SONATA HAZİRAN/TEMMUZ 2017 SAYI: 07 JSP E-DERGİNİN EKİDİR.
DANSOU NEDİR? NE DEĞİLDİR? DANSOU AKIMI
J-RAP & J-HİP HOP
ZEEBRA ジブラ JAPONYA’DA POPÜLER J-HİP HOP SANATÇILARI
WWW.JAPONSİNEMASİ.COM
1
2.yıl
EDİTÖRDEN Merhaba Arkadaşlar, Japon Sineması Platformu olarak yayın hayatına başladığımız 2015 yılı Aralık ayından bugüne kadar Japon kültürü, sineması, edebiyatı, manga ve animeleri adına sizlere baş ucu kaynağı olabilecek bir yayın oluşturma ve Japonya’yı Türkiye’ye tanıtarak iki toplum arasında kültürel bir köprü kurma yolunda ilerlemeye devam ediyoruz.
JAPONSİNEMASİ.COM Japon Sinema E-Dergisi’nin iki aylık müzik ekidir. SONATA’nın dergisinin tüm hakları Japon Sineması Platformu’na aittir. Yıl: Haziran / Temmuz 2017 Sayı: 07 Yayın Türü: İki Aylık E-Dergi Müzik Eki Sanat Yönetmeni & Grafik Tasarım Gökhan Kuloğlu Editörler Birsen Albayrak Gökhan Kuloğlu Katkıda Bulunanlar Aysel Azimova Medine Nureeva Selin Doygun Yıldız Songül Soysal Zeynep Türkoğlu Toruga (Japan-Fans) Kapak Fotoğrafı Issugi From Monju Japon Hip-Hop Sanatçısı Arka Kapak Fotoğrafı Başlangıcından Günümüze Japon Sineması (Kitap, JSP & Japon Yayınları) İletişim ve Reklam japonsinemasi@gmail.com JAPON SİNEMASI SOSYAL AĞLAR www.japonsinemasi.com facebook.com/japonsinemasi twitter.com/japonsinemasi issuu.com/japonsinemasi
2
WWW.JAPONSİNEMASİ.COM
2. yılımızı doldurmaya gün saydığımız Japon Sineması Platformu’nun SONATA dergisinin bu sayısında “J-Rap & J-Hip Hop” temasını konu alıyoruz. Japon Sineması Platformu’nun (JSP) iki aylık periyodik olarak yayınladığı ve Türkiye’de, Japon müziğinin sesi olan “SONATA” e-dergimizin 7. sayısıyla karşınızdayız. J-Rap & J-Hip Hop teması çerçevesinde birbirinden önemli müzik grupları, idolleri ve türe dair terimler sizleri bekliyor. Japon rap müziğinin önemli seslerinden Zeebra’yı baş köşeye koyarak başladığımız bu ay ki sayımızda, Japon halk ezgisi minyoya, Dansou akımına, J-Rap ve J-Hip Hop müziğin tarihine göz gezdiriyoruz. J-Rap & J-Hip Hop demişken Japonya’daki popüler hip-hop sanatçılarına ve en çok dinlenen J-Rap Top 10 listesine yer veriyoruz. JSP’yi kurduğumuz İlk günden bugüne dek, bizleri hiçbir zaman yalnız bırakmayan ve desteğini bizden esirgemeyen tüm okurlarımıza teşekkür ediyoruz. Yeni yılda da “SONATA”nın iki ayda bir sizlerle buluşacağını berlirtermek isteriz. Japon müziğine dair merak ettiklerinizi bir sonraki sayıda sizlerle buluşturmak dileklerimizle, yeni sayıda görüşmek üzere... Gökhan Kuloğlu JAPON SİNEMASI PLATFORMU
YAZAR OLMAK iSTER MiSiNiZ? Japon Sineması Platformun’un Aylık Sinema dergisinde ve müzik ekinde yazar olmak isteyenleri aramıza bekliyoruz. Basvurular: japonsinemasi@gmail.com
İÇİNDEKİLER
SONATA
ZEEBRA
JAPON HALK EZGİSİ MİNYO
4 DANSOU NEDİR? NE DEĞİLDİR? DANSOU AKIMI
6 J-RAP & J-HİP HOP
8
10
JAPONYA’DA POPÜLER HİP-HOP SANATÇILARI
JAPONYA’NIN J-RAP TOP 10 LİSTESİ
14
18 WWW.JAPONSİNEMASİ.COM
3
SONATA
4
WWW.JAPONSİNEMASİ.COM
ZEEBRA
Z
eebra 2 Nisan 1971 tarihinde Tokyo’da doğmuştur. Çocukluğu sırasında bir süre Amerika’da profesyonel olarak tenis oynamıştır. Hotel New Japan’in sahibi Hideki Yokoi isimli iş adamının oğludur. Otelin yük gemisi 1982 yılında yandığında bu Hideki Yokoi için büyük bir utanç kaynağı, Zeebra için de arkadaşları tarafından dışlanma sebebi olmuştur. Olanlardan sonra Zeebra lise birinci sınıfta okuldan ayrılmıştır. 20 yaşındayken evlenmiş ve iki erkek evlat sahibiyken ilk eşinden boşanmıştır. Sonraki evliliğinde de iki kız çocuğu olmuştur.
Zeebra yalnızca Japonya’da değil, bütün dünyada tanınmış, ilk defa 1995’te boy göstermiş olan bir hiphop sanatçısıdır. Asıl ismi Hideyuki Yokoi’dir. King Giddra isimli hiphop grubunda Dj Oasis ve K Dub Shine ile birlikte yer almıştır. 1997 yılında solo kariyerine dair bir adım atmış ve “Future Shock” isimli şarkısını çıkarmıştır. Diğer sanatçılardan farklı olarak yalnızca hiphop dünyasında değil, moda dünyasında da adından sıklıkla söz ettirmektedir. Kendisi dışındaki hiphop sanatçılarının şarkı sözlerinde imzası bulunan Zeebra, onların kliplerinde de boy göstermektedir.
