Hippocampus nr. 287 (jan./feb. 2022)

SUUNTO D5 De nieuwe Suunto D5 is zo duidelijk en gebruiksvriendelijk dat u onbezorgd de onderwaterwereld kunt verkennen en van de duik kunt genieten. Speel met stijl door de polsband met uw outfit te matchen. Na het duiken verbindt u de Suunto D5 draadloos met de Suunto-app om uw avonturen opnieuw te beleven en met vrienden te delen. www.suunto.com

Suunto Diving

@suuntodive

Mechelen P 004152 – TWEEMAANDELIJKS INFORMATIEBLAD (NIET IN JULI EN AUGUSTUS) VAN DE NEDERLANDSTALIGE LIGA VOOR ONDERWATERONDERZOEK EN -SPORT NELOS Nr. 287 – jan./feb. 2022

LATEN WE SAMEN ONTDEKKEN.

OBK 2021 Verslag Zeestage 2*I en 3*I

GILET HYDROS PRO

GILET HYDROS X

“PAST ZICH AAN HET LICHAAM AAN SUPERCOMFORTABEL.”

OCCASION DEALS TOT 40% KORTING !

— PAUL, OCEAAN CINEMATOGRAAF

Miami, FL

VANAF 14 FEBRUARI

Jupiter, FL

7"/ %&

.

8"5&31300' t 4VCMJFNF FSHPOPNJF t "MVNJOJVN CFIVJ[JOH t 7BDVàN EFUFDUJF TZTUFFN

€

SCUBAPRO.EU

3541,-

/"65*$". /"ű" *7

7003 %& /*&68& 40/: " *7

.

.

8"5&31300'

8"5&31300'

t 3POEF øJUTCVJT t ¡ CFMJDIUJOHTIPFL t 8T WFSNPHFO

t MVNFO MBNQ t 8JU SPPE FO 67 GVODUJF t ¡ CFMJDIUJOHTIPFL

€ 1495,-

*,&-*5& %4

-. */(&#068%& 7*%&0-".1

€ 369,-

8&&'*/& 4'

*/(&#068%& "650 0'' 4&/403

Het duikmagazine Hippocampus – kortweg Hippo genoemd – draagt de wetenschappelijke naam van het zeepaardje en is het bondsblad van NELOS vzw, de Vlaamse duiksportfederatie. We informeren over zaken die van belang kunnen zijn voor onze jeugdduikers, sportduikers, instructeurs, technische duikers, duikers met een handicap, vrijduikers, vinzwemmers en onderwaterhockeyers. Maar ook artikels over het onderwaterleven, onderwaterfotografie en -videografie, duikbestemmingen en allerlei technische en wetenschappelijke info met betrekking tot de duiksport komen aan bod.

Bondsnieuws Voor een gedetailleerd overzicht van het bondsnieuws in deze uitgave, zie blz.: ..... 4

Regionieuws De opkomst van de Gentse duikclubs .................................. 48-50

Reportages Wrakduiken in Bretagne: een nieuw opleidingssysteem ................ 6-7 Open Belgian Underwater Scooter Championship .......................................... 8-11 Groene scheepvaartroutes....................... 12-14 Waarom de Pacifische roodbaars stokoud kan worden ............................. 16-18 Kikkervisjes laten ademen door fotosynthese................................. 22-23 Review WeeFine WED-7 Pro ................... 24-27 Duiken op Noordzeewrakken in België.................................................. 28-32 Zeehondenopvang Ecomare (Texel) .... 34-36 Open Nederlands Kampioenschap ...... 38-45 Fotochallenge jeugdduiken..................... 56-57

Vaste rubrieken Duikspinsels: En dan was er soep ................. 5 Persbericht: Nieuwe regels voor duikboten in Thailand ................................................... 19 Wist je dat? Waarom krijg je gerimpelde vingers als je in bad zit?....................... 20-21 Persbericht: Sportoase neemt de uitbating van TODI over ....................... 33 Close-up (Tony Coone)............................. 46-47 Hippoëzie (De Zee rukt op)............................. 51 Advertorial: ScubaRepair bvba ............ 52-54 Retro-Hippo........................................................55 BEFOS-FEBRAS................................................ 95 NELOS-boetiek.................................................. 96 NELOS-katern/Hippo-colofon.......................97 Lopende agenda............................................... 98

Nr. 287 januari/februari 2022

Van de redactie DOOR IVO MADDER Met de Barges als zijn tweede thuis en de Oosterschelde als een plaats waar hij graag vertoeft, was het niet gemakkelijk om Sven Vandekerckhove, de voorzitter van het NELOS-Duikonderricht, voor een interview te strikken. Zijn drukke agenda zorgde ervoor dat het artikel, dat al heel wat Hippo's geleden stond ingepland, telkens weer werd uitgesteld. Een ongelukkige val in Egypte leidde dan misschien niet tot minder vergaderingen, maar hield hem wel iets meer thuis en daar maakte onze redactie gretig gebruik van. We leerden onze voorzitter op een andere manier kennen.

Gelukkig was Sven begin oktober nog niet aan zijn rolstoel gekluisterd en was hij zoals steeds van de partij in Boulouris. In de vorige editie van dit Bondsblad kon je al lezen dat de Zeestages met drie nieuwe 3*Instructeurs en 18 nieuwbakken 2*Instructeurs een succes was. Nu delen de kandidaten zelf hun ervaringen.

Sven benadrukte ook het feit dat onze federatie continu in evolutie is. Een nieuw jaar brengt logischerwijs veranderingen met zich mee. Er zijn nieuwe instructiekaarten voor DIVES, nieuwe PowerPointpresentaties voor de theorielessen, nieuwe regels voor de Club-API's en NELOS heeft een nieuwe Facebookpagina. Nieuw

Regionale info www.avos.be www.bravos-vzw.be www.limos-vzw.be www.ovos.be www.wevos.be

is eveneens de rode draad in de artikels over wrakduiken in Bretagne, bootduiken in Thailand en de uitbating van TODI. Toch is de geschiedenis niet ver weg met de Gentse duikclubs en de wrakken op de Noordzee.

Deze Hippocampus is er vooral eentje om te bekijken. We selecteerden enkele pareltjes uit de mooiste foto's van zowel het Open Belgische Kampioenschap als het Open Nederlands Kampioenschap onderwaterfotografie en -videografie.

Daarnaast hebben onze jeugdduikers hun beste beentje voorgezet in hun fotochallenge. En als we het dan toch over kampioenschappen hebben, mag ook het eerste 'Open Belgian Underwater Scooter Championship' niet ontbreken. Misschien is deelname aan de editie van dit jaar wel jouw uitdaging voor 2022?

Veel leesgenot.

Ivo Madder

Coverfoto: Duiker

met

een

onderwaterscoo-

ter tijdens de 'Open Belgian Underwater Scooter Championship' in de Put van Ekeren. Camera: Olympus TG-6, ISO 125, 1/125 sec. bij f/2,8. Bewerkt in Lightroom en Luminar AI. Foto: Stefan Van Uffel.

Raadpleeg de brochure NELOS-structuur, voor meer info over wie wat doet binnen NELOS. Je kan deze brochure downloaden via onze website: www.nelos.be/documentencentrum.

Correcties, tips en/of opmerkingen i.v.m. de NELOS-cursusboeken, -dossiers of -documenten stuur je naar het e-mailadres: cursus@nelos.be. De andere e-mailadressen waarin PPT, documenten of instructormanual staat zijn niet meer in gebruik.

AIG-ASSISTANCE Bij je duikschool kan je het persoonlijk verzekeringskaartje bekomen, met daarop volgende info: Policy number: ARENA 2.009.718/010.

In geval van repatriëring/hospitalisatie ten gevolge van een duikongeval in het buitenland.

Call Center: +32 3 253 69 16.

Hippocampus jan./feb. 2022

3

Inhoudstafel Bondsnieuws

OBK 2021 proclamatie

56

De onderwaterfoto's van de winnaars in de top 3 van het OBK 2021 tonen we hier.

Alles voor een vis!

82

Interview met de voorzitter van het Duikondericht: Sven Vandekerckhove.

NELOS-Facebookpagina

91

We hebben een nieuwe officiële NELOS-Facebookpagina, met meer mogelijkheden.

Kamp NELOS 2021

70

De belevenissen van de kandidaten 2*Instructeur tijdens de Zeestage 2021.

Examen DHV 2022

85

Dit jaar zijn er twee examensessies Duiker-Hulpverler, met telkens voorbereidende lessen.

Elke club een API? Jazeker!

92

Elke NELOS-duikschool moet over een aanspreekpunt integriteit (API) beschikken.

De lange weg naar die 3e ster

76

De belevenissen van de kandidaten 3*Instructeur tijdens de Zeestage 2021.

NELOS 'Freediving Cup'

86

Verslag van de eerste NELOS 'Freediving Cup' in La Gombe en de datum van de 2e editie.

EDIT-nieuws

94

Geen macro's meer in de PowerPointpresentaties en info over documenten zoeken.

Controleer regelmatig de pagina www.nelos.be/corona op onze NELOSwebsite voor aanpassingen over de richtlijnen met betrekking tot het duiken tijdens de coronacrisis. Als gevolg van aanpassingen opgelegd door het Overlegcomité, de Geneeskundige Commissie NELOS of het NELOS-Duikonderricht kunnen de richtlijnen steeds veranderen.

DIVES anno 2022

95 4

Er zijn nu instructiekaarten i.p.v. handleidingen beschikbaar op DIVES.

Hippocampus jan./feb. 2022

Duikspinsels

Fantasiekerstboom tijdens de WEVOS-kerstduik.

Of ik de soep wilde maken? Dat werd me op een gegeven moment gevraagd. De vaste soepmaker van dienst kon niet aanwezig zijn en ze zochten iemand die hem kon vervangen. Nu draai ik mijn hand niet om voor het maken van soep, maar 40 liter ongeschonden op locatie krijgen is toch een ander paar mouwen. Daar wilde ik me niet echt aan wagen.

O

nze auto werd op 16 december dan ook volgeladen met duikmateriaal en niet met soep. Onze bestemming was de Barges voor de kerstduik, georganiseerd door WEVOS. Al heel wat jaren is de derde zaterdag van december steevast voorbehouden voor de kerstambiance aan de WEVOS-tent.

Het is toch nog even spannend geweest. In een periode waarin de samenkomsten van het overlegcomité elkaar sneller opvolgden dan die van de kardinalen wanneer er een nieuwe paus wordt verkozen, was de organisatie van een duik waarop gewoonlijk zo'n 100 duikers aanwezig zijn geen sinecure. De regels veranderden elke week. We bleven echter positief en uiteindelijk kwam er geen witte rook, maar wel groen licht.

Vanaf nu staat de kerstduik van 2021 te boek als de editie van de coronamaatregelen, de 'Covid Safe Pass' en de mondmaskers. Er werd duchtig op los gescand. We lieten het echter niet aan ons hart komen en het werd een gezellige namiddag.

Foto: Peter Ryngaert.

En dan was er soep En er was soep. Er was ook jenever en bier en er waren hotdogs, maar er waren vooral tevreden duikers. Blij om nog eens te kunnen duiken, te kunnen samenkomen, te kunnen babbelen en vooral ook blij dat na een jaartje onderbreking de WEVOS-kerstduik toch opnieuw kon doorgaan.

Met 96 enthousiastelingen die het koude water trotseerden, kunnen we spreken van een geslaagde editie. Met grote dank aan het feestcomité dat de organisatie ervan met evenveel enthousiasme op zich nam.

17 december 2022 staat alvast in onze agenda geblokkeerd.  NATALIE DECROCK

Advertentie



START TO

DIVE

Deze gratis duikinitiatie is speciaal voor: Naam voornaam Actie geldig tot 15/05/2022

Meer informatie: www.nelos.be

Hippocampus jan./feb. 2022

5

Reportage Duikplaats

Foto: Agathe Montoni.

Het PVC-kaartje kan gebruikt worden als leidraad tijdens de wrakduik.

Wrakduiken in Bretagne: een nieuw opleidingssysteem De maritieme geschiedenis van Bretagne wordt gekenmerkt door zeeslagen, expedities naar verre oceanen, heldendaden op zee en door vele schipbreuken. Het is dus niet verwonderlijk dat de Bretoense zeebodem bezaaid is met scheepswrakken.

De 'Service hydrographique et océanographique de la Marine' in Brest telt vandaag meer dan 1.800 vergane schepen langs de kusten van de regio. Deze rompen, oud of nieuw, hebben allemaal een verhaal dat duikers begeestert.

6

Hippocampus jan./feb. 2022

de oplossing Het blijkt dat ik niet de enige duiker ben die door gebrek aan ervaring enkele elementaire onderdelen van een wrak misliep. Om die reden hebben een aantal Bretoense duikers van de FFESSM (Fédération Française d'études et de Sports Sous-Marins) vorig jaar een oplossing gezocht om neofiete duikers wegwijs te maken bij een wrakduik.

Onder leiding van Didier Robineau, verantwoordelijke van de Commissie Archeologie, werd een eerste wrak op beperkte diepte gezocht en gevonden: de Frélon. Deze stalen vissersboot uit 1891 werd in 1916 door de Franse marine gekocht en

omgevormd tot patrouillevaartuig.

Het schip verging op 8 oktober 1923 in de nabijheid van het eiland Groix voor de kust van Bretagne, op 7 km varen van Lorient.

Foto's (2) : Didier Robineau.

A

ls beginnend duiker heb ik met verschillende clubs, zowel in Brest als in Saint-Malo, wrakken verkend. De briefings voor de duik waren bijzonder uitgebreid. Er werden foto's getoond van de schepen vóór het zinken en de duikverantwoordelijken wezen boven water de belangrijkste scheepsonderdelen aan.

Onder water was het echter dikwijls een heel ander verhaal.

De zichtbaarheid liet te wensen over en de sterke stroming maakte dat ik meer met andere dingen bezig was dan met het zoeken naar een motoronderdeel of een scheepsroer. Bij de debriefing was de frustratie dan vaak ook groot. Ik had noch de schroef noch het anker gezien. Enkel de reusachtige kongeraal onder een metalen plaat kreeg een vermelding in mijn duikboekje.

Het schip rust nu op een diepte van 12 meter en kan dus zowel door ervaren duikers als door beginners bezocht worden.

in de praktijk De ploeg van Didier Robineau verbond de verschillende scheepsonderdelen onder water met een volgtouw en voorzag elk item van een nummer op een PVC-plaatje. Elke duiker kan van een A4-plaa tje gebruikmaken als leidraad tijdens de duik. Een spandoek met uitgebreide informatie werd ontworpen voor het geven van de briefing en de debriefing.

Geïnteresseerden kunnen zich abonneren op de nieuwsbrief 'La bulle du plongeur', die maandelijks een stukje geschiedenis van het wrak onthult.

In de zomer van 2021 werd het wrak door vier Franse clubs verkend en het dispositief bleef ongeschonden gedurende het hele seizoen.

Deze winter worden verschillende andere wrakken verkend om volgend seizoen op dezelfde manier uitgerust te worden. Eén ervan bevindt zich in de baai van Quiberon.  PATRICK SWINNEN

Een YouTube filmpje van een duik op de Frélon is te volgen op: https://youtu.be/CFQBGWzHu3Q Belgische clubs die ter plaatse willen duiken en van het dispositief wensen gebruik te maken kunnen contact opnemen met de redactie, die zal doorverwijzen.

Advertentie

Hippocampus jan./feb. 2022

7

Regionieuws AVOS

Foto: Erik De Groef.

Foto: Stef Van Uffel.

Open Belgian Underwater Scooter Championship

De deelne

mers van

de 'O pen

Be lgian Sc

ooter Cham

pionship

Op 11 september 2021 vond het eerste 'Open Belgian Underwater Scooter Championship' plaats in de Put van Ekeren. GUI-Belgium-leden Ben Van Asselt – tevens NELOS-lid – en Blas Gallego Irles organiseerden dit evenement in samenwerking met AVOS.

O

ngeacht van welke federatie kon iedereen in het bezit van een geldig duikbrevet, een verzekering en een onderwaterscooter zich inschrijven met een team. Negen duikers verdeeld over vier teams uit België en Nederland tekenden die zaterdagochtend present aan de CVD-loods: team Wile E, team Limbo, team Yellow Submarine en team Seacraft Belgium.

Ben en Blas beschreven in de briefing het verloop van de dag. Het kampioenschap bestond uit drie delen. Deel 1 was een na-

8

Hippocampus jan./feb. 2022

vigatietest waarbij vijf objecten moesten gelokaliseerd worden door middel van klassieke navigatie via kompas, tijd, afstand en diepte. Het gebruik van navigatiesystemen, zoals 'SUEX sinapsi', was hierbij verboden. Elk object moest gevonden worden om de coördinaten voor het volgende te verkrijgen. Ter staving moesten de deelnemers een ter plaatse aangebrachte letter opschrijven of memoriseren. Punten werden toegekend naargelang het aantal gevonden locaties en de totale tijd die deze proef in beslag nam.

Een langere duiktijd dan 90 minuten lever-

de strafpunten op. Dit deel vond plaats in de voormiddag.

In de namiddag stonden deel 2 en 3, met respectievelijk scootervaardigheden en een sleepproef, op het programma. Tijdens de 'scooter skills' moesten de teams hun vaardigheden met de scooter aantonen aan de hand van vier proeven: een teamlid 100 meter voorttrekken, 'buddy breathing' gedurende 100 meter scooteren, een OSB oplaten als team en een opstijging in team-

'.

Foto: Erik De Groef.

Foto: Stef Van Uffel.

Een OSB oplaten als team was één van de proeven.

Hippocampus jan./feb. 2022

9

Regionieuws AVOS

Deel 3 van het kampioenschap was ongetwijfeld het meest ludieke van opzet. Een ballast onder de vorm van een grote opblaasbare eenhoorn, met daarin Ben, moest om ter snelst over een afstand van 50 meter door de teams worden voortgesleept.

En dan was het tijd voor de beraadslaging door de jury en de bekendmaking van de uitslag. De winnaars waren Erik Loots en Kris Robbroeckx van team Seacraft Belgium, gevolgd door Yellow Submarine, Wile E en tot slot Limbo. Na de prijsuitreiking werd het evenement afgesloten met een barbecue, vergezeld van de nodige flessen Duvel.

Zowel de organisatoren als de deelnemers waren het unaniem met elkaar eens dat het een zeer geslaagde dag was waarop iedereen hard gelachen had. Het geheel werd daarbij ook nog eens mooi in beeld gebracht door Erik De Groef. Het filmpje kan je bekijken via deze link: https://youtu.be/iH7UCWHOJC4 of via onderstaande QR-code.

Tijdens één van de proeven moest men een teamlid 100 meter voorttrekken.

We kijken alvast uit naar het 'OBC Scooter 2022'.  STEF VAN UFFEL

Blas Gallego Irles en Ben Van Asselt gaven de briefing.

Tijdens de navigatietest moest het team 5 objecten lokaliseren door middel van klassieke navigatie via kompas.

'Buddy breathing' gedurende 100 meter scooteren, was ook een proef.

10

Hippocampus jan./feb. 2022

Foto's (4): Stef Van Uffel.

verband met de scooter weggeborgen. Elk van deze onderdelen werd beoordeeld door de jury – Ben, Blas en Olf Smetsers – op vlak van veiligheid, scooterhandeling, vlotheid en teamwerk.

Foto's (3): Stef Van Uffel.

De kompasrichtingen werden op een kaartje genoteerd.

Elk object moest gevonden worden om de coördinaten voor het volgende te verkrijgen.

Er waren deelnemers met een klassieke duikconfiguratie (duikflessen op de rug), met sidemount (duikflessen langszij) en rebreatherduikers.

Hippocampus jan./feb. 2022

11

Reportage Milieu

Groene scheepvaartroutes

tekening: Atiketta Sangasaeng/Shutterstock.

De slotverklaring van de Klimaatconferentie van Glasgow (Schotland) vermeldde dat er tegen 2025 groene scheepvaartroutes zullen zijn, waarin alleen schepen zijn toegelaten die varen op waterstof.

Het enige afvalproduct van waterstof is water en dat zal natuurlijk een enorme impact hebben op het oceaanwater, maar ook op de koralen in die gebieden.

De grote wereldkaart voor scheepvaartroutes.

D

e internationale scheepvaart is verantwoordelijk voor ongeveer 3 procent van de wereldwijde CO2-uitstoot, net als de luchtvaart. Er bestaan al langer plannen om ook die sector te vergroenen.

Het idee is momenteel om tegen 2050 de uitstoot met de helft af te bouwen, maar

dat is eigenlijk onvoldoende om het akkoord van Parijs te halen. Daarom wordt de omslag versneld door het uitrollen van de 'Clydebank Declaration' (naar de rivier Clyde die door Glasgow loopt).

Een 20-tal landen hebben de 'Clydebank Declaration' ondertekend: zij engageren

zich om tegen 2025 de weg vrij te maken voor minstens zes internationale 'groene scheepvaartroutes', waarbij geen uitstoot van fossiele brandstoffen meer vrijkomt.

Daarvoor zal er omkaderende infrastructuur moeten zijn, met bijvoorbeeld tankstations met groene brandstoffen zoals groene

Foto: Marc Ryckaert.

Het Nederlandse cruiseschip Prinsendam wordt van brandstof voorzien door het Belgische bunkerschip Mozart in de haven van Zeebrugge.

12

Hippocampus jan./feb. 2022

Viscositeit Binnen viscositeit wordt vaak onderscheid gemaakt tussen dynamische en kinematische viscositeit. In de meeste gevallen heb je te maken met dynamische viscositeit. Dit is de kracht die nodig is om de vloeistof in een bepaalde tijd een bepaalde afstand te laten afleggen en kan gebruikt worden om bijvoorbeeld de smeerdikte te berekenen.

In de haven van Antwerpen ligt overigens nu al een laadpunt voor waterstof klaar om schepen van energie te voorzien. Nu ligt het er nog grotendeels werkloos bij. België wil in de toekomst overigens ook een internationale hub worden van groene waterstof, de Belgische deelname is dus logisch.

De dynamische viscositeit wordt meestal gemeten met een roterende viscositeitsmeter en uitgedrukt in de eenheid Pascalseconde (Pa.s).

types bunkers (brandstof voor schepen) De soorten brandstof voor schepen worden omschreven als types bunkers.

Gedurende een periode van mijn carrière, was ik verantwoordelijk voor het bunkermanagement van een vloot van 51 schepen, waarvan 45 wereldwijd werden gebruikt.

Dat waren er van verschillende types, met verschillende soorten machines, die verschillende soorten olie gebruikten.

Bunkers worden ingedeeld naargelang de densiteit van de olie: • Heavy Fuel Oil (HFO) 380 centistokes (cSt), met een kinematische viscositeit van 380 mm²/s; • Intermediate Fuel Oil (IFO) 180 cSt, met een kinematische viscositeit van 180 mm²/s; • Marine Diesel Oil (MDO) 60 cSt, met een kinematische viscositeit van 60 mm²/s.

De kinematische viscositeit (is dynamische viscositeit die gedeeld wordt door dichtheid kg/m3 en wordt meestal uitgedrukt in mm2/s (of centiStokes cSt – 1 cSt = 0,01 St = 1 mm²/s). Een veel gebruikte manier om de kinematische viscositeit te meten is met behulp van een uitloopbeker.

Die viscositeit (hoe stroperiger de vloeistof hoe hoger de viscositeit) wordt verkleind door ruwe olie te distilleren, met als laagste kerosine (gebruikt in de luchtvaart).

Het moet duidelijk zijn dat HFO veel goedkoper is dan MDO. Bovendien worden door het distilleren ook de afvalstoffen (roetstof, maar voornamelijk zwaveldioxide) verminderd/verwijderd.

de praktijk De cargomakelaars van die schepen waren gevestigd in Zwitserland en elke werkdag

Foto: Jan Gajdosik | Dreamstime.com

Bron: Wikipedia.

Het bunkeren van een schip is niet zonder gevaar.

hadden wij met hen een 'conference call' vanuit Antwerpen. Zij vertelden ons wat hun plan was met het schip en het was aan mij om te berekenen of het schip nog genoeg bunkers aan boord had om die reis te doen, maar ook om tot de volgende bestemming te geraken. Niet in alle havens waren alle types bunkers te verkrijgen en soms moesten we uitwijken om te bunkeren. Tijdens een reis van de Oostkust van Zuid-Amerika naar de Far East bijv. liep het schip soms Kaapstad, Zuid-Afrika aan om te bunkeren. Maar wat betekende dit op geNiet in alle havens zijn alle types bunkers te verkrijgen.

Wat is bunkeren?

Bunkeren is het leveren van brandstof aan schepen.

Het omvat ook het management aan boord om de brandstof in de geschikte tanks te pompen.

De term bunkeren dateert vanuit de tijd van de stoomschepen waarbij de brandstof, kolen, in de bunkers werd opgeslagen.

Vandaag wordt de term bunkeren in het algemeen toegepast op de opslag van aardolieproducten in tanks, en het hele gebeuren rond het bevoorraden van schepen.

Bunkeroperaties gebeuren in zeehavens en omvatten de opslag van 'bunker' scheepsbrandstof en de voorziening van brandstof naar schepen.

Foto: Jacek27 | Dreamstime.com

waterstof. Naast België en Nederland doen onder andere ook de VS, het Verenigd Koninkrijk, Australië, Canada, Frankrijk, Duitsland, Ierland, Japan, Nieuw-Zeeland, Noorwegen en Zweden mee, zo is aangekondigd op de Klimaatconferentie in Glasgow.

Hippocampus jan./feb. 2022

13

Reportage Milieu

bied van af te leggen afstand en op gebied van tijd en waar waren de goedkoopste bunkers te krijgen?

huidige toestand Er varen bijna geen schepen meer op HFO, tenzij ze uitgerust zijn met een 'scrubber' die de afvalstoffen uit de uitlaatgassen verwijdert. In elk geval mag de zwaveluitstoot niet meer dan 0,5% zijn. Bovendien zijn er reeds in het begin van de jaren 2000 gebieden (Westkust van Noord-Amerika, Europa) ingesteld – de zogenaamde SECA (Sulfur Emmission Control Area) – waarin alleen MDO met maximum 0,01% zwavel mag verbruikt worden.

de toekomst Van 17 tot 19 november 2021 vond een online conferentie plaats waarin een 'No plastic Ocean' werd voorgesteld. Een aantal experten (The Clean Ocean International Expert Group of the UN), onder co-voorzitterschap van Angelica Brandt uit Duitsland (expert in de biodiversiteit van de zuidelijke oceanen en Antarctica) en Elva Escobar Brioness uit Mexico (expert diepzeebiodiversiteit) besprak er de mogelijkheden om te vermijden dat plastic uit de rivieren tot in de oceanen zou geraken.

In een zogenaamd 'manifesto' werden de kortetermijndoelen (voor 2030) vastgelegd: • Het vergroten van de kennis over de paden van verspreiding en de gevolgen van pollutie.

• Verminderen en vermijden van grote vormen van pollutie (bijv. mariene afval) met 50% tot 90%.

• Vermijden van herhaling van pollutie, verminderen van bronnen of uitstoot van pollutie (bijv.: door de mens veroorzaakt geluid, weggegooid plastic en schadelijke chemicaliën, landbouwmethodes die schadelijke sedimentverspreiding veroorzaken).

• Drastisch verbeteren van de gevolgtrekkingen van de controlemetingen (bijv. het verminderen van kwik in tonijn, afsterven van mariene organismen, tekort aan zuurstof in het water).

• Verbeteren van de 'monitoring' voor meer accurate, precieze, tijdige en 'real-time' vaststelling van pollutie, met de bedoeling tijdige waarschuwing te versturen over de bron van pollutie en de verspreiding ervan.

• Identificeren, versnellen van de ontwikkeling en gebruiken van technologieën die een Propere Oceaan kunnen promoten.

• Verbeteren van nationale regelgeving voor controle en vermijden van pollutie door die in lijn te brengen met financiële aanmoedigingen en internationale overeenkomsten.

verjonging van het koraal In het tijdschrift 'Nature Climate Change' publiceerde Professor Terry Hugues van de universiteit James Cook, een nieuwe studie die aantoont dat het koraal het ene jaar

anders reageert op temperatuurverhoging dan het andere. Hij stelde vast dat er minder verbleking was in 2017, niettegenstaande de temperaturen nog extremer waren.

Professor Hugues voert al tientallen jaren onderzoek naar 'coral bleeching' op het Great Barrier Reef. Hij stelde vast dat koralen die verbleking overleven, resistenter zijn tegen opwarming van het zeewater.

Als we al deze ontwikkelingen op een rij zetten, kunnen we alleen tot de conclusie komen dat het met onze oceanen alleen zal beteren.

Er zal natuurlijk enorm moeten geïnvesteerd worden door de eigenaars van de schepen om ze klaar te maken voor het gebruik van waterstof, maar ook de havens zullen zich aan deze nieuwe brandstof moeten aanpassen.

