2
Åd”Ô\ |ü≥¢ n>ös¡e+ düVæ≤+#˚~ ˝Ò<äT &Ûç©¢
¬s’˝Ò«ùdºwüqT˝À »]–q dü+|òüT≥q Ç~. eT<Û ä ´ Á|ü < ˚ X Ÿ |ü s ¡ ´ ≥qø√dü + Bq<ä j · ÷ fiŸ J eT÷&√‘·s¡>∑‹ uÀ^˝ÀøÏ mø±ÿs¡T. ¬s’\T eTs√ ns¡ > ∑ + ≥˝À ãj· T \T <˚ s ¡ q T+~. ø=~› e T+~ Á|üj·÷D°≈£î\T e÷Á‘·y˚T ø£+bÕs¡TºyÓT+≥T˝À ‘·eT d”≥¢˝À ≈£Ls¡TÃHêïs¡T. Ç<ä›s¡T _#·Ã>∑‘ÓÔ\T ˝À|ü*øÏ e∫à j·÷∫+#·≥+ yÓTT<ä\T ô|{≤ºs¡T. yÓ+≥H˚ ˇø£ b˛©düT ø±ìùdºãT\T e∫à yê]ì ‹&ÉT‘·÷ ø=≥º+ yÓTT<ä\T ô|{≤º&ÉT. |ü + &ç { Ÿ J ø=+‘· ù d|ü ⁄ á <ä è XÊ´ìï düVæ≤+#ês¡T. ‘·s¡Tyê‘· Äø£dæàø£+>± ˝Ò∫ b˛©düT <ä>∑Zs¡≈£î yÓ[fl ñ<˚«>∑+‘√ nsTTq|üŒ{Ïø° eTè<äTe⁄>± #Ó|æŒ Ád”Ô\qT ø=≥º&Üìï Äù|+<äT≈£î Á|üj·T‹ï+#ês¡T. b˛©düT yÓTTs¡≥T>± ªªMfi¯ófl MT≈£î Çã“+~ ø£*–kÕÔs¡T. yÓ[fl MT d”{À¢ ≈£Ls=Ã+&ç. Ç~ Hê &É÷´{°. Ç+<äT˝À CÀø£´+ #˚düTø√ø£+&çμμ nHêï&ÉT. n+‘˚. |ü+&ç{ŸJ ÄÁ>∑¨<äÁ>∑T˝…’Hês¡T. Äj·Tq≈£î n+‘·ø√|ü+
sêe≥+ n<˚ yÓTT<ä{ÏkÕ]. ∫e]kÕ] ≈£L&ÜqT. Äj·Tq b˛©düT yê&ç #ÓsTT´|ü≥Tºø=ì ªªyêfi¯flqT m{≤¢ ø=&É‘êy√ Ç|ü&ÉT H˚qT #·÷kÕÔμμ nHêïs¡T. n|üŒ{Ïπø »q+ u≤>± b˛>∑sTTHês¡T. Ä Ád”Ô\ nkÕ+|òæTø£
#·s¡´˝ÒyÓTÆHê ñ+fÒ yê]ì Hê´j·TkÕúq+ •øÏå+#·>∑\<äì, Ád”Ô\|ü≥¢ nqT∫‘·+>± Á|üe]Ô+#·{≤ìï ‘êqT düV≤æ +#·˝qÒ ì |ü+&ç{ŸJ nHêïs¡T. b˛©dü T ‘· q ‘· | ü ˇ|ü ø=ì ‘· q qT ø£ å $ T+#· e \dæ + ~>± y˚&ÉT≈£îHêï&ÉT.
Printed & Published by Nagol Sreenivas Reddy on behalf of Jagriti Prakashan Trust and printed at Kala Jyothi Process Ltd, 1-1-60/5, Musheerabad, RTC 'X' Road, Hyderabad-500 020. And published at Jagriti Bhavan, 3-4-228/4/1, Lingampalli, Kachiguda, Hyderabad -500 027. Editor : P.Venugopal Reddy. Ph : Editorial : 9959997204, Cir : 9959997013
29 29Ä>∑ Ä>∑ddüTüTº,º,2016 2016
3
á dü+∫ø£˝À... uÛ≤s¡‘YqT #Ó’Hê ãT»®–k˛Ô+<ë? kÕ+πø‹ø£ $C≤„q Á|ü‹uÛÑ... e+≥ #˚j·T&ÉeT÷ ˇø£ ø£fi‚... qsT÷+ H˚sê\ô|’ <ë]eTfi¯ó¢‘·Tqï.. dü<äTbÕj·÷˝…ø£ÿ&É? eTq sêÁcÕº\T
` ` ` ` ` ` C≤bÕ´ìøÏ ø±s¡≈£î˝…es¡T ? ` ¬s’‘·T dü+πøåeT+ ø√dü+ $$<Ûä |ü<∏äø±\T ` >√XÊ\` >√e⁄\ s¡ø£åD... ` yêsêÔ$X‚cÕ\T ` áyês¡+ ` >∑Ts¡T>√$+<édæ+>¥ (<ÛësêyêVæ≤ø£`8) ` Áø°&É˝À¢ eTq kÕúq+ mø£ÿ&É... ` ndü˝…’q ns¡Ω‘·! (n+‘·s¡+>∑+) ` á&ÉT CÀ&ÉT (ø£<∏ä) `
6 9 10 11 12 13 15 17 19 21 24 26 28 31 32
C≤>∑è‹ yês¡|üÁ‹ø£ ø±sê´\j·T+˝À $$<Ûä $uÛ≤>±\ |üqT\ ì$T‘·Ô+ dü+Á|ü~+#·e\dæq yÓTTu…’˝Ÿ HÓ+ãs¡T¢
(ñˆˆ10 >∑+≥\ qT+&ç kÕˆˆ 5 >∑+≥\ eT<Û´ä e÷Á‘y· T˚ ) sêeTø£èwüí n&çàìdùÁ {º yÏ é y˚TH˚»sY 9440652115 ø±+‘êsêe⁄ düV‰ü j·Tø£ dü+bÕ<ä≈î£ &ÉT 9959997204 Hê>∑sêE düsT¡ ÿ´˝ÒwHü é y˚TH˚»sY 9959997013 uÛyÑ êì nøö+f…+{Ÿ 9959991278 |Á Dü ‘° · |Á Püò |òt Ø&ÉsY 9959991304
4
29 Ä>∑düTº, 2016
Væ≤+<äTe⁄\T m˝≤ düŒ+~+#ê*? <ë]BbÕ\T Áø°&É\|ü≥¢ ñ‘ê‡Vü≤+.... (u≤\´+) yÓ\T>∑T ì+|æq &Üø£ºsY e÷≥≈£î e÷≥ eTqjÓ÷>∑T\T eT+∫e÷≥ ˇ*+|æø˘‡ uÛ≤s¡‘Y (ãT*¢‘Ós¡) ÄVü‰s¡ ìj·Te÷\T e÷dü |òü˝≤\T Áø°&ÜC≤>∑è‹ u≤\C≤>∑è‹ yês¡ |òü˝≤\T |ü<äs¡dü+`112 d”ìC≤>∑è‹
` ` ` ` ` ` ` ` ` ` ` ` ` ` `
34 35 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 48 49 50
C≤>∑è‹øÏ ÄHé˝…’Hé˝À q>∑<äT &çbÕõ{Ÿ #˚ùdyê]øÏ dü÷#·q\T C≤>∑è‹ ÄHé˝H’… é møö+{Ÿ˝À #·+<ë &ÉãT“qT #Ó≈î£ ÿ <ë«sê ø±ì, &çbÕõ{Ÿ $TwüHé <ë«sê ø±ì, Ç+≥sYH{Ó Ÿ <ë«sê ø±ì &çbÕõ{Ÿ #˚dqæ yês¡T yÓ+≥H˚˚ Ä $esê\T, MT ∫s¡THêe÷, yÓTTu…˝’ Ÿ q+ãs¡T ‘·|Œü ìdü]>± C≤>∑è‹ Ä|òd” üT≈£î mdt.m+.mdt. <ë«sê ˝Ò<ë bò˛Hé <ë«sê ÁøÏ+~ HÓ+ãs¡≈¢ î£ ‘Ó*j·TCÒj÷· *. uÛÑyêì : 9959991278, sêeTø£èwüí : 9440652115
dü+bÕ<äø°j·T+ l <äTs¡Tàœ ÁXÊeD ãVüQfi¯ <ë«<ä• 29 Ä>∑düTº 2016, k˛eTyês¡+
ndü‘√ e÷ dü<äZeTj·T ‘·eTk˛ e÷ CÀ´‹s¡ZeTj·T eTè‘√´sêà neTè‘·+>∑eTj·T ` ãèVü≤<ës¡D´ø√|üìwü‘Y
ˇÁ_>∑&√` ]jÓ÷ 2016 ]jÓ÷ ˇ*+|æø˘ Áø°&√‘·‡yê\T eTT–kÕsTT. Áu…õ˝Ÿ n+‘·s‘Z¡ · düeTdü´\‘√ u≤<Û|ä &ü TÉ HÔ êï ˇ*+|æø˘ Áø°&\É qT n‘·´<äT“¤‘+· >± ìs¡«Væ≤+∫+~. eTT–+|ü⁄ ñ‘·‡e+˝À ∫e]˝À ˇÁ_>∑&√ nì b˛s¡TÃ^düT uÛ≤wü˝À #·÷|æ+#ês¡T. b˛s¡TÃ^düT Áu…õ˝Ÿ n~Ûø±s¡ uÛ≤wü. Ä <˚X¯ Á|ü»\T ‘·eT ÁX¯eT≈£î ‘·–q |ò*ü ‘·+ <äøÿÏ +<äqï dü+‘√wü+‘√ Ç‘·s¡ <˚XÊ\ Áø°&Üø±s¡T\≈£î #Ó|⁄ü Œ≈£îqï ø£è‘·»‘„ · n~. ˇÁ_>∑&√ n+fÒ <Ûqä ´yê<ë\T nì. yêdüyÔ êìøÏ Á|ü|+ü #· Áø°&Üø±s¡T\+‘ê Áu…õ˝Ÿ bÂs¡T\+<ä]ø° <Ûqä ´yê<ë\T ‘Ó\bÕ*. $»j·Te+‘·+>± ˇ*+|æø˘ Áø°&\É qT ìs¡«Væ≤+∫q+<äT≈£î eTT–+|ü⁄ düe÷y˚X¯ düeTj·T+˝À es¡¸+ |ü&TÉ ‘·÷H˚ ñqï~. ø±ì Ä es¡¸+ Áø°&Üø±s¡T\ ñ‘ê‡Vü‰ìï @ e÷Á‘·+ ‘·–+Z #·˝<Ò Tä . ]jÓ÷ ˇ*+|æø˘ b˛{°\≈£î 118 eT+~ Áø°&Üø±s¡T\qT |ü+|æq uÛ≤s¡‘<· X˚ ¯+ øπ e\+ s¬ +&ÉT |ü‘ø· ±\‘√ dü]|ü⁄#·TÃø√e\dæ e∫Ã+~. øπ e\+ ˇø£ s¡»‘·+, ˇø£ ø±+dü´+. nsTT‘˚ n$ ≈£L&Ü sêy˚y÷Ó qì uÛj Ñ T· |ü&TÉ qÔ ï düeTj·T+˝À kÕøÏeå ÷*ø˘, |æ.$.dæ+<ÛTä <˚X¯ Á|ü»\ eTH√uÛ≤yê\T <Óã“‹q≈£î+&Ü }s¡&+ç #ês¡T. ∫e] ø£Då +˝À ô|<ä› dü+K´˝À Áø°&Üø±s¡T\qT |ü+|æ‘˚ |ü‘ø· ±\qT >¬ \ee#·Tà nH˚ uÛ≤eq dü]ø±<äì ]jÓ÷ ˇ*+|æø˘ Áø°&\É T ãTTEe⁄ |üs#¡ êsTT. eTq <˚X+¯ ˝À ~q~q+ Á|ües¡eú ÷qeTe⁄‘·Tqï mi¿Á‘ê&ÉT (¬s&çf|Ò )t Áø°&Üs¡+>±ìï, Áø°&Üø±s¡T\qT ≈£L&Ü u≤<Ûôä |&ÉTqÔ ï~. dü«s¡|í ‘ü ø· ±\qT dü+bÕ~+#·Tø=qï 54 <˚XÊ\˝À ≈£L&É uÛ≤s¡‘<· X˚ +¯ ˝Ò<ìä , uÛ≤s¡‘<· X˚ +¯ s¬ +&ÉT |ü‘ø· ±\‘√ 67e Bq,V”≤q dæ‹ú øÏ ø±s¡D\T nH˚«wædTü HÔ êï, eTq Áø°&Üø±s¡T\ ñ‘·eÔ T Á|ü<sä Ù¡ qqT ≈£L&Ü n_Ûq+~+#ê*. |æ.$.dæ+<ÛTä <ë<ë|ü⁄>± Äs¡THÓ\\T ø£w|ºü &ü +ç ~. ÄyÓT •ø£≈å î£ &Óq’ >√|”#+· <é dü÷∫+∫q≥T¢, ÄyÓT Äq+<ëìï#˚à ÄVü‰sêìï ≈£L&Ü rdüTø√˝Ò<Tä . mH√ï ìj·Te÷\qT bÕ{Ïd÷ü Ô ]jÓ÷ ø√dü+ •ø£Då qT d”«ø£]+∫+~. ø£˙dü+ yÓTTu…˝’ Ÿ bò˛Hé ≈£L&Ü yê&É˝<Ò Tä . n˝≤π> kÕøÏå m+‘√ ø£w|ºü &ü +ç ~. eTVæ≤fi¯\T ≈£îd”Ô b˛{°\˝À bÕ˝§Zq≥+ n+<ä] $eTs¡Ù≈£L >∑Ts¡e⁄‘·Tqï ø±\+˝À ≈£îd”Ô b˛{°\˝À bÕ˝§Zqï~. ø£w|ºü &ü ç nuÛ´Ñ dæ+∫+~. ø£èwæ‘√ HêdæÔ <äT]“¤ø+å£ nH˚ Äs√´øÏøÔ Ï #·øÿ£ {Ï ñ<ëVü≤s¡D |æ.$.dæ+<ÛTä , kÕøÏå kÕ~Û+∫q |ü‘ø· ±\T. yê]<ä]› ‘·sT¡ yê‘· #Ó|⁄ü Œø√e\dæ+~ B|üøs£ êàø£sY #·÷|æq õe÷ïdæøº ˘ ÁbÕMD´+. ÄyÓT z&ç >¬ *∫+~. #·øÿ£ {Ï •ø£Då qT n+~ùdÔ uÛ≤s¡rj·TT\T n+<äT˝Àq÷ Ád”\Ô T ≈£L&Ü |ü‘ø· ±\qT kÕ~Û+#·>\∑ s¡ì ‘Ó\Tk˛Ô+~. wüO{Ï+>¥, f…ìïdt, Äs¡ÃØ, u≤´&çà+≥Hé, >√˝ŸŒ\¤ ˝À |ü‘ø· ±\T kÕ~Û+#·>\∑ eTì uÛ≤$+∫Hê ìsêX¯≈î£ >∑Ts¡j÷· ´+. Vü‰ø°˝À ≈£L&Ü ø£˙dü+ ø±+dü´ |ü‘ø· y£ TÓ HÆ ê edüT+Ô <äì Ä•+#ês¡T. ø±ì ìsêX¯≈î£ >∑Ts¡j÷· ´+. eTq øπ +Á<ä sêÁwüº Á|üuTÑÛ ‘ê«\≈£î düŒwüyº TÓ qÆ Áø°&Ü$<ÛëHê\T+&Ü*. Áø°&Ü $<Ûëq+, j·TTe‘· $<Ûëq+˝À uÛ≤>∑yT˚ . Áø°&Ü $<Ûëq+˝À ‘ê‘êÿ*ø£yTÓ qÆ n+XÊ\T ø=qïsTT‘˚ XÊX¯«‘· ÁbÕ‹|ü~ø£q #˚|≥ü eº \dæq n+XÊ\T ø=ìï ñ+{≤sTT. Áø°&Üø±s¡T\T b˛{°\≈£î yÓfifl‚ ≥|ü⁄Œ&ÉT yêfi¯fløÏ n+~+#·e\dæq Á|ü‘´˚ ø£ dü<Tä bÕj·÷\T, edü‘T· \T ø=ìï ñ+{≤sTT. n$ ‘·|Œü ≈£î+&Ü n+<äCj Ò T· e\dæq<˚. ø±ì n+‘· e÷Á‘êq |ü‘ø· ±\T sêe⁄. n˝≤π> m+‘·{Ï >=|üŒ Áø°&Üø±s¡T&ÓH’ ê, ‘·|⁄ü Œ #˚ùdÔ •ø£qå T nqTuÛ$Ñ +#·e\dæ+<˚. Ä $wüjT· +˝À m≥Te+{Ï <äjT· ≈£î, kÕqTuÛ÷Ñ ‹øÏ ‘êMj·Tsê<äT. M≥ìï{Ïø+£ fÒ XÊX¯«‘·yTÓ qÆ #·s´¡ \qT ø=ìï{Ïì #˚|{ü ≤º*. 2020˝À »]π> {Àø√´ ˇ*+|æø˘ Áø°&\É ø¬ ’ Áø°&Üø±s¡T\T •ø£Då yÓ+≥H˚ ÁbÕs¡+uÛ+Ñ ø±yê*. Á|ü‹ Áø°&˝É ÀqT |ü‘ø· ±ìï kÕ~Û+#·>\∑ s¡qTø=H˚ Áø°&Üø±s¡T\qT m+|æø£ #˚dæ •ø£Då ÁbÕs¡+_Û+#ê*. Ä •ø£Då ø£jT˚ ´ Ks¡TÃqT |üP]Ô>± Á|üuTÑÛ ‘ê«˝Ò uÛ]Ñ +#ê*. ø±s=Œπs{Ÿ s¡+>∑+ ≈£L&Ü ‘·eTe+‘·T u≤<Û´ä ‘·>± ì<ÛTä \qT øπ {≤sTT+#ê*. á #·s´¡ \qT ≈£L&Ü ‘ê‘êÿ*ø£+>±H˚ |ü]>∑D+Ï #ê*. ªªø±#Y<yÓ Té j·T+>¥μμ nH˚ Ä+>∑¢ kÕyÓT‘·qT Áø°&Üs¡+>±ìøÏ ‘·|Œü ìdü]>± nqTe]Ô+#ê*. ∫qï ej·TdüT‡˝ÀH˚ |æ\\¢ ˝À Áø°&Ü_ÛsT¡ ∫ì ô|+#ê*. ndü\T |æ\\¢ ≈£î Ä≥\|ü≥¢ m|ü⁄Œ&É÷ ÄdüøÔÏ ñ+≥T+~. ‘·*<¢ +ä Á&ÉT\πø ‘·eT |æ\\¢ T m≈£îÿe>± Ä≥\˝À >∑&|É ≥ü + Çwü+º ñ+&É<Tä . n+<ä] ‘·*<¢ +ä Á&ÉT\÷ s¡eTD>±s¡T, yê] düreTDÏ ø±<äT. ‘·*<¢ +ä Á&ÉT\ <äèwæ˝º À |æ\\¢ T uÛ$Ñ wü´‘·T˝Ô À eT+∫ ñ<√´>±\T dü+bÕ~+#·Tø=ì J$‘·+˝À dæsú |¡ &ü Ü*. n≥Te+{Ï ‘·*<¢ +ä Á&ÉT\≈£î }s¡≥ ø£*–+#˚ $<Û+ä >± Á|üuTÑÛ ‘ê«\T Áø°&Üø±s¡T\≈£î ñ<√´>±\˝À ø=+‘· yê{≤ øπ {≤sTT+#ê*. õ˝≤¢ kÕúsTT qT+∫, $$<Ûä b˛{°\˝À bÕ˝§Zqï Áø°&Üø±s¡T\≈£î Ä kÂ\uÛ´Ñ eTT+&Ü*. õ˝≤¢ø=ø£ k˛ŒsY‡º dü÷ÿ˝ŸqT ÁbÕs¡+_Û+#ê*. Á|ü‹ bÕsƒX¡ Ê\≈£î, ø£fi≤XÊ\≈£î ‘·|Œü ìdü]>± Áø°&Ü yÓT<Æ ëqeTT+&Ü*. Áø°&\É qT Áb˛‘·‡Væ≤dü÷,Ô •ø£Då ì#˚à |òõæ ø£˝Ÿ m&ÉT´πøwüHé ñbÕ<Ûë´j·TT\T+&Ü*. yê]øÏ eT+∫ J‘ê*yê«*. |ü‘ø· ±\T kÕ~Û+∫qyê]øÏ Áb˛‘ê‡Vü≤eTedüsy¡ T˚ . eTØ es¡<ä yÓ\T¢e>± b˛{°\T |ü&ç ãVüQeT‘·T\T Á|üø{£ +Ï #·e\dæq |üì˝Ò<Tä . •ø£Då ì#˚à mø±&ÉMT\≈£î, bÕsƒX¡ Ê\\≈£î, e´≈£î\Ô ≈£î eT]+‘· düV‰ü j·T+ n+<äCj Ò ÷· *. eTs√kÕ] C≤>∑è‹, |æ.$.dæ+<ÛTä qT, kÕøÏeå ÷*ø˘qT ˇ*+|æø˘ |ü‘ø· ±\T kÕ~Û+∫, <˚X¯ Á|ü‹wüqº T ø±bÕ&çq+<äT≈£î n_Ûq+~k˛Ô+~.
29 Ä>∑düTº, 2016
5
eTTK|üÁ‘· ø£<∏äq+
uÛ≤s¡‘YqT ãT»®–+#˚ <Û√s¡DÏ Á|ü<ä]ÙdüTÔqï #Ó’Hê, õ`20 dü<ädüT‡˝À mdt.dæ.mdt. rs¡TŒô|’ uÛ≤s¡‘Y eTÚq+ eVæ≤ùdÔ, mHé.mdt.õ. düuÛÑ´‘·«+¬ø’ uÛ≤s¡‘Y nuÛÑ´]ú‘·«+ô|’ dü+uÛ≤wüD\T |ü⁄q'ÁbÕs¡+_Û+#· e#·Ã+{À+~. mdt.dæ.mdt. >∑T]+∫ uÛ≤s¡‘Y eT<䛑·T bı+<˚+<äT≈£î ˇø£ Á|üø£ÿ yê+>¥ ‘=+<äs¡|ü&ÉT‘·T+fÒ, eTs√Á|üø£ÿ mHé.mdt.õ. düuÛÑ´‘ê«ìøÏ #Ó’Hê n&ÉT¶|ü&É&É+ >∑T]+∫, C…’wt`m`eTVü≤eTà<é n~Û|ü‹ eTdü÷<é n»Vü≤sYô|’ ìùw<Ûä+ $~Û+#·&É+ô|’ ◊sêdü˝À #Ó’Hê M{À #˚j·T&É+ >∑T]+∫ düTcÕà dü«sêCŸ e÷{≤¢&ÉT‘·THêïs¡T.
<äøDåÏ #ÓH’ ê düeTTÁ<ä+ $wüjT· +˝À #ÓH’ ê yÓK’ ]øÏ
dü<ädüT‡, nø√ºãsY 15, 16 ‘˚B\˝À uÛ≤s¡‘Y˝À »s¡ T >∑ q Tqï Á_ø˘ ‡ dü e ÷y˚ X Ê\ dü + <ä s ¡ “ ¤ + >± Çs¡T<˚XÊ\ eT<Ûä´ @ø±_ÛÁbÕj·T+, |üs¡düŒs¡ eT<䛑·T ≈£L&É>∑≥º&ÜìøÏ ‘·eT $<˚XÊ+>∑ eT+Á‹ì uÛ≤s¡‘Y≈£î |ü+|æ+~. ô|’ ¬s+&ÉT dü<ädüT‡\ dü+<äs¡“¤+>± uÛ≤s¡‘Y ` #Ó’Hê Çs¡T <˚XÊ\ H˚‘·\T ˇø£]H=ø£s¡T ø£\TdüTø√ uÀ‘·Tqï H˚|ü<∏ä´+˝À ø°\ø£ n+XÊ\ô|’ #·s¡Ã\≈£î yê+>¥ ‘·q uÛ≤s¡‘· |üs¡´≥q˝À uÛÑ÷$Tø£qT dæ<ä∆+ #˚XÊs¡T. uÛ≤s¡‘· |üs¡´≥q˝À yê+>¥ yÓTT<ä≥ sêuÀj˚T Á_ø˘‡ dü<ädüT‡ @sêŒ≥¢qT |üs¡´y˚øÏå+#·&Üìø°, n˝≤π> >√yê >∑es¡ïsYqT ø£\e&ÜìøÏ >√yê yÓ[fl e#êÃs¡T. nq+‘·s+¡ ~©¢ ‹]– e∫à Á|ü<ëÛ ì qπs+Á<ä yÓ÷&û‘√ eTT#·Ã{Ï+#ês¡T. Ä ‘·s¡Tyê‘· $<˚XÊ+>∑ eT+Á‹ düTwüàdü«sêCŸ‘√ eT÷&ÉT >∑+≥\bÕ≥T düTBs¡È dü+uÛ≤wüD\T »]bÕs¡T.
q&ÉT+ ø£{+ºÏ ~. dü<dä Tü ‡≈£î eTÚ*ø£ dü<Tä bÕj·÷\qT uÛ≤s¡‘·<˚X¯ eT<䛑·T kÕ~Û+#˚ \ø£å´+‘√ uÛ≤s¡‘Y‘√ ì]à+#·&ÜìøÏ #ÓH’ ê 100 _*j·THé &Ü\s¡≈¢ î£ ô|ã’ &ç eP´Vü‰‘·àø£ #·s¡Ã\ ø√dü+ >∑‘· yêsê+‘·+˝À #Ó’Hê ô|≥Tºã&ÉT\T ôd’‘·+ ô|{Ϻ+~. á dü<ädüT‡≈£î uÛ≤s¡‘· $<˚XÊ+>∑ eT+Á‹ yê+>¥`sTT eT÷&ÉT s√E\ bÕ≥T Á|ü<Ûëì yÓ÷B Vü‰»s¡eqTHêïs¡T. uÛ≤s¡‘Y˝À 8e Á_ø˘‡ dü<ädüT‡ uÛ≤s¡‘Y˝À |üs¡´{Ï+#ês¡T. sêuÀj˚T nø√ºãsY 15,16 ‘˚B\˝À uÛ≤s¡‘˝Y Àì ôdô|º+ãsY˝À #Ó’Hê˝À »s¡>∑qTqï õ`20 •KsêÁ>±ìøÏ uÛ≤s¡‘· #Ó’Hê\ dü+j·TTø£Ô Á|üø£≥q >√yê˝À 8e Á_ø˘ ‡ •KsêÁ>∑ dü e ÷y˚ X Ê\T eTTkÕsTT<ëqT dæ<ä∆+ #˚j·T&É+, nø√ºãsY˝À »s¡>∑qTHêïsTT. á dü<ädüT‡≈£î #Ó’Hê n<Ûä´≈£åî&ÉT uÛ≤s¡‘˝Y Àì >√yê˝À »s¡T>∑qTqï 8e Á_ø˘‡ •KsêÁ>∑ JõHé|æ+>¥ Vü‰»s¡j˚T´ $wüj·T+ Ç+ø± Ksês¡T #Ó’Hê eP´Vü≤+ dü<dä Tü ‡≈£î #ÓH’ ê n<Û´ä ≈£îå &ÉT J`õHé|+æ >¥ dü+<äsÙ¡ qqT ø±e\dæ ñ+~. á eT<Û´ä ø±\+˝À |ü⁄qs¡TJ®eq e÷s¡+Z ˝À Ä]úø£ #Ó’Hê˝À ôdô|º+ãsY˝À »s¡>∑uÀj˚T õ`20 n\+ø±sê\‘√ ñ<ä´$TdüTÔqï #Ó’Hê n+‘·sê®rj·T Ksês¡ T #˚ j · T &É + nH˚ $ yê+>¥ |ü s ¡ ´ ≥q˝À eTTU≤´+XÊ\T. kÕúsTT˝À $$<Ûä <˚XÊ\‘√ kÕqT≈£L\ dü+ã+<Ûë\T #Ó’Hê˝À 11e õ`20 dü<ädüT‡ HÓ s ¡ | ü ⁄ ‘√+~. ÁbÕ+rj· T +>± ‘· q kÕú s TTì 11e õ`20 dü<ädüT‡`2016qT ìs¡«Væ≤+#· ã˝Àù|‘·+ #˚düT≈£îH˚ eP´Vü≤+˝À uÛ≤>∑+>± Á_ø˘‡ &ÜìøÏ #ÓH’ ê≈£î yÓTT<ä{Ï neø±X¯+ <äøÿÏ +~. ôdô|+º ãsY <ë«sê q÷´ &Óe\|tyÓT+{Ÿ u≤´+≈£î Ädæj·THé 5,6 \˝À á dü<dä Tü ‡ #ÓH’ ê˝Àì C…õj·÷+>¥ ÁbÕ$Hé‡ ÇHéÁbòÕÁdüøº ã sY n+&é ÇHÓ«dtyº TÓ +{Ÿ u≤´+≈£î (@◊◊_) sê»<Ûëì Vü‰´+>∑÷‡´˝À »s¡>q∑ T+~. á dü<dä Tü ‡qT e+{Ï Á|ü ‘ ê´e÷ïj· T ãVü Q fi¯ d ü Ô s ¡ dü + dü ú \ qT n‘·´+‘· Á|ü‹cÕº‘·àø£+>± ìs¡«Væ≤+#·&ÜìøÏ #Ó’Hê 6
29 Ä>∑düTº, 2016
` &܈ˆ sêeTVü≤]‘· HÓ\ø=\TŒ‘·÷ Á|ü‹cÕº‘·àø£ ˇπø u…\Tº`ˇπø s√&ÉT¶ (OBOR) qT Ä$wüÿ]+∫+~. ‘·q ìj·T+‘·è‘·« $<ÛëHê\T, Ä]úø£ ø°åD‘·, $düÔ]düTÔqï Ä]úø£ n+‘·sê\‘√ |ü⁄Hê<äT\qT ø√˝ÀŒ‘·Tqï #Ó’Hê ø£eT÷´ìdüTº bÕغ (dæ.|æ.dæ) õ`20 •KsêÁ>∑ dü<dä Tü ‡≈£î Ä‹<∏´ä + Çe«&É+ <ë«sê ‘·q yês¡d‘ü ê«ìï |ü⁄qs¡T<ëÈ{Ï+#ê\ì Ä•k˛Ô+~. <äøÏåD #Ó’Hê düeTTÁ<ä+ (mdt.dæ.mdt) uÛÑ÷uÛ≤>∑ ÁbÕ+‘ê\ô|’ ‘· e T yê<ä q \qT ‹s¡ d ü ÿ ]+∫q ùV≤>¥˝Àì eT<Ûä´e]Ô‘·« XÊX¯«‘· Hê´j·TkÕúq+ yê] p˝…’ 12 Hê{Ï rs¡TŒqT #Ó’Hê ãVæ≤s¡+>∑+>± K+&ç+#·&É+ <ë«sê n+‘·sê®rj·T+>± n|üU≤´‹ì bı+~+~. á ~Ûøÿ£ s¡D‘√ bÕXÊÑ·´ <˚XÊ\T, »bÕHé ‘·~‘·s¡T\ ø√bÕìøÏ #Ó’Hê >∑T¬s’+~. á $<Ûä+>± n+‘·sê®rj·T+>± #Ó&ɶ ù|s¡T ‘Ó#·TÃ≈£îqï #Ó’Hê ‘·q <ë«sê Ä]úø£ düVü‰j·T+ bı+~q \_›<ës¡T\qT e÷{≤¢&≈É î£ +&Ü ˇ|æŒ+∫+~. Ädæj·÷Hé <˚XÊ\ eT<Ûä´ $uÛÒ<ë\T düèwæº+∫ ˝≤y√dt˝À Ç{°e˝Ò eTT–dæq Ädæj·÷Hé •K sêÁ>∑+˝À SCS rs¡TŒqT #·]Ã+#˚ yê] Á|üj·T‘êï \qT ìØ«s¡´+ #˚dæ+~. uÛ≤s¡‘Y‘√ düVü‰ düTe÷s¡T 60 <˚XÊ\ eT<䛑·T ≈£L&É>∑{Ϻq≥T¢ #Ó’Hê #Ó|ü⁄Œ ≈£î+{À+~. ªªnìï düeTTÁ<ä $yê<ë\q÷ dü+ã+~Û‘· |üø±å \T #·s¡Ã\T, ˇ|üŒ+<ë\ <ë«sê |ü]wüÿ]+#·Tø√yê*μμ n+≥÷ @Á|æ˝Ÿ 2016˝À RIC e<ä› s¡cÕ´, #Ó’Hê, uÛ≤s¡‘Y $<˚XÊ+>∑ eT+Á‘·T\T #˚dæq ñeTà&ç Á|üø≥£ qô|’ <äèwæº kÕ]+#·&+É <ë«sê uÛ≤s¡‘· eT<ä‘› T· qT bı+~q≥T¢ #Ó’Hê #Ó|ü⁄Œø=+≥Tqï~. á #ÓH’ ê ‘·|⁄ü Œ&ÉT $es¡D\qT n&ÉTø¶ =H˚+<äT≈£î á ˇ|üŒ+<ä+˝À ˇø£ |üø£å+>± ñqï uÛ≤s¡‘Y yÓ+≥H˚ düŒ+~+∫+~. ªªdüeTTÁ<ë\T, eTVü‰düeTTÁ<ë\ n+‘·sê®rj·T Hê´j·T $<ÛëHêì (UNCLOS ` düeTTÁ<ä #·{≤º\ô|’ ◊sêdü ˇ|üŒ+<ä+) øÏ nìï |üø±å \T düeTT∫‘· >ös¡e+ Çyê«\ìμμ uÛ≤s¡‘· $<˚o e´eVü‰sê\ eT+Á‹‘·«XÊK dü÷∫+∫+~.
ìC≤ìøÏ uÛ ≤ s¡ ‘ Y m|ü⁄Œ&É÷ düeTTÁ<äj·÷q ùd«#·Ã¤≈£î nqT≈£L\+>±H˚ e⁄+~. á ÁbÕ+‘· + n+‘·{≤, eTTK´+>± <äøDåÏ #Ó’Hê düeTTÁ<ä ÁbÕ+‘·+˝À HÍø±j· T q, Äô|’ q $e÷qj· ÷ q ùd«#· à ¤ ≈ £ î uÛ Ñ s √kÕ Çdü ÷ Ô düeTTÁ<äj·÷q uÛÑÁ<ä‘·qT |ü ] s¡ ø Ï å + #· & É + jÓ T Tø£ ÿ ÁbÕ<Û ë Hê´ìï y˚ T eTT (uÛ ≤ s¡ ‘ Y , j· T Tmdt ) ñ<ëÈ{ÏdüTÔHêïeTì n<Ûä´≈£åî&ÉT ˇu≤e÷ C≤Ø#˚dæq (Ädæj·÷ `|üdæ|òæø˘ eT]j·TT Væ≤+<ä÷ eTVü‰düeTTÁ<ä ÁbÕ+‘·+ ø√dü+) uÛ≤s¡‘`Y j·TTmdt\ ñeTà&ç eP´Vü≤+ dü÷∫+∫+~. n<˚$<Û+ä >± <äøDåÏ #ÓH’ ê düeTTÁ<ä+ô|’ |ò*æ |”ŒHé‡ yÓ’K]øÏ uÛ≤s¡‘Y eT<䛋∫Ã+~. <Ó’«bÕøÏåø£ e´eVü‰sê \ô|’ »]–q uÛ≤s¡‘Y `|òæ*|”ŒHé‡ eT÷&Ée dü+j·TTø£Ô ø£$TwüHé düe÷y˚X¯+˝À <äøÏåD #Ó’Hê düeTTÁ<ëìï |ü•ÃeT |òæ*|”ŒHé‡ düeTTÁ<ä+>± Á|ükÕÔ$+∫ <äøÏåD #Ó’Hê düeTTÁ<ä $yê<ä+ XÊ+‹j·TT‘· |ü]cÕÿsêìøÏ uÛ≤s¡‘Y ‘·q |üs√ø£å eT<䛑·TqT ‘Ó*|æ+~. <äøÏåD #Ó’Hê düeTTÁ<ëìøÏ dü+ã+~Û+∫ XÊX¯«‘· Hê´j·TkÕúq+ rs¡TŒô|’ #Ó’Hê ãVæ≤s¡+>∑ ~Ûø±ÿs¡+ #· s ¡ à ˙j· ÷ +X¯ + nsTT+~. õ`20 •KsêÁ>∑ düe÷y˚X¯+˝À |ü•ÃeT <˚XÊ\T á $wüj·÷ìï ˝Ò e HÓ ‘ ˚ Ô neø±X¯ + e⁄+~. dü e TTÁ<ä j · ÷ q+, yêDÏC≤´\ $wüj·T+˝À ùd«#·Ã¤ô|’ uÛ≤s¡‘Y ìã<ä∆‘· nyÓT]ø± $<Ûëq+‘√ b˛* e⁄+≥÷ #ÓH’ êqT ∫ø±≈£î |üs¡#·>∑\<äT. n+<äTπø <äøÏåD #Ó’Hê düeTTÁ<ä+ $wüj·T+˝À |ü•ÃeT <˚XÊ\ |üø£å+ eVæ≤+#·≈£î+&Ü e⁄+&˚ yê>±›Hêìï uÛ≤s¡‘Y qT+&ç bı+<ä&ÜìøÏ yê+>¥sTT ~©¢øÏ |ü]¬>‘êÔ&ÉT.
uÛ≤s¡‘Y≈£î u…~]+|ü⁄
sêuÀj˚T õ`20 •KsêÁ>∑+˝À <äøÏåD #Ó’Hê düeTTÁ<ä+ô|’ #Ó’Hê yÓ’K]ì uÛ≤s¡‘Y düeT]ú+#·ø£ b˛sTTHê, á $wüj·÷ìï dü<ädüT‡˝À ˝ÒeHÓ‹ÔHê, uÛ≤s¡‘Y` #Ó’Hê\ <Ó’«bÕøÏåø£ dü+ã+<Ûë\T, yê´bÕs¡ ô|≥Tºã&ÉT\T, yêDÏC≤´ \˝À Ä≥+ø£+ ø£*π> Á|üe÷<ä+ e⁄+<äì #Ó’Hê Á|üuÛÑT‘·« dü«s¡+ >√¢ã˝Ÿ f…ÆyéT‡ yê+>¥ sTT sêø£≈£î eTT+<˚ uÛ≤s¡‘YqT düTìï‘·+>± ôV≤#·Ã]+∫+~. uÛ≤s¡‘Y ˇ|ü⁄Œø√ø£b˛‘˚ Á_ø˘‡ düe÷y˚XÊìøÏ Çã“+<äT\T ‘·|üŒeì #Ó’Hê ì>∑÷&ÛÉ+>± ‘Ó*|æ+~. #Ó’Hê yê] ÁbÕ<˚•ø£ yê<äq\qT düyê\T#˚ùd ÁbÕ+rj·T X¯ø>ÔÏ ± uÛ≤s¡‘qY T #· ÷ dü T Ô q ï Ädæ j · ÷ Hé <˚ X Ê\ n_Û Á bÕj· ÷ \T, ã\|ü&ÉT‘·Tqï uÛ≤s¡‘Y`$j·T‘êï+ düVü≤ø±sê\‘√ uÛÑ+>∑|ü&ÉT‘·Tqï #Ó’Hê, uÛ≤s¡‘Y |ü≥¢ C≤Á>∑‘·Ô>± ñ+{À+~.
<Óã“‹+{Àqï dü+ã+<Ûë\T
ø±ì Á|üdüTÔ‘·+ ¬s+&ÉT Ädæj·÷ ~>∑ZC≤˝…’q uÛ≤s¡‘Y`#Ó’Hê\ eT<Ûä´ dü+ã+<Ûë\T n|ü]wüÿè‘· düeTdü´\‘√ ∫≈£îÿã&ç ñHêïsTT. ñ‘·ÔsêK+&é #·yÓ÷* õ˝≤¢˝ÀøÏ |”|ü⁄˝Ÿ‡ *ãπswüHé ÄØà Á|üy˚X¯+, <ë&ÉT\T, Äø±X¯ ÁbÕ+‘· ñ\¢+|òüTq\T, bÕø˘ ÄÁø£$T‘· ø£oàsY˝À #Ó’Hê`bÕøÏkÕÔHé\ dü+j·TTø£Ô >∑d”Ô\T, n<˚ ÁbÕ+‘·+˝À ôd’ìø£ s¡yêD≤ kÂø£sê´\ <=+>∑#ê≥T @sêŒ≥¢ e\q uÛ≤s¡‘Y ø£\‘· #Ó+<äT ‘√+~. ø±oàsY düeTdü´ô|’ #ÓH’ ê yê´U≤´Hê\T, bÕøÏkÕÔHé kÕ–düTÔqï d”e÷+‘·s¡ ñÁ>∑yê<ä+ô|’ #Ó’Hê H√s¡T yÓT<ä|üø£b˛e&É+ ≈£L&Ü uÛ≤s¡‘Y Ä+<√fi¯q≈£î ø±s¡DeTe⁄‘√+~. #Ó’Hê bÕøÏkÕÔHé Ä]úø£ q&Éyê˝À #Ó’Hêyê] #=s¡ee\q ≈£L&Ü uÛ≤s¡‘Y Ä+<√fi¯q>± ñ+~. #Ó’Hê qT+&ç n<äT|ü⁄˝Òì n<ÛäTHê‘·q s¡ø£åD kÕ+πø‹ø£‘· Á|üyêVü≤+ uÛ≤s¡‘· e´‹πsø£ bÕø˘ mC…+&Ü≈£î eT]+‘· <ÛÓ’sê´ìïk˛Ô+~. Á|ü‹≈£L\ uÛ≤yê\qT ¬s#·Ã>=&ÉT‘·THêïs¡ì uÛ≤s¡‘· Á|ükÕs¡
29 Ä>∑düTº, 2016
7
eTTK|üÁ‘· ø£<∏äq+ e÷<Ûä´e÷\qT #Ó’Hê K+&ç+∫+~. n+‘˚ø±ø£ eTT>∑TZs¡T #Ó’Hê Á|ükÕs¡ dü+düú\ dæã“+~øÏ uÛ≤s¡‘Y MkÕ bı&ç–+|ü⁄ ‹s¡düÿs¡Dô|’ ≈£L&Ü #Ó’Hê ø£\‘· |ü&ç+~. mHé.mdt.õ.˝À uÛ≤s¡‘· nuÛÑ´]ú‘ê«ìøÏ #Ó’Hê nsTTwüº+ e\q uÛ≤s¡‘Y`#Ó’Hê dü+ã+<Ûë\≈£î nes√<Ûä+ ø£\T>∑T‘√+~. mHé.mdt.õ düuÛÑ´‘·«+ ø±yê\+fÒ mHé . |æ . {Ï . øÏ n+^ø£ ] +#ê*‡ e⁄+≥T+<äì #Ó’Hê yê~dü÷Ô nes√<Ûäø£ bÕÁ‘· b˛wæk˛Ô+~. nsTT‘˚ á ìj·Te÷ìï uÛ≤s¡‘Y $wüj·T+˝À $TqVü‰sTT+&ÜìøÏ 2008˝À j·TTmdt #˚dæq Á|ü‹bÕ<äq≈£î #Ó’Hê eT<䛑·T ‘Ó\T|ü&É+ >∑eTì+#ê*‡q $wüj·T+. Ç|ü⁄Œ&ÉT e÷≥ e÷]à uÛ≤s¡‘Y $wüj·T+˝À ìj·Te÷\qT ‘·|æŒ+∫qf…¢Ì‘˚ n<˚$<Ûä+>± bÕøÏkÕÔHé e+{Ï Ç‘·s¡ ÄXÊeVüQ\ $wüjT· +˝À ≈£L&Ü ‘·|Œæ +#ê*‡ e⁄+≥T+<äì Ç{°e\ »]–q mHé.mdt.õ. dæjÓ÷˝Ÿ |”¢qØ˝À #Ó’Hê yê~+∫+~. nDTãè+<ä + ˝À dü u Û Ñ ´ ‘ê«ìøÏ ñqï ◊<ä T ìã+<Ûqä \˝À mHé.|æ.{Ï <Ûèä Mø£sD¡ ˇø£{Ï e÷Á‘·yT˚ ø±ã{Ϻ Bìì mHé.mdt.õ. düuÛÑ´‘·«+‘√ ø£*|æ #·÷&Ésê<äì yÓTøχø√ ãVæ≤s¡+>∑+>± Á|üø{£ +Ï #·&+É ‘√ uÛ≤s¡‘Y mHé.mdt.õ. düuÛÑ´‘·« n+XÊìøÏ ã\+ #˚≈L£ ]+~.
uÛ≤s¡‘Y |ü≥Tº
uÛ≤s¡‘qY T ãT»®–+#˚ <Û√s¡DÏ Á|ü<]ä ÙdüTqÔ ï #ÓH’ ê, õ`20 dü<ädüT‡˝À mdt.dæ.mdt. rs¡TŒô|’ uÛ≤s¡‘Y eTÚq+ eVæ≤ùdÔ, mHé.mdt.õ. düuÛÑ´‘·«+¬ø’ uÛ≤s¡‘Y nuÛÑ´]ú‘·«+ô|’ dü+uÛ≤wüD\T |ü⁄q'ÁbÕs¡+_Û+#· e#·Ã+{À+~. mdt.dæ.mdt. >∑T]+∫ uÛ≤s¡‘Y eT<ä‘› T· bı+<˚+<äT≈£î ˇø£ Á|üøÿ£ yê+>¥ ‘=+<äs|¡ &ü TÉ ‘·T+fÒ, eTs√Á|üøÿ£ mHé.mdt.õ. düu´ÑÛ ‘ê«ìøÏ #ÓH’ ê n&ÉT|¶ &ü &É +É >∑T]+∫, C…’wt`m`eTVü≤eTà<é n~Û|ü‹ eTdü÷<é n»Vü≤sYô|’ ìùw<Ûä+ $~Û+#·&É+ô|’ ◊sêdü˝À #Ó’Hê M{À #˚j·T&É+ >∑T]+∫ düTcÕà dü«sêCŸ e÷{≤¢&ÉT ‘·THêïs¡T. <äXÊu≤›\T>± #Ó’Hê`uÛ≤s¡‘Y dü+ã+<Ûë\˝À Äø£dæàø£ e÷s¡TŒ\T dü+uÛÑ$düTÔHêïsTT. $yê<ëdüŒ<ä dü]Vü≤<äT› düeTdü´\qT Á|üøÿ£ qô|{Ï,º ñuÛj Ñ T· T\≈£L ÄdüøÔÏ ñqï n+XÊ\ô|’ n+‘· s ê® r j· T y˚ ~ ø£ \ ô|’ düVü≤ø±sêìï ã˝Àù|‘·+ #˚j·÷\ì ¬s+&ÉT <˚XÊ\÷ n+^ø£]+#êsTT. ‘·<äq+‘·s¡+ ¬s+&ÉT <˚XÊ\
yêDÏ»´ dü+ã+<Ûë\qT |ü⁄qs¡T<ä∆]+∫Hê Ä]úø£ Á|üjÓ÷»Hê\T #Ó’Hêπø nqT≈£L\+>± ñHêïsTT. nsTT‘˚ Ç{°e\ ô|≥Tºã&ÉT\≈£î nqT≈£L\+>± uÛ≤s¡‘Y s¡ ÷ |ü ⁄ ~<ä T › ø =+≥÷+&É & É + ‘√ uÛ ≤ s¡ ‘ Y ` #Ó ’ H ê dü+ã+<Ûë\T eT\T|ü⁄ ‹s¡T>∑T‘·THêïsTT. düTdæús¡ n_Ûeè~∆ »s¡T>∑T‘·T+&É≥+‘√ uÛ≤s¡‘Y n<äèwüº πsK e÷s¡T‘√+~. nyÓT]ø±, »bÕHé\T uÛ≤s¡‘Y‘√ eP´Vü‰‘·àø£ dü+ã+<Ûë\T HÓ\ø=\TŒ ø√e&É+‘√ uÛ≤s¡‘YqT ‘·eT≈£î ã\yÓTÆq ÁbÕ+rj·T
Á | ü d ü T Ô ‘ · + ¬ s +&É T Ädæ j · ÷ ~>∑ Z C ≤˝… ’ q uÛ≤s¡‘Y`#Ó’Hê\ eT<Ûä´ dü+ã+<Ûë\T n|ü]wüÿè‘· düeTdü´\‘√ ∫≈£îÿã&ç ñHêïsTT. ñ‘·ÔsêK+&é #·y÷Ó * õ˝≤¢˝ÀøÏ |”|⁄ü ˝Ÿ‡ *ãπswüHé ÄØà |Á yü X˚ +¯ , <ë&ÉT\T, Äø±X¯ ÁbÕ+‘· ñ\¢+|òüTq\T, bÕø˘ ÄÁø£$T‘· ø£oàsY˝À #Ó’Hê`bÕøÏkÕÔHé\ dü+j·TTø£Ô >∑d\Ô” T, n<˚ bÁ Õ+‘·+˝À dô ì’ ø£ s¡yêD≤ kÂø£sê´\ <=+>∑#ê≥T @sêŒ≥¢ e\q uÛ≤s¡‘Y ø£\‘· #Ó+<äT‘√+~. ø±oàsY düeTdü´ô|’ #Ó’Hê yê´U≤´Hê\T, bÕøÏkÕÔHé kÕ–düTÔqï d”e÷+‘·s¡ ñÁ>∑yê<ä+ô|’ #Ó’Hê H√s¡T yÓT<ä|üø£b˛e&É+ ≈£L&Ü uÛ≤s¡‘Y Ä+<√fi¯q≈£î ø±s¡DeTe⁄‘√+~. #ÓH’ ê bÕøÏkÕÔHé Ä]úø£ q&Éyê˝À #Ó’Hêyê] #=s¡ee\q ≈£L&Ü uÛ≤s¡‘Y Ä+<√fi¯q>± ñ+~.
<ä+&√bÕj·÷\qT ñ|üjÓ÷–dü÷Ô eTT+<äT C≤Á>∑‘·Ô ôV≤#·Ã]ø£\ qT+&ç ãT»®–+|ü⁄ |üsê«ìøÏ #Ó’Hê ~X¯ e÷s¡TÃ≈£î+{À+~. B+‘√ ñ&ÉT≈£î‘·Tqï <Ó’«bÕøÏåø£ dü+ã+<Ûë\ô|’ eT÷‘·ô|{Ϻqf…¢Ì+~. ìC≤ìøÏ uÛ≤s¡‘,Y #ÓH’ ê X¯≈î£ \Ô ˝À #ê˝≤ e´‘ê´dü+ ñ+~. ô|<ä› X¯øÏÔ ø°\ø£ Á|üjÓ÷»Hê\ |ü≥¢ uÛ≤s¡‘Y dü T ìï‘· + >± ñ+&Ü\ì dü + Á|ü < ëj· T $y˚ ø £ + #Ó|ü⁄‘√+~. nsTT‘˚, ◊sêdü uÛÑÁ<ä‘ê eT+&É*˝À uÛ≤s¡‘· XÊX¯«‘· düu´ÑÛ ‘ê«ìøÏ eT<ä‘› T· ˙j·T&ÜìøÏ #ÓH’ ê ìs¡+‘·s¡ nsTTwü‘º ,· mHé.mdt.õ. düu´ÑÛ ‘·«+ô|’ yÓTT+&ç yÓ’K], ñÁ>∑yê<ä eTTsƒê\ô|’ uÛ≤s¡‘Y #·s¡´\≈£î
n&ÉT¶|ü&É&É+‘√ uÛ≤s¡‘Y ‘·q eP´Vü‰\ô|’ |ü⁄qsê ˝À∫+#ê*‡ ek˛Ô + ~. uÛ ≤ s¡ ‘ Y mHé . mdt . õ. dü u Û Ñ ´ ‘· « +‘√ dü V ü ‰ n|ü ] wü ÿ è‘· n+XÊ\qT #·]Ã+#˚+<äT≈£î ñqï‘· kÕúsTT #·s¡Ã\≈£î #Ó’Hê n+^ø£]+∫q|üŒ{Ïø°, õ`20 dü<ädüT‡˝À mdt.dæ.ô|’ eTÚq+ eVæ ≤ +∫qf… ¢ Ì ‘ ˚ <Ó ’ « bÕøÏ å ø £ yê´bÕs¡ dü+ã+<Ûë\≈£î $|òü÷‘·+ ø£*π> neø±X¯+ ≈£L&Ü e⁄+<äì ôV≤#·Ã]+∫+~. <ëq, <ä+&√bÕj·÷\qT #Ó’Hê Á|üjÓ÷–+∫ ‘·bÕ˝≤ XÊK yê] nuÛÑ´+‘·s¡+ y˚Ts¡≈£î bÕsƒ¡≈£î\≈£î |ü+ù| |üÁ‹ø£ô|’ eTTÁ~düTÔqï ∫s¡THêe÷ q|ü Œ {Ï ø,° 55XÊ‘·+ uÛ≤s¡‘· düeTTÁ<ä yê´bÕs¡+ <äøDåÏ qT+&ç #·+<ë ø√&é HÓ+ãsY, #·+<ë ø±\+ ‘Ó*j·TCÒùd ˝…’qTqT ‘=\–+#êeTT. ø±e⁄q #·+<ë ø√&é HÓ+ãs¡TqT, MT #·+<ë ø±˝≤ìï sêdæ ô|≥Tºø√>∑\s¡T. #·+<ë ø=qkÕ–+|ü⁄ düeTj·T+˝À #Ó’Hê düeTTÁ<ä+ <ë«sê »s¡T>∑T‘·Tqï H˚|ü<∏ä´+˝À uÛ≤s¡‘· Hêj·Tø£‘«· + Ä∫‘·÷∫ n&ÉT>∑T y˚jT· e\dæq á $esê\qT C≤>∑è‹ ø±sê´\j·÷ìøÏ ‘Ó*j·TCÒj·÷*. ` y˚TH˚»sY nedüs¡+ ñ+~. + Á|ü´‘·]ú>± #Ó’Hê |ü]>∑DÏk˛Ô+~. yê+>¥ uÛ≤s¡‘· |üs¡´≥q õ`20 dü<ädüT‡˝À uÛ≤s¡‘· düVü‰j·T dü V ü ≤ ø±sê\qT ìsê∆ ] +#˚ ˇø£ Á|ü j · T ‘· ï +>± uÛ≤$+#·e#·TÃ. ‘·‘·Ôs¡bÕ≥TqT ‘·|æŒ+#·Tø√e&ÜìøÏ <ëq,
C≤>∑è‹ #·+<ë<ës¡T\≈£î $»„|æÔ
8
29 Ä>∑düTº, 2016
ø£<ä+ã+ á Á|ü‹uÛÑ ñ+&˚<ë eTq |üPs¡T«\≈£î nì ˇø£ düuÛÑ˝À uÛÀ>∑sêE |ü{≤º_Û d”‘êsêeTj·T´>±]ì mes√ n&ç>±s¡T. Äj·Tq #ÓbÕŒs¡T ªeTq |üPs¡« ø±˝≤\yês¡T Ç+»˙]+>¥ (uÛÑeq ìsêàD+, ø£≥º&É ìsêàD+)˝À #ê˝≤ Á|üC≤„<äTs¡+<Ûäs¡T\T. #·÷&É+&ç ø£ècÕí, >√<ëes¡T\ »˝≤\T 5 qT+∫ 10 XÊ‘·+ es¡øπ Äqø£≥\º <ë«sê Ç|ü⁄Œ&ÉT eTq+ $ìjÓ÷–+#·T ≈£î+≥THêïeTT. $T–*q »˝≤\˙ï eè<∏ë>± düeTTÁ<ä+ bÕ\e⁄‘·THêïsTT. ø±ì ø±y˚] Äqø£≥º $wüj·T+ #·÷&É+&ç, 90XÊ‘·+ »˝≤\T $ìjÓ÷>∑eTe⁄ ‘·THêïsTT. |üPs¡«ø±\+˝À m|ü⁄Œ&√ ì]à+∫Hê n»+‘ê, m*ô|ò+{≤>∑TVü≤\T Ç|üŒ{Ïø° ø=‘·Ô$>±H˚ ø£q|ü&ÉT ‘·THêïsTT. #Ó≈î£ ÿ #Ó<sä ≈¡ î£ +&Ü ñHêïsTT. |üPs¡«ø±\|ü⁄ yêdüTÔ •\TŒ\ ny˚Tj·T Á|ü‹uÛÑ≈£î <äøÏåD <˚XÊ\ <˚yê\j·÷\T Ç|üŒ{Ïø° ì<äsÙ¡ q+>± ñHêïsTT. &Û©ç ¢ ôdÁ¬øfÒ]j·T{Ÿ˝À e÷Á‘·yT˚ Ç{°e\ ô|ø’ |£ ⁄ü Œ ô|+≈£î\T }&ç|&ü ç ô|H’ò êHé‡ yÓT+ãsY (Ä]úø£ dü∫ekÕú˙j·TT&ÉT) düsY u≤düsY u≤¢¬ø{Ÿ>±] ‘·\ ô|+≈£î >∑{Ϻ‘·q+ |üØøÏå+#êsTT. á 1927`28 ø±\+˝ÀH˚ Ç~ »]–+~. á <Û√s¡D˝Ï ÀH˚ ô|’ ø£|⁄ü Œ bÕ\Ád”Ô ô|+≈£î\T Ç‘√~Ûø£+>± }&ç|ü&ÉuÀ‘·THêïj·Tì ns¡úyÓTÆ Ä ø£|ü⁄Œ˝À|ü* Äes¡D øÏ+<ä ˇø£ ÇqT|ü dü+s¡ø£åø£ e\ @sêŒ≥T #˚XÊs¡T. qMq ø±\|ü⁄ ìsêàD≤\T ø=ìï #ê˝≤ <äTsêàs¡+Z >± ñ+≥THêïsTT. Ç+»˙s¡÷,¢ ø£+Á{≤ø£ºs¡T¢, ø£≥ºã&ç y˚TÁd”Ô\T dü>∑+ dü>∑+ e´j·T+ $T+π>düTÔHêïs¡T. Çø£ ‘·øÏÿq dü>∑+ ìsêàD e´j·T+ Hêdæs¡ø£|ü⁄ uÛÑeq (ø£≥º&É) ìsêàD kÕeTÁ– ñ|üjÓ÷ –+∫ |üP]Ô #˚düTÔHêïs¡T. Ç+»˙]+>¥ n$˙‹eTj·TeTb˛sTT+~. á ¬s+&É÷ #Ó{≤º|ü{≤º˝Ÿ y˚düT≈£îì kÕ>∑T‘·THêïsTT. |üPs¡«ø±\+˝À düÔ|ü‘·T\T (•\TŒ\T), ø£≥º&Ü\T ì]à+#˚ j·T»e÷qT\T ‘êeTT #˚|ü{Ϻq |üì|ü≥¢ Vü≤è<äj·Tdü÷Œ¤]Ô>± ìeT>∑Tï\j˚T´yês¡T. mdæºy˚T{Ÿ‡ (n+#·Hê\T), _\T¢ #Ó*+¢ |ü⁄\T, Ä<äsêu≤<äsê _\T¢ |ü]cÕÿsê\T ñ+&˚$ ø±e⁄ n|üŒ{À¢! ÄHê&ÉT düe÷»+˝À nìï s¡+>±\˝Àq÷ Ä•+∫ |üì#˚ùd kÕe÷õø£ ìC≤sTTr, u≤<Ûä´‘· Ç|ü⁄Œ&ÉT ˝À|æ+∫ b˛sTT+~. Ç≥Te+{Ï~ ìsêàD s¡+>∑+˝Àq÷ Ç|ü⁄Œ&ÉT ø£q|ü&ÉT‘·Tqï~μ nHêïs¡T |ü{≤º_Ûd”‘ê sêeTj·T´. Bìø£qTã+<ÛäyÓTÆq<˚ ø£<ë nì düuÛÑ˝ÀH˚ ñqï Ç+ø=ø£ õC≤„dTü e⁄ ª&Û©ç ˝¢ Àì ˝ÀVü≤ (ÇqT|ü) dü+Ô uÛ+Ñ m{≤¢ b˛‘·b˛dæ ‘·j÷· s¡T#˚XÊs√ ‘Ó\T|ü>\∑ sê? nì Äj·TqqT n&ç>±&ÉT. n|ü⁄Œ&ç{≤¢ ‘·q n_ÛÁbÕj·T+ #ÓbÕŒs¡T |ü{≤º_Û. #ê˝≤ø±\+ qT+N á $wüj·T+ nC≤„‘·+>±H˚ ñqï~. @uÛ’… @fi¯fl øÏ+<ä{Ï es¡≈L£ ≈£L&Ü BìHÓes¡÷ ‘Ó\TdüTø√˝Òø£b˛sTTHês¡T! yÓj˚T´fi¯fl øÏ+<ä≥H˚
` &܈ˆ nøÏÿsêE s¡e÷|ü‹sêe⁄ Ç≥Te+{Ï njÓ÷düÔ+uÛ≤ìï (Ä≈£îÿ düÔ+uÛ≤ìï) m{≤¢ ì]à+#·>*∑ >±s√ nqT≈£î+fÒ ÄX¯Ãs¡´+ ø£\T>∑T‘·T+~ eTqøÏ|ü⁄Œ&ÉT! nsTT‘˚ Bììã{Ϻ eTq+ ‘Ó\TdüTø√ e\dæ+~ @eT+fÒ eTq ÁbÕNqT\T (|üPØ«≈£î\T) X¯ó<ä∆ $C≤„q XÊÁdüÔ+ (|üP´sY ôd’Hé‡)˝À e÷Á‘·y˚T >=|üŒ XÊÁdüÔ Á|ü»„ kÕ~Û+∫qyês¡T ø±ø£ nqTe]Ô‘· $C≤„q XÊÁdü+Ô (nô|&Ì¢ é ôdH’ ‡é )˝À ≈£L&Ü n<äT“¤‘y· TÓ qÆ Á|ü‹uÛÑ kÕ~Û+∫qyês¡ì ne>∑‘e· Te⁄ ‘·Tqï~ ø£<ë! Ç≥Te+{Ï >√|ü⁄s¡ düÔ+uÛÑ ìsêàD+ (Ç+»˙]+>¥) Á|ü|ü+#ê<äT“¤‘· dü+|òüT≥H˚ ø±ø£ Ä j·TT>∑|ü⁄ $düàj·÷eVü≤ dü+|òüT≥q Ç~. uÛÀ>∑sêE yês¡T Ç{≤¢ #Ó|ü⁄‘·T+&É>± eTq e÷]ÿ‡düTº uÛ≤eC≤\ |ü]ìw摘 · ãT<äT\∆ T ªeTqyêfi¯ófl ˇ{Ϻ yÓ<yäÛ êj·T˝ÀjYTμ nì –ØX¯+>±]øÏ e+‘· |ü\T≈£î‘·THêïs¡T. <˚ X ¯ + ˝Àì |ü P s¡ « $C≤„ H êìï Á|ü X ¯ + dæ + ∫ }πs–+|ü⁄\T ìs¡«Væ≤+#·eTì mes¡÷ nqs¡T. n{≤¢
‘êH˚ uÛ>Ñ e∑ <äe‘ês¡eTì Á|üø{£ +Ï #·T≈£î+≥÷ j·T+Á‘· ø°*‘·yÓTÆq ˇø£ ª$T˙μ $e÷q+ MT<ä Äø±X¯+˝À m–πsyê&Éì? n<ä+‘ê e÷¬ø+<äT≈£î? ø£≥Tºø<£ ä∏ nì ‹{Ïbº ˛kÕÔsπ yÓ÷! n{≤¢ m+<äT≈£î? yêfi¯fl qeTàø±˝Òy√ yêfi¯ófl+#·Tø√ìe«+&ç nqTø√e#·Tà ø£<ë. b˛˙ Ä s√E˝À¢ yê]øÏ n≥Te+{Ï $C≤„q+ ‘Ó\TùdyÓ÷? eTq¬ø+<äT≈£î nì }s¡Tø√e#·Tà ø£<ë! n{≤¢ }s¡T≈£î+fÒ ‘·eTs¡T Á|ü>∑‹yê<äT˝…{≤¢ nì|æ+#·T ≈£î+{≤s¡T? ÇB es¡dü eTq mÁs¡#=ø±ÿ\ <ä+&ÉTu≤≥. ˝Ò<ë ø£yê‘·T. uÛÀ>∑sêEyê]ì mes√ n&ç>±s¡T. ªÁbÕNq Væ≤+<äTe⁄\T (ã÷‘·Te÷≥` ñ#·Ã]+#·≈£L&É<äT?) ∫Á‘·ø£fi¯ (ô|sTT+{Ï+>¥) ms¡T>∑T<äTsê?μ nì uÛÀ>∑sêEyês¡T #ÓbÕŒs¡T. ªìdü‡+<˚Vü≤+>± ms¡T>∑T <äTs¡T. ∫Á‘·øfi£ ¯ Væ≤+<ä÷ <˚X+¯ ˝À #ê˝≤ ÁbÕNqyÓTqÆ <äì #Ó|üŒ{≤ìøÏ uÛ≤s¡‘·<˚X¯+˝Àì mH√ï ≈£î˝≤\
eTq |üPs¡T«\ kÕ+πø‹ø£ $C≤„q Á|ü‹uÛÑ
nì yêfi¯fløπ MT ‘Ó*j·T<äqTø√e≥+ Mfi¯fl |ü#êÃø±yÓTs¡¢ \ø£Då +. ªH˚qT` Hê <˚X+¯ `Hê C≤rj·T‘·μ nqTø√˝Òø£ b˛e≥+ ø£fió¯ fl+&û ø£uÀ~‘·« Á|üdTü Œ¤≥ \ø£D å +. eTq yêfi¯fl≈£î $e÷q XÊg+ ‘Ó\Tdü≥` n|ü⁄Œ&Ó{≤¢ q&ç|æ+#ês√ Ç|ü⁄Œ&ÉT e÷≈£î #·÷|ü+&ç nq≥+ n$y˚ø£+. uÛÑs¡<ë«E&ç $e÷qXÊg+ ` Væ≤Væ≤V”≤` nq≥+ m+<äT≈£î? uÛÑs¡<ë«EDÏí rdüTø=ì e∫à Ç|ü⁄Œ&Óes¬ H’ ê #·÷|æ+#·>\∑ sê? y˚<>ä D∑ ‘Ï e· T≥` nì yÓ≥ø±s¡+ #˚jT· ≥yÓT+<äT≈£î? <ëì >∑÷]à <˚oj·TT\≈£î #Ó|üŒ≈£L&É<ä≥. #Ó|æ‘˚ qwüºy˚T$T{Ï? Mfi¯fl≈£î ø£&ÉT|ü⁄ H=|æŒ m+<äT≈£î? ìqï yÓTTqï n≥T yÓTTqï düTs¡es¡+ Á|ü‘ê|ü¬s&ç¶>±s¡T es¡+>∑˝Ÿ˝À b˛‘·b˛dæq ñ≈£îÿ ø£‘T· \Ô T dæ]j·÷(‘·\T#·T≈£î+≥÷H˚ ø£+|üs+¡ ø£\T>∑T ‘·T+~) ˝Àì &Óe÷düÿdt≈£î $]$>± m>∑TeT‹ nj˚T´eì sêXÊπs! uÛ≤>∑e‘·+˝À ˇø£ ø£<∏ä ñ+~. bÂ+Á&Éø£ yêdüT<˚e⁄&ÉH˚ ˇø£ <äTs¡Vü≤+ø±] ndü\T
Á|üdüøÏÔ˝À ∫Á‘·ø£fi≤ø±s¡T\qT ≈£L&Ü ˇø£ ≈£î\+>± #Ó|Œü ≥+ Ç+<äT≈£î kÕø£´å +. Ä+Á<Û<ä X˚ +¯ ˝À ªeTT#ÓÃ|üì yês¡H˚μ ¬s+&ÉT ≈£î˝≤\yês¡THêïs¡T. Ç+<äT˝À ˇø£ ≈£î\+ ∫Á‘·øfi£ ≤ø±s¡T\T. Mfi¯flqT #·sà¡ ø±s¡ ≈£î\+˝À #˚s¡Ã≈£L&É<äT. yêfi¯flqT Mfi¯flqT yÓ÷N\H˚ |æ*∫Hê Mfi¯ófl y˚πs«s¡T ≈£î˝≤\yêfi¯ófl. ãVüQXÊ á ¬s+&ÉT ≈£î˝≤\yêfi¯ófl ˇø£|⁄ü Œ&ÉT ñ‘·sÔ u¡ ≤Û s¡‘+· qT+∫ e\dü e∫ÃqyêfiË’fl ñ+&Ée#·TÃ. s¡eT´ düT+<äs¡+>± á ∫Á‘·ø£fi≤ø±s¡T\T <˚ìHÓ’Hê *œ+#·>∑\s¡T. Ä<ÛäTìø£ ∫Á‘·øfi£ ≤ XË*’ øÏ #Ó+~q yÓTT>∑˝Ÿ, sê»|ü⁄{Ÿ ∫Á‘·øfi£ ≤ XË*’ Ç|ü⁄Œ&É+<ä]ø° ‘Ó\TdüT. á XË\’ T\qT qMq+>± |ü⁄qs¡T<ä∆]+∫ yê&ÉTø£˝ÀøÏ ‘Ó∫Ãqyês¡T >=|üŒ ∫Á‘·ø£fi≤ y˚‘·Ô˝…’q Ç._.Vü‰yÓ˝Ÿ, Äq+<ä≈£îe÷s¡ kÕ«MT nì uÛÀ>∑sêE yês¡T #Ó|ü⁄‘·÷ Ä ‘·s¡Tyê‘· n»+‘ê, m˝À¢sê, •\TŒ\T, ∫Á‘·ø±s¡T\T, Ä+Á<ÛTä \qï n_ÛÁbÕj·T+ Á|üã\+>± ñ+<ä˙, Ç+<äT≈£î #ê]Á‘·ø£ kÕøå±´\THêïj·Tμ˙ ≈£L&Ü |ü{≤º_Û $|ü⁄\+>± á $wüj·÷\T Á|ükÕÔ$+#ês¡T. m˝À¢sê, n»+‘ê\ Ä$sꓤe+ Áø°.X¯.1e X¯‘êã›+ Hê{Ï<ìä ≈£L&Ü |ü{≤º_Û #ÓbÕŒs¡T. Ç≥Te+{Ï >∑DÏ‘·, uÛÖ‹ø£, nj·TkÕÿ+‘·, s¡kÕj·Tq XÊÁdüÔ, •\Œø£fi≤ #ê‘·Ts¡øÏÔ, dü+ã+~Û Á|üC≤„$C≤„q+ m|ü⁄Œ&√ X¯‘êu≤›\T, düVü≤ÁkÕu≤›\T, X¯‘·düVü≤Ádü nu≤›\T Hê&˚ ñ+&˚<äqTø√e≥+˝À ‘·ù|ŒeTT+~? e÷s¡Tÿ‡y˚<ä+ ‘·|üŒ y˚TeTT @ y˚<ä+ qeTà+ nq≥+ ªyÓÁ] ≈£î~]+~ nqTø=ì s√ø£* ‘·\≈£î #·T≥º+&ç e÷≈£îμ nq≥+ ˝≤+{Ï<qä ≥+˝À dü+<˚V≤ü + m+<äT≈£î? +
29 Ä>∑düTº, 2016
9
eTVæ≤fi≤ C≤>∑è‹
` ìs¡à\
e+≥ nH˚~ Á|ü‹ Ç˝≤¢\T #˚ùd |üH˚. nsTT‘˚, e+≥ #˚j·T&É+˝Àq÷, ÄVü‰s¡ |ü<ësêú\qT s¡T∫>± ‘·j·÷s¡T#˚j·T&É+˝Àq÷, e+&˚ $<Ûëq+˝Àq÷ ø=ìï |ü<ä∆‘·T\THêïsTT. Ä |ü<ä∆‘·T\qT bÕ{Ïdü÷Ô, ÄVü‰s¡|ü<ësêú˝À¢ì b˛wüø£ $\Te\T qwüºb˛≈£î +&Ü e+≥ #˚j·T&ÉeTqï~ z ø£fi‚ nì #Ó|üŒe#·TÃ. e+&˚ |ü<ä∆‹˝À dü¬s’q ne>±Vü≤ q ñqï Åd”Ô b˛wüø£ $\Te\≈£ î qwü º + »s¡ T >∑ ≈ £ î +&Ü, ÄVü ‰ s¡ | ü < ësêú \ qT e+&ç ≈£ î ≥T+ã dü u Û Ñ T ´\≈£ î n+~+#·>∑\T>∑T‘·T+~.
