะนัน' มีหลายมาตรฐานหลาย วัสดุทใ ี ช้ในการผลิตและหลายระดับราคา มากๆ ทีพ อจะมีขายในแผนกกีฬาและออก กําลังในห้างสรรพสินค้าหลายแห่งของบ้าน เรานัน' สนนราคาอยู่ทป ี ระมาณ 600 – 800 บาทโดยวัสดุทใ ี ช้จะเป็ นยางธรรมชาติผสม กับพลาสติกพีวซี ี มีความหนาประมาณ 6 มิลลิเมตรและความยาวประมาณ 1.70 - 2 เมตรเลยทีเดียว ถ้าเป็ นไปได้ก่อนซือ' เสื อโยคะควร พิจารณาทีว สั ดุทผ ี ลิตจากยางธรรมชาติ ลอง สัมผัสหรือทดสอบดูแล้วไม่ล นื มีความ ทนทานในการใช้งานได้ยาวนานกว่า และ เช็ดล้างทําความสะอาดได้ไม่ยาก หลาย ยีห อ้ ทีผ ลิตเสื อโยคะจําหน่ายโดยตรงใน ระดับโลกปจั จุบนั ก็มตี วั แทนจําหน่ายในบ้าน เราแล้วด้วย อาจจะราคาสูงสักนิด แต่มสี สี นั และความสวยงามน่ าใช้งาน บางยีห อ้ มีการ ดูแลสิง แวดล้อม เช่น ใช้วสั ดุทผ ี า่ นการรี ไซเคิลหรือการบริจาคเงินเพือ ปลูกต้นไม้มา ดึงดูดใจผูบ้ ริโภคทีห ลงรักโยคะด้วย Q เราจะได้ประโยชน์ อะไรจากการฝึ ก โยคะที ดเู หมือนช้าๆ นิ งๆ และไม่ค่อยได้ ออกแรงหรือไม่เหนื อยเช่นนี` บ้าง?
เมษายน 2554
A หลังการสอนโยคะมีคนมาถามผมว่าเขา จะได้ประโยชน์อะไรจากการฝึกโยคะซึง ดู เหมือนง่ายๆ เบาๆ สบายๆ เหนื อยก็ไม่ เหนื อยเช่นนี' เพราะมันไม่เหมือนกับการวิง
ั กรยานหรือว่ายนํ'าทีจ ะเห็นผลชัดๆ การปนจั ว่ากล้ามเนื'อแข็งเกร็งหรือมีหงือ ออกมาท่วม ตัว ใจก็เต้นเร็วขึน' ทําให้รสู้ กึ ได้วา่ ได้ออก กําลังกาย เมือ แรกเริม ฝึกโยคะผมเองก็เคยนึก สงสัยและตัง' คําถามทํานองเดียวกันนี'กบั ครู โยคะทีฝ ึกด้วยหลายๆ ท่าน รวมทัง' อ่าน หนังสือหาคําตอบให้กบั ตัวเองว่า “โยคะใช่ การออกกําลังกายหรือไม่” และผมพบว่า โยคะเป็ นมากกว่าการออกกําลังกาย แต่คอื การดูแลตัวเอง (อันหมายถึงร่างกาย จิตใจ และลมหายใจรวมกัน) ได้ทงั ' การผ่อนคลาย อย่างลึกซึง' ด้วย
ขณะทีโ ยคะจะใช้การหายใจอย่างลึก และยาวตลอดเวลาเพือ ช่วยให้การทํางาน ของร่างกายและกล้ามเนื'อไม่หกั โหม ร่างกายหรือกล้ามเนื'อของเราก็จะไม่ถกู ใช้ งานมากเกินไปหรือเหนื อยสะสมจนบาดเจ็บ หรือเป็ นตะคริวในคราวเดียวกัน แต่ใช้การ ค่อยๆ ฝึก และมีการค้างอยู่ในท่าระยะเวลา หนึ งสัน' ๆ ทําให้ได้ความแข็งแรงและ ประโยชน์จากการฝึกในทางร่างกาย และทํา ให้ได้จติ ใจทีส งบ แข็งแรง มันคงในคราว
เดียวกันด้วย (ส่งคําถามหรือข้อสงสัยเกีย วกับ โยคะของคุณมาได้ท ี littlesunshineyoga@gmail.com)
