IZEN Magazine II

izen

voorjaar 2013

Magazine

ECO HOME: 8 nuttige energietips Leven zonder energiefactuur

GROENE TOEKOMST: De wereld in 2037 Tupperware en zonnepanelen 1

IZEN ZONNEBOILER SINDS 1987

In 1987 werd deze eerste IZEN zonneboiler geĂŻnstalleerd. De oprichters waren groene jongens, uitgerust met geitenwollen sokken en een staalharde vastberadenheid om een product te maken dat minstens een kwarteeuw zou mee gaan. 25 jaar later doen zonneboiler ĂŠn IZEN het nog perfect.

We zijn ook vandaag nog even vastberaden om u dezelfde kwaliteit van producten en installatiewerk te leveren, want dat is duurzaamheid op lange termijn!

2

Welkom

Plezant, zo’n magazine maken. Ik sta er zelf versteld van hoe hernieuwbare energie ondertussen ingebed is in alle geledingen van de maatschappij.

Leuke dingen voor de mensen.

Hernieuwbare energie is geen klassieke energie. Dat is duidelijk.

Je denkt er over na, het opent je geest en daarmee ook vele opportuniteiten.

Hernieuwbare energie is als een grote, vruchtbare, groentetuin. Je zaait en je oogst. Het groeit vanzelf en je kan het hele jaar door lekker eten.

Colofon Verantwoordelijk uitgever: Gie Verbunt Hoeksken 56, 2275 Lille Coördinatie: Jelle Henneman Redactie:

Groene energie scherpt je bewustwording aan. Het brengt je terug naar de seizoenen, naar het klimaat van de dag. Het geeft een goed gevoel om zelf je energie te produceren. Het geeft een goed gevoel wanneer je zelf je energieverbruik kan bepalen. Energiemanagement. En ook dit gaat vanzelf. Het kost je geen moeite. Energieproductie en datacommunicatie, hand in hand.

Ik verbruik veel wanneer ik veel produceer. De zon, rechtstreeks in mijn diepvriezer, mijn wasmachine, mijn elektrische wagen. Hernieuwbare energie geeft je een ecologische thuis mét controle. Een stukje onafhankelijkheid, een goed gevoel.

Pieter Callebaut, Isabelle Uselli, Dirk De Wilde, Jolien Lynen, Gie Verbunt, Jörgen Oosterwaal.

Vormgeving: Joke Lammens, Elke Treunen Fotografie: Joke Lammens, Jolien Lynen Susan Smith (Susie Mey

Geen grote energieproducenten en leveranciers die een spel met je spelen.

Geen angst voor de toekomstige energiefacturen. Neen, eerder een glimlach vol medelijden naar de grote, klassieke of nucleaire energieproducent.

Energiepositieve woningen. Ook voor de bestaande woning. Natuurlijk. Het wordt een zoektocht naar energie die vervluchtigt, verdwijnt, maar we vinden ze wel, die energieverslindende bronnen. En we brengen alles terug tot de kern van de zaak. Energiebesparing, energie-efficiëntie en dan nog een klein beetje groene energie. Energie die je kan vastpakken en inzetten waar je zelf wil. Een positief verhaal.

Photography) Contact:

Heb je ook goesting om eraan te beginnen, laat het me weten. Het wordt plezant.

IZEN, Hoeksken 56, 2275 Lille info@IZEN.eu - www.IZEN.eu

Gie Verbunt.

0032 (0)14 55 83 19

3

of experience 4

inhoud

6

10

16

De wereld in 2037

Solar Home Party

karel van eetvelt

de toekomst ziet er groen uit

tupperware en zonnepanelen

De ondernemers wisten het

20

22

23

het huis van do

ecohome

energietips

de energiefactuur op nul

huis van de toekomst

trek de stekker eruit

24

28

32

zonder kernenergie

lampiris

verwen jezelf

het jaar van de kernuitstap

partners in het pionieren

het goede groene leven

5

De toekomst ziet er groen uit

6

De wereld in 2037 25 jaar geleden ging IZEN van start als een rariteit in een niet-groene wereld. Vandaag is er veel veranderd.

Maar laten we nog eens 25 jaar verder kijken, naar 2037: hoe ziet onze samenleving er op energievlak dan uit? Volgens Geert Palmers, met zijn wereldwijd actieve bedrijf 3E een absoluut expert op het vlak van hernieuwbare energie, kunnen we tegen dan al verder zonder CO2 uit te stoten. Maar dan moet er wel geïnvesteerd worden, en – vooral - moeten politici keuzes durven maken.

Het bedrijf 3E geeft grote klanten over de hele wereld advies over de productie en verdeling van hernieuwbare energie, en ontwikkelt software om die processen efficiënt te bewaken en te sturen.

Een autoriteit dus, en voor IZEN haalt grote baas Geert Palmers zijn glazen bol boven. Hoe zal de energieverstrekking er in het jaar 2037 uitzien?

Niet dat hij dat allemaal op zijn eentje heeft uitgedacht. Er bestaan al diverse grondige toekomstprognoses, waarin het pad wordt uitgestippeld naar een zo goed als koolstofvrije toekomst.

Wat daarbij opvalt, is dat onderzoekers meestal uitgaan van een stabiel ver-

bruik: we gaan dus niet minder elektriciteit verbruiken. Hoezo, moesten we dan niet besparen?

Jawel, en enerzijds zal de energieefficiëntie inderdaad stijgen, waardoor minder elektriciteit nodig is in een reeks sectoren. Maar anderzijds zal er ook meer elektriciteit nodig zijn om fossiele brandstoffen te vervangen, zeker wat betreft ons transport.

Dat laatste is dan een van de drie belangrijke sectoren die de komende decennia grondig zullen moeten veranderen. De bouw en de energiesector zijn de andere twee.

De huid van je huis

In de bouwsector is vandaag al een heel eind van de weg afgelegd. Waar een woning vóór WO II nog zo’n 120.000 joule per jaar verbruikte, is dit nu al meer dan gehalveerd, tot 56.000 joule.

De Europese doelstelling is om in het jaar 2020 tot nul te komen.

Een groot deel van de technieken om daar te geraken, zijn nu al gekend.

Gebouwen moeten allereerst beter geïsoleerd worden en er moet een overstap komen van passiefhuizen naar actiefhuizen. Dat zijn huizen die actief gebruik maken van wat de natuur aanbiedt. Via warmtepompen en een 7

›

De wereld in 2037

In Europa zal zo’n vijfduizend vierkante kilometer bedekt zijn met zonnepanelen

multifunctionele ‘huid’ over de woning, worden de verwarming, het licht en de ventilatie geregeld.

Dat zal maken dat huizen er ook anders zullen gaan uitzien. De kleuters van de toekomst zullen geen huisjes meer tekenen met schoorstenen waaruit rook komt, want schoorstenen zullen verdwijnen. Geert Palmers is ervan overtuigd dat hernieuwbare energietoestellen ‘mooier’ zullen worden. De opbouw-zonnepanelen van vandaag zullen vervangen worden door geïntegreerde systemen. Zonne-energie zal dus niet langer ‘zichtbaar’ aanwezig zijn als technologie, maar een deel van de bouwschil zijn.

er op alle continenten ter wereld grote projecten voor zonne-energie gebouwd, zònder subsidies. Maar het tempo van de veranderingen zal nog stijgen. De belangrijkste vaststelling hier is dat het wel degelijk mogelijk wordt om over te schakelen op hernieuwbare energie.

Bovendien zullen we ook traditionele energie-efficiënte bouwtechnieken uit bijvoorbeeld tropische landen oppikken, zoals natuurlijke ventilatie, gebruik van materialen die warmte vasthouden, en een slimme ruimtelijke ordening. Zulke traditionele technieken vergen niet meer elektriciteit, maar bieden wel comfort.

Internationale prognoses tonen scenario’s waarbij tegen 2050 80 procent van de conventionele bronnen vervangen worden door hernieuwbare energie. Dit kan oplopen tot de volle 100 procent als de innovaties versnellen, wat een waarschijnlijke evolutie is. Vooral windenergie en zonne-energie zullen een dominante rol spelen in die vervanging.

Maar dit alles betekent natuurlijk wel dat het tempo waarmee gebouwen nu gerenoveerd worden, flink omhoog moet - van één procent naar minstens drie procent van de bestaande gebouwen.

Zonne-energie via fotovoltaïsche cellen zal de belangrijkste technologie zijn. Een duizendste van de totale oppervlakte van Europa - of zo’n vijfduizend vierkante kilometer - zal bedekt zijn met een vorm van zonnepanelen.

Die panelen zullen mooier zijn, meer gestandaardiseerd, goedkoper en efficiënter.

Zonnevelden en eilanden

Ook in de energiesector is al een eind van de weg afgelegd. Voor Palmers was 2012 zelfs een mijlpaal in de energiegeschiedenis: voor het eerst werden 8

De windenergie zal van almaar grotere molens komen. Tegen 2050 zullen er 100.000 nieuwe windturbines geplaatst

worden in de Europese Unie. De helft op land, de helft offshore. De kostprijs van die molens, net als van andere hernieuwbare energievormen, zal wel volledig verrekend worden in de prijzen voor de consument. Dus zonder de subsidies en inclusief de recyclage op het einde van de levensduur van projecten. De energieprijs zal dus niet meteen dalen. Maar ook hier geldt dat er een flinke technologische evolutie zal plaatsvinden, met meer diversiteit in de toegepaste technologieën.

Nu, wanneer de stabiele productie van conventionele energie inderdaad vervangen wordt door een meer variabele productie van hernieuwbare energie, vraagt dit natuurlijk ook aanpassingen aan het elektriciteitsnetwerk.

De gespecialiseerde software om het net, de aangesloten verbruikers en de beschikbare hernieuwbare energie te beheren, zal heel belangrijk worden.

Pieken en dalen moeten beter begeleid worden. Zo kan men de vraag van energie laten afhangen van het aanbod, zodat een aantal grote energieverbruikers bijvoorbeeld vaker ’s nachts zullen werken, wanneer het aanbod vandaag groter is dan de vraag. Dat zou kunnen werken voor een deel van de industrie.

Maar zelfs dan zal het moeilijk worden om bijvoorbeeld de industrie in de Antwerpse haven volledig te voorzien van duurzame energie die lokaal is opgewekt. Ook bij grote steden stelt zich dat probleem. Een deel van hun energie moet dus van verder komen – véél verder soms. Daarom is het nodig

dat er geïnvesteerd wordt in intercontinentale elektriciteitsnetwerken.

Helemaal omgekeerd is de situatie van afgelegen gemeenschappen: van kleinere steden en dorpen die niet aan dat grote elektriciteitsnet gekoppeld zijn.