‘êC≤ ø±j·T≈£Ls¡\˝À b˛wüø£ $\Te\T
|ü⁄wüÿ\+>± ñ+{≤sTT. ≈£Ls¡>±j·T\qT e+&˚ |ü<ä∆‹e\¢ b˛wüø£ $\Te\ XÊ‘·+ ‘·>∑Z≥+ ˝Ò<ë qwüºb˛e&É+ »s¡T>∑T‘·T+~. ÄVü‰s¡|ü<ësêú\qT ñ&çø+Ï #·&+É ˝À düs¬ q’ |ü<‘∆ä T· \qT bÕ{Ï+∫q≥¢sTT‘˚, yê{Ï ˝ Àì b˛wü ø £ |ü < ësêú \ T qwü º b ˛≈£ î +&Ü C≤Á>∑‘·Ô|ü&Ée#·TÃ. ` ≈£Ls¡>±j·T\qT ñ&çøÏ+#˚≥|ü⁄Œ&ÉT ‘·–q+‘· ˙{Ïì e÷Á‘·y˚T b˛j·÷*. ≈£Ls¡eTTø£ÿ\qT ô|<ä›$>± ‘·s¡>±*. m≈£îÿe düeTj·T+ ÄVü‰s¡ |ü<ësêú\qT ñ&çøÏ+#·≈£L&É<äT. ` ø±´¬s{Ÿ, eTT\¢+– e+{Ï ø±j·T≈£Ls¡\≈£î ‘=ø£ÿqT rj·T≈£î+&Ü n˝≤π> ñ&çø+Ï #ê*. ‘=ø£ÿ ÁøÏ+<ä uÛ≤>∑+˝À b˛wüø£ $\Te\T düeTè~∆>± ñ+{≤sTT. ã+>±fi≤<äT+|ü (Ä\÷)qT ñ&çø+Ï #˚ dü e Tj· T +˝À yê{Ï ‘=ø£ ÿ rj· T ≈£ î +&Ü ô|<ä›eTTø£ÿ\T ø√dæ ñ&çøÏ+#ê*. ` @ |ü<ës¡úeTsTTHê ñ&çøÏ+#˚≥|ü⁄Œ&ÉT, Ä bÕÁ‘· MT<ä ‘·|üŒì dü]>± eT÷‘·qT ñ+#ê*. kÕ<Ûä´ eTsTTq+‘·es¡≈£L ‘·≈£îÿe eT+≥‘√, ‘·≈£îÿe ˙fi¯fl‘√, ô|<ä› eTTø£ÿ\T #˚dæ ≈£Ls¡>±j·T\qT ñ&çø+Ï #·&+É e\¢ n+<äT˝Àì b˛wüø£ |ü<ësêú\T
10
29 Ä>∑düTº, 2016
`
`
`
`
qwüºb˛≈£î+&Ü ø±bÕ&Ée#·TÃ. Äs√>∑´ø£s¡+. ÄVü‰s¡|ü<ësêú\ ‘·j·÷Ø˝À m≈£îÿe>± eTkÕ˝≤~qTdüT\T, q÷HÓ n~Ûø+£ >± |ü|ü⁄Œ ~qTdüT\T, –+» <ÛëHê´\qT, _j·÷´ìï yê&É≥+ Äs√>∑´Ø‘ê´ eT+∫~ ø±<äT. ñ&çøÏ+#˚ ˙{Ï˝À ñ|ü⁄ŒqT y˚dæq≥¢sTT‘˚ n+<äT˝À ìøÏ|å yÔü TÓ Æ ñqï ø=ìï b˛wüø£ $\Te\T ` y˚|⁄ü &ÉT ≈£Ls¡\T ‹q≥+ ˇ+{ÏøÏ n+‘· eT+∫~ q•+∫b˛‘êsTT. ñ|ü⁄Œ y˚j·T≈£î+&Ü ñ&çøÏ+#· ø±<äT. kÕ<Ûä´yÓTÆq+‘· es¡≈£î y˚|ü⁄&ÉT ≈£Ls¡\T #˚j·T≥+ ‘·–ZùdÔ eT+∫~. n+‘˚ø±≈£î+&Ü &Éy˚T dü¬s’q |ü<ä∆‹. |ü|ü⁄Œ\T, <äT+|ü≈£Ls¡\T ˝≤+{Ï$ ‘·«s¡>± ñ&Éø±\ì e+≥k˛&ÜqT ≈£Ls¡>±j·T\T e+&˚≥|ü&ÉT ‘·≈£îÿe q÷HÓ\T ñ|üjÓ÷–ùdÔ, yê{Ï˝Àì b˛wüø£ |ü<ësêú˝Ò ø±ø£, yê&Ü*. #·eø£u≤s¡T q÷HÓ\≈£î <ä÷s¡+>± ñ+&Ü*. $≥$TqT _ q•+∫b˛‘êsTT. |ü < ësêú \ qT ñ&ç ø Ï + ∫q ‘· s ê«‘· , ˙s¡ T ` ‘êC≤ Ä≈£ î ≈£ L s¡ \ qT, ≈£ L s¡ > ±j· T \qT eTT+<äT>± ˙{Ï‘√ ø£&ç–q ‘·sê«‘·H˚, ‘·]–, dü « \Œ+>± $T–*‘˚ , Ä ˙{Ï ì |ü ⁄ \Tdü T , Ä ‘·sê«‘· e+&Ü*. Ä≈£î ≈£Ls¡\qT ø±˙, kÕ+u≤s¡T, s¡dü+ ˝≤+{Ï Á<äe|ü<ësêú\˝À ø±j·T≈£Ls¡\qTø±˙ m≈£îÿe s√E\T ì\Te ø£\bÕ*. ñ+∫ e+&É≥+e\¢ yê{Ï˝Àì b˛wüø|£ <ü ësêú\T nqï+ e+&˚≥|ü⁄Œ&ÉT düs¬ q’ |ü<‹∆ä ì bÕ{Ï+#·&+É q•+∫b˛‘êsTT. e\¢, n+<äT˝À \uÛÑ´eTj˚T´ b˛wüø£ |ü<ësêú\T qwüºb˛≈£î+&Ü ø±bÕ&ÉTø√e#·TÃ. _j·÷´ìï ` kÕ<Ûä´eTsTTq+‘·es¡≈£L, ÄVü‰s¡|ü<ësêú\T y˚&>ç ± ñqï|ü⁄Œ&˚ ‹Hê*. e+{Ï+{Ï ‘·\T|ü⁄\T, m≈£îÿekÕs¡T¢ ˙{Ï‘√ ø£&É>∑≈£L&É<äT. _j·T´+ ñ&çøÏ nqï+>± ‘·j·÷s¡j˚T´+‘·es¡πø ˙{Ïì øÏ{Ïø°\T ‘Ós¡∫ ñ+#ê*. >±* e+{Ï+{À¢øÏ <Ûësêfi¯+>± Á|ü<ä]Ù+#˚˝≤ #·÷düTø√yê*. b˛j· ÷ *. m≈£ î ÿe ˙{Ï ì b˛dæ , >∑ + õì yês¡Ã≈£L&É<äT. nHêïìï, ÄVü‰s¡|ü<ësêú\qT e+{Ï+{Ï |ü]X¯óÁuÛÑ‘·qT bÕ{Ï+#ê*. ÄVü‰s¡+ ≈£îø£ÿsY˝À Ä$]MT<ä ñ&çøÏ+#·&Éy˚T eT+∫~. ‹quÀj˚T eTT+<äT #˚‘·T\qT X¯óÁuÛÑeTsTTq ˙{Ï‘√ ø£&ÉTø√ÿyê*. @ |ü<ësêúqïsTTHê Ä$]MT<ä ñ&çøÏ+#·≥y˚T
ÁbÕ+rj·T+`‘Ó\+>±D
` πsDTø£
ø£s¡&ÉT>∑{Ϻq Nø£{Ï kÕÁe÷»´ H˚‘· qsT÷+qT
b˛©düT\T eT≥Tºô|{Ϻq ‘·s¡Tyê‘· n‘·ì H˚s¡ kÕÁe÷»´+ô|’ Á|ü‹s√E yÓ\Te&ÉT‘·Tqï |ü\T ø£<∏äHê\T rÁe $düàj·T+ ø£*–düTÔHêïsTT. <äXÊã›+ qs¡>± Ç+‘· $#·Ã\$&ç>± H˚sê\T kÕ–dü÷Ô y˚\ ø√≥¢ s¡÷bÕj·T\T <Ís¡q® ´+>± dü+bÕ~dü÷+Ô fÒ, yÓsTT´ mø£sê\≈£îô|’>± uÛÑ÷eTT\qT ã\e+‘·+>± ¬ø’edü+ #˚düTø=+≥÷+fÒ Á|üuÛÑT‘·«+, b˛©düT j·T+Á‘ê+>∑+, sê»ø°j·T |üøå±\T Áù|ø£åø£ bÕÁ‘· eVæ≤dü÷Ô+&É&É+ ÄX¯Ãs¡´+ ø£*–düTÔqï~. Ms¡+<ä] uÛ≤>∑kÕ«eT´+ ˝Ò≈£î+&Ü n‘·qT Ç+‘·{Ï <äTsê>∑‘êìøÏ bÕ\Œ&ç ñ+&Éø£ b˛e#·ÃH˚~ düŒwüº+ ne⁄‘·Tqï~. qsT÷+qT ˇø£ kÕ<Ûäq+>± ñ|üjÓ÷–+#·Tø=ì nH˚øe£ T+~ d”ìj·TsY b˛©düT n~Ûø±s¡T\T, sê»ø°jT· Hêj·T≈£î\T, ñqï‘ê~Ûø±s¡T\T ‘·eT |üã“+ >∑&ÉT|ü⁄ ø=qï≥T¢≈L£ &Ü uÛ≤$+#·e\dæ ñ+~. á dü+<äs“¡ +¤ >± n‘·ì H˚s¡ kÕÁe÷»´+ô|’ »s¡T>∑T‘·Tqï <äsê´|ü⁄Ô <ë] eTfi¯ó¢‘·Tqï≥T¢ ø£ì|ædüTÔqï~. Á|üdüTÔ‘·+ ø°\ø£ |ü<äe⁄ \˝À ñqï ø=+<äsT¡ n~Ûø±s¡T\T ‘·eT Á|üj÷Ó »Hê\T ø±bÕ&ÉTø=H˚ Á|üjT· ‘êï\T #˚dTü HÔ êïs¡H˚ nqTe÷Hê\T e´ø£eÔ Te⁄‘·THêïsTT. &çõ|æ kÕúsTT˝Àì b˛©düT n~Ûø±s¡T\ bÕÁ‘· ô|H’ ˚ |ü\T nqTe÷Hê\T e´ø£eÔ Te⁄‘T· qï düeTj·T+˝À ◊õ kÕúsTT n~Ûø±]‘√ dæ{Ÿ @sêŒ≥T #˚j·T&É+˝ÀH˚ <äsê´|ü⁄qÔ T ìj·T+Á‹+#˚ Á|üjT· ‘êï\T ÁbÕs¡+uÛyÑ TÓ qÆ ≥T¢ ‘Ó\TdüTÔqï~. eTT≈£îÿdü÷{Ï>± e´eVü≤]+#˚ kÂeT´ $TÁXÊqT dæ{Ÿ‘√ kÕs¡<´äÛ + eVæ≤+|ü #˚j÷· \ì &çõ|æ nqTsê>¥ X¯sà¡ ‘=\T‘· uÛ≤$+#ês¡ì, á $wüjT· yÓTÆ ø=+<äs¡T MT&çj·÷ Á|ü‹ì<ÛäT\≈£î düVæ≤‘·+ Äj·Tq dü+øπ ‘·+ Ç#êÃs¡ì ‘Ó\TdüTqÔ ï~. nsTT‘˚ Ç≥Te+{Ï H˚sk¡ ÕÁe÷C≤´\‘√ düìïVæ≤‘· dü+ã+<Ûë\T ñqï ˇø£ d”ìj·TsY b˛©düT n~Ûø±] ‘·q |ü\T≈£îã&ç ñ|üjÓ÷–+∫ ÄyÓT ø±≈£î+&Ü Hê–¬s&ç¶ Ä<Ûä«s¡´+˝À dæ{ŸqT @sêŒ≥T #˚XÊs¡ì ‘Ó\TdüTÔqï~. á $wüj·TyÓTÆ yêsêÔ ø£<∏äHê\T ≈£L&Ü e#êÃsTT. <ëì‘√ ndü\T &ûJ|” mes¡T nì ø=+<äsT¡ b˛©düT n~Ûø±s¡T\T düVæ≤‘·+ $düàj·T+ #Ó+<äT‘·T Hêïs¡T. b˛©düT n~Ûø±s¡T\ n+&É #·÷düTø=H˚ qsT÷+ n~Ûø±s¡ bÕغøÏ düìïVæ≤‘·+>± ñqï yê]ì düV≤æ ‘·+ &ÉãT“ ø√dü+ u…~]dü÷Ô+&É≥+‘√ n‘·ìøÏ eTs¡D+ ‘·|üŒ˝Ò<äì |ü\Te⁄s¡T uÛ≤$düTÔHêïs¡T. $X¯«dü˙j·T esêZ\ ø£<∏äq+ Á|üø±s¡+ Á|üuÛÑT‘ê«ìπø ø±≈£î+&Ü, |ü\Te⁄sT¡ sê»ø°jT· Hêj·T≈£î\≈£î düìïVæ≤‘·+>± ñ+&˚ ˇø£ Á|üeTTK yê´bÕs¡y˚‘·Ô, dæúsêdæÔ Á|üeTTKT&çì s¡÷.75 ø√≥T¢ Çe«eTì qsT÷+ &çe÷+&é #˚jT· >± Äj·Tq ‹s¡dÿü ]+#ês¡T. <ëì‘√ Äj·TqqT n+‘·+ #˚jT· &É+ ø√dü+ qsT÷+ Ç|üŒ{Ïøπ s¬ +&ÉT kÕs¡T¢ s¬ ø°ÿ
qsT÷+ H˚sê\ô|’ <ë]eTfi¯ó¢‘·Tqï <äsê´|ü⁄Ô ìs¡«Væ≤+#ê&ÉT. n~Ûø±s¡ |üøå±ìøÏ #Ó+~q eTs√ m+|”ì s¡÷.25 ø√≥T¢ Çe«eTì qsT÷+ ˇ‹Ô&ç ‘Ó#êÃ&ÉT. n~Ûø±s¡ |üøå±ìøÏ #Ó+~q |ü\Te⁄]ì n&ÉT¶, n<äT|ü⁄ ˝Ò≈£î+&Ü &ÉãT“ø√dü+ y˚~Ûdü÷Ô+fÒ, bÕغ esêZ\qT+&ç ˇ‹Ô&ç sêe&É+‘√ qsT÷+ $wüjT· +˝À Á|üuTÑÛ ‘·«+ düŒwüyº TÓ qÆ ìs¡j í T· + rdüTø√e\dæ e∫Ã+~. á $wüj·T+˝À eTTK´eT+Á‹ ¬ø.#·+Á<äX‚Ks¡sêe⁄ rdüT≈£îqï ìs¡j í T· + |ü≥¢ |ü\T esêZ\ qT+&ç Vü≤s¡¸+ e´ø£Ô+ ne⁄‘·Tqï~. |ü\Te⁄s¡T qsT÷+ u≤~Û‘·T\T ãj·T≥≈£î e∫à Ç|ü⁄Œ&ÉT dü+ãsê\T »s¡T|ü⁄ ø=+≥THêïs¡T. nsTT‘˚ Ç|ü⁄Œ&ÉT <äsê´|ü⁄Ô »s¡T|üe\dæ+~ øπ e\+ qsT÷+ #˚dæq H˚sê\ >∑T]+#˚ ø±≈£î+&Ü n‘·ì‘√ ≈£L&Éã\Tø=ÿì á H˚sê\≈£î n+&É>± ñqïyês¡T, |ü\T H˚sê\T ‘·eTø√dü+ #˚sTT+#·T≈£îqï b˛©dt ñqï‘ê~Ûø±s¡T\T, sê»ø°jT· Hêj·T≈£î\ >∑T≥Tº ≈£L&Ü ãVæ≤s¡Z‘·|üs¡#·e\dæ ñ+~. qsT÷+qT q&ç|+æ ∫q yê] >∑T≥Tºs≥¡ Tº #˚jT· ì<˚ Ç≥Te+{Ï øÏsê‘·ø£ H˚sê\≈£î b˛©düT\T, sê»ø°j·T Hêj·T≈£î\T Ç#˚à eT<ä‘› T· qT ø£≥&º ç #˚jT· &É+ kÕ<Û´ä + ø±uÀ<äT. Ç≥Te+{Ï ãèVü≤‘êÿsê´ìï dæ{Ÿ ìs¡«Væ≤+#· >∑\<äì uÛ≤$+#·˝ÒeTT. á dæ{Ÿ ìj·÷eTø£+˝ÀH˚ H˚s¡ kÕÁe÷»´+‘√ dü+ã+<Ûë\T >∑\ b˛©dt n~Ûø±s¡T\ Á|üuÛ≤e+ ñqï≥T¢ Ç|üŒ{Ïπø ã\yÓTÆq nqTe÷Hê\T e´ø£eÔ Te⁄‘·THêïsTT. n+<äTπø á $wüj·T+˝À sê»ø°j·T CÀø±´ìøÏ ÄkÕÿs¡+ ˝Ò≈î£ +&Ü, ÁøÏj÷· o\ø£+>± e´eVü≤]düTqÔ ï ‘Ó\+>±D eTTK´eT+Á‹ ø¬ .#·+Á<äXK‚ s¡sêe⁄ ìwüŒø£å bÕ‘·+>± <äsê´|ü⁄Ô »s¡|&ü +É ø√dü+ ≈£L&Ü #·Ts¡T≈£î>±
e´eVü≤]+#·>\∑ s¡ì Á|ü»\T uÛ≤$düTHÔ êïs¡T. ôV≤’ ø√sYº Á|ü ‘ · ´ ø£ å |ü s ¡ ´ y˚ ø £ å D ˝À dæ _ ◊ #˚ ‘ · <ä s ê´|ü ⁄ Ô »]|æ+#·&Éy˚T n+<äT≈£î @¬ø’ø£ e÷s¡Z+. ˝Òì |üø+å£ ˝À ÁøÏ+~kÕúsTT˝À ø=~›eT+~ b˛©dt n~Ûø±s¡T\qT HêeTe÷Á‘·+>± u≤<ÛäT´\qT #˚dæ, ø=+<äs¡T H˚s¡düTú\qT n<äT|ü⁄˝ÀøÏ rdüTø=ì ‘·÷‘·÷ eT+Á‘·+>± á <äsê´|ü⁄ÔqT eTT–+#˚ neø±X¯+ ˝Òø£b˛˝Ò<äT. e÷J qø£‡˝…{’ \Ÿ qT, ˝§+–b˛sTTq qø£‡˝…{’ \Ÿ qT ‘·eT ÇHébòÕs¡àsY\T>± ñ|üjÓ÷–+#·Tø=+≥Tqï b˛©düT\T Ä ‘·sT¡ yê‘· ‹]– yês¡T H˚sê\≈£î bÕ\Œ&É ≈£î+&Ü n&ÉTø¶ =H˚ eP´Vü≤+ >∑T]+∫ Ä˝À ∫+#·≥+ ˝Ò<äT. á dü+<äs¡“¤+>± á $wüj·T+ô|’ b˛©dt j·T+Á‘ê+>∑+ ˝À‘·sTTq Ä˝À#·q #˚jT· e\dæ ñ+~. #ê˝≤eT+~ e÷y√sTTdüT\º T nHês√>∑´ ø±s¡D≤\‘√ eP´Vü‰‘·àø£+>± ˝§+–b˛‘·Tqï≥T¢ ø£ì|æ+∫Hê qø£‡˝Ÿ‡≈£î nedüsy¡ TÓ qÆ eT<ä‘› T· n+~dü÷HÔ ˚ ñHêïs¡ì, ø=+<äs¡T ‹]– <äfi≤\˝À #˚s¡T‘·÷ Væ≤+kÕj·TT‘· #·s´¡ \≈£î bÕ\Œ&ÉT‘·THêïs¡ì ≈£L&Ü nH˚øe£ ÷s¡T¢ düŒwüº eTe⁄‘·Tqï~. eTs√e+ø£ e÷J qø£‡˝…{’ Ÿ\T H˚sk¡ ÕÁe÷C≤´~Û |ü‘T· \T>± e÷s¡T‘·THêïs¡T. uÛ÷Ñ ø£u≤®\T, u…~]+∫ &ÉãT“ edü÷\T #˚jT· &É+, n+<äTø√dü+ n|üV≤ü s¡D\T Vü≤‘·´\T #˚jT· &É+e+{Ï |òTü Às¡yTÓ qÆ H˚sê\≈£î j·T<Û#˚ ÷ >± bÕ\Œ&ÉT‘·THêïs¡T. ø=+<äsT¡ b˛©dt n~Û ø±s¡T\T ‘·eT $~Û \øå±´\qT #˚sT¡ ø√e{≤ìøÏ M]ì ñ|üj÷Ó –+#·T ø=+≥THêïs¡T. Á|üuTÑÛ ‘·«eT÷, b˛©dt j·T+Á‘ê+>∑eT÷ á $wüj÷· \ô|’ ˝À‘·T>± Ä˝À∫+∫, á n+XÊ\qT rÁe+>± |ü]>∑D˝ÀøÏ rdüTø=ì, ‘·eT m‘·T>Ô &∑ \É qT + |üP]Ô>± e÷s¡TÃø√e\dæ ñ+~.
29 Ä>∑düTº, 2016
11
ÁbÕ+rj·T+ ]jÓ÷ ˇ*+|æø˘‡˝À eTq Áø°&Üø±s¡T\T ˇ{Ϻ #˚‘T· \‘√ ‹]– edüTqÔ ï düeTj·T+˝À u≤&çà+≥Hé˝ÀH˚ yÓTT<ä{Ï kÕ]>± <˚XÊìøÏ s¡»‘· |ü‘·ø£+ kÕ~Û+∫ ‹]– e∫Ã+~ eTq ‘Ó\T>∑T ne÷àsTT |æ.$.dæ+<ÛTä . s¬ +&ÉT ‘Ó\T>∑T sêÅcÕº\ Á|ü»\T, Á|üuTÑÛ ‘ê«\T dæ+<ÛTä ≈£î ÁãVü≤às¡<+ä∏ |ü{,ºÏ nK+&É kÕ«>∑‘+· |ü\ø£≥+, |òTü q dü‘êÿsê\T #˚j·T&É+ dü+‘√wæ+|ü<ä–q n+X¯y˚T. ‘Ó\T>∑T yêøÏ{À¢ dü+Áø±+‹ |ü+&ÉT>∑ Hê\T¬><’ Tä HÓ\\ eTT+<˚ e∫Ã+<ë nqï≥T¢ yÓTT‘·Ô+ Á|üC≤˙ø£+ dü+ãsê\T »s¡T|ü⁄ø=+≥THêïs¡T. |ü$Á‘· ø£ècÕí |ü⁄wüÿsê\ eTT–+|ü⁄ düeTj·T+˝À á Äq+<√‘·‡ yê\T »s¡>∑&É+ eT]+‘· uÛ≤yê‘·àø£ nqTã+<Ûëìï ø£*–düTqÔ ï~. dü«j·T+>± ¬s+&ÉT sêÁwüº Á|üuÛÑT‘ê«\T ÄyÓT≈£î kÕ«>∑‘· dü‘êÿsê\T »s¡|ü&É+, uÛ≤Ø q»sêHê\T n+~+#·&É+ Vü≤s¡¸D°j·T+ |ü]D≤eT+. Ç≥Te+{Ï Áb˛‘ê‡Vü≤+, ÁøÏj·÷o\ düŒ+<äq\T düVü≤»+>±H˚ <˚X+¯ ˝À, sêÁcÕº\˝À Áø°&\É |ü≥¢ j·TTe‘·˝À ÄdüøìÔÏ ø£*–+∫, Áø°&\É qT ˇø£ eè‹Ô>± m+#·Tø=H˚ $<Û+ä >± dü÷Œ¤]Ôì ≈£L&Ü ø£*–kÕÔsTT. ¬s+&ÉT sêÁwüº Á|üuÛÑT‘ê«\T, Á|ü»\T dæ+<ÛäT $»j·÷ìï ‘·eT sêÁcÕº\≈£î >∑s¡«ø±s¡D+>± #Ó|ü⁄Œ ø√e&É+˝À ‘·|ü⁄Œ ˝Ò<äT. ø±˙ Çø£ÿ&É ≈£î\+ Á|üdüøÏÔ sêe&É+ <äTs¡<äèwüºø£s¡+. ÄyÓT≈£î |ü‘·ø£+ e∫Ã+~ nq>±H˚ ÄyÓT ≈£î\+ @$T{À ‘Ó\TdüTø√e&ÜìøÏ |ü\Te⁄s¡T >∑÷>∑T˝Ÿ˝À yÓ‹øÏq≥T¢ ‘Ó\TdüTqÔ ï~. dæ+<ÛTä ‘êqT |ü˝≤Hê ≈£î\+ Á|ü‹ì~Û>± ˇ*+|æø˘ π>yéT‡≈£î yÓfi¯ó‘·THêïqì #Ó|üŒ˝Ò<˚? ¬s+&ÉT ‘Ó\T>∑T sêÁcÕº\˝À õ˝≤¢ø=ø£ $X¯« $<ë´\j·T+ ñHêïsTT. Áø°&\É ô|’ $X¯«$<ë´\j·÷\T, Á|üuÛÑT‘ê«\T, Ç‘·s¡ dü+düú\T ô|<ä› m‘·TÔq ì<ÛäT\qT Ks¡Tà ô|&ÉT‘·THêïsTT. nsTTHê C≤rj·T kÕúsTT˝À Á|ü‹uÛÑ #·÷|ü>\∑ Áø°&Üø±s¡T\qT n$ ‘·j÷· s¡T #˚jT· ˝Òøb£ ˛‘·THêïsTT. ∫qï‘·q+ qT+&˚ Áø°&\É |ü≥¢ ÄdüøìÔÏ ô|+#˚ $<Ûä+>± Á>±eTkÕúsTT qT+&ç Áb˛‘·‡Væ≤dü÷Ô ñ+&˚+<äT≈£î nedüs¡yÓTÆq eTÚ*ø£ dü<äTbÕj·÷\qT ø£*Œ+#·&+É |ü≥¢ Á|üuTÑÛ ‘ê«\T ìs¡ø¢ ±å ´ìï Á|ü<]ä ÙdüTHÔ êï j·Tì #Ó|üŒø£ ‘·|üŒ<äT. H˚&ÉT ¬s+&ÉT sêÁcÕº\˝À nH˚ø£ bÕsƒ¡XÊ\\T, ø£fi≤XÊ\\≈£î ndü\T Áø°&Ü düú\y˚T ñ+&É≥+ ˝Ò<äT. n‘·´~Ûø£ $<ë´ dü+düú\˝À yê´j·TeT $<ä´, Áø°&É\T H˚πsŒ n<Ûë´|ü≈£î\ ìj·÷eTø£y˚T »s¡|ü&É+ ˝Ò<äT. $<ë´\j·÷\˝À $<ë´s¡Tú\≈£î Áø°&É\ ø√dü+ ‘·>∑T düeTj·T+ πø{≤sTT+#·&É+ ˝Ò<äT. ø£fi≤XÊ\\T, eè‹Ô $<ë´ dü+dü\ú qT n<Ó› uÛeÑ Hê\˝À, ø£˙dü+ yêVü≤Hê \qT bÕ]ÿ+>¥ #˚dTü ø√e&ÜìøÏ ≈£L&Ü dü\ú + ˝Ò≈î£ +&Ü q&ÉT|ü⁄‘·THêïs¡T. $<ë´\j·÷\ kÕú|üq≈£î @s¡Œ]Ãq ìã+<Ûäq\qT Á|üuÛÑT‘·«y˚T |ü{Ϻ+#·Tø√e&É+ ˝Ò<äT. 12
29 Ä>∑düTº, 2016
` Á|üMDY
dü<äTbÕj·÷˝…ø£ÿ&É? dæ+<ÛäT $»j·÷ìï ‘·eT $»j·T+>± Á|ü#ês¡+ #˚düTø=H˚ Á|üj·T‘·ï+ #˚j·T&ÜìøÏ ã<äT\T, ˇø£ düyê\T>± d”«ø£]+∫ sêuÀj˚T s√E\˝À |ü\T C≤rj·T, n+‘·sê®rj·T >∑T]Ô+|ü⁄ eTq Áø°&Üø±s¡T\≈£î \_Û+#˚ $<Û+ä >± ô|<ä› m‘·TqÔ eTÚ*ø£ dü<Tä bÕj·÷\qT n_Ûeè~∆ #˚kÕÔeTì, nedüs¡yÓTÆq ø√#Y\qT n+<äT u≤≥T˝À ñ+#·T‘êeTì á dü+<äs¡“¤+>± eTTK´ eT+Á‘·T\T Á|üø{£ +Ï #·&+É düeTT∫‘·+>± ñ+&É>\∑ <äT. ‘·«s¡˝À ˇø£ Áø°&Ü $<ÛëHêìï Á|üø£{Ï+#·qTqï≥T¢ ‘Ó\+>±D eTTK´eT+Á‹ ø¬ . #·+Á<äXK‚ s¡sêe⁄ Á|üø{£ +Ï #·&É+ n_Ûq+~+#·<ä–q n+X¯+. nsTT‘˚ Áø°&\É Áb˛‘ê‡Vü‰ìøÏ eTq≈£î $<ÛëHê\≈£î ø=<äTe˝Ò<äì, Ä#·s¡DÒ ø£ì|æ+#·&É+ ˝Ò<äì á dü+<äs¡“¤+>± >∑eTì+#ê*. nedüs¡yÓTÆq ì<ÛäT\T øπ {≤sTT+#·&+É , •ø£Då dü<Tä bÕj·÷\qT ô|+bı+~+ #·&É+, Áø°&Üø±s¡T\≈£î ‘·>∑T Áb˛‘ê‡Vü≤+ \_Û+|ü #˚j·T&É+ n‘·´edüs¡+. á $wüj·T+˝À ìØí‘· ø±\ |ü]$T‹‘√ ≈£L&çq $<ÛëHê\qT Á|üø£{Ï+∫ neT\T »s¡bÕ*. Á|üdTü ‘Ô · $»j·÷ìï >√|”#+· <é n+øÏ‘u· ≤Û e+‘√ kÕ~Û+#ês¡ì #Ó|Œü e#·TÃ. n+<äT≈£î n≈£î+]ƒ‘· Bø£‘å √ dæ+<ÛäT mes¡÷ }Væ≤+#·ì Ø‹˝À kÕ<Ûäq #˚XÊs¡T. ÄyÓTqT dü÷Œ¤]>Ô ± rdüTø=ì eTq u≤\u≤*ø£\T Áø°&\É |ü≥¢ ÄdüøìÔÏ ô|+#·Tø=H˚ yê‘êes¡D+ ø£*–+#ê*. n≥Te+{Ï nH˚ø£ eT+~ì ¬s+&ÉT sêÁcÕº\˝À Áb˛‘·‡Væ≤+#ê*. C≤rj·T kÕúsTT˝À Áø°&Üø±s¡T\≈£î yÓTs¡T¬>’q •ø£åD dü<äTbÕj·÷\T \_Û+#·>∑\ πø+Á<ë \T>± ¬s+&ÉT sêÁcÕº\qT r]Ã~<ë›*. Áø°&Üø±s¡T\≈£î Áb˛‘ê‡Vü≤ø±\T ø±yê* ø±˙ á q»sêHê\T m+<äT≈£î? $CÒ‘·\qT |òüTq+>± dü‘·ÿ]+#·+&ç. n_Ûq+~+#·+&ç. ñ<√´>∑, ñbÕ~Û neø±XÊ\T ø£*Œ+#·+&ç. Áø°&Üs¡+>∑ $ø±kÕìøÏ eTÚ[ø£ dü<äTbÕj·÷\T @sêŒ≥T #˚j·T+&ç. ø=‘·Ô Áø°&Üø±s¡T\qT ‘·j÷· s¡T #˚jT· +&ç. Ç+‘·≈î£ $T+∫q q»sêHê\T Ç+πøeTT+{≤sTT? eT¬s+<äs√ dæ+<ÛTä \T ‘Ó\T>∑T sêÁcÕº\ qT+&ç sêe&É+ ø√dü+ @$T #˚j·÷˝À >∑+;Ûs¡+>± Ä˝À∫+∫, ‘·>∑T ø±sê´ #·sD¡ qT @s¡Œs¡T#·Tø√yê*.
n+<äT≈£î eTT+<ä&TÉ >∑T>± Á|ü‹ bÕsƒX¡ Ê\≈£î Áø°&Ü düú\+ ñ+&˚≥≥T¢, Á|ü‹ $<ë´\j·T+˝À Áø°&É\T H˚]Œ+#˚ yê´j·TeT ñbÕ<Ûë´j·TeTT&çì ìj·T$T+#˚ ≥≥T¢ ¬s+&ÉT Á|üuÛÑT‘ê«\T düŒwüºyÓTÆq $<Ûëq+ Á|üø£{Ï+#ê*. Á|üuÛÑT‘ê«\T Á|üø£{ÏdüTÔqï q»sêHê\T Ä#·s¡D˝À #·÷|æ+#ê*. >∑‘·+˝À ø=+<äs¡T Áø°&Ü ø±s¡T\≈£î Á|üø£{Ï+∫q ãVüQeT‘·T\T, Çfi¯¢ düú˝≤\T, uÛÑ÷πø{≤sTT+|ü⁄\T Ç|üŒ{Ï es¡≈£L n+<äì ñ<ë Vü≤s¡D\T ñHêïsTT. Áø°&Üø±s¡T\≈£î Áb˛‘ê‡Vü≤ø±\T ø±yê* ø±˙ á q»sêHê\T m+<äT≈£î? $CÒ‘·\qT |òüTq+>± dü‘·ÿ]+#·+&ç. n_Ûq+~+#·+&ç. ñ<√´>∑, ñbÕ~Û neø±XÊ\T ø£*Œ+#·+&ç. Áø°&Üs¡+>∑ $ø±kÕìøÏ eTÚ[ø£ dü<äTbÕj·÷\T @sêŒ≥T #˚j·T+&ç. ø=‘·Ô Áø°&Üø±s¡T\qT ‘·j÷· s¡T #˚jT· +&ç. Ç+‘·≈î£ $T+∫q q»sêHê\T Ç+πøeTT+{≤sTT? eT¬s+<äs√ dæ+<ÛTä \T ‘Ó\T>∑T sêÁcÕº\ qT+&ç sêe&É+ ø√dü+ @$T #˚j÷· ˝À >∑+;Ûs+¡ >± Ä˝À∫+∫, ‘·>T∑ ø±sê´#·sD¡ qT @s¡Œs¡T#·Tø√yê*. bÕsƒ¡XÊ\˝À |æ\¢\T Ä≥\T Ä&çq+<äT≈£î |üØø£å˝À¢ e÷s¡Tÿ\T ø£*|æ Áø°&Üø±s¡T\qT Áb˛‘·‡ Væ≤+#ê*. Ä≥dü\ú + ˝Òøb£ ˛‘˚, yê´j·÷eT ñbÕ<Ûë´ j·TT&ÉT ˝Ò≈£î+fÒ bÕsƒ¡XÊ\ eT÷ùdsTT+#˚ $<Ûä+>± ìã+<Ûäq\T neT\T #˚j·÷*. düeTj·TkÕs¡DÏ˝À ˇø£ÿ |”]j·T&é nsTTHê düπs |æ\¢\T Ä≥\T Ä&˚ $<Ûä+>± ìã+<Ûäq\T s¡÷|æ+~+#ê*. nìï bÕsƒ¡ XÊ\\≈£î Áø°&É\≈£î nedüs¡yÓTÆq |ü]ø£sê\qT ñ∫‘·+>± n+<äCÒj·÷*. eT+&É\, q>∑s¡, õ˝≤¢, sêÁwüº kÕúsTT\˝À Áø£eT+>±, eT+∫ Á|üe÷D≤\‘√ Áø°&Ü b˛{°\qT ìs¡«Væ≤+∫, $CÒ‘·\≈£î eT+∫ Áb˛‘ê‡Vü≤+ ø£*–+#˚≥≥T¢ #·÷&Ü*. $T‹MT]q sê»ø°jT· CÀø£´+, Áø°&Ü dü+|ò÷ü \T ø=+<ä] e´øÏ>Ô ‘∑ · Áø°&Ü eT+~sê\T>± e÷]b˛e&É+ Áø°&É\ Áb˛‘ê‡Vü‰ìøÏ Á|ü<Ûëq+>± @<äTs¡e⁄‘·Tqï nyê+‘·sê\T>± #Ó|⁄ü Œø√e#·TÃ. sê»ø°jT· Hêj·T≈£î\ CÀø£´+ Áø°&É\˝À ñ+&É≈£î+&Ü ìs√~Û+#ê*. Áø°&Ü dü+|ò÷ü \˝À düV≤æ ‘·+ e÷J Áø°&Üø±s¡T\T, Áø°&\É ˝À ÁbÕMD´+ ñqïyê]πø ÁbÕ<Ûëq´‘· \_Û+|ü#˚j·÷*. +
eTq sêÅcÕº\T ¬s’˝Ò« Á{≤ø˘\ ô|’Hê, q&ç#˚ Åf…Æq¢ eTT+<äT ôd©Œ¤\T rdüT≈£îH˚ |æ∫ÃøÏ n&ÉTø¶ ≥£ º y˚ùd Á|üjT· ‘êïìï s¬ ˝’ «Ò \T #˚dTü HÔ êïsTT. á $<Û+ä >± ôd©Œ¤\T rdüT≈£îH˚ yê]ô|’ ¬sÆ˝Ò« j·÷ø˘º 1989 ˝Àì eT÷&ÉT ôdø£åq¢qT neT\T #˚ùd+<äT≈£î dæ<ä∆eTe⁄‘·THêïsTT. ¬sÆ˝Ò« ùdwº Hü √¢ ôd©Œ¤ rdüT≈£î+fÒ ◊<˚fifl¯ C…\Æ T •ø£å $~Û+#˚˝≤ nVü≤à<ëu≤<é &ç$»Hé s¬ ˝Æ «Ò XÊK ‘êC≤>± ìs¡j í T· + rdü T ø=+~. Á|ü j · ÷ D° ≈ £ î \ Á|ü j Ó ÷ »Hê\qT ø±bÕ&É≥+ ø√düyT˚ á dü]ø=‘·Ô ìs¡j í T· + rdüT≈£îqï≥T¢ n~Ûø±s¡T\T #Ó|⁄ü HÔ êïs¡T. eTT+u…Æ ‘·sê«‘· Á|üj·÷D°≈£î\ s¡B› uÛ≤Ø>± ñ+&˚ nVü≤à<ëu≤<é s¬ ˝Æ «Ò ùdwº Hü √¢ ôd©Œ¤ rdüT≈£î+≥÷ |ü≥Tºã&ç‘˚ s¬ ˝Æ «Ò j·÷ø˘º 1989 Á|üø±s¡+ •ø£å neT\T #˚ùd neø±X¯+ ñ+<äì ¬sÆ˝Ò« b˛©düT esêZ\T
` qπs+Á<ä
ôd©Œ¤ rdüT≈£î+fÒ C…Æ\T •ø£å
ôV≤#·Ã]+#êsTT. Á|üj·÷D°≈£î\T rdüT≈£îH˚ ôd©Œ¤˝À¢ øπ e\+ s¬ ˝Æ «Ò Á{≤ø˘\T ø£ì|æùdÔ 147, Á{≤ø˘‘√ bÕ≥T Åf…ÆHé ≈£L&Ü ñ+fÒ 145, 147 ôdø£åq¢ Á|üø±s¡+ π ø dü T qyÓ ÷ <ä T #˚ j · T qTqï≥T¢ n~Û ø ±s¡ T \T
◊<äT ô|’dü\ ø√dü+ ◊<äT \ø£å\ Ks¡TÃ
◊<äT ô|’dü\ ø√dü+ #˚dæq Hê´j·Tb˛sê≥+˝À
yê<äÁ|ü‹yê<äT\T ø£*dæ @ø£+>± |ü~ \ø£å\ s¡÷bÕj·T\T Ks¡TÃô|{Ϻq dü+|òüT≥q <˚X¯ sê»<Ûëì ~©¢ ˝ À »]–+~. ô|’ > ± á π ø dü T Hê\T>∑ T <äXÊu≤›\T>± »s¡T>∑T‘·Tqï~. ~©¢ Á{≤Hé‡b˛sYº ø±s=ŒπswüH(é &û{d° )” ˝À ø£+&Éøsº£ >Y ± |üì#˚dTü qÔ ï s¡˙«sY dæ+>¥ j·÷<äyé(73) 1973˝À z eTVæ≤fi¯≈£î {Ϭø{Ÿ Çdü÷Ô |ü~ùV≤qT ô|’dü\T edü÷\T #˚dæ, ÄyÓT≈£î 15 ô|’dü\≈£î ã<äT\T |ü~ ô|’dü\ {Ϭø{Ÿ Ç#êÃ&ÉT. ô|ò’¢sTT+>¥ kÕÿ«&é ‘·ìF˝À á $wüj·T+ ãj·T≥ |ü&ç+~. á |òüT≥qô|’ <äsê´|ü⁄Ô »]|æq dü+düú, s¡˙«sY #˚dæ+~ H˚s¡y˚Tqì ‘˚*Ã+~. ø£+&Éø£ºsYqT <√wæ>± ‘˚*Ãq n~Ûø±s¡T\T dü+düú≈£î ◊<äT ô|’dü\ qwüº+
ôdø£+&ÉØ, Vü≤j·T´sY ôdø£+&ÉØ bÕsƒ¡XÊ\\≈£î yÓfi¯fle\dæq 4.70 ø√≥¢ eT+~ uÛ≤s¡rj·T u≤\\T 10e ‘· s ¡ > ∑ ‹ ˝Àù| ã&ç e÷ìy˚ d ü T Ô H êïs¡ T . e÷+Á{Ïj·T˝Ÿ˝À ñqï j·TTHÓk˛ÿ yê] kÕº{Ïdæºø˘‡ n+&é >√¢ã˝Ÿ m&ÉT´πøwüHé e÷ì≥]+>¥ dü+düú yê] 2016 ìy˚~ø£ Á|üø±s¡+ 10e ‘·s>¡ ‹∑ ˝À 77XÊ‘·+ eT+~ #˚s¡T‘·T+&É>±, 11e ‘·s¡>∑‹øÏ e#˚à dü]øÏ 52 XÊ‘êìøÏ ‘·–Zb˛‘·Tqï~. 11,12 ‘·s¡>∑‘·T\ eT<Ûä´ #˚πs yê] dü+K´ dü>∑+>± ‘·–Z b˛‘·Tqï~. yÓTT‘·+Ô MT<ä j·T÷ìe]‡{°\˝À #˚sT¡ ‘·Tqï yê] dü+K´ 2008-09 qT+&ç ô|s¡T>∑T‘·T+&É>±, 2012-13 qT+&ç ñqï‘· $<ä´˝À #˚s¡T‘·Tqï u≤\Ts¡ dü+K´ 13 XÊ‘·+ ô|s¡>∑>±, u≤*ø£\ dü+K´ 21 XÊ‘·+ #=|ü⁄Œq ô|]–+~. nsTT‘˚ Á|ü‹ kÕúsTT˝À bÕsƒ¡XÊ\˝À #˚s¡T‘·Tqï yê] dü+K´ ô|s¡T>∑T‘·÷ ñ+&É&É+‘√ #·<äTe⁄ n+<äTu≤≥T˝ÀH˚
ø£*–+#ê&É+≥÷ 1976˝À $<ÛäT\ qT+∫ n‘·&çì düôdŒ+&é #˚XÊs¡T. B+‘√ u≤~Û‘·T&ÉT ø√s¡Tº¬øø±ÿ&ÉT. ◊<äT ô|’dü\ ø√dü+ Ç≥T u≤~Û‘·T&ÉT, n≥T &û{°d” ◊<äT \ø£å\ s¡÷bÕj·T\ #=|ü⁄Œq Ks¡Tà #˚XÊs¡T. 1990˝À ˝ÒãsY ø√s¡Tº s¡˙«sY≈î£ nqT≈£L\+>± rs¡TŒ #Ó|æŒ+~.
Á|üø{£ +Ï #ês¡T. n˝≤π > ø£ < ä T \T‘· T qï ¬ s Æ ˝ À¢ q ÷, >∑ ÷ &é ‡ , ø£<äT\T‘·Tqï ¬sÆ\T u≤´Á>ö+&é˝À ñ+&˚˝≤ ôd©Œ¤ rdüT≈£îHêï s¬ ˝Æ «Ò Ábıf…øHå£ é bò˛sY‡ (ÄØŒm|ò)t #·{≤º\ Á|üø±s¡+ H˚s+¡ >±H˚ |ü]>∑DkÏ ÕÔeTì düŒwü+º #˚dTü HÔ êïs¡T. ø£<Tä \T‘·Tqï ÅfHÆ… é eTT+<äT ôd©Œ¤ rdüT≈£î+≥T+&É>± |ü≥Tºã&Éy¶ ê]ô|’ 153 ôdø£Hå é Á|üø±s¡+ øπ düT qyÓ÷<äT #˚kÕÔs¡ì, yê]øÏ düTe÷s¡T 5 dü+e‘·‡sê\ es¡≈£L C…Æ\T •ø£å |ü&˚ neø±X¯+ ñ+<äì #Ó|ü⁄ÔHêïs¡T. Ç{°e\ ôd©Œ¤\e\¢ Á|üe÷<ë\T >∑D˙j·T+>± ô|s¡T>∑T ‘·T+&É≥+‘√ ¬sÆ˝Ò« n~Ûø±s¡T\T á ‘êC≤ ìs¡j í T· + rdüT≈£îqï≥T¢ ‘Ó\Tk˛Ô+~. n‘·&ç düôdŒq¸Hé #·≥º $s¡T<ä∆eTì ù|s=ÿ+~. B+‘√ &û{d° ” ôV≤’ ø√s¡Tqº T ÄÁX¯sTT+∫+~. |üì #˚dTü qÔ ï dü+düúqT yÓ÷dü–+#˚ ñ<√´–ì ñù|øÏå+#·≈£L&É<äì ôV’≤ø√s¡Tº ù|s=ÿ+~. m+‘√eT+~ Á|üj·÷DÏ≈£î\≈£î {Ïø¬ ≥T¢ Çe«≈£î+&Ü Ä kıeTTàqT s¡˙«sY ‘·q CÒãT˝À y˚düT≈£îHêï&Éì &û{°d” ø√s¡Tº˝À ù|s=ÿ+~. n‘·&çøÏ~ n\yê≥T>± e÷]b˛sTT+<äì Äs√|æ+∫+~. á dü+<äs¡“¤+>± s¡˙«sY e÷{≤¢&ÉT‘·÷ ‘·q yÓTT‘·Ô+ J$‘êìï eTq Hê´j·Te´edüú HêX¯q+ #˚d+æ <äì, ‘·q≈£î Hê´j·T+ »s¡T>∑T‘·T+<äqï ÄX¯ ˝Ò<ìä ù|s=ÿHêï&ÉT. ‘êqT ‘·|ü⁄Œ #˚j·T˝Ò<äì ‘·q |æ\¢\≈£î ‘Ó*j·TC…ù|Œ+<äT≈£î ≈£L&Éu≥… Tº≈î£ qï yÓTT‘·+Ô kıeTTàqT Ks¡Tà #˚dæq≥Tº $e]+#ê&ÉT. ø±>± u≤~Û‘·T&ÉT s¡˙«sY≈£î s¡÷.6 \ø£å\ Á>±≥T´{°, Ç‘·s¡ u…ì|òæ{Ÿ‡ #Ó*¢+#ê\ì á @&Ü~ yÓTT<ä{À¢ &û{°d”ì ôV’≤ø√s¡Tº Ä<˚•+∫+~.
#·<äTe⁄ e÷H˚düTÔqï u≤\\T
ñ+≥Tqï≥T¢ düŒwü+º #˚dTü qÔ ï~. 2007-08 Hê{Ï ø£Hêï 2013-14˝À n|üŒsY Åô|e’ TØ kÕúsTT˝À 13 XÊ‘·+, ôdø£+&ÉØ bÕsƒX¡ Ê\˝À 17 XÊ‘·+ #˚s¡T‘·Tqï $<ë´s¡Tú\ dü+K´ ô|]–+~. Ç+‘·>± bÕsƒ¡XÊ\˝À #˚s¡T‘·Tqï yê] dü+K´ ô|s¡T>∑T‘·THêï, 2014˝À e÷qe eqs¡T\ n_Ûeè~∆
eT+Á‹‘·« XÊK yê] düπs« Á|üø±s¡+ 6-13 dü+e‘·‡sê\ eT<Ûä´ ej·TdüT‡˝À >∑\ u≤\˝À¢ 60 \ø£å\ eT+~ bÕsƒ¡XÊ\ e´edüú≈£î <ä÷s¡+>± ñ+≥THêïs¡T. M]˝À n‘·´~Ûø£+>± u≤\\T ñ‘·Ôs¡ Á|ü<X˚ Ÿ, _Vü‰sY, sê»kÕúH\é ˝À ñ+&É≥+ >∑eTHês¡Ω+. 16 \ø£å\ eT+~ ñ‘·Ôs¡Á|ü<˚XŸ˝À ñHêïs¡T. 2001 qT+&ç 2011\ eT<Ûä´ 15 qT+&ç 24 dü+e‘·‡sê\˝À|ü⁄ ej·TdüT‡ >∑\ j·TTe≈£î\ dü+K´ »HêuÛ≤˝À 18 XÊ‘·+ ô|]–+~. nsTT‘˚ yê]˝À 18 XÊ‘·+ eT+~ ìs¡T<√´>∑T\T>± $T–*q≥T¢ 2013 Hê{Ï >√¢ ã ˝Ÿ j· T ÷‘Y m+bÕ¢sTTyÓT+{Ÿ πs{Ÿ ‘Ó\T|ü⁄‘·Tqï~. n+fÒ n+‘·sê®rj·T ìs¡T<√´>∑|ü⁄ kÕúsTT ø£Hêï 5 XÊ‘·+ m≈£îÿe>± ñ+~. +
29 Ä>∑düTº, 2016
13
eTq sêÅcÕº\T
|ü+C≤uŸ dæm+>± πøÁJyê˝Ÿ |ü+C≤uŸ˝À n~Ûø±s¡+ ¬ø’edü+ #˚düTø√e&É+ ø√dü+ düs¡«X¯≈£îÔ\T <Ûës¡b˛dæ ÁX¯$TdüTÔqï ~©¢ eTTK´eT+Á‹, Ä|t n~ÛH‘˚ · Ç|üŒ{Ïes¡≈î£ Ä sêh+˝À ‘·eT bÕغ eTTK´eT+Á‹ nuÛÑ´]úì Á|üø£{Ï+#·˝Òø£ b˛‘·THêïs¡T. _C…|æ qT+&ç ãj·T≥≈£î e∫Ãq qeCÀ´‘Y dæ+>¥ dæ<äT› Ä|t˝À #˚] eTTK´eT+Á‹ nuÛÑ´]ú ø±qTHêïs¡ì ø£<∏äHê\T e∫ÃHê n+<äT≈£î |ü+C≤uŸ˝Àì Ä|t Hêj·T≈£î\T nH˚ø£eT+~ e´‹ sπ ø£+>± ñHêïs¡ì ‘Ó\TdüTqÔ ï~. n+<äTø£H˚ m≥Te+{Ï n~Ûø±sê\T ˝Òì ~©¢øÏ eTTK´eT+Á‹>± ø=qkÕπ> ø£Hêï |ü+C≤uŸ eTTK´eT+Á‹ ø±yê\ì πøÁJyê˝Ÿ uÛ≤$düTÔqï≥T¢ Ä bÕغ esêZ\T ù|s=ÿ+≥T HêïsTT. H˚&ÉT <˚X¯+˝À <ä[‘Y sê»ø°j·÷\T }|ü+<äT ø=+≥Tqï düeTj·T+˝À, ∫s¡ø±\+>± <ä[‘Y\ z{Ÿ u≤´+≈£î‘√ sê»ø°j·T+>± Ä~Û|ü‘·´+ eVæ≤+∫q ø±+Á¬>dt˝À Ç|ü⁄Œ&ÉT #Ó|⁄ü Œø√<ä–q <ä[‘Y Hêj·T≈£î˝Ò ø£ì|æ+#·&+É ˝Ò<Tä . øπ e\+ |æm˝Ÿ |üPìj·÷‘√ bÕغ dü]ô|≥Tºø√e\dæ edüTqÔ ï~. <ä[‘Y\ô|’ n‘ê´#êsê\T »s¡T>∑T‘·Tqï|ü⁄Œ&ÉT Äj·TH˚ bÕغ yêDÏ $ì|ædTü HÔ êïs¡T. ñ‘·Ôs¡Á|ü<˚XŸ mìïø£\ <äècÕº´ Ä sêÁcÕºìøÏ #Ó+~q á <ä[‘Y Hêj·T≈£î&çøÏ ÁbÕ<Ûëq´‘· ÇdüTqÔ ï≥T¢ ø±+Á¬>dt bÕغ dü]ô|≥Tºø=+≥Tqï~. yêdüÔyêìøÏ ø±+Á¬>dt <ä[‘Y sê»ø°j·÷\≈£î <ä÷s¡+>± »s¡T>∑T‘·Tqï~. yÓTTqï sê»´düuÛÑ d”≥T <äø£ÿø£ b˛e&É+‘√ sêVüQ˝Ÿ >±+BÛøÏ düìïVæ≤‘·T&Ó’q bÕغ <ä[‘Y $uÛ≤>∑+ n~Û|ü‹ ø=|ü⁄Œ\ sêE ñ‘·sÔ |Á¡ <ü X˚ Ÿ
29 Ä>∑düTº, 2016
ø±+Á¬>dt˝À <ä[‘Y Hêj·T≈£î\T ø£qTeTs¡T>∑T
dü+‘√wü+>± ˝Òs¡T. n|üŒ{Ï qT+&ç s√EyêØ bÕغ ø±s¡´ø£˝≤bÕ\≈£î <ä÷s¡+>± ñ+≥THêïs¡T. <ä[‘Y n+XÊ\ô|’ |üP]Ô u≤<Ûä´‘·qT sêVüQ˝Ÿ Äj·Tqπø n|üŒ#Ó|üŒ&É+‘√ Ç‘·s¡ Hêj·T≈£î\T mes¡÷ CÀø£´+
≈£îø£ÿ¬ø’ bÕ≥T¢
ñ‘·Ôs¡Á|ü<˚XŸ˝À Á|ü‹s√p »s¡T>∑T‘·Tqï n‘ê´#êsê\T, Vü ≤ ‘· ´ \‘√ kÕe÷q´ Á|ü » \T Vü≤&É*b˛‘·T+fÒ, b˛©düT\T e÷Á‘·+ M◊|”\ ùde˝À ‘·]+∫ b˛‘·THêïs¡T. Ç{°e\ eT+Á‹ ÄC≤+U≤Hé≈î£ #Ó+~q ‘·|æŒb˛sTTq |üX¯óe⁄\qT b˛©düT\T yÓ‹øÏ|≥ü Tºø√>±, ‘êC≤>± øπ +Á<ä e÷J eT+Á‹, ÄÁ>± m+|” sêyéT X¯+ø£sY ø£<∏ë]j·÷ ô|+|ü⁄&ÉT ≈£îø£ÿ ‘·|Œæ b˛sTT+<äì |òsæ ê´<äT #˚dqæ 24 >∑+≥˝À¢H˚ yÓ‹øÏ |ü≥Tº≈î£ Hêïs¡T. ÄÁ>±˝À ‘·|æŒ b˛sTTq ≈£îø£ÿ ~©¢˝À ‘˚*+~. ‘·q ô|+|ü⁄&ÉT ≈£îø£ÿ <=]øÏ+<äì sêyéT X¯+ø£sY #ÓbÕŒs¡T. ≈£îø£ÿ ø£ì|æ+#·≈£î+&Ü b˛sTT+<äì sêyéT X¯+ø£sY uÛ≤s¡´ eTè<äT\ X¯óÁø£yês¡+ b˛©düT\≈£î |òæsê´<äT #˚j·T>±, X¯ìyês¡+ ñ<äj·T+ <ëìï ø£qT>=Hêïs¡T. ‘·eT ≈£îø£ÿ ªø£\TμqT mes√ rdüT¬ø[¢ ~©¢˝À $&ç#ês¡ì, n~ ø£ì|æ+#·ø£ b˛j˚Tdü]øÏ ‘·eT Ç+{À¢ ñqï eTs√ ≈£îø£ÿ uÛ÷Ñ sê #ê˝≤ u≤<Û|ä &ü +ç <äì, 14
$wüj÷· ˙ï ãj·T≥ ô|≥ºø£ b˛e#·Ãì uÛ≤$düTHÔ êïs¡T. e#˚à ◊<ës¡T HÓ\\T Äj·Tq |üP]Ô>± |ü+C≤uŸ ô|’qH˚ <äèwæº πø+ÁBø£]+#·qTHêïs¡T. m+<äTø£+fÒ Äj·Tq ‘·|Œü Á|üC≤ø£s¸¡ D >∑\ Hêj·T≈£î\T Ä bÕغøÏ ˝ÒsT¡ . á˝À>± ~©¢ ñ|ü eTTK´eT+Á‹ eT˙wt dæk˛&çj·÷qT ‘·q kÕúq+˝À ~©¢ eTTK´eT+Á‹ #˚ j · ÷ \ì π ø ÁJyê˝Ÿ Äj· T q≈£ î ÁbÕ<Û ë q´‘· ø£*ŒdüTÔHêïs¡T. ~©¢ Á|üuÛÑT‘·«+ ÇdüTÔqï |ü\T Á|üø≥£ q\˝À øπ ÁJyê˝Ÿ bò˛{À ˝Ò≈î£ +&Ü Äj·Tq bò˛{À e÷Á‘·y˚T y˚düTÔHêïs¡T. á eT<Ûä´H˚ |ü≥ºD≤_Ûeè~∆ nsTT‘˚ πøÁJyê˝Ÿ Vü≤sê´Hê≈£î #Ó+~qyês¡T XÊKqT Äj·TqqT qT+&ç eTs=ø£]øÏ Çe«&É+ <ë«sê ø±e&É + , Ä ¬ s +&É T sêÅcÕº \ eT<Û ä ´ dü K ´‘· yÓTT‘·Ô+ Á|üuÛÑT‘·« e´eVü‰sê\ô|’ dæk˛&çj·÷ <äèwæº ˝Òø£b˛e&É+‘√ mìïø£\ |òü*‘ê\T e#˚à es¡≈£î á øπ +ÁBø£]+#˚≥≥T¢ #·÷düTHÔ êïs¡T.
‘·q Hê uÛ≤s¡´ eTè<äT\ ≈£L&Ü m≈£îÿe u≤<Û|ä &ü +ç <äì Ä m+|” Äy˚<qä #Ó+<äT‘·T+fÒ b˛©düT\T #·÷&É˝øÒ £ ‘·ø£åDy˚T düŒ+~+#ês¡T. ≈£îø£ÿ <=]øÏ+<äì ‘Ó*j·T>±H˚ Äj·Tq ≈£î≥T+u+ n+‘ê dü+‘√wü+ e´ø£Ô+ #˚dæ+~. ÄdüøÏÔø£s¡yÓTÆq $wüjT· + @+≥+fÒ b˛©düT\T m+|” ô|+|ü⁄&TÉ ≈£îø£ÿqT b˛*q eTs√ ≈£îø£ÿqT ÄÁ>±˝À |ü≥Tº≈î£ Hêïs¡T. B+‘√ ì»yÓTÆq ô|+|ü⁄&ÉT ≈£îø£ÿ @~ nH˚ $wüj·T+˝À >∑+<äs¡>√fi¯+ @s¡Œ&ç+~. ∫es¡≈£î ~©¢˝À ndü˝…Æq ≈£îø£ÿ ñqï≥Tº >∑T]Ô+#ês¡T. +
#˚düTø√e&É+ ˝Ò<äT. j·TT|æm n~Ûø±s¡+˝À ñqï düeTj·T+˝À MTsê ≈£îe÷sY, düTo˝Ÿ ≈£îe÷sY wæ+&˚\T ø±+Á¬>dt˝À Á|üeTTK <ä[‘Y Hêj·T≈£î\T>± m~>±s¡T. á dü+e‘·‡s¡+ eTVü‰sêh qT+&ç sê»´düuÛÑ≈£î yÓfi¯fle\dæq wæ+&˚ kÕúq+˝À |æ.∫<ä+ãs¡+qT |ü+|ü&É+, sê»´düuÛÑ mìïø£\ düeTj·T+˝À MTsê ≈£îe÷sY ù|s¡T ndü\T Á|ükÕÔeq≈£î sêø£b˛e&É+‘√ yê]<ä›s¡÷ m≈£îÿe>± ø£qã&É≥+ ˝Ò<äT. <ëì‘√ |üPìj·÷ô|’ Ä<Ûës¡|ü &ÉT‘·THêïs¡T. nsTT‘˚ ñ‘·Ôs¡Á|ü<˚XŸ˝À e÷j·÷e‹ì m<äTs√ÿ>∑\ kÕeTs¡´ú + Äj·Tq˝À ˝Ò<ìä kÕúìø£ bÕغ Hêj·T≈£î\T ô|<ä$ $s¡TdüTHÔ êïs¡T.
eTTø£Ôø±\T yê&˚+ eTìc˛! m|ü&ÉT @&ÉTkÕÔ&ÉT m+<äTø√ ‘Ó\TkÕ? m<äT{Ï yê&ÉT m<äT>∑T‘·÷Hêï&Éì sêÁ‹ yÓ[flb˛sTT |ü>∑\T sêe&É+ düVü≤»+ ø£cÕº\T ‘=\–b˛sTT düTU≤\T sêe&ÉeT÷ n+‘˚ ì»+ |üdæbÕ|üπø+ ‘Ó\TdüT Á|ü|ü+#·+ }j·T\˝À }>∑T‘·÷qï|ü&ÉT ! ô|]– ô|<ä›j·÷´ø£ ‘Ó\TdüTÔ+~ Jeq düeTs¡+ #˚düTÔqï|ü&ÉT ` &܈ˆ ‹s¡Tq>∑], 9392465475
C≤rj·T+
` #·\kÕì qπs+Á<ä
Hê´j·TeT÷s¡TÔ\ ìj·÷eTø£+˝À
C≤bÕ´ìøÏ ø±s¡≈£î˝…es¡T?