YAZAR: SELİN DOYGUN YILDIZ
maklarını hızla tırmandığının işaretidir. Haziran 2000’de “Based on a True Story” isimli albümü 250.000 satarak büyük bir başarı kazanmıştır. Yıl sonunda Zeebra Japonya turuna çıkmıştır. İlk kez paralı olan bir etkinlikte 2001 yılında “Never Enuff” isimli bir single çalışması yapmıştır. Bu single da Takeshi Kitono’nun yönetmenliğini yaptığı “Brother” isimli bir Japon filminin film müziği olmuştur. 2002 yılında geçici olarak King Giddra isimli gruba tekrar katılmıştır. Fakat 2003 yılında tekrar solo albüm yapmaya devam etmiştir. Şimdilerde yalnızca rap sanatçıları için değil Namie Amura gibi pop sanatçıları için de şarkı sözleri yazmaktadır. 2 Ocak 2011 yılında Avusturalya’lı aktör Manuel Schwarz ile evlendi. Bir yıl sonra ayrıldı; ancak resmi olarak 2016’da boşanmış oldu. Şu anda 38 yaşında olan sanatçı kariyerine ve müzik hayatına aynı başarı çizgisinde devam ediyor.
Amerika’dan çeşitli rap sanatçılarıyla da performans sergileyen Zeebra dünya çapında da çok sayıda hayran kazanmıştır. 1998 yılında ilk kez solo çalışmalarıyla bir tura çıkmıştır. Bu da ilk kez bireysel olarak tanınmasına fırsat sağlamıştır. Aynı yıl içinde Japonya’da ilk hiphop programını gerçekleştirmiştir. Yani “Beats to the Rhyme”. Zeebra’nın şarkıları NBA Japonya için kullanılmış ve bu gelişmeler onun kariyer basaWWW.JAPONSİNEMASİ.COM
5
SONATA
japon halk ezgİsİ
mıny’o YAZAR: GÖKHAN KULOĞLU Japon kırsalında köylülerin iş yaparken söyledikleri türkülere dayanan minyo, günümüzde kırsaldan şehirlere inmiş bir Japon halk ezgisidir. Japonca geleneksel isimleri arasında “inaka bushi” ve “hina uta” gibi terimlerde minyoyu anlatmak amaçlı kullanışmıştır. Esnafın iş yaparken iş arasında ve sonrasında söylediği şarkılardan ortaya çıkmıştır. Basitçe anlatmak gerekirse dans eşliğinde veya dini ayinlerde-festivallerde eğlence ve anmak amaçlarıyla söylenmiştir. Edo döneminde samisen, shakuhachi ve shinonue gibi melodilerde minyoya eklenmiştir. Zaman içerisinde vurmalı çalgılar, özellikle davullar minyo eşliklerinde yer almış ve dini törenlerde kullanılmıştır. Mükemmel bir ses
6
WWW.JAPONSİNEMASİ.COM
kontrolü gerektiren minyo, insanın en derin ruhuna dokunduğu ve gerçek-hayal arasında insanda nostalji hissi oluşturması açısından önemlidir. Birçok türü bulunan minyo türküsünün her bölgeye özgü stili bulunur. Japonya’nın kuzey kesimi Hokkaido’dan güney kesimi Okinawa’ya kadar birçok minyo türküsü görmek mümkündür. Dansla kaynaşarak söylenen bu türküler halkın hasat dansı, balık tutma dansı vb. sezonlara göre yapılan
SONATA topluluk eylemlerine göre söylenmiş ve dans edilmiştir. Yazın gerçekleşen festivaller ise hastalıktan korunmak için yapılırken her dönem söylenen türkülerin ve dansın sözcükleri-figürleri değişmektedir. Japon hükümeti tarafından “kültürel varlıklar listesine” alınan minyo, Japonya’da insanın olduğu her etkinlikte kendine yer edinmeyi başarmıştır. “Ondo”, obon festivalinin danslarına eşlik etmek amacıyla sıklıkla söylenen türküler için kullanılan genel bir terimdir. Japonya’da insanların kendi atarının ruhlarını ziyaret ederek saygı duruşunu sergilemek için Temmuz-Ağustos gibi gerçekleştirdikleri Obon festivalinde atalarını rahatlatmak için dans eder ve türküler söylerler. Bu festival boyunca söylenen şarkılar içerisinde minyo da kendisine bir yer edinmiştir. Düğün törenlerinde söylenen minyo aynı zamanda yas ve anma törenlerine de uyarlanmıştır. Minyoya, geleneksel Japon türkülerinde festivaller ve diğer topluluk etkinlikleri sırasında dans eşlik eder. Bu danslar bölgeden bölgeye farklılık gösterir ve kırsal günlük faaliyetlerden esinlenen hareketlere sahiptir. Hareketler klasik dansa göre daha az karmaşık olduğundan, genç ve yaşlı herkes katılabilir ve ortak bir dans deneyiminden yararlanabilir. Minyonun her eyleme göre uyum sağlayan türküleri dansına da yansımış ve her yaş gurubuna-etkinliğe uyum sağlamayı başarmıştır. 20. yüzyılda pek çok alanda yaşanan hızlı
değişimler minyoda da kendini göstermiş ve esnafların günlük işleri arasında söyledikleri bir ezgi olmaktan çıkarak şehirlerdeki festivallere, üniversitelere, dini ayinlere ve popüler müziğe kadar etki alanına sahip olmuştur. Minyonun zaman içerisinde yaşadığı değişimin türü yok etmesini engellemek ve kültürü yaşatmak amacıyla “hozonkai” koruma toplulukları oluşturulmuştur. Japonya’daki bu koruma çalışmaları ülke dışına da sıçramış ve birçok ülkede de benzer dernekler kurulmuştur. Indianapolis Minyo Kulübü ve Indianapolis Minyo Dansçıları kulüpleri buna örnek niteliktedir. Japonya’nın zengin bir türkü tarihine sahip olduğunu görmek zor değildir. Bu derin ve karmaşık kültür içerisinde minyo günümüzde de düğünlerde, ölümlerde, ayinlerde, festivallerde insanların kalplerine dokunarak kendine has ezgileriyle söylenmeye devam edecektir. WWW.JAPONSİNEMASİ.COM
7
SONATA
DANSOU NEDİR? NE DEĞİLDİR?