การออกกําลังหลายๆ รูปแบบทําให้ กล้ามเนื'อแข็งแรงขึน' ก็จริง แต่กอ็ าจจะทําให้ เกิดความเมือ ยล้าสะสมอยู่ในกล้ามเนื'อหรือ ได้รบั บาดเจ็บจากการใช้งานอย่างรุนแรง และต่อเนื องตลอดระยะเวลาทีอ อกกําลังกาย เมือ ออกกําลังกายเสร็จบ่อยครัง' จึงรูส้ กึ เหนื อย ล้า โทรม หรือหิวมากเพราะใช้ พลังงานไปเกินมาก 17 | อรุ โณทัย สื อโยคะที เปิ ดกว้างสําหรับทุกคน
เมษายน 2554
My Blog: ความสุขสามัญประจําบ้าน อิทธิฤทธิZ ประคําทอง : เรือ ง
โอม ศานติ ศานติ ศานติ แม้จะเป็ นกลางเดือนมีนาคมที
อากาศสมควรจะร้อนแล้ง มีแสงแดดแผด เผา สร้างความร้อนรุม่ สมฤดูกาลให้คนพรํ า บ่นก่นด่าสภาพดินฟ้าอากาศเหมือนเช่น ยามปกติ แต่ช่างน่าแปลกทีว นั นี'อากาศ หนาวเย็น ซํ'ายังมีฝนโปรยปราย ลมพัดแรง ท้องฟ้าอึมครึมขะมุกขมัวราวกับเป็ นกลาง ฤดูฝนหรือไม่กเ็ หมือนอากาศฤดูหนาว มากกว่า 18 | อรุ โณทัย สื อโยคะที เปิ ดกว้างสําหรับทุกคน
เกือบประมาณสัปดาห์ทผ ี า่ นมาข่าว คราวและความสนใจของคนทัวโลกมุ
ง่ ไปที
โศกนาฏกรรมเหตุการณ์แผ่นดินไหว 9.0 ริก เตอร์และคลื นยักษ์สนึ ามิพดั เข้าถล่มประเทศ ญีป นุ่ เมื อบ่ายวันศุกร์ท ี 11 มีนาคมทีผ า่ นมา ภัยพิบตั แิ ละความสูญเสียทีเ กิดขึน' ได้สร้าง อารมณ์รว่ มในความเห็นอกเห็นใจชะตา กรรมของคนญีป นุ่ ไปทั วโลก ด้วยว่าไม่มใี คร คาดคิดว่าจะเห็นประเทศทีก ้าวหน้าและ รุ่งเรืองทีส ุดแห่งหนึ งของโลกต้องเผชิญกับ ชะตากรรมด้วยความเสียหายร้ายแรงทัง' จาก ภัยธรรมชาติรุนแรงตามมาด้วยเหตุการณ์ โรงไฟฟ้านิวเคลียร์ทเ ี มืองฟุกูชมิ ะมีปญั หา และปล่อยกัมมันตรังสีรวไหลออกมาเป็ ั
นที
หวาดวิตก อากาศทีห ม่นมัวภายนอกของบ้าน เราในตอนนี' (ในวันทีผ มเขียนเรือ งอยู่) ช่าง เป็ นใจให้กบั ความเศร้าสลดและเห็นใจใน ความทุกข์ยากสูญเสียทีช าวญีป ุ่นทัง' ชาติ กําลังเผชิญอยู่ในตอนนี' แม้วา่ พวกเขาจะ “ยิม' สู”้ และสูด้ ว้ ยความศรัทธา ความ เข้มแข็งและวินัยทีเ ปี ยมล้นในตัวเองทีม อี ยู่ ในสายเลือดซามูไรเพียงใดก็ตาม ภัยธรรมชาติทเ ี ข้าจูโ่ จมโดยไม่เลือก ชาติ ศาสนา สถานทีแ ละเวลาสําหรับคนเรา นัน' ยากยิง ทีจ ะหลีกเลีย งหรือหลบหลีก บาง เมษายน 2554
คราจึงได้แต่คดิ ว่านี คงเป็ นเรื องของ “ชะตา กรรม” และไม่มสี งิ ใดทีค นเราควรกระทําได้ นอกจากการยืนหยัดและยอมรับผลทีเ กิดขึน' ตัง' รับอย่างตัง' มั นด้วยสติ แต่ขณะเดียวกันก็ จะต้องเชือ มันในพลั
งของการเกิดเป็ นคน และมีชวี ติ ว่าจะฟนั ฝา่ อุปสรรคทีเ กิดขึน' ไป ให้ได้ โยคะนัน' มาเกีย วอะไรด้วยเมือ เกิด สถานการณ์เช่นนี'หรือยามทีท วโลกกํ ั