♦ ♦ ♦
Hê´j·Te´edüú≈£î »yêãT<ëØ ‘·q+ nedüs¡+ ˝Ò<ë ? ø√s¡Tº\T $|òü\yÓTÆ‘˚ me«s¡T CÀø£´+ #˚düTø√yê* ? ø√s¡Tº rs¡TŒ\˝À bÕs¡<äs¡Ùø£‘· nedüs¡+ ˝Ò<ë ? Á|üC≤kÕ«eT´ e´edüú˝À eT÷\ düú+uÛ≤\˝À Hê´j·T+ n+~+#·&ÜìøÏ m≈£îÿeeT+~ Hê´j·T
ˇø£{Ï>± uÛ≤$+#˚ Hê´j·T e´edüú |ü≥¢ Á|ü»\˝À Áø£eT+>± $XÊ«dü+ düqï–\T¢‘·Tqï~. Á|ü»\≈£î Hê´j·T+ n+~+#ê*‡q Hê´j·TeT÷s¡TÔ˝Ò ‘·eT≈£î Hê´j·T+ »s¡>∑≥+ ˝Ò<äì yêb˛e&É+ ÄX¯Ãs¡´+ ø£*–düTqÔ ï~. 70e kÕ«‘·+Á‘·´ ~H√‘·‡e+ dü+<äs¡“¤+>± Á|ü<ÛëqeT+Á‹ qπs+Á<ä yÓ÷B mÁs¡ø√≥ qT+&ç C≤‹qT<˚•› +∫ Á|üd+ü –+∫q ø=B› ùd|ü{øπÏ düTÁ|”+ø√sYº Á|ü<Ûëq Hê´j·TeT÷]Ô {Ï.j·Tdt.sƒê≈£LsY düŒ+~dü÷Ô ªªHê´j·TeT÷s¡\Ô U≤∞\ uÛØÑ \Ô >∑T]+∫ Á|ü<ëÛ ì ‘·q Á|üdü+>∑+˝À Á|ükÕÔ$+#·ø£ b˛e&É+ ‘·q≈£î u≤<Ûä ø£*–+∫+~μμ n+≥÷ ãVæ≤s¡+>∑+>± ndü+‘·|æÔ e´ø£Ô+ #˚XÊs¡T. ªªÁ|ü<Ûëì Hê´j·T+ >∑T]+∫, eTTK´+>± »&ç®\ ìj·÷eTø£+ >∑T]+∫ Á|ükÕÔeq #˚ k ÕÔ s ¡ ì nqT≈£ î HêïqT. ø±˙ #˚ j · T ˝Ò < ä T . Hê´j·Te´edü,ú eTTK´+>± »&ç\® ìj·÷eTø£+ >∑T]+∫ Á|üuÛÑT‘·«+ <äwæº kÕ]+#ê\ì H˚qT ø√s¡T‘·THêïqTμμ nì Äj·Tq ù|s=ÿHêïs¡T. Hê´j·Te´edüú |ü≥Tº<\ä nsTT‘˚ Hê´j·T+ n+~+#·&eÉ T+fÒ m≈£îÿeeT+~ »&ç®\qT ìj·T$T+#·&É+ ˇø£fÒ ø±<äì Á|ü<Ûëq Hê´j·TeT÷]ÔøÏ ‘Ó*dæ ñ+&Ü*. Á|ü»\≈£î dü‘·«s¡
eT÷s¡TÔ\T nedüs¡y˚T. ø±˙ Hê´j·TeT÷s¡TÔ\ ìj·÷eTø£+ Á|üÁøÏjT˚ düeTdü´\˝À ∫≈£îÿ≈£î+fÒ |ü]dæ‹ú @$T{Ï? Hê´j·TeT÷s¡T\Ô ìj·÷eTø£+˝À bÕs¡<sä Ù¡ ø£‘· ˝À|æ+#·&É+, düùV≤‘·Tø£yÓTÆq |ü<ä∆‹ ˝Òø£b˛e&É+ »]–‘˚ @$T #˚j·÷* ? á n+XÊ\˝À Hê´j·Te´edüú ‘·q ˝ÀbÕ\qT ø£|æŒ|ü⁄#·TÃø√˝Ò<äì |ü\Te⁄s¡T ì|ü⁄DT\ qT+&ç ìs¡T›wüºyÓTÆq n_ÛÁbÕj·÷\T e´ø£ÔeTe⁄‘·THêïsTT. Á|üuÛÑT‘·« e´edüú˝À ø°\ø£ $uÛ≤>±\‘√ dü+ã+<Ûä+ ˝Ò≈î£ +&Ü Hê´j·TeT÷s¡T\Ô ìj·÷eT≈£|⁄ü n~Ûø±sêìï ‘· e T e<ä › H ˚ ñ+#· T ø√yê\ì Hê´j· T e´edü ú |ü≥Tºã&ÉT‘√+~.
Hê´j·T+ n+~+#·&ÉeT+fÒ m≈£îÿeeT+~ »&ç®\qT ìj· T $T+#· & É + ˇø£ f Ò ø±<ä ì Á | ü < Û ë q Hê´j· T eT÷]ÔøÏ ‘Ó*dæ ñ+&Ü*. Á|ü»\≈£î dü‘·«s¡ Hê´j·T+ n+~+#·&ÜìøÏ m≈£îÿeeT+~ Hê´j·TeT÷s¡TÔ\T nedüs¡y˚T. ø±˙ Hê´j·TeT÷s¡TÔ\ ìj·÷eTø£+ Á|üÁøÏj˚T düeTdü´\˝À ∫≈£îÿ≈£î+fÒ |ü]dæú‹ @$T{Ï ? Hê´j·TeT÷s¡TÔ\ ìj·÷eTø£+˝À bÕs¡<äs¡Ùø£‘· ˝À|æ+#·&É+, düùV≤‘·Tø£yÓTÆq |ü<ä∆‹ ˝Òø£b˛e&É+ »]–‘˚ @$T #˚j·÷* ?
Á|üC≤kÕ«eT´+˝À ne<ÛäT\T ˝Òì n~Ûø±sêìï ˇø£ e´edüú≈£î n|üŒ#Ó|üŒ&ÉeT÷, ‘êeTT @sêŒ≥T #˚düT≈£îqï ø=©õj·T+ e´edüúπø n|üŒ#ÓbÕŒ\q&É+ @e÷Á‘·+ uÛ≤e´+ ø±>∑\<äT ? Á|üdTü ‘Ô · |ü]dæ‘ú T· \˝À Hê´j·TeT÷s¡TÔ\ ìj·÷eTø£+˝À »s¡T>∑T‘·Tqï C≤bÕ´ìøÏ m≈£îÿe u≤<Û´ä ‘· ‘·eT<˚ nì Hê´j·Te´edüú Á>∑Væ≤+#ê*. Á|ü|ü+#·+˝À mø£ÿ&Ü Hê´j·TeT÷s¡TÔ\ ìj·÷eTø£+ ˇø£ÿ Hê´j·T e´edüøπú |ü]$T‘·+ ø±˝Ò<ìä >∑eTì+#ê*. Á|üdüTÔ‘·+ n|ü]wüÿ ‘·+>± ñqï eT÷&ÉT ø√≥¢ πødüT\ |ü]cÕÿsêìøÏ uÛ≤s¡‘· <˚XÊìøÏ n<äq+>± 70 y˚\ eT+~ Hê´j·TeT÷s¡TÔ\ ìj·÷eTø£+ nedüse¡ Tì ø=~›H\Ó \ ÁøÏ‘+· Á|ü<ëÛ q Hê´j·TeT÷πsÔ ù|s=ÿHêïs¡ T . á eT<Û ä ´ H˚ Hê´j· T eT÷s¡ T Ô \ ìj·÷eTø£+˝À »s¡T>∑T‘·Tqï C≤|ü´+ Hê´j·Te´edüqú T düÔ+_Û+|ü#˚k˛Ô+<äì ‹]– Äj·TH˚ Á|üuÛÑT‘êìï ôV≤#·Ã]+#ês¡T. ôV’≤ø√sYº˝À ù|s¡T≈£îb˛‘·Tqï ô|+&ç+>¥ πødüT\≈£î dü+ã+~Û+∫ ˇø£ øπ düT˝À yê<äq\qT $+≥÷ #ê˝≤ ôV’≤ø√sYº\T πøe\+ 40 XÊ‘·+ Hê´j·TeT÷s¡TÔ\‘√H˚ |üì #˚düTÔHêïj·Tì, #ê˝≤eT+~ ì+~‘·T\T yê] πødüT\T $#ês¡D≈£î H√#·Tø√≈£î+&ÜH˚ @fi¯fl≈£î @fi¯ófl C…’fi¯¢˝À >∑&ÉT|ü⁄‘·THêïs¡+≥÷ {Ï.mdt.sƒê≈£LsY Ä+<√fi¯q e´ø£+Ô #˚XÊs¡T. yês¡T J$‘·U<’… Tä |üP]Ô#ù˚ d es¡≈î£ y˚∫ ñ+&Ée\dæ+<˚Hê n+≥÷ Á|ü•ï+#ês¡T. ø=©õj·T+ e´edüú >∑T]+∫ düTÁ|”+ø√sYº #˚dæq Á|ü‹bÕ<äq\qT ÄyÓ÷~+#·eTì yÓ÷B Á|üuTÑÛ ‘·«+ô|’ e‹Ô&ç ‘˚e&É+ ø√düy˚T Á|ü<Ûëq Hê´j·TeT÷]Ô á $<Ûä+>± ù|s=ÿì ñ+&Ée#·TÃ. C≤rj·T p´&çwj ü T· ˝Ÿ ø£MTwüHé >∑T]+∫q rs¡TŒ >∑‘· nø√ºãsY˝ÀH˚ e∫Ã+~. n+fÒ 13 @fi¯ó¢>± π ø dü T \T n|ü ] wü ÿ ‘· + >± ñ+&É & ÜìøÏ »&ç ® \ ìj·÷eTø£+˝À Á|üuÛÑT‘·« C≤|ü´+ ø±s¡D+ ø±<äì uÛ≤$+#·e\dæ ñ+≥T+~. Á|üdüTÔ‘·+ ø√sYº\˝À Á|ü‹ dü+e‘·‡s¡+ ¬s+&ÉT ø√≥¢ πødüT\T ø=‘·Ô>± qyÓ÷<äe⁄ ‘·÷+&É>±, ø√sY\º T Ä y˚Ts¡≈î£ øπ düT\qT |ü]wüÿ]+#· >∑\T>∑T‘·THêïsTT. n+fÒ ù|s¡T≈£îb˛sTTq øπ düT\‘√H˚ Ç|ü⁄Œ&ÉT düeTdü´ edüTÔqï<äì ns¡∆+ ø±>∑\<äT.
29 Ä>∑düTº, 2016
15
C≤rj·T+
{Ï.mdt.sƒê≈£LsY Á|üdüTÔ‘·+ ôV’≤ø√sYº\˝À 462 Hê´j·TeT÷s¡TÔ\ ñ<√´>±\T U≤∞>± ñ+&É>±, ø=©õj·T+ e´edüú øπ e\+ 170 ù|s¡q¢ T e÷Á‘·yT˚ dü÷∫+∫+~. n+fÒ Á|üdüTÔ‘·+ ñqï U≤∞\ uÛÑØÔ |ü≥¢ ø=©õj·T+ ‘·>∑T <äèwæº kÕ]+#·&É+ ˝Ò<äì düŒwüº+ ne⁄‘·Tqï~. M]ì uÛØÑ Ô #˚dHæ ê ô|+&ç+>¥˝À ñqï ø=ìï øπ düT\qT ‘·–+Z #· e#·TÃ. Á|üdTü ‘Ô +· ø√sY\º ˝À nqTeT‹+∫q 21,542 eT+~ Hê´j·TeT÷s¡T\Ô qT m+|æø£ #˚jT· ˝Òì |ü]dæ‘ú T· \˝À eTs√ 70 y˚\ eT+~ Hê´j·TeT÷s¡TÔ\ b˛dtº \qT eT+ps¡T #˚dHæ ê Á|üj÷Ó »q+ @eTT+≥T+~?
‘êqT ñ<√´>∑ $s¡eTD nq+‘·s¡+ eTπs |ü<ä$ì Ä•+#· & É + ˝Ò < ä ì , n+<ä T π ø yÓ T TVü ≤ e÷≥+ ˝Ò≈£î+&Ü e÷{≤¢&É>∑\T>∑T‘·THêïqì ≈£L&Ü Äj·Tq ù|s=ÿq&É+ n_Ûq+~+#·<ä–q n+X¯+. n+fÒ nH˚ø£eT+~ Hê´j·TeT÷s¡TÔ\T |ü<äM $s¡eTD nq+‘·s¡+ Á|üuÛÑT‘·« ìj·÷eTø±\qT Ä•+∫ ‘·eT $~Û ìs¡«Vü≤D˝À |üø£åbÕ‘·+>± e´eVü≤]düTÔqï≥T¢ Äj·Tq |üs√ø£å+>± n+^ø£ ]+∫q≥T¢ düŒwüº+ ne⁄‘·Tqï~. á dü+<äs¡“¤+>± Á|üuÛÑT‘·«+ $|òü\yÓTÆq #√≥ Hê´j·Te´edüú n&ÉT>∑T y˚dTü qÔ ï<äì Á|ü<ëÛ q Hê´j·TeT÷]Ô >∑‘· pHé˝À ù|s=ÿq&É+ >∑eTHês¡Ω+. Á|üuÛÑT‘·«+ ‘·q ø£syÔ¡ ê´ìï m+‘· düeTs¡e∆ +‘·+>± ìs¡«Væ≤düT+Ô <äqï <ëìï ã{Ϻ Á|üuÛÑT‘·« e´eVü‰sê\˝À Hê´j·Te´edüú CÀø£´+ ñ+≥T+<äì Äj·Tq #ÓbÕŒs¡T. Á|üuÛÑT‘·«+ ‘·q ø£s¡Ôe´ ìs¡«Vü≤D düÁø£eT+>± »]|æ‘˚ ‘·eT CÀø£´+ nedüs¡+ ñ+&ÉuÀ<ä+≥÷ ø√sYº\T πøe\+ sêC≤´+>∑ã<ä∆ u≤<Ûä´‘·\qT e÷Á‘·y˚T ìs¡«Væ≤düTÔHêï j·Tì Äj·Tq ˇø£ dü+<äs¡“¤+˝À düŒwüº+ #˚XÊs¡T. ‘·q u≤<Ûä´‘·\qT ìs¡«]Ô+#ê* á $wü j · T +˝À Á|ü < Û ë q Hê´j· T eT÷]Ô ø Ï sêC≤´+>∑ã<ä› bÕ\q|ü≥¢ >∑\ Äy˚<äqqT kÕqT ≈£L\+>± ns¡∆+ #˚düTø√e#·TÃ. n+fÒ ˇø£$<Ûä+>± Á|üuTÑÛ ‘·« u≤<Û´ä ‘·\˝À ø=ìï+{Ïì HÓsy¡ s˚ á &É+ ø√dü+ Hê´j·Te´edüú ‘êq+‘·≥ ‘êH˚ eTT+<äT≈£î edüTÔqï <äH~˚ düŒwü+º . nsTT‘˚, Çø£ÿ&=ø£ nqTe÷q+ ø£\T>∑ø£ 16
29 Ä>∑düTº, 2016
e÷q<äT. n<˚ Ø‹˝À Hê´j·Te´edüú ‘·q u≤<Û´ä ‘·\qT HÓs¡y˚s¡Ã˝Òì |üø£å+˝À me«s¡T CÀø£´+ #˚düTø√yê*? n+<äTøπ Á|üuTÑÛ ‘·« $<ÛTä \ >∑T]+∫ Äy˚<qä e´ø£+Ô #˚ùd eTT+<äT Á|ü<ëÛ q Hê´j·TeT÷]Ô eTT+<äT>± ‘·eT e´edüú u≤<Ûä´‘·\qT düeTs¡∆e+‘·+>± ìs¡«Væ≤+#˚ n+X¯+ô|’ <äwæº kÕ]+#·e\dæ ñ+~. Ä $<Ûä+>± #˚jT· &ÜìøÏ Äj·Tq≈£î m≥Te+{Ï n&É+¶ ≈£î\T ˝Òeì >∑eTì+#ê*. ‘êqT ñ<√´>∑ $s¡eTD nq+‘·s+¡ eTπs |ü<$ä ì Ä•+#·&+É ˝Ò<ìä , n+<äTøπ yÓTTVü≤e÷≥+ ˝Ò≈î£ +&Ü e÷{≤¢&>É \∑ T>∑T‘·THêïqì ≈£L&Ü Äj·Tq ù|s=ÿq&É+ n_Ûq+~+#·<ä–q n+X¯+. n+fÒ nH˚ø£eT+~ Hê´j·TeT÷s¡T\Ô T |ü<Mä $s¡eTD nq+‘·s+¡ Á|üuTÑÛ ‘·« ìj·÷eTø±\qT Ä•+∫ ‘·eT $~Û ìs¡«Vü≤D˝À |üø£åbÕ‘·+>± e´eVü≤]düTÔqï≥T¢ Äj·Tq |üs√ø£å+>± n+^ø£]+∫q≥T¢ düŒwü+º ne⁄‘·Tqï~. yÓqø£&ÉT>∑T m+<äT≈£î ? á dü+<äs¡“¤+>± ø=~› dü+e‘·‡sê\ ÁøÏ‘·+ Äs¡T>∑Ts¡T düTÁ|”+ø√sYº Á|ü<Ûëq Hê´j·TeT÷s¡TÔ\ô|’ ìs¡T›wüºyÓTÆq, rÁeyÓTÆq n$˙‹ Äs√|üD\qT #˚dü÷Ô düTÁ|üd<æ ∆ä Hê´j·Tyê~ Á|üXÊ+‘Y uÛ÷Ñ wüDY düTÁ|”+ø√sY˝º À n|ò&æ $É {Ÿ <ëK\T #˚XÊs¡T. <ëìì ñ|üd+ü Vü≤]+#·T ø√eTì ø√sYº ø√]‘˚, ‘·q Äs√|üD\≈£î ‘·>T∑ kÕøå±´\qT düeT]Œdü÷,Ô ‘êqT ìsê<Ûës¡+>± Äs√|üD\T #˚dqæ ≥T¢ uÛ≤$ùdÔ ‘·qô|’ ø√sYº ~Ûøÿ£ s¡D H˚s+¡ yÓ÷|æ $#ê]+∫ •ø£å y˚j·TeTì ≈£L&Ü düŒwüº+ #˚XÊs¡T. Ç+‘·es¡≈î£ Äj·Tq #˚dqæ Äs√|üD\ô|’ $#ês¡D »s¡|ü&É+>±ì, Äj·Tqô|’ ø√sYº ~Ûø£ÿs¡D H˚s¡+ yÓ÷|ü&É+>±ì #˚j·T≈£î+&Ü düTÁ|”+ø√sYº eTÚq+ eVæ≤+∫+~. ‘·eTô|’ e∫Ãq rÁeyÓTqÆ Äs√|üD\ô|’ $#ês¡D »s¡|ü&ÜìøÏ Hê´j·TeT÷s¡TÔ\T m+<äT≈£î yÓqTø£&TÉ >∑T y˚dTü HÔ êïs¡T ? n<˚ $<Ûä+>± |ü\T ø°\ø£ n+XÊ\ô|’ Hê´j·T eT÷s¡TÔ\T ÇdüTÔqï rs¡TŒ\T |ü\T dü+<äsꓤ\˝À $yê<ëdüŒ<ä+ ne⁄‘·Tqï$. yês¡T #·{≤ºìï ã{Ϻ ø±≈£î+&Ü e´øÏÔ>∑‘· Ä˝À#·q\‘√ rs¡TŒ ÇdüTÔHêïs¡H˚ nqTe÷Hê\T e´ø£eÔ Te⁄‘·THêïsTT. @ u…+#YøÏ yÓ&‘ç ,˚ @ n+X¯+ô|’ me]øÏ nqT≈£L\+>± rs¡TŒ edüT+Ô <√, @ Hê´j·Tyê~ yê~ùdÔ @ Hê´j·TeT÷]Ô @$<Ûä+>± rs¡TŒ ÇkÕÔs¡qï n+X¯+ô|’ Hê´j·TkÕúHê\ es¡+&Ü \˝À ãVæ≤s¡+>∑+>±H˚ #·s¡Ã\T »s¡T>∑T‘·THêïsTT. Ç≥Te+{Ï |ü]dæú‘·T\T Hê´j·Te´edüú Á|ü‹wüºqT ÇqTeT&ç+#·˝eÒ ⁄. e´edüú |ü≥¢ Á|ü»\˝À $kÕ«kÕìï ø£*–+#·˝Òe⁄. eTT+<äT>± Hê´j·Te´edüú bÕs¡<äs¡Ù ø£+>±, »yêãT<ëØ ‘·q+‘√, ìC≤j·Tr>± |üì #˚ùd≥≥T¢, Ä $<Ûä+>± |üì#˚düTÔqï≥T¢ Á|ü»\˝À $kÕ«dü+ ø£*–+#˚ $<Ûä+>± Hê´j·Te´eùdú Ä‘êàe ˝Àø£q+ #˚dTü ø√yê*. n+<äTø√dü+ Hê´j·TeT÷s¡T˝Ô Ò #=s¡e rdüTø√yê*. +
sêqTqï ‘·sê\ ø√dü+ ˙ ø√dü+ Hêø√dü+ ø±<äT sêqTqï ‘·sê\ ø√dü+ á j·T»„+ ø=qkÕ>±* á j·T‘·ï+ ø=qkÕ>±* ;fi¯ófl |ü]eTfi¯ófl nj˚T´<ëø± #Ós¡Te⁄ ˙fi¯ófl |ü+≥ #˚\≈£î #˚πs<ëø± ø£fi¯fl+‘√ <Ûëq´+ sêdüT\j˚T´<ëø± >∑T]ôd˝À¢ <ÛëHê´\T ì+&˚<ëø± á j·T‘·ï+ ø=qkÕ>±* á j·T»„+ ø=qkÕ>±* kÕ>∑sê\≈£î Äqø£≥º\T ø£{Ϻq ÁXÊ$T≈£î&ÉT eTq≈£î Ä<äs¡Ù+ <Ûäs¡DÏì düdü´πø<ës¡+>± e÷]Ãq ø£èw”e\T&ÉT eTq≈£î Ä<äs¡Ù+ |üsê´es¡D≤ìï s¡øÏå+#ê\qï y˚T<ÛëbÕ≥ÿsY eTq≈£î Ä<äs¡Ù+ ø£eTàì uÛÑ$wü´‘·TÔqT >∑÷]à ø£\\T ø£qTeTqï ø£˝≤+ eTq≈£î Ä<äs¡Ù+ ñ+&Ü* á H˚\ düT_Ûø£å+>± á |üè~∏« düdü´XÊ*ì>± Á|ü‹ >∑T+&Ó˝À B|ü+ yÓ\>±* Á|ü‹ eTìwæ˝À B|ü+ yÓ\–+#ê* eTìwæ y˚T˝§ÿ+fÒ eTìwæ˝À #Ó’‘·q´+ bı+–‘˚ ÁX¯eT j·T»„+ düC≤e⁄>± düyÓTÆø£´ Äsê<Ûäq+>± dü+|üPs¡í $»j·T+>± ø=qkÕ>∑T‘·T+~ ø£cÕº\qT zs¡TÃ≈£î+<ë+ ø£\ kÕø±s¡eTj˚T´<ëø± n+<äs¡+ ˇfi¯ófle+#·T<ë+ n+<ä]ø£fi¯fl˝À¢ Äq+<ä+ yÓT]ùd<ëø± á j·T»„+ á j·T‘·ï+ ˙ ø√dü+ Hê ø√dü+ ø±<äT sêqTqï ‘·sê\ ø√dü+ ø=qkÕ>±* á j·T‘·ï+ ø=qkÕ>±* á j·T»„+ ` yÓT‘ÁÆ j ˚ T·
e´ekÕj·T+ e´ekÕj·TeTT, Ç‘·s¡ nqTã+<Ûä s¡+>±\T ø£\dæ uÛ≤s¡‘Y˝À JeH√bÕ~Û ø£*ŒdüTÔqï n‹ô|<ä› s¡+>∑eTì #Ó|üŒø£ ‘·|üŒ<äT. dü÷ú\ <˚ojÓ÷‘·Œ‹Ô˝À >∑D˙j·T uÛ≤>∑+ e´ekÕj·T+, <ëì nqTã+<Ûä s¡ + >±\qT+&˚ ek˛Ô + ~. ¬ s ’ ‘ · T \≈£ î eT<ä › ‘ · T Çe«&ÜìøÏ, e´ekÕj·T s¡+>±ìï Ä<ÛäT˙ø£]+#· &ÜìøÏ Á|üdüTÔ‘· mHé.&ç.@. Á|üuÛÑT‘·«+ mH√ï |ü<∏äø±\T ÁbÕs¡+_Û+∫+~. B+‘√ uÛ≤s¡rj·T e´ekÕj·T s¡+>∑+˝À dü]ø=‘·Ô Je+ yÓ*¢$s¡Tk˛Ô+~. ªªø£s¡Te⁄ |ü]dæú‘·T\T eTq ¬s’‘·T\ ñ‘ê‡Vü‰ìï ‘·–Z+#·˝Ò<äT. 2015`16 dü+e‘·‡s¡+˝À eTq ÄVü‰s¡ <ÛëHê´\ ~>∑Tã&ç <ë<ë|ü⁄ 252.23 $T*j·THé ≥qTï\T>± n+#·Hê. eTq≈£î |òü\e+‘· yÓTqÆ |ü+≥ e∫Ã+<äì ‘Ó\Tk˛Ô+~μμ n+≥÷ Á|ü<ëÛ ì qπs+Á<äyÓ÷B eTq ¬s’‘·T\ ñ‘ê‡Vü‰ìï >∑T]Ô+#ês¡T. ªª>∑‘· ø£s¡Te⁄ dü+e‘·‡s¡+ 2009`10 ø£+fÒ ÄVü‰s¡ <ÛëHê´\ ñ‘·Œ‹Ô #ê˝≤ m≈£îÿe>±qT, {À≈£î <Ûsä \¡ Ä<Ûë]‘· ÄVü‰s¡ <ÛëHê´\ Á<äy√´\“D+ #ê˝≤ ‘·≈î£ ÿe>±qT ñHêïj·Tì Äj·Tq nHêïs¡T. e´ekÕj· T s¡ + >±ìï dü + dü ÿ ]+#· & ÜìøÏ 2016`17 øπ +Á<ä ã&Ó{® Ÿ˝À nH˚ø£ @sêŒ≥T¢ #˚XÊs¡T. ô|≥Tºã&ÉT\T, Áb˛‘ê‡Vü≤ø±\T, dü+kÕú>∑‘· @sêŒ≥T¢ M{Ï˝À e⁄HêïsTT. e´ekÕj·T+, ¬s’‘·T dü+πøåe÷ìøÏ á dü+e‘·‡s¡+ s¡÷.35,984 ø√≥T¢ øπ {≤sTT+#ês¡T. Ç|üŒ{Ï es¡≈£î #˚dæq n‘·´~Ûø£ πø{≤sTT+|ü⁄ Ç<˚. e´ekÕj·T, ¬s’‘·T dü+πøåeT eT+Á‹‘·«XÊK e´ekÕj·T+, ¬s’‘·T dü+πøåeT+, Á>±MTD, kÕe÷õø£ s¡+>±\ô|’ Á|üuÛÑT‘·«+ <äèwæº kÕ]+∫+~. eT]+‘· ñbÕ~Ûì ø£*Œdü÷Ô Á>±MTD $ìjÓ÷>±ìï |ü⁄qs¡T<ä∆]+#·&ÜìøÏ nH˚ø£ Á|üj·T‘êï\T »s¡T>∑T ‘· T HêïsTT. Bìì Á|ü ‹ _+_dü ÷ Ô e´ekÕj· T eT+Á‹‘· « XÊK≈£ î ªªe´ekÕj· T , ¬ s ’ ‘ · T dü π ø å e T eT+Á‹‘·«XÊKμμ>± |ü⁄qsêïeTø£s¡D+ #˚kÕs¡T. uÛ÷Ñ `Äs√>∑´`ø±s¡T¶ ‘·]–b˛‘·Tqï uÛÑ÷ Äs√>∑´ |ü]dæú‹ Á|ü<Ûëq+>± Ä+<√fi¯q ø£*–düTÔqï~. ñqï<ëìø£+fÒ ‘·≈£îÿe>±
ªªÄs¡T>±\+ ÁX¯$T+#˚ ¬s’‘·T eTq nqï<ë‘·. eTq |ü<∏äø±\T, ø±s¡´Áø£e÷\T n˙ï ¬s’‘·T\ JeHêìï yÓTs¡T>∑T|üs¡#˚+<äT≈£î ñ<˚›•+∫qy˚. Ç$ uÛ≤s¡‘Y˝À ¬ s ’ ‘ · T uÛ Ñ $ wü ´ ‘· T Ô q T e÷s¡ à & É + ˝À ø° \ ø£ b ÕÁ ‘ · eVæ≤kÕÔsTTμμ ` Á|ü<Ûëì qπs+Á<äyÓ÷B
¬s’‘·T dü+πøåeT+ ø√dü+ $$<Ûä |ü<∏äø±\T $<Ûä+>± uÛÑ÷|üØø£å Ä<Ûës¡+>± düeT‘·T\´ ms¡Te⁄\ yê&Éø±ìï á |ü<∏äø£+ Áb˛‘·‡Væ≤düTÔ+~. Á|üuÛÑT‘·«+ Ç|üŒ{Ïøπ 1.84 ø√≥¢ uÛ÷Ñ `Äs√>∑´`ø±s¡T\¶ qT s¬ ‘’ T· \≈£î |ü+|æD° #˚dæ+~. e÷]à 2017 Hê{ÏøÏ 15 ø√≥¢ e´ekÕj·T ø£eT‘ê\qT nìï+{Ï˙ á |ü<∏äø£+ |ü]~Û˝ÀøÏ ‘˚yê\ì uÛ≤$düTÔHêïs¡T. Á|ü‹ #·Tø£ÿ≈£î n~Ûø£ ~>∑Tã&ç ˙{Ï dü]jÓTÆ q $ìjÓ÷>∑+ <ë«sê e´ekÕj·÷ìï n_Ûeè~∆ #˚j·T&ÜìøÏ ` ªªÁ|ü‹ #·Tø£ÿ≈£î n~Ûø£ ~>∑ T ã&ç μ μ eT+Á‘· + >± d” « ø£ ] +#ê\ì, kÕ+πø‹ø£‘·\qT düs¡fi¯yÓTÆq, düT\uÛÑ $<ÛëHê\˝À s¬ ‘’ T· \ #Ó+‘·≈î£ #˚sT¡ Ñ·÷ e´ekÕj·T ñ‘êŒ<äø‘£ q· T ô|+#ê\ì Á|ü<Ûëì qπs+Á<äyÓ÷B e´ekÕj·T XÊgy˚‘\Ô· qT ø√sês¡T.
Á|ü < Û ë qeT+Á‹ ø£ è wæ dæ + #êsTT jÓ ÷ »q qT ñ<ä´eT |ü+<∏ë˝À neT\T #˚dæ 28.5 \ø£å\ ôV≤ø±ºs¡¢≈£î kÕ>∑T˙s¡T ø£*ŒdüTÔHêïs¡T. ªy˚>e∑ +‘·yTÓ qÆ kÕ>∑T˙{Ï Á|üj÷Ó »Hê\ ø±s¡´Áø£eT+μ` AIBP ÁøÏ+<ä ≈£îHê]\T¢‘T· qï 89 kÕ>∑T˙{Ï ÁbÕC…≈î£ \ º neT\T eT]+‘· y˚>e∑ +‘·+ #˚jT· &É+ »s¡T>∑T‘·T+~. Hêu≤sY˝º À s¡÷.2000/` ø√≥¢ eT÷\ì~Û‘√ n+øÏ‘· Bs¡øÈ ±*ø£ kÕ>∑T˙{Ï ì~Û (Dedicated Long Term Irrigation Fund) @sêŒ≥T #˚kÕÔs¡T. y˚|ü|üP‘· |üPdæq j·T÷]j·÷ Ç~ e´ekÕj·T ñ‘êŒ<äø‘£ · yÓTs¡T>∑T|üs#¡ &· Üìø°, e´ekÕj·T eqs¡T\ $ìjÓ÷>±ìøÏ <ë]rdüTÔ+~. Ç≥Te+{Ï düeTdü´\qT n~Û>∑$T+#·&ÜìøÏ <˚X+¯ ˝Àì eqs¡T\ dü~«ìjÓ÷>±ìøÏ C≤rj·T kÕúsTT ªªuÛ÷Ñ `Äs√>∑´`ø±s¡Tμ¶ μ (Soil Health Card – SHC) ñ<ä´eT+. 100% y˚|ü|üP‘· |üPdæq j·T÷]j·÷ |ü<∏äø£+ ÁbÕs¡+_Û+#ês¡T. ¬s’‘·T\T ‘·≈£îÿe Ks¡TÑ√ Ç|ü&ÉT uÛ≤s¡‘Y˝À n+<äTu≤≥T˝À ñ+~. B+‘√ m≈£îÿe ~>∑Tã&ÉT\T kÕ~Û+#·&ÜìøÏ M\T ø£*Œ+#˚ ms¡Te⁄\ yê&Éø£ kÕeTs¡ú´+ 10 qT+∫ 15 XÊ‘·+
yÓTs¡T>∑T|ü&TÉ ‘·T+~. ‘·<ë«sê j·T÷]j·÷ $ìjÓ÷>∑+ ‘·>T∑ ‘Z T· +~. ˇø£ C≤‹ ` ˇπø e÷¬sÿ{Ÿ ªªˇø£ C≤‹ ` ˇø£ e÷¬sÿ{ŸμμqT ÁbÕs¡+_Ûdü÷Ô Á|ü<ëÛ qeT+Á‹ yÓ÷B Ç˝≤ nHêïs¡T : ` ªªe´ekÕj·T Á|ü|ü+#êìøÏ Ç<√ eT\T|ü⁄. á |ü<∏äø£+ ¬s’‘·T\≈£î m+‘√ y˚T\T#˚dæ, bÕs¡<äs¡Ùø£‘·≈£î <ë]rdüTÔ+~μμ. m˝Áø±ºìø˘ C≤rj·T e´ekÕj·T e÷¬sÿ{Ÿ (eNAM) |ü<∏äø£+ ÁbÕs¡+uÛÑ+˝À ¬s’‘·T\T yê] ñ‘·Œ‘·TÔ\qT sêh+˝Àì eT+&û\˝À $Áø£sTT+#·Tø√
(PMKSY)
>∑\T>∑T‘ês¡T. Ä ‘·s¡Tyê‘· 2017 Hê{ÏøÏ <˚X¯ yê´|üÔ+>± $düÔ]kÕÔs¡T. B+‘√ ¬s’‘·T\T ‘·eT ñ‘·Œ‘·TÔ\qT <˚X¯ yê´|üÔ+>± @ e÷¬sÿ{Ÿ˝À nsTTHê $Áø£sTT+#·Tø√>∑\T>∑T‘ês¡T. e÷]à 2018 Hê{ÏøÏ
29 Ä>∑düTº, 2016
17
e´ekÕj·T+ <˚X¯yê´|üÔ+>± 585 <ëø± e⁄qï eT+&û\T á Ç`e÷¬sÿ{Ÿ≈£î nqTdü+<Ûëq+ ø±>∑\e⁄. <ë+‘√ e´ekÕj·T s¡+>∑+˝À uÛ≤s¡‘· <˚X¯eT+‘ê ªªˇø£ C≤‹`ˇπø e÷¬sÿ{Ÿμμ \ø£å´+ HÓs¡y˚s¡T‘·T+~. Á|ü<ÛëqeT+Á‹ |òüdü˝Ÿ ;Ûe÷ jÓ÷»q Á|üø£è‹ yÓ’|üØ‘ê´\ qT+&ç ¬s’‘·T\≈£î s¡ø£åD ø£*Œ+#·&ÜìøÏ ªªÁ|ü<ëÛ qeT+Á‹ |òdü ˝ü Ÿ ;Ûe÷ jÓ÷»q` PMFBYμμ ÁbÕs¡+_Û+#ês¡T. Ç+<äT˝À #Ó|ü ø√<ä–q
$wüj·T+ @$T≥+fÒ HêeT e÷Á‘·|ü⁄ Á|”$Tj·T+ #Ó*¢+|ü⁄‘√ ¬s’‘·T\T qwüº+ »]–q|ü&ÉT n‘·´~Ûø£ |ü]Vü‰s¡+ bı+<äT‘ês¡T. ˇø£ |ü+≥≈£î ˇø£fÒ <Ûäs¡ (KØ|òt : 2%, s¡_ : 1.5%, ñ<ë´q |ü+≥\T : 5%) neT\e⁄‘·T+~. kÕ«‘·+Á‘·´+ e∫Ãq|üŒ{Ï qT+&ç |ü+≥ ;Ûe÷ |ü<øä∏ ±\˝À øπ e\+ 2% eT+~ ¬s’‘·T\T e÷Á‘·y˚T bÕ˝§ZHêïs¡T. nsTT‘˚ sêuÀj˚T eT÷&˚fi¯fl˝À 50% ¬s’‘·T\qT PMFBY |ü<∏äø£+ |ü]~Û˝ÀøÏ rdüT≈£îsêyê\ì πø+Á<ä+ \ø£å´+>± ìs¡sí TT+∫+~. Ä<ëj·T+˝À eè~Û∆ eT‘·‡´ |ü]ÁX¯eT, |üX¯óbÕ\q, bÕ\ ñ‘·Œ‘·TÔ\ e+{Ï nH˚ø£ nqTã+<Ûä ø±s¡´ø£˝≤bÕ\ eT<䛑·T ô|+&É#·+ <ë«sê e´ekÕj·T Ä<ëj·T eè~Û∆ ø√dü+ jÓ÷∫düTHÔ êïs¡T. uÛ≤s¡‘<· X˚ +¯ ˝À 146.31 $T*j·THé ≥qTï\ n‘·´~Ûø£ bÕ\ ñ‘·Œ‹Ô qyÓ÷<Ó+’ ~. Hê\T>∑T bÕ&ç|ü]ÁX¯eT ÁbÕC…≈£îº\T` ªª|üX¯ó<ÛäHé dü+Je˙μμ,
ªªq≈£î˝Ÿ kÕ«dü´ú |üÁ‘·μμ, ªªá`|üXó¯ <ÛHä é Vü‰‘Yμμ, ªªdü«<˚o 33,480.93 ø√≥¢ s¡÷bÕj·T\T πø{≤sTT+∫+~. C≤‘·T\ø√dü+ C≤rj·T »qT´ dü+ã+<Ûä ôd+≥sY Bìì 2015`2020 ø±˝≤ìøÏ s¡÷.61,220 (National Genomic Centre for Indigenous ø√≥¢≈£î ô|+#ês¡T. 2010`14 eT<Ûä´ø±\+˝À breeds) \ ø√dü+ s¡÷.850 ø√≥T¢ øπ {≤sTT+#ês¡T. ø£s¡Te⁄, e&É>∑fi¯fl yêq\ <ë«sê Á|üuÛ≤$‘·yÓTÆq 2013 `14˝À 95.72 \ø£å\ ≥qTï\T ñqï sêÁcÕº\≈£î s¡÷.12,516.20 ø√≥T¢ e÷Á‘·y˚T #˚|\ü ñ‘·Œ‹Ô 2014`15 dü+e‘·‡s¡+˝À 101.64 ÄyÓ÷~+#ês¡T. nsTT‘˚, ø£s¡Te⁄, e&É>∑fi¯fl yêq\ \ø£å\ ≥qTï\≈£î ô|]–+~. 2015`16 dü+ˆˆ˝À e\q Á|üu≤Û $‘·yTÓ qÆ sêÁcÕº\≈£î øπ e\+ 2014`15 107.9 \ø£\å ≥qTï\≈£î ô|s¡T>∑T‘·T+<äì n+#·Hê. dü+e‘·‡s¡+˝ÀH˚ Á|üuÛÑT‘·«+ s¡÷.9,017.99 ø√≥T¢ Á|üuTÑÛ ‘·«+ ø£*ŒdüTqÔ ï ñ|ü X¯eTq #·s´¡ ˝À ≈£L&Ü ñ|üX¯eTq+ n+~+∫+~. 2015`16 dü+e‘·‡ n~Ûø£ ô|s¡T>∑T<ä\ ø£ì|æk˛Ô+~. 2010`15 s¡+˝À Ç|üŒ{Ïøπ s¡÷.13,496.57 ø√≥T¢ n+~+#ês¡T. dü+e‘·‡sê\ ø±˝≤ìøÏ sêh $|ü‘·TÔ ¬skÕŒHé‡ ì~ÛøÏ kÕ+πø‹ø£‘· &çõ≥˝Ÿ Á|ü|ü+#·+˝À mH√ï |ü]D≤e÷\T m˝Áø±ºìø˘ C≤rj·T e´ekÕj·T e÷¬sÿ{Ÿ (e-NAM) |ü<∏äø£+ ÁbÕs¡+uÛÑ+˝À ¬s’‘·T\T yê] ñ‘·Œ‘·TÔ\qT y˚ > + ∑ >± dü+uÛ$Ñ düTHÔ êïsTT. uÛ≤s¡‘· Á|üuTÑÛ ‘·«+ øÏkÕHé sêh+˝Àì eT+&û\˝À $Áø£sTT+#·Tø√>∑\T>∑T‘ês¡T. Ä ‘·s¡Tyê‘· 2017 Hê{ÏøÏ <˚X¯ yê´|üÔ+>± $düÔ]kÕÔs¡T. dü T $<Û ä n|æ¢πøwüHé, m\Áø±ºìø˘ H˚wüq˝Ÿ nÁ–ø£Ã\sY B+‘√ ¬s’‘·T\T ‘·eT ñ‘·Œ‘·TÔ\qT <˚X¯ yê´|üÔ+>± @ e÷¬sÿ{Ÿ˝À nsTTHê $Áø£sTT+#·Tø√>∑\T>∑T‘ês¡T. e÷]à 2018 Hê{ÏøÏ <˚X¯yê´|üÔ+>± 585 <ëø± e⁄qï eT+&û\T á Ç`e÷¬sÿ{Ÿ≈£î nqTdü+<Ûëq+ ø±>∑\e⁄. e÷¬sÿ{Ÿ (e-NAM), PUSA ø£èwæ j·÷|t, nÁ– e÷¬sÿ{Ÿ j·÷|t, Áø±|t Çq÷´‡¬sHé‡ j·÷|t, Ç+ø± <ë+‘√ e´ekÕj·T s¡+>∑+˝À uÛ≤s¡‘· <˚X¯eT+‘ê ªªˇø£ C≤‹`ˇπø e÷¬sÿ{Ÿ μμ \ø£å´+ HÓs¡y˚s¡T‘·T+~. ¬s’‘·T\ b˛s¡º˝Ÿ ` www.farmer.gov.in (nìï düe÷#ês¡ nedüsê\qT rπsà y˚~ø£) ` e+{Ï mH√ï &çõ≥˝Ÿ ø±s¡´Áø£e÷\qT πø+Á<ä+ ÁbÕs¡+_Û+∫+~. Bìì ã{Ϻ e´ekÕj·T s¡+>∑+˝À kÕ+πø‹ø£‘·qT n+~ |ü⁄#T· Ãø√e&ÜìøÏ Á|üuTÑÛ ‘·«+ ìã<ä‘∆ ‘· √ ñqï<äì ‘Ó\Tk˛Ô+~. e´ekÕj·T eT+Á‹‘·«XÊK≈£î ªªe´ekÕj·T+, s¬ ‘’ T· dü+πøåeT eT+Á‹‘·«XÊKμμ>± |ü⁄qsêïeTø£s¡D+ #˚j·T&É+ @<√ yÓTT≈£îÿã&ç>± #˚dæq |üì ø±<äT. Á|ü>‹∑ o\ ùd<ä´+ô|’ ìs¡+‘·s¡ <äèwæ,º Ä<ÛTä ìø£ kÕ+πø‹ ø£‘‘· √ düeTq«j·÷\‘√ e´ekÕj·T s¡+>∑+ e÷s¡TŒ≈£î dæ<ä∆+>± e⁄+~. ªsêuÀj˚T ◊<äT dü+e‘·‡sê\˝À ¬s’‘·T\ Ä<ëj·÷ìï ¬s{Ϻ+|ü⁄ #˚j·T&ÉeTH˚ \ø£å´+ Ä#·s¡D kÕ<Ûä´+μ nH˚ qeTàø£+ ø£\T>∑T‘√+~. + 18
29 Ä>∑düTº, 2016
eqs¡T\T
ãVüQfi≤s¡ú Á|üjÓ÷»Hê\ ø√dü+ >√XÊ\\T
ªªdü«j·T+düeTè~∆μμ kÕ~Û+#·≥+ n‘·´edüs¡+. Á|ü‹ >√XÊ\˝À 1. >√ dü+s¡ø£åD, 2. >√e⁄\ |ü⁄qs¡T‘·Œ‹Ô, 3. n~Ûø£ bÕ\ ñ‘·Œ‹Ô, 4. >√ Ä<Ûë]‘· e´ekÕj·TeTT, 5. >√ Ä<Ûë]‘· edüTeÔ ⁄ ñ‘·Œ‘·T\Ô T` $Áø£j÷· \T, 6. |ü+#·>e∑ ´ yÓ<’ ´ä eTT yÓTT<ä˝…’q n+XÊ\qT #˚|ü≥ºe\dæ ñ+≥T+~. $$<Ûä <˚X¯yê∞ >√C≤‘·T\ |ü⁄s√>∑‹øÏ y˚T\T C≤‹ ÄuÀ‘·T\T m+‘√ nedüs¡+. Á|ü‹ >√XÊ\ ˝À >∑\ C≤‘·T\qT >∑eTì+∫, nedüs¡yÓTÆq ªªC≤‹μμ ÄuÀ‘·T\qT >∑T]Ô+∫, yê{Ïì $ìjÓ÷ –+∫, eT+∫ |òü*‘ê\qT kÕ~Û+#· e#·TÃqT.
Ä<äs¡Ù >√XÊ\\qT ¬s+&ÉT $<Ûë\T>± eØZø£]+#· e#·TÃ. 1. ø£uÒfi≤\≈£î ‘·s¡*+#·ã&˚ nHê<∏ä >√e⁄\qT Ä<ä]+∫, dü+s¡ø£åD #˚j·TT≥+. 2. ‘·eT Ä]úø£ nedüsê\ ø√dü+ bÕ\ ~>∑Tã&çøÏ ñ|üjÓ÷–+#˚ >√ düeTT<ëj·T+.
Ä<äs¡Ù >√XÊ\\≈£î ø±e\dæq edü‘·T\T
>∑èVü≤edü‘·T\T Á|ür >√e⁄≈£î ø£˙dü+ 18 #·<äs¡|ü⁄ n&ÉT>∑T\ düú\+ ø±e\dæ ñ+≥T+~. n<äq+>± y˚T‘· ‘=f…º, |üìyêfi¯fl ø£<*ä ø£\≈£î ø±e\dæq+‘· $d”sÔ +í¡ nedüs+¡ ñ+≥T+~. y˚T‘·, |üìeTT≥¢ ø√dü+ ≈£L&Ü düú\+ πø{≤sTT+#ê*. |ü]X¯óÁuÛÑyÓTÆq >±*, yÓ\T‘·Ts¡T \_Û+#˚˝≤, eTTs¡T>∑T˙s¡T düT\uÛ+Ñ >± ãj·T≥≈£î b˛j˚T $<Ûä+>± edü‘·T\T @s¡Œs¡#·Tø√yê*. ˙{Ïedü‘·T\T >√e⁄\≈£î ø±e\dæq+‘· |ü]X¯óÁuÛÑyÓTÆq ˙s¡T n+<äTu≤≥T˝À ñ+&˚ $<Ûä+>±, ø±e\dæq ˙{Ï ‘=f…º\T neTs¡TÃø=ì, Hê#·T |ü≥º≈£î+&Ü C≤Á>∑‘·Ô
` Ä≈£î‘√≥ sêeTsêe⁄
eVæ≤+#ê*. >√XÊ\\T, >√XÊ\˝Àì bÕÁ‘·\T, |üì eTT≥T¢ X¯óÁuÛÑ|üs¡#·{≤ìøÏ nedüs¡yÓTÆq ˙s¡T n+<äT u≤≥T˝À ñ+&Ü*. >√XÊ\˝Àì >√e⁄\ dü+K´qT ã{Ϻ, |ü∫Ãy˚T‘·\ kÕ>∑T nedüsê\≈£î, #Ó≥¢ ô|+|ü ø±ìøÏ ø±e*‡q+‘· ˙{Ï edü‹ @s¡Œs¡#·Tø√yê*. uÛÑ÷ edü‘·T\T >√e⁄\T y˚T‘·≈£î yÓfi‚fl $<Ûä+>± ‘·–q+‘· ;&ÉT uÛÑ÷$T edü‹ ñ+&Ü*. á ;fi¯fl˝À ≈£L&É ªªôdºÌ˝ÀVæ≤ e÷≥, X¯+ø£sY d”*j·÷sY‡μμ e+{Ï |ü∫Ãø£ s¡ø±\T ô|+#ê*. n$X¯, ôV≤&ç®\÷düsYï e+{Ï |üX¯óÁ>±kÕ \#˚à yÓTTø£ÿ\ ô|+|üø£+ ≈£L&Ü nedüs¡+. >√e⁄\ dü+K´qTã{Ϻ, yê{Ïy˚T‘· nedüsê\qT n+#·Hê ø£{Ϻ, |üX¯óÁ>±dü kÕ>∑T $d”Ôs¡í+ ˝…øÏÿ+∫, ø±e*‡q+‘· uÛÑ÷$Tì @s¡Œs¡#·Tø√yê*. uÛÑ÷$T dü«uÛ≤yêìïã{Ϻ` |üX¯óÁ>±kÕ\T kÕ>∑T #˚düTø√yê*. uÛÑ÷$T rs¡TqTã{Ϻ yÓTs¡ø£ qT+&ç |ü\¢|ü⁄ ÁbÕ+‘ê\ yêØ>± ù|sê, ø√4, m|æ_mHé ˝≤+{Ï ãVüQyê]¸ø£ yÓTTø£ÿC§qï, u§ã“s¡ e+{Ï @ø£yê]¸ø£ s¡ø±\ |üX¯ó Á>±kÕ\T kÕ>∑T#˚j÷· *. |ü∫Ãy˚T‘· kÕ>∑Tø√dü+ Á|ü‹ Äs¡T >√e⁄\≈£î dü>∑≥Tq 1 mø£s¡+ uÛÑ÷$T ø±e\dæ ñ+≥T+~.
>√XÊ\\ ìs¡«Vü≤D˝À ø°\ø±+XÊ\T
>√XÊ\\˝À >±*, yÓ\T‘·Ts¡T |ü⁄wüÿ\+>± ñ+&˚≥≥T¢>± ìsêàD<äX¯ qT+&˚ ‘·>∑T yÓTfi¯ó≈£îe\T bÕ{Ï+#ê*. |ü]X¯óÁuÛÑyÓTÆq Á‘ê>∑T˙{Ïì m\¢|ü⁄Œ&É÷ >√e⁄\≈£î n+<äTu≤≥T˝À ñ+#ê*. kÕ<Ûës¡D |üX¯ó Á>±kÕ\T, ∫≈£îÿ&ÉT C≤‹ |üXó¯ Á>±kÕ\T 2:1 ìwüŒ‹Ô˝À n+~+#ê*. |üX¯óÁ>±dü ø=s¡‘· @s¡Œ&çq|ü⁄Œ&ÉT e÷+düø£è‘·TÔ\T, |æ+&ç|ü<ësêú\T, Kì» \eD≤\T ‘·>∑TbÕfi¯fl˝À ø£*–q <ëD≤$TÁX¯eT+ n+~+#· e\dæ ñ+≥T+~. >√e⁄\T |üP]Ô Äs√>∑´+‘√, düø±\+˝À m<ä≈£î sêe{≤ìø°, ø£≥Tº ì\e{≤ìø°, ‘·~‘·s¡ X¯Øs¡ nedüsê\ ø√dü+ s√E≈£î ˇø=ÿø£ÿ >√e⁄≈£î 30 Á>±eTT\ ñ|ü⁄Œ, 50 Á>±eTT\ Kì» \eD $TÁX¯eT+ n+~+#ê*. >√XÊ\\ |ü]X¯óÁuÛÑ‘· >√XÊ\\qT ªªeT÷&ÉT |üP≥˝≤μμ X¯óÁuÛÑyÓTÆq ˙{Ï˝À, ÁøÏ$THêX¯ø£ Á<ëeD≤\T ø£*|æ ø£&É>±*. H˚\qT bı&ç>± ñ+#ê*. H˚\MT<ä >∑T+‘·\T+fÒ n+<äT˝À ˙s¡T, eT÷Á‘·eTT #˚] <äTsê«düq e\q <√eT\T #˚], nHês√>±´\T ø£*–kÕÔsTT. H˚\ô|’ >∑T+‘·\T ˝Ò≈£î+&Ü #·÷düTø√yê*. >√XÊ\\
<Ûäs¡DÏ &Ó’eT+&é‡
&√sY HÓ+.16`125, cÕ|ü⁄ HÓ+. 1 2, 1e n+‘·dTü ,ú s√&é HÓ+.2, kÕsTTu≤u≤ >∑T&ç <ä>sZ∑ ,¡ ~˝ŸdTü UŸq>∑s,Y ôV’≤<äsêu≤<é ` 500 060. ôd˝Ÿ : 7207803456, 9989477248, b˛Hé : 040`24063456, doretiramarao@gmail.com
e÷ e<ä› eÁC≤\T, C≤‹ |ü#·Ã\T, ¬ø+|ü⁄\T, |ü⁄wü´sê>±\T, ˙˝≤\T, yÓ’&ÛÉ÷sê´\T, >√y˚T<Ûäø±\T |ü>∑&Ü\T, eTT‘ê´\T, C≤‹ s¡‘êï\ <ä+&É\T, ñ|ü s¡‘êï\T, >√eT‹ #·øÁ ±\T, s¡T<Á ëø£\å T, düŒ{Ïø£ e÷\\T eT]j·TT <Ó$’ ø£ ÄuÛsÑ D¡ ≤\ ‘·j÷· Ø ˝≤uÛ|ùÑ ø£å ˝Ò≈î£ +&Ü #˚jT· ã&ÉTqT. CÀ´‹wüß´\T dü÷∫+∫q C≤‹ s¡‘êï\T, ãs¡TÔ k˛ºH‡é dü]|ôº &’ é \_Û+#·TqT. eÁC≤\‘√ eTT≈£îÿ|ü⁄&Éø£\T, #Ó$ <äT<äT›\T, qøÏ¢düT\T, b˛*ÿ\T, nHéø£{Ÿ &Ó’e÷&é‡ (&Ó’e÷&é‡) Äs¡¶s¡Tô|’ ‘·j·÷s¡T #˚j·Tã&ÉTqT. qe‘·ïeTT\T ¨˝Ÿdù ˝Ÿ>± \_Û+#·TqT. yê´bÕs¡T\T dü+|Á ~ü +#·>\∑ s¡T.
p´yÓ\Ø ` HêD´yÓTqÆ C≤‹ s¡‘êï\T ` CÀ´‹wü´+ ` C…yTé f…d+ºæ >¥ ˝≤´uŸ 29 Ä>∑düTº, 2016
19
eqs¡T\T
>√&É\˝À s¡+Á<Ûë\T+fÒ, yê{Ï˝À CÀØ>∑\T <ë–, >√e⁄\qT ø£s¡e≥+e\¢, >√e⁄\≈£î ªª≈£î+<˚{Ï yÓÁ]μμ ˝≤+{Ï »ãT“\T e#˚à Á|üe÷<ä+ ñ+~. ø±e⁄q á $wüj·T+˝À ‘·>∑T C≤Á>∑‘·Ô eVæ≤+#ê*. >√XÊ\˝À¢ yê&˚ <ëD≤bÕÁ‘· \ ÷, bÕ\bÕÁ‘· \ T, ‘· ~ ‘· s ¡ bÕÁ‘·\ìï{Ï˙ eTT+<äT>± X¯óÁuÛÑ+>± ø£&ç–, y˚&ç ˙{Ï‘√ X¯óÁuÛÑ|üs¡#ê*. >√e⁄\` >√bÕ\≈£î\ |ü]X¯óÁuÛÑ‘· >√bÕ\≈£î\ Äs√>∑´+‘√H˚ >√e⁄\ Äs√>∑´+ eTT&ç|ü&ç ñ+≥T+~. >√e⁄\ X¯Øs¡+ô|’ <äTeTTà, ù|&É, ãTs¡<ä ˝Ò≈î£ +&Ü, bı&ç>±, X¯óÁuÛ+Ñ >± ñ+#ê*. >√e⁄\qT |ü\T s¡ø±\ (>√e÷s¡T\T, >∑õ® ø£*–+#·T ∫s¡T|ü⁄s¡T>∑T\T) |ü⁄s¡T>∑T\T ÄÁX¯sTT+∫, ªs¡ø˙Ô£ s¡T&ÉTμ ˝≤+{Ï |ü\T yê´<ÛTä \qT ø£*–kÕÔsTT. #Ó$ ≈£î<äTfi¯ófl, ø=eTTà\ yÓTT<äfió¯ fl, bı<äT>∑T dü+<äT\T, ‘·T+{Ï <ä>sZ∑ ,¡ ‘√ø£ ≈£î<äTs¡T, e÷qeTT <ä>∑Zs¡, Ç+#·T$T+#·T nìï düTìï‘·yTÓ qÆ uÛ≤>±\˝À >√e÷s¡T¢ >√e⁄\qT Ä•+∫ ñ+{≤sTT. n+<äTe\¢ >√e⁄\qT ‘·s¡#·T >∑&ç¶ #·T≥º\‘√ X¯óÁuÛ+Ñ #˚j÷· *. >√e⁄\ X¯Øs¡ uÛ≤>±\qT |ü]o*+∫, >√e÷s¡T\qT @]y˚dæ, ì|ü⁄Œ\ ≈£î+|ü {Ï˝À y˚j·÷*. >√e⁄\ Äs√>∑´ |ü]s¡ø£åD ˝Ò><∑ ÷ä &É\T, ô|j·T´\T, áì bÕ*#˚Ã$, bÕ*dü÷Ô #·÷&çø{£ qºÏ $, #·÷&ç$, e{Ïbº ˛sTTq$, ø√&Ó<÷ä &É\T, ÄuÀ‘·T\T, m<äT›\T e+{Ïe˙ï >√e⁄˝Ò. Á|ü‹ >√e⁄≈L£ yê{Ï ej·TdüT‡, |ü]dæ‹ú ìã{Ϻ |ü\T s√>±\T, düeTdü´\T edü÷Ô+{≤sTT. n|ü⁄Œ&˚ |ü⁄{Ϻq ˝Ò>∑\≈£î m≥Te+{Ï s√>∑ìs√<Ûäø£ X¯øÏÔ ñ+&É<äT. Äe⁄ áìq yÓ+≥H˚ Ç#·TÃbÕ\qT ªªeTTÁs¡TbÕ\Tμμ n+{≤s¡T. Ä bÕ\˝À <ä÷&É≈£î ø±e*‡q s√>∑ ìs√<Ûäø£ X¯≈£îÔ\T, dü÷ø£àå \eD≤\T nbÕs¡+>± ñ+{≤sTT. |ü⁄{qºÏ >∑+≥ düeTj·T+ $T+∫q ‘·s¡Tyê‘·, eTTÁs¡TbÕ\˝Àì s√>∑ìs√<Ûäø£ X¯≈£îÔ\qT J]í+#·Tø=H˚ kÕeTsêú´ìï, Áø£eT+>± ˝Ò>∑\T ø√˝ÀŒ‘êsTT. n+<äT#˚‘· yÓTT<ä{Ï >∑+≥˝À|ü⁄, ˝Ò>∑\≈£î Á‘ê>∑ >∑*–qìï eTTÁs¡TbÕ\T Á‘ê–+#ê*. ˝Ò>∑ <ä÷&É\ ô|s¡T>∑T<ä\≈£î ø±e\dæqìï bÕ\T Á‘êπ> $<Ûä+>± #·÷düTø√yê*.
>√ dü+‘·‹øÏ e#˚à kÕ<Ûës¡D »ãT“\T ` ìyês¡D #·s¡´\T
1. u§&ÉT¶yê|ü⁄ : ˝Ò>∑\T |ü⁄{Ϻq yÓ+≥H˚ bı≥º≈£î <ä>sZ∑ >¡ ± u§&ÉTq¶ T eTT&çô|{Ϻ ø£‹]Ô ùd,Ô s¬ +&ÉTyêsê˝À¢ 20
29 Ä>∑düTº, 2016
e\q #·ìb˛‘êsTT. ‘=\ø£]øÏ eTT+<äT >√e⁄\≈£î yê´~Û ìs√<Ûäø£ {°ø±\T y˚sTT+#ê*. yê´~Û k˛øÏq >√e⁄\qT y˚sT¡ #˚dæ |üXó¯ yÓ<’ Tä ´ì dü\Vü‰ y˚Ts¡≈î£ yÓ<’ ´ä + #˚sTT+#ê*. 2. »ã“yê|ü⁄: ‘=\ø£] esê¸\≈£î eTT+<äT >√e⁄\T ªª»ã“yê|ü⁄μμ yê´~Û u≤]q |ü&É‘êsTT. yê´~Û k˛øÏq >√e⁄\≈£ î rÁeyÓ T Æ q »«s¡ + edü T Ô + ~. »ãT“ $|üØ‘·+>± yê∫, $TøÏÿ* H=|æŒø£*– ≈£î+≥T‘·T+~. Ks¡TÑ√ ≈£L&çq yÓ’<ä´+ #˚sTT+∫Hê, Áã‹øÏ+#·T ø√e≥+ kÕ<Ûä´+ ø±<äT. ø±e⁄q, ‘=\ø£]øÏ eTT+<äT yê´~Û ìs√<Ûäø£ {°ø±\T y˚sTT+#·T≥ eTTK´+. 3. >±*≈£î+≥T yê´~Û: >±*≈£î+≥T yê´~Û k˛øÏq >√e⁄\≈£î H√{Ï˝Àq÷, &Óøÿ£ \ dü+<äT\˝Àq÷ |ü⁄fi¯ófl |ü&É‘êsTT. >±*yê≥+>±, á yê´~Û n‹‘·«s¡>±, >√XÊ\˝Àì Ç‘·s¡ >√e⁄\ìï+{Ïø° dü+Áø£$TdüTÔ+~. yÓ<’ ´ä + e´j·TÁ|üj÷· dü\‘√ ≈£L&ç ñ+≥T+~. ø±ã{Ï,º >√e⁄\ìï{Ïø° Á|ü‹ @{≤ @Á|æ˝Ÿ, qe+ãsY HÓ\˝À¢ yê´~Û ìs√<Ûäø£ {°ø±\T ‘·|üŒìdü]>± #˚sTT+#ê*. ù|>∑T\qT ÄÁX¯sTT+#·T |ü\T |üsêqï Je⁄\ u≤] qT+&ç >√e⁄\qT ø±bÕ&ÉTø√yêìøÏ Á|ür @{≤ @Á|æ˝Ÿ, qe+ãsY HÓ\˝À¢ |üXó¯ yÓ<’ Tä ´ì dü\Vü‰ y˚Ts¡≈î£ q≥º\ ìyês¡D eTT+<äT eT+<äT |ü{Ϻ+#ê*.
u§&ÉT¶ m+&çb˛‘·T+~. n|ü]X¯óÁuÛÑ‘· e\q u§&ÉT¶ yê∫ |ü⁄+&ÉT ne⁄‘·T+~. |ü⁄+&ÉTqT X¯óÁuÛÑ|üs¡∫, ªªy˚|qü ÷HÓμμ sêùdÔ qj·TeTÚ‘·T+~. 2. @*ø£ bÕeTT\ ìyês¡D : n|ü]X¯óÁuÛÑyÓTÆq s=eTTà\ qT+&ç bÕ\T Á‘ê>∑≥+ e\q, eT{Ϻ ‹q≥+ e\q ˝Ò>\∑ ≈£î @*ø£ bÕeTT\ u…&<É ä ø£\T>∑T‘·T+~. ˝Ò>∑\T –&É#·u≤], #·ìb˛j˚T Á|üe÷<ä+ ñ+~. |ü⁄{Ϻq ‘=*yês¡+ yÓ’<äT´ì dü\Vü‰ y˚Ts¡≈£î ˝Ò>∑\≈£î @*ø£bÕeTT\ eT+<äT |ü{Ϻ+#ê*. n≥T ‘·sê«‘· Á|ü‹ 3 yêsê\≈£î ˇø£kÕ], 4 e÷kÕ\ es¡≈£î ˝Ò>∑\≈£î @*ø£bÕeTT\ eT+<äTqT |ü{ϺùdÔ dü] b˛‘·T+~. 3. ‘Ó\¢bÕs¡T&ÉT : m<äT>∑T‘·Tqï ˝Ò>∑\T H˚\qT Hêø£≥+, eT{Ϻ ‹q≥+ e\q bı≥º˝À dü÷ø£àå ÁøÏeTT\T Á|ü y ˚ • +∫, ‘Ó \ ¢ > ± bÕs¡ T ≈£ î +{≤sTT. yÓ ’ < ä ´ + bÕ*#·Tà Äe⁄\T ` C≤Á>∑‘·Ô\T #˚jT· ≈£î+fÒ #·ìb˛‘êsTT. ø±e⁄q ‘·|Œü ø£ |üXó¯ yÓ<’ Tä ´ì bı<äT>∑Tyê|ü⁄ dü+Á|ü~+#ê*. eTT]øÏ>± ñqï H˚\ô|’ bÕ*#·Tà Äe⁄\qT ñ+∫‘˚ >√e⁄\˝À ‘·s¡#·T>± dü+uÛÑ$+#·T yê´<ÛäT\T bı<äT>∑T yê|ü⁄ yê´~Û k˛≈£î‘·T+~. n˝≤π> bı<äT>∑Tô|’ 1. >=+‘·Tyê|ü⁄: ‘=\ø£]˝ÀqT, eTT+|ü⁄\T e#·Tà s¡≈î£ ÿ\T, N]ø£\T @s¡Œ&ç‘,˚ bı<äT>∑T ô|q’ Tqï dü÷ø£àå ø±\+˝Àq÷ >=+‘·Tyê|ü⁄ yê´~Û edüTÔ+~. yê´~Û ÁøÏeTT\T bÕ\‹‹Ô˝À #˚] á yê´~Û edüT+Ô ~. BìøÏ k˛øÏq >√e⁄\≈£î ø£fi¯óflyê∫, |ü⁄düT\Tø£{Ϻ, eT÷‘·\T ìyês¡D>± bÕ\T |æ‹πø eTT+<äT, |æ‹øÏq ‘·sê«‘· |ü&ñç +{≤sTT. >=+‘·Tyê∫, #·Tø£ÿ#·Tø£ÿ\T>± #=+>∑ bı<äT>∑TqT X¯óÁuÛÑ+ #˚dæ, yÓT‘·Ôì ‘·T+&ÉT‘√ n<ë›*. u§≥T¢ |ü&ç, ÄVü‰s¡+ ‹q˝Òe⁄. $|üØ‘·yÓTÆq »«s¡+ bı<äT>∑Tô|’ #·s¡à+MT<ä N]ø£\T |ü&É≈£î+&Ü C≤Á>∑‘·Ô |ü&Ü*. H˚\qT X¯óÁuÛÑ+>±, bı&ç>± ñ+#ê*. bÕ\T |üXó¯ Á>±dü $‘·HÔ ê\T <=s¡T≈£î ∫s¡THêe÷\T |æ‹πøyêfi¯ófl #˚‘·T\T X¯óÁuÛÑ+>± ñ+#·Tø=ì, ô|<ä› 1. >√<ëe] >∑+>± d”&é‡` uÀsTTq|ü*¢, >√fi¯ófl ˝Ò≈î£ +&Ü ñ+&Ü*. ‘·s#¡ T· >±, ìj·T $T‘·+>± |üX¯ó yÓ’<äT´ì ‘·|üŒìdü]>± dü+Á|ü~+#ê*. ôV’≤<äsêu≤<é ñ‘·‡yê\˝À/ |üP»\˝À ìwæ<e∆ä TT\T / es¡˙® j·TeTT\T 2. j·TTHÓ’f…&é bòÕdüŒs¡dt *$Tf…&é` ˇπø >√e⁄≈£î eTqTwüß\ ÄVü‰s¡+ m≈£îÿe uÒ>+∑ ù|≥, ôV≤’ <äsêu≤<é ô | ≥º s ê<äT. Bì‘√ nHês√>∑´+ ø£\T>∑T‘·T+~. >√XÊ\ 3. yês¡<Ûé nÁ–f…ø˘ *$Tf…&é ` \˝À ∫≈£îÿ&ÉTC≤‹–+»\T, |ü|⁄ü Œ <ÛëHê´\qT <ëD≤ Væ≤e÷j·T‘Yq>∑s,Y ôV≤’ <äsêu≤<é >± ‹ì|æ+#ê*. ø±¬s“Ì&ÉT ñ|üjÓ÷–+#˚ |ü+&É¢qT 4. nÁ–H√yê d”&‡é ` y˚T&ÓÃ˝Ÿ, ôV≤’ <äsêu≤<é ô|≥ºsê<äT. ø£˙dü+, ‘=ø£ÿrdæ ô|{≤º*. u…\¢+,ñ|ü⁄Œ 5. ø±ø£rj·÷ d”&é‡ ` Vü≤_‡>∑÷&É, @<ÓH’ ê ˇø£ Äe⁄≈î£ yÓ÷‘ê<äT≈£î $T+∫ ô|≥º ≈£L&É<Tä . ôV≤’ <äsêu≤<é q÷HÓ düs¡T≈£î\T, Ç+{À¢ $T–*q$, ¨≥˝Ÿ˝À 6. Äs¡÷àsY ôV’≤Á_&é d”&é‡ ` »Áø±Hé|ü*¢, $T–*q ÄVü‰s¡ |ü<ësêú\T Äe⁄\≈£î ô|≥º≈£L&É<äT.