DANSOU AKIMI J
YAZAR: AYSEL AZİMOVA
APONYA’da popüler olan dansou hakkında ne biliyorsunuz? Dansou, kızların erkek gibi giyinmesi ve erkek gibi davranması. Akımın anavatanı Japonya olsa da, dünyada da bu eyleme katılanlar azımsanmayacak sayıda. Yabancıların “crossdressing” olarak adlandırdığı akım, özellikle otakular arasında son yıllarda oldukça popüler hale geldi. Japonya’nın içinde, Tokyo’da dansou’yu öğrenmenin bir çok yolu var ama Japonya dışından da bu akım hakkında öğrenebilir ve dansounun keyfini çıkarabilirsiniz. Öncelikle,dansou’nun kelime anlamına bakalım: Dansou (男装) kadınların (josei 女性) ve cinsiyette tarafsız kişilerin (chuusei 中性) içinde olduğu aksiyon. ‘Dan’(男) kelime anlamıyla ‘erkek’, ‘sou’(装) ise ‘gizlemek, değiştirmek/taklit etmek’ demek.Yani dansou kelime anlamıyla ‘erkekleri taklit etmek’ demek. Daha da basitleştirirsek, dansou erkek modasını seven insanlar için bir giyim tarzıdır. Dikkat edin,dansou ile tomboy aynı şey değildir. Ayrıca, dansou bir stil de değildir, bir aksiyondur. Dansou sadece kızların erkek gibi giyinmesi değil, aynı zamanda erkek gibi davranmasını da içine alır. Yani, dansou
8
WWW.JAPONSİNEMASİ.COM
SONATA tarzını uygulayanlar,aynı zamanda erkek gibi davranıyor ve tavırları da erkeksidir.Görünüşlerinin yanında aynı zamanda haraketleri de erkeksi olduğu için,bazı insanlar bu akıma katılanlara “erkeklerden daha erkeksiler’” diye yorum yapıyor. Dansou,daha çok Japon sokak modasında görülüyor. Eğer Japon sokak modasına bir göz atarsak,seçebileceğiniz bir sürü farklı dansou stili var.İşte bunlardan bazıları: Gyaruo, Oniisan (Büyük abi), Shouta (Küçük abi, kelime anlamıyla genç adam), Visual-kei (VK), Host-kei, Ouji-kei (Prens stili), Yankee/ Delinquent (suçlu stili), Kirei-me, Idol-kei, Mode-Kei. Japon dergilerinde birçok dansou modeller görebilirsiniz. Bunlardan en popüleri KERA! dergisinin modellerinden Akira’dır.Japonyanın ikemen’lerinden (güzel görünen erkek) biri de o. Akira erkek giyim modasını seviyor ve etek giymekten hoşlanmıyor, fakat o fiziksel olarak ve duygusal olarak bir kadın. Bu da onu bir dansou joshi (crossdressing female) yapıyor. Bunun yanı sıra,aynı zamanda dansou cafe’ler ve barlar da bulunuyor. Bu mekanlar erkek gibi giyinmiş ve erkek gibi davranan kızlardan oluşuyor. Ziyaretçileri de az değil. Bunlardan bazıları Prince, Queen Dolce, Makotozakaya, Club Mistral, W’ Collection, Vipera Cafe ve başkaları. Dansou akımına katılan cosplayer’lar da az değil. Bunlardan biri de popüler cosplayer Reika. Bazı insanlar bunu iş için, bazı insanlar cosplay yaparken, bazı insanlar da sırf sevdiklerinden hayat tarzları haline getiriyor ve buna para harcıyor. Dünyada bu akımı seven bir sürü insan var ve ben de bunlardan biriyim. Peki,Japonyanın müziğinde dansou nasıl bir yerde? Jpop’un dansou müzik grupları,belki de dansou’nun sevilmesinin en büyük sebeplerinden biri.Erkek gibi giyinmiş,erkek gibi davranan kızlardan oluşan ve şarkılar çıkarıp performanslar sergileyen dansou müzik grupları var. Bunlardan en popüleri Japonya’nın ilk dansou müzik grubu Fudanjuku. WWW.JAPONSİNEMASİ.COM
9
SONATA
KÜRESELLEŞME, TÜKETİM VE MÜZİK
J-RAP & J-hiP POP YAZAR: BİRSEN ALBAYRAK
Japon rap müziğinin, 1980 yıllarının başlangıcında Hiroshi Fujiwara’nın Japonya’ya dönmesi ve rap müzikleri kayda almasıyla başladığı söylenir. Japon rap müziği temelde old school rapten etkilenmiş olsa da, çağın akılda kalıcı tınılarından, dans kültüründen harmanlanmış bir eğilim sergilemektedir. Bunun sonucu olarak da Hip-hop ticari anlamda Japonya’da ana müzik türlerinden birini oluşturuyor. Japon hiphopunun ilk günleri kültürel hareketlerin ortaya çıktığı döneme rastlamaktadır. Erken hiphop şirketler menfaatler tarafından yönlendirilmedi ancak; büyük plak şirketleri
10
WWW.JAPONSİNEMASİ.COM
ve performans gösterileri tarafından gözardı edildi. Bu bağlamda, Japon hip-hop, plak şirketlerinin ve belli başlı medya organlarının eleştirilerine rağmen genişlediği için kültürel küreselleşmenin bir sunumunu sunuyor. Tarih, belirli kültürel alışverişlerin kültürel anlayışla değil, bunun yerine öğrenme, katılma ve kişilik katkısı arzusu uyandıran bazı etkileşimler yoluyla başlatıldığını göstermektedir.Japonya’da bireyselliği temsil eden bu motivasyon, o sırada hip-hop’un önde gelen köşelerinden biri olan breakdanstı. Japonya hip-hop’u için önemli bir kıvılcım, 1983’de, Tokyo’da, filmlerde ve canlı performanslarda breakdance’in
SONATA kültürünü kabul etmesine yardımcı olan “soul dancing” vardı.