าลังรํ า ไห้อยู่กบั ภาวะทีเ หตุการณ์ภยั พิบตั เิ กิดขึน' และคุกคามความเป็ นอยู่ไปจนถึงสร้างความ สั นไหวให้เกิดขึน' กับจิตใจทีเ คยมั นคงของ ผูค้ นจํานวนมาก เพราะดูเหมือนว่าโยคะนัน' มุง่ เน้นแต่การหาความสงบภายใน การเฝ้า สนใจแต่ร่างกายและลมหายใจของตัวเอง จนบางครัง' บางคราดูเหมือนว่าโยคะและคน ทีฝ ึกโยคะน่าจะสนใจแต่ตวั เองมากกว่าสิง
อื นๆ ผูอ้ นื หรือโลกภายนอกเสียอีก สําหรับผูฝ้ ึกโยคะและให้ความสนใจ ในเรื อง “โยคสูตร” คงเคยรับรูม้ าบ้างว่า โยคะประกอบด้วยหนทางทัง' 8 แห่งโยคะ (Eight Limbs of Yoga) ทีก ล่าวไว้ในโยค สูตรก็คอื ยมะ (Yama) นิยมะ (Niyana) ซึง ยมะก็คอื ข้อทีผ ฝู้ ึกโยคะควรกระทําหรือ ยึดถือปฏิบตั ติ ่อผูอ้ นื และนิยมะนัน' ก็คอื กฎ หรือหลักการทีผ ฝู้ ึกโยคะควรปฏิบตั ติ ่อ 19 | อรุ โณทัย สื อโยคะที เปิ ดกว้างสําหรับทุกคน
ตนเองเพือ ให้เกิดความบริสทุ ธิ yของร่างกาย ความคิดและจิตใจ การมียมะและนิยมะเป็ นหนทางทีข ดี เอาไว้ให้เดินเป็ นเบือ' งต้นนัน' เปรียบเสมือน บันไดทีผ ฝู้ ึกโยคะทุกคนจะต้องค่อยๆ เรียนรู้ ฝึกฝนและค่อยๆ ก้าวขึน' ไป ยมะและ นิยมะจะนําไปสูส่ งิ อื นๆ ทีย ากและยิง ใหญ่ บนหนทางแห่งโยคะเองในทีส ุด แต่ทส ี าํ คัญ ก็คอื ทุกคนจะต้องผ่านการฝึกฝน อดทนและ เคีย วกรํากับตัวเองไปทีละขัน' ๆ ให้ได้ เสียก่อน “อหิงสา” (Ahimsa) ซึง เป็ นยมะ เบือ' งต้นนัน' นอกจากจะหมายถึง อหิงสาใน ความหมายทีเ ราคุน้ เคยกันดีวา่ คือการไม่ใช้ ความรุนแรง ไม่เบียดเบียนต่อชีวติ ของคน อื นหรือสิง อื นๆ แล้ว อหิงสายังหมายถึง ความกรุณา เห็นอกเห็นใจ ความปรารถนาดี และความเป็ นเพือ นทีม ใี ห้ต่อผูอ้ นื หรือสิง อื น อยากเห็นผูอ้ นื มีความสุขพ้นจากความทุกข์ จริงอยู่ทก ี ารฝึกโยคะนัน' ดูเหมือนกับ ว่าเราต้องการดึงลมหายใจ ความจดจ่อ ความแน่วแน่ ของร่างกายสมาธิของผูฝ้ ึกให้ กลับมาอยู่กบั ตัวเอง จนดูเหมือนว่าไม่สนใจ ต่อโลกภายนอกหรือความเป็ นไปรอบตัวที
เกิดขึน' เลย แต่นนก็ ั เป็ นเพียงสิง ทีเ กิดขึน' เมษายน 2554
และเป็ นไปในห้องฝึกซึง เน้นเรือ งราวของ อาสนะ (Asanas) อันเป็นหนทางแห่งการ เข้าถึงโยคะข้อทีส าม (ในแปดด้าน) เท่านัน' จุดมุง่ หมายของโยคะทีแ ท้จริงกลับ คือการตื นรูอ้ ยู่เสมอ มีสมาธิกบั ร่างกาย ลม หายใจของตัวเองอย่างเต็มเปี ยม ขณะเดียวกันกลับเพือ ทีจ ะส่งพลังงานและ ความปรารถนาดี อันเป็ นพลังทีเ กิดจาก ความแน่วแน่ ของการฝึกฝนจากจิตใจที