ìC≤e÷u≤<é 7. l>∑+>± ôV’≤Á;&é d”&é‡ ` n+ø±|üPsY, ìC≤e÷u≤<é (|üX¯ó dü+es¡úø£ XÊK düVü≤ø±s¡+‘√....)
>√ dü+s¡ø£åD >∑T]+∫ eT]ìï $esê\≈£î dü+Á|ü~+#· >∑\ q+ãs¡T¢
9440213236, 7382440729
` s¡#·sTT‘· ‘Ó\+>±D >√ ùdyê $uÛ≤>∑+ Á|üeTTUŸ
yêsêÔ $X‚cÕ\T ªbÂs¡ düe÷»+ j·TCe÷ì kÕúq+˝À ñ+fÒH˚ Á|üuÛÑT‘·« j·T+Á‘ê+>±\T »yêãT<ëØ‘·q+‘√ |üì#˚kÕÔjT· ì, Á|üuTÑÛ ‘·«+‘√ sêC≤´+>∑ã<ä∆+>± |üì#˚sTT+#·Tø√e&ÜìøÏ düeT#ês¡ Vü≤≈£îÿ #·≥+º ˇø£ Äj·TT<Û+ä >± ñ|üj÷Ó >∑|&ü TÉ ‘·T+<äì, nsTT‘˚ ø=+‘· eT+~ n~Ûø±s¡T\T, Hêj·T≈£î\T düe÷#ês¡ Vü≤≈£îÿ #·{≤ºìï ã\V”≤q|üs¡Ã&ÜìøÏ Á|üj·T‹ïdüTÔHêïs¡ì, á Á|üj·T‘êï\qT bÂs¡deü ÷»+ ø£\dæø≥ £ Tº>± m~]+#ê\ìμ @ø£\e´ bòÂ+&˚wHü é 21.08.2016q ôV’≤<äsêu≤<é düº&ûdü]ÿ˝Ÿ˝À ìs¡«Væ≤+∫q dü<ädüT‡˝À eTTK´ n‹~Û>± bÕ˝§Zqï düe÷#ês¡ ø£MTwüqsY $»j·Tu≤ãT nHêïs¡T.
$XÊK|ü≥ºD+˝Àì l ø£èwüíeT+~sY $<ë´s¡Tú\T ÄsY{Ïdæ ñ<√´>∑T\≈£î s¡øå±ã+<ÛäHé s√Eq sêœ ø£&TÉ qÔ ï <äèX¯´+.
u…\¢+|ü*¢ eqyêd” ø£fi≤´D≤ÁX¯eT+, @ø√bÕ<Ûë´j·T bÕsƒ¡XÊ\\ ø±s¡´ø£s¡Ô\T m+.m˝Ÿ.@.ø√e \øÏåàøÏ sêF ø£&ÉTÔqï <äèX¯´+.
yÓT<äø˘˝À dü+düÿè‘· dübÕÔVü≤ eTT–+|ü⁄ ø±s¡´Áø£eT+
uÛ≤>∑´q>∑sY >±j·TÁrq>∑sY ˝Àì &√$Tìø˘‡ ˝…]ï+>¥ Á{° bÕsƒ¡XÊ\ ñbÕ<Ûë´j·TT\T, $<ë´s¡Tú\T Ä>∑wüߺ 23q yÓ’<˚Væ≤ ÄÁX¯eT+ dü+<ä]Ù+∫ <Ó’ìø£ nedüs¡ edüTÔe⁄\T n+<äCÒXÊs¡T.
ÄsY.mdt.mdt.MTs¡ù|≥q>∑sY˝À s¡øå±ã+<Ûäq ñ‘·‡e+˝À Á|üdü+–düTÔqï |üuÀ“õ lìyêdt, $ôV≤#Y|æ ‘Ó\+>±D ÁbÕ+‘· dü‘·‡+>∑ Á|üeTTUŸ
uÛ≤s¡rj·T $<ë´πø+Á<ä+, $XÊK|ü≥ºD+˝À »]–q dü$T‹ C≤„q` $C≤„q ø±s¡´Áø£eT+
yÓT<äø˘˝À $ôV≤#Y|æ Ä<Ûä«s¡´+˝À ìs¡«Væ≤+∫q \*‘ê düVü≤ÁdüHêeT bÕsêj·TD ø±s¡´Áø£e÷ìøÏ eTTK´n‹~∏>± bÕ˝§Zqï $X¯«Væ≤+<ä÷|ü]wü‘Y ‘Ó\+>±D sêÁwüº ñbÕ<Ûä´≈£åîsê\T, ôdHê‡sY uÀsY¶ düuÛÑT´sê\T düTì‘ê sêyÓ÷àVü≤Hé Á|üdü+–düTÔqï <äèX¯´+.
29 Ä>∑düTº, 2016
21
yêsêÔ $X‚cÕ\T
kÕe÷õø£ düeTs¡dü‘ê y˚~ø£ Ä<Ûä«s¡´+˝À
ôw&É÷´\T¶ ≈£î˝≤\ Á|ü»\≈£î <˚yê\j·T Á|üy˚X¯+ ø£*Œ+∫q »≈£îÿe Á>±eTdüTÔ\T >ö‘·eT ãT<äT∆&ÉT, kÕ«$T $y˚ø±q+<ä, eTVü‰‘êà CÀ´‹u≤ |òü⁄˝Ò, &܈ˆn+uÒ&ÉÿsY\ $Á>∑Vü‰\ Ä$wüÿs¡D
20 Ä>∑düTº 2016Hê&ÉT Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸ $»j·T q>∑s¡+ õ˝≤¢˝À yÓT+{≤&É eT+&É\+˝Àì »≈£îÿe Á>±eTdüTÔ\T Ä Á>±eT+˝Àì ôw&É÷´\T¶ ≈£î˝≤\ Á|ü»\≈£î Á>±eT lsêeT eT+~s¡+˝ÀøÏ Á|üy˚X¯+ ø£*Œ+#ês¡T. Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸ kÕe÷õø£ düeTs¡dü‘ê y˚~ø£ Ä<Û«ä s¡´+˝À Á>±eTdüT\ú +<ä] düV≤ü ø±s¡+‘√q÷, ‘Ó\T>∑T<˚X+¯ , _.C….|æ., yÓ.’ mdt.ÄsY.dæ.|æ. bÕغ\≈£î #Ó+~q Á|üC≤Á|ü‹ì<ÛTä \ düeTø£+å ˝À á ø±s¡´Áø£eT+ »]–+~. á dü+<äs“¡ +¤ >± n<˚ s√Eq y˚~ø£ Ä<Û«ä s¡´+˝À kÕe÷õø£ düeTs¡d‘ü ≈· î£ ø£èwæ #˚dqæ >ö‘·eT ãT<äT&∆ TÉ , kÕ«$T $y˚ø±q+<ä, eTVü‰‘êà CÀ´‹u≤ |òü⁄˝ÒÒ, &܈ˆu≤u≤kÕôV≤uŸ n+uÒ&ÉÿsY $Á>∑Vü‰\ Ä$wüÿs¡D, ãVæ≤s¡+>∑ düuÛÑ, ñ‘·Ôsê+Á<Ûä õ˝≤¢\ düeTs¡dü‘ê düy˚Tàfi¯q+ ≈£L&Ü »]–+~. Á|üeTTK |ü+&ç‘·T&ÉT, >∑D|ü‹ ne‘ês¡+>± l s¡eTD eTVü≤]¸#˚ Hêj·Tq>± |æ\eã&çq e´øÏÔ, kÕe÷õø£ düe÷q‘·¬ø’ ñ<ä´$T+∫q l ø±e´ø£+sƒ¡ yê•wüº >∑D|ü‹eTTì dü+<˚XÊìï neT\T #˚j·T&É+ \ø£å´+>± á ø±s¡´Áø£e÷ìï kÕe÷õø£ düeTs¡dü‘ê y˚~ø£ $»j·Tq>∑s¡+ õ˝≤¢ XÊK ìs¡«Væ≤+∫+~. |üP»´l lìyêkÕq+<ä kÕ«$T (n<Ûä´≈£åî\T, ñ‘· Ô s ê+Á<Û ä kÕ<Û ä T |ü ] wü ‘ Y , Äq+<ëÁX¯ e TeTT, lø±≈£îfi¯+ õ˝≤¢) H˚‘·è‘·«+˝À »≈£îÿe Á>±eT+˝Àì ôw&É÷´\T¶ ≈£î˝≤\ Á|ü»\T, Ç‘·s¡ Á>±e÷\qT+&ç e∫Ãqyês¡T l sêeTeT+~s¡+˝À Á|üy˚•+∫, ªC…’ lsê+μ ìHê<ë\‘√ lsêeTTDÏí <ä]Ù+#·T≈£îHêïs¡T. >ö‘·eT ãT<äT∆&ÉT, eTVü‰‘êà CÀ´‹u≤ |òü⁄˝Ò, &܈ˆn+uÒ&ÉÿsY, kÕ«$T $y˚ø±q+<äTì $Á>∑Vü‰\qT es¡Tdü>± ø¬ .XÊ´yéT Á|ükÕ<é (düeTs¡d‘ü ê y˚~ø£, øπ Áå ‘· ø£˙«qsY) |üP»´ lìyêkÕq+<ä kÕ«$T, <ä÷dæ sêeTø£èwüí (ÄsY.mdt. mdt. πøåÁ‘· ø±s¡´<ä]Ù), k˛eTT MÁsêE myéT.m˝Ÿ.dæ. \T Ä$wüÿ]+#ês¡T. nq+‘·s¡+ »]–q ãVæ≤s¡+>∑ düuÛÑ≈£î <ä÷\+ ãTdæsêE (sêh n<ä´≈£åî\T, mdt.dæ., mdt.{Ï., 22
29 Ä>∑düTº, 2016
Vü≤≈£îÿ\ dü+πøåeT y˚~ø£) n<Ûä´ø£å‘· eVæ≤+#ês¡T. $Á>∑Vü‰\ ìsêàD≤ìøÏ Ä]∆ø£+>± düVü≤ø£]+∫q düTu≤“sêe⁄, »>∑H√àVü≤q¬s&ç¶, $Á>∑Vü‰\ ìsêà‘· Vü≤πs+Á<äHê<Ûé ñ&Éj·÷sY\qT á düuÛÑ˝À düHêà ì+#ês¡T. #·T≥TºÁ|üøÿ£ \ 8 Á>±e÷\≈£î #Ó+~q Á|ü»\T
Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸ $»j·Tq>∑s¡+ õ˝≤¢˝À yÓT+{≤&É eT+&É\+˝Àì e÷s¡TeT÷\ Á>±eT+ »≈£îÿe Á>±eT+. Ä Á>±eT+˝À 3 y˚T 2014q lsêeT eT+~s¡+ |ü⁄q]ïsêàDyÓTÆ+~. nsTT‘˚ Ä eT+~s¡+˝ÀøÏ Ä }]yês¡T ôw&É÷´\T¶≈£î˝≤\ Á|ü»\qT sêìe«˝Ò<äT. Bìô|’ düŒ+~+∫q kÕe÷õø£ düeTs¡dü‘ê y˚~ø£ |üP]Ô $esê\ ø√dü+ ì»ìsê∆s¡D ø£$T{Ïì y˚dæ+~. 29 y˚T 2014q ì»ìsê∆sD¡ ø£$T{Ï »≈£îÿe Á>±e÷ìï <ä]Ù+∫ ìy˚~ø£qT Á|üuÛÑT‘·« n~Ûø±s¡T\≈£î n+<äCdÒ +æ ~. u≤~Û‘T· \≈£î n+&É>± Á|üuTÑÛ ‘·«+ qT+&ç n+<äe\dæq düVü‰j·T+ n+~e«≥+ ø√dü+ õ˝≤¢ ø£˝…ø£ºs¡T ø±sê´\j·T+ eTT+<äT 23 pHé 2014q kÕe÷õø£ düeTs¡d‘ü ê y˚~ø£ düuÛÑT´\T <Ûäsêï ìs¡«Væ≤+#ês¡T. á ¬s+&ÉT dü+e‘·‡sê\˝À Á|üuÛÑT‘·«+ qT+&ç n+<ä e\dæq düVü‰j·Tø£ #·s¡´\T n+~e«≥+˝À ø£èwæ#˚dæ u≤~Û‘·T\≈£î kÕe÷õø£ düeTs¡dü‘ê y˚~ø£ n+&É>± ì*∫+~. 20 Ä>∑dTü º 2016q kÕe÷õø£ düeTs¡dü‘ê y˚~ø£ Ä<Ûä«s¡´+˝À Ä }] ôw&É÷´\T¶≈£î˝≤\ Á|ü»\≈£î <˚yê\j·T Á|üy˚X¯+ ø£*Œ+#ês¡T. düu≈ÑÛ î£ ‘·s*¡ e#êÃs¡T. düu≤Û q+‘·s+¡ kÕ«MTJ‘√ düV‰ü , Ç‘·s¡ Hêj·T≈£î\T mdt.dæ.ø±\˙˝Àì Á|ü»\‘√ ø£*dæ yê] Çfi¯fl˝À¢ uÛÀ»Hê\T #˚XÊs¡T. düuÛÑ˝À eø£Ô\ Á|üdü+>±\ dü+øÏå|üÔ bÕsƒ¡+ ªªeTq Væ≤+<ä÷<Ûsä à¡ + n‘·´+‘· XÊÁd”j Ô T· yÓTqÆ ~, |ü⁄sê‘·qyÓTÆq~. Væ≤+<ä÷ <Ûäs¡à+˝À esêí\˝Àq÷, ≈£î˝≤\˝Àø±ì ôV≤#·TÑ·>T∑ \Z T, nX¯ŒèX¯´‘· ˝Òe⁄. á
eT<Ûä´ø±\+˝À ø=~›eT+~ kÕ«s¡∆X¯≈£îÔ\ Á|üj·T‘êï\ e\¢ ≈£î˝≤\ù|s¡T‘√ ndüe÷q‘·\T, n+≥sêì‘·q+, @s¡Œ&ܶsTT. Ç$ <äTsê#êsê\T. Væ≤+<ä÷ <ÛäsêàìøÏ e´‹πsø£yTÓ qÆ $. á <äTsê#êsê\qT ‘=\–+#·T≈£îì ã+<ÛäTuÛ≤e+‘√ n+<äs¡+ ◊ø£eT‘·´+>± ñ+&Ü*. ‘·<ë«sê Væ≤+<ä÷<Ûäs¡à+, uÛ≤s¡‘·<˚X¯+ s¡øÏå+|üã&É ‘êsTT. ≈£î˝≤\ ù|s¡T‘√ ndüe÷q‘·\T, n+≥sêì‘·q+ Ä#·]+|ü‘·>∑eì ªªC≤„Hêìï bı+<˚Vü≤≈£îÿ, Ä]úø±_Û eè~∆øÏ @eè‹ÔHH’Ó ê d”«ø£]+#˚ Vü≤≈£îÿ, n+<ä]øÏ düe÷q neø±XÊ\T, >ös¡eeTT ñ+&˚ kÕe÷õø£ e´edüúqT Væ≤+<ä÷<Ûäs¡à+ ø√s¡T≈£î+{À+<äìμμ kÕ«$T $y˚ø± q+<äT&ÉT düŒwüº+>± ù|s=ÿHêïs¡T. Ç<˚ dü+<˚XÊìï >ö‘· e T ãT<ä T ∆ & É T , eTVü ‰ ‘êà CÀ´‹u≤|ò ü ⁄ ˝Ò , &܈ˆn+uÒ&ÿÉ sY, $»j·Tq>∑s+¡ õ˝≤¢˝Àì ø±e´ø£+sƒ¡ yê•wüº >∑D|ü‹ eTTì #ÓbÕŒs¡T. ø±o˝À, lXË\’ +˝À @ ≈£î\düTÔ&Ó’Hê dü«j·T+>± •e*+>±ìøÏ n_Ûùwø£+ #˚j·Te#·TÃqT. ‹s¡T|ü‹˝À, nqïes¡+˝À, dæ+Vü‰ #·\+˝À.. Ç˝≤ nìï Á|üeTTK <˚yê\j·÷\˝À nìï ≈£î˝≤\yê]øÏ <˚yê\j·T Á|üy˚X¯eTT+~. Á>±e÷˝À¢ <˚yê\j·T+˝ÀøÏ ø=+<ä]øÏ Á|üy˚X¯+ ˝Òøb£ ˛e≥+ Væ≤+<ä÷ <Ûsä à¡ + ø±<äT.Ç~ <äTsê#ês¡+. 1927˝À Hêdæø˘ ø±˝≤sêyéT <˚yê\j·T Á|üyX˚ +¯ ø√dü+ &܈ˆn+uÒ&ÉÿsY Hêj·Tø£‘·«+˝À dü‘ê´Á>∑Vü≤+ »] –+~. ÄHê{Ï <˚yê\j·T |üPC≤] ôw&É÷´\T¶ ≈£î˝≤\ Á|üy˚XÊìï n+^ø£]+#·˝Ò<äT. 1992˝À ÄHê{Ï |üPC≤] eTqTeT&ÉT düTBÛsY eTVü‰sêCŸ Hê•ø˘ ø±˝≤ sêyéT <˚yê\j·T+˝À düeTs¡d‘ü ê j·÷Á‘ê dü+<äs“¡ +¤ >± »]–q düuÛ≤ ø±s¡´Áø£eT+˝À bÕ˝§Zì ªªÄHê&ÉT e÷ ‘ê‘·>±s¡T <˚yê\j·T+˝ÀøÏ Á|üy˚XÊìï e´‹πs øÏ+#ês¡T. yês¡T #˚dæq bıs¡bÕ≥T≈£î H˚qT düuÛ≤ eTTK+>± ø£eå ÷|üD\T ø√s¡T≈£î+≥THêïqTμμ nHêïs¡T. kÕe÷õø£ düeTs¡dü‘·qT $$<Ûä Á>±e÷\˝À ìsêàD+ #˚jT· ≥y˚T á $Á>∑V‰ü \ Ä$wüÿs¡D eTTK´ \ø£å´+, eTq J$‘ê\≈£î |üs¡e÷s¡ú+μμ. +
yêsêÔ $X‚cÕ\T
ùde #˚kÕÔeTì düø£*Œ+#·+&ç
` ÄsY.mdt.mdt. πøåÁ‘· Á|ü#ês¡ø˘ m.XÊ´+≈£îe÷sY |æ\T|ü⁄ ` ùdyêuÛ≤s¡‹ |üPs¡«$<ë´s¡Tú\ düy˚Tàfi¯q+˝À Á|üdü+>∑+
ùdyêuÛ≤s¡‹ s¡»‘√‘·‡yê\ (25 dü+e‘·‡sê\
ñ‘·‡yê\T) dü+<äs“¡ +¤ >± ‘Ó\+>±D, Ä+Á<ÛÁä |ü<X˚ Ÿ\ ˝Àì ùdyêuÛ≤s¡‹ ìs¡«Væ≤düTÔqï 17 $$<Ûä ñ∫‘· edü‹ >∑èVü‰\˝À $<ë´uÛ≤´dü+ #˚dæq 183 eT+~ |üPs¡« $<ë´s¡T\ú ‘√ ôV≤’ <äsêu≤<é, Væ≤e÷j·T‘Yq>∑sY ˝Àì πøX¯e kÕàs¡ø£ ñqï‘· bÕsƒ¡XÊ\˝À 21 Ä>∑wüߺ 2016 Ä~yês¡+ |üPs¡« $<ë´s¡Tú\ düy˚Tàfi¯q+ »]–+~. á düyT˚ àfi¯Hêìï sêÁw”j º T· dü«j·T+ùdeø£ dü+|òTt , <äøÏåD eT<Ûä´ πøåÁ‘· Á|ü#ês¡ø˘ @˝… XÊ´yéT≈£îe÷sY ÁbÕs¡+_Û+#ês¡T.nq+‘·s+¡ Á|üd+ü –dü÷Ô XÊ´+≈£îe÷sY
ªªÄyêkÕ\T (edü‹ >∑èVü‰\T) ÁX¯<ë∆ πø+Á<ë\ì |ü P s¡ « |ü ⁄ >∑ T s¡ T ≈£ î ˝≤\ e+{Ï e ì nHêïs¡ T . nHê>∑]≈£îì Hê>∑]≈£îì>±, nC≤„ìì C≤„ì>± e÷πsÃ$ >∑Ts¡T≈£î˝≤\ì nHêïs¡T. Çø£ÿ&É ñ+≥÷ $<ä´qT nuÛ´Ñ dæ+#·&+É n+fÒ ˇø£#√≥ ø£\dæyTÓ \dæ e⁄+&É&+É , ø£wüº|ü&˚ eTqdüÔ‘ê«ìï n\ es¡#·Tø√e&É+ n+<äs¡+ ˇø£ÿfÒ nH˚ uÛ≤eqqT ø£*– ñ+&É&+É nì nHêïs¡T. |üPs¡«+ $<ë´s¡®q˝À _Ûøå±≥q ˇø£ uÛ≤>∑eTì, <ëì‘√ düe÷»y˚T eTq≈£î nìï{Ï˙ ÇdüTqÔ ï<äH˚ uÛ≤e+ $<ë´s¡T\ú ˝À ø£*>π <äì, ø£qTø£ n|üŒ{Ï $<ë´s¡T\ú ˝À düe÷»+ |ü≥¢ düVü≤»+>±H˚ n_Ûe÷q+ @s¡Œ&˚<äì XÊ´+≈£îe÷sY nHêïs¡T. Ç|üŒ{Ï $<ë´s¡Tú \˝À Äràj·T‘·, k˛<äs¡uÛ≤e+ ô|+bı+ ~+#·&ÜìøÏ Ç|üŒ{Ï ÄyêkÕ\T ø£èwæ #˚dTü HÔ êïj·Tì, ‘·<ë«sê á düeTdüÔ Væ≤+<ä÷ düe÷»+ Hê<˚ nH˚ uÛ≤eqqT eTq≈£î n+~düTHÔ êïj·Tì nHêïs¡T. düe÷»+ Ç∫Ãq dü+kÕÿs¡+ e\qH˚ eTq+ ìsêàD+
&û@M|” yê] ∫Á‘· Á|ü<äs¡Ùq
nj·÷´+. Ä düe÷» ãTTD+ rs¡TÃø√e&ÜìøÏ ≈£î≥T+ã Jeq+ kÕ–dü÷ÔH˚ düe÷C≤ìï Áù|$Tdü÷Ô düe÷» ùde≈£î ø£èwæ #˚kÕÔqì MTs¡+‘ê dü+ø£\Œ+ rdüT≈£îì eTT+<äT≈£î sêyê*μμ nì |æ\T|ü⁄ì#êÃs¡T. |üPs¡« $<ë´s¡Tú\ düy˚Tàfi¯q eTT–+|ü⁄ düe÷ y˚X¯+˝À sêÁw”ºj·T dü«j·T+ùdeø£ dü+|òtT ‘Ó\+>±D ÁbÕ+‘· ø±s¡´<ä]Ù (ø±s¡´yêVü≤) mø±ÿ #·+Á<äX‚KsY bÕ˝§ZHêïs¡T. á dü y ˚ T àfi¯ q +˝À bÕ˝§Z q ï |ü P s¡ « $<ë´s¡ T ú \ düŒ+<äq\T : ªªq\¢eT\ ø°ø±s¡D´+˝À ñqï e÷˝≤+{Ï Ä~eT dü+#ês¡ C≤‘·T\ $<ë´s¡Tú\≈£î nìï kÂø£sê´\T ø£*Œ+∫, $<ä´qT n+~+∫ e÷ m<äT>∑T\≈£î ‘√&ÉŒ&ÉT#·Tqï ùdyêuÛ≤s¡‹øÏ <Ûäq´yê<ë\Tμμ ` eT*¢ø±s¡T®Hé, m+.@. k˛wæj·÷\õ, Á|üuÛÑT‘·« ñ<√´– ‘·*<¢ +ä Á&ÉT\T ˝Òì qqTï #˚sB¡ dæ ñqï‘· $<ä´˝À ‘√&ÜŒ≥Tq+~+#ês¡T. mes¡÷ ˝Òsì¡ u≤<Û|ä &ü ˚ Hê≈£î n+<äs¡÷ ã+<ÛäTe⁄˝…’ Äràj·T‘· #·÷|æ, Ä<ä]+∫ Hê m<äT>∑T<ä\≈£î düVü≤ø£]+∫q ùdyêuÛ≤s¡‹øÏ H˚qT m|ü⁄Œ&É÷ ãTTD|ü&˚ ñ+{≤qT. ` sêCÒ+<äsY, Ä~˝≤u≤<é õ˝≤¢ ø√&ç|ü*¢˝Àì e÷s¡TeT÷\ Á>±eT+ +
kÕ«‘·+Á‘·´ b˛sê≥+ Hê{Ï
|òTü ≥q\qT bòı{À\ <ë«sê ‘Ó\TdüT ≈£îH˚ eTVü≤‘·Ôs¡ neø±X¯+ ôV’≤<äsê u≤<é˝À- &û@M|” (Á|üø£≥q\T, <äX¯´ Á|ü#ês¡ $uÛ≤>∑+) (düe÷#ês¡, Á|ü # ês¡ eT+Á‹‘· « XÊK) ≈£*Œ+∫+~. ªª70 @+&É¢ kÕ«‘·+Á‘·´+‘ê´>±\qT dü à ]<ë› + ù|]≥ ôV’ ≤ <ä s êu≤<é HÓ ¬ ø ¢ d t s√&é ˝ Àì |”|ü⁄˝Ÿ‡ bÕ¢C≤˝À &û@M|” @sêŒ≥T #˚dæq bòı{À m–®_wüHéqT Ä>∑wüߺ 19qμμ øπ +Á<äeT+Á‹ yÓ+ø£jT· ´Hêj·TT&ÉT ÁbÕs¡+_Û+#ês¡T. ∫Á‘· Á|ü<äs¡Ùq˝À 140 ô|’>± n\Hê{Ï ∫Á‘ê\qT Á|ü<ä]Ù+#ês¡T.
29 Ä>∑düTº, 2016
23
á yês¡+ (b˛{° |üØø£å\ Á|ü‘˚´ø£+) ÁbÕ+rj·T+ kÕ+πø‹ø£+ #Ó\¢|üŒ, düTBÛsY ø£$TwüHé\ ìy˚~ø£\ n+<äCÒ‘·
‘Ó\+>±D Á|üuÛÑT‘·«+ md”º\ |ü]dæú‘·T\ô|’ n<Ûä´j·THêìøÏ y˚dæq ø£$TwüHéøÏ #Ó’s¡àHé #Ó\¢|üŒ, yÓTHÆ êغ\ |ü]dæ‘ú T· \ô|’ n<Û´ä j·THêìøÏ y˚dqæ ø£$TwüHøé Ï #Ó’s¡àHé düTBÛsY\T ‘·eT ìy˚~ø£\qT eTTK´eT+Á‹ πød”ÄsY≈£î 12 Ä>∑düTº 2016q n+<äCÒXÊs¡T. ‘Ó\+>±D˝À »HêuÛ≤ Ä<Ûës¡+>± –]»qT\≈£î, kÕe÷õø£ Ä]úø£ |ü]dæ‘ú T· \ Ä<Ûës¡+>± eTTdæ+¢ \≈£î 12 XÊ‘·+ ]»πs«wüqT¢ ø£*Œ+#ê\ì Á|üuÛÑT‘·«+ ìs¡sí TT+∫+~.
ø¬ q&Ü #·]Á‘·˝ÀH˚ á |ü<$ä #˚|{ü qºÏ ‘=* eTVæ≤fi¯>±
‘=* ø±«+≥yéT ñ|üÁ>∑Vü‰ìï Á|üjÓ÷–+∫q #Ó’Hê ]ø±s¡T¶\¬øø±ÿs¡T. 36 @fi¯fl #·>∑ZsY yê≥s¡÷¢
Á|ü | ü + #· + ˝ÀH˚ yÓ T T≥º y Ó T T<ä { Ï ø±«+≥yé T ñ|üÁ>∑Vü‰ìï #Ó’Hê 16 Ä>∑düTº 2016q $»j·T e+‘·+>± Á|üjÓ÷–+∫+~. Bì<ë«sê n+‘·]ø£å+ qT+∫ uÛÑ÷$TøÏ ø±+‹y˚>∑+ ø£Hêï y˚>∑e+‘·yÓTÆq Vü ‰ ´øÏ + >¥ ≈ £ î ÄkÕÿs¡ + ˝Ò ì ø£ e T÷´ìπ ø wü q ¢ q T
ìj·÷eTø±\T
ìjÓ÷»ø£esêZìøÏ ÁbÕ‹ì<Ûä´+ eVæ≤düTÔHêïs¡T. ∫qï ‘·s¡Vü‰ yê´bÕsê\T, |üsê´≥ø£ XÊK eT+Á‹>± ùde\+~düTHÔ êïs¡T.
Á|üeTTK+
–ìïdtãTø˘˝ÀøÏ yÓ÷B ø√≥T
2015˝À nyÓT]ø± n<Û´ä ≈£îå &ç‘√ uÛ{Ò ° dü+<äs“¡ +¤ >± Á|ü<ëÛ ì yÓ÷B <Û]ä +∫q ø√≥T –ìïdt ãTø˘]ø±s¡T˝¶ À¢øÏ møÏÿ+~. y˚\+ bÕ≥˝À n~Ûø£ <Ûsä ≈¡ î£ (4.31 ø√≥T¢) neTTà&Óq’ ø√≥T>± ]ø±s¡T\¶ ø¬ øÏÿ+~. ã+>±s¡Tes¡+í
|ü+&ç{Ÿ Bq<äj·÷fiŸ ô|Á{À*j·T+ e]‡{° &ûJ>± øÏwHü ≈é î£ e÷sYs¬ &ç¶
>∑T»sê‘Y sê»<Ûëì >±+BÛq>∑sY˝Àì Á|üeTTK |ü+&ç{Ÿ Bq<äj÷· fiŸ ô|Á{À*j·T+ $X¯«$<ë´\j·T+ &Ó’¬sø£ºsY »qs¡˝Ÿ>± {Ï.øÏwüHé≈£îe÷sY ¬s&ç¶ ìj·T$T‘·T \j·÷´s¡T. á $X¯«$<ë´\j·÷ìï 2007˝À kÕú|æ+#·>± Ç{°e\ πø+Á<ä Á|üuÛÑT‘·«+ Ç∫Ãq sê´+≈£î˝À¢ >∑T»sê‘Y sêh+˝À Á|ü<eä∏ T kÕúq+˝Àq÷, C≤rj·T kÕúsTT˝À 55e kÕúq+˝Àq÷ ì*∫+~. e]‡{° n<Û´ä ≈£îå &ç>± ]\j·THé‡ dü+düú #Ûs’Ó à¡ Hé eTTUÒXŸ n+u≤˙ e´eVü≤]düTHÔ êïs¡T.
ÄØ“◊ ø=‘·Ô >∑es¡ïsY ñ]®‘Y |üfÒ˝Ÿ
]»s¡T«u≤´+ø˘ Ä|òt Ç+&çj·÷ ø=‘·Ô >∑es¡ïsY>± ñ]®‘Y |üf˝Ò ŸqT Á|üuTÑÛ ‘·«+ ìj·T$T+∫+~. Á|üdTü ‘Ô +· |üfÒ˝Ÿ ÄØ“◊ &ç|üP´{° >∑es¡ïsY>± u≤<Ûä´‘·\T ìs¡«Væ≤düTÔHêïs¡T. Á<äe´$<Ûëq+, Á<äy√´\“D+
kÕ–+#·&ÜìøÏ M\T ø£\T>∑T‘·T+~. ø±«+≥yéT mø˘‡ô|]yÓT+{Ÿ‡ m{Ÿ ùdŒdt ôd˝Ÿ nH˚ ÁbÕC…≈£îº øÏ+<ä á ñ|üÁ>∑V‰ü ìï Á|üj÷Ó –+#ês¡T. Bìï 5e X¯‘êã›+ Hê{Ï #Ó’Hê ‘·‘·«y˚‘·Ô, XÊgy˚‘·Ô ù|]≥ $TøÏj·÷dt nì e´eVü≤]düTÔHêïs¡T. Bìï >√_ m&Ü]˝Àì <ës¡+‘√ qπs+Á<ä <ëyÓ÷<äsY <ëdt yÓ÷B ù|s¡TqT õj·TTø±«Hé ñ|üÁ>∑Vü≤ Á|üjÓ÷>∑ πø+Á<ä+ qT+∫ n*¢ q ø√≥T ‘· j · ÷ ØøÏ <ë<ë|ü ⁄ 10 \ø£ å \ ˝≤+>¥e÷sYà 2&ç sê¬ø{Ÿ <ë«sê Á|üjÓ÷–+#ês¡T. s¡÷bÕj·T\T Ks¡ÃsTT+~. á ø√≥TqT y˚˝≤ìøÏ ô|≥º>± 2015 |òÁæ ãe]˝À dü÷s¡‘≈Y î£ #Ó+~q eÁC≤\ ìyê[ yê´bÕ] ˝≤©®uÛ≤jYT |üfÒ˝Ÿ Bìï ø=Hêïs¡T. s¡#·sTT‘· Ç#êÃ|ü⁄s¡|ü⁄ sêeT#·+Á<ä+ eTè‹ Á|üeTTK s¡#·sTT‘· Ç#êÃ|ü⁄s¡|ü⁄ sêeT#·+Á<ä+ Ä]úø£+ 11 Ä>∑ d ü T º 2016q $XÊK |ü ≥ ï+˝À &√+» Á>±e÷ìï <ä‘·Ô‘· rdüT≈£îqï dü∫Hé ø£qTïeT÷XÊs¡T. sêeT#·+Á<ä+ düTe÷s¡T 500≈£î ô|>’ ± ÁøϬø{Ÿ ~>∑Z»+ sê»´düuÛÑ düuÛÑT´&ÉT dü∫Hé ø£<∏ä\T, ø£<∏ëìø£\T, πs&çjÓ÷ Hê≥ø±\‘√ >∑T]Ô+|ü⁄ f…+&É÷\ÿsY ‘êC≤>± eTs√ Á>±e÷ìï <ä‘·Ô‘· bı+<ës¡T. düVü≤Ádü •s¡#˚Ã<ä n|üPs¡« ∫+‘êeTDÏ, rdüT≈£îHêïs¡T. dü+dü<é Ä<äsÙY Á>±eT jÓ÷»q ÁøÏ+<ä uÛÑ{Ϻ $Áø£e÷s¡ÿ, ø±o eTõ© ø£<∏ä\T, $∫Á‘· ø±o eTVü‰sêh˝Àì ñkÕàHêu≤<é õ˝≤¢ &√+» Á>±e÷ìï sêy˚TX¯«s¡ eTõ© ø£<∏ä\T e+{Ï yê{Ïì ‘Ó\T>∑T˝ÀøÏ nqTe~+#ês¡ T . nH˚ ø £ dæ ì e÷\≈£ î ø£ < ∏ ä \ T n+~+#ês¡T.
Á|üeTTK ø£$ k˛eTdüT+<äsY eTè‹
Á|üeTTK ø£$ $eTs¡Ù≈£î&ÉT, s¡#·sTT‘· Äe‘·‡ k˛eTdüT+<äsY 12 Ä>∑wßü º 2016q eTè‹ #Ó+<ës¡T. k˛eTdüT+<äsY 1924 qe+ãsY 18q »ìà+#ês¡T. 1980˝À Äj·Tq sêdæq ø£èwüíXÊÅdæÔ ø£$‘ê‘·à≈£î eTÁ<ëdüT≈£î #Ó+~q sê»\øÏåà bòÂ+&˚wüHé nyês¡T¶, 1977˝À k˛$j·T{Ÿ ˝≤´+&é HÓÁVüA nyês¡T¶, 2002˝À sêh Á|üuÛÑT‘·« ‘Ó\T>∑T Ä‘·à>ös¡e |ü⁄s¡kÕÿs¡+ \_Û+#êsTT. ‘Ó\+>±D kÕj·TT<Ûä b˛sê{≤ìøÏ dü+ã+~Û+∫ 1949˝À k˛eTdüT+<äsY ªeÁC≤j·TT<Û+ä μ s¡∫+#ês¡T.
$uÛ≤>±\≈£î ÇHé#êsY>® ± |üì#˚dTü HÔ 2êïs¡T. ôdô|+º ãsY 4q ÄsY;◊ 24e >∑es¡ïsY>± |üfÒ˝Ÿ |ü<äM u≤<Ûä´‘·\T #˚|ü&É‘ês¡T. |üfÒ˝Ÿ 1963˝À ¬øHê´˝À »ìà+#ês¡T. j˚T˝Ÿ j·T÷ìe]‡{° qT+∫ 1990˝À Ä]úøs£ +¡ >∑+˝À &Üø£sπº {Ÿ rdüT≈£îHêïs¡T. 1990`95 eT<Ûä´ n+‘·sê®rj·T Á<äe´ì~Û˝À |üì#˚XÊs¡T. 1998`2007 eT<Ûä´ uÛ≤s¡‘Y Ä]úø£ e´eVü‰sê\ XÊK˝À ø£q‡˝…º+{Ÿ>± u≤<Ûä´‘·\T ìs¡«Væ≤+#ês¡T. 2013 »qe] 11q &ç | ü P ´{° >∑ e s¡ ï sY > ± eTVæ≤fi¯ ìj·T$T‘·T\j·÷´s¡T. ]»s¡T«u≤´+ø˘˝À Á|üdüTÔ‘· ø¬ q&Ü #·≥dº uü ˝ÑÛ À uÛ≤s¡‘· dü+‘·‹ eTVæ≤fi¯ ]ø±s¡T¶ dü+düÿs¡D\≈£î ÁbÕ‹|ü~ø£>± ñqï |üs¡|ü‹ $<Ûëq uÛ≤s¡rj·T ¬øq&çj·THé eTVæ≤fi¯, m+|” ãØ›wt ìy˚~ø£ s¡÷|üø£\Œq ãè+<ëìøÏ ≈£L&Ü Äj·Tq #·>∑ZsY ¬øq&Ü #·≥ºdüuÛÑ Vü≤Ödt Ä|òt ø±eTH釽À H˚‘·è‘·«+ eVæ≤+#ês¡T. n~Ûø±s¡|øü å£ Hêj·T≈£îsê* kÕúq+ <äøÿÏ +#·T≈£îHêïs¡T. 24
29 Ä>∑düTº, 2016
n_Ûeè~∆ #˚j·T&ÜìøÏ m+|æø£ #˚düT≈£îHêïs¡T. Á>±MTD≤_Ûeè~∆ \ø£´å +>± 2014 nø√ºãsY˝À dü+dü<é Ä<äs¡ÙÁ>±eT jÓ÷»qqT ÁbÕs¡+_Û+#ês¡T. Ç|üŒ{Ïπø dü∫Hé Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸ˝Àì HÓ\÷¢s¡T õ˝≤¢ |ü⁄≥º+sêE ø£+Á&ç>q∑ T <ä‘‘Ô· · rdüT≈£îHêïs¡T.
dü«#·Ã¤‘·
‘=* ãVæ≤s¡÷“¤$T s¡Væ≤‘· sêh+>± πøs¡fi¯
ãVæ≤s¡+>∑ eT\ $düs¡®qqT s¡÷|ü⁄e÷|æq ‘=* sêh+>± πøs¡fi¯ ne‘·]+#·qT+~. á @&Ü~
` sêeT#·+Á<ë¬s&ç¶ qe+ãsY˝À>± düTe÷s¡T 941 |ü+#êj·Tr˝À¢ yÓTT‘·+Ô 1.90 \ø£å\ eTs¡T>∑T<=&É¢ ìsêàD≤\T |üP]Ô ø±qTHêïsTT. øπ s¡fi¯ sêÁwü+º Á|ü‹cÕ˜‘à· ø£+>± #˚|{ü qºÏ bÕ]X¯ó<ä∆´ ø±s¡´Áø£eT+ ÁøÏ+<ä sêheT+‘·{≤ eTs¡T>∑T<=&ÉT¢ ì]àdüTÔHêïs¡T. s¡÷.308 ø√≥¢‘√ düT∫Á‘ê $TwüHé nH˚ sêh H√&É˝Ÿ @C…˙‡ dü+düú Bìï #˚|ü{Ϻ+~.
ˇ*+|æø˘‡˝À »yÓTÆø± dü÷|üsYkÕºsY ñùdHéuÀ˝Ÿ¶ 100 MT≥s¡T,¢ 200 MT≥s¡T,¢ 100I4 MT≥s¡T¢ |üsT¡ >∑T˝À 3 dü«sêí\qT kÕ~Û+#ê&ÉT. 2008 ;õ+>¥, 2012 \+&ÉHé ˇ*+|æø‡˘ \˝À ≈£L&Ü uÀ˝Ÿ¶ á $uÛ≤>±\˝À dü«sêí\T kÕ~Û+#ê&ÉT.
Vü‰´eTsY Á‘√˝À Á|ü|ü+#· ]ø±s¡T¶
ˇ*+|æø˘‡˝À bÕ˝§Zq>± Ç+<äT˝À ˇø£ X¯s¡D≤]ú dü«s¡|í ‘ü ø· ±ìï >¬ \T#·T≈£îHêï&ÉT. |ü⁄s¡Twüß\ wüO{Ï+>¥ &ÉãT˝Ÿ Á{≤|t áyÓ+{À¢ Ç+&çô|+&Ó+{Ÿ ˇ*+|æø˘‡ n<∏Ó¢{Ÿ‡ ãè+<ëìøÏ #Ó+~q |òüVü≤<é n˝Ÿ <ëVü≤ì dü«s¡+í >¬ \T#·T≈£îHêïs¡T.
ˇ*+|æø˘ |òü⁄{Ÿu≤˝Ÿ $CÒ‘· Áu…õ˝Ÿ
eTVæ≤fi¯\ Vü‰´eTsY Á‘√˝À b˛˝≤+&é≈£î #Ó+~q ˇ*+|æø˘ |ò⁄ü {Ÿu≤˝Ÿ˝À ‘=*kÕ] Áu…õ˝Ÿ $CÒ‘>· ± nì{≤ y√¢&ÜsY õø˘ ÇqT|ü>T∑ +&ÉTqT 82.29 MT≥s¡¢ ì*∫+~. e÷s¡ø±Hê ùd&º j ç T· +˝À ñ‘·ÿ+sƒu¡ ]ÑÛ ‘·+>± Áø°&É\T <ä÷s¡+ $dæ] dü«s¡+í >¬ \T#·Tø√e&É+‘√bÕ≥T Á|ü|+ü #· kÕ–q ô|ò’q˝À¢ Áu…õ˝Ÿ wüO{Ö{À¢ 5`4‘√ »s¡à˙ì ˇ*+|æø˘‡˝À s¡»‘·+ kÕ~Û+∫q dæ+<ÛäT ‘Ó\T>∑T‘˚»+ |üPdüs¡¢ yÓ+ø£≥ dæ+<ÛäT ]jÓ÷ ]ø±s¡T¶ düèwæº+∫+~. ˇ*+|æø˘‡˝À s¡»‘· |ü‘·ø£+ kÕ~Û+#ês¡T. uÛ≤s¡‘· |ü⁄s¡Twüß\ 400 MT≥s¡¢ $uÛ≤>∑+˝À |Á |ü +ü #· ]ø±s¡T¶ u≤´&ç à +≥Hé #· ] Á‘· ˝ À ˇ*+|æ ø ˘ ‡ ˝À s¡ » ‘· + |ü⁄s¡Twüß\ 400 MT≥s¡¢ ô|ò’q˝À¢ <äøÏåD≤Á|òæø±≈£î #Ó+~q yêHé ìø£ÿsY 43.03 ôdø£q¢˝À >∑e÷´ìï #˚s¡Tø=ì dü«s¡í+ kÕ~Û+#ê&ÉT. 1999˝À yÓTÆπø˝Ÿ C≤q‡Hé (nyÓT]ø± 43.18ôd) ù|]≥ ñqï Á|ü|+ü #· ]ø±s¡T¶qT ã<ä›\T ø={≤º&ÉT. eTTÁπs ø=‘·Ô ]ø±s¡T¶ Á_≥Hé f…ìïdt kÕºsY Ä+&û eTTÁπs dæ+–˝Ÿ‡ f…Æ{Ï˝ŸqT ¬s+&ÉTkÕs¡T¢ kÕ~Û+∫q ‘=* ù|¢j·TsY>± z&ç+∫+~. ìs¡íj·÷‘·àø£ ô|òHꩺ $»j·Te+‘·+>± ]ø±s¡T¶ HÓ\ø=˝≤Œs¡T. 2012 \+&ÉHé ˇ*+|æø˘‡ ø={Ϻ ¬øô|ºHé HÓjYTe÷sY Ä »≥Tº Á{À|ò” n+<äT ø√e&É+˝À ø°\ø£bÕÁ‘· b˛wæ+#ê&ÉT. kÕ~Û+∫q ‘=* uÛ≤s¡‘· Áø°&Üø±]DÏ>± dæ+<ÛTä #·]Á‘· ˝Àq÷ eTTÁπs dü«s¡í+ kÕ~Û+#ê&ÉT. düèwæ+º #ês¡T. 19 Ä>∑dTü º 2016q »]–q eTVæ≤fi¯\ Äs¡T ˇ*+|æø˘‡ Áø°&É˝À¢ |ü‘·ø±\T HÓ–Zq øÏ+ãØ¢ B|æø£≈£î ÄÁùdº*j·THé zô|Hé f…Æ{Ï˝Ÿ dæ+–˝Ÿ‡ ô|ò’q˝À¢ dæ+<ÛäT 21`19, 12`21, Äs¡ T ˇ*+|æ ø ˘ ‡ uÛ ≤ s¡ ‘ · kÕº s Y 15`21‘√ ø£s√*Hê e÷]Hé (ôdŒsTTHé) #˚‹˝À Áø°&É˝À¢ |ü‘·ø±\T HÓ–Z kÕÿ«wt Áø°&Üø±]DÏ b˛sê&ç z&ç+~. B+‘√ dæ+<ÛäT≈£î s¡»‘· |ü‘·ø£+ nyÓ T ]ø± eTVæ ≤ fi≤ B|æø£ |ü[flø£˝Ÿ ÄÅùdº \_Û+∫+~. dæ+<ÛTä #˚‹˝À z&çq H=C§$T ˇ≈£îVü≤s¡ wüO≥sY øÏ+ãØ¢ düTkÕHé *j·THé zô|Hé f…{Æ ˝Ï Ÿ ø±+dü´ |ü‘·ø£+ kÕ~Û+∫+~. s√&é ø=‘·Ô #·]Á‘· düèwæ+º >¬ \T#·T≈£î+~. {≤|t #ês¡T. ◊<äT y˚πs«s¡T d”&é B|æø£ 10`12, kÕøÏå e÷*ø˘≈£î ø±+dü´+ 11`5,11`6,12`4 ‘˚&Ü‘√ eTeTsY Vü≤˙qT eTVæ≤fi¯\ ¬sõ¢+>¥ 58 πøJ\ $uÛ≤>∑+˝À kÕøÏå K+&Ü˝À¢ ˇ*+|æ ø ˘ ø±+dü´ |ü‘·ø±ìï kÕ~Û+∫+~. ø±+dü´+ ø√dü+ |ü‘·ø±\T HÓ–Zq ‘=* ù|¢j·TsY>± ≈£L&Ü øÏ+ãØ¢ (áõ|ü ⁄ º ) z&ç + ∫ á @&Ü~ ‘=* f… Æ { Ï ˝ Ÿ n+<äT≈£î+~. »]–q b˛{°˝À kÕøÏå e÷*ø˘ øÏ]ZkÕúHé≈£î #Ó+~q >∑T]Ô+|ü⁄ bı+~+~. {Ïìu…ø√yêqT z&ç+∫+~. kÕøÏ~å Vü≤]j·÷D≤˝Àì ˇ*+|æø˘‡ #·]Á‘·˝À |òæõøÏ ‘=* dü«s¡í+ |ü⁄s¡kÕÿsê\T ]jÓ÷ ˇ*+|æø˘‡ s¡^“ ôdyÓHé‡ f…Æ{Ï˝ŸqT |òæõ ø£eT˝ŸVü‰düHé≈£î ÁbòÕHé‡ ôwe©sY nyês¡T¶ »≥Tº ¬>\T#·T≈£î+~. ô|ò’q˝À¢ Á_≥Héô|’ 43`7‘√ Á|üU≤´‘· q≥T&ÉT ø£eT˝ŸVü‰düHéqT ÁbòÕHé‡ ¬>*∫q |òæJøÏ Ä <˚X¯ #·]Á‘·˝À Ç<˚ ‘=* ˇ*+|æø˘ Á|üuÛÑT‘·«+ ‘·«s¡˝À Á|ü‹cÕ˜‘·àø£ ôwe©sY nyês¡T¶‘√ yÓT&É˝Ÿ ø±e&É+ $X‚wü+. >ös¡$+#·qT+~. ø£eT˝ŸqT HÓ’{Ÿ ÇHé ~ H˚wüq˝Ÿ
|ü‘·ø±\ dü+K´˝À ôw˝ŸŒ‡ ]ø±s¡T¶
nyÓT]ø± kÕºsY dæ«eTàsY yÓTøπÆ ˝Ÿ ôw˝ŸŒ‡ ˇ*+|æø‡˘ #·]Á‘·˝À dü]ø=‘·Ô ]ø±s¡T¶qT #˚s¡T≈£îHêï&ÉT. ˇ*+|æø˘‡˝À ˇπø áyÓ+{À¢ es¡Tdü>± Hê\T>∑Tπ>yéT \˝À yÓ T T<ä { Ï k Õú q +˝À ì*∫q n<∏ Ó ¢ { Ÿ > ± s√Vt≤‘·ø˘ õ˝≤¢, yÓ÷ÁU≤ Á>±eT+. 12 @fi¯fl ej·TdüT‡ ø±sY\¢ ÷sT÷dt (˝≤+>¥»+|t) n˝Ÿ zjÓ÷s¡sº Y (&çdÿü dt qT+∫ kÕøÏå ≈£îd”Ô •ø£åD rdüTø=ì ø£sƒ√s¡ ÁX¯eT #˚dæ Á‘√j·TsY) düs¡düq ì*#ês¡T. 200 MT≥s¡¢ e´øÏÔ>∑‘· ˇ*+|æø˘‡˝À |ü‘·ø£+ kÕ~Û+∫+~. yÓT&Ó¢ áyÓ+{Ÿ dü«s¡í+ ¬>\e&É+‘√ ô|ò˝ŸŒ¤‡ dü«sêí\ Äs¡¶sY ÄsYº‡ n+&é ˝…≥sY‡ nyês¡T¶‘√ dü‘·ÿ]kÕÔeTì dü+K´ 22≈£î, yÓTT‘·Ô+ |ü‘·ø±\ dü+K´ 26≈£î ÁbòÕHé‡ ø£fi¯\T, düe÷#ês¡ XÊK Á|ü‹ì~Û 21 Ä>∑düTº es¡Tdü>± eT÷&ÉT ˇ*+|æø˘‡\˝À 9 dü«sêí\T 120 @fi¯fl ˇ*+|æø‡˘ #·]Á‘·˝À es¡Tdü>± eT÷&ÉT #˚]+~. 2016q #ÓHÓ’ï˝À Á|üø£{Ï+#ês¡T. >∑‘·+˝À •yêJ ˇ*+|æø‡˘ \˝À ˇπø s¡øy£ TÓ qÆ áyÓ+{Ÿ\˝À (100MT, X¯s¡D≤]úøÏ dü«s¡í+ >∑ D Ò X ¯ H é , n$T‘êuŸ ã #· à Hé , ◊X¯ « sê´sêjY T , 200MT, 100I4 MT |üs¡T>∑T) dü«s¡í+ ¬>\T#·T≈£îqï ˇ*+|æø‡˘ Áø°&\É #·]Á‘·˝À ‘=*kÕ] 10eT+~ q+~‘ê<ëdt , cÕs¡ T UŸ U ≤Hé á nyês¡ T ¶ q T ‘=* n<∏Ó¢{Ÿ>± uÀ˝Ÿº #·]Á‘· düèwæº+#ês¡T. ]jÓ÷ X¯ s ¡ D ≤]ú Áø° & Üø±s¡ T \T ˇø£ »≥Tº > ± ]jÓ ÷ n+<äT≈£îHêïs¡T. +
29 Ä>∑düTº, 2016
25
<ÛësêyêVæ≤ø£
»]–q ø£<∏ä
>∑Ts¡T>√$+<é dæ+>¥ ‘·+Á&ç >∑Ts¡T ‘˚>¥ ãVü≤<ä÷sYì eT‘·+ e÷s¡eTì yÓTT>∑˝≤sT÷\T ˇ‹Ô&ç #˚XÊs¡T. n+^ø£]+#·ø£b˛e&É+‘√ n‘·ìì •wüß´\‘√ düVü‰ #·+ù|kÕÔs¡T yÓTT>∑˝≤sT÷\T. >∑Ts¡TyÓ’q >√$+<édæ+>¥ ◊<äT>∑Ts¡T •wüß´\qT |ü+#· bÕ´Ø\T>± |ü]#·j·T+ #˚dü÷Ô U≤˝≤‡ ñ<ä´e÷ìï ÁbÕs¡+_Û+#ê&ÉT. •wüß´\ düVü‰j·T+‘√ |üs¡«‘· sêC≤\qT j·TT<ä∆+˝À z&çkÕÔ&ÉT. >∑Ts¡Te⁄qT nD∫y˚j·T&É+ ‘·eT e\¢ ø±<äì ‘Ó\TdüT≈£îqï sêC≤\T, ~©¢ düTuÒ<ës¡TøÏ dü+<˚X¯+ |ü+|æ+#·&É+‘√ yÓTT>∑\T\T j·TT<ë∆ìøÏ ekÕÔs¡T. j·TT<äs∆ +¡ >∑+˝À ô|+’ &˚U≤Hé >∑Ts¡Te⁄ #˚‹˝À Vü≤‘·eTe⁄‘ê&ÉT. BHéuÒ>¥ z&çb˛sTT ôdq’ ´+‘√ düV‰ü |ü˝≤j·Tq+ u≤≥ |ü&É‘ê&ÉT. eT÷&Ée, Hê\Ze, ◊<äe j·TT<ë∆˝À¢ >∑Ts¡Te⁄, ‘·q •wüß´\ düVü‰j·T+‘√ sêC≤\qT z&çkÕÔs¡T. Ç˝≤ ◊<äT j·TT<ë∆\T eTT–dæq nq+‘·s¡+ sêC≤\T >∑Ts¡Te⁄‘√ dü+~ÛøÏ ekÕÔs¡T. nJàsY #·+<é‘√ bÕ≥T $T–*q sêC≤\T ≈£L&Ü XÊ+‹ dü+<˚XÊ\T |ü+|ækÕÔs¡T. Ç<ä+‘ê ≈£î‘·+Á‘·eTì ‘Ó*dæHê >∑Ts¡Te⁄ yê≥ìï+{Ï˙ ÄyÓ÷~kÕÔ&ÉT. sêe\‡sY˝À »]π> ñ‘·‡yêìøÏ sêC≤\T >∑Ts¡Te⁄qT ÄVü‰«ìkÕÔs¡T. qVü‰Hé bÕ\≈£î&ÉT sêC≤ y˚T~˙ Á|üø±XŸ, sêC≤ nJàsY#·+<é‘√ s¡Vü≤dü´ eT+‘·Hê\T »]|æ, >∑Ts¡Te⁄ô|’ j·TT<ë∆ìøÏ ≈£îÁ≥ |üqTï‘ês¡T. á $wüj·T+ y˚T~˙ Á|üø±XŸ uÛ≤s¡´ sêD° |ü~àD° #ê≥T>± $ì, e÷s¡T y˚wü+˝À yÓ[fl >∑Ts¡Te⁄≈£î dü+<˚XÊìï #˚s¡y˚düTÔ+~. eTTdü˝≤àHé eTVæ≤fi¯ nsTTq qd”sê >∑Ts¡Te⁄≈£î n$T‘· uÛÑ≈£îÔsê\T. ÄyÓT k˛<äs¡T&ÉT düj·T´<é U≤Hé yÓTT|òüT˝Ÿ ôd’Hê´ìøÏ ùdHê~Û|ü‹. >∑Ts¡Te⁄ô|’ j·TT<ë∆ìøÏ n‘·ìï ˇ|æŒ+#ê&ÉT nJàsY#·+<é. qd”sê≈£î ‘·eTTà&ç sêø£ >∑T]+∫ ‘Ó*dæ+~. n‘·ì sêø£ ø√dü+ ÄyÓT m<äTs¡T #·÷&ÉkÕ–+~. (Çø£ #·<äe+&ç)
düjT· ´<éU≤Hé yÓTT>∑˝Ÿ #·Áø£e]ÔøÏ $XÊ«dübÕÁ‘·T&ÉT.
eTVü‰ jÓ÷<ÛäT&ÉT. sê»uÛÑøÏÔ˝À nÁ>∑>∑DT´&ÉT. n+<äTe\¢H˚ Á|ü<∏äeTÁX‚DÏ ùdHê~Û|ü‹ ø±>∑*>±&ÉT. ‘·eTTàDÏí ãVüQø±\+ #·÷&Éø£ b˛sTTHê, qd”sê yê]<ë«sê M]<ë«sê yês¡Ô\T ‘Ó\TdüTø=+≥÷H˚ ñ+~. yÓTT>∑˝Ÿ #·Áø£e]Ô ‘·s|¡ ⁄ü q ‘·eTTà&ÉT düjT· ´<éU≤Hé, ‘·q $<äT´ø£Ô <Ûäs¡à+>± >∑Ts¡Te⁄‘√ j·TT<ä∆+ #Ój·T´ø£ ‘·|üŒ<äT. z&ç+#·≥+ n‘·ì ø£s¡Ôe´+. Ç+<äTø√dü+ ‘·q ÁbÕD≤\T |üD+>± ô|&É‘ê&ÉT. ø±˙, qd”sêøÏ n˝≤ »s¡>≈∑ î£ +&Ü ‘·eTTà&çøÏ q#·Ã#ÓbÕŒ\ì >∑{øºÏ √]ø£ ñ+~. ‘·q Á|üj·T‘·ï+ $|òü\+ ø±y=#·TÃ. ø±˙, Á|üj·T‘·ï+ #˚j·T≈£î+&Ü ñ+&É˝Ò<äT. ‘·q uÛsÑ ,Ô¡ ø=&ÉT≈£î\T >∑Ts¡Te⁄ø√dü+ ÁbÕD≤\T n]Œ+#ês¡T. ‘·qT ≈£L&Ü ÁbÕD ‘ê´>±ìøÏ dæ<+∆ä >± ñ+~. >∑Ts¡Te⁄ m{Ϻ |ü]dæú‹˝Àq÷ z&çb˛≈£L&É<äT. ø±˙, m˝≤?! ÄyÓT dü+øå√uÛÑ eTq'dæú‹˝À ñ+&É>±H˚ düj·T´<é U≤Hé, nø£ÿqT #·÷&É{≤ìøÏ e#êÃ&ÉT. ÄyÓT ‘·qø√düyT˚ ìØø£Då ˝À ñqï≥T¢ Á>∑V≤æ +#ê&ÉT. Ç<äs› ÷¡ ˇø£]H=ø£sT¡ #·÷düT≈£î+≥÷ #ê˝≤ ùd|ü⁄ eT÷>∑>± ñ+&çb˛j·÷s¡T. Ç<ä›]˝À ej·TdüT ‘Ó∫Ãq e÷s¡TŒ\T düŒwüº+>± ø£ì|ædTü HÔ êïsTT. ÄyÓTøÏ q&çej·TdüT <ë{Ïb˛sTT+~. düj·T´<éU≤Hé |ü]|üPs¡íyÓTÆq <˚Vü≤dæú‹˝À, <äè&ÛÉ+>±, #·÷&É>±H˚ jÓ÷<ÛTä &ç>±, j·TT<äM∆ s¡T&ç>± ø£ì|ædTü HÔ êï&ÉT. ø±˙, Ç<ä›] eTqdüT˝À¢q÷ ÄÅs¡∆‘·. u≤\´ düàè‘·T˝‘√ ñ<˚«>∑+, ñøÏÿ]_øÏÿ] dæú‹. ÄyÓT ô|<äe⁄\T düqï>± eDT≈£î‘·THêïsTT. 26
29 Ä>∑düTº, 2016
düj·T´<é U≤Hé Vü≤è<äj·T+ ø£+|æk˛Ô+~. ø£fi¯fl yÓ+≥ ˙fi¯ófl.... Çø£ ìÁ>∑V≤æ +#·Tø√˝Òø£ b˛j·÷&ÉT. qd”sê |ü]dæúr n˝≤π> ñ+~. ÄyÓT #˚‘·T\T #ê∫ ‘·q ∫{Ϻ ‘·eTTàDÏí n≈£îÿq #˚s¡TÃø=+~. u…+>∑ rπses¡≈£î Ç<ä›s¡÷ yÓøÏÿfi¯ófl ô|&ÉT‘·÷ @&ç#ês¡T. yÓøÿÏ fi¯fl eT<Û´˚ ˇø£] ø£ãTs¡T¢ ˇø£sT¡ #Ó|ü ≈£îHêïs¡T. ªªnø±ÿ! H˚qT Hê J$‘·+˝À n‘·´+‘· ø£]qƒ yÓTqÆ <ä+&Éj·÷Á‘·øÏ yÓfi¯ó‘·THêïqT. Hê≈£î $»j·T+ ø£\>±\ì Äos¡«~+#·T. Hê >∑T]+∫ n˝≤¢qT ÁbÕ]ú+#·Tμμ nHêï&ÉT düj·T´<é U≤Hé. düj·T´<éU≤Hé e÷≥\‘√ Vü≤sƒê‘·TÔ>± qd”sê yÓTTVü≤+˝À $#ês¡+ Äe]+∫+~. düj·T´<é n~ >∑eTì+#ê&ÉT. ªª@$T≥ø±ÿ? ˙ yÓTTVü≤+˝À nø£kÕà‘·TÔ>± Ä+<√fi¯q ø£ì|æk˛Ô+<˚$T{Ï ? <˚ì >∑T]+∫ qTe⁄« u≤<Ûä |ü&ÉT‘·THêïe⁄?μμ ªªH˚qT ˙≈£î Hê ÄodüT‡\T >±˙, ˙ ø√dü+ ÁbÕs¡qú \T >±˙ #ÓjT· ´˝ÒqTμμ u≤<Ûä ~>∑Á$T+>∑T‘·÷ n+~, düds” ê. ÄX¯Ãs¡´+>± $+≥THêï&ÉT düjT· ´<éU≤Hé. ªªHê ÁbÕs¡qú \˙ï >∑Ts¡Te⁄ $»j·T+ ø√düyT˚ ! Hê X¯Øs¡+˝Àì nDTeDTe⁄, Ä‘·à‘√ düVü‰ >∑Ts¡Te⁄ $»j·÷ìπø ÁbÕs¡úq #˚düTÔHêïsTT. eTs√ $<Ûä+>± ñ +&˚ neø±X¯+ ˝Ò<äT...μμ n+~ qd”sê. ªªm+<äTø£ì n˝≤?!μμ ÄX¯Ãs¡´+>± n&ç>±&ÉT düjT· ´<éU≤Hé. ªªm+<äTø£+fÒ...μμ ÄyÓT >=+‘·T Js¡ uÀsTT+~. ªª>∑Ts¡Te⁄ n+<ä]˝≤+{Ïyê&ÉT ø±<äT. me]ø°
bò˛Hé : 9849568901
Äj·Tq X¯Á‘·Te⁄ ø±&ÉT. kÕø屑·÷Ô <Ûäs¡à<˚e‘·. |üs¡eT |üP»˙j·TT&ÉT. Äj·Tq ùde˝À, Äj·Tq≈£î düVü‰j·T+>± j·TT<ë∆˝À¢ bÕ˝§Zì Hê uÛÑs¡Ô, ≈£îe÷s¡T\÷ eTs¡DÏ+#ês¡T. ø±˙, n+<äT≈£î Hê≈£î m˝≤+{Ï u≤<Ûë ˝Ò<äT. >∑s¡«+>± ñ+~. H˚qT ≈£L&Ü >∑Ts¡Te⁄ø√dü+ ÁbÕD≤\T ‘ê´>∑+ #ÓjT· ´{≤ìøÏ dæ<+∆ä >± ñHêïqT...μμ n+~. dü j · T ´<é U ≤Hé Ç˝≤+{Ï dü ì ïy˚ X Êìï mqï&É ÷ }Væ≤+#·˝<Ò Tä . ‘·q k˛<ä].. ˇø£ •KTâ >∑Ts¡Te⁄ì Ç+‘·>± >ös¡$k˛Ô+<ë? qeTà˝Òø£ b˛‘·THêï&ÉT. @$T{Ï >∑Ts¡Te⁄ >=|üŒ<äq+? ≈£î\ eT‘ê\≈£î nr‘·+>± U≤˝≤‡eT‘·+ kÕú|æ+∫q≥Tº $Hêï&ÉT. Væ≤+<äTe⁄˝À¢ ◊ø£´‘· m˝≤ kÕ<Ûä´+? m+<äs√ <˚e⁄fi¯ófl... mH√ï ≈£î˝≤\T... Væ≤+<äTe⁄\øÏ ◊ø£´‘· ‘Ó*j·T<äT. n+<äTπø ∫qï∫qï sêC≤´\T>± $&ç b ˛sTT, ã\V” ≤ q+>± ñqï bÕ\≈£ î *ï ‘˚ * >±Z »sTT+#·≥+ M\e⁄‘√+~. ‘·eT |üPØ«≈£î\T ø=ìï ‘·sê\ÁøÏ‘·+ Væ≤+<äTe⁄˝Ò nsTTñ+&=#·TÃ. ø±˙, Ç|ü&ÉT ‘·qT yÓTT>∑˝≤sT÷ ùdHêì. sê»Á<√Vü≤+ #Ój·T´˝Ò&ÉT. ø£s¡Ôe´+ bÕ{Ï+#·ø£ ‘·|üŒ<äT. ªªnø±ÿ! Hê ø£s¡Ôe´+ H˚qT #Ój·÷´* ø£<ë?μμ nHêï&ÉT. ªª˙≈£î ì»+>± Hê MT<ä Áù|e÷_Ûe÷Hê\T ñ+fÒ, ‘·eTTà&É÷! qTM« Á|üjT· ‘·ï+ e~˝…sTT´. ˙ #·Áø£e]ÔøÏ #Ó|ü ... qTM« ôdH’ ê´ìï q&É|˝ü qÒ ˙, Ç+¬øes¡ïsTTHê ìj·T$T+#·eT˙, Äj·Tq e<ä› #ê˝≤eT+~ ˙˝≤+{Ï yêfi¯ófl ñ+{≤s¡T ø£<ë?μμ n+~ qd”sê. dü j · T ´<é U ≤Hé ‘· q #·÷|ü⁄\T nø£ÿ yÓ’|ü⁄ qT+&ç ‹|ü ≈£ î Hêï&É T . n+‘· <ä ÷ s¡ + ˝À eT+≥\T #· ˝ ≤¢ ] q bısTT´ ø£ ì |æ + ∫+~. ªnø£ ÿ ‘· q ì n˝≤π > e÷π s Ãk˛Ô + ~μ nqT≈£îHêï&ÉT. >∑Ts¡Te⁄ XÖs¡´ Á|ü‘ê bÕ\ >∑T]+∫ Ç~es¡πø
8e uÛ≤>∑+
mH√ï ø£<∏ä\T $Hêï&ÉT. n|ü»j·T+ ms¡T>∑ì eTVü‰ jÓ÷<ÛäT&Éì, ‘·≈£îÿe ôd’q´+‘√ n<äT“¤‘· $»j·÷\T kÕ~ÛkÕÔ&É˙ ‘Ó*dæ+~. n˝≤+{Ï eTVü ‰ jÓ ÷ <Û ä T DÏ í »sTT+#· ≥ + n+‘· ‘˚*ø£ø±<äT. ‘·q k˛<ä] ÄodüT‡\T ˝Ò≈î£ +&Ü j·TT<äs∆ +¡ >±ìøÏ yÓfi≤fl*‡ sêe≥+ u≤<Ûä>± ñ+~. Ç<ä›s¡÷ ˇø£] ø=ø£s¡T ÁbÕD+.... n˝≤+{Ï~ Ç|ü&ÉT Ç˝≤... ªªnø±ÿ! qTe⁄« #Ó|æŒq≥Tº #˚ùdÔ >∑Ts¡Te⁄qT #·÷dæ uÛÑj·T|ü&çq |æ]øÏyêì>±, #·Áø£e]Ô Ä»„\T bÕ{Ï+#·ì Á<√Væ ≤ >± #· ÷ &É ã &É ‘ êqTμμ ÄyÓ T yÓTTVü≤+˝ÀøÏ #·÷dü÷Ô nHêï&ÉT düjT· ´<é U≤Hé. düds” ê eTÚq+>± ñ+&çb˛sTT+~ ªªH˚H˚+ #Ój·÷´˝À qTy˚« #Ó|ü⁄Œ nø±ÿμμ n˝≤ n&ÉT>∑T‘·T+fÒ, ÄyÓT≈£î |üdæyê&ç>± ñqï|üŒ{Ï düj·T´<é >∑Ts=Ô #êÃ&ÉT. ‘·eTTà&ç y˚<äq Á>∑Væ≤+∫+~. ø±˙, ‘· q øÏ >∑ T s¡ T e⁄ø£ H êï mes¡ ÷ m≈£îÿeø±<äT. ªªHê≈£ î ‘Ó * j· T <ä T ‘· e TTà&É ÷ ! ˙π ø MT #Ó|üŒ˝ÒqT. Hê≈£î ‘Ó*dæ+<ä˝≤¢ qTe⁄« >∑Ts¡Te⁄ MT<ä, Äj·Tq eTqTwüß\ MT<ä m≈£îÿô|fÒº Á|ü‹
u≤DeT÷ Hê >∑T+&Ó\øÏ >∑T] ô|{Ϻq<˚ ne⁄‘·T+~. qTe⁄« ø£‹Ô m‹Ôq Á|ü‹kÕØ, n~ Hê ‘·\qT qs¡T≈£î‘·T+~μμ á e÷≥\T nHêïø£ ÄyÓT y˚>∑+>± ‘·q >∑~˝ÀøÏ yÓ[fl ‘·\T|ü⁄\T >∑&çj·T ô|≥Tº≈£î+~. ÁbÕs¡qú ø√dü+ #ê|ü |üsT¡ #·T≈£îì, >∑Ts¡Te⁄ $»j·÷ìøÏ Ä]Ô>± n˝≤¢qT n]ú+∫+~. düjT· ´<éU≤HéøÏ nø£ÿ dü+>∑‹ u≤>± ‘Ó\TdüT. n˝≤ ∫qï|ü &É ÷ #˚ ù d~. ø√|ü + >± ‘· \ T|ü ⁄ \T y˚düT≈£î+<ä+fÒ, n$ ‘·«s¡>± ‘Ós¡T#·Tø√e⁄. ‘·qT m+‘· ìØøÏå+∫Hê ñ|üjÓ÷>∑+ ˝Ò<äT. ne‘·\ ‘·qT yÓfi¯fle\dæq düeTj·T+ düMT|æ k˛Ô+~. u≤<Ûä>±, uÛ≤s¡+>± ‘·q ôd’ìø£ |ü{≤\+ <ä>∑Zs¡≈£î #˚s¡T≈£îHêï&ÉT. n~ k˛<ä] Ç+{ÏøÏ nfÒº <ä÷s¡+˝À ˝Ò<Tä . ‘·q •_s¡+˝ÀøÏ yÓfi≤fl&ÉT. nXÊ+‹ n‘·ì yÓ+fÒ ñ+~. n+<äTe\¢ ø±ùd|ü⁄ ndæ$Ô T‘·+>± >∑&ç|æ ‹]– k˛<ä] Ç+{ÏøÏ yÓfi≤fl&ÉT. ÄyÓT ‘·\T|ü⁄ Ç+ø± eT÷ùd ñ+~! n~ ‘·q ‘·*¢˝≤+{Ï Ç\T¢. qd”sê ‘·eTTà&TÉ Ç+ø± ìÁ<ä ˝Òe˝Ò<ìä s¡÷&Û>ç ± q$Tà n‘·ì |ü ø £ ÿ q ì\ã&ç ∫qï>=+‘· T ‘√ ªn˝≤¢ μ ì Ä]Ô > ± bÁ Õ]ú+∫+~. ‘·sê«‘·, ‘·eTTà&ç #˚‹øÏ ‘êM<äTqT ø£{+ºÏ ~. n‘·ì qT<äT{ÏMT<ä eTè<äTe⁄>± ns¡#˚‹ì ‘êøÏ+∫+~. düj·T´<éU≤Hé ã\e+‘·+>± ñ<˚«>∑+ ìÁ>∑Væ≤+#·Tø√ >∑*>±&ÉT. nø£ÿ nqTsê>±ìøÏ Vü≤è<äjT· + |üse¡ •k˛Ô+~.