In Antwerpen vaart er al een waterbus op waterstof en die maakt gedurende het varen ook waterstof met behulp van alternatieve energiebronnen: zonnepanelen, windkracht.

besluit Als we de balans opmaken van bovenvermelde beslissingen, kunnen we besluiten dat er nog een toekomst is voor onze geliefkoosde sport. Niettegenstaande veel negatieve berichten over de onderwaterwereld, blijkt er nog hoop dat we veel kunnen redden. ROLAND WANTENS

Advertentie

Ephyra

Noordzeeduiken - Nieuwpoort Info en reservatie: 09/367 01 22 jan@thebigblue.be

Duikcenter The big Donklaan 26 - 9290 Berlare blue tel: + 32 (0)9 367 01 20

info@thebigblue.be - www.thebigblue.be

Openingsuren:

Alle kwaliteitsmerken - Vulstation 300 bar Nitrox vulstation - Eigen onderhouds- en hersteldienst Herkeuren van duikflessen - Duikopleidingen Nitrox en technical opleidingen

Woensdag en vrijdag: 10u00-12u00 & 13u00-19u00 | Donderdag: 13u00-21u00 | Zaterdag: 10u00-17u00 | Dinsdag enkel op afspraak | Zondag en maandag gesloten Advertentie Hippo 2018.indd 1

14

Hippocampus jan./feb. 2022

29/04/2020 9:20:40

Sebastes ruberrimus, de geeloog-roodbaars, leeft in diepe wateren langs de kust van Californië en wordt meer dan 140 jaar oud.

Reportage Foto: the Southwest Fisheries Science Center ROV dive team.

Biologie

Waarom de Pacifische roodbaars stokoud kan worden Roodbaarzen staan vaak op het menu in gebieden rond de Stille Oceaan. Over het algemeen wordt weinig aandacht besteed aan welke van de 137 soorten op het bord ligt. Maar de roodbaarzen hebben een extreme variatie in levensverwachting, die gaat van 10 tot meer dan 200 jaar.

V

eroudering is een onvermijdelijk gevolg van de biologische evolutie en van natuurlijke selectie. In een omgeving met een hoge evolutionaire druk – veel concurrentie, natuurlijke vijanden en ziekten – bevoordeelt veroudering doorgaans kenmerken die individuen een reële kans geven om zich voort te planten. Dit gebeurt door de overlevingskansen tijdens de eerste levensjaren gaaf te houden of door de vruchtbare periode te vervroegen.

Dat gaat ten koste van andere eigenschappen, in de vorm van kenmerken die kunnen helpen om een gezegende leeftijd te bereiken.

In een onderzoek dat in november 2021 in het tijdschrift Science verscheen, vergeleken biologen van de University of California, Berkeley, de genomen stalen van bijna twee derde van de bekende soorten roodbaars die in de kustwateren rond de Stille Oceaan leven. Ze ontdekten enkele van de genetische verschillen die aan de basis liggen van hun sterk variërende levensduur.

Genoom Het genoom is de complete genetische samenstelling van een organisme, cel of virus. Dit is het totaal aantal genen dat in het DNA aanwezig is en dat alle genetische informatie bevat.

Sommige roodbaarzen, zoals de kleurrijke calico-roodbaars (Sebastes dallii), leven nauwelijks meer dan een decennium, terwijl de langstlevende van het geslacht Sebastes, de ruwoog roodbaars (Sebastes aleutianus), meer dan 200 jaar kan rondhangen in de koude, diepe wateren op de zeebodem van Japan tot de Aleoeten. Dit grote verschil in levensverwachting hangt samen met andere verschillen in grootte, gedrag en de ecologische niche die zijn ontstaan in de loop van 10 miljoen jaar.

Om de genetische determinanten van de levensduur bij de roodbaars te ontdekken, onderzochten de biologen weefselmon-

sters van 88 soorten met een ultramoderne techniek die bekend staat als Pacbio, SMRT sequencing. Zo stelden ze het volledige genoom van de vissen samen.

Zij ontdekten dat een groot aantal genen een positieve invloed had op de levensduur.

Een deel ervan was mee verantwoordelijk voor de aanpassing aan het leven op grote diepte en zorgde ervoor dat de vissen groter werden. Dit mechanisme is ook bekend bij zoogdieren: olifanten leven langer dan ratten.

Anderzijds vonden ze nog een ander compensatiemechanisme: soorten die langer leven, waren minder talrijk. Ook hier geldt dezelfde analogie met zoogdieren: er zijn meer ratten dan olifanten.

De studie toont zowel de genetische oorzaken als de consequenties aan van aanpassing voor een lang leven. De vorsers konden in totaal 137 genen identificeren die duidelijk verbonden zijn met een lange levensduur.

Vervolgens elimineerden ze de genen die

Advertentie

Vlaams specialist duikreizen!

www.dive-along.com - info@dive-along.com

16

Hippocampus jan./feb. 2022

A) De max. levensduur van de verschillende soorten roodbaars.

B) De soortendichtheid tussen 20° en 60° NB.

Tekening: Scinece.

C) Montagetype in grafiek volgens het soort genen.

voor een aanpassing zorgen voor een leven op grote diepte en voor een groter formaat.

Leven op grote diepte en dus in koeler water vertraagt het metabolisme, wat bij vele soorten bijdraagt tot een langer leven.

De onderzoekers stellen dat ze 60% van de levensverwachting kunnen verklaren door te kijken naar de lengte bij geslachtsrijpheid en de diepte waarop de vis leeft. Wanneer dan de genen worden bestudeerd die hierbij betrokken zijn en dus bij een lange levensduur, weerhouden de onderzoekers drie types genen: • een groot aantal genen dat de insuline regelt; • een hoger aantal genen dat DNA kan herstellen; • een hoger aantal genen dat het immuunsysteem moduleert.

Van de insulineregelaars is al lang bekend dat die een levensverlengend effect hebben.

SMRT 'Single molecule real-time (SMRT) sequencing' biedt de mogelijkheid om bepaalde modificaties van DNA-moleculen direct te beoordelen zonder voorafgaande chemische/enzymatische conversies.

Het tweede stel genen doet aan DNA-herstel, een cellulair mechanisme dat de ontwikkeling van eventueel schadelijke mutaties en andere veranderingen tegengaat. Onder gewervelden wordt een sterker herstelpotentieel voor het DNA algemeen gezien als een indicator voor een langere levensduur. Maar waarom zijn die herstelgenen dan niet weerhouden in de evolutie van kortlevende roodbaarzen? Omdat deze genen blijkbaar geen prioriteit hebben als de overlevingskansen in een bepaalde habitat laag zijn, aldus de Amerikaanse biologen in Science. De positieve selectie van de genen was trouwens enkel mogelijk doordat

de langlevende roodbaarzen tot op zeer hoge leeftijd vruchtbaar blijven.

Het derde stel genen coderen onder meer voor eiwitten die de immuunafweer afremmen en die zo ontstekingsreacties op hogere leeftijd verminderen of afzwakken. Een sterke immuniteit is typisch iets wat gewervelden, zoals vissen en ook mensen, helpt om volwassen te worden, maar wat later nadelig kan uitpakken. In het jargon van het verouderingsonderzoek heet dit 'inflammaging', een soort van lichte, maar chronische ontsteking die de biologische veroudering mee aandrijft en die verouderingsziekten kan verergeren. De langlevende roodbaarzen zouden die sterke immuniteit niet nodig hebben, omdat ze in hun leefomgeving, de diepzee, minder in contact komen met ziekmakende microben. De kortlevende soorten, die meestal dichter bij het wateroppervlak leven, ontsnappen hier veel minder aan. Een vergelijkbare levensverlengende strategie komt ook elders in het dierenrijk Hippocampus jan./feb. 2022

17

Reportage Biologie

voor, bijvoorbeeld bij vleermuizen die eveneens hun immuniteit actief afzwakken.

Sommige roodbaarzen leven langer door alleen in dieper, kouder water te gaan leven en door te groeien. Maar de ondersoort die het langst leeft, doet ook een beroep op de drie bovenstaande genetische aanpassingen.

Door de studie van de 88 weefselmonsters konden de onderzoekers het oorspronkelijke genoom afleiden van de 'oerroodbaars', die zo'n 10 miljoen jaar geleden leefde en zo ontdekten ze hoe de verschillende soorten sindsdien zijn geëvolueerd. Zij zagen dat een hogere levensduur gepaard ging met een kleinere populatie. De langst levende subsoorten overleven door een klein aantal dikke, oude, vette en vooral vruchtbare

vrouwtjesvissen die soms tot miljoenen eitjes per jaar produceren, elk evenwel met een lage overlevingskans.

Levensduur en populatiedichtheid zijn blijkbaar omgekeerd evenredig met elkaar en dat vinden de onderzoekers ook terug in hun genoom. Een lang leven heeft dus consequenties op andere vlakken.

Een andere opmerkelijke vondst is dat langlevende soorten een groot aantal DNA-mutaties vertonen. Hiervan is geweten dat ze in groten getale te vinden zijn in ouderdomstumoren. En gezien het voornamelijk de oude vrouwtjes zijn die instaan voor nakomelingen geven ze die genetische afwijking door.

Met de roodbaarzen hebben veroude-

ringsonderzoekers er een interessant modelorganisme bij. Al kan het dan niet meteen vertaald worden naar de mens, onder meer omdat de vruchtbaarheid bij vrouwen relatief snel daalt met de leeftijd, maar de roodbaarzen tonen alvast aan dat DNA-herstel en onderdrukking van ontstekingsreacties interessante paden zijn om verder te verkennen in het verouderingsonderzoek. Dat vergroot dan weer de kans op het vinden van medicijnen om leeftijdsgerelateerde schade in het menselijk lichaam te vertragen. MARIJKE VAN CAUWENBERGHE

Foto: Southwest Fisheries Science Center.

De 'Rougheye rockfish' (ruwoog roodbaars – Sebastes aleutianus) kan ouder dan 200 jaar worden. De vis kan maximaal 97 cm lang en 6,7 kilogram zwaar worden.

Advertentie

18

Hippocampus jan./feb. 2022

Nieuwe regels voor duikboten in Thailand De Thaise minister van 'Natuurlijke Hulpbronnen en Milieu', Varawut Silpa-archa, heeft nieuwe veiligheidsmaatregelen ingevoerd die grote commerciële duikboten verbieden om te dicht bij duikplekken te komen. De regel zou voorlopig alleen van toepassing zijn op nationale parken en zou vereisen dat grote boten 100 tot 200 meter van duikplekken blijven.

Foto: Paul Cowell.

Persbericht

B

edrijven die veel duikers meenemen op grote boten zullen hen de laatste 100 meter naar de duikplek moeten vervoeren met een kleinere boot of rubberboot. Varawut vindt dat de propellers en motoren van grote schepen een gevaar vormen voor duikers in het water en bovendien hinderlijk zijn voor de koraalriffen en de bewoners ervan. Hij wil dat toeristen door de nieuwe regels veilig kunnen duiken in Thailand.

"Ik wil u graag meedelen dat alle exploitanten van bedrijven zullen worden geïnformeerd en we nodigen toeristen uit om tijdens het Nieuwjaarsfestival te gaan duiken om de schoonheid van de Thaise zee te zien.

Help alstublieft ook om het gedrag van de exploitanten in de gaten te houden", vraagt Varawut.

De nieuwe beperkingen brengen Thailand in overeenstemming met de norm van de

'Internationale Maritieme Organisatie' die alle boten verplicht om minimaal 50 meter afstand te houden van duikplekken en duikers in het water. Er gaan stemmen op om die regel ook uit te breiden naar speedboten.

Het ministerie van 'Natuurlijke Hulpbronnen en Milieu' voert de regel in met een systeem van drie bestraffingen. De eerste overtreding zal resulteren in een officiële waarschuwing en een boete van 5.000 baht. Bij een tweede overtreding wordt de boete verhoogd naar 20.000 baht en wordt de vergunning van het bedrijf voor 30 dagen geschorst. De derde overtreding brengt een nog drastischer verhoging van de straf met zich mee, met een boete van 100.000 baht en de opschorting van de vergunning van het bedrijf om de boot te exploiteren.  NEILL FRONDE

Bron: The Phuket News

Advertentie

UW CREATIVITEIT IN D E SC SCHIJNWERPER HIJNWERPER

Contact Nederland/België Customdivingsystems.com Contact Nederland / België : customdivingsystems.com tarcy@cds-pro.com

Tarcy_20220111.indd 1

Hippocampus jan./feb.

2022 11/01/2022 10:43:29

19

Je moet minder krachtig grijpen om een glad, nat voorwerp vast te houden als je vingertoppen gerimpeld zijn.

Foto: Aneceptius Bambang Sutopo.

Wist je dat?

Waarom krijg je gerimpelde vingers als je in bad zit?

Lang in een (zwem)bad dobberen is heel ontspannend. Behalve voor je vingers, want na een tijdje komen die er vijftig jaar ouder uit. Waarom?

H

et ziet er niet uit, die gerimpelde vingertoppen als je lang in het water gezeten hebt. Waarom gaan je vingers – en trouwens ook je tenen – er zo afgeleefd uitzien na een lange blootstelling aan water?

je zenuwstelsel laat je vingers rimpelen in het water Een logische gedachte is dat je, door lang in bad te zitten, een hoop water opneemt ten gevolge van osmotische reacties en dat daar de rimpels door ontstaan. Dat is echter niet zo. Bijna een eeuw geleden merkten chirurgen op dat er geen rimpels ontstaan als een zenuw naar de vinger is doorgesneden. Dat duidt erop dat het rimpelen van de vingers geen onvrijwillige reactie is van je lichaam, maar heel bewust wordt aangestuurd door je zenuwstelsel.

(VS), zorgen de extra rimpels ervoor dat onze grip op een nat oppervlak groter wordt.

De wetenschappers vergelijken de rimpelingen in de vingers met het profiel in regenbanden. De 'groeven' in de vingers zorgen op een nat oppervlak voor een betere afwatering. Het water vloeit makkelijker en sneller weg, waardoor je je beter kunt vasthouden of dat je natte voorwerpen gemakkelijker kan vastpakken.

Gladde banden zoals de raceband (links) zorgen voor de beste grip in droge omstandigheden. In natte omstandigheden zijn regenbanden (rechts) echter beter. De wetenschappers onderzochten de hypothese dat, hoewel gladde vingertoppen de beste grip bieden in droge omstandigheden, de gerimpelde vingertoppen in natte omstandigheden voor betere grip zorgen, vergelijkbaar met de regenloopvlakken op autobanden.

Foto van de apparatuur in gebruik. De deelnemer grijpt een loadcel tussen vinger en duim. De taak van de deelnemer is om de tweede loadcel omhoog te trekken om overeen te komen met een krachtspoor dat op de laptopmonitor verschijnt. De huidige belastingskracht wordt weergegeven als een rode cirkel en de geschiedenis van de kracht van de deelnemer wordt weergegeven als een spoor van groene stippen.

Dan is natuurlijk de vraag: waarom? Als je zenuwstelsel besluit om je vingers zo toe te takelen, moet het daar wel een heel goede reden voor hebben en die kennen we ondertussen ook. Volgens een studie uit 2011 van onderzoekers Mark Changizi en collega's van het onderzoeksinstituut '2AI Labs'

20

Hippocampus jan./feb. 2022

Foto: Nick J. Davis.

meer grip in natte omgevingen

Vergelijking van prestaties tussen omstandigheden. Gemiddelde grijpkracht (dunnere sporen) en belastingskracht (dikkere sporen) wanneer deelnemers een gewichtsdoel voor de lading volgden (zwarte lijn). Deelnemers met gerimpelde vingers produceerden een grijpkracht die niet verschilde van die van mensen met droge vingers in de statische houdfase, maar mensen met natte maar niet-gerimpelde vingers gebruikten een significant hogere hoeveelheid grip. Het gearceerde gebied geeft de puntsgewijze ±1 standaardfout van elk gemiddeld spoor aan. Lijnen onder het spoor geven de aanvalsfase (A) van de proef, de statische fase (S) en de vervalfase (D) aan.

gerimpelde vingers als evolutionair handigheidje Het lijkt er dus sterk op dat ons zenuwstelsel ons een handje wil helpen in natte situaties, door onze vingers en tenen van extra grip te voorzien. Om de theorie sterker te maken moet er volgens Changizi nog wel één ding gedaan worden: uitzoeken welke dieren nog meer met gerimpelde natte vingers rondlopen. Vooralsnog is dit alleen van makaken bekend.

In 2013 publiceerde het vaktijdschrift Nature een interview met onder meer Changizi en Tom Smulders. Die laatste is evolutionair bioloog aan de Newcastle University (VK).

Hij wilde de theorie van Changizi weleens testen en liet proefpersonen zowel natte als droge objecten van verschillende groottes vastpakken, zoals knikkers. Dat mochten ze doen voor en nadat ze hun vingers dertig minuten in warm water hadden laten we-

Relatie tussen grip en belasting in droge, natte en rimpelige omstandigheden. Dit illustreert het grote gemiddelde van de grijp- en belastingskrachten voor de hele duur van het parcours, minus de eerste 1000 ms. De doelkracht wordt weergegeven als een stippellijn. Boven deze lijn liggen de drie grijpkrachtsporen, die de veiligheidsmarge aangeven. De 'gemakkelijkste' toestand, 'Droog' (blauw spoor) volgt de doelkracht het dichtst. De 'moeilijkste', 'Nat' (groen spoor), vertoont een hogere veiligheidsmarge en een lossere coördinatie. Deelnemers met rimpelige vingers (rood spoor) liggen tussen de twee.

ken. En wat bleek? De natte knikkers werden veel vlugger opgepikt met gerimpelde handen dan met gladde handen. Bij de droge objecten maakte het rimpelgehalte niet uit.

logisch besluit Deze studie onderzocht de coördinatie tussen de grijpkracht die wordt gebruikt om een object vast te houden en de belasting die erop wordt uitgeoefend, wanneer deelnemers droge of rimpelige vingers gebruikten, of vingers die nat waren, maar niet gerimpeld. De resultaten toonden aan dat rimpelige vingers de grijpkracht verminderen die nodig is om een nat voorwerp vast te pakken, waardoor die kracht in lijn komt met wat nodig is voor het hanteren van een droog voorwerp. De resultaten suggereren dat het verbeteren van de efficiëntie van

de grijpkracht in waterige omgevingen een mogelijke adaptieve reden is voor de ontwikkeling van rimpelige vingers. De resultaten van de studie helpen verklaren waarom mensen en hun naaste verwanten – de primaten – mogelijk vingerrimpels hebben ontwikkeld als een aanpassing om voortbeweging en foerageren in natte omgevingen te bevorderen.  IVO MADDER

Geraadpleegde bronnen: • ncbi.nlm.nih.gov/pmc /ar ticles/ PMC8294484 • w w w. k a r g e r.c o m /A r t i c l e / Fu l lText/328223

Advertentie

Hippocampus jan./feb. 2022

21

Reportage Biologie

Kikkervisjes laten ademen door fotosynthese Wetenschappers gebruiken fotosynthese om de hersenen van een kikkervisje aan te drijven.

Kikkers zijn wonderlijke wezens. Gedurende hun metamorfose, van ei over dikkop tot volwassen kikker, ondergaat hun lichaam spectaculaire fysieke veranderingen. Niet in het minste op het gebied van ademhalen.

luchtbellen opzuigen Longen zijn reeds rudimentair aanwezig vanaf het begin, maar ontwikkelen zich geleidelijk aan en worden pas volledig functioneel als het dier zijn poten heeft en zijn

22

Hippocampus jan./feb. 2022

Foto's (2): Özugur et al./iScience.

N

et uit zijn ei ademt de kikker in wording door een paar uitwendige kieuwen. In dit stadium blijft hij in de drilmassa hangen om ervan te eten, te groeien en aan te sterken. Enkele dagen later zijn de uitwendige kieuwen verdwenen en vervangen door een stel inwendige. Ook de huid van het kikkervisje is een belangrijk ademhalingsorgaan, omdat de kieuwen alleen meestal niet genoeg zuurstof kunnen leveren in de vaak zuurstofarme poeltjes waarin de larven leven. Vooral de staart is voorzien van een goed ontwikkeld netwerk van bloedvaten om gasuitwisseling te laten plaatsvinden.

Terwijl Duitse onderzoekers groene algen injecteren in het kloppend hart van een kikkervisje, worden de aderen van het doorschijnende dier geleidelijk groen. Bij belichting kunnen de algen zuurstof produceren.

staart verliest. Eerst ontstaan de achterpoten, naderhand ontwikkelen de voorpoten zich in de kieuwkamers en op het moment dat de voorpoten hierdoor naar buiten groeien, zijn de inwendige kieuwen verdwenen.

Recent onderzoek bracht aan het licht dat vele kikkersoorten hun longen al gebruiken in een vroeg kikkervisstadium. Kikkervisjes zwemmen naar de oppervlakte om aan 'bubble-sucking' te doen. Enkel door het ge-

bruik van hoge snelheid macrovideografie – met een bereik van 30 tot 1.000 beelden per seconde – kon men de actie genoeg vertragen om te kunnen waarnemen wat er precies gebeurt. Kikkervisjes zijn te zwak om de oppervlaktespanning van het water te kunnen doorbreken. In plaats daarvan plaatsen ze hun mond tegen het wateroppervlak. Ze openen hun kaken en zuigen een luchtbel in hun mondholte. Vervolgens ledigen ze hun longen in hun mond, waar de longinhoud

Foto's (2): Özugur et al./iScience.

De geïnjecteerde groene algen (groen) zitten als een parelsnoer in de bloedvaten (magenta).

Het injecteren van algen in verstikte kikkervisjes brengt hun hersencellen weer tot leven.

zich vermengt met de vers gehapte luchtbel. Na het sluiten van de mond wordt de lucht naar de longen geperst. Vermits de luchtbel groter is dan de longinhoud, blijft een gedeelte ervan achter in de mondholte en dat wordt even later uitgespuwd. Het hele proces duurt slechts 0,3 seconden.

Volwassen kikkers ademen zowel door hun huid als door hun longen, waarbij ze hun longen echter op een andere manier gebruiken dan wij. Ze happen lucht met hun mond, sluiten die samen met hun neusgaten en bewegen de onderkant van hun mond naar boven. Zo verkleint de mondholte en verhoogt de druk, waardoor de lucht in de longen wordt geperst.

symbiose met eencellige algen We keren terug naar onze kikkervisjes. Ze hebben dus mogelijkheden te over om te ademen en wat heeft dit met fotosynthese te maken? Toevallige omstandigheden kunnen soms aanleiding geven tot interessant baanbrekend wetenschappelijk onderzoek. Dat overkwam Hans Straka van de Ludwig-Maximiliaan universiteit in München (Duitsland). Samen met zijn team bestudeerde hij de zuurstofconsumptie in de hersenen van kikkervisjes van de Afrikaanse klauwkikker (Xenopus laevis). Een gesprek met een collega-botanist tijdens de lunch resulteerde in het geniale idee om plantenfysiologie te combineren met neurowetenschappen: fotosynthese gebruiken als mechanisme om zenuwcellen van zuurstof te voorzien.

Dat het idee niet zo vergezocht hoeft te zijn als het op het eerste gezicht lijkt, bewijst de natuur zelf. Algen leven vaak samen met koralen, sponzen en anemonen, die ze van

zuurstof en voedingsstoffen voorzien. Sterker nog, in 2010 werd voor het eerst een symbiotische relatie tussen algen en een gewerveld dier gevonden. De Noord-Amerikaanse gevlekte salamanders (Amblystoma maculata) zetten tennisbalgrote pakketten van zo'n 250 eieren af die ze onder water bevestigen aan takken en planten.

Ze zijn groengekleurd door de, in de gelatineuse massa, aanwezige eencellige algen (Oophila amblystomatis). De algen leveren zuurstof voor de eikapsels en gebruiken het afval van de embryo's onder de vorm van ammoniak als voedingsstof. Dit was reeds langer geweten, maar de doorbraak kwam er in 2010 toen wetenschappers konden aantonen dat de algen ook in de cellen van het salamanderembryo leven en vooral prominent aanwezig zijn op het moment dat het zenuwweefsel wordt gevormd. Hoe de algen juist in de cellen geraken, blijft voorlopig echter nog een vraagteken.

Straka en zijn team namen de proef op de som en injecteerden groene algen (Clamydomonas renhardtii) en blauwalgen (Synechocystis) in het hart van hun kikkervisjes. Via de bloedvaten bereikten deze algen uiteindelijk ook de hersenen, waarbij de – aanvankelijk doorzichtige – dikkopjes groen werden gekleurd. Onder invloed van licht begonnen beide algensoorten prompt zuurstof te leveren aan de nabijgelegen cellen.

Vervolgens verwijderden de vorsers de kop van het kikkervisje en plaatsten het in een zuurstofbubbelbad, voorzien van alle essentiële voedingsstoffen om de cellen in leven te houden. Op die manier kon men de neurale activiteit en het zuurstofgehalte opvolgen. Nadat de zuurstoftoevoer werd stopgezet, vielen de zenuwcellen stil. Wer-

den de kopjes belicht, dan hernam de neurale activiteit binnen de 15-20 minuten, wat tweemaal sneller was dan wanneer het bad opnieuw van verse zuurstof voorzien werd.

De zenuwcellen presteerden zelfs beter dan voorheen.

sciencefiction Het klinkt een beetje als sciencefiction, maar wie weet kunnen algen in de toekomst ook voor de mens nuttig zijn, als ondersteunende therapie voor bijvoorbeeld infarcten of om te overleven in zuurstofarme omgevingen zoals onder water. We staan echter nog helemaal niet op het punt om algen in de bloedsomloop van de mens te injecteren.

De eerstvolgende stap is onderzoeken of de ingespoten algen kunnen overleven in kikkervisjes, zonder een destructieve immuunrespons te activeren.

Voorlopig ziet het er echter naar uit dat onze relatie met algen zich in de nabije toekomst zal beperken tot culinaire experimenten met zeewier of tot de beautysector onder de vorm van een gelaatsmasker.  STEF VAN UFFEL

Geraadpleegde bronnen: • iScience – Green oxygen plants in the brain rescue neuronal activity.

• Royalsocietypublishing.org – Circumventing surface tension: tadpoles suck bubble to breath air.

• Filt.org – The symbiotic relationship of algae and spotted salamanders.

• Phys.org – Photosynthesizing algae injected into the blood vessels of tadpoles supply oxygen to their brains.

Hippocampus jan./feb. 2022

23

Reportage Duikmateriaal

Review WeeFine WED-7 Pro Bij veel onderwaterfotografen komt er een leeftijd waarop hun armen te kort lijken. Je houdt de camera in de loop der jaren steeds verder van je oog af, maar op een bepaald moment houdt het toch echt op. Een zeer herkenbare situatie voor veel duikers die de leeftijd van 40 jaar gepasseerd zijn en waarbij de ogen toch echt moeite krijgen om dichtbij scherp te stellen.

O

ok ik merk dat ik af en toe wat last heb met het beoordelen van de scherpte op het schermpje van mijn camera en was dus erg enthousiast over de aankondiging van een nieuwe onderwatermonitor van WeeFine. Onderwatermonitoren van diverse merken zijn al wat langer op de markt. Vrijwel alle modellen zijn uitgerust met een 5-inch monitor en de meeste zijn gebaseerd op een losse monitor met een onderwaterhuis eromheen, wat ze vrij groot maakt. De 'WeeFine WED-7 Pro' is anders. Zoals de naam al doet vermoeden, is het geen 5-inch, maar een extra grote 7-inch monitor. WeeFine heeft ervoor gekozen om direct een kanten-klare onderwatermonitor te maken en geen standaard monitor met een los onderwaterhuis. Dat resulteert in een veel compactere uitvoering. De 'WeeFine WED-

24

Hippocampus jan./feb. 2022

7 Pro' is dus veel lichter dan andere onderwatermonitoren en dat terwijl die 'slechts' een 5-inch scherm bevatten.

WeeFine WED-7 Pro.

De aluminium behuizing van de monitor ziet er luxueus en robuust uit. Het 'Ultra-High definition' scherm met een resolutie van 1920x1200 pixels is standaard voorzien van een praktische zonnekap en is fraai afgewerkt met een carbonlook rand eromheen.

Aan de linkerkant bevindt zich het batterijcompartiment. De WeeFine-monitor wordt gevoed door twee 18650 batterijen, goed voor een gebruiksduur van ongeveer 3,5 uur. De rechterzijde bevat alleen maar de aan/uit-knop.

Bovenop de monitor bevinden zich zeven zilverkleurige bedieningsknoppen: links, 'menu/OK', rechts, drie functietoetsen en

'functietoets 4/terug'. De onderzijde is voorzien van de HDMI in- en uitgangen en de 1-inch kogel voor de fysieke bevestiging van de monitor.

Foto's (2): Marco Heesbeen.

Tijdens de veiligheidsstop maak ik een paar foto's van een grappige 'blenny'.

Inschakelen doe je door de aan/uit-knop enkele seconden ingedrukt te houden. Een druk op de menuknop opent het menu. Dat is zeer uitgebreid met een aanzienlijke set instellingen en hulpmiddelen, overzichtelijk ondergebracht in vijf submenu's: • Het eerste submenu bevat standaard beeldinstellingen zoals contrast, helder-

heid, verzadiging, backlight en kleurtemperatuur.

• Submenu twee is nog uitgebreider en bevat functies en hulpmiddelen zoals

'Focus peaking' (verschillende kleuren), 'Zebra striping', maar ook 'Flip' (beeld omkeren), 'Freeze' en 'Zoom' tot maar liefst 10x.

• In het derde menu kunnen kaders en middelpuntmarkeringen worden ingesteld, wederom in verschillende kleuren.