มุง่ มั นออกไปสูส่ รรพสิง และเพือ นร่วมโลก เพือ ให้เราอยู่ร่วมกับโลกและสรรพสิง สรรพ ชีวติ อันเป็ นเพือ นร่วมโลกด้วยความรักความ สมัครสมานสามัคคี ไม่เบียดเบียนแต่หยิบ ยื นนํ'าใจและความรักให้แก่กนั และกัน เมือ โลกมีปญั หาและเพือ นร่วมโลกมี ปญั หาเช่นในยามนี'นนั ' ทุกคนทีร กั และอยู่ บนหนทางแห่งโยคะจึงรูด้ วี า่ เราจะไม่เพียง นังนิ
งหรือท่องบ่นมนตราบริกรรมคาถา หรือ หมกหมุน่ ฝึกฝนอยู่แต่กบั ตัวเองบนเสือ โยคะ เพือ ผลประโยชน์และความสุขของตัวเอง เท่านัน' แต่อย่างน้อยเราควรจะกระทําสิง
หนึ งสิง ใดเพือ ช่วยเหลือกันและกันเพือ ให้ เขาเหล่านัน' หลุดพ้นจากความทุกข์ หรือ อย่างน้อยก็ขอให้เราได้สง่ จิตใจและพลังงาน ทีด จี ากการฝึกฝนเพือ ระลึกถึงผูท้ ก ี าํ ลัง
เผชิญกับปญั หาในขณะนี' เป็ นความ ปรารถนาดีทส ี ง่ ออกไปได้ไม่สน'ิ สุด ดุจดังคําทีว า่ “โอม ศานติ ศานติ ศานติ” ทีก ล่าวกันในตอนท้ายของก่อนการ ฝึกโยคะแต่ละครัง จะจบลง
เรือ2 งราวและผูค้ นบนหนทางแห่ง โยคะ Yoga Place and People หมวย ตัง เจริญมันคง : รายงาน
บิแครม เชาดูรี “ บิแครมอายุ 61 ปี นอกจากจะดู ห่างไกลจากชายชราวัยหกสิบแล้ว เขายังดูหนุ่ม กระฉับกระเฉง และมีอารมณ์ขนั ฉันถามเขาว่า การฝึกโยคะช่วย รักษาโรคต่างๆ ได้มากมาย โยคะคือยาวิเศษหรือไร
20 | อรุ โณทัย สื อโยคะที เปิ ดกว้างสําหรับทุกคน
เมษายน 2554
“โยคะไม่ใช่ยาวิเศษ แต่โยคะเปลีย น ชีวติ ของผมและผูค้ นอีกนับล้านทั วโลก” สามปี ทแ ี ล้วมีโอกาสได้พบกับ บิแครม เชาดูรี (Bikram Choudhury) ครู โยคะผูค้ ดิ ค้นบิแครมโยคะหรือโยคะร้อน ใน งานแถลงข่าวเปิดตัวคลาสบิแครมโยคะทีท รู ฟิตเนสค่ะ ด้วยความทีเ ป็ นครูโยคะชื อดัง แถมมี ลูกศิษย์ลูกหาเป็นดาราฮอลลีวดู ไม่น้อย ฉัน จึงนึกภาพบิแครมประหนึ งเซเลบริตท'ี เ ี ข้าถึง ยากประมาณนัน' ฉันลืมนึกไปว่าถึงอย่างไรบิแครมก็ เป็ นครูโยคะ แม้จะแต่งตัวห่างไกลจากกูรู โยคะชาวอินเดียทีเ คยเห็นในหนังสือก็ตาม วันนัน' บิแครมมาในลุค men in black สวม สูทดํา ทับเสือ' ยืดสีดาํ กางเกงสแล็คสีดาํ พร้อมสวมหมวกสีดาํ แต่ครูโยคะท่านนี'ก็ แสดงให้เห็นว่า เขาเข้าถึงได้ ตามประวัตบิ แิ ครมเป็ นชาวกัลกัตตา เกิดในครอบครัวฐานะดี บิดาเป็ นนักบัญชี ส่วนมารดาเป็ นแม่บา้ น ตอนทีเ ขายังเด็ก พีส าวคนโตและน้องชายคนเล็กวัย 8 เดือน ปว่ ยด้วยโรคไข้ทรพิษจนเสียชีวติ ตัวเขาเอง และพีๆ อีก 4 คนก็ทนทุกข์จากโรคระบาดนี' นานนับปี 21 | อรุ โณทัย สื อโยคะที เปิ ดกว้างสําหรับทุกคน