Ä Ç+{Ï ˇ&ç˝À Ä sêÁ‹ >∑&ÉbÕ\ì|æ+∫+~. eT+#·+ MT<ä |ü&TÉ ≈£îì, ô|q’ s¡C≤sTT ø£|ü ≈£îHêï&ÉT. #·* ‘·|üø=ì, yÓ#·Ã<äHêìøÏ neø±X¯$T∫Ã+~. düjT· ´<éU≤Hé yÓT\¢>± ìÁ<ä˝ÀøÏ C≤s¡T≈£îHêï&ÉT. >∑Ts¡ø£ ø=≥ºkÕ>±&ÉT. n˝≤ m+‘·ùd|ü⁄ >∑&∫ç +<√ ‘Ó*j·T<äT. ìÁ<ë<˚ $ ˇ&ç ˝ À n\dü ≥ r], X¯ Ø sêìøÏ »edü‘ê«\T ‹]– e#êÃ≈£ düj·T´<éU≤Hé ˇ‹Ô–* |ü&ÉT≈£îHêï&ÉT. yÓT*¢>± ø£fi¯ófl ‘Ó]#ê&ÉT. Ç\¢+‘ê ìX¯Ùã›+ sê»´y˚T\T‘√+~. n‘·ìøÏ Vü≤sƒê‘·T>Ô ± sêÁ‹ »]–q<ä+‘ê >∑Ts¡TÔ≈£î e∫Ã+~. nø£ÿ |ü≥Tº<\ä eTìwæ. oÁ|òTü ø√|æ. ø±˙, eTqdüT Áù|e÷\j·T+. >∑Ts¡Te⁄ |ü≥¢ nq+‘·yTÓ qÆ uÛøÑ ÔÏ >ös¡yê˝Ò nø£ÿ#˚‘· n˝≤ e÷{≤¢&+ç #êsTT. ˝Òøb£ ˛‘˚, ÇHêïfi¯fl m&Éu≤≥T ‘·sê«‘· ‘·q‘√ n˝≤ mqï{Ïø° e÷{≤¢&É<äT. sêÁ‹ ‘·qT ≈£L&Ü n˝≤ e÷{≤¢&eÉ \dæ e∫Ãq+<äT≈£î m+‘√ n+‘·s¡à<Ûäq+ #Ó+~ ñ+≥T+~. ªªuÛ>Ñ e∑ +‘·T&Ü! e÷ nø±ÿ ‘·eTTàfi¯fl eT<Û´ä Ç˝≤+{Ï øÏw¢ ºü düeTdü´ m+<äT≈£î düèwæº+#êe⁄? m+<äT≈£î e÷ø° |üØø£å?μμ nXÊ+‹>± yÓ*¢øÏ˝≤ |ü&ÉT≈£îHêï&ÉT. n+‘·˝À n&ÉT>∑T\ düe«&ç $ì|æ+∫+~. yÓ+≥H˚ ø£fi¯ófl eT÷düTø=Hêï&ÉT. qd”sê eTè<äTe⁄>± q&ÉTdü÷Ô ‘·eTTà&ç eT+#·+ <ä>sZ∑ ¡ ø=∫Ã+~. düjT· ´<é ø£fi¯ófl eT÷düTø=H˚ ñHêïsTT. ø±˙, nø£ÿ @$T #˚j·TuÀ‘√+<√qqï ñ‘·ÿ+sƒ¡‘√ ñHêï&ÉT. ‘·qT yÓT\≈£îe>± ñqï≥Tº ‘Ó*j·T≈£î+&Ü C≤Á>∑‘|Ô· &ü ܶ&TÉ . qd”sê ‘·eTTà&ÉT Ç+ø± ìÁ<ä ˝Òe˝Ò<ìä s¡÷&Û>ç ± q$Tà n‘·ì |üø£ÿq ì\ã&ç ∫qï>=+‘·T‘√ ªn˝≤¢μì Ä]Ô>± ÁbÕ]ú+∫+~. ‘·sê«‘·, ‘·eTTà&ç #˚‹øÏ ‘êM<äTqT ø£{+ºÏ ~. n‘·ì qT<äT{ÏMT<ä eTè<äTe⁄>± ns¡#˚‹ì ‘êøÏ+∫+~. düj·T´<éU≤Hé ã\e+‘·+>± ñ<˚«>∑+ ìÁ>∑V≤æ +#·Tø√>∑*>±&ÉT. nø£ÿ nqTsê>±ìøÏ Vü≤è<äj·T+ |üs¡e•k˛Ô+~. ø£˙ïs¡T ãj·T{ÏøÏ sêe{≤ìøÏ ‘=+<äs¡|ü&ÉT‘√+~. eTT≈£îÿ|ü⁄{≤\T n<äTs¡T‘·THêïsTT. qd”sê Çy˚MT >∑eTì+#·˝Ò<äT. ÄyÓT ‹]– yÓ[flb˛sTT+~. düjT· ´<éU≤Hé nø£ÿ yÓ[fl+<äì >∑eTì+#êø£ |üøÿ£ øÏ ˇ‹Ô–* >∑TãT\T>∑TãT\T>± @&ç#ê&ÉT. ˇø£fÒ ø£˙ï{Ï es¡<ä. Ä eTVü‰jÓ÷<ÛäT&ÉT $T–*q sêÁ‹ n+‘ê n<˚ dæú‹˝À >∑&çbÕ&ÉT. Nø£{Ï $&çb˛‘·T+&É>± eT+#·+ ~>±&ÉT. eTÚq+>± ø±\ø£è‘ê´\T rs¡TÃø=Hêï&ÉT. <äTdüTÔ\T <Ûä]+#ê&ÉT. n|ü&ÉT qd”sê |üfiËfl+˝À y˚&çy˚&ç |üs√sƒê\T, Ä\÷ >√;≈£Ls¡, }s¡>±j·T |ü#·Ã&ç ‘Ó∫à ‘·eTTà&ç düMT|ü+˝À ñ+∫ yÓ[flb˛sTT+~. n‘·ì eTqdüT ∫e⁄≈£îÿeT+~.
(düX‚wü+)
29 Ä>∑düTº, 2016
27
Á|ü‘˚´ø£ yê´dü+
C≤rj·T Áø°&Ü ~H√‘·‡e Á|ü‘˚´ø£+
uÛ≤s¡‘Y˝À j·TTe »HêuÛ≤ #ê˝≤ m≈£îÿe.
nsTT‘˚ yê˝…+f…HÆ ‡é &˚, |ôÁ +ò &éw|æ t &˚\ >∑T]+∫ eTq qe‘· s ¡ + ˝À #ê˝≤eT+~øÏ ‘Ó * dæ q +‘· > ±, C≤rj·T Áø°&Ü ~H√‘·‡e+ (H˚wüq˝Ÿ k˛ŒsYº‡ &˚) ~>∑C≤]b˛sTT+~. eTq >∑T]+∫ ‘Ó*j·T<äq&É+˝À @ e÷Á‘·+ dü+<˚Vü≤+ <˚X¯+˝À z õ˝≤¢ »HêuÛ≤ ôd‘’ +· ˝Òì ø=kÕy√, |òJæ , ñÁ¬øsTTHé, ˝Ò<äT. Áø°&É˝À¢ HÓ>∑Z&É+ n+‘·ø£+fÒ ‘Ó*j·T<äT. uÛ≤s¡‘· Vü‰ø° e÷+Á‹≈£î&ÉT y˚T»sY <Ûë´Hé#·+<é »j·T+‹ s√EH˚ eTq+ C≤rj·T Áø°&Ü ~H√‘·‡e+>± »s¡T|ü⁄ø=+≥÷ edüTÔHêï+. á H˚|ü<∏ä´+˝À 69 dü+e‘·‡sê\ dü«‘·+Á‘· uÛ≤s¡‘+· ˝À eTq Áø°&Üs¡+>∑+, 1947 qT+∫ 2016 es¡≈£L Á|ü|ü+#· Áø°&Ü s¡+>∑+˝À uÛ≤s¡‘· Á|ükÕúq+ô|’ Á|ü‘˚´ø£ yê´dü+.. uÛ≤s¡‘Y Á|ü|ü+#·+˝ÀH˚ ¬s+&√ n‹ ô|<ä› <˚X¯+.. 125 ø√≥¢ »HêuÛ≤.. ns¡yÓ’XÊ‘·+ j·TTe»q X¯øÏÔ‘√ πø]+‘·\T ø=&ÉT‘·Tqï <˚X+¯ .. n+‘·]ø£å $C≤„q+, ◊{°, s¡ø£åD, kÕ+πø‹ø£ s¡+>±\˝À uÛ≤s¡‘≈Y î£ uÛ≤s¡‘Y e÷Á‘·yT˚ kÕ{Ï. nsTT‘˚ Áø°&Üs¡+>∑+˝À e÷Á‘·+ eTq<˚X¯ |ü]dæú‹ HêHê{Ïø° rdæ≈£≥Tº>± ‘·j·÷s¡e⁄‘√+~.
@ Áø°&É #·÷dæHê..
q÷´õ˝≤+&é, »bÕHé, ø=]j·÷ ˝≤+{Ï ãT*¢ <˚XÊ\T zyÓ’|ü⁄ ã+>±s¡T yÓ÷‘· yÓ÷–düTÔ+fÒ, eTq
#˚düTÔqï uÛ≤s¡‘· ÁøϬø{Ÿ uÀs¡T¶ Á|ü‹wüº, kÕŒ{Ÿ |òæøχ+>¥ Äs√|üD\‘√ bÕ‘êfi≤ìøÏ |ü&bç ˛sTT+~. düTÁ|”+ø√s¡Tº yÓTT{Ϻø±j·T\T, »dæºdt ˝À<∏ë ø£$T{° dæbòÕs¡düT\‘√ Á|üdüTÔ‘·+ <ë]˝ÀøÏ edüTÔqï≥T¢>± ø£ì|æk˛Ô+~. ]jÓ ÷ ˇ*+|æ ø ˘ ‡ u≤´&ç à +≥Hé eTVæ ≤ fi¯ \ dæ+–˝Ÿ‡˝À ‘Ó\T>∑T‘˚»+ dæ+<ÛäT kÕ~Û+∫q s¡»‘· |ü ‘ · ø £ + ‘√ uÛ ≤ s¡ ‘ · u≤´&ç à +≥Hé ø=‘· Ô }|æ ] b˛düTø=+~. nsTT‘˚ wüO{Ï+>¥, Äs¡ÃØ ˝≤+{Ï Áø°&˝É À¢
kÕøÏå e÷*ø˘, dæ+<ÛäT <˚X¯+ e÷Á‘·+ ∫es¡≈£î yÓTT<ä{Ï j·÷uÛ…’ <˚XÊ\ düsd¡ qü ì\Te˝Òøb£ ˛‘√+~.
<ë]‘·|æŒq ÁøϬø{Ÿ
<˚XÊìøÏ z |æ∫Ã˝≤ |ü{qºÏ ÁøÏø¬ {À¢, nB {°`20 @ Áø°&É #·÷dæHê @eTTqï~ >∑s¡«ø±s¡D+ ÁøÏø¬ {À¢ e÷Á‘·yT˚ {°$T+&çj÷· CÀs¡T ø=qkÕ>∑T‘√+~. nqTø=H˚˝≤ ñqï~ Ç|üŒ{Ï |ü]dæú‹. C≤rj·T Áø°&É 2011 eH˚¶ Á|ü|ü+#· f…Æ{Ï˝Ÿ, 2013 ◊d”d” $T˙ uÛ≤Ø n+#·Hê\‘√ ã]˝ÀøÏ ~>∑&É+, _ø£ÿeTTU≤\T Vü‰ø°, nq~Ûø±]ø£ C≤rj·T Áø°&É ÁøÏø¬ {Ÿ, >√¢ã˝Ÿ >π yéT y˚j·T&É+ kÕ<Ûës¡D $wüj·T+>± e÷]+~. ˇø£ÿ f…ìïdt qT+∫ <˚Xy¯ ê∞ Áø°&\É es¡≈L£ Áø°&Üs¡+>±ìï e÷≥˝À #ÓbÕŒ\+fÒ ˇø£{Ï s¬ +&ÉT Áø°&\É T e÷Á‘·yT˚ sê»ø°j·Ty˚‘·Ô\T, _õHÓdt e÷¬>ï≥T¢, ã÷´s√Áø±fÒ¢ uÛ ≤ s¡ ‘ Y ≈ £ î |ü ‘ · ø ±\T n+~dü ÷ Ô |ü s ¡ T e⁄ ø£u≤® #˚dæ #Ós¡|ü&ÉT‘·THêïs¡T. Áø°&É\ <ë«sê \ø£å\T, ø√≥T¢ Ä]®+∫q Áø°&Üø±s¡T\T ôd‘’ +· kÕŒ{Ÿ |òøæ ‡Ï +>¥, e÷´#Y |òæøχ+>¥˝À <√wüß\T>± <=]øÏb˛‘·÷, uÛ≤s¡‘· Áø°&Üs¡+>∑ >ös¡yêìï eT+≥>∑\T|ü⁄‘·THêïs¡T.
ˇ*+|æø‡˘ ˝À yÓ\yÓ\
2012 \+&ÉHé ˇ*+|æø‡˘ ˝À 83 eT+~ n<∏≥¢Ó ¢ ãè+<ä+‘√ bÕ˝§Zqï uÛ≤s¡‘·»≥Tº ù|s¡T≈£î Äs¡T |ü‘·ø±\T kÕ~Û+∫Hê, |ü‘·ø±\ |ü{Ϻø£˝À 55e kÕúq+˝À ì*∫+~. Çø£ 2016 ]jÓ÷ ˇ*+|æø‡˘ ˝À Á|ü|ü+#·ø£|t kÕ~Û+∫q uÛ≤s¡‘Y, f…dtº ÁøϬø{Ÿ HÓ+ãsY 118 eT+~ düuÛÑT´\ uÛ≤Ø ãè+<ä+‘√ ã]˝ÀøÏ eHé sê´+ø˘ kÕ~Û+∫Hê @ e÷Á‘·+ Á|üjÓ÷»q+ ~– kÕøÏå, dæ+<ÛäT kÕ~Û+∫q |ü‘·ø±\‘√ |üs¡Te⁄ ˝Ò≈£î+&Ü b˛sTT+~. <äøÏÿ+#·Tø=+~. |ü‘·ø±\ |ü{Ϻø£ 66e kÕúHêìøÏ Ç+&çj·THé Á|”$Tj·TsY ©>¥ ù|s¡T‘√ yê´bÕs¡+ 28
29 Ä>∑düTº, 2016
ø£èwüí |üPìj·÷
` #=|üŒs¡|ü⁄ ø£ècÕísêe⁄, 8498084018
n+<äyÓTÆq |ü<ä´+˝≤
Ä>∑düTº 29 uÛ≤s¡‘· C≤rj·T Áø°&Ü~H√‘·‡e+ (H˚wqü ˝Ÿ k˛ŒsY‡º &˚). Ä s√E uÛ≤s¡‘· Vü‰ø° Ä≥>±&ÉT y˚T»sY <Ûë´Hé#·+<é »qà~q+ ≈£L&Ü. Äj·Tq »qà~HêH˚ï eTq+ C≤rj·T Áø°&Ü~H√‘·‡e+>± »s¡T|ü⁄≈£î+≥THêï+. ˇ*+|æø˘‡ #·]Á‘·˝ÀH˚ eTq≈£î n‘·´~Ûø£+>± mì$T~ ã+>±s¡T |ü‘·ø±\T n+~+∫q ˇπø ˇø£ÿ Áø°&É Vü‰ø°. n+<äT˝À eT÷&ÉT ã+>±s¡T |ü‘·ø±\T kÕ~Û+∫q ]ø±s¡T¶ Á&ç_¢+>¥ e÷+Á‹≈£î&ÉT <Ûë´Hé #·+<é≈£î e÷Á‘·y˚T ñ+~. 1928 ÄyéTdüºsY&ÜyéT ˇ*+|æø˘‡, 1932 ˝≤dt@+õ˝Ÿ‡, 1936 u…]H¢ é ˇ*+|æø‡˘ \˝À uÛ≤s¡‘Y es¡ T dü > ± eT÷&É T ã+>±s¡ T |ü ‘ · ø ±\T ¬>\T#·Tø√e&É+˝À <Ûë´Hé#·+<é Á|ü<Ûëq bÕÁ‘· b˛wæ+#ês¡T.
HêJ Væ≤≥¢sY |òæ<ë
u…]¢Hé ˇ*+|æø˘‡˝À <Ûë´Hé#·+<é dæºø˘esYÿ, eTDÏø£≥Tº e÷j·÷C≤˝≤ìï #·÷dæ n\Hê{Ï HêJ ìj·T+‘· Væ≤≥¢sY ôd’‘·+ eT+Á‘·eTT>∑T∆&Ó’ b˛j·÷&ÉT. n|üŒ{Ïπø uÛ≤s¡‘Y˝Àì Á_{°wt ÄØà˝À dæbÕsTT ¨<ë˝À ñqï <Ûë´Hé#·+<é≈£î y˚T»sY ¨<ë u≤ø£‡sY y˚T]ø√yéT
ì\T|ü⁄‘·THêïsTT. C≤rj·T, n+‘·sê®rj·T kÕúsTT˝À ì\ø£&É>± sêDÏdü÷Ô <˚XÊìøÏ ù|s¡T ‘Ó#˚à Áø°&Üø±s¡T\≈£î Ç#˚à ns¡ T ® q , sêJyé U Ò ˝ Ÿ s¡ ‘ · ï ˝≤+{Ï nyês¡ T ¶ \ m+|æ ø £ ˝ Àq÷ $yê<ë\T #√≥T#˚ d ü T ø=+≥÷ $eTs¡Ù\≈£î ‘ê$düTHÔ êïsTT.
ÇkÕÔq+≥÷ ÄX¯ô|{≤º&ÉT. »s¡àHé ôd’q´+˝À #˚sê \+≥÷ Á|ü˝ÀuÛÑô|{≤º&ÉT. nsTT‘˚ <Ûë´Hé#·+<é e÷Á‘·+ »s¡àHé ôd’q´+˝À y˚T»sY ¨<ë ø£+fÒ, uÛ≤s¡‘· ôd’q´+˝À dæbÕsTT>± ñ+&É≥y˚T ‘·q≈£î >ös¡eeTì düe÷<Ûëq+ #Ó|æŒ ‘·q <˚X¯uÛÑøÏÔì #ê≥Tø=Hêïs¡T. Á_{°wt dæbÕsTT\ <ë«sê eTq <˚X¯+˝ÀøÏ e∫Ãq Vü‰ø°øπ <Ûë´Hé#+· <é eTs√ ù|s¡T>± ì*#ê&ÉT. Á|ü|+ü #· yê´|ü+Ô >± uÛ≤s¡‘≈Y î£ , kÕ+Á|ü<ëj·T uÛ≤s¡‘· Vü‰ø°øÏ >∑T]Ô+|ü⁄ rdüT≈£îe#êÃ&ÉT. uÛ≤s¡‘· Vü‰ø°øÏ U≤´‹ rdü T ≈£ î sêe&É y ˚ T ø±<ä T , C≤rj· T Áø°&Üs¡+>±ìøÏ dü÷Œ¤]Ô>± ì*∫q <Ûë´Hé#·+<é |ü⁄{Ïqº s√E Ä>∑wßü º 29q C≤rj·T Áø°&Ü~H√‘·‡e+ ìs¡«Væ≤+#ê\ì Á|üuÛÑT‘·«+ ìs¡ísTT+∫+~. n<˚ s√Eq sêJyé UÒ˝Ÿs¡‘·ï, ns¡T®q ˝≤+{Ï C≤rj·T Áø°&Ü |ü⁄s¡kÕÿsê\T Á|ü<ëq+ #˚j·T&Üìï z ÄqyêsTTr>± @sêŒ≥T #˚dæ+~. Ç|üŒ{Ϭø’Hê uÛ≤s¡‘· Vü‰ø° |æ‘êeTVüQ&ÉT <Ûë´Hé#+· <éqT uÛ≤s¡‘s· ‘¡ ï· |ü⁄s¡kÕÿs¡+‘√ >ös¡$+#ê \ì <˚X¯+˝Àì ø√{≤¢~eT+~ Áø°&Ü_Ûe÷qT\T ø√s¡Tø=+≥THêïs¡T. u≤ø£‡sY y˚T]ø√yéT, n<∏{¢Ó Ÿ ø£èwüí |üPìj·÷ ˝≤+{Ï eTVæ≤fi¯\T Áø°&Ü |ü⁄s¡kÕÿsê\ ø√dü+ s√&Ó¶ø±ÿ*‡q |ü]dæ‹ú eTq <˚X+¯ ˝À ñ+~. eTq <˚X+¯ ˝À »HêuÛ≤ ô|]–q+‘· y˚>+∑ >± Áø°&ÜkÂø£sê´\T, HÓ‹’ ø£ $\Te\T ô|s¡>∑ø£b˛e&É+ z Á|ü<Ûëq ˝À|ü+>±, XÊ|ü+>± ñ+~. Ç<˚ |ü]dæú‹ Çø£eTT+<äT ≈£L&Ü ø=qkÕ–‘˚, Áø°&Üs¡+>∑+˝À ø=ìï <äXÊu≤›\bÕ≥T yÓqTø£|&ü bç ˛j˚T Á|üe÷<ä+ ˝Òø£b˛˝Ò<äT. ª#·ø˘ <˚ Ç+&çj÷· μ n+≥÷ dü>s∑ «¡ +>± m\T¬>‹Ô #ê≥Tø=H˚ s√E sêyê\ì, ø£˙dü+ á 70e kÕ«‘·+Á‘·´~H√‘·‡e s√E qT+#ÓH’ ê |ü]dæ‹ú e÷sê \ì, Á|ü‹uÛ≈Ñ î£ |ü≥+º ø£f,ºÒ n$˙‹s¡V≤æ ‘·, eT#·Ã˝Òì Áø°&ÜuÛ≤s¡‘êìï #·÷&Ü\ì ø√s¡Tø=+<ë+. +
‘√≥˝À $]dæq eT˝…˝≤¢ eTq+ |ü]eT[<ë›+ H˚düÔ+! ø√≥ô|’ $]dæq |ü‘êø£+˝≤ eTq+ ‘·\ m‘·TÔ<ë+ H˚düÔ+! ∫ø£ÿì Nø£{Ï sêÁ‹˝À #·ø£ÿì B|ü ø£[ø£˝≤¢ yÓ\T>∑T<ë+ •\˝À¢ sê>±\T |ü*øÏ+#˚ •\Œø£fi≤Vü≤è<äj·÷\ eTÚ<ë+ $X¯«eT+‘· $XÊ\+ eTq k»q´ #˚‘·q+ >∑>∑qeT+‘· ñqï‘·+ eTq dü+kÕÿs¡ uÛ≤eq+ ˙˝À B|ü+ yÓ*–‘˚H˚ eTq˝À BbÕ\T yÓ\T>∑T‘Ó’ eTq˝À BbÕ\T yÓ*–‘˚H˚ eTVæ≤˝À ø±+‹ |ü⁄+C≤\T $s¡TôdÔÌ eTq dü«|üï+ ø±+‹ eTq \ø£å´+ ø±+‹ ø±+‹˝Àπø eTq >∑eTq+ ø±+‹˝Àπø eTq |üj·Tq+ X¯óÁuÛÑ+>± ñ+<ë+ eT+#·T˝À ‘·&çdæq eT˝…¢˝≤¢ n+<ä+>± J$<ë›+ &Ó+<ë\ q\]+#˚ <ë˝Ÿ düs√es¡+˝≤ n+<äyÓTÆq á Á|ü|ü+#·+ eTq~ n+<äyÓTÆq á Á|üø£è‹ eTq~ n+<äTπø n+<äyÓTÆq á »>∑‘·TÔ˝À n+<äyÓTÆq |ü<ä´+˝≤ J$<ë›+ &Ó+<ë\ q\]+#˚ n+<äyÓTÆq Jeq ^‘·+ bÕ&ÉT≈£î+<ë+ ‘√≥˝À $]dæq eT˝…¢˝≤¢ eTq+ |ü]eT[<ë›+ H˚düÔ+! z H˚düÔ+! Hê H˚düÔ+!
` &܈ˆ ‹s¡Tq>∑], 9392465475 29 Ä>∑düTº, 2016
29
ø£<∏ä\ b˛{°
dü÷#·q\T : 1. ø£<∏ä ì&ç$ 1500 |ü<ë\≈£î $T+#·sê<äT. 2. s¡#·sTT‘·\T ‘·eT≈£î ÇwüºyÓTÆq ø£<∏ëH˚|ü<∏ë´ìï m+#·Tø√e#·TÃ. n~ düeTø±©qyÓTÆHê ˝Òø£ #ê]Á‘·ø£yÓTÆHê ø±e#·TÃ. nsTT‘˚ $wüj·T+ uÛ≤s¡rj·T düe÷» J$‘·+‘√ ≈£L&ç ñ+&Ü*. kÕe÷õø£ Ç‹eè‘êÔ\q÷ m+#·Tø√e#·TÃ. 3. ø£<∏ä ‘·eT dü«+‘·y˚Tqì, nqTyê<ä+, nqTdüs¡D ø±<äì, u≤¢>∑T˝À¢q÷, yÓuŸ |üÁ‹ø£˝À¢q÷, eT¬sø£ÿ&Ü Á|ü#·T]‘·eT÷, Á|ükÕs¡eT÷ »s¡>∑˝Ò<äì, mø£ÿ&Ü |ü]o\q˝À ˝Ò<äì $&ç>± Vü‰MT|üÁ‘·+ »‘·#˚j·÷*. ø£<∏ä sêdæq |ü⁄≥\˝À mø£ÿ&Ü MT ù|s¡T, ∫s¡THêe÷ $esê\T ñ+&Ésê<äT. 4. ãVüQeT‹ bı+~q ø£<\ä∏ qT C≤>∑è‹ BbÕe[ dü+∫ø£˝À Á|ü#T· ]kÕÔ+. ø=ìï{Ïì kÕ<Ûës¡D Á|ü#T· s¡D≈£î d”«ø£]+∫, M\TqTã{Ϻ Á|ü#·T]kÕÔ+. Á|ü#·T]‘·yÓTÆq ø£<∏ä\≈£î bÕ]‘√wæø£+ ñ+≥T+~. 5. b˛{° >∑&ÉTe⁄ ‘˚Bì bı&ç–+#˚+<äT≈£î ø±˙, ns¡ΩyÓTÆq ø£<∏ä\T sêø£b˛‘˚ ãVüQeT‘·T˝À¢ e÷s¡TŒ\T #˚ùd+<äT≈£î ø±˙ C≤>∑è‹ j·÷Ce÷Hê´ìøÏ düs¡«Vü≤≈£îÿ\T ñHêïsTT. ø£<∏ä\ m+|æø£ $wüj·T+˝À C≤>∑è‹ dü+bÕ<äø£esêZì<˚ ‘·T~ ìs¡íj·T+. á $wüj·T+˝À ñ‘·Ôs¡ Á|ü‘·T´‘·Ôsê\≈£î ‘êe⁄ ˝Ò<äT. 6. ø£<∏ä\qT ‘Ó\T>∑T˝À nqT bòÕ+{Ÿ˝À ˝Ò<ë j·TTìø√&é bòÕ+{Ÿ˝À &ç{Ï |æ #˚dæ jagritiweekly@gmail.com ≈£î yÓTsTT˝Ÿ #˚j·÷*, ˝Ò<ë ‘·bÕ˝≤ <ë«sê |ü+bÕ*. ø£<∏ä m+|æø£sTTqB ø±ì~ MT yÓTTu…’˝Ÿ≈£î mdt.myéT.mdt. #˚kÕÔeTT. 7. ø£<∏ä\T #˚s¡&ÜìøÏ ∫e] ‘˚~ : Ä>∑düTº 30, 2016.
30
29 Ä>∑düTº, 2016
n+‘·s¡+>∑+ Ä sê»´+˝À #ê{Ï+|ü⁄ $ì|æ+∫+~.. $$<Ûä $<ë´ |”sêƒ \≈£î Á|üø≥£ q ≈£L&Ü yÓ[fl+~.. sê»´+˝À |üqTï\T edü÷\T #˚jT· &É+‘√ u≤≥T n_Ûe~∆, dü+πøåeT ø±s¡´Áø£e÷*ï |üs¡´y˚øÏå+#˚ $uÛ≤>±ìøÏ düeTs¡Tú&Ó’q n~Ûø±]ì ìj·T$T+#ê\ì eTVü‰sêE ìs¡sí TT#ês¡T. n+<äT≈£î ‘·–q $<ë´s¡Ω‘· \qT dü÷∫+#ê*‡+~>± eTVü‰eT+Á‹˙, ÄkÕúq |ü+&ç‘T· \q÷ ø√sês¡T. yês¡T dü÷∫+∫q Á|üe÷D≤\ y˚Ts¡≈£î ns¡TΩ˝…’qyê] ø√dü+ >±*+#·eT+≥÷ ÄC≤„|+æ #ês¡T. Ä Á|üø±s¡+-ns¡Xú ÊÁdü+Ô ˝À n‘·T´‘·eÔ T Á|üe÷D≤\‘√ ñrÔsT¡ ˝í q’… yê]ì Ä ñ<√´>∑+ ø√dü+ ìs¡«Væ≤+#˚ |üØø£å˝À bÕ˝§ZHê*‡+~>± Ä sê»´ eT+‘·{≤ #ê{Ï+|ü⁄\T $ì|æ+#êsTT. $$<Ûä $<ë´ |”sƒê\≈£î Á|üø£≥q\T yÓfi≤flsTT. Á|üø£≥q˝À ù|s=ÿqï ns¡Ω‘·\Tqï m+<äs√ j·TTe≈£î\T |üØø£≈å î£ e#êÃs¡T. eTVü‰eT+Á‹ H˚‘· ‘·«+ ˝Àì Á|ü‘˚´ø£ ì|ü⁄DT\ ã+<ä+ j·TTe≈£î*ï ø±∫, e&Éb˛dæ+~. ˝À‘·T>± |üØøÏå+∫+~. yê] XÊÁdüÔ C≤„Hêìï |ü]o*+∫, ns¡Ω‘*· ï ‘·s∫¡ #·÷dæ+~.XÊÁdüÔ |ü]C≤„q+˝À me]øÏ mes¡÷ rdæb˛q+‘· Á|ü‹uÛ≤ e+‘·T\T b˛{°|ü&ܶs¡T. ∫e] e&Éb˛‘·˝À z $<ë´~Û≈£î&ÉT m+|æø£j·÷´&ÉT. n‘·&ç ù|s¡T sê»qï. $T–*q nuÛÑ´s¡Tú\ ø£Hêï sê»qï H˚|ü<∏ä´+ $_Ûqï+>± nì|æ+∫ eTVü‰eT+Á‹ n‘·DíÏ Á|ü‘´˚ ø£+>± ø=ìï Á|üX¯ï\T n&É>±\ì @ø±+‘· eT+~s¡+˝ÀøÏ |æ*|æ+#ê&ÉT. sê»qï yÓfi≤fl&ÉT. $qÁeT‘· ñ{Ï|º &ü ˝˚ ≤ ì\ã&ܶ&ÉT. eTVü‰eT+Á‹ n‘·&ç e´øÏÔ>∑‘· $esê*ï n&ç>±&ÉT. ‘·*¢‘·+Á&ÉT\ >∑T]+∫ Á|ü•ï+#ê&ÉT. Á|ü‹cÕ˜‘·àø£yÓTÆq $<ë´|”sƒ¡+˝À ns¡úXÊÁkÕÔìï nuÛÑ´ dæ+∫q yÓ’q+ >∑T]+∫ Äsê rXÊ&ÉT. sê»qï~ sêC≤´ìøÏ #˚s¡Te˝ÀH˚ ñqï z ∫qï Á>±eT+. n‘·&TÉ #·<Tä e⁄≈£îqï $<ë´|”sêƒ ìøÏ #Ó+~q e´ekÕj·T πøåÁ‘·+ Ä Á>±eT+˝ÀH˚ ñ+~. n+<äT˝À bı˝≤\÷, |ü+&É‘¢ √≥\÷ ñHêïsTT. yê{Ï˝À sê»qï ‘·*‘¢ +· Á&ÉT\T e´ekÕj·T ≈£L©\T>± |üì#˚ùdyês¡T. m|üŒ{Ïø£|ü⁄Œ&ÉT #˚‹ø£+~q |ü+≥*ï sê»qï ‘·+Á&ç $<ë´|”sƒêìøÏ ‘·s¡*+#˚yê&ÉT. n|ü⁄Œ&ÉT ‘·+Á&ç‘√ bÕ≥T |üdæyê&Ó’q sê»qï ≈£L&Ü yÓfi‚flyê&ÉT. nø£ÿ&É #·<äTe⁄≈£î+≥Tqï |æ\¢*ï #·÷dæ dü÷Œ¤]Ôì bı+~q sê»qï ‘êq÷ #·<Tä e⁄≈£î+{≤qì n\¢] #˚ùdyê&ÉT. yÓTT<ä{À¢ n~ |üdæyê&ç n\¢]>± uÛ≤$+∫q sê»qï ‘·*¢‘·+Á&ÉT\T ô|<ä›>± |ü{Ϻ+#·Tø√˝Ò<äT. ø±˙ m<äT>∑T‘·Tqïø=B› sê»qï˝À #·<Tä e⁄ø√yê\qï ÄdüøÔÏ ô|s¡>∑&É+‘√ ø±j·Tø£wüº+ #˚ôd’Hê düπs ‘·eT ≈£îÁsêDÏí #·~$+#ê\qï ìs¡íj·÷ìøÏ yêfi¯ófl e#êÃs¡T. |” s ƒ ê ìï ìs¡ « Væ ≤ dü T Ô q ï e´øÏ Ô ì n&ç > ±s¡ T . ìsê«Vü≤≈£î&ÉT eTT+<äT dü+<˚V≤æ +#ê&ÉT. ø±˙, sê»qï ‘·*¢‘·+Á&ÉT\T ‘·eT e´ekÕj·T πøåÁ‘·+˝À n+øÏ‘·
` z˝Ò{Ï lìyêdü uÛ≤qT uÛ≤e+‘√ |üì#˚j·T&Üìï |ü]>∑Dq˝ÀøÏ rdüT≈£îì Ä˝À∫+#ê&ÉT. eTT+<äT>± ø=+‘·ø±\+ bÕ≥T sê»qï≈£î ÁbÕ<∏ä$Tø£ $<ë´uÛ≤´dü+ #˚sTT+∫, n+<äT˝À n‘·&ç Á|ü‹uÛÑqT n+#·Hê y˚dæq ‘·sê«‘· #·<äTe⁄qT ø=qkÕ–+#·&É+ô|’ ìs¡ísTT+#·>∑\qì #ÓbÕŒ&ÉT. n+<äT≈£î sê»qï ‘·*‘¢ +· Á&ÉT\T n+^ø£]+#ês¡T. ‘Ó*$ ‘˚≥˝À¢ ÁoeT+‘·T\ |æ\¢\≈£î m+‘·e÷Á‘·+ rdæb˛ì sê»qï≈£î dü¬s’q düeTj·T+˝À dü¬s’q#√≥ düVü‰j·T+ \_Û+∫+~. n‘·&ç Á|ü‹uÛÑ sêDÏ+∫+~.
eTT+<äT≈£î e#êÃ&ÉT. sê»qï ø£fi¯fl˝À ‘·&çì eTVü‰ eT+Á‹ >∑T]Ô+#ê&ÉT. >∑T]Ô+∫, ªª˙ ø£qïyê] ø±fi¯Sfl, #˚‘·T\÷ ø£&ç–q|ü⁄Œ&ÉT ˙πøeTì|æ+∫+<√ #Ó|⁄ü Œ..μμ nq&ç>±&ÉT. sê»qï #˚‘·T\T CÀ&ç+∫ Ç˝≤ nHêï&ÉT. ªªHê nuÛÑT´qï‹øÏ eT÷\ø±s¡≈£î\T Hê ‘·*¢ ‘·+Á&ÉT\T. yê] dü+ø£\Œã\+, ø±j·Tø£wüº+ qqTï $<ë´e+‘·TDÏí #˚XÊsTT. Ä düŒVü≤ Hê˝À ñqï|üŒ{Ïø,° ˇø√ÿkÕ] n~ eTqdüT bıs¡˝À¢ eTs¡T>∑Tq |ü&˚~. H˚qT Á|ü‹uÛ≤e+‘·T&çqqï nVü≤+ø±s¡+ ô|#·Ã]*¢,
ndü˝…’q ns¡Ω‘·!
Hê nuÛTÑ ´qï‹øÏ eT÷\ø±s¡≈î£ \T Hê ‘·*¢ ‘·+Á&ÉT\T. yê] dü+ø£\Œã\+, ø±j·Tø£wüº+ qqTï $<ë´ e+‘·TDÏí #˚XÊsTT. Ä düŒVü≤ Hê˝À ñqï|üŒ{Ïø°, ˇø√ÿkÕ] n~ eTqdüT bıs¡˝À¢ eTs¡T>∑Tq |ü&~˚ . H˚qT Á|ü‹uÛ≤e+‘·T&çqqï nVü≤+ø±s¡+ ô|#·Ã]*¢, $»„‘· eTdüøu£ ≤πs~. H˚&TÉ yê] bÕ<ë©ï, #˚‘T· ©ï ø£&ç–q|ü⁄Œ&ÉT yê{Ï ì+&Ü ˝…ø£ÿ˝Òqìï >±j·÷\ >∑Ts¡T*Ô ï #·÷XÊqT.
ÁbÕ<∏ä$Tø£ $<ë´uÛ≤´dü+˝À n+<ä]˙ ÄX¯Ãs¡´+˝À eTT+#Ó‘·TÔ‘·÷ sê»qï dü‘·Œ¤*‘ê*ï kÕ~Û+#ê&ÉT. Á|ü‹cÕ˜‘à· ø£yTÓ qÆ Ä $<ë´|”s+¡ƒ ˝À XÊX¯«‘· $<ë´]ú>± ø=qkÕπ> ns¡Ω‘· dü+bÕ~+#ê&ÉT. n~ yÓTT<ä\T n≥T e´ekÕj·T πøåÁ‘·+˝À ‘·*¢ ‘·+Á&ÉT\T, Ç≥T $<ë´|”s+¡ƒ ˝À sê»qï ˇπø \ø£´å +‘√ ø£wæ #˚XÊs¡T. e´ekÕj·T øπ Áå ‘·+˝À @ j˚T{Ï ø±j˚T&ÉT ~>∑Tã&ÉT\T ôV≤∫ÃqfÒ¢, $<ë´uÛ≤´dü+˝À sê»qï Á|ü‹uÛÑ eT÷&ÉT|ü⁄e⁄«\T, Äs¡Tø±j·T\T>± $ø£dæ+ ∫+~. ns¡úXÊÁdüÔ+˝À n‘·T´qï‘· kÕúsTTøÏ #Ó+~q $<ë´e+‘·T&ç>± sê»qï≈£î ñrÔs¡í‘· \_Û+∫+~. n<˚ düeTj·÷ìøÏ eTVü‰sêE >±] ø=\Te⁄˝À ñ<√´>∑ Á|üø£≥q yÓ\Te&ç+~. ns¡Ω‘· |üØø£å˝À¢ düs√«‘·ÔeT kÕúHêìï bı+~q sê»qï H˚|ü<∏ä´+ >∑T]+∫ $qï eTVü‰eT+Á‹ ˝À˝À|ü\ #ê˝≤ Äq+~+#ê&ÉT. sê»qïqT ñ<√´>∑+ ˝ÀøÏ rdüTø√yê\ì eTqdüT˝À ìs¡sí TT+#·T≈£îHêï&ÉT. Ä $wüj·÷ìï n|ü⁄Œ&˚ Á|üø£{Ï+#·≈£î+&Ü, ªª#·÷&ÉT sê»Hêï! á m+|æø£˝À Ç+ø± eTs√ |üØø£å $T–* ñ+~. πs|ü⁄ ñ<äj·÷H˚ï qTe⁄« ˙ ‘·*¢‘·+Á&ÉT\ #˚‘·T\T, bÕ<ë\T X¯óÁuÛÑ+>± ø£&ç– sê! n˝≤ #˚dæ e∫Ãq ‘·sê«‘· ìH√ï Á|üX¯ï n&ÉT>∑T ‘êqTμμ nHêï&ÉT eTVü‰eT+Á‹. sê»qï düπsq+≥÷ ôd\e⁄ rdüT≈£îHêï&ÉT. eTsêï{Ï ñ<äj·T+ eTVü‰eT+Á‹ #Ó|æŒq≥T¢>± ‘·*¢‘·+Á&ÉT\ #˚‘·T©ï, bÕ<ë©ï ˙fi¯fl‘√ ø£&ç>±&ÉT. yÓT‘·Ô{Ï eÁdüÔ+‘√ ‘·T&ç∫ eT∞fl eTVü‰eT+Á‹
$»„‘· eTdüø£u≤πs~. H˚&ÉT yê] bÕ<ë©ï, #˚‘·T©ï ø£&ç–q|ü⁄Œ&ÉT yê{Ï ì+&Ü ˝…ø£ÿ˝Òqìï >±j·÷\ >∑Ts¡TÔ*ï #·÷XÊqT. dü¬s’q b˛wüD ˝Òø£ X¯ówæÿ+∫, eTT&É‘·\T |ü&ɶ yê] #·sêà*ï #·÷dæ #·*+∫ b˛j·÷qT— ne´ø£ÔyÓTÆq uÛ≤yê*ï, n<˚|üì>± Á|ü‹≈£L\‘·\T yÓ\T¢yÓ‹Ôq nqTuÛÑyê*ï #·~yêqT— n$ ø£s≈¡ î£ >±, ø£sÿ¡ X¯+>±, ìsê›øDåÏ ´+>± $&ç∫ô|{Ïqº ˝…øÿ£ ˝Òqìï C≤&É*ï Á|ür eTT&É‘˝· Àq÷ ø£qT>=HêïqT. eT{°,º #ÓeT{≤ @ø£yTÓ .Æ . u≤<Ûë, ãs¡TeP eTy˚Tø£yTÓ .Æ . yê] ã‘·T≈£î©ï, X¯Øsê©ï m+‘·˝≤ yÓTTs¡≥Tu≤πs˝≤ #˚XÊjÓ÷ ‘=*kÕ] >∑T]Ô+#êqT. yê] ÁX¯eTqT H˚qT >∑T]Ô+#ê\ì, n+<äT≈£î ‘·>Z∑ Á|ü‹|ò˝ü ≤ìï n+~+#ê *‡q u≤<Û´ä ‘· Hêô|’ ñ+<äì Vü≤<äjT· + |òTü Àwæ+∫+~. n~ düeTTÁ<ä|ü⁄ ôVAs¡T˝≤>± Hê #Óe⁄˝À¢ dæús¡|ü&ç b˛sTT+~μμ n+≥÷ sê»qï ñ<˚«>∑+‘√ #·*+∫ b˛j·÷&ÉT. n|ü⁄Œ&ÉT eTVü‰eT+Á‹ n‘·DÏí <ä>∑Zs¡≈£î rdüT≈£îHêï&ÉT. Vü≤<äj÷· ìøÏ Vü≤‘·T≈Ô î£ Hêï&ÉT. ªª#ê˝≤ dü+‘√wü+.. á düŒVü≤qT ˙˝À y˚T˝§ÿ\Œ &Üìπø á |üØø£å ô|{≤ºqT. sê»´+˝À |üqTï\T #Ó*+¢ #˚ Á|ü»\ $wüj·T+˝Àq÷ Ç<˚ u≤<Ûä´‘·qT qTe⁄« ìs¡«]Ô+#ê*.yê] ÁX¯eT |ò*ü ‘êìï qTe⁄« >∑T]Ô+#ê*. ˙ Á|ü‹uÛÑqT |üqTï\ edü÷fi¯fl‘√ ø√XÊ>±sêìï ì+|ü&Üìπø |ü]$T‘·+ #˚jT· ≈£î+&Ü, eTq sêC≤´ìï Ä]úø£+>± ã˝Àù|‘·+ #˚düTÔqï nìï esêZ\ yê] n_Ûe~∆ø°, dü+πøåe÷ìø° ø£wæ #Ój·÷´*. Ç~>√ n+<äTø√μμ n+≥÷ sê»qï #˚‹˝À ìj·÷eTø£ |üÁ‘êìï ñ+∫ n_Ûq+~+#ê&ÉT eTVü‰eT+Á‹! +
29 Ä>∑düTº, 2016
31
ø£<∏ä sêVüQ˝Ÿ ‘·\ ‹]–b˛sTT+~. }Væ≤+#·ì dü+|òTü ≥q. n+‘·es¡≈L£ n+‘ê düC≤e⁄>± »]–b˛sTT+<äqT≈£îqï dü+ã+<Ûä+, Ç+‘· dü+øÏ¢wüº+>± e÷]b˛‘·T+<äì }Væ≤+#· HÓ’Hê }Væ≤+#·˝Ò<äT. Ç|üŒ{Ïπø bÕ‹ø£ ô|’∫\T≈£î ô|[fl dü+ã+<Ûë\T #·÷kÕ&ÉT. Ç≥T ô|[flfi¯fl ù|s¡j·T´\T... n≥T y˚TÁ{ÏyÓ÷ì @C…+≥T¢... eTs√ |üø£ÿ #·T{≤º\T`|üø±ÿ\T n+<äs¡÷... mH√ï ô|[fl dü+ã+<Ûë\T »˝…¢&É|ü{Ϻ eTØ sêVüQ˝Ÿ eTT+<äT+ #ês¡T.
∫≥º∫e]øÏ nìï $wüj·÷˝À¢q÷ ‘·qøÏ, ‘·q ¨<ëøÏ dü] CÀ&û nqT≈£îqï ô|[fl dü+ã+<Ûäy˚T ≈£î~]+<äqT≈£îHêï&ÉT sêVüQ˝Ÿ. ‘·eT ≈£î≥T+u≤ìøÏ, ‘·eT dü+Á|ü<ëj·÷\≈£î ‘·–q eT+∫ dü+ã+<Ûäy˚T nì sêVüQ˝Ÿ ne÷à, Hêqï ≈£L&Ü m+‘√ eTT]dæ b˛j·÷s¡T. #·÷|ü⁄\T, #·T≥º]ø±\T ≈£L&Ü u≤>±H˚ ø£ * kÕsTT nqT≈£ î Hêïs¡ T n+<ä s ¡ ÷ . ø±˙, ø£≥ïø±qTø£\T Ç∫Ã|ü⁄#·TÃø√e&É+ <ä>∑Zπs @<äHêï nyê+‘·s¡+ edüTÔ+<äqT≈£îHêïs¡T. n˝≤+{Ï #Ó‘·Ô dü+Á|ü<ëj·÷\ ø√dü+ ã+>±s¡+˝≤+{Ï dü+ã+<Ûä+ #Ó&É>={§º<ä›ì ‘·*¢<ä+Á&ÉT\≈£î >∑{Ϻ>±H˚ #ÓbÕŒ&ÉT sêVüQ˝Ÿ. n+<ä+, nD≈£îe, ÄdæÔbÕdüTÔ\T n˙ï ñqï $<ë´e+‘·Tsê˝…q’ düT>∑TDe‹ uÛ≤s¡´>± <=]øÏ+<äì ‘Ó>∑eTT]dæb˛j·÷&ÉT sêVüQ˝Ÿ. n+<ä]eTT+<ä÷ |ü+#ê+>∑+˝À ù|J\˙ï ‹s¡>π dæ, eTs¡>π dæ ns¡>+∑ ≥ Wb˛düq |ü{Ϻ eTØ X¯óuÛÑeTTVüAs¡Ô+ ìs¡ísTT+#ê&ÉT |ü⁄s√Væ≤‘·T&ÉT. e#˚à HÓ˝À¢H˚ eT+∫ eTTVüAs¡Ô+ ñ+<äì #ÓbÕŒ&ÉT. ô|[fl eT+&É|+ü ˝À ≈£Ls√Ãe\dæq düeTj·T+˝À... Ç+‘· ˝ À... $+‘· > ± á nyê+‘· s ¡ + . sêVüQ˝ŸøÏ eT‹b˛sTT+~. Ä s√E.... Vü≤sƒê‘·TÔ>± sêVüQ˝ŸøÏ Ç+{Ï <ä>∑Zs¡ qT+&ç ‘·*¢ bò˛Hé #˚dæ+~. sêVüQ˝Ÿ H√≥ e÷≥ ô|>∑\ø£ eTT+<˚ #ÓbÕŒ*‡q eT÷&ÉT eTTø£ÿ\T #Ó|æŒ, bò˛Hé ø£{Ÿ #˚dæ+~ ‘·*¢. Ä eTsêï&˚ ìÁ<ëVü‰sê\T düVæ≤+#·ø£ |ü<˚ |ü<˚ ô|[fl ≈£ L ‘· T π s ï ‘· \ #· T ≈£ î +≥÷, ‘· \ u≤<ä T ≈£ î +≥÷ ≈£Ls¡TÃHêï&ÉT sêVüQ˝Ÿ. m+‘· |òüTÀs¡+? m+‘· $&É÷¶s¡+? Ç<Óø£ÿ&ÉHêï $q<ä>∑Z $wüj·Te÷? bò˛Hé˝À ‘·*¢ #Ó|æŒq ø£ãTs¡T #Ó$q |ü&É>±H˚ ø£\es¡|ü&ܶ&ÉT sêVüQ˝Ÿ. ‘·+Á&ç |ü+|æq ø£es¡T $|æŒ #·÷dæ eT]+‘· Ä+<√fi¯q #Ó+<ë&ÉT. sêVü Q ˝Ÿ ø Ï ‘· \ ã<ä ∆ ˝ … ’ b ˛‘√+~. ¬ s +&É T s√E\T>± n<˚ $wüjT· + ª$wüyTÓ μÆ n‘·ì ÁbÕD≤\ì Vü≤]+#˚k˛Ô+~. 32
29 Ä>∑düTº, 2016
Q
Q
Q
sêVüQ˝Ÿ dü‘ê‡+Á|ü<ëj·÷\qT Wb˛düq |ü{qºÏ qe j·TTe≈£î&ÉT. u≤\´+ qT+&˚ uÛÑøÏÔ Á|ü|ü‘·TÔ\‘√ m~–q ãT~∆eT+‘·T&ÉT. ‘·*¢<ä+Á&ÉT\ ÄX¯*ï, ÄX¯j·÷\ì |ü⁄DÏøÏ|ü⁄#·TÃ≈£îqï ndü\T dædü˝…’q yês¡dTü &ÉT. Ç+»˙]+>¥ ÄK] @&Ü~ #·<äTe⁄‘·T+&É>±H˚ ø±´+|üdt Ç+≥s¡÷«´˝À, ù|s¡Tqï kÕ|òyºt s˚ Y ø£+ô|˙˝À ñ<√´>±ìøÏ m+|æø£j·÷´&ÉT sêVüQ˝Ÿ. @&Ü~øÏ
|üHÓï+&ÉT \ø£å\ s¡÷bÕj·T\T J‘·+ Çe«&ÜìøÏ ø£+ô|˙‘√ ˇ|üŒ+<ä+ ≈£î~πsdü]øÏ sêVüQ˝Ò ø±<äT, n‘·ì ‘·*¢<ä+Á&ÉT\T ôd’‘·+ ÄX¯Ãs¡´b˛j·÷s¡T. Äq+<ä+‘√ ñ_“‘·_“ã“sTTb˛j·÷s¡T. sêVü Q ˝Ÿ ÁX¯ < ë∆ ã T<ä T ∆ \ ø±s¡ D +>±H˚ Ç+õ˙]+>¥˝À ø±˝ÒJπø {≤|üsY>± ì*#ê&Éì, n+<äTe\¢H˚ n+‘· ô|<ä› ø£+ô|˙˝À, n+‘· ô|<ä› J‘·+‘√, n+‘· ô|<ä› ñ<√´>∑+ sêVüQ˝Ÿì e]+∫ e∫Ã+<äì Ç+{≤ ãj·T{≤ n+<äs¡÷ Á|üX¯+dü\‘√ eTT+#Ó‘êÔsT¡ . ñ<√´>∑+˝À #˚s¡&ÜìøÏ sêVüQ˝Ÿ u…+>∑Tfi¯SsY ãj·T\T<˚sê&ÉT. ‘·*<¢ +ä Á&ÉT\T, ã+<ÛTä $TÁ‘·T\+<äs÷¡ ¬s’˝Ò«ùdºwüHé es¡≈£L e∫à kÕ<äs¡+>± kÕ>∑q+bÕs¡T. sêVüQ˝Ÿ ÅfHÆ… é m≈£îÿ‘·Tqï|ü⁄Œ&ÉT ÄbÕ´j·T+>± #ÓsTT´ |ü≥Tº≈£îì ø£fi¯fl˝À¢ ˙fi¯ófl ~+#·T≈£î+≥÷ #Ó|æŒ+~ sêVüQ˝Ÿ ‘·*¢. ªªsêVü Q ˝Ÿ ! Ç+‘· e s¡ ≈ £ L ˙≈£ î m˝≤+{Ï <äTs¡\yê≥÷¢ ˝Òeì Hê≈£î ‘Ó\TdüT. Çø£ eTT+<äT ≈£L&Ü Ç˝≤π> ìwü˜>± ñ+{≤eì MT Hêqï≈£î, Hê≈£î ˙ MT<ä >∑{Ϻ qeTàø£+. nsTTHê, #Ó|ü⁄ÔHêïqT $qT. \ø£å˝À¢ J‘·+ #˚‹ø£+<äT‘√+<äì eT+∫ \ø£åD≤\T eT]Ãb˛≈£î. ˙ ‘√{Ï ≈£îÁsêfi¯fl+‘ê Vü‰sTT>±, Äq+<ä+>± ø£¢ãT“˝À¢q÷, |üãT“˝À¢q÷ »˝≤‡#˚dü÷Ô ‘ê– ‘·+<äHê˝≤&ÉT‘·THêïs¡ì yÓ÷E|ü&ç yÓ÷düb˛≈£î. Äs√>∑´y˚T eTVü‰uÛ≤>∑´eTì eT]Ãb˛≈£îμμ. ‘·*¢ e÷≥\T $+≥÷H˚ n~]|ü&ܶ&TÉ sêVüQ˝Ÿ. ªªn<˚+≥e÷à! n˝≤ nH˚kÕyé! }s¡T e÷]‘˚ ù|s¡T e÷]b˛‘·T+<ë? ÇHêïfi¯Sfl Hê <ä]#˚sì¡ e«ì <äTs¡\yê≥¢≈£î H˚HÓ˝≤ u≤ìdüqe⁄‘êqe÷à! qTy˚«+ ø£+>±s¡T|ü&É≈£î. Hêqï≈£î ≈£L&Ü #Ó|ü⁄Œ. H˚HÓ|ü⁄Œ&É÷ MT sêVüQ˝Ÿ>±H˚ ñ+{≤qT. @ sêVüQe⁄ qqTï ø£~*+#·˝<Ò Tä . ø£ã*+#·uÀ<äT. düsπ Hê!μμ dæsú ∫¡ ‘·+Ô ‘√ ‘·*¢ #˚‹˝À #Ój˚T´dæ #ÓbÕŒ&ÉT sêVüQ˝Ÿ. sêVüQ˝ŸøÏ ñ<√´>∑+ sê>±H˚ ô|[fl Á|üj·T‘êï\T yÓTT<ä\Tô|{≤ºs¡T n‘·ì ‘·*¢<ä+Á&ÉT\T. sêVüQ˝ŸøÏ
≈£L&Ü ‘·q˝≤+{Ï jÓ÷>∑T´&Óq’ j·TTe≈£î&çøÏ ne÷àsTT <=s¡ø£&É+ n+‘· ø£wüºy˚T+ ø±<äì eTqdüT˝ÀH˚ n+<ä y Ó T Æ q ne÷àsTTì }Væ ≤ +#· T ≈£ î ì eTT]dæb˛j·÷&ÉT. Q
Q
Q
sêVüQ˝Ÿ u…+>∑Tfi¯SsY˝À n&ÉT>∑Tô|{Ϻ s¬ +&˚fifl¯ e⁄ ‘√+~. J‘·+ ô|]–+~. ñ<√´>∑+˝À ¨<ë ô|]–+~. Ä|òd” Tü ˝À ôd\e⁄ <=]øÏq|ü⁄Œ&É˝≤¢ ne÷à Hêqï\‘√ }s¡÷s¡T ‹]–, mH√ï ô|[¢ dü+ã+<Ûë\T
#·÷kÕ&ÉT. m+‘√eT+~ n+<äyÓTÆq ne÷àsTT\qT #·÷kÕ&ÉT. ¬s+&˚fi¯fl ì]«sêeTø£èwæ, |ü≥Tº<ä\, $X¯«Á|üj·T‘·ï+ m≥ºπø\≈£î |òü*+∫+<äqT ≈£îHêï&ÉT. ÇH˚ïfi¯fløÏ... ÇHêïfi¯fløÏ eT+∫ ne÷àsTT <=]øÏ+<äqT≈£îHêï&ÉT. ø±˙, ‘·*¢<ä+Á&ÉT\T #Ó|æŒq $wüj·T+ $q>±H˚ sêVüQ˝Ÿ nVü≤+ ˇø£ÿkÕπs #êe⁄ <Óã“‹+~. |ü⁄Á¬sMT<ä |ü⁄* |ü+C≤ ‘·–*q+‘·>± –\–˝≤¢&çb˛j·÷&ÉT. Q
Q
Q
` Ç+<ä÷ s¡eTD ªª@sê sêVüQ˝Ÿ! Ä|òd” Tü ≈£î sêyê?μμ {Ï|{t ≤|t>± ‘·j·÷s¡sTT Vü‰˝À¢ø=#êÃ&ÉT yÓ÷Vü≤Hé. Ç<ä›s¡÷ s¬ +&˚fió¯ fl>± n<˚ nbÕsYyº TÓ +{Ÿ˝À ø£*ùd ñ+≥THêïs¡T. Ç<ä›s¡÷ ˇπøkÕ] kÕ|òtºy˚sY ø£+ô|˙˝À #˚sês¡T. ªªqTyÓ«fi¯flsê! ‘·\H=|æŒ>± ñ+~. ¬sdtº rdüT ≈£î+{≤qTμμ nq´eTqdüÿ+>± nHêï&ÉT sêVüQ˝Ÿ. ªªsêÁ‹ qT+&ç #·÷düTÔHêïqT. @yÓTÆ+~sê? m˙ ÁbÕã¢yéT?μμ ≈£î‘·÷Vü≤\+>± n&ç>±&ÉT yÓ÷Vü≤Hé. ªªá s√E Ä|òd” Tü ≈£î sê˝ÒÁHê! |ü]àwüHé n&ç>±qì u≤dtøÏ #Ó|ü⁄Œ. |”¢CŸμμ ˙s¡dü+>± nHêï&ÉT sêVüQ˝Ÿ. ªªÇ˝≤ Ç+{À¢ ˇ+≥]>± ñ+fÒ ‘·\H=|æŒ Ç+ø± m≈£îÿe⁄‘·T+~sê! ˝Ò! Ä|ò”düT¬ø[fl n≥Tï+∫ nfÒ $T&éH{’Ó Ÿ |üuŸøÏ yÓ[fl m+C≤jYT #˚kı<ë›+. ‘·\H=|æŒ,
ˇfi¯ófl H=|ü⁄Œ\˙ï |ü{≤|ü+#·\sTTb˛‘êsTT. sê! sê!μμ n+≥÷H˚ ¬sø£ÿ |ü⁄#·TÃ≈£îì u…’≥≈£î ˝≤≈£îÿb˛j·÷&ÉT yÓ÷Vü≤Hé. nqï≥Tº>±H˚ sêÁ‹ HÓ{’ Ÿw|æ ºt m+bÕ¢sTTdt sê>±H˚ d”{À¢ qT+&ç ˝Ò∫ u…’≥ø=#êÃ&ÉT sêVüQ˝Ÿ. Ä|ò”düT ø±]&ÜsY˝À yÓ÷Væ≤˙‘√ e÷{≤¢&ÉT‘·÷, sêVüQ˝Ÿ ø√dü+ m<äTs¡T#·÷dü÷Ô ì\ã&ܶ&ÉT yÓ÷Vü≤Hé. ªª@sê! qTy˚«Hê J‘·+ rdüT≈£î+≥THêïyé! y˚TeT+ <äs¡+ Á|ò”>± düØ«dt #˚düTÔHêïeTqT≈£î+≥THêïyê?μμ
sêVüQ˝Ÿ |üì eTT–+#·T≈£îì Ä|ò”düT qT+&ç sê>±H˚ ∫Ás¡TãTÁs¡T˝≤&Ü&ÉT yÓ÷Vü≤Hé. ªª#Û·! #Û·! n<˚+ ˝Ò<äTsê? @<√ ∫qï ÁbÕã¢yéT. ø±¢]ô|ò’ nsTT+~μμ qe⁄«‘·÷ nHêï&ÉT sêVüQ˝Ÿ. ªªdü] dü] |ü<ä. |üuŸ˝À Hê\T>∑T #·Tø£ÿ\T ‘ê–, Hê\T>∑T yÓT‘·T≈£î\T $T+π><ë›+μμ nHêï&ÉT yÓ÷Vü≤Hé. yÓ÷Vü≤Hé n˝≤ nH˚dü]øÏ @+ e÷{≤¢&Ü˝À ns¡ú+ø±˝Ò<äT sêVüQ˝ŸøÏ. ªªHê≈£î n≥Te+{Ï$ q#·Ãeì ˙≈£î ‘Ó\TdüT ø£<sä ê! kÕØ.. MTs¡T yÓfi¯fl+&ç, H˚qT s¡÷yéTøÏ yÓfi¯‘êqTμμ n+≥÷ düTìï‘·+>± ‹s¡düÿ]+#ê&ÉT. ªª˙˝≤+{Ïyêfi¯¢ì mes¡÷ e÷s¡Ã˝Òs¡Tμμ nì yÓ÷Væ≤˙, yÓ÷Vü≤Hé*<ä›s¡÷ |üuŸ yÓ’|ü⁄ <ë]rXÊs¡T. yê[fl<ä›s¡÷ Áù|$T+#·T≈£î+≥THêïs¡ì Ä|ò”düT˝À n+<ä]ø° ‘Ó\TdüT. Ä|òd” Tü ø±s¡T˝À sêVüQ˝Ÿì nbÕsYyº TÓ +{Ÿ <ä>sZ∑ ¡ ~+#˚dæ yÓ[¢b˛j·÷&ÉT Å&Ó’esY. sêVüQ˝Ÿ nq´eTqdüÿ+>±H˚ >∑~˝ÀøÏ yÓ[fl ≈£Ls¡TÃHêï&ÉT. m<äTs¡T>± fÒãT˝ŸMT<ä ‘·+Á&ç |ü+|æ+∫q ø£es¡T >±*øÏ ¬ s |ü ¬ s |ü ˝ ≤&É T ‘· ÷ ø£ ì |æ + ∫+~. nq´ eTqdüÿ+>±H˚ rdæ #·÷kÕ&ÉT. ªªHêHêï sêVüQ˝Ÿ! á ñ‘·Ôs¡+ #·~$ qTy˚«+ eÁØ ø±≈£î. á ne÷àsTT ø±ø£b˛‘˚ eTs√ ne÷àsTT <=s¡T≈£î‘·T+~. qTe⁄« n$T‘·+>± Çwü|º &ü ¶É ne÷àsTT ø£<ë nì Ä˝À∫+∫ ãTÁs¡ bÕ&ÉT#˚düTø√≈£î. Ä ne÷àsTT |ü+|æ+∫q á wüs¡‘·T\ ø±–‘·+ ˙≈£î |ü+|ædTü HÔ êïqT. Ä ne÷àsTT ô|{Ïqº wüs‘¡ T· ˝…‘’ ˚ Hê≈£L MT neTàøÏ≈L£ &Ü ndü\T q#·Ã˝Ò<Tä . á dü+ã+<Û+ä ‘Ó>‘∑ +Ó |ü⁄\T #˚dTü ≈£î+<ëeTì|æ+∫+~. ø±˙, ˙≈£î #Ó|üŒ≈£î+&Ü @ ìs¡íj·T+ rdüTø√˝Òø£ á ñ‘·Ôs¡+ ˙≈£î |ü+|ædüTÔHêïqT. ñ+{≤. ˙ Äs√>∑´+ C≤Á>∑‘μÔ· μ. ‘·+Á&ç sêdæq ñ‘·sÔ +¡ eTs√kÕ] #·<Tä e⁄≈£îHêï&ÉT sêVüQ˝Ÿ. ñ<äj·÷H˚ï eT∞fl sêVüQ˝Ÿ ‘·*¢ bò˛Hé#˚dæ >∑{Ϻ>±H˚ #Ó|æŒ+~. ªªe~˝…jYT sê! sêVüQ˝Ÿ! n+‘· bı>∑s¡TuÀ‘·T |æ\¢‘√ qTe⁄« y˚>∑˝Òe⁄. Ç|ü⁄Œ&˚ Çìï wüs¡‘·T\T $~Ûk˛Ô+<ä+fÒ, πs|ü⁄ ô|fi¯flj·÷´ø£ ˙‘√bÕ≥T H˚qT MT Hêqï Ä |æ\¢ ø±fi¯fl <ä>∑Zs¡ |ü&ç#êyê*. e<äT›. Ä |æ\¢ eTqø=<äTμ› μ n+≥÷ ø√|ü+>± bò˛Hé ô|fÒdº +æ ~. ‘·*¢ e÷≥\T >∑Ts=Ô∫à ‘·q˝À ‘·H˚ >∑T+uÛqÑ +>± qe⁄«≈£îHêï&ÉT sêVüQ˝Ÿ. ªªmHêïfi¯flø√... m+‘√ yÓ~øÏ‘˚ <=]øÏq n+<ë\ düT+<ä]. ‘·qT yÓT∫Ãq... ‘·q eTqdüT≈£î q∫Ãq ∫qï~... m+‘· >∑eTà‘·TÔ>± wüs¡‘·T\T $~Û+∫+~μμ eTqdüT˝ÀH˚ wüs‘¡ T· \qT, ÄyÓTqT eTqq+ #˚dTü ≈£î+≥÷ Ä ne÷àsTT sêdæq wüs¡‘·T\ ø±–‘·+ eT&É‘·\T $|æŒ eTs√e÷s¡T #·~yê&ÉT.