‘Eilanden’ worden zij genoemd. Er zijn diverse innovaties nodig om hen lokaal van energie te voorzien. Dan spreken we over de productie van hernieuwbare energie en over de stockage ervan door batterijen, om zo gemeenschappen lokaal energie-onafhankelijk te maken.

Dan moet de opslag van elektriciteit wel veel goedkoper worden. Maar hierin is Palmers gerust als we over een periode van 25 jaar kijken. Betere batterijen zijn zo belangrijk, ook voor de elektrische wagens, dat een doorbraak in de sterren geschreven staat – mede dankzij massaproductie in bijvoorbeeld China. Dat moet de prijs die zulke eilanden voor hun energie betalen beperken. Al zal die prijs wel van eiland tot eiland verschillen, omdat ze onderling zo anders zijn.

Dit alles vraagt natuurlijk stevige investeringen in het elektriciteitsnetwerk.

Het huidige investeringsritme moet van bijna 30 miljard euro per jaar naar zo’n 70 miljard euro. Dat is veel geld en bovendien moet er publieke weerstand overwonnen worden. Ondergronds en

bovengronds moet gebouwd worden aan een omvangrijker netwerk. Hier vreest Palmers voor een gebrek aan politieke moed en een langdurige gevecht voor de nodige bouwvergunningen. Het NIMBY-syndroom - not in my backyard - wacht nog een mooie toekomst.

Rookvrije steden

Derde en laatste sector op de onderzoekstafel is de transportsector. Het huidige systeem is er wat Palmers betreft allerminst één om trots op te zijn, met een hoog energieverbruik en een geringe efficiëntie. De auto’s rijden in de steden vandaag even snel als de paarden in de middeleeuwen.

De belangrijkste verandering wordt volgens onze expert ongetwijfeld de opgang van de elektrische wagen. Voor biobrandstoffen en waterstof ziet hij een veel kleiner marktaandeel.

Hij verwacht ook dat C02-vrije steden waar de klassieke wagen niet meer in mag - een even normale zaak worden als rookvrije cafés. Gecontesteerd eerst, maar onvermijdelijk.

Kan dit allemaal echt? ‘Ja’, klinkt het.

Geert Palmers is zeer optimistisch over de haalbaarheid van deze toekomst op technologisch vlak. Maar er zijn diverse, zeer stevige uitdagingen. Zo zijn er gigantische investeringen te doen.

CO2-vrije steden, waar niet-elektrische auto’s niet in mogen, worden even gewoon als rookvrije cafés Maar als de technologische innovaties versnellen en als de prijzen voor klassieke energiebronnen blijven stijgen, dan zijn die investeringen rendabel.

De pure productie van die investeringen wordt ook een uitdaging. De bedrijven moeten genoeg schaalgrootte hebben om de komende jaren de nodige infrastructuur te kunnen bouwen.

Bovendien moet er efficiënt worden omgesprongen met grondstoffen die voor bepaalde technologieën nodig zijn, bijvoorbeeld de batterijen.

Maar dé vrees van Palmers ligt op het politiek-maatschappelijke veld. Het beleid moet voldoende snel de nodige keuzes maken. De maatschappij moet bereid zijn tot de investeringen en moet aanvaarden dat de nodige infrastructuur gebouwd wordt. Technologisch kan het, maar willen de mensen? (ddw)

9

10

De Solar Home Parties van IZEN

Tupperwareavond met boilers en panelen Wat is de link tussen bewaardozen, seksspeeltjes en hernieuwbare energie? Bij IZEN energy systems liet men zich inspireren door de Tupperware en Upperdare feestjes om mensen te overtuigen van het nut van groene energie. Niets leuker om meer te weten te komen over een zonneboiler of zonnepanelen dan een gezellig avondje bij vrienden met zo’n installatie - en met de nodige wijn natuurlijk.

11

Solar Home Parties

Salesmedewerker Jean-Louis krijgt geen kans om zichzelf ook een glaasje uit te schenken. Gelukkig ziet Paul er waakzaam op toe dat zijn gasten niets tekort komen.

Feestlocatie van dienst vanavond is de keuken van Paul uit Lichtaart. Zijn gezellige woning midden in het groen is het ideale decor voor een Solar Home Party. Zo’n 12 vrienden hebben zich verzameld aan een tafel vol hapjes om te luisteren naar het zonneboilerverhaal van Jean-Louis, specialist van IZEN. De sfeer zit er meteen in. ‘Wijn van IZEN, daar moeten we van profiteren!,’ wordt er gelachen.

Gastheer Paul kent IZEN al lang. Zo’n 20 jaar geleden werkte zijn sanitair installatiebedrijf Van Hemelen voor het eerst samen met de mensen van IZEN. ‘Dat was misschien wel het eerste grote project van IZEN,’ vertelt Paul. ‘Sindsdien ben ik erg trouw gebleven aan het bedrijf. Zaakvoerder Gie Verbunt is een echte kameraad geworden. Toen ik over de Solar Home Party’s las, ben ik meteen op zoek gegaan naar geïnteresseerden. De luchtballonvaart die ik krijg voor het organiseren voor zo’n feestje is een mooi extraatje, maar zeker niet doorslaggevend.’

Hoewel Paul het zonneboilerconcept al 25 jaar kent, staat zijn eigen exemplaar er nog maar pas. ‘Mijn zonneboiler is twee maanden geleden geïnstalleerd. Dankzij de subsidies was het systeem nog nooit zo voordelig. Het zou dom zijn om er nu geen te plaatsen. Ook mijn zoon heeft zes jaar geleden geïnvesteerd in een zonneboiler en zonnepanelen van IZEN. Die zijn nu ongeveer terugverdiend. De zonneboiler werkt perfect, want zelfs nu het buiten aan de frisse kant is, wordt ons water zalig warm.’ Paul raadt de IZEN-zonneboiler wel vaker aan aan zijn vrienden en klanten. ‘Het grote voordeel van IZEN is dat ze met een leegloopprincipe werken. Wanneer het water op temperatuur is of het buiten te koud wordt, loopt de vloeistof uit het paneel. Daardoor is bevriezing of oververhitting uitgesloten.’

Is Paul dan een groene jongen op geitenwollen sokken? ‘Ik ben zeker niet fanatiek bezig met het milieu. Maar ik probeer toch mijn best te doen om milieubewust te leven. Laat ik me ‘milieu-minded’ noemen. Al heb ik mijn zonneboiler vooral gekocht om te besparen. Het systeem zorgt ervoor dat er een 12

pak minder energie nodig is om warm water te produceren.

Hoeveel het tot nu toe exact heeft opgebracht, weet ik nog niet. Ik vergelijk niet elke maand mijn energierekeningen.

Maar dat het de moeite is, daar twijfel ik niet aan.’

De Cuvée IZEN en het fijne gezelschap maken de tongen van de gasten los. ‘Hoe onderhoud je een zonneboiler?’, ‘Is het systeem echt maar zo klein?’, ‘Kunnen we die IZEN-kortingsbon nu meteen innen?’. Salesmedewerker Jean-Louis krijgt geen kans om zichzelf ook een glaasje uit te schenken.

Gelukkig ziet Paul er waakzaam op toe dat zijn gasten niets tekort komen.

Het publiek in Pauls keuken is erg divers. Sommigen zijn al echte experts op het vlak van hernieuwbare energie. ‘Ik heb al 600 zonneboilers,’ glimlacht Luc. ‘Niet bij mij thuis natuurlijk. Maar ik heb heel wat bouwprojecten gerealiseerd, waarbij we ook in zee gegaan zijn met IZEN. 18 jaar geleden kozen wij al voor zonneboilers. Onderhoudswerken hebben we al die jaren nog niet moeten doen. Toch heb ik thuis nog steeds geen eigen zonneboiler. Ik denk er al lang aan, want voor mij is een zonneboiler gewoon logisch. Eigenlijk zou elke woning er één moeten hebben. Door tijdsgebrek werd het thuis echter altijd op de lange baan geschoven. Nu we aan het verbouwen zijn, is het het ideale moment. Daarom kom ik vandaag eens luisteren.’

Ook Koen en Stephanie, een jong koppel, spelen al langer met het idee van een zonneboiler. ‘Wij gaan binnenkort een eigen huis bouwen. Tips om energie te besparen zijn in zo’n geval altijd welkom. Met een zonneboiler willen we investeren in de toekomst. We willen vooral onze energiekosten beperken.’ Het financiële aspect is voor de meeste gasten duidelijk doorslaggevend, niet verwonderlijk nu de Vlaamse overheid de subsidies voor zonneboilers heeft verhoogd.

Jean-Louis van IZEN stelt een duidelijke trend vast. ‘De overheid begint het nut van een zonneboiler meer en meer in te zien. De focus van de subsidies verschuift van zonnepanelen

‘Door tijdsgebrek hebben we nooit een zonneboiler geplaatst. Maar nu we aan het verbouwen zijn, kom ik eens luisteren.’

naar warm water via de zon. Om duurzaam te wonen hoef je niet per se massa’s eigen elektriciteit op te wekken. Je kan ook investeren in energiebesparende maatregelen, zoals isolatie, of zelf de warmte produceren voor je verwarming of het water van je douche. Dat laatste kan met een zonneboiler. Wij willen niet wachten tot mensen overtuigd zijn van het systeem, maar hen actief sensibiliseren. We willen persoonlijk komen vertellen waarom het zo interessant is. Ondanks alle moderne communicatietechnieken, is mond-aan-mondreclame nog steeds erg belangrijk.’

Op de Solar Home Party’s kunnen we in een ontspannen sfeer discussiëren over de voor- en nadelen van een zon-

neboiler. Mensen warm maken voor hernieuwbare energie hoeft niet altijd stijf en saai te zijn. We willen iedereen een leerrijke, maar vooral ook een gezellige avond bezorgen.’

Geen feest zonder kers op de taart. Op het einde van de avond verloot Jean-Louis twee ballonvluchten onder de gasten. Niet mis. Toch zijn de meesten in de eerste plaats gekomen om bij te leren over zonneboilers. Winnaar Fons geeft zijn gouden lotje zelfs door. ‘Wat heb ik daar nu aan?

Ballonvaren laat ik over aan de jonge garde!’ Vanavond is de blik gericht op de toekomst, zoveel is duidelijk. # (jol)

ZELF EEN SOLAR HOME PARTY ORGANISEREN? Heb je zelf een zonneboiler en/of zonnepanelen van IZEN energy systems? Ben je daar gelukkig mee en wil je dat delen met vrienden en buren? Fantastisch!