ความตายของลูกสองคน ทําให้แม่ ของเขาซึมเศร้า พ่อของบิแครมจึงพา ครอบครัวย้ายไปยังบ้านหลังใหญ่อกี หลัง หนึ งของพวกเขาในเมือง Deoghar รัฐพิหาร์ และทีน ีเองทีบ แิ ครมในวัย 4 ขวบได้ฝึกโยคะ ครัง' แรกโดยไม่รตู้ วั เขาเล่าว่าขณะทีพ ๆ ี เรียนภาษาฮินดี กับครู เขาซึง ยังเด็กมากจะนังเรี
ยบร้อยบน ตักครู หลังจากตัง' ใจเรียนหนังสือนานถึง 3 ชั วโมง ครูได้ให้รางวัลเป็นลูกอมแก่นกั เรียน ส่วนบิแครมไม่ได้เรียนหนังสือ ครูจงึ จับเขา ทําท่าหกคะเมนตีลงั กา (headstand) ท่า bow pose และอาสนะอื นๆ เพือ แลกกับลูก อม จนอายุได้ 6 ปีครอบครัวของเขาย้าย กลับไปกัลกัตตาอีกครัง' และเขาได้เริม ฝึก โยคะอย่างจริงจังกับ Bishnu Charan Ghosh ครูสดุ เฮีย' บทีไ ม่ยอมให้เลิกฝึก จนกว่าบิแครมจะทําอาสนะได้ถกู ต้อง สมบูรณ์แบบตามมาตรฐานของครู วันทีฉ นั ไปทําข่าวในครัง' นัน' บิแครม อายุ 61 ปี นอกจากจะดูห่างไกลจากชาย ชราวัยหกสิบแล้ว เขายังดูหนุ่ม กระฉับกระเฉง และมีอารมณ์ขนั เมษายน 2554
ฉันถามเขาว่า การฝึกโยคะช่วย รักษาโรคต่างๆ ได้มากมาย โยคะคือยา วิเศษหรือไร “โยคะไม่ใช่ยาวิเศษ แต่โยคะเปลีย น ชีวติ ของผมและผูค้ นอีกนับล้านทั วโลก” เขา ตอบ ในวัยเพียง 13 บิแครมชนะการ แข่งขัน National India Yoga Championship กลายเป็นผูช้ นะอายุน้อย ทีส ุด เขายังชนะการแข่งขันติดต่อกันอีก 3 ปีซอ้ น นอกจากฝึกโยคะแล้ว ในวัยหนุ่ม กูรู ท่านนี'ยงั ชอบกีฬายกนํ'าหนัก เขาใฝฝ่ นั จะ เป็ นนักกีฬายกนํ'าหนักทีค นทั วโลกรูจ้ กั จึง พยายามยกนํ'าหนักเพือ ทําลายสถิติ จน เกือบกลายเป็ นคนพิการในวัยหนุ่มเพียง 18 ปี เมือ เหล็กหนัก 380 ปอนด์ตกใส่หวั เข่า ของเขาขณะฝึก หมอบอกว่าเขาจะเดินไม่ได้อกี ต่อไป และลงความเห็นว่าเขาต้องตัดขาทิง' บิแครม ในสภาพเกือบพิการกลับไปหาครูโยคะของ เขา -- กูรวู ษิ ณุผเู้ ป็นทัง' หมอ วิศวกร อาจารย์ นักกีฬา ทนายความ และกวี ครู บําบัดเขาด้วยโยคะอาสนะ แม้จะเจ็บแทบ ตาย แต่เขาก็กลับมาเดินได้ภายใน 6 เดือน 22 | อรุ โณทัย สื อโยคะที เปิ ดกว้างสําหรับทุกคน
ปาฏิหาริยค์ รัง' นัน' เป็นแรงบันดาลใจ ให้บแิ ครมเป็นครูโยคะ สําหรับอินเดีย ประเทศทีม ปี ระชากร ยากจน คนปว่ ยไม่มเี งินไปรักษาตัวที
โรงพยาบาล คนเหล่านี'มารับการรักษาจาก กูรวู ษิ ณุ ครูของบิแครมจะตรวจอาการผูป้ ว่ ย แต่ละคน แล้วออก “ใบสังยา”