• Het vierde submenu bevat professionele functies voor de controle/analyse van de

• Het vijfde en laatste menu bevat systeeminstellingen waaronder taal, doorzichtigheid, 'On-screen Display Time Out' en de 'Software Update'-functie.

Tevens kun je in dit menu je favoriete functies toewijzen aan de vier 'F-toetsen'. Dat werkt in de praktijk superhandig. Onder water heb je genoeg aan die vier directe functies en is er geen reden om het menu nog te openen. Alle benodigde functies kun je dan met één druk op een knop oproepen.

De monitor wordt geleverd met een speciale waterdichte HDMI-kabel. In tegenstelling tot veel andere kabels, is dit een dunne en zeer flexibele uitvoering. Dat is erg prettig bij het verstellen van de positie van de monitor. De ene zijde wordt bevestigd aan de monitor zelf en de andere zijde is bedoeld voor een HDMI-aansluiting op het onderwaterhuis van de camera.

WeeFine heeft gekozen voor de standaard HDMI-bulkhead van Nauticam. Die wordt niet meegeleverd met de monitor en moet dus apart aangeschaft worden. Vrijwel alle moderne onderwaterhuizen voor wat meer geavanceerde camera's zijn standaard voorzien van een M16-accessoirepoort, juist voor de verbinding naar een externe monitor.

test met 'Focus Peaking' en 'Peaking color' Na het plaatsen van de HDMI-bulkhead in de M16-poort van mijn Nauticam behuizing, kan ik de monitorkabel aansluiten en is alles klaar voor gebruik. De wegens corona 1,5 jaar uitgestelde reis naar Bonaire kan nu eindelijk doorgaan en is een uitstekende gelegenheid om de monitor uitgebreid te testen. Op het eiland hoor ik van andere duikers dat er zeepaardjes gespot zijn op duikstek Cliff. Dat zijn leuke onderwerpen, waarbij de extra mogelijkheden van de monitor met betrekking tot scherpstellen enorm goed van pas komen.

Het nieuws van de zeepaardjes blijkt flink rond te gaan, want het is behoorlijk druk op de duikstek.

Onder water kom ik een vriendelijke duiker tegen die me het zeepaardje aanwijst.

Het zit goed verstopt. Ik had het zonder verschillende kleurkanalen van het beeld aanwijzing niet snel zelf gevonden. Het zit zoals 'Volume Bar', 'Histogram', 'Vector', helaas helemaal ingesloten tussen koraal'RGB-Parade'. Ook de instellingen voor blokken, waardoor er geen kans is op een hele mooie foto. Enkele dagen later maak '3D-Lut' bevinden zich in dit submenu.

Hippocampus jan./feb. 2022

25

Reportage

Dankzij het oplichtende focusgebied is het gemakkelijk om het zeepaardje scherp te krijgen.

Duikmateriaal

Plots besluit het zeepaardje om te verhuizen naar een ander takje en zwemt het even 'vrij'. Dat wil ik natuurlijk ook graag vastleggen. Ik kijk op de monitor en probeer zo snel mogelijk de camera te richten, maar ik richt te laag. Het monitorbeeld is natuurlijk niet

26

Hippocampus jan./feb. 2022

in lijn met de lens, die zit zo'n 20 cm lager.

Na enkele duiken ben je daaraan gewend.

Een aardige schildpad en een grappige 'blenny' maken de veiligheidsstop op 5 meter bijzonder leuk en interessant. In plaats van de geadviseerde 5 minuten zwem ik er ruim 12 minuten rond. Ik geniet volop en maak een lekker lange duik.

Omdat de monitor niet in lijn zit met de lens, is het even wennen om het onderwerp te vinden.

Foto's (2): Marco Heesbeen.

ik weer een duik op Cliff. Eigenlijk was ik op zoek naar iets anders, maar ik kom onder water twee bekenden tegen en wederom word ik gewezen op een zeepaardje (bedankt André). Het zit – fototechnisch – veel gunstiger, dus ga ik lekker aan de slag.

Ik activeer 'Focus Peaking' met één druk op de 'F1'-toets. Aan 'F2' heb ik 'Peaking color' toegewezen, waardoor ik ook gemakkelijk de kleur kan veranderen. Zo kun je de kleur kiezen die het meest contrasteert met je onderwerp. Ik verleg het 'focus veld' naar het oogje van het zeepaardje en druk de ontspanknop half in. Felgroene pixels geven duidelijk aan welke gebieden 'in focus' zijn. Ik verander de compositie een aantal keer totdat het gewenste plaatje ontstaat.

Het werkt heerlijk. Zo'n 7-inch scherm, daar kan ik wel aan wennen. Op dit formaat kun je onder water echt direct beoordelen of je foto scherp is of niet. Dat voorkomt teleurstellingen achteraf. Ik speel nog wat met de histogrammen en de belichting blijkt ook prima in orde.

fotograferen vanuit een laag standpunt Een paar dagen later duik ik op Bari Reef.

Een prachtige duikstek met een enorme diversiteit aan vissen. Ik kom onder andere forse hagedisvissen en een felgele 'frogfish' tegen. Nu merk ik nog een ander groot voordeel van de externe monitor. Ik wil vanuit een laag standpunt fotograferen, maar diverse koralen ontnemen me de mogelijkheid om achter de camera te zweven. Ik kantel de camera naar boven en kan zo de camera laten zakken, terwijl ik er zelf netjes boven kan blijven hangen. De monitor is groot genoeg om op 40 cm afstand alles duidelijk te kunnen zien.

Het gewicht onder water blijkt erg mee te vallen. Met het kantelen van de monitor merk ik eigenlijk nauwelijks iets aan de trim en het drijfvermogen van de set. Ook erg prettig.

De accu is nog steeds niet leeg, terwijl ik ook voor de duik al een tijdje met de monitor bezig ben geweest. Ik ben erg nieuwsgierig en kijk direct mijn foto's terug op het scherm.

Tevreden en enthousiast over de geslaagde plaatjes loop ik rustig naar de spoelbak om de apparatuur af te spoelen, zodat die klaar is voor een volgende duik in de heldere Caraïbische zee.

Close-up van het zeepaardje.

stellen en beoordelen. Het compacte formaat en lichte gewicht zijn erg praktisch, zowel voor transport als gebruik onder water. De flexibele HDMI-kabel zorgt ervoor dat je de monitor gemakkelijk kunt positioneren. Door de lange gebruiksduur en de verwisselbare 18650-batterijen, kun je iedere duik weer opnieuw profiteren van de voordelen van deze monitor. Voor enthousiaste onderwaterfotografen, ook die met goede ogen, is de 'WeeFine WED-7 Pro' een echte aanwinst, die veel onscherpe of slecht belichte opnamen kan voorkomen.

Let op: De HDMI-bulkhead wordt niet meegeleverd met de monitor, dus die moet je apart aanschaffen. En je onderwaterhuis moet natuurlijk wel een M16-accessoirepoort hebben.

MARCO HEESBEEN

Meer informatie:

conclusie De 'WeeFine WED-7 Pro' is een hele handige onderwatermonitor. Het 7-inch display is helder, groot en een genot om mee te werken. 'Focus peaking', 'Zebra striping'

en histogrammen, in combinatie met het grote 7-inch scherm, zorgen ervoor dat je onder water de scherpstelling en belichting nauwkeurig, zeker en gemakkelijk kunt in-

Foto's (2): Marco Heesbeen.

Ik blijf langer uitduiken dankzij de schildpad op het einde van de duik.

Hippocampus jan./feb. 2022

27

Reportage Duikplaats

Foto: Joost van Uffelen.

De postzakken met vistuig moeten nu nog aan boord geraken.

Duiken op Noordzeewrakken in België Het is 18 juni 2021. Wij gaan van start met de 15e expeditie van 'Stichting Duik de Noordzee Schoon' met als doelstelling het schoonmaken van de grote wrakken in België. Er liggen wrakken van 140 meter lang en ze staan rechtop op de zeebodem. Ze zijn voor een groot deel behangen met visnetten en vislijnen in alle soorten en maten. Dat klinkt veelbelovend. De keuze van onze nieuwe bestemming is snel gemaakt.

W

e zetten koers naar de Birkenfels.

Dit blijkt een goede keuze te zijn.

Het zicht zo dicht bij het Engelse Kanaal is spectaculair. Er zijn twee grote Duitse vrachtschepen met de naam Birkenfels gezonken in het Belgische deel van de Noordzee op 30 mijl afstand van elkaar en bijna op dezelfde breedtegraad. In 1940 werd de SS Birkenfels aangevallen door de Engelse MTB boten en zonk op de huidige vaarroute naar Antwerpen. Dit schip was 132 meter lang en 17 meter breed en is na de oorlog door bergingsbedrijf Van den Akker opgeblazen en voor het grootste deel geruimd. Hier kan je niet op duiken.

Dit blijft toch wel een mooi verhaal. De MV Birkenfels, het wrak waar we op gedoken hebben, is op 7 april 1966 aangevaren in dichte mist door de Duitse MV Marie Luise Bolten. Alle 49 opvarende konden door dit schip worden gered en in Rotterdam aan de wal worden gezet. Dit wrak is 156 meter

28

Hippocampus jan./feb. 2022

lang en 18 meter breed en staat 15 meter uit het zand. De bovenkant van de 4 grote laadmasten komen tot 15 meter diepte en zijn volledig begroeid met anemonen en wieren. De lading zit nog voor een deel in de vrachtruimen en bestaat uit de plasticflessen met olie, jeeps, auto's, tractoren, accu's, toiletten en waskommen. Al spoedig begon het grote vrachtschip te zinken om daarna als artificieel rif en kraamkamer een verblijfplaats te worden voor enorm veel zeeleven.

een feest om op de MV Birkenfels te duiken Met een flinke sprong komen we in de koele Noordzee terecht, altijd een heerlijk moment. We hebben hiernaar verlangd. Als we afdalen, zien we van dit enorme wrak al snel de drie hoge masten van ongeveer 15 meter hoog opdoemen. Hieraan zijn de laadbomen bevestigd, zodat het schip geen havenfacili-

teiten nodig had, maar zelf haar lading kon laden en lossen. Het grote hoofddek bevindt zich op 25 meter, zodat we hier met EANx35 in onze dubbel 12-literflessen meer dan een uur kunnen verblijven. Het is een feest om hier te duiken. Grote scholen zeebaarzen, duizenden steenbolken en een enkele kabeljauw zwemmen om ons heen. Op het dek wandelen grote kreeften en krabben. Bijzonder zijn de grote spinkrabben die wij nog niet eerder in de Noordzee hebben waargenomen. Door de klimaatverandering wordt het zeewater warmer en komen er invasieve soorten met het ballastwater mee, waardoor de biotoop in de Noordzee langzaam verandert.

Op dit wrak wordt veel gevist, dat is snel duidelijk. Overal versperren de dunne nylon vislijnen onze route en we moeten constant ons mes gebruiken om de zwemweg veilig te maken. In één van de vrachtruimen ont-

Foto's (4): Joost van Uffelen.

dekken we honderden witte plastic flessen, gevuld met olie, die onder in het laadruim ronddrijven. Deze smerige olie blijkt vaak op de stranden aan te spoelen na stormachtige dagen. Dat geeft ons weer te kennen dat de golven tot deze diepte, 25 meter, komen. We vullen hier een paar postzakken mee. Dat ruimt lekker op! Het aanbod van netten en afval is zo groot dat we twee dagen op de Birkenfels blijven duiken, terwijl de 'Big Bags' aan dek steeds voller worden. Eddy Beerten, onze Belgische duiker, heeft het bijzonder naar zijn zin. Hij wordt glansrijk de nummer 1 met het vullen van de meeste postzakken onder water. Logisch, want hij is voor eigen publiek bezig, dat constant om hem heen blijft zwemmen en ziet dat hun verblijfplaats zienderogen opknapt.

De gemonteerde duikflessen staan klaar.

Engelse onderzeeboot Het wordt tijd om andere wrakken te bezoeken. De MS Tender, ons expeditieschip met kapitein Frank en stuurman Eddy, brengt ons team snel en veilig naar hydrografie wraknummer 2860. Volgens opgave van www.wrecksite.eu moet hier het wrak van de Engelse onderzeeboot de HMS-10 liggen. Het werd gebouwd in Canada in 1915 en deed dienst voor de British Royal Navy. Met haar lengte van 46 meter en een breedte van bijna 5 meter was het destijds een middelgrote onderzeeboot. De bewapening bestond uit acht torpedo's en een dekkanon om oppervlaktedoelen mee uit te schakelen.

Tijdens een patrouille is deze onderzeeboot op 19 januari 1918 verloren gegaan. Nu rust dit wrak op 32 meter diepte, omgeven door een veelheid aan zeeleven op de bodem.

We dalen af langs de lijn en zien vanaf 15 meter diepte de grote grijze schaduw langzaam meer vorm en kleur krijgen. De toren is niet meer aanwezig en op de plek waar ze heeft gestaan rest een groot gapend gat. Waarschijnlijk is deze bronzen toren er door een zwaar sleepnet van een sterke viskotter afgetrokken. Het verbaast mij tekens weer hoe goed deze ruim 100 jaar oude onderzeeboten er nog bijliggen. De buitenste huidplaten zijn weggeroest en de afsluiters, leidingen en kabels liggen bloot. Maar de grote cilinder, de drukhuid, is helemaal gaaf en door de cilindrische vorm ook ontzettend sterk. Deze onderzeeboten konden in de Eerste Wereldoorlog dieptes van 50 tot 60 meter halen. Ze voeren boven water en als de vijand naderde, verdwenen ze onder het wateroppervlak waar ze maximaal 60 minuten konden verblijven. Dan was het zuurstofpercentage zover gedaald dat ze moesten bovenkomen. Een bijzonder gevaarlijk moment, omdat ze dan kans liep om ontdekt te worden.

Via een snorkel moesten de luchttanks worden gevuld en de compartimenten geventileerd. De kans om het als bemanning te overleven was niet veel meer dan 30%. In de propagenda leek het alsof de meest heldhaftige kerels dit werk zelf uitkozen, maar de realiteit was dat als je uit een arm gezin kwam, je onderaan de ladder stond en gedwongen werd om dit gevaarlijke werk te doen.

In het Belgische deel van de Noordzee zijn wrakken meer intacter dan in het Nederlands deel.

Heel veel steenbolken op het wrak Birkenfels.

Op de Birkenfels treffen we meerdere grote spinkrabben aan.

Als ik naar binnen kijk, zie ik de bezweette jongemannen, soms niet ouder dan 17 jaar, hard werken voor een karig loon. Met meer dan 30 bemanningsleden in deze kleine cilinder was er totaal geen privacy. De matrozen moesten zelfs hun kooi delen met degene die op wacht moest. Douchen en wassen was haast niet mogelijk en de atmosfeer in de boot was altijd vochtig en klam. Na een paar weken op zee liep iedereen te hoesten en iedereen was brak door het eenzijdige voedsel en gebrek aan frisse buitenlucht. Nu ligt hun laatste rustplaats er vreedzaam bij. Anemonen hebben bezit genomen van bijna ieder stukje scheepshuid en de altijd aanwezige steenbolken hebben hier een veilige schuilplaats gevonden. Grote stukken afgeHippocampus jan./feb. 2022

29

Reportage Foto's (4): Joost van Uffelen.

Duikplaats

scheurd visnet hangen over de voor- en achterkant van dit wrak. In de afgelopen 100 jaar is menige schipper met zijn netten achter dit toen nog onbekende voorwerp blijven hangen. Tegenwoordig staat dit obstakel op de zeebodem vermeld op alle zeekaarten, zodat de schippers er met een boog omheen varen.

Ons team vult acht postzakken met de meest schadelijke netten, het staand want, vislijnen en vislood. Het wrak ziet er na deze clean-up een stuk veiliger uit. We zijn weer een mooie duik rijker.

Plastic flesjes met olie, die binnenin de Birkenfels tegen het plafond dreven.

Ook in het Belgische deel van de Noordzee is er heel wat vistuig te vinden op de wrakken.

stinkend afval van de SS Ptarmigan Het volgende wrak op onze lijst is de SS Katwijk. Tenminste, dat denken wij. De SS Katwijk was een Nederlands vrachtschip van 88 meter lang, geladen met mais. Het lag op 14 april 1915 voor anker te wachten op een loods toen ze werd getorpedeerd door een Duitse U-boot. De 23 opvarenden konden het zinkende schip verlaten met de reddingsboot.

Als we op de bodem aankomen, zien we op 39 meter diepte een enorm puinveld van wrakdelen waar alleen de achterkant van het wrak, een stuk van 10 meter lang, bovenuit steekt. In het midden van dit schrootveld ligt de grote stoomketel met leidingen en pijpen met manometers en afsluiters. Tussen al dit schroot zit verrassend veel zeeleven. Hier maakt de natuur duidelijk gebruik van het onzinnige geweld dat zich boven water afspeelt.

We halen in totaal vier postzakken netten, vislood en vislijnen op en laten ook deze site mooi schoon achter. Als we aan boord zijn en deze duik analyseren, komen een aantal zaken niet overeen met de beschrijving die we van het wrak hebben. Na speurwerk van Erik Bronsveld, onze amateurarcheoloog, blijkt dit wrak de Engelse SS Ptarmigan te zijn die op 15 april 1915, één dag na het zinken van de SS Katwijk op slechts 4 mijl afstand werd getorpedeerd en waarbij acht bemanningsleden het niet overleefden. De gegevens van dit wrak komen beter overeen met de onze waarnemingen onder water en hiermee is er weer een raadsel opgelost. Hopelijk gaan we de volgende expeditie de SS Katwijk vinden.

Inmiddels stapelen de 'Big Bags' met netten, vislijnen en plasticafval zich gestaag op en begint het kwalijk te ruiken op het voordek.

Frank, de schipper loopt gekscherend te mopperen dat zijn mooie schip begint te stinken als een oude garnalenkotter. Ja, de Noordzee schoonmaken vraagt offers …

De losgesneden drijvende netten worden aan boord gehaald.

Sorteren van het stinkend vistuig.

We hebben veel geluk met het weer en het goede onderwaterzicht gedurende deze expeditie. We duiken vanaf een uitstekend schip, waarbij de vier bemanningsleden ons op alle mogelijke manieren ondersteunen. Er is een gezellige gemeenschappelijke ruimte en het eten is goed verzorgd. We hebben veel ruimte aan dek met comfortabele duikbanken en kunnen via een doorlussysteem de duikflessen na de duiken weer snel vullen met allemaal exact hetzelfde EANx35 mengsel. Voor de deco- en veiligheidstops gebruiken we onze stageflessen met daarin EANx50 of 70. Als de duikers met de lift uit het water komen, weten ze precies wat hun taak is.

Voor de veiligheid blijven er altijd een paar in hun duikpak aan dek staan, klaar om in te grijpen als dat nodig mocht zijn. Anderen beginnen met het doorkoppelen van de duiksets om snel te kunnen vullen na de duik. Als de laatste duikers uit het water komen, wordt de

30

Hippocampus jan./feb. 2022

vrachtwagens vol netten We verleggen de koers naar het noorden.

Daar komen we iets gunstiger uit met de kenteringen, zodat we drie duiken per dag kunnen maken. Het is belangrijk om dan de duikdieptes niet te overdrijven, omdat wij redelijk (in)spannende duiken maken.

Het wrak van de MS Callisto voldoet helemaal aan deze voorwaarden. Dit immens grote wrak is 146 meter lang en 19 meter breed en staat 8 meter hoog rechtop op de zeebodem. De duikdiepte op het hoofddek is 24 meter. Op 24 februari 1959 was de Callisto in dichte mist vanuit Afrika met 9.600 ton ijzererts op weg naar Rotterdam. Plotseling kwam vanaf stuurboord het Libanese schip Andros Stream uit een mistbank. Het was te laat om de koers te wijzigen. Met een snelheid van 10 knopen boorde het Libanese schip zich met een daverende klap in de zijkant van de MS Callisto. De voor- en achterkant van een vrachtschip zijn het sterkst, maar de zijkant van een groot vrachtruim kan een dergelijke impact niet verdragen en scheurt open. In enkele minuten stroomden er honderdduizenden liters zeewater naar binnen.

Het eens zo trotse vrachtschip eindigde op de zeebodem. De 34 bemanningsleden konden het schip met reddingsboten verlaten, maar de Andros Stream bood geen enkele hulp en verdween in de dichte mist.

We duiken hier bij de uitgang van het Engelse Kanaal en zien op korte afstand grote en kleine schepen langsvaren. Het is nu belangrijk om de opstijging te maken via de shotlijn om na de duik niet af te drijven naar deze drukke vaarroute. Wij leggen daarom zware uitzwemlijnen (reels) over het wrak, zodat we de terugweg naar deze veilige opstijglijn altijd terug kunnen vinden. Als ik beneden aankom, zie ik een enorm wrak met een grote scheur aan stuurboordzijde.

Duidelijk de oorzaak van de aanvaring in

1959. Grote staalplaten zijn afgescheurd en liggen er gekreukeld bij op de zeebodem.

Dan zien we een grote grijze massa vissen aankomen boven het gapende gat in het wrak. Als de school vissen dichterbij komt, blijken het de zilverkleurige zeebaarzen te zijn. Deze schuchtere vissen vluchten normaal gesproken als ze ook maar even verstoord worden, maar nu cirkelen ze boven ons en het wrak. Klaudie Bartelink en Joost van Uffelen proberen met hun camera's deze unieke ontmoeting vast te leggen.

Onze supportduikers gaan ondertussen aan de slag. Hier liggen nog vrachtwagens vol netten waar we nog jaren werk aan zullen hebben. We blijven dit kolossale wrak twee dagen schoonmaken en genieten tussendoor van het prachtige, unieke zeeleven. Het einde van de expeditie nadert en we moeten helaas weer richting haven.

Op zondag 27 juni komen we om 14.00 uur moe, maar voldaan terug in Scheveningen.

In totaal hebben wij in 18 duiken 5.000 kilo aan netten, afval en loodblokjes boven wa-

Foto: Joost van Uffelen.

buit met de hijskraan aan boord getakeld.

Alles wat nog leeft, wordt uit de netten gehaald en gaat terug het water in. Er worden monsters gesneden uit de geborgen netten en die worden gelabeld en apart gehouden voor onderzoek aan de wal. Als in de haven onderzoekers van de Malacologische Vereniging (NMV – Nederlandse vereniging voor mensen met interesse in schelpen en slakken) zich op deze stinkende netten storten, worden er ieder jaar weer nieuwe soorten voor de Noordzee ontdekt.

De postzakken met vistuigafval worden naar boven gestuurd.

Hippocampus jan./feb. 2022

31

Reportage

Tip voor de wrakduikers

Duikplaats

Veel info over de Noordzeewrakken is te vinden in het boek 'Schatten en scheepswrakken' van Dirk & Thomas Termote. In het Belgische deel van de Noordzee liggen veel scheepswrakken waarvan er 277 in dit boek worden beschreven.

ter gehaald. Wij kunnen terugkijken op een hele succesvolle expeditie met een heel goed duikteam en een fantastisch nieuw duikschip.

Wij verlangen nu al naar de volgende expeditie in 2022, waarop we terugkeren naar deze mooie grote wrakken om nog veel meer afval en netten te bergen.

Meewerken bij een clean-up of een duikexpeditie Ben je een goede (Noordzee)wrakduiker en ben je enthousiast geworden door dit verhaal?

Neem dan een kijkje op: www.duikdenoordzeeschoon.nl voor de instroomeisen en kijk voor de Maritieme trainingen op: www.getwet.nl.

Met iedere duikexpeditie die we ondernemen, wordt onze Noordzee er een stukje schoner op.

Geweldig dat onze sponsors ons steeds het vertrouwen geven om dit mogelijk te maken en dat ons duikteam, bestaande uit ervaren en nieuwe vrijwilligers, zich hiervoor vol passie en enthousiasme blijft inzetten.

Foto: Joost van Uffelen.

BEN STIEFELHAGEN

Aan boord komen met een lift is een heuse luxe.

32

Hippocampus jan./feb. 2022

Hierbij de data van de SDDNZS-activiteiten in 2022 op een rij: • Wrakken in België.

Duikweekeind van vrijdagavond 10 juni tot zondagmiddag 12 juni 2022.

Vertrekhaven Scheveningen of Vlissingen.

• Wrakken in België.

Duikweekeind van vrijdagavond 17 juni tot zondagmiddag 19 juni 2022.

Vertrekhaven Scheveningen of Vlissingen.

• Wrakken in België en in Oost-Engeland.

De expeditie van vrijdagavond 24 juni tot zondagmiddag 3 juli 2022.

Vanuit Scheveningen vertrekken en terugkomen.

• MSZ ZOË afval en richting Doggersbank.

De september expeditie van vrijdag 2 tot zondag 11 september 2022.

Vanuit Lauwersoog vertrekken en terugkomen.

Persbericht

Foto: TODI.

De vijfde verjaardag en de aankondiging gingen gepaard met de 10.000e duikinitiatie en een zeemeerminnenoptredenen. Glen Van Ranst, geflankeerd door Dirk Heylen en Wouter Schoovaerts, deed er zijn initiatieduik.

Sportoase neemt de uitbating van TODI over Exact 5 jaar na de officiële opening van TODI gaven de oprichters, samen met aandeelhouder LRM en Sportoase hun toekomstplannen vrij. Begin 2022 nam Sportoase de leiding over van TODI.

T

ODI ging officieel open op 28 oktober 2016. Een symbolische datum en een eerbetoon aan de geschiedenis van de regio en haar inwoners, want de mijn van Beringen ging exact 27 jaar geleden – op 28 oktober 1989 – onherroepelijk dicht.

Het indoor duik- en snorkelcentrum is gevestigd in de voormalige zuiveringsbassins.

Het was de eerste in zijn soort in Europa en startte met 2.200 tropische zoetwatervissen. Er zit maar liefst 6.200.000 liter water in en op dit moment snorkel, zwem of duik je er tussen zo'n 6.000 zoetwatervissen.

TODI kreeg het tijdens de coronacrisis zwaar te verduren. Om de toekomst veilig te stellen, gingen de zaakvoerders samen met LRM (een investeringsmaatschappij die economische groei in Limburg ontgint en stimuleert) op zoek naar een sterke en betrouwbare partner die verankerd is op de site. "We hebben er alle vertrouwen in dat Sportoase dit project met veel toewijding zal verderzetten en het verder zal ontwikkelen tot een magneet voor toeristen, duik- en snorkelliefhebbers, ook buiten onze landsgrenzen", zeggen Dirk Heylen en Wouter Schoovaerts – de oprichters van TODI.

toekomst Ondertussen is de fakkel doorgegeven aan Sportoase terwijl LRM eigenaar blijft van het gebouw. Sportoase belooft om voor nog meer dynamiek, kruisbestuiving en verwevenheid te zorgen tussen de verschillende trekpleisters op be-MINE. Met 2.000 initiaties en meer dan 100.000 bezoekers per jaar wensen we Sportoase veel succes om op dit elan verder te bouwen.  CHRISJE DEMUYNCK

Advertentie

Hippocampus jan./feb. 2022

33

Reportage

Ecomare.

Foto: Patrick Swinnen.

Biologie

Zeehondenopvang

Ecomare in Texel In 2014 haalde 'Happie' de krantenkoppen. Deze jonge grijze zeehond was de speelkameraad van tal van duikers in de Oosterschelde. Ondertussen zijn er hoe langer hoe meer waarnemingen van zeehonden, zowel in de Oosterschelde als aan de kusten van de Noordzee. De populaties van zowel de gewone zeehond (Phoca vitulina) als van de grijze zeehond (Halichoerus grypus) groeien steeds aan.

34

Hippocampus jan./feb. 2022

de zeehond, een ramp voor de vissers

Foto: Vilve Roosioks - Pixabay.

Op

Gewone zeehond (Phoca vitulina).

Grijze zeehond (Halichoerus grypus).

Foto: Ecomare.

Achtergrondfoto: Samantha De Smet.

D

e grijze zeehond is groter dan de gewone zeehond, maar vergelijken is moeilijk omdat je de twee soorten natuurlijk zelden mooi naast elkaar ziet liggen. Om ze te onderscheiden, kijk je best naar de kop. De gewone zeehond heeft een ronde kop, met een knik tussen het voorhoofd en de neusrug. Bij de grijze zeehond gaat de neus in een rechte lijn over in het voorhoofd, waardoor ze een lange neus lijken te hebben.

Hierdoor kregen ze ook de bijnaam 'kegelrob'.

In de Noordzee komen deze twee soorten zeehonden het meest voor, al kunnen we af en toe een kleinere ringelrob (Pusa hispida) of een zadelrob (Pagophilus groenlandicus) spotten. In 1986 strandden er ook een aantal klapmutsen (Cystophora cristata) op de kusten van Frankrijk, België en Nederland.

het einde van de zestiende eeuw kloegen de vissers over tegenvallende vangsten. De zeehond werd beschuldigd van broodroof en vanaf 1591 werden er in Zeeland premies uitgeloofd voor het doden van de dieren. Dat systeem

werd in 1942 stopgezet, maar de jacht op jonge dieren voor hun waardevolle vacht ging door. Hierdoor waren de zeehonden in de Waddenzee en in de, toen nog niet afgesloten, zeearmen in Zeeland in 1960 nagenoeg verdwenen.

Uiteindelijk werd de jacht op zeehonden in 1962 verboden in België en Nederland en steeg het aantal waarnemingen langs onze kusten.