IZEN organiseert voor iedereen die dit wil een Solar Home Party. Kan je thuis minstens 10 volwassenen samenbrengen om een uurtje te praten over de werking, besparing en subsidies van een IZEN zonneboiler en/of zonnepanelen? IZEN zorgt voor een aangenaam, inte-

ressant en interactief verhaal, maar ook voor hapjes en een fris glaasje wijn!

Elke organisator van zo’n groen feestje wordt bedankt met een uniek geschenk, een gratis ballonvlucht voor 2 personen. Ook je gasten worden verwend! Er worden nog 2 ballonvluchten verloot

en indien er voldoende interesse is in de zonneboiler en/of zonnepanelen, kan hiervoor een groepskorting worden afgesproken.

Wil je een afspraak maken of meer informatie? Stuur dan zeker een mailtje naar homeparty@izen.be.

13

Netwerk IZEN is meer dan een bedrijf, het is een manier van naar de wereld kijken.

En dat hebben we vorig jaar ook getoond. Met een waaier aan activiteiten voor onze 25ste verjaardag en steun voor heel wat projecten die alle richtingen uitgaan. Omdat er ook gefeest mag worden.

BATIBOUW 2012

Optocht Zonnegem, voor behoud stroomcertificaten

14

TechSales 2012

Internationale TechSales 2012

België op de snookerkaart

Luca Brecel is een naam om te onthouden, al hebben snookerkenners wellicht weinig toelichting nodig. Deze amper 18-jarige Limburger, gesponsord door IZEN, wordt beschouwd als een supertalent. Ook in Groot-Brittannië, een land waar ze snooker ademen, wil dat toch wat zeggen. Het palmares van Luca leest dan ook nu al als dat van een doorwinterde speler. In 2007 nam de toen 12-jarige knaap voor het eerst deel aan het Belgisch Kampioenschap kadetten. Meteen was het raak. Twee jaar later werd hij op 14-jarige leeftijd de jongste Europees kampioen ooit bij de min 21. Sinds 2011 is Luca Brecel professioneel snookerspeler op de World Maintour ranking. Bovendien heeft hij er een topjaar opzitten, afgesloten met een plaats op het laatste rankingtornooi van het seizoen. Daar heeft hij de titel van ‘jongste snooker speler ooit in de Crucible Theatre’ op zijn naam kunnen schrijven. Een record dat hij afsnoepte van niemand minder dan zevenvoudig wereldkampioen Stephen Hendry. De Britten zijn in ieder geval onder de indruk van het tactische spel van de jonge Belg. Vraag dat maar aan Shaun Murphy, de nummer 4 van de wereld. Luca liet ‘m eind vorig jaar zowat alle hoeken van de snookertafel zien tijdens de kwartfinales van het UK Championship. Murphy won, nipt, na een wedstrijd in thrillerformaat.

Wordt ongetwijfeld vervolgd.

Belgian Bullet Luca Brecel

Wijndegustatie kantoor Lille

De tentakels van IZEN

Sinterklaasfeest in Technopolis

Première TOT ALTIJD

Netwerkevent Zoo Antwerpen

Netwerkevent Zoo Antwerpen

Door een groene lens

Op het vlak van Belgische films en series zijn we de laatste jaren serieus verwend geweest, en dat heeft alles te maken met de tax-shelter. Dit systeem laat bedrijven toe om een stevig fiscaal voordeel te boeken als ze een deel van hun winst investeren in film- en televisieproducties. Dat genereerde de nodige extra fondsen voor de ‘Rundskoppen’ die we zo massaal zijn gaan bekijken. Maar ook voor een reeks producties van Eyeworks, gesteund door tax-sheltergeld van IZEN. ‘Tot Altijd’, de pakkende - en met hulp van IZEN ook CO2-neutrale - film van Nic Balthazar heeft de recensenten intussen voor zich gewonnen. Op twee andere producties, opnieuw door zonnepanelen van IZEN gemaakt met hernieuwbare stroom, is het wachten tot dit najaar. De film ‘Marina’, over het leven van Rocco Granata is intussen ingeblikt en wordt dan in de bioscoop verwacht.

En Clara Cleymans staat momenteel nog volop op de set van ‘De Ridder’.

De tv-reeks waarin ze een openbaar aanklager speelt, moet dit najaar op Eén ‘Witse’ doen vergeten!

KVC Westerlo

Ninafri, Afrikaanse NGO

Een perfecte match

Voetbalclub KVC Westerlo moest eind vorig seizoen een bittere pil slikken en degradeerde naar tweede klasse. Maar geen nood: de club dingt dit seizoen mee naar de titel én ‘het Kuipke’ blijft nog steeds het meest milieuvriendelijke stadion van het land – met dank aan de gesponsorde zonneboilers en zonnepanelen van IZEN. De eerste resultaten zijn alvast niet mis. De totale opbrengst van maart tot eind november vorig jaar liep op tot 84 297,5 kWh. Dat is even veel als het volledig jaarverbruik van 24 gezinnen of de CO2-omzetting door 11,5 hectare bos!

‘Tijdens de dag is ons verbruik volledig gegarandeerd’, klinkt het bij de club.

‘Voor de avondmatchen, zeker na zonsondergang, nemen we wel nog stroom af van het net. Maar ook die is goedkoper, want de afname gebeurt vooral aan avondtarief.’ En nu weer naar eerste!

15

Karel Van Eetvelt verspreidt de groene boodschap

16

De ondernemers wisten het al voor de consument De ondernemers in ons land weten absoluut hoe belangrijk energiebewustzijn is. Dat zegt althans Karel Van Eetvelt, voorzitter van Unizo, in een gesprek met IZEN. Alleen de kennis over hoe ze dat het best doen ontbreekt nog te vaak.

Ook bij Unizo zelf, in hun nochtans nieuwe, energiezuinige hoofdkantoor. ‘Binnen vijf jaar zijn we weer verouderd.

Of we de eersten zijn die in het nieuwe hoofdkantoor van zelfstandigenorganisatie Unizo een interview hebben met voorzitter Karel Van Eetvelt, dat valt te betwijfelen. Maar veel voorgangers kunnen er in het spiksplinternieuwe gebouw aan de Brusselse Willebroekkaai toch nog niet geweest zijn. Een gebouw bovendien dat moeiteloos de eerste vraag doorstaat: hoe groen is dit nieuwe paradepaardje?

Kortom, is Unizo mee met zijn tijd?

Karel Van Eetvelt: ‘Absoluut. Toen we vijf jaar geleden de eerste plannen maakten voor dit gebouw, hebben we

meteen duidelijk gemaakt dat het een erg energiezuinig hoofdkantoor moest worden. En dan waren we er toen niet zo vroeg bij als je misschien zou denken. Ik herinner me dat dat ongeveer het kantelpunt was onder ondernemers, een jaar of vijf terug. Toen is de bewustwording rond energie vrij breed doorgedrongen – in de wereld van kmo’s. Ik zou dus zeggen: vroeger dan bij de meeste consumenten. Twintig jaar geleden, toen ik begon te werken met ondernemers, was energie absoluut geen thema. Een dikke acht jaar geleden begon dat op te komen. En vijf jaar terug stond het op de agenda.’

› 17

Karel Van Eetvelt

Welke energiezuinige innovaties hebben jullie dan gebruikt?

‘Er ligt bijvoorbeeld een groen dak boven ons, wat goed is voor de isolatie. We doen aan warmterecuperatie en koelen met water uit het kanaal hier achter ons. Onze lichten worden ook automatisch gedimd, afhankelijk van het buitenlicht. We hebben ons in de eerste plaats gericht op het verminderen van ons energieverbruik, eerder dan op het zelf opwekken van energie. Zonnepanelen hebben we bijvoorbeeld niet, omdat het dak er niet geschikt voor was.’

‘Ik geloof ook dat voor ondernemers het verbruik eerst moet komen. Anders ben je het loof van de boom de hele tijd aan het bijscheren, in plaats van de wortel aan te pakken. De eerste reden voor ondernemers om energiezuinig te werk te gaan, is natuurlijk wel dat de kosten de pan uitrijzen.

Maar ook de groeiende aandacht binnen de samenleving voor energiebewustzijn maakt zo’n beleid noodzakelijk. Er komt een dag dat je als bedrijf geen klanten meer vindt die nog van een energieverspiller willen kopen. En net zo zou het

Misschien wordt pas op het dieptepunt van de crisis de prijs van energie zo belangrijk dat de groene economie echt doorbreekt ridicuul zijn dat wij als belangenorganisatie, die onze leden bewust willen maken van de energieuitdaging, met dit gebouw niet ook zelf zouden investeren in een energiebeleid.’

U schetst wel een erg positief beeld van hoe energiebewust onze ondernemers zijn.

‘Er zijn er altijd wel die niet meewillen. Maar de sense of urgency is er vandaag absoluut. De grote meerderheid is ermee bezig: de bouw, de distributie, het transport. Iedereen die veel ener-

18

gie verbruikt. Het zijn de dienstenleveranciers, zoals de vrije beroepers, waar nog het meeste marge bestaat. En de openbare sector: de sociale woningbouw is een ramp. Maar wat wel waar is, is dat de kennis over wat men kan doen nog niet groot genoeg is. Zo ben ik trots op dit gebouw, maar ik besef ook dat we binnen vijf jaar weer gaan achterlopen. Ten dele is dat te wijten aan het gebrek aan flexibiliteit in de bouw. Men weet vaak nog niet genoeg wat er kan en niet kan, zeker als het gaat om de eigen opwekking van energie. Ondernemers denken nog steeds te veel dat dat een onhaalbaar doel is, en de enorm complexe reglementering die de overheid oplegt, helpt daarbij uiteraard niet. Probeer maar eens een windmolen te bouwen die een bedrijventerrein van stroom voorziet. Evident is het niet.’

Energiebewustzijn is niet alleen belangrijk voor kmo’s, ook het omgekeerde is waar. Kmo’s zullen belangrijk zijn in de groene economie achter een energiezuinig beleid. Komt dat eraan?

‘Dat komt er zeker aan. Dé uitdagingen voor bedrijven de komende vijf jaar heten loonkost en energie. Zelfs vijf jaar geleden zou niemand dat gezegd hebben. Dat geeft aan hoe snel het gaat.