ªªsêVüQ˝Ÿ>±]øÏ qeTkÕÿs¡+ ô|[fl–∞fl ø±ø£eTT+<˚ Ç˝≤ sêdüTÔqï+<äT≈£î nq´<Ûë uÛ≤$+#·s¡ì Ä•kÕÔqT. ô|[¢ #·÷|ü⁄\ø£ì ne÷àsTTì #·÷&ܶìøÏ e∫Ã, Ä ne÷àsTTì |üX¯óe⁄ ø£Hêï V”≤q+>± qK•K |üs¡´+‘·+ X¯\´ |üØø£å #˚kÕÔs¡T ô|[¢ ô|<ä›\T. eT+∫<˚. ø±<äqqT. eT], Ä ne÷àsTT‘√ ø±|ü⁄s¡+ #Ój·÷´*‡q ªnu≤“sTTμì, n‘·ì eT+∫ #Ó&\¶É T me¬sH’ ê >∑eTìdüTÔ Hêïsê? m+‘·ùd|üP nu≤“sTT n+<ä>±&É÷, eT+∫ ñ<√´>∑+, eT+∫ J‘·+, Ädæ|Ô sü T¡ &ÉT n+{≤s¡T. ø±˙, Ä nu≤“sTTøÏ @yÓTÆHê #Ó&ÉT e´düHê\THêïj·÷? ˝Òyê? U…’˙, dæ>∑¬s≥Tº, eT+<äT, eT>∑Te˝≤+{Ï #Ó&ɶ n\yê≥T¢Hêïj·÷? Äs√>∑´e+‘·T&˚Hê? nì @ ˇø£ÿs¡÷ n&É>s∑ ÷¡ ! $#ê]+#·sT¡ . ø£˙dü+ Ä&É|\æ \¢ ‘·*¢<ä+Á&ÉT\T ≈£L&Ü Ä $wüj·T+ Ä˝À∫+#·s¡T. ≈£L‘·T]ï n‘êÔ]+{ÏøÏ kÕ>∑q+|ü&Éy˚T <Û˚´j·T+>± ø£+ø£D+ ø£≥Tº≈L£ ÿs¡TÃ+{≤s¡T. ˇø£]H=ø£sT¡ Çwü|º &ü ,ç ø£*dæyTÓ \dæ ì+&ÉT q÷πsfi¯ófl Áã‘·øe£ \dæq Çs¡Te⁄s¡T e´≈£îÔ\T ô|[fløÏ eTT+<äT ‘·eT¬ø˝≤+{Ï nHês√>∑´+ ˝Ò<äqï Äs√>∑´ ìsê∆s¡D ≈£L&Ü #˚düTø√s¡T. n˝≤ ˇø£] Äs√>∑´+ >∑T]+∫ ˇø£s¡T ‘Ó\TdüTø√e&É+ ‘·bÕŒ? ô|fi≤fl&ÉuÀj˚T es¡T&ç Äs√>∑´ düe÷#ês¡+ ø√dü+ ªyÓT&çø˝£ Ÿ dü]|º ø¬æò {Ÿμ n&É>&∑ +É H˚se¡ T+{≤sê? MTs¡T Hê≈£î q#êÃs¡T. MT >∑TD>∑D≤\ dü+>∑‹ Hê≈£î ‘Ó©<äT. MTs¡÷ H˚qT ø£*dæ ø£\ø±\+ J$+#ê\Hêï, Ç<ä›s¡+ Çwüº|ü&ç $yêVü≤+ #˚düTø√ yê\+fÒ H˚qT ø√]q yÓT&çø˝£ Ÿ f…dTü \º T #˚sTT+#·Tø√+&ç. MT‘√bÕ≥T H˚q÷ #˚sTT+#·T ≈£î+{≤qT. Hê wüs‘¡ T· \T MT≈£î q∫Ñ˚ bò˛Hé #Ój·T´+&ç. Hêqï, H˚qT ekÕÔ+. MT≈£î e÷≈£î eT<Û´ä ˝À ñqï~ $XÊK|ü≥Dº +. nø£ÿ&˚ ø£\T<ë›+. ˝Ò<ë, yÓT&çø˝£ Ÿ f…dTü \º T #˚sTT+#·Tø√e&É+ MT≈£î HêyÓ÷wæ>± nì|æùd.Ô . H√.. y˚..! kÕØ! >∑T&éu.’… ñ‘·sÔ +¡ #·~$ |üø|£ øü £ qe⁄«≈£îHêï&ÉT sêVüQ˝Ÿ. ªªÇ˝≤+{Ï ne÷àsTT <=s¡ø£&É+ ‘·q |üPs¡«»qà düTø£è‘·+μμ eTqdüT˝À nqT≈£î+≥÷ ôd˝Ÿrdæ ‘·*¢øÏ bò˛HéøÏ #˚kÕ&ÉT sêVüQ˝Ÿ. ªªne÷à! H˚Hê ne÷àsTTH˚ ô|[fl #˚dTü ≈£î+{≤qT. ÄyÓT ø√]q ø√]ø£ düeT+»dü+>±H˚ ñ+~. Ä‘·à $XÊ«dü+ yÓT+&ÉT>± ñqï ì+&Ó’q ‘Ó\T–+{Ï ne÷àsTT. eTq+ nìï düT>∑TD≤\T, dæ]dæ+|ü<ä\T ñqï ne÷àsTT ø±yê\ì ø√s¡T≈£î+≥Tqï|ü⁄Œ&ÉT, ÄyÓT ≈£L&Ü ø£˙dü+ ‘·q uÛÑs¡Ô o\e+‘·T&Ó’ ñ+&Ü\ì ø√s¡Tø√e&É+˝À ‘·|ü⁄Œ˝Ò<äT ø£<äe÷à! ÄyÓT $~Û+∫q wüs¡‘·T\≈£î H˚qT dæ<ä∆eTì #Ó|Œü +&ç. ìs¡sí TT+∫q eTTVüAsêÔìøπ ô|[fl U≤j·T+ #˚jT· +&çμμ. n≥Tï+&ç ‘·*¢ düe÷<Ûëq+ ø√dü+ m<äTs¡T #·÷&É≈£î+&Ü bò˛Hé ø£{Ÿ #˚kÕ&ÉT sêVüQ˝Ÿ. +
29 Ä>∑düTº, 2016
33
n_ÛÁbÕj·T+ >√s¡øå± ñ<ä´eT+ ôw&É÷´\T¶ ≈£î˝≤\ Á|ü»\ô|’ <ë&ÉT\ $wüj·T+˝À
Væ≤+<äTe⁄\T m˝≤ düŒ+~+#ê* ? ‘·s‘¡ s· ê\T>± #·sà¡ yê´bÕs¡+ #˚dTü ≈£î+≥÷, nH˚ø£ ≈£î\ eè‘·T\Ô yê]øÏ düV‰ü j·TeT+~dü÷Ô $~Û˝ìÒ |ü]dæú‘·T˝À¢ V”≤qeè‘·TÔ\qT ne\+_dü÷Ô ≈£L&Ü <˚XÊìï Ä]∆ø£+>± ã˝Àù |‘·+ #˚dü÷Ôqï #·s¡àø±s¡T\ JeqXË’*ì >ös¡$+#·≥+ Á|ü»\+<äs¡÷ H˚s¡TÃø√yê*. Væ≤+<ä ÷ e´‹πsø£X¯≈£îÔ\ ≈£îÁ≥\qT ns¡ú+ #˚düTø√yê*. Äy˚X¯+‘√ ø=+<äs¡T#˚ùd <äT+<äT&ÉT≈£î #·s¡´\T ‹]– »s¡>∑≈£î+&Ü #·÷düTø√yê*.
uÛ≤s¡‘· kÕ«‘·+Á‘· ñ<ä´eT+˝À >±+BÛJ,
|ü+&ç‘· eT<äqyÓ÷Vü≤q e÷\e´, $H√uÛ≤uÛ≤y˚.. Ç˝≤ m+<äs√ Á|üeTTKT\T >√Vü≤‘·´qT e´‹πsøÏdü÷Ô >√ dü+s¡ø£åD ÄeX¯´ø£‘·qT $e]+#ês¡T. dü«‘·+Á‘· uÛ≤s¡‘·<˚X¯+˝À >√Vü≤‘ê´ ìùw<Ûä+ »s¡T>∑T‘·T+<äì yês¡T Ä•+#ês¡T. eTVü≤]¸ <äj·÷q+<ä düs¡dü«‹ >√dü+s¡ø£åD≈£î ã\yÓTÆq |ü⁄Hê<äT\qT y˚XÊs¡T. nsTT‘˚ nìï+{≤ Væ≤+<äTe⁄\ qeTàø±\qT e´‹πsøÏ+#·≥y˚T \ø£å´+>± $<˚o eTTdæ¢+ ÄÁø£eTD ø±s¡T\T >√Vü≤‘·´qT ìsê≥+ø£+>± ø=qkÕ–+#ês¡T. 1857 dü«‘·+Á‘· dü+Á>±eT düeTj·T+˝À &Û©ç ¢ #·Áø£e]Ô yÓTT>∑˝ŸbÕ<äTcÕ Ä+π>j ¢ T· T\qT ‘·]$Ty˚dæ dü«‘·+Á‘· uÛ ≤ s¡ ‘ · < ˚ X Êìï @s¡ Œ s¡ # · ≥ +˝À Væ ≤ +<ä T e⁄\ düVü≤ø±sêìï dü+bÕ~+#·Tø√e≥+ ø√dü+ &Ûç©¢˝À >√Vü≤‘ê´ ìùw<Ûëìï Á|üø£{Ï+#·≥+ #·]Á‘·˝À ˇø£ eTTK´ n+X¯+. Væ≤+<ä÷ |ü<ä bÕ<äcÕVæ≤ ìsêà‘· •yêJ >√ dü+s¡ø£åDqT ˇø£ Á|ü<Ûëq n+X¯+>± rdüT≈£îHêïs¡T. ªªuÛ≤s¡‘·<˚X¯+ e´ekÕj·T Á|ü<Ûëq <˚X¯eTì, e´ekÕj·T ìs¡«Vü≤D˝À >√`dü+‘·‹ bÕÁ‘· ø°\ø£ yÓTqÆ <äì, ø£qTø£H˚ kÕe÷q´ Á|ü»\≈£î ns¡eú Tj˚T´≥≥T¢ >√|üPC≤ |ü<‹∆ä Á|üyX˚ ô¯ |≥ºã&ç+<äì, Ç~ ns¡+∆ ø±ì $<˚o Á¬ø’ÔdüÔe bÕ\≈£î\T >√|üP»qT neùV≤fi¯q #˚düTÔHêïs¡ìμμ &܈ˆn+uÒ&ÉÿsY ªÁbÕNq ø±\+˝À uÛ≤s¡‘<· X˚ ¯ yêDÏ»´+μ nH˚ Ä]úø£ |ü]XÀ<ÛHä ê|üÁ‘·+˝À ù|s=ÿHêïs¡T. >√ Ä<Ûë]‘· e´ekÕj·T |ü<ä∆‘·T\qT ìs¡÷à *+#·≥+<ë«sê e´ekÕj·T uÛ≤s¡‘êìï ã\V”≤q |üs¡#˚ ≈£îÁ≥˝À Ä+π>¢j·T |ü]bÕ\≈£î\T j·÷+Á‹ø£ |üX¯óe<Ûä XÊ\\qT ‘Ó]#ês¡T. á ≈£îÁ≥qT eTq <˚X¯+˝Àì y˚T<Ûëe⁄\T ø=+<äs¡T ns¡ú+ #˚düTø√˝Òø£ b˛j·÷s¡T. uÛ≤s¡‘· >∑&ô¶É |’ nHê~>± >√|üP»\T »s¡T>∑T‘·THêï ôw&É÷´\T ≈£î˝≤\T, ‘Ó>∑\˝Àì ø=ìï ≈£î˝≤\yês¡T eTs¡DÏ+∫q >√e⁄\ e÷+dü+ ‹q≥+ nHê~>± edüTqÔ ï<˚. eTs¡D+Ï ∫q >√e⁄\ #·sêàìï e*∫ nH˚ø£ edüTeÔ ⁄\qT ‘·j÷· s¡T#˚jT· ≥+ #·sà¡ ø±s¡T\ ≈£î\eè‹Ô. u…+>±\T˝À Áu≤Vü≤àDT\T ≈£L&Ü #˚|ü\qT ‹q≥+ 34
29 Ä>∑düTº, 2016
ìùw<Ûä+ ø±<äT. $$<Ûä s¡ø±\ »+‘·Te÷+kÕ\qT $$<Ûä ≈£î˝≤\yês¡T ‹+{≤s¡T. nìï ≈£î˝≤\ e÷+kÕ Vü‰s¡T\T nìï s¡ø±\ e÷+kÕ\qT ‹qs¡T. ÄVü‰sêìï d”«ø£]+#·≥+˝À <˚X¯+˝À $$<Ûä s¡ø±\ n\yê≥T¢ ñHêïsTT. á $wüj·T+˝À Væ≤+<äTe⁄\+<ä]ì ˇπøeT÷dü˝À ñ+∫ Ä˝À∫+#· ˝ÒeTT.
<˚X¯+˝À #Ó<äTs¡TeT<äTs¡T>± >√Vü≤‘·´ ù|s¡Tq ô w &É ÷ ´\T¶ ≈£ î ˝≤\yê]ô | ’ »]–q <ë&É T \qT uÛÑ÷‘·<ä›+˝À #·÷dü÷Ô >√s¡øå± ñ<ä´e÷ìï ˙s¡Tø±s¡Ã {≤ìøÏ Á | ü j · T ‘êï\T »s¡ T >∑ T ‘· T HêïsTT. >√ e÷+kÕìï ‹H˚ |ü]$T‘·, ôw&É÷´\T¶ ≈£î˝≤\T, ‘Ó>∑\ Á|ü»\T Væ≤+<äTe⁄˝Ò. yê]øÏ q#·Ã#Ó|üŒ≥+ <ë«sêH˚ >√ e÷+kÕìï ‹H˚ n\yê≥TqT yê]‘√ e÷ìŒ+#ê*. C…q’ T\T, Äs¡´düe÷Jj·TT\T X¯ó<ä∆ XÊø±Vü‰s¡T\T. XÊø±Vü‰s¡+ >∑T]+∫ Á|ü#ês¡+ »s¡T>∑T‘·THêï |üP]Ô e÷+kÕVü‰s¡ ìùw<Ûä+ kÕ<Ûä´+ ø±<äT. >√e÷+kÕìï d”«ø£]düTÔqï+‘· e÷Á‘êq Äj·÷ |ü]$T‘· <ä[‘· –]»q ‘Ó>∑\qT Væ≤+<ä÷ e´‹πs≈£î\T n+≥÷ $eT]Ù+#·≥+ dü]ø±<äT. >√e⁄ ÁbÕeTTK´+ >∑T]+∫ q#·Ã#Ó|üŒ≥+ <ë«sêH˚ >√e÷+kÕìï d”«ø£]+#˚ n\yê≥TqT yê]#˚ e÷ìŒ+#ê*. ã\e+‘·|ü⁄ ìùw<Ûä+ <ë«sê ø±<äT. >√e÷+kÕìï d” « ø£ ] dü T Ô q ï yês¡ T , $$<Û ä s¡ø±\sTTq e÷+kÕ\qT d”«ø£]düTÔqï áXÊq´ sêÁcÕº\˝Àì $$<Ûä –]»q ‘Ó>∑\qT Væ≤+<äTe⁄\T >±H˚ |ü]>∑DÏ+∫ >ös¡$+#ê\ì ÄsY.mdt.mdt. ~«rj·T düsY dü+|òTt #ê\ø˘ >∑Ts¡÷J >√˝≤«\ÿsY ù|s=ÿ Hêïs¡T. Ç<˚ $wüj÷· ìï nH˚øe£ T+~ eTsƒê~Û|‘ü T· \≈£î, kÕ«MTJ\≈£î yês¡T q#·Ã#Ó|æŒ ˇ|æŒ+#ês¡T. >√ Vü≤‘ê´ ìùw<Ûä+ »s¡>±\ì 1956˝À ÄsY.mdt.mdt. ô|<ä›m‘·TÔq <˚X¯yê´|üÔ+>± dü+‘·ø±\ ñ<ä´e÷ìï ìs¡«Væ≤+∫+~. ‘êC≤>± 5 dü+e‘·‡sê\ ÁøÏ‘+· nH˚ø£ <Ûë]àø£ kÕe÷õø£ dü+dü\ú düV≤ü ø±s¡+‘√ $X¯«eT+>∑fi¯ >√Á>±eTj·÷Á‘· ìs¡«Væ≤+∫+~. á j·÷Á‘· Á|ü<Ûëq ñ<˚›X¯´+, >√Vü≤‘ê´ ìùw<Ûä #·≥º+ ø±<äT. eT‘·|üs¡+>± >√e⁄ ÁbÕeTTU≤´ìï >∑Ts¡TÔ
` ¬ø.XÊ´+Á|ükÕ<é #˚j·T≥eT÷ ø±<äT. e´ekÕj·T |üs¡+>±, Äs√>∑´ |üs+¡ >± Á>±MTD s¡+>±ìï ã˝Àù|‘·+ #˚jT· ≥+˝À, $$<Ûä s¡ø±\ ñ‘·Œ‘·TÔ\qT ‘·j·÷s¡T#˚j·T≥+˝À dü«<˚o >√dü+‘·‹ì dü+s¡øÏå+#·T≈£îH˚ ÁbÕeTTU≤´ìï kÕe÷q´ Á|ü»\≈£î, s¬ ‘’ T· \≈£î ns¡eú Tj˚T´˝≤ #Ó|Œü &ÉyT˚ á ñ<ä´eT Á|ü<Ûëq\ø£å´+. á ñ<ä´eT Á|üuÛ≤e+e\¢ <˚X¯+˝À y˚˝≤~ >√XÊ\\T yÓ*XÊsTT. <˚yê\j·÷\˝À, Ç+&É¢˝À, ¬s’‘·T\ ≈£î≥T+u≤\˝À >√e⁄\qT ô|+#·T≈£îH˚ ñ<ë Vü ≤ s¡ D \T ø√ø=\¢ \ T>± ô|]>±sTT. n‘· ´ +‘· XÊÁd”Ôj·T+>±, ìsêàD≤‘·àø£+>± dü«<˚o >√dü+‘·‹ ÁbÕeTTK´‘·ô|’ ne>±Vü≤qqT ô|+#·≥+˝À $»j·T e+‘·yÓTÆq ñ<ä´eT+ á $X¯«eT+>∑fi¯ >√Á>±eT j·÷Á‘·. e÷s¡T‘·Tqï ø±\|ü]dæú‘·T\˝À nH˚ø£eT+~ ÄVü‰s¡|ü⁄ n\yê≥T¢ e÷sêsTT, e÷s¡T‘·THêïsTT. e÷+kÕVü‰s¡T\T XÊø±Vü‰s¡T\T ne⁄‘·THêïs¡T. nH˚ø£ eT+~ <ä[‘·T\T, –]»qT\T >√e÷+kÕìï ‹q≥+ e÷ìy˚XÊs¡T. me¬s’Hê ‹Hêï <ëìì m|ü&É÷ $yê<ë+X¯+>± #·÷&É˝Ò<äT. C≤rj·T ñ<ä´eT+>± >√dü+s¡ø£åD≤ ñ<ä´eT+ ã\|ü&É&É+ >∑eTì+∫q yÓTÆHê]{°, rÁeyê<ä, yêeT|üøj å° T· T\T ª;|òt ô|dò eºæ ˝Ÿμ ù|s¡Tq ø=+‘·eT+~ ≈£î‹‡‘· ôw&É÷´\T¶ ≈£î˝≤\ esêZ\qT eTT+<äTô|≥Tº≈î£ ì ¬s#·Ã>=fÒº ø±s¡´Áø£e÷\qT ìs¡«Væ≤+#ês¡T. á ø±s¡´Áø£e÷\˝À bÕ˝§Zqï ôw&É÷´\T¶ ≈£î˝≤\yês¡T ø=~›eT+<˚. Á|ü<ÛëqyÓTÆq ôw&É÷´\T¶ ≈£î˝≤\ esêZ\T á ø±s¡´Áø£e÷\≈£î <ä÷s¡+>±H˚ ñHêïs¡T. á ø±s¡´Áø£eT+ ìs¡«Væ≤+∫q e´≈£î\Ô T Ä•+∫q y˚Ts¡≈î£ ôw&É÷´\T¶ ≈£î˝≤\yês¡T` Ç‘·s¡ Væ≤+<äTe⁄\ eT<Ûä´ yÓ’sêìï ì]à+#·˝Òø£b˛j·÷s¡T. <˚X¯+˝À #Ó<äTs¡TeT<äTs¡T>± >√Vü≤‘·´ ù|s¡Tq ôw&É ÷ ´\T¶ ≈£ î ˝≤\yê]ô|’ »]–q <ë&É T \qT uÛÑ÷‘·<ä›+˝À #·÷dü÷Ô >√s¡øå± ñ<ä´e÷ìï ˙s¡Tø±s¡Ã {≤ìøÏ Á|üjT· ‘êï\T »s¡T>∑T‘·THêïsTT. >√e÷+kÕìï ‹H˚ |ü]$T‘·, ôw&É÷´\T¶ ≈£î˝≤\T, ‘Ó>∑\ Á|ü»\T Væ≤+<äTe⁄˝Ò. yê]øÏ q#·Ã#Ó|üŒ≥+ <ë«sêH˚ >√ e÷+kÕìï ‹H˚ n\yê≥TqT yê]‘√ e÷ìŒ+#ê*. ‘·s‘¡ s· ê\T>± #·sà¡ yê´bÕs¡+ #˚dTü ≈£î+≥÷, nH˚ø£ ≈£î\ eè‘·TÔ\yê]øÏ düVü‰j·TeT+~dü÷Ô $~Û˝Òì |ü]dæú‘·T˝À¢ V”≤qeè‘·TÔ\qT ne\+_dü÷Ô ≈£L&Ü <˚XÊìï Ä]∆ø£+>± ã˝Àù|‘·+ #˚dü÷Ôqï #·s¡àø±s¡T\ JeqXË ’ * ì >ös¡ $ +#· ≥ + Á|ü » \+<ä s ¡ ÷ H˚sT¡ Ãø√yê*. Væ≤+<ä÷ e´‹πsø£X≈¯ î£ \Ô ≈£îÁ≥\qT ns¡+ú #˚düTø√yê*. Äy˚X¯+‘√ ø=+<äs¡T#˚ùd <äT+<äT&ÉT≈£î #· s ¡ ´ \T ‹]– »s¡ > ∑ ≈ £ î +&Ü #· ÷ dü T ø√yê*. Á|üC≤kÕ«eT´eT+fÒ yÓTHÆ ê]{° Vü≤≈£îÿ\ s¡øDå£ e÷Á‘·yT˚ ø±<äT, yÓTC≤]{° Væ≤+<äTe⁄\ eTH√uÛ≤yê\qT + >ös¡$+#·≥+ ≈£L&Ü!
<ë] BbÕ\T
` •esê+
düe÷#ês¡ e´edüqú T |Á »ü kÕ«MTø£]s#ê\ì ìs¡sí TTs#·T≈£îì, <ëìø√dü+ ˇø£ MT&çj÷· y˚~ø£qT düèwæsº ∫, ˇø£ yÓTTu…˝’ bŸ ˛ò qT‘√ |Á ‹ü e´øÏìÔ ˇø£ ]b˛s¡sº T¡ >± e÷s¡T‘à T· qï e´øÏÔ yêdüeÔ >±<∏ä Ç~.
#Û·rÔdt>∑&Ûé sêhs˝Àì sêj·T|òüTsY õ˝≤¢˝À
|üVü≤] ø=s¡« nH˚ ‘Ó>∑ yÓ*øÏ e∫Ãs~. á ‘Ó>∑≈£î #Ós~q Á|ü»\T ø=s&É ÁbÕs‘ê˝À¢ì Á>±e÷˝À¢ J$düTÔs{≤s¡T. ø=~› dü+e‘·‡sê\ ÁøÏ‘·+ z Á>±eT+˝À Ç<äs› T¡ >∑]“¤D° Åd\Ô” T ˇø£] ‘·sê«‘· ˇø£sT¡ es¡dü>± ¬ss&ÉT HÓ\˝À¢ eTè‘·T´yê‘· |ü&ܶs¡T. Ä }] qTs&ç s√&ÉT¶ ˝Òø£ b˛e&É+‘√ yês¡T ‘·–q düeTj·T+˝À ÄdüT|üÁ‹øÏ #˚s˝¡ øÒ b£ ˛j·÷s¡T. dæõHÓ{Ÿ dü«s¡ (CGNet Swara) nH˚ dü«sê<Ûë]‘· yÓTsTT˝Ÿ b˛s¡º˝Ÿ >∑T]s∫ Ä ‘Ó>∑˝À ˇø£]øÏ ‘Ó*dæs~. Ä b˛s¡º˝Ÿ≈£î kÕúìø£ düeTdü´\ >∑T]s∫ me¬s’Hê ‘Ó\|üe#·TÃ. b˛s¡º˝Ÿ˝À yês¡Ô\T $qe#·TÃ. Ç~ ‘Ó\TdüT≈£îqï ˇø£sT¡ dü+ã+~Û‘· HÓsãs¡T≈£î bò˛Hé#d˚ æ z dü+<˚XÊìï ]ø±s¡T¶ #˚XÊ&ÉT. ªªHê e÷≥\T me¬sH’ ê $s≥TsfÒ, e÷ düeTdü´ >∑T]s∫ e÷ õ˝≤¢ ø£˝…ø£ºs¡T≈£î #Ó|üŒs&ç. Hê ù|s¡T eTTUÒwt ãq‡˝Ÿ Hê
bò˛qT HÓs......μμ Ç˝≤ ñs~ Ä dü+<˚X+¯ . n<äèwüeº XÊ‘·÷Ô q÷´C…؇˝À dæõdü«s¡ yÓuŸôd’{Ÿ #·÷düTÔqï yê]˝À ˇø£sT¡ ø£˝ø… sº£ T¡ ≈£î bò˛Hé#d˚ æ #ÓbÕŒs¡T. Äj·Tq ~Á>±“¤s‹øÏ ˝Àqj·÷´&ÉT. ‘·q õ˝≤¢˝À ‘·HÓ|ü&É÷ $qì }s¡T >∑T]s∫ mø£ÿ&√ nyÓT]ø±˝À ñqïyês¡T m˝≤ #Ó|⁄ü ‘·THêïs¡T! n‘·qT ‘·q yÓTT‘·sÔ ãès<ä+‘√ Ä }s¡T #˚]b˛j·÷&ÉT. |ü]dæ‹ú ì n<Û´ä j·Tq+ #˚d,æ Á>±e÷ìï e÷s¡Ã&É+ ø√dü+ ø±e\dæq yê{Ïì, »s¡>±*‡q |üìì ìs¡sí TTs#ê&ÉT. <ëì‘√ H˚&TÉ nø£ÿ&É z bÕsƒ¡XÊ\ ìsêàD+ »s¡T>∑T‘·Tqï~. z s√&ÉT¶ ≈£L&Ü edüTÔqï~. ns‘ê πøe\+ z ∫qï bò˛Hé ø±˝Ÿ‘√! ªªkÕsπø‹ø£‘·qT eTq+ düè»Hê‘·àø£+>± ñ|üjÓ÷–s#·T≈£îsfÒ \_Ûs#˚ |òü*‘·+ ø£∫Ñ·+>± u≤>∑Ts≥Ts~. MT&çj·÷qT eTq+ yêj·TTe⁄˝≤ ñ|üjÓ÷–s#·T≈£îsfÒ nH˚ø£ düeTdü´\T |ü]cÕÿs¡ eTe⁄‘êsTT. MT&ç j·÷qT Á|üC≤kÕ«MT ø£]s#·T≈£îsfÒ eTq≈£î ì»+>± XÊs‹ \_ÛdüTÔs~μμ ns{≤&ÉT dæõ HÓ{ŸesYÿ e´e kÕú|ü≈£î&ÉT X¯óÁuÛ≤sX¯ó #Í<ä]. dæõ HÓ{Ÿ nsfÒ ôdsÁ≥˝Ÿ >√s&Ü«Hê, dü«s¡ nsfÒ dü+düÿè‘·+ ˝Àì dü«s¡eTT ˝Ò<ë
>=s‘·T. á y˚~ø£ πøe\+ ˇø£ f…*bò˛qT HÓsãs¡T, ˇø£ Çs≥¬sï{Ÿ ø£HÓø£¸qT, ns‘·s¡Z‘· yêsTTdt ]ø±s¡¶s¡T (IVR) e´edüú e+{Ï #ê˝≤ düT\TyÓq ’ kÕsπø‹ø£‘‘· √ |üì#˚dTü sÔ ~. 8050068000 HÓsãs¡T≈£î bò˛qT #˚dqæ me]¬øH’ ê á e´edü˝ú Àì ns‘·sê®\+‘√ dü+ã+<Û+ä @s¡Œ&ÉT‘·Ts~. yê]øÏ IVR e´edüú s¬ s&ÉT neø±XÊ\T ø£*ŒdüTÔs~. ˇø£{Ï yês¡T @<Ó’Hê dü+<˚XÊìï ]ø±s¡T¶ #˚jT· e#·Tà ˝Ò<ë Ç‘·s¡ yês¡\Ô T $qe#·TÃ. ]ø±]¶s>¥ |üPs¡ÔsTTq eTs¡Tø£åD+ ìs¡«Vü≤D ãès<ëìøÏ ˇø£ dü+<˚X+¯ ns<äT‘·Ts~. Ä dü+<˚X+¯ ns<ä>±H˚ yês¡T yÓTT‘·Ôs dü+<˚XÊìï $s{≤s¡T. yêdüÔyê\T $#ê] kÕÔs¡T. Á|ükÕs¡jÓ÷>∑´s>± ñs<äì|æùdÔ Ä düe÷ #êsêìï yêfi¯ófl Á|ükÕs¡+ #˚kÕÔs¡T. yês¡Ô\˙ï #ê˝≤es¡≈£î eT<Ûä´Á|ü<˚XŸ, >∑T»sê‘Y, #Û·rÔdt>∑&Ûé, ‘Ó\+>±D ‘·~‘·s¡ ÁbÕs‘ê˝À¢ ìedæs#˚ >√s&ç ‘Ó>∑≈£î #Ós~q düTe÷s¡T ¬ss&ÉT $T*j·Tq¢ Á|ü»\T e÷{≤¢&˚ >√s&ç uÛ≤wü˝À ñs{≤sTT. yê{Ïì Væ≤sB, Çs^¢wüß uÛ≤wü˝À¢øÏ ‘·s¡T®e÷ #˚dæ yÓuŸôd’{À¢ Á|ükÕs¡+ #˚kÕÔs¡T. $$<Ûä dü«#·Ã¤s<ä dü+düú\T, $˝ÒKs¡T\T,
29 Ä>∑düTº, 2016
35
<ë] BbÕ\T Ç‘·s¡ dü+düú\T yê{Ïì $ì düeTdü´\ |ü]cÕÿs¡+ ø√dü+ ø£èwæ#˚kÕÔs¡T. Ç<ä+‘ê m˝≤ ÁbÕs¡+uÛÑyÓTÆs~ nì n&ç–‘˚ 47 @fi¯fl X¯óÁuÛ≤sX¯ó ∫s¡Tqe⁄« q$«, ªªn<ä+‘ê #ê˝≤ ô|<ä› ø£<∏ä.. #Ó|ü⁄Ôs{≤ mø£ÿ&É ÄbÕ˝À #Ó|üŒs&çμμ ns{≤&ÉT. X¯óÁuÛ≤sX¯ó ‘·*<¢ +ä Á&ÉT\T ã+>±¢<X˚ Ÿ qTs&ç e∫à Ç|ü&ÉT #Û·rÔdt>∑&Ûé, ˇø£|üŒ{Ï eT<Ûä´Á|ü<˚XŸ˝Àì, ø=]j·÷ õ˝≤¢˝Àì z ∫qï |ü≥ïs˝À dæús¡|ü&ܶs¡T. ªªe÷ Hêqï >±]øÏ ¬s’˝Ò«XÊK˝À ø=s&É ÁbÕs‘ê˝À¢ ñ<√´>∑+ e∫Ãs~. Ä s¡ø£+>± H˚qT Ä~yêd”\‘√ ø£*dæ ô|]>±qT. H˚qT #·~$q bÕsƒ¡XÊ\˝À Hê dü V ü ‰ <Û ë ´j· T T\+‘ê Ä~yêd” \ ne÷àsTT\T, nu≤“sTT\Tμμ nì >∑Ts¡T#Ô d˚ Tü ≈£îs{≤&É‘q· T. bÕsƒX¡ Ê\ #·<Tä ej·÷´ø£ yÓTT<ä{Ï dü+e‘·‡s¡+˝À Çs»˙]s>¥ e~˝ÒXÊø£ _mdtdæ ø√dü+ #·÷dü÷Ô, ø±¢dTü ˝À¢ ø£Hêï ˝…Á’ ãØ˝À m≈£îÿeT düeTj·T+ >∑&|ç qæ X¯óÁuÛ≤sX¯ó »s¡ï*düºj·÷´&ÉT. 1990˝À¢ __dæ πs&çjÓ÷, {Ï$\ <äøÏåD≤dæj·÷ $uÛ≤>∑ ìsêà‘· ø±e&ÜìøÏ eTTs<äT n‘·qT #ê˝≤ dü+düú\‘√ ø£*dæ |üì#˚XÊ&ÉT. Á|üø£è‹ yÓ’|üØ‘ê´\T, j·TT<ë∆\ yês¡Ô\T #·÷&É≥s n‘·ì |üì. Ä $<Ûä+>± n‘·qT z düeTkÕ´‘·àø£ ÁbÕs‘·+ qTs&ç eTs√ ÁbÕs‘êìøÏ m–] b˛‘·Ts&˚yê&ÉT. l\+ø£, bÕøÏkÕÔHé, ø±oàsY, Ä|òìÈü kÕúHé e+{Ï nH˚ø£ ÁbÕs‘ê\≈£î n‘·qT |üìMT<ä yÓfi≤fl*‡ e∫Ãs~. ˇø£ düeTj·T+˝À n‘·ì kıs‘·q>∑s¡+˝ÀH˚ j·TT<ä∆s Äs¡+uÛÑyÓTÆs~. yês¡Ô˝À¢ |ü‘êø£ o]¸ø£\≈£î m≈£îÿ‘·Tqï e÷y√sTTdüTº\ $|ü¢e yês¡Ô\T ns<ä CÒjT· &É+ ø√dü+ n‘·qT eT<Û´ä Á|ü<X˚ ≈Ÿ î£ ‹]– e#êÃ&ÉT. yê]˝À #ê˝≤ eT+~ n‘·ìøÏ ‘Ó*dæq yêπs ø±e&É+‘√ |ü]dæú‹ ákÕ] X¯óÁuÛ≤sX¯ó≈£î ø=s#Ós _Ûqïs>± nì|æs∫s~. e÷y√sTTdüTº <äfi≤˝À¢ n‘·ì düV‰ü <Ûë´j·TT\T ø=s<äsT¡ Hêj·T≈£î\T>± ñs&É&+É ‘√ yê]‘√ e´øÏÔ>∑‘· kÕúsTT˝À ≈£L&Ü dü+uÛ≤wæs#˚ neø±X¯+ n‘·ìøÏ <äøÿÏ s~. yêfi‚fls #ÓbÕŒs√ n‘·ìøÏ
36
29 Ä>∑düTº, 2016
>∑Ts¡TÔs~. ªªdüeTdü´qT qTe⁄« ì»+>± |ü]wüÿ]s#ê\ì nqT ≈£îsfÒ düeTùd´$T{À qTe⁄« ‘Ó\TdüTø√yê*. qTe⁄« #˚düTÔqï »s¡ï*»y˚T düeTdü´. Ç|ü&ÉT eTq+ >±* nH˚ Á|üC≤kÕ«eT´ e÷<Û´ä eT+ <ë«sê dü+uÛ≤wæs#·T ≈£îs≥THêïs. H˚{Ï e÷<Û´ä e÷˝≤¢ ø±≈£îs&Ü Á|üø£è‹ eTqø° e÷<Ûä´ e÷ìï Ç∫Ãs~. Bì¬øes¡÷ kıs‘·<ës¡T\T ˝Òs¡T. e÷<Ûä´ e÷ìï me¬sH’ ê ìj·T+Á‹s#·&+É »]–q|ü&ÉT, ˇø£sT¡ ≈£Ls¡TÃì @~ yês√Ô, @~ø±<√, me]$ düeTdü´˝À, me]$ ø±y√, me] düeTdü´\qT Á|üeTTK+>± #·÷|æs#ê˝À ìs¡sí TTs∫q|ü&ÉT nH˚ø£ düeTdü´\T n|ü]wüÿè‘·+>±H˚ $T–*b˛‘êsTT. n|ü&ÉT Á|ü»\≈£î Ç|ü&ÉT y˚Ts #˚düTÔqï~ ‘·|üŒ eTs√<ë] ñs&É<äTμμ. n+{≤s¡T X¯ó+ÁuÛ≤+e⁄. n~ X¯óÁuÛ≤sX¯ó eTqdüT‡qT n|ü&ÉT ns‘·>± Á|üu≤Û $‘·+ #˚j·T˝Ò<äT ø±ì, Á|üC≤kÕ«$Tø£ MT&çj·÷ ì»+>± nedüs+¡ nì|æs∫s~. nø£ÿ&É ‘·eT>√&ÉT #Ó|ü ≈£îH˚ ~≈£îÿ˝Òø£, ‘·eT düeTdü´\T n|ü]wüÿè‘·+>± $T–* b˛sTTq+<äTq ìsêX¯‘√ ÄÁ>∑V≤ü +‘√ $|üe¢ + u≤≥ |ü{Ϻq yêfi‚fl #ê˝≤eT+~ ø£ì|ædüTÔHêïs¡T. ªª>±*‘√ e÷<Ûä´e÷ìï m˝≤ ‘·j·÷s¡T #˚j·÷˝À yês¡T Hê≈£î #ÓbÕŒs¡T. n<˚ dæõ HÓ{Ÿ≈£î eT÷\+μμ n+{≤s¡T X¯óÁuÛ≤+X¯ó. ø£qTø£ n‘·qT sπ &çj÷Ó ‘√ |üì ÁbÕs¡+_Ûs#ê&ÉT. n|üŒ{À¢ düe÷#ês¡ $ìeTj·T kÕ<Ûäq+ n<=ø£ÿfÒ ø£<ë! ø±ì n~ nqT≈£îqï Á|üø±s¡+ |üì #˚jT· ˝Ò<Tä . n|ü&ÉT n‘·qT dæõ HÓ{Ÿ ù|]≥ Ç`#·sêà bò˛s¡+ ÁbÕs¡+_Ûs#ê&ÉT. Çs≥¬sï{Ÿ ø£HÓø£åqT ñsfÒ #ê\T, me¬sH’ ê ‘·eT düeTdü´\ >∑T]s∫ <ëH√¢ sêj·Te#·TÃ. n~ u≤>±H˚ |üì #˚dsæ ~. ø±ì Çs≥¬sï{Ÿ kÂø£s´¡ s #ê˝≤ ø=~›eT+~πø ñs~. ns‹eT+>± |ü\Te÷s¡T¢ Á|ü»\‘√ ø£*dæq ‘·s¡Tyê‘·, nH˚ø£ dü+<äs¡Ùq\ |æ<ä|ü 2010 |òæÁãe]˝À bò˛Hé Ä<Ûë]‘· y˚~ø£>± ªªdæõHÓ{Ÿ dü«s¡μμ ÁbÕs¡+uÛÑyÓTÆs~. 2008˝À yÓTÆÁø√kÕ|òtº Çs&çj·÷ |ü]XÀ<Ûä≈£î&ç>± Çs&çj·÷˝À |üì #˚dTü qÔ ï _˝Ÿ<d’Ó∏ qt T X¯óÁuÛ≤sX¯ó ø£*XÊ&ÉT. Ç<äs› ÷¡ ø£*dæ dæõHÓ{Ÿ˝À |üì#˚XÊs¡T. dæõHÓ{Ÿ dü«s¡ Ç|ü&ÉT eTVü‰sêÁwü,º eT<Û´ä Á|ü<X˚ Ÿ, #Ûr· dÔ t >∑&,éÛ s¡a≤s¡âs&é, ˇ&çkÕ‡, ‘Ó\+>±D, sê»kÕÔHé, >∑T»sê‘Y sêÁcÕº˝À¢ì Ä~yêd” ÁbÕs‘ê˝À¢ |üì#˚dTü qÔ ï~. yêfi¯≈¢ î£ s√E≈£î 1,500 qTs&ç 2,000 es¡≈£î ÁXÀ‘·\ qTs&ç bò˛Héø±˝Ÿ‡ ekÕÔsTT. 150 qTs&ç 200es¡≈î£ ‘·eTyês¡\Ô T ]ø±s¡T#º j ˚ ÷· \ì ø√πs yê] bò˛Héø±˝Ÿ‡ ekÕÔsTT.
s√p ◊<äTqTs&ç |ü~ es¡≈î£ ø=‘·Ô ø£<\ä∏ T Á|ükÕs¡+ #˚kÕÔs¡T. yêfi¯fl Á|ü<Ûëq πøsÁ<ë\T uÛÀbÕ˝Ÿ˝À ñHêïsTT. yêfi¯fl≈£î ns<˚ yês¡Ô\ìïs{Ï˙ ˇø£ ìsê«Vü≤ø£ ãès<ä+ düMTø£å #˚düTÔs~. Áø=‘·Ô ø£<∏äqT Á|ükÕs¡+ #˚düTÔqïq|ü⁄&ÉT $ìjÓ÷>∑<ës¡T\≈£î ˇø£ dü+øÏ|å Ôü düe÷#ês¡+ ns<äT‘·Ts~. ]b˛s¡T\º ‘√ bÕ≥T Á|ü<Ûëq |üÁ‹ø£\ qTs&ç yêsêÔsXÊ\qT >√s&ç uÛ≤wü˝ÀøÏ nqTe~s∫ CÀ&çkÕÔs¡T. Á|ükÕsê˝À¢ ø£<∏ä\‘√ bÕ≥T, ø£$‘·\T, bÕ≥\T e¬>’sê ≈£L&Ü ñs{≤sTT. düeTT<ëj·Tø£ $˝ÒKs¡T\T>±, ìsê«Vü≤ ≈£î\T>± Á|ü»\≈£î ‘·ØŒ¤<äT Ç#˚Ãs<äT≈£î X¯óÁuÛ≤sX¯ó n‘·ì ãè+<ä+ Á|üdüTÔ‘·+ Á|üj·T‹ïdüTÔqï~. Á|ü»\T ‘·eT˝À qTs&˚ ìsê«Vü≤≈£î\qT ms|æø£ #˚dTü ≈£îì u≤<Û´ä ‘êj·TT‘· y˚~ø£qT ìs¡«Væ≤s#˚ <äX≈¯ î£ #˚sT¡ ø√yê\ì yês¡T nqT≈£îs≥THêïs¡T. X¯óÁuÛ≤sX¯ó eTs¡Te˝Òì Á|üu≤Û ee+‘·yTÓ qÆ ø£<ä∏ #Ûr· dÔ >t &∑ ≈éÛ î£ #Ós~q u…’>±dt ‘Ó>∑ ø£<∏ä. ªªá ‘Ó>∑≈£î #Ós~q yês¡T n≥M |ü{≤º\ ø√dü+ <äsU¡ ≤düTÔ #˚dTü ≈£îs≥Ts&˚ yês¡T. yê]øÏ n$ e#˚Ã$ ø±e⁄. Á>±eT+˝À á ‘Ó>∑yêfi¯ófl 33 ≈£î≥Tsu≤\ yês¡THêïs¡T. ˇø£ n~Ûø±] e∫à ˇø√ÿ ≈£î≥Tsã+ s¡÷. 3,000 ÇùdÔ |ü{≤º*kÕÔqHêï&ÉT. yêfi¯ófl Ç#êÃs¡T. Á>±eTdüTú˝À¢ ø=s<ä]øÏ dæõHÓ{Ÿ >∑T]s∫ ‘Ó\TdüT. Ä dü+|òüT≥qqT yêfi¯ófl ]b˛s¡Tº #˚XÊs¡T. ˇø£ X¯óuÛÀ<äj·÷q Ä n~Ûø±] e∫à yêfi¯fl ‘·\T|ü⁄\T ‘·{≤º&ÉT. yêfi¯fl<ä>∑Zs¡ rdüT≈£îqï &ÉãT“\T ‹]–kÕÔq Hêï&ÉT. n‘·qT ø£åe÷|üD\T ø√]q dü+<˚XÊìï Á>±eTdüTú\T ]ø±s¡T¶ #˚XÊs¡T. Ä<ëj·÷ìï düèwæsº #˚ kÕúsTTøÏ á y˚~ø£ Çsø± #˚sT¡ ø√˝Ò<Tä . nsTTq|üŒ{Ïø° $ìjÓ÷>∑<ës¡T\≈£î á e´edüú ñ∫‘·+. n‘·´~Ûø£ XÊ‘·+ $sêfi≤\ MT<ä Ä<Ûës¡|ü&˚ dæõHÓ{Ÿ |üì#˚düTïqï~. ªªdüe÷C≤ìøÏ #Ós~q $#·ø£åD≤j·TT‘· $\Te\qT nqTdü+<Ûëq+ #˚j·T>∑\eTì Hê≈£î nì|æk˛Ôs~. n<äT“¤‘·yÓTÆq X¯øÏÔ Hê≈£î ø£ì|æk˛Ôs~. n<˚ eTeTà*ï eTTs<äT≈£î q&ç|æ düTÔqï~. Ç<˚ Á|ü|ü+#êìï eT+∫>± e÷s¡TdüTÔs~μμ ns{≤&ÉT X¯óÁuÛ≤sX¯ó.
` ~ u…≥sY Çs&çj·÷ k»q´s‘√
u≤\´+
` nq÷sê<Ûä
|æ\\¢ T øπ e\+ #·<Tä e⁄πø |ü]$T‘·+ ø±≈£î+&Ü Ç‘·s¡ s¡+>±\˝ÀøÏ Á|üy˚•+∫, yê{Ï˝À ÁbÕMD´‘· bı+<˚˝≤ ‘·*¢<ä+Á&ÉT\T Áb˛‘·‡Væ≤+#ê*. yê]øÏ n_Ûs¡T∫, ÄdüøÏÔ ñqï s¡+>±˝À¢ •ø£åD Ç|æŒ+#ê*. e÷qdæø£ $ø±kÕìø°, y˚T<ÛëX¯øÏÔø° #·<äTe⁄ m+‘· nedüs¡yÓ÷, |æ\¢\ XÊØs¡ø£ yê´j·÷e÷ìø°, <äè&ÛÉ‘ê«ìø° Äs√>±´ìø° Áø°&É\÷ n+‘˚ eTTK´eTì ô|<ä›\T ‘Ó\TdüTø√yê*. á s√E˝À¢ |æ\¢\T Áø°&É\ |ü≥¢ ÄdüøÏÔ #·÷|ü ≈£î+&Ü {Ï$ eTT+<äT ‹wüyº j ˚ T· &É+ ˝Ò<ë ø£+|üP´≥sY, yÓTTu…’˝Ÿ bò˛H釽À π>yéT‡ Ä&É≥+ |ü≥¢ ñ‘ê‡Vü‰ìï #·÷|ædTü HÔ êïs¡T. ø=+‘·eT+~ ‘·*¢ <ä+Á&ÉT\T |æ\\¢ qT Ä≥\≈£î |ü+|ü≈£î+&Ü, πøe\+ #·<äTy˚ ˝Àø£+>± ô|+#·T‘·THêïs¡T. Ä≥˝≤&É≥+e\¢ <Óã“\T ‘·–*+#·T ≈£î+{≤s¡ì, Ä≥\|ü≥¢ yÓ÷E ô|+#·T≈£î+≥÷, #·<äTe⁄qT ìs¡¢ø£å´+ #˚kÕÔs¡˙ ô|<ä›\T uÛ≤$düTÔHêïs¡T. ô|<ä›\T Ä $<Ûä+>± #˚j·T&É+ ‘·–q |ü<ä∆‹ ø±<äT. Á|ü‹s√E kÕj·T+Á‘·+ ø=+‘· düeT j·÷ìï πø{≤ sTT+∫, ‘√{Ï |æ\\¢ ‘√ Ä&ÉTø√eTì Áb˛‘·‡ Væ≤+#ê*. m|ü&É÷ #·<äeeTì |æ\¢\qT ã\e+‘· ô|≥º ≈£î+&Ü, s√E≈£î ø£˙dü+ ˇø£ >∑+≥ Ä≥\≈£î πø{≤ sTTùdÔ yês¡T e÷qdæøñ£ ˝≤¢kÕìï bı+<äT‘ês¡T. #·<Tä y˚ ˝Àø£+>± |æ\¢\ì ô|+#·≈£î+&Ü yê] n_Ûs¡T∫øÏ ‘·–q≥Tº>± ô|+#ê*. Ä≥\ô|’ n_Ûs¡T∫ ñ+fÒ Ä s¡+>∑+˝À m~π>˝≤ yê]øÏ Áb˛‘ê‡Vü‰ qï+~+#ê*. <Óã“\T ‘·–*+#·T≈£î+{≤πsyÓ÷, >±j·÷\ bÕ\e⁄‘êπsyÓ÷ nqï nqTe÷q|ü⁄ Ä˝À#·q\‘√ |æ\¢\≈£î düVü≤»+>± ñ+&˚ Ä≥\ |ü≥¢ ÄdüøÏÔì Ä|ü&ÉeTqï~ ‘·–q |ü<ä∆‹ ø±<äT. Ä≥\ dü+>∑‹ n≥T+∫, |æ\¢\T ôd’øÏ˝Ÿ ‘=ø£ÿ&É+ H˚s¡TÃø√e{≤ìøÏ ø=+‘·eT+~ ô|<ä\› T nqTeT‹+#·sT¡ . ôdø’ ˝Ï Ÿ ‘=ø£ÿ&É+ #˚‘·ø±ø£ <ëìMT<ä qT+∫ ÁøÏ+<ä |ü&çb˛‘êπsyÓ÷, >±j·÷\e⁄‘êj˚TyÓ÷, ôdø’ \Ï T q&ÉT|ü⁄‘·÷ |ü&bç ˛‘ê πsyÓ÷ nqï uÛÑj·T+ yê]≈£î+≥T+~. |æ\¢\ ñ‘ê‡ Vü‰ìøÏ ô|<ä›\ Áb˛‘ê‡Vü≤+, düVü≤ø±s¡+ n+<ë*. ôd’ ø Ï ˝ Ÿ q T q&É | ü ≥ +˝À, Á|ü ø £ ÿ ≈£ î ‹|ü Œ &É + ˝À yÓT\≈£îe\T, C≤Á>∑‘\Ô· T H˚]Œdü÷Ô ô|<ä\› T <ä>sZ∑ T¡ +&ç,
‘·eT |üs´¡ y˚øDå£ ˝À |æ\\¢ ≈£î ôdø’ ˝Ï Ÿ ‘=ø£ÿ≥+ H˚sêŒ*. ôdø’ ˝Ï Ÿ ‘=ø£ÿ&É+ <ë«sê X¯Øs¡+ yÓTT‘êÔìø° yê´j·÷eT+ #˚dæq≥ºe⁄‘·T+~. XÊØ]ø£ <äè&ÛÉ‘·«+‘√ |æ\¢\T ej·TdüT≈£î ‘·–q ãs¡Te⁄‘√ Äs√>∑´+>± ñ+&˚ neø±X¯+ ñ+≥T+~. kÕj·T+Á‘·+ ˙¬s+&É˝À Ä≥\T Ä&É≥+, ôdø’ ˝Ï Ÿ ‘=ø£ÿ&É+e\¢ |æ\\¢ ≈£î ª&çμ $≥$TqT \_ÛdüTÔ+~. meTTø£\T ã\+>± ‘·j·÷s¡e⁄‘êsTT. m|ü&É÷ ≈£Ls=Ãì ñ+&É≥+, {Ï.$. #·÷dü÷Ô n‹>± ÄVü‰s¡+ rdüTø√e&É+‘√ H˚{Ï |æ\¢˝À¢ }ãø±j·T+ düeTdü´ rÁes¡÷|ü+ <ë\Tk˛Ô+~. Bìì ìyê]+#ê \+fÒ |æ\¢\qT XÊØ]ø£ ÁX¯eT ø£*–+#˚ Ä≥\T Ä&ç+#·&É+ eT+∫~. Ä≥\T Ä&É≥+ e\¢ XÊØ]ø£ ÁX¯eT ø£*– m≈£îÿe>± ˙s¡T ‘ê>∑≥+, dü]|ü&çq+‘· ÄVü‰s¡+ rdüTø√e≥+ e\¢ X¯ØsêìøÏ ‘·–q b˛wüø±\T n+~ Äs√>∑´+>± ñ+{≤s¡T. Áø°&É\ |ü≥¢ ÄdüøÏÔ #·÷|ü⁄‘·÷, Áø°&Ü b˛{°˝À¢ bÕ˝§ZHê\ì, ‘êeTT $»j·T+ bı+<ë\ì |æ\¢\T ñ‘ê‡Vü≤|ü&TÉ ‘·÷+fÒ, Áø°&Ü •ø£Då ì#˚à >∑Ts¡Te⁄ <ä>sZ∑ ¡
{Ï.$. #·÷dü÷Ô n‹>± ÄVü‰s¡+ rdüTø√e &É+‘√ H˚{Ï |æ\¢˝À¢ }ãø±j·T+ düeTdü´ rÁes¡÷|ü+ <ë\Tk˛Ô+~. Bìì ìyê]+#ê \+fÒ |æ\¢\qT XÊØ]ø£ ÁX¯eT ø£*–+#˚ Ä≥\T Ä&ç+#·&É+ eT+∫~. Ä≥\T Ä&É≥+ e\¢ XÊØ]ø£ ÁX¯eT ø£*– m≈£îÿe>± ˙s¡T ‘ê>∑ ≥ +, dü ] |ü & ç q +‘· ÄVü ‰ s¡ + rdü T ø√e≥+ e\¢ X¯ØsêìøÏ ‘·–q b˛wüø±\T n+~ Äs√>∑´+>± ñ+{≤s¡T.
yê]øÏ •ø£åDì|æŒ+#ê*. yês¡T mqTï≈£îqï Ä≥˝À yÓT\≈£îe\qT, >±j·÷\T ø£\T>∑≈£î+&Ü m≥Te+{Ï C≤Á>∑‘\Ô· T rdüTø√e\dæqB •ø£≈å î£ \T uÀ~ÛkÕÔsT¡ . @ $<Ûä+>± Ä&ç‘˚ Ä Ä≥\˝À sêDÏkÕÔs¡qïB ø√#Y |æ\\¢ ≈£î •ø£Då ìe«&ÉyT˚ ø±≈£î+&Ü, |æ\\¢ eTqdüT‡˝À¢ Ä‘·à$XÊ«kÕ˙ï, e÷qdæø£ <ÛÓ’sê´˙ï, |ü≥Tº<ä\q÷ ì+|ü⁄‘ês¡T. dæ«$Tà+>¥, s¡ìï+>¥, #ÛdÓ ,t fÒãT˝Ÿ f…ìïdt, Vü‰ø°, Á‘√u≤˝Ÿ, |ò⁄ü {Ÿu≤˝Ÿ, >√˝ŸŒ,¤ f…ìïdt, ùdÿ{Ï+>¥, ø£u≤&û ˝≤+{Ï mHÓïH√ï Ä≥\T bÕsƒX¡ Ê\\T, ø±˝ÒJ\ eT<Ûä´ b˛{°\T ìs¡«Væ≤düTÔ+{≤s¡T. |æ\¢\T yê] n_Ûs¡T∫øÏ ‘·–q $<Ûä+>± Ä b˛{°˝À¢ bÕ˝§Z+{≤ eT+fÒ ô|<ä›\T yê]øÏ ìsêX¯ ø£*–+#· ≈£î+&Ü, ìs¡T‘ê‡Vü≤|üs¡#·≈£î+&Ü ‘·eTe+‘·T Áb˛‘ê‡Vü‰ìï yê]øÏ n+~+#ê*. C≤rj·T, n+‘·sê®rj·T kÕúsTT Áø°&Üø±s¡T\qT e÷s¡Z<äs¡Ùq+>± rdüTø=ì Áø°&É˝À¢ m~π> $<Ûä+>± Áb˛‘·‡Væ≤+#ê*. yê] $»j·T >±<∏ä \qT #·~$+#·&É+ <ë«sê yês¡T m~–q Áø£e÷ìï ne>±Vü≤q #˚dTü ø=ì, |æ\\¢ T yÓT\≈£îe\T H˚sT¡ Ã≈£îH˚ neø±X¯+ ñ+≥T+~. n+‘˚ø±≈£î+&Ü Áø°&É\≈£î ñ qï ÁbÕ<ÛëHê´ìï yês¡T >∑T]Ô+∫, eT+∫ neø±XÊ\T sêe&ÜìøÏ Á|üj·T‘·ï+ #˚ùd neø±X¯+ ñ+~. Áø°&É\ b˛{°˝À bÕ˝§ZH˚ |æ\¢\T, Ä Ä≥≈£î ‘·–q≥Te+{Ï eÁkÕÔ\qT <Û]ä +∫ Ä&Ü*. bÕ<ë\≈£î k˛ŒsYº‡ wüOdtqT <Ûä]+#ê*. ‘·\≈£î ø±|tqT ô|≥Tºø√ yê*. ÁøϬø{Ÿ Ä&˚yês¡T ø±fi¯fl≈£î, #˚‘·T\≈£î <Óã“\T ‘·>∑\≈£î+&Ü s¡ø£åD>± bÕ&é‡qT, ‘=&ÉT>∑T\qT ñ|üjÓ÷–+#ê*. ‘·\≈£î ôV≤˝…à{ŸqT ô|≥Tºø√e&É+ eT+∫~. dæ«$Tà+>¥ b˛{°˝À bÕ˝§ZH˚yês¡T <Ûä]+#˚ <äTdüTÔ\T, ‘·\≈£î ô|≥Tº≈£îH˚ ø±|t á‘·≈£î nqT≈£L\ eTsTTq$ mqTïø√yê*. ø√#Y Ç#˚à dü\Vü‰\T, dü÷#·q\qT >∑Ts¡TÔ+#·T≈£îì C≤Á>∑‘·Ô>± Ä&É≥+e\¢ Ä≥˝À ‘·eT ÁbÕMD´‘·qT Á|ü<ä]Ùdü÷Ô ¬>\Tbı+<ä ≥y˚T ø±ø£, @ Á|üe÷<ä+ ø£\T>∑≈£î+&Ü X¯Øsêìï Äs√>∑´+>± <äèä &Û+É >± ñ+#·Tø√>∑\T>∑T‘ês¡T. |æ\\¢ T yê] n_Ûs¡T∫øÏ ‘·–q≥Tº>± m<ä>∑≥y˚T ø±≈£î+&Ü, XÊØ]ø£+>±, e÷qdæø£+>± <äè&ÛÉ+>± ñ+{≤s¡T. n+‘˚ ø±≈£î+&Ü H˚{Ï ‘·sêìøÏ >=|üŒ Áø°&Üø±s¡T\T>± m~–, <˚XÊìøÏ ù|s¡T ‘Ó#˚à neø±X¯eT÷ ñ+~.+
29 Ä>∑düTº, 2016
37
dù e
` &܈ˆ õ.yÓ+ø£fÒX¯«Ásêyé
n~ 1986e dü+e‘·‡s¡+, &çdô +ãsY 6e ‘˚B. y˚\eT+~ k˛*>± –]»qT\T ø£sêí≥ø£, #êeTsêCŸ q>∑s˝Y Àì &ç|Pü ´{° dü÷|ü]+f…+&Ó+{Ÿ Ä|òt b˛©düT ø±sê´\j·T+e<ä› >∑T+|ü⁄\T>± #˚] ‘·eT J$‘ê\˝À yÓ\T>∑Tì+|æq eT¨qï‘· e´øÏÔ n¬sdüT≈º î£ ìs¡dqü >± ñ<ä´$T+#ês¡T. n‘·&˚ –]»q u≤+<Ûeä ⁄&Óq’ &܈ˆôV≤#Y.düT<äsÙ¡ Hé. <äXÊu≤›\bÕ≥T –]»qT\ J$‘· dæú‹>∑‘·T\qT yÓTs¡T>∑T|üs¡#·&ÜìøÏ ø£èwæ #˚dæq e´øÏÔ düT<äs¡ÙHé. –]»qT\T ìedædüTÔqï Nø£{Ï >∑TVü≤\ qT+∫ yê]ì yÓ\T|ü*øÏ rdüT≈£îe∫Ã, yês¡T ‘·eT Vü≤≈£îÿ\ ø√dü+ b˛sê&ç, yê] nedüsê\qT rs¡TÃø=H˚+<äT≈£î #˚j·T÷‘·ì#êÃs¡T. n+‘·ø£+fÒ eTTK´yÓTÆq~ yê] ÄVü‰sêìï yêπs dü«j·T+>± dü+bÕ~+#·Tø=H˚ X¯øÏÔ yê]øÏ sêe&É+ ø√dü+ m+‘·>±H√ ø£èwæ #˚XÊs¡T.