เขียนเป็ น ตารางว่าผูป้ ่วยควรปฎิบตั ติ วั อย่างไร ควร กินและไม่ควรกินอะไร รวมถึงเขียนท่าโยคะ สําหรับผูป้ ่วยแต่ละคนด้วย โดยบิแครม จะต้องเป็ นผูส้ าธิตท่าโยคะให้ผปู้ ่วยเข้าใจ และกลับไปฝึกเพือ รักษาตัวเองทีบ า้ น อินเดียใช้โยคะเป็ นอาสนะบําบัดใน การคืนความสมดุลให้รา่ งกายมานับพันปี แล้ว โดยเชือ ว่าแต่ละคนย่อมมีอาสนะที
เหมาะสมเฉพาะรายบุคคล แต่บแิ ครมปฏิวตั ิ วิธกี ารรักษาใหม่ โดยเลือกและจัด เรียงลําดับหฐโยคะอาสนะ 26 ท่า เพือ ให้ ผูป้ ่วยได้ฝึกไปพร้อมๆ กันในคราวเดียวกัน แทนการรักษาทีละคน ซึง แต่ละวันไม่ สามารถรักษาทันได้ ปจั จุบนั บิแครมอาศัยอยู่ในประเทศ สหรัฐอเมริกา เขาย้ายไปตัง' รกรากที
ลอสแองเจลิสตัง' แต่อายุ 27 โดยได้รบั เมษายน 2554
อนุ ญาตให้อาศัยในประเทศสหรัฐอเมริกา ถาวรก่อนทีเ ขาจะย้ายไปเสียอีก เรือ งของ เรื องมีอยู่วา่ เขามีโอกาสได้รกั ษา ประธานาธิบดีรชิ าร์ด นิกสัน ทีท ุกข์ทรมาน จากอาการหลอดเลือดดําอักเสบทีข าซ้ายจน เดินไม่ไหวด้วยศาสตร์โยคะและวารีบาํ บัด เพียง 3 วันความเจ็บปวดของประธานาธิบดี ก็ทุเลา และกลับมาเดินได้ตามปกติ ก่อนจากกันทีส นามบิน ประธานาธิบดีนิกสันได้ย นื ซองจดหมายให้ เขาซองหนึ ง เขารับมาใส่กระเป๋าเสือ' โดย ไม่ได้เปิดดูจนกระทังเดิ
นทางกลับไปถึง ประเทศญีป นุ่ ซึง ในตอนนัน' ครูของบิแครม ได้ส่งเขาไปยังญีป นุ่ เพือ เผยแพร่โยคะในการ รักษาผูค้ น เอกอัครราชทูตสหรัฐอเมริกา ประจําประเทศญีป นุ่ ไปรับเขาทีส นามบิน และถามว่าเขาได้รบั ซองจดหมายจาก ประธานาธิบดีใช่หรือไม่ เขาตอบใช่และ เปิดดู
ก่อนจากกันในวันนัน' ฉันถามกูรผู ู้ คิดค้นโยคะร้อนว่า สําหรับเขาแล้ว อาสนะ ไหนยากทีส ดุ “ทุกอาสนะยากเหมือนกันหมด” คําตอบง่ายๆ ว่าทุกอาสนะล้วนยาก น่าจะหมายถึง การตัง' ใจฝึกและเข้าถึงหัวใจ ของแต่ละอาสนะอย่างลึกซึง' แม้จะเป็ น อาสนะทีด เู หมือนง่าย แท้จริงแล้วอาจไม่งา่ ย ขอเพียงเรามีสมาธิและทุม่ เทกับรายละเอียด ของทุกท่วงท่า ตัดความคํานึงถึงความยาก ง่าย มีสติและระลึกแต่เพียงสิง ดีๆ ทีโ ยคะ มอบให้แก่ชวี ติ –นี หรือเปล่าคือคําอธิบายที
ซ่อนไว้ภายใต้คาํ ตอบสัน' ๆ ของบิแครม ฉัน เดาเอาว่าอย่างนัน'
สิง ทีป ระธานาธิบดีนิกสันมอบให้เขา คือกรีนการ์ด--บัตรประจําตัวประชาชน สําหรับชาวต่างชาติทไ ี ด้รบั อนุญาตให้อาศัย และทํางานในประเทศสหรัฐอเมริกาอย่าง ถาวร
23 | อรุ โณทัย สื อโยคะที เปิ ดกว้างสําหรับทุกคน
เมษายน 2554