De groene economie laat niet op zich wachten, die is volop aan het groeien. Het is ongelooflijk wat er de laatste jaren al is veranderd. En wanneer die economische tak echt doorstoot, dat kan je niet voorspellen. Hét ‘tipping point’ zie je pas als je vanuit de toekomst terugkijkt. Nu, ik zie elke dag dat het dieptepunt van de economische crisis nog niet bereikt is. Er komt nog veel slecht nieuws op ons af. Het kan zijn dat pas op dat dieptepunt de prijs van energie zo belangrijk wordt in een goede bedrijfsvoering, dat men massaal gaat investeren in energiezuinigheid en hernieuwbare energie en de grote doorbraak er komt. Want innovatie komt altijd van beneden uit, van de kleine jongens. De dag dat tien van zulke kleinere spelers beslissen om één netwerk op te zetten, waarin ze het meeste van hun eigen energie opwekken, en dat ze daar ook in slagen. Die dag zijn we vertrokken.’ # (jh)

Kris Peeters legt de lat hoog

Vlaanderen moet groene voortrekker worden Van het belang van hernieuwbare energie moeten we Vlaams minister-president Kris Peeters niet overtuigen. De energietransitie is voor hem geen interessante toekomstpiste, het is een evidentie. ‘Voor de niet-duurzame economie zal er geen plaats meer zijn.

Wat zijn de ambities van Vlaanderen op vlak van hernieuwbare energie?

‘Het energievraagstuk is wereldwijd één van de grootste maatschappelijke en economische uitdagingen. Vlaanderen wil daarin een voortrekkersrol spelen. Een energietransitie is noodzakelijk. We streven ernaar om op termijn maximaal onze energiebehoefte uit hernieuwbare energie te halen en een slim elektriciteitsnetwerk uit te bouwen. De energie zelf willen we zo veel mogelijk in Vlaanderen opwekken.’

Waarom knagen de energiekosten aan de concurrentiekracht van onze KMO’s?

‘Loon- en energiekosten bepalen de concurrentiepositie van onze Vlaamse economie. De eerste prioriteit voor de transitie naar een nieuw energiesysteem, is dan ook een drastische vermindering van de energievraag. Het

is absoluut noodzakelijk dat de globale vraag naar primaire energie tegen 2050 met de helft vermindert. Alle sectoren - gezinnen, industrie, energiesector, mobiliteit, … - zullen hiertoe moeten bijdragen. Een efficiënter gebruik van grondstoffen en energie zal een internationaal kostenvoordeel geven aan onze ondernemingen. Een andere optie is er niet, want dan prijst men zich uit de markt.’

Hoe ziet u het aandeel van hernieuwbare energie in Vlaamse bedrijven evolueren?

‘Verschillende industriële sectoren hebben de voorbije periode al inspanningen geleverd voor het opvoeren van de decentrale energieproductie. Dat gebeurt vaak met lokale producties van energie die rechtstreeks wordt benut en daardoor dikwijls ook goedkoper is.

Op 20 jaar werd het aandeel her-

nieuwbare energie in de papiersector bijvoorbeeld meer dan verdubbeld.

Sowieso zullen de jobs van de toekomst allemaal wat groener worden, omdat de niet-duurzame economie geen plaats meer zal krijgen. De fabriek van de toekomst is een groene fabriek.’

Welke rol kan de hernieuwbare energiesector betekenen in de economie van toekomst?

‘In de zogenaamde ‘backcastingstudie 2050’ hebben we berekend dat de omschakeling van het Belgisch energiesysteem naar 100% hernieuwbare energie tegen 2050 een kostprijs heeft van 300 à 400 miljard euro, en een jaarlijkse opbrengst door vermeden kosten kan hebben van 10 miljard euro per jaar. Bovendien zouden er volgens deze studie tegen 2030 20.000 à 60.000 extra voltijdse banen bijkomen.’ # (jh) 19

Ecohome van IZEN zet de rekening op nul

20

Do Auwers en zijn vrouw Liliane

Leven zonder energiefactuur ‘Energieonafhankelijk wonen? Wij denken niet dat dat een ver toekomstbeeld is’, zegt men bij IZEN. ‘Het is het heden!’ Wie daar alles van weet, is Do Auwers.

Door de hoge energiekosten, besloot hij zijn woning stevig onder handen te nemen. Met de hulp van IZEN’s totaalconcept Ecohome woont Do nu zo goed als energieonafhankelijk. Actief wonen, heet dat.

We treffen Do en zijn vrouw, beide jonge vijftigers, op hun oude boerderij in het landelijke Lille. Niet echt ecologisch? Dankzij verschillende energiebesparende maatregelen is niets minder waar.

‘Door de stijgende energiekosten begonnen onze facturen de pan uit te swingen,’ vertelt Do. ‘Daarom wilden we graag onderzoeken wat we konden

doen om te besparen. Geld investeren in energiemaatregelen brengt vandaag meer op dan het te laten staan op ons spaarboekje. Maar ook het ecologische aspect is voor ons erg belangrijk.’

Do besloot advies te vragen aan IZEN, dat met EcoHome een totaalconcept ontwikkelde om zogenaamde ‘actieve woningen’ te creëren.

Alles werd opgemeten en samenge-

voegd in een ingewikkelde berekening.

Uit het energierapport bleek dat, hoewel het tamelijk goed gesteld was met onze woning, we toch nog heel wat konden doen om onze energie efficiënter te gebruiken.

Zo werd ons aangeraden te investeren in goede isolatie en af te stappen van onze oude gasverwarming. Daarom hebben we dit voorjaar een lucht-water 21

Leven zonder energiefactuur

‘Bij IZEN hebben ze ons huis eerst grondig onderzocht. De dikte van de muren, het type glas, de oppervlakte van de verschillende ruimtes’. warmtepomp geplaatst. Jaren geleden hadden we al zonnepanelen gelegd en geïnvesteerd in een zonneboiler, LED-verlichting en een energiezuinige koelkast en diepvriezer.’

Volgens Peter Van Craenenenbroeck van IZEN is het uiteindelijke doel van EcoHome om zowel bestaande als nieuwe woningen energieonafhankelijk

te maken. ‘Via een uitgebreide energieanalyse en de juiste maatregelen willen we de energierekening herleiden tot nul. Elke woning vraagt om een andere aanpak. Niet iedereen hoeft dus even ver te gaan als Do.’

is nog even afwachten,’ zegt hij. ‘Op dit moment wordt onze rekening nog berekend op basis van het verbruik van vorig jaar. Omdat we net overgestapt zijn naar leverancier Lampiris is onze energie wel al helemaal groen.

Voorlopig betaalt Do nog 36 euro per maand voor alle energie. ‘Of onze energierekening echt nul zal bedragen,

Bovendien is het comfort in onze woning sterk verbeterd en daar draait het natuurlijk om.’ # (jol)

h���

Word energie onafhankelijk in 2 stappen

h���

h��� Inleiding

Bereken je besparing

Praktische tips

BErEkEn jE BEsparIng Met de EcoHome tool kan je in 2 stappen berekenen waar je energie kan besparen.

MIjn wonIng Type woning Isolatiepeil dak Isolatiepeil muren Mijn ramen zijn Bron verwarming Bron verwarming sanitair warm water VErBruIkspaTroon Droogkast

Bereken besparing

Rapport

De EcoHome tool is een handige applicatie die jou in een paar stappen een totaal overzicht geeft van je huidig verbruik en mogelijke besparing. Met een slimme mix van besparende maatregelen en hernieuwbare technologieën maken we je gezin de komende 25 jaar onafhankelijk van energieprijsstijgingen.

Ontdek snel de besparingsmogelijkheden voor jouw specifieke gezin!

word energie onafhankelijk in 2 stappen Download gratis op www.EcoHomeTool.be

22

h��

Trek de stekker uit je hoge energiekosten energie tips

Tips & tricks om energie te besparen

1

Waarom niet wassen op 30° in plaats van 60°? Dat levert je een besparing op tot 60%.

2

Zo’n 80% van de energie die je wasmachine verbruikt, gaat naar het opwarmen van het water. Met de Alfamix kan je rechtstreeks warm water uit je verwarmingsketel halen en naar je wasmachine sturen. Op die manier kan je tot 25% besparen.

3

Bij een gemiddeld gezin gaat 10% van de elektriciteit naar sluipverbruik, van toestellen op standby, ingestoken telefoonladers, ... Met een stekkerdoos met een aan/ uitknop kan je dat eenvoudig vermijden.

4

Ontdooi regelmatig je diepvries en koelkast. Een ijslaag van 2mm zorgt er voor dat je toestel 10% meer verbruikt.

5

Bij enkel glas gaat zo’n 80% meer energie verloren dan bij hoogrendementsglas.

Wie verwarmt met aardgas bespaart met hoogrendementsglas gemiddeld 15 euro per m² glas.

6

Een zonneboiler kan gemiddeld 55 à 60% van je al je sanitair warm water opwarmen. De zonnecollectoren van een zonneboiler kan je ook combineren met een warmtepompboiler.

Dan wordt de energie die niet door de zon kan worden opgewekt, geproduceerd door de warmtepomp.

7

Ben je op zoek naar een woning? Vergeet dan niet dat een alleenstaand huis zo’n 20% meer verbruikt dan een rijhuis. Een hoekwoning heeft gemiddeld 10% meer energie nodig.

8

Wanneer je een douche neemt, verdwijnt het warme water gewoon in de afvoer. Een warmtewisselaar zorgt er voor dat het vuile warme water door een buis stroomt die rond het koude propere water ligt. Op die manier wordt het koude water voorverwarmd en kan je tot 50% besparen op het verwarmen van je douchewater.

23

Het Jaar van de Kernuitstap De overstap naar een volledig hernieuwbare energiewereld is moeilijk, maar wel mogelijk. Maar dan moeten we wel van onze verslaving aan kernenergie af. Laten we daar nu eens over fantaseren, in een jaar van fictieve krantenartikels. Alles wat u hier leest is verzonnen, maar wel gebaseerd op wat specialisten zelf verwachten. En besluit dan met ons dat we best niet wachten op het noodscenario van dit verhaal.

22 februari 2013 17 januari 2013

Ook Britten vallen voor Fessenheim-beweging

BREAKING NEWS

N

H

et weekblad Le Nouvel Observateur heeft onthuld dat Europa eind vorig jaar ontsnapt is aan een kernramp. In de Franse centrale van Fessenheim, tegen de Duitse grens, vond in de nacht van 17 op 18 november een incident plaats, waarbij de koelsystemen een oververhitte reactor niet meer de baas konden. Enkel de snel opgezette aanvoer van bluswater uit de Rijn heeft het smelten van de reactorkern kunnen verhinderen. De kernwaakhond ASN zou geweten hebben van het incident in Frankrijks oudste van 58 kernreactoren, maar medewerkers werd verboden om het verhaal naar buiten te brengen.

adat de Fessenheim-beweging, zo genoemd naar het nucleaire incident, op enkele weken tijd drie massale anti-kernenergiebetogingen in Frankrijk, Duitsland en België op de been bracht, loopt nu ook Groot-Brittannië storm tegen kerncentrales. In Londen stroomden gisteren honderdduizend betogers samen om een onmiddellijke kernuitstap te eisen. Daarmee stijgt de druk op de Europese politici om Europa kernvrij te maken tot ongekende hoogten. In Frankrijk blijft het doofpotschandaal rond Fessenheim koppen eisen tot op het hoogste niveau. Nadat minister van Energie Delphine Batho al aftrad, deed de CEO van Fessenheim-uitbater Electricité de France (EDF) Henri Proglio gisteren hetzelfde. De beurskoers van EDF bleef in vrije val.