HİROSHİ FUJİWARA
ortaya çıkmasıydı, ancak Amerikan hip hop kayıtlarının daha önce Tokyo diskolarında duyulduğu ortaya çıktı. Birinci nesil Japon MC olan Takagi Kan’a göre, “Rap ve DJ’liğin nedenini anlayamadım... ancak breakdance ve grafiti sanatı ile bunu görsel olarak anlayabilirsiniz. Daha doğrusu, veya bunun yerine anlamasanız bile ‘Whoa, bu çok hoş’ [kakoii] diyebilirsiniz. Rap ve DJ ile neyin havalı olabileceğini tahmin edemiyordum.” Dansın herkesin anlayabileceği görsel bir etkisi vardır, dans söz konusu olduğunda dil engeli yoktur. Break dans, Japon hip-hop’unun yayılmasının temelini temsil etti ve küreselleşme için bir araçtı. Almanya’da olduğu gibi, Japonya da 1983 sonbaharında Wild Style filminde hip hop ile tanıştı.
THE WIND STYLE [1983]
Filmin popülaritesi birçok sanatçının Japonya’daki tanıtımına katılmasına ve bazı mağazalarda performans sergilemelerini sağladı. Kısa süre sonra Japonlar, sokak müzisyenlerinin her pazar günü toplandıkları toplantının yapıldığı Tokyo Yoyogi Parkında breakdance yaptılar. Rock Steady Crew Japonya’nın lideri Crazy-A, “Yoyogi’de 1984 yılının başında breakdansının öncülerindendi. Crazy-A, birçok fanın ve break dansçıların katılımıyla her yıl Ağustos’ta gerçekleşen yıllık “B-Boy Park”ı düzenliyor. Bu dönem Tokyo’da Old School dönemi olarak değerlendirildi. Bununla beraber Japonya’nın sokak dans
DJ’lerin yükselişi gerçekten Japon hip hop sahnesinin bir sonraki adımıydı. 1985 öncesinde radyoda çok fazla DJ yoktu, ancak o yılki sayı artışı ile 1986’daki ilk hip hop kulübünün açılmasına yol açtı. Ancak, DJ’in oldukça hızlı bir şekilde yükselmesine rağmen, Japonya’da rap müziğin aynı ivmeyi yakalaması biraz zor görünüyordu. Sokak müzisyenleri Yoyogi Park’ta breakdansa başladıklarında, dünyaca ünlü bir DJ haline
MC TAKAGİ KAN
CRAZY-A
gelen DJ Krush da dahil olmak üzere DJ’ler de Yoyogi Park sahnesinde yer almaya başladı. 1986’da Shibuya’da bir hip hop kulübü açıldı. 1980’li yılların başında ve 1990’ların başında Japonya’da hip-hop’a olan ilginin artmasına rağmen, rap sahnesi oldukça küçük ve marjinalize kaldı. Rap konusunun çok küçük kalması ve hip hop ile kıyaslandığında popüler olmasının bir nedeni, Japon dili “stres aksanı içermiyor ve cümleler birkaç basit fiil bitiminden biri ile bitmeli” olması gerçeğidir. Ito Seiko, Chikado Haruo, Tinnie Punx ve Takagi Kan şu sıralar Japonya’dan çıkan rapçilerdi ve oldukça başarılı olduklarını kanıtladılar. 1994 WWW.JAPONSİNEMASİ.COM
11
SONATA ve 1995 yılları, hip-hop’un Japonya’daki ticari başarısının başlangıcı oldu. İlk hit Scha Dara Parr ve Ozawa Kenji’nin “Kon’a wa būgi bakku” (Boogie Back Tonight), ardından da East En X Yuri’nin “Da. Yo. Ne “ve” Maicca “oldu.. Büyük ölçüde parti rapi olarak nitelendirilen J-rap’in bu ani popülaritesi, “gerçeklik” ve gerçekliğin ticari ve yer altı hip-hop sanatçıları arasındaki orijinalliği tartışmaya açtı. Ana akım J-Rap’teki bir yeraltı saldırısına bir örnek, Lamp Eye’ın “Shogen” adlı yapımcısı; You the Rock’ın rapçisi, daha pop odaklı grubu Dassen Trio’ya diss*(rapçilerin birbirlerini eleştirmek ve yermek için yazdıkları parçalar) atmıştır. Yazar Ian Condry, bu pistteki rapçilerin yarattıkları parçalarını geleneksel maço duruşa benzeterek halk düşmanı etkisi yarattıklarını belirtmiştir. Bu video Dassen Trio’nun kabalığının ve üslubunun resmini yansıtırken,; diğer pop rapçiler Japon hayranları için daha kültürel açıdan uygun ve erişilebilir bu tür saldırılara karşılık veriyorlar. Beraberinde de yeraltı rapçiler tarafından ortaya atılan “gerçeklik” standartlarını sorgulanmaya başlıyor. Japon gençleri hip hop parçalarını baggy jeans, madalyonlar ve korkunç kilitler gibi uluslararası moda ürünleriyle ilişik olarak düşünüyor. Gerçek Japon rap şarkı sözleri, gıda, cep telefonları ve alışveriş gibi sıradan konulara değinme eğilimindedir. 2000’den beri, Japonya’daki hip hop RYUZO