In Canada worden er jaarlijks echter nog zo'n 50.000 dieren doodgeknuppeld. Door het importverbod op zeehonderproducten in de EU en in enkele andere landen kan Canada de pelsen op steeds minder markten kwijt.

De pelsjagers zijn er spijtig genoeg ingeslaagd een nieuwe afzetmarkt te vinden in China, dat op dit moment de grootste bontproducent en -afnemer ter wereld is geworden.

Slachtoffers van de zeehondenjacht.

tweemaal per jaar opvangen. In de zomer zijn het de pups van de gewone zeehond en in de winter de pups van de grijze zeehond.

In 2020 werden er ook 410 andere dieren verzorgd, waarvan 352 vogels van in totaal 61 verschillende soorten.

De quarantaine afdeling van Ecomare.

opvangcentra zien het licht Door het groeiende aantal zeehonden kwamen er hoe langer hoe meer meldingen van zieke of gekwetste dieren en van achtergelaten pups. SEA LIFE Blankenberge opende hiervoor in 1999 een zeehondenopvang. De oudste opvang in de Benelux is die op het eiland Texel, het grootste Waddeneiland.

Reeds in 1952 begon Gerrit Jan de Haan daar samen met zijn vrouw Annie in het 'Texels Museum' met het verzorgen van 'huilers', jonge zeehonden die een klagend geluid voortbrengen als ze hun moeder zijn kwijtgeraakt. Het museum groeide uit tot Ecomare, een natuurmuseum en zeeaquarium met een opvang van zeehonden en andere dieren.

Jaarlijks worden er en honderdtal zieke, verzwakte of gewonde zeehonden door Ecomare opgevangen. Pups worden er Een blik in de kelders van Ecomare.

Een vis die in een fuik gevangen zit, is een aantrekkelijke buit voor een zeehond. Hij zwemt de fuik in om de vis te vangen, maar eenmaal binnen kan de zeehond er niet meer uit en verdrinkt hij. In Nederland moeten sinds 1994 alle fuiken in de getijdenwateren uitgerust zijn met een keerwant, waardoor zeehonden er niet meer in kunnen.

Een keerwant is een grootmazig net in de ingang van de fuik waar paling en andere vis wel doorheen kan, maar een zeehond niet. Toch verdrinken er nog altijd zeehonden in fuiken die niet zijn uitgerust met het verplichte keerwant.

Daarnaast hebben veel zeehonden last van longwormen. Hoewel zeehonden altijd wel wat van deze parasieten in hun longen hebben, zijn het er soms zoveel dat ze er moeilijk door kunnen ademen. Zeehonden met een zware longworminfectie hebben vaak veel bloed rond hun snoet en niezen de wormen zelfs uit. De oorzaak van het longwormenprobleem is nog onbekend.

Foto: Patrick Swinnen.

Spijts het verbod op de zeehondenjacht in de Wadden- en Noordzee worden de zeehonden nog steeds bedreigd. De bezoedeling van het zeewater, de visvangst en het toerisme betekenen een gevaar voor de dieren. Het toerisme verstoort het dagelijks zeehondenleven vooral in de zomer, wanneer de jongen van de gewone zeehond worden geboren. Moeder en jong worden uit elkaar gejaagd en jongen krijgen niet genoeg melk meer. Aan onze Belgische kust waakt het NorthSealTeam daarom over de rust van de zeehonden (www. northsealteam.be).

In een eerste fase gaan de dieren in quarantaine, in een speciaal gebouw met vloerverwarming. Nadien kunnen ze in een klein bassin terug aan het water wennen, vooraleer in een groepsbassin verder aan te Jan-van-Gent met een vishaak in de krop.

Foto: Ecomare.

Foto: Linda Budts.

actuele problemen

sterken. Gemiddeld verblijven de opgevangen dieren een tweetal maanden in de ziekenboeg, vooraleer ze terug in zee kunnen uitgezet worden. Vrijgelaten dieren worden Eén van de groepsbassins van Ecomare.

Ecomare voert een terughoudend opvangbeleid. Dat houdt in dat er eerst gekeken wordt of hulp écht nodig is. Zeehondenmoeders laten hun pups vaak langere tijd alleen, maar komen toch terug. Dieren wordt enkel gevangen als een pup bijvoorbeeld op een te druk strand ligt en er dus weinig kans is dat de moeder zich nog laat zien of als de zeehond zichtbaar ziek, verzwakt of gewond is.

Foto: Patrick Swinnen.

Foto: Patrick Swinnen.

zeehonden in het ziekenhuisbed

Hippocampus jan./feb. 2022

35

Reportage

o n d e n n a v r ijl a

t in

gt e

rk n en

De

en

ta

om

h zee

he

gs

Biologie

de

.

Foto's (3): Patrick Swinnen.

Gastenlijst bassin.

In Ecomare leven ook gewone zeehonden en grijze zeehonden die niet meer terug kunnen naar zee. De meeste zijn erg oud, ze zijn blind of missen tanden en kiezen. Er zijn ook een paar jongere dieren die zich door omstandigheden niet in de natuur kunnen handhaven. Bij Ecomare worden ze hun leven lang verzorgd.

Wijting wordt ontdooid vooraleer in de voederbak terecht te komen.

voorzien van een tag om nadien herkenbaar te blijven. Van een onderhuidse chip werd afgezien door het gebrek aan respons bij het vinden van een dode zeehond. Een tag valt beter op.

Een zeehond gevonden op het strand?

Niet elke zeehond op het strand hoeft gered te worden! Soms liggen ze gewoon lekker uit te rusten. Jaag een zeehond daarom nooit terug de zee in!

1] Houd afstand van de zeehond en zorg dat anderen dat ook doen.

2] Houd honden uit de buurt. 3] Bij pups: kijk of je ergens de moeder ziet. 4] Bij twijfel: in België bel je het Northsealteam 0491 74 32 78; in Nederland: Aseal +31 88 27 47 780 of het noodnummer 144; op Texel: Ecomare +31 222-317741; en geef zo exact mogelijk aan waar het dier ligt.

Advertentie

Duikshop zeeën de

7

Bekende duikmerken Eigen hersteldienst Vulstation tot 300 bar

Openingsuren: wo. – do. & vr. 16.30 – 19.00 u za. 10.00 – 12.00 u & 13.00 – 16.00 u

Antwerpsestraat 258 – 2850 Boom 03 888 43 34 – zevenzeeen@telenet.be 36

Hippocampus jan./feb. 2022

n ingsure de open 1 G ewijz ig g vanaf 1/01/202 a op zaterd tot 12.00 u & 0u van 10.0 .00 u. u tot 16

Foto: Samantha De Smet.

PATRICK SWINNEN

DE DUIKWINKEL VAN NEDERLAND EN BELGIË

Suunto D4i USB • Klassieke horlogecomputer • Met USB PC interface • Optionele luchtintegratie met zender

Shearwater Teric met Swift zender • Vette klok!

• Scherp kleurenscherm • Luchtintegratie meerdere zenders mogelijk • Swift zender meegeleverd

va €299,-

va va €€ 1299799,-

Paralenz Vaquita • Met Oled scherm • Natuurgetrouwe kleuren zonder lamp of filter • Extra batterijduur • Waterdicht tot 250 meter

va €649,-

SubLub Rotterdam

Verlengde stationsweg 12 9471 PL Zuidlaren T +31 (0)50-8200479 | zuidlaren@sublub.nl

• Lichte vinnen • Soepel vinblad • Met EBS bungee strap

va € 49,-

SubLub Amstelveen

Admiraal de Ruyterweg 40a 3031 AD Rotterdam T +31 (0)10-2440111 | rotterdam@sublub.nl

SubLub Zuidlaren

Cressi Ara vinnen

Uilenstede 314 1183 DB Amstelveen T +31 (0)20-6407806 | amstelveen@sublub.nl

SubLub Nieuwegein

Merweplein 1 3432 GN Nieuwegein T +31 (0)30-2074062 | nieuwegein@sublub.nl

WWW.SUBLUB.NL

SubLub Limburg Valkenburgerweg 12 6367 GV Voerendaal T +31 (0)45-2033013 | voerendaal@sublub.nl

Reportage

OW-fotografie & -videografie

1e plaats ONK – Zoet water. Foto: Filip Staes.

2e plaats ONK Masters – Keuze. Foto: Filip Staes.

38

Hippocampus jan./feb. 2022

2e plaats ONK Masters – Macro. Foto: Luc Rooman.

Open Nederlands

Kampioenschap 2021 Op zaterdag 27 november 2021 heeft de NOB (Nederlandse Onderwatersport Bond) online de kampioenen onderwaterfotografie en -videografie bekendgemaakt. René Weterings is niet van zijn troon te stoten en werd voor het vierde jaar op rij Nederlands Kampioen.

Bij de teamwedstrijd kreeg 4ToGo, onder leiding van Ron Offermans, de wisselbeker in handen. De 'DuikeninBeeld Publieksprijs' ging naar de foto van Sandra Boerlage, die de donderpad in beeld bracht.

In de categorie No Limits, waar onbeperkt bewerkt kon worden, eiste Jan Blanken de winst op. Zijn foto vertegenwoordigde wat duikend Nederland te bieden heeft.

3e plaats ONK – No Limits. Foto: Florence Van Gaever.

M

et tweemaal goud en één zilveren medaille had niemand een schijn van kans om René bij de Masters Foto te overklassen. Enkel de Belgische Luc Rooman deed dit in de categorie Thema met zijn eerste plaats. Dat het net een Belg was die met 'Groeten uit Nederland' Zeeland het mooist in beeld kon brengen, bracht een grappige noot. Ook Filip Staes, de Belg die een zilveren medaille in de wacht sleepte op het CMAS WK foto en video 2021, scoorde – net als verleden jaar – goud in de categorie Zoet water.

Hippocampus jan./feb. 2022

39

Reportage

OW-fotografie & -videografie

1e plaats ONK Masters – Groothoek. Foto: Jos Broere.

1e plaats ONK Masters – Keuze. Foto: René Weterings.

1e plaats ONK – Masters – Thema. Foto: Luc Rooman.

3e plaats ONK Teams – Thema – Team Ray's Angels. Foto: Joost Boerman.

Bij de Masters videografie kon men rekenen op zes deelnemers. Hun inzendingen werden gejureerd op techniek, montage, audio, script, creativiteit en sfeer. Terwijl de Belgische Gery Beeckmans de beste techniek liet zien en de derde plaats innam, ging René van der Laan met de gouden medaille lopen. Hij mag zich een jaar lang Nederlands Kampioen videografie noemen.

3e plaats ONK – Zoet water. Foto: Eric Staal.

wedstrijd 2022 De voorbereidingen voor het ONK 2022 zijn intussen al gestart. De twee wedstrijdperiodes lopen van 20 tot 26 juni en van 5 tot 11 september 2022. De prijsuitreiking zal volgend jaar plaatsvinden op 26 november 2022. Ondertussen hebben wij alvast een mooie selectie gemaakt uit de winnende foto's. Geniet ervan! CHRISJE DEMUYNCK

40

Hippocampus jan./feb. 2022

Winnaars Open Nederlands Kampioenschap 2021: Zoet water: Filip Staes (B) No Limits: Jan Blanken Teamwedstrijd: 4ToGo DuikeninBeeld Publieksprijs: Sandra Boerlage Video Starters: Brenda de Vries Video Masters: René van der Laan Fotografie Starters: Tanja de Vries Fotografie Masters: René Weterings

2e plaats ONK Masters – Thema. René Weterings.

2e plaats ONK – Zoet water. Foto: Brenda de Vries.

1e plaats ONK Teams – Visportret – Team 4ToGo. Foto: Roy van Hemert.

3e plaats ONK Masters – Macro. Foto: Marco Heesbeen.

1e plaats ONK Teams – Creatief – Team 4ToGo. Foto: Mieke Noordanus.

Winnaars ONK Masters – Groothoek:

Winnaars ONK Masters – Keuze:

Winnaars ONK Masters – Macro:

¹ ²

¹ ²

¹ ²

ste plaats: Jos Broere de plaats: Brenda de Vries

³

de plaats: Henny Blokvoort

ste plaats: René Weterings de plaats: Filip Staes (B)

³

de plaats: Peter Schultes

ste plaats: René Weterings de plaats: Luc Rooman (B)

³

de plaats: Marco Heesbeen

Hippocampus jan./feb. 2022

41

Reportage

OW-fotografie & -videografie

1e plaats ONK Teams – Thema – Team 4ToGo. Foto: Mieke Noordanus.

1e plaats ONK Teams – Groothoek – Team 4ToGo. Foto: Roy van Hemert.

1e plaats ONK Starters – Beste foto. Foto: Valerie Reid.

2e plaats ONK Starters – Macro & Beste foto & 2e plaats ONK Teams – Team Apa Dukers.

Foto: Tanja de Vries.

Winnaars ONK Masters – Thema:

Winnaars ONK Masters – Overall:

Winnaars ONK – No Limits:

¹ ²

¹ ²

¹ ²

ste plaats: Luc Rooman (B) de plaats: René Weterings

³

42

de plaats: Cornelis van Rijswijk

Hippocampus jan./feb. 2022

ste plaats: René Weterings de plaats: Filip Staes (B)

³

de plaats: Jos Broere

ste plaats: Jan Blanken de plaats: René Weterings

³

de plaats: Florence Van Gaever (B)

1e plaats ONK Masters – Macro. Foto: René Weterings.

2e plaats ONK Starters – Thema & 2e plaats ONK Teams – Team Apa Dukers.

Foto: Tanja de Vries.

3e plaats ONK Masters – Thema. Foto: Cornelis van Rijswijk.

1e plaats ONK Teams – Groothoek met model – Team 4ToGo. Foto: Marcel van Engelen.

Winnaars ONK Starters – Thema:

Winnaars ONK Starters – Beste foto:

Winnaars ONK Starters – Overall:

¹ ²

¹ ²

¹ ²

ste plaats: Roy van Hemert de plaats: Tanja de Vries

³

de plaats: Rob van Twist

ste plaats: Valerie Reid de plaats: Tanja de Vries

³

de plaats: Paul van der Steen

ste plaats: Tanja de Vries de plaats: Paul van der Steen

³

de plaats: Roy van Hemert

Hippocampus jan./feb. 2022

43

Reportage

OW-fotografie & -videografie

1e plaats ONK – No Limits. Foto: Jan Blanken.

3e plaats ONK Starters – Thema. Foto: Rob van Twist.

Winnaars ONK Teams – Creatief:

¹ ²

ste plaats: Team 4ToGo – Mieke Noordanus de plaats: Team Apa Dukers – Bessel Rechterschot

³

de plaats: Team Ray's Angels – Lia van Nieuwenhuizen

Winnaars ONK Teams – Groothoek:

¹ ²

ste plaats: Team 4ToGo – Roy van Hemert de plaats: Team Apa Dukers – Silvio D'Andolfi

³

de plaats: Team Ray's Angels – Joost Boerman

Winnaars ONK – Zoet water:

¹ ²

ste plaats: Filip Staes (B) de plaats: Brenda de Vries

³

44

de plaats: Eric Staal

Hippocampus jan./feb. 2022

Winnaars ONK Teams – Visportret:

Winnaars ONK Teams – Macro:

¹ ²

¹ ²

ste plaats: Team 4ToGo – Roy van Hemert de plaats: Team Apa Dukers – Bessel Rechterschot

³

de plaats: Team Ray's Angels – Marloes Otten

ste plaats: Team 4ToGo – Sandra Boerlage de plaats: Team Apa Dukers – Tanja de Vries

³

de plaats: Team Ray’s Angels – Ester van den Doel

Winnaars ONK Teams – Groothoek met model:

Winnaars ONK Teams – Thema:

¹ ²

¹ ²

ste plaats: Team 4ToGo – Marcel van Engelen de plaats: Team Apa Dukers – Henny Blokvoort

³

de plaats: Team Ray's Angels – Marloes Otten

ste plaats: Team 4ToGo – Mieke Noordanus de plaats: Team Apa Dukers – Tanja de Vries

³

de plaats: Team Ray's Angels – Joost Boerman

De 'DuikeninBeeld Publieksprijs'. Foto: Sandra Boerlage.

Hippocampus jan./feb. 2022

45

Close-up

NELOS-fotograaf in de kijker

Kortsnuitzeepaardje (Hippocampus hippocampus) met een vlokreeftje.

Harlekijnslak (Po

Bruine plooisl

ijmv Steensl

is (Lipop

hrys pho

ak (Goniodis

castanea).

lis).

Wijde mantel (Ae

46

lycera faeroensis).

Hippocampus jan./feb. 2022 Dwergink tvis

(Sepiola Atlan

tica).

quipecten operc

ularis).

one Tony Co Naam Duiker titel 3* Brevet/ t ne e fiebreve Fotogra Murene Club De 7 de r t 2 0 0 Duikt se 86 0 uiken A a nt al d diven, 18 0 te, Male duiken n), Eg yp arote to e k fo k l a a r t A an ee(w Lanz , N o o r dz onaire, Zeeland nen, Mexico, B n e s t a ipij Duikpla Bali, Fil Touch 6 pus TG m ly O C a me r a WFL02 9 ide Angle us P T 0 5 W p – m a r ly lt O g efine U Behuizin ,75 – We t S no o t Angle 0 e id W iflits me I in O m A r te t ck sc a Lenzen FL 3, Bla mp u s U ly O o one Flitsen m/tony.c book.co e c fa k Faceboo

Brede ri

Jap

isk w anse k ru

Kleine oc topu

al (Gon

s (O ctopus vu

ionemu

s verten

ng

k (Face sprietsla

lina bost

oniensi

s).

s).

lgaris) .

Kleine zeekat (Sepia officinalis).

Hippocampus jan./feb. 2022

47

Regionieuws OVOS

De opkomst van de

Zwembad Strop, het gezamelijk zwembad van alle Gentse duikclubs (behalve GUD, die trainen in GUSB).

Begin jaren 1960: de eerste duikclub in Oost-Vlaanderen was 'De Dolfijnen'. Een vriendenclub, waarvan de leden hadden leren duiken in de Middellandse Zee. Nadien volgden er nog een hele reeks andere Gentse duikscholen. Een stukje geschiedenis … (dit artikel moet met een knipoog gelezen worden). had als doel om de club, naar het voorbeeld van Brussel (CAS) en Antwerpen (De Frogmen), om te vormen tot de grootste duikschool van Oost-Vlaanderen. Dit viel niet in goede aarde bij de toenmalige leden die enkel geïnteresseerd waren in duikuitstappen in binnen- en buitenland en het gezellig samen zijn.

D

e Dolfijnen oefenden zowel op woensdag- als op vrijdagavond in het Gentse Rooigembad. De leden waren bijna allen van de Gentse bourgeoisie (Franstalig!), waarbij er gedoken werd met Sicli brandblusflessen. De voorzitter Gilbert Hubene was namelijk directeur voor het merk in Vlaanderen.

de Manta Antoine De Deene, licentiaat lichamelijke opvoeding en Gentenaar had ook leren duiken in de Middellandse Zee en ging trainen bij de eerste BEFOS/FEBRAS-duikschool CAS in Brussel. Er werd hem door René Crepin (toenmalig ondervoorzitter) opgemerkt dat er een vriendenclub bestond in Gent: De Dolfijnen, gesticht begin 1962.

Antoine De Deene voegde zich bij hen, maar werd het al vlug oneens met de leiding. Hij

48

Hippocampus jan./feb. 2022

Tijdens de zomermaanden juli en augustus legde Antoine de nodige contacten met gelijkgestemde duikers en hij besloot tijdens de maand september een nieuwe duikschool op te richten. Dit gebeurde dan effectief tijdens een vergadering in het hotel Terminus aan het St. Pietersstation. De 'Manta' was geboren. Als reactie organiseerden 'De Dolfijnen' zich ook statutair en ze doopten hun club: 'Diepzeeduikersclub Gentse Dolfijnen'.

de Kreeft en Thalassa Twee instructeurs van de Manta, Danny Van Loo en François Blom, kwamen in conflict met het duikonderricht, gaven hun ontslag en stichtten duikersclub 'De Kreeft' in Eeklo.

Die club kende succes en groeide uit tot één van de grotere duikscholen vandaag de dag.

Maar na een tijdje kwamen er problemen op organisatorisch vlak tussen Danny en

François. Deze laatste zag de samenwerking niet meer zitten, trok er vandoor en stichtte zijn eigen duikclub in St. Amandsberg: Thalassa, waarbij hij de hulp kreeg van onder

Foto: Ivo Madder.

Gentse duikclubs

Foto: Ivo Madder.

Christophe Peeters, de Gentse Schepen van Sport, met enkele van de afgevaardigden van de Gentse duikclubs tijdens de officiële opening van het vulstation in zwembad Strop te Gent op 28 september 2011.

andere Roger Puttaert (Putti's Place!) en Elmar Masureel. Er werd getraind in het nieuwe zwembad Rozenbroeken.

nancieel draagbaar was. Gelukkig voor het clubbestuur en de leden had de gemeente St-Martens-Latem een openbaar zwembad gebouwd, genaamd Oasis. De club werd er ondergebracht onder een nieuwe naam: de 'Koraalduivels', met als voorzitter Raf Vandersteene. Na enkele jaren diende Raf zijn ontslag in om familiale redenen. René De Meester volgde hem op. Het zwembad werd echter afgebroken ten voordele van villabouw en de Koraalduivels verhuisden naar het zwembad van St-Amandsberg.

Sepia

En hoe zit het met duikclub Sepia? Eén van de Mantaleden was een Gentse politie-inspecteur: Noël De Keyser. Ook hij kwam verschillende malen in conflict met het bestuur, zag het niet meer zitten, gaf zijn ontslag en stichtte 'Sepia' met als zwembad het voormalige Rooigem.

de Koraalduikers En nu het aparte verhaal van de Koraalduikers. Erik Verleyen was een regent lichamelijke opvoeding en had leren duiken bij de Belgische Marine. Hij woonde in Eke, dat over een privé-zwembad beschikte rechtover het plaatselijk klooster/rusthuis. In samenwerking met de eigenaar stichtten zij de vzw 'Vrije Zwemmers en Duikers Eke-Nazareth'. Dankzij zijn relaties met Bloso kreeg hij de nodige subsidies om een vijftal volledige sets duikmateriaal aan te schaffen. Er

was echter één probleem: hij was alleen om les te geven. In 1974 behaalde Rudi Schollaert zijn brevet clubmonitor (nu 1*I). Erik kende hem van sporadische ontmoetingen en vroeg zijn hulp bij de opleidingen.

Rudi en zijn echtgenote Cécile, die een Middelbaar Brevet (nu 3*D) had van de Gentse Dolfijnen, hebben er twee opeenvolgende jaren lesgegeven. De openwaterduiken en -proeven gebeurden in 'Het Biezenhof', een meer in Nazareth dat beschikte over een cafetaria en zwemgelegenheid, vooral ten behoeve van de plaatselijke bevolking en jeugd. In 1977 werd Rudi echter benoemd tot Duikschoolverantwoordelijke van de Gentse Dolfijnen en hij trok zich terug uit Eke/Nazareth.

Eind jaren '70 boterde het niet meer tussen Erik Verleyen en het bestuur. Hij was een fervent Bloso-man en het clubbestuur wou aansluiten bij NELOS. Het kwam tot een breuk en Erik ontbond zijn vzw. Tevens diende het privé-zwembad te sluiten, omdat het voor de eigenaar niet meer fi-

Gentse Universitaire Duikclub

En dan hebben we het aparte verhaal van de 'GUD' (Gentse Universitaire Duikclub).

Die club ontstond begin 1980 als afdeling van de Gentse Universitaire Sportbond met als oprichter Erik Coppejans, de gekende Gentse Doctor in Mariene Biologie, gespecialiseerd in 'algen'. De afdeling beschikte over het universitair zwembad aan de Watersportbaan en werd gesubsidieerd door Hippocampus jan./feb. 2022

49

Regionieuws

Elke club heeft zijn eigen opbergruimte voor het duikmateriaal en een individueel vulpanneel.

zowel de Universiteit als door de VVW. Instructeurs uit andere Gentse clubs kwamen er regelmatig lesgeven, onder andere Erik Verleyen, Frank Mareen, Iris Senechal en Rudi Schollaert.

Begin 1986 werd de GUD officieel opgericht door Roel Paepen, Luc Opstaele en Michael Wolf. Er werd lesgegeven door deze oprichters met instructeur Johan Van Acker en helpers Marnix De Lille en Gert Van Hoydonck, die tevens een bestuurstaak opnamen. Luc stopte noodgedwongen om medische redenen en Roel vertrok naar de USA. Door interne strubbelingen met het VVW sloot de club zich tijdens een overgangsperiode aan bij het IADS. Toen deze organisatie de commerciële toer opging, stapte de GUD definitief over naar NELOS. Anekdote: door die overstap hebben Marnix en Michael driemaal de instructeursopleiding afgerond!

OVWW En 'last but not least', het ontstaan van de 'OVWW' (Oost-Vlaamse Wet Wheels). Toen Isabelle Leus slaagde in haar examen 4*D, in juni 2004, was Philippe Calu (2*I en WW I) één van haar examinatoren. Hij

50

Hippocampus jan./feb. 2022

droeg het T-shirt van de West-Vlaamse Wet Wheels: een sportman in een rolstoel, die via enkele tekeningen een duiker wordt.

Toen ze hem om uitleg vroeg, dacht ze: "Dit is iets voor mij, mijn kennis als duiker gebruiken en doorgeven. Wat moet ik daarvoor kunnen?". "Niets", was het antwoord, gewoon afkomen".

De volgende woensdag werd de eerste van haar twee jaar durende opleiding in Oostende. In 2006 kwam de toenmalige voorzitter van de Commissie Duikers met een Handicap, Ann Tielen, op bezoek en vroeg haar om in Oost-Vlaanderen een club te starten.

Tijdens de volgende jaarlijkse zwembadopleiding in Mechelen, kwam ze in contact met Tony De Vries, die reeds menig jaar begeleider was en Peter De Groote, kandidaat-begeleider. Samen met Filip Verpoest, een ervaren WW'er, startten ze in september 2006 hun club. (Eerst onder de administratieve vleugels van ADC Oudenaarde.)

Het lukte Tony om in het UZGent het revalidatiebad een uurtje om de twee weken te huren. Philippe stelde zijn hulp voor als Duikschoolverantwoordelijke. WW'ers van andere clubs, voor wie Gent dichterbij was, ervaren en minder ervaren duikers met het hart op de juiste plaats, sloten zich aan en binnen de kortste keren zat het badje vol.

gezamenlijk zwembad Dankzij de tussenkomst van toenmalig Gentse schepen voor Sport Christophe

Peeters werden alle Gentse duikclubs ondergebracht in het zwembad Strop met zijn 3,80 m diepte.

Toen alle clubs Gentse naar het zwembad Strop werden overgebracht, kreeg OVWW een erkenning als Gentse Club. De schepen zorgde tevens voor de nodige infrastructuur en voor onderkomen voor elke club met een gezamenlijke luchtcompressor en afzonderlijke vulpanelen.

Volgende trainingsavonden werden toegekend:

) maandag: OVWW en daarna Duik-

club Sepia Gent; dinsdag: Koninklijke Gentse Club voor Sportduiken Manta; woensdag: de Koraalduivels; donderdag: Thalassa; vrijdag: Koninklijke Sportduikclub Gentse Dolfijnen.

) ) ) ) 

RUDI SCHOLLAERT

Foto: Ivo Madder.

OVOS

Hippoëzie De zee rukt op Zee rukt op met in zijn zog zee. Wil alles. Dat is er niet.

Wil dan maar terug met in zijn zog zee.

Onderweg komen terugkomers heengangers tegen, en dat soort verkeersopstopping is zee.

Zee gelooft in de maakbaarheid van zee, kan niet anders dan zich maken en maken om aan oppervlakte te geraken.

En over de zee varen drie of vier bootjes naar onderweg.

Foto: archief Hippocampus.

Zoals boven mijn leven enkele woorden.

Herman de Coninck

Advertentie

Europlongée Boulouris

Alles inbegrepen van maandag tot vrijdag: 5 nachten, volpension

10 duiken aan € 539 per persoon.

Diep duiken: 6 duiken aan € 336 per persoon. (vullen met zuurstof mogelijk) 6 personen minimum

www.europlongee.fr FAX: 04 94 19 03 26 GSM: 06 09 18 53 74 • contact@europlongee.fr

ENKELE VAN ONZE PARTNERS: SCUBAPRO SUB GEAR BARE SUUNTO UWATEC SHEARWATER METALSUB BIGBLUE RIFF GREEN FORCE MARES SEAC PROCEAN DIVESYSTEM UK DICAPAC BRIGHT WEIGHT SEALIFE

DUIKCOMPUTERS DUIKLAMPEN ADEMAUTOMATEN DROOGPAKKEN JACKETS, …

showroom Hofeinde 21, 2350 Vosselaar, België Tel: +32(0)14 61 12 60 E-mail: Hcv.Bvba@Pandora.Be www.duikmateriaal.be

Hippocampus jan./feb. 2022 Adv euro_plongee_20210127.indd 1

27/01/2021 16:16:31

51

52

Hippocampus jan./feb. 2022

Advertorial

ScubaRepair bvba, droogpak experts en meer Enkele jaren geleden werden er bij Gino Duffeler in de garage droogpakken hersteld. Maar na een tijdje was er nood aan een grotere ruimte en verhuisde 'ScubaRepair' naar Westmeerbeek. Deze stap opende meerdere nieuwe deuren en zorgde voor een exponentieFoto: Scuba United.

le groei. Heden ten dage runnen Gino Duffeler en Joost Joalleen 'ScubaRepair' maar ook

Naast de hersteldienst 'ScubaRepair' is er nu ook de gloednieuwe 'Scuba United Diveshop'.