ø£sêí≥ø£ ÁbÕ+‘·+˝Àì j·T\+<ä÷s¡T, #êeTsê» q>∑s,Y ø=˝…>¢ ±˝Ÿ n&Ée⁄\˝Àì _*–] s¡+>∑Hé ø=+&É\ MT<ä, <äøDåÏ ø£sêí≥ø£ ÁbÕ+‘·+˝Àì eTVü≤<˚X«¯ s¡+˝À <ë<ë|ü⁄ Çs¡y’Ó y˚\ eT+~ –]»qT\T ìedædTü HÔ êïs¡T. k˛*>± –]»qT\T n+‘·≈£îeTT+<äT y˚{≤&ÉT‘·÷, b˛&ÉT e´ekÕj·T+ #˚dü÷Ô J$+#˚yês¡T. yê]øÏ $<ä´qT >∑T]+∫ ne>±Vü≤q ˝Ò<äT. –]»qT\ |æ\¢\≈£î b˛wüø±Vü‰s¡ ø=s¡‘· m≈£îÿe>± ñ+&˚~. •X¯óeTs¡D≤\T yÓsTT´øÏ 150 XÊ‘·+ ñ+&˚$. yê] >∑èVü‰\T ìedæ+#·&ÜìøÏ M\Tø±ì $<Û+ä >± ñ+&˚$. k˛*>± –]»qT\ nedüú\qT #·÷∫q &܈ˆ düT<äs¡ÙHé, yês¡T ìedæ+#˚ ÁbÕ+‘ê\˝ÀH˚ ñ+&ç, yê] J$‘ê\qT #· ø £ ÿ ~<ë› \ ì uÛ ≤ $+#ês¡ T . j·TTe≈£î&Ó’q düT<äs¡ÙHé ø=ìï e÷kÕ\bÕ≥T yê] ÁbÕ+‘ê\˝À ìedæ+∫, yê]øÏ ùde\+~+∫q ‘·sê«‘· ˇø£ Ä˝À#·q≈£î e#êÃs¡T. Ä –]»qT\≈£î yÓ’<ä´ ùde\T n+~+#·&Éy˚T ø±≈£î+&Ü yê]ì $<ë´ e+‘·T\qT #˚ùd,Ô yê]øÏ m+‘√ y˚T\T »s¡T>∑T‘·T+<äì uÛ≤$+#ês¡T. n+‘˚ø±≈£î+&Ü yês¡T ‘·eT ÄVü‰sêìï ‘êy˚T dü+bÕ~+#·Tø=H˚ dæú‹øÏ rdüT≈£îeùdÔ eT]+‘· y˚T\T »s¡T>∑T‘·T+<äì uÛ≤$+#ês¡T. &܈ˆ düT<äs¡ÙHé 1980˝À _.ÄsY.ø=+&É\ MT<ä ˇø£ düeTÁ>∑ –]»Hê_Ûeè~∆ Á|üD≤[ø£qT s¡÷bı+ ~+∫, <ëì‘√bÕ≥T $y˚ø±q+<ä –]»q ø£fi≤´D πø+Á<ëìï ÁbÕs¡+_Û+#ês¡T. X¯g ∫øÏ‘·‡ ø√dü+ ˇø£ >∑~‘√bÕ≥T, 8 |ü&øÉ \£ ÄdüT|üÁ‹ì ÁbÕs¡+_Û+#ês¡T. á yÓ ’ < ä ´ XÊ\ <ë«sê #êeTsê»q>∑ s Y õ˝≤¢ , yÓ’<ä´XÊ\
38
29 Ä>∑düTº, 2016
_.ÄsY.ø=+&É\T, j·T\+<ä÷sY, ø=˝…>¢ ˝∑ Ÿ ‘ê\÷ø±˝Àì –]»qT\≈£î yÓ’<ä´ùde\qT n+~düTÔHêïs¡T. $y˚ø± q+<ä πø+Á<ä+ kÕú|üq‘√ &܈ˆdüT<äs¡ÙHé≈£î eT]+‘· X¯øÏÔ e∫Ã, 1984e dü+e‘·‡s¡+˝À k˛*>± –]»q |æ\\¢ ø√dü+ ˇø£ ÁbÕ<∏$ä Tø£ bÕsƒX¡ Ê\qT ÁbÕs¡+_Û+ #ês¡T. k˛*>± –]»q $<ë´s¡Tú\≈£î ˇø£ Á|ü‘˚´ø£ $<ë´ Á|üD≤[ø£qT ‘·j·÷s¡T#˚dæ, yê]øÏ k˛*>± qT&çø±s¡+‘√ ≈£L&çq $<ë´$<Ûëq+ s¡÷bı+~+ #ês¡ T . bÕsƒ ¡ X Ê\qT ÁbÕs¡ + _Û + ∫q yÓ T T<ä { Ï dü+e‘·‡s¡+˝ÀH˚ k˛*>± qT&çø±s¡+‘√ $<ë´e´edüú @s¡Œ&É≥+ Vü≤s¡¸D°j·T+. &܈ˆ düT<äs¡ÙHé #=s¡e‘√ á ÁbÕ+‘·+˝À yÓ’<ä´ kÂø£sê´\T yÓTs¡T>∑j·÷´sTT. Bìe\¢ <ä÷sêq ñqï j·T\+<ä÷s¡T, #êeTsê»q>∑sY, ø=˝…¢>±˝Ÿ, q+»Hé >∑÷&é, ÁbÕ+‘ê\≈£î dü+#ês¡ yÓ’<ä´XÊ\\ <ë«sê yÓ<’ ´ä ùde\T n+<äT‘·THêïsTT. $y˚ø±q+<ä –]»q ø£fi≤´Dπø+Á<ä+ Ä ÁbÕ+‘·+˝À ÁbÕNqyÓTqÆ eT÷©ø±yÓ<’ ´ä ÁbÕ<Ûëq´‘·qT >∑T]+∫ ‘Ó*dæø=qï~. Bìø√dü+ ˇø£ eT÷*ø± eT+<äT\ ‘√≥qT @sêŒ≥T#˚d,æ XÊÅdj Ô” T· |ü<‹∆ä ˝À m˝≤+{Ï yê´<ÛTä \≈£î m˝≤+{Ï eT÷*ø£\T |üì #˚kÕÔj÷Ó ‘Ó*düTø√e&ÜìøÏ Á|üjT· ‘êï\T ÁbÕs¡+_Û+∫+~. $y˚ø±q+<ä –]»q ø£fi≤´D πø+Á<ä+ ˇπøwüq˝Ÿ Åf…Æì+>¥ πø+Á<ëìï kÕú|æ+∫, ≈£î{°s¡ |ü]ÁX¯eT\qT Áb˛‘·‡Væ≤+∫+~. Åd\Ô” T, |ü⁄sT¡ wüß\T, #·<Tä e⁄ e÷H˚dqæ yê]øÏ $$<Ûä ≈£î{°s¡ |ü]ÁX¯eT˝…’q H˚‘·, ø£Ás¡\qT ‘·j·÷s¡T#˚j·T&É+, Hês¡‘√ |ü≥º\qT ‘·j·÷s¡T #˚j·T&É+, ≈£î≥T¢`n*¢ø£\T, eTTÁ<äD, u…’+&ç+>¥ |üqT\˝À •ø£åD Çe«&É+ ÁbÕs¡+_Û+∫+~. Bì‘√ Ä ÁbÕ+‘· Á|ü»\≈£î dü«j·T+ ñbÕ~Û <=]øÏ+~. &܈ˆ dü T <ä s ¡ Ù Hé 1986˝À j· T \+<ä ÷ s¡ T ‘ê\÷ø±˝À ªªø£sT¡ D Á≥düTμº μ nH˚ ù|s¡T‘√ ˇø£ Á≥düTº ÁbÕs¡+_Û+#ês¡T. á Á≥düTºe\¢ j·T\+<ä÷s¡T ‘ê\÷ø± |ü]düsê\˝Àì 40 Á>±e÷\˝À yÓ’<ä´ ùde\qT n+~+#·&ÜìøÏ neø±X¯+ @s¡Œ&ç+~. á
Á≥düTº` ‘·q ùde\qT eT]+‘· $düÔ]+∫+~. á Á≥düTº düV‰ü j·T+‘√ {Ï.qs¡d|ü Pü sY Á>±eT |ü+#êj·Tr ÁbÕs‘·+˝À yÓ’<ä´$<ä´, kÕ+πø‹ø£ $<ä´ kÕe÷õø£` Ä]úø£ ø±s¡´Áø£e÷\T ÁbÕs¡+uÛeÑ Tj·÷´sTT. &܈ˆ düT<äs¡ÙHé 1987e dü+e‘·‡s¡+˝À ‘·q düV≤ü #·sT¡ \ düV≤ü ø±s¡+‘√ ≈£îwüßyº ê´~Ûì ìyê]+#·&Üì ø√dü+ j·T\+<ä÷s¡T ‘ê\÷ø±˝À ªTraditional Multi Drug Theraphy μ nH˚ dü + dü ú q T ÁbÕs¡+_Û+#ês¡T. &܈ˆ¬ø.mdt.eTDÏ düV≤ü ø±s¡+‘√ á ÁbÕ+‘·+˝Àì Hot Water Epilepsy nH˚ yê´~Ûì ìs¡÷à*+#·&É+ ø√dü+ |üPqT≈£îHêïs¡T. Ä ‘·s¡Tyê‘· 1992 dü+e‘·‡s¡+‘√ ø£åj·Tyê´~Û ìs¡÷à\q ø√dü+ nH˚ø£ ø±s¡´Áø£e÷\qT #˚|{ü ≤ºsT¡ . &܈ˆdüT<äs¡ÙHé ¬s+&ÉT dü+e‘·‡sê\bÕ≥T #˚dæq ø£èwæe\¢ e÷s¡TeT÷\q ñqï _.ÄsY.ø=+&É\ ÁbÕ+‘·+˝Àì –]»qT\T nH˚ø£ ùde\T bı+<ä>∑* >±s¡T. –]»q qs¡T‡\T yê´~ÛÁ>∑düTÔ\qT ÁX¯<ä∆>± #·÷düTø√e&É+ ÁbÕs¡+_Û+#ês¡T. nø£ÿ&É ñqï –]»qT\T ≈£î{°s¡ |ü]ÁX¯eT\qT q&ÉT|ü⁄‘·THêïs¡T. –]»q e+≥yês¡T s¡T∫ø£s¡yÓTÆq e+≥ø±\qT ‘·j·÷s¡T#˚dæ –]»q $<ë´s¡Tú\≈£î n+~+∫ yê] Äø£* u≤<Ûä\qT rs¡Ã>∑\T>∑T‘·THêïs¡T. k˛*>± ÁbÕ+‘·+˝À $<ä´quÛ´Ñ dæ+∫q CÒ&>é ö&Ü Á|üdTü ‘Ô +· –]»q ø£fi≤´D øπ +Á<ëìøÏ &Ós¬’ ø£sº >Y ± ñ+&ç ùde\+~düTÔHêïs¡T. Çø£ÿ&˚ ‘·q ÁbÕ<∏ä$Tø£ $<ä´qT |üP]Ô #˚dæq Äj·Tq, u…+>∑fi¯Ss¡T˝Àì e´ekÕj·T $X¯«$<ë´\j·T+˝À Á>±&ÉT´j˚TwüHé, b˛düTºÁ>±&ÉT´ j˚TwüHé |üP]Ô #˚XÊs¡T. Çø£ÿ&É |ü]XÀ<Ûqä #˚jT· &ÜìøÏ nqTeT‹‘√bÕ≥T, Äj·Tq≈£î kÕÿ\sYwæ|t dü<äT bÕj·T+ ø£*Œ+#ês¡T. Á|üdüTÔ‘·+ CÒ&é>ö&Ü ªTribal Cropping μ nH˚ n+X¯ + MT<ä |ü ] XÀ<Û ä q #˚dTü HÔ êïs¡T. –]»qT\≈£î #˚dæq n|üPs¡« ùde\≈£î >∑Ts¡TÔ>± &܈ˆ düT<äs¡ÙHé≈£î Ä\ºsYH˚{Ïyé H√ãT˝Ÿ Åô|’CŸ n+~+#ês¡T. H˚{Ï j·TTe≈£î\T &܈ˆ düT<äs¡ÙHéqT Ä<ä s ¡ Ù +>± rdæ ø =ì uÛ ≤ s¡ ‘ · < ˚ X ¯ n_Û e è~∆ ˝ À bÕ\T|ü+#·Tø√>∑\s¡ì Ä•<ë›+. C…’ uÛ≤s¡‘Y C…’ $C≤„Hé
e÷≥≈£î e÷≥
)
)
)
)
)
` &܈ˆ|æ.uÛ≤düÿs¡jÓ÷–
MTs¡T e÷s¡s¡T
dü+#·\q dæ+<ÛäT≈£î uÛ≤s¡‘Y |òüTqyÓTÆq eT<䛑·T.
` MT&çj·÷ yês¡Ô\T. uÛ≤s¡‘·e÷‘· eTT<äT›_&ɶ\T |æ.$.dæ+<ÛäT, kÕøÏåe÷*ø˘. ªø√{Ï mø£sê\ Äj·Tø£≥Tºμ nHêïs¡T eTTK´eT+Á‹ øπ d”ÄsY! n<ä+‘ê ø£ìø£f,ºÒ ne˙ï ø±øÏ˝…ø£ÿ\T. ` |”d”d” N|òt ñ‘·ÔeT≈£îe÷sY¬s&ç¶. ªñ‘·μÔ e÷≥\T ø£{ôºÏ |{Ϻ >∑{Ϻy˚T˝Ÿ ‘·\ô|≥ºy√sTT $TeTTà $T+∫q ªneTàμ πød”ÄsY >∑eTTà>∑T+fÒHÓ MT≈£î y˚T˝ÀsTT uÛ≤s¡rj·T uÛ≤wü\≈£î }‘·$T#˚Ã+<äT≈£î dü+düÿè‘·+‘√bÕ≥T Ç‘·s¡ uÛ≤s¡rj·T uÛ≤wü\qT n_Ûeè~∆ #˚j·÷\ì πø+Á<ä+ ø£è‘·ìX¯Ãj·T+‘√ ñ+~. ` πø+Á<äeT+Á‹ Á|üø±XŸ »e<˚ø£sY. dü+düÿè‘êìøÏ Ç‘·s¡ uÛ≤s¡rj·T uÛ≤wü\≈£î eT+∫ø±\+ sêuÀ‘√+<äqï e÷≥! uÛ≤s¡‘·<˚X¯y˚T ªø±oàsYμqT ÄÁø£$T+∫+~. ` ø±+Á¬>dt H˚‘· ~–«»jYTdæ+>¥. ªªMTs¡T e÷s¡sT¡ μμ nH˚ e÷≥qT eT∞fl ìs¡÷|æ+#·T≈£îHêïs¡T. X¯ã]eT\˝À M◊|æ <äs¡Ùq+ ì*|æy˚j·÷*. @&Ü~˝À 365 s√E\T X¯ã]eT\˝Àq÷ Ä\j·÷ìï ‘Ó]#˚ ñ+#ê*. ` πøs¡fi¯ dæm+ |æqs¡sTT $»j·THé. Ç~ ø£eT÷´ìwüߺ Ä>∑eT XÊge÷! {°ÄsYmdt, ø±+Á¬>dt eT<Ûä´ nã<ë∆\ b˛{°.
~–«»jYTdæ+>¥
` ‘Ó\+>±D ‘Ó<˚bÕ H˚‘· sêe⁄\. )
) )
)
eT<Ûä´˝À MTs¡T kÕ≈£åî˝≤! Á|ü‘˚´ø£ ¨<ë Ä+Á<ÛäT\ Vü≤≈£îÿ, Ä+Á<Ûë m+|”\ Ä+<√fi¯q≈£î eT<䛑·T. ` ‘Ósêdü m+|” ø£$‘·. ø£$‘·>±s¡÷ MT bÕغyês¡T Ä+Á<ÛäT\qT ‹≥º&Éy˚T #·÷XÊ+>±ì, Ç˝≤ eT<䛑·T |ü\ø£&É+ m|ü⁄Œ&É÷ #·÷&É˝Ò<äT. <ä>∑Zs¡˝À mìïø£˝ÒMT ˝Òe⁄ ø£<ë! ;CÒ|~” ø£cÕº\ Á|ükÕúq+. Á_{°wt Vü≤j·÷+˝À ø±+Á¬>dt ø£cÕº\ø£Hêï dü«‘·+Á‘· uÛ≤s¡‘·+˝À y˚T+ m<äTs=ÿqïy˚ m≈£îÿe. ` Á|ü<Ûëì qπs+Á<äyÓ÷B. ø±+Á¬>dt~ qj·Te+#·q yêeT|üø£å+ yê]~ e+#·q MTs¡T ì*ÃHês¡T ø°]Ô n+#·Tq ‘·«s¡˝À |”y√πø uÛ≤s¡‘Y˝À n+‘·sꓤ>∑+ ne⁄‘·T+~. `uÛ≤»bÕ m+|” jÓ÷– Ä~‘·´Hê<∏é ªnK+&É uÛ≤s¡‘Yø√ »j·T¨μ. )
<˚X¯ $uÛÑ»q düeTj·T+˝À ÄsY.mdt.mdt. dü«j·T+ùde≈£î\ Ms√∫‘· >±<∏ä\T ‘·«s¡˝À C≤>∑è‹ bÕsƒ¡≈£î\ ø√dü+.. 1947 Ä>∑düTº 15. uÛ≤s¡‘<· X˚ +¯ Á_{Ïwt ÇqT|ü Vü≤kÕÔ\ qT+&ç dü+|üPs¡í kÕ«‘· + Á‘· ´ + bı+~q s√E. Ä kÕ«‘·+Á‘·´+ m˝≤ e∫Ã+B.. m+‘·eT+~ ne÷j·Tø£ Væ≤+<äTe⁄\ X¯yê\MT<äT>± e∫Ã+B.. kÕ«‘·+Á‘·´+ e∫Ã+<äì dü+‘√wæ+#ê˝≤... ‘·s¡‘·sê\T>± ˇø£ÿ{Ï>± ñqï uÛ≤s¡‘·<˚X¯+ eTTø£ÿ˝…’+<äì $#ê]+#ê˝≤.. y˚¬s’b˛sTTq bÕøÏkÕÔHé ÁbÕ+‘·+˝À ñqï Væ≤+<äTe⁄\T nø£ÿ&ç qT+&ç uÛ≤s¡‘·<˚XÊìøÏ sêe&ÜìøÏ mìï ø£wüºqcÕº\qTuÛÑ$+#ês¡T.. yê]ì mes¡T Ä<äT≈£îHêïs¡T.. uÛ≤s¡‘Y dü]Vü≤<äT›˝À¢ mes¡T yê]øÏ kÕ«>∑‘·+
|ü*ø±s¡T.. mes¡T yê]ì z<ësêÃs¡T.. Çø£ÿ&É kÕ«‘·+Á‘·´+ e∫Ã+<äì dü+ãsê\T #˚düT≈£î+≥Tqï Hêj·T≈£î˝≤.. ø±<äT.. ø±<äT.. eT] mes¡T.. dü«j·T+ùde≈£î\T.. ÄsY.mdt.mdt. ø±s¡´ø£s\Ô¡ T.. U≤ø° ìø£ÿs¡T <Ûä]+∫ #˚‹˝À ø£Ás¡ |ü≥Tº≈£îqï q÷q÷>∑T MTkÕ\ j·TTe≈£î\T.. bÕøÏkÕÔHé qT+&ç ø£≥Tºã≥º˝ÀÔ, ô|fÒºuÒ&Ü‘√ nìï ÄdüTÔ\qT, ã+<Ûë\qT e~˝ÒdüTø=ì, ÁbÕD≤\ô|’ ÄX¯‘√, Væ≤+<äT‘·«+ô|’ eTeTø±s¡+‘√ uÛ≤s¡‘Y≈£î ‹]– edüTÔqï Væ≤+<äTe⁄\qT bÕø˘`uÛ≤s¡‘Y dü]Vü≤<äT›˝À¢ bÕøÏkÕÔHé eTTwüÿs¡T\ qT+&ç s¡øÏå+∫, düTs¡øÏå‘·+>± uÛ≤s¡‘Y≈£î rdüT≈£îe#êÃs¡T. á ø±s¡´+˝À m+<äs√ dü«j·T+ùde≈£î\T ‘·eT J$‘ê\qT ‘ê´>∑+ #˚kÕs¡T.. Ä Ms√∫‘· >±<∏ä\T ‘·«s¡˝ÀH˚ C≤>∑è‹ bÕsƒ¡≈£î\T #·<äeuÀ‘·THêïs¡T.. ` dü+bÕ<ä≈£î&ÉT
29 Ä>∑düTº, 2016
39
eTq jÓ÷>∑T\T \ø°åà qs¡düj·T´, >∑TqïeTà <ä+|ü‘·T\≈£î ùd\+
` eTVü≤eTà<é s¡|òæ, 9949731408
dü+‘êq+ Á|ükÕ~+∫q kÕ«$Tyês¡T
˝Àì X¯yêù|≥˝À 1820 dü+e‘·‡s¡+˝À qs¡düj·T´ »ìà+#ê&ÉT. u≤\´+˝À |üXó¯ e⁄\ ø±|ü]>± J$+∫, ÁãVü≤àC≤„ì>± n+<ä˝≤˝…øÿÏ q sê»uÛÀ–, C≤„ì, ø£]àwæ,˜ <Ûë]à≈£î&ÉT, eT+Á‘·Xø¯ ÔÏ >∑\yê&ÉT, eT+∫ >±j·T≈£î&ÉT qs¡düj·T´. M] Ç+{Ï ù|s¡T qT<äTbÕ{Ïyês¡T. Ms¡T yÓ\Hê{Ï yÓ’~ø£ ÁãVü≤àDT\T. u≤\´+˝À ùd\+e<ä› ø=+&Éô|’ »]π> l \ø°åà qs¡d+æ Vü≤kÕ«$T »j·T+‹ ñ‘·‡yê\ düe÷sê<Ûqä ≈£î düVü≤#·s¡ u≤\Ts¡‘√ yÓ[¢q qs¡düj·T´, ˇø£ >∑TVü≤˝À ˇø£ jÓ÷– <äj·T≈£î bÕÁ‘·T&Ó’ l \ø°åà qs¡dæ+Vü≤ eTVü‰eT+Á‘êìï bı+<ës¡T. n|üŒ{ÏøÏ Äj·Tq ej·TdüT‡ 25 dü+e‘·‡sê\T. Ä eTVü‰ eT+Á‘·+ <ë«sê #ê˝≤ eTVæ≤eT\T Á|ü<]ä Ù+#ês¡T. qs¡dj ü T· ´ n|üŒ{Ï qT+&ç ÁãVü≤àkÕ«$T>± Á|üdæ<äT∆\j·÷´s¡T. ÁãVü≤àkÕ«$T ‘·eT düìï~ÛøÏ e∫Ãq yê]øÏ $yêVü≤ $wüj·÷\T, <˚e‘ê Á|ü‹wüº ø±s¡´Áø£e÷\T, Ç‘·s¡ dü‘êÿs¡´eTT\T >∑T]+∫ #·]Ãdü÷Ô, ‘·–q
nqï<ëq Á|ü<ë‘·
lll dü<äTZs¡T ÁãVü≤àkÕ«$T dü÷#·q\T #˚ùdyês¡T. <Ûsä à¡ $yêVü‰\T #˚sTT+#˚yês¡T. Á|ü‹~qeTT uÛÑ≈£îÔ\T bÕ<ä|üP»\T, Áø=‘·Ô <√e‘·T\T kÕ«$TøÏ n]Œ+#˚ y ês¡ T . yê]∫Ãq eÅkÕÔ \ T <Ûsä êàs¡+ú >± $ìjÓ÷–+#˚yês¡T. ÁãVü≤àkÕ«$T ø£{qºÏ <Û√e‘·T\T eT∞fl ø£{ºÏ ms¡T>∑sT¡ . yê] J$‘ê+‘·eTT Ç˝≤π> »]–+~.
>∑TVü≤˝À e÷j·TyÓTÆ ø±o˝À Á|ü‘·´ø£å+ ˇø£s√Eq |æ\¢\‘√ ø£*dæ ùd\+˝Àì ø=+&Éô|’ yÓ\dæq \ø°åàqs¡dæ+Vü≤ kÕ«$T >∑TVü≤ e<ä›≈£î yÓfi≤fl&ÉT. >∑TVü≤˝ÀøÏ yÓfi¯<ëeTì |æ\¢\+<ä]˙ ñ‘ê‡Vü≤ |ü]#ê&ÉT. >∑TVü≤ eT<Ûä´˝ÀøÏ yÓ[flq ‘·sê«‘· $T–*q |æ\¢\T uÛÑj·T|ü&ç ãj·T≥≈£î e#˚ÃkÕs¡T. ÁãVü≤àkÕ«$T e÷Á‘·+ ˝À|ü*øÏ yÓ[fl eT∞fl ãj·T≥≈£î sê˝Ò<Tä . ã+<ÛäTe⁄\+<äs¡÷ >∑TVü≤˝À m+‘· yÓ‹øÏHê ÁãVü≤àkÕ«$T C≤&É ø£ì|æ+#·˝Ò<äT. n+<äs¡÷ ÁãVü≤àkÕ«$T eTs¡D+Ï #ês¡qT≈£îì $\|æ+#ês¡T. ø±˙ »eTà\eT&ÉT>∑T ‘ê\÷ø± ø£+u≤\~HÓï Á>±eTdüTú\T n#·Ãq k˛eTj·÷E\T ø±o j·÷Á‘·≈î£ yÓfi≤fls¡T. uÛÀ»q+ ø√dü+ ‘·eT e<ä≈› î£ e∫Ãq ÁãVü≤àkÕ«$Tì >∑T]Ô+∫, Äj·Tq J$+#˚ ñHêïs¡ì ‘Ó*bÕ&ÉT. 40
29 Ä>∑düTº, 2016
ÁãVü≤àkÕ«$Tì dü+#ês¡eTT, ne⁄≈£î eTVü‰ <˚ e |ü ⁄ s¡ e TT, dü s ê«sêj· T |ü ˝ … ¢ , ñj· ÷ ´\yê&É (ø£s¡÷ï\T õ˝≤¢), *+>±\~HÓï, ø£&É|ü, yÓTÆ<äT≈£Ls¡T (ø£&É|üõ˝≤¢), nÁ>∑Vü‰s¡eTT (HÓ\÷¢s¡T õ˝≤¢) Á|ü»\T Äsê~Û+#˚yês¡T. M] •wüß´\T ‘Ó\ÿ|ü*¢ düTã“ sêeTj·T´, d”‘êsêeTj·T´\T ‘·eT Ç+≥ ÁãVü≤à düÁ‘·eTT q&ç|ædüTÔ+&˚yês¡T. ÁãVü≤àkÕ«$T nqï <ëHêìøÏ m≈£îÿe ÁbÕ<Ûëq´‘·ì∫Ãq eTVü‰˙j·TT&ÉT. Äj·Tq n‹~∏ |üPC≤ <äTs¡+<Ûsä T¡ &ÉT>± ø°]bÔ ı+<ës¡T. ÁãVü≤àkÕ«$T ø°]Ô n+‘·{≤ yê´|æ+∫+~. n+<äTe\¢ |ü⁄wüŒ–] |”sƒê~Û|ü‹ l X¯+ø£s¡ uÛ≤s¡r kÕ«$T ÁãVü≤àkÕ«$Tì ‘·q ÄkÕúHêìøÏ s¡|æŒ+#·T ≈£îHêïs¡T. |”sƒê~Û|ü‹ ÁãVü≤àkÕ«$T yê]ì ‘·÷>∑T≥T j·÷´\ô|’ }–+∫ ÇcÕº>√wæ˜ »]bÕs¡T. ‘=&ÉT>∑T|ü˝¢… nÁ>∑Vü‰s¡+˝À kÕ«$T ˇø£ u≤$ì Á‘·$«+∫ Ä u≤$ ˙fi¯flqT ø±o >∑+>∑>± #ÓbÕŒs¡T. Ç|üŒ{Ïø° Ä ˙{Ïì >∑+>±»\+>± uÛ≤$düTÔHêïs¡T. ÁãVü≤àkÕ«$T ∫qïHê{Ï qT+&˚ nH˚ø£ eTVæ≤eT\T #·÷|æ+#˚yê&ÉT. n+<äTe\¢ #ê˝≤eT+~ |ü+&ç‘T· \T Äj·Tqô|’ ø£è‘·T\T, bÕ≥\T, |ü<ë´\T, e÷qdæø£ |üP»\T yÓTT<ä˝…’q Á>∑+<∏ë\T Á|ü#·T]+#ês¡T. eÁ» ø£+sƒ¡ _s¡T<äT bı+~q nHêïes¡T\® sêeTø£$ ÁãVü≤à kÕ«$Tô|’ |üs¡ÁãVü‰àq+<ä X¯‘·ø£+ s¡∫+∫ ÁãVü≤à kÕ«eTT\≈£î n+øÏ‘·eTT #˚kÕs¡T. Ç˝≤ #ê˝≤eT+~ |ü+&ç‘T· \T Á>∑+<∏eä TT\T Áyêdæ ÁãVü≤à>∑Ts¡Te⁄ >±]øÏ
bÕeT÷s¡T ‘ê\Tø±, $s¡÷s¡T Á>±eTyêdæ q÷ø£sêE |ü⁄\¢jT· ´ nqT Äj·Tq≈£î dü+‘·‹ ˝Òø£ dü ≈ £ î ≥T+ã+>± ÁãVü ≤ àkÕ«$T yê]ì ùd$+#·&ÜìøÏ e#êÃs¡T. Äj·Tq ˇø£ ô|<ä› dü+|üqï >∑èVü≤düT&ú TÉ . >=|üŒ e´eVü‰]. Äj·Tqô|’ C≤„‘T· \≈£î, ã<ä∆ <˚«wüeTT. Äj·Tq Á|ü‘·´s¡Tú\T Äj·Tq≈£î düs¡ŒÁ|üjÓ÷>∑eTT #˚sTT+#ês¡T. Ä düs¡ŒeTT ø±&çe÷q+‘· ˝≤e⁄>∑ ñ+&ç, yêøÏ*øÏ n&ɶ+>± |ü&TÉ ≈£î+~. #·÷dæq yês¡+<äsT¡ uÛj Ñ T· |ü&ç ø£i\¿ ‘√ ø={≤ºs¡T. ø£i¿ <Óã“ k˛øÏq #√≥ e÷Á‘·+ Áy˚*eT+<äyÓTÆ y˚+≥H˚ j·T<∏ëÁ|üø±s¡+ <˚Vü≤+ ô|s¡T>∑T‘·Tqï~. Ä düs¡ŒeTTqT m+‘· ø={ϺHê #êe˝Ò < ä T ø±ã{Ï º n~ dü s ¡ Œ eTT ø±<ä ì ìs¡sí TT+#·Tø=ì, Ä $wüjT· + ÁãVü≤àkÕ«$Tyê]øÏ ‘Ó*j·TCÒkÕs¡T. n|ü⁄Œ&ÉT Ä eTVü≤˙j·TT&ÉT ÄX¯Ãs¡´|ü&ç, n~ düs¡Œ Á|üjÓ÷>∑eTì Á>∑Væ≤+∫, yÓ+≥H˚ ˇø£ |ü⁄\¢ <ëìô|’ y˚j·T>± ‘·ø£åDy˚T ÁbÕD≤\T $&ç ∫ +~. n|ü &É T |ü ⁄ \¢ j · T ´ ÁãVü≤àkÕ«$TøÏ e+<äqeTT #˚dæ ‘êqT e∫Ãq dü+>∑‹ $qï$+#·Tø=ì, e+X¯eTT ì\u…≥ºeTì ÁbÕ]ú+#ê&ÉT. ÁãVü≤àkÕ«$T Äj·Tq≈£î dü+e‘·‡s¡+ ˝À|ü\ |ü⁄Á‘· dü+‘êq+ ø£\T>∑Tqì #Ó|æŒ, rs¡ú Á|ükÕ<äeTT\T Ç∫à |ü+|æ+#ês¡T. #Ó|æŒq $<Ûä+>±H˚ dü+e‘·‡s¡+ Hê{ÏøÏ |ü⁄\¢j·T´≈£î |ü⁄Á‘· dü+‘êq+ ø£*–+~. Ä _&ɶ≈£î ÁãVü≤àj·T´ nì HêeTø£s¡D+ #˚kÕ&ÉT |ü⁄\¢j·T´. n+øÏ‘·$T#êÃs¡T. ÁãVü≤àkÕ«$T ne‘·]+∫ 70 dü+e‘·‡sê\T ì+&ÜsTT. ne‘ês¡+ |üP]Ô ø±e ∫Ã+~. Hê\T¬>+’ <˚+&É≈¢ î£ |üPs¡«+ qT+&˚ uÛÖ‹ø£ <˚V≤ü $Tø£ ì\Te<äì kÕ«$Tyês¡T >∑&eÉ ⁄ #ÓãT‘·T+&˚yês¡T. #Ó|æŒq $<Ûä+>±H˚ $ø£è‹ HêeT dü+e‘·‡s¡ uÛ≤Á<ä|<ü ä ãVüQfi¯ ne÷yêdü´ Áø°.X¯.1890 nø√ºãs¡T 13e ‘˚Bq jÓ÷>∑ düe÷~Û‘√ ÁãVü≤às¡+Á<Ûä+ #Û~˚ +#·Tø=ì ÁãVü≤àkÕ«$T |üse¡ T|ü~+#ês¡T. Ä }] •yê\j·T+˝Àì >∑s“¡ u¤ ≤Û >∑+˝À ÁãVü≤àeT÷]Ôì düe÷~Û #˚kÕs¡T. qs¡dæ+>∑sêe⁄ e+{Ï uÛÑ≈£îÔ\qT n&ç–, kÕ«$Tyê] eTVæ≤eT\T ‘Ó\TdüTø=ì ªªÁãVü≤àkÕ«$Tμμ J$‘· #·]Á‘·qT ø±<äs¡u≤<é yÓ+ø£≥sêe⁄ düs¡fi¯ düT+<äs+¡ >± e#·q s¡#q· >±$+#ês¡T. ÁãVü≤àkÕ«$T yês¡T ‘·eT J$‘·ø±\+˝À nH˚ø£ eTVæ≤eT\T #·÷|æ+#ês¡T. á eTVæ≤eT\≈£î ‘ês¡ÿD+>±H˚ ÁãVü≤àkÕ«eTT\ bÕ<äTø£\T H˚{ÏøÏ |üP»\+<äT ø=+≥THêïsTT. ÁãVü≤àkÕ«$T <Ûä]+∫q s¡TÁ<ëø£å øÏØ≥eTT eTVü‰<˚e|ü⁄s¡eTT˝À Ç|üŒ{Ïø° ñqï~. +
eT+∫e÷≥ ` Ä+Á<ÛäeTVü‰uÛ≤s¡‘·eTT
` yê´U≤´‘· : n>∑düÔ´sêE @ø±+‘· |ü⁄s¡Tc˛‘·ÔeTsêe⁄
sêE düeTj·÷ìøÏ ‘·–q≥T¢ Á|üe]Ô+#ê* ø£åeTj·T ‘ê*Ãj·TT+&É »q<Ó\¢ Ábı<äT› <˚ »+≥ ‘ê*Ãj·TT+&É »q<äT |ü‹øÏ, dü+‘·‘·ø£åeTT+&ÉT dü+‘·‘·‘˚E+&ÉT q>∑T≥ <√wüeT+<äT s¡q|òüTeT‘·T\Tˆˆ 3.1.217
ns¡D´yêdüø±\+˝À m+<äs√ eTTìes¡T\T, ãTTwüß\T bÕ+&Ée⁄\qT ø£\TdüT≈£î+≥÷, yê]øÏ C≤„quÀ<Ûä #˚dü÷Ô, yÓqTø£{Ï ø±\+˝À M]ø£+fÒ m≈£îÿe>± u≤<Û\ä T|ü&,ç eTs¡\ ‘·eT sê»´dü+|ü<\ä T bı+~q sêE\ #·]Á‘·\T #Ó|Œæ yê]ì z<ës¡Tdü÷,Ô <ÛÓ’s¡´+ #ÓãT‘·÷ ñ+&˚yês¡T. eTTqT\T, ãTTwüß\T ‘·eT e<ä›≈£î sêì y˚fi¯\˝À, ‘êeTT e÷Á‘·y˚T ñqï|ü⁄Œ&ÉT bÕ+&Ée⁄\T, Á<Í|ü~ ‘·eT≈£î e∫Ã|ü&çq ø£cÕº\qT ‘·\b˛düT≈£î+≥÷ ñ+&É≥+ düVü≤»y˚T. bÕ+&Ée⁄\˝À ìÁ<ëDyÓTÆq X¯øÏÔì, bÂs¡TcÕìï y˚T˝§ÿ*ù| eTVü‰X¯øÏÔ Á<Í|ü~. n+<äT#˚‘· ÄyÓT e÷≥\T ø£s¡≈£î>± ñ+≥÷H˚ j·TTøÏÔj·TTø£Ô+>± ñ+{≤sTT. Çø£ <Ûäs¡àsêE #·\¢ì ˙{Ï≈£î+&É˝≤>± ‘=Dø£≈£î+&Ü ñ+&˚ dü«uÛ≤e+ ø£\yê&ÉT. nsTT‘˚ Äj·Tq≈£î ≈£L&Ü ‘·>T∑ e÷Á‘·+ y˚&$ç T |ü⁄{Ï+º #˚ X¯øÔÏ Á<Í|ü~≈£îqï~. ˇø£Hê&ÉT Á<Í|ü~ <Ûäs¡àsêE‘√ Ç˝≤>∑+≥T+~. ªø=&ÉT≈£î e÷≥ $ì $TeTTà\qT sê»´ÁuÛÑwüߺ\qT
#˚dæ, ns¡D≤´\˝À Ç&ÉTeTT\bÕ\T #˚dæq Ä <Ûèä ‘·sêÁwüß&º ç ø£fió¯ ¢ Ç|ü⁄Œ&ÉT #·\㢠&ܶj÷· ? ˙ j·÷»„≈î£ ø£≥Tºã&ç ˙ ‘·eTTà\T |üsêÁø£e÷ìøÏ ‹˝À<äø±*∫Ã, #Ói˝Àã&ɶ dæ+Vü≤øÏXÀsê˝≤¢>± ñHêïs¡T. yêfi¯ó¢ eq´eTè>±\˝≤>± Áã‘·T≈£î‘·÷ n&Ée⁄˝À¢ ø£cÕº\T |ü&TÉ ‘·T+fÒ MTs¡T m{≤¢ zs¡TŒ‘√ ìeTà≈£î ˙¬s‹Ôq≥T¢ ≈£Ls¡TÃHêïs¡T? Ç~ MT≈£î Hê´j·Te÷? MTs¡T |üsêÁø£e÷ìï m+<äT≈£î #·÷|üs¡T?μ nì n&É>∑≥+ ÄyÓT ñ<˚›X¯´+.
ˇø£ sêC≤´ìï @˝Ò Á|üuÛÑTe⁄ zs¡TŒ‘√ ñ+&É e˝…Hê? ˝Òø£ |üsêÁø£eT+ Á|üø£{Ïdü÷Ô ñ+&Ée˝…Hê? @~ ˙‹, nì ã*#·Áø£e]Ô ˇø£kÕ] ‘·q ‘ê‘·>±¬sq’ Á|üVü‰¢<äTì n&ç>±&ÉT. <ëìøÏ Äj·Tq Ç∫Ãq düe÷<Ûëq$T~ ªnìï y˚fi˝¯ ≤, @~ @yÓTHÆ ê, zs¡TŒ‘√H˚ ñ+&çb˛e≥+ sêC≤´ìï bÕ*+#˚ Á|üuTÑÛ e⁄≈£î ‘·><∑ Tä . nsTT‘˚, m\¢|⁄ü Œ&ÉT |üsêÁø£e÷ìï Á|üø{£ dÏ ÷ü Ô ñ+&É≥+ ≈£L&Ü ‘·>∑<äT. Ä $<ÛäyÓTÆq es¡Ôq+ sêE≈£î <√wüyT˚ >±ì >∑TDeTT ø±<äT. düeTj·T+ nqT≈£L\e÷, Á|ü‹≈£L\e÷ nH˚ >∑T]Ô+|ü⁄ ø£*–, n|üŒ{ÏøÏ ‘·–q $<Û ä + >± ø£ å e ÷|ü s ¡ T &É T >± >±ì, <ä + &É ˙ ‹ì ÄÁX¯sTT+#˚ |üsêÁø£$T>± >±ì ñ+&Ü*. sêE nedüsy¡ TÓ qÆ |ü⁄&ÉT yÓqTø±&Éø,£ |üsêÁø£eT+ #·÷bÕ*. Ç‘·s¡ düeTj·÷˝À¢ ø£åe÷>∑TD≤ìï ø£*– ñ+&Ü*. Á<Í|ü~ á dü+yê<ä+ #Ó|üŒ≥+˝Àì ñ<˚›X¯´+ ª<Ûsä à¡ sêC≤, Á|üuTÑÛ e⁄ ø£eå ÷|üsT¡ &ÉT>± ñ+&É≥+ ‘·|Œü , |üsêÁø£eT+ ≈£L&Ü #·÷|æ+#·e#·ÃH˚ $wüj·T+ MT≈£î >∑Ts¡T˝Ô <Ò ë? <ëìøÏ~ düeTj·T+ ø±<äì MT ñ<˚X› ´¯ e÷? MT ÄÁ•‘·T\T, ‘·eTTà\T, n&Ée⁄˝À¢ |ü&˚ u≤<Ûä\T MT≈£î ø£ì|æ+#·≥+ ˝Ò<ë?μ nì ôV≤#·Ã]+∫ |üsêÁø£$T+#˚≥≥T¢ #˚j·T≥y˚T.nsTT‘˚ <Ûäs¡àsêE düT\uÛ+Ñ >± eTqdüT e÷s¡TÃø=H˚yê&ÉT ø±<äT. nqT≈£îqï Á|üø±s¡+ |üHïÓ +&˚+&ÉT¢ eqyêdü+, ˇø£ @&Ü~ nC≤„‘· yêdü + ‘· s ê«‘· H ˚ j· T T<ä ∆ Á |ü Á øÏ j · T ≈£ î Äj· T q + düeTà‹+#ê&ÉT.
b˛{°˝À $CÒ‘·\≈£î ãVüQeT‘·T\T
Á|ü<∏äeT ãVüQeT‹ s¡÷. 5000/` ~«rj·T ãVüQeT‹ s¡÷. 3000/` ‘·èrj·T ãVüQeT‹ s¡÷. 2000/`
n+X¯+ : H˚{Ï s√E˝À¢ j·TTe‘· eTT+<äTqï düyêfi¯ó¢
kÕ+πø‹ø£‘· ô|]–q H˚{Ï s√E˝À¢ j·TTe‘·≈£î nH˚ø£ düyêfi¯ófl m<äTs¡e⁄‘·THêïsTT. Væ≤+dü, no¢\+, $|üØ‘· $H√<ä+ e+{Ï Äø£s¡¸D\T yê{Ï˝À eTTK´yÓTÆq$. Çy˚ m≈£îÿe>± j·TTe‘·qT ô|&ÉÁ‘√e |ü{ϺdüTÔHêïsTT. uÛÑ$wü´‘Y \ø£å ´+ qT+&ç <ä÷s¡+>± HÓfÒºdüTÔHêïsTT. Ç$ Ç+≥sYHÓ{Ÿ, yÓTTu…’˝Ÿ s¡÷|ü+˝À eTq Ç+{À¢øÏ, CÒãT˝À¢øÏ ≈£L&Ü <ä÷]b˛j·÷sTT. Ä<ÛäTìø£ kÕ+πø‹ø£‘·˝À eT+#˚ m≈£îÿe>± ñqï|üŒ{ÏøÏ j·TTe‘· #Ó&ÉTyÓ’ù| m≈£îÿe>± Äø£]¸‘·T\e⁄‘·÷ JeHêìï e´s¡ú+ #˚dTü ≈£îH˚ dü+<äsꓤ˝Ò m≈£îÿe>± ø£qã&ÉT‘·THêïsTT. Ç≥Te+{Ï düyêfi¯flqT j·TTe‘· @$<Û+ä >± m<äTs√ÿyê*, m˝≤ n~Û>$∑ T+#ê* nH˚~ á yê´düb˛{° n+X¯+. á b˛{°˝À m+|æ¬ø’q yê´kÕ\≈£î yÓTT<ä{Ï, ¬s+&Ée, eT÷&Ée ãVüQeT‘·T\T+{≤sTT. ãVüQeT‹ bı+~q yê´kÕ\qT C≤>∑è‹ |üÁ‹ø£˝À Á|ü#·T]kÕÔeTT. ) yê´düb˛{°˝À 30, Ä˝À|ü⁄ ej·TdüT >∑\ yês¡T e÷Á‘·y˚T bÕ˝§ZHê*. s¡# ·q‘√bÕ≥T s¡#·sTT‘· bò˛{À |ü+bÕ*. ) yê´dü+ ì&ç$ 1200 |ü<ë\ qT+&ç 1500 |ü<ë\T. Á|ü#·T]ùdÔ 3 |ü⁄≥\≈£î $T+#·sê<äT. yê´dü+ sêdæq |ü⁄≥\˝À mø£ÿ&Ü s¡#·sTT‘· ù|s¡T, ∫s¡THêe÷ sêj·Tsê<äT. ) yê´dü+ ‘·eT kı+‘·y˚Tqì #Ó|ü⁄‘·÷ ù|s¡T, |üP]Ô ∫s¡THêe÷‘√ $&ç>± Vü‰MT|üÁ‘·+ »‘·#˚j·÷*. ) yê´kÕ\qT f…Æ|ü⁄ #˚dæ ˝Ò<ë #·ø£ÿ>± #˚‹‘√ sêdæ á ÁøÏ+~ ∫s¡THêe÷≈£ î b˛düTº #˚j·T+&ç, ˝Ò<ë yÓTsTT˝Ÿ #˚j·T+&ç.
yê´dü+ #˚s¡&ÜìøÏ ÄKs¡T ‘˚~ : 10 ôdô|º+ãsY, 2016
∫s¡THêe÷ : yê´düs¡#·q b˛{°, C≤>∑è‹ yês¡|üÁ‹ø£, 3`4`228/4/1, ø±∫>∑÷&É, ôV’≤<äsêu≤<é ` 500027. Ç yÓTsTT˝Ÿ : jagritiweekly@gmail.com
29 Ä>∑düTº, 2016
41
` dü÷Œ¤]Ô ø±e\dæ ñ+≥T+~.
düŒ+<äq\T ‘ê‘êÿ*ø£y˚THê?
ne÷à! H˚q˝≤ z ns¡>∑+≥ ù|¢ Á>ö+&é yÓ[fl Ä≥˝≤&ç ekÕÔ nì ø=&ÉT≈£î n˙ nq&É+ |üP]Ô>±ø£ eTT+<˚ ªªÇ+πø+ |üì ˝Òø£b˛‘˚ dü], ãTø˘‡ rdæ #·<äTe⁄ø√≈£î+&Ü m+<äT≈£L ø=s¡>±ì Ä≥\¬ø+<äT≈£î sê? f…ÆyéT eè<∏ë #˚kÕÔyé? Ç˝≤>∑sTT‘˚ ˙≈£î sê´+≈£î˝§∫ÃqfÒ¢! ˝À|ü*øÏ q&ÉTμμ n+≥÷ ‘·*¢ VüQ+ø£]+∫+~. Ç˝≤+{Ï dü+|òüT≥q\T ø±düÔ n≥÷ Ç≥T>± Á|ür Ç+{À¢q÷ ñqï düìïy˚XÊ˝Ò. #·<äTe⁄ ìX¯Ãj·T+>± eTìwæ m<äT>∑T<ä\≈£î nedüsy¡ T˚ . ø±˙ XÊØ]ø£, e÷qdæø,£ Ä‘·à$XÊ«kÕ\ ñqï‹øÏ ‘·|Œü ≈£î+&Ü Ä≥\÷ düeTTqï‘·+>± <√Vü≤<ä+ #˚kÕÔj·Tqï~ n+<äs¡÷ ˇ|ü⁄Œ≈£îH˚ ì]«yê<ä n+X¯y˚T. nsTTHê uÛ≤s¡‘· |ü‘·ø±\ dü+K´ nìï n+‘·sê®rj·T Áø°&Ü b˛{°˝À¢q÷ ìyÓ«s¡|üs¡TdüTÔ+~. ‘êC≤>± »]–q ]jÓ÷ ˇ*+|æø˘‡˝À dæ+<ÛäT bı+~q $»j·T+, kÕøÏåe÷*ø˘ kÕ~Û+∫q kÕúq+ ø±düÔ+‘· ìã“sêìï Çã“&çeTTã“&ç>± uÛ≤s¡‘êeìøÏ n+~+∫Hê yÓTT‘êÔìøÏ |ü‘·ø±\ dü+K´ $|üØ‘· Äy˚<äq≈£î >∑T]#˚dæ+~. eT] Á|ü|ü+#·+˝Àì »qdü+K´˝À ¬s+&Ée kÕúq+>± ñqï eTq+ ]jÓ÷ ˇ*+|æø˘‡˝À ns¡yÓ’ @&Ée kÕúHêìøÏ (|ü‘·ø±\ dü+U≤´|üs¡+>±) |ü]$T‘·+ ø±e&É+ ‘·~‘·sê\ô|’ ªªˇ*+|æø˘‡... uÛ≤s¡‘Yμμ n+X¯+ô|’ á{Ï$ ‘Ó\+>±D≤˝À (ªÁ|ü‹<Ûä«ìμ o]¸ø£q Ä>∑düTº 22q sêÁ‹ 9 >∑+≥\≈£î Á|ükÕs¡yÓTÆ+~) #·sêà ø±s¡´Áø£eT+ e∫Ã+~. Áø°&É*ï bÕsƒ¡´|ü⁄düÔø±+X¯+>± »]–+~. ÄyÓT á $»j·T+ yÓqTø£ |ü<äø=+&˚fi¯fl Ä≥\ô|’ ÄdüøÏÔ ø√dü+ ÁbÕ<∏ä$Tø£ ‘·s¡>∑‘·T\˝À ì]«sêeTø£èwæ ñ+~. ‘·*¢<ä+Á&ÉT\ ìs¡+‘·s¡ <ëìï bÕsƒê´+X¯+˝À uÛ≤>∑+>± #˚sêÃ* nì #·sá ˝À ‘·|qü ñ+~. •ø£≈å î£ &ÉT >√|”#+· <é n+øÏ‘u· ≤Û e ø£èwæ bÕ˝§Zqï z eø£Ô nHêïs¡T. Ç~ ì»+>± nedüs¡y˚T. ñ+~. eT] Ç˝≤+{Ïe˙ï sêyê\+fÒ Áø°&É\ |ü≥¢ n˝≤π> eTs√ eø£Ô Ä≥\+fÒ |üìøÏsêìeì ∫qï#·÷|ü⁄ ne>±Vü≤q ñ+&Ü*. |ü‘·ø±\T kÕ~Û+#·>∑\ |ü<∏ä #·÷ùdyê] <äèwæº eTs¡˝≤Ã\+fÒ Ä≥˝À¢ Ä]‘˚]q ø±\T ø±yê*. #·s¡Ã˝À ˇø£ eø£Ô #Ó|æŒq≥T¢ Çy˚M yê]øÏ e÷s¡ T ÿ\T s¡ ÷ |ü + ˝À Áb˛‘ê‡Vü ≤ ø±\T n˝≤¢ñB›Hé n<äT“¤‘· B|ü+ e\¢ kÕ~Û+#˚ dü+>∑‘·T\T ñ<√´>±˝À¢ ]»πs«wüqT¢, ø√{≤\T nìï ‘·s¡Vü‰ ø±e⁄. Bs¡Èø±*ø£ Á|üD≤[ø£\T ø±yê*. yê{Ïô|’ yê{Ï˝À¢ ô|+#·&É+ #˚j·÷\Hêïs¡T. n+‘·ø£+fÒ ìs¡+‘·s¡ |üs¡´y˚ø£åD ñ+&Ü*. nqTuÛÑeE„˝…’q eTT+<äT Áø°&Üdüú˝≤\T ˝Òì bÕsƒ¡XÊ\\, ø£fi≤XÊ\\T •ø£å≈£î\T ø±yê*. mH√ï >∑T]Ô+∫ n˝≤ ˝Òìyê{ÏøÏ >∑T]Ô+|ü⁄ s¡<Tä #› j ˚ ÷· * $<˚o •ø£å≈£î˝Ò ø±yê˝≤? eTq+ #·÷dü÷Ô ñ+{≤+. ù|s=+~q nH˚øe£ T+~ nHêïs¡T. Çe˙ï Ç+‘·≈î£ eTT+<äT ñqï ìã+<Ûqä ˝Ò. Áø°&Üø±s¡T\ yÓqTø£ ù|¬sìïø£>∑qï $<˚o •ø£å≈£î ø±ø£b˛‘˚ yê{Ïì ∫‘·ÔX¯ó~∆‘√ neT\T #˚j·÷*. Ä≥\+fÒ Çwüº|ü&Éì yê¬ses¡T? \T+&É&+É . ø±˙, ñ+&ç rsê\qï ìã+<ÛHä +˚ ˝Ò<+ä ~ dü«uÛ≤e dæ<+∆ä >± Á|ü‹yês¡÷ Áø°&\É +fÒ Çwü|º &ü ˚ á #·s¡Ã. m+<äTø£+fÒ πøåÁ‘·kÕúsTT˝À #·÷düT≈£î+fÒ yêπs! yê]øÏ ø±e*‡+~ ‘·*¢<ä+Á&ÉT\, n<Ûë´|ü≈£î\ Ç|ü⁄Œ&ÉT Á|ü|ü+#·+˝À ù|s=+~q ñqï‘· kÕúsTT Áb˛‘ê‡Vü≤+. n~ ø±yê\+fÒ Ç+<ëø± #Ó|Œæ q ø£˙dü 50eT+~ u≤´&çà+≥Hé Áø°&Üø±s¡T˝À¢ @&ÉT>∑Ts¡T edü‘·T\T $<ë´\j·÷˝À¢ ñ+&˚˝≤ #˚j·÷* nì >√|”#·+<é •ø£åD≤ dü+düú qT+∫ ‘·j·÷¬s’qyêπs. eø£Ô\T n_ÛÁbÕj·T|ü&ܶs¡T. nsTT‘˚ Áø°&Üø±s¡T\T n+‘·sê®rj·T kÕúsTT yê]‘√ dæ+<ÛTä ≈£î dü+ã+~Û+∫ ‘·\|ü&Ü* ø£qTø£ nø£ÿ&ç yÓTfi¯ó≈£îe\T ‘Ó\TdüTø√e&É+ dæ+<ÛäT kÕ~Û+∫q $»j·÷*ï $X‚¢wædü÷Ô #·s¡Ã ø√dü+ $<˚o •ø£å≈£î\ ‘√&ÜŒ≥T ‘·–q kÕúsTT˝À
42
29 Ä>∑düTº, 2016
#ê˝≤ dü+<äsꓤ\˝À n|üPs¡« $»j·T+ bı+~ q|ü⁄Œ&ÉT yê{Ïô|’ Á|üC≤e[ düŒ+<äq dü+|òTü ≥q nq+ ‘·s¡+ ø=+‘·ø±\+ e÷Á‘·y˚T ñ+≥T+~. ‘·sê«‘· <ëì |üø£ÿ¬øfi¯fls¡T mes¡÷. n<˚ $wüj·T+ Ä≥\ |ü{≤¢ »s¡T>∑T‘√+<äì #·s¡Ã n_ÛÁbÕj·T|ü&ç+~. ñ<ëVü≤s¡D≈£î Ç|ü⁄Œ&ÉT kÕ~Û+∫q dæ+<ÛTä $»j·÷\ >∑T]+∫ ø=+‘·ø±\+ #Ó|ü⁄Œ≈£î+{≤+. Ä dü÷Œ¤]Ô‘√ m+‘·eT+~H√ ‘·j÷· s¡T #Ój÷· ´* n+{≤+. n+<äT≈£î M{Ï|ü≥¢ <äèwæºì m|üŒ{Ïø° ø=qkÕ–+#ê*. n+<äTπø 2020˝À {Àø√´˝À »]π> ˇ*+|æø‡˘ ≈£î Ç|üŒ{Ï qT+#˚ C≤‹ì düqï<ä∆+ #˚j·÷* nì #·s¡Ã˝À #Ó|æŒq n_ÛÁbÕj·T+ ‘·ø£åD+ •s√<Ûës¡´+. m+<äTø£+fÒ @ s¡+>∑+˝À •Ksê\T #˚sê\Hêï ø£åDø£åD düqï<ä∆‘· ø±yê*.
Ç+ø± @y˚T+ ø±yê*?
Áø°&É\ ñqï‹øÏ Bs¡Èø±\ Á|üD≤[ø£\T ø±yê*. Áø°&Üdü+|òü÷\˝À sê»ø°j·÷\≈£î ‘ê$e«≈£L&É<äT. n+øÏ‘· uÛ≤e •ø£å≈£î\T ø±yê* nì #·s¡Ã #Ó|üŒ&É+ u≤e⁄+~. nsTT‘˚ Ä≥\ ñqï‹øÏ ø±s=Œπs{Ÿ yês¡T yê{Ïì ÁbÕjÓ÷õ‘·+ #˚j·T&É+, ìs¡+‘·s¡+ yê{Ïì Ä<äTø√e&É+ #˚j·÷* nHêïs¡T. n~ Ä]úø£|üs¡+>± #˚dæq Ä˝À#·HÓ’Hê, n˝≤+{Ï$ Á|üuÛÑT‘·«|üs¡+>± #˚ùdÔH˚ Á|üC≤kÕ«eT´uÛÑ]‘·+>± ñ+≥T+~. eT] Á|üuTÑÛ ‘·«|üs+¡ >± #˚ùdÔ bÕs¡<sä Ù¡ ø£‘ê ˝Ò$T, Ç‘·sπ ‘·s¡ ne\øå±D≤\T ñ+{≤sTT ø£<ë nì n+{≤s¡T. n˝≤+{Ï$ n~Û>$∑ T+∫ ñqï‘· \øå±´\T kÕ~Û+#·&+É ˝ÀH˚ Á|üC≤kÕ«eT´ dü÷Œ¤]Ô |ü]eTfi¯u]ÑÛ ‘·eTe⁄‘·T+~. nìï{Ïø° ø±s=Œπs{Ÿ dü+düÿè‘˚ eT+<äT nq&É+ dü]ø±<äT. øπ e\+ ôV≤’ <äsêu≤<äT˝À ñqï+‘· »HêuÛ≤ ≈£L&Ü ˝Òì Vü≤+π>Ø <˚X¯+ |ü<äùV≤qT |ü‘·ø±\T kÕ~Û+#·>±, n‘·´~Ûø£ »HêuÛ≤ >∑\ uÛ≤s¡‘Y πøe\+ ¬s+&ÉT |ü‘·ø±\‘√H˚ dü]ô|≥Tºø√yê*‡q |ü]dæú‹ô|’ ‘·|üŒø£ Ä‘·à$eTs¡Ù #˚düTø√yê\qï #·s¡Ã n_Û ÁbÕj·T+ô|’ ‘·|üŒ≈£î+&Ü n+<äs¡÷ Ä˝À∫+#ê*‡q nedüs+¡ ñ+~. kÕ<Ûës¡D+>± ªÁ|ü‹<Û«ä ìμ˝À #·sá ≈£î πø{≤sTT+#˚~ ns¡>∑+≥ e´e~Û e÷Á‘·y˚T. ø±˙ á n+XÊì≈£îqï ÁbÕ<Ûëq´+ <äècÕº´ <ë<ë|ü⁄ ns¡yÓ’ ì$TcÕ\T Ä>∑dTü º 22q øπ {≤sTT+#·&+É dü+‘√wü+. nsTT‘˚ ñqï e´e~Ûì |üP]ÔkÕúsTT˝À $ìjÓ÷–+#·T ≈£îH˚ Áø£eT+˝À |ü⁄qs¡TøÏÔ <√cÕ\ |ü≥¢ ≈£L&Ü ø±s¡´Áø£eT+ ÁX¯<∆ä eVæ≤ùdÔ Ç+ø± u≤>∑T+&˚~. m+<äT ø£+fÒ #Ó|æŒq $wüj·÷H˚ï eø£Ô\T ‹]– ‹]– #ÓbÕŒs¡T. @~ @yÓTÆHê m≈£îÿe |ü‘·ø±\T sê˝Ò<äì ìsêX¯|&ü ≈É î£ +&Ü eø£\Ô T #Ó|Œæ q≥T¢ {Àø√´ ˇ*+|æø‡˘ (2020)qT \ø£å´+>± #˚düT≈£îì eTT+<äT≈£î kÕ>∑&É+ uÛ≤s¡‘êeì eTT+<äTqï ndü˝…’q ø£s¡Ôe´+. +
Äs√>∑´+
` Ábı.$.$eT\
eTq+ eTq m‘·TÔ≈£î ‘·–q ãs¡Te⁄ ø£*– ñ+&É≥y˚T n+<ä+, Äs√>∑´+ ≈£L&Ü. n˝≤>±ø£
m‘·TÔ≈£î ‘·–q+‘· ãs¡Te⁄ø£+fÒ eTØ ‘·≈£îÿe ñ+&É&É+ s¡ø£s¡ø±\ »ãT“ \T sêe&ÜìøÏ <ë]rdüTÔ+~. Ç≥T n+<ä+ n≥T Äs√>∑´+ ¬s+&ç+{Ï˙ ø±bÕ&ÉT ø√yê\+fÒ ‘·–q ÄVü‰s¡ ìj·Te÷\T bÕ{Ï+#·&É+ #ê˝≤ nedüs¡+.
ã s¡Te⁄
ô|s¡ > ∑ & ÜìøÏ ÄVü ‰ s¡ + ˝À @j˚ T C≤Á>∑‘·Ô\T rdüTø√yê*? m˝≤+{Ï ìj·Te÷\T bÕ{ÏùdÔ Äs√>∑´+>±, n+<ä+>± J$+#·>∑\+? nqT≈£ î qï $<Û ä + >± Vü ‰ sTT>± J$+#ê\+fÒ e÷eT÷\T>± rdüT≈£îH˚ ÄVü‰sêìï rdüTø√e#·Tà ø±ì ø=ìï e÷s¡TŒ\‘√ ÄVü‰s¡ ìj·Te÷\T bÕ{ÏùdÔ m‘·T≈Ô î£ ‘·–q ãs¡Te⁄‘√, X¯Øs¡ kÂwü˜e+‘√ Äs√>∑´+>± J$+#·e#·TÃ. ãø£ÿ|ü\#·>± ñ+&˚yês¡T ø=+#Ó+ ÁX¯<ä∆ ô|&ç‘˚ X¯Øs¡ kÂwü˜yêìï yÓTs¡T>∑T|üs¡T#·Tø√e#·TÃ. n˝≤π> X¯ØsêìøÏ ø±e\dæq $≥$TqT¢, Kì» \eD≤\T, Áb˛{°qT¢ n+~+#·e#·TÃ. BìøÏ ø±yê*‡+<ä˝≤¢ s√p yê] ÄVü‰s¡ ìj·Te÷˝À¢ ø=~›>± e÷s¡TŒ. ` X¯ØsêìøÏ ø£+&É|ü≥º&ÜìøÏ nedüs¡yÓTÆq |ü|ü⁄Œ\T, Á>∑T&ÉT¢, e÷+dü+, #˚|ü\T, yêsêìøÏ 4 ˝Òø£ 5 |üsê´j·÷\T yê&Ü*. nìï s¡ø±\ |ü|ü⁄Œ\T yê&=#·TÃ. ` ‹H˚ ÄVü‰s¡+ yÓ÷‘ê<äT ô|+#ê*. ˇπøkÕ] m≈£îÿe ÄVü‰s¡+ rdüTø√e&É+ n+‘· eT+∫~ ø±<äT. m≈£îÿe ‹q&É+≈£L&Ü ø£wüº+. ø£qTø£ yÓT\¢yÓT\¢>± ÄVü‰s¡+ yÓ÷‘ê<äTqT ô|+#·≥+ eT+∫~. ñ<ëVü≤s¡ D≈£î <Ûëq´+, |ü|ü⁄Œ\T, q÷HÓ\T Áø£y˚T|æ ô|+#ê*.