sahnesi büyüdü ve çeşitlendi. Hip-hop tarzı ve Japon rap, Japonya’da muazzam bir biçimde başarılı oldu. 2003 yılında BBC, Tokyo kayıt dükkanı sahibi Hideaki Tamura ile yapılan röportajda “Japon hip-hop gerçekten son iki, üç yılda patladı. Japon rekorlarının Amerikalıların plak şirketi tarafından satılabileceği bir zaman olacağını hiç düşünmemiştim ama bu gerçekleşiyor. “Ayrıca, çok sayıda yeni sahne gelişti. Tamura, “sert çekirdek çetelerine, konuşulan sözcük / şiirden, bilinçli, eski okuldan, tekno rap, devlet karşıtı, marijuana, heavymetal örneklemiş rap’e rock rap” gibi sözler içeriyor. Tamura, Japon hip hop’sında bir kayda işaret ediyor; Sanatçılar, ABD’li hip hop kültüründen kopyalanan önceki stiller ve konulara karşı, Japon toplumuyla alakalı konularda yoğunlaşmaya başladı. Japonya için, hip hop tarzı, şiddet gibi Amerikan hip hopunda popüler olan konulardan çok daha cazipti. Öte yandan Ian Condry, Japonya’nın genba’sı içinde yerel ve global hip hop arasındaki etkileşime odaklanıyor. Condry’ye göre, Japon hip hop iki ikili faktör arasındaki bir kaymadan ziyade hip hop kültürünün aynı anda lokalizasyonu ve küreselleşmesinden doğdu. Günümüzün ünlü Japon rapçileri arasında ise; Ryuzo, Seeda, Dora, Uzi, Hidaddy, Chico Carlito, Ken the 390, Simon Rap, a.k.a GAMI, ACE, GAKU-MC, Kid Fresino, Klooz, Zeebra, Mega-G, Doğma, Dutch Montana, Murozo, Salu, 072, Niha-C, Tabo01, Kowichi, Gadorc, Y’S, Jinmenusagi, AK-69, Reichi, Coppu, Koperu, Coma-chi, Akko Gorilla, Norikiyo, Aklo, Sho, Dopene, MonyHorse, Kohh, Dotama, Zone the Darkness, Zorn ve Yung Hustle gibi isimler yer alıyor.
12
WWW.JAPONSİNEMASİ.COM
çok yakında kİtabevlerİnde!
Japon Yayınları’nda çıkacak olan “Tezuka’dan Miyazaki’ye Anime ve Manga” kitabımız için takipte kalın!
WWW.JAPONSİNEMASİ.COM
13
SONATA
JAPONYA’DAPopüler
hİp-hop sanatçıları YAZAR: SONGÜL SOYSAL
Norikiyo Birazdan hakkında ileri geri şeyler duyacağınız adam, bu iki efsaneden sonra benim kişisel torpilimde buraya geldi. Çünkü ben bu yamuk burunlu adamı seviyorum. Bazı şarkılarından gerçekten nefret etsemde abuk kliplerine bayılıyorum. 37 yaşındaki bu delikanlının çokta köklü bir müzikk geçmiş yok aslına bakarsanız, ilk albümü “Exit” 2007 yılında bizleri selamladı. Bunun öncesinde SD Junksta’yla çalıştı. Yanip pat diye düşmedi ortama. Hızlı sözler, agresif ritimler tanımı bu adamı anlatır. Beşinci albümü Kumo to Doro to Te (Clouds, Mud and Hands)’den yayınlanan Nanika ga Hen (Something’s Strange) patlamasını sağladı ve o gün bugündür en bilinen şarkısı.
Scha Dara Parr Önce acaba heyecan olsun diye assolistleri en sona mı saklasam diye düşündüm. Sonra dedim ki hayır taktik maktik yok bam bam bam. Aslına bakarsanız Scha Dara Parr, sizinle tanıştırmak hususunda sabırsızlandığım bir ekip. Hip-hop demek isyan etmek bir şeylere dedik. Peki bir zamanlar düzen sağlayıcı birileri nasıl Hip-hop yapabilir? İşte bu paradoks içerisinde karşımıza Scha Dara Parr çıkıyor, çünkü grubun tüm üyeleri birer gazi… 1988 yılından bu yana aktif müzik hayatlarını sürdüren Scha Dara Parr , Makoto Koushima, Shinsuke Matsumoto, Yousuke Matsumoto üçlüsünden bir araya geliyor. İlk albümleri 大作戦 (Görevimiz tehlike) 1990 yılında çıkmış (1966) yılında aynı adla yayınlanan diziden alıyor adını. O yıldan bu yana her sene albüm çıkarmışlar neredeyse. Tabi arada istisna atlamalar falan yok değil. Ama asker yaşantılarından kalan o çalışkanlık kanlarına işlemiş. Ha bu arada sahne adlarını be-
14
WWW.JAPONSİNEMASİ.COM
lirtmeden geçmeyelim; MCs Bose and Ani, and DJ Shinco… Beastie Boys’u bilirsiniz. Heh işte biraz onların Japonya versiyonu gibiler. Daimi eğlenceli ritimleri ve sözleri onları andırmıyor değil. Bu yönleri sayesinde 90 yılından bu yana hala gençlere hitap edebiliyorlar olsa gerek. Size külliyatlarını iyice bir karıştırmanızı öneririm ancak şunu söylemeliyim ki en bilinen hitleri, 94 yılında çıkan “Kon’ya wa Boogie-Back” olur ve bu şarkıya tatlış mı tatlış Kenji Ozawa eşlik eder.