Foto: ScubaRepair.

chems in Westmeerbeek niet de gloednieuwe 'Scuba United Diveshop'.

D

e zaak aan de Corbeillestraat 86-88 in Westmeerbeek groeide uit tot een stevige onderneming. Aan de ene zijde is er een mooi atelier voor het herstellen van droogpakken voor zowat elke discipline die er gekend is. Aan de andere zijde vind je een mooie winkel waar de droogpakduiker zijn hart kan ophalen. De term 'Drysuit Expert Center' valt…

herstellen en onderhoud van duikmateriaal ScubaRepair staat in voor het onderhoud en herstellen van duikmateriaal, waarbij de droogpakken voor Tommy en Bram, de techniekers, een groot deel van hun dagelijkse activiteiten innemen. Er worden tegenwoordig ook andere werkzaamheden gedaan, zoals het onderhoud aan automaten, duikcomputers, jackets en dergelijke. Zij werken afgezonderd, worden niet gestoord in hun werk en kunnen dus 100% aandacht besteden aan de opdrachten. Herstellen doen ze niet alleen voor de recreatieve of technische duiker, maar ook voor de professionelen zoals politie, brandweer, civiele bescherming, het leger en uiteraard de beroepsduikers.

En niet alleen uit België. Regelmatig passeren er opdrachten uit Nederland, Frankrijk, Scandinavië en zelfs Italië. Uiteraard zijn zij

Ze begonnen met het onderhoud en herstellen van droogpakken.

Nu doen ze ook het onderhoud van ander duikmateriaal.

een erkend 'Service Center' voor merken als Santi, Bare en Ursuit. Dat word je als je bij deze bedrijven een opleiding hebt gevolgd.

Overigens kloppen ook andere merken regelmatig aan de deur.

droogpak kopen 'Scuba United Diveshop' is de recente uitbreiding van ScubaRepair. Hier hangen een aantal merken droogpakken op voorraad in bijna alle prijsklassen, zowel neopreen als trilaminaat. Vrijwel alle maten zijn beschikbaar. De huismerken zijn Santi, Avatar, Bare, Scubapro en Ursuit. Ze hebben een doordacht ritueel voor het passen van droog-

pakken. Na wat ‘discrete’ vragen als gewicht en lengte starten ze met een passessie. Te groot of te klein wordt opgelost met een ander droogpak. Daarna meten ze op waar er overschot is of het pak te klein is. Er komen losse laarzen, losse 'polsseals' en 'nekseals' bij om te passen. Aanpassingen zoals inkorten van de mouwen en benen, juiste diameter neopreen 'nekseal', ... zijn mogelijk.

De eventuele accessoires komen ook op hun keukentafel. Kortom, het droogpak passeert van A tot Z de revue. Daarna bepaalt je budget waar het eindigt. Men zorgt er in ieder geval voor dat de klant met een correct passend nieuw droogpak naar de waterkant Hippocampus jan./feb. 2022

53

Advertorial gaat. Dat deden afgelopen jaar al meer dan 130 klanten!

onderpakken, drooghandschoenen en ander duikmateriaal

Momenteel werken ze verder aan het ontwikkelen van de 'diveshop'. Dat staat deze winter op het programma, de webshop volgt hierin mee. Het leslokaal is ook gereed. Daarover zal je later wel meer kunnen vinden op de Facebookpagina van 'Scuba United Diveshop'. De winkel fungeert ook als onthaal voor 'ScubaRepair'. Je kan hier dus je droogpak afgeven en ophalen voor een herstelling. Hun openingstijden zijn eerder ruim te noemen, ze zijn vanaf 10.00 tot 19.00 uur aanwezig en houden op dinsdag hun sluitingsdag. Zaterdag is het er vanaf 09.00 tot 16.00 uur goed toeven. Het atelier werkt van maandag tot en met vrijdag in alle rust door.

In de ergonomische werkomgeving worden de dampen van de solventen afgezogen.

leslokaal Naast het atelier en de winkel is er ook een prachtig leslokaal beschikbaar dat dit voorjaar in gebruik wordt genomen. Diverse instructeurs van verschillende federaties kunnen hier na afspraak gebruik van maken. Iedereen is welkom, 'Scuba United' is onafhankelijk.

Er is lesmateriaal beschikbaar samen met beeld en geluid op een flinke televisie. Laptop aansluiten en je bent vertrokken.

nog meer voordelen Ook nog even melden dat de winkel en het atelier, ondanks het eerste verdiep, via een lift toegankelijk is voor de 'Wet Wheelers', je buiten ruime parkeermogelijkheden hebt, je ook kan vullen tot 300 bar en er zeer binnenkort nitrox en trimix beschikbaar is.

demodagen en workshops Zoals sommigen al gemerkt hebben wordt er ook in het veld gewerkt. Recent hielden de mannen een 'Demo Dagen Event' aan de

54

Hippocampus jan./feb. 2022

Op zoek naar een droogpak? Breng ze gerust een bezoekje.

Hun huismerken zijn Santi, Avatar, Bare, Scubapro en Ursuit.

Put van Ekeren. Tal van merken droogpakken en ander gerelateerd materiaal konden worden getest, al dan niet met behulp van een instructeur. Iets wat zeer werd gesmaakt door vele duikers. In de toekomst mag men hier meer van verwachten. Daarnaast houdt Gino komend jaar weer enkele workshops over droogpakken, het materiaal en hun onderhoud. Maar ook over andere onderwerpen en met gastsprekers. Gewoon Facebook in de gaten houden!

community Tenslotte spreekt Joost over het opzetten van een 'community', Een 'onlineplaats' waarbij men zonder verplichtingen kan aansluiten om te zoeken naar een buddy voor een duikje, een gezamenlijke trip te organi-

Foto: Scuba United.

ruime openingstijden

Foto: ScubaRepair.

Daarnaast zijn er eveneens diverse merken onderpakken beschikbaar. Of zelfs verwarmde onderpakken. Drooghandschoenen uiteraard ook. Verder is er van alles mogelijk. Scubapro is het huismerk voor hun volledige gamma. Een mooie 'wing', je wilt 'sidemount'-duiker worden, op zoek naar de juiste duiklamp? Grote kans dat je gaat krijgen wat je zoekt. Ze geven overigens wel aan eerder voor kwaliteit te gaan.

En de stock, die groeit rustig verder…

seren, informatie op te zoeken, noem maar op. Het kost niets, je moet niets, vrijheid blijheid! Ook hier geldt weer dat er geen aansluiting dient te zijn bij een federatie of club. Binnenkort meer hierover. 'Scuba United Divers' met de 'hashtag #SUD'.

Samengevat staan Joost en Gino voor een moderne onderneming. Met Tommy en Bram in het atelier wordt er veel in eigen huis hersteld en/of onderhouden. Nieuwsgierig geworden, gewoon eens passeren of afspreken…  JOOST JOCHEMS & GINO DUFFELER

25 jaar geleden

Retro-Hippo

uit Hippocampus nr. 162

Verzameld door Wim Van Doeselaer

55 jaar geleden uit Hippocampe nr. 14

februari 1967

februari 1997 lectie gebeuren van de kandidaten. Vroeger gebeurde dit op basis van de anciënniteit van het brevet. Nu zal het op basis van het aantal duiken gebeuren.

American Undersea Medical Society De Amerikanen doen geen wederonderdompeling bij een decompressieongeval.

De monocaisson is ook verlaten, zelfs als vervoermiddel. Tijdens het vervoer wordt normobare zuurstof toegediend. Bij het herdrukken gebruikt men de tabellen van Workman.

10 jaar BEFOS Tien jaar geleden geboren in een merkwaardig enthousiasme, heeft onze BEFOS haar jeugdziekten gehad. Deze ziekten waren soms pijnlijk …

Wij hebben nu de jaren van verstand bereikt (?), wat ons echter niet zal beletten volwassenheidscrisissen door te maken. Wij bezitten nu iets dat niemand ons nog kan ontnemen: de zekerheid dat iedereen het beste geeft van zichzelf opdat de activiteit die wij gekozen hebben mooier en mooier zal worden in een groeiende veiligheid. Dit is de reden waarom BEFOS nu meer dan 3.000 leden telt verdeeld over 39 clubs.

Om het zenuwsyndroom van de hoge druk tegen te gaan wordt nu aan het helioxgas stikstof toegevoegd. Aldus ontstaat het mengsel 'trimix'.

35 jaar geleden uit Hippocampus nr. 112

februari 1987

Wet Wheels in Egypte Maar minstens even prachtig als het duiken vind ik de volledige hulp die we kregen van onze buddy's. In het water, uit het water en onder water, het is al zo'n gesjouw als je het voor jezelf moet doen, maar onze buddy's dachten altijd eerst aan ons.

Dr. Els Huybrechts

Franky Moreno laureaat bij Zenith 96 De Onze Tijd-Stichting bekroont jaarlijks een aantal sociale, economische en culturele projecten, waarvan senioren de spil vormen. Een van de laureaten werd Franky Moreno, alias Frank Serneels (68 jaar). Hij is buddy in de duikschool Wet Wheels, waar MS-patiënten en lichamelijk gehandicapten wekelijks komen trainen.

15 jaar geleden

René Crepin

uit Hippocampus nr. 212

45 jaar geleden

februari 2007

uit Hippocampus nr. 62

februari 1977

Regionaal Duikonderricht NELOS De volgende statutenwijziging wordt goedgekeurd: De Commissie van het Regionaal Duikonderricht bestaat uit alle nationale monitors, alle federale monitors en de clubmonitors die de taak vervullen van verantwoordelijke van het duikonderricht in hun duikschool.

Nationaal Duikonderricht Zonder duiktoestel en zonder loodgordel van -15 m opstijgen: Deze proef wordt afgeschaft en iedere proef van opstijgen zonder mondstuk na het materiaal afgelegd te hebben, op gelijk welke diepte ook, wordt verboden.

Deelname aan de pre-Stage: Door een te groot aantal inschrijvingen ten opzichte van de logementsmogelijkheden en de beschikbaarheid van de boten moet er een prese-

7e Internationaal Foto- en Filmfestival Deze internationale manifestatie van NELOS benadrukte voor de 7e opeenvolgende maal haar succes door een massale opkomst.

Voor de eerste maal noteerden wij het bezoek van afgevaardigden van de Franse, Nederlandse en Engelse duikfederaties. 13 firma's/handelaars schonken hun medewerking en stelden tentoon uit een gamma aan duikartikelen, OW-film- en fotomaterieel.

Onderwaterbiologie De Oosterschelde is een populair duikgebied voor zowel Nederlandse, Belgische, Duitse en Franse duikers. Het is niet toevallig dat er in dit deel van Nederland zoveel gedoken wordt.

Er is immers veel gevarieerd onderwaterleven te ontdekken. De NOB, de NELOS en het Nationaal Park Oosterschelde hebben een gezamenlijk project gestart ter ontwikkeling van een opleiding onderwaterbiologie gericht op de Oosterschelde.

Desmond van Santen (NOB) Hippocampus jan./feb. 2022

55

Reportage

Onderwaterfotografie

Foto: Lagoondivers.

Foto: NELOS-archief.

Fotochallenge voor jeugdduikers Dat onze jeugdduikers zich als vissen in het water voelen wisten we al, maar dat er ook veel talent in overvloed is om te poseren voor de perfecte foto, dat is nieuw. Hierbij delen we graag enkele foto's die jeugdduikclubs in 2021 inzonden voor de fotochallenge, een idee van de Subcommissie Jeugdduiken.

Foto: Lagoondivers.

56

Hippocampus jan./feb. 2022

Foto: Samantha Maaseik.

Foto: Lagoondivers.

Foto: Samantha Maaseik.

Foto: Samantha Maaseik.

Hippocampus jan./feb. 2022

57

Bondsnieuws Audiovisuele Commissie

Open Belgisch Kampioenschap OW-fotografie & -videografie 2021

1. Kevin De Saeger (B) 2. Werner Graf (B) 3. Tony Coone (B)

Vi

spo

OBK 2021 - 1e plaats visportret Juniors - Kevin De Saeger.

OBK 2021 - 3e plaats visportret Juniors - Tony Coone.

OBK 2021 - 2e plaats visportret Juniors - Werner Graf.

58

Hippocampus jan./feb. 2022

i r tr e t J u n

or

s

De beelden mochten gemaakt worden tijdens de twee wedstrijdperioden (van 29 mei t.e.m. 6 juni 2021 en van 18 september t.e.m. 26 september 2021) in zowel zoet (Put van Ekeren) en/of zout water (officiële duikplaatsen in Zeeland). Er waren twee wedstrijdcategorieën (Juniors & Masters) en in beide cagtegoriën kon de deelnemer voor elke wedstrijdperiode vijf foto's inzenden, één van elke serie (visportret, macro, groothoek, groothoek met model en thema). Het thema in 2021 was: kleur.

OBK 2021 - 2e plaats macro Juniors - Werner Graf.

Als we terugblikken op 2021

OBK 2021 - 3e plaats macro Juniors - Tony Coone.

OBK 2021 - 1e plaats macro Juniors - Kevin De Saeger.

mag de Audiovisuele Commissie spreken van een geslaagd jaar. Niet alleen heeft onderwaterfotograaf Filip Staes een zilveren medaille binnengehaald op het CMAS Wereldkampioenschap

onderwaterfotografie,

maar ook steeds meer deelnemers vinden hun weg naar het Open Belgisch Kampioenschap (OBK) onderwaterfotografie en -videografie.

S

pijtig genoeg hebben we de proclamatie van het OBK 2021 online moeten organiseren. Het vergt meer voorbereiding, organisatie en aandacht om dit parcours vloeiend en foutloos af te leggen. We doen beroep op technologie en die kan het wel eens laten afweten. Wie uitstekend gepresteerd hebben, zijn onze deelnemers. Ze zijn dit jaar met 48 en we mogen dus spreken van een stijging van 33% ten opzichte van 2020. Onderwatervideografie hinkt achterop, een werkpunt voor 2022.

Volgende editie iets nieuws ...

1. Kevin De Saeger (B) 2. Werner Graf (B) 3. Tony Coone (B)

Ma

c r o J u n io r

s

2022 is het jaar voor een nieuwe reeks tijdens het OBK, speciaal voor de moderne filmer of fotograaf. Hieromtrent zal de Audiovisuele Commissie Ron Offermans, die een autoriteit is op dat gebied, uitnodigen voor een workshop of webinar. Meer info volgt onder andere op: www.nelos.be/OBK_2022.

Hippocampus jan./feb. 2022

59

Bondsnieuws Audiovisuele Commissie

1. Luc Rooman (B) 2. Filip Staes (B) 3. Michael Thiel (D)

Ma

cro M a s te

rs OBK 2021 - 2e plaats macro Masters - Filip Staes.

verrassingen alom

OBK 2021 - 3e plaats macro Masters - Michael Thiel.

De kwaliteit van de ingestuurde onderwatervideo's is zo groot dat zelfs een Junior prijzen wegkaapt bij de Masters. Johan Spanenburg mag zich een jaar lang Belgisch Kampioen Juniors onderwatervideografie noemen met onder andere de medaille voor "Beste Film". Deze medaille kaapt hij weg onder de neus van de Belgisch Kampioen Masters onderwatervideografie, Jo de Smedt. Gery Beeckmans krijgt voor zijn film de eervolle vermelding van toewijding en volharding.

Bij de Juniors onderwaterfotografie weet Kevin De Saeger de winst te claimen in de categorie Macro, Visportret, Groothoek en Thema, wat hem de titel Belgisch Kampioen Juniors onderwaterfotografie oplevert.

Bij de Masters is het spannend gebleven tot op het laatste moment. Luc Rooman en Jef Driesen hebben elkaar afgewisseld op de eerste plaats in de verschillende categorieën. Het is Luc Rooman die dankzij zijn portfolio met de titel Belgisch Kampioen Masters onderwaterfotografie naar huis mag.

De kleurrijke dwerginktvis van Tom van Hout is verkozen tot beste cover. Nicholaas Pyck krijgt een eervolle vermelding, omdat hij de foto met de krab niet in zijn selectie had opgenomen. Desondanks zou deze foto wel een plaats verdienen op de cover van de Hippocampus.

Rest mij iedereen te bedanken voor deze spannende editie. Geniet van de foto's.  CHRISJE DEMUYNCK, VOORZITTER AUDIOVISUELE COMMISSIE

60

Hippocampus jan./feb. 2022

OBK 2021 - 1e plaats macro Masters - Luc Rooman.

1. Luc Rooman (B) 2. Filip Staes (B) 3. Tom Van Hout (B)

Vi

spo

rtret M a s

te

rs

OBK 2021 - 1e plaats visportret Masters - Luc Rooman.

OBK 2021 - 3e plaats visportret Masters - Tom Van Hout.

Proclamatie van de 'OBK shoot-out' 2021

De QR-code naar de volledige livestream (zonder onderbrekingen).

OBK 2021 - 2e plaats visportret Masters - Filip Staes.

D De livestream, die startte zondag 12 december 2021 om 14.00 uur kan je nog steeds bekijken via: D NELOS-youtube-kanaal: www.youtube.com/nelosvzw (in de playlist OBK 2021); D the polygon seahorse podcast: www.thepolygonseahorse.be.

D De volledige wedstrijdresultaten in pdf-formaat kan je downloaden op: www.nelos.be/OBK_2021.

D De winnende foto's kan je bekijken op: duikeninbeeld.tv/obk-2021-winnaars.

D De 'Top 3' kan je ook bewonderen op onze NELOS-flickr-pagina in het album OBK 2021: D de 'Top 3' van de Juniors: https://flic.kr/s/aHsmXfEFcS; D de 'Top 3' van de Masters: https://flic.kr/s/aHsmXkjMG1.

D De video's waarmee deelgenomen werd kan je onder andere bekijken op: www.youtube.com/nelosvzw (in de playlist OBK 2021).

Hippocampus jan./feb. 2022

61

Bondsnieuws Audiovisuele Commissie

1. Jef Driesen (B) 2. René Weterings (NL) 3. Luc Rooman (B)

Gr

oo t

hoe k M a s

OBK 2021 - 3e plaats groothoek Masters - Luc Rooman.

te

rs

OBK 2021 - 1e plaats groothoek Masters - Jef Driesen.

OBK 2021 - 2e plaats groothoek Masters - René Weterings.

Advertentie

62

Hippocampus jan./feb. 2022

OBK 2021 - 1e plaats groothoek met model Masters - Jef Driesen.

OBK 2021 - 2e plaats groothoek met model Masters - René Weterings.

o

ot

ho

st

Gr

er

s

1. Jef Driesen (B) 2. René Weterings (NL) 3. Filip Staes (B)

M ek m el et m od

a

OBK 2021 - 3e plaats groothoek met model Masters - Filip Staes.

Hippocampus jan./feb. 2022

63

Bondsnieuws Audiovisuele Commissie

OBK 2021 - 1e plaats thema Masters - Luc Rooman.

OBK 2021 - 3e plaats thema Masters - Danny Van Belle.

Th OBK 2021 - 2e plaats thema Masters - René Weterings.

64

Hippocampus jan./feb. 2022

em

rs

1. Luc Rooman (B) 2. René Weterings (NL) 3. Danny Van Belle (B)

a ( k l e u r) M a

st

e

1. Kevin De Saeger (B) 2. Werner Graf (B) 3. Stefanie Klerks (D)

r

s

Th

em

a (kle u

n r) J u

io

OBK 2021 - 2e plaats thema Juniors - Werner Graf.

OBK 2021 - 3e plaats thema Juniors - Stefanie Klerks.

OBK 2021 - 1e plaats thema Juniors - Kevin De Saeger.

Hippocampus jan./feb. 2022

65

Bondsnieuws Audiovisuele Commissie

OBK 2021 - 3e plaats groothoek Juniors - Ruth Teerlynck.

OBK 2021 - 2e plaats groothoek Juniors - Florence Van Gaever.

1. Kevin De Saeger (B) 2. Florence Van Gaever (B) 3. Ruth Teerlynck (B)

Gr OBK 2021 - 1e plaats groothoek Juniors - Kevin De Saeger.

66

Hippocampus jan./feb. 2022

oot

h o ek Jun

ior

s

o

ot

ho

ni

Gr

or

s

1. Siegmund Evenepoel (B) 2. Kevin De Saeger (B) 3. Brenda de Vries (NL)

el ek m et mod

Ju

OBK 2021 - 3e plaats groothoek met model Juniors - Brenda de Vries.

OBK 2021 - 2e plaats groothoek met model Juniors - Kevin De Saeger.

OBK 2021 - 1e plaats groothoek met model Juniors - Siegmund Evenepoel.

Hippocampus jan./feb. 2022

67

Bondsnieuws Audiovisuele Commissie

Video Juniors

1. Goud:

Johan Spanenburg (B) met 'Fingerprints of the Gods'.

2. Zilver: Brenda de Vries (NL) met 'De Zeeuwse wateren'.

3. Brons:

Cathy Grimonpont (B) met 'Crazy dive moment'.

Speciale prijzen video Beste video: Johan Spanenburg (B) Beste montage: Johan Spanenburg (B) Beste scenario: René Van der Laan (NL) Beste speciale effecten: Johan Spanenburg (B) D Beste camerawerk: Jo De Smedt (B) D D D D

1. Luc Rooman (B) 2. Jef Driesen (B) 3. Filip Staes (B)

Po

r tfo

t li o M a s

er

s

Extra prijzen Video Masters

1. Goud:

Jo De Smedt (B) met 'Onze blauwe planeet'.

2. Zilver: René Van der Laan (NL) met 'Once upon a time'.

3. Brons:

Gery Beeckmans (B) met 'Zeeland onder de loep'.

De onderwatermodellen van de 'Top 3', zowel bij Juniors als Masters, kregen eveneens een medaille.

D Beste coverfoto: Tom Van Hout.

D OW-fotografie Eervolle vermelding: Nicholaas Pyck (met een foto die hij niet geselecteerd had, maar wel heel goed was en zelfs had kunnen meedingen naar de prijs van de 'Beste coverfoto').

D OW-videografie Eervolle vermelding: Gery Beeckmans.

1. Goud: Kevin De Saeger (B) 2. Zilver: Brenda de Vries (NL) 3. Brons: Ruth Teerlynck (B)

Po

r t f o li o J u nio

rs

Advertentie

UW EXPERT IN ONDERWATERFOTO & -VIDEOGRAFIE

WIJ ALLE SERVICEN IN EI MERK GEN E ATEL N IER

ONDERHOUD HERSTELLING

WWW.MES-BVBA.BE 68

Hippocampus jan./feb. 2022

MAATWERK

VERKOOP

Model M2004

A BETTER PLACE FOR YOUR FACE. Het enige masker ter wereld dat zich aanpast aan jouw gezicht. Wat de vorm ook is, wat de maat ook is. Het nieuwe INTEGA masker voelt aan alsof het op maat gemaakt is, wat het in feite ook is. Door jarenlang onderzoek en testen hebben wij een masker ontwikkeld dat zich aanpast aan ieder gezicht.

TUSA.com

Meer kleuren beschikbaar.

3D SYNQ Technology Vormt zich naar ieder gezicht.

Freedom Dry skirt voor maximaal comfort.

Bondsnieuws

Foto's (2): Chrisje Demuynck .

Commissie Duikonderricht

Kamp NELOS 2021 Wim Bollein, redactielid van Hippocampus en tevens één van de kandidaten 2*Instructeur die deelnam aan de Zeestage 2021, brengt hier zijn ervaring over die fantastische duikdagen.

Z

aterdag 2 oktober 2021, 14.00 uur.

Druppelsgewijs raken de kamers van Le Haut-Peyron in Saint-Raphaël gevuld. Hoewel de locatie voor iedereen nieuw is, kan de groep zelfs door een buitenstaander probleemloos in twee gedeeld worden… Een vrolijke bende die duidelijk zin heeft in een onvergetelijke duikweek onder vrienden – de juryleden – en 25 iets meer in zichzelf gekeerde dames en heren die zich opmaken voor 'de Zeestage 2021', in de Whatsappgroep onder kandidaten al iets langer gekend als 'Kamp NELOS 2021'.

Eén van die 25 ben ikzelf, kandidaat 2*Instructeur en in onderstaand artikel wil ik jullie een insiderblik gunnen op een week die uiteindelijk voor alle deelnemers onvergetelijk is geworden. Ik hoop dat de lezer op het einde van het artikel zal kunnen besluiten dat de benaming 'Kamp NELOS 2021' gelezen moet worden als een Geu-

70

Hippocampus jan./feb. 2022

zenbenaming en niet als een inhoudelijke lading van de Zeestage.

lange voorbereiding De Zeestage is het sluitstuk van de opleiding tot 2*Instructeur. Het einde van een lang en leerrijk traject dus. Bij de meesten onder ons mag deze keer zelfs gesproken worden van een uitzonderlijk lang traject. Door het ondertussen alom gekende virus, werd de Zeestage van 2020 eerst nog uitgesteld naar het voorjaar van 2021, later werd ze helemaal afgeschaft.

En ook voor de editie 2021 bleef het lang spannend. De steeds veranderende regelgeving (Belgisch en internationaal) met betrekking tot de te hanteren veiligheidsmaatregelen, de vaccinleveringen, de zoveelste golf, … allemaal redenen die het onmogelijk maakten voor het Duikonderricht van NELOS om een definitieve beslissing te ne-

men. Op vrijdag 4 juni kwam de verlossende e-mail… De 2*Stage en 3*Stage gaat door en dit van 3 tot en met 7 oktober 2021. Eindelijk!

Er waren reeds groepsoverlegmomenten geweest en er werd tijdens de zomer van 2020 zelfs al samen gedoken, maar zonder concreet startschot was het toch steeds een beetje met de rem erop. Nu konden we er eindelijk als groep voor gaan! En hoewel de alle voorbereidingen eveneens volgens alle geldende coronamaatregelen moesten gebeuren, was de goesting groot! Het was zover, het aftellen kon beginnen.

Een Zeestage doe je niet alleen, je bent er als groep. Bij aanvang van de voorbereiding kennen de meesten elkaar nog niet of nauwelijks. Wat mij echter opviel, is hoe snel een goede groep kan gevormd worden.

Ondanks de onmogelijkheid om overlegmomenten in real life te kunnen organiseren, vonden we elkaar heel snel. Het Google

Drive-archief van de voorbije jaren werd opgediept en de Whatsappgroep met alle kandidaten verdween niet meer uit mijn lijstje van recente conversaties. Er moet heel veel gebeuren, maar dankzij het werk van de afgelopen jaren en de sterke groepsgeest van deze editie werd alles vlot in een definitieve plooi gelegd.

En ook als groep sta je er niet alleen voor.

De respectievelijke (V)OSSEN doen er alles aan om de ganse groep zo goed mogelijk voorbereid aan de start van de Stage te laten verschijnen. Infoavonden 'Boulouris-achter-de-schermen' worden georganiseerd door een aantal anciens uit het NELOS College der 3*Instructeurs. LIMOS organiseerde een herhalingsdag reddingen in Lac de l'Eau d'Heure, er was de AVOS/ OVOS gemeenschappelijk georganiseerde 'Sjarinaduik' (de pre-pre-Zeestage) en bij elke (V)OS kon je op verschillende momenten terecht voor voorbereidende tafelgesprekken en duiken.

Hoewel het onmogelijk is om deel te nemen aan alle georganiseerde activiteiten wil ik toekomstige kandidaten toch meegeven hier maximaal gebruik van te maken. Op elk van deze evenementen krijg je van de aanwezi-

ge 3*Instructeurs (mogelijk je toekomstige jury) en 2*Instructeurs (recente ervaringsdeskundigen) waardevolle informatie over het wel en wee tijdens de Zeestage. Het is tijdens deze momenten dat ons steeds op het hart gedrukt werd dat vele cowboyverhalen over de Zeestage met een grove korrel zout moeten worden genomen. En al ben je daar als kandidaat niet altijd van overtuigd, als ondertussen ex-kandidaat kan ik dat alleen maar beamen.

de laatste rechte lijn In mijn persoonlijke ervaring is de Zeestage dit jaar gestart op 5 september 2021. Dan vond namelijk de zogeheten pre-Stage plaats in het Duikershuis te Mechelen. Het is op deze vergadering dat je de laatste puzzelstukjes krijgt om alles in elkaar te laten passen. Het volledige programma wordt overlopen, de jury wordt voorgesteld, de laatste praktische afspraken worden gemaakt, de kamers verdeeld en ten slotte krijg je als kandidaat te horen wat jouw eerste rol (duikleider of hekkensluiter) zal zijn en wie je eerste jurypaar wordt.