12 maart 2013 Europa stapt uit kernenergie

T

ijdens een historische Europese top hebben de Europese regeringsleiders beslist om vanaf 1 mei alle kerncentrales binnen de EU te sluiten. Enkel Frankrijk bleef zich tot op het laatste moment verweren, al stond ook voor premier Hollande het principe van de uitstap niet ter discussie. Zijn argument, dat er jaren van voorbereiding nodig waren, haalde het echter niet van de gigantische druk die de Fessenheim-beweging op de Europese politieke klasse legt. De organisatie telt op twee maanden tijd 73 miljoen leden.

24

?

5 april 2013 3 mei 2013

Fessenheim wordt SHIFT

D

e populaire anti-nucleaire Fessenheim-beweging heeft haar naam veranderd in SHIFT, om een bredere groene boodschap voor te staan dan enkel het protest tegen kernenergie.

‘Uiteraard ging het ons in de eerste plaats om de veiligheid van de mensen’, legt voorzitter Klaus Mängel uit. ‘Maar op een dieper niveau zijn wij ontegensprekelijk een groene beweging, die wil dat mensen de energie die ze verbruiken controleren, in plaats van er de speelbal van te zijn. Je ziet het vandaag al aankomen dat we weer massaal voor steenkool en gascentrales gaan kiezen, om het nucleaire verlies op te vangen. Maar dan kiezen we er opnieuw voor om afhankelijk te zijn van fossiele brandstoffen en een slachtoffer van een veranderend klimaat. Daarom noemen wij ons nu SHIFT: we willen een radicale omslag naar hernieuwbare energie maken. Gas en steenkool kunnen een rol spelen in het proces daarnaartoe, maar het zijn geen doelen op zich. Het is nu of nooit!’

Stroompannes blijven beperkt

D

e door tegenstanders van de kernuitstap voorspelde stroompannes in Europa blijken mee te vallen.

Drie dagen nadat de kerncentrales zijn stilgezet, zijn er kleine onderbrekingen geweest in België en Groot-Brittannië, maar dit wordt gewijt aan onervarenheid van de netwerkautoriteiten. Enkel Frankrijk heeft, zoals voorspeld door de grote afhankelijkheid van kernenergie in het land, grotere problemen. ‘De interconnectiviteit tussen de Europese landen heeft haar rol tot dusver goed gespeeld’, zegt Daniel Dobbeni, CEO van de Belgische beheerder van het stroomnet Elia. ‘Spanje, Portugal en Zwitserland doen wat ze kunnen om de tekorten in Frankrijk aan te vullen, maar hun aanbod is niet altijd groot genoeg voor de Franse vraag. Het wordt dan ook verwacht dat de strengere efficiëntie-eisen die de Europese Commissie aan Frankrijk oplegt nog worden verstrengd.’

22 april 2013

‘Dit is een groen Marshallplan voor Europa’

E

en week voor de nucleaire uitstap heeft de Europese Commissie met haar Energieplan een verzameling revolutionaire maatregelen voorgesteld.

Wat de bevoorrading betreft, moet het gat dat het wegvallen van de kernenergie slaat, dichtgereden worden door een veel groter gebruik van de bestaande steenkool- en vooral gascentrales. Er zijn afspraken gemaakt met Rusland en Colombia, voor een betrouwbare aanvoer van respectievelijk gas en steenkool.

Maar hét doel wordt om zo snel mogelijk volledig te kunnen vertrouwen op hernieuwbare energie. Daarvoor wordt een investeringsproces op poten gezet, op Europese schaal. Bedoeling is om binnen een jaar de fabrieken klaar te hebben om zelf alle nodige zonnepanelen te kunnen produceren. Wat windmolens betreft, wordt er op drie jaar gerekend. Verwacht wordt dat deze investeringen tienduizenden jobs zullen opleveren.

Peak Shaving Los van de bevoorradingszekerheid, is een bijzonder groot deel van het Europese Energieplan voorbehouden aan efficiëntie. Het zijn deze maatregelen die de Europese bevolking het sterkst zal voelen, zo wordt voorspeld. Onder de noemer ‘Peak Shaving’ zal het voor een heel aantal activiteiten gunstig worden om vroeger of later op de dag door te gaan. Voor sommige wordt dat zelfs verplicht. Concreet zullen werkuren tussen vijf en zeven uur ’s avonds extra belast worden en zal het in die periode afgeraden worden om energie-intensieve huishoudapparaten als wasmachines en droogkasten te gebruiken. Binnen een jaar zal dat laatste zelfs automatisch gebeuren en kiest een slim stroomnetwerk het ideale moment om een afwasmachine te laten draaien. Ook heel wat openbare voorzieningen zullen tijdens de avondlijke piekperiode op een lager pitje draaien. De airconditioning in openbare gebouwen in Zuid-Europa wordt drie graden hoger gezet en roltrappen zullen tijdens de piek worden stilgezet.

‘Het is enkel op deze manier dat we onze ambitieuze doelstellingen kunnen behalen’, riep Commissievoorzitter Manuel Barroso op. ‘Dit is Europa’s groene Marshallplan, en net zoals na WO II is het ook nu de bedoeling om ons continent weer op te bouwen vanop nieuwe grondvesten.’

25

›

het jaar van de kernuitstap

18 juni 2013

No more NIMBY

D

e Belgische overheid maakt het inwoners voortaan erg moeilijk om bezwaar aan te tekenen tegen de installatie van een windmolen in de omgeving. Dat maakt tal van vergunningen mogelijk, die nu worden tegengehouden door buurtbewoners.

Luc Desender, CEO van Electrawinds, looft de beslissing. ‘Het Not In My Back Yardprincipe maakt in een dichtbevolkt gebied als België heel wat van onze projecten onmogelijk, omdat er telkens bezwaar wordt aangetekend. Maar in een groene toekomst zal iedereen met windmolens moeten leren leven. Wij doen er intussen alles aan om de overlast te beperken.’

3 juli 2013

2 november 2013

Ook Audi Brussels sluit de deuren

D

laus Mängel, hoofd van SHIFT, sprak gisteren de kritiek op de kernuitstap sterk tegen. Volgens hem is de sterkere uitstoot van CO2 van de afgelopen maanden een noodzakelijk kwaad om tot een hernieuwbare energiewereld te komen. ‘We wisten natuurlijk dat het aanwenden van gas- en kolencentrales de uitstoot zou vergroten.

Maar de bewering van sommigen dat kernenergie zo slecht niet was, klopt daarmee niet. We waren verslaafd aan nucleaire energie en die verslaving maakte ons kwetsbaar. Dat heeft Fessenheim toch laten zien? Vandaag zijn we nog niet in staat om heel Europa op hernieuwbare energie te laten draaien, maar het is ongelooflijk hoe snel het gaat. Omdat er nu eindelijk veel geld gestoken wordt in de productiecapaciteit van zonnepanelen en windmolens, én in de kennis over het efficiënt aanwenden van ons stroomnet, komt de groene toekomst binnen handbereik. Dat zou nooit waar geweest zijn als we de gemakkelijke weg van de kernenergie waren blijven bewandelen. We verwachten dat we tegen 2030 voor 70 procent, en tegen 2040 volledig op wind- en zonne-energie draaien. Milieudeskundigen zijn het erover eens dat dat opweegt tegen de tijdelijk hogere CO2-uitstoot. De crash was nodig.’

e Europese industrie blijft klappen incasseren. Nu ook de gevierde fabriek Audi Brussels moet de deuren sluiten. Daarmee komen nog eens 3000 mensen op straat te staan, nadat eerdere fabriekssluitingen al tienduizenden jobs hebben geëist, zowel in België als in Europa.

‘De auto-industrie is gewoon niet opgewassen tegen de hoge elektriciteitsprijzen van vandaag’, zegt FrançoisXavier Dubois, secretaris-generaal van automobielfederatie Febiac. ‘Ook voor de kernuitstap waren we namelijk al erg bezig met energie-efficiëntie.

En de maatregelen van de afgelopen maanden – meer weekend- en nachtwerk, productiepauzes in de vooravond, … - waren niet voldoende om ons voortbestaan te rechtvaardigen. De delokalisering van de Europese industrie heeft daarmee een finaal stadium bereikt.

Nadat eerder werd uitgeweken naar de lageloonlanden zijn deze bedrijven nu op zoek naar goedkope-energielanden.

Enkel de groene industrie overleeft, omdat de hogere elektriciteitsprijs hun investeringen verantwoordt. Europa wordt nu een echte diensteneconomie.

Productie van consumptie-artikelen is voor elders.’

alleen maar ondergaan. ‘Zeker omdat ze wonen in huurwoningen en in appartementen van sociale huisvestingsmaatschappijen, die traditioneel veel minder geïsoleerd zijn als woningen waarin de eigenaars wonen’, klinkt het bij Netwerk Tegen Armoede, een federatie van armenverenigingen.

‘De beslissing in de jaren 90 van heel wat sociale huisvestingsmaatschappijen om te gaan verwarmen op elektriciteit is daar een goed voorbeeld van. De overheid moet hier dringend bijspringen.’Het heeft er alles van weg dat de Europese overheden dit

begrepen hebben. In de wandelgangen is te horen dat men werkt aan een radicaal anders belastingsysteem, waarbij de lasten op de lonen verschuiven naar kapitaal en energieverbruik. Dat zou armen niet alleen aan meer jobs helpen, maar ook het geld vrijmaken voor energiesubsidies. In België is te horen dat men het voor huurders zo goed als gratis wil maken om een hernieuwbare energie-installatie te plaatsen. Premier Di Rupo is formeel: ‘Deze nieuwe maatschappelijk kloof moet koste wat kost gedicht worden.’ # (jh)

Nieuwe studierichting: ecologisch netwerkmanagement

D

e Karel De Grote Hogeschool (KDG) organiseert komend academiejaar een nieuwe studierichting. Studenten van de professionele bachelor Ecologisch Netwerkmanagement zullen leren om stroomnetwerken van overheden en bedrijven zo efficiënt mogelijk op te zetten. KDG volgt met deze opleiding een Europese trend. Algemeen directeur van KDG Dirk Broos voorspelt een zekere toekomst voor deze nieuwe bachelors. ‘Het zal almaar belangrijker worden om elektriciteit efficiënt te gebruiken en een slim stroomnet speelt daarbij een cruciale rol.’