` eT÷&ÉT |üP≥\ uÛÀ»q+ #˚d÷ü ,Ô uÛÀ»HêìøÏ, rdüTø√yê*. uÛÀ»HêìøÏ eT<Û´ä ∫s¡T‹+&ÉT¢ ‹Hê*. n+fÒ s√E≈£î ` Áø£eT+ ‘·|üŒ≈£î+&Ü |ü+&ÉT¢, |ü+&É¢ s¡kÕ\T 5,6 kÕs¡T¢ ÄVü‰s¡+ rdüTø√yê*. rdüTø√e≥+ eT+∫~. ` nqï+˝À ≈£Ls¡ yÓ÷‘ê<äT m≈£îÿe>± ñ+&˚˝≤ ` s√p ñ<äjT· +, sêÁ‹ |ü&TÉ ø√uÀj˚T eTT+<äT #·÷düT≈£î+fÒ eT+∫~. y˚|ü⁄&ÉT ≈£Ls¡\T u≤>± >±¢düT&ÉT bÕ\T rdüTø√e#·TÃ. ‹Hê*. ` yÓqï, HÓsTT´, MT>∑&É ø±düÔ m≈£îÿe>±H˚ rdüTø√yê*. ÄVü‰s¡+ s¡T∫>± ñ+&ç, ø£+{ÏøÏ Ç+|ü⁄>± ñ+fÒ düqï>±, ãs¡Te⁄ ‘·≈î£ ÿe>± ñqïyês¡T u≤>± ‹ì, ‘·«s¡>± ãs¡Te⁄ ô|]π>+<äT≈£î neø±X¯+ ñ+≥T+~. ` ‹q>∑*–qyês¡T J&ç|ü|ü⁄Œ, u≤<ä+|ü|ü⁄Œ, y˚s¡TX¯q>∑|ü|ü⁄Œ ≈£L&Ü ‹H=#·TÃ. ` ãs¡Te⁄ ô|s¡>∑&ÜìøÏ ‘·–q yê´j·÷e÷ìï m+#·Tø=ì Áø£eT+ ‘·|Œü ≈£î+&Ü #˚ùdÔ ‘·–q+‘· ãs¡Te⁄ ô|]π> neø±X¯+ ñ+≥T+~. Äø£*ì |ü⁄{Ϻ+#˚ yê´j·÷e÷\T #˚ùdÔ, dü¬s’q düeTj·÷ìøÏ Äø£* y˚dæ ` ø±j·T≈£Ls¡\T, |ü+&ÉT¢ düeTè~∆>± rdüTø√yê*. ‘·–q+‘· ÄVü‰s¡+ rdüT≈£îH˚ neø±X¯+ ñ+≥T+~. <äT+|ü≈£Ls¡\T n+fÒ, ã+>±fi¯<äT+|ü\T, ø£+~, Bì <ë«sê ‘·–q+‘· ÄVü‰s¡+ ‹ì ej·TdüT≈£î ‘·–q ãs¡Te⁄ ñ+&˚ neø±X¯+ ñ+≥T+~. #êeT yÓTT<ä˝…’q$ m≈£îÿe>± ‹Hê*. á $<Û+ä >± ‘·–q ÄVü‰s¡ ìj·Te÷\T bÕ{Ï+∫ ` @ |üì˝À ñHêï y˚fiø¯ Ï ÄVü‰s¡+ rdüTø√e≥+ e÷H=<äT›. ñ<äj·T+ n˝≤ŒVü‰s¡+ ‘·|üŒ≈£î+&Ü X¯Øs¡ kÂwü˜yêìï n+<ä+>±q÷, Äs√>∑´+>±q÷ ñ+#·Tø√e#·TÃ. +
29 Ä>∑düTº, 2016
43
uÛ≤Á<ä|ü<ä e÷dü+ ôdô|º+ãsY 2 qT+&ç 30 es¡≈£î
uÛ≤s¡‘· <˚X¯ $X‚cÕ+XÊ\T` dü÷#·q\T ` øπ +Á<ä+, s¬ +&ÉT sêh Á|üuTÑÛ ‘ê«\T düeTq«j·T+‘√ |ü]bÕ*kÕÔsTT. Á|ü‹|üø±å \yês¡T _ÛHêï_ÛÁbÕj·÷\T m<äTs=ÿ+{≤s¡T. sê»ø°j·÷˝À¢ eT+∫ eT\T|ü⁄\THêïsTT. kÕ+|òæTø£, Ä]úø£, sê»ø°j·T düeTdü´\‘√ dü‘·eT‘·eTe⁄‘ês¡T. sêÅcÕº~ÛH˚‘·\T <˚XÊ~ÛH˚‘·‘√ düe÷y˚XÊ\T, #·s¡ Ã\‘√ |ü]cÕÿsê\≈£î }‘·$T∫Ã, yÓTÆÁruÛ≤e+‘√, |ü≥Tº $&ÉT|ü⁄\‘√ yÓT\>±*. ` e´ekÕj·T, bÕ]ÁXÊ$Tø£ s¡+>±\ eè~∆øÏ neø±X¯+. q÷‘·q |ü]ÁX¯eT\T, sê»<Ûëì nedüsê\T, Á|üC≤qTs¡+»ø£ |ü<∏äø±\T ‘Ós¡MT<äøÏ ekÕÔsTT. ìs¡T<√´>∑T\≈£î ñ<√´>±eø±XÊ\T. $<ä´, yÓ’<ä´s¡+>±˝À¢ q÷‘·q b˛ø£&\É ≈£î neø±XÊ\THêïsTT.dü+^‘·, Áø°&,É kÕVæ≤‘·´ ø£fi≤s¡+>±˝À¢ $<˚XÊ˝À¢ >∑T]Ô+|ü⁄≈£î neø±X¯+. ` $Á<√Vü≤ X¯≈£îÔ\qT ìj·T+Á‹+#·˝Òø£b˛‘˚ Çã“+<äT\T, dü]Vü≤<äT› dü eTdü´\T m≈£îÿe ø±qTHêïsTT. <Ûqä eTTHêï düsT¡ ≈£î\T ì\ø£&>É ± ñ+&Éø,£ Çã“+~ø£s+¡ >± ñ+≥T+~. $<ä´, uÛ÷Ñ , uÛeÑ Hê\ $wüj÷· \+<äT $yê<ë\T m≈£îÿe ø±qTHêïsTT. \ø£å´ kÕ<Ûäq˝À¢ bıs¡bı#êÃ\≈£î neø±XÊ\T. ` ô|Á{À ñ‘·Œ‘·TÔ\T, yÓ+&ç, ã+>±s¡+ <Ûäs¡\T ì\ø£&É>± ñ+&Ée⁄. <=+>∑‘·Hê\T, <√|æ&û\T n~Ûø£+ ø±qTHêïsTT. yê‘êes¡D düeT‘·T\´+ <Óã“‹+≥T+~. uÛ≤Á<ä|ü<äe÷dü+ qT+&ç ø±\düs¡Œ jÓ÷>∑+ e\¢ ˙{Ï ø=s¡‘· ñ+&ÉqTqï~. Ä]úø£ düeTdü´\T n~Ûø£+. kÕºø˘e÷¬sÿ≥¢ ø£<ä*ø£\T }Vü≤≈£î n+<äq≥T¢+{≤sTT. ` $Hêj·Tø£Áe‘·+, eTVü‰\j·T |üø±å \ ÁbÕs¡+uÛ+Ñ , >∑Ts¡TeT÷&Û$É T ÁbÕs¡+uÛeÑ TÚ‘·Tqï~. X¯óuÛÑ düeTj·÷\qT ‘Ó\TdüT≈£îì nX¯óuÛ≤\qT bÕs¡Á<√˝≤*. Çwüº<˚e‘ê <Ûë´q+ jÓ÷>∑Á|ü<ä+ . ø£ s êÿ≥ø£ + : ã+<Û ä T $TÁ‘· T \ y˚Twü+ : Ä<ëj·T ˝≤yê<˚M\T kÕj·T+‘√ ø±sê´\T |üP]Ô. Åd”Ô, nqT≈£L\+. ø±s¡´dæ~∆. düeTdü´\T |ü ⁄ s¡ T wü ß \T Ä+‘· s ¡ + –ø£ e´e |ü]cÕÿs¡+. eè‹Ô, ñ<√´>∑, yê´bÕs¡ Vü‰sê\T #·]Ã+#·Tø√yê*. eè‹Ô, $wü j · ÷ \+<ä T n+øÏ ‘ · u Û ≤ e+ #·÷bÕ*. ≈£î≥T+ã+˝À eTTK´yÓTqÆ ø±sê´\T |üP]Ô. $<ä´, ñ<√´>∑, yê´bÕsê\T nqT≈£L\+>± e÷s¡Tà $+<äT\T, $H√<ë\+<äT bÕ˝§Z+{≤s¡T. eTTK´yÓTÆq ø√yê*. <ÛHä ê<ëj·T ˝≤yê<˚M\T Ä˝À∫+|ü#k˚ ÕÔsTT. yê]ì ø£\TdüT≈£î+{≤s¡T. <ä+|ü‘·T\ eT<Ûä´ düK´‘·. ô|≥Tºã&çô|’ sêã&ç¬ø’ #·÷&Ü*. \*‘· <Ûë´q+ $\TyÓ’q$ bı+<äT‘ês¡T. •e≈£î≥T+ã <Ûë´q+ $»j·TÁ|ü<+ä . dæ + Vü ≤ + : Ä<ëj· T e´j· ÷ \T ñ|üø£]düTÔ+~. ôdŒ≈£î´˝ÒwüHé ˝≤uÛÑ+. nqT≈≈£L\+. }Væ≤+∫qfÒ¢ ø±sê´\T eèwü u Û Ñ + : Á|ü j · ÷ D≤\+<ä T |ü P]Ô#k˚ ÕÔsT¡ . Äs√>∑´+ ‘·è|æìÔ düT+Ô ~. ìj·T+Á‘·D nedüs¡+. >∑‘·+˝À nqedüs¡ Á|üj÷· D≤\T ìj·T+Á‹+#·T |üP]Ôø±ì |üqT\T |üPs¡Ôe⁄‘êsTT. ø√yê*. eè‹Ô , yê´bÕs¡, $<ä´s¡+>±\yê]øÏ \_›. MT ìs¡íj·÷\T MT≈£î ˝≤uÛÑ+. nqT≈£ î qï≥T¢ > ± eTH√<Û s’Ó ´¡ +‘√ |üqT\T |üP]Ô #˚kÕÔsT¡ . ôdŒ≈£î´˝ÒwüHé n+‘·+‘· e÷Á‘·y˚T. dü+‘√wüø£s¡yÓTÆq yês¡ Ô \ THêïsTT. ≈£ î ≥T+ã dü u Û Ñ T ´\ eT<Û ä ´ ø=ìï |üqT\T eT∞fl eT∞fl #˚j·Te\dæ edüT¢+~. #·sá \T+{≤sTT. $<ä´, yê´bÕs¡, eè‹Ôs+¡ >±\yês¡T ôdŒ≈£î´˝ÒwHü é $TÁX¯eT |ò*ü ‘·+. X¯óuÛøÑ ±s¡´ Á|üjT· ‘êï\T Ä˝À#· q $<Û ë q+‘√ eTT+<ä T ≈£ î yÓ fi ¯ fl ≥+ |òü*kÕÔsTT. ø£q´ : ø±s¡´dæ~.∆ $yêVü≤ $wüj÷· \T eT+∫~.•e, •yêì Äsê<Ûäq X¯óuÛÑø£s¡+. nqT≈£L\+. nìï+{≤ C≤Á>∑‘·Ô $T<∏äTq+ : C≤Á>∑‘·Ô\T rdüT≈£î+fÒ nedü s ¡ + . Ä<ëj· T e´j· ÷ \T n+‘ê nqT≈£L\+. ø=+‘·eT+~ |ò ü\e+‘·+. eè‹Ô, yê´bÕs¡T\T, Çã“+~ ô|fÒº neø±X¯+. nÁ|ü ìs¡ T <√´>∑ T \≈£ î Á|ü jÓ÷»Hê\T. |üs¡T\ düeTdü´\T eT‘· Ô ‘ · nedü s ¡ + . Ä<ëj· ÷ ìï $T+∫ Ks¡TÃ\T. nqedüs¡+>± n|ü⁄Œ\T e<äT›. n<äq|ü⁄ Çã“+<äT\T ‘ÓkÕÔsTT. Ç‘·s¡T\qT n‹>± <Óe’ <äsÙ¡ q+, Á|üj÷· D≤\THêïsTT. nìï+{≤ Ä˝À#·q qeTàe<äT.› ø±‘ê´j·Tì e÷‘· ùdeq+ ‘·è|æìÔ düT+Ô ~. ‘·T\ : nÁX¯<‘∆ä √ |üqT\T Äs¡+_Û+#· nedüs¡+. q÷‘·q |ü]#·j·÷\T ˝≤_ÛkÕÔsTT. e<äT›. Äs√>∑´+‘√H˚ |üì#˚j·T+&ç. ≈£î≥T+ã+˝À ◊ø£´‘· @s¡Œ&ÉT‘·T+~. eè‹Ô, yê´bÕs¡, Ä#ês¡, e´eVü‰sê\≈£î ÁbÕ<Ûëq´‘· ñ<√´>∑ neø±XÊ\T ‘·è|æÔìkÕÔsTT. \ø°åàHêsêj·TD, Çe«+&ç. nÁ–yÓT+≥T¢, ˇ|üŒ+<ë $X¯«πø‡q Äsê<Ûäq‘√ »j·T+. 44
29 Ä>∑düTº, 2016
\+<ä T nÁ|ü e T‘· Ô ‘ · nedü s ¡ + . $<ä ´ , yÓ ’ < ä ´ , ñ<√´>±<äT\T nqT≈£L\+. nqTø√ì düeTdü´\T Çã“+~ô|&É‘êsTT. qeÁ>∑Vü≤, Çwüº<˚e‘· <Ûë´Hê\T Äq+<äÁ|ü<+ä . eè•Ãø£+ : ñ‘ê‡Vü≤+‘√ |üqT\T ìs¡«Væ≤kÕÔs¡T. Ç‘·s¡T\ e´eVü‰sê \+<äT Çs¡Tø√ÿe<äT.› Á|üj÷· D\+<äT ìj·T+Á‘·D nedüs¡+. ≈£î≥T+ã düK´‘·. düVü‰j·÷\T n+<äT≈£î+{≤s¡T. <Ûäq ˝≤uÛÑ+. eÁdüÔ ÁbÕ|æÔ. •yêsê<Ûäq kÂK´e+‘·+. ø=‘·Ô |ü]#· j·÷\T |ò\ü e+‘·+. Ád”Ô |ü⁄s¡Twüß\T n+øÏ‘u· ≤Û e+‘√ \ø£å´ kÕ<Ûäq¬ø’ Á|üj·T‹ïkÕÔs¡T. ôdŒ≈£î´˝ÒwüHé˝À $TÁX¯eT+. <Ûqä düT‡ : ñqï‘·d‹úæ øÏ yÓfifl‚ neø±X¯+. eè‹Ô , yê´bÕsê\T sêDÏ + |ü ⁄ . nqedüs¡ >=&Ée\T e<äT.› dü+‘êq $wüj÷· ˝À¢ ñ‘ê‡Vü‰\qT #·÷kÕÔsT¡ . ôdŒ≈£î´˝ÒwüHé nqT≈£L\+. $<ä´, eè‹Ô, yê´bÕsê\T ÁX¯e÷qT≈£L\+>± eè~∆. ìs¡T<√´>∑T\≈£î Á|üjT· ‘·ï+ô|’ |òü*‘ê\T. Ä<ëj·T e´j·÷\T dü|òü\+. <ä+|ü‘·T\T $\T¢, Hê]˝≤ ø£*düT+&Ü*. ø±o $X¯«Hê<∏ä, nqï|üPs¡í <Ûë´Hê\T eT+∫ |òü*‘ê\T ÇkÕÔsTT. eTø£s¡+ : düeTdü´\THêï <ÛÓ’s¡´+‘√ eTT+<äT≈£î yÓfi¯‘ês¡T. Ä<ëj·T+, e´j·T+ nqT≈£L\+. Äs√>∑´+ |òü\e+‘·+. nìï $wüj·÷˝À¢ d”«j·T |üs´¡ y˚øDå£ nedüs+¡ . $<ä´, eè‹Ô, yê´bÕsê\T |òsü y¡ ê˝Ò<Tä . |ü]#·jT· ˝≤uÛ≤\T. Çwü<º e˚ ‘ê <Ûë´q+ nqTbÕq+>± e⁄+≥T+~. ≈£î+uÛÑ+ : XÊØs¡ ÁX¯eT≈£î ‘·>∑Z≥T¢ Á|üe]Ô+#·+&ç. <ÛHä ê<ëj·T Á|üj÷Ó » Hê\T n+<äT≈£î+{≤s¡T. Á|üj·÷D≤ \+<äT nÁ|üeT‘·‘Ô · nedüs+¡ . $<ä´, eè‹Ô, yê´bÕs¡ s¡+>±\yê]øÏ <Ûäq˝≤uÛÑ+. $TÁ‘·T\ kÕj·T\+<äTø=+{≤s¡T. <ä+|ü‘·T\T |òü\e+‘·yÓTÆq J$‘êìï MøÏåkÕÔs¡T. ôdŒ≈£î´˝ÒwüHé eqs¡T\ ã{Ϻ ˝≤uÛ≤\T. Á|ü˝ÀuÛ≤\≈£î ˝Àqe«ø£+&ç. qeÁ>∑Vü≤ <Ûë´q+ düTKÁ|ü<ä+. MTq+ : <ÛÓ’s¡´+‘√H˚ ø±s¡´dæ~∆. Ä+<√fi¯ q \T e<ä T › . Äs√>∑ ´ + C≤Á>∑‘·Ô. <ä+|ü‘·T\T >=&Ée\≈£î b˛ø£+&ç. ã+<ÛTä $TÁ‘·T\T MT e÷s¡Z <äs¡Ùø±ìøÏ ekÕÔs¡T. \ø£å´ kÕ<Ûäq‘√ yÓT\>∑+&ç. Ä˝À∫+∫ Ks¡ T Ã\T #˚ j · T +&ç . $<ä ´ , eè‹Ô , yê´bÕsê\T yÓTs¡T>∑e⁄‘êsTT. sêeTHêeT <Ûë´q+ s¡eT´+. ìs¡+‘·s¡ Ä˝À#·q, ÁX‚jÓ÷<ëj·Tø£+. +
Áø°&Ü C≤>∑è‹
` Áø°&Ü ø£èwüí
]jÓ÷ ˇ*+|æø˘‡ u≤´&çà+≥Hé eTVæ≤fi¯\
dæ+–˝Ÿ‡ s¡»‘· |ü‘·ø£+ kÕ~Û+#·&É+ <ë«sê ‘Ó\T>∑T‘˚»+ |”M dæ+<ÛäT #·]Á‘· düèwæº+∫+~. ˇ*+|æø‡˘ u≤´&çà+≥Hé ô|q’ò ˝Ÿ‡ #˚s&¡ +É ‘√ bÕ≥T, s¡»‘· |ü‘·ø£+ kÕ~Û+∫q ‘=* eTVæ≤fi¯>± ns¡T<Ó’q ]ø±s¡T¶ kı+‘·+ #˚düTø=+~.
‘Ó\T>∑T‘˚»+ |”M dæ+<ÛäT ]jÓ÷ ˇ*+|æø˘‡˝À
s¡»‘· |ü‘·ø£+ kÕ~Û+#·&É+ <ë«sê uÛ≤s¡‘· eTVæ≤fi≤ u≤´&çà+≥Hé #·]Á‘·˝À dü]ø=‘·Ô n<Ûë´j·÷ìøÏ ‘Ós¡rdæ+~. uÛ≤s¡‘· u≤´&çà+≥Hé {≤|t kÕºsY ôd’Hê HÓVü‰«˝Ÿ ø±«s¡ºsY‡ sö+&é qT+#˚ ìÁwüÿ$TùdÔ, 21 @fi¯¢ |”M dæ+<ÛTä |ü‘ø· +£ uÛ≤sêìï ‘·qô|H’ ˚ y˚dTü ø=ì ô|q’ò ˝Ÿ‡ #˚s¡&É+ <ë«sê <˚XÊìπø >∑s¡«ø±s¡D+>± ì*∫+~.
$»j·T|üs+¡ |üs¡
]jÓ÷ ˇ*+|æø˘‡ Á>∑÷|t ©>¥˝À ¬øq&Ü ù|¢j·TsY $Tôw©¢ ©, Vü≤+π>ØøÏ #Ó+~q ˝≤sê düs√d”\ô|’ $»j·÷\‘√ Hêøö{Ÿ sö+&é #˚]+~. Hêøö{Ÿ Á|”ø±«s¡ºsY ô|ò’q˝Ÿ‡ sö+&√¢, #Ó’˙dt ‘Ó’|” ù|¢j·TsY ‘êjYTE sTT+>¥qT 21`13, 21`15‘√ ∫‘·TÔ #˚dæ ø±«s¡ºsY ô|ò’q˝À¢ n&ÉT>∑Tô|{Ϻ+~. ø°\ø£ ø±«s¡ºsY ô|ò’q˝À¢ ‘·qø£+fÒ mì$T~ sê´+≈£î\T eTT+<äTqï #Ó’Hê dü÷|üsY kÕºsY yê+>¥ á Vü‰Héô|’ dæ+<ÛäT es¡Tdü π>yéT\ $»j·T+‘√ dü+#·\qy˚T dü è wæ º + ∫+~. 54 ìeTTcÕ\bÕ≥T kÕ–q ¨sê¨Ø düeTs¡+˝À dæ+<ÛTä 22`20, 21`19‘√ ¬s+&√d”&é yê+>¥qT ø£+>∑T ‹ì|æ+∫+~. 2012 \+&ÉHé ˇ*+|æø˘‡˝À ôd’Hê HÓVü‰«˝Ÿ ‘·sê«‘·, ˇ*+|æø˘‡ eTVæ≤fi¯\ u≤´&çà+≥Hé ôdMTdt #˚]q uÛ≤s¡‘· ¬s+&√ eTVæ≤fi¯ >ös¡e+ dæ+<ÛäT <äøÏÿ+#·Tø=+~. n+‘˚ø±<ä ô|ò’q˝Ÿ‡˝À #√≥T ø√dü+ »bÕHé≈£î #Ó+~q Á|ü|ü+#· Äs¡e sê´+ø˘ ù|¢j·TsY qCÀMT ˇ≈£îVü≤sê‘√ eTT–dæq ¬s+&√ ôdMTô|ò’q˝À¢ ôd’‘·+ dæ+<ÛäT #Ó\πs–b˛sTT+~. 21`19, 21`10 bÕsTT+≥¢‘√ n\y√ø£ $»j·T+ kÕ~Û+∫, >√˝Ÿ¶ yÓT&É˝Ÿ ô|ò’{Ÿ≈£î ns¡Ω‘· dü+bÕ~+∫+~. Á|ü|+ü #· HÓ+ãsY eHé, Vü‰{Ÿ ù|eò s¬ {Ÿ
ø±s√*Hê e÷]Hé‘√ »]–q ã+>±s¡T |ü‘·ø£+ 2014 Ädæj·÷Áø°&É\ ø±+dü´+, 2014 ø±eTHÓ«˝ŸÔ b˛{°˝À dæ+<ÛäT ‘·T~es¡≈£L b˛sê&ç eT÷&ÉTπ>yéT\ π>yéT‡˝À Áu≤+CŸ yÓT&É˝Ÿ ñHêïsTT. düeTs¡+˝À z&çHê, <˚X¯+˝Àì ø√{≤¢~eT+~ n+‘·sê®rj·T u≤´&çà+≥Hé ≥÷s√¢ Á|ü‹ @&ÜB n_Ûe÷qT\ Vü≤è<äj÷· \qT >¬ \T#·Tø=+~. »]π> Á>±+&é Á|”, dü÷|üsY dæØdt, e÷düºsY‡ {ÀØï˝À¢ ôd’‘·+ |ü\TkÕs¡T¢ $CÒ‘·>± ì*∫q |òüTq‘· |”M Á|ü|ü+#· b˛{°˝À¢ Áu≤+CŸ ø°«Hé ˇ*+|æø‡˘ ô|q’ò ˝Ÿ‡≈£î ‘=*Á|üjT· ‘·ï+˝ÀH˚ ns¡Ω‘· dæ+<ÛäT≈£î ñ+~. eTø±y√ zô|Hé˝À eT÷&ÉTkÕs¡T¢ æ ÷· kÕ~Û+∫ s¡»‘· |ü‘·ø£+‘√ dü«<˚XÊìøÏ ‹]– e∫Ãq #ê+|æjT· Hé>± ì*∫q dæ+<ÛTä , 2011 Ç+&√H˚wj dæ+<ÛäT≈£î, Á|ü|ü+#· u≤´&çà+≥Hé˝À Ç|üŒ{Ïπø ¬s+&ÉT e÷düºsY‡ f…Æ{Ï˝Ÿ ¬>\T#·Tø=+~. 2013, 2016 æ T· Hé e÷düsº ‡Y f…{Æ ˝Ï Ÿ‡ >¬ \T#·Tø=+~. ø±+dü´ |ü‘ø· ±\T kÕ~Û+∫q ns¡T<Óq’ ]ø±s¡T¶ ñ+~. eT˝Òwj ns¡T®q nyês¡T¶‘√ bÕ≥T 2015˝À |ü<äàl 2013, 2014 Á|ü|+ü #· u≤´&çà+≥Hé {ÀØï˝À¢ dæ+<ÛTä es¡Tdü>± ¬s+&ÉT ø±+dü´ |ü‘·ø±\T kÕ~Û+∫+~. |ü⁄sk¡ Õÿs¡+ ôd‘’ +· n+<äTø=qï dæ+<ÛTä , ]jÓ÷ ˇ*+|æø‡˘ Á|ü|+ü #· eTVæ≤fi¯\ {°yTé u≤´&çà+≥Hé #ê+|æjT· q¢≈î£ s¡»‘·|‘ü ø· +£ <ë«sê sêJyé>±+BÛ UÒ˝Ÿs‘¡ ï· nyês¡T¶ Ç#˚à ñãsY ø£|t {ÀØï˝À ôd’‘·+ 2014, 2016 n+<äTø√&É+ U≤j·T+>± ø£ì|æk˛Ô+~. {ÀØï˝À¢ ø±+dü´ |ü‘ø· ±\T kÕ~Û+∫q ]ø±s¡T¶ ôd‘’ +· ‘Ó\T>∑T sêÁcÕº\ b˛{≤ b˛{° dæ+<Ûä÷≈£î ñ+~. ]jÓ÷ ˇ*+|æø˘‡ s¡»‘· $CÒ‘· dæ+<ÛäT≈£î dæ+<ÛäT kÕ~Û+∫q Ç‘·s¡ Á|ü<Ûëq $»j·÷\˝À, q»sêHê\T Çe«&É+˝À ‘Ó>∑T\T sêh Á|üuÛÑT‘ê«\T b˛{°|&ü TÉ ‘·THêïsTT. dæ+<ÛTä ≈£î 3 ø√≥¢ s¡÷bÕj·T\T, neTsêe‹˝À yÓsTT´>∑C≤\ düú\+, Á>∑÷|t`1 ñ<√´>∑+ ÇdüTqÔ ï≥T¢ Ä+Á<ÛÁä |ü<X˚ Ÿ Á|üuTÑÛ ‘·«+ Á|üø{£ ùÏ d,Ô ‘Ó\+>±D≤ sêh Á|üuÛÑT‘·«+ 5 ø√≥¢ s¡÷bÕj·T\ q>∑<äT, 1000 >∑C≤\ Ç+{Ïdüú\+, ns¡Ω‘·≈£î ‘·>∑Z Á|üuÛÑT‘·« ñ<√´>∑+ ÇkÕÔeTì eTT+<äT≈£î e∫Ã+~. @~ @yÓTÆ‘˚H˚+ s¡»‘· |ü‘·ø£+‘√ <˚XÊìøÏ, ‘Ó\T>∑T C≤‹øÏ mq˝Òì ø°]ÔÁ|ü‹wüº\T ‘Ó∫Ãô|{Ϻq dæ+<ÛäT≈£î $$<Ûä sêhÁ|üuTÑÛ ‘ê«\T, dü+dü\ú T, Á|üsTTy˚≥T e´≈£î\Ô T uÛ≤Øø±qTø£\T Á|üø{£ +Ï ∫ Áb˛‘·‡Væ≤+#·&+É n_Ûq+<ä ˙j·T+. 2020˝À {Àø√´ ˇ*+|æø‡˘ ˝À dæ+<ÛTä dü«s¡í dæ+<ÛäT>± ì\yê\ì ø√s¡Tø=+<ë+. +
29 Ä>∑düTº, 2016
45
MT≈£î ‘Ó\TkÕ ? $y˚ø±q+<äT&ç Vü≤qTeT<䓤øÏÔ
ìwü˜ uÛ≤s¡‘·<˚X¯ #·]Á‘·˝À <˚X¯ $uÛÑ»q n‘·´+‘· $cÕ<äøs£ y¡ TÓ qÆ ~. kÕ«‘·+Á‘·´+ ù|s¡T‘√ <˚X¯ $uÛ»Ñ q »]–q Hê{Ï qT+&ç H˚{Ï es¡≈£î »eTTàø±oàsY˝À Væ≤+<äTe⁄\ô|’ eTTdæ+¢ eT÷ø£\ ne÷qTwü <ë&ÉT\T kÕ>∑T‘·÷H˚ ñHêïsTT. »eTTà <ä>∑Zs¡ dæjÓ÷˝Ÿ ø√{Ÿ nH˚ }s¡T ñ+~. 1947˝À eTTdæ¢+\T ˇø£ Ç+{Ïô|’ <ë&ç #˚dæ
n+<ä]˙ #·+ù|kÕs¡T. n<äèwüºeXÊ‘·TÔ ˇø£ |ü<˚fi¯fl bÕ|ü yê] ø£+≥|ü&Éø£b˛e&É+‘√ Áã‹øÏ ãj·T≥ |ü&ç+~. Ä bÕ|ü ù|s¡T kÕ$Á‹. ø±oàsY eTVü‰sêE lVü≤]dæ+>¥ e<ä› <äØ®>± |üì#˚düTÔqï ˇø£ eTTdæ¢+ Ä bÕ|üqT rdüT≈£îyÓ[fl ô|+∫ ô|<ä› #˚kÕ&ÉT. ‘·s¡Tyê‘· ˇø£ eTTdæ¢+‘√ Ä bÕ|ü≈£î ìU≤ (ô|[fl) #˚kÕ&ÉT.
eTTdæ ¢ + ‘√H˚ $yêVü ≤ yÓ T Æ H ê kÕ$Á‹ ‘· q Væ≤+<äT‘ê«ìï e<ä˝Ò¢<äT. ì‘·´+ <˚M |üP»\T, Áe‘ê\T #˚dü÷Ô+&˚~. Çe˙ï m+<äT≈£î #˚düTÔHêïeì uÛÑs¡Ô n&ç–‘˚ Äj·Tq πøåeT+ ø√düy˚Tqì #Óù|Œ~. kÕ$Á‹øÏ q\T>∑Ts¡T |æ\\¢ T. yês¡+<ä]ø° ‘êeTT Væ≤+<äTe⁄\eTì m\¢|ü⁄Œ&É÷ #Ó|üPÔ+&˚~. ÄyÓT ≈£îe÷¬sÔ≈£î 14 dü+e‘·‡sê\ ej·TdüT‡ eùdÔ ÄyÓTøÏ eTs=ø£ eTTdæ+¢ ‘√ ô|[fl #Ój÷· ´\ì ‘·+Á&ç Á|üjT· ‘·ï+ #˚kÕ&ÉT. Ä ø£åDy˚T kÕ$Á‹˝À m+‘√ e÷s¡TŒ
e∫Ã+~. n~ &çôd+ãs¡T HÓ\. Væ≤e÷\j·T ÁbÕ+‘·+˝À uÛÑj·T+ø£s¡yÓTÆq #·* ñ+≥T+~. nsTTHê ˝…ø£ÿ #˚j·T≈£î+&Ü kÕ$Á‹ ‘·q |æ\¢\‘√ sêÁ‹ ¬s+&ÉT >∑+≥\≈£î ãj·T\T<˚] »eTTà e∫Ã+~. eTs¡THê&ÉT ‘Ó\¢yês¡T C≤eTTq ˝Ò∫ mø£ÿ&Ó’Hê uÛÑ>∑yê<Ûä«»+ (ø±cÕj·T<Ûä«»+) ñ+<˚yÓ÷ #·÷dæ
|ü<ä´eTT
u≤\´+ ˇø£ ÄdæÔ
|ü~\ |üs¡Tà ˙ u≤˝≤´ìï |ü~\+>± ˙ Vü≤è~ì+&Ü ‘Ó]|æ |ü&ÉTqT ˙ eTqdü+‘ê ‘Ós¡∫ #·÷&É>± ˙ Vü≤è~ì Ä≥\ ô|{Ϻ ‘êfi¯+ ‹sTT´ Ä≥\ bÕ≥\ eT÷≥qT $|ü >∑+‘·T\T y˚j·TTqT ˙ eTqTdüT >∑‘·y˚T ÄdæÔ eTqTE\≈£î ` yêDÏlìyêdt 46
29 Ä>∑düTº, 2016
n sTT<˚ fi ¯ ó fl
sê>±H˚ qπ s +Á<ä T ì #· ~ $+#˚ + <ä T ≈£ î ˇø£ ñbÕ<Û ë ´j· T T&ç ì ìj· T $T+#ês¡ T . qπs+Á<äT&çì Ç+{À¢ _˝Ò nì |æ\TdüTÔ+&˚ yês¡T. qπs+Á<äT&ç~ #·+#·\ dü«uÛ≤e+. n+<äTe\¢ ˇø£Hê&ÉT ñbÕ<Ûë´j·TT&ÉT n‘·ìì ø={≤º&ÉT. qπs+Á<äT&ÉT H√{ÏyÓ+≥ ‘·{≤\Tq á e÷≥\T yÓ\Te&ܶsTT: ªH˚qT eTVü‰Ms¡ Vü≤qTe÷Hé uÛÑ≈£îÔ&ÉqT. MTs¡T qqTï <ä+&çùdÔ H˚qT $qqT. Áù|eT‘√ ãT»®–+∫ #Ó|æ‘˚ MT e÷≥ $+{≤qTμ. ñbÕ<Ûë´j·TT&çøÏ á ∫qïu≤\Tì á e÷≥\T $ì eT‹ b˛sTT+~. ÄHê{ÏqT+&ç u≤\T&çøÏ Áù|eT‘√ #·<äTe⁄ #Ó|üŒ&É+ yÓTT<ä\Tô|{≤º&ÉT.
s¡eTàì ø=&ÉT≈£îì |ü+|æ+~. ÄyÓT |æ\¢yê&ÉT }fiÀfl ˇø£#√≥ uÛÑ>∑yê<Ûä«»+ m>∑Ts¡T‘·÷+&É&É+ #·÷dæ yÓ+≥H˚ neTàøÏ #ÓbÕŒ&ÉT. n~ dü+|òüTkÕúHé (ÄsY.mdt.mdt.XÊU≤ ø±s¡´ Áø£eT+ »]π> Á|ü<˚X¯+). yÓ+≥H˚ Ä |æ\¢yê&ÉT nø£ÿ&ÉTqï l Ç+Á<˚wt ≈£îe÷sY‘√ ‘·eT ≈£î≥T+ã |ü]dæú‹ >∑T]+∫ #ÓbÕŒ&ÉT. l Ç+Á<˚wt n|ü⁄Œ&ÉT »eTTà $uÛ≤>¥ Á|ü#ês¡ø˘ (|üP]Ô düeTj·T ø±s¡´ø£s¡Ô). Äj·Tq ˇø£ dü+|òTü ø±s¡´ø£sÔ¡ Ç+{À¢ Ä ≈£î≥T+u≤ìøÏ edü‹ @sêŒ≥T #˚kÕs¡T. ‘·sT¡ yê‘· Äj·Tq ~©¢˝Àì sêÁwüº ùd$ø± dü$T‹ ø±s¡´ø£sÔ¡ dæ+<ÛTä ‘êsTTøÏ |ü]dæ‹ú $e]+#ês¡T. ÄyÓT kÕ$Á‹ ≈£î e÷¬ sÔ ≈£ î ˇø£ Væ≤+<äTe⁄‘√ $yêVü≤+ »]|æ+∫, Ä ≈£î≥T+ã+ dü]>± ñ+&˚≥≥T¢ #·÷kÕs¡T. m≥Te+{Ï $|ü‘·ÿs¡ |ü]dæú‘·T˝À¢HÓ’Hê kÕ$Á‹ ‘·q˝Àì Væ≤+<äT‘·« ìwü˜qT dü&É\˙j·T˝Ò<äT.
XÀ¢ø£eTT sêCÀ„Væ≤ |üs¡yÓ÷ <Ûäs¡à' dü«<ÛäsêàkÕúqT bÕ\qyéTˆ XÊdü‘√Hê´Hé j·T<∏ëXÊÅdüÔ eTHê|ü<äT´‘·Œ<∏ë ìVü≤ˆˆ
y˚<äyê´dü eTVü‰uÛ≤>∑e‘·eTT uÛ≤e+ : XÊÅkÕÔìï nqTdü]+∫ <Ûäsêàìï s¡øÏådü÷Ô <Ûäsêà#·s¡D >∑\yê]ì ø±bÕ&É≥+, XÊÅkÕÔìï ñ\¢+|òæT+∫ <Ûäsêàìï ˝…øÏÿ+#·ø£ ‹]π> n<Ûäs¡à|üs¡T\qT •øÏå+#·≥+ nH˚y˚ sêE>±s¡T #˚j·Te\dæq |üs¡eT <Ûäsêà\T. ` ùdø£s¡D : Hê–H˚ì ©˝≤Á|ükÕ<é
` <äT–Zsê\ sê»øÏc˛sY
s¡+>∑T\T ~<ä›+&ç ! ãVüQeT‹ bı+<ä+&ç !
bò˛{À≈£î #·øÿ£ ì yê´K´qT ø±s¡Tô¶ |’ sêdæ ôdô|+º ãsY bò˛{À yê´K´`44 á5 ˝À|ü ⁄ |ü+|ü+&ç. dü]jÓTÆ q yê´K´qT Á|ü#T· ]kÕÔ+.
bò˛{À yê´K´ ` 42 : ªeq <˚e‘·\‘√ eTq <˚e‘·\ ùdïVü≤+ ` ø£\ø±\+
Ç˝≤π> kÕ>±*, Á|üø£è‹ kÕ+‘·+ |ü#·Ã<äq+‘√ ì+&Ü*μ.
_.sêyéT >∑DÒwt, 2e ‘·s¡>∑‹, ôV’≤<äsêu≤<é, bò˛Hé : 9000323936 M]øÏ ‘·«s¡˝ÀH˚ ãVüQeT‹ n+<äT‘·T+~.
` ô|+&çø£≥¢ bÕbÕsêe⁄, neT˝≤|ü⁄s¡+ u≤\\≈£î >∑eTìø£ : Á|üø£ÿ u§eTà≈£î s¡+>∑T\T ~~› kÕÿHé #˚dæ jagritiweekly@gmail.com ≈£î ôdô|º+ãsY 5 ˝À>± yÓTsTT˝Ÿ #˚j·T+&ç. u≤>∑Tqïyê{Ïì Á|ü#·T]+∫, ãVüQeT‹ n+<ä#˚kÕÔ+. u§eTà‘√ bÕ≥T MT ù|s¡T, }s¡T, bò˛Hé HÓ+ãs¡T, #·<äTe⁄‘·Tqï ‘·s¡>∑‹ sêj·T+&ç.
29 Ä>∑düTº, 2016
47
Ä>∑düTº 29 ` ôdô|º+ãsY 4
y˚Twü+ n•«ì, uÛÑs¡DÏ, ø£è‹Ôø£ 1 bÕ.
dü e Tj· ÷ qT≈£ L \+>± ø±s¡ ´ dæ ~ ∆ . Äs√>∑ ´ + ‘· è |æ Ô ø £ s ¡ + . Ä]ú ø £ + >± ì\<=≈£îÿ≈£î+{≤s¡T. sêe\dæq u≤ø°\T edü÷\T. ã+<ÛäT$TÁ‘·T\‘√ düK´‘·, $TÁ‘·T\ düVü‰j·T düVü≤ø±sê\T \_∆. X¯Á‘·Te⁄\ô|’ »j·T+. Åd”Ô eT÷\ø£ <Ûäq\_∆. dü+|òüT+˝À >ös¡e+, ñqï‘· dæú‹. dü+‘êq kÂK´+. düTK dü+‘√cÕ\T. MT ìs¡j í ÷· \ e\¢ |üqT\T yÓTs¡T>∑e⁄‘êsTT. rs¡j ú ÷· Á‘· ÁbÕ|æÔ. ôdŒ≈£î´˝ÒwüHé ˝≤uÛ≤\T. $Hêj·Tø£ <Ûë´q+ X¯óuÛÑø£s¡+. eèwüu+ÑÛ : ø£è‹Ôø£ 2,3,4 bÕ,s√V≤æ DÏ, eTè>∑•s¡ 1,2bÕ. jÓ÷>∑ø±\+. eè‹Ô, yê´bÕsê\T nqT≈£L*kÕÔsTT. Äs√>∑´+ ‘·è|æ.Ô Ä]úø£ ˝≤yê<˚M\T ñ|üø£]kÕÔsTT. ø=ìï düeTdü´\THêï |ü]wüÿ]+#·T≈£î+{≤s¡T. ñ<√´>∑, ]j·T˝Ÿ mùd{º ,Ÿ $<ä´ s¡+>±\yês¡T nqT≈£îqï düeTj·÷ìøÏ \øå±´\qT |üP]Ô #˚düTø√ø£b˛e#·TÃ. ô|<ä\› qT ø£\TdüT≈£î+{≤s¡T. eg, edüTÔ ÁbÕ|æ.Ô Äø£dàæ ø£ ã~©\≈£î neø±XÊ\T. uÛ≤s¡´ uÛsÑ \Ô¡ ne>±Vü≤q‘√ kÂK´e+‘·yTÓ qÆ J$‘·+. dü+‘êq ÁbÕ|æ.Ô ôdŒ≈£î´˝ÒwHü é ˝≤uÛÑ+. bÕs¡«r |üs¡y˚TX¯«s¡ <Ûë´q+ πøåeT+. $T<∏äTq+ :eTè>∑•s¡ 3,4 bÕ, ÄÁs¡›,|ü⁄qs¡«düT nqT≈£L\ |ü]dæú‘·T\T ñ+&É≥+e\¢ ø±s¡´Áø£e÷\T |üP]Ô. <Ó’e<äs¡ÙHê\T, Ä<Ûë´‹àø£ ø±s¡´Áø£e÷\+<äT bÕ˝§Z+{≤s¡T. Á|ü j · ÷ D kÂK´+. q÷‘· q |ü ] #· j · ÷ \T ˝≤_Û k ÕÔ s TT. ≈£î≥T+ã+˝À düK´‘·. düe÷»+˝À MT |üqT\T ñ|üjÓ÷>∑|ü&É≥+ e\¢ ˝≤uÛ≤\T. $<ä´, yÓ’<ä´, yê´bÕs¡s¡+>±\+<äT nqT≈£L\+. ìs¡T<√´>∑T\î ñ<√´>±eø±XÊ\T n+<äT≈£î+{≤s¡T. ôdŒ≈£î´˝ÒwüHé nqT≈£ L \+. bÕs¡ « r, $Hêj· T ø£ <Û ë ´q+ Äq+<ëìïdüT+Ô ~. ø£sêÿ≥ø£+ : |ü⁄qs¡«düT 4 bÕ, |ü⁄wü´$T, ÄX‚¢wü dü«X¯øÏÔ‘√ ø±sê´\T |üP]Ô <ä÷s ¡Á|üj·÷D≤\T, |ü⁄D´qB kÕïHê\T, <Ó’e<äs¡ÙHê\THêïsTT. sêe\dæq u≤ø°\T edü÷\T. eè‹Ô, yê´bÕsê\T nqT≈£L\+. $<ä´, ô|≥Tºã&ç s¡+>±\yês¡T eT+∫ |òü*‘ê\T n+<äT≈£î+{≤s¡T. ùdïVæ≤‘·T\ ø£\sTTø£. ø=‘·Ô ùdïVü‰\T eT+∫y˚. Ä]úø£ $wüj·÷\+<äT nÁ|üeT‘·‘Ô · nedüs+¡ . ≈£î≥T+ã+˝À MT<˚ ô|’ #˚sTT. <ä+|ü‘·T\≈£î nqTø√ì Á|üj·÷D≤\T. ôdŒ≈£î´˝ÒwüHé nqT≈£L\+. >∑+>±düÔe+ eT+∫~. 48
29 Ä>∑düTº, 2016
nìïsêX¯ó\yê]øÏ n<äèwüº dü+K´\T : 1,2,3,4,6,7,8,9. <ÛäqdüT‡ : eT÷\, |üPsê«cÕ&ÛÉ, ñ‘·ÔsêcÕ&ÛÉ 1 bÕ dæ+Vü≤+ : eTK, |ü⁄ã“, ñ‘·Ôs¡ 1bÕ : sêDÏ + |ü ⁄ ‘√ |ü q T\T |ü P ]Ô . kÕ«e\+ãq+, eTH√<Û Ó ’ s ¡ ´ +, >=&Ée\≈£î, ø√|ü‘êbÕ\≈£î <ä÷s¡+>± |ü≥Tº<\ä ‘√ |üqT\T |üP]Ô. düeTdü´\T ñ+&É+&ç. Ä]úø£ ˝≤yê<˚M\+<äT |ü ] cÕÿs¡ + . Äs√>∑ ´ + ≈£ î <ä T ≥ ìj·T+Á‘·D nedüs¡+. dü+‘êHêìøÏ |ü&ÉT‘·T+~. ≈£î≥T+ã kÂK´+. ÄdæÔ e´eVü‰sê\T nqT≈£L\+. dü\ú e÷]Œ&ÉT\T+&Ée#·TÃ. neø±XÊ\THêïsTT. Åd”Ô\T >ös¡e eTsê´<ä\T <ä+|ü‘·T\T dü+j·TeTq+ bÕ{Ï+#ê*. edüTÔe⁄\‘√ bı+<äT‘ês¡T. #˚ùd Á|üj·T‘êï\T Ä\dü´yÓTÆHê Á|üj·÷D≤\+<äT nÁ|üeT‘·Ô‘· nedüs¡+. ã~©\T, nqT≈£L*kÕÔsTT. Çwü<º e˚ ‘ê<Ûë´q+ ÄVü‰<¢ ëìïdüT+Ô ~. yê´bÕs¡ $düÔs¡D neø±XÊ\THêïsTT. ns¡∆HêØX¯«s¡ $<ä´, yÓ’<ä´, yê´bÕs¡, ñ<√´>∑s¡+>±\ yê]øÏ <äsÙ¡ q+, <Ûë´q+ $»j·TÁ|ü<+ä . ôdŒ≈£î´˝ÒwHü é $TÁX¯eT düeTdü´\THêï nqT≈£L\‘·\THêïsTT. Åd,Ô” |ü⁄s¡Twüß\T ‘·è|æqÔ +<äT≈£î+{≤s¡T. ôdŒ≈£î´˝ÒwHü é nqT≈£L\+. |òü*‘ê\T. ø£q´ : ñ‘·Ôs¡ 2, 3, 4 bÕ, Vü≤düÔ, ∫‘·Ô 1, 2bÕ eTø£s¡+ : ñ‘·ÔsêcÕ&ÛÉ 2, 3, 4 bÕ, ÁX¯eD+, <Ûìä wü˜ 1, 2 bÕ eè‹Ô , yê´bÕsê\T Ä˝À∫+|ü |ü≥Tº<\ä ‘√ |üqT\T |üP]Ô. Ä<ëj·T+ #˚kÕÔsTT. Ä≥+ø±\THêï <ÛÓ’s¡´+, u≤>∑T+≥T+~. k˛<äs¡T\≈£î <Ûäq Ä˝À#·q\‘√ |üqT\T |üP]Ô. ø=ìï kÕj·T+ #˚jT· e\dæ edüT+Ô ~. yêVü≤q Çã“+<ä T \THêï |ü ] cÕÿsê\T Á|ü j · ÷ D≤˝À¢ nÁ|ü eT‘·Ô‘· nedüs¡+. XÊØ]ø£ ÁX¯eT ‘·è|æÔìe«qTHêïsTT. X¯óuÛÑø±sê´\+<äT bÕ˝§Zì >∑T]Ô+|ü⁄qT bı+<äT‘ês¡T. »s¡T>∑qTqï$ MT Á|üyT˚ j·T+ n~Ûøe£ T+. qBkÕïHê\T, j·÷Á‘·\T #˚kÕÔsT¡ . $<ä´, ˝Ò≈£î+&Ü dü+‘·è|æÔø£s¡+>± |üPs¡Ôe⁄‘êsTT. Ç‘·s¡T\ áyÓ + {Ÿ y˚ T H˚ C Ÿ y Ó T +{Ÿ , #˚ ‹ eè‘· T Ô \ yê]øÏ düeTdü´˝À¢ Á|üy˚Tj·÷ìï ‘·–Z+#·Tø√yê*. d”«j·T nqT≈£L\+. dü+|òTü ø±s¡´Áø£e÷\+<äT bÕ˝§Z+{≤s¡T. |üs¡´y˚ø£åD nedüs¡+. Á|üj·÷D≤\+<äT C≤Á>∑‘·Ô. #˚ùd |üqT\+<äT Ä˝À#·q nedüs¡+. $yêVü‰~ <ä+|ü‘T· \T X¯óuÛ≤\+<äT≈£î+{≤s¡T. Ä+»H˚jT· <Ûë´q+ Á|üj·T‘êï\T }|ü+<äT≈£î+{≤sTT. •e, •yêì <Ûë´q+ »j·TÁ|ü<ä+. $»j·T ÁbÕ|æÔ. ‘·T\ : ∫‘·Ô 3, 4 bÕ, kÕ«‹, $XÊK ≈£î+uÛÑ+ : <Ûìä wü˜ 3, 4 bÕ, X¯‘_· wÛ +ü , |üPsê«uÛ≤Á<ä 1, 2, 3 1,2,3 bÕ #˚ j · T qTqï ø±sê´\T |üqT\T |üP]Ô#k˚ ÕÔsT¡ . eè‹Ô, yê´bÕs¡, dæ~∆kÕÔsTT. Äs√>∑´+ ‘·è|æÔø£s¡+. e´eVü‰sê\T, yÓ’<ä´, $<ä´, ô|≥Tºã&ç Á|ü j · ÷ D≤\+<ä T C≤Á>∑ ‘ · Ô . dü+dü\ú yês¡T nÁ|üeT‘·+Ô >± ñ+&É+&ç. <ÛäHê<ëj·TeTTHêï }Væ≤+#·ì Ks¡TÃ\THêïsTT. yêVü ≤ q Á|ü j · ÷ D≤˝À¢ C≤Á>∑‘·Ô. Äs√>∑´+ ‘·è|æÔø£s¡+. XÊØs¡ø£ ÁX¯eT n~Ûø£+. <ä+|ü‘·T\≈£î düK´‘· nedüs¡+. Åd”Ô\≈£î e÷≥ $\Te. ÄdæÔ $wüj·÷\T Ád”Ô\T ˝≤uÛ≤\+<äT≈£î+{≤s¡T. eT+∫ ñ|üjÓ÷>∑|ü&˚ nqT≈£L\+. ø√s¡Tº düeTdü´\≈£î |ü]cÕÿs¡ e÷sêZ\T. $wüj·÷\T >∑T]Ô+∫ ˝≤uÛ≤\qT bı+<äT‘ês¡T. dü+‘êq ÁbÕ|æÔ. yêVü≤q Á|üj·÷D ìj·T+Á‘·D Ä<ëj·T e´j·÷˝À¢ dü+‘·è|æÔ. ôdŒ≈£î´˝ÒwüHé ˝≤uÛÑ+. nedüs¡+. eè‹Ô, yê´bÕs¡, $<ä´, b˛{° |üØø£å\+<äT d”«j·T |üs´¡ y˚øDå£ y˚T\T. áX¯«s¡ n_Ûùwø£+, <äsÙ¡ q+ »j·T+. <äøDåÏ ≤eT÷]Ô <Ûë´q+ düTKdü+‘√cÕìïdüT+Ô ~. kÂuÛ≤>∑´<ëj·Tø£+. ≤Á<ä 4 bÕ, ñ‘·ÔsêuÛ≤Á<ä, πse‹ eè•Ãø+£ : $XÊK 4 bÕ, nq÷sê<Û,ä MTq+ : |üPsê«uÛ Ä<ëj·T+ |òüs¡yê˝Ò<äT. Äs√>∑´+ CÒ´wü˜ |ò ü s ¡ y ê˝Ò < ä T . Ä]ú ø £ + >± ÄX¯ \ T Äràj·T‘·‘√ |üqT\T |üP]Ô #˚kÕÔsT¡ . ô|+#·Tø√ø£+&ç. Ád”Ô\T uÛ≤>∑kÕ«$T, eè‹Ô , yê´bÕs¡ , e´ekÕj· T , $TÁ‘·T\ kÕj·T+‘√ nqT≈£îqï$ |ü]ÁX¯eT\ s¡+>±\ yê]øÏ Á|ü‘˚´ø£ kÕ~ÛkÕÔs¡T. ≈£î≥T+ã düuÛÑT´\T, k˛<äs¡T\‘√ >∑T]Ô+|ü⁄ \_ÛdüTÔ+~. ÁX¯eT n~Ûø£+>± ñ+≥T+~. nÁ|üeT‘·Ô+>± yÓT\>±*. q÷‘·q |ü]#·j·÷\T ≈£î≥T+ã düK´‘·. Á|üj÷· D≤\T, |ü⁄D´qB kÕïHê\T, ˝≤uÛÑ+. <ä+|ü‘·T\T ø=‘·Ô $wüj·÷\T ‘Ó\TdüT≈£îì <ëHê\THêïsTT. sê»ø° j · T Hêj· T ≈£ î \qT ˝≤uÛ≤\qT n+<äT≈£î+{≤s¡T. $<ä´, ñ<√´>∑, Á|üj÷· D ø£\TdüT≈£î+{≤s¡T. <Ûqä ˝≤uÛ+Ñ . Åd\Ô” T ÁX¯eT≈£î $T+∫ yê´bÕsê\T ø=‘·Ô ˇs¡e&çì düèwækº ÕÔsTT. ì<ëq+>± |üqT\T #˚jT· ø£+&ç. ôdŒ≈£î´˝ÒwHü é |òsü y¡ ê˝Ò<ìä |ædTü +Ô ~. |üqT\T #˚j·T≥+ y˚T\T. Çwüº<Ó’e‘ê ÁbÕs¡úq, ˙{Ï düTÁãVü≤àD´ <Ûë´q+ X¯óuÛÑø£s¡+. $‘·sD¡ \‘√ ˝≤uÛ\Ñ _∆. ôdŒ≈£î´˝ÒwHü é |òsü y¡ ê˝Ò<Tä .+
|ü<äs¡dü+ ` 112 $
ì\Te⁄
1. ø£+sƒ¡eTT (3) 2. ~yÓTàdü˝À ∫e] nø£ås¡+ ˝Ò<äT (2) 3. eTqà<∏äT&ç (4) 4. eT÷&ÛTÉ &ÉT/ n$y˚øÏ 5. yÓ÷dü>±&ÉT/ yÓ÷dü>∑‘ÓÔ (3) 8. me]ø° ø£qã&É≈£î+&Ü Çe«&É+ (3) 11. edüTÔe⁄ yÓ\ ‘·–Z+#·eTì |ü<˚ |ü<˚ n&É>∑≥+ (2) 12. ªø£e\\Tμ ˝À #˚|ü\T |üfÒº kÕ<Ûäq+ (2) 13. n+≈£îs¡eTT (3)
$
c
4
5
c
m+|æø¬ q’ |üÁeTTK ø£<ë∏ , qe˝≤ 6 7 8 c c c s¡#·sTTÁ‹ (4) c 10 11 20. 20 <äkÕÔ\ ù|J\T nq>± c 9 c ˇø£ .... (2) c 12 c 13 c 14 21. ø=‘·>Ô ± ÁbÕs¡+_Û+∫q dü+düqú T 15 c c 17 c c ..... dü+düú n+{≤s¡T (3) c 16 23. ‘ê‘·j·T´ yÓfi¯ófl, eTs√˝≤ (3) c 18 c 19 24. »\ eqs¡ T \ dü e ÷#ês¡ 20 c e´edüúô|’ ‘Ó\+>±D düsêÿs¡T c 21 c c <˚ì‘√ ˇ|üŒ+<ä+ 23 22 24 c c c #˚dTü ≈£î+~ (2) 25 26 c c 25. #Ó≥Tº (4) c 27 27. ªeTs√ #·]Á‘·μ˝À Ç+ø=ø£ (2) c 28 c 29 28. ]jÓ÷ ˇ*+|æø‡˘ ø√dü+ Áu…õ˝Ÿ |ü<äs¡dü+`112 m+|æø£ #˚dæq ∫Vü≤ï+ ù|s¡T : ........................................................................... ù|s¡T (5) ∫s¡THêe÷ : ..................................................................... 29. ÇÁk˛ n+>±s¡≈î£ &çô|ø’ Ï |ü+|æq ................................................................................... ñ|üÁ>∑V≤ü + ‹ø£eTø£|&ü +ç ~ (2) |æHéø√&é : ...................... yÓTTu…’˝Ÿ : ...................................... $
1. ‘Ó \ +>±D≤ eTTK´eT+Á‹ ¬ ø dæ Ä sY ø£ è cÕí |ü ⁄ wü ÿ s¡ kÕïqe÷#·]+∫q |òü÷{Ÿ (4) 4. C≤rj·T kÕúsTT˝À ñ‘·ÔeT bÕ]X¯ó<ä´∆ ø±]à≈£î&ç>± m+|æø¬ q’ ôV’≤<äsêu≤B (4) 6. ÁuÛÑeTs¡eTT (3) 7. X¯Á‘·T‘·«+ (2) 9. bı>∑&ÉÔ (2) 10. sêsTTr (3) 12. y˚>∑+ (2) 13. #˚ | ü \ T M{Ï kÕj· T +‘√ XÊ«düÁøÏj·T »s¡T|ü⁄‘êsTT (3) 14. s¡+>±|ü⁄s¡+, 1,2 (2) 15. <ä+&É (2) 16. sêsTT (2) 18. Hê>∑* (3) 19. 2016 dü+e‘·‡sêìøÏ e÷\r #· + <ä ÷ sY |ü ⁄ s¡ k ÕÿsêìøÏ
3
$
n&ɶ+
2
1
$
15. ‘· * ¢ b Õ\ ÄeX¯ ´ ø£ ‘ · ‘Ó*ù|+<äT≈£î πø+Á<äÁ|üuÛÑT‘·«+ #˚ | ü { Ï º q MAA Á|ü # ês¡ n+u≤dæ&ÉsY (6) 16. ‘·\ (3) 17. ø£eT\+ (3) 19. sêe<äT› yÓfi¯ófl (3) 21. düeTdüÔeT÷ ÁuÛÑeT (4) 22. ¬>\T|ü⁄ ‘·\ÁøÏ+<äT\T>± (3) 24. Ç{° e \ ìsêVü ‰ s¡ Bø£ å $s¡$T+∫q eTDÏ|üPsY ñ≈£îÿ eTVæ≤fi¯... #êqT wü]à\ (3) 26. ãTTwæ (2)
bÕsƒ≈¡ î£ ˝≤sê ! |ü<sä d¡ +ü düe÷<ÛëHê\qT ô|’ >∑&TÉ \˝À |üP]+∫, ø£‹]Ô +∫ ôdô|+º ãsY 5 ˝À>± C≤>∑è‹øÏ |ü+|ü+&ç. düs¬ q’ düe÷<ÛëHê\T sêdæqyê]ì $CÒ‘·\T>± Á|üø£{ÏkÕÔ+. $CÒ‘·\˝À ˇø£]ì ˝≤≥] <ë«sê m+|æø£#˚dæ q>∑<äT ãVüQeT‹ n+<ä#˚kÕÔ+. ‘·T~ ìs¡íj·T+ C≤>∑è‹ j·÷»e÷q´+<˚.
$
ø£è cÕí 2 q 3 ~ c 4 ô| 5e÷ K+ &ÉT c wüí c 6 >± q eTT c * c c 7 Á|ü c 8 ‘√ sê ø£ c 9 Vü‰ ì c 10>∑T+ #·+ 11eT &ç¡ c 12 s¡T ~Û s¡+ c 13◊ c &É Vü‰ c 14 #Ó &ÉT c 15‘√ ø£ c 16>√ c X‚« c * c 17 øπ c c 18Ç+ |ü ˝Ÿ‡ 19 20 ‘ê $ c 21sê J c 22 e c qï c 23 <˚ yê 24 \ j·T+ c 25 e s¡+ c c 26Væ≤ $ c wüÿ c 27 |ü c 28 >∑ d”Ô c \¢ c 29#√ sY c 30 >∑ CÒ« ˝Ÿ c 31uÛ≤ Ø
1
|ü <ä s¡ dü+ 1 1 0
dü e÷ <Ûë Hê \T
$CÒ‘·\T : #·˝≤¢ \ø°åà qs¡dæ+Vü≤ eT÷]Ô, ôV’≤<äsêu≤<é, l ø°]Ô, ôV’≤<äsêu≤<é,
m+.nq÷sê<Ûä, q˝§Z+&É, |æ. l$<ä´, ‘·÷s¡TŒ >√<ëe], {Ï.$.sêeT\øÏåà , $»j·Tq>∑s¡+, n_ÛqjYT l sêyéT, Vü≤qàø=+&É, j·÷e÷ »Hês¡›Hé, dü÷sê´ù|≥, yÓ+|ü{Ï eTH√Vü≤sY sêe⁄, dü÷sê´ù|≥.
ãVüQeT‹ bı+~q $CÒ‘· : |æ.l$<ä´, ‘·÷s¡TŒ>√<ëe].
29 Ä>∑düTº, 2016
49
` #·+Á<ä+
n+^ø£]+#·&ÜìøÏ eTqdüT≈£î ø±dü+Ô ‘· ø£w+ºü >± H˚ ñ+≥T+~ ø±˙... ‘· e T dæìe÷≈£î ù|s¡T¢ ô|fÒº $wüjT· +˝À <äsÙ¡ ø£ ìsêà‘·\T ãTÁs¡≈£î |ü<äqT ô|≥º&É+ ‘·–Z+#˚XÊs¡H˚ #ÓbÕŒ*. @&Ü~øÏ q÷≥j·÷uÛ’… Ádüsº TT{Ÿ, eTs√ e+<ä &É_“+>¥ dæìe÷\T edüTqÔ ï H˚|<ü ´ä∏ +˝À ø=‘·øÔ =‘·Ô ù|s¡q¢ T ô|≥º&+É ≈£L&Ü z |üØø£å ˝≤+{Ï<.˚ nsTT‘˚... á $wüjT· +˝À ‘·eT ø£<≈ä∏ î£ dü]b˛j˚T f…{Æ ˝Ï Ÿ ô|≥º&+É MT<äø+£ fÒ ≈£L&Ü sƒ≈¡ î£ ÿq »q+˝ÀøÏ <ä÷düT≈£îb˛j˚T ù|s¡q¢ T, Ç|üŒ{Ïøπ bÕ|ü⁄˝≤]{° bı+~q bÕ≥\ |ü\e¢ ⁄\qT yê&˚düT≈£î+fÒ b˛˝≤, nH˚ eTqdüÔ‘·«+ M]˝À m≈£îÿyÓ+’ ~. á @&Ü~ Ç+‘·es¡≈L£ <ë<ë|ü⁄ e+<ä Ádüsº TT{Ÿ ∫Á‘ê\T e#êÃsTT. n˝≤H˚ eTs√ j·÷uÛ,’… ns¡y’Ó dæìe÷\T sêuÀj˚T Hê\T>∑T HÓ\˝À¢ $&ÉT<ä\ ø±uÀ‘·THêïsTT. M{Ï ù|s¡q¢ T >∑eTìùd,Ô uÛ≤e<ë]Á<ä´+ nH˚~ eTq≈£î düŒwü+º >± ø£ì|ædTü +Ô ~. á yês¡+ $&ÉT<ä˝q’… dæìe÷\qT #·÷ùdÔ eTqø° $wüjT· + düŒwü+º >± uÀ<Û|ä &ü TÉ ‘·T+~. Ä~ V”≤s√>± e∫Ãq ª#·T{≤º\u≤“sTTμ f…Æ{Ï˝Ÿ ø=‘·Ô<˚MT ø±<äT. >∑‘+· ˝À ø£èwüí V”≤s√>± ø√&ç sêeTø£èwüí ‘Ósø¬¡ øÏÿ+∫q dæìe÷≈£î ô|{Ϻ+<˚. n˝≤H˚ düTXÊ+‘Y q{Ï+∫q ªÄ{≤&ÉT≈£î+<ë+...sêμ dæìe÷ f…{Æ ˝Ï Ÿ nœ˝Ÿ ∫qï |ü⁄Œ&ÉT Hê>±s¡Tq® ì]à+∫q ªdæd+æ ÁBμ dæìe÷˝Àì bÕ≥ |ü\y¢ .˚ Ç$ øπ e\+ ñ<ëVü≤s¡D˝Ò. ‘·s∫¡ #·÷ùdÔ Ç˝≤+{Ï$ á @&Ü~˝ÀH˚ mH√ï eTq≈£î ø£ì|ækÕÔsTT. ]|”{Ÿ f…{Æ ˝Ï ‡Ÿ |ô ’ ÄdüøÔÏ : á @&Ü~ Ç|üŒ{Ïøπ <ë<ë|ü⁄ |ü~ùV≤qT ]|”{Ÿ f…{Æ ˝Ï Ÿ eT÷Mdt $&ÉT<ä\j·÷´sTT. bÕ‘· dæìe÷ ù|s¡H¢ ˚ yê&ÉTø√e&É+e\¢ $qïù|sπ ø£<ë nH˚ uÛ≤eq »HêìøÏ ø£\>=#˚ÃyÓ÷ ø±˙, dæìe÷≈£î ô|<ä›+‘· ˇ]π>~ @MT ñ+&É<äì á dæìe÷\ |òü*‘ê\T ìs¡÷|æ+#êsTT. n|ü⁄Œ&Ó|ü⁄Œ&√ e∫Ãq ªs√E\T e÷sêsTTμ ù|s¡T‘√H˚ Ç{°e\ z Áf…+&û |ò˝æ ŸàqT e÷s¡Tr {°yTé rdæ, »q+ MT<ä≈î£ e~*+~.
50
29 Ä>∑düTº, 2016
ø±˙ á dæìe÷ u≤ø±‡|òd” t <ä>sZ∑ ¡ uÀ˝≤Ôø={Ï+º ~. ªø£ècÕíwüº$Tμ ù|s¡T‘√ >∑‘·+˝À bÂsêDÏø£ ∫Á‘·+ $&ÉT<ä˝+’… ~. n<˚ ù|s¡T‘√ düT˙˝Ÿ ≈£L&Ü Ç{°e\ z dæìe÷ #˚XÊ&ÉT. nB bòÕ|¢ t nsTT´+~. qπsXŸ q{Ï+∫q ø±yÓT&û eT÷M ª∫Á‘·+ uÛfiÑ ≤πs $∫Á‘·+μ ≈£L&Ü n|üŒ{À¢ eT+∫ $»j·T+ kÕ~Û+∫+~. ø±˙ n<˚ ù|s¡T‘√ e∫Ãq Vü‰s¡sY eT÷M Áù|ø£å≈£î*ï Äø£≥Tºø√˝Òø£ b˛sTT+~. Ç˝≤ ]|”{Ÿ f…{Æ ˝Ï Ÿ‡‘√ e∫Ãq ªkÕ$Á‹, n+‘·+, m+C≤jYT, Áù|$T+#·T ô|fi≤fl&ÉTμ ‘·~‘·s¡ ∫Á‘ê\T $»j·T+ kÕ~Û+#·˝øÒ £ b˛j·÷sTT. n˝≤ bÕ‘· ù|s¡‘¢ √ e∫à $»j·T+ kÕ~Û+∫q ∫Á‘ê\T øπ e\+ Hêì q{Ï+∫q ªC…+{Ï˝Ÿ yÓTHéμ, $»jYT <˚es¡ ø=+&É q{Ï+∫q ªô|[fl#·÷|ü⁄\Tμ e÷Á‘·yT˚ . nsTTHê eTq yêfi¯fl≈£î z˝Ÿ¶ f…{Æ ˝Ï Ÿ‡ô|’ yÓ÷E rs¡&+É ˝Ò<Tä . Á|üdTü ‘Ô +· ªC≤qøÏ sêeTT&ÉT, ∫Á‘ê+>∑<,ä n_ÛHÁ˚ ‹, >∑÷&ÛÉ #ê], eTÚq+μ ù|s¡‘¢ √ dæìe÷\T sêuÀ‘·THêïsTT. eTs√ $X‚w+ü @eT+fÒ V”≤s√ yÓ+ø£fXÒ Ÿ ôd‘’ +· bÕ‘· dæìe÷ ù|s¡TH˚ ‘·q ø=‘·Ô dæìe÷≈£î ô|≥Tº≈î£ Hêï&ÉT. >∑‘+· ˝À ø£èwüí+sêE q{Ï+∫q ªÄ&Üfi¯ófl MT≈£î CÀVü‰s¡T¢μ ù|s¡T‘√H˚ yÓ+ø° Ç|ü⁄Œ&√ dæìe÷ #˚jT· uÀ‘·THêï&ÉT.
>∑‘+· ˝À Hê>±s¡Tq® V”≤s√>± <ëdü], ªeTEïμ ù|s¡T‘√ z dæìe÷ ‘Ós¡¬øøÏÿ+#ês¡T. Ç|ü&ÉT j·T+>¥ V”≤s√ Hêì n<˚ ù|s¡T‘√ z dæìe÷ #˚düTÔHêï&ÉT. bÕ≥\ |ü\e¢ ⁄\ô|H’ ê ÄX¯ : ]|”{Ÿ f…{Æ ˝Ï Ÿ‡ $wüjT· + Ç˝≤ ñ+fÒ... bÕ≥\ |ü\e¢ ⁄\qT dæìe÷\≈£î ù|s¡T>¢ ± ô|≥º&+É nH˚~ m|üŒ{Ï qT+&√ ñqï~. ˇø±H=ø£ düeTj·T+˝À <äsÙ¡ ≈£î\T dü«ØZjT· »+<Ûë´\ nsTT‘˚ bÕ‘· bÕ≥\ |ü\e¢ ⁄\qT m≈£îÿe>± ñ|üj÷Ó –+#ês¡T. á @&Ü~≈£L&Ü Ä Vü≤yê u≤>± Mk˛Ô+~. Hê>±s¡Tq® ‘·q dæìe÷≈£î ªk˛>±Z&˚ ∫ìï Hêj·THêμ nH˚ ù|s¡TqT ô|≥Tº≈î£ ì Væ≤{Ÿ ø=fÒXº Ês¡T. nsTT‘˚... Ä ‘·sê«‘· bÕ≥\ |ü\¢e⁄\‘√ e∫Ãq ªd”‘·eTà n+<ë\T sêeTj·T´ dæÁ‘ê\T, yÓHïÓ ˝À¢ Vü‰jYT Vü‰jYT, ì\Tey˚ yê\T ø£qT\ <ëHê, qqTïe~* ˙e⁄ b˛˝Òe⁄˝,Ò uÛÁÑ <äyTé ; øπ sY |ò⁄ü ˝Ÿ Áã<äs÷¡ , sêC≤ #ÓsTT´ y˚ùd,Ô MØ MØ >∑TeTà&ç |ü+&ÉT, MT≈£î MTπs e÷≈£î y˚Ty˚T, eTs¡T\ ‘Ó\T|üHê Á|æj÷· μ e+{Ï dæìe÷˝ÒM Ä&É˝<Ò Tä . Hê>∑ XÖs¡´ q{Ï+∫q ªø£fi≤´D yÓ’uÛÀ>∑y˚Tμ ø±düÔ+‘· |òüsê«˝Ò<äì|æ+∫+~. Çø£ n\T¢ •Øwt q{Ï+∫q ªÁos¡dTü `Ô X¯óuÛeÑ TdüTμÔ bÕ≥ |ü\$¢ e÷Á‘·yT˚ ø±<äT yêfi¯fl e÷ej·T´ ∫s¡+J$ dæìe÷ ù|s¡T ≈£L&Ü. á dæìe÷ ≈£L&Ü zπø nì|æ+#·T≈£î+~. Ç<˚ }|ü⁄˝À eTs√ |ü~|üHïÓ +&ÉT dæìe÷\÷ e#˚à düTHÔ êïsTT. Hê>±s¡Tq® ‘·qj·TT&ÉT Hê>∑ #Ó‘’ q· ´ ªkÕVü≤dü+ XÊ«dü>± kÕ–b˛μ ù|s¡T‘√ z dæìe÷ #˚dTü HÔ êï&ÉT. dü+^‘· <äsÙ¡ ≈£î&ÉT ø√{Ï ‘·qj·TT&ÉT sêJyé kÕ\÷] ªÁù|eT+fÒ düT\Te⁄ ø±<äTsêμ nH˚ dæìe÷˝À q{ÏdTü Ô Hêï&ÉT. qMHé #·+Á<ä ª#·+<äe÷eT sêy˚...μ n+≥÷ bÕ≥ |ü\$¢ H˚ n+<äT≈£îHêï&ÉT. n˝≤H˚ ª#·+Á<äTfiÀfl ñ+&˚ ≈£î+<˚\T, mø£ÿ&çøÏ b˛‘êe⁄ ∫qïyê&Ü, X¯‘· e÷q+ uÛeÑ ‹, ø£qTï˝À¢ ˙s¡÷|üyT˚ , ø=‘·øÔ =‘·>Ô ± ñqïB, ã+‹|üP\ C≤qø°, Hê ù|sπ sêEμe+{Ï bÕ≥\ |ü\e¢ ⁄ \‘√q÷ dæìe÷\T ôd{Ÿ‡ô|’ dü+<ä&ç #˚dTü HÔ êïsTT. M{Ï˝À¢ @ ø=ìï $»j·T+ kÕ~Û+∫Hê.. bÕ≥\ |ü\e¢ ⁄ \‘√ eT]ìï dæìe÷\T e#˚Ãj·T&É+ U≤j·T+.
51