Tot op dat moment bleef de Zeestage een vage week, ergens in de relatief nabije

toekomst. Vanaf dan werd het menens, we zouden vertrekken. De dagen konden niet snel genoeg voorbijgaan. En dat merk je als kandidaat maar al te goed. Mijn omgeving, gezin, familie, vrienden en kennissen, wil ik bij deze ook nog eens oprecht bedanken voor het geduld dat ze in die weken met me gehad hebben. Ganse stukken conversatie heb ik gemist, omdat mijn gedachten ingenomen werden door die steeds dichterbij komende Stage. Vele avonden ben ik niet beschikbaar geweest omwille van allerhande voorbereidingen. Ik denk dat mijn vrouw stiekem opgelucht was dat het moment van vertrek aangebroken was.

De meeste kandidaten gaan vooraf aan de Stage nog even induiken. Aangezien Camping Les Rives de l'Agay al sinds jaar en dag gekend staat als NELOS-hotspot gedurende de weken voor en tijdens de Stage, hoeft het nauwelijks te verbazen dat zo goed als alle kandidaten daar in de week voor de Zeestage te vinden waren.

En zo keren we terug naar de eerste woorden van dit relaas. Zaterdag, in de loop van de namiddag checkten alle juryleden en kandidaten in voor wat een onvergetelijke ervaring beloofde te worden. Toen al had-

De juryleden en omkadering van de 2*Stage.

Hippocampus jan./feb. 2022

71

Bondsnieuws

De 2*Stage gaat te water vanaf de Dauphin des Îles.

het officiële startshot En daar stonden we dan, op het zonovergoten terras van 'Le Haut-Peyron', luisterend naar de verschillende openingsspeeches.

Geduldig, maar o zo zenuwachtig luisterden we ernaar. Want na een korte receptie zou het echt werk beginnen… het eerste in een reeks van acht beruchte tafelgesprekken. En het begon al goed. Of het er nu om gedaan was of als de jury zichzelf ook verkeken

72

Hippocampus jan./feb. 2022

o: I

heeft op de nieuwe locatie, ik weet het niet. Maar zeker is Communicatie met de veiligheidsboot. dat de planning van de eerste duiknamiddag danig in de soep kanis gedraaid. didaten bijna over elkaar om in de tent te Het is namelijk zo dat tot de vorige editie geraken. Hoewel we niet kunnen ontkennen het hotel waarin de Zeestage verbleef zo dat er sprake was van enige chaos en stress, goed als naast de haven lag (op 10 minuten merkten we al snel de waarde van onze wandelafstand). De nieuwe verblijfplaats voorbereidingen. Ja, er waren zeker aanechter, ligt op ongeveer 4,5 km van de hapassingen nodig, maar we hadden een plan. ven. Te ver om te voet te gaan, dus zijn er Er was een ploegindeling en taakverdeling. op vaste tijdstippen shuttlebussen voorzien.

Die taakverdeling was weliswaar nog geen Mis je de bus, dan mis je de boot. Eén van de automatisme geworden en er werd geroecollega-kandidaten had al snel een schema pen en gevloekt, maar de boten werden uitgeschreven met de verschillende tijdgeladen. Alle materiaal was aan boord en stippen die moesten gerespecteerd worden alle duikers en passagiers waren mee. De om op een comfortabele manier de boot (veiligheids)briefings waren gegeven en te halen. Als dan blijkt dat het eerste midwe konden uitvaren. Klaar (nu ja?) voor de dagmaal amper twintig minuten voor de te eerste duik die opnieuw een sprong in het halen shuttle kon beginnen, hoef ik de jullie duister was met onze kop vol vragen over niet te overtuigen van het licht verhoogde wat ons nu zou overkomen. stressniveau bij de kandidaten. Uiteindelijk de indeling van een duikdag werd vanuit het Duikonderricht aangekondigd dat de volledige agenda een half uur Een letterlijke beschrijving van elke duikdag opgeschoven werd, maar ook dat bleek bijzou dit artikel al snel te langdradig maken. zonder krap te zijn.

Dus laat me dit beperken tot een algemeAangekomen in de haven struikelden we als Fo t

den we als kandidaten een eerste beslissing genomen die nadien meteen een goeie bleek te zijn: we zouden de tent reeds op zaterdagnamiddag opzetten. Voor de mensen die het nog niet weten, NELOS beschikt over een ruime (alhoewel?) legertent die elk jaar in de haven van Boulouris wordt opgezet en die door de kandidaten gebruikt wordt als materiaal- en kleedruimte. Volgens de officiële agenda van de Stage wordt die op zondagochtend opgezet, maar bij deze een tip aan alle toekomstige lichtingen: doe dit reeds op zaterdag. Zelfs met een reeds opgezette tent, heb je op zondag geen minuut over, laat staan wat het geweest zou zijn mochten we dat niet gedaan hebben.

vo

Ma

dde

r.

Foto: Chrisje Demuynck.

Commissie Duikonderricht

Foto's (2): Ivo Madder.

Gebruik een ploegenlijst om na te gaan of iedereen terug aan boord is.

Fo t o: C hat cha nee Ch

geval.

.

ne beschrijving van hoe de duikdagen eruitzien op Stage.

De dag begint vroeg, 6.00 uur in mijn geval, aan het ontbijt. Vele, zo niet de meeste kandidaten zorgen ervoor om de eerste (6.30 uur) of ten laatste de tweede (7.00 uur) shuttlebus naar de haven te nemen. Dit is ook wat afhankelijk van welke boot eerst vertrekt, aangezien er een verschil van twintig minuten tussen beide afvaarmomenten zit. Aangekomen in de haven, wordt het direct druk in de materiaaltent. Alle materiaal wordt gecheckt en daarna aan boord gebracht. Denk aan de veiligheidsflessen, het reservemateriaal, de zuurstofflessen, het water, maar ook snoepjes voor na de duik, enz.

De eerste duiken mag je dan gerust als een min of meer gecontroleerde chaos voorstellen. Maar gaandeweg voel je dat als kandidaat keren. Taakverdelingen worden

ng

duikon

tho

an e e n

alu

ev Simulati

Helpen bij het materiaal aan boord brengen.

licht aangepast en efficiënter gemaakt, je raakt ingewerkt op elkaar, je weet wat er van je verwacht wordt en na verloop van tijd voer je je taken routineus en efficiënt, maar correct uit. Tot zover zelfs dat als het zich voordoet dat er buddy's door onverwachte omstandigheden (lees, de jury) niet in de haven geraken, hun taken rimpelloos overgenomen worden door de rest van de groep!

Na de eerste duik wordt alles opgeruimd en keert iedereen verspreid over de verschillende shuttlebussen terug naar het hotel.

En dan kwam voor mij altijd het grootste stressmoment. De tijd die je ’s middags hebt, is meestal kort, heel kort. Al dien ik toe te geven dat die tussentijd gedurende de week toch steeds langer leek te worden.

De stijgende leercurve op de Stage zal hier zeker niet vreemd aan zijn. En toch, voor je het weet is het tafelgesprek voorbij en zit

je weer op de bus richting haven, waar het scenario van die ochtend zich herhaalt.

Daarna wordt het iets rustiger. Terug aangekomen in het hotel in de late namiddag is er tijd om rustig te overleggen met de medekandidaten over wat beter moet en kan, maar vooral ook om bij elkaar het verhaal van de dag te doen. Iedereen heeft goede en slechte duiken en dan is het zo belangrijk om 's avonds in alle rust bij elkaar te kunnen reflecteren. Een bemoedigend woord van een medekandidaat, een schouderklopje, een kleine peptalk, … We hebben het allemaal nodig gehad en het doet wonderen.

Het is onder andere die groepsspirit die de Stage maakt tot wat ze is … onvergetelijk!

Maar vergis je niet, de dag is nog niet om … het volgende tafelgesprek, in voorbereiding van de duik de volgende ochtend, kondigt zich alweer aan.

Hippocampus jan./feb. 2022

73

Aanmelden bij de havenmeester.

Bondsnieuws

Maar hoe zit het nu met die wilde cowboyverhalen die her en der de ronde doen?

Meer bepaald de scenario's die tijdens tafelgesprekken naar boven komen, die alle verbeelding tarten en de talloze onverantwoorde duiken met de ene na de andere krachtredding, waardoor deco-ongevallen bijna onvermijdelijk zijn.

Vergeet die verhalen! De Stage is veilig!

Een betere omkadering kun je je moeilijk inbeelden. Er zijn dokters en Duiker-Redders mee. Bovendien is elke deelnemer

74

Hippocampus jan./feb. 2022

De sj e hri o: C

dd

er.

Fo t

o: I

vo

Ma

Tafelgesprek.

aan de Zeestage, jurylid of kandidaat, ook reeds ruimschoots opgeleid om duikongevallen te vermijden.

Er is meer dan voldoende zuurstof mee, er zijn zes decompressieflessen voorzien, een veiligheidsboot is continu aanwezig op de duikplaats, … en – hoewel er weinig rechtstreeks contact is tussen de kandidaten en de mensen van het duikcentrum Europlongée – zijn de boten op zichzelf ook al voorzien van alle noodzakelijke veiligheidsvoorzieningen en zijn de bemanningsleden op en top professioneel.

Maar inderdaad, tijdens de tafelgesprekken bleek dat de fantasie van sommige juryleden geen grenzen kent. Van een brandweerduiker die 's avonds liever in de club met schaarsgeklede dames zit of een 4*Duiker die zich helemaal interesseert in het onderwaterleven, maar enkel grote afstanden onder water wil zwemmen, een Chinees die

Fo t

Ook de avonden zijn gevuld.

Direct na het avondeten met tafelgesprek, wordt de grote zaal in gereedheid gebracht voor de avondactiviteit. Wij werden bijgeschoold over dieptebeperkingen, zichtbaarheid op zee en gevaarlijke zeedieren. Maar ook Scubapro kwam hun nieuwste producten toelichten, zodat we ook qua materiaalkennis weer helemaal mee zijn.

En uiteraard was de quiz, georganiseerd door de 3*Stage, een welgekomen ontspanningsmoment op dinsdagavond. het wilde westen versus lief Frankrijk

mu

y nc

k.

Foto: Ivo Madder.

Commissie Duikonderricht

Chantal is fier op haar prestatie.

komt bekijken hoe de wieren uit het paars hoornkoraal verwijderd kunnen worden tot een televisieregisseur wiens voornaamste ster hem laat zitten op de ultieme draaidag, … Het passeert allemaal de revue.

Maar onthoud de bedoeling ervan: de jury wil weten of jij als kandidaat tijdens een relatief kort gesprek van ca. 45 minuten met een volslagen onbekende, voldoende informatie kunt vergaren om een veilige duik te hebben. En dan is het eigenlijk plezant als dat met zo'n verhaaltje kan. Een tip die rechtstreeks van de jury komt voor alle toekomstige kandidaten: hou het aangenaam.

Wees vriendelijk tegen de jury en (meestal) zullen zij vriendelijk tegen jou zijn. Maak de klik in je hoofd en handel zoals je op een normale vakantie in dergelijke situatie zou doen. Weet ook dat de tafelgesprekken vol

De emoties zijn heftig tijdens de proclamatie. Vittorio geslaagd.

Grote ontroering bij René en Sylvia.

Fo t

o: I

vo

Ma

dd

er.

Fo t

o: I

vo

Ma

dd

er.

Foto: Ivo Madder.

Als de laatste duik erop zit mogen mag de bemanning van de veiligheidsboot zich ook ontspannen.

Ma

dd

er.

tips zitten over wat mogelijk de komende duik zal of kan gebeuren.

Fo t

o: I

vo

En dan het duiken.

Ja, die kunnen diep zijn (max. 50 m). Ja, er wordt "Yes, ik ben ook geslaagd!", zegt Wim. wat afgezwommen onder water. Ja, er moeten reddingen gebeuren (krachtreddingen en techaangehaald, de omstandigheden zijn veinische reddingen). Ja, er moet gesleept lig, daar zorgt NELOS wel voor! En geloof worden. En ja, los daarvan gebeurt er het of niet, er is tijdens de duiken wel denog van alles onder water, van technische gelijk ruimte om ook te genieten van de mankementen en dieptedronkenschappen onderwaterwereld. tot 'out-of-air'-simulaties. Maar, ik meen Dus neen, 'a walk in the park' is het zeker dat we het er allemaal over eens zijn dat niet. Het is heftig, emotioneel, vermoeiend. dit vaardigheden zijn die, weliswaar in Als kandidaat vloek je geregeld, je komt jeeen gecontroleerde en veilige omgeving, zelf tegen, je zal je rug moeten rechten tijwel degelijk moeten getest worden bij dens de week. Maar het is geen 'bootcamp'. kandidaat 2*Instructeurs. En zoals eerder Je vertrekt op Stage als 2*Instructeur en de

jury doet er alles aan om je terug te laten keren met die tweede ster definitief op zak.

Zolang er duiken zijn, krijg je kansen. En geslaagd of niet, de ervaring die je opdoet in die ene week is niet te evenaren. Voor wie dat kaartje op donderdagmiddag uiteindelijk in handen mag nemen, is de ontlading des te groter. En iedereen heeft daaraan meegewerkt. In de eerste plaats de kandidaat uiteraard, maar ook zeker de buddy's, de jury, het kader binnen NELOS, het kader binnen de eigen duikclub, de (V)OSSEN en 'last but not least', de familie! Elk van hen draagt een steentje bij tot het geslaagd beëindigen van de Zeestage. En de kandidaat is naast die extra ster een ervaring om nooit vergeten en een aantal buddy's 'for life' rijker! Bij deze dan ook een welgemeende en oprechte dank je wel aan allen die deze Zeestage voor mij alvast onvergetelijk hebben gemaakt.  WIM BOLLEIN

Hippocampus jan./feb. 2022

75

Bondsnieuws

Foto: Chrisje Demuynck.

Commissie Duikonderricht

De jury en omkadering van de 3*Stage.

De lange weg naar een derde instructeursster Midden jaren '90 stond ik als kleine jongen vol bewondering te kijken naar de stoere duikers in Zeeland. Ik wist het toen al, dit wil ik later ook.

I

n 2003 was het eindelijk zover, op 15-jarige leeftijd deed ik mijn eerste vinslagen onder water.

De eerste jaren kwam ik niet verder dan mijn eigen vertrouwde duikersclub Nautic Izegem. De grote stageverhalen over Bendor en Boulouris waren een ver-vanmijn-bedshow, maar ik las ze wel ieder jaar aandachtig in de Hippocampus. Mijn duikcarrière schreed rustig voort. Een hobby werd een passie en die passie een engagement. In 2012 werd ik 1*Instructeur, in 2015 2*Instructeur en in 2020 schreef ik me met een klein hartje in om een gooi te doen naar een derde ster.

Vast een herkenbaar scenario, ook voor Bart Van Passel en Rein Crombez, mijn twee makkers tijdens de 3*Stage 2021. Rein en ik

76

Hippocampus jan./feb. 2022

kenden elkaar, want we behaalden in 2015 samen onze titel van 2*Instructeur. Bart kende ik nog niet, maar daar kwam snel verandering in.

Omwille van diverse omstandigheden, waaronder ook de coronacrisis, was ons traject een beetje atypisch. In 2020 slaagde ik voor het theoretisch examen en de verhandeling. Helaas werd de Stage van 2020 een jaar uitgesteld. In het voorjaar van dit jaar werd duidelijk dat de Zeestage wellicht zou plaatsvinden. Tijd om stilaan te beginnen voorbereiden dus. We staken met z’n drieën de koppen bij elkaar en maakten praktische afspraken. In het begin was het nog aftasten. Wie zijn mijn stagebuddy's? Welk profiel hebben ze als duiker? En bovenal, hoe zal

ik met hen samenwerken om deze Stage tot een goed einde te brengen?

Een tweede vergadering koppelden we aan een dagje duiken in Zeeland. We maakten samen twee diepe duiken en leerden elkaar ook onder water kennen. We gingen voor duiken met wat 'sport en spel' onder water.

Oef, ik kon de 3*Stage tegemoet gaan met twee betrouwbare, solide duikers.

Kort voor de Zeestage kwamen we nogmaals samen om wat mogelijke scenario's uit te schrijven voor de daguitstappen. Zoveel om rekening mee te houden: collectief materiaal, veiligheidsmateriaal, EHBO, zuurstof, reserveflessen, bootuitrusting, administratie voor schipper en havenkapitein, etc.

Naar aanloop van de Stage werden de vraagtekens alleen maar groter. Over wat er

Foto's (4): Chrisje Demuynck .

Foto: Ivo Madder.

Verwelkoming van de 3*Stage bij het binnenvaren na een dagtrip.

Verwelkoming van de 3*Stage nadat ze terugkwamen van een dagtrip.

Laden van de veiligheidsboot.

Algemene briefing.

De duik van morgen voorbereiden.

Bart Van Passel helpt het jurylid Kurt Lommens.

Hippocampus jan./feb. 2022

77

Bondsnieuws

Foto: Chrisje Demuynck.

Commissie Duikonderricht

De kandidaten 3*Instructeur: Bram Meersseman, Rein Crombez en Bart Van Passel.

78

Hippocampus jan./feb. 2022

Zondagavond kregen we de opdracht voor onze eerste daguitstap op maandag. De jury wilde bijzonder graag een wrakduik maken in de zone 60 m. De logische keuze was om naar Cavalaire-sur-Mer te varen en een duik te maken op het wrak van de Togo. Helaas voorspelde de meteo niet veel goeds. De heenvaart zou sportief worden, maar eens over Cap Camarat bevonden we ons wat meer in de luwte en zou veilig duiken prima kunnen. Overigens zou de wind (en de golven) vallen in de namiddag. We beslisten om ervoor te gaan. Er volgden twee mooie wrakduiken, al moet ik zeggen dat ik van die wrakken zelf weinig heb gezien die dag. In

Foto's (4): Chrisje Demuynck.

nu precies wordt verwacht van een kandidaat 3*Instructeur heerst een soort 'omerta' (nvdr: de Italiaanse tactiek van horen, zien en zwijgen in door de maffia beheerste gebieden) onder de 3*Instructeurs. We namen ons voor om gewoon te gaan als de instructeurs die we anders ook zijn. We zouden er samen het beste van maken!

De dagen voor de 3*Stage spraken we in Agay af om samen enkele ontspannen, diepe duiken te maken. Kwestie van een beetje te acclimatiseren. Toen op zondag 3 oktober Kurt Lommens, onze stagevoorzitter, zijn openingsspeech gaf, bleef er van die ontspannen sfeer nog weinig over. Met bonzend hart aanhoorden we de speech en de laatste gelukwensen en daarna was het aan ons.

Bij de eerste duik werd het gaspedaal meteen stevig ingedrukt. Op een uiterst chaotisch tafelgesprek volgde een duik waarin we geen minuut rust kenden. Van reddingen, over lucht geven, tot assistentie verlenen bij de opstijging, het passeerde allemaal de revue. Aan de oppervlakte werd meteen duidelijk dat samenwerking een noodzaak was. Slachtoffers aan boord brengen van de RIB, reanimeren en zuurstof toedienen, ondertussen orde en veiligheid aan boord in het oog houden. Wij zorgden voor orde in de chaos.

de namiddag was de meteo ook niet echt volgens de voorspellingen. We legden de terugvaart naar Boulouris af in de storm.

De heroïek van de Zeestage was compleet.

Op dinsdag beslisten we om niet ver uit te varen omwille van de niet al te gunstige meteo. De voormiddagduik was op de geliefkoosde duikplaats 'Le Jardin'. Het werd overduidelijk dat de jury er alles aan deed om ons, zowel individueel als in ploeg, op de knieën te krijgen. Op 58 m kreeg een jurylid zogezegd problemen met zijn 'jacket' en duikfles en geraakte in paniek. In een verwoede poging hem te bedaren, kreeg ik gelukkig assistentie van een medekandidaat,

Foto: Chrisje Demuynck.

Reservemateriaal moet je ook voorzien.

die overigens in een andere duikploeg dook.

Chaos op de boot, chaos op diepte, chaos tijdens de trappen. Vermoeiende dagen. En alsof dat niet genoeg was, werden de 'vrije' momenten opgevuld met rondetafelgesprekken, waar de hete hangijzers van de duiksport in Vlaanderen werden besproken.

De quiz op dinsdagavond was een welgekomen moment van ontspanning.

In alle hectiek hielden Bart, Rein en ik er toch aan om elke avond even ons momentje van rust te zoeken. Die ene Duvel tijdens dat kleine kwartiertje vrij deed zoveel deugd om de gedachten terug op orde te brengen,

elkaar aan te moedigen en vervolgens voort te ploeteren.

Op woensdag doken we noodgedwongen twee keer op 'Lion de Mer'. Het weer liet ons niet toe om elders te duiken, al hadden we dit wel gepland. Een inschattingsfout van onze kant, waar de jury uiteraard gretig gebruik van maakte.

probeerde de jury onze ploeg van drie nog tegen elkaar uit te spelen. Niet altijd even eenvoudig, soms met de nodige discussies, maar we hielden stand. De 3*Stage werd afgeklopt en er volgde een zalige aperitief op zee, voorzien door de kandidaten 3*I van volgend jaar. Bedankt Mike, Geert en Nathalie. Hartverwarmend!

Tot op de laatste duik werd ons het vuur aan de schenen gelegd. Wat op donderdagmorgen een relaxte duik op 'Banc des Vieilles' zou worden, werd een heen en weer gespurt 'in de bleu', zonder ook maar de bodem te hebben gezien. Zelfs na de laatste duik

Bij het binnenvaren van de haven van Boulouris volgden de eerste tranen van ontlading. Het traditionele applaus van de volledige 2*Stage en sympathisanten op de kade zorgde ervoor dat menig zeebonk het niet meer droog hield.

Tijdens de tafelgesprekken...

Hippocampus jan./feb. 2022

79

Bondsnieuws

Kurt Lommens, de voorzitter van de 3*Stage, reikte de brevetkaartjes uit met de titel van 3*I erop.

Na de receptie aangeboden door Europlongée, het opruimen van onze duikspullen en een frisse douche, volgde het slot van deze Zeestage: de proclamatie. De obligatoire zangstonde en speeches leken eeuwen te duren.

Eindelijk, Bart, Rein en ikzelf werden naar voren geroepen. Stagevoorzitter Kurt stond met twee kaartjes in de hand. Dit kon niet waar zijn. Gelukkig werd op de valreep nog een derde kaartje tevoorschijn getoverd en konden we met drie genieten van ons moment van glorie. Het was ons gelukt. Drie op drie, we hadden dit samen waargemaakt.

Het traject naar een derde instructeursster is een lang en intensief proces. Een zware theoretische voorbereiding, het schrijven van een verhandeling en het afwerken van de Zeestage. Vooreerst wil ik mijn vrouw Maaike oprecht bedanken om me hierin onvoorwaardelijk te steunen. De vele uren als student aan mijn bureau, de vele momenten weg van huis voor vergaderingen en voorbereidingsduiken. Je hebt hierin steeds liefdevol meegeleefd. Maar 'last but not least', mijn stagebuddy's Bart en Rein. Dit samen mogen doormaken met jullie was niet alleen een plezier, het was ook een grote eer!  BRAM MEERSSEMAN

Op de NELOS-flickr-pagina vind je meerdere albums met foto's van de Zeestage 2021: www.flickr.com/photos/nelos-vzw/albums.

Dank aan de sponsors van de Zeestage: Scubapro, duikshop Galicia, Scuba Service Store, Talentime, Gazelle, Haut-Peyron Saint-Raphaël en Euro Plongée.

80

Hippocampus jan./feb. 2022

Verwelkoming van de 3*Stage.

Foto: Ivo Madder.

Foto: Ivo Madder.

De laatste duik zit er op en dat wordt gevierd.

Foto's (2): Chrisje Demuynck.

Commissie Duikonderricht

Vol spanning wachten op het verdict tijdens de proclamatie: alle drie geslaagd!

Advertentie

Bondsnieuws Website

Digital e

NELOS-kalender Alle activiteiten die voor NELOS-leden worden georganiseerd, zijn terug te vinden op de website.

Ze worden ook steeds in de Lopende Agenda van de Hippocampus gepubliceerd. Het manueel overbrengen van die items naar je eigen digitale agenda is vanaf nu verleden tijd.

N

icolas De Smyter heeft half november 2021 de 'digitale kalender import' afgewerkt, die alle data van de kalender op de NELOS-website synchroniseert met de 'NELOS-kalender' op je computer of smartphone. Je moet de digitale NELOS-kalender eenmalig activeren en die wordt telkens automatisch geüpdatet als er een activiteit toegevoegd, gewijzigd of verwijderd wordt.

Hoe activeer je de 'NELOS-kalender'?

Om de kalender automatisch te kunnen bijwerken, moet je de URL https://nelos.be/ ical doorgeven aan je 'calendar provider' (Google, Outlook, Apple). Elke provider doet dat op een lichtjes andere manier, maar gelukkig heeft iemand op het internet al een lijstje gemaakt voor de meest voorkomende. Je kan bij de documenten op de NELOSwebsite dat Engelstalig lijstje 'Calendar Subscription Instructions.pdf' downloaden.

De werkwijze voor een iPhone of iPad: ga naar 'Instellingen' en klik daar op 'Agenda'. Klik dan op 'Accounts' en onderaan het lijstje met accounts die je al hebt, zie je 'Nieuwe account' staan. Klik daarop en selecteer 'Andere' onderaan in de lijst van soorten accounts. Bij 'Agenda's' selecteer je 'Voeg agenda-abonnement toe' (Add Subscribed Calendar), typ er als server https://nelos.be/ical en druk vervolgens op 'Volgende' en nadien op 'Bewaar'. Vanaf nu zal je een extra kalender 'NELOS-kalender' moeten zien bij je kalenders en de kalenderitems verschijnen in je agenda.

De werkwijze voor Android-toestellen: de standaard Android-agenda-app vereist het gebruik van 'Google Agenda'. Log in op je 'Google Agenda': http://calendar.google. com. Klik op het pijltje omlaag naast het label 'Andere agenda's' (Other calendars) linksonder op de pagina. Selecteer 'Toevoegen via URL' in het menu. Plak of

typ https://nelos.be/ical in het invoerveld 'Toevoegen via URL' en klik op 'Agenda toevoegen'. Opmerking: het kan tot 8 uur duren voordat Google de wijzigingen in je agenda heeft gesynchroniseerd. Open de app 'Agenda' op je Android-toestel. Klik op het pictogram dat eruitziet als drie gestapelde vierkanten in de rechterbovenhoek van de app. Klik op 'Te tonen agenda's'. Klik daarna op 'Agenda's om te synchroniseren' en wacht even totdat de lijst is vernieuwd.

Klik op de agenda die je hebt toegevoegd.

Er zou nu 'gesynchroniseerd' moeten staan en aangevinkt moeten zijn. Klik op 'OK' en navigeer vervolgens terug naar je agenda.

De 'NELOS-kalender' zou nu hier moeten verschijnen.

up-to-date Opgelet: het gaat hier enkel over toekomstige evenementen. Van zodra een evenement in het verleden zit, zal het automatisch uit je 'NELOS-kalender' verdwijnen. 

Foto's (2): Foto: Andrey Popov/Shutterstock.

IVO MADDER

Hippocampus jan./feb. 2022

81

Bondsnieuws

Als de fotografen van Hippocampus geen tijd hebben, maakt Sven de foto's wel even.

Interview

Alles voor een vis!

Hij bezit de eigenschap om te luisteren, zoekt steeds naar consensus en heeft de kracht daar licht sturend naartoe te werken. Mogen wij je voorstellen: Sven Vandekerckhove, 3*I, technisch directeur en verantwoordelijke voor het Duikondericht van NELOS. Ondanks een waslijst aan titels is Sven in de eerste plaats gewoon een mens onder de mensen. We spreken af ten huize Vandekerckhove in de Accacialaan in Gavere en wanneer ik aanbel, hoor ik hoe iemand binnen een deuntje fluit. Die heeft er zin in, denk ik. Let's go!

A

ls de deur openzwaait, word ik hartelijk begroet vanuit een rolstoel. "Een valpartijtje op een Egyptische liveaboard", verklaart hij. Eentje dat een staartje heeft gekregen. Gelukkig hebben de diensten van Jan Palfijn achteraf een juiste diagnose kunnen stellen en zo werd erger voorkomen.

Vandaag wordt er gerevalideerd en dat gaf Hippocampus de kans om op ziekenbezoek te gaan.

Een blitzcarrière, hoe omschrijf je anders het afgelegde parcours van Sven Vandekerckhove binnen NELOS? Als 16-jarige sluit Sven zich aan bij de Avelgemse Duikschool Dalton (ADD). Met het Middelbaar Brevet (huidige brevet 3*Duiker) op zak wordt hij er als 18-jarige tot voorzitter van de duikschool gepromoveerd. Ondertussen maakt hij ook een studiekeuze. Hij gaat met succes voor een ingenieursdiploma en zal later aan de slag gaan in Mechelen.

Foto: Ronny Margodt.

Op dinsdagavond maakt hij graag een ommetje naar 't Strop in Gent en wordt enkele jaren tweede lid bij de KGCS Manta. Toch zit hij een beetje op z'n honger en zoekt naar meer verantwoordelijkheid. De studies in Kortrijk zullen voortaan gekoppeld worden aan het behalen van een instructeurstitel bij NELOS. In zijn vrije tijd doet hij tijdens de zomervakanties 10 jaar lang aan jeugdbegeleiding in Zuid-Frankrijk. Hij vertelt hoe hij tijdens een bergwandeling in het hinterland van Bandol aan een collega vroeg hoe het eiland ginds voor de kust heet. Toen die hem zei dat dat eilandje Bendor is, kwam hij tot het besef dat hij daar twee keer op bezoek zou gaan.