15 september 2013

‘CO2-piek is noodzakelijk kwaad’

K

19 december 2013

O

p het einde van ‘Het Jaar van de Kernuitstap’ mag een voorlopige conclusie worden gemaakt. De grote verrassing van dit jaar is dat niet het milieu of de energiebevoorrading de grote slachtoffers zijn van de kernuitstap, maar wel de armen. Sociologen spreken zelfs van een nieuwe sociale kloof. Waar de Europese middenklasse en rijken de verdubbelde elektriciteitsrekeningen aan hebben gegrepen om te investeren in eigen zonnepanelen, zonneboilers en warmtepompen – en op die manier zo goed als energie-onafhankelijk werden – konden de armen de hogere rekeningen

26

Een nieuwe sociale kloof

opinie Een zonnige zondag in Zonnegem!

Twee tegen elkaar leunende woningen schitteren in de zon, de voortuin gescheiden door een haagje niet hoger dan een doorsnee poedel. Identieke stinkertjes en een kabouter sieren de beide voortuintjes. In de herfst worden de huisjes opgevrolijkt met kleurrijk sierfruit.

Al 15 jaar wonen ze naast elkaar, André en Benny. Alle twee opgegroeid in Zonnegem en verliefd geworden op Zulma. Een echte vrouw, geen doetje!

Haar liefde voor Benny was het grootst, hij kon het best moppentappen en was nog eerste geworden op het Zonnegems wielercriterium. Vriendschap voor alles dacht André en hij zocht een Zulma lookalike. ’t Is zondagochtend, zomer en de zon is al op.

Het zacht zoemend geluid van een omvormer klinkt op zolder. Fier dat André was met z’n zonne-installatie!

Hij had nog getwijfeld tussen een nieuw Opel Zafira zoals die van Benny of deze panelen, maar dan was hij gestopt met twijfelen. Schoon ingebouwde zonnepanelen en een terugdraaiende teller, dat is wat hij wou!

De nieuwe Zafira gaf Benny weinig bekijks in de straat, maar de panelen van André waren als blinkende parels op een dak. Iedereen wou die terugdraaiende teller zien.

Hadden ze dit wonder niet gezien, ze hadden het nooit geloofd.

Maar deze zondag, was plots alles anders. Gisteren had een frêle Freya het woord genomen, ze had de oorlog verklaard aan alle Vlaamse André’s met zonnepanelen. Ze vond het ongehoord dat alle Benny’s moeten betalen voor de

Pieter Callebaut Head of PR & Marketing

zonne-energie van hun buur. “Het zijn jouw centen Benny, het moet maar eens gedaan zijn!’

De zomerhit na het nieuws: ‘Het is jouw energie,’ was nog niet gedaan of Benny werd woedend! Kwaad omdat Zulma meer interesse toonde in de panelen van André! Razend omdat hij voor eeuwig voor die panelen zou moeten betalen.

Vanaf die dag groeide de haag tussen de twee tuintjes zienderogen, zo hoog dat ze elkaar voortaan niet meer hoefden in de ogen te kijken.

Frêle Freya gaf haar strijd tegen de kleine zonnebezitters niet op; ‘Jij met je eigen energie, jij gaat voortaan betalen voor de stroom die je op ons net zet.’ En ze bedoelde niet een kleine bijdrage: 20 keer meer dan een kerncentrale zouden ze moeten betalen. Benny lachte zich een breuk, blij dat hij voor die Zafira had gekozen.

Voor André was de maat vol! Een schalks plan zou de vriendschap tussen hem en Benny herstellen én de onruststoker voor aap zetten. De eerst volgende zonnige dag voerde hij zijn plan uit. Hij hoorde stemmen in de tuin van Zulma, de hoge haag belemmerde zijn zicht.

Op goed geluk gooide hij een verlengdraad bij zijn buur, recht op het hoofd van Benny! Scheldend vroeg hij zich af wat André wel van plan was?! “De zon schijnt, ik heb stroom genoeg, ik deel het liever met jou.” Benny glimlachte.

Nog die dag scheerden ze de haag met een elektrische schaar én met de stroom van Benny. De haag tot op poedelhoogte zoals vroeger. Bij een trappist sprak Benny de wijze woorden: “het is onze energie maatje, de zon is van iedereen.”

Een nieuwe zomerhit was geboren! #

Collega’s op pad!

Jan en Tinne van de Ardennen naar Australië Hoe zou het nog zijn met Jan Plettinx, installateur bij IZEN, en z’n echtgenote Tinne? Het koppel vertrok begin mei vorig jaar met hun Yamaha-motor van de Ardennen… naar Australië!

Momenteel hotsen de wereldreizigers door het Verre Oosten en ze zijn al heel wat belevenissen rijker. Wat dacht je van een picknick op 5000 meter in de Himalaya of een moesson-stortbad in India en Nepal? Maar natuurlijk houdt Jan ook professioneel zijn ogen open. Als installateur van warmtepompen en zonnepanelen wordt hij geconfronteerd met totaal andere werelden: ‘Je staat er van te kijken op hoeveel plaatsen er enkel op sommige momenten van de dag stroom is - niet wat wij gewoon zijn.

Maar kleinschalige energieopwekking door middel van zonneboilers of kleine zonnepanelen komt hier wel zowat overal voor. Net omwille van de gebrekkige stroomvoorzieningen zijn veel mensen afhankelijk van eigen stroom. Meer dan een zonnepaneel, een autobatterij en een omvormer hebben ze niet nodig!’ Meer weten?

Volg Jan en Tinne op www.ergensonderweg.com 27

Partners in het pionieren 28

Lampiris en IZEN zijn geestesgenoten Vanuit het niets kwamen ze een aantal jaren geleden. Rasechte pioniers, net als IZEN. Maar vandaag is Lampiris een gevestigde waarde, zeker wat de levering van groene stroom betreft. Hoewel, levering? ‘We worden stilaan een breder energiedienstenbedrijf ’, klinkt het bij het geesteskind van de twee Bruno’s. Want stilstaan is geen optie in de hernieuwbare energiewereld.

In de eerste plaats is Lampiris gekend als de leverancier van 100 procent groene stroom.

Maar onder insiders wordt er gesproken over ‘het bedrijf van de twee Bruno’s’. Bruno Vanderschueren en Bruno Venanzi, een Vlaming en een Waal, leerden elkaar eind vorige eeuw kennen - uitgerekend in de telecomsector. Even later gingen ze elk hun kant op - Vanderschueren nog een tijdlang bij Electrabel - maar ze hielden wel contact. Geleidelijk groeide het idee om samen iets te ondernemen. Eerst dachten ze aan het opzetten van een verkooporganisatie of aan consultancy voor derde partijen. Maar dan beslisten ze om er zelf voor te gaan en een eigen leveringsvergunning aan te vragen. In 2004 was het zover. Een hoofdkwartier in Luik, een Nederlandse partner voor de financiële middelen én een duidelijke lijn: vanaf dag één gingen ze qua elektriciteit voor de verkoop van groene stroom.

‘Historisch betaalden de grote spelers weinig voor groene stroom, afkomstig van windmolens of van andere hernieuwbare energiebronnen’, legt Bruno Vanderschueren uit. ‘Hun overschotten werden verkocht aan slechte voorwaarden.

Daarom specialiseerden wij ons in het verkopen van kleine hoeveelheden groene stroom aan particulieren. Daar komt bij dat de markt in Wallonië eerst werd geliberaliseerd voor groene stroom, pas in 2007 was er de echte liberalisering, met ook de gasmarkt erbij. Door die sterke focus zijn we nu een van de grote partijen in België wat betreft groene stroom.’

Huzarenstukje

Is België dan massaal gevallen voor groene energie? Voor een deel wel, klinkt het, maar

het succes van Lampiris komt volgens deze medestichter toch in de eerste plaats van hun prijspolitiek. ‘Groen is een plus’, aldus Vanderschueren, ‘maar de prijs weegt meestal het zwaarst door. Voor gas betekent dit dat Lampiris als eerste op de consumentenmarkt de link tussen de gasprijs en de prijs van aardolie doorknipte. En voor elektriciteit hanteert het bedrijf een ‘agressieve prijszetting’. Zo hanteren wij maar één tarief voor gas en één tarief voor elektriciteit, terwijl concurrenten vier tot zeven tarieven hanteren. Op de website wordt er dan een goedkoop tarief getoond, maar een ander tarief verkocht. Of er wordt gewerkt met duurdere verlengingstarieven.’

Zulke verlengingstarieven duiken bijvoorbeeld op bij de groepsaankopen, waarbij potentiële klanten zich in grote groepen aanbieden aan een energieleverancier, om zo een aantrekkelijke prijs te krijgen. Maar Lampiris biedt nog nauwelijks mee bij zo’n aankopen. ‘Die groepsaankopen hebben zeker bijgedragen tot een vlottere marktwerking. Anderzijds moeten die initiatieven ook betaald worden; ze worden opgezet door commerciële ondernemingen. Wat vooral kostelijk is voor Lampiris, is de grote volatiliteit. Zo’n groepsaankoop doet veel klanten toekomen, maar nadien gaan er ook veel terug weg. Dat brengt veel administratieve kosten mee.’ Daarom kiest Lampiris voor een enkel tarief, voor nieuwe en vaste klanten, in de hoop zo de klanten te kunnen behouden.

En die aanpak werkt. Van een newbee groeide Lampiris uit tot een flinke kmo met zo’n honderd werknemers. Ook in Frankrijk zijn ze nu actief. Maar van op de lauweren rusten, is geen sprake. Niet alleen omdat pioniers daar nu een29

›

lAMPIRIS EN IZEN

maal niet voor gemaakt zijn, maar ook omdat de energiemarkt de komende jaren nog danig zal veranderen.

de warmte gebruikt hij zelf onmiddellijk of hij slaat ze nog even op om later te gebruiken. Een blik in de toekomst.

Uitdaging één voor Lampiris: zijn energieproductie beheren. Dat is moeilijker dan het klinkt. Elektriciteit opgewekt uit hernieuwbare bronnen is immers onderhevig aan schommelingen. Niet iedere dag is er evenveel wind of zon. Daarom moeten de leveranciers aan netbeheerder Elia voorspellen hoeveel ze op het net zullen plaatsen. Wanneer die voorspellingen fout zijn, worden ze beboet. Vanderschueren beklemtoont dat Lampiris veel tijd en werk heeft gestopt in goede voorspellingen.