SONATA Nujabes Nujabes hakkında bir şeyler yazarken, çok kalbim kırılıyor. Çünkü çok erken kaybettik. Hem de gerçekten akıllara sığdıramadığımız bir şekilde. 20 yılında Okinawa’da gerçekleşen 7.3’lük depremi biliyorsunuzdur. İşte Jun Seba yani Nujabes aynı gün içerisinde bu depremi atlattıktan yaklaşık 3-4 saat sonra feci bir trafik kazasında, 36 gibi daha gencecik sayılabilecek bir yaşta hayatını kaybediyor. Buradan sonra yazacaklarım tıkanıyor. Büyük sanatçı kişinin, büyük bir zaman sanatına nail olan ölümü… İlk albümünü 2003 yılında çıkaran Nujabes, J-Hip Hop sahnesinin en keyifle dinlenebilen isimlerinden. Çünkü sözlerini anlamasanız bile dans ettiriyor hafif elektronik soslarla. Ayrıca Tribe records’un, Guinness records’un ve Hydeout productions’ın sahibiydi. Jazz’a büyük merakı, hip hop şarkılarda Miles Davis sampleları kullanması vs.. Yaşasaydı, eminim daha büyük işler kazandıracaktı veya her zaman yaptığı gibi underground kalmaya devam edecekti bilinmez. Ancak siz onu dinlemeye, ruhunu anlamaya devam edin. Flowers / After Hanabi (Listen To My Beat), Feathers şarkıları benim için özeldir, ancak siz karıştırınız, özel bir şeyler bana geri dönüş yapınız. Unutmadan söylemek istediğim ise Nujabes, modern japon hip-hop sahnesinin temelidir...
Stillichimiya Hiçbir şey anlatmadan evvel şunu söylemek istiyorum. Stillichimiya’nın “Hell Train” isimli şarkılarının klibi gelmiş geçmiş en sayko ve korkunç kliplerinden biei. Hele ki açılış sekansındaki şarkının moduna girip tüyler ürperten bakışlarını bizden esirgemeyen MR.Maru, neyse. Sadece 2 tanecik albümleri olan, undergrorun olmayı seven Big Ben, Dengaryu, MMM , Mr. MaroYoung-G’den oluşan ekip gerçekten bir acayip. İkinci bir klip vakaları ise ズンドコ節 (zundoko-Bushi). İzleyin ne demek istediğimiz anlayacak “Arkadaş bunlar nasıl klip” diyeceksiniz. 2004 yılında ilk albümlerini çıkaran ekip aslında bireysel sanatçılardan oluşuyor. Peki ortak noktaları? 1.Beastie Boys’a bayılmaları 2.Komşu olmaları (komşularınıza dikkat edin) Bir not daha ekleyip bu garip ekibin yanından ayrılacağım “Bizim müziğimi komedi rap” daha önce böyle bir tür duymuş muydunuz? Yaratıcılık bunu gerektirir.
Kreva Sevgili okuyucu, eğer biraz Japonya’nın müzik dünyasını takip ediyorsanız bu adamı tanımak zorundasınız. Müzisyen kişiliği 2004 yılına kadar prodüktör olarak konuştu. Burger Inn Records ve Pony Canyon’s Knife Edge isimli plak şirketlerini kurdu. Funky Grammar Unit isimli kendi gibi 5 hip hop ilahından oluşan ekiple daha çok biliniyor daha çok. İlk solo albümünü çıkarayım ben dedi en son ve 2004 yılında çıkardı. Bu gibi insanlar daha çok pişmeyi bekliyorlar benim anladığım bu. Ha olay Funky Grammer Unit değil sadece. Bunun dışında 1998 yılında By Phar The Dopest ve 2006 yılında StressFree gruplarında da yer aldı. Yaşayan efsanelerden biri daha… (Kişisel not: kendisi büyük karizmatik adamdır!)
WWW.JAPONSİNEMASİ.COM
15
SONATA
Rip Slyme Bugün burada kendi yaşımda müzisyenlere yer verdim. Ama efsane diyeceksek efsaneler hepsi. Rıp Slyme gibi. 1993 yılında kurulan 1994 yılında debutlarını çıkaran ekip, Japonya’nın çıkardığı en efsane ekiplerden biri. DJ Fumiya, Ilmari, PES, RYO-Z, Su isimli 5 müzisyenden oluşan ekip diğer hip hop insanları gibi solo olarak ta takılıyorlar. Oldukça dolu dolu biz müzik geçmişleri olan Rıp Slyme bu listede ki diğer tüm ekipler gibi dinlenesi. Size herhangi bir şarkılarını önermeyeceğim sevgili okuyucu. Çünkü eşsiz bir külliyatları var.