82

Hippocampus jan./feb. 2022

Op 21-jarige leeftijd behaalt Sven zijn eerste instructeurstitel, twee jaar later wordt hij 2*Instructeur en op z'n 25e gaat hij als 3*Instructeur door het leven. Hij herinnert zich nog hoe hij, in de running voor een volgende instructeurstitel, in de aula zijn NELOS-cursus zat te blokken tijdens het college.

Als ik pols of dat wel lekker loopt met zoveel hanen in het hok, volgt er een ode aan zijn club, en bij uitbreiding, aan de

Bestuurslid NELOS. Verantwoordelijkheden: • Technisch Directeur; • verantwoordelijke voor het Duikonderricht; • ambassadeur voor de Commissie Duikonderricht en haar subcommissies, comités en secties; • lid van het Bestuur BEFOS; • erevoorzitter WEVOS; • voorzitter NELOS Technisch Duiken vzw.

Evelyn en Sven.

Sven blijft echter in de eerste plaats duiker, dan pas instructeur en als laatste voorzitter van het Duikonderricht. "Mensen denken wel eens het omgekeerde", vertrouwt hij

Hier zie je Sven Vandekerckhove 'alias mister self sufficient' zijn materiaal prepareren tijden de Technische Stage (Malta 2012)..

Foto: Glenn Tessens

Vandaag is Sven lid bij duikschool Stingrays, het WEVOS-bastion bij uitstek. Hij pikt er nog wel eens een training mee, maar eigenlijk te weinig, vertrouwt hij me toe. Op de website van de Stingrays lees je dat de club 27 instructeurs rijk is. Daar zitten onder andere negen 3*Instructeurs bij. Vermoedelijk zit er in Vichte iets in het drinkwater.

Sven Vandekerckhove

Wanneer ik hem vraag of de lat binnen het Duikonderricht vroeger niet hoger lag, neemt hij het woord 'evolutie' voor het eerst in de mond. Waar het fysieke aspect misschien wat heeft moeten inboeten, is het onderdeel didactiek flink aangedikt en zo blijft de lat steeds hoog verzekert hij. NELOS blijft steeds voldoen aan de CMAS- en ISO-normen, alsook aan de eisen van Sport Vlaanderen.

Daardoor moeten we wel steeds in beweging blijven. Ervaring gekoppeld aan kennis vormen de basis. De werkgroepen buigen zich over een item om tot een resultaat te komen dat de ISO-norm haalt, maar waarbij ook steeds het doel van NELOS dient bereikt te worden. Zo is er het voorbeeld van de proef met wisselademhaling, die omwille van de Covid-pandemie werd aangepast. Misschien wordt deze tijdelijke manier van het afleggen van de proef wel de nieuwe standaard.

Evolutie, geen revolutie, in het beleid.

Foto: Ronny Margodt.

Wie dit CV leest beseft dat verveling niet rap zal toeslaan in de Accacialaan. Vergaderingen, rondetafelgesprekken, lezingen en onlinemeetings vullen er meerdere avonden per week. Gecombineerd met een eigen zaak, begrijp je wel dat er uren te kort zijn in een dag. Thuis is hij echter ook partner en vader. Tot het bedtijd is voor dochterlief, krijgt zij dan ook alle aandacht.

Daarnaast bekent hij dat zijn vrouw Evelyn een fantastische partner is. Hij herhaalt het zelfs nog eens als ze erbij komt staan.

(Geen nood, ik had het al omcirkeld!).

hele WEVOS. Potenzagers zitten er niet tussen, het is gewoon een bende 'moaten' met dezelfde passie. Zijn betoog druipt van een chauvinisme, waar ze zelfs in de Sinjorenstad jaloers op zouden zijn. "We zijn dan ook meer vrienden dan collega's", besluit hij.

Hippocampus jan./feb. 2022

83

Bondsnieuws Interview

Ook op vakantie moet er al eens voor NELOS gewerkt worden.

Foto's (4): Ronny Margodt.

West-Vlamingen blijven 'moaten' zelfs nadat ze – zoals het redactielid Roland – naar Antwerpen uitgeweken zijn.

me toe. Dit met een overvolle mailbox tot gevolg. Hoewel geen e-mail onbeantwoord blijft, wil hij liever niet de helpdesk van de federatie zijn. Hij probeert dan ook steeds het goede te zien in duikers en instructeurs.

De rol van politieagent is hem niet op het lijf geschreven. De boodschap is luisteren en communiceren. Handel daarom niet enkel naar de letter, maar ook naar de geest.

Hij geeft ons nog een goede raad mee: "het moet leuk blijven!"

Of er een tendens is die hem beangstigt, wil ik nog weten? Hij denkt even na en stelt dan

retorisch: "Hoelang zullen, in deze indivualistische maatschappij, de prestaties van instructeurs en management binnen onze federatie nog belangeloos kunnen blijven?".

We hebben er een leuke babbel opzitten.

Ik leerde een voorzitter kennen van vlees en bloed, die vol voor de beleving van het duiken gaat en dit in de breedste zin van het woord: van aprèsduik tot determinatie van wat er onder water ontmoet werd. Tot slot vraag ik hem of hij al ooit stil stond bij een leven na het duiken. "Inderdaad", zegt

hij, "onlangs nog, na mijn val in Egypte. Ik besefte dat het plots wel eens gedaan zou kunnen zijn met duiken. Erger nog, door niet meer te duiken zouden de contacten met mijn vrienden kunnen vervagen". Hij besluit: "De kern van duiken is zien en beleven!

Zeg maar: alles voor een vis!".

Bedankt voorzitter, ik vertel het voort!  JAN DIEU

"Ik besef dat duiken plots gedaan kan zijn en dat daardoor de contacten met mijn vrienden kunnen vervagen".

Bij WEVOS zijn we meer vrienden dan collega's.

84

Hippocampus jan./feb. 2022

Duikleider of hekkensluiter?

"Geen twijfel, duikleider! Controle en verantwoordelijkheid als drijfveer", verduidelijkt hij.

Zeepaardjes of walvishaaien?

Zonder aarzelen kiest hij voor het kleine leven. Met de zoektocht hiernaar als trigger. Hij wil echter ook steeds kennis vergaren over een mogelijke vondst en deze delen met anderen. Tijdens de duik aan de hand van geplastificeerde determinatiekaarten, erna in gespecialiseerde literatuur. Sven vertelt: "Na een duik met een jeugdduiker hadden ze achteraf enkele vondsten verzameld in een emmer. Waar ik begonnen was met een privé-uitleg voor de jongen op de dijk, stonden na enkele minuten ook diens ouders en andere volwassenen te luisteren naar interessante weetjes over zwemkrabben en zeepokken".

Wemeldinge of Tholen?

"Wemeldinge, voor de sfeer en de ambiance". Hij omschrijft de plaats als: "dat is een stukje Vlaanderen", doelend op de ruime schare NELOS-duikers die er steeds vertoeven. Velen zijn door de jaren heen dan ook goede vrienden geworden.

Agay of Daedalus?

Ook hier geen compromis. Duiken met een liveaboard op de Rode Zee is te makkelijk (sic). De Middellandse Zee en de manier waarop daar gedoken wordt zijn hem op het lijf geschreven. Het mag allemaal wat sportiever en uitdagender zijn.

Bondsnieuws

Commissie Duikonderricht & Geneeskundige Commissie

Examen DHV 2022

Er zijn dit jaar twee examensessies Duiker-Hulpverlener gepland, één in het voorjaar op 7 mei 2022 en één in het najaar op 15 oktober 2022.

T

er voorbereiding van het examen Duiker-Hulpverlener (DHV), een organisatie van de Geneeskundig Commissie in samenwerking met de Commissie Duikonderricht, worden er theorie- en praktijklessen georganiseerd.

In de regio WEVOS en OVOS starten deze in het voorjaar op 17 maart 2022.

In het najaar organiseren LIMOS en AVOS theorielessen DHV. Deze starten respectievelijk op 29 augustus en 1 september 2022.

Meer info over de lessenreeksen DHV kan je raadplegen in één van de NELOS-info's die naar de duikclubs verzonden worden en welke gedownload kunnen worden op de NELOS-website bij 'Documenten' of op www.nelos.be/artikel/NELOS-info's%202022.

Nieuwe NELOS-info's worden telkens aangekondigd op de nieuwe NELOS-Facebookpagina NELOSvzw (zonder spatie tussen NELOS en vzw).  IVO MADDER

Hippocampus jan./feb. 2022

85

Foto: Chrisje Demuynck.

Steengroeve of Oosterschelde?

"Een moeilijke… 'de Barges', is als een tweede thuis. " Als hij het zo zegt, lijkt het me zelfs een beetje een bedevaartsoord voor duikend WestVlaanderen. Toch heeft de Oosterschelde de beste troeven, al is het verder rijden. De fauna en flora, de magie van de rode bootjes, de 'planning' van een duik en het sociaal gebeuren op en achter de dijk zijn als zuurstof.

Bondsnieuws

Concentratie voor de diepe duik in 'Free Immersion'.

Subcommissie Vrijduiken

NELOS 'Freediving Cup' Vrijduiken.be hield op woensdag 21 juli 2021 de eerste 'Freediving Cup' van NELOS in de steengroeve van La Gombe. Dit grootschalig vrijduikevenement was een succes en dat niet enkel door de sportieve prestaties, maar zeker ook door de bijzonder goede sfeer.

A

mper een week na de overstromingen in Wallonië gaf de directie van La Gombe ons de bevestiging dat de 'Freediving Cup' kon plaatsvinden. De streek van Esneux was zwaar getroffen en de toegangswegen waren moeilijk bereikbaar, maar de ploeg van de 'Club Liégeois d'Activités Subaquatiques' (CLAS) had kosten noch moeite gespaard om de site veilig te maken en ons te kunnen verwelkomen.

Ondertussen hadden een aantal vrijduikers al afgezegd, niet alleen uit schrik voor het slechte weer, maar ook omdat ze het niet zagen zitten om een dag plezier te beleven midden in een rampgebied. Voor de organisatoren van de 'Cup' was het dan ook een moeilijke beslissing, maar uiteindelijk kozen we er unaniem voor om het evenement te laten doorgaan. Na maanden van beperkte toegang en een gesloten cafetaria omwille van de coronacrisis konden we onze gastheren van de CLAS niet 'last mi-

86

Hippocampus jan./feb. 2022

nute' laten vallen. Voor La Gombe is 21 juli namelijk een drukke dag, waarop in normale omstandigheden honderden duikers aanwezig zijn. Het feit dat ze de hele groeve voor een zestigtal NELOS-vrijduikers hadden gereserveerd, was een heel mooie geste waarvoor we heel dankbaar zijn. We konden dus niet zomaar annuleren.

een gevarieerd parcours Op de nationale feestdag scheen de zon overvloedig om onze vrijduikers vanaf 9.00 uur te verwelkomen. Na een uitvoerige briefing werden ploegen van vier samengesteld, elk onder begeleiding van een instructeur/jury. Het parcours omvatte zeven workshops en de doorlooptijd was geschat op zo'n 2 uur. Voor de eerste proef moesten de deelnemers een 40 m lang koord volgen dat enkele meters diep vastgebonden was. Als gevolg van de zondvloed van de voorbije weken was de zichtbaarheid in

de eerste meters slecht en zat het koord 2 m dieper dan gewoonlijk, op ruim 5 m. De totale afstand was dus 50 m. Niet evident in open water en zonder opwarming. Toch zwommen de meeste deelnemers vlot tot het einde.

Voor de tweede workshop moesten de vrijduikers de naam lezen op de achterkant van een gezonken zeilboot, op ongeveer 20 m diepte. Op diepte was het water heel helder, de naam van de 'Tripper' was dus al leesbaar vanaf 15 m. Toch was deze proef niet zo gemakkelijk, want tijdens een 'Constant weight'-duik (CWT) zwemt de vrijduiker vaak met een draaiende beweging rond de daallijn, waardoor hij het doel niet altijd direct ziet. Er gingen dus kostbare seconden verloren om de goede richting te vinden en de naam te lezen, waarbij het lezen soms ook bemoeilijkt werd door een aangedampt masker. Daarnaast werden een aantal deel-

Ploeg 4 maakt zich klaar, de concentratie is tastbaar.

Foto: Chatchanee Chaluthong.

Voor de 'Rope Rescue' is techniek even belangrijk als kracht.

De bewoner van de 'Tripper' kon de wedstrijd van op zijn balkon volgen.

nemers afgeleid door de aanwezigheid van onverwachte supporters. Er zwommen namelijk twee reusachtige steuren rond!

Workshop drie was op papier de moeilijkste.

Met een bodem op 30 m was dat ook potentieel de diepste duik van de dag. Hier gingen de vrijduikers in 'Free immersion' (FIM) naar beneden, dus zonder hun benen te gebruiken, enkel door zich aan de daallijn omlaag te trekken. Voor de veiligheid mochten ze geen loodgordel om hebben. Het was dus lastiger dan gewoonlijk om de eerste meters te zakken. Toch konden de meeste deelnemers de opgehangen logo's herkennen op 10 m en 15 m en zelfs tot aan het einde van de daallijn duiken. Voor een paar mensen was dit meteen ook hun 'personal best'.

Bij workshop 4 moesten de deelnemers een 'rope rescue' simuleren door de 30 m lange daallijn op te halen, inclusief 12 kg ballast. Een zware inspanning en ook een technische opgave, want de daallijn moest keurig in een 'daisy chain' knoop (ook wel een serieschakeling genoemd) opgeborgen worden. Dit was absoluut noodzakelijk,

Foto's (3): Ivo Madder.

zon, water en frietjes

Een wedstrijd met een hoog 'fun'-gehalte!

Hippocampus jan./feb. 2022

87

Bondsnieuws

Foto's (4): Ivo Madder.

Subcommissie Vrijduiken

Even poseren tijdens het parcours op 15 m.

want de lijn werd daarna meteen door een buddy gebruikt voor workshop vijf, een duik in 'Variable Weight' (VWT). Bij deze proef laat de vrijduiker zich zakken door aan het gewicht te hangen zonder te zwemmen. Dit is één van de vereiste vaardigheden om voor een 1*Apnea of 'Adventure' brevet te slagen. Voor enkele deelnemers was het ook een primeur, waarbij ze konden vaststellen dat VWT-duiken niet alleen gemakkelijk is, maar ook heel leuk.

Na deze meer traditionele proeven leek workshop zes een 'makkie'. De deelnemers moesten gewoon van de staart van het gezonken vliegtuig tot aan de cockpit zwemmen. Nu, zo'n 'Thunderstreak' jet is toch 13 m lang en het toestel lag die dag ook uitzonderlijk diep, met een bodem op bijna 17 m. De hele duik was dus voor veel mensen 'pittig', maar in de euforie van de 'Cup' kon bijna iedereen de opgave netjes vervullen.

Bovendien hadden we hier een extra verrassing in petto, want niemand minder dan Ivo Madder dook mee, met zijn indrukwekkende OW-camera in de aanslag, om onze deelnemers te fotograferen.

88

Hippocampus jan./feb. 2022

De laatste workshop was dan eerder bedoeld als 'cool down'. Na een reeks sportieve proeven gingen de deelnemers naast het ponton duiken. Om punten te winnen was het voldoende om 'een vis' te zien. Als je weet dat er op deze plek tientallen of zelfs honderden vissen zwemmen, was dat niet bepaald moeilijk. Iedereen heeft effectief tussen de prachtige steuren, de indrukwekkende karpers en de scholen baarzen kunnen vrijduiken en zo de hoogste score kunnen halen, voor er richting warme douches werd vertrokken.

meest recent gebrevetteerden als winnaars uit te roepen. Uiteindelijk werd Niels Coenegrachts de grote winnaar van de 'Freediving Cup 2021'. En dit is opmerkelijk, want Niels had zich maar een paar dagen ervoor als kandidaat vrijduiker ingeschreven. Hij was nog niet eens naar een vrijduiktraining gegaan! De jury hadden zelfs getwijfeld of het verantwoord was om hem te laten deelnemen. Maar Niels is niet zomaar een beginner. Naast een heel ervaren (technisch)

Na zon en water konden de vrijduikers tenslotte rekenen op de derde troef van La Gombe: een lekker pak frieten aangeboden door Vrijduiken.be.

onwaarschijnlijke winnaar Terwijl iedereen gezellig aan de 'after dive' zat, werden de organisatoren met een uitdaging geconfronteerd. Niemand had het verwacht, maar heel wat deelnemers bleken de hoogste score te hebben behaald.

We besloten dan maar om de laagste en

Om de zeven workshops te installeren konden we gebruik maken van de reddingsboot.

Enthousiaste supporters kwamen de deelnemers aanmoedigen.

Niels was niet de enige kandidaat 1* FDA met hoge scores. Lore De Jong won de eerste prijs in categorie 1 (Discovery en Adven-

ture) en beëindigde tegelijkertijd haar opleiding 'Adventure' door deel te nemen aan de workshop 'VWT', de laatste proef die ze nog moest doen. In categorie 2 (vanaf 'Advanced') werd Roeland Maes voor zijn knappe resultaat beloond. Beiden vertrekken met een aankoopcheque, aangeboden door onze sponsor Galicia Diving in Aarschot.

Omdat de Freediving Cup ook een proevendag was, konden heel wat kandidaten hun

Francesco Bruyland, Laurent Schmitz en Johan Vandersmissen zijn de nieuwe 1*Instructeurs Vrijduiken van 2021.

opleiding vervolledigen of zelfs afronden.

Een zestal deelnemers kregen zo de laatste handtekening op hun opleidingsformulier. De proclamatie werd afgerond door François Vissers, voorzitter van Vrijduiken. be, die de brevetkaarten uitdeelde aan drie kersverse 1*Instructeurs vrijduiken: Francesco Bruyland, Johan Vandersmissen en Laurent Schmitz. Voor hen was de organisatie van de Freediving Cup het hoogtepunt van hun opleidingstraject.

De 'jury's' zijn verveeld want veel deelnemers hebben de hoogste score behaald!

Foto: Chrisje Demuynck.

duiker, is hij ook een getalenteerde 'selfmade' vrijduiker. Hij kan bovendien rekenen op de begeleiding van zijn partner Hedwig, die niet toevallig kandidaat AIF (Assistent-Instructeur vrijduiker) is. Niels ontving een paar 'Fluid Goggles', aangeboden door Vrijduiken.be.

Hippocampus jan./feb. 2022

89

Bondsnieuws

Foto: Ivo Madder.

Subcommissie Vrijduiken

Een zicht op de steengroeve La Gombe.

topdag Ondanks de bijzondere omstandigheden werd de eerste 'Freediving Cup' een groot succes, met een hoog 'fun'-gehalte! Ongetwijfeld is hier en daar wat 'finetuning' aan de orde, maar gezien de unanieme positieve

reacties werd ter plaatse besloten om van de Freediving Cup een jaarlijks evenement te maken. We kunnen met plezier aankondigen dat de directie van de CLAS ons de sleutels van La Gombe opnieuw toevertrouwt op donderdag 21 juli 2022. Voor deze tweede

Advertentie

90

Hippocampus jan./feb. 2022

editie voorzien we alvast nieuwe workshops en enkele leuke verrassingen. Leg de datum nu al vast, want we gaan er opnieuw een topdag van maken!  LAURENT SCHMITZ

Bondsnieuws Departement Marketing & Communicatie

Nieuwe o f f iciël e

Facebookpagina Omdat de Facebookpagina 'Nelos Vzw' praktisch onzichtbaar was in de online wereld, heeft het Departement Marketing en Communicatie met de goedkeuring van het Bestuur NELOS een drastische actie doorgevoerd.

O

mdat de tijd en ontwikkelingen niet stilstaan is het moment aangebroken om NELOS met zijn clubs en activiteiten online meer te gaan profileren. De Facebookpagina 'Nelos Vzw' had beperkte mogelijkheden en was daardoor

zijn tijd voorbijgestreefd. Daarom is deze opgedoekt en is er een nieuwe officiële NELOS-Facebookpagina gecreëerd, namelijk 'NELOSvzw'.

Het heeft ons de mogelijkheid gegeven om 'NELOSvzw' als sportbond op te zetten, waardoor de sportieveling ons sneller zal vinden.

Ook zullen we het gewenste publiek accurater kunnen bereiken. Leuke berichten zullen beter gepromoot kunnen worden en zoveel meer.

Daarnaast hebben we nu meerdere beheerders, iets wat met de vorige niet kon.

We kunnen bovendien extra redacteurs en dergelijke toevoegen, iets wat in de loop van 2022 verder uitgewerkt wordt.

Facebook NELOSvzw De pagina 'NELOSvzw' wordt als de hoofdfacebookpagina gebruikt, waarbij bepaalde nieuwe berichten eerst daar verschijnen, waarna ze gedeeld worden naar andere plaatsen – bijv. naar de NELOS-FacebookGROEP, Hippocampus Facebook. Meer info daarover volgt later. Wil je op de hoogte blijven, like en volg ons!  CHRISJE DEMUYNCK, VOORZITTER DEPARTEMENT MARKETING & COMMUNICATIE

Advertentie

DUIKTANK

TE HUUR +32 475 73 25 74

DUIKCENTRUM Alle kwaliteitsmerken- Vulstation Eigen onderhouds- & hersteldienst

Verhuurdienst - Duikopleidingen www.aqualand.be info@aqualand.be

Hippocampus jan./feb. 2022

91

Bondsnieuws Aanspreekpunt integriteit

Elke club een API? Jazeker!

Inderdaad, je leest het goed: tegen 31/12/2022 dient elke NELOS-duikschool over een aanspreekpunt integriteit (API) te beschikken.

D

it is het gevolg van het vernieuwde GES-decreet dat eind 2013 door Sport Vlaanderen werd voorgesteld en in april 2014 door de Vlaamse Regering werd goedgekeurd. GES staat voor Gezond Ethisch Sporten.

Om als sportfederatie erkend te worden en te blijven en dus verder in aanmerking te komen voor subsidies, moet NELOS aan een aantal voorwaarden voldoen, zoals: een werking, statuten en een huishoudelijk reglement hebben die in overeenstemming zijn met het GES-decreet inzake gezond en ethisch sporten.

Om zich te conformeren heeft NELOS richtlijnen opgesteld voor duikscholen, clubbesturen, duikinstructeurs en beleidsverantwoordelijken. Die zijn gebundeld in het tuchtreglement NELOS, dat beschikbaar is als pdf via deze link: www.nelos.be/artikel/ Tuchtreglement. Op basis daarvan legt NELOS zichzelf de verplichting op dat tegen eind 2022 alle NELOS-duikscholen een club-API dienen aangesteld te hebben.

Dit punt werd benadrukt tijdens de bijscholingen in maart-april 2021 en tegelijkertijd werden de eerste vormingssessies in de loop van september en oktober 2021 aangekondigd. Zo werden in samenwerking met ICES (Centrum Ethiek in de Sport) al twee sessies georganiseerd voor de vorming van clubAPI's. Deze sessies zorgden voor een 60-tal nieuwe club-API's, maar ondanks dit mooie resultaat dienen we vast te stellen dat momenteel slechts 20 % van alle duikscholen beschikt over een club-API. Daarom lanceren we hierbij een warme oproep naar onze duikscholen om voldoende kandidaten voor te stellen, zodat NELOS eind 2022 aan de GES-voorwaarden voldoet.

Welk profiel heeft een club-API? (Bron ICES: bijscholing 'Aan de slag als club-API in jouw sportclub').

Een aanspreekpunt integriteit (soms ver-

92

Hippocampus jan./feb. 2022

keerdelijk 'aanspreekpersoon integriteit' genoemd) binnen een sportclub (club-API) is een laagdrempelig aanspreekpunt waarbij sporters, hun ouders, trainers, bestuurders of andere betrokkenen terechtkunnen met een vraag, vermoeden van of klacht over (seksueel) grensoverschrijdend gedrag.

Het is belangrijk dat in een sportclub een cultuur bestaat van openheid, waarin iedereen het gevoel heeft incidenten te kunnen melden. Het installeren van een club-API maakt het voor iedereen duidelijk bij wie hij of zij met een melding terechtkan en verzekert een duidelijke en kordate opvolging van incidenten.

De club-API luistert naar de vraag of het verhaal van de melder en verwijst door wanneer nodig of verleent advies bij de mogelijke vervolgstappen, zonder zich inhoudelijk in de zaak te verdiepen of aan waarheidsvinding te doen. Verder formuleert de club-API

adviezen over preventieactiviteiten binnen de sportclub en helpt hij/zij het clubbestuur met het realiseren van deze initiatieven.

Taken van een club-API?

)

Aanspreekpunt en eerste opvang: de club-API luistert naar het verhaal van de melder of vraagsteller, zonder de rol van hulpverlener op te nemen. Hij/zij toont voldoende empathie, geeft de melder het gevoel dat er geluisterd wordt en stelt het verhaal niet in vraag. Iedereen in de club moet weten wie de club-API is, hoe ze de club-API kunnen bereiken en met welke vragen of boodschappen ze bij hem of haar kunnen aankloppen.

)

Coördinatie van het handelingsprotocol en doorverwijzing: de club-API neemt elke vraag of melding serieus. De club-API start het handelingsprotocol op en zorgt ervoor dat de procedure gevolgd

wordt: hij/zij vormt zich een beeld van de situatie, schat de ernst in en verleent de melder vervolgens informatie en advies of verwijst door. Bij vermoedens of aanwijzingen van ernstig grensoverschrijdend gedrag (rode of zwart vlag) is het niet de taak van de club-API om zelf hulp te verlenen of op onderzoek uit te gaan, maar verwijst hij/zij door naar de federatie-API en/of deskundigen (hulpverlening, politie en justitie, …).

)

Preventie en ondersteuning clubbestuur: in samenwerking met het clubbestuur zorgt de club-API voor het bekendmaken van het bestaan en de rol van de club-API en voor bewustmaking in verband met de gedragscodes. De club-API blijft op de hoogte van en geeft informatie en advies door aan het clubbestuur en clubleden over fysiek, psychisch en seksueel grensoverschrijdend gedrag.

D wordt via een duidelijk mandaat aangesteld door het clubbestuur; D kan bij ernstige incidenten rekenen op een intern overleg met de federatie-API; D kan op verzoek een uittreksel uit het strafregister (minderjarigenmodel) voorleggen; D werkt aan de hand van het uitgewerkte handelingsprotocol en de procedures, reglementen en statuten van de sportclub; D kan discreet handelen en onafhankelijk werken; D kan rekenen op ondersteuning en opleiding via de Federatie-API.

Wat moet een Club-API kennen en kunnen?

)

Basisinzichten hebben over fysiek, psychisch en seksueel grensoverschrijdend gedrag (in de sport).

Het vlaggen/grenswijssysteem kennen en kunnen toepassen op concrete incidenten.

Basisinzicht hebben in de rol van clubAPI. Zich kunnen profileren als club-API bij iedereen in een club.

Een incident kunnen afhandelen op basis van het handelingsprotocol.

Het gesprek kunnen aangaan met alle betrokkenen.

Weten waar je terecht kan met een klacht of voor hulp.

Een melding registreren en een dossier aanmaken.

Overleggen met het clubbestuur en suggesties doen.

)

Rolafbakening: wat is een API NIET?

) Een hulpverlener:

hij/zij start geen hulpverleningsproces op en heeft geen beroepsgeheim.

Een onderzoeksrechter: hij/zij moet niet achter de feiten aangaan.

Een journalist: hij/zij moet niet iedereen informeren die nieuwsgierig is.

Een bestuurder: hij/zij heeft geen verantwoordelijkheid, maar enkel een adviserende rol.

) ) )

randvoorwaarden De club-API: D is bij voorkeur geen voorzitter of (in de mate van het mogelijke) geen bestuurslid of alleszins niet iemand die een machtspositie heeft, waarbij geen collegiale controle mogelijk is. Indien toch een bestuurslid wordt aangeduid, moet deze onafhankelijk kunnen werken en transparant zijn over mogelijke vermenging van belangen;

) ) ) ) )

De kosten worden, voor de eerste twee personen per club, door NELOS gedragen. Vanaf de derde persoon zal er 15,00 euro per sessie (3 uren) doorgerekend worden.

De volgende opleidingssessies voor clubAPI zijn gepland op: D dinsdag 8 en donderdag 10 februari 2022 om 19.30 u (Sport met grenzen: vlaggensysteem); D donderdag 17 en dinsdag 22 maart 2022 om 19.30 u (Aan de slag als club-API).

Inschrijven gebeurt via secretariaat@nelos. be. Verdere opleidingen worden later ingepland. 

) )

ERIC SELS API & OMBUDSMAN NELOS VZW

geplande opleidingen Een club-API kan pas aangesteld worden als hij/zij de opleiding heeft gevolgd. Deze opleiding vindt plaats in het Duikershuis en bestaat uit twee sessies van 3 uur. Per sessie wordt het aantal deelnemers beperkt tot +/- 30 personen.

 

Advertentie

rEvo rebreathers info@revo-rebreathers.com www.revo-rebreathers.com

 

Hippocampus jan./feb. 2022

93

Bondsnieuws

EDIT-nieuws

Commissie Duikonderricht

2022 is voor de Sectie EDIT het jaar waarin we afscheid nemen van macro's. Met de nieuwe PowerPointtemplates die we begin 2021 ontwikkelden, kan je makkelijker diavoorstellingen op het gewenste opleidingsniveau instellen. Met macro's was dit iets complexer. Alle aangepaste PPT's zouden bij het verschijnen van deze Hippocampus beschikbaar moeten zijn.