De elektriciteit die Lampiris verkoopt, komt uit allerlei projecten. Eigen projecten, maar ook van installaties van durfkapitaalfondsen of van zelfstandige uitbaters van windmolens. De productie is dus sterk gedecentraliseerd. Het is dan ook een huzarenstukje om die variabele, gedecentraliseerde productie uit hernieuwbare bronnen te integreren in het elektriciteitsnetwerk – en één dat er in de toekomst niet eenvoudiger op zal worden.

Maar niet alleen de omgeving dicteert Lampiris wat het moet doen. Het bedrijf heeft ook nog enkele eigen toekomstprojecten in de mouw zitten. Een eerste is net opgestart, onder de naam Lampiris Isol. Hierbij worden klanten geholpen bij de betere isolatie van hun huis.

Lampiris beschikt over informatie over het verbruik van zijn klanten. Het kan dat verbruik dus vergelijken met het verbruik van gelijkaardige klanten. Op die manier kan samen met de klant bekeken worden wat nuttig zou zijn. Lampiris helpt bij de energie-audit en bij het aanvragen van subsidies. Samen met mensen uit de bouwsector is een joint-venture gestart om de isolatiewerken uit te voeren. De bedoeling is om naderhand te kijken hoeveel het verbruik gedaald is. ‘We doen dus meer dan alleen de pure levering van energie’, aldus Vanderschueren.

‘We worden een ‘energiedienstenbedrijf’.’ # (ddw)

Met Lampiris Isol profileert de leverancier zich als een raadgever in slim omgaan met energie.

De stroomproductie zal namelijk nog gedecentraliseerder worden, met steeds meer particulieren en andere spelers die hun eigen energie opwekken en de overschot ‘verkopen’ aan anderen. Bovendien zullen zij dat doen wanneer de prijs het best is. Kopers én verkopers van elektriciteit zullen hun ‘moment van de dag’ kiezen. Een tuinbouwer die zijn serres verwarmt met een installatie voor warmtekrachtkoppeling, bijvoorbeeld, zal de overtollige elektriciteit het net opsturen wanneer de vraag en dus de prijs het hoogst is.

Voor Vanderschueren staat het daarom vast dat netbeheerder Elia het netwerk flexibeler moet maken en die flexibiliteit moet beheren. Voer voor toptechnologie.

Kmo’s lopen achter Met IZEN werkt Lampiris samen in een partnerschap.

Beide bedrijven merken dat de kmo's nog een vrij onontgonnen gebied zijn wat betreft een toekomstgerichte energievoorziening. De ironie is dat de meeste gezinnen intussen de voordelen van de geliberaliseerde markt wel kennen en vlot van leverancier wisselen. Ook de grote bedrijven hebben hun energievoorziening aangepast zodat ze de kosten op langere termijn in de hand kunnen houden. Maar bij de kleinere bedrijven is er nog veel sensibiliseringswerk, de kmo’s lopen achter.

Izen en Lampiris pogen een deel van dat werk samen te doen.

Iedereen leverancier

Lampiris neemt alvast de handschoen op. Zeker op het vlak van gedecentraliseerde warmtekrachtkoppeling (WKK) heeft het een aantal pilootprojecten lopen, waar de inspiratie uit het buitenland komt. Lampiris wil het gebruik van warmtekrachtkoppeling op kleine sites (denk aan een flatgebouw, een rusthuis, …) promoten. WKK is als het ware een verwarmingsketel die ook elektriciteit produceert. De eigenaar van zo’n installatie kan dan aanschakelen wanneer de elektriciteitsprijs hoog is. De elektriciteit verkoopt hij – bijvoorbeeld aan Lampiris -, 30

Bruno Ven anzi en Bruno Van derschue ren

case

Betrokkenheid en groen gaan samen

‘Er is een groot verschil met tien jaar geleden. Toen werd in de welzijnssector nog veel beslist voor de betrokkenen, nu participeren ze. Kijken we wat zij willen.’ Welkom bij vzw Ter Loke, een welzijnsinstelling gestuurd door kleinschaligheid en betrokkenheid. En dan is een groene boodschap nooit ver weg.

Kleinschaligheid is hier voor alle duidelijkheid niet gelijk aan klein. Ter Loke is actief op drie domeinen: bijzondere jeugdbijstand, gezinsondersteuning en ondersteuning van personen met een handicap. In totaal zetten 190 medewerkers zich in voor 276 mensen of gezinnen, vanop 14 locaties ten westen van Turnhout.

Algemeen directeur Marc Thyssen heeft een duidelijke visie op zijn opdracht. ‘Wij werken altijd met de context, met de omgeving. We geloven niet in de tijdelijke begeleiding van één persoon, die dan daarna terug in het systeem stapt. Je moet met het hele systeem aan de slag.’ Voor jongeren in de jeugdbijstand betekent dat bijvoorbeeld dat ze best thuis blijven.

‘Voorzieningen zijn eventueel goed om de jongere even te parkeren, maar je moet wel weten waar je uiteindelijk naartoe wil.’ Tienermoeders worden begeleid samen met hun ouders. En mensen met een beperking zijn voor Thyssen volwaardige leden van de samenleving, met een volwaardige rol, en dus met inspraak. ‘Ja, dit vraagt meer tijd en meer personeel. Maar het is een goede investering, het rendement is er.’ Als Thyssen woorden als ‘betrokkenheid’ of ‘inclusieve samenleving’ in de mond neemt, klinken die niet hol.

Vanuit die achtergrond is het niet verwonderlijk dat Ter Loke ook gevoelig is voor het milieu. En zo is de samenwerking tussen Ter Loke en IZEN ontstaan.

Toen een nieuwbouw werd geplaatst met een groot plat dak, werd bekeken of de installatie van zonnepanelen een optie was. Omdat de welzijnsorganisatie beperkte financiële middelen had, werd eerst gedacht aan bedrijven die daken afhuren om zonnepanelen te plaatsen. En toch kozen ze ervoor om het zelf te doen, en het geld voor de installatie - een kleine 34.000 euro - te lenen. ‘Daarvoor kregen we twintig jaar elektriciteit zonder meerkost, groene stroom bovendien’, klinkt het.

‘Wij zijn geen supergroene organisatie, wel milieuvriendelijk. En met gezond boerenverstand hebben we beslist de panelen te plaatsen. Spijt hebben we zeker niet.’ # (ddw) 31

Het goede groene leven Groen licht Leaf Lamp

Verbeter de wereld verwen jezelf

De Leaf Lamp van Herman Miller is een staaltje duurzaam vernuft verpakt in elegant design. Futureproofed, het online platform voor ecologisch design, selecteerde de bureaulamp voor hun e-shop na een grondige test. De adelbrieven van de Leaf Lamp zijn dan ook niet mis: het begint al goed met het productieproces dat volledig op groene stroom werkt. De aluminium structuur is voor 98 procent recycleerbaar. De lichtbron met de modernste energiezuinige LEDs van 9 Watt leveren een levensduur van maar liefst 60.000 uur. Naargelang je stemming en het moment van de dag kan je de intensiteit van het licht aanpassen met een eenvoudige vingertoets. De Leaf dankt z’n naam aan de organische vorm van een blad. http://www.futureproofedshop.com/nl/ fpshop/product/leaf/Herman%20Miller/ lastcategory%7Cverlichting_1/

Schoon zonder verspilling

Ecowasbal

En gieten maar… In de rush van alledag zijn we al eens iets te enthousiast met de dosering van wasmiddel. Terwijl dat helemaal niet nodig is. Een doseerbal helpt om bewuster om te springen met poeder en vloeibaar wasmiddel. En naast de gewone doseersystemen die de wasmiddelfabrikanten meeleveren met hun product, is er nu ook een ecologische bal die je bij je was kan gooien. De Ecowasbal bijvoorbeeld.

Er zitten kleine keramische balletjes in die samen met een weinig wasmiddel ervoor zorgen dat het vuil losweekt. Volgens de fabrikant is wasmiddel zelfs niet nodig bij licht vervuilde was. En voor normaal tot zwaar vervuilde was, heb je niet meer dan 15ml product nodig. Een bijgeleverd maatschepje zorgt dat je netjes afweegt. De Ecowasbal kost 25 euro en is goed voor ongeveer 1.000 wasbeurten, zodat je er naargelang het aantal wasjes dat je draait, zo’n 2 à 4 per jaar nodig hebt.

Er is echter ook kritiek op de Ecowasbal.

Volgens een onderzoek van de Nederlandse 32

Consumentenbond was er geen verschil tussen de wasresultaten met of zonder bal. Maar het is sowieso positief dat een dergelijk doseersysteem je even doet stilstaan bij de hoeveelheid wasmiddel die je in de machine kiepert. www.ecowasbal.com

Laat de zon je was doen Alfamix Opwarmen van water is de grootste energieslokop bij een wasmachine. Tot zelfs 90% van het energieverbruik! Dat kan anders én beter.

De Alfamix is een hot-fillsysteem. Die levert het water dat verwarmd werd met je zonneboiler rechtstreeks aan de wasmachine. Op die manier is de inwendige elektrische waterverwarming niet noodzakelijk. Volstrekt milieuvriendelijk en verkrijgbaar in de IZEN-shop! http://www.izen.eu/be/residentieel/shop/hernieuwbare-energie-producten/alfamix/

Stroom op verplaatsing Powertrekk Even wat elektriciteit afhalen

Blue Corner

Kraantjeswater uit een fles Bobble Water is gezond, maar een pmd-zak verslikt zich snel in al die plastic flesjes. Om nog maar van de kostprijs te zwijgen. Een alternatief zijn herbruikbare flessen. Ze bestaan al een tijdje, maar lijken nu echt door te breken.

Bobble is een gamma flessen die niet alleen herbruikbaar zijn. Dankzij een recycleerbare koolstoffilter verwijderen ze ook chloor en andere organische bacteriën uit kraantjeswater. Bobble werd in 2010 in Amerika gelanceerd. De flesjes hebben hun hippe looks in diverse kleurtjes te danken aan industrieel ontwerper Karim Rashid. Elke filter levert werk voor 300 waterflesjes. Naargelang het formaat kost de fles 8,99 euro (385ml), 9,99 euro (550ml) of 11,99 euro (1liter).

Schoonmaken kan met water en zeep, maar het kan ook met de door Karim Rashid ontworpen borstel. De New Yorker tekende vorig jaar ook de bobble jug, een snel filterende waterkan. www.waterbobble.be

Kwestie van even een open deur in te trappen: elektrisch rijden is goed voor het milieu. Maar het succes ervan is wel recht evenredig met de infrastructuur. Hoe zit het met de laadpunten?