Dj Krush
Bu adam bir başka. Neden mi? O sözlerinin yanı sıra sampleları ile de hiphop yapıyor, sample canavarı o. 54 yaşındaki Hideaki Ishi’den her numara var. Hip hop desen var, trip hop desen var, elektronik desen var. Müzik yapmak için doğmuş. Daime üreten beyni devamlı sample üretiyor. 94 yılından bu yana müzik üreten beyninden bizleri mahrum bırakmayan DJ Krush en son eserini bu yılın ilk döneminde bizlere sundu. 94 yılın öncesinde ise Krush Possee isimli bir grubu var. Zaten şuan ki sahne adı da oradan geliyor. Biraz detaya girmeden önce en sevdiğim noktaya pat diye buraya bırakcağım. Dj Krush Türkiye’de konser verdi, biliyor muydunuz? Yıl 2000’de Babylon Jazz festivali’ne ve yıl 2004’te Rock’n Coke’a. Ya sevgili okuyucu, görüyor musunuz vefalılığı, insanlığı (Zerre İngilizce bilmiyor bu arada). Kendimize çeki düzen verip detaylara girip bir sonraki nev-i şahsına münhasır sanatçıya geçmek isterim. Hızlıca başlıyorum; Turntablism akımının öncülerindendir, mistik bir adam-
16
WWW.JAPONSİNEMASİ.COM
dır bu mistisizm albümlerine birebir yansır, bol bol kaotik etnik unsurlar bulabilirsiniz, trip-hop downtempo unsurlarını harmanlar ve Zen albümü Zen’dir, çok sevdiğim Toshinori Kondo’nun da kankasıdır. Söyleyeceklerim bu kadar, hop geçelim.
King Giddara En iyilerle başladık en iyilerle bitirelim değil mi? King Giddra, Japonya’nın dünyada en çok bilinen ekiplerinden. Rhymester ile birlikte Japonya’da hip hop sahnesini yaratanlardır. Tama artık birlikte değiller ama solo olarak takılıyorlar buda tek tesellimiz. 1993 yılında müzik hayatlarına başlayan üçlü, K Dub Shine, Zeebra and DJ Oasis o zamandan grup kariyerlerine son verdikleri 2003 yılına kadar sadece iki albüm çıkarmış. Biri 1995 yılında çıkan Sora Kara no Chikara ve 2002 yılında çıkan Saishuu Heiki. Tabi bu süreçte bir ton single ile sevenleri onlarsız bırakmamışlar. En büyük klasikleri “Bullet of Truth” şarkının adı bile ateş ediyor yahu. Neyse ki onlarda Beastie Boys etkisi görülmüyor (Hallelujah!) ama Public Enemy etkileri seçiliyor. Bunun sebebini ise bir dönemleri Amerika^’da geçirmelerini bağlıyorlarmış. Neyse ne! King Giddra (adını godzilla’dan alıyor) adı gibi J-hiphop sahnesinin krallarından mıdır? Krallarındandır. Dinleyiniz efendim, bolca dinletiniz.
Issugi Araya biraz güncel isimler tıkıştırmak faydalıdır. Issugi’de onlardan biri. Aslında underground ama bir o kadar değil. Popülaritesi 2011 yılında çıkardığı D.E.R albümüne dayansada onun bir yeraltı sahnesi geçmişi var ve bu sözlerine oldukça yansıyor. Kimi zaman sözleri vahşileşiyor kimi zaman sakin sulara dönüyor, garip bir tip. Ama bu listeye girdiyse bir bildiğimiz vardır sevgili okuyucu.
Rhymester Güney Kore müziğini takip ediyorsanız, “Epic High” isimli grubu duymamış olmanız imkansız. İşte Rhymester Japonya’nın Epic High’ı. Tek farkları Güney Koreli olmamaları ve K-Pop akımından beslenmemeleri. Mummy-D, Utamaru, DJ Jin’den oluşan efsane ekibin bir sıfatı var dostlar. 1989 yılından bu yana müzik yapıyorlar ve bu özellikleri ile “Japonya’nın en eski aktif hip-hop grubu” sıfatına nail olmuşlar. 1993 yılından bu yana müzik hayatlarını sürdüren ekip en son albümlerini 2015 yılında çıkardı. Bu süreç içerisinde asi ritimler yerine elektronik alt yapı üzerine yazılan hip-hop sözlere bıraktı. Bir ton şarkıları vardı ama “Still Changing”e bayıldım. Öte yandan çok çalışkanlar. Birlikte yaptıkları işin yanı sıra sürekli bireysel olarakta bir şeyler üretiyorlar bu adamlar. Rhymester dinleyin, dinletin. (Epic High için harcadığınız eforu biraz bu adamlara harcayın!) WWW.JAPONSİNEMASİ.COM
17
SONATA
JAPONYA’NIN J-RAP TOP 1O LİSTESİ YAZAR: Medİne Nureeva
KOHH - Mitsuoka
KOHH, Japon rap dünyasının en önde gelen isimdir. Batıda en çok bilinen J-rap sanatçısı ünvanını da taşır. Aralık ayında aynı isimli single’de çıkan Mitsuoka şarkısına en son YELLOW T△PE 4 albümünde de yeril verildi.
KANDYTOWN - Get Light
15 kişilik grup KANDYTOWN’un GET LIGHT şarkısına Reebok Classic ile çektikleri müzik klibiyle bu sene kendine çok ilgi çekti.
SALU - Life Style
Hokkaido’lu rapcı SALU’nun Mayıs ayında piyasaya çıkardığı INDIGO isimli albümünde yeralan GAMI ve D.O ile ortak çalışması LIFE STYLE şarkısı Japon ITunes’unda son haftaların en çok indirilen rap şarkılarından biri oldu.
環ROY (Tamaki Roy) - Offer
Amazon Japan’da son zamanlarda en çok satılan rap parçalarından biri. Haziran’da çıkan Nagü albümünün bir parçası olan Offer şarkısı Mayıs ayında single olarak da piyasaya sürülmüş.
仙人掌 (Senninshou) feat. ISSUGI & YUKSTA-ILL - State of Mind Monju grubu üyeleri ve Japon rap underground dünyasının en önemli isimlerinden Senninshou ve ISSUGI, YUKSTA-ILL ile yaptıkları bu ortak çalışma Senninshou’nun Mart ayında çıkan VOICE albümünde yer aldı.
18
WWW.JAPONSİNEMASİ.COM
KID FRESINO feat. JJJ - Salve
Japon rap sahnesinin genç isimlerden KID FRESINO ve Fla$hbackS grubundan arkadaşı JJJ’nin çıkardıkları Slave şarkısı Slave single’sinde bu yılın başlarında çıktı.
JJJ ft. 5lack - HPN
Gerçek ismi Takahiro Soma, Japonya’da çok bilinen bir rapcı ve yapımcı. Diğer köklü Japon MC ve yapımcı olan 5lack (veya S.L.A.C.K.) çıkardığı bu şarkı JJJ’in Şubat ayında çıkan HIKARI albümünden.
Uyama Hiroto feat Shing02 South Side
Rap ve Jazz’ı bir araya getiren DJ Uyama Hiroto ve tanınmış rapcı Shing02’nun güzel bir çalışma. South Side şarkısı Uyama Hiroto’nun “Freeform Jazz” albümünde çıktı. Kokoro ga Odoridashiteru
IO feat. ANARCHY - This Time
Yukarıda ismi geçen KANDYTOWN grubundan IO’nun Nisan ayında piyasaya çıkan Moon Blue albümünden bu parça diğer Japon rapcısı ANARCHY ile yapılmış.
DOTAMA - Shazai Kanken
Sarkastik sözleriyle ve absürt müzik klipleriyle bilinen DOTAMA’nın Haziran ayında çıkardığı Shazai Kanken albümünden baş parçası müzik klibi youtube’ta iki günde 85 bin görüntüleme (bu yazının yazıldığı gün) almış.
GÖRSEL KAYNAKÇASI Dergimizdeki makalelerde kullanılan görseller, aşağıda belirtilen internet adreslerinden kaynak gösterilerek alınmış olup başlıklara göre kaynak linkleri aşağıda sırasıyla belirtilmiştir. [KAPAK] https://i.ytimg.com/vi/8NXSBIek0Ew/maxresdefault.jpg [ZEEBRA] https://www.j-hiphop.net/artist/king-giddra/ https://matome.naver.jp/odai/2143203795327841601 [JAPON HALK EZGİSİ MİNYO] http://www.imgrum.org/user/mosi_rei/1334980539/9 36834167772574296_1334980539 http://www.rafu.com/2012/05/minyo-station-to-celebrate-release-of-first-cd-with-may-26-party/ https://aidhylmusic.wordpress.com/category/japanese-music/ https://www.yelp.com/biz/minyo-station-japanese-fusion-folk-music-band-gardena http://www.argentinaenjapon.org/japanese-music/ minyo-folk-music/ [DANSOU AKIMI] http://www.syncmusic.jp/wordpress/?p=18079 http://seymenleyla.blogspot.com.tr/2016/11/fudanjuku-ilk-yazmda-yanls.html http://seymenleyla.blogspot.com.tr/2016/11/fudanjuku-ilk-yazmda-yanls.html [J-RAP & J-HİP HOP] https://jrapmusic.wordpress.com/ http://thejapaneserap.com/rappers/ http://www.huffingtonpost.com/2012/09/11/japanese-cholos_n_1870941.html https://www.discogs.com/search/?q=Ryuzo&type=all http://www.hybridstars.com/blog/2015/10/26/japanese-hip-hop-scene-and-rising-star-kohh/ http://www.kpopstarz.com/articles/32014/20130621/groupmib-japan-solo-concert-sold-out-will-k-hip-hip-succeed.htm http://www.imgrum.org/user/firme_de_ftos/3553965 658/1312375716176060247_3553965658 https://twitter.com/kantakagi/status/860407080464908288 https://www.youtube.com/watch?v=byJM-AypA8Y http://www.intelligencemagazine.com/hiroshi-fujiwara/ [POPÜLER HİP-HOP SANATÇILAR] http://www.complex.com/music/2015/04/best-japanesehip-hop-25-artists-you-need-to-know/ http://www.syncmusic.jp/wordpress/?p=13523 http://intermissionbristol.co.uk/music/2016/11/10/nujabes-the-j-dilla-of-japan https://neauxclicks.wordpress.com/2014/07/08/stillichimiya-pours-on-the-laugh-track-in-%E3%82%B9%E3%
SONATA 82%99%E3%83%B3%E3%83%88%E3%82%99%E3%82 %B3%E7%AF%80-mv/ http://primarytalent.com/dj-krush/ http://www.syncmusic.jp/wordpress/?p=2282 ht t p s : / / w w w. d i s co g s. co m / Va r i o u s -J a p a nese-Hip-Hop-Flava/release/5092711 https://twitter.com/a9acwvx7u5hh4xv
SOSYAL MEDYA’DA
BİZİ TAKİP EDİN! facebook.com/japonsinemasi twitter.com/japonsinemasi issuu.com/japonsinemasi prezi.com/user/osbburov0p10
plus.google.com/u/0/+JaponSinemas japonsinemasi@gmail.com www.japonsinemasi.com
DERGiMiZDE YAZAR OLMAK iSTER MiSiNiZ? Japon Sineması Platformun’un Aylık Sinema dergisinde ve müzik ekinde yazar olmak isteyenleri aramıza bekliyoruz. Basvurular: japonsinemasi@gmail.com WWW.JAPONSİNEMASİ.COM
19
.
1.yıl
KiTABIMIZ ÇIKTI! kitabevlerinde, online satış sitelerinde...
www.japonsİnemasİ.com