H

oe je het niveau instelt, wordt in elke PPT uitgelegd in de dia 'Instructie voor de lesgever' die je enkel kan zien als je niet in presentatiemodus staat. Verder wordt ook toegelicht hoe je voor elk niveau een hand-out kan afprinten in de dia 'Instructie voor de kandidaat'. We hopen dat dit het gebruiksgemak van deze lesondersteunende pakketten zal verbeteren.

We hebben vorig jaar kunnen afsluiten met de publicatie van twee cursussen die enkel online ter beschikking worden gesteld: 'GND' of 'Gevorderde Nitrox-Duiker' en de 'CCR Rebreather-opleiding'. Dit kadert binnen de keuze om publicaties, die in kleine oplages worden gedrukt, enkel online aan te bieden. In die publicaties is het gebruik van illustraties en kleuren beperkt, zodat je ze gemakkelijk kan afprinten voor eigen gebruik. Een bijkomend voordeel is dat in de digitale versies de fouten veel sneller kunnen worden gecorrigeerd.

planning 2022 Wat staat er in de eerste jaarhelft van 2022 op de planning?

Eerst en vooral herwerken we de PPT's van de opleiding GND, die nog dateren van 2015.

De relevante wijzigingen in de NELOS-Infomap worden vanaf nu jaarlijks verwerkt, zodat steeds met de juiste informatie lesgegeven wordt.

Ook zullen de PowerPointpresentaties van de opleiding ERD en CCR-DA in de nieuwe template overgezet worden.

Het instellen van het gewenste opleidingsniveau in de PowerPointpresentaties zal vanaf 2022 zonder macro's gebeuren en dus gemakkelijker gaan.

)

Tenslotte gaan we ook actiever de opmerkingen die naar het adres cursus@ nelos.be gestuurd worden opvolgen en verwerken. Zo zal de 'errata' pagina op de website (www.nelos.be/errata) aangevuld worden met de opmerkingen over het naslagwerk en worden de opmerkingen over de digitale documenten systematisch meegenomen in de jaarlijkse update.

leiding op te zoeken door op de startpagina op de gewenste opleiding te klikken. Er verschijnt dan naast de uitleg over de opleiding aan de rechterkant een lijst van de relevante documenten.  LUTGART STALS

Daarnaast zijn we gestart met een project om te kijken hoe we de opleidingen nog verder kunnen ondersteunen, maar daar hoop ik meer over te kunnen vertellen in één van de volgende Hippocampussen.

documenten op de NELOS-website Nog even een tip over het raadplegen van documenten op de website. Het meest logische is het documentcentrum openen en dit is aangewezen als je een specifiek document zoekt. Er is ook de mogelijkheid om alle relevante documenten van een bepaalde op-

Documenten over 2*Duiker kan je ook terugvinden door op 2*D te klikken.

) ) ) 94

Hippocampus jan./feb. 2022

Op de pagina over de opleiding 2*Duiker vind je alle documenten die van belang zijn voor de opleiding 2*Duiker.

DIVES anno 2022

BEFOS Belgische Federatie voor Onderwateronderzoek en -Sport vzw

Voorzitter: Ronny Margodt Steenovenstraat 24 – 8490 Varsenare Gsm 0473 96 13 50 – voorzitter@nelos.be Medevoorzitter: Maria del Pilar Ruiz Lopez Rue G. Stocq 18 – 1050 Ixelles Gsm 0477 74 38 17 – pilarlifras@gmail.com Penningmeester: Dirk Saman Groeningenlei 106 – 2550 Kontich Gsm 0475 26 79 20 – dirk.saman@nelos.be Bestuursleden:

Foto: Curaçao Toeristen Bureau Europa.

Michel Declercq Pladijsstraat 8, 8370 Blankenberge Gsm 0475 56 56 18 – michel.declercq@nelos.be Marc Hiernaux Avenue des Paveurs 10 – 1410 Waterloo Gsm 0475 46 09 65 – marc.hiernaux@skynet.be Marc Lycops Av. de la Liberté 158 Bte 7 – 1080 Molenbeek-Saint-Jean Gsm 0473 81 68 62 – marc@lycops.eu Frédéric Willem Des Charmes 28 – 5100 Jambes (Namur) Gsm 0475 64 59 74 – willem.frederic@skynet.be Sven Vandekerckhove Acaciastraat 76 – 9890 Asper Gsm 0476 34 00 64 – duikonderricht@nelos.be

Sinds januari 2022 worden naast de lucht- en jeugdduikbrevetten ook de technische brevetten en het vrijduiken administratief afgehandeld via DIVES. Daarnaast werd de afgelopen twee jaar heel wat

BEFOS-secretariaat:

Margaux Montrieux Jules Broerenstraat 38 – 1070 Anderlecht Tel. 015 29 04 86 – secretariaat@nelos.be

aan het systeem gesleuteld, waardoor het bestaande trainingsmateriaal aan een update toe was.

E

r zijn nu enkel nog instructiekaarten beschikbaar en geen handleiding meer.

DIVES basis gebruik

De 'DIVES basis gebruik'-kaart is voor iedereen van toepassing. Daarin wordt uitgelegd hoe je een activiteit moet inbrengen, hoe je een brevetkaart kan raadplegen en iemand coach kan maken, hoe je een ontbrekende duikplaats kan inbrengen of laten inbrengen, wat je moet doen als je buddy niet beschikbaar is in het systeem, hoe je duiken kan initialiseren en je vindt er ook alle informatie rond 'tagging'.

LIFRAS DIVES gebruik als instructeur De kaart 'DIVES gebruik als instructeur' licht toe hoe je als instructeur proeven of andere opleidingsonderdelen afvinkt, hoe je iemand kan ontcoachen of statistische gegevens kan downloaden.

DIVES brevetten De kaart 'DIVES brevetten' geeft een overzicht van alle opleidingsonderdelen en met welke activiteit je die moet aftekenen.

DIVES corrigeren van fouten & DIVES overgang De kaart 'DIVES corrigeren van fouten' blijft uiteraard ook behouden. Er is ook een kaart voor 'DIVES overgang', waarin wordt toegelicht hoe je vrijstellingen kan bekomen als je nog onderdelen van je opleiding op papier hebt uitgevoerd.

Deze kaarten zijn vanaf 2022 beschikbaar op de NELOS-website in het documentencentrum onder DIVES.  LUTGART STALS

Hoe voeg je een ontbrekende duikplaats toe? Dat vind je op de 'DIVES basis gebruik'-kaart.

r s

Ligue Francophone de Recherches et d'Activités Subaquatiques

Ligue Francophone de Recherches et d'Activités Subaquatiques asbl

Présidente: Maria del Pilar Ruiz Lopez Rue G. Stocq 18 – 1050 Ixelles Gsm 0477 74 38 17 – pilarlifras@gmail.com Vice-Président: Marc Hiernaux Avenue des Paveurs 10 – 1410 Waterloo Gsm 0475 46 09 65 – marc.hiernaux@skynet.be Secrétaire Général: Roland Thiebault Hoogstraat 31 – 1980 Zemst Gsm 0475 92 00 03 – roland.thiebault@proximus.be Trésorier: Marc Lycops Avenue de la Liberté 158 boite 7 – 1080 Bruxelles Gsm 0473 81 68 62 – marc@lycops.eu Administrateurs: Didier Arts rue Baudet, 7 – 7090 Petit-Roeulx-lez-Braine Gsm 0495 50 86 02 – easy.engine@skynet.be Sylviane Godin Rue Bruyère St Jean 95 – 1410 Waterloo Gsm 0475 87 99 95 – sylviane.godin@gmail.com Jean-Pierre Vlieracker Rue Georges Rodenbach 4 – 1420 Braine-l'Alleud Gsm 0476 31 91 78 – jpvlieracker@hotmail.com Frédéric Willem Des Charmes 28 – 5100 Jambes (Namur) Gsm 0475 64 59 74 – willem.frederic@skynet.be

Secretariaat: Katia Van De Veegaete – katia@lifras.be Muriel Van Blommen – muriel@lifras.be Boekhouding: comptabilite@lifras.be Jules Broerenstraat 38 – 1070 Brussel Tel. 02 521 70 21 – fax 02 522 30 72

Hippocampus jan./feb. 2022

95

NELOS-boetiek Algemeen verantwoordelijke Rik Olievier Gsm 0475 64 31 71 boetiek@nelos.be BE45 4016 5136 2189

NELOS-boetiek Duikerhuis

NELOS-boetiek Winteractie 2 voor de prijs van 1

Muts € 15,00

Beanie € 10,00

(dames)

(heren)

Brusselsesteenweg 313-315 2800 Mechelen Tel. 015 29 04 86 secretariaat@nelos.be

Regionale verantwoordelijken Antwerpen: Frederik Rausenberger Brandheide 2 2880 Bornem Gsm 0468 57 58 75 boetiek.ant@nelos.be Vlaams-Brabant: Tiny Heremans Janseni usstraat 8 3000 Leuven Tel. 016 22 56 98 boetiek.vbr@nelos.be Limburg: Stefan Paas Slakweidestraat 20 3630 Maasmechelen Gsm 0475 76 10 11 boetiek.lim@nelos.be Oost-Vlaanderen: Mark Bulte Hendrik Consciencelaan 6 9950 Waarschoot Tel. 09 377 37 97 boetiek.ovl@nelos.be West-Vlaanderen: Kurt Lommens Jules Deconinckstraat 16 8560 Wevelgem Gsm 0475 78 11 32 boetiek.wvl@nelos.be

Hoody € 15,00 (dames)

ARTIKEL

MAAT

DAMES - T-shirt - lange mouwen

M

L

XL

XXL

17,00

S

M

L

XL

XXL

30,00

DAMES - fleece vest met rits

S

M

L

XL

XXL

45,00

DAMES - regenjas

S

M

L

XL

DAMES - hoody

XS

DAMES - gehaakte muts met pompom

15,00

1 size fits all

15,00

HEREN - T-shirt - lange mouwen

S

M

L

XL

XXL

17,00

HEREN - hoody

S

M

L

XL

XXL

30,00

HEREN - fleece vest met rits

S

M

L

XL

XXL

XXXL

45,00

HEREN - regenjas

S

M

L

XL

XXL

XXXL

15,00

HEREN - beanie

1 size fits all

10,00

BUFF - unisex

1 size fits all

5,00 20,00

Regenjas € 15,00

(heren blauw, dames rood)

Raadpleeg de brochure NELOS-structuur, voor meer info over wie wat doet binnen NELOS, zoals bijv. de Ereraad, de ombudsman, de verantwoordelijken voor de commissies, ...

Hippocampus jan./feb. 2022

PRIJS S

NELOS-structuur?

96

(dames)

(heren)

NELOS strandlaken 150 x 100 cm

Je kan deze brochure downloaden via onze website: www.nelos.be/ documentencentrum.

Fleece € 45,00

Fleece € 45,00

T-shirt lange mouwen

€ 17,00

De bestelbonnen kan je vinden op

(heren)

Interesse in één van de artikelen?

Stuur een mailtje naar boektiek@nelos.be. We helpen jou graag verder.

CERTIFICATION INTERNATIONAL

De Nederlandstalige Liga voor Onderwateronderzoek en -Sport vzw is lid van BEFOS, stichtend lid van de Wereldbond voor Onderwateractiviteiten CMAS, erkend door Sport Vlaanderen en EUF-gecertificeerd.

www.facebook.com/NederlandstaligeLigaVoorOnderwateronderzoekEnSport

NELOS-bestuur Voorzitter & Public Relations: Ronny Margodt Gsm 0473 96 13 50 – voorzitter@nelos.be Penningmeester & vice-voorzitter: Dirk Saman Gsm 0475 26 79 20 – penningmeester@nelos.be Boetiekverantwoordelijke: Rik Olievier Gsm 0475 64 31 71 – boetiek@nelos.be Bestuurslid: Ivo Hubert Gsm 0475 49 87 24 – ivo.hubert@nelos.be Bestuurslid: Sven Vandekerckhove Gsm 0476 34 00 64 – sven.vandekerckhove@nelos.be

Brevettencomité: Koen Van Dyck Gsm 0476 65 02 96 voorzitter.brevettencomite@nelos.be Sectie duiktechnieken: Patrick Valkenborghs Gsm 0473 70 68 94 – voorzitter.sdt@nelos.be Sectie EDIT: Lutgart Stals Gsm 0473 2 86 64 – voorzitter.edit@nelos.be Veiligheidscomité: Hans Engels Gsm 0478 73 30 21 voorzitter.veiligheidscomite@nelos.be

Geneeskundige Commissie

Bestuurslid: Franklin Forrez Gsm 0492 25 12 33 – franklin.forrez@nelos.be

Voorzitter, dopingpreventieverantwoordelijke en contactpersoon Medisch Verantwoord Sporten: Catherine De Maeyer voorzitter.duikgeneeskunde@nelos.be

Bestuurslid: Michel Declercq Gsm 0475 56 56 18 – michel.declercq@nelos.be

Mental Coaching: Elfrie van Poppelen Gsm 0497 44 60 03 – mental.coaching@nelos.be

Secretariaat, ombudsman & API Duikershuis – Margaux Montrieux Brusselsesteenweg 313-315 – 2800 Mechelen Tel. 015 29 04 86 – secretariaat@nelos.be www.nelos.be/secretariaat Ombudsman & Aanspreekpunt integriteit (API): Eric Sels Gsm 0475 36 88 23 – ombudsman@nelos.be

Ongevalsaangiften-administratie Arena NV: tel. 02 512 03 04 – www.arena-nv.be arena@arena-nv.be (contactpersoon Inge Ghijsels) Dodelijk ongeval: binnen de 2 dagen ongevalsaangifte (maak een kopie voor jezelf) naar het NELOS-secretariaat verzenden. Zo snel mogelijk erna een verslag over de omstandigheden van het ongeval, vergezeld van een medisch attest over de doodsoorzaak. Arena NV mag ook op de hoogte gebracht worden.

Andere ongevallen: binnen de 15 dagen ongevalsaangifte naar het NELOS-secretariaat verzenden, vergezeld van de geneeskundige getuigschriften (maak een kopie voor jezelf). Attesten moeten door de dokter worden afgeleverd binnen de 3 dagen na het ongeval!

Hulpdiensten UNIVERSITAIR ZIEKENHUIS ANTWERPEN Tel. 03 821 30 55 (24/24 uur) HYPERBAAR CENTRUM Militair Hospitaal Neder-over-Heembeek (afrit 6 op de ring rond Brussel), Tel. 0800 12382 ALGEMEEN ALARMNUMMER Tel. 112 Medisch Centrum Hyperbare Zuurstoftherapie 's-Gravenpolderseweg 114, Goes, Nederland Tel. 0031 113 23 42 90 (24/24 uur)

Commissies Commissie Duikonderricht Voorzitter: Sven Vandekerckhove Gsm 0476 34 00 64 voorzitter.duikonderricht@nelos.be Verantw. der brevetten: René Van Leeuwen Gsm 0475 65 53 55 – rene.vanleeuwen@nelos.be Ereraad: Tony Devolder Gsm 0478 45 51 42 – voorzitter.ereraad@nelos.be Subcommissie Jeugdduiken: Franklin Forrez Gsm 0492 25 12 33 voorzitter.jeugdduiken@nelos.be

Audiovisuele Commissie (NELOSAC) Voorzitter NELOSAC: Chris Demuynck Gsm 0496 75 96 85 – voorzitter.audiovisueel@nelos.be Voorzitter Sectie Onderwaterfotografie (Sectie OWF): Ivo Madder – owf@nelos.be Gsm 0475 73 32 01 Voorzitter Sectie Onderwatervideografie (Sectie OWV): Jo De Smedt Gsm 0474 27 07 73 – owv@nelos.be

Commissie Biologie Voorzitter: Tiny Heremans Tel. 016 22 56 98 – voorzitter.biologie@nelos.be

Commissie Redactie Hippocampus Hoofdredacteur: Ivo Madder Gsm 0475 73 32 01 voorzitter.redactieteam@nelos.be

Commissie Duikers met een Handicap Voorzitter: Jan Decrock Gsm 0483 66 79 01 – voorzitter.cdmh@nelos.be

Commissie Innovatief Sporten Voorzitter: Mario Verhaeghe Gsm 0475 63 16 97 voorzitter.innovatiefsporten@nelos.be

Juridische Commissie Voorzitter: René Van Leeuwen Gsm 0475 65 53 55 – rene.vanleeuwen@nelos.be

Sportcommissie Ambassadeur / voorzitter ad interim: Michel Declercq Gsm 0475 56 56 18 voorzitter.sportcommissie@nelos.be Voorzitter Subcommissie Vrijduiken: François Vissers – francois.vissers@nelos.be Voorzitter Subcommissie Vinzwemmen: Free Duerinckx – free.duerinckx@nelos.be Voorzitter Subcommissie Onderwaterhockey: Niels Balens – niels.balens@nelos.be

Commissie Solidariteitsfonds Leden: Ronny Margodt, Sven Vandekerckhove, Dirk Saman

Erevoorzitters Jozef Van den Berghe jozef.vandenberghe@nelos.be Willy van der Plas willy.vanderplas@nelos.be

INFORMATIEBLAD VAN NELOS vzw Hoofdredacteur: Ivo Madder De Bisthovenlei 46 – 2100 Deurne (Antwerpen) Tel. 03 290 54 06 – gsm 0475 73 32 01 redactie@nelos.be Verantwoordelijke uitgever en ambassadeur: Ronny Margodt Steenovenstraat 24 – 8490 Varsenare Gsm 0473 96 13 50 – voorzitter@nelos.be

Redactieteam: Luc Beets, Wim Bollein, Natalie Decrock, Chrisje Demuynck, Jan Dieu, Melanie Gevaert, Ivo Madder, Katrijn Ools, Patrick Swinnen, Marijke Van Cauwenberghe, Jozef Van den Berghe, Wim Van Doeselaer, Patrick Van Hoeserlande, Stef Van Uffel, Roland Wantens Vormgeving en publiciteit: Katrijn Ools Brusselsesteenweg 313-315 – 2800 Mechelen Tel. 015 29 04 86 publiciteit@nelos.be Drukkerij: Moderna Printing Schoebroekstraat 50 – 3583 Paal-Beringen www.moderna.be Hippocampus verschijnt 5 maal per jaar:

februari, april, juni, september en december.

Oplage: meer dan 10.000 exemplaren.

ISSN-nummer: 1782-8414.

Gedrukt op:

Deadlines artikels Hippocampus Editie januari/februari: vóór 5 december Editie maart/april: vóór 5 februari Editie mei/juni: vóór 5 april Editie september/oktober vóór 15 juni Editie november/december: vóór 5 oktober

Advertentietarieven Zie 'MediaPack' op: www.nelos.be/mediapack Hippocampus kan je downloaden in pdf-formaat via de NELOS-website, meer bepaald via: www.nelos.be/Hippo-archief Of je kan door de recentere uitgaven bladeren via: http://issuu.com/ivomadder De redactie en de uitgever zijn niet verantwoordelijk voor de inhoud van de geplaatste advertenties. Ongevraagd toegestuurde redactionele teksten en/of foto's worden niet teruggestuurd. De artikels ter publicatie in de Hippocampus moeten binnen zijn bij de redactie minstens 45 dagen vóór de maand van verschijning.

Overeenkomstig de Europese privacywetgeving (GDPR – General Data Protection Regulation – of ook genoemd Algemene Verordening Gegevensbescherming – AVG), die op 25 mei 2018 volledig van kracht werd in iedere lidstaat van de EU, melden wij dat je persoonsgegevens worden bijgehouden in een bestand. Wij verbinden ons ertoe deze gegevens enkel te gebruiken voor de verzending van ons tijdschrift en de administratie van de liga overeenkomstig het doel van onze organisatie. Je hebt inzage- en correctierecht.

Niets van deze uitgave mag overgenomen worden zonder schriftelijke toestemming van de verantwoordelijke uitgever.

Lid van:

Adresveranderingen enkel via het secretariaat van je duikclub waar je als 1e lid ingeschreven bent.

Heb jij onze Faceboopagina al geliket? www.facebook.com/hippocampusredactie

Lopende Agenda

Februari 2022 02 Reg. bijscholing Infomap (BRAVOS) Zie NELOS-info nr. 471

03-06 Vakantiesalon Brussel Meer info: www.vakantiesalon.eu

08 Regionale bijscholing DHV (AVOS) Zie NELOS-info nr. 471

09 Regionale bijscholing Infomap (LIMOS) Zie NELOS-info nr. 471

10 Regionale bijscholing Infomap (OVOS) Zie NELOS-info nr. 471

14 Examen theorie Nitrox-Instructeur Locatie: Duikershuis NELOS – 20.00 - 23.00 u

15 Duiker-Hulpverlener Train the Trainer Locatie: Duikershuis NELOS – 20.00 - 23.00 u Inschrijven verplicht: zie NELOS-info nr. 472

16 AV Audiovisuele Commissie Locatie: Duikershuis NELOS – 20.00 - 22.00 u

16 Regionale bijscholing Infomap (WEVOS) Zie NELOS-info nr. 471

16 Vrijduik endurance wedstrijd Meer info bij: walter.mellaert@skynet.be

20 Examen AI/Initiator – S2C + M3 Locatie: Duikershuis NELOS – 09.00 - 13.00 u

22 Regionale bijscholing DHV (LIMOS) Zie NELOS-info nr. 471

Maart 2022 05-06 Vakantie-Expo Antwerpen Locatie: Antwerp Expo, 2020 Antwerpen

06 AV NELOS Organisatie: Amfibie Turnhout

27 Academische Zitting Commissie Duikonderricht Locatie: De Waai, Werft 2440 Geel – 14.00 - 17.00 u

28 Regionale bijscholing DHV (BRAVOS) Zie NELOS-info nr. 471

April 2022 02-03 Duikvaker (gewijzigde datum) Meer info: www.duikvaker.nl

08 Examen 3*I – Indienen Verhandeling secretariaat@nelos.be

24 Examen 2*I – Theorie

Herkansing Locatie: Gemeentelijk zwembad Aartselaar 09.00 - 12.00 u

13 Examen 1*I – Didactiek Zwembad Herkansing Locatie: Gemeentelijk zwembad Aartselaar 13.00 - 16.00 u

14 Examen Nitrox-Instructeur – Theorie Herkansing Locatie: Duikershuis NELOS – 20.00 - 23.00 u

19 Examen 3*I – Theorie – Herkansing Locatie: Duikershuis NELOS – 08.00 - 13.00 u

19 College der 3*I (+ workshop) Locatie: Duikershuis NELOS – 09.00 - 17.00 u

22 Start cursus NTD – Theorie Locatie: Duikershuis NELOS – 20.00 - 22.00 u

Hippocampus jan./feb. 2022

Locatie: Duikershuis NELOS – 09.00 u

04 Zeestage 2*I en 3*I – Pré-Boulouris Locatie: Duikershuis NELOS – 14.30 u

05-11 ONK foto- en filmkampioenschap Meer info: : www.fotokampioenschap.nl

11 Jeugdduikorganisatie Locatie: nog te bepalen – 09.00 - 17.00 u

17-25

Meer info: www.nelos.be/OBK_2022

Zie NELOS-info nr. 471

Mei 2022 05 Examen 2*I – Theorie – Herkansing Locatie: Duikershuis NELOS – 19.00 - 22.00 u

07 Duiker-Hulpverlener – Examensessie 1 08.30 - 17.00 u

14 Regionale bijscholing DHV (WEVOS) Zie NELOS-info nr. 471

14-21 Technische Stage (onder voorbehoud) 16 Kick-off Zeestages 2*Instructeur Locatie: Duikershuis NELOS – 20.00 - 22.00 u

17 Examen 3*I – Verhandeling Locatie: Duikershuis NELOS – 19.00 - 23.00 u

20 Zeestage – Limiet inschrijvingen Inschrijven: secretariaat@nelos.be

21 Feest 50 jaar AVOS Meer info: www.avos.be

Locatie: Duikershuis NELOS – 19.00 - 22.00 u

Inschrijven: secretariaat@nelos.be

04 College der 3*I (+ workshop)

Inschrijven verplicht: secretariaat@nelos.be

25 Regionale bijscholing DHV (OVOS)

Locatie: Put van Ekeren– 12.00 - 18.00 u

13 Examen 1*I – Didactiek Theorie

01 Examen 1*I – Limiet inschrijvingen

OBK 'shoot-out' onderwaterfoto- en onderwatervideowedstrijd

Parklaan 58, Turnhout – 14.00 - 18.00 u

Herkansing

September 2022

Locatie: Duikershuis NELOS – 09.00 - 13.00 u

Locatie: Optisport Zwembad Stadspark,

09 Examen AI/Initiator – S2C + M3

98

Raadpleeg de uitgebreide Lopende Agenda op www.nelos.be voor meer info.

De 'NELOS-kalender' op je computer of smartphone?

Zie Hippocampus nr. 287 blz. 81.

Juni 2022 11-19

Oktober 2022 02-06 Zeestage 2*I en 3*I

15 Duiker-Hulpverlener – Examensessie 2 Locatie: nog te bpalen – 08.30 - 17.00 u

27 Ronde Tafel regio LIMOS 19.30 - 22.00 u

November 2022 06 Examen 1*I – Theorie Locatie: School Regina Caeli, Rozenlaan 45, 1700 Dilbeek – 09.00 - 12.30 u

06 Zeestage – Post-Boulouris Locatie: School Regina Caeli, Rozenlaan 45, 1700 Dilbeek – 13.00 - 15.00 u

07 Examen 3*I – Limiet inschrijvingen Inschrijven: secretariaat@nelos.be

08 Ronde Tafel regio AVOS 19.30 – 22.00u

13 Examen AI/Initiator – S2C + M3 Locatie: Duikershuis NELOS – 09.00 - 13.00 u

16 Examen 1*I – Theorie – Herkansing Locatie: Duikershuis NELOS – 19.00 - 22.00 u

OBK 'shoot-out' onderwaterfoto- en onderwatervideowedstrijd

17 Ronde Tafel regio BRAVOS

Meer info: www.nelos.be/OBK_2022

19 Specialisatieopleiding Jeugdduiken

14 Duiker-Hulpverlener Train the Trainer Locatie: Duikershuis NELOS – 20.00 - 23.00 u Inschrijven verplicht: zie NELOS-info nr. 472

20-26 ONK foto- en filmkampioenschap Meer info: : www.fotokampioenschap.nl

19.30 - 22.00 u

Theorie deel 1 Locatie: Duikershuis NELOS – 09.00 - 17.00 u

22 Ronde Tafel regio OVOS 19.30 - 22.00 u

23 Examen AI/Initiator – S2C + M3 Herkansing Locatie: Duikershuis NELOS – 19.00 - 22.00 u

26 Specialisatieopleiding Jeugdduiken

Juli 2022

Op www.nelos.be/sdt vind je meer info over de

21 NELOS Freediving Cup

opleiding extended range, trimix, CCR, ...

Locatie: La Gombe – 09.00 - 17.30 u Meer info: vrijduiken@nelos.be

Controleer even of het evenement inderdaad plaatsvindt. Items voor de onze Lopende Agenda kan je melden aan: Ivo Madder – redactie@nelos.be.

GILET HYDROS PRO

GILET HYDROS X

“PAST ZICH AAN HET LICHAAM AAN SUPERCOMFORTABEL.”

OCCASION DEALS TOT 40% KORTING !

— PAUL, OCEAAN CINEMATOGRAAF

Miami, FL

VANAF 14 FEBRUARI

Jupiter, FL

7"/ %&

.

8"5&31300' t 4VCMJFNF FSHPOPNJF t "MVNJOJVN CFIVJ[JOH t 7BDVàN EFUFDUJF TZTUFFN

€

SCUBAPRO.EU

3541,-

/"65*$". /"ű" *7

7003 %& /*&68& 40/: " *7

.

.

8"5&31300'

8"5&31300'

t 3POEF øJUTCVJT t ¡ CFMJDIUJOHTIPFL t 8T WFSNPHFO

t MVNFO MBNQ t 8JU SPPE FO 67 GVODUJF t ¡ CFMJDIUJOHTIPFL

€ 1495,-

*,&-*5& %4

-. */(&#068%& 7*%&0-".1

€ 369,-

8&&'*/& 4'

*/(&#068%& "650 0'' 4&/403

SUUNTO D5 De nieuwe Suunto D5 is zo duidelijk en gebruiksvriendelijk dat u onbezorgd de onderwaterwereld kunt verkennen en van de duik kunt genieten. Speel met stijl door de polsband met uw outfit te matchen. Na het duiken verbindt u de Suunto D5 draadloos met de Suunto-app om uw avonturen opnieuw te beleven en met vrienden te delen. www.suunto.com

Suunto Diving

@suuntodive

Mechelen P 004152 – TWEEMAANDELIJKS INFORMATIEBLAD (NIET IN JULI EN AUGUSTUS) VAN DE NEDERLANDSTALIGE LIGA VOOR ONDERWATERONDERZOEK EN -SPORT NELOS Nr. 287 – jan./feb. 2022

LATEN WE SAMEN ONTDEKKEN.

OBK 2021 Verslag Zeestage 2*I en 3*I