Zijn er voldoende? Blue Corner stelde zich die vraag ook en ontwikkelde diverse oplossingen voor gebruikers van elektrische voertuigen. Het bedrijf is ervan overtuigd dat elektrisch rijden enkel kan slagen met een goed uitgebouwde infrastructuur die voor iedereen beschikbaar is, zowel voor gebruikers van elektrische wagens als van elektrische fietsen en scooters.

Laadpunten op openbare plaatsen zijn daarvoor ideaal. De eNovates eBike Pro is zo’n voorbeeld. Deze laadpaal is geschikt om zes voertuigen (fietsen en scooters) te laden. Voor auto’s is er onder meer de Blue Corner Home.

Zoals de naam het zegt een: thuislader.

Die wordt geplaatst na een grondige inspectie van het elektriciteitsnet.

Om de drempel betaalbaar te houden, hanteert Blue Corner ook abonnementsformules waarlangs je het materiaal huurt. Zo is er voor de prijs van nog geen 10 liter benzine per maand al een laadabonnement met inbegrip van een thuislader. http://bluecorner.be/oplossingen_auto.html

Visbokaal met ecosysteem Deze mini visbokaal en plantenpot van designers Sheng-Zhe Feng en LingYuan Chou is zowaar een compleet ecosysteem: Dankzij de ontlasting van de vis krijgt de plant evenwichtige voeding.

Het water dat aan de plant gegeven wordt, komt via een filter in de visbokaal terecht. Dankzij de circulatie kan het steeds van proper water genieten.

Al is het wel een erg klein bokaaltje voor een vis. Aquariumkenners stellen zich ook vragen over de temperatuurregeling van het water. http://noemigio.tumblr.com/post/382000918/ thedailywhat-eco-system-design-concept-of-the

Je hebt het wellicht al meegemaakt: net op het moment dat je dat adembenemende landschap wilt vastleggen voor het nageslacht, laat de batterij van je fototoestel het afweten. En uiteraard in de verste verte geen stopcontact te bekennen... Niet zo met de myFC PowerTrekk. Deze draagbare oplader kan je overal meenemen. Het apparaatje bestaat uit de oplader zelf en de accu die je ofwel autonoom kan gebruiken ofwel als extra voeding voor de oplader.

PowerTrekk gebruikt brandstofcel technologie dat op een propere en efficiënte manier waterstof omzet in elektriciteit. http://www.powertrekk.com/powertrekk/

Een tent als een huis Orange Solar Concept Tent Kamperen mag dan voor velen een manier zijn om wat dichter tot de natuur te komen, maar sommige tenten zien er allesbehalve primitief uit. Telecombedrijf Orange tekende in samenwerking met de Amerikaanse productdesigners van Kaleidoscope de Orange Solar Concept Tent. Deze high-tech tent is uitgerust met Wi-Fi en slaat zonne-energie op zodat je ten allen tijde je meest genegen gadgets kan opladen: telefoon, gps,.. De tent is uitgerust met fotovoltaïsch materiaal dat zonne-energie opslaat. Met de beweegbare panelen kan je de stand van de zon volgen. Een touchscreen LCD display houdt je op de hoogte van de hoeveelheid energie die beschikbaar is. Kou lijden hoeft ook al niet: van zodra de temperatuur onder een bepaald minimum zakt, schakelt de vloerverwarming in!

En mocht je moeite hebben om ‘s nachts in het dichte bos je tent terug te vinden, dan stuur je gewoon een sms-sje. De tent produceert vervolgens een zacht licht en toont je de weg in het donker. http://newsroom.orange.co.uk/2009/06/22/ orange-pitches-glastonbury-solar-concepttent/

33

Het goede groene leven

IZEN rijdt hybride, en u?

Toyota Auris Hybride

Toyota werkt al sinds 1971 aan de ontwikkeling van elektrische auto’s. Dat leverde al heel wat pareltjes en interessante denkoefeningen op.

Zoals toen in 2011 het prototype iQ Electric voorgesteld werd. Maar vorig jaar maakte de constructeur bekend dat er slechts 100 exemplaren van die volelektrische wagen geproduceerd zullen worden. En die beperkte oplage was enkel bedoeld voor Japan en de VS. Geen nood echter, want dit jaar kan de ecovriendelijke autoliefhebber zich ook verheugen op de nieuwe Auris. De volledige lijn, dus ook de hybride versie, kreeg een dynamischer en pittiger silhouet. Praktisch is ook dat het accupakket niet meer in de koffer ligt maar onder de achterbank. Meer ruimte in de kofferbak dus! http://nl.toyota.be/cars/new_cars/auris/index.tmex

Als de zon water geeft IZEN’s waterpompen in Afrika Tijdens het feest rond 25 jaar IZEN vorig jaar was het verboden om cadeaus mee te nemen. Maar wie wel wat wilde geven kon een bedrag storten voor Ninafri, een vzw die al 24 jaar actief is in Niger.

Met dat geld steunt IZEN nu de installatie van twee waterputten die volledig op zonne-energie draaien.

En dat valt letterlijk te nemen: elektriciteit is er niet, dus moeten de batterijen volledig zelfstandig kunnen werken.

‘Het dichtstbijzijnde elektriciteitsnet bevindt zich zo’n 75 kilometer verderop’, vertelt Guy Mariën van Ninafri. ‘En dat valt dan nog eens meerdere keren per dag uit… Het belangrijkste gevolg daarvan is een gebrek aan zuiver water. Dat is het grootste probleem in Niger. De twee nieuwe waterpompen worden dan ook gebouwd in twee dorpjes in de Sahel. Met uitzondering van hier en daar een boom is er nauwelijks begroeiing.’

‘De lokale bevolking wordt nauw betrokken bij het project. We richten een beheerscomité op van een vijftal mensen, die zich zullen engageren voor de dagelijkse werking en het onderhoud. Dergelijke initiatieven geven ook een enorme impuls aan een dorp. Na de bouw van een waterput groeit de populatie vaak explosief. Nu wonen er in Weila Sabongari en Inizdan telkens slechts 2000 mensen, maar het is best mogelijk dat het er binnen een paar jaar 5 à 6000 zijn.’

34

INSPIRATIE

Inspiratie voor groene (ver)bouwers In Proven, bij Poperinge, staat een wel erg speciaal huis. Gebouwd door Willy Lievens, net als IZEN een groene pionier, is het al jaren zowel een inspiratiebron voor ecologische bouwers als een onvervalst groen laboratorium.

Enkele voorbeelden? De zonnewering aan het enige grote raam bestaat uit hopranken, – een verticale zonnetuin van streekeigen producten.

Die worden overigens later ook gedroogd en in de slaapkamer gelegd als natuurlijke slaapverwekker. Het hele huis bouwde Lievens voor niet meer dan 60.000 euro. Toverwoorden hierbij waren: hou de kubieke meters, de vierkante meters en de lopende meters in toom. Evenals het aantal bouwlagen. Maar het leverde hen de afgelopen 20 jaar wel een negatieve elektriciteitsfactuur op. Het water wordt opgewarmd met een zonneboiler, het huis zelf met brandhout. En dat laatste moet met de massieve houtkachel maar drie maanden per jaar. Bovendien is het huis voorzien van alle comfort, al is het in zijn geheel slechts 100 vierkante meter groot. Willy Lievens organiseert cursussen voor geïnteresseerden. Meer info daarover vindt u op www.zonnearc.be

Uitblazen zonder CO2

De Boot

Wil je er even tussenuit, naar een plek waar niemand je opmerkt – zelfs de natuur niet? Dan is De BOOT een goede optie. Eigenlijk is deze vzw een verzameling van een aantal ecologische boten in de uiterste Westhoek, waar het heerlijk ontspannen, slapen en genieten is. De energie is er, mede dankzij de zonneboilers van IZEN, even groen als de omgeving, die je via

allerlei begeleide tochten kan gaan verkennen. Deze arrangementen zijn meestal geïnspireerd door de Eerste Wereldoorlog, de fauna en flora van de streek en natuurlijk door ecologie.

Zeker nu De BOOT ook ingepast wordt in de feestelijkheden rond het 300-jarig bestaan van de Frans-Belgische grens is het een aanrader. Bovendien kan je er ook je culturele hart ophalen, tijdens de

door IZEN gesponsorde literaire happening ‘De Verschijningen’ (zie foto). Op moederdag komen bekende madammen hier dan een zelfgeschreven tekst voorlezen over het moederschap of over hun moeder. Dit jaar staan onder andere Ford-arbeidster en politica Meryame Kitir, presentatrice Roos Van Acker en schrijfster Lieve Joris op de affiche. www.deboot.be

Na de iPod, de iZon XD Design Draagbare laders voor je mobiele telefoon of muziekspeler bestaan tegenwoordig in alle soorten en maten. Maar wil je een exemplaar dat lief is voor zowel het milieu als je portemonnee, dan is een zonnelader de beste keuze. Met de ‘Solar window charger’ van XD Design heb je enkel een raam nodig.

Dit stijlvolle lichtgewichtje laat zich gemakkelijk aan het raam bevestigen en doet zich gulzig te goed aan het daglicht dat binnenstroomt via het raam van je huis, kantoor of auto. Het toestelletje is voorzien van een USB-output, een mini-USB-input en een bijgeleverd kabeltje. Kost 49,90 euro en is verkrijgbaar in diverse kleuren. http://www.ecofriend.com/solar-window-charger-an-eco-friendly-wonder.html

Hang je jas aan de boom Cantilever and press Origineel in al z’n eenvoud: deze kapstop is helemaal vervaardigd uit takken en stammen. Het ideetje voor de ‘wolf den coat racks’ komt van Cantilever and Press, een Canadees collectief van milieuactivisten, creatievelingen en ambachtslui. In deze ‘doe het zelf-tijden’ wellicht ook geen probleem voor wie een beetje handig is met hout en zaag. http://cargocollective.com/cantileverandpress#wolf-den-coat-racks

35

h���

h��� Inleiding

Bereken je besparing

Praktische tips

Rapport

BErEkEn jE BEsparIng Met de EcoHome tool kan je in 2 stappen berekenen waar je energie kan besparen.

MIjn wonIng Type woning Isolatiepeil dak Isolatiepeil muren Mijn ramen zijn Bron verwarming Bron verwarming sanitair warm water VErBruIkspaTroon Droogkast

Bereken besparing

Word energie onafhankelijk in 2 stappen De EcoHome tool is een handige applicatie die jou in een paar stappen een totaal overzicht geeft van je huidig verbruik en mogelijke besparing. Met een slimme mix van besparende maatregelen en hernieuwbare technologieën maken we je gezin de komende 25 jaar onafhankelijk van energieprijsDownload gratis op www.EcoHomeTool.be

36

stijgingen. Ontdek snel de besparingsmogelijkheden voor jouw specifieke